Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

ANTONI! DEMOCHARISAD GVILIELMVM iîameliü Ambianenfts eccleßa prafeäurn,[anguine ^ mori-bus nobilemy^pigramma.

Muß locos ßdues depinxit nofira,decent c^uos tradit numero magnus A.riftoteles.

Tollere iam crißas author captiuus atrod Staminé, uel promptes poßit habere pedes.

EIVSDEM AD PETRVM BILLOREVM CA-nonicum Houiomenßm profeßore iuris pontifieq fludiofum.

India donat ebur,tribuut ßa thura Sabæi: Conferimus mentis pignora chara tibi.

Colluflrat radijs »Mndi pia corpora theebus: Accendit mentes,quod tibi danMS,opus.

^REVERENDISSIMO IN CHRISTO PATRI AC D- DOMINO CARo-lo 'VillerioEpijcopoBellouaco,patricio ^ranci^y Çy priuikgiorum almee 'Yniuerßtatis Parißenßs con-feruatori^hntonius Demochares S. D.

Lurimume in uitaait ad poßerispro-WS P‘^^^^^‘^^^ ^^genH memoriam y ^ra-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ÿ^”^^ ^^^^ ^^^^^fl^^ p^rcenefis pror-

delphica^Praful fan^lißime: qui, iVt illi perpetuum eß,rotundo^erbo-'rum agmineele^antiußule aßur^h, lfJquit:ïsdemum mihi^iucreatq^fruianima\gt;idetur,qui lt;iliquo negotio intentus prceclari facinoris aut artis bonæ famam quaerit.Cui Vergilius maximusmentis togatee Ho merus aßipulatur,dum in hereyerha prorumpit:Qrcue amp;nbsp;irreuocahile tempus Omnibus eßy^iteeßed fama extends-refailiSyHoc^irtutisopus.Verum quum nullisaufpicUs nullótp molimine totius^itee feriem atepßlum extedipoß-fe commodius intelligam,qudm honeßo ingenii cultu amp;nbsp;mentis artißeio'. cuiusßplendor^t perennis eß, ita ^ im-mortalitatis beneßeium conciliat,noménque dentibus ceui cripit: anxie mecum ipße conßderaui, cuius rei honeßioris Audio me totum deuouerem.Demum in mentem^enerunt libri o^oTopicorum Arißotelis,qui antiquum perdebant *\'igorem,prißco imminuebatur candore,ruinam minaban-turtoh peregrines quorundam incurßus'.eoßdem(p,yt abie^ :^.ij.

Îliffima quœ^nonpauciprofejj’ores'Vaîereßnelantjp^a foßan difficultatepertemti.Namynus tantu in manihus habetur apudnoStjui ß^lendore quibußdabreuibus ßcholiis afferre bis libris tetarit.Proinde tarn inßgni beneßcio tan topriuari temporefludioßamiuuentute perferre,ne^ puU chru^ne^ œijuum duxi. aß indefeßis laboribus non tantu illußrareßed amp;nbsp;inßnitospropemodu locos aperireßum co^ natus^firilitertquorumytilitas mortalibus ha^enus deli' tuerat.e quibus tbeßaurus rationum abunde hauriri poßitt tata lucent nemoßt tarn mente caucus, qui non permani-feße intellipat-A.dieci ßmul,ad copioßorem nepotU'^ßum, ßn^ulorum nomina in quoduis thema propoßtu:quœfadle comendarepoterit memorice quiuis adhuc artis dialeHi-ces neoptolemus.Neqj bis contentus,omnium numéros ^ \’ßum tam pulcbre di^eßi,'\gt;t baud arbitrer alique,'Vel me-diocriter eruditum^qui nonpoßit intra paucos dies in rem quauisprobabiliter dißerere.Contextum inßuper innume-ris^indicaui erroribus,nonßneexa^a^oluminum reuo-Ïutione,quœ extare crederentur, turn Grcecorum omnium, turn Latinorumeßu^oßus le^or amplius aliquo offende-retur.Üeniep earn inßngulis adhibui indußrid,quceVnu' quenepreîio tramiteper omnes rhetor um, po'e tara,bißo-riograpboru, ^ pbiloßopboru patentes campos libéré pen ducere'ValeatPot tandem ad earn metam perueniat,quant Ariß.in ipßoVeßibulo eloquitur,ad hune modu:?ropoß-tum aute buius negotii eß,inuenirem€tboduper qua po-

NYNCVPATOHrA.’ tenmusdifferereydct^uouisprohlemate:amp;ipßfußinentes paßtionCtnihil dicemus repu^nans. Ma^na hinc profeilo hord librord depehetiditurVtilitaii\gt;el oh id,^yi5 diße-rendi tota his ipßs continetur, eißde cœterœßrmantur di-fciplincettum demd eifdem quiequid eß artis amp;nbsp;eruditio-nis^udnomen retinet.ïdcirco dum contendo omnid^quos Arißoteles poßeris in fui memoriarn reliquit,hos eße bo-no iureytilßimoStquonid annuntiantcuiußisrationhin hisfelicia adoleßentd inventa excrceri,no aute nugisfo-phifmatibuSfö'prodi^ioßs quibufda moßris irretirifum-me optauerim.Perpulchre itaep meeda^eturßnoßro huie hypomnemati nafcenti amp;nbsp;incultogenium animamep dare minime dedigneris^t cunÜi literard aßecl^ a^nofcatfe . tibi deuinciri,tibii^yniÿ^atiam omnem referendam eßet ^id tueeCelftudiniparatumfit.Multd autem in tuo nomine ^ gratia

tutis qudm^ratißimumy^eniatiquiynicusfs,quem'\?elut numen quodda omnisßudioforum chorus amatacreuere-tur:quem folum omnis ordo theologord^^auißimus,quent '\gt;nufquifp iuris canonici princeps^ quern cun^i medicines profeßoreStquemßn^uliprceclarceartidfacultatis doîlo-res,re2iortquatuornationdprocuratoreSt amp;nbsp;(yt femelß-niam')totaßudiofordphalanx abfentem,inßin?lu ma^is diuino^^ humana prudentia,exercituspalladii re^em con fecrauitipriuile^iorum conferuatorem denuntiauit,^ p^i~ mum parentem conßituit. qubd candidißimam ilium tui ■:)(i.iij.

JluJit integritatem,^ inte^errimum tuæ prohitatis can^ dorem ah incunte œtateprobe co^nouijJet.Par enitn erat, gt;t que exterispn^ßeiebat^etia Virtutibus eudem antecel-lerciudicaßef.adamujßm Pauli ajßertom diuinæle^iû-nisßdehßimi ledern obßruans:quaad Timotheußenbens, yeri Epißcopißmulacru depin^it.l^iam te maxime innoce-té oßendit,amp; omniygt;itioruconta^ione'vacare^pudicum» fobriumyy^igilantemtComé ^ beni^t}um,alienum ab omni leuitate, Çf morum ineptia, beneßeum amp;nbsp;hoßpitakm, ad docendum promptum, non y^inolentum^ non pereußorem, nonliti^ojum^nócupidu^tuisbene praepoßtum,ne^ neo' phytum,demu qudcuntp in deligendo Epißcopo deßderana tur^n te'Vnum conuenßße ^ iuuenes amp;ßnesygt;no ore de^ clamarunt. Q_uoarcacongruum eße'^^ideturmaxime^yt tuis außpiciis felicibusmelioresefßoreßeant liters, amp;ad ce^teros tranßmittatur.^empe nullius imperioiuueneßcet dißciplinae^ireßcent,^' incrementumaccipicnt,quam dus quiyindexßt conßitutus b-patronus. bion enim dtßido, PrevßulßanSlißime^ ßßerena fronte,quod tuæ dignitati conßecrauimusßypomnema fußceperis,quin Parißenßes ho neflißimam dißerendi rationem conßequantur.Uaep tuo f^ÿf^li^ gtauißimopatrocinio^hac prima noßri ingenio-* lifceturaipßispromulgabitur,yt tibi référant acceptum, ValeKcademice Lutetiance parens amp;Vindex,exGymna^ ßo Burgundiano. X 1111 Calendas ianuarias, Anno d partuVir^ineo i ƒ 3 4.

CANDIDO LECTORI. g^a Vdw uirile fuerit fdmlt;ie imferium,uel eo maxime ßnß candide leUor,^ dus nutui nee uolui,nec debui,nec po-I H tui reelamare. t.tenim cum ponds ab hinc diebus anno-tationes abquas calamo excipiendas in aliquot Topicorii A.riftotelis hbros difeipulis tradidi[fem,quos ßlidiare ilia philo/ophice cibo educandos Claudius Koilletius uernantijjimisurgii-dionum gymnafq primas prudentiffimus mihi crediderat,nefcio quis genius in omniu aures ßfßaueritgt;me,ne dicam tantu eSmentarios co-f^fiiiU^i/èd etiam typographis excudendos tradidijfe.tiimirum tefli-monm huius rei feret locupletißimH chalcographus : à quo prius re-quirebantur uenales,q a me accepißet. Teftes eruott zir idi infeftißi-mi omnis literatur^e hofleS)amp; continui totius purioris difciplince ofo-res:quibus tantum nugæ,deliria,amp;plane died, caflra Hifpanica arri-dent.qui numq in meliores traditiones definut confpirare,ßd uiden-tur omnino ß dijs Manibus deuouiße,ut,fi po([int,omne repurgatius difciplinlt;£ genus, quod inuifim habent (fortage ob id, quod non illud didicerut)funditus demoliantur. Huius fadioße multitudmis non de-fuiffe aliquos accept, qui priufquä praUs dare quippiam decreuijj'em, in me obßrepebät-.gyiUtßis uociferabantur ainpulloßus,in me ftrin-xerant reprehenfionis calamü.quorum pne manifefta tü leuitas, turn maleuolétia proditur,cü damnet nondü cognita,neqi leiia.tióne pluf^ ßicophanticü eft, damnare, Qr diris Ungute morftbus dilacerare,qued nondum legeris,neqi perfpexerisinis itaq; omnibus uebemëter penna tus,uiros turn literdturlt;e,tû prudétilt;e principes conßlui: qui um qua ingrederer porredo quafi indice pramonftraröt.in quibus fuit mature eruditionis anteftgnaiius loannes Arboreus, uir nullius difciplinte expers:cuius cenfura gy iudicium occerfini,ne quid temere mouerem in re admodum perplexa.nam miru ^mordicus tenea précipite ilium Tiidrcelli calore euertijfe repub.Kom. qua prudens îabq cütlntio re-ftituit.is itaqi hue me impulit,ut annotationibus quas habebam in très primes libros,iuuarem ftudiofos,qui eas tantopere aftedaret-.gy^ futu ros aiebat multo plures,qui hue conatu probaret,q donor ent.in cuius ßntentiä toto animo defeendi.aam plusßreinte ^ èmponebatur, fpó-te ßfcepi,ut aliquo obftquio ftudiofam iuuentutem detnererer: demü ut ftylü exercerê in^niumqi excolerë.Ad opus itaqi architedos cÓdu xt,quos potui, qplurimü inftgnes,gy' graces gy^ latinos:ubi interdum uiribus diffidcrem propres, quorü uigilijs gy induftria adiutus, qua-lecüqi hoc opus fuerit,erexi.tü maxime Alexadri, quem ßmper habui

pdrdtûjWamp;i di^icuïtatis locus ßß offerebat.tfÔnMi^ Vaber Stapuleßs manu forrexit,amp; quaß uaciUäntcm firniauit.Poflremo,ut pur^tior contextus prodiret,adfuit traduilio (juæRoetig circûfertur,tum qui^ A.rgyropyli,tü qute fabri^atq; antitjua: lt;]Uds cum græcis exêplarihus quatuor contuli.ïta demûfaîlum eß,utaußm dicere,^riflotelênu/gt;i^ hoc u^o ad manus hominit nitidioré perueniße. vnü tarnen dißtrnu-lare nö poßum,quod minime außis ßm ßmperacriter omnia expun-ffre uel immutare, qua cÔtextuigrlt;ieco baud quadrarët: ßd tnntû in cômentario diuerßtate teflimonio gracorû codicû admonui.Cteterùnt ut inanë hume laborëeauiUabwntur mißcaliquidam:q) is alienis com^ probetur ßßragqs,uel eUdem cû plerißp, ßquar trdmstë.Q^ibus re~ ßpödeo, nô eße id inane,quod magna cöinodiatsm ßg^rit.vßs ßm frequëter Alexandri Opera,fateor:eadem,ß plura uelis,rotn contriui ßmitä.lngenui eßprofedo pudoris, fateri d quo profeceris. Sed que ex antiquis f feres,qui pMeioribus fuerit adiutus ,amp; qui nô plerofq;

“ diuerßru etiam tëporü ßquutusßt interpretes?Nam,ut ad antiquio- . tes me concerta, in Jiriß. Alexandri noßri Aphrodißei cÓmentarios Themißius, Porphyrius,Syrianus non afpernatus eß,cuius nô tatum ßntentid,ßd amp;nbsp;uerba plerûq; referüt.Q^os tadem Philiponus, Am~-monius, Simplicius, Pßllus,amp; alij multi obfeurioris nominis utrifq;, quod aiumt,ulnis amplexati fumt-Tantum abeß,utQ^intiliaiu(s dam-net hoc inßitutü,ut etiâ pracipiat cû waerobio apes nobis imitandas eße:qute diutius uolitat amp;• uagatur per aerem,ut flores carpât:hinc quicquid attulerint,in alueü reponut. Nö eß igitur nouü neq; improui ßm,aliena in propriû ußm op por tuna deriuatione cenuertere:quod omnibus ßeculis prorogatu eß. quod pluribus argumentis franeißeus Syluius corroborât defenfiÔe ilia Macrobij in eû furti aceufates.c^uo cirat fpero me faciliorë conßquuturü uenid,ß Alexadri utar interdit ßntëtia,interdû exëplo;quû antiquis omnibus,ut omitta noßr^e tëpe-flatis profeßores,c0ceßa fuerit plaufibilis hæc uenia-.qui minusaliend fide,ob probata multiplici eruditione authoritatem indi^rët.Ab eiuf-modi igitur obtredatoribus candide leÜor me liberes,in cuius gratia amp;nbsp;cômoditatë hûc,quem uides,laboris teße educißudioß procuraui. Scio enim nô defuturos,qui hûc reprehendât.at fi eorû nullus melio-ta proferat,me nô prorfus oleum perdidiße,res ipß teßabitur. quad fi proferat,debetur mibigratia, qubd alios meo exeplo iacentes exci-tauero, gr eifdem pramuniuero uiamfacilem omnibus,quue femper fueratßpibus afiperisinaceeßd. vale. ,

V^edientibui fertilem dialeilices cdmpû,nan dlienum feme fuerit, in i^fo fatim limine aui-1 dis omnium oculis uberrima ciufdem frugem \profonere:qua huius fludioft no languide alle £li,maiore fudio amp;nbsp;diU^ntia alacriore ad ilium inuitentur,inuitati digne incoiant, cultum tanto tempore confruet,ut ab eo fruilus Armand amp;nbsp;maturam fuauiate referentes,abun de fufeipiant. nee non intelli^nt bumc aimpd conftum haudquaqua Hepribus elfe afperis,dumefis craffantibusmeci} lolio ^‘^^(aniadilfe tninatum acribus amp;nbsp;außeris, nee déniai fiporibus quorumdam per-egrinis, flupidis amp;nbsp;milUus palato fani arridentibus infperfum:quip-pe qui nö occupetur tendiculis inanibus,amp; in perniciem ingenuorum adolefcentum ad bonos difciplinas mentem attollentiH excogitotis:ue- \ rum légitima facie fru£ius tranfmittat fuauifimos: quos omni melle duleiores fentiet, qui gußauerift nee non ip/à fertilitate fæcundiores perfpiciet.ranto fiquidem latior dialcilices expanditur campus,qua- Dhieftf« to commtime particulari maius enuntiatur. ^iaxime itaque capiofos oX'Sïï^ colligent ex eo Iruàus,qui paratos habuerint animos,amp; quandanodi fuerint folertiam ad dilferendum de re quolibet. ad hos nimirum percipiendos faciliacce[fu deducit inuentionis methodus,^ reikt locorum perceptio.in cuius proba affequutione dih^ns negligentia im-pendatur fuerit per opportunum, ut ea direÜi, tutifime per uario amp;nbsp;incredibilia rerum genera, amp;nbsp;demum pro uoto admvdum frudi-bus amxnis fitiati, per omnes totius philofophix patentilfimos corn-plexus euagari fanè,amp; expatiariualerent.tiempe fine dialedices ßo bili prxfidio nullte definitiones fi tueri poterunt,neqi diuifiones proprium nomen retinebiit, neque demonßrationes notiuum feientia lu-men,zlr fplendorem diuinum fouebunt. Ueque profedo quicquid eß O.“«»’««« artis confißere dignofcitur, quod not} defendot dialedice.quore mu-dó.

rü phiofophiiS fortijfimum quidam philofophorum n5 immerito uo-carumt, alij fepe ah incomodis philo fophia defendentem, pleriq; uero oui teftdm,quod ambiret esteras philofiphiæ partes.'Neq; tam præ^ ^“reexz» ‘^‘^^°^dialeÜices frudus amputaiftoiciÇquorüZeno omniûprinceps none. (^ inter antiquoi acerrimu^ difputator) qui earn tranfferüt ad bene dicendi difciplina.uolut enim eofdem amp;nbsp;philo/opbos Z:r dialedicos di d.vnde propriü nutnus philofophicr perfedionë,bene dicendi ratio në e[fe cireüferüt amp;nbsp;difcipUnam . Academici infuper eofdem frucius Ex Piatone ^^^. tollüt,neq; offëndüt.qui dialedicen methodo diuifiua cÓclu/èrut: qua poffet umil in nmla fpar^re,amp; multa in unü cohere : ut genus SyUogiftica in formas,amp; formas in genus, platonis fiquidem tempeftate nondum rt^itoa» traditam eóprehenfionë artibus amp;pracEptii decurrentê fdeli Ari-8quot;''*‘ foteUs teftimonio tenaciffime adharëtes profteri audeat ingemë do-di.Scribit ninürü odauo Topicorü,nihil traditü effeabalijs qua per tinerent ad pofitionem fruandä refpodentis, Verum gj- in fne libri qui 'Cü-ipt a-oipisiuamp;ii i.Ai'j'Xt^l^ infcribitur /tib häc uerborum imagi-në prodidit:De rhetorids erat multa gr antiqua didaide fyüogifmis autëomnino nihil habuimus prius quiequam quod diceremus, q mora perquirentes multa tempore in/üdauerimus.ldem facile exploratü ha bebit,qui uel mediocriter vlatonis ledionëdeguftauerit: cuius difpu~ tatio ^ diligës ueri indagatio diuifione,indudione,enthymematE pro-diifend? rogatur.Q^are iure optima fatetur Arifoteles,fè praminiflraffe in-thä^quot;^* ” ^^^‘^^^^ quandam facultatem ratiodnatiuam de propofito per pro-Munus dia# babilia,gr pofitionem confmtli modo fuflinendi.tiam dialedici offid urn eft interrogare gr refpondere. Socrates in vlatone paratus ef fèmper ad interrogationes: at f refpondere non con/ueuiffe neepof-f in^nuë Protagora fatetur, quare cumdos me Hercule in fui amo-rem fudiofs benefdj aeœpti non immemores in flammare debet Ari-ßoteles: qui tunicus peripatetica difdplina parens fit turn copia ft s, turn nobilis:qui d ft prognatam dialeéiieen adeb coluit, ut ad uirilent perduceret atatem : cuius naturam faceret methodum fyllogifticam, per probabilia de amni propofito : quam conflituta atatis ftabiU-bus praceptorum monumentis firmauit,pulcherrimis argumentcrum formis illuflrauit. Heque enim fttis fibi putauit in omnium uftm gr gratiam adinueniffe, nifi ftdulo contendiffet idam ornamentis omni-DWeftieë ^‘^^ dbftlutam producere,gr adornare. qua praditi boni iuucnes,uiri «dd dtquot;'- ^^^^^ ''^^^^ negotium dijferëre poffent. Magna mediuffidius tan-rttoteiM. ti uiri in iuuandis artibus monflratur diligentia, ftgadtas incredibi-

INPRIMVMTOPT CLARIS T* * lù in rebus inueniëdis, ^räuias in iudicadis firmilfimd:^»! ualuit in~ uentnm à ß dialeéiicen efferre,eidem incrementa addere perfe£li[J'i~ ma. quod ferme nulli alteri uel admodum pauds contigiffe fatendum e^l. nam ea qua inueniumtur ferë omnia paruum in primis furnere confiteuerumtincrementum: uerum elaborata paulatim maiorem dignitatem accipiumt : etß utiliora fint, qua ah initio comperiumtur: qubd maximum amp;nbsp;difficilimum omnium principium ft. nam quanto quid poteflate ualidius fuerit: tanto mok minus,diffidlem admodum amp;nbsp;quaf incomprehenfbilemgignit inteUedum.Hic fngularis Ariflo teles in rebus omnibus, rem fatim fifceptam ad furn mum difciplina apiœm perduxit diferendi methodtv.qua congruü dialedices nomen fortita efl. nam difertura Latinis,Gracis dï^edice à dijferëdo defle Situr. quod notü efl plus ftis ijs, qui kuiter prima Graci fermonis tyrociniaattl^runt. /lotXiiîfiuHÿviocÂaii K'zs-o rov J'ixXiyti^ou* To /i ei'ixXiyii^ou. tp iptiOTntramp; Ti Uâù. à'asûupiirei gt;nbsp;à /i ipu» T^P i^aT^ '0£^'Z!'XVT0f TOV ’ir^6fl)\iiaXT0i 0'3'0 TÏ X'Z^OUpi» VO^itOVfJ'C ÿÿXÿ iu TUi i ptt^TAnltli 'SiXp' xvra ^XVTÔç ÄXi ßiiov^ù-piûvfxivoQ-Quis in nomenclaturam diakdicl uocandusft, diakdiœs nomine intelligitur facile : cuius munus obeundum fuerit, differere de omni propofto problemate. neque tarnen ex ueris pro- ne diakW poftionibus,fyllogifmum connedere defatigabitur,qui ex refponfo- 'lt;” »e,fiue uera,fuefalpi probabiliter rotiocinabitur. Katiocinwm enim diakdicum,commune efl opus interrogantis amp;nbsp;refpondentis.ex tra- oeopaet ditisnempe à refpondente per interrogationem, flruere contendit di fee pans conßquium. quare diakdicam antiqui rede dijferendi fa-culatem tradiderunt: qua circa orationem interrogatione amp;nbsp;refpon fone confflentem uerftur. Mfper efldiakdici circa utranqs partem contradidionis uerftriamp;diuerfis connexibus propofta in con clufones demittere.ut uoluptatem efe bonam,qubd earn omnia appe tunt:amp;non efe bonam,qubd bonos non faciat habentes,uel qubd ma lis conueniat. qua non confentire adinuiam in aperto efl. nam al-terum oppoftorum necefe fuerit uerum, amp;nbsp;reliquum falfm. sa- Materfidia tis itaque habebit diakdicusif ex probabilibus fue ueris, fue falfs '‘'^*“’ ediferat. vrobabik etenim rem fbi tam peculiarem (^ ardifime coniumdam facit : ut nulli cuipiam alteri credere uelit. Vera autem Q^ufverad pkraque tanquam adulterina amp;nbsp;aliénai proprio dijferendi nego- ^J^^, tio refugit : quorum ueritatem fnfus gr pxna annuntiant : de albe-dine niuis,de deorü cultu,ob expoftaip omnibus ueritatem non dife-a.ij

ftdt,neque de digniatibus,per ß fidem focientibus: neq; de his quo'^ rum eft froprid deinonftrdtio amp;nbsp;propinqud, dijfteret. Hlt;^c enim no’-tiord ßnt,qudm conuenidnt muneri didieilico.Proprid eft principio-rum amp;nbsp;fdentite philoßphis curd.Q^æddm fdlß didle£lici officio fu^ ßlphfiet exemple illuftrius:quû continuât eddem ftmul effe probdbi-faflSidiC ^'^ ^ fdlß.Getur ewm duo multæ eruditionis profefforeSyVldto dni^ fcrü. mdm immortdlein côtenddt,A.riftoteles dutem mortdlem conetur con-cludere.tidm ßnt pluritnte in utrdnq; pdrtem rdtiones probdbdes.Cd uendum tdmen nobis erit, ne dum tantopere uolunuts uerd quæddm reijeere didle£licum , 0* quaddm fdlß drtifteio fro quddrdre, mon -ftrd pdrere uidednutr,amp;inedutis erroris locü côftn^mus'.uel Cquod dicere cupiebdnuis)dliquot ßperftitioßs cautUi drgumentum dfferd-mus,qui detorte nos ßfpicetur,omnid fdlß didledico committereSed inteUigat oportet,quibus dnimi dd drgutids ddpdrdti ftnt,crebrd effe fdlß,qute omni ueritdtis fide captd, amp;pfohdbili rdtione emancipdn-tur omnino. Q^arent mdiore populidppldußm qui rhetoricen edn-Q.uód the. dem didleéliae eötendent. Nempe definitore Ariflotele i^u J'' « ^gt;t^ «dükftfc 'rafiKH J'6voifjtilt;; ’zs^iHXso^ Td itiopSiroa rè iv/txóf^ivoit'inSae-eg obieftio« vifitsit dutem rhetorics,potentid qux cired umumquodque contempld.

tur exiftens credibile.O' fubium^it idem,Khetoricen rei ddt'£ uidetur poffe cötempldri credibile,qudre(inquit)dicimus ipfidin non circa dli-quod^nus proprium determindtionem habere drtificioßm. inßper alidrum drtium naUd de eötrarijs ratiocindtur:ßdrhetorice amp;nbsp;dia-leüice id fiola faciumt.similiter utraque funt contrariorH-O in prin. cipio primi libri rhetorices:Khetorice eft conuertibilis cum dialeÜice: ambte autem de talibus quibufdam fu»t,qude comania quodamodo om nibus cognofi:ütur,0' nullius determinatie fciëtiie. quare omnes quo dammodo utriu/ff, fiumt participes.Quii igitur neutra fit rei deter mi ndt£e,O‘ utraqi probabilia ficrutetur,circa oppoftta rationes conßmi li dili^ntia prodat, quo infini diftrahantur interftitio ? nónne locis communibus utraque fidem mutuaturi Q^onia uoiiufeuiufq; docentis in primis ftudiü adhibetur diligentiæ comes,in ea re quam conftituit, animis infundere iuuenilibus:utinteüi^t fi contraria perftiafionem acceperit(qua conftante,fiulla fides induœtur)ea primü eueUere mo-betur rationibus:cötrdrias opiniones expugnabit omnes,qult;e increpa. tionibus dignce cireüftrétur.otiofu enï effet futiles O tlt;:merarias ßn tëtias o placita pßqui.lt;equüigitur fuerit^ in^nq infirmitate,fpoß tjs occurrere obieëliontbus:quce dignos babeät de fenfires,quibus ex

I N P RI M V M T o F I C. A R I s T. J ^entêtid Zenonis uôeffet impédio diffiàlerefp5dere.lt;jui utfäfp adeo coniunxit adinuicern, ut ßlum amplitudo orationis amp;nbsp;anfuflla dillin tUonem adferrent. promdenon dubitandum fuerit, quad fi rhetorice uirtus,ut Crd{fo,ut Ciceroni amp;nbsp;plerifqi oratoribus ßam efferentibus arteaißm efl,amp; dialeüicen uirtutis nomine inß^nirr.qude bene dif- Andijefti ßrendi ßt propagatrix. Sed redeamus ad certamen propoßtum.va- Düurio.' temur rhetoricen,facultatem effe rertiinueniendaruincum diale£lice: g^ neutram habere certam rei materiam, ßu alicui propriam : è qua argumenta gr probationes depromat-Zx omnibus enm utraque um comprobandi rem propoßtam deßderat, gr ex probabilibus in umo~ quoepfdem conßruit:neqi tarnen conßqui oportet,tutUa ex parte diß-ferre : uerùm rheterieen mediam effe inter ßphißiearn orationem gr ^g^J^j“, dialedicam: quoniam ßphißes eledione contendit,non uiribus. magis diaieéHcen enm ßudet moueregr deledare auditor es,quam docere:gr uideri ß riam?’^*’ piens,quàm effe:ut qui quderatapplaußm popular cm.dialedicus ue-rb contempto omni fauore gr aße£lu,contendit uiribus argumentorû gr rationibus firmis rem propoßta oßendere.rhetor autem gr requis utitur rationibus,gr fauorem expetit plaußbilem.quare utrifqs con-iu/ndus bono iure ab Krißotele proditur:qui facultatem ratiocinandi habeat,mores conßder€t,gr aßedus examinet.ltaq; eßieitur rheto-riae,quaß quidam ßt dialedices propago,gr eius negotq circa paßt-ones,quod iußum eßappellare politicum. quapropter ß inßnuat ßb ^j’“°*® fguram politieke rhetoricatgr qui earn fumt adepti, ß conßcutos pote defleattur flatem rei ciuilis arbitrantur.Xtitur profedo dialedica fyllogißno gr Ä?^ indudione,non ex quibufeuneptcum deliris etiarn nonnulla uideantur j,quot; ^'^“j' probdbiiirf: fed ex his quæ ratione indigent. Rbetoried autem ex his qua confultari confueuerumt,enthymema gr exemplum parat.huius enim munus eß : de ifs qua confultamus, ^ artem non habemus,gr apud tales auditores,qui non poffunt per multa confpilt;ere,neque ra

— tiocinari remotum . nam multa gr remota auditores uel iudex non pj^gto, p,^ fUne confequitur, nee bene inteüigit. rationes autem turn dialedi- ‘«-ƒ««'’ ca,turn rhetorica,de quibus locos dicimus eße,fwnt quidem commu- 115 iuiieS, «e^jde iußis, gr phyßeis, gr politicis, gr multis fpecie diße^entibus, ut maioris,gr minoris locus'.ex quo nö magis licit ratiocinari,uel en~ thymemainferre de iußis,quam phyßeis uel logicis,etß fpecie diße^ rant, sunt autem ßngulis mneribus propria propoßtiones,gr circa rem fubieda:de quibus pÜofophus agit gr demößrator.uam qui cunque forte proprias propoßtiones fumpferit,uel principia-.no am-

pliui rhetaris uel didleéiici partes agit,ßdiUius philoßphi cuius pria cipia polfidet.quare ut fyUogifm ex commumbus, fwnt dialeéhci, ?^ nô ex proprijs enmttiatis:/îc enthymemata quæ ex comuoiibus, pMi QuidCpci rhetoris.Proprias in uotoquoq;genere fpoptionesjfpecies pu 'ù/u’ propofitiones omnibus fimiliter côinunes, TQTriSQ,in rbetorice uocat Anjlateles. C^idam deßnidt locü,principium epicherematis: amp;nbsp;epi-Quid locus cherema ßyllogifmti dialeéUcum inteUigüt. Sic etiam locum poffumus reddere,elementü in quo accipimus cirât unüquodqs dijferendi argu Argumêtu mentüTer argumentü,concipinMs termini medii: cuius uirtute ra~ tiocinamur. a Soetio dicitur ratio rei dubia facies ßdem.a locis ac~ infcriptio. cepit nomen hac prafens inflitutio,cuius infcriptio,de locis,latine cir cumfertur. ynde liquida confiât,quod prius dicebatur, nô fempercx Faifsproba ueris argumëtationë decurrere: quoniam propofitionefalp in medii produüa in qua probabiliter quis elaboratdi(Jerere,nó eâ per uera iu flo ratiocinio licebit concludere,quum recepta fit commumis iUa fen-tentia,per falfum numq uerum coUigi.quapropter per probabiHa,ra tionem diale^icam expatiari fuerit necejfe.Pleraque ptnëfalpt maio-rifide iudicantur digna,quibufdam ueris. notijfimum id fine fiet ex tam multiplici dogmatum uarietate:quorum numerus copiopor louis plijs. Nam eiufdem rei tot circiferuntur grauiffimari pbilofophori diffentientes fententia: ut interim praterea multitudinêignora,qua pluribus inuoluitur opiniontbus q dici poffit. de quibus abunde dteen dum effet:nip perniciofum putaré effe bonis artiicultoribus gyindi gnü,reuocare in memoriä, quorum obliuio perpétua depderandaue-nit.qua bonari difciplinarum lumen extingit: pmilqi uiuacid corri punt in^nia.Volendum eft me Herculeplurimû,Pallada infelidter de~ populari,in partes mipre rapi uaridSicalamitofe concuti,fupcis fern-per tenebris oßundi-laceo quadam fpeôira amp;nbsp;uana delirantii pha~ tnpmata,ab omni integritate gy lufia eruditione qaliew[pma:ne dor mientem banc multitudinem in me cöuertam. Habeant igitur boni iu-uenes,in quorigratiam nofiraparauimus hypomnemata, pro légitima prooemij lege:qua huius infiduta methodi intentio, qua utilitast. Cy quale praceptionis genus.

Propofitu quidé negotij eftmethodum inuenirc,pcr quam pocerimus ratiocinari de omni propofito proble-mate ex probabilibus : 8i ipfl oranonem fuftincntes,ni' bil dicemus repugnans.

IN PRIMVM TOPIC. ARIST. 4 chferudrutl'imper boni interprétés in diligenti philofophorü endr ratione,i]uiedaßdtim pralibdrejijuæ a Greeds 'Ts-poXty-ct/divoc died-tur.Sint profedo numéro oHondrio comprehen/d: propofitu,utilités, cuius fit opus,ordo librorum,titulus,diuifio in pdrtes,docëdi modus, amp;nbsp;reldtio. Qj^onidm in fn^ulis rebus ddminißrädis intentio amp;nbsp;finis omnium prinuss confiituitur,^' itt difdplinis mdxime coiecidndus ue~ niet.fi quis fcopum negotij fùjceptiignorduerit,ueldelirus plane di-iudicdbitur,uel ipf animi dexteritatem remittet.uelut eötin^it ijs,qui eo pr.ofidfcuntur,quo nefeiut: medio itinere andpites,flare cogutur. ^^^otq i^itur preefentis fcopus adfertur in ipß prindpio elfe,metho diinuentio: perquam poterimus ratiodnari de omni problemate ex probdbilibus: O' ipß difputationê fùflineAtes amp;nbsp;pofitioné,nihil dice-mus repugnäs-Q^antus nimirum fuerit in Uteris fouendis Ariflotelis ardor,ex hocipf darifiime demonflratur : qui finem hune flatuerit, ut inueniat in fludioßrum gratiam methodum amp;nbsp;difdplina fadlem, decentibus inflruda prteceptis.neq-, fatis putauit elfe,ut demerere-tur /uifludiofilflimos, dare munus certum, quod domi magno labore comparalfietmifi eiufdem fimma dignitatem, frudus impenfè copio~ fi^ fuggereret.Promptiorë fanë umüquenqi ad opus fiibeüdü prafci-td utihas eflidt.lluius profeélomethodifrudus plurimi funt:qui ad colloquid,dd exerdtationes,ad philofphia declinarumt. neq; uirtua deflituumtur eximtaiqui promptes ad interrogandu,^ refpodendu fadät.Tribuit ante hlt;ec methodus uim dificeptandi amp;nbsp;arguendi pro-babditer de omni problemate dialedico ; fimul refpödendi amp;nbsp;defien-dendifime redargutione pofitiones.Priore parte fibi uendicät inter-rogdtes,pofleriorërelpödëtes:quidialedices alfiecllt;enücupëtur.quare qui utraqj cumulatijfiime fuerit dotatus, dialeélicus aquo iure dici poterit.Vnde amp;nbsp;dialedicen definienMstMethodum qua poterimus ra tiocinari de omni problemate dialeéiico ex probdbilibus,amp;refpódere decenter.A quibufdam autem fub hoc uerborum modulo finitur: Ars difputandi, per quam aliquid probamus uel improhamus ex interro gatione amp;nbsp;refpofione dilferentium.Addidimus, de omni problemate dialtdico'.quoniam non fimpliciter de omni problemate differit dia-leéiicus : ut notü fiet fquentibus. na non oportet dialeüicum, omne problema, nee omnem pofitionemconfiderare: fed qua dubitabita-liquis eorum qua ratione egent : non autem peena, uel fènf . neque quorum propinqua efl demonftratio : neque quorü efl ualde remota, quare de omni problemate dialeSlico inteUigendum uolumus.tieqifa-a.iiij.

dût (âtishac prtsdicidjnifi opus dus,que famus /âpientia ßudiodd-ri[fimü elfejlegitimü demôflretur.Nam ficut rebus ipfis pr^ecUre ^~ flis dignitatem adimit fœditas,amp; authoris ignobilitas:fîc nomen per~ célébré,nobilitatem eifdem addit incredibilem. Vulchritudinem atque deformitatem fui artißcis,opus referre quis ambigidsi itaque exar-tifice,opus hoc laudandum ueniret;quis dignis laudibus ipfum decan tare poterit? cuius encomijs Cicero uberrimus eloquentia: torrens, Huim ope« aurd fluminis inftar,refpondere non poffit. nempehuius operis au-ns ar ex. f/,(,^f^,cj^g^(, ^^ Trebatiunt fcribens,Â.rifl:otelem prédicat: nec non

Alexander Aphrodifienfis.Pajfim Arifloteles fè huius authors tefta-tur,amp; Diogenes Laërtius,qui huius uolumina in numeru amp;nbsp;nomina reuocauit:ad quem,fl uitam requiras,confugiendum erit, amp;nbsp;Guari-operis nolt; num Veronenflm . Sunt enim huius tefles duo locupletiffimi. operis nomen amp;nbsp;inferiptio deflderatur : quam retro diximus de loeis flue 'ss'tpï T0'zs-iKS)ÿ,nâ TÓTTog locus eft-.mdefoT^iKüç localisMam pro-pofltiones communes, ex quibus ad thema propofltum, argumenta trahûtur,loci appellanturdradafortajfe fîmilitudine a loco natura~ ^us?'” Iht^am fleut duplex efl locus: proprius amp;nbsp;cômunis: quibus res natu raies flrmatur amp;nbsp;conferuantur,ita a duplici argumente,altero pro-prio^quo utitur ad feientiâ demöftrator) amp;nbsp;altéra conMni(quo fyUo giflni dialedici amp;nbsp;côflrmâtur,c^ um aedpiunt) duplice fadmus locum accommodandum difciplinis.Lociautë fophiflid non mags pertinent ad artiflciu ratiocinandi flu logicen, q ad philoßphii naturale locus fold apparens corporis naturalis.ordo Ubrorum cögruus often öo'tMden« ûetur. IH primo de ßiüogfmo dialedico, amp;nbsp;necelfarqs ad ipfum. in doruni pet fecundo de locis quibus in themate accidètis flmpüds adhueflonis dif-ceptabimus.ln tertio de lods problematum acddentis in comparatio-nem uocati.in quarto problematum generis loei difcutiütur.in quinto proprij.in flexto deflnitionis.in feptimo eiufdê.in oéktuo de inter-rogationeamp;refponflione amp;nbsp;exerdtio.hac in hue modum dig ft a fa-^a^o ’**”' ‘'^^^ ^^ memoria dicendorum confèruandam.Vartiamur primü librum “ quot;’’ in uarias partes,pro cömoditate tradendorum:ut detur inteUig ftu-diofis,nMltiplex huius copia.ln primis proditur huius negotij fumma intétio,amp; quid eft flyllogfmus, qua dus differétia, quis Jyllogifmorû fufleipiëdus flt,amp;quidprobabile flt.Supponitur adhac nó exade om nes fyllogiflnorü formas in ip fa methodo qlia paratur, neqs diligeter Docêdi mo quaredas effe.wnde fadlis praceptionis modus fmittitur:qui ab ex-‘*“” adioribus ab ft mens, ^ elaboratis, uelit nö maiora neqs rem prafen •

tem egredientudquopiam deftderari-nabetenim Midquæqi inflitu-tio quixdäm propria quibus creddtur}amp; quibus eifdem interpretnri fuerit neceffe-Adiu^itur ad quot amp;nbsp;quie præ/èm methodus fit utilih cuius (^ etwcleatur finis,^ demainquibus collocEtur.l.adée(fe mö-ftrantur propoßtio amp;nbsp;problema, ßeumdum ßbieilum: diuerß uerb enuntiandi modo.mßper quoi^nera prædicatorum, a quibus pro-poßtiones ç^ problemataßnt:quoniam quatuor dicutur,^ qu^eßnt, amp;nbsp;^uid unumquodq^ horum redditur. Similiter quee pr^dicata propria,qua adiumgenda unicuique pradicatorum: Qr quare tot amp;nbsp;non plura ßnt pradicatorumgenera, amp;nbsp;fyllogifmo amp;induélione coclu-ditur.subneéiitur amp;nbsp;eiußem diuißo ßu »Mltiplicitns,deßnitur propoßtio diale£iica,amp; problema dialeüicum,amp; qua iUis contineantun amp;nbsp;poßtio omnis elfe problema monßratur. Q^otßnt dißputationU dialeüicaßpecies,z^ quid unaquaqi-deniqi quot organa,quibus abü-dare diale^ieü oporteat:^ utilitas horum ad diale£iicen,comproba-tur.Kefertur dialeclice, ad omnes dißciplinas: qua omnibus praßdiu ReUno, dfferat per probabilia. Bilßmulare modo quorundam doilorum opi-nionem non poIßunMstquam ß polßmus,non tarnen debemus,qui aliter, quam nobis uißum efl,de Arißotele amp;nbsp;Topicorum libris ßntiant: qui candidum Ariflotelis nome denigrareßtagumt,amp; locorum infli-tutionesßgillant,d quibus fludioßs artiu aßeclasßuoaire moliutur, ut his conteptis magis inßui admirationeincautos rapiant,ßaopera praßantiora uenditent,in ße omniu animos inducat.Vnde multaau-thoritatis uirum gaudent redarguilße:gloriam qui quarunt populäre redargutione,uel nominis denigratione. Vera talium non audiendam eße ßntentiam,ßacile deprehendet, quicunqi rationes acceperit,quas in medium alferemus,ne abßentes indi£h(cauß,tEmere iudicemus.Do -lendum(,inquiumt)ßediße illudanimo grauijßimihominis,ut nonßm- Sn'd^' pliciter atque aperte proßerret, quacunqueinuenerat:ut prater la- fw«“»»-.« borem,quem ip/ä rerum eßet habitura obßcuritas,alia nobis,etiam ex ipß,obqceretur dißiculas:quo neoeße haberemus mentem ipßus ue-lut oraculi ßßpenßm (^ umbiguam indagine perquirere-Thetniflius itaque author eft,löge aliter omnia foras eße adita ab illo,quàm ßnt domi tradita: demêtia'qi ßmile eße,ß quis legendis libris ipßus,ßpe-retiUiusßßntentiam cofßeuturum.sedquidThenußiüproferimus? Ariftoteles de ß locupletißinuis eß teßisScribit enim quadd ad Alexa» drum epißola,adidiße ße,qua ad philoßphiam pertinent:ßed perin-de tarnen,niß qui ab eo audierint, eadem ißa, ac ß adita non eßent,,

futurd.Aditmgilt etidm,Ariftotelem ptntno in^nio, doilrind,eloquê-tid,rerü peritia,prude»tidqi:ç^,ut femel omnia conifle(lantur,fiim~ mum hominem,fêd hominem tarnen fuiffe putdnt,hoc efi, quem latere aliquid potueritrquique, ut non omnia primus inuenerit: ita alqs poft ß inuenienda aliqua rcliquerit:qui etia non omnia,qua inuenerat,cre diderit in uulgus prodenda: amp;nbsp;nonnunqua fortaffe contradicendi ftu dio,quo maxima f^efe tentatur ing!nia,no ta quid ipß fentiret,q.c5tra quod alius fenßfj'et,dicendum putaret.vlurima ille reHè, fed amp;nbsp;alius aliquid non malè.quo iufliorem ueniaillis effe credunt oportere:f qui fueruitt, qui putarent non utique iUi tanquam fcopulo ufquequaque adharefcendum effe: neq; de fuis defperandum ingénus. it ha funt rationes produUa infidem:quibus de Ariftotele fententiam ferant hu-Sdutiont». iufjjo^i A.fi audidnt,oportet, fimmi aquimtis iUi antiftites uerique fautores dcerrimi,qua ad hac refpondeat Themißius Ariftotelis pa-trontis fingularis:cuius teßimoniu proferut, ut telu telo cotumdamus proprio: qui hume in modü de Arißotele mentionë facit honorißcä, in primum phyfeoru paraphraßn fcribens:Genus (inquit) philo fophan-diArißotelis differta cateris,quateniis obfeuritates amp;nbsp;feirpos illorü träßulit in perfpicua quanda gr propria expoßtione: amp;nbsp;um pra-Dephflofo« terea probationibus gr fydogifmis ddiecit.A' Platone auté eoufqi uide matibus”^’ ilt;^^ diffenftffe,qubd demoßratwes apertius iUußriüfqi inducit,quodqi eorum principia à ßnß,gr ab euidentibus rationibus fumit.Ab omni bus philofphis praterea fimul diffidet Arißoteles,eo qubd partes o-mnes philofphia naturalis ufque ad ßngularia euolutas ac refilutas küiwü‘ ^^^gt;q‘^‘^-C‘^gt;^ ‘tKté fcriptorü commentationuqi fuarü fpecies duas ha-beret:und eorum qua exteriora cognominabat, quales erant hißori-ca gr rhetorica meditationes: demü omnia ea qua minas turn cura ac diligentia,turn intentionis gr ßudq requirebat: Alteram eorü qua aufcultatoria nücupabat:in quibus philo faphia remotior pbtiliórqs a-gitabatur:ex quoru numero habetur hoc opus,cui titulus eß,de phyfi rnautuita. CU ouditione: tn aufcultatarifs data opera uoluit obfcurus effe: ratus tcrijsobfcu j^^^^ ^^ modü obiter poffe rudiora ingenia ab huiufmodi fludio qua-ß reqci deterrertque: utpote quibus futurum ßt, perinde ac ft neque fcripta quidem unquam fuiffent C^^apropter Alexander poßPerfa-t^^oUi^'^ ^“^ ^^‘^fi^^”^^ ^‘^‘^ ^^ i^^‘^*^ fertur feripßffe: Alexander ArißoteU ßdutem.tfon rede fecifli,qubd aufcultatcrios libros foras inuulgaue-ris. Ham qua alia re, praßare cateris amplius poterimus, fi ea qua abs te accepimus, omnium prorßis fiant commumia^ ^o uero medim

doclrimt Mteire, quam copijs. A.lexdndro uero refcripfit Ariflotelet, ijs uerbis : Anftoteies Alexandra regi ftiutem . Aufcultatorios libras ^^f^n^î quas deditos quereris, gr nan perinde ut arcana dbp:anditos,fcito ne-que ceditos ejfe, neque non ^xditos: cognobiles enim qs tantum erumt, qui nos utiqi audierint. y ale. axe ihemiftium tradere bona fide afi-firit Hermolaus Barbarus fidelis Themifiq interpres. Heque ojfendi-mus quee proférant tali uerborum ambitu neq; ßntentiarum pondéré contenta ejfe. quare Themiflq ßntetqs non difficile agnofcit quiuis nihil detraüü iri, qui profiteatur unit Arifiotelem füperajfe aeteros philoßphos artium inuentione, gr earundem traditione:unü ejfe,qui quæ difperß erant,tanquä in corpus compegit:quæ confu/d,in ordi-nem redegit : hunc ßlumfuiffe, qui literis mandauit, quæ infiituerêt amp;nbsp;nutrirent adolefcentes,Hiros iuuarent,gr ßnes conßruarent:hüc ßlüfuiffe, qui omnem noftm cetatis docendæ curam jufeepit. Q^od poftremum obqciunt, hominem fuiffe, non omnia fciuijfe, nee inue-niffe,gr quaßquumtur : non putamus diuulfione dignum: quum eds querelas minus effu^re poffint. Hofii dant arma, quibus confodian-tur. Q^is enim non media luce clarius uidet aquiare marte in irru- . entes detorqueri ^ Si nanque ßmmus philoßphus,gr rerum feientid, fcriptorum copid,eloquendi uarietate, inuentionum dcumine,udrieta-te operum clariffimus^qualis Ariftoteles Q^intilidno tefte^homa fue-rit : non omnia fduerit, nee inuenerit, gr qua obqciumtur reliquat dicemujne hos, quorum nomen ßmper fuit obfcurum,quos neque re-rum fcientia injigniuit,neque félicitas in^nq celebrauit, diuinos fuif-fe?omnia fciuiffe^omnia admucmffetquafi contemptis authoribus ce-lebratis,credendum fa incognitis.vt profedo fini non effe iudicq,te-mere ajfentire quibufuis,ßmper credidimus:fic leuiter citra ratianem à probatorum dogmatibus difadere, effe arrogantis uel inconflantis. ,■ Superfunt gr calünia(uolebd dicere rationes^quibus funditus euerte^ re bos libros ado,de lacis moliütur. in primis qubd anguftius uidetur oppugns« eorii concluftffe materiaiquonid cunÜa de quibus differeremus intra Jg ^SaT quatuor quafiiones contineri uoluerit,d quatuor pradicatis petitas: definitione,genere,proprio,gr accidente.Sednon id dgimus,ut de iflis femper quaramus jub nominibus illis, qua ab Arifiotele ßintpofitd. Hon enim quarimusßmper,f{tnealbum accidens hominis^ßd fmpli-pliciter,fttne homo albus ? gr eodê modo in cateris pradicàtibus.Huic DefenHo. occurrendum eft formis dialediairum quafiionum : qua non nifi in confirudione gr compofitione conueniunt ■ tantümque in his modus

fropofitionum diuerfùs C6n/tder4tur,amp; pradicandi uarld rdHo-yt quteritur,fî fùbieÛo pradicatû ine[fe confliterit,quomodo inßt:itdne ut genus,uelterminui,uel profrium,uel decidens.Ndm ß non mßt,nihil relinquitur difputandû.Q^od enhn nuUo modo ßbieüo ineßme-que ut acàdens,neqi ut terminus,neqi ut genus, uel ut proprium in-efje poteß.quare modum pradicandi inquirit dialedicus-.alterü prte-ßpponit, qubd ßbiedo prædicatum inßt. t^eque credere conueniet ^K^^ ‘l‘^^ft^°^^^ otnnes eße diale^icas: cum quatuor fint quæfiionûgene-Ms* ‘ rd:an fit,quid fit,quom0do infit, nbsp;nbsp;propter quid infit: ad didleüicu

pertinebit tertius inquiredi modus, dd cuius pldna intelligentiam dute priores qu^ftiones conferent:amp; defiderdntur,in quibus qubd inten-tionem non confiequdtur interrogans,dd quæfliones progreditur,qui-bus modus inexiftendi perfipicitur : qui in plures ßpra c^eteros fiefie expïicdt:proindenon fine induftrid quafliones iUæ dicuntur dialedi-* cæ.opponttnt etidm,qubd non omnid qua dd oftendendum meße all-quid accommodate filt;nt,recenfiuit A.riftoteles, quum de accidente lo-queretur:quid infit nee ne primü de accidente jolet quari-Verum qui cognouit omnium pradicatorü non eofidem modos fibiedis inexiften-di:amp;maxime remotum accidentis modum d tribus dlijs,facilecond-pit non eofidem eße locos accommodandos accidenti amp;nbsp;cateris pra-dicatis:uerum perfiediore flylo totum negotium abfiluet: qui fingulis 3 pradicatis probandis rationes contribuit particulares./^rguumt etia

Arifiotelem qubd neqi locos deficripfirit,neqinumerüfeœrit locorum, nee demum nomina adiunxerit.Teftantur libri Topicorum oppofitam fintentiam,qui certes locos referumt,numerum ipfirühdbët:nomina proclamant. Nonne couincuntur obtredatores, qui A.rißotelem locum à coniugatis amp;nbsp;cafibus fieeiße tradiderunt? speramus profiedo hac 4 omnia clariora fieri dicendis. Deinde pleraqi,inquiunt, pofiuit pro lo-ds:qua nullius propria fiunt loci-ut cum dicit infipidendum eße quibus infit aliquid uel omnibus uel quibus nullis,id cfl,de quibus uniuer-faliter aliquid aßirmetur uel negetur.ld de quibus aßirmatur, dicit ^ß^ fipecies.Qwd ergo?definitio,genus,propriü,nö omnibus infiunt? A.^ rifioteles hac habet fiecundo loco fiecundi Topicorü, quo tradit locum fieu praceptum conßrudiuum ^ deßrudiuü accidentis ^neri ßb-iedo adharentis,per fipecies iUius^neris cuiaccidens dicitur conue-nire. aam qui oßendit fipeciebus omnibus generis accidens ineße,amp; generi concludit ineße uniuerßliter.z?7‘ contra, fit alicui fipecieinô in-fit,neq; generi uniuerfiliter ineß tale accidens. Q^od docet exemple

aâmadum illuflri: ut, qui dubitaret utrü omniü oppojitorü fiteadem difciplina an nou, pr^dicatum fübiedo meffe uel non inelfe partium ^bieüi coniumdione uel remotione monftratur. quare ex ignorantia tod ab krifloale traditi turpijfime errarüt.omnibus bis qua effutiüt de lods,ßla lod tradita deßnitio fufßdt.A-ddumt qubd nimis arélos uit 5 detur dedi([e fines dialedica-.qui qs quatuor quaflionibus terminaue rit.ial(a per/itafione niti nemo dubitabit: inteUi^ns omnia qua de re aliqua did po([umt,intra quatuor pradicata cötineri.omnia qua qua-rwntur in bac reddumt:neqi plura ßwntqua excogiari poffint.quod idem fateri cogumtur oppugnantes:ficut me berde diakdiœs materia non eft propria, ftdeommumis: fic amp;nbsp;pradiaitorum quaftiones ad. eommumem porrigumtur materiam-Demû res ip/a illud cottuindt in- 61 quiut,magni Q* immenß laboris ejfe, locos ab iUis quaftionibus quas ip ft inftituit auulfts : in alium u/um di^ferendi traducere. aac ratio nimirum conuindt manifeftam infeitiam opponentium: qui uelint uel putentauelli locos ex quaftionibus traditis ab Ariftotelc: qua in quaftiones problematicas amp;nbsp;pofitiones di(feramus per locos,qui cômuniogt; res funt ipfis propofitis problematibus.Q^od ealumniantur, nullum effe ufttm locorum Ariftotelis ; nonne explorata eft ratio, qubd non Uerftiti fint in libris Topicorum : nec eofdem intellexerint ? qui enim R'lt;Jquot;g“ï*lt;’ fedem aUquo tempore fixeront in eruendis ratiombus d locorum in-ftitutione Ariftotelis,iurare audent maiorem coUigi frugem,uftim parari uberiorem ad omnes difciplinas, q cuiufuis locorum traditione. Porro quern ifti contribuerunt dißferendi ufum ? qui neq; conflituant propofitione in quam congrediendum fittneq; quibus amp;nbsp;quot in ean-dem manifeftent.in/ùper neque doeët, qui loci fint eöftruüiui amp;nbsp;de-ftrudiuhuel qui conftru£liui,uel qui deftrudiui ftlum:quot fint ^ne-ra problematum in qua contingat difceptare,tradere omiftrumtsed de bis badenus.congruü tamë fuit (quanta coiedura ualemus)diutius immorari,^prolixius agere in ijs qua principijs obftarent huius in-ftitutiomS)Z^ qua multorum opinionibus fplendida decantarentur..

Primum igitur dicendum quid fit fyllogifmus,8c quç ^fel2quot;“* cius differctiXjVt fumatur iyllogifmus diaiedicus:hunc enim quærimus fecundum propofitü negotium. Eft faße iyllogifmus;oratio in qua pofitis aliquibuSjdiuerfum quid à pofitis ex neceflïtate accidit propter pofita.

etwdem duidius dm^kttäntur eupidi literdrum iuuenestdefideratuf ^rafidid quibus finis grdtidm minori confiequantur labore, magmnt certe adfert fini concilidndo mometum fyüo^ifinus didledicus: ipfium Siirumétu ^^^^^^^ didleÜict inflrumentü fdcimus,eo infiru^ius abonde dijfierere foterit. quare pertinere ad dialeÜicü qui artifex fidei amp;nbsp;probabilis exiftdt,nemo diffitebitur,nifi profrio infirumèto deflituere uelit.Qjai igitur fülcipiêdus fit fiyllogipnus diale£licus,quinegotio pr^fintifo~ ret necifiarius.Vrimü oportuit dfiiperiorit cognitide ipfum repetere: quonidfyllo^finus dialediicus nunq inteUi^tumon cöoepta fyüogifini Quo artifilt; notione,qui illius fit^nus.'vultenim definitio amp;nbsp;eiufidepartes notio-CIO venetur ^^^ ^^-^ .^^ nomine:amp; illi notiores e fie,qui fit nominis dilucida afie-quuturusnotionë,atqUifiyllo^fimusddferturi fyllogifins dialeéiici de~ finitionë, qubd fit illius genus.quare tradedafuit in prbnis fyllo^ifini ratio ad habenda partiü fiyUogifimi dialeélid clardintelligëtid-.quippe qua fit ^firmi filma d definitiSe haufla notio,amp;mrüquantü fipléda ris ob/curioribus immittat-Accerfenda ueniunt ad fpecie conflituen^ dam differentiamon enim genus impolitum amp;nbsp;rude fpeciè perficere poteft,fid eSmerdo differétia fpeciè ip/am complet.quocirat artificio diuifiuogeneris per differentias,in fipedes decübinMs.in fingulis^~ nerapraiacere oportet,amp;informam differentijs fipedes conflituere. Collocatur autsm fiyllogifimus,qui genus eft fiyllogifimi diale£iid,in o-ratione ut in proprio ^nere.aam oratio de fiyüogifimo in quid pra-diaitur O' cateris orationibus fipede differentibus.At quonid tali fiyl-logifimi genere filo definitio non afiurgat, nee propria natura arcea~ tur,uocata fiumt differentia ad fiyllogifimi conftitutionem:qùibus etid ui. PP‘^^‘^^‘^f^^ ^ reliquis orationibus. Accefiit quamprimum hac difi-buSm po ferentia d genere primam definitionis partem occupatura C in qua ^^tit» quibufidam pofitis')qua difirahit orationem fiyUogifticam d cateris in quibus nihil ponitur. Q^id autemponitur in deprecationibus, in ma-datis,ininuitationibus,ininterrogationibus,perfiuafionibus,delibera-tionibus, fiabulis, amp;nbsp;huiufimodi? Per pofita enim accepta amp;nbsp;conceffa inteüigttntur:fiue d refipondente cum quo fit difiputatio,fiiue ab ipfi-met concedantur, qui fiyüogifimum connedit. demonfirator nimrum fiyllogifimü firuit ex pofitis ó concefiii,non tarnen d refipondente,qui non interroget:fid a fiip(3.Ponuntur autem amp;nbsp;cöceduntur ex aquo affirmationes, amp;nbsp;negationes : quas compleditur uoœ lUaadmodum propria, hincdatur intelligi categoricum diffiniri fiyüo^fimum: qubd hac dicantur poni qua alicui conuenire nel ah aliquo dificrepare fii - gt;

mûtur.^ypotheticaordtiones fècundû fi non faäent fyllogifniü,quod fupponStur non autê ponantur: neq; ide efl profeÜo accipere amp;nbsp;po -nere ordtiones,quod ponere modû ordtionu dcceptarû fignificet.ndm catégoriels indicare unit- qudre fyüogipni ßmpliciter dicütur:qui catégoriels coupant propofitionibus. kudio dici, per pofitd, difpofitio-nem terminorü ddinuicem triû inteüigi.quibus pertindeiter relaüatb bits non eß repugndre inflitutum.itemouetur amp;nbsp;ä fyllogißm nomine omnis oratio,in qua altera poßta alteram ex neeeßfitate infert,Htdies efl,igitur non efl nox-homo a, animal igitur es. curris,ergo moueris. 'M.ultitudo enim propofitionu monflratur alfumenddrum ex ip ft diffe rentidjin qudquibufdam pofltis,dd fyllogiflmi cöpofitionem.unde md~ nifeflu efl inthymemam omnia no eßpe fyUogifmos proprie,quod uno. ponâtpropofltione,alterdm omittdnt,nota uel iudici,uel auditoribus. Ciui tame utraqi acceperit g^ coiunxerit,flruHura effingt fyUogifli cä.CijßodfyUogiflnus plunbus propofitionibus uelit decurrere, ex ip-fa nominis nota exploratü fiet.Syllogifmus nanq; compofitionê logif-morii figniflcat amp;nbsp;rationum: quibus enim i avÿ ad pof tu fuerit, cô-poftionë ip/ôrü manifeflat:ut à sviad'HQ).lt;rfaàç,(ri]vii'np 4-Nlt;Jgt;wp: fc (!V?^o'yta-faÔQ,a‘ôvSilt;riiJ tivx c^H^ûi \ôyuÿlt;. kut fi mauis jÿllogif. mus coUeHio efliat uero colleÜio,non nifi pluriü efl.quicunqi autêpo fit unam propofitionê, non colligit, non igiturfadetfyüogifmü'.quia duabus efl opus, ut anguflifimus fiat. amp;nbsp;propriü efl fyüogifini,per plura oflendere.neqi tamé fatis erit fi didiones uariee fint,ut per plu-ra dicantur decurrere O' idem fignificët.talibus non fiet fyüogifmus.. Ham talis decurfiis ordtionum,potentia unam filum recipit.ut qui di-xeriteffie fyllogifmum, hanc orationem,homo es,O' »on es nö homo, igitur animal es. dua propofitiones affumptiS ßla uarietate diclionü laborant:non autem reipfa.Q^are fi altera fèlaaffumptarurn fyllogifmum non fecerit,neque dua illæ eiufdem uirtutis affumptce. Ter- Aitewm à tia pars dißinitionis baud negli^nda uenit. qua habet,alterum quid P“^quot;'^’ à pofitis. cuius tanta efl uirtus amp;nbsp;nzeeffitas, ut ea fit qua fyüogif-mi utilitatem /üggerat, amp;nbsp;fla tueatur. nullam enim afiequeretur dialeélicus fylloÿfmi commodiiatem, nifi aliud ab aßumptis condu-deretur.uerum cum fyüogifmus fitinflrumêtum, neceffe efl ad ufum aliquem parari. porro cuius inflrumenti nullum efl emolumentum, quis eo finem perquiret ? tieq^enim dicatur inflrumentum quidpiam, inftwmét» fi iüo nuüum adipifci fruélum cóti^rit. üemo fini iudicq diceret ly- ''‘*^'’’ ram mufici inflrumentum,qua mufico non cóueniet utidn cateris in-

Prumenta proprijs p^t rebus /üppopta, quibus parâmes fr uil uni non igitur ßluaretur ßiUogifmi uigor, nip alterum a poptis conclu^ datur amp;nbsp;ofédatur. neq; fyllogipnus permaneret oratio, qui utilitaa eareret.neinpe p omne inprufnemum utileptpyUo^ifmum non defi-tui fruUufuerit necepe,qui infrumentum ponatur.uerum in quibus orationibus,idem pramijjarum alicui coUi^itur, non proueniet utiU~ tets:neq; piUogipnus igitur fruetur. pracipud pquidem uis fyUogif-mi eP,obfcura reddere manifepa. atquinon eadem poffunt amp;nbsp;igno-ta, amp;clara effe: proinde depderant immanifePa luœ illuprari : o» ignota notis manifePari. Ridiculisepne fu^t rationes ipiupnodi: uel dies eP,uel lux eP: pd dies ep, igitur dies ep. indigna profcclo qua nomen fyllogipni redpiant. aam quemadmodum in cateris orgams non pfficit ad integriatem ueri organi ^nerepguram conuenientemt Z^ non alienain a pruUuraipd poPuUtur amp;nbsp;materia decës,zr ido~ nea,ut qui cera radium componeret uel aliud inPrumentum,ineptunt cenpbitur , formant tarnen habebit'. pc ad fyUogipnum non ptis erit pguram diélionum obpruare,pd amp;• oportet, ea qua fyllogipni ingre diuntur complexum po{fe lucem infundere obfcuris,amp;aliud conclu-dere.Materiam dicimus primam, tres terminas ad inuicem tali Mitane uin£ios,ut neceffe pt aliud inferri.Separantur hac parte, rationes d partibus oppoptis amp;nbsp;dePrudis, in quibus altera pars a^umptaru conpeuit conduditpmul d diuipone argumentationes, complexiones dipMiHiua cum negatione alterius partis,inferendo alteram, ut dies cP,uel nox ep.pd nox non ep,igitur dies ep. neque uolunuis aliud in-ferri uocabulorum diPmÜione.Nam nominum c^ didionum permu-tatio amp;nbsp;pla diuerptasnon maius habebitcommercium fyüogiPicum, qudm catera quibus refpondebit.ut qui utitur argumentatione con-fata eifdem omnino terminis, notum eP non effin^re fyllogipnumi sic qui parauerit didionibus ßnonimisßUo^fmü conneaere,n5nMl-to felicius efficiet. quare colligsre oportet non idem re ipp amp;nbsp;ratio-net amp;nbsp;non penes terminorum dipindionem, pd rerum aliud conclu-dendum uenit.Yteum ipa confpirent amp;pnt eadem,dies ep amp;nbsp;nox non ep.idem cömittes utranuis inféras, ita in conpmilibus dicendum uuquot;*“^' f^it.Depnitioni inprebatur particula ex nec€lfitate,qua pparatur in» dudio d fyllogifmo.etenim tndudionicatera depnitiöis partes pra-dida conpntiunt,quä certum ef fyllogipni nomine nÖ cötineri:quo-niam ex particularibus apitrgit,Miiuerple colligens.Syllogipnus au-tem ex miiuerplibw, ad particulare contempt. Ittdtfdio oratio ep in

IN P R.IM V M T o P rC. A RI s T» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

quaquibufdam poßtis diuerfumacciditratid nSexnecejJitdte fiet.ttS enirn necejjarium fuit ex particuldribus uniuerfale cogéré. tjuod fi^ lentio non pertranfuit Jirifateles in oÜMo topicorum.?roindenon fyiiquot;^ç^ iniuria dicitur:indu£iio in répugnantes infirma efl ratioidodis parti, au*« plebecula multum fauens amp;nbsp;conueniens : neque ualebit alicuius in^ duélionis oblata conclufio necejfaria ad argumentum conclufionis ex necelfiate confècutlt;e. A.liud efi (âne conclufionem ex nccefiïtatè de-mittere: aliud conclufionem necejfariam. unde multcehabentur pro-pofitiones qute contingentes ex necefiiate inferumtur in intentione, ut in fiyUogifimo omni ex propofitionibus contingentibus decurrente confiteri fuerit necejfe. Vofiremum differentie locum obtinens paf-ticula (eo qubd hec firnt ) argumentutiones dirimttque eafdem ne-ceffitatis uires cum fyllogifmo interceperunt.cuiufmodi funtqua fyl- ^t? '’*' logifiice hnpeUumt propofitionem in conclufionëquandamifid earn in diuerfam uelnominibus uel re tranfferumt differentes. quodcontin-git fi ex conclufionë inferenda, aliam in illius locum inférant contra-Ham: ut hec argumentatio, omne pulchrum eft bonum ; amp;nbsp;omne iu-ftum eft pulchrum:concludit hanc,omne iuftum eft bonum.utiqi quado in locum illius conclufionis fiibftituetur bac, qua ex ea cófiquio tra-hitur:omne bonum per ft eft eligibile, uelaliqua fimilis,non fiet fyüo-gifmus.qubd per affumptas non ftquatur conclufio extremis gy ter^ minis conftruébi duobus medio termino coniumHis.

Detnonftratio liquide efl:quado ex veris,amp; primis fyl- ^““o‘’*^ logifmus erinvelex talibus,quç per aliqua prima Si vé' §;‘^“^™„“* raeius cognitionis quæ circa ipfa eft, principiö fumpfe- Kfbaw^ runt Dialcdicus auté fyllogifmus ex probabilibus col-ligens.Suncquidem vera Sc prima:quç non per alia,fed per fe habent fidem. Non enim oportet in diiciplina-ribus principes inquircrc propter quid, fed vnaquaneß principioru ipfam per fe efte fidem.Probabilia veto qu$ videnturomnibus,vel plurimis,veIfapientibus:amp;i)S)VcI omnibus,vel plurimis,vel maxime notis amp;nbsp;illuftribus.

Vrimam ßiUogifmi fpecié,bono iure demoftrationem faccre decuit, qua rem copleHeretur neceffaria omnium primam.nam habita defini tione fyllogifmi generici,laborandu eft in eiufdem reddenda diuifione per differentias,quibus in fpecierü prorumperemus cognitione.opus enim eft différentes gy^^ ad generis diuifione,amp; ad fpecierü conftitUquot;

tionem.differentia autem afferumtur ßillogifmorü ex propofitionum multiplicinatura:qua materiä fyUegifmis différente exhibent, diftin-nü^Mtio ^‘° materia, compofitorüarguit diftinüionë. Qu^um igitur propoft-tiones quada exifterét neceffaria gy quadd probables, quadä auté apparerét nece(faria,gy quada probabiles, quadruplicê totius fyllo-Quatuorfyi gifmi diftMionê facere oportuit.nam in demonftrdtionem,in epiche'^ fptc?i™™ remd,in contentionê,grparalogifmum.quorü cateris praponenda ob materia dignitatê gy uim priore fuit demonftratio: non tamë cui fyl-logifmi ratio magis q cateris congruat: quis enirn hominem equo uel bruto quouis digniore gy- priorem diffitebitur?quibus tarnen omnibus aqualiter animais deftnitio congruit. nis enirn quatuor modis,colli~ ^Ïntoiquot;^”” S^ndi forma parantur.Non defuerüt tarnen qui aliam diuiftonê infti~ Argumftc. tuerint,qui argumenta definiumtirationê rei dubia facientéfidem.gy

ar^umentorum quadruplicê depingu^t uultü.Nam alia probabilia g^ necejfarid protrahMittalid probabilia amp;nbsp;non neceffaria: alia necejfa rtabled non probabilia:alia nee neceffdria nee probabiba-y eriim argu menta quando habentur non aliter probabilia, ^ exteriore forma:(^ qu^ddeute tenus necejfariu cömonflrent:illis ratiocinentur fopbift^e amp;nbsp;bis falß defcribentes,quand fpecie argumentorü utentur?infuper quod nullo modo argumenta diei poteft, in numerum argumentorum quis referetfnä quod nö efl neceffariu neqi probabile,attribuut (opbi-]lis:quod argumentii reéle diei nö poteft Nos iaqi quatuor opipeibus omni ratiocinadi forma,demöftratori,diale£lieo,fopbiftce,pftudogra-V“ f^^j/übijcientes, quatuor argumentorü fpecies conftituemus:neee[fa-9“» p«’' riü demonftratori,probdbüe dialedieo, fophiftce apparens probabile, pftudographo apparens neceffariü.Philoftpbus qué gy demonftrato -Phiiofcph’. ^^^ inteUigimus ftlius ueritatis perferutator,^^ feiétilt;£ gignédee inr duftrius artifex,propofttiones neceffarias amp;nbsp;arguméa alia, quibus perpetuo quoda amore ad demöftrationis feientia eäftquendä indul^ ^emonn« ret,domi deftderat.Näq; demöftratio,fyllogifnMs eft facies fcire.qua-re inftrumentü demöftratoris ftt demoftratto oportet:cuius materies, Materia du cx qua alfurgit,fït exiftes nece[fariü pofitü, amp;nbsp;fnütiaa neceffaria ***“• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in qua auté animü explicet,fitconclufio fcibilis. Nomé enirn materia,

bijuga eft notionis:ex qua,?^ in quä,ut breuiffime dicatur.Demöftra* DemonBra ritmis finitione duplex in/tnuatur demöftratio: propter duplicè feien-tio duplex. tiä,gj‘quid eft,^ propter quid:necnon duplicè rerum inteUigentia-Duplititer ^°^ ^^‘^^ ‘‘^^^ ^fl natura nota, gy nobis : quemadmodum neqi idem nota. prias natura,gy nobis-porro nota nobis,propinqua fenfui.nobis fini

O pn/ui notilfiindtfinguleirid. ratura uero, amp;nbsp;qua fimplidter nota fdteri oporat,quaintslledu perfpiciütur:amp;a ^nfu löginquijfimd, ut uniuer/dlid mdxïe.ibx ueris oportetßUogipnit detnöftrdtiuü omne elfe: quod difciplind demonflrdtiud ex ueris eft,na faî/ùm fciri,efl impojpi-bile:ut diametru Uteri cômenfùrabilë eue, foire potefl nemo-tieq; folié demonflratio finietur,fyllogipnus ex ueris:quod dialeciicis cÓueniret fyllogipnis qplurimistpd dicitur ex ueris amp;nbsp;pritnis fyUo^ifmus. Ex primis quidégt;quonia ex proprijs prinapijs.xdë enim principiü amp;nbsp;pri Pf*“quot;?*“’ wü-Principiu dutë demoftrationis, fpofitio immediata amp;nbsp;uacas medio,pu qua no eft alia prior.quare definitionis priori pdrte,demôftr4 tio ftmpliciter ddtur intelligivera enim amp;nbsp;primd proprio fplëdorea-deo perlucidd fu^t,ut nö alia luæ iuuari poffint-.acfidëhabent tü ftr-m(f[ima,tum cldrifjimdm.quare ipforü propter quid amp;nbsp;aiufd fSllicite p^fn^p^rs non eft inquirendd,qua gt;Mlld db alijs origmë contraxerint, in eo ^ne- nö eu ratio refûbieëlo, cuius principid ftatuumtur effe-./èd alijs lumen inf um dant propriu.qua omnia nullus dubitat, qui uel poftremis labris demon-ftratiua difciplina riuulos amp;nbsp;fontes deguftauerit.ad quos recurrent dum eft, qui principiorü difcrinuna quibus demonftrare contm^it amp;nbsp;quibus demonftratio terminis, zir quot,amp;qualibus,amp; de quibus fiat, inquirat.Keliquaparsdefinitionis,demonftrationemquia eft, oftendit. ao^^tea, qua ex ijs eft qua per principid cognofcumtur.tfdm per principia amp;nbsp;cdufas co^nofcütureffeëlustamp;pereffeéiusprapoftero ordine principid intelli^wntur,amp;alio fdentia feu cognitionis modo. ut pUnetds prope nos effe monftramustquod nÖ fcintillët,db effe£lu:fed pUnetas non fcintilldre, qubd prope f{nt,per caufarn fdmus. de his haUenus, quorii uberiore fèrmonè libri pofteriorü retinët.T:rd/èdmus ad fyUo-gifmi fecunddfpecië:cuiusgratia ^ cognitiöe,tota fyllogifmorü mul- 0.“'’ lyU» tiplidtas difcutitur,oïs'qi fyllogifmorü habetur tquifitio.ille enÏeft ip‘ ®'*”‘’ ft q. prafentinegotio fitneceftdrius:amp; quëquarimusÏhac methodo: qua copia.fbabiliudrgumëtorildiftribuerecótëdimus,^qualods de-ftgndtis,è qbus argumeta ^babilia hauriatur, copio/äm amp;nbsp;abudante corrog^ri eftnecefiëtcuiinftruit,tanq diligës famulus domino,fyllogif nues didledicus.SyUogifmus dialedicus finitur, fyüogifmus ex fbabili syiïogifm» bus coUigës.yndeadmonëdifumt,differêdi rationë nóeffe appellandä ‘^^leeticm. logicë:qui dialedicë eadë logica faare labordt.na dieëdd uenit diale- i,iff„täiu dice,qua fyüogifmo utitur didledico:amp;logice fturationalis qua fyl- leakeäkw logifmo uel ratiodnio.caterü uel ex eo notiffimüfiet:qubd fblemata ®quot;*’ dialedica ziy- propofttiones dialedka partiatur in naturdles,mordles b.ij.

Û* Io^'c4r feu rationales pro^oßtiones .in/ùper dernonftratoryhaud • parue interßitio a dialeélico dißü^itur.at omnis demöftrator, ration nails eft:qui enim ratiocinatur amp;nbsp;rationes habet deducere,rationalis cenßtur.verü diale£licus,ex ip/â definitione, efl fàlü probabiliu:amp; a differëdo defle£liturno»tëdiale£lici,fèu à to T/tocKiy-o/aodyno ante bus^ vtitw. ‘^^ ‘l‘^ida futiliter ineptiüt.quare neceffe fuerit ratione plufq chryflp-pea,oém qui differit ex fbabilibus,diale£iicïl effe: fed logicu,non fold ex probabilibus cötextii eöflruere fyüo^iflicu, nomé ipfm indicare po Erobabaia. tefl. Probabiliü tres adferütur differëtiæ.ndquadd uidêtur omnibus,.

amp; à doélis (^ rudibus ßifcipiittur:ut bond efl eligendu,deus efl reli-gioß colendusj/anitas efl bond’.amp;qu^ huiufmodi.ti^cedam plurimis uidentur,amp;multitudini,nöautê fapiëtibus:ut paradde fwnt nMtltlt;x o-pes,dignitntes,honores fumtqult;erêdi,ftnitas uirtute præflatior.Q^^'-dd fpiétibus uidétur.huius poflremte partis, flut in tria mêbra ded-fiones.nä qucedä uidêtur fapiëtibus,uel omnibus,ut bona anima eligi-biliora bonis uel fortuna,uel corporis, amp;nbsp;honos pecunia prafertur:' amp;nbsp;cötéplatio adionë dignitate uincit.Vel plurimis fapiëtibus uidêtur, ut uita maxime deßderäda,mddus efl flnitus,corpus noefl indiuifbi-le.uel qua fapiëtibus maxime notis O^ iUuflrihus uidêtur, ut Platoni, anima immoralê effe,feip/àm mouere uifltm efl:amp; A.rifloteli,mundd ppetud,ingenitdt amp;nbsp;quord fèntêtia percelebres habëtur.cr hac inter probabilia inflmd hahëtlocd:catera fuis locis optima or dine coUocani â'uti^quot;” ^‘^^•^eqi’ntranddeflqubdnuUa a maltitudinediuifto deduëh fuerit, quëadmodd à fâpiëtibus:quonid qua uidêtur aliquibus imperitis,nemo probabilia defenderet: neq; qua alicui ignaro uidêtur.yerd ft aliqui-bus fapiëtibus quada uidêtur, uel alicui inflgni amp;nbsp;admodd celebrato, iüafatebdturprobabilia:nifl repugnarint dignis maioriflde opinions bus,amp;pduxerint inopinabiles fentêtias.Probabile igitur efl,quod neq; Manifenif. fldei omnino,neq} prorfts dubitationis fit expers.na quod fènfü per~ ïbn’proba. cipitur,amp;quod demonflrationenotum efl,fimiliter quod nullis uide-•^’ tur, probabilis imaginem non referet.Neque enim putamus:quo quid certius amp;nbsp;clarius efl,eo probabiliustneq; quod indubitatu fimpliciter, id maxime dici probabile.qubd demonflrationes ex notiffimis e^ pri~ f7us cömunidtur:qua probabilia nö fint.na fiprobabilia fint,per qua demonflratio flt : confintiet demonflratio epicheremati flu fyUogifmo dialeêiicotqubd effet fyUo^fnuts ex probabilibus. quare qui demöflra tionë ab epicheremate fpeciem fyllogifmi alia cöflituit, amp;nbsp;neceffarid amp;nbsp;maxime notd à probabili diflrahere co^tur-liabeamus ipfas duas

fpecies diiias, ç^ materia ^T obieHo profitas e{fe, demonfirationi tribuatur pro materia, propofttio neeeßaria: pro obieSio,fcibilis. ipi~ cheremati pro materia,probabilis:amp;problema,pro obiedo.

Litigiofbs aute (yllogifmus eft: qui ex apparentibus probabilfbusjnon tarnen exiftetibus: amp;nbsp;qui ex fane pro* oabilibusjvcl apparentibus probabilibus apparens:non enim oinne apparens probabilcjetia eft probabilc. nihil cnim diftoru probabiliu in fuperficie,habetomnino phâ tafiatn:quemadmodû circa contentiofarum orationum principia accidit haberc:ftatim enim amp;nbsp;vt plurimum ip-fisetiam parua confpicerc potentibus, manifefta in ip-fis falfi eft natura.Prior itaq; dido rum litigioforum fyl logifmorû,amp;fyllogifmus dicatur. Rcliquus aute litigio' fusquide fyllogifmus, fyllogifmus vero minime,quo-niamapparet profedo ratiocina ri: fed no ratiocinatur.

nti^ioßs fyllogifmus duplex elfe prædicatur, alter quidem uera P“^^ *‘‘* ' O' propria fyllogifmi fpedes dicitur. qui ex apparentibus probabi-Ubus:^ non exiflentibus decurrit. cuius diflindio a /ùperioribus ela fa ßtis effe poteft.eo narnque à demonflratiuo,qubd non ex ueris amp;nbsp;fritms:A dialedico ante, quad non ex his qua exiflunt probabilia,fd ^lum apparent,colligit.non enim neœlfe efl,omne quod uideturpro~ habile,re ipfi effe probabile;qubd nihil prohibeat, qua uidetur prima facie probabilia amp;nbsp;cute tenus, non habere intus neque ipß in animo probabilitatë.Huius autem fides manifefla effe potefl:qui litigioftrum principia difputationum,^argumenta animo altius infixerit.cü nemo fit uel mediocriter eruditus,qui protinus manifefiam talium ratio-num zly argumentorum intus pofitam falfi natur am nö cöfpiciat. hu-ius farraginis fumt ha propofitiones, qua a fiphifiis tanquam fden-tia principia apertis,quod aiumt,bucds decantantur: Kidëtia os ha-bere,qua nö perdidifii hac habes,quicquid loqueris,per buccä tranf-mittitur, g^ fimiles quibus fape incautos mi/ère intricant, in laqueos deqciunt.ybi tarnen quis parum negligenti Iolicitudine,amp; maturiore prudentia ad has animum filt;flulerit,prater fraudes,dolos,mendada, omnibus hisnihilincludi facile exponet:impofiurasaperiens.ut quia-quiuocationé,amphiboliam,amp;fimiles fphifiarü locos talibus cötineri fèntiet,quibus moliri infidias cofieuerimt.non cnim credere cöueniet propofitiones dici fphificas fiu cÓtentiofi(s,qubdmedaces exifldt:fid eft'pref« b-iq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phifticum.

»tägis quod référant probahiUs imaginem ftmulatam.uam deü omnia u f W^^^”* ^ft'‘l^°^‘^^ f^f^re nequit: tarnen ßphiflieü non appar«ns, ^^Hißd dialeélicuw .Voßerior litigious ßiuogifnuts à ßperiorelon^

^ diner fr s efi quiftue uerè probabilia,ßHeßlum apparëtia in pr^e-^U''^^ alfugt;nat,fpeciesnon erit fyllogifmi-.neq; tam perœlebre fyllo-^fmi nomëproineretur,qubd nocoUigat neqi illationis urm recipiat. quare frlumfryüogifmusapparens appeaatur,ob fi^am iUam coUigen di naturam:non autem ßmplidter dicetur fyUogifms quad nihil cÖcln dere pofrit-proinde deteriorem ejfe frperiore nemo in dubium reuo-care debet.Prioretenimcolligebat,amp;eo fyllogifmi nomé accipit,nee^ non fpeciesenuntiatuncum diceretur auté d dialechco friumgi,ni diner fr eolligendi ratione:uerum eo frlutn qubd qult;e uiderentur proba bilia interciperet,amp;non exiflentia. Porrb dialeüicus quæ fwnt pro-babilia ajfumit:ex quibus colligit.u-nde liquet frtis noua fyUogifmi fpe-des litigiofi nomine.quod declaratur fi forma fyllogiflica amp;nbsp;triü ter-minorii coniugatione decenti falfrm improbabile in condußonem per ipfrm demittatur.tieque tarnen illud pratermittendum uenit,nomen ipfrfff fyHogifm litigioß homonyme did, qubd priori conueniat ßm-pUdter, pofieriori frcundum quid. aam poflerior ueram fyUogifti-c^e coniugationis formam peruertlt.quare frlum fyllogifmus apparës uocabitur jgy nö fyllogifmus.ut qui cotenderet omnem hominem effe equum hac ratiodnandi forma folumapparenti cohcludere:omnis e-quus efi animahomnit homo efi animal: igitur omnis homo efi equas. ClMSadeb tam infelidnatus efi ingenio, qui fiatim nóintelligat pro-poßtum complexum non ejfe fyllogifmo conuenientem?quippe qui ex duabus affirmatiuis propoßtionibus in fecumda figura deferatur.in todem errore uerfrbwntur omnes ,qui in prima figura uel ex amba-bus negatiuis, uel particularibus,uel minore ne^tiua intentionë demi ttere incumbüt. ßmiliter amp;nbsp;in tertia incurrere labern in coiugatio-nem fyllogifmi frruandam cauere opportebit.

SfeS^ Amplius autem prêter didos omnes fyllogifmos,qui cx ij's circa alignas difciplinas proprijs fadi paralogiP mirquemadmodum in geometria Sc huic cognatis acci' dit habere.Videtur auté hic modus differre à didis fyl-logifmis : ncque enim ex veris Sc primis ratiocinatur pfeudographus, neque ex probabilibus. na in diffinitio* nem noncadit: neque enim quæ omnibus videntur ac*

cïpit,nc(5 quæ plunmis,ne^ quæ fapientibus:amp; his neqj omnibus,neque plurimis, ne^ probatiffimis: fed ex proprijs quidem alicui difciplinx fumpris, non tarnen veris, fyllogifmum facit.nam veleoquod fèmicirculosdefcri-bit,nó vt oportet,vel eoquód iineas aliquasducit,nó vt ducendæ funt,paralogifmum facit.

No«4 differentiae excuffione, prater tres fyUogifmi pramöflraas Species,queirta in medium depromitur:quamparalogifmum ßu obra-tiocinationem uocare confieuerumt: qua ex proprijs alicui difcipUna propofttionibus decurrat,falfüm colligês.ut in geometria,fal/a defcri ptiones zir demonftrationes apparentes, zy in cateris eiufdem ^nerts: ut arithmetiat,nuifica,affrologia,uifiua,qua omnes circa quantita tem obeumt munus difcipUna.'Diffindionë autë huius d tribus ßperio ^j^^ ribus uel digito offendere nö erit mpendio difficile, in primis quidem mi. d demöflratione dilJidet,qubd demonftratio omnis ex ueris amp;primis cödenßtur:hic uero,exfalßs.A^ dialeélico autem remouetur, qubd fit dialeéicus probabilibus confipatusihic uero nullam probabilium par tem cognouit ad obfquium: qui ft ex proprijs alicui difciplina pro-poftionibus corro^tusiat dialeëlicus,communes fitmit amp;nbsp;Jtulli feien tia addifas ad fyUogifmum propoftiones. Vrobabilia enim, rei non fumt determinata.Demum neque liti^oß confntit:ut definitione no-tum elle poteft.nam propter uideri probabile amp;nbsp;apparere aliqua de-fcriptionë,non aliquid defcribitur. tieque eo qubd non condudat liti-^ofus,dicitur defcribere falfe.Ad hac facit qubd litigiofis ft proba-bilis dpparëtis:paralogifmus autë, ft neceffarij apparentisjZr rei de-terminata.quare ah illis ualida feparabitur ratione,qui utatur prin-cipijs geometricis:e quibus cöfquentia,tarnen male detortaad demöflratione faciendam.ut, Ab omni f^o in omne f^num redam lineam ducerejZtr omni centro amp;nbsp;fpatio circulum defcribereiqua prima li-bri primi elementar urn tuclidis petitiones fcribuntur. C^ui i^itur ta-hbus prindpijs abutitur, amp;nbsp;contenderit defcribere uel circulas uel dimidios circulas, parum féliciter inflrudus, uel Iineas protrahit in-decenti dudu : paralogifmum compingit. ut qui triangulum aquila-terum fpra redam lineam coUacare non pojfet, uel reliquat trian-gulorum formas : qubd male producantur circuli, uel linea non fio modo depingantur. similiter qui duo latera alteri aqualia innueret: qubd ownis tria^uh duo latera, reliquo furntmaiora quomodocunque b.iiq.

(icciçidntur,quæ fecundd eß fropoßtio elcmentorum,lt;id cuius ßdem (^ ßmidrculos er lineds pneter con^ruum ordinem er iußdm de~ ßeribendi legem proddheret: in pdralogißnmm labetur. quare mérita conferetur demoßrdtioni, paralogifhws: peut didleélico, fyUogifmus Utigiofus.nam duo, redi tenent natüram. quibus duo oppofita obli-qui obßrudnt ßpeciem, répugnât enirn demonflrationi paralogißmus ex diametro,er dialedico litigio/ûs : no minus qudm uirtuti uitium.

Species igitur fyllogifmorum vt figura fie complefti, fine didæ. vniucrfâliter autem dicendo de omnibus di-dis amp;nbsp;poft fixe dicendis in tantum à nobis determinc-tur. Quoniam de nullo corum exaftam rationem aftî* gnare præclegimus:fcd aliquantulû figura de ipfis volu* muspertranfirc.Omnino ducentes fufficiensiècundum propofitam methodumzpoflecognoicerc aliquouis modo vnumquodep ipforum.

Syllogifmi diuifionem in quatuor fpecies,in demonßrdtionemjepi-cherema, contentionem , er paralogifmum breui admodum difeurfù abpluiifuis.quarum deßnitiones,er iwmerum attigijje,citrd uberio-rem de his traékttum er exadiorem demonflrationem peropportu-num fuit. Kon enim efl praeßntis negotq , particulari ßrmone fyUo^ gifmorum naturas omnes fiUidte peruefligure : er quiequid did de illis continet in medium eaucere.yerum effe fitis fecundum Metho-dü priefentëuidebitur,umiuer/alem pramonuiffe fyüogifmorücogni-tionem: quonia quatuor fumt fyüogifmorü fpedes’.quarum duæ tanq ipfius redi er uirtutis cenfdntur:demonflrdtio,er epicherema.duæ quot;di^rn^^ ^^^'*^*Pfi'*^ßnuoß er uitq.Demóflrdtio,erpdrdlogifmus circa ea-dem ré fubieda er determmdtdm,dili^te nauant opera.nam demó-flrator ex propres aheui difciplince,fmul er pfudographus: fd ille, rem ipfim uere er fludio/è demóflrat, hic uero falf er uitio/è.ïn idi enim uirtus er uitiüßbiedü migrant.Diakdicus,rë habet cónMnem: cui con/èntit er /óphifles. C^eteru dialedicus probabiliter differit,fo~ phifles per apparentia ßlü.Proinde iufla fyllogifnü dißributio faâd iynogifmo. ^ft'H‘^^ omne colligendi fpedem compleéhttur per umiuerftliaomnis tü forms, enim qui ratiodnatur ,uel per cömumia rei eödudendee, uel propria, oßendit.Qjtod ß per propria decurrat,ueliUa erut uera,er demons ßratio conßituetur: qua ß propria falfi ßnt,paralogifmus nafeetur. quart e?' demonfiratio non male definiretur,fyUogifmus per propria

IN PRIMVM TOPIC. AR IS T. ij uerd coUi^ês' amp;nbsp;pardlogifmus per propria falft.Si uero communibus amp;nbsp;«agis quid oft endet ur,uel probabilibus amp;nbsp;didleüico fydogißno uti tur,uel dppdrentibus amp;nbsp;contentiofo monftratur.dialeélicus enim fyl~ logifmus eß,ßyllo^tßmus per comtnid probdbibd decurrens.Utigio/ùs uero eflifyUogifttMt per cóniunid apparetia coUigens.Vnde patet ten ^^Xuai tntiuû fÿllogpnû dialeilico ßupponi: nee plures his ej^e quatuor ratio co. cinadi formis ratione moftratiißt:Demonflratione,epicheremate, ß-phißnate,amp;paralogißno.A. numero ßiUogißnorüamp;ßpecie reijeiütur omnes argumentandi formæ ßphiflis frequentes:quæ coUigendi uim non hdbent.Q^i percupiet dili^entem ßyUogißmorum obßeruantiam: Defyliogin quad hac methodusßlum communi figura hos condußrit, didos in S? quot;«««' reßolutorijs Oquot; dicendos in redargutionibui ßphißieis ßyüogißmostad “' eosquibus praceptio deflinatur CyUogiflua,confugiet.utquiabundä-tem omnium [yUogißmorum confiru£iionem,medlj inuentione,amp; de~ mum reßlutionem,prlmum priorum analyticorum reuoluat.Potefla-' ttm multd colligendi ex ßeumdo deßderet.Demonflrationes libri pofle riorum iure hareditario pofßjdentiä quibus quiuis locupletarißeien-ti,e cognitione abunde poterit.Vgt;ialedicus hie inquiritur,quo amp;nbsp;dijße~ rere oporteat.ad cuius medij inuentionem pracepta conflituetur.de Sophißnate particularis habetur traditio in elenchorum libella-.qua-read eos recurrenduin erit, quibus delegata ßuerit prouincia rei petite ßngularis. breuijßime itaque ßpectdari oportuit ßyüogißmorum ßpecies:quorum alijs uoluminibus commjßa ßuijßet infiitutio . Ke que tarnen pr^etermittere numerum,definitiones, zir differentias illorum inter ße,quodßt opus dialedicoßyllogißmo: quem nemo ßadle depre-hendet,niß dißeretias ßyUogißmorum, ç^ mmerum, amp;nbsp;definitiones plane cognouerit. Adiedis tarnen ßngulorum definitionibus amp;nbsp;tra-ditis omnibus : umumquenque ßyüogißmorum ßatis ample inteUigere poßßumus.

Confèquens profeélo cntdiftis,diccre: amp;ad quot, amp;nbsp;qus,vtilts methodus. Eftfaneadtriacad exercitium, ad colloquia, ad ipfas fecundum philofophiam difciplinas. Quodigituradexercicium vtilis,exhis planueft.Nam methodü habentes facile de propofico argumentari po* terimus. Ad colloquia autê:quoniam multorum annu-merantes opinioncs,non ex alienisj verum ex proprijs dogmatibus lêrmocinabimur ad cos,tranfmutâtes quo-

niamnon bene videntur dicerc nobis. Ad difciplinas quidefecudum philofophiam: quoniä potentes ad vtra* que dubitarc, facile in fingulis fumemus Sc verüSt fab fum.Infupcr autem ad prima circa vnamquanque difcf plinam principia: etenim ex proprijs fecundum propo Îîtam diiciplinä, impofTibilcdicere aliquid dcipfis: quoniä prima principia omniü funt.Per caaute circa fingu la probabiliajnccene de ipfis traiigere : hoc aute proprid vel maxime pcculiare dialefticeseft . Inquifitiua nancj exiftens ad omnium methodorû principia viam habet.

vlurimü fitperioribus conitwigituryuthuius negotij inflituti utilias omnium oculis confpicienda proponatur. Retro nimirum dicebatur, quod effet propofitum: tdque inuentionem effe methodi, qua poten-nws dijjerere, fuitadnotatum. Huic autem proximum eß,utilimtem adferre.Kon enm parum adiuudt) reißfeeptee adgratidm fludiofo~ rum u/us dmpliffimus,amp; fruÜus prouenientis cognitio. A.d trid,ex-rraftus tti ercitium,colloquia,^ philofophiam, conducere hac methodum,quant dialeélicen appeUanquot; ', rationibus confrmare admodum firmis lice~ tium ’'quot;''’ ^’^ ^^ f^^^^^ ‘^^ exerdtiUjid eft, ad conflielus gymnaficos ßu ad co-natum in utranque partem contradidionis per probabilid dignofci-tur utilis hac methodus: quoniam qui hacfuerit affequutus, de quo~ uis fpofavproblemdte dialedico poterit probdbiliter differere,quod uoculd,ro iTnxamp;^'éii infinuat. aam earn facinuts locorum inuentri-cem ad omne propofitum problema conferentium . quare ad exerci-tium robur habere ualidtffimü didlediœn,quis audeat diffiterdo^bd fi exercitium corporis utile ft,z^ ampleéiendum,quo corpus incolu~ me confrueturdaguidum curetunzir corroboretur.aninna honeflif fmos ufis negli^mus ? ludos contemnemus fuauiffimos? quibus anima emarcefcens excitatur,exhilarefcit,amp;refcitur.Probantur ferui-lium improbilabores artium, quibus alimcntum corporiadferatur: paruifaciéntne boni iuuenes liberalium cultus, qui animam rem om-qj»?“'” nium fub calo nobiliffimam nutriumt?Ad colloquia,it^e txq ivriv* ^ae dicitavvovaiiXQ ii^Q robe cssû}iti.oùç, id eft cögreffus ad multos: quibus praditos ejfe oportet humanos, ugù tpiAavSpamp;i'irovQjConfc-ret. t^am ad dextre conuer/andum cum multitudine, cui perfuadere aliquid lubetinuUa commodiori ratione id efficipoteft,qudm dialedi-ai. qua ipf uulgo fit crédita ü“ probabihs. iieceffarqs autem ratio-

Ki^us ç^ ex intimis iifcipUndrum penetralihus erutis,in cowntuni ho Winum con^relfu fidem faxre non conueniretifed ex notioribusfïn-gulis amp;nbsp;mdgis perfpe£lis.Vulgäres fiquidem principia potius admi~ rdtur,quant credanf.quod ipßrum ßnt imperiti amp;nbsp;rudes, neque ea difcere contendant. t^eque doits amp;nbsp;tmpofturis circumueniendi erilt, neq; arte /öphißiea deludendi:fupereß ut probabilibus fidem ingsra-nius,quæ non ex peregrinis amp;nbsp;obfeuris quibufdam,fèd ex peculiari-bus manifeflis dogmatibus, /ententes, nee non rationibus effere-tur. kd euertendum ft quid nó re£lè à quibufdant fttpofttum:utde- vtindeda fendat T.udoxus Gnidius uoluptatent ejje füinnutm bont{m,qubd twi- j-tX’Sote «erft iUarn affeüent.qui contedet oppofttii firntare hac ratione ute-tur:ïjuüa gtneratio ad naturam ftnftbileni,eß ftumuMm bofuim(nam generatio eft quid hnperfe£lü,amp; /üniniuni bonum eft perfc£lum)at~ qui uoluptas eft generatio, igitur uoluptas non eft ftintnuint bonum.

KiSc demonftratio minus nMltitudini ßdei ingenerat, qu^ principio-rum ftt ignara, nee plus credere principijs nouit, quarn conduftoni. Verum ft à contnumibus traxerit rationem,amp;interrogationibus ag-grediatur credibilibus:ut nónne credis bomm bonos faceretquemad-tnodii alhu albos,amp; calidüatlidos,uides facere? qua poftta ejftagia-bit,fti uoluptas ftbi bonos facere uideatur:quu intêperantes,inc5tinen tes,aleatores,amp;uoluptatibus deditifxdis uituperétur,nec boni ftnt: quarn ft concefterit, non bonos uolupatem facere, manifefteh^ec con clufto ftquitur,uoluptas non eft bonum. ex proprijs refpóftonibus amp;nbsp;probabilibus,ftc contingit tranfmutare alicuius ajfertionem.A.d difci Ad dfWpH plinas ftcundum philofophiam demum conferet,^ uedinuentionem. quot;quot;’ Ham philofophi nonune inteUiginuss feienti^ amp;nbsp;ueri indagatorem ftu dcmonftratorë.Dialedicus enim amp;nbsp;quifquis hac methodo iufte fuerit inftru£lus, utranque contradidionis partem rei propofttæ argumë-tis probabilibus ancipitem reddere poteft: gr i^ facile in re quauis, gr quid uerum gr quidfal/um ftt,perfpiciet,gr quid fequendum inteUi-fft. quemadmodum iudex auditis utrinque rationibus, quid iuftum, amp;quid iniuftum, ueri lumine intuetur. qui utinam omni reexpoftta amp;nbsp;lite perfpeda, tam mmenfo tempore miftre altercantes ornném-que Jubftantiam prodigioft corrumpentes, non fufpenderet, nullus naberetur, qui in dies infinites quaft legibus ftatutis controuerftam produceret. Conferre infuper ad difciplinas fecüdum phtlofophia pro batur: qubd ftla ftt dialedica quæ ex probabilibus principia probare intentet-HuU^ enim difdplince principiorum fidem fadwtt: quæ de~

moflrdrino polfint,quM fint omniu prima amp;nbsp;notifjiina ç^ per fifidé firmilfimam habentia. quare tradatus fidei adgi^nend^e ud fou dia-leéiicojuel iUi maxime committatur.Khetorice etiam credibilia habet: ç;}' probabilibus contends. Herum maxims propriû efl dialediae per probabilia de principes tranfigere.Q^onid efl inquifitiua amp;nbsp;ueri ^ falfi per probabilia:in fingulis uiam habehit amp;nbsp;dditu parabit ad om~ nium methodorum amp;nbsp;ficientiarum prindpia cognofeenda amp;nbsp;perqui-CoroUaris, renda.Vnde coUiquefeit quofida hac lippientibus legilfe oculis,qui te-mere nimis Ariflotelemprofitetur dialedicen artiü finibus exclufifl'e: edmque apta ßlü,uel maxime, certaminibus difputationü credidijje: qui non uiderüt à triplici utilitate, triplicem huius naturam, triplex obire nutnusmam exercet,obiur^t, amp;nbsp;inquirit:de quibus in fiequen-tibus libris agetur.yereor etiam ne for firn ineptior habear,fi plufcu-lum curiofe perfèquëdo,coüegero triplicem illam utilitatem,patefacB~ re dialséiieen de omnibus fillicitam.^tiam primus ufùs,rationalis flu dium præ fi fert:qui in ratiocinio fit pofitus. Sectidus autem,morum traditioni fauet: quippe qui arguendum out probandum, fiquendum uelfugiendum aliquid,amice cömonflrat.Poflremus totis uiribus fuf-fragabitur philofophiæ:quie in ueri contemplations fitcoUocaa.

Habebimus autem perfecte methodumgt;quando fimi' liter habebimus, vt in rhetorica, 5( medicina, amp;nbsp;talibus potentijs. hoc autem eft ex contingentibus faccre quæ præclegimus.Neq; enim rhetor ex omni modo perfua-debit, neque medicus ûnabit. verum fi contingentium nihil reliquerit,fufficiéter ipfum haberc difciplinam dê cimus.

Lxpedabat pridem hunc locum inquifitio iüa admodum uulgaris, quis dialeilices finis, amp;nbsp;quis dialedicen perfede fuerit ajfequutus. Ham definitione cognouinuis dialedicen , amp;eiufdcm inflrumentum, amp;nbsp;utiliatem.Hanc demum agendum de opere,ç^quomodo,amp; qua-do methodum perfede habuerimus.'Dilutio : Confiquemur abfolutam dialedicen,qitando nihil omittemus eorum qult;£ ad probabiliter difie-Rhetorpet rendum conferunt. Nam quemadmodum rhetor iUe efl perfedus,qui Medicus nbsp;nbsp;”’^'^ pratermittit,quibus perfiadere contingit:fimiliter gr medicus,

amp;quicücp potentijs iflis, quibus bene amp;nbsp;male uti licet,infigniuntur: fi nihil ad opus pertinentiü defirant,quo minus confiquantur finem: perfe^™* ^'^ dialedicus perfedus erit, qui nihil reliquerit eorum queç uidétur

fdcere ädßdem flabilienddin probabilibui.commune fane eft omnibus faaere ex quibus cotingit, animo deftinatum aftequi. Neque tarnen ftc fortune medicu filt;bqcimus,ut ft non ftinauerit,nomen /ûü retinere no fo(ftt,qubd aliquando /ànitatë immédiataltiftima morbi origo, uel ni-mia agrotantis morofttas,ut qui medico no credited minus quide di cetur finis,ftmitas.nbetoris finis,dicedo copioft ^erftuaderemon quod ßmj^ uelimusiüüperjuadere.de huius fine multnQmntil.recen/êt lib. ^.qui in bene dicendo ftmmucoUoait rhetoris finé.ycrû,bene dicere, ^P'*^ ^{/^ uidetur ad aliud relatum.maleHici finem dicinuiSydijfieren-. do fidem faœre.'Nam finis in ftngulis dicitur,ad quern cumdkt ftnt re- Finis. ferenda.ut effe£liuarum artium,finis,opustaaiuarum,operatio: con-templatiuarum,ueritas.quoniam dialeâiœs munere funHus probabi-liter de re propoftta differit,ut dijeeptado fidem faciat-Q^i uero ftul-ta uel pracipiti auditoris credulitate abutitur : ut funt plerique fuis amp;nbsp;ftbi placentes,ut Suffenus ille uel Meuius:non praftant dialedlices officium.ynde notum eft,baud ejfe dialeHices finem conariab aduer-firio extorquere,quod uelit:cum non omnia ad id inftituantur officia: »eque effe inaenire qua fidei facienda fint apta, amp;nbsp;inueta difpone-re,neque accommodatijfima ordinäre,qubd hac ad aliud diri^t, amp;nbsp;propter aliud efflagitet.tieq; opponat quis in iüud quod diximus,dia- Reniotio c». ledices finem effe,dijferendo fidem facere,qubd fape nö faciat fidem, “®’ uel ob ingmij tarditatem audiêtis,uel qubdaduerftrius noluerit per-uiofx credere, uel dijficilior res proponatur,quam ut paruo tempore idius fides parari pojfit.îieque fecerit ille exerdtus amp;nbsp;pugna,utri-ufque finem,ui£ioriam: neq; duorü atUetarum,pramiü,quod utrifq; cedere nonpojfit.An dieet jatis effe ad ftrenuum militem taliter dimt care,ut fttet culpa,uel timiditate,effe£lum non ftt, quo minus uidoria affequeretur:qui nihil fecerit reliqui ut uinceret?sic dialedicus ille ue rus eft g^ perfecîus,nô qui fine ftiü ajfequitur, qubd cotingens ftt,/èd qui poteft dijferedo fidem facere:jèu quod idem, qui nihil deftrit eoru qua ad fidem parandam conferunt. Qja nanque praeligit fidem ad-ffS^fre, amp;nbsp;eorum ex quibus eamfacere contingit, nihilnegligit,hic abfolutus ftt dialedicus. -^

Primuin igitur contcmplandum, ex quibus metho-dusjfi quidem acceperimus ad quot, amp;nbsp;qualia,Scex quibus , orationcs ; amp;nbsp;de quibus fyllogifmi, amp;nbsp;quomodo bis abundabimus, habebimus quidem fufficienter pro* Pofitum.

Q^um nullius rei difciflina amp;nbsp;co^nitio adififcatur,qult;^ udga (^ infinita ßt:]^ritnum diuleâices fludiofo j^ræfcribenda uenient inftitu^ tiones,quibus non mediocriter adiutus,di4le^iœs cognitionem confer quatur. Porrb proefcribentur quando ex quibus aß'urgat, amp;nbsp;in quh bus foßtdßt dialeéliofitraditum fuerit.hoc fane primum eft confide randum a di4leHico,ut cognofiat ex quibus,amp; in quibus fitdidle£ii~ ^t'ïi^aï ‘^•^^^^^^^ quonia trid fintyquibus metbodus hac,fiu difierendi fd-«. cultus codkfcit: m4terid,inftrumüufn,amp; ufus, qui cognouerit amp;nbsp;4c^ ceperit 4d quot,amp; quayamp;'ex quibus fût or4tiones,amp; de quibus fiyl logifimi,amp;quomodo bis 4büd4re oporte4t,b4bebit fiifficiëter propofi tü,amp; inteUigetex quibus,z^ in quibus coUocetur metbodus.A.d quot, (^ qua ftdnt ordtiones, ficire condecet didleHicum, ut mdteridm didle dices non ignoret fiu obiedumtex quibus ftdnt ordtiones, amp;nbsp;quot,zy dequibus /yUogifinijne deftitudtur inftrumento;amp; ^juornodo bis 4bü~ ddbit, non negliget operum infumere, nifi fiimul ufium z^ trdddtum refugidt.

Sunt auté numero xqualia, amp;nbsp;eadem ex quibus ora* tioncs,ói de quibus fyllogifmi-fiüt etenim orationes, ex propofitionibus:verü de quibus fyllogifmi, problemata lünt.Omnis auté propofitioj8i omne problema,vel gC' nus,vel propriü,vel accidens,manifeftat.Etenim différé tia,vteft generica,fimul generi adiungenda. Qjioniam auté proprij,alterum quid erat effe fignificat,alterü aU' tem nó fignificat: diuidatur proprium in vtrafq; prxdP das partes,Sc vocetur quidé illud,quod quid erat effe fi' gnificans,terminus:Reliquum autem,(ècüdum commu nem deipfis affignatam nücupationem,appelletur pro* prium.Manifeftum igitur ex diótis,quód fecudum prae* fentem diuifionem,quatuor omnia accidit fieri,vel pro* prium,vel terminum,velgenus,vel accidcns.Nullus au tem fuipicetur nos dicerc,quódvnüquodquehorum fc* cundum fe didü,propofitio,vel problema fit. fed quod ab bis ôc problemata,^ propofitiones fiant.

Tribus bac metbodus conftdre ftdtuebdtur, in quibus perquiren-dis incumbere didledices dmdtor ftudebit, pro cuius fübleudndo Idbo-re omni4 in ordinem uppofite digefiit A.rifteteles. Mdteridm omnium

priw4w ordine indicat imuer/âlcm, quam ternario, uel qudterndria comprehendi fuerit necejj'e.tiempe mdterid didleHici dicitur propo-fitio didleiiiat amp;probdbilis, ex qud fiunt fyUogifnti amp;nbsp;difputationes. didleHicte, zjquot; tdlis mdterid ex qud, fubieilum uocetur.dlidm infuper diamui mdteridm in qudm didledicm fuum opus explicdtj^r proble-md erit didleilicum.ndm obieHum didleHici efl problemd in quod dip ßrit.At propoßtiones didleélic^,amp;prohlemdtd didleHicd flint æqud-iid numero . Ndin tot funt quibus dflurgit propofltio didleHicd, quot quibus problemd didleÜicum amp;nbsp;^fl^^git amp;nbsp;denomindtur. quonidm uel trid flnt numero uel qudtuor prtediaitorum nomind,d quibus to-tidem zir propofltiones non fllum didle£liclt;e uel problemdtd, Herum omnes propofltiones ^qudcumque problemdtd originem ^ denomt nutioni dccipiumt.omnis enim propofltio,ei qui trid feceritprlt;xdiaf-td, ^ omne problemd in triplici conflituetur diflerentid : qubd indi-cdre uel^nus,uel proprium, uel dccidens necefle fuerit.qudre amp;nbsp;om nis interrogatio didleélicd db bis tribus trdheturiZy problemd. quare fldb eifdem numero,id efl, tribus pradicatis,^ in eifdem propo-fltiones,ex quibus drgumëtdtiones,amp;problemdtd flmt,de quibuspl-iogifmi pdnt, manfleflum efl ‘equdlid epe numero ex quibus oratio-nes amp;nbsp;de quibus fydogifnu . De problemdtibus quidem omnis difpu-tatio comnuinitur per propofitiones.qudre qui tria fecerunt pr^edi-catd,genus,proprium,amp;dccidens,^ in omni problemdtE,atlt;ÿ propo fltione aliquod trium prédicat or urn necefje flt coUocdri,tot efle fpe-cies propofltionü,quot problemdtum,conflruët.quonia tres.iiuic numéro uidétur arrtfllfl dntiqui,qui tria prædicari, genus,propriü amp;nbsp;dccidens tradiderint. Verum quonidm iUa in tria membra prcedicd-torum diui/ione, ex quibus enafcitur amp;nbsp;triplex omnium propofltio-num ç^ problematü diflinüio, proprium flimitur fimpliciter pro om ni quod cöuerflm de re praduatur: ^quonidm illius nó efl flmplex natura,quandoquidé umüquid efl indicet efle recurrës, alter urn uero nöflgnijicet quid efl efle,jed fllum retro agitur amp;nbsp;reuertitur: uariü dicere proprium congruum }uit,totdmqi illius natura in duo diuide-re.lHud autem propriu quod indicabitquid efl efl'e,appellabitur nouo nomme termiiMs.llehquü uero,quonia non conueniens fuppetit,quo nomine flngulari uocetur,retinebit nomen,ne prorflus aliquo defrau-detur,quo antiqui proiniflcue utebantur ad utrumque. yerum rebus tanto interflitio dijfldentibus amulis literarü pergratum eße debet,fl nomina imponantur diiierfl, ut res flingulas acceptis vominibus ©^

diflindis appeüent.Vldnifeßii itdquefuerit etia ex hac diuißone pro-prij in duo membre,fi quis eam obßruduerit recenter natam (^ na-fer produildin,lt;£qHalid numero eße propofitionem amp;• problemd,ut-pote qudtuor.quonidm qudtuor pradicatorü inflituumtur differentia amp;nbsp;pradicatdipropriü, terminus,genus, amp;nbsp;dccidens.d quibus eifdem pofiqud defleäumtur amp;nbsp;propofttiones gj- problemdtd, aqudlid erut numero propofitiones ^ problemdtd,nam omnis propoßtio uelpro-prium,uel terminu,uelgenus,uel dccidens indicdbit.ßmiliter ç^ pro-blemd.qudtuor igitur erunt omnid ex hdc diuißone.c^udre ßue ßqud tur quißpidm ßiperioreilLtm amp;nbsp;dntiquä pradiedtorum trdditionem, fiue db Arißotele fd.^m propre diuißonem, cldriffimd fempereud-dit conclußo, äquales numéro fuoit propoßtiones problemdtibus ß-cumdum fpeciemiquonidm uel très uel qudtuor. umde ßrnul peruium ■effe potefl Arißotele nö uoedffe quiequid omni amp;nbsp;ßü ineffet amp;nbsp;fem-per proprium,ßd dntiquos potius-.qui diedt, Keliquü dutem fecundd communem de ipßs djfigndtdm nomindtionem dppeUetur proprium. amp;nbsp;prafentem ßununc diuißonem proprij dppelldtquod roerx tIùj vvÿ /ixipiinii dixit.vieque uerum effe quod proprij nomine comple-xus ßt differentidm qui premonuerit differentia generiedm ddiungi Dilutio fa« ddm effe generi. Ynae fdciUs dilutio obieÜionis concipitur: qua fieri ferentu. ’ filet de propoßtione uel problemdte in quo differétid pradicatur ni Snt'”^(. ^^‘ft^^^ aliquod qudtuor pradiattoru-Q^dtuor folum effe pradicata cau/^ * induUione amp;nbsp;ß/uogifino fiet mdnifeßum fio loco,imprafientidrü hac rdtio fifficidtiomnis propoßtio amp;nbsp;omne problemd quodcunque illud fuerit terminum hdbet pradiedtiuum, at omnis terminus qui pradi-cdtur de fiubieHo, uel efl de fubflantid fibiedi uel non. si de (übflan-tid fubiedi fuerit,uel genus,uel definitioiß autem non ßt de fubflätid fubiedi, uel proprium uel accidens. qudre omne problema g^ omnis propoßtio indicabit uelgenus,uel terminü,uel proprium, uel decides, quonia omne quod pradicatur fiue de fübfldntid fubiedi,fiue nö: eß uel^nus,uel terminus,uel propriü,uel dccidens.quare filum quatuor pradiatndi differentia amp;nbsp;forma, tieque opinari oportet um^uodqt pradicatorum fimpliciter didum effe problema,uel propofitione, ci didu fit,diuifione proprij fada,quatuor omnia accidere fieri,uel pro prium,uel ternuniim,uel g:nus,uel accides. quoniam pradicata propofitiones non fintjfid db ipfis qudtuor,dffur^re omnia problemdtd amp;nbsp;propofitiones ddtur intelligiia quorum diflindione nee non deno-inindtione,difiindionem gy denominationê mutuantur gr problemdtd

amp; profûlttiones,à fubieHis auté nullam dccipiunt'.quibus tarnen co- ^/i^^^*r ponuntur.qubd /ühieäu tnaterilt;ie uices fübeattcuiui non eßdiflingue- ^^^'^(^„g re,nec denominare,ßd efl forma,cuius pradicatû natura retinet.ad-bae fubidium idem quatuor pradiattorum formis potefl fupponi,ut bomo animali, animab rationali, riftbili, eolorato, quare a pradiatto trahenda efl diflinüio conuenientior.

DifFerutauté probIciftajamp;propofîtiojtnodo.Nâcutn fic dicitur, nunquid anitnal grcffibile bipes gt;nbsp;definitio eft hominis?8£,nöquid animal genus eft hominis^ opofiiio fit.verü fijVtrüanimal grcfTibilebipss:definitio ut homi nis,an nó?problema fic.Similiter auté amp;nbsp;in alijs. quare merito æqu dia numero,problemata,Sc jppofitioncs fut. Na abomni jppofitióc ^pblema facies trafmutas modu.

mferirnen accipiunt problema, amp;nbsp;propoftio, penes pronuntiandi modÜ o- ufum.nd ft efteratur interrogatio per utrum ftwjrÓTipoy, problema flf.cü uero per numquid,uel an,jiu ctpa,propofttio.'^roble ma etenim utranqi côtradidionis partem inquiritgx interrogat, ut utrumudus ftt f^aricus,anno? uerum ft altera parte nota interro-gadi eflerat,propofttio:ut an mundus ftt atemuslquare amp;nbsp;numero aqualia confpiciütur problemata f^ propofttiones:quonia à quatuor pradicatis eifdé utracp jiüt,ßla diftudione mterrogadi poftta.aaab omni ppofttione fet problema,trafmutatione nota interrogadi.Hon tarne credere kuiter oportebit,omne interrogationi à quatuor pradicatis feu ab aliquo quatuor horii cü nota interrogadi utru elatâ,eÇfe problema dialedicü.neqi cü interrogatur per an,uel nüquid fpofttio fit lt;li4leaic4,^«bd multa mterrogetur talibus notis, qua diakdiea na ftnt,quod Motü effe poteft ex fuperioribus. Nam no ßlu propofttiones diakdiea quatuor iüiï pradicatis cöfeiütur,ßd omnes,ftue demoftra tiua,ftue ßpbiflica,ftue diakStica fint: ^bus omnibus nota iU« adiw gi poJpMtjet/ï forta^e nS fitnece^eiiUas tarnen omnes nemo diceret didledicajjttt qua ßnt prorfus indubitabiks,uel i» Keritdte,Hel falft-tate.quare nö fueritnecejfariu. qua pponUtur in dubitationi pro ex-emelis aiduda ft problemata uel propofttiones dtcatur, cotinuo e^fe didleftid mumerisAncredibilis enim e^et interrogadi nota uirtus, ft jj^^,,, ^^ dfmÓjlratoris cUrifpinj priMcipidjiwl iUb oppo/ïtd,«el fenfu manife- „g^^”'*® jldjdwledka redderet coudre irtCuper «5 oportet,p ab omni propop kevdi pre« tione problems trabutur modi träfmutation:, gy- cötra,ex omni pro- ^^V.quot;**®

AN TO. DEMOCH«HIPOMNEMA foßtione dialcdicu,paffe fieri problema-.neq; contra.quad propoßtio nes aliqu^e di4le£iiclt;e,qu(e omnibus uidétur, ut ex definitione ^poß-tionis claru euadit: tales aute nullo modo côtingit fblemata fieri dia leiiica,ut liquet ex definitione fblematis dialeélici. ïnfup ßmt quada ^blemata diale£liat,de quibus neutro modo opinätur hommes,qua im pojßbile eft dialeiliats fieri propoßtiones-quare no modi interrogadi amp;nbsp;nota interrogadi traftnuttatione diffident propoßtio didle£iica,amp; problema diale£ticü:ßd amp;nbsp;maiori claritate amp;fide. Propoßtio diale-élua ft càferatur problemati diale£iico,notior ejfe debet,qubd per ed in problema differatur.tiam omne problema dialeüicü redditur cla-rius zj“ probatur propoßtione dialecliat:qua omnë problematum ob-fcuritatem pro uiribus extrudereper fyllogifnuim difpoßtaconetur. Qqfod ft quis ftatim occurrat, qubd propoßtio diale£liat, interroga-tio eft,at interrogationibus nö fiunt fyllogifmi:refpödet Ariftoteles in prindpio Priorum,propofitionemdiale£iicam fdfeitati interrogatio-nem,fed ratiodnauthßmptionem ejfe:amp; ea aedpitur à refponden-te qui interro^tionem propofttam concedit.

Dicenäum auté quid terminusjquid genus, quid pro* priÛ5quidaccidens. Eft autem terminusquidem, oratio quid erat effe fignificans.Affignatur auté vel oratio pro nomine,vel oratio pro oratione. Poffibileenim amp;nbsp;eoru. fub oratione fignificatorû,quædamdefiniri.Quicunquc autem quouis modo nomine affignationéfaciûtimanifc ftum quod nó alfignâtipfi reidennitionéiquoniâ omnis definiriojoratioquædâcft.Definitiuû tamé amp;tale poné* dû efl,vtquöd honeftu eftdccens.Similitcr auté amp;nbsp;hoe: vtrum idem fenfus amp;nbsp;fciécia,an diuerfum. Etenim circa definitiones vtrü idem vel diuerfum,plurima fit immo* ratio Simpliciterauré definitiua omniadicâtur,quç fub cadem exiflunt methodo cü definitionibus. Quod au* tem omnia nunc difta talia fintjmanifeftum ex bis.Po* tentes enim quod idem amp;nbsp;quód diuerfum differere: co* dem modo amp;nbsp;ad definitiones argumentari abunde pote* rimus.Demonftrantesenim quod non idem cft,deftruc* mus definitionem.non tarnen cóuertitur, nunediftum: non enim fufficiens ad conftruendam definitionem, de-

IN PRI MVM T o PIC. A R.I s T» l8 monftrare, ^ idem fit:ad dcftrucndam tarnen fufficiens, demonftrarc quod non idem eft.

(i^einttdntodum in cteteris diuifto deßnitiönem prlt;iecedit,quod ^-^i amp;nbsp;dijferëtiie,quibus efl opus ad deßnitionem, diuißone conciliën tunsic fdHam diuifionê in quatuor membra prædicatorCi, eorundem deßnitio ßquetur.^cedum igitur,quid umüquodqi prœdicatorum, ut ftn^ula uberius exequamur. non enim prodeßet nomina habere, amp;nbsp;numéro,niß eadem co^nofcatur proprijs deßnitionibus.vriinum om-niü,terminus deßnitur,qubd perfeüior, amp;nbsp;natura prior cateris pra dicatis,ut qui omnia pr^ediatta in ß pojßidet. tß auté terminus,oratio Tennin«. quid erat eße ß^nißeas. Tranßertur termini noinen,a regionüßni-bus,quibus cireußribüturipßs,^ ab alijs dißum^ütur. niß enim aßi ^aretur ßnes,in inßnitu res ipßx abire cerneretur, neqi deprehendi poßent.at omnisßniti ßeundä ß eß aliquis ßnis ^ terminus,ßc ßni-tio feu terminus eß certa alicuius rei cöprehenßo.quid enim aliud eß deßnire,q rem ipfam intra ßuos ßnes cöpreheßamß^nißeare? Q^ibus oporteat coßei terminü,in jexto dicetur,^ de legibus ad coßrutUone obferuadis.tieqi uisfacieda in uerbo(,erat)imgt;n4xto deßnitioni termi ni,qubd idem ßt cü uerbo eß: ac ß diceres, eß oratio quid eß eße ß-^nißcäs,ßu quee ßibßantia explicet, Supereß dißutiamus, de quibus habeatur deßnitio,amp; qua deßnitioni annedantur.kßignatur deßni~ Quauj à tio oratio quid eß eße indicans, pro nomine amp;nbsp;eo quod uoce ßmplici ^0^ ‘*'*^ profertur.ut eß hominis deßnitio aönumqpro oratione.üöenim ßlü poßlbile eß deßniri qua nomine ß^ißeantur, uerü O“ quæ oratione exprimütur.tiäß nominaßmplicia deßniantur,per complexühorunt ßmplicium,amp;deßnitiones eöflituetur illorti:ut hominis alhi deßnitio, animal rationale mortale color atü diß^regatiuum uißts.de quorü com plexor ü deßnitionibus ßatuedisßn ßne ßxtisit i^itur notü deßnitione eße incöplexorü ^ cÖplexorü, quod accrefcere poßit illius orationis Nomine nS umadeßnitio,cuius partes deßniütur,deßnitioni aßi^atione utriuf- fi^^‘*’ que partis.ciMcunq} uero aßert nomen, etß notiusßt altero,pro al-terius deßnitione, male tentabit deßnire. ut qui conaretur deßnire, quixrenti quid eß honeßü,per dccens. tales enim aßignationes deßni-tionü per nomina certü eßnö eße terminos:quod deßnitio feu terminus oratio ßt. quare miiuts deßniet qui pro oratione nomen attule-^ rit, deßnitionem . quis enim probe deßniens pofuerit boni Iaudabilis deßnitionem eße honeßum? quod orationis, nomen faceret deßnitio-nem.quare deßnitio poteß eße oratio de oratione e^ de nommetnon

äutem nomen de oratione, neque de nontine . deßnitiuum tarnen erit ri idem,'dé amp;^o^twodondum termina, nomen pro definitione traditum alicu-finitiuum. jus,quad confentiat deßnitioni in conuerftone, amp;nbsp;notiore expliattio-ne. nam amp;nbsp;nominis ^ orationis ad aliud nomen darius conuertibile ßeri poteß traduÜio. Adiungütur inßuper probkmatibus deßnitionis ^uae’m* lt;I‘*'^ßilt;»tes,utrü eadem numero an diuer/ä ßnt, ut utru fint eadé nu^ meradefini mero ßnfus amp;nbsp;difciplma,an différât.similiter utrû fint eadem inte-“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perantia amp;nbsp;incötinentia numero,an nó.omnet enim tales quæftiones

de eodem fimpliciter amp;nbsp;proprie di£lo,adiû^entur deßnitioni,qubd in problematibus deßnitionüplurimaßatquajiio amp;dißputatio utrüde-ßnitio affi^natd,fit eadem numéro ipfi deßnito,an diuerfa. tjam de-firuitur terminus qui monflratur non idem amp;nbsp;umus deßnito.oportet itaq; deßnitione eadem numero effenomini quaruenrnt rerü eadeeß deßnitio,e:^ res eadem möftrantur.O“ quarii diuerfa eß fubßätia ra tio,res diuerfa.lt umiuerfaliter,omnia problemata ueniüt adiun^n-da deßnitioni,qua cadunt fub eandem methodü cd definitione.at qui-bus inquirimus,utrum fint eadem numero an diuerfa,ea continentur fib methodo cögruente definitioniiqubd ea ipfa methodo, qua poteri-mus idem uel diuerfum offendere aliud ab alterd, eadem facili nego-tio ar^umetabimur ad definitiones. tiimirüqui potefl confirmare affi gnatä orationë pro definitione nó ejfe definito candem,deßruit orations pofita pro definitione,effe definitioi^.rrobatio enim diuerfi,ul-riliter infert euerfionë.Ratio tarnen conffruiiiua unitatis nuiltuerit infirma,qua nulla urm adferrepoffit cogente. nöenim qui demößrat orationë effe eandem numéro nomini definiendo,necejjitate colligit, orationë pofita,ejfe defimtionSquonia multa fint orationesÇut tacea nomina eadem) qua eadem fumt numero alicui, nö tamë definitiones recipiëtunut propria,ut accidëtia,ut homo albus, homo currës, homo comedens,fumt eadem numero. Neqt oportet quis perperä inteUigat, omnia problemata eiufdë, ad definitionë reuocari:quod idem triplex fit,numero,fpecie,amp;^nireifed ea qua de eodem numero ueldiuer-fi inueßigant. de quo abumde in feptimo ßatim difeufio fermone de definitione.

Proprum autem eft,quod non indicat quid erat efte, foil vero ineft, amp;nbsp;contraprædicaturdc re: vt proprium hominis,grammatices efle fufeeptiuu.Nam ft homo eft, grammaticcs fuicepriuuseft:amp;u grammaticcs fuiceptr DUS eft,homo eft.Nullus enim propriûdicitcontingens

IMPRIMVM Topic. ARIST. Ip altenineffejVt dormirc hominitnequefi forte fecundum aliquodjcctnpuSjfoli in(it.Si aute FortafTisaliquid St dica tur taliu proprium,no nmplicitcr,fcd aliquando,vel ad aliquid,proprium dicetur. ipfum fiquidé ex dextris effe, aliquado proprium eft:bipes autem, ad aliquid propriu eft diftum,vthomini ad cquü Sc cane: quonia fane con-tingentiu altcri ineife, nihil côtraprædicatur,manifeftû. Noncnim ncccirariû,fi quid dormit aliud, homineefte.

Vroxime froprij determinatio per definitione,terininu fequitur oh mâgnaminter (i coiun^ione.ndnt comune ejltermino amp;nbsp;proprio, ßli amp;nbsp;omni couenire,^ côtrdprædicaride specie. In eo tame difere pat: quod terminus omnis,(it oratio (^ quid eß indicas. Propria uero ßt proprium oportet nequaquam oratio: neque indicare quid eß poteß, fed quan-dam difpoßtionem naturalem,ut hominis ereSlum habere uuïtum:uel potentiam, ut feienti^e fufeeptiuum, amp;nbsp;rißbile : nel adum, ut diuini corporis z^ caleßis, femper moueri. quapropter plura umius nó in-cotwenit eße propria,fdnon eandem proprietatem indicantia.lt;:i_uo-niam proprium habet conuerßm prlt;iedicari,illud non recipietur propre nomine dignum quod fli non comenit:fcd uerius id conume ap-peÜabitur.Xeq} ft quid fortuna quadam amp;nbsp;cafu contigerit ßii ineße per aliquod tempus,ßatim dicendum erit proprium : quod ft cui pla-cuerit proprium uocare, non tarnen ßmpliciter appeuatur,ßd cü de-terminationeSedde bü hadenus. latius in quinto extêdetur proprij natura,amp;• quibus anne^iantur propria iUa.

Genus auté cft,quod depluribus Sc diffèrentibus fpe-cic in eo quid cd prxdicatur: in eo fane quid eft prædi-cari talia dicutur, quæcûlt;^ cóuenit interrogatu affigna-rc,adquod eft propofitu. quemadmodü de homme,có-uenict interrogatum quid eft propofitum,diccrc ÿ ani-mal.Genericû autem Sc hoc,vtrü in codem gencre alte rü alcerijan in diuerfo- Etenim talc fub eandem metho-dumcaditcü gencre.diflerentesnanc^quöd animal ge* nus efthominis: fimiliter auté 5cbouis,difputantcscri-mus, quöd ipfa in codem genere. fi autem altcrius de-monftramus quöd genus eft, altcrius auté quöd nó eft: differentes crimus quöd non in eodem gencrc ipfa funt.

Genus clefinitione fitfeep turn ante aeddens, quoniam de fubfiantia rei fit, amp;nbsp;deßnitionis ^tera fars: cuius tradia definitio etiam pue~ ris noa eß.Ceneri adiumgu^ttur problemata de codent ^nere, uel di uerß. ßmul amp;nbsp;quibus qu^rimus cadent fint f^ecie uel diuerfa. tien efl prætermittenda de differentia quæflio , quam huic adneàendant freeßriptum eß.Differentia nempe cum^nere de fübie£lo fecumdunt fubflantia prjedicatura ^nere tarnen dijfert,qubd hoc in quid: diffe retia uero in quale.quoniagenus Z:r differentia fitbiedä fpeciem con-flituuntt,neceffe efl illius fubflantiam re ferre, quarc differétiam cunt genere recurrêteni nemo dubitat adneéendam generi effe. Cieterunt aatutïïffe ®^ differentia cum fpecie inflma confpirante,cui prædicatorum adiun rentia. gatur, apud authores uarie difputatum efl, nee ßtis confiât. Similiter amp;nbsp;de fpecie inflma quæfliones, fi fmt alicui prædicatorum con~ Boetfus, ferendæ.Boetius etenim,omnem differentiam flue diuifluam,fiue con Agricola, flitutiuam,generi adponendam in Topicis tradidit: afl Kodolphus A~ gricola,utfpeciei comparatur,cuius fubflantiæ eflpars, propriü uult dici re(lius,quàm differentiam, atque omnem adiumgendam proprio putauit ea flgniflcatione,ut dicatur proprium quicquid conuerfim de rc pradicatur. cui fûffragatur ratio,nani omne quod côuerfim de re pricdicatur, uel termimis efl,uel proprium:at differentia conuerfim Quids ne. flraedicatur de re,amp;nô efl terminus-.igitur propriü.üon défunt alf tuslfS» ^^^ differentias inflmas euertant, amp;nbsp;^ff^ ne^nt ex kriflotehs intel~ ligentia. quare nullam ab eodem talium fazant fuiffe mentionem. ^ forphyrium diligentem Ariflotelis affeclam, eiufdem fuiffe fententia, ut nullam differentiam inflmam pofuerit, etiam quafl iuramento te-Refutatio. flantur.Verum bi minus accurate utrofq} euoluerüt, quoniam quarto Topicorum habetur qubd de paucioribus differentia, quam genus, quare fûmpto genere inflmo, differentia in quas diuidetur genus, eu fpeciebus recurrent.nam fi generica effent, g^paudora flgnifleent, qudm genus:non igitur datum eratgenus inflmum.lnfuper differen-tia(ex codem)femper de aqualibus,aut pluribus,qudm fpeciesdid-turtquodfide aqualibus cum fpecie, inflma erit.Similiter,in differen tiagenus nöponitur.Nam differentia non continetgenus:quia de plu ribus oportet genus quam differentiam did. adhac, fi nulla differen tia generis pradieetur de fpecie affignata, nee ^nus pradicabitur. quare fi conflituitur genus infimum ,amp; differentia illius ultima e-runt. Praterea omnis differentia fpedflea cum fuo ^nere fpeciem fa dt:qubd fi non, neque differentia erit, infuper differentia non pra-

dicatHî de gtnere, necC^ecies-.eo quoi ^nus de qudplurintis omnium dicitur . Ex quibus innotejcit Ariftotelem duplicem conflituiffe diffe-renti^m-. quad amp;nbsp;mdnifelle ex ßeundo poßeriorum intelligitur. iw-fu^er ex quinto Topicorum. nam hdbet,quicquid de ßbieHo conuer~ fim çreediedtur amp;nbsp;'»on eß terminus neque dißeretid, eße proprium, CiXterum ^ ex Vorphyrio,dn coUigi poßit, docedmas. in primis hd- in idem ex bet, dißerentid eß qud dbunddt fpecies d genere. amp;nbsp;ut deßnitionem ^’^**^’ iüdm pduds dperidmus, «ibil dïiud eß fpedem dbumddre dißerentid d genere, qudm fpedem prêter genus hdberein ßd conßitutione amp;nbsp;deßnitione dißerentidm.qubd ßmper cum ^nere amp;nbsp;dißerentid con~ ßitudtur fpedes.i^tur prater ^nus,ipßt fpecies dbunddt dißeretid. infuperdnquit,ßcut ex mdterid er formd res ndturdlis eßieitur: itd ex genere O'dißerentid fpecies.it in conuenientqs,dißeretid in piu-

i ribus fape fpeciebus conßderdtur. Et, dißerentia proprium eß, fa^ pe de plwribKî fpeciebus did.it generd praideere oportet. O' infor-mdta dißerentijs fpecißds,conßituere fpecies.infuper dißeretid non continet fpecies tot, quot generd. ddhac,rdtione fddleeß monßrdre, dißerentidtn inßindm, amp;nbsp;cum fpede indiuidud recurrere. kt ßdtiin obieftw. argumenta pdrdbit uebemes dliquis colluddtor,qubd ß dua ßnt diße rentia, opus eße fex pradicdbilibus.tidm ßeut duo ßnt qua ponun tur in quid pradicdri,fpecies O' genus,dlterum de dißerentib^s numéro, dlterum fpecie:ßc duo in quäle fubßdntidle.qudre iUd fuerumt dißinguendd,ndm dlterum de dißerentibus numero,dlterum de diße-rentibus fpede,pradicdri dicitur. quibus adiunguntur O' proprium O' dcddens,igitur fex uoces.Huic reßßet,qui omnem dißerentid for- Diiurfa. mam eße,quacunque hdbeatur. O' facere dißerre refpondet, d quo nomen dccepit dißerentid.qudre mid uoce utrdque compleäendd ue-nit. O' diuißud O' conßitutiud omnis exißit. at genus,quid rationem materia fubit,fpecies cöpoßti:ßeri non potuit,ut eodem nomine com-ple£ierentur: qubd pdrs d toto longe ßt diuerfd. Sicut enim nomine generis, comprehendimus O' fubdlternum O' fummum: O' deelden-tis, infepdrdbile, O' fepdrdbile ; ßc dißerentia uoce, omnem diße-rentiam O' ^neriedm O' fpecidlißimdm. fed de bis forßn nims cu-rioß. Kededmus umde digreßi ßmus . (Quidam uero aßringendam ^'m'o dw« dißerentiam termino eße dperto mdrte decertant, qubd conuer- fentiam ad tibilis ßt,O' de ßbßdntid rei Q^are ex illo ueluti opimonum deeruo '“quot;®®‘’ quds decerpamus ßniores, non eß fddle conijeere, quum unaqua-que earü grduißimos proß babedt dutbores. ne quo tarnen oßendi-c.iiij.

culo quis obrudtur,dcriter animum intendemus in nö leue difcrinten o Audio ßr urn in flit utione.'Differentie igitur infime fi conferetur ad inferiore amp;nbsp;de indiuiduis preedicetur, rationë ^neri cÓiuméiem redpit,amp;^eneri adiungdtur,qubd non de recurrentibus pr^diaetur, amp;/ubflentiem diatt.Si uero prædicetur de fpecie confpirante,fotius termina, quam proprio uelimus adhærere amp;nbsp;annnedi : quod fit de /ubflantie rei amp;nbsp;conuertibilis,quod proprio non conuenit:amp; eo ma-gis accedit ad naturam definitionis, quarn proprij : qubd ingreditur contextum definitionis, non proprij. idem de differentie cum genere confpirantCiUenit dicendû-qU'^ fit conferatur ^neri eequo,non ampli-us ^neris habet naturam: fid definitiui. nam definitiua fimtea om-nie amp;nbsp;definitioni adferenda problemaa,in quibus idem de code pr^e-dicatur fiecundum fubflantiam, amp;nbsp;notius prædicetur:ut monflratum de honeflo amp;nbsp;decente.Q^ere omnis differentia, fiue ima, fiue non,fi in quigflione pradicetur de inferiori,generis redolet naturam,amp;iUi adiumgendam putamus, dicique eb genericam. aam ut generis efl de pluribus pra;dicari,fic differentiae fub tali habitudine acceptæ.si uero de aquali pr^dicctur : definitioni potius, quarn c^eteris annedi-mus: qubd par urn à definitione fic coUata diftare confipiciatur. tiam genus fiium includit,amp;infert,quod pofitum cum ea clare definitione conflruere, quis non nouit?quare ingeniofe didu eft,differêtia ut exi-flit generica,cum genere ordinanda efl.Nam omne genericum, generi SoiutioHi ‘tnnedendum:ut uero definitiua amp;nbsp;conflitutiua, quis negabit défini-t^nu. tioni adhlt;erere? Ad rationem confirmantem differentiam recurren-tem effe proprium,facilis habetur refiponfio: qubd non fitmatadium-genda definitioni.uam non omne(ut ex A.riflotele notü efl) quod con uerfim pnedicatur de re ipfa,efl definitio, uel proprium:cum decens honeflo coincidat amp;nbsp;squale,quod non eflproprium, neque definitio: fid efl definitiuum amp;nbsp;definitioni adiungendum.Cceterum fi ratio firma effet,probaret Cr differentiam effe definitionem. viam differentia nulla re ipfi eadem efl cum proprio: qubd fi conuertatur,amp;»on fit propriü, igitur definitio. quare neceffe fuerit intelligere adidgeda Quinto de iUis.Q^t^fliones de fpecie nullas effe dicut diale£licas:qubd de indiui-duis filuin pradicetur talis fpedes infima: quorum nuUa efl ars,neqi Tarifa re. difciplina.quare reijciendas effe.Sed fiue dialeilica quceflionë uocent, ^«amï f“^^ nó,haud effugiüt effe quaflionem. qui enim inquirit de fpecie ad indiuidua qubd proprie pradicetur de indiuiduis:uidetur cl coniuga-tis preedicatum dici. Pr etter ca non oportet, ut preedicatum dicatur:

propo/îtioBfw confuere dialedicam . »dm ut diämus amp;nbsp;Herum dice-tur^multafw»t fropofitiones, quœ diaieSUae non fumt interro^ta; Vin quibus »5 eßdißciplind-.quds pradiedtoß quis deflituerit, oportet zy dem5ßrdtiuds propofitioes pradiatto deflitukqubd didle£iiclt;e non ßnt.lnptper queeßiones de eodem ßeumdum fpeciem,uel diuerß, plurima ßwnt d didle£iicis;quds oportebit dlicui prœdiedtorü dditen-gere.qubd fi eds ddiumxerint ^neri, qudre amp;nbsp;ßpeciem nö ddponent? dd nullum enim prædiedtu uidentur cömodius reuocari,qudm dd ^-nus.Ud ficut^nus de fpeciebus^tn species de indiuiduis pr^dicatur: Zy fände hdbet uim fpecies dd indiuidud, quam ^nus dd fpecies:ni-bilque dd drgumentdndi rdtionë propemodii dißerre uidentur.Q^d-re nó erubuit Agricold in locis recenßndis,uocare,quicquid de pluri- Agtied». bus prædicaretur in quidygenus:^ de quo ici priedicatur,fpecië.Uos sp^^-g^jt, dutem dicinms eße ^JMs uel dccÖmoddtum ^neri, quiequid in quid “''’“quot; j'^^^^* prædiedtur.neqi enim indiuidud, fpecies uoedre uolumus'.neque fpe- re^do. 0ei infimdSf^nerd. qudpropter problemdta fpedei, generiddiumgi-musmÓquod eddë fint fpedei amp;nbsp;generis,ßd eöfimAis gynnalogus in his pdrdtur dißerendi modusiquodexqudrtodgnofcitur.nadedif-ferentid,fpecie amp;nbsp;^nere proferitur rdtiones ^ elementd eddë.

Accidens aute eft, quod nihil quidem ho rum eft,ne-que terminus, nequeproprium, neep genuszineft tarnen rei.Et quod contingit ineffe cuiuis vni 8c eidem, amp;nbsp;non ineflezvt federe, contingit ineffe alicui eidem,Sc nó inefle. Similiter autem amp;nbsp;album.nam idem nihil prohiber ali-quando album,aliquando autem nó album efle. Eft au-tem accidentis definitionumfecundamelior-Nam cum dieitur prima,neceflarium cft,fi debeat quis inteUigere, præfeire quid eft terminus,Si genus, amp;nbsp;propriû. Secua-da autem perfeda eft,ad cognofcendum quid cft,diâ;um fecundum fe.

Accidentu du^e trddutur defcriptionesiumd ex negatione ßperio-rum.üdm cum hdberemus tdnqudm prindpium,omné propofitionem-eße à ^nere,uel proprio,«el termino,uel dccidente,amp; omne proble- ^j ’^**' wd quodcunque nó fuerit db aliquo trium fuperiorum, neeeße eßdb Accidente corrogdri. qudre quiequid pr^ediedtur quod non fit terminus,neque proprium,neqi ^nus,neqi iUis ddiundum(de quibus di* ^um)neceße eß deddens.ainc dd Alius cognitions trium fuperiorum.

fr^tnotiones de/lderantur.nemo enim dijudicabit quippiam, non e(fe gsnus,uel proprium,uel terminü,nifi qui prafciuerit,quid genus,quid propriû,quid terminus.ex affirmatione,neg!ttionem cognofcimus.Al-Kra itaque fübiumgiturt neq; ctliorum ußm, neq} cognitionem depo-(cens:quo nomine amp;nbsp;conftdntior,amp; melior euadit:qua etidm ex nd-Dii,ititi9gt; tuy^ ^ rei fubßätid uendtur. nic inquirent nönuUi,dn hdc deßnitio~ ne pofteriore,fimitas nd/i,oculorum clt;ießtas,dlbedo niuis, calor ignis, amp;nbsp;corporis color continedntur:qua omnid quiddm db dccidentiü nu-Ratio non. mero fubmouendd putdnt, qubd nöeidem inejfe amp;nbsp;«ö inefje contin-niiUotum. ^^, Yerum qudndo neq; mdteridm neque formam rei referunt ojn-nid illd,neque generd,neq} dijferentids,neque terminum dtci,explordgt; turn ejfe debet:qubd ^nus amp;nbsp;dijferentid,amp; terminus,rei fiibfldntid complent amp;nbsp;perficiunt. amp;nbsp;qubd proprid non fint, conftdt, qubd non confpirent.nifi de colordto quis dixeritej/e proprium:quod multi ua ccioratcró luerunt.ïn primis notum eft non folum corpus eue colordtumt/èd ç^ eftpropriu. ßpgrliciem’.qubd corpus per /üperßciem,dicdtur colordtum.infuper neque color corpori ßibßdntidli per fi inefl. A.d hiße, neque ftinplicid corpord colorda funt, qubd qudliatü primdrum cöplexu dcquirdn-tur colores.Neqi dliquts colorü fibieHo cuipid poteß ejfe propriû.in-fùper propriü neq; mdgis neq; minus fup:ipit,colordtü dutem intendi tur,z^ remittitur, similiter hdberemus propriü non po^e pradiedri de indiuiduis füb ßpecie.ndm coloratü de dliquo corpore ut proprium non poteß prlt;£di(ari,quonid ç^ dlbü amp;nbsp;ngrü niuis nö funt proprid: cui dute fpecies dccidumt,amp;generd necefje eß.neq; propriü qudntim tem prafcribit:colordtüut inßt,mdgnitudine uult praidcere.deinum res ipfd conuincere uidetur,qubd peut dliorü ßnßbiliü fdeimus qudU- . rates dccidentid, fie amp;nbsp;uifibilis corporis. Confimlibus drgumentis in ^fofomm ‘*''‘* difjeri poteß, fi proprid defendantur.Alij fumtqui talid dccidêtid admiKimr. uoednt priori definitione dccidentis comprehen/d, nödutë poßeriore: qubd fdcidnt poßeriore filum cöplecli ßpdrdbilid dccidentid,priorem etia infipdrdbilid. Verum non poffum argumenta duciquo fcidnt iÜi Ariflotelê duplici nomine Cr deßnito uti in dudbus dibits defcriptio-nibus,qui nullit fecerit dißinblione . Sed id omne uoedt dccidens quod genus,uel terminus,uel propriü nÓefl .quod fatis innotefcit ex demö-firdtione qudtuor pradict(torü.tidm,inquit, dicebdtur dccidens, quod neq; genus,neq; terminus,neq; propriü,ineß dutë rei.simliter qudrto topicorü hdbet,Q^i dlbü fecerit ^ nus cygni,mdle d[fignduit:qubd dl~ bum dccidens fit amp;nbsp;qualitatë fignißcet.Verum quid dicenuts ad ea o-

WMid ^Hlt;epropoMet^t«r,Sirfccilt;JeMti4 fintipoterunt ineffe amp;non in^ t^eÏA.ntlt;im ß^arahtiisqucim inpfar abdis cum Porfhyrio defends- ^JJ^ mus e^e defnitiones utrafqhamp;omnia accidentia ^olfeineffe amp;nbsp;non meffe eidë: at ßparabilia ad utrunqi exire parata fumt, infèparabilia Duplex au uero,quafi rei perpetuo copu\ata,nö dißungütur re ip[ä,ßd mente amp;nbsp;** co^tatione.ut fi quis à coruo ßparauerit nigredini, nö minus coruus quam prius erit. Q^od ft obijciant de proprio qubd poßit ine ffe z^ obieftio. non ineffe inteUigentia, id inßeiamur praeter corruptionem rei,cuius dicitur proprium . Nemo profedo poteß inteUigere rifibile non effe, nift fimui Cr hominem:fe mutuo nanque inferunt (^ conßruSiiue g^ de^ru^iue.inde tres Porpbyrq defcriptiones credimus récurrentes, gy eiufdë deji»iti;^«od ex diuifione ab eodem tradita ßtis clarefcit.

Adiunguntur autem accidentia ad inuicein compa* rationes quouis modo ab accidente diàæ.vt vtrum ho-neftum anvtile eligibilius, 8lt; vtrum quæ fecundu vir-tuté an quæ fecundum fruitionem delcftabilior vita,8lt; fi quid aliud confimiliter fit his diftum.in omnibus auté talibusvtri magis prædicatû accidat,quxftiofit.Notum eft autem ex bis quöd accidens nihil prohiber aliquâdo St ad aliquid proprium fieri.vt federe accidens exiftens» quando quis folus fedetjtunc aliquando proprium erit; folo autem fcdente ad non fedétes proprium. Quare 8t adaliquid St aliquando nihil prohiber accidens ptopriü fierfiat fimpliciter non erit proprium.

(^«m^dwoduw fingulis adiumximus pradicatis, conßntanea g^ propinqua,ut termino,de eodë gy^ diuerß numero quaßionest generi autem problemata dißerentiaru,gj eiufdem genere ueldiuerß-.pro-frio quidem,problemata proprioruad a\iquid,gy aliquando :ßccon-fuinuis accidenti problemata à comparatione: ^wod omnis compara- ^®gt;^2^ tio fit ipfius accidentis.neque enim ^nus,neque terminus,neque pro» cohanent. fn«w,wi4gii uelnüms ßfcipit:ßd ßlum accidens.quare iußum fuit «t4d decide,4 eäparatione problemata reuocarëtur,quouis modo in cöparationë uenerint quteßionesi ßue wni duo conferantur,ut utrum ^^^*^, magis fanitas ßt iucivnda,q utilis,an non?ßue duobus unü,ut utrü di-«itilt;« tn4gii ^ ßnitas expetend^ejan nölßue duobus duo,ut utrü ßmi-tasfitmagisbonüqmorbusmalü,annQn?'gnü uni coparaturnequa^ q»am.uerum de hu in fecundo gy tertio 4»)pli«j.yewtK«t in coparn-^

ANTO. DEMOCH. HYPOMNEMA itonéquxincöfilijideliberAtionibüjip proponantur.ut utrübeUuge rendue,an non?utrü duceda uxor,an no? in quibus utilias queeritur, uel dliud aeddentis nomine coinplexum.A.diungi etiam pojfiMt acci-denti,propria ad dliquid,amp;dUquado uoedtd.qubd nihilprohibedt M-bd deädentis definitione contineri.nam fi detur deadens quod pluribus inerdt,uni nunc infit: fiet proprium dliquando, amp;nbsp;ex hypothefit fi flus quis fededt.Poterit amp;nbsp;idem fieri dd dliquid proprium, dd non fidentes compdratü.qudrc ut proprid dicumtur, proprio ddiügendd: utdutem dccidentid,accidenti.Propriü tdmen fimpheiter,^quod con uerfirn de re prlt;3ediattur,nunqudm dccidens fiet. Sic continet eddem problemdtd denamindri db accidente,^ à proprio dliquando,uel ad dliquid,rdtione diuerfa.

Non lateat autem nos, quod omnia qux ad propnu amp;nbsp;genus,8c accidensdicuntur:Siad terminos conueniec dici. namdcmonftrantcs,quód non foli infir, quod fub definitione,vti amp;nbsp;in proprio:vel quod non genus,quod affignatur in definitionetvel quod non ineft aliquid co-rum in ratione diélorum,vt in accidenté quidé dicitur: deftruentescrimusdefinitionem.quarc iècundum pnus aflignatam rationem omnia quidem crunt aliquo modo definitiua annumerata-Sed non propter hoc vna in om nibus vniuerfalismethodus quçréda. ncquc enim facile inuenire cam cótingit: amp;nbsp;fi inueniatur, omnino imma* nifefta Scinutilis erit ad propofitum negotium.Propria autem Iècundum vnumquodquedeterminatorum gend rum affignata methodo,facile ex his circa vnumquodqj proprijs,decurfus propofiti fiet.quare vniucrfali figura ûnè quemadmodû dicebatur prius,diuidcreoportct:rc' liqua vcro,quç maxime fingulis familiaria adiungere,8c definitiua, Sc generica, nuncupantes ea:at ferme adium guntur,qux dicuntur ad fingula.

Accipiet for fin aliquis argutulus,non paruam arguendi occafionê inquadruplicëpradiedtorüfdHd nuper affignationè-nam uelnoflrlt;e rationis immemores conuincere nitetunuel fi earn probam fiiftinueri nMs,ea nos ipfs facile iugulare tentabit. Hdc etenim ratione uoleba-mus adiumgenda effe quiedam fingulis prtedicatis,qult;xcunqi edderét

pb ed«de»« methodu cum iUis,lt;juod in differendo eandem proj^emo-dum Ifgew cum fradicatis hdherent'.at ^nus,propriumiamp; beeidens, fùb candê methodum cddunt,f^ conftmilem dijfinitiom differendifa cultdtcn^itur erunt definitiud)^ deßnitioni adiu^^endd omnid-qua-re wnum erit ßlum ^radiedtum de^nitio.'Diffoluüo, No« i^ordmus Mut*” rdtiones ^ locos generis, froprijif^ dcädentis,deßru£liuos, amp;nbsp;de-pnitionis euerftuos effe . ndm quo drgumento oßenditur dccidens rei nonineffe,eo deßruitur effe dccidens:amp;eodem deßnitio-O^ortet ni~ miru tdmdccidensquam deßnitioni,dlicuimelle. ctud etidmrdtione interimitur ^nus,ut quod nö pradicetur in quid,ed primd deßnitio^ «ü par^ euertitur’.wtde ruinStoid deßnitioßntiet ^duilßmdm.Ud~ que primd deßnitionis pdrs,^nus eß:amp;dißeretid,dlterd:quibus de-ßruüis corruit deßnitionis conßruHio. qudre drgumenta ^neri de-ßruendo mßruientid amp;nbsp;dißerentite,pemiäem deßnitioni mdximdnt

' aßerunt.Tgt;eßruitur ßmiliter propriii,qubd non conuerßm de re pra 1 dkdturrqud rdtione amp;nbsp;deßnitionis perßequimur interitum.qudre am 1 nid ßperiord quodSmodo deßnitiud uidebütur, amp;nbsp;deßnitioni ddne-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öendd: quippe qult;e ßb edndem metbodum dißeridi cum deßnitione^ Partkuu.

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reldbdntur amp;nbsp;conferdnt dd Idbi deßnitioni inferendum. kttdmen nö te« pradua

| oportet deßnitioni coniun^re,neque deßnitiud eße emnid:qubd Mtd ^^n^j^' » »netbodo eötineretur tvniuerfdlißnguld-.qudm deßderdre minime cö-\ ueniet.tü qubd dißküe ßt eä inuenire,tum etidß inueniretur,omni-' 1 «o obfeurd eßet, amp;nbsp;qua iwUü dd dißeredum poßet ußm dßerre in

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;deßnitionis, «t qui oßendit quod pro decidente dßertur eonuer^

' ßm pradicdri,uel de ßbßdntid revdecidens deßruit,non tdmen deß-nitionem.porro conßruüiuus dcàdentis,non eß deßnitionis compoß-toriuj ob dliwm utriufqi pradicidi modü,ut «el cacis cUrü eß.quare locidccjdeMtü amp;nbsp;deßnitionis,ßue conßru£tiui, ßue deßruiliui,longe diuerß eä“ diuerß metbodo compleRidi,amp;propridiqud. fdeäi Miet dd ewMe de iHu proWemd trdnßre poteß quifqi • No« difpwiliter o/lew-ditwr de ^nere.ndm quod dßigndtur pro genere, ß aquaie monßre-tur,g^ gtnus toUi ßuerit neceße:non dutem deßnitione. Vnde «t con-ßruÜiuinon udlent omnes, needeßruRiui^neris «el proprtj,dd cö~

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßruRioni,uel deßrudione terminéßc nee deeidentis loci’.uerümd^s

conßrudiui dedditis ßnt deßrudiui deßnitionis,gy cötrd,ut g«od re i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deßrere poteß,dccidens cößruiturzuerü defmiho deßruitur.amp; qubd,

ßtionem definitionis affertur. Codent modo de locisad com^optioné generis,^ refilutionë.nam non in plusßporrigens,qudm fpecies, ^~ tuts interimitundejinitio conftru^iue iuuatur,amp; contra. Conßmilis eft ratio amp;nbsp;in proprio.nain diuerß fwnt loci amp;nbsp;cöflruéliui amp;nbsp;deftru £liui proprij,a lods definitionis. quare nequaquam poteft baberi uma methodus difteredi miiuerßlis ad omnia blt;ec:uel fi babcatur, nullius er it félicita tis.Veniumt igitur loci diftinguendi,amp; ftngulis pradicatis accomodantur proprij ^ conuenientes difterendi modi, O' conftru-diui. O' deftrudiui : quibus facibs paretur accelfus ad differendum ^tomm^ ^‘ ^^ P^°P‘^ß^-^^‘*^^ ‘}‘*‘*^‘^^^ ^^^ftl^^^^^^^^s Ut inftituinMs,pradi-cata.Uam inuenta O' aßlgnata methodo propria di[ferendi de fingu bs quatuor prædicdtis:facile difceptabimus.proinde in quatuor pra* diaita,O' problematum quatuor genera ßfficiens ponatur dijhnilio: quæ neqi amplior, neque anguftior, redo exiftat. Ceetera autem om-Sb«uiï* ^^ ^^^^ ßpponantur quatuor,O' ‘td ea reducantur.ut definitioni,no-minum in notiora trajfumptio, nee non de eodem numero O' diuerfo quaftio conneikitur. Proprio ßbijciantur,quee propria dliquando,0' ad aliquid circumferumtur ßppoßta.Getuts ampledetur differentias genericas (nomine prius declarato) conftitutiaas . i}efinitio,quieftio~ nes de eodem,uel fpecie,uel genere ßudiuerß,etiam genus continebit: fimul O' fpeciem,quee ßb eandem methodü differendi cum ^nere ca-dat-kceidéti adhcerebunt,cöparationum formceeO“ propria illa ut act cidentia uißntur.ßc fiet profedo ut fadlis habeatur ad omne proble-ma difeeptandi copia:omnibus in ordinem congeftis.

Primum autem omnium,de eodem determinandum, quottupliciter dicatur. Videtur quidem idem(vt figura ut accipere) triplicicer diuidi Nam vel numero, vel fpe* cic,vel genere,idem confueuimus nuncupate. Numero quidemjquorum nomina plura,rcs vero vna. vt tunica, amp;nbsp;veftis.Specie autcm,quæcunquc plura exiftentia funt indifferétia iccundum fpecié. vt homo homini,St cquus cquo.Talia enim fpecic dicuntur cadem; quæcuncj fub cadem fpecie funt.Similiter auté amp;nbsp;genere eadcm,qux' cunque iüb eodem generc funt. vt equus homini.Vide* tur fanè amp;nbsp;ab codé fonte aqua eadem dida,habere quan* dam differentiam præter didos modos, non tarnen: ièd St talis quidem in codé ordinatur ipfis fecundum vnam

fpeciemquouis mododiftis. Omncs cnim tales cognatæ funt,ôc confimilcs adinuicé videntur efle Omnis etenim aqua,omni aquç eadem fpccic dicitur,in habendo quan-damfimilitudinem:ipfa autem ab eodem fonte aqua,ea' dem appellata,nullo altero differt: quam coqgt; vehemen tior fit nmilitudo . quare non feparabimus ipßm ab his fecundum vnam fpcciem quouis mododiftis.

Priufqua alio noflrum fèrmonétradued^nus à pradicatorü defini-tionibus,leuiter attingemus illis ddiüHorü definitiones.tia cum nudta fint froblentata de eodë amp;nbsp;diuerfb,amp;alia definitioni,dlia ^neri co-fuienturdn ^rimis multipUcitatê iUa depromere con^ruinqua fi quis pratermiferit,perfie£idin adiwn^ndorü pradicatis tenere non patent cognitionë-.ncqtpriedicatorü inteUigentia hdbebit.amp;- preedpue de» finitionë non affiequetur,quad genus dicatur prlt;ediatri de differëtibus fpecie.Diuiditur itaqi idëin triaCpro comuni omnitiopinione^Nant amp;nbsp;Mêtriple», idem analogta interdu dicitur. Numero eadem dicuntur adinuieë po- Eadem nu» lyonymd-.quacüqi nominibus dilfidët,re confintiunt.specie,quie plura SfSdê. numero exiftumt,fid indifferentia fipecie. ut qult;e fiib eadem fpecie in-diuidu4gt; Genere eadem, quorü efl idem ^nus.quare eadem numero, c®quot;«quot;» furnt eadë fpecie,amp;^nere,non tarnen retro agitur.Secundü analogia Anaiogia. diaitur eadem, qu^e difierut^nere,at fimilitudine inter fihabent:ut unites,püëlus,cor,fons,in principio cöueniüt.obiedionë mouebit quifi Cop*^^“*» pia,qui putabit prieter didos modos alias effe aduehendos:qubdaqua ab eodëfonte featurientes,partes eafdë habeadnon tamë numero,cum fe ip[adiflingudtur,e^plufq nominibus:neq; fpecie uidebütur,quonia aqua diuerßrü fentiû fiunt eadë fpecie:at plus conueniüt aqua eiuf-dem fontis gjquot; maiore habent Hmitatë,q diuerfrü-quare reikt argu-t»ëtatione:fi aqua diuerßrü fint eiufdem fpeciei,qua plus coueniumt nö uidebütur effe eiufdë fpeciei.fic cófiquetur nouus uniatis modus, ^icendüefiaquas ab eodem fonte emanantes,eafdë e(fe fpecie:ut ca- Oecurû». tera omnes,^ eiufdë rationis:habent tamëaqua eiufdë fontis uehe-mentiorem gj- maiarem fimilitudinem accidentariam, utemanareab eodem fonte:(id fpecie non differuntab alqs.Na qubd dicantur eiufdem fontis,non arguit rei diflinélionem.ut homines eiufdem regionis, plus conueniunt quam diuerfi fili in accidente, similiter amp;nbsp;qui dicum tur grmani,uel parentes,quam cateri non recipientes confimiles tir tulos,quos non diceret quifpiarn differeMf fpede.

Maxime autem cofefTcvnum numero idem ab omni' bus videtur did. fokt autem amp;nbsp;hoc affignari multiplies tcr.amp;proprijflimcquidcm St primojquando nomine vcl termino idem aiTignaturequemadmodum veftijtunicaiSC animal grcflibiIebipcs,homini.Secundumautemjquan* do proprio: quemadmodû feientiæ fufeeptiuum, home ni:Sc natura furfum latiuumjigni. Tertium vcro,quâdo ab accidcntibus:vt Pedens,vel muficum,Socrati.Omnia autem hçc vnu numero volunt fignificare.Quod ante verum fit quod nunediftu eft,ex tranlTumcntibus nun* cupationesmaximequis perdiiect.Sæpe enim prxeipic* tes nomine vocarialiquemfcdcntiu, trä(rumimus:quä' do forte no intelligitcui prxeeptura facimus: vt ab ac* cidentCjipPo magis intelligente. amp;nbsp;iubemus fedenté, vcl difputantem,vocari ad nos.Manifeftumvtidem opina* tesSt fecundu nomen amp;nbsp;kcundum accides fignificari. Ide igitur quéadmodû dicebatur,tripliciter diuidatur.

xfme'” *quot;* nbsp;nbsp;^’’^’^ omnes eiufdem acceptiones pracipua maxime } prima uenit

dicenda.quä amp;nbsp;omnes conuenientijfima fatentur.^ua idem amp;nbsp;unum re ip/â fignißcatur.ldem nimirii fpecie}Von ßmplidter dicitur idem: quod cóueniat re ip/â diflindis.qua uero dijlingumtur, nÓ fnmtpro~ prie dicenda eade: quare multo nuiwt eadem erunt qua genere end-tiantur eadem-.quo maiori rerum intercapedine di/focidtur: quis nifi ab/urdus fateretur, hominèequo eundem?R eli»quitur i^tur omnium Propnjffi« id maxime idê dici,quod numero idem circufertur:cuius adhuc nutl-méro' quot;quot;* tiplex efl expre/Jto.uam proprij/firne amp;nbsp;primo, quando nomine no~ tiore,uel defnitione idêeffertur . amp;nbsp;hic modus iure bono primus (J* proprijjfimus : qubd de/initio ft tota rei /üb/idtia,cuius efl index: amp;nbsp;quod nomine explicaturnotiore amp;nbsp;cöuertibili, de/initioni propinquii efl amp;nbsp;amicü, ut didum efl.Seeiidum locum habuit,tdem numero,pro-f^^ fiS‘*^‘* expreffum: qubd proprium uicaria habeat notionem cum fpede-Accepit poflremum ordinê quodam euentu accidens: ut fi for~ fan cotigerit Socratem amp;nbsp;/êdere, amp;nbsp;mu/tcum e/fe,amp; le^re,f^ea-lefleri)0mnia hac eadem numero rem aperiumt,non qubd mufiat amp;nbsp;Socrates finteadé re,/èd qubd Socrates,qt cui hac accidumt.signo de-prehenditur illis accidentibus eadem rem inteUi^-.qubd fi uelimus ad

HOS uoatri Socratê, ç^ cui praceptum accerfindi Socrate fit, ignorât quéafÇeUemus Socratê: flatim trafmutamus nomen in notius,quo ean dem ré numero fignificari uoïumus;amp;dicimus uel fidenté,uel legentë, nel muficüaduocadü,nihilaliud inteUigeKs ^nomine proprio.tlis urnit tatis feu eiufdëacceftionibus ex op^ofito respondent tot diuerfitates. 'Difierumtnêpe qu^eda numero fólü:utindiuidua eiufidë fpedeispecie nero alia,ut Species,cr iüarü indiuidua. Cenere quidem, genera ip/a amp;nbsp;illorü Species.quare notum efi differëtia ^nere maxime dijferre: qubd ^ numero,cr Spcciesicut maxime eadë,quie numero diewntur eadë.'£.tgnere differentia dieütur quxddgenere /ùmmo,quadd frb-alterna,qu^edd infimo.si quis figiUare appendices adiiléhts moliaturi Repreheßo quodeadënumero effent quæ differ dt g;nere:ndsocrates,amp; musicus, Cr philofipbus,g^ filius Sophronificheadë fint numero,qua tamë non fimt eadëgenereiigitur nö oportet qua Sumteadé nüero,amp;SP^‘de amp;nbsp;genere eadë effieinec qua differûtgnere,differreSpecie amp;nbsp;numero.

An inteUigätur de primo modo eiufde^nä eadë numero denominatiöe, TieietCo, eim poffunt effe pradicamëtorüi/id nö definitione uel ratiöe,ut Soera tes,magnus,philoSophus,diScipulus Archelai,docuit,efiuriens,Athenis, fibprddiü,fidens,parti comatus:quibus otapradicamëta inteUigütur.

Qjiöd auté cx pri’ diftis oratióes funt:8lt; per hje, amp;nbsp;ad hçc,vna quidé fides,pcr induftioné eft.nau qs eófideret vnâquâ(^ propofitionö Sc^blematü,apparebic vel à ter-inino,vel à proprio,vel à genercjvcl ab accidente fada. Alia auté fides per fylIogifmû.Nâ necefTeónede aliquo prçdicatiuû jvel côtraprçdicari de rc, vel nô.Et fi contra-prçdiceïitermin^ erit,vel jppriû.etenimfi fignificet quid crat effe, termin'^: fi auté nô fignificet,^priû.hoc enî crac propriûjquod côtraprçdicaï quidé,fed nô fignificans qd erat elTe.Si vero nô côtraprçdiccï de re, vel eft coru q in definitione fubiedi dicûï,vcl n5:Sc fi fit corû q in defini-tiôedicûï,vel gen’, vel differétia erit,quoniâ definitio ex genere Sc differétijs eft.Si vero nô fit corû q in definitioe dicûtur,manifeftû ^ accidés erit.nâ id dicebaï accidens,, quodnetj terminus,necç gen’,necç jppriûfineft auté rci.

Diftuleramus in bûc locü cÓfirmationë huius enütiatiiOmnis propo fitia 0- problemd,uel ^nus,uel propriü,uel termintt,uel accidens ft-gnificat: contenti illiusSuppofitione,pro rei neceffitate exadiorêSpe~ d.i.

rdwttj diligentia. qua nunc omnibus fidei modis pr^eflare pojfuntusï «Uo,^quot;’* ^^f^ indu{lione,amp;(ydogifmo,formes differêdi omnibus.it primo in^

du£liöe,qubd notior amp;nbsp;nabis prior, quatuor pr^dicata nÓ plura neq; pauciora,ex qbus oratioesjO“ per qult;ie,amp; ad quee fiat,^pbauMs.qua* cüq} enim quis acceperit propofitionê particularè,uel problema,fèm-j per uidebitur amp;nbsp;erit ab aliquo horü quatuor ud adiumdis, amp;nbsp;gt;titttlt;i alio:igitur omnispropofttio g^ problema aliquod horü indicabit.quat re quatuor erüt preediatta,g^ nonplura.ut qui qu^rit,utrü tëpus fit motus primi mobilis,an non?problema a termina efficit:qubdqult;erat an praduatu fit definitio tëporis:^ utrum bonü in fiibftantia fit,an non?a genere:utrü igni fili furfum moueri ficundü naturam,an non? à pro pria: utrü ignis moueatur,an non?ab accidente.t dem de propo-fitionibus iudiciü.na in omnibus reperitur quaftio ab aliquo quatuor Syiicgiftica. prædicatorû.Similiter fiyliogifino eöfirmabinms.Na a pr^edicatis tra^ hitur diftindio gir multiplicitas problematum, amp;nbsp;lt;equalitas,finuil ^ propofitionü,qubd aliquod horü pradicatorüpnedicetur.Tgitur fi ta-tüquatuor elfe pr.iedicatorügenera fbauerimus,amp; totidëproblema tü,gypropofitionü.Sed illud doceamus ßiUogifimo primée figurte per-fediffimo amp;nbsp;clarifiimo,omne prxdicatiuü cequaliter,uel nó tequaliter, dicitur uel ut gent{s,uel definitio,uel propriü,uel accidens:atqui omne quod prlt;edicatur,prlt;edicatiuü eft aqualiter,uel non:igitur omne quad pradiaitur,dicitur ut ^nus,uel definitio,uel propriu,uel accidës.Af-/umptio notifiima eft:ad propofitionê confirmandamcurrimus,omne quad prædicatur eequaiiter,terminus eft,uel propriü:omne uero quad incequaliter,^gt;tus eft,uel accidens;quare fit,ut omne quod pradicatur aquaüter uel imequaliter, fit terminus,uel propriü, uelgenus,uel ac~ cidës.per cöiumdionë partiü ratio firuitur.itenim omne quod aqua^ liter gj- cóuerfim de re pradicatur,uel quid eft efte fignificat,uel na: uerum omne quod indicat quid eft efte conuertibile, terminus eft, ut patuit retro, cum definirenuts terminü efte orationem quid erat efte indicanti-at omne conuertibile non indicas quid eft efte, proprium di citur,ut notum eft eiufidem definitione: quare omne quod conuerfint pradicatur de re,necefte eft terminü ej]e,uel propriü. Sinuliter quod pradicatur inaqualiter, uel eft de his qult;e afferuntur in definitionein fibieÜi, uel non : atqui omne quod affertur in definitionein fiubieéii, uel,eft^nus ueldifferentia(,nam ^nere amp;nbsp;differentia fills confarci-tur definitio')omne autem quod non eft de definitione/ùbieëli,gy con-uerfim non prlt;^dicatur,illud eftaccidens: quare reëkt confiquutione

tlicifnusjomne quod nô conuerßm prœdicaturjefJe uel genus,uel 4cci-dens.î^dm fùb^nere differentia docuimus comprehëdi.qubd fi omne quad conuerßm fradicatur,ftt terminus uel proprium: amp;nbsp;quod non cÓuerfim omne, fit genus uelaccidens: uerum efl quod diximus,in h^ec quatuor pnedicata recidere quicquid pradicatur.

Poft hçc igitur oportet determinare genera prçdicamê torujin quibus infunt diftç quatuor different- Sunt hæc numéro dccê,quid eft,qua tu,quale,ad aliquidjvbbquädo» îaccre, haberejfacere,pati. Séper enim accidés,8i genus, amp;nbsp;propriü,amp; terminus,in vnohorö prçdicamétorû erit. na omnes ab bis propofitioncs,vcl quid eft,vel quale,vel quâtû,vel aliquid alioru prçdicamétorû fignificant.No-tu auté efl: ex his,quonia quod quidcft fignificans,inter-dû quidé fubftantia fignificat,interdû auté qualitaté,ali-quado vero aliquid aliorü prçdicamétorû.na quado po* fttohomincjdixcritquod pofitü cft,cfle hominé,vel ani-mabquid cft dicit^Sc fubftatia fignificat.Quado auté colore albo pofito,dixerit pofitü,album ciTe, vel coloré:amp; quid eft dicit,8t quale fignificat. Similiter vero Sc fi cubi-tali magnitudine pofita,dixcrit quod pofitü cft,cubitalé magnitudiné efle: Sc quid cft dicit,Sc quatum fignificat* Similiter autem Sc in alijs. Vnumquodq; autem talium, fiuc idem de codem dicatur, fine genus dehoc,quid efl: fignificat.Qjiando vero de altero,nó quid cft fignificat, fed vel quantum,velquale,vel aliquid aliorum prædica* mentorum.quare de quibus fanè orationesjSc ex quibus, hæc Sc tot fint. Verum quomodo fumemus propoficio* nes,Sc perquæ abundabimus,poft hæc dicendum.

Küc fipereft d quibus trahatur pradicata doœamus.nô enim diae-mus ipfii oirn effe prima amp;nbsp;rerü furnma^nera,quæ d fummisillis o-riginêtrahat,?^ in quibus tanq in fertiliffimo omniü rerü capo repe riantur problematü amp;nbsp;propofitionü omniü differenti^.'i.euiteriaq; dificutienda fumt iüa prima rerü principia- Nc tnmë nos lateat d qui~ Decepræ. lus hauriätur ilia quatuor prædicatorüatq; propofitionü differëtia, eas numero attin^mus,amp; denario comprehendenMs,qud: in categories expUeätur uberius.VoceÇquid eß)primü preedicamentü exprimi* d-ff

tnus’.quodÇquiii eß^ßbflatiä dicät, nönun^ amp;nbsp;definitions.Sunt quids fradicantitoru gtnera numéro deci,hac: quid efl ßu fubflatid, quit-turn,quäle,ad dliquid)Ubi,qudndo, ititere,habere,facere,pati: in quibus frædicata:amp;^b aliquo iUorü neceffie eflquodeüq} preediattu fitfro-fofitii,extrdhi. quod mdnifeßu ejje potefl:qubd propofttiones omnes Cr problemaa d quatuor pr^edicatis d[fiurgentia,aliquid dece pr^edi* (amearu enütiät. quare ft ea quauis propofttione inteUeéla fnt aü-cuius pr^ditaméti, amp;nbsp;produit ta fiumt quibus enutiatur ^ res datur mü'^iïH* f^^^fSh^fcfUfi ffty^ deeëpr^edicamétis pr^edicata trahi.stultüenief-biamutui’ fet umü pr^dicatu putare umius pr^edicwnctiefe indiattiuii,amp; nullit turpdfcata. ggffßfff^^y^^^ trahipr^dicamêtotreliqua alterius e^e pr^dicagt;nëti.

'Verü quicquid prt:edicabitur,ftue ^nus, fiue propriu, fue terminus, fue accidens,in aliquo deeë efl pradicamentorii. nam cü illa genera fnt omniu fumma zir prima,necejfe illis decern omnia contineri.qua-re preedicata iUorum imperio arceri oportebit: quod indu£iiue de o-^”^- ^^^^‘^^ prædicatis cómonftrare pojfumus.in primis notum fiet de fi-ttX°ur. ' nitione,amp;de omni ftbßantid fgnificante.nam fi terminus de aliquo preedicetur : neceffe enuntiabit aliquiddecern priedicamentorum: ut ßibßantid,uel quantitatem,uel qualitatem, uel relationem,uel aliquid aliorum pradiatmentorü.ut fi ponatur homo, de quo queeritur, quid eß:amp;qui refponderethüc hominem, ejfe hominem, uel animal: quid eß dicit,O‘ ßibßantia ßgnificat, quod per definition?, ßu accomoda-tu definitioni,uel per^nus refpondeat:quibus omnibus quid indicari nSre^n. ^°^ ^ft hteßtandü . nomine hominis profedo utimur clariore in re-Do. fponfionë de hoc homine pro definitiuo, neque per talia nomina de-finitioni adMn^nda,debet putari refponfo ridicula, quibus manife-ßius ttJ“ apertius propofitum in elationem tanquam definitione red-J^?^* dinuts. similiter quando de colore aliquo albo inquiritur, quid eß:in-terrogatus uero refpondet, efe album uel colorem : pronumtiat rem pradicamëti qualitatis ipf quid eß.nam definitionem amp;nbsp;genus reddit de ßiis in quid prædi(ata.Lodem modo ft proponatur cubitalis ma gnitudo,qui earn dieet efe cubitum, uel magnitudinë:per quid eß af-• quot;ii°^^, ftftrefponfionem, amp;qudtitatem explicat.Vnde arbitramur ejfeo-pus diuifione refponfonis ; qua habetur cubitalis magnitude, (^ di-catur cubitus, uel magnitudo : ut fint definitie, fuaccommodatum idi, amp;nbsp;^nus qua in refponfionem afferantur : quibus omnis quaßio per quid eß,exprimitur.nec difimiliter in al fi s pradicamentis quorum fi abquid proponatur per quid eß, g^ definitie gr genus illius

fro^oßti in refponfionetradeturjamp;pradicameti natura illius ejfe~ ret.vnumquodque enitn eorum qua pradicaturißue idem de codent frlt;edicetur,ßue ut ^nus,quid eß ßgnifiatt.quare quicquid pradica- ^* ^JJ^ hitur, cuiuß:üque fuerit pradicamentifillud quando idem de eode,uel cenu ^Mts de fpecie pr^edicaturjquid eflindiaibit: amp;nbsp;ipßm quid efl,ali-cuius erit pradicamenti nota . Poßumus etiam ex ßbieHo a^oß:ere notS^r^ pradicatum omne iequale,uel gtnus, eße in aliquo decern pradicamen ™‘‘quot; torü.nam in quo pradicamento fuerit ßbie£lu,in eodë amp;nbsp;pradicatü tale cößflet,^ retroagitur in talibustpradicati d pradicameto fit no ta decerptio.si uero continuât non in quid prtedicari,ßu idem de eo~ dem,uel ut ^nus de fpede, pradicabitur alterü de altero.quare illud ^^1 i^a quantitate,uelqualitatem,uel aliquid pradicamétoriiaccidentisßgni- modum. ficabit. tiarn omne tale quod pradicatur ut diuerßm de altero, acci-dens efl;at omne décidés efl ex nouem pradicamétoru generibus: igi~ tur uel quatitatem,uel qudlitatë,uel aliquid reliquorum oftendet.qua-re ß omnia quæ preedicdtur,ut idem de codé, uel genus de infiriore, fintin aliquo decern pr(edicamentorum,ßmiliter qua pradicantur ut diuerßm de altero, fint in aliquo noue pradicamentorum: er omnia

quapradicatur,aliquo horu modoru pradicdtur:fiet ut pradicata in aliquo pradicamentorü collocentur omnia, amp;nbsp;ab illis fcaturiant.Heqi uolumus intelligendü in quolibet pradicamentorü quatuor illas formas pradicatorücontineri:fid folum quodcumqi pradicatorü in umo aliquo pradicämentorü,tanq domi coUocari. Qjfis enim tam ineptus, fibflantia fibfiantia diceret accidere,fiu in pradicamento fubfiatia accidens habitareécü nihil magis fibfiantia dißentiat q accidens.ynü tarnen non imus inficiasi in fimmis illis rerum generibus, folü genera amp;nbsp;fpecies quibus indiuidua fibqduntur locü habere ^rmanü,fi uo-lunms ea in cafiris iüorü fimmorü generü fila,de quibus pradicatur, retinenda: illis nempe filii propria elargiuntur amp;nbsp;difiribuüt fibfian

tid:omnibus fi aqualiter dedüt-tio enim uberius ampla^neris fupre» mi naturd, ^nera fibalterna quam fpecies uel indiuidua recipiüt:a~ qualis idorum participatio.Q^oniam autem definitiones,differentia, ^^quot;^^^^* propria,amp;dccidentid,nulligenerum ßmmorü ßbijciuntur,in nullo genen. crût pradicamentorü. De talibus enim non pradicatur ^nera-Jèd fi lum de fpeciebus amp;nbsp;indiuiduis:fid illa,ut talia fumt,neutrü hom fint, ïnduftrie inßrinMs,ut taliafumt:qu»d nè ignoremus accidétia omnia, dici fibfiantia accidentia, at proprio ordini reftituta dieütur fpecies, uel genera, uel indiuidua, ut color accidens efl fubftatia, genus alber-d.jij.

dinis,^ albedo fpecies alicuius indiuidua albedinis.Verü enitnuero ft hunc modum pradicandi omiferimus,amp; naturam ^neris amp;nbsp;jpeciet propius contemplemunnon d pradicamentorutn finibus excludemus definitiones,differentias,amp;propria, torn enim uis gsneris per differ rentias in fpecies fpargitur, iUa differentie collecte Mam naturant ^neris confartiuoitcdiftribute uero,fpeciebus eedem fumt quas con-» ftruu»t:conium£ie ^neri, fpedei definitionem integram parant.fpe-, des nöalio miniflerio quarn differentie conflitui potejl. qubdß) quo quippiam cötinetur,in eode ßt Z^fubftantiaillius amp;naturd:ubi fpecies,ibi definitie fpeciei:qubd ß definitio,amp; differentia.nam definitie ^nere amp;nbsp;differentia confuitur.Proprium autem adeb fpedei coniun-Aeddês nó ^^ ^ft’ ^^ f^ proprium auferatur ab dliquo,amp; fpecies: amp;nbsp;cötra.adeo infubnätij. mutuus cfl uMufqi confenfus,ut gt;mIIo ingenio diffentire poffint.qua-re ftcubi fpecies,amp; proprium nÓ efl dubitandü. Ve accidenté nihil tale did potefitqubd ßt egriçris nature,utque tota in domicilie eëfer-uetur alieno.unde miferam confiât accidens firtiri conditionem qubd uita non niß inimicoriifauore, amp;gratid,protrahat,nulli enim ineffe potefi q fubfiantie.kd hec,ß^neris problemata ßt exploratum per omnia deeë rerü prindpia expatiari:quoru diuißo per differentias in fpecies habetur,differentie enim^neri tanq legitime matrimonio copulatie, fpecies procréât definitas:d quibus generi coniudis,ibidë re-lucere definitionem,quis tam œcus efi qui non uideath^eq; audiendos putauerimus quofdameiulantes:eorum filum,qu(ein ffbflantiæpræt dicamento referumtur,commumiri definitiones.Uonne mirum efi alicuius habere proprium ^mes amp;nbsp;differentias,quibus flis ßt opus ad definitionis firuUurattamen id definitione priuarihnfuper Arifiotslis autorites lefiatur,ipfum quid efi in quantitate amp;nbsp;qualitate: qubd per quid non ßlum ^iuis,ßd amp;nbsp;definitionem intelligit. 'Dicumt aliqui de-eft défini-quot; f^^^P^^°^^^ ^fß ‘tccidentium,non definitiones. ßd nö aduertunt illi ß tio, quot;nbsp;defiruere,^nera alia effe à ßbfianti^ genenbus. nJ ß uera ßnt genera ilia neuem accidentidßmma,g^ différentes proprijs diuidëtur, gX fpedes habebunt proprie dichts,qu^e cöplexu generis amp;• differetieS pariütur.quare amp;definitiones erut illaru fpederu accidétis propries, qubd genera amp;nbsp;difference habeätur.qubdß nÔ,neqi fpecies erüt,n€qi genera quare uera albi definitionem,coloratû difgregatiuum uifus ex A.rifiotele nouimus.Praterea quit differentia,^ definitiones,amp;propria,non poffint habere^nus aliquod de illis dicibile,ueri claufira né uidebimur egredi, ß fuis adiu^dis parentibus tenacijfime afferantui

Cr propinquis. Propria ßngulis pradicamentis conferenda defendet Arifloteles,qui in priodicamêtis propria fmgulorü fludioß reddere cn rauit.Ad idem fadwnt ^ fpecies:qu^e non minori amore com pled wn tur propria:qndm feipfas, cuiufcumq; pnt prcedicaméti. NemoCquä- ^n'™''^ tuconifcere licet)reponitdifferëtias omnes inpradicamento qualia- funt qua«. tis,etft qualitates dicantur a Porphyrio in introduciione,amp; ab Ariflo ‘’“’' tele in quinto Metaphifices: na fübflantiales inteUigut differëtias,qua- nbsp;nbsp;nbsp;•

rü nulllt;e fintaccidentiann prædicamëto tarnenqualitatis tantum ac-eidensintelligitur. imfiper diuerforum ^nerum amp;non fibalterntf-rum fint uarice Species amp;nbsp;differentiæ.sumt nonnuUi qui propria adi hue defendant ejfe pradicaméti qualitatis,amp;in naturali potentia uel impotentia qualitatis fpecie contineri: quod fi Herum fit,amp; propria omnia erunt accidentia fibflantijs. nam cui ^nus accidens, amp;nbsp;(pedes accidet:pd^nus firnmum,accidens e(i fùbflantilt;e,.amp; didum^-nus medium,naturalis potentia: quare amp;nbsp;qua illis comprehendum-tur,accidentia Cf non propria erumt. ïnfuper propria non fifiipiüt Prop«ia ns maps amp;nbsp;minus, potentiarum qualitates agnofcumt utrunque . Ad- ta?es^''^'’’ haeßeut fpeciespradicamentorumomniü umo^nere continerinon poffunt: ßcneque propria omnia eodem reßdere poter uni. quoniam quotquot ßnt fpecies,tot ei propria aduehere ratio poflulat. tufiffi-ma effet iUa qualitatis ßgnißcatio,cuius fpecies aliqua omnium fpeciet Turn propria ambiret, abumdans profedo nimis (^ tranfcendens cö-fpicietur. C^uare deßderabinMs differentias,^ deßnitiones,amp; propria, fiis aßinibus pradicamenti nomine conßntire,qubd non uidea-nuts cui pradicamentorum aliter adhibeantur. Manifeßum itaque ex bis omnibus non fui(fe pratermittendam pradicamentorum enume-fationem, qua plurimu dialedico momentiad umiußeuiufque pradi-enti naturam adferat. manque in illis tanquam in thefauro opulen-tiffimo referuatur, Z^inquibus inuenire ^ capere continuât, ß-^ülqiquaßntnnerapradiaitorum, quoniam^nus,terminus, proprium,^ accidens, Cr quot, quoniam quatuor folum, de quibus fyl-^°Sif»i,quoniam de pradicatis çy^ problematibus ab ipßs numeupan-dis,amp;ex quibus orationes,quod ex pradicatu ^ propoßtionibus ab iUis peruiü effe cr indudione amp;nbsp;fyllogifmo potefl. quare de quibus^ ^ ex quibus,ßt hac methodus, didum ßt.quod. reliquum efl perfè-quamur : quomodo fimenuis hac e^ per qua abundabimus,

Primum igitur determinetur,quid fit propofitio dia-Ififtica, Sequid problema dialcóticü. Non enimomnem

propofitioné,nc(Ç omne j{gt;blcma,dialcélic5 ponere opor tet.NuIlus auté proponec mêtcm habens,quod nulli vP detur:ncq5 proponec,quod omnibus manifellü,velpluri mis.Nam h^c non habent dubïtationé:illaautem nemo ponct.Eftautem propofitio dialcdicazinterrogatio pro* e tgt;abilis,vel omnibus, vel plurimis,vel fapientibus: amp;nbsp;his vd omnibus,vel plurimis,vel maxime notis non inopP nabilis.Ponet enim aliquis,quod videtur fapiétibusmifi contrarium fit multorum opinionibus.

Pofirenta conßituend^e methodi portiucula enuntiabätur retro,lt;i-bundantia eorü ex quibus oriitionei,amp;de quibus fyllogifmr.qua m~ poßibile fuerit quempia alfequi,nifi qua ad abundantia requiruntur, refbluantur. A.tquonia propoßtio dialeHicd eß pradpua amp;nbsp;omnium prima difputationis dialeéUcaiproblema auté dialeilicüißcumdas occupât partes: in hoc enim difeeptatur per propoßtiones dialedicas: primu itaq; omnium,deßnire oportebit propoßtione dialedicd.Deinde ^fitfa’e™ P^^^^^^“* dile£iicû:ut omnis erroris locus expugnetur. No enim pro-diiiedfca. poßtio omnis,eß propoßtio diale£lica:neq; omne problema,eß diale-ilicü-Nemo ßne interro^bit,quod nulli uidetur:quoniä nullus reßpÖ-dentiü conßituat,amp; cocedat,qua non uidentur.quare indigna interr» gandi le^ hac exißüt omnia. Nemo profeäo,niß uanus fieri ßudeat, qua omnibus in mendacio conßßere manifeßijßma fient,ß:iß:itabitur. Proindeßparabütur amp;nbsp;qua omnibus in ueritatis eöfinio ß produmt q clarijßma à diale£iica propoßtione amp;nbsp;interro^andi imperijs. quis enim adeb cadtate talpamßuperauit, qui die media amp;nbsp;ßlecöfpicuo, diem eße inquiretlqua igitur nuUü dubitationis habent locä,neqi in-quißtionis.Verü manifefla,ßue uera ßue falßi ßnt, nullü relinquumt dubitationis argumentü:igitur neqs inquißtionis.quareneq; talia dia-ledicieriitinwneris.Propoßtio enim omnisdialeäiat, eß interrogatio: etß non omnis inarro^tio, ßt propoßtio dialedica: ßd interrogatio probabilis.amp; quemadmodü non omnis propoßtio,eß interragatio, ut dem0ßratiud,ßd dialeäica:ßc neqi omnis interrogatio, eß dialebliat: ßd qua probabilis eß. interro^atiöe alterius partiseötradiiUonis có-piu'esinter ^^^^^^^^ dialeäica propoßtio.Nam plures fient propoßtiones interro-rogationes. gatione elata.Alia nanque demonflratiua,ut qua uirtute magnes fer» rum attrahit ? Alia ßphißica, ut, an cornua habeas ? Alia dialedi-ca. Sola dialeilica efl partis probabilis, demonflratiua neeeßaria,

fophillictidpparentis.süt amp;nbsp;inarrogatio»es,aliæ d ^^ofttionibus,ut nomittii: quibus de diuifione nel deßnitione inquirmus.fed h^e à dM~ ledicd propoßtione longsßpdrdtur.Q^td probdbile, retro pronutid-tu efl.cui adiungitur dedaratio pofirema partis,qua inteUigenda re-liquerdnua.ttdin id elfeprobabile nopromeruit, quodalicui ftpiëtum uidetur,fi idipfüm aliorü receptis opinionibus amp;nbsp;ordculis repugnet: cuius etidm oppofitü mdnifeßum-.ut opinionem Antiflhenis, quod non fit contrddidio,nemo dieet propofitionëprobdbilem: neq; fintentidin Andxdgora, dicentis niuem e(fe nigrum: Herdcliti, contrdrid e(]e ed~ dem:Pdrmenidis,umum efje ens.Nonenim oportet omnem pofitionem e^fe probabilë feu problemd,ut innotefcet ex dicendis:fed propofitio-nem didleiluam pracipit ipfi definitio. unde colliquefcit amp;nbsp;diftindio propofitionis di^dicte d problemdte didledico: non flum modo in-terrogandi di£io,uerum gy notiore fide amp;nbsp;mdiori. Hdm problemdta fibobfcuriord fumt-.qubd neutri pdrti creddtur,uel eötrurqs modis. At propofitiones didledica nó tam obnixe efflagitat ambiguitatem: quodex eo notu eft,quonid propofitiones dialedica problemata pro-bdt.uerüquicquid confirmât,fiabilius ejfe oportet eo, quod per ipfum firmatur.sit igitur propofitio diale£liat,interrogatio probabilis.

Suntautem propofitiones dialefticæ,8( quæ probabi-libus fimilia,8e contraria his; qux vidétur probabilia/è-cunduin contradidionem protenfa:8e quçcuncp opinio-nes funtfecundum artes inuentas.Nam fi probabilefit, candem effe contrariorum difciplinâ:ôefenfum eundem efle contrariorum,probabilë quidem apparcbit.amp; fi vna numero grammaticam ene,8lt; tibicinariam vnam.Si vc-roplures gramaticas,8e tibicinarias plures.Omnia enim fimilia Se cognata hxc yidentur efie.Similiter autem Se probabilibus contraria fecundum cotradiérionem pro-tcnfa,probabilia apparét. Nam fi probabilë,quod oportet amicis bencfacere: Se quod non oportet male face re, probabile.Eft autem contrarium quidem,quod oportet malefaccre amicis:fecundü contradidionem auté,quód non oportet amicis malcfacere.Similiter auté,Se fi opor teat amicis bencfacere,inimicis non oportet. Eft autem Se hoe fecundum côtradidioné contrariorû. Nam con-

ANTO. DEMOCH.HYPOMNEMA trariû eft, quod oportet inimicis bencfacerc,eodem mo do St in alijs.Probabile autem Sein parabola videtur,SC cotrariu de contrario.vt ft amicis oportet benefacerctSi inimicis oportet male.videbitur auté amp;nbsp;cótrarium hoc, amicis benefaccre:huic, inimicis male.Vtrum autem St fecundu veriraté fie habeat an nó,in bis quç de cótrarijS dicétur,oftédetur.Manifeftû eft quoniâ Siquæcûq5 opi-niones fecundum artes funt,dialcôticæ propofitiones C' rût.Ponet auté quisca,quæ vidétur ijs qui inhisproba' tifunt.vtdehisqua: in medicina,vtmedicus:de his auté quæ in gcometria,vt geometer.fimiliter auté amp;nbsp;in alijs.

Propofitioni didleHica trid propofitionu generd ddiwngtwtur, ex hdbitudine dd iUdm deceptd. Propofitiones enim prohdbilibus fimiles, Très propo ^ propofitiones de côtrdrio termino protenfie fiecûdum cÔtrddiéiio ’ raa.quot;^ ' nê,amp; tertio opiniones drtibus inuêtis confintiêtes,quoddmodo didle-diae amp;nbsp;probdbiles dicuntur. î^dm fi h^ec fit didleüiai amp;nbsp;probdbilis, '■ feietid efl eddem contrdrioru: amp;nbsp;iftd huic fimilis, uidebitur probdbi-Bw^bsbî« ^i^'q^^fflifi^tifif^ tfl idem cötrdriorum,0b fimilitudinêhuius ddiUdm. libus fimi. nd ficutfi hubet feietid dd ficibile:fie ç^ finfius dd finfibjle.qubd utru-que fit de fiuppofitis iudiedtiuü. amp;nbsp;fmilitudo ilU uelficundum dnd-Ïogidm dppelldtur.illd cogndtd fimt amp;nbsp;eiufidem prædiedmenti, quad reldtionis. Scientidm monftrdmus effie eerndem contrdrioru indudio-ne:ndm medicind,fdni amp;nbsp;cegri ficientid: A.rithmeticd, pdris amp;nbsp;impd- '' ristMufid confiondntic« çy- diffondntiæ: Gymndfiied fidlubris amp;nbsp;infid lubris. Podem modo fit probdbile fit undm numéro grdmmdtieen, rd^ tione fûbiedi umius: amp;nbsp;tibicindridin wndm effie numéro fueritprobd Secundûcô büe.fimilium efl confitmilis coniedurd amp;nbsp;iudieiü. similter contrarie pretenfequot;^ ^^»^‘t^t^i^ff^ protenfid ficundum contrddidionem ddiunguntur pro^ pofiitionibus didledicis,hoc efl,propofitiones oppofiitce eötrdriorü ter minorH.tidm eu contrdrid probdbilibus fini improbdbilid: g^ impro~ bdbilibus oppofitd,fient probdbilid.qudre fi probdbile fit,dmicis opor tet benefideere : ç^huic de cotrdrio termino propofitio eiufidequdfi-tdtis erit improbdbilîs :heec,dmicis mdlefdcere oportet:qudre huius im In parabola probdbilis negdtio,hd;c,non oportet dmids mdlefidcere,fiet probdbilis-probabik. ^ itd dicèdum de dlio exemplo:quod filum db hoc differt,qubd huius fûbieddutriufique propofitionis /ünt eddem ^impermututa, uerum preedicata non eddem,fied contrdrid: hac, benefideere amp;nbsp;mdlefdcere:

ïüiui dutent pradicdta eddem,fuhieild utro contraria. (\uodß ueUs fro more inpguras protrahere, deßumes affirmationes cötrariorum preedicatorum cum earudem negationibuSiatqi contrariorum ßubie-üorum ßmiliter,amp; ‘i‘folt;i concupis, uißu facile confpicies.Aliud ^nus in parabola probabiliü concipi potefl,ex contrariorum coinparatione.quod in pa- P' 'quot;*'’ rabola dicitur contrariorum de contrarijs.Nam ß probabileßt,dmi-cn benefaœre oportet : amp;nbsp;mimicis malefacere, uidebitur credibile.

A.mici autem amp;nbsp;mimici diffident, amp;nbsp;benefacere amp;nbsp;malefacere, ergo qualem fidei probabiUs imaginem pr^efliterint duo inter fe, amp;nbsp;duo reliqua conßmilem depingent. üeque obijciat quis, alteram iüaruin eße falfam, igitur non eße probabile: qubd idem probabile ßt gy^fal-ßim,ut f^epe diélum eß.oidtur in parabola probdbile:qubd in copara tione amp;nbsp;eorum inter ß coUatione probabile perfpiciatur . Contraria enim è regione poßta magis mouent potentiam.sed quid! dice mus ne propoßtiones mas contrarias eße,qubd contrarias confientur termi~ nis 1 an de his traditum efl abunde in fine libri TssipVipiauvamp;tXQ? ubi docuimus contrarias no dici,qubd ßnt contrarioru terminor urn, cum tales ut bond efl bonü,Qr malum efl malu,ueras eße contingit:at con trarias propoßtiones utrafque eße uerds,impoßibile efl.de his etiam dicemus in fequenti libro,ZT quot terminorum poßibiles coniugatio~ nes contrariorum. 'Dicantur igitur contrarie propoßtiones no qubd terminis conflruantur contrarqs,fld qubd contrarie opponantur,amp; penes ordinem diuerfum aßirmationis amp;nbsp;negationis uniuerfalem u-niuerfaliter.Voflremo adponebantur dialebiicis,propoßtiones artibus Propofiti« inuentis conformes.quod manifeflum eße cognafcetur.nam ponit in- ^^^1 terrogatus amp;nbsp;conceditea qua conformia frnt artibus inuentis, g^ uidentur his qui in difciplinis probati prædicantur artiflces . credit enim fdentibus adhuc rudis g^r i^feius per probabilia. ut in medicina, medids audiet argumentis probabilibus aliunde aduocatis : non autem principqs,qui adhuc rudis (^ huius difdplina ignarus flippo-natur.ftc in geometria geometris,communibus rationibus credet,non tarnen ut propria feientia artiflces hoc exequentur munus: fed pro-babilis fldei. neque etiam inuentio propria amp;nbsp;determinata efl diale-dices , fed feientia demonflratiua, quare inuentas propoßtiones in ipfis difciplinis per prindpia dicemus dialedicas: fed qubd eßingun-tur propoßtiones probabiles in rebus deflnitis confentientéfque pro-batis ex aliorum comparatione : non quidem prindpiorum conflanti probatione.

Problcma autem dialeélicum cft, cótemplatio inten' dens vel ad cleftionem amp;nbsp;fugam, vel ad veritatem amp;nbsp;co gnitionem,vel per fe,vclvt conférés ad aliqufdaliud ta* lium:dc qua vel ncutro modo opinantur, vel contrarie F multi fapientibus,vel iapientes multis,vel vtriqpipfifibi j ipfîs.Quædam etenim problematu vtile eftfeire ad cli' ( gendum vel fugiendum: vt vtrum voluptas bonuman non^Quxdamveróad fciendumiblum:vtvtrum mum dus fempitemusjan nó^Quxdam autem ipfa fanè fecun dum fe ad neutrum horum ; conferentia vero funt ad quædam talium.multa etenim ipfafecundum fc nó vo' lumus cognofcere: fed aliorumcauß, vt per hæc aliud Gognofeamus.Cæterum funt Sc problcraata quoru con trarij funtfyllogi(mi:dubitationem enim habent, vtrü fc fe habeât an nó fic:quia de ambobus funt rationes ere dibiles.Etde quibus rationem non habemusjquum exé ftant magna:difficile putantes effe propter quid afligna' re.vt vtrum mundusfempiternus,an non? Etenim hæc inquiret aliquis.Problemata igiturj8c ^pofitioncs, que* admodum didum eftjdeterminentur.

si quam potuimus,in neceffaria propoßtionis dialeélicæ traditione diligentiam obferuduimus:non minorem profeélo in eruenda proble-matis dialeüici natura laborem adhibere debebimut, in quad omnes conatus differendi intendimus , qubd ßt caput amp;nbsp;ßtrnma totius rei: ad quad dißceptatio quauis dirigitur : quo ignoto dißputatione ua^' diileftics. ’^^ iufeliciter fuerit necelfe.ln hunc modum itaque deßeribatur proble ma,uel ut quidam Latine uolumt, percontatio, ßue ßeißeitatio, de qu^ neutra modo opinantur,uel contrarie multi ßapientibus, uelßipientes multis,uel utriqi ßbiipßs:ßue ßißcepta fuerit propter mores, ßue d gnitionem,ßue propterß,ßue propter pneßdium ad hac.Vnde ma-TtiaproWe nifeßum eß omnia problemata dialeéUcoru in tria membra uenire di‘ matugene. ß^iyuenda,in quæ cumcla redeät: ethica uel Lhyßca,uel Logica.Ltbh Ethicum, eufn ßu morale problema, id omne efl quad ad eledionem uel fusant intéditurfZ^ ad mores relatione habet-Uarn circa bond ^maHiquie^ flio,moralis,amp;ciuilis',amp;qua eligëda,uelßu^eda côtinet.ut qui qua-rit,utrü uoluptas ßt bond an nö^^ uniuerpliter qua laudabiUa uel

IN P RI MV M T o P I C. A R I s T» JI uituperabdid effert quallio,in moralem recidet phüofophidm'.ßue ci~ uilia ßue domeilica fuerint:^ ut pauds cÔcludamus, quiX eligeMdum uelfugiëdumjinem ßrtitur. Phyßeum amp;nbsp;naturale çroblema dialedi PMcum. cum eß id omne,cuius inquißtio pro fine ueritatis cognitionem habet, non autem aSiionem,ut in ßiperiore.Logicum amp;nbsp;rationale problema to^aim.^ dialedicü dicitur,quod ne^i pradießneq; fipeculdtiuu,fed coadiuuans dd pradiai uel fpeculatiua confeauenda. 'Logica enim inejuifitio fieu fyllogifiica negotidtio efl adminiculatiud pradicorum amp;nbsp;fpeculatiuo rum,amp; inflrumentum dd h^cneeeßarium . 'Etillorum quæddm ßnt propter fl,qua inquißtione digna ßnt propter fie plurimü.quare no-tum efl problemate dialedico omnem rem côtineri:ndm moralis, na-turdlis,amp;rdtionalis. inquifittio etidm efl cuiufiibetrei propoßtio dia ledied,moralis,naturalis,uel rdtionalis. Sed diflerentia illis adiu^da flparauit hœcab inuicem:quam uerbo expreßeris,fii,dmhiguitate hd~ hens, dixeris'. ^radmodum fliccinde definieris problema dialed'wum eße interregationem in ambiguas partes didudam, flu ambigua in-terrogationë.yerum modi ambiguitatü prætermittendi non fiuntjqui *™’’^‘* quadruplices conflituuntur, quibus neeeße poßibiles ambiguitatü fior quatuor* mas retineri.tiam duabus contradidionis partibus in problemate fla tutis, neceße fuerit uel omnes hommes, ßue japientes fiiue uulgares, utrdqi habere ambiguam: uel plebeos partëalteram, at flpientes non ßmiliter habere ambiguam:uel contra fiapientes aliter dubitabunt,q uul^res:uel neque fiapientes fiapientibus,neqi plefcei plebeü confidët.

Vrimo modo intelligwntur,omnes hommes qui neutri contradidionis ^“^Jkw’ piirti pluj tribuunt, quam alteri : fld aqualis utriufique partis op-ponitur obficuritds . qua: confiurgere potefl dupliciter, uel quid nulla prorfius habent rdtionë,neque ad aflirmationem, neqi ad negationem firmandam: huiufimodi ßnt hæ ü‘ fitmiles, de paritate amp;nbsp;imparita-te aflrorum:de multitudme reproborum,utl fiandorü maiore: de an~ ^lorum compofiitione,uel ßmplicitdte:de fipirituü reditu poßibili, uel i^poßibili: de mundi perpétua confieruatione d deo, «el deflrudione certo tempore. nom plwi bdbët cog«itio«ü de bh dodijpmi iüi «iri q ruflici: eo quod hæc omnia dißicilia nimis,quäe egrediütur noflrx in-firmiatis limiter: neque dd fiimHiainda^nda plus «diet bwiur mumdi fiapiëtia.quinimo cognitionis ßblimium curiofia'indagatio non minus menti ofiicit,quam confions multo tempore folk dfpeftur oc«lk:lt;}Mdre in bir myjlicis probdm defiideramus fiimplicitatem,non elatum fiuper-dliu.Yel neutri parti adhoret firmius, ^«bd bdbet rdtioner ü* arga-

gt;«e?2f4 j» utranque partem detorta eiufdein roboris 0- aqualit pon-deris: ut de uoluptate, utrum fit banaan non? contrarite fiunt amp;nbsp;in utran^i parte uocata rationes mam quad fit bonum,quia omnia illam us“contta*' ‘fppetunt:qubd autem non fit, quad non bonos faciat. Vulgäres ftpie-rUntur, tibus cötrarie opinätur nonnunquam, amp;nbsp;contra: unde resipfa in ma gnam controuerfiam trahitur.utde animée bonis,amp; fortunce,cr cor paris,quæ eligibiliora:de fanitate amp;nbsp;diuitqs,honoribus,poteflate, amp;nbsp;pulchritudine, qua potiora- amp;nbsp;hi duo re confentiumt, ratione tarnen differuntmam idem efi re ipfii, fpiétes uulgaribus,amp;uulgares fapié vtn^ vtrir« tibus repugnare.Poftrema parte,utrique utrifqi dijfentiunt: uelqubd cötrarias habeät rationes in utranqi parte problematis. ut fapiëtes fit piétibus cötrarie opinätur de uacuo,de infinite,de tepore,de reru prin cipijs,de anima immortalitate.aliquibus enim uidétur rationes facere fidem,aliquibus auté nö.vlebei interdu plebeis repugnant: na quidam fitnitatem efifie felicitatem, quidam diuitias, quidam honorem,quidam habere amicos aiüt.umde palam efi hanc poftrema maxime prima re pugnare:in qua dicebatur,neutro modo opinätur homines:qubd defii tuerentur rationibus aqualiter in affirmationë amp;nbsp;negatiané problem matis,neqi ratio reddi poteft amp;nbsp;confia de maiari fide alterius partis: ut de ficcitatelutrücaufit prudëtiafit,an nö? utrü humiditas obliuio' nëpariat,an non?utrü fieUa perlucida fint ficca,fint prudentes,fint phätaftica?utrum uirtute fiorbitio cicuta flultitiam pariat,an nó?Ne-que filum tales diale£iica producütur quafiiones amp;nbsp;difficiles, digna tarnen multa inquifitione:fied amp;nbsp;demonftratoria.ut quare anima cof pus impendio firigidü aut calidum omnino relinquat? quur flaua bills in cerebro exuperantia demetiam conciliet,atra uero melancholiam? quare pituita ^ firigida omn'ia,memoriam offendunt gr metem?quä uirtute magnes ferrum attrahit?sint igitur quatuor omnes modi rei inquirenda exploratituel quando fiipientes gregarijs,uel contra gre garij fiapientibus repugnant, uel utrique utrifque,uel neutri neutre contrarie opinantur.qubd omnes hommes in duas fiHascum Ariflo-tele difiiungamus : in plebeos, gr fiapientes, quibus finatorium ort dinem gr equefirem comprehendimus^

Pofitio auté eft, exiffimatio inopinabilis alicuius nœ torum fècundum philofophiam.vc quód nó eft contra' dicere,quemadniodum dicit Antifthenes:veI quód onr nia mouenturjfecundum Hcraclitumivclquoniamvn’i

eft ens, vt Mcliffus dicit (nam de quouis contraria opv nionibus preferente curare,ftultum cft)vcl dequibus ra tionem habemus contraria opinionibus,vt quoniâ non omne exiftés vel faótum eft, vel fempitemum eft, quem-admodumfophiftæ dicunt. Muficum enim exiftentem, gramaticum efle,nequc fadunij neqpfempitemum effe dieüt. hoc enim etfi nó videatur alicui,vidcbitur tarnen: quia rationê habet credibilem- Eft igitur amp;nbsp;pofitio pro» blcmajnon tarnen omne problcma eft pofitio.quoniam quxdam problcmatum talia funt,de quibus neutraliter opinamur.Quöd auté amp;nbsp;pofitio fit problema, notü eft. Nam neceffe eft ex didisvel multos cû fapiétibus de po fitione cótendere,velvtrofuisfibimet. quonia exiftima-tio praeter opinioné,pofitio eft.Fere auté nüc omnia dia leftices problemata pofitiones vocantur. Differt autem nihil quomodolibet dicatur. non enim nomen effinge* re volentcsjdiuifimus fic ipfa,fed vt non lateat nos, ali-quæ ipforu exiftentes differentiæ.Non oportet auté om* ne problema,nec^ omné pofitioné confiderare: fed qua dubitabit aliquis ratione indigentiü,Sc nó pœnajvelfen-fu.Nam dubitates,vtru oportcatdeos honorare, amp;nbsp;parentes amare,an nó^pana indigent:qui vero,vtrum nix alba,annó,^fenfu. Neep profefto quorü ^ppinqua eft de* móftratiojneq; quorü valdc rcmota.illa enim nóhabéc dubitationem,hæcveromaiorem qfecûdû gymnafticâ.

Pofitio jiu(ß te iuuatgraca uox^ßiaiQieß problematii quadaffe Then*. ciesi qult;e definitur, exiflirndtio dlicuw infignis pbilofopbi prater opi «io«ew.llld dute eß prêter opinionem ßntentid, qua ddtHirdbiïis,amp; 'z^x^xJ'o^oQ, ^ qua dborti ordculis amp;nbsp;comunibus fententijs repu-gndt:itd ut poßtioy^drticuldris quadam opiwio 4!ifH;«5 fracldri pbi-lofopbi dicdtur.Vorrb omné inquißtioms di^nitdtë frobdtd fhiloßopbi dutboritds in^rit, cuiußnodi fuit kntißhenis pbilofopbi cldrißimi dß-ßrtio (de quo multd Diogenes Vdertius in ßxto libro) quod non eß contrddi£iio, qudm opinionem crebris rdtionibus euertit krißoteles inqudrto tietd^hyßees : gy- utrum omnid mouentur ( ut uoluit He-rdcbtus.,dn non) de quo in ^byßeis qudm^iurimd ^dffim : ^ utrunt

«ibil mouedturÇut credidit Zeno) an nol de eo in fexto phyßcorunn er utrum twurn ens (ut défendit Mehlfus, nee non Parmenides') dn nonide quibus fatim in ipfo port» naturaliumtO“ pofttionibus philo-fophorum nuiltHu^is circa rei naturalis principia. Neq; tamë uelimus guempiam labhqui exiflimare po(fet omnem cuiufuis opinione efe po fitionem : quad fane non poteft eolligi ex di£iis, quad inteüexerimus opinionem notorum pbilofophorum amp;nbsp;cïarilfimoruw.non autem ab-cuius abecedarij affenfum temere conceptum.cuius curam /ùfciperegt; er delirantis portenta captare, qui refraüaria ßne ratione effutit, qui aliorum opinionibus obflrepere gaudet:ut non elfetmodefli animij ita neqi p^udetis cofdij: qubd uanus omnis djfüptus labor haberetur, amp;nbsp;labyrinthum ingrederetur,a quo neclhepus libere egredi pojfet: cum etid his noflris f3eculis,prb dolor^omnia proprijs quoruda fente-tijs receptie antiquitati ex diametro oppoßtis fcatere uideanturMee efl ullus prope dixerim,qui priuata uel communi opinioni detreHaß fe non fuperbiat.qui, quonia non poffunt fana eruditionegratiam amp;nbsp;decus uendicare,delirijs,fatuis dogmatibus,gloriam qunerunt-.memo-res amp;nbsp;feduli affecUe Ueroftrati: qui cum uirtutibus amp;nbsp;honefis illu-firium operum encomijs nomen fuücelebre non poßet reddere,turpi facinore nomen ftbi immortale cóparare curauit, homo gloria info-lentior. t^am ignem in tetfiplii Diance ^pheßa immittere nihil formi-dauit : ermeendere non dubitauit, gloriie igniculis totus ardefcens: quod ob inßgnem ßi elegantiä inter feptem mundi miracula enume-rauit antiquitas.Cieterum iflis ma^s efl condonandum, qubd non eli-gant,neque deliberêt portenta hiec in lucem producere.üam filo glorie feruentiincendio aduruatur:quo adeb cómouentur, ut nößt iüis integrum,ab igniculis equot; faflus amp;nbsp;iaéiantie uanißimis abflinere. N« mina etia publico deferunt theatro. Erüne conniuendum quibus no» ducitur propudiofum diuinam attreblare ßpientiam, ßeratißiman Palladem, fanHißimam philofophiam comprehendere tabidis mani-bus,oculis ßßpieere lippientibus, obeßs perolfacere naribus, ore poi luto eloqui, auribus percipere ßrdisl Vidcant boni iudices,A.n liceat pueris diuina PaUadis arce omnibus arbitrio in uarios deducere fett fus.Sed wnde difeeßerat oratio,redeat.A.poßtione uera dißungütur Sophiftarü fophiflarum exiflimationes prater opinionem, qui paulo uulgaribus Sntquot;o. ßperiores uidentur eße, qubd nunquam deflituantur ratione:ß ra-ßtionej, tio ßt diceda, queuis ratiocinandi forma.verum quia non funt iüu-flres neque fide clari aßertores,qutecuncp ab eis ßflineantur propo-

{itiones,etilt;tm quas rdtionibus cömonjirare nitdntur,digndm poßtio-ne nó effidunt dßertionc.ut quidreceptd efl ßntentid,omne ens efje fdüu uel ßmpiternü: cui ft repugndrit totd ßophißdrum mdnus, non dicemus pofitionem eße lUi oppoftta, hdnc, non omne ens fdHum eß uel fempiternü,etidm rdtione ßßultdm,qudmolidntur euertere pro^ Idtam propofitioné: fic,omnis gvdindticus muficus nö eß fdSlus neq^ ßmpiternus,dtqui omnis ^rdmdticus muficus eß ens,ßt igitur utdli- , quodens non fit fdSlumnec ßmpiternü:cuius propofitionis cconlufo femper recipiédee eßeuerfiud.grdmdticu muficü non eße fempiter-num,in dperto eß:qui nó ßmper fuit,nee erit mußeus. Verum qutiin omnefddüßt,uel ex mdterid uel ex contrdrioidtqui neqi ex mdterid amp;nbsp;fubieólo, quód ^rummdticus mufici non ßt ßbiedum : neque ex mufico amp;nbsp;grummdtico wnum fieri poteß, quad niter um mdterid, dl~ terum forma oßieium praßdret: Neque etidm grdinmdticus ft muficus,tdnqudm ex contrario, quonidm naUo modo opponuntur ddin-uicem muficus amp;nbsp;^ramdticus:quo ft ut ßphißa probdtum iri uelint condufionem propofiti euerßudm.A.ß ubi quis dttctiufcule dudiuerit, Idtentem decipuli ui^orem perfdcile dgnofcet,tuill6que incömodocon-flitutdm pbilofopborum propoßtionem tdli drgumëtdtione dßiehqua defendatur pro generatione proprid, qua eß ipfius ßbßdntia, amp;nbsp;non dccidentis: de quo tdmen dißerumt. qudre contentiofdm eße di-fceptdtionem, amp;dd nomen,non dutem inteUedum communiri. d quo ueri fpeciem induere uidetur.Q^i dutem per fomnium ßfpiceret ra tionem,dppdreret ßdtim udlidd amp;nbsp;condudens ex neeeßitdte contrd-rium recepta,ob dppdrentem um rdtiocinädi. sit igitur tbeßs ^ po fitio illußriä uirorü uel de moribus,uel fcientid,uellogice, prater cö-nuiné opinioneßntetid.ynde cldrd pofitionis dißindio d problemdte ^^’^„g* proditur : qubd omnis pofitio fit prohlemd,non tdmen retrodgitur. differt. tgt;roblegt;Mdt4 nempe quaddm hdbëtur, de «jui^Hi neutra modo opindn-tur homines, nee utri pdrtium cótrddidionis md^is ddharendum ft, dÿiofcunt: qua non eße poßtiones ex rdtione amp;nbsp;ßbßdntid plus fd-tis conßdt.quonidm poßtionum ßnt ßmper fdutores, qui certa cui-ddin pdrti credendum frmißime dßeuerent,ipfdfqiconßdnter tuedn tur.qudre fpeciem problemdtis pofitionem dicere,non erit pidculum. roßtio quidem problemd inteUi^tur : quad fit ddmirdndd amp;nbsp;naud quaddm opinio.qudre multos uel ßpientes fdpiëtibus refrd^ri fue-rit conßquens.dt problemdtd in qs hdbëtur, in quibus fdpientium id-ikitur dißentdned opinio . Non defiant tdmen qui nullum diferimen eâ.

inter po/îtionë ü“ problemd fecerint : quorum pntentia ad nos tan^ quain per manus ufque peruenit.amp; uul^ariter omnia pfoblemaa fine errore,pofitiones appeüentur.Porrb quoniam multo laborant dif-fidio,fe afierente eorum dili^ntiore cura,non indecens fuit differen tias utriufque exponere ad rei perfeélam notionem:non autem ob ef-fingendi£ uocis libidinem, amp;nbsp;gloriam inducêdi nominis:qubd circa no mina negotium g'* uis fuiUum filertioris ingenij fplendorem probed uoluinMs hæedbinuicê diftinguere.quid enim refertquo nomine quip-piam appeUetur, dum res ipfa inteUigatur, amp;nbsp;incolumis permane-at? ixploratilfimum itaque effe contingit,quid à problematum colonies defecerit: quid d numero figregetur. Kon enim conuemt omnem d quatuor prédicat is fdfeitationé duplici interrogandi nota elatamgt; problemaejfe diale£licum,uelpofitionem;fid cuius queelibet pars op-pofitionis ratione eget,amp; argumentis probari po(fit,non autem ßn-fu uel pxna aperta fit. Kam quxfiio de dei optimi maximtque honore, O' calicolarum omnium cultu amp;nbsp;obferuatione, in utranque pattern contradi£iionis extenfa:non dicetur problema diale£licum.neque de dileilione parentum, amp;nbsp;fimilia,qubd poena nota fiant, iodem modo neque propter Maxagorte ßntentiam de albedine niuis: qubd hu-ius fenfus fit proprius iudex: non ratio nee inteUeÜus. £xularunt e-tiam quorum alterius partis cotradi£lionis efi demonfiratio per propria principia ^ ualde manifefia. ut qui qu^reret, utrum homo fit animal, an non ? si enim alicuius rei monfirandx propria habuerit principia quifpiam,non amplius dialeÜicus : fid demonfirator effici-tur.quare diligentius propofitiones perquirens,facit ignorans a dia-ledicis aliam fidem . infuper non erunt dialeéiica, quxcunqueßphi-fiaabfurda gyinopinabiliaaffumunt, uelprobare moliumtur ^m-quirumt. iüa enim remota fumt amp;nbsp;ab omni fide longiffime diflraüa, qua egrediumtur dialeüici muneriscdcellos:quce nihil habeantpro-babilitatis : ^ quæcunque fimplidter nulla difceptatione fidfm re-cipiunt.quare fola problemata fumt,de quibus in utrafque partes dif-ferendum. c^x de thefi gy hypothefi dreunferantur ab oratoribus, ex illis petenda uherius, qui diuidunt quieftionem omnem in thefim gy- hypothefinf, illam nudam amp;nbsp;dialeüici muneris:hanc uero perfo-nx,temporis,loei ueftitam circunfiantqsigy-rhetori propriam.Keque afiimare tarnen oportet rhetoricen fingulariü effe:nifi qui ea labilen* gy- internedoni obnoxiam elfe uelit,gy artem non haberi.Kuüa enim ars efi fingularium ; ut medicina non quid Socrati autcaUite falubrt

ßt considerdt,ßd quid tali uel taliter dißpoßtis:quod artißdoßum eß. ßngulariaetenim mßnita dicuntur: qute numéro haud comprehendu-tur: quare feientia nequeunt contineri.neque utique rhetorica,quod~ cunque fit credibile-,conteinj^labitur:ßed quod uidebitur probable ta--libus uel taliter diß^oßtis.

Determinatis autem his oportet diuidcre, quot ora-tionum fpeciesdialedicaru. eft quidem altera induftio, altera vero fyllogifmus.Et fyllogifmus quid fit} diceba-tur prius. Indudio vero à fingularibus ad vniuerfalia accelTio.vt fielt gubernator feiens,optimus,8lt;auriga:Sc omnis circa vnumquodque feiens optimus eft . Eft autem induftio crcdibilior, amp;nbsp;manifeftior,8c fecundu fen* fum notior,Sc multis communis.Syllogifmus vero vio-lentior,Scad contradicentes efficacior.Genera igitur Sc de quibus orationes,Sc ex quibus, quéadmodum prius dicebatur,determinentur.

lUßcuIßis interrogationibus dialeüicæ fro^rqsypoß ttmiuerßtle om nium conßderationem:proximum eß,de orationibus,quot ßint, ßemt dum quas dijßerere probabiliter continet, diatnuis,^ utilitate ßug~ geramus.Q^onid omnis fides induclione uelßydo^ißmo confiât,^ dia kUicee fidei duas formas dißceptandi ßibieilas conßituimus, ßydo^iß-mum,amp;indu£iione,adabundantiam omnem arguendioportet diale~ dieü maxime abundare difßeredi modis,quiuolumus de omni ^roble~ mate dialedico dißceptare poffe. Siue igitur dißputatio fiat ad uul^~ res,ßue do£los,nö defiituetur infini nie to: cd uulgaribus enm dijpu-tabitur indudione:cü doSlis,ßyllogißmo. Omnis aute qui aliquid de ali quo diciofienditjid monfirare nititur per aliud: qubd idem ß ipßum non confirmet:non extraneum.quare iUud uel rationem habet æqua-libwel ßiperioris,uelinßerioris ad rem probandam.ß autem per hoc, indudione oftendetur: ß per illa,ßyllogißmo. inthymema quideßyllO- Entliyme» gißmum rhetoricil,^xemplum aute rhetoriatm indudionem appeda- Exempia. mus.qubd omnes rhetores fidemßaciant,uelexlplis, uel enthymema-tibus: ßeut dialedicus indudione amp;nbsp;ßyllogißmo dialedico . De ßyllo~ gißmo dialedico ßtis ample diximus in huius principio:amp; quid eßßet, amp;qua differentia illius,a veteris: quare tranßeainus ad indudionis finem.indudio autem eß,a ßngularibus ad uniuerßlia accefßio.qua'

induftio. re amp;nbsp;fyUogipnus did foterit,ab u^tiuerfali ad fmgularid demiffio.T» priorii dnalyticoru i.fimtur indudio,qude per minus extremii maius extremu medio ineffe colligit. ut extremorii a amp;nbsp;c,/ît medium b:qui itaqi oftëdit ipfi b media,couenire ipfum a malus extremü per c,indu dionern fecerit.fit a long^euü:b non habès cbolera:c animal fine cho‘ lera: per fingularia ipfius c,colligimus,omne non habens choiera efi'e longæuum.nam fie inducemus,homo fine choiera, afinus fime choiera, equus fime choiera efl longæuungitur omne fine choiera eß lög^euum. quare nà erit impendio arduü ex induélione ßillogifimü depnire,qubd quoddmodo opponantur.'Nam jÿllogifimus,per mediü maius extremu de minori coUigif.lndudio uero,per minus extremü maius de media, tmde patet,facile ejfie fiyUogifimi in indudionê,amp; induciionis in fiyüo~ gifimü metamorphofim.qui nanqi fingularia minoris extremi in fyllo~ gifimo acceperit pro medq loco,indudionë comparabit, maius de medio coüigëdo:amp;contra,ex induélione fiyllogifimücorrogauerit.lndu-élionem fimul patet non ex fimili ad fiimile decurrereicum particula-fiia wniuerfiali côtenta,fimilia wniuerfiali nÔuideantur:fimt enim partes totius:quare a fimili ad fimile argumentatio exempli naturam re-feret.induélione probamus omnem eruditum ejfie optimum:!^ auriga eruditus,Optimus: gubernator nauis eruditus,optimus: amp;nbsp;medicus, amp;nbsp;miles, z^^eometra eruditus, optimus. quare omnë artifice qui fit bpfmu«ab ^'‘'^fditus optimü ejfie eolligimus. Differt fiyllogifimusab induélione,amp; tlduftionc« natura,amp; ufiu.fiyllogifimus nâqi natura gy fimpliciter notior efl, ^ prior:qudto cöimne particulari notius:amp; robujîior,qui impetü facit amp;nbsp;neceffiitatis legë inferat.in répugnantes fûas uircs manifejlat uali-de: at induélio parum habet uirium, etfii notior nobis fit : qubd per fimgularia eolligat: quodfacilis fit infiantia ludlam intentionem ne-ceffitate demittens.quare idonea ad multitudinem amp;nbsp;ignares: qui ma gis fienfibilia dijudicant.Genera igitur pr^edicatorum quatuor fint: ii quibus amp;nbsp;quatuor formæ propofitionum amp;nbsp;problematum dialeéli-corum:de quibus problematibus fidt difiputationes dialeéliccf,cx pro-pofitionibus dialeélicis.

Inftrumentaautem perquæ abûdabimus fyllogifmis, funt quatuor. Vnû quidcm,propofitiones accipere. Se* cundum vero,quotuplicicer vnûquodque dicatur polTe diuidere.Tcrtium,differétias inuenire.Quartum autem fimilis infpeélio. Sût autem aliquomodo St tria horum

INPR.IMVMTOPIC»ARIST. Jj propofinoncs.Nam eft fecudum vnumquodq? ipforum propofitioné facerc.vc quoniam cligcndumcft pulchru vel deledabilc vel conferens. amp;quonia differt fenfus à fciétiajhac naq? deperdenti poffibile eft rurfus accipercjil lum auté impoftibilc.amp; quonia fimiliter habetlanatiuum adfanitatem amp;nbsp;lalubre ad lalubritaté. Eft fiquidé prima propofitio à multiplicitcr diólis,lècunda auté à differen-tijs,tertïa veroafimilibus.

Keliquum eft,quad/è offert,determindndutn, amp;nbsp;quad poflremum propofueramus,inquo fitmethodus diale£iicæ,n5 minus ^in pradi-£lis. ^epofuimus enim dialeHicen in co^nitione quatuor prœdiedtonh è quibus fufeipitur propofitionü amp;nbsp;problematum differentia, amp;nbsp;in fropoßtionü per quas funt difputatianes dialedicæ notione, neenon probiematuintelligentia,de quibus fit certamëin utraq; cötradiüionis partem,amp; demü quibus infirumentis ad jyüogifinos firuendos abun-dabimus:nam his tribus totam methodu contineri,^ ex illis affur^^ re uoluinuts.(Quatuor enim pr^edicata omnem (upelleililem amp;nbsp;mate-rid propo/ttionibus amp;nbsp;pfoblematibus fiippeditdt:propofitiones uero per quas difceptemus,^ problemata in quæ cógrediamur digito mÓ-firant-Nwne armorü magna multitudo,quibus pugnandum /it,defide ratur.nam fape expertum efl,militem à repugnate armis,quibus iüe furibundus primum impetü minabatur,affumptis deftitui,uel eafran g:qubd fi domi alijs caruerit,nec ad manum habuerit,quibus ß pro-tegat (^ defendat, uel hoftem impetat nouo certamine inito, timen-dum fuerit,ne ß irritaffe(quod aiHt^crabrones ßntiat,amp;canes ex-titaffe: qui temerarius audadufcule in hofiem congredi exiftimetur. Q^apropter colluüator dialeëlicus, qui refpondentem tanquam hofiem habeat preefientemmon tantum ttma infirudus ratione in certa-men prudentior deficedet: ne fiatim intercepto rationis uigore uel ra tione fra^ht,illufius d refpondente magna cum ignominia fua erudi-tionis ad fuos redeat. quare omni telorum ^nere Cf argumétorum copia in ceramen procedere conueniet:quam quatuor comprehendet modis.tiam infirumenta per qua abundabit fyllogfimis amp;nbsp;induchoni Sumenu? bus,quadruplida fi(mt.Vrimu,ßmptio fpofitionü,feu, quod idem efi, proptitudo Cf facultas propofitiones ßmedi ad difputationu formas. Propofitio etenim infirumentunon efi difputationis:qubd infirumëtu ^'^’^{JJj pars non fit dus,cuius eft inftrumentu:ut in artibus facile condpitur: orumenta» e.iij.

‘*^ $pofltiones,amp; fyUogifmi amp;nbsp;indu^ionb fimt pttrtes.Secüdü, po/fe tnultiplic'm cognofære (y- cadent dirir»ere,ßue nomine amp;ratione,fiue fatione fold nmltiplicia habedtur.Tertiü} cognofcendi differ en tias po tetia: quibus qu^edä differüt ab inuice.Q^artü, fmilitudinei,in diffe-retibus inuenire pojfe.verü quodä modo tria ilia foßrema adprimu recurrere uidentur:quad ad /ûmptionê amp;nbsp;propofitionu eleâionë cô-feratma ex multiplicis dißinffione in partes magnapropofitionû abu dantia ^neratur:necnö ex differètiarü inuetione,amp; fimiliu contêpla tione.ipffim etenim multiplexper diuifone propoftio ft:ut qnoniaeli gedum in pulchrtl,uel dele£labile,uel coferens diuiditur, fffdpiëtes ta tam ilia propoftionë ex diuiftone canari poterimus ^ argumentari ad problema,quo interrogitretur,utrü imperiü ft eligendum,an nonl in hunc modum:omne eligendum eß uel pulchrum, uel dele£labile,uel conférés: atqui dominium nihil hord ef: non igitur eligendum.lodern modo,ft queeratur utrum anima fitcorpus,an nonëper diuifonem in problema dijferemus : qubd omne corpus eß uel naturale,uel ma the-maticum:anima neq; efl corpus naturale,neq; mathematicum: non eß ergo corpus.similiter differentiard cognitio propoftionibus abddan-tiam confert.nam qui cognouerit a difciplina fnfum fiumgi,quod di fdplinä per dent iiterd refumere amp;nbsp;reuocare fit poffibile: fnfum ue^ ro amittenti impojfibile repetere ipfum: abddabit propoftionibus ad differëdum in problema hoc,utrd finfus ft idem cd fciëtia, an nô? ex differëtiard cognitione.amp; in fingulis huiufmodi.NÓ minorécôtribuet copia fimilitudinis côprehëfo:à qua depromdtur fpofitiones,quibus fmilitudo explicatur,^ quibus locupletati poterimus abunde difpu^ tare,ut qui feiamus finiliter habere fnatiud ad fnitaté, ac habile ad bond habitudinë,facile argumétabimur in problema,utrum habilia fin fidubria fnt boni habitus effeiliua, an non? hoc differendi prétexta, Sic ut habent habilia ad bond habitum, fie finatiua ad fnitatem: ue^ rum fanatiua fùnt Jânitatis effeûiua, igitur amp;nbsp;fitlubria falubritatis-quare nuUi obfeurdpoteß effeadpropofitiondcopiam triaillapoflre ma non fegniter concurrere.

Ipfas igitur propofitiones cligendûjquotupliciterdc' terminatur de propofitione-. vel omniû proponéti opi' niones,vel plurium,velfapicntû:amp; horû,vcl omniû, vd plurimorû,vclnoriHîmorû. autetiâ côtrariasprobabiH' bus,St quæcûqp opiniones fecundû artes funt,autcótra' rias probabilibus fecundû cótradiólionéprotéras,quera'

IN PR. I MVM T o PIC» A RIs T» Î6 âdmodum didû eft pnus.Vtilc autcm amp;nbsp;faccre ipfas, m cligcndo,non folùm exiftentes probabiles,fedamp;fimiles illis.vt quôd côtrariorû eft idem fendis, nam amp;nbsp;feientta eft eadem: amp;nbsp;quôd videmus fufeipientes aliquid, amp;nbsp;non emittentes.etenim Sein alijs fenfibus ficmam Scaudimus fufeipientes aliquidjamp; nô emittentes:8cguftamus, amp;nbsp;ol* facimuseodem modo.Similiter autem St in alijs.

si que excitarit mula râtiocinadi cofid,eunde propofîtionû ^bd-tüîM fludiofunt elfe fuerit deces: qubd iÛis cößreidtur difeeptdtiones. Qjâ dutë hdbuerit deleäasffoßtiones præmeditdtds,fdcilius amp;co~ pioßus neenô prudetius dißeptdbit de themdte. VeleUds in primis de i cipiet,quiecuq;fpoßtioms didle£iiclt;e ßnitione cöprehëdütur, amp;nbsp;qua-cunqi ddneäebätur fpoßtioni didleäicce per reldtione dd dliud: qua ex diüisfpoßtionis didle£licatrdditionibusinnoteß:üt ßnis.qudre bis ßtperßidemusjßpoßremo exëplo lucemulds dppoßuenmus: quo inqui ritur,utrü uidedmus ßßipientes dliquid,dn nö,ßd emttëtes: in quod Quodride« co^rediemur per probabäes huic ßmiles,ßc:dudinius ßlt;fcipientes dli- JS^,®* quid) O' non emittentes dliquid, guftdmus per ßßeptionem ßporis, olfdcimus perodoris comprebenßonem, amp;nbsp;nihil fords emittimus: i^tur O' »idemus per ßßeptionem,non dutem per etnijßonein. ndm ßmilëhdbëtndturd^n O'p^opo^ii^ndtdßnfus dd ßtdßnßlid omnes. quot;Voluit vldto in Timeeoinos uidere non per dcceptioné formdrü d uiß-bili:ßtniliter O' i^mpedocles(cuius fententid in libello de ßnßu o^ßn^ fdto)fed product uifionë per emilfionë rddiorû db oculis O' fplendo-ris e|fußonë: non dUter q. candebt drdës in lucernd,cuius lux egredi-tur qudntum fe fundere poteftt collußrans uidm O' tenebrds uincens. Sic tunicis cldufus ualidis,ßbtilibus,dmplis,ignis ndtiuus, pupiUdrent impetit orbem:dilfilit iüe fords,quatü fe fundere polfit. Leonicus ß~ per his nwltd ex Alexandre trddidit.

Infuper quæcuncp in omnibus vel plurimis apparêt, fumendum vtprincipiû,8ccredibilem pofitioné. Ponut enim^qui nó confpiciüt in aliquo nó fic habere.Deligc-re auté oportet Sc ex defcriptisorationibus: defcriptio* nes autem facere de vnoquoep genere,fupponétes feor-fum:vt de bono^vel de animali,8c de bono omni,incipic tesabipfo quid eft. Annotate auté Sc finguloru opinio* e.iiij.

neS)Vt ^ Empedocles quatuor dixit corporûclcmenta efle. Ponet enim aliquis quod ab aliquo dicitur ^bato.

* sumuntur propofitiones prêter fuperiores ad lyUogifmorum con textü,qutecüque in omnibus uera c5fpiciuntur,ueï plurimis ßne infla tin tanq principin ^^o/itiones feu confejfiones omnibus apparetes. C^uëndmodum enim prindpin nö licet interrogare, fed utendü efl illis cöfelfis amp;nbsp;fde fdcientibus per fe: fic qua in omnibus uidentur uern, fitmenda funt fimpliciter uerd,amp; fine inflantia,licet aliquando in om nibus no confentiadut ef,mdiori bono mdiusmalU ef contrdrid: uel, omnis mdter diligit filiüddlibus ^ fmilibus^qu^ uel in omnibus uel in plurimis uerdces cöfpiciuntur,ftne dliquo inflatie detrimento uti c5-ueniet. nam tales fdcile cöceduntur, quarum non habetur infantiaad mdmm,fmoto dubiorü uelamine uera: e[fe,quie amp;nbsp;n rudibus utprin ’ cipia iudicantur. infuper délivré conueniet propoftiones,non flum ex uul^rium opinione probabiles,amp; qua uulgo circumferuntur fo^ lum dccipere dialedicas: fed amp;nbsp;ex defcriptis ordtionibus quacunque in illis probabiliter defcribuntur,deligere amp;nbsp;hdbere prapdrdtdopor tet. Non enim prompte dd problemd dccejferit, qui non dbundauerit propoßtionibus,amp;prius inuenerit,quibus ft differ endum.Oportebit igitur fdcere deledds propofitiones fcundum philofophorum trddi-tiones,fimulque inteUi^ere qua dliend, qua propria fcribuntur de re propoftd-UuUd fere res efl,cuius mentionem non fecerint uariarn üquot; tnultiplicem,qud amp;nbsp;fcriptis reliquerunt ftpientes. Huic negotio plu-rimum fauebitper omnia pradicamenta difcurfust nam quicquid di-à uel defendi poffit, aliquo decem pradicamentorum arceri co^itur. quare fecundum unumquodque genus confpiciendum efl, quid de re propofta dici poterit,dn fubfldntia,an qudntitds,an qualitds,dut dü~ quid dliorum, unumquodque per fl amp;nbsp;feorfum conijciendo . Verum ad talem deleilum prafdium ajferet non paruum, ordo rerum na-turalis amp;pradicamentorum obferuatus:ut fi de animali quaflio fu-fcipienda fit,excitdndd erunt qua trdduntur,ftue aliéna, fiue conue-nientia.Primum tarnen d fubflätia munus intètare oportebit, ^ ipfo quid:utde animali,dn ft fûbflantia animata fenfibiüs : deinde quan-tü amp;nbsp;quale fit,amp; quid omni animali cóueniat: ut fit ne omne animal •tut gre[fibile,aut aquatile,aut uolatile:uel qua umiuerfaliter nö infint, ut nö omne animal refpirat:uel nö omne habês cornua, efl bidês.simpliciter curadum efl quod o Rendit ur problemati refra£iariii propoft to,quid fimper,quid aliquado cögrudt,quid fcquatur,C^ quidinferat:

quæ ownid ft per illas decé prcediatmëtorü claffes difiributa fuerint, magnu ftpra ueri fidem copia emporiü fùggerët.yt de bono ft habea tur quaflio, licebit per omnes pradicamëtorü capos libéré expatiari: quoi in omnibus îllis (ut in moralibus dicitur) diffeminatum exiflat. Jsdhac annotare diligëter decebit ftngulas philofphorum opiniones, 4 amp;nbsp;proprids g^ peregrinast^ eorundënomina in gratiam interdum f^ ßdem rei uenient proferenda:quod facile credät ueram effe pro-pofttionem, cuius affertorem ßu authorem opiniones inteUexerint, quem fde amp;nbsp;authoritate dignum admirantur, amp;nbsp;a cuius fententia recedere piaculum ejfe exifiment. ut quad Empedocles Agrigentinus tradidit literis, de rerum principes, igne,aere, aqud,gy terra, ftmia Ituius nonne blandienturl nonne vlatoni conßntiunt academica ßda *• amuld nonne Arißotelem utrifqi braches ampledwntur peripapetici iuris fautores ßudiofä quacunqi igitur a probata eruditionis philo-ßpho dictmtur,ad difceptationem producenda erunt.quilibetnanque concedit promptilfinte quacunqi traduntur d pbilofophis, amp;nbsp;maxime probdtis:nift alib uocauerit uehemens nefcio quis affeüus.

Sunt autem (vtfigura fit complcfti) propofitionG,5c problematum panes tres. Nam aliæ funt morales pro* pofitiones,aliæ naturales,aliæ rationales.Morales quidé funt talesjvt,vtrum oporteat parentibus magis obedire, an Icgibusffi diffentianc.Rationales vcro,vt vtrum contrariorum eadem fit di{ciplina,an nó^Naturales autem, Vt vtrum mundus fit æternus annon.^ Similiter auté amp;nbsp;problemata.At vero quales fint fingulæ prædiâ:arû,de-finitione quidem non eft facile aflignare de ipfis. verùm ipfa quæ per induftionem eft cófuctudine,tcntare oportet cognofccrc vnamquanq? carum fccundum prædifta exempla confiderantes. Ad philofophiam igitur, fecun-dum veritatem de bis tradandum: dialeéticè autem,ad opinionem. Sumendæ autem quàmmaximcvniuerfalcs propofitioncs omnes,Sc ex vna multæ faciédx:vt,quöd óppofitorum eadem dilciplina, deinde quód cótrariorü, amp;nbsp;quöd eorü quæ dicuntur ad aliquid. bodem modo amp;nbsp;îpfæ rurfus diuidcndæ,quoufquc contingat diuiderc:vt, quódboni Sc mali,Sc albi Sc nigri,54 frigidi Sc calidi.Simi-

5 Defumet etia dialeHicus propoßtiones amp;nbsp;ut apis ßdula, coUi^t tX ipßs artibus ddßijßerendum frobdbiliter.quare z^ problemdtum nu^ merus pro drtiû numero tripUchtemdrio cöprehenditur.Jirtes enim omnes referumtur,uel dd cognitioné,uel dd délionein, uel dd ordtioné uiSquot; ^' formdnddm.A.rtes duti co^itiuæ uoedntur: ndturdlesjmdthemdticcei ç^ diuina fdëtia, amp;nbsp;reliqua id genus,ex quibus ßld rerum cognitio f^ feientid deßderdtur.Ä-rtes dUiua dicumtur,quie edrü punt rerum» qua ddioni dtque drbitrio noflro fumtdddida : qudles fumt, quibus animus dd uirtutem dirigitur,probitate excolitur,qudm mondem pbi lofophidm dicimus : qua amp;nbsp;ciuilem fdcultatem (^ domefticarn inteUi-gimus.krtEs quidë rationales omnes fatemar, qua ad formanda ora^ tionem pertinent:quas KoymxQ appellant,qua ad ßperiores uiden-tur referri,qubd tanqua illarü miniflra quarantur,^ ad praßdiit. quare d ali numero dicantur propoßtiones g^ problemda,in triple ; ci differétid.M.orales propoßtiones (ut diékt exemplis iuuentur)fumt ales,utrü oporteat parentibus magis obedire,dn legibuslß diferepét» qua quaflionë Plato in ciuili,amp; in Minoe,in partes trahit uarias,O‘ quacumqi ad eleHionë uelfugam fùfcipiütur.Kationales,utrü contra^ riorû ßt eadem dißciplina,dn non?amp; quacu»q} coadiuuat cateras di ß:iplinas:Logi(aenim ut inßrumentü adethica amp;nbsp;phyßeaeSfert. N4-turales finë,utrü mundus ßt perpetuus,an nôlz^ reliqua qua ad co gnitionë amp;nbsp;ueriatë folum intentantur.quocired manifeftti eße poteß exemplis très eße partes propoßtionü-ixaila tarnen non laboranas adinuenire omnißpropoßtionu differentiä,ßed umiuerfalequanda tra ditione pralibaße ducimus opportumius, multa enim habentur qua-fliones qua neq; de moribus neq; cognitioe-neq; oratione habetur.aleS fumt omnes quibus opus deflinatur,amp; eß finistqua operaria,mechat Mtchwiice nica,ßeruiles uocantur,illis enim omnibus corporis neceßiatißecur-rimus:qua numéro ßptenario circüferuntur,hisintelle(la:Lana,ne-mus,miles,amp; ndutica,rus,medicina,nis ars fabräis conumerada ue-nit.eas tarnen poterimus ßtpponere mordli,qubd dÜionë,uel opus ha-heatino quod uelimus idë eße agibile amp;nbsp;eße£libile,qubd alteriißt ar-tis, alterû prudentia. sunt etiam amp;nbsp;quafliones de diuinis amp;nbsp;rebus mathematicis qua naturales propria non dicumtur,ad illas tarnen re ducere poterimus,qubd cognitionë habeant pro fine amp;nbsp;in cÓtempla-tione ponantur. quare non defuerwit qui philoßphiam in tria partit

^^HtMy.■i^: logicunt,contemj^latiuum,amp; ddiuum.fdij in logicum,naturale,morale,mathematicum, amp;nbsp;diuinum. similiter autem amp;nbsp;proble-mata triplicis erumt di(criminis,utidemonßratum eß de proj^optio-nibus.uerum ^rætermittendum nonerit ftlentioqubd ufus ßt figura quam hyj^aüa^en uocant,quie eß orationis uice inuerß ÿrolatio:nam HypaUage» quam o for tuit adiumgere interrogandi notam frofoßtionibus ifßs, adiumxit A.rißoteles froblematibus, amp;nbsp;quam froblematibus,contri-buit frofoßtionibus-nam frofoßtiones ißas affellauit,utrum mun-dus ßt aternus,an non? utrum contrariorum ßt eadem dißciflina,an non?quas conßat ejße froblemata. 'M.ultitudine igitur non dijfentiumt frofoßtiones gy froblematn,ßd ternario cofrimumtur. singula: tarnen amp;nbsp;unäquanqi frofoßtam frofoßtionenon eß facile deßnitione claudere,qualis fuerit,An moralis,an naturali:,an logica, etß habea-mus umiuerßliter, omnes frofoßtiones eße uel morales, uel logicus, uel naturales. ßd ofortebit tentare differentia: imtenire frofoßta-rum ßcum dum frtediüa exemfla: ^^ in ßngulis fer induhionem ap ßteßemus cognoßere aliorum ßmilitudine amp;nbsp;comfaratione quales fuerint.üä ethica eß qu4eßio,amp;moralis,dn morales uirtutes ßnt eö-ium£i,e, cuius tarnen cognitio eß ßnis, non autem fuga uel eleSlio: ß-militer utrum uoluftas ßt motus an non? eß froblema morale: quod non ad eleäionem refertur uel fugam. quare morales qu^ßiones tales dicenMs,quas qui fulchri zjr honeßi caußt non a[fequitur,non fiet ingtuius.naturales fumt qutecumque de augmentatione, de motu, de pneratione z^ corruftione, amp;nbsp;quoniam omne gnitum eß corru-ftibile,amp;ßmiles.s-ogicx quidem,qubd qult;ead aliquid dicütur, ßmul natura fumt, de contrariorum difdflina, amp;nbsp;de contradiciione, qua in uerum ^falfum diuiditur,de ffecie,de fyUogifmis, de ßguris,amp; coniugationibus: quas omnes ç^ ßngulas frofemodum inßnitas quis foterit determinare eße tales uel tales ? nernfe ut laboris eßetinfi-niti, ß quis ßngulas contenderet deßniregy determinare eße talis denominationis:ßc mUius difciflina.quare iure bono abßinendü fuit ** ßngulorum determinatione.Frofoßtionibus ipßs amp;nbsp;froblematibuî triflicis differêtilt;!e,in qua uolumus quicquid interrogari fo^ß,relabi, alio ßmftionis gnere utitur demonßratorßu fhiloßfhus,amp;diale-üicus .üa fhiloßfhus,ßue de naturahbus,ßuede moralibus,ßue de Demonßra Ipgicü negotii aßumpßrit,wnicuiqi frofria contemflatur:qui ex ue- X.” ^quot;^ risfrimis grimmediatis demößrationeconneiktt.'Dialecticus uero de ilßs ifßs dißerit omnibus:id tarne communia oferaabfoluit artißeiü,

«hîmtaB ^^^P^P^ frobdbilid dilferere eldbordt dt^imonflrdre tjuaeuqi opi-^ opinionete nions hominü recipidtur, fèu o pinions hdbent probdbilë.qudrs didle-dicus furnst propofitiones dd opinioni hominu ntomentü hdbsntes ni 8 modicü.in dslsdu propoßtionü cuiufcüq;gsneris didlsdicdrü dd fyl-?niüerfale» logifmorum dbunddmid utilijfimü fusrit ßmsrs propoßtionss mdxi^ ms wniusrßlss:quod tond uniusrßlidccspta pluribus dbudars poteri-mus. ut qui ßumpßrit amp;nbsp;qudß prsedrio acespsrit,omnium oppoßto-rum sddsm sfl difciplind:amp; quonia contrdriorü sfl sddsm difciplind, eolligst fyllogißno: ^ sorum fscundum priudtionsm amp;nbsp;hdbitum op“ poßtorü sfl sddsm difciplind: amp;nbsp;rsldtiuortt,amp; eorü fleundum dffir' mdtionsm ^^ ne^tionsm sfl sddsm difdplind.lnfupsr undmqudnqus iUdrum diuidsrs comtsnict dccipisndo mdgis ßnguldrid sdrum. ut in cotrdrijs,qubd boni amp;nbsp;mdli sddsm sfl difciplind,ßini amp;nbsp;cegri,dlbi CT nigri,amp; fri^idi amp;nbsp;calidi infupsr sddsm coUigstur.similitsr in dlijs. ut inrsldtiuis monflrdbitur dupli amp;nbsp;dimidq,multiplicis ^ ßbmultiplh cis sddêefl difciplind. amp;nbsp;in priudtiuis rdtions sddsm firmdbitur,caci amp;nbsp;uidsntis, loqusntis amp;nbsp;muti sddsm difciplind. in cötrddidorqsßa modo eolligetur. Q^drs notü sfl umd hdbia wtiusrfdli propoßtions, multas nos hdbsrs,qudm in totpartss diflingusrs poffumus^xcundet ßntddmodum uniusrfalss propoßtionsstsquibus citrdcontrousrßd non pduciorss,qudm ex iüo equo troidno prodisrüt milites, partus in lucem smittuntur. qudrs bis modis omnibus prxmunitum sjfs con-ducetin dsligsdis propoßtionibus didlséiicii, qui probdm fludsbit nd-uars in dijferendo opsrdm: in cuius grdtidm tot conflituti,^ quonin odo modi propoßtionum fumsnddrum ßfficidnt.

nemuitii Ipfum autem quotupliciter confiderandu eft non fo' * ‘’ lum qusecunq? dicuntur (ècundum alterum modum:fêd amp;nbsp;rationes ipforum tentandum aflignare. vtnonfolum quöd bonum altero quidemmodo dicituriuftitiaamp;for titudo,habile autem amp;nbsp;falubre altero: fed quoniam amp;nbsp;illa quidem co quöd qualia quidam funtjhæc vero eo quöd efFediua alicuius amp;nbsp;non eo quöd qualia ipQ funt.eodem modo 5c in alijs.Vtrum autémukipliciter velvnice fpc' cie dicatur:pçr hæc quidem concemplandum.

Secumdüfeesramus inflrumsntüdd ßiUogifmorum copiam quotupliciter dicsrstur,unüquodq; poßs cognofcers nsc nö diuidsrs,cuius,^ qubd fld enumsratiös fdäa dtti^mus,natura dpsrtiffimis quibufda

Hotis uoluiiuis indicäre,ut detur literdrum ftudiops liberd ntultiplicis difliniiio.Sciendum tarnen multiplex duobus inteUigi modis,tmo qui- J^“',^’”' dem qui dicitur nomine, quod homonymum, ßu tequiuocum efttdltero dutem ordtione, qua dmphibolid confucuit did. yerum de multiplicis aquiuod inquifttione naßer ßdtus cößituitur. yiultiplex quidem nomen ejfenonßlü monßrdre contendemus,qubd illud fignißcdtd ddin-uicem dißerentid continedt,dicendo quonidm dliter amp;nbsp;aliter de ßgni-pcatis ipßlt;m enuntidtur: ueru dltius paulo rem ipßam repetemus,qui naturd Cr rdtionis diuerfitatem perquirendam uolumus uel wnitdte. Kon enim ßlum conueniet cöcludere bond effe multiplex ad iuflitidm amp;nbsp;ßlubre,^ aliter de illis dicatur pradicari:uerum proprias umiuf-cuiufqi côtemplabimur definitiones ^ iuftitia amp;nbsp;ßlubris,in quorum» reddendis naturis amp;^ deßnitionibus bonum non candem educere natura utrifq; comnutnicandam manifeßius ßet.tortitudo nanqs amp;nbsp;iu-ßitid ex eo dicutur bond,quod hdbentes iußitid ^ fortitudinê quales fint amp;ßudioß-.uirtutes fiiquidéquales amp;nbsp;fimplidter bonos reddumt. Salubre uero ^ habile ex eo dicumtur bona,quhd boni fint efieéHua, utßnitdtis.qua per ß bond nö fumt,hdbentes enim ipß boni nô Çu/nt ßd patentes.nine diuifito endtd bonorum,in bonum per ß ßu fimpli-citer,ç^ boni efieüiuum.tgitur cidrum eß faire nutltiplex nomen dici. Fides muh ^^ fi fignifeatis diuerfis differentes promittdt definitiones proprids, ‘’P*''^*. id ef multiplex.qudre quodeumq; nomen propofiitum fueritin nuilti-plicis,uel fimplicis difceptdtionem,cötempldbinuir,amp;inquiremus qui-bufdam rdtionibus,uel ndturdm edndem nominis,uel udriä infiimtdn-tibus.A.rgumenti nanqs contextus multiplicë fpeciem e^ rdtionë colli-gens,nomen monfirdt multiplex effe,^ aquiuocum.quare dn dicatur nomë multiplici fpecie,ßu rdtionc, dn fimpUci ^ eddë,locis fcquëtibus confiderabinuis : quibus tanquâ fignis dignofeatur multiplex nomen.

Primum quidem in contrario infpiciendum: fi multiplicité! dicatutjfiuefpccicjfiue nomme diflonet.Qjiæ-dam enim ftatim amp;nbsp;nominibus alia funt.vt acuto in voce contrarium eft graueun magnitudine auté obtufum. manifeftum igitur quod contrarium acuto multiplicitcr dicitur. Si vero hoc, 8t acutum.nam fecundum vtruncp horum diuerfum erat côtrariû, non enim idem acutum, erit obtufo 2lt; graui contrarium: vtriq^ autem acutü con trarium-Rurfus graui in voce contrarium quidem aeuf

ANTO» DEMoC H. HYPOMNEmA tum:in magnitudinc auté Icuc. quarc mulnplicitcr gra* uc dicitur, quoniam amp;nbsp;concrarium. Similiter autem 8i pulchro ciquidem quod in animali,turpc:ei veroquod in domo cft,pcrniciofum.quare æquiuocum pulchrum.

Q^uania tequiuoed dicuntur quorum nomen eSmune efl,ratio tamé fuhflantiæ diuerfa: amp;nbsp;umiuoca qua nomine amp;nbsp;fpecie eade dicuntur, bono differêdi iure eolligetur multiplex,quod fpecie,id efl,definitione uaria de fuis pr^edicatur f^nifaitis.Varia nominis amp;nbsp;multiplicêdep* nitionëin primis coUi^nuts ex oppofitis.Verum oppofita in quatuor ordines furnt diuifa,in contrarios,cötradiélorios,relatiuos, amp;nbsp;priua^ torios-jf quorü ftngulis argumenta ad congrejfus ineumdos pro mul^ Y tiplicis fide,amp; compofttione defderahutur.Primas igitur partes ob-na?oreamp; tineant à contrarijs deduUte argumentandi formée,ad nutltiplex co-ri^iquot;'P''^ fi^f^‘^^^‘*^-tf‘ttti ficuipiam plura nomine diffentientia ZT ratione,uel folum ratione comprobentur contraria,illud firmijfime tenendum eß nudtiplex. quare ft in difcrimen uenerit nwltiplicis nomen quoddam propoftum, confiderabinuss qu^enam idi propofito cötrarientur: cui fi uel nomine amp;nbsp;ratione plura,uel fólum fpecie aduerfentur:nece[fa-riumfuerit effe nmltiplex.Sunt enim quidam in quibus cötrariorum nomina fatim diuerfâ confpiciütur,amp;nö flum rationes uarite:qult;e-dam uero nomina,non recipiunt fibi contraria differentia:fed filum defnitiones diuerfas. Prioris fadionis contraria à maiori fidei digni* tate,quam aduehumt,multiplex nomen,in dubium pertradum confirmant . ut ft propofttum in controuerfiam, fit ne acutum nudtiplex, an fimplex?ex hoe loco qgt; ei multa,amp; nominibus amp;nbsp;rationibus differentia contrarientur, nudtiplex monflratur. Nam acuto in uoce con-trariatur graue, acuto autëin magnitudinc obtufum eß contrarium, quod nomen diuerfum efi à graui,amp; eiufdem ratio alia:quare fi acuto graue amp;nbsp;obtufum nomina diuerfâ, (^ quorum rationes differentes funt contrarientur,nuiltiplex acutum colligendum uenit:umicuiqi enim illorualiud acutum erat cötrarium.nam acuta uox dicitur,qu^e auditum feriat: acuta magnitude, qu^e tadum. Ladern ratione graue oflëdimus multiplex: ^ graui, Cr acutum amp;nbsp;leue diuerfâ amp;nbsp;nomine amp;nbsp;ratione cötrariëtur,necdiffimili loco pulchrü cöcluditur multiplex: Saupuj. qubd idi (p- turpe amp;nbsp;perniciofum contrarientur.Neqs ex loco uirtu-tes omnes,ut fortitudinem,temperantiam,amp;esteras morales nudtipH citer dicas:^ mediocritates fint inter duo extrema.nóenim uirtus ex^

trewd duo côtraria habet excejfum,amp;defeilum proprie,fid uitium: improprie autem amp;nbsp;pingui minerua dicitur cötrariari illis: eo quad continent fine men/ùra gy^ excedentia amp;nbsp;defidentia uitia ejfie. quare uirtus una contrarietate illis opponitur,ut uitia fuoit-.nec iua extre-tna uirtuti diuerfa ratione contrariantur.'De extreme aute quad uir-tuti amp;nbsp;alteri extreme cötrariari obijci potefi: refpondendum efl ti-midimtem fortitudini contrariari,non autem audada alteri extreme quatemts uitium:nd utrumq; eadem ratione efl uitiü.ç^ in fingulis në difparê modi uolunuts.c^ubd fit quis infurrexerit,de extreme,ut ex-ceffus dicitur, qubd contrarietur defedui amp;nbsp;mediocriati, igitur illi plura contrariari ; vides non aqualiter aduerfiiri eidem duo illat fid alterummagis ei repugnare, alterum minus:fiimiliter relatiuorum na turam redolere. quare fit locus firmus,qui colligit, cui plura contra-riantur nomine gy^ ratione diflinân,id nutltiplex habeatur.umde uul~ garis fintentia:umum wni contrarium efi.

In quibufda auté nominibus quidé nullo modo diflb-natjveru fpecic per manifefta in ipfis ftatim differétia cft. vt in clarojSc obfcuro.vox enim clara,8c obfcura dicitur. Similiter auté amp;nbsp;color, nominibus igitur ipfis nihil diP fonant : at fpecic pernota cft in ipfis ftatim differentia. Non enim fimiliter Sc color clarus dicitur:8c vox clara. manifeftû autem ideftperfenfum. Nameorundéfpecie idé eft fèn(us:atqui clarü in voce Sc in colore nó eodem fenfu iudicamus,fèd hoe vifujillud autéauditu.Similiter auté SC acutum,Sc obtufum in humoribus, Sc in magnP tudinibus.fedhocquidemtaftujillud vero guftu-Neque enim hæc diffonanc nominibus,neque in icipfis,nequc in contrari|s. obtufum enim eft contrarium vtrique.

Secuo'idusdifi'erendi modus nuiltiplids defiitnitur d rationibus di- x tier fis contrariorum rolum:gy non d multitudine diuerßrum contra- * «quot;‘«rf» rterum eidem repugnantium.tiam,ut diximus,quadd habentur con- côtranum, traria nudtipUcia, quibus tantum uma uox contrariari didtur.quare pj^xT''*quot;’ non lia bit in talibus loco fiiperiore argumentari nudtiplicitatem : fid ex uoce, qua illi contrarie dicitur opponi, diuerfas rationes haben-te. ut darum non monfiratur tnultiplex,qubd pluribus nomine difiin-dis contrarietur (qued fiolum habeat obficurum contrarium ) fid eo ^ obfcuri nudta gy diuerfa rationes circumferuntur, ut de uoce gy^

colore dicUur. cui fecudum illas rationes darum contrarian dicitur. nam alia ratione dicimus objeuram uocon,^ obfcurilcolorem:quod illa,quia male audibilis:hic uero,eo qubd offumdat tenebras uidêti dicitur. quare darum in uoce amp;nbsp;colore multiplex dicitur, qubd obfcu^ ro contrarietunnutltiplici fecundum omnes acceptiones.quod Ari/lo-teles expreffit Grace : oïop iiri Ä Kiuxà uad iè [A\ix’jaQ-.cpM'n ■^ Xiuun igfai^ouvx xi-yîrÿu/oiaoiuç j igv y^afax.potuißeims red^ dere ftc,ut in albo amp;nbsp;ni^ro:uox enim alba amp;nbsp;nigra dicitur. Similiter autem amp;nbsp;color.quarn interpretationêfèquutus efl Jirgyropylus.ueri quonia albi nomen latinu in hüc ufum nondum uenit,nec nigri:uß fû-mus nominibus dari amp;nbsp;obfeurLKationibus profedo diuerßs de uo-ee darum pradicari,?^ de colore,jyllogijmo hoc manifeflum fiet:io-, rumdem fpecie amp;nbsp;ratione idem eft ftnfus:atqui nö eft idem ftnfus,qui iudicat darum in uoce, amp;nbsp;darum in colore.nam darum in uoce dqu-dicat auditus:alterum uero uifus^odem argumento polfumus uti,non plum in recipientibuscötraria:ßd in omnibus, ut color,quod y^a/aX dicitur, nwltiplex conuincitur,cui nullum eft contrarium:eo qubd di-uerfis ftnfibus percipitur. nam ui/ù,z^ auditu. simili modo obtufum multiplex manifeftatur, qubd acuto multiplici cötrarietur:nam acutu in humoribus,^in magnitudinibus, diuerftsfènftbus innotefcit:qua-re multiplex.manifeftu eft tarnen iUa nominibus non difcrepare con-traria:neqi in ftipfis,quonia duo funt ftlum fibqnuicem c5traria:neq; in contrarys,quoniam obtufumcontrariumeft utriqueacuto:^ acutum utrique obtufo,fiue in mdgnitudine,ftue uoce intelligatur.

Amplius,fi huic quidem eft aliquid contranum,buic autê fimpliciter nihil.vt ipfi quæ à bibendo eft volupca' ti:ca quæ à fitiendo tnftitia,contrarium.Ipfi vero quæ a confidcrando eft,quöd diameter coftæ incommenfura' bilis,nihil.quare multipliciter voluptas dicitur.8lt; ipfi a* mori (ècundum mentem) odium contrarium.; ipfi vero fecundum corporalem aftum,nihil, manifeftum igitur, quoniam amor æquiuocum.

5 Tertia arguendi forma trahetur a contrarijs fteundum partem^ p^mquot;^° ^‘^'^ ft^‘*^^P'^^^^^contrariumnon reformidet,partimuero,nona-liter quarn tenella fecurim planta,réfugiât,multiplex arbitrandä eft-in eo fine colligitur differentis natura uirtus , qubd alteri parti fif quid infenfum, alteri uero prorfus nihil moleftü.quare qui dubitaret»

utrû Uchitas fît multiplex, an nô,ogt;nnem anxietatis locü Mferet,qui uolupati partim aliquid tadio/ûm afferet. ut uoluptati a cibo pro-uenienti,famë:amp; d bibendo fttim.hæc enim interß contrarie aduer-(àntur.Verum uoluptati partim nihil infeßü efltquonia uoluptati concepts d cötemplatione circa ^ometriarn nihil répugnât, ut qubd diameter eß lateri incömeßurabilis:cp nullius ßnt rationis inter ß diameter gy- Idtus.^ circa difciplinas uoluptati nihil eß cótrariü.Voluptas enim illa de re cognita contrarium non habet, igitur uoluptas multi-plex:qubd fignißcatis omnibus nÖ eade ratio mimicitis tribuatur,ucl ßbtrahatur.i-odem loco probatur amor multiplex,quad amori ßeum dam mentem, odium eötrarietur'.ßeundum corporis aclum,nihil.Pu-tabit magis ingeniofus humc locü deßrucre primum, quo dicebatur fi ouedio. cótrarium eß nuiltiplex, amp;nbsp;reliquum:modo dicinuas amorè effe con-trariü odio:amp; amorem ejße multiplice,non tarnen odium.Verü adium g:bdnMs ß contrariü acutoßt nuiltiplex,^ acutum omnibus nutltipli Soiutio. cisßignißeatis cötrarietur,colligi niultiplex.odium autemnöomnibus amoris ßignißeatis contrariatur, ßd ßlum amori contrarié opponi-nitunut ßgnißcet a mms deßderium,amp;aßeHum.

Infuper in meelijs,fi quorundam aliquid fit medium: quorundam autem nihil, velfi amborum quidem fitjuó tarnen idem, vc dan amp;nbsp;obfcuri in coloribus, aliquid eft medium, fufeum, in voce vero nihil, nifi forte raucum. quemadmodum quidam dicut raucamvocem,medium efie.quare xquiuoeû clarum,fimilitcr auté Sc obfeurum.

A.dium^tur ßperioribus quartü epicherematis prindpiü multiplicis 4 probatiuü d medqs. na ß quorumda eötrariorü nomine ßignißcatorü ^ mediof« aliquod mediü hdbeatur,amp; quorüdam eodë nomineßignißcatorü nihil «m,“’’“* ßt mediü,necelßariü fueriteffe multiplex.hac ratione mößranMs albü (^ nigrü,ßu ß mauis darum amp;nbsp;obßcurü nwltiplicia effe:quod mediü

( partim habcant,partim non. nam in coloribus mediü habent fußcüän uoce aute nullum agnoßeumt.quare amp;nbsp;dißerentiaßpecie, ßu ratione coüigwuis.si ante conti^rit utrüqs contrariorü mediü occupare:non y

' tarne idem fuerit in omnibus utriußqs contrary ßgnißicatismö minus ^„^^iquot;^,* co«cfKditHr wwilfiplex utrwnqi.ut clarü amp;nbsp;obßcurum multipliciter dici diæ.

gt; , hde ratione monßramus:quodin coloribus ßußcü,in uoce raucum,me-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;did diuerßa g^ dißerentis naturs ßumt.c5traria uero eiufde rationis • ' habent eadem media : quare neeeße eß, qus diuerßs rationis media, t i non reßpuunt,eademetiamconßmilem referre naturam.

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.i.

Infupcr fi horum quidcm plura mediajhorum autem vnum.quemadmodum in daro amp;nbsp;obfcuro. nam in co* lonbus muica mcdia;vcrùm in voce vnum,raucum.

Rurfusin eo quod fecûdû cóeradiftionê opponiï eófide râdû,fi multiplicitcrdicaf. na fi hoc mukipliciter dicaf, amp;nbsp;huic oppofitu mukipliciter dicetur vt nó viderc mul tiplicitcr dicitur:vnü quidé nó habere vifum, akeru au* tem non opcrari vifu.Si auté illud mukipliciter,necefla* rm eft 8t videre mukipliciter dici. vtriqi enim ipfius nó videreopponitur aliquid,vc ipfi quidem non habere vi* fum,haberc:illi veroquodeft non opcrari vifujOperari.

Amplius in hisquæ fecundum priuationêSchabituin dicuntur,perfpicicndu.Nam fi alterum mukipliciterdi' catur: amp;nbsp;reliquü. vc fifenfibile ciTe mukipliciter dicatur, amp;nbsp;fecundum animam, 8t corpus: Sc infenfibilc eiTe mul' tipliciter dicctur Sc fecundum animam,Sc fecundum cof pus.quód auté fecundum priuatione Sc habitu opponau

INPRIMVm TOPIC. ARTS T. 41 tur nucdióla,notü.quonia nata funt vtrüq; fcnfuuin ha* bere animalia,Sc lècudum animât amp;nbsp;fccundum corpus.

Ab oppofitis priudtiue nö mediocris com^dratur uirtus cÖftruüiud 8 niultipïicis.nd priudtiuorü ft dlterü multiplex,O' reliquü oppofitü ej^e * P'^uâtif oportet.hoc füjfulti drgumèto möflrdnuis dubitati infenfibile ene mul tiplex,qubd ilU oppofitüfènfibile,fitmultiplex:na/entire/ècumdud»i-md,eji cognofcere O' intsUigeretdtßcüdü corpus /entire, efl dccipere pnfum exteriorë O' or^norü ope. qudre O' in/énfibile tot ft^ni/ica-tionü formis dicetur.opponi iUd fecu^dü priudtionë O' hdbitü notü ßt hdc rdtione:illd priudtione O' hdbitü opponütur,quee hdbent fieri area idëordineirre^renihili amp;nbsp;tëporedetermindtv.dtfenfibile O'm-pnfibile circa animaUd utrüqi fieri hdbet:na unäquenqi finfum O' ƒ-cundü dnimä,O' ßewndd corpus nata famt hdbere dnimdlid: ßnö habuerint quando ndn fiwnt cöfequi,priudri dicentur.ïiuUa produxit mitioné Arifloteles reldtiue oppoßtorü, ÿ ddeo mdnife/ld ej/ët umius a reUtiuis. niultiplicitas hdbita multiplici /i^ificatione dlterius, ut nullius uided-tur e/fie in^nij uel artis, id præceptis dßrin^re. tia rdtio umius re-Idtiui db dltero mutudtur,quippe quo reldtiuü multiplex m5ßretur,^p in utrorüqi rdtionibus,utriß^ oportedt uti- qudre hoc loco fciëtia nMl tipliciter dici corrobordmus,ß fcibile recipidtur multiplex. Si quis uegt; lit ßddere quodcüqi reldtiuü multiplex,^ non umum tantü fit oppo-ptum{ut umius domini pent multißrui: O' ttnius preeceptoris multi difcipuli.nam h^ec reldtiud fumt^An umd rdtione cömuni referri hac omnid,ut dd rdtionem ßrui uel difcipuli edndem omnibus dice mus?

Infuper auté in cafibus confiderandû. nä fi iuftè mul-tipliciter dicitur:5e iuftü multiplicitcr dicetur.ctenim fè-cûdû vtrÜ9 iuftorü eft iuftu.vt fi iuftèdicatur, amp;nbsp;(ecun-dü fui)pfius cognitioné iudicare,2lt; vt oportctzfimiliter Sc iuftü.codé modo auté Scfi falubrc multiplicitcr dicatur, Sc falubritcr multiplicitcrdicetur. vt fifalubre dieft hoe quidemfanitatis effelt;ft:iuu,illud vero eóferuatiuü, quod-dam autem fignificatiuum.-Sc falubritcr vel cffed:iuc,vel con(cruatiuc,vel fignificatiucdicetur.fimiliter autemSe in ali)s,quando ipfum multiplicitcrdidum fuerit,Sc ca-fus ab ipfo multiplicitcr dicetur:Sc fi cafus,SC ipfum.

nuncuenitdeclaradusd cöiuzatis,O'ttifibus,ßudenominatiuislo- . (us coflitutiuus multiplias,na fi alteru cmu^toru/it multiplex,et reU^ roniuaMü.

quû.Coniugaa duté fiMt,qute ah code nomine,diuerfo tarne modo de- * duâa fluxerttmt.ut à iußitid,uiflus,iufle,iußü.Cdfus uero efl,dlicuius nominis in adnerbia inflexio. Denomindtiud quidé ex categorijs agno fcenda.Per hüc locû, ft iuftu uolumus monftrare multiplex,per ca/ùm monfirabimus, ^ iufte ftt multiplex:nS ç^ iufte iudiaire quis dicitur dupliâter,amp;quando iudicatfècurndu cognitionê,quâlegd nudtiplici le dione ftbicôparauit, amp;nbsp;ftmulaliorû deUberatioibusmaturis,fortaffe taménößnis, uel inftgni tefliüdepofttiöe dijuduat.altero modo qua-do ut oportet lata eft ftntentid:ut qui aquitate, uel clemëtia utitur,no ftruato omni legü tetrico iure,nec tarnen deftruilo.quare amp;nbsp;iuftus u-troqi modo diei(ur:ftcut iuftë,amp; cotra.^ode modo probare liœbit hüc cafum fttlubriter dici multipliciter, eo qgt; c5iugatü falubre ftt multiplex, naquot modis dieetur fttlttbre,tot fttlubriter ca fus ab ip ft dedudus.ut ft ftilubredicatur tribus modis:primo pro effe£iiuo ftinitatis,ut phar-macü,uel uena incifto:ftcumdo pro cöftruatiuo, ut dice ta,labor modi-cus,conftmtlis uiuendi ratio-.tertio pro ftgnificatiuo ftinitatis.ut color ftlubris dicitur,qui ftgniftcatiuus ftinitatis, uenarü pulfus,refpiratio. | ht^c omnia fttlubria dicicntur,uerum cequiuocetquare amp;nbsp;fttlubriter tot : modis.Hippocratis oraculo aftipulatur Ariftoteles,in arte medica uo- [ cantis fttlubre alterum,ut corpus,hoc ut caufam,quoddam ut ft^num. ttenim corpus fttlubre tradit,quod fttnitatem natura ftfeipere aptum , eft:amp; caufam fttlubrem, qua eandem cjficere uel conferuare: Oquot; ft~ t gnum fttlubre,quod poteft indicare.quibus tot refpondent infalubriuin 5 amp;nbsp;neutrorum modi,hcec ille. Q^are à cöiugatis fadlis habetur ratio ad multiplicis ftdem.nam ft cafus multiplex. ^ coniu^tHm:amp; contra, ft ipfum primo^nium,amp; deflexa.

Confiderada auté amp;nbsp;genera fecundu nomen prxdica-tnentoru:fi eadé fint in omnibus.na fi nó eadé,manifeftu quonia eft çquiuoeûquod dicitur,vc bond in cibis quidé efFediuü voluptatis,in medicinaauté effediuu fanitatis, in anima vero qualé eflc,vt téperanté,vel forte,vel iufta. fimilitcrautêScinhominc,aIiquotics auté amp;cqu5do,vtin opportunitatebonu: na bond dicitur quod in opportœ nitate.plerunq? autem quantd,vt in mediocri. nam dice tur amp;nbsp;mediocre bonum, quarexqutuoed bonum. Eodé modo auté amp;nbsp;clarü,in corpore quidé color,in voce auté bene audibile.Cófimiiiterauté Sc acutd.na nó eodémo-

INPRIMVMTOPI CLARIS T» • 45 do in omnibus ide dicitur.navox acuta quide velox,que-admodû dicut fccudu numéros harmonici:angulus ante acutus,qui minor refto;gladius veto,qui acutiangulus.

incredihilis fropemodum uirtutis element^ à di[iinäio»e pnedicat ” j,^, mentcru eripitur,qno multiplex jiruitur nomen.üdm ß non fint eade mentomm genera preedicamentorum ficumdum nomen,ad omnia fignißeaa, ßu vanctaic clarius,fi nomë pr^edicetur de fignificatis,in diner fis prcediaimëtis re~ fidëtihus,nMltiplex uenit colligendü:quadoquidëpr(edicamentorü na^ turte amp;nbsp;rationes fu^t di^inëiæ fine cófufiione mificëdorü.tioc princi-pio monfiramus bonü elfe multiplex:ep bn quæ dinerßrü finnt pr^di-atmentorii adbibeatur.tiam bonü de fitbfiatia dicitur,ut de mente,amp;^ deo: de qndto,ut de mediocri: de qualitate,ut de uirtute.'nam uirtus, bonum efi anima:fiecumdum qua qualem ammam,id efi,tëperantë dici mus,uelfortë,ueliufia. amp;inbomine bonüdicitur, quod fiudiofium,ut iufiü,uelfortë,uel temperatem,efficit:qua qualitatis bona fiumt. Bonü de bisqua (ünt ad aliquid,ut de utili. dea£ïione etia dicitur,ut bonü incibis,ejfe£liuüefißnitatis-.o-in medicinabonum,effe£linum dicitur fitnitatis.quibus aclio indiattur.in pafiione,uidere,doceri.m loco,invii ardia elje,uel i.utetia.m tempore:ocaifiio,fiu opportunias.in fitu: ßdere,iacere. in babitu:armatum efi'e,uefiitü effe.quare notum,mul-tiplex ejfie bonum:quod de diner fis pradicamentis dicatur,amp;per o-mnia pradicamëta difinfis. ïteqi dubitamus quofdam codices gracos babere rSp KaTotTouvofaee notTn-i-opiamp;v,alios nero,'7Tpolt;fnyopiS)ÿf id efi fictundum nomë pradicamentorum, abos Mtem appeUationum. quorum fintentia non magno difcritnine laborant. Tt.odem aquinoca-tionis inre, darum afirin^tur. qubd darum de cotore pradicamentî qualitatis pradicatur corporiadueniëte:necnon de noce pradicamëti adionis qua bene audibilis efi dicitur,eo ^ percutiat nalde uelocitér-que auditü.'tieq; egredietur bomonymia cafira acutü.quoniâde qui-bus pradicatur,dinerfiorü fiwnt pradicamentorü.na uox acuta de qua pradicatur acutü,pradicamento agentis côtinetur, qubd nelox amp;nbsp;œ~ leris:at nelox aerë ficat amp;nbsp;diuidit. buius fintëtia defenfiores prodn-cuntur Vytbagorei,qui barmonici eb nocari promeruerunt, ^ barmo-nias ßeundü numerorü eSpofitionë facerent, omnia etenim ad dena-riü numerü amp;nbsp;barmonias reuocabant.XÜi itaq; uoluerüt plaga amp;nbsp;dr ca aerë coeufiione fada ob impetü excitari ßnos,quibus gy notes ad-iumgüt-ybi tamë magna motus fadi celeritate audiatur ßnus, is uox acuta dicitur-Afi fit tardior fuerit motus, grants ßnus amp;nbsp;uox ßnti-

tur.quäre »otä ej/efoteritiß uelodter mauere dere,ßt fâœ'i'e,amp;uox dia{turacutn,eo quad aéré uelocitsr moueat-.dilionis prlt;edicamëto c5^ tineri.lnfuj^er de d»gulo,qui minor eß re£io,dcutüprcediattur,prlt;edi caméti relatioms.nâ omnis coparatio relationis efl'.at Minus reüo cÖ~ paratiSis uim imbibit.Adhlt;ec degladio acutü pradicatur habête angu lü acutü cufpidéamp; extremitaté acutapr^edicameti qualimtisMaqua figura (^ forma referumt,quartie fpedei fumt qualiatis-.atqui figura gladius acutus didt.quare ß acuti aliud i adiöe,aliud in relatiöe,aliud in qualitnte,acutü eße nwltiplex notü fit:quicquid igitur de ßppoßtis diuerforü pr^dicametorü dicetur,hoe loco probabitur eße multiplex.

Cofiderada auté amp;nbsp;genera eorû,quçfub eodé nomine,fi dinerfa amp;nbsp;nó fubalcerna funt.vc afinus,hoc auté animal, 8lt;hoc vas.dinerfa naq? fecundunomé ratio eorûmâhoe quidé animal aliquod diciï,hoc auté vas quoddâ.Si vero fubalterna genera fint,nó neceflariu diuerfas ratióes ede. vtcorui, animal, 5tauis, genus eft.quâdo auté dicim’cor' uu aué efre,8t animal quoddâ dicim” eundé.quare ambo genera de eodé prçdicâE Similiter auté Sc quado animal volatile bipes coruûdicimus,aué eundé dicimus efle.SC fie igi£ vtracp genera prédicat’ de eoruo,8c ratio eorudé. Veruin nófubalternis generibus,nóaccidit hoe.nâ nelt;5 quado vas dicimus,aïaldicimusmeq^ quado animal,vas. i *• campus hic non parü fpatiofus efl,ex generum difcrimine non fub' diotna^. diternatim poßtorü.nam ß genera eorü quaßgnificatur per idem no men ßnt diuerßi amp;nbsp;non fubalterna,etiam eiufdem pradicamenti, «o-men illa fignificans multiplias erit natura, ex eo eolligimus afini name,multiplex:^ animal,^ uas ßgnificet.quod Ariftoteles habet, olaÿ ovült;;,TÓTi ^éü6ii,Uâü TÓ iTÂtCaç. cuius ßgnificata ßb diuerßs gene-ribus non ßinuicem continentibus imperium habent:amp; cuius ßgnifi-catngenerü diftindorum, tanquäflipedia militaria rationes redpiut. Nam aßnus ßgnificando animal, quoddam certü indicat amp;nbsp;rudibile, quod fub animali fpecies eß.ßgnificando auté uas, quoddä intelligitur etiam determinatum. ut uas molare inferius, quo continentur grand conterenda. quod grace exprimitur, quot;p ^lt;gt;4’ I^^ÿ ÔTroioi/ Tt §ii6Hn« ToeifV /1 lt;rmvöQ 'iraiovThreddidimus latme,nd hoc animal quoddä dicitur,hoc autë uas aliquod:ut per quodda Cr aliquod quid finitü in-telligeremus.quare ß aßnus rudibilis fib animali, ç^ aßnus molarii

fib uafiiditterfis ^neribus non fi continentibus,notü efl nomen afini filum effe illis commune,amp; rationes diuerfis flcundu nomen: igitur (^ lt;equiuocu.Caterti fl ^nerafint fibalama amp;nbsp;fib alfero alterii con PitU4tur,quibus contineatur ahcuius nominis fl^niflcata,nonerit pu-tandum ex hoc difierendi hortulo coUigi, nome nuiltiplexmemo enim diceret corui nomen e^fle multiplex.cuius tame fligniflcaa amp;nbsp;fib due, Zx fib dnlmdli^neribus diuerfts difponu^tur : quoniam de omnibus coruis,amp; duis amp;nbsp;dnimdi ^nerd dicutur O' nomine amp;nbsp;rdtione. R4-tio huius efl,quod coruus de omnibus fiis,ut [pedes de indiuiduis no mine amp;nbsp;rdtione pradicdtur, cui^7ierd iUd fiperiord comenire hd-bent, 2 umum fib dltero fit. Yerum in ^neribus illis non fibdlter-ndtim pofitis non comprehendentur fl^nifledta dlicuius nominis edde rdtione:qubd mlium definitiones non fl continednt, fld diuerfle flnt: qudre fl de alibus flgniflcdtis pr^edicentur ^nerd diuerfi non fib-dlterndiO diuerflis rdtiones dfferent,

Confidcrandu auté non folum in propofito fi diuerfa genera Sc no fubalccrna,fed Sc in contrario, nâ fi côtrariû multipliciter dicatur,manifcftû quoniâ Sc propofitum.

Occdflonë fippeditabit preefente nuiltiplicis conflequendi recepta cô» ^5j,nttario trdrq multipliers, na fl côtrariû did multipliciter peruiû flt,flue 0- généré. flendatur lacis a ^nerû diftindione flue preedicamentorû duobus,0' reliquû contrariû nmltiplex cenfendû.quare nÔ fllû drgumëto,flu rdtione deflexa in nome multiplex propofltû:fld Oin contrdriûilli po-terinws môflrare propofltu nomé effe multiplex, qudre fltqu.xflio de obtuflo utrü flt nMltiplex,dn non?probdbimus nô fllû per locos fipe-riores,^ fignifleet res prædiatmentorû diuerforum uel ^nerum non fibdlterndtim pofltorum: fld etidm per cótrdrium multiplex iüi pro-pofitoOri^i qu^flione uer[b:ut quid dcutum nMltiplex flt,fïgniflcdn-do res diuerforum pr(edicamentorüqudlitatis,reldtionis,0‘ adionis. na uox acuta,ex Vythdgoreis,prlt;£dicamenti adionis: acutus autë annulus,relationii:^lddius acutus,qualitatis. tiam^ontrario fle demon-ftrato, 0 obtufum quod proponebatur,nMltiplex coüi^tur.yalebit etiom bic locus in alqs oppofltis examinatus : nam fl alterum oppo-fltorum per locos d diflindione^nerum fiperiores confirmetur multiplex,o reliquum multiplex monflratur.

Vtilc auté Sc ad definicione infpiccre eamjquæ ex có-pofito fit.vtclari corporis,Sc clarxvocis-.nam deftrufto proprio,candé oportet rationé relinqui.hoc auté nó ac* f-Uq.

cidit in æqufuociSjVt in ijs,quæ nunc dicta funt.Nâ illud quidcin eric corpus talcm Habens coloré: hocverovox bcne audibilis fublato igitur corpore Si voce,non idem in vtraq; relinquiturjat c^ortec,fi vniuocu ciTet darum, quod in vtraqp dicitur,efrc idem.

j^ No» f^xnitêdd congrediendi materies ex côpo/îtorü definitionibus Adefinirióe dcquiritur,quce corroborabit nomè multiplex.nam ß afferatur com~ qu^om?ne pofitnrü ex nomine comuniore amp;nbsp;fignißcatis eiufdem deßnitiones,d cofentiete. qui^u; pparentur fignißeatorü propria deßnitiones,nominis autem cômunioris qua reliquaßetdeßnitio,eadem non cößpiciatur,nomen id cömune dicendum erit, multiplex diuerßts habens deßnitiones.tiam ß ejßetßmplex,amp;deßnitio eadehaberetur conßflens-.fafkt à eäpoßtis partium ßmotione deßnitionü.vtqui dubitaret,utrü multiplex homo, ad uirum Q- mulierê,an nolconiun^mus ßgnlßcatx ida nomini cönut niori,amp; hac duo fueniët:homo uir,amp;homo nuslier. quorü utriußq; compoßtireddatur ratio,amp;ßtprioris hac,animalgrejßibile bipes in alio^nerare potes:poßerioris uero ißa,animalgrejßibile bipes in qua gigni ndtücß.A.quibus compoßtorü rationibus,ß deßnitiones außerä-tur refpondétes z:r uiro amp;nbsp;nudieri partibus,reliquaßet hominis deßnitio,qua eadem remaneatin utroq;.quare didmuseßeßmplex.nam hac inuiolaa conßflet eadé,animal^reßibile bipes in utraq^.^erü de» ßrudis partium cöpoßtorü deßnitionibus, qua reliquaßt cönuinioris deßnitio ß non eadefuerit omnino manes utriußq} cöpoßti,nomi com nonius multiplex erit.hoc argumenta darum indiatnuis multiplex ad corpus,amp;ad uocê:qubd utriußq; cöpoßti,ut elari corporis, amp;nbsp;dar a uocis ßnt deßnitiones ifla:Prioris hac, coloratü dißgregatiuum uißus triplice habens magnitudine-Poßeriorisautem,ßnusßadus ßeewndü impetum aeris pereußtone bene audibilis.A quibus deßnitiones ßgni-ßeatorum nominis cômunioris ßbßrahanturillis reßpondentes.ut cor poris deßnitio,nee nÖ uocis ratio außeratur.quare manebit ex priore reliquû,coloratum dißgregatiuü uißus:at ex pofleriore,bene audibilis. qua nota eß nö eße prorßus eadem.igitur dicendu eß multiplex dard,quum plane conßpieiätur dua deßnitiones illis ßgnißeatis coUata. quare de corpore amp;nbsp;uoce nomine cönuini,ßd rationibus diuerßs,dicit turclarum.tiö erit igitur magni negotij deprehendere nomen eße uel ßmplex uel multiplex ex hoc loco,^ conßrudis compoßtorum ex nomine communi er eiußdem ßgnißcatis deßnitionibus diueUenda ßumt ßgnißeatorum deßnitiones:ßet demdut cômunioris relinquatur deß-

nitio uel eädein,uel dtuerpt.A. quibus rniiMs, «el muitiplidtas fcatebit nominis interrogati mdnifeßä.

Sæpeautcm amp;nbsp;in ipfis definitionibus latet aflequens æquiuocum:quapropter amp;nbsp;in definitione confiderandû, vtfi quis fignificatiuü,8c efFediuu fanitaris, quod mode rate fe habet ad fanitatéjdicat cffc,non refucandu-.fed in-fpiciédum quid moderate quidem fecödü vtrunquc di-xit.vt fi vnum quidem quöd tantum fit,vt faciat fanita-tê:alteru vero qgt; tale fit,vt fignificet qualis fit habitus.

lidelilßimd op^ugnandi pmplicis exiftimdtionem ex^ro^ridrudefi- ^^ ,. mtionü dilfidio interdpiet coUuddtor.ï^a quicun^ fignificdtd nomi- „e'^^n èaT nis eSmunis menßret dißindds hdbere ßnitiones,monßrdbit fimul amp;nbsp;dem te. nomen c5mune illis ef^e multiplex . neq; enim femper credendü fuerit deßnitioni dd fidéßmplids ddferendd:^ temere dffentiëdünö fit buic argumento-.tdlid hdbent nome umum amp;• definitione umamdgitur umi~ uoat.qubd cotingat dßerre umum nomen quod multiplex fit,gy eiufi-dem definitio dfferdtur commumis amp;nbsp;multiplex,g^ cui multiplex dd-mifcedtur : qudre dttollendd mens fuerit pdulo dltius in definitionum ndturis conijdendis.ut qui amp;nbsp;fignificatiuo gf effediuo fiinitdtis defi nitionem funi conuenire hdne, quod mediocriter fi habet ad fdnitdtë infinudt: qu^eeSmunis eß omnibus fdnis. nam fdnum effediuü medio criter habet dd fiinitdtem, amp;nbsp;fitnum fignifiedtiuu mediocriter dd fd-nitdtem hdbet:quod nemo fane negdre poterit uerum effe,ob mdnife-fiiffimdm omnibus ueritdtem. Clt;xterugt;n nö uoculdm fitnorum rdtio co git effe fimplicem: aam definitio illd recipit nomen multiplex, d quo profluxit cömunis quidam notio totius definitionis,gj‘ multiplex:cju^ dißribuitur per pdrtes fimplices amp;nbsp;fignifiedtiuo amp;nbsp;efie£liuo. nac ld tentem multiplicis notdm fintiet, qui diligentius definitionem propo-fittdm perfcrutdbitur,in pdrtéfqi refoluet-.refolutds multipliciconfer rdt.protinus mediocriter hdbere aliud effe contributu fano fignificu~ tiuo, aliud effeëliuo nö minus clare fintiet^ inteUiget.tiam find effe diuum dicitur mediocriter habens,qubd quatitas mediocris gy cerM abi uel medicaméti menfura efficiat fanitdté.quare mediocriter habés elargitum fano cffeöHuo eâmenfuratâ quantitatem, qute poffit indu-cere [dnitdtem,refert.Sdnu fignificatiuum dicitur mediocriter habés, non fecundum quantitdte,fed qualitatem mediocrem. nam quod talis fit dif oofitionis amp;nbsp;habitus mediocris, qui indicare poffit finitatem.

(anti quid fi^ißcdtiuum dicimm. quare peut fand tnultiplex,/tc tue' diocriter fè hahês:q) quantitaté,amp; qualitatê fignificet. Habent omnes J.atini,ut ß hoc quidé tale fignißcat, utfacere /ànitatëdüud aute tale ^^ß^^ißeare quails quidem ßt habitus:uerîtm A.riflotcles ßc habet) Oiop a V /a'i^ Tamp; TOtT^TOp llvou amp;^i TTOlSp ÙyiüXÿ, V jT^ Joi^* Top ihm oiop en/aedv^ÿ ’mix Tiç n i-^ig.quetn ßsmusßquuti.

Infupcr fi nó fint cóparabilia fècûdû magis^vel fimili ter.vc clara vox,8c clara veflis.Si acutus humor, amp;nbsp;acuta vox.nahjeneq;fimilitcrdicunï clarajvel acuta,neqp ma gis altcru,quareæquiuoeûacutû,Sc clarû.Nam vniuoeû omnecóparabile:velenïfimiliterdicef: velmagisalterû.

i 6 Qjs^cunque ßgnißcata alicuius notninis conferri non poffunt fe-tfon^P*'** ^‘^^^^ Atomen,necejße fuerit ilia conflituat nomen multiplex. Vniuoat naqi in nomine quo ßgnißeätur habitudinë habet maioris uelminoris uel paris:ut omnes circulipticulares aqualiter circulidicutur.hominu alq ma^is albi, alij minas.qbus itelligimus,amp;circulil,amp;albû nomina eiße ßmplicia.at clarü multiplex eolligitur ad uocë amp;nbsp;ueßequa ßgni ßcat,qgt; uox amp;nbsp;ueflis nocoßerätur claro ç^ nomini càmiunioruncq; e-nim ueflis diciturmagis clara,uel ßmilitercü uoceÆadë ratiöe môflra mus acutü multiplex ad humorë Cr uocë:qgt; non ueniät in cöparationë fecundu nomen comune-Nemo enim hac cößeret acuto.ynde diflinclio natura ü“ rationis manifefle cöcipitur,in quibus nö efl coparatio fl~ cundü nomen amp;nbsp;rationë.Kee mtreris ^ aauerbiü minus non inßerui~ mus contextui.nam A.rifloteles id nó habet ,neqi habet in probatione quod ßcribitur in alijs codicibus qui habët,hac enim neque ßmpliciter diedtur clara uel acutn,neqi magis alterd.Arifloteles uero ßetTxvf:^ y«f övß^ ofioiMi Atq-irxi Aiuucx. B o^ix,ouTt pcx^oii Bxripoy.

Quoniam auté diuerfôrûgencrûSc nófubaltcrnatim' pofitory diuerße fpeciesfunt amp;nbsp;difFerentiæ,vt in animali amp;nbsp;fcientia,nam diuerfx horü difFerétiæ, confiderandûfi quæ fub codé nomine diuerforum generû amp;nbsp;non fubab ternorû difFerétiæ fint:vt acutü vocis, Sc magnitudinis. na difFert vox à voce:eo ^ acuta fit .fimfliter auté Sc ma gnitudo à magnftudine.quarc æquiuoeûacutü,na diner forum generum Sc non fubalternorum difFerentiç funt« A differétia ^ocus decerpitur ex differëtiard diuerßordgenerd umitats multi' diuerforum plex cötinës.Qj^onid diuerßrd ^nerd amp;nbsp;nó fubalternorum, diuerße gentnim»

IN PRIMVM TOPIC. ARIS T» 46 fw»t fpedes amp;nbsp;differeti^e. quare qui fduxerit quifpia idë, quod efje dijferêtia diner for ü ^nerü nö jubdltemoru cötingit,colli^re oportet ideffe nuiltif^lex-dUoqui ide fimfïiciter dcceptu red^eret^eneranon fubdlternd diner(d:quod fieri nequit. Hord enim ^enerü,dnimdlis, amp;nbsp;fdëtilt;£ diner[brüpreediaiinëtïs,nö funt œde difierétiiS. ï^a anitnalis fût grelfiibileiUoldtile^dqudtile'.qudrü nulla efi fciëtiæ:{ed ipfi^ fciêtilt;e lut dlidjutnaturdlisjtnoraiis,^ logicd.quare fit coti^rit nome did de fluribus q differétia fimt dinerfirü ^nerû no fiubdlternorû,id dicetur ex hoc loco multiflex, nine dentn fiignificas deutd uoce,amp; denta md-gnitudine,multiflex efitquonid dentn 1 Uoce efi differetid Hods,f^ d-cutuin magnitudim di^eretid mdgnitudinis:dt uox amp;nbsp;mdgnitudo fint diuerfiorn ^nerü no fiubdlternoru nt notu efi: qudre deutu in uoce amp;nbsp;dcutn in mdgnitudine fint diuerfioru genern di^eretM: igitur amp;nbsp;mul tiflex dcutn.lieqi udlebit obieciio de bifede quod diffierentia fit dni~ mdlis grefifiibiUs 1^ dnimdUs uoldtilis diuerfiorugenerü‘.eoqubdutrdq; fiub eodem genere eötinedntur dnimdli, ut dicemns in fixto Toficorn.

Rurfusfieorûquæfunt fub eodc nomine,diuerfç fiint diffcrêtiæ.vc coloris q eft in corporib’jSi alterius in me-lodijs.Eteni hums qui eft in corporibus,difgregatiuu Sc c^g’'^g^tiuG vifus;hui’ ante qin melodijs,nô cædêdiffe rêtiæ.quare xquinoeû color, nâcorûdê eæde differétiæ.

si dlicuius nominis habeantur diffierentiæ diuerfiæ dd fûd fignifi- s 8 cda^necefifidrinefi idë habere diuerfits definitiôes dd illd-quare amp;mul „ ^fj^à* tiflexintelligi.umdecolorecouincimns efifie multiflexdd corfus,g^dd uæ. uoeë fin melodia:qubd diner fis differëtijs de illis fdicetur. Alieenaq: fût coloris in corforibus diffierëti.x,dlilt;e coloris in melodijs. tia corfo ris colordti fiunt difierêtia côgregdtiuü uel difigregatinü ni fins, fieu me diühorü.Â-t colordtlt;e uocls non Cixdë fied dinerfilt;e:quee d nnificis très côfiituûtur:quëddmodu très melodieefdrtes, dcuta,medid,amp;granis.

No dififiimiliterinfidiûcôeentu très defideratur chord‘ie,nete,mefi,amp; hyfdte, dbinuicë difieretes .quare multi flex color dd hlt;£c. Heq^ obij~ eidt quis ^ fifecies generis habet dinerfas diffieretiasyigitur oë genus erit multi flex. Na genus umä habet difierëtiam ad finas fifecies: quee quidëdijferêtia fiub fie continet fifeciei frofrias differentias.

Infupcr quonia fpecies nullius eft differentiamam ho mo Sc bosnon eft differentia,fed fpecies vnûquodq? ipfb rü:cófiderare oportet fi corü quæ fub eodem funt nomf ne, hoc fpecies quidé fit,illud vero differentia, vt darum

AKT o. ©EMOC H. HYPOMNEMA hoc guidé in corpore fpecies coloris,ipfum vero in vo^ ce differétia.nam diffère vox à voce eo g? clara fit.de his igit quç multiplicitcr dicûtur p hæc amp;nbsp;talia perCpiciédu.

Produnt denit^ue manifeßarn omnibus multipUcë nominis naturMt figfiißcätd,quorü qu^edam fpecies,queedam uero differétia.Nam feri nequit,ut ide fît fpecies amp;nbsp;differétia.quare ß quid differètia amp;nbsp;fpecies uifdtur, illud eß tenendum multiplex, ut clarum effe aquiaocunt dicimus,qubd in corpore ßt fpecies coloris, in uoce uero ßt differentia. His igitur decern ü“ noué locis multiplex eóprobabimus, qui pro-pT^ijffimi funt amp;nbsp;maxime idonei : non enim diffitendum efl plures bis inueniri.utß fpecies diuerforü pradieztmentorü uel^enerü indiuidua dicatur ß^nißeare, multiplex dicetur. Kepofuimus qua: omiffa fumt in Boetij interpretatione hac, Ham homo er bos nÖ eß differëtia,fed fpecies umumquodqi ipforum,quia Arifoteles habet o joffmSpM'me uj o €2ç ovu tri /ixqio^XtUamp;i ß/oe'iuxs-ap oevrSip . tnfuper noit paru id dignitatis affert adfidem inducenda rei. Maxime igitur propre e quibus nö difficile cèperiatur conßmiles,in numerü er figuram componantur,utßnfu innotefeant.

3 ■lt; H lt;	Ad contradidione. Id priuantibus. Id relatis. à coiugatis er caßb^ ;
►a m X	Idgewere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-S
	d definitione.
	d differentia. 1 ^ V dfpecie er dria

Ç i plura cotrarietur nomine er ratione. plura ratione.

^5 partim contrarientur.

Ç4 ßi^ medium partim.

J 5 ßnt media ratione dißincla.

C.6 ßnt plura numéro.

fi affirmatie,er negittio:amp; cótrd.. ß priuatio,er habitus:er contra, ß umum,er alterum:er contra, ß coniugatü,er cafus,amp;contra.

ß diuerforum ßt pradicamétorum. ß^nerum non ßbaltemorum.

ft contrarium ßt multiplex.

ß non eadem ßt neq; uoce neqs re.

ß non ßt eadem re.

ß non conferantur eidem.

fi eadem ßt diuerforum generum. ß diuerße eiufdem differentia.

ß idem ßt fpecies er differentia.

Diffcrentias autcm in ipfis generibus adinuicem có-templandum.vtquo diffère iuftitiaa fortitudinejSe pru-dentia à temperantia. hæc enim omnia,cx eodem gene-re funt virtutis. Et ex alio adaliud:in ijs quæ nó nimiu diftant.vc quo differt fenfus àfeientia.Etenim in ijs quæ multum diftant, permanifeftæ omnino differentiæ.

Accedit tertidinjirumentorMn fûçellex ad orationum dialeHicd- ^^^g'^quot;'? rum dbunduntiam non mediocriter «tilwuppt dif^erctiarum co^nitio: tienc. ^_ Nempe dd ^robïemdtd de eodem dr^umentii fug^erit no tenue. mm ^^JJ^ä* patentes propoßtorum dißerentids co^noßere, demonßrdbimus non eddem eße-.ut opinionem d ßeientid «elßnfu dißun^t dißerentidrum co^nitio. inßuper uidm munit fdeiiem dd diuißones generü edpeßen-dds in ßpecies:qu9nidm qui deceperit dißerentids generis,citrd idbo-rem promptus eritud ^neris diuißonem in ßpecies.ddh£c indußio-ni euertendæ inßdntidrum copids ddmouet:qui ndnque dilßmiUu con-geriem mducHoneconclußdm conßpexerüt,inducentidiiddciuß:ule rc-cldmdnt.Conferet ßtprd modü dd opiniones,qu£ in philoßophid ndtu rdli crehr^ uerßdntur:ut qubd nä eß wnu ens.kd mordies dißciplinds non frigide excitduerit.kd deßnitiones rerum prlt;efcribendds mirum qudntum conduedt^gy ßmpliciter dd cd qu£ umitdtis uel dißin£iionis rdtione non refugiunt.umde muhipbeem effe ufum, qui propemodum omnid dmbitu ßo continedt,facile eß conieéktre.Cæterù dd rem pro-pius deceddmus. 'Dißerentidrum cagnitionem nö temere à quouis ex-petere debemus.quis enim ßllicitdm in quibus ndturd deprebenditur dißerens mdnifeße,necnonlongißme dwißt, diiigentidm probduerit? nónnequi fcifcitdbitur,gr m dubium uerterit,utru homo d ligno différât,dn non'.pidne rudis ueldeUrus omnium cenfurd dqudiedbitur?

Verum enmuero uendri oportebit dißerentids db qs quorum nö cß Different;? prompta dißerentidru dbinuicem cognitio. uti in biy quæ fumt eiufde cognätis, ge«eriy.N4)M id Idboriofum eß,^ ut ßb drte uenidt, digiuim. ut quo diferimine Idborent iußitid, amp;nbsp;fortitudo: quæ uirtutis fpecies fwnt. Üdm mediocritdtes inter ß dißentiunt,qudrü extremd dißocidtur:dt , qui fortitudinis extremd trdduntur timiditds amp;nbsp;‘^uddcid,qu£iußiti£ extremd eße nequeumt. ßd dhd, ut plus hdbendi cupiditds amp;nbsp;defrua ddtio.ex quibus dißinölio ßt notd.Similiter fortitudo circa'inortis pe-ricuid in bedo uerfdturAußitid uero æquü in dißributionibus gj“ cö-mutationibus dmplexdtur.iiißinSiio prudentiæ, Q^ temperdntiæ,non

difin'^. ^‘[figt;^^i^^^ concipitur.Secundo petenda fuerit differentidrum conté-flatio, d genere diflin^is,non tamen multuin dijlMtibus-huiuf/nodi fünt qua analogiam inter ß ^ proportionem habent eandein : qua retro diximus eadem proportione, qua genere dißinguumeur. hec enun oh analogiam umitatis prafligium proferumt. quare decenter huie loco afcribenda uenit diuifionis explicatie : ut quanto interuado ßnßus à feientia difirahatur. Primo quoniam finjus eft côtingentium Cr caducorum,feientia neceffariorum ^ diumorum . Senfus nullius fit bft ant ia fenfibilium eft cognitiuus,uerùm fciëtia umiuftuiuftque fub~ ftantia fdbilium cóprebenjiua eft.Senfus omnibus animalibus eft corn , munis, at feientia hominibus eft propria. Senfum prius accipimus q cperemur,fcientiam aute poft operationem adipifeimur.Senftus ipftus deftruilio animal enecat,feientia euerfd hominem non toUit e medio-Senfum emortuum non licet uita donare,feientiam perditam reuoca* re contingit.Senfus eft ftngularium,feientia umiuerfilium.Senfu pra-fentia percipiutur,feientia prateritorum,pr afentium,cr futur or um amatrix dicitur.Senfus eft feientia principium, feientia fenfui praft- i dium denegat.tiam ex fenfu memoria, ab hac experiential qua artis ’ Cr umiuerfaUs eft prindpium.tieque quis differentiarum nomine in-telhgere debet, qua genus diuidät idem : cum notum ft, fenfum C feientiam non ejfe eiufdem generis, quare differentiam hoc loco com muniter pro quouis diferimine fuminuts.

Similitudinem autem confiderarc oportet: in ijs qux diueriorum generum funt. vt ficut alterum ad altcrum ' quoddanijfic aliud ad aliud.vtqucmadmodum feientia ad fcibile:fic fenfus ad fenfibile.Et vt altern in altero quo dam:ficaliud inaltero.vt quéadmodû vifusinoculo:fic mens in anima.St ficut tranquillicas in mari: fic fereni' tas in aere.Vtrunque enimquies. Maxime autem in iff quæmultum diftant exerceri oportet. nam facile in re* liquis poterimus fimilia confpicere. Confideranda au- ; tern Sc qua: in codem genere exiftut:fi quid omnibus im fit idem, vt homini, Sc equo, Sc cani: nam quatcnus im eft quid ipfis idcm,eacenus fimilia funt.

Similitudinis indagatio quartum fuit inftrumentum, quo ubertds paratur ad differendum. Cuius traditio diuerf rationis modo à fit-periore quaretur. nam differentias eorum qua eiufdem furnt ^ne^

rûjKel eiufdem praportionis quærebcimus . U une tiero ßmilitudinem ^quot;4^“^^’ eorum quee jùnt diuerßrum generum gy etium lange dißantiumad- fimüe. inuenire ßudemus.nemo inquißtione dignutn cenßret,quod omnibus, ueletium ßnß obieüum eß.utetn ouo auumßtßmile,lt;iutCdßorPol~ lud: ßed an Achilles Therßta,an ßnfus ßcientilt;e ßt ßmdis.'Veriim ß~ tnilitudinem in diuerßs generibus, uel ^nere dißrepMtibus, dupli-ci lege fußeipere conßeret.Priore, ß duo eiußiem generis duobus elites rius generis quundam habitudinem adinuicem hdbëtibus conferatur. üdm ßeut wnurn ad alterum, amp;nbsp;diuerßum dd reliquum. ut ßcut hd-bet ßeietid ad ßcibile:ßc ßnßus ad ßenßbile. illud dißciplina acquiritur, hoc uero natura. Poßeriore autem, qu^e diuerßrum ßnt generum amp;nbsp;genei e c5prehendwntur,quce inter ß analogiä er proportione habent,in qua lt;w«lt;tiigt;». conßeruntur: er qucecunque duo in duobus conßmilem receperüt ha bitudinem. ut quemadmodum uißus in oculo: ßc mens in anima, ßmi-lia nanque ßunt htte in utroque:quoniagt;n ßunt perfeHiones utriußque ßmiliter.er ut habet tranquillitas in mari: ßc ßerenitas in aere. nam in quiete conueniunt tranquillitas amp;nbsp;ßerenitas.Ueque ßolum in his a-nalogis ergeneribus eißdem propinquis perßequi ßmilitudine ßuden^ dum eß, uerum maxime pes ßgendus erit in plurimum dißantibus. in quibus perßcrutandis diligens ßudium ßernit uiam ad ßmilitudinem in reliquis minus dißidentibus conßquendam. uam qui cognitionem in peregrinis ßüßpicere poteß, in domeßieis er patres non remorabi-tur.tnßuper non pratermittenda erit in eodem genere exißetium ß~ gen^'™ militudinis ßllicitudo cognoßcend^:in quibus quid cörnune fuerit, er ßmile exanünandum.ut homini,er equo, er cani,ßpeciebus dißinüis, ineß cornnmne quiddam,utgreßibile-.in quo ßmilia circüßerätur.homi niautem,er coruo,er pißci,ßnßtiuum cômune:quo conßentiumt.qua~ re notü ßt qubd etiam in genere dißinüis quouis modo, erin ßpecie~ bus dißerentibus, eiußdem tarnen ^neris,ßmilitudinis cura non ßue^ rit languide inßmenda.

Vtile autem eft ipfumquodmuldpUcitcr quidem dici tur cófidcraflc ad claritatem.magis enimquis feiet quid ponatur,{i manifefterur multiplicitcr diduin . Et ad faciendum fecundum eandem rem,Sc non ad nomen iyl-logifmos. nam immanifefto exiftente eo quod multipli-citer dicitur, contingit, vt non ad idem Sc refpondens §C interrogans ferae int died um. at fi manifefteturquod

ANTO. DEMOCH. HYPOMNEMA inultiplicitcrdicitur, 5c ad quid ferens ponat, fanè ridr culus videbitur interrogans eile, nifi ad boe rationem faciat. V tile etiam, vt non tal Ca ratiocinatione decipia* mur,Sc vt falfa ratiocinatione vtamur.na fciétes quotU' pliciter dicitur,non falfa ratione decipiemur:verü feie-mus fi non ad idem rationem fecerit interrogans,amp; ipfi interrogantes potcrimus falfa ratione vti : nifi fciuerit qui refpondet,quotupliciter dicatur.verum hoc non in omnibus femper eft poffibile: fed quâdo fuerint eorum quæ multipliciter dicunturquædamfânè vcra,quædam autem falfa.Cæterum non eft proprius hie modus diale' dices, quapropter omnino fugieda à dialcdicis tab's ad nomen difputatiomifi quis aliter non poftitde propofi' to difterere.

SSS^wiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus anteponeda e^e utilitate,noflrd défendittêpefds,

vtiiitas. cogruum fuerit, ut quatuor infrumentoru emolumentum amp;nbsp;prouen tus dmpliffimus omnium oculis proponatur.vtilitds fùmendarü pro-pofaionum fupprimstur, quod tria dlia infrumentd huic inferuidnt: fimul q) ddeb pertritu eft negotium propo/itionüinueßigandarü ufum afferre difcep tat iambus,ut non opus fit aperire.^am qui fieri potefl) ut affurgat difputatio aliqua, firuatur fyllogifmus, abiedis propofi-tionibus: quit partes fint amp;nbsp;materia ex quibus uigorë gy uim necef-fariarn difputatio affumit^quare ad ficumdum inftrumentü tranfeu^ Muitipiicis dum,nMÏtiplicis diflinaionem . MultipUcis diflinbkt notio in primis ai * “’ nbsp;nbsp;claritatërei cognofondée non mediocriter confert.wagis enirn mtu-

queddue cognofdmus,quod nude confpicitur:at per diftinüionë multiplex apertum amp;nbsp;nudum proponitur.nam manifeftum fit interroga tl problema quod defenditurjCr quo inteUeëiu refpödes pofuerit pro hierna,multiplicideterminato.'Diflinéiio nempe claritatem ajferës plu-rimum iuuat ad confiruendum uel deftruendum quod ponitur. huius fidem præftabitlocupletijfimam antiquaru opinionu obfeuritas :quas audemus dicere exploratas maxime fore,fi fimplid amp;nbsp;proprio intel-leUu proferatur.Verum multiplicitas fignificatorum nudtum obfcuri tatis peperit. De principes opiniones nobis incognitas fecit indifiin-£la horii traditio, infuper difiindio muitipiicis ad fyUogifmos in rent propofitä efferendos urm confert mirabilem.t^ain quicüq; muitipiicis cognitionë nondu acceperit, neqs nota habuerit difiindionê: non facile

legtfiwrfdi/cepfdwdi ratiodnatione in refpondentieon^redietur.Pri-mn enim prudentis conjiidus lex ea effe debet, ut omnibus notum fit modis quod oppugnundu proponitur,amp; qua fit defendentis mes amp;nbsp;uolütas.quare necefdriH fient,ut dialedicus inteUi^t mente refpö-dentis,amp; quod euertedum pramittitur problemaiut decentes rei de~ fruenda admouedt drgumentorü centurids , fophifdru fugidt Idte-brds, nee non eorädem peregrind rdtionü multitudinê fub multiplici amp;nbsp;aquiuoco militdnté: qua difceptdtionê amp;nbsp;pu^d fruit dd nomen, nó dutê(,quod diunt) dd rem: ^ drguens dd dliud nomine multiplici ft gnifcdtii,amp;ad dliud mentem ferdt refpondens.yerum fi multiplicis determinetur fignificdtio,dtc^ prafcribdtur nomen d refpodente pro quoddm fignifcato, dd quod dduertens cöcedit problemd amp;nbsp;tuetur: diferens dutê dd dliud q determindtum fuerdt,fds interrogdtiones declinduerit,pldn'e ridiculus uidebitur. Tertium prafidiüquod mini- Ne decipia# frdt multiplicis co^itio ef,ne fdlfi rdtione decipidmur. ndm qui co- *quot;quot;• ^ouit quot modis propofitü dicdtur, interrogdtibus non ddbit dliud in diuerfdm fi^nifcdtionem deflexum: ut qui poneret diuitids efe bo num,feiens nomen boniefe multiplex,dd uirtuté amp;nbsp;potentid, z^ di-uit'ids,non ddbit (umenti, bonum bonos fdcit,diuitia dute non fdciumt bonos:^ interrogans non fùmdt nomen in ed fignifcatione,qud utere tur refpondens amp;nbsp;problemd defendens. y er urn fi qudndo fds effet, dd decipiendum amp;fdlfd rdtione utendum notum multiplex coducit. ut qui trdnffert propofitione dliquo fignifcdto uerdm amp;nbsp;concevant dd dliud,in quo fdlfd mdnifejldtur: ut qui dicit, omne quod mouetur locu mutdre : fdtim fibiumgdt interrogas de dlterdto quod mouetur, nó tdmen locum HMtdt. qudre qui défendit propoftionê nutltiplicem, non uidebitur reddr^utione efu^ere:maxime, ubi ob multiplex noms propofitio amp;nbsp;uerd amp;nbsp;f^^lf cöfitui potef. süt dutê quadd propofi-tiones qua nomeinterceperut multiplex:qua tdmê nó poffunt rdtione multiplicis amp;nbsp;»era amp;nbsp;fdlfa numerdri.ut ba,Cdto fuit Komdnus, /ddx fuit Gracus.ndm amp;nbsp;fimiles pro neutrd pdrte menddees uiden-tur.fi tdmê diceretur, Cdto f interfecit,pro Xticenfi uere enwntidre tur,pro Cenforio fdlfi. ld tdmen non pratermittendum uenit, multi- vfus multi» plex dd diffierendum didleSiicê pdrum conferre interro^dnti: fed ma '^''*’ xime refpondenti,ut fraudes amp;nbsp;impofurds euitare udledt. non enim efinterrogdtis didledici cótexere rdtiones d multiplici:uerum id om ne munus contribuêdum efl (óphifiaicuius finis eftdppdrêter reddr-^uere.de quo dbüddntius in elenchis fiphificis. qudre uitabit tanqua

hydrant dialeüicus à multij^Uce deduÜas drgumentationes,amp;^d no^ men rationesmifi aliter non detur,ob refpondétis moro/ïtatë,ad rent fropofitam acce[fus.üam fèepe refpondentes dedignatur congredien ti mentent aperire . quare dijputatione faéla in partem alteram, co-gumtur pofitionis refiluere propriam naturam. aaSienus de nmlti-plicis triplici ufu.

Differentiarum autem inuentio vtilis ad fyllogifmos de eodem amp;nbsp;diuerfo,8c ad cognofcendum quid dt vnü' quodquc.Quód igiturad fyllogifmosde eodem Sediuer fo vtilis,manifeftum. inuenientes enim difFerétiam pro' pofitorum quamlibet,demonftrabimus quód non idem. Verùm ad cognofcendum quideft:quoniam propriam fubftantix vniulcuiufque rationem ipfis,quæ circa vnü-quodeç funt,proprijs dilïerentijs fèparare confucuimus. ferétom^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nmentione differentiarü utilitatem non contemnendam confe-

Jnuentione. quitur dialeHicus:^ de eodem amp;nbsp;diuerfo (quorum tamé crebra effe debet difputatio)difceptare ncqueat, ni/t differentiarum manifeftant conceperit notione. infuper deftituetur omniu maximo beneßeio, qui differentias ignorauerit. nam definitione amp;nbsp;teniufeuiußq; fubflantii^ inteUi^ntia defrandabitur:qubd definitie ^nere gy differêtia dffuT' gat.Sed de harum ufu retro abumde diximus.

Similis autem contemplatio eft vtilis, Stad indufti' nas rationes,8lt; ad fyllogifmos exfuppofitionc,Sc ad det finitionum afllgnationé. Ad induftiuasigitur rationes: quia circa fingula in fimilibus induólione,vniuerialc exê ftimamus inducere Nam non facile inducantnon icié' tes fimilia.Vcrùm ad fyllogifmos ex fuppofitione:quO' niam probabile cft,vt in vno fimilium habet, fie amp;nbsp;in re^ liquis.quare ad quodcunque illorumabunde poterimus differere: profitebimur,vt in his habet, fie St in propofi' to habere.Demonftrantesautemillud,amp;propofitum eX fuppofitione demonftrabimus.Na fupponëtes vt in his habet,fie Sc in propofiro habere,demonftrationem facie' mus. Ad definitionum autem aifignationem: quoniam potentes confpicere quid in vnoquoque idem,nondubi tabimus ad quidoporteat genus, definiétes propofitum

ponerc. Nam comuniu quod maxime in co q» quid præ-dicatur,genus erit.Similiter autem amp;nbsp;in multum diftan tibus vtilis ad definicioncs fimilis contemplatio.vt quod idem tranquillitas in mari, Sc fercnicas in acre, nam v* trunque quies.SC quod punftus in linea,Sc vnitas in numéro.nam vtrunq; principium.quarccomune in omnibus genus affignantes arbicrabimur non cxtraneè defi-nire.Ferè autem SC definientcs fic confueuerunc affigna re. Nam Sc vnitatcm principium numcri dicunt ede, Sc punaum principium lincx. manifeftum igitur,quod ad commune amborum,genus coUocant.Inftrumenta igi-tur per quæ fyllogifmi,hxc funt. Loci verb ad quos funt vtilia dicta, ij fint.

Similii contepUtio Ktilw dd iMdKdioMejjdd fyUogifmos ex [uÇÇoft~ A^g*^^' tioney^- adiejinitiones.vrimo ddinduHiones conferre nemo no no- àVquot; ““ uif.qui per nmltorum particuldrium fimilitudinem in wniuerfdli, umi *ƒƒ“^‘'’ uerjdle condudi intelli^it indudiue. Secumdo dd fyllogifmos ex fùÿ- Adfyiiogif« foßtione, qui dicûtur ex confenÇu, ^^ utriuÇqi conueniitid dr^uentis Cr reß^ondentisyno pdrum iuudt. quid propter ßmilitudine quorüdä ddinnicem,quod in umo monßrdtü putdturyin reliquis ßmilious idem ^rohdtum iri uult.ut quidop^oßtdßmilitudine mutudm hdbentyquod in umo demonßrdturyin cateris idem uolumus ßeri. ut qui côtenderit èmnid of^i^oßtd eidem no cotiuenirey çr^eÇuffpondt propter ßmilitudi nem inter of^oßtd omnid,quod in wno mößrdbituryiüud idem in œ-teris ßißcifi-^t rdtionem deducat dd contrdrid:lt;p impoffibile ßt con-trnrid eitßm comenireyquonid deßruüt ßeinuice: omniii tdndë oppo-ßtorü in eode dowiciliw no bdberi coUiget.nö ÿ fdÆs ßtßdes dd om-nid o^poßtdyßd quid dd wnu of^oßtorü:quum hypotbcß iUd,quod in umo ßmiliü monßrdbituryin reliquis ddmittdtur ßmilibusJiemum dd Ad défini« deßnitionei inßduradds udlet ßmiliü co^nitio.î^dm deßnitio conßdre tiones. nö ^oteßyniß ^nere amp;nbsp;dißeretqs dß'urgdf.dtqui^enus ßmiliü inue-tione cö^drdtur. Votetes enim in dißerentibus dbinuice ßnnle uendri Cr cömwne quiddd omnibus, ip/oru ßmiliü ^mts dcci^ere poterimus.

i na id quod cömwne dliquibus inquid çradicatur mdximeyid ^nuseß. q^^^^jj ^^ 1 «t ßntj^drticuldridqult;iedddyiimdlidyhomo,equusydßnusycdnisybosy cd uenuo.

» prd,cer«M5,[epWi, CZ cæterd huiußnodi: quorü ßmilitudine ddmiicë ^_ ß dnimo uolutemusycöqciemus deniqs iüd effe corj^ordy omnibus nni-

ma e[fe cömunë,coloré,in loco agitari, fènfu pradita:lt;juibui diligeter inffeäis perpendemus quid fit id commu/ne omnibus in quid maxime frædioitiuü:^ illud tenendum ueniet fro ^nere. Nam duo tantum habetur in quid fradicatiua,genus,amp;(fecies.at maxime in quid fr^e dicatiuuefl ßlü ^nus.qubd deflurimis omniu pr^dicetur.differetia opinione inducere potefl in quid pradicadhut quibufda uffum efl:ue-rum etiäß illud pratermferinMs,n5 tarnen maxime in quid différé-tia dicetur pr^edicarnquod moffrabimus in quarto Topicorum. Nam magis in quale quid, q in quid dicitur pr^dicari. quare amp;nbsp;fpecié gX differentia à genereßparabitifnaxime in quid pr^ediattiuH-'Et heec de inuétione generis,in paru dißantibus. Nô tarnen diuerfa inquißtionis natto*^'^* ^^^^ ‘^ plurimu diffraéiis, quorü amp;nbsp;habitudo ßmilium non toto orbe exulauerit,ad genus confequédum properabimus:nec non deßnitioni muntende inftabimus . Na id comume omnibus pro genere fumemust cui adiumgetes quodda wiicuiq; eorü propriü nöab omni deßnitionis artißdo arbitrabimur difceffiffe.ut quonia ßmilitudine habent fecum-du analogia tranquiditas in mari, amp;nbsp;ferenitas in aere:utrumqi enim comume habet f ^nere,quieté:cui affignates fpria umicuiq^deßnitio nis cofequenMr formulam:ut ft tranquillitas,quies in mari: f renias, quies in aere deßniatur.similiter quonia prindpiü inuenitur cömunë g^ püdo g^ umitati,tanq deßnitio,defignatur püdi, prindpiü linea: gr unitads,principal numeri.quare notio fimilitudinis ad deßnitiöes propagddas non paru conducet.His igitur qua pranutnirent ad dif-frendi artißdü ßrmam uiam traditis,Jûperefl locorü rationes depro mere,ufum fitbijcere: quibus inflrumenta hac inferuiant,forma epi-cherematü euocentur multiplices : de quibus agendum copiofe eritin fequentibus.abeat primus liber Topicorum pralibandis ad ufum dif-ferendi contentus oportet.

il Vntautcmproblcmatum,quxdani fane vniucrfalia,quædam verô par-ticularia.Vniucrfaliaquidem, vc q» i omnis voluptasbonû,Scquôd nul-' la voluptasbonû. Parcicularia au* ^^^û^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ eftaliqua voluptas bonû,

f^a putduimu! maxime neceUaria ad locorum affignationemjad di{[erëdi uCumipronoIlrain^nioliinfirmitdte fu^eriorelibro prode-re omnibus modis ftuduimus:uel eoipfo nomine qubd illis negledisad tradendorum confèquutionem «cl fiullus,uelnon fadlis ßtdditus.ye rùm hoc ßeumdo locorum mdgndm multitudinem,fundorum fertilem copiam dd d'uledici ufum,necnon uitlt;!e amp;nbsp;nominis rdtionem fouen-ddm apprime utilem, referemus in accidentai problematd. qudre amp;nbsp;uanum non uidebitur repetitu loci ueriloquium,quod dgamus de lods conflituendis-.e quibus drgumentd in problematd eruantur. Sit i^itur locus,prindpium epicherematis. ^picheremd dutem ßyUo^ifnMS did- Rgpjt(n„ ledicus.seu locus ßt prindpium a quo accipimus circa miumquodq; definitioUa argumentum.ut qui uelit probare bonü elle utile,qubd malum ßt in- ‘‘* utile,argumentum e loco a contraries amp;nbsp;ratio trahitur. ß contraria, inférât cötrariumtamp;reliquü reliquum.similiter ß qu^ratur, utrum album ßt difgregutiuum uifus an non ? quia nigrum ßt congre^ti-uum monflrdmus,d contrario rationefluente.ex eodem loco uolupta-tem bonum indicamus argumenta corro^to, qubd trißitia ßt malum, inomnibus illis comumisqueedamnota perfpicitur,per quam in umii-quodqi differimus.eodem modo de alijs lom dieëdum erit.Primam au tem locorum aßignationem problemata acddentis ßrtiutur:quid ac-cides fupra caetera preedicata communioré exifendi modum habeat. TAodus enim quo accidens ineß,ßmpliciß'imus amp;nbsp;communiffimus eß: aliorum uero compoßtior.nam ad defnitionem monßrandam,nö fuf-ficit oßendere alicui ineffe:fed amp;nbsp;quid eßßgnißcet,ßt propria,ßu co uertibilis.accidens autem nihil deßderat prorfus prater quarn qubd

alteri inpt.U4m id omne quod /ôlùnt alicui inejl, decides efl r c^ierd fradiedtd prlt;xter id quad dlicui infint,dliud uolut, neqi diutius per^ mdnere pojflent'Non enim jatidntumiflfuis omnibus adflnt pr^fen~ tid-nam de fuis umuerfdliter prædicdntur.dccidens pdruo efl contett-turn, ndm quod infit dlicui fibi plurimum pldcet : nec non demirdtur. Cigare quum ineffe omnibus congrudt prædiedtis ^ flt commune,if dccidentis pnediedndi modus fit flmplicior, bono iure praponendum fuit.Ndm loeis quibus problemd dccidentis deflruitur,iuudmur dd de-flrudionem aborum problemdtum. ndm neqs genus, neque terminus, neq; proprium confiflunt,nifi infint fuis.qudre deflruHo ineffe,cdte‘ rd deflrui neceffitds cogit.Verum^neris interitus nulla accidenti af-ordopradi fert idUurdm: neque proprij, neque definitions interemptio deflruit aiMw°^’ beeidens.qudre omnium primum ordinem pojfedit decidens: quod fibi filum retinuit, inejfe alteri. eddem ratione ^nus occupabit fleun-dum fiibflllium, tertium dutem proprium, poflremum definitio-.quie omnia compofittfl':md,quæ dmpleUdtur fere omnid qute c^eteris con-tribuuntur. nam quod accidenti munere particulari donabatur, ut uis alicui cdueniendi,ipfa definitio quafi precario ea ab accidente nut tuaturiquäa genere amp;nbsp;differentia magnam partem fuæ eöftitutio-nis näcifei nemo ibit inficias:quæ illis ajfurgat.d proprio ferme quit-quid erat dignitatis interœpit. quare trium pradicatorum beneficie conflare amp;nbsp;componiuidetur.tieque ualebit ratio,qua proponetur de ^iSp^o ^^‘^^^^ fuperius conftituto:qui huic prapoflerus eft.na omnibus pra-ponebdtur terminus:quem proxime fequebatur proprium: amp;hoc^ nus:poflremo loco fèdebataccidens.an naturam definitione retro prd Quatbona, dicatorum ferutabamur: nunc uero differendi ufum ? Sicut enim re-fut rancra- ^^^ imperfeHiorum nec non abieéliorü ingeritur ultronea traHandi occafio,perfe£liorum autem rara opportunitas amp;difficilis:sic acci-dentis natura uilioris amp;nbsp;magis peregrina, uaga, ^ currentis di malta eftfrequens ufus:definitions uero g^ praflantiffima fübflan-virtud^'^o« ^^^ laboriofiffimus eft.qua, ut uirtus,in quadam mediocritate confi-xima. P fiere uult.nam inter plus g^ minus aquum medium refidet.atqui de-finitionem aquam nomini effe oportet,neque abundantem,neque de-ficiëtem.Depromendi igitur ueniumt in primis locorum accidentis cÖ-fiitutiones,feu quibus in problemata dccidentis congredi licedtine te-merario quodam impetu, nuUd lege, nuUd cognitions fcintilla cer-tdmen inflituatur. Verum quoniam materia habetur, g^ differett-di copia ex locorum abunde fiippeditantium defignatione, in primb

traiendum eHAn quid dijferere ßt opertef^retiû.nemo profeüo^ro-^ be ß^na conferet in rem injinitam,udriam amp;nbsp;incognitdm.Prmu itd-que oportet cum, qui adoriatur cerumen, tenere in quid certum amp;nbsp;fixum d^ere tentet. amp;qui p:opum dj^equi dÇpiret, omne in quod d- ^^^* git amp;nbsp;certdre debet, intelli^dt e(fe problemd uel foßtionem, conue-gt;iiet.quorum diuißonem in duo fdeimus. ndm quid effet amp;nbsp;problemd amp;nbsp;^oßtio retro meminimus.qudre d diuißone problemdtH rem d^re di opfortunii uißum eß:qud problemdtum decldrdtur diferimen.Pro- Diu)no^« Igt;legt;«4tü itdque alid wniuerßilid, dïid pdrticuldrid. qud diuißone om~ ^'6“’*‘“'quot;» ?ö4 probïemdtumgenerd coercéturÇqueddmodum umiuerßili,amp;‘ j^dr-ticubtri nomine res i^fx'jamp;decidetis problemdtd,amp;^neris,^ pro-frffe^ definitionis. C^terum ß frofiusrem introj^icidmus, utriuß-que ordinis hdbebuntur dccidentis froblemdtd: amp;nbsp;qult;eddm ttmiuer-ßbd,^ quaddm pdrticuldrid^amp;conuenientior fuerit illd diuißo dc~ cidentibus,qudm c^eteris fr^ediedtir-quibus uel omni, uel nuUi conue-nireneceffefuerit.qudre mdgis bis umiuerßtlid côtinentur ^blemdtd. dccidenti uterqi modus amp;nbsp;wniuerfdlis amp;nbsp;fdrticuldris congruit,tdm dffirmdtiuus,qudm negdtiuus.umiuerßtlis dutë, qubd omnis uoluptds eß bonum, dffirmdtiuus : amp;nbsp;qubd tutlld uoluptds eß bonum, ne^ti-uus . Vdrticuldris uero dffirmdtiuus , qubd qu^eddm uoluptds eß bo^ wü: negdtiuus qubd quxddm uoluçtds non eß bonum, quæ omnid dc~ adentis ßwnt çroblemdtd.si tdmen quis uelit conßmilid ducere exem~ fU 4 reliquis prlt;^dicdtis,non follicite relu£ldbimur,qubd ide ßgniß-tionem uocis,nos rem, O“ ndturdm conßderemus.obijcietßdtim non oweaio» effe problemdtdqucecunqi in diuißonis fidem regerütur exë^ld: qubd utrdqi cötrddi£lionis in interrogdtioneno efferdtur pdrs.A.n de pro- RefponCo* blemdte determindto,amp;deßmto,ßu poßtione, cuius pdrs diterd po-nitur defendendd,intelligdnturl N4ra quemddmodum propoßtio did-leüicdinterrogdnti interrogdtio dlterius pdrtis contrddiSlionis, rd-tiocindnti ueroj^y differenti fumptio eß probdbilis:ßc problemd dn-te dißputdtionem udgum conßßit : amp;nbsp;utrdnque contrddiblionis pdr-tem dmple£iitur: uerum illius poßtd deßenßone, no dmplius interro-^tio utriuÇqi,fed dlterius defenßo, dlterius reprobdtio eß.qudre re ipfd idem poffumteffe propoßtio didle£iica,ßmptio, propoßtio, con-clußo, amp;nbsp;problemd, Q^ defenßo . L4te tdmen rdtionibus hlt;ec omnid db inuicem difpefcuntur : ut mdnifeßum eß cuiuis intedigenti pro-prids ßngulorum defnitiones.

AMT o. DEMOCH. HTPOMNEMA vniuerßlia, 8cconftruétiua, amp;nbsp;dcftruftiua. nam demon* ftrantes quod omni incft:amp; quôd alicui ineft demonftra-tes erimus.Similiterautem amp;fi quôd nulliineft demon-ftramus:amp; quôd nö omni ineft demóftra tes erimus.Pri* mü igitur devniuerfalibus deftrudiuis dicendu : amp;quia communia funttaliaad vniuerfaliajamp;ad particularia;S£ quiamagis pofitiones afferuntipfius inefle: quam non. diflerentes vero deftruant.

Cum autem utrifqi amp;nbsp;u^iuer/alibus amp;nbsp;particularihus uniuerfdliti problentM cómunid /int,ßue affirmatiua, ßue negatiua conßiterint, ^w***’ 'quot; ^'^^ ^^^^ Md^opere Idborandii circa locorunt inuentionè adeuerßone ^iuerfaiu uel compoßtione problematum particularium omnium propria:qubd »gendum, ^^^^ ^^^^ proprij fumt umiuerfalibus probkmatibus conflruendis, fumt couenientes amp;nbsp;particularibus:^ qui iuuant ad deflruélionéumiuer-ftlis,etid üquot; particularis. quare qui ad umiuer/alia ßue affirmatiua ß ue negatiua loei conferüt amp;nbsp;rationes,ij dem ad particularia conßmi-lis figura problemata conducet.tiä quo argumento omnem hominem refpirare oflendimus,amp; omni ßbieHo pradicatü inejße:amp;^ode aU-cui c5monflramus.ad hüc modü,omne anmal habens pulmonë refpi-rat,at omnis homo habet pulmonë, igitur omnis homo refpirat. gy- 'a generis loco argumétum ducitur: nö tarnen contra.Non enim oportet quod particulars^ umi ineßt^^ omni ineffe.Similiter negatiuû uni-uerfaleproblemacomune eß amp;nbsp;negatiuo timiuerfali,amp;ipß particuld ri ne^tiuo'.qubd utrüqi inferat.quare qui eóprobauerit pr^edicatum nulli cöpeterc:amp;nô omni ineffe mößrauit,ßu alicui non.ut qui nullam uoluptatë oßendit effe bonü:amp;aliqua non effe bonum,conclußt: eo quôd omne bonum bonos facit,nulla uoluptas bonos facit,uoluptas itaqi nuUa efl bonû.loco ab effetiis mößratur utrunq;. üeq; uis diffe-rendi retro aüaßrmametum cößeqsKtur. NÔ itaq^ erit agendû de ont nibus in omnia problemata locis proprio ßngulorum traüatu conßru éliuis amp;nbsp;deßru£liuis: fed de locis ad problemata umiuerfaUa: quibus amp;nbsp;particularia continebuntur.quoniam uana ^ otiofa in problemata particularia particularis quidam traditio fugiUaretur.ipfi tarnen in uniuerfalia^blemata traditio locorü nÖ cequaliter omnibus accömo dabitunquod quidam ßnt affirmatiua,qunedä ne^tiua Hmiuerfalia: quibus nö omnes loci ob diuerfam inter ß natura quadrabunt. quare prtecepta^ loci conflituentur,quibus potiffimum umiuerfale negati-

«ü condudere contingit:quoniâ iüi ma^s utiles flint difjereti, qui co- Rätionescs natur pro uiribus demoliri quod a refpondéte fùfdpitur defendendû. ueramp;iVn» at refpondés ma^s affirmatiua ponit amp;nbsp;ßflinet problemta,pue uni- ^Ï^^’ uerfdlid,ftue particuUrid,^ negdtiua.'Deftruélioni igitur dptiffimi e- tur. ruoit loei quibus uoiiuerfdle negatiuü colli^re efl poffibile.ndm eo con duß (^ pdrticuldre amp;nbsp;uoiiuerfdle affirmdtiuum oppofit^qiialiatis interimituriquorü dlterius refpondens fuit intrepidus defenßr.Con-firudum quidem d refpondente contendit diffipare difputdns. quare negatione imiuerfali utriqj dffirnidtioni ßfeepta oppofita, quaffdbit pofitionetn. ndm uoiiuerfdlis negdtio, u^iuerfdli d^irmdtioni ßu po-fitioni,nec nö pdrticuldri djfert corruptionew.qudrü affertores fuoit ftudioß refpondentes. ydlis nimirum eß difceptandi lex,ut proprium fit differentis dßirmdtione negitionem uinœreiç^ contrd,n'egatione djfirinationem.dt quid frequentius defenduntur pofitiones djfirmdti-ua 4 negatiu^e^trddendd ueniumt præœpta, quibus infirmdbit collu-âater quoddffirmdtiue defenditur. corrupumtur fine fumditus affir mationes umiuerfdlibus negationibus. quare quibus locis conßqui de-cedt umiuerfiles negationes,amp;de defirudiuis loas agendü plurimü.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f bigueineft,

nuncupationem.Nam partim amp;. non vniucrlaliter in lo* retiqua fini liscontingitaccidétibus.A proprio etenim,8c termino, ’“^‘ amp;nbsp;genere, neceflariu eft cóuerti. vt fi ineft alicui animal greftibilc bipes effexonuertenti verum erft diccre,quód animal greftibilebipes eft. Similiter auté amp;nbsp;à genere. na fianimal efte alicui infit,animal eft.eadem auté amp;nbsp;in proprio. Nam fi infit alicui grammatices fufeeptiuum effe: grammatices fufeeptiuum eritNihil enim horü contin-git fecundum quid ineffe , vel non ineffe: fed fimplicitcr vel ineife,vel non ineffe.At in accidentibus nihil prohiber fecundum quid ineffe.vt albedinem, vel iuftitia. quarc non fufficit monftrare quód ineft albedo, vel iuftitia, ad monftrandum quód albus,veliuftus eft. Habet nâcp dubitationé-.quoniâ fecundum quid albus,vel iuftus eft. quare non eft neceffarium in accidentibus conuerti.

Differentiam non oportebit negligat amp;nbsp;ndturam problemdtum a quatuor prlt;xdùatis, qui prompts in quodcumque problema difierere

Sftquot;na»|. contenderit:quod nó idem enumtundi modus in omnibus recipiendus dicatorum. ueniat.näm in accidente non eft fecura conuerfte enumtiationis ratio: quam amen cetera pr^ediaa ufquead aras,quod aiunt, fidelem de^ fendumt. Vifticilius profeHo apparebit ab accidente coimertere pro~ friam numcupationem,qudm a cceteris prædicatis-.qubdaccidens ftb-iodo amp;nbsp;in furte amp;nbsp;wniuer/aliter inefte poteft. catera uero fr^di-caa ftlum umiuer/aliter infunt ftibieilis.Virum adhuius plana intel-ligentia id noa infigni uenit illuftrandum,Cöuerftonem non e[fe ac-cipiendam ilia qua utimur fi^ifiatione in ip ft ftatim primi Priorum exordio,pro cöuerfione propofitionû in fubieâa O' pradicaa.Veri Sim n'mê ^°^‘*^^fi°nem name ftcuoidum nomen inteUi^mus: quando quod po-conuerti, ftremo in obliquo enuntiabatur, cui alteru primo di^um ine[fie enun-tiabatur, id primum reftlutione amp;nbsp;loeutione efficitur : O' quod pri-mum fuerat,poftrenuim efficitur. utqui dicit animal ineffe hominien earn propria nominatione conuertet, ft reddiderit elocutionë qua dieet,homo eft animal.O' qui dicit,animal rationale ineft homini:in hanc refierat,homo eft animal rationale.in quibus notum eft initium primlt;e propofitionis à pradiato ftimi, O' défitffe in fûbieélum.ïn fiecumda uero enuntiatione couerfius eft modus:cum quod à ftbieclo inceperit, in pradiatum ternunetur. quare conuerfio dicatur:quando a predicate prinutm inchoatur,pbft uero a fubieHo, terminis quidem con-uenientibus O' muatisftcwidum a fus O' uerba.in hanc noftra ftn-tentiam proxime acceffit ille ftngularis philofiophie illuftratDr,qui có uerfionem interpreatur cóntuationem uerbi ineffie in uerbumeffie. difficile iaque fuerit ab accidente proprium nominationem conuerti: quoniam ft albedo alicui ineffe dicatur,non eft neceffe illud fübieëlunt effe album.it in ftlis accidentibus difficilis habetur proprie O' uere nuncupationis conuerfio, qua dicitur predicatum fùbieHo ineffe, in iUam que fitbieHum effe predicatum defignat.quoniam ftli acciden-ti conuenire uel non conuenire fiibiedo fteuotdurn quid, O' particu-lariter, O'^on fiimpliciter proprium eft. Genus enhn, proprium,amp; terminus fibieóio ineffe fimpüciter confpidütur O' umiuer/aliter,uel nó ineffe:quare in his admodu tua eft proprie denominationis con-uerfio.ut'a definitione fiet nominationis cÓuerfio,ab ifta qua dicitur, animal greffibile bipes ineft homini,in hanc,homo eft animal greffibilt bipes.similiter a genere fiet hec conuerfio huius,animal ineft homing in hanc,homo eft animal, neqi diffimili rationefiet d proprio conuerfio uera .ut fi di(atur,grammatices fü/ceptiuum ineft hominifta banc

ft,homo efi fufeeftiuus grammatices. iadem uis retinebitur conuer-tendee nomimitionis in negatiuis eorundem.na fi animal non infit la-fidi,neqi l^fis efl animal, ^^ in duohus reliquis, proprio,amp; termina. Kihil enim eorum trium eötingit ine fie, uel non me fie ßeumdum quid: fid fimpheiter influmt, uel non inflwnt fibieilis. Yerum in accidenti- Aeddes du bus nihil uetat ficumdum quid proedimtum ßhieüo me fie, uelnon in- uftS«.* efie.wnde coflat qgt; a cateris lon^ diuerfa ofiendatur accidetis natu-»■d.N0 enim oportet, fi albedo athiopiinfit,eethiopem efie album fim-pliciter.nec oportet,fi albus no diattur tethiops,albedinem non me fie. quoniam æthiops albedinem habet, qui tarne non efl albus.quare inter difierendum non ualebit ratio in accidente ad conflru(iionem,uel de-firuElionem,qute ad propriam nomina tionëcöuertetur,fiutran fiere-turtep accidens ine fie, amp;nbsp;no ine fie ficumdum parte pofiit.quare diligenter fludebit dialeüicus prompta habere fimper iüam accidétis na tura a C‘eteris diuerfam, ne turpiter in ignauia firdes delabatur.m tribus enim reliquis priedicatis,qult;e fimpliciter injumt, uel no infumt, ratio fimper flrma conflituetur,fiue conflruÜiuafiiue deflruüiua fit ad propriam nominationem deduÜa. ynde ex didis notare congruet in primis perfpidenda efie problemata,utru particularia, an umiuer filiacomponantur:dein an cogt;Mertatur nominatio,an non:poflremû, utrum ah accidente fit problema nam citmnon fit ^gt;Ms,neque termi-nus, neque proprium, uel his annexum quad pnedicatur,accidens e-rit.Tria enim fiperiora conaerturntur utroq; modo:qui tarnen mon- ^J^’JjjJjJJ flrauit qubd non coiiuertitur,nondü perflpicuüeflaccidens iüi nom- * efie:neq; deflruitur.tia cui conuenit me fie ficumdû partez ßeumdii quid, légitima amp;nbsp;ficura ratione non uenit inferendum,fimpliciter er umiuerßliter inefie.ut non erit hæc ratio proba,Socrati inefl iuflitia, igitur Socrates efliuflus,quod iuflitia Socratiinfit flecurndü parte ra-tionalem.nam primo anima rationales iufla dicitur er proprie , dein anima, poflremo Socrates ratione prioris partis dicitur iuflus.ficut ^ethiops ficûdit parte albus, diceretur albus.id enim fimpliciter ernâ propriedicitur.tionnumq tamëualetah accidëtecouerfio:quddo fib-ieüo accidés umiuerfaliter adhibetur.utnigredo coruo me fl,igitur cor uus efl niger.uerü ah accidente eäuerfionis modus paru fldei amp;nbsp;ficu-Titatis côtinet:quare in tali argute efl conflpiciendü.tieq} uelimus per nominationem inteUig denominatiua, de quihus m principio catego-riarü,quod quidam ßmniafie potuerumt.quod A.rifloteles dixit,!^ mu •W f^H uK^ÔKis putauimusadmodum iuflë interpretandum efie,par

tim,^ non Mtiuerfäliter.Alij uero,aliijuo modo dicut. in cateris hu' ins quibus uides nos commuta/fe praeter ordinem uulgarium,obßrua uimus magna fide gracum codicem.

Determinate autem oportet amp;nbsp;pcccata,qux in pro* bicmatibus fnnt:quoniam funt duo,vel in eo quod men tiuntur,vel in eo quöd tranfgrediuntur pofitam locutio* nem. Nam amp;nbsp;qui mentiuntur, Sc qui quod non inert,ali-cui inerte dicût,peccant.Etqui extranets nominibus res appellant,vt plaranum hominem,tranfgrediuntur port* tarn nominationem.

Ueque id tadtuanitate pratereumdum efl, cuius cognitio a multis erroribus potefl nos eximere. Verum problemata accidentis labecU‘ lis quibufdam confipurcantur,quibus inficietur facile earum ignarus. Ab qs igitur ut comodius fugere poffit quiuis refpondentiii,Qrdijfe-rens habeat pr^eflns argumentum quo aijfipet pofitionë,ob labeculas quibus firdefeit, qute fint O' •Jifot} aperiendii nUcefl.tiota enim fin-gula debent effe interroganti: quibus locos amp;nbsp;argumenta preefcribat in pernidem amp;nbsp;problematü deflru£lionem:qui ad deflruendum pro-blema omnes conatus intendat,quü inteUexerit,quibus modis amp;nbsp;q^ot euertere contingat problema ; quorum fit aliquod monflrauerit,uicijfe gloriabitur. Duos igitur expheamus peccati modos maxime comunes, uel quia falfiim efl problema quod defenditur, uel problemate utitur conflato nomnibus parum proprijsdocutionémqi confueta tranfgre-ditur.ut qui lineam ex pumdis componi,corpora ex /uperfidebus défendit,motum fieri per uacuum,caelum titubare motu exiflente, nullit motum exiflere:amp;quacumq; huius fintinlt;e ran) ptopotrexpu^ mon-ftra puUularumt ab omni naturali partu longe aliéna : quorum capita ffnerofi amputabit Hercule uirilior, amp;nbsp;omnibus armatus fortijfimis locorum muniment is.To to calo errare infiiper dicuntur, qui fitfliné-tes problemata res appellant nominibus extraneis,O' utumtur pere-grinis,Gothids, amp;nbsp;vandalicis. quemadmodum qui platanu hominem uocat, uelarborem hominem, uti Platonis fententia receptum efl, ut homo dicatur arbor euerfia.nam id etfii uerum fit,tamen qubd alienis O' nimium remotis nominibus utatur,tali fignificatione, non erit au-diendus neq; probandus: qui compofitè nomina non adaptauit. quare nöputarem ab/ürdum,neq; d uero ualde fliundum, fit nomine platani arborem fitbinteUigamus. Nam fiape contingit fipedem infiri pro ge-

Mere,Cr contra./tc exempla alluderemus ad Platonb opinionem.Neq} tnmen nas fugit quad dicitur à doélijfimo fabra, qui nomme plaani debaitum uult mteUi^i, cuius pntentiam neq; probare,neq; improba-re eß noflri inflituti, tu fequere quod finius iudicaueris : /ätisfuerit tibißmper quad utrouis modo dicatur,uioldtur locutio recepta.

Vnus quidem locus eft infpiccrc, fi quod fccundum aliûquendâ modum incft,tanq accidens afiignauit.Pcc* catur auté maxime hoc circa genera. vt fi quis albo dicat accidcre colorcm eße.non enim accidit albo colorê cire:fed genus ipfius color eft-Contingit igitur amp;nbsp;fccun dum nuncupationem determinate cum qui ponit, vt ^ accidit iuftitiç virtutcm efle.Sæpenumero autem Sc cum nódeterminenpernotum eft quod genus tanq accidens affignauit.vt fi quis albedinem colorari dixcrit: vel am-bulationem moueri.nam à nullo genere denomfnatiuc prædicatio de fpecic dicitur, fed omnia vniuoce genera de fpeciebus prædicâtur.Nam Sc nomen Sc rationem ge-ncrum fufeipiunt fpecies.qui itaque coloratum dix it album, nequc tanquam genus aflignauit. quoniam deno-minatiuedixit-nequevt proprium, vclvt definitionem. nam definitio,Sc proprium nulli alccri incft,colorantur auté Sc multa alia: vt lignum,lapis,homo, equus.mani-feftum igitur,quöd tanquam accidens afiignauit.

0^4 potuinws mdufiria præmifîmus qua ad congreffus ineüdos facerefitis dicumtur, nune jüpereß operi inßenMußmul aperiamus athletis pu^am, ätque pu^ilibus ßrenmiis certame». Plurimis enim admomtinuis pdUadij certaminis opus eße munimentis:quibus nó cor pora tantum, ßd amp;nbsp;lingua z^animum munirent. Nu^c qua proxi-ma ßnt pugna diaimus. Congrejfuros itaq} primum hoc praceptum obßruare oportet,ne temereß pugna dißerimini opponant, ßd prius conquirant innumeras argumentorum copias, quihus cumulatißime donati in rem oppugnanda opus exerceant-y tji defendatur aliquid in eße ßbieäo tanquam dccidens,quod tarnen non fit accidens,in pri-mis confiderare iuuabit,quis nam fit iüe modus,quo dicatur uere ßb-ie£lo conuenire illud quod pradicatur:qucd fi tert7utuis,uel proprUiß ud^nus comperiatur id quod accidens defenditur, euertendum erit

A-NTO» niMOCH. HYPOMNEMA frobleniiiloco à di/linüione pmdicatoru. idem enim netjuiteffe de' cidês alicui,amp; eiufdi^nus,uel proprium,uel definitio. quare id quod defenditur alicui effe accidens,ft monflratur uelproprium,uel ^tMh uel definitio illius : euertendum efl iüi accidere. nam in idem redde' re non poffumt tam diuifa abinuicern prlt;edicata. ut qui tueretur ho' mini corpus accidere,uel animal rationale mortale,uel fùfœptiuü di-fcipljnlt;£, deflruet ratio amp;nbsp;argumentum quod oflendit ilia ejje alio-rum prædiaitDrum ab accidente. Maxime autem côtingit generis ab-ufîone peccare in affignandis ab accidente problematibus : quad fepe ab accidente putatur ejfe problema,quod efl d genere.eo qubd maioré iniuerit amicitiam cum accident ^nus quam ter mi nus,uel proprid-loiec enim retro agi uolüt cum fpecietgenus uero amp;nbsp;accidens de plu-ribus,fld nS confpirantibus pradicantur. proinde ipfl maiore ßmib' tudinis prafligio cötingit ut quis fadlius decipiatur,nec nö pro acci' dente ^iMs conflituat. in quod labetur uitium qui aflruit albo cola-remacddere,/èu colorem ejfe ad album accidens.i^am quum color alii oflenditur ^iMs,neceffariü fit ut eiufdem non flt accidcns:ob priie-dicatorum diuerfas poteftates. at diuerfa fumt ^neris gyaccidentii circa idem imperia:quare in eafdem partes traßre nequeumt.Dupli' titer Mté non accidens affignatur pro accidente.Friore,quddo nomett actidentis propofito problemati adiumgitur. ut qui ditit iuflitiæ uir-tutem accidens effemam in tali eloquutione problematis manifefle da-tur intelligi, qgt; uirtus iuflitiee accidens conflituatur : cuius tarnen efl ^nus.ßmiliter qui tradit albo accidere colore, uel homini animal ac-cidere:in bis ßmilibus nomen actidentis infinuatur planijfime. quart amp;nbsp;falßm efl problema tale.Pofleriore modo amp;nbsp;frequentiore,quand9 non adfertur nomen actidentis in problemate cöflituto:fit tarnen ma-nifeflü ßttis,qubd in tali genus ipßm ejfe accidens défendit per pra-dicationem denominatiuam:quiie flli accidenti contribuitur.ut qui défendit albedinem colorari,flu coloratam ejfe,uel ambulationem moue-ri: idem efl prorfus acß diceret,coloratum accidere albedini,^ ant-lulationi ip/tfm moueri: qu^e ^nera fient lUorum.Q^i tarnen fuflinet albedinem colorari,amp; ambulationem moueri,gigt;Ms collocat ejfe acci' dens: ex pr^dicatione denominatiua talibus cöcluja:cum à colore al-ledinis gnere denominatiuè dicatur eoloratum, g^r d motione ambu-lationis gnere denominctur moueri, quare manifeflum euaditgne-ra in aliam nomedaturam migrare,q talibus problematibus pnedint' torum monflretur. aam à nuUo genere denotmnatiue preedicatioaf-

ßr^t de [pecietuerum omnia genera wniuoce prlt;:edicantur,quod nomine amp;nbsp;ratione de fpedebus priedieëtur. A filo accidente quide ac-ceffit priedicatio denominatiua. Q^i igitur dicit album effe colara-tum,ßu albedinem colorari:poflquam coloratura accipit dici denomi-natiue de albedinc,non ut genus affignauit coloratum,ßd utaccidész quum tarnen e^fet ^nus illius. Nee denominatiue ßmi debet pradi-catio colorati ad albedinem, qubd genus fit coloratum albedinis.nam defiexa pro primigenqs,amp; contra,recipimus.color enim non de albe di«e, ßd fbieclo ßbßantiali denominatiue dicitur.tion affignari co-loratum pro termino,uel proprio innote feit: qubd eoloratum pluribus specie dijlinbiis conueniat,ut ligno,homini,equo, amp;nbsp;corporibus ipfis: at proprium, g^ terminus recurrumt cum re: amp;nbsp;nuUialteri, ßd ßli infwnt.quare fi tale problema non fit a proprio, neque termino, neqi a ^nere,quo dicitur,albedo coloratur: qubd denominatiue defenda-tur eoloratum praedicari de albedine:ßpereß ut ab accidente dicatur effe,exdiuifionequatuor prædicatorum.uerîim quiaeoloratum ^nus efialbi,gr eiufdem fint prlt;edicamenti,notum eß qubd accidens aefen-ditur,quodgenus erat:quare euertédum problema.Caterum ad fyn-aram pofierioris partis inßitutionem profuerit intelli^re,idem pr^e- d^p^£‘ dirari pofie denominatiue finud g^ umwoee : buiufmodi fumt omnia «tw» communianon tequiuocaacadentiü.ad inferiora nanque » umiuocam confitut prcedicationemiad fibfantias gy fibieéla,denominatiua.ut eoloratum de albo umiuoce prædicatur, gx genus illius efi,non aliter qudm color albedinis : ad fibfantiam uero, ut hominem,uel equum, denominatiuam cößituit prædicationem, gy iHis fibfiantqs albis ac-eidit,non ut bxcalba fwnt,ßd fibfanti^e. quare albo non accidit co-loratum,ßd rei qu^e alba dicitur.qui tarnen defenderet eoloratum de albo pnedicari denominatiue, ^nus faceret accidens. nam, per defi-nitionem wniuocorum,eoloratum de albo wniuoce pradicatur : quare non eß accidens. nam accidens de eo cui accidit, nunquam wniuoce priedicabitur, ßd filum denominatiue. üeque decet quempiam boe fallt argumenta: beeidens non prlt;edicatur wniuoce, igitur aquiuoce.

Vam triplex eß modus pradicandi: cequiuoce, wniuoce, gy denomi- Tnpiexpdi natiue. Voßremum fills accidentibus concedimus quatenus buiufmo- '“’“imod» di fwnt:primum uoculis multiplidbus: medium, generi, fpeciei, diße-rentite, gy proprio, gy deßnitioni. Q^bd fi operas termini diuifio- obkaio* nem in wniuocii gy- aquiuocum comnuiniter quidem receptam ,qua-

aefponfio. f.g Q^idatn refpondebtwt forfa» diuifionem iUdin antiquorii redole-re reliquidi ^ propt dixerim delirantiu Iómnid:»eqi AriftottUs apo-phte^ntate dignam.Cater urn ne leui ratione uideamur uenerandos il-los patres philoßphia affertores contemnere(quos reuereri fümino' pere obin/i^nem quant nauaruottin bonis illis difdplinis induflriaitf decet)paulo requirenuts altius diuifionis radieë, ex qua probos entd-na^fe furculos indice monflrabinws. omnis enim terminusCfic nanqi uocabant nónwltum a ßntentia kriftotelis recedentes primoPriorü) uelwnius rei eßnota,uelplurium.^ fi quis nota rem infiimalfietieU' dem umiuocum termini uocarumt:fi plures,aquiHocum.qua fignifial-tione fi ufi fint amp;i»tfUe£lu, plena efi perfedaq; diuifio. uerum non eo utitur umiuoco, nel aquiuoco kriftoteles,qui formas pradicadi amp;nbsp;rationes fiquatur,illi uero rerum notas. Vottris forfitan mouere ra-tionem in ea qua diximus,propriü,amp;differentia umwoee amp;nbsp;non denominatie pradicari: quoniam a rifit, riftbilis: amp;nbsp;à ratione, ratio-luXuSo ^quot;^^^^ dicatur. A.n non à rifii rifibile hominis proprium diciturfquod nem. non eo rideat,uel rifics illi infit, rifibile uoottur: quum etiamfi non ridedt,fid totus,ut craffusyxyiXxscç dicatur, tarnen rifibile firnper manet,amp; de homine pradicabitunidem de differentia iudicandunt-Proprium enim amp;nbsp;differêtianon adum, fid aptitudinem natura re-« ferumt.Q^od fi uelis a ri/ù diei rifibile,^ à ratione rationale:id có-cedam propofitü,fèd non effe proprium hominis,neq; differentia de-fendam,fèd accidens:utgrammaticum effe accidens dicitur.sit i^tur ms^didun prims locus à diuifione pradicatorü defirudiuus problematis ab ac-frt^^l^wü ^^^^^^ affignatiteo qubd fit fal/üm.umde trahitur hic fyllogifigt;tus,O-mne quod ^nus efl,uel terminus,uel proprium, nó eft accidens:atqui quod défendis tuo problemate effe accidês,efl ^nus, uel terminus, ud propria n^tur quod ponitur effe accidens,non efi accidens.argumin turn ab hoc loco deduüum efi,quod fyllogifmi medius terminus dici-tur, per diuifionem amp;nbsp;difimäionem pradicatorum conceptus.viultn de ratione fyllogifiica eruenda nuc effent, nifi A.rifioteles mirabili in-ueniendi artificio amp;nbsp;figuras,^' trium terminorum,amp;duarum pro-pofitionum coniugationes prafcripfiffet. quonialocorum traditio efi medif termini in problema propofitü index,amp;quafi fignum.na pro-blema omne in quod congredinMr,duobus affurgit extremis:qua uo-canda fiont ad fyllo^fmi contextum. y er urn quoniam idem fèip/ûm Ïxt^o^m ^^^‘^^ probat,neque improbat,opus efi quodam tertio,cuius habitudi-^quot;rmus?^' ^^ ^'*^ ^‘^°^‘^^ ^^tt'emis habita dijudicamus umionem extremoräuel

diuifionem.ut ponebatur albo coloratum tteddere : cuius problematis duo (iwt extrema,qua umi tertio cóferenMs,utgeneri,uelalteriprie~ dieatorum ^ro medio frmpto:^ fte reddemus fyllo^ifhiumjOmne g:-tuts tuiUiaccidit, ut ^nus:dt eoloratum albi ^tws eßd^tur albo co-loratum non accidit.uei ftc,omne quod ^nus eß dlicuius,illius non eß dccidenst at eoloratum albi eß ^ms: igitur illius non eß accidens in quibus uidere licet, ex medq dijfentiente habitudine cum extremis, amp;nbsp;extrema dißum^i-nam quemadmodü in mathematicis monßran-iur duo latera efße aqua inter fe, quod umi tertio coaquentur, uerum fi alterum laterum fit magnitudine conßntiens alicui, amp;nbsp;eidem re-liquum dißentiattco^oficimus inter ß quantitatem non eandem red- ^ ft. hauddiffimiliter in ratiocinandi forma metimur ex medq cofula cum extremis alicuius froblematis,uel diuortio, extremorum amici-tid,uel iniinicitia.ï.t quemadmodum nöcuiuis magnitudini dimetien-da conuenit quacunque magnitude ^ro menóra,ßdßdtuta,reibt,amp; firma,qua neque produ(atur,neque contrahdtur: Sic neqi deprehen-demus ueritstem,uelfdlfitrttem problemdtis ^er cuiufuis termini pro medio dlfumptionem:qubd quiddm non fint extremis conßntanei,ne-Îue habitudmem aliquam retinentes.qubd fi redam magnitudinem a-liqud non menßremus, qubd dn'dloga non fint: neque etiam quouis termine fpedabimus problemdtis ndturdm:ßd certn quodarn uel con, ßntiente,uel dififentiente extremis, eb qued krißeteles medq habitu-dinem amp;nbsp;inuentionem cum extremis non neglexit:per qudm in qud-ewnque fgurarum cöcludere propofitionem opportunem fuerit. cuius cogtitione abßlutam qui fuerit conßquutus,mdgnu dd difierendu auxilium ßntiet .Votilfimum tarnen fadmus huic negtio conuenienté °tio^quot;’“ ßewndam figura : qubd dialedicus anhelet deßruere pofitiones, qua tutdiximus) aßirmatiuaßmper , «el admodum rarenter negttiua fumt.quare amp;nbsp;negutiuas conclufiones per fyllogifmü demittere opor tet-.at inter omnes figuras,illa qua media eßtad fyllogfmos negttiuos tantum prafidij dßert,utillis ßUs fauedt,fit'qt addUbt-nam ^^ duas formas umiuerfalium amp;nbsp;totidem particulariïi dmple£litUr,quod neUi alteri conceffum eß.Vrima enim figura demonßratoribus aßinior,qua perfedifiima fit,omne problema in cóclufionem, fiue afiirmatum,fiue negaté, fiue timiuerfdle,fiue particulare detrudere poteß.Gratiffima I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß ßphißis tertia fgurd:qua particularia problemaa concludenda d-

i glofedt ßlum: ^ ex pdrticularibus, 0“ particuldrid libenter rdtiod-k jj£«t«r.Y«£*e à tribus fyllogfmorü drtifidbus,t^ figurarum habetur

triplex dißindio: na fiimmo prindpi amp;nbsp;philo/ophojperfediffimtt iure haredicario confertur.Dialedico,media ß^uratquem facimus inter philoßphum amp;nbsp;ßphißam medium. poflrema,ßpbiflte traditur.Q^a-re qui per ßeu^dam ß^uram ratiocinium compin^re tentabüt,opus erit pro medio termino fumant terminum qui de altero extremorunt indifferenter affirmetur, amp;nbsp;de reliquo ne^tur umiuerßliter. Copio-fius quam uolebamus rem produximus,quod deftderenuis ßmme rudes adhuc,amp; inßrmos in his exerceri, ut frühem perdpiant. tubens abßineo à differentia quam affignant quidam inter prindpium,amp;lo-cum qui alijs nomnibus utumtur.nam maximam, amp;nbsp;differentiarum maximam hac appellant.eo qubd res eflleuior qudm qult;e bona ingi-nia remoreturmam ßperiore amp;nbsp;i^f^riore differumt: prindpiü enim efl ßperius.fepe etiam confumdumtur.

Alius locus, Infpicerccóuenitca,quibus incfTc uclo' mnibusjvcl nullidicatur-Confiderandum autemfècun' dum fpcdes,8lt; non in infinitis:tranfitu enim inagis,Sc in paucioribusinfpcdio.oportctautêcófiderareSlt; incipcre à primis:dein confequenter vfq; ad indiuidua.vt fi oppo fitoru candem diCciplinaquis dixcrit efle, inipiciendum fi eorumquæ fimt adaliquid,8c contrariorum,Sc eorum quæ fecundum priuationem Sc habitum,8c eorü quæ fe* cundum contradidionem dicuntur,cadem diiciplina:8C ^ fi in his manifeftum nondum fueric, rurfus hæc funt dé uidenda vfq? ad indiuidua:vt fi iuttorum Sc iniuftorumgt; vel duplicis Sc dimidij,vcl excitatis Sc vifus,vel exiften* di Sc nó exiftendi. Nam fi demonftretur in aliquoquód non cadem,dcftruentes erimus problema. Similiter au* tem Sc fi nulli ineft.Hic autem locus conuertitur, Sc ad conftrucndum,Sc dcftruendum.fi nanc^ in omnibus ui' deatur cum proferimus diuifioncmjvcl in muleis, effla' gitare oportet vt vel vniuerQIitcr ponat,vel inftantiam afferat in quo non fic.namfi neutrum horum faciat,ab' furdusvidcbitur,qui non ponit.

x Secumdus locus pr^ceptiuus medij ßmendi a totius partibustquo öu^iuib’ Iti problema oeddentis, ßu pofitum ab accidenté umiuerfale conue-nitdi/ferere amp;nbsp;eöflruäiue,^ deflruiliue.ut fi defendatur accidens

tliquod fuhiedo Mtiuer(aliter conuenire flue affirmatiue,flue negate ue,conflderdre diligenter oportebit congrefflurum totius partes (ûb-îedi, cui uel omni, uel nulli accidens dicitiir inelfle, quibus conflpiciet quad uel omnibus uel )wUis iUius totius partibus afcribatur didum accidenstqubd fl alicui parti non ineffe diflquifltione (olerti'deprehen-datur accidens, condudendum efl non omni (ubiedo id accidens com-petere. quare amp;nbsp;deflruendum efl problema quo enuntiabatur (ubie-iio wniuer/ahter aflirmatiue accidens adhlt;erere.Qj^d fl fuiUi (iibie-do inefle (u(cipiatur accidens defendedum, conflmli partium fubie-di contemplatione tenare liœbit euerflonem. aam qui oflenderit ali-cui parti accidés ineffe: deflruet, qubd nulli (ubiedo inflt ipfum quod defenditur accidens.A.d hunc locum pertinebumt,qutecumqitotius nonen uendicant, flue pro ^nere totum,flue integro (^ compofito flt-maturihuius quidê efl partitio,qua in partes dilfoluit totum amp;nbsp;inte-grü:illius auté efl diuiflo,qult;£ fit in formas,amp; fpedes.inter dû amen Ji®^,quot;’*” non obflruatur ta diligens nominu curased ^nus totü,amp; fpedes ^gt; nerts partes uocantur a plerifq;.huius tefliserit no obfcurus Vorphy-rius,qui^nus,totü fpederum:fpedesauté,totum amp;nbsp;partes appellat, nam ^neris fpedes fumt partes,amp; eadem totu indiuiduorû;çp conti» neant indiuidua flgnifiatione.sic neep (èruaretur diflindio inter par-titionem amp;nbsp;diuiflonem pradida. quot;Vtrouis amen modo totius nomen condpiatur,huic loco aflringenMs:cui acddens ine(fe uel nó,traditur.

I« primis igitur doceamus digladiandi modü in problema acddetis,in î^îw pï^d quo accidens ^neri umwerfaU^r dicatur a(firmatiueine(fe.satnn ad '’u». epw perquirere operlt;epretium fuerit^neris fpedes,cui toti accidens didtur ineffetcuius (t aliqua uel aliquas intelli^»tus,quibus accidens Hon inflt,fal(üm colli^tur e(fe problema. similiter amp;nbsp;fl nulli dicatur acddens ine(fe, per diuiflonem fpederü coniedare liœbit ueriatem problemaris fiifcepti.y’erum ut fadliór habeatur differendi per partes ^neris ratio,diuidendum crit ^tuis,cui acddens didtur omni uel nulli ineffe, in fpedes primas pu continuas ^neri. dein illas in alias partes diuidemus,fl diuiflonem non reformidarint : donee peruenia-musad indiuiduam fpedemiqua nullius efldiuiflonis.lndiuiduaenmi ab arterebnquenda,quœ infinita flnt.Sed tranflumdum eflad ea quæ certo numero concludipo(fu/nt, pu quorum numerus minor efl: nam Cr illorum difdplina effe potefl, quod in paudoribus flt infpedio p-cumdum numerum. Neqi omnium quorum efl numerus eadem fuerit contemplatio, qubdquanto pperiora Cz maiora fuerint, tantomi-

«or fuerit numerus amp;nbsp;certior eorumdem . quare à primis illis diui-ftonem admittentibus prima requiremus fpecierum diuiftonem:qua-rum er numerus ftatutus effe potefl. poft quam (ß opus ßt) ßpecie-rum contendenuis reßluere membra nondum re ßtis cöperta ad rei intenta conßquutionem. neque eeßandum erit à diuidendi lege , ni^ ß ad indiuiduas jpecies peruenerinuts: qua,qubd nulla ßt earum dh uißo, indiuidui nomen promerentur.Vt ßt hoc problema umiuerfale, quod defenditur, oppoßtorum eadem eß disciplina : in quo oppoß^ tis omnibus dicitur eadem diß:iplina accidere ; quare per diuißonem oppoßtorum in Species perpendemus, ß Speciebus oppoßtorum omnibus eadem dßciplina accidat:qubd ß non omnibus oppoßtorum ßp^ debus conueniat, euertendum. si uero nondum notum ßt illa ßdio-ne,amp; in ßngulis Speciebus per diuißonem conSpidemus üSque ad indiuiduas . Cum igitur oppoßta diuidantur in contraria, relata, pri-uantia, amp;nbsp;contradidoria : ß aliquibus illorum non inßt eadem di-Sciplina,deflruitur problema. quod ß prima diuißone non ßt perui-um utrum omnibus accidat eadem dißdplina, an non : rurSus ßbdi-uidere oportebit ßngulas partes : ut contraria in iußa amp;nbsp;iniufla,al‘ ba gy- nigra, calida gy- frigida, gj- ctetera conßmilia contraria :qui-bus niß eadem dißdplina accidat omnibus,deflruetur poßtio.ut ßfi-niti amp;nbsp;infiniti monflretur non eadem eße dßciplina : quod illius ß^ diScipUna ,huius non . similiter grin relatiuis ,ut duplids gr dimi-dßßeibilis gr Scientia, opinabilis gr opinionis, ß non omnium ßt eadem Sdentia.in contradidorijs, ut ß entis gr non entis, albi gr non albi,non ßt eadem dßciplina. i^odem modo per diuißonem priuatiuo-rum, ß noti ßt Scientia, gr non ignoti : deflruetur per particulari! ne^tiui ueritatem umiuerßtlis conflituta poßtio. vniuerSale negati-uu non dißimiliter deflruetur.ut qui deßenderet, t^uUus pißeis mammas habet,per diuißonem pißdum uenienMs in ßpeciem delphinorum, qui mammas gr lac habere probantur.gr ßgt;niliter ß nuUi pißces pul mone habere dicerentur, per diuißone ßadle erit deflruere.Vnde elu-eeßeit locum hunc eße conflrudiuum gr deflrudiuü umiuerßalis pro-i'^n^ ^^•”lt;*ti^^ aeddente. nam quanto aßerumtur plures aßirmationes an«p«. particulares umiuerßtlem ne^tiuam propoßtionem deflruetes,tanto tutior efl umiuerßalis aßirmatio.quare qui plures aßirmatiuas particulares ueras eduxit ipßus umiuerßalis diuißtöe per partes dißeurre-te,in cuius partibus uel omnibus,uel plurimis ß conflans redditur ue-ritas,poflulanda erit greondudenda per indudionë umiuerßalis uera,

«el inßMtid erit fiilgt;ijcienda,cuius uirtute reprobetur uniuer/âlis cô-dudenda ueritas. Qjtpniam fi neutrum fecerit refpondens,neque ex ntultorum ueriateparticularium fateatur umiuerfale, neque inflan-tMm habeat qua ip/ùm infirmet, ab omni ratione alienus dijudicabi-tur.Vt qui omne animal refpirare probat per diuifionem animalium S^tfiibik,aquatile amp;nbsp;uoldtile,quorü fi omnibus uel plurims cömon firetur refpirandi facultas ine[fe,per indudionë coUi^enda erit uero confintiens,uel inflantia erit obijcienda de pifcibus branchias haben-tibus,quibus refpirare non congruit.non enim alio difcurfu per indu-dionem umiuerfilem negatiuam quam diuifione partiü uerarum ue-ram concludinuis.quoniam ex negationefpederu generis uel confru-dione fèquituramp;defirudio gnerisjuelcóflrudio.igiturfi gneri quid diaitur accidere,^ fpeciebus accidet:qubd fi no fpeciebus,neq;^ne-ri:amp;contraifi nihil gneri accidat,neqi fpeciebus: qubd fi fpeciebus, amp;nbsp;generi accidit.nam genus in omnibus fitis fpeciebus côfiftit,à qui-bus numq diuerticulum facit,neqs contra.Cceterü uim eandë loei inte-gro contribuenda monfiremus. si quis Therfiten totum monfrofiin uelit comprobare,argumentatione per partes deprompta docebit hoe modulo:amp; oculhamp; pedes,gy- maiMs,ü^ldbra monftrii pra fi feruti igitur totus möflrum efl.similiter medicina utilem elfe per partes.na depellere morbos,finitatëcöferuare, inducere fi(lutem,efl utile:igitur medicina eß utilis. todem modo in negatiuis probandis partium enu-meratione utemur.ut nullum animal effe immortale oßendenMs,quüd «eqi eaput,neqi brachia,neqi pedus,neq-, reliqute partes fumt immortelles ; igitur nelt;^ totum animal immortale. Sciendum illud efl ( pofl-quaminhumc totius firmonem incidimus) rotum nudtiplex e^e ad Tots multi fùbflantiam,ad qudntitatem,ad^ualitatem,dd locum,dd tempus:qubd P‘“* res diuerfirum prtiedicamentorii tsma ratione non poffit fignificare.i-dem iudidum de partis nomine,cui reciprocü dicitur.Totum fiibfla-tidle duplex efl. vnum fimplex dicitur, quatuor uocatis elementis, gy calo conueniens. Alterum efl mixtum:cuius triplex potefl elfe com-pofitio,prater materia prima gj-forma umionë.Vrima ex elementis, HominScS «ei ex eorum uirtutibus. nam hutniditas, fiedtas, caliditas, amp;fri^- ^ex?°^'* ditas materiam compofitis influumt : catera autem differentia illas fiquu/ntur, ut grauitas, leuitas, denfitas, raritas, gr reliqua tales affeëiiones.Secunda eóflitutio hominum, ex partibus fimilaribus, gr tandem denominationem dccipientibus, ut ex offibus, cdrne, neruis, mufculis, gr fimilibus . 'rertiaefl partium diffimilarium tutfadeif h.iij.

»ianuï,aipitb,amp; relie[uorum or^norum.twde z^ triplex difputM^ di ah hac totius diftindione ratio deßefietur ei,cui aliquid accidere tot ti uel non,firmare uel infirmare mens fuerit. quoniä ß ßngulis partibus quid acciderit,Oquot; toti. amp;nbsp;contra, ß toti : amp;nbsp;‘dicui partium . Sic negatiue,proportione quadam dicitur. Si nanque animal nulU corruption obnoxiü defendatur: quad compoßtio partium ßu partes qui-bus animal conflatur ßnt corruptiles,improbatur:nä O“ materia qua in format corruptibilis, quæ quatuor elemêtis admixta eß.quare parte diruta,totum coUabi oportet.A. compoßtioneßcumda ducetur ar-gumentum:qubd offa, nerui, carnes,nuifculi, uena, non ßmper per-maneant: neque igitur animal ßtbßßet.Poßremie compoßtionis pro-dudum fuit exemplum. A toto in quantitate, ^ corpus non eß indi-uißbile oflenditur : quoniam neque longitudo, neque latitudo, neque altitude, efl indiuißbilis. A. qualitate, loco, or tempore,pa[fim exempla zr rationes efferumtur, amp;nbsp;conflrudiuce, amp;nbsp;dcflruüiuæ. ut neque pueritia, neque adolefcentia, neque iuuenta, neque uirilis atas, neque denique flneâa efl permanens:ncque igitur omnis atas.simi-liter,neque fuperms, neque infemus locus,neque anterior,neque po-flerior, neque dexter, neque ßnifler efl mobilis t igitur nee locus efl mobilis.Vulehrum in fl per duxinuts, ß huic loco accommodarenuis amp;nbsp;fpedem, non aliter quam genus: qua amp;nbsp;conflru£liuam amp;nbsp;deflrudi-uam ratione flfeipiet ab indiuiduis,quam amp;nbsp;genus à fpedebus. nam fpedes non aliam ad indiuidua naturam re ferre uidetur,quàm ^nus ad fpedes. quare neque argumentandi facultate ip/âm comparatant ad ilia diffiaere putauimus.qua amp;nbsp;totum indiuiduorum,ßcut ^nus fpederum, appellatur .Vt^ omnis homo fdre deßderat, conßrma-tnus,quoniam amp;nbsp;Socrates,amp; PlatD,amp; A.rifloteles,amp; cateri fcire de-ßderant. uel omnem hominem efle auarum, uel nullum effe fludio-flm , per ßngula contemplabinusr. Hwne fleundum locum nonnuüi ^^*’'* plttrimaeruditionis uiritentarumt à locorum numero fleernere.ve-rum ß locus ßte quemadmodum ipß deßniut^comnusnis quadam rei nota, cuius admonitu quid in quaque re probabile ßt potefl inueniri: amp;nbsp;per hoc praceptum tanquam communem notam, ß accidens omni uel nulli cogt;tuenire dicatur, per fpedes flu partes probabiUter in-uentas conflruere uel deflruere liceat problemaab accidente poßtum (ut flitis ample monflrauimusßoeum ejfe non erit negandum.Neque, ut putarumt, de fpederum affirmatione uel ne^tione umiuerfali a-fftur: neque oportet ex loei poßtione, quod obqdunt de definitione.

gmtrC) proprio, quad heec no» omnibus ine/Je posent,fitniliter quad nulla fint accidentia quie infint omnibus,fid cotrar turn reSiius: quod hie locus inteUigatur filum, amp;nbsp;tradatur ad di[[erendum in problema accidentis : quo defenditur, omni uel nuUi fubiecio accidens coiuteni-re,per fibiccti diuifionem in partes fiu fipecies. aam fi accidens infit omnibus fpeciebusj^r ^»eri inell:amp;contrd,fi toti generi:amp; fpecie-ius inejje cöcluditur.Deflruitur autëtoti cögruere,fi nullis fpeciebus accidat:^- fi neque tDti,neque partibus. Q^are id in primss annota-re debent fludiofi,omnem quaflionem hoc libre dificutiendam ab accu in ^Wema dente uocari, amp;nbsp;problema ejfi accidentis. simul omnes locos huius SdSSïto tranfimittere rationes:quibus probenuts,uel nnprobenuts problemata *“«’ dWen accidentis.denominationis igitur eiufde erunt omnes huius libri quie-ftiones, amp;nbsp;problemata.nam ab accidente uocabütur. Loei uero,'e quitus deducentur rationes,uaria firtiumtur nomina.utprima uocaui-nuts à diftinHione pr^edicatorü, qui eb primus fuit, ^ euerfione faüa accidentis per illum locü non fit opus aliorülocorü traditione,qui re-quirant accidens ejfe pradicatü. Secumdum autë humc locum dicemus Spedeshufe à ^neris fiibie£ii diuifione per fpecies,fiu fi mauis,d totius partibus. ^J’^JS qui (^ co»flru£iiuus, Cr deflruüiuus eft problematis accidentarij amp;nbsp;fubieaa. ttniuerfilisjut exëplis mirifice innuimus,in quibus diuifiöe fitbieiii in partes cöiungbaturuel fiparabatur pradicatu accidëtariü à fibieHo. in omni enim problemate du^e fumt partes, fitbieëlum amp;nbsp;pr^edicatii. inde ab utraqi parte rationes trahentur:ut homénë coloratum oflen-dimus per diuifionë prlt;£dicati,quonia uel albus, uel niger fit.

AhusjDefinitiones funt faciendse Sc accidentis, amp;nbsp;cui accidit,vel amborü fecundu vtrunqp,vel alterius: deinde confiderandu fi quid non verû in definicionibus vt verû fumatur.vtfi eft,deûiniuriam facere:quid iniuriâ facere. Si enim fit,nocere fponte: manifeftö quód nó contingit deum iniuriâ facere,non enim cóucnicdco,nocere.Ec fi inuidus fit ftudiofus:quis inuidus,8t qux inuidiama fi in-uidiafit triftitia in apparenti profperitate alicuius pro-borum;manifcftum quoniam lludiofus non eft inuidus. prauus enim eftet. Et fi indignans fit inuidus: quis vtcr' que eorum.na fic manifeftum erit vtrum verum, an fal* lum fit quod dicitur. vt fi inuidus quidem fit,qui trifta-Ï?M“ bonorum profperitatibus '.indignans autem,qui in

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h.Uq.

ANTO. DEMOCH. HYPOMNEMA malorutn profperitatibus triftatur : manifeftu quod in* uidus non ent indignans. Sumenda: funt autem Sc pro ijs,qu? in definitionibus funt,nominibus definitioncs,8c nó dcfiftendum eft donee ad notum deuentum fit- nam fxpe cd tota quidem definitio eft affignata^non manifc' ftum eft quod qugritur.veriim pro aliquo eorum quç in definitione funt nominu definitione didajpernotü fit.

5 Tertius locus eft a definitione uocandus. fitte definitio afferdtur A definiti. accidentis, ftue fübieili, fiue utriufijue,conflruéliuus ^ deftruSliuus poteft ejfie problemdtis dccidentarij. in omni problemdte fïifcepto duo fwnt termini,fitbie(lus,amp; pr^edicatus.m problemdte duté dccidentis, quod dicitur pradiatrijdccidens efl,ç^de fûbieHo ponitur preedicziri. ^udre fi obfcurum fuerit amp;nbsp;dubiü, utrum diéid dccidens fitbieHo in-fit dn non, id notü fieri potsrit,uel per dccidentis definitione,uel /üb-ieäi cui dccidens ddhærere ponitur, uel utriufq;, amp;nbsp;fübieüi amp;nbsp;dcci-dëtis.Hdm bdbitd definitione dlterius uel utriufq;, fdcile uerü uelfdl-fum problemd deprebendetur:quonidm fi dlterius definitio dlteri extreme non quddret,uel utriufq; definitiones nö confèntidnt: neq; problemdtis inter fi extremd comieniët. qudre amp;fdlfum dicetur. qubd fi Adefinitio» confinfirint utroruq; definitiones,amp; extremd ddinuicë copuldbüturgt; neprfdica» qudre amp;nbsp;Uerüoftenditur problemd.ut qui defenderet,deû iniuriafd-cereteuertemus pofitionë per definitionëpr^dicdti:qubd dccidens deo ineffie dicitur.qudre quid iniuridfdcere,definientus.^ fi definitur iniu ridm fdcere,ejje fpóts læderetquonia deusnó fponte lædikmdnifeflum efl deü nöfdcere iniuriä. na a quocüq} definitio remouetur,amp;nomen ab eodem:fid illa definitio prtediatti fitbiedo non con^ruit:igitur neqi illi pradicatii. quare fdlfum efl deum iniuria facere, quod i oc/tutiÿ A.rifloteles,nos iniuridm facere,uel iniuflitiam,dicimus.de quo multa in quinto ^ordliü habet.ubi définit ipfum efie,Iedere fpöte prêter dlterius uolumtatë.nemo enmt nifi inuitus iniuria patitur.ut etia habet in primorhetoriaes,irca/h i x/m^Pfè èXdccfiiylKifix nToepoiVpi^ k^^ *^ pof'Sifmliter fi quis dubitet an homo inuidus fit fludiofics, ex definitione fitbieëli omnis anxietas expeUetur : qua deflruetur amp;pofitio., Q^id fit itaq; inuidia definiendii,cuius definitio,fi homeni alicui infit, cui uirtus difientiat, nee homo ittuidus erit fludiofitst cum ergo defi-niatur inttidia,triflitid exapparenti profperiate dlicuius proborü:amp; homo inuidus definietur animal efie ratióale mortttle,quod dolebit de

fr obi hominis profperitate : At nullus fludiofus de profperifdte flu-dioßrum cir utilitate dokt, igitur nullus homo inuidus efl fludiofus, omnis enim qui de profperitate proboruin triflatur,malus efl: nullus autemfludiofus eflmalus,igiturnó trifldturyamp;c.rr^eterea fiquard-tur,utrü indignas fit inuidus,per utriufq: definitiones,amp; indignatis ^^ff^^ amp;nbsp;inuidi coiedabimus, dn fît uerum dutfdlfum quod quaritur.dieë^ ti igitur inuidum elfe indigndntem,recldmdhimus per dcfinitiones,hdc formula,Q^i triflatur de proborum profperitdte,non triflatur de im~ prober urn profperitate: atqui inuidus efl qui de proborum bona for-tuma triflatur, indignans autem qui de pernicioforum profperitate: igitur iwidus nó efl indignans.quorum enim deflnitiones repugnant, amp;nbsp;nomina:dt notum efl illas utriufque deflnitiones non copulari,igitur neq; pofltio uera.quare amp;nbsp;euertenda.De difcrimine commifera~ tionis,inuidiie,amp; indignationis fl plura requirds,ad fecundu rhetori t^s Ariflotelis confugias.Habeas tarnen inuididm,elfe dolorem pertur bantem propter res fleumdas non quidem indigni, fed æqualis uel fi~ millstQ- indignationem effe dolorem de rebus profperis indigne colla tis: comnufèrdtionë,dolorem propter res aduerfas alicui indigne in-flidas.si uero res in dubitationë conuerfa non fatis flrmetur,neq; elu cidetur argumentatione per deflnitionem uel accidentis, ucl fübiedi, gt;felutriufqiprotenfa,quod tribus exemplis möflratum efl, fubiMigen da fuerint infuper gy^ partium in deflnitione confiflentium promoué da'q; deflnitiones. neque deftflendum erit à deflniendi lege per quam difceptatio decurrat,nifï deuentum fuerit ad notam ualde rei in ambi guitatem propofitadeflnitione: qua dubium omne amp;interro^tum fernotum euadat. Sapenumero enim contingit cuin aliqua cuiufpiam deflnitio traditur, id non explicari neque fatis iri exploratum, qubd deflnitionis partes adhuc ignota confpiciatur:quare iUarum omnium t‘irtium reddenda fumt rationes:quibus quod obfcurum fuerat, ex-pulfis inde tenebris lucem recipiat immodica.Sit i^tur hic locus omnibus fuis exemplis flrmatus, uel per pradicati deflnitione tantü, uel fubieili tantum,uel utriufq:.cguo conuincutur iüh fi qui fint adhuc hu ius harefts,qui Stentoreaquadam uoce circwnferumt,accidentiü nullam deflnitionem.qubd fi audiendi effent,uanus effet Arifloteles : qui An iefinu pfadpit per deflnitionem accidentis probari, uelreprobari proble- denü3T''‘ ma ab accidéte uocatum:cuius nulla haberetur.neq; ualet quod uocife rantur nonnuUi defcriptionem effe accidentis,non autem deflnitione. Ham cuius habetur genus gr differentia propria, gr illius deflnitio

haheri poteß.ätqui dccidetis ponitur ^nuf. Ndm noué fldtutd fétide cidentium^nerd fümmd, quibus fupponuntur res dccidentdrice'.quii etß^decidentis nomen perdât,ut^aus refpiciumt,per ß tdmen décidé tid pent.Porrb genus omne différentes diuiditur:quibus iumHis ^ne ri^prio conflituutur fpecies. Hullû enim cSfiflere potefl ^nus,cuiiH diuifto per differëtids nö hdbedtur,necfi fint fpecies:quæ per differé-tidrum obfequium congignumtur:confequio igitur trdhitur,dccidentis conftitui depnitionêjUt dlbi homini dccidentis, cuius genus efl eolord-tum,definitio condudi potefl.ndin eolordtum quonidm ^nus eft illiuf ipfum diuidi differentijs oportet. cum ed fit cuiufuis ^neris ndtunt utdiuidi poffit per dijferentids.fint igitur,congregntiuü amp;nbsp;difgregd tiuum uifus:amp;‘ differentia quauisgeneri iuméia fpeciem habet confit tuere amp;nbsp;definire.quareneceffe fuerit albü amp;nbsp;quoduis hdbens genus, definitiuum effe. Na ex complexu gineris amp;nbsp;differentiie conflituituf fpecies.Sed id didü eft,amp;manifeflius fiet ex fexto Topicorum.

Amplius problema propofitionemfibi facienté infla* re. Nam inftantia crit argumentum ad pofitionem . Eft autem bic locus fcrè idem ei, quo confidcrare oportet, quibus ineiTe vel omnibus velnulli didum eft:verü dif fert modo.

4 c^uartus locus, qui flum efl deflrudiuus, ab inflantia fub pro' Ab infUtia poftione umiuerfali pradpit problema con/iitutü in uniuerfalë pro' poftionem tranfferendum ab interroganteiqua umiuerfali habita gf mente concepta in earn laborandum erit afferre inflantiam: qubd idit inflantia inuentio in uniuerfilem,principium ft conflituti problems tis defrudiuum. Nempe facilius efl in propoftioné uniuerfdlemin' flantiam detorquere,qudm argumentationem ad problema inflaurd' re.proinde iuuabit problema in propoftioné umiuerfalem quoefami-liarior uideatur mutare. verum cum inflantiaflat in propoftioné^ umiuer/alem dealiquo fb umiuerfali contento,f habet ut pars ad to‘^ tum.quare hic locus feré idë uidebitur ei, quo dicebamus infpidendu effe quibus omnibus uel nullis pr^edicatum dicebatur ineffe. Nam id» loco,qui fcundusfuit, el generis diuifone fpedes adinueniendo qui' bus non inerat affignatu dccidens,deflruebdmus problema.fc in pro-pof to inflantia adducitur ad umiuerfalem propoftioné magna ani' mi difquiftione circa umiuerfalis parted cuius f aliquid offendatuf diffentaneu,id flet inflantia ad umiuerfalem propoftionem,g/ prin-dpium parabit deflruëdi problematis.Effert tamé modo: quoniam in

fiewndo loco manifejle u/niuerfalls, amp;nbsp;^neris partes, amp;nbsp;fpecles per diuifionê frmebamus in problema: hic uero prius inflatiam accepta ad wniuerfalë propoftione,^ ma^is fit cöfueta (^ propinqua q argume tatio ad problema,facimus principium effe rei difputandue,^ ad ar-gumétationis opus deducimus.Sed id exemplis illufiremusr fit pofitü problema,utrum uirtus efi fcientia an nonhUud fiatim tranjferamus in hanc umiuerfalem fpofitionê:an omnis uirtus efi fcietia? 0^ reuo-lutioneanimi inuefti^mus inllantiä,ad fpecies uirtutuanimum inten~ dentes.tnddamus tandë in memoria uirtutü partis anima cocupifei-bilis,uelirrationalis: quarü fcientia nó habëtur,neqi difciplina menti inferivntur:fed cöfuetudine O' ufu.Uullus enim co^ofcendo uirtutes tales,fudiofus efimeqi morale uirtutem dicitur poffedijfe.ipfam igi~ tur ad umiuerfilë propofitionë inuenta infiantid,jümemus pro argu-mento in pernicië zy euerfionë c5firu£ii problematis:iiulla uirtus mo rdüi ex co^nitione agendorü mqi difciplina comparatur, omnis autë fcientia co^iitione amp;nbsp;difciplina hauritur, nuUa i^tur uirtus moralis efifcientia.fiet rurfus,ut nó omnis uirtus fit fciëtia. Similiter fit pro^ hierna,utrù omnis uoluptas fit bonuan non:trafieremus ad umiuerfii lë ppofiitionë,qua famniarior apparehit : ^ pernofipfis quaremus, an omnis uoluptas fit bonumt^T inuenientes infiantiä per diuifionem uoluptatil,quoniam incontinentium amp;nbsp;intëperantium uoluptates non fwnt bona:inueniëtes inqua primü in umiuerfale propofitionë, eandé fecerimus principiü argumétationis in defiruüionem problematis uo cata.ïacilius enim efi in propofitionem,quam in problema infiare:qp ma^s illam percipiamus ob fimplicitatem,quam problema.inuëta tarnen infiantia ad illam,conferet ad differendum in problema.

Ampliusdcterminâduin,cjuæ oportet vocarc vt mul ti, amp;nbsp;quæ non. Vtilc autem Sc ad conftruendum, amp;nbsp;de* ftruendum.vt quöd nuncupationibus quidem rcs appel lare oportetjquemadmodummulti: quæ autem tes taks fint,vel non tales, non amplius tribuendum mu*ltis. vt falubre quidem dicendum effeéliuu faniratis, vt multi vocant: vtrum autem propofitum, effeaiuumfanita-tis an non, nó amplius vt multi dicêdü,fed vt medicus.

c^intus locus ab authoritate fiu tefiimonio confirudiuus g}' de- s firuitiuus problematis: quoniam quadam uocare cöuenit receptis om Ab author mum opinione nominibus .nam fecumdum impofitionem rebui nomina demddantur. nee cuiufqi efi rebus ipfis propria nomina pro drbitria

ANTO. DEM O C H. HYPOMNEMA imponerefid ßquenda eß hominum uulgaris opinio. Q^^edam uem non commu/nibus amp;nbsp;confuetis nominibus uoandafimt: fedcöniunis fermo locum dabit particulari, amp;nbsp;euertendus ueniet.quonia quie U^ les res fint quibus nomina apta conueniant, non co^ouit multitudo} ne^ue quid umumquod^i tale fît,quod nomine comprehenditunfed ß pietes.quare per hos duos modos,ab authoritate facile erit cößruere uel deßruere problema, ut depofcit occafo.sit igitur celebri homing confenfu receptum id appeUari falubre,quod effeciiuum eß fanitatis. Verum quia ne feit multitudo, an res ilia quam uocat /àlubré fit effe-diua finitatis:non igitur audiendam illam concludemus multorumeH pitum beluam:fed fipientem aliquem dicemus e[fe infquendü,ut me-dicum infignem. quare quod iudicauerit efe falubre nuncupandum, id fc effe uocandum:non autem quod uulgares temerepronuntiarint ftlubre. Kam cogeretur,qui fequetur multitudinem, Confiteri aliquil falubre,quod non falubre-.quoniam fanitatis effeüiuum quippiam can muni omniû fèntentia dicetur,quod non erit tale.quare facile erit re-darguere plaufbilem illam opinionem:amp; cum qui fequi uelitnominii rebus imponenda ad hominum uulgarium arbitrium.ci^emadmodunf enim non efl multitudinis cognofcere quod uidetur,uel eß effeéliuu f nitatis:quoniam multitudo ignara efl amp;nbsp;rerum imperita: fed efl me-dicorum,amp; fâpientum rerum penetralia fbintrare: Sic etiamiduo-candum efl falubre, quod iudicio medicorüfanitatis effeciiuum cÖpro batum fuerit, non uulgi fama. Sed per nudtitudinem problema mon-flrabimus,ft defendatquis flos fapienteseffediuites. QteoniamopoT tet res ipfas uoatre nominibus confuetis,ç^ nö tranfgredi locutiones cómunes:at diuites dictuntur,qui multas poffeffiones occupant,fpieti tesquidem poffeffionum fundorum fuut cötemptores:igitur nö fu'Ht diuites.quare noc loco euertitur problema, qgt; tranfgrediatur cöfueta nominum nota. Ve nomimm pro pria inflitutione habes rlatonis erd tyllum: qui dialeClicum nomirum legtflatorem,^ non multitudinem defendit, neque nominum impofitionem effe imperitorum ^ multitudinis opus.

Amplfus fi multipliciter dicatur, pofitum autem fît quoniam ineft autquoniam non ineft: alteru monftram dum eorum qux multipliciter dicuntur, fi nonvtraque contingat.Vtendum autc in ijs qua: latent. Nam fi non lateat multipliciter diftum: infiabit quoniam non mom ftratur id,quod ipfe dubitabat,fed alteru.Hic autem lm

IM SECVNDVM TOPIC. ARIS T» 6j cus cóuertitur Sc ad conftruendum,Sc ad deftruendum. Conftruere ecenim volentcs oftendemus quöd alterum ineft:fi non ambo pocerimus. Deftruentes autem,quöd non incftakcru monftrabimus:fi non ambo pocerimus. Veruntamen deftruenti quidem, nihil oportet ex con* feifionc dilTcrcrerncque fi omni, ncque fi nullt ineffe dt-catur.Nam fi oftenderimus quód non ineft cuiuis,intc' rimentes erimus omni inefle . Similiter autem Sc fi vni oftenderimus inefle: deftruimus nulli inefle.Conftruen' tibus verb præconficendû,quôd fi cuiuis ineft,omni in' eftjficredibilefic poftulatum. non enim fufficit ad pro-bandum quoniamomni ineft,invno difputafle.vc fi ho' minis anima immortalis cft:,Sc quod omnis anima eft im mortalis. quare prxeófitendumj ggt; fi quæuis anima im* mortalis,Sc omnis immortalis. hoe autem non ièmper faciendum/cd quandonó facile poflumus communem in omnibus vnam rationem diccre: quemadmodu geo* meter,quod triangulus duobus redis æquos habet très angulos.

Sextus à multipliers nominis diui/ïone äppellätionem mutudtursi ƒ enim multiplex fuerit poßtum problems. accidêtdrium,nulld illiüs di- cadii^n, '’ ßindione fd£id homonymi,per diuifionem dd differendum plurimd dd ^^f^^ 'quot;^ bitur occdfio in problemdtis inßrmdtionem ßue dffirmdtiui, ßue ne-gstiuiiidm locus dd utrunq; utiUs,^ conftru£iiuus,amp; dcfiruiliuus. 'Venttdmen certd le^e eft congrediendu, quod non coinmuni qudddm amp;nbsp;eddem in omne problcmn poßtum multiplex conuenidt dijßerere. î^dm nonnunquä multiplex d reßpondente defenditur problemd tun-qudm ßinplex: qui turnen pldne cognouitid eß'e multiplex, interdum etium multiplex drbitrdbitur effe ßmplex ob i^nordntidm illius.quo-circd non eddem dr^umentationis formula in ßliendum erit in utruq;. Udmß non Idtedtrefpondentem multiplex poßtum: ei qui in eücon-gredietur amp;nbsp;eldbordbit euertere partent alteram problemdtis,ßdtim expedite refra^bitur refpondens: nee nö in differentem affurget: ^ non deftruat problemdquod fufeeperdt defendendum,quoniÜnon reprobet différons qudm défendit pdrtem, fed alterdm qudm non ß-ßinet.De modo differendi in poßtionem propoßtdm,qudm non i^o-

zrff tnultiplicem refpondens, mox dicetnus : ß prias fuerit eduilus in latentem multiplicem congreß'us.sit itaque poßtio nmltiplex,cuius ho monyinid defendenti no ßt cognita, uelida enantiabit pradicatu M-àdentdriü aUeri conuenire,uel diflrahi: utpote qu^e affirmationis utl ne^dtionis nomen non refugiat.Q^od ß dffirmet,fufcipienda punt ab gt;nbsp;interro^ante multiplicis membret: quorum pleraq; argumentis pion-£la eßecöm3flrentur,ß omnU oflendi non pojfint.vidm ß omnia mal' tipUcis ßgnificata ab altera extremo, uel pleraque dißpeßei monßren^ tur, abunde fuerit difputatum in euerßonem poßtionis : quod non , oporteat dißrahere omnia ß^a ad deßruilione imiuerfalls conßru-£liuæ,cum umiuerßlem diuerß ordinis confodiatipfa particularis.ut qui defenderet,uirtutes coniugi, per diuißonem uirtutum in natural lem amp;nbsp;acquißtd,monßrabitur naturales uirtutes non effe coniüélasi ^ alij ad liberalitateßnt propeß,ßd intemperantes'.alij tempérantes quidêßnt,ßd habedi cupiditate tenedtur.de quibus in fine ßxti ithi“ corum.Si uero contigerit pradicatu negari de'ßbieHo, amp;nbsp;itaconßi-tuatur d refpondente, ratione multiplicis ßudendum eß affirmare'. nd quia multiplex eß, quidam uera illius pro affirmatiua reperien-tur,etß nö omnia,quoa de eo multipliée loquamur, ratione cuius paf tim uera,partim falfa redditur propofitio, quare ad diferendum in partem negatiuam,fignificaa, quæ pro affirmatiua faciunt,qult;xrëdn erunt, quibus internetionem patietur negatiua poßtio. ut qui fufi^ i net dormienti nuUum fenfum conuenire: qui affumit finfum potentie iUi conuenire, difrumpet poßtionem.tiam fentire amp;nbsp;a(lu amp;nbsp;poten-tia dicimur. fimiliter qui philofopho regnare non effe dccens, uel efft decens,tHetur,in eum dijfereturper decentis diuifionë in partes, qui rum qutedam habebuntur pro altera parte cÓtradi£lionis pu^dtes' Î^uadam pro reliqua.Decens enim,amp;bonefiü,amp;neceffarium,^ uti- . e dicitur in elenchis ßphißieis. it ß locus hic ualeat, amp;-ad conffru- j Vnfucrfaiiü monem umiuerfalis problematis,amp; àd deßru£lionem,plurimo tarnen ; ftcaïï,^*° jfitt^i^stdo differendi modus dißumgitur.nam facilis efiprofe£io uati- ' uerfths defiru£iio fiue affirmatiua,ßue negatiua poßtionis:quia qui particularem conclußt propoßtionem, quam prompte coUigi contin-^it,umiuerßilem deßruxit oppoßtd ßue affirmatiuam,ßue negatiua. quare non oportet ad deßruäionem umiuerßilis, umiuerfaleprobare ' diuerß ordinis propoßtionerntqueadmodum in conßrudione umiuer^ ßtlis:ßd fufficit habere particularem argumetatione condufam. natn maxime diffident particularis,gy nmiuerßilis diuerß ordinis.qui itaqi

m5Hrlt;tt dlicui nö ine[[e,quod iwtiuerptliter ine^e defenditur,id euer-tit.’Ü’ quad alicui ojlendit inelfe,id nulli inelfe corrüpit.Ad confiru-aionem auté lon^ diner [à dijjerendi lex efl.ndm qui particularê cö-clufit,nó ex ea amp;nbsp;imwerpilem mojlmt, nee coßruit eiufdê formce.nó eni fußieit difceputio in mto particuUri affirmdto in^ruüa dd wni- vniuetfaifs uerjdlem propofitionê djfirmdtiud erigeddm-neq; in ne^tiuo pdrti- ubcSù. culdri, dd totius negdtiult;e iU.dtionë. ut ß drgumêto quoddm eSdufutn fit,dnimd hominis elfe tmmortdlem,n5 tdmè in cöfequium trdhitur,^ omnis anima fit immortdlis.similiter ^ negdtiuœ pdrticuldres nÓ infèrent dilferédo umiuerfdles. nö enim eß necelfdriü,ß bruti anima ßt mortalis z^ non immortdlis,nulldm animä ejfe immortalè.de animée immortalitate ar^umétum accipe ex Platonis Pheedro. Sed uim diffe-rendi codi^êdo umiuerßile ex hypotheß amp;nbsp;couentione cü refpödente accipere precario oportet, aam fadacopoßtione cü refpödente hac, quod quicquid monßrabitur in umo,amp; in ceteris monßratü iri red-piatunzy quad umi accidat,^ reliquis accidere idem iudicetur (qua ma ua^ri zy ptt‘ omne difcurrere propemodum elfet inßniti labo-ris')^ quando confejfus fuerit refpondens quad in umo particulari- per hypo) urn fuerit probatum,?^ in reliquis monßrari:poterit iUo adiutus re- ^®”™ “‘ fpödentis beneßdo umiuerftlé concludere eiufdem ima^inis propoß-tioné.ut qubd omnis anima eß mortalis, probat quonia anima plantée eß mortedis: per fuppoßtione itaqi e(y eöfeffione cü refpödente fada huius,quod in umo ^babitur, ^ in omnibus mößrari idem iudicetur, quoadmiffo^ fuppoßto quinüemonßratanimam plantée effe mor talem,^ omnë colligit ejfe talem.neqi dilfimiliter cÖcludere licet umi-uerfalem negatiuam per hypothefim difceptatione in particulari fa-da.uerumnon fußiceret difputatio fada in umo particulari ad umi-uerfilem concludenda,niß conuentione illa fada amp;nbsp;poßulatione ad-mißacredibili : quod in umo monßratur,m reliquis conßmilibus idem oßenfum ßdeliter credatur. Verum in omnibus ad umiuerfalls con-ßrudionem non eß femper opus conuentione amp;nbsp;preeoccupatione ß-milium cum refpondente. nam geometer non deßderabit fœdus inire amp;nbsp;padum ad hanc umiuerfalem concludendam : omnis triangulus habet très angulos aquos duobus redis: qubd earn per principia cor roborare amp;• demonßrare pojfit. quare non eß opportunum je démit tere uel committere aliorum eußodiee amp;nbsp;arbitrio,qui poteß uiribter argumentatione feria queecunque deßinarit confequi. Si tarnen fue-rint nonnuüi,qui fûts uiribus parum ualeant,^ quibus potius dijfi-

dendum eft, quamaliquid temere praeter facuUates audendum: tali' bus non inutile fuerit fè credere refpondentii autboritati-.à quo non poj^unt argumentorü uiribus extorquere, quod frmmo peroptant de fiderio. radlius enim noniwnqua confueuerüt refpondentes modeße poflulatis annuere crcdibilibus,quant rationibus firmifßiniis.nam mä cheerte urbinam opponumt: qu^eretibus auté futit minus ßlliciti repu ^nare.quare quibus non licet per ratione cómunê amp;nbsp;efficace uniuer-(aient propofitionë coUigere,fuerit neceffe precario à refpödente ac-cipere:quod in unto fîmibû fuerit o(lenfunt,in omnibus uelit idem ßt-fcipere, ut quod umi ßnfuiaccidit, amp;nbsp;reliquis: atqui fenfui tadusac-cidit ut mimutetur per internam fùfceptioncmtigitur amp;nbsp;omnibus■£t htec de modo differendi in problema multiplex, quod nefcitur à re-fpondente multiplex,fiue affirmatiuum,fiue ne^atiuum fuerit, fuffh cjant:quod euertetur ftfalfum monflretur,pèr diffentiëtem alterius partis naturam.

Si vcro non lateatquod multipliciter dicftur:diuifum quotupliciter dicitur amp;nbsp;interimendum , amp;nbsp;conftruen' dum.vt fi decens eft vtilc aut honcftum,tcntandnm am bo eonftruere,vel deftruere de propofito:vcquód honc ftumj8lt; quod vtile:vel quod neque noneftum,neque vt? le.Si autem non contingat ytraque, alterum óftendem dum:adnotando quod hoc quidemeft,illud autem non. Eadem autem ratio,etiam fi plura fint,in qux diuiditur. A diftiaio« - Altera pars loei à multiplicis diflinHione adaptatur refponden-cuI^nM! H'^ni defendit poftionem quam non dubitat effe multiplicemtquia ft i^orauerit,fuperiore parte diximus differendi traditionem obferua dam.’Nuncautë de reliqua cÓmemoremus.viuidaturigiturquod mul-tiplex efl à differente,Qr reßluatur in (ùas partes, quia multipliât^ tem refpondenti proponere non uerendum eßttqui earn non i^oret quibus uel fin^uUs amp;nbsp;interimendum O' confruendum ueniet probit ma,uelaliquibus, pro conditioneproblematis affirmati uelnegati. ut ft problema,vhilofophis decens efl reipubbea adminiflratio,qubd Plà to nullum effe di^nd imperio uoluit,qui idem no effet philofophus.nd fieri no potefl ut ceteris bene imperet, qui incompofitis fit moribus, fibi non dominctur. congrediemur in problema per diuiftone decen-tis in honeflu amp;nbsp;utile: quorum fi utrumqi remoueatur à philofopho, deflruetur.uel fino poffit utrumque remoueri: quoniam honeflum efl

IMSECVNDVMTOPIC»a’riST» 6y phüojofhis rempublicant adminißräre:4lterum monßradutn erit fhh lofophis non conuenire, ut quod non efi utile phÜofophis^: ßc ßtis di~ fce^tiituin fuerit ad euerfionem iUius . nam qua ratione defendetur Herum,eadem amp;falfum monflrabitur.nam uerum dicitur propter al teram partem ueram^ßd etiamfalßum propter alteram falfam dice-tur.quare qubd non erat,uelfimpliciter dicendü,uel falfum monßra~ litur: quorum utrunque in duo uitia relabitur prænumerata. Modern modo ß ne^atiuum fuerit problema,collu£lari cöueniet per partium ßHionem'.quarum ß uel omnes conuenire,uel quadam monßrentur, Geßruitur negatio illius tanquam falfum, uelquod tranf^reditur po~ fitam locutionem,qubd oporteat uti fimplici,uel multiplid cum dißin-dione.Kihil etiam refert problema in duo diuidi poßit folum, an plu-ra,ob nomen multiplex:quia eadem obferuabitur redarguendi uirtuï. ï^amßue decens in duo diuidatur,fiue in plura:utin honeßu,utile,amp; neceßarium:ad uim quidem dißerendi eandem non refcret.decens ne eeßarium intelligitur,quoniam dicimus,omne faclu decens eß ut cor-rumpatur: honeßum quidem,ut decens eß iußaagere:utile autem, ut décès eß ambulatione uti-Sit igitur hic locus apartibus multiplicis uel dißindione appellatus:cuius dua poßtee funt con^rediendi formée.

Infuper quæcunq; nófecundu æquiuocationédicun* turmulnpliciter,{èd fecundum alium modü.vtdifciplê navna cftpIurium:veIvtfinis,Sceiusquod eftad finetn. vc medicina huiusquod facit fanitatem, Slt; huius quod cibat.Vel vt amborum finium. quemadmodum contra* rioriï eadem dicitur difciplina. non eft enim magis finis huius finis, q alterö altcrius.Vel vt huius fteundû fè,amp; huius fecundu accidens.vt fccundû fèquidê,quód trian gulus duobus reftisxqualcs habeat tres angulos,fecundum accidens autcm,quödxquilaterus. quoniamenim accidit triangulo,æquilatcrum eiretriangulum:per hoe cognofcimus quod duob’ reftis æquos habeat internos. Si ergo nullo modo contingat candem effe plurium di-fciplinam,manifeftum quoniam non contingitomnino cfle:aut fi aliquo modo contingat,manifcftum quod có-tingit-Diuidendum autem quotupliciter fuerit vtile, vt fi volucrimus conftruere, talia præftatuenda funt quæ» i.i.

cuncß eötingüt: amp;nbsp;diuidendû in hxc folu quxeuqp vtilü funt ad eóftruendu.Si vero fie deft ruédum,quæcunq? no eötingüt:reliqua ante omittenda.Faciendû auté id eft in ijs cum latuerit quotupliciter dicatur:amp; effe quidem hoc huius vel non eflcjex eiide loeis aftruendû.vt difciplinâ, huius quidem autvt finisjaut vt eorû quæ funt ad fine, aut vt eoru quç funt iccundûaccidês.Vcl rurfusnó efie aliquid fecundum aliquem diétorum modorum.Eadem autem ratio Sc de concupiieentia, Sc quæcunque alia di' cûtur plurium.Eft enim concupifcentia huiusjvel vtfi' nis,vt fanitatis:vcl vt corum quæ funt ad finem,vt me dcndi: vel vt huius quod eft fecundum accidens, quem* admodum invino amaror dulcedinis non quia vinum, fedquia dulce cft,fecundü fe etenim dulce concupifeit, vinum vero fecundumaccidens.Sienim auftcrü fit,non amplius concupifeit: fecundum accidens igitur conçu-pifcit. Vtilis autem locus hic in ijs quæ ad aliquid funt. Pene enim talia ea quæ ad aliquid funt.

Abaro hZ nbsp;nbsp;nbsp;Septimus locus db dinphiboliadiflinilione conflruUiuus ^ deflru

boiia. dliuus. 'M.ultiplicid autem quidam nomina in problematibus quæ ho-monyma uocantur,quibus (^ problemata reddütur multiplicia:qua-dam autem in oratione /Slum ob partiü difpofitionem multiplicia hd-bentur, qua amphibola appellant. de priore mado multipUdum di~ £lum eft loco filt;periore:nwic de pofteriore amp;nbsp;amphiboUs problema-tibus)quomodo eongrediendum in talia, diednuts. Conftruumtur quidem amp;nbsp;deftruumtur per diftindionem dmphiboliæ.ut hæcfît pofîtio, i-ddem difciplind eft plurium: cuius multæ funt nota. tiarn uel dici-tur plurium qubd fit ipfîus finis, amp;nbsp;mediorum ad finem. quo nomine uoatmus drtem iedificatorid(quægræce eft ontoJ'apciUHyejfîeplurium,qubd fît ipfîus domus pro fine:Qr mdceriei,intriti, lignorûcon-ferentium dd ipfam. Similiter medicind dicitur plurium,qubd fîtfitni-tdtis pro finally mediorum,ut rdtionis uiHus, ftdionis, er phdrma-ci.Dicitur infiuper difciplind plurium aliter, qubd fît plurium finium: ut cum dicimus eandem elfe fcientiam contrdriorum,ut medicinam fa nitatis amp;nbsp;morbi, ^ufîcen harmonies amp;nbsp;dijfondntiee,Gymnafticenblt;gt; ni habitus corporis Qr malhrraterea dicitur uma difciplinâ plurium,

^Udndo huius per /è,dlterius per accidemtut medicina primo amp;nbsp;per fe eß jinitatis cognitiua, fecundum accidem autem bonde concodio-nis,boni fomni,^ coloris ptlubris,amp;pulfus conuenientis : quie finis accidunt.amp; geometrid quoq; eß pluriü: nam triangulü duobus redis equos hdbere tres angulos per fi confpicit: fiecumdum accidens nero cognofcit ifopleurum jeu dequilaterum.ndm duobus redis eequos hdbere angulos non per fe amp;nbsp;primo cÓuenit ifopleuro,ut ijbpleurus,fid quatenus triagulus: ut dicitur in primo pofleriorü. quare qui cogno-fdt omnem triangulum habere tres angulos æquos duobus redis per ß, Zr quatenus triangulus, amp;nbsp;aquilaterus fit triangulus, accidit ut aquilaterum jciat gy per aliud habere tres angulos cequales duobus redis.nanc aßedionem trianguli,zr demonfirationë ex trigefimaje-ewnda cöclufione primi elementorum i.uclidis defidera manifeßandä. 'üanifeflum efl itaqi propofitionë illam,T.adem eß difciplina plurium, elle nwltiplicë gy amphibolam.quare ujus dijferendi per acceptionem partium cöuenientium,uel ad defirudionë, uel compofitionëfuperiori plurimu eß affinis.Q^i igitur flatuumt medicinam ejße plurium:con~ gre^or autë mößrauerit neq; plurium ut medij amp;nbsp;finis,neq; plurium utßniu,neq} pluriü ut alterius fiecundu fi, alterius fecundu accidenst dejiruxit fblema t^a quod nullo modo ineß,neqi omnino cößituendü. Siautë cößruatur effe pluriü:eo ^ uelpluriü,ut medij amp;nbsp;finis:uel plu num,ut finium,uel alterius per jè alterius non,quouis illorum oßenfio firmabitur problema.nam ad cöfirudionë jufficitut infit parsaliquat ad defirudionê uero omnium partiü defideratur remotio-C^uare au te infpicere oportet,fit ne affirmatiuü quod defenditur,an diuerfumt quod alia fit in utrunq; uocata difceptandi lex:neque enim eadem in-firuiumt Zr conßrudioni:zr deßrudioni. quare quautriuis accom~ modantur,proferenda:aliena füpprimenda,qu(e enumtiata plus detri menti conger er et,q gr atilt;e conciliarent. Similiter difjeredum in pro~ blema amphibolum, quod ignorarit refpondens dici amphibolum: Zr per eofdem conßruendi uel deßruendi modos .Yt qui dixerit medi-cinameffe alicuius,qult;£ tanquam fimplex ejfie creditur pofitio:collu-dator qui monßrauerit neque ejfie finis,neque medij,neq} alterius per fi,Zr alterius per accides deßruet.Conflruet uero qui alterius horum demonßrabit. iadem ratio monßratur dijferendi in problema, quo cöcupificentia dicitur alicuius uel aliquorum.omnia enim qua fic ca-fitbus gignendi expliantur,fiue numeri prioris fiue poßerioris facile perhu^c locum eonßruuoitur uel deßruumtunO^are neque dubi-i.ij.

AXTO. DEMOCH. HÏPOMNEMA titndum plurimum fraßdij coûtai ex hoc loco in prohleMata rehtti^ uorum-.quoniam fere omniet relataßb habitudine cafus gignendi re-feruntur. quibus non erit extremi laboris locum admouere, hete e-nim fere omnia cafu gignendi elocuta amphibola fwtt,etß partes fint ßmplices. Didtur ab Ariflotele o epiXiyWuvCyque dicimus amatore dulcedinis: qui plurium eß amator.nam dulcedinis per ß,z^ per ac~ cidens ßbieHi cui dulcedo inßt:ut uini uel la£iis.

Amplius traniTerendum eftad euidentius nomen: vt pro exado in opin{oncjclarum:8c pro curioficate,cupi' diras fuperfluarum rerum.euidentiori enim fafto quod diftum eft,bcnc argumcntabilis cftpofitio.Eft autem 8i bic locus ad vtrunque communiste ad dcftruendum,e conftruendum.

8 o£iauus locus ex tranffumptione ignotioris nominis in notius,có-pttaneï'^“'quot; fl^n^iiff^^ amp;nbsp;deflruiliuus. Q^oniam melius difputatur in problcma notum, qudm tenebris obuolutum, peropportunum fuerit poßta po-ßtione obfcuriore,ei lucem afferre.nemo enim u^quam iuße dijferet in poßtionem ßu problema incognitum . quare omne tale difficile ad clariorem cultum amp;nbsp;nitorein fulgidiorem reuocandum eß. ut ß ßt poßtio, Non omnis opinioßudioß eß exaHa: nomen exaÜi quod ob-fcuritate plenum tranfferendum fuerit à congrediete in apertius no men,ut in darum,uel uerum:quod iUi amp;nbsp;dignitate amp;nbsp;uirtute refpÓ-deat. qubd ft omnis opinio ßudioß ßt uera^notat quemadmodunt notum effe potefl in ßngulis fludioforum adionibus, demum condu-detur,Omnis opinio ßudioß eß exada.it contra argumentari contin get,opinionemßudioß non effe manifeßam ßu ueram,qubd non ont-nis opinio ßudioß ßt exaÜa: nam exa£lum neceffarium eß ^ necef-ßtatem inducens.valer et difeeptatio quæ fit de continentia amp;nbsp;tetn-perantia ß umum in aliud tranfferatur: de quibus inßptimo tthico-rum: ut qui diceret temperantem nö effeßudiofum, tranfferendo ad continentem,uel cötra.similiter qui uelit oßendere,^ßudiofus nô fit 'n!-aXv'7rçlt;x-)'iaeày,tranfferre oportebit'dw 'mXu'npotyp.davvnÿ à? qgt;i\o'jrçoi')'pûavvH^:amp;‘ facile poßtio deßruitur.'mx uirçx'j'fau p efl, qui nutltis iimolutus efl negotijs, amp;nbsp;id quidem fieri potefl fortuota, amp;nbsp;quodam euentu.tpiXûoiçdfyp.uii difpoßtionem quandam amp;nbsp;apti-tudinem ad res ßßipiendas indicat. quod prorfus alienum efl a flu-diofo:nam fludiofus Itbens a negotijs ß quantum potefl fubducit.

O* mdximus negotiorum eft o^or.Verum ft quis contra argumentari uelit,gy traduélio alia ueniet facienda, ftc:Studiofo conuenit de c^ele-flibus rebus amp;nbsp;diuinis quarere, nee non de rerum naturis ffeculari: hocautem eftTroW'Trçx'}'/dovap:igiturftudiofuseftlt;fgt;t\a'irçx-}'fu,ü)ÿ. quare amp;nbsp;locus cuiuis manifeftus effe poteft ad ufum, qui uelit per nomen euidentius uel cöftruere uel deftruere ab accidente problema: eu ins ufus non modieus neq; infrequens eft ordtoribus,qui nonnunquam amp;timidum tranfterant ad for tem, amp;nbsp;contra : infuper prodigum ad liberalem, amp;nbsp;magnaniinum ad arrogantem . g^ conftmiliter in alijs habentibus ferme eandem naturam, quibus wnum nomen per aliud oftenditur.

Ad oftendendüm autern contraria eidem ineiTe, con-fiderandum in genere-vt fivolumus oftenderc, quód eft circa fènfum refticudo 5lt;pcccatum:fentirequidem iudi care eft,iudicare autern eft rede Si nó reóte:Sc circa ièn-furn ianeeric reftitudo St peccatum.nunc ergo ex gene-re circa fpeciem demóftracio fit.nam iudicarc, genus eft ipfius {èntire:qui nanqs fentit iudicat aliquo modo.

Konus eft d genere fubie£io, quo fpedei cötraria ineffe cöprobätur, 9 Kam fi ^neri cötraria infintigr fpedei nihil répugnât aceidere.id ta men non femper eft neceffariiunift eötrarja generi inftnt uniuerfali-ter:quid fi pdrticuldriter,non fuerit neceffe:ut fi habitui bona amp;nbsp;ma lum infint,amp;uirtuti,uel uitio.si tarnen omni habitui hlt;ec ineffent: g^ fpedebus iUius adheererent.Probamus itaq; fènfui ineffe cötraria return amp;nbsp;peccdtum,fiu uerü g^ falfum per^nus fènfus:quonid omne iudidu eft reölum uel fdlfum:at omnis fènfus eft iudidü: i^tur eft ue-rus uel falfusSic exiftimatio uera uelfalfa indicatur. Omnis enim 0-pinio eft uera uel falfa:atqui omnis exiftimatio eft uera uel falfa.o^öd fènfus fit fpedes iudieq eo pdtet:quonid iudiatmus gy ftnjù g^ intel-ledu. Cicero id non tacuit in quarto queeftionû Acade.ordiamur igi-tur(inquit)à fènftbus : quorum ita clara iudicia gy' certa funt, ut ft optio natura noftra detur ,gy‘abed deus aliquis requirat: contenta ne fit fids integris incorruptifque fènftbus,an poftulet melius aliquid: nö uideam quid amplius requirat. Keque uero hocloco expeCiandum eft: dum de remo inflexo,aut de collo columba refpondeam.non enim is fum qui quicquid uidetur,tale dicam effe,quale uideatur. Ppicurus hoc uiderit, gr multa alia.meo quidem iudicio ita eft Maxima in fen-i.iq.

ßbus Héritas,fi pni fu^t amp;nbsp;ualentes:amp;omnia remouentur quee ob' fiant,^ impediunt.itaque amp;nbsp;lumen mutari fape uolumus, ©- ficus earum rerum,quas intuemur:amp;interuaUa aut contrahimus,aut di-duamus: multaque facimus, ufique eo dum afpeÜus ipfe fidem fadat fiii iudieqrquod idem fit in uodbus, in odore,in fiporetut nemo fit no fir tun qui non in fienfibus fuis cuiufique ^neris iudidu requirat acri' US.0- aetera.Aliam tarnen Cicero fententiam in primo quafiionû A-cademicarum fada diuifione totius philofophice in maralem,natura~ Iem,amp;rationalem,c0memoratquorunda:qui filam mente rerum iudi cë cenfibandfinfusnon percipere ullo modo eas res qua fitbieda fen fibus uiderentur.qua effent aut ita parua ut fub fenfum cadere non poffent,aut ita mobiles ^ condtata ut nihil umqua umum effet confiant :qubd omnia laberëtur Cr finer ent continenter. at fen fus nimi-um hebetes amp;nbsp;tardos effe arbitrabantur.

Rurfus aute ex fpeefe, generi. quxcuque enim fpeefei infuntjSe generi. vc fi difciplina praua ell ic ftudiolà : Si difpofitio praua amp;nbsp;ftudiofa.Nam difpofitio difeiplinæ ge nus.Primus auré locus,falfus dl ad conUruendu Sccu-dus autem verus.Non enim needTariü quæcunlt;p gene* ri infunt, Si fpeciei indTe; animal etenim dl volatile. Si quadrupes:homo autem non.quxcunq? auté fpeciei in* funt,nccdre amp;gencri,nam fi fit homoftudiofus, amp;nbsp;ani* mal dlftudiofum.adddlrucndü autépriorquidé verus: fecundus autem falfus.nam quæcunque generi non in* funt:neque fpeciei.quæcunqp veto fpeciei nó infuntmon needfarium dl generi non inelTc.

Vadmus qui efi prapofierus ad fuperiorë à fpede fubiedat cui fi contraria infint, ^generi neceffe efi ineffe. ut difpofitioni bonum amp;nbsp;malum ineffe amp;nbsp;coharere monfiramus per fpeciem difpofitionis, qua efi difdplina.na fi hac dicatur bona Cr mala: amp;nbsp;difpofitio.Dif-pofitiones autem,quadam dtfciplina,quadâ artes, quadam uirtutes, quadam uitiadneft aute arti prauum f^ ftudiofum:nam artes quada bona,quada mala, quare nomine difdplina putamus pro comuniore ufum fuiffe ut artë eóprehëderet: quam difpofitio, ut habitus omnes, ambit. Superior locus à genere ad fpecië falfus efi ad cöftruendü ƒ-hierna,quo fpeciei cötraria ineffe diedturead defiruedu uerb effiendf-

pmus'.nain deflru£lio generis infert amp;nbsp;fpecierum interitummo» ta-nun côflruéliogsneris infert fpecierû necein,niß fùmdtur ^nus u^i~ uerfaliter:quM tûc amp;nbsp;conflruiliuus amp;nbsp;defiruîHitus tutocircunfere-tur.secüdns aute à fpecie ad genus conftruüiuus efl firmiffimus. na fpecies genus infert : non ualebit tamen deflruiliua ratio à fpecie ad genus deflruëdutn: niß fuinatur omnes fpecies deflruüæ. namß cy-gnus efl albusj^r animal efl album:non tamen cötra.Dicütur enim ac -cideregeneri queecüqi umicuiep fpecierûaccidumt.tion tamen oportet qua^neri infuntiü^ fpeciebus omnibus: quodgeneri inßnt potefla-te accidentia,amp; oppoßtamam non licet in fubflantia alicuius generis oppoßta ßmul effe aäu.Sed dicûtur generi ineffe oppoßta:qubd fpe ciebus gy“ indiuiduis primo fub genere contentis cótraria inßnt.tiam animal album amp;nbsp;nigrum dicitur:quoniam particularia quadam ßnt talia.quare deflruilisprimisßbflätijs gr accidentiadeflruëtur.Vrie~ terea generi conuenit différentes diaidi oppoßtis:fpeciei autem non. animal nimirurn hominis ^nas diuiditur in greffibile, uolatile, amp;a^ quatile: non autem homo. Aliam ßruauit diuißonem differentiarum officiofe: quas möflraret apertius generi hominis conuenire: non au~ tem homini,amp;ßc notum fit oppoßtageneri poteflate ineffe, ßue accidentia ßnt,ßue differentûeenôautem fpeciei.quodPorphyrius ad-tnodum obfeure effatus efl : quum differentia fpeciflea definitionem perquireret reddere . Proinde earn ( ß poffienus ) paulo fplendidio-rem reddere,dabimus operam.cenus certe dicitur poteflate differen Quid fit ge tias continere iüas in quas diuiditur,gr ttotf a£lu:quoniam omnege- HM^tiTO nus fubalternum habet umam differentiam qua definitur,^ cum ea- tepeteftate déconfpirat, qua eadem efleü omnibus illis ßmul fumptis in quas ge nus diuiditur.cü igitur gnus illam aHu habeat qua definitur qua eadem ßt omnibus differétijs per quasgnus diuiditur:neceffariüefl ut habeat ßmul iüas poteflate amp;nbsp;uirtute.nam wtam habet aSu eadem omnibus iUis.Sed notiore analogiafadamus apertü. Q^emadmodum enim wium affem habensa£lu,duos habet femiffes poteflate,gr quatuor quadrantes,^ tres trientes:nó tamen aélu.uelß mauis,uti ha-bés unicum fcutatum, amp;nbsp;nullam aliam pecumiarn, is poteflate habet V quadragÿntaquinq; affes: non tamen a£lu, qubd fuppofuimus lutl-lum babere ahum numum quam feutatû wium.sicgnus habet differentiam wnam aäu ßti uidelicet conflitutiuam : qua illis omnibus a-quiualet, in quas genus diflribuitur. quare iüas dicitur habere poteflate gr uirtute, gy imam aétu,qua definitur amp;nbsp;in feaélu continet:

^tœ fit altera fiijpfius pan. His duobus lacis anneclimus differen-di rationem inter fpeciein (^ indiuidua. Ham quad diduin efldege' nere ad fpeciem,confimiliter de fpecie ad indiuidua dicetur.fimiliter qute dicebatur e[fe habitudo fpecieiad genus, eadem erit ^ indiui-duiad fpeciem ; nee aliquo modo pugnant.

Quoniam autem neceflariu eft de quibus genus prç' dicatur Sc fpecierum aliquam prædicari:Sc quæcunq? ha bent genus,vel denominatiue à genere dfcuntur,Sc fpe' cieru aliquam neceflarium efth^ere,vel denominatiue ab aliqua fpecierum dici. vt fi de aliquo dilciplina pra:* dicctur:amp; grammatica,vel mufica,vel aliqua aliarum df fciplinarum prxdicabitur.8c fi quis habeat difciplinam, vel denominatiue à difciplina dicatur: Scgrammaticam habebit, vel muficam, vel aliquam aliarum difciplina-rum,vel denominatiue ab aliqua earum dicetur,vt gram maticus vel muficus. Si igitur aliquid didum à genere quoquo modo, vt animam moueri: confidcrandum eft fi Iccundum aliqüam fpecierum motus contingit anf mam moueri,vt augeri,vcl minui,vel corrumpi,vel ge* nerari,autquascunquealiç motus fpecies funt.nam fifc' cundum nullam; manifeftum quad non mouetur. Hic autem locus communis ad vtrunque, Sc ad conftruem dum,8cdeftrucndum.nam fi fecundum aliquam fpecic' rum moucatur,manifeftum quad mouetur: Sc fi fecum dum nullam fpccierümoueacurjmanifeftum quod non mouetur.

I r nbsp;nbsp;nbsp;y ndecimus locus 4 ^nere,nec non à fpecie denominatiue fümptis

^msti*‘ cÖftru£liuus amp;nbsp;deflruéliuus problematis. c^onia neceffarium eft de *?“*«• nbsp;nbsp;nbsp;quibus genus preedicatur nomine amp;nbsp;ratione,amp; fpecië de eifdem ali

quam prædicari.sic amp;nbsp;qu^ecunqigenus dicuntur habere, amp;nbsp;fpeciem abqua habebumt.fimiliter amp;nbsp;de quibufeumq^^nus dicetur prædica-ri denominatiue,de illis amp;nbsp;fpecië aliqua dici denominatiue fuerit ne-eejfeiQuare per genus preedicari fpeciem de aliquo uel umiuoce, uel denominatiue cöflruenMs.per ^nus infuper deftruemus: qubd ft^-nus de aliquo non pradicetur uel umiuoce, uel denominatiue, neque fpecies. Ver fpeciem uerb oftendemusgenus utrouis modo.ln primis

, eoitjlruemui ^ms de aliijuo prlt;£dieüri: cjuod Ipecies de iUo pr-fdia:-tur.deflruenuis etiam ^nus de alilt;juo did,quod Species nulla de eo di eatur.'Volunuis tnmeniri notatii quod id intElligitur,de quibus genus ^j“*''*’ pradicatur,amp; fpeciestcr contra,ft fpecies non preedicetur de aliquo, neq; genus: ni/i de fpedebus prirnce diuifionis genus pnedicetur. nam di genus continenter amp;nbsp;proxime de fpedebus pr^edicaturtnon oporr tet fpede de illo pradicari de quo ^nus, quonia nulla habetur media fpecies inter genus amp;■ id de quo pr^dicatur. At fpecies de fip/ä non pradicatur. y t animal de animali uolatili,animaligre[fibili, amp;nbsp;aqua-tili,fpedebus pr^edicatur, de quibus tarnen nulla fpederum illius generis pr^edicari potef,quod nullte interueniumt médité fpecies inter ge ftus (^ illas,fd fumt continute generi.Cteterum quam proportionem gnus amp;nbsp;fpecies habent ad ea,de quibus diditur,fu prtedicantur nomine amp;nbsp;ratione, eande habent gnus amp;nbsp;fpecies ad ea,de quibus de-nominatiue dicumtur,amp;quibus accidere profernntur.quare feut o-portet, f gnus efl difciplina, de quo ip/ii prtedicetur nomine amp;nbsp;ratione, amp;nbsp;fpeciem de eodem aliqua ut grammaticam, uel nusfeam, uel logicen, uel aliquam aliarum umiuoce pradicari : Sic fl cui inflt difei-plina,amp; aliqua fpecies eiufdem eidem inerit:uel a difciplina,fl qualis denominetur quifpia,amp; a grammatica, uel muflca,uel aliqua fpede-rum denominatur,ut grammaticus,uel muflcus,uel alio nomine.Neq;

puto quteflione indignum utrum flt dicendum in primo exemplo,fl de Prçmonitîo aliquo difciplina prtedicetur:an legendum,fl de aliqua difciplina prte-dicetur.quantum ad meattinet, mallem leg,fl de aliqua,ut inteuiga-tur fl de aliqua cognitione prtedicetur nomine amp;nbsp;ratione gnus difei-plina,amp; de eadem aliqua fpecies. ^arn difciplina no potefl prtedicari de alio nomine amp;nbsp;ratione,qudm de particular difciplina,cui amp;nbsp;fpecies conueniant. Tu tarnen flquere pro arbitrio, dum idem inteUigas quod prtemonuimus.m laqueos nos decidiffe autumabit quifpiam,gy tanq prateritoru oblitos damnabit : qui name dicamus gnus dici de-nominatiue flnuil amp;nbsp;fpeciem utde fitbieiio, fliperius tarnen primo la co huius a gnere nullam preedicationem denominatiud,fld d flo accidente teflabamur.An idem gnuseffe potefl amp;nbsp;accidës,flmiliter fpe-r d^dutw. cies g^accidens? quod ex eo manifeflum fiet;quoniam gnera,amp; fpe des nouem prtedicamentorü accidentis fumt amp;nbsp;accidentia,flt /übflan-tqs conferantur:de quibus denominatiue prtedicantur,quatenus accidentia: neqs ad eas comparata nomëgneris defendere poffumt. nam quando dicitur aliquid gnus e[fe,ad fpeciem mutua cöneëlione id re-

duâtur. fAonßrcibmus autem ex hoc loco animam non moueri,nique effe motumCquod plaçait Zenocrati)per fpecies motus,cuius nulla a-nimæ poteft conuenire-.na neqi^neratio,neq; corruptio, neqi augme-tatio,neqi dimnutiotneqi alteratio,neq; ßcuoidü locu nustatio iUi con-uenit:qudre peffum ihit Zenocratis probletna. Heq} obflrepat quis qf pro muatione utitur motus nominejUt in pradiatmentis diciturmihi enim id hnminuit fideigignendlt;e. neqi dubitamus motum non ejfe ^■’ nus ad hac, ^ res diuerforu pradicametorum /ignißcet-.nam tot fint fpecies motus quot entis.Occurret infûper quifpia,^ dicimus per de-frudione fpecierü,deflrHi ^nus.Nd Porphyrias habet,Deftrudis fpe debus amp;nbsp;différentes,non efl neceffe ^nus deflrui: igitur non efl ne-rapWetur ^ff^t'iHififtuült;t fpecies alicui accidat,neqi genus accidere.M Porphy rius noluerit fimul omnibus deflrudis, fld omnibus per mebra diuifis: quarum qult;elibet florfim corrupts non infert generis corruptionem? nam genus relatiuum efl fpeciei. Simul habet pr^diatri de fpecie dif ferentibus’.amp;indifferentiasdiuidi.nam dicere qabd maneat flibflan-tia animata flnfibilis omnibus ftmul deflrudis an'imalibus amp;nbsp;fpecie-bus,nó uideo qua fit iUa. neqi fuffidt ut dicatur animal intslledu cö-fiflere, non autem re : nam idem dicetur de fpeciebus, quad mane-bumt adhuc,re etiam deflruda,intelligibiles • Adhacde tab mtclledu animalium, defiderarem fcire, quaanimaliaiUo intelligantur: an o-mnia,an nulla: amp;nbsp;quicquid dicatur, poterit uel leuiter edodus mul-ta deducere incommoda:ut effe tölum intelledus figmentum, uel ma-?^^ ’d neregenera gy- fpecies nullis inaiuiduis,amp; talia.'Velimus flmper tan-«onw mi* tam uhn fpeciei conferendam effe ad indiuidua, quantum fit imp:-^^^pil' ^^'^ generis ad fpecies: amp;nbsp;conflrudiuam gy- deftrudiuam.quare fl genus alicui fabiedo in fit, gy aliqua fpecies: qabd fl fpecies, gr ali-quod indiuiduum inefl. nihil enim prohibet accidetis indiuidua flibie-do ineffe.ut fl difciplina Socrati inflt,gr aliqua fpecies,utgramaticA: qubd fl grammatica inflt, gr quidam grammatica,ut Ariflarchi, uel Pabemonis, quod Arifloteles in his qud uocantur 'sspoAiyijuSfiix «5 meTuyog/xQ tradidit copiofl, gr uoces rerü omniii flus naturis ue-fliuiticxteri uul^to more anteprlt;edicamëta, nos preenotiöes ad pra-dicamëta appeUamus, ubi accidentia effe in flibiedo gr denominating poffe pr^dicari flitis docet,rationem tamé accidentium nnpoffibik ef conuenire: qubd oporteret fiebiedii gr flibflantia effe accidens. na id omnequod alicuius rationëflifcipit,illud efl cuius rationë accipit.qua» refl flibflantia accidentis rationë agnofceret,effet accidens.sed die’tit

IN SECVNDVM TOPIC. A R. I S T. 70 C«î con/èntit name, (^ nominti rätiongitur fi album alicuî infit fùb~ ieHo,^ ratio; nam recurrumt nomen, amp;ratio:i^tur cui nomen,amp; definitio ineft. Concedimus argumenta cui nomen albi inefl : amp;nbsp;f‘^-tioné albi eidem fibiecio ineffe. nam utrunque idi accidit : fid Jubie-Üi non dicitur ratio-quid id tmpojjibile eft. nam ratio omnis dicitur de eo cuius eft ratio : fed huic htec accidit, quare non eft ratio illius.

Cum autem facultas non adfit argumentationis ad pofitionem:intcndcndum ex dcfinitionibus,vel exiften-tibus rei propofitæ, vel apparentibus. amp;nbsp;fi non ab vna, ctiam à pluribus.Facile enim definientibus argumenta* rierit. nam ad definitiones facilis argumentatio.

Duodecimus locus in problema deftniti accidentis non fimplicem Hominis defignationem firtietur. nam uoatbinuss locum ab qs qui~ bus in deftnitionem congredi licet. Cui nimirum no fip^tunt in pro-blerna pofitum argumenta, peropportunum fuerit confusere ad de-finitionem aecidentis in problemate confiftentis,in quod rationes non iiweniumtur. quoniam in problemata a definitione facidintum eft af-fatim di[ferere:ut ftptimo libro manifeftum fiet.Ueque putare opor~ tebit hunc locum eundem ejfe idi,quem tertium fecinuts,a definitione. liam problema idud non eft definitiuum, fed defenditur ab accidenté; quod per deftnitionem alterius extremi, uel utriufque, inftrma-batur, uel probabatur. Hie uero problema primo ftebat ab acciden-tf.uerum quia difficile eft argumeari in tale,traducitur problema ab accidenté in problema a deftnitione.na per deftnitionem propofiti ac-tidentis id ftet facile,fiue ueram,fiue apparëtem; uel etiam plures fi-cumdum opinionem,quia uma umi conditur deftnitio. Mumtio tarnen ida nominis in deftnitionem,non mediocrem ad dijferendum occafio-item afferet. quod ex eo liquidum effe poteft, quad quanto quid diffi-cidus conftruitur, tanto facibus deftruitur ; at deftnitiuum problema omnium eft conftrudione difficillinucm ; quare deftnitio fadUimoe e-uerfioni eft obnoxia.quibus tamerationibus argumentatio facilis con-geretur in deftnitiuum tale problema, nomine non poffumus fimpli-ci exprimere;qubd omnibus illis conueniat,quibus in deftnitionem op-portumum eft contendere, de quibus in ftxto libro copiofius dicemus: ut fi dubitet refpondens, an fint inftnita omnia aqualia,ab eo defide-rabimus, quid deftniat ecqualia; quod fi dixerit lt;equalia effe quorum medium dqualiter diftat ab extremes) ex ea facile argumentabimurf

in^Hita »5 effe ^qudlia.nänt ft injinita effent aqualia, amp;nbsp;iüoruM me' did æqudlitcr diftarêt db extremis:quod manifefta fdlfùm. Si deßniret aqudlid,quæ non exced;0tt,neque deßdunttcoftrueremus effe æqud-UdSimiliter in clt;£teris defiderdbitur deßnitio à refpondete qud trddi ta fdcilius pardhitur argumentü.neq; twa fèmper oporabit dbire cé' te»tu:pd fi illd nô iuuet,ddhuc qult;erendü,quidnd fit id q»od dicitar.

Confiderandum autem in propofico, quo exiftentc propofitiim eft:vel quid eft ex neceftîcatCjfi propofitum cft.Conftruere quidem volenti: quo exiftenrej propofi' tum eric-Nam fi illud oftendatur efie, amp;nbsp;propoficum 0' ftenfum erit. Deftrucre autem uolenti;quid eft, fi pro' pofitum eft. nam fi oftenderimus confequens propofi' tum non efté, deftruentes erimus propofitum.

15 nbsp;nbsp;nbsp;'Deciniüfier tins locus ab dnteœdétibus amp;nbsp;confiquétibus problemd' d^ndbuVsc ^^‘ confirudiuus amp;nbsp;deflrudiuus. Si enim uolueritnas problcma con-c^equen. firuere dccidentis, ex a»teœdentibus illius facile poterimus confèqui-Dcßrudionem uerb, ex confèquentibus defûmemus.qudre confiruere uolentibus, infpeciio ad dntecedentia eft neceffdrid,ex quorum confia tutionc neceffarium eft amp;nbsp;propofitum conftrui.dt deftruentibus pro-hierna propofitum,conftquentiü deftrudio eft utilis.nam fi confequens amp;nbsp;quod fèquitur noh fit,neqi antEœdens:amp; fi antecedens fit,amp;con-fiquens.si igitur aliquid fit antecedens amp;nbsp;confequens problema pro-pofitum, confiderandum ad côftruHionem amp;nbsp;deftrudionem illius.ut fit problema propofitum,utrum uoluptas eft honti,an non?conflruen-' do fûmenucs boni antecedent: quod uoluptatiineffe monftramus, fict si uoluptas eft fecumdum naturam , uoluptas eft bonum . nam pofito antecedente : amp;quod fèquitur ponendum eft. si uero deftruere idud idem pldceat, et confequij deftrudione faciendum eft, fic: Si uoluptas bonos non facit,non eft bond.confèquitur enim bond, ç^ caufâm effe-dus.Antecedens id dicinws, quo pofito ftatim neceffe eft propofitum poni.ut quam peperiffe conftat:eam neceffe eft cum uiro confuetudi-nem habuiffe.Confèquens autê,quodneceffarium eft effe,fi id cui com ibant^i* ß^l'^^^^fi p^e^ceffiffe conftiterit.Aptiffimum bic uidebatur recenfère deniibus. quorundam opinionem,Ciceroni,c^^mtiliano, 'Boetio,repugnantiü fi-per antecedentiu amp;nbsp;confèquentium traditione,defendentibus ab ante-cedentibus locum dici c^ â confèquentibus,nec non effe aliquem:quod idem amp;nbsp;Ariftoteles nile manifefte defendit,ab antecedentibus uel co»-

(equetitibus locü tradens.Sed illoru rationibus omiffiSihoc u»um dia-HMs,uideri nobis anteaedetiaac confèquetia in accidental numéro refer uari. quod etia ex Ariflotele innotefare po^fl: qui omnia problemata buius libri faciat ab accidente,in qua per antecedens amp;nbsp;coniques con ßruüiuä effeamp; deflruiliuâargumentationê m5flrat;quippe qui uelit, cui accidat autecEdens,amp;confèquês:amp; cui nôaccidit confèquens,neq; antecedens, in problemata ante alia tmllii ah antécédente uel conßquete locü eämemorauit. Huie fèntentia fubferibit amp;nbsp;ßoetius,qui totû hume loeit in conditione pofitü defendit-Pofia enem conditione,fi fit antecedens,e(fe neceffe efl quod cófiquitur,hoc modo;fi peperit mulier,cuin uiro cöcuhuit:antecedens eßjpeperilfetcü uiro côcubuiffe,confèquës.nâ neq; illud queeritur quid prius tëpore,quid poflerius:amp; fiepe ita ua-riàtur,ut id quod poflerius efl têpore,antecedens effe uideatur in pro-pofitione.ut peperiffle poflerius efl,qudm cocubuiffet tamêfi peperit, nodis omnibus cü uiro concuhuit:Qr hoe pracedente amp;nbsp;prius pofito, neceffe eflillud inteUigatur. aliquoties uerb ftnuil fiint:ut ft ortus efl ßl,dies efl-aliquoties quod pracedit,prius efl:poflerius uerb,quod cö-fequitur. ut ft arrogans efl: odiofits efl. ex arrogantia enim quifq;flt oaiofüs.hac Boetius.Q^are habeanuts ^ ah antecedentihus 07“ confl-quitibus dicatur locus:cuius uirtus in conditione fit pofla.näex pofi tione antecedents poninuts confèquês,amp; ex deflruüione confèquentis , deflruimtis antecedés per nota conditionale,flc:fi Socrati accidat ama~ re literds,amp; praceptorë:atqui Socrati accidit amare literas:i^tur amp;nbsp;preece ptorê.Deflruinuis quidem Nerone amare liter as,ex conflquetr.fi iferoni accidit amare literas,amp; praceptorë:atqui ueroni non cSuenit prlt;eceptori amare:i^itur neqi literas.occidit enim Seneca praceptorë.

Amplius ad tépus infpidendüjfi alicubi diflonet-vt fi quod nutriturquisdixeritex necefiïtatcaugeri.nutriun' turetenim fèmper animalia,nó autêlcmperaugêtur. Similiter auté Sc fi ici re dixcrit quis reminifci.hoc enim prç tcriti téporis cft,illud vcro amp;nbsp;prxfentis amp;nbsp;futuri. Scire c-uim dicimur præfentia 8i futura,vt g» erit folis defcdus: reminifei vero noncontingitaliud,quàmpræteritum.

Locus hied tempore deflru£liuus:sipofitiifîtaliquidexneceffitate 14 alteru effle uel fèqui,quod fècumdü tempus alteri non conuenit uel non temport comtenire potefl, id tanqua falfiim deftruendü efl.ut qui diceret omne quod gt;Mtritiir,an^ri:deflruenMs hac ratione a temporis diflinÜiotie

4cce^ftt,^ 4nimdlid,dü uiuüt,/êmper fuitriu^tur-.non Mitem,dü uiuUtf ßmper augentur,ut ex übris de^neratione apertum efl,qu4re euer-titur poft tu, omni cui accidit nutritio, eidem dccidit augmenta tio. Si“ twli ratione qui défendit noflrum feire ejfe reminifei, cuius alfertio“ nem rlatoni tribuumt,deflruenius:qgt; feiêtia amp;nbsp;reminifeentia tempore difcrepent,igitur eadem non erut. nam reminifeentia efl priSterin“ ru(ut doeetur de memoria amp;nbsp;reminifcentialibeUoyfllumtSciètiaue“ rb non tantum efl prlt;eteritBrum,fld prlt;iefentium,amp;futur or urn.quoi praflntia feianturnuUi obfeurum efl,naturam demonflrationum ah tingetiSed futura fciri,aflrologia fcientia doœt:qute fits defeäu con-tëplatur demôflratione futuru. similiter lienee edipfim principes fltit futura demonflrat:ob interpofitionem terræ media futuram ex diametro fllis or lumee.prateritorü uerb e[fe fcientia notum efl,qgt; fcientia no efl corruptibilis.quare amp;nbsp;prretenta adbuc feienues. Sciétia aute efl cöclufionis habitus per principia manifeflus.'Reminifcetia,fimula-chrum quoddam iamdudum fadum , cuius pars incorrupta perdu-rat,pars autem reliqua euanuit.quinaq; reminifeitur, quodammodo etiam meminiffe uidetur,cum aliquam prioris memorise partem inte-gram reflruat: à qua excitus poflea animus abolita amp;nbsp;deperdita in-uefligat fimulachra.

Amplius fophifticus modus eft,duccre ad talejad quod abundabimus argumentis.hoc autem en’t quandoqj ne* cefTanumjquandoque veto apparés neceflariumjquan' doque veto,neeg apparens,neq? neccflanum.Neceirariu quidcm,fiquando negaueric rcfpondens aliquid vtilium ad pofitionem:ad illud rationes faciat.contingit auté id talium e(re,ad quodabundabimus argumentis.Similiter aute Sc quando induftione ad aliquid propter pofiturn facicns,interimere conatur.hoc nanqj interéptOjSc pro* pofitu intcrimitur.Apparens autem neceflariu,quando apparctquidevtile Scaccomodum pofitionimoneftau' tern ad quod hunt difputationes, hue eo negate,qui di-fputatione fuftinet^fiue ab induftionc probabili propter pofitionem ad idem fada, interimcrc conetur idipiuni» Reliquu verb,quando neq; necciTarium eft, necg appa* rcnsad quod fiunt difputationes, temere autem redap

guère accidie refpódenté.Oportet autédeuitare poftre-rnum diftorum modu.Omnino enim femotus amp;nbsp;alicnus videtur eiTe à dialedicis.quare oportet Sc refpódenté nó proteruire/ed ponere quæ non vtilia funt ad poficioné, adnotando quæcunque non videntur,ponit tarnen.nam magis dubitare vt plurimü acciditinterrogantes,quan-do omnia pofita ipfis talia fuerint^fi non concludunc.

ï-ocus per trMjfuntptionépropofiti problematis dcquiritur,ad d- 1^ liud quippidm,in quo maior argumentoru copia uberrime affluet.que ^ träffum.-Von locum,ßd modü fàphiflicum congrue appeUamus : ^p ßphiflis ßt P“”quot;'’ frequens ^ peculiaris. uolumt enim ßphifllt;e,qui loco amp;nbsp;ratione de-fiituûtur, reßpondentem ad materiam qua aburndant deducere,amp; locum e quo hauridt crebras rationes ßmmopere eligumt,qui etia con-ßeuerint dißputationes de re propoßa fûpprimere. Verum re propria negleihi dißpuationes tranjferumt ad ea quibus plenijßime ßea-teant.quem Protagoras ßphißes gnauißimus omni officio diligentißßi-We obßruandum curauit.îiam cum Socrati uirtutë effe ßeientia pro-baturus effet,?^ uirtutem doélrina ßbijei, conßugit alib, amp;ßdbulam quandam deorum longo uerborum ambitu enarrauit. inßuper rationes quaßdam de pumitione,de artißcibus,proßußora,qudm dißceptan-di locus pateretur.sinudßas laudes admißcens,ßam eruditionem ia-üitans, ut homo ßi maximus demirator. De mercede ßbi exbibenda annota uit, cuius ßermb gratia ßentorea quadam uoce perßonauerant omnia . ktque in ßtngulis uagari clarifftme deprehenditur, cuius rei baud ignarus Socrates,uir admodum modeflus,amp; qm populäre hume faß um ßerre non poffet, queritur tantam uerborum prodigalitatem, depoßeit benigne à Protagora coneißoribus uatur orationibus, ç^ orgumêtis,cui Protagoras dicit, 0 Socrates,multis cü bominibus olim dicendo certaui:ac ß ita egijßem utipße mones,ß inquä ad norma mihi ab auditore impoßtam uerbafeciffem,haudßne quouis alio homi-ne inßgnior ejßem, nelt;^ nomine Protagor^e omnis gruecia reßonaret. keliqua perlege ß prolixiora amaueris. Verum hunc locü trnhi uiden ^‘*^ poffediffe multo tempore, in perniciem bonarum artium noßr^e tempeffatis ßphifiatquorum numerus tatus adoleuerat, ut tanquam Gothi,amp; vandali rem omnem Komandßpoliarint, philoßphiam ex-pugnarint omnem, amp;nbsp;uix capitolium ntultis iniurqs profligatum re-

mSf qui fèduhm rei[gt;ubliclt;£ Idhdnti operum nnpcndcnnt'.quibu! om-nes ^aUd referre debenutstnon dutê iftis ßphiflisjquibus quado eer-tarnen de re aliqua foret,flaftm omnê difceptandi rationem ad oppo-fitiones diuertebdnf.nunc contrddi£lorids,nunc contrarias, nüc fib-contrdrias,nmic fïibdlternds,ficenim ifli amp;nbsp;diuidebant ç^loqueban-tur.Ueqi in his dicendi fnem faciebant,ßd mifere uexabant refpon-dentis dnimum:quein modo huc,modo illuc rdpiebdnt.dd manu qiioqi habebantingeniofiifti homines comterßonuin pr^ecephi nullis umqud ßecuUsprofedo excogitatmquibus ft opus fuerdt,rigide tenellamad-hucmentem uinciebdnt.Neqi aquipoUentium aberdnt propoftionum cógreffus nmltipUciores infnitis color um formst, modo in fmplidbus amp;nbsp;abfolutis,modo in deter minât is amp;nbsp;moddlibus. interdû in fsbieHis finitis (^ prlt;edicatis,interdHm omnibus confufs ^ permixtis.omit-^ fippofitiones iUas, quibus neque ilia prima elementa mixtis ffi-ciebant omnia: cafus prodi^iofs, ampliationes fipra hominum cd-ptum.c^uid dicam de exponibiliiim labyrinthe, qua: nudti magnis co-dicibus madarumtiquid de relatiuoru caiugatione? qult;ie utina omnis nuquam in lueem ucniffent:ncq} hominû traâaffent manas. studioft bonaruartium anfim perditilaboris nóaccepiffent.Vorro nê eflmi-randum,fi ab omnibus eëtemptui habcatur tutne philofophia, ^ rares habedta[feclas.Plurimi etenim fperfamt adhuc, quicum uotis o-mnibus philofphiam defderaffent, ç^ huic ß in Mum deueuiffenti magnam temporis,pecwiide,tyeruditionis,iaëluram ß feciffe intellegt; xerut, amp;nbsp;oleum(quod aiumt^ü“ operam perdidi[fe,dum ifli exerä-tus philoßphici redores conflituerêtur,dum militibus generofs irnpe rarent,]eu, quod uero propinquius efl,ftudi4 tyränide opprimèrent-rrudêtiores itaq; fuo magno ineëmodo faÜi, ßtos auocant amp;nbsp;quef-emtque à philoßphia,qud putat nondum fio candori reßitutam.neqi tdios db iflis,quos nouerdtßphiflas,exercitui Qr imperio philoßphico præefe.laxit deus ne tenebricoß ißi homines,amp; Gaditani monflro-rû artifices,purioris difciplinie hofles ignauijfims,ordinis philoßphiä ßiaerrimi arcem teneant:ne iterum abfrdiora multigt;,ifli ad phanaf mata excogitanda incredihilis natura, pariant. Haedixi maioredi-uerticulo,qultm conueniret,utcauerét fludiof a periculis, in qua la-pfis fum:amp; d quibus non niß magno fadere me liberaui. quod mibi probe haudquaquam conßltum fuijfet, Tranfumptio ßu egreßio à propoßto problemate multiplex efl,neque omnis comseniet ^aleëUco. interdum nanq; efl neceffaria, interdu apparent nece(faria,interdufn

«elt;]'; neceffaria, ne^, apparens. Neceffarue digre/fionis argumentum jj^“’quot;®' interroganti prabet refpondentis repugnantia,qui diffitetur propofi “ ’ tionem utilem, qua perœpit ad rei probanda condufionê ^ adpro-blema propoßtü plurimum conferentë;qudm ni/i argumentis preenua niuerit colludater negatnm, non habebitad propofitü problemd,quo dilferdf.qubd ea ßt ßla uel maxime cuius uirtute probetur problema.

Cogitur igitur difcedere tantifper ab inflituto,donec propoßtione ßbi negatam utilem comprobauerit,ad qua flabiliendam abumdare pluri-bus argumentis, quam ad problema flatutum in prindpio contingit. Kam notior effe debet propoßtio iüa, per quam différons enitebatur problema oftendere,ip/ó problemate:quare amp;nbsp;illius confirudio pote-^‘^^fff facilior,amp;ad illius defenßonem plures inflruere argumenta^ fü copias non erit ufqueadeo laboriofum.ut ßt problema propoßtum conßruendum,omnis uoluptas eft bofMm:accipidtque interrogans ad illius oflenßonem hume ßyllogißnum,omne ßcumdum naturam eft bo num, atqui uoluptas eft naturalis, igitur bona.Refpondens igitur ne-gando ßmpliciter propoßtionem, uel inftantiam afferendo in propo-fttionem,quæ eft, omne ßeumdum naturam eft bommi cogit interro~ gantem ut ad propoßtionem corroborandam, qua deftruitur,rationes nouo incurfu requirat, ex cuius euerßone tota pereat difputa-Uo ad problema inftitutum. proinde neceffaria eft à propoßto pro-blemate digreffïo, ut negatam conftruat: ad cuius conftrudionem in-ftituëdam copioßus differere poterit,quam in problema poterat.nam nonftrabit,quod wnicuique proprium eft,id eft bonum,uoluptas autem ftcundum naturam umnicuiq; eft propria: igitur bona. similiter quod Wiicuique eft prater naturam,id eft malum,^ corruptiuum;igitur d tontrarijs quod umicuique fecumdum ndturam,bonum amp;nbsp;conßrua-tiuum. ifta rationes in rem primo inftitutam non defleilumtur, fed in propoßtionem qua negaturd refpondente. talis tarnen egrejfus dicitur neceffdrius, quod non admiffaamp;conceffd propoßtione, non ftperßt ulla in problema propoßtum ad dijferendum facultas.similiter ß refpondens afferat in propoßtionem utilem rei probanda inftantiam per indu£lionem,nö autem ßmpliciter amp;nbsp;umiuerfaliter dif-ftteatur. ut qui malta oftenderet naturalia ejfe mala : ut frigere, a-grotare,ßtire,famere, quibus euertitur umiuerfalis aff'umpta propo-fttio,omne fcumdum naturam eft bonum.ßc enim refpondens ad a-liquid propoftta propoßtionis interrogatainduélionëfaciens,propo-fitione interimere conatur: qua deftruéïa deftruitur in rem primo in-

fiitutdin difceptatio. quare inflaurandd fuit argumentorum odes ad ea quæ induüione diripiuntur d refpondentc.^adem efl ratio in ne-gat tuis problematibus monftrandis.si refpondens negauerit propofi^ tionestquibusconuenitconcludere propo/ttuin,uel fimpliciter,uel per infldntia,reli£io problemate congrediendum erit,pro ne^tarü props fttionUconfirmatione, qui uelit inflitutum perfiqui-nä nip probentur propoßtiones negate,ridiculus erit, amp;nbsp;ineptus interrogans : quare ad iUas probandas cöfugere eft neceUdrm. Secuotdus elabendi modus Ajjpweni. gß apparts tdntum nece{fdrius,qui fit quando de aliquo eorü qud in problemate nomndntur interrogdns dijJerittO' reUikt re propria fi tranjfert ad quidam ßlum imagine conferentia ad confirudioneM uel defirudionem problematls inftituti.videtur nimirum talis egref-fio fpedem quandam neceffitatis induere ad problema : qubd de dlh quoconiüdo problemati fiat.ut fit problema quod uenit probandunh Mumdus efl fphæricus:qui difieret effie plures müdosjuel unicum,uel fimpitermtm,ingenitum,incorruptibilem,infinefdbilem,hac uidebun-tur confentanea pofitioni probanda, qua tarnen tusUo modo confe-rumt-t^are tales propofitiones, fi negauerit refpondens fimplidter} uel per indudionë infiantia afferat, qubd malta particularia fint fal-(a:continget abquädo ob egreßum à propofito problemate maioré ar' gumentorum materiä con/iqui interroganté.Hic ficundus modus rare,uel nunquam cöueniet dialedids, primus accommodatior.Tertius Ncfjaeref« modus ßlum ßphiftis relinquendus,qui neque necejjarius eft neq; ap-ap^enj^ forens ad rem propofitam illuftrandam.ut fit problema aliquod fta-tutum,qui ab eo difcedit de extraneis dijjerens dtra necefiitatemß-phiftice contendit. Huius exempla non fiant môftranda,qubd crebrio-ra fint, quam oporteat. cum igitur fint uari^e elabendi forma, re-fpondens nongrauiter quacumq} proponumtur ferre debet : fid lad fronte,ereÜo animo,omnia diligëter perpendet:qua fi plurimü fplen-dida cognouerit,fiue propinqua fiue aliéna a re probanda,in princi-pia conftrudiua fiue deftruéiiua alterius ponere non refragtur (3“ concedere. Vibgenter tarnen adnotabit,quactanque non conf erumtai difputationem proprium, ^ fint aliéna, neque concludant, qua etiain libere amp;nbsp;gratis adnufit.nam fi hac obfiruarit refpondens,multo wa ^s perplexos reddet interrogantes:quorum amp;nbsp;ignorantiam, z^ at-gumentorum inopiam,omnibus prodet manifeftam.qui omnibus con-cejfis a refpondente,qua poftularumt: nihil coUigant, rem intentant non confequantur, digni multo rifii, tanquam uani homines confié

(ientur.ïïdélegt;Ms de iufto refpondentis officio:de quo copioßus in O' (kiuo dicetur.

Amplius, omnis qui dixit vnûquoduis,quodammodo luulta dixit, co quod plura vnicuiq; ex necclïîtate con-fcquentia funt.vt qui dicit hominem eire,amp; quod animal eft dixit,5c quod animatum,8£quodbipcs,amp; quod men tis Sc feientix fufceptiuum:quarcquouis vno confequé' tium interempto, deftruitur Sc quod in principio. caue-re tame oportet in talibus,ncaddifficilius traniTumptio fiat. Nam quandoque facile eft coniequens interimere, quandoque autem ipfiim propofitum»

I.0CUS deflrudiuui a conßquiorü inuentione problematii accident 16 tariij,qui i ßiperiore differt quo dicebatur a confequio, quod hie ß- ^^°i^^ lum efl deflruiliuus d conßquio, ßperior datent erdt amp;nbsp;eöflrufiiuus tione. Cr deflrudiuus.ndm per untecedens conflruebdtur problemd, amp;nbsp;per confequem deflruebdtur.nu^c uerh etia ddtur defcriptio confequen^ tium, amp;nbsp;tradUur inaeniendi confequem figura. ut qui dicit wtum-quodque,quoddnt modo malta dicit,quod manifefle licet uidere in füb~ fldntialibus: qui enint fpeciem aliquant dicit, ut hominem, amp;nbsp;poten~ tia definitionem hominis, animal rationale mortale, amp;nbsp;genas iUius, animal,amp;ßperiora omnia genera,ut animatum,corpus,fùbflantiam, differentias,amp;propria hominis,ut bipedem,amp;mentis amp;nbsp;difeiplinæ fufleptiuü pronamtiat-quare horüpofleriorüaliquo deflru£lo,amp;fpe-des propoßta dcflruiturÆodê in accidentibus modo deflruetur pro-blema,ßquidßquentiüdeftruatur alicui non ineßemeqiaeddens eide merit, superiora omnia inferumtur ab inferioribus, confpirantia au-tem coniMtdam habent circuü feriem. speciem quippe genera omnia, differentie,proprid,definitiones, accidentia infeparabilia,fèqumitur:

amp; effedus edafam comitatur,amp; partes totü non deferumt.Conaer-tiantur amp;infl mutuo reflUumtfpecies, definitio,differentia,propriü, nomen rei. sitniliter uicario ordine eafus amp;nbsp;coniugata flatuumtur. Ueque his omnibus putauerimus locum adferendum :ßd ut retro di~ ximas problematibus accidentis,quod de his omnis queflio flat in hoc bbro . Sinuil accidentibus ßqui uel antecedere proprie conaenit, quod etiam manifleflum effe potefl, quod Rhetor es antecedentia amp;nbsp;conß-quentia in jolis accidentiü j^neribus cotemplanturtquibus fada,dida, confilid,dijcutiifnt- nam fignis ud pr^cedentibus, uelconßquentibus

ueritätis penetr^dia fühintrare pojfMit.quorum diuißo traditur prb mo rhetorices poft tradita enthymematum deßnitionem ab Ariflote-le:cum inquit, Aiyirxi yo^ ti!Qup,H{^XTX i^ èuüTUti Uâd. av/xéciJÿ, ubi interpres, ftKoç probabile,Cicero autem uerißmile in partitionb bus interpretatur.Tamp;ji Zi uTtpduÿtV joó^ êcvxyitx'iop,Tinp,npio^gt; To /i pH xvayitxiof, xvóivupó^ ist kxtx t'k^/ixtpo^xÿ. xvxygt; Kxïx pd^ ouju ^iyoiß^ af) yivtrxz av?itcüyilt;rfs,olt;}iJ'tó Kau, Tenp«* £ioÿ TO Toi’Sriÿ Tamp;ÿ anpdooÿ isi^.orxy yocp f^n iv/tx^rxi oiovgt; TXi xüxM i’ AtX^ip, vn lt;pipamp;p otovTM Tiu/xiptoÿ ÙQ /i/ay-pivoÿ used ‘Tre'JTipX/Tp.iVOjlyTÓ ßs^ Tiu/u,xp Kai TTÎ^XÇ TXUTÔll ist KXTX THp xpyxtxy yKUTjxÿ. Ex quibus patet ad locum conferre ßgna necejßiria,qua Cicero proprias rei no tas,inter pres arguments dicit:quæ Q^intilianus uix pertineread artis pracepa pumuit,^ int filubilia elßent-uerü hoc ratione non debuit ab arte ßiumgere:ut cui-uis notum e/fe potefl inteUigenti diuißone probationum ab A.riflotcle traditam. ïnfiiper non uenit prlt;ietereiiduin,cum hanc rem funuts ag~ S^^lfb ^ ‘ï‘*‘^ Arifloteles innominaa ßgna rebquerat,ut qu^e nö ne~ eej^aria forent, Q^intilianus nomen illis ui fis efl uoluijfe mponcre: qui dicat,viuidiintur autem in has primas duas fpecies,qgt; eorum alia fumt neceffaria,quie graci uocant TiKpUpixialia nö nceejfaria, qu^e tSHiatix'.manifeflü efl uocare fignaqua Arifloteles innominate admo-nuerat.Verum hxc diuißo nö fuit antiquorum,neqi bona efl,qult;e pro para totü affert.nam diuiderentur ßgna inßgna amp;nbsp;argumëta, qua diuißone quod diuiditur fiqpßus effet pars,uel nomine ßgnorü ufis efl multipliciar. Sed ut aliquid paucis perflringanMs,quantum ad locum in problema accidentis conflituti à conßquioru igt;utentionc,con-ßquia requirinuis ex accidentium numero effe.quodcumqs enim aeeb dens nutla habet ßbi conßquentia:ut tempus,locum,quantitate, qua-litatem,amp;modû.nam in aâione,amp; motu deprehendumtur anaœdett tia amp;nbsp;conßquetia:ut qui dixerit homine uolare,ßquitur habere alas, ex cuius cofiquq deflruölione, amp;nbsp;anteades deflruitur.zy qui dixerit moueri per udcuH lapidé,ßquitur grauiora ^ leuiora lt;equaliter mo • ueri;cöflquës r»ipojfibile,igitur amp;antecedës.si quis tamé uelit pertb nadar defendere oppoßtü,nihil moramur.habebit enimfaari in omni argumétetione à loco quouis anaadés amp;cößquens,ß tam fuß nomé extendere uelit: quonia ex omni loco ratio trahitur,qua aliud conclu-ditur. quare d fpecie,genere,deflnitionc, differentia,proprio,amp;ßm-plidar ab omnibus locis erit d conßquutione ratio:quod non uelimus

coticedere.similiter antecedens amp;nbsp;confeques relatiua alicui confers»-da.quod f problemati nel prædicato comparetur, amp;nbsp;problemata fla (tccidentis examinetur hoe libro,amp; accidetia ejfe ques antecedimt amp;nbsp;confequtvntur credinms.cauendum efl neinconfequentiuin habitudi-ne confequentia inferanucs qu^e difficiliorê habeant impugnatione,ßu in quibus msnus arguments abwidabimus,quatn ad problema propo fitü.Siepe enim accidit ut propofito problemate facile impu^abili nö adhibita cura dijferens inferat quod difficilius efl ad deflruendü: nee hine fl extricare poterit.ut qui habeat problema hoc demonflrare}in-iuflitia non efl utilis, ex iUo habendi cupiditatem inferet non effe uti-lem-.quod poflerius dicitur,diflicilioris efl redargutionis quam prius. uel qui uelit oflendere diametrum ejfe coflte incommenfurabilem,alio-qui fequeretur maiora minoribus ejfe aqua-quare modus eritdiuer -tendi adiun^endus haud quaquam impi^er.

Quibufeuntj autem necefle eft alteru folu fneffe vel non inclTe, vthomini a:gritudinê,vcl faniratem,fi ad al-tcrum facile poterimus difputare quod ineft,vel non in-eftjamp;ad reliquum facile potenmus.Hoc autéconuerti-tur ad vtrunque. oftendentcs etenim quod ineft alteriï, reliquö demóftrantes erimus quod nó ineft. Si vero quo*^ niâ nó ineft oftédamus,reliquü quonia ineft oftendentcs erimus.manifeftu igitur quod ad vtruqj vtilis hic locus.

l.ocus difponitur à eötrarqs immediatis conflru{liuus,amp;deflru- ^7^ diuus-Dicumtur enim cotraria quada mediatn,qua mediü recipiunt, immediate fiuenomi»atü,flue innominatü.C)^.ceda fumt cötrariaimmediata qua nullum mediü agnofcumt,quorü efl ea natura, ut jufceptibili alter urn inejfe fit necejfariü.quare facile efl ex umius cSiumàione alterius dif-iumüionem amp;• contra inteUi^rc.nam qui oflendit alterü horum inejfe jùbieéîo,reliquû remoueri ab eodem monflrat:qubd contraria flnt a-deb inuida conditio»is,ut idem domicihü nwnq inhabitent: ^ cötrd, qui alter urn à jubieHo diflrahi indicat,amp;eidem reliquü coniun^i con-prmat.na unius expulflo alterius efl acceptio.ut homo efl jubiedu fa niatis amp;nbsp;agritudinis, quæ cotraria fumt immédiats,ut in Alcibiade défendit Socrates.'Necejfe(i»quit)omnë hominem uel agrotarejuelja-num ejfe.neq; me mouet quod dicitur à caleno in arte medicinali,vie-dicina efl fcientia jalubrium üquot; infalubrium 0“ neutrorü,qubd hic de exterioribus Q“flnfibilibusjnteüi^at, Arifleteles uerb omnê hominem

AKIO» DEMO CH. MYPOMNEMA pnum uel æ^rum uult,quod habeat quatuor qualiatum temperamé-turn uel uitiatumÇftue jènftbile exiftat fiue non)uel bonurntquare qui tribuit bomini /ânitatem,diftrahit morbum: amp;nbsp;quern morbus pej^ime torqu£t,eum (anitus non iuuat. eadem lege utendum de finito gy in-fnito, qute fumt quantitatis. Si quantitas quidam monfiretur finitOt eadem non eft inßnia,^ contra, de pari gy impari contrarijs ipßus numeri. Contradiéloria etß ad utrumque modum differendi ualeantt non fient tarnen huius loci, quad nullius fint /ûfeeptibilis, quemad-modumaccidentia contraria, qua prarequirtent fiibieéium determi-natü.omnibus enim contradiUoria aptantur.Contraria uero mediata repeUumtur ab eodem, qubd fint flum deßrudiua, non autem con-ßruiliua problematis.

Amplius argumentandu tranfferendo nomen fn ora* tionem , cum longe magis confentaneum vifum fuerit tranflumere, quam vc ponitur nomé. vt magnammum non fortem,quemadmodum ponitur, fed magnumanf mum habenrem:quemadmodum fidcntem,bonafpcran tem. Similiter autem amp;nbsp;ingeniofum,cuius fuerit genius ftudiofus:quemadmodü Xenocrates inquit ingeniofum cum ene,qui animam fortitus eft ftudiolam:ipfam enim vnicuiep effe genium.

1 g nbsp;nbsp;nbsp;locus ab etymologia quem quidam uocarunt il ueriloquio,quidam Ab etymoi à notatione,plurigt;ni à nominis interpretatione,conftru£liuus cy de-ßrudiuus problematis : in quo nomen pradicatur accidentarium fu quad accidens efl. quare amp;nbsp;problema à nomine occidétis dicatuncu-ius ßdes fiet per nominis interpretationem.na quia nomen obfeurum fit, quarenda efl nominis oratio interpreatiua, qua perfpicuias dperiatur ignotis.ut qui défendit, qubd flus fortis dicitur iu^'UX^^f id efl, magnanimus,contendemus euertendo pof tionem qubd non f;^ lus fortis ft ti/'J-u^oÇ per nominis interpretationem, qua efl, b tv THV 'fuxwp tx^pjfcoc efl,bond anima habés, Caterü f ïvd'V)(^üQ ft, quicumque bonam habet dnimam:iuflus,temperans,liberalis,gy cate-ri fludiof bonam babent animam : igitur non flus fortis dicitur tu-4'^X0^, neque fla fortitudo iu^-^X*^* similiter fi dubitetur,utrum iuflus ft iviXTTiQ, an non: tranfleremus nomen . etenm ivt^iru;, idefl bene fperans efl,b tv i\iriiegt;)p,id efl bona fperans:at iuflus a-Iw fft}ifftur iuflus tvt\7ti^lt; Lodern modo fi in dubiû trahatur,fit ne

fludiojus iv/cd/AUi), id eflfelix uel ingeniofus: nomen ipfum obfcu^ rum tranjferemus ad orationein fecumdum etymologiam. nam iu~ J'oti/auy,iu TO^ /«iiaovoe tx^P J ‘^^ xenocrates rap /eel/aova ani^ mam umtufeuiu/que uocat. quare ftudiofus erit iuJ'ocifaUÿiquißt lù '^ 4''^X'*P tX^P’‘^^ ^‘’^ ^^^° ^^ cratyUo.in iftis uß jumus nofmni~ bus gracis:^ aptior uis dijjeredi in talibus ab etymologia coUocetur^ Quoniam autem rcrum ahæ quidem funt ex neceffi-tate,alix autem vt in pluribusjalix vero ad vtrumlibet: fi quod ex neceifitate eft, vt in pluribus ponatur: aut quod vt'in pluribus, ex neceifitate: aut ipfum,aut con* trarium ei quod eft vt in pluribus, femper dat locum argumentationis. Nam fi,quod ex neceifitate eft, vt in pluribus ponatur, manifeftum quoniam non omni dieft inefie: cum infit omni. quare peccauit. fiue quod vt in pluribus dicitur, ex neceifitate dixft : omni nanquc dixit ineire,cum non infit omni. Similiter autem Sefl contrarium ei quod in pluribus eft, ex neceifitate dixit» Semper enim in paucioribus dicitur contrariu ei, quod eft vt in pluribus. vt fi vt in pluribus, praui homines: boni in paucioribus.quarc multo magis peccauit,fi bonos ex neceifitate dixit efle. Similiter autem Sc fi quod ad vtrumlibet eft,ex neceifitate dixft,vel vt in pluribus. Nelt;5 enim ex neceifitate ad vtrumlibet: nelt;^ vt in plu-ribus. Cöntingit autem amp;nbsp;fi non detcrminans dixcrit, vtrum vt in pluribus an ex neceifitate dixft , fit autem res vt in pluribus:difputare, vt fi ex neceifitate is dixe-rit. vt fi prauos exhxreditandos dixit efle, non deter* minans:tanquam ex neceifitate is dixcrit,difputandum,

1.0CUS à rerum diuißone , amp;nbsp;conflruiliuus amp;nbsp;deftruüiuus effe icf fotefi. Qjsemadmodum enim rerum quidam femper ex neceifitate AdiuiHór. funt,quidam ut plurimu,quixdam neutro modo:fcqu^e pradicatur de ßbieHiSjUel ex neceffitate,uel ut plurimum, uel neutro modo con~ ueniumt. quare argumenti multipücem materiam hine ßmere quiuis facile poterit-Dieütur autem effe amp;nbsp;praduari ex necelfiate,fpeciest ffnera, differentia, definitiones, propria, amp;nbsp;accidentia infeparabi-lia: quoniam femper de iUis pradicantur,amp; ttmiuerfaliter. o^a au~

tem non ex neceffitatoyfumt accidentia fefarabilia : quorum quidam fûbieSlis ut plurimum inj'umt,amp;comnum concur/» naturae accidunt. ut habere quinque digitos homme, uel cane feere fenes,amp; fimilia:quo^ rit ueritas ferè determinata uidetur.ïlla fumt ad utrumlibet accidentia,qu^e nullius certie üquot; præferiptæ fumt ueritatis, ut qu^e arbitra-ria/ünt, amp;nbsp;imperia /üppoßta humano. Cum igitur in omni proble-mate de /ubieéio aliquld prlt;iedicetur,uidêdum in problemate quad flatuitur ab accidente quid prædicetur, amp;qno modo /ûbiecio inef-fe dicatur, uel non ineffe . nam fi dicatur conuenire /ûbiecio ex ne^ ce/ritate,qui mon/lrauerit non omni, neque femper,fed ut plurimum, uel indifferenter illi ade/fe, deflruet. si/niliter fi ex nece/fitate fub-ieHo infit, non tarnen ut accidens infeparabile, fed ut genus,uel terminus , uel proprium infit, euertet pofitionem interrogans, nam bis omnibus modis contingit de/lruere problema, quo defenditur /ûbie-do ine/fe ex nece/fitate accidens.Con/lruere contendet quoniam /ûb-iedo ine/l:at cü neqi ad utrumlibet,neque ut plurimum:igitur ex ne-ceffitate,po/îquâ/ûbiedo ine/fe con/hterit.ctuod fi ex nece/fitateinfit, non ut genus, neque terminus, neque proprium-, igitur accidens. Si uerb ponatur problema ab accidente, quod /ûbiecio ine/fe dicitur ut plurimum, ad de/lrudionem illius ualebit ratio, qua mon/lrabit fiibieélo ex nece/fitate ine/fe, uelraro amp;nbsp;ad utrumhbet, ueloppofi-tum utplurinMm /ûbiedo conuenire. nam fi oppofitum pradicati ut plurimum fibiedo infit, pradicatum eidem utplurinwm non inerit. Vtin Alcibiade, Multi imprudentes, prudentes pauci. Si fluiter um magnus e/l numerus'. amp;nbsp;fapientum rarus. per hac igitur continet de/lruere problema, quo pradicatum ut plurimü ineffe dicitur.Con-firmabit autem, quoniam neque ex nece/fitate, neque ad utrumuis, neque oppofitum ut plurimum ine/l, /êd raro, accidens /übiedo in-ef/e ut plurimü. Tertius modus,fi accidens dicatur pradicari de /übt iedo indifferenter amp;nbsp;ad utrumuis,de/lruet qubd ex neceffitate infit, uel ut plurimum, uel contrarium illius. Conflruet autem deftrudio-ne /üperiorum.U hac dicuntur de problemate, quo indicatur pradi-catum/übiedo ine/fe cum quadam determinatione,uel nece/fitatis,uel ut plurimum,uel ad utrüuis . si uerb ponatur indeterminate /übiedo ine/fe amp;nbsp;fine figni/icatione modi inexi/lendi, oportebit difputare,^ pradicatum fubiedo infit ut plurimum,tanquâ ex nece/fitate dixerit effe.ttamquod fimpliciter didü efl /übiedo ineffe,ex neceffitate uide-tur dici. si tarnen pradicatum /übiedo ine/fet ex neceffitate,qui con-

INSECVNDVMToPIC»AR.IST» 77 tenderet id tjuod fine determinatione dicitur inej]e,ut plurunu inejfe di£lum,uel ad utrüuii,cdlnmnidtHr, amp;nbsp;/óphiftarum partes agit, nota fetefl ejfle huius diflinilio d primo loco.

Amplius, amp;nbsp;fi idem fibi accidcns pofuent vt altcriï: co quód alterum fic nomen, quemadmodum Prodicus diuidebat voluptatcs ingaudium,8ciucunditatem,5c lx* titiâ:hæc enim omnia ciofdem voluptacis nomina funt^ Si igitur quisgaudm Ixticixdixeritacciderc,idcm vtiq^ fibijpfi dieet acciderc.

Locus dPolyonymis deflrnéliuui .QM enim idem fecerit ftbijpfl to deddere in problemate, deflruendum efl problema tanquam falfum. ^’’’'®”*'^ qubd idem fibijpfi accidere nö potefl.fübieéium aliud efl fèmper acci' dentis ab accidentetnam fabieda fibflantia fiint.qui igitur monflrat id quod dicitur accidere dlicuiyeffe iUi idem: euertit problema.na etfii nomina fint diuerfd,non tarne fatis efl ad diflindionem rerum confli~ tuendam.ut qui diceretgaudium latitia acddere:qubd idem fitgau-dium Icetititie, deflruitur iUi accidere : nam idem non accidit fibijpfi. (iuare amp;Prodicus,quem nönunq pr^eceptorem Socrates in Memno-ne dgnouit,male diuidebat uoluptatem in gaudium,llt;etitiam,amp;iucum ditatem-Nam b.iec nomiiutmfit diuifio, non rerum per nomina: qubd fint hue omnia ipfius uoluptatis gy eiufidem rei nomina.Q^emadmo dum qui diuideret honeflum in laudabile,in redum,gy decorum,h^ec nomina eadem re omnino fignificSt.quare mala fuerit hæc diuifio,eu ius meminit cicero tertio de finibus. uon de fient tarnen qui uelint no idem effe l^titiam,gMidium,criucumditatem'in quam uenit toto cor» pore fèntentiam Cicero in fècüdo de finibus bonorum:Yt fcias, inquit, me inteUigere, primum idem éde dico uoluptatem quod Epicurus iUe v/ovip. Et quidem fiepe quarimus uerbü latinü par græco, amp;nbsp;quod ide ualeat,hic nihil fuit quod qult;ereremus,nullû inueniri pote fl, quod magis idem declaretlatine quod grace,quam deelarat uoluptas. huw uerbo omnes,qui ubiqs fiumt qui latine ficiunt,duas res fübijciunt:lati~ tiarn in animo,commotionem fiuauem iucunditatis in corpore.aam amp;nbsp;ide apud Trabeam, uoluptatem animi latitiam nimiarn dicit, eandem quam iUe Caciliamis, qui omnibus latitijs latum effie fie narrat. Sed hoc interefl,qubd uoluptas dicitur etiam in animo res uitiofa,ut floi~ ci putant: qui earn fiic definiunt, sublationem animi fine ratione opi-‘ nantis ß magno bono fruition dicitur latitia neque gaudium in cor^

fort ) iit eo autem uoluftas omnium latine loquentium more poni‘ tur,quum ferdpitur ea quæ (infum aliquem moueat iucumditas. HÓe quoque iucumditatem ß uis transfer in animum:iuuare enim in utro-que dicitur, ex eoque iucumdum. Neque pnetermißmus polyonyma qua dicantur.Smtt enim (ut Augußinus in dialedice) nutUanomind eandem remßgnißeantia : quorum differentia nuUa redditur ratio: ut enßi,mucro,gladius.

Quoniam auté contraria conneduntur quidem ad' inuieem ièx modis:contrarietaté faciûtautê quadruple citer complcxa: oportet accipcrc contraria quocunque modo vtile fuerit amp;nbsp;deftruenti Si conftruenti.Quód aU' tem fex modis compledantur manifeftü.nam aut vtrü' que vtrique cótrariorum conneditur: hoc autem dupli' citer,vt amicis bcnefaccre,Sc inimicis male:vel ecouerfo, amicis malc,8c inimicis bene. Vel vtraquede vno:dupli' citer autem Sc hocjVt amicis benefacere, Sc amicis ma' le: vel inimicis bcncfacere, Sc inimicis male. Vel vnum de vtriique:dupliciter autéSchoc,vt amicis benC;Sc ini' micis bcne:velamicis male, Sc inimicis male.Primæ igi' tur complcxiones duædidænon faciunt contrarictaté: nam amicis bencfaccre,huic inimicis male,non eft com trarium.Vtraque enim eligenda funt,Sc ciufdem moris. Ncque hoc amicis male,huic inimicis bene.etenim vtra' que fugienda,Sc eiuidem moris.Non videtur autem fm giendum fugiendo contrarium ciTe: nih hoc quidem fe' eundum fupcrabundantiam,illud autem iccundum dc' fedum diftum fit. nam fuperabûdâtia fugiendorü vide' tur efrc:fimiliter auté Sc defedus.Reliqua vero quatuor omnia faciunt contrarietatem.nam id amicis benefacc' re,ei amicis male contrariümam à cótrario more funt: Sc illudfànè eligendum, hoc autem fugiendum.Eodetn modo autem Sc in alijs.namiècundumvnâquantç com fugationem vnum eligendum,altcrum auté fugiendü:2C illud quidem boni moris,illud autem mali. manifeftum igitut ex his didis,quöd eidemplura contraria accidie

fieri.huic cnim amicis bencfacere, hoc înimicis bcncfa-cere,Si hoc amicis male, contrarium. fimiliter autcm Si aliorum vnicuique, eodem modoconfiderantibus,duo cótraria apparebunc.acciperc igitur concrarioru quod* cunqiie,crit ad pofitionem veile.

Zocus it contrdrietätum ntodis, defirudiuus tantum in contrarijs i-1 tnediatistconftrudiuus autem amp;nbsp;defirudiuus in contrarijs immedia- ^taesj^i tis.Contraria adinuicem fex modis conuindumtur,quorum duee con~ twnibut. iu^ationcs nö continent oppofittonis le^m:quatuor igitur füperßmt putbus contrarietas coerceatur, quibus utile fuerit ad confirudionem Utl deftrudioné problematis accidentarij contrarm habentis uti. Nc-^ue cnim omne problema ab accidente contraria habet,quod nMlta ac eidentia cum alijs nihil odq uel inimicitia contraxerint. quare locus hic adaptandus efl problemati habenti contrarium ft ue fit bied urn, finite prlt;edicatum,ftue utrunque.cæterum fix effe contrariorü comple-xiones feu coniugationes gr «on plures,fiet manife/lum.tiam in omni problemate duo funt termini, fubiedus,amp;prædicatus-quos oportet Uelutrofque effe contrarios duobus alijs eodem ordine fiibijciendi amp;nbsp;{rlt;edicandi,amp;contraria de contrarijs pradicari:uel utraque cótra~ Ha de eodem fübiedo,uel de duobus urn um prtedicatur. nis enim plu ^es fieri nequeunt:fed oportet in contrariorum coniugatione,uel duo de duobus, uel duo de umo, uel de duobus urn urn pradicari. quorum Umumquodque dupliciter ordinatur.Nam ft primo modo coniumgan^ fur,qhbd utrunque contrariorum de utrifque cötrarijs prlt;edicetur: hoe fiet duplidter.rriori modo, ut amicis benefacere,gr mimicis ma~ ^faceretin quibus perfpicuum efi utrumque utrique contrariorü con «tdi. nam benefacere gr malefacere prtedicatur contraria de amico t!r inimico contrarijs fubiedis. Pofieriori autem modo manentibus eifdem fubiedis inter ß cötrarijs,fed permutatis prtedicatis:ut ami~ ds malefacere gr mimicis benefacere.quibus retinentur contraria de contrarijs pr^edicariordine permutatoad füpetiorem.Ciuodfipra^ dicèturdug cótraria de eodem cötrario,id bifaria explicabitur.in pri t«is de eodem contrariorü duo pr^edicantur cótraria nó permutata: fic, amicis benefacere,gr amicis malefacere.Secüdo modo,fümpto alte to fùbiedo cótrariorü eifdé prédicat is manêtibu s: fte,mimicis benefit cere,gr mimicis malefacere. in quibus nulla permutatio preedicatorü cófpicitur,fed fubiedi.nä ßmper eodem pradiato cótraria de altero

contrariorum fübieHo pradicantur. Verum ft de duobus contrarijs alterum contrariorum pr^dicetur : ïd etiam duobus modis fiet,con-uerfo ordine ad nuper diélum. Sic,dmicis benefacere amp;nbsp;inimicis bene facere:uel aliter,amicis malefacere amp;nbsp;inimicis malefacere-: in quibus modis duobus idem contrariorum prædicatur de duobus contrarijs /ùbie£iis,(iuare ßx coniugationes contrariorum facile intcUigwitur: nam uel ex permutatione utriufque extremi, uel prlt;edicati tantum, uel ßbiedi tantum,quorum quodlibet duplex eß.Sed qubd ex his qua tuor ßlum contrarietatem habeant, ei manifeflum eft qui non igno^ rauerit duas primascóiugationes non effe contrarias:in quibus utri-ufque extremi fieret permutatie.‘Ham ifia erant omniu primce:ami‘ cis benefacere,^ inimicis malefacere, qu^e nullam habent contrarietatem : quum u traque fit eligenda ,amp;eiufdem moris probabilis, gg fidei.similiter quæ ficumdlt;£ ponebantur,nó contrariantur adinuicemt qua erant,amicis malefacere, amp;nbsp;inimicis benefacere-quod ex eo no-tum effe potefl,qubd fint utraque fugienda,^ eiufdem confuetudi-naria opinionis.nam qua aqualiter eligenda uel fugienda, aqualiter probabilia uel improbabilia, rationem contrariorum refpuumt.neque enim eligendum eligendo contrariatur,neque fugiendum fugiendo, ni fi alterum fugiendorum excejfum,alterum defeÜum referat.Nam fa giendaefi fuperabundantia, fimiliter defe£lus,qua contrariantur inter ß.uerum propofita fugienda fumt,qua nequeßeiidum exceffum, neque defeüum dicumtunigitur alteri fugiendorum alterum nó con-trariatur. Kon moueor quid quidam interpretentur id quod Arifio-teles dixit uxr 'ivJ'eiXit,ßcundum e^flatem. Keliquü efligitur fint quatuor contrarietatum coniugstiones, in quibus uis differendi col-locetur:nam tales non fumt eiufdem fidei,ßd oppofita.nam fi amicis benefacere fit eligendum amp;probabile, amp;nbsp;amicis malefacere fu^en-'dum gy improbabile dicendum uenit.'^odem modo in reliquis contrarietatum coniugationibus reperientur quadam eligenda amp;nbsp;probabi-lia,quadam autem fugieda amp;nbsp;improbabilia. Q^as,ut commodius in-telligantur,oculis /ubijciemus omnes:gj^ in quibus duo de duobus con trarqs,amp; duo de umo,^^ de duobus umum pradicari confpidtur.

Ex bis uel intuitu paterepoteß plura eidem e[fecötraritf.utei pro^ pofitionbamicis benefaciendum, hie dua contrariantur, amids male-faciendum,O’ mimicis bene faciendum.ne^i tarnen id repugnabit huic pertritlt;£ propoftioni, Tantum wnum umi eß c5trarium:eo qubd iUæ non contrarientur ßeundum idem eidem, fed quia propoßtione ißa (amicis benefaciendü)duo contraria cöpreÏyenduntur, quorum cuili-betaffertur contrarium:fic accidit,ut plura eidem contrarientur: ue furn altero contrarietatis modo.quoniam huic, amicis benefaciendum contrariatur,amicis malefaciendum, ^ benefacere amp;nbsp;malefacere con trariëtur,amp; ratione prieduutorum contrariorü. amp;nbsp;illi eidem primée hac contrariatur,inimicis benefaciendum,ratione ßbiedorü contra-riorum . Q^um enim dicimus umum wti contrariari, id inteUigimus ftmplex fimplici, amp;nbsp;eadem ratione.Niui enhn ut candida eß,contra-riatur nigrum:eidem ut frigida,calidum.Socrates autem in Protago-^‘^^ PS^^ conférés, difceptatione cogitfateri uni plura contrariari, uel ßpientiam eandem effe cum temperantia : cuius rationes ex rla-tone ßc habent latiné,inftniam,inquit Socrates, aliquid uocas, eiufqt contrariam fapientiam eße dicis protagora^Prot. Pquidem. Soc.Vtrü cum rede amp;fru^liter hommes agunt, tuncita opérantes temperan teragere tibi uidentur: an cum contra operanturéProt.Temperater agere mihi'uidentur cum frugaliter reHéqi agwnt.Soc.Hónne tempe-rantia,temperanteragunt^Prot.tieceßeeß.Socr.ti0nne quicunqi non rede agunt,infime agumt:amp; qui itaagunt,non temperanter agunt?

perate agere dicitur.Prot.pß utiq;.Soe.tiónne igitur qua infime fût, infiniaßundquce temperaté,temperantia:quicquid roboreßt, robu-

^efit:amp; quicquid debilitate,débiliter:amp;qlt;^icquid uelociUte, ueîoâ' ter:amp;quicquid tarditate,tarde.amp;quod eedetn modo fit: otnnino ab codent efficitur:quod Herb eötrario ntodo,efficitur a contrariotProt-A.ffie»tior.5ocr.'Dic obfecro,efl ne pukhrum aliquid,cui nihil aliud con trariunt,qu^tn turpetProt, Nihil aliud.Socr.Pftne ahquid bonum, cui aliud quicq efl contrariu,q malti?Prot.Nil aliud.socr. i.fl ne aliquid in uoce acutum,cui nil praeter graue eötrariü ßttProt.Roc ipfiuin. SocT-An nô ttnicuiqi contrariorü non miilta, fld umum efl contrariüfProt. tmum dunetaxat.Soc. ttefumanuus iain qua ha£lenus a nobis cöceffa fnnt.Conce[fiimus plane umi unumJólum eue contrarium. item quad contrario modo fit, a contrarijs efiiei, Admifimus praterea contrario modo fieri quod infime fit, amp;nbsp;temperate. Rurfius quod temperate agitur, a temperantiaprouenire: quod infiane, ab infiania contrario modo.lnfiania itaqi teperantia contraria efl.Prot.Apparet.Socra. Recordamur fiupra nos conceflijfiejfitpientia infianiam e[fiecontraria. Prot. Certe.Soer.Qwn amp;nbsp;umi wnum filum effecontrarium.Prota.lt hoc.Soer.ytrum potius fiermonem reijeiemus Protagora ,eum ne quo dicitur uni um um filum e lie contrarium, an eum qui uolebat fitpien-tiam à temperantia effe diuerfiam,amp;utranque partem elle uirtutisl Catera lege in Protagora Platonis.iiuius loci moflretur dificeptandi co moditas,defiderat loeorii inflitutio.non enim putandii efl à fix illis co trarietatum cöiugationibus in problema argumentum uocari.quonid dua nullam uim contrarietatis interceperumt, neque argumentandi facultatem confiequentur in problema deflru£iiuam , quis enim arbi-traretur ualidam hanc confiquutionem,iuflum efl bonum,igitur iniu-flum non malum,uel iuflum eft malum,i^tur iniuftum eft bonumlcon-ftrudiuam tarnen uim illahaberent maiorem.Reliqua quatuor cÓiu-gationes habent uim infiuperabilë deftru£liuam. nam ft iufto bonü in-fit,eidem malum non inerit:uel fi malum infit,bonum non ineft.simi-liter ft iuftum eft bonum,iniuftum non eft bonü: uel ft iniuftum maluni eft,iuftum non eft malum. cuictinque enim ineft alter urn cêtrarioruin, eidem reliquum non ineft.Similiter ft quid contrario infit,reliquo iUud non inerit.ab omni genere contrariorum congruet deftruere prohle-ma quatuor iftis complexionibus poftremis : conftruere uerb,filHm in contrariorum immediatorum genere.Nam in contrarijs mediatis nul lus erit conftruendi locus. nam non oportet, fi homo iuftus non fit albus, qubd fît niger : at ft niger monftretur, qubd albus non fît, efl neceffario concludendum. tibere omnis argumentandi modus in im-.

wediätis decurret. nam fi homo iuftus non fit fiinui, efl lt;ieger:amp; con tra, fi iuflus efl lt;ieger,non efl fiaiMs.quare utilia ad pofitionem hahen~ tern contrarium pro utroque extremo,contraria fano iudicio uel con flruHiua uel deflruSliua fiwt conijeienda.

Ampliusfi fit aliquid contrarium accidentbconfide* randum eft, fi ineft ei cui accidens dicitur inefie. nam fi hoc infit, illudnon incrit.impofTibilc cnim contraria fi* tnuleidcm inefle.

1.0CUÎ a contrarijs medians deflrudiuus filum problematis habe^ zt th contrarium.Propofito itaque problemate ab accidente, confidera- ^^^ dum fi tale accidens contrarium habeat.nam non efl neceffe omne accidens contrarietate alteri difiidere:ut notum efl de quantitatibus, amp;nbsp;multis qualitatum formis : qua contrariorum normas refpuwnt. Q^bd fi inueniatur problema habere contrarium ratione pradica-ti, uel illud efl immediatum uel mediatum per diuifionem contrario-rum.si immediatum fuerit,ratiocinandum ex loco à contrarijs imme~ diatis uocato i^ conflrudiue amp;nbsp;deflrudiue. si uero mediatum fue~ rit, perfpiciendum ficontrariü contrarij in problemate exiflentis in-fit iUi fitbiedojcui contrarium problematis ineffie dicitur:qubd fi pro batum fuerit inejje contrarium,deflruendum erit reliquum inefl'c,amp; problema euertendum.Nam impofiibile efl contraria idem fiibiedum occupare. quare qui probauerit alterum côtrariorum inefle fibiedo, reliquum oportebit interimere.utqui commonflrauerit uoluptatê efle malam,deflruet pofitionem qua fiiflinet,efle bonam.Deflrudiuus efl fiolum hiclocus,qubd non ualeatad conflruendum.non enim fiquitur, quot;Voluptati nÓinefl bonum, igitur malum inefl:qubd medium hweatur inter hac,quod circunferibitur neque bonum neque malum.

Aut fi tale quoddam dicatur de aliquo, quo exiften* te necefle eft contraria inefle.vt fi ideas in nobis quis di xeritefle. Nam amp;nbsp;moueri amp;nbsp;quieicere ipfas accidet: in* fupcr autem {cnfibiles,8i intcUigibiks cfie.vidétur cnim ideæ quiefccrc,8t immobiles,amp; intelligibilcs efle, ponen* tibus ideas c(re:attamen cö in nobis fint,impo(ribile im* mobiles efle.Motis enim nobis, necefle amp;nbsp;qux in nobis, etiam commoueri:manifcftum autem quoniam Sc knfi* biles,fi in nobis funt. na per fenfum qui circa vifum eft,

Locus a contrariorum ftmul exiftentium confequio deßrudiuus. Si conflituatur aliquod problema in quo pradicato conueniente fûb-icÛo neeelfe eft contraria eidem aducnire,male pofitum eß. ut gratia exempli, Si quis nos habere ideas defendat, ut forma noßra fit idea, uidentur duo contraria eidem ßbieiio ineffe ex po/itione ßqui. quare uana pofitio.tia ideas fequitur amp;nbsp;moueri,zir quiefeere fimulefinii liter inteUigibiles effcjCr ßnfibiles.Nam vlatonid amp;nbsp;harüfautores di eüt eas quiefcere amp;nbsp;immobiles,er inteüigibiles.ïnquantü tarnen fu^t in nobis,neceffe eß eas faœre mobiles.nam motis nobis mouenturqua in nobis fumt.simul amp;nbsp;finfibiles erut. quoniam umiufeuiufque forma uifu deprebendimus amp;nbsp;corporis effigie, quare idea fi fint formai» nobis,amp; mouebumtur,amp; ßnfu percipientur,amp; quiefeent, amp;nbsp;infen-fibiles erunt.Similiter qui dixerit. Omnia in omnibus effe Çut Heradi tus)fiquitur eidem contraria fimulaccidere. uel qui umu prindpium fecerit(ut tàeliffus^amp;infinitû.Qjeam f^iptphy uocauit Arifloteles,nos reprafentatione amp;nbsp;imaginem alicuius dicimus: quo nomine ufus efl Porphyrius pro fpecie, utcu dicitur prima fpecies digna efl imperio. nam effigiem prima amp;nbsp;fitmilitudinem patris uult imperio dignam, ut primus partus amp;nbsp;prima patris fiboles dominiu occupet:amp; ficut genus didtur prindpiu tuniufeuiufq; generationis,fic fpecies dicaturef-fedus principq,amp;^neris reprafentatio.Hoc admonitiiuoluinuts, ut inteUigant utrum melius dicatur prima fpecies digna eß imperio,nomine fpeciei accepto ^ pulchritudine,an pro reprafentatione.ut fit di catur,prima fibales digna eß imperio, huius fadlis haberetur fenfus, ^ fignificationibus ^neris apta nec no correfpôdês fignißeatio. Qjß da codices cradhabet xvdtyuu tk IvxvtIx VTrxpxiy,alij (rvp,ßgt;xl'' veti',quorum fintentia non difcriminantur.

Rurfum fi ponatur accidensjcui eft quidpiam contra rium,confiderandum fi Sc contrarij eft fufeeptiuü, quod Sc accidentis eft. Nam idem concrariorü eft fufeeptiuü» vt fi odium fequiiram dixerit,eritquidem odium in ira-fcibili: nam illic ira. Confiderandum igitur fi Sc contra' rium in irafcibili,amicitia.fi vero non: fed in concupifei bili fit amicitiajnon fequitur odium iram.Similiterauté Scfi cócupifcibile ignorare dixerit. eritnanque Sefciem tiæ fufeeptiuum : fiquidem Sc ignorantix.quod quidem

IN SECVNDVM TOPIC. ARIST» 8l non vidcturrconcupifcibilc fufeeptiun eflcfcicntiæ.De' ftruenti ergoquemadmodum diftfl cft;Vtcndum:aftrué' ti autem,quód ineft quidem accidens, non vtilis locus: quod auté contingit inefle,vtilis.Oftendetes enim quod non fufeeptiuum eft contrari/joftendentes crimus quod neqp ineft accides,neep contingit inefle. Si auté oliënde' rimus quod ineft contranû,vel quod fufeeptiuu eft con-trarij: nondum oftcndentes erimus,qgt; amp;nbsp;accidens ineft; fed q) contingit inefle, id ibhim oftenfum eric.

Locust fitbieflo contrarij conjlruiliuus 0quot; deßruHiuus. Oportet ^4 Ante idem effe contrdriorü /ûfœptiuum-.quare ft pof turn fuerit,deci- t!^^^ dens hdbenscontrariadlicui fibieilo dduenire,opuserit rimarian il~ Ind idem fibie£ia,cui decides dicitur inefe, ft amp;nbsp;eötrarij fufeptiutt. nam f no ft, defruendu ef problema quo defendebatur accidens iUi fbieéloinefe-.eo quod illud idem non ef contrary fifeptiuu.Ad mon flrandu tarnen accidens fubieHo ine{fe,nö fuficit oflendere quod fb-ieHum ft fifeeptiuum contrary . nam h^c ratio nulla efl, hoc efl f-feptiuum contrary; igitur contrarium inefl illi.3ona tarnen erit ad monflrandu quad ft fifeptiunm amp;nbsp;alterius cotrarq.quare qui oflen dit non efe ffeeptiuum fubieiimn accidentis,fmul probat quod neq} contrarium illi fbieilo inefl,neque inefe potefl.fc amp;nbsp;adum amp;nbsp;po-tentiam deflruit. qui uerb afirmatiue contendit fubiedum e[fe fifeeptiuum contrarq,non corroborauit oppoftum illi iam aduenijfe : fd folum ^ potefl illi aduenire. Locus hie intedigendus uenit de contra-rijs feparabilibus,fu natura fubiedo non adh^rentibus.nam niui f-liim albedo amp;nbsp;ti^ nigredo acc!dit,igni ealor, coruo nigredo:nô his con traria.quonia cognata fbiedis côtrarqs non déférât ffeptiua:qui-bus ide efl efe in ftbiedo,amp;pofe efe. in perpetuis enim amp;nbsp;fmper eadem coflantia permanetibus idem efl efe amp;nbsp;pofe.quare fumt fub-moueda d loco.uunc exemplorum luce locum manifeflemus.ft poftO. problemaquod iram fquatur odium, flu (elarius) ira ponatur efe odium, in quo igitur fubiedo conflituetur ira,in eodem amp;nbsp;odium re-dfietur-.at ira efl in potentia irafetbili : quare amp;nbsp;odium in eadem e-rit.'Deflruemus itaq; odium efe in potentia irafeibili, quod contraria odij amidtia non potefl ftfeipi ab irafeibili potentia,fd tantd d con-cupifeibibd^itur neque odium.quare ira non erit odium,fu odium no fquetifr iram.nam in quo ref det contrarium,(^ in eodem natum efl

tndnere reliquum:dt amidtia amp;nbsp;odium contraria fint,amp; amicitia fi lum inhabitat partem dnim£ concupifcibilem,amp; nüquam irafdbilem: igitur amp;nbsp;odiu. unde /equitur defirudio fblematis.simili ratione qui défendit concupiscentes ejfe ignorantes,is ignoratia parti animtecó-cupifeibiîi adiumgit. quare qui jirmauerit contrarium ignorantiee,Ht fcientiâ,illi eidem non competere po^fe, poßtionem euertit.qui igituf dictent amorem e[fe caecum ç^ ignorante,conuincûtur:qgt; feientia qua côtrariatur ignorantie,nôfitnata ut fifeipiatur in potêtia côcupifei-bilv.nôenim cocupifeibilis dicitur feies quatenus huiußnodi-Reproba-tur nugîuêduh illi qui côminifeuntur lunam effehumidam : ^ celum non ßt ßfeeptiuum qualitatü contrariarü.volunt tarnen Ptolemeum in t^adripartito tradere humida eßelunät^ humidus uaporà terra ad earn terre proximiorë afcendat:amp; eadem ratione aridüsatur nü,quia maÿs remouetur:amp; oüdem frigidum,qtüa procul à foie, lauem temperatum : qubd médius eollocetur inter gebdum saturnum amp;nbsp;feruidum folem.ceterum notandum ad ßperiora exempla, tripli cem poni ab A.riflotele in magnis moralibus appetitü: irafcibilê,conçu pifcibilem,amp; rationalë.irafdbilis amp;nbsp;animofus appetitus, eß liberta-tis, uidorie, potentie,impertj,glorie,^ honoris:cuius uim in corde •gy fedem faciunt.Concupifcibilis,qui uenerea, efculenta, amp;nbsp;potulen-ta deßderat, que in iocinore ponwnt. Rationalis uarijs eßpreditus facultatibus,ßnfu,mcgt;noria,inteUedu, gr ßngulis aliorum que uide-re, audire, odorari, gußare, tangere, amp;nbsp;alias rurfus poteßates re^ cipere,uiforiam,auditricem,odoratricem,guflatricem, amp;nbsp;tadricon, contingit.Rationalis ipfa anima ueritatem,fcientiam,difciplinas, me-inoriam,prudentiam habet: quam in cerebro locum occupare perki-bent Plato gr Galenus. ynde manifeßum eß uirtûtes morales nö eße feientias, contra socratem: qubd concupifeibilis pars anime non fit ^^^gt; ignorantie ne^ fdentie fufeeptrix. E re ßudiaforum fuerit illi non omnino dißimulare,in quibus parti fient oculati interpretes,ß ßr dem ßquamur exëplariû latinorû,habët enim ßc,'Ytß odium herere ira quis dixerit,erit odium in furoris fpecie:illic enim ira.infpiciedi igitur ß grcôtrarium in furoris fpecie,an in concupißentia. namfi non,ßd in cöcupifdbili eß,nö coheret odium ire,uel,ut queda habet, non ßquitur odium irä.Arißo. uero ßc,olii) à tô piïGç i-za-it^set ri op^u upnnpfU^ «p rb plSç tp t^ öu/aoa/ätiuä }o^ û opy’û.amf ^ioÿ ou y b Kâd v ivuvrloÿ tp t^ 6uiaaeJ'amp;,H qn^ioc. ti jo^ /uît, «Xc tp T^ iniSviÀtiTiKÙ tyip H (piolet, èun ûÿ irrotTO rb ßilt;£t

TÄ o^T-H • nimirum occaßone huius erroris accepta infædas infcitix lacunas dclabuntur iUi qui odimn hoc loco dictent non pro inaetera-ta ira (ut filet)/üini,ßd pro maleuolcntia quee ab eo procedit Ariflo-telem accepiffetO“ i^ud odium amori contrarium nô eßeßtis proba-ri eiufdcm fèntentia deierant. Adduntque diuiftonem illam non eße Arijlotelis, ßd diatoms,appetituum in iraßeibikm concupifcibilem amp;nbsp;rationalem.quorum didkt Arißoteles, fecudo s.hetorices manifeflißi~ me confodiMam qui irafcitur,inquit, dolet:qui autem odit,nó dolet. txaiiam horum dißeretiam amp;nbsp;dßquißtionem ibidem cöfpicies.Simi~ bter monßrat Arifloteles bic odium non ßqui iram,qubd contrarium odio, ut amor, nonßt in potétia iraß:ibili.lt;ßui uerb tanq per tranfen na oculh percurrerüt,quæ de moribus ab Ariß.tradütur,domi habet .Zragnofeût diuißonem illam pronütiatis cöß:ntire Arißotelicis. Hac uolui ßcco pede pertranßre ut in tranßurfu admoncrem felicia iuue num in^enia cauerent ßdidte ab infelicibus quorudam portent^.

Quoniam autem oppofitiones funt quatuor, confide random ex contradidionibus econuerfo ex confequen-tia,amp;dcftruenti Scconftruenti.Accipicndum autem ex indu6tionc.vt fi homo animal,non animal nó homo.fi-militerauté amp;in alijs.hicenimecóucrfo confequétia.na hominé animal lèquitur, non hominé auté non animal nequaquâ:fcd econuerfo, non animal nonhomo.inom nibus igitur talc exiftimandum eft . vt fi bonum fuaue, amp;nbsp;non fuaue non bonum.Si autem non hoc,neep illud. Similiter autem 8c fi non fuaue non bonum, bonu fua-üc.manifeftû igitur quad ad vtrüq? conuertitur,qua: fc-eundum cótradiftionemeftcófequentiaecóuerfó fada.

Locus d contradiUorüs dedrudiuus zlr cöflrudiuus.ouonia op- ^^ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Aconhadu

ponwitur quadrupliciter:uel ut ajfirmatio amp;nbsp;ne^atto,uel ut contra- óoiOs. ria,uel ut habitus amp;nbsp;priuatio,uel ut ad aliquid: pro commodiore ufu dißeredi in problemata ab accidente, amp;nbsp;pro diuerßtate oppoßtionu iuuabit locorum proprias conflitutiones deßribere. Ladern enim amp;nbsp;commumis difceptandi ratio adconfirudionem amp;nbsp;deßrudionem pro Clematis accidentarij non habetur.ut notumßet omnium difcurfu. tn primis igitur de loco agendum eß d contradidorijs uim amp;nbsp;conflru-diuam ç(y deßrudiuam habentibus fada illatione econuerfo. Lit au-tem econuerßgt; conßquium, quando aßrmatio aßirmationem inférés

infertur ne^dta ex Me^dtione dffirmdtionis illdtæ. ßmiliter qudndo ne^dtio ne^dtionem inferens djfirmdtionem hdhet iUdtdm ex dffirmd tione negdtionis conclude . quare eft ex oppofito illati ad oppofitum inferentis drgumëtdri. rrapofterus feruatur ordo,qudndo prius ef-ftcitur pofterius,z^ pofterius prius. ßc in contrddihionibus ß prior aftirrndtio ne^tione ßdt pofterior,^quot;poftcrior aftirmatio ne^tione prior, econuerfo dicitur fieri conßequutio.cößiniliter in negatione di-cendu.c^bd dutem ualedt econuerfo arguendi ratio conftruiiiua (f deftruäiud proUematis dccidentarij,tndnifeftuin effe poteft induiliue per omnia dißcurrendo,ßue fübftantidlid,ßue accidentaria: in quibus omnibus a eötradidione ratio eft firmiffima amp;nbsp;eöftrudiua er deftru-diua problematis cuiußuis propoßti. ut hominê effe animal monftra-tur per negations ^ oppoßtü:qubd non animal non ßt homo:^^ non animal no hominem effe oftenditur per affirmationem, quod homo fit dnimainam fit homo eft animal,^ non animal non homo eritt^ir contra,fit non animal fit non homo, amp;nbsp;homo erit animal.similiter in alijs a fubftantiaUbus terminis eadem diffierendi poteftas confipicietur.non difipofitionem non opinionem monftramus per affirmationem, quod opinio fit dtfipofitio:amp; fi ^nitû habet principiü,amp;nd habens princi plum no eft ^nitu-tion tarnen ualere dr^umentu docetur in phyficis, ex oppofito dffirmationis fumptce infirétisifinôeft fadûßu^enitii» nöhabet principiü:quëadgt;nodû putduit tJleliffus.y crû fortaffe infur-get in loeft hume aliquis,^ A.rift.ufus fit hoc argumentotSi aliquod eft proprift opus animée uel paffio,continet earn fipararitfi aute nullum eft proprift opus dnimie,n3 utiep erit fiparabilis;in quo no accepto c5 fiequentis oppofito demolitur antecedes, fid prapofterus feruatur or do,quit fumptanegatione antecedentis eöfequentis infirmatio fibium gatur. yerum qui putant Ariftotelem huius loci fuiffe immemorê tan quam fui oblitum,q plane ignorantiffimi uidebuottur.Nam ucrbumil-lud contingere in ratione pofitft,non habet confequium neceffariftab antecedente: nam tftc oporteret perempto eöfequente interimi prdee dens: fed filft habet poffibile er cotingens.in quo genere dtfferëdi ob-feruatio in contrarift eft, ut euerßo antecedentis euertat eöfiequens, Semper enim id quod fequitur contingëter,tanq pars antecedëtis fit: proptered ^ quadoq^ dccidit,qudndoqi nö dccidit.lta qui antecedent interimit,totft interimit.toto aute fitblato,fiques eft partis quoq;aboU tionëafferri.Zodëmodo fieri argumëtft poteft de negatione eiufdem: na fi negatio negatione detrudatiZ^y- affirmatio affirmatione coUi^t.

Sed de hu copioftus in primum de anima Paraphrafîs ihemijlij agit; quare conjlantijfime defendendu efl econuerfo deducenda rationê ab oppofitu contradidorie terminuM ft bonum,fuaue:amp; nó fuaue,non bonum:^ fi nÓ concluderetnö fuaue,n5 bonurntneque bonum,fuaue inferret.simihter fi nó f(aue,demittat in confequium,non bonumt^-afirmatio boni,inftituit füauis afirniationë.Ueq; in hune locum uale bunt obie£lionei,quibus uolüt probare ex oppoftto antecedetis, quê~ admodum ex oppoftto confequétis argumeutionem ualere, qui in ß~ dem acceperût cofpiratiaCut definitiones,fpecies,propria,O' différé-' fias inter fe^o i»ter qu^e mutua eß côfequëdi uistfue ex abolitione antecedentis fue côfequêtis.nS fi homo efl,amp;animal rationale mortale efl, O' fl ^ö efl homo,neq} animal rationale mortale efl, o cÔtra. iodem modo in alijs affumptis cöuertibilibus.ïiam tales differëdi formte uniuerfalem uim nó elargiuntur,fld certis quibufda terminis re-tinëtur.Locus autë efluniuerftlis,perpetuus,óimmotus in omnibus.

In contraries autë cofiderandu fi contrariü contrariu fcquatur: an contra feipß confequentia, an econuerfo, amp;nbsp;deftruëti amp;nbsp;conftruëci.Sumenda aute amp;nbsp;talia funt ex induftfonc quantü vtile eft.contra feipfumquidë confe-quentia cft,vt in fortitudinc 8ctimiditatc.nam illaquidc fcquitur virtuS)hanc autë vitium:8cillamquidem fèqui* tur cligendum,hanc autem fugfendum:contra feipfa igi tur horum confèquentia,contrariu enim cligendum fu* gicndo.fimilitcrautë amp;nbsp;in alijs.ecóuerfóautëconfcquë-tia,vt bonam fanè habitudinê fanitas fequitur,malam au tem habitudinem ægritudo non:fèdægritudinëmalaha bitudo.manifeftum igitur quonia econuerfo in his con-fequentia fit,raro autem econuerfo in cótrarijs accidit, fed in pluribus côtra feipfa confèquentia.Siergo neque contra feipfa contrariu contrarium fequatur,neqi econ-üerro,manifeflum quonia neq; corum quæ diéta funt fè* quitur alterum alterum: fi autem incontrarifs, amp;nbsp;in ifs quædifta funt neceffe efl alterum alterum fequi.

Locus a eötrarijs amp;nbsp;eóflrudiuus amp;nbsp;deflruëliuus problematis ab t6 accidëte,nó tarnen eadem côfequendi lege cd contradidorijs:qubd du AtSttarij»» plidter hie defumatur difleptadi occaftOjOquot; bijugä inferendi formant

ex bfo coUigere Uceatietenim ^conb-d feipß 0- econutrfo fit dr^» mentdtio co^quutorid. Ver urn quddo drgumëtdtio edtrd ßipfd de/'u-metitr,uel cc5uerß,hoc defumedu ex induäione.neei; enim lex cdflitid fote/i pp cogruitdte dd problemd conflituendu uel diUtpdndû.indu-(lia etid pluriinû hdhet energie,quæ in pluritnis mdnifeftdtur dd pro hierna probdndü,quod ß eötrdrium contraria infert,amp; reliquü reli-quum.indu£iiud dißeredi rdtionë admodum peculiarëßhi fecit Soerd tes. Contra ßipß fit cößquutio,quddo duarü contrarietatum partes dua dliæ côtrarietates fcquatur,ßu quado duo contraria ordine di-reÜo duo cötraria ingrat,nee nó è regioneß refpiciat,(^ codé ordi-ne refpödent ut in fortitudine timiditate manifefitt iri poteft-nditt fortitude amp;nbsp;timiditas cötraria,ßmiliter uirtus uitium contraria: quare ß fortitude inßrat uirtittë,^ timiditas uitia:amp; ß uirtus eli-genda,amp; uitiü fugiëdum.na eligëdum cêtrariatur fugiëdo, quare iüa conßquij firmitas flatuitur in cêtrarijs code ordine difpoßtis. na qm erdme umu contraria altera infert,amp; reliquü aiterum.ut ß pauperii efl régna dei;amp;diuitum régnadidboli.amp;ß efuriêtes faturabuntur: amp;pturati efuriët.fi fientes ridebat:amp; qui ridetfiebut. amp;ß beatitude fit odia homina:amp; mißeria amor hominü. g^ fi beatipauperes: amp;nbsp;mifiridiuites coprobatur.Nagnus nimirum efl campus per quent fpargitur huius loei feges.Alia efl argumëtandi uis à contraries ßpe riori dijfentiens,qute econuerfio fit. ut duobus contrarijs datis quori unü infert altera contraria,uera reliquü nö infert'cötraria,ßd infer-turdcôtrario.idexëplo aperiëdü eft,dëtHr fitnitas g^ agritudo qua cötraria fumt,ftmiliter bona habitudo amp;nbsp;mala:quonià autë/anitatent infert bona habitudo,agritudinë fianitatis cötrariü mala habitudo nó infert, fed prapoftero ordine infertur ab agritudinë mala habitudo-quare gj^ econuerfio in qs dicitur fieri confiquium eguod autem bona habitudo fiu(figreece mouis loqui)iuifiix fiinitatem inferat,eft notü: qubd ivtu'ftKÓe amp;nbsp;omnis bene difipofitus finus efl:nö tarnen A uiex'^* lia morbum infert, fid eötra. na omnis qui labor at, tv naxi^it^ '^^^1/’ non tarnen omnis in mala habitudine,efl labor ans. fiumt enim quida fini qui male difiponuntur. Videtur confimilis argumentandi forma in uirtute amp;nbsp;uitio, in felicitate amp;nbsp;infelicitate. nam uitium gy operatio mala infelicitntë inferre uidetur,uirtus tarnen gr operatio fludiofi no colligit felicitatem, uerum econuerfio félicitas uir tu tern in fieri. Socrates uero in Corga tradit omnë honeftum gr bond eße felicem,omne»t iniufium gr turpem mifierü.Q^eadmodü enim ad bene operädü etiat»

iw!gt;i^4 'Oquot; pr^ejintimaterid nö fijfidt Ti)(yn Ta Ti^viTH gt;nbsp;fid oj^us tft inßrumentii:ßc ad fludioß agenda omnes integritatu leges requi-fttniunad malü aero his nö eß opus.uam malum ingenerat uel omif-fto boni,uel mail umiusperpetratio.Toßerior hie differendi modus ra fior eß çriore,nam frequetior eß contra ßipß d contrarijs difputa-tio q econuerfo.yterqi tarnen modus utilis efl ad conßruendü amp;nbsp;de-ßruendü problema in quo contraria contrario aduemgi uolumus oße^ dere,ueldißrahi.Conßruetur aute timiditas eße uitium,quia fortitu~ 4a eß uirtus priore modo: poßeriore anam circunßantiä malain ui-^‘^^ ‘^SS'^S^^^^ gt;tK»ißfdgt;nus,qubd uirtute omnes circumßdtite necef-firio informant. Deßruetur autem problema in quo contrarium con~ trario acc5modatur:^ neq; contra feipfa, neque ecóuerfo côtraria ß inferant.quibus monßratis neeeße eß amp;nbsp;deßruhcontrariä contrario ineße. Nam omne eötrariä altera ßquitur altero horä modoru: ut fi fnalum nö fequitur nigrum,neq} fequetur ipfum bonum albü.Similiter fi uirtus contiuentiam nößquatur,neq} incontinentiam uitium. amp;nbsp;fi eötinentia non fit têperantia,neq} incontinétiaintëperatia.quare ma-vifeßum eß fi eötrarium eötrarium inferdt:amp; hoc fieri neeeße eß,ut peralterum diHorum modorum conßruipoßit. qubd fineutro modo alterum fequi alterum oßendatur, omnino deßruenda funt iUa pro-blemata in quibus contraria contrarijs accidere dicumtur: qubd opor teat ad conßruöiionem contrarium primi inferre eötrarium fecumdi, Uel preepofiero ordine ßeundi contrarium inferre primi contrarium: qubd fi neutrum accident,deßruitur aßertio.

Similiter aucé contrarijs amp;nbsp;in priuationibus Schabt* tibus confiderandum.verütamen non eft in priuationi* bus econuerib:fed contra feipfa eófequentiam neceifa* nu cftfèmper fieri,vtvifum fcquifenfum, cæcitaté autë infenfibilitatem.opponitur enim fenfus infcnfibilitati,vt habitus Si priuatio. nam illud horum quidem habitus, hoc autem priuatio.

locus d priuationibus amp;nbsp;habitibus cößruHiuus amp;nbsp;deßruöliuus, ly qui confimilè cöfequendi legê contrarijs intercepit cößrubiiuä gyquot; de Agt;t(uäta,» firu£iiud:quee cÖtra ßipß ßfeeptafuit. nö tarnen ilia uis in cötrarijs dißerendi econuerfo fatin recipietur in priuantibus. duplex enim cÖ fiituebatur d contrarijs cöfequij forma:gyquot; contraß,gy- ecöuerfo.rri uationibus gy habitibus altera tradetur: qua contra feipß difponi-

tur.ndin ß habitus habitus inferat, (^ priuatio priuationê eodem of dine inßret.uel,ß mauls, ß habitus eäueniat habitui,amp; priuatio pri uationi.tt deßruSliue ß habitus habitum non inférât, neque priuatio priuationé: amp;nbsp;ha rationes ab habitibus ad priuationes deducuoitur. Sed à priuationibus ad habitus trahetur ratio ß ßc diatturrß friua^ tio ^riuationem inferat,amp; habitus habitum: amp;nbsp;deflruiliue,ß priua^ tio priuationem nö inferat,neque habitus habitum. ut móflramus ca-citatem effe inßnßbilitate ab habitibus,quod uifus ßtßnß(s.amp;à pri uationibus audientemintelli^nteprobamus,qubd furdus inops intel-ligentia.Deflruüiue oflendimus mortuü non ignorare ab habitibus,^ uiuens nö ßt fciens.Cauendu tarnen efl in oppoßtis priudtiue,ne quis in dißerendo ßimat idem quod infertur ab utroq; priuatiue oppoß-to:ut uidens amp;cacü inferüt uiuere.quare male quis argumètaretuf hoc modo,qui uidet uiuit,igitur qui cacus,mortuus efl:^ oporteat ex loco argumentari,per eaquoru utrumq; ßb eodem non contmeatur-ßmiliter non ßquitur ß uiglans uiuat,^ dormiens ßt mortuus:quod habitus iüe uiuendi utrumq-, cÖtinedt,amp;ab utroq; inferatur tam ha-bitu quam priuatione. quare intelligatur loens,ß habitus ßlum inférât habitum,amp;priuatio eiufdem priuationê alterius inferet,amp; contra tam conftru£liue quam de}tru£liue. Modern modo oportet inteUi-gere amp;nbsp;locum à contrarijs: nam non oportetß timiditas inférât ui-tium feu ßt uitiofa ,ipßim audaciam e[fe ßudiofam, qua confpidwn-tur contrariari: eo qubd utrumque fubuitio contineatur.quare idem dicatur gy inleUigatur.qubd ß plum contrarium inférât illud contra rium,amp;reliquum inferetreliquum.

Similiter auté habitui amp;nbsp;priuationi amp;nbsp;in ij’s qua: ad ali' quid vtendum. nam cótra fcipCi amp;nbsp;hord confêquëtia.vt fi triplex multiplex,amp; fubtriplex fubmultiplex. Dicitur enim triplex ad fubtriplex quidem: multiplex autem ad fubmultiplex.Rurfus fi fcicntia opinio,amp; fcibile opina* bile:8c fi vifuslènfus,St vifibile fenfibile. Inftantia quód non eft neceifc in ijs quæ funt ad aliquid eófèquentiam fieri,quéadmodû didû eft nam fenfibile fcibile eft:fènfus auté nóeft iciétia.Non tarnen vera inftâtia videtur effe: multi enim nôdicuntfènfibilium Icienriamefte lnfuper ad contrariü non minus vtile quod dicitur: ut quöd fen fibile non eft fcibile^neque enim fenfus fcientia. ,

Sequitur locus ab oppofitis reUtiue, in quibus omnino cofimilis efl i2 ^ifferêdi modus cü habitu ^ priuatione oppoßtis.'tiam quemadmo- ^ 'sigt;at, dum contra fèipft fiebatargumentandi decurfus in oppofitis priua-tiu'e,ftcin his relatiue oppofitiSfamp;conflrudiuus amp;deflru£liuus cö-ßßit problematis modus.ut fi uelinuis monflrare fübtriplex effe fib-niultipkxyper relatiue oppofita qubd triplexßt multiplex manifefla-ttuis.f^ ßlius genitus monflratur,qubd pater fitgenerans. tt deflru-diueßeibik non efße opinabiletqubd feientia non ßt opinio,oflenditur. amp;-/îui/ûs non fit fenfus,ui/ibne non efl flnfibile.obijciumt quidä non oweflofa efl’e necejjarium à relatiuis argumentum ad conflrudionêproblema- *®‘“‘quot;’ tis, qubd non probet quis flnfum ejfle feientiam hoc argumente qubd fenflbile fit fl:ibile.A.n ifli plurimu hallucindtur,qui hac ratione euer-tere locum imaginantur ? Nam ut confequens falflum annuwnt,flc amp;nbsp;(tntecedens.namflnflbilia funt flngularia,at omnis feietia efl tmiuer-fâliü,flt igitur utfènftbilium non fit fciêtia.lnfuper in eos qui mala fi-dei accufant rationem retorquetur ratio. nam fl inflantia amp;nbsp;horum obiedio flabilis recipiatur,cöflmili in eos agemus in contrariu amp;nbsp;op~ pofltum.nam fl uelint fenfum noneffe feientiam,neque igitur fenflbi-le erit fcibile-.cuius tarnen oppofltum uolebant.quare locus (^ conflru diuus Cr deflrudiuHs confpicitur tutijfiuMs. simul euadit permani-feflum ab omnibus oppofitis locum firmum effe conflrudiuum 0“ de~ firudiuum,uaria mmen dijferendi lege: qubd in contradidorijs tantum ecouerfo flt confequendi ratio.in eontrarijs amp;nbsp;contra fèipfâ gy econuerfo ratio deambulat. I« relatiuis ^ priuatiuis flum contra pipß.qua omnia paru acute uidentibus figura depingimus rudiore.

Si album efl coloratum, amp;nbsp;non coloratum efl non album. A eontrarijs, contra flipfa.

Si albii efl difgregatiuü uifus, amp;nbsp;nigrum efl congregittiuum uifus. A eontrarijs,econuerfo.

Si felix efl fludiofus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;uitiofus infelix.

si uifus efl fènfûs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;cacitas efl infenflbilitns,

Si pater efl gener ans, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y filius quitus.

Iteflrudiui omittumtur modi,qui ex his faciles habeatur. Comple-xiones oppofltorum adinuicem negligumtur penes coniugatione con-

ANTO» DEM 0 C H» HTPOMMEMA fradiUoriorum, contrarioruw , priuantium, Cr relatiuorw» i quoi ex illis non coolefcat ad dijferendum conveniens oppofitio.nam homi ni e^ ttlbum amp;nbsp;nigrum nuUo modo opponantur,neq; poter gr filius, neqi cacus gr uidens.quore de bis fitis,

Rurfus in coningatis amp;nbsp;in cafibus amp;nbsp;intcrimêtiamp;con-ftruenti. Dicuntur autem coniugata talia,vt iufta Sc iu' ftus,iuftitix:amp;£ortia amp;nbsp;fortis,fortitudini.fimiliter autem amp;nbsp;cfFcótiua,§ccon(êruatiua, coniugata illorum funtjquo-rum funt cóièrüaciua,vel eflfediua.vt Qnatiua ünitatis, amp;nbsp;bene difpofitiua bons difpofitioniszeodé auté modo, amp;nbsp;in alijs.Coniugata ^itur talia folent dici. Cafus auté, vt iuftè,Sc fortiter,Sc ianatiuè,Sc benedifpofitiuèA quç-cunque codem modo dicuntur.Videntur autem óiqux funt fecundum cafus,coniugata efiê: vt iuftè iuftitiæ, Si fortiter fortitudini. Coniugata autem dicuntur fecum dumeadem coniugationéomn{ajutiuftitia,iuftus,iuftü, iuftè. manifeftum igicurquonia vno quouis oftenio eo* rum,qua: fecundum candem coniugationé dicuntur, vt bono vel Iaudabili,8lt; reliqua omnia often fa funt.vt fi-iu* ftftia eft laudabilium:8c iuftèjiuftus, iuftü,laudabiliu eft-Dicetur autem iuftè, 8i laudabiliter fecundum eundem ,cafum:nam à laudabili,quemadmodum iuftè à iufticia.

A coniu?,, nbsp;nbsp;nbsp;^ocus d comugotis gr caftbus deflruüiuus gr conflruiliuusp^ro'

tigamp;.carfbs blematis pofiti ob accidente. Coniugata dicimtur qu^e ab eodeni nomine diuerfo modo fluxerut./êu cü Cicerone,qua fu^t ex verbis eiuf-dem generis. Ziafdem outé generis uerbo, funt qu^e orta ob tvno üd-rie comnMtantur:ut fopiens fópienter.htec uerborum coniugatio isu-^v'rioe dicitur,exquo huiufeemodi eft argumétuin^ft cÖpofcuus eftd-ger,ius eft compofcere.cofus eft olicuius nominis principalis in oduer bium inflexio.Kéqi enim eodem fumteafus gr coniugaa.na cafus cottquot; iugata dicuntur,non tarnen omnia coniugata cafus.i^eq; tarnen huius diftindionis kriftotelem foteri oportet dutorë,cum ditat trucoiyoc réi 'TOMv-Td. amp;a6i ^lyic^Mtid eft,coniugata talia dici fêlent, qua fortaffe proprio nomine uocaffet omnia denominatiua.quibus non fSlutn adiungwitur habitus gr difpofitiones,fid gr effedtua horü gr con-fêruatiua,gr quacifn^, tali habitudine femmtur.ut ßßt probandunt

l N SECV ND V M T O P I C. A R T S T* 86 frohle»M,homo eß téperani,per enfuma^ temperate uiuit oflenditur, Vec uarie id deßruetur. Similiter per cöiU^tum hemme ßilubriter a-^ ^re oßendinms,^ßtlubris eß,uelßtlubritate habeat.per idem deßru-üiua ratio ualebit-Sunt itaq; omnes cafuf cöiugata, ut iuße iußitia, e^ fortiter fortitudinimam comugata dictentur^qucecUqi eandem ha~ bent nominis coniugatione ^7“ deflexionem, ut iußitia,iußus,iußü,?^ iuße^omnia cöiugata exißumt: quibus cafus includi »emo dubiat.qua^ re ad deßruÜionem uel conßruÜionem problematis ßiffidt dißerere per alterum herum dealtere, quod magi! aptum uidebitur propoßto problemati.Heq; enim illa omnibus femper ex lt;£quo peruia furntmam eentingit aliquem fare umum coniugaarum familiari cognitione,non slutem rcliqua. q^are locus difpuatiom incremena dabit. ut qui iu~ flitiam laudabilem suenßrat,^ iußus laude digiMs eß a ceiugatis de~ fieiiitur ratio,fumt enim iußus gr iußitia coniugaa . Si quis in hume locum inßßat, quod Arißoteles inquit in ethicis iußa agentes fieri iu~ fioSfUeru quod fit tale, nondii ale eß,igitur non fquitur ft iußa agit, iußum ejfe.Dicendum elfe puabunt »onmillhigitur qua fumt iußi a^ ^t,in conclufione: uel dicent foraße alij inteUigendum eße,cd cogni-tione gr^le^ione. üimrum qgt; grammaticus fit,non ualeat ratio hac, gramatica loquitur,igitur gramaticus eß:quü graues gr puerigra-matia loquantur:uerum id non arte gr cognitione praßet, caterii fi de calore mßituatur ratio uel aliqua quaUa^ alicui adharente, qua amen uim denominandi fübieélit tutllam habeat aie eße:nam non o-portet, fi cuipiam infitcalor uel albedo,illud eße calidum uel album: quid ißi refpondebumt?comminifcenda fuerit fine noua dißolutio,ni^ fi locum tanqud infirmum calumnientur.Anißi omnes audire debeant qua habet Arißoteles in principio huius, cp omnia illa accidentia qua fiibieäum non dénommant infint fecumdum partent gr non fimplid-terlnon enim qui quouis modo iußa agit iußus eß,ut is qui temere uel ignorans uel coade iußa agit,ille fecumdum quid iufia agere dicitur, quod manifeßü eß ex quinto morabûad Nicomachd. similiter cui meß albedo fecundu quid gr parti, id no eß dieëdum album:fid cui albedo meßßmpliciter.qui igitur probe locum intellexerit,calumniandifinem faciet. Danda ami erit fllicia obfiruatio in proprijs nonunibus in~ fieüendismam fape coniu^a re ipfafacilius intelligumtur,q nomine mßitueris. Laboranuts enim quandoqi nominibus eßingidis, quod non pratermißum eß in pradiatmitis ab Ariflotele,quu agendum eßet de potentiaru quafimtibuhquibus nß extatnomina intpofia-O^ibufdat»

«ery«owi»4 funt impoßta,ueru ah bis nihil denominatiuè dicitUTiUt (t uirtuteßudiofus non dicitnr denominatiue.Q^ædam funt qu^ alt;gt;‘ mine uidentur denoininatiua, non autem reipfi fu^t, ut a ßmno qui diceret fimniculofum, amp;nbsp;ab officio officiofum denominari, dedpere' tur.neq; enim qui officium aliquod parat eft officiofus, nec^ à quouis firnno fimnkulofus dicitur. De cöiugatis igitur nomine amp;nbsp;^^ intelU-gatur locus,non auté de cateris.Qjü patat nullam effe difcrimen in' ter ca/us ü^ coniugata,jciant ca/üs lólum ffgnificare modum quenda, Coniu^a etiam rem ip/am infinuare.neq; arbitramur omniü conin' gatorü effe eundem fplendorë, ßue fpeilemus inteUeilu, ßue ßnßm-, jenß profedo notiora ßtmtdedu(kt ipßs primgenqs.na facilius co' gnoßinMs quempiam iuflum diet uel iuße agere t^quärn iußitiain ilH ineffe.Signum huius patentijßmum eß,qubd hominem iußum uel for' tern dicimus,ignorantes quid ßt iuflitia uel fortitude. A.dhtec,alter um ß habet ut ca(iß,reliquum ut effedum. quare non diffiKmur, ß red' procus ßt differendi modus incaußs ZJ“ effedis, inter bite UMtuum effe difcurfum.

Confiderandum autem non folum in eo, quod diAu eftjied in contrario contrarium.vt quod bonum,non ex ncccfiitate fuaue,ncquc enim malum triftc:aut fi hocjSlt; iUud.ói fi iuftiria fciêtia,8( iniuRitia ignoratia:8i fi quod ' iuftè eft, feienter amp;nbsp;experienter cft : quod iniuftè eft, 8C ignoranter amp;nbsp;inexperienter cft:fi autem hæc non,ncque illa, vclut in hoc quod nunc didum. nam magis vtique apparebit quod iniuftè experienter, quam inexperiem ter.Hic autem locus didus prius in contrariorum com fequentijs. nihil enim aliud oftendimus quàm contra' num icqui contrarium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

30 Demonflratur hoc loco a coniugatis contraries problema conßrU' to^u^jjl ^^ amp;nbsp;deflru£liuo : qui amp;nbsp;pr^diäo adiumgi poterat, niß inferior ’ intelligeretur, amp;nbsp;modus iUius daretur differendi in problema übe' rior.Uon enim tantum à cóiugttis licet difceptare abßlute,uela con' iugatis utcontrarietatem non obtinent interß ,ßdamp;^ contrarijs. nam ç^ coniugatis contrarietas inter uenire pote fl, quare ex contrarijs illis eoniugatis conflruHionem amp;nbsp;deflru£lionem problematis name confpicere oportebit. ut ß quis utrum bonum ßtßauean non, dubitet:qubd malum nonßt trifl'e,^ mahtia non ßt triflitia moflra-

liturà contrarijs coniu^tis. nam malum amp;nbsp;malitia coniu^guntur adigt;uâcem,nec nô triflis amp;nbsp;triflitia. Similiter amp;nbsp;iuflitia ijuod non fît feientia probatur,lt;]uia iniuflitianon efi ignorâtia,amp; iniufteagere »5 tfl ignoranter amp;nbsp;fine eleÜione, net^ iniuflus efl ignoras amp;nbsp;inexper-tunex quibus fquitur à eötrarijs coniugatis,^ iuflitia nô efl feientia, tieq; iuflus feiens,neq; iuflèa^re feienter.ïniufle a^re non ignoranter amp;nbsp;inexperienter oflenditur,fld magis experienterquod iniufla facianuts eleîlione amp;nbsp;libéré cü cognitione,qult;e experientite fumt fgna. Hic autem locus didus efl in contrariorû con/ècutionibus,quibus con-trariiun inferre côtrarium dicebatur:non tarnen quod omnino hic fit idem putandus.iüe enim cÖmunior, quo eSprehenduntur omnia con-traria:hic uerb ad contraria flum f porrigit coniugdtionëgrammatices retinentia,amp;qux denominationë occupent, qua fecudum con-iugationem in difceptationë afcifcMitur.yirtutem non efe fcientiam Socrates hoc modo contendit in Nemnone,Cuius enim non fint pra-ceptores,necdifcipuli:nec huius efl dodrina,quod non docetur:uirtu-t» mtfquam prlt;eceptores reperiumtur.'NamÇut inquit Tbeognides)fi fina mens homini tradi pofet,nMltam /anë magndmq; mercedem,qui idefficerent,reportarent. Vleq; enim bono ex patrefilius malus ejfet, prudentibus monitis perfuafusiuerum docëdo numquam ex malo bo-num hominem facies.

Amplius fn gencrationibus amp;nbsp;corriiptionibus, amp;nbsp;cf-feftiuis Si corruptiuis,5lt; interimenti amp;nbsp;aftruenti.quorü enim gcncrationcs bons funt,Slt; ipfa bona funt: amp;nbsp;fi ip-fa bona funt,amp;gcncrationcs bonæ. Si autem generatio* nes malæjSc ipß malaJncorruptionibusautem ecótra* rio.Nam fi corruptiones bonæjipfa mala:fi autem cor* ruptiones malx,ipia funt bona.eadem ratio Sc in effedi-uis Sc corruptiuis. quorum enim effeftiua bona, Sc ipfa bona:quorum vero corruptiua bona, ipfa tnala funt.

Locus a ^nerationibus ç^ corruptionibus,ab effediuis ç^ corru- 51 ptiuis,deflrudiuus amp;nbsp;conflrudiuus problematis ab accidente.Q^orü antë^ncrationes bonte,er iHä bona;er contra,fî fumtbona,amp;gene-rationes eorundëfumtbone.Hefpondentconfmili habitudine effedi-tta ^nerationibus . quorü enim effediua funt bona, amp;nbsp;ipf bonaigr qua fumt bona, effediua illorum fint bona. ut corporis uirtutes bona oflendtintur,quod effediua multorum bonorum fnt,quemadmo-

dum ßnitas ^y uiuendi amp;nbsp;uoluptatis effedrix. proinde nudtis fûm ' nium bojium uidetur, qubd hord duorü cau/a ßt, quee pracipua fuut, in uita.it docendi atque a^ndi uirtutem bonam comprobamus,^ bo~ norum effediua fit.ftmtliter in^nium, memoria, difcendi facilitated, mentis praßantiamtfeientids ç^ artes effe bonas oflendimus . iodem modo in /imptionibus,amp;ufibus differitur. ticceffe eflenim bonorum fumptiones bonas effe, quas ne malum habeamus ßnMlconßquiturgt; Veflrudiuus loens fdcilis eflab omnibus idisinam amp;per effedum n^ bonam, amp;nbsp;generationem amp;nbsp;caufarn non bondm:0' per generatio' nem non bonam uel caufarn, effedum non bonam indieantus.fic in ef fediuis amp;nbsp;jumptionibus.A. corruptionibus, corruptiuis, amp;nbsp;abiedio' nibus, locus amp;nbsp;conflrudiuus amp;nbsp;deftrudiuus efl, fd econaerfo fr“ uabitur argumentatio. nam non fnu lis erit modus cum priore, quoi fi corruptiones bonæ fint,amp; ipfa habentur mala: amp;nbsp;ft corruptiones mal^j ipfa bonatO' quoril corruptiua fiant bond,ipfd mala fiant qua corrumptantur : amp;nbsp;quorum corruptiua fiant mala, ipfa hona fiant qua corrüpiantur,in quibus fruatur ut uides denominatio prtepofte“ ra amp;nbsp;diuerfa prior is ad pofterius : ut fi corruptio donuts mala eß, igitur donuts dicitur bona:amp; f corruptio donuts efl bona, 0quot; donuts efl mala, similiter abiediones bonorum fiant mala, (^ malorum bo-næ. Hoc loco non ßlum coafe inteUiguntur efficientes, ßd amp;nbsp;mate“ riales, formales,amp; finales,in quibus uis ad utrtanque féruabitur, fi“ nutleuenta omnia,ftue deflinata fiue effeda fuerint.Hon remouebum tur d loco ufus, in quibus ratio fiiperioribus propinqua cognofcitur, nam quorum ufus bonas efl,illd effe bona coUi^tantur,^contra:qua omnia ad uarium traducere ufum conaenietpro problematum diflin“ dione. nam huius loeiplurinuts eflamp;frequens apud authores diffe“ rendi modus ab fuentis ad caafas,^ contra, tam deflrudiuus quant fonfirudiuus.

Rurfum in fimilibus, fi fimilitcr fe habent : vt fi diCci' plinavna plurium, 5copinio:amp; fi vifum habereeft vidc' re, amp;nbsp;auditum habere eft audire. fimiliter autem Sc in a-lijs: amp;nbsp;in ijs quæ funt, amp;nbsp;in ij's quæ uidentur . Vtilis aU' tem bic locus ad vtrunque. Nam fi in aliquo fimilium fic fc habetjamp; in alijs fimilibus:fi autem in aliquo non? necinalijs.

prohantus opinionem eandem effe plnrium per hu^c locum,^ difcipU-nlt;t fit eddem pluriü.nam feutfè habet difcipUnaad fcibilia, z:r opinio ad opinabilia-.atqui difciplina uma eflpluriuin fcibiliuiigitur z^ opinio plurium opinabiUum. Deflrudiua trahetur ratio,qubd f difciplina nö fit plurium fcibilium, neq; opinio opinabihü, uel contra.similiter mon firamus ui/üm non /üfficere ad uidendum,qubd auditus non fufficiat ad audiendum,(èd opus fit medio amp;nbsp;diflantiaiuerum fe habet auditas ad audiendum,ut uifis ad uidendum: quare ft auditus nö fit per fie /ûfficiens,neque uifts.tt in cateris eft confimilis ratiocinandi forma, non flum in ijs, qua talia fuut, id eft fimilia,amp; uereanalogs, qaemadmodum in ftperioribus dicebatur, uerumetiam amp;nbsp;in ijs,qua aidentur fimilitudinem habere didionum, uel rerum. ut qui conten-deret uidere aliquem pojfe fine medij diftantia, quad tadus habea-tur fine medio diflante, jêd propinquo flam, is non trahit à uere fi-mibbus argumentum, non enim fimiliter f habet Indus ad tndile,ut ai/us ad uifibile. eodem modo quinititur flabilire qubd uidere fit fa-cere,quoniam elamare fitfacere: amp;nbsp;qubdfacere fit pati, quoniam la borare eft pati. nam hac dilfimilia funt, qua tarnen poffunt habere fimilitudinem analogicam apparente. Hoc loco infirmabimus deligen-dosejfe uelfauore uel pecumijs uel frtepaUadij exercitus duces;quo-aiam ut ft habet auriga ad currum,amp; rex ad regnum, amp;nbsp;prafedus ad ciuitatem,amp; nMclerus ad nauem, fie dodor ad difcipulos: Â.t illi non ftrte neqi pecunia,ftd fcientia deligumtur praditi.

Confiderandum autem amp;nbsp;in vno Sc in pluribus fi ü-militer fe habet. Aliquoties enim düTonativt fi icire eft cogitare j Sc multa Icire cft mulca cogitare : hoc autem non verum. contingit enim plura fcire, cogitare autem non. fi autem non hoc^nce illud quod in vno,quöd feP re^eft cogitare.

tocus 4 proportione fecumdum numerum cöftrudiuus amp;nbsp;deftru- ^«^^ dius accidentis. ut per hüc locii eóftruemus ^ docere plures pluribus mimera. fit utile: nä docere tunü eft uni utile, ftd ficut ft habet unum ad nmü, ita plura ad plura:igitur fi unum docere eft wni utile, amp;nbsp;docere plures pluribus conferens.Confiderandum eft tarnen an huius loci natu-ram recipiant qua per hunc probantur,ne quis qua non coumeniant hco,in proportionis formam after at,ut libéra uel fortuita,non autem utur^ia-ïnterdum uidentur diftonare proportions nujneri adjut-

merumzut non uidttur,cm foire uoeunt,fit fimul u/nücogiuraquid o^ forteret fcire mulfa,e[fe nmlta ßniul cogitare: dt non contingit fintul ntulta cogitare, co^tare enim animée dilum dicit amp;nbsp;attétionem d»i-nu profióndd»t,qudfn nemo plurium nandfei foteß.sdre tarnen con-^ tingit imita,quitre non uidetur locus ftdbiüs.A.n ficut fcire malta,non eft fiiml malta cogitare:fic neq; fare u»um,efl fnMl wtum cogitare-Non enm fcire eß cogitaretetenim fcire habitum fignifatt amp;nbsp;cöpre‘ henfionein,n5 adumteogitare uerb,ddudlem dniim commotionë.qud^ re exemplum ad confirmdtionem loei depromptum eft, non dutem ut ipfum euerteretur exemplo:cuius amp;nbsp;flutio redditur,ftcut fcire wnn orationem colligiims non e[fe dicere urnam ordtionem per humc lo-cum:qubd fcire plures ordtiones,non ef plures dicere gjquot; proferre.

Amplius ex magis amp;: minus.Sunt auté eius quod eft magis,lociquatuor. Vnus quidem,fi magis (èquicurma' gis:vc ü volupeas bonü,amp; magis voluptas magis bonü: amp;nbsp;fi iniuriä faccre malum, amp;nbsp;magis iniuriam faccrc ma' gis malum. Vtilis autem ad vtrumque hic locus : nam fi fequatur ad fubiedi incrementum accidentis incregt; mentum,quemadmodum didum eft, manifeftumquöd ' accidit: fi autem non fequatur, non accidit. hoe autem induftione fiimcnâum.

l-ocus d cöpdrdtione maioris amp;nbsp;nunoris,fèu mdgis amp;nbsp;nunus con 3 j firudiuus O’ defirudiuus problemdtis dccidentarij bdbentis extremd ti5^m” c^^Plt;trdbiba,quem in quatuor diuidi partes quadruplex comparatio' num dißindio requirit. Kam uel unü uni comparanms fecüdum mdgis amp;nbsp;mi IMS,uel duo umi,uel duobus umum,uel duobus duo.rluribus enim modis duo extrema finpliciaalifs corn parari nequewnt. Primus Ab lp Co ma igitur modus amp;nbsp;locus fimpliciffinms eß amp;nbsp;natura prima ßde collo-pe/ftî^^ candus,qui à câparatione umius ami fada diâtur, uel feurndum mdgis,uel feundum nunus.ut uoluptatem ejfe bonum coUigetur à com-paratione, quad magis uoluptas ft magis bonum: deßruetur datent, f magis uoluptas non ft magis bonum,fmpliciter uoluptatem ejfe bo num.nam f comparatiuus comparatiuum non inférât, neque pofti-uus poftiuit:f uero gradusgradum comparatione concluddt,amp;ab-flutum de abfluto dicetur. nam f non fqueretur ad fûbiedi incrementum amp;nbsp;pradicati accidentis incrementum,neqi fùbiedo accidtns inejfet.quod manifeßum ejfe poteß in omnibus per indudionem.nam

iHiurtdw facere malum concluditur hoc loco,quad magis iniuriam fa • cere ßt magis malum.fi tarnen ma^is iniuriam facere non effet magis malum, neque iuiuriam facere malum diceretur. Q^id effet iniuriam facere didum efi prius.Voluptas autem efl paffio fuperueniens dele~ dabilis adibus ipßs . quare bonam uel malam ex aduum bonitate ud malitia quos infeikttur,de^rehendes.A. coparatione minoris traham-^ Abfpfo mi tur ^ rationes in utrdqi partem.nam ß minus inferat fninus,amp; ta-. nbsp;nbsp;'

le ipßm tale detrudet. nam ß non ßt illud, neque hoc erit.ut frisere malum oflenditur à comparatione minoris,quia minus fri^ere efl mi Hus malum.uerum ß minus fri^ere non ßt minus malum,neque fri-^ere erat malum.amp;ßc deflruetur quod ponebatur.facile igitur efl in utranque defledere partem ab hoc comparationis loco rationem.ni-mirum ex comparatione maioris uel minoris utrique extremo pro-blcmatis,extrema coniumgi uel dißungi inteUi^ere licet.nam ß incre-mentum ßbiedi inferat incrementum priedicath^ ßbiedum per fe prlt;edicatum inferet:^ß non illud,neque iflud uerum habetur. Taceo quod dieunt quidam comparationem fllum effe, quando duo uel plw-^ fa uni tertio,quod efl commune illis confertuitur.Hoc unum fllum ab ijs requiram,ut dicant d quo loco fint pradidce argumentationes.nö enim flint ab exemplo, quoniam nihil imitandum proponitur: neque d flmili,ut notum efl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Alius.vno de duobus difl:o,fi cui magis confentaneu cft inefle non inert, nee cui minus:8lt; fi cui minus con-fentaneum ert inefie inert,8e cui magis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Secumdus locus à comparatione maioris uel minoris conflrudiaus Secundus i amp;nbsp;deflrudiuus problematis fada a flibiedo. nam quando umü pra- ‘opa«“”«* dicatum duobus flbiedis confertur,fl alteri magis uideatur conueni~ fe,reliquo uerb mnus, conflruitur quidem conuenire flibiedo per ra tionëdedudam d minore.Deflruitur autem ineffe argumëto d maio-fe, quid id quod alicui minus uidetur ineffe fi infit, amp;nbsp;illi cui magis uidetur,inerit:amp;cui dicitur ineffe magis fi non conueniat, neque cui minus.ytqu^erat quis utrum poflit f rancifcus callorum rex expu-^nare italos,uel euerterevatauiü’.d minore monflranuis,Potuit nan-que id dux Lautretius, neenon comes d fando Paulo, in qua ratione conferumtur flibieda plura quibus idem pradicatum accidit,fld altert, magis alteri tninus uidetur inefle. quare fi minori in fit, et maiori in^. tfle concludimus pr^dicatum. Si uerh qu^eratur, an Qorbonius po-^nmt flibiu^re Gallias, deflruetur hac ratione à maiore, non po-^

tuit imperAtoryneq} terdinandus etiarn pene fraais GaUiarum rebui Gallias fitbmittere.nä quod non congruit inaiorhneqs tninori:fed congt; tri quod comenit minori,amp; maiori cöuenit.quare ex minore maiorii proaudtur conflru£lio,ex maiore nunoris euerfio.

Rurfum duobus dc vno diais,fi quod magis videtur alij incflc non ineft,neque quod minus; aut n quod mi' nus videtur ineffe ineft,amp; quod magis.

Terti» ic5 Tertius d compdrdtione locus ad utrumque paralus,quo duo prd' pan one, j-^^^^ ^^^^^ cöparata fecumdum magis (^ minus uni^bieHo died' tur ineffe.Conftruetur igitur fübieélo pr^dicatum inejje, quod alteri pradicatum minus iUi comeniens infit fibieHo. Deftruetur quidenh quod pradicatum id quod magis illi ßbieäo ine(fe uidebatur,non in' fit.ut Jt qudratur an rex tributaries Mediolanëfes reddere potuerit, eóftruemus a maiore,ex parte pradicati, quod rex iUos fübegerit.Si' militer tiorbonius Komä ob/tdione capit,igitur amp;nbsp;Bononiarn potuil, defiruenuss i minore,Qja rem propriam regere non potefl,neqi cotit munem.Qjn non eß fludiofus, neque igitur efl felix.in bis idem fitbie' dum manet, at permutantur pr^dicata ficumdum magis amp;nbsp;minus. Cr bic modus eft pr^poßerus adßeudum, quo idem ßruabatur pr^' dieatu permutationefada ßbiedi ßcundum magis Cr minus:hic ue' rb eodem fibiedo manente tranfnuttantur pradieata.

Rurfiim duobus dc duobus diftis,fi quod alteri ma* gis videtur incflc non ineft , neque rcliquum reliquo. Aut fi quod minus videtur alteri inclTe ineft , amp;nbsp;rcli-quum reliquo.

cö^atióq Q^a^tus locus er ultimus il comparatione maioris Cr minoris du--pUcis natura ßt,quando duo pradieata duobus fubiedis conferuntuf ßcimdu magis Cr minusmam ß alterii pradicatorum alteri ßbiedo' rum uideatur magis inejje,q reliquü pradicatü reliquo ßbiedo,amp;^^ inßt,deßruitur problema.si uer'o pradicatu ßo ßbiedo infitcui mi' nus dicebatur ine{fe,Cr alterii pradicatu magis conueniens ßo inerit pradicato.yt ßnt uoluptas Cr labor duo ßbieda,duo auté pradieata bonum cr malum : quod ß bonum magis dicatur conuenire uoluptaH quam malum labori, ß laborßt malum, Cr uoluptas bonum eß colli' gendum:qubd ß uoluptas non eß bonum, neque labor erit malum. Sh militer eodë argumenta monßranMs,qubd dißipulis non clarus Ari' ßoteles uideatur, quoniampraceptoreseum diffialem babeant. si m‘

venei parum delinquentes puniantur, quam pcenam furibui û“ bomi-àdù conßitues? Si duitatis primates qui bette de repub.meriti fumt in exilium mittantur,quid de tibicinibus agendumi

Amplius ex co quod fimiliter incft,vcl videtur infle, triplicitcr:quemadmodum in co ouod magis, vt in po* fterioribus tribus diftis locis diccbatur. Siue enim vnû quiddam duobus fimiliter ineft, aut videtur inefle : fi ab teri non infit, nee altcri.fi autem altcri ineft,amp; rcliquo. Siuc duo cidem fimilitcr, fi altcrum non infit : nee reli' quum. fi autem altcrum,amp; rcliquum.Eodcm autem mo do amp;nbsp;fi duobus duo fimilitcr infunt.nam fi altcrum ab tcri non ineft,nee rcliquum rcliquo. Si autem ineft alte* rum altcri,amp; rcliquum reliquo.ex coigitur quod cft ma-gis amp;nbsp;minus, amp;nbsp;quod cft fimiliter, totmodis contingit argumentari.

l.ocusd paribus cöflrudiuus amp;nbsp;defirudiuus efl problematis ab ac- ^^»4 p, cidente:qui in tres partes diflrahitur tribus poflremis a coparatione ribu». maioris amp;nbsp;minoris refpendentes. aam primus modus qui habetur a tomparatione maioris 0“ minoris non reperitur in paribus, ^ idem ßip/üm non probat.quare fiiperfumt tres modi.uel enim duobus fùb~ iedis Mtum pradicatum, uel wni fübiedo duo prédicats,uel duo duo-bus aqualiter conferumtur.rrinuts modus quo pariter confertur unit pradicatu duobus fûbiedis refpondet fecundo a comparatione maio-ris,fecwndus tertio,g^r tertius quarto refpondebit.Per primum locum à paribus möflrdmus,ß Lautretius potuit deuincere vieapolitttnos,f^ comes d fandoPaulo.lïdc ratiÖe duobus ßibiedis in paricoUatis pra-dicatum idem ineUe deßruemus,^ cÓtra.nam qui alterii parium de-Pru!t,amp; rehquü:0'qvi alterü conßituit,^' rcliquum,^ paria aqua-liter cöueniant uel diffentiant, ut receptii eß/atis communi adagione, Parium eß idem iudicium. Secundus locus d paribus eß quo conferi- secundut, nuts duo paria adinuicem uni fübiedo,quorü ft alterum dicatur ineffe illi,amp; rcliquum: amp;nbsp;fialterum remoucatur à fibiedo, g:r reliquü.ut ^^S^P^ffe Romanos beüo amp;nbsp;armis expugnaße probanMs,q)potuerit ^eapolitnnos uel Sueuos pares uiribus.DeßruenMs uerb quippia per hunc locum,quädo,cü ab eodem fübiedo alterü parium remouebinucs, necefie fuerit auferri reliquü.rertius Cr poßrenMs locus eß quo duo Tenim. pradicatn duobus fùbiedisaquaba confpicitmtur.yt qui probat mit m-ij.

^tYAkori Turats oppugnd[fe,quAreregem Gallic Lutherdnes uinee^ re paffe:pdrid enim pradicata fdcimus pdrlbui fübie^Hs conferendd. Infirmdbitregé Anglia paffe impeterePieardos quad rex Scotiaamp;ri-tonesnon poffit infeftdre : compdrantur Anglus amp;nbsp;Scotus tanquant pdres,gY Piatrdi er intones ßmiliter.qudrc mdnifeflû eft À compdrA tione pue mdioris, ftue tntnoris, ftue pdris, amp;nbsp;Ad deftruilioHem,nec non compofttionem problemdtis nö ddmodum difficile effe congredi. Keque idem eft locus a pdribus iUi, qui di£ius eft d proportione,qubd in ulo non deftderetur rerum compardtarum aqudlis, ftd ftlum con^ ftmilis hdbitudo er reldtio:hic verb pdritns er aqudlitas folum peti~ tur.ln ftgurdm nö depinginuts compArdtionis modos,quonidm eft cu-lufuis poffe hdne componere.

Amplius aucem ex appofitione. fi altcrum ad alteru appofitum faciatbonumvel album,cum nó fueritprius album vel bonum,quod appofitum cft ent album vel bb num:quale reuera amp;nbsp;totum facit.

j Locus ex dppofttione conftruöHuus ftluin, qui duplex eft, prior d primvt tb ftmplici dicitur.si quippidm tale dlicui fübieölo ddueniens non tali,il‘ «ppo itione ^^^ ^^^ dppofitionê efficidt tdle,neceffe eftdicdtur effe dppofttum ta^ ie, qudle eft id quod efficitur.utdliquid album cognofeenuts per hume locum, quad dppofttum dlicui ftlt;bie£io non dibo dibum ipfum denomi~ net. Similiter er uirtutem effe bondm , quid dlicui ddueniens non bo tioixu^^' ^° Cottam inftitudt. Locus tenendus eft in qs, qua fecundum ndtu-rdm exiftumt, non dutem fecumdum legem er bomtnum impofttio-nem. tidrn ft quis ftx umeqs fex uncids ddiumxerit,fdciet librdm,ta‘ men ftx umeia librd non fwit : gy ft qudtemdrio dduenidt limitas, quinque conftituumtur, non tarnen limitas tdlis eft. Caterum bene dr-gui poteft illud effe grdue , quod grduius fdcidt : er hoc effe name-rum,uel mtmeri prindpium, quoamdiorem compondt. Pratered ft-lum intelligendus eft in qs qua ftne commiftione ftbiedum qudle fd-dunt.hoc enim dixerim propter edm miftionem qua confertdd fub-ie£lum : ut uinii meUi commiftum mixturdm componit dliqudm (dicu-' ius denomindtionis,qudm neutra pars fortitur. quare oportet appo-fttum dlicui non conferre dd illius fubieHi denominationem.

Amplius autem fi aliquid facit id ad quod eft appo* fitu magis tale quale crat. Sc ipfum erit eiufmodi.fimili' ter autem Sc in ali/s.Vcilis autem no in omnibus hie logt;

cus, fed in quitus ipfius magis crementum accidit fieri: ille vero locus non conuertitur ad deftruendum.namfi non facit quod appofitum eft bonum, nondum eft ma-nifeftum an ipfum non fitbonum.nam bonum malo ap' pofitum non ex neceffitate bonum totum facit : nee at-bum nigro,nccdulce amaro.

roflerior locus db appofitione, qui fecuvdum compardtionem de- Semdus ab funutur mdioris. Ndm fi quid per dppofitionem Jübieélo qudli idip- ’pp''*'“°*’® fiim mdgis tale conflitudt amp;nbsp;redddt, amp;nbsp;quod dpponitur ei erit eiuf~ dem denomindtionis cum fitbiedo : ut ft quid nigrum pt ) amp;nbsp;nigrius redddtur per decepum dlicuius iUi fddum, quod dccedit amp;nbsp;dpponitur,nigrum concludendum efl.Necplum locus qudlitatibus dccommo-ddtur,pd amp;nbsp;dlijs:ut qudntitatibus.nd p quid dppoptü mdgno mdius fdcidt, id mdgnum eß: amp;nbsp;ft grdui ddiumdum, idgrduius conpcidt,id grdue dicendum eft. Deftrudiuus locus non eft,qui prior dicitur.non enim oportet,p diuitia uitio ddiumdlt;e uitiü non fdcidnt bonum,quod bona non pnt. similiter p dulce d»idro iungatur, etp ipptm non fe-cerit cui dpponitur dulce, non turnen oportet quod non fuerit dulce. Hic uerb non eft utilis in omnibus conftruendis problemdtibus db decidente, quod nö omnid incrementum mdioris uel minoris pfeipidnt, ut perliquidum exiftit.

Rurfum fi quid magis amp;nbsp;minus dicitur, amp;nbsp;fimpliciter ineft. Quod enim bonum vel album non eftmeque ma gis amp;nbsp;minus bonum vel album diectur.Nam malum de nullo magis vel minus bonum : fed magis malum vel minus dicetur.Non conuertitur autem hic locus ad de-ftruendum.multacnim corumquæ nô dicuntur magis, fimpliciter infunt. nam homo non dicitur magis amp;nbsp;minus,(èd non propter hoc non eft homo.

Locus ^ compdrdtiuo dd poptiuum conftrudiuus plum. Ovando ^ ^ enim dliquid dicitur pcwidum compdrdtiuum, eidem comeniet dici A CQinpara O' pmpliciter pu fecumdum poptiuum: idipquidem pit ddiMigimus ‘'““‘ mugis amp;nbsp;minus tdle,quod tdle eft.nëpe quid ineptius elfet,qudm di-cere melius ueldlbius quippidm quod neque bonum eft nequedlbum? No« enim de bono mdlumpeumdum mdgis amp;nbsp;minus dicetur,quod prorfus bonltate udcet.C\uod autepewndum mdgis ç^ minus dicitur

df aUqHOiOquot; fofitiuum,ßit nomen ftmplex amp;nbsp;per fè Ue eodem opor’-tet did : niß abußua utamur comparatione^quam toto orbe elimina-nuts. Sdmut enim did ab A.riflotsle quarto de edelo aerem elfe leuiorê aqua,non tarnen leuem:ßmiliter aquam ^rauiorem terra, non tarne» grauem.qubd^raue idßt quod omnibus ßtbßdedz^ idßmplidter di-dtur ^rauedeue uerb quod omnibus ßpereminet. Aqua uerb amp;nbsp;‘^^^ ^rauia amp;leuia ßeumdü quid dicütur.similiter nonnunq didturma-lum,alteroeligibiliusuelmelius:ßdhtecimproprie ZTßcüdum rela- , tionem,non autem ßmplidter ßmumtur.De quibus igitur locus intel-b^tur ßt notum.Non tarnen deßrudiuus eß d comparatiuo.nö enim oportet,ß quid non dicatur ßeundü magis zT mttMs,q) ßmplidter nÓ inßt.nam non ßlum in quätitatibus,ßd Zr ßbßanttjs id exploratißi-mum euadit.tion enim ßquitur,5ocratss non efl ma^is homo uel minus quam Plato,igitur non efl homo.

Eodem autem modo confiderandum amp;nbsp;in ijs quæ fe* cundu quid Si quando Sc vbi.Nam fi iecundum quid có' tingit,Scfimplicitercontingit.Similiccr autem Sc quado, Sc vbi.nam quod fimpliciter eft impoiribile,neq} iecundu quid,neqp fecundum vbi, neque iccundum quando com tingic.Inftantia,quonia fecundum quid quidé funt natura ftudiofi,vt liberales vel cadi, fimpliciter ante no funt natura ftudiofi.nam nullus natura prudens.Similiter au tem Sc quando contingitcorruptibilium aliquid nócor-rumpi,fimpliciter auté non cótingit non corrumpi. Eodem autem modo Sc vbi expedit quidem tali obfèruan-tia vidus vtijVt in morbofis locis,fimpliciter autem nó expedit.Adhuc autem alicubi quidem vnum tantü pof-fibilc eft effe,fimpliciter autem non pofTibilc^vnum tantum cfTe.Eodem autem modo Sc alicubi bonum eft qui-dem pattern fàcrificarc,vt in Tribalis,fimpliciter autem non bonum.An hocquidem non vbi fignificat,fcd qui-bufdamfNihil enim refert vbicunqp fint:vbicpenimeric eis bonü qui funtTribali.Rurfus aliquadoquidemex-pedit medicari,vt quando quis xgrotat,fimpliciter auté non.An neque hoc quadofignificat,fed in eoquod affi-citur aliquo modofNihil enim refere quandocült;j}dura‘

INSECVNDVM TOPIC. A R I S T. pl modo fie affèdus fit.SimpIiciter a ut cm eft, quod nullo ad dito dicis,quôd bonum eft aut contranum:vc patrem ßcrificare non dicis bonum efre,fed quibufdam bonum cfTe.non ergo fimplicitcrbonum.Seddeoshonorarebo-num dicis nihil addens:fimpliciterenim bonum eft.quare quod nullo addito videtur efle honeftû vel turpc vcl . aliquid talium,fimplicitcr dicitur.

I.0CHS ab to quad dicitur ßeundu determinationem conftrudiuus j ^ fß quodamodo ipfiusfimpbcis,fuperiori plurimü cöiunHus.namfïcut adetermi. quodfèctwdü magis alicui inelfe dicitur,^ fimpliciter illi ineftda amp;nbsp;piVx^'’''quot;’ quod ßeu^dü quid inefl uel altquando uel alicubi,amp;ßmplicittr ine[Je uidebitur.qui enmi ßeu/ndü quid uidetanimal,amp;ßmpliciter uidet:amp; quod aliquando fdüum,cr fimpbciter faüum concluditur: ü* qui ft-, Hatur rariftjs,/anari fimplicitercreditur.Verum hiclocus paruin ido~ neus ad eos,qui pertinaces babentur: qui eneruis ßt amp;nbsp;robur nullum continens.nam fides ^credulitas omnis ex eo babetur,quoniam id o-mne quod ßmpliciter amp;nbsp;luniuer[aliter alicui ine[[e dicitur, impo/fibi' le eflcößntire,nißßcwnduquid,Cr aliquando,amp; ubi,eidêinßt.quare ut cößntaneum puatur,quod ßeundü quid uel tempus uel locum ali -cuiinßt,amp;ßmpliciter inejj'e.ld tarnen non neceßdrium,neque Herum in omnibus.nam uethiops efl albus fecumdum dentes,non dutem albus, ynde id dicitur meßeßmpliciter, quodßpoßta omni determinatio-ne uel temporis uel loci uel alterius inefl.Qjtod uero deßderat,ut in-ßt alicui amp;nbsp;uerifleetur, determinationë,nö ßmpliciter dicitur meße. quot;Vt honnnes nonnulli ßewndum quid fludioß dicumtur, eo qubd natura ßnt liberales,ßu ingenui amp;nbsp;tempérantes, e^ natura cafli:quos tarnen ßmpliciter non appeUamus fludioßs.tia contingitßc bene na-^s ad uirtutes perditißimam de^ere uitam.quare natura amp;nbsp;cum de-termmatione fludioß cenß:ntur,nö autêßmpliciter. tiullus enim ßm pliciter efl fludioßis qui prudens non fuerit, ut ßexto ethicorü confir maturtat prudentia naturalis nö efl, ßdnuelto tempore,longo uß amp;nbsp;bonis aäibus flabilitur:manifeflum igiturparum eße tutu argumentum ab eo quodeflßeumdüquid determinatü ad ipßum per ß.Similiter ab eo quod efl fecumdum tempus,parum ßna eße ratione adip-ßm ßmpliciter oflendetur.na non ßquitur,dliquädo non corrüpitur, igitur efl incorruptibile: Cr ß quis aliquando non rej^iret,non oportet eum non eße refpiratiuum.tion dißimili lege argumentü non uale-m.iiij.

re eóprobatur ab eo quad eß ßcundum locû ad ip flint per fè deflexu. non enm eßeonueniens ßmpliciter condudere opus effe dilt;eta,quigt;d conférât in thorbofts loeis uidus ratio. Similiter non coUigemus umi-earn fàlùm-çffe hominem ßmpliciter,etfi in aliquo loco »mus folus po-teft ejfehomo:ut in theatro, uel fcamno,uel/übßllio.ueque pium effet fateri patrê uenire facrifcandum,qubd alicubi uel apud quafdam bar baras nationes id obßruetur. ut quod TribaU Throciæ populi pa^ très dijs confècrentjUelqubd Cartha^inenfes homines dijs facrificent: ■ nam licere id Cartha^nenfibus in Minoe tradit Plato. Vteque refert ad fidem noßri inßituti his duobus exemplis utamur uel loco uelgen-tibus locum incolentibus : nam his gentes amp;nbsp;nationes execrabilis ritus inteUigebatur,non locus. Similiter quum dicimus eöferre médicamenta Îaborantibus,téporis cognitionem uidenwr innuere.nam quan-do laborant,medicamenta conferumt. A.n tarnen accommodëtur potius tali modo difpoßtis amp;nbsp;habitui,quam tempori?nam^ ßc difpondtur, illis fanitas conducat. C^uouis modo igitur determinetur,non eß per ß neeeßarium argumentum cû determinatione ad ßmpliciter diilü: etß nonnumquâ id accidat,ut ratio ßtßabilif. xb ipfo tarne per ß 0quot; ßmpliciter dido ad determinatü,ratio ad conßruendum amp;nbsp;deßruen-dum eß efficacißima,qu^ quaß natura refpondeat loco à toto. nant per ß diäum amp;nbsp;ßmpliciter ad terminatum fe habet ut totum ad par fern, quare qui nouit in uno dißerere,amp;in reliquo confequetur uim Mon diffieilem ad congrediendü.ïd ßmpliciter dicitur,quod nallo con-ßringitur fine amp;nbsp;determinatione, ßd quod liberum eß ab omni coa-Hionis lege ßue ipfuin propoßtum ßue itti contrarium. ut uirtutent eße bonam, amp;nbsp;uitium eße malum dicinucs ßmpliciter. nam citra o-mnem determinationem, uel loci,uel partis, uel temporis,uera fumt. ix quibus omnibus magnd in problemata accidentis dißerendi facul-tatem ßbi conciliabit,qui locos omnes prædiHos (^ prlt;ecepta e quibus rationes amp;arguméta trahantur in talia problemata,tenebit. quos o-mnes in numerum amp;nbsp;figuram reßluenuts,ut uiß innotefcant.

x o

in 13 14 ly 16 17 18 cuit bec übro Artjwie- \ i 9 ^ti dijferêdi copiant m V^ frobkma accidentis. Li

l *4

k pradicatorum diflindione à partibus (^ toto à définitions ab inflantia ab authoritate ab tsquiuoco ab amphibolia à tranjfiumptione à filbiedo genere ^ fippofita fpecie d genere pradicante amp;nbsp;fpecie d definitionent defiruentibus ab antecedentibus i^ confequeütibus d tempore per digreffionem d con/equentium multitudine èl contrarias immediatis db etymologfit d differentijs d polyonymis d contrarietatum complexione d contraries inediatis d contrariorum connexione d contrariorum fitbiedo d contradidorijs d contrarijs a priuantibus d relatis d coniugatis amp;nbsp;cafibus d contrarijs coniugatorum d eau fis c^ euentis d proportione bifariarn d comparatione maioris quadruplià d parium trina comparatione ab appofitione dupUciter d comparatiuo

Q^o amp;nbsp;abfolutius amp;fdmili4rius quiuis ab Ariftotcle traditos locos co-fequeretur cos uelutin tabula depinximtts:ßmulq;adiecimus eregione tres locorum ordines, quorum primus efl Themiflij, medius CiceroniS} foflremus Agricobe, in umamdaUem Ariflotelis principern redi^ëdos numerorum admonitu: qui ad quem locum oporteat reducere umuni~ quenque habitudinem adinuicem deßderanti indicant, nimirum omnes loei ad iUos reuocantur quorum nota Q- numerü conßmilem referut.

Trum auté eligibilius aut melius duo-rum pluriümvc,ex his quidem perfpi ciendum. Primum-autem determine-cur quöd confideratiopé fadmus non de plunmum diftantibus, amp;nbsp;magnam adinuicem differentia habentibus.nul-______lus enim dubitar,utrum félicitas an di-^itte expctibiliorcs, fed de ijs quæ propinqua funt,8lt; de 4uibus dubitamus vtri oporteatapponeremagis: co q» Rullam videmus alterius adaltcrü prxeminentiam.ma dfeftum igitur in his quöd oftenfa vna præeminétia vel pluribus;cóftituetur intelligentiajquód id eligibilius eft, 4üod eorum eft præeminens.

Clara admodum accidentis locorum traditione in medium de^rom fta,quibus acadens alteri conuenire uel difconuenire fimplidter de~ fnonftratur,am^lius locorum declaratio requiritur, quibus fiat mani-fefium ip/üm accidens non filum ineffe fiibieÜo: (èd amp;nbsp;ma^is uel mi gt;Ws umum fiipra reliquum inefifie oftendatur.CiMre ZT bic liber locos De preWe« conflituit ad dijjerendum in problema accidentis. Nam efi de locis ad ^^’'^ J^ froblema in comparationem uocatum. ordinantur autem omnes cö- «tun hœ parationes amp;nbsp;anneilumtur accidenti:ut in primo dicebatur, quando omnes qu^fliones quatuor pruedicatis CT totidem problematum ^ne tibus concludi monfirabantur. simul in Jolis accidentibus compara- cóparan» tiones admittumtur, cum ma^is amp;nbsp;minus folum accidentibus compe- ^^f^^f^* tant. Ceneri enim Jecumdum magis amp;nbsp;minus de Jpeciebus prædica-ri non cóuenit: neqi proprio fimiliter, qubd intenfionem uel remijfio-nem non admittat : neque termino, qui fit rei ipfius tota Jubfiantia: neque etiam magis CT minus differentite accommodabitur . SupereJl itaque utaccidenti contribuamas comparationum multipbces formas, qua extra rerum naturas habeantur. accidens nitwrum qua

extra jubflantiam confpidwHtur utrifque ulnis dinpie£litur:amp;quaft fiio fitut fouet qua mutationi fortuna fübiiudtur,quce incrementum uel decrementum fèntire pojfwtt, ßu quitus magis amp;nbsp;minus pojfi-dere innatum efl.Proinde nulli effe poteft obfcurum qua ßt huius li-bri cum fuperiore affinitas:cuius tanta efl, ut nullis precibus, neque minis,neqi quouis molimineab eo dißumgi poffit: iüi tanquain primo parenti omnia concedit,omnia debeda cuius nutu difcedere non con~ tendit,quern uoluijfe ßqui ingenui eflpudoris:qubd plurimum iuuaret ad reliquas accidentis quaftiones dijfoluendas.uam fapenumero ma nifeftum efl accidens alteri adbarere,ßmiliter eidem Z:;quot; reliquum in-eße:utrum tarnen horum illimagis inßt,in difcrimen non leue negotium trahitur. De his igitur qua ßbieHis accidut incrementü amp;nbsp;de-crementum recipientibus conueniens pofl ßiperiorem uidetur difqui-tiorutnon fllum teneamus accidentiaßibiedis conuenire, fld amp;qua magis inej]'e,amp;qua minus dicantur.nam talium problematum à cö-paratione fleumdum magis amp;nbsp;minus tam copiofum efl flmen, ut per omnem totius philofophia patentem campum liceat diffeminare.cre bra per morale profedo methodum fpargumtur à eÓparatione qua-fliones,ut de eligibiliore amp;• his qua relationem habet ad bona gy- eli-gibilia,uel fugiéda amp;nbsp;mala.tiaturaU philofophia inferumtur, quad-que de rebus naturalibus cöparationes dieütur.utßquaratur, utrii maior ßtluma quam terra,an non? utrum motus circularis ßt ßinpü dor quam réélus,an non?Seruabit logice ßas partes,ut utrum credi-iilior indudio qudmßillogifmus,an non?ßt ne prima flgura praflan tior cateris?Agnofcit muflce,utrum harmonia acutiorßtgratior,an non?Medicina habet,utrumßnitas eligibilior qua reflituitur per ue-na fe{lionem,an per potionem gr phdrmacü?amp; ita reliqua difdplr na ßas poffident propria rei quafliones. Licebit talium quaflionum copiam agnofcere quamplurimam ex decern illis rerum primordijs gr ßmmis decerngeneribus,à quibus omnibus (umo ßbflantiapra-dicamento pratermißo, cui nö cöuenit ut ßbflatia accidat fubflätidi fit tarnen amp;nbsp;ilia quaflio,utrum magis prima ßibflantia ßt ßbflantid q flcwndd,annô? ) quafliones multo plures enafeutur cadmi fleijh quos ex dentium fatione prodijffe commemorarumt poeta. A. quäti-ate itaq; trahwntur tales,ßt ne fol maior luma?ßtne müdus finitus? ßnt aflra paria,an non?Secitndum qualitatem autë, utrum albior cy-gnus niue,an nS? utrü calidior ignis foie,an nö?A. relatione,utrü^o-metriaßt magis feientia q mußea, an non?uel utrü auditus ßt magis

pnfuî quam tdHus ? A. præâiedmento uli, utrum maius dominiunt in corde,an in eer ebro exiflat ? uel utrum I^uteciæ melius fludere fit, an Louan^^d pr^dicamento quando,utrum roburnum preeflatius in byeme quam oeftateian fcombri in aprili fuauiores? Ab a^ione, utru qui incidit uena magis fnat ^ pharmacum^Seciidum pdfionem, utru magis alteretur ignis,an aquafsecumdii habitum,utrum magis anima habeât animalia ^ planta^secumdü ftû,ft ne fol in medio planetaru uelaltior Venere?Praßabit,ut efformétur ac prouehatur teneUi ado-lefcentum animi ad dulciffimos diale£iices fru£lus,comparationâ mul tiplices forma explicenturi/ùperuacanea enim opera iampridem eru ditis infumitur omnis.Conferumtur autem plura wni accidenti-ut quü f^^aivu quaritur utrum fanitas an diuitia eligibiliores? in eligibili compara- quot;/• tur fnitas amp;nbsp;diuitia.aliquando plura cum adiwnüione eidem confe-rumtur, ut utrum prudentia cum diuitqs fit eligibilior quàm tempe-rantia cum fdnîtdte?aliquâdo duo conferumtur eidem,fed alterü con ium(ium,alterum fimplex:ut utrum fanitas cum diuitijs fit eligibilior quàm prudentia?aliquàdo conuerfo or dine.interdum umum pluribus accidentibus confertur:ut utrû prudentia magis fita£liua quàm con templatiua?interdum umum coniumilum duobus:ut utrum prudentia cum fâpientia fit magis dÛiua,quàm contëplatîua? interdum duo. duo bus, ut utrum temperantia fit magis ailiuaquàm fapientia contépla tiua.üonnunquam etiam duo adinuicem ad duo accidentia, ut utrum {apiêtia fit aâiuior fimul ^ contëplatiuior quàm prudentiahed hac arte doceamus cz non tantum exemplis.Comparabilia uel plura wni, uel umû pluribus,uel plura pluribus fini.at umû wni nô côparatur fe-cwndum magis gy mimis,qubd opus fit tertio quodam.Si uero plura umi conferantur accidenti,uel fimplicia fûnt,uel coniwn£ld,uel mixta. Simplicia quidem, ut fi fanitas amp;nbsp;diuitia eligibili fècundum magis minus conferanturiConiumëia uero fi prudëtia cum diuitijs gy^ tepe-rantia cû fanitate in eligibilitMixta uel quando fimplex primü dicitur Ü'côiunéîü fecwndü,uelcôtra.ut fi prudentia cir fanitas cum diuitijs in eligibili,uel côtrà fanitas eu diuitijs ^ prudëtia in eligibili confera-tur. côparatur ante pluribus unü accidentibus,uel wnü fimplex duo-bus fimplicibus:ututrü prudentia fitmagis a£iiua q conteplatiua.uel wnü côiunciü eifdemi ut an prudentia cû fapientia fit magis adiua q contemplatiua.uel confertur unüquodq-, uel c5iwn£lis pluribu lt;,uel al-teri coniumâo,^alten fimplicitut utrum prudentia fit adiua magis cum uirtute morali quàm contemplatiua, uel utrum magis fit aëliua

cum iußitilt;i,quam contemplatiua cum drte,^^ contra potefl fieri có^ paratio. ?lura pluribut conferuntur uarijs modis,quos figura amp;nbsp;cU' rius amp;nbsp;breuius accipies.

■fimpliâd ' coniwtiia .mixta ßmplex co)titt»£iuitt mixtum /implicit coniun£la mixta.

Vraficribenda uenit totius libriin tria diuifio:ut qua tradutur m^ DtuWonij teUi^nt apertius omnes. in primis difponumtur loei particular es ad yu.^^i* P^o^l^mata comparatiua,de quibus fiumma eft totius cura.problema-ta autem comparatiua uocamus,in quibus comparatiuü quaritur fiu pradicatum his aduerbijs ma^is amp;nbsp;minus determinate, ad qua de-Difcrfmen monfiranda uel deftruenda locorum cognitio defideratur.Heqs quem-Fwiorei ^ f f^ autumare oportet locos à coparatione libro fiiperiore traditos conferre ad problemata comparatiua, ^ illis filumaccidens inefieuel non ineffe fimpliciter oftendebatur.non enim efl idem per cöparatiuu oftendere quidpiam ineffie uel non inejfie, amp;nbsp;comparatiuum colligeren de hoc filum agenda efi nunc, illud uero omnibus cÓinune amp;nbsp;ad omnia problemata ftue accidentis,fiue generis,fiue proprq,fiue termini deducitur.Vroblemata igitur qua in comparationem uenerunt maio-SuTpicidni» ris uel minoris, difcutientur locis ad hac defignatis. Nee te moueah «motto. minus intelligas omnia in cöparationem detorta problemata hoe ubello examinari, didum illud : Vtrum autem eligibiUus, aut melius» ex his perfpiciendum. nam quodcunque problema comparatiuum in-ftituatur,locis iflis amp;nbsp;praceptis uel firmatur uel infirmatur. Veriim de eUgibiU problema conftituitur in quod difierendum fit, quod ufus hcorü nullus confiftere potefi nifi problema aliquod figatur in quod opus explicetur,ttfius paretur non infrequens:at ebgibile inter cate-ra omnia qua comparantur plurimum eft in fingulis artibus amp;nbsp;di-fciplinis, communeq; fit omnibus, de quo diuerfa in omni philofophia quaftiones circunfierwitur. quare ponendum potius fuit problema in difceptationem de eligibiliore amp;nbsp;meliore,quod utilijfima illorum corn-par atio fit g^ comunijfima fupra catera. nam de maiore, de cahdio-

ïMTERtiVMToPIC. A RIs T. 90 reide allere,de uelocioreiamp; tdlibustquafliones non tantû ufum fûp-peditabât dd differendthaubd rariores exiftanti amp;nbsp;locorum traditio ad bas fît admodu maeadocorumq; numerus minor multo.quare hoc fubtäi Cr artificiofa inflitutione melieris amp;nbsp;eligibilioris conflituutur froblematOi nó aubd putandum fît locos tradendos hoe libello folum conferre ad problemata eligibilioris uel melioris,quibus amp;nbsp;refpondèt loei in problemata deterioris,fugibiliorisgt;amp; contrariorü.Traduntur Secund*. infuper amp;nbsp;umiuerfales loei in problemata comparatiua uniuerfali no tione enuntiataiqui fèeiida huius parte fuo ordine digeruntur.Po/lre Teth». nto non negliguntur loei quibus ufus coneihabitur in problemata ac~ cidentis particularia Cr confirudiuus Cr de/lrudiuus.t^eq; omitten-dum eft eligibilius Cr fnelius non comparariadinuicem,qubd ad plura ß porrigat nomen melioris.nam eligibilius cr eligibile ad uirtutes re-uocanturibonum Cr meUus etiam eteteris contribuuntur, ut contem-platiuis difciplinis,naturalibus,cr rationalibus:quarü exëplafaciüa ni mis-dcitur duorum uel plurium, propter uarias comparadi formas, quibus eóperiuntur duo in uno,uel plura in pluribus, uel unum in duo bus collata:unum uni non comparatur.nis uteûque delibatisad locorum traditionem tranfeundum, quibus in problemata cöparatiua con ^rediendumfît: dummodo inteUigamus non in omnia a comparatio-ne problemata certamen ineundum effe.Sunt enim qu^edam adeo ho~ minibus perfpeda in difcrimine,tatócp interuallo diftantia, ut nullus fit qui fuperuacaneas nó aftimarit talium Cr quaftiones cr in eadem difaptationes.nemo me hercle tam infelid ef ingenio natus,cui diui-tite preepoUeät felicitati, uel erit digmes qui omni fenfu cömuni care-re putetur,non aliter quam Anaxagoras, qui nigram effe niuem tra-didit.Deferenda igitur erunt in medium cr in queeflionem defleden-da qua dubitationé meutere ualeant ob exiguam inter fe natura di-fiindionem,Cr lt;dterius fupra alter urn incrementum. talium enim fa-nenda eft indagatlo,qua propinqua Cr inter ft coniunda adeo uiden tur,ut non nifî ratione intelledus deprehendatur utri iUorum in cö-tentionem uocatorü oporteat plus uel minus adiügere, ut de uifu cr lt;tudttu,uter praftantior,quaftio.Conftruëtur igitur loei ad differen-dum in problemata à cöparatione in quibus propinqua cr ß/ngenea in dubium trahuntur,atque eolliguntur per hos eligibiliora uel melio-fa,quibus ipfum magis aferibetur.tiam oftenfo unogradu cr praemi nentia unius ad alterum, uel pluribus,id intelligendum erit eligibilius, ^uod alterum excedit.id autem excedit, quod tantum eft,cr amplius.

txceditUTf quod inefi: quod krißoteles in rhetorice inquit,^s-u J*« u* ’^^f^X^P M'^lf To(ouTOÿ KJ ’irhvmçtxôf^nvdit j v ivu'z^a^xoy-qtid-re plura bona uno uel paucioribus mter plura connumeratis notu ßt eligibiliora eße.vam excedunt illd,hiec uero exceduntur.

Primum igicur quod diucurnius ftabiliüfve eft^id elv gibiliuseft eo quod minus tale.

Primus locus amp;nbsp;conßrudiuus amp;nbsp;deflru£liuus problematis compa rati dicitur à tempore. Si fine duo in comparationem uocentur bond qua eligibili confrrdntur,id cuius tempus fute durationis maius con-flituitur quam reliqui,dicendü eligibilius,ß in cateris propinqua fint: nam maxime rationi efl confentaneum id eligibilius concludatur,quod diuturnius amp;ßabilius monflratur,in reliquis aiteri confientiens.tidin fi plurimo difiiungerentur interflitio,dicimus nullum locü ad hcec utir lem.quare non licebit argumentari uirtutem eße praflantiorë felicitate,quod antiquior fit:uel finfius ficientia pneflantiores, quod finfus ab ipfi. iuuentute habeamus zyquot; toto tepore uitlt;ie,nonautem fdêtidin’, quoniam in his infignis eft uniusad alter um fupereminëtia. quare ri-diculus erit qui de talibus rationes fecerit plurimum inter fe dijfiden tibus.Proponëdü efl igitur problema ab accidëte, quo dubitatur utrii unü fit eligibilius altero, ut utrü temperatia fit eligibilior liberalita-te,dn non:quum utraque fit uirtus,Cr ha plurimum inter fe confen-tidnt,per hunc locü monflratur illa eligibilior qua diuturnior:ut tent perantid,quod diuturnior amp;nbsp;flabilior fit quam liberalitas,dicetur eü gibilior:nemo enim multo tempore liberalis permanet.fimiliter amp;nbsp;qui temperatia iuflitiam monflrat diuturniorë, amp;nbsp;eligibiliorem oflendit-Diuturniora enim minus diuturnis,amp; flabiliora inflabilioribus maio ra fimt,quonidm ufus iUorum quidem tempore,horum uero uoluntd-te,fuperdt: nam rei flabilis ufus praflo magis efl cum uolueris. non dijfimiliter locum accommodamus fugibiliori amp;nbsp;deteriori.Datis enim duobus fugibilibus ucl malis,quod permanentius amp;nbsp;diuturnius fuerU in reliquis fiimiliter fi habens cum altero,id efl deterius uel fugibiUut-quare auaritia deterior prodigalitate per hunc locü monflratur.dua-ritia enim eflmorbus inualefcës tépore amp;propemodüincurabilis. Si quis hunclocum paru bene animatus vnpetat,^) Arifloteles in ethicis albedinem unius diei non minus ejfe perfeélam albedine mille anno-rum dicit,igitur non ex tëpore maiore colligëda efl alicuius praerni-nentia.A.n qua eadem funt fpecie non hoc loco cöprehendüturlquod maxime propinqua eße uideantur ,quorumque perfeHio eadem pl^z

IMTERTIVMTOPIC. A‘R IS T» 97 ^ilfime co^nojcitiir.Udm fi eut maxime diuerfa, quad nuUam fua di^ fiiniiioniî ambiguitatem habeant, non lacis continentur:sic qua pragma funtyquid fua coniü£iionis naturalis apertâ fidem habent, nuda indigent prace^torum inflitutione quibus magis illucefeant.

Et quod magis eligit prudens, vel bonus vir,vcl lex reéla,vel ftudiofi circa fingula deleôli,quatenus tales fût, Vel in vnoquoquc genere periti,vel quæcuncp plures,vel omnesCvt in medicina, vel ædificatoria,quæ plures me* dicorum,vel omncs)velquæcunqueomnino plures,vel omnes,vclomnia:vt bonum.Omnia enim bonum appe tût. Oportet autem ducere ad id quod fuerit vti[e,quod dicendum eft • Eft autem fimpliciter quidem melius ac cligibilius,quod fecüdum meliorê dirciplinam:vt fi me-Üor fcicntia,philofophia fit fabrili,amp; fimpliciter eligibi-liora funt quxfccundum philoiophiam, his quæfecun' dum fabhlcmfunt. Alicui autem,quod lècundum pro* priam.

Secundus locus ab dutboritate amp;iudicio conftrudiuus amp;nbsp;deflru- ^^^ (liuus problemdtis eligibilioris.ld näq; effe eligibdius putdbitur, quad “ ' prudens, uel quicunep uir bonus, uel lex reéla, uel fludioß circa bona amp;nbsp;fingulas uirtutes deledi, uel qui in fmgulis artibus funt periti, Xel quiequid eligibilius hommes predicant,uel omnes,uel plures:ut in Medicina illud eligibilius eße creditur,quod plures media eße eligibilius pradicant amp;nbsp;‘Uteflantur, uel quad omnes fcribunt, quam quod pduciores,uel non omnes decernunt. in adificatoria uerb arte id eli-iibilius,quod fabri uolunt uel plures,uel omnes ad domus compoftio-nemramp; fimpliciter, quodplures uolumt,uel omnes dppetumt,fiue cir ca rem particuldrem,fue communem mentem adhibeant, id efl eU^-bilius.amp;non folum id eligibilius uel melius cenfetur quod plures homines, uel omnes tale pradpiunt, fèd amp;nbsp;quod bruta amp;nbsp;catera ra-tione carentia appetunt.His enim omnibus modis eligibilioris amp;nbsp;mêlions problema coniedare ualehimus,uel conftru£liue,uel deflru£iiue. ^am cü prudentes no prudentibus fint praferëdi, amp;nbsp;boni nö bonis, amp;nbsp;reda lex iniqua,^ umiuerfahter, qui circa aliquid fludioß funt, quatenus tales dicumtur,fide digniores funt non talibus. Similiter artifices in proprijs artibus praflantiores inertibus. nam quod omnes

eïdent rei incumbentei eli^bilius procldmctuerint, id tlt;üe credendum eß: Herum ß non omnes, quod flurinti amp;nbsp;illuflres maxime dehgumt, id magis eU^endum coUigetur. Ceeterum id tacere no pojfumuhquod non idem putamus inteUigi per prudente amp;nbsp;legem re£iam:qubdßra dens mugis efl eorum qu^e flumt incerta or indeterminata, quorumlt;li euentus efl multiplex. Zeges autem funt definite amp;nbsp;de pr^fcriptis rebus induda: ut ftmt Draconis leges, flue Solonis, fliue Zycurÿ,fl‘ He Cecropis, qua quoniam omnia fcriptis continere futura nonpote^ rant, prafldio prudentis opus efl qui circa hac uerfletur,qui legifla-toris mitem proférât, legem interpretetur. zfl enim prudentis in re~ bus duilibus bonuns commune procurando deliberare,iudicare,amp;ini perare quod décréta amp;nbsp;confllio melius colle£ium efl.quare gy^ id oW-ne ratum amp;nbsp;firmum acceptandum efl. 'Medici autem, inhis, qua ai fanitatem pertinent humanam, efl eligibiliora perpendere. quare 0* talia dijudicanda fluntqua prafcripferit,amp; umiucrfaliter (ut paucis Vnicu5lt;je* finemimponam) eflumiufleuiufq; artifleis fplendidiora cotemplariai SumVa'**' ^^‘*^’ ^P’*^ ^ flnem. quare qua qualia quilibet fanduit, gf talia pu-tandum efl e[fe,nemo enim iudido fanas alicui credendum ejfe terne-re putabit, qui in alienam (quodaiunt) meffem fakem miflt, quique in de non flne magna fui nominis iadura difeedere poffit, plurimunt quidem in propria arte gratia confequuturus.Danda efl igitur his floes qui in germanis ojficqs multam laudem promerentur ad conflru-£lionem problematis melioris, quoniam umufquifque efl bonus iudex eorum qua nouerit. Ad deflrudionem autem locus iuuamen non minus uirile exhibebit,per quern contendemus quod non omnes id meb-us,uel eligibilius quod ponitur ejfe proniitient,uel ^ dodi non ita pM-tent,uel aliquis percelebris nominis no ita fentit .nam naUa res ferme efl,qua non in partes uarias flt diduda,gy- cuius no flnt diuerfa amp;nbsp;philofophorum gr uulgarium, uel eorundem inter fe opiniones. quire authoritate conuenienti fupplantandum ueniet problema. ut fl leges quippiam melius gr eligibilius conflituerint, uel non conflituennt, admouenda erumt leges in partem contrariam,uel eöflitutiones eiuf-dem regionis,uel diuerfarum contraria, flmul profereturconfuetu-do( fl fieri commode pojfit)ad problema.Zeges non femper obferuari multis exemplis firmare erit fludendum, flmul docendum qubd fape ob uarias temporum occaflones abrogentur,ob hominum diuerfos mo res inflituatur: qubd ratio dijfentiat,necejfitas legibus repugnetmó-flrandum.gr inflngubs inquibas ex authoritate pojfumus rem ofe^

itre perfpiciendum efi.THdm frequenter authoritates philofophorunt uel uul^riH, rationibus uidentur repu^nare. quare licebit in Htrdn^ que partent per hac dijferere.'Efficacijfinium tarnen fuerit illud argu Mentum à ratione flabili cuiufpiani,quod Socrates erudite inftnuauit in Gorgia^cum folus iniuriâtem beatum elfepofe defenderet,z^ Ar^ «edus«« cbelaum Macedonia dominatem in exemplum detorqueret: Socrates y^,®“* ‘quot; uero tueretur nullum iniußum efe felicem, etf multi fateantur op- ’quot; * pofttum.Nam pc inquit,o beate,oratorum more conuincere me con-tendis, quemadmodum in iudicio fieri folet,ubi alij alios conuincere ß opinantur. nam pro fua caufa multos ac probabiles adducunt tefles, fi aduerfarius aut nullum,aut unum alique produxerit teflem. eiuf-modi uero probatio nullius ad ueritatem efi momenti.Sæpe enim fal-fa teflimonia,^ à multis,^ ab ijs qui uideantur idonei,folent affer-ri:atqui in prafentia de his qua tu dicis omnes ferme Athenienfes amp;nbsp;peregrini tecum fintirent, ft uelis contra me tefles producere:me fi-quidem afferre falfa tibi atteflabuntur, fiue Uidam accerfas Nicera-tifilium,fratréfque eius fècum(quorum fumtin Dionyflo tripodes or dine quodam difpoßti) fiue Ariflocratem siceUij filium (cuius in Pj-thio munus extat pulcherrimum)feu totam Periclis domum,feu aliant quamlibet Athenienfium familiam ueUs in teflimonium aduocare: At t^o umus tibi non aßentior, non enim me rationibus cogis, fed falfis teflibus contra me produdis ex ipfa ueritatis fubflantia me deijcere ntoliris.uide reliqua fi pluribus exbilareris.Prater inuentionem opus tjfe iudicio nullus uelit tergiuerfari, qubd fingulis omnia non conue-niumt, fed quadam wnicuique funt confentientia : ut qui uelit oflen-dere uirtutem ejfe praflantiorem uoluptate, non eifdem rationibus tdifieret cum eo qui uoluptatem uirtuti praferendam conabitur: fed iüe fapientum amp;nbsp;fludioforum proferet oracula (^ teflimonia, bic Uero multitudinem in fidem con^re^abit, qubd omnes uoluptatem afferent.Ver endum efl magnopere ne temeritate iudicij qua etid pul-ebra fmit incaute fine deledu Cr compofito ordine ad certamen mit- pj^Kj^ j^^ tatur. luuabit etiam locum diuifio bonorum f^ eli^ibilium penes au- norum re« tboritatem fada. Nam quadam eligibilia alijs, alijs autem non . Ne- P'®'®^“^-que idem omnibus efl eligibilius,quod efl aliquibus. quare diuidantur eligibiliora in ea qua omnibus amp;nbsp;fimpliciter uidentur, amp;nbsp;qua qui-bufdam. SmpUciter dicumtur eligibiliora, qua fecundum melioresdi-fiiplinas. quare fipbilofopbiamelior fit difciplina quam tedonice, n.ij.

amp; ßmj^lidter crût eli^ihiliom c/uæ fecundum plùlofophia,qu4in tju^ii ßeu^dum teilonicen. in fugibilioribus amp;nbsp;deterioribus facile erit ex. didis argumentarv-ut duaritia deteftabilior quam prodigdlitas aßen ditur,quonidgt;n philofopln omnes earn execrentur.accommoddtur i^ locus non ßlum eligibiliori amp;nbsp;meliori,ßd efl communis omnibus dlqs compardtis . in qudm fententiam uenit Arifloteles in Khetorice, cum, inquit, Q^od cenfuerut dut iam decreuerut prudentes uel omnes,uel multi,uel plures,uel præfldntes maius bonum,idnece^drium dutfîm-' pliciter itd fl hdbere,dut ut feewndum prudentidm iudicdrunt.ld du-tem alqs efleomune.tfdm amp;nbsp;quid amp;nbsp;qudntu amp;nbsp;quale fe habet,ut fei entid ^ prudentid iudiedrit. Nox repofuimus exemplum quod omifl flum erat in Idtinis codicibus,cuius(ut mdgis nobis fldat ledor) Ariflo telis uerbd deprompfimus, qua flehdbet, o’op ti ëtATiMp i'üsisn/a» ipiAos’oip'ix rtnrevniSç ,■ K^i x'^âç xipiriiTipâ: rx uxTx lt;pi'' AiGtpiXp TUp UXTX TlÛfoVluip.

Deinde autem idipfum quod eft in gencre, co quod non,vt iuftitia iufto. Nam illa quidem in generebono, hoe autem non:8lt; illaquidemidipfum quodeft bonum, hoe autem non . nam nihil dicitur idipfum quod genus eft,quod non fit in genere;vt albus homo nóeft idipfum quod color.fimiliter autem amp;nbsp;in a lijs.

5 Tocus efl conflrudiuus ^ deflrudiuus eligibilioris a modopradi-A genete. candi ^neris. C^onia quada ^nerd pradiedtur de fpedebus fprie amp;nbsp;in quid,de /ùbiedis uerb fecudum dccidés.ut color de dlbo proprie dicitur,^ ut^nus,de corpore dutë ut dccidens. si igitur uelimus in eligibiliore dliqud cöferre,quorü alterü in genere uel boni uel eligibilis oflenditur,fld dlterum ut hdbens ipfum décidés eligibile : id eligibilius efl cöcludédü quod in genere boni uel eligibilis ponitur,flu de quo prit dicatur proprie eligibile uel bonum qudtenus genus efl:ut qui möflrdt de iuflitid bonü proprie dici (^genus effe iuflitiæ, de iuflo dutehomi ne idem fleundu decides dici amp;nbsp;nö in quid: cöcludit iuflitid e[fe eli^-biliorem iuflo:^ dlterü per fe bonum flt,dlteriduté dcciddt.Sed quod proprie efl bond uel eligibile ipfo nö proprie bono efl eligibilius.lufld tdmen efl in genere boni,ut iuflitid:fed iuflus homoamp;qui hdbetbonu, nö efl.îîdm ia de quo getws pnedicatur proprie amp;nbsp;ut ^ms efl, id efl in ^nere:dt quibus dccidit,nó dmplius ut genus de his preedicdtur:ut color de albo colore proprie pradicatur, de dlbo homme nö proprie:

INTERTrVMTOPÏC. ARIS T. 99 quod iüi dçcidat.quâre in omnibus bonis id conßruetur altero tligibi-lius,de quo bonum gsms proprie prædiedtHr,amp; nôdealtero.ïieflrue tur id effe eligibilius,cui bonû accidit,amp;de quo non proprie prædiat tur.in fugibilibus id peius iudicdbitur altero,de quo malügenas pro-prie pra;dicatur:uerum minus nialum côprobabitur,fi malum iUi ac-cidat.Sæpe enim in laudâdis amp;nbsp;uituperädis utimur hoc genere dicen-dijutaliquem nô uoœmus tantü homine malû,/èd amp;nbsp;ipfum malum ud malitiameut qui Ciceronem non folùm hominem eloquentem,fèdip^im eloquentiam appellant ad maiore laudem defledumt.o'Kipequa par-ticula ufus eft A.rifloteles)proprietaté indicat,ut omp ôp v Kupiud Sp,amp; ocs'ip àj^Sop proprie bonum fignificatequod interpretatü re liquimus ia ipfum quod efl bonum,quod fortajfe dici poffet,quatenus bond,fin proprie bonum.hac didione utitur fepe cum dijferit in Par meniaem primo phyfeorü. Lodern loco monflramus fuperfleiê magis quantam q albediné,q) de fuperficie quantitas ^nus pr^dicetur per fl,de albedine feu albo fleumdum accidens. amp;nbsp;ita in cateris dieëdum efl, id e(fe eligibilius cui bonum conuenit proprie gy' uere,quàm cui fe cumdum accidens gy improprie.

Et quod propter fe eligcndum,eligibilius eo eligendo quod eft propter aliud:vtûnum efte,q exerceri: illud c-nitn propter ie eligendum,hoc autem propter aliud.

A bono propter fl locus gy côflruHiuus gy deflrudiuus. aam bo A bone ^, na quiodd propter fl tantii,ut félicitas gy quteeuqi honorabilia: qua- ******• dam propter fl gy fpter aliud,ut uirtutes morales gy potetia;qua-dam propter aliud,ut diuitia gy bona utilia.quarc qua primi ordinis dicumtur bona,praflantiora cateris: qua flcüdi,praflantiora bonis tertij.si igitur flnum ejfe fit propter fl eUgendu gy in fecumdo ordi~ fte bonorum,gy exerceri in tertio,gy propter aliud bondeconcluden-dum efl ex hoc loco, fanam ejfe eligibihus quam exerceriSi autem co tra monflraretur,deflruendu : ut quod per fl expetibile,eo eligibihus efl quod non per fl:ut amicus eligibilior pecunijs, gy uires fltlubribus eligibiliores,qubd hac no flàgratia,illa fligratia gy propter fl.tiam ratione boni per fl expetuntur.

Et quod per fe,eo quod per accidés: vt amicos iuftos clTcjCo quodinimicos.illud enim per fe eligcndum,hoc auté per accidens eligimus,vt nihil nobis noceât.Eft au ndij.

tem hoc idem ei quod ante hoC)difFert aute modo-Nam amicos quidem iuftos effe propter fe cligimus, ctfi nihil nobis debeat forejquanuis apud Indos nntunimicosau tern propter alterumjVt nihil nobis noceant.

Loew fit per iori adiangitur d bono per fè amp;nbsp;conflruHiuus amp;nbsp;de^ ftruCliuus.Ndin bonorum quadam Jicumdum ß bond 0^ eligibilid,dlid uero peumdum dccidens.Secumdum fe dicumtur, qult;e peundum pro-pridm ndturdin tdlid funt.secumdum deadens uero,quce non fint,fed Ulis deddit ob circunfldntidm,uel loci,uel temporis, uel modi dlicuius. Si igitur dliquibus prioris membri eligibilid conuenidnt, idd pnefdn-tiord dicentur,qudm quibus pofterioris:utdmicos efieiufos eft eligi^ bilius, qudm inimicos e[fe iuftos nobis. ndm dmicos effe iuftos per fe eft eligibile,non per dccidens,qubd propter dmicum dgit qute bondd-mico dmicus cognouit, O' per fe bonum dmico inejfe dffeUdt. mimi-cos dutem bonos O' iuftos ejfe uolumus, iuftitidmque bonum iUis pre-edmur non per fe,qubd non fit inimici proprium inimico uelle bonum (nift mimicus fteret dmicus)fed fecumdum dccidens:ne nobis noceat, num iufti nulli iniuridm faciunt. ut ergo nobis minime dfferdnt iniu-ridm, uolunMs eft'e iuftos: qudre no nift per decidens uolumus e[fe in-ft os.Puffert hie locus d fuperiore penes diuerfum pronuntidtionis mo dum, quod ide diceretur d diuifione bonorum propter ft O' propter alterum,hic uero fit per ft Oquot; per decideAs. Verütdmen prorfus non fumt idem,qgt; non omnid per fe,ftnt propter fi(ndm frigentibus cdlor, O' cdlentibus frigiditds per fe eligibiUs, non tdmen propter ft: quum cotingdt,ut no frigednt,uel cdlednt)uerum quacunq; propter ft font eligibilid, funt per fe. ndm dmicos propter fe uolumus efte iuftos, etft nuUdm debedmus reportdre commoditdtem ; ut ft dpud indos exi-ftdt O' regiones longinquijfimds, d quibus non potefl effe duxilq uel ufus fpes: eofdem O'fecumdum fe ftu per fe uolumus effe iuftos.ini-micos dutem propter dlterum, O' per dccidens uolumus effe iuftos, ut non dfferdnt nobis iniuridm : non enim eft iufti iniuridm inferre. quum igitur uelimus idos non iniuridm nobis fdeere, O' eofdem iU' flos ftudiofifftme pofcimus.^dcile eft drgumentdri deflru£liue, neenô in contrdrqs ex loco eodem . Non ddiumximus id quod in exemplum adfertur in Idtinis uoluminibus,hoc,Ndm inimicos iuftos eff'e fecundii accidens eligimus,qubd Udcd[fet.

IN TERTtVM TOPIC* A RIS T» loo admodum virtuS)fortuna.Nam ilia quidcm per fe, hæc autem per accidcns eft caufa bonorum, ôc fi quid aliud huiulmodi.Similiter auté Sc in contrario.nam quod per fe eft caufa mali,fugibilius eft co, quod per accidens : vc Vitium quam fortuna. nam illud quidcm per le malum, fortuna autem per accidens.

Locus a caufis ad utrunque jirmus. Sunt autem eiufdem caufie ^ efficientes alite per Ji, alite per accidens:ut tedißeator domus eft cau Acaudj fa per fe, albus uel mußeus per accidens. Caufa per fe eft, qua cum ^^ ^*’ ad aliquid fuapte natura ßt,ordinein fe habet zy caufalitatis nomine pariter exprimitur.caufa per accidens dicitur,qute ad effeiiu non or dinatur, neq; nomine caufte exprimitur.U caufa per accidens in for tunam, cafum, amp;nbsp;neutram fecatur . tor turn a quidem, eft caufa per accidens a^entium ßeumdum propoßtum eorum qute raro eueniunt Cr alicuius gratia.cafus eft cauja per accidens,qua extra femper ^ frequéter x^ alicuius eft^ratia.caufa qua neutra eft,dicitur per accidens qua nullius gratia ßt,ut inter ambulandum lapidem mouens, aut qui barham fricat.de hisomnibus plurahabetin fecüdophyßco-rü xriftoteles.Si igitur huius farina dentur dua caufa, qua alicuius boni caufa eft per fe,illa eft eligibilior q ea qua per accidens.ßc uir-tus eft praftantior fortuna nee non diuitijs:qubd per fe uirtus bonorum eft caufa,fortuna autem uel diuitia per accidens. In contrarias Cr fugibilibus caufa mali eft per ft magis fugienda,qudm per accidès, ut uitium fugibilius quam mala fortuna, etßutrmiqi fit fugiendum, ton poeta,quëadmodü refert tlutarchus de fortuna R.omanorü,fcri-pßt fortunam amp;nbsp;Jäpientiam resdiuerß/fimas ßmillimarum rerü ef-fe£lrices effe.utranque enim uiros augere,ornare, in gloria euehere, in opes erin imperia.kpud quofdam male audit uirtus ut bonum,ftd difpendiofum: lor tuna uero ut inftabile quid,tametß bonum,nulli tra hali clauo fua beneßeia affiges. Quidam fortunam omnia nobis aden tem conferentémque naturam effe autumarumt. umde illud, Sed te fortuna deam facimus,calóque potentem.quidam uero fttpiëtiam,cui aüudit is cuius di^ium,Aurea ß quis habet pondera,doéius ent.qua-re coUigitur iUa difceptatio fpeciofa admodum atque mirißca,qua in quaftionem uenit,utrum terra, mare, calum, aftra,a fortuna potius, an à prouidentia fint condita.

ANTO»DEMOCH. HYPOMNEMA vtfanum fieri,quam incidfiNam illud quidem fimplici' ter bonum,hoc vero alicui indigentium incifionc.

A Hm ikZ nbsp;nbsp;^0^^^ ^ implicit er bono conßru{liuus,amp; a bono alicui deftrudi-

urbono.' ' uus.Simpliciter bond dicitur,quod omnibus bene dißpofttis/ècundiina turd eft bond:ut ßnitas amp;nbsp;uirtutes. Simpliciter etiarn falubria appel lätur,qute omnibus bonte cößltutionis talia ßtnt z^ bona,ut ambulatio amp;nbsp;exerdtiu. Q^tedam autem non fimpliciter falubria,ßd aliquibus: ut male difpafttis amp;nbsp;te^rotantibus bona funt,incißo ucnte,purgatio~ nes,ieiunium,z^ qu^ecumque conueniumt male fanis. Sic non fimpliciter bona,qua aliquibus taliter difipofitis fiumt bona,ut paupertas, ui-tuperatio,punitio.Si igitur proppnätur bona aliqua,amp; alteri illorum conueniat elle bond fimpliciter,alteri uero nó, quod fimpliciter eß bo num id concludendum eß eligibilius altero,ü‘ alterum deßruitur eße melius,cut ficumdum quid ^ partem couenit ejfie bonum,amp;non fimpliciter.in contrariés proportione quadam eritdißerendum.

Et quod natura eft, co quod non natura:vt iuftitia iu-fto.illud cnim natura,hocautem acquifitiuum.

8 Locus à natura bono. Q^oniam quadam fient qua nature ßüt ü“ tura,quot;° ^ inßindu quoddnatiuo,quadam autë confimilia illis arte fiunt amp;nbsp;legi bus amp;nbsp;exercitio,ut in plurimis confipicere licet.uam ars amula eß na tura amp;ßdula fimia.ç^a igitur fiunt bona natura,prafldtiora fient cêfimilibus bonis arte uel legibus uel exerdtio acquifitis.ut iußitia eli ffbilior iußo coUigetur per htenc locum,qubd iuflitia fit bonum natura, iußus uero confuetudine amp;nbsp;exerdtio . Non enim diffitemur eße quandam iußitiam innatam,amp; fèdidum iüam iußum didnatura:net talis acquiritur ufu uel exerdtio, qubd in fèxto Woraliu ab Arifiotele ficribitur duplex uirtus,naturalis amp;nbsp;moralis in parte morali : ut dua fpecies ino pinatiua awma, naturalis amp;nbsp;aquifita.cuius cötextus habet,ùç H qgt;pôvHlt;nç Tt^sie 'rbv J'amp;vôtutO^ov 'ravTop laipfio/aOtop jt ouTta ly H ipvatuit «piTH m^e 'rbu uvpixp. nrain )oqgt; Zona 'inasd Tamp;p H^amp;pv'Jtapx^p tputréi 'e^ae.Hdd /iKxioi,ugd. trüxppovuieoi, Uffd dev/paoi, ugd rx^x ixo/aip ivbùç in yivirSe. uide reliqua Qu^hixio fdbfinem libri. Caterum nö uelim quempiam dißerere per locum hue in rebus longe diuerfis amp;nbsp;non fèruantibus cognationem adirutieë: ut qui pulchritudinem innatd conaretur monfirare fciëtia meliorem fèu eligibiliorem, turpiter falleretur, qui pulchritudinem innatam amp;nbsp;ac-quifitd aßumere debeat.ita in cateris eiufidë nominis eöferenda fünt.

Sitniliter de uitijs dicemusidetefiabihus id did quod Mturd infitiqudm quod ufu uelexercitio.tidturalia enim omnia altius nobis infixa fumt, amp;nbsp;uix eueUi pojfwnt.Qjiod Cicero,ut omnia,diligeter memoria mada uit libro de rattgt;,ubide libero arbitrio di(ferens,inquit:ti_uonid in na turis hominii dijjimilitudines fMmt,ut alios dulcia,alios fitbamara de-ledent: alij libidinoft,alij iracuotdi, aut crudeles, aut fùÿerbi ftnt:alij tnlibus uitijs abhorreant. iion enim ft alq ad aUa propenftores fint propter caufas naturales amp;nbsp;antécédentes,idcirco etiam nofirarum uo lumtatum,atque appetitionu fwtt confie naturales amp;nbsp;dntecedetes.na turn nihil effet in nefra poteftate, f res im fe hdberet.lbidem,de stil~ poneVlegaraophilofopho acuto,qui natura uinolentus erat,omni tarnen uinolentiam repreffiffe eum commémorât. Zopyrus phyfogno-tnus Socratem dixit fupidum effe,amp; mulierofum naturatqua omnia Audio ^ labore extirpauit.

Et quod mcliori amp;nbsp;honorabiliori inert, cligibilius ; vt deo quam homini,8c animæ quàm corpori.

1.0CUS a fîibiedo digniore.c^^ameliori amp;nbsp;eligibiliori infMmt,inquÓ- 9 ^^^^ turn huiufmodi ebgibiha,eli^biliora fumt eligibili non taliter fe haben- dignicre. te.quare qua deo,intemerdta uir7ini,dn^lis,amp;calicolis omnibus in-fwtt,eligibiliora funt bonis,qua homini imnc infumt.ut immortalita-tem,d^ilitatê,impalfibilitatem,cótempldtioncm,hymnos,uerdm föpiem tiam, amp;nbsp;cateras dotes nobis abfeonditas probanius per hume locum eligibiliores effe his omnibus bonis qua infimt hominibustut fonitate, uirtute,diuitijs,encomijs, philofophia,fortitudine,pulchritudine,amp;ta libus. sitmliter amp;nbsp;intelli^ere praflantius oflenditur quarn fentire, lt;p iUud ft anima,hoc autem corporis.Kam probabile ef,quorum fiibie-iht digitate amp;nbsp;perfedione difinguutur, amp;nbsp;qua illis infimt talem fetinere habitudinem. Kam ut in rhetorice tradit Ariftoteles, quod melioribus ineft,uel fmpliciter uel utmeliores,id melius efhut fortitu-do ef robore melior,quod iüaft dnima,hoc corporis.defruitur anti quod non inefi meliori,ejfe melius uel eligibilius.ln uitandis differetur utrouis modo fruata femper habitudine per hue locum:ut uitium in nobili homine abominandüma^s effe,^in fordido amp;nbsp;fruili fu abie-do ducimus.nö quod infeit fubiedü dignius,execrabilius.quod Martia lis nafutiffinuis de uino iocatur quodö epigramate: Conuiua meruere tui fortaffeperire. Amphora non meruit,tdm pretiofa mori.De nobis facile efl, feelus efl iu^ula/t falernam. Zt dare Campano toxica faua mero.rgt;e corporis er anima dignitate vlato in Alcibiade differit.

Et quod mêlions eft propriû, melius quam quod pc-ioris: vtquod dei,quàm quod hominis.Nam fecundum. communia in vtnfej nihil differune abinuieem,proprijs autem altcrum altcri differentijs fupereminct.

i o tocus à proprio ad utraque partent defleiiendus. Q^od meUoris A proprio, ßhii^i gß proprium,pr^eflantius quam quod deterioris.üeque entnt , omne bonum quod alicui inefl, dicendum efl propriuni:ut (anitas ho~ mini inefl: bonum,non tarnen illius efl proprium.MonflranMs per hue locum immortalitatem elfe pr^eflantioremrifibili amp;nbsp;difcipiinlt;e fiiflx^ ptiuo,qubd immortalitas dei ßt propriü, reliqua bominis-Nam ß ß-cundum communia non différant abinuieë uel differre ponätur,qubi animalia defendantur (^ fùbflatiæ,^ corpora,^ animatn-.proprqs tarnen differentijs inter ß dißumgentur.fuitenim kriftotelisßnten-tiß^iudi* ^'“^ ^^‘*^ ‘ff‘ animaitiec eft quod quidam Platonisßntentiam dicant «a piatoni ßqui, niß omnia uelint effle Platonis qua fumt A.riflotelis. Similiter fi caféruit, gß didum, quidefl quur calumniam in Platonis inuidiam con-uertant? quum elfe diuinum omnes conß;ntiant Platonem, z^de ß-pramundanis qua omnibus inacceffa O' ittuia forêt, non minus plane quam ßbtiliter differuiffeconflteantur.utri plusßt tribuendüip‘ ß uiderint,qui kriftotelis errorem^ß error ßt dicendus)Platonis er-rore operiunt.Non deßemt tarnen qui eandem utriußque fuiffeßntentiam deierent, uerbîfque dißrepaffe ßlistquodnon diffitetur Cicero, ßoetius teflatur.Tuit o i^icus Mirandulanus qui confentietes tanqud di^ito oflendere tentauit-Sumt amp;nbsp;noftra tempeflatis uiri illuflres,qui partim conati fumt aperire, ut l-eonicus in dialogo cui nomen Gembi dedit.Proinde qui putant rationemeffugiffe(neßluiße dixerim)^ ad platonem negotium tränfferät,nec non A.rißotelis authoritatem iduc deducant,non ßtis prudentes ueniumt,meaopinione,dicendi:quod uel in eodem errore utricp uerfentur, uel alterü alari inferiore fecerint. Sed uenianMs umdeßrmo nofler effïuxerat,quum ponerëtur deus (^ homo ß per ioribus ocommunibus confentire,0‘ neutrum neutri ß-peremineret peiore amp;meliore , relinquitur penes propria mehoris O' peioris differentiam dignofcendam:quibus alterum alteri ßperio-rem effe coniedandum eft.Uquod de deo dicitur,de chriflo inteUigit nuis,qui uerus efl deus:illi di homme cönutne efl:,utßtßbflantia,cor-pus, animatum, animal. Nam nemo negabit ipßm ßebflantiam effei quam incorporeäfateri piaculum effet: quod corpus babeat affumpti

tx purilfimo inuiolatue uirginis fan^uine, quoi nunq diffu^furus efl. animatü ej[e,^ animam cöprehenddt,in^lli^inMs:Qr eo animal,^ jên fibilis fit.tid orgdnis corporeis ^ finftbus refulget poMiffimis.amp;r^ tiondli anima injignitur, qua a noflra non differre urnanimi theologo rum confin/u quondam décréta efl. Vtrum tainè chriflum honunem, animal,animatü,corpus, /ûbflantiâ, uocabimus nominibus cö/uetis amp;nbsp;eade figniflcatione dcœptis,quibus homne mortalem diciinus, an fidht amp;noud nominü fl^mflaitione ebriflü homsnë amp;nbsp;animal cy dlijs uocu lis circüferenuts,in pr^fentidrii nö laboranuts.nä quida finxerut homi nis uoeë chriflo conuenientëejfle cognotatiua,nobis uero ab/olutatfed his fluperfedenuss, utinflitutü profèqudmur.si chriflus amp;nbsp;homo mor talis in cömunibus non difiumgdntur,fed proprijs différentes:^ chri fli prifflatiores conflituâtur differëti^e q. hominis (nd mimortalë effe chriflo couenit, quod pr^eflatius efl q mortale effe)homo chriflo tm~ perfeëlior cöcluditur.Pro arbitrio exëpla de fumas,aflrin^enda tarnen firnper locis ueniët,ft hæc nö pldœdnt:neqi enim nos in exëplis uhn o-mnë reponimus qua fuppofitione efferdtur,ut ft qua cónutnia fint uel ponantur,per difttnéiionë pro prior ü in dignitate,amp; fbieölorü mon~ flrdUMs differentiam.Non putanuis amplius effe opus repetitione uel Non répété admonitione loei circa contraria,qubd res illa omnibus peruia flat ex aim modi. iÜaprotrita omnium fententid,oppofttorum efl eadem difciplina.

Et quod in melioribus vel prioribus vel honorabilio-tibus, eft melius.vt fanitas robore amp;nbsp;pulchritudine-Na illa quidem in hu midis Sc ficcis amp;nbsp;calidis amp;nbsp;frigidis SCjVt Empliciter dicatur,cx quibus prins conftitutum eftanP mal; hæc vero in poftcrioribus. nam robur in neruis amp;nbsp;oiTibuSjpulchritudo autem membrorum quædam com-menfuratio videtur effe.

1.0CUS d meliore fübie£io,d prioreamp; honordbiliore probatiuus me- 11 horis uel alterius.Q^i à fperiore differtqui efl d fübieëlo,^ hic com ,^^“’^f“,g poftior,^ continës ftbicëlo meliora,priord CT honorabiliora.Si igi- re. tur comparëtur adinuicem quadam fecumdum eligibile,quorum alte-rum in melioribus, alterum in peioribus:ucl hoc in prioribus, illud in poflerioribus:uel unum in honordbilioribus,reliquü in minus talibus: id melius efl concludendum, cui fpereminentia tribuitur. ut fcientia. tli^ibilior fanitate concludetur,(p fcientia in anima,fanitas in corpore excipiatunat melius efl anima ipfo corpore.ii/wliter per eumdem lo-

cum aßenditur finitas eligibiUor rohore amp;nbsp;fulchritudine, ^ pnitds fit in temperaturd quatuor qualitatû primarum:caloris,frigoris,hu^ maris,amp;ficcitatinrobur autem in commêfuratione partium fimtla-’ rium,neruorum,nMfi:ulorum,o(fium,carttlagium,carnis,amp; fimilium. Vulchritudo autem efi in fymmetria partium diffimHariumjin ma^o corpore, ut uult Arifloteles in moralibus, qui inquit, Magnanimitas enim in magnitudine, ficut amp;nbsp;pulchritudo in magno corpore cofiftit. parui uero urbani fii»t,qui membris appofiti, fid non pulchri.it ro-bur eli^ibilius pulchritudine,quod in prioribus fit.tiam triplex efta^ nimalis compofitio,prima ex elementis amp;nbsp;eorum uirtutibus,fècumda ex partibus fimilaribus,tertia ex difitmilaribus.super his confide A-riftotelem fiecuatdo de animalium partibus. iligibilia amp;nbsp;bona ejje de^ fendutur ab Ariftotele,fitnitas,robur, amp;nbsp;pulchritudo libro rhetorics primo, in quo felicë omnibus fiiis coloribus depingit pofi deficriptiSes uarias pro opinionum diuerfitate,cui omnia bona contribuit,è d'h ?» rip ft ivdecifdOvtXTûtavTopfàvxyuH xutSçUvou idi.pH,iuy{vetxi!i m-oAvipiAixp, xçu^aqgt;iAixp,'jrAovTûp, iuTiutixp, 'iroAunuvixp, ivyupixptiTi Txi; rou criiifdXTOi; x^iTxQ, olop vylaxp, ux^oç, tOXHPjfdiyiôpQfdvVXldipjXyUVlS^lUHPfJ'Ô^XPtTIldHp, ÎVTV)(ietp,Xgt; piThp, H ngù. TX laipu xuthç lt;ppivHlt;np,xvj'plxp,lt;rMlt;ppûlt;rûvHp,tfigt; KXioavvup'diuTUJ jo^xp xVTxpuis^xTOQ âu,amp;reliqud perquire.

12 Locus a fine conclufiuus eli^ibihoris.Cum finis fit cuius gratia alia A fine Ictus fiwnt,prlt;ieftdntior efifie debet medijs ad ipfiim conducentibus amp;nbsp;eh^“ bilior.quare fi alterii fit finis alterum non,id quod finis,efl eligibihus. nam fid gratia alterum expetitur . ut finias per hume locum oflen^ ditur eligibilior exercitio, quod alterum propter alterum fiat: fi militer eandem pr^fiantiorem eödudimus ambulatione uel ealefadione, cH»t hxc illi infieruiant.nam dominai fiipra media finis habet, quod elare Socrates in Corgia monftrat, nos non uelle media nifi propter finem-Et duorum quod propinquius eft fini.

15 Locus à finis propinquiate . Si dentur duo media quorum alte-Mif^'’^’*^ ^^^ ^‘^S‘^ ‘*rcedat ad fine quam reliquum,quod propinquius fuerit, dicendum efl eligibilius.nam finis pr^flantior efl medijs,ex fitperiore loco:quod autem magis amicum O“ fimile preeflantiori,id prieflätius efl amp;nbsp;eligibilius reliquo:igitur medium magis fini coniwndû,efl eUgi-bilius.utcum ad fdcultatem miliarem ßu uidoriam equeflris facultas ^ ars conficiendorum franorum, amp;nbsp;omnis ars effedrix inflru-

mentorum equeßrium tanquam ad finem inflitudt»r,id quad ^ropm^ quius fuerit ui£ioriæ,eligibilius eribquare equeflris facilitas prxflan~ tior erit quant xxX^voTroiHTtK«. amp;nbsp;uirtus eligibilior diuitijs, quod ad felicitatem humame uitæ fnent magis accédât, it hic locus de me-dqs eidem fini comparatis fecundum propinquitatem inteUigatur.

Ecomninoquod ad vitæfiné expetibih'us,quàm quod adaliud aliquid: vtquod ad felicitatem contendit,quàm quod ad ptudentiam.Nam quod ad felicitatem conten-dit,eligibilius.

Locus a diuerfis finibus tnedij eligibilioris oflenfiuus.Si finis pr^e^ 14 fiantior efl medijs, amp;“ fù pre mus finis uitœ humana inedijs eiufdem ^i“quot;^’? praflantior: at omnes alij fines funt media ad ilium fûminum: quare ' hume ultimum finem alijs omnibus finibus perfe£liorem ejfe fuerit ne-ceffariü, qui propterpamp;in nullum traducaturfinem,atcceteriqui-dem propter hume: félicita s igitur quam prudentia efl eligibilior,qubd félicitas fît per fl totius uita expetendus amp;nbsp;ultinuts finis,Si itaq; c5-ferantur duo media duobus illis finibus felicitati amp;nbsp;prudentia,mediu illud quod proxime confert ad affequendam felicitatem, praflantius efl medio ad prudentiam proxime conferente.viam rationi coniundû efl media retinere habitudinem fuorum finium,amp;fl habere comflmili Modo inter fl,quo fl habent fines adinuicem.quare quorum fines per-fediores monflrantur, amp;nbsp;eorumdem media perfediora conduden-dü efl: amp;nbsp;perfediffimi finis, ut felicitatis media praflantiora medijs ipfius prudentia dicendum. nam fi ea qua flimmo cuipiam proxi-ma fumt amp;nbsp;admodum uidna maiora conijciantur:amp;‘ qua perfedijfi-Mo coniumdiora,perfediora habentur. tieque oportet obflrepere de Minimis illis bonis, qua etfi conférant ad felicitate, non tarnen proxime: quemadmodum uirtus moralis,qua ad nullum refertur fine, uel tantum ad felicitatem.Quare fit uerus locus medij proximi eligibilioris conclufiuus,qubd finis cuius efl medium praflantior fit,deflrudi-uus uero quod finis imperfedior.datis enm duobus bonis finibus amp;nbsp;eorumdem medijs duobus,medium horum alterum deflruitur effe eli-^ gibilius,qubd fit finis minus eligibilis.

Et poflibile impofTibili. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Locus à pojfibili concludit melius amp;nbsp;eligibilius propofitum.si duà t 5 proponantureligibilia,amp;alicuiconferantur,quorü urnum fit ei pofii- ^ poitibin. bile,alterum impolfibiletjicet enim fimpheitemon fit impolfibile,po-gt;

tejl tarne ei effe)eli^biüus id fuerit quod iüi eß pafßbile.ut hotuini Ion * gitudo uita eli^ibiiior oflenditur, quam immortalitas:qubd iüa fit ei folfiibiliSjhac uero impoffibilis dû in hoc inferiore corruptibiliü cam-po per err at. ^ mediocris pafiio eft eli^ibibor homini,q impdjfibilitasi i^ fine pdjfione non polfit uiuere.Simpliciter tame neq; impajfibilitas, neque i^amortaUtas fient impolfibilta,neqi fimpliciter mnus eli^ibilid fient,fid hominiiquoniam deo amp;nbsp;anvils conueniût ç^ c^elicolis.Cigare polfibile eft cligibilius impoffibih, quad illud infit illi,non autem al-terumicontrario ordine propofita ratio deftruet eligibilius alicui.

16 J-ocus a mebore fine manifeftans effediua meliora. si duee confie horquot;tolt;iu'' f^‘^f’^^^^^‘*^ adinnicem comparâtes ejfeilrices aliquorûfinium pree-* nbsp;nbsp;nbsp;’ fiantia differentiû,quee effeärix fuerit finis preeftatioris, ipfii conclu' denda eft perfeilior amp;nbsp;eligibilioriutftudium literarü ambulatione uel exercitio dicitur perfeäius, eo quod effeiliuum fit feientia, uirtutis, 0- prudential ambulatio antem fimitatis, uel uoluptatis efteffeiiiua, atfeientia praftantior eft fiinitate, amp;nbsp;prudentia uoluptateiigitur O' ftudium praftantius ambulatione.tx finiu nobilitate canfitrum nobiti-tatem dijudicanuis. quorum enim opera fient pulchriora, o^canfa maiores fiu pulchriores habentur: O' q‘^orum fient caufie maiores, Cr efiecius., nam ficut caufa fi habent,fic amp;nbsp;effeélusiOquot; ficut effe' {lus,fic amp;nbsp;f^ufa.Locus fimper inteUigitur de his qua ftatm o^ pro^ xime fine attingtent,non de caufis remotis uel inordinatis. quare hoe dica,intelligit doilus.Deftrudiua ratio per locü htenc deducetur,qua monftrabit minus eligibilis effeHus uel finis caufiim effe effedrieë. n4 fi cae^ fit finis minoris bonf amp;nbsp;minus eligibilis dieetur.

Cum autem fit effediuü amp;nbsp;finis ex proportioncjqua* do pluri fupcrat finis finem,quam ilk propnum effedi* uum. Vt Felicitas pluri fupcrat fanitatcm,quàm Anitas ßlubre:quare effediuum felicitatis melius Îànitate.nam quantum Felicitas fupcrat ûnitatem,tantum amp;nbsp;efFediuu felicitatis falubre fupcrat. fanitas autem falubrc minus fuperabat:quare plus fuperat efFediuum felicitatis falubre quam fanitas ßlubre^quapropter effediuü felicitatis melius fanitatc. manifeftum igitur quöd eligibilius eife-diuu felicitatis quam fanitas. Nam idem plus fupcrat.

tocus ex proportione finiü probat effediuü fine eligibilius.Si con~ 17 tikrit finem unum ^perdre magisalterûßnemquam fiperatus finis ^^«^a!* ßperet ßium ejfe£iiuum,amp; effeiliuü finis ßperantis fisperabitettn-dem finem.viainß habeat a effeiliuü ad b fine,ßcut c effediuum ad d finem:qudnto b finis füperabit d finent, amp;nbsp;d effeiliuüßperdbitc effe diuum ex loco ßperiore . ft igitur b finis plus füperet d finem quant d finis fûuin ejfediuum c, ßquitur d effediuum ip fus b finis plus fù~ perdntis d finem quant d fùperet Cjpraflantius ejfe fine d, amp;nbsp;ip/ùm d fùperdretdt quod plus fuperdt,id efl melius, oj^emudmodum enmt qui oflendit fenarium mdiorë effe qudterndrio,quid f habet fnarius ad duodendriu,fcut binarius ad qudternarium:nam utriufque dupla proportio : fd quid mdgis fperdt duodendrius qudterndrium quarn quaternarius bindriumam tripla proportione ille,hic uero dupla:colligit fnarium quaternario maiorem effe.fie ingeniofa g^ ff^tü in mo-dum pulchra inuentione e^ finium amp;nbsp;mediorü efficientium fines,effe Üiuû alicuius finis aliquo fine ex proportione contendere licet eligibi-lius, quando plus fiperat finem finis,quarn finis fùperatus füum effe-diuutn fùperet. Hoc loco monfiramus effediuum felidtatis effe me~ bus aliquo fine, ut ipfà fanitate, qubd ficut ß habet félicitas ad ßum effediuum, fc finiras ad filubre fuum effediuum: at félicitas magis fiperat finitatem finem, quarn finiras fiperet filubre fium effedi-uum,igitur effediuü felidtatis fiperare finitaté, amp;nbsp;effe eadem pra-flantius concludendum. nam quantum félicitas fiperabat finitatem, amp;nbsp;effediuum illius,huius effediuum: at finitas msiuts fiperat filubre, quarn fiperetur a felicitate : igitur effediuum felidtatis excedet finitatemeoexceffu quofebeitasmagis earn fiperat,quarn finitas fi-iubre:quapropter fi prudentia uel uirtus conflituatur felidtatis effe-diuum,melius eolligetur finitate,qubd earn fiperet.yerum id totum {er numéros figura manifeflum oflendit.

iffediua^ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Amplius mclius eft quod propter fc amp;nbsp;honorabilius amp;nbsp;laudabilius: vt amicicia diuitijs, amp;nbsp;iuftitia fanitate amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

liûjhxcvcro nó propter fe,{cd ^ppeer aliud.nullus enini ' _ honorât diuitias propter fè, fed propter aliud: amicitia veto propter fè, etfi nihil nobis debeat aliud ab ea efTc.

^ g nbsp;nbsp;nbsp;T^ocus ä eäpardtiuo eU^ibilioris firmatiuus.Si quidam propondn'

A eópara# ^‘*'gt;' tftdiora ßcimdum ß er natura alijs, uel honerabiliora uel lau-*'“’’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dabiliora, dieenda fimt amp;nbsp;eligibiliora. Froprie bona dieütur honora-bilia magis primaria,ut deus,parentes,felicitas.Pulcbra autë, honefla, uirtutes, amp;nbsp;operationes ftudiof^.Potentilt;x, quibus infit uel bene uel male uti,ut rhetorica er inflrumëtoru multitudo.vtilia,qult;£ ejfeHiua bonorum fumt amp;nbsp;ad illa conferentia. Ex hoc loco trahitur ratio qua bfléditur amicitia eli^bilior diuitijs,qubd melior,honorabilior,er lau-dabilior.Simili ter code loco iußitia,robore amp;nbsp;ßniate eligibilior mon-flratur,iußitia enim fecumdum ß amp;nbsp;propter ß honorabilis er lauda bills-fl militer amp;nbsp;amicitia. 'Diuitiæ autem propter aliud fwnt,nec non ßnias er robur. nam fumt bona conferentia,amp; propter aliud expe-tibilia.quare ß iuflitia ft propter ß honorabilis amp;nbsp;laudabilis, diuitite ante non feewndumß,ßd propter aliudtnulli dubium efe poterit quin melior dicatur iuflitia diuitijs:qgt; fl melior, amp;nbsp;eligibilior dicetur.nä bo nü eligibile quod melius,honorabilius,latidabilius efl,id er eligibilius có cedendum.'Dcflruendo diferit defmës partem alteram,^ non ft me-lius,laudabilius,neqi honorabiUus;i^tur neque ehgibilius.

Amplius quando duo aliqua fuerint valde fibimet' ipfis fimilia, St non poterimus præeminentiam alfquam confpicere altcrius ad alterum:videndum ex i/s quæ fe* quuntur.Nam cui confèquens eft maius bonum, hoc e* ligibilius.fiautem fint confèquentia mala,cui eófequens eft minus malum,hoc eligibilius.nam cum vtraquefint cligcnda, nihil prohiber moleftum aliquid fequi Dupli' citer autem ab eo quod fcquitur confideratio. Nam 8^ prius,8t pofterius fequitur.vt addifeente ignorare prius, feire autem pofterius.Melius autem vt plurimum quod pofterius fequitur:lumedum igitur eorum quæ fequun* tur,quodcunquc fuerit vtile.

^ ^ ’ 9 1.0CUS a confequentibus indicatiuus eligibilioris.Qjidndo in compa-ti^iw^. rationem duo uocantur, qua tarn coniumiiam nadia fumt naturam er tarn propinquam fmilitudinem contraxentmt adinnicem, ut ne-

mo fen/ü,ßd interiore ipßus mentis reuolutione wnius dignitatem fii-fra altsrum intsUigat: peropfortunUfueritad ipft cÔ/èquentia con~ fugre. Cui enim maiora bona amp;nbsp;potiora ßnt annexa,nee non conß-quentia,id iudicandHerit praftantius bonü.nam a quo profluit maws ionum, id efl eligibilius minus ali.ut difeere melius effle quam exer-ari per hundocum concludemus:qubd utrifque eligibilibus amp;nbsp;plurimum copulatis ipßm dißere fleire ßquitur:at ipflim exerœri,ßnitas: porrb feientia quttdifdplinäßquitur,eligbilior efl ipßßnitate exer-citium conflequett-eodem loco monflratur continentia praflantior cö-flantia, a confequentibus, qubd continentia uiüoria appetituum ßn-fltiuorüßquatur, hanc uero nonßperari : at plus efl uincere,quàm non ßccumbere,igitur amp;nbsp;continentia praflantior. nam cuius conß-quens efl eligihilius, amp;nbsp;antecedens fatendum efl.si uero ex eligibilibus Utrifque quidam confequatur mala amp;nbsp;molefla,id efl eligibilius,a quo minus mali emanat f^ faturit. tieri enim potefl ut molefla quadam amp;fugienda ex bonis proueniant. pcriculum iampridem huius fece-rüt plerique uiri omni uera rebgionc amp;nbsp;eruditione praditi,quos irn-manes barbari crudeliter opprejferumt omni tormentorum genere, ut fuam implerent feuitiam.Gona itaque illa eligibiliora coUigumtur, fl ab ijs mala fateant, qua minora mala ßquütur.quapropter con-cludinws curare magis eligendum effe quarn nauigare,qubd curatio-nemßquatur uenafe£iio, nauigationem uero periclitatio.'Neq; ßp-primenda uenit duplex conßquendi natura.nam quadam conßquen-tium antecedentibus fumt priora tempore, quadam uero pofleriora: utignorantia addifcentem pracedit, quem feientia ßquitur pofle-Tius tempore.rrius enim efl ignorare quarn difcere,amp; difcere prius quarn fdre.Similiter morbus curationë tempore pracedit in languido, quarn ßnitasßquitur.nam qui curatur,laborat,amp;ßnus flt.sicut qui ditantur, pauperes ftint,amp;‘fliimt diuites. simpliciter in bis qua tempore acquirunt elfe,ßmper non ejfe antecedit ipßm e(fe. quare me-bus,ut plurimu, quodßquitur anteœdente,fiquidë mutatio illa ad melius deftinatur.incorruptiuis tarnen ^fugibilibus modus eflprapo-flerus.nd quad pracedit,melius:quodßquitur autë,deterius. nam qui tnandpatur,prius liber,poflerius^ßruus: amp;nbsp;morbü pracedit ßnitas, que mors amp;nbsp;corruptio fèquitur.nam fl ßquatur boni corruptio,con-ßquens peius efl antecedenW.Ciuare cum ft duplex modus conßquij, varfu» com oportebit ßmper conßquentia accipere,qua ad rem ßbiedatn con- vfus^''^quot;’ ferant. nam qui uebt oflendere ßquentia meliora effe prioribus,uta-

tur exêj^lii prioris ardinu amp;confimilibus.Cui uero pracEdentidcöft^ ueniet oflendere melioratex pofteriore exempla coUigat.Dupliciter o» tem ßqui quippiarn tradidit A.riftoteles in rhetorice,nam uel fimuluel pofterius.ut difciplina fèquitur fciëtia poflerius tempore, ipjam fini-taam aatem uim fimuisi aatern continet ex altera duorum pqui bo^ num amp;nbsp;non ex alio,id eft eligibilius,ex quo bonum fèquitur fiue po-teftate, fiue finuil, fiue poftea. in uitijs amp;nbsp;fugiendis facile differetur per hue locum,ut ßcrilegium furto detenus oftendemus, quad ex fa-erdegio furtum fèquatur, non contra, nam qui rem facram aufert,^ priuatam auferre paratus eft.

Amplius pl Lira bona paucioribus,vcl fimpliciter,vel quando altera alccris infunc vt pauciora in pluribus.In-ftantia, fi alicubi alterum alrerius gratia.nihil cnim clé gibiliora vtraquequàm vnum:vt fanum fieri amp;nbsp;faniras, quam fanitas : eo quod fanum fieri propter fanitate ein gimus. Et no bona bonis nihil prohiber cligibiliora efle: vt felicitatem amp;nbsp;aliud aliquid quod non eft bonum iu* ftitia amp;nbsp;fortitudine.

x 0 1.0CUS à maiorenuméro conftrudiuus eligibiliorls.^am plura bond A numéro paucioribus eligibiliord dicumtur.uel fimpliciter, ut fi differentia bo-na in comparationem efferâtur, quorum tusmerus maior fueritftord eleäio couenientior. quemadmodum fanitatem, nobilitatem, diuitias, memoriam,eff'e condudinuts h^ec finud pr^ftantiora honore ZT robo-re. nam per fè amp;nbsp;fimpliciter fumpta fumt Zyquot; abinuieë diuifa, quonid numéro non comprehendumtur priorum pofteriora.uelnon ftmplici-ter,quädo alia in alijs côtinentur: ut qui plura quadam numéro pro-feret comparanda aliquibus in numéro tali eontentis. hacratione con ftruimus prudentia cum fortitudine eligibiliorem quam fortitudmeM uel prudentiam. Cauendum eft tarnen nequis pr^eftantiora bona numéro minora imperfedioribus bonis conférât mmero pluribus.nam prudentia cuiuftitia eligibilior eft cliuitijs,roborc,pulchritudine,fanitate, fortuma, nobiliate, or c^eteris bonis corporis uel fortune: eo ^ côferenda ueniät bona in eodëgenere,dft hlt;iec diuerfie fient feriehete-nim alia interna,alia corporis,alia for turnde defiimumtur inter fè con-fercnda. Locus adheec intelhgitur, quiprdecipit plura bona paucioribus cligibiliora, dummodo ilia plura bona ad idem non côferant.nam fi concurfu ç^ nultorum complexione non accreuerit maior di^nitah

locus uerum non haberet-quod contingit, quando duo /ûwuntur^uo~ rum alterü finis,alter um medium: ut find eue finiati conium£îu non plus habet exceUentidi, q fiinias /ôla. Similiter difcere amp;nbsp;foire finwl coniuméki non maioris eletiionis fumt,q feientia.tieq; félicitas cd for-titudine,quamfelicitas:qubdin côpofito umum propter alterd quara^ tur. nam propter felicitatem uirtutes injlitudtur.tieqi de deo quidam excitare debet querela qgt; non fit perfe£iiUinMs,fi locus fit uerus:neqi opponere deo chriftum eue perfe£iioré,ob id quod chriflus deum amp;nbsp;homtnë ambit,amp; duas fubflätias comple£iitur, Deus autem alteram qui fimpliciUimas fit. an iftidiuina fûbftantia ü“ deo hominem conti-neri non intelligent, diuinam potentiam ignorant ? cuius nutu atque fipientia omnia gubernantur,continentur,mouentur,generantur, ad cuius bonitatem omnia referenda fent,a cuius fonte redendantiUmo fcaturidt cdila,amp; ad que reuerti debent fingula.Sed quod profiqui-mur abfiluanws.Lt nobona bonis nihil prohibet eligibiliora effe,ut félicitas er »on bond,ut indifférés quiddam.nä aüud quidam boni fiimt, quidam mali,quidd indifferentes.Sent enm non bona,quorum alterd bond,alterdindifférons ponitur.^ fi non fint bona,amp;nó bonaerent. Herd félicitas cd tali non bono eft prieftatiorfortitudine,iuftitia,utrif-que bonis,ut notum eft.vnde manifeftum eft ex numéro maiore coUi-gi eligibilius,quado enus alterd no continuerit na félicitas ienéîa indiffer éti bono non eft eligibilior q diUociata.indeftruélionëeligibilioris minor numerus afferetur.Ad fugibiliora proportione quada differe-tur.Q_^ida codices habent ohyp uj-ia^tadsa ty n byiax.Alij uerb v quot;J-v/avx^ti^cxi uj H vy-iax, in quibus uis fimper conftans permanet.

Locus a uoluptate eligibilioris probatiuus. Eligibiliora autem fient «i iUa bona quæ uoluptati annedentur amp;nbsp;coniungdtur, quam iUa qua * ƒ’'“?*“ ßpofita a uoluptate:quare fit proponätur duo bona,amp;alterd fitt cum Uoluptate, reliquum uero cum triftitia uel fine uoluptate, quod uoluptati familiare eft,colligendd eUgibilius. ut hoc loco monftratur qubd temperantia eft eligibilior continentia,qubd fitt ft po fi ta ab omni per-turbatione amp;moleftia:non autem continentia. similiter qua fient fine dolore magis eligenda quam qua cd triftitia.iucendius enim quod magis à dolore abeft amp;nbsp;quod longiori tempore iucendum,amp; iucen-dius eligibdius mifuts iucendo.voluptatem afferre incrementumele-dionis ehgibilibus móftramus,qubd omnia uoluptatem inftqudtur, amp;nbsp;o,ij.

ipßus iucandi gratia ap^etiintjquibus utrißque amp;nbsp;bonû amp;nbsp;finis de-finitur. neque idem eflno» dolere amp;nbsp;uoluptas. Nam Ariftippus qui uoluptàtem fûmmum bonum dicit,in uoluptate non ponit indolentie. Neq; Hieronymus qui fûmmum bonum fiatuit non dolere, uoluptatis nomine umquam utitur pro iUa indolentia: quippe qui ne in expeten-dis quidem rebus numeret uolupaté. Duae res enim fumt,fine dolore ^fi'e,amp; cum uoluptate,ut habet Cicero in ßcumdo de finibus.

Et vnumquodcç in quo tempore magis valeCjin hoc etiam eligibilius : vt carentia triftitix in feneftute, ma' gis quàm in iuuentute:magis enim in ieneftute valec.iê' cundum hxc aute amp;nbsp;prudencia in feneftute cligibilior. Nemo enim iuuenes eligit duces, co quod non conftat cos efTe prudentes.Fortitudo ante ccontrario.In inuem tute enim magis ncceiTaria fecundum fortitudine opera* tio.fimiliter autem amp;nbsp;in temperantia,magis enim inue* nes quàm fencs concupiicentijs moleftantur.

x t nbsp;nbsp;nbsp;Locus ab opportuniste coUeHiuus cligibilioris.td Mtê quod magis

Abopportu poteft,amp; cuius u/us in aliquo tempore eft melior q in altero,in quo eft melior magis deligitur.ut di uirtutes fint quidam iuuenu,tëperantia (^ fortitude,quibus potiffimü effe pr^ditos oportet sles, ah his fumt magis deligëdce.Similiter amp;nbsp;ftnum dult;£alilt;!e,iuftitia amp;nbsp;prudëtia,qult;ie in ipfis plurimü ualere debet,amp; multo magis, q in alqs relucere.qua-re in fingulis amp;nbsp;pro tempore quada meliora iudicantur amp;nbsp;praftan-tiora,q alio tempore.ut iuuenes magis debët reful^re teperantia amp;nbsp;fortitudine,q aeteri:^ pr^eftatior eft fortitudo iuuenis q ftnis,quare amp;nbsp;eligibilior. Dicitur enm iuuetus bona fecttotdii uirtutë corporis,ut magnitudinë,pulchritudinë,robur,potentiÜ ceratiua.Anima: uero të» perantia amp;nbsp;fortitudo iuuenis uirtutes.hæc Ariftoteles in primo rheto rices.ïn fènedlute eb caretia triftitiæmagis eft eligëda,^ plurimü fit u-tilis fènibHS,qui t^edio corrüpumtur.Tëperdtia magis opportuma iuue nibus,ut ea duce ficos appetitus caninos amp;nbsp;irrationales ipfii réprimât.

Et quod in omni tempore vel in pluribus,eft vtilius: vt iuftitia St temperantia fortitudine. Nam illx femper, hxc aliquando vtilis.

15 Locus à toto tempore uel maiore compofitiuus eligibilioris. Qj^od A tototem ^i^gj^t in Omni tempore magis eft neceffarium q reliquu,id eligibilius eft.ut iuftitia fortitudine probatur eligibilior per banc locum,qubd iu^,

fluid omni tempore fit eligendd,altera ßlum in^ruente belli tempore. Similiter amp;nbsp;fi temperantia in tota iuuentute fit neceHaria) amp;nbsp;forti-tudo in aliqua parte iüius,colligetur temperantia effe eli^ibilior,qubd maiori tempore fit necejfaria utilis.

Et quod cum omnes haberemus nihil akero indigc-rcmus J quam quod cum haberemus indigercmus rcli-quo:vt in iuftitia amp;nbsp;fortitudinc.Nam fi omnes effent iu-ftij nihil vtilis fortitudo:fi veto omnes effent fortes^vti' lis iuftitia.

Vocus ab independente flrudiuus eUgibilioris.Si aliquo te pore quo- 24 dam bono adepto aliud quodda non defideretur, no tarnen cÖtrd,illud Jj^^jj’^,^' dicendum uenit praflatius amp;nbsp;eligibilius quod alterum non defiderat, fed ab altero requiritur . hoe loco monfirabinuis iuflitiam eligibilio-rem fortitudine, quod illa habita negligatur fortitude: fed hac illam depofcit.non enim effet opus forti,fi omnes effent iufli, msUum enim certamen iniretur, quo iniufli omnia depr^edantur. si tarnen omnes effent fortes, adhuc opus effet iuftitia, amp;nbsp;magis neceffaria inter hos effet quam inter languidostqu^e potentü elationem, arrogdntiä,fieui-tiam refrænet. Sitmli ratione amicitia oftenditur iuftitia eligibilior. id enUn quodtmnusalio indiget aut dlqs,eft füfficientius:ïndiget m-tem minus,quod paudoribus aut fadlioribus indiget,amp; cum hocabf-que illo aut non fit aut fieri non poffit: illud autem quod fieri pofftt fine hoc, fifficientius tanquam figno deprehenditur. Sed ft fifficien-tius, gy maius bonum amp;nbsp;eligibilius uidetur. Trahetur ratio deftru-diua ex parte oppofita.

Amplius ex corruptfonibus amp;nbsp;abiedionibus Stgene-rationibus Sc fumptionibus Sc contrari|s. Quorü enim corruptiones pciores,ipß eligibiliorafimiliter autem Sc in abieftionibus, Sc in contrarij's. Nam fi abieftio vel contrarium fugibilius eft, ipfum eligibilius. In genera-tionibus autem Sc fumptionibus econtrario.quorum e-nim fumptiones Sc gencrationcs eligibiliores,amp; ipfa quo* que eligibiliora.

i-ocus et caufis generantibus gy corrumpentibus gy ufibus con- ^S flrudiuus melioris zy eligibilioris.Q^onia caufæ bonorû fient bonæ, nJa^^ O' fumptiones gy ginerationes boneCigy eorû deftrudiones malte gy ^*»lt;

äeßrudiud mala amp;nbsp;dbieHiones maille, amp;nbsp;in contrarijs generationes malorum malee,amp;/ümpdones.similiter corruptiones niMorum boine amp;nbsp;dbieHiones malorü bonne,de tjuibus in fecundo diélüefl, loco à au-fis generantibus amp;nbsp;corrumpentibus.Cater um fi oporteat cuius cor ‘ ruptiuum efl fugiendum iUud efie eligibile,(^ cuius corruptiuum fu-gibilius, id eltgibilius erit:ut fcientia fanitate eligibilior boe loco mon^ ftratur,^ obhuio awfa fcientia corruptiua fugibihor eft,qudm mor^ bus qui finitatis efl labefaéliuus.nam quorum corruptiones fugibibo^ res,z:;^ illa ehgibiliord:^ contra,fi quadam ehgibiliora,^ horü corruptiones magis fugienda : ut cum fcientia fit eligibilior diuitijs, Ö* cauft corruptiua fcientia magis fugienda, quam corruptiua diuitia-rum:at corrumpit fcientiam ignorantia,amp; diuitias prodigalitas.Con fitnilitsr in abiedionibus dicendum.nä quanto quid mnas efl abijcien dum,id eligibilius:uthabentur amicidiuitijs praflantiores,quonidab-ieélioamtcorü magis efl fugienda quant diuitiarum. amp;nbsp;in caufis abij-cientibus fimiliter conandum. A. generantibus quidem CT ^neratio-nibus ç^ fitmptionibus fic,quorum generationes funt meliores,amp; illa eligibiliora.quare difcerepraflantius quam exerdtium oflenditur:di-fciplina enim fcientia produdiua, exercitium uero fanimtis. Q^bd ft efledus eligibilior alterius effedu,^ generatioes amp;caufa illiuspra-flantiores probatur-Reciprocus fine efl dijferëdi modus à confis gy generantibus amp;nbsp;corrüpentibus ad eflë£la,nec non ab effedis ad eau-fs.ln contrarijs diferemus quadam fimilitudine,ut quorum ^nera-tiones malorum peiores, illa fugibiliorat quorum autem corruptiones fiint bonorum maiores,amp; magis fugienda.

i6 Locus à propinquimte finis,declaratiuus melioris. Datis duobus bo-uKioS^^ ^^^ ^ ^^S‘^mb'*^gt; ^‘^^^ propinquius ftimmo bono,id eligibilius:ut iu-flitia eo praflatior iuflo manflratur,quod propinquiorfit ftimmo bo-no. nam efl in genere boni per ft, non autem iuftus : ut monftratunt quidem efl loco buius tertio, quare fi magis ipf accedat ad felicitate quam iuflus,erit iuflitia praflantior ^ eligibilior iuflo.na datis duo-bus,quod propinquius ftni,eligibilius: qubd fi non fit propinquius,ne-que eligibilius.

A nmflitu« nie locus a fimilitudine maiore fa^kt bono ratiocinatiuus eligibi-dtaeboniip Hç^^^ ^^^j ^i^^^ fimilius ftimmo bonogt;id eligibilius altera moins tali:

«f iuflitiä iufl:o,amp; bene a^re quam pati,amp; ^ona gloria quam uolu-fms eligibilior : qubd ftmilior felicitati. Cigare quod non fit fimilius fummo bono,minus eligendum uenit.

Ec quod mcliori eorum eft fimilius: quemadmodutn Aiacem Vlyfle dicunc aliqui meliorem efte, co quod fi-inilior fit Achilli. Inftantia huius eft, quod non verum fit.Nihil enim prohibée non qua ratione optimus eft A* chilles,eadcm fimihbrem effe Aiacem:cum fit alter qui-dem bonus,non autem fimiliter.Confidcrandumautem fi Si in ridiculofioribus fit fimile, vt fimia homini quam cquo:cum non fit fimilis.Non enfin eft fimia melior/i-milior tarnen eft homini.

Locus à finuhtudme fd^ht eide meliori.si dentur duo in quaflionem tligibilioris conuerfd,quorii alterû fimilius monflratur meUoriq reli-quuiiUudefl concludendu eligibilius C:r melius,quod fimilius bono.qua argumentatione uolunt Aiaceylyfie efie meliorem,^ Jsiax fit A^chiUi meliori fimilior.Eodë loco möflranuis ft^ientia efie prudetiameUore, ÿ meliori fit fimilior.Cauendum efl amen, ne quis loco abuatur,qui conférât meliori non eade ratione in comparatione deflexa,fid diuer-fis rationibus.quia non oportet,fi fimilior fit quis meliori uma ratione ç^ comparatione fatkt,eumde ejfe meliorem:ut fit Achilles duplici bono prceditus,fortitudine,0‘ confilioinö oportet fi Aiax fimilior fit Achilli in fortitudine q ylyffes,fimpliciter effe meliorë Aiacem: quia potefl fieri ut vlyffes fit fimilior Achilli meliori in altero bono,utcófi lio,q Aiax.Na quia cöfiliü efl praflatius fortitudine,?^ vlyffes præ-flätior indiatur Aiace. quare fi nö eöferantur meliori fecumdü idem fimplex quod melius dicatur,nöper locü dijferët.Q^odfacile’notu fet confideranti.na alias concluderetur fimia perfeëiior ?^ melior equo. nmirum ratione aliqua fimia efl fimilior homini in aliquibus, quarn equus:fimia nanq; inter anmialia brua expreffiorë hominis effigiem ^„[„u* pruefert amp;nbsp;imaginé,fid earn uoat Galenos ridiculofim hominis imi-ationë:?^ de ea con/ueuit Hippocrates dicere. Animaridiculä ridiculo cireüuefliuit corpore natura.Propterea Therfitis turpitudinëexpref-fiirus Lycophron,'jrtSnuaiaü^cpoy illu nücupauit,id efl, fimilë fimia. Simia naturam Arifloteles tradit libro fleumdo de anmialium hiflo-ria.c\uare non oportet, fi quid cÓueniat meliori aliqua ratione,id ef-fi mehusifd quod conferatur eidem mcligri eadem ratione: ft quis lo-o.Uq.

cum a (alumnus tueri curabit, quo duo umi meliori conferwntur,(^ eadem meliora cz détériora noluerit fateri,

Rurfus in duobus,fi hoc quidem mcIioriJUud autem pciori cft fimilius, erit melius quod meliori eft fimilius. Habet autem amp;nbsp;hoc inftantiam.nihil enim prohiber hoc quidem meliori parum fimilc eiTe,illud auté pciori val' dc:vt fi Aiax quidem Achilli parum, VlyiTes autem Nc' ftori valde . amp;nbsp;fi hoe quidem meliori in peioribus, ih lud autem pciori in melioribus, vt equus afino amp;nbsp;firn ia homini.

19 i-ocus à fimiUtudine fa^kt diuer/is. si duo duobus conferantur amp;nbsp;m^udtoa* ‘*^f^^^”^ meliori fit fimilius, reliquum uero peiori: quod dicitur me^ meiioram# Uori fimilius,id concludendum efi eligibilius . inflantia haberi potefi, quando nó conferuntur iUa ficumdü eandem denominationis rationé duobus.nam fi Achilles Neftore melior conftituatur,Aidx auté Achilli meliori fit fimHiorj'vlyfies quidem Neftori peiori amp;nbsp;mintts bono:no» eft necejfte ex hoe loco Aiacem eue meliorem 'vlylfiemifi cöferatur A-chilli Aiax, ut Achilles melior efl,amp;cöfimili modo ut alterum ad mi nus bonum confertur. nam fi parum fit fimilis Aiax Achilli meliori, vlyjfes uero maxime attingat perfeHionê Neftoris minas boni,nö efti cietur per locum quod Aiax fit mehor, imb vlyfies melior habebitur Aiace.illud idem peruiü eft, fi in leuibus ç^ parti dignis dicatur quid fimilius meliori,amp;ipfiim in minas perfedis ipfius melioris conféra-tur, reliquü uero minas bono,fid in bonis amp;nbsp;perfedionibus illius.na quod confertur magis bono,^ cui fimilius fic dicitur effe,minas bonum eft quam reliquum quod filo minus bono com paratur,quod non æqua utriufque firuetur ad utraque comparatio.Nemo enim diceret equo meliorem ejfe fimiam, amp;nbsp;tarnen fimilioreft homini magis bono quam equus afino minus bono, quod fimia conferatur homini in leuibus ^ quadam imitatione: non autem fimia fi/mlior eft homini fi-cumdum perfedionem quam equus afino fiecumdum eandem rationé. proinde qui non firuarit eandem comparandi forma,locum egredie-tur. ix uiris græcis qui in adem defcenderumtpoftAchillem omnium fortiftimum fuit Aiax Telamonius, qui duodecim naues salatniniord a^bat:fratrem habuit Teuer urn (agittadi peritum,qui filt;b clypeo fuo delitefcës multos figittis occidebat, ab Hedore tamé eft fugatus.Aiax cum Hedore congreffus eft forts defignatus. quare Aiax gr Achilles

INTER.TIVMTOPIC. ARIS T. 1 09 conueniebdnt in fortitudine,uel quad uterqi impatiens irlt;e. na Achilles ob Srißidem amicam ab A.gamemnone raptam contra Troianos in pralium defeendere recufauit,ut nono fcribiturlliados.uerum argu~ mentü primo iliados eötinetur dijjidij inter Agamenonem amp;nbsp;ipfum. A.iax,ut habetur decimotertio metamorphofèos ouidijy^ arma Achil-lis donarentur vlyffi fe occidit.tieflor Pylioru amp;nbsp;imperio amp;facûdia löge princeps, cuius ex ore dulcior melle fluebat oratio,uir {apietia fi mul ^ annis grauis, fiquidem tertiam iam atate hominu uiuebat,amp; cum nuiltisqui iam decefferant wna floruerat.nam familiariter uixit cum Pyrithoo,The/io,Dryade,Ceneoy'ExadioyPolyphemo,qui cum cen~ tauris montium incolis acerrime beUigerarüt. Vide primo iliados, ^ ßeudo de vlyffle taertis fllio amp;nbsp;Antidea Cephalenorum duce.Si plu-ra requiris de his omnibus,palato ßtiffaciet Hippias maior Platonis.

Tocus a dignitate, datis duobus quorum umum dignofleitur altero illuftrius,dicendum fuerit id quod illuflrius efleffle eligibilius,ut forti-tudo temperantia eligibilior oflenditur,quod illufl:rior:amp;magniflee-tia liberalitate,qubd inflgnior:amp; magnanimitas modeflia,ip dignior.

Locus a dijficiiiore,quo probamus difficiliora effle eligibilioramain qute magis ardua amp;nbsp;maiorem adeptionis cura miniflrant, ilïa putan tur eligibiliora: ut uirtus diuitqs eligibilior,^ fleietia ßmitate-üäex-petimus amp;nbsp;amamus quod adeptum efl magno labore : ut bona animi prlt;xponeda fumt bonis à parentibus acceptis.Huic adiugitur quod ra rius efl eligibilius:ut auru ferro dicitur eligibilius quia rarius,igt;Mtili-us enim ferrum.auri maior po(fe[fio,quonia difficilius iimenitur.A.lia uero conflderatione quod abumdantius id maius efl,quonia eo in pluribus utimur.Karum nanq; à frequenti exceditur.wnde dicitur aqua effe optima.amp; flmpliciter diffidliora facilioribus eligibiliora, quonia rariora fumt.Pt fadliora diflidlioribus eligibiliora cofideratione alia, quoniam habeantur cum uolumus.Q^od ex ßipfo effet,eligibilius tra didit Lpi£letus,qubd difficilius. quare poeta dicit per feipfü didiciffe.

A difFicilio» re locus»

Huic rarius adiungitur*

Locus à proprietate ad utrunq; tranffertur.Probamus prudentia 3 z ^H^ cligibiliorem ßnitate, quad prudentia flt propria homini ßli amp;nbsp;^^^^^’' fdétiam robore,amp; orationempulchritudine,amp;nobilitatem pecunifsz nam uirtus propria magis,nempe pecunijs gy“ mali cómunicant.meqi

huic répugnât di£lnnt iUudtOjidto bonum cömunius,eo diuMus, t^uod inteUigdtur in eodem ^nere boni.nam totum pr^flatius efl /im pdf' te.quare quanta mdius fuerit,O' parte fùpmus dicendum fuerit.

Et quod mail's incommixtius.Nam magiseligendum quod nulla moleftia fèquitur,quàm quodÏèquitur.

3 5 TLocus d malorum incommixtione.t^uod minus malis communicat, forum fegre ^^ eligibilius ea quad cum mala communicdt:ut temperantia eligibiliot gatloue. cötinentid aflenditur in /èptimo Ethicorum,qgt; téperantid uirtus, qu^ euicit guftus ç^ taclus cupiditates mdlis non fit admixta, continent tid dutem cupiditates habet uehementes d reHa ratione dißrahentes-amp; uitd contemplatiud eligibilior adiua fadetur, qubd liberior fît il* Idamp;db omnibus mumdi impediments fepofîtd,quibus immergitur a-(tua : amp;nbsp;fanitas diuitqs pr^flantior, qubd diuiti^ non facile pojfi-deantur fine timoré Cf anxietate animi, uel uit^edifcrimine, ueldiffi' cultate conferuandi.'E.o loco fortafis eleemofyna eligibilior uirginita-te potefl condudi, qubd eleemofyna fît minus malis adharens, uirgi-nitas multis pafionibus non careat.

Amplius u hoc omnino illo melius, amp;omnino opti' mum eorum qux in hoc, melius co quod in altcro opti' mum.vc fi melior cft homo quam equus,Si optimus ho mo optimo equo melior.

54 i.ocus d cöparatione pofitiui ^batiuus eligibilioris in füperlatiuo. p^ni'po ^‘ ^'^^ ^fl lt;tïiquo gen ere fimpliciter melius, uel fpecies aliqua fpecie üliui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melior:amp;quod fuerit optimum in meliore ^nere uel fpecie,erit eligi bilius optimo alterius generis uel fpedei imperfeblioris.utfîanimato-rum omne genus omni inanimato melius fît, Cf optimum animatmn ' optimo inanimato erit melius. Cf fîfîmpliciter hominumquilibetquo“ uis equo fît perfedior, Cf optimus homo optimo equo erit eligibilior. Cf ft omnis anima omni corpore fît praflätior, amp;nbsp;optima anima o-ptimo corpore.in eade fpecie côfîmilis ratio, fî omnis uir qualibet mit here fîmpliciter preeßantior, Cf optimus uir optima muliere. Kam fi um maiores fînt mulieribus,Cfmaximi uiri maximis mulieribus ma-iores.viamfî ipfa ab ipfîs exceddtur,Cf maiora a maioribus,Cf maxima d maximis fuperabuntur,fîue comparatio fiat in gcneribus,fine fpeciebus, Cf fis quæ fmit eiufdem fpedei.

Et fi optimum optimo meliusj amp;nbsp;fimpliciter hoc illo meliuszvtfi optimus homo optimo equo melior,Sc fini*

Locus a fuperlatiuo probatiuus melioris in pofltiuo propemodunt 3 f fiiperioris conuerßuus. Hic enim ä füperldtiuo dilßerimus ad poßti- p^uiL^^ uum,fuperiore autem à comparatione poßtiuiad fuperlatiuu. Si i^i~ tur uoluernnus inonßrare præceptorem prteflantiorem ejß diß;ipu~ lo,a fuperlatiuo oflëdimus ^ optimus preeceptor optima diß:ipulo ßt praflantior.amp; ip optimus homo ßt præ^latior optima equo,cöcludi~ mus homme equo pneftantiorè. nam in ßngulis ß optimum optima ßt (ligibtlius,cr hoc ilia erit pr^tflatius.Similiter ß maximum à maxima exceditur,amp;ipßa ab ipßs:amp;ß ipßa ab ipßs,amp;maximum a maxima. Si quis redarguat hune locum quoniam non ßequitur,optima mors ^f melior optima ambulatione, i^itur mors eß eligibilior ambulatione. An dicendum optima mortem non eße in genere mortis?nô enim maxime mors dicitur optima mors,quemadmodum homo optimus maxime homo dicitur:ßd ea dicitur optima mors,ßcMtdum quam bene re-ligioféque mori conueniat.

Locus ex bonorum deleélu in amicorum gratiam . Si dentur eligi- 36 bilia plurimum adiiMicem cönexa, quorum non cognoß:itur facile dif- J^^* * ’' ferentia eligibilioris, id dicendum efl eligibilius, quodmagis deligimus ingratiam amicorum, amp;nbsp;quod arnicas confequi amp;nbsp;participare magis defderamus,qudm alterum. ut ßnitas eligibilior diuitijs monßra tur,quod malimus amicum fanil eße quam diuitem, amp;nbsp;fludiofumß-militer,qudm nobilem genere.Ham quod aut ßbi quis ineße,aut ami-cis magis deßderat,id prteflantius putandum efl.

Et quæ erga amicu agere malumus,q quæ erga quem-libet,illa eligibiliora:vt iufte agere,Sc benefacere magis g videri.nam amicis benefacere volumus magis quamvi-derijquibuflibec autem econuerfo.

Locus à bano amicorü erga amicos.similiter quad unicum amicum 3 7 Cr fmgularë poßidere malumus, amp;nbsp;veteris nó cÖmunicari,eligibilius J^^'J^j^^ efl eo quod ßne dtferimine appetimus;ut fludium uoluptate pr^eflan- ' ’ quot;nbsp;tius oflendetur,amp; liberalitas manfuetudine. quod amicü iüa uolumus poßidere. Ladern modo iufle agere eligibilius quam uideri iufle, quod magis iufle agere defideremus amicis, quim uideri iufle agere. ßmi-hter magis benefacere ualumus uere amicis, quarn palliate:quod igi-

tur m4gis uolumm fdcere amids quam c^eteris, id eU^ibilius efl dlte-ro: 2 mmqua ftmuldti ftmus dnimi ergd dmicos,fèd uere bond inejfe illis amp;nbsp;conferre omnibus uotis deprecemundliorum dutecurdm pdr udm uel nulldm hdbedinus in bonorum Urgitione.

Etquxfunt cx circunftantia,neceflanjs meliora, alê quando autem Sc cligibiliora.melius enim quam viuere, bene viuere : bene autem viuere eft ex circunftantia} ip' fum autem viuere neceiTarium • Aliquando autem me-liora,non etiam eligibiliora. non enim fi meliora,nccef-fario Sc eligibiliora. Philofophari fiquidem melius quam lucrari : fed non magis eligendum indigenti neceiurijs. Ex circunftantia autem eft,quando exiftentibus neceifa rij'salia quædam bonorum adijeiuntur ipfis.Fcrè autem fortafte cligibilius, quod neceiTarium eft: melius autem, quod cx circunftantia.

rocus ex circumfldutid meUoris probdtiuus. Q^um quaddm fint bond ex necefitdte amp;nbsp;necejjdrid,qult;e dicumtur fine quibus impoffibi le eß efe ed quibus infumtiqucedä dutem bond dflruuturex dreußd» tid,quibus res melius conßituitur cui neceffdrid infumt bond.quod di-cit,qudndo exiflentibus necelfdrqs dlicui dlid ddijdumtur bond deter-mindtidjUt bene,pulchre. viuere quidem bonum didtur necclfdriuni) quod cui cöuenit fine eo non poffet confßereßd uiuere bene didtur ex circumfldntid.yfus itdqi hdbetur huius lod,quddo conferendd duo ueniuott,quorum dlterum necefdrium efl,dlterum ex drcunfldntidiid dicendü eß melius quod ex dreumßdn tid,quam dlterü.qudre qui qud-rit utrum uiuere fit melius quam bene uiuere: refpondendum eß bene uiuere melius, quod ex circunfldntid bonum exifldt: fmiliter bene dicere melius qudm dicere oflendetur. Non tdmen oportet quacunq} eolligwntur meliord,eddem coUigi amp;nbsp;eligibiliord . Ndm nonnunqudm turpi Idbe intingeretur qui id defenderet.philoßphdri enim amp;nbsp;cótetn pldri melius qudm ditdri:nö tdmen eligibüius fmper, ut illi qué nü-fre uexdt necejfitds .el cui imminet periculum decidendi in fouedntt quod T:bdleti dccidit. Tertur enim cü domo is exiret contempldndoru fyderum cdufdin /übieUdm foued inddife, petuldntiq; probrofuiße di^um db dnu domeflicd,Q^d rdtione,o Thdles,qud: in œlis fumt cÖ-prehenfurü te drbitrdris,qui edquæ fumtdnte oculos uidere non ud-lesêDiogenes ille cynicus non daret meliord e(fe eligibiüord omnid,qui

INTERTIVMTOPIC» ARIS T. nr /ùmmopen;grammatico! admiretur, qui vlyffis maid requirunt, fua i^orentMuficos uero in ius uocabat, quad lyra neruos cogrue apta feut,mores tamêincopofitos haberent:M.athematicos carpebat,^ fo~ iem amp;nbsp;luma (^ fydera intuerentur,qua uero ante pedes e^ent negli Serencoratoribus flomachdbatur,qui optima fluderent dicere,minus tarnen facerët.Lt philofophos fodicdbat,qubdpecunia enixius uitupe-tarêt,eam tarnen diligerët.uide plura in taertio. Similiter philofophia melior efl quarn /anitas, tarnen agrotanti eligihilior eß /anitas quant philoßophid.quare, ut plurimu,meliord funt ex circüßd ttidjeligibilio-ra qua neeeßarid.

Et quod nó eft ab alio cxquirere,quàm quod eft Scab alio.quale fuftinet iuftitia ad fortitudincm.

Locus a commodiore eligibilioris probdtiuus.c^ado duo conferu- ^^us a c5^ tur adinuicem bond, quorum alterum commodius amp;nbsp;praßantius al- modiore. tero,commodius praferedu eßalteri in dignitate, amp;nbsp;eligibilius dicë-dummam fi quo habito non eß commoditas ab alio petenda, fed contra alterum commoditatë ab alter o requirit,amp;illud praßantius, nee ttö eligibilius erit:ut iußitia fortitudinc praßantior concluditur,qubd fortitude expetat iußitidm,non autem iußitia a fortitudinc commo-ditatem depofcit.

Et ft hoc quidem üneillo eligendumjillud autem fine hoc non.ut poteftas fine prudentia non eligenda^prudê tia uero fine poteftate eligcnda.

Locus ab independente melioris indiattiuus. Conferantur duo,quo ^^ rum alterum bonü eßßmplieiter amp;nbsp;per ß à nulle dependens, alteru Ab fndepê» uero alterius prafidio indigeat, praßantius amp;nbsp;eligibilius eß bonum ^“‘'’ per fe altero qua ratione deducitur prudentia eligibilior quarn poten tia, qubd prudentia ßmpliciter amp;nbsp;per ß ßt eligenda etiam deflituta uiribus, uerü potentia non ftffulta uel ornata prudentia non eß eli-genda.quis enim eligeret furenti gladium traderel Similiter uirtus eU gibilior uoluptate.

Et duorum fi alterum negamus, vt rcliquü videatur nobis inefte,illud eligibilius quod volumus nobis uideri inefle.vt laborem diligere nos negamus,vt ingeniofi efie videamur.

Locus à diffimulatione conferetis eligibilius oßendit.sint enim duo 41 bond qua nobis infumt, quorum fi alterum diffimulemus uel negemus fl^Ji^^

»obis i»effe,ut altérant ma^isineffe uideatur,^co præditi diannur: id eligibilius cuiusgratia aUerum negantusteo qubd bonum nuüo fr^ fidio fuffultum preefiantius babeatur,quant aiteri copulatunt à quo pendere ez dignitatem accipere crederetur. Proinde labor ent elfemi tuts bonum ingenioßtate colligimus,qubd dijßimulemus Uboriofos nos elßejUt ingenio z^ ßlertia magis poliere uideamur,ßc iuipvix deinö-flratur tuc cpiXoTvovlccQ öciptTiüTtpo^.ßcmulieres curioßtatein (T ftudium ornatus diffitentur,ut pukbriores natura dicantur. fic qui frigere media byeme diffitentur,ut calidioris naturae fe oflentent. ßc qui à nullodoärinamfe accepijße prédicat eruditus,uiuacitatemin-genij effert.

Amplius pro cuius abfentia minus increpadifuntmo lefte ferentes, hoc magis eligendum.

l-ocus ab increpatione minori. Q^ando contingit bomines deßitui Z^ carere aliquibus bonis,pro quorum abfentia contriflantur,conß' derädü efl, an dealtero magis difcruciëtur ob abfntiâjZy'nô uitupe^ rëtur,uel non tantum increpentur quam de trißitia alterius. na Mui dicendum eft eligibilius, pro cuius trißitia minus increpantur,mixro‘ ris enim oportet maioris effe légitima rationem quæ inducat trißitia grauiorem congrua . aam qui toto corpore difrumpuntur ob rei ie-uioris lapfum,digni multis increpationibus cëfentur,uel babenturtâ-quarn dementes: ^ res non fitdigna tanta perturbatione.quare pa» trem diuitqs praßantiorem colligimus, minus enim increpantur qui indecenti gyquot; uebementiore quadam commotione agitantur ob patris interitum, q qui füfpirium emitterent pro pecuniarü ablatione. uaiH quorü iaéiura maior, iüa funt eligibiliora gr digna maiore moleßia: Ziyquot; quorum pretia funt maiora, eligibiliora. nam minori increpatione digni conulncwntur,qui molefle abfentiam ferunt.

tomsdn« ^oci*^ ^ maiori increpatione monflrat quid eligibilius. Q^icunque ioiüncrepa enim magis increpantur ^ rei alicuius abfentia non molefle ferät,res iüa cuius ratione digne redarguütur,eligibilior re altera.na quäto res efl melior,tanto eius moleflior ejfe debet abfentia,quare afperius re~ darguëdi funt qui non doleät magis buius rei abfentia q alq alterius. nam caufarn perditü melius bonü ingerit ne quafinegleHus illius ha~ beatur.ut fdentia fanitate melior boe loco monflratur,qubdquino iM

^ moleße fertmt abfentiam feientia ^ finitatis, fint dignigrauia-^ fibus increpationibus.similiter Zir uirginitas diuitys elig^ilior oflen~ ditur,quod minus uituperetur Lucretia tjudm Midas uel Cra/fus.tjuo loco redarguuatur illi qui magis diuitias in uxoribus ducendis eli^-Te ßlent q pudicitid,amp;qui nö oculis feddigitis uxores ducüt.amp;amici oflenduntur eligibiliores robore, quad inimicitia magis uituperetur qudm infirmitas fit contumeliofa.

Amplius eorum qux funt fub eadem fpccic,qnod ha beepropna virtuté eoquod nonhaber,eIigibilius.VtriP que aucem habencibuSjquod magis habet,eligibilius. nbsp;nbsp;^^

Locus d propria uirtute conßrmat eligibilius.tiam in eifdem fpe- *-°quot;’ ^ -P' de ^ maxime cófentiêtibus natura,id altero dicetur eligibilius, quod pquot;* proprium uirtute habeat fupra alterum eiufdem fpeciei.ut homo qui nadus eft fcientiam amp;nbsp;uirtutes,eligibiUor efl homine ignaro amp;nbsp;rudi nee non uitioß . non minus enim uidentur differre doéii ab indoélis, J' uiuentes d mortuis,qubd qui corporum modo uita fruerentur(qud abemus cum aftnis,fidbus, amp;nbsp;anfiribus cömunem')amp; corporels tan turn oculis filem intuerentur(quem acutius cernumt aquilæ) animis uero,quibus lucem Z:r uita donat philofophia,nihilcernerent:eos nee bominis appeUatione credimus dignos,fed mortuos eße uerius quant uiuos,minim6que interuaUo à lapideis differre fignis.Ver eundem locum firmamus equum altero humceligibiUorem effe,qui propria uirtute fuerit infignitus.maxime enim umuquodq; uirtute amp;nbsp;perfeüio-nealteri non taU pr^ponimusAn fingulis igitur eiufdem fpedei wnü alteri priepollet,quod perfedionem quandam affequdtur.ln generi-bus autem locus non recipietur. tton enim eff leo uelaftnus fictidunt propriam uirtutem præferendus homini non habend proprium uir-tutem, quure neque ad genera tranfferendus erit. si uero contigerit qua eadem funt fpecie utraque habere propriam uirtutem,quod ma gis habebit, erit eligibilius. ut equus clitellarius,ucl fuccuffbr,uelgra darius,ucl curfbr altero erit eligibilior minus tali Zy idoneo.

Amplius fi boe quidem facit bonum illudcui adeft, illud autem non facit:quod facitjeligibilius.quemadmo dum Sc calidius id quod calefacit,quàm id quod non.Si autem vtrunque facit,quod magis facit,aut quod meli* us Sc principalius facit bonum.vefi hoc quidem anima, illud autem corpus,

45 nbsp;nbsp;nbsp;Locus ab ejfeéliuis multiçliciter cöflruit chgibtlius.ßoKd enim qu^‘

ib.***^ d^gt;^ ß(»t bonorü effeüiud,ut uirtutes:quæda w, ut nobilit4s,pulcbri tudo.lüa bond firnt eligibiliord alijsjcjuæ effeûiud honor um,ut uirtus, corporis bonis uoluptatéq; di^ibilior efl, qubd uirtus habentes facidt bonos,non dutem uoluptds,neque corporis bond.infuper ƒ utrunque propofitum fdcidt bonum hdbentem, id quod md^is fdeit bonû, quant dlteru,id eli^ibilius dltero : quemadmodum id dicimus cdlidius dltero, quod cdlorem inducere poteft maiorem, quant reliquum.Tertio fi ai-terum redddt quod melius amp;nbsp;principahus eft,bonü,dlterü uero quod peius eft,bonum conftituit,idquod efl melioris,efl melius:ut uirtus eU-gibilior coUi^itur fimitate,^ uirtus anima rënobiliorë bonâ fdcidt,fi-nias daté corpus ip/à dnimdinferius.Q^lt;£cüqi mdîoris boni fumt efl fe£iiud,ipfd quoq; mdiord: amp;nbsp;fi maiora fût,amp;efiediud maiora.ut fl fàlubre iucüdo fit eligibilius amp;nbsp;maius bonü,cr fimitds uoluptdte ma^ ior amp;nbsp;eligibilior.a caufits rdtio deriudtur.potefl amp;nbsp;ab effeîiis eligibi-lioribus ad fide eligibilioris edufie duci rdtio.Nam fitcut eduf^ princi-pidqj fl hdbët,fic amp;nbsp;effe£lus:amp;ficut effeëius,fic amp;nbsp;edufie amp;nbsp;princi pid,ut in primo rhetorices A.rifl.habetur,duorü principiorü diuerfo-rü quod maioris principe fuerit principtu dut caufa, id maius efit^ côtrd,cü duo fint principid diuerforu,quod a mdiore prindpio efl,iJ‘ id maius efl produ£lum:amp;quoda mdiore caufd,fi2militer.

Amplius auté à cafibus Si vfibus Si adionibus Si ope ribuSjSihæc ab illis.fèquûtur enimfèfeinuicé:vc fi quod îufte eft cligibilius quàmquod forticer, Si iufticia fortitU dîne cligibilior : Si fi iufticia quàm fortitudo eligibilion Si quod iufte q quod forticer.fimiliter autem Si in ahp.

46 Locus à cöiugdtis,cdfibus,ufibus,d{lionibus,operibus,eligibilius oft Aeôiugatis dens.Demonflrdtd efl rdtio coniugatorum fecundo libro ad probation nem fimplicis. CÖfitmilis nunc feruatur hdbitudo a coniugdtis in pro-hierna eligihilioris,nec nö ab ufibus,d£iionibus amp;nbsp;operihus:nam quod in uno oflenditur,in reliquis denominationibus idem indiedtur : utfi quod fortiter fitpulchrius efl de eligibilius quarn quod modefle,amp;fof titudo quoque pulchrior modeflid, amp;fortis modeflo, amp;nbsp;ufus forti-tudmis ufu modeflilt;ie.amp; contra pernegationë udlebitdi/ferendinio-, dus.nam fi unum coniugatorum negetur,amp;reliqud.

Amplius fi aliquo codem noc quidem maius bonum cftjillud aucem minus,magis cligedum maius,aut fi ma

lore maius fucrit alterum.Sed amp;fi duo quxdam vno a-liquo fint eligibiliora,quod lóge eligibilius, co quod mi nus eft eligendum,eligibilius.

tocus ^ comparatione duoru t^ii tertio pendum magis amp;nbsp;minuf ^j fiüa eh^-ibilioris cöclufiuus. Sicut enint maius maiore efl maius,ita amp;nbsp;i-quot;*“ cSt minore maius:ut quadncubitum maiorem bicubito monjiramus,quod fittricubito maiore maior. Sic amp;nbsp;eligibilius alilt;juid altero ojiedemus, ^ubd fit eligibilius eligibiliore: ut uirtus confirmabitur robore eligibi-Hor, qubd ida fit eligibilior fânitate,at (anitas eft robore eligibilionigi tur fi uirtus fuperet fanitatem, amp;nbsp;fanitas robur, notum eft amp;nbsp;uir-tutem robore fu^eriorem efte. nam fi quippiam eft maius maiore, eft amp;nbsp;minore maius. quare dato aliquo eodem, cui afferumtur duo con-ferenda,quorum umum fit maius,alterum minus,quod maius eft mino te,id dicitur maius.fic amp;nbsp;in eligibilibus gy bonis exiftimandumiut ui-ta contemplatiua iudicatur efte£iiua eligibilior,qubd aüiuam fuperet effediua prlt;eftantiorem . similiter quando duo umo aliquo (umtma~ iora, quod maius excefferit, neceffe eft amp;nbsp;maius haberi.fic in bonis, propofitis duobus bonis eligibilioribus quæ conferuntur umi tertio,id ^»od excedet,eligibilius recipietur reliquo.tfam eorum qute continent '^liquid idem,id quod magis continet eft maius, ut heminam amp;nbsp;fifter-tium gr cadus continent, fed quia fiftertium a cado magnitudine filt;~ peratur maiore, colligitur cadus maior. fic uirtus gr fanitas eligibi-liora diuitijs:at quia plus uirtus pneftat quarn fanitas, dicitur eligi-bilior.sint igitur totius loei tres portiuncullt;e.rrima apprehendit duo conferenda, quorum umum gr non alterum eligibilius eft tune medio per quod concluditur effe primum eligibilius tertio . Secumda recipit ld effe melius quod meliore eft melius . Tertia habet utrumque melius to cui fit comparatio,uerùm quod longe melius fuerit, id uult effee-bgibüius,

Amplfus cuius fuperabûdantia eft eligibilior,^ ipfum eligibilius: vt amicitia pccunijs. Nam eligibilior fuper-abundantia amicitiæ,quàm pecuniarum.

tocus à fuperabumdantia eligibilioris corroboratiuus, nam cuius ^^^ extremitas gr fûperabmedantia eligibilior eft alterius exceffu, id eli- perabund^ ^bibus ratiocinandum. ut amicitia peemtijs deducetur eUgtbilior» ob

a quod excelfui dinidtix eji eligibilior extremitate ^ecuwdnim.nai^ qgt;i\iToug'ix efl eU^ibilior quatn lt;piXo)^nptxTÎx^amp;TÔ qn\irxïl6f üvou Tov lt;pi\o')^rifu,xTop i^x'^oy u.xo^ia^,id eft fludiofum effe d-micorum pulchrius eß,quant pecuniarum . per cu'gt;idem locum uißuitl conamur oßendere olfadu pr^ßantiorem: quoniarn tó xupißÜQ ó’ exp, xipiTioTipoii Tov oo'ippxtvi'^tx/.} hoc eß exude uidere eli^ibi-hus qiiam acute olfacere. unie affinia fumt, quorum cupiditates me-liores aut laudubilioresßumtmam fi rerum maior appetitio fit laudi' hilis, amp;nbsp;res talis eß. fimiliter fi cupiditates ^llicitæ aliquorum pro-betur, amp;nbsp;talium magna eß laudis aßimatio.in deßrudionem ßrud-bis contrarium dijßerendi ordinem.

Et idcuius magis eligctquis vtipfèfîbicaufafit,quàm cuius alter,vt amicos pecunijs.

49 I.ocus ah eligibili propter fe probat eligibilius effe altera quad pro h^u^V f^^^ ‘^^^^^^ deßinatur. na quod quis eligit ^pter ßeamp;fui ipßusgrd pur fe, nbsp;nbsp;nbsp;tia,eligibilius eß non tali, ßu propter alterum. ut amici eligibiliores pecumijs conßruuntur hoc loco, qubd propter fe eligantur,e^ non ft cumieetnon enim deligerentur pecumiæ,f tmUum inde emolumentuiü confequi contingeret.sic uita contemplatiua eligibilior quam regimen reipublic(€:fc artes liberales amp;nbsp;uirtutes praßätiores ipßs effediuis-Amplius ex appofitionc. fi eidem appofitutn aliquid» quod totum eligibilius facit. Cauere autem oportet ex* tendcrc ad ea in quibus altero quidem oppofitorum vti' tur commune, vel alio quolibet modo cooperatiuum eft: rcliquo autem non vtitur, nequecooperatiuum cd. vt ferrai falcc cu artefabrili.nameligibiliorferracon' fociata,fimpliciter autem non eft eligibilior.

S o Zocus ab appoßtione duorum eidem fada . (Ruanda aïicubeidem ^^one ei diuerforum ft adpoftio, amp;nbsp;id totum quod affurgit ex appoßtione dem farta. jH^ melius oltero toto efficitur ex alia appoßtione af urgente,ea ap-poßtio quæ totum melius facit,qudm reliqua eß eligibilior:ut ßntdi uitia, quibus duo adiungantur uirtus amp;ßnitas, ß diuitiæ cum uir-tute ßnt eligibiliores, quam diuitia eadem cum fänitate, necejfe eß uirtutem ßnitati prapoUere, quemadmodum enim ß eidem magni-tudini duig adiungerentur magnitudines alia, quarum umius adittn-dione tota magnitude afurgit maior quam alterius, ç;- earn magni-

ttdinem maiorem inteUigitnui ad iu^ilam, cuius appo/itione totum faüû eji maius,quant alteramteodem modo,fi uiuere eident h^ec adiu-gantur bene amp;nbsp;deleHabiliter, amp;nbsp;bene uiuere fit eiigibilius,qu'dm ui~ uere deleiiabiliter : plus eflipfunt bene,quant deleilabiliter. cauen~ dutn efl tarnen ne in adpofitione eident adidgantur qua non flntilent Ad ipfum référant naturani,fld alterum appofttorum fit illi commua ne t^ indifferens uel plurimum conferens,reliquuin autein eident ne^ ?ue communie neque conferens appofitum-t^iam aliter probaretur ro ur praflantius diuitijs,amp; diuitia robore praflantiores: nam diui^ tia liberalitati connexa faciumt totum eligibilius, quam robur adpo~ fitum liberalitati,igitur diuitia robore eligibiliores.A.t robur fortitu-dini coniumélü efficit totum praflatius, q diuitia fortitudini conium-da-igitur 0- robur efl praflantius diuitijs. quare pugnantia dedu-eerëtur, nif inteUigatur qubd appofttorum alterum non fit indiffe--rens uel conferens magis quarn reliquum eidem.idem probaretur de ferra amp;nbsp;de falce,fi utraque adiumgantur arti fahrili. ferra nanque tligibilior oflendetur falce,qubd totü ex arte fabrili amp;nbsp;ferra fitpra^ fiantius quarn totü ex arte fabrili amp;‘falce,quod nihil conférât ad ar~ tem fabrilem, fèd officiât potius, fèrra uero plurimum conferat.Val~ cem infuper monflrabimus praflantiorem firra,quod arti colenda-rum uitium(qua apnztXoup'yiui dicitur)adiumüa totum eligibilius facit quarn ferra.Q^are ut hac portenta fugiamus,dicenMs appofi~ torum eidem unium non debere magis illi conferre quarn reliquum, tij^od qui praceptum noluerit adbortatiuü obferuare,ut errores in~ currat oflenfos oportebit.

Locus ab adpofitione diuerfis faUa.sint duo bona,quorü alterum 5 r minori adponatur alterum maiori bono,fi tarnen per additionem fa- JS^^S Gam minori totum affurgat melius, quarn reliquum totum ex alte- lt;ta diiwrc* rius adiüHione, concludendu efl,id eligibilius effequod totü reddit eli gibibus altero toto. Huius potefl facere manifeflam fidem quantita-tis confideratio. Si nanq; proponantur dult;x magnitudines inaquales, quarum altera alteram fuperat magnitudine,amp; ea qua minor efl per additionem quatitatis maior efficiatur, quarn maior per adpofitione alterius quantitatis, dicendum id effe maius quod minori appofitum

totum mdius ejfidt. ut bicubito amp;nbsp;tricubito Wiequalibus nunondd* iügdtur quddricubitus, mdiori uero bicubitus.in nameris fdeik id i»^ teUigitur.ndm bindrio minori ddiungdtur numerus qudterndrius,amp; temdrio mdiori mtmero urnitds uel binarius, efficietur minor mdior, er mdior numerus minor dffurget. in eli^ibilibus idem contempUri non erit fuprd mentis dcrimonidm.iioc loco eolligimus uirtutem di~ uitijs eligibiliorem, qubd uirtus ddiumdd minori, ut /dnitati, redddt totum eli^ibilius quam diuitia ddiundæ mdiori bono,ut fdlubritdti. Poteft amp;ddiungi is locus, Q^od minori ddpoßtum totum reddit lt;£~ qudle,qui huic loco conueniës erit,amp; qui ex iUo fdcile cócipitur. Ndin quod reddit minus bonum per ddditionem tfqudle dlteri mdioricui ^t accejßio,mdius ^ eligibilius.ln mdbs ZT fugiendis oppoßtum dicitur. neque dliter locus bic intedigendus quam fuperior. hoc dixerim, quid non queccumque bond dlijs ddiunûa aqudlem dignitdtem dfferUt,neque praßdium.

Similiter autem amp;nbsp;ex ablatione. quo enim ablato ab codem quod reftateft minusjillud maius crit quod abU turn reliquum minus facit.

locus i^re. ^ocus d remotione,ß duo ßnt Md squalid ü' edde,dc per remo-motione. tionem duorum db ipßs remdnentid non conßßdnt eddem neqi deque eligibilid, id quod remouetur per cuius remotionem quod relinquitur minus efficitur eligibile qudm perdlterius depoßtionem,dicendHmeß eligibilius dltero quod remouetur. Si dutem duo totd non ßnt aqud-liter eligibilid, uerum umum dltero eß eligibilius, amp;nbsp;d toto eligibilio-re quippidm ßibtrdhdtur per cuius ßbtrdHionem quod relinquitur minus eligibile efficitur qudm reliquum per dlterius ßbmotionem,id quod minus reliquum fdeit eUgibile, efl eligibilius. Eddem efl rdtio fl qua remdnet aqudlidßnt,totd tdmen eli^bilid inaqudliter.ndm quod remouetur db eligibiliore toto,efl eligibilius eo quod remouetur d minus fligibili,cum pdrtes relique æqudles pondntur.Exemplis dbfline-nuis ob rei expoßtumfidem amp;nbsp;mdgnitudinibus amp;nbsp;ceteris conuenii-tem.Tdntum diedmus très modos ejße db ddpoßtione(quibus totidem mottone « tz remotione reßpondent) condufluos melioris. num uel wni,ueldi-appoOtione uerßs. ß umi eidem fldt dppoßtio,quod eligibilius efficit totum, ipflum *^’ eligibilius efl: ß diuerßs, quod minus eligibile ejfidt eligibilius, uel a-qudk dlterius toti,eligibilius dicetur.

Et fi hoc quidem propter fejillud autem propter glo' nam digendum. vtfanicas pulchritudine. terminus autem eius quod eft ad gloria,quod nullo confcio non ftu-deret inefle.

Locus ah eo quod propter fe-Qj^ado de duobus inquiriturutrü fît [^ s beo torum eligibilius, ß alterum monßretur propter ß bonum, reliquum quoS^’pt« uerb ad gloriam ßt expetendunt-.colligendum id eligibilius quod pro- *'• pter ß,altero.qua ratione oßenditur ßnitaspulchritudine cligibilior, quod fanitas propter ß, pulchritudo propter gloria gy^ iUecebras mû di.tiam pulchritudo uana uidetur,niß manife/la fieret populo,amp; cx-pofita effiet omnium oculis:quod conqciêdum eft ex definitione amp;nbsp;ra ■ tione eius quod ad gloriam dicitur. aam definitur id quod ad gloria, quod non eligeretur nullo cognoß:ente,uelß lateret.eodem loco mon-firatur qubd bene accipere uideatur eligibilius quam bene facere.be-neaccipere enim ß lateat eligetur,benefacere autem latens non uide-tur eligi- quare quod ad ueriatem,eligibilius efl eo quod adglorid:ut philofigt;phia ßphißiee praflantior eft.

Et fi hoc propter Cc èc propter gloriam eligendumjiP lud autem propter alterum tantum.

Locus ab eo quod propter ß amp;gloriam. si duo dijfoluêda ueniat 54 penes eligibilius, quorum alteri cöueniat ut ßt eligibile amp;nbsp;propter fie qiîSæpter amp;nbsp;propterglorid,alteri uero uel propter gloriam tantü,uel propter fe,illud eft eligibilius,hoc auténon.tiam ut totü altera parte eft prlt;e-ftantius,ßc quod duo eligibilia apprehendit eligibilius eft wto uel alte ro tantu. hoc loco monftratur is qui uere feiens amp;nbsp;manifeftus eft om tribus e[fe eligibilior fciente incognito uel apparente.^ qui iuftus ue-fe amp;nbsp;manifefte,eligibilior po qui uere tantum uel apparenter tatum.

Et vtruuis magis propter fe honorandum,hoc amp;nbsp;me Eus Sc eligibilius. honorabilius vtique fuerit fecundum Ec,quod cum nihil aliud debeat effe,propter fè eligimus magis.

Locus d magis honorando propter ß. Si qutedäproponantur quo ? 5 rum alterum altero honorabilius, id quod honorabilius,eft eligibilius: noTä/o pr« ut contemplatio aüione monftratur eligibilior, quod honorabiUor:amp; p“*^ *'• feUcitas uirtute.

Amplius diuidendumquoties quod eligendum eft di citur^Sc quorum gratia;vt vtilis vel honefti vel ddefta-p.iij.

bilis. Nam good ad omnia vel ad plu ra eft veile,digamp;i* lius fuericeoquod non fimiliter. Si autem cadem veriP que infunc, vcri magis infint confiderandum: vc vtrutn deleftabile,an honeftius,an ucilius.

tocusdb eligibiUs diuißone.t^Ain per eligibilis diuift one narijs foT-mis dimerere continget, quibus eligibilius in cöclufionem demittenuH^ Diuidnntur eligibilia, in honeftum utile ^iucumduin. Cui igitur omnia heee inerunt,e{l eligibilius altéra cui duo uel nnum eäueniet: uel ft cui duo infunt, alteri umumàllud eligibilius quant hoc-O^ibus autem eadem infant, confiderandum utri magis:quia iUud eft eligibilius, cui magis,fiue omnia, fine aliqua utrifque infint:gy quod ad plura utib-us eft, ut quod ad uiuendum amp;bene uiuendum amp;nbsp;uoluptatem ^y ad agendum pulchra confert. quare diuitite amp;nbsp;fanitas maxima bona ut-denture lfe.namhlt;iec omnia habent.

Rurfùm quod melioris caufa,eligibilius: vt quod vû' tutis caufa,quàm quod voluptatis.

57 Locus a meliore fine.Q^od propter melius deligitur, melius eft es ti^Kn'ff ^uod propter minus: qua ratione moftratur operatio ftudiofa meliaf ludo, qubd iUa propter uirtutem,hic ad uoluptatem.fimiliter ftudium literarum nauigatione uel agricultura,qubd h^c ad bona corporis in-tenduntur,illa uero ad anima bonum ^ fdentiam.

Similiter autem amp;nbsp;in fugiédis.Nam magis eft fugien' dum quod magis impedit virtutcs;vt ægritudo turpitU' dinc. Nam amp;nbsp;voluptatis,amp; cius quod eft ftudiofum clTc prohibentior eft ægritudo»

loan i^i ^^^'^ ^ uirtutum impedimentis deterioris oftenfiuus. Sicut enim tuts impe. dicebatur illud effe eligibilius quod magis bonum fadebat ^ inuabat: diment,. ^-^ détenus colligetur altera , quad magis impedit uirtutem uel cor-rumpit. quare morbus turpitudine magis fugiendus eft, qubd plura bena impediat quam deformitas. impedit enim morbus cir uoltt' ptatem g^adimit, fimuldiftrahit à uirtutum officia, cuius enim ac-quifitio eft eligibilior, gy dufdem priuatio deterior. Vnde ex quouH loco quo uaium eligibilius monftratur duorum eligibilium, non diffimi li loco gy deterius colligetur fito modo inter détériora, quod in qui-bufdam docuimus, fed rcliqua cum ah breuitatem turn fadlitatem data opera reliquimus.

Amplius ex fimilicudinc móftran' poteft fugiendum amp;nbsp;eligendum quod propofitum eft.Nam minus cligcn-dum huiufmodi quod fimilitcr amp;nbsp;cligcrec aliquis Sc fu* geretjaltero quod cligcndum eft tantum.ad feinuicé igt-turcomparationcs quemadmodumdidum eft faciendu.

Locus ex aqualitate boni amp;nbsp;mail reprobat magis eli^endum ej^e S9 quidpiam.c^od eniin partim fugiendum efl partim eligendum,id mi- mmtuSe nus eli^endum efl,quant fllum eligendum.igitur quidpiam fit quod ta J®“‘® ®quot; turn eligeret aliquis, aliud fit quod anceps amp;nbsp;uarium exiflat: id ma~ ’ gis deligendü efl quod bonum dicitur quarn quod anceps:ut melius amp;nbsp;eligibilius efl bonum philofophari, quarn adminiflrare rempublicamz quod alterum fit fipofitum ab incommodorum iniurijs, alterum uero niultis fortunlt;ie periculis expofitum. hanc partem confirmarumt exi-tus cyri, cambyfis, Alexandri, z^ aliorum quamplurium infelices. todem modo agricultura eligibilior nauigatione, quod minus fortune calamitatibus Jubijciatur. Lt hcec de locis, quibus poterit quiuis par-uo admodum labore fludiofus ad problema eligibilioris abumde difie-rere.uam de eo facia fimper honoriflea efl mentio:uerum qui confie-quetur rationes in problema quo eligibilius quidpiam oflenditur, non remorabitur plurimum ad dijferendum in omne problema compara-tiuum: id tarnen non fintiet aliquis, nifi qui prius periculum fecerit, neque fiiam operam inquifitioni denegauerit.

lidem autem loei Sc vtiles ad demonftrandum quod-uis eligendum Sc fugiendum . Nam auferre folum earn oportet,quæ ad alterum eft,pra:eminentiam.Si enim ho norabilius eft eligibilius, Sc honorabile eligendum : Sc fi vtilius eft eligibiliuSjSc vtile eligendum. Similiter autem Sc in ali/s quæcunque huiufmodi habentcomparationë. In aliquibus autem ftatim fècundum earn quæ ad alte-rum eft com pa ratio né, Sc quod eligendum vtrunque vel alterum dicimus.vt quando hoc quidem natura bonum, illud autem non natura bonum dicimus.Nam quod na tura bonum,manifeftum quoniam eligendum eft.

superefl doceamus locorum traditionem, quibus coUu£landum fit ^'^J^’ in problema eligibiUoris,conferre etiam adproblema eligibilis ^ po- «oparatiuc, p-üq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofitwo,

fitiui: ut tnaior inteUigdtur locorum fuperiorum magnitudo amp;nbsp;di^ni tds. valei enim funt illi ad demonUrdndü poßtiuum,fiue eligendunt fiue fu^iendum flatuatur, ob id quad poßtiuum a comparatiuo con-tineatur,tanquä imminutü ab excedente. at quentadmodum in ^ome tria deferibitur qgt; datis quibußunqi duabus magnitudinibus in^equa-libusiminori eequamus maiorem per exceßus diuifonein:Sic amp;nbsp;in eti gibilibus, quorum alia eli^ibiliora alijs, nandfeemur aqualitatem eli-gibiliü, ft ab ebgibilioribus demamus pr^eminentia amp;nbsp;dignitatisgrd dus.nihilenim eligibilius aliud eflquam magis eligibile.quare per /ûb traÜionem ipßus mags,relinquetur ßlum eligibile: quod alteri poß-tiuo erit idem.vacili igitur negotio qui concludere potefl ep honorahili us eß eligibilius,amp;honorabile eße eligibile cöcludet:amp;ß quod utilius eligibilius,amp; utile eligibile facile cömonßrat.nam per flam ablations ipßus magis gg exceßus a cöparatiuis poßtiua eöfequitur. in fugibi libus non alia traditione fugibile ex comparatiuis deducetur, etß loci pr^edpue ßnt traditi de eligibiliore,ex eo tarnen quia eadem difd-plina efl contrariorum, dignoßitur apertum per fubßradionem ßu-pereminentiee unius ad alterum. ut ß inhonorabilius fugibilius, gr in honorabile fugibile:gr ß inutilius fugibilius,gr inutile fugiendum.to cus hic d comparatiuis ad poßtiua demittitur. similiter autem gri^ alijs qu^eewnque talemhabent comparationem facile fuerit oßende-re ex comparatiuis eligibilioribus poßtiua gr eligibilia. Karn eorum quee comparantur ßewndum eligibile,manifeße amp;“ prompte qutedam ipfum eligibile indicant,interdum utrunque horum in comparationent uooitum, interdum alterum: ut quando melius natura eligibilius dici-mus,(ane utrunque poßtiue didum infertur, qubd bonum natura eß eligibile, uel alteru,qubd natura bond eß eligibilius.nepe in talibus gr ßmilibus cÓijcitur manifeßa gr fadlis poßtiui conclußo.Q^adä uero nößatim ex cöparatione poßtiuu deijdunt. Sed uidentur deftderare rationes alias.nam fortaffe ad oßendendü utile eligibile, uel deledabi le eligibile,uel intriße uel diuturnü deledabile,nonßttis fuerit dißere-red cöparatiuis,^) utilius ßt eligibilius,ueldeleöhtbiliusßt eligibilius, ueldiuturnius fit eligibilius. in quibus tnmë fit comparatio ßeumdum bo)Uim,illa manifeße eligibilia credumtur. Vel dixit quaeuque habent talem comparationem,qubd qutedam fint quæ compardtur, nö tarnen ßmpliciter dicuntur-.ut quæ relatione inter ß habent.huiufmodi fumt maius,grauius,leuius,gr talia,in quibus non oportet ex cöparatiuo po ßtiuum cöcludere.nö enim ßquitur,hoc maius eß,igitur magnd. nam

^Mum milij malus tâtera, non tarnen magnum, similiter mans did-tur minor altera monte maiore, non tarnen paruus. quare in talibus qua improprie comparationem /ûfcipiumt,non haurietur uis firma i comparatiuo ad pofitiuum.

Sumcndi autem funt quam maxime vniucrfales loci de ipfo magis Sc maiore. nam fie fumpti ad plura vtiles erunt fieri autem poteft,vt eorum qui difti funtquofdä vniuerfalcs magis quis faciar,parum tranfmutans appeP lationem.vt quod natura tale,eo quod non natura tale magis tale.

Ueueniendum ntMe efl ad fleumdum huius inflitutionis membrum, primusloc» quam tribus pramifinuts a/flurnre-Nam primo redditi fumt particu- Tnämra ta lares innumeri loeiad particulare flu determinatum problema,quod “' de eligibiliore dicebatur : cum focilius conflquanutr qua fingulariter çr determinate tradumtur,qudm qua multipliàter, amp;confufleffe-rwntur.clarior enim nobis efl locus quo dicitur quod natura bonü efl y tligibilius quam non nat-ura bonum, eo quo dicitur quod natura tale gt;nbsp;efl magis tale non natura tali.t^am quanto quid ednutnius amp;nbsp;umiuer-Ialius,eb nobis ignotius. quare fi et notioribus nobis tradenda fuit di~ fciplina,amp; a particularibus locisßu determinatis in problemata ma gis certa g^r prafcripta ßfeipienda fuit,amp; loei particulares umiuer-filibus praponendi : quorum dudu amp;nbsp;cognitione natura flecretiora cofcenaeremus. Non putabit itaqi fludioflus prater rationé nüc tradi de umiuerflalibus locis in umiuerflalia problemata,id efl,indeterminate enumtiata , quod umiuerflales lod maxime in problemata a compara-tione diüa ßmpti ad plura conferumt problemata : ftnMl iuuabitad firmiorem memoria comprehenfionem, ft tot loei in pandores refe-rantur,amp; tanquam in ßmmam colligantur. No« enim in^nq uires tranfleendit hac ad uniuerfalem modum reuoeatio. quod ex eo ma-nifeflum erit,quoniam particularium traditilocifiüt umiuerflales per fllam appellationum tranflnuttationé.ut hie locus particularis amp;nbsp;de-terminatustO^od natura bonü,id eligibilius eo quod nö natura eflbo num,qui affertur in problema eli^bilioris,tran(feretur ad umiuerfla-lem locum pernuttata numcupatione boni in nomen commune amp;nbsp;umiuer flaletg^' flic producetur,ciuod natura tale,magis efl tale eo quod nö natura efl tale.Neq; hic locus accommodabitur tantum problemati eli-gibilioris,fld qualitatis,^^ quantitatis,g}quot; aliorü: ut albius quid oflen-

detur itltero,eo quid natura fît tale,altera no tali exiflete natura, O' calidius, amp;uirilius,amp;Ianius,amp; formoftus, fludioßus,fenßbilius,amp; ita in cceteris, oftendetnus per hue locum umiuerptlem fa£ium aliquid ^‘‘S^^ ^(f^ ^^^gt;ff^^ tantum altero,quod iUud ßt natura huiupnodi,non autem reliquum.

Ec fi hoc quidem facit,illud aute non facit quod ha* bet tale,cuicunquc infitemagis tale quod interdum facie talcquam quod non facit:fi autem vtrunque facit^quod magis facit tale.

i tocus à caußt efficiente nume in uotiuerfalem traducitur ad maio-tiSet^^* ^™ ^°P^^ ^llflt;^^c^lt;ii iff problemata faikt denominatione umiuer^ fall, nam quanto ipßm tale uniuerfalius eligibilioris nomine,amp; pro-hlemata queehinc enafeiitur per niutationem nominis eligibiUoris uel boni in nomen tabs erut umiuerfaliora fuperioribus.Coflituebatur cat-tern locus retro d caußt efficiente qui hic erat,Si hoc quidem facit bo-num cui adefijiUud autem non facit:quod facit,eligibilius.quern bcebit in uniuerfaliorem tranfferre nuttatione boni 0quot; eligibilioris in nomen talis,ut ßc enumtietur,si hoc quidem facit tale cui ineft,illud aute non facit quod habet:ma^s eft tale quod facit tale, quam quod non facit: uel quod aliquado facit,eo quod non facit, ixempld habes pro foribus de albo,de calido,de ftudioß,amp;ßmilibus.nam ß quoddam faciat ma ^s tale,erit ma^is tale. Nö diffimib forma particularis ille modus qui talis erat,Si autem utruque facit, quad magis facit,in umiuerfalioreW attoUetur per nuttationem exiguam nominum, atq; dreuferatur hoc Herborum dmbitu,Si autem utrunq; facit,quod magis facit tale:in quo admodum paruarn nominum reponimus nuttationem, ea tarnen unn adfert ampliffimam.exemplis parcimus,quia tonforibus peruia funt.

Amplius ü codé aliquo,hoc quidem magis,illud auté minus tale .Et fi hoctali magis tak, ilIud vero non tali tak:manifeftum quoniam primum magis tak.

3 I.0CUS hic d comparatiuo in problema comparatiui monftratur in-“cntione fadlis ex loco illo fuperiore d comparatiuo in problema eli-^bilioris,qui tali contextu dreuferebatur, Amplius ß aliquo code hoc quidem maius bonum eft,illud autem minustmagis eb^ndum maius. Autß maiore maius fuerit alterum. qui dtra diligëtiam in hunc umi-uerßiliorem proferetur, Amplius ß eodem aliquo hoc quidem magis,illud autem minus tak.Uß hoc tali magis tale, illud uero non tali tale.

i» quitus a^ofcis nulLim effe diflindionern nominum, prêter earn quæ fit eliÿbiüs amp;nbsp;boni,in tabs nomen • quo loco monfiramus aliquid dodtus, maius, .numerofius, uelocius, tardius j albius , melius , ai^ lidius,grauius,Qr huiufmodi infinita.

Amplius cx additionc,5 cidcm additum aliquid tœ turn magis tale facit-Aut fi ci quod minus eft tale,addi' turn totum magis tale facit.

l.ocus ab adiumdione conflituitur umiuerfalior fit priori parua 4 niumtione uocum : ut tarnen facilius innoteficat fitbijcienuts fidelster Lonetal'. farticularem locum, qui talibus confiuebatur uoculis, Amplius ex ad-fofitione,fi eidem adpofitü aliquid quod totum eli^biüus facit. Rur-fim fi minori adpofitum aliquid quod totum maius facit, inter utrû~ que locum nullum diferimen comperitur, praeter inuerfionem eligibi-is in tale.ob mutationem tarnen idam incredibilem fortitur naturam, amp;nbsp;qua per omnia dijfundi pofitt comparabilia,tuo arbitrio exempla inf linden da relinquimus,ut aninmm expleas.

Similiter autem cxablationc. Nam quo ablato rcli-quum minus tale,ipfum magis talc.

Loeus ex ablatione in umiuerfaUorem tradufius ad differendum S in problema a comparatione.nam prius particularis quidem ex abla~ biutone.** Hone hoc modulo pronuntiabatur, similiter autem amp;nbsp;ex ablatione. quo enmi ablato ab eodem quod reftat minus eft:iltud maius eft,quod ablatum reliquum minus facit, in quibus dili^entijftme obftruatur,ut nulla fiat differentia amp;nbsp;nosninum nuiatio prater illü diuerfium pro^ nuntiandi modum inter eli^ibile 0“ tale.

Et quæ contralijs impermixtiora funt,magis talia:vt albius quidem nigro impermixtius.

J.ocus d contrariorum impermixtione umiuerfalior fadus eo qui Lo«» âts dicebatur preffiori forma,ïiam amp;nbsp;quod malis incommixtius,eU^ibi- ^*^i,'^'7* bus dicebatur.fimiliter eadem cü uoluptate, q fine uoluptate: ZT eade cum indolentia,q cum triftitia, in hume modü fpatiofiorétranffertur, quo liceat differere in uaria problematügenera a comparatione. qua enim contrarias permifcentur minus talia funt, amp;nbsp;magis d propria natura defeifeût. quare albius id eft quod minus nigredini permifee-tur:^ cahdius quod minus frigoris,gx fiedus quod minus humoris toncipit.

ANTO» DEMOCH» HTPOMNEMA fufcipit propnam propofiti racioncm;vtfi albi dl ratio» color dilgrcgatiuusvifuszalbioris eft,color magis difgrc gatiuus vifus.

7 nbsp;nbsp;nbsp;t ocui d deßnitione uniuerfdlis, cuius nullus fuit ^articularis fd^ finiSwel'” ^‘^^ ’” ^^ffffdioris thema.nulla enim illius faéht eß memoria in lacis particularibus, fartaße uel ob id quod multiplicis non ßt definitio:dt eligibile multiplex. Si tarnen libuerit de fumer e ßmplex in proUema eli~ gibilioris fimplicis,licebit per deßnitionem in ip/üm differere.cui enmi magis accidet ratio eligibilis, id eligibilius fuerit. C^are ut in aeteris comparationibus,ßc babebitur in ifla ratio umiuerfalis ad omne pro-blema cöparationis. Nam monfiratur per bumc locum albius quippid, quad illi ratio albi magis congruat hacjcoloratü difgregatiuum ui fus-quodenim magis colorato difgregatiuo ui/üs intingitur,id albius ef-(^ dociior,fortior,cdlidior, deterior,maior,d dißinitioneßngulorum quifpiä monflratur. ex dialis per induclionë coUigere licet particuld-res locos ßeri umiuerfaliores pari trafmutado appellations nominii: neqi opportuit ut omnes loei particulares educerëtur,qui mößrentur reducendiad uniuerfales. nam ßtis fuit adßdem propoßtse propoß-tionis manifeße oßendere,id in niultis obferuari,quibus in aetgrisco-ßmile iudicium relinquitur.neque circaparticularium redudionead uniuerfales inßßinuts dnxie,neque aggerauimus exemplorum magna congeriem naußabundam, quad bis noluimus pnebere faßidium clt;e-tera aße£lantibus.hacienus de reduHione particularium locorum ad uniuerfaUores.

Si autem particulariter,Sc non vniuerfaliter problc-naaponatur,primum quidemdidi vniuerfaliter eóftru' diui vel deftrudiui loci omnes vtiles. V niuerfaliter enim interimentes vel conftruentes,8cparticularitermonftra' naus.nam fi omni ineftjSt alicui: St fi nulli ineft, nec ali' cui.Maxime aute opportun! St communes loci,qui funt ex oppofitis,StconiugatisjStcafibus.Nam fimiliter pro' habile eft exiftimare , ft omnis voluptas eft bonum, St triftitiam omnem elle malum : St ft aliqua voluptas bo* num,St triftitiam aliqua efTe malum. Item ft aliquis fen-fus non eft poteftas,nec inftnfibilitas quidam eft impo-tentia.Et ft quodda opinatu difciplinatum, opinio quidam dilciplina.Rurfum ft aliquod iniuftoru bonû,St iu-

ftoru aliquod malum: amp;nbsp;fi aliquod eoru quæ iniuftema-lum, amp;aliquod eorum quæ iufte bonum. amp;nbsp;fi quoddam deleftabile fugiendum, Sc dclcdatio quidam fugienda. ftcundum hare autem Sc fi aliquod delcftabile veile,dele-ftatio quædam vtilis.

Attiginius locorum numerum hoe libella,quibus in problema à CÖ- Primus loc* ■* fAratwne cogrediendum effet, ftue ale diaretur determinätü amp;nbsp;i- painci'æe pfius elmbilii, fiue ua?um amp;nbsp;commune tnultis:ad poflremamJmus »boppofith - amp;coiugatis partem nunc conuemtproperemus:quce modu amp;nbsp;u/um dabit dijjere-di in problema particulare.t^eque ampliorê fecerimus de problema-ted coparatione diüis traditionem.Nihil enim pr^termi[furn efl quoi facere uideretur dd mdiorem iUius gratiam, cuius amp;nbsp;umiuerples ^ particulares loei fint cößituti. Sed ß particulariter confituatur pro-blemd,non habe mus certsm k^m in ipßm dilferendi.Tdntü enim ex-pediebätur lociin problemd dccidentis,fiue ßmplicis,ßue compardti, uniuerßle.nam de iUo in ßeundo, de hoc in hoc tertio dicitur.y num eß tetmen quod non ignoramus fuijfe diHum in principioßcudi, locos diHos non filum conferre ad problemata umiuerfdlia,ßd amp;nbsp;particu-laria.Nam conßru£iio tuniuerfalis problematis affirmati eß (^particular is.Similiter deflrudio wniuerfalis ne^tiui, t;^ particularis eiuf-dem ordinis.quart ad utraque genera problematum umiuerfalia,ßue affirmatiua ßue negatiud,fiuntcommunia:amp;omnis qui umiuerfaliter affirmat,amp;^particulariter'. zir qui negat umiuerfaliter,amp;particula-riter. ut ß omnis uoluptas eß bonum, (^ cliqua uoluptas: it ß rutila uolupms eß bonum,amp;aliqua non eß.Caterum non omnibus parti-cularibus problematibus licet afferre umiuerfales propoßtiones pro-bandis, quad quidam particularia in parte uera ßnt, in parte falß. quare wniuerfalia non ualerent ad particularia illis cöprehenßt mon-ßranda. quis enim uelitad oßendendum aliqui hominë logicum,affu-mere hane iuniuerfalem,omnis homo eß logcus: ßmiliter ad colligendum qubd aliquis homo non ßt logicus,qubd nuüusletenim umiuerfa-les iüæ manifeße falfe dignofcantur, itaque in maiorem decumberet difficultatem,qui tslibus in fidem uteretur qult;e deßderarent plus ne-gotij quamferat poßtio affumpta particularis. Na difficilius erit o-ßendere omnem hominem logicum,qudm aiiquem.yt igitur nö incur-rat hlt;ec incömoda différons, dabuntur (^ loci,quibus non minus apte différât in partikulare problema,qudm in tcniuerfale.Maxime oppor ttmi amp;nbsp;communes ad utrumque problematumgenus loei fwit,qui ex

oppofitu ^ coniugdtis amp;nbsp;mfibus appeUantur.'Non enim taUbui lo~ cis minus in particulare froblema infur^re licet,quam in u/niuerfa^ le:quod facile exemplis indicare conuenit,ß prius per membra didu-ntiot''“'^^‘ xeriHMs appoßtionem quadruplicem.rrimum membrum contrariori nomen accepit, à quibus non aliter particulare nonftratur quant umi-, uerfale:utqui colligit omnem trißitiam effe malum,qubd omnis uolu' ptas eß bonum, argumentum a contrarijs depromit. sic qui aliquant trißitiam malum eodem loco, quod aliqua uoluptas efl bonum, con-ßruit. ttö enim plus habet uirium in problema umiuerfale ratio iUa à fcprïï^ ^^^^‘^^^^s^'^^f^ in particulare. Secimdum membru oppoßtionis de^ nominatur ab habitihus amp;nbsp;priuationibus, a quibus trabitur cequalis uirtus ad problema particulare ei qua ad umiuerfale efl.aam qua ra tione oflendimus nullam infenßbilitntem impotentiam effe,qubd nul-’ lusßnßs ßtpotentia, i^ conßmili aliquam inßnßbilitatem non eße fmpotentiam,qubd aliquis ßnßs non ßt potentia. nam utraque ab ha bitibus amp;nbsp;priuantibus hauritur. it ßcut per inobedientiam umius ho minis peccatores multi conflituti punt,ia per unius obedientiam iu-A reUfij. fli conflituentur nMlti.Tertium membrü relatiue oppoßta intercepit, à quibus in utrimque ^nus problematum idem telum ad congredien dum capiet coüumtor. nam ß omnem opinionem difciplinam com-probauerit, qubdomne opinatum ßt difciplinatum:amp;aliqua opinio-d œntrâ^diquot;. ^^^ dißäplinam colliget, ^ aliquod opinatü ßt difciplinatum.nuUum aioneafFer d contradiUorie oppoßtis traditum efl membrum,neque exemplum: ‘“''' quoniam talibus non liceat congredi in utrumq; genus problematum.

neqi enim affirmations particularü negatione particulari,neq; côtrà deßruemus.neqi uniuerfall per umiuerßtlem oppoßtam coßruenuts. Ziceret tarne dißerere modo,qui dicebatur ecöuerfb,ßc:omnis homo eß animal,igitur non animalefl non homo: ziT aliquis homo efl animal, AcSlugatii igitur aliquid non animaleflnon homo .Kurfumin coniugatis ç^ ca-ßbus fiet illud idem manifeflum.nam ß omne iniuflum efl bonum,^^ omne iuflum efl malum;amp;ß omne iniufle faUtl efl bene,çr iuflefa^i male.hac a cSiugatis cotrarijs ad umiuerfale problema.Sic ab eifdem adparticulare problema,ß aliquod iniußüefl bonü,amp;aliquod iuflum efl malum'.Cr ß aliquid iniufle fadü bene,amp; abquid iuflefadü male: gy ß omne deledabile fugiendum,amp;omnis dele^tio fugienda: amp;nbsp;fl dele labile quoddafugiendum,amp;quada deledatio fugienda: gy-fl aliquod delechbile utile,^ quada deleóhtio utilis monßratur.in quibus omnibus non aliter dißeritur in particulare q umwerf^ problema.

Et in corrupt!Lil's auté amp;nbsp;generationibus amp;nbsp;corruptio* nibus fimiliter.Namfialiquod corruptiuu deleftadonis Vel difciplinæ bonum cft, eric quxdam dcledacio vel di-fciplina malorum.Similiter auté fit fi corruptio quxdam difciplinæ bonorû vel generatio malorum, eritquædam difciplina malorums vtfi obliuifci quæ quis turpiaegit bonorum eft,vcl reminifcimalorumjcrit fcire quæ quis turpia egit malorum. fimiliter autem Sc in alijs. in omnibus enim fimiliter probabile.

^ru/Mt opportuni amp;nbsp;cÓmunes problematibus u^luerfalibus amp;nbsp;par t. ficularibus,loci ä corruptiuis generationibus amp;nbsp;corruptionibus. nam gj^* ^'*“ qua ratione problema hoc umiuerfale monfiratur, omnis uoluptas eß tnalü,^ omne uoluptatis corruptiuü fît bonifie amp;iftud particulare, aliqua uolupas malum, ^ aliquod corruptiuum uoluptatis efl bonum conflruitur.Q^orii enim corruptiua funtbona,iUaquacorrupuntur funt mala.Similiter d generationibus trahetur cömunis ad utrüq; ra-tio.nam quorü generationes fumt bonie,iUa fumt bona.quare ^ omnis fciétia fit bonü,d ^nerationibus m5flrabitur,quonia omne produüi-uü fdëtiæ eft bonü-fitmliter amp;nbsp;aliqua feientiä bond,^ aliquod produ-Üiuum fcientia* fiifbonü firmabimus:amp;aliquam generationë feientiec bond d corrupa^ibus probanuts.nam ft omnis corruptio feientiæ ft mald,(^ omnis fciétia eft bona:f militer f quadam corruptio fientide ft mala,amp;cliqua feientia bona. Vorrb ft diattur quod omnis corruptio difciplina eft bond, uel omnis generatio difciplina eft mala : amp;nbsp;quonid omnis difciplina ejfet mala colligetur.f militer in particulari-bus,ft quadam corruptio difciplina ft bona,uel quadd generatio difciplina mala: amp;nbsp;quadd difciplina habetur mala.ut f omnia obliuifci turpiter faila ft bonum,amp; reminifei malum; amp;nbsp;fcire omnia turpi-ter faikt malum erit. sic in particulari, ft obliuifci qua quis turpia tgit bonum ft, amp;nbsp;reminifei malum: amp;nbsp;fcire qua aliquis turpia pa-trauit malum erit.similiter autem amp;nbsp;in alijs ^nerationibus, corru-ptionibus,ufbus, fumptionibus, effeHiuis, corrupties, nam quiequid. probabile in uniuerfale problema defimitur,amp; in particulare nö minus probabile fntietur.

Amplius ex eo quod cft magis,8c minus, Sc fimiliter. Si enim magisquidem eorum quæ funt ex alio generc aliquid tak; itlorum autem nihil eftmcquequoddiélum

cft,erit tale. Vt fi magis quidem difciplina quxdam bo* num quam voluptas, nulla autem difciplina bonu:nec voluptas bonum eric. Et ex eo quod eft fimiliter quidé, 8c minus, codem modo. nam eric amp;nbsp;intcriraere amp;nbsp;con-ftruere. Veruntamen ex co quod eft fimiliter, vtraque: ex minus autem,conftruerc (cgt;lum,deftruere auté non. fienim fimiliter poteftas quædâ bonum 8lt; difciplina,eft autem quædam poteftas bonum: amp;nbsp;difciplina. fi autem nulla poteftas bonum , nee difciplina. fi autem minus quædam poteftas bonum quim difciplina, eft autéquæ* dam poteftas bonum:amp;difciplina.Atverofi nulla pote-ftas bonum, non necefTe eft amp;nbsp;difciplinam nullam efle bonum. manifeftum igitur quoniam conftrucre fblum, ex eo quod minus,eft.Non folum autem ex alio genere eft deftrucre,verum amp;nbsp;ex eodemdum fumit quis quod maxime tale eft.Vt fi pofitum eft,difciplina quædam bo num,oftédatur autem quoniam prudentia non bonum: nee alia vlla erit,quia nee quæ maxime videtur.

5 m/uper conferunt loei mdioris, amp;nbsp;minoris, amp;nbsp;pdris, particahi-^arSone° ^^^‘*^ probkmdtibHs probandis non minus quant i!(»Ïiierptlibi(s. qui tanten babeantur amp;nbsp;quotuplices, didum amplius in ßcundo:amp;quo-niant ßli d maiore deflrudiuhd minore cößrudiui,d pari ^ conjim diui amp;nbsp;deflrudiui.ut qui uelit codiere aliqua uoluptatënon eße bo~ num, ratiocinabitur à maiore dedudo argumento, qubd quædant difciplina ft magis bonum quam uoluptas: atqui nulla difciplina eßbo rjtto?*°f' ttum,igiturneq;aliqua uolupas.tiam fiquidmagis tale uidetur eoruin qult;ie fumt ex alio genere,amp;nibilillorü ft tale:neq; quod proponitur amp;nbsp;dicitur,erit tale.ut uoluptas amp;nbsp;difciplina qu^e funtgenere diuerfa in itno comparantur bono,qubd f ea qua in genere difciplina fint o-mnia magis bona quant uoluptates,amp;remouedtur à bono iUatamp;uo-luptaamp;s.üeque flum in diuerfsgenere à comparatione ualebit ratio ad particulare problema,fd etiam in eodem generetdum in argumé-to afferatur determinatio iüa, qubd in tali maxime tale uidetur eße. ut pof turn ft problema particulare,quadam difciplina ef bonunt fU uirtus, f oflendatur quoniam prudentia, qua maxime uidetur bona, non ef bonum in taligenere,neqi feientiam bon» eße, uel difciplinam

eonduditur.îiomine difdplina flt;epe utimur pro habitu bono uel uir-tute; di autë prudentia non fît fciëtid proprie uel difdpïina,neep maxime difciplina dicetur,nip pofitio conflituatur Socratis amp;nbsp;argumé-tatio refpondens in iUum fiat.Q^are notüefl,qubd quicunep in codent genere, id quod maxime tale dicitur,non effe tale oflendet,idem ar-gumentabitur ad deflruÜionem problematis. ut quandam uirtutem »on effe fdentia ojlenditur, ^ maxime uirtus prudentia non efl fden tiameque igitur liberalitas erit fdentia,neq; alia particular is.y t conuenit uti à maiore ad problemata particularia differendo, fic à pari * pwiioc» amp;nbsp;à minore iuuabit amp;nbsp;c5flruendo amp;nbsp;deftruendo argumëtari in ea-dem particularia. Kam à pari utroque modo amp;nbsp;conflrudiuo er de-firndiuo difputatur, quod exemplisfiet exploratum.Primo a paribus eößruitur particulare problema,quo didtur,quiedam difciplina efl bo »um. nam firmliter fe habere ponuntur potentia er difciplina ad bo-»umiatqui quadam potentia efl bonum,igitur er quadam difciplina. ^eflruetur ab eedem loco,ftc:nulla potentia efl bonüjUel aliqua,igitur »eque aliqua difciplina efl bonum. A. minore flum conflrudiuum ar- A minor« gumentum defumitur. ut fi minus bonum ftt potentia quam difcipli-»a, ac queedam potentia fît bonum,iptur er quidam difdplina.uiino ds deflrudio non infert maioris euerfïonemiquemadmodum c5flru-ilio maioris conflrmationë minoris affert. quare à maiore deflrudi-»us,a minore cöflrudiuus tantii, a paribus comunis problemati par-ticulari efl locus. omittimus ab elfde lods differendi ufum in umiuer-fllia problematniquonia crambe,ut dicitur,pluries repetita mors efl.

amp; omni inclTc vel nó ineflè;vt fi hominis anima immor* tab's,amp;alias:fi autem hxc nonjnec alias.fi igitur ineflèa* b'cui pofitum eft, oftendendum quoniam alieuf non in* eftmam confequetur per hypothefim nulli ineffe. fi au* tem alicui nó inefie pofitum eft,oftendendum quoniam ineft alicui: na amp;fic confequetur omnibus inefle.Mani-ftftum igitur eft,quöd quihypothefi vtitur, facit problc* ttia vniuerfale particulariter pofitum. nam particular!-ter confitenté vniuerfaliter poftulabit confiteri^eo quód vni amp;nbsp;omni fimiliter poftulauerit ineffe.

^Ad particularia problemata,uel conflruenda,uel deflruenda uale- 4 bût rationes per hypothefin acaeptoe,qu^e er uniuerfalia möflrant.fïr JïSSSot q.i.

fnUiter enim prohabilis uel improbabilis propoßtio ex ßippoßtione accepta amp;nbsp;dißputatio.'Nä ex ßippoßtione locus eß^quado quod in uno poftulatum ejl,amp; in omnibus ßmiliter deßderatur,ßue conflruHiue} fiue deflrudiue: ut qui uelit ofledere omneanimam effe mmortalemt ßppoßtianis loco utetur, qui efflagiabit nt ß umi animte oßendatuT immortalitas ine[J'e,amp;omni inejße concedatur:proponat demii anima hominis ejße tmmortalem,amp; omnes e[ße immortales ex pailo amp;nbsp;ßP“ poßtione coUiget. qui oute contendet itniuerßtle ne^tiuä monßrare, ex deßruilione umius particularis habita per ßppofitione poterit de-flruilione umiuerßale in ferre. Si i^itur umiuerfale problema,ßue affirm matiuü,ßuenegatiuüprobeturex ßppoßtione,)Mlli dubium ejfe debet ßppoßtionem cöferre ad particularia problemata:quonia babitii umiuerfalibus per ßp pofttionë,particular ia ßnud colligumtur,amp; op-poßtüparticularedeßruitur.Siquis enim uelit deftruere particulare affirmatiuü,oflendat per ßppoßtione umiuerfalem negatiua propoß tionem,ex cuius condußone ßquitur particularis affirmatiui deflru-dio. Ex deßrudione uero umiuerfalis propoßtionis negatiua,particularis affirmati problematis confequitur compoßtio amp;nbsp;probatio.A.d conßrudione ante negatiui problematis uel deßri{£lione,per umiuer-falë propoßtionë affirmatiudconari oportebit : qua per ßppoßtioni cum refpondëte fada dcßmetur.Q^are manifeflû,parü referre ßue uniuerfale ßue particulare ßpponëti ßt probandü.nd ßppones,umi-uerfale facit,quod particulariter monfiratum efl:eo ^ id quod in Mio oflenßm efl,in omnibus ßmilibus monßrari amp;nbsp;dari contendat.

Cum auté indefinitû eft problema,vno modo deftruere contingit:vt fi dixerit voluptatë bonu efiè,vel non bonu, 8lt; nihil aliud quicg determinauerit.Nam fi aliqua volu' ptatédixerit bonu efie, oftedendu vniuerfalitcr ^ nulbj fi debeat interimi propofitum.fimiliter autê amp;nbsp;fi aliquam dixerit voluptatë nó efie bonû,oftendendû vniuerfaliter ^ omnis.aliter vcro nó contingit interimere.Na fi oftë' derimusjquonia quædâ eft voluptas bonu,vel nó bonu: nondü interimitur propofitu. Manifeftu igitur quonia interimere quidé vno modo dicitur,conftruere autë du-plicitcr.fiue enim vniuerfaliter oftéderimus^q» omnis vo Ïuptas bonu,fiue qgt; eft quçdâ voluptas bonü,oftëfum crit quod ^pofitü cft.fimilitcr auté Sc fi oporteat difTcrere^

eftquçdâ voluptas no bonu, fi oftenderimus q» nulla bo-nu,vel qgt; quçdâ no bonu,oftendemus vtru«^ 8lt; vniucrfa-iiter amp;particulan'cer,quod eftquçdâ voluptasnobonu. Particulare indefinitu fblema dicitur quod fipofitu eft ab omni de- S termination€:amp; id umo modo deflruitur,duobus coftruitur.l^a parti fimpi«!« nlariafblemata qu^eda [wnt fimpliciter (^ indeterminate diän,quaf mei den™. da um a determinatione deßniumtur,qucedä pluribus.quor üneqi cade dupiidt«. efl Uis coflrudiua zy deftrucliua adùtuicê.quare legibus amp;nbsp;preeceptis taliüproblematu naturas recludere conandüefl.nü fine methodo ali-qua nemo nift temere dijferere in taba poterit, cui uis nÓfuerit perfpe ékt.tie quid tarne perplexû relinquatur,d problematü diuifione tanq à capite fümmo rem petenuis.Omne enim problema efl umiuerfale uel particulare.quare qui propofitum problemahabuerit,quodcüqi id fît, ßntiet alterü horü efe'. perpedet itaqi animo ante cógrejfum,utrü fit flatutum problema umiuerfaleian particulare. Keque enim certaine» conflituet legitimü colluéiator,qui de re incognita digladietur,qui uel robur uel inflrmitatërei debeUand^e non perfpexerit, amp;nbsp;demü qui-bus utrumque expugnare pofitiquoniam non omnibus idem concur-fus conueninntmeqi e^dem flruumtur infidite. Dialeéiid igiturfuerit (cuius omne certame fufeipitur in problemata) inteUigere problema-ta iUain quæ pugnandü fitiutrum fint umiuerjalia, an particularia: ^ illis omnibus non eade admoueätur machine expugnandis uel prot tegëdis.si enim umiuerfale offendatur problema, id locis fuperioribus ficumdo libro ab accidente fimplici,uel tertio,ab accidente comparato depromptis, examinandum relinquitur.nam de iUo umiuerfah intelli-gumtur omnes loei prafcriptitcuius uirtus tanto minus euerfioni re-fiftit,qHanto pluribus abumdabit locisdeflru£huis.si uero particulare fit problema, fiifpiciendum efl, fi fimpliciter amp;nbsp;fine determinatione dicatur,uelcHm una,uel cum plurAusidequibusomnibus numc agen-dum.Primum fi fine limitatione proferatur problema particulare, id ^uobus modis cóflruetur,amp; umo tantü modo deflruetur, Proinde qui ponit uolupatê bonu e(fe,uel uolupatenoefe bonüinuUaadiumdio-ne fbiedo fa£ia,talia problemata, qua indefinita fu^it,umo modo de-firuütur,per umiuerfales propofitiöes kis oppofitastna ifla fiant fimpliciter particulares indeßmta ziT“ fine determinatione, uoluptas efl bonü,zy‘ aliqua uoluptas efl bonü,qua eade fintiquas umo modo licet per umiuerfalem negatiuä interimere hane,nulla uoluptas efl bonü.nä per particulare negatiudconatus omnis uanus eritsimliter partieu^

Ure ne^tiuu indefinitum nó nip per ttniuerfalem ajfirmdtiud infir-mabitur.verum alia cotingit dupliciter conftruere)amp; per M^iuerfa^ lê propoßtioneßb qua côtinentur, amp;nbsp;per particulari illis ßmlem (y reßpondentem: utaliqua uolupatem probabit effe bonû, qui omnê o-flidet eße bonu,uelqui uolupate ftudioß Zy felicis.Similiter amp;nbsp;qui ne» ^taum particulare problema cÔflruere uelit, per umiuerfalem pro^ poßtionem negatiuam,O'Per particularé:ut aliquam uolupatem non eße bondprobabit,qui nullam,uelqui intemperantis uel incontinentis uolupatem non eße bonam coUigit.quare ßt liquidum duobus modis conßruitO uno deßrui indefinia problemaa particularia.

Quum auté determinata fuent poficio, duplfciter in-terimere crit.vc fi ponatur alicui quidé inefie voluptati boniï,alicui auté non ineiTc-Nam fine omnis oftendatur voluptas bonu fine nulla, interemptfl erit propofitum. Si autem vnâ (blam voluptaté pofuent bonu cfle,tripli' citer contingic incerimcre.Nam oftedentes quod omnis vclquod nuIIa vel quód plures quàm vnabonumjinter' imentes erimus quod propofitum eft. In pluribus vero pofitionc determinata,vt quod prudentia fola eft virtu* turn fcicntia,quadruplicitcr eft interimere.Nam ofteniô quod omnis virtus fcientia,vel quod nulla,vel quod alia aliqua,vt iuftitia,vel quod eadé prudentia non eft leien* tia,interemptum erit propofitum.

mSone*”quot; ff wnum pro alter0 poninuss) duplicitsr cötingit intertmere dum de-definiti. nbsp;nbsp;terminatio alisfuerit in problemate,qualiutimurin hoeproblemate,a'

WemftSde ^^ uolupas efl bonü,ßu queeda, acß diceres una uolupatü efi bo^ terminatio» »a,alia nöiqua determinatione dua condpiuntur propoßtiones,quare dupliciter continet ipfirn deflrui.nd oftenfæ uniuer/ales utriufq; or^ dinis propoßtiones particulares iUas inelu/as problemati ob determi-nationem euertent.qui enim mÖflrat omnem uolupatem bomljdeßruit quod quidam uolupas ßt bond,amp;quidam non.svmliter qui probat nullam uolupatem eße bond,deßruit ^ quidam ßtbona óqult;edam nö. quare problema fic determinatum euertitur eo quod utraq; par^ ticularem propoßtionem includat:quarum quamlibet per uniuer/ales eppoßas contin^it deflrui: unde toa iUa eifdem euertitur.eodëmo^ do in veteris particularibus prebkmatibus alem deternunationéin

duentibus efflagiandum.si uero problema particubtre determnetur Secunda, boe modo quo didnuis, tonam folam uoluptatem effe bonumdUud tri-plidter deflrui poteft. Ham qui oflendit qubd omnis uoluptas efl bo~ nutn,fèquitur qubd non u/na JóU uoluptas eft bonü.Secu^do quoniam nuUd uoluptas efl bonum, coUigitur qubd non tma fold uolupâs efl bonum . Voflremo qui oflendit plures uolupates efje bonds, infert non undm flldm uolupatem effe bonum^odem modo in flmilibus di- Tema, cendum. si dutem in pluribus determinetur pdrticuldre problemd,amp; fle proferdtur, Prudentid fold uirtutum efl fdentid : tdle quddrupli-dter contingit deflrui.Primum quü monflrdtur,omnis uirtus efl feien tid,fequitur qubd non fold prudentid inter uirtutes efl fdentid.Dein-de rdtio qua probdt mlldm uirtutem effe fdentidm, deflruitqubd prudentid uirtus fît fdentid.infùper qui eolligit qubd iuflitid ueldlid uirtus fit fdentid, tollit propofitum.Poflremo interimitur drgumen-to inferente prudentidm nö effe fdentidm. qudre notum qudtuor mo dis euerti propofitum pdrtieuldre,zir flmlid buie. ftnutl peruium efl qudnto plures decefferint problemdti determindtiones,amp; ipfiim dr-cumdederint: tdnto pluribus deflrui. qudre in problemdta pdrtieuld-rid differentineeeffdrid fuerit tdlium ndturlt;£ eognitio : utdnts eon~ greffum inteüigdt,quibus opus fuerit rdtionibus,amp;quoi modis eon~ flrui uel deflrui poffit.

Vtile autem amp;nbsp;infpiccre in fingulahbus,in quibus in-eflè aliquid, vel non,diótum eft: quemadmodum in vnv üerfalibus problcmatibus.

Q^emddmodum dd eonflrudionem uel deflrudionem uniuerfdlium 7 problemdtum didum efl in fècumdo, perfpiciendd effe finguldrid ^ ^^Ibutquot; qua umiuerfdlibus continentur, e quibus drgumentum trdhdtur eon~ Sbieib, flrudiuum uel deflrudiuum:Sie in eonflrudione pdrticuldrium pro~ blemdtum non erit negligendd finguldrium eognitio,amp; in deflrudio-ne eonfequendd fimiliter. ut qui dliqudm uolupatem bonum dffere-Te eontendit, per fïnguldrë dliqua pdrtieuldri problemdti eonclufdm corrobordbit. nd ficut per mula flnguldrid umiuerfdle eoncluditur, Uel dfferendd efl infldntid : fle amp;nbsp;pdrtieuldre per quodddm finguld-re .Si uero deflruere pdrticuldre fit in dnimo, per multa finguldrid difcurrendum efldiuerft ordinis, quibus umiuerfdlis colligetur dlteri Tepugndns pofito problemdti.ndm ex nmltis ftnguldribus umiuerfdlis colligitur,qua erit deflrudiud problemdtis pdrticuldris dlterius or~

ANTO» DEMOC H. HTPOMNEmA 4i»h.«t ß fit affirmatiuu particulare deftruendumfquierenclii erunt fin^ularia, quibus coUigetur u^iuerfalis nepttiua illi repu^ans. 0“ fic in etliji.

Amplius autem amp;nbsp;in gcneribus infpïciendum, diuê denci iècundum fpccies vfque ad indiuidua , ficut prius didum cft. Nam fi omni apparcac ine(re,fiue nnlli,mul-ta proferenti, poftulandum vniuerfaliter confiteri, auc ferre inftantiam in aligna non fic.

Amplius in quibus poiTibile eft ant fpecie ant nume* ro determinare accides,inipicicndum,fi nullum horum ineft. vt quod tempus non mouctur, nee eft motusjan' numcranti quotfunt fpecies motus.Nam fi nulla caruni ineft tempori, manifeftum quoniam non mouetunnec cft motus.fimiliter autem amp;nbsp;quod anima non eft nume* rus, diuidenti quoniam omnis numerus aut impar aut par.Nam fi anima neque impar ncque par, manifeftum quôd non eft numerus. Ad accidens igitur per talia amp;nbsp;hoc modo argumentandum.

INTERTIVM T0prc*ARlST« It4 fithie£lo,iderit uel ßeundü fpecies,uelindiuidud.v t fit problems,utru tempui mouedtur:prædicatum genus eft ad fras fpecies,ßd tanquam accidens dicitur de téporaquare amp;nbsp;id ab accidente denominanuts ^ nerico:in quod per pradiatti diui/tonem in fpecies amp;nbsp;acceptiones con tendentus:quarum ft nullam fubiedo inefe monfiremus, neq} uerunt ^11^ problema per partium deftruUionem exploramus. Neq, uelhn ut arripiat quis exempli occaftone motum efe genus borum, qubd Ari-floteles non aferit,fd in pofitionem difputat,ft motus ^nus fit con~ flitutum adgenerationem, corruptionem, augmenationem, diminu~ tionem,alterationem,z:jquot; fecumdum locum nuttationem,per partes de-flruetur.efl tarnen communis quidam uox omnibus illis tantum,qubd fignificet ea qua diuerfis pradica^entis continentur. Q^^d fi quis obijciat, nullum nutltiplex definitur,at motus efl definitie hac, A^us entis in potentia quatenus in potentia, ex tertio phyficorum:An fd-re oportet illam efe multiplicemltiam prout qualibet resfuerit fim^ plex uel nutltiplex,definitioné quoque illius talem aflimare congruiti quemadmodum didum efl de definitione filubris in primo, qua nwl^ tiplicem fignificatum ampleditur. Adus entis non idem enumtiat in qu4ntitate,qualitate,amp;loco.sigt;niliter fiantma dicatur numerus,dif-firendum per diuifionem numeri.neque enim par, neque impar,neqi hinarius,neq} ternarius, neq;aliquid huiufmodi efi anima,igitur nulla anima efl numerus,amp; per confiquens aliqua anima minime efl fiu~ merus. Conflrui etiam potefl diuifione problema particulare flatutü. Hanifeflü imqi potefl efie,quibus modis in problemata accidentis,tagt;n particularia quam miiuerfalia, fiue fimplicis fint, fiue comparati,li~ ceat congredi. islam ad hac omnia conflituti fumt loei amp;nbsp;fleundo amp;nbsp;tertio libro copiofi[fime:quibus conflruantur uel deflruantur,ZJ‘ qui-bus modis in bac argumentandum fit,.

lOCI AD PARTICVLARIA PROBEE-matd conducentes. primus, ab oppofitis,coniu^tis amp;nbsp;cdfibus z à corruptiuis ^ ^enerationibus 3 a minore,maiore amp;nbsp;ÿdri 4 ex hypothefi ^ fer indeßniti naturam 6 ex definiti cognitione j ex diuifione JiibieSii S ex diuiffone generis fitbieili ^ ex diuiffone pradicati.

Oft hæc autcm de ij's quæ ad genus amp;nbsp;proprium infpicicndum. funt autem hæc elemcnta eorum qux funt ad ter ^ minos:dc hifipfis autem raroconfide rationes fiunt difputantibus.

| Deinuentione argumentorum duobus fu-^perioribus libris in problentdaccidentis, fiue funpliciter produ£li,/tue in com^dratione uo~ cdti,ut drbitror,diüum efl fdtis. tieque tdgt;ncn omnid demuin qu^e dd inuentionem dbfolutdm çertinerêt fumus executi, quant etidm multd /aferfint præfcribendd.auUdm enint in problemdtd^nerisjproprijt nee non definitionis,drgumentorunt trdditionem trd^duimus:qu^ td men prias fübiecimus didledici negotio. Q^dtuor enim problemdtuni ^nerd rdtionibus innixdfirminimis conftruximus:dbdccidente,gene‘ re,proprio,amp; definitione, pradiedntibus uoculis nomen fórtitd. vro-blemdtis db dccidente omnes locos circülußrduimus foUicite, quos amp;nbsp;numero amp;nbsp;nominibusÇutindm fdtis féliciter)comprehendere fludui-mus-yerum dam curiofias kis infifleremus, ecce ^mebundd feftind‘ ti curfu nos inuddunt trid dlid problemdtum^nerd quad reliqud fièrent amp;nbsp;tdnqudm dhie£li(fimd ne^ligerentur.quorum dam multitudi-nem,grduitdtem,amp; dignitdtem contempldmur,improui/ts z^ indudi tis rebus dttoniti dnimum omnino deiecerdmus, nip blande nos iiuii-tajfentdd fufeeptos labores: quos uel eo nomine qubd nobis minores poUicerentur, uel non tdntdm dili^ntidm requirerent,dcriore animo tolerandos putauimus,ultróque calamum impulimus ad generis pro-n'utfe^û ^^^“^ defcribendum : quod ab accidente primum ordinem occupaait, turaeddês. quia commumius ejfet amp;nbsp;fimplicius duobus reliquis . tlt;am familid-rius eß accidenti ^nus,qudm reliqua. l^amid quod folum inejfedli-cui contentum eß, accidens dicitur.quare amp;ßmplicilfimus amp;nbsp;eom-munijfimus accidentis exißendi modus,at tria reliqua modum quondam requirüt certain prater inelfe /ùbie£lo,quemadmodum in ßpti-

Wo oßenditur. ceints inter reïiqud conittm^ins eß accidenti- nam amp;nbsp;de fluribus non recurrentibus,quetnadmodum accidens,frgt;fdiclt;itur: frofrium çy termtinis conspirât cunt fpecie. Similiter peut accident tis omnium fadUimaefl coßru^iojdeßruilio autem difficillimä-.ßc amp;• ^neris foft accidens ejlfacillimd compofitio,di(foluti6qi laborioßjßi^ ma.quare quia genus cateris cömunius,bono iure fuit iUis pr^feren^ dum:cuius gy firuilura effet fdcilior,0quot; accidenti primo coueniétior. nam qubdpropinquius ßt primo,eodem ordine ftatuëdum uenit-He lo cis itaque in problema ^neris uel conßruendum uel deflruendu nego tium totius libri habeatur.Adiumgicntur amp;nbsp;problematigeneris pro-blemata différéti^e gy fpeciei. De reliquis duobus problematibus pro^ prq gy“ termini in pofterioribus fuo ordine dicemus.Pofl accidëtis lo~ cos maxime congruü fuerit locos ad problema ^neris gy proprij có~ fiderare.tiü loei quibus cößruimus uel deflruimusgenus,nee nópro-prium,fient principia gy elementa ad congrediendü in problema de- eiemcwad finitionum.Kam defnitio non folum genus requirit, ßdamp;a proprio mutuam conuerßonem cum re.^oci igitur quibus componimus^nus ejfe,expedita priemonfrant uiam conßquendee definitionis,q) id pri-mum defnitionem ingreditur.fimiliter rationes quibus totam oratio-nem monfrare confpirdtem fludemus,plurimum iuuabunt ad defni-tionis inuentionem.Loci uero,quibus conanutr ^neris euerßonëpro-ducere,uel proprij interitum, ad definitionem demoliëdam parätur. lid qua ratione prima fatuta: definitionis portio gnus nö effe pro-bdtur,uel qgt; tota oratio propria amp;nbsp;cöuertibilis non fuerit,gy defini-tio labafcit.quare gy loei in problemata generis gy proprij principia erunt ad defnitionem uel euertendam,uel feruadam. similiter ^nus gy proprium ex eo principia defnitionis cognofeütur, qubd oporteat definitionem htec habere,ut conßfiat,ad fui compoßtionemiat quæ le gitimam alieuius compoßtionem ßbeumt,eä illius funt elementa-.qubd fi prindpia definitionis ueniant,illd prteiacer eoportuit ad cognitionS totius eäpoßtionis confequëdam. Principia enim his priora fumt quo-tü fumt principia. igiturgeiuts gy proprium cum fint principia defi-Wtionis, illi pmeferëtur. quare rurfus habetur genus effe fufcipiendiï poft accidës.ndquia efl definitionis prindpiu gy eiufdëpars,oporiiiit illipr^eponere.yerü quia cömunius efiproprio,ideo huic prieferendü uenit.î^eqi tarnen furdis auribuspreetereundüuenit,cp minus frequës ^^^jj^ie dialeëlicis eftinproblematag:nerii,proprij,gy definitianis difputatio. ?S etenim hlt;ecmagis accedumtad rem quadam lege prlt;efcriptam,quàin

ANTO»DEMOCH« HYPOMNEMA accidens.nimirü ^nüs,propriü,amp;terminus rem certam habent /üi~ ie£lam:at quum dialeUid fît maneris comumia in omnibus füfpicerct magis opitulabumtur officia accidentia, qult;e per omnia peregrinan-tur,atque omnibus modis diale£iico fauebut. Genera,propria,amp; de-finitiones,quie /übftantiam amp;nbsp;rerum naturam uelannütiant,uel red-dunt,ad demonßratorem uidentur magis declinare:cuius fludium eß in rerum caußs,principijs,amp; naturis perfcrutandis collocatum: qui definitiones ampledhtur, proprietates requirat, amp;fpeciem, amp;• genus fubieüum non réfugiât. Vroinde ambigui uidentur propoßti^-nus,proprium,amp;‘ terminus:quæ duobus,dialeéiicö amp;nbsp;demonflratori placera ßttagunt.communionem quidem amp;nbsp;ßcumdum cômunia con-ßderationem dialeüico exhibenf.'Demonßratori uero,in rebus fingu-Us proprietatem.

Si ergo ponaturgenus alicuius cxiftentium, primum quidem infpiciendu ad omnia quxcognatafijnteiquod dicitur,fide aliquo non prædicatur: qucmadmodum in accidente.vt fi voluptatis bonum ponatur genus, fi ah' qua voluptas non bonu. Nam fi hoc,manifcftu eft quo' nia non eft genus bonum voluptatis.Nam genus de om nibus,quæ funtfub ip(ó,{peciebus prædicatur.

i vrinuis locus ad dijferendum in problema generis dicitur ^ cogni gen^?°^’ ^^ deßru£iiuus. Si enim conßituatur alicuius ^nus,ut fpeciei,in pri-mis conßderare oportebit ad ea omnia qua cognata g;r eiufdem na' tura fient cü iüa,cuius defenditur genus:^ ß probari poffit genus af ßgnatü nó pradicari de aliquo cognatorum amp;nbsp;eiufdem generis,euer-tendum fuerit illius geruis effe quod ponitur. C^uemadmoduin pro-blematibus accidentis ducebamus pulchrü infpicere ad omnia eiufdetn natura.uerum in iUo ad conßruHionem ßfficiens erat,oßendere uni ineffe:ad deßruclionem uero,nulli.in gnere autem,ß no omnibus iH-ßt eiufdem natura di propoßto cuius ^nus ajfignatur, deßruedum eß effe genus, etß quibufdam inßt: quid oporteat genus omnibus in' effe eiufdem natura,amp; non fecumdum partem. Ex hoc loco trahitur argumentum,quo monßramus uoluptatis genus non effe bonum,qubd bofuim no pradicetur de omni uoluptate, etenim quadam funt mala uoluptates, ut intemperantiH amp;nbsp;incontinentium,de quibus bond non dicitur.quare non erit uoluptatis^nus bonum:quod oporteatgnus de omnibus fuis fpeciebus pradicari, amp;nô fufficiat de aliquibus pra-

INQ.VA!l.TVMT0PIC, ARIST. 117 dicäriquare ß partim pr^^dicetur de illis eiufdem ndturie,deflruen^ dum efl eße genus.sic uirtutum fleientia monflrabitur non effe^nus, non enim de moralibus pr^dicatur.

Deinde,fi non in co quod quid eft prædicatur:icd vc accides.Quemadmodualbum,de nine: vel de anima, à ièipiô agitatum.neq? cnim nix idipfum quod eft album, quapropter nô eft genus albû niuismeq? anima idipfum quod eft agitatum nam accidie ei moueri, quemadmo* dum amp;animali frequenter Sc ambularc Sc ambulas eflè. Amplius agitatum non quid eft,fed quid facicns,vel pa tiens fignificarc videtur.Similiter autem Sc albummon cnim quid eft nix,(èd qualc quid cft indicac. quare neutrum horum in co quod quid eft prædicatur.

Locus à pTitdiedtione dccidentis,generis deflruUiuus.Si defenda- ^ tur preblemd quodddm d genere, cuius pr^ediedtii nöin quid de fùbie amf^u' do pr^diceturjßd môflrdtur pr^edieari de /ûbiedo ut dccidens;euer *“‘'’’ tendu efleße à genere: ut qui defenderet niuis ^nus effle dibit,uel dm meed fl moueri,eo quod omnibuscÖuenidt,deflruetur dflertio: ^ nix proprie non efl dlbd,neq; de ratione niuis efl dlbedinë hdbere:dt genus de fpeciebus ratione pradicatur amp;nbsp;proprie,quare album niuis nö efl gnus, similiter anima proprie amp;nbsp;ut anima nö habet ut à fl mouca-tur,fed ei accidit moueri,ut animali frequenter ambulare.qubd fl ani malis ambularc^frequenter non fitgenus,fcd accidens:fic amp;nbsp;anima moueri a fl.ad hac ratio ipfa conuincit agitatü effe nögnus effe ani ma, quodagitari uel adionem uel paßionem fignifc^t: gnus autem in quid dicitur, amp;nbsp;non adionem uel palfionem flbiedo aduehit.M.0-tus enim efl gg adio amp;nbsp;paffiotadio quidem,ut educitur a motiuo,at pdlfio ut efl ipflus mobilis.utriufque nimirum efl amp;nbsp;motiui amp;nbsp;mobi-lis motus. Lodem argumente album, quod de niue in quaïe amp;nbsp;non in quid pradicetur, illius genus effe deflruitur. quare id omne hoc loco euertitur genus effe cui conuenit pradicatio accidentis, uel alterius pradicati a gnere.Sed maxime peccatur in generis affignatione circa dccidens ob ftmilitudinis prafligium,efl enim proximum gneri ip-fum accidens,ut didum efl.

Maxime autem ad accidétis definitions infpiciendu, fi aptatur ad didum genus,vt ad ea quæ nuc dida funt: contingit cnim quippiam moucre feipfum Sc non,fimi'

liter autem Sc album elTe Sc non.quare neutrum horura genus,fed accidens: co quad accidés dicimus,quod co* tingit inefte alicui Sc non.

tocus d deflmtione dccidentis generis euerfuus.Si generi dfignd to conuenidt definitio dccidentis qudtenus g;nus dfigndtur dliqua-rum, deflruetur dfiertio quæ défendit id ejfegemts. A.ccidentis defe nitio efl,quod idem ineffe dlicui amp;nbsp;non ineffe contingitiqua definitio-nem ft monflrduerimus conuenire dlbo dd muent,. amp;nbsp;dgitdri dd dm-mdm,mdnifeflum erit iUd non effe generd dd hæc.dt contingit dliquid fèipfum mouere amp;nbsp;non,ut dnimdlidipfdtftmiliter idem dlbumcontingit effe amp;noneffe.qudre utrunq; dccidens, amp;nbsp;non ^nus.ndm fi quid

Quod vn{ fubflantiæ açddit,a:te« 4iiçui fûbflantiie eft accident,nunqudm idaliarum fùbftantiarum po-StegMusî tefl e^e genus. Nam fi fit deadens fubflantice, fu dlicui fbiecio, iUd crût diuerforum pnedicamentorum. t^dm fubieilü efl pradiedmenti fnbfdnti^,amp;dccidens dlicuius nouent pradiedmentorum deddentist quod ft fidt,amp; diedtur ^nus dlicuius fubfldtice quod dlteri deddebät, oportebit Qr utrunque ejfe eiufdem pr^ediaimenti.ndm in quo genus, amp;nbsp;fpedesig^ contrd.qudre hdberetur fuhßdntid in dliquo nouepr^e-dicdmentorti dccidentis fpecies, uel dccidens in preedicdniento fbßän tiæ.notü efl igitur,ft quid dlicui fubfldntiæ dccidit,nullius poterit efe genus: dt dlbum dccidens efl dlicuius fubfldntiæ, f militer amp;nbsp;moueri: qudre neutrum potefl efe genus uel muis,uel dnima:quod fubflanti^e fint, fieri tdmen potefl ut quoddlicui fibfldntia efldccidens feparu-hile,dlteri fii infepdrdbile:ut dlbedo uel frigiditas mui dccidit mfepd~ rdbiliter,dlqs dutem multis non:qubd ft dlbum fit fubfldntiæ uel cor-pori dccidens,amp; color:ndm cui fpecies dccidit,^ ^nus.

Amplius fi nó in cadem diuifione genus eft amp;nbsp;fpecies, fed hæc quidem fubftätiadlludautcm qualc:authocqui' dem ad aliquid,illud autem quale. vt nix quidem amp;nbsp;cy' gnus fubftantia,album autem non fubftantia^fèd quale. quare non eft genus album niuisj ncque cygni. Rurfum difciplina quidem ad aliquid,bonum autem Se pulcbrum quale. quare non eft genus pulcbrum vel bonum difeb plinæ.Nâ genera eoru quæfunt ad aliquid, amp;nbsp;ipfa ad a-liquid oportet eft’e:vt in duplici.etenim multiplex genus eft duplicis, amp;nbsp;ipfum eorum quæ funt ad aliquid eft. Vt vniuerfaliter autem dicatur,in eadem diuifione oportet

genus e(re fpeciei. nam fi fpecies fubftantiajamp; genus: amp;nbsp;fi quaicquippiam fpecies eftgt; amp;nbsp;genus quale quippiâ: vc fi albû qualequippiam^Sc colonfimiliter auté amp;nbsp;inâli/s.

i-ocus 4 preedicamenti diflindione deftrudiuusgeneris.Q^ü fpe- 4 n« omnis rationem fui generis tanquam primi parentis naturam re mîdædîft“. doleat,necelfe fuerit,in quo prædicamento refidebit fpeciesdn eodetn ^wne. ^nus collocari,amp; contra.nam ^nus fùam naturam fpeciebus difiri-huit amp;nbsp;communicauit.quare qui môflrat ^nas quoddam pofitum in eodem pradicamèto nô confiftere cum fpecie cuius ^nus dicitur ejfe, id condudendum ef per hwic locü non rede poni ^nus.impermixtie enirn funt pr^dicamentorum rationes, ©• proprijs finibus condufe. neque enim fibflantia irruntpit in terminas quätitatis,neque alterius, neque contra impetitur 4 cateris: fid mtumquodque fuo imperia i^ regione contétum efl.quare non deficiet aliqua fpecies ab àliquo pra^ dicamentorum,ut tranfatin aliorum partes.quum igiturnlxpreedi-camétift fibftanti^(igt;iix enim efl fubftantia corporea,mixta, imper feda,uaporofa,è nube cocreta)fmiliter amp;nbsp;cygnus fit fubjlantia,neu Mus album erit genustqubd non fit fubftdtia gy'eiufdem preedicame-ti cum illis,fid qualitatis.sic difciplina non eritgenus boni amp;nbsp;pulchri, q? boiMin amp;nbsp;pulchrum pradicamenti qualitatis fint, difciplina ad ali quid dicatur,ut ad difciplinatü: at oportet op cü fpecie genus in eodê fit pradicamento.'Eorum enim qute fumtad aliquid,amp;^nera ad ali-quid:ut duplicisgenus efl multiplex,quorum utrunque efl ad aliquid. it ut rem paucis perftringamus, in fingulis oportet, in quo preedica-mentofuerit fpecies, amp;nbsp;^fMS', .amp; cötra,^nus oportet effe in eodem cü fpeciebus;utfi fpecies fit fübflantia,gy^nus:^ cotra.amp; in qua-titatis preedicamento fi fuerit fpecies,^ genus : amp;nbsp;contra, fimiliter in alijs idem confpicietur.Sed abijciet quis de difciplina,qubd fitprie-dicainêti relationis,tamë mufica,geom€tria,amp; illius fpecies fintqua-litates.kn difciplina fit genus illarii ut qualitas efl, non autem ut ad illiquid dicitur. ttamina enim habituum ferme omnia relationem ha-bent aliquam:quare amp;nbsp;rationes diuerfts.

Rurfum fi necefié fuerit,velficontigeritgenus parti* cipare quod pofitu eft in genere. Terminus autem eius quod eftparticipare,eft fufeipere participati rationé.ma nifeftum igitur quoniam fpecies quidem participant ge nera,genera autem fpecies non.Nam fpecies fufeipitge-

neris fationcm;gcnus autcm fpecicinon.Confidcrandü ïgitur fi participatjvelcontingitafÏÏgnatumgcnus parti' ciparc fpccicm: vt fi quis cntis, vel vnius genus quippia ariignauerit.accidetenimgenus participate fpecié,Nam de omnibus quæ funt,ens amp;nbsp;vnura prædicâtur,quare 8^ ratio eorum.

Locus à fpedei ^drtiâpdtione deflrudiuus froblematis generlei-Si fonatur in guéris problentate affignato pradicatum quad fpead rationent /üpeipiat, uel fufeipere pojfit, male ä/feretur ej^e problond à genere,quad genus eius quod ponitur in ^nere rationem non fitfd A fpeciei^ pidt-Deßnitio eius quod efl pdrticipdre, eß fitfeipere rdtionem illius, partidpatiï quod pdrticipdturSpecies igitur pdrticipdre hdbent^nerd,uerü ^-nera fpecierum rdtionem non fußeipiunt. ndm fuperiord inferiorunt rdtionem non redpiunt, ßd contrd.Q^dre ß contigerit ex dßertione abcuius m3ßrdre quod dfßgndtur pro genere pdrticipdre pofitum in genere,uel polie pdrticipdre,deßruendum:ut qui entis defenderit ^^ ms elfe dliud,uel umius fubßdntidm uelquippidm,eo quod dccideret ffnus pdrtidpdre id quod poneretur in genere, fdlfdm pofitionë mon-ßrdbimus. Ndm quiequid dUgnetur pro genere entis uel umius,deeo preediedbitur ens,ßmiliter amp;nbsp;umum:qudre contingeretquodponitur in genere de fuo genere prtedicdri,amp; fpedei rdtionem fußeipere.

Amplius fi de aliquo affignata fpecies verifiectur, gC' nus autem non:vt fi ens aut fcibile,opinabilis genus po' natur.Nam de non cnte opinabile prædicabitur: multa enim non entia opinabilia funt. at quod ens vel fcibilc non prædicatur de non cntc,manifeftum.quare non eft genus cns neç fcibile,opinabilis.nam de quibus fpecies prædicatur,St genus oportet prædicari.

Locus a fpedei uerißedtione deßrudiuus ^blemdtis a genere-Q^o nidm de quibus inferiord preediedntur, (^ fuperiord de eifdem pr^e^ diedri oportedt,genus dutem fpede ßiperius eß-ndm fpedes eß generis pdrs, genus totum. qudrede quibus fpecies priedicdtur,de eifdein Afpede’ ve ^.”’*^ dicitur.quiequid enim eß pdrs pdrtiü, eß g^ totius pdrsedt in-rificatione., diuidud de quibus fpecies preedicdntur,fttnt pdrtes fpecierü,amp;fpecies pdrtes ^nerum.Qj^bd ß contigerit de dliquo fpeciem uerifiedri, amp;nbsp;genus de eodem non uere diedtur : mdnifeflum eßnon effegenus^ iUius fpedei, ^ de omnibus de quibus dicitur fpecies, ^nus djfigndtu

IN Q-VARTVH TOPIC. ARTS T» Itp nÔ pr^edicetur. ejuare qui defenderit opinabili! j^nus e[fe uel e»s uel fcibile,per hune locü deftruet pofitionem,quod fpecies dealiquo pra-dieatur,de quo genus aj^ign^tum non poteft pradiedri ens, uel fcibile. opinabile enim pradieatur de nö ente,qubd opinio fît entis g^ nö en~ tis:atens non pr^diattur de non ente,neque fcibile.fîmiliter conuenit tton enthnam quod feitur efl ens: quia non entis non efl fcientia.qua~ i^e neutrum genus erit opinabilis,qubd oporteat de quibus fpecies generis pradicatur,amp;genus prædicari.

Rurfum fi nulla fpecieru contingit participa re quod pofitu eft in genere Nam impofTibiTe eft participarege* nus,quod nullam fpecierum participât,nifi aliqua fecu-dum primam diuifioncm fjjecicrum fitullçautem genus folum participant, fi igitur motus genus voluptacis po-natur,confiderandum,fi neque corruptio,neque altera-tio voluptas:nequc vllus reliquoru,qui alTignari folent, tnotuum.manifeftum enim quoniam nullam fpecierum participabit,quarc neq? genus; co quod neceffarium eft, quod genus participât,St fpecierum aliquam participa* re:quarc non crir fpecies motus voluptas,nequeindiui-duorum, neque eorumquicquam,quxfubfpecie motus funt:nam amp;nbsp;indiuidua parricipatfpecic,8tgenus;vcqui* dam homo,St hominem participât,St animal.

Locus a participation fpecierum deflrufliuus problematis ^ne- ^ fpfacm ridProbamus ^nus male affignari aliquoru, quod ilia de quibus ge~ participiti. nus pradicatur non participer fpecies ^neris.oportet enim inferio-na (uperiorum rationem fufeipere, at genus diuiditurin fpecies per-dijferétias proxime. Species ante ilia qua etiam genera fumt, in alias fpecies diuidi pojfunt per dijferétias proprias quoufq} decifîo perue-nerit ad fpecies inflmas,qua prater indiuidua nihil pojfident. Si igitur quid ponatur in ^nere quod non fît prima diuifîonis,nec partici pet aliqua Cpeciégeneris ajfignati,deflruëduefleffe illius ^nus.Si tarnen id quod ponitur in genere fît prima diuifîonis,nÔ oportebit par-ticipare fpeciê ahquam diüi gencris.tiam fpecies dieütur alicuius ge-neris prima diuiftonis,in quas genus primo amp;nbsp;continuo per dijferétias diuiditur:quas notii efl nö pojfe participare fpeciem ajfignati^ neris quodpropinqua g^ continentes exiflant: ut fubflätiaimmedia-

te in fîmpkx amp;nbsp;corpus diuiditur per corporeü amp;nbsp;incorporeû, qua-rum neutra fpederü pote/l participare fpedem aliqua ^neris,ip nulle fint intermedia inter utrüq;:oportct tarne caetera omnia illis fp-pofita alter urn fpederum participare. Hoc loco igitur probamus uo-luptatis genus non effe motü, qubd uoluptas non ft fpedes prime di uifonis motus,lt;jubd motus non in uoluptatem dirimatur proxime,fd in fx illas pro cÓfuetudine motus fpedes)corruptionë,generationegt;n, augmentationcm,decretionem,alterationem,amp; mutationem fcundi locum:neque participât aliquam predidarum fpederum. nam neque generationem,qubdgeneratie ftipfus ftbflantie, neque corruptio-nem f militer,neque aliam reliquarum;igitur f uoluptas nullam fpe-derum motus participât, neqi genus partidpabit.quiequid enm ^-aus partidpat,amp; fpederum aliquä participare fuerit nece(fe:nif,Ht didum efî,primæ diuifonis ipfus^nerisfuerit.neep indiuiduum crit uoluptas ipf us motus conf militer, qubd indiuidua amp;nbsp;fpederum (f ^nerum rationes fufdpiant.De uoluptnte qubd motus non ft,in de-cimo zthkorum Arifl. quamplurima tradit.sitigitur manifeflus locus à fpederum partidpatione,qubd quiequid fpedem participât,^ge-nus.ut f quidam homo,ut Socrates,hominëpartidpat,amp;genustqubd f Socrates neque hominem partidpet, neque brutum : neque animal partidpabit.uerurn homo amp;nbsp;brutum, quia fumt animalis primæ fpe-cies,non illius participant generis aliquam fpedem. gy hoe didum uo lumus ex communi uulgarium fntentia. No« putamus enim anintal proximo amp;nbsp;continuo diuidendum in hominem amp;nbsp;brutü,^ oporteat in omni diuifone^neris fpedes coaquauas efe, amp;nbsp;fmul naturd,ut Ariftoteles planijfme docuit in pradicamétorü ficcenturijs,cum qua S hl toiem fî^^ natura dicerëtur redderet.at manifeftum ef genus omne priui ^r'bï^“ '^’ ‘11^ fp^de ultima, brutum aute genus ad alia, homo uero fpedes inji“ “ ma,neq; genus pote/l efe. similiter f homo amp;nbsp;equus fpedes fnt f-mul natura,ut habetur in preedicamento fubflätice, fecuda; fbßdtia quæ fpedes fumt,lt;equaliter fubijdütur,amp; fumt fmul natura.at brutum, qubd ^nus equi ft,prius efl equo gy equi fpecie,igitur gy hom ne. nam quemadmodum in geometrids, datis duobus aquis quiequid alter o fuerit maius,amp;reliquo:fc datis duabus fpeciebus fmul natura, f quid detur prius uma,amp; reliqua: at brutum prius efl equo,igi-tur amp;nbsp;homine.quare fit, ut hac diuif o animalis in hominem gj- brutum non ft conueniës, qubd membra gy fpedes non fnt fmul natura. Uif quis dicat conuenientë diuif onem bruti in equum gy cetera

titimlt;diä,(^ animalis in Socratem amp;nbsp;cetera animalia,quam nemo ra tionis capax fateretur. mam ficut oportet fpecies effe ftmul natura, fic differentias oportet pmul confpid,^ ex oppofito diuidant ^nus.

Ainplius fi de pluribiis dicitur quim genus quod in genere pofitum cft.vtopinabile,quaniens. Nam cns amp;: non cns opinabile.quare non crit opinabile fpecies en* tis. de pluribus enimièmper genus q fpecies dicitur.

tocus à fpedei maiori prlt;edicatione,quo demolimur problema ^K 8 nere pofitum,quädo de pluribus fpecies quant genuspreediattur aßt- â5Sw^* ^atü.ut qui opinabilis fecerit ens genus, eo qubd de pluribus opina- maiori. bile pr^edicatur quam ens ^nus conflitutü,euertetur problema. opinabile enim amp;nbsp;ae ente amp;nbsp;non ente preedicatur,ens uero de ente tan tum:didtur igitur de pluribus opinabile ^ ens.quare nö erat bene po fitü ens ^nus opinabilis,quippe qubd oportet fmper genus de pluribus did,qudm fpecies pradicetur.meque bic locus eß idem ßxto,quo dicebatur,Si de aliquo fpecies uerißcetur, amp;nbsp;non ^nus: etß ufus fit conftmili exemplo.mam ab eo differt,qubd ille erat à fpeciei uerifica-tione,fie,Quad fi de aliquo fpedes uerißcetur,genus autë de eodënô dicatur,non bene affignatur ^nus. hic uero efl ^ fpcciei maiori pra-dicatione,Q^bd fi fpecies de pluribus prtedicetur quàm geuus,deflr(t endum efl eße genus.meq-, enim oportet fi quid côueniat alicui cui re-bquum non côueniat,id eße maius amp;nbsp;de pluribus did.^xemplum hu-ius habetur manifeflum in quantitate-nâ quantitas continua,^}' qua-titas non habës pofitionem,fic fl habët, ut alterum de pluribus dica-tur q reliquum : id tarnen quod de pluribus dicitur non continet re-hquum.Quanti tas continua delinea,/ûperficie,corpore,tëpore,amp;lo-to dicitur:Q^antitas uero non habens pofitionem,de his tantum,nu-tnero,oratione, amp;nbsp;tëpore(qult;e paudora fumt fliperioribus) dicituri in quibus tamë quod minus efl de aliquo dicitur,de quo id quod in plu-ra fl porrigitnô dicitur.na de gt;tumero amp;nbsp;oratione quâtitas non habens pofitionem ueriflcatur,amp;de illis quantitas continua non enun-tiatur, qua tarnen plura continet : quare non oportet fi quid dicatur de aliquo,de quo alterum no pradicetur,id pluribus conuenire.Ciuë-admodum no colligitur,fi quis poßeßiones aliquas occupauerit, quas alter non teneat,eum plura poßidere:fld oportet eafdem uel fimiles, gy infiiper diuerfas:Sic ut quidpiam dicatur de pluribus dici,nö fatis efl de aliquo did,de quo reliquum non dicatur: ueru neceße efl ut de

AMT o» DEMOCK* HTPOMNEMA eodem amp;nbsp;de alijs dicatur.opmabile ut preedicatur de pluribus quäm ens, eß huius : ut uero de aliquo altero,efl fuperioris loei exemplum depromptum.

Rurfus fi dcçqualibus genus 8c fpecics dfeitur.vt fi eo' rum qux omnia confequuntur^hoe quidem genus,illud autê fpeefes ponatur, quemadmodum ens amp;nbsp;vnu : omne cnim ens Sc vnum quare neutrum neutrius genus,eo ^ de xqualibus dicuntur.fimiliter autê Sc fi primü Sc prin* cipium ad (einuicem ponantur.Nam Sc principiura pri' mum,Sc primum principium.quare aut vtraquequçdi' da funt idem funt^aut neutrum neutrius genus demen' turn autê ad omnia eft tale, qgt; de pluribus genus quim fpecics Sc differentia dicitur.Óe paucioribus enim eciani differentia dicitur,quàmgenusi

9 Locus ab aquali Specie generi deflruit generis pofitionem, in quit ^ed^^i. probatur genus e[fe fpeciei ^qiidle:ut ft eorum quæ omnia tranfeen-dnmt alter urn alterius conftituatur ^!tus,alterü fpecics: queadmodurU fi quis entis, umum fecerit genus,uel aliquod eorum, qute hoc nomine artis rubeau intelligi poffumt pro more inueterato, manifeflum ob id quod inter fi funt confpirantiajuosum alterius non efiegenus. Ladern modo primum O' principium,eo quod conuertantur inter fi,umiinon erit alterius geiuss.Vrincipiu Oquot; dignitas ad b^ec omnia firmijfima ef) De pluribus ^nus dicitur,qudm /pecies amp;nbsp;differentia.nam de fpecie notum efl,qubd fit generis pars:0 de differetia euadet peruiHtque-niamgenus diducitur per differentias: quare amp;nbsp;tota^neris nature maior illis per partem didufiis-Hoc principio quo u/us eft A.rifloteles maxime côuincûtur illi,qui crediderut ip/ùm non u/ûm principijs amp;nbsp;dignitatibus,quarü indubitata effet fides:qui hac ratione amp;nbsp;Soetium ddnarüt,qui u/us effet maximis,ut uocant,^ talibus Cicero,0‘ Ariflo' teles non uterentur, oq^in nullum ufitm arbitrarétur adijd princi-piütale.fid iUi uiderint,nosnoftra profiquatmr.Uoc loco exulabitiUu opinio,quie defendit, quantitatem difcretam, fpeciem quantitatis,Ü‘ eandem conuertibilem : uolumt enim omnem continua effe difcretam, quare omnem difcretam quantitatem recurrere cum quatitate, cuius dicumt effe fpeciem . Verum teflatiffimum efl illud, ynum errorem datum multi fiqutontur.simul illi qui naturalem potentiam uel impo-tentiam conuerti cum qualitate uel,ut alif,cum ente dicumt expugnan

Videndum autcm amp;nbsp;fi alicuius indifferentfum fpeeïe nó fit genus quod diftö cft,vcl non videatur.Conftruen ti autem,fi eft alicuius.idemcnimomnium indifFerentiu ' fpecie genus.fi igitur vnius móftretur, manifeftum quo* niam omnium: amp;nbsp;fi vnius non,manifeftum quonia nul* lius.vt fi quis infecabiles ponés Iineas,indiuifibilc genus carum dicat efle. Nam lincarum habentium diuifionem non cft,quod diftum eft,genus,cum fint indifferentes fe cundum fpeciem: indifferentes enim fibi/nuieem fecun* dum fpeciem refta: lines om nes.

tocus ab indiuiduis deftruit generis poßtione,qua defenditur ali~ 10 quid effe geruis ad indiuidua tantü,Cr ea qua fumt indifferentia fpe- â^?*'“” cie amp;nbsp;ratione. ut qui diceret honune effe genus,ad uirum amp;nbsp;mulie-remmam homo amp;nbsp;nudier indiuidua funt rationis, qubd utriufq; ea-dem Q- indiuifibilis fubflätia ratio.accidentaria pertranfèo,quajèxus coapitur.uel qui diceret ad A^ethiopes,Gallos,Picardos, genus effe ho-minêiilli enim nó differumt /ïibflantia,/èd loco quem incolumt. cóftruit Uero ille idem, eo qubd fi unius indiuidui monflretur genus, ^altt-rius eiufdem rationis eritgenus.nam omnium indiuiduorum eftidem genus eiufdem rationis exiftentiumt quare fi umius,amp; reliquorü erit genus:amp;contra,fi umius non fit,neque reliquorum.y t qui dixerit linearum infecabilium genus indiuifibile, hac ratione probabit oppofi~ tum:qubdindiuifibile non fit geruis linearum fecahiUum,^ linea pat-biles non fint indiuifibiles.itam linea omnes fiue diuifibiles fiue inp-eabiles fuerint, eiufdem fumt fpedei: igitur fi aliquarum nó fuerit indiuifibile genus,neep, reliquarum erit.aam omnium indiuiduorum amp;nbsp;eiufdë rationis eff idem ^nus.tiec te fugiat nos uoatre indiuidud,qua-cumque fient eiufdem natura amp;nbsp;indiuidua pu infecabilis.quare manifeftum eft, humc locum (^ conftruéliuum gg“ deftruiliuum proble-matis generici effe.

Confidcrandum autcm amp;nbsp;fi quod aliud genus eft af fignats fpeciei,quod neque continet aflignatum genus, neque fub illo eft : vt fi iuftitiæ feientiam ponat genus, eft enim virtus genus : amp;nbsp;neutrum gencrum, reliquum continet, quare non erit feientia genus iuftitiæ. videtur r.iij.

ANTO» DEMOCH»HYPOMNEMA enim quando fpecies vna fubduobus gcneribus eftgt;aItC' rum ab akero contineh.Habct autem dubitationem in quibufdamjquod huiufmodi eft.nam videturquibufdam prudentia amp;nbsp;virtus Sc feientiaeiTe j Sc neutrum genus à neutro contineri : non tarnen ab omnibus conceditur, prudentiam efle fetentiam.Si igitur quis admittat,quod diftumeftverum eiTe, attamenfubalternavelfubeodem ambo fierijquæ eiufdem funt genera, necefTarium vide* bitur efle:qucmadmodum Sc in virtute,Scin icientiaacci dit,vtraque enim fub eodem generc funt:nam vtrunque corum habitus Sc difpofitio eft.Confiderandum igiturfi neutrum infit aifignato gcneri.fi enim neque fubaltcrna funt genera,neque fub eodem ambo,non critquod aifé gnatum eft,genus.

T i Tocus à dinerfo prorfus genere deflruit problema à genere fla-gmérquot;*^ tutum-Ndm fieri non poteft, ut eiufiJem fint diuerfa genera, quorunt u^iutn non contineat alterum.quare fi alicuius fipeciei dicatur quipph atn efie genus, cuius fit manifeftum efie illius eiufdem aliud uel aliud quoddam genets, confiderandum efl an iüa duo genera prorfus fue-rint diuerfa,fic qubd wnü diterum non compleéhtur.ubi talia uifum' tur,id quod ponitur illius genus,deflruitur:eo ^ illius fipeciei hdbed-tur genees quodddm,quod prorfius eft db aftignato diuerfium.si tarnen cötingeret lernte fib alio c5tineri,fieri poteft ut eiufidem fint plurage-nera:ut hotninis, animal,corpus, fibftantia: corui,auis,amp; dnimabO“ fiperiora.si quis igitur pofiuerit iuftitiægenees e[fe ficientidm,d diftin-dione genera drgumentdbinuer,qubd iuftitilt;e fit aliud omnino geneis, ut uirtus,igitur nö eft iuflitiæ genus ficientia. na eiufidem non haben-tur duo genera inter fie diuerfia omnino:fid fi habeantur plura,opor^ tebit alarum ab altera contineri.Nifi quis occurrat de prudentia,cu^ ius duo uidentur ^nera diuerfid,uirtus amp;nbsp;ficientia, neutrum enim db alter o continetter. Neque enim uirtus ficientia ambit,qubd geometrid fit ficientia, fid non uirtusmeque ficientia uirtutë,ip liber alitas amp;for'’ titudo fiint uirtutes, non autem ficientia. An omnes non confiteantur prudentiam efte ficientidm,qubd prudentia fit contingentium, amp;eo' rum qua fieb adionem ueniumt,amp;deliberationëiquorum nuUa fielen-tia efifie poteft.infieper fi concedatur quippiam efte duorum generum

MO» /ùbalternoruin,cjuemdlt;imodum fi fàpientia ponatur duorum ge-^ Herum non fùbalterHorum,quiX fît uirtus amp;nbsp;feientia, dicendum fue~ rit iUaduo füb codent côtineri /uperiore^ut fùb babitu uel difpofttio ~ He : quod non eritincommodum.si tarnen eiufdem dentur duo gene~ ra,quorum neutrum ab alio continetur,neque ambo füb eodem füpre~-Hto,deflruetur conflitutum ^auts per humc locum, qubd eiufdem non habentur duo genera omnino diuerfa. Omnino diuerfa inteUigo, quorum nulla eflhabitudo füperioris uel inferioris.Hoe loco monfiratur qubd umias non ßt fubflätia,quia ßt quantitas,contra Pythagoreos. Sumt qui hac noßra tempeßate(ne antiquos commemorcmus)defen-dant prudentiä effe amp;nbsp;uirtutë zir fciëtiam,fu clarius,uirtutë mora~ lem^babitum intelle£lus.Nam,inquiüt,ßbie£ii ratione eflipßus in-telleélus.Sedquiaauriga uirtutum gyquot;gubernatrix operationum mo-ralium,etiam moralis dicitur.vt qui ponumt quatuor principes uirtu 1cs,quas quidam ab ofq cardine cardinales appellant,prudentidan-Humerant. nam iUo quaternario numero comprebendut prudentiam, iuflitiam, fortitudinem,zir temperantiam.Æ quorum decißonc,neque Cicero defciuit in primo officiorü.Omitto Cbryßppü,qui cuilibet qua-litaii uirtutem tribuebat: ßtnul A.riflonem chium, qui umam uirtutis Haturam gy‘ ßibßantiam fadebat accidentario ufu differentem.

Confiderandumautem Sc genus aflignati generis, Sc fic femper fuperius genus:fi omnia prxdicantur de fpe-cie,Sc fi in eo quod quid eft prædicancur.Nâ omne fupe* rius genus prædicari oportet de fpecie in eo quod quid eft.fi ergo alicubidiflonetjmanifeftum quoniam non eft genus,quod aftignatum eft.

Locus à füperioris generis preedicatione deflruitgeneris proble-ma, in quo quippiam effe alicuius genus dicitur,cui tarnen füperius genus,non in quid conuenit:ut qui dixerit corporis genus effe colora-tum,demonflratur id effe falfum,qubd quale genus coloratinon præ-dicetur in quid de corpore. Oportet enim de quo genus prædicatur, amp;nbsp;füperiora omnia genera de codé in quid pr^edicari.quare ß mon-fireturoppoßtum,euertendum efl problema d genere inflrubium ca-uendum tamé efl ne temere quis affentiat buic rationi, qubd ß ^nus de aliquo in quidprdedicetur,zy^ füperiora:igitur ft füperiora de ali-quo in quid pricdicentur, gy inferiora genera, aam habitus de uitio O' uirtutc in quid preedicatur, non tarnen uirtus gy uitium de ali-r.iiij.

Rurfum fi genus participât fpeciem,vel ipfumjvcl a' liquod fuperiorum generum. Nam nullum lupcriorum participât quod inferius eft.Deftruenti igitur, quemad' modum didum cft vtendum.

15 l-ocus à fpeciem participantibui deflruit generis poßtionefn.Q^ü panidpan* ^^^^ habedt de fpeciebus pradiedri amp;nbsp;fiperiord omnia,fieri nö po-tibas. terit,ut ^ims fpeciem pdrticipet. fiiperiord enim nö pdrticipat infe-.riord,fèd contrd:dt genus fpecie efi fïlt;perius,fi militer qua genere fü-periord fwnt:igitur ft fpecies pdrticipetur ab eo quodgenus pof turn efi,uel quippiam /itperius,euertendum efl id e[fe genus.quare qui fe^ cerit uiuentis genus ejfe animal,male poni monflrdtur,qgt; animal par^ ticiparetur à uiuente: quare amp;nbsp;genus ^ fpecie, quod efl impofibile. eodem modo ft aliquid genere ftperius fpecie participaret, euer ten-dum ejfet id genus illius rede ajfignari.

Aftruenti autem fi confitcaturquidem inefleipecici quod didu eft genus,at ^ vt genus ineft dubitetur,fuffl cit oftedere aliquid fuperiorü gencru in eo quod quid eft de fpecie prædicari. Vno enim in co quod quid eftprX' dicato,omnia amp;nbsp;fuperiora ilIius amp;nbsp;inferiora,fi prxdica-tur,de fpecie in eo quod quid eft prædicabuntur : quarc amp;nbsp;affignatum genus in co quod quid eft prædicabitur. Quod autem vno in eo quod quid eft prxdicatOjomnia etiam reliquajfi prædicantur,{n co quod quid eft prædê cabuntur,pcr indudionem fumendum.Si autem fimplê citer inefle dubitetur aftignatu genus,non fufficit often dere aliquod fuperiorü generum in co quod quid eft de fpecie prædicari.vtfi quis ambulationis genus alïïgnauit lationem, non fufficit oftenderequod motus cft ambu* latio,ad oftendendum quod latio eft:eo quod amp;nbsp;alij mo* tus funt;fed oftendendum quod nullum participât am* bulatioeorû quæ funtfccûdum candemdiuifionemjuifi lationé. nam neceffe cftquod genus participât, amp;nbsp;fpe* cierum aliquam participate fecundum primam diuifio* nera.fi igitur ambulatio neque augmcntationera,nequc diminutionem,ne(5 alios motus participer :manifcftum

lIlt;Q.VARTVMTOPrC. ARIST. 13J , quoniam lationcm participabic. quarc eric genus latio ambulationis.

Locus conflruüiuus generis it generum pradicatione amp;nbsp;diuifto- i4 ne.qu4ntum uirilis fueratlocorum traditio amp;nbsp;abundans in deßru- àKsümtf Üionem prablematis generid, tantum languida confpidtur methodus conflruendi generis, si enim uoluerimus conßruere ^nus, in primes cogitandum eft,fi quod pro genere a(fignatur,fpeciei infit,amp; id con-fiteatur uelnon:ß admettatur inejfe,id uanum effet monftrare qua-^e Jïipereft confrmarC) id quod dubitatur uel negatur non pradica-fi ut genus,ßu in eo quod quid:cuius uis quneretur it cteterorum ^-nerum pradicatione, qute monflrantur de eodem preedicari de quo id quod uerfum eft in controuer/iam ^neris preedicatur : quorum fi Mtum pueßperius fuerit fiue inferius de eo primo in quid pr^dice-tur amp;nbsp;ut genus,amp; reliqua omnia in quid concludendum eft priedica-ri.quare amp;nbsp;affignatum genus de eo primo in quid prlt;!edicabitur,qubd gy^ fiperiora illi gr inferiora in quid pradicentur.omnia autem ßpe riora gr inferiora genera de eo primo fubieéio pradicari, eolligentur per indu£lionem,ftngula diligentiexamine perfcrutando. Quod ftin-‘iï^ ne^tur uel dubitetur fübieélo ftu fpeciei pofttü genus,non ftatim confugiendü ad/üperiora genera.quia nö oportet ft ftperiora de all-quo prlt;iedicëtur,gr inferiora,ftd contra.quarequi dixerit ambulatio-nis latione ejfe genus, nö füfficit monftrare motum ambulationis e[fe genus, non enim ftquitur, motus eft genus ambulationis, igitur latio. Katio enim a genere ad fpeciem conftruüiua eft infirma, opus igitur fuerit adminiculo diuiftonis.aam cum habeamus motus iüi conuenire täquam genus, oportebitgr fpecierum aliquam de ambulatione pra-dicari, quod ambulatio non ftt primte diuiftonis ipftus motus. quare cum ambulatio fpeciem motus aliquam participet,gr non augmenta-tionem,neqi diminutionë,neque alterationem, neq; generationem,neqj corruptionem,necEffe fuerit lationem participare,uelnoneffe motum. nam à quo remouentur partes,gr totum.

Rurfum de quibus fpecies quæ pofita eft vt genus prxdicatur,confiderandum ft 2lt; affignatum genus ineo quod quid eft de ipfis cifdé prædicatur, de quibus amp;nbsp;fpe-cies.fimilitcrautem amp;fi omniaquçfupragenusfunc.Na fialicubidiironat,manifeftü quonia non eft genus quod affignatum cft:ft enim effet genusjomnia amp;nbsp;fuperiorail-

lîus gt;nbsp;amp;nbsp;ipfum in co quod quid eft prædicarentur de ijs, de quibus amp;nbsp;fpecics in co quod quid eft prædicatur.De-ftruenti igicur,veile fi non prædicetur genus in eo quod quid eft,de quibus amp;nbsp;fpecics prçdicatur.Aftruéti autem, fi prædicetur in coquod quid cft,vciIe.Accidec cnimge' nus St fpecic de codé in eo quod quid eft prædicari.qua' re amp;nbsp;idem fub duobus generibus fit. Neceffe eft igitur fiibaltcma genera eife- fi igitur oftendatur quod volu* mus genus aftruere no eife fub fpecie,manifeftum quo-niam fpecics fub hoc erit.quare oftenfum eritjquoniam genus hoc.

ij Locus it fpede fubiilternacoflruiiiuus amp;nbsp;deßruHiuas gmeris.'De ßibaiwrna. ß^uitur e»i^ foßtü^nus alicuius fpedei, de quibus fpecics præ~ diattur,non prædicetur^nus a[fi^atü,ne(p, iUi fitperiora.t^am opor tet genus omne (^ omnia fiperiora prædicari de ijs de quibus fpecic es. quare fi monfiretur difeiplina no prædicari in quid de quibus uir-tus prædicdtur,neqi uirtutis genus eße co Uigitur. ft militer ft fiperio rd ad difdplinam fumeretur,quie non prædicarentur in quid de for-titudine,tëperantia,liberalitaa,illis probaretur difdplinam no ejfe ge nus uirtutis,quare manifeßus eß locus ex fpedei prædicatione. nam ß de aliquo prædicetur fpecics O' de code no prædicetur ^nus pofttd uel ßiperiora,euertendum eß illius ejfe ^nus. coßrudioni uero fue-rit utiUs probatio, quæ oßedit ^nus de ijs de quibus fpecies prædiat tur in eo quod quid eß prædicari. nam accidit ut de codem o fpecies amp;nbsp;genus prædicetur in eo quod quid eß.quare idë utrifqs ßpponitur O fpedei amp;nbsp;^neri,quæ genera duo referut. na o fpedes iUa fb-alterna erat quæ prædicatur de eodem eu ^nerc:qgt; ß genera ßnt de eodem prædicatia, necejfe eß ßibalterna ejfe,O' umum alterum eöti-neretßdgettus à fpede ßbalterna non continetur, igitur earn conti-nebit:de qua prædicabitur in quid,igitur illius erit ^tuts.Na fieri no potefl,ut de eodem duo genera prædicentur,quorum alterum fit fib-alterna fpecies (nam 0 fibalterna fpedes gouts etiam dicitur) qui» alterum alterius fit genus. Nam fibalternatim ilia collocabu4ttur,fiu Mtum alterum eötinebittO umu de altero in quid prædicabitur.qua-re quidpiam fpedei fibalternæ mößratur ejfe gouts, eo ^ illudquod ajfertur,in quid de eodem prædicatur cum ilia fpede fiibalterna:nec iÛi eß fippofitum,igitur duo genera dufdem deducumtur: fid fpecies

fübalternd eft inferior illo,quAre ft de ea pradicahitur in qttid,amp;ge uns fr kalternx fpedei amp;nbsp;omniu inferiorum.ut fcifripennis ^nas mö flrahimus auem e[fegt;qu'od de quibufeunq; feiffipene fpedes frbalterna pr^dicatur,z^ de eifdem auis in quid, quare quum utrunqi ftt genas illorum,amp; uotum alterius oportebit ejfe genas .• at auis non contine-tur à fdjfipëni,ftd hoc côtinet,igitur auis eft ip/tus fdfripênis geftus: tmde habetur genus effe omnium inferiorum.

Confiderandæ autem amp;nbsp;rationes generum fi aptâtur ad aHignatam fpeciem, amp;nbsp;ad parricipantia fpccicm. Ne-cefTe eft enim generu rationes prxdicari de fpccic,amp;cde i/s quæ participant fpeciem: fi igitur in aliquodüTonet, dilucidum quoniam non eft genus quodaftignatum eft.

Locus ab amiuoed pnedicatione conftrudiuus amp;nbsp;deftrudiuus ^- 16 nerid problematis. uionftramus enim alicuius fpedei frbalterna e(fe p^S^ uerum ^nas,qubd de iUa nmiuoce pradicetur,amp; dehis qua fpeciem partidpat,amp; in quid. Deftruimus pofttü efre ^nus,^ nöpradicetur de ida in quid umiuoce, neqi de ijs qua participât illam fpeciem frb-alternam.Qjdcquid enim pradiattur umiuoa in quid de fpede fubal-ternd,illius eftgenus:c^ contra,quicquidnon pradiaitur umiuoce de ilia in quid,non eft illius ^iius. Yt animalis probatur ^nus effe ani~ matum hoc loco,amp; eiufdem eoloratum nô effe^nus. Si malueris lo~ cum à definitione^neris deftgnare,non refragabimur.

Rurfus fi differentia vt genus aftignauitjVt fi immor-tale genus dei. nam differentia eft animalis immortale, eo quôd animalium,alia mortalia, alia immortalia. ma-nifeftum igitur,quoniam pcccant.nullius enim differ en-tia eft genus.Quôd autem hoc verum,manifeftum.NuI la enim differétia fignificat quid eft,fed ni agis quale quid. Vt grefïibilc Si bipes.

Locus à differentia pradicante deftruit genus. (\ulci(mque gênas Addieren. aliquid defenderit effe, quod monftratur amp;nbsp;probatur effe differétia: *» pdi«te neceffe eft pofttionem falfrm effe.ut qui ponit deigênas effe iminor-tale, ex eo quôd immortale animalis differentia coUigitur diuißua gx dei conftitutiua, frgillatur. nulla enim differentia alicuius eft genas, quod omnis differentia fignificat magis quale quid,q ipfum quid: genus aatëipfrm quid dicit,utgreffibili amp;nbsp;bipede differëtijs colliquefcit.

vt imparem quidem numcrum.Differentia enim nume* ri impar, amp;nbsp;non fpecics eft, neque videtur participare difFerentia genus.Nam omne quod participât genus: vel fpecies,vel indiuiduum eft.Differentia autem,neque fpc' cies,neque indiuiduum. manifeftum igiturquoniam nó participatgenus differétia quarc neq? impar ipecies erit, ÏcddifFerentia:quoniam non participât genus.

i g Locus a differentia fubieHa euertit genus.Si conßituatur aUquoi w^J'’ ffgt;^^^ifod de differétia frædicetur, illud efl deffruendu effe genus, nam generi fûbijciuntur folû indiuidua ^ fpecies.qui igitur fubiece-rit alicui generi differentiam,illud dicendum eft non effe genus.ut qui impure feœrit ßbijeiper ft numero generi,quad impar fit differentie per ft,fieri no poteftut de ea numerus prcedicetur,(^ illius fit ^nus. omne enim de quo^ms pradicatur,rationem generis fufi:ipit,at diff \ ferentia generis rationem non fifeipit. diximus quod impar per ft eft differentia.verum numerus impar totum ficacceptum profpecie d:~ ftmitur,ftd locus hoc uult quod omnis differentia, fi conftituatur ali‘ cuius fpecies,ftquitur generis euerfio.'Eodem loco poffumus uti,qubd fi de aliquo pnediatur genus,id non effe differentiam.

Ampliusfi genus in fpecie pofuit, vt contiguitatem id ipfum quod eft continuitatê, aut mixturam id ipfura quod eft temperamentum,aut Cvt Platodcfiniuitjlatio* nemfecundum locum mutationem.Non enim necena' num,contiguitatem continuitatem effe: fed cconuerfo, continuitatem contiguitatem. no enim omne contiguu continuatur:ied quod continuatur,contiguum eft.Simi liter autem amp;nbsp;in alijs.Nam neque mixturaomnis tempe ramentummam ficcorum mixtura non eft temperamé* tum.neque iècûdum locum mutatio omnis,latio: nam ambulatio non videtur latio effe. penè enim in ijs qux inuoluntarie locuex loco permutât,dicitur latio: que-admodum inanimatis accidit. Manifeftum autem quo* niam amp;nbsp;de pluribus dicitur ipecies quam genus in aifi* gnatis,cum oporteat econtrario fieri.

. ƒ 9 Locus a nnereßbieÜo fpeciei reprobat generis conuenienté affi-â^fpedeh gnatio»e,qMd genus ad plura ft fundat quam fipedes .• quare ipfum

fpedeinon ßbijdetur, neque in fpede collocabitur. qui i^tur genus in fpede coUocabit, generis abutitur natura, earnque omnino labe fa-^t.ut qui cotiguitatis genus fecerit continuum, prapoflera efl ufus lege in reddendis generibus amp;nbsp;fpedebus.namcontinuüfpecies eflc5-tiguitatis,nö autë illius genus.quare quod ^nus fecijfe debuerat,fpe~ dem confiituit,amp;contra, quod autem contiguü non fît fpecies conti-nui,ßd illiusgenus, ex eo manifeflum congnofœtur,qubd fpedes orn-nis genus fuum infert, at non omne contiguum efl continuum, qubd contigua fint quorum ultima fumt fimul,fiue umiantur, fiue nö: continua nero,quorum extrema coniumguoitur gy umum fadüt.quare nö oportet omne contiguum effe continuum:/èd contra,omne continuum cjfe contiguum,igitur non erit continuum ^nus contiguitatis:ßd cö-tra,continui genus erit contiguum.similiter qui mixtionis genus fece- , , rit temperdmentum,fpedcm genus continere defendit.nam temperamentum fpedes mixtionis,mixtio autem temperamenti ^nus.nö enim omnis mixtio efl temperamentum,fed contra, omne temperamentum mixtiongitur mixtio plura ambit quam temperamentum: non itaque fpecies erit,fld temperamenti genus.Commixtio enim flecorum adin-uieem amp;nbsp;fïmilium,efl mixtio,non autem temperamétum:qubd hoc flt difpofltio conueniens quatuor qualitatum primarum, iode modo qui motus ßeundurn locum ^nus ponit lationë,peccauit:quia genus in fpe de couocauit,amp; fpeciem ^nus conflituit.quod incurrit incommodum tlato,quum drflniuerit motum fleumdum locum elfe lationem,qubd nó omnis motus fleumdum locum fit latio. ambulatio enim efl motus fi-cumdum locum,non autem latio. Kam latio efl ferme eorum qu^e non uolütarie er cum cognitione mouitur.ut inanimata quacumq^ tranf-feruntur de loco ad locum.quare exeplis manifeflum eflgenus de pan doribus alfignari,amp; fpeciem de pluribus,qubdgenus in fpecie confli-tuatur:cuius oppofitum efl neceffdrium.

Rurfus fi differentiam in fpecie po fuit, vt immortale id ipfum quod eft, dcum.Nam acciditde xqualibus aut pluribus quam fpeciem dici.Differentia enim femper de æqualibus aut de pluribus,quam fpecies dicitur.

Locus a differentia fpedei fibieâkt deflruit differentiam. Q^em- lo admodum deflruebatur ^neris conflitutio,eo qubd in fpecie colloea- ^eiStuÏÏ retur: fic amp;nbsp;differentiae improba monflratur affertio, quæ in fpede lt;tfiagt; refideat. nam qua fiiperiora fumt, amp;nbsp;quibus conuenit pradicari de

(Aiquo,ed iüi non fübijciuntur.'Differétide uero amp;nbsp;genera habet f rlt;t^ dicari de fpecie,amp; illinunquani (ubijci,qubd priora ßnt.ut qui con“ flituerit immortale fuppofitü effe deo,fpeciem de differétiapriedicari defendit-at immortale ad plura porrigitur,quant deusma à deo fumt Cr alia immortdlia,ut intelligentie pu angeltamp;ceîicole. Non tarnen eß neceffe omnem differentiam de pluribus did ip ft fpede.ut rationa le mortale differentia de homine tantum didtur,amp; fenfibile de ani-mali.lnfuper ff fpedes de differentia predicaretur,amp;genus de fpe~ cie,igitur gy de differentia: at genus de fpede amp;nbsp;indiuiduis predi~ catur ftlum.

Amplius,{i in difFerentia genus pofuit, vt colorcm id ipfum quodeft congregatiuü,aut numeröquod impar.

11 nbsp;nbsp;nbsp;locus d genere differentie ftbiedo exploditgeneris affertionem-ditomti» ^^'^ manifefte peccat qui genus differentie ftbiecerit, qubd ftperius fubieOo. numquam ftbfternatur inferiori: at genus ftmper differentia diuifi-ua fuperius eff-Cr ij duo loei fumt conuerflui ad duos ftperiores.Pec-iS^tur möjlrabitur,qui de cdore cögregatiuü uifus dixerit pre-dicari, eo qubd color genus efl amp;nbsp;totum,congregatiuum uifus differentia diuifiua. nam color in congregatiuum uifus amp;nbsp;difgregatiuud Cr medium hor urn difumgitur.

Et fi genus vtdifFcrcntiamdixit.Poflïbilcenim cftali* quem talcm fufeipere pofitioné,vttemperaturç,mixtu' ram difFcr.cntiam:aut lationis,fccüdum locum mutatio' ncm-inCpiciendum auté omniaqux funthuiuimodiper cadé.cómunicant enim loci.Dc pluribus enimgenus q differentiam oportet dici,8lt; non participare differentia, fie autem aifignato neutrum eorumqux diélafunt poP fibile cftaccidere.Nam de paucioribus dicetur amp;parttci pabitgenus differentiam.

A genere. aUcuius efl,differétia dicitur. in alem erroris labê demergitur,qui te-peramëti mixtionem dicit differentiam effe.nam temperamëtum fpe-cies,cuius genus eft mixtio.quare ^wts differentiam facit,qui défendit mixtionem effe differentiam:quod efl impojfibile.'Eodem modo,qui lafionis differentiam tradit motum fècttndum locum effe. didum efl enim ftperius lationë fpecië illius, ac motu feumdum locum effe genus,igitumon erit differëtia.quare turpiffime peccauerit,qui oppo-

fitum dixerit.liam ^}tus in quid,differentia ma^ in quale quid dich tur.ais i^tur opus fuerit redarguere improbam ^neris amp;nbsp;differen tilt;e conftitutionem locis,ut congruum fuerit uifunt foUicita infpedio-ne.Sunt enim loci adeo inter fe conuenientes,ut parum referat unum an alterutn quis ad redar^utionem acceperit: ut fwnt ifth De pluribus oportet ^nus qudin differentiam dichamp; j^ftt^i tton participare diffe rentidSimiliter ^,Genus de pluribus quam differetia dicitur.^,Ge tins non fubijeitur differentia. His enm talibus principes exibilan-tur omnium tales uana affertiones pradiHa turn generis turn differentia . nam con/îflere non poffunt in eodem improba ilia conflitu-tiones cum talibus principifs,quod inter fi pugnent.

Rurfum fi nulla differentia generis prædicatur de afli gnata fpecie,ncc genus prædicabitur.vt de anima neque impar neque par prædicatur.quarc ncc numerus.

Locus a differentiarum pradicatione deftruit alicuius fpedei effe ^^„y^ren. ^nus. Ha ft nulla^neris differetia de fpecie pradicetur,ne(p genus: tiara pra. at genus omne fua fpeciei ineß,ßu de fia fpecie pradicatur:igitur fi de quo no pradicatur differetia,illius no erit genus.De quo enim^nus pradicatur,oportet aliquam differentiarum illius de eodem pradiat-ri,qubd tota ^neris natura in differentias fit diftributa quibus con-tinetur.quare fi nulla differetiaru generis de aliquo pradiaetur,neq: de eodem ^nus pradicabitur, monfirabitur itaq; numerus no effe^-nus anima,quad nulla differentiarum numeri de anima pradicetur. tiamneq; rmpar,neq; par de anima pradicatur:igitur neq} numerus.

Amplius fi prius eft natura ipecics,Sc fimul intcrimit gcnus:videtur enim contrarium^non igitur eric genus.

locus a fpecie priore defiruit ^nus alicuius. nam ^nera priora ^4 funt fpeciebus,gy deflruentia fpecies,non cÔtra. quare male affigna- pdottl^ biturgefius quod deflruHione fpeciei interimitur amp;nbsp;fpecie pofterius fit natura,eo qubd^nera uniuerfaliora amp;nbsp;comnutniora fint-Hatura autem fint priora uniuerfaliora minus uniuerfalibus, igitur genera qua fpeciebus fint uniuerfaliora,illis erunt priora. fid pofteriora no deßruunt priora. quare qui feœrit fpeciëprioregénéré,^* fimul in-^rmteregeiMs,mala fuerit^nerisconßitutio.Vriore natura rmpoffi-lgt;ile efl effe fpeciem,qubd proxrma finfui amp;nbsp;compofim magis:fid no-Isis gynotiorem gr priore effe notum eß,tantumabefl,ut fit impofft-^ilttqua defiruitur deßrudione ^neris.O^od fi quis aduerfitur A.ri

flotelii eloquio,qui habet in pr^tduamito /übflantia,deflruilïï prints fiibßantijs nihil rentanere, neqi ficundas /übftantidSfneq; accidentut: quad omnia de illis dicantur,uel illis inßnt.A.n omnibus finutl fismptis particularibus euer fis, reliqua no confit fiant: fid aliquibus,non efi ne^’ ceffiarium. Kinc monfiratur maior uis amp;nbsp;amplior ipfius uniuerfitlis, quàm particularisi quoniam particulari quodam defiruilo non oportet umiuerfide corrumph/èd contra accidit.

Amplius fi contingit relinqucre diftu genus,vel diffe rentiamCvc anima moucri,vel opinionem verum Sc fab fum^îneutrum crûdidorum genus,neq; differentia.vide tur enim genus SedifFerétia iequ^quadm fuerû fpecies.

ly Locus d fiparabili fipecie euerfiuusgeneris.QjtoniagoMs amp;dif‘ *fpe^'‘ f^^^^^l^ de fûbfiantia rei exifiumt,de qua pnedicatur, tonde amp;nbsp;illius definitio utrifiq; affurgit, fieri nó efi poffiibile, ut fipecies relinquat fiu germs,uel dijferetia.quare pofita aliqua fipecie quie monfiratur genus lt;tfßgMtum relinquere,defiruendum efi illiusgenus ejfie.utqui dixerit animae genus eße moueri,quêadmodûxenocrates à jè moueriffbatur non eße genas, quod anima poßtt eße ut non moueatur. Similiter fi opinionis ponatur uerum amp;nbsp;falfiumgenus-.cöfiituatur quidern zir de-monfiretur quad queedam opinio poßtt eße, qua neq: ueri,neque fal-fi ficintillam habeat,cuiufimodiuideturfuturorum cantingentium opinio, qua neq} uera, neq; falfia agnoficiturrcoUigetur non eße opinionis genas uerum amp;nbsp;falfium. Semper enim fipecies infert genus ^ diße-rêtiam,neq} relinquere potefi.quare fi detur opinio aliqua qua neque uera neque falfia concedatur,non erit genus uerum amp;nbsp;falfium opinionis.Porrb contingit interdum plerofiqßquibus nulla fugiendi decipuü commoda uidetur ratio)quod proponitur,neq; uerum,neq; falfium fa-teri. utfi proponatur a chryfippo hoc tortuofium arguments^nus. Si dicis te mentiri,uerümq} dicis,métiris: didsautê te métiri uerumtp dicis,mêtiris igitur. interdum alij(ut aiumt)foro cedumt gpquot; eertamé cane peius amp;nbsp;angue reformidant, d quibus quippiam neq} uerü,neq} falfium impetrabitur. Uemo enim ab £picuro, qui toam dialedica Cf contênit amp;nbsp;irridet, impetrabit ut uerum eße concédât,quod ita eßa-bimur,aut uiuet eras Hermachus,aut nÓ uiuet: quum dialedid fic fia tuant,omne quod ita difiumdum fit,quafi aut etia autnon,non modo uerum eße,fied etiarn neeeßariü.vide quàm fit cautus is que ifii tar-dum putant.si enim,inquit, alterutrü coneeßero neeeßarium eße, ne-

1NQ.VARTVMTÓPIC. ARIST. Ijy ceffe erit eras Hermachuaut uiuere,aut no uiuere-nulla autêefl in na tura rerü talis necefiitas-.cü hoe igitur dialedid pugnet, id efl Antiochus gy stoici,totd enim euertit diale£lica.Hac ex Cicer.Aatdemicis.

Infpiciendum autem amp;nbsp;fi quod in genere pofitfi eft, participât aliud contrarium generi, aut fi cótingat participate.Nam idem cotraria fimul participabit, co quod ipfum,genus quidem nunquam relinquit, participât autem Secontrarium^autcontingit participate.

l-ocus d contrario genere arguinëtum porrigit deflrudiuu generis ^fiigniithquod impoffibile fiteandem fpeciem contrarias rationes ß-fdpere:at oportet omnem fpeciem fuorum generum rationes aedpe-re,quare fpedes eadem non erit diuerforum gr contrariorum gene-rum.Conueniens itaque fuerit ad contrarm genus aduertentia,ex cu» ius infpeilione amp;nbsp;generis contrary inuentione aflignatum deflrui-tur.ut qui pofuerit nö entis genus efie polfibile,eo ^ nó ens etiam efl igt;npo[fibile,quod efl alteri contraria, ßquitur nöentis genus non ejfe pojfibile.nam gr oppof ta eidem inefjent,nec non de eodem pradica-rentur particulari, ^ genera numquam relinquuntur à fpedebus, ut probaturloco fuperiore-quare fi quid monflretur ejfe fib aliquogenere,deflruitur ejfe fib altero priori contrario,gr contra.

Amplius fi quippiam communicat fpecics quod im* poifibilc eft omnino incife ijs qux funt fub gencre. vt fi anima vitæcommunicat,numerorum autem nullü pofii bilc eft viucre,nQn erit fpecics numeri anima.

toctts à communiaitione fpedei prebet rationiin euerftonent ^- t j ^efis a{Jigndti,eo quad quicquid cÔmtt/niatt fpeâes,(^ genus iUud cô- ^^JJ*^ ^n^icat.ndm continet genus fpedes.quare fi probetur fpedes aliqua uu. ' pf’quot;ß amp;nbsp;fp^ie quippia cömuniatre,quod impofiibile fit fpedebus^-^^ds cóuenire,nö erit g:nus illius quodflatuebatur ejfe ^nus.ut qui ^ixerit anima genus numerum efcyco quod anima ineft uiuere pro-P^ie,nulliautein fpedei numerorum conuenire poteft uita,neq; nume ^0)igitur neque anima numeri efl fpedes,

Confiderandum autem Sc fi æquiuoca fit fpecics ge-ncri,dementis vtenti ijs qux difta funt ad æquiuocum. vniuocumenim genus,5c fpecics.

i^ocus ab aquiuocatione deßruit genus. nam genus omne umiuoeü 28 ^fli^ nomine amp;nbsp;ratione de fpeciebus pradicatur. quare fi fpedes ^^^^'‘'^

«liqud monfiretur dheuius quoi fit multiplex,dtfiruenduM tfl ffif ff ^‘^hqgt; fpecies rdtionem debeatgeneru fiifiipere: at iUa nomen filum habet commuée,non autê rationem tandem ficttmdum nomen: igitur non efl genus. lUaquidè qua proponütur,deprehêdumtur eue aqui-uoca locis illis quibus monflrauiuMs quippiä efie nutltiplex primo ü-bro,ubi cömentabatur de inflrumëto ad abumdantiarn neœffario.qud-re ad iüos recurrendum fuerit,quibus negotium demandatur.

Quoniam autem omnis generis plures fpecics, inCpv ciendum fi non contingit alteram fpeciem cfle didigc' neris Nam fi non eft,manifcftum quoniam non crit gC' nus omnino quod didum eft.

Locus ab wnitate fpedei interimit a[Jertü.Si defendatur nomédU-quod ff nus,cui tantum wna /üpponatur fpecics,id euertendum eflff‘ nus.na ratio ffneris efl,de fpede differentibus pradicari in quid-Hoc loco monflratur,q) line a ff nus non fitlonfftudo, quod tarnen fadwnt illi,qui defniant lineam longitudinem illatabilem: nam omnis lined eß longitude,amp; contra.quare fi omnes linea finteiufdéfpedei, Grlongi-tuaines.Keqi enim putare oportet fuperfeie e(fe longitudinê, pd hd' here longitudinê efl dicendum : nifi amp;nbsp;corpus uelint longitudinê elfe. Sed inquiretaliquis,si genus adeffe exigat fpederü multitudinê,erïtne opus ad fpeciem infima pluribus indiuiduis? Hefpondet 2oetius,spe~ dalilfima fpecies,licet indiuiduis prapondntur,tamen fiippofiti babi-tudinê non habêt,iccirco quonia illa qua fpedei ultima fipponütur, talia funt, ut quantum ad fibflantiam umü quiddam fint,non habétid fitbflantialem differentiam,pd acddentalê.quare effidtur ut did pof-fint fpecies pluribus prae[fe,amp; quodammodo nulli fint prapofita, fi ad fibftantiam quis uelit afpicere. Genus fimper plurimas fitb fi fpecies habet.de differentibusenim fpede pradicatur:differentia ue-ro nifipluralitati non conuenit.at fpecies etiam unialiquando indiui-duo praeffe poteft,ut filis fpedes zr pheenicis de urno tantum indium duo pradicatur : ita nullam multitudinem fpedes per fè continent,d etiamfi umum fit tantum indiuiduü, fpedei non pereat inteUedus. Et rurfus idem,Dum fpedes fpecialiffima umum habeat indiuiduum,fim-per fpecies permanebit: neq; indiuiduorum dimnutione, fiquodlibet tmum maneat,fpedes confimitur, ut didum efl.id tarnen in ffnere did non conuenit, quia ijs praefi qua fùbftantiali à fi ffnere diffe-rêtia difgregata fmit : praefi enim fpedebus qua diuerfis differen-tijs informantur. fi igitur wia earum pereat,üquot; ad unitatem fpedei

IN Q.VARTVM TOFIC» A RIS T» I}8 fedaûa fuerit ratio,gmuî effe non fotgrit,tjuia de differentihus fpe-^ de pradicatur. hnec iUe.ynde pquitur fi una tantû fipecie pofita non permaneat ^gt;Ms,ntulto minus confiftet nuUa exiflente.

Confidcrandum autcm etiam eft,fi, quod tranflatitic didum eft,vt genus affignauit: vc tcmperantiam,con(b-nantiam. nâ omnc genus proprie de fpeciebus prædica-tur,con{ônantia vero de temperanda non propne, fed tranßacide.omnis enini confonantia in fonts.

^locHï à metaphora ^nus perfringit. Quonia ea eflgeneri infita ? o natura,ut in quid de fipecie prtiedicetur,amp; fibftantia illius dicat,quod ^oM.quot;^ autein tranfiatitie dicitur quid eft non dicit, quare non erit ajfiignan -dum ff nus per traflationem.quod fi quid ajjifftetur metaphorice pro ffnere,euertendum eft.utqui teperäticeffnus tradit efifie cofinantia. nâ confinantia metaphorice dicitur de temperantia amp;nbsp;non proprie, ff nus auti uult proprie praduari. Tïranftatio eft tropus, quo nomen uel uerbum ex eo loco in quo proprium eft,in eum in quo out propriü deeft,Mt tranftatü proprio melius eft, trän fiertur.uæc ex Q^mtilia~ no amp;nbsp;multo plura requiras.Conßnatia proprie dicitur uocum zr ß~ norum concordia,improprie uero fimetur pro moderata rationis da tmnatione in libidine (^ illecebras,quam temperantiam appeüanuts.

Amplius fi fiücontrarium ipcciei aliquid,confideran' dum.Eftautem mulciplicicer confideratio.Primum qui* dem fi in eodem genere amp;nbsp;contraria, cum non fit con* trarium generi:oportet enim contraria in eodem gene* re eiTcjfi nihil fit contrarium generi.

locus a fipeciei contrario deftruit alterius ffnus. di nuiltiplex fit ?' loeoru inuetio à contrariorum confideratione, hie primus ftatuetur, (^edd?quot;^ quo probamus uel reprobanuts fftucs aUcuius fipeciei habetis contrarium , quod oporteat contraria reponi in eodem ffnere non habente eontrariii.quare fi umius contrary ftrmetur ffnus aliquod, illud idem amp;alterius erit:amp; contra, fi illius non fiitgenus,neqi alterius. ut qui monftrauit albi genus ejfie coloratum, cui nihil contrarietur, or nigri relinquitur ejfie genus.similiter quod dulcis non fit genus coloratum, neqs amari conduditur.

Cum autcm eft contrarium generi,confidcrandum fi contrarium in contrario.ncccflc cnim eft contrarium in

A NT o. DEMoCH* HYPOMNEMA contrario cfTcjfi fit contrarium quidem generi. Manifer ftumautemeftvnumquodque corum per induftionem.

Zocus d contraria fpede habente contrarium geiuis, deftruit ^e-nuS’tiam oportet côtrarias fpecies ejfe in contrarijsgeneribus,quan-do generi eß genets contrarium. quare qui monftrauit umam fpedem effe in cötrario genere,amp; reliqua in reliquo contrario effe fuerit ne-cejfe.indegenus intemperatia coUigimus ej^e uitium, qubd temperan-tiee genus fit uirtus.si quis obqciat de intemperantia amp;nbsp;infinfibilia-te, qua /uh uitio continëtur, tarnen ea contraria fiumt.an dicendum ^ ut uitia['itmt,non cötraridtur.amp; ita in cateris fimilibus.sit igitur fir mum, ft contraria fpecies contrarium genus habeat, amp;nbsp;reliqua reli-quum contrarium confiquetur.

Rurfum fi omnino in nullo gencrequod fpccici eft có trarium, fed fit fpfum genus,vc bonum.nam fi hoc non in genere,nee contrariü huius in genere erir,fcd ipfum genus. quemadmodum in bono Sc malo accidinneutru enim horum eft in genere, fed vtrunej corum genus.

rocus d genere cötrario deftruitgenus, qubd oporteat contraria effe uel in eodegenere,uel contrarijs generibus,uel ejfe contrariage-neratquare fi Hierum contrariorum fueritge)ius,amp;reliquum.oppo-fita enm font finutl natura,neq; umü prius altero:at fi alterii effet ^ nus,reliquü fpecies,non confiflerët fimul natura.Si igitur nullo modo in genere coftituatur, quod cÖtrariatur fpeciei,fid ipfum fit genus,amp; rebquü eritgenus,amp; nö pofitü in genere.uac ratione oflendinuts bo nu non effe in genere, ^ illi contrarium malum non fit in genere, fid genus fit.igitur ^ bonum non erit in genere,fid genus : amp;nbsp;contra,fi bonum fitgenus,amp;malum.quare neutrum ingenere.Q^bdfiquisat lumnietur exëplum, qubd bonum amp;nbsp;malum aquiuoca fint, afferat de adione amp;nbsp;paffione exemplum, amp;nbsp;quod requirit affequetur: uel iü^ fitmat umiuoca.

Deinde fi contrarium eft alicui amp;nbsp;genus amp;nbsp;fpecies,amp; horum quidem eftaliquid medium,illorum autem non. Nam fi generum eft aliquid medium, amp;nbsp;fpccierum:amp; fi ipecierum,Slt; generum.vt in virtute amp;nbsp;vitio,2lt; iuftitia Sc iniuftitia. V trorumq? enim eft aliquid medium, Inftantia huius, quoniam fanitatis Scægritudinis nihil eft medium,

Locus à medio contrariorii deßruHitius ^nerii.c\ult;indo tam fpe 34 des ^udm ^nera cö/ïmiliter contrariètur, neœ[Jariû fuedt pofito amp;nbsp;«aXw«™ fnonflrato medio inter fpecies cotrarias deftrui gsnera illarü (([CiCjui-bus nullum medium interceffit.'Ndm oportet fi Species habeant medi-um,^^nera reciperelt;juoddam'i^cÓtrd,ft ^nera mediü ampleda-tur,^ fpecies iUorum ambiant mediü^nerum medio fippofitum.ut quum iuflitia er iniuflitia fint fpecies cotrada habëtes contraria g!‘ nera uirtute ç^ uitium,colligetur ex medij interuentu inter iuftitiam amp;quot;nbsp;iniuftitiam e[fe medium inferendum uirtuti er uitio.nam ficut di~ dmus medium fpecierü effe, quod neq; iuflum neqs iniuflum:/tc ^ne~ rumfquod neq; ftudiofum neq; uitiofum.Qj^are fi conti^rit inter fpe des monflrare medium, jeneribus autem illarum ajfignatis non inter~ Uenerit medium,deßruetur effe^nera illarum: ^ oporteat ß fpecies contrariée contraries generibus ßebßernätur,er illarum mediü horü medio.proinde ß diffonet mediü in fpedebus uel in generibus,deßrue da uenietgenera.tnßantia aßertur de ßtmtate er^^gdtudine fpecie-bus boni er »tali habendum mediü illis non habentibus medium, nam inter ßueum er iegrum nihil interœdit.an h^ec multisßt probabilis,et-ß nô ßt uera.non enim pulchdtudo,robur,turpitudo,ceecitas,proprie media fumt inter bonum er malum:nam falfum.eß ilia non effe bona uel mala corporis. non enim hie ßimtur bonum uel malum ^ habitu animae,fd corporis qualitate er umiuoce. quare tantum inflantia ßt apparens quibufdam. nam ß fpecies fint contraria mediata/er ^»e~ Ta: er contra,alioqui deflruiuntur.

Ampliusfi eft verifep quidem aliquid medium Sefpe-ciebus amp;nbsp;gcneribus,non fimiliter autem : fed horû quidem fecundum negationctn,illorum vero vtfubieftum. Probabilcenim fimiliter 8t in vtrifque.vt in virtutc amp;nbsp;in vitio,8i iufticia amp;nbsp;iniuftitia.vtrifque enim fecundum nc* gationem medium.

i-ocus a medijs dißimiliter enumtiatis in fpedebus er generibus cö ^j trarijs.Contrariorü mediator urn quidam habentur media qua affir~ ^ m«*)j_ matione indicantur er eadem nomina habet impoßta:ut in eoloribus S^itti*^ amp;nbsp;fàpodhus er huiufmodi contrary s peruium ßt. Cguæda uero media deflituütur nominibus proprijs,ßd in reddendis illis medijs uti-mur circunloquutione qux per negationem utriufq; extremi contra

rij fit.Ut Audio fl-O^ uitiofi medittnÖ fu^tflatuta-fd hac circûloqui-tnur cum neq; fludiofum, neque uitiofum dicimui.si i^itur fpcaesco-• trance medium habent circüloquutum, non autè^nera /imiilterjde-quot; firuumtur effe genera,quee illarum fpecierum traduntur. nam proba hile ef, ƒ fpecierum media circumloqudmur,Cr ff nerurn: ^ contra, quare ex medqs ejfe ffnera fpecierum deprehendimus: ut iuflitiee amp;“ iniuftitiæ fpecierum genera coUigimus uirtuté Z:;- uitium,y in utrifqgt; inedium per negations utriufqi efferatur. nam quod neqi iuflum nelt;ÿ iniuflum,illarum:Qr hor urn, neqi bonum neqi malum medium dicituf. quare fi diffimiliter enumtientur media,genus euertendum efl.subie-£lum dicit A.riftoteles,quod fib affirmations uenit, uti quinto Phyfeo rum cum mutationum formas inquintyXiya ^ â inroud/aii/oji è Kot'' 'mlt;pxlt;ra J'u^.^iazvo^) idefl, dico autem fibieélum qubd affirmations manifeftatur.

Amplius,quango non eft contranum generijconfide randum non folum fi contrarium in eodem genere, fed Si medium.In quo enim ex trema, Si medium: vc in albo Si nigro.nam color genus Si horum Si mediorum coin rum omnium.Inftantia quoniam defeftus quidem Si fm perabundantia in code genere, in malo cnim ambo:me' diocre autemjcum fit medium horum,non in malo/ed in bono eft.

Amedi^ - nbsp;nbsp;nbsp;^°‘^“^ ^ ’^sdio contrariorum ffnere non habente contrarium de-

gquot;'orûe.° ftru£liuus ffneris. Sicut diäum efl retro ex contrarifs probari ffne-® sfiis. fij deflru^:ione,eo qubd ft umius eötrarij fit genus, gy^ alteriusiqua-re fi non fit umius contrary,neqi alterius oflenditur: quando tale ff-nus contrario uacabatific amp;nbsp;ex medio genus deflruetur.nam fi mon flretur medij non effe genus,neqi contrariorü dicédum efl genus effe-nam in quo genere extrema amp;nbsp;contraria fMit,in eodem oportet effe medium-ut ft fufci,rtibri,mediorurn color no effet genus, neqi albi amp;nbsp;nigri diceretur genus. ïnflantia afferfur in locum de duobus contrarias filb umo genere in quo non efl medium.nam exceffus gy defeilus contraria funt in eodem ffnere,ut uitioruitamen horum mediu uirtus amp;nbsp;mediocritas non efl in uitio, fid bono alio genere.Verum inflantia non uidetur nifi appares, ob id qubd fitpponatur,quando ffneri nihil efl contrariumiat uitio contrariatur bonum. Simul accidit uirtutibus non filum effe media,fid gy‘ extremis contraria-ad hlt;ec proprie me.-,

àiutn ^articipatione extremorum d(fur^it. an uirtus non ßc medium extremorum fit. medium enim igquiuoce dicitur de centra circuit,de uirtutetOquot; fydogifmi argumenta,amp;quantitate,^ colore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Confiderandum etiam figenus cftcontrarium alicui, fpecics auccm nulli.nam fi genus eft cocranum alicui,8c fpccies.qucmadmodum vircus Sc vitium,8lt; iuftitia Sein-iuftitiaJimiliter auccm amp;nbsp;in alijs confideranti manifeftu videtur cfTetale.Inftâda in fanicaceSc ægritudine.fimpli-citer enim fanitas ægricudini contraria,aliquaautéægri-tudo,cumfit fpeciesægritudinis,nulliconcrarium.vt fe-bris,ôt oculi morbus,ôc vnumquodque aliorum.

J-ocus à côtrario^nere infirmât^neris prohlema,quod oporteat ij ft genus fit alicuius fpedei habens contrariü,0‘ fpecics iüius contra- gehete*'*’ rium habere.Siigitur detur ^afignetur alicuius fpedei non haben-tis contrariü genus alicui c5trariü,deflr'tlendü ejl genus effe.in fngu lis enim manifeftüefl^nere contraria exiftente,iUius fpedë contra-riari. ut ft uirtus zj“ uitium ^nera fint contraria, gy^ horum cótra-riabuntur fpecics, iuflitia gy iniuftitia.eodem modo in cxteris.inftan-tiarn inlocum deducit probabilem,qubd his^neribus contrarijs fani-tati gy agritudini fpedes fupponantur, qua nö uidentur contraria-ri.nä febris gy morbus oculi qua ètpdixA/aix dicitur füb ^nere agri tudinis continentur,tamen non habent contrariü. A.n contrarium nö habeant impofitum particulare fd ciramlocutummt fanitas oculi gy fanitas corporis, nam cum morbus fit quadam temperamenti corru-ptela,gy eidem fübiedocontribuatur cui fanitas cöcedi potefl,neceffe fucrit cui morbus ineft,eidem gy fanitas ineffe poffit.quare conftäter afferimus morbum omnem,cuiufctinqi fit,habere fanitatë cötrariam,

Interimêti igitur tot modis infpiciendum. fi enim nó infint quæ difta funt,manifeftu eft non efte genus, quod aftignacum eft. Conftruenti vero,tripliciter. Primüquè dem, ft contrarium fpcciei fit indido genere, cum non fit contrarium gencri.Nam fi contrarium in hoc,mani* feftum quoniam Sc quod propoficu eft. Amplius, fi medium in difto genere. Nam in quo medium,8c extrema. Rurfum fi fit Sc contrarium quiddam generi,confidera-dum ÔC fi contrarium in concrario.Nam fi fit,manifcftu

5 8 A contraries Cquot; unedles deflexa fmit rationes in fèptuplici difcri -* mine ad euerfionem tantü problematis gsnerid.nam ill^e tradebatur Prim’ics» °^^^^^ ^^ P‘gt;f'^^ generis euerßone.tiunc ante ad conflruilionem tres axai rpc. modi conflituutur à contraries amp;nbsp;médias. Primus enim eß à eâtra-Bô Stutij'. ’‘'^ fpecie,cuius genus non habet cotrarium.Nam in quo generc mon' flrabitur altera jpecieru contrariarüdn eodem fanè rcliqua habetur, quare ß quid diaitur alicuius fpedei cotrariig geiMS, (^j-hoc ide dicen du eft effe^nus alterius fpedei contraria, ut ft albi ßt genus colora-tü, coUigeturgenus idem nigri eße, ^ oporteat idem conftitui genus contrariorum,ß idipßum non habuerit contrariü.nam ß haberet,non medto^ijpef ^ff^^ °P^^ • Secumdus eft à medio conftruüiuus generis. Monftramus teïïluim? lt;^^^^“°'’^‘^m cötrarioru eße quidpiam genus, qgt; ßt medij genus.ut albi amp;nbsp;nigri probatur coloratum eße genus, qgt; ßt rubri amp;nbsp;fußci medio-a^Ape^ ^^’”' ^‘‘^ ^‘^^'^ eftgenus gr contrariorum grmedß Tertius à con-eiegeneris trarid ßpecie habente genus altert cötrarium, conftruitgegt;ïus.opor-contranj. ^^ ^^^^^ ßpedes contrarias in contrariés genenbus colloatri.quare ß uma Cpecies alicuius generis dicatur habëtis cötrarium, gr contraria iüi fpedei dicetur eße ßpedes contrary generis, quare ß monftretur iuftitia ßpedes uirtutis,gr iniuftitia ßpedes uitij cöcludetur,gr cötra. quodrca ex habitudine contrariorum grmediorü ftp tem accipiemus deftruöliuos generis modos,tres autem conftruöliuos.

Rurfum in cafibus 8c coniugaris,fi fimiliter (èquutur amp;nbsp;intenméti amp;nbsp;conftruenti Simulenim vni8lt;omnibus infunt vel nó infunr:vt fi iuftitia feientia quxdam, amp;nbsp;iu-ftc feienter, amp;nbsp;iuftus fcicns:fi autem horum aliquid non ineft,nec reliquorum vllum.

A cafibus« l-ocus à caßbus gr cöiugatis conftru£liuus gr deftrudiuus gene-coniugaiis, ris. Si quid unius cöiugati ßt genus coniugatum,gr reliquorum omnium cöiugato modo eritgenus: ßmiliter ß umius non ßtgenus, neqs reliquorum.ut ßgenus iuftiti^e non ßt ßdetid,neq; ipßus jufte agere erit ßdenter agere genus, neq-, iufti genus erit ßdens. Si uero iuftiti-^ genus ßt ftudium,id eft uirtus,gr iuftigenus ftudioßum,gr ipßus iu-fte agere genus ftudioft agere gr contra a caßbus ad coniugata ua-letad utrumq; dißerendi lex: ut ß iufte habeat genus ßdenter,gr mquot; ftitia ßdentiam,gr contra.

IN Q.VARTVM TOPIC» ARIS T» 141 deledabilc fimilitcr fc habet ad voluptate,amp; vtde ad bo-nû: vtrunq? enim vtriufq? effsdiuum. fi igitur voluptas quidda bonu, amp;nbsp;deleftabile quiddam vtde erit:manifcftu enim quonia boni eht efFediuû^eo q» voluptas bonum.

Locus a proportione amp;nbsp;eöflruit amp;nbsp;deftruit ^ftus.t^ittn quteean- ^q dem proportionem confequumtur inter/è,amp;conftmilem ^nerum ra A^poniöe tionem firtiutur. quare quum deleÛabile ƒ habeat ad uoluptatem fi-militer ut utile ad bond, ft ^nus uoluptatis conftituatur bonü)amp; de-leilabilis afferetur^nfts utile:qubd ft non hoCfneq^iUudjC eötra.na dele^abile fè habet ad uoluptatem, qubdiUius ftt effediuü, ficut utile ad boiwm, ^ boni fit ejfeiliuü, amp;nbsp;utiliMis.ut enim fè habet deleéia-bile ad dele^ationem,ita utile ad utilitatem:quoniam utrunq; effeili-uum utriufq;.quare qu^ecu^q; denominatio ^neris u^i tribuetur,amp; alteri correfpondens im par tie tur.Karn proportio efl diflinilorum con fimilis habitudo.Q^od Arifloteles dixit oTTip «7-aôàp amp;nbsp;o'nsip d)lt;pigt; Ai/aofjinterpreatum reliquimus quiddam bonum, quiddam utile: ^ fuperhac uocula qult;edd preemonuerimus tertio loco fiiperioris libri. hoc tantum habeas,particulam, cui adiun^itur,proprie did amp;nbsp;ut ^-nus de fubiedo.

Similiter autem Sc in generationibus Sc corruptions bus. Vt fi ædificari eft operar^ædificafTe operatum efie:Sc fidiieere eft reminifei, Sc didicifte recordatum efle: Sc fi diflblui eftcorrumpi,Sc diflblutum efle corruptum efle, Sc diflolutio corruptio quxdam.

Locus a generationibus Cr corruptionibus ad confirudione g^ de^ 4 r firudionem g:neris.nam fi generatie fuerit alicuius ^nerationis fpe- ^f^^^ des,Cr fadum iüius alterius fadi erit fpedes. nam ut fè habebit gene ptionibuJ? ratio ad generationê,ita fadum ad fadum: ut fi adificatio fit fpedes operationis Cr operatie illius^nus dicatur,Cr operatum effe efl^~ nus ipfius adifcajfetCr ß difaplinæßt^nus reminifeëtia, Cr ipßus difeere recordari.nam ft difciplina ponatur fpedes Cr eiufdem retni nifcentia ff:nus, conneditur difere fpeciem ipßus recordari effe,cr contra. Lodern modo in corruptionibus. nam ft diffolutionis ^ims ftt corruptio,Cr ipßus diffoluti corruptum eritgenus:Cr cötra,ß diffo~ luti getuts ftt corruptum effe,Cr diffolutionis corruptio erit:Cr uidë~ tur exempla acc5modariconiugatis,ut adifairi adißeaffe coniugata.

ANTO» DBMOCH. HTPOMKEMA potcntijs,amp; vfibus, amp;nbsp;omnino fccundum quamlibetß' militudinem, amp;nbsp;interimenti amp;nbsp;cóftruenti inlpicicndum. quemadmodum in gcnerationcSc corruptionediximus. Nam fi corruptiuum difrokitiuum,8c corrumpi difiblui: amp;nbsp;figeneratiuumeftefFeftiuumjScgenerari fieri,Sc gene-ratio fadio.Similiter Sein potentijs Scvfibus.Scomnino fi pocentia difpofitio, Sc pofTe difpöni:Sc fi alicuius vfus eft aóhus,Sc vti age re, Sc vfum efle egifle.

4i nbsp;nbsp;nbsp;T-ocus à cdufiseffidentibus amp;nbsp;effedis conflruit amp;nbsp;deflruitgenus-

öentibu«*^* ^^'^^^‘*^^°‘^^ ^^^^ ^fl ^ generdtionibus amp;nbsp;corruptionibus rationent deduct,fle d generdtiuis er corrupduis trahemus. Na figenerationis genus fit effe£lio,er generatiuigenus effe£liuü,er generati effecium. Similiter fi corruptionisgenus fitdifiolutiojer corruptiui dijfolutiuU) amp;nbsp;corrupti dijfolutüter contra d corruptiuisad corruptione.lodent modo in potentijs, fi potentie genus fît difpofitio, er ipfius poffe,genus difponnerab ufibus,fi ufiis genus fit a£lus,er utétis genus ages, defirudiuus auté modus ab eifdem omnibus haurietur clarifftmus.

Si autem fit priuatio id quod opponitur fpeciei,duo-bus modus eft interimere.Primum quidem fi inaftigna-to genere eft oppofitum. Aut enim fimpliciter in nullo genere eodem priuatio,aut non in vltimo : vt fi vifus in vltimo genere eft fenfu, excitas non er it fenfus.Secundo autem, fi Sc generi Sc fpeciei opponitur priuatio,non eft autem oppofitum in oppofito,ncc quod aflîgnatum eft in aftîgnato erit. Interimenti igitur quemadmodum di-ftum eft vtendum.Conftruenti autem vno modo. Nam fi oppofitum in oppofito,Sc propofitum in propofito e-rit.Vt fi excitas infenfibilitas quxdam,Sc vifus fenfus.

45 Locus db oppofitis fècwndum priuationem er habit um duplicités tis’fXn°da defiruîtgenus,umice cofiruit.^etro diximus quot locis amp;nbsp;quibus a cô ptiuattenê trarqsdefirueretur er cofirueretur genus.NÜc fùperefl,locos perfè-athabitum ^u^f^i^f ,^1, ^hg^fj oppofitionibus,quibus generis potefl haberi uel cÔ-firudio uel defirudio . A. priuantibus igitur duo fimtloci deftrudiui generis.Prior efl deflrudiuus generis alterius oppofiti fecurndum pri uationem er habitum, quod fît alterius oppofitigenus.Nam nonferet ^pß priuMium oppofido, ut idem propinquum amp;nbsp;continens habeat

genus priuätiue oppoßm . oportet enim ßmpliciter amp;nbsp;ttniuerfaliter ut non ßnt in eodem genere priuatiue oppoßta,tmt in codent propin-^uo.ut ß uißsßt in propinquo g^ ultimo gencre,ut in ßnß, conclu-deturcædatë non habere idégenus,ut finfùnt,ob idipßm quod in quo fit habitus,in codé non fit priuatio,at uißs amp;nbsp;cadtas ßnt priuatiue oppoßta.snniliter fi aecia tis genus fit inßnßbilitas,nö erit uißs ge~ nus inßnßbilitas.'Eo loco monßratur çp ignordtiee genus non fit habi-tusmä efl fciëtinc genus.Poflerior locus ad deflruUionë efl,quando amp;nbsp;fpedei fpecies efloppofia priuatiue,amp;generigenus oppofitum fimi liter.fi priuationis oppoßt^ habitui priuatio oppofia habitui non fit genus, neqi ipfius habitus oppofiti priuationi habitus oppofitus erit genustgy contra ab habitu ad priuationem.ut ui fis monflranMs non eße genus fdentiam,qubd oppofita cadtatis genus non fitignoran-tia oppoßta:z^ contra,ab habitu his modis contingit deflrueregenus inferendo priuationë.nam ß auditus genus non fit potentia,necp fir ditatis impotentia.hlt;£c enim ratio deducitur ab habitibus ad priua-tiones.quare fi habitus alicuius non fit genus habitus,neqs priuationis priuatio. cöflruetur umo modo, quod oportet fioppofiti priuatiue fit genus oppofitum, amp;alterius reliquum oppfitum erit genus aßeren-dum:utfii uifionis genus fit finfis,^ cæcitatis dicetur genus infinfi-bilitas.tt fi jurditatis genus fit infinfibilias, amp;nbsp;auditionis genus col~ ligetur ßnfüs:amp; ita in figt;nilibus,quibus manifefle confpidtur ab ha- s-bitibus ad priuationes,^^ contra,genus colligi.

Rurfum in negationibus confiderandum cconuerfb, quemadmodum in accidenté dicebatur:vt fi delcdabile quod bonum,quod non bonum non deledabile.Nam fi non ita fè habetgt;erit contrajnon bonum delcftabilc.im-poflibile enim cft,fi bonü genus eftdclcftabilisjciTe quic* quam non bonum deledabile.Nam de quibus genus nó prædicatur,ncque fpecierum vlIa.Conftruenti eriam fi* militer infpiciendum. Nam fi non bonum non dcleda* bile,dcleótabile bonum.quarc genus bond ddeftabilis.

Üiuus 0^ deflrudiuus generis,fid ratio flruanda efl præpoflera,qua *„{5^5^ ab aßirmatione ad aflirmationë, g^ d ne^tione ad negationë deue- ne, itienMs,quëadmodti dicebatur in loco d contradidione,ad cÓflrudionë tfeldeflrudionem problematis accidentis fletdtdo libro.ut fi deleëïa^

bills genus fît bonum, Q- non bonum genus non erit non deleéhbilis, fîd econuerfîo fufia conftitutione non deleéktbile genus erit non boni: fîc^ fît affirm^tionis fît dfîirmdtio genus, negatio illius qua erat ge nus,fiet fpccies alterius negatte, quæ prias a^irmafn erat fîpecies.Hd ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri no poteft,fît deleihtbilis bonum fît genus,ut nô bonum diattur non

deleéktbilis genus. etenêm quanta affirmatio maiorfuerit gy-fufitor, eb negata minor fiet amp;nbsp;anguflior:ut Socrates tmius rei efi nota, non Socrates fîgnum omnium à Socrate dtfferentiii,gy nutlro plura fignijigt; cans,q non animal,q non fùbfîantia.quare fît bond fît genus delethtbi-bs,non bond non erit non deleûabilis,ncq: etiam erit deledabilhtquia de quibus non prcedicatur genus,neqi fîpecies aliqua.at no bonum non poteftpr^dicari de deleûabili, ex eo quad oppofîtü bonum de eo pra-dicetur,/iiperefl igitur fît non dele labile non boni genus,præpoftero ordine ad affirmationes. Modern modo ex negationibus conftruemus affirmationis genus affirmatum. nam fît non deleilabile fît getuts non boni,amp; honumgenus erit deleéhbilis.modus efi firmifîimus in omnibus,tarn ab affirmatione quam negatione,fîfîruetur pnepofierus mo dus interaffirmationes amp;nbsp;negationes,fîue confirudiuus fîue deflru-diuus.Neq; hicobnixe contenderim,annegatio poffîiteffîe^itus,qui ß lum uelim cÓmonflrare u/üm diffîerendi in ^neris problema,quale fa-teor effîe amp;nbsp;baberi inter negationes: etfî non fît^iuts negatio, pote fi tarnen effîe generica,id efi generi annedenda.

Si autem fie ad alfquid fpecies,confiderandum fi amp;nbsp;ge* nus ad aliquid.Nam fi fpecies ad aliquid,amp; genus, vc in duplicijSe muItiplici.Vtrunqj enim ad aliquid.Si autem genus ad aliquid, non neceflario Sc fpecies. Nam difeP plina ad aliquid,grammatica autem non. An nee quod prius diftum eft verü videbiturfnam virtus ipfum quod bonumj8c ipfum quod honeftum:Sc virtus quidem ad a' liquid,bonü veto Schoneftum non ad aliquid,fed qualia. 4; tocus d relatiue oppofîtis deftrudiuus generis.Q^onia diuerfbrü op^üa*. pradicamëtorüfîtntdiuerflefpecies amp;dijferëtiæ,neceffîefucritfîtfîpe des fînt ad aliquid,gyquot; genera:ut patet de multiplici gy^ duplici-t^are qui probaueritgenus nô effîe ad aliquid,fifîpecies relatiue dicatttr,ma-nifefium facit non effîe illiusgenus. ut patris monfiramus gémis non eff^e animal, qubd animal per fè diattur, fîpedes autem pater,non.amp;.n quod dicitur in omnibus non uideatur uerumiqubd uirtus pro genere

IN o. V A RT V M TO PI C» A RI s T. 14J bottum hahedt amp;nbsp;honeflum, quce prædiedméti qualiatis fu^t priera fùbdlter»dy uirtus datent iUorum fpecies fît pradicamenti relationis. Sed id fit fùmpto nomne uirtutis multipliciter.nani uirtus ut qualitas ^ß perßeiens ipßm änrrnam eamq; denominans,eß pradicamétiqua-litatis: ut uero pro habitudine ad habentem d(fùmtur,relationem fï~ gnifiedt.si amen ^nus dicatur ad aliquid,uidetur non neceffariti efp: fpeciead aliquid referri:quoniam difciplinagenus ad aliquid efl,grd-ntatica uero,mufïca,arithnietiat, illius fpecies non funtad aliquid-lti-cendum efl h^ec nomina habituant amp;nbsp;relatione poffe indicare,amp; quä-liatent fmplidter ç^ ab flute denominantë fûbieéiü quare fie fùniptis aquiuoce accidit ut grammatica ab flute dicatur,difciplinaad aliquid: fd non ut efl fpecies illius fmpta fmpliciter.quia oportet uel utrunqi ab flûte intelligere,uel utrunqi relationë manifeflare,alias neq;erunt gênera,neq; fpecies.Q^dre tenëdum noiiuerfaliter,f in quodam pra-diamento fît ^nus, amp;nbsp;fpecies:quemddmodum in quo fpecies,amp; ^-nUs erit.nam alîàs haberetur fpecies duorum pr^dicametorum tani-uoca,quod dbhorret a fpecierum natura,qu^e uniuoco’ fumt.nam de-tur gênas illud ad aliquid,cuius fpecies non ft ad aliquid, erit igitur alterius pradicamenti.quare^nas fummu pdrticipabit,cr participa-bat aliud ^nas prædicamêti reldtionis,igitur eadem fpecies erit duo~ rum generum non continentium finaicem,quod proloquio teflatiffimo reluüaretur huic,tiatur^ pradicamentorum font impermixt-x.

Rurfum fi non ad idem diciturfpecies Sefècundum fe amp;nbsp;fccundum genus.vt fi duplum dimidij dicitur duplû, amp;mulnplumdimidijoportetdici:fi autem non,non erit multiplum genus dupli.

Zocus ab unitate relationis deflru£liuus ^neris,qubd oporteat g:- 46 nus referri ad id ad quod fpeàes refertur.quare fl fpecies ad quippia reiJfoX* referatur,gnas aatem pofitu ad id non referripofiit,deflruëdum efl effegenus:ut uifîo oflenditurnô effe fpecies potentie uel habitus,quad uifîo ad uifibile referatur,non aatem potétia,neqi habitus:igitur neu~ trum illius efl gnas.defideratur enint agitas relationis ipfus genesis cum fpecie relaa,quemadmodum contingit de duplice ad dimidiü. nam duplex dimt dij dicitur. ad dimidium referri potefl etiaduplicis g nas multiplex. Si igitur ad idem ad quod refertur fpecies fcundum f amp;nbsp;proprie,nó poffit referri genus, deflruenda eritgneris pofïtio.

AUTO» DtM 0 C H. HTfOWNEMA dum omnia genera na fiduplumdimidijmultiplutncft» amp;nbsp;abundans dimidij dicetur:Sc fimpliciccr fecundumo' mnia fuperiora genera ad dimidium dicetur. Inftancia, quod non necefle eft (ecundum fe 8lt; (ecundum genus ad idem dici.nam feientia fcibilis dicicurjhabitus autem K difpoficio non fcibilis,fed animæ.

*p«X™m ]^^'^P^^‘l‘*^^^’ß^ omnia genera fpeciei eadem.oporat enm non tanti genetum. ^nus mutua relatione ad idem cum fpecie re ferre, fed amp;nbsp;omnia n~ neris genera amp;nbsp;fuperiora. ut fl duplex ad dimidiu uicaria profeffo -ne dicatur,amp; duplids genus nueltiplexad ide referri potefl,^^ abt^t-dansiez queecuotqi fumt ßperiora ^nera ad dirmdiu referri poffumt. inflantia tarnen huius habetur,quod feientiaipfus fcibilis dicitur,^^ nus autem fciêtiee,ut habitus ^ difpofltio, non ad fdbile referumtur, fid ad animam.non enmi habitus feibiUs efl,fid animee.uerH fepe di-dum efl,fcientiam amp;nbsp;nomina habituum poffe dupliciter dici:per ƒ ut quaiitates funt,amp;ad aliquid.quarequi feientia relatiue fumit,^ ha-bitum gr difpofltionem ut funt prædicamenti qualitatis fpedes,no» rede dieet effe feientiee ^nera,nifi fumptis nominibus nutltiplidter.

Rurfiim fi fimiliter dicitur genus amp;nbsp;fpecies fecundu cafus;vt fi alicui, auc alicuius, aut quolibecmodo alicer dicitur.nam vt fpecies,amp; genus:velut in duplo,ôc in fu* fgt;crioribus. alicuius cnim amp;duplum amp;multiplum.fimi' iter autem amp;nbsp;in feientia,alicuius enim8ihæc,ôc genera, vtdifpofitio ^ habitus. Inftantia autem, quod aliquoties non fic. Nam differens, amp;nbsp;contrariurn alicui: diuerfum autem cum fit genus horum, no alicui,fed ab aliquo.df uerfum cnim dicitur abaliquo.

48 Locus a relatiuis penes cafuum flmilitudine deßrudiuus ^neris. penet^ci^i Cofuiewes fuerit diuiftonê relatiuorum in lueem educEre,f prius quid fimik,. relatio dixerimus,qute eft reru interfi coUalaru umius ad altera habitude.pertranfio ab Kriflotele traditam omnibus peruiä definitionc. Duo relatiuorum ^nera conßituuoetur,ßmplex,^ compoßtum.Simplex in tribus preedicamétis confpicitur,ßu in très formas diuiditur. quarum prima eß fübßantilt;f:ut idem diuerfum, corporeum incorpo“ reum,diuinii humaml, terrenum ceeleße. Seciida qudtitatis:ut aquak

bloquait,aquabtas incequalitasjproportiopu duarû tnagnitudinu ha litudo^maius minus,par impar,duplum triplum,multi pMicü,mdgnü pdruü.Tertiaqualiatis:finale difiimile,curuü re£itt,durümolle, dfipe rü llt;eue,bonü maluin,fiinu (e^ü,dominus firuus, amp;nbsp;omnid mdgiflrd~ tuum nomind,0‘ co^nationumjzy officiorum,amp; fimiUs figni^tio-bis,amp;qua ex pnepofitione con fint cótextd:ut colle^,cótubernalis, conui£lor.uiixtd, fix^neribus confiât, oritur enim uel ex fibfidntid amp;nbsp;qudütate:/id bifdridm,fiquidem ea aut in mouendo ^ dgendo c5~ fifiit,fic d£iio dicitur:dut in pdtiêdo,fic pajfiio,ut legere,legi-huc per-tinët cdufi uel fignti, amp;nbsp;effeÜus,quoniam nihil caufi uel fignum, nifi effeüus dlicuius fit cdufi uel fignum . vel reldtio oritur è fibfidntid amp;nbsp;qudntitdte:hoc item bifdridm,dut in comprebendendd re,fic locus efficitur:dut metiendd,fic tempus.locus refertur dd id cuius efi locus. quot;Vel ex fibfidtid gy“ relatione: amp;nbsp;hoc in occupanda qudtitdte,ficpoß tus oritur, quem pofitum uelfitum efie uocdnt: uel in qudlitdte dcci-pienda inducëddq-„fic habitus procreatur.habitus efi corporis amp;nbsp;eo rum qua circacorpus fiumt apfiicatio, per quam ilia habere dicitur. Sunt itaqi mixta relationis fipedes fix,d(lio,pa[fiio,ubi,quando, fitus, amp;.demum habitus, Kelationes breuius htuncin modumper cafius di-fiinguemus: Kelatiua omnia fiwnt aut alicuius,qudlia funt imperator, pater, filius,rex,prator,mdritus,uxor,frater: haccafiu gignendi refe rütur.Â.ut alicui,ut aqualis,par,uiciiMs,fimilis:hac datiui requiriit. Aut ad aliquid, ut magnum,paruum, longum,breue, mons, uallis, al-tii,humile:hac edfiu accufindi interuetu prapofitionis ad conuindun-tur.item primus,ficiidus,artius,fimplex,duplex,triplex,fimplum,du-plum.vel cum ablatiuo,ut maius,miiMs,leuius,grduius.Vel uarijs ca-fibus conuertwntur, ut fidbile fidentia, finfibile finfius. nam uno cafiu alia referuntur,dlia diuerfio:amp; hac omnis difiindio ex cafiu habitu-dine habetur manifefia.si igitur fipedes refieratur fib habitudine ali-cuius cafis,'quacûq; ilia fuerit,^nus autënon talon receperitgram-natices mutuam relationem, euertendum efigenus ejfie illius fipedei' $ oporteat ^nus omne eandemficumdum ca fisamp;grdmdticas inflt xiones habitudinem firtiri cum fipecie, ut facile deprehenditurin du-plice,qua fipedes efi nudtiplids:nempe utrunqs cum habitudine cafius gignëdi dicitur,amp;omnia fiperiora finuliter: amp;nbsp;ficiëtia cofimilem re-tinet infiexionem,qualem generd,ut difipofitio çy habitus.Verü fi fipe des dicatur cü cafi dandi,uel accufindi,uel aaferedi,amp;tali opor^it habitudine ^ws referrhabas defiruetur fipedei ejfie ^nus.mfianda

nowiunqudnt offenditurtut de c5trdrio,amp;dijferente-nant contrdriü fpecies eß differe)ttis,non tamen eadem grdmmdtices obliquitdte refe retur contrdrium cum dijferente fuo genere-Ndm contrdrium cü affit ddnd: enuntidtur, nimirum contrdrium aheui contrdrium dicitur: dt genus illius dijferens non dmplius cum tdli cdfiu,fid duferendi obliquitdte enuntidtur. ndm diuerfitm,/èu dijferens dicitur, quod db dliquo differt.qudre mdnifeflus poterit effe locus, ^ ß fpecies cüdliquo edjü grumdtices efftrdtur,^nus uero nö eodem,euertendum efl ejje ^ms quod ponitur pro genere. Non ignordmus dliud eóftitui regimen grads literis expreffum, fid minus Idtino ßrmonicongruum.tidm krifio teles habet v ylt;^ J'ftxtpipoÿugd à tvoevTiop,TiVf, ^ /' irtptiÿ yivOQ OV TiTÜgt;p,!)U TlVl X^X TlVOtitTipop ^Xp TiVOÇ XiyiTtXit quibus uerbis intuitu patere potefl,udriam confiftere caßtum relatio-nem.'Diuerßtm ßu alterum ejje genus dijferëtisC^ contrarij ßt,nulli non clarû exiflit)ex deßnitione iUorü manifeflatur.na iUaÇuti reliéiü efl quarto metdphyßcorum,uel, ut uulgares circumferumt,quinto)di-eütur altera,quorü uel fpedes plures,uel materia,uel ratio fibflantia. Cr umiuerfitliter alterum dicitur, quod opponitur eidem. Differentia uero dicumtur quacüque diuerßt jumt amp;nbsp;idem quid exiflentia,modo non ßnt eadem numero,fid aut jpecie,aut ^nere,aut analog.

Rurfum fi quæ fimiliter ad aliquid fecudum cafus di' cütur,non fimiliter conuertûtur.Qjjemadmodû in du* plo amp;nbsp;multiplo.vtrunquc enim horum alicuius,amp;: idem etiam iècundum conuerfionemdicitur-alicuiusenim Si dimidium St fubmultiplum. Similiter autem amp;nbsp;in difei' plina amp;nbsp;opinione. Nam Schae alicuius amp;nbsp;conuertuntur fimiliter. Nam Sc diiciplinatu Sc opinabile,aliquo. fi igi' tur in aliquo non fimiliter conuertütur,manifcftum cd non efie genus alterum alterius.

49 Locus d relatiuis ficüdum conuerßonem cafuum ßmilem deflruit kea^àüa g^t^^quod oporteat relatiua omnia adinuixm referri ficumdum a-fuu ronuer’ fus grämdtices. nam alia cum caßt ^nitiuo uicaria relatione dieütur, fionem, ^uadam cü datiuo,quadâ cum aceufitiuo prapoßtione adiefia,qua-dam cum ablatiuo cafiu.ß igitur alia habitudine referatur genus con-flitutum qudm fiia fpedes, deflruetur genus effe. t^am ß fpedes ad fiium correldtiuü dicatur fiib habitudine cafus gignendi,amp;genus illius diceturad fitum correlatiuum cü tali relatione: quemadmodum b'

fff uidere in dupUce amp;nbsp;fnultipliœ.nant duplex fpecies illius cum aiftt g’ggt;tëdi ad fuum correldtiuum dicitur, ejuod duplex fît dlicuius dinti-dij duplex, fic amp;nbsp;multiplex^mts ad fuum correlatiuü fübmultiplex cum ^nitiuo refertur. nam dicitur imltiplex dlicuius fübmultiplicis. idem cöfpicitur in disciplina amp;nbsp;opinione.iSiam utrumqs ad fuum cor-telatiuum cü^nitiuo refertur.difciplina quee pro fpecie ponitur opi~ ttionis ad difdplinatü refertur cu^nitiuo, nam disciplina difciplinati dicitur:Sic amp;nbsp;^tuts opinio,opinabilis. quare amp;nbsp;fpecies c^^ms fè~ cumdum eumdemcafum.Sbniliter fi difciplinatum ftfpecies opinabi-lis,non aliter refertur ad fuu correlatiuum,q ^gt;ms. nam utrumqs cü eufu auferendi citra omnem præpoftionis acceffionêdicitur.ut difci~ plinatum fu fi mauis fcibile, fcientia fdbile dicitur, amp;nbsp;opinatum feu opinabile,opinione opinabile didtur. Neep enim oportet arbitrari re-

' latiuum amp;nbsp;correldtiuum eadem habitudine utrumque dici.neq; enim fdentia amp;nbsp;fcibile codé modo dicumtur,neq; opinio amp;nbsp;opinabile: fed id fôlum deßderatur,utqud habitudine didtur fpecies ad fuum corréla-tiuum,amp; fmili eiufdem ^nus referatur ad fuum correlatiuü. Si au-tem contigerit fpeciem ad correldtiuum did cum aliquo cafu, cum ft-Mili autem gauss pofitü non dicatur,deflruitur giuss.hac ratione ma ioris probdtur non effe gtuss continés, qubd maius cum ablatiuo di-catur(nam maiusaliquo maius dicitur)continens autem cum gnitiuo (nam dlicuius efl cötinens)amp; non cum ablatiuo. Q^od -r^Ti bmot feH-afTop ugti. v itrisuTop Tivl Ariftoteles dixit,nos cöuertimus,nam amp;nbsp;opinabile amp;nbsp;difciplinatum dliquo.babent tarnen hee uoces regimen cafus datiui.Sed tale nonferunt Idtinee.

Rurfum finonadxqualia fpecies Sc genus dicicur Si-militcr enim Sc æqualiter vtrunq? videtur dici:quemad* inodüin dono Sedationc.nam Sedonu alicuius Sc alicui dicitur,Sc datio alicuius Sc alicui dicitur.Eli autem datio \ genus doni.Nam donum datio eft irreddibilis.In aliqui' bus autem non accidit ad æqualia dici.Nam duplum alicuius duplum: abundans autem Sc maius,alicuius Sc a* liquo.Omne enim abundans Sc maius, aliquo abundat, Sc alicuius abundac.quare nófunt genera quxdidafunt dupli,co quod non ad æqualia dicuntur fpecici,aut non vniuerülitcr veru eft ad æqualia fpeciem Sc genus dici. 50 locus d relationum eodem numero generis ç^ fpedei deftruit ^- * ”™^,^ t.i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionum.

nus pofttum.Kelatiud quidam u^o gramatias modo ad correldtiud dicuntur, qutedam pluribus cafuum modis. Si igitur fpecies uno mo^ do Until pojftt referri,^nus Mitent pluribus modis dicatunuelcötra, ^nas unto modo,fpecies Mitent pluribus:deflruendû eft^nus impofi-tum.ut qui ir^e dixerit genus dppetitil,qubd appetitus fitalicuius tan tunt,cumq; ^nitiuo (èlü referatur,ira uero pluribus modis dicitur, dl ffnitiuo amp;nbsp;cum datiuo^nam ira dicitur alicuius ira, (^alicui) mßr' mandum efl genus,qubd oporteat ut nó pluribus modis referatur fpe des,quam genusineq-, ^nus,qudm jpecies.nempe congruü efl rationi ut aqualibus modis dicantur g^r (pecies gj- genera,ut in dono gy- da-done exploratum habetur, nam utrwnq; eifdem amp;nbsp;aqualibus refer-tur modis.nam donü fpedes duobus modis refertur,cumgenitiuo,amp; datiuo: eifdem uero amp;nbsp;tot genus illius datio dicitur. Deflnitur enim donü datio irreddibilis, flu elargitio alicuius quod iure repeti nö pote fl.neq; enim omnis datio donum efl.nam depof!tio,uenditiö,emptio, mutuatio,uadimoniü, locatio,d doni nomine excipiumtur.aie autêlocus non uerus efl wniuerfiliter, fd fllum efl probabilis,eo qubd qud manifefle ^nera cognofcumtur,hoc loco reijcerétur. nam duplicis amp;nbsp;nuiltiplicis genus efl, abuntdans: hoe tarnen pluribus modis refertur^ quarn fpedes duplex amp;nbsp;multiplex: quoniä fpedes cigenitiuo tatum referuntur,abumdans uero cumgenitiuo amp;nbsp;ablatiuo:^ alicuius abu-dans dicatur,fimiliter g^ aliquo abuntdans.idem oflenditur de maio-re eorundem gnere,quod pluribus modis refertur quarn fpedes,

Videndum autem Sc fi oppofiti eft oppofitum genus, vtfi duplimultiplum,amp;dimidij fubmukiplum: oportet enim oppofitum oppofiti genus efle. fi igitur ponac ali' liquis fcientiam idipfum quod eft fenfum , oportebit 8t fcibile,id quod eft lenfibile efle,fèd non eft:non enim o* mne fcibile fenfibile. nam intelligibilium quædam feibi* lia,quare non eft genus fenfibile fcibilis.fi auté hoc non; neque fenfus feientfæ.

51 TLocus ab oppoflta fpede conflrudiuus gr deflrufliuus ^neris re Utiua?'^'^'' ^‘*^’^'-^^^^”fl^^’“*^ff^^^^ ^li^Jitodrelatiuum alicuius fpeciei,oportet infpicere quod efl côtrarium fpedei relatiu^e:qubd ft cotrarium in eo-dem uideatur effe,euertendum eflgenus, nam oppojttarü fpecierum idem non efl gnus relatiuum,/èd oppoflta fpedei gnus oppofltü. ut duplicis gnus multiplex monftratur,qubd fiibduplicis,flu dimidqgz

Mas fùhfHultiplex fît.qui igitur conflituerit feientiæ gsnas /ènfugt;H,zy fcAilis ^nas confin^eturfenfibila/èd id falfuin ejje coUi^itur,^ ßn^ fibile de omni feibili non prædicatur.fîquidê inteUi^ibilia fcibilid funt, qM ßnfu naUo comprehendwntur,dt ^nas habet prædicari de om-Mi fpecie:i^itur fi finfibile non fit ^nas feibiliSlUeque ficientiee fin fit s erit ^nus: quad relatiuæ fipeciei oppofitu fit ^nas relatiuum. Q^od interpretatü reliquiinus,id ipfium quodefi finfium, amp;nbsp;id quod eft fin-fibile, A.riftoteles habet ÔTripKtÂHOiÿ, oTTi^ xit^HTOÿi nos dicere-tnus,proprie finfium,proprie finfibile:fic ut genus inteUigas.

Quoniam autem eorum quæ ad aliquid dicuntur,alia quidem ex neceffitate in eis,aut circa ea funt ad quæ di* cuncur:vc difpoficio amp;nbsp;habitus,amp;commenfüratio:in alio cnim nullo poflîbile eft ciTe quæ difta funt, q in eis ad quæ dicuntur. Aha autem non neceffe eft quidem in eis elfe ad quxdicunturjcontingit autem: quemadmodum fi feibile eft anima, nihil prohiber fui feientiam habere animam: non ncceffarium autem, poifibile eftenim Sein alio elfe hanceandem.AIiavero fimpliciter non contin git in eis effe ad quæ dicuntur:vt contrarium in contrario, neq; feientiam in feibili,nift fit feibile anima vcl homo. confiderare igitur oportet, fi quis in genere ponat quod taie eft in non tali.vt fi memoriam immanfionem feientiæ dicat.Nam omnis immanfîo in manente,St circa illud: quare St feientiæ immanfio in feientia, memoria igitur in feientia,eo q immanfio feientiæ eft, hoc autem non contingit.memoria enim omnis in anima. Eft auté quididus eft locus, St ad accidens communis. Nihil enim refert memoriæ genus immâfionem dicere,aut acciderc dicereilli hoe.nâ fi quouis modo eft memoria immanfio feientiæ, eadem adaptabiturde ipfà ratio.

Locus à diuifitone relatiuorum deftruüiuusgeneris relatiui.'R.ela- lt;tt tiua quidam infiunt illis ad quee refieruntur,uel circa iUa fiwnt ex ne- ^i^^^JÎ^ ce[fiitate:alia autem infiwnt quidem,fid non ex neœjfiitate:alia uero nul lo modo inejfie pofinmt qs ad qult;e refierütur.fi igitur fipecies quadam infint ex necejfiitate ijs ad qua referuntur,g}“ gênas oportebit illaru fimiliter inefifie.quare fi non infit ex necejfiitate, deftruendü eft gênas

iÜ4rü impo/ttum.ut quoniam difpoßtio,Cr habitus,amp;cömettfüratiOf infunt ex neaffitate ijs ad qua referu/»tur,neque circa alia inueniü-tur quam ea ad qua dicu^tur, fieri non foteß ut genus aliter ß ha-beat ad id cui conferturiqubd ft aliter contingeret, ßatim coliigëdum eß non genus efe. dfpofitio enm habitus genus amp;nbsp;uirtutis, ex ne~ afitate anima ineflifcut fpecies. Similiter cömenfuratio amp;nbsp;mixtunt ex necefitate infwnt ijs ad qua dieütur.c^uare fi quid diffonet uelin ffnere uel fpecie,euertendü^nus.l.x fcwido or dine eß fcientia,qua ad fcibile refertur,cui poteß inejje,poteß etiä eidem feibili non meße, nam feientia ip ft anima fli ineß.quare ft habeat anima fid ipfius fei-entiam,feibili merit feientiamä feientia meß anima qua fcitur,igitur fcibili.id tarnen non eß neceffariû ut feientia infit feibili,qgt; poßibile fit ut alterius ab anima habeatur fciëtia.nempe fcibilia fint mathematica,quihus tarnen non meß feientia nam ilia non tantum feirentur, fid ^ feirent, fi illis feientia ineffet, tt quod krifioteles feribit, Foffibile eß enim g^ in alio effe hanc eandem,id pro eo,poffibile eß amp;nbsp;alterius eandë feientia effe,intellig!ndû:ut(inaliojidë finet,quod,alterius.cum igitur feiëtiainfit fcibilino ex neceffitate,oportet gy genus talëhabere conditionis le^m,gy- fpecies fciëtia:quare exißimatio genus illius non merit ex neaffitate ijs qua exißimätur,nequegrammatica,mufica fi-militer.nam ft habeanturanima,ineruntilli:ftaliorü,non amplius nifi hominis:nam g^ homo grämaticus,g^ anima grammatica, inpoßre-mo ordine continentur relatiua qua ad oppofita referuntur, er contraria quibus impoffibile eß ineffe ijs ad qua referumtur, quid ahds eötraria fiu oppofita eidem ineßentiut duplex dimidio acquit ineffe, neep contrameqi multiplex illius genus fibmultiphcipotefl ineffe,neq; contra:neq} abumdans fimihter.quare fi fpecies no poffit ineffe ijs M qua refertur,neq; genus.q) ft diuerfum monßretur,g^^nus explo-ditur.lt umiuerfiliter,ex ilia diuiftone facile fuerit deßruere genus. Vam ft fpecies fuerit prime ordinis,amp;gettustalias euertenduquod-cumque inßituatur.fimiliter ft ficundi ordinis fit fpecies,^genus. Si tertij membri fuerit fpecies,gy’ genus oportebit effe quare perfpice-re oportet ft quis pofuerit genus aliquod alicuius ordinis,in quo fpecies no ponatur.ndft fpecies in eodem nöfuerit,nó erit genus:^ quails eß fpecies,gy genus ale cößituendü. quare qui pofuerit genus memoria manfionë,g:r dicat manfionë fciëtia effe memoria, male pofitii efiendetur per hwne loc urn,qi manfio infit ex neceffitate iUi cuius eß manfio:nam manfio in manente ex neceffitateexiflit.A.t memoria non

inefi iUi ex neceffitate ad quad didtur,amp;cuius efl memor'M.tJam me-^ Moria omnis eft in anima, non tarnen omnis memoria eft anima, ftd feientia amp;nbsp;co^nitionis accifta.igitur meßet memoria fciêtia,fi ont~ nis memoria meßet iüi ex neeeß'itate ad quod dicitur:at eft abfurdum dicere memoriam ineß'e fcientia.Ric locus cÓrnunis eft amp;nbsp;ad accidês. nam ft non dicatur genus immanfto ipfius memoria ob incommodum oftenfum,ftd idi accidens,aliud ftquetur abfurdü.na accideret feietia memoria quare tunc eß'et in fciëtia memoria ex neaeßitate:quod malto fti^riore incredibilius eft,quü in anima ftmper fit önis memoria.

Rurfum fi habitum in adu pofuic,aut aftum in babi-tu,non eft genus quod tale eft:vt fi fenfum motum per corpus.nam iènfus habitus,motus autem adus. Similp ter autem, amp;nbsp;fi memoriam habitum contenciuu opinio-nis dixerit.nam nulla memoria habitus,iêd magis aftus. Peecant autem amp;nbsp;qui habitum in confèquentem poten-tiam ordinant:vt manfuetudinem,continentiamirx: Sc forciudiné Sc iuftinam,timorum Sc lucrorum continen* tiam.Namfortis Scmanfuetus perturbatione vacans di-citur,concinês autem qui perturbatur, iêd non ducicur. fortalTcigitur ralis poténtiaiequitur vtrüq5,vt ftpertur* betur, non ducatur.veru cótincre non hoc cft,hunc qui-dem forte, ilium autem manfuetu eire:fcd omninoper-turbari ab huiufmodi nihil.

Locus ab habita uel a£iu deftruitgenus,qubd oporteat ut habituum habitus ßt ^nus,amp;aCluum aHus.quare qui a£lum repo/uerit in ha- as habit« bitu,uel habitum in a£lH,pernMtauit reHum ordinem,neq} probe aßt- ^®^“' gnauerit ^nus. in hu/nc errorem labitur qui ftn/ûs genus dixerit mo tum,qubd ipßus habitus aHum ^ms feceritmam ftn/üs habitus eft, motus uero aHus. Kurfus qui memoriam habitum contentiuü opinio-nis,a£lum in habitus genere aßignat.memoria enim a£lus,non habitus eft.Peccant infttper qui habitus in potentijs,ut in ^neribus collocant, qua conftquumtur ipfts habitus non neeeßaria conftquutione, ftd ft-camdum ßippoßtioncm quandam: ^ tales potentia non de natura ha bituumßnt.ut qui manfiietudinê habitum ponit in potétia, qua illam ftequitur ex fiippofitione, qua eft, poße continere iram uehementem (nam manßetudo eft uirtus moderatiua ira')exßppoßtione quidem

ftilü potfwticf ßquitur manfiietudinetn, ^ fi irafattur nian/i/etus,coM‘ tineat iratn amp;nbsp;m/ür^rc non finat.quare qui dejinit manfiietudinem ira continttia,non reäeginus affi^at : qgt; continere iranhftt potëtia fiqués dum irafcitur, at genus omne eft infiparabik a fpede ßmper, continentie uero ira non /èmper cóuenit manfuetoqui fajfione caret, fèd quando irafcitur.Similiter peccat qui fortitudinê finit,continentia timorum,amp;iufiitiam continentiam lucrorum. Sortis enim proprie efi intrepidus,ficut mäfiuetus iniracüdus, amp;nbsp;utriq-, fine paffiionibus exi-flu/nf.at continens non paffione uacat,qui paffiones habeat retrahen-tes d ratione,quibus tarnen non fiiccumbit.ïuflitia infuper magis efi: i« abdicatione er carentia lucrorum qudm incontinentia c^confirua^ tione.iuflus enim magis bonum comnutne contemplatur,q proprium: ?udre quifecerit in potentijs talibus habitum confifiere,ut in generi-us,peccauit:qubd non fèmper conueniret fipeciei,/èd ex hypothefi^“ nas efiidum.quare peruerfia omnis huiufimodi ^neris affignatio.

Aliquoties autem amp;nbsp;quod fequitur quouis modo,vt genus ponunt:vt triftitiam irxjSc opinionem fidei-vtra* que enim pradifta fequütur quidem quodam modo aflï' gnatas fpecies, neutrum autem corum genus eft .nam qui ïrafcitur,cótriftatur:pnorc in eo triftitia fada.non enim ira triftitiæ,fed triftitia iræ caufa eft.quare fimpliciter ira non eft triftitia:fecundû autêhæejneqp fides opinio con» tingit enim eandem opinioné etiam non credentem ha-beremon contingcret autem hoc,fi fides eflet fpecies o* pinion is. non enim contingit idem amplius permanere, fi ex fpecie omnino permutatum fit.quemadmodum nee idem animal quandotç homingefïê,amp; quädoq? nó.fi quis auté dicat, ex neceifitate opina tem etiam fidé habere,de æqualibus opinio amp;nbsp;fides dicetu r.quare neque fic erit geï nus.de pluribus enim oportet dicigenus.

A conrequé relinquant fpecies,fid illas fèmper fèquantur,non taméquiequid quouis modo fèquitur alterum, credendum efi leuiter ^nus ejfe:qubd amp;nbsp;accidentia ipfa,gy qua non fumt de ratione rerum nonumquam co-mitentur.ut qui ^nas irafecerit triftitiam, hac ratione,quod ftqua-tur,plurimü abußs eft.non enim ira eft triftitia,fèd in triftitia eft ira.

INQ,VAR.TrM TOPIC. ARIST. T48 prior nitnq; fît triflitia quärn ird. nam qui triflätur, ut iniuriä paffus, irafdtunat quod tépore prius eji fpecie,id »on eritgetUis. Non enim primum animal fit,deinde ex hoc homo: fid homo fitml amp;nbsp;animal eft, amp;nbsp;animal homni ineft,ut homo eft.ira uero non eft triftitia,fiu de ra tione ir^non eft triftitia, quod prior fit tempore amp;nbsp;effecliua iUiur. de confits iræ in ficundo rhetorices Ariftoteles agit. i.odem modo fi-dei genus monftratur non effie opinio,qua fiquitur illam.nam fit fides eft,amp; opinio:^ impoftibile fine opinionefidem fieri.(\ui enim opina-tur,aliquando credit,aliquando non, eadem opinione. id autem generi conuenire non poteft:non enim idem animal interdum eft homo,gy in-t^rdum nontneqs idem color interdum albus,interdum non.^ fi tranfi-mutetur homo,amp;antmalquare neq; eadem opinio aliquando erit fides,aliquando nö.at prius faSht opinione fitne fide,aliquando fides in-ducitur:amp;contra, aliquando deftruiki fide, opinio manet,qua fides erat.Nihil enim prohibet quempiam de re aliqua habere quondam 0-pinionem,qua aliquädo credit,aliquando non.vt qui opinionem habet de anima,cp fit immortnlis,prius potuit eadem opinione credere,pro-pter rationes aliquas:uel cotra,qui aliqua credit,eadê opinetur pofle-rius. quare fit opinio ilia pofiit amp;nbsp;fides ejfie,amp; no effietnotum eft non effie genus, fit militer fi triftitia poffiit effie amp;nbsp;cum ira, amp;nbsp;etiam abefi-fie, neqi ilia irte erit genus, si quis tarnen noluerit fateri eandem opinionem habentem interdum credere interdum non,amp;diatt quod om-nis qui Opinatur credit:fiquitur non effie genus opinionem fidei, qubd omnisfides fitopinio,amp;contra,amp; aqualiter dicatur.fid ^nus num-quam reuertitur cum fita fipecie,qubd ea fit fitperius. definiunt non-nulli opinionem affienfiim formidolofium,ZT fidem affienfium firma libéré caufiatum,fiu ut alij uolttnt,cum pia affeHione. qui facile darêt, eandem opinionêpoffie numc fidem nttnc errorëeffie.super ijs fi nutl-ta etiam diuerfia legere pereupis, requiras ab illis infitgnibus antiquis Occham,nolcot, amp;nbsp;Cameracenfi.

V idendum autem amp;nbsp;fi in aliquo codem nata fint vtraqj fieri. In quo enim fpecies,amp; genus: vt in quo album,amp; color:amp; in quo grammatica,amp; difeiplina. fi igitur vere' cundiam timorem dixit,aut iram triftitiam,non accidet in eodem fpcciem amp;nbsp;genus efie.Nam vcrecundia quidem in rationali, timor in irafcibili: at triftitia in concupiiev bili^nam in hoc amp;nbsp;voluptas)ira autem in irafcibili.qua-t.iOj.

rç no funt genera quæ affignata funt:co quod non in co* dem cumfpeciebus nata funt fieri. Similiter autem ,8c fi amicitiain concupifcibili, non erit voluntas quædam: omnis cnim voluntas in rationali. Vtilis autem hic lo* cus,8t ad accidensjSt id cui accidit.in eodem enim acci* dens 8i cuiaccidit quare nifi in eodem videatur, mani-feftum quoniam nonaccidit.

^ j quot;Locus à /libieäo deflruit^nus.'Deßderatur non mediocriter ut in Atubiefto. quo fpedes fit,amp;genus in codé refdere po fit. quare qui monfträue rit genus nö efe illius fbiedi cuius efl fpecies,tollèdü eft genus, nam in quo l'pecies,Qrgenus;ut in quo eft album,amp; dus genus colorineo-dem confiftit,ut corpore,fu fperftcie.Similiter in quo grämatica re-fidet,amp;genus difciplina in eodem /übie£lo,ut homine, uel anmia.qui igitur afignauerit genus alicuius,quod nequeat in codé fieri cum fpe . de,deftruetur per hume locum genus defenfum.ut qui uerecumdi^e af-fignauerit genus efe timoré,uel ir.£ triftitiam,reprobatur, quid non in eodem fit genus afignatum cum fpecie.uerecumdia enim eft in rationali potentia, timor uero genus conftitutum illius, in irafdbili. Si-mliter triftitia in concupifcibili. nam triftitia uolupati aduerfatur, quæ in concupifcibili retinetur : at ira genus pofitum triftitia, eft in irafcibilnquare neutrum neutriusgenus, lodem arguméto oftenditur qubd amidtia non pofitgeiMs efe uolumtns,qubd uolumtasfit in ra tionali,amidtia uero in concupifdbili.Si quis dubitet qui fieri po fit,ut fierecumdia (qua pafio eft qua quis timet dedecus) dicatur in rationali efe potentia,cum pafiones in pafibili, non autem rationali col-locentunvicendum eft accipi nomen uerecundiapro pudore illo in-genuo cd obfruantia quadam produdo,cuiufimodi eft pudor ille bo-neftus filiorum erga parentes non ob fcelus patratum,uerum propter obfruantiam.xurxóvti proprie dicitur pudor ob fcelera perpetrata, uerum xi/ue eft metus infdmia,/èu ut ftoid dcfiniiit,cpüèi3q f x/oi ^ieeQ.Kic locus eft utilis infuper ad accides. uidetur enim qi accidens, Cr id cui accidit,natum quidem in alio fieri, in eodem difponi po fint, nam de fbiedis fibftantialibus non inteUigitur. fieri enim nequit, ut color er corpus in fubiedo eodem ordinentur. fid accidétia compre-hendumtur, quorum fi unum alteri dicatur inefe,eidempofumt/üb-iedoinefeiqi fi idem fébieélum non inhabitent,neque inter ft conue-nient. ut in quo nata eft fieri /ûperficies, er color er uifio: quodh^c

own'ui recipiätur a corpore.quare locus nö tantum de paffionibus Q^ habitibus intelli^itur,fèdicniuerfalis eftsuper iflisqualitatibus reuol^ uas Ciceronem tertio Tufculan.quafl. amp;nbsp;Arift. ßeumdo rhetoriœs.

Rurfum fi fccundum quid fpecics didum genus par* ticipat.non enim videtur fecundum quid parcicipari ge* nus .Nam non eft homo (ècundum quid animal,neque grammatica fecundum quid difciplina, fimiliter autem amp;nbsp;in alijs. confiderandum igitur fi in aliquibus fecundS quid parcicipatur genus: vc fi animal,quod fcnfibile vet Vifibile dicitur. nam fecundum quid fenfibile vel vifibi-1e animakfecundum corpus enim fènfibileamp; vifibile,fc*. cundum anima autem non.quare nó erit genus corpus vifibile Sc fenfibile animalis. Latent autem quandoep Sc totü in parte ponentes,vc animal corpus animatfi.nullo enim modo pars de toto prædicatur.quarenon cric genus corpus animalis,eo quod pars eft.

Vocus a fpecie ginus participante fècurndum quid infirmât^nas 56 confiitutum,^ omne ^nus participatur a fipecie fimpliciter,nö fieü- ^^P^^'^se dum qiiid.quare qui finxerit ^nus aliquod quod participât fpecics f panw^iX cundum quid f^ parte,defiruendum eft.homo enim fpecics fuum^- ‘*“quot;'s«w. nus animal fimplidter participât e^ totam illius rationem : fimiliter grammatica difcipÜnam fimpUciter.amp;in alijs omnibus confpicitur ge nus participari abfolute. Qwi itaq; animalis genus fecerit fènfibile uel uifibile,euertendum eft.^ animal quoddam fit compofitum amp;nbsp;totum, cuius alteram partem O' naturam dicit fènfibilemec non uifibile.nam bicc tantum corpus enumtiant alteram animalis partem.Ham animal tanquam duabus natur is pr ^ditü,materia amp;nbsp;forma fubinteUiginutSf utrdqi uerb non reddunt fènfibile Ouifibile. nam ^ fènfibile dicitur animal,ratione efl corporis,non animeeffinubter uifibile ratione corpo ris colorati.quare tota ratio animalis non his continetur,neqi natura prafinitur, fèd fölum altera pars.quare iUa participât fècumdum par tem. Peccant infuper qui totius partem gnus defendant, quod pars, de toto nô pr^edicetur. quare qui pofucrit animalis gnus effe corpus, deflruendum:qubd corpus fit pars animalis. nie animal pro intégra ßueopofito ex anima 0 corpore defùmitur.quare corpus non acci-. piendum pro corpore tradito.a Porphyrio,quod animalis fecerat genus O' fubfiantM fpeciem-aam pro materia O' ^t^ra parte compo-

ßti non fümebatjUt idem corpus effet de mdterid,fèd pro parte def-nitionis.qui autem deßniwnt animal corpus d»imatum,fèu corpus ha^ hens dnimdm, compo/ïtum condntur re ferre,cuius pdrtem fadät ^e^ nus . quemadmodum qui definiret domum effe parietes, quibus adij~ dumtur ti^a ^^ tedum.

Videndum autem fi quid vitupcradorum,aut fugien dorum in potefl:acc,aut potente pofuit-Vt ióphiftani,po tentem ab apparenti üpiétia ditari:vel calumniatoré,po tenté decipere Sc inimicos facere amicos:vel furem, potente aliéna dandeftine furnpere Nemo enim prædido-rum in eoquód poifit aliquid horu, talisdicitur. Poteft enim amp;nbsp;deus Sc ftudiofus praua agerc,non funt auté hu-iuimodi. Nam omnes praui fecundum eledionédicun-tur.AmpIiuS;omnes poteftatcsfiintcligendorum. nam prauorü poteftates funteligendæ:eo quod deum,8c ftu-diofum dicimus habere eas.Potentes enim dicimus cos-clTe praua agere. quare nullius vituperabilis cric genus poteftas.Si auté non,accidetvitupcrandorum quiddam cligédum efle. Nam cric quædam poteftas vituperabilis.

Ab eiigêdo nbsp;nbsp;nbsp;Locus db eli^ndo 0“ bono deßruHiuus generis fugiendorû amp;nbsp;ui-

tuperandorum. Q^onidm bonoru ^nus efl bonum amp;nbsp;eligendum, amp;nbsp;mdlorum ipfum malum amp;nbsp;fugiëdum, fieri non poterit, ut fugiendorii amp;nbsp;uituperandorum ^nus fit potentid,qubd omnis potentia fit bonis, qui igitur definiumt ßphiflam eum effe,qui poteft ab apparenti fâpié-tia locupletari, fiphifta amp;nbsp;uitilitigatoris fugiendi^mss potentia fa-ciut.quare amp;nbsp;mali bonum.omnis enim potentia amp;nbsp;poffe,bonü.rdcul-tas fiphißiea d Pldtone traditur drs quee in cÓciliando comparandóqi uer/atur,dnimdliumqigreffibilium,amp; terrenoru,domeßicorümq; ue-ndtio'g^ priudtd cdpturd obnümorum mercedem,amp; iuuenum atque finum opinione uirtutis difciplinteqs irretitio. Sophißes uero iuuenum amp;diuitum merandrius uendtor. amp;nbsp;ibidem, Sophißes eßdequifitor, commutator,emptor,uenditor, mercator dnim difciplinarum dd fir-mones amp;nbsp;inßitua uirtutum pradpue pertinêtium. rurfus,Sophißes cdupo circa difciplinds. ^ alias, Sophißa nil aliud eß, q artifex gratia quceßus,contentiofus,contradiciionibus ambigens,in pugnando ni-mium litigator, lucri pr^e clt;eteris ßudiofus. Keliquas proprietates ex

INQ,VARTVMT0PIC»ARlSr» ijo eodem difce; quibus fulcherrime depingit ßphiflam. lodern uitio ü“ borat definies calumniatorem (quem appellat J'iee^oKop Arifloteles) qui poteft amp;nbsp;eligit latenti uaframéto fallere, alteri crimen falfum im-pin^re, amp;nbsp;iUu/ionibus amp;nbsp;praßigijs animü traducere conatur. Nec mireris ft plura adiumxerimus contextui,quam habeant uulgares.tia habet Arifloteles oiop (cfpiriip Top /wce/aivop a7so ipttuvoptivue aoi ^lcte ^»pi«Tl^iiQKi, N /ixfso^oy Top/vvipivap Ztaßü^ep Ó ïX^pisQ lt;zs-oiapT'Se tplXtSffH uXiTdrup rop /w/éfaivoprax^i^ 'T^tx ^x'T^x uXiT^etp- Similiter qui furem defcribit,potentem aliéna clandefline cong:rere, fugiendum in potente tanqua in gsnere col-locat.quare deflruendum tale ^nus. nam potës e(fe eß botult;m,igitur de malo non pr(ediattur,fd de hono.non enim flum potens bonü,ue-rum amp;nbsp;potens malum, bonum eß: ut de deo amp;nbsp;ßudiofo potens maU facere dicitur. nam pofe oppofita perfeHionem dicit,etf non faciat oppofita.ytrum deo potentia male agendi repugnet, iUe eß flus qui melius nouit quam theologi omnes omnipotens. infuper manifeßü efl potentias non efe genera malorum amp;nbsp;fugiendorum,qubd omnes po-teßates etiam malorum finit eli^ndlt;e:atqui eligindum gentts non eß fug^^ndidgitur neq:potentiæ.nam dato oppoftto,accideret uitupera-dorum genus eße eligendum, qubd poteßas omnis eß eligenda,amp; po-teflas fit uituperandorum, quad falfum efl.nam ob potentiam non eß quifpia malus,fid ex eo ^ agat male,amp; cum propofito fiu eleHione.

Et fi quid propter (è honorabilium,vel cligibilium,in potcftate,vel potéte,vel cfFeftiuo pofuit.Nam omnis po teftas Sc omne potés aut effediuu,propter aliud eligcdu.

1.0CUS d bono propter fi deßruit potentiam elfe bonorum honora- ^g bilium gy eligibilium nnus. Q^emadmodum potentia dicebatur non A bono pro tfife genus uituperandorum, qubd bonum effet;sic neq; honorabilium, P^quot; f*» nec^ propter fi eli^bilium potëtia eß ge nus.qubd bond hlt;iec fint propter alterum,at bonorum propter fi genus eß bonum propter fi,non autem potëtia.quare potentia uel bonum omne ad alterum,ut effeili-uum, uel potens,non eritßatuendum bonorü propter fi ^nus.quare hac ratione qubd uoluptasnon fit bonum propter fe,jèd ad alterum, nequit ^nus effe boni propter fi. si quis dicat qubd uirtutis propter fi eli^bibs genus fit habitus,qui tarnen fimpliciter non eß eligibilis,nâ uitium quidam habitus . Dicitur qubd habitus qui uirtutis eß per fe eligitur,fid in potëtia quicquid eß,ad alterum dirigitur,quare nihil ta le propter fi bonum uifitur.

Aut fi quid corum quæ funt in duobus gencribus vel pluribus,in altero pofuic.Quidam enim non cft in vno gcncre poncrc,vt fraudulétumjauc calumniatorcm. ne-que enim qui digit,impotens autem, neque qui poteft» àc non eligens, calumniator aut fraudulentus ; fed qui vtraque hæc habet, quarc non ponenda funt in vno généré,fed in vtroque corum quæ dida funt.

59 Locus a ^nerum cômunione deijeit^neris ajjignationem.si qua-^ tómunJene ^‘^^ proponantur quæ duo genera participât ex æquo,uel plura, qui talia in uoio generurepo/üerit,deflruédum efl genas.neq} enim ßna fuerit ajfignatio per alterum,quod pluribus communicetur.quare aut utriufqi aut neutrius facieda eflfpecies.ut qui fraudulenti,uel calum-niatoris genus fecerit,uel potentem tantum, uel eligentem, male red-diderit ^nusmempe æquali amore utrunqi profequitur, neq; umunt magis relinquere poteft q reliquum.non enim qui poteft tantum deci-pere,eft calumniator,ftd qui eligitmeq; qui eligit tatum,ftd amp;nbsp;qui po teft.quare utrunq; compleüitur indijjblubili quodam uinculo. Sed in-quiret aliquis fierine pojftit, ut idem fûb duobus ^neribus non conti-nentibus ftinuicé reponatur.nampotentia nó continetur ab eledionei nee cótra.^n dicendu fit uel utrunq; fiib qualitate, uel Jub uno com-pofito non nominato. quemadmodum dicumt de cxnante,qubd eft if agentis amp;nbsp;temporis per complexionem. nam ut rationes funtcotn-pofitæ,ita amp;nbsp;genera.

Amplius aliquoties econuerió,genusquidcmvt diffe rentiam,difFercntiam auté vt genus aifignantzvt ftuporé fuperabundantiam admirationis, amp;nbsp;fidem vehemétiam opinionis.Nam neque fuperabundantia nec^vehemen-tia,genus, fed differentia. Videtur enim ftupor admira* tio effe fiiperabundans, amp;nbsp;fides opinio vehemens. quare genus admiratio amp;nbsp;opinio eft, fuperabundantia autem Si vehementia differentia.Amplius fi quis fuperabundan tiam, amp;nbsp;vehementiam vt genera afïignet, inanimata fi* demfacient St ftupefacient.Nam cuiufqj vehementia 8t fuperabundantia illi adeft, cuius cft fuperabundantia St vehementia. fi ergo ftupor fuperabundantia eft admirationis, aderic admirationi ftupor. quare admiratio ftu-

amp;fuperabundantiafuperabundantê:cft enimquidam fi' desvchctnens.fi ergo fides vchementia eft,vchemcntia crit vehemês.fimiliter autem amp;ftupor quidam Sc luper* abundans:fi ergo ftuporeftfuperabundantia,fuperabun dantia erit fuperabundans. vidctur autem neutrum ho-rum, quemadmodum nee difciplina difciplinatum, nee «lotus motum.

Locus à differentia deflruit ^nus pofttum.Contingitnonnunt^ua 60 ‘^ffi^ando ^nere confundi genus amp;nbsp;differentiarn. Kam id ejuod ^^''f'”quot;‘ differentia efl,genus affignatur-.^r quod ^nus,differentia fifeipitur. quodaccidit ijs qui defniumt ffuporem ffperahundantiam admiratio~ ^ihV fidem uehementiam opinionis.ij enm fluporis fipcrahu^idan-Ham genus faciumt,amp;admirationê differentia.ffd nó reae,qgt; pr/epo-fierum habeant ordinem admiratio eném ^gt;tus efl fluporis, non ante differentia.Kam eorum qui admirantur,quidam ßeumdum exceffum, ut qui ftupefeumt'.quidam uero mediocriter^ut philofophi difciplinas. admirari nimsrum cum exceffuteß flupefcere.quare nö^nus efl fü-ferabumdantia fluporis, fld differentia . Ladern ratione reijciumtur, quifldei ^nus uehementiam aflruumt,^opinions differentiam:quod ^tdinem omnem peruertant.Kam opinio eflgenus fidei, qubd opinio-»um quadam fint uehementes,quadam mediocres.Opinio autem ue-hemens,efl fides.quare uehemens differentia, non genus fidei.Sed rur flm qubd neq; fliperabumdantia fluporis,neq; uehementia fidei geneva fint,monflratur.Sequereturenim ex pofitione inanimata fidem ha bere gy flupefcere.Kam omnis füperabüdantia amp;nbsp;uehementia m illis funt, quorum dicitur füperabumdantia gj- uehementia. omnis autem uehemêtia in eo efl,cuius efl uehementia.ut fpiritus uehemëtia in fpi-fitu,gr motus in motu.sic gr füperabumdantia albedinis in albedine, amp;dulaedinis in dulcedine : igiturgr füperabumdantia admirationis eritin admiratione,gr uehemêtia opinionis in opinione.quare per de-finitionem pofitam gr flupor in admiratione erit, gr fides in opinio-ne. Kam bene flquitur,füperabumdantia admirationis efl in admira-tione,igitur gr flupor,per definitionem traditam:gr uehementiaopinionis efl in opinione,igitur gr fides. at cui flupor inefl, id flupefcit:

cui autem fides,jidem hdhet O' credit.ddntirdtio»i quide inefl ßu^or, O' opinioni ßdesügitur quorum efl admiratio O' opinio,illa flupefdt O'credwnt:pd ficinanimatorum babebiturfiupor,0'fides, O“^^^“ nimata flupefcent O' fidem recipient. Amplius fic aßignantibus ge-»er4,dccidit uebeinentiam ueheinëtem, O' fipfrabumdantiant ßiper^ abundantem,ßu quod idem efl uehementiiS uehementiä, O' fipcrabi dantia füperabundätiam eße. Nam efl quidam fides uehemes,i^tur ad ^nus aßignatum O' uehementiä uehemensmam fi fides efl uehe^ mentia,O' fides efl uebemens, ßquitur quod uehementiä efl uehemëî per tertiam fi^uram à fpede ad ^tws. nam quicquid fipedei inefljO ^neri. similiter fl flupor quidam fit fûperabundans, ßquitur à fpe^ de adgmusquod fûperabundantia fitfiiperabüdansißd horumneu~ trum uidetur concedendum, nam fidentia non efl feiens,fid efl fidetist neq; motus efl ipfium mobile,fid efl ipfius mobilis-.neq; fidentia fidëtiæ, neqi motus ipfius motustomnia enhn h^c aliorü fiumt,O' m alijs: igi^ tur O' uehementiä non efl uehementi^e,neq; uebemens,fied uehemëtis: neque fiperabumdantia fiuperabumdantitie,neque fûperabumdans,féd fiuperabumdantis. Similiter fi uehementiiS effiet uehementiä 0 alte-rius,O' alterius,fic in infinitum res ip/a abiret.

Qjiandoqiic autem peccant Sc paffionem in generc eins quod pafTum eft ponentes, vt immortalitatem vita fempiternam dicentes efle.Paffio enim vier vcl accidens immortalitas videtur eHe. quod autem verum fit quod dicitur,manifeftum fictfiquisadmittataliqucm ex mot tali fieri immortalem.Nullus enim dicit aliam vita cum fumere, fed accidens aliquod vel paifionem huic eidem aduenire.quare non eft genus vita immortalitatis.

6i Locus a fiibiedo O' paffio éliminât genus pofitum. Peccant inter-paffio^Z ^‘^’^ ‘’^ IS^orantiam qui paffiionis O' acddentis fibiedum conflituüt ff nus. ut qui dixerit coloris genus effie corpus,qubd color fit accidéi corporhOquot; corpus fibiedum, tunum non efl dicendum ffnus alterius. eadem ratione neq; fidentiae, neq} opinionis,neque uirtutis,ffnus erit anima:qubd horum fit fübiedum O' htte iUi aeddat.Q^î igitur defi-niüt immortalitntë uitam effie fiempiterna,hi immortalitatis ffmesfia-ciunt uitd:fêd efl paffio uitee immortnlitas O' accidens,O‘ uia fitbie-dumdgiturnon erit fipedes uitee immortalitas.aam fi quis admittere no'n dedignetur aliquem mortalem fieri immortalem, quod de chriflo

fertü eflifortdlfe tarnen aham uita eü Jumere dieet nullus,ßd décidés dUquod huic dduenire,cum mdnedt homo,neqi perfedionë ferdiderit, amp;nbsp;dniind uiudt,qudm Jêmper edndem hdbet.qudre uitd non efl ^nas itnmortdlitdtis, qubd fit fubieüum illius,^imgt;nortdlitds dccidens amp;nbsp;fdlfio.m exemple nihil moror.locus uerus efi,fiue immortdlitds cofli-tudtur pdjfio uit^,ftue non.

Rurfum fi paffionem cuius cft paffio illius genus di-cit efle.Vt fpiritum aeré mocum^magis enim motus ac-ris,fpiritus.nam aer idem pcrmanct5amp; quando mouetuf amp;quando ftat .quare non eft omnino aer fpiricus,effet enim amp;nbsp;non moto aere fpiritus:fi quidem idem aer per-maneÉ,qui quidem erat fpiritus.fimiliter autem Sein ali/s huiufmodi. fi igicur Si in hoe,oportet admittere q» aer motus eft fpiritus:non tamé de omnibus huiufmodi eft affignandum, de quibus non verificatur tale genus, fèd de quibufeunep vere prædicaturaffignatum genus.nam in quibufda nó videtur verificari:vt in luto Sc niue.nara niué dicue efte aquam coagulatâ,lutû auté terram humi* do téperatam:eftauté neq? nix aqua,ne(Ç lutö terracqua* re neutrü alfîgnatorû generum erit genus.oportetenim genus verificari Temper de omnibus fpeciebus.fimiliter autem nelt;^ vinum eft aqua putrefalt;fta,ficut Empedocles dicit,In ligno putruit vnda.nâ fimpliciter non eft aqua.

l-ocus à pd^ione deflruit ^nus conftitutum.Sicut qui fbiellü 0“ 6z pdlfum pd[fioms fdciebdnt gums reddrguebdntur,fic qui pd(fionis ^ *P»ffionelt; nus fübie£li defenderint, fugillabumtur. ndm utriufqi eddem efl rdtio amp;nbsp;confiinilis amp;nbsp;conuerfiud.qui igitur fpiritüderem motum definiti ipfum quod pdtitur,utdere,pdlfionis ^nus facit, ttam fpiritus pdjfio efl deris,pdtitur enim der eo ep mouedtur:fld aeri fpiritus decides co Snofdtur,^ der idem numero mdnet flue mouedtur flue non: dt non manet fpiritus,nifl der mouedtur,manente tamé illo dere qui fpiritus erdt.qudre nö erit ipflus fpiritus der ^iius.?^d Poffidonio nuUdmó firdtur defnitio iUd trddita qu^db A.ndximddro dicitur profluxiffe, qua fpiritü flu uentum deré motu defcripflt.tfl enmi uerius fpiritus deria nuitatio flu djfedus deris Qr qualités. Sicuti uox non efl der db ore MimdUs exhdldtus,fld quiedam d^eHio aeri adueniés ex ülifloae

4(1 arttriä uocalem proueniens rei ßgnißcdndlt;£ gratilt;i.nlt;im MdnetiUe idem der numero,qui uox erat,non manente uocemt non poteft^nus idem numero manere corrupta ßpecie,^ ^nus no ßbßßat niß in ßpe-debus,de quibus habet praedicari,^ quæ lUius tanqua partes hadden' tur.similiar ß aer ^nus ejfet uocis,eo manete acre qui uox eratyad~ hue de uoce pr^ediatretur ea non exißente:qgt; ^nus ßpeciem non relin quat,at iüe aer qui dicebatur uox,fpecies erat aeris.itß detur ^ ßpi-ritus ßtaer motus,^ g:nus ßibieäü de paffione prlt;iediaetur,n5 tarne in omnibus idadnuttetur^pd in ijs ßlü in quibus poteßßmpliciter ^‘ nus alßignatü uerißeari ßeumdüß acceptü,amp;de ßbieda ßpecie.nä ff nus /imperde ßpecie habet pradiairi zr in eo quod quid eß. Si ifftur quip pi am cumdifferentijs acceptum tanq deßnitio de ßpecie afßgnata uerificetur, quad uero in ea ßmitur pro ffnere ßpoßtü à differitijs non amplius uerißeatur de ea,id dicendum eß non ejßeffnus. hac ra-tione monßratur niuis non ejßeffnus aqua,aduerßus eos qui earn de-ßniumt aqua ejße coaguUta,^ aqua de niue nô prtedicetur.sic amp;nbsp;ma^ lam deßnitione luti oßendetur à nonnullis tradita,terra ejße humido temperatam, ^ deßituatur ffnere:nam terra non eß ffnus, quoniam non pradiattur de luto.Plato tamë de ßeientia habet htte, Aborda eß reßponßo,qult;!e,cum liceat ßmplidter ac breuiter reßpondere, per nn^ meßm dreurnaffttur:quemadmodum in qu^ßione de lutoleue quid-dam CT ßmplex poteß inßerri, quad terra humori commixta eß lutd. Sic reprobaturimpedoclis diiiu de uino,quo dicit uinum ejße putridd in li^no aquam.ttam aqua non uerißeatur de uino,ifftur no eß ff nus uini aqua.mppocrates ßpiritus in corporibus,flatus uoatuit:extra ue-ro,aerem:ü- uentum,ipßus aeris fludum ü“ undam.

Amplius fi omnino quod afTignatum eft, nullius eft gc* nus.manifeftu cnim quoniä neq? eius quod diftu eft.Con fiderandum autemexeo q» nihil eorü diffère fpccic,qux participant afTignatum gcnus,vt alba.nihil enim differut Ipccie hæc à feinuicem. omnis autem generis funt fpe* des differentes,quare nullius crit album genus.

^^^^ ^5 Locus à toto abijdt omni theatro ffneris compoßtione.quodenim ‘’quot; nbsp;nbsp;nbsp;nullius eßfftMs,neqiajßignatie ßpedei admittëdum eßffnus. nam ff-

nus alicuius ßpedei eß ffnus:quare quod nullius,neq; ißius erit ff nus. Deprehendenuts autem nullius ejße ff tuts quod ajßignatur,ex conßde ratione eorü qua ff nus inßitutü dicuntur partidpare:^ ß illa null»

ittod'3 ratiane üquot; fpecie difcre(gt;ët,coUigsndu ffl futlliits efje ginus.nd qu^e participât ^nsr4,ui/üntur di/ïungi ratione amp;nbsp;fpecie:utquje ani mal uel brutu participât,ratione amp;nbsp;definitione difcr^inantur./itni-liter in c^eterisSi igiturquit alhu dixerit^nm ad niuem alba,amp;equü album Cf papyrii Cf cyggt;iü,reprehendetur:^ albedines omnet fpecie non différant, er omnia alba eandem inter fe rationem habent albe-dinis. quare neque album neque albedo ^nus eft, ßd fpedes: qubd fi nullius ßt ^nus,neque equi albi dicetur genus.

Rurfum fiquodomniafcquitur,gcnus vel differentia dixit. Piura enimfunt quæ omnia (cquuturivt ens amp;nbsp;vnu coru funtqua: omnia fequuntur:fi igitur ens genus afli-gnauerif,manifeftû quonia omniû crit genus: eo lt;$ præ-dicetur de cis.de nullo enim genus q de fpeciebus prx' dicatur.quarc Stvnum fpecics eritentis.accidit ergo de omnibus de quibus genus prxdicatur,Sc fpeciem prædi-cari,eo ^ ens amp;nbsp;vnö de omnibus fimpliciter prædicâtur. oportet auté de paucioribus fpccié prædicari. Si autem quod omnia fequirur,differctiam dixit,perfpicuumquo-niam deæqualibus vel de pluribus differentia q genus di-cetur.Nam fi amp;nbsp;genus omnia fequitur,dc æqualibus:fin vero non omnia fequitur genus, de pluribus differentia dicetur quam ipfum genus.

l.ocus â tranfeendente diffipat ^neris conflrudione uel differen- 64 tint.uam contin^ret^nus de aqualibus pradicarkfiquad tranßen- j^^ dens efl amp;nbsp;omnia ßquitur,genus flatuatur.genus enim habet pr^di-ari de fpeciebus Cf iUi^ contentis: at quod omnia exuperat Cf ab 0-mni infertur,de pluribus prlt;idicabitur qua aqualia erüt,ut de tran-Icendëtibus,na de omnibus p radicatunat inter illa omnia fumt qua-dam conuertibilia Cf omnia fignificantia:quaregenus de aquis pra-dicaretur fpeeiebus.vt ß ens ponaturgenus,qubd omnia ßquatur,de Mio pradicabitur : quare uel umum erit fpedes, uel indiuiduum: non indiuiduum, igitur fpedes. nam oportet genus pradicari de fpeciebus Cf indiuiduis,at ens Cf Mtum recurrMit,quum fint omnia com-prehendentia : igitur haberetur fpedes ^neri aqualis. Modern modo deflruetur differentia,qua omnia ßqui dicitur. aam uel iüa effet ßt-perior genere, uel illi aqua: quorü utrüq; fierinon potefl,qubd diffe-rétia ßt per quam genus diuidatur.Si enim ponatur genus tranfeen-

^em, amp;nbsp;differentia ßffiiliter diattur tranfcendensjtequabiMtur inter fi, quod impoffibile ejl.si uero ^wa non fit omnia continens,amp;diffe retia fiquitur omnia,habebitur copiofior differetia genere:i^itur non foieft neqi genus,neqi differetia conftitui ex eorU fuimerojqua omnia fiquiMtur:quod fipecies aqualis proponeretur generi.quare Porphyrias ens tranfcendens mdtiplex hac ratione afferuit.

Amplius fi in fubieda fpecie eft,quod aftignatu genus dicitur;vtalbumin niue.quaremanifeftum quonia non eric gcnus.de fubiefta enim fpecie fold genus dicitur.

_ _ 6 S nbsp;nbsp;nbsp;Locus quod in/it fiibieclo eneruatgenus cößatum. Nam genus non ittfß fibieho tanq in eo contineatur,ut accidens,fid de fiibiedo dicitur. Bfl fiquidem accidentis filt;bie£io ineffe amp;nbsp;adheerere:generis aa-tem dici de fibiedo.Nam eorii quae pradicantur qutedam dicütur de fibie£lo,qult;edd infumt fi{bie£lo,quaedam fient in fubieiio Qr dicütur, queeda neqi dicütur neqi infiumt. Vniuerfialia quids fubftantiœ dicütur de fitbiedo tantü, fingularia accidentiü infiwnt tantü,cónutnia accide-tium infiumt amp;nbsp;dicuntur ratione ad diaerfia,fingularia fubflätia neqi dicuntur neqi infumt fitbiedo.Si igitur quippiam infit fibiedo,n5 erit genus ad illud fübiedü. quare niais non efl genus album,qubd illiac-cidat,cr infit illi tanq fuo fiibie£io.genera enim tantum dicuntur de fpeciebus eiy^ indiuiduis, non autem fimul ineffe poffunt.

Côfiderandû ante etia eft ft no vniuoeû fttgenus fpc' cici. nâ de omnibus fpecieb^ vniuoce genus prædicatur.

^6 Locus no ab tmiuoco propulfat genus defenfum, qgt; oporteatgenus A non vnu uniuoce praedicari de fpeciebus.quare fi aquiuoce pradicetur de fipe' de ut ens,uel denominatiue ut album uel coloratü de niue,euertendi efl genus.Nety idem efl no ttniuocum amp;nbsp;aquiuocum,utinficiu»do pit Utmus fitis ample admonuiffe.

Amplius quando exiftente amp;nbsp;fpeciei amp;nbsp;generiedtra' no,ft quod melius contrariorum eft,inpciori genere po nit. Nam accidet rcliquu in reliquo eflejco lt;$ contraria in cotrarijs gencribus.quare quod detcrius eft in mclio' ri erit,at videtur melioris St genus melius efle,.

67 nbsp;nbsp;nbsp;Locus d tranffiumptionefpeciei côtrariœabdiüit problemageneris ptSnefquot;™ habentis contrariü.si aliquande proponatur genus habeas contraria, cuius O' fipedes contraria non réfugiât: fifpeciei melioris afferatur genus pews uel maius,deflruendü.nam options melius effet genus,

IN Q.VAR.TVM TOPIC. ARI$ T» Ij4 ^ contraria in cÔtrario ^nere re^onatur,ut dicebatur retro, qui igi~ tur dixerit uoluptate eff'e felicitatcm,amp; uirtutis ^nus erit maïü.nam Uoluptas amp;nbsp;uirtus cotrariantur, quemadtnou in^nioß comemorauit ^rodicui,amp;narratar in ßeundo Xenophontis cörnenariorutquie di-cumtur Herculi aduentajße ornatu diflinillt;e,ut par erat, qu^e contraria poUiœrentur.at uirtutis ^nas efl bonü amp;nbsp;non malum,iÿtur neqî fortu/nlt;x efl ^nus bonum,ßd malum. nam ßeut ß habet contrarius ad contrarium,ita reliquum ad reliquum.

Et fi eodem fimilitcr ad veraqp fe habente, in peiore amp;nbsp;non in radio re genere ponit:vt animam ipfürn quod eft agitationê autagitatum. nam pari modoeadem ftatiua Scagitatiua efle videtur. quare fi radius ftatio, in hoe O' portet generc ponerc.

Locus d pari demonflrat ^neris expugnationë.si quadam ad duo 68 ^nera flmiliter ßhabeät,quorü alterû melius,alterum peius,amp; pofflit ^ in utroq; poni utin^nere,cöuenientiusfuerit reponere in ^nere me-iioris,q peioris, ut medicina fiß habeat ad morbi produUioné efficié-dd,flcut ßnimtis:qui repofuerit ingmere peiore ßu in effediuo mor bi,peccauit,^ oportuit in effediuo ßniatis.na ceteris paribus in me-liore conflituenda fpecies.riac ratione amp;nbsp;potëtias in genere boni re-poninuis.qui igitur anima collocauit in gnere motus ßu mobilis,aber rauiti^ anima flt amp;nbsp;motus'amp; quietis principiü,amp;parens effedrix fimiliter,at flare amp;nbsp;quiefcere melius efl quam moueri: nam mouëtur fingula ut quiefedt corruptibilia,tanquam quies flt finis motus:igitur quies gy flatus melior motu.quare oportuit amp;nbsp;in meliore genere reponere anima,ut in flatione,non autem in motu.quemadmodum illi fllt;-flpicantur faiß animam definientes,ßipfdm mouentem.

Amplius ex magis amp;nbsp;minus.Deftruenti quidem ft ge nus fufcipit magis,ipecies autem non fufeipit, neq; ipia, neq? quod ab ipß dicitur : vt ft virtus fufcipitmagis, amp;nbsp;iuftitia,8lt;iuftus.Dicitur enim iuftus magis alter altcro, fi igitur affignatu quidem genus magis fufcipit, fpccies autem nó fufcipit,neqp ipfa, nequequod ab ipfa dicitur: non erit quidem aftignatum genus.

Locus ab ipfo magis ^ minus dirimens gnus-t^am oportet fl ^- ^9 nus ßfeipjat magis amp;nbsp;minus,fpeciem amp;- qu^e denomindtur.qua- gi^éemin»* re qui aflignaueritalicuius fpedei gnus, quodßfleipit magis amp;nbsp;mi-

AMTO»D£MOCH« HTPOMNEMA nus,no» autem fpecies,defiruetur pofitum genus. ut qui niuis genus pofuerit coloratum,quod nixnon fiifcipiAt mugis neqs nnnustut colo-ratü altéra datur coloratius,ut alhius uel nigrius:qudre euertendüge nus. fimliter tusmerus maiar eft amp;nbsp;minor,anima autem non: quare nec^ ^nus efl animlt;e numerus. Similiter O“ cötra,fi fpecies frfeipiat magis amp;nbsp;minus,no» autë^nus,deflruendHm.ut dubia opinionis de-flruetur genus ej^e aqualitas rationum, quod dubitatio fit maior gf minor,non autê aqualitastigitur fi neq; ip/a denominatiua neq; deno-minant ia ^nera dicantur cü aduerbqs magis gyquot; minus, mqi fpedes: gyquot; contra.quare qui oppofitum monflrauit,deßruxit genus.

Rurfum quod magis videtur velfimiliter,non eft gC' nus,manifcftum quonia ncc quod affignatum eft.Vtilis auté hic locus in talibus maxime,in quibus plu ra videm tur de fpecie in eo quod quid eft prædicata : cû non de* termihatüeft, nelt;^ promptü nobis eftdicerc, quodnam corü fit genus:vt de irajtriftitia amp;nbsp;opinio paruipenden* riæ in eoquod quid cftprædicari videntur: contriftatur enim iratus,amp;opinatur paruipendi.Eadem autem confia deratio Sc in fpecie ad aliud aliquid comparand.Nam fi quod magis aur fimiliter videtur efte in affignato genere, non eft in genere, manifeftum q» neq; affignata omnino fpecies crit in genere Interiméti igiturquemadmodu di dum eft vtendu.Aftructi vero,fi quidem fuicipit magis quod affignatum eft genus,8c fpecies,nó vtilislocus:ni' hil enim prohiber vtrorüqp fuicipientium oó effe altcru alterius genus.Nam bonum,8c album fuicipit magis,Si neutru neutrius genus. Gencru autem Sc fpecicrumad feinuicem comparatio vtilis.vt fi fimiliter hoe Sc hoc ge nus,fi alterum genus,Scaltcrum.SimilicerautéScfiquod minus Sc quod magis : vt fi côtinentiæ magis poteftas q virtus genus,virtus autem genus,Sc poteftas.Èadem au* té Sc de fpecie conuenit dici.Nam fi fimiliter hoc Sc hoe propofiti fpecies,fi alterum fpecies,Sc reliquüzSc fiquod minus videtur fpecies eft,Scquod magis.

Locus ab ipp magis gy-a paribus deftrudtuus^neris. Sienim quid uidetur magis genus effe quam alterum,gyquod magis uidetur,»5 efl

^nusjneqiquod 'mnusSiuero fimilittr utrwiq; uidedtur ejje^nu-i, fi Mium toUdtur,^ reliquum deßruatur oportet: ut de ira priedùït~ tur triflitia z!r opinio i» eo quad quid eß.nä dicitur aliquado ira trifli tia,aliquando amp;nbsp;ira dicitur opinio contentptus.quum igitur utraq; de ira priedicentur,amp; immanifeßüßt utrum illorum ßt genus, ß/nen-dunt id quad magis uidetur e/fe genus : ^ ß coinprobetur id non eße genus,neqi quad minus uidetur eß'e, erifut ß triflitia dicatur nö eß'e genus,ut monflratum efl retro, qu^e magis uidetur,neque exiflimatia eritgenus.Q^od ß utrumq; ßmiliter uideretur genus,çy und remo~ Ueatur,^ rcliquu. nam parium efl idem axioma. Ladern conßderatio efl inßpecie.Si quid entm uideatur magiseß'eßpecies aßlgnatigeneris, uelßmiliter,non ßt anteßpecies eius generis cuius uidetur magis eß'e fpecies,neqi alterius minoris.ut ß continentia uideatur magis ßpecies uirtutis quam manfuetudo,nonßtautem continentia ßpecies uirtutis, neq; manfuetudo erit.A. ßmili uero ßc,ßcontinentia ßt ßmiliter ßpecies uirtutis ac conflantia,non efl antem continentia ßpecies uirtutis, i^tur d paribus neqi conflantia efl uirtus-Locis igitur duobus ab ipß magis zi:r minus, amp;nbsp;ßtniliter,ad deflruüionem generis ßc utendum. Ad conflru£lionem uero prior non ualet ab ipß magis ad minus,non enim oportet ß pulchrü amp;nbsp;album magis amp;nbsp;mnus füßipiant,eß'egenera albi gy- pulcbri.Poflerior antem flcumdum comparationê earn ge nerum amp;• flpecierum adinuicemad deflruilionê ualet gy ad conflru-(lionë.nam ß quid minus uidetur eße genus alicuius q alterti,amp;id cd flituatur genus quod minus efl, gy‘ reliquü. 'd mnore dd mdius rdtio efl cßicdx.Cgubdß ßmiliter utrumqi alicuius uideatur genus,amp; umtt monflretur,grreliquum.'E.adem ratio conflruUiua ßruabitur inßpe-cie.nam ß magis continëtiæ uideatur potentiagenus quam uirtus,po natur antem continentia uirtutis flpecies,igitur amp;nbsp;continentia pote-flatis ßpecies : ut poteflds, quæ cupiditntes refranat. A ßmsli uero,ß temperantia ßmiliter uideatur ßpecies uirtutis ac fortitudo,fld tem-perantia efl ßpecies uirtutis,igitur g^fortitudo.

Amplius adeonftruendum perfpiciendum, fidequi' bus aHignatum eft genus in eo quod quid eft prædicatur, cum non fit vna afTignatafpccieSj-fed plures amp;nbsp;différentes.nam manifeftum quoniam erit genus.Si aute in affi-gnato fpecies eft,confiderandum amp;nbsp;fi de alijs fpeciebus genus in co quod quid eft prædicatur.Nam rurfus acci u.iij.

det de pluribus SedifFerentibus idem prxdicarGSt genus confiten.Q iioniS auté videtur m quibuföam amp;nbsp;dideren' tiain eo quod quid eft defpeciebus prædicari, feparan* dum eft genus a differentia vtenti ijs quæ dicétur element is. P rinnim quidem,quoniâ genus de pluribus dp citur quam differétia. Deinde quoniam fecundum eius quod quid eft affignationé magis conuenit genus g diff ferenciam diccre. Nam qui animal dicit hominé,magis indicat quid eft homo,q qui greffîbile. Et quoniâ differentia quidem qualitatem generis femper hgnificat,genus auté differentiae nô.Nâ qui dicitgreffibile,quale quid animal dicit:qui veto animal dicit, nô dicit quale quid-dam greffibile. differentia igitur à genere fie fcparanda. A pnedica» ^ocus ^neris conflruHiuui a prædicatione in quid de dijferenti-tiô«iqu(d. hus.Conßruebdtur genus d tninore Zy“ d paribus,nttne à pnedicandi modo in qutd, fîtppoftto qubd de pluribus fpecie di[fidentibus pradi-cetur-ut animal côflruiturgenus ^ de homine,^' equo,zy cane,diße rentibus fpecie prœdicetur amp;nbsp;in quid.quod fi de uma fpecie pradice-tur,confpiciendum amp;nbsp;fi pr^dicetur de alijs in quidgt;amp; flatuendu erit genus.ex oppofito defruetur,uelqubd de nmd fpecie tant» prlt;edicdri pojfit,uel^ non in quid pr^ediœtur. Verum quoniâ differëtioe in qu i uiaentur pradiedri de fpeciebus differentibus,condndunt eft inauiff-re quibus locis amp;nbsp;rdtionibus poterimus diferimen confequi utriufq;, tidm differentie non fwnt ^nerd, neq; fpecies,neqi indiuidud,^ fil-fldntienon fiint,ut habetur in prediatmento fubftantie.Verum quod predkentur de fpeciebus ut ^nerd,deducenda eft ratio que omnint ambiguiatem adimdt,quum diclûfit in prmio libro,differentiam or“ dinanda cum genere, çy eifdem locis problemam differentie confpi-cienda, nec non predkari de differentibus fpecie, gy que uideati-r in quid predicari-Poterinuts his tribus elemetis glacis ^nus a dife métis î^l rentid fiium^re.Primum qubdgeitus de pluribus dicitur quàm diffe“ neJeX§» ’'“'‘*- ^‘^’^ differentia efi pars altéra generis per quam diuiditur.se-tsntu. ewndum etfi differentia de fpecie in eo quod quid eft uideatur pra -^cari, quod deftnitio in eo quod quid eft predicatur,differentia auit pars eft deftnitionis,quare gy differentie, tarnen magis conuenit in“ terrogatis per quid eft,refp5dere per genus,q per differentiam.ma“ gis eniw homo eft animal,^ rationale.Poftremü autem quoniam diffe“

»•fWfirf qUiditätem generis, cuius eft, indicat : nam rationale animals eft quaUtas , amp;nbsp;grej^ibile. Genus autem qualitatem differentia non ftgnificat: natn annnal nullius differentiae eft qualitas. qui enim dicit animal , non quale rationale dicit : fed qui rationale dicit, quale anh mal manifeftat. Differentia enim denomnat ipfum animal, fed ani~ mal non denominat differentiam.sicut à forma fpeciftca accipitur de~ noffunatio rerumfO“ non a materia; ftc differentia qualitas eft fub-ftantialis denomnans fpeciem ipfam.

Quoniam autem videtur muficum qua muficum eft feiens efle,8c mufica feienna quidam eft: Sc ft arabulans co qjambulac mouetur, ambulacio motus quidam eft: confidcrandum in quo genere vult quippiam conftruc-re fccudum didum modum:vt fi fcientiam ipfum quod eft fidem, fi feiens quatenus feitjfidit.manifeftum enim quoniam feientiafides quædam crit.eodem autem mo' do amp;nbsp;in alijs huiufmodi.

Locus à denominatiuis conftruit genus amp;nbsp;deftruit.ßi enim quad 7^ denominatur, ut tule eft in aliquo genere denominato zir ffeumdu ba- nu^t bitumé gy' denominans in dénommante er it. nam ft primigenium in primtgenio, ^ deflexum in deflexoigy cötra.quare nusfica ejfe feien tiam conftruemus,^ mu/tcus ut nutfeus eft feiens c^ in genere fden-tis:^^ ambulationem effe motum, qubd ambulans quatenus ambulans mouetur:amp; fcientiam effe ftdem,fi feiens qua feiens,credat ftuftdati amp;nbsp;in omnibus ft babens in babente,amp; b‘ibitus in babitu erit,^^ con-tra:nam ad utrunq; eft conueniens.

Amplius quoniam quod iequitu r aliquid femper amp;nbsp;nó conuertitur, diffieile eft feparare quod non fit genus, fi hocquidem illud fequitur omne, illud vero hoe non omnc:vt tranquillitatem quies, amp;nbsp;numcrum diuifibile, ceonuerfo autem non: nam diuifibilenon omne numerus,neep quies omnis tranquilliras:ipfoquidem eftvten-dum vt generc,quod eft femper confequens, cumnon conuertatur alteru:cum autem alterum feextendit non inomnibus,obfequendum. Inftantia autem huius,quo-niam nonens fequitur omne quod fit. nam quod fit,nó eft;^ non conuertitur: nó enim omne quod non eftjfit: u.iUj.

attamcn non eft genus non cns cius quod fit fimplicitcr enim nó funtnonentis fpecies.Dc genercigitur quem' admodum diftumeft tran'cundum.

75 Loc«ï d ßquentibus generis conjlrudiuus. ^am eo tjubd/èc/uitur bï^““’ gfW«f fpeciem, er non infert, difficile efl /èparare a generis nume^ ro idlt;juod ßquentium ordinem hdbet,e]uoniam alterum fit genus,0“ alterum fpecies. nam ob id ^ tram^uiUiKtem quies /tquatur,dicimus effeillius genus,^ non econuerfo. similiter amp;nbsp;numerigenus diuiß~ bile contendimus conjlruere,qubd ßquatur numerum ßinper, ^ non contra.nam omnis numerus efl diuißbilis,fed non omne diuißbilenu-merusmeque omnis quies trdnquillitss,licet bene contra, omnis tran-quiUitas ßt quies.ln hue locü prompts habetur inßantia de non ente, ^ non eßge^us eius quod ßt, turnen ßquitur non ens id quod fit.nam omne quod ßt,eß non ens perfedum er abßgt;lutum,neque eäuertitur: »am nö omne quod non eft ens generatur,ut chymera, ßphinx, hirco-ceruus,non fumt,tnmen non ft tent. Q^od non ßt genus non ens, eius quod ftt,manifteftum a toto.nam quod nullius eftgenus,non erit genus ipßus quod ftt : at non ens nullius eft genus, etenim omne genus in eo quod quid eft priedicaturiatne^tiones amp;nbsp;priuationes non in eo quod quid eft preedicari poffu^t. Uis igitur loeis in problems generis cott^-grediendum.

Trum autem propnu an non proprium eft quod diftum eft, per hæc quidem confiderandum.

Primum quod penetratihus fpatiofos ad proprium locos determinatione dignum pa tauimus, fuit ordinis ratio huius libri locos j ad problema proprij proferentis cü fequen tibus ^ fiiperioribus prafcribenda,ne quis Genus præ. duce fortuoia ipfum autumarit pojTediffe has partes.iure nimirii opti P?^^^'' ’”*’ r'gt;'o^^^‘ttlt;* pneris priores /ides ante proprij prohlemata praoc cuparumt,proprqs'qi ueniunt prœferenda.Honorabiliores enirn fumt fùbflantiæ ipfis, ut ßc dicam,fübfuflantijs, gtnera autem fiibflantiam fpederum monflrat,amp; prohlemata generica fwit fübftautialia: propria uero ßbfußantialia.Adh^c proprium genus requirit primum ad fui confitutionem,genus autem proprij ope non indiget.quare ualida ratione genus fuit preeponidum,quod effet necejfarïum, ut proprium exifleret. infuper prssprium eft compoßtius amp;nbsp;plurihus inferuiens, ff nus autem ßmplidus,liberius,amp; plurihus cömunius,amp; demü con-FropriGan» firudione fadlius.Verum’^appoftte defnitione prœcefferit pro pria, ftiftfenem. ^^ eofadle liquebit,ut retro dixUnus, quonia genus amp;nbsp;propriü fumt ad defnitione gy conflruenda gr defruenda elemëta.nempe defni-tionê pro prima fuct compoßtionis particulaffnus deßderare necef ßtas coegit, gr d proprio coniüdionem iüam arcliffimam gr uicaria

nere locos amp;nbsp;conflruiliuos 0- deflruHiuos, facile eofdem adaptabit primce defnitionis portioni uel in totius defnitionis pernidem, uel tit tclam.similiter ^ uendicauit eadem proprietatem a proprio, amp;nbsp;no^ men propnj interdum indueret(eo^cÔHerteretur) expatiari opor^ tuit per proprij locos ad conßituendam deßnitione proprium. A.d hoc facit coniu^dio locorum proprij cum locis deßnitionis,quorum habetur aliquot omnino ijdemdnfuper proprij natura ajfequutionefad-

liar amp;“ paratior exiflit,quant deßnitionis.Xießruitio naq; proprij di^ •, rimit deßnitione,at confiruilione proprij »5 protinus cöftabit defini-tio.pluribus näq} aftringitur deßnitiotquant oratione effe er quid in~ dicare oparteat-Propriu uero non ßmper oratio,ßd ßmplex ^ cow poßtum intégré deßumitur, neqi ipßo lübßantia rei fùg^ritur,uerû tantü remeare id cum ßa ßpecie tendeiffime gaudet. De quo amp;nbsp;eiuf-dem problematibus,ntunc protrahendus efl ßrmo. Difeutientur qui- ^I^.^„^^|y| dem (^ proponentur loci amp;nbsp;elementa hoc libro per quct expenden- détermina« turutrum ßnt problemata d proprio qua conflituetur, an non. Neqi *‘°* coniuendum efl qubd in codice quodam offendimus huius prindpium /üb hoc contextUj'en'ôiç Ti^ç rgt; t/io^ i7rigt;;afâp /äfUgd vroamp;X'^S â l/toÿ,oTi n'r^xxSn, ^ ri iux^op,lt;^ tIq m tÆs»« x^hKx toü* TUÿ Zixqiopct. td efl, quomodo ad proprium argumentari oportet, CZ quotuphciter proprium,quonidm quadrupheiter, cr quid umum-quodque,cr qux fît ad inuicem horum dijferentia,dicendum.

Aflîgnatur autem proprium aut per fc,8c{èmper,aut ad aliudjamp;aliquando.Perfc quidcm,vt hominis animal manfuecum natura. ad aliud autem, vt animæ ad cor-pus:quoniam illa quidem imperare nata eft, hoc autem parère.femper autem,vt dei,animal immortalc- aliquan do vcro,vt alicuius hominis ambulare in gymnafio.

Cum uaria fît amp;nbsp;multiplex proprij notio,quonid quadruplex,qHid fit wiumquodque (^ qu'^ horum differentia explicare fuerit utiliffï-tnum,ut cognofcatur de quo proprio differendufît.uampreefenben-di loci,quibus cöflruetur ueldeflruetur propriü poßtum, nö conferét mß ijs qui notam acceperint proprij difcutiendi,quum de omni proprio in hac methodo ad proprij problematis examen nö agatur.c^ute-renda efl itaq; proprij diuifio,ex cuius diflributione in partes,claritas inßundatur: ad hoc enim munus obeundü diuißo uocatur.in quatuor proprium ßcernitur mêbra propriü:in proprium per fe,amp; propriüßmper,ad idterum, CZ aliquando. qu^e in primis exemplis perfpicua ßent,demu deßnitionibus illuflriora conßpicientur.Ver ß proprium affigndtur,ut hominis animal manßetumnatura-Kam ammalia manßeta uidentur qutedam irrationalia,ßd non naturd,ueru.conßetudine (^ induflria: ut dues aliquæ.kd aliud, ut animo imperare corpori, ß ad corpus c5fe raturtgy- corporis erit parère ç^ inßruire ammæ. sëper dutë,ut dei animal immortalc ■ kliquando uero, ut afleuius hominis ambulare in

wSah'quot; ^y^^^C^o fß propriiï.Hw (quatuor /ûhferipfît Porfgt;hyriu{. n^'n qitod Anftotdi. per (è propriü e!l,propriü dicit tjuod omni ßh 0quot;ßgt;nper,amp;id quar-turn fecit.rroprium uero ttliqua»do,tertiunt flatuihad aliud uero,pri~ mum iMmerauit, qubd huius altera ßU oheui ^pedei meß, etfi non o-mnt: alterum uero omni amp;nbsp;ßmper.Semper aatemßeumdum aß'igna-uit,quod omni etß non ßli inftt. in plura i^itur ß porrigit proprium ßmper,quäm proprium fecumdum ß:qubd omne proprium per ß ßt proprium ßmper, ßcut proprium quarto modo efl propriü ßeumdo, non tarnen recurrit: quoniam non omne proprium ßmper , etiam eß per ß:propriü enim per ß ab omnibut ßparat, qubd ßb ßpedei inßt, atqui nutlta ßumt quse ßmper conueniunt,non tarnen ßlis inßumt.sicut non omne propriumßctlt;mdo modo didum à Porphyrio eß quarto,ßd contra-Hon dißtmili ratione uidetur dißumgi propriü ad aliud à pro-prio aliquando, qubd illud uel omnibus gj- ßmper,uel pluritms: qua-propter amp;nbsp;proprium ßmper proprium ad aliud eß. Proprium ad a-liud differt à proprio per ß,quod non ab omni ßparat.Neq; arbitran dum eß did proprium ßmper,qgt; ßli conueniat,uel qubd dißumgat ab aliquo,ßd quia omni temporeinßt-ut dei animal mimorale proprium ßmper eßiquod non recurrit cum deo,ß inßdemur antiquorum pla-mfbarati» *^^^ ^ ArifloteUs, qui animas ßne corporibus, non admittebant. Ma-naiiaimor. gnus 3aßlius etiam nö d^monibus tnodo,ßd amp;nbsp;puru angelis corpo-quadam. ^‘^ tribuit,uclutißpiritus quoßiam tenues,amp;aereos.cui amp;nbsp;Dauida-ßipulari uidetur, qui dicat, Qj/i facit angelos ßos ßpiritus, ac mini-ßros ßos ßammeos.lt Augußinus in ciuiate dei ait,^^ facit angelos ßos fpiritus,id eß eos qui ßpiritus ßumt natura,fadt eße angelos.Lan dem fuißße Paiuli ßntenfiam Pßllus aßßerit, quoniam ßc commodius locum permutent, quießcant, inßuper ßne fallada ßnßbus ß oßerant. Augußinus aßruere uidetur angelos omnes ante conßrmationem uel lapßum corporaaerea habuiße expriore ßperioreqs aeris parte con-ßruaa, ßd ad fadendum idonea non item ad patiendum-.aliâq; etia bonis angelis conßeruaa, quæ uißum amen non patiantur,ni craßtus quippiam fuerit indudum.fJlalis uero angelis-in lapßu dernuaa fuiße corpora in aeris ßpißioris qualiatem,ut igne poßßent torqueri.super Ceneßm idem ßc ferme prodit,Deemones aerea dicumtur animalia,qui corporum aereorum natura uigent,neque per mortem dißaluwitur, quoniam præualet in eis elementü ad faciendum aptius q ad patien-dum.Patienti^ quidem humor terrdqs congruumt maxime;ad fadendum uero,aer O' ignis.yerumene quid di^imulem(inßcüdo Senten-

i'uirtim adnotatum aduertihac de aliorum fèntentiafuifje Auguflina confcripta,quoniam chrifidna uerimtis fèéhfores complures confpi^ Tdtu confono prodideru^t angelos effe incorporeosjaffumeréque corpora aliquando ut exequantiir ab optimo maxima deo iniumikt) qui-bus max exuantur. Beatus Thomas quafionis propria articula pri-t»o kuguflinum feribit vlatcnicorum opinionem explicui[fe,Origenem quoqi^utin alqs) fimilittr effe deceptum in libro de principes. Q^od fi Gregorius angelum uocat animalrationaledd effe per metaphor am diélum exponit,ex rationis ßmlitudine. xbi Bernardus ait, Spiritus creatos indigtre inflrumento corporeo,intelligendum(,inquit)non na turaliter adglutinato,ßdad aliquid affumpto.denique in diuinisnomi nibus Dionysius incorporeos effe angelos conflanter affirmat.Sed re-fponderent affecla prioris partis, ^ incorporel uocantur ob id ^ ft maris corpora cralfiora,corporea nominaretqua Mtë tenuia amp;nbsp;qua afpeëlum çy- adum fugiumt,incorporea dicere.iieque enim idem eß an^licum er damonieü corpus:illud enim radiat amp;nbsp;nequit oculis fit pineri,damonicum aliquando uidetur.angelicücorpus expers eflma-teria, damonicum efl fübieHum materia amp;nbsp;paffioni, numc certe ob-fcurum amp;nbsp;tenebricofum:quod Augußinus innuit fûper ueriatisßn-tentia,Tgt;ifcedite à me malediüi in ignem aternum,qui praparatus eß diabolo^angelis eius,inquirens fpirituum difcrutiationem. Sed furnt (inquit)füa etia damonibus corpora,peut dodis hominibus uifum eß, ex hoe aere craffo amp;nbsp;humeäo . Bratermitto id quad habet de doär. ecclep. Anglos ^ omnes fubflatias inteUeëluales naturas corporeas dicimm-.pmul quid refpondeat Duradus ßeumdo ßntentiarum. Hac copioßus exquißuinMs ut mößrarenuis ex doHorum fide amp;nbsp;ßnten-tijs animal rationale mortale uideri conuenire nö tantum homini.Ka-tionale definiuit Ammonius id effe quod mentis iudicio ducitur ac ra-tione,ut homo z^ damon.Scio quofdam futuros, quibus hac protiiMs difplicebumt,qui exißiment idem effe proprium per ß,amp;ßmper.hu-ius nimrum ßntetia extant doéiiffimorum authorum chirographa, qui ßnud afiruumt idem effe propriü per ß amp;nbsp;ßmper,quod bona ac-commodatdq} defcriptio. Caterum cum uideam Ariflotelem quadru-plicem effinxiffe proprij acceptionem,grauiorem nö requiro iudicem, qui inquit, «Tro/iJ'oTou ÿ è i J’iop fi gaS’ ócvTÓjUamp;i xù, 3 tö? w Tipop, Kgù ^ori. id eß,affignatur Mtem proprium uel ßeumdum ß,amp;ßmper,uel ad alterum,amp;aliquando. quad exemplis docet ma-mfefle, qui quatuor affert exempla,unicuiq; pum contribuens ^ ab

Ai^s diuerfuM.non enim idem facit exempluM pr0prij per /è,amp;pro^ prij fmper. Verum induflrie uidetur ^mifcui[fe (ut utriufq; indi-earet difcrimen apertius) utriq; in reddende exemplis proprium ai aliud.Q^od idem obßruauitdum herum definitione natur am perqui-reret,quibus diuerßsnemo non intelli^it conftruere. his handquaqua ßgniter exeitatus non haftaui aßerere quadruplex e[fe propriü,cui aßipulatur amp;Porphyrij cen/ûra,quiß(ut in ipfo poUicetur ifago^es capite)aperiëdlt;eAriflotelis pntentilt;e totum confecrarat.ineptus pró'’ fedo uidebitur is, qui diceret darißorßm diuerfa lon^ exempla ai elucidationë herum dißüdim, ß eadem ßnt.nam ß eadem fumt,quare diuidumtur abinuicem?quare diuerfa accommodatur exempla? quare diflinda: proferumturdefinitiones?Occaßone herum ßbit in mentem ferupus iile,qui benam iuuenum mentem torquere potefl: süne proprium per ß idem cum proprio quod Porphyrins quartum enumera-uit.tfam audio populariter circunferri non eße idem: quad Porphyry proprium ßt incomplexum omne,Ariflotelis proprium perß com plexum,^ in omni complexione garnis coUoaitur. tnfuper iüud cum fpecie infima conuertitur tantum,hoc uero cum fpecie mfiniaamp;^m re imoXerum ut ad primam rationem deueniam,quis^niusillapfus fuerit horum mentibus non ßtis capio,qui annuntiauerit illis Porphy riücitra complexionepropriü tenuiße:cum dicattradatu de differe-tia,quod natü eß nauigare, ßu (ne dicas quod greece ßmplex protu-lerat,latine fuiße drcüloquutü) i 'zsKpuuiveu 'ZsXamp;^,nö eße dißere tiä,ßd hominis fpriü:quod eße didü dl cöplexione nemo nefdt.aec, puto,te iuuabit dicere ipfum accepiße quod cöiumdü erat pro ßmpli-ci.'Nam idem diceretur de fprio Ariß.copoßto proßmplice fuißeac-ceptü.T)ices,propriû per ß côflatg;nereamp; quodä aho,nöautem proprium Porphyrij. vides te redire ad id de quo habetur controuerßa. non enim magis dixit componi q non,neq; contra Porhyrius,qui ßper illius flrudura nullam fecerit memoria. Adhac falfum efl omne proprium per ß eße complexum, cum habeatur feptimo Topicorii, Proprium ut plurimum in complexioneaßignatur.Pr^eterea ß proprium omne componatur genere amp;nbsp;alio quodam uel alijs, qua nam ßnt iUa d generd non enim dißerentia, quoniam generi copulata definitione redderent:non fpecies, qubd fpedes de fdpßnon pradicatur, neque alia.'Nemo enim animal hominem hominis propriü diceret. Ueq; eriit deddentia. nam oportet omne proprium reuerti, at nuUa accidentia retroagwitur cum fpecie, ßue feparabiha,ßue infeparabilid dicatur.

»4)» bec i^fo uidetur maxime a proprio diff erre beeidens,quad miUa accidentia,quantumuis commifceantur,conuertantur cum fpecie, neq; ex illis cum^nere remeatio affurgat-Oportet enim quaemtq; confpi rant,partem habere reciprocam,quie coarüet adplura decurrentia. Kon aliter in deßnitione,quie tot membris confuitur,donec différé-tiarum con^ßione nota inueniatur cü fpecie cöuertibilis.superefl i^~ tur ut uel noßt omnino proprid per ß côuertibile,ueloporteat inducer e propriû per ß quoddäßmplex. tfam ad proprij copoßtionem ß prater ^lues nö afferatur dißeretia,neque fpecies,neq; deßnitio,ne-q; accidens, neq; ^nus, nihil reflatquod afferri poffit quam propritt: quare ßmplex aliquod dabitur, uel ipß cÖpoßtio prolaberetur in in-ßnitum.Geniqi hanc ratione non ejfugient,riß bile de homine pradica turnonut^nui,autaccidens,quiaadinuicem refleduntur: neque ut deßnitio,quum non ßt oratio:neq; ut differentia,quia generi iunäum fpeciem efficeret: quare per diuißonem Ariß.erit proprium, amp;’non complexum:igitur.Sediam adßcumdum pergp,quo dicitur proprium per ß conuenire fpeciei infima p^ generi ultimo,non aute proprium quarto modo Vorphyrij. efuorü enim fumt eonßntientes rationes,illa fumt comwnélai at proprium perß,eflquod ad omniaaffignatur,^^ ab omnißparat:propriü uero quarto modo Porph.quod omni, amp;nbsp;ßli inefl O“ ßmper, definitur:qua definitiones concordes confpiciuntur. infuper omnis definitio,amp; proprium perß,conuertütur:at definitio tantü eß ßlius fpeciei. nam ßla eß fpecies qua ^nus habeat amp;nbsp;dif-feretias,quibus eß operapretium ad definitionê: fit igitur ut proprid per fe ßt ßlius fpeciei. Rurfus proprium per fe, uel eß plurium, uel ßlius fpeciei:ß plurid,nô erit proprid,^ ab omni no ßparet:atß plu rium nequeat effe,relinquitur umius amp;nbsp;ßlius extet. Poßremum proprid per ß,id omne quod nÓ induatquia effe rei, conuerßm pra-dicatur de re,definitur ; at ß per rem nihil aliud uelint q nomen, uel fpeciem,ßue ßbieüum,ut appellat Arißoteles, cuius ßlius amp;nbsp;nö al-terius ßt proprium oportet,amp; Porphyrins dicat proprium omni amp;nbsp;ßli amp;nbsp;ßmper côuenire,quid diffidij inter utriufqi propria cößituetl Proinde Rodol.Agricola, uir ßne nutlta eruditionis, nö pertinudt ide dicere effe proprid Arißote. Cf Porph.ut ex ipßus uerbis coUigitur. nam ferme ita habehiAihi placet dici proprid inpraßntia, quo paölo Ariß.uoluit,quicquid de eocui id proprid effe uolumus cöuerßmdici-tur.amp;paulopoß idë,'E.rgoÇut dicimus)nobis proprid cui hdc locd tri buinmsfit illud quod quarta huius nominisßgnificatiöe Porph.pofuih

Sunt auté proprij quod ad akeru afïïgnatum cft,auC duo probIemata,autquatuor.Nam fidchocquidemaffi' gnatu quippia fucri^dc illo vero negatu idipfum,duo du* taxat problcmata fiut.quéadmodum hominis ad cquum propriü eft ^ bipes cft.nam Sc qj homo nó bipcs eft argu* métabitur quifpia,8c qgt; equus bipes:vtrinqp autê remous* tur propriü.Si auté devcroc^vcruncj aiïïgnatü fueritjSC de vtrocp negatum,quatuor problemata erunt.vt homi nis proprium ad cquum: qgt; ilic quidem bipes, hic autem quadrupes cft.nam Sc quód homo non bipes eft,Sc quad efléquadrupes natuseft, argumentarieft: Sc quód equus bipes,Sc q» nó quadrupes,poiTibilc eft argumétari. quoli* betigitur modo oftsnfo,intcrimiturquodpropofitueft. aic^’d^ nbsp;nbsp;nbsp;^gt;'opri^ 4d aliud uocati,defcribwntur problematum modi: quos out

autquatuor duos e^Tejaat quatuor,mamfeflum fiet.tfam proprium ad alterü,/èm-proWemata ^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'^ ^y. py^pyinf^ comexum eius cui comparatur. quare

fi id quod propriü efl alicui de eo ajfirmetur,amp; negetur de altera ad quad referebatur,duo problematü ^nera affurgumt: ut fi de homine bipes propriü ad equü affirmetur, de equo auté negetur. Si quis enim conetur oflendere qubd equus eft bipes,umum fit problema: fi uero ^ homo non efl bipes, alterum: utroqj modo (âne e^e tale hominis pro^ prium deflruit, amp;• qui hominem contendit monflrare quadrupedem, amp;nbsp;qui equum bipedem.Caterü exemplum inteUigas /ümptum,ut mon flrentur duo fieri problemata à proprio ad alterum dido, non quod eo demonfiretur homo quadrupes,uel equus bipes,ßu demößrari pop fif.quia fieri non poteß.Q^atuor uero componentur problemata à ta li proprio ad alterü, ft de utroqj /ubieHo amp;nbsp;homine amp;nbsp;equo utrunq^ propriü prlt;iedicari dicatur.m primis de homine bipes dicatur, amp;nbsp;de equo quadrupesßmiliter.lnfuper ß utrunqs de utroqi ne^tur,ut ho mo non efl bipes, amp;nbsp;equus non eß quadrupes.Kam qui dicit hominem eße quadrupede,ßue nö bipedem,deßruit problema qubd homo fit bi pes. Modern modo qui dixerit ^ equus non eß quadrupes, uel qubd eß bipes,interimit equum eße quadrupedem. Vnde manifeßum eß fieri o(lo pronuntiata,fi de utroqi utrumq-, enütietur.nam quatuor in qui-bus utrumqî de utroq;affirmatur,gir quatuor his oppofita.ut bipes fi de homine amp;nbsp;equo affirmetur,duo effata conßituumtur-.homo eß bipes,equus eß bipes.Si uero quadrupes de effdem dicatur,duo alia:ho-

MO efl quadrupes, equus efl quadrupes, quibus e regione ordinentur negadua. Verü ijs o£lo quatuor confidimturfè/è interimentes-tid ho Mo efl bipes,amp;homo non efl quadrupes confentiüt,amp; problema de~ flruwnc hoc, homo efl quadrupes. Smiiliter equus efl bipes, amp;nbsp;equus non efl quadrupes parium uirium, euertumt problema hoc, equus efl quadrupes.Kt equus efl quadrupes,^' equu's nó efl bipes, mfringu^it hoc,equus efl bipes.Sic homo efl quadrupes,amp; homo no efl bipes,iflud propulfant,homo efl bipes: qua quatuor e/fle tantum conflat.in figu-ram hac omnia facile difpones.

Eft autem per (e quidem proprium , quod ad omnia aifignarurjSe abomni ièparat(quemadmodum hominis, animal mortale 8c difeiplinæ fufeeptiuû) Ad aliud auté, quod non ab omni,fed ab aliquo ftatuto determinac(vc * virtutis ad difciplinamiquonia ilia quidem in pluribus, hæc in rationali fbIo;0C in habentibus rationem nata eft ficri)Semper ante, quod fecundum omne tempus veri* ficatur Si nunqua relinquiturCqucmadmodum animalis, ex anima Si corpore compofitum efle) Aliquando veto, quod fecundum aliquod tepus vcrificatur,8c non ex nc-celfitate fem per confequitur. vt alicuius hominis,ambu larc in foro.

Superefl aggrediamur quatuor pradiHorû definitiones ad diferi-men illorû plane cognofeendum.Propriû igitur per fl definitur, quod Proprium • ^IJigft^ti^r ^d omnia fûb fpecie contenta:quod aliter dicebatur à Por- P“*• phyrio,quod omni flli gy^ flmper conuenit.ut hominis propriü per fl, animal mortale difeiplina flifleptiuum:nam omnibus hominibus adhi-beturtgy fllis,quod ab omnibus flparatanimalibus hominem.tt id inter omnia propriorum ^nera proprie uenit dicendum.quare amp;nbsp;iure prinMmfuit definiendum.catera autem propria nö funt ftmpliciter, fld uelcömunia alijs uelex bypothefi conflituta.ad aUud propriüde- j™^^^™ fcribitur,quod non ab omni flparat, fld ab aliquo flatuto determinat. üeq} enim ab omnibus alijs diuidit fpeciem umam,utper fl proprium: fld ab aliquibus certis gy determinatis,inter qua feruatur habitudo: ut bipes proprium efl hominis ad equum. quare ab omnibus quadru-pedibus homo fliumgitur,non tarnen ab auibus:quum bipes amp;nbsp;homi-»i gy aui quadret. cigare quod omni cöuenit, etß non flli,diœtur ad aliud propriü.yt uirtutis ad difciplind. Nam uirtus in pluribus con-

fpicitur, 5 difcipUna : utpote qn^ in natKraUbuS) amp;artijici4libus,amp; nö determinatis /ùfcipiatur:ut hominis uirtus dicitur inteUi^re, equi currere,doinus defenders ab imbrium zjquot; uentorum iniurijs, cubicu~ lißruare catëta.Difciplina uero,in determinatis efl-. ut in homine,ZT anima rationali ßlis.tieq; produxit uirtutein amp;nbsp;difciplinam,ut propria, ßd ut monflraret quaÜa effent, qult;x in determinatis amp;nbsp;flatutis cöfpicerêtur,amp; qualianon,uelqubd uirtus in rationali amp;nbsp;irrationa-fempst*quot; ^^’^ pluribus confideretur,difciplina ßluin in rationali.Propriüßm-per,quod omni tempore uerifatturiZ^ nÓ quod aliquando infit,z^ ali-quado nö:ut animaiis,ex anima z^ corpore côponi.wm fi fit animal, coponitur anima z^corporemeq;enimßli animali inefl habere animit PropriSaii# z^ Corpus,ßd ZT plantis. Proprium aiiquando,quod nonßmper,ßd qn^ndo. dliquo têpore uerificatur.vt fi quis flus abulet inforo aliquo tepore.

Eft auté ad alcerum propriumaffignare, differentiam dicerejaut in omnibus Sc icmper,aut vt multü amp;nbsp;in plu* rimis . Vt in omnibus quidem amp;nbsp;femper, quemadmo* dum hominis proprium ad equum,quoniam bipes.nam homo quidem amp;nbsp;omnis amp;nbsp;femper eft bipes;equus autem nullus eft bipes,óc nüquam.Vt multum autem amp;nbsp;in plu* dmisequemadmodum rationalis proprium imperare ad concupifcibile,8t irafcibile: eo quód illud quidem impc' rat,hæc autem parent, nam neque rationale femper im* pcrat,fcd quandoque amp;nbsp;illi imperatur. neque cócupifci' bili amp;nbsp;irafcibili femper imperatunfed amp;nbsp;imperantquan' doque,cum fuerit hominis anima flagitiofa.

Hiuiditur ad alter urn-proprium in duas partes differentes. nam quoddam dicitur quod in omnibus ZT ßmper confpidtur ; Alterum quod frequenter ZT in plurimis illis conuenit.bipes enim propriû eß hominis ad equü priore modo, qubd omnis homo fit bipes zr ßmper, uerum equus nullus efl bipes, nee aliquando contingit, quoniamßm-per efl omnis equus quadrupes.Propriü uero adalterü,quod ut mul-tum ZT i» plurimis affignatur. ut dominari efl propriü rationalis a-nim^e ad concupifdbilem Zr irafdbilem, non qubd ßmper infit ZT ‘^ omnibus,ßd frequenter ZT in plurimis.namin bonis hominibus prlt;£-efl ratio cupiditati zr irlt;ie,zT' utriq; imperat zT frequeter.yeru non ßmper, neque in omnibus id fit, qubd regatur aliquando ZT ficcum-bat ratio cupiditati zr ira: ut in incontinentibus, ZT paffiones fias

tNQ.VINTVMT0pïC*ARlJr* Itf* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fèquentibus,quorum uita Q* aninitt uitijs confpurcatur fordidijjimts. Hou enim fimplex efl, nee wiius modi humanus animus, pd alterum habet inteUigentiam atq; rationem,quam pr^eflare naturaliter amp;nbsp;int perare homini eH conueniens.alterum uero habet turbulentiam ajfe auum,amp;impotem rationis,erroribus refertü, amp;nbsp;fita ui fudq; jponte inordinate, quo rurfus bipartite altera pars cum corpore uerjari,^ ipfum colere fuapte natura defiderat,^ dicitur concupifcentia. A.I-tera autem pars,interdum ipfi ß dédit appetenti^e, quandoq; rationi Uim roburqi ßippeditat, amp;nbsp;dicitur irafcentia. Heq; faneadmirabitur Potethirr» quomodo parere rationi pojfit id quod rationem non habet, quifquis tionaiiob« compleiietur mente quantle fnt rationis uires, amp;nbsp;quo pénétrent oc- •*‘“^‘*®» cupando,ç^ ducendo,n5 duris quidem nee renitentibus modis,fd in-formantibus amp;nbsp;ad cedendum parendumque dif oonetibus, quee res efl omninecelfitate,ac uiolentia ad tranf^endum ejficacior.quandoqui-dem fpiritus,nerui,ac o[fa,^deniqi relique: corporis partes,qu^e ra-tione arentfcum anim motus oritur,quatientéque quafi habenas ra tione,omnes intenduntur amp;nbsp;expediütur amp;nbsp;parent.Pedes ad curfum parati,manus ad iaciêdum,adcapiendü, id animo cogitate fumt præ-flo.Praterea fi canes,equi,aues domeflica,uideätur eófuetudine qua-dam üquot; educatione,ac praceptione uoces prudentes reddere, ^ rationi obtempérantes motus O'habitus,aüionéfq; moderationëquan-dam O' utilitatem noflrä continentes,non efl admirandu quod irafd tur in nobis,uel cupit,aut dolst,aut triflatur,prudétilt;e obedire,cü incola ft,nee abfcilfum,nec extrinflcum,neqi uda necejfitate, uel plagis formatum, fd à natura dependeat,O' fmper uerfetur,educetur, Oquot; confuetudine compleatur ac more. 'Vnae O' feUe fumt appellate« mo rales qualitates animée uacantis ratione,quoniam qualitatem hanc Oquot; differëtiam a more animus irrationalis à ratione conformatus capit. Cui quidem non efl confilium commotiones animi O' ajfeëlus omnino euellere,nelt;p enim pojfet,nec opus efl,nee expedit:ßd terminü quondam O' ordinem preefcribere, moraléfque uirtutes conflituere . quee fine non fut fine affeëlione O' motu,fid fymmetriee ipforum O' me diocritates.imprimit enim ipfaprudentia O' informât uimcommota rum affeäionum,0' habitum conflituit urbanum.

Propnorum autem ca maxime logica funt, qux per fe)amp; femperj8c quæad aliud.Nam eius quod adaliudeft proprium,plura problemaca funtjquemadmodum dixi-

mus 8ipnus.naaut duo,aut quatuor cxncce(ïïtatcfiunt problemata plures autcm orationcs fiunt ad hçc.Quod autem per fe eft amp;nbsp;fcmper,ad multa eft argumétari, vd ad plura tépora obfcruarc.quod per fe quidem ad mul* ta.nam ad vnumquodque eorum qua: funt: vtpote cui oportet inefTe proprium, quare fi non ab omni feparat, non erit bene aflignatum proprium.Quod autem fem* per,ad plura tempora eft obferuare: Sc fiue non ineft,fi-ue non infueriCjfiue non inerir,non eritpropriu.Quod vero aliquando,non in alijs vel ad illud,quod nunc dice tur, tempus, confideramus. non igitur funt rationes ad ipfum plures.Logicum autem eft problema,ad quod ra tiones fiunt,amp; crebræ quidem Sc bona:.

Hw difcu[[is ddiügere incübit tjuæ problematd fint logica,amp;quot fint ad difputationes maxime condueëtia. ïa in triplid funt differen Quot logi. tia.nam proprium per ß,proprium fmper, amp;nbsp;proprium ad aliud,lo tafpropdo S^c^^f^ ^fl maxime.Proprium quidem aliquando,reijcitur,^ ad illud nó Kquat’ habeantur rationes nmlta amp;nbsp;bonne.'Nam ea propria fumt lo^ca,qua fadumt problemata. nam deßnitur logicum problema id efe,ad quod fiumt frequentes amp;c5uenientes rationes amp;argumentationes.Verum ad problema propre ad aliud, fu/nt multa argumentntiones,ut prius monßrabatur,^ aut duo,out quatuor ajfurgerët problemataiadqua plures fiant concertationes amp;nbsp;difputationes, ^ umumquodq} pröble-ma duabus rationibus dirimatur,amp; contradiäoria propofttione, amp;nbsp;altera de proprio alterius fpedei affirmatoiut hac,homo efl bipes,de-fruitur his quibus colligëtur ha,homo noefl bipes, amp;nbsp;homo eft qua-drupes.fimiliter amp;nbsp;catera fimiles: quare problema proprq ad alte-rum eft logicum. similiter proprium per ft, amp;nbsp;propriü ftmper erumt lo^ca, quod ad multa liceat congredi,amp; ad plura tempora difterere. Nam in problema proprij per ft ^ multa deftderantur,ad multa co-natum amp;nbsp;certamen inire conueniet. Nimirum ut conftruatur riftbik hominis proprium per ft, oportet omni, ftli,amp; femper conuenire, 0* ab alijs omnibus ftparare . quare in tale problema proprij facile erit multis argumentis agere. nam quanto difficiles quid conftruitur,tan to faciles deftruitur. uerum oportet ut ad multa oculum intendat,qui conftituit proprem:quorum vnumquodque ft deftruat,proprem la-hafcit. Similiter proprium ftmper deprehenditur logicum, quod pro-

blemdM iUius multis rationibui euerti polfu^t propter teinporü multas differentias, qua ob^ruandie funt in conflru^ione, ut tesnporis pr^pntis, prieWritijZr futurr.quibus conuenire idip/üm debet ^bie-Üo.quare fi o/iendatur tale proprium affignatum non ine/fe, uelnon conuenijje,uelqubd nóinerit fübie£lo,dcftruetur ejfe proprium fèm-per.na quod fimper inefl,amp; tépore prlt;eterito,amp;prteÇenti,amp; futu-ro conuenit. Proprium aliqudndo,non efl logicum, qubd ad problema iUius non multæ rationes erui poUlntun quo ßlum conftderare opor-teat tempus prue/ènst/ècumdum quod ajjignatur.vion eném id quod a~ licui conuenit, uel conueniet, amp;nbsp;modo non in/it illi,dicetur proprium aliquando:quare neq; illis temporibus conueniet dijjerere, neque ta-lium fuerit babenda cÓft deratio, pla ftpereß temporis prafentis cura,ad quam deflruendam non poffumt eße rationes nMltæ,^ proba-biles.de garrulis amp;nbsp;ineptis tacemus.quocirca non immerito logicü re-fugit problema,neqs illius facienda efl memoria,nee traditio.

Ad aliud igitur proprium diaum,cx ijs qux funtdc accidenté locis infpiciendum,fi huic quidem acciditjilli vero non. De ijs autem qua: fêmpcr, Sc qua: per fè, per hæc confiderandum.

Relida fecimus tria propriorum genera, qua promerebantur lo-gici nomen, à quibus amp;nbsp;problemata rationaliadenominantur, diße-rentite triplicis.mumc determinandum efl,an loei amp;nbsp;rationes inflitu-antur ad omnia h^ee problematum ^nera, ut quiuis intelligat in quid certandum ftt,quum fine deledu in omne congrediendum non fit te-mere.caterum quoniam propria ad aliquid,fiepe accidentia fumt(ut in primo dicebatur) gy problemata propriorü ad aliquid relegabtcn-tur ad accidentis problemata:dtqi locis,quibus difputatum efl in problema accidentis ficumdum ineße uel non meße dlteri,gy in problema proprij ad alterum tentando ueritatem uelfalfitatem eifdem licebit uti.proprium dliqudndo,quid logicum non erdt,prorfus reijcietur,uel adaccidens mittetur:duo reliqua propria amp;nbsp;per fl,gy fèmper,buius bbri locis expendentur.

Primum quidem an bene affïgnatum eft proprium,an nó bene.Eiusautem quod eft bene aut non bene,eft vnu quidemjfi non per notiora, aut per notiora pofitum eft proprium-deftruentiquidem,fi non per notiorazat com ftruenti,fi per notiora.Eius autem quod non per notio-X.iq.

ra cft, hoc quidem fiomnino ignotius poficum cft pro'’ prium quod aHignauit, illocuius proprium dixic. Non enim eritbene poficum proprium, nam propcer nontia proprium facimus. difcendi enim caufa, Sc propriudi SC difFinitionesfacimus per notioraigituraccpiendum fic enim magis eric fufficiecer cognofcere.vrpuraqui ponic ignis propriueficfimillimü animçdgnoriore quam ignis vtitur, anima . magis enim fcimus quid eil ignis, quam quid anima.non igicur eric bene poficum propriû ignis, fimillimum animæ.

Pr^eludia iüa c^uæ co^nitioni prohlematû proprij per ß,zr fèmper, inferuirent,ad htt/ncuftjilorü extendimus,quod bis preeterrmffis nullum fpechnen legitm^e dtfeeptationis exhiberi poffit ad proprij pro-blema.Decuit profeHo ut multiplex proprij iUa notio euolueretur,^ uniufeuiufj; fubro^retur deßnitio,e^ tjuce fint logica, uocaretur: de-niep ad proprij per fè gy fèmper, cognitionem blt;xc praßns inflitutia RoX'*'’'** traderetur .hoc enim caput eau fie exiflit,vtrum bene ajjignetur pro-Vemusio, prium,an non,cjuod difcutietur locis fèejuentibus.Primus quidem om-tbre? ’®quot;* ttit^tn quod non bene ajjignetur proprium deßrucliuus,eft ab ignotio-re-iß enim dijferentis problema ajjertum profligare, quod deflruet ßne argumêto quo concludet propriü effe affignatum ignotius eo cuius efl proprium.t^empe ea efl proprij uis,ut refulgcat ^ clarius ßß exhibeat eo,cuius dicitur proprium, cößruere igitur is elaborabit,cui negotium miumélu eß,oppoßitn ratione, qu^e illußrius gy manifeßius perßuadet proprium ajjignari eo,cuiusaffertur proprium.nam quod proprium rebus obßcuris faueat,quibus gy lumen injumdit, ßeut de-finitio ,fpeciofa uidebitur ratione coUi^re probam ipfius proprij con ßruHionem, quando notius effe monßrat fpede,cuius eß:quemadmo-dum deflrudionem ipßus perßquütur,quod ignotius ßt.Verum quo-nia ratio per ignotiora duplex efl,duplice progignit locu ab ignotiore proprij euerßuum.Ignotius enim alarum dicitur,quod ßmpliciter (y cmnino efl ignotius : alarum uero, quod ignotius fitcui adflt. Priore modo deflruitur ignis eue proprium, flmiUimü animée, nam fubie£iii cui ajfignatur propriü, efl clarius ipß proprio, nam ignis etiam ßnfü nobis efl manifeflus. at proprium clarius eue debet ipfa fpede : qua-^^ ^ tggt;totius fit fubuertitur. Simillimum dnimæ,quo utitur proprio Democritus quätumaugurari poßum ex primo de anima,ignotius efl

IN Q.VINTVM TOpte» A RlS T. 1^4 i^e.qudnta uero fit obfeuritas in peruefli^anddanimée Jubflantid tot tarnque dtuerfie amp;nbsp;multipliées de an^nu fèntê[ilt;£,quds habet primus de anima liber, teftimonium ferumt amplißimum.Plato enm animam ^If^ elfintiam fi mouentem défendit,xenocrates numerum,A.riftoteles entelechiam,Pythagoras amp;nbsp;Pbilaus harinonid,Polfidonius ided,A.fi:le~ piades quinque fin/uum exercitium fibi confonum, Hippocrates fpi~ ritum tenuem per corpus omne difperfum,Heraclitus Panticuslucem, Heraclitus phyficus feintiUam fleUaris effent ice, Zenon concretü cor-pori fpiritum, Democritus fipirituin infirtum atoms, Critolaus Peripateticus conftare ex quinta effentia. tieqi reludatur id quod in prin cipio traditur eiufdem,quod honorabilis efl animée feientia ob ea duo, quibus feientia honorabilior dicitur.

Aliud aucem,fi non nocius eft hoc huic inefte.Opor-tct enim non folum nocius efte re,fed Sc huic ineftêjno-tius eiTe.nam qui no feit fi huic ineft,nelt;5 ft illi foli ineft cognofcit-quarc cum quoduis horum accideritjobicuru fie proprium.vc quia qui ponit ignis propriu in quo prf mo anima nata eft eftejignociore vtitur quàm fit ignis, eo quod ignotius eft,fi in hoc eft anima,Sc fi in hoc pri* mo eft non eric icaqj bene poficu proprium ignis,in quo prirao anima naca eft efte. Conftruenci auccm,fi per no-tiora poficum eft proprium, Sc fi per nociora fecundum vcrun(ß modum.tric enim bene fecundum hoc poficum proprium.nam coftruftiuorum loçorû eius quod bene, alij.quidem fecundum hoc fblum,alij aucem fimplicicer monftrabunc quod benc.vc quia qui dixie animalis proprium fènfum habere,' per nociora, Sc nocius affignauic proprium fecundum verunque modum:quare eric bene affignacum fecundum hoc animalis proprium, fenfum habere.

Alius locus ab i^notiore détruit propre affertionem. Si enim pro- AbignoK« prium af i^nctur,oportet turn notius effe fimphciter tpfa re cuius ejt entia. proprium,tum notius fit illi ineffe proprium,ficumdum utrumq; mo-dum notioristut animalis proprium fecumdum hoc bene dicetur con-flitui fnfim habere, qp utroq; modo notius fit.Defruetur itaq; ignis ^!fe proprium in quo primo nata fit effe anima, qgt; ignotum fit cuius

dicat elfe fropriunti^ ßmiliter quad i^notum ftt,in quo fritno Mima coÜoœtur.quare cuius proprium aff er atur,inter turn.vlurima qui-a^fc”^ ^^^ ^fi ß^'^^^ i^^^ philofiphoru principes contentio,in quo fit ani-ma.nam alij in innate calido,alij in fpiritu,alij in corde,alij in cerebro. Ka Galenas amp;nbsp;Platonici fdem anmiæ rationaUs in cerebro flatuut} amp;nbsp;uim principem ansma in cerebro,uirilem ac irafdbilem in corde, cöcupifcibilem in iecore. nam inquit Galenas, Et uulgo ia^btri fc no-uimas,cum fatuum aadinuts cerebrum non habere,tinndo O' pufilla-n'lmi cor deejfe. Beda fntetia ßper JAarcum, Anima locusßnquit) principalis non iuxta rlatonem in cerebro,fed iuxta chriflum in cor-Ariflotelis ßntentiain corde earn coUocantis. Kotandum fecunduqd outem damodum diligenter quofdam locos conftructiuos proprij bene SaTr^mpU affignati fcmidum quid,amp; determinatione locorum conflrudiuorum “‘«^ fa^ ad deftrucliuosiut quando deflruitur ratione aliqua proprium, per oppofitam eonftrui contenditur.Q^ofdam uero confruSliuos effe proprq fimpliciter üquot; proprie,qui umiuerfaliter propriu demonflrat aflrui-Prioris modi conflru£iiuos proprij ßquentibus praceptis per-fèquenuir. Keliqui uero copiofe fuo ordine flquentur,quibus firma ab infirma compofitionem difcernemus . fint igitur loei in humc modum duplicem diflributi.

Deinde deftruenti quidem, fi quod nominum quæ in proprio funt affïgnata, multipliciter dicitur,vcl etia to* ta oratio plura fignificat. Non enim erit bene pofitum proprium.vt quonia fentire muira fignificat,vnum quidem iènfum habere,alterum autem lenfu vtimon erit a-nimalis proprium bene pofitum,quod natum eft fenti-re.quapropter non vtendum eft,ne^ nomine quod mul-tipliciter dicitur,necp orationequx plura fignificet.quia quod multipliciter dicitur,obicurum facitquod didum eft,dubitante eo qui debet argumentari,quodnam dicit corum quæ multipliciter dicuntur.nam propnudiieen-di gratia aflignatur. Amplius autem ad hoc neceiTarium eft redargutionem aliquam fieri cum fie aifignant pro-priumjquando in diffidente quifpiam conficict fyllogifi mum,de eo quod multipliciter dicitur. Conftruentiau-tem,finon plura fignificat neque nominum quippiam,

nelt;5 tota oratio.Erit enim fecundum hoc bene pofitum proprium.vt quia neq? corpus plura fignificac,necp mo-biliflimum in fuperiorem locum,ncqj totum quod ex his compofitum eft:erit bene pofitum fecundum hoc ignis proprium,corpus mobiliiTimum in fuperiorem locum.

Tertius locus uh ^quiuocatione proprij dd deflruenda profrij co- 5 f options produdtur.na qui partes aquiuocds amp;nbsp;multipliées in pro- Ütfo^pro pria djpgndto confiflere comprobdtyuel nomen ß ßmplex fuerit, vel P“J’ totnm orationem udriä indicat, eddem rdtione problema proprij dißt pdt:ut qui defenderetdnimdlis proprium eße natum ßntire,eo qubd ßntiendi muitte punt notiones,wnd quidem pnfum hdbere,altera ßn-ßi u ti)defir uitur eße animalis proprium. Difcendi nanq; fludio ßficipi tur proprium, fid quod multipliciterdicitur,perplexitatem multä rei declarandæ adfert. quare proprium nueltiplex ßbiedum clarius non redderet,ßd obfcurius. Neg; nunorem dißerentibus ambiguiaté po-fitio proprij multiplias ingerit ei,qui non plane intellexerit ad quod •^ßS^^^i^^ 0^ œquiuocationë.infuper fieri elenchum O' redargutionis materia minifirari neceße efl ijs, qui ad proprium ^quiuocü,uel am-phibolum dißernnt.quonidm dißentientibus animis dificeptabüt interrogans o refpondens ob indßcretam proprij aßertione, nee non om nis ratio amp;nbsp;fyllogifmus ad diuerßa cóuertetur.ó^are flemtdum hue modum deflru£iiuum rationem conflrudiuam fleundum quid proprij eripies:ut qui intrepide proprium ßflinebit, qubd ßmplicem rerüno tam, uel orationis tunum ßgnificatum habet, naë rations ignis proprium, corpus in ßperiorem locum mobilißimum eflfatendum. üeq; enim pars aliqua ,neqi tota oratio,multorum efl fignum, ut diximus retro.Semper adnotare debenutsqubd in cóflruÜiuis iflis adiumgitur ßeundum hoc,non autem ßmpliciter. quid non oportet ß efl ßmplex quod aßigndtur propriü,eße propriü:ßd opus efl amp;nbsp;omni amp;nbsp;ßli amp;nbsp;ßmper:ßcut prius nÓ ßequebdtur,€fl cldrius quod dßigndtur proprium,igitur efl propriü. ndm fitperfiont amp;nbsp;plerdqi dlia neeeßarid. non enim oportetß rations aliqua interimatur,amp; oppoßtaßmplicitsr co flruatur.pluribus snim sfl opus ad conflruSlionsm q deflruÜionsm.

Deinde deftruétiquidemjfi multiplicitcrdicitur illud cuius proprium aflignatur, non determinatur autê cuius eorum ponatur proprium.Non enim benecrit afii* gnatum proprium, ob quas autem caufas,non immani-

AMT o» DÏM O C H. HTPOMNEmA fcftum cft ex ijs quæ prias dida funt. nam eadem acci* derc ncceflariö cft.vcquia fcire hoe plura fignificatCvna enimfeientiamhabere hoc,altcrü aurem fciétiavti hoe» aliud vero feiennam eflehuius, aliud aurem feiemia vei huius) non eric eins quod eft feire hoe,bene alhgnatum proprium vllum,non determinato, euius horü ponicur proprium.Conftruentivero,fi non dieiturmultiplieiter hoe euius proprium ponitur: fed eft vnum, Sc fimplex. Erit enim benepofitum (èeundum hoe propriu.vt quia homo fimplieitcr dieitur, erit bene pofitu feeudum hoe hominis proprium,animal manfuetum natura.

4 Q^artum ordine tenebit locus ab ecquiuoeätione frbieÜh deflruens ^^^ proprium indeterminatii. oportet enim fimplicium afferre propria, qubd ß fernere fibiedum multiplex proprio donetur, neqi multiplicis certæ parti contribuatur proprium,deftruendum:^ omne multiplex obfcurum ßt, at dißedi pr^eßdio ßbiedi proprium affertur.propriü fine multiplicis non clarius ipßtm redditindeterminatii.ßmul redar~ gutionem profluere inde mamfeßüßetiquibus etiä duabus rationibus ßu incommodis deßruebatur proprium multiplex aßignatü.nam eiß-^ dem ç^ fibiedi nutltiplicis proprium poßtum ablegabitur.quare quis ipßus feire hoc proprium inique conßituerit,quodßire hoc ßt multiplex , niß adhibita fuerit lex qu^e cuius ßgnißeati aßignetur proprio monflret. signißeatio enim huius Tii l'iriscc.^Ki ^Si^Tjßu huius ora-tionis,ßirehoc, tarn multiplex eft,ut in quatuor dißrahi pojßt. tiant fcire hoc,eß ipßim habere fcientiam,ßu ^ illud habet fcieniiamiinßi-per fcire hoc dicitur,^ id feientia umtur.neq; enim idem cum priore, quod illud habitü,hoc adum inßnuet.Ä.dhlt;ec fcire hoc,eßhuius,fcien-tiam habere,ßuquod id feibileßt-Oeniq; quid illius utamur feiêtia.ut fcire hoc duobus modis,ßcwndum habitü ^ adum adiue, amp;nbsp;duobus pajfiue lUis refpondentibus dicatur,etß uerbü fcire latinis id non ß‘ gnißcet.Nam quodcimq; dicatur ipßus proprium,ignotum fuerit cuius ßgnißeati dicatur proprium. uerum id naturae propre dißentit, quæ germanam quandam ßtbiedo perfpicuitatem accumulât. Ex op-poßto iaq} plurimum Mxilij uendicabitad probam proprij affigna-tionem,qui fibiedum euius proprium aßignatur umü Oquot; ßmplex eße monßraf.utlnotninis non frigide aßignabitur proprium,animal man-fietum natura,quod homo cuius proprium datur,ßmplexßt uox.îîe-

^ue tarnen omnino oportebit proprium inteUigi hac rdtione,fèd folum ^ ft caetera alia infini necefaria ad conflru£iionem prvprij,(^ few» dum iUud quod etiam defderandum erat (ólum,c0nflruetur. De figni ficatione fciétice fu huius feientiam habere, in Thelt;^tetD vlam dijferit.

Deinde deftruenti quidem , fi frequenter didum eft idem in propriolt;fæpe enim latent hoc faciétes amp;nbsp;in pro* prijs, quemadmodum amp;nbsp;in terminis non erit bene po* fitum quod hoc füftinet,proprium.Conturbat enim au dientem,quod frequenter dicitur.Obfcurum igitur nc* ceflariueft fieri,amp; prçter id nugari videntur. Eueniecau tem frequenter idem dicereduodus modis.vno quidem quando nominauerit frequenter idem.vt fi quis propriu affignct ignis,corpus tenuiiïimü corporum.hic enim fre quenter dixit corpus, fecundo auté fi quis afiumat ora* tiones pro nominibus.vt fiquis reddat rerrçproprium, fubftantiam quæ maxime corporum fecudum naturam fertur in inferiorem locum: deinde afiumat pro corpo* ribusjhuiufmodifubftatias.vnum enim amp;idem eft cor* pus,Sc huiufraodi fubftatia.erit ergo hoc modo fubftan tia frequenter dida.quare neutrum erit bene pofitiâ pro* priû.Conftruenti vero,fi nullo vtiturfrequêter nomine codem . Erit enim fecundum hoc bene afiignatum pro* priu. vr quia qui dixit hominis propriu,animal difcipli* næ fufceptiuum,non vfus eft frequéter codem nomine: erit vtic^ fecundu hoc bene afilgnatfi hominis propriu.

Locus à frequenter eodem diélo interimit propriu,qubd omnis nu- y gatio g:r repetitio eiufdem uitioft (^ obfcura fit. qui igitur propriu ^jl^j^ defendwnt,interdum contingit,ut cadem frequenter admifceantcom-pofitioni.in quod uitium incurrent qui definitiones nômonqua eifdent confarciwntinam in utrifqi componendis oh complexionein multorum idem fiepe eöfardnät.quare utrunqi eadem ratione impugnabitur.na conuincumtur illi, quod proprium darum gynotum effedebet, atqui proprium id in quo frequenter,ut bis uel pluries idem inculcatur,au-dientium ob oculos tenebras offumdit,^auditorum aures grauifime onerat.infuper eos nugari nemo hlt;efitabit, qui in morëcuculi eadem pluries occinunt, qs nugatio fit inanis eorumdem repetitio fine deco-

re,lt;judt» probui omnis fummopere fugere fludebit, frequem dutem ^thf’dro f^fdem repetitio iModis duobus committi potefl in proprio deli^ndo. b’modufït priore guident üquot; mdnifeflo, quando nomen idem bis uel flepius infl^ ritur conflruilioni:ut qui defenderet ignis proprium,corpus tenuijfl-mum corporum,reddrgueretur fdcile,qubd nomen corporis frequeter amp;bis diélum fltin propre flruäurd, quod qcldriflime dignofcitur, nempe continentur in propofito corpus amp;nbsp;corpora, nomina eiufdem not^.Pofleriore uero g^ latente magis,quando nomen femel amp;nbsp;eiufdê rurfus nominis deßnitioadiwigitur proprio conflruédo: ut qui terræ proprium, fùbflantiam qua maxime corporum fleumdum natura mo bills in inferiorem locum defenderit,damnabitur pofitio, quad nomen fùbflâtia pluries afferatur. nam fi in locum corpora fùbflitueris de-ßnitione corporis qua efl fubflatia corpored,hacajfur^t proprij có~ pofitio, fubflantid qua maxime fubflantiarum corporearum fleumda naturam in locum inferiorem fertur.in qua clariffime cöfpicis nomen fubflantia collocari fapius.nam fubflantia flmel ponebatur in princi-pio or in locum corpora deßnitio ponitur,qua corpori efl eadem hac fibflantid tdlis,id efl corporea uel (ut quidam uocant) tribus dimen-fionibus affur^ns. in qua deßnitione femel fùbflantia, ^ iterum col-loaitur.quare bis collocari debes habere manifeflum fubflatia nomen inflatuto proprio.Maxime terra defcendere diélum efl,propter aqua Cr derem,qua neqi grduia,neqi leuia fllt;nt,neqi afcendnnt,neqi defce-dût fimpliciter Cr maxime. Per oppofitü conflruólionë fperabitpro^ prq,qui nullo eodem nomine bis utiturmeqi deßnitiones pro nominibus ad illius flrudura afl'umit: ut qui tuetur hominis proprium animal difciplina fufeeptiuu, fecumdum hüc modum alteri füperiori op-poßtum conuenienter aflruit,qubd non admittat frequenter idem no men did, neque pro definite definitiones repeti finit, neqi uUis preci-bus permiferit in proprio reddendo.

Deinde deftruenti quidcm,fi tale aliquid afTgnauit in proprio nomen,quod omnibus infic. Inutile enim crir, quod non feparat ab aliquo. quod autem in proprijs di* citur,feparare oportet,quemadmodum St qux in termi nis.non igitur erit bene pofitum proprium.vtquia qui pofuit fciétiæ proprium opinionem indÜTuafibilem à ra tione vnum exiftens,tali aliquo vfus eft in proprio(vno inquam^quod omnibus ineft,non eric vtique bene poli*

tumfcicntte propnu.Aftruenti autéjfinullovfuseftcó' munijfed quod ab aliquorcparat:nam cnt bcnc pofitum fccundum hoc propnu.Vt quia quidixit animalis proprium anima habere,nullo vfus eft cómuni: crit fccundum hoc bene pofitum propriü animalis,anima habere.

locKJ 4 communi omnibus nomine impedit ueram proprij dffïpttt ƒ ^.^^^ tionem.f^emadmodum enim in definitionibus flruendis genus diffe- nf nomine, renUdm ßeiam non admittet omnibus communem,/èd quæ diftindio-nem fpedei definiendæ 4 veteris pr^edpiat: fic in proprijs afjtgnan~ dis proprium ft ftmplex fuerit non debet ejfe omnibus comune. si ue-ro compoftü,partes adiu^^ndie fpedei diftradionem^cuius propriü quieritur,a reliquis procurent,fiantq; notlt;e ad f par anda fpedem ab alijs, alioqui irritü producetur. nine perpera fcientia: propriü digno fcitur fifdpiabaliquo, qui ponit ejfe opinions uma exifentëindijfua-fibilem à ratione:qubd ufus ft nomine umius,quod efl omnibus corn-mume amp;nbsp;tranfeendens.nam u^ü cum ente cöfpirat.omne enim pro~ prium muditum nomine uago,amp; nullam fpedem déterminante, con~ gre(fu facile diffoluitur.at natura efl fprij,utdifpefcat fuo modo fpe de qua ampleditura fpedebus.tadle itaqi condpitur, quam ualidus poffit ejfe conatus ad proprij defenfonë, qui omnecomume nomen gy omnibus cÓueniës a proprio arceat.nullo modo enim refbrmidabit te~ li id ^iMs quo iugulabatur nuper ajfignatüpropriü,/èd immune fuerit ab huiufmodi iniurqs.quare animalis proprium fecuro certamine tuebitur,qui fflinet ejfe animam habere,quoniam nullo ufus eflcom muni omnibus.proinde labern iUain qua alterum fuperius poftü per-fequebatur,n5 pertimefcit. neq; moueatur quifpiam animam habere, non fmplidter ejfe proprium,quia^ut fape didum efl)propriü ajfer tur jicundum quid.

Deinde deftruenti quidcm,fi plura propria afhgnat e-iufdcmjnon determinans quód plura ponit-Non enim crit bene pofitu proprium.nam,qucmadmodum ncc in terminis oportet præter cam, quæindicat fubftantiam, orationé adiungerc quippiam plufculum:fic ncc in proprijs prater earn, qua facit proprium quod diétum eft, orationcm quicquâ coaflignandum. inutile enim fit ciuf-modi.vt quia qui dixit proprium ignis,tenuiftîmû amp;nbsp;1c-uiilîmum,plura aifignauit propria (vtrun^ enim de fo-

loignc vcrum eftdicerc)non crû bene pofitu proprium ignis,corpus fubtüiflïmum Sc leuifllmum. Aftruenti ve ro,fi non plura ciufdem propria aiTignauic.fed vnü.Eric enim fecundumhoc bene poficum propriu. vc quiaquï dixit humidi proprium,corpus quod in omnem figura ducitur,vnum aüignauit proprium Sc nonpluraxricfe-cundum hoc bene pofitum humidi proprium.

7 Loc«j ab otiofo rationem admodum uirilem ad diruendum ^ro • Abotiofo. hlema à proprio tniniftrat,quod pluribus propriorum a^minibus con ßipatur nulle plurium figno dato . nam ut in definitiombus nihil ad-mittendum finitores obfèruant,praeter orationem earn qua fùbftantia omnem amp;nbsp;ipfum quid eft indicat, ne plus ipfta quam par ßtaccepe-rit: ut hac ftatim confterneretur deftnitio hominis temerarie pojita, animal rationale mortale, riftbile, latos habens humeros, reite ambu lans,duos habens pedes:quod prêter orationem fiabftantiam abunde perßeientem plura habeat otioft amp;nbsp;futiliter diiia.lta in proprijs con fèruadis timendumerit a uanis amp;nbsp;otiofts proprioriieoniunitionibus, quœ infirmam proprij pofttionem faciüt:cui nift ftccurratur, ocy(firne beneßeio umius nominis fttmplex propriu ftgnißeantis, uel oratio-nis umum tantü proprium continentis,de medio tollitur.Proinde tan-quam ftriélo en/è iu^ulatur ignis proprium,tenui(fimum ç^ leuiffimüt qubd umum duorum otiofum fit amp;nbsp;inutile.quare uel uaims dijudiat-bitur affertor illius,uel/udis amp;nbsp;ignarusiquorum utrumqiabhorrebit quiuis ftudiofusfprij affertor.Q^i enim artarëtpro defenftone taliu propriorum plura proßtitium,uel uani amp;nbsp;contentioft hommes uide-bMmtur,uelignorates ft plura adiumxi(fepropria, quibus prodat fua infirmitatem necejfarium eft.nam plura in umum cogumt, qubd ignari fint nudtitudinis coUoatae.Ct^are is tutiorftiftinebit certamen Jüpe-riori diffentiens,qui umius rei urnicum contendit proprium,uel qui ft-gnü daret plurium alfignatorü,ftue nomine,fiue oratione enuntietur pofitum proprium ; ut qui proprium humidi ponit, corpus in omnem ßguram duiiile,cum umum ftt umius rei,nec eo plura comptedamur, iuftiorfuerit opinio.Corpus autem in omnem ßguram dicitur duÜile, quod ft prabet pro arbitrio trablâtis in hanc ßguragt;n,uel iUa ducen-dum.huius natura humidaeft cara,qua in uarias formas ^ßguras nutu trailantis difponitur.'ouHilium rationem 0“ naturam ex quarto füblimiü Jiriftotelis accipias exaHiorem, numc kuiter dicantur du-

liiïia,quorû ^perfides fècu^dum partent finiul in latitudinê amp;nbsp;pro-funditäte eadetn perculfione tranfferri nata efl:ut qui premit c^era, comprejftone amp;nbsp;tadu in latitudine Zir profunditatë ftmul extéditur.

Deinde deftrueti guide,fi eodc vfus eft cuius propnu affignaninaut corû quæ funt illius aliquo.non enim erit benepofitu propriu.nam difcendi graciaaffignaturpro-priü:idcm auté cidem fimiliter ignotu eft:id autcm quod aliquid eorü eft quæ funt cius,pofterius:nó igitur eft no-tius. quare nó fit vt per hoc quifquam magis quippiam difcat. vt quia qui dixit animalis propriû,fubftantiâ cuius fpecies eft homo,aliquo vfus eft eorü quæ funt animalis: non erit bene pofitu proprium.Conftruêci autemjfi neq? codem, neque corum quæ funt ipfius aliquo vtitur, Erit enim bene (ècudum hoc pofitu propriu. vt quia qui po* fuit animalis proprium,ex anima 8c corpore eópofitum effe,neq; codem neq? eorü quæ funt ipfius aliquo vfus eft: erit vtiqp bene (ècudum hoc aflignatu animalis propriu. Eodemautem modo Sein alijs confiderandum eft,quæ* nam non faciunt,aut faciunt nocius.

Zocus ah eodem,uelparte,oppugnabit bono iure proprium pofitu, quod idem fuerit fübieélo,cuius deftderatur propriii:uel idem ad pro prij ^nerationem uocauerit, uel partem illius fubiedi. Cöuenit enim maxime ad fubiedi co^nitionem nancifcendam fèdulo vuießigare pro-prium.non enim alio fine amp;nbsp;proprium amp;nbsp;terminu perquinmus, quo fubdudo hacquaffa amp;nbsp;ut mortua ahijciütur.A.t idëßbi ipß eftaque notû uel i^notum,neq} maius lumen fupra ßü dijfandere potefl.quare qui idem fubiedo pro proprio illius adfert,non fadet adueniens fùb-iedum corufantius, ad quod tarnen decumbere proprium bene a[fi~ gnutum oporteretteui^nuinum eft fplëdorem fubiedo femper iminit tere.(iM deniqi enfis propriü ^ladium efte fatetur,quod idem fit enß gladius,prorßts euertendum. lllud eft idë omnmo,quad re amp;nbsp;ratio-né eft idem, quare non afferas argumentum de riß bib, quod ßt idem bomini.ttä non eft numero idem proprißfime acceptum .Similiter qui dixerit hoffünis proprium,antmal homo, quod eodem ßtußus,propul ßtur. nee dißimiliter qui aliquid ipßus ßbiedi, ut partem ßimit ad proprij afftgnationë,reijdetur.Stepe enim aeddit, ut dum eftugimut

iMunt periculnm,in aliud^rauius deUbamur.u^de parantialh /ènté-tia, Deddit in fcyllam cupiens uitare charybdim.nant cü idem filfijpfi fit maps coniumdum amp;confèntiés quam toti pars,qui partem 4cci' piumt fibiedi ad proprium a(fi^nandum,illuc reuolui cogHtur. Pars nimirum fibiedi efl ipfo poflerior . Sed quad poflerius efl non efl no-tius, cum credantur pofieriora per priora, non autem contra, quare fieri näpoterit ut quifiquä magis cogna fiat fûbiedû per talem proprij stlfignationê-hinc fit ut qui produxerit animalis proprutefie fibfian-tiam cuius homo eft fipecies, male ajferat: cum homo pars fit animalis,amp; contineatur ut fipecies,quie efl pars generis cuius proprium afi-fignabatur. Pieri enim non potefl, ut pars toto nobis elarior fit.pfl quidem animal ut quoddam totum , homo uero ut pars, at ip/ùm to-tum notius efl nobis q pars,quare animal nobis notius efl,ut totii con fideratur,ipJ0 homine:na eópofitius.quod amp;nbsp;in finfilibus uidere licet: accedentis enim procul animalis celerius totii corpus q caput out ma-num autpedem aliquis comprehendit:eodem modo promptius efldi-cere,id quod paret eminus,animal efieq hominem.lta amp;nbsp;in ijs quorii rationes quærinMs,umiuerfialia atqi comnusnia manifiefliora fumt nobis quam proxima amp;nbsp;particularia.quippe qult;x magis promtficua co-fufitoraque fint quam particularia. Efl enim penes intelligentiam to-tü quiddam,id quod efl umiuerfiale:partes uero, ea qua ab illo cöple-dumtur. ita^rhetores filent conutnia capita prius proponere,mox de umoquoq; ^nere fitngillatim difiputare,atq} perpendere. Podépa-do amp;nbsp;in libris refilutorijs,is qui efl de fiyllogifimo tradatus pruepofi-tus efl ei qui quarit de demonflratiuo,dialedico, atq; fiphiflico. Cum enim d cömunioribus initium capinuts,facilius cuiufiuis rei quod proprium efl atqi propinquum aflequimur.fid amp;nbsp;prima quoq; imagina-tiones uifionéfiq, indifieujfia inexplanata'q^ habentur,amp; d communi-bus finutlachris imprejfia inueda'q; finfitbus:quia ficumdum naturam ^nerdlias fpecialitatem ätecedit,dtque pracurritAtaq; pueri ab wii-uer/alibus inchoantes nullo dificrimine uiros omnes arbitratur ^appellant patres,nutlieres matres: utpote qui mare gyfoeminam perinde ac communia quadam uocabula prius inteUigant, quam ea qua pa-rentum fiimt propria.üac ex Themiflij in primum Phyficorum para-phrafit haufimus:quibus noflram hic firmaremus fintentiarn amp;nbsp;Ari-flotelis dogmdtibus,nifallamur,confintientem in primo Phyficorü:qud arbitramur, quod ficut omne finfibile cópofitius gy- maius,efl notius nobis ipfius compofiti parte:fic in intelledualibus omne cömunius no- ,

IN Q.VlNTVM TOPIC. A RIST» Jg^ bis netius effe particuldri. Mtde facilis condpitur cognitio huius quo dicebamus,animetl notius effe homne nobis:ut animid pro toto quodS amp;nbsp;intégra cuius pars fît homo inteUigatur. minus enim percipitur a nobis pars,q totum. Simul patst obieüionis dilutio(cui alij maiuts de-derumt,alij,quum nihilpoffent comimfei) diékt Ariflotelis non appro-bant)qua efl hac, ß animalis proprium male flruatur hoc, fubflantia cuius fpedes efl homo, quia homo efl ignotius:uel ergo ignotius nobis, uel natura erit:at homo nobis non efl ignotius quam animal,ut elarii efl:igitur ignotius natura. At non efl incommodum,ut id quad preeter ^nus infèritur flruduræ proprij,flt ignotius natura:imo tantii abefl ut offidat,ut etià plurimii iuuet : igitur non fuit hac ratione ablegan -dum tale affignatu proprium. Stabit igitur pro parte coflrudiua fir-mior defenflo proprij,qult;e neq; per ide fûbiedoyneq; per aüquä illius partem,proprium reddet conflrudum.ut qui animalis proprium de-certabit,compofîtum ex anima Cf corpore ejfe,quod no fit u/us parte aliqua ipfius fibiedipofleriore. Qu^oniam animal compofitum efl ex anima amp;nbsp;cor pore,quæ uera animalis funt partes,fid ilia no fumt pofleriores animali compada t nemo enim potefl intelligere animal, quin fimul inteUigat compofitum ex anima amp;nbsp;corpore, quare partes poflerius non cognofeumtur uinda adinuicem, quam totum animal, Superiore uero exemple animal inteUigebatur non inteUedo homine, quare pars ilia erat poflerior. hoc dixerim,ne quis in exemplum oc-currat. iiac propemodum lance ueniumt libranda côfimilia omnia,ut deprehendantur qua propria afiignata fiibiedorum perfpicua non reddant ilia, amp;qua fiibiedn illuminent, nom quacumqi ad propre acceptionem aduoata compingumtre fitbieda proprium notius, title efl flatuendum ficumdum clarimtem bene affignatü.Qjdbus uero op-pofitum adhafit,fimpliciter ruinam minantur.

Deftruenti quideiïi,fi aliquo vfus cftautoppofito,aut oinnino fimul natura, aut pofteriorc aliquo. Non enim crit bene pofitum proprium, nam oppofitum fimul natura. quod autem fimul natura, amp;nbsp;pofterius, non efFicit notius.vtquia qui dixit boni proprium, quod malo maxime opponitur,oppofito eft vfus boni, nó erit profedo bene amgnatum boni propriü.Conftiuéti autem,fi nul-lo vfus eft neq? oppofito,neq? omnino fimul natura,ne-que pofteriorc.Erit enim fecundum hoc bene aftignatu

ANTO.DEMOCH» HTPOMNEM A proprium.vt quia qui po fuir difciplinx propriu,opinio* ncm maxime facientem fidem,nullo vfus eft neqjoppo* lit0jncq3 omnino fimul natura,neque poftcriorc,erit fc' cundum hoc bene pofitum diiciplinx proprium.

2 Locöj db oppofitis,uel fimul ndturd,uel pofleriore, nmltis teils ob-Ab oppon. ruit proprij problema per aliquod horü afiignatiJn primis per oppi natura«! fitä fibieHo trddi non conuenit,^ oppofita fint finml ndturd:dt qu^e palUtiote. ßf^f ß,„ui ndturdyfuott aque nota uel ignota.quare per oppofitutn fi ^priuajfigneturquodcldrius fit fitbieäo,deftruetur.utqui dixeritbo ni propriü,quod mulo opponitur,euertet eollutkttor didü,^ mdlüquo ufis efl alfertor,fit oppofitu fiibieÜo, cuius propriü affertur.ïodem iure per pojlerius afferta proprij defenfio confoditur.na quod pofte rius eft ndturd,eft ignotius^cü idë fit natura prius ZT notius;at igno-tius non reddit notius,id cuius diceretur propriü: proprium ante natura notius effte debet ipft fpecie, quare O' prius.nam prius id dici-tur ficumdum cognitionem.Keqi inféras hinc,eft prius ficumdum co-gnitionem ip/a fpecie,igitur eft ipfa fpecieprius ficumdum rem.ut hominis proprium reprobatur ejfe cane fiere, uelgrammaticum e(fe,^ heec pofteriora fint.simiiiter quæ per finuil omnino natura mftituum-tur propria,deorfum mittumtur. nam quæ finutl fient omnino natu-ra,aque notatidem enim eft prius amp;nbsp;notius natura,o pofterius natura amp;ignotiust igitur qu^e fimul fumtnaturd,O' lt;^que nota.ut qui pofuerit hominis propriü animal bruto perfedius, qubd u/üs fit omnino finutl natura,deftruitur pofitio proprij. Hocexëplum infirui ex fintentia commuai qua défendit animal in hominem O' brutum diui di fina partitionetquare amp;nbsp;omnino finuil natura ejfe hæc, quee con-tradiuidumtur. Nam ingeniofi o pulchre omnino natura adiumdunt eft, ut complederentur ea quee ex aduerfo diuidwntur. ut funt fpe-cies eiufdem generis in quas per differentias diuiditur.c^uoniam quadruplex eft oppofitio,de omnibus ueniet inteUigendum quod preecipi' tur,nifi exclufirinuis relatiua:qua ut in deftnitionibus reddendis nut-tuis offices fi iuuant,neq; aliorum operam probarent officiofam,pro-fedo am infitno amore fifi inuicem profiquütur,ut reliqua contem-ptui habeant:ia mihi uidetur non alienum,ut propria uicario nume-re relatiuorum reftituantur, 0 patris ponatur proprium inftruere fHium,uel quippiam aliud fimile. Munimentis conftrudionem proprij filidioribus obftruet,qui oppofitum /ùbiedo g:r omnino finuil natura CT pofteriora a coniundione proprij propuljâuerit. quare conftanti

IN Q.VINTVM TOPIC. A R I J T. Ifn fide defendi poteft fecundum hoc difdplince proprium, opinio maxime fadens fidem,quod propugnacuhs non fit munitum qua profligurunt proprium coficiatum oppofitis,uel omnino fimul natura,ud pofierio-re, notione. Neqi hoc Porphyry fententia redamat, qui propriii uult pofi fieri in fpede.nam generatione inteUigit fipedem priorem propria effe,non notione fiecundum naturam:cum remeare uelit.

Deinde deftruend quidem,fi non quod Temper fcqui* tur proprium aflignauit,fed id quod ficquandoque non proprium.Non enim eric bene pronuntiaeû proprium, nam neque in quo deprehendimus inefTe ipfum, de hoc amp;nbsp;nomen ex nccelTicate verificacurmeque iri quo deprc-hendicur non ineflcgt;dc hoc ex neceiheace nô dicecurno* men: quare non eric bene poficum proprium. Amplius aucem adhxc,ncquequandoquiiquam aHignaucric pro* pnum,cric manifeftum fi incit,fiquidem ralc eft,vcquod ipfum relinquere poffiemon igicur cric darum effe pro* prium.vcquia qui pofuic animalis propriu moueriquâ-doque,vel ltare,cale aflignauic proprium quod fic quan* doquc non proprium,nequaquâ eric bene poficum pro* prium.Aftruenci vero,fi quod ex ncceflirare Temper eft, proprium aflignauic.Erie enim bene poficum Tecundum nocpropnu.vc quia qui poTuic vircucis proprium,quod habeneem facie ItudioTum, quod Temper fèquicur, pro* priü aflignauic, cric vcique Tecundum hoe bene afTigna* turn vircucis proprium.

Hoc loco ah accidente educitur magna rationum copia tanquam e i o aftris exerdtus impetum faciens in fifimentes propre compofitionê Abacade» accidentaridm,quhd proprium cum fibiedo cuius paratur amicitiam iniuerit coniun£iijjunam,fi probe fuerit affiignatum.at cedb quod fx~ dus ferire poteft perpetuum accidens cum Iubiedo,cui modo coniun^ gitur, modo uero abeodem difiungi confiteuid proinde iure leuitatis mfimulandos uenire nemo diffitebitur, qui rem temporanee fubiedo adharentem propriu leuiter defenJant.Verum id quod fimper illi ne-ceffitudinis uinculo adfodatum eft, minis uiribus parum prouidi ne~ gligunt.Acddens enim proximo peregrines imitatur amp;nbsp;uiaarcs,qui modo hanefidem incolunt,modo illam inhabitant,interdum hoe exclu-

duntur,nüealiärequirunt:ficdotnü tenent, ut nullus agnofare poffit bond fide amp;nbsp;tuta,quefn locum hofpitio interceperint.Sic accidens nul^ lum fibi certum prafcribit domiciliü, quo reßdere ualedt amp;nbsp;recum-bere,quid commune quidem efl nutltis, ßd quibus iußurdndum uene-reum ^S^^ecam pollicitationem prafidt omnibus.qudreß dlicui dd-hixßjje tale proprium conuincatur, eidem non fuerit ßbieHum neeeß-ß conuenire:amp; contrd,cuißbiedum fduebit,non oportebit zr ipßm ßßrdmri: quorum utrumque ßmme inter proprium uerum amp;nbsp;fpe^ dem aeßderdtur./sdheec nö erit mdnifeftü an inßt ßbiedo, ß taliter aduenidt ßbiedo ut ipßm relinquere po(ßt. quare obß:Hrum efl tale proprium ajßigndtum.Cteterum proprium alicui adueniens uult pro-mulgatum iri ßbiedum, cui tuto ß creddt amp;nbsp;amice, ut omnes perci-piant earn effe beneuolentiam proprij cum ßhiedo, ut nunquä ab eo ßparari fludeat,quod ßgno manifeflißtmo ßmper indicate conßeuit. Kam cuicumq; ßbiedum ßu nomen aferihetur,eidem euefligio accur-rere preeflo efl proprium, amp;nbsp;contra. ^ ß quid moleflum fuerit proprio,amp; nomini infeflum efl,amp; contra, aäc uer'o nature ßmilitudi-nem non fieret accidentis cu ßbiedo plurima dißimilitudo. quare hoc genere certaminis euertendum uenit proprium d(fiignatum,qubd neqi manifieflet cognationem eße uUam propagatam cum ßbiedo,neq; eidem ßcuritatem pollicrdtur:ßd udriam andpitémq; praßfierdt natu ram. qui itaq; pertinadter fuflineret animalis proprium eße moueri aliqudndo,uel quieficere tali hord,uel ambulare in tab loco, pr-ieuentus i congrediente rationibus ßperioribus profligabitur,quonid rem mo mentaneam amp;nbsp;adulterinam ßbiedo perpetuam amp;nbsp;germanam admo uerit.Qudpropter honefliore decernumtratione proprij adificationê, qui tentant ddhibere propriumßbiedo ardißime copulatum.tantum quidem efl proprij uineuhi cum ßbiedogt;ut nee Alexander ßeuriTe-nedia dißoluere queat. hinc qui tradidit uirtutis propriü, quad fiadt ftudiofum hdbentë,ad humc modü rede uidetur flatuiße.nepe plufiqua Cordiana retinetur coniwndione.ß enim ßt uirtus, amp;nbsp;quod habenté fiadt fludioßm conßflit,amp;contra.quare quod numq ßbiedum relin-quit,ßd charißimum habet,bene ßcumdum hoc dßignatur proprium.

Deinde deftrucntiquidcm,fi quod nunc proprium eft aflignans, non determinaueritquod nuc proprium afli' gnat. Non enim erit bene pofitum proprium. primum quidem,quia quod pratter confuetudinem fit omne/em'

1NQ.VIMTVMTOPÏ CLARIS T» 171 per determinarione indigct.folenc autem vtplun'mum omncs,quodfempcr fequitur^propriumaflïgnare.Sccü' do autem, quia immanifeftus eft qui non detcminauerir, fi quod nunc eft proprium volueric ponere. non igitur danda eft obiurgationis occafio.vtquia qui pofuit alicu ius hominis proprium federe cum aliquo homine,quod nunc proprium eft pofuit,nó bene proprium aftignabic, finon determinans dixeritquöd nunc.Conftruenti autem, fi nunc proprium affignans determinando pofuit, quod nunc proprium pofueric.Eritenimbene pofitum fécundum hoe propriü. vt quia qui dixit cuiufdam hominis proprium ambulare nuc alicubi,diftinguês pofuit hoc bene erit pofitum proprium.

loei ab ipfo nu/nc machinas nuUo pratermiffo oppugnationis ^- ^^ nere ad proprij depopulationem experimur,guod ßt per ea quæ nuc *‘’ *P®quot;®® inftMt amp;nbsp;nóßmper /übic£io:cuius tato fiiperbitfaflu libertatis,ut ne praßdia quidë ZT confxderationes dignetur admittere ad bnpetus füßinendos.'Verum inßrmum nimis nuüifque ueßitum dreu^ßantijst mqi ßabilitü armis, pugnam non detreâat. quare non mirü eß ß bo-ßili manu mox intereat.Primû nudtiplici exißente proprio, id propriü quod nwnc,uelaliquando circumfertur,inconßcetü eß amp;nbsp;nullius pro-pemodum nominis,ßu parum recepta authoritntis,quare tubicinibus epenepretium effet quamplurimis, qui nome omnibus promul^rent cbfcurum,pro cuius defenßone certamen ferre reformidarent ßn^u li,parumqi effent ßlliciti,ßqui habeantur fautores ab eo deßcere, ut in calünias proprij tranßre pofßnt,quod nMltæ celebritatis decante-tur,omnibusßt plurimü amp;nbsp;frcques,fubie£lo prießdiü nunqdenegas, cui non côtingit ut quoda euëtu copuletur, ßd perpetuo amore. Præ-terea rebus omnino confußs z^ ignotis,ß modus non imponatur cer-tus,in quid pugnandum erit nemo agnofcet,neqi quo^ncre certami-nis ad uiHoriam adipifcendam hoßem impetere liceat,manifeßum ßti quare pr,efcribenda defenße poßtionis conditio ueniet,ne occaßonem tninißret obiurgationis ua^ quadam poßtio,uelanßm ui£lorilt;e ma-iorem dißerenti preebeat legitma k^ ZT comnutni. utquidoloß uel infeile ßißinct poßtionë ieiumä.quo male audit,qui nulla mdiéh proprij defenßone hominis proprium protegit, ßdere cum aliquo homt-nemäquod proprium eß nunc,aßignat prlt;etextu inconßeto.at quod

à communi conßtetudine exorbitat)tale avertis buedt denuntiandum uenit, dlioqui nomen fitum amp;nbsp;foteflatem tueri popuUriter non pote~ ritsuperior i^itur lon^ euadet, qui propre aliquando defenfione ferons ß^nd pro foribus adiumgit,quibus proprium dliqudndo de fende-reßß oflentet,amp; huius ßlius pdrtes protegere, aliorum autem propriorum non curdre ßlutem.Q^dpropter probius tuetur dheuius ho tninis proprium ejfe ßcumdum hoc, dmbuldre mme in dbquo loco,^ cui proprio inßruiret defendendo,notis quibufdum demöflrauit.t^dm in dliquo loco)Cr numeßu dliqudndo,circumfdntite dppeUdntur: qui-bus ueßiuit proprij dignitatem dliqudndo,amp;ßeumdum tempus didi, ne quis auddciufcule tentet alid rdtione tunmltu in eum exdtare,utpo te qui in dlios proprij modos conßeuit moliri, quum ßis humeris cu-iufuis proprij pondus ßfferre non curduerit.

Deinde deftruêti quidem,fi tale affignauft proprium, quodmanifeftum non eft aliter inefTe quim ienfu.Non enim erit bene pofitum proprium. nam om ne fenfibile extra fenfum faftum, immanifeftum eft.Iatens enim eft fi adhuc ineft:co ^ fènfu fblum cognofcitur. erit autem verum hoc in ij's quæ non ex neceffïtatc femper confer quuntur.vt quia qui pofuit fobs proprium,aftrum quod krtur fupcr terramlucidiffimumjtali vfus eft in proprio (fuper terram inquam ferri)quod fènfu cognofciturmó vtilt;ç erit benefblis affignatum proprium. immanifeftu enim erit cum occidet fol,fi adhuc feratur fuper terra: coquöd nos tuncdcfcruimusfcnfum.Conftruenti vero, fi talc aflïgnauit propriu, quod non fènfu eft manifeftü: aut cum fit fenfibile,ex neceffïtatc ineffemanifeftum eft. Erit enim fècundum hoc bene pofitum propriü.vtquia qui pofuit fuperficiei proprium quod primum coloratu cft,fènfibili quidê aliquo vfus cft(coloratum ede inqua) tali quidem quod manifeftü eftineffe femper:eritfècun-dum hoc bene affignatum fuperficiei proprium.

A ftnßwit nbsp;nbsp;nbsp;^ocus d ßnßbili retrdhit db dßigndtione proprij fdciendd defen-

' ßres ßcwidum ßnßbile, cuius cognitio non dliter mdnifeßd oritur ßnßuum ddminiculo.Senßle enim minquam d£iu hdbetur, niß quado ßnfum ferit)amp;commouet ad rerum comprehenßones.Q^areßßnz

file extra finfum fuerit amp;nbsp;profit ut» ^ finfu no» producendo cogni-tionë fuhnS amplius fènfibile aÜu perma»et,ejuod prius ejferebatco~ ^itionê.si conflituatur igitur proprium fi»fibile,deflruetur,qubd /3-lo/ènfù deprehenditur,cuifii fadlis eft depofitio: obaecata enirn/in-fibilis cognitioneyneq; notum fit facultate finfiium,»eque inteUedu,^ finfile fit flatutu-.i^itur immanifieflum efl prorfus amp;nbsp;obfcurum,fi taie proprium fûbieâo infit.quare qubd filo finfu perceptibile décerna tur proprium,deflruendum,»eq} habens neceffariam cum fubiedo af-finitatem:ut qui fobs flatuit proprium,afirum mobile fùper terram lu àdi(fimum,quemadmodii Plato,qui in Theateto flem ejfe aflrû quoi luce pmeeUit omnibus quæ drea terram uoluûtur definiuit,qubd fila fin/û comprehenfibile propriu fit pofitû, euertitur.viam file incli-nato incertum fit amp;nbsp;immanifieflum finfibus,an adhuc fol fùper terra drcumducatur,amp;foli taie propriu infit:quoniâ dum fib terra uolui-tur,omnis perditur fienfus cognitio, quæ de fibiedi proprio fificepta fiuerat. Minus itaq; grauiter peccare putabuntur qui propriu finfile fioccipendüt, ueru proprium conflituât no» fienfu manifieflü folum:ut hominis, difciplina fifœptiuum probe flatuitur proprium ficundum hoc. A.ut fi finfile fit,»ecefifiitatem tamë ardifimam retinebit cû fib-ie£lo,A.d hume ordinem reuocabitur ut firma proprij compofitio,quee fuperfidei traditur, primü coloratum ejfe. nam finfibile efl hoc proprium: fid quia fimper i»efl adu coloratum fùperficiei,amp; notum non potefl non effe finfù, bene hoc modo dicitur pofitum.Primum quidem fil perfides efl colorata,e^ dein corpus per fùperficiem.

Deinde deftruentiquidemjfi terminum vt proprium aflîgnauit.Non enirn eritbene pofitû propriû.nam non oportet indicate quod quid eft efle,propriu. vt quia qui dixit hominis propriu animal grefiibile bipcs,quod quid eft efle fignificans aflignauit hominis propriüjnon vtieç crit hoc hominis proprium bene affignatum.Conftrué* ti autcm,fi quod conuerfim quidem prædicatur afligna uit proprium,non autemquod quid eftefle indicas.Eric enim fccundum hoc bene aflignatum proprium.vt quia qui pofuit hominis proprium, animai manCuetum na* tura,quod cóuerfim quidem prædicatur aflignauit propriüjnon quod quid efle quidem indicans,erit fecudum hoc bene aflignatum proprium hominis.

15 nbsp;nbsp;nbsp;t lofo èCtermina haurietur argumentum in difpendtü proprij aUl-A termina, gnati per terminum amp;nbsp;definitions, tion entm tam uirtus eß proprij, qua poffit fübflantiam aperire amp;nbsp;eiufdem altijftmos penetrare adh tus,fiu quad quid eftefje ftgnifiatre.wti enim ßh definitioni hoe mu-tws legatü efi,quod flanqua abs quouis praripi patietur.proinde c5~ gruü fuerit proprio non in aliorü fines erumpere,qubd ipCum fi con--tinere fuislimitibus oporteat,ne egrej^um temere ridiculü pariat ne-gotiumiquod facitint qui hominis propriü animal greffibtle bipes de~ fendumt. nam hi proprio definitionis partes contribuumt prodige,zj“ fortajje inuidia in definitions accenß eiufdS nomS denigrare gy ßim-mä dignitatem ineübumt uigilantiffiime, qui proprium tatopere effer-re conantur, ut uelint ad definitionis ßmmü apieem euehere, défini-tionem aatS pej^umdare gy quaß pedibus coneukare moliantur.quorum improbitatem nullis faculis auditam nemo probus feret, patie-tur,tolerabit.racelfiant igitur moriones illi qui propriü definitions fit cere non erubeßeumt legibus fraais omnibus,gy qui ius alienum diri-piuoit.A.dbladienduin ßne fuerit ijs,qui pro libertate cuiußque uindi-canda ßluis quidem ßmper legum clauflris diligentem nauant opera, quod officioßifßime ij faœre conantur iufte propriü conflituStès,quod cornier firn de re pradicatur, gy non quid eftefße indicat. ut hominis propriü animal manßuetü natura coflituens,nihil detrahit definitions nee alicui iniuriam facit: fid qua tantü furnt proprij humanijftme iüi contribuit ad proprij tranquiUimtS fouendam.^ec ipßum eapit à de-finitione, quid eft ejße,quoniam id eft peculiare definitionis boniim,cu qua amicitiam perpetuam componere, compoßtam retinere omnibus modis deßderat.

Deinde deftruenti quidem.fi nó quippiarn fn quid eft, ponens, aftignauit proprium. Oportet enim in proprijs quemadmodum in terminis,primu affignari genus : de» inde fic iam addere reliqua,amp; fêparare.quare quod non hoc modo pofitum eft proprium, non critbene aftigna» tum.vtquia qui dixit animalis proprium animam habe» re,non pofuitquiequam in quovtinquid.eft animal,no critbene pofitumanimalis proprium.Conftruenti vero, ft quis quippiarn quod in quid eft ponens,eius cuius pro» prium afngnauit,reliqua adiungir. Eritenim fecundum hoc bene affignaturn proprium.vtquia qui pofuithomi

nis propriû animal diPcipIinx fufccptibile,quippiâ quod in quid eft poncns, aftignauic proprium, cric lecundum hochenc pofitum proprium hominis.Vtrum igiturbe* ne an non bene afTignetur proprium,per hæc inipiciédu.

Loco 4 ^»ere adhortantur ßn^uU ad ß or urn cuflodiam zy pro- ’4 priant bonorum cößruationem, tfl enim uirilisÇtmrü diüu)uirtus in ^S'^'f** ßis obßruandis amp;nbsp;prote^ndis poßta. Dänandi ßumt itaq; ij qui re-tm[fiores,c^ßorum contemptores,propria nöeuflodiumt,^ iniqui-tatis aceußri iure promerentur.hoc crimen non effugiüt proprij ajß gnationem defendentes,qui primu^nus in proprio nudum coUocant. ij enmt pr^ecipua proprij partem non obferuât,qui qu^e proprio de-bentur prxtermittumtfUel iniqueßmulant^nus proprio aferibendû. Kam propriii iure quoda hareditario cü deßnitione ad ßn defenßo-»ern tanquam praßdium tutißimum ^nus depoßit,reliqua bona amp;nbsp;diuitias generi a^^rabit,quibus ßa abaUenis dißungat. proprio quh dem fumt umiußuiußque poßeßiones amp;nbsp;natiuec propriété tes. quare aquü fuerit ßn^uUs tribuere ßngulas, ut abinuieëdiflindio iufla in-ueniatur,nec omnia mißeätur indecenter.Adiudicandus itaque uenit tanquam aliéna ßpprimens,uel elandefline rapiens,qui propriû animalis exhibet,anrmam habere.üam in omni proprij cöpoßtione opor tet primum adium^re gtttus, neqi illud ßbtrabendum eßt qui autein ßrripiwntgenus,nee aliud in quid preedicatiuû primo conflituût,ini-quas anßnt le^s manddntq;,quod aliéna ßpprimät,zy prlt;eßantiora auferât, uel per improbitatem contënant.tJiaiori fauore eos exdpiût décréta,qui rem omnibus legibus conßentiente defendant.quare iuuä-dus efl omni gratia,qui proprium ajfert ßis h^ereditatibus locupleta-tum,amp;primis poßejßonibus ab un de ditatû,ut genere, amp;nbsp;reliquis ^ iteri adiitmgendis,^ cuißt nota legû obßruatio, harum obfequioßuin fife poUicetur, ut qui hominis proprium animal difdplin^ ßfeepti-uum conflituerit.nam wnicuiq-, ßa tribuit cumulatilfime.etenim proprio hoimnis, genus primum, ZT reliqua omnia, quibus late incede-re queat,ßne aliorum difpendio a ft dtflraiiorum confert. Conuin-cumtur ergo iüi hoe loco,qui aflruut propriû non aliter q accidens in-telleilu fiparari poffe,quiq} réparant accidentis deflnitionem adium-dione huius,z^ non conuerßm de re preedicatur.ut ßt h^Cic accidentis deflnitio, quod contingit ineffe ZT non inejfe, amp;nbsp;non conuerßm de re prædicatur, ne cogantur fateri proprium ejfe accidens, cum utrunq; *” P^ dicat fiparari inMedu.nam oporxt ex hoe loco in proprij compoß- plppuuio»

tione eoüoatre ^nus,ut in definitionibus cufloditur,cui c^fttrd ädiu^ gantur ad diflindionem aliorum. quarc fi ^nus non poffit ßparari (quid efl de ratione fpeciei)intelle£lu, amp;nbsp;propriü non eöfiflat, neque difluâtgdtur fine ^neris con/ôrtio, ßquitur proprium non flpdrdri. symliter oportet proprium conuerticum fpecie,qudre deflruere fpe-dem.ndm ft non fit proprium,neq; fpedesiut fi non fit riftbile,neque homo.fèpdretur i^itur riftbile inteUedu, fi fieri poffit,nö amplius fùb~ fiflet homo:quia ft umü corrumpdtur,amp; reliquum:igitur fi itnum fl~ pdretur,amp; dlterum. Adhac ftc fèparatum db homine inteUedu, non conuenit homtniidt homo homini congruit, quid ddhuc mdnebit,igitur non de quo prædicatur fpedes, z^ proprium, similiter ft inteUedus difimtxerit db homine riftbile, poflqudm id non efl ardiffrme conne ■ xum homini, dlteri conuenlre inteUigere poterit, amp;nbsp;fc non remedret cum fpede. infüper fèpdrdtum riftbile intelledu amp;nbsp;proprium, ueld-Ucui conuenire inteUigitur uel nonM primis habet flmper ineffe alicui proprium,ut ex definitione clarefdt-.qubd fi infit eidem fèmper,nö fè-paratur i^itur:fi dlteri,non couertitur: fi nulli,non efl proprium.A.d^ hiecquidnam eflquæfàquod inteUigitur rifibile,dn homo,an aliud?non aliud,^ homo amp;nbsp;riftbile idem.quare fit aliud db homine inteUigds Q* d rifibili fuerit neceffe-tion homini condpis, qui db homine fèiumxe~ ris.quare fi neq; hominem inteUigas per riftbile, neq; aliud ab homi^ ne,nihil inteUigas fuerit opus, yides ad quas anguflias cogeris. Sed a-ff,pdrco taliter opinantium confuationi,quum eos abeffe à noflra di-fpuatione uideam,quos uellem ipfofmetintereffe fi fieri poffet,flatm opinor cogeritur recantare. tiwic ad infèquutum leporem reuertor. ix quibus igiturlods liquidum euadere poffit problema proprij rede lt;tffiSH‘t^i t*(l non,notum fit: quoniam per hos quatuordecim gyquot; con-flrudionem amp;nbsp;deflrudionem perpendere licet.Verum in hoe laborat quod loei deflrudiui fimpliciter amp;nbsp;omnino deflruumt problema pro-prq.Conflrudiui uerb fecumdum partem,qubd fêmper anneditur 0“ dicitur fècumdum hoc:nec oportet fimpliciter Qr omnino propriü có-flrui,qubd contingdt defedu umius neceffdrij deflrui,nonduteaduen~ tu illius eöflruetur.quoniä pluribus opus efl,ut perfedü detur f pria

Vtrum vcro propriu eft omnino quod didu cft,annó propnujcx his confiderandû.Nam fimpliciter cóftruen* tes proprium quod bene pofitum eft,loei i/dem erunt ijs qui proprium omnino faciunt.in illis igitur dicentur.

lüfcuffis locis per quos hbere eua^tri oporteat ad uenadii quoda- toc/sfegu« Wodo pd^da parte huius preprij pradam conuenientéuel difconue- tief proprffi nientê, ^uarendi fu^t C^ alij loci,quibus deprehenditur amp;nbsp;côtinebi- fi®?“«**«» tur tanquam luflris reikt amp;nbsp;fitnpiiciter propre inhabiratio.tiam du-plici exiflente à proprio problemate, u^unt eflquo bene affi^natunt: alterü quo fimpliciter bene confirudum proprium perpenditur.c^^e-admodum prioris patefadæ funt fores ad congreffum facilein in pro~ hierna proprq,quod bene,non autem fimpliciter bene gy omnino dich tur:Sic expedit pofterioris non minoricura referentur penetralia,cu ius ufus er dignias eo præflantior ejje con/picitur, quo potentia amp;nbsp;uirtus ejfe maior inteUigitur . aam ft proprium fimpliciter bene inférât fio mperio proprium bene, amp;nbsp;proprium omnino amp;nbsp;fimpliciter tanquam optimates decernunt de confitutione proprij bene poftta. J.oci nanqi qui fimpliciter amp;nbsp;proprie demonflrant qgt; propriü ftbieHi bene a[fignatur,qdem funt conflruentibus omnino qubd proprium efl affignatumiiniUis igitur fimiliter dicentur.nam ambo f inferunt.Di-camus ergo de proprio fimpliciter amp;nbsp;proprie bene ajfignato,quia nö oportet arbitrari,ex eo qubd lt;equiuocum non fit,fimpliciter ejfe proprium uel obfcurius non ftt,uel conuertatur,quemadmodum locis fi-perioribus contendehatur. nam illi non monflrabant fimpliciter pror-prium (^ omnino,fd fcundum partem.

Pn'mum ergo deftruenti quidé infpiciendum ad vnu-quodejeoru cuius proprium aflÏgnauic.Vefi nulli inert, aut fi non fècundû hoc quidem verificatur,autfi nó ert propriü cuiufej eorum fecundum illud cuius proprium afiignauit.nó enim erit proprium,quod pofitum ert effe proprium, vt quia de geometra non verificatur indece-ptibilem efTe ab oratione(nam dccipitur geometer cum pfeudographiam facit) non erit hoc fcientis proprium, non dccipi ab oratione.Conrtruéti auré,fide omni veri-ficatur:amp; iècundu hoc verificatur.Erit enim proprium, quod pofitum ert effe proprium, vt quia animal diicipli* næ fuiceptiuum de omni homine verificatur amp;nbsp;qua homo,eric nominis propriü animal difeiplinæ fufeeptiuû. £ft auté locus hic deftruenti quidem, fi non de quo nomen,Si oratio verificatunSi fi nó dequo oratio,Sc nomé

vcrificatur.Conftnicnti autê,fi de quo nomen,amp; oratio: amp;nbsp;fi de quo oratio,amp; nomé prædicatur.Deinde deftrué* ti quidem, fi non de quo oratio,amp; nomen verificaturiSC fi non de quo nomen,amp; oratio verificatur.Non enim e* rit proprium,quod pofitum eft eiTepropriö.vtquia animal quidem difciplinæ fufeeptiuum verificatur de deo, homo autem nó prædicatur-.non erit hominis propriu, animal difciplinæ fufeeptiuum .Conflruenti autem,fide quooratio,amp; nomen prædicatur: ôefi dequo nomen,8C ratio prædicatur.Erit enim proprium,quod pofitum eft effeproprium, vc quia de quo anima habere,verificatur animahamp;de quo animal,animamhaberexrit anima habere animalis proprium.

M^e'^ nbsp;nbsp;^‘’^“^ ^ conuerfione deflruit proprium ßmpliciter bene äffi^atü,

si enim ajTtgnetur proprium alicuius fubieéiiquod non inßt /ùbieüof uel non fôlifùbieéio,uel omninon inßt,deflruendum efl:qubd oporteut proprium iUi inefje cuius efl proprium,amp;ßli,amp; omni.ut qui füßinet proprium geometrie,nö decipi à fdlß deß:riptione,ex eo ^ nulli ^o~ metræ conueniat non decipi ordtione,reprobdtur.omnis enim ^ome^ terfalfü defcriptione fdUi potefl.quare proprium non eß fcientis amp;nbsp;geometry non pojße decipi,qubd propriû detineatur aräijTrme à fûo fûbiedo. Modern modo reqeiurntur hominis proprium poße dmbuUre dicentes,eo quod ßli bofnini non conuenidt, ßd brutis communicetur. Karn quod dixit,v /lè pH uier à tovto x\H6ivtTou,ideß,ß au-tem non ficumdum hoe uerißcetur,pro eo dccepit,ß non ßli inßt ßb-ie£io,ßd amp;nbsp;alijs ßpeciebus g^ßbiedis.Tertio refellwntur,qui defen-dumt hominis propriüßntire:qubd non cuiuis ßteoniundü gy pecu-lidre,ut homo eß,ßd ut anmial.nöenim omnis homo, ut homo, ßntitt ßd utanimdiProprium omnibus quorum eß proprium,zy ßlis ß ex-hibet trd£idndii,omnidq; amore eodem côpleâitur.ndm idem eß,ß nö eß proprium cuiußq-, eorum ßcumdum illud cuius eß proprium,0-,ß non eß proprium ßeundum ß. Hoc loco deri aceto ^ plußquam ßty-rico infpergumtur arrogantiec ßticuloßores, amp;nbsp;ßi mpendioadmi^ rdtores,qu{que dlienißima amp;■ nulla ratione competentia,ucl comnut-nid gy^ omnibus expoßtt,uel teumter admodum çy partim conuenien tid,ßd deierant amp;nbsp;propria faciumt.Plane quidem mendaxs amp;nbsp;uani notantur, qui qult;e non poßidentjuel comunia dlqs, uel partttn ^ojßz

dent,fûa pradiathüt amp;nbsp;propria, quare ßudendum eft ex proprij de-cantatione, decumbere in propriorum ia^hhu^dos. utrum qua propria pollicentur poffideanttan non,rmari in primis fuerit opus:dein, fi poffidere certü fit,utrü amp;nbsp;catsri eadé occupent amp;nbsp;cönutnia ftant, an non.Si non fint cómunia, rurfus utrü omnibus eadem pofeftio re-fpondeat alqs,uel aliqua portio quibufdam.quo diligenti examine lice-bit deprehendere propria ßnt, an contra, qua pojjidere gloriaban-tur.Uon alio artifidoq proprium fpeculanutr,cuius conftruilione fa-cinMS,fi de omni uerißcetur amp;nbsp;ftcumdum hoc,id eft ßli.ut riftbile ho minis propriU colliginMs,qubd de omni homine uerißcetur,amp; ut homo e[l,quod eß,de omni ho mine uerißcatur,^ ßlis hominibus me ft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hume locum umtuerjalem a conuerftone quern in exemplorum mjpe- perioris fn dione propoferat tam conftrudiuum quam deftrudiuü,in duas for- ^„“5quot;™” mas tranftert, quibus couerftonem fbiedi amp;nbsp;proprq conftquamur. i vanetate trior autem ad deftrudionem proprij non conuertibiUsiqua defme-tur à diffidio amp;nbsp;propre amp;nbsp;fbiedi. Si enhn de aliquo proprium amp;nbsp;oratio defcriptiua dicatur,amp;de nulle eodem, uelnon omni, fbiedu cuius fit propriü uerifiattur-.ucl contra,ft fbiedum amp;nbsp;nomen de a-liquo uerificatur, nulli autem infit,uehton omni proprium-.deftruen-dum erit proprium,qubd conftruendo oporteat, de quo nomë pradi-catur,amp; proprium ftu orationem uerificari,amp; contra.quare quife-cerit hominis proprium grammaticü eife,qHod afignauerit propriü, ob id quod nulli infit,uel non omni de quo pradicatur fübie£ium,de-ftruendum.nam homo de omni homne dicitur, atgrammaticum efe de omni homine nö uerificatur.de ^ometra didum eft,cuius propriü fi siffignetur,indeceptibüem aboratione ejfe,qubd nulli conueniat,de-firuitur. utrouis modo igitur fiat,ftue propriü nulli infit cui fpecies, uel non omni: fiue fpecies nulli infit cui proprium, uel non omni: de-ftruenda erit omnis alfertio,qgt; oporteat cöuerti (^ eifdé inejfe utrüq;. Sed qua difidêt inter fi,^^ eifdé omnibus non conueniüt,conuertum-tur min'mie,iptur d proprietate talia fimouëda funt.tofterior forma ^'’®'^?f hauritur d fïiperiore:qua deftruit proprium effe conuertibile.Si enim femte, de pluribus uerificetur propriü q fpecies fibieda, uel contra fpecies de pluribus q propriü,deftruendü eft effe conuertibiha,qudre amp;nbsp;pro-priü.ut hominis,nÓ erit bene ajfignatü propriü, animal difdplina fit -fceptiuü,^ de pluribus pradicetur q homo, nam homo filü de homini-bus,at animal ffceptiuum difdplina de deo pradicatur. clr id didü fit exempli gratia, na id non fiquimur chriftiana reli^ionis affecla-fed id

exiflimartvnt antiqui diuina nefcientes myflerid. Aliud ft uelis exêpluM de fume in quo proprium pluribus couenut quam fpecies fubieéla. na exempla ma^is ex /uppoftione efferumtur quam fmpliciter dicatur, quare uim non fecero feria in exemplis.Conflruetur autem proprium fi non de pluribus pr^edicetur quam fpecies,uelcontra fpecies non fit /üperior proprioiut animalis proprium ratii erit animam babere,fèu fi mauis corpus animam habens.nam,utid non præ ter mie tam, in có-plexis proprijs /èmper opus fuerit ^nere, uel quopiam illius munus fübeumte. ieecurrüt enim animal amp;nbsp;corpus habens animam,neqi umi Sintnepiä« aliud /ûperat.îAirabitur quifpiam an planté animalia dicätur,quibus tfammaiia tantum conuenit animam habere uegetatiuaiHuicrefpondetGaleiMS de fubfantia facultatum naturahum.Stirpes,inquit,in fè motus prin~ cipium turn idoneorum,tum alienorum fenfum habere ueritaticonfn taneum eft.qui enim fieri poteft,ut quale ßt idoneum,quale etiam olie num antea cognofcas aperte,quam illius attra(lionem,huius ßgrega tionem ac propulfionem fiatueris? cognofare ßquidem fintiendifd-cultatis officia eße uidetur.quare cum Plato aliud fin fus genus in pla tis meße clare dixit, auditores dignofcendi conuenientia facultatê ab alienis inteUigSt.tiam planta habent eorum difcretionem,qua iuudt, qua offendumt,amp;quaßmiles proximófq; ipfis affedus obtinent,re^ uquarum agnitionu fnfus anima naturalis efl expers. Attrahit ad ßf attrada retinet,digerit,(^ tranfnMtat in idoneum ßbfiantia nutri-mentum.Sumt amp;• alij qui dicant animam habere non conuenire plan~ tis,etft animata fint, quodanimadicat ebnfinfirn finfuü gy harmo-niam.in qua opinione uolunt fuiße Afdepiadem medicum gy eius afli f ulatores,quorum fortaße fintentiam efl fiquutus Ariflo.ut dicumt, tu autë fiquere quod uidebitur tibi.Laurentius tarnen Yallenfis Ari-fioteléredarguit,qgt; plätas animalia appellat in librisÇut inquit)de^-neratione animaliü his rationibus,An quia xttó ra ^Higt;,id efl à uiuê do ^a op dicitur amp;nbsp;nó ab animahnfuper nemo,inquit,platas animalia uocauitante eum.'Deinde non quod uideatur Hiuere,appellanda fumt t animalia:fd econtrario,quia animalia non fumt,ideo nee uiuere erut diaendte.Poflremo quod nihil anim habét.Hie igitur rationes,fi quid fidei Laurétio tribuatur,Ariflotelé appellaße plantas animalia indicant. An emêtiatur textü non dixerimifd tantü alqs libros reuolué-dos permittinuss.Hocenim leginMs, BiATiop j d'^)(ÿ jui^ a-äpeßoe, V /' ifa-l'UX^y '^ dt'fuxa,^ Tldi '4-yXNP’'y ^ iiveu,iè fan tlvoUs i^ igt; ^3p TS fan ^vp.^ muTXS rKQ octrlxt ’xiviS’iç ^âwp i^ip.

14 eßintehor autem anima corpore,animatum inanimato propter a^ rtimam:amp;effe non ejje,amp;uiuere nö uiuere.propter tales caufas gs~ neratio ejl antmaliH. amp;nbsp;paulo poflibidem,koctói v /xirixety ^ Ö«* Aio? Ö Tixp§tïof ^i^/io ly rot lt;pUTèe fjurix^i ^uSç,K»Tèi. j 'rids att^HiTiÿ v T ip ^iwp tyi j-iva? . hoc efl, fleudum participationem fxmina amp;nbsp;maris uiuumt, quare amp;nbsp;plantte participes funt uita ; at ficumdum flnflim animalium efl gsneis. quibus diüis monflratur di~ fcrimen inter plätas amp;nbsp;animalia,etfi uiuant utraque. Cteterum illud idem amplius doceamus ex odauo de anmaliu hifloria,in quibus flta prodit manifefle fententiam Arifloteks. öuTU /' iu rail »^X^^^ iii TX ^äx piTxßxlvei KXTX pm^àÿ h tpült;ne, amp;^i th owixdiii ^txvbxvay v piSopiäf xurSiy, Uâû. ra faia-ofs TroTipàOÿ i^i.piTX jlt;^ v Tamp;ÿ â4ûxquot;P ?^*'°f ^ “^^P (purip -Tiçirôp tyi,iy raraap tTtpop 7ZÖgt;5 ITtpO^ S^fp^peitTM fax^ittOj} /oueiy piTixi^ ^COHÇ.Oi Aop y À X^^Of '7’^5 /^ TxJ^X trólfjixfx tpxlvtTOU OXi/op cóo^ip i/t^'VXoVs'^f y ^ ?'iüP)«4-ux^P' * j'i puTx^xoic in xuTamp;p iig TX iamp;x awixfii' ï^ip.id efl,flc autë ex inanimatis ad animalia tra-fit paulatim natura,ut continuatione lateat confinium iplôrû,amp; medium utrorüqi fit.nam pofl inanimator urn ^nns prinutm efl plantarum, amp;nbsp;earüaltera ab altera diflert, eo qubd magis uita particeps uidetur.umiuerfum uero^nus ad alia queeda corpora uidetur quafl an mat urn,ad animal uero inanimatü: pernuitatio aatem illa ex ipfls ad animalia,côtinua efl.Qj^are habetur ^ plata refpedu eorü quee nö uiui(t,animal uidetur:refpe£lu animaliü, inanimisMeqi me latet qui- cauim fub. ' bufdam uiflim fuifje aliter q d nabis diélum efl, qui fecimus horü lo- quot;’»‘’Wo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

corum magnam diflin£lionem,illi uero tuillam agnouerut. aam ft iUi duo loei inter fè nuUa alia ex parte différant q qubd alter declaratior efl,alteronon erat opus, infuper qute maior umius füpra alterü de-claratio,cum(,ut uolwnt^uerborü efl eadem fèntentia (T phrafis, qua utriufq; afferent? Dicét fortaffe umi adiangi exempla,non autem al-teri. Sed ratione exëpli induélüfuiffe eundem locü efl futile,amp; uanü ne^otiii nam fadlius addere erat alteri prtepofito,q nouum fèu eum-dem iterum repetere.kdhtec quaritur ratio,quare huiepotius exemplum adiumxerit quam alteri,cum fint ijdem loei: amp;nbsp;quare hüc uolue rit declarare amp;nbsp;nö alterum.tn/ûper quidnam uelit,cum dicat, 'Efl au tem locus hic deflruenti quide fit non de quo nomen amp;nbsp;eratio,amp;reli-qua. Hu rationibus putauimus ficernendos locos abinuicem,ut umus haberetur de ijs qua nullis infunt eifdem uelnon om»ibus;alter uero

de ijs qua in plum ß fundu^t: quorum quoduis accident,ßquitur nó conuerti inter ß proprium Cf fpedem-Cf utruotq} uolunms ejjepar^ tem ßperioris amp;nbsp;primi:quod ßtis coUigitur ex contextu. exemplum pofteriori adiumxit non priori,^ traditum e[fet in principe loco quem d couerßone pldcuit uocare. nam talis locus tribus partibus affurff-bdt.qudre ad ufum faciliorem congruebat in partes diuidere.

Deinde deftruentiquidem , fi fubieftum, proprium affignauk eius,quod in fubiedo eiTe dicitur. Non enim erit proprium quod pofitum eft eflê proprium. vt quia qui pofuit proprium fubtiliflïmi corporis,ignem, fubie* dum aifignauit prædicaci proprium:non eric ignis cor-poris fubtiliflïmi proprium. propter hoc autem non e* ritfubicdû,eius quod in fubiedo cflc dicitur proprium, co quod idem eflet plurium amp;nbsp;differentium efle fpccic proprium. nam eidem plura quædam difcrepantia fpccic infunt,deiblodida:quorumcritomnium proprium quod fubicdum eft,fi quis hunc in modum ponat proprium. Conftruentivero,fi quod in fubiedo cft,afligna-uit proprium fubicdi. Erit cnim proprium quod pofitum eft non eflê proprium.fiquidem de folo prædicatur (vt didumcft)proprium.vtquiaquidixitterracpropriu corpus grauiflimum fpecie, lubiedi aflïgnauit proprifi, quod de ibia dicitur re, amp;nbsp;vt proprium prxdicatur:crit terræ proprium rede pofitum.

x locus d ßbiedo deßruit problema proprij,qubd oporteat omne Afubiedo. proprium e[fe in ß/biedo amp;nbsp;m altero,non autem alterum in ipß.quo niam proprium habet pradiatri de pluribus Cf differétibus numero, ßu de fpecie eäuerßm pradiedrisi quis igiturpoßerit corporis fub~ tiliffimi proprium e{fe ignem,ßcit ßbiedum eße proprium, amp;nbsp;pra^ dicatum fibiedum. quare deflruendum problema.similiter continge-ret ut idem pluriü O' fpecie differétium haberetur proprium: at dif-ferentiü differentia fient propria: ut hominis,amp;equi,non idem pro' prium, diflindio enim fpeciei arguit amp;nbsp;propriorü diuerßtatem. aam ß propriü ßt ßbiedum eorû qua ßbiedo inftent,cum plura amp;nbsp;differentia fpecie eidem ßbiedo ineffe poffint,horum omnium differentium eritproprium.nam qua ratione ßbiedum unius aduenientis illi

IM Q.VIKTTM TOPIC. A RI ST. I77 eft proprium,amp; relicfuorum • quart ft ignis ejfet proprium /ûbtilifji-mi corporis,^ leuilj'i)ni,amp;cdhdifl'imi,^ reliquoru omnium eUet iUi conuenientium, quæ abinuiœm plurimü difcrepant. quart fûbitdum pradicati non tjifacitndum proprium,ßd contra pnedicatum ipßus fubiedi efl conflituendum proprium,cui fili conutnit:ut qui defender rtt proprium tcrr^t,corpusgrauijjimum fptcic,pulchrt fufcipit,qubd fùbiedi,cui ßli Q- femper contribuitur,proprium inmtrit. Non fece~ rit quis argumentum de terra,cuius partes habentur grauiores alijs, nam omnes partes terrée fumt fimilares amp;nbsp;dufdem fpeciei, proinde didum ^rauijjimum fpecie.

Deinde deftruenti qiiidcm,fi fccundum participatio* nem aiTignauic proprium. Non enim crit propriu quod pofitum eft efle proprium.nam quod fccundum parcici' pationem ineft,ad quod quid eft efle conducit. crit auté nuiufmodi differentia quxdam de aliqua fpecie dida. vt quia qui dixit hominis proprium greftibde bipes,fècun* dum participationem aifignauit proprium,non erit vti-quc proprium hominis grcftibile bipes. Confttuenti au* tem,fi non fecundum participationêaffignauit propriu, nee quod quid eft efle indicans, conuerfim prædicata re. Erit enim propriu quod pofitu eft non efle proprium.vt quia qui pofuit animalis propriu, quod natü eft fentire, neqj fecundu participationê affignauit proprium,neque quod quid efreindicâs,conuerfïm re prædicata:erit vtitç quod fentire natum cftianimalis proprium.

l.ocus d participationê interimit proprium defenfum tale,^ omne J proprium non ßt de ßibßantia amp;nbsp;ratione ßbiedi.sed id quod efl de ratione fubiedi conuertibile,differentia efl. nam ^nus, etß de rations ßt illius,non cum illo conuertitur.quare longjßme arcetur a pro-prij finibus definitio. nam quia ratio efl ßlt;biedi,mamfefle dißpeß:itur. Sed differétia quœ Connertibilis fuerit cum ßbiedo hoc arguinëto di-flrahitur d proprio,^ differëtia ßt de ratione ßbiedi amp;nbsp;altera pars, non autem proprium:quare qui fecerit hominis propriu, grejßibile bipes,improbatur, quod greffibile bipes ßt de ratione fubiedi amp;nbsp;differentia. Conflruet apte qui proprium affignauerit conuertibile amp;nbsp;non fleumdum participationë,flu de ratione fiibiedi. ut animalis propriu

dptum ßntire monftratur, quad non fecttnduin participatione amp;nbsp;con uerfim pradicetur de re.nibil enim tale potefl effed pro pria,quonia proprium id eft, quod comerfim pradicatur de re non indicans quid d^fferenu» cft-Admonendi ueniumt hoc loco qui putat Ariftotelem no diftumxiffe sc propria^ difterentiam conuertibilem cum ftpecie a proprio, qui aperto gutture proclametgreffibile bipes difterentiam,non eße proprium,^ fübieHi iüam participet,amp; conducat ad deftnitionem,proprium auteno: Si-mul hi qui non diftungumt defcriptiones d deftnitionibus. in/uper idi qui hominis deftnitionem hdnc,antmalgrejftibile bipes uolumt perftciê~ dam adiumHione rationalis,qubd,inquiHmt,aues fint animalia grejfii-biUabipedia. an auis fit grejftibilis,quæ uolatilis traditur? nonne animal diuiditur in grejfiibile,aquatile,zr uolatilei comtenire itaque non poterunt idee ex oppoftto diuidentes ^nus, neque eidem competere. quare fi auis uolatile, non erit greffibile: uel?^greftibile amp;nbsp;aquatile amp;nbsp;uolatile habebitur, quare cofpirabit cum genere species, itaque di-ximus greftibile bipes foli homini cóuenire,nullo modo auibus,fid uola tile illis contribuimus.

Deinde deftrueti quidem,fi non cótingit fimul inefle propriü,fed vel poftenus vel prins,q idiplun) nomé.Nó enimeritpropriuquodpoficü eft effe propriü,auc nun^ autnon femper.vt quonia contingitalicui prins fore,óc pofterius ambularepcr forüjqquod homo,non eric ara Dulare per ford hominis propriû,aut nunq anc non fern* per.Conftruéti auté,fi fimul ex neceflitatc fèmper ineft, cü neq? terminus,neep differétia fit.Ent enim proprium quod pofitü eft nó efle propriü.vt quia animal difciplinae fuiceptiuüjfimul ex necemtate femper eft amp;nbsp;id quod eft homo,cum neq; differentia fit nee terminus,erit animal difeiplinæ fuiceptiuum hominis proprium.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Locus à tempore deftruit proprij ajfertionë,quod oporteat pro-

Atempotc. prium fimul ejfie cum fiibie£lo. nam ex produÜione fbiecli, amp;nbsp;proprij inducinuis propagationem. qui ergo extruxerit proprium quod non eft finuil cum fiibie£lo,fid uel prius, uel pofterius tempore, male siffignabitunut hominis proprium nonfuerit ambularein foro, quod pofterius fit ambulare quam hominem ejfe:homo enim prior,gyam-bulatio pofterius accidit.Srmul hominis non eft proprium uiuere uita wtelle£iiua,quod prius tepore O“ uegetatiua O' finfitiud uiuat- qua-

T-c deßruendum proprium uenit omne per prius datum uel poflerius tempore,^ id omne non conuerti poffit quod prius uel poflerius fue-Tit teinpore.Conflru£lio autem petenda eritproprij ab tjsquæ flmul tempore fumt,^ qu^e flnMl inferumt /ühiecium,z^ flmul infer urntur a flibie£lo:conuertibilid enim flnt fübieélü amp;nbsp;proprium- quare quod pr-xdicatur recurres,amp; neq} terminus eflneqi diflerëtia,fpriü erit. i^am omne quod comerflm pradiaitur de flbie^o, uel efl terminus^ Uel differentia,uel proprium, ^nera enim amp;nbsp;accidentia nunquä con fpirant.si quid igitur proponatur remeans,non flt tarnen neque terminus,neq; differentia,proprium flatuendum erit per diuiflonë. temde coUigere non fuerit laboriofim, hominis animal flifceptiuum difci-pbnæ effe proprium, nam concurrumt adinuicem: neq; hoc terminus, veqi differentia,igitur propriü.üec te moueat qubd prius adduxerit in exëplum,quo monflraret non ejfe proprium hominis:qubd deo con ueniret,zr non confpiraret. Ham in omnibus locis aflrin^nda ueniüt exêpla amp;nbsp;rei propofltlt;e adaptanda^x hocloco amp;nbsp;fltperiore explo-ratiffimum habeas differentia aflignari cöuertibilem cum fpecie, neep omnem praduari de fpecie dijfidentibus,quod adnotauimus in primo libro:flmiliter differentiam diflumgi à proprio.

Deinde deftrucntiquidé,fieorundcm, qua eadem firnt, non eft idem proprium.Non enim erit propriumjquod pofitum eft eflè proprium.vt quia nó eft proprium pro* fequendi,apparere quibufdam bonummeqj eligendi fuc-ritvtique proprium,apparere quibufdam bonum. idem enim eft profequendû 8celigendum.Conftruenti,fi eiuG dem quatenus idem eft, idem proprium. Erit enim pro* prium quod pofitum eft non efte proprium.Vt quoniam hominis,qua homo eft,dicitur proprium,tripartita ani* ma habere:amp;terrigenx,quatenus terrigena eft,erit pro* prium tripartitam animam babere . Vtilis autem locus nie amp;nbsp;in accidente.nam ij idem, in co quod eadem fünf, cadem oportet ineife vel non ineffe.

Locus ab eodem deflruit proprium affignatü non conueniens eif- £5 jodem, dem.Ham eorüdem flue genere,flue fpecie^iue ttumero^nd his modis idem cötingit dici)efl idem proprium flcundum^nus,uel fpeciem,uel numerum, affignatum. qui uero conflituerit proprium eorundem nu-

meroyUt frofèquendi amp;nbsp;eli^ndi,^uod alteri horum non conaenU non iUius proprium eft, quart neq; reliqui erit proprium.hinc cöcludimut non ejfte proprium profèquëdi hoc,apparere quibufdam bonum, eo ^ non fit eli^bJis,uerum utriufq; oportet idem fitpropriü eiufdem nu-nteri.iligibile enirn eft bonum per fè amp;nbsp;uerum, amp;nbsp;non dppdrës,qua-re'dpparens eligibiü non coruienit.Conftruit uero propriü idem locust ut terrigen^e proprium dnimdm tripdrtitam hdbere monflrdmus, ^ hominis fit proprium,dnimdm tripdrtitam hdbere,homo dutêamp; ter-ri^nd idem funt numero. Locus hic db eodem,cÖuenit Qr dccidetibus numero eifdem.üfde enim numero eddë infumt uelnÖ infumt(quëdd-tnodü dicitur in fèptimo Topicorü in quo de eodë numero differitur) proprid,ut cadidi amp;nbsp;albi idem propriü.nä quæ polyonymd fmtt,ea-dë habet fpria:qudre amp;nbsp;d polyonymis poteft dici locus,quod idë erit.

Deinde deftruenti quidem,fi corum qux funt cadem fpecie,non idem (èmper fpecie proprium eft.Ncq? enim cius quod didum eft erit propriü, quod pofitum eft eilc proprium . vt quia idem eft fpecie homo amp;nbsp;equus, non femper autem equi eft proprium5ftare à fe:nec hominis erit proprium femper,moueriàfe.Idem enim eft fpecie, moucri,amp; ftare à fè,quatenus vtritj eorum vt animal eft, accidit.Conftruenti vero,fi eorum qux funt cadem fpecie,idem femper fpecie fit proprium.Eritenim proprium quod pofitum eft nó efte proprium, vt quia hominis eft proprium, effe greflibile bipcs: amp;nbsp;auis erit proprium,efte volatilebipcs. vtrunq? enim horum eft idem fpecie,qua-tenus illa quidem fub codem funt genere fpccics,cü fint fub animalùhæc autem,vt generis, differentiæ animalis. Hic autem locus falfus eft,quando alterum quidem eo* rum quædicuntur vni alicui foli ineft fpecicfaltCrü vero ineft pluribus.quemadmodum greflibile quadrupes.

6 nbsp;nbsp;nbsp;Locus ab eifdem ^nere euertit proprium ftdtutü,qubd oportet ed genwe.quot;quot; ^^^ genere eddem hdbere proprid:ßd differëtia dbinuicem,quemdd-modum amp;nbsp;fpecies,inter ß difiumgumtur.nam ft fpedei alicuius diui-ftonis proprium quoddam dfferatur diuidens, g^r oppofttlt;e fpedei in eadem diuiftone oppofitü dfferdtur,proprium dlteri cöueniet.si itaqi alicui fpedei dfferdtur proprium,g^ huic oppofitü non fit fpedei op-

lNQ.VlNTVMTOPrC»ARXJr» lyp poßt^ fùb eodem ^nere,deflruetHr postum proprium, ut qui dixe~ rit hominis proprium à ß moueri,improbatur,quod equi eiufdem g:-»eris cum homine proprium non fit oppofitum,d ß fare. nam flare Zr mouerißnt eiufdem diuiftonis,ftcut homo amp;nbsp;equus.quare f umit uni non coitueniat,neqi reliquum reliquo.Conflruitur hoe loco, fl edi^ cuiuf fpeciei dicatur proprium,zr oppofta fpeciet oppofitum fuerit proprium dicendum.quare coUigitur auis proprium,uolatile bipes, ^ hominis eiufdé^neris propriu idem ^nere greßibile bipes conflitua-tur.nä ut fpedes homo Zr duis eiufdem ffneris,ftc Zr eiufdégrejfibi le bipes,Zr volatile bipes.Hic locus eflfalßsad cöflruüionëpprij eeru qua fumt eiufdem generis,quoruquadâ habentur ^nera,quædâ fpe~ des inflmx.ut nö oportet ft hominis ftfpriü grejfibile bipes, Zr equi fit uel bruti,grejfibile quadrupes, eo ^grejfibile quadrupes non ttmi fpeciei,ßd multis Zr fpede differétibus cógruat.in quibus tamë pro~ pria reddentur ultima,zr ultimarum fpederü eiufdem diuiftonis,jir~ mus fuerit locus. spedem in contextu accipe Zr mtellig: ^nus: ut fc diats,fi eorum qu« funt eadem ^nere non idem genere fit propriu.

Quoniam autem idem amp;nbsp;diuerfüm mukiplicicer de citur,labor eft fophifticeaftumentivnius aftignare Sc fó-lius alicuius proprium. nam quod ineft alicui cui acci* dit aliquid,8c accidenti inerit fumpto cum eo cui accidit. vt quod ineft hominijSc albo homini inerit, fi fueritalbus homo: Si quod albo homini ineft, inerit Sc homini. Ca* lumniabitur autem aliquis multa propriorum quôd fub* ieftum id aliud eft quod fecundum fe facit,aliud autem cum accidéte:vtaliud quidem hominem efte dieet,aliud vero album hominem.Amplius autem diuerfum facies habitum,8C quod fecundum habitum dicitur.nam quod habitui ineft,8c ei quod fecundum habitu dicitur inerit: Sc quod ei quod fecundum habitum dicitur ineft,Sc ha*quot; bitui inerit. vt quoniam feiens fecundum fcientiam di* citur aifici,non ineritfeienriæ proprium,indiftuafibilc à ratione.nam Sc iciens indiftuanbilis erit à ratione. Con* ftruenti auté dicendum quoniam non eft diuerfum firn* pliciterid cui accidit,Sc accidens cia eocui accidit (um* ptû:fcd aliud dicitur,eo quod diuerfum fit ipfis,eire.non

cnim idem eft homini ene,quod fit homo:amp; albo homi' ni cflc,quôd fit albus homo.Prçterea autem confideran-dum eft ad cafus dicenti quód neque leiens eft indifiba' fibilc à ratïone,fed indifluafibilis à rationc: neq? feientia indifiuafibile à ratione,icd indifiuafibilis à ratione. nam ei qui omnino inftat,omnfno eft aduerfandum.

7 TLocus ah codent amp;nbsp;diuerfo aduerpitur problemati à proprio, na dfOtoiSó?. ^ ^‘*^ ßphiflam uelit agere amp;nbsp;uti ratione contentio/â, tjuod eiufdeni umius non po^it ajfi^ari proprium certabit. tjam quodcu^qi trada tur umius, plurium monjlrabitur effe proprium,amp; talem argumenti formam a diftin£iione multiplicis accipiet, qubd idem dicatur amp;^-«ere,amp; fpede,amp; numero, quare qua eorumde defendëtur propria, amp;nbsp;pluriû monßrabuntur:amp; qua diuerjbrum,amp;eorumdem.proinde laboriofum fueritalfignare fophißiee dijjerendo umius propriüquod non plurium affignetur. etenim qua eadem funt,differentia proban-turtamp;qua diuerffa,confirmantur unum-tiarn quod affignabitur hominis propriü, gir hominis albi contendetur propriü,qubd idem fint homo amp;nbsp;homo dlbus,fu ipfum per ß fùbie£iü,cui tantum quippia di-citur aduenire,amp;ipfum fbieHum cum ali adueniête acceptum.Vro-inde calüniabitur aliquis fphißes amp;nbsp;tumultuarius,propriü non poffe ^Ifig^tari alicuius,quin fit plurium etiam differentium, hac ratione,q^ cuiufeumq; affignetur proprium,illius eiufdem fmptio cum accidente aliquo fbi adharente iUi umiatur ; at iUud /ubieHum amp;nbsp;per ß amp;nbsp;cum accidente pofitum,nmum no eßßd plura,quod aliud ßt homo,gy homo albus:quare ß hominis dicatur proprium quod etiam ßt hominis albi, monßrabit amp;nbsp;differentium. Similiter ipßus habitus amp;nbsp;eius quod ßcundum habitum dicitur, idem eß proprium.Viam quod habi-tui ineß,amp; fi quod ab habitu denominatur: amp;nbsp;contra, quod habenti congruit,g^ habitui:at habitus amp;nbsp;habens differüt inter ß,i^tur plurium idem eß propriü-.ut feientia deßruunt eße proprium indiqua:* ftbile d ratione, qubd fcientis eiufdem non ßt idem proprium, ßd di-uerfum.Scientis enim proprium dicitur,ßcundum feientiam difponi. nä id ßnat v/lauen^im Kocra idw iirisHpiHÿ.quare neq; feientia, id poßtum proprium erit.nam effet gy feies indiffuaftbihs d ratione. Q^i talium conßruere elaborabit proprium,defendet accidens ipßm cum ßibiedo acceptum gy ßbieilü non differre re ipß,ßd ßlum ratione,quare non haberi plurium differentium re idem proprium,bene

IN Q.VIMTVM TOPIC, A RIST» Jîo tarnen ratione differentium.homo enim amp;nbsp;homo albus re con/êntiût, quorum idem poteß effe proprium,ratione uero dilfidêt-Similiter ad aliud obiedu de habitu amp;nbsp;habente dicendum,qubd non eflidem pro-prium ßientis amp;nbsp;fcientilt;e,qubd atftbus differät.nam fcientia dicitur qu^ indilfuaßbilis à ratione e^ nöqui indiUuafibilis. Sciens uero qui indiffuafibilis à ratione,^ nö quæ mdiffuafibißs: unde ex ca/ùü di[fi~ dio grammatices amp;nbsp;terminatione,manife{ld efl dißindio. Neq; enm admittêdum fuerit utriufq; elle proprium indilfuaftbile à ratione,et-ß id daretur cum Socrate, qui uirtutes feientias, quibus hahentes in-dilßHaßbiles à ratione conßßerent,defendit, ut dicatur feientiæ pro-priû indijßuaßbilis a ratione,qubd caßi inter ß dißentiat ^ termina-tione ey^genere.amp;hlt;)ecratio fifficieseßadtoUendiidiß:rime.aduer-V^ pis enim ßphißiee agentes,qui plus aquo contendumt (^ repugnant, ■ j^ nbsp;nbsp;nbsp;omnibus uiribus eß reßßendü. Sed quia contextus gracus facilior eß

1 ; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'povTK /lOTi 0Vamp;' 5 tTrifH^zïijp isau TO xfdiTcéTtisoÿ uTTO \iyav,

i gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â^' ä ä/ztTÄTTijs-o? ûtrô KÔyou.ouS' S iTsisnpm rà ôcpciTX'Kisop

OTSO ^oyoViXTitd N xpnTxtrisoe, quo dare monßrant articuli to, è,fl,caßium diß:rimina.cum enim diciturßcientia eß ipßi indiffuaßbi-lis,pro denominante amp;primi^nio ßmitur indijßuaßbilis nomen, 0-pro qualitate (^ habitu:at cum dicitur ß:iens eß ipß indi[fuaßbilis,nö amplius pro qualitate,ßd habente amp;nbsp;homine denominato amp;concre-to.ln'dißuaßbile uero nomen indifférons ^ambiguum ad utrumq; ß porrigës,ut modo dicipoffit feiens indijfuaßbile,amp; fcientia indiffua-ßbile,ßd ßgnifiattione diuerß.nam fciës indiffuaßbile diceretur,qgt;ßt ßbßätia indiffuaßbilis:^ fcientia etiam indijfuaßbile uocatur, qubd ßt qualitas indijfuaßbilis.in quibus perfpicitur nö idem caßs amp;nbsp;ter-minatio,qubd umä denominäs,alterum denominate inteüigatur.sicut dicitur homo logicus logicus,amp; fdetia logica logica,amp;homo logicus lo gicum,amp; feietia logica logicum. quo exemplo cafuumdifferentiaqui-uis perfpicere poteß preedicatorum.

Deinde deftruenti quidem , fi quod natura ineft vo-lens aifignare, hoc modo ponic fccundum locutione,vt quod femper ineft fignificet.Videbif enim moueri pofte quod pofitum eft proprium efte vt quia qui dixit home t' nis proprium bipes,vult quidem quod natura ineft afti-gnarejfignificat autem locutione quod fèmper ineft^nó

crit hominis proprium bipcs non enim omnis homocft duos pcdcs Habens.Conftrucntiautem,fi vult quod nagt; tura ineft proprium aingnarc,8lt; locutione hoc modofi-gnificac. Non enim mouebieur fecundum hoe propriu. vtquia qui hominis proprium aiïïgnauit, animal difeu plinx fufceptiuum,amp;: vult amp;nbsp;diftione fignificatquód na tura ineft propriu,non mouebitur fecundum hoc quad non fit proprium hominis,animal difciplinæ fuiceptiuu.

* l-ecus d naturä proprium fuppUntdt pofitum. Q^oniam proprid A natui». ^if^j^fjj djfigndntur fübieilis quæ d£lum amp;nbsp;neœffdridm exiftentidin non hdbent innuere,fedßmper potentia c^ ndturdlem quenddm dmo rem.si quis igitur dffeilet ßmmopere proprium dffigndre fecundum ndturdlem dptitudinem,fd uerbis expliœt indiedntibus dciü,deflruë~ dum efl poftum proprium;quod uelit fuflinere proprium effe affignd tum feumdum potentidm, uerum diüio qud redditur proprium diiü dicit,amp;exiflentidm pr^eßntem. ut qui hominis propriu bipes tuetur» ex eo qubd bipes mdgis dHum uidetur fignifcdre,^ ßmper coiueeni-re homini hdbere duos pedes uult,dimouebitur amp;nbsp;deftruetur propriu^ Confirmdbit uero proprium qui propriu ftbieHo uult dfferre ßeundu potentia ndturdlem,quod etiä çy uerbis expreffit potentid indicati-hus:ut hominis propriu dnirndldifciplina ßfeeptiuü probe dffigndtur ßcumdum naturdm,qubd amp;nbsp;diHione fic infinuate explicetur ; qudre non dimouebitur.si tdmen fcire propriu ddret hominis,refelleretur: qubd fcire d£lum dicat,non potentiam. neqi hominis proprium efl rider e,ßd rifihile:quod dptitudinem ßmper innuit, qudre fi uelit quif-pidm dffignare propriu conuertibile,quod redddt nomine bipeds aàu indicante,mdle dffigndbitur.aö enim ignordmus quoddidü efl à Porphyria in coniu^tionibus quinque uocum,^ fl curtetur qui bipes efl, fame ad id quod ndtû efl ßmper dicitur. uerum hic ponitur pro dàu ßmper côueniente qui non infit ßmper. ndm,ut idem uult, proprium adu inefl amp;nbsp;potefldte.

Amplius quxeunqß dicuntur vt fecundum aliud alf quod primum,aut vt primum ipfum,labor eft aftîgnarc talium propriu.Nam fi eius quod eft fecundum aliud a* liquid propriu afiîgnauit,8t de primo verificabitur:fi au-tem primi pofucrit,8i de eo quod eft fccundû aliud præ* dicabitur. vt fi quis aftîgnet fuperficici proprium eolœ

ratum effe, Sc de corpore verificatur coloratu eflérfi au* tem corporis,Sc de fuperficie prædicabitur.quarenon de quo oratio,Sc nomen verificabitur.

quot;Locus ab altera /ùbieÛo deflruit proprium /ühieüi aUcuius. Q^o- ^ niarn quædam inexiflentiû alicui primo infunt,qu(edam uero nonpri- Ab ait«-o mo Jubieéio cöueniunt,ßd ßemtdo ^^ per aliud: in talibus antem qu^e ®*‘‘^’ duobus ineße poßumt,umi quidem proxime amp;nbsp;continenter,alteri uero per alterum amp;nbsp;ßeudo ordinetnon eß facile proprium ßbieäi aßi-gnare:eo quod fi twius dicatur ßbieüi proprium,alterius mößratur, CT contra: wnde eolligitur proprij labes teterrima.ut detur pofitum ßperßeiei proprium, eoloratum eße:^ coloratum de alio fibie£io,ut corpore,uerißcetur,deßruitur quod aßi^natü eß:quoniä oporteat de quo proprium aßeritur,eidem conßntiat ßbie£lum: atqui de corpore enu^tiatur coloratum eße,^quot; no ßperßeies corpori tribuitur,non enim corpus ßperßeies. in eodem luto uolutabitur qui corporis proprium aßruxerit coloratü eße. nam quad coloratum eße adhafit ß-perßciei,cui non coniuoigitur corpus,aßertio uana iudicatur,n5enm eß corpus ßperßcies.A.d conßru£iionem alium propriorum pluribus competentium opus fuerit nutltitudinis liiwatione. ut bene aßignabi-tur propriü ßperßeiei, primiicoloratum eße:cTcorporis, ßcumdum coloratum eßeßu per alterum erßperßeiem. inteUigant iUi /aiopi» ToeToi coloratum nöeße fimpliciterpropriumcorporis,qHbdamp;ß-perßeiei infii.

Accidit aute in quibufdam proprijs quamplurimum fieri aliquod peccatum,propter hoc quàd non determi» netur quomodo Sc quorum ponit quis proprium.omnes enim conantur afTignare proprium,auc quod natura in* cft,vt hominis bipes:aut quod nunc incft,vt hominis a* licuius quatuor digitos habere:aut fpecie,vt ignis fubti* liinmum:aut fimpliciter,vt animalis viuere:autiècundu aliud,vt animç prudens;aut vt primum,qucmadmodum rationalis prudés:autvt in co quod habet,vt feientis in* difluafibilc à ratione(nihil enim aliud q habendo aliquid erit indiiTuafibilc à ratione)autin co quod habeatur,vc feientiæ indifluafibile à ratione : aut in co quod partici-patur, vt animalis fentire (fentit enim Sc aliud quid, vt

homo;fed parricipans iam hoc^entiOaut in co quod par ticipat.vc alicuius animalis viucre.Qui non addit igienr nacufa,pcccat:co quod cótingitquod natura ineft,non inefle illi cui naturaineft vehomini duos pedes habere. Quivero non déterminât quoniâ quodineft aHignat,^ nonerit taie vt nuncineft illi.vt quatuor digitos habere hominé.Non indicans quoeç ^ vt primu-aut vt fecudum aliud ponit,qgt; non de quo oratio,8lt; nomé verificabitur. vt coloratu efre,fiue fuperficiei fine corporis alTignauerit propriu. Non prædicés etia q» aut in co quod eft habere, aut in co quod haberi,propriu afîîgnauit, ideo non eric propriu quod affignatiâ eft nâ incrit fi in eo quod habe-turaflignauit propriu,etiam habenti:fi auté habenti,Scci quod habetur.vt indifiuafibile à rationc,fciétiæ vel icien tis pofitö propriu.Non præfignificans etiam in co quod participât vel participator,co g, amp;nbsp;alijs quibufda ineric propriu. fi enim in eo quidé quod participatur,afligna* uft,participatibus inerit:fivero in co quod participât,i/s quæ participâtur.vt fi alicuius animalis vel animalis po-lueritviuere propriû.Nondiuidensetiâfpecie ggt; vni ioli inerit coru quæ fub eo funt cuius proprium ponit.nam quodeft fecundu fuperabundantia,vni foli ineft.vt ignis leuiflîmû.Aliquotiesautem amp;fpecicaddens peccat.nam oportebit vnâ fpeciceffeeorü quædicûtur,qu3do fpecie addiderit. hoc auté in quibuidam non accidie,vt nee in ignc.nó enim eft vna fpecics ignis.nam diuerfum eft car bo Seflamma amp;:lux fpecic:cu vnüquodqp horu fit ignis. Propter hoc auté nó oportet quado fpecie additur,diner fam effe fpecie eius quod dicitur .quonia his quidé magis, illis autem minus inerit quod didu eft propriu vt in igne fubtiliftimum.fubtiliorcnim eft lux carbone amp;nbsp;flamma. Hoc auté non oportet fieri quando nó Sc nomen magis prædicaturdequo oratiomagisvcrificatur.Siauté non, nó ericde quo oratio magis,amp;nomé magis.Amplius autem adhæc idé efle accidit propriu eius quod fimplici-

ter,amp; d’us quod maxime in fimpliciter talî.vt in igné fc habet fubtiliflîmû.nam Sc fimpliciter amp;nbsp;ignis amp;nbsp;lucis erit hoc ipfum proprium.fubtiliifima enim eft lux.cum igi-tua alius ficaflignat proprium,argumentandum.fibi au tern non danda hxc inftantia,ied ftatim cum ponit pro-prium,detcrminandum eftquomodo ponit proprium.

Multiplidter aberrare contingit circa propriorum alfignationë, ex ^° eo ^ non determinetur quorum fint propria, amp;• quomodo illis infint ^nations ^Ifig^iit^-Swnt enim quadd propria quæaUlgnari poU'umt,amp;peum propquot;)’ dum potentiâ naturalem, amp;nbsp;fècundum a£lum,qucedam fimpliciter amp;nbsp;particulariter,quiedam primü amp;nbsp;fècundum, quidam amp;nbsp;habentis amp;nbsp;hdbiti,quiedam participantis amp;nbsp;participati, quorum determinatione fuerit opus.aam proprium fibiedi affignatur quoddam fècundum na turalem potentiam amp;aptitudinem tantum : ut fi hominis proprium quis affignet bipes,fècundum naturalem potentia tantum adiungit amp;nbsp;non fècundum a£lum.quare qui aie proprium affignat fine determinatione nature,peccauit: quoniam monfirabitur, qubd fübieélu alicui afcribetur cui bipes fèu habens duos pedes non conueniet. nam homo omni homini cöuenit,at habere duos pedes no cuiuis adhibetunigitur male affignabitur bipes hominis proprium, nifi determinetur fècundum naturam tradi proprium.Contingit enim quod naturalem habet aptitudinem, non ineffeaéiu iUi ad quod potentiam habet : ut homini bipes fècundum naturam conueniat, non amen illi aÜu fèmper con-Henit habere duos pedes,eîfi aptus fit. Affignatur infûper proprium quoddam fècundum d£lum amp;nbsp;exiflentium tantum, ut qui hominis a-licuius dixerit propriü effe quatuor digitos habere,hoc proprium uult affignddum fècundum aéiü alicui.quare qui non determinauerit,quoniam affignat proprium quod ineft a£iu, fèquitur ^ non erit propriü aüu quod affignauit:amp;deflruetur, qubd hominis proprium defendi-tur,quatuor digitos habere:quoniam non infit homini fècundum natu rähabere quatuor digitos.nam in deflruSlionem afferetur oppofitum iUius quod défendit, eo ^ indeterminateaffignauerit.lnterdum affi-gnatur proprium alicuius fübiebli tanqua primum illi adueniens tan-tumiutanèmne rationalis propriu,prudens:illud enim proprium tantum affignandum efl fècundum deterimnatione primi.qui igitur non indiauerit flum dari de primo rationali,deflruetur propriü,amp; mon flrabitur turn homo turn anima prudens. quare nô de quo uerifleabi-

tur fropriüidicetur Monte» amp;nbsp;/übieHum.iionnunqudm pcundüdHui propriü djj'ig»iitur,ßd indeterminate fûbiedi-.ut qui anhn^e froj^rii dicit effe prudens, uel corpora coloratumnUe proprid inteUigit dßi^ gnari fècüdum aliud,non quidem continuo amp;nbsp;propinque, ßd quid in-dißinäum eß,euertstur: quod monßrdbitur homo prüdem,er dnimd rdtiondlii prudem:quibus non conuenit ipßm ßbiedit-.omnibus enrnt cöuenit prudens,ßd dn'mia rdtiondli primo,ßcundo dnimie,tertio ho nunv.qudre qui non ußs fuerit alium ddiumilione,deßruetur:cp altert d ßbieüo proprium inßt. Modern modo qui dixit corporis propriu coloratum,ale défendit er inteUigit cum determinationetuerum quid indißinde eß poßtum, deflruetur affignatum. nam oßendetur ine ffe er ßperßciei,eß enim ßperßeies colorata,cui tarne non conuenit cor pus,quare deijeietur proprium. igitur ßue ßperßeiei, ßue corporis ‘^Ifs^^tiff ß^^ dißindione,alterius effe contendetur. interdum affi-gnatum eß proprium hdbentis,quemadmodum feientis proprium di-citur indijfuaßbilearatione.nam homo diciturßcie»s,eo qubd haben-do fdentiä ßt indiffuaßbilis d ratione.quare qui non prædixerit proprium ßlum affignari ipßus habetis, deßruetur,qubd comprobabitur ineffe amp;nbsp;habitui feu rei qud: habetur. nam amp;nbsp;fdentia efl indiffua-ßtbile 'd ratione.Sciens uero non eß feientia, igitur non de quo proprium,amp; nomen diceretur. similiter ß afferatur proprium feienti^e, er eius quod habetur,indiffuaßbile d ratione effetquandoquidem id quidem no fuerit pranuntiatum cuius ßt,deßruetur,qubd habentis colli fetur effe propriü ßu illi conuenire, cui nö cöuenit habitus: eß enim omo feiens indiffuaßbile d ratione, er feietia ßmiliter, at homo feiens non eßfciëtia.qudre ß dicatur effe proprium habentis,oßendetur conuenire habitui: qubd ß habitus ßatuatur propriü,er habenti conuenire differetur,niß determinetur proprium cuius fuerit er quorno do.Aliquando proprium aßertur participate proprium:ut qui hominis propriü défendit ßntire, ex eo qubd non dixit participai propriü ^IfS^^^^^i peffum mittetur, qubd animalis monßretur effe proprium er participantis,animal enim ßntit omne,at non omne animal eß ho-mo:iÿtur non recurrüt fpedes er proprium.Q^bd ß affi^netur in-ßper animalisßntire uel uiuere,er gt;ton determinetur^ tantü iUius tale ßeumdum participationem affi^atur, deßruetur.nam er homo erbrutü ßntiumt er uiuüt,qute non confentiunt.qui i^ïtur non pra-ßgnißeant proprium afft^nari tantum uel participatis uel participa-ti,peccant, nam femper alijs ineffe monflrabitur.ut quod participate

IN Q.VINTVMTOPIC. A R I * T. l8î dicitur effe profriû,coüig!tur conuenire f4rticipdto,amp;contra:/t ue-to pdrticipati,amp; partkipati adhterere ratiocinabiniur. ut qui alicu-ius animalis pofuerit proprium uiuere,ut homnis uel bruthqute animalis propriu fecumdum partidpationem acdpiut.nam eo qgt; animalia fint:dt animalis proprium eft uiuere ftu/entire,i^itur amp;nbsp;hominis uel bruti idem erit proprium quod eft animalis:ac ft quis diceret propriu Socratis effe riftbile indiftinde,eo ^ hominis colligatur,euertitur:uel qui fuftinet effe hominis,^ probet conuenire Socrati, qui non ft om-nis homo,elaborabit euertere:quod oporteat determinare quando al-terius ft fcumdum partidpationem,alterius uero ut participat.quod didtur aUcuius animalis c^ animalis uiuere proprium,alterius eritut partidpat,alterius ut partidpatur.nam uiuere eft proprium animalis per f,fdeft hominis amp;nbsp;alicuius animalis,ut animal hoc partidpat. nam quicquid eft proprium generis,eft amp;nbsp;fpederum fctondum par-tidpationem.quare in fngulis illis propriorum affgnationibus euer-titur proprium,quod indftinde conftituatur, quia alterius, cuius non • dicitur,proprium möftratur effe.Similiter qui alicuius proprium affi-gnat fcumdum fpeciem,non tarnen adiumgit fpedei determinationem in reddendo proprio,peccat:ut qui i^is proprium fùbtiliffimum tra-dit,eo quod non ufis eft determinatione qua uelit proprium affignari feumdum fpedem, nam qui non diuidit nee diftinguit feumdum fpe-dem affgnatum proprium,id mti tantüfpedei eiufdem ineft,amp; alicui particulari illius cuius propriu didtur. omne enim didum fcundum fperabundantiam uni fit cofMenit,atleuiffimum proprium ignis /è-cumdum /uperabumdantiam conftruitur, igitur uni fùb igné contenta inerit,amp; non omni igni cóueniet. quare/ùbiedum pluribus conueniet quam proprium illius pof tum. ut cum dicitur, maxime proprium eft fübftantice, cum tma amp;nbsp;eadem ft ftumero, contrariorum effe füfee-ptiuä. didum enim non omni fübftantia, fd primis conuenit amp;nbsp;non fcundis.fc f daretur ignis proprium leuiffimum,umi tantum conue-niret amp;nbsp;fli fppofto ipfus ignis.quare in prorijs reddendis fcundum fperabundantiam,qui uelit omnibus conuenire fibiedi propri-um,adiungenda fuerit determinatio fpeciei.Keque tarnen oportttqui-bufeunqi proprijs fcundum fperabundantia adiungatur determinatio fpedei, ualidam fore proprij ftruduram: ^ nuilti errores non-nunquam in talibus uerfari cöfpiduntur.ut qui ignis proprium fece-rit fùbtiliffimum fpede, peccauit : etf determinauerit proprium ad-iundione fpedei. huius eft ratio,qubd queecunque propria traduntur

ßewndum füperabn^dantidm nomine fpedei determinda^Kma opor-tedt ejje fpeciem eorüßeuotdum ßperdhüddntidm di£lorum:dt ignis (utquihußddm uißm eft)plurespint fpecies,ndin hi c^ edrhonemjOquot; fidmmdm,amp; lucem,ßpecies fdciwnt ignis, amp;nbsp;umumquodqi ignem dp-peUdnt. qudre mdle dicitur ignis proprium ßbtilijßimum fpecie, quad omne fpecie deter mind turn oportedt ejfe umius rdtionis amp;nbsp;non diuer fir urn: quonidm ßbtiliffimum fpecie omnibus illis conueniret, fi proprium ignis ddmittdtur.ndm ç^lux ßbtiliffimd fpecie,amp; cdrbo ßb-tiliffimus fpecie,amp;fldmmd ftmiliter,licet dlqs mdgis infit,dlqs mimis, quod dicitur proprium ignis: quod ßbtihor pt lux cdrbone amp;fldm-md.ßd id efl impo[fibile,quid de dliquo proprium ßbtilijfimum fpecie ueriflcaretur,de quo nome ignis non diceretur.nd de luce mdgis dicitur ßbtilijfimü fpecie q de carbone amp;nbsp;fldmmd:uerû de iUd ignis non ind-ffs dicitur q de carbone amp;nbsp;fldmmd. si dutem no pratdicetur tale dffi-gnatum de luce,non continget proprium pradicari de dliquo ßcüdum mdgis amp;nbsp;minus, de quo taliter non uerificetur ignis. Jnfrper eontin-geret ipflus generis amp;nbsp;fpeciei idem effe propriu in talibus propriorum dlfigndtionibus,ßu umius amp;nbsp;plurium.ndm erit proprium ipflus ßbieHi fimpliciter ut ignis, amp;nbsp;illius quod maxime efl in tali,ut lucis. qudre fl ignis amp;nbsp;lueis ejfet proprium ßbtilijfi)nü,amp; ^neris g^r fpe-dei idem hdberetur. Keque uelim credds ex eo deßfni,ignem genus eße ad lucem: quod ignis flt ßbfldntid zir corpus flmplex, lux autent »eque ßbflantid neqi corpus.sed ex quorumddm decretis dpumptum efl exemplum in illius euerflonem.tldbes igitur ex tdm multiplici uer-borum con^rie determindndum effe proprium illius ßbiedi cui in-ßritur,amp; modus quo dicitur ine ffe proprium efl ddiungendus.ndm fl refpondens amp;nbsp;quifquis fldtuerit proprium dlicuius, modum certum non dduexerit,differemus inflrmd effe proprij flru£lurdm,qubd mö-flremus dlteri poffe proprium conuenire,cui tarnen ßbie£ium nódd-flt, ut decldrdtum amp;nbsp;exemplis ^ rdtionibus ßperioribus efl. si.ue-ro nos contenddnuis proprium eri^re citrd omnem infldntidm in nos obie£ldm,cum determendtione modi congrud propriu fpeciei zir ßb~ kSli reddenuts.

Deinde deftruenti quidem^fi idem eiufdem proprium pofuic. Non enim erit proprium, quod pofitum eft efle proprium.nam idem eidem omne, quid eft efle indicat. quod autem clTe indicat,nó proprium,fed terminus eft.

Vtquia qui dixit honefti propnudccens cfrc,idem eiuP dem propriü aflignauit cidem enim eft honcftum amp;nbsp;de* cens)non vtit^p ent decens honeftipropnu. Conftruen* ti autcm,fi non idem eiufdem proprium aflïgnauitjcum conuerfim prædicatû pofuit. Nam erit proprium quod f)ofitum eft nó efte proprium.vt quia qui pofuit animais proprium id quod fubftantia animata,non idem qui-dem eiufdem proprium pofuit,8lt; conuerfim prædicatû affignauitjcrit animalis proprium fubftantia animara.

LecKJ d definitiuis feu eifdem ^ polyonymis de ft ruit propriü fta- 11 tutum, quod omne idetn alicui quid eft ejfte indicat ; at quod indicat * définit« quid eft e[fe,non eft proprium,fed termnus amp;nbsp;termino adiunüftftu quot;**’ deftnitiuum. ut qui honefti proprium affi^auit decens, eo quod idem eiufdem affi^nauit, deftruitur affi^natum proprium . nam eft idem honeftum zir decens numero proprijffime O' primo modo, quod de-pnitiuum eft.Q^are fi quis conftruere ftudeat proprium, effugiat ne eiufdem idem afferat proprium,cum conuertibiliter id dicatur. ut qui dixerit animalis proprium, fubftantia corporea anmata fènftbilis, ^ idem eiufdem non afftgnauerit,amp; conuertibilepofüerit,rite eft adpo-^ fitum proprium. nam ideft proprium, quod non indicat quid eft, o* conuerfim pnedicatur.

Deinde etiam in ijsqux fimilium partium funt con* fiderandum eft:dcftrucntiquidem,fiquod totius eft proprium,non verificatur de parte:aut quod partis,non di citur de toto. Non enim erit propriü, quod pofitum eft effe proprium.accidit autem in aliquibus hoc fieri. affi-gnabit enim aliquis in ijs quæ fimiliû partium funt proprium, aliquoties quidem in toto refpiciens, aliquoties auté in eo quod fecundum partem dicitur,ipfe feipfum ïntelligens:at erit neutrum redeaffignatum.Vt in toto quidem:quia qui dixit maris propriü, plurima aqua fai-fa, alicuius fimiIium partiu pofuit proprium,^ tale affi* gnauit quod nó verificatur de parte(nó enim erit quid-dam maris,plurima aqua falfa;non vticg erit maris pro-prium,plurimaaqua falfa.In parte auté:vt quiaqui po-fuitaeris proprium, refpirabik, fimilium quidem parti»

alicuius dixit propnugt;talc autcin affignauit quod de ali* quo acre verum eft^de toto autem non dicitur (nó enim crit vniuerfus aer refpirabilis)non erit vtique aeris pro-prium refpirabile.Aftruéti autem, fi verificatur de vna* quaque fimih'um partium quod eft proprium earum Ce* cundum totum.Erit enim proprium, quod pofitum eft non efte proprium.vtquiaverificaturdeomniterra de* orfum ferri fecundum naturam, eft autem Sc hoc pro* prium alicuius terræ fccundum totum (nam fècundum terram, Sc id quod eft terram efle) erit terra: proprium deorfum ferri fccundum naturam.

1.0CUS dfimildribus reprobat proprij conflitutionem toti non con Afimiiadi^ ^uentii, Corporum dutem quidam ftmplicid O' partes eiufdem na^ tura habentia confpiduntur, ut funtquatuor uocata elemêta amp;nbsp;clt;!e~ lum.Q^ddam uero compofita partibus diuer/ârü rationû, ut mixto~-rum naturdJn fimplicAus quiequid propriü fuerit partis, (^ totius effe debet:amp;contra quod erit totius,^ partis in/üper erit,quod hac eadem fint ratione.qui i^itur proprium ajfignauerit partis quod ta-ti non competit,uel totius quod parti non confentit,deflruendum pro prium afignatum. ut qui dixit quod maris propriü eft plurima aqua (âl/à,deftruetur a(fertio,qubd totius proprium parti eiufdem natura non afcribatur, nam pars quadam maris non eft plurima aqua filß, cum plurimi nomen parua portioni non tribuatunquare quid totius proprium parti eiufdem non quadret,euertitur.similiter redarguütur partis propriüconftituentes quod conuenire nequit toti, ut qui dixt‘ rint aeris refpirabile proprium, nam tale proprium parti quidem c5~ petere poteft, at toti eft impojfibile, quod totus aer non fit refpirabh lis, quare deftruendum tale aeris efte propriü. Conftruëdum eft enim proprium idem totius Cr partis in fmilaribus, amp;nbsp;utrifque ex aquo conueniens. quare terra proprium fmë aftruitur, deorfum fcun-dum natura ferri,quod Cr parti terra ^ toti terra conueniat poft~ turn proprium.

Deinde ex oppofitis confiderandumeft^primumqui* dem ex contrarias:deftruenti quidem,fi contrari/nô eft contrarium proprium.Ne^ enim contranj erit contra* num proprium.vt quia contrarium eft iuftitiæ quidem iniuftitia,optimo autem peflîmum, non eft autem iufti*

tir proprium optimum:non crû iniuftitiæ propriû peHî mum. Conftrucnti autemjfi concrarq contrarium proprium eft. nam Secontrarij contrarium proprium cric. Ve quia contrarium eft bono quidem malum, eligendo autem fugiendum:eft autem boni proprium eligcndum, ent mali proprium fugiendum.

Locus à contrarijs fiibuertit fropriü pofitum.Q^uoniam pepe di- i j Hum efl oppopta dici qucidrupliciter,d quibus deducerentur rationes ^'^°^vii,, ad dijjerendum in problemaa amp;nbsp;accidentis Q^generis, cöpderanda etiam ueniunt ad differendum in problema proprij. Et primus à con~ trarijs ftatuitur,qui deßruit proprium flatutum,^ contrariü proprij ^fjigt^tthnon ftt contrarij proprium: ut iuflitia amp;nbsp;iniußitia contra-ridpcnt,iniupitia monflrabitur non eße propriû peßimü,q^ contrarij O’ iußiti^ propriûnon fit contrarium,quod peßmio contrariatur,ut optimû;n5 enim fila iuflitia efl optima,fid omnis uirtus.na uirtus om nis efl habitus optimus:quare amp;nbsp;uitiü omne peßimü, amp;nbsp;nö fila iniu-flitia.Conflruit autem d contrarijs locus proprium.utmali proprium fugiendum colligitur,qubd contrarij contrarium fit proprium.na boni eligendum efl proprium. tacilis igitur efl proprij butentio in contrarie oppofitis,quod habito proprio alicuius cötrarij,contrariüproprio diattur alterius contrarij proprium: alioqui fiqueretur amp;nbsp;prio-ris deflruHio.nam ad utru^qi firnuis efl.

Secundum auté,cx ij's quæ ad aliquid funt:dcftruen-ti quidemjfi hoc quod ad aliquid eft,eius quod eft adali quid non eft proprium.Neq^ enim hoequod ad aliquid eft^cius quod ad aliquid eft,erit propriû. vtquia dicitur duplum quidem ad dimidium,fuperans autem ad fupe* ratum:non eft autem dupli proprium fuperansjnon cric dimidij 'proprium fuperatum.Conftruenti autem,fi cius quod eft ad aliquid,hoc quod ad aliquid eft proprium.na amp;nbsp;cius quod eft ad aliquid,id quod eft ad aliquid erit proprium. Vt quia dicitur duplum quidem addimidium id efle quod duo ad vnum:eft auté dupli proprium vt duo ad vnum,crit dimidij proprium,vt vnum ad duo.

Locus a relatiuis conflruit amp;nbsp;deflruit problema proprij. Deflruit '^ 4^^ ^^^ quidem,fi umius relatiuïproprium non admittatur, amp;nbsp;alterius cor- “**

relatiui correlatiuum proprium euertitur : ut dimidij propriti mon-firatur non effe /uperatum^quod correlatiui correlatiuü non fit proprium,ut dupü proprium non efl /üperdns:dt correldtiuorum debent efie correldtiud propr id,du plu quidem (^ dimidium correldtiud funt: i^itur ft proprium correldtiuum db wno tolldtur, ç^ reliquum d reU-quo.Conftruit eo qubd monfiretur correldtiui correldtiuum efie proprium: ut dimidq proprium conßrmdmus efie umius dd duo hdbitu-dinem per correldtiuü, ^ dupli proprium fit duorum dd mtum pro-portio.id tdmen uelimus communiter diclum non proprie,qubd umum non reldtionem hdbedt dd duo,neque duo dd umum: qudre exemplum hoc conflitudtur, ut demonfiretur finfibilis efie proprium per corpus Jüfceptum, qubd finfiis fit proprium per corpus /ufeeptio. ^ bic locus ficumdus db oppofitis,

Tertium autem:deftruenti quidem,fi habicusjidquod fccundum habitum dicitur non eft proprium, neej pro’' fedopriuationis, idquod fccundum priuationem dicigt; tur,erit proprium:8c fipriuationis,idquod fecundu pri* uacionem dicitur non eft propriü,neq3 habitus,id quod fccundum habitû dicitur,erit proprium.Vtquia nondi' citurfurditatis proprium infenfibilitatêefieenamScalijs commune)neqï auditus erit proprium fenfum cfTe.Com ftruenti vero,fi quod fccundum habitû dicitur,eft habitus proprium, Sc priuationis id quod fccundum priua-tionem dicitur,erit propriü:Sc fi priuationis, id quod fc* cundumpriuationem dicitur, eft proprium, Schabitus quod fccundumhabitum dicitur,crit proprium. V t quia vifus eft proprium,videre fccundum quod habemusvf fum:erit cxcitatis proprium,non videre fccundum quod non habemus vifum,nati habere.

is Zocus db hdbitu amp;nbsp;priudtione dd utrüqi pdrdtus.Ad deftruUioné 8c*ïw?uaS ’” primis problemdtis proprij momentum hdbere plurimü indiatur, ‘’quot;C' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qubd fi hdbitus proprium non fit hdbitus, neque priudtionis priudtio

erit proprium : amp;nbsp;contrd, fi priudtionis priudtio non dicdtur proprium, neq: habitus ipfe hdbitus proprium coUigitur. X t qui auditus proprium dixerit finfum, infirmdtur per priHdtionem,qubd furditn-tisproprium noÿ fit infinfibilias,c^ contra difieri potefl.Ad eSfirur

IN Q.VIMTVM TOPIC. A RZ$ T» 1^6 dioneni in/ûper prafintiffimus exiflit locus, nam cadtatis proprium confirmanuts per habitum, qubd uifiis proprium ßt uidere /ecumdum quod habenuts uifum : quare amp;nbsp;c^ecitatis non uidere/ècumdum qubd non habemus uifiim nati habere. amp;nbsp;hic locus tertius ab eppoßtis ua~ lebit ad dißerendum à priuatione ad habitum,quemadmodum ab ha~ bitu ad priuationem monftratum eß.

Deinde ex affirmationibus Sc negarionibus, primum quidem ex ipfis quæprædicancur.Bllaucê locus hic vti-lis dcftrucntitantum.vt fi affirmatio vel quod fecudum afFirmationêdicitur,eius eft proprium:non erit profedo eius negatio,neque quod lêcundum negationem dicitur, proprium.fi auté fic negatio, aut quod fecundum negationem dicitur,proprium: eiufdcm non erit affirmatio, neep quod fecudum affirmationcm dicitur,proprium, vt quia proprium animalis eft animatum, non erit animalis proprium non animatum.Secundum autemex præ-dicatis vel etiam nó prædicatis,ôc de quibus prædicatur vel nó prxdicatur:deftruenti quidé,fi affirmationis affirmatio non eft proprium, neque negatio negationis erit proprium:8tfi negatio negationis nóeft proprium,neqj affirmationis affirmatio erit propriü.vtquia non eft proprium hominis animal,neqp non hominis non animal:fi autem non hominis non videtur proprium non animal, neqs hominis erit proprium animal. Conftruenti autê,fi affirmationis affirmatio eft propriu, Sc negatio negationis erit propriü:fi auté negationis negatio eft propriu, amp;nbsp;affirmatio affirmationis erit propriu.vt quia non animalis eft propriu nó viucrc,erit animalis propriu viuere: amp;nbsp;fi animalis propriu videtur viuere,amp; nó animalis propriu videbitur non viuere.Tcrtiü auté ex ipfis fubiedis: deftruéti quidé,fi quod affignatu eft propriu affirmationis eftpropriu,non erit idé St negationis propriü:fi auté negationis eft proprium quod affignatu eft,nó erit affirmationis propriü.vtquia animalis propriu eft animatu, non animalis nó erit propriu animatu.Conftruenti vero,

AMTOtDEMOCH. HTPOMMEMA fiaflignatu proprium non eft affirmationis propri5,cri£ negacionis. At hic locus falfus cft.na affirmatio negatio' nis,amp; negatio afFirmatfonis nó eft proprium,quadoqué demafFirmatio negationi omnino nó ineftmegatio auté affirmationiineftquidemjat non vt proprium ineft.

16 l.ocus ah oppo/ïtis fècu^dum affirmationem amp;nbsp;negationem tri-tk°^md5 f^^ ^^' ^^^^^^ ^^‘^^^ P^^*’^ deßruiHuusi^uo coferutur affirmatn amp;nbsp;afFirmatio; negata pradiaitat eidem fübifcdo.qudre manifeßum eß,ß prlt;£dicatum tio^m.^’' äffirmdtum aiieuius fïtbieili fit proprium, iUius negatio eiufdem ne-prim’mod’ quit efe proprium:amp;c5trd,ft negatio alicuiui fbieHi ft proprium, affirmatio non poterit eiufdem fibieüi ejfe proprium, nam accideret contradidorias propoftiones coniumgi amp;nbsp;coimenire . ut f animalis proprium ft animatum fnfbile,non erit eiufdem negatio proprium non animatü.tJam animal effe animatum,amp; animal non effe animatum, contradidionem effidunt. Zodem modo ft negatio aiieuius fue-rit proprium, affirmatio non erit eiufdem ; ut f inanimati proprium Secundus* ft non uiuere,eiufdem uluere nequit effe-Secumdus locus eßquo con-fderanturduo fbieda amp;nbsp;duo prædicata fcundum cotradidionem, confrudiuus amp;nbsp;deßrudiuus. Deßruit quidem affirmationis affirma tionem effe proprium, qubd negationis negatio non ft propriumt^r contra, f affirmationis affirmatio nó ft propriü, neq; negationis negatio erit proprium, ut non hominis proprium colligitur non animal non effe,qgt; hominis propriü non ft animahqubd f affirmationis affir matio nö ft,neqi negationis negatio. Conßruitur eodem loco propriü, qubd f affirmationis affirmatio fuerit proprium, amp;nbsp;negatio negatio-ms,amp; contrat ut quia non animalis eß proprium non uiuere,per ne-gationem,animalis uiuere proprium eónediturt amp;nbsp;contra,per affir-mationem,qubd animalis propriü ft uiuere,amp;non animalis propriü Tertiui. nbsp;nbsp;non uiuere conduditur. Tertius locus,qui flum deßrudiuus,eß quo infpiciwntur duo ftbieda fcundum affirmationem amp;nbsp;ne^tionêad unum priedicatum.quare hic modus oppof tus primo eß.nam in primo duo fmebantur pnedicata oppof ta contradidorie ad idem fb-iedum,minc uero duo fbieda oppof ta ad idem pr^edicatum compa-rata. quare f negati fbiedi afferatur proprium,illud idem non erit ftbiedi eiufdem affirmatituel contra, f propriü dicatur fbiedi affir mati,illud idem nö erit eiufdem fbiedi negati.ut nö animalis propriü deßruitur effe fnfbile toüitürque,qubd iUud ft affirmationis oppo-

IN Q.rrNTVM TOPIC. ARIir» 157 fitæ.nam dnirnttlü efi animatû fnfbile proprium.conjlrufliuus nullus efl, quia non oportet ft fthiedi ajfirmati proprium quoddam non fit,quod afignetur efle fubiedi negatimeqi eötra, f hoc non efl proprium negationis,quûd ft affirmationisiquod no fquatur,hoc iUi in-efl, i^itureft proprium.nam uerum efl inter contradiilionem nodari medium.quare quod umi alarum non conHeniat,reliquu ei conueniet: fd non oportet tanq propriu conuenire, ft inft.Locum def cere mö-ftrat conflruHiuum, quoniam non efl affirmatie negationis ftbieéliC, neq; negatio affirmationis proprium.quare non fquetur,ha;c affirma tio non efl affirmationis propriû,igitur negationis : neep contra, hlt;ec negatio non efl negationis proprium,igitur efl affirmationis.Subium-gens caufam inquit, Qj^andoquidem affirmatie negationi omnino non inefliquare f non inft,nequit illius effe proprium affirmatio.yerum negatio etf affirmationi ineffe poff‘it,non tarnen ut proprium,^ cum ea non recurrat. Sed obqeiet aliquis,si contradiüionis non detur medium,amp;• affirmatio non in ft affirmationi, igitur negationi: male ergo dicitur qubd affirmatie negationi omnino non inefl,bene tarnen af-frmationi negatio . An ipft affirmatie effe fgnifcat, negatio autem inexiflentia efl amp;nbsp;quadam deflruilio.at ip/üm effe,ut tale,non conue nit aliquo modo ipft non effeiipfm tarnen non ens conuenitaffirmationhut opinabili, nam opinabile non ens dicitur: non autem ut ens efl opinabile diciturnó ens,fd ut non ens efl. tieq; hic uocis fitbie£iü fi-lum attendinutsÇut inquit laber)fdpotius rem reiq-, rationem.cuius uerba ad humc locum fumt, Non enim negatio fbie^um affirmationi (ut neque accidens fbflatiæ^effe potefl:fd contra, affirmatie negationi ftbie£lum,ut oculus oecitati (efl enmi oculus ceecus)non autem ceedtas oculo. neque fbiedum uocis flum hic attendinuts,fd potius rem reique rationem.Non dubitamus tarnen effequofiam qui flatm inf lient amp;nbsp;in nos infurgent,cum ordinë contextus emendandum du-cant.liam,inquitimt,ft confeta iUa legendi fries obfruetur, nihil ad rem confirmandam proponitur: adhac,fntentiam effe falftm. quare ad humc propè modum reflituunt, Nam affirmatie negationi omnino non ineft ut proprium: Affirmationi autem inefl quidem fortaffe, fd non fmper,negatio. Cteterumquàm bene contextum repurgent,ipf uiderint,quanto uirilius rem confirment inteUigunt illi,qui Ariflote-lem norunt uelle probare affirmationem negationis nö effe propriü, hinc locü deficere. de iUius falftate iam iudicarüt. quare(f dijs pla-cet)infquêdi ueniunt-O^is entm ueteranos illos unius quaf diei pro-((^.iij.

feffores non admiretur,non/rquatur^non dudidt,ß quid corruntpere außnt,fi mutare,ßddiun^ere,ßimmnuere, ß coponere poßmt pro arbitrio? amp;(,ut diedm ßmel) qui ^mnid belleßli amp;nbsp;dicunt amp;nbsp;inteUi-gunt,non dißimiles profe£lo MdrUdlis Attdlo. Alid fubtieeßo, ne a-marulentior dhquibus uidear,^ in re non ßrid curioßor.

Deinde ex i)s qux ex oppofito dfuidunturzdeftruentt quidem,fi eoruqua: ex oppofito diuidutur, nullum villus reliquorum ex oppofito diuiforum eft propriu . Neqp enim quod pofitum eft, erit proprium eius cuius pofitu eft proprium, vt quia animal fenfibile nullius alioru mor taliumanimalium eft proprium,non erit animal intelli* gibilc dei proprium.Conftruentiautem,fi cæteroruquæ ex oppofito diuidûtur quoduis eft fumptum proprium, taliumquorucunep eorum quxex oppofito diuiduntur exiftente proprio aliquo contradiuiibrum, amp;nbsp;reliquum erit rcliqui proprium, cuius pofitum eft no eife propriu. vt quia prudentix eft proprium,per fc natum efle ratio-nalis virtutem efte,8c aliarum virtutum fie vninfeuiufep fumptæ, erit temperantiæ proprium, per fe natum efic concupifeibilis virtutem efte.

Locus db ijs qua flint eiufdé diuißonis deßruit amp;nbsp;conßruit pro-prij ^pblemd.si dentur qu^edd fpecies eiufdé diuißonis,fu in quds genus per differentids diuidituriCy' alterius iUdrü propriu quoddü dßi gnefur dlterius diuißonis,qui monßrduit reliquum eiufdem diuißonis cum priore nöelfe proprium relique fpeciei, deßruit proprium djfi-gnatum.llldenim ex oppofito diuidiintur,qult;ie fuut eiufdem diui/ia-nis:ut ft dnimdl in mortale amp;nbsp;in immortale dißungitur, ßmiliter in ßnßbile gy^ intelligibile altera diuißone,qui monßrauerit animalßn-ßbile non effe proprium mortalium, deßruet poßtionem qute tuere-tur antmal intelligibile immortalium amp;nbsp;dei propriu effe, amp;nbsp;contra uim ratio conßquetur.Conßrmat uero propriu alicuius fpeciei,^ po-ßtü proprium cum altero diuißm ßt fpeciei ex oppoßto diuife pro-priü.ut anima diuiditur in cöcupifcibilem,irafcibilë,gy‘rationdlem:gy animée uirtutes ßnt,prudentid,fortitudo,temperdnt'iaiqui itaq; huius diuißonis quoddam proprium dlfigndt amp;nbsp;demonßrat ex priori diui-fione,amp; reliquat huius diuißonis fpecies propria fuperioris diuifto-

tiis colligit habere.ut (t prudentie proprium fit per/è rationaUs uir-tutem e[fe,amp; fortitudinii erit proprium effe uirtutem irafcibilis, amp;nbsp;temperantiæ concupifcibilis fècumdum fè uirtutem . in ftngulis igitur /ubftituendæ ueniumt dua diui/toneSiquarum ƒ/ umius membrum di-cdtur effe alterius diuifionis proprium,amp; reliquu membrum reliquee partis cociudetur.nä ut fè habet umu ad umu, ita reliquu ad reliquü.

Deinde ex cafibus:deftrucnti quidemgt;fi cafus no» eft cafus proprium.Neque enim cafus erit proprium cafus. vt quia nó eft cius quod eft iufte proprium idquod bene: neq5 iufti proprium erit,bonum.Conftruenti autc,fi cafus eft proprium cafus.Nam fit cafus erit cafus propriS. vt quia hominis eft propriu grcflibilc bipes,Sc homini e-rit propriügrcftibilibipedidici.Nófolü auté in co quod didü eft iècudum cafus eft confidcrandü,fcd Sc inoppo fitis.quéadmodum Sc in prioribus locisdidü eft.deftrué tiquidéjfioppofiti cafus,non eft propriu oppofiti cafus. Neq? enim oppofiti cafus erit propriu oppofiti cafus. vt quia nó eft eius quodeft iufte proprium quod bcne,nc(ÿ iniuftc erit propriu quod male.Cóftruéti vcro,fi oppofiti cafus eft propriu oppofiti cafus. Nam Sc oppofiti cafus, erit proprium oppofiti cafus.vt quia boni eft proprium optimum,Sc mali erit proprium peifimum.

Locus à cöiugatis amp;• atftbus demoUtur amp;nbsp;sedißeat proprium, de^ , g ßruit quidem fi cafus alicuius cafus nó fit proprium, neq; primgeniu Acamm, « amp;nbsp;coniugatum primi^nij erit proprium,neq} contra, ut iußieuer- «’quot;quot;«“‘^ titur proprium effe bonum, quod cafus ipfius iufle proprium non ft bene, amp;nbsp;contra ipfius iufie interimitur proprium bene, qgt; coniugati iufi,bonum non fit proprium. Conflituetur proprium fi alicuius ca~ fus proprium cafus oflendatur,amp; coniugatipropriu coniugatum,gy contra;ut fi iuflitiæ proprium fit qua umicuiq; füum redditur,amp;iu-fli erit proprium umicuiq-, füum tribuere,amp; contra, 'a coniugato umo ad alterum-.ut fi eft proprium ^ homo fitgrefibile bipes,^' hominis amp;nbsp;homini amp;nbsp;aliorum cafüü confimilis proprij fiet deno/mnatio.tio-tandum cafus nomine amp;nbsp;coniugata inteUigi gr primigenia.Ueqi folum locus hic à coniu^tis gr cafibus infpiciendus eft in ijs qu^e nullam oppofitionü habent naturam, fèd gr in oppofitis fècumdum coniuga-

tionem acceptisiut diHum eflßeu^do libre de lacis aeeldentis, quo la co in utranq; partent liceat congredi.nam deflruit coniu^ti oppofiti proprium effle comugatum, quad ipfius caßs oppoftti proprium non fit ca^s oppofitus:^ cötra, per coniugatum caßs oppoftti proprid oppofttum eneaitur. Conflruitur uero oppoftti cafts oppoftus cafus propriu,qt coniugati oppoftti coniugatii oppofttü fît propriû. ut inha nefli propriû peffimû colligitur,quia honefli propriû efl optintü,amp;ho nefle propriû optime.neq; exiflimare oportet cum dicitur,fî oppofîti cafus propriû efl oppofîtus cafis,oppofîtû adinuicé de oppofîto præ-dicari,ßd oppofîtû caßm alteri aifîi,conuenire caßi alteri oppofîto^

Deinde ex qs quæ fimilitcrfè habent : deftruenci qui* dem,fl quod fimiliter fe habet,eius quod fimilicer ic na* bet,non eft proprium.Neep enim quod fimiliter Ce habet, eius quod fimiliter fe habet erit proprium.vt quia fi mi* liter fe habet ad extruendum ædificiu ædificator,8c me* dicus ad efficiendam fanitatem: nô eft autem proprium medici cfficere fanitatem,neq? ædificatoris erit propriû, extruere ædificium.Conftruenti autem,fi quod fimiliter fe habet,erit propriû eius quod fimiliter fe habet.Nam St quod fimiliter le habet, eius quod fimiliter le habet cric propriû.vt quoniâ fimiliter fe habet medicus ad id quod eft elfe effeftiuum fanitatis, St ludi magifter ad id quod eft elTceffèftiuumbonç habitudinis:cft autem proprium magiftri ludijeiTc effediuum bonæ habitudinis,crit pro* prium amp;nbsp;medici,effediuum elfe fanitatis.

19 Locus d proportione ad utrunqt defleHitur propre problema.Na A^poritóe ß ^.^^ ^^^^ fîmiliter non fîmibter habens proprium,neq; confîmiliter habentis proportionale erit proprium:ut adificatoris indicatur proprium non effe extruere (ediflcium,qubd medici non fît efficere ßni-tatemt at fîcut ß habet medicus ad ßnitatem efficiidam,fîc ædiflea-tor ad icdiflcium extruendum. quare mio negato reliquunt conftntt-bter infleiari fuerit nece(farium.Conflituere proprium elaborabit per proportioni conueniens. nam fî umius analogi proprium analogum, amp;nbsp;alterius alterum.ut palæflritæ commöflratur proprium effe effe-Üiuum bonce difpofitionis,qubd medici fît proprium effeéliuum ßni-tatis. Nam ut ß habet me^cusad ßnitatem,fic palceflrita, ßu -pviJi^ v«sHf ß habet ad bonam difpofitionem.

Deinde cx ijs qux fic fe habent:dcftruentiquidem,*fi quodfic fe habet,eius quod fic fè habet non eft propriû. Nclt;5 cnirn quod fic fe habet,cius quod fic fè habet,erft propriû.Si auté eius quod fic fe habet, id quod fic fèhabet eft propriû,cius nóerit propriû, cuius pofitû eft elfe propriû. V t quia fic fe habet prudentia ad honeftû St tur* pe,eo q» difciplina vtriufp corü eft:nó eftauté prudentte propriû difcipIinS effe honeft^non vtiqj crit propriû pru dentiç difciplina effe turpis.fi vero eft propriû prudentiæ difciplina clfehoncfti,nó eritpropriü eiufdêdifciplinam effe turpis-impoffibilceftenimidem pIuriûefTe propriû. Conftruenti vero nihil locus ifte vtilis. nam quod fic fè habet,vnum ad plura comparatur.

Locus hic ab codent modo fè habentibus deßrumutts tantum pro- ^ 0 prij,qui à fùperiore differt amp;à fimliter fè habentibus,quonia in iUo n,tdoï™ê duo duobus in ßmilitudine amp;nbsp;proportione conferumtur, etiam ubi nb’«•“?!« non cöuenerint, hoe loco uero traditur comparatio umius ad duo eo-dem modo ß habentis ßewndum ineffe. quo bifariam proprium deij-citur alicuius eodem modo habetis pofitum. Na priore modo deflruc~ prior mod» tur ßatutum proprium alicuius,quod alterius fimiliter habentis nopt proprium: ut ft ßntire ft militer conueniat homini amp;nbsp;equo, deflrua-turque hominis proprium efße,ßnMl corrumpetureffe equi propriû. Poßeriore uero, qt alterius eodem modo habentis fit proprium-Uam Pofterior* fi idem ad duo fübieikt differetia eodë modo fè habeat, amp;nbsp;tenius hora monßretur feu dicatur proprium,neceffarium fuerit,ut illudalterius deßruatur fimiliter habentis proprium:quoniam impofitbile eß idem effe plurium proprium dißin^orum, eo quod oportcat omne propria recurrere cum fipecie : at fi pluribus con^rueret fipeciebus,non poffet conuerti cum illis, quod iUa inter fi non conueniant fpecies,de quibus proprium uerificaretur. quare ft prudentia eodem modo uideatur fi habere ad pulchrum amp;nbsp;turpetquæ fit utriufiq; amp;nbsp;^otti amp;nbsp;maliÇqucC pulchreamp; turpis nomine defignatur)difciplina: turn demumconßi-tuatur umius proprium,ut uirtutis,alterius ut uitij non erit propriû. nam mtpoffibile eßidem diuerfiorum effe propriû, cum proprium fili umi fpedei conuenire poffit. Neqi tarnen i^oramus Arißotelem ufiim fuiffie conuerfa locutione amp;nbsp;propë dixermi metonymia, qui nomen pro alio nomine uideatur dicere.tiamÇinquit) fi prudente proprium

fît difciplindm effe honefii,non erit amplius etufdem proprittm^turpii rffe dip:iplin4in,quod rationem /ûbiwngens habet,hnpoIJibile enim efi idem pluriuejfe propriü.Vides rationem non refpondere exemplo,ni^ ß conuerteris lociftionë,amp;reduxeris ad id quad ßbiecimus exemplû, quo wnum propria duobus diflinilis eodem modo habentibus confer^ tur,quorum utriußq; idem non potefl eße propriu.Verum hoc exem-plo uoti prudentia duo propria conneili uidentur : quum fit preepo-ßero ordine dicendum,ita ut prudentia proprium diuerforum pro-ponatur,ßc putamus loeii manifeßü iri.niß uelis afipulari lacobo Va~ bro cui omnia debent bonarum artium profe[fores ob tarn indefeßam qua artes meliores tanquam è fpecu Trophonij eduxerit diligentiam, eduSias uiuifcauit,uiuipratas nutriuit,nutrias conßrmauit:qui hune locum reflituendum puauit, contextumq; nutauit ab alijs receptum, nee nö pro fide cuiufdam græci exemplaris turn peruetufli turn uera~ cis,quo ßc habetur,Ke{'óvxTü^ }o^ in àv'a ßvM irXéovat 'i/ix ita repo/üit,impoß'ibile enim efi eiufdem eßie plura propria.Verum htte ratio non uidetur conueniès loco,cum Arifloteles dicat locum eß'e inu~ tilem ad confiruSlionem, qubd utium proprium ad plura confieratur. nee id diffitetur totus orationis flylus,ß inuerteris exemplü,unü propria cöparari duobus code modo ß habentibus.ßd rabrû,puto,fefellit exemplum contextui inßrtum, quo putauit duo propria uni fbieélo conferri,amp; non contra.lnßper efi mendax ipfius ratio.na contingit eiufdem plura eße propria,quü rißbile,ßfceptiuü difciphn^e natura, flebile,hominis ppria diedtur.inßper ft fpe£ies propre natura pro-plus, non erit difficile cognofeere eiufdem plura eß'e propria-itiam id repugnaret loeis ßquetibus, quibus docetur idem pluriu eße propria. Sed hxfitabis amp;nbsp;inquires,qui fieri poffit pofiq ide ß eodë modo habet ad plura,ut unius fit propria amp;nbsp;nó alterius.Dico, fi möflretur unius propria amp;nbsp;no alterius,fimul oftendi iUa qu^e uidebantur eodem modo habentia,non effe alia. uam per priorem modum huius fi proprium conftitutum eodem modo habeatad duo, quorum unius non fit neque alterius, igitur fieri non potefl ut diuerforum eodem modo omnino ha bentiüalterius conflituatur propriâ,quin fit utriufqi uel nullius.qua-re fi affignetur unius tantum proprium,ßquitur ipfum non illius cuius ponitur,eß'e proprium.nam deflruetur per priorem modum quod non fit alterius,igitur neq-, huius-htte attigiß'e plus ^equo ßfficiat,re-deanuts ad cöflruélionis legem:quam inutilem manifeftüefi eß'e, quo-niarn unum eodem modo ß habès adplura in comparationé trahitur:

lKQ.VlMTrM TOPIC* ARIS T* I90 dt un um flurium non poteß efje proprium eodem modo habentium, ^ oporteat proprium unius tantum eße fpedei cum qua reuertitur, amp;nbsp;non plurium.ybi uero unum dtuerforum eodem modohabentium conflitueretur proprium,illud utrifque conuenirettat fpecies iUa in~ ter ß non cöuenirent,quare notum efl^alicui convenir et proprium, cui non ßpedes.

Deinde deftruenti quidc/i quod fecudum ciTe dicitur, non eft eius quod fecundum effe dicitur propriü. Nam neep corrumpiciusquodeft fecundum corrumpi,nequc generari eius quod fecundum gcnerari dicitur,erit pro* prium . vt quia non eft hominis proprium efte animal, neq^ eius quod eft hominem gcnerari,erit proprium ge-nerari animabneep eius quod efthominé corrumpi, erit proprium corrumpi animal. Eodem autem modo acci* piédum eft amp;nbsp;ex generari ad elfc amp;nbsp;corrumpi,amp; ex corrumpi ad ciTe amp;nbsp;gcnerari, quéadmodum diétum eft nuc ex eiTe ad generari amp;nbsp;corrumpi.Conftruenti auté,fi eius quod eft fecundum ciTe ordinatum eft.Eft autem per fè, ordinatum proprium . nam amp;nbsp;eius quod fecundum generari dicitur,erit hoequod fecundum generari dicitur proprium: amp;nbsp;eius quod fecundum corrumpi,hocquod fecundum corrumpi eft aftïgnatum.vt quia hominis eft proprium efle mortalem,8t eius quod eft gcnerari homi ncm,erit proprium generari mortaIem:Sc eius quod eft corrumpi hominé, corrumpi mortalem. Eodem autem modo accipiendum eft amp;nbsp;ex gcnerari amp;corrumpi:amp;ad cfrc,8t ad ipfa ex ipfis fieri,quemadmodum Sc in deftruenti didurn eft.

Locus à cMps obiurgat conßitutionem proprij, nee nolaudat. si « enim propriü eßedus exiflentis nö fit proprium ficumdum eße, neq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**'

corruptionis eius propriü erit id quod ficudum corruptions dicetur, neq; ^nerationis eius erit propriu,id quod ßcüdum ^nerari denomi natur: contra,fi neque generationis alicuius proprium fit quodß~ cumdum ^nerari dicetur, neque corruptionis eiufdem proprium erit quod ßeumdum corrumpi dicitur,neqi ipfius eß'e quodßcumdum eße dicitur.iodem modo fi corruptionis alicuius quod ßeundum corrum

fî diatur proprium,non fit proprium, neq; nnerationis fècundû^-nerärkneqi ipßus ejje quodßewndum e^e dicitur proprium erit: ut huius homme ^nerari coUigenuts non effe proprium animal genera-ri,neep huius quod eft hominem corrumpi proprium animal corrûpi, ab efteSlu,amp; ejje,quoniam non eft hominis proprium effte animaiiO“ dem modo exempla detorqueantur ab ipß cauß produdiua ad effe-Gum amp;nbsp;corruptiuä caußm.similiter à corruptiua ad effe£iü amp;nbsp;am ßm produüiuam.'Defendit conftruHionem locus propre ßeundü^-nerariamp;corrumpi ftrmä, quißeurndü e/fte jirmiter tenet reäe proprium affignariyuel ipßus efte amp;nbsp;corrumpi tuebitur probam affigna tionem,qui plane cognouit proprium ipftus ^nerari ßne eöftitui.Eo -dem modo ex ipfa corruptione ad eße ç^ ^nerari uirilis ßmetur ra tio:ut huius quod eft generari hominê, propriil dicimuseffe^nerari mortiäe.ßmiliter huius hominê corrumpi fatemur qgt; mortale corrûpi fitpropriü,abipß elfte amp;^effe£lu:^ huius,hominê elfte,mortalem eftfte, proprium /ïteognitum.tion alio modo agendum in duobus reliquis.

Deinde infpiciendum ad ideam fuppofici : deftruenti quidem,fi idex non ineft,aut fi non fccundû hoc fecun-dumquod dicitur,iddicitur,cuius eft proprium affigna-tum. Non enim cric propriu quod pofitum eftefie pro* prnim.vtquoniam ipfi homini non ineft quicfcere,vt ho mo eft,fed vt idea: nó erit hominis proprium quiefcere. Conftruenti autcm,fi idex ineft, amp;nbsp;fecundum hoc ineft» vt dicitur de illo ipfo, cuius pofitu eft nó effe proprium. Erit enim proprium quod pofitum eft non efte propre um.vt quoniam ineft ipfi animali, ex anima amp;nbsp;corpore compofitu cire,amp; vtanimal eft,ipfi ineft id: erit propriu ânimalisjex corpore amp;nbsp;anima compofitum efte.

11 Locus abipß idea infttftit in propre problema,qubd oporteat pro ^itS, f *''“'” äftignarißbiedi ipftus idea ftecumdü ideam ipftam.nam fti füb-iedo conueniat,nó tarnen inquantü illius idea dicitur,deftruitur pro-prium.ut hominis proprium monftratur non eße quieftcere, quod ipft homini non ineft quieftcere ßcundum quod homo,ßd ßcundum ^ idea eft.nam omnibus ideis ineft quieftcere. Conftruetur uero ft ineft ßbie-do proprium ßcundum ß (^ ßcumdum ideam : ut animalis propriu eolli^tur ex anima gy- corpore componi, quod «vto^óiüj inrxpx^f id eft ipft animali infit ex corpore t:^ anifna componeer ßcundum ß

Cr /icundum ideam.Comniuniori utitur exempla,»am qui defendunt ideas, non efje compoßtas fatentur, licet fortaße ßquatur illas eße compoßas ex poßtione diäarum.yerü in re nö multtimßria non eß ßcrupuloßus inßflendum.

Deinde ex magis amp;nbsp;minus.Primumquidem deftruen-tijfi quod magis eft,eiusquod magis,non eft proprium. Neque enim quod minus eft,eiusquod minus erit proprium,ncqp quod minime eins quod minime, neqj quod maxime eins quod maxime,neque quod fimpliciter eius quod fimpliciter . vt quia non eft magis colorari magis corporis propriüm,neq5 minus colorariminus corporis propriu crit,neqp colorari corporis omnino.Conftrueti aute,fi quod magis eft eiusquod magiseft,eftproprium. Nam quod minus eft,eius quod minus eft erit propriü,amp;; quod minime eius quod minime, amp;quod maxime eius quodmaxime,amp;quodfimplicitcr ciusquod fimpliciter. vt quia magis viuetis magis Entire eft propriu,amp;minus viuentis minus fentire erit propriü,amp; eius quod maxime id quod maxime,amp; eius quod minime id quod minime,^ eius quod fimpliciter id quoepquod fimpliciter.Et ex co auté quod fimpliciter,ad cadé confidcrandu eft.deftruéti quidé,fi quod fimpliciter eius quod fimpliciter nó eft pro prium.Neq? enim quod magis eft eius quod magis,neque quod minus eius quod minus,nequequodmaxime eius quod maxime,ncq? quodminime eius quodminime erit propriu .vt quia nó eft hominis propriu ftudiorum,nequc magis hominis magis ftudiofum erit propriü.Conftruêti auté,fi quod fimpliciter eft,eius quod fimpliciter eft propriu .na 8c hoc quod magis eius quod magis,8c quod minus eius quod minus,8cquod minime eius quod minime, Scquod maxime eius quod maxime erit propriu.vt quia eft ignis propriu, furfum ferri iècundum naturâ:8c huius magis ignis erit magis proprium,furfum ferri iècundum naturam. eodem autemmodoconfiderandumeftóccx ali/s ad omnia cadem.

* ? Locus primus à comparatione maioris amp;nbsp;minoris obludutur po-umeququot;^ ßtioni proprij,amp; ampleHitur utrifqi ulnis eam.ci^atuor loei infernos mot modi, tur a compdratione fewndum magis amp;nbsp;tninus.Primus hdbet umu de to»o cöftderdndH.Secüdus duo duobus confert-Tertius duo mii coniu-Primus. git-C^artus duobus umü copuldt. Primus igitur eftamp; cöflru£liuus amp;nbsp;defrudiuus,^ db ipf mdgis 0‘dbipß minus,inferëdo pofitiuü ftm plidtertfue cü mdxime,fiue minime diattur.^dm ft quod eft dlicuius mdgis,non fit proprium ipfius cuius uidetur ejfe mdgis propriu,necp quod minus eius quod minus erit proprium, neq; quod mdxime eins quod mdxime,neq; quod minime eius quod minime erit propriu,neqi quod fimpliciter eius quod fimpliciter,fiue pofitiui pofitiuü erit propria, ut ft mdioris uoluptdtis mdius bond no fit propria, neq; minoris uoluptdtis minus bonum, neq; mdxime uoluptdtis mdximum bomtm, neq; minima uoluptdtis minimum bonum, neq; uoluptdtis bonum erit proprium.Podem modo trdhetur rdtio dbipß minus ad ceeterd om-nid,(^ db ipf mdxime fimiliter,nec no db ipfo minime. Nd hacqud-tuor,mdgis,minus,mdxime,amp;minrme,fumt eiufdem coiugq.hts dddi poteft amp;nbsp;pofitiuu,fiu fimpliciter,de quo mox diaetur. PriCtermifimus libenter exemplum de corpore,quod compdrdtionem,quum fubftdntid fit,non fiifcipidt.quo exemplo ufts eft c0nu(niore,ZTßquentibus omnibus d compdrdtione;qubd hi loci confiftdnt in hypothefi amp;nbsp;fiippo-fitione,z^ non in re ipß amp;nbsp;pofitione.Conftruitur uero proprium mi noris ipfiim minus,^ mdximi ipfum mdximum, amp;nbsp;minimi ip/ùm mi ntmum,^ fimplids amp;nbsp;dbßluti dbßlutüproprium,qubdmdioris mdius fit proprium.ut quonidm fi mdioris uoluptdtis eft mdgis deleddre, amp;nbsp;minoris minus,amp; mdxime mdxime,amp; minimaminime,amp; uoluptdtis erit proprium dele dure. Lodern modo db ipß minore dd caterd rdtionem trdhere licebit, amp;nbsp;db dlijs. Ab dbßluto ^ pofitiuo amp;nbsp;fimpliciter didodrgumentum ducetur deftrudiuum amp;nbsp;conftrudiuum mdioris,minoris,mdximi,minimi. ut fi uoluptdtis nó fit proprium md lum,neque maoris uoluptdtis mdius mdlum, neq; minoris gt;ninus md-lum,neq; mdxima mdx'miü, neq; minima minimum.Conftruetur per idem.ndm fi uoluptdtis dicatur proprium quippid, ^ caterora mud idem eritproprium,conuenienti firudtdhdbitudine compdrdtionum. utfileuis proprium fit furfumferri fiewndum ndturdm, amp;leuioris mdgis erit ßrfum,amp;' minus kuis minus ferri, amp;nbsp;leuifiimi mdxime ferri,amp; minime kuis minime ferri fictundum ndturdm propriü erit. Q^dre mdnifeftü eft per hac omnid drgumentü crebrefcere,tdm con-

{IruUiuum quam deflru£iiuum,fiue a ßtnplice ßueab ipß magis de-fiedatur.tie quis obloquatur pueriliter in argumentum à com par ati~ no ad pofitiuü,^ non ßqudtur,hoc leuius eft, igitur leue.uam aer amp;nbsp;aqua leuiora fient, nô tarnen leuia dicantur amp;nbsp;grauia.Sinn-iter qult;ie-dam maiora uel minora dicumtur,quaneque magna neq; parua fint. An illis os occludatur,qubd locus in ijs qu^e per fe amp;nbsp;proprie compa-rantur,contineatur-.qult;ie uero opponumt,proprie talia non dicumtur, fid per habitudinem amp;nbsp;relationem ad aba.

Secudum auté:deftruéti quidem,fi quod magis cft,nó efteiusquod magis eft,propnü.Ne(j enim quod minus eft,eius quod minus,eric propriu.vt quonia magis eft pro prium animalis fcntire,q hominis fcirc,non eft auté animalis propriü fèntiremó erft hominis propriu fcire.Có-ftruenti auté,fi quod minus eins quod minus eft propriü. Nam Si quod magis eius quod magis erft proprium.vc quia minus eft proprium hominis manfuccum naturajq animalis viuere,cftautemhominis proprium mafuetum natura:erft proprium animalis viuerc.

Locus ftcumdus d magis amp;nbsp;minus utriqi conuenit amp;nbsp;deftrudio- Secundus a ni amp;nbsp;eöftrudioni. Deftruit enim proprium ab ip/ö magis,cöftruit ab X?^^™ ipß minus. si nanqi conferantur duo propria duobus ßbiedis fteti-dum magis amp;nbsp;mimis,quorum urnum magis uidetur eße proprium fut fubiedi q rebquum alterius,^ quod magis uidetur proprium, nö ftt propriü,neqi quod minus uidetur eße propriü,erit proprium.ut quia uidetur magis propriüeße temperätia ftdare affedus,^ liberalitatis bona profundere: at nô eft proprium illud,neqi liberalitatis hoc. Caterum ft quod minus uidetur eße proprium ^ eft propriü alicuius füi ßbiedi: g;^ quod magis uidetur eße proprium,etiam füi ftibiedi erit proprium .ut ft ft minus proprium fortis fè obqcere periculis belli, q magnanrmi ft propriü contemnere parua: illud autem admittatur, Zy“ reliquum conœdifuerit ratione hac cöclufum.amp; f ft magis proprium quantitatis poße fparari a fübftantia, quant qualitatis diuidi poßenUud autem non ft proprium,neqs iftud.

Tertiü vero:dcftruéci quidê,fi cuius magis eft propriü, noneft propriü.Neq?enim cuius eft minus propriü,erft eius proprium:!! auté illius eft proprium,nonerichuius proprium, vtquia colorari magis fuperficiei ^ corporis

cft propriü,non cft auté fupcrficiei propriu,non crit cor* pons propriü colorari:fi vero eft fuperficiei propriü,non erit corporis propriü.Conftruéti autem hic locus nócft vtilis.namimpofTïbileeftidcmpluriumproprium eiTc. i^^fo mï^ T'ertius locus ab ipfo magis amp;nbsp;minus tantum deßrudiuus eft,nam «minus, conftruSHoni non eft accommodus, quo duobus /ûbieûis umum confer tur proprium. Nam ft alicuius uideatur ma^is ejfe proprium er non ftt,neq;te alterius cuius minus uidetur, id erit.ut corporis deftruitur propriü effe colorari,^ ma^is fît fûperfteiei coloratü effe quam cor^ paris,at non eft fûperfteiei propriü z^ ipftus magis,igitur neq; corpo ris.Q^od ineptus fît ad conftrudionem ex eo colliquefcit,quod pluriü diftinÜorum idem non pote ft effe proprium.quare non oportet colli-^re,si alicuius minoris uideatur effe proprium,igitur amp;nbsp;maioris.na talis argumentatie locum non habebit,quonia fèewndum magis z^ mi mts dici non poteft idem proprium de fübieélis.

Qjiartura:deftrucntiquidé,fi quod magis cft eius pro* priunijnon eft proprium, neq; profedo quod minus eft eiuspropriü,erit propriü.Vt quia magis cft propriü animalis fenfibilcqpartibile,noneft auté animalis iènfibilc propriü: quare non erit animalis partibile propriü.Con ftruenti autem,fi quod minus eft eius proprium,eft pro-prium.Nam amp;nbsp;quod magis eft eius proprium, crit pro-prium.vt quoniam minus eft proprium animalis fèntire quam viuere, cft autem animalis proprium fèntire : erit animalis proprium viuere.

Quartus ab Q^artus locus èt magis z^ mimts deftrudioni z^ conftruélionia-« minuf'.’ pf^-f proprij.Deftruitur equide propriü,na ft quod magis eft propriü nö ftt propriü alicuius fûbiedi, eiufdem quod minus eft proprium nó erit proprium, hoc enim loco duo propria fècundum magis z^ minus conferütur eidem fübieélo.quare ab ipfó magis deftrudo fêquitur z^ minoris deftruUio . Conftrudio qunerenda eft ab ipfô minore, nam ft quod minus uidetur alicuius proprium q alterum, ponatur propriü, er quod magis eiufdem erit,proprium conftituetur. Vnde colligas ex hoe loco eiufdem oftendiplura propria, ut ft atlidi ftt magis propriü rarefacere quam co^re ftmilia,zir ipftus calidi cogere ftmilia ponatur proprium,zlr rarefacere erit propriü.Si cui minus,z^ ipfum ma gis ineft: at ponitur minus fèntire effe animalis propriü,quod minus

tfl quätn uiuere,igitur amp;nbsp;uiuere eiufdem efl propriumgt;uelnodunt J5Ï uat qui infantijfime ha/îtat. vnde miror non parum multos eruditos qui in hoc fiant lapide, ut tueantur fixa pede eiufdem non e[fe plura propria, cum Arifioteles hoc loco infpiret aliam inteUi^endi notitiam. fimiliter ficumdo loco a paribus, illud idem confirmât. kd h^ec quid prohibet, quo minus plura eiufdem detur propria?Nam innuebat /üb tilijfimü amp;nbsp;leu^inutm propria ejfe ignis plura, qubd hac ratione de^ flruxiffet fiptimo huius loco proprium a^ignatum,quo plura accuniu larentur propria eiufdem futiliter Cr otio/è.

Deinde ex his quæ fimiliter infunt: primum quidem deftruenti, fi quod fimiliter eft proprium, non eft proprium eius cuius fimiliter eft propriu. Neej enim quod fimiliter eft proprium j erit proprium eius cuius fimiliter eft proprium. vt quia fimiliter eft proprium concu-pifcibilis concupifccrc, Sc rationalis ratiocinari:non eft autem proprium concupiicibilis concupilcerejnon erit rationalis propriu ratiocinari.Conftruenti vero,fi quod fimiliter eft proprium,eius eft proprium, cuius eft firni-litcr propriü.Nam Sc quod fimiliter eft propriu,erit eius proprium cuiüs fimiliter eft propriu.vt quia fimiliter eft rationalis propriu primum prudes,Sc cócupiicibilis primum téperans;eft auté rationalis primö prudens,crit igi tur concupiicibilis proprium primutemperans.

1.0CUS d paribus amp;nbsp;fimiliter inexifientibus confiruUionê proprij 14 perfcrutatur z^ euerfionë.rriituts quo côferuntur duo duobus fûbie- ^^ff^^^‘^ dis in pariate.si enim pro^onantur duo propria duobus fûbieîlis fi- pXus mq militer conuenientia, alterumq; remoueatur a proprij nomine,amp; re- ‘*“*’ liquum fibtrahetur.quare rationalis anima propriu monfiratur non effe ratiocinari, quod concupifeibilis proprium non fit concupifeere. nam fimiliter in/ûnt concupifeere amp;nbsp;ratiocinari duobus illis. Neque putandum efi nullum effe diferimé inter hune locum decimünonû que a proportione nuncupauinuts, quonia in ido fila habitude in con trouerfiam fimilitudinis uoeatur, hic uero fimilitudinis conuenientia defideratur, non tantum habitudo.vleraqi enim poule negligêtius fpe dantibus apparent eandem habitudinë inter fi habere,qua rebus illis non conueniunt, ut notum fit ijs qui conferut diuerfa inter fi eadem habitudine.ut qui definiunt fpeeles eiufdem diuifionis alijs duabus al-

tenus ^neriSiquibus non conuenunt.Conjlruitur hoc loco propriu»t concupifcihilis primum temperans e(fe,quod rationalis anima ^ pri-mum prudens ejfe proprium.nam ut meß rationali primum prudens, fic amp;nbsp;concupifcibili primum temperdns,i^tur ex loco fi u/num mtius proprium,amp;rebejuum alterius.

Secudum autérdeftruétfquidéjfiquodfimilitcreft pro prium,non eft propriu eius.Nam neq^quodfimilitereft propnujcrit propriu cfus.vtquia fimilitcreft proprium hominis viderc amp;nbsp;audirc,at non eft hominis propriu vi-dere,nó vtiq? erit hominis propriu audirc.Conftruéti ve^ ro,fi quod fïmiliter eft eius propriu,eft proprium.Nam quod fimiliter eft eius propriu,proprium.crit.vt quia fi* militer eft propriu animx,aliquid partie eius primo efte cócupifcibile,8i rationale primo:cft autc propriu animr, quid partium eius effe cócupifcibile primo,erit vtiq? pro» prium animæ,quippiâ partiû eius efte rationale primo.

Secundus. rocus ßeundus ab aqualiter exiflentibus, ad utrunq^ idoneus,quo conferuntur duo propria,uni fübie£lo fimiliter competentia.quare f unum auferatur proprium,amp;reliquum abeodem.ut quia homini f-militer conuemunt Midire, amp;nbsp;uidere : ideo f alterum non fit hominis proprium,neq; reliquum. Conßruitur autem aliquod proprium,alicu~ ius fübieih,per alterum fimile. nam fi duo uni fibieéio aqualiter, amp;• fimiliter infint,amp;alterü quidemeößituatur propriü,amp; reliquum pa^ ri ratione propriu eiufdem erit.ut habere partem primo cocupißeibi“ lern,fimiliter amp;nbsp;primo rationalem, parti anima cöuenit.quare fi par^ tis anima alterum afiruatur proprium,^“ reliquum uenit conieêian-dum.hocloco möflratur,fi rifibile amp;nbsp;flebile fimiliter homini infint,zy alterum ponatur proprium,(^ reliquum.

Tertium vcro,deftructf quidem, fi cuius fimiliter eft propriu,non eft proprium.Neq? enim cuius fimiliter eft propriü,eritproprium:fiautê illius eft propriü,non erit alterius propriu.vtquia vrcre fimiliter eft propriu Aam* mæ,amp;carbon is :non eft autê flammæ propriu vrcre,non erit carbonis propriu vrere:fi autê eft flâmæ proprium, nó erit carbonis propriu.Conftruenti autê hic locus nó eft vtilis.difFert autê quod eft ex fimiliter ie habentibus.

ab CO quod ex ijs eft quae fi militer infunciquoniam illud quidem fecundum proportioné fumitur non in co quod ineft aliquid conccmplatumj hoc autem ex eo quod in' cft,alicui comparatur.

Tertius a fariter conuenientibus deßruihuus tantum proprij,lt;juo xettius» duobus fûbieîiis unum proprium conf er tur.Kam ß duobus ß/mliter conueniat,amp; unius non ßt proprium,neque alterius poterit effe pro~ prium.tion tnmé oportebit contra ß alterius ßbieHi ßt proprium,amp; reliqui.qubd idem,ut ßiperius didum efl,plurium non poffit ejfe pro-prium.Quanto interuallo dißungatur locus, ab eo quodßmiliter in~ efl,ab eo quodßmiliter ß habet,ex diÜis coUiquefeit. nam diximus in analo^ia opus ejfe habitudine ßmib,a paribus uero quad inßnt, quitus cöferuntur.inßper perlucidumfit quod didü loco uiceßmo,quo-niänon contingitdiuerforü idem ejfe propriu,alioqui non recurreret.

Deinde deftruenti quidem, fi potentia proprium afti' gnans amp;nbsp;ad non ens alFignauit proprium potentiajeum non concingat ei potentia inefle cum ens non eft. Non enim erit proprium, quod pofitum eft eftepropnum.vt quia qui dixit aeris proprium rcfpirabile, potentia qui* dem aifignauir propriumCnam tale proprium vt rePpira* li poftit f refpirabile eft; aiïïgnauit autem amp;nbsp;ad non ens proprium, nam amp;nbsp;cum non eft animal quod fpirare na* turn eft aerem,contingit aerem eflemó tarnen cum non eft animai, poftibile eft fpirare. quare necj aeris erit pro* priü huiufmodi poftibile refpirari tunc:quia animal non erit quod talc eft vt refpirare poftit. non ergo erit aeris proprium refpirabile.Conftrucnti autem,fi potentia afti* gnans proprium,tam ad ens aftignauit propriu ^ ad nó ens,cum contingat potétia nó enti inefte.Erit enim pro* prium quod pontu eft non efte propriu.vtquia qui afti* gnauit proprium entis poftibile patiaut facercjpotentia aftignans proprium,ad ens aftignauit proprium(nam cü ens eft, Sc poftibile pati quid aut facere erit)quare pro* prium erit cntis,poftibilc pati quid aut facere.

Locus à potentia utranqi partem fouet amp;nbsp;conflruiliuä amp;nbsp;deflru ^ ^ diuam. in primis deflruitur proprium,quando quis ajfi^nando pro- A^tenti»

priutn fècu^dutn fotétUm, dffigndt potenUdm ipfam ad aliquïdjquod foteß non effe fnanéte re cuius dUigndturproprium,at non contingit fotentidm conuenire non enti.ut qui po/uit deris proprium refpird-bile,fècmidum potentidm amp;nbsp;non däum dfßgnduit refpirdhle,ft igitur non ßt refpirdns,non erit refpirdbile dmpliui.ndtn eo quad refpirdri poffit,refpirdbile didum efl, dt dnimdl poteß eße amp;nbsp;non eße cui rei fpirure conuenit^igitur nö exiflente dnimdli mdnebit der, ^ non rei fpirdbile, quid tuotc refpirdri non potefl db dUquo ßbldtis dnimdlibus. qudre male dßigndtur proprium per tdlem potentia.Conflruitur ue~ ro qudndo amp;• dd ens amp;nbsp;‘^d non ens propriüdßgndtur,ß nÓenti po-tentid conuenire poßit.oportet enm proprium potentid dd ens pote-tid dßigndri.qudre entis proprium bene dßigudtur poße pdti,dutfd-are.recurrit enim mie proprium pofttum,neq; nomen deferit. ßc qui hominis proprium dßignduit rißbileßcumdum potentid amp;nbsp;non ddû dixit,ßmiliter ßfceptiuum difciplinæ. Cduendum efl igitur nequis po tentid dßigndns proprium,fecerit potentidm flum conuenire enti exi~ flenti quod corrumpi potefl ßbiedo conßflente. ndm tdle non obdm^ buldret cum nomine,qudre fugaretur a propriorum tedo.

Deinde deftruêti quidem, fi per fupcralnindantia po* fuit propriu.Non erit enim proprin quod pofitu eft eiTe proprium.accidit enim fic alïîgnâtibus proprium,nó de quo orationé,amp; nomen verificari.nam corrupta re,nihil minus erit oratio.nam corü quæ runt,alicui maxime in-eft.vt fiquisafTignet ignis propriu,corpusleuilïïmü.cor' rupto enim igne,erit aliquod corporü quod leuiflimum crit:quarc nóerit ignis proprium,corpus leuiflîmû.Con* ftruenti auté, fi non per fuperabundantiam pofuit pro* prium.Erit enim iccudum hoc bene pofitü proprium.vt quia qui pofuit hominis proprium,animal manfuetü na* tura,nó fuperabundantia affignauit proprium.erit vti^ fêcundum hoc bene pofitum proprium.

16 Zocus d ßperdbumddntid deflrudiuus proprij, ^ omne tdle pro-^ Afuperabû prium ßeundum ßperdbumdantidm con tin gat non eöfpirdre cû ßb-iedo amp;nbsp;nomine.Potefl enim quodßeumdum ßperdbumdantidm did-tur udrqs impartiri.qudre qui dixerit ignis propriü eße corpus leuif-ßnMm,errdt,^ corpus kuißinMm ßeumdum ßperdbumdantidm end-tidtii dlteri db igne conuenire potefl, ndmdeflrudo igne mdnebit cor-

IN Q.VINTVM TOPIC. ARIST. l^^ pus leuiffimum, ut aer.quare non de quo oratio amp;nbsp;propria uerifica-tur,^ nomen diceretur.Conflruit probe qui conuertibile coUocat amp;nbsp;non indicat quid efl neq: per fliperabmidantia offer but hominis animal manfluetum natura uere dicendum efl proprium, nam neq; /ècü~ dum fliperabumddtiam dicitur,neq; quid éfleffle indiait,amp;conuerßin de re pradicatur.Hailetuts igitur de locis quibus cögruat pofitiones f^ problemata proprij difcutsre,flue fimpliciter id côflituatur,flueß cundum quid.nam ad utraque problematum^nera loei defcributur: quos ut breuius amp;nbsp;fadlius cóprebendlt;ts,ordo (^ wtmerus qui ßqui-tur te plurimum iuuabit.

lus auté quad cft circa terminos nc* gotij,partes funt quinque. A ut enim quód omnino non veru cft diccre de quo nomen amp;nbsp;orationem(nam opor tet hominis definitioné de omni ho-mine verificari). Autg? cufit genus non pofuit in genere vel non in proprio gencre pofuit(oportct enim eu qui diffinitin genere ponenté differétias adiungerc.nam maxime eorum quæ funt in diffinitione, genus videtur diffiniti fubftantiam fignificare). Aut quód non propria eft diffinitio Coportetenim diffinitionem propriam effe, quemadmodum prius didum eft). A ut fi omnia quæ di-da funt is qui fecitmon diffiiniuic,nelt;j dixit quid eft effe reidiffinitionc.Reliquû autem præter ca quæ dida funtj fi diffiniuit quidem,at non bene diffiniuit. Si igitur non verificatur de quo nomen amp;nbsp;oratiojex ijs quæ dida funt in accidente locis confiderandummam amp;nbsp;iUic vtrü ve

rum vcI non verumjomnis eóftderatio fit.quando enim quód ineft accidens difputamus, ^ verum eft dicimus: quando autem quód nó ineft,quód non verum.Sin vc-ro non in accommodato gencre pofuit, aut fi non propria eft affignata oratio,ex ijs qui funt ad genus amp;nbsp;proprium didis locis perfpiciendum.Reliquum vero fi non diffiniuit,aut fi non bene diffiniuit, aliquo modo aggre-diendum diccre.

Accept definitio poftremum inter prlt;edicata ordinem exäminis,in We^a dé^= cutus conftru£lionem,nec non deßrudionetn loei amp;nbsp;pracepa fludio-nitionij, ßjßime pertjuiruntur.de cuius prohlematibus excutiendis propofitum efl negotium,non autem de iUa inftgniper illam di^erendi authorial

te, Conffitudtur itaq; deßgnetürque probleindd deßnitione tdnqudm quodddm certum amp;ßrmum,in quod inßtltandum ßt omni dr^umen-torum genere. Cæterd quidem pr^edied», ut incurßbus dduerßtren-tur, quibus peruid effent qudmplurimis,dd prießdium amp;nbsp;defenßone decerßbdnt mdgnam rdtionum copidm conflruUiudrum, cui innitte-rentur ßdeliffime:qua gnomen amp;nbsp;dignitatem pertindciffime defen deret.Deßnitio profedo ßue terminusffuprd ilU omnid induis eß ca-lumnijs expoßta.ndm omnibus fere modis inffruiüt deflru£iioni illius, amp;nbsp;loei dccidentis,generis,amp;propre,gr lt;td internecionë ußq^ ed per-ßquuntur:qudm g^ interimere poffumt inßrmdm,non tarnen edndem bonæ ualetudini reflituere. Keq; enhn cößrmabit quis effe terminum, qubd inßt rei,uel quid genus illius cötinedt, uel qubd proprid,qui con ^^^^jj’ flruit amp;nbsp;ßißinet.'Deflruit tarnen qui non ineffe rei,uelgenere cdrere, uel proprio priudri,indicdt.umde amp;nbsp;es innoteßere poteß,qudre prig-cefferumt trdditione iUd trid pradiedtd terminum nam hic ffo dmbi-tu heec compleüitur quodammodo, amp;nbsp;qudto ipß illis effet perfeilior

amp; dignior,tdnto conjlruilione amp;nbsp;inuentione difficilior. Nimirum dd ontmieen compoßtionem primum rei ineffe debet, qui ß non inßt,euertitur:cui u^minum. ßpeculdtioni drrident elementd dd problemd accidentis.tteq; eu ineffe reiifttis fuerit, ßd compoßtum effe genere amp;nbsp;differentid Preeidcien-dd erdntitdq; argumenta, quibus ^nus amp;nbsp;differentidm conßquere-mur.Adheec eü cößpirdre oportet,cui muneri obeudo, loei dd propriü dßipuldntur.Neqi illis ipßs,neq‘, eorumdem prieceptis,ß tantum credit tertnifMs, qubd uim non habeant ßed: conflitutionis fffficientem. Proinde amp;nbsp;aies opus fuitprincipës,amp;dliorum locorum ordinibus ad terminum conflruendum.omnis ergo cura ad conßruüionem uel de- auint^ext flru£iioneih termini propoßti,quinqs partibus contineatur.tn primis ^ïSS experienMr,ß terminus propoßtus,ßu deßnitio de nomne ßu re eu- Prinmm« ius dicitur deßnitio non uerißfetur.nam omnis oratio non conueniens

nomini nequit effe dejinitio,quod oportcat deßnitionem de omni re de qua nomen amp;nbsp;deßnitum d’citur,prædicari: ut hominis deßnitio cui-libet homini eonuenit.Secttmdum mßpiciemus^ubi confliterit inejße rei, orationem propoßtam pro deßnitione, ß nominis ^nus habentis ea ^nusnon continedt:uel ß^enus receperit dliquod,non tnmepropriä ^nus:ßmiliter amp;nbsp;ß dißeretids ddiumxerit amp;nbsp;comtenientes, quid o-porKt deßnitionem componi ^nere deßniti, ^ différentes eiußiem. quare qui eldbordbit dlicuius reddere deßnitionem,primurn in deßnitione collocdndum ^nus effiqubd illud mdxme inter ed, quæ deßni-A.iiij.

.gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An T 0»D E M oc H. H TP o M NE M A

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionon fubeänt, quid ejl ßgnifiatt.Differentine oute quæ ^neri aßrin-

gendæ ueniuâtt,mâ^s quale quid enuntiant nomen,amp; qualis rei /ub~ Tertium. ß^nti^ ßf per illdi inteîligitur.Tertium fitne propria amp;nbsp;conuertibi-Us ad h^c trutindbimus.Ndm ß propria non conßflat rei,licet confie^ turgmere amp;nbsp;differentijs,nö erit recipiéda illius definitio.operlt;iepre-tiu efl enim,ut conuertibibsßt oratio pro definitione affumptmuti in primo teftatum eß.ut hominis non erit definitio animatum ßnßbile,^ Quattum. non recurrdt.Q^ärtum prater hac omnia,uidendum eß ubi quis hac omnia ßiperiord obferuauerit,dn non definiuit proprie,neque deßni-tione poftta quid eß effe rei indicat. ut qui definiret aßnum eHe ani~ mal ßbdis pedibus, auritum amp;nbsp;fixcumdum,prlt;£di£iis non reclamduit, quad in fit rei,amp;gf^^ dccômoddtum,amp; confipiret:uerum quid quid efl dfinus non exprimit,neque ßbflantidm ilia reddit,fid tantä pro~ prietdtes amp;nbsp;accidentid,non erit definitio,defcriptio tarnen dici pote-rit.quocirca id uerum nö efl ex Ariflotele,quod quidam ementiumtur, nullum effe definiendi ^nus d deficriptionetfinuil nomine defcriptio-nis inteUigi definitionem, qui definitionê uelit quid efl indicdre omnem amp;nbsp;^nere amp;nbsp;differentijs dffurgere proprijs,non dutem dccidentibus.

Quintum. ^^^ ^.^ bTTO^-pxtpiiy efficinuis.c^uintum ^ poflremü,fi definiuit fipe culdbinusr rem, quam fi definiuerit,utrum bene uel non fit affignata. ut fi clara fit,non multiplex,non freques,non abumdans,amp; huiußno-di talid inquirentur.quibus omnibus letabter definitio uulnerdtur. Ad hac igitur quinqi oculos mentis conuertere non lippientes congruit. ^ftaS on ^^^^^ tarnen horum quinqi fermo efl nunc hdbendus,uerum de duo~ dinesafferu bus poflremis inquifitio inflituetur expedita. Kam de tribus dlijs ex-tatjf pries. ^^^^ dbßluetur per alias pradiilas traditiones. Qj^oniam fi oratio pro definitione ordindta,non uerificetur de eo omni, de quo nomi 0* definitum,ex ijs prceceptis,quibus accidens ineffe fibieHo uel non in-effe,expendere decet.Uam lods dddccidens,utr{ipradicatum de fitb-iedo uerificetur uel nó,omnis confideratio ßßipitur.nam lllis utrum accidens in/ït,uel non infit infpicitur.Atqui difputare accidens ineffe filt;bie£io,efl ipfim de eodem uerificari contendere.Similiter qui certant ßbiedo non inejfe accidens,finuil amp;nbsp;nö did de eodem pugnant.om~ mis igitur ilia contentio gir inquifitio,fiue uerificetur fiue non oratio de nomine,ad accidentis leges remittatur.c^uodßeumdum inuefliga~ batur, an in accommodate ^nere nomen amp;nbsp;fpedes conflituatur uel non, iüis lods qui ad genus defignabantur, examinandum. Tertium etiarn negotium, an conuertibibs fit uel non oratio inflituta cum net-

mine,elementis adj^roprium induilis ab/êluetur.ndm talibus locis non minus fpeciofè probantur,qMm lapide Lydia aurû exanundtur,ipfa deßnitionum conflitutiones. Duaigitur reliqua partes,an non deßni- g^,^*^* uit ^ an non bene deßniuit a^^rediendæ ueniüt amp;nbsp;argt;ninandlt;e,qui- deßniatut bus difcujjis absolute negotii omne deßnitioni afcribendum zraßeri- [“^nH^?* ptum percurritur.

Primü igitur infpicicndum,fi nó benediffiniuit, nam facilius eft, quodlibet fecifle,quam bene fecifl’e.manifeftü igiturquoniam peccatum circa hoe plulculum,eoquód laboriofius:quarc argumétatio facilior quæ circa hoc^q quæ circa illud fic.Suntautem eins quod eft non bene, partes duæ. Vnaquidem, obfeura interpretatione vtï. Oportet enim diffïnientem (vt cótingitjquamclariflïma interpretatione vti,eo quód cognolcendi gratia afligna-tur diffinitio. Secunda autemjiad plus dixit diffinitio' né quàm par fit. nam omne quod fuperadiedum eft in diffinitionejfuperfluum eft.

cum duie reUnquantur huic muneri partes, quibus proba deßni-tionis uel adulterina faHa aß'ertio deprebëdatur,ut an bene deßniat uel an non deßniat, ad quas ßatuere locos O' pracepta totis neruis enitendum efl, e quibus argumenta tanquam norma remißima quid aquum quid iniquum fit docebumt copiofi deduda : prius tarnen ne- J^’^J^je, gotium conuertetur in partem illam,utrum bene deßnit uel nö, qubd finutur «i faciliora pramunienda fint amp;nbsp;prius inflituendamam infita efl nabis tur? quot;’'“ uia ut à manifeflioribus ad obfcuriora trafiamus: at opportumior a-peritur aecefius dijjerendi ad pofittionëeam de deßnitione bene a^ßi-gnam inflruébtm, q de deßnitione fimplidter. nam quanta quid con-fir uäione ßacilius,tnnto ab euerfione liberius confifiit.uerum ßadUus amp;nbsp;promptius fimplidter contingit deßnire q bene deßnire. Maniße-fium igitur quoniä figador parabitur dißceptatio in pofitione fiper bene afiignaa deßnitione füßcepam,q de deßnitione tantii, quoniam tanto jflures errorü forma fiquuntur illamqudm hanc,quanto pluri-bus indiguerit ad eöfiruationem. quare dißputatio minore negotio in pofitionem amp;nbsp;problema deßnitionis bene ajßig iata inflruicur,qudnt in problema deßnitionis fimplidter, oquo tantum afß’gnata oratio deßnitio efie füflinetur,0‘»on quo boie deßnitio afßignari.de tali igi tur conuenit pnus detirminare, Duobus autem modis reprobatur po

ptio,qute bene affi^nari dejinitionë fîtßinet.Prior quidem quando ra tione dliqud mdnifeftdtur obfcure pofta oratio pro deßnitione affer-ta.iidtn deßnitione apertam effe, prindpium eßdb omnibus receptu: qubd ea ßlo uel mdxime difcendi fludio afcifcatur. lure igitur deßni-tionis aftringitur deßnitor, qudntum res ip/a ferre poteft, q dariffi-mam deßnitionis reddere deßgnationem. Pofterior modus quo labern incurret,amp; deflrudionem /èntiet,fuerit quado deßnitio poßta plura quam par ßt habeat.Nam deßnitio eß ut quadam mediocritas, cui ft quippiam adiûgatur,nomen fuum amplius non recipiet:a qua ft quid fibtrabatur,^ uita priuatur.Nam uel abumdans uel deßeiens habe-retur:quibus funditus diripitur. Cöftßere itaq, earn in indiuiftbili n5 erit uero repugnans. Sicut enim numéro alicui nihil admouetur neq; fibmouetur pratter illius fugum amp;nbsp;alterius inßitutionem: ßc neque deßnitioni alicuius prater euariationem illius coniumgitur neq; dif-iumgitur.subßantia enim rerum in u»o retinetur, neq; magis neque minus obfruat:at deßnitiones ipfa fumt ßbßantia reru.quare per-fede deßnitioni nihil contribui poteß citra illius interitum,

Rurfus autem vtrunq? quod diftum cft,in plures pargt; tes diuidicur.vnus autem locus eius quod obfcure eft,fi fit æquiuocum alicui quod didum cft. Vt quod genera' tioeft dudio ad fubftantiam,5cquód fanitas commenfu ratio calidorum amp;nbsp;frigidorum.namæquiuocaeft dudio amp;nbsp;commenfuratio.immanifeftü igitur vtrum vulc dice* re eorum quxfignificanturab co,quod multipliciterdi' citur.fimiliter autem Sc ficum diffinitumultipliciter di' citur,diuidcnsnó dixit. nam immanifeftum, vtrius diffi* nitioné ailügnauitxontingitqp calumniarivclut nó con' uenienre orationc ad omnia quorum diffinitionem aflï* gnauic.Maximc autem contingit tak quippiam faccre, cum latet æquiuocatio. Contingit etiam Sc eum qui di' uidir quoties dicitur id quod in diffinitione affignatum eftjfyllogifmum faccre.nam fi kcudum nullum modo' rum fufFicientcr didum eft, manifeftum quod non diffi-nierit illo modo.

Duobus modis docuimus euerti qua bene ajfignata ponitur deßni-tionë: ^^ ob fur a e[fet,f^ ^ ßiperßua. quibus non bene conflituta

tanquam indice monftrabamus.Verum in partes modi iüi umiuerfilei exiftuint dirtmendi,ut pluribus ar^umentorum formis iUegitimä de-finitionem aperiamus. sint igitur quinqi loei quibus obftcuram indica ^oJ^Ï5' bimus. umde O' non bene poßtam deftnitionem nulli dubium effepo-terit.Primus locus ab aquiuoco,quo oftendemus obfturam eße deftnitionem defenßtm,deftruitpoßtionem amp;problema deftnitionis.ut qui deftnitionem generationis aßereret eße dudionem ad ßibftätiam, qgt; möftretur dudionis nomen eße multiplex,^ torn deftnitio poßta erit

uaria amp;nbsp;ftmïtipkx.quare ignotum ejiquo fignificatu nomen confu/â-neu dlfumpferittquM ß obfeura ßt oratio,non bene ajßgnabitur per alteram locorumßiperiorum.nuäio aut ß mauis ocyooj'H quo notm-ne utitur Arifloteles ^Nam ita habet oïop ötj h y-ivtine , oeyt»)')''» iie èvaiotf.» om S vyi^xrm/J./jctTçioi etp/xu^i ly ’^u^ÿÿ.ô/aàvu/aoç -^ ;j x'}'0i)')'Hflt;È' H cvp/aiT^ix)multiplex eft.t^am nunc inflitutionémorCt ßgnißattjinde A 'tmiJ'ap «7W7H efl A '^ Aflap axfaaitr/aam^. Kumc Hfro di^ta amp;nbsp;rationê uidus, ut Galeitus oeyuyiy «vri/icâgt; quot;THC dixit,de agrotis loquensjimr^évii) j j^A rAp xvxXht^iwAp oua» iax1,op,ivHy Kj-u^np, id eft rationê nidus corporis recreatricé. Did-tur O' interdû xyay» A faiTXÎôXû'.quaßgniftcatione ußts eft Arift. cum deftnitionê illam reddidit,nam ^neratio tranßnutatio adßbftan tia. T.adem rationê cöuincitur affertio quee tuetur ßinitatis deftnitio-nem efte commenßratione atlidorum 0“ frigidorum:quod commenfic rationis nomine utatur multiplid.tiam cömenftiratio ßcutcommen-ßrabile eft aequiuocummam qua eadem mènera metiûtur,ut numeri interß,uelma^nitHdines,commenßrabiliadiewntur. Aliquando uero qutceumque craßn eandem qualitatum habent:eo qt non excedat uma alteram,ftd squabs compoßtio, cömenßrabiliaßimt.uelqua potëtias analogas habend Modern modo reprobatur deftnitio qua deßnito nml-tiplid adiumgitur:qubd omnis iUa deftnitio nmltiplids ßeut amp;nbsp;multiplex obfeuritawm ingeneret,cuius diftindio nulla adhibeatur.viam ftt immanifeftum cuius ßgniftatti deftnitionem aftignauerit.i qubd malta habeat amp;nbsp;non determinentur.Similiter continet calumniari amp;nbsp;incre pare deftnitionem poßtam,qubd omnibus non conueniat ipßus nominis ßgniftattis. it id maxme ftct,quando qui deftnitionê ftatuit noms ni multiplici,multiplex effe ignorat.na poterit di/fterês manifefte often dere non omnibus ßgniftcatis illius deftnitionê congruere.ut qui canis diœret deftnitionem animalgreffibile quadrupes latrabile,ßmpto no mine utßmplici,monftrabitur deftnitio ealefti uel marino non accom-

ANTO» DIMOCK^ HTPO'mNEMA moiariin/iiper contingit per diui/tonem ü“ determindtionem figni* quot;nbsp;fictttorum fyllogiCntugt;nfdœre,nâ ƒ tutUi ft^nißaiarü deßniti deßnitio eößerdtur,non bene deßmuit.ut qui deßnitione canis »eqi Utrdbiüinec^ marmo^neq; caleßi ineßße rdtiocinatur,amp; ficu^dum gt;Mllum modoru ännumerata fignißaitionis pojße dccimodari, Jiulläejfe deßnitionem mößrdt.Q^dre ßue deßnitio reddatur per multiplex nomen, fiue aß-feratur noimni nMltiplid citra diflin{lionem,per hue locum deflrue-mus male inflitui:qubd deßnitio omnis clara debeat ejje,dt qult;e datur ttmltiplex amp;nbsp;ipfius multiplicis,efl obfeura, igitur toUenda.

Alius,fl fecundum metaphoram dixit.Vt feientiâ in* deciduamvcl terram nutricem,aut temperantiam con* fonantiam.nam omne obfcurum,quod fecundum meta* phoram dicitur.contingit amp;nbsp;etiam metaphora loquenté calumniari, tanquam non proprie dicentem. non cnim congruct difta diffinitio: vt in temperantia.nam omnis conionantia in fonis. Amplius fi eft genus confonantia temperantix, in duobus generibus ent idem non conti-nentibus feinuicem. nam ncque confonantia vircutem; neque virtus continet confonantiam.

Secunduj à Secumdus locus d meaphord deßruit deßnitionu poßtionem:qubd meuphora fffff^pi^g^^ ßf trdduUio propre ßgnißeati alicuius nomnis ad aliud non proprie di£ium:qua amp;nbsp;abufus interdum agrammaticis circum-fertur. quare manifeßum eß metaphoram omnem effe obfcuram,cui deßnitio conßntire nequit. Si quis igitur deßniuerit feientiam eß'e in-deciduam, fane indeciduum(quod «piTÄT^earo^gr«ece) de corpo-ribus proprie dicitur propter robur non fu^entibus, uel propter a-qualitate amp;nbsp;têperamêtum nöfacile mutatis.nam dcpiTK-^uroe im-mutdbibs,immotus robore corporis.quare qui feientia tale nomen ac^ cômodauit deßnienda,quod improprium feientiie amp;nbsp;immanifeßü fit, male definiuit.ïodem loco deßruitur deßnitio terra qua per iMtricis uoculam exprimitur, ÿ Tibiiu nutrix fit amp;nbsp;qua pueris ubera ad~ mouet,inde TiÜHVHnç educatio (y- ladatio proprie dicitur.qui igitur terra nomen accomodauerit nutrias, ut Brutus unus ex primis Ro manis optimatibus,improprie (jr traßatitie fecerit. Sic de temperan tia deßnitione per confonätiam expofita dicetidum.nam proprie cö-finantia uocibus tribuitur,qua fit uocumconcentus. Contingit igitur metapborice definientem redar^uere, co quid non affi^et definito

IM SïxT^M TOPIC. A R. I ST. 199 tomenientem deßnitionem.ut qui temperanticim definit eSfinantiam, quam temperantia fit uirtus qua affeÜus mites amp;nbsp;obedientes ratio-ni componit. nam (jvp'lt;tgt;uvï« non proprie conuenit temperanti», fid fonis.m/ùper fi temperantia fit confinants,ut uult definiens,erit amp;nbsp;tsmperantia uox:nam omnis confinantiafitin uoce.quare fi tempera tia fit confinantia, i^tur amp;nbsp;eadem in uocetat temperantia gauss efi omnibus confie ff urn uirtus, quare tëperantia amp;nbsp;in uoce amp;nbsp;in uirtute duobus erit^neribus diftin£lis,quorum umum alitri non fübiacet.nam confinantia pradicamenti relationis,amp;uirtus pradicamenti qualita-th:igitur temperantia ^nus confinantiam amp;nbsp;uocem alem non habe bit,neep perconfinantiam erit definienda.m umiuerfim quidem fiugi~ enda eft per tranfiationem definitie,turn quia impropria fit,turn quod eiufidem plures haberentur definitiones.

Amplius fi non pofitis nominibus vtitur.vt Plato cP liumbrc oculüjaut araneCi putrimordax,aut medullam offigenium dixit.nam omnc,obfcurü,quod infuctum cft. Quaedam auté nclt;j fecudum æquiuocationé,nccp fècun-dum mctaphorâ,ncç propncdicütur.vtlcx méfura,vcl imago corn quæ natura iufta funt. funt auté huiufmodi dctcrioramctaphora.nammetaphora facit quoda modo notü quod defignatu eft per fimilitudincm(omnes enim metaphora vtcntcs,fecundum alfquam fimilitudinem ca vtütur)at quod takcft,non facit notü.nam nccpfimilitu do cft fecudum qua menfura vel imago lex eft,ncq? pro prie fokt dici.quaproptcr fi proprie menfura vel imagi ncm kgé dicit eflc,vcrftatis eft ex pers, nam imago id eft» cuius gcncratio per imitationé cft:hoc auté nó ineft kgf. fiauté non propriejmanifeftü ggt;obicurc dixit,atq^detc-Tius quolibet corû quæ fecudum metaphorâ dicutur.

quot;Locus ab inufitatis nominibus prabet ad definitionis euer fions uim j plurima-Vefinitio nanqi confietis nominibus amp;nbsp;reœptis,ut clara fit, Abinuma» attollenda eft.quare qui obfeuris amp;nbsp;innouatis uocibus contendit defi-nire probe rem aUquä,infigni utiq-, errore fial/üs depreheditur.ut qui oculum ciliubre,ut Plato definiebat,aut araneü pHtrimordax,aut medullam offi^niHCquod Ariftotelesgrace olt;fgt;pv06^ioy vÿ olt;p6x\(aop, 8 «È tpa\Â‘)'-}'itÿ 0)4lt;‘^«K'4?;H Toji pivtXof isio^'iviç expreffif)^

4li4 huiufmodi per nomina qua nomedatura non infeributur receptor rum,dejïniuerit. Omnis enim didio inconfreta tenebras plufqua dm-, merias aduehitdeßnitioni.amp;importumior eß multo talis deßnitio per. antiquata amp;nbsp;ab/ôleta nomina, q per aquiuocationë uel metapboram. Kam ex tribus modis quibus ob nomina deßnitio redditur obß:ura,ut aquiuocatione amp;nbsp;meapbora amp;nbsp;defuetudine,illa quidé efl teterrima obfeuritus deßnitionis,qua per defuetû nomen paratur.Kam qui uti^ tur aquiuoco,nom^abet proprie ft^ißeans rem aliquä,etfi non ß~ lam.JAeapbora uero,etfi non proprie réßgnißcet,aliquo modo tarnen notû facit fignißeatü propter /imilitudinë.Kam metapbora omnes ßüt ßeiidum aliquam fimilitudinë:at qua fie improprie dicutur amp;nbsp;prater confiietudinë,neqi proprie abquo modo, nëq; cognitionë aliquä faciüti funt i^tur détériora cateris.ut qui le^m menfiira uel imaginem deß-niuerit.nuUa enim fimiütudo comperitur ficundum quam lex dicatur menfiira uel imago,neq etid confieuit tahter dici.nâmenfitraeflqud~ titas,lex Mtë non efl quantitas.similiter imago imitatio efl animalis ex talibus coloribus protraéla,at lex non efl buiufinodi. quare manifeflu efl,magis fatua ejfe defenfionë deßnitionis per nomina incon/ùeta (^ impropria,q per aquiuocationë (^ meta pb»rd,ac demü obfcuriorë.

Amplius,fi non manifefta eft contrary oratio ex hoc quod dicitur. Nam quæ bene aflignantur, Sc contrarias commanifeftant.

4 nbsp;nbsp;tocus à contrary deßnitione dirimit deßnitionem conflruüa.Kam defeSe contrariorum deßnitiones fi mutuo explicant amp;nbsp;notas fadumt, quad per contrarium ad deßnitionem contrary contrarium reliquum enu-cleetur.contraria nimtrii uel idem genus babent Q-contrarias differential,uel gtnera contraria,qua ex analogia facile cognoficumtur.^ fi contigerit igitur ut data tmius contrary deßnitione,non per ea fii contrary reueletur deßnitio, ilia diffbluetur. quiennq} enim deßniuit unum cótrariorum,prafintë habet amp;nbsp;alterius rationë contrary ma-nifefle . ut qui album définit, quod diffipat uifiim, ^ difgregat uifiis aciemic^ nigrum,quod colligit, amp;nbsp;umit.

Autfi per redida,non fit manifeftü cuius eft diffinitio: fed queadmoduin ea quæ funt antiquorû fcriptoriim,nifi quis fuperfcripfiflérgt;nó cognoicebatur quid vnüquodij. fi igitur non clarcjex huiufmodi eft infpiciendum.

A definin'^ nbsp;nbsp;nbsp;J-ocus d definiti ignorantia labefafiat pofitam definitionem, quad

eporteat deßnitionem per fi manifeflare definitum. quare ß circun-ßratur quidam deßnitio,cuius ne/atur deßnitü,profleme»da efl tan quam uana amp;nbsp;nulli ußi accömodct,no7i aliter quant imagines ab an-tiquis defcripta, quibus paru elaboratis niß quis ßperjeripßjßet amp;nbsp;deßriptione manifeflaßet quod animal talibus indicabatur,nihil memoria , nihil cognitionis amp;nbsp;gratia pofleritati attuli/fent ■ qui igitur aflruxerit deßnitionem aliquant, qua per fl nota non intelligatur cuius ßt deßnitio,fld opus ßt adiumélione deßniti,mantfeflum quad ob-ß:ura traditur.His igitur quinqi argumentorüformulis urgebimus deßnitionem male ejßgiatam ob obfeuritate, neq} uUo perßugio locorum manus effugiet quo fl tueatur.haüeiuis de priori membro.

Si igiturfuperfluum in termino dixi^primü quidem confideranduiUjfi aliquo vfus eft quod omnibus infit,vel fimpliciter ijs quæ funt,vel ijs quæ fub codé genere funt diffinitorum.Nam fuperfluum dici neceflariumideft.o-portet enim genus ab alijs feparare,differentiam autem ab aliquo eorum quæ funt incodem gencrc:atqui quod omnibus quidem ineft fimplicitcrjà nullo fcparac:quod autem omnibus quæ fub eodem funt genere ineft,non fèparat ab ijs quæ funt in eodem genere:quarc fuperua-cancum huiufmodi appofitum.

Contra problema deßnitionis deinceps difputandum efl quod maie aßignetur.Caterii loci quos in refedenda deßnitione paumante cô-menti flimus, alq quod fliperfluaßt monßrabunt. na pajßonibus di-ilionum,aquiuocatione,tranßatione,^ obfeuritate male aßignari co-nati flimus docere:qua facerent deßnitionem nimis ambiguam amp;nbsp;in-cognitam.ttwnc igitur expediemus illud fleumdum membrum,quo ma ^^ ‘tlfignata notabatur deßnitio,^ plura q decet contineat.Primus ni-mirü locus effundit rationem d communinomine, qua deßnitio aper- J^^* tiflime uanu quid continere manifeflatur. oportet ßquidem quiequid nomine« deßnitione ingreditur,ab aliquo difpefaeremam amp;nbsp;genus ab alqs gene ribus flas fpecies g^ formas diflerminare necejfariü efl, differentias uero cognatas fpecies gg-eiufdê ^neris diflrahere:atqui id quod omnibus inefl flmpltciter,uel quod d genere poßtü commune efl omnibus fpeciebus,ea conditionem non flrtiturügitur deßnitio talibus conflra uanüquid occeperit.quare talis male poßta coUigitur.ut qui diffiniret hominê,unum ens animal rationale mortale: ÿ unum gy ens omnibus

ANTO» CSMOCH» RTVOMMEMA ßmf]iäterinßnt,amp;eiufdent^neris (^ diuerßrü ^nerum, deßnUio euertetur tan^ improha,^ uanü quid habeat.Similiter qui eiufdê red-deret,animal ßnfibile rationale mortale,^ ßnßbile pro differentia po ßtü nullo generis diferimine fpecies inter ß ßparet, ßd commune fit omnibus qs fpeciebus animalis.Qjticquid igitur in definitione colloat-bitur,f non ßparet uel differetia g:nere,uel fpecie,id uanu credendii eft.nam neq; ^nus id erit,neqs differetia:quibus tame ßlis conneélëda efl definitio.nam genus imperiH hoc ad fpecies ßas tenet, ut ßo nutu eas contineat amp;nbsp;dirigat,demü ab aliorum generum fpedebus arceat. Differentia autem fpecies turn diligenti officio turn amore obßquiofo generum difgregat abinuicem nam quam fpedem fuerit complexa differentiateam ßo finu ardiffime apprehendittamp; eandem ßpoßtam ut differentem ab alqs intrépide conßruat.

Aut fi eft quidem proprium quod appofitum eft,abla to autem illoj amp;nbsp;reliqua diffinitio propria eft, St indicat fubftantiam.Vt in hominis oratione feientiæ fufeepriuû appofitum,fuperfluum.nam amp;nbsp;co ablato, reliqua oratio propria cft,amp; indicat fubftantiam. fimpliciter autem di-cendo,omne fuperfluum, quo ablato reliquum manife* ftum facit id quod diffinitur. Talis autem eft Sc animæ terminus,fi eft numerus ipfe feipfum moucs.nam quod fèipfum mouct,eft anima,ccu Plato diffiniuit.an propriu quidem quod dicitur,non indicat autem fubftantiam in-terempto numerofvtrouis igitur modo fè habcat,difficile eft vt cxplicct. Vtendum ergo in omnibus talibus ad id quod expedit. vt eft phlegmatis terminus, humidum primu à cibo,indigeftum.vnum enim primum,non mul-ta.quarcfupcrfluum,indigeftumappofitü.nam hoe ablato,reliqua crit propria dimnitio. nó enimcontingit à ci* bo Sc aliud quiddam primum effe. An non fimpliciter a cibo phlcgma,fed indigeftoru primât quarc addendum eft indigeftum. nam illo quidem modo dida, non vera erit diffinitio;fiquidcm non omnium primum eft.

4 nbsp;nbsp;nbsp;Locus ex ablatione hauritur in deflrudionë defnitionis conflitutiCt abiatióe qua uanü quippiam cötinere monflratur perablationëab ea.nam abu-dans eóprobatur ea definitio omnis a qua ßbtradwne uelproprij uel

alterius fdSia,quod relinquitur uere indiattquid efl resjflinulq; reineat cum definitvi.ii^i igitur hominis definitione, animal rationale mortale diCciplmæ'q-, fùfleptiuü defendendd curauerit^expugnabitur per abla~ tionem proprij,flu difciplince /ùfœptiui d definitione propofita:d qua flpofito,reliqua definitio adhuc natura hominis abßlutijfiime perfid-et amp;nbsp;conuertibiliter,igitur pars ilia /ûperfiuebat,per cuius fubtradi-one nihil definitiuæ dignitatis neq; nature imminuitur, neq; definitio-ni officit.£t uniuer/aliter id diœndü efl /uperfiuii,quo ablato a definitione aliqua,adhuc quod relinquitur,definitu manifefle explicat amp;nbsp;per fede.nanc uidetur pati Ube animæ definitio,qute d Xenocrate dicitur numerus flip/ûm moues.nam numéro ablato ab ea,intégra côflfletquie refiduafit definitio;igitur numerus uane inflritur.quod enim flip/ùm mouet,efl anima,ut in rhædro proditu efl à Vlatone,his ferme uerbis: Â.ntnja omnis immortalis.quod enim ßmper mouetur, nnmortale efl: ^t^tlt;«mot quod uero aliud mouet ab alioq; mouetur,cum termina habeat motus, tut ex pin termina habet amp;nbsp;uita. Solu ergo quod flip/ùm mouet,quia nunqua fl deferit,nunq ce/fat mouerv imb uero amp;nbsp;alijs, quæcwnq; mouëtur,id fons amp;nbsp;principiü efl mouëdi.Principiü aute fine ortu efl.^x principio enim nece/fe efl,quicquid generatur,oriri,ipfùm autë ex nullo.nam fi principiü oriretur ex aliquo,ex principio utiq; no oriretur.cum uero fitabfq; ortu,amp;abfqi interitu fit nece/fe efl.nâ fi principiü interiret, neq; ip/ùm ex alio, neq; ex ipfl aliud nafeeretur. siquidë ex principio omnia oriâtur oportet.sic ergo principiü motus efl,quod flip/ùm mo-uetihocoutê neq; mori neq; nafei potefl,alioquin omne calü omnîfque generatio cocidat definatq; nece/fe eflineq; rur/ùs umq eöflare poflit, unde htec mord naikt oriantur.cum igitur appareat immortale e/fe quod flip/ùm mouet,animlt;e /ùbflantid amp;nbsp;rationë hanc ip/âm qui dixe rit,nö erubefeet.omne enim corpus cui motus extrinflcus incidit,inanimé eflicui uero intus ex flipfl id inefl,animatü,tanq heee animæ natura fit. Ci^od fit ita efl,ut non fit aliud quod flip/ùm moueat pr^ear animd,nece/fario in^nita amp;nbsp;immortalis eflanima, hac ille. Lx cuius flntëtia manifefle deprehëditur,quod flip/ùm mouet,ej/e anima.quare numerus /ù perfluere definitioniadueniës uidetur,ni fi dicaturopus e/fe ffnere,ut definitio flu oratio dicatur perfeUe quid efl indicare.quare interëpto mtmero licet quod relinquitur fit propriü amp;nbsp;côuertibile cum re,non eöduditur e/fe terminus:^ nô omne conuertibile fit terminus, bene tamë contra,omnis terminus efl côuertibile.'Verütamen quicquid dicatur,difficile efl manifeflare utrü^nus animæ fit numerus,an nô:

ßniiUtir,utrum deßrudo Jiumero ({»lt;£ relinquitur oratio fît deßnitio anima uel propriü,an nonmimirti huius tam ardua intjuifttio ad diui-ttum philoßphü relegatur : qui rerû fûbflatias penitiß'imeperfcruta-tur,amp; quibui exurgat modis omnibus definitio difquirit.Vtenduauti in talibus propofitis,ut uideturconueniës addijjerendu.utfî phlegma tis definitio confiituatur,humidu primü à dbo indi^flü,cÓtendetur ui-tiofii,^ indigiflüappofîtû futiliter ^ uane fît. nam ablato hoc reliqua oratio propria eß,^^ uidetur definitio efîe perfeda,^ non continet à cibo aliudquippiä effie prima.und enirn eß primü amp;nbsp;non multiplex: quare adiedione indipßi non opus fuerit.'Dilutio.si umü effet primü humidü,quod dicitur,fideconßquereturmaiorem:uerüquiaeßmulti-plex^nÓ poteß à nutritione humidü primü amp;nbsp;ante phlegma amp;nbsp;pituita non indigeßü effetUt ex humore ipß in concodione fieri fan guis tradi-tur:ut uero indig:ßü humidum prmü,eß pituita./ùnt enirn amp;nbsp;multa humida à phlegmateindigißa à cibo.a phlegmatequide trafmutato a-cris humor,qui o^ült;; )ivp.ôçdmedicisnücupatur,cir(afiomachüena' fciturialiquädo uero bibs procreatur,quare non uaneadiügibaturin-di^ßü.nam multi fumthumores:fîinguis,flaua bilis,amp; atra^gy^pituita.inter hos omnes qui primus eß amp;nbsp;indiffßus,eß pituita.ynde hic or SonumT* ^° diffßionü nô uidebitur aliénas,fî de eo panai pralibauerimus.rri-ma igitur diffßio cößituatur inßomacho,in quo cibus calore decoqui-tur interna,gy benignü g^ naturlt;e-conaeniés d. terreßrigy: f^eculento difgreffitur,gy' ex illo fübßätia quada ladea educitur,qud yixóppk riq; appellät,id eß,dlimoniä:quod per uenas mefèraiais gir mediatrices ad epar trafmittitur,cuius calore naturali rur/üs diffritur gr pur fntur,gr pro difcrimine partiü gr natura illius ff nerantur quatuor umores:cholerd,ldnguis,phlegma,gr melancholia: qui dißribuumtur per propria receptacula,cholera quide infißula feUis in epaK poßta, d qua profluit tadem cholera partim ad inteflina,partim adfumdüßo macht iuuamëta prafläs, illic quide abflerfîoné at^, pumdionem pro fîce(fu,hic ante confortationem uirtutis difffliua. tJlelacholia antê ad fißulä,quce eß in fplene,mittitur: deinde proflues ad orificiü flomachi tempore indigetia füa acerbitate appetitü prouocat.Verü fanguis,qui commuée mëbris eß nntrimëtum,defluit ad uenas, gr cü ip/5 delahi-tur (gr phlegma,quad nohabuitpropriüreceptaculü,utreliqui,propter affinitatë,qua maior interceffit ei cüIânguine,quod gr ampliori concodione natüeß in finguinë trafmutarigreonnerti.iieq} tamëexißh mare cögruet /anguinë adeb purü,ut iüi nihil cholera uel melancholia

admifiT4tur,cu etia in ucna feilione manifefie oppofitu uidedmm.Sed de his fortóffe plus ßtis,qui uidear in medicoru caftra irrupere.

Amplius fi quippia eoru quæ funt in oratione no omnibus ineftquæfunefubcadé fpccie. Nam tab's peins dif-finiuitqquivfifuntco quod ineft omnibusquxfunt.na illic,fi reliqua propria diffinitio,St tota propria erit.fimpli citer enim ad propriu quolibet addito veto,tota oratio propria fit.at vero fi aliquid corum qux funt in oratione no omnibus infit quæ funt fub eadéfpeciejimpoffibile eft totâoratione propria effc.non enim côuerfimprædicabi turde re,vt animal grcffibile bipesquadricubitale.nahu iufmodioratio no couerfim prædicaoiturdc rc.eoqgt; non omnibus ineft,quæ fub cade fpecie funt,quadricubitale.

I^ocus d parte definitionis non cofuieniente omni definito expugnat j definitionem it[figndtdm,quod uane amp;nbsp;prêter necejjarium adittngd- ^^J'jj®' tur nomen tmmiitues uim deßnitionis alias ßriniffimam. Pretium efl ' opérée nimirum queecdqi deßnitionis complexum communiumt omni~ bus rei deßniedlt;£ amore uelut materno curam impendere fxderis.nd ubi primum non con/èn/èrint deßnitionis flatutoe partes aliqux omnibus /üb fpecie uel deßnito,neeEjfe efl ut dilabatur oratio pro deßni-tione inflruân. Et multo deterius euexit deßnitionis defenfionem qui fiflinet talem effe légitimé pofitd,qudm qui utumtur nomine uel omnibus comenienti, uel omnibus generis fpeciebus:de quo errore pMlo ßperius firmonem reliquinuts.uam comnume proprietaam amp;con-uerflonem parem deßnitioni adieélum uane non euariat.Si enim tota offenderit recurrentem cum deßnito,mdnifeflum efl illius acceffu cö-nuenis earn non toUi, qubd umiuerfiliter f quid flt additü proprio amp;nbsp;conuertibili maius amp;umiuerlalius,non minuut cui afigitur: quemad-modum quantitatibus aqualibus,fl maior quätitas adferatur,nö red-det minorem: ut qui habuerit hanc deßnitione hominis,animal rationale mortale comiertibilë,cui adiugat comnuene nomé uel omnibus,ut ens uel umum: fiue cönutne omnibus generis fpeciebus, ut fnfbile amp;nbsp;animam hdbere,nó minus conuertibilis talium adiumüione affurgit q prius,fld quid uaitum g}' prater opus aduocatur tale cömune ad definitionis flru£luram,mdle firma probatur.Verum qui adiumgunt de-finitioni nomen tninus definito flu fpecie, grauiore multo inficiumtur Mtio,qubd non tantum uane quippiam definitioni adiumgumt, fdad-

iu/nClione ndturdm iüdm reciprocam cumdefimto ddimiMt'.utqui ho-tmnis ddpo/üerit definitioni,qudi dicitur,dnigt;nalgre[[ibÜe bipes,nomé quddricubiti,effecit j^r^eter futilem ddditionê,ut qua proprid amp;nbsp;cö~ fpirdns hdberetur deßnitio earn ßpecie amp;nbsp;æqud,minor inflitueretur. »dm homo dd plurd /è pdndit,q dniwdl ^ejjibile bipes quadricubitü.

Rurfum fi idé frequêter dixit.Vt qui cócupifcentiam appetitu deleftationis dixit.na omnis concupiicétia,dc* ledationis eft:quarc amp;nbsp;idé concupifcentixjdeleftationis erit. fit igitur terminus côcupifccntiæ,appctitus delcda-tionis;nihil enim differt cócupifcenriadicere,autappeti-tu dclcétationis)quare vtrüq? eoru deledationis erit. An hoc quidé nihil abfurdö ^ nam amp;nbsp;homo bipes eft,quare amp;nbsp;idé homini, bipes crit:eft auté idé homini,animal greffi' bile bipes:quare animal grcHibile bipes,bipes eftied non propter hoc,abfurdû aliquid accidit.nó enim de animali folu grefiibili bipes prædicatur,fic enim de codé bis bipes prædicatunied de animali bipède grcffîbilibipes dicitur. quare femel tantû bipes prædicatur.fimiliter autem Sein cócupifcentia.nó enim de appetitu id quod eft delectati-onis efie prædicatur,fed detoto.quare femel Schic præ* dicat io fit. Nó eft auté bis dicere idé nomé, aliquid abfurdû :fed frequêter de aliquo idé prxdicari.ficut Xcnocra-tes prudentia diifinitiua Sc contcmplatiua corü quç fünf, dicit efie na diffinitiua.contéplatiua quxda cft.quare bis idé dicit,addés rurfum Sc contcplatiuam. Similiter auté amp;nbsp;quicuep refrigerationé,priuationé eius quidem caloris quifecudum natura eft,d{cütefle.n3 omnis priuatioeius eft,quod iccudum natura eft:quarefuperfluü eft addere, fecudum natura, fed fufficit fortaffe dicere priuationem caloris,eo quod ipfa priuatio notum facit quód eius fit quod fècundum naturam dicitur.

A frequêter nbsp;nbsp;nbsp;^°lt;^ff^ ^ frequêter diHo demolitur deßnitione benedfßgndri,^ om-

dicto. nb qui idem in^mindt amp;nbsp;frequenter dicit in conßtreiendd deßnitione ftue ddu fiue potentid,ldpfüs efl.in primis nemo mordbitur circa euer frone illius,in qud aperte idem re ip/d confpicitur.ut qui diceret,homo efldnimdl rdtiondle mortale rdtiondk.rotentidinfrper idem uitidcom

Kittit, qui dixerit hominem eße animdl /èn/ttiuum rationale mortale, quad animal ?^ ßnßtiuum eadem ßnt re,etfi non aHu amp;nbsp;uoce.simi-liter qui cócupifantia deßnitionem reddit appetitum deleHationi^jUi detur idem frequêter dicere,ut nomen deledationis potentia.nä con~ cupifcentia eft ipfius dele£iationis,i^itur amp;nbsp;definitio illius eritippus deleólationis, qu^e erat appetitus delefkitioms, qu^e efl eadem deßni to,cum nihil différât diœre côcupifcentiam, ^ appetitum dele£latio-nis.quare ß concupißentia ßt ipßus dele£iationis,amp; appetitus dele-dationis erit deleüationis,igitur deleüatio bis dicitur.Keßponßo.ror taffe nihil absurdum efl hoc idem bis did in definitione, ßd bis ident pradicari fla^itioßm erit. nam bipes in definitione hominis bis dich tur,qult;^ efl animalgreffibile bipes.in primis(ut darum efl)reßmel dicitur,cum ßt extrema pars iÙius.Sea quia bipes de hotnine dicitur, amp;nbsp;de deßnitione hominis dicetur,qua efl poßm animal grejßbile hi~ pes.nam ß detur duo eadem, quicquid de umo pradiattur, erde eo~ dem reliquum prtedicabiturtat homo amp;nbsp;deßnitio hominis ßumt eade, bipes quidem de homine dicitur,igitur amp;nbsp;de hominis definitione.qua~ re erit animal^reffibile bipes, bipes:ßu bipes de animali greffibili bipède dicetur.tieqi tarnen id trahendum efl tanq importumum,quia ß Ium ßmel preedicatur bipes, etß potentia bis contineatur, quod pro incommodo arbitrandum non efl.nam in omni deßnitione id continua ut idë bis dicatur.quod patere omnibus poterit, qui inteUigumt in om ni deßnitione ^enus effe amp;nbsp;differentiam reipßamp;äilu componen-da.quare differêtiaefl,quie inßper prædiattur de ßpede deßnita,igh turßdeßnitum deßnitionem inferat amp;nbsp;differentia,dicetur de deßnitione tota eadem iUa differentia:utß homo efl bipes,amp;animalgref-ßbile bipes erit bipes.idem tarnen argumentum non potefl accommo-dari g;neri.Sed quia hac tantumßmel preedicatur,de ijs qute acceffe runt ad deßnitionis flabilimentum ßmul acceptis, quemadmodum de deßnito,tolerandum fuerit idem bis dici in deßnitione coUocatü. Clt;e-terii bis pradicari idem in deßnitione receptii,de ijs qua in deßnitione conflitu{ltur,nulli permittendum efl.bipes quidem de tota deßnitione pradicabatur hominis, queadmodum de homine, at de partibus non amplius.neq; enim de animali,neq; de animalièreffibili,bipes pradiat tur:ßdßlum de animaligreffibili bipede, bipes prædicatur.si tarnen de an rm ali ^reffibili pradicaretur,^' rurßus de tota deßnitione, bis preedicaretur,quod ßa^itijs di^nüeffet.aüc locü mendofum è:^ mu-tilum ma^naßdulitateßa eddoriad fldë^rsecorä reflituere curauh ß.iij.

niuijin quo munere flures,tum frriscosjtü latinos codices reuoluimus, ut ex omnibus quid fèquendû effet decerperemus.na amp;nbsp;graces codices non ide habere inuenimus. Vetus enim exëplar has duas uoces no habet,pivoy 'jsc^^,quas tarnen agnofcutqui uulgariter tradâtur co-dices.Ldtini plurimii a grads diffedebant, fid non minus a ueri fèn-tentia.ia nimirii illi referunt:ov joep Karot ^âa piviy 7rt^3 /iç v J''nriSy KcffHyoptiTcu, ouTUÇ juip ;«p ap lt;/ilt; 'zn^ t «ut v d'h çp^p itocTH'popo'!'i°,oc7i^c)i 'O^ iamp;a 'TS'i^a diirodoe v dl'KiSi) xiyet Tou^asi xanx^ frivol) è d'nr^y ue^ru'f'opaTou.t^eq; und diffinutlare poffumus qubd non adianximus in tradudione contextus uocem illd bis, qua tarnen habent Graci.Katio profedo non fuit noßra ea plum qubd Latini codices ea priuarëtur, fèd ^ purior. ftt inteUedus amp;nbsp;ar-gumentu commodius deducitur ad probandum q) bipes /èmel pradi-cetur,ßc dicendo,tiö enim de animali fölum bipede bipes pradicatur, fèd de animali greffibili bipede: quare femel tatum bipes pradicatur, quam fi diceretur,'Non enim de animali fölum bipede,bis bipes pradi catur,ffd de animali greffibili bipede,bipes dicitur: quare femel fölum bipes pradicatur.in hac ratione prater hoc qubd falffm fumitur, ni hil habetur affinitatis ad c5cluffonemfirmddam.i:ïacnömnq animü noßrum fûmmopere difcruciarut nô ob rei altitudinem,qua nulla fît, fèd multiplicem feriptorum uarietatem,quibus periculofum efl tyrum-culo adhuc adijeere quippiam, uel ffam addere fèntëtiam.Sed utinam candide leUor hac qua pro uirili parte enixi fùnuis amoliri,amp;quâtû licuit emoUire, tuum féliciter leuent aninutm. Sediarn quod reliquum eß ampleéhmur.sicut igitur bipes de tota defnitione pradicabatur, amp;nbsp;nö de parte aliqua: fïc dele^tio non pradicatur de appetitu, fèd de tota definitione,cuius eß pars:^ peut pradicatur de definito,ut de concupifcentia;pc clJ- de definitione,ut de appetitu deleihtionis dele-ëhtio dicatur.quiequid enim de definite,amp; de definitiöe dicitur:qua-re idem did in definitione bis nihil incömodi exiflit.Sed bis idem pra-dicari efl abfürdum.ut xenocrates cum definiuitprudentiam effe de-finitiuam amp;nbsp;cótemplatiuam,nugattiriam in lucem produxit definitio-nem,cp cötemplatiuam uocem fruflra adiüxerit. nam omnis definitiua contëplatiua efl:quare uox cötemplatiua bis pradicatur. vtam de quo pradicatur definitiua,de eo amp;nbsp;cötëplatiua.qui enim dixit definitiuu, gir contemplatiuum protulit.quare uane adfert contemplatiuu defini tiuo.ldem nö potefldici de füperioribus,nö enim animal greffibile in-fert bipes, fèd tota oratio animalgreffibile bipes inferebat bipes, i.a-

dem Mxdtur reprehen/ïone, quirefri^rationem definit effecalorii Mdturalis priudtione.Q^od otio/è ddie^ fit pdrticuld ndturdlis,defi-mtioni.ndin fi fit priudtio,i^itur ndturdlis rei. qudre pofiq in priud~ tiane includebdtur,id quod efi fiewndum natura uane amp;futiliter in-firtum efl.Ndm intégra erit refri^rationisdefinitio, priudtio caloric, sit igitur totius periphrafis caput, si nomen adimi^tur definitioni, quad inferdtur db alio pr^eœdente,illud frequenter dicitur,Qr hoe dr gumento defiruitur definitio, ut uana. Tdeeo dificrimen inter frige fa-élionem amp;nbsp;refrigerationem, ut nöpratermittam quod habet antiqua trdduilio,eijidre amp;nbsp;idem concupifeetiædeleclatio erit.amp;mox,Qj^a-re utrumq; eorum dele^tio erit,ubi diximus deleüationis.

Rurfum fi vniuerfalidiéto addiditamp; particuIare.Vtfi dementia imminucioné expedientifi Sc iuftorfi.na iuftu expédiés quippia cft,quarecótincturinexpediéce.ruper* fluum igitur iuftum.nam qui dixit vniuerfale,addidit Sc particulare.se fi medicinam difciplinam fanatiuoru ani* mali Sc homini:autlegem imaginem eorum quæ natura funt bona Sc iufta. nam iuftumbonum quippiam;quarc frequenter idem dicit. Vtrum igitur bene an nó bene dif-finiuic,per hæc Sc huiufmodi perfpiciendum.

Locus ab additione partis facht toti euertit pofitienem definitionis ^ bene alfignatce,^ uanum quid recludere monftretur.vtqui dementia „e paths » definiret imminutionem conferentium amp;nbsp;iufiorum, quod iufium ad- tiamp;fta. iumgatur conferenti tanqua pars toti,uana monfiratur. nam fi fit om nium conferentiü, amp;nbsp;iufium fit conferensigr iufiorum erit.quare fit-tis fuerat dixijfe diminutionem effe conferentium,quod qui genus di-cat umiuerfdliter,amp; fpeciestiufiu uero conferëtis fiu expediêtis quidam fpecies.Jüttamë quod interpretatum efi dementia,A.rifioteles elo-quutusefi i'mduetxi!,quod magis con/ueuerumt dicere,lt;iequitatem gy boniatem,quee uirtus dicitur effe circa legü interpretationes in quinto ethicorum ab A.rifiotde.ln eadem (alebra uolutantur,qui definiumt medicinam effe difciplinam fitnatiuorum anmali amp;nbsp;homini, cp homo fpecies fit animalis amp;nbsp;pars,quare toti partent cônedüt.qui enim do-quutus efi totum wniuerfaliter,amp; partem pronuntiauit. Confimilem errorem tutabitur, qui legë imaginé eorum qua natura funt bona amp;nbsp;iufia definit: nam iufiü pars efi boni amp;nbsp;fpecies,quare frequëter idem effatur. nam bonum umiuerfale iufium arcet fiiis daafitlis amp;nbsp;euripis, n.iiij.

ut^nus fpedem apprehendit. Ncq; hic locus /üperiori ident aßinid~ dus efl,quad in fuperiore infinnabutur deflnitio, tanquam mgaaria, eo ^ nomen adium^retur definitioni, quod de alijs pr^dicaretur, amp;nbsp;aqudle efflet. numc uero contra, deflruitur deflnitio quod nomen ad^ iu^gatur, de quo^ms prlt;iedicetur:quorum neutrum contingit. liant quæ ingrediuntur deflnitionem integram, fumt ^nus zir differentia: quorum neutrum alteri fübijcitur,neque urn urn de altero prædicatur. quare hoc ratione flrmiffima deijcietur omnis deflnitio , in qua ^nus de parte iUius deflnitionis cuius efl pnedicaturtuel c5tra,fi pars d ge~ »ere pofita de genere pradicetur. üeq; moueat quis argumentum ex hoe loco,qubd quicumque adiungitgeneri differentiam,conne£iit par~ tem toti,igitur nulla affur^t deflnitio,cum in omni deflnitione decens fit generi differentiam copulari.ç^uoniam differentia generis non efl pars,etfi per differentias generis flat diflributio : fid jpecies pars efl generis.si qui de fendant genus in differentias diuidi, in eos militstra tio.Conflernetur itaqi deflnitio qua monflrabitur uanum quippia con tinere quinqi expofitis elementis,quod non bene fit affignata.mfiiper quine^ loei educebantur,qui indicabant earn eff'e obfeuräeuMde fique-batur interitus deflnitionis prafentiffinuts. Q^apropter decê lods fii-perioribus difcutietur laguide affignata deflnitio,qua bene amp;nbsp;fitne fii fcipitur,qua huius negotij prior pars pranumtiabaturtilla enim duo rimabamur,utrü bene deflnit,uel deflnit.nume igitur hac flne capiat.

Vtru vero diffiniuitamp;dixit quid eft efre,an nó,exhis. Primu ergo fi nó per priora Senotioraconfecitdiffinin* oné.Nam quoma terminus aflignatur eius cognoicendi gratia quod dicitur,cognoicimus auté nó ex quibuflibet» ftdex prioribus notioribüiq5,quêadmodumin demóftra tionibus(fic enim omnis doftrina Si omnis diiciplina fc habet) manifeftû igitur qgt; qui nó per huiufmodi diffini* uitjuó diffiniuit.fi enim diffiniuit,plures crût eiufdê diffi nitiones.nä manifeftû g? ^ qui per priora ac notiora,ite' rum meliusdiffiniuit:quare vtræqp erutdiffinitiones eiuP dem.tale auté nó videtur. nam vnicuiep eorû quæ funt, vnû eft effe idipfum quod eft.quare fi plures erut eiufdê diffiniriones^idé erit diffinito effe,quod quidé fecundum vtra^diffinitionu fignificaturdisc auté nóeadé funr,eo

^ diffînitiones diuerfæ.manifeftû igitur quoma non diffï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•i

niuit,qui no per priora atqj notioradiffiniuic.Igitur per nó notioraquidem terminû dicbduplicitcreft accipere.

Autenimfilimpliciter ex ignotioribusjautfinobisigno tioribus;cótingit enim veroq; modo. Simpliciter igitur notius quod prius cftjpofteriore:vt pundü,linea:8c linea, fuperficieiSc fiipcrficies,folido. quêadmodum amp;nbsp;vnitas, numero.prius enim St principiü omnis numeri.fimiliter auté amp;nbsp;elementü;fyllaba. nobis auté ccóuerfo quandoç accidit-nâ maxime fblidü magis fub fcnfu cadit,q fuper-ficies:fuperficies autc,magis qlinea:linea auté,figno ma gis; quare multitudo magis buiufmodi cognofcit. nam illa quidem quomodolibet^hæc autem fubtili Sc fœcun* do intelledu comprehendere oportet, fimpliciter igitur melius per priora,pofteriora tentare cognoicere:nâ magis icientificum tale eft.Veru ad eosqui impotentes funt cognofcereper talia^ncceffarid forte per ea quæ illis co-gnita funt,facere orationem. funt autem talium diffini-tiones quæ Sc punfti Sc lineæ Sc fuperficici:omnes enim per poftcriora,priora indicant.nam illud quidem lineæ, iftam autem fuperficici,hanc vero folidi fines dicûteife. Non oportet autem latere,quoniam fie diffinientes non contingit quod quid eft elfe diffinito,indicare:nifi contin gat idem nobis notius efle Sc fimpliciter notius.fiquidem oportet per genus Sc differentias diffinire cum, qui bene diffinit.hæc autem fimpliciter notiora Sc priora funt,ipc cie.intcrimit cnim genus Sc differentia fpecié:quare prio* ra hæc,fpccie.funt autem Sc notiora.nam ipecie quidem notamecefie eft Sc genus Sc differentiam cognofei.qui ho mincmenim cognofcit,Sc animal Sc greffibile cognofcit: at gencrc Sc differentia notis, non necefle eft Sc fpeciem cognofci:quareignotior fpecics.Amplius illis, quifecun dum veritatem huiufmodi diffiniciones dicunt effe quæ funt ex i/s quæ vnicuiqj funt nota, plures eiufdem acci-dit dicere diffinitioues effe.nam alia alijs,Sc no omnibus

ANTO» DEMOCH» HTPOMNEMA eadem,contingic notiora efië-quare ad vnumquenej crit altera diffinicio alTignanda, fi quidem ex ijs quæ fingulis quibufq; funt notiora,diffinitionem oportet faccre.Am-plius eiielem alia,interdum alia magis nota.nam à prin-cipio quidem fenfibilia,inftrudioribus autem fadisjcon tra. quare ne(5 ad eundem lèmper eadem diffinitio aflï' gnanda,ijs qui per ea quæ fingulis quibufqï funt notiora diffinitionem fatentur afiignandam effe.manifeftum igf turquöd non diffiniendum per ea quæ huiufmodi funt, fed per fimpliciter notiora.nam (blo modo fic vna 5e eadem diffinitio femper fict.Fortaffe autem Se quod fimplf citer notum,non eft id quod omnibus notum,fed quod bene difpofitis intelledu. quemadmodum Se fimpliciter ülubre ijs qui bene affedum habent corpus.oportet ergo vnumquodep talium diligenter perueftigare:vti auté difputantes ad id quod expedit.Maxime auté fine diffen fione interimcrc contingit diffinitionem,fi ncq? ex fimpliciter notioribus,neqp ex ijs quæ nobis,contingit diffinitionem fieri. vnus igitur locus eft cius quod non per notiora,quod per poftcriora,priora indicat:quemadmo-dum prius diximüs.

Atti^imus peniciüo feßinanti priorem huius negotij partem circa deßnitionem hoclibroßfeipiendam.tiam fi noflripmus memorei,duo aj^umpfimusproinginioliinfirmitatecirca terminu inquirëda,A.Hbene affignetur definitio,uelan fitdeßnitio quæ defenditur.Jirgumentis coUuflrauimus problema,utrü bene uel non deßnitio eßigiaretur.Pro-blema uero utrum deßnitio fit,uel non^queecunq; proponatur,fiquen-tibus principes amp;nbsp;digniatibus certiffimis examinabitur. Primü element urn j amp;nbsp;locus ab ignotiore amp;nbsp;pofleriore in fitnum congredientis effumdet rationem houd frigidam ad deflruüionem deßnitionis pro-pofitæ. Si quis enm colluéiator deßnitionem deßenfiam ignotiore e(ße fpecie uel pofleriorem confirmauerit, pofitionem omnibus munimétis amp;nbsp;prafidijs amp;confiru£tione priuauit. isiam deßnitio fine cognitionis nancifcendie ultimo defignatur.At cognitio flabilis non quibufuis pa-ratur,fèd prioribus amp;nbsp;notioribus,ut fitis abumde in libris pofleriorä analyticorü diäum efl. omnis enim doürina ^ difcipUnafit ex pra-

IN SExTVM TOPIC» ARIS T» mg exißente cognitione tjua ex cm/îs pritnis prioribus »otioribus quari tur.Q^are exploratum efl,^ qui nö reddiderit definitionëper priera amp;nbsp;»otiora,non definit, ^ definitie ipp parunt a demenfiratiene diffe rat-C^ubd fi pertinadus defenderit definitionem aiieuius dari per pe fleriera amp;nbsp;ignotiera,neqi arbitretur ß uind uel impugnari qubd definitie fit per pofteriora cenfitn, ducere tarnen debet ineëmedunt amp;nbsp;abfiirdum qf eiufidê plures afferatur definitienes,quod incurret qui-dent-tiam primüJuflinet peßerioribus affurgentem dari definitienem amp;nbsp;ignetieribus alicuius.Verum eiufdem eratioper priera amp;netiera conflata magis erit definitie q illa,quia melius definit qui pfer notiora amp;nbsp;priera,^ qui per poßeriera.quare argumente à minere ad maius fi hic definiat per pofleriora,amp; iUe per priera.tü demûaeddet eiufdem plures definitienes,quod impofibile findet,qui percepit definitie nem umaquanq; orationë elfe,quid efi rei ejfe indiedtem, quü unicuiq; umum quid eß e[fe cêueniat.quare wnius eß uma definitie. Nam fiplu res haberentur eiufdem,^ illius plures effent naturae amp;nbsp;fübßantice, quoniam definitie qualibet eadem definite eß: fi igitur plures defini-tienes re ipfa amp;nbsp;diuerfe,^ definita plura,uel itnum multiplids erit natura:fed nequeumt umius plures effe natura, neq; erge plures de-finitienes. aerum qua per priera amp;nbsp;notiera eratie enutiatur,maius definiendi deminiü habet,qudm altera per poßeriora,igitur toto erbe eliminanda.Uoc umum quidem leuiter percurrendum non erit, cuius ignorâtia infignes quefdam decipulis intricauit,qubd prius amp;nbsp;notius dicitur bifariam-Prius enim uocatur amp;nbsp;notius quod fimpliciter amp;nbsp;na tura prius amp;nbsp;notius:hanc patiumtur notam uoiiuerfaliora ^ eÓnM-niora,qua nodora amp;priora fimpliciter promndantur. idem nimirii prius amp;nbsp;nodus. tnterdum dicitur prius ç^ notius nobis, quod fin/ùi proximum eß. hac le^ dreumferuntur nodora amp;nbsp;priera nobis non quidem fimpliciter fingularia omnia amp;nbsp;compofidora. Frindpia uero amp;nbsp;fimplida notiora amp;nbsp;priera fient câpofitis amp;nbsp;effe£lis:ut pu^dum prius amp;nbsp;notius fimplidter linea. Vinea uero eß fitperfide prior fim-plidter,^ fiiperfides filido,quemadmodum unitas numero.tn fingu lis prius eß prindpiu amp;nbsp;notius effe£iis:ut elementum fyUaba.kt nodus nobis prapoßero ordine enundaturmam id quod natura notiffi-tnum pofitum eß,nobis confißit ignodffimum.ut püÜum eß didu fii-pra alia eiufdem ordinis notifftmü natura, nobis uero eß ignotiffimu: amp;nbsp;filidum fiue corpus eß nodffimü nobis,natura obfcuriffimum.Co-pofita enim deprehenduntur fin/u, at fimplida inteüedu.nö finfii fi-

gnû fl Ut pundû percifitur,intelle(iui aero fipponetur cognofcendS. quare firn pleiter melius efl,per priora pofteriora manifeftare.nä ma-gis fcientipcum tule eß,quonid per prior a feientid fimplidter inflitui-nuts. Cteterum quibus ob imbeciUitatem exceUens priorum fplendor officit,non aliter q nodule eximia flis claritas, neceffdrium amp;nbsp;per-opportune fuerit forte deßnitiones talibus confiruere per ea qu^ illis nota fùnt,/lmûlque ratio inßrmiatis amp;nbsp;imperitice habeatur . Sicut enim uiris flidior apparatur cibus, infantibus Mitem mollior amp;nbsp;lade fcentiorifcaccommodare difcentium animis congrua parand^e in-ßitutionis praicepta congruet,pro cuiufuis captu amp;nbsp;facultate. Kudi-hus adhuc amp;nbsp;nondum expolitis crajfiores proponantur deßnitiones: quas ft non intsUedus uirtute comprehendere po[fint,eas quidem ßn fiium prafidio concipiant.hunc ordinem diligeter obfruant, qui me-tiütur noßrar urn uirium facultates. nam omnes hi per poßeriora natura,amp; nobis notiora,quæ natura priora funt ç^ notiara indicät ^ deßniunt, noßra cöfülentes benigne mentis hebetudini. ut pumdum per hneam deßniüt,cum dicumt pumdum effe terminé line^,^^ lineä termimem fitperßciei,amp; fperßeiem corporis ßniiin omnibus ißis de-ßnitionibus quod poßerius O' compofitius erat, in deßnitione ßmpli-cioris ZT prioris defleditur. Verum qui feper poßeriora deßniumt priora,non indicant fübßantiam deßniti, qgt; omnis deßnitio ßabdienda fit genere amp;nbsp;differentia: at^nus O' differentia,fumt priora fpecie, s^fpedes cuius ßlius efl deßnitio. Sola enim fpecies deßniumtur,O' omnes de-“’ ßniri poffuvt,qubdgenera O' differentias habeant.Q^a autépriori) fu^t notiora fpecie.quod notum fiet hac ratione à fignißeatione prio-ris,qua dicitur id effe prius, à quo non ualet fibfiflendi conflquutio. Si enim fpecies efl nom perfede, O' gems O' differentia innotefeét, ^ dare feat fpecies notione generis O' differentia, xt genere O' diffe rentianotis,non eflneceffarium fpeciem cognofdiquare fpecies igno-tior.nam idem efl notius O' prius,fimul ignotius O' poflerius fimpli-citer. Kdhac deßnitio non fit affigna.nda ad capté tmiufeuiufq;, neq} per cuicéq; notiora,ex eo ^ unius no funt inßnita deßnitiones:at incerta fumt qua unicuiqi notiora funt. nam quad uni notius, alteri non eritifld quippiam aliud,fic O' reliquis. quare O' per tam UMltiplid^t O' diuerfa pro in^nioré difcrimine uaria unius aflruerëtur deßni-tiones:qubd uni una conderetur,alteri altera eiufdem rei.ln/éper hac ratio maxime conMncit,qubd fi flqueremur in conßrmandis deßnitio-ttibus homnum uires O' Ingenium, contingeret eidem bomini plure^

Miius ni conficiédets effe definitiones.Uäm eide non /ûnteadem Jèin-fer aque nota uel ignota:fèd cum ad difcëdum quis fromouetur,/èn~ fibilia quäß fiffetiasad opus domo eduat,fine quibusfruflra in fcho las aditus feratunat ifla /ènfibiliii antiafatione inflruütur ad caftan dam umiuerfaliü amp;nbsp;inteüigibiliutn cognitioné,quibus inßruSiis altiora C^‘ ficretiora fenetrare foffuoit.quare fi rudibus fingularia amp;nbsp;finfi-bilia magis nota,demum frafumftionibus condifcutur umiuerfalia amp;nbsp;nota ßüt,manifeflum eft fi ratio fit habenda capadtatis in^nij, ^ nô eadë fèd plures mtius rei afferëtur uni deftnitionestftd quia id abfùr-dum unicuiq;/àni iudicij uidetur,manifeftum ^ non per notiora alicui, fèd per ea qu^e fimpliciter notiora fwnt definitio attoUenda eritsice-nm effu^iet rationes propofitas,^ uma amp;nbsp;ea fimper côftans mane-bit definitio z^fiet eiufidem. Heqi pertimefeenda fuerit ratio qu^e op-fonetur quid fimpliciter notum non eft omnibus notum, igitur nôea-demfiet omnibus unius definitio amp;nbsp;una,etidfiper fimpliciora notiora definitio depingenda ueniat.A.n fimpliciter nota non dicatur quod om simpudut nibus notum eft,fed bene difpofitis intelleîlu amp;nbsp;inteUigentibus?Sicut ^‘JJ^^f '® falubre fimpliciter dicitur,quod ijs qui difpofitum probe corpus habët nifedum. falubre eft,non quidem omnibus.oportebit igitur tenere rationes iftas amp;nbsp;argumenta propofita,quibus di[ferere liceat expedite in rem pro-pofitd. ut qui definiuerit per notiora nobis, in eü rationes quibus re-probatur /uperiores diligëter obfèruare oportebit.si uero nos defini-uerimus per priora nobis,dicenuis nihil incommodi effe,^ oporteat d notioribus rem nota facere. tft enim dialedice nö ueri,ut fepe diHii eft,fèd probabilis.'Eadem tarnen definitio, qua neq; per notiora nobis, neque notiora fimpUciter componitur, nulla ratione defendi poteft:ut fint definitiones per nomina abuftua, uel figuris amp;nbsp;tropis inuoluta. hoc igitur loco deftruitur definitio effe, qubd per pofteriora amp;nbsp;igno-tiora cÓftruatur. His Ariftotelis aphorifmis admonendi ueniüt ilU,qui Amica re« in ipf philofphia naturalis portu impingunt miftre: ut ftudioßrum P'®'^®®* calamitati opem feranuts aliquantulam, neegratiam fi poffimus anti cis negemus: quorum amp;nbsp;ingenij magnitudinem (^ nomëadmiranucr amp;nbsp;obftupefdmus.'vdunt enim illi kriftotelem cü inquit, Q^dpropter ex uniuerfalibus ad fingularia procedere oportet, totum enim ficun-dum finfirn notius eft:uniuerfale autem totum quodddeft,malta enim comprehendit,utpartes uniuerfale:intellexijfe per uniuerfalia princi-fia,amp;per fingularia fènfibilia: amp;nbsp;uoculam MÜ multipliciter ab Æri-ftoteledici uolunt in fiüo^fmo illo,quo probatuniuerfalia notiora effe

fln^ularibusjfic'.Omne totü eflßeundum fènfüm notias, at uniuerptle eft quoddam totu,igitur uniuerfcile efl fleundutn finfutn notius.sitnul id diüum,Confufd magis fant manifefldO' dilucidd nobis primum,po flerius uero eiementd, inteUigwit mdnifefldnobis ndturd.Verum b^ec omnid mcommodd pdtiütur,qubd contextum corrüpunt amp;nbsp;inteUi^en -tidm non confèqumjtur. Ndm Arifloales cum pr^emifijjet ex princi-fiorum amp;nbsp;edufaru co^nitione,m u/Moqueq; fleientidm infu^di,ut per~ feädm immitteret rerum ndturdlium difcentibus fiientidm,uoluit eo-rum dnimos comerti ddinquifltionem principiorum, quihus demum con/èquerentur propridm fleientidm rerü. A.[flurgimus uero in princi-piorum cognitionem ex ijs,qua priord flumt nobis. indpimus d cómu~ nioribus amp;• plurd cóple£lentibus,utprincipid ftmplicid conflqudmur. qudpropter Themiflius inquit, Siitaq; principes ofledendis incipimas d communioribus Cr plurd comprehendëtibus,nemo miretur:quid ex illis dd particuldrid ueniemus.Cagnobiliord fliquidem nobis comnuinia flumtdliqudntOfqudm proprid:flumtenmi tdnq cöpo/ïtiord,qudm propria . qudpropter kriftoteles uoluit ex eo qubd inndta fit ex notiori-bus amp;nbsp;manifleflioribus uid,dd mänifefliord ndturd amp;nbsp;notiord,d con-fluflis md^is amp;nbsp;uniuer/dlibus,qua nobis primum nota flunt,dd ip/d ele méta Cf principid amp;nbsp;ftnguldrid progredi. quot;Vnde maniflefle liquet uni-uerfldlid nö fum pro principijs,Cf finguUridpro finflbilibus:ßd con trd.quod cldret etidm ex ipß interprets Themiflio.'Neque Mum flimi multiplex,id quod Arifloteles fldtim ßbiuHgit,monflrdt:q) nomind amp;nbsp;deflnitd ad deflnitiones cópdrdta conflu/d amp;nbsp;commixtd magis flunt,amp; totü quodddm flgnificat,quod d deflnitionibus membrdtimindicatur, Kdm circulas figurdm pldna und lined circundudam, in cuius medio punHus efl,d quo omneslinea du£ia dd dreunflerentiä fluntaqudles, und comuni flgnificatione /îgnificdt.A.t definitio in mëbrd ilium conw-nionem nominis multis diflindis pdrtibus amp;nbsp;didionibus diuidit-Veru ut dbunddntius flttiffdeidmus, etidm eötextum ddijeiemusgracum.lt iam loquentem Arifloteiem dudids, PitpuMi j in '^ ^viop/puiTipup tiptip N ê/6);,iÿ (^^(pe^ipwp ûôî' 'm t^epi^epx 'n lt;pûlt;ri,ig 'pvutQ/ptâi Tipa.èv ^ 'mvTX tiptip rs 'pvàpiptx ty x'St^Sit. J*tÓ7r^ xvoepnn vp T^ÓTTOp Trgt;p itçox'piÿ in •fl^v ôeiêtqn.s'içto^ juflfi 'n lt;tgt;ûa-i,Hpiïÿ 3 ßctpis-ipiopfl-Tti TX Qtqtisepx 'n lt;pvir^ uj ■pvtoçjLptXTipx.iSyi ÿ »psiP '^’'nçSi'rtip /sAx ly (^pä Txavpnixvptivx ptSd)tlt;6p,usepopj ft^i (ipM in Tourap quot;plvovrou xi xpx^x'i Kâti Tx s-oi^ex /txipaota 'mv'm-J'iô in rxHiAii ùDi TxnxÜnxs-x/ë 'trpoïivxi.v'^ ehop nxTsirlw xn^Hijip j-vwpiptd)Tipop,v Zi '^ nxiiMi oMp

Ti îÆî .TTO/Àà:^' tt^iàâ/zCâkI ûç pti^H v KoiSôx^.Simuï taxâtur iüi hoc loco qui^nus amp;nbsp;differentia admittut priera amp;nbsp;notiora fpe~ àe,fèd non totam deßnitionem'quum AriftotelesueUtdefinitionem ge~ nere amp;nbsp;differentia affurgere,ut earn coUigat notiorein fpecie.ln/û-fer flânas amp;nbsp;differentia funt notiora amp;nbsp;priera ipß fpecie,zr ora~ tio iUis conflata erit notion quoniam non difiungitur totum a partir ius fînml acceptis.Adh^c fi tota definitie no efl notier fpecie,ed non explicabit,neque per earn detnonfirabimus fpeciem,ncq; definitie prin-cipium erit.Uon enim oporWt,ut exiflimant^qu^ecunqi remeant fimul effe amp;nbsp;æque nota, quare definant iUi definitionem non effie notiorem nomine uocifèrari,eo quad recurratcum nomine,

Alius autem, fi eius quod cft in quictc amp;nbsp;definitum, per Indefinitum 8c quod in motu eft, aftignata eft oratio nobis.Prius enim eft amp;nbsp;notius quod manens eft Sc defini tum,eo quod indefinitum amp;nbsp;in motu eft.

l.ocus à motu amp;nbsp;indefinite diffipat definitionê pofitam. uam de- x finitio omnis qua reddetur alicuius exiflentis in quiea,per motü ma- ^j^S^ ie affi^aturmam manens omne prius eft ipfi in motu exiftente.Simi-liter qui definitum per indefinitum définit, eedem loco reprobatur.ut qui feientiam definiret (qua fît res immobilis ç^ manens) effe habitû per difeiplinam acquifitum , qubd difcipUna in motu fii,refeUeretur. fi militer qui eandem definiret priuationem ignorantia,uel fianitatem morborum defeâumjqubd rem perfeSlam zy determinatam per inde-terminatum explicet.Nam defeilus amp;nbsp;priuatio non eft ens,ignorâtia uero priuatio eft,quare indeterménata.fic amp;nbsp;morbus,ut priuationem diatt.Peccant igitur qui talia determinata per indeterfmnata,Zy immobilia per motum definiunt, quorum error hoc loco fugiUatur. Non défunt quidam, codices qui ita habet,, ii -r tf iipipdiy ty t üpurpiivtff hoe eft,fi eius quod in quiete z(y definiti.

Eius auté quod eft nó ex prioribus,tres funtloci. Pri mus quidé,fi perjoppofitü,oppofitum diffiniuit.vt fi per malum,bonü. fimul enim naturaoppofita,8lt; nónullis eti am eadem difciplina vtroruq? videtur eiTerquare non no* dus alteru altero.Oportet auté non laterequædam for- *• tafle aliter diffiniri nó pofle:vt duplu fine dimidio^Sc qux* cunq? per fead aliquid dicutur.nam omnibus huiufmo^ dijcft idem clTe ei quod eft ad aliquid quodam modo feha

ANTO» SEMOCH. HTPOMUEMA bcre.quarc nó eft poffibile fine altero altcrü cc^nofcere: co ^ neccflarium eft in altcnus oratione coafiumi amp;nbsp;al* teruni.Ergo cognofcere quidem oportet huiufmodi om-. nia;Vti autem cis in his vt videbitur expedite.

Cum dixerimui orationem deflrui effe deßnitionem queecu^q; ex frioribus non äffur^ret) fuperefl ut fciamus non prioribus conflitui ordtionem.tn huius ^ratiam igitur tres conflituütur loei quibus pro-^p^’ij? f’^ema deßnitiuum non ex prioribus e/fe probatur. Prinius in quatuor modos diducitur, quorum umus eft ab oppofttis deftrudiuus deftnitio nis.ttam qu^cumq} fint oppoftta,ftnMl fumt. quare definitie oppofiti reddita per oppofitum non conftruitur per priora,at omnis definitio per priera eft inftituenda,ut didum eft, igitur male aftignabitur talis per oppofttum.ut qui bonum definiret male contrarium,^ malum amp;nbsp;bonum fint oppofita.quare neutrii altero prius.'Videtur etiarn nÓnul-lis ^ eadë fit difciplina boni amp;nbsp;mdli,ut moralis phtlofiphia. quéadmo dum fani amp;nbsp;agri medicina.Caterum nö eft pratermittendum filentio quadam effie qua aliter definiri non pofiumt q per oppofiM:ut relati-ua per fi.nam conuenit relatiuis per fi,ut ad aliud referantur,amp; eo-rum ejfie eft adaliud quodam modo fi habere.quare necefiarium fue~ rit umum per aliud definire,cui ardijfime conneditur,^ non fit pojfii bile umum fine alterius occupatione cognofcere: ut duplum fine con~ grejju dimidij definiri non poteft.Porphyrius eandem fidam proxime anudatur in fita introdudione,qui genus per jpedem, amp;nbsp;contra,fpe-dem per genus mutua reciproattione utriufiqi uoluit definire.Didum eftfxcueido quodam amp;nbsp;fitbtili intelledu, relatiua ficumdum fi,quo-niam umitas utprincipium numeri relatiuum eft, finubter püdum ut Urminus linea,qua tarnen non definiumtur per alia correlatiua,qubd per fi relatiua non fint. Licebit igitur adaptare hunc locum ad pro-pofitam definitionem ut uidebitur utilis.ad deftrudionë quidem,qubd non per priera fit tradita definitio,quia per oppofiita:ad conftrudio-nem uero,qubd aliter non contingit definire.

Aliusjfi eodemvfuseft eiquoddiffinitur.Latet autem, cum non eodem diffiniti nominevtitur.vt fi folemftel-lam in die apparente diffiniuit. nam qui die vtitur,Si fo' Ie vtitur. oportet autem ad deprehendenda talia fume-re pro nomine orationem.vt ^ dies eft, folis latio fupcr terram. nam tunemanifeftfi quód qui folis lationê fuper

Locus ab codéproblema definitionis infirmât, qubd nôper priora * neq; notiora côflruatur.tiâ îd omne quod idem alicui,illud neq} prius, ^ *’*'* neque poflerius efl,fèd fîmul: at definitio per priera emolienda uenit. quare qui nomëide definiendü definitiomcôiumxerit,reijcitur:fiue no më quo côtinetur definitum. Viam aliquando nomen pror/ûs idem definition nô immergitur,ßd aliud diflinSlü, quo ipfùm côtinetur. quod ^Ifiig^tanti iUius definitionem perapertum fit.utqui definiuerit ßlem, fleUà in die apparente,nô uidetur uti definite in definitione,qgt; plis no men non afferatur ad definitionem iUarntfed ß quis perfcrutetur al-tius ip/am naturam,nomine diet lateter concludi ßlem agnofœt:quod reßlutione dieidefinitionis in partes peruium fiet.Definitur nimirum dies,ßlis latio ßper terram.quare qui in locum diei definitionem ad-iunxerit iUius,idem nomen poni in definitione ei quod definitur,colli-quefeet: ac ß definiretur, ßl fleUa in ßlis latione ßper terram appa-rens,qua manifefle definitum agnofeitur arceri.nam diespslem inclu-dit.etjiod H/aipotpxviç dixit Arifloteles unonomine,uerßtm eß,in die apparens.

Rurfum fi eo quod ediucrrodiuiditur,id quod ediuer Co diuiditur diffiniuit.Vtimpar eftquivnitate maior eft pare.fimulenim natura,quæcx codé genere ediuerfo di* uiduntur. imparautem2lt; par ediuerfodiuiduntur.nam ambo numeri differentiæ.

Locus à differentia eiußiem diuißonis interimit deßnitione poßta. j nam quæ eiufdem diuißonis habentur differentiæ,fiuntßnutl natura, A diSaêtia quare una non ent prior altera: at definitie unit per prtora affurge- ßoah. re.quare qui definiuit impare,qui unitate maior eflpare:qitbd impar amp;nbsp;par ßnt eiufdem diuißonis differentiæ,cuius una neque prior, neque poflerior altera,male definiuit. C^^od diilum eft ß per lore loco ab oppoßtis relatiue, conßmile uolumus inteüigi in différentes eorun-dem.impar Mitem amp;nbsp;par mtmeri funt differentiæ, ßd numerus par amp;nbsp;numerus im par Species iudicatur. t^idam abundantem g^ ptrfe dum numerum dicunt imparem amp;nbsp;parem.

Similiter ante amp;nbsp;fi per infcriora,fupcriora difïïniuit. Vt parem numerÛ5qui bipartite fècatunaut bonûjhabitum virtutis.nam amp;nbsp;bipartite fumptû eft à duobus,quæ paria funt;ôcvirtus,bonô quoddam eft.quare inferiora hæc g c.i.

ilia funt.Eft aine neceffecû qui inferioribus vtitur,amp; illis vti.nâ amp;qui vircute vtitur,bono vticu r:eo g» bonû quod^ dam virtus fimiliterautem 8lt;qui bipartitevtitur,8c parc vtitur:eo qgt; in duo fecari, fignificat bipartite fecari:duo autê paria funt.Vniuerfalitcr igitur dicendo vnus cft lo eus,non per priora amp;nbsp;notiora fecifle orationem: partes autem eius,ea quæ didafunt..

4 'Locus ab mferioribus labefaéht deßnitionem. ut ß ^uis dicat de-i^uT/quot;*quot;’ fi^^^^ numerum pdrë,cjui bipartite ßcatur,errat:eo qgt; ußs ßt nomine inferiore definitDr,at deßnitio ßperioribus ^ prioribus conneüi de-ßderat. na bipartite d duobus deßtmitur,qult;e inferioraßunt pare.n5 enim quiequid par,eß duo:ßd qunecunq-, duo,fu/nt par: quare amp;nbsp;qui~ cunque bipartite utitur,^ pare:qubd bipartite ßeari in duo indict, duo autem paria ßtmt. urnde conßat amp;nbsp;deßnitum codocari in deßni-tione,ß refolueretur nomein deßnitionem. Arifloteles habet è /l^Xj quod uerfum eß bipartits:quadrantius dicerenuts duatim,ßu duplici-tur,^ v J'lyx x-TTO T^p /uo iiAumfxadd eß,duatim à duobus ß-mitur.Similiter deßnitio boni hac,habitus uirtutis,reprobdtur,qgt; uir- ' tusßtinferior deßnito Tilliusßpedesteß enim uirtus quodda bond, qu'l igitur u^iiuerßlius amp;ßperius per minus comume amp;nbsp;inferius de-pniuerit,perperam nauabit opera: ut quiedq; ^nus per fpedem deß-niuerit.Vnus ergo locus efl comnusnis ißis quatuor,qui dicatura non prioribus amp;notioribus,deßrudiuus deßnitionis,cuius partesßnt qua tuor: ab eppoßtis,db eodem,ab eadem diuißone, amp;nbsp;deniq; ab inferiore.quibus omnibus monßratur deßnitio nö per priora dari ç^ notiora tantum,quare deßruitur ßatua pro deßnitione oratio.

Secundus autcm,fi res,cum fit in generc,non ponitur in gencrc.Nam in omnibus huiufmodi peccatum eft,in quibus non prius ponitur in oratione,quid eft.vt corpo ris difRnitio,quod habet très dimenfiones:aut fi quis ho minemdiffiniuitjquod eft feiens numerate non enim di* dum eft quid eft,quoniam magnitudo quç habet très di' menfiones:vel quid eft,quoniam animal quod feit nume' rare.genus autem vult quid eft fignificare:8c primû ap' ponitur,corum quæ in diffinitione dicuntur.

A eneru ^°‘^^^ ^1^^ ^^ ^^^^ partes diuidetur, qui ßcudus dicitur eorum qui-eb^ti», bus non per priora ^ notiora monßratur deßnitio poßta (,nam tra

ponehMturquot;) cuim primai à putris ah/èntia deftru^Huum manit dr~ ^umentü contra definitionë.si enim proponatur quadam alicuius de^ pnit!o,in qua^nas illius non pt,deflruitur, ^ primam in deßnitions aera genai ßhO“ ipftmquid efl,cui differétia utqualitai denominds qualem aduenit. ut qui corporii diffinitionein fuflinaerit effe, habere tra digt;nenßonei,eo ^genai corporii non in^ruerit primum deßni~ tionii cöpofitioni, reprobatur.nam definiti habetii genai, idip/um pri mum efl colloatndü, corporii autë habetur gema magnitudo feu con-tbuiü.quare nota nö fübflituerit definitionë, qui genai Qr ip/um quid prtetemußt.Premetur eodem argumenti pondere,qui hominé deßni~ ret,fcientem ejfe namerare,(p hominii genai ofcitanter omißrit.Uoi adiecinuti quiC in latino omina uoluminefuerätcontextui ad phraßm grcecâ.nâin prindpio ita habet,it i^^-ivet dis 'Trçx'^-pexfoçovTOç,[jiit hêiTca iy yivet. ^p^tulo poß,ou }«p apnrou Tt tgt;ÿ,aTt [diyiamp;Oç o 'Tçaç t;^a Sf^s-cétretd» ri !gt;ÿ,aTi ^âoÿ o iTrisrxTou xpiSp,aii’^x cô fideratione^nerii igitur poterinMi tanquam ignotam oflendere de~ ßnitionem,quam deßitui^nere conclußrimuitq) notior e^e nÖ poffit nomine,nifi genere amp;nbsp;differentia conßituatur.

Ampliusfi ad pluracum dicatur idquod difïïnitur,nó ad omnia afïïgnauic. Vtfi grammaticen, fcientiam fcri-bendiquod profercur. nam indiget amp;nbsp;qp Icgcndi. nihilo enim magisferibendiquam Icgendt afTignaCjquidiffinic. quarc non alius,fèd qui veraq; hæc dicit:co quöd plures non contingic eiufdem difFinitioncs clTc. In quibufdam profedo (ècödum veritaté fè habet vc diäum eft,in qui-buidam autemnon:vt in quibufeunej non perfedicitur ad vtrunep.vt medicinam,fcientiam (ànitatemScægritu dinem efficiendi.nam de illa quidé per fè dicitur^de hac autem per accidens.fimplicicer enim alienum à medicina,egritudinè efficere. Quarc nihil magis difFiniuitj qui ad vtrunque aftignauit,quam qui ad alterum,verum for tafle amp;deterius:eoquöd Sc reliquorum quodlibet,poteft ægritudiné efficere. A mpliusfi non ad melius fed ad peius afîîgnauit, eu fint plura ad quæ dicitur quoddiffini-tur-Nâ omnis difciplina 8cpoteftas,optimi videtur elfe.

J-ocui ab imminutione definitionëpropulpt cóflruéktm.Debet enim ip/a totam definiti natura expliatre. quare queecumqs ad omnia defi-

niti 4cc5moddri non poterit deßnitio,mdle dfß^ndtur. si igitur deßni-tum u^ius rei eß,amp; deßnitio.ut duplum ßt dimidij tdntum, amp;nbsp;iUius definitie tdntum umius ndtura erit expreßiud. Qj^oddum uero nomé efi plurium,ut hdbitus amp;nbsp;potentid dd plurd dicütur. opor^t igitur ta lium definitiones hete plurd continere,dd c[ult;e dicumtur.qudre qui de-finiuerit erdmmdticdm,e(fe ßeientid ficribendi, male definire monfird-tur:qubadefinitu ficundum ß dd plurd diciturÇndm dd ficripturd di~ citur amp;nbsp;ledionë')definitie uero tdntum dltera purtem conclufit;qud~ re nö efi cldrd amp;nbsp;dhßlutd:ßd reddendd erit perfc^d, qua h^ec enü-tidbitur,ßeientid le^ndi amp;nbsp;ßcribendi:qudm uere definitionem z^ non dlid recipimus,qubd non continuât eiußde e[ße plures definitiones.Si ta mé definitu ß hdberet dd plurd,ut dd dlterü quidem per ß diceretur, dd reliquum uero per dccidens ; non mdgis definietur tdle definitione utrumq; comprehendente,q ed qu^e ßlum dlterum per ß continet:ßd muite minus hdc definietur, qubd ß^epe contingat dlienum efße a nd“ turd definiti id dd quod ßeumdum dccidens dicitur. ld dutem quod à ßbfiantid deßecit umiußeuiußqi, in definitionem non efi deducendum, cd definitio ßbfidntidm indicare debedt tdntum: niß quis plures uelit ddmittere eiußdem definitiones.(^dre qui definiuerit,medicindm efße ßdentidm effediudm ßinitdtis amp;nbsp;cegritudinis,mdle definiuit, qgt; per ß non ßt medicince ipßm agritudinem dmpledi S^ilitsr ß definitii ad plurd diattur,quorum dlterü melius,dlterum uero peius, ß definiuerit per peius,uel per melius amp;nbsp;peius, deprehenditur ßdlßs:^ rdtioumi“ ußeuiußqi amp;nbsp;ßhfidntid in meliore tantum eoüoatndd efi.ut qui poten-tidm per bonum amp;nbsp;malum,uel dißciplinä definiuerit eßße boni amp;nbsp;md-li hdbitum:qubd huée ßnt per bonum amp;nbsp;optimûexplicandd, no autem per mdlum,reddrgutionis locum non poterit effu^re.

Rurfum fi non pofitu eft in proprio generc quod de dum eft,confideradum ex ijs,qux ad genera ftint,elemc tis:queadmodum eftdiftu prius.Rurfum fi tranfiliés de cit genera.vt qui iuftitia æqualitatis habitfi efFeftiuu,veI diftriburiuu æqui. nam trafilit,qui fie difFinit,virtutein. relinqués igirur iuftitiæ genus,nódicit quid eft efleenam fubftätia vnicuiq? eft in gcnerc)eft ante hoc idem ci quod eft no in proximo genere ponerc. Nam qui in proximo pofuit,omnia fupcriora dixie: eo ^ omnia fuperiora ge* nera de inferioribus prædicâtur.Quare aut in proximo

genere ponendû, aut omnes differétias fupcriori gened addendû,per quas diffinitur proximû genus.fie enim ni' hi! cric prxeermifium,fied pro nomine, inoracionediftu erit inferius genus, qui vero ipfum folia fuperius genus dicit,non dicit St inferius genus.nam qui plantam dicit, non dicit arborem.

l-ocus a ^nere de fir uit definitionem,qu'od oportedt in definitione 'J definiti primum ^ims coUocare. Qjn igitur deßniät numerii per fub- * 8*quot;®^*’ ßdittiam,peccant, nee deßniwnt: quoniä^nus max^e quid efl dicit. Verum an no diedtur propriu ^nus deßniti in deßnitione, perfpicié-dum efl ex ijs loeis elementtfq; in qudrto Topicorumad problemd^-neris exammundu expoßtis.Ci^bd fl pofuerit quidem in ^nere, ueru id fit trdnfiliens tyquot; remotiffimii quo deflnit,pecedbitrqubd totdm natura deflniti non refiluet. nam genus tranfiliens dicitur,non propin-quum genus fid remotum.qui igitur negledo propinquo genere conflit git ad no propinquum,peccat, eo ^ quid efl plane non dicit.nam fib-flatia deflniti efl magis in propinquo^nere,qudm in remoto.qui enim proprium dicit,^ remota fiiperiora omnia,nó tarnen contra.Q^Uff-tur deflniuerit iuflitiam, habitum aqualitatis effe£liuum,fiue habitum aqui diflributiuü,peccat: ^ defiruit proxinuim genus iuflitine, ut uir-tutemmö autë uicinum acceperit,uthdbitü. quare amp;nbsp;tota natura deflniti nö indicatur ea deflnitione : in^nere eném maxime continetur fibflantia illius quod proximum fluerit. Adhtec illud omnia fiiperiora inflert genera, fiiperiora uero non ipfiim proximû inflerût. quare plus eflponere proximum,q remotum ^nus.C^uod fli quis adiüxerit defi-nitioni remotum genus,necefie fluerit deflcendere per differentias con tinuo acceptas gy‘ fine interruptione ad differentia conflpirantem cü flpecie amp;nbsp;deflnim,quibus gy-genus uicinum fiu proximum continetur. Sic enim nihil pratermittet, qui pro genere proximo deflnitione dicat indu fit m in deflnitione flpeciei flatuta. utqui hominem deflnire uelit per genus tranfliliens amp;nbsp;remotü,huic adium^nda uenient omnes difl-flerentia flatuto ordine amp;nbsp;continuo quibus ^nera intermedia diffini-untur homini c5uenientia,donec peruentufluerit ad differentiam com-meantem cum flpecie.Sic igitur deflnietur,fiibflantia corporea anima-ta finflibiUs rationahs mortalis: in qua maniflefle depreheditur ^nus proximum reponi,^ in eius locüdeflnitio flatuatur,qua efl,fiilfilatia corporea anrmata finflibilis.Perfleiliffima itaq} eflgrabfilutiffima ta

hx deßmendi methodustelua d ßmmo per differentias côtinue ordi-ne difpofitas ad propofitum decumbat.çuius mentione ualde ingeniös ßm in /ècundo pofleriorum fecit Arißoteles. Occurret flatim impor-tu/nus ßphißes quod eiußdem plures haberentur definitiones,cum ea fit definitio hominis,animal rationale mortale ab omnibus reoepta,qult;ie diuerßefla fitperiore quam nwnc protraximus à fiperiore ^nere. Huie Arift.ßti^acit,qui eafde innuit: cü nihil différât nomen uel dus definitionë adferre:at,inquit, pro nomine amp;nbsp;^nere inferiori dicitur definitio,idem enim efi dicere animal amp;nbsp;fiibflantia corporea anima-tn finfibilis:quare umum uel alterum confiituere in definitione hofni-nis idem fuerit.Hoc tarnen fiimmopere obfiruadum efi, ne fimpto ^~ nere /ùperiore omißrint eötinuum amp;nbsp;coniumcium ilium differentia-rum ordinem:quod paru diligenter infpiciunt, qui animal jühfiatiam animata ßnfibilem definiumt.imperfeéktquidem omnis huiufinodi efi definiendi ratio, quee neque^nus propinquum ampleélatur, neque in eius locum definitione admittat. tnalterutram ennn incidere oportet partem,uel quod per propinquûgenus,uel per remotü adiumäis différentes e onium fi o ordine difpofitis diffinitio firuatur. qui aute fub-fidtiarn animatamßnfibilem dicit definitionem animalis, differetiam deßrit corpoream, quæ de natura animalis exiflit. quare totam non exprimit.Si obieceris,animata infert corporea, igiturqui dicit différé tia animata, amp;nbsp;corpoream dicit. Refpondeo concedendo omnem inferiorem differentiam ßperiorem inferre,non tarnen oportetßqui ^ unio fiat poffibilis generis ßperioris cum difiumiiadifferétia,utßb-fiantiee cü rationali, nullis intermèdes ad opus uocatis.sicut enimfor ma cuilibet materite non aduenit,ßd tali,uel tali,que requirat conue-niens naturaßqpfius receptaculum,ficnec materia quamlibet forma fine certo feedere admittetadentis compofitionem. nó enim materia qua apta efi ad forma ßhfiantia recipiendam accommodabitur forma humana receptioni,neqi homo,nifiex eerto quodam efficitur,ut in primo ab Arifiotele '^^ tpiurtuay xpyamp;^i docetur.nöenim homo po tefi effe,nifi primü fit ßbfiantia, dein corpus,pofi hoc uiuens, ad hac fit animal,amp;inßper fi placeat adium^re partieeps rationis,demutn per rationale mortale abßluitur hominis natura.Q^are fi homo non poffit effe, ut fit ßhflantia tantum amp;nbsp;rationale mortale,quin amp;nbsp;cor pus, amp;nbsp;uiuens, Ranimai: neque putandum efi ßlo genere ßpremo uel remoto cum differentia definite propria affur^re definitionem. ynde habes non haUucinari eos quifatëtur differentiam ßperiorem

de inferiore pr^edicari, t^uod oporteat tranfliendo ^gt;ms decumbere per dijferentias continuo ad fpedem imâ.Si quis talitsr fùfceperit de-finiendd,quis adeb ineptus ejl qui ßnßbile de rationali diffitebitur di~ ci proprie ? Alioqui neqi animal de homine diœndum erit pr^dicari. Kam feut habet ^nut ad fpeciem,amp;idius differentia ad huius diffe rentiam:quod z^ Porphyrius teftatur)C\uæcumq-„inquieni,priedi(an~ tur de genere ut ^nere,amp; de fpeci€bus:amp;quceeuqi pradiamtur de differentia ut differentia,amp;de fpecie.nam ratione uti pradiaitur de rationali differêtia,amp; inferioribus.Keqi diats cum frigidulis illis, qui affertiMt effe accidens quod pradicatur.tocus igiturfic inteUigatur, ^ definitor ff genus tranfgrediatur propriü,cui non adiwnxent dif-ffrentias continuas, tanq imperfe^kt ffnitio amp;nbsp;relinquens quippiam de natura deffniti improbanda uenit : ip ^nus propinquum oporteat fiimere,uel remotum cum decur/ù differètiarum continuo, donee de-uentum fft ad differentiam cum nomine obambulantem.

Rurfum in differentijs fimiliterconfidcrandum, fi amp;nbsp;differentias dixit generis.Nam fi rei nó fpecialibus diffi* niuic differentijs, aut fi etiam omnino aliquid huiufmo* di dixit quod nullius contingit differentiam effc(vt animal,aut fubftantiam) manifeftum quoniam non diffini* uit.nullius enim differentiae, quæ dida funt.Videndum autem amp;nbsp;fi eft aliquid quod ediuerió diuiditur diftxdif-ferentiæ.Nam fi non eft,perfpicuum quoniam non erit, qua: dida eft,generis differentia, nâomne genus ij's,qua: ediuerib diuidutur,differentijs diuiditur.ut animal grefi fibili Si volatili Sc aquatili Sc bipedi.Aut fi eft quidc edi* ucrib diuifa differentia, nonverificatur auté de genere, manifeftum quoniam neutra erit generis differentia.om nes enim quçediuerfodiuiduntur differétiç,verificantur de proprio gcncre.Similiter autem Sc fi verificatur qui* dem,at non facit appofita generi,fpeciem-Nam manife-ftû,quôd non erit hæc fpecifica differentia generis,nam omnis fpecifica differentia cum generc, fpeciem facit.fi auté hæc non eft differentia,nee quæ difta eft. quia huic ediuerfd diuiditur.

ANTO.DEMOCH» MTPOMNEMA rum partes fübiumximus: tertio igitur loco aggredianutr nüc eiufdem examen per dijferentiarum ^neris affi^nationem probam uel impra bam-Dejlruetur iaq; definitie,in lt;jua definiti non mimeratur differen tiaiVel aliquid datur pro differentia, quad nullius prorfus efl diffè-rentia:Vel flhuiedata non eflalia differentia, quæ affignatur oppa-fita in eadem diuifione ^neris:Vel fi fit in diuifone eadë generis differentia oppofia,non tarnen de genere uerificeturiv el f in eadem ft diuifione uerificeturq; de genere,non tarnen ^neri copulata fpeciëfa-dat.his omnibus quinq; modis improbam definitionëmóflranuis,qubd differentia generi aditigenda ad definitionë non efferatur,umdè igno^ ^s^diffé ^^^ cócludetur definitio.quare ad deflruëlionem iuuabit infpicere,an «ntia gnis generis differentias definitionë definltor compleëïatur. ut qui defini-aflïgnetur? ret hominem animal in fûblime caput erigens,quod differentiam non affignauerit maxime propriam flu fpecificam,fid accidentariam tan-tum,confutatur.Triplex enim proditur differentia acceptio, quam èt ' Porphyria uelim requiras copiofius, is nimirum communem amp;nbsp;propria amp;nbsp;proprifffimd fecit . nam ita habet,» S^tpopx 5 uQivamp;g Ti,t^ i/icnJi 0 iAiänaTO Xiyic^M.gy comnumem earn intelligit,qua dif-fert quippiam accidente cömuni amp;nbsp;feparabili: Proprid-uero,qua proprio amp;nbsp;infiparabili accidente.Pr opr if ff imam autem qua differt quippiam ab tiltero qualitate fpecifica.üomine qualitatis differentiam fitb-flätia intelligo, ut Ariflotslesinquinto,'^ fi^ rx cpvatn'x,To 'miop Xïy^xa 'bx pi^ 'Tçà'mÿ » S^lt;popx '^ovlt;sixQ,oleÿ 'mièf m xvSpta* 'mQ ïi2op,o'n /linspfifasasoe /i Te'rçxiris^'. uad uüuXocgmtói) at ffyUp.XfO'Ti xyóivioyfóic f^ /ixcpopSti 'T uxtx tIw ouaixy'mtÓTH^ 'loQ ouauç.hoc efl,quale dicitur wno quidem modo differentia fiibflan-tia,ut qualenam animal homo,quoniam bipes,equus uero quadrupes: amp;nbsp;circulas qualis figura,quoniam inangularisitanq differentia fleü-dum fûbflantiâ qualitas fit.C^are nö ueniüt audiendi, qui differentia omnem pradicamentiqualitatis uoluerunt effe.Nam fi^ims alicui ac-cidit,gy fpecies:at qualitas fibflantia accidit,igitur ^ fpecies illius: quare fi differëtia fpecies fit qualitatis, accidet iUi cuius efldifferëtia. nam fi^nus fit accidens,amp; fpecies.similiter idem pradicaretur de-nominatiue gy^ umiuoce de eodem.nä figenus pradicetur denomina-tiue de aliquo, amp;nbsp;de eodem fpecies aliqua.A.dhac differëtia non effet de fûbflantia rei definienda.infûper idem fpecies gy differentia ha-beretur.Sed quid moror in re manifefla, cum Arifloteles habeat longe diuerfam effe qualitatem iUam fubflatialem a qualitate accidentaria?

iion minus uidentur ht exorbitare d uero,lt;jui proprium i» ^ualitatis preedicameto reponi dflruût,lt;juos ex diÜis non efl impendio Idborio-/ûm impu^äre. nam /î proprium efl qualitas,amp; uere accidens. nam omnis qualias efl accidens.A.dhlt;!ecnuUum accidens conuer/tm de fltb-iedo pr^edicatur.yerum amp;nbsp;de his fùperius didû efl copio/tus.iam ad inflitutum redeamus.si quis in/ûper pro differentia ddiumxerit,quod SJ^mT^ nullius flt.utqui deßniret hominë,/übfldntia corpus animatii animal ferentia» grefftbile bipes,refellitur, ^ corpus amp;nbsp;animatum amp;nbsp;animal non fint alicuius differêtiæ. Vel ft pro differentia pofitum aliquid non habeat Tertius, n oppof ta differentiam,deflruetur.ut qui hotniné definiret animal effe «oppofits* difciplinlt;ie fifceptiuumt quad animal nö diuidatur in difciplina ff fee-, ptiuum amp;nbsp;iüi oppof tam differentiä.nam difciplinæ /ûfceptiuum,non habet differentia oppof tarn, at ^nus omne diuiditur differétijs plu-ribus. quare f ajfignetur aliquid pro differentia,cui non ft oppof ta differentia,colligendum efl non effe differentiam.si uero in eadem di- ^“y^“^” uifone offenderit oppof tam differentiam, non tarnen uerifcetur de de généré. genere,id efl,de aliquo ipfus generis uel fùb^nere contento,manife-flum non effe differentiam.ut qui hominem definiret animal rationa-le continuum,quadneq; continuum, neq; difcretum.de aliquo fbani-mali contento pradicentur,non dicëtur differentia animalis:^ differentia uerificentur degenere per quas genus diuiditur.tloc loco quidam intsrpretantur hoc didum, differentia diui/à non uerificatur de ^nere, quod etf differëtia ilia non proprie pradiœtur de genere,re-cipit tarnen genus particularem utriufq; differentia uerificationê, ut aliquod fine animal rationale efl,amp;‘aliquod irrationale. Alq dicumt, qubd differentia diuifi zy‘altera per quas gems diuiditur,f fmul fi-mantur,de^nere pradicentur,qr Mam generis natura implent.Prio-rem non approbo in^lligentia,etf uirift dodiffimi,cui malta debent bona litera, quas ab inferis magno animi fdore, amp;nbsp;pertinaci fludio reuocauit.Konnimq tarnen in nuiltipliei fcriptorügenerebonus,quod aiüt,dormitat Homerus.Differetiaenim particulariter no pradicatur de aliquo, f differentia natura fpedes infiper f deanimali differen tia hofmnis,qHa dicitur rationale mortale,pradicaretur,ad animalis definitionë conduceret.adhac differentia illa diuifi minor efl,amp;po-flerior animali.QMre oportet accipere,f ratione quada defendipof-ft, cum genus dicit particularem utriufqi differentia uerificationem agnofere,pro eo quo dicimas differëtiam de aliquo ipfus generis gy S^neri fppofto pradicariHon de fint quilocü hüc niatilatü afferatf

CT b» uerbis reßituüt:A.ut ft eft ediuerfo diuiftt diftereti4,»o» tarnen fit uerd ^nerii dijferêtid.fèd hi fuam produ^nt inftrnn'tatem,qui non dttin^unt Ariftotelis fi:opum,quippe qui uelit argumentis inquirereg: neris differentia,ueriifi/èquëdiejftentjnttlldrdtione differeretur, fid ^^n^ri’iS ^“°^ probandum effet ffmeretur.si uero continuât etia ueriftedri de Oanonfa^ dliquo ipfius ^neris dffigndtdm differentidm^ueru iUi adiuotila fpe~ aaifpccie. ^^^^ conftituere nequit, deftruitur effe differentid.ut qui definiret ho minent dnimdl ereîlû.tidm eredum amp;nbsp;pronum fumteiufdem diuifio nis,dt eredû^neri aduenies definitionem non efficit,^ Specie non re~ ferdt cunt ^neradebet enhn ^nus,cum differëtidpoffe fpeciem con^ ftituere.His igitur qumqi fornMhs,quds in mtd contrdxinMS a diffe~ rentid ^neris uoedtas,definitionem infirmabimus,quhd ^neris differentia non infirdntur côtextui definitiuo. quare fi oratio differentia monftretur carere,amp;definitionis imperio defeciffe conuincitur.

Amplius fi negatione diuidat genus. Vt qui Iinca diS finiunt longitudincm illatabilem cdc.nam nihil aliud fi* gnificac illatabilcjquam quod no habet latitudinem.ac* cidet igitur genus participate fpeciem.nam omnis Ion* gitudo vel iUatabiliSjaut latitudinem habcns eft.quia de omni vcIafFitmatio vel negatio vera fit. quare Sc genus lines cum longitudo fit,vel iUatabilis, aut latitudinem habcns crit. at longitudo iUatabilis,fpeciei eft ratio, fi* militer autem Sc longitudo latitudinem habcns. nam il* Iatabilis,Sc latitudinem habens,difFerentiæfunt.cx diffe* rentia autem Sc gcnere,eft fpeciei oratio.quarc genus fu feipiet fpeciei orationem,fimiliter autem Sc differentis: co quod altera diftarum differentiaru ex neceffitate prç* dicatur de genere.Eft autedidus locus vtilis ad eos qui ponunt ideas efle nam fi non eft ipfa longitudo,quoda modo prsdicabiturdegenere quod latitudinem habet, aut illatabile eft. oportet enim de omni longitudine al-terum corum verificari, fi quidem degenere vcrificari debeat.hoc autem non accidit.funt autem Sc illatabiles, Sc latitudinem habentes longitudincs-quare ad illos fo los vtilis hie locus,quicunque genus vnum numero di* cunt ciTe.hoc autem faciunt qui ideas ponunt.Nam ip*

ßm longitudinem, amp;nbsp;ipfum animal, genus dicunt efle. FortaiTe autem in quibufdam ctiam neceflarium eft ne* gatione vti diffinienteivt in priuationibus.nam cæcû eft quod non habet vifum,quando natu eft habere.Differt ante nihil negatione diuidere genus,aut huiufmodi affir matione,qua negationem necefle eft ediuerfo diuidi. vt ft longitudinem, habens latitudinem diffiniuit. nam ha-bente latitudinem ediuerfo diuiditur, non habens late tudinem, neque aliud quicquam. quare negatione, rur-fum diuiditur genus.

locus a negations differetiam expeUit amp;nbsp;deniq; definitionem in- 9 teritmt.qui autem diuiduott ^nus per negationem, amp;nbsp;in definitione ^quot;'safoe ip/am ut differentiam generis accipiiit,non dicutur definiretut quili-nece definitionem product longitudineiUatabilem e/Je.nam qui fie de-finiumt,illdabile fùmumt,ut negationi refpondeat huic, nö habens la-titudinem,amp; tantum fignificet.quare non bene definiunt. Siequidem définit luclides 'tIm yfxp,pi,Hÿfp,ÿKoç x'asXxTi.Q,cuius amp;nbsp;uerba A-rifloteles repo/ùit.interpres quidem trajfert umus,longitudinem illa-tabilem,alter uero fine latitudine.Cæterum ^ /âna non fit huiu/modi definitie per negationem tanq differentiam produ£ïa,facile efl ex co-fiquétibus incömodis agnofcere.Nam accideret ^mes participare fpe-dem amp;nbsp;differêtiam,amp; utriufqi rationem füfcipere,quo Jiolidius nihil did potefl:cum geiucs de quamplurimis prtedicetur omniü. in pritnis tarnen genus participaret fpeciem.tiam de omni affirmatie uel negatie prlt;xdicatur,qubd contradidio fit,cuius nö efl medium:at ^nus per affirmationë amp;nbsp;negationemdiuiditur,oporubit igitur uelaffirmatio-nem uel negationëde eo uerificari. ut de longitudine uerificahitur,uel latitudinem habens,uel non habens latitudinem : qubd fint affirmatie amp;nbsp;negatie.uerificetur ergo de longitudine longitude non habenslati-tudinem,qua efl definitie linea, igitur longitude fpedei rationem fit-fcipiet.nam longitude ^»us efl linea, gr huius definitie möflratur de longitudine uerificari-tdem probabitur qui affignarit longitudinë ha-bentem latitudinem pruedicari de longitudine.nam lègitudo genus /ü-perfidei,rationem illius /ufeiperet.quare qubd /üperficies fit longitude latitudinëhabens,concludetur gnus partidpare fpedem.Sinuliter genus oflendetur participare differëtiam.tïam differëtiælongitudinis fumt,habere latitudinë uel non habere, quarum neceffe efl alteram de

lon^tudine frædicarvquoniam de quolibet efl affirmatio uel ne^tio-quare quacu^qi illarü dijferëtiarum fonatur prædicari de logitudi-^ ne (nam. alteram neœ(fe e^hahetur ^nus differêtiam participaretde quo nimirü differentia prteduatur amp;nbsp;ratio illius dicitur.quare fi dip ferentia altéra illarum de longitudine pradicetur, fiquitur longitudi-nem nous differentiam participare-An hic differendi modus fiphifit eus fit,neqi omnibus coiMenies,^ contradiilio in umiuer/âübus,quarii umiuer(aliter (ûmitur altéra,oppofiti ordinis confi fiat.quare longitude latitudinem habens amp;nbsp;longitude latitudinem non habens,nô fumt affirmatie ZT negatie. Ad hæc neq-, htec ratio ualet,omnis longitude latitudinem habet uel non habet: igitur uel habet latitudinem uel non habet latitudinem,a partibus illis coniumüis ad altéra, nam ilia limita referunt team generis naturam,amp; conftitutiua fumt gtneris cö-plexa:at ft fingillatim (ttmantur,diuifiua fitimt,neqi de genere pra-dicantur amplius.Sed alio exemplo reddanuts manifeftü.rationale qui-dem gir irrationale differentia diuifiua animalis de animali nê died-tur,(èd de ijs qua (üb animali c0tinentur,ut de homine amp;nbsp;brutis: fic in propofito longitude in latitudinem habens amp;nbsp;in iüatabile difpefci-tur.uerum de longitudine non pradicabitur lon^tudo latitudinem ha bens,fid de (üperfide'.longitude quidem illaabilis,de linea: quibus con tradidio non includitur.ad contradidionem enim defideratur altera Miiuer(alis,quaalibusnÖ cötinetur.'Valebit tarne modus hic differëdi aduerfiis eos,qui flatuut ideas, quiq; genus umü quid numero effe de fendût.nam mtü quid numero ip/a idea, ut ipfum animal, ip/â lon^-tudo. ad contradidionem quidem non erit opus determinatione figni tuniuerfalisjut omnis uel nullius.quoniam id qued umu efl numero, ut indiuiduüfWniuerfalis determinationë refugit. ineptus profedo fuerit qui dixerit,omnis Socrates eft muficus.quare fi ip/üm animal,uel ip(â löptudo umäquippiä fuerit numero,determinationënöadmittet uni-uer(alë,(èd de eodé numero rationale g^ irrationale pradicabitur:fi-tmliter de I5gitudine,qua eft numero eadë,habës latitudinê g^ illata-bile pradicatur.quare ad illos fólü eft locus utilis,qui ideas ponut, amp;nbsp;genus idem effe numero fatentur. nam fi nö defendatur lögitudo ea-dem effe numero qua conuenit linea gr fi(perficiei,nullo modo pra-dicari poterit de lögitudine quod latitudinem habet,uel quod iüatabUe eft,contradidorio modo:qubd alterü iUorum de omni longitudine ue-rificari oporteret, fi de^nere longitudine uerificari debeat. ad contradidionem nanqi oportet pradicatii de fiibiedo altero did mtiuer-

plittr,fèd habere latitudinem uel non habere nÓ poteß de Îon^tudine frœdiatri nift ratione partis (^ fpeciei:quippe quad fint quadam Ion {fitudines habites latitudine,utßiperßeies-.qudedduero nö habites, ut inelt;e:quare particulares fuott talesordines zirnöeontradiäorij.Ve~ rü qui ideas rebus inuehuott, cötradi£lioni cogwntur fateri,quü ideas numero eafdem iudicent: ut xv'npóiitoe ugci oeuTo^amp;ayjid eflipßß'i-md, ut ßc dicam,longitudinem,amp;ipßßimü anrMal,ideas amp;^nera fa dunt. Ueq; illud pratermittendii erit, ^ ubi habebatur,quodam mo~ do,repoßtimusquomodo.A.rifl.habet,ii -^ fan trip ocv'nfs,Snoe,'asae uoL'in'i'OpHbinTcu u«tk t ■y^v^ti^d efl,ßnon fit ipßßima longitu~ do, quomodo preedicabitur de ^nere?ut ßt ßnßis, niß enim ponatur lôgitudo tale ^nus idem effe numero, nullo modo oßendi poteß quid de genere pradicentur contradidoria le^,latitudinem habes amp;nbsp;illa-tabile.nam lon^itudo latitudinem habeas,amp;no habens in parte ßimü-tur.quot;Verum ß dicatur ipßffima loagitudo, ^ in utrifqs eadem ßt numéro amp;nbsp;imnuttabilis re,cótradi£iio paratur pugnätifima. Qjiare di dtur induflrie locus hic utilis ad ponentes ideas, quia negantibus eas non acciditquid incömodi ex rationibus qult;ie produdaßnt.interdum mM^deR. tarnen nihil abfnum uidebitur in quoriidam definitionibus admittere quot;^'’quot;'‘ negationem,quemadmodum in priuatiue oppoßtorum fines afferum-tur negationes.ut ccecu apte definienuts,quod non habet ui/ûm,qud-do natum efl habere:qubd natura priuatiuorum nihil effe indicat,pri-uatio enim nihil efl. c^eterum nihil differt negatione genus diuidere (ut cum diuidimus animal in rationale amp;nbsp;irrationale,^- longitudine in latitudinem habensamp; in iUatabile^uelaffirmatione tali,qua inteUi-ntur neffitio,ediuerß diuidi.ut ß quis definiret longitudinem,habens latitudinem.nam ea amp;nbsp;dijferentia hac,non habens latitudine,ut edi-Uerfo diuißt,intelligitur.Similiter inalijs quibus nihil quippiam intelli-gitur per affirmatione a negatione ediuerß diuißi.Adiumgi potefl hie locus,utparsßt tertij loci monflrantis definitionem ignotiorem effe lo cis in problema differentia uocatis.

Rurfum fi fpecié vt differentia affgnauit.vt qui coui-cium,iniuriä cum irrifione diffiniuit. nam irrifio iniuria quidam eft.quare no differétia fed fpecies eft irrifio.

Frater didos quinqi locos in differentia problema denominatos q- 1° ' plurimi alij inflitui poffumt ittidem,ft in comparationë uocetur diffe- ^^f^^‘ rentia,quibus definitio ignota comprobatur amp;nbsp;deflruitur, quia diffe rentiâ non cöpledi ratione manifeflatur.Vt hic locus ^ fpede deflruit

differêtiæ dlfi^ationejimde amp;nbsp;definitioms interemptiôné eoUigitnus. Kon enim f^ecies afferëda e/i pro differettä in congreffum definitiuü. quare qui deßniuerit comiciüjiniuriä cum irrißone, is inßruit quids fpecie definitioni pro differitia,nä irrißo eß Species iniuriie,non diffe rentid:qudre mdie deßniuit,^ fpecié pro differentia in deßnitione de^ duxerit.Deßnitio enim fölü^nere amp;nbsp;differetia affur^re debet:dt qui monflrat quippiä effe fpecie,db eodem differetia dignitatem toUit.

Amplius figcnus vt differentia dixit.vt virtutéjhabitû bond vel ftudiofum. nam bond eft genus virtutis.An no genus eft bond,feddifferetia ^fi guidé verd eft ^ no con tingat ide in duobusgeneribus effenocontinétibus fein uicê.nam neg; bond continet habitd,ncg5 habitus bond, nó enim omnis habitus bondjncg^ omne bond habitus, quare nó erunt profedo genera ambo.fi igitur habitus genus eft virtutis,peripicud guonia bond non eft genus, fed magis differetia.Amplius habitus guidé guid eft vir-tus fignificat,bond autem nó guid eftjied guale quid eft. videtur auté differentia guale guid fignificare.

11 l-ocus a ^nere deflruit problema differentia.quare qui in deßni^ Agentre. tigne conßruendd pro differetia conflitutiua genus affignauerit,male deßniet.hoc loco patet uirtulxm non probe deßniri per habitum bond uel fludio/ùm, fi bonum genus fituirtutis amp;nbsp;non differentia-nam pro differentia ^nus defùmeretur.caterügenus nôuidetur effe uirtutis bonum^fied magis differentid:qubd non contingat eiufdem fpeciei plu-ra eff'egenera,quorum urnum alteri non /übijcidtur:bonum autem ha bitum non continet,neq-, de eo pradicatur,quod fint habitus etiam ma b,ut uitia:genus autem de fipecie umiuerldliter pradicatur.Keq; contra habitus pradiostur de bono,qubd quadam bona fint non in habi-tu confiflentia,ut félicitas amp;nbsp;operationes fludiofa. quare fi non con-tineat urnum reliquum, non poterut dici uirtutis utraqi ^nera, qubd óporteret iUa füperioris amp;inferioris habitudinë admittere.uersi ma nifeßum eß uirtutis ^nus effe habitü, quare non erit bonum eiufdem ^nus,fid magis differétia.lnfuper habitus qj in quid de uirtute pra-diatur,magis autem in quale de eadem bonum pradicatur,q in quid: iUud uerius dicendum eflgenus,hoc autem magis differentia.quodr-ca in exemplo bond non erat ^nus re ip/â: fed id didum erat ex pofi~ tione,ut defumatur pro ßudiofö. Alia tarne efl boni uberior fignißeay

ito,qute etiam de humano bono dicitur.amp; hoeiM acquifttü Oquot; innatû difpep:u^t:acquifitum,in honum natura amp;nbsp;fortWMa:amp;iUud,in utile,deleâabile,amp; honeßü: amp;nbsp;inhoneflum in uirtuté amp;nbsp;officium diflra humt-Q^am ß quis non refugerit boni notione,genus uirtutis erit cà-ptendum,amp;in quid de ea pradicaretur, ßitMl omnes habitus fludio-/5s contineret, ut boni rationem ßfeipiwnt. An ßnt audiendi iüi qui bonum in pradicamento qualitatis recipiumt,ßd in nulla ßpecie iUius, tibi conießandum relinquimus.

Videndum autem amp;nbsp;fi non quaic quid,(cd ipfum quid fignificat affignata differentia. Nam videtur quäle quid omnis differentia fignificare.

Locus à pradicatione in quid deftruit poßtum in deßnitione pro i * differentia effe differentiam, quod omnis differentia magis uideatur ysetatuW fpeciei qualitatem fibflantialê ßgnifiatre,q ipßm quid.quare umiuer ßliar id omne quod in quid pradicatur,d differentiarum ordine ß-ium^ndum.ut quicumqi uel fpeciem uel ^nus in differentia locü ßb-fiituerit,huius hoc loco infelix monßratur conatus:mtde definitio dif-ßlutionem patietur adamitoßm.

Confiderandum autem Sc fi fecundu accidés ineft diffi nito differentia.Nam nulla differentia eft eorumjquç fe-cundum accidens infunt,ficuti neque genus. non enim contingit differentiam ineffe alicui,Sc non ineffe.

Locus ab accidente deßruit differentiam in deßnitione reponi,cui r ? acciditßpecieißu deßnito ineffe non ineffe. Kulla enim differetia eß eorum qua ßpecieißcumdum accidens infumt. etenim differentia, quemadmodum amp;nbsp;^nus,de ßbieHi amp;nbsp;deßniti ßbßätia exißit:qu0d autem ßbßantiam gy^ naturam complet,non contingit ab eo cuius eß conßitutiuum diuelli.quare quod monflratur deßnito accidere,id col~ h^ndum eß h differentia conßitutiua alienum.ut qui deßniret hominem,anmal rationale in ealum ßußpiciens,eo ^ in ealum ßßpidesßt accidens homini,nö aute differentia, dirimetur deßnitio conßituta.ea enm ingrediuntur contextum deßnitionis,qua ßbßantiä monßrant nei gynon accidens.Colligumt plus aquo in^nioß quidam ex oppoß-to rationis,proprium a ßbiedoßparari intelli^ntia:qubd,ut uolumt, inßt ßeumdum accidens.

Amplius fi prxdicatur de genere differétia,vel fpecies, autinferioru aliquid fpeciei,nó erit diffiniés.Nam nullü

ANTO» CSMOCH» HTPOMNEMA eorû qux difta funt,contingic de gencre prxdïcari: co ^ genus de qplurimis omnium dicitur.

14 nbsp;nbsp;nbsp;Locus à differ entiee pr^dicatione uel inferior urn de ^nere euertit rioS^ffe’ definitionem poftam. quandotjuidem genus debet de qudmplurimis rétif de ge. omnium prlt;iedicari.si igitur in defnitione affignaa degenere fatuta pnedicetur uel differentia uel fpecies uel indiuiduü,non erit tali orati-one definiês.nam ft ueregenus in ea ajfignareturjde ^nere non pra-dicaretur differétia uel fpecies uel indiuiduu.cp fi non fit ^nus in ora tione illd,neq} dejinitio fuerit dicêda.ut qui definiret hominé,Socrate effe rationalem,uel uirü rationalem,qgt; de Socrate pro genere affignato differétia rationale prædiœtur,affignata definitio magt;ius dabit.

Rurfum fi prædicatur genus de differentia.Nam non de differétia,fed de quibus differentia,genus videtur prx' dicari.vt animai de homine amp;nbsp;boue,8t de alijs greffibili* bus animalibus,nó auté de ca differétia,quæ de fpccie dici tur.na fi de vnaquaepdifferentiarü animal prædicabitur, multa animalia de fpccie prædicabûtur. nam differentiae de fpecie prædicatur.Amplius differétia; omncs,autfpc* cics aut indiuidua crut,fi quidem funt animalia.na vnu-quodcjanimalium,aut fpecies autindiuiduum eft.

’ S Locus d pradicatione ^neris de differétia dirimit differentia effe bo^genî’ ^U‘^ definitionë ingreditur fpeciei,demü totam defnitione ea affurge-rent^**^'' ^‘^^”* genus non pradicatur de differëtia,fèd de fpeciebus amp;nbsp;indi uiduis,de quibus etia differentia pradicatur:^ de ijs in qua diuiditur ^nus,ipfâ pr^dicetur,diff erentij sou té in fpecies diflrahitur ^nus.ut animal nö prædicatur de differétijs,ffd de quibus prædicatur differé-tiæ per quas animal diuiditur,de homine,de boue,amp; cateris animali-bus:non tamé de differétia hominis uel bouis uel equi uelalterius ani-malis.Nam fi de differétijs animaliu prædicaretur animal,ut degreffi bili g:r bipede differétijs hominis,multa animalia de fpccie pradicabu-tur. de quibus enim ^nus animal pradicatur in quid, id animal eß: quare fi id prædiœtur degreffibili amp;nbsp;bipede,greffibileerit animal,amp; bipes animal.uerü hlt;!ec,animalgrejfibile,amp; bipes,de homine prædied-tur,quæ animalia fumt,igitur multa animalia de homine prædicatur, quod eß abfiirdü.nam homo pluribus animalibus no conßituitur.infü-per id omne,de quo prædicatur ^ms,efl fpecies uel indiuidu{i,ut notii efl ex^neris ratione:amp;id omneanimal,quod animalis defnitionere^

cipit:lt;judre ß animal de hipede uelgreß'ibili prædicaretur,amp;bipes amp;nbsp;^ref[ibile fpecies uel indiuidua diœrentur:quodß hæcabßirda(ß ab~ fitrda ßnt dicenda qu^e mipoßibilia) nö fatendum efl differential» ^ neri ßbijeisi quid igitur generi ßipponatur,id beneßda ratione col-ligendûefl nö effe in numerü differentiarü adß:ißendü. quare Boetij fentêtia uana confpicitur in ifagogÖ Porphyrij fcribëtis genus prxdï cari de ßpecierä differentijs,etß differêtiæ fpecies ipßs informât. amp;nbsp;in eadem opinione municipem habet ammonia,qui genera de differen iq^ amp;nbsp;fpeciebus pradicari proclamât,ßd non econtrario,

Similiter autem infpiciendum Si fi fpecies,aut inferio rum fpccieialiqüod,de differentia prædicatur.ImpofTibê le enim:eo quod de pluribus differentia,quam fpecies di* citur.Itemaccidet differentia fpeciem c(fe,fi quidem prç* dicabiturdeea,aliquafpecierfi.nam fi de differentia prae-dicatur homo,manifeftu quoniam differentia eft homo.

Locus a prædicatione fpeciei uel indiuiduorii de differentia pro- ^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

blema differentia corrumpit.Si enim in defnitione aliqua defendatur HJ5’i^Si pars altera effe differentia de qua monftretur fpecies infima pradi- j'’Jquot;* 4' cari uel indiuiduum,tDta corruet pofitio.nam id natura no quadrabit diffsienoa. differentia.tion enim eflßperioris inferiorißbijehat differetia fpe-cie efl maior uel aqua,^ indiuiduis ßperionquare de fpecie pradi-cabitur,non autem contra, tnßper contingeret differentiam fpeciem ^If^iP pott‘ttitgt;' ^e differentia aliqua fpecies pradicari.ut ß de differentia pradicetur fpecies homo,amp;differentia erit homo.ln hac pro-batione potefl ambiguus effe ßnfus.Kam non manifeflum fitß intelli-gatur ^ homo ßLdifferitia,uel eötra differentia ßt homo.iac. faber tarne uir profeHo in literis melioribus reflituëdis flrennuus,uoluit hac ambiguitatë diluere,qui hominé effe differentia intelligit,amp;non differentiam effe hominë,fl de differentia homo pradicetur. nam inquit uult effe elemetum A.rifloteles quicquid apte accömodéq; de differëtia pradicatur differëtiam effe. inferior enim formaßperiori forma ut ßbiedum effe uidetur,ut rationale animato,perinde ac albedo eolori. Potefl amp;nbsp;alius effe ßgnificatus,quod ß de differentia pradicetur homo, ilia differentia ßt fpecies. nam ft de rationali pradicetur homo, amp;nbsp;id omne de quo pradicatur homo fpecies,rationë ßfeipiat fpeciei, ßquitur quod rationale hominis rationem admittet, quare amp;nbsp;rationale homo erif.nam cuidefinitio conuenit, gy^ nomen.Sed id impoffi-

bile,quonia fpedes infitndplum de indiuiduis prtedicatur.tJeutrü tarnen intelleïlü tibi pr^efcribinuts determinate /èquendum,ueru quenu duxeris clarioré,libere deli^endum ampledendümque ßla ambi^uita-tïs fübntonitione relinquinuts.nö enim expedit nabis in omnibus apertt protoqui, in quibus etiam geßiret amp;nbsp;exhilararetur animus, quare in multis pieces mita mur er Angeronie fauenws, ne Pytha^oram amp;nbsp;Warpocratem oßendamus.

Rurfum fi non prior eft differentia fpecie.Nam genere quidem pofterior eftj fpecie autem priorem differen-tiam effe oportet.

AdifferL? ^ocus à poßeriori differentia ^ fit fpecies in deßruSiionem pro-tia quæ pot blematis ^dißeretia amp;nbsp;definitionis argumentû pr^ebet uirile.tjä^-t^ri^***^ nera praiacere oportet amp;nbsp;in for mata différentes fpeeißds cößituere fpecies.quare fpecies ip/à acquit prior effe differentia, quod fit tan-qud compofitû ex ^nere amp;nbsp;differetia.nam ^nus fibit maters uiers, differétia uero formæ,quibus coalefcit ip/a fpecies,qua totum dicitur. umde manifeßüeffe poteß,fi fpecies prior mößretur ea differétia qua ‘ifjtgusttur in definitione,eänon reile affignari:eo qgt; differentia omnis prior fit fpecie qua conßituit. inde coüi^re nö eß obfcurum definitionis compofitec interitum,cuius talis differentia fuerit pars,

Confidcrandum autem amp;nbsp;fi alterius generis eft diàa differentia, neg? contentijneque continentis. Nam non videtureadem differentia duorum generu effe non con-tinentium feinuicem.fi autem non,accidet amp;nbsp;fpecie ean-dem in duobus generibus effe non continentibus feinui-cem.infert enim vnaqurq; differentiarum proprium genus, vt grcffibile amp;nbsp;bipes animal coinferunt. quare fi de quo differentia amp;nbsp;generum vtrunqp, manifeftum vtique quoniam fpecies in duobus erit generibus nó continen-tibus lèinuicem . An non impoffibile candem differen-tiam duorum generum effe non continentium fèinuicégt; fed addendum neque vtroqucfub codem exiftentefnam grcffibile animal amp;nbsp;volatile animal genera funt non con-tinentia feinuicem,amp;vtriufq? eorum eft bipes differétia: quare addendum cft,neq5 fub eodem,vtroquc exiftente. nam hçc ambo fub animali funt.Manifeftum etiam quo*

IN s EX T VM T o P I C» A R I s T. tl8 niarn non necefTe eft differentiam omnem,proprium gc nus infcrre,eo quod concingit eandem duorum generü c(re non concinentiû fèinuicemifèd alterum tantum ne-cefleeftinferrcjSt fuperiorahuiusomnia.vt bipes,greflî* bilcjvel volatile infert animal.

j-ocus à diflinSiione ^nerû fùb imiœm non poßtorü differentia in definitione ordinata deflruit.quare diligéter rimari conuenietpropo-fin quads definitione,an coti^rit differentia alterns generis effe di-uifiiua ab eo quod in definitione,cuius eft pars,ponitur.ua)n fi eötige-rit eS effe alterius,neqi contenti,neq; continëtis alterit,neq;. utriufiqi ab altero contiti,non erit differëtia quee pomtur in definitione.ut qui de~ finiret hominë,animal contemplatiuü uel aëliuü:^ contemplatiuum amp;nbsp;aëliuü differëtia fiunt habituü,at habitus genus eftdiftinduab anitnali, neq; unit alterum côpleëlitur, neq; eidë fùpponütur,ut peruiu eft,non erit igitur contemplatiuum animalis differentia,neqi hominis confti~ tutiua:nam omnis fipeciei differëtia conftitutiua,gripfii eft ^neris di-uifiua,quod non pratermifit filentio Porphyrius,qui eafidem differeu tias diuifiuas generum amp;nbsp;fipecierü completiuas,quas omnes fpecifins fingulari nomine numcupandas aatumauit. Prius eft igitur differentia effe diuifiuam ^neris,qu'am conftitutiuä fipeciei. diuifio enim diffini-tionem praœdit.quare fit non fit^neris diuifiua differentia,neq; fipeciei conftitutiua.'Verum qui monftrat differentia aliquam alteriusge ~ veris non cóuenientis effe differentia, huius propofiti differentia tol-lit:qgt; impoffibile fiit differentia eandem duorum effe ^nerum nö con-Uenientium inter fi.aliter enim contin^ret eandem fipeciem in duobus ^neribus noncontinetibusfèiimiœm wniuoœ acceptam cötineri. quare amp;nbsp;natura duorum generü participaret diffidentium omnino,quod omnem egreditur rationis modum.Nam quoniam differentia iUa poni tur duorum generü diftin£iorum,utrüq; ^nus infierre uidetur: amp;nbsp;de quo differentia ilia pradicabitur,^ utrumq;^ms. quare fi de fipe-cie differentia ponatur pradiairi,amp; utrunq; genus de eadem pradi mbitur.quare amp;nbsp;fipecies lila utrüqs genus participabit, amp;nbsp;erit duorum nnerum nö continentium ftinuicem. ut ifta differentia bipes clT greffibile animal inferüt,amp;de qua fipecie ha pradicantur, de eadem amp;nbsp;genus.quare fi diuerfirü effent gener urn,de eadem ^nera diuer-ß pradicarentur : at diuerfiorum ^nerum gr non fübinuicem pofito-rü diuerfia fknt fipecies amp;nbsp;differëtia,igitur fieri nequit ut eadem fit

fpedes diuerJ5rum generü.Dilutio.fieri »5 pote ft uteadem differétid fit diuerßru gener um /iinuicem non cötinentium,nifi côtigerit utraep fib eodem contineri-Ha illud didii in attegorijs inteUigitur nifi utrû‘ ^ue fib eodem continecitur.fteri enim poteft ut diuerfirum generum non fibimiicem ordinatorum fiteadem differentia, utbipes eft duo-rum generum,quorum umum alterum non comprehendit,differentia, ^dgreffibile anional ^ uolatile anionalgenera fuoit huiufmodhquorU utriufqi eft differetia bipes.Sed quia utrumc^ fib animait continetur, nihil abfurdum uidebitur.simul manifeftum eft non effe uerum in omnibus uotarnquanq; differentiam proprium genus in ferre determina-tum, quoniam contingit eandem differetiam duorii effe generum non continentium fiinuicem:ut bipes differentia horum generumgreffibi-lis amp;nbsp;uolatilis no habet inferre utrumq; illorii.nam non oportet id om ne quod bipes eft,effegreffibile animal : quia contingit amp;aliquodeffe uolatiletneq-, quod bipes eft,ftquitur effe uolatile:quia utriufiq; eft generis ex cequo,amp; alteru no habet inferre determinate,fid cii alterius deftru£lione.sic,hoc eft bipes amp;nbsp;nongreffibile, igitur uolatile:uel fie, hoc eft bipes non uolatile,igitur greffibile.aUter non contingit inferre proximum genus, fiperiora tarnen genera citra omnem hanc deter-mnationis legem liaebit inferre:ut animahcorpuSifibftantiam.Keque ex his colligas fpeciem uotam duorum generum. nam ilia differentia eft pluribus fpeciebus comunis,ficut generihus,necp ea differentia fpe cies indiuidua affurgit neqi fimilibus,qult;£ conutnes fiunt pluribus. sût qui dicät Ariftotelem uel non loqui ex fintentia,uel de differetijs proprijs,uel inepte dicere. quorum iudiciuin probare uel improbare quia glorie firn non ducimus,officiofi pr^termittimus.

Videndum autem amp;nbsp;fi in aliquo difFerentiam afligna' uit fubftantix. Nam no videtur differ re fubffantfa à fub-ftâtia in eo quod alicubi eft. quare Si eos qui greffibiIi,Slt; aquatili diuidunt anîmal;increpât;tanquam greffibile amp;nbsp;aqüatilejalicubi fignificet.An in bis quidem nô rede im crepant?non enim in aliquo nc^ alicubi fignificataqua* tile 8c terreftre,{êd quale quid.nam etfi im ficco fit,fimi-liter aquatile:fimliter autë 8c terrcftre,ctfî in humido fit limilitertcrreftre,ièdnonaquatile erit.attamê fi quâdoep Adetem?. fig^^i^cat in aliquo ditïerêtia,manifcftû quoniâ peccabit. gt;05lt; nbsp;nbsp;nbsp;locus à determinatione lod uel alicuius accidétis reprobat differé-

velacddet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

iîæ con/litutionë.li4in alicuhi effe, /èu in loco quodam, non efl de fùb-fiatia alicuius,neq; quid efl eue fignifi(at,definitio autein quid eft eße /igniftc4t:qudre er qu^e eä fùbintrant de fûbftâtia rei oportebit efte. quot;Videndum igitur an quis deftniendo acceperit pro dijferêtia quod ali-cubi ftgnifiœt.nam ft offendatur alicubi ftgnipeare,^^ cü alicuius de-terNunatione dici,pro differentia nomen acceptum in deftnitione,de-ftruenda efteonftitutio omnis: ^ non ftt differentia in ea. ut hoc loco contenduott quidam re probare hominis definitionem hanc,animal terre ftre gr effibile bipes,^ dimnt terreftre locü ftgnificare,amp; terra in-habitationem:idem de aquatili teftantur.Profeüo impugnatio iUa effet admodum fortis in euerftonem di£ïorü,ft quod ftmüt uel arbitrantur did,effet uerû.A.ft neq; terreftre,neqt aquatile locum ftgnifiedt adua-lem, ftd potentiam amp;nbsp;aptitudinem. nam ft homo intra medics aquas* enatet,adhuc terreftris dicitur.similiter amp;nbsp;ft nutrena uel fcombri uel ftpia etiam in ftcco conftftÜt,aquatiles tarnen fumt.quare manifeftum non terra inhabitatione ftgniftcare.$i tarnen locum ftgnißearet illa uel quacumque alia,non apte pro différentes ftatuerentur.uult enim differentia ftmper ineffe,quod autem cü determinatione loei dicitur,nut tato loco non amplius conuenit. ■

Rurfum fi affedunijdifFercntia alïignauit.Nam omnis affeftus cum magis fit,detrahit afubftatia:difFcréna autê nó huiufmodi eiixiam magis videturfaluaredifFerêtiaid cuius eft difFerêtia.Sc fimpliciter impoiTibile eft fingulum quodq5eire fine propria differétia.nam cd non eft greffi-Dile,nó erit homo.Si(ut fimpliciter dicamus)(ccundum quxeüq? alccratur habés,nihil eorü differétia iHiuseft.nâ omnia huiufmodi cû magis fiût,detrahût à fubftâtia.qua-re fi aliquâ huiufmodi differentia quifpiâ aflîgnauir,pecca uit.fimpliciterenimnô alteramur fccûdum differétias.

tocus à paffione fouet differentia internecionem.nam omnis diffe ^ o rentia conftitutiua confruat rem ipftm quä conftituit. nam fine dif Abaffecte ferêtia fpecies conftftere non ualet.ut ft nö ftt greffibile, neq-, homoi lt;tt paffio z^ affedus tantum abeft ut rem ipfam confruet, ut etiam corrumpat, amp;eiufdem demolitionem procuret. quare qui deftniuerit hominêanimal frigidum uel calidum: ^ hac paffiones fignifcent qua magis rem minuumt quam adau^ant, magis deftruet quam cöftruet. nam iftis res ip/à alteratur,uerum ftcmidum nullam differentiam al-

terrftwr fpecies, neque corrumpiturtnon igitur pajfio amp;nbsp;affeÜus pr» differentia ponendui efl.qui igitur tali paffione u/iisfuerit ai depin^ gendam definitionem, ridebitur.

Et fi alicuius eorü quæ funt ad aliquid,nó ad aliud quid differentiam aflÏgnauic.Nam eorü quæ funt ad aliquid,amp;: difFerentix ad aliquid:vt amp;nbsp;in diiciplina. contemplatiua cnim,8c aétiua,amp; effeftiua dicitur.vnüquodq5 auté hord, ad aliquid fignificat. contéplatiua enim alicuius^Sc adi* ua alicuius,Sc efFediua alicuius.

11 Locus {( ^neris diftindione inter fpeciem relatiua amp;nbsp;differëtiant ^ftinaist. f^SS^^^^^ poteff fomenta ad differétice deßrudionem. Si enim alicu-, ius fpedei differëtiaafferatur, qu^e nö fit eiufdem pradieamenti cum fpecie,deßruenda erit tabs differetia pofitio. quare fi fpecies aliqua dicatur relatiue amp;nbsp;‘^d aliud, non autem differétia qua illi contribué tur,non erit differentia qua dicitur, ut qui definiret patrem animal rationale mortale, quod pater ad aliquid dicitur, non antem rationale mortale,remouentur a differentiarum nomine.oportet enim fpeciem HMtuari fta naturam à genere amp;nbsp;differëtijs ; quad ft ^nus amp;nbsp;fpe--cies in umo ftnt pradicamëto,haud differëtia lon^ aberütab eodem, quibus genus diuidatur amp;nbsp;fpecies cöflituatur. ut difciplina diuiditur per contéplatiuam,adiuam, g^ effediua differétias,qua uti^nus,ad aliquid dicumtur.omnis enim cognitie, uel ad ueri indagationem, uel adionem,uel opus füfcipitur:umde amp;nbsp;triplex uita dicitur,contëplati-ua,adiua,amp;effediua. Volutent anmo illi hmic locum qui omne differentiam pradicameti qualitatis défendant,cum monßrentur in quo pradicamento fnt genera amp;nbsp;fpecies,differentia collocari.

Confiderandum autem Sc fi ad quod natu eft vnum* quodquc eorum quæ funt ad aliquid,aiïïgnauitdifFiniés. Nam inquibufdam quidemadquodnatum cftfingulum quodq; eorum quæ funt ad aliquid,folum eft vti:ad aliud autem nihil.vt vifu ad videndum folum-quibufdam au* té,Sc ad aliquid aliud. vt dolio fanc hauriat aliquis: atta* men fi quis diffiniuit doliû,inftrumentû ad hauriédum, peccauit.non enim ad hoc natu eft.terminus auté eft,ad quod natu eft: ad quod ünè vtitur prudés qua prudens, Sc quæ circa fingulu quodep propria eft difciplina.

l-ocus ab ip (S accidéte relatiui defiruit deßnitione.Cut» enim quæ^ tt-dam relatiua ad ttmum tantü referantur,non ea contineet accommo- MmKn» dari alijs q ijs ad quæ dicütur:ut ui/üs eß ipßus uiftbilisßltt,neq; cd- ■»‘'«'• tingit uti uißu q ad uidendü uißbile,amp;illi tantü accömodatur.Qj^.^-dam uero fu^t relatiua,quibus contingit uti non folum ad id quad na~ turn amp;nbsp;proprie dicitur,ßd ad id quod illiaccidit amp;nbsp;improprie coue-nit'.ut ^iXi-yp'iQ proprieaccomodatur inflrumento ad radendu apto, potefl tarnen quis amp;nbsp;eodem utiad hauriendum humorem alique.Gon ßderandü igitur in relatiuis an cotingat ijs ad plura uti:qubd ft quis deßniueritrelatiuü per id quod improprie cöuenit,male deßnietmam differentia reddenda eß per id quod naturam Cr fitbßatiam fpeciei informahat quod illi accidit uel improprie c0uenit,tale no exißit:igi~ tur omnis deßniens per improprie conveniens non deßniet fimplici- -ter.ut qui deßniretßrigilem inflrumentum effead hauriendum, quad differentiam afferat penes id quod improprie conuenit,demonßratur improba deßnitionis conßitutio . nam ßrigil proprie dicitur inßru~ mentum ad radendas frdes aptum, quo ueteres utebantur in balneis maxime. Per fus, i puer çr ßrigiles crifpini ad balnea defer.taU in~ flrumëto radütur uméla corpora amp;■ ffdores.iuuenalis, Pt fnatum-(lis Strigilibus.siue igitur pedinem fgnißcet,ut quibufda placet fphe ricum,fiuefpongiæ fpeciem,fue proprie inflrumentum cÓcauum qua ßdores flringütur fue radumtur s^i\i'}.fii(quo nomine utiturArifl. nos autem flrigilêappeüanMs^qui per id impropriü nomen amp;pere-grinü deflniuerit,peccabit:qubd deßnitio reddi habeat per ea ad quæ natum efl wnüquodep propriedici.pt umüquodq; effe natü proprie ad quippiam,prudentü cóftlio,authoritatE,amp; arbitrio,difœmus.illi enim funt qui ßper his fntentiam ferre debeat.idem monflrabitur ZT da rius de dolio,ft deßniretur inflrumentum effe ad hauriendam aquam. nam peruium ßt dolium non effe ad id natü amp;nbsp;inflitutum, fd ad ui~ num continendü-quare etf nonnumquam contingat uti dolio ad hauriendum aquam,id tarnen proprie non adhibetur illi.quare non naturam dolij deßnitio iUa contineret qua redderetur per id accidétariü: fld quippidadulterinü. fcqui deßniret medicina fdentiam effemor-bi,qgt; improprie ftmorbi,proprieuero efl fanitatis,redargueretur.

Amplius fi nó primi aflignauit,quaclo cótingit ad plu ra diftu efle.Vt prudenna virtuté hominis,aut animæ:amp;: non rationalis.primû enim rationalisvirtus,prudentia. nam (ècudum hoc amp;nbsp;anima amp;nbsp;homo dicitur prudens.

• 15 I.ocus à poßeriore babitudine dißtpät amp;nbsp;differeHtiieamp;definition «Phabitud^ ^^^ lt;^o^fi^‘*^lt;°^^-Q^‘ifKio enim continet quippiam ad plura diet,non ■e, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamë cequaliter ad omnia refertur,fid ratio prioris (^pofierioris or-dinem inuertit,id non uenit per pofterius definiendum,aliter uitiü cö-fftittet ineluibile, quoniam unumquodq; efi definiendum magis per id quod prioris efi, q pofierioris: ^ id fit de natura inagis.quare qui fi-niret Prudential uirtutem hofmnis,aut anitnte,erroren} nonuitabit: nam prudëtia in priais ipfius efi anima rationalis, dein anima,turn demum ipfius hominis . Sic ^fortitudo ipfius iraficibilis primum,amp; ' temperantiaipfius concupificibilis,deinde amp;nbsp;anima,amp;homnis.quare quicumque per pofieriora illa definiet,mtnus congrue uiuä rei na-turam attinget, qubd non fitadduéht fpedei differentia, qua pofierioris amp;nbsp;rninus conuenientis afferatur.

Amplius fi non fnfeeptiuum eft eins cuius dicitur difff* nitus affedus vel difpofitfo vel quoduis aliud,peccauit. Nam omnis difpofitio vel affedus in illo natus eft fieri, cuius eft difpofitio vel affeftus.vc amp;nbsp;fcientiain anima,di fpofitio exiftens animx.aliquando autem peccant in ta-iibus.vt quicunq? dicunt q» fomnus eft impotétia fenfus, amp;nbsp;dubitatioxqualitas cótrariarum ratiocinationum, amp;nbsp;dolor feparatio naturalium partiu cumviolentia. nam neque fomnus ineftfèniüi.oporteret autem ineife,fi im» potentia fenfus eft.fimilitcr autem neque dubiratio,con* trarifs ratiocinationibus ineft: neque dolor,naturalibus partibus. dolebunt enim inanimata,fi dolor eis ineft.ta' lis autem amp;nbsp;fanitatis diffinitio:fi quidem comméfuratio calidorum 8c frigidorumeft neceffe eft enim fana cife,c3 lida amp;nbsp;frigida.nam cuiuftp cómenfuratiojllis ineftquo* rum eft com.menfuratio . quarc fanitas incrit vtiqj ipfis. Item id quod fit,in efFelt;ftiuû,aut ecóuerfó accidit ponere, fic definientibus.non enim eftdolor,feparatio naturalw partiu,fèd effediuu doloris:neciómnus,impotentiafen' fus,fed effediuû alteru alterius.autcnim propter impo* tentia dormimus,aut proptcr fomnu impotétes fumus. fimiliter auté Sedubitationis videbitur effediuü elTejCon trariarûæqualitas ratiocinationü.quandocun9cnim ad

vtraq? ratiocinâtibus nobis fimilitcrvidentur omnia fc-cundum vtrûtj fieri,dubirabimus vtrum agamus.

tocus à fùbieilo qualitatisplurimum ualebit ad deftruélionetn de- »4 finitionis amp;nbsp;differentiae . Nam quicu^que definiuit quaUtatem aliquâ * “‘•’^fto.' per ffbieüum cuius ponitur effe, eiufdémq; probam reddi definitionë afferuit,a fubiedo hMfta ratio reprobabit definitionê- nam qui mon-firare potent talent qualiatem ratione aliqua ffbieëlo per quod defi-nitur cz cuius qualitas dicebatur effe,nö adh^erere^eâ deflruit.omnis enint difpofitio uel paffio in eo efl cuius eft difpoßtio uel paffio.quem-admodunt fdentia fi dixerinius,animée difpoßtionem, amp;nbsp;^ in aninta nata ßt effe, fuerit neceffariü, amp;nbsp;in cateris ßmili ratione.qui igitur quainpitvn qualiatem ßbieäi acceffione deftniumt,cui nequitilla con uenire,grauiter peccare dijudicantur. ut quicumq; deftniunt fbinnum effe ftn/üs impotentidm,redarguütur, ^ fimnus non fit ßnßs paffio, neqi qualiastßd animalis.non enmi dormitßnßs,ßd animal, ß amê ßmiuis effet impotëtia ßnßs,amp;^ ßmnus ßtipßus ßnfus per deft~ nitionë firmabitur. quare afferiitßc deftnientes /3mnü,alicuius ßbie-üi qualitatem ad deftnitionem quee nufquam iüius conftare poteft.Si-nülem incurrumt errorem, qui dubiationem ejfe contrariarü ratio-num ^qualiatem deftnimit. nam dubiationem ineffe contrarijs ra-tionibus oporteret: at dubiatio ineft homini ob etqualiatem rationü, non autem rationibus . quibus nanque dubiatio ineft, Qr illadubi-tantiquare ß dubiatio effet cötrariorum, contraria dubiarent.vie-que eundem errorem euitant qui dolorem effe feparationem natura-lium partium cü uiolentia definiumt. nam naturalibus partibus nö ineffe poaft dolor, quibus amen adiu»gumt definitionê. dolerent enim manimaa, ß dolor ineffe poffet partibus naturalibus. nam 0“ inani-mata habent partes naturales, quareß illis inßt dolor,dolebûf.cuius enmi eft dolor,id dolore premitur : at dolor definiturßparatio partium naturalium,i^itur amp;nbsp;dolor erit naturalium partium: ßd non a-nmalis.'Non nuilto felidus definiumt,qui finiatem effe dicumt cömen frationem calidorum amp;nbsp;frigidorü. nam ex illa definitionum le^ ne-ceffarium effet fna effe calidaamp;frigida,amp;‘ ipfis qualiates inantma-as effe finas:in ipfis nanqi commenfiratio eft calidorum amp;frigido-rum, at cui alis ineft commenfiiratio, per definitionem ineft amp;nbsp;fini-as,quare amp;nbsp;finum.Verü finias eft hominis, nee nö animalis paffio, non Mtem qualiatum. Adh^c qui inferumt dej^itioni qualiatem a-lem,cuius nö poteft definitum effe fffceptiuum,toa uiaaberrare mon

ANTO» DEM O C H. MTPOMNEMA ßrdntur:i^uod deßniendo effeüum i» effediuo ponant,ud contra effe diuum in effedo. Nam qui ßinnum définit im potentiarn ßn/üs, facit ßnßm ßfceptiuuin ßmni : at non efl paflio ipflus ßnßs ßmiuis, a-lioqui ßnßts dormiret. inßper ßmtuis non efl ßnßs hnpot ent ia, ue-rum magis alterum alterius efl effediuum.Nam uel impotentiaßnßs efleffediuum ßmni(propter bnpotêtiam enim ßnßs uiflui amp;com-nutnis maxime dormit animal) yd ßmnus efl effediuus talis impotê tia(nam quia dormit animal,impotens eflßntire) quare utruuis di-aitur, compertumefl effedii ad effediui definitionë, uel effediuum ad efledi finem corrogari: at qui définit effedum per effediuum,ud per effedum effediuum,fln^ulis naturam non contribuit. quare iUe^itima oflenditur definiêdi ratio.Confutabitur etiS definitio doloris,qjlt;æ tra-debatur hæc, ßparatio naturalium partiû:nam flc accidet effedii effe effediu{i,quod omnem ßna mentem tranfcendit.diffolutio enim naturalium partium ßußparatio efl effediua doloris, non efl igitur dolor ßparatio naturalium partium,nifi effedum fit effediuum.Taxabitur ftylo non difpari dubitationis iüe finis,qui defcribebatur aqualitas ra tionü contrariarum,cp aqualiaï contrariarü rationü dubitationis fit effediua,^ dubitatio effedü.tflnimirüdubitatio paffio mentis propter æqualitatem rationum concepta.Nam quandocumq^ ad utranque partem rationes in idem contraria defledMmtur,amp; pondéré amp;ßn-tentia pares, ad quasfiquis animum intenderit,faäle experietur ob aqualitatem rationum amp;nbsp;fimilitudinem animo huiufmodi paffionem ilubi,quiquod magisßquendum flt,perplexus non cognofcit.qua dubitationis uiam in grefft fumt philoßphi antiqui, ßper rerum genera-tione amp;nbsp;principqs.illi enim quum impendio elaborarêt ueritatem amp;nbsp;rerum natura comprehendere rationibus quibufddm,quibus dederüt mamts, longiffime d ueritate egreffi fant, uerum eas anxietates /iri-floteles in primo de principes naturalibus,ßu phyßca anfcultatione ßluityoai j ia6v«)^uç ouTo xótfou u^ ft 'm oepx^iuy oe'mçfœ gt;,.i'~ quot;yuiai^ /u^ 'mv'm. X3e ßmno fi nuelta requiras habes A.riflotelis libel lum de ßmno amp;nbsp;uigiba, qui abonde tibi ßtiffacere poterit,cuius coupe omnes diflinde non minus qudm ingtnioß proferumtur, quas hac finitionecöclufltmira breuitate A.rifloteles Tiis-iÿ u'7rvoe;Ti T'irçà» T^ àti^HTUçftf KOtTX^H'fii 'U^Q Tt^ pl* J'iivXl^tKl ivtpyay,c/l X* vxyuHÇ jjS/i ytvôfjiS/joÿ.Qjûd efl ßmnusiquod efl primi ßnßrij com-prebenfio,utnon poffit,operari ex neceffitate quidem effeda. Perträ-ßo quod Galenas in kriflotelem obijeit libro primo de fymptomatum

cM/ts,qHi4 par Hit amp;nbsp;leuM fu^t /iiper fimni gmerdtioue ) qui ibidem habet cordis effe affedionem.

Amplius fecudum tepora omnia,confideranduficubi diiTonct-vc fi immortalc difFiniuit,animaI nuncincorru-ptibileeflc. nam nue incorrupcibile animal,nue immor-tale crit.An inhoequide no aeeidit.^nam aneeps fceun-dum amphiboliam eft nune ineorruptibile eftc-aut enim quoniam non eorrupitur nune,fignifieat, aut quoniam non pofTibile eorrumpi nune,aut quoniam huifinodieft nune,vt nunquam poifit eorrumpi. quando igitur diei-mus qgt; ineorruptibile nune eft animal,non hoe dieimus ggt; nune tale eft animal, fedvt nunquam poifit eorrum* pi.hoe ante immortali idem erat.quarc non aeeidit,nuc idem immortale eftc . Sed tarnen fieubi aeeidit quod ie* cundum diffinitionemquidem aifignatum eftineiTe nue vel prius,quod veto ièeundû nomen non ineft, non erit idem.vtendu ergo hoeloeo,quemadmodum didu eft.

1.0CUS a tempore refellere potefl deßnitionem confirudam. Si ali-quando quod in deßnitione dicitur tempus,diuerßim çr difcrepans à ^j{„„^, tempore,per deßnitum conceptum inßnuet,deflruetur definitio.uam fi deßnitum omnes temporis differentias ambiat, amp;nbsp;quod deßnitioni bißritur eadem concludet,amp; contrarquare ab ipfo tempore differen-tite fümitur locus deflrudiuus,ex cuius interêptiöe amp;nbsp;deßnitio euer titur.qui enhn deßniret idßmpiternum eU'e,quodßmper eßfuturü, hoc loco damnatur, qubd deßnitum per omnia tempora diffumditur, fid differentia qua deßnitionem ingreditur filum futurum enumtiat. Inßper qui deßniret hominem immortalem animal nume incorrupti-bile,qubd immorale quod deßnitur,omni tempore mortis im mania-tem indicet,at pro differentia pofitum nmte incorruptibile,omnê temporis naturam non refert,fidprafintë tantum:quare /âgiUanda erit tradita deßnitio. yerum quod hoc exemplo didum eß, intelligitur,fi differentia illa qua afferitur, tempus prafins ßgnißcet.'Nam nuc in-corruptibile efl multiplex amp;nbsp;amphibolum. amphibolia enim efl in o-ratione maltiplid, etiamfi tmlla ipfius partes fint multiplice!,uti c5-tingitin differentia affumpta. Tria nempe totoambitu fignißeaa cÓ-prehendit. nitwrum ^ quod numc non corrupitur, etfi fit corrupti-

VikjWf ferrû dicetur hoc modo quoddam incorruftibile, quad dclu no corrumpatur. mßper amp;nbsp;quod non eft pojftbile nunc corrumpi, pate-rit tarnen aliquando. demum (:^ nu^ic incorruptibile /iomtur pro co quod nue tale eft ut nunq corrumpi pojftit, di igitur didmus quodda animal hnmortale eft's animal nume incorruptibile, ft futura fit deft-nitio, pro differentia numc incorruptibile reieilis prioribus figniftat-ti!,poftremu ueniet ampleilendum,quie recurret cum immortali.vbi~ cHqi tarnen contineet diuer/à inteUi^i tempora deftnito amp;nbsp;deftnitione nee non differentia,oratio ida deftnitionem ementietur.

Infpiciendum auté Sefi fecudum aliud quippia magis diciturquoddiffînicur,quàm fècundumaflignaca oratio-nem.Vt fi iuftitia poteftas xquidiftributiua clhiuilus c» nim magis eft qui digit æquû diftribuere,eo qui poteft. quare non erit iuftitia poteftas æqui diftributiua.namSt iuftus eflet maxime,qui poftet æquum diftribuerc.

^g I.ocus à deftnitionH comparatione feundum magis amp;nbsp;tniitus de-AeSparati. ft^i*'!^ deftnitionem alftgnatä.si enim deftnitum aliqua deftnitione ex-f'™^quot; plicari defendatur,amp;quis monftret eiufdem dari orationem aliquam, nujT^ quot;’ quæ magis naturam amp;nbsp;fubftantiam contineat, euertetur prior aftt-gnatio. ut ft quifpiam deftnitionem iuftitia effe hanc poteftatem aqui diftributiuam ftftinens, qubd oftendamus iuftum magis efteeligentem aquum diftribuerc q potentem,concludimus taU collatione orationum inter ft iuftitiam non deftniri pof ta definitione,ftd iftaqua magis na turam explicat,iuftitia eft habitus elediuus aqui diftributiuus^uü igi-tur umiufeuiufque deftniti ratio fumme ft ftbftantia exprefttua,ui-dédum eft f quis alio deftniendi modo reddat fubftantiam quo mnus deftnitinatura enucleetur.nam ea ratione deftruemus affignatam deftnitionem,qua monftramus alteram magis deftnitum exprimere. Per orationem inteUi^ deftnitionem,quod kriftoteles r^ ^ij-ofi uocat,t^ in his locis ftquentibus.

Amplius ft res quidé fufeipit magis,quod autcfecun-dum orationé aftignatur,nó fufcipit:aut contra,quod fe* cundum orationem ei aflignatur,fuicipit, res auté non. Oportet enim aut vtraqp fuicipere,aut neutru.fiquidem idem eft reiquod iècundum orationem aftïgnatur.

Abiptoma ^^^‘^^‘^^ ^ffi magis amp;nbsp;minus deftruit deftnitionem amp;nbsp;differentia. gijSmin’. Qj^um adeo deftnitum:/ deftnitio inter ft conium^ntur,.ut eandë ha-

béant naturam,neœUariü efl ex incremêto deßniti deßnitionis /èqua~ tur augmëtü:?^ cötrd,ß deßnitio cü aduerbiji ma^is amp;nbsp;minus pra-dicetur,^ deßniturntquare ubi cófliterit deßnitionem tnagis füfcipe-re uel minus,non autem deßnitum,e4gt;n deßruendam hoc loco curabi-mus.sifnUiter fi deßnitum intenfionem amp;nbsp;graduant multitudiné admi firit,non oute deßnitio pofitd,huius interentßtionem procurabinuts.ut qui hominem deßniuerit,animal album grammaticum,qubd homo non magis neq; minus dicit, at deßnitio uel quod pro differentia defendi-tur, fußeipit magis amp;nbsp;minus, quare euertitur. amp;nbsp;qui définir et eolo-ratum corpus finfibile,rider^tur:qubd definitum incrementum fifici-pere poffitnon definitio, at oportet aut utrumq; fußeipere uel neutrü neq; definitum neqt definitionem.quiequid enêm alicui conuenit,amp;al-^ri,quod idem fuerit,tribuitur: quare fit definitio amp;nbsp;definitii fint ea-dent,amp;comeniat definito augmenta, O' definitions amp;nbsp;contra,fi défi nitioni,amp; definito congruet.quare fi diffentiant,euertenda ratio.

Ampliüs ûfurcipiuncveraq} quidem magis, non fimul autem vtraque augmentum fumunt-Vt fi amor conçu-pifeentia conuentionis eft.nam magis amans non magis concupifcitconuentioncm:quarc non fimul vtrac^fufei-piuntmagis.at oporteretjfi idem eflent.

Locus a diffimilitudine intenfionis defiruit definitionë affignatadn 2 8 qua monfiramus diuerfùm eßße intenfionis gradum in definito ^ de- ^^^„{g finitione,utrißqi augmentum fißeipientibus.ut qui po/ùerit amoris de- fionis. finitionem effe concupificentiam conuentionis, impugnatur,qubd con-uentio maior corrumpat^amorem potius ^ intendat. non enirn magis amans magis cencupißeit congre ff um gy' cottuentionë, quare ex eo ^ definitum non fimul intenditur ad definitionis incrementum, uelcon-tra,euertetur definitio ftatuta.

Amplius fi duobus quibufdam propofitis,de quo res magis dicitur,id quod eft fecudumorationé minus dici-tur.Vt fi ignis eft corpus fubtilifiimö.ignis enim magis flamajqlux:corpus auté fubtiliflimü minus flama,qJux. oportet auté vtraeç magis incflêeidé,fi quidê eadé fint.

Locus d coparatione fath duobus ßeurndü magis amp;nbsp;minus a de- tg finitione orationë affignata répudiât. Si enim proponantur duæ ßpe- *oquot;”£aa cies,quibus non fimiliter conueniant definitum 0- definitio pofia,ßd duobus. cui magis cöuenit definitum, ei definitio affignata minus accommoda-

tur,ßd dlteri quidem mdgis,profternetur definitionis /iruUurd.ut qui ignis definitionem füfa périt e^fe corpus fubtili[[imum,hac ratione in-firmabitur,^ de quo definitum amp;nbsp;ignis magis pruediatturide eo deß-tio minus: amp;de quo definitie mdgis prïedicatur,de codent definitum numtstna ignis magis de flamma q de luce preedicatur,at corpus-fiib-tililßimü de luce magis amp;nbsp;minus deflamma dicitur.eft enim ignis ma gis ftammaqluxjporro corpus fubtililfimü magis lux quamflamina. quare ob diffimilitudinem illam /ècumdum magis amp;nbsp;tninus pr-^dica-tionis de duobus colligitur euerfio definitionis.t^am oportet amp;nbsp;defi-nitum amp;nbsp;definitioni de quibuficumqipradicentur fècumdum magis amp;nbsp;minus fimihter dici,qubd eadem debeant elfie-.quare ubi diuerfûm cö-fpicietur uinculü,tollenda ueniet definitio.A.dmonuimus nomine ora-tionis inteüigêdam elle definitionem, quod 0“ ‘tlq codices ab Argyro-pilo traduéli habent. Tenendce fumt illd ignis fpecies ad huius fidemi quas in quinto libro de propre problemate eduxit.nam carboné,fiant tnam,amp;lucem,frpponebat efie fpecies ignis ad differendum,quod amp;nbsp;name facit, fi teneatur ignis definitie effe corpus fr btilifitnuem (quod gracetramp;fax v \fsirofaipisxroiidicitur)deftruetur,quodcui fpedei magis conuenit definitü,aefinitio eidem minuscongruit,amp;cui definitie magis,eidem fpedei minus definitum. Ynde manifeflum efifalfim illam effeperfuafionem quam quis induere poteft,utille quifùfpicare-tur non efie legendü corpus fùbtilifiimü,fèd corpus fübtilius.uam hoc loco conferuntur/uppoßtis duabus ignis fpedebus definitum ignis amp;nbsp;definitio defenfi corpus ßibtilifiimüßeumdum magis amp;nbsp;minus.simul conßquitur minhno labore quiuis quatuor locos à eëparatione ficü-dum magis gy^ minus definiti amp;nbsp;definitionis. Prinuis umi definito du-as definitiones confertSecumdus gy tertius unam umi.eguartus duo-bus definitum amp;nbsp;definitionem dimetienda fiuduit.

Rurfum fi hoc guidé fimiliter vtrifep ineft propofitis, aliud autem non fimiliter vtrifq?,rcd altcri magis.

3 o Locus hic amp;nbsp;ab ipß magis dicitur quo conferumtur duobus defi-Ab ipfo ma nitü amp;nbsp;definitio aflruäatquibus utrifq; fi definitü möftretur,ex aqua * accömodari,definitio uero alteri magis,alteri minus:uelcötrd,fi definitio utrifq; propofitis fimiliter congruat, definitü uero alteri magis, alteri minus,facile quiuis definitionis deflru£lionem coUi^t:^ opor-teat de quibufcüq; pradicetur definitum,pariter gy definitio:gr con-tra,de quibus definitio,gr definitum. quare qui fecerit ignem ecquali-ter preedicari de flamma gy^ carbone,at definitionem hac pofitam cor-

f «j leuifjiniutn,no» fimiliter conuenire utrique, pdalteri mdgis,alte~ ri mnusjuel contra,deflruetur poftta definitio,ejj'e definitio ignis.

Amplius fi ad duo diffininoné aflïgnauerit fecundum Vtrucj.vt bonü,quod pervifum aut per auditü deleftabi- , Ie:Sc ens,quod poffibile eft pati aut facere.fimul enim idé amp;nbsp;bonü amp;nbsp;non bond eft:fimiliter auté amp;nbsp;ens amp;nbsp;non erre, nam per auditü dclcdabilc, idem bono erit.quarc quod non deleftabilc eft per auditü, nó bono idem.nam eifdê amp;nbsp;oppofita eadem erunt. opponitur auté bono quidem nonbonum:perauditum autem delelt;ftabili,perauditum non deledabile.manifeftum igitur quonia idem non de-ledabile per auditum,non bono. fi igitur aliquid eft per vifum quidem deleótabile,per audicum autem non:8c bo num,óc non bonum erit.fimiliter auté oftendemus quo* niam idem ens Sc non ens eft.

Locus d diflinHione dijferentiarum euertit differentia amp;nbsp;défini- j 1 tionem propofitd.si quis enim definitionem per duas differëtias red- Adinraio. diderit, quibus ftniul acceptis earn non dffignat,/èd utri/qi difiwniiis ÎÛ^?*” contendit definire,qubd eiufidem diflinókts commsnifcatur differëtias, reprobatur. nam eiufidem non fwit differentice diuifd.Plures quidem haberi concurrentes ad umam naturam non efl diffitendum-tUmirum grammaticen definiemus decenter effe di/cipünam legendi amp;nbsp;ficriben-di,qHd dua naturiC ç^ differentiae ad una Integra matuo quoda pr^e^ fidio grammatices Jubflantia confluumt.Verum qui quippia per duas difiunäas definierit,nec finuil ad idem acceptas,non reële definiet.ut qui bon» definiret deleëktbile per uifum, aut per auditum, qgt; eiufidem duas fiacidt differentias ßorfium pofitas,ex quarum affiignatione ma-nifeflam licetcontradiëlionë coUi^re,reprobatur.simul enim ex pro-pofiita definitione idem effie bonü,amp; nö bonum ßquitur.^am bonü efl deledkibile per uißm,amp; finüliter bonum efl deleclabile per auditum. quare per definitionë boni continet quippiam effie bonum amp;nbsp;non bo~ num.ïn primis quicquid efl per auditum deleëhbile, id bonum efl ex definitione trddita,igitur d negatione definitionis,quicquid efl nó de~ leëkibile per duditum,id non efl bonumtat deleëktbile per uißm nö efl dele labile per auditum,quod bonum conflituebatur per definitionem: quare continet idem bonum effie non bonum. efl enim deleéhtbile per auditum bonum, Çriîludidem non eflper uifum deleihtbile,igitur ni

Louant per deßnitioneni.eifdem nimirum oppoßta ßumt eddem,at bo~ nam amp;nbsp;deleßabile per aaditum idem funt,quare amp;nbsp;negationes eoru non deleûabile per M{ditum,amp; non bonumSed paaas id monßremus fic,omne quad non eft deledabiie per daditum,non eft bogt;tum:at omne quod eft per uiftm dele^abile,non eft per aaditum: igitur quod dele-âtibile per ui/um,non eft bomm : uerum omne per uifum deleÓktbile eft bonam,igitur bonum non eft bonam. partes profyllogifmt per de-finitiones noteftiit nims. No» diuerftam rationem ftquemur ad fidem inducendam,qubd idem fit ens amp;nbsp;no ens. nam ens id eft per definitio~ nem,quod poteft facere. quare quit illud idem quod patens eft facere, non fit potens pati,erit confèquens per deftnitionis negationë,^ idem fit ens amp;nbsp;non ens.Eft enim quippiam potens tantum facere,amp; no pa-ti,ut deus:aliquid uero potens patitantum amp;nbsp;no facere, ut materia: aliquid quod utruqi poteft,ut antmalia.id ex Ariftotele primo de^ne-ratione peruium eft,amp; oéhiuo phyficorum,amp; feewndo.

Amplius 8lt;.gencnbus Sc difFcrentijs Sc alij's omnibus qua: in diffinitionibus funt aiTignatis, eis qui orationes pro nominibus faciunt cófiderandumjfi quicq diflbner. ^ i nbsp;nbsp;nbsp;J-ocus à definitione deftruâiuus eft ffneris,necnon differentiae af-

Adefinitfóe fignat^e. Monftrabimus enim uel^nus uel differentiam affignatam non proprie affignari cuipiam, quia definitio generis pofiti uel differential non confèntiat illi, unde manifefta amp;nbsp;ualida contrahitur de-flruÜio affignationis.ut fitaliquis qui plantam deftniat animal ë terra erumpens,quoniam definitio animalis hlt;ec, fiibftatia corporea ani-mata fënfibilis,planta non arridet,neq-, animal quadrare eidem con-neüimus.planta nanq; fènfibilis non dicitur.similiter qui dixerit deü effe rationale,eum redarguemus,^ animal habens ufum rationis non confèntiat deo,quare neq; rationale.non enim animal deo coniügitur. ïn quibus itaq; confpieiemus uel ^neris definitionem uel differétia ab aliquo diftrahi, amp;^mis uel differentiam fèparabimus. à quo nempe definitio difïungitur,amp; definitü.amp;contra.quare fiue affignetur genus aUcuius ftue differentia,utrum probe an improbe affignetur,per definitionem tanquam lance aquiffima trutinabimus.

Si autem fit ad aliquid quod diffinitur, aut per fe aut fecundu genus,confideradum fi non diftu eft in diffiniti* one adquoddicitur,aut fecundu iprum,autfccundüge* nus.Vt fi icientiam diffiniuic,opinionc indiiTuafibilé.-auc

ctiam voluntatem,appetitû finetriftitia.omnis enim cius quod eft ad aliquidjfubftätia ad alteru:eo çp idem fit vni-cuiq5 eoru quæ funt ad aliquid effc; idipfum quod eft ad aliquid quoda modo fc habere.oportebat igitur feienna dicere opinionércibilis,8cvoluntacé,appetitûboni.fimi-litcrautéamp;figrâmaticendtffïniuir,(cicntiâliterarû.opor tebac enim aucadquodipfum diciturjaut ad quod force genus dicitur,in diffinicione affignari.

l-ocuseß deßrudiuus deßnitionis deßniti reldtiui propter correU~ ? 5 tiui dbßentiäm. SHtae^; proponatur reldtiuü definiendutn,accurate eß ^^gß^^ riTnandum, an in definitionent illius demittatur correlatiuum.nam fi eo caruerit,ßrmißßmie coUigi poteß inßmtam eß'e deßnitionem propo ßtam. nimirum oportet in decemendis relatiuorum rationibus uti al-terius bénéficia correlatiui, adeb taliunt adinaicon coniuatda eß natura,ut alterius diuulfio alteri diuulfionê infiindat,amp;ßtbßätia u^ius ad alteru dicitur.quare quodcüqi fit relatiuum fiue per fi,utduplum, fi:ientia,finfiis,opinio,O“ huiufirnoditfiue ficundu ^nus,utgramatlca, ^otnetria,amp;fi;nilia,qute ficundum ficientia^nus horunt relatiua di-cwntur non per fi(nam ßeu^dum fi qualiates fiunt,utdicitur in pra-dicaméto qualitatis) definiendum erit per correlatiuuni,alioqui in ui-tium deciderit qui officiofi non qunefiucrit ad definitionent relatiui có-pingendam fiue per fi fiue aliter fiium correlatiuugt;n. ut is qui tanqua per fimnium definiuerit ficiëtiam,opinionent efie indifi'uaßbile)n,qubd neq; correlatiuuin ficmiduin fi, neq; ficumdum gemts ficientiam defi-niuerit,refellitur.oportebat enim eadefinire, opinionë ficibilis.na fide-tia ad fcibile refertur.similiter qui finiuerit uolwntatem efieappetitu fine trißitia,codent arguntento taxabitur, ^ relatiui diatt definitionê negleüa ope correlatiui,ad quod tamë referenda uenit. nant idipfunt quod eß, ad alteru dicitur. quare per correlatiuu erat definiendu uo-luntas,fitc,appetitus boni,fiu appetibilis.na pro appetibili ufits eß nonine boni.eßquident uotiuerfalius nonten appetibilis ipfi bono.na om-ne bonunt eß appetibile,non contra,qubd amp;nbsp;fur appetat aliéna fiirri-pere. Ad eu^dem errorent conuerfus fuerit, qui relatiua ficumdunt ^nas citra correlatiui prtefidiunt conabitur definire:ut is qui gram-matices definitionent tueretur efie fcientiani literarum,qubd non defi-nitioni adiumxerit ad quod ^nus fdentia fi habeat, ut ad fcibile, fid ufits fuerit nomine literarunt,quod ident non eßeum feibili, quo erat

ANTO. DEMOCH^HTPOMNEMA ofusiquoniiitn fèewndum ^iius dicitur reldtiuum grd'nfn4ticd,opor^ tet Oquot; ‘id quod refertur ip ft usinas, id in deßnitione conßituere: ad relatiuorum igitur deßnitiones opera eß pretium correlatiuum ad-ferre.nain ß relatiuum fuerit per ß,correlatiuum efl deducêdum per ßtut ßdetia dicitur exißimatio fdbilis.si uero ßeumdum ^lUdjOquot;^~ neris correlatiuu efl inßrendum rationrut grammaticaßniatur feien tia fcibilUt.tiam acœffucorrelatiuitanquam differentia utitur ad de-ßnitionem alterius.

Aut fi cum quippiam ad aliquid dicitur,non afT'gna' uit ad finem-Finis autem in vnoquoep eft quod optimu eft,autcuius gratiaalia funt dicendu igitur aut optimu, aut vltimum.vt concupifeentiâ non deleélabilis, fed de* leftationis.nam propter hanc,Sc delcdabilc cligimus.

A medb. ^ocus efl 4 medio euerftuus deßnitionis relatiui ad duo diHi,quorum umum ad aliud relationem habet:ut alterum ft ßnis, alterum ut ad ßnem.qui itaqi deßniret tale relatiuü per id quod efl ad ßncm,non autem perßnem, male deßnitionem tentabitefformare.^tenim oportet ßmper in condendis ßnibus afferre,idquod maxime efl de ßibflan tia wniufeuiufqit at quod efl umicuiq; optimû,id magis natura aflipu-latur.qiiare per ßnem non per medium erigenda ueniut deßnitiones, quippe qui ft maxime germana conflitutioni congruus.lloc loco mon-flramus uadUantem effe deßnitionem concupifeentiâ hanc,appetitum deleâabilistquoniam deleûabile non efl ßnis ad quem refertur coneu pifcentia:ßd aliquid eorum qua ad ipfim conferumt,uerum ßnis con-cupifcentia efldeledatio.näpropter ipßm deleüabile cupimus.oportet igitur dicere coneupifeentiam effe appetitum deleäntionis, ut per ßnem deßniamus.

Confiderandum Sc fi generatio eft ad quod afiignauitj vel aftus. Nihil enim talium finis, nam magis quod eft egifle Sc generafie finis, quàm fieri Sc agere. An non in omnibus verum huiufmodi.^penè enim plurimi deleda* ri magis volur, quàm deftitifle deleétaricquare agere ma' gis finem quis ftacuar,quam egifle.

3 S Locus ab aéhone inßrmat deßnitionem relatiui pof ta. ut quicum-Abaaiore. ^^^ p^jf ^nerationem,uel a(ium,uel motum, quippia deßniret,^ hac adionis fnt amp;nbsp;eorü qua ad ßnem, non ßnes,male deßniet, nam quod fit uel operatur uel mouetur,ad aliquid tendit.non igitur rite parabit

IN S EX T V M T O PI C. A R I S T. 115 deßnitionis compoßtionem per talia. ut qui deßniret album ejjc corpus quod ad albedinë inouetur,^^ nondum peruenit ad ßnem,hoc loco reijcietun qubd per motum uel ^nereratione definiat, qu^e minus fumt fîibflantiæ propinqua quam fines amp;nbsp;ab/àlutiones.Veru egijfie amp;nbsp;^nerajfie,magis fines fiant qaàm agere amp;nbsp;fieri,qubd h^ec aüus per-fe£iionem nö ßntiant acquirendi. id enim quod fit uel agitur nondum efl perfedü.si tarnen pro fine conflitueretur a£iio,per adlionem illam magis quam per finem amp;.ab(ólutionem conueniret finire.nonnunqua enim in adione maior perfiedio O' magis finis conflituitur q in abß-lutione: ut in deledationibus.magis nanq; uolunt adu deledari q de-flitiffie à deledatione plurimi,exemplo philoxeni tryxq qui,ut teflis eß fidelis Arifloteles in tertio de moribus,adeo fuit cupediuorax,uolupta tibus epularum diffiuës,in uentrem furens,ut à dqs ipfis precatus ßt fibi dari coUum ipfo gruis longius,qubd in ipß tadu fummum bonum coUoairetfO' præfinti deledatione gauderet-Uuicßntetia fubficribit O cnatho ille Siculus inßgnis extrema gulæ defenßr, qui conuiuijs accumbens emum^bat na/üm in pultarijs,utabßinetibus cateris ßlus pro infiatiata libidine amplius epularetur. oportet itaque, ut in firn-mam coUigamus dida,per finem definire,uel peradionem in qua finis reponitur:alids lubrica fiuerit omnis compoßtio.

Rurfum in quibufdam fi nó determinauit quanti,vel qualis,vel vbi,vel (ècudum alias difFerétias. Vt ambitio-fus,amp;qualis amp;nbsp;quati appetés eft honoris.nam omnes ap pctunt honoré, quare nó fufficit ambiciofum dicerequi appétit honoré,fèd addere oportet diftas differétias.fimi-literauté Scauarus, quatas appétit pecunias:aut intépe-ras,circa qualesvoluptatcs.nóenim quiaqualibet volu-pcatctenetur,intemperansdicitur,fcd qui ab aliqua. aut rurfum qui diffiniuit noélé,vmbrâ rcrrç:aut iuccuffione, motû terræ:aut nubé,denfitatc acris: aut ventû,motum aerisaddendû enim quâtijSiquaIis,8ivbi,8t à quo.fimili' ter auté amp;nbsp;in cæteris huiufmodi.nam omittés differentia quâliber,non dicit quid eft effe. oportet auté Temper ad id quoindiger,argumétari.non enim quolibet modo terra mota,necp quantacûq?,fuccufrio erif.fimilitcrauté necj aere quolibet modo,neq} quantocûcj moto,vêtus erir.

Locus à defeilu dreunßdntidrum impu^nat definition em dfpgnd-tam. suoit enm quæddin qu^e fnnplicitsr non confiflunt amp;nbsp;nude ob-dmbuldnt,pd circunfidntidrüdmidu ddorndntur:ut qudntiatis,qud^ liMis,loci,uel ali-drum,quæ difierentidrum uiœs exercent.qudre dbfq; illis citrd ojfendiculü talid non definiuoitur. ut qui moliretur ambitio~ fum (qui cpiXom/dOQ db Ariftotele dicitur, cui opponit x’ptXÓTi/dO^) honoris dppetentem finire,non conneilens qudlis,neq; qudnti honoris} in udnum ldbordbit,qubd nö omnis dppetens honorem, fit dmbitiofüs. omnes enm propemodum honoris amp;nbsp;gloria ignicubs infldmmatur. qudre ddiumgenda erumt differêtia,quibus qndntias,O‘ qudlitds,^ modus exprimdtur defiderq. hds in plenum cögsret definitor, qui dm-bitio/um dieet elfe plusaquo dppetentem pdrui honoris.tidm hactrid circd mdgnos honores uerjdntur,mdgndnim{tzts,lentitudo,amp;pufiUd-nimitas.ueritm hacduo extrema,wtum dbnnddns,dlterum deficiens: iUd uerb mediocrias.suott etidm hac trid circa pdruos honores,mo-deflid, dmbitio, amp;nbsp;honoris udcuitas.iUd ponitur mediocritas,cui Ari--fioteles nomen non dedit, hac reliqud extremd fiemt inter fi pugnätid exce[fiu,amp; defieiiu.super ijs plurd exquarto difee morabum Ariflote-lis.in eadem uolutabitur ßlebrd,qui auarum definiet pecumia appe~ tentem,fime maiori differentidrum con^rie.ndm amp;nbsp;liberalis gy^ pro' digus peennids appetumt, qui non funt nomine dudri dedecorandi. qudre non fietis eldbordta monfirdtur definitio ,qua deficiens fit. per differentids itdque,quibus tota exhauridtur duari in/atiabibs ndturd, reddendd erit definitiotut dicatur audrus qui plus iuflo pecumids par udsdffeHat.Kdm bberdbtatem,prodi^btatê,gy‘ auaritidm,circa par-üds pecumids confiituit Arifto. qud differentid fiiumgimus d magnifia centid,ruditate,amp; pufillitate.tiS hac circa magnos fiimptus dificrimen hdbét manifieflum. similiter qui definiret intempérante qui appétit uo luptates,neq; adiun^t quales, gyquomodo,praudricator definitionis notabitur.ïfl enim intëperans,qui circa paffiones guflus uerfatur gy taHus.qui enim mediocritatem firuat, is temperans: qui exceditmo-dum,intêperdns:qui deficit(fi quis habeatur)is infinfibibs.quare non efi fimpliciter intemperäs qui uoluptates appétit, fidqui prater modu guflus gy tadus ipfis fi totum deuouit. Influper qui definiumt nodein (ut pdfiim ferme omnes)umbra terra, çp neq; modum neq-, quabtati déférant, coarguumtur. adhac non omnis umbra terra, efl nox. nant gleba umbrd,uel magni montis,non dicetur nox: quare ieiumam diœ-mus traditam definitionem. Sedadiumgere oportebit quippiam,ut de-

IN S EXT vu T 0 P I C» A R I S T. «7 finiatur nox timbra terne ob ßlis lationem a noflro hemi/phærio.si’ militer terreemotustquem interpret fùccu(fionem appellat,A.rifloteles lt;retir/aQp,non plane refiluetur oratione qua emintiatur terra mota.na nô queelibet terra mota dicitur lt;râlt;r/aQç O' terramatusjUt fi lapide at~ dente côtremfi:eret,fid quæfit ex fipiritu in uifeeribus terra inclufo ui 0 magna impetu exitü petéte.tios fùperfidemus quaflioni qua de~ poficit ficire,an aqua terramotif pofiit inducere: fimiliter amp;nbsp;ignis in-clu/ùs in latebris amp;nbsp;cumiculis terra,quod fit naturalis,non huius ne-gotq, in quo agitur de rationum legibus.tjeq; uitium id effugit qui nu bem denfitatein aeris ßnit,quum nó omnis denfitas uaporofi aeris fit Hubes,fid uehemens à frlgore.Ueq; uentus fine definietur motus aeris, fid oportet addere ex euaporatione terra. Hor urn pofleriorit ^-»erationes ex libris,quide his qua in fiblimi fiüt circumferumtur,nó autem methaurorum,ut balbi iUi balbutiunt,petenda fumt.quibus eau fim,locum,modum horum omniunt,quemadmodum catera omnia firn per non minus ingeniofi quam ßUicite condufit Arifloteles. in omnibus igitur ajfiumptis definitionibus qubd differentia oimtterétur horum naturam perficientes,peccatur:quarü abfentia deßnita fiis pri-uantur deßnitionibus.quare non funt afipernanda huiufimodi differe-tia,quibus ipfiim quid confiquinutr.

Amplius in appetitibus,fi nó apponitur quod apparce 8iin quibuflibet alijscógruic.Vt quonia voluntas appe-titus boni,cócupifcentia auté appetitus ddeftationisefed non apparentisboni vel dcleiStationis.plcrucçenim latcc appetences,quoniambonû aut deleftabile eft.quarc non neceiTariû bond vel dcleftabilc ede,fed apparensfolum. oportebatergoficScaffignationê facere.Si autemamp;afti-gnauit quod didü eft,in ipfas fpecics ducédum eü qui po-nit ideas clTe.Non enim eft idea vllius apparentis.ipfa au temfpecies adip(amfpecicmvideturdici:vt ipfacócupi-fccntia,ipfius deleâ:ationis:8t ipfa voluntas, ipfius boni, apparentis igitur boni nóerit ipfa voluntas, neque appa-rentis delcdationis ipfa concupilcentia.abfurdum enim eft eiTe,ipfum apparens bonum,vel deleftabile.

Locus à defedu differentiaapparentis diffpat omnes deßnitionis ^-^ neruos deßniti füb appetitu contenti.nam hic locus cômunis eß omni- ^j^^^^,^ bus in quorüldeßnitionibus anq genus appetitus refidet: ut uolunta- apparent'^* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.üj.

tis,concupilcentice,ira, dicitur getut! appetitus. tres enim appetituf confiieuerunt facere f~pecie!,rlt;itionalis,concupi[cibilis,amp; irafcibilis.Si igitur in reddendis finibus appetituum non admifceatur apparentis mentio,illegitime omnis definitio monftretur.ut ft quis definietuolun tatem efte appetitum boni, uel concupiftentiem appétit urn delei^tio-nis, non adium^ns apparentis boni uel apparentis deleilabilis,non be ne dejinit-.^uoniarn non omne quod appetimus eft uere bonum uel per ft deledabile.^ur enim appétit aliéna ftirripere,id tamen non eft bo~ num per ft ^ ftudio/ùm. infùper contingit frequenter nos faUi cirât rerum appetitus er deftderia,qui fttpe alicuius rei amore deperimus quia arbitramur nobis ftimma conferri totius uitæ felicitate,ft ea po-tiri liœat.uam ut illo Deliaco carmine circumfertur,Summe eft iucun~ dum ft re potiaris amata.Dicitur, amp;nbsp;in quibufdam alijs cögruit,quo-niam non tantü apparentis uocem appetitibus adiumgimus, uerii etia amp;nbsp;aliquibus alijs, ut fyllogifmo ftpbiftico qui apparës appeUatur fyl' gt;nbsp;logifmus. Similiter quidam apparent pulcbri,ut qui ftipfos componë-tes pulcbritudinem emëtiuntur. Similiter lithargyrus ftnfu dijudica~ tur argentum, amp;nbsp;apparens dicitur. sicut qua felle tingumtur,aurea apparent.quare exploratum eft non tantum in appetitibus recipi apparentis formam,id tamen cömttme theorema omnibus congruit,quod proponitur, qubd in quibufeüq; contingit quippiam admittere utrüip amp;nbsp;uere tale amp;nbsp;äpparens,per utrumq; conueniés fuerit definire.Cte-terum ft per ip/üm apparës quifpiam definiuerit appetitum aliquem ftu in appetituum rationibus immifcuerit apparëtis naturam, ad re-dargutionem talis defniedi modi peropportunum fueritdifputationë deducere ad idearum pofttionë. Kam fafia tranjfumptione ad ideas, ftu idearum conftitutionem,facile fuerit monftrare hac definiendi legem improbam elfe, qua per apparens contexitur, aulla enim idea eft alicuius apparentis: at idea ad ideam dicitur,quemadmodum ipft concupifeëtia adipfim deleüationem Cr ipfa uolumtas adipftim bonum. quare manifeftum eft ipftim ideam non e/fe boni apparentis : ut ip/am uoluntatsm elfe boniapparentis,uel ipfam concupifcentiain de-leilationis apparentis,ab/urdum eftet diœre:quum in idea nullum ftt apparens honum conftituendum uel deleûabile. qui igitur apparens attulerit in definitionë alicuius,reprobabitur fada dedudione ad ideas inquibus nulla apparëtis fpecies confpidtur. üv'm'm6u/aice,ocu 'iimJ'iae,xv'm^iXilt;nii,xv'roxyxSóp,nomina fumt idearû, quibus nó conuenit apparës bond, nam nulla idea xv'TofMvipiVop xj-xiop-

Amplius fi fit quidé habitus diffïnitio,confiderandû in habéte,fi quidé habentis in habitu.fimiliter au te Sein cæ teris talibus.Vtfi dcleélatio eft iuuantia,amp;deleétabilciu-uabile.Vniucrfaliterautédicédo in huiufmodi definition nibus,quodâ modo,vno pluraaccidit eu qui diffinit dif-finirc.nam qui feientiâ diffiniuit,quodâ modo signora tiam diffiniuit'.fimiliter auté St icium St infciû;8t feire St ignorare-nam primo dilucido fado,St reliqua quodâ mo dodilucidafiût.infpfciendû igitur in omnibus talibus,ne quicgdifronct:vtédo eicmétis ex cótrarijs,8tcóiugatis. ^g

locus d coniu^tis amp;nbsp;contrarijs definitionem deßruit flatutam. ^‘^2'ugaH» Qjtonidtn coniu^ta omnia adinuicem fimiliter,contraria uero côtra- nbsp;'“‘'“‘i’» rie /è habent,cogt;uteniet expendere aßt^natam depnitionë,alicuiùs con iugati per reliquorum coniugatorii definitionesy/èmper obpruata ß~ cicndû didiones ipßs cöiugationis lege in omnibus.Namfî offendatur in aliquo coniugatorum deßnitio impofia dißcrepans,amp; aliéna mon-ßretur,deftruetur eße definitio aßignata iUius,cuius in prindpio co-fiituebatur.ut ß quis deßniuerit liberaliate eße uirtuté bona elargie~ fern,earn rations eötinget inßrmare per cSiugata, qubd nößt liberalis deßnitio,fiudioßfs bonaelargiens, neq: ipßus liberaliter agere,fludioße bona elargiri.quare uoia horum deßruüa rationciO' prioris euerti-tur deßnitio.amp;ita dicendum in omnibus cSiugatorum deßnitionibus. nam umius uel deßrudio uel coßrudio omnibus alijs aduehit interitii uel uitam. Clt;xterum d contrarijs non uidebitur res magis ßria poße ex alterius contrarij deßnitione alterius uel probitatem uel improbi-tatem dignoßere, nam contrariorü coniugatorü contraria fumt deß~ nitiones cöiugata. quare qui deßniuerit iußitia eße dißributiua aqui, amp;nbsp;iuflü aqui dißributiuum, gy^ iniußitia monßratur iniqui dißributi-uajgy iniußus iniqui dißributiuus.at ßalterum horum deflruatur,ziy reliqua omnia peßum ire fuerit neeeßarium. nine permanifeflum ßt in omnibus ißis tarn coniugatis quam contrarijs, quoniam accidit aliquo modo utisqui wnumhorum deßnit,reliqua deßniat amp;nbsp;plura.ut qui deßnitionem ßbitengit ßdetia aßenßtm indißuaßbilem, amp;nbsp;ßeiente quodammodo deßnit,^ßdre: qubd umius habita deßnitione cöiugati, facile condpiätur gx reliquorum rationes.Sinüliter quodam modo g^r ignorantiam, amp;nbsp;ignorantem, amp;nbsp;ignorare, deßnit fdentia deßnitor, quoniam imbibitur eötrarij deßnitio perclara ex ßmpta alterius de-

finittone, quatre in omnibus ißis co^nofdtur peruia deßruÜio deßni-tionis umius ex alterius euerfionef^ contratna quiequid in two con-iugatorum ddmittitur,in veteris conœditur:amp;quiequid in urno diffo-nat, in reliquis difcrepatt amp;ita in co»trdrijs,quia côtrarid coniugdtd huius fdcimus loei.

Amplius in ij'squx ad aliquid funt,confiderandü,fi ad quod genus aflignatur,8c fpecics ad illud quodda alTigna* tur.Vt fi opinio ad opinatû,8iqua:dâ opinio adquodda opinatü:8c fi multiplex ad fubmultiplcx,amp; quodda mul tiplex ad quodda fubmultiplex. fi autem nó fic afiigna* tur,manifeftum quoniam peccatur.

59 tocus d fpede reldtiud deflruit^nus,umde Idbes dffertur definition Utiua^f^' ni.Cum oportedt ^nus reldtiuü fi hdbere ddgenus dlterum^ut fipedes reldtiud dd dlidm, fi confiitudtur genus quod non refierdtur dd dliud ^nus ficut fipedes dd fipedem,interimitur.ut fit^nus opinio,fipedes uero illius quæddm opinio : in/uper dliud ^nus opindtü,cuius fipedes quodddm opindtum:mdnifiefium efi in bis,ut fi hdbet opinio dd opind-tum,ita qucedäm opinio dd quodddm opindtum. qudre fi opinio diat-tur ^nus dlicuius opinionis,g}^ opindbile dlicuius opindbilis eolligetur ^nus . Similiter ut multiplex dd fitbnutltiplex refiertur, ita quodddm multiplex dd quodddm fubmultiplex. qudre fi fipedes fiuerit nuiltipli-cis'quodddm nuiltiplex,fic (^ fiibnuiltiplicis quodddm fubnuiltiplex:^ fi non hoc,neq; illud.qudre fi dffiignetur genus quod non fihdbedtdd ^nus ut fipedes dd fipecié,mdle confiituetur,sit igitur bic prinuts locus à fipecie reldtiuorum depromptus,fiu d proportione fipederum.

Videndum autem,Sc fi oppofitioppofita difFinitio.Vt fi dimidq ea fit^qux oppofita eft ebquæ eft duplicis.nam fi duplex eft quod in xquali fuperat dimidium, Sc dimt' dium quod in xquali fuperatur.

Adefinki” SecUdus in reldtiuis locus dppeUdbitur d definitione correldtiui-üd necorreiai fidUcuius reldtiui dffiignetur deßnitio,oportet mdnifießdm fieri corre-Idtiui definitionem rdtione oppofitionis.ndm quid reldtiud fiumt oppofita,amp; definitiones talem fierent conditione.ut fi dupUds dicatur definitie,quod in aqudli füperdt dimidium, ^monfiratur correldtiui,ut dimidij,oppofita definitie beec,quodin æqudli fuperdtur.si tarnen op-pofiti non effet oppofita definitio,deftruendd ueniet.ut qui definierit pdtrem animal rdtiondle,qubd non fit per oppofitu,deflruitur,opor-.

tet enim m relatiuis oppo/itis, oppo/ttas effe liefinitiones . J?er 0ppo~ fiti Homen, relatiuum inßnuänms.

Et in contrari|s autem firniliter.Nam contraria con* trarijoratio crit,fècundum vnam quandam complexio' nem contrariorum. vt fi adiutiuum quidem effediuum boni eft,nociuum effediuum mali,aut corruptiuum bo* ni. altcrum enim horum ncceflarium eft cóerarium efle, ei quod ex principio didum eft. ft igitur neutrum com trarium eft ei quod ex principio diftum eft,manifeftum quoniam neutra crit earu, quæ pofterius funt afftgnatæ, contrarij oratio. quare neep quæ ex principio afïignata eft diffinitio,rede affignata eft.

I-ocus à definitione contrarij deflruit compoßarn definitionew. si 41 igitur proferatur cuiußiam deßnitio cuius habeatHrc5trariü,perßpi- „//^^ir^f ciendum efl ß contrarij deßnitio ßteotraria alterius rationi- quod ß Mulla ex parte opponi alttri coUigatur, ßquetur prioris eötrarij de~ finitione corrumpi.nam haberet ratioß ßne conflitueretur contrarij deßnitionem contrariam. utß deßniatur adiutiuumßu ei)qgt;i\i/ao^,ß uelis,efße£liuum boni, amp;nbsp;illi contrarietur nociuum,necEjßarium fuerit deßnitione huius alterius rationi contrariari,ßue effeiliuum mali ßue corruptiuu boni: ^ ß neutru horum contrarietur ßperioris eötrarij rationi,efl manifeftum quod beneaßignatur adiutiui deßnitio.nam ß-cut contrarium nomen nomni contrariatur,ßc rationi ratio.quare ß quid diuerßm accidat,perperd aßignari putandü efl.Additur,ßcwi-dum umd complexionë contrarietatu, nam nwltiplices contrarietatum modulos ßeudo libro rccenßimus.quare ß aliquo horü modorü nö co» tingat contrarij ratione alterius deßnitioni cötrariari,fümditus diru~ enda efl. Sit igitur prinms locus in contrarijs à deßnitione diüus.

Quoniam autem quædam cótrariorum priuationeaP terius dicuntur C vtinæqualitas, priuatio æqualicatis vi* detur effe : inæqualia enim , quæ non funt æqualia, di-euntur) pcrfpicuum quoniam quod fecundum priuati-onem quidem dicitur contrarium, ncceffarium eft diffi* nire per altcrum: rcliquum vero non iam oportet per id quod fecundum priuationé dicitur, diffinire.nam accidc* rct altcrutrum per altcrutrum cognofci.Confidcradum.

igitur in cotrarijs huiufmodi peccatü.vt fi quis diffïniuic a:qualitaté,concrariü inxqualitati.nam per hoc quod fc* cundû priuationé dicitur difïiniuic.AmpIius fic diffinié' tem neceffe eft eo quod diffinitur vti. Patet autem hoc, fi accipiatur pro nomine oratio, na quia nihil refert di' ccrcinxqualitaté vel priuationé æqualicatis,eritçqualitas contrariû priuationi xqualitatis.quarc codé crit vfus.

4t Locus ßciittdus in contrarijs a priuatiue contrarijs dirimit con-Aptiua«ue trarij dejinitione.Conträriorum enmi quadam funtqua formis aüu exiflentibus ddinuieë deœrant,ut dlbum amp;nbsp;nigrum, edüdum amp;nbsp;frh gidumt^quot; huius (dlis contrdrid.Q^ieddm uero priudtiue contrdridn-turjqubd dlterum dlterius dëlus priudtionem indicet, ut aqudlitfts (^ m^equalitdi contrdridri dicumtur. Pro difcrimine igitur horum con-flituentur duo prteœpta quibus côtinebitur œra inadgutio dejinitio-nis talibus impo/itæ . in primis deßnitioni contrdriorum priudtiuorä in/èruiens locus ßdtuitur.si igitur inflitudtur definitio dus quod Jècü-dum priudtionem dicitur,conßpiciendum erit,dn in tdli definitione re-pondtur id quod fècüdumhdbitum illi eft oppoßtum. Hdm ß non,de-ßruedd eß rdtio dßigndtd: quod ne^lfe ßt priudtiuum contrdriü per alterum ßeumdurn hdbitü definite,ut inaqudlitds dpte definietur pri~ udtio æqudlitdtis,^- inæqualid non aquMd dicentur. Si uero definie-dum ßt dlterum eötrdrium quod ßewndum hdbitum dicitur, non etia ueniet definiendum per dlterum contrdriü quod ßeundum priudtionem dppelldtur:non enim nwtuum effe potefl utriußq-, dd definitiones eri^ndds pr^eßdium.qudre qui definiuerit cequdlitdtem per in^qud-litdtë,peccabit,diœndo cequdlitatem ejße id quod efi contrdriü inaqua-litdti: quod in finitionem cótrdrij ßcüdum hdbitum diÜi priudtionem deducat oppoßtdm. inßtper qui definiunt eötrdrium ßewndum hdbitum per priudtionem,illi dßerunt definitum in definitionem,amp;uturn tur ipß nomine quod definitur in definitionis firu£iurd:dt numqudm definitum ingreditur ßdm definitionem,quonidm idem ßipß eßet no-tius 0- prius.quod notü filetß pro nomine colloœtur defiinitio.detur itdqi ut defiinidtur contrdrium ßewndum hdbitum per priudtioné, ut aqudlitds dicdtur cÓtrdriü inæqudlitati:fi igitur pro nomine innequd-litatis träßerdtur definitio qua efl priudtio lt;equdlitdtis,demum coß-Îjuemur hdne eße definitione aqudlitdtis,eötrdrium priudtioni aqud-itatis:in qud uidetur cidre nomé quod defimitur eoUoedri.^ ß id con-

tedere fît ftolidi amp;nbsp;attoniti prorfits hotninis, neque habitus perfri-uationem definietur,neque priuatio fine habitu.

Si auté neutrü contrarioru iècudutn pnuationc dica tur,airignetur autcm oratio fimiliter.Vt bonÜ contraria malo.manifeftü quonia malu contrariü bono crit. nam fic contrariorü fimiliter oratio aflignada.quare rurfum eoquoddifFinituracciditvti.ineft enim in mali oratione bonum.quocirca quoniam bonum eft malo cótrarium, malumautem nihil difFert vcl quod eft bono contrariü: erit bonum, contrarium boni cótrario. perfpicuum igi-tur quoniam eodcm vfus eft.

Locus tertius à contrarijs fcu^dum habitum difipat definitionë 43 inflruélam.t^uetnadmodum in fn^ulis reddenda efl definitio per da- ^^^ffj^ riora,fc amp;in contrarijs fcu/ndum habitü:at qux fmul fuoit,aquas habiwm. notiones prodwnt)CÓtraria uero fewndü habitii fmul fumt,quare nô licet um um per reliquü deßnire.Q^bd f quis umum peralterü fudue-rit defnire,eadem fquentur ipfum incommoda, qua prius produûa fumt.ut qui finierit bonum efe quod malo contrariatur,eadem ratio-ne deßnietur amp;nbsp;malum contrarium bono,cum difcriminis nullü reddi poffit argumentum, quare ff nuituo iuuabumt nuituis congrefibus, fic accidet umu efe clarius altero,amp;cötra:fd id omnia natura mon fra monflreftnte ftperat.kdhac deßnitum ingrederetur deßnitione gj- f ip firn deßniret. nam bomim defenditur ßniri per contrariü, amp;nbsp;contran^tur f bonum ft contrarium malo gr malum contrariü bono, ratio habetur à deßnito ad deßnitione bonum efe contrariü contrario boni.qubd f id comprehindat deßnitum,gy deßnitio boni qua ßatuebatur contrariü malo. nam nihil refert an pro nomine mali re-ponatur qua aferitur iüius deßnitio.hinc clariffimü fiet idem nomen deßnitionem propriam confircire, quod non tantum falfm, fd gy ^pojfbileexifit.

Amplius ft quod fccüdum priuationê dicitur affignas, nó aftignauit cuius eft priuatio.v\ habitus aut contrarié aut cuiufeunqp eft priuatio. Et ft nó in quo natu eft fieri addidit,vel fimplicitcr,velin quo primo natu eft fieri.vt fi ignorantia dices priuationê,no fciétiç priuationê dixit, aut fi nó addidit in quo natu eft ficriput addes no in quo

ANTO. DEMOCH. HYPO MMEM A primo aflïgnauit.vt g? nó in rationali,fed in homine,vcl in anima, nam fi quodlibet horum nó feccrit,peccauic. limiliter autê St fi cxcitaté nó vifus priuationéin oculo dixit.oportet autem bene aflignantêquid ell Sccuiuseft priuatio airignare,8iquidnâ ell quod priuatu cft.

44 l-ocus d fubiecio uel habita priuationis in perniciem definitions, veiiahhu ^^f^^lfi f^^^ aliquot loei in definitions relatiuorü amp;nbsp;contrariorüfiue priuattanil. fimfliciter dicantur fiue ßeundü priuatione.viüc uero duo confiituü-tur in definitionem priuationis.Prior eft d fiibiedo amp;nbsp;habitu. nam id quod ßeundu priuationë dicitur efl expliaindü per ßbie{iü,quod pri' uari indicatur,^ per habitu cuius efl priuatio, fiue côtrarius fit fiue iton.finuil temporis nota defideratur.quare qui h^c omnia pnetermi-firit priuationis finitor,nó reßluet plane priuationis naturam, quare pecabit.ut qui ignorantia définit efie priuationë non adiungens cuius habitus fuerit illa priuatio,uel fi nulio modo addit,in quo nata efl fiie~ ri fiibie£lo,uel in quo primo,uelquo tempore.nam oportet dicere igno rantiam efie priuationem ficiëtitein anima rationaliquando aptus efl dificereßu ficire.Primo quidë ficientia efl in anima rationali qux intel~ lediua efl,ut in fübieclo proprio:dein in dniina:deniq} in homine.nam quod anima rationalis fit fcicns,anima dicitur ficiens,^^ homo.simi-liter qui cacitatem definiens dixerit priuationem efie non déterminas cuius fuerit, gy in quo, amp;nbsp;quo tempore, ieiu»us reputabitur . nam pretium efl opera, ut dicatur fiinul cuius fuerit priuatio, ut uißs: amp;nbsp;in quo,ut in oculo:amp; quo tempore,ut tempore determsnato d natura. nam catuli ante legitimum tempus non dieuottur caci, heet non uideant.veque obfcuritatem filentio operire placuit,qui domi habea-tnus quofdam codices graces uarios effe,qubd in quibufdam tali con-textu legitur,ürn èvui^^ \(r}gt;isiu^,«^'èvu i^xviico.inalijs fic iai ovu tÿ la^ Xo-pisin^txaK^^ àvbpà'jtifj.

Videndum auté amp;nbsp;fi nó fecundö priuationë di6lü,pri uationediffiniuit.Vt Sein ignorâtia videbitureffehuiuP modi peccatujijsqui nó iccundu negations ignoratiam dicût.nam quod nó habet fcientia,nó videtur ignorare, fèd magis quod deceptü eft. propter quod neq? inanimata nequc puerosdicimus ignorare.quarc noniccundu pri-uationem fcientia:,ignorantia dicitur.

A ptiqauöe nbsp;nbsp;nbsp;I- oc *^ 3«' ^ft ^ priuationë infirmât definitionë nöpriudtiui.Q^um

tnlm^riudtio qu^edam ßt imperfeHio, fieri »equit ut definiätur non friudtiue didum per priudtionem:quod definitio ßbfldntidm mtiiifcu iufique amp;nbsp;perfedionem congre^t. qui igitur definiueritignorantiam eße priudtione ß:ie»tia,mdle definiuit, quad non priudtiuti per priud tionem enucleet.lgnordntid enmt eft qud quisfdl/^m rei ßientidm ob-tinet,ftu, ut inquit Ariftoteles primo ?ofte.per fyUogifimum fddh dece ptio. zr ed trdditur duplex:dut enm hnmedidtdrä rerü,dut qult;eper medium uindumtur. ^ utrdq; rurfiis duplex:dut fimplex dpprehen fio,dutper fiyllogifinil dedu^ht.vnde mdnifeftum qgt; ignordntidnöß-cumdum negdtionem diaitur,ßdßcumdum difpoßtionem. quod mon~ ßrdri poteft,quoniä pueri,brutd,amp; indnimdta,non dicumturignord-re, qua tdmen non hdbent ßientid.uerum ß ignordre eßet non ßire, htec omnid ignordrent.qudre ignordre nondidt priudtionem amp;nbsp;om-nimoddin ne^tionem,ßd mdgis prdUdm dftedionem cired cognitione. qui itdqi definierit ignordntid per priudtionem,cd non ßt priudtionis uox,in udnam Idbordbit. Occaßone huius reuocanddeft in memoridm duplex ignordntiee deceptio.ndm diterd eft prdua dffcdionis,quie cö-uenit iüis qui dißiplinds amp;nbsp;ßientidm ementiuntur,ut ßphift^:de qud hoc loco inteüigitur,quæ priudtionem non indirat.Alterd uero priud~ tioneßientice(qud penitus rudes amp;nbsp;igndri ßmus,ut pueri hoc modo diewntur igndri) dicit,amp; negationem fi:iëtiie.amp;de ed didum eft loco ßperiore proximo.Hdbedtur igitur ex loco, qubd id omne quad nö eft priudtiuü ß priudtione definidtur,inepte elucidetur.quonidm diffe rentid non redditur.

Amplius fi fimilibus nominis cafibus,fimiles orationis cafus aptatur.Vtfi adiunuü eft cfteftiiiG ranitatis,adiuti' ue eft fanitatis efFeftiuc,Sc adfuuans efFfdens fanitatem.

Locus d cafibus deftruit definitionë. Cumenim opor^dt cafiis de- 46 finiti cafibus definitionis refpondere,confpiciendum eft fi poßint con- Acadbu»* fimiles cafus addptdri.ndm fi non ferant con/èntaneos (a/üs,deftruë-dd ueniet definitio. quare fit ddiutiuü definidtur fanitdtis eßediuum, amp;nbsp;ddiutiue dicetur fanitdtis eßediue,amp; ddiuuans eßieiens fanitdtë, ndm fi quippia dißentiret in cafuu ordinibus,amp;definitio euerteretur.

Confiderandu amp;nbsp;in idea,fi aptabifur didus terminus, nam in quibufda nó accidji.vtquéadmodum Plato difFi' niuit,mortale addens in animalium difFinitionibus.idea enim nó criemortalis:vc ipfe homo, quare nó aptabitur

ad idea diffinicio. Simpliciter auté in quibus apponitur cffeftiuum aut pa(riuum,ncce(rc eft diflonare in idea ter-minu. nam impalTibilcs amp;nbsp;immobiles videntur ciTeidex ijs qui dicut ideas cfle.aducrfum hos autem Si tales ora-tioncs vtiles funt.

4-7 Locus ab idea deflruüiuus terminisi alicuius fuerit affignata de~ Abidea. finitioicongruum fucrit injpicere fi diüa dejinitio accómodetur ideoe. nam ft non, diripietur oratio inftruéknutqui defniuerit hotniné ani~ mal rationale mortale,uti uifim eft vlatoni,non fne hominem ftniue^ rit,quia talis deftnitio non congruere poteft idées homims,fu ipf ho-mini-nam xuTPXvSpuiroQ hominis dicebatur idea,quoniä idea ip ft eft impafftbilis immortalis:ideo noconueniet illi deftnitio tradita,cû in ea mortale contineatur.Lt umiuer/aliter in quibufcHqi deftnitionibus ad^ iungitur uel effe£liuum,uel pa^iuu, tales deftnitiones no quadrabuott ideis.nam idea; funt immobiles ç^ perpétuée Z:/ impajftbiles,uel filtern tales ab idearum afeclis defenduntur. quare aduer/ûs idearü defen-fres tales orationes quibus monftrantur idea non confntire fiue di-(lis fue dicendis locis,cöueniens fuerit accömodare difceptationi.

Amplius fi corn quæ fccûdum æquiuocationë dicûtur, vnâ diffinitionc omniû commune aiïignauit.Vniuoca e* nim,quorû vna eft fccûdum nomé oratio.quare nullius corû qu^ fub nomine funt,aflîgnatus eft terminus,co g, fimiliter ad omne,æquiuocû adaptatur. paflus auté hoc eft Si Dionyfij,vitæ terminus:fiquidê ea motus eft gene-ri nutriédi natu ralitcr inicruiés. nihil enim hoc magis ani malibusq plantis ineft.vitaautcnôfecûdumvnâipccie videtur dici,fed altéra quidé animalibus,altéra plâtis in* cft.côtingit igitur Si fecundû eleftioné fie aifignare ter* minû, acfi vniuoca5Si fecûdum vnâ fpccié omnis vita df ceretur.Nihil auté prohiber Si eu qui cófpicit æquiuoca* tionem,8t alterius vult diffinitionem aifignare,latere nô propriam,fed communcm vtriique orationcm aifignare. ièd nihil minus fi vtrouis modo fecerir,peccauit.

^^ 48 nbsp;nbsp;nbsp;Locus ab æquiuocationë dirimit deftnitionëftatutam.Q^oniam re^

catione!'*“’ bus ipf S quas umum nomë comple(litur,duo uocabula ars dedit,ut ex his alia homonyma, alia fynonyrna uocaret,infpiciëdum eft fi deftnitio

fynonymis committzttur,uel homonytnii-Kam quid adiun^itur homo-ftymisjdefiruitur definitio communis, ßue is fuerit ignorans, qui dßi-gnauerit omnibus iUis æquiuocis definitionem,ßue inteUigens, quonia fynonyma facit qua homonyma dicumtur, ob id quad tribuut umam deßnitionem omnibus illis ßcumdum nomen,at umiuoat furnt quorum uoia eß ratio ßecundum nomen.Cceterä mllius eorü ßb nomine com-muni homonymo alis oratio definitio poteft effe,quæ omnibus illis fi-militer accommodetur,quorum fiunt natura dißentietes plurrmüab-inuicem.quare ßngulis ßam deßnitioneconcedi oportet.iUa nimirum cömunis omnibus ajßgnata definitio non natura rei indicare potefl,at oportet ut termini uma ßt natura qua côprehendatur amp;nbsp;elucidetur: proinde non erit definiens, qui pluribus amp;nbsp;bomonyrms umam defini-tionem conflituerit.ïn humc delapfus efl errorem 'Dionyßus iUe Academia ueteris propugnaculum, qui uitam definiuit motum effe^neri nutriendi naturaliter inpruiente. 'Verum quia talis definitio infirudia omnibus uiuetibus ex aquo confertur.yiuüt enim amp;nbsp;planta ^ bru-ta amp;nbsp;homines, ob id eadem ßpedes uita omnibus his congruere non poteß.Alia nanq; efl uita planta, alia bruti, alia hominis.nä plantaefl uegetatiua,brutißnßtiua,hominisrationalis.quare uita ad hac nuilti-plex:qubd ß multiplex ßt,müa potefl hordßb nomine nota eße defi-nitio.omitto Lourentium vaUenfern,qui çp planta non ßnt anmalia, colligatnon uiuere. Siue igitur Dionyßus intellexerit multiplicia eße, quibus attulerit terminum omnibus comnuinë, ßue non,uitio non ca-ret.Contingit enim interdum ßeumdum liberam ele£lionem,abquêaßi gnare definitionê homonymis, qui non ignorât proprias horum defi-nitiones, neque dubitat aquiuocationem amp;nbsp;homonymiam, uult tarnen omnibus illis tanquam umiuocis dare umam definitions nomine multi-pliciconclußs.yerum definitio omnibus illis commißa,non eo ualidior corroboratur.quare utrouis modo aquiuocis uma definitio impartia-tur ßue temere ßue fponteÇqubd aquiuocisnà infit una natura)dam-nabitur.Pertranßo qua dicantur c/xàvu/Jgt;x, a-uvàvv/aA, 'mAuâvm fix,iTepiùvv/ax,'7n)ipiûVvijcx,qua omnibus uulgatißimaßnt.caterd illud umum ßbiungam ex Auguflino in dialedice, ne aliorum ß:rinia ßppilare uidear,Uomonyma in duas partes diuidi. Aut enim fortui-tufiunt, aut hominum uoluntate nafcuntur.tortuitu,cum quodam ca ß ßmile nomenalteri quis acceperit. Voluntate,cum ßmilitudo no-minis ex induflria hominis aßigitur.bord quatuorßunt^nera,fiuù^f UXT xvxAtgt;yiXÿ}d(tp' ivôÇ)T{^i lÿ) jlt;i efl ßmilitudo,ut homo pidus

Cr utrus in foldßmilitudine:Proportio,ut princi^ium anmidUi cor,fïc aquæ fontein dicimus:db una^ut à medicina,mediciiidlts fciêtid,medi~ cindlii ufit^medicindle prææptumjhtec cüâa defeenduntidd unum,ut patio jdlubrii,medicusidlubrisyferramentum /dlubrcihac dd unü,fcili-at/dlutem,diriguntur. CoUigimus igitur ex hoe loco fine homonymis fortuitis Jiue uoluntarijs, defnitionem fiue ultra flue non contributa Udnam effe:^ æquiuocorü non fit definitio, neq; di{ferëtia,neq; genus.

Poftgaucé quidam latent xquiuocorü,interroganti quidé vt vniuocis vtendû.Nam nó adaptabitur altcn'us terminus ad aïterum.quare videbitur nó diftingnédum hoe pado.oportet enim in omne,vniuocum adaptari.ei-dem autem refpondentijdiftinguendum eft.

49 I-ocus db æquiuocis definitis latentibus profigdt defnitionë. t^uü cis definite P^P^ contingat ut proponantur nomi'nd,quæ nó deprehendutur utrii Utentibui. q]„{ umiuoed dn æquiuoca, peropportunum fuerit cupientibus reddr guere,illis aquiuocis tdnq umiaocis unam defnitionëdfferre,qud dd~ tni(fd amp;nbsp;côœ[fd fûpererit demôflrdre pofttdm defnitionem omnibus nó congruere,quibus parabatur,q) illd fint dinerfe natura: nó enm dccommoddbitur terminus amp;nbsp;definitio umius alteri diuerfa natura, quare deflruetur definitio qua omnibus pb defnito nuiltiplice non eópetit. Verum quid omnium fdtuitur ratio,edm omnibus conuenire fuerit opus.Definitio enim umiuocis omnibus adaptatur quorü eft de~ finitio. quare admijfa illa definitione aquiuocorum,cogeretur refpö-dens fateri diftindorum fpecie amp;nbsp;aquiuocorum effe umam definitio-nem,nifi didis reclamare uoluerit.amp;hac pro munere dijferetis.Ve-rum ft refpondens defendat definitionem aliquam nominis multiplids, amp;nbsp;redarguatur ab opponëte,qubd omnibus fùb nottune multiplici nó iuftt, ftudebit demoftrare fignificatis ftlum cÓmunionem uocis conuenire,quare illis omnibus non ajfignatur definitio. ut ft quifpiam qui definiat motum ejfe tranfmutationë ftcundum locum,obijciat différés de alteratione,de augmenatione, qubd motus /ïnt,n5autem mumtio-nes ftcundum locum:dicet refpódens definitione illam fuipe tantu mo tui locali creditnm,qui proprijffimus eft,nó cuiuis motui: qubd fit uoX nudtiplex. qua diftindione u/us omnem perfringet differëtis impetii, amp;nbsp;/ophifta in falen tiam.nam bic locus proprie nó eft didledicus,Jêd ft phifticus.Verum quia aliquando non licet decertare in aliquos aperto iMarte ^ hbera differëdi lege ob morofiatë,eos adoriri ftudet diale-

dicus quouis molimine'.quMß iuflo congreßu nequeat cogt;tßqi(i,an' quant inßdias parabit rationes parum dialeéliais. quarum duÜu amp;nbsp;priemolitione cum illis contentioßoribus di^ladiabitur. hoc locoi^itur conueniet uti in litigioßs.

Quoniâ auté guida refpondentiûjVniuoeû quidé dicut eiïê æquiuoeûjquâdo nô accomodatur ad omne aHigna-ta oratio,æquiuoeû auté vniuocû,ctiâ fi ad vtrûq? acco-modctur:præcôfefrionevtendû pro talibus,aut præcolli gendû qgt; æquiuoeû vel vniuoeû aut vtrûq? fuerit.Magis enim cocedunt nô præuidctes,quod futurû eft vt accidar. Si auté nô fafta côfcfTionc dixerit aliquis vniuoeû æquiuoeû efle, eo ^ nô aeeômodatur amp;nbsp;in hoc aflîgnata oratio, côfidcrâdum fi huius oratio aeeômodatur amp;nbsp;ad rcli-qua.Nam manifeftum,quoniam vniuocum erit reliquis. fi autem non,plures erunt difFinitiones reliquis.nâ duæ fècundum nomen orationes accommodabunturad canr dcm,quæ prior affignara eft,Si quæ pofterior.

Locus à determinatione deßniti ad deßnitiuum problema plurlmû jo utile. C^uoniam uarij funt refpondentes,tnodo conßtentes nomen de- ^^f*^l'2^ finitü multiplex, modo ßmplexCnam nomëßmplcx affermit eße nud- fimiti, tiplex,quando ßbaugurantur deßnitione tradita non omnibus ipßus deßniti ßgnißaitis adiacere.xliquando eötra aquiuoeurn nomen pro-teßantur eße mtiuocum,dum ßlis irrepßrit opinio qua exißimat omnibus illius homonymi ßgnis conßntire aßignatam rationem) neceßa rium fuerit uti prseconfeßtone, utdetermnetur utrumßtmultiplex^ an ßmplex id cuius deßnitio aßignatun ne ßperßt refpödetibus ßb-^^f“S^ 1°^^^^ gt;nbsp;^'^^ ßeifüßdem ßntentiam opponenti patefecerit, Q«i uero nondum ßa ßcreta crediderit,neqi refponßone aliqua ob-ßriäus efl,tam ad aßirmationem q negatione paratus eß,ut dicat uel ßmplex uel multiplex eße deßnitü.quemadmodum ß deßniatur animal ßbßätia corporea animam irrationalis, quonia deßnitio iüa qua aßignatur omnibus animalibus non conceditur,flatim refpondens ob ignorätiam ßßinebit nomen eße multiplex animalis: quare non poße umam omnibus animalibus cóuwnem dari.qua refponßone gloriabü-dus ß occurriße flrenue decanabit omnibus.interdum etia cötrd oc-cidit,ut disant quod bomonymü eß eße ßnonymum,quando mta com-nMnis pluribus aquiuocis deßnitio impartitur.ut ft deßniatur motus,

äilus Wobilis ut mobile, tumultudrio quodam iudicio conijciet nomen motui ejje ßmplex amp;nbsp;wtiuocum ad omnes motus, ob id quod deßni-tio ilia omnibus motibus coaptetur,nec aliter uidetur bis aduenire otn nibus q umiuocis definitio.proinde dijkerens non poterit facile difpu-tare in talesgt;propter infeitiâ qui dicant modo umiuoca ejfe aquiuoaSt modo contra,nift pr^econfeffione ufus fuerit ante omnem difceptandi confitutionem.nam fadlius fùam reddent cenfura in ip/S primo nego tij apparatu, qubd nondum prauideat quid inde cöfequatur:at præ-confeffione habita non erit magnilaboris tales redarguere.ut ft deß-niuerit bonü e[fe quodbonos natiiefl facere,difceptatorrequiret pro-tinus utrum bonum fit fmplex,an non.qubd ft dixerit fmplex,mon-flrabit ar^uens talem definitionem nó omnibus bonis, ut utilibus con-uenire;amp; fc euertet deßnitionem flatutam,uelredarguet nomen effe fmplex.si uero lequiuocum conßteatur deßnitum nomen cuius ratio-new afftgnauit,conandû eritafferre tond deßnitione illius deßniti di-Ûi æquiuoce: qua f inueniatur, non effu^re uidebitur redargutio-nem tali praconfejftone accepta.A.ut utrüq} fuerit,dixit pro hetero-nymo uel polyonymo.

Rurfum fiquis diffiniês aliquid eoru quæ multiplicfter dicunturj8c oratio non accórnodatur ad omnia,8c quia æquiuocum eflc non cócedat,nomen etiam dicat non ad omnia accommodari,quoniam nee oratio:dicendum ad talem,qgt; nominatione quidé oportet vti quæ tradita ed, amp;nbsp;aiTequuta eft,amp; non dimouere quæ talia funt, tametfi nonnulla dicenda non fint fimiliter multitudini.

Ab author^ nbsp;nbsp;nbsp;^‘’^“'^ ‘^b octthovitate gj'confetudine deflruilionë deßnitionis ad-

tate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferre potefl-Ham f quis deßniuerit nomen multiplex amp;nbsp;homonymum,

quod tarnen non dixit elfe tale in principio,aliqua oratione,qua omnibus fb nomine conclues minime contribui monflratur, ea reproba-tur effe definitio'.etid ubi refpondens dixerit,ut elabatur potius quant dijfoluat rationem, nomen quod deßnitur efe nequaquam multiplex, neq; illis cóuenire qua proponütur,quibus deßnitio non inftt:fd tantum hac fgnißatre eöflantsr afferat,quibus deßnitione cognofcitad-effe, eo qubd oporteat uti nominibus receptis,non autem pro arbitrio fin^re contra uulgarë omnium fntentiam uoces.quare parum ualere monflrabimus ad noua quadam ßgmenta animü apparare, ^ nominibus fit utendum cum inultitudine,etfi rebus accommodare o portât

noffund cum fi^ientibus.tîifnirum qui de nomine cerat,rcm ipfam /è fror fus nefeire indicatsi quis igitur defniat motum uel aliud quoduis multiplex,cuius deßnitionem ajfi^natam omnibus fignißcatis non con-gruere doceat cogreffor, ineptus refpondens amp;nbsp;affertor illius fuerit, dum cenfugit ad nouam nominis definiti inßitutionem, etfi inprin-cipio non pradixerit effe multiplex,neqi recantet,qubd réceptif figni-ßeationis nomina rmnuitanda non fnt, preedpue quando non agitur de certa rerum impoftione. quare poßq monßratur deßnitio nomini aquiuoco affignata no conuenire omnibus fignißcatis (quonia non licet refpondere nomen quod deßnitur flum conuenire his,quibus definitie cógruere confpicitur)/üb nomine multipliée,dißßoluetur.

Si autéalicuius côplexorû affignetur terminus,confî-derandum eft auferédo alterius coru aux coplcduntur orationé,fi eft amp;nbsp;reliqua reliqui.Nam u nô, manifeftum quoniâ neq; tota totius.vt fi quifpiâ diffiniuit lincâ finale reftâjfiné plani Iiabêtis fines,cuius mediû fuperadditur extremis: fi finalis lincæ oratio eft,finis plani habêtis fines,refte oportet effe rcliquû,cuius mediû fuperadditur extrcmis:fed infinita neqp mediû neq? extrema habet,re-da auté eft:quare nó eft rcliqua reliqui oratio.

locus d remotione definitionis partis alicuius cöplexi deftruit to- ^t-tiuscompofiti definitionem. c\uum autem deßniantur amp;nbsp;fimplici no- ^f^°^°’ mine exprejfa amp;nbsp;compofitis nominibus enutiaa, uidendum efl ßtne fmplex,dn complexé quod deßniendum proponitur.fi autem compo-fitum fuerit,cuius definitie defenditur,conueniet difquirere firma uel infirmam conflitutionem definitionis affïgnatam per partium deftru-dionem dbinuicem,quibus diflradis afierumtur propriee definitiones. demum confiderandum efi,an auferendo ab altero horü qute in coin-plexione collocantur definitionem proprium,reliqua oratio manens fit definitio reliqua partis.nam fi non maneat definitie,qua fit reliqua o-ratio reliqui definiti fada ftbßradione definitionis, qua alteri parti fefpondebat, tanqua manifeftum colligitur deftrudio definitionis toti compofito adiumda.oportet enim fi alicuius cöpofiti fitna conftitua-tur definitio, per Jûhdudioné definitionis alterius partis,qua reliqua fit orationè reliqua partis relinqui definitionë: ut hominis albi totius compofitihac definitio congrua confpicietur, an mal rationale mortale eoloratum difgre^tiuum ui fis. quod fi hominis auferatur defini-

tio à compoßtione, ejuæ ßpirfles fuerit ordtio,rcmdne»tii partis ut dibi,cößdbit deßnitiOih^ec uideliœt,colordtum difgre^tiuum uißs:uel contra, ß albi ßhmoueatur deßnitio, reliqua oratio dereliHne partis mößrabitur deßnitio. Hoc loco deßruetur deßnitio lineæ ßnalis reila hac dlßgndta,ßnis ßperßeieißnes habétis,cuius media/upcradditur extremis:^per abldtionem dlßudrüdeßnitionum à toto partibus re-fpôdentiu,quæ reliqua ßt oratio no efl permanétis partis deßnitio.Di uidatur quids totu compoßtü quod deßnitur in partes, O' deßniatur linedßnis plant flu ßperßeiev.na id quod terminât ßperßeie efl lined. Jnflper ßnalis deßniatur habens ßnem. Oportebit igitur huius redit, quod reliquum ßt deßnitione eße hoc,cuius medium ßperaddttur ex-tremis'.at datur linea redet quet neqi medium,neque extrema habet, ut quit inßnita efl: igitur talis oratio non erit deßnitio huius reliqudC. temde o totius complexi qua aß'ignabatur tota oratio deßnitio nö eße möflratur.nam poflq parti totius complexi qua contribuitur partialis oratio illius deßnitio non efl, neq; totius tota conflituta oratio definitie erit. Ex hoc non inféras infinitam adu eße lineam . nam ut te-flis efl fidcliffinws A.rifloteles in Krtio phyßcorum, non efl infinitum aliquod adu. neque tarnen mathematicis eripitur facultas de omnibus ad opus trddandi,qui non infinite utantur, fld ß quanta uolumtcon-flquantur,flitis habent.Similiter flla cogitatio efl qua lineam datam in immenßm prouehit.neq-, forte efl talis linea,qualem illi affermant.

Ampliusfbcumfitcópofitöquod diffinitur ,xqutmé* bris oratio afTigneturdifFinitio.Aequimébnsautédicitur oratio efrc,quâdo quot fuerint cópofita,toc amp;nbsp;in oratione nomina amp;nbsp;verba fuerint. necefle eft eni in talibus ipforu nominu cómutationéfieriautomnin,aut aliquorü;eoq» nihil plura nucjq prins nomina dida funt. veru oportet cüqui diffïnit,oratione^ nominibus afTignare, maxime quidéomnibus.^ finó,at faite in plurimis.ficenimamp;in fimplicibus qui nomê cómutat,nó diffinituruscft.vt pro tunica,veile.AmpÜus auté maius peccatü,fi amp;nbsp;per igno' tiora nomina commutationem feccrit.vt pro homine al bo 5 terrigenam candentem. neque enim diffïniuit,cum minus fit darum quod fie dicitur.

Î Î T-ocus ab aqualitate ßbuertit definitionem depidam.Q^um opor-^^«quaU. ^^^^ definitionsßmplids eß'e orations O'^nere differstia aß'ur-

^ntim,necEffe fuerit câpofiti definitionê pluribus partibu! conftare ^ compoßtum quod definitur. nam nomina eornpoßti deßnientur ora-tionibus.quare iota oratio qua cöpleüetur nombuim definitiones fpa tioßor fuerit amp;nbsp;prolixior compoßto deßnito.ut qui ßißce périt de fini-ré brutû quadrupes,hoc compofito reddet ma^is perpétuant oratio-në amp;nbsp;pluribus coalitant,hac,animal irrationale habès quatuor pedes, cuius definitionis membra eße tnultoplura partibus definiti compofiti omnibus in cofießo efl.si quis igitur aUcuius copofiti finem defcripfe-rit, quo non plura membra concludantur q definite,infeliciter explo-detur.utquißßineret tunica alb^ definitionem eßejuefiem candidat nam talis oratio non pluribus confiipatur quam definitum propofi-tum,quare eft dirimenda.vnde æquimembrem definitionem appellat, qu£ lt;equales partes habeat cum definite t quam fi quiftpiam alicuius aßignauerit definiti compofiti,male definiet,qubd in tali ftruenda defi nitione neeeßarium fit nominumin nomina alia fieri tranfmutatione, quum tot O- ^quaha eontineatur in definito nomina acin definitio-ne.uerum nomtnü in nomina cequaliatranfinutatio definitio eße acquit, quemadmodum nominis in aliud nomen tranfmutatio ntenquam dieetur definitio . quis enim auderet profiteri nomen fimplex alicuius fimplicis eße definitionem? nemo me herde bene inftitutus uocabit ue-ftis finitionem tunicam,qubd definitionis fit genus oratio, quare neq; compofiti cuiufdam fatebitur definitionë eße earn orationë, qua tantum permutatio uocum obßruatur in pares uoces,eo quod non plura eötineantur nomina in definitione aßignata,quam in definito: quibus fills natura rei definienda reuelari nequit.oportet nmirum finitoré pro nominibus orationem reddere,fi definire uelit.maxime quidë pro omnibus nominibus O' finguUs orationem afterre cóuenit ad definitionem erigendam.qubd fi nö pro omnibus nonunibus orationes aße-rantur,/âltEm pro plurimis neteßarium fuerit nominibus ipfius corn- ' pofiti accommodare orationes in definitione • nam fießieit in aliquibus ut plurima tranßerantur ad orationes.ut definimus fyllogifmum de-móftratiuum,fyllogifmum eße ex ueris opdmis immediatis priori-bus notioribus caufifq; conclufionis:non tarnen fyllogifmi nomë träf-niutamus in orationë,neq; natura fyllogifmi cuoluinuis.ld autem con-tingit in quibufeunq} genus aßignatü in definitione adeb manifeftü efl, ut uideatur uel uanü uel tcediofum definire pluribus uerbis. cum igitur fyllogifmi uis adebcognita fit,ut omnibus pateat,tanq otiofam quada uerborü congeriëfugienUs pratermittütfyllogifmi ratione,?^ negotiü t.iij.

conueftut ad deinonßrationis ex^licationem. idem dicendum de deß-nitiöe fydogißmi dialedici (,lt;jui deßnitur fyUogißnuts ex probabihbus) u^^'°^* ^ fy^^^ß»* ^ti^oß r^tione. Cxterum dum conamur indiaire uie-riorem ej^e deßnitione deßnito,uenit in mentem id quod in primo To-pi.diximus de deßnitione^O' quodam loco cirat propre problema,decent honeßi ejße terminû,uel adiwn^ndum e/fe termino:ne quit com-minetur,amp;nos reatnare arbitretur. neque enim uolumus idem eße termtnum,z^ adiumélum termino:qui cómutationem nominis in aliud nomen apertius nö putanuts eß'e deßnitionem, ßd bene quippiam de-finitioni annexum. Similiter ft aquimembris fuerit oratio pro deßni-tione pofttd,ut notninibus clarioribus aßurgens,talis deßnitionis non poterit ferre neqs nomen neque naturam, etf deßnitioni coniü^tur. 'Maxime quidem is à deßnitionis ßnibus digredi cognofcitur, ^ tota (quod ai!iott)uia aberrare,qui tequimembrem aßert deßnitionem gj“ aqualem, cuius notnina in qult;e faüa efl æqualis pernuttatio, obfcu-riora fumt nominibus deßnitirqubd neq; deflnitionë afferat,neq; quippiam deßnitioni adiumgendum tali permutatione.ut qui bominum album deßniret terrigenam candentê, hanc ignominia non eßugit:qubd neqs deßnitionem,neq-, iüi propinquum conflituat. hoc igitur loco de-flruitur deflnitio eße alicuius,qult;£ tequalis iUi oflenditur.

Confidcrandu auté amp;nbsp;fi per cómutatfoncm nominum, nó idê iam fignificat.vc qui contéplatiuam fcientia,opini onê contcmplatiuâdixit.nâ opiniofciétiæ nó idem(at o* porter,fi debet amp;nbsp;totu idê clTc^nam conremplatiuri quidé córnune in vtrifq? orationibus eft,reliqu.ü vero difFerés.

A eSmut^ ^‘’^“^ ^^^ ^ comnuitatione nominum diuerfe notionis deflruit depone nemi ßnitionem aßignatam. quare confderandum efl diligenter, an in no-fgnotfoniZ tttinum tranßmutatione eadem fignißcent nomina in qu^eßt comnui-tatio,cum nominibus deßniti. ttam ft nomina pro deßnitione accepta qute commutantur,non refpondeant in uirtute eadem nominibus deßniti,deflrueretur deflnitio talibus nominibus aßurgens,ut hanc deflni tionem contemplatiuæ feientiæ eße remouenuts,opinionem contempla tiuam:qubd praeter id quad efl aquimembris,comnuttatio flatnominis in deflnito latentis in aliud nomen uarq fgnifloat us: nempe tranfmu tatur feientia in opinionem, at feientia non efl eadem opinioni : nant feietia efl neeeßariorum gy exifletium,opinio uero efl magis non entis quam entis,z^ contingentium:at opor^t, ut fruetur deßnitionis di-

gnitas,non alla rignipcent partes deßnitionis quant definituni,alioqui ton deßnitio non erit deßnito eadem. nam quorum partes di/fentiüt, tota conuenire non pojßunt.cü igiturin his duabus orationibus pr^e^ diélis non omnes coniwngantur partes,ßd ßlum contéplatiuü utrißq; complexis efl cötnune,cum in utroq; collocetur,quod reUnquitur uero efl diuerß/m. nam ß:ientia o' opinio diflerumt, qua reliâki fumt per ablationem contemplatiui utrique orationi comnutnis,quare fieri no-quit ut altera alterius ßtdeßnitio:nä oportet partes eafdeeffe omnes, fi cóplexa o eäpoßta eadem did promereantur, ^ cöpofltum à ßis membris non diflinguatur.quare ß partium diflindio tam uehemens ßt,ut diflrahat compofia:0' permuatio nominis in aliud nomen,po tensfuerit ad dqudicanda diuerfitatë inter de fini tu eäpoßtü 0 defi-nitionerntquorüpartes nö conßntientesmonflrantur.idem arbitran-dum eflßßmplex in aliudßmplex commutaretur: ut qui hofnine ui-rum deflniret,qubd alterum ßxum dicat,non reliquum.

Amplius fi alterius nominu c5mutationem facies,non differétiæ fed generis cómutationem fecit-vt in co quod nuper dièlû cft.ignocius enim conteplatiua,q feietia. na hoc quidé genus,illud ante diffcreciatomnibus auté no-tiusgenus,nâ comunius.quare no gcneris,fed differetia: oportebatcómutationemfieri:eo^ignotior eft. An hæc quidé ridicula reprehéfio.^ nihil enim prohiber differentia quidé notiffimo nomine dici,genus auté non.fic auté rebus fe habe tibus manifeftü quonia generis,Slt;nódi{Feren tiæ fccundu nomé cómutatio faciéda.fi auté nó nomen pro nomine,fed orationem pro nomine cómutar,mani-feftum quoniam differentiæ magis quam generis diffini* tio aflignanda eft:co q? cognofcendi gratia diffinitio affi-gnatur.nam minus differentia q genus nota.

l-ocus d generis manifefli permutatione 0 tiö differentia,diritnit definitionem flatutä. Q^oniäcôtingit innominu ad nomina tranffum- a gnisnoti ptione eum non mediocriter peccare,qui prapoflerü imitatur ordinë: dum nota in alia tranffert,at qua ignota fumt ualere finit, O' intaila relinquit : fludioftm decebit nauare operam circa nomina in deflnitio-ne conflitutorum tranffumptionem, qubd aliquorum efl inexorabilis trdfinutatio.quare qui talia afpiraret traducere ad aUa,ridicHlum co-

ndMen tantum præftaret. ut qui conaretur ^nm tranfferre dd aliud nomen , ^ non differentiam, grande piaculum uidebitur fubito ueUe committtre:qubd omnia confumdat amp;nbsp;perturbet,etenim notius trap fert ad aliud, ^ ignotius confiflere patitur , quad ad notius tradu-cendum uenit. quem errorem offendit huius definitionis permutas ^ nus,non differentia,qult;e eff feientia contemplatiua:quum genus pien tiamad opinionë traducitrelifkt differentia gr »on pernuttataxuius exempli nuper gr ppeniore loco meminimus. genus autem quia diffe rentia cömwnius effnotius effe debet. quare differentiae permutatio in nomen aliud erat facienda, gr non generis:qubd commuta tio infi-tuatur,ut notius quicq habeatur uariatione, alias uana hæc gr ludi~ era circunferetur permutatio,qult;e nihil lucis emittat.c^eterum ff co» tingeret differentiarn nomine dici clariore quam genus,tumc permu-tandum ueniret genus in clarius nomen,gr non differentia.quare nó oportet leuiter reprobare qui genus euariant gr non differentia, nifi prius innotueritgeneris tranfatum nomé clarius effe differentiae nomine.nihil enim prohibet,quo minus differentia nome manifeflus ui-ptur q nomem generis: etpgettus ipfum natura notius fit ipCa diffe-rëtia,gr fmpliciter prius.CÜ igitur pemuitatio omnis cïaritatisgratia induuttur, dato generis nomine obfeuriore in clarius tranfre de-bet,poftergato differetia nomine manifeftiore.gr hac de eSmutatione nominis ad nomé intelligi uolumus: quia ft pro nomine nomé no per-tgt;uitaretur,fèd nome träfferretur in orationem gr definitionê,magis trdffumenda eft differétia quam genus, qubd differetia cognia genus ferlucidum o^endit: at gnus palam effe poteft in latebris delitefcente differêtia.simul quiagenus notius eft differentia,at quod ignotius eft, tnagis explanatione indigt: deftnitio autem ea eft maxime qua obfcu-ris grignotis fplendorem diffwndit. quare magis deftnieda er it differentia quam gnus,gr commutatio in deftnitionem illius, quam huius quarenda.

Si autédifferentiae terminû affignauit,confiderandû fi amp;nbsp;alicuius alius cômiinis eft affîgnarus terminus. Vt cum imparé numerû.numerû mediiî habcntédixerir,determi nandû eft quo pado mediû habenté. nam numerus qui* dem cômunis in vtrifque orationibus eft,imparis autem coaftumpta eft oratio:habét auté amp;nbsp;linea amp;nbsp;corpus me* dm,cum non fint impariazquare non vtitj cric diffïnitio

hæc imparis, fi autcm multipliciter dicitur medium Habens,detcrminâdum quomodo medium Habens: alioqui reprehenfio erit,aut fyllogifmus,q^ non diffiniuit.

Locus à deßnitione communi defirudiuus eß deßnitionis differen- /^^ß^j^j tilt;e.sicut enim deßruitur deßnitio dlicuius,cjuae omnibus noconada- necomunu tur ßuppoßtis;ßc ejuæ eß pluribus amp;nbsp;nö umi tätum conuenies, euer-titur.lt;]ubd opus ßt ad integriatem dcßnitionis,edm conuerti cd eo cu ius fuerit ajßigndtd. quare qui eöflituerit dijfcretin terminti amp;nbsp;deßni tionem(dum earn tranjfert ad deßnitionem) commmtem plurihus,^ /üperiorem differentia,cuius ponitur deßnitio,prieclarifffimas iUas le gis,quibus deßnitio ß ipßtin cößruat, inique difrumpit. queadmodum exeplo docet is qui défendit,quonia rm par numerus deßnitur, nume~ tus medium habens. nam hac oratio medium habens deßnitio conßi~ tuitur imparis (numerus enim in utroq; collocatur ta deßnito quam deßnitione affignaa^at medium habens conuenit magnitudinibus: ut lineis,/üperßciebus,corporibus: qu^r plus ßtis compertum eß nö effe imparia.quare poflquam conuenit alijs ab impare, proßigabitur.C^e-terum ß refpondens dicat,medium habens multiplicem eße orationem, er magnitudinibus, amp;nbsp;numeris conuenire multipliciter:nÖ protinus effugiet redargutionem,qubd indeßnia er ßne dißinHione conflitue-rit imparts coalfumpam deßnitionem . nam horum qu^e nueltipliciter dicumtur,præfcribenda eßnota,quam deßnitione uult eötineri. quare reprehendetur qui nö adnotnt,illam certam nMltiplicis ßgnißeatione ßu medium habentis,uel argumetationeßdeli reprobabttur. dföla de~ finitio imparis,quod comnwnisßt,er non propriaMe^um quidem in neunero impari, eß umitns quæ numeri cuiufuis baßs amp;nbsp;prineißtum appellatur,non numerus.Laurentius Vallenßs tarne putauit umitate reprehend* effe numerum.quare ß eum ßqueremur, deßnitio imparis enumera- J^^jJ^’“ ta non omni impari comnusnicareturtquoniarn umitati non poffet con nenire, quæ numerus effet impar.Proinde damnat A.rißotele qui ne-gaueritunum effe numerum,ßd tätum poßerit numeri principiumt quaß (inquit) principia return non ßnt tpfarum partes. Suarn inß-per fententiä authoritate à mulieribus ßmpta (ß dijs placet) potius quam à uiris ad hwte modum fuleit : Oune mulieres, qua duodecim gallmas cum gallo pro indiuifo habebant,pepigerumtinter fe,utoua qua pari luimero quotidie nafarentur, effent huius : qua impari, effent illius . tiafcumtur aliquando ßngula . Die, oua hac cuius e-rut?an neutriuifmiaimeffed eins cui imparis tiumeri oua debentur.

ergo Mium ouum nunter urn facit, laqué melius de intelledu uerbo~ rum muliercuhenÓnumquam/èntiut,qudm fitmmi philofôphi:iUæenim uerba ad u/um trahumt, ißi ad lufum: h^ec iUe-Nefcio quid ifli dicerët ad hume locum amp;nbsp;fùperiorem,qui negant differentiam de differentia fradicari.

Rurfum fi id cuius guide oracioné affignauif,eft eoru qux funt:quod aute fub oracioné,nó eoru quæ funt.vcfi albu quifpia diiFiniuic,coloré igni permixtu. impoffibile enim incorporeum corpori permifceri. quarc non eric color igni pcrmixtus:attamcn album eft.

^ S7 Locus à definito ßperiore deflru£ïiuus efl deßnitionis compoßt^e. ^fai^t? ^‘^^ oportet fi deßnitum alicui cöueniat,amp; deßnitiotquod ß deßnitio nulli inßt,neqi deßnitä. Q^i igitur affignat alicuius deßniti rei cuipia competetis deßnitionem nulli conueniëtem,tanquam ineptus deßniar reijcietur:ut qui albi alicui congruétis ponit deßnitionem effe colorem igni permixtu. quoniam id quod ali deßnitione cötinetur,amp; ßdgt; ipßi expliari mößratur,n0 efl. ut color igni permixtus nequit eße aliquis: qf ßt impoßtbile incorporeum,ut colorem,corpori,ut igni,permißceri. quare deßnitio illa nullt accommodatur: at id quod defendebatur ilia deßniri,alicui inefl.nam album albis inefl,quorü frequês efl multitude, quoniam igitur album inefl alicui,deßnitio autem poßa fiulli inefl,nu mero deßnitionum excludetur ipfa qua aßignatur deßnitio albi. ld quod fib oratione efl,dicitur quod deßnitione affignaa ßgnißeatur.

Ampliusquicûcpnôdiuidûtin ijsquæfunt ad aliquid ad quod dicicur,fed in pluribus cóprehendentes dicunt: aut omnino,aut in aliquo falfum dieuc-Vt fi quis medp cina diiciplina encis dixit.nâ fi nullius entiu medicina eft di£ciplina,manifeftü quonia totaoracio menda eft.fi auté alicuius quidé,alicuius auté nó,in aliquo menda.nam o-portée de omni.fiquidé per fe,S£ nó fecundu accidés en-tis efte dicitur,quemadmodü in ali;s fe habent ea qux ad aliquid funt. na omne difciplinatu ad düciplina dicitur. fimilicer auté Sc in aliis,eo q;cóucrtuntur omnia ad alè quid.omne enim difciplinatu,ad aliquid.Cæterû fi is qui nó per lè,fedfecundu accidésafllgnationé fecitjredeaflï' gnauit: nó ad vnü,fed ad plura vnuquodtj eoru quæ ad

aliquid dicûtur,aflîgnauit.nihil enim prohibct,idê Siens amp;albû amp;bonû elfe.quare qui ad quodlibet horü affigna-uinrefte adlgnauit. fi quidé is qui iècundû accidens affi-gnauitjtede aflignauic. Prærereaautê impoiîibileefthu* iufimodi orationé propriâ affignati elTe.nâ no folû medi* cina,fèd plurcs aliarû dÜciplinarûjad ens dicûtur.quarc vnaquæq? entis diiciplina erit.manifcftum igiturquoniâ talis nulliuseftdiPciplinxdiffinicio.propriâ enimSinon communem oportet diffinitionem efle.

Zocus ab indetermnato correlatiuo demolitur definittone relatiui. ^ S Ozonid efl neceffarium ontne relatiuum habitudiné uiciffitudmariam ^^^fl^^^quot;^ cum altera amp;nbsp;quidem indifflolubilem habere, cuius effe ad alterü defli reUtiuo. natunt efl,amp;- alterius aduétu tatum cognofd potefl:qui icnum relati-uum defenderit deflnitione aliqua probe egt;tucledri,nö ad opus uocato correlatiuo,fügilldtur.nam prteter id qubd nö manifeflet definitii td~ lis dejinitio per commun ia qu^edam difcurrës nö eoerdta correlatiui modulo,aut prorfus mendax erit,aut partim.ut quicunq; medidnam depo/uerit effe dijciplmam entis,tp naturam nö indiœt medicina,talis oratio definitionis non fbrtietur nomen-adheec uel tota definitio men^ dop de definito dici,uel in parte oflendetur: quorum utrumq; plurimü odit plufquam odio Theonino ipfli definitio.t^am fl nullius entis medi cina probetur uel afflgnetur difciplind,clarum fiet totam definitionem de medicina falfl enütiari.si autem dicatur medicina alicuius entis effe difdplinatCr alterius non,cuiufctlt;mq} entis nófuerit medicina,de omni ali definitio compackt prêter ueri clauflra pradicabiturmon enm omnia entia feit amp;nbsp;confiderat medicina,fld morbida amp;nbsp;falubria,qua-re de omnibus non dicetur:at oporteretmedidnam per fèg^nö flat-dum accidens ad omne ens dici: quemadmodum in alqs relatiuis,qua per fiia correlatiua deflnitMtur.illa fèmper ad quæ per fl gy^nö per accidens dicilt;mtur,mutuo referumtur aditwicem umiuerfaliter. ut om ne difliplinatü ad difciplind,^' cötra,omnis difliplina ad difciplinatü. codé modo in alijs relatiuis.quare amp;• medidna fl rede definiretur per difciplina entis,ad ens per fl referretur gr nÓper accidens.quare cÖ-tra omne ens ad medidnam diœretur,quod manifefle falfum effe de-prehenditur, ob id p relatiua omnia cotueertumtur. ut omne difdpli-natum ad aliquid id efl difciplinam dicitur,gr cötra: gr ia in alijs.at medicina gr ens non cofuiertiwtur, quia non omne ens ad medidnam

rtfertur,i^itur perperam a^ignari dicitur, tali modo mcdidHie deß-nitio per nomen entis,ad quod per ß non refertur, ut dedaratum efl. vam qua per ß dicuntur ad dliquid,amp; eadem conuertumtur adiiiui-tEm:Atiüd quie per ß non dicumturdddliquid,ßd per dccidensÇut fi dd communius quoddam dffignentur^non conuertumtur, quonidm id pollet non dd unum dici tantü,ßd dd plurd, quod ßcumdum dccidens dicitur dfiigndri eddë rdtione.qudre dd illd non potent coiMerti umi~ uerßliter.ßd medicind dicitur dd emßcumdü dccidens.nam quid per ß dd ßlubre ipßrefertur,amp;ipßim ßlubre efl ens,dicitur eddë dd ens referri-Caterü doceamus oportet nuUd fdciendd elfe dfiigndtionë re~ Idtiuorüßcumdü deadens argumëto deduœntedd incômodum.Confli-tudmus igiturdliquë huius d(fenfirë,qui non ßeumdü fi fid ficurndum dccidës reële dfiigndri reldtiud protegat. tume continet umumquodq} reldtiuorü non dd umû dici,fid dd plurd,confimili rdtione: ^ uni nihil prohibedt nuilta deddere.ndm eideminefie po(fumt ens,dlbû,bonii,md~ gnum,ß:iens,dmbuldns,^ huiußmodi infinita, qudre fi medicind reële ^{fig^etur ficumdü dccidens reldtiuü entis,amp; eddë boni amp;nbsp;magni gy' cæterorû omnium ficumdum dccidës erit reldtiuum bene dfiigndtum: quonidm(ut fippofuimus^reldtiuum ficumdum dccidës rede djßignd-ri defenditur.Sed rmpoffibile efl unius reldtiui infinita effe correldti' Ud:ut ndturd reldtiuoru facile indieatur. qudre duferendd efl illd po-fitio,qu(e reldtiuü defendebdt bene ficüdum dccidës difigndri. A.dhlt;iec ft medicince dieeretur ens correldtiuü,amp;.definiretur eodem,non pof-fit hdbere propridm definitionem medicind, quod non filum medicind fit difciplina entis, fid phyfice, dflrologid, amp;nbsp;multa dliæ, qua ipfius funt entis difciplinatitaq; mdnifeflum hdne definitionem medicina c5-tributdm omnibus difciplinis communem ejfe, amp;nbsp;non mdgis medicina quarn dlqs.qudre medicina nö efl dicendd definitio dfiigndta,qua ca-teris contribudtur. Oportet entm umiufeuiufqi definitionem e(fe propridm, amp;nbsp;conuertibilem. Plures dlia difciplina dd ens dicumtur,hac pdrticuld ficludit ipfitm Sophifliedm amp;nbsp;fiphifmdta, qua non funt rei Phiiofoph» txiflentis,amp; ipfius entisdicet difciplina cómuniore dici potefl nomine, ^Seph^es ut deducit Plata in fophifld,amp; teflatur cum reddit difcrimen inter So-SS«?“’* P^fl‘^’^ amp;nbsp;pbilofiphum:quos non facile cofpici paffe alferit, Sed alid

(inquit)ratione Sophifld,dlid philofiphus intuitum refugit oculorum. ndm Sopbifles in non entis tenebras dufugit, gy- diuturna cöfiietudine tenebris illis offundituniddreo fiimma difficultate difcernitur.Pbilo-fiphus uero entis ipfius idea rdtiocinatione fimper inbarens, ob re-

glonis iUius fplendore haud facile cemitur.nam uulgarium an'marum oculi diuiniatis radios fitflinere non polfuoit.

Quandoq? auté diffiniüt nó ré,{èd ré bene fè habenté aut perfeda.Talis autéSc rhetorrsamp;fun's terminus:fi fit rhetor quidé qui,poteft quod in vnoquoq? eft verifimile cófiderarc,5c nihil prxtermittere:fnr autem qui dam fu mit.perfpicuu enim quonia cum talis vterqj,hic quidem bonus rhetor, ille autem bonus fur erit. non enim qui dam fumit,fed qui vult dam fumere,fur eft.

l.ocus a perfeHione amp;nbsp;habita dijfipat defnitionê rei per fè. Q^ü ƒ perfe^b aliud ft id ip/ùm per f çj^ bene ß habens;qui itaque rem per ß defi- “^ ® ^*’’*’'' nitont per perfedionem uel habitum exercitij,male defniumt: ^ ßb^ ftantia in ipß bene non fingulis contribuatur,ut in quibus non eóna-turale amp;nbsp;infitum ipßm bene cofpicitur, ßd tantum labore amp;nbsp;mdu-flria acquiftum efl.quare diuerß debet ejfe definitio rei per ß,(^ rei bene habètis, proinde qui accommodabit definitionem rei bene habê~ tis ipß rei ßmpliciter,male deßniet: quod ßlum parte alteram rei ex~ primat.ut qui deßniuerit rhetorem,qui poteß in umoquoque quad eß uerißtmle confiderare,^ nihil pr^eterrnitterCiis eötribuitrhetori per ß deßnitionem,qult;£ cormenit perfedo amp;nbsp;bono rhetori:quare non to~ tarn rhetoris dilucidat naturam.nam qui deßrit quidam eorum qu^e conferiit ad ßdem rei propofta, qutqi rem ipßm nô modis omnibus, qui cotin^re poffuoit,cößrmat,priuabitur nomine rhetoris. sût enim rhetores alij perfediores amp;nbsp;pr^eßantiores alijs: ut Demoßhenes Ae-fchine apud gracos, amp;nbsp;Cicero Qjfntiliano apud latinos eelebrior ex-titit. Hos tarnen inferiores quis iudiatret priuädos rhetoris nomne? Kortaffe iüi quicquid credibile dici potsrat eleganter O' copioßeffum-debant, amp;nbsp;abßlutiffmie negotium omne oratorium peragebant, gy ob id oratores perfedi dicentur bono iure,ß qui hoc titulo honeßan^ diueniant.Hi uero,rhetores tantum dicigaudebunt.'Vtbreuiorßam, accepta occaftone, pnetermitto illam qu^ßionem à c^intiliano libro duodecimo produdam, Sintne 'Demoßhenes Ciceroque oratores ha^ bendi,qualiter Cicero dicendus perfedus oratorio utrum eloquentia eidem defuerit. Simülq; ne uidear alienis, ut aeßpica cornicula,plumis inßlefcere.Caterü quod ad rem noßram facit,perfequanutr.Diximus iÜegitimam affignari defnitionê rhetoris illam,qua conueniebat rhe-tori perfedo,quod non idem fint rhetor O rhetor perfedus,ßd alte-

rum totum relinqui congrue dici ÿotefl. quatre ^oflquam ilia deßnitio» qute ßruebatur erat rhetoris perfedi tâtum,»on Mam natura euol~ uit deßniti affi^nati, quad reddatur ßeumdum perfedionem. Herum rhetor dicendus eß, qui uult amp;nbsp;conatur iiMenire ^ comprehendere omne credibile ad ßdem rei propofitce in^neradam.Simili macula no tatur,qui furem deßniteum,qui clam fimit:h^c enim eflipßus perfe di furis amp;nbsp;infinis, qui dandefline aliéna poteß fûmere quodam ha-bitu amp;nbsp;cöfiietudine furadi,amp; mirum in modum callide exercet,qua~ lern for fan diceres y iriatum,uel Verrem, uel aliquot piratas infi^nes eiufdem pntinx. sumt amp;nbsp;alij fures qui nondum conti fatis dandefline nequeumt fitmere amp;nbsp;fürripere,uolmtt tarnen amp;nbsp;incumbnmt,ut id fa-cere polfint: quod fùfficit, ut dicantur fures. t^^are notum efl ex loco, fi res deßniatur ftmplex ^ per ß, deßnitione quee coiwenit per-fedo,mdle deßnietur.

Rurfum fi quod propter fc digendu eft,vt aftiuü,vcl effeftiuüjvel quolibet modo propter aliud eligendû aflii-gnauit.Vtqui iuftitia,Iegö conferuatiua dixit:aut fapicn tiä,effe0tiuäfeIicitatis.namconfcruatiuüamp;efFediuüeoru funtqux propter aliud eligûtur.An nihil quidé prohiber quod propter fe digendu eft,Sc propter aliud cite eligen-dum i Attamen nihil minus peccauit, qui fie difFiniuie * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod propterfeeftcligendum. nam vnicuiq? optimum,

in fubftantia maxime:meliusautem,quod propter fè dé gendum,quam quod propter aliud, quare id Sc diffiniti' onemoportebit magis fignificare.

60 1.0CUS ab effediuo,uel adiuo,uel medio,difgregat deßnitionem bo-pJ’rïênó'S ”’ f^^ ƒ-N^^ cum oporteat omnem deßnitione indicare quid efl wnü-cuntur, quodqs, numq affurget boni per ß deßnitio côuocatione boni effediui, adiui,uelalterius gratia aeœpti.^ hlt;ec omnia per ß no flat bona.qua-re natura enodare no ualent boni per ß. exempla nnlli no dara tex-tus profert buius.Si quis dicat idem potefl effe per ß boimm amp;nbsp;propter aliud, utuirtutes omnes per ß fumt bona,amp; ad felicitate defli-naturdgitur potefl deßniri bonum per ß per effe£iiuum,uel adiuum, uel per id quod alterius gratia efl-Dicitur quod no minus peccabit qui deßnierit bonum per ß, quod etiä eß propter aliud per id quod propter aliud efl flu alterius gratia,q prius ubi bonum per fl tatum con-fiderabatur amp;nbsp;deßniebatur per id quod propter alters efl,quia wtu-

^uoJlt;Js per ilt;i quod optimum efl uenit definiëdum:ett melius quod per ßeligendü,q quodalteriusgrätiängitur per illuddefiniendû,non Mtë per ifluddicet utrHq; eidem coimeniat. quare uelper utriiq; erit defi-aiendu,uel tantii per id quod melius illi inefl:at melius efl amp;nbsp;naturaU-us quod per fl inefl amp;nbsp;^atione fui ,q quod alterius gratia.

Confiderandu auté eft amp;u is qui alicuius diffînitionê aflignauit,authæcjautquodcftcx his,aut hoc cû illo dif* finiuic. Nam ft hæc guide,accidet vtriftj amp;nbsp;neutri ineiTe. vt ft iuftitiâ,temperâtiam amp;nbsp;fortitudiné diffiniuerit.nâ ft fintduo,vtcr(5 auté alterû habeat,vtricj iufti erût,8lt; neu* ter:eo vtriqj quidé habet iuftitii,vterq5 auté nó habet. Si auté nondü quod didu eft admodu abiurdu videtur, eo amp;nbsp;in alijs accidat huiufmodi C nihil enim prohibée vtrofep habere mina,cü neuter habcat)attamécontraria inefle eidé,omnino abfurdu videbitur effc.accidet autem hoe, fi hic quidé ipforu temperantia amp;nbsp;timiditaté habet, illcautéfortitudinéamp; intempcrantia.nam vtriq? amp;nbsp;iufti* tia amp;nbsp;iniuftitia habét.namfi iuftitia,téperantia amp;nbsp;fortitu* do eft:amp; iniuftitia,timiditas 8lt;intéperantiaerit.Etomni* noquæcûqp ad argumentandu idonea gpnó idemfunt amp;nbsp;partes 8c totü,omnia vtilia ad id quod nûc diétû eft. Videtur autéqui fiediffinit,partes toti eafdé dicerceffe.maxî me auté accomodate fiûtorationes,in quibufcûcpmani-fcfta partiu eft côpofitio:qucmadmodû in domo St in cæ* teris talibus. manifeftû enim quoniâ cû fint parles,nihil prohiber totû nôefle.quarc non idem partes toti.

Locus à repugnantibus pro flight totius dejinitioné. eguoniam totü ^t ipfltm explicari potefl modis pluribus. na interdum per partes in redo ^b^quot;®““ elatas, ut qui diceret donuts efl ligna, amp;nbsp;lapides: interdum per partes in obliqua omnes redditas,ut qui finit domum effie ex lapidibus Q* lignis:Aliquando per partes, quarum u»a redo,altera obliqua cafibus exprimitur, ut qui de fendit quad donuts efl tedü cum lignis amp;nbsp;lapidibus, confiderandum efl quonam modo horü trium definierit totum, an per partes ipflis in re£lo,an in obliqua,an mixtmi in redo amp;nbsp;obliqua definiat.quod admodü dixit /ûccinde,cü inquit,2ua'7caigt; j uj 'itrt V0Ç opuriaop xTro/iJ'ig,rlt;iiJ'i)n to tg T»TWi),u TÔ/i/iî^ TSePi

AKT o. DEMOCH. MEPOMNEMA ü^is’i^ü.ndm his tribus modis contingit, ut totius redd^tur deßnitio, de quibus reßut d^ndum. Vrinuts igitur qui feipßum obqcit bono iure ^fl P^^ P‘irtes deßniendi tttum modulus reärt inflexions pronuntid-tds^ nimirum prior eft nomindtiuus obliquo, qudre pr^eponendd qu^e redo quis eloquitur caßi quam qua obliquo.qui deftruetur d répugna tibus.ndm qui hoc définit totû,id eft, qui Mum effie fitds pdrtes dicit, eo quaddcciddnt repugnatia ex tali modo finiédi,reprobdbitur trddi~ ta definitio: ut ßt':^eno Citticus qui definiat iuftitia e(fe temperuntiâ Zy fortitudinem (is enim uolebat inftitia in rebus dlßumedis dici tem perdntidm,in perpetiëdis fortitudiné) quonidm dcciait ut utrifiqi infit iuftitia amp;nbsp;neutri,quod pugnatia uidetur indicare,contênitur.si enhn fini duo homines,quorü uterq; alteram partem habeat-queadmodufi Socrates tätum temperas ßt,Pldto uero fortis,neuter iuftus eft:quonid »eqs Socrates ßnutl temperans eft amp;nbsp;fiortis,neq; Plato ft mi liter, at iu~ ftitia definitur temperatia amp;nbsp;fortitude e[fe. Vtriq; uerb iufti mon-flrätur, ob id qt habeat iuftitiam. nam utriq-, habent temperatiam ^ fortitudiné,igitur per definitionem pofitain,fùfcipiumt iuftitia. Q^od ft quis pro magno incôinodo no duxerit fateri utrofq; efe iuflos,neu-trii tarnen effe iuftumtquod etia in alqs cêfimile quippia admittatur} nullam habes côtradiHionis opinionê(C\uid enim prohibet duos pojft dere nomifma dbquod,uel nummuargeteum, neutrü tarnen pofttdere perjè eumdem, qui commumis fit utriqi,neutri proprius? hüc modum poffidendi nö efie impoffibilem norut plane religiofi qui incolumt re-purgata perifteria.nam quicquid ibi coHtinetur,c5nMne fit nulli pro-prium)attamen(opinor')no tam perfrida fuerit frontis qui nö pro-pudiofum ducat côœdere eötraria eodem hofpitio refidere, qubd eü-dem pugnantia admittere cötingeret.quare ut hanc labem euitet,con-ueniet plurimum a definitionis illa fornuda, qua per partes attoUitur dido modo abfiedere.uam fi iuftitia rede definiatur elfte temperan-tia gy- fortitude, amp;nbsp;iniuftitia uere deftcribetur intemperatia q^ timi ditas,quod cêtrariorum contraria fint rationes.Alteri horum duorü Ut Socrati temperanti infit timiditas,Platoni uero forti intemperatia: turne accidit utroftqi efie iuftos amp;nbsp;iniuftos.at hac pugnant adinuicem ex diametro.quare definitionis modus per partes talis habitudinis e-uertendus cft,a quo deriuatur hac ftolidijftima eötrariorum monftra. V troftqi quidem iuftos firmamus, qubd utriqi fortitudinem amp;nbsp;tempe-ratiarn habeant:^ iniuftos,qubd utriq-, timiditatem amp;nbsp;intemperan-tiarn fimtliter monflrainus,per definitiones afignatas iufti ^(j- iniufti.

I» locum uoculiX prodigalitatis quam habebat uulgaris Idtimis codex, repofüimus intern per atiam, ut conflituatur contrarlum temperaM, quemadmodU fortitudmi timidités fèu ignaum oppofita ponitur, amp;nbsp;aefinitiones id^e ex contrarias dlfur^ât.adhac xiio\xlt;nx quel diSlio-* ne ußs Â.rifl.id eft intemperatia, lafciuia,cui opponitur azeuppaavv»: ut darum ßtis eft.Vniuer/aliter autem in quibufeumq; partes no fumt ceedem toti: ut in omnibus compo/ttis diuer/arum partium, hie locus admodum apte conftituetur a repugnätibus ad deftruSiionem défini^ tionis totiusper partes:quoniam qui ob/iruat hanc definitionis le^m, partes ea/dem toti facere uidetur.quare ft partes di/ftentiant toti,fa-cilis deprehenditur deftruendi ratio.in compofttis ante partes omnes eiufdem generis habentibus locus non cogt;Meniret,qubd partes amp;nbsp;toti no di/fonet: ut aeris qualibet pars aer eft,amp; aquee aqua, ^ aliorum queecognata dicumtur : quare locus fit in compofitorum deftnitiones di/fimUium partiü, nam maxime po^umus in talibus demôftrare partes toti non e/fe eafdem,quando compo/itio partium manifefta eft: ut in domus ftrudura, cuius partes nÖ fumt eeedem domui:qubdpo/fint ^IÏ^ P‘trtes,ut ligna,lapides,non exiftente domo.ita in ceeteris iudican~ dum fimilibus,in quibus ft möftretur partium diftindio cl toto,amp; de-finitio per partes totius deftruitur.

Si au té nó hxc,fed quod ex his ed dixit id eiTe quad dif* finicur,primü quidé confiderandü,fi nó naeû eftquippii vnü fieri,ex ijs quæ dida funt. Q_uædâ enim fic fe habet adinuicé,vt nihil ex cis fiat.vtlinea Si numerus.

X.ocus d partibus nihil potentibus facere diffoluit deftnitionem to- 6i: tius affignatam. Cum enim deftniatur quoddam totumnö e/fe partes ^i^quot;f5p^ (nam ft totum partes e/fe deftniatur,qua ratione dijferendum ftt pro wre poten manifefto ftiperiore loco haberi arbitramur) fèd ex partibus e/fe,hu-ius rethtm deftnitionem aliquot locis examinabinuis. De tali nanq; /è-cundo ordine dicendum preemi/èramus.ïn primis ergo poftta alicuius totius deftnitione, quee exprimitur per partes in obliqua intercedente preepofttione ex, an non ftt ex partibus,quibus deftnitur,totif natum fteri conftderandum. nam ft nihil affurgcre pofit his, quibus adiacet pr^pofttio ex,ftatim deftnitio ip/a,quce talibus redditur,interimenda. t^on de/ïint enim quamplurima ex quorum coniugio nihil progignere poffibile eft.huius nempe funt genij omnia accidentia. nam quantüuis ip/a mfeueris (^ copuldueris adiiMicem,umum totum nunquam con-

fUtues-Vroinde qui corpus deßniuerit effe câpo/ttum ex lineis amp;nbsp;un-tneris,quid tineis amp;nbsp;numeris nihil câponi potefl,corporis euertitur de-ßnitio effe prlt;ed[ßignaa. oportet enim ft MÜdlicui con{ienidt,amp; de-fnitionë:at ex partibus quibus deßnitio fruitur, nihil effici potefl ali-cui congruenst quare mtnq remeabwnt huiußnodi nomsna amp;nbsp;ratio-ites.idem diœretur,f album definir€tur,color igni permixtus.

Amplius fi diffinitu quidé in vno aliquo natu eft primo fieri,cx quibus auté dixit ipfum eire,nó in vno primo nata funt fieri,fed ytrûtç in vtroep. Nam manifeftö quonia nó crit cx ijs illud.in quibus enim parccs,Sc totii necefle eft inciTc.quare nó in vno totu primo eflct,fcd in pluribus.

6 3 locus d fübieili wniate eneruat definitionëtotiusfaünm per par-^^M^' ^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;preepoftionis ex.Sume enim defderatur,ut in quo umo primo fit deßnitu, amp;nbsp;partes,ex quibus ajfurgit deßnitio, in codé fint, quare fl difcrepent f bieëli umiate deßnitum, amp;nbsp;id quod ex parti-bus efl coalitii,quo deßnitio contexitur, necefefuerit ut ridiculamo-flretur deßnitio.ut qui prudentiam efe ex fortitudine amp;nbsp;temperan-tia diceret,quemadmodum Xriflo chius, reprobatur: qubd prudentia fit umius fbie£ii,ut ip flus animæ rationalis primotat té per an fia in co cupifl:ibili, amp;nbsp;fortitudo in irafcibili,amp; non in umo fubieSio. quare efl manifeflum ex ilia fbie£iorum diflinHione, no rede componi prudê-tice deßnitionem alßignatam,neqi ex illis deßnitum afurgeretquum in nmo flbiedo deßnitum flt,definitio uero ex partibus non in Mio primo potefl e[ße,qi duobus in fbiedis diuerfls collocêtur utraq; partes. Didum efl primo,quoniam ^ partes ç^ totum in homine cr anima recipiumtur-.fld id ut in pofleriore.

Si autem amp;nbsp;partes amp;nbsp;totu in vno aliquo primo,confi* derandum fi no in eodem,fed in altero totu, amp;nbsp;inaltero partes.Nam in quo totû,in illo amp;nbsp;partes efle videntur.

64 locus a diflindione fbiedi labefadnt deßnitionem totius ex par-oncfi^'i/ai ^‘^^^•^‘^^ ^°^ f°^lt;^tn oportet in quo umo primo totum efl, ^ partes efe : fd ^^ in eadem illius Mtius parte prorfs conflflere. quare fi non in eodem flent prime ^ totum quod deßnitur z^ partes ex quibus afurgerc amp;definiri dicitur,cöflituta ex partibus huiußnodi de-finitio explodetur.utqui definiret uirtuteefe ex fortitudine,tépera-tia,iuflitia,z:r prudentia,reprobatunquoniam omnibus in anima etia pofltis,in eadem parte eiufdem no collocêtur partes O' totum: at ui-

INSEXTrMTOPrCLARIS T. »4* detur in quo Mum eß,in eodem partes collocari. Verum cum partes illlt;e ab umimte fubieili plus ab/înt quam d'ig^ 'sronrä^) manifeßü eß non in eodem omnes primo cum toto reßdere.

Rurfum fi cum toto corrüpuntur partes. Fconuerfo cnim oportet acciderc,partibus corruptis totü corrupi. toto vero corrupto,nó nccefle eft amp;nbsp;partes corrumpi.

Locus à deßruilione partiüex totius deßrudione concutitßruHa f^^^fttäde Mius definitioné.Nam oportet partibus deßru£iis Mum euerti,at nö ftruaiSe to contra:qubd partes,ut interierit totü,permanere polßint. quocirat qui finit MÜ quoddam ex partibus ajßur^re,cuius inaritus möbris pra~ ßntiffimü propinat uenenum, is non mediocriter a fana definitionis præceptione exorbitare dicitur.utqui definiuerit animal effe ex bru~ tis 0- homine affur^ns : uel corpus, quod ex ßiperficiebus conßßitt quonid toto quod definitur deßrudo, partes ex quibus conßare did-tur,corrumpuntur:nam ß non ßt animal, neqi brutum,neq; bomo.Si~ militer deßrudo toto corpore amp;nbsp;trina dimeßone, amp;ßiperficies nota dtmenßonum corrumpitur.quareßt peruium non efße definiendü to-tum ipßm ex partibus,quce corrumpantur per totius corruptelam,^ partes Mius illius ßmt principia,at omne principiueßeffedo natura prius: igitur non,oportet corrupto pofleriore ^ effe£lo,principi4 ç^ partes deßrui.

Aut fi totü quidcmbonfivel malu,partes autcncutræ: autecóuerfbjpartesquidé bonæ vel mais,totü auté neu trum. Namneq^ex neutris pofiibilcbonü quippiam vel malum ficrijneqï ex bonis vel malis neutrum.

Locus a diffimiU propulfât definitioné Mius-tjam quando id defi- 66 nitur quod bondeß,^ partes bonæ fumt:amp;quâdo malum,eius malæ Adgt;®mfl(» fumt partes: ZT neutrius, neutræ:amp; contra, ßpartes psmt bonæ uel tnalæ,amp; totum tnletOquot;ß neutræ,^ Mum. quapropter ß definiatur totum quod bonum uel malum ßt,ex partibus neutris amp;nbsp;indiffereti-bus,ut uana côtemnetur.Similiter cötra,ß totum ßt indifferens,par-tes uero ßnt bonæ uel malæ, quibus definitur totum,dirimenda fuerit definitio. nd neqi ex neutris partibus totü bond uel malum attollitur, neq: ex bonis uel malis partibus Mum indifférons cößituitur.quare fi partes diffimiles Mi in malitia uel bonitate,totius exploditur ex partibus ratio.ut qui finiret uirtutem ex affedibus uel potentijs effichim-probatur:quûd partes Mi dijfi/mles habeantur.^ hic locus de bonif

ANTO. DEmOCH. HÏPOMNEMA fimplidter amp;nbsp;per ß cir malts inteUigaturtno» autem effediuis bonorum, amp;nbsp;ßewndum quid bonis.

Aut n magis quidé altcru bonü,q altcru malumjquod auté cx his,nó magis bonü g malum.Vt fi imprudentia cx fortitudfne amp;nbsp;falfa opinione. magis enim bonü forti* tudo,q malu falia opinio.oportet ergo amp;nbsp;quod ex bis eft, lèqui illud quod magis eft,8c efle vel fimpliciter bonü,vel magis bonü,q malû. An hoc quidé no neceflarium, nifi vtrucp fit per fe bonü vel malumfmulta enim efFediuorü per fè quidé nó funt bona, mixta auté quibuidâ,fiût bo* na:aut ecóuerfo,vtrüq; quidé bonü,mixta auté,malü vel neutru. maxime autem manifeftum quod nunc diftum eft,in falubribus amp;nbsp;morbificis. nam quidam medicamé* torum fic iè habent,vt vtrunquc quidem fitbonü:fi au* tem vtraque dentur mixta,malum.

Locus ab ipß magis tali deßruit totius deßnitionem. Qjtemadmo-dum didum efl,totius boni partes float bonce:amp;cötra,partium bona-rum totum eß bonum,amp;in malis conft militer,amp; neutris.sic compoß turn ex aliquibus,quorum altsrum ßewndum magis, alterum ßeudum minus,ip Ium magis ßquetur.quare in deßnitione reddenda ip fus capo fît i ex bono amp;nbsp;malo,quorum bonü eß magis bonum quam malum, fi per malum uel non magis bonum deßniuerit, totius naturam ora-tione is nö compledetur,^ per id quod magis ineffe dicitur non deß-niat. ut qui dicit imprudentiam ex fortitudine ^ftifi opinione,huius partes cößituütur fortitude amp;falß opinioiat fortitude magis eß borium quam falßt opinio malum:quare oportebit quod ex his affur^re ponitur, ipßm quod magis dicitur, ßqui, ut dicatur uere fmpliciter uel magis bonum. quemadmodum f quid albedinem amp;nbsp;nigredinë, uel calorem amp;frigus ßfeipiat inaqualibus mefiris amp;nbsp;gradibus,ad par tem uergit copioforis. habes erin ponderibus rem perfpediffirnam. Lt bic locus in his qua fmpliciter bona uel mala font, inteUigitur, uti fiperior,quo dicebamus ex partibus duabus bonis,totum bonum com-poniier utrifq; malis, totum malum: ^ no oporteret,nif utrwnq; per ß bonü effet uel malum:qubd nwlta qua nö font bona,per admixtio-nem ßtont bonater contra,qua bona habentur,in compoftione mala uel neutra putatur. id manifeßum ßt in flubribus amp;nbsp;morbificis.nam qua ßparatit bona ftont,eadé cömxta noter côtra, qua mala erant.

hondßiivt âdiMlcîiom.huius cM/â efl,^ lt;j«a excederét aliqua quali-tate,admixtione temperâtur côtrarq: ut calidum amp;nbsp;frigidum uehe~ tnës mtigdutur adifuiieem agëtid.tdem fade in fiporibus, ç;^ liquo-ribus d^nofas.quis enim commixtionem um ^ laëlUferet^Ci^is ma dicam um ablutionem nô tolerabit? at purum quis non afpemabitur? Similiter nô oportet,ßquidßlitarium melius ßt,aliud uero minus bo-num,^ compoßtum ex bis ßt ma^s bonü quam malum,niß id in bonis per ß or ßmpliciter amp;nbsp;malis diattur: ^ uides uimm eße melius la{le,at compoßtum ex utrißp nö eß ma^is bonum quam minus malum, ^ totum ineptü ßt ex bis conßans.nö enim quoduis agit in quod-uis,neq; quodcunq; cuictmq; mifcetur:ßd conueniens conuenienti.

Rurfum fi quod ex meliorc amp;nbsp;peiorc cft,nó eft totum pciorequidé melius,meliore auté peius. An neqihoe nc-ceilarium,nifi per fè fint,ex quibus componuntur,bona? nam in ijs qua: non per fe funt bona,ninil prohibettotu non fieri bonum.vt in i/squæ modo dida funt.

Locus d medio deflruit totius definitionem ex partibus oppoßtis. 68 Kam quando totum deßnitur ex meliore amp;nbsp;peiore partibus oppoß- medio* tis aqualiter,peropportund uidetur totius conflitutio,quae media fue~ rit inter melius Oquot;peius: non enimfadnuts umius partis ßper alteram dominiü,neqi exceßum.quare umaalteränößperabit,ßd æquis uiribus concurrent ad totius conflitutionë.proinde neq; peius erit,ne-que melius ßmpliciter:ßd mediam amplexabitur naturam, ne detre-ißtre alteri parëtum uideatur pugnantium uiriliter.ut definiatur cö-tinentia ex reäa ratione er t^ala cupiditate: earn oportet eße melio-rem peiore,ut mala cupidimte,^!'' détérioréreüa ratione:qubd ß aliter conti^ritjdeßruenda uenietdeßnitio.tlic locus eß intelligendus,ut duo ßperiores, in bonis per ß er ßmpliciter. non autem in alqs bonorum eßeiliuis,uel ad aliud conferetibustquod in bis mhil probibeat ex meliore ^ peiore cößitutum non eße medium inter utrumque,ßd prorßts malum.

Ampliusficognominc eft totum alteri.Kon oportet enim, vt neque in fyllabis. nulli enim elementorum ex quibus componitur,fyllaba cognominis eft.

Locus ab wniuoco deßnitione totius interimit: qubd oporteatpar- 69 tibus ipßs totum eße nequaq fynonymum.quare qui deßnit totum ex ^ ’'‘’*“°“’ fartibus,qu(e cü toto eodem nomine conßntiunt,male deßnit.td is uir-. ,

tuteiH ex fortitudine,iuftitid,pruüentid, e^ temperantid e(fe deßniest quod partes omnes nomen totius recipiant ^ rationem, infirmatur. eperte eflenim pretium,ut partes nomen totius non a^toßeant, alio-qui totum de partibus prædicaretur. quéadmodum fyllaiarum partes, non cum ßyUabis eandem pofßident nuncupationem: qs jUæ eïemê-tn amp;nbsp;literie fint,de quibus non dicitur fyUaba.non enhn potefl e([e li-tera umapu elemêtum Iyllaba:quoniam ßyüaba comprehenponem amp;nbsp;colleéiionem ß^nißeat literarum, quæ in multitudine tantum compe-ritur.huius noßrapntentiæ fi quterasgrauiorem a(J'ertorem,produ-cimus Platonem in rhe^eteto,qui nö pœniteda fiéper dementis amp;nbsp;fiyl-labis fùbiecit.Vult itaq; locusqubd fi totius partes,ex quibus deßnitur fint eiufidem nomen rationémque recipientes totius, defiruetur efie deßnitio, quæ aßßignatur ex talibus. nam partes fingulæ fiemt à toto difientientes re amp;nbsp;ratione.quare nö pofiumt eße umiuocie toti.ey^od Arißoteles habet, avvóivvfdoy v oKay ÖXTipü reliquimus interpre-tatum,co^omine totum alteri, quad faber philopphiæ tuiles ^nero-fiis rem clariorem arbitretur,fi dicatur co^omne q miiuocum effe, quare noluimus in nomine torqueri-ytuim tarne dicemus, qgt; nö puta-uerimus hos efie h^ereticos ( quoru proh dolor tanta umdiqs irrepfit nudtitudo, ut uix fitperftt Gallia ilhbata, quin parte aliqua cofpurat-ri uideatur talibus ) qui defenderët fynonymum fimi pro umiuoco,ut cÖfilt;euit dicimam oportet partes amp;nbsp;totum habere diuerßas rationes, quare fi eafdem habuerint totû amp;nbsp;partes, deßruetur deßnitio ex talibus conßans.

A mplfus fi no dixit modu côpofinonis Non enim fiif ficienseft ad cognorcendum,quoddicat ex his.nam nó quod ex hisjfed quod fic ex his,eft cuiufcpcópofitoruni fubftantia.vt in domo . non enim fi quolibetmodo có* ponantur hæc,domus eft.

7° l.ocus ab indeterminatione compofitionis male torquet deßnitione t^ni^aeä^ totius ex partibus didd,quee nullum cöpofitionis modu ob/êruet,nul-poCttone. jf^^ ordiné partium cÖmonefaciat.quum tamëcerta partium firudu-ra totum ipfùm reßituat. proinde architedi nö fatis habent fi li^a, lapides,lateres,amp; caetera domui ^edificandæ utilia con^egarint: ue-rum manum eis dißponedis adhibët ddigentem,quod ex omnibus mem bris uarie dißperfis eiy- nullum ordinem tenentibus,domus non cößet. aeqi ennn dices hominem eße,fi partes träßpofieris fine deledu, li-

eet eafdem omnes paffideatj/èd tnäßrum quoddam amp;nbsp;prodigio firn-le.lion aliter ipfam difpoßtionis legem ducimus in totius depromenda fatione fpednndam, quad cumulus tantum partium eimmeratus non naturam ^ ßtbßdtiam totius efferat,niß eafdem di^jferit coinpoß-tiois modus, 0- inter ß œrto deuinxerit ordine: qui igitur definiuerit domum eße ex /axis,lignis,amp; lateribus,male contendit reddere natura totius:^ nuUa partium difpoßtione commêdet,in qua tom uis Q^ ßbflätia domus eß poßta.Compoßtio enim form^eaccömodatur,qult;e perfedior efl materia,contra Antiphontem,ut monßratur in ßeumdo phyßcorum-similiter qui diceret hominë eße ex carne,oßibus,neruis, nuiß:ulis,cartilaginibus,amp; reliquîs membris:ob idipßum quodcompo-ßtionem no doceat partium,qua ßbßätia coüocatur,reprobatur:neqi ex iUis ßmpliciter fit amp;nbsp;quouis modo homo. Dißindione inter forma, compoßtionem, (^ ordinem,ex phyßeis dßcas.His igitur nouem mo-dis totius amp;nbsp;integri deßnitio probabitur,uel reijdetur: quie ex partibus aßurgere dicitur.

Si auté hoc cumillo allignauit,primü quidé diced um ^ hoc cû illojauc hoc Sc illud dicitur, auc quod ex illis. Nam quidicit melcum aquajvel mcl Si aquam dicitjvcl quod ex melle amp;nbsp;aqua . quare fi cuilibct eorû quæ difta func idem confitebitur eße hoc cum illo,eadem cóueniet dicerc qua: quidem ad vtruque horu prius difta Cunt.

lamdudum nos expedabat poßrema huius legis defniëdlt;e portio, '^x quam aliquot membris totam perßeienuss.^ir ne ab antique more de- ^^quot;‘‘^J^ generenMs,decißones totius loci referent:ß prius annotauerinuts hoc «exh«. poßremum negotium eße collocatum in deßnitione totius perferutan da,quæ attoUitur cum redo amp;nbsp;oblique, interieda prapoßtione cum: ut quado deßnimus quippia eße hoc cum illo. Primus igitur locus erit «I duobus modis deßniendißperioribus nuper abfolutistqubd hacßt, uel ^ ex illis: qui baud ignauä nauat operam ad trutinandum, ßtne apm totius dcfinitio,quæ hoc cum illo dicit ipßm eße.lnterdum cniin • ttibil dißert eßari hoc cil illo eße quippia, ^ ipfû eße bæc,uel ex illis ipßm.ut qui deßnit,cenomel,eße mel cum aqua,nöaliudprofedo elo-qui apparet, q oenomel eße mel amp;nbsp;aquam, uel eße ex illis,id eß mede Gr aqua, quare ex locis duobus prædidis facile fuerit hour ire diße-rendi ußm in deßnitionem totius,quæ aßignatur per hoc cum illlo.^ idem conßteatur tali modo deßnitor cû illis,qui duos deßniedi modes

ANTO»DEMOCH» HTPOMNEMA ob/èruabantiper hiec,amp;ex ijs. proinJe non param adferet eommodi utriufyi cognitio indußria ad aim definitionis Mias nancifcendâ)lt;jult;* per hoc,cum illo,fuccenturiatur:lt;}uoniam qult;ecwncp ad utrwnq; prêt-didum modum defledamtur, eadem omnia ad home poßremum per-opportume aduocantur. De quibus,quia putamus( etfi non abumde) mediocriter fatis didum fuiffe,ne uerbum quidem incalcabitur.

Amplius diuidenn quoties dicitur akeru cum akero, cofidcrandum finullo modo hoc cum illo.Vtfi dickur akeru cum akero,aut vc in alfquo eodern fufeeptiuoevt iuftitia amp;nbsp;fortitudo in anima,auc in loco eodem, aut in tempore codcm,nuno autemodo veru fit quod didum eft in his:manifeftum eft quoniam nullius eric affignata diffinitio.co cp nullo modo hoc cum illo eft.

-^1 J.ocus à diuißone deßruit totius deßnitionem expreffam per di-AdiuUïone diones hoc cam illo infimsantes.C^uoniam autem hoc cam illo ßgniß-eatfidem ßbiedum ßu in/ûbiedo eodem ejfe, quemadmodum dicimus fortitudinem effe cum iußitia, quia in eodem fumt fùbiedo,ut antma, fortitudo amp;nbsp;iußitia'.Vel hoc cum illo locum mdicat eundem,ut Socrates cum Platane dicitur effe,quia in eodem locotVel denique idem tempus,ut A.rißoteles cü A.lexadro magno fuiffe pradicatur, quia in codé tempore:accurate uidendum eß an quie per hoc cum illo totius reddi-tur deßnitio,umitzttem ßtbiedi,uel locî,uel tëporis refpuat.nam ß neq; confiner int ßbiedo,neq; loco,neq; tempore,qult;ie definitione tali expli cantur,deßruenda erit talis definitionis conßitutio, qua per hoc,cunt iüo,contexitur. ut qui definiret uirtutem effe continêtiam cum tempe-rdtia:quianeq; in eodem fabiedo primo fumt,neq; tempore,»eq; code loco,deßruitur:q) oporteateffe ßmufqua hoc modo definiumtur.quê-admodum qui definit uirtutem effe iußitia, temperantiam, prudetiam cum fortitudine,is obßruat amp;nbsp;ßbiedi umitatem : quia hac in anima conßituuntur.f^ qui corpus tribus affurgens dimenßonibus cum ßi-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfide dicit,locum eumdem mößrat:in eodem enim in quo corpus,amp; ^perfides illius.demum qui fortitudinemßu uiriliatem audaciäcum reda inteUi^ntia tradit, temporis notam demonßrat. tadUinuis igi-tur eß huiuslod contextus, qui uelit hoc cum illo nö paffe diciper e-iufdem lod uel ßbicdi uel temporis depulßonem.

Si aurédiuifoquoties dicitur alteru cü akero,vcrüerit in eode tépore vtrüqj cfle,confidcrandü fi cótingic nó ad

cundevtrucp dici fine. Vtfi fortitudinê diffiniuit audacia cu reda intelligétia.cótingic enim audacia guide habere fpoliâdijreftâ ante intelligentiâ circa falubria:fed nondu forcis qui in eodcm teporc hoc cum illo habet.

Locus a finis partium abinuicem diftinHione expugnat totius defi- 7^^^^^^!^ nitionem per hoc cum illo prolatam.Si autsm acceperimus ea qua de- finfbus p»r# finitione tnliter enumtiata comprehendumtur,ejfie eiufdem fubiedifio- ““quot;‘’ ci,amp;temporis.no enrrn oportet omnia quæ fie definitivtur loco fùpe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ‘

riore defirui per diflindionê fiibiedi,loci,amp; temporis’.fidcótingit illa quibas definitur tcitum,horü utrüq} amp;nbsp;quad per hoc,amp; quod per cu illo dicitur,fimul efie.quare confiderandu efi fummopere utrii ad eu~ dem fine deflinétur an nÓ:quoniam finon ad eumdë fine utrumq; defi-nitione totius con/ârciës contigerit did, inconftans moftratur definitio codita.ut qui fortitudinê defiribit effe audacia cum reikt intelhgëtià, licetaudacia e^ reikt intelligëtia fint in eodem fi(bie£lo,locoamp;tëpo-re:ex eo tarnen qgt; ad eumdem finë contingit nó did,uel^ nö referan-tur ad idem, labafcit. audet enim quis aliéna impetu omni diripere, quod grafiatorum maims truculenti[fima nefandis aufibus fiepe c5-probat.quare fi audacia habet quis fpoliandi, amp;nbsp;redam intelligentie is idem poteft habere,ut cirat ftluhria,uelalia:qu^e non ad morüpro-bitatem fitbleuandam proponittur. atamen tam praelarum fortis no men non reporabit.quis qu^fi ftudiofûm uelit appeUare, nifi cui ma la pro bonis fiumt,iniquijfiinMm,truculentiffinutm,homicidam,omnium ^i^ perfradorë? quare fi nullus depopulator, nullus pr^do, nullus pirata fit ftudiofist neq; fortis dicetur,quantuuis bonus fuerit medi-dicus.quare notü eft,ut fortis appelletur quifipiam,nó fiifficere ut au-dacid cum reikt inteUi^ntia nadus fuerit in eodë tempore,fid oportet e^y audaciâamp; reiktm inteUi^ntia draf honefta gy terribilia mortis pericula in bello.

Ampliusfi amp;nbsp;ad idé ambodicutur.vt ad medicatiua. Nihil enim prohibée amp;nbsp;audacia quâdâ amp;nbsp;refta intelligê-tiam habere ad medicatiuarattamé nee fic fortis,qui hoc cum illo habet-neq? enim ad alccrij,eorü vtruqj oportet dici,neqp ad idé quodcunq5 fit:fed ad fortitudinis finê.vt ad bellica pericula,aut fi quid magiseftillius finis.

Locus à dificrinune finis inter totum gy partes difitpat totius ra- gt;j4 tionem,^ oporteat in bene fida Mius definitione Mum ad idem ordi- g„*?J^

M4h cum partibus. quapropter lt;jui definiumt fortem cum e[Je qui au-det quippiam cum reiht inaUi^ntia, hoc nomine male audiMit,quod non ad euotdemßnem totum amp;nbsp;partes diri^i necejje fit, etfi partes inter f de fine conuenerint,nec non tempore, loco,amp;/ùbieâo.tHmi-rum nihil obflare uidetur, quo minus idem audacia habeat (^ reiid mteUigen^am in his quiC pertinent ad medicatiua amp;nbsp;(âlubria,quû no paruæ chirurgus dignitatis habeatur, qui uirili Sereno animo mor bismedeatur periculoßs,qui'qi ulœribus impuris,tetris,amp; fxtidis me-^üu^us^î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(idmouet etid fodi odoris. nam habet cataplafmatis ntme

finare morbos,amp; eos qui in ala,aut in inhume abfeeferumt maxime, ntic aduftione.curdtur etenim reüißime ilia abfeeffus hi,quilati,pro-eeßuqi eruperût multiplici in uenoßs partibus.Nume incißone,ut in-flammationes 0quot; tubercula,qute in acutum ß coUi^ntia aptiffime amp;nbsp;qua parte flida nö extant fnitatem per illam redpiant. uerum hac munia obire nemo poterit, qui pufilli fuerit animi amp;nbsp;plufqua mulie-bris,in quibus tarnen tota chirurgi confruatur authoritas.idé dici de medico poteft,qui feiens efl,amp; cuius u/üs non in manui effedione,fd in adione exultat.oportet enim medici adeo e[fe firmi amp;nbsp;confiante in urina cuiufuis etiä ut uelis graue olentis contêplatione(ne dica in fier cori agnitione)ut quaß putares iufie ei oppleta naris e^ nullius gu fus eße.quare magnopere conducit ad uträqi medicina digne admi-nifiranda animi ßblimitas:cuius omne opus amp;nbsp;negotii in fœtidis fit fitu.proinde is quifcetores execratur,utriufqs ineptißimus fuerit aße cla.ueritamen isfortis non uocabitur,qui fiabilë habet animi ^au-dentê ci reâa inteUi^ntia in tnorbori curatione amp;nbsp;medicamentis,^ talis ßt medicus, na fortis pro fine habet pugnä honefiißimä pro pa-tria tutela elT bono.qui uero fic audet ci redo intelledu,/âniatë con fpicit. Cum igitur non oporteat ad alteri fine dici utriq; eori quibus definitur toti per hoe cum illo,q ad eum ad quem toti defiinatur,de-firuetur poßta fortitudinis definitio,audacia ci redo intelledu. ca-terum non tanti ßßieit ut ad eum finem er totum amp;nbsp;partes, quibus confiât definitio,qua per hoc,ci illo enuntiatur,infiituantur: uerum etid ad eunde finë conßmili modo.ut nó bene definietur fortis, qui au det ci reda inteUi^ntia quouis modo in periculis bellicis.na talis for ti non congruit,fd qui audet ci reda intelligëtia,er omnibus ueftitur confiantiarum ornamëÿs. in plenum conuenit adquod refertur toti, amp;nbsp;dus partes qua aßeritur in definitionë,ad illud ipßm ordinétur.

cadunt diiiifionê. vt fi ira,tnftitfa eft cum opinfonc par-uipendcndf.nam ggt; propterhuiufmodi opinionem trifti-tia fitjhoc vult indicate.propter hoc autem fieri aliquid, non eft idem ci quod eftjhoc quidem cum illo ciTcXccun dum vllum didorum modorum.

J-ocus à diflinüione definitionis qua per hoc cum illo ejfertur ex-trudit aUcuius totius definitionem,qua ementitur rationem, qua per hoc cum illo dicitur. Contingit enm quadam definiri flc per modum ilium,quo dicinua hoc cum illo, apparenter,oh uocûcon/îmilem flru-duram amp;nbsp;ohliquiatem huius cum illo:quarum prafligia uaframen~ tis fedtere elucidabit diuifto in fua membra huius modi deßniendi, quo dicimus hoc cum illo.ut fit non dilutaaßimationis ajßertor definitionis ira hanc profierens,trifiitia di opinione paruipendendi,eam athle tn ^nerojus infirumento diuifionis ualido dijjecabit amp;nbsp;prorfus deq-ciet:qui neq; triflitiam, (^ opinionem paruipendendi monftret accipi irdm,neqi ex triftitia ç^ opinione paruipendendi:neqiirdm fumi triflitiam cum opinione paruipendendi,ut inteUigatur idem tempus,idem flbiedum,ide locus, idem finis: atqui id omne quod definiturper hoc cum illo,neceflariii efl in aliquod horum membrorii uenire. fit igitur ut illis deflrudis omnibus partibus amp;nbsp;totû corruat:partes aute orn-nes difirahütur a/fumptaab affignata definitione,quoniam tnlis de-finitio in hanc recidit,ird fit triftitia propter opinionem paruipeden— di,^^ hunc finfum ftftinetdefinitor definitionis ftatuta: atmanifeftu eft ipft partiu difeurfù amp;nbsp;reuolutione affumptaru nullam ejfe par-tem,qua non dimoueatur ab illo definitionis fin fit : igitur non eft di-céda tnlis definitio per hoccii illo.huic nempe quod dicitur aliquid fieri propter hoc fi nullus modus idefuerit huius, quod explicatur hoc cum illo, nemo in ambiguitntem trahere poteft euerfionein principio flatuta definitionis,qua per hoc cum illo circumferebatur.

Rurfumfi horu compofitione,dixit totû VtanimæSc corporis cópofitionemjanimal. primû quidé confideran dum fi no dixit qualis eópofitio. vt fi carné difFiniés aut os,ignis Si aeris Si terrae dixit eópofitionem. non enim fufficitcópofitionemdiccrc,fèd Si qualis determinandu. nó enim quolibet modo eópofitisnis,caro fit:fed ficqui* dem eópofitis,caro:fic vero.os. Vidctur autem neq? efic omninoeópofitioniidé neutru eoru qux dida func-nam

ANTO. DEMOCH. HYPOMNEMA cópofitioniomnidiflbluno cótranazdidoru auténeutrf, nihil. Amplius fi fimilitcr eft vcnfimile omne cópolïtuna cópofitioncm efle,vcl nullu-animaliu auté vnumquodq? cum fit cópofitum ,non eft eópofitio: neep profefto ali* orum compofitorum vllum compofitio ent.

76 Zocus ai indeterminatione partium corrumpit definitioMÉ totiut-m^natópar 5’ ^^^ definiat quis Mum per compoßtionem partiüßu redius eße tibi«, nbsp;nbsp;nbsp;compoßtionem partium,non mediocre admißrit erratum, ut qui dicit

animal eße anima amp;nbsp;corporis compoßtionem,animal Mum quidem eß,partes uero anima amp;nbsp;corpus: quod qualis ßt eäpoßtio dicere de^ buißet.nö enim quacumtp partium compofitio Mum eßicit,ßd quam natur alis ordo conflituit:quare is de fiftantia rei non negabitur.qta autem carnë definiret uel os eße eäpoßtione ignis, amp;• aeris, amp;nbsp;terra, peccabit-.qs compoßtionem talium partium legitimam non conclu frit, neqi quouis modo compoßtis illis membris fiat caro,aut os:confntirét enim hac adiumicé.uerum fit caro ex eäpoßtione talium in certa me~ diocritate:os uero fit etiarn ex compoßtione eorumdem, fd alio certo temperamento,quod huic conuenit tantum.A.dhac compofitio partiü amp;nbsp;totum nó fient idem, nam eifdem definitione eadem infumt, amp;nbsp;de eifdem eadem dicwttur:at compofitioni partium dißolutio contraria^ tur,toti uero dißolutio non contrariatur.neqi enim oßi,neqi cami,amp; fimilibus dißolutio aduerfatur: quia fibfantia abfluta efl,cui omnes nihil eätrariari urno ore proclamant.Scinuts enim grauißimos philo f-phia profießores,qui non pertimefcumt in^nue eäfiteri fiormam fib^ fiantialem fbfiantiali contrariari:neq: id repugnare Ariflotelis axio^ matibus arbitrantur, ^ hunc de toto ente naturali uolumt intelligent ftanti/^« di^^icum fbftantia nihil cÖtrariari docet.'Nam,inquimit,fùbftantiat trarium. ks forma minus poßumt idem ßbiedum cohabitare,qudm accidêa-ria-.at ha contraria ponuntur,igitur illa. Verum fi hac ratio firma fit,eadem fpede inter f amp;nbsp;flum numero difierétia,contrariabuturt ut forma Socratis,(:^ rlatonis forma funt eadem fpecie,numero tan^ turn dißerentes : qua contrariantur, quia in eodem fimul non fient, neque poßumt eße. Si enim Socrates amp;nbsp;Plato fint eiu/dem fpedei, g^ forma inter f: atcötraria omnia fient in contrarijs ^neribus,uel^-neracontraria,uel in fpeciebuscontrarijs.similiter imago imagini co-trariaretur,quum lignum habes formam menfa,uel alterius artifida-lis, aham non fimul admittat. scd hac attigiße fißidat .Adiumgitur

fîiperîoribus ratio alia quæ perfùadere conatur compoßtionem partium nullam eße compoßtum. Nam probabile eß,quod in uno ßmtliü dicitur, amp;nbsp;in reliquis ßmüter omnibus recipiatur: amp;nbsp;quod in aliquo negatur,in reliquis omnibus remoueaturrat umumquodq; animal cum ßt compoßtum, nó efl partium compoßtio, igitur nullum compoßtum eß parti» compoßtio: nam quod in uno deßruitur, amp;nbsp;in reliquis probabile eß omnibus euertatur. similiter ß umumquodque animal cum ßt compoßtum,effet partium compoßtio, amp;nbsp;omne compoßtum ueri-ßmiliter diceretur partium cöpoßtio.quia ex particulars aßumptio-ne per ßppoßtione amp;nbsp;præcôfeffionem,quod in uno dicEtur,in omnibus aeteris putatur dici,uniuerfale coUi^ poteß proloquium.

Rurfum fi fimiliterin aliquo nata funteflé contraria, diffîniuitauté peralterû:manifeftû quoniâ nó diffiniuit. Si a Ute nó itacft,plures accidet einfdé diffînitiones ciTc. quid cnim magis qui per hoc,^ qui per alterû düRniens dixitfeo ^ fimiliter vtraq? nata funt fieri in eodem.talis auté anima: eftdiffinitio;fi quidé eftfubftantia difciplinæ ftiiccptiua.nam fimiliter amp;nbsp;ignorantie cftfuiceptiua.

1.0CUS ab altero contrario ßmiliter fùbieHo conueniëte effringit défi ‘^^^^^ nitioni fübie{li,eo*^ talis definitio per alterum contrariü,cuius ipßm contnriers fibieHü eß ßmiliter füfceptiuH ac alterius cötrarq,naturä ßbiefli in- ^*“’®quot;’quot;* tegra baud abßluit.nä qua ratione diceretur unü contrariorü effe de natura fübieai,^ reliquu:quare uno nö tota uis c5tineretur,neq; duot bus confarciri efl poffibile contrarijs:quare tanq mutila amp;nbsp;ua^ reij-cietur.A.dhlt;ec pertinaciter fùflinëti,neq} huic rationi acquiefcenti,uiua ratione indicabiturquoe ad incömodum ßa uirtute hüc pertrahet,tale definitionem per contrariü alteru futilem effe.Sit igitur ut uelit bonam eße definitione per contrariü alterü effufäm:ßquetur hoc optima dif-ßrendi le^ contra omniü hominü recepta authoritatem,uere dixerim portent»,eiufdem plures conflitueretur definitiones. Kam ßeut illa dicitur eße definitio ßbieüi, qua aßurrexerit unius eötrarq aceeßu, ita amp;nbsp;reliqui adwnÜione ßmili:at hac eadem non erit ßperiori,qua admi/èrit contrariü:quare ß haeeßidatur definitio amp;nbsp;illa, eiufdem habentur plures.Q_uid enim magis definiet per um» q per alterü,cum ex aquo utriufq-, ßbiedumiquod definitur,dicatur ßfeeptiuü? quare uel utroqi definietur contrario,uel neutro ueniet definiendü:non oute utroq; contingit finiri,quia plures haberentur eiufde rationes, igitur

neutra definietur.Ci^i ergo définit anima,fühftantiä difciplin‘!e fûfie-ftiuä,hac labe feetet.nam definiretur i^ anima, fühfiantia ignorantia fufeeptiua aha ratione:cum fit ipfit fimilitsr contrarij utriiijqi capax. dïff^ertdi ^Ideant ifii qui gioriolas e filant inanes,Sit ne anima fiibfidtia,qui dif-ftanuæf^*” f^^^^‘*^ jubftantiarum alias efie corporeas,alias incorporeas,pro ni' hilo ducentes Vorphyrij diuifionem, ç^y corpus pertinaci quadam opi^ nione (qua ferme hoc hominum ^nus intumefcit) profitétur publico theatro fummuin effe^nus.at neficio an audeant dtfiiteri corporeum cum corpore recurrere pofito fummo ^nere,gT efie difierentia. id fi admifirint,amp; fateri cogumtur differentia generi fimmo eequam. De~ fiderarem hbeHs,an fubfiätia de corpore prtedicetur, ut Jüperius uel aquum,gy^ quomodo.non autem ut aquum priediattur,qubd nö omnis fübfiantia fit corpus.Sinüliter fi omne ens fit fiibflantia uel accidens, anima uero non efi accidens.Adhac requiro différât ne corporea ab incorporeis,non enim eadem fumt:amp; utrum differentia tantum accidentaria an /ùbftantiali.non tantum accidentaria did potefl. quod fi fûbftantiali différant,neq; genere exclud'umtur.Proeterea, Könne anima de hac anima pradi(atur,non ut difierentia,neqi proprium, neq; accidens,igitur ^mes uel fpecies.similiter de ea non lt;equiuoee, nô de-nonünatiue,igitur umiuoce dicitur.Pluribus agerè argumétis fiafier-torum pofitionem fitis haberem cognitam, amp;nbsp;eorundem mentem te-nerem. proinde iam cano receptui, ne utdear obfirepere haud facile perfpedis uanis deceptionum laqueis.

Oportet aucé fi no ad totamhabeataliquisargumétarî definitioné,eo g» nô nota fit tota.ad aliquam partiû argu mentari fi fit notait nô benc afiîgnata appareat.nam par* te interempta,5£ tota definitio interimitur.

Ad abtindâ Pro totius negotq coronide fiimma adqciumtur quatuor documenta, doeSméuJ ^‘^^ uidentur ad leuandü laborë infiitui amp;nbsp;abundantia maiorë difie-primû,inco rëtis aliqua ex parte,quorü primû efi. si difœptans nô habcat in tota FôTad'par. definitionë quod obijeere poffit,eo çp nota no fit,ei peroppörtumüfue durn”*quot;*quot;' ^^^ côcurrere ad partes iÙius definitiôis,amp; eas priefirtim recipere,in quas argumentari potefl : ubi uero pars male afiignari proditur, ut ^nus gy- differentia, tota euertitur definitio pofita . nam parte finis trucidata,tota périt definitionis conflitutio.quare conueniens erit hoc

refugium ad partium reprobationem flu dificeptationem. ex qua no» minor imbibitur u/ùs quàm inito certamine in tota definitionem. qui igitur tota non potefl impugnare,adinouendo in illam arguinëta,quia

tota non innate feit fâtis aperte, fd partent aliquant illius, ob id quad ip/âm non effe ^ms uel differentiant indicare poteß, praclarum in~ fiituilfe opus exiflimabitur. nam quicquid ualet ad deflruélionê ^ne-ris uel differenties,^ ad defnitionis interitum.

Qjjxcunq? autéobfeurç funtdiffinitionu emedantiSi codefcribenti ad manifeftandû ah'quid 8c habendu argu-mentü,fic eófiderandum. NecefTe eft enim refpódentem auc fufcipcre quod fumptû eft ab interrogate, aut eun-dem déclara re quid tcmerceftoftenfum àdefinitionc.

Dum inula deßnitioimm obfeuriate laboramus, tempefliua fuerit Secundum, trajfumptio ad notiores deffnitiones,in quas argumentü (^ ^utio ar- S?^SonS tnari pojfit prompte.nam difcepator per tradu^ionê ad alia clariorê omni negleéht fuligine nandfeetur paratiorem congrediendi copiami quinon tranfuMtst, niftinaliam impugnatione faciliorê(ea enim debet effie tranfmutantis /âgacias,ut ad opportunius tranfferat)Si ue-ro tranfationem in aliam non admi/èrit refpondens, cogitur aperire dißindione fatutte definitionis ab alia in qua trajfumptio faéta erat, ^ quid terne re dicatur,monßrare, uel recipere tradudionem defni-tionis obfeures in aliämanifeßiorem. A.b/ùrdus profedo nimis fuerit, qui neq; permuationem in aliam fieri clariorem patietur,neq; profe-ret,quo minus permüktur in illam,cau/am. stagna pere utêdum fuerit hoc preecepto,ubi uifnntur ufq;adeo morofi refpondentss O' defi-nitionis ajfertores, ut dedignentur dijferenti mentem 0 pofitionem eluddare. A^^rejfor enim turne non habet quid eomminifeatur, quid obifciat,qubd non intelli^tdefinitione.hocunum illi /ttpereß,ut effin-gat quandam aliam definitionem notam,in quam tranjferat illam quee incerta O“ caliginojâ in principio defendituriO demü in ea dtjferat.

Amplius quemadmodumincopgregationibusiblenc Icgé inducerCjSc fi fitmeliorquxinducitur,interimit anteriore: fie amp;nbsp;in diffinitionibus facienda,St diftinitio alia feréda.Nam fi apparet melior amp;nbsp;magis manifeftas quod difirinitur,pcrfpicuü quoniam interempta crit quæ pofita cft.eo qgt; nó funt ein feiern plu res difinitiones.

C^uemudmodu impendio difficile eß a^nofeere le^es rite latas effe, Tenic, de« ut in politicis habetur,fid opus eß mulro tëpore, 0 euentu ad cogno- vX«?* fcendum praßantiam amp;nbsp;utiliatem, proindefit f^epe ut admuenian-tur annorum firie,quiin^lligantur prioribus O' dntiquisaccommo-

ANTO. DEMOCH. HTPOMNEMA datioresyüquot; ^‘^ o^ id inuentis cedant.Neqi enim oportet omnibus tem^ paribus eafdéle^s ej^e peropportun4s^etiäß bonne fuerint:uerü tem~ pore rerü omniü inuêtore condutur noune le^s,quds antiquis reieélis amp;nbsp;emortuis meliores crediderintsic in deßnitionibus inftMirandis,ß habeatur älicuius deßnitio,amp; rurßss noua eiufdem comperMtur,qune con^ruétiorappdreat priors recepa^alu d(ßruitur:quöd eiufdem n5 habeantur dua deßnitiones,quiire melior erit dicend4,amp;non altera, hoe modo möflratur motus nö effe in^nere inaqualitatis, uel priua^ tionis,neq; per id deßniri,qubd ma^is in ailu amp;nbsp;in potentia ßt.

Ad omncs auté difïinitiones nó minimum demétum ad fcipfum.folertcr diffinire propofitü, auc apte diftum terminü afTumere. NcceiTe cft enim veluti ad exemplar cófidcrantcm, amp;nbsp;quod minus eft ijs qux oportet habere difFinitionem,8cquodappofitum eft fuperfluc,infpicerc. quare magis argumentis abundare.Quæ igitur circa diP finitiones funt,intantum dida fint.

Definimdf ultimum ad abundantiam differendi in deßnitionis problema do-legem habe cumentum non mediocre exißit,quod admonet tam féliciter exercéda ii'sfX^’ in^nia eße,ut poßint omne propoßtum in no perfpedo tempore de-copiam?’'* ßuit^f) uel bene aßignatas deßnitiones aßumere amp;nbsp;admittere. Q^od ut cößquantur,neceßariHm fuerit animum attollere ad quoddam ue-lut exemplar, quo tanq. régula certißhna iuuentur ad cognofcendum qune rmtntimta fuerit deßnitio,qune ßperßua.t^am qui certam habet deßniendi lege,ali ßpra q dici poteß leuatur ad propte deßniendum unüquodq; quare amp;nbsp;ad aesgurandü qua malafuerint deßnitioes aßt gnata profuerit fcire,qua huic legi dißentiant, nä huie répugnantes ut uitiata,multis argumetoru incurßbus aßligetunde quibus didu eß in hoc lib.na que rationes amp;nbsp;quoi admoueri poßint ad problema deßnitionis defenßm ßue bona ßue ßmpliciter, qua potuinws indußria cömenti funuts.^^uinq; enim funt circa deßnitione inquirëda in primis, an inßt,an cóuertibiliter,an genere amp;nbsp;dißerentiaeäpoßa ßt,an bond ßt deßnitio,amp; deniq; an ßtßmpliciter deßnitio.^rima inquißtio locis aeddetis ßcüdo libro termindtur,ßcüda tertio, tertia quinto,at quara er quina hoc clauduntur,qua duobus loeoru ordinibus examindtur. prior locos habet,quibus trutinatur quara addubiatio, amp;nbsp;poßerior quintain inquißtione fids munimentis infirmât uel confirmat.Sed iam uideas quafi in procindu fimgula.

QVINQVE PRIMI LOCI OB OBSCYRITATEM «o» bene definirt quippid indicaf}t,reliqui quinqi ob fuperfluiati.

PrintuSfab eequiuoco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 à communinomne

* à metaphor a

5 ab incon/uetis nominibus

4 nbsp;nbsp;nbsp;d contrarij definitione
5 nbsp;nbsp;nbsp;d definiti i^orantia

'j ex ablatione 8 nbsp;nbsp;nbsp;à parte inferiore 9 nbsp;nbsp;nbsp;d frequenter diHo zo ab additione.

Trum autem idem an diucrfum ic-cundu proprijifimu eorum,quididi funt de eodem,modorü dicendum. Dicebatur auté proprijiTime idem, quod numero vnum.

Mirum alicui uideri non debet,qui cöiun~ libtihums. cttonemhuiusiibricumjuperioreintuetur,jt ' Ariftoteles hmte /üperiori proxime coniu/n^

xerit.cuius rationem pracipua banc ej^e (tatutnafuui,quoniä problem mata eiufdé itumero O' diuerß affinité te magna cü deßnitione cößn^ tiumhquemadmodû monflratü eß euidentilßime primo libro,dû qua~ tuor prlt;£dicatorû deßnitiones quarerenMs,in qu^e omnia problematû ffnera recidere dieimtur. nempe in conßnia Oquot; ordinern deßnitionis qu^ßionem de eodem amp;nbsp;diuerß} ßcundum numerum pertrabendam docuimui. At dißcutiwntur hoc libello qu^ßiones eiußiem ßeudum nu ^^*““ Wer um amp;nbsp;diuerß, proinde poß exaiium locorum deßnitioni ßbßr-uientium traditionem,hic liber utiles proferet admodum locos ad con ßrudione eiußiem o diuerßßcüduin numerthO deßru£lionem:qui ßppeditabüt etiam prlt;eßdium deßnitioni ßpeiland^. Nam qui poteß, quoniam hoc eß huic idem uel diuerßm numéro,in ßngulis corrobo~ rare, fadli negotio O' eadem indußria deßnitionem eandem eße definite concludere ualebit.Simliter quibus argumemmur locis illud di-uerßum eße fuemero ab aliquo, eifde poterimus ratiocinari deßnitionem aßignatam d definite ßiumgi. vorro cum nutltiplex ßt idem,nam j^j'jJJ'^'“ genere,ßpecie. O' numéro, ut diäum efl in primo Topic-decenti oßi-do doHoris, qui non ßnit mißerefelices iuuenü animos ambagibus O“ ßrmonibus dubijs diß:ruciari,in ipß ueflibulo ipßum idem preeßeribit Ariflo.O' inßgni albo deßgnat,ad quod tand adßcopum animum di-ri^re congruat,cum inquit, Diœndum efl de eodem ßewndum pro-prijßimum modorum qui dicumtur de eodem,quem modum explicans f^°prijßimii,ßbne£lit'rgt;ioebatur autem idem proprijßime,quod umu uempro, efl numero, ifl proßeilo idem numero, proprijßime idé nudtis nomi- prijffime, H.ij.

nihus. ndm amp;nbsp;oignes modos eiufdem ampleditur, amp;nbsp;infert quaddtn fotefldtis iure.mmeroßquidem eadem omnidytum fpecie, tu ^nere, CT (fl placet aditen^re) andlogid eadem dicütur.na qu^e numéro eadem,amp; fpecie: (^ quie fpecie eadem fumt,amp; ^nere: c^ qu^e genere eadem dicumtur,amp; analogia ficmt eadem.'Verütamen nô oportet quee genere eadem fimt,^ fpecie:amp; qult;e fpecie,amp; numero:ut agnofcêti defnitiones pain ft.at ea quæ differumt,priepoflerû ordinem fèquu-tur.nam qute different pnere,amp; fpecie: amp;nbsp;quee fpecie, lt;amp;nbsp;numéro. »5 tarnen contra,qua différât numero,oportet fpecie difumgi:neque qua fpecie diffondt,gtnere diferepare: quod Ariffoteles in quinto me-taphyfices luculcnte prodidit. Vnde maxima differëtia amp;nbsp;diuerfttas eftgenerü,amp; maxima umitas efl eorüdem numero:quia eadem fpecie non funt fimpliciter eadem amp;nbsp;proprie.nemo arbitror, nifi hebes,fa-tebitur uirum mulierieffe eumdem, uel Heüorem Achilli,eiufdem tarnen fimt fpedeMcere uero eadë genere,effe fmpliciter eadem, pias offenderet aures.quis enim ferret hominem ejfe eüdem cani, uelaft-no:nifqui finml ft homo amp;nbsp;canis,uel homo amp;nbsp;afnus?quare iüa cogrue eadem proprijffime dijudicantur,qua numero eadem recipium-tur,amp; fcundum fbflantia eandem dicu^tur:qua ratione non diffe-rumt,fd fla nominu appeUatione,ut ueflis amp;nbsp;tuniat:amp;qua definia Multiplex (y definitione efferâtur,ut homo amp;nbsp;animal greffibile bipes.tiöenim mero?“* eadem numero,proprij[fime dicumtur ömnia,fd hac tatum qua fi-fcipiumtur eadem numero primo modo:at qua fcumdomodo amp;nbsp;tertio eadem numero, ut proprio gy-accidente exprimuntur,neq; pro-prqffime eadem erumt, neque huius inflituti.uerum idem proprio,ad proprium tranfmittitur,amp; quintum librum:idem accidente,ad acci-dentis pofitionem: idem uero g!:nere,amp; fpecie, ad generis problema. 'Neq^falf amp;nbsp;kuiter aftimare oportebit,hoc libella flum tra£landunt effe de problematibus eiufdem numero amp;nbsp;diuerf,quum tria compk-Üatur difcutienda.viam amp;nbsp;problema eiufdê locis examinandu fatu-tis,adhac locos defnitionis cóftru£liuos,demü ufm amp;ftcultatécon-fruendoru er deflruendorü problematâ,monflrata omniu multiplier natura:quare amp;nbsp;in hac tria non uerebinutr hunc libeüü diflinguere, ut fadliorem flernamus uiam ad huius cognitionem afpirantibus.

Confiderandu auté ex cafibus amp;nbsp;cóiugatis amp;nbsp;oppofins. Nam fi iuftitia idem eft fortitudfni,8c iuftus fortuSc iufte fortfter.Similiter auté amp;nbsp;in oppofitis.nam fi hæc eadé,5C oppofitahis eadem fecudum quamlibec didarum oppo-

IN S E P T I M V M T O P Ï C» A R F S T» t^r fitionum.Nihil enim difFert hoc vcl hoc modo oppofi-tum fumere:eo quôd idem eft.

frintus locus ad difeeptandä in problewa eiufdem numero,eft con -ftruChuus amp;nbsp;ftntul deftruéliuus: qui a caf{bus,amp; coniugatis,nec non oppofttis denomnabitur.tia ft idem ftt primi^niü primi^nio,amp;de~ fiexü deflexo:amp; cótra.si uero nöidem ftt denominans denominanti, neq^ denomnatu denominato: amp;cótra.ut reprobabitur Menede mus iretrienftsiqui nMltitudinë uirtutüac differëtias ftiftulit.nX idem të~ peratid,ac fortitudinë,amp; iuftitiS efte numero défendit: amp;nbsp;nö differ-reniftnominibus,uelutigladius amp;nbsp;enfts:^fortis non ftt idem numero cü iufto amp;nbsp;tëperate,neqi idem ftt uiuere fortiter amp;nbsp;iufte amp;nbsp;tëpe-rats.ut ft idem eftpeccatii amp;nbsp;mors,^ peccare amp;nbsp;mori:^ ft nö idem hoc,neqi iüud.Sinuliter in oppofttis utrüq; facile eft oftëdere modü,amp; conftru£liuü,amp; deftruöliuü.t^a ft duo duobus oppoftta ftnt eadëitu-mero,e^ ea quibus opponuntur eadem numero erumt : ^ ft non ftnt eadem numero hlt;ec,neqi iUa: conuerfo ordine,in quibufeumq; op-pofttionis modis.nihil enim differt hoc modo,uel illo oppofttionü oppa fita ft(mere,quoniä conftmilis ratio in omnibus obftruabitur.ut ft ftt idë iufte uiuere amp;nbsp;ftudioßiü“ idë erit iniufte uiuere amp;nbsp;uitioft,amp;in-iuftitia amp;nbsp;uitituG^ iniuftus amp;nbsp;uitioftis,a contrarie oppofttis ratio de trahitur-z^ ft ide numero ftt homo O'uir, ^ non homo zj' non uir idë:ita in reliquis oppofttis utrüq; differendi modü facile eftnandfei. tor fan uehemëti inftabis ratione authoritate Ariftotelis in tertio phy-ftcorum,qui inquit, qubd non oportet ft doSlio ?ly^ edifeëtia ftnt idem, difcere amp;nbsp;docere eadem effe.A.n Ariftoteles non arguât a coniugatis, qui ordinem uariü monftrare uelit inter rem eandem,ut ab agëte ipfi profluit, amp;nbsp;in paffo recipitur.Q^od docens ait,non enim eadem omnia ijsinfunt,qult;e quolibet modo eadë funt:fed flum quibus effe idem efl.A.t uero neq; ft doüio amp;nbsp;difciplina fumt idem,amp; difcere amp;nbsp;docere idem erumt:ftcuti neq; ft fpatium wnu diftantiü ftt,amp;diftare hinc illuc,amp;illinc hue umü amp;nbsp;idem.cuius uerbis flü indicatur^ rei eiuf-dem uaria ratio habeatur. ut ft concedatur idem effe doélio amp;nbsp;difci-plina,non tarnen ftqui oportet ex eo,idem effe difcere (^ docere:nam quanuis ftt eadem diftantia qua hinc illuc,amp; idinc hue quid ftt diftaSi non tarnen idem eft hinc illuc,gy illinchue diftare.keuera autem ne-que do£iio amp;nbsp;addifeëtia idem eft, neq; paffio idem eft amp;nbsp;aclio,fed ea quibus infumt.dodrina enim nihil aliud eft,qudm id quod docendo con difcendóq; paritur, edifcentia uero eft fffeeptio dodionis. dodio ipfi

do^îrîHæ träditio.Ueqi idem fecermt dodionem amp;nbsp;dodrindmirteque difciflina i:^ edifcentia:^ alia dicut mutatio»ê,at nö reliqua.'Vulti^~ tur A-rifloteles quad non oportet ft dodio ft eadem edifentite, quad idem ft edifeere amp;nbsp;docere. in qua ratione uides tranfmutatione ex-tremorum conftitui fu conuerfonem fieri, amp;nbsp;no argumenari à c5^ iugatis.Si tarnen proponeretur fc,f dodio efi eadem edifetilt;£,igitur docere eft ide edifeere,ualida fiet ratio,^ a cSiugatis traheretur.ue~ rum qtum h^ec argumetatio a ftperiore difideat, notufit pMlo urn rei probad'X rmatius intuétibus.Proinde putamus redius Argyropyli textum fc hdbëtem:At neq; f dodio amp;nbsp;difciplina fnt idem,idem erit amp;nbsp;doœre ac difcere,in hunc effe conuertendum:At neq; f dodio amp;nbsp;difciplina fnt idë,idem erit amp;nbsp;difeere ac docere: quod Ariftoteles ob-fruauit maxhne. na aliter uim no baberet fa ratio ad id quod pro-fquitur: cuius uerbd h^eefunt, a^' ouefquot; à ft /l/oc^te th p^xSiara v âuTÔ,usd ^ (axvSxvety t^ J't/diiritamp;^TO xvró.

Rurfum ex cfFediufs Sccorruptiuis,8cgeneratioibus amp;nbsp;corruptionibuSjSe omnino ex ijs quae fimilfter Ie habet ai terö ad alterû.nâ quæcûcjfîmpliciter eadé,etiâ generate ones eorû amp;nbsp;corruptiones eçdéjSc efFediua amp;nbsp;corruptiua. 1 Locus ab effediuis,corruptiuis,d ^nerationibus, amp;nbsp;corruptioni-^ù *œ^*î ^“^ ^^ utranque partem problematis eiufdem numero plurimum ua-ptfu’i». lens,amp; d proportione fu ijs qua f militer f habent,ut wnti ad umü, ita reliquü ad reliquum.Q^acüq; enim fmpliciter eadë amp;nbsp;pt-oprijlfi-me fent, amp;eorum generationes fumt eadem numero,amp; eorumdem corruptiones erut eademtü' quacHq; fumt eadem numero, amp;nbsp;effe-diud eorum funt eadem numero,amp;corruptiua.amp;contra, f aliquo-rum fnt eadem ginerdtiones,uel corruptiones, uel effediua,uel cor-ruptiud numero, amp;nbsp;illa eadem fent: quod f non hoe, neque illud.ut f homo amp;nbsp;terrigena idem fnt timmer o, amp;nbsp;generatie umiuseft eadë rutmero alterius generationi, ut ex fmine humano amp;nbsp;anima ratio-nali: amp;nbsp;corruptie utriufqi erit eadem, ut dijfelutie corporis ^ animate eMfa conf ruantes eadem,ut ttutrimentum idem amp;nbsp;fanitas: amp;nbsp;deftruentes eadem,ut ieiunium amp;nbsp;morbus: Qr ita de reliquisar-bitrandum caufs amp;nbsp;effedis,tam conftrudiue quarn deftrudiue.

Confiderandu autem amp;quorü alrerö maxime dicitur quoduisefre,fi amp;alteru ipforufecundu idem maxime di' citur. Sicut Xenocrates beata vita Sc ftudiofam afligna-

utteandê:eo g» omniu vitara maxime eligêda iludfofa amp;nbsp;beaca.vnü enim maxime cligcndu 5t maxima, fimiliter Sc in alijs haiafmodi-oportet auté vtruc^ vnü numero elfe, quod dicitur maximû amp;nbsp;maxime cligendü.ii auté nó,non eritoftenfum q» idé.nó neceflariu enim fi fortilTimi Græ* coru func Pclopónefij 8c Lacedxmonij,eofdé eiTe Pelo* ponnefios Lacedçmoni/s:eo q» nó vnus numero Pelopó-nefius amp;nbsp;Laccdxmonius.fèd cócincriquidé altera ab alte ronecelfariuzvc Laccdæmonij à Pelop0nefijs.fi auté no, accidet feipfis inuicé efie mcliorcs,fi no côtinentur altcri ab alteris. neceiTc cft enim Pelopônefios meliores efie q Lacedæmonios,fi nô côtinentur alteriab alteris.nâ omnibus rcliquis funt meliores. fimiliter auté Si Lacedæmo-nios necefle eft meliores ciTe Pelopônefijs.nâ amp;nbsp;ifti omnibus cætcrisfunt meliorcs:quare ^inuicémeliores fiât, manifeftû ergo quoniamvnû numéro efie oportet quod optimû Si maximû dicitur,fi debeat qgt; idem fint oftendi. propter quod Xenocratcs no idé afiignauit.nó enim vna numero beataSeftudiofavita. quapropternó neceiTariu eadé ciTcjCo ^ ambç maxime eligédæ,fed altera fub altera.

Locus ah ipfi maxime ßu füperabM/Hdäntiaconflruiliuus eß eiuf~ J dem numero.Vlam quæcüq; dicuntur /ècumdum aduerbium maxime, ^^ iUa necefje efl eadem effe numero,nip alterum fub altera contineatur: ^ fieri nó po ff it utgradus idëfïipremus pluribus impartiatur. quare fcrutinio quodam interiore confiderare oportet,an dentur duo quorü de altera ft cü aduerbio maxime aliquid dicatur,de reliquo etiam pr^e^ dicetur iUud cum eadem aduerbq determinatione:quoniam ft offenda~ tur utru^qi eandem pradicationem fùperlatiui admifilfe,concluden~ dum eft tutijfime illa effe eadem numerotnift fub altera tunum contineatur.Ver urn id exemplis patéfadamus. fit xenocrates,qui dicat bea-tam uitam ejfe maxime eli^ndam, uides in tah eftato maxime eli^n-dum de beata uita prlt;£dicari.Si itaq; illud idem prxdialtum de aliquo alio dicatur,ut de ftudiofa uita, eo quad omnium uitarum maxime eft ebenda quee ftudiofa fertur,conne£letur iufta ratione quad uita ftu-dioja amp;nbsp;uita beata fumt idem tuimero.nam de utraqi maxime eligen-dum enuntiatunat wnü numero neceffe eft maxime eli^ndum z^ eU-

gibilifftmû O' mäximü did. An dlterû fib altera côtinetur ? quare Xlt;-nocrates in pfiudographiam lap fis efiqui hoc ^nere argumenti uo~ lebat firmare beatam uitam efie eadem numéro fludiofie, quod utra~ que maxime eli^nda appeUaretur.tfam manifeflum efl non efie eafi aem numéro,ßd alteram fib altera contineri tantum.nam beata uita continet fludiofim,quemadmodum félicitas uirtutem. üon ignoramus efie quibus plaçait amp;nbsp;ui firn efiat intelligeretur per uitam fludiofint a£liua,qua proprie fadiofi dicatur:0' f^t' uitam beatam contempla tiua: quos pernuttimus ßquendos.Verum Arifloteles habet, n '^' Jç ecpiS/a^ o ivJ'txifxuip ov/^ o am-isJ'otioc filoç.at iu/a.'i/aapfelixdi citur, (nr^/aHaç uero(_ut teßis efl idem in prædicamëtis) àm-ô t^ «« çnÿç-nam tamp; xptrnp iyeip a-'K^J'a.'ioQ Ai'}rPpxi,fld no denomina-tiue d uirtute. Caterum in omnibus fimiliter quibus ip firn maximum duobus cogruit, ilia eade funt numero,flue numeris,flue magnitudi-nibus,flue uirtutibus,^ potentes infltt.uel umum fib alio continetur, quia non efl necefiarium fl fortiffimi creecorum dicantur Pelopon-nefqgt;amp; l-dced^monij fimiliter fortifiimi,eofdcm effe numero Pelopö^ neflos Lacedtcmonqs.nam notum efl non eofdem ejfe numero,quoni^ am regio efl diuerfi quam incolit Velop5neflus,aha quam Lacedemo-nius:at qua: eadem numero cen/èntur,in filo eodem amp;nbsp;loco exiflumt, altera in loco exiflente, quare fib altera alteram necefiario efl. Vorro 'Lacedamoni^ à Peloponnefijs ample(lütur,q) omnis tacedamonius flt Peloponneflus,at non contra.vtam reloponneflj dicumtur qui relopon ne firn peninfilam incolumt, a Pelope olim regnatore eius ita nuncu^ patam-tacedamonq ueroqui Lacedamona inflgne Laconicee regio-nis oppidum inhabitant.^- hac regio efl in Peloponnefi Achaia re^ onis pars.quare fl in Velopönefo ut pars J-acedamoniorum flt folum, amp;nbsp;Lacedamonq Peloponnefij erumt,non contra.-Nam in reloponnefo funt Argalis,Laconice, Wefienia,Arcadia,ïlis,Achaia. Si plura defl-deres,ad Strabonem libro oëhgt;u0,nono,decimo confinas, Plinium libra quarto,amp; Uomerum flcundo lliados. Dicunturigitur utriq; forti fimi Lacedamonij amp;Peloponneflj,at id fit J-acedamoniorii rationa,qui omniü habëtur fortifimi cracoru. na quia zacedtemonq erat forti(fimi,dicebatur relopönefi forti(ftmi.Nam poflq non fint qdent, oportet alios ab afis contineri,alioqui pugnantia flquentur. na ex fl-fnificatione fortiffimieflnotum,fl tacedamonij fint fortiffimi,omni-us reliquis fumt fortiores.similiter ü' Peloponnefi omnibus alijs e-runt fortiores.quare fl nö continerent alij alios,effent flinuicemfor-

tiares,quad efl rtpugnans-clarius habebis exemplum amp;fdmliarius, fi GaUidrum Picardos dixeris fortiflimos, quod Bellouaci flint fortifli tni,qui parti Picardilt;£ inhabitant.oiw ßnt Bellouaci, is qui fleireper-cupit,legat Cafliris cômëtarios,qui inter Belgas teflatur fidelijfliine cos amp;nbsp;uirtute,cr authoritate,^ hominum numero cateros fûperare.de quorum laudibus plena uolumine fleribendum ejflet,nifli,dum noflrates per^ri decantare,uiderer mihi effe encomiafles.sit huius loci perio-, ehe tota, quad quibufleumqi quippiam cum aduerbio maxime concedi-tur,necejfle efl uel eadem numéro ejfle, uel alterum /ub altero : quare non erit flimplidter difflerendum per hume locum , ut credantur ali-qua effe eadem numéro, quod de his ipfum maxime dicatur: fed cum hac conditione,niflt umum fub alio contineatur.

Rurfum cofidcradu fi cuialteru ide,amp; altcrG.Na fi no funt ambo eidé eadé,manifeftû quonia nee fibi inuicé.

1.0CUS ab eifldem uel diuerflis uni tertio cóflruit amp;nbsp;deflruit aliqua 4 effe eadem numero.Si quis enim dicat aliqua effle eadem numero pro- 1««?«^ prijjfime,necefflarium efl cui urn urn horum idem fluerit fèu conueniat, “‘^’ amp;nbsp;reliquum:qubd fl unum non flit idem illi tertio,neq; reliquum. ut fi locus amp;nbsp;materia dicerentur effe eadem, oporteret cui conueniret in umitate locusieidem amp;nbsp;materia: at locus efl idem,ac terminus corporis eötinentis ultimus immobilis,non auti materia: igitur nö flumt eadem numero,qubd eidem tertio non fint eadem.Monflrantur effe eadem lapis,amp; petra:qubd eidem tertio eadem fint,utfaxo.'Manifeflum enim efl qua flunt eadem wni tertio, effe eadem inter fle, quemadmo-dum in mathematicis proloquiü cireufertur q clariffltmum, Q^acüq; magnitudines effle aquales dicuntur,operapretium efl,cui uma fluerit aqualis,amp; reliqua:qubd fi uma alicui coaquetur amp;non reliqua,con cluditur harum inaqualitas . Sic in diflciplinis caaris eadem flpeéian-tur,per umum tertium cui comparantur.

Amplius ex ijs quæ bis accidunt, amp;nbsp;quibus bæc acci* dunt,confiderandu.Nam quæcûq? alteri accidüt,8c alteri oportet accidere:8c quibus alteru eorü accidit,amp; alteru oportet acciderc. fi autem aliquid horum diflbnetidilu-cidum quoniam non eadem.

i-ocus d fibijciendi amp;nbsp;pradicadi modis accidentium conflruit ^ ^ fubfjefen deflruit problema eiufdem.Kam oportet eifldem numero eadem ineffle, ^^ ^æ^« quare plurimüccuewt perpendere propoflitis duobus accidetibusqua acadentw»

fdJem diditur nt4mero,fi quid u^ti infit horum,amp; reliquo:/tmiliter ft ututtn hör um alicui in fît,ö“ reliquum eidem.nam fi in aüquo diffonit modi uel fubqciendi uel pr^edicandi horum,neceffe eß deflrui iUa effe eadem numéro: qubd ab eifdem numéro conftmilis fubijciendi lex amp;nbsp;prœdicandiindijfolubilisßt.ut hoc loco prtedicabimus eadem effe nu~ mero fenfibile amp;nbsp;tdgibile,qgt; cui umü ineß amp;nbsp;accidit,etiam reliquü:amp; quicquid mti dccidit,amp;reliquo id ipfum accidit. infuper iußa obiur~ gatione per hüc locum eos ince(femus,qui idem arbiträtur tagere amp;nbsp;finitum ejfe,qubd tangere ad aliudßt,omne enm tanins aliquid tä-git:at finitum eße,non ad aliud diätur.quare uniuer/aliter in quibufi-cumq} eadem diditur eße numero, fi illa non eifdem accidere poßint altero accidente,uel illis eadem non accidant conßmiliter, hoc loco in-flandü eß:quo etiam aßimantur eddein,qua: eifdem accidant,uel quitus eadem accidant. Nam inter numéro eadem, nihil prorfus dtßidij admittitur.

Videndum autem 8c fi nó in vno gencre prædicamcn ti vtraque : fed hoc quidem quale,illud autem quantum, hoc autem ad aliquid indicet.

g Locus à pr^edicamentorum dißindione coarguit eiufdem numero A prædica: problemd.Q^oniam ea qua dißunguntur genere fümmo,dißentiüt amp;nbsp;Snftion^* ff»ere medio:qua ^nere,amp;' fpecie:qua fpede,^ numero:palam fit quacum^genere ßmmo dißonät,amp; numero.Si quid igitur idem numero conßituatur cum alaro, quod quidë pradicaméto dißerat,id de ßriddum eß eße idem numéro, ut ßt aßertor aliquis,ut Pythagoras, qui dicatnumerum eundem eße ßbßantia.initurus cum eo pralium, torquebit adern ad pradicamentorum dißinihs claßes, quibus acutum communiet telum ad hoßem tranßodiendum. Nam eo qubd pra-diatmetis amp;nbsp;fümmis rerum dudbus,/ûb quibus militant, dißinguan-tur,nota dißindionis monßratur inßgnis. Portant nimirum quaeuqi eadem fûnt,fûi duds infignia,eüdémqi uexiUarium fequuntur. cate-rum non oportet,ß quadam in numerum eiufdem pradicamenti aße-rdtur,illa numero eße eadem. Mulm etenim in eifdem caßris uißn-tur,qua nö leui difcrepant conditione.quis enim nö penßcnlabit fub-ßatias,corpora,animata,anijnalia,diuerßs authorametis defraudari, qua umius imperio gubernatur? Proinde dißimilitudo ducisamp;pra-diatmenti praminißrat uerä dißindionis opinionë,at unitas nö unio-nem eßidt.ßt igitur locus ad deßrudionem tantum habilis.

Voens à ^neris medij diuortio demolitur fordone eiufdem. N4m 7 qutecücis genere differüt,amp; fpecie-.dt qu^ecunq-, fpede diffeparantur, â^^wS numero non fünt eddein.qunre ßiUogifmo elicitur,^ queecüqi differüt ^nere,numerum eundem réfugiant, ut ft quifpiam qui dicat prodi-gum efe liberalem: quod alter quidem fiib ^nere maU,at reliquus ft fib bono , paratur certa diftindionis fides : licet in eodem fummo ^-nere morentur. similiter omnia uitianon e(fe eadë numero conflitue-nMs,quoniam qult;edam fb excefu^queedam defe£iu refdeant.todem modo prudétia amp;nbsp;aflrologia difu^gi monjlrantur, quia hac fiétia, iUa autem uirtus. Ad confrudioné bic locus non efl fcurus,qubd non oporteat,quce eiufdem generis exiflunt,eadem ejfe numero.

Aut fi genus quidé idem,difFerénæ auté nó eædem de vtroeç prædicâturzfed de hoc quidéquoniâ contéplatiua fciétia,de illo au te quonia aftiua.fimiliter auté amp;nbsp;in alijs.

I.0CUS 4 differétiarum dijfidio ad expugnationem u^iatis efficax 8 plurimû.tiam quorum differêtia fmt narine,lUa numéro diflinguun- *3^^^quot;!]? tur:fcut dicimus qua: fpecie diflrabütur,illa ip/â amp;nbsp;numéro difere- fidio. pant, y t qui poferit prudentiam efe fàpientiam, quëadmodum quidam appellantes omnes prudentes /âpientes, improbabimus: ob id ^ prudentia ft adiua, fpientia uero ft contemplatiua,amp;non adiua. At f difcrepent differëtijs, amp;nbsp;natura neceflarium efl.na differentia efficiunt diflinÜionë fpecierum,quas conflituüt,a reliquis.iodem loco iudicamus fortitudinem non effe iuflitiam,hoc flo nomine,qubd diffe rentias excipiant uarias.sic in cateris relinquimus manifeflum effe,^ quacüqi, etiamf pradicamento fuegenere medio eadem fnt,differëtijs eifdem non gaudent,iUa urniatem numeri paruifecerint.Struélu-ra wnitatis non fauebit bic locus,quëadmodum nee duo fperiores;qs fepe dixinuis non operapretiu effe,fqute fnt eadem fpecie fu diffe fentijs,numero effe eadem:nempe efl aliquis bomo bomini idem fpe-cie,cui mmen numero eumdem effe non refpondet.

Amplius ex magis, fi hoc quidé fufeipit magis,ilkid autem nó:aut fiambo fufcipiuntquidem,non fimul au-tem.Vt qui magis amat,nó magis concupifcit venerem: quare nó idem,amor Sc cócupifcentia veneris.

Locus ab ip fl magis propugnabit problema eiufdem duplici telorii 9 ffnere, altsro,f unum monflretur flfipere magis horum,qua cade ne maiotit.

Ae^endtmtur,n5 autem reliquuin.A.lttro,utrifqi ip/üm'magis ßfeipien tibus,fèd non fimul. quoniam oportet quiecu/nqi eadem [uni numéro} aquälem inteßonis iegé ßmhter tokrare uel refpuere,amp;ßmuiqua^ re ß dentur homo amp;fortii eadem numero, quorum tunum nonferat ipfum ma^is, at reliquum blande deofculetur,ab umiatis ßbßUio de-turbantur huiußnodi.non enmi dicitur magis homo quifquam,bene ta men ma^is fortis.similiter amor concupißentia ueneris idem effe re~ feüitur,qubd non ßfeipiant ipßm ma^is ßmul. non ennn qui magis a~ mat, ma^isueneré concupifcit,quod Ariftoteles dicit, èv px^op iTm fup,èt '^ lt;ruvüUirla^. Boetius interpretatur,nöma^is cöcupifcit coitü} amp;nbsp;bene:pd quia ßntentia hac ab alia non diffidet.non irnnuitauimus. i.x loco igitur habenuts,qubd quæcumqi eadem numero ßlt;mt,eandem comparationis le^ê ^ conßmlem ßbeut perpetuo nexu.quare qult;e-cunqi huius fuerint dilfolutiua,a numero eodem arcebuntur.

i o rocus ab additione diffoluit problema eiufdem.t^am eadé numero At appoß« eidê appoftta idê efficere debet: quare ß eidë utrüqi eoruqult;x eadem numero poniitur,additü non fecerit idê tDtu,neq; idê erit mtü cum al^ tero.quare hoc loco docemus liberalitatënö e(fe eandê cü magnifieëtia, qgt; liberalias homini adueniës liberalë denominat,non autë ma^nificen tia.ßc magnanimitas ç^ fortitude dißerre monflratur.similiter dieë^ dum efl,ß diuerßsßat adiucho eorumdë itumero, nam conftderadum erit,an qua eade ferätur,diuerßs adueniëtia tota cöflituerint eadem. quonia ß reddät diuerßiper additione eadë,illa non ßnt numero ea-dem.quoniä eifdem eadë conuenit facere,amp;diuerßs diuerß aduenlë~ tja numero eadé.ut trientënon effe eurndéquadrati,^ adueniëtes diuerßs eadë numero tota conßHt.nam triens adiüdus quadrati aßem procreat,ßmiliter quadras ßmißi infertus eundë numerii adgignit.

Autfi eodc ab vtroep fublato,quod relinquitur eft al' terum.Vt fi duplum dimidi|,8c multiplum dimidij idem dixeritefTe.fublato enim ab vtroej dimidio,reliqua idem oporcerct indicate, non indicant autem,nam duplum 8C multiplum non idem fignificant.

’ ï nbsp;nbsp;nbsp;quot;LOCUS ab ablatione conuindt diuerfa eße qu^e eadem aßerumtur, ^ ablatio« ^^^^^^ fada utriufqi ablatione ab eodem,id quod relinquitur nó idem exiflif.^ perneceffarium fit,ut quacunqi numero eadem iudicantur.

al eodem ß Mferdtur,quod fü per fles efficitur,idem maneat.^Hapro-fter flgnificabinuts duplex dimidij amp;nbsp;multiplex dimidij non e/fle ea~ dem numero,^ per fübflraélionê faUam eiufdem ut dimidij,ah utro-^ue,id quod relinquetur ex utroque idem non ßtmam dimidio ab illis depofito manebuott duplex c^ multiplex, quorû wnum alterius efl^~ nus,ut duplicis multiplex:quare apertum efl nô eadem conflftere. Pote^ amp;nbsp;haberi ratio eadê ex ablatione h diuerfls accepm,/èd ea ex fû-feriore loco ample cognofleitur. tjam hic locus alterius efl côuerfluus.

Confiderandû auté nô folum fi iam aliquid accidit im* • pofiibileperpofitioné,fedScfi pofiibile fit ex fuppofîtio-neexifterc.quemadmodû i/s qui vacua Scplcnû acre,idê diefit clTc.nam manifeftû quoma fi exeat aer,vacuû qui-dem nô minus,ièd magis erit: plenum aute aerc non am plius erit.quarefuppofito aliquo fine veto fine falfoCni-hil enim referofi alterum interimitur ipforû^alterû au* tem non,profedo non idem funt.

Locus ex flippefltione acceptus diuidit unius problema. No« enim jj. tantüfl dêtur duo eadé,exquibus môflratur quodda empoflibileflqui, Exhypœ cÔtingit problema eiuflde deflrui,amp;pofltionë:quemddmodii accideret, ‘^‘”’ fi quis fateretur audace ejfle forte,fluaudacia amp;fortitudinê eße eadê numero.nam flqueretur uirtutë efle uitiu,amp;fludioflim eundë uitiofl, hac diflerendi formula:omnis fortitudo efl uirtus,at audaciæ eadê efl fortitude, igitur audacia uirtus : quod mpojfibile effe nemo ignorât. quot;Verumetid fl per fùppofltionë faëla polfihilë,uel impo{flbilë,uerd uel fal/âm, inde quippia dijfentaneii eolligatur inter ea qua numéro eadem dicumtur,à numéro codé extirpanda ueniunt. ut dentur antiqui iUi philoflphi,ut homuciones id uulgares credëtesnon comemorenuts, qui idem uolumt uacuum amp;nbsp;plenum aere,tumc ex hac/ùppofltione fa (ki,qubd aer à pleno exeat aere,nômanet plenum aere:at manet uacuum amp;nbsp;magis fit,amp; non corrumpitur.quare per flippofltionë iüam confèquimur latiffimü inter plenum aere amp;nbsp;uacuum interuallum,neqi refert flue iUa hypothefls poffibilis'flt flue non,quia fâtis aburnde fa-det admijfa, ad diflinHionem numeralem monflrandam problematis poflti eiufdem.Aeceptiones uacui, rationes,quibus moliumtur antiqui monflrare uacuu ejfe,flmul cogentijfima kriflotelis argumenta côtra antiques difl'erëtis,pratermittimus,^ ex quarto phyfleorü difatntur.

ANTO« CEMOCH» «EPOMNEMA vtrocp prxdicatur,8c de quibushxc prxdicantubcófidc' randum fi alicubidiflbnenc.Nam quæcûcç dc altcro præ-dicantur,8cdcaltero prædicari oportetzSc dequibusaltc rum prxdicatur,8c altcrum prædicari oportet.

Locus à fùbijciendi amp;nbsp;pnedicandi modo expugnat problcma eiuf-dem.cum enirn id fûmme efflagitetur in his quæ endem obambulant, ut quiequid wni inefl,amp;dlteri: ^ cui imu inefl,amp; lt;ilterü,pgt;niliter de quo unum dicitur,amp; reliquum:amp;contra,quiequid de uno dicitur,amp; de reliquo.Conftderandum efl, utrum propofitis duobus, qua eadem Patuuntur,continuât diffiimlitudine fûbqeiedi uel pradicandi in ali-bus dfferre.Ndm ft iUis non infît ßmilis modus in omnibus,unitatis fi-nibus pcludentur. ut hoc loco monflramus materiam amp;nbsp;priudtionem non eße eadem, quad materia conueniat propemodum effe, non ante priudtioni,^ quia in aliquo efl materia,in quo no priudtio,ut in copo-fitione rei naturalis. similiter de materia pradicatur principiû per fl, de priudtione uero fleudu decides, qudre in omnibus, in quibus no con fimilis pradicandi amp;nbsp;fubijeiendi régula recipitur,diflin£lio conflitua tur numeri propreflime accepti. ndm(ut admonuinuts^de hoc tantu loci ifli inteUiguntur.quoniam eadem numéro fleundum proprium,uel accidens exprefja,rdtionem non flruant eanaem fltbijeiendi ^^ pradicandi. Materia enim amp;nbsp;priuatio, re quidë eadem amp;nbsp;numero funt, fld ratione amp;nbsp;fpecie difflentiunt. proinde non erit acriter tumultuan-dum in hunc locü,etßpriuatio amp;nbsp;materia eafdé pradicandi uel flbij-ciendi canones reformident, ide uides de homine amp;nbsp;homine alho eif-dem re,non amen quiequid de umo pradicatur,?^ de alteromeqs cô-tra.Caterumforajfe obiurgabit quis hoc quod di£liiefl,materiam amp;nbsp;priuatione e[fe eade re,fld no ratione amp;nbsp;fpeciearma'qi nos incurrere propria,amp; noflris reuincirationibusarbitrabituneüprius qua eade er at re ?^ numéro,fecerimus ?^ fpecie:?^ qua fpecie,amp;genere.An ifle nefciat multiplex elfe ide numero,neq} oportere quadiq; fltnt eade re ipflt,elfe amp;nbsp;ratione^Q^is enim eflam cacus,quinon uideat,homi nem,magnii,albii,elfe diuerflru pradiamentoru,?^ ratione diflinguii qua amen ueru efl numéro eße eadë tertio modo.^ ß proponantur eadënumero primo modo,fatemur eadem numero omnia iUa eße amp;nbsp;fpecie amp;gtnere,amp;(ß placet addere)pradiaimëto: de quibus nos in-teüigimus in hoc loco amp;nbsp;cateris.caterüne que male torqueat ferupus iUe de diflindione huius ab eo quë quarto ordine numerauimus,accó-

IM SEPTIMVM TO PIC. A RIST* 156 tHoiatilJimum fuerit huicloco,ß earn breui uerboru pomterio eöduß“ rimus,^ hori differitia non pt in obfeuro delitefces.na differt hie locus tantii d fuperiore in co ^ hie de pluribus afferatur.nempe locus pperior eratab accidentibus adueniitibus dbcui,uel fitbiedis, at hie omnem modum üquot; fiibijciendi amp;nbsp;prtedicandi compleàitur, tant aed“ dentium qudi» aliorum.

Amplius quia multiplicitcr ide dicitur, eófiderandum U fecudum aliu aliquc modum eadé funt.Nam fpecic vcl genere eademjnon neceffe eft numero cadem efTexonfi* dcramus autem vtrum fic cadem,an non fie.

locus d diuißone eiufdë interimit prohlemd eiuße.Q^onid idë(ut ’^^ jag pepe ineukatü efl)dicitur ginere,fpecie,amp; numero,non flatimautu- diuifione, mandii eß,ß quada ßnt eadé, iUa eße proprqlßme amp;nbsp;numéro eadé. quare iudicio quoda opus eft ^rauiore ne amp;nbsp;temeritatis amp;ignordtia detur locus, quo penßeuUte inquirdturtytrü qua eadem uel^nere uel fpede dicumtur,conueniat amp;nbsp;eifdem numero.nam frequens deci~ puli monftratur occaßo.utß proponantur animalid qua eadem fpe^ de exiftunt,non oportet ftatim eße eadem numero ex neaßitate, licet continuât utßnt eadem numero. amp;nbsp;in cateris ßmiliter. quare aliqua ab eodem ^nere,uel fpede, nö coUi^mus eße eadem numero ßmpli-dter, fd contra, ab eodem numero,amp; fpede amp;nbsp;genere eadem coUi-gumtur:qubd quacumq; eadem ßnt numero,amp; fpede amp;nbsp;genere.De-ftrudiua ratio fruabitur prapoftera. nam qua non fumt genere uel fpede eddem:neqi numero proprij ßime.non tamë qua nö ßnt numero eadem,oportEt non eße fpede, uel genere eadem. mfpiciendum eft igitur utrum qua eadem ^nere,uel fpecie:ßc eadem numero ßnt,an non ßc,hoc eft, non eadem numero habeantur.

Amplius fi poteft alteru fincalteroclTe.noncrit cnim idem.Qui igitur ad idem funt loci,tot dicuntur.

locus a ftparatione abinuicem duorii toUit problema eiufdem.nam r ^ quaeûqi eadë numero fumt,illa plufquam nodo herculano coniungun- *44^^^* tur.quare ß eadem aliqua circuferantur,qua abinuicë diueUi poßint, in ordine numero eorumdem afcribentur. ut qui dixerit locû eße eun-dë cor pari côtento,^ corpore illo egreßo maneat adhuc locus,amp;cor-rupto,reprobatur.similiter qui totum amp;nbsp;inftnitum idem defendit,im-pugnatur:qubd infinitünon ßt,ftd totii amp;nbsp;umiuerßm maxime.Q^o-drea patere poteft, quot argumetorum agminibus eóftipatus accédez

re uakdt coUufbmr: qui aduerfus dufdem numero problems fît ul-^ riliter pugndturus,sumtetenimquindecim,qult;ie utfuciliusud opus di-fciplinæ adfer4s,qui4 ad omne ^nus fuam uim diflribuerwntjoptima in daffes diflributione uifii a^nofcenda proponinws.

Palam auté ex ij's quædifta funt,quoniâ omnes qui ad ide iuntdeftrudiui Ioci,8c ad terminu vtiles funezquem* admodû priqs didu eft.Nam fi no ide indicée Sc nome SC oratio,manifeftii quonia no erit diffinitio,aflignata ora* tio-Conftruftiuoru auté loco rd nullus vtilis ad terminu. no enim fufficiroffederc ide quod fub orationc Sc nomi* ne cft,ad coftruendum quonia diffinitioziedScaliaopor* tet omnia habere qua: præcepta funt diffinitionc.interi* mere igitur diffînitioné fie,Sc per hæc iemper tentadum. ^B^lbv ^^ f rlt;c/cn’ptix innotefeere ßk elarius potefl,cui uftii accommodan iocTdufdê’ ioci ad difeeptandû in eiufde numéro problema: ninurû fumt tarn copioft q po/itio dufdém ßtfreques.Porro nulla eß difciplina,nullum artis ^nus, quod non moueat eiufdem amp;nbsp;diuerß quafliones.nullum eß pradicametum in quo non luxurietur,non exultet.'Oeniqi quicquid ' ’ rerum eß,wnius uel diuerß imperium agnoßnt.quare non mediocrem conßquitur gratiam ad omne genus artis penetrandum, quifquis locos non tantum percurrerit, ßd amp;nbsp;incoluerit probe eiufdem numero problemati conßcratos,tum maxime ad definitionu munus cribra-dü. quibus etenim argumentis çr rationibus conamur mößrare qua-dam non effe eadem numero, illis incredibilis energia ad expugnan-dam definitions affignata firuduram, poterimus totam funditus tol lere.nulla ßquidem ratio potefleffeadeo languida,qua ß orationem

fro definitione conßitutä no eandeeffe nomini amp;nbsp;deßnito apte coda-d4t,nö inquiet definitions foßtaSuma en im definitions poteflas efl in unions ilia di definite collocata;d qua ft defeceritiomni Mthorimte amp;nbsp;imperio definitiuo defreutdata uilefcit,el4nguet,^ demu omni teloru genere obruitur diuerfitatis. cateru multi) acerbius efl définition diner fi im permis eidëdominiü umius fit humanum.tatn œrte efl uis di-uerfi,ut totaperfringat definitions amp;nbsp;interimattat uotius potentia amp;nbsp;copula nÓpotefl eöfiruare ab incomodis orationëpro definitionecom-pofita,antü abefl ut earn eöflfuere po[fit.qult;ediq; enim oratio fuerit diner fit ä nomine amp;nbsp;definite, eandëiure definitionis fiifpëdi oportet, uerü fi uma amp;nbsp;eadë fuerit illi numero,conflruere earn e^e definitions quis tam timerarius conaretur,^ defendere conflruddauderedcum non tantum amidtiam illam cöiugalem cum definite cöponere fludeat. Herum etiam cum ^nere,cum differentijs,d quibus ejfe mutuatur amp;nbsp;ipfum indiatre quid efl accipit,uult pacifci.in/uper reformidat inopiä, gr defe£lum:/üperfluitatS,amp; abumdantiam deteflatur.Priora amp;nbsp;illu flriora ampleditur, obfcuritatS amp;nbsp;poflerioritatS,ut hydram refugit. deniq; omnia obfiruat, qu^cüq; fiiperiore libro documentis gr certis legibus ad conflruSiionem debitam requirimonflrauinMs.quarenotii eflfacilius ejfe multo deflruere definitionemfofitam q conflruere,ut mox dicenMs:qubd conflruere non liceat locis wtionis,fiu quibus earn connedimus ejfe nomini eandem: at deflruere licet illam argumentis, quibus diuer/â ab eo möflratur.quare fic,id efl,per hos tutijfime ten-tabinuts fimper definitionis prodere euerfionS locos, qui diuerjam eâ cl nomine cöuincant ejfetqubd adeo fint utiles gr efficaces loei diuer-fitatis,fiu quibus deflruinucs idem ad definitions dijfoluendam: ut nê fuperfitaliqua ex parte ea oratio definitio ajfignata, quce à nomine difiumgitur.'De hac etiam locorum utilitate diuerfitatis jeu defirudi-uorum eiufdem ad terminum gr definitions diximus primo Topicord hbro:dum de annexis definitioni paucula prxnotarenius.tt per hxc, inteUigumtur ea qua dicuntur fixto libro rurfits ad euerfionem dtfi-nitionistper qua interimere earn curabimus.

Si autécóftrucrcvolumus;primü quidé fcire oportet quoma nullus vel pauci difputantiû,terminû fyllogifmo colligütjfèd omnes principiü quod tale eft accipiut. vt quf circa geometrie St numéros,amp;: alias huiufmodi difci-plinas. Deinde quonia exadc quidé alterius eft negotij

afngnare Scquid eft terminus,Si quomododiffinire opor ter:nunc auté quanta fufficit ad præfencé vcilitaté,tantu fblü dicendum,quonia poftibile fieri difFinitionis Si eius quod quid eft,efre fylIogifmü.Nam fi terminus eft oratio quæquid eftefle rei indicat,Slt; oportet ea quæ in termine» prædicâtur,in eö quod quid eft de re fola prædicari,præ' dicâtur ante fob in eoquod quid eft genera St ditferetix: manifeftuquonia fi quis fumat caquxfolumde reineo quod quid eft prædicari oportet,^ hæc habés oratio,ter* minus ex necefiirate crit.non enim contingit aliud eiTe terminü,eo qgt; nihil aliud in eo quod quid cft de re præ* dicatur. g? igitur pofTibile eft ex termino fyllogifmum fieri,manifeftum.

v numtjuenque oportet in omni niunere obeu^do fui effe inßituti fciêtem,eiufdémqi meniorem:ut féliciter ad illud tranfeendere ualeat, ac ftnuil inteüi^re,qu^cüq; inflituto Armand uer/äntur.peropportu nü ergo fuerit nönuUduolenti conftruere definitionëin ip/à ueßibu-?lt;!n proba« lo pr^eflgnifiatre, quæ eum prius quant operi infliterit plurimum fci-SfinSiroê ^^ decet.amp;quibus defpeÜis niti(quod aiu^t)contra fluminis ftuxum dqudicabitur.Primum quide efl quod eü qui deflnitionë uelit probare, nefcire nö comenit^quonia nullus uel admodü pauci dijferëtiü defini tionê probat induëliÖe uel fyüogifmo, fèd omnes hi definientes aliquid tanq prindpium definitionem accipiüduel quonia non ßt facile confli ' tuere per indu£lionem,quia omnis efl umiuerfalis,ipßim definitionem, neque demonflrare poffibile efl, quemadmodum monflratur fleumdo pofleriorum andly.nmltis rationibustuel quia non ßt neceffe earn pror bare,ideo earn prætermittût.uerü omnes dialcdici imitantur eos, qui circa difciplinas omne fludium impëdumt: quos mathematicos appel-lanMs,quaß diuifæ effent profeffionü uices,amp;illis ßlis omnis difcipli na cura relinqueretur, qui neqs tentant, neq; uolumt definitiones fias probare, ßd prindpia effe ßnilt. î^am geometrie,arithmetici, amp;“ qui huiufmodi difdplmas alias apprehendumt,ut aflrologiam, amp;nbsp;muficé, nwnq demonflrat deflnitionë,neq-, probat fyllogifmo, nee induëlione: ßd omnes hi,ut indemonflrabile prindpium fitfeipiumi.nö entm probat geometer definitionem lineæ, neq; arithmeticus deflnitionë nume ri bene affignari,neq; cæteri ßmiliter philoßphi.Secundü quedadmo nendum uenit,quonidm exada amp;nbsp;ddmodü perfeda deflnitionis con-

fiderdtio non efl ipftus inuneris didledici: fèd magis philo/à phi diuini emAu de« O* meaphyftei.nant quid efl terininusiamp;‘ deflnitio,amp; quomodo de fl- dîgeft’JÎS nire decet,primus philoflphus confiderabit exadeiquod maxime do- ‘aphyflu. cuit difeujflione ilia Arifl. quæ habetur potijfimum flptimo amp;nbsp;oilauo metaphyflœs libris.iUe nimirum efl qui cau/ds inquirit primas rerum, qui naturlt;e flereta rmatur,quiq; umiufeuiuflqi fubflantia ad amulftm examinât er metituria quo particulares demonflratores tanquain à primo paréte principia pro hesreditate propria corrogat^neri flib-ieélo accommoda,deflnitiones ad opus aflerut cógruas,uti appofitiffi-me monflratur in poflerioribus analyticis. Heec tarnen non oberumt quo minus habeat deflnitionis curam diale£Hcus,neqi ullo duUu defl -nitioné flrmare pofflit: qui contribuantus dialeilico examinddam, flue probandam,flue improbandam tantum cömunibus quibufdam legibus er prmctpq,:erquibus côtentus efl,neq; alijs gutdebit proprijs,qui-bus demonflrator exhilaratur.proinde futne in hoc nutnere dialedici inflituëdo circa deflnitionëad pneflntëutilitatë heec fùjficidt.tnfùper hocumumdgnofl:eredgt;aleëlicum,quideflnitionemconflruereerpro-bare uelit,oportEf. quoniam probari potefl (yUogiflmo deflnitio,flu id togifn,%*?2 quod quid efl ejfle indicat,non autë demonflratione. neqi enim fl ha- bMipotert. beretur deflnitionis demonflratio, eflet huius negotij demöflrare de-flnitionem,fld demonflratiuv.uerum dialeëiice amp;- probabiliter conclu-diter/ninum nihilprohibet.sed ag,quo modo id fleripoflit paucis per flringa»U(s,erfyllogfmobeneafl'ignari deflnitionem dialeëlico acci-pe.omnis oratio quæ quid efl efle rei indicat,deflnitio efl:at omnis o-ratio quæ proprio genere erdifferentijs aflurgit,efl oratio qu^equid efl effle rei indicaf.efl igitur oratio talis deflnitio. ttam fl oporteat ea quee ingrediumtur deflnitionem in eo quod quid efl de re flla pr^edi-cari,er tatum pr^edicentur de re deflnienda in eo quod quid efl gne-ra er differentiæ,manifeflum efl, quod quicu^qi fump/èrit ea ad deflnitionë rei componendam, oratio illis tantum aflurgés erit deflnitio rei propofitiC.Non enim contingit aliud efle deflnitionem d gnere er differëtia flmul acceptis.quare oratio coftata proprio gnere er diffe rentia rehdiœnda uenit bene aflignata deflnitio.Suntetenim uniuflu-^‘*fV fpedeignus er differëtia propria, neqi contingit plura effe g-nera proxima eiufldem,/èd timum tantumineqs plures differentias,fld unam tantü preprid er coiiuertibilem, quare fl deflnitio quid efl de-beat indicare rei effe,er hlt;ec quid efl indicat genus er differëtia:ne-^ff( fuerit orationë talibus affurgntem deflnitionem effe rei propo-

fttlt;x.ut hominis deßnitionem hanc coUigemus ejfe,animalgreßßibile bi fes, qubd omnis oratio conftans proprioginere alicuius amp;nbsp;differentia, eft oratio quid eftiUius effe indicans: at hac efthuiuftnodi, igitur eft oratio quid eft effe hominis indicans:quod ft hoc eft,amp;deßnitio il-lius erit.Ct^od dicitur genera gr differentia: in eo quod quid eft pr^e-dicâtur,id de^nere naUi dubium efl,quin pradicetur in quid. At differentiain nö in quid pradicari ftparatain uoliit nonnuüi,fèd in quale quid:uerum côiimàam g!ncri,ut cum ^nere ip/a confiât definitio-nem,in quid pnedicari : ut apte refpondeatur per ^nas amp;nbsp;differentiain ft mul accepta ad interrogationem faSlam per quid eft. Verii hac ft impedire uidentur.nam non erit alia refponfo per deftnitionem ab ea qua per ^nus amp;nbsp;differentiam ft mul accepta eft:qgt; hac ftmul fint ip/a deßnitio. quare non erit refpôfto per genus tantum amp;nbsp;differentiam, quod tarnen innuüt,fèd per deßnitionem: uel dent ifti diferimen inter refponfionem per deftnitionem, amp;nbsp;earn per genus amp;nbsp;differentiam ftnuil accepta produ£la,qua eifdem confuumtur.Adhaccur differentia ^neri iumâa in quid de re pradicatur,amp;ad interrogations quid eft,appoftte affertur: diffociata uero non ampUus^Neque ualere uidebitur refponfio qua fertur, quonia differentia cum genere apte adducitur ad ipfum quid eft,at non feorfftm. nd ftc dicendo nihil ahud erit refpondere per differentia cum genere,q afferre deftnitionem ad refponfionem iUam.quare differentia no eft dicenda ftorffm no pra-dicari in quid fed cSiumda, quu fit tota deftnitio non differentia.Q^a-re non difpliceret mihi plurimii ft quis inteUigeret per quid fubftantia rei:ut tarn genus,q differentia, q deftnitio, quid ftgniftcarent amp;nbsp;fub-ftatiam rei:ftd deftnitio totam comple£leretur,genus uero parts uma, amp;nbsp;differentia reliquam.quid enim multiplex eft, nonnumq ftibftantid /igniftcans,interdum quafttiuHeft fpeciei,uelgeneris.ttihil tarnen tibi ftquëdum prafcribimus.maluimus enim tibi rem ipfâm commoftra’ re ftc liberam,utcumq; rationibus ftrmatam, q tegt;aftringere duris legibus nulla ratione,nift uolumtatë pro ratione acceperis,fortaffe im-pofttis.Conuineütur in/uper illi manifeftiffime,qui deftnire proprium munus dialeélici fecerüt,ft eo ftgniftcatu accipiant,^ nulli alteri cre-ditum ftt:cum dixerimus per probabilia conféhri dialeëlicum deftni tionem,amp; admodum kuiterattingeretrhiloftphum uero eum effe,qui deftnitionis abdita introfpidt exa£iiffime. proinde in ftcüdo pofterio-rum analyticorum Ariftoteles nö intempefliue duos inueftigada ftni-tionis amones ftbiecit, qubd ad omnem philo ftphum deftnitionis con-

fideratio pertinedt'.ejuiper eMpim habeat demonftrare amp;principi4, ^uibus adiu^gimus poti[fimum definitionem.quare facile efl inteUige-gt;'e,dialeüicum nihil detrahere à philof5pho,dugt;n earn fyllogifmo cona tur probabiliter oflendere:cuni huius non ft earn probdre,fd ea uti. Ad euotdem fcopulum offendent,f qui uelintin tMiuerfum quid def-nitio,amp; quo paäo deßniendü,quid item genus,quid fpecies, quid can-ft,quid euenta, gj‘ r cliqua id genus non ejfe dialedices explicare: fed eius feientiæ qu^e prima rerum prindpia tra6kit,quam metaphyfeen dicumtiqubd dialedicus amp;nbsp;deflrudionem definitionis amp;nbsp;conflrudio-ne probabiliter per/iquatur. exade itaq; philo fphus de finit,at diale-dicus rationibus comunibus definire contendit.fc medius inter iUoru utrofiqi dlfcrtor tutijfinuts ibit.nam illi plura q oportebat concedebat didledico,hi uero duferebant plus iuflo:q) nudum definiendi dialedi-co modum reliquiffent, fid omnem ad philo fophum tranfluli[fent,tam exadum q reliquü.cauendum eft tarnen nobis ne dum infiftimus circa alios, noftrorii didorum obliuifcamur,qui dixerimus umam tantu ‘fP^ fP^tiei differentiam propria ^ côuertibilem: neue Ariftoteli re-pugnare nos cauilletur quifquam,qui opponat ex Ariftotele in ficun-do pofte.analy. quoniam oportet fimper ea qua ingrediumtur defini-tionë omnia in plus fi extendere q nomen,non tarnen extra genus.igi-tur non datur uma differentia conuertibilis cum fpecie.An ifti emen-tiumtur textü:namitd habet,v^aç ÿ /a dHptviÿTX iÿ'^ Ti ify iix TH'yopi^evx,vvy Ai-yto^ey. '^ /» v'nfi'ty^QVTUÿ xiù 'iux^ep ’ivix imuTUv] wdï 'ssÂîoÿ,on fdivTOi t^M Tyivtsç.AiyCi} j vd)ï •nsAiap bTrxp)(_]ÿ,oQt v-Ttxpxi/^ hx^iü KxbôMfiu pup x^x uq x?it^oi, hoc eft,quomodo autë oportet uenari qux in eo quod quid eft prxdicä tur,nüc dixnuis.eoru quidë quce infunt fimper umicuiq;,queedd extë-dumtur in plus,non tarnen extra genus.Dico autem in plus elfe,quæ-euotq; infumt quidë umicuiq; ttniuer(aliter,at uero amp;nbsp;alij. Qjta finXn tia non habetur, quod oporteat omnes partes qux definitionë fibeut de pluribus dici q definitum,fid aliquas. Caterum etia/i fiorfum fin-gulas partes in plus ualere ^ coniüdas non excedere id quod defini-tur praftiterimus, neq; oporteret ad omnem definitionë con/ardenda filigeretur talia prcedicata,quorum fingula in plura fi porrigerët.na hic modus definiendi fpeciebus indiuiduis euftodiri debet, ut teftis eft Ihemiftius. nam manifeftum in animalis finitione (ubftantia corporea animata finfibilis nó omnes partes ad plura diffumdi q annnal, nam finfibile recurridita in definitiöe corporiS)CorporeH reuertitur.Prlt;ie-

tered differenti,^ iUæ communes per circülocutionê unam effidût pro pridm,nd rdtionale mortale,ftmiliter greffibile bipes,iunciæ una effi~ dunt propriam amp;nbsp;cofpirantem cum homine.amp;ita pepe cogimur pe~ nurid uocum nö rerum, quod uno nomine proferëdum erat, pluribus per dreuitum reddere. quare quotquot attuleris appofits in compo-fitioné deßnitionis,omnes illte unius munus obeunt propri^e.Nam in-quit kriflotdes inßptimo metnphyfices,Nihil differt per multa,dn per paudora dicatur, neq-, utiqi per paudoraquam duo deßnirecontin-git,ut puta huius deßnitionis anima bipes,anmial quidem ^enus: differentia uero,alterum.

Ex quibus auté oportet cóftruere,determinatü eft que dem in alijsdüigétiusiad propofitâ auté methods ijdem loci vtilcs.infpiciendû enim in cotrarijs Sc in ali/s óppo' fitis,8c totas orationes,Sc fecundu parte eófideranti.nam fi oppofitaoppofitx,8c ea quæ difta eftjpropofitincceiTe eft efTe.Quonia autécontrariorS plures cóplexiones,fu méda eft ex cótrarijs qualifcuncpmaximeapparebit có-traria diffinitio, totas igitur diffinitiones quemadmodS diftum eft,confiderandum.

Numc quafi initium répétantes con^ruentiffimum fuerit indubitn-ta luce màflrdre,quantü feret huius dialedices munus, quibus lods,amp; quot condudetur deßnitio. Nam deflrudiuis totus liber füperior fat-tet.quare nö amplius petetur deßnitionis expugnatio. licet hand igno-remus hos locos cößrudioni deßinatos non ß^iter expugnare paffe deßnitionem pofitam. Ceeterum ex quibus oporteat cößruere ipßm,in dlqs,ut in ßcüdo poßeriorum analy. amp;nbsp;in ßptimo amp;nbsp;oökiuo metha-phy.diligentius certis præœptorum dogmatibus,perquißtum eß:nunc Ç“®”?^'? tantum deßnitionis ßrudura doœamus lacis apprime utilibus.sitin-monratur, tur primus locus ab oppojitis, quo condudemus deßnitione tatam k-op^ûu7 ^^ affignari,dein ßeudum partes idem nitemur. Qjtoniam enim óppo' ft torii oppoßtee funt rationes, facile fuerit una habita amp;nbsp;eoeeffa unius oppofti deßnitione,amp; reliqui propriam conßqui.nam oppoftam ß-lum conto ffæ ßnitioni confuere connenit.ut ßnt album amp;nbsp;nigrum op-pa fita,ßalbi deßnitio redpiatur coloratum difgrcgatiuH ui/us, eSdu-detur nigri coloratum congregatiuu ui/us per oppofitum effe deßni-tio.Ci^onia contrariorum cöiugationes fumt multiplices, ut traditum eflin ßeumdojdepramendie uenient ßmper ad probandam contrary

deßnitlone quacun'^ apparét amp;nbsp;creduntur mdgu aliorum contrario rum definitiones: nam inter alia contraria queedam lt;£flmjdtur magis habere definitiones,quibus habitis,alterius magis obfcuri deßnitio con-neélitur.ut qui cognouit utile deßniri per effeéliuum bonhhinc ratio-cinabitur quis inutile,effe£iiuümali uelcorruptiuu boni,deßniri. quare affatim liœbit ex oppoßtis argumentum accipere ad deßnitionem intégré ßabiliendam.nam quod monßratü efl in contraries, idem cen-fltur in oppofitionibus reliquis, tJiinabitur flatim horridulus aliquis Oppugna« huic loco tanq exili Qr iegro,quê ferire pr^flimet A.riflotelis flntetia, ''’’ in flcundo pofleriorum analyticoril,qui répudiât häc probationis umt ut flolidam amp;nbsp;inepam , ß malo inefl diuißbile eße, in contrario efl contrarium eße,in quibußcumq; efl aliquid contraritt:bonum autë malo contrarium efl,amp;indiuißbile diuißbili: eflitaq; boni amp;nbsp;indiuißbile eße. etenim hic accipiés quod erat eße,monflrat. kn reijciatur a de-monflrandi theatro ßdes peroppoßta amp;nbsp;non dißeredd quod ßtmat definitione aliam,qute non ßtnotior re ipß q ea fltquæ demonflran-da efl.t^am oppoßa tantundem euidentilt;x amp;nbsp;obßuriatis concipiunt ßcumdum naturam. quare umä alter um demonflrare nequit,quoniam demonflratio perpriora amp;nbsp;notioradecurrit ßmpliciter. kt difeeptn-tio amp;nbsp;dialeciica ratiocinatio per oppoßtorum umflreliquü concludit, amp;nbsp;contra:quM und nobis notius ßu credibilius altero ßt.wide coflat oppoßtn flimâcê probare,amp; reciprocas obambulatoridßq; cömitti ra tiones. hoc ideo efl, quia dialeÜicus ex magis probabilibus amp;nbsp;his qu^ conceduntur per interrogations, ßue ßntieque nota ßue non re ipß, habet probare,qubd minus probabile adduciturtquiqiß accommodât meti reßpondentis, ut ex his quæ illi apparet,colligat aliud.kt demon flrator neqs opiniones amp;ßntetias aliorü,qui dextri ßt animi, pertin git: neqs capaciati noflree metisß accömodat,ßd reclum tenet ad ue-riate er ßäentiam conßquendam iter,in ßlam rei naturam incumbit, qua uefligat,qud explorât,etiam ß nobis incognita amp;nbsp;improuißßt.

Secundu parte auté hoc paâ:o:prfrnû quidéquoniam aiïignatû genus rede aflignatö eft. Nam fi cotrarm in có-trariojpropofitu auté no eft in eodéjmanifeftû quonia in cótrario erit:eo qgt; necefte eft cótraria in codé generc,vel in cótrari|S generibus efle.Ec differétias quidé cótrarias decótrari|sarbitramur prædicari;vt dealbo Si nigro.nâ illudquidem diigregatiuu, hoc auté congregatiuü vifus,

quarc fi de côtrario côtrarie prçdicacur,de propofito quç affignatæfùnt prædicabûtur.quaproprerquia amp;nbsp;genus 80 differêtiæ refte afiîgnatçfunt,manifeftûqiioniâ diïiniria crit,quæ afiîgnata cft. An no neceflariû eft de contrarifs côtrariasdifferétiasprædicari,nifi in codé generefint có' traria.^quorûautêgenerafuntcôcraria,nilîilprohibeccan dcm differentia de vtrifq; dici : vt de iuftitia St iniufticia. nâ ilia quidé virtus,hæc autévitiû animæ.quare id quod eft animæ,differétia devtrifijdiciturzcoq» Si corporis eft virtus Sivitiû.fed hoc verft qgt; contrariorû,autcôcrariæ, aut eædê differêtiæ funt.fi ergo de côtrario cótraria præ* dicâtur,dc hoc autê nô, manifeftû quoniâ quæ difta eft de hoc prædicabitur. Vniuerfaliter autê dicêdo fi diffint-tio eft ex generc Si differêtijs,fi fitcotrarq diffinitio ma-nifefta,8iquæpropofiti diffinitio,manifeftaerit.Nâ quo* nia contrarift in codé genere,vel in côtrario,fimiliter au tem Si differêtiæ aut côtrariæ de côtrarijs,aut eædê præ* ( dicârur,dilucidûquoniâdepropofito,autidêgenus prædicabitur qudd decôtrario,differêtiæ autem côtrariæ vel omncsvelaliquæ,reliquæ autê eædêraut côtra,differêtiæ quidê eædem,genera verocôtraiia:aut ambocôtraria,8C genera Si differêtiæ. nam eadem effe ambo nô côtingit: fi autem fecus,diffinitio eadem contrariorum erit.

_ ƒ Locus à contrarias conftrudiuus efl deßnitionis per partes, Q^o-Acoiranjs. ^.^^ dijeuffimus ßiUogifmo earn effe rei deßnithnem, c}uægenere amp;nbsp;dijferentijs illiuscoale{aret,nibtl(}} ejfe deßnitionem printer compoß-tionë generis amp;nbsp;differentiae,non ruffice ur^bit, qui oratione alicuius ^nere amp;nbsp;differetijs proprijs conflatam connedet effe deßnitionent. nam cuius habetur partes unitce,amp;totum poffulandu uenit.non itaq; indigna fuerit mentio ilia, fforfum ab ea, quæ team deßnitionem per totam aliam corrogabat,habeatur:quæ per partium inuetionem tota fonffrui docet ßnitione. nam qua arte genus proximum gy differétias rei imienire oporteat,digito quaff indicat:quibus conuindis adinuiœm A côtratîjs paratur ßnitio hand ignobilis rei propofftae Cum igitur ffnt duae ßni-^ff^iàæim, ^^°^^^ pärtes,genus amp;differëtia,primügenus deßnitioni ineffe opor-bibitui. nbsp;nbsp;nbsp;tet:quapropter g^ id primo quaerendu uenit eius rei deßniedae.uerü

à cStrarijs locus id omne negotium dido citius abföluet. Nam id quod fit ^nus proprium rd definiêdæ ei monflrabit, qui pr^ecipit côtraria effe uel in codé^nere,uel contraries generibus.quare fadUtmû fuerit habito umius contrary genere,alterius haberemam uel idem fuerit,uel contrarium^neri alterius:quorum neutrum difficile exiftit confèqui. quot;Verü id omne exemple elarius reddamus.Q^æratur iuflitia depnien-da,quæ iniuftitict cötrariatur,cuius genus manifeftum fit uitium effe. tunc a contrarijs argumdo iufliti^e genus idem fuerit,uel côtrarium, quonia fpecies fumt utraq; definia: at iuflitiæ non efl^nus uitium,^ de ea non pradicetur: quare notum efl illius ^nus effe uirtutë,qu0d hæc uitio contrarietur,^ contraria fint in contrarijs ^neribus, nifi idem habuerint utraq-,: at genus proximü id efl,quod primum ordinè occupât in defnitione congreganda.fcigiturin omnibus cötrarijs de-finiêdis,quorum genera contraria fwit,dicendum uenit, qubd contra-rij contrariü efl gemis proxmiü: amp;nbsp;id quidem efl uerum ad rei defi• nbsp;nbsp;nbsp;,

nitionem inflaurandam genus.Ceeterum quia contingit cötrariam fpe-dem genus habere non contrarium alicui, utriufq; côtrariorum genus efl idë dicendum.ut f perquiraturgenus albi nigro contrarij,quia ^-nus nigri contrarij efl coloratum,quod nulli contrariatur,cÖcludetur albi idem effe genus : nam poflquam non fumt in contrarijs ^neribus contraria definienda,in eodé erunt.fc igitur facile habetur qu^e prima pars definitioni fit ipfus albi inflréda. quonia fi contrarij ut nigri genus fit coloratü,amp;albi idem erit.nam fùppofûimus genus refpuere i quammaxime contrarium. Hk igitur duobus adiutus exëplis utriufq; modi fiue contrariorû habentiü genera contraria, flue nö,quia quiuis etia mediocriter inflitutus,proferre ualebit copiafimÇf uelit)côf milium exëplorum agmen,pluribus parcimus.Hoc interim nö praareum tes, ne quis inurbane infültet, qubd nullam modo fecerimus memoria de tertio membro,quod amp;in pradicamëtis enumeratur,^ cuius fù-perius meminerimus. Nam contraria diximus effe in eodë ffnere,uel contrarijs generibus,uel effe genera. An id quod refpondendum ft ex RefponUo diHis decerpitur nullo laboreëqui pramonuerimus flum fpeciei contraria hoc loco definitionis conflruUionë defderari,amp;non ^nerum, ut ^nera fumtiquare omnia qua definiumtur côtraria,uel in contra-contineri intrépide defendemusSed iam nos uocat differëtia agnitio Cpeciei contraria,qui habeamus prima defini tionis illius partë pradiélis aperta:nihil enhn aliud apparetneceffa-rium ad confircinandam definitionêalicuius,prater genus gg‘ différé’

ti4)M,«f monftratum eß. quart quiewtq} aeœperitgenui,amp;‘ differential rei eiuffdem, definitionem conflruere poterit. at de ^nere inue-niendo diÜut» eff, nttne igitur de differentia quippiam flatuaimi ac-cipienda,cui commonjirandce locus à contrarias ff totum confferauit. Q^oniam oportet contraria habere uel côtrarias, uel eafdem differé-tias:nain ff contraria u/nunt ^nus proximum receperint, contrarias habebumt differentias. Si uerb contraria ffnt contrariorum generunt, foffumt amp;nbsp;tandem habere differentiam. quare propoffto contrario, cuius differétiam uenanMr,inffpiciëdum eff ad alterius contrarij diffe-rentiam.nam uel eandë,uel contrariam amplexabitur. ut albi moftra-Müs elfe differétiam difgregatiuu uij'us,ei, qui notam habet nigrieffe hanecongre^tiuü uifus,d cötrarijs ratione deftexa. Differëtiæ enim contraria de contrarijs pradicantur, at de nigro hac ut differentia pradicatur,igitur amp;nbsp;illa de albo,quod erat propofftum. Caterü quo-niam rede deffnitionë tradi per ^nus amp;nbsp;differëtias fyllogipno pMlo ante indicauimus, ob id quod deffnitio quod quid eff effe rei indicaret, Herum ^neribus amp;■ differentijs fflis quid effindiatre reliüum eff, igi tur qui afferet rei deffnienda partes neceffarias, genus amp;nbsp;differentiam decenter,quibus orationëconffruat: is profe£ïo deffnitionë débité diœtur effingcre.Nam tnlibus effigiata oratio, quideff elle reiindica-hif.quarein deffnitionü nomëclaturam recipietur.ln tmiuerffum itaq; contrary deffniëdi rede coüi^tur differetia ea,qua contraria fuerit differëtia alterius contrarij,utriffqi contrarijs eode ffib ^nere exiffê-tibus,ut tutperenueleatum eff.'N am non eff neceffaria hac wiiuerffli-ter argumétandi uis,ff quippia fft contrariü alteri,qubd habeat differentiam differëtia alterius repugnantë, quum candem contingat effe duorum contrariorü: quod perapertum eff in iuffitia amp;nbsp;iniuffitiacó-trarijs,quorum utriufq} eade eff differ étla hac,exiffës in anma.Deff-nitur enim iuffitia uirtus exiffens in anima unicuiq; fuum tribuës.in-iuffitia uero uitium exiflës in anima alteri iniuriam ffadës. in quorum utraq; deffnitione nemo eff, qui no pluffquä lynceis oculis uidere poffit eandéfoueri differétiam,amp; utriq;fferi comnuené lgt;anc,exiffës in ani-ma:qua utraqi ffparat a uirtutibus amp;nbsp;uitijs corporum. inffunt enim gyquot; /ua corporibus uirtutes,utrobur, potentia,lanitns,gy huiußnodi: nee non uitia,ut marcor,impotëtia, morbus,turpitudo.îlac enhn om nia corporum fumt.quare exiffere in anima diffumgit calqua in cor-pore.Semper tamé inconeufffa amp;nbsp;perpétua ueritatis eff, contrariorü contrarias ejffe differëtias,uel eafdé.quare propoffto aliquo côtrario,

culus differetia inquiritur, ft de tali eadem differetia non prlt;ediœtur, qua pradicari dicitur de altera contrario, ftne de propofito cotraria alterius contrarij differetia differentia diœtur. t^am manifeflum efl, quad fl de contrario contraria differëtia enuntietur, amp;nbsp;de propoft-to contrario aliqua contraria nö pradicetur,reliqua qua al^ri differs tia opponitur,de propofito diœtur.ut fi de albo non pradicetur propofito contrario cogregatiuum uifus,differëtia contrarij,qua huic efl cötraria difi^regatiuum uifius differëtia, de illo dicetur. ^x diëlii ita-que facile fuerit uniuerfiaient habere methodum contraria definiendi, poflquam omnis definitio efl oratio ex ^nere amp;nbsp;differëtijs.nam qui-cuntqi habuerit contrarij 4 propofito definitionë reële affignatamff-deliter ^^ admodum facile propofiti contrarij definitionem concludit hac differëdi fipecie, omne contraria uel habet genus cut» fa o contra- ^^“quot;^f™ 5 rio idem,uel genus alterius gen eri contrarium.Similiter uel differëtias ftratur effe eafdem,uel contrarias differëtijs alterius contrarijtut modo élucida- ‘*®^“*“’ turn efl.quare amp;nbsp;contrariant quodcamq; proponitur definiendunt,idë habebit ^nus cum füo contrario, uel cötrariunt.lnfiiper differentias eafdem cum altero,uel contrarias: at fi ide genas retinuerit cum fiio cötrario,idquod definiëdii uenit,amp; id quidë perfpeëló. fit,neœlfe fue rit ipfium habere uel cötrarias differentias differëtijs fui cötrarij om-nes,uel eafdë,uel partim eafidëpartim contrarias:uerüeafide effe orn-nes lt;^fferëtias duorü cötrariorum genere eodë exifëte mtpofftbile efl, alioquicontraria monflrarëtur eadë.nant quora furnt eadë definitio-nes,illa eadë exiflunt: at quee idé^nas admittunt amp;nbsp;eafidë differentias,illa compingumt eandent definitionë: igitur fit contraria habët idë genus amp;nbsp;eafidem differëtias,eadem fiumt.quod efl mtpofftbile. Qggare poflq genus efl idem differëtice,non erunt e^dë omnes,fld uel contrariée omnes qnte afferëdæ uenient,uel parten e^edë,partim contraria: proinde altero horum deflruëlo per diuifionëalter urn cöflruitur.qua-regrauis conflruimus definitionë hanc,corpus in inferiorë locum mo bile fècumdum naturam,qubd fui contrarij fit hac,corpus in fuperio-ré locum mobile fècundum naturam:in quibus utrinq; rationibuscontrarij efl idem genus, amp;nbsp;differentia partim eadë,partim contraria: nam fèdidum naturam mobile efl utriq; commune, amp;nbsp;quod relinqui-tur eflcontrarium,hoc,in fitperiorem locum g^ inferiorem.hoc igitur modo conueniet tenture definitionem contrarij habëtis idëgenus cum altero.si uero definiëdum contrarium non fit eiufidë generis cum altero , neteffe fuerit illud recipere ^ms alterius ^neri contrarium fut

ANT o. DEMOCH. HTPOMNEMA i^roldtum eß. in/ûper ueï differétias eafdê omnes, uel contrdrids,uel partim eafdë, partim cótrarias.quare affur^t definitio iUius ex cö^ trario^nereamp; différentes contrarijs,uel eifdë,uelmedijs.ut iuflitite monflratur deßnitiojUirtus exiflens in anima unicuiq; /ùum reddens, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod iniuflitia fit,uitium exiflens in anima iniuriam afferes,deflnitio.

His igitur modis continet à contrarijs per partes,abfllute perflqui cotrarij definitions,cognitis alterius cötrarij ^neribus amp;nbsp;differétijs.

Amplius cx cafibus Sc cóiugatis.necefTe eftenim có(è' qui generagcncribus,Sc terminos terminis/vt fi obliuio, eft feietiç amifïïo:Sc obliuifci,amitcere feiendâ erit:Sc obli turn effc,amifi(rc feientiâ.vno igitur quolibet eoru quæ dida iunt cófeiro,necefre eft Sc reliqua eófiteri. fimiliter auté Sefi corruptio,diflblutio fubftâciæ:Sc corrûpere,diP foluere fubftantia,Sc corruptiuejdifToIutiue. fi corrupti* uum,difrolutiuum fubftâtiæ:Sc corruptiojfubftantiæ diP folutio.fimiliterautem Sc in alijs.quare vno quouis fum-ptOjSc reliqua omnia confiteantur oportet.

3 T-ocus et coniugatis uel cafibus conflruit definitione alterius con/t-wiSus’ ^^^^^ habitudinis-O^um ^nera fint confimilia ca/ttum amp;nbsp;coniugato-rum,nec non differentie,quibus tantum diélum efl conflari definition nem : non difficile admodum fuerit definitione unius coniugatorä per definitione alterius obfëruare. Ham figenera flinuicem confiquätur, atq; mutuo fi inférant,amp;differêtie. ut figenus efl obliuionis,amiffio: Cr huius oblitum effe genus,amififfe:g:r huius obliuifii,amittere con^ cludeturig^ contra.Similiter quacunqi unius coniugati datur differs Uaygy reliquoru confimilis differëtia datur,firuata habitudinegram matiœsiç^ definitiones mutuo fifiinferëteoniugatorü.quare qui und non minute neque props fitbfrigide coniugatorum notam confiquitur definitionë,reliquorum omnem confimilem inducet effe.ut qui habue^ rit mortis definitioneeffe,anhna gy‘ corporis diffolutionë.quam per-fpiciens(ut i.picurus,qui per definitionëmortis möflrabat nihil ipfain pertinere ad nos:hoc modo, ó Sxvoitüq 4'^xSi Uâd, ffdi/axToq /m) ^LÜmÇfi^ ii SfifW^i-p «i/ou^itTa,v'j xvaut^nroup ou/ipTt^i fi» pixQ, id efl,mors efl animee amp;nbsp;corporis diffolutio,at quod diffolutum efl nÖ fintit,quod aute non fintit nihil ad nos)in cateris cöiugatis ean-dem refponderi definitionem conqciet. nam fi mortis efl definitio ani-moe ^corporis diffolutio,e^ipfiim mori definieturannna e^corpo-

re diU‘olui,amp;mortuus anima amp;nbsp;corpore di(folutus,amp; côtra. similiter ß obliuionis baheatur ratio,fdentiæ amijfio: amp;nbsp;ipßus obliuifci,a-mittere fdentiam definitie erit: amp;nbsp;ipßus oblitum ejfieyamßße ficien-tiam:eodem modo ß eöflituatur definitio corruptionis,di(folutio ßlt;b-flantiæ: amp;nbsp;ipßus corrumpere ratio codudetur^diffioluere ßbfiantid: amp;nbsp;ipßus corruptiue,dijj'olutiue:amp; corruptiui,dif[olutiuum, amp;nbsp;con-tramam ßaliquam barum confiteatur definitionê,amp; reliquas neceffie efl diœre,quum cóiugato modo ß babeant omnes.similiter in alqs,quee talon babitudinem babent adinuicem.una enim babita alicuius defini-tione, amp;nbsp;reliquorum coniugatorum refpondentes definitiones babe-refuerit perneeeßarium.

Et ex fimiliter fe habétibus adinuicé.nam fi falubrc eft cfFediuu fanitatis,8ihabilc effediuum bonae habicudinis ent:8c adiutiuû,efFeâ:iuû boni.nam fimiliter vnüquodep corü quæ dida funt,ad fuü finem fe habet.quare fi vnius eorum diffinitio eft, effediuum eße finis, amp;nbsp;reliquorum cuiufquc,fic erit diffinitio.

locus a proportione comm on fir at definition? alterius in proper- 4 tione ß babentls.Nam qu^cumq; proportionaliter ß babent,proper- A propon tionales babent definitiones.quare ß umum definiatur per id ad quod proportionaliter amp;nbsp;fimiliter ß babet, amp;nbsp;reliquu per fiuum proportionale amp;nbsp;id quod cöfimiliter babere didtur.ut quu ßlubre ß babeat adßnitatem,quemadgt;nodum babile ab bonam hahitudinem;ßßlubris ponatur definitio,effe£liuü ßnitatis:amp;babilis oftendetur definitio,ef-fediuum bonce babitudinis: c^ adiutiui,effediuum boni, ea enim omnia ad fios fines proportionem babent amp;nbsp;confimilem modum. temde manifefium efi, qubd fi urn urn per finem fid proportionatü defcriba-tur,^ reliqua omnia fiio modo definiëtur propertionata.c^uod Ari-floteles dixit à ;«ÿ ^ v‘}‘ievèÿ,'jngt;iuTiHàÿ v'pidxç, ftgù. quot;k iviujtuôÿ 'mtuTiHOÿive^lxç ‘isou,ti9d i d)lt;piAiiJiây,'miuTUiè^ oc'p«6?,ficre liquimus interpretatum, nam fißlubre eft effediuum ßnitatis,amp;ba bile effediuum bona babitudinis erit,^ adiutiuu effediuum boni: ne in re modica remoraremur.

Ampliusex co quod eft magis,^ fimiliter quod eft fi* militer,quoties cótingiteóftruere duas,ad duo coparan-tem.vt fi magis hæc bums q ifta iftius diffinitio,ifta ante quæ minus,diffinicio cft:5lt; hæc quæ magis. amp;nbsp;fi fimiliter

hxc huius,8£ ifta iftius: fi altera altcrius, amp;nbsp;rclfqua rcli* qux.Vna aute diffinitione ad duo coparata, aut duabus diffinitionibus ad vnü,ncutiq vtilis ea qux ex magis eft, confideratio.Nam necp vnam duorû,neç duas eiufdem diffinitioncs polfibilc eft efTe.

J reçus ab ipjä definitione ijua »u/uts uidetur uel p4rittr,conßruit ttneT^” ^‘^^ orationem, qua ma^is uidetur ej^e deßnitio uel pariter alicuius.

C^um enm plures ßnt co parandi formula ßewndum ma^is amp;nbsp;gt;ni~ nus,quoniä quatuor,qui explicantur in ßne ßeumdi amp;• in tertio,très autê à paribus‘.non fuerit flatim fafluofo quodam impetu conueniens arbitrarijÇp argumentatio omnibus illis modis componatur dddeßni~ tionis firuduram ; quum tantum anus fit accommodus,quo uideliœt duas definitiones duobus deßnitis iumgimus.quoniam neqi dua deß~ Mitiones toni nomini,neque una duobus nomnibus ßu dcßnitis,neque ana umi ßetwdum magis amp;nbsp;minus conferetur. Nam ft dua deßni-tiones u^i deßnito compararentur ßcundum magis amp;nbsp;minus, pofta deßnitione ea,qua minus diceretur deßnitio iUius,^ qua magis dici-tur,habebitur deßnitio.quareeiufdem plures cy- diuerfa cößitueren-tur deßnitiöes,quod impoffibile effe indicauimus libre ßxto.Conßmile contin^ret f uma deßnitio duobus nominibus diflinäis côpararetur) uel uma uni ßeudum magis ZT minus.tdem dicendü de fitmlium com paratione.quare ßpereß hicßlus comparandi modus,quo duas definitiones duobus definitis conferinuts ad cöflru£lionê definitionis con ueniës.ut uocenturin cêparationem duo de finita gy dua definitiones horum ßewndü magis amp;nbsp;minus,f quod minus uidetur definiri una definitiöe q alterü altera,definitur illa deßniti5e,amp;alttrü hoe altera, na fi qua minus uidetur efie alicuius definitie fit illius definitie,^y al tera,qua magis alterius uidebitur eße definitio,erit ipfius definitio.ut ft hominis uideatur mittus deßnitio eße, animal rationale mortale,^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;animalis fit deßnitio,animatûßnßbile: admittitur aute hotninis illa

eße deßnitio,amp;animalis ißa erit ratio, quare paid fit à minore de-finitione alicuius,alterius connéUi magis definitionern eße deßnitione. A paribus nô ß per iori modo ualde difparem definitionis conßrueda formam conßquimur.nam neq; in uno dua definitiones conferuntur fimiliter,neqi in duobus uma. quare amicus hic comparadi modus re-linquitur in paritate,quo duas definitiones duobus definitis commeti-niur.quontam quaeuqi dua definitiones duebus fimiliter conferuturs

ft altera conftruatur definitio alterius, amp;nbsp;reliqua reliqui concluditur deßnitio effe.ut fint iflœ orationes,quod pradicatur de pluribus dif-ferétibus numéro in quid,amp;,quod pradicatur de pluribus differen-tibus fpede in quid-.qua fimiliter conueniât fpeciei,amp;generi: fi iÿ^ tur ilia fit fpeciei deßnitio,amp;htecerit ^neris. quum ficut ilia fi ha~ betad fpeciem,fic hæc ad^nus.

Primus, ab oppofitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 d proportione

z d contrarijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 d comparatione.

Sunt autem opportuninîmi Iocorû,8c qui nunc difti funt, 8c qui ex cafibus,5i qui ex coniugatis. quocirca Sc oportet maxime detinere Sc promptes habere hos. vti* lifiimi enim ad plurima.

conflitutis locorum ordinibus ad deßnitionem conflruendam,per-opportumum fueriteoßiem documëtis iüuflrare:quibus non paru le-uetur difceptator abunde inßruHus. quid enim amplius expetere po-tefl eolluelator nobilis,habita ad manü mnto locorum apparatu,prater certos atnones amp;nbsp;documem ad iudicium coferentialinuêtioni et-enim loei fiiffra^ntur, atque documenta iudicio fiibferuiwnt: quibus utrifqi locupletari oportet dialedicum congredientem . Sit igitur pri- f^g'X^ mum. Oportet maxime habere promptes locos d comparatione ficu-dum magis ^ minus,amp; fimiliter d atfibus amp;nbsp;coniugatis: ^ ad po-fitionem conßruedam nö filum deßnitionis, fid aliorum pradicatord incredibilem propemodum uim pojfideat.quare non audiendi qui toto locorum ordine priuari tanquam pro roflris proclament à cafibus amp;coniugatis locum.ïUos equidem locos omnes ad omne problematis ^nus,zir pradicati,fiue accidentis,fiue gneris,fiue proprij,fiue deßnitionis conferre,friuolum eß amp;nbsp;inane iterum repetere:quod id arbi-tremur patefiere fittis ex libris his fitperioribus, quibus fingulis quad problema amp;nbsp;pradicatum fpedktndum efi'et,proponitur.

Aliorüauté ij qui maxime funtcómunes.na illimaxh me rcliquoru cffîcaciiTimi.vtinfpicere in fingularibuSjSc in fpcciebuscófiderare,fi cóueniat diffinitio:eo ^ vniuo* ca fpecics eft.eft auté vtilis hic locus ad cos qui ponunt ideas efle,quemadmodumpriusdidum eft.

Seeufidam documenta ejl,ïntsr dlfi^ndtos omnes locos ab Gilijs prh mo documente conœptis,quibus in quoduis problema differendum ßtj plunmu conferetpli^re maxime c5munes cr umiuerjales.na quanta uniuerpiliores fuerint,plus prlt;efidq,efficacilt;e,amp;ubertatis impartiu-tur ad dijferendum in plura problematum ^nera. tales itaq; locos ma xime uniuerpdes ample£li ma^nopere cogruit amp;nbsp;babere pröpte:quh bus non tantum in deßnitionem côtendatur, ßd in reliqua prlt;xdicata. Swnt enim quida loei aliquibus pr^edicatis probandis peculiares-.fumt amp;nbsp;alij cömunes omnibus, uerum quoniam dialeiiicus res omnes pro ~ habiliter tentât,fiue phyßeas, ßue morales, ßue rationales, indi^bit communibus .ifgumentis maxime,quibus ex aquo libere per omne di~ ßciplina ^nus dißurrere poßit:at heec effumdumt comunia ar^umen ta communes loci omnibus pradicatorum generibus. ßquidem acquit is in quoduis propoßtum problema côfliiktri,quicumqi tantum in urno gsnere problematum fuerit etiam féliciter quantums ç^abunde exer~ citatus.Nam propoßtoaliquo themate diuerfo. Mus is côtremifeereti qubd argumentis deflitutus ßtad tale propoßtum. quum igitur dia-leUicus omne problema(ut dictum efl')conßderet,in quodßmper pa-ratus eße debet, ad eolludandum opus fuerit illi lods ad id utilibus: at quanto hi uotiuerfaliores funt,amp; utiliores alijs.quare omniücom-munißimos perßquetur primo ut mößrauit primum documentutdein tos qui ab iUis fumt communißimi. Horum natura referre uidetur is locus,qui did us efl ßeumdo libro ßcadus,quo oportet infpicere,ß ac-cidens ineße uniuerfaliter alicui dicitur,ad omnia ßb illo cui meße di citur contenta,utrum his omnibus contentis inßt an non:ut fpeciebus, uel indiuiduis. nam talis locus accömodari potefl ßngulis pradicatis, qult;e ineße dicuntur alicui wniuerfaliter.nä amp;nbsp;genus ineße uniuerß-liter per fpecies omnes,indiuidudq;,quibusc5uenit,monflratur.Similiter propria fpedei uniuerfaliter ineße monflratur,^ omnibus indiuiduis inßt. Sic fpedei infmæ deßnitio de fpede uniuerfaliter indicabi-tur pradicari,^ de ßis omnibusindiuiduis pradicetur.si uero aße-ratur deßnitio fpedei medilt;e,qubd omnibus inßmis fpeciebus amp;nbsp;indiuiduis illius inßt, omni ineße eolligitur. nam fpecies ipß efl umiuoca, amp;nbsp;de qua ßa deßnitio pradicatur: quare amp;nbsp;de indiuiduis omnibus. Hic locus qui conßflit in fpederd alicuius Mius uel indiuiduorum con ßderatione, uirilem profert rationead euertendum ideas ç^ formas iUas vlatonis intelligibiles:qubd eadem deßnitio accömodari non poßit indiuiduis,qutc efl ipßus idea gy fpedei ßb qua continentur:neq; ea

qua conuenit indiuiduis, idea inefl. nam ipß idea immortalis fèinper wanens efl,etiagt;n corruptis indiuiduis non pertnutatur,qua diflinébt ftt re ah ipfis (^ rdtione,ßldq; ßt tantum nominis quadam cóinunio. quarecum idea amp;nbsp;fpecies iüa non pradicetur de indiuiduis uniuoce, id efl nomine amp;nbsp;ratione, male ipßusßpeciei aßignatur deßnitio,qua indiuiduis ßb ipßa idea amp;nbsp;ßpecie non conueniat. Kimirum peranxie quaritur,ut ßpecies de indiuiduis uotiuoce pradicetur,er deßnitio indiuiduis ßpeciei inßt.De idea amp;ßpeciei deßruilione, ob id qubd indh uiduis non ineßßet,di£lum eß in quinto Topicorum.

Amplius fi per mecaphoram dixic nomen,vel idem de codem prædicauit vt diuerfum: Si fi quis alius comunis amp;nbsp;effieax locorum,illo vtendum.

Tertium documentum pro deflrudione fuerit,qubd oportet prom- ^^j^y^.' ptum habere locum ^ metaphord,qubd is inter omnes maximeßt uti-lis ad cuiußuis problematis giiuts labeßaiiandum. nam er accidentis problema deßruebatur,altera modo.nam duo peccata enecabant pro-hierna accidentis,qubd eo cotinerctur inziens locutio er inandita.ß-mtliter generis problema,ut quoda loco in quarto dicitur.Similiter er proprium deßrueturpermetaphoram datum,quemadmodü deßnitio, ^ utrumq; cognoßcendigratia datur:at metaphora omnis obßcuritate plußquam Scotinâ admißcet,quibus aduenit.quare ß metaphorice den-tur illa,deßruentur.ceuicüqi igitur conatus ßuerit deßnire nomen ali-quod metaphorice,turpißime aberrauerit:ut qui deßnit hominê,par-uum mundum.noc nomine metaphora etia omne nomè abhinc mul-tis annis iam deßtum er nimis tenebroßum inteUigimus, ut ßwntiUa rlatonis nomina,ciliumbre,putrimordax,er huiußmodi-nam tenédum eßßmper mordicus hoepraceptum, quad Gellius refert d C. Caßre excellentis in^nij,acprudêtia uiro traditü. Habeßmper in memoria atqi in peüore, ut tanqua ßcopulum,ßc ßugias inaudit um atqi inßlens Uerbum. A.dhac,locus hic communis omnibus pradicatis ad euerßo- «£^^^“0» ninon erit dbüciendus,quo idem de eodem pradicari dicitur,quod ta- ^e prædica. inenpro diuerßo poßtum eß.nam huius antmaduerßone contingit er protenditur accidentis problema, er ^neris, er proprij, er deßnitionis deßrui: ?'**“**• qubd in nulla alicuius problematis cößitutione idem de eodem omni-no debeat pradicari. id in primis in accidentis problemate permani-feßum eß,^ babeat ßbieHo er ßbßantia ineße: at ßbßantid erac-cidens eadi non ßnt.quare qui dixeritlatitiä gaudio accidere nominibus eadem ßgnißcdtibus,reprobatur.Verum in ^neris poßtione ßt

d^xum idem de eodem non pradicari, ^ ^iuts de fpeciebus amp;nbsp;indf-uiduis fradicetur: at heeenö eadein fumt, quee füperioris ZT inferio-ris uiœs /ùbeunt. quare qui poneret magnitudinë^ms effe continui} ^ eadé/tnt,deßructur po/ïtio.m proprio etiä apertum efi,q) in propre problemate pnedkatio fiat de fipecie zr indiuiduis:at h^ec nö funt eadem proprio, similiter qua: prorfus eadem fiimt,non fuoit notiora: at propriü,amp;definitio notiora fpeciebus:igiturnon fumt eadem illis. quare quicumqi alfignarit uel proprium uel definitionem alicuius, cui idem fuerit, (èu quibus idem ponatur, ut qui hominem finiret animal grejfiibile homo, euertetur omnis ajfiignatio.Uic igitur locus ab codent omnibus problematis formis ejlcömunis, proinde charijfimie efifouë-dus:amp;quicumq-, alq habentur maxime cömunes,fiue ad confirudio-tiem fiue deflruélionê problematum: ^ tales fint plurimü efficaces 0“ plaribus congruentes,qui facile ex particularium locorum traditioni' bus concipi poffiunt.

Quod autédifRcili’ fit cöflruere q deftruere terminû, exijsquæpoftea dicétur,manifeftu.Nam no fie ipfum,8t fumereabinterrogatishuiufmodipropofitiones no face le,vt g)corû quæ funt in aflîgnata orationc hoc quidem genus, illud auté differétia,^ lt;$ in eo quod quid eft genus Si differétiæ prædicâtu r.finehis veto imponibile eft diffr nitionis fyllogifmû fieri.nam fiquædâScalia in eoquod quid eft de re prædicâtur,incertû vtrû ne quæ dida cft,an atia eins diffinitio eft: eo qgt; diffinitio, eft oratio quod eft indicâs.Manifeftû auté Sc etiâ ex his.nâ fadlius vnû cô-cludere,qmulta.intcrimétiquidé fufficit ad vnû diffère' re. vnû enim,quodcûtp fic,deftruétes,interépturi fumus terminû. at conftruéti,omnia neceffeeft eóftruere ^ in' fint,quæ in termino funt.AmpIius cóftruentiquidé vni' ucrfaliter ftatuendû fyllogifmû .nam oportet de omnide quo nomé,prædicari Si terminû:amp;etiâ adhuc côucrti,dc quo orationc,S: nomc,fi debeat proprius cffe afiignatus terminus.deftruéti veto nô neceffcoftcnderevniuerfali' ter.fufficit enim oftédere q? de quopiâ eorû quæ fub no* mine funt,oratio non verificatur :Sc tametfi vniuerials oporteat deftruere,nô tarnen cóuerti neceffariû in deftru

cndo.nam fufficit deftruéti vniucrfalcjoftéderc,^ de ali-quo eorü de quibus noméprædicatur,oratio nó prædi-catur.at ipfum ecóuerfo,nó neceHan'ü eft ad oftendendu, ^ de quibus oratio nó prædicatubneqî nomen prædice* tur.AmpIiusetiam fiomniei incftquod fub nomine eft, at non foli,interempta eft diffinitio.

'Excu(fwuii,quantum nobis licuit,amp; acute amp;nbsp;ddi^nter omneloco^ rum ßgetem ad quoduis problema didle£licum,ftue id accidentis, fiue gsncris,fiue propri^,ftue dejimtionis confliterityaptilJiindtex qua farrago admodum neceffaria colligitur,tum ad conflru£lione,tum defirtt ihone rei propofit^.quam quicunqi ut heUuo epularum uoradjfimus deglutiuerit,is proculdubio proxime accedet ad id quod in fronte to-tius opens poUicetur bæc methodus,qui pojfit de omni propofito pro-blemaa dialedico probabiUter dijferere-nam qui abumdauerit locis fù perioribus libris conclußs,dd omne problema argumétum uel conftrn-£iiuum uel deflruéliuii producere ualebit:cum in quatuor pr^edicato-rum ^nera recidant problemata omnia:at in omnia taliaex locis de-duci^e funt rationes ad utranque partem admodum effiatces-.et/t non aque detorqueantur rationes ad omnia illa, neqi loei aceSmodi pro-hlematibus fingulis eodem numero prlt;efcribatur,ftue ad conftruUio-tiem, fiue deflrudionem.nam muite plures ad euerfonem defnitionis trahuntur,quam adconflruélionê: cum cöpofitioni dejinitionis quinqt tnntü loei maxime proprij cótribuatur: at deftrudiui nuilto numéro-flores intelligiitur ex fèxto libro,qui totus featet amp;nbsp;redumdat huiuf-modi locis.cfuare his jatis manifeßü ejfe poter at,quanto fdcilius erat defiruere q conßruere deßnitionem.Verum id rurfus amplioribus in-dicabimus rationibus O' apertioribus argumétis fie monßramus:Cu- ^5^^^-ius caufee 0prindpiadifficilioriparantur labore,eiuseffeda agrius TiSidint^ conflituiuntur-.at definitionis eau fie 0 prindpia diffidllime(ut ^ne- Ï^ö5o? ’■« amp;nbsp;dif erêti^)conquirumtur. Nam quid imapnari poteß difficilius ^jy^j3quot;‘*' ^O) quod ab hoße O' aduerfirio depofei oporteat ? Profedo nihil ca- ’ dus effe uidetur, qudm id quod precibus emitur. Colludator autem ”0 potefl fyllogifmo ternnmim aßringere, neqi fumere propofitiones fydogifino necejfarias cöclufiuo definitionis,nifi accipiat à refponden te huiufimodi propofitiones,quibus probetur oratio affumpta ejfe de-fi»itio. nam fine propofitionibus ajfumptis per interrogationem,non poteß m cöcluftonem demittere definitionem-Verum accipere oratio-

item dliqudm,cjult;£ definitio monßradet uenit,c5fl4ri duobus membriff quorüprimû ßt^nus, reliquû fît differentia,^ bac in eo quod quid eft pradicari ftlaft répugnante, nemo eft tarn dialeÜiœs expers,qui ferarduum munus non intelligat:quibus tarnen nonacœptis,impoffi~ hile eft fyUogipno orationëaliquam concludere definitionem effe.tiam fi diffiteatur ftlum hac,genera amp;nbsp;differentias in quid pradiatri,qua in oratione affumpa pro deßnitione coUocantur,refp0dens de re,fed alia quadam,quæ de definito pradicantur in quid,effe conftantiffime defendat,non orationi in/èrta propofîta,nondum exploratufiet,utrii oratio propofita fît rei definitio fèu definiti, an alia . na quoniam de~ finitio eft ora'io quodquid eft effe indicans, nemo facile cognofare ua lehit,etiam fumme argutus,utra iUarum fuerit definitio: quum eiufdê afferatur dua orationes pro definitione.ut qui ho/ninis conabitur ft-deliffme cömonftrare deftnitionem effe bäc orationë,animal rationale mortale : quod affurgat ^nere amp;nbsp;differentijs bominis, ^ ijs qua fèlum indicant bominis naturam:cui fïlt;obftiterit fortiffime refpondés, fimulq; pro ftde bac aliam,anfmalgreffibile bipes produxeritbominis orationem,uel contra, non plane uidehitur concludere alteram illarû effe deftnitionë.Verum ad deftrudionem deftnitionis monftranda,non opus fuerit tam uigiltcura amp;nbsp;follicito labore,qua uel cuiuis fuccum-hat.nam qui non effe orationë,uel non conftrui ^nere,uel proprio,uel differentia,uel non conuertibilem,uel indicantë quid eft côprobat,ani-tnofè ipfam affignatam toto orbe defraudat.Adbac id idem manifeftu ftet ratione fèquëte.vidm fadlius ttmum q nuilta oftëdere,igitur diffi-alius eft conftruere deftnitionem q deftruere.deftruilio enim ad con-ftrudionem deftnitionis fè babet,ut pars ad totum.nempe ad deftrué-dum deftnitionem fùfficitconcludere,wnum eorü quaneceffario deft-deranturad cöplementü deftnitionis illinon ineffe.qui enim oftendit deftnitionem conftituta non effe orationem, uel non babere ^nus uel differëtidm,uel urnurn aliquid non ineffe neceffariorum, illam è medio toUit pofïtam.Ad conftrudionëautëdeftnitionis omnia ineffe iüi affi-gnata deftnitioni cócludere opera fuerit pretium,^' ^ fit oratio,amp; froprio genere cötexatur,nec non differentia,fimul fit conuertibilis, amp;nbsp;indicans quid, quare fadliusdeftruere q conftruere deftnitionem quiuis poterit.sicutquiuis fadlius poteft peccare,q ftudiofè uiuere:amp; nonattingere fcnpd,q attin^re.definitio quidëut mediocritas exiftit, proinde facile labefadkttur.Jlurfus quod umo modo amp;nbsp;uma figura cÓ cludi tantum poteft,id confèqui laboriofius eft,q quod pluribus modii

IN s EPTI MVM T o PtC» À R r s T. 167 amp;nbsp;uärijs fleuris conquiritur : at definitio tantum per umum modum primæ pgur^,qui wtiuerplis efl ajfirmatiuus,cöflituêda uenit.opor~ tet en 'm definitionem de nomne Miiuer/alitsr affirmatiuéqi dici: in~ ßper eä cöuerßm prtedicari de nomine, quia deßnitio omnis propria efl (^ conuertibilis cum re. quare ut fyllo^ifmo oratio pro deflnitio~ ne conflituta cóneékttur eße definitio,coiuieniet earn monflrare par~ tibus confui,omni rei comtenire,^ totam conuerti indicare.yerü de-firudio pluribus fleuris impetitur flu cöcutipotefl,nöautsm uma tan-tu,neqi uvo modo,qua duobus modis ne^tionë coUi^ëtibus decurrat. ymuerldk enim eflproblema definitionis,quod nó tantu deflruicötin git uniuer/ali fyllogipno,fèd ZT particulari.quare non neœifarium ad deflrudionem iüius condudere umiuer/alem negatiuam cöcluflonem, ueru ßffidet etiä fyllogiflno condu/à particularis negatiua,quæ mô-flrabitdefinitionsaßignatänoncôuenirealicui ipflus definiti.NÓenhn credendii efl,^ ft propoftio improbadafuerit uniuerßlis,^ ca qua impugnatur ft umiuerfaits oppoft^e qualitatis: quü umiuerftlë affir-matiud Miiuerfills negatiua interimat,nec nö particularis infidatoria. abfurdusfueritquiaflimaritqubdfifitumiuerfiliseuertëda, amp;nbsp;mti uerfili tolletur. Sufficit enim ad umiuerfile dirimendum,particulars oppoftum, quare ad definitionem auferendam, quad umiuerfills ft, fuffidet monflrare alicui ßb nomine contento no ineße.at facilius efl ç^ uoiiuerßlem negatiiiam umiuerßlis affirmatiuee euerfluam colli-gere,qu^e tribus modis amp;nbsp;duabus figuris connedatur,q umiuerßlem affirmaduam. Adh^c candem oppugnat particularis negatiua, qua omnibus figurarü fpedebus,amp; nouem modis corro^ri potefl. quare facilius eße deflruere definitionem perfpicuum efl.Caterum ut defi-nitio conflruatur,oportet earn eße cöuertibilem:ad deflrudionë uero, non oportet earn conuerti. non enim oportet ft de aliquo nomen non ucrifiœtur,gy‘ definitionem non ucrificari,ut deflruatur,neqi contrat fd ßßidt demonflrare de quibus nomen dicitur, orationem non ue-rificari: amp;nbsp;contra,dequo oratio dicitur, non uerificari nomen. Demi bac ratio dilucide monflrat dißidliorem eße conflru£lionë definitio-nis,quant deflrudionë,qubd licet omni ineße monflretur definito, non tarnen conflruitur eße definitiotat fl non omni,uel fl non fli màflre-tur ineße,deflruitur.qua facilius oflendumtur, qgt; per plures figuras amp;nbsp;plures modos,quàm iüud.

Similiccr auté Si circa proprium Si genus fe habet.In vtrifq; enim deftrucre ^eóftruere facilius eft.de proprio

quidé manifcftû,cx ijs quæ dida funt.nam vt plurimu in coplexioncpropriu aiïignatur.quare deftruercquidécft, vnu intcrimcti:cóftrucntiauté,omnia ratiocinationecol ligcre necefle eft.penc auté amp;nbsp;reliquaomnia quxcuq? ad difFinitionê,amp; ad propriu cóueniec dici.nam amp;nbsp;omni O' portee quod fub nomine eft eóftruenté móftrare quonia ineft:deftruéti auté fufFicit oftédere,vni nó inclTe.fi vero amp;nbsp;omni ineft,at nó folijetia fic deftruftu fitjperinde ac Ót in definitione dicebatur.De genere autéjquoniaeóftrue' requidé nccefte eft vno modo,qui omni oftenditineflc: deftruéti auté duplicitcr.nâ fiue nulli,fiuealicui oftéfum fit nó incfre,interemptüeftquodin prfnefpio.item con* ftruentiquidénó fufFicit quonia ineftoftédcre,fcd amp;quo' niam vt genus ineft,oftcndendü. deftruenti auté funicit oftendcre non inefTe, vel alicui, vel nulli. videtur autem quemadmodum in alijs,corrumpere q facere facilius:fic amp;nbsp;in his,dcftruere quam conftruerc.

^™us fad nbsp;nbsp;nbsp;O^iWqHa fropriü amp;^nus hähent camuse id cum definitione fiu

Ksd^firuG terminojCp facilius defiruatur confirudtur,eifiie amen non tribui-eSfitw, ^‘^^ confimilis uel confiruedi uel deftruedi lex. ïn primis faciliorë effe pr Oprij defiruilionem ip fit eöfirudione liquet fiitis ex rationibus qu^e definitione internecioni obnoxia maxime monftrant-Nam inter reliqua prtedicaa nuUu efl definitioniconiüdius,q propriû.nam ip/ûm ut plu rimüefl in cöplexione 0“ oratio,quod dicitur admittere primü^iius, dein reliqua ad comterfione conducëtia,ut deficriptü efl in quinto, sunt Duplex ,p. efia 0^ propria fimplida amp;nbsp;fine cöplexione,ut rifibile,fitmile,dijfiimi~ piex'sfóm le,æquale,incequale,amp;fimilia.quorü quodcumqifacilius deflruetur,q plexum. cóflruetur.quod maxime relucebit in proprio cöplexo.nam deflruetur omnibus illis locis,quibus prima pars non e/fie ^tuss /üa cöpofitionis indiatbitur.infuper ep nó coniieratHr,q) non fili inftt,qgt; non omni,amp; qplurimès alijs modis,quibus umu necejfiariorü ad conflrudione depo nitur.Conflruitur uero admodü languidetna timo modo,quo omnia in-elfie proprio coUigütur,^ ^nus habeat primü in cÖpofitione,infit om ni,fili,non indiat quid efl, non efl ignotd, amp;nbsp;caetera quæ requirütur, quoru umius ogt;m[fiio necejfiarij,quæcûq; accumulaa fuerint,irria fe-cerit. in/üper abüde monflraa efl difficilior definitionis cöflrudio: at

ferwe quibufeuqi efl opus ad confiruSiioné deßnitioni^ amp;nbsp;eifdem ad proprij flru£lurd:igitur difficilior fuerit proprij côflruélio ^ deflru-Üio.ceiuts uero liberiori modo deflruetur^conflruetur.fiam duobus modis oflendetur ^neris deflruélio.Ftenim omnibus locis ü^argumé tord fori)iulis,quibus genus nô ineffe fpeciei conduditur, omnino per~ uertitunfimtli^r ft non omni infit fpeciei. Confiruitur tantum locis, quibus omni inejfe fpeciei,amp; diner ft s,amp; in quid prædieziri ofiéditur. At facilius fuerit multo aliquod habere argumentû, quo tutlli ßpeciei, uel non omni inejfe monflretur,q omni,amp; diuerfis,amp; in quid,ipfisgt;n gtnus.Q^emadmodu enim in rebus omnibus eöfpidmus facilius quip-piam demoliri q confiruere^nd cun^ht uidentur fponte ad corruptio-nem tendere^fic ad deflruendum ternunum,proprium,amp;gems, ar~ gumenta tanquam machinas fuerit facilius admouere,qudm 0onflru~ Hionem praparare.

In accidéte vero vniuerßle guide facilius deftruercg eóftruere-Nam coftruenthquide oftendendu quonia omr ni,deftrueci aute fufficit oftendcre vni no ineife. Particu* larcvero ecouerfo.nam facilius conftruere,^ deftruerc. Conftruetienim fat eft oftendcre alicui ineftejdeftruenti autem oftendendum quoniam nulli ineft.

Q^oniam duplex efi accidens,quoddam fimplidter inejl, quoddam *“f‘’^^'J feundum quid;ut album homini feumdum quid ineß, cygno fimplid- riaratioco« ter: duplex poteft ejfe accidentis conflitutio, alia qu^ uniuerfalis fue- d^^a^ rit,altera particularis.amp; accidens unum uniuerjdle dicetur,reliquum quot;lt;$«“«•• particulare. Acddentis wniuerfilis eöflitutio dijficilior fuerit q dejiru {lio,quemadmodum in tribus fiiperioribus:quod oporteat ut tale con firuatur,habere rationes ad colligendti uniuerfalem afftrmatiud pro-pofitionë.Ad dejlrudione uero fufielt habere locos ad condudendum nulli inejfe,uel non omni:quorum utrunq, facilius comparatur quam illud. Caterum fi particulare fuerit problema acddentis,jèu particu-lariter dicatur inejfe fibiedo, id malto facilius conflruitur q deflrui-tur. nam ad confirudione fitfjicit alicui,uel uni conuenire.Ad defiru-dioncm aute oportet rationes uenari, quibus nulli prorfus ineffe dica tur: at nemo efi qui non alterum altero laboriofius ejfe uideat. inejfe enhn alicui, pluribus modis colligi potefi,^ uarqs figuris: nulli uero inejfe,tribus tantum modis ratiocinandi. quare liberior efi multo con-firudio accidetis particularis quam defirudio.'tiec nureris fi duplex ^ff “* ‘^**

A N T O.D E M o C H» H T P o M NE M A fdciitniu! dccidentis probletna, dlterunt pdrticuldre,dltsrü u^iaerfdle: non datent duplex ^»eris,neqi proprij,neqi ternani. ndin,ut diximuf in ip(o ueßibulo fecundi,dccidens dupliciter ineffe poteß,amp; particuld-riter,amp;t4ntiuer/dliter:dt^nas,proprium,amp;• terminas /tas tmiuerfd^ liter antü infamt.proinde non cUrd rdtionem contribuemus hd»c du^ plicem ndturdm dccidenti, non datem reliquis.

Manifeftu auté qua de caufa ommu facillimu eft ter' minudeftruere.PIurimaenim funt in ipfodata multoru diétorü,ex pluribus auté citius fit fyllogirmus.nam ven* fimile,in multisjmagis q in paucis peccatu fieri. Amplius ad terminü quidem cótingit amp;nbsp;per alia argumétari. fiuc enim nó propria fit diffinitio,fiuc nógenus quod afijgna* turjfiue nó ineft aliquod eoru quæ funt in diffinitione,in* tcrempta fit diffinitio.ad alia auté neep ea quæ ex terminis,neq? alia cótingit omnia argumétari.fola enim ca quæ ad accidés,cómunia funt omnibus prædiftis.ineffe enim oportet vnumquodiçeorû quæ difta funt.fi auté non vt propriu ineft genus,nóduminteremptü cft gen us.fi militer auté 2lt; propriu nó neceffariu vt genus ineffejneç ac-cidens vt genus aut propriü,{èd ineffe tantu.quare non poffibilccx ali)s ad alia argumétari,nifi in diffinitione fo lum.manifeftü igitur quoniafacillimu omniücft,termi' num intcrimere:conftruere auté,difficillimö.nam Scilla oportet omnia ratiocinatione colligere:8c qgt; infunt quæ diftafuntjSt qgt; genusquodaftignatfi eft,quódqi propria diffinitio:8cadhuc præterhæcq» indicat quid eft effe oratio.Sc hæc probe oportet feciffe.Aliorû auté propriu maxime huiuftnodi.nä interimcrequidéfacilius,eo ^ ex plu ribus plerficj fit. Conftruere auté difficillimö:quoniam multa oportet aftrucrc,Sc adhuc quoniâfoli ineft, Sc quo-nia cóuerfim prædicatur de re. Facillimö auté omnium cóftruereaccidés.nam inalijs quidé nóiblü ineffe,fed Si quonia fic ineft oftendenduun accidéte vero quonia ineft dötaxatjfufficitoftendere.Deftruere auté difficillimö eftaccidés.quiaqpauciffima in codatafunt:nó enirneó-

fignificat in accidete quo modo ineft.Quare in ali/s qui-dem dupliciter interfmerecótfngif,veloftêdendoqgt;non ineft,vel q» nó fic incft:in acefdére vero non cótingit in-tenmcre,nifi oftédendo q nó ineftLoci igitur per quos copiofi erimus ad fingula quæq? problematu argumen* tarijfcre fufficienter annumerati funt.

ixploratum effe potefl traditione iüa qua pradicatt facilius de-flrui q conftrui monflrdntur,^» omnium fadUmia termini efl deflru-üio.t^am isßlus efl,qui plura de/ideratad /ui compofitionem:atquæ pluribus indigët,ea fadlius efl deflruere, z^/yUogißno reprobare.nä ut con/êntaneum efl rationi,in multiloquio non dee/fe peccatum,amp; in multis adminiflrandis rebus facilis flepe erroris datur occaflotfle ad cöflruendam definitione intentus animus aberrare potefl,quæ qpluri-ma requirit.in/üper omnes argumentorü modos, quibus contingitad omnes lod aeterorum pr^edicatorum euer/ïonem difœptare,eofdem etiam accin- ?SSquot;^ïS ^mus in labern definitionis.'Nam omne dijjerendi ^nus,quo euertitur ^„j^“de proprium,quoniam cöuertibile non flt,illud accommodari potefl defl- fininoniseö nitionimam deflnitio uult e/fe propria,id efl,c5uertibilis. similiter ^e-IMS eadé depoflit pro prima parte,amp; differentiam pro reliqua.qua-re omnes loei quifaciüt pro deflruélione ffneris,amp; deflnitionë tollere po/fumt. Vemum omnis deflnitio ine/fe requirit,quare locis quibus aecidës deflruitur, amp;nbsp;deflnitionem contingit eifdem deuaflare, quare poflqua omnes iüi loei ad umum, quafl cöueniëtes cóiurarint deflruere termi!Mm,multis patebit calumnijs, iniurijs,amp; periculis. caterum propr(5 » ad proprium nö contingit omnibus iflis modis argumëtnri. nam pro- “s”'^*^ prium liberum efl ab omni illa le^,qult;e aflringit deflnitionem:uincula detis amp;nbsp;de. tamë amp;nbsp;aculeos,quibus diferutiätur accidëtia,gy ^nera, amp;nbsp;demum fp^um? ^ interimütur,fèntiet.tiam proprium in complexions pofltum genus de-/iderat. quare qutecumqi crudeU/flime uel torquent, uel diripiumt,uel trucidat ip/ùm,?^ propriü enecat.sitmliter cum proprium inejfle ue-lit ut accidens,qucecüq; rationes tollunt nö ine(fe,euerturnt ipflum.Ge-mts autë infeflatur amp;nbsp;locis quibus aecidës dimouetur.Accidens uero Genus roos pofitum locis conflitutis quibu/dam ad ip/um Q^ pMeioribus contin- eötututLfd git deflrui,nÖenm generis neq; proprij,neqi deflnitionis locis corrum wequot;» ‘««i pitur. quare manifleflum deflnitionem faciUme deflrui,quæ amp;nbsp;locis in quot;quot;^”’ flxto ordinatis,amp;in quinto,amp;quarto,amp; fècwido libris corripiatur. Propriü U€ro,locis in quigt;ito,z:t^quarto,ç^ fleundo conflitutis, deflrui

fotxli.Cenus Mitein locis in quarto, amp;nbsp;in fcawdo po/ltihßfptditur, Accidés uero, euertitur locis in fècu/ndo tantum defcriptis. umde non effe objcurus poßfl ordo horum librorum,^ adigt;Micem habitudo iUi, qui hanc ßriem pradicatorum amp;nbsp;natur am obßruat: quum lociacci^ dentis ad ^neris problema,proprq,amp; deßnitionis conférant,non c5-tratfimiliter^neris loei ad proprium amp;nbsp;definitionem euertenda pa~ rantur,non contratproprij loei,ad necandam definitionem inflituv»^ tur:non cötra,loci definitionis ad propriü defiruendum.saguci i^itur in^nio z^ tnira prudentia heee tali ordine di^fia fuertmt.Vnde no-tum efl ^ maxime omnium facile deftruitur definitie,dein proprium, poft hoc ^nus, difficiUime uero accidês fiibuertitur.quorum cognitio talis plurmum leuabit ipfum congredientem, qui problemata habeat oppugnanda. non enim quis poterit iufte differere, nifi intedeéht natura rei impugnandlt;^,Cr quibus amp;nbsp;quot impetetur modis.Conftrui-tur aatéomniü faciUime accidens,^ pMiciffrma requirat ad fiti con-ftru£iionê.nam fi infit tantum,conftruitur:reliqua uero prater inefte alia requirunt niula,amp;modum depofcunt.quare amp;nbsp;iUa deftruuntur multismodis,^ non in fint,g^ ^ nó hoe modo infint qui illis peculia-ris ineffe debet, ut generi conuenit pradicari in quid de diuerfis fpe-ciebus, Oquot; proprio côuerti,definitioni aatem,quid eft indicare-Poft ae-cidens facillmie conftruitur genuf, dein proprium,agerrime quidem definitie, nam quanto quid difficilius côftruitur,eo deftruitur fdeibusi gy contra.Q^are fit habuerit dtjferés problema d definitione euerten dum, poterit locis,quibus ad accidens differitur,gy ddgenus,amp;proprium, gy in tertfunum difceptare prepofttü.si uero proprij fit pro-hlema,locis deftruet accidentis,^neris,gy proprij.Si uero generis fit conftitutum problema,locis accidentis,gy generis demolietur.Acciden tis uero problema non aliorü locis,ftd his conftitutis tantum ad ip/üm diripietur.undenotum eft huius ad omnia problemata conferre locos, fid non contra.ftd de his haiienus,quibus locis difteremus in problemata.

Abunde ßtis fitperioribus libris qudtuor iquot; omnept blema colli ^IJ^ P^oblemdtu ^nera d qudtuor preedica-tis,dccidente,^nere, proprio,amp; termine de-duda coUufiretuimus: quoru peculiares locos amp;nbsp;c5flru£liuos amp;nbsp;deflru£iiuos,per quos ua-leamus copiofe in quoddiq; pofitu problemfl difcEptare,libri qde certa lege diflincli profitëtur,continët, effundunt. Kam fi problema fuerit dccidëtis,id duohus librisloci condu/t exami-

nant:ndm fècwndo,dccidens per ß difcutitur:amp;tertio,ipfum compd^ rdtu. si uero generis conflitudtur problemd, in ipfum loei qui depro~ mütur qudrto libro contendumtsi uero proprij pofttio dfferdtur, dd edm pdrdbtmt uidm rdtiones in quinto, si demufuerit obie£lu defini~ tionis themd, huic dderilt drgumena queepxto ordinütur.Cti igitur omnid problemdtum generd (^queefliones in hæc qudtuor reldhdtur, nemo ddeo rudis poterit effe, qui,ß fuerit locorü amp;nbsp;cognitionem (^ uim expertus, non hdbeat in próptu rdtiones qudplurimds dd quod~ uis propoßtum.ndm dd umüquodq; demonflrdtum efl qplurlmds e[[e rationH fpecies.qudpropter hoeprimüdebeteffe eolludatoris muiuis, ut propoßtü quoduis dgnoßeat dtq; perpenddt uel probddum uel im~ probdndumCquid non eddem lege omnid amp;nbsp;conflruutur amp;nbsp;deflruü~ tur) utrü ßt décidés,uel ^nas,uel propriü,uel definitio,dn non:qubd ß unum horum offenderit effe(num id neceffdrium efl fore)locos có~ ßderdbitdd ipßm deßgndtos,equibus hdurire poterit tdntain argu-mentoru copidm, ut non deßderdre poffit dbumddntid rdtionü mdio~ rem.Ceeterü quonidm nö tantii eft didlc£lici inaenire rdtiones,ßd amp;nbsp;üiaieaw interrogare inuentd,qui hdbedtßmper reßpondentem ut dduerßiriü, ^^quot;^^°* d^ndum efl de debito interrogandi modulo. Sumt enim queedamquee non niß drtißeioß interrogdtd conceduntur, ßne quibus ßyUogißnum contexere nonßperabit difceptator:cuius proprid ed efl interrogdtio, quee in utrnnqi partem contradiéUonis efldeflexd,amp; fleundum con~

trdiïRionê.xnptçer dialtäideßinterdum reß^onderetnon tantu coH-^ gredi uelinterrogare-proinde in prindpio primi dixbatur,Propoßtii huius negatij eß methodü inuenire, per quit poterintus de quouis pro-poßto dilferere,amp;ipß dißputatione ßßinetes nihil dicemus répugnas. Kimrum eß reßpondetis opus ßc reßpondere,Ht non appareat quid-data aeddere repugnans ex reßponßone. cum igitur nö ßt ßffidens locorum imuentio ad dijßerendi methodü perfedam in propoßtit thema,niß modus habeatur amp;nbsp;interro^ndi ç^ reßpödendi,niß u/üs mö-ßreturtZir or do amp;nbsp;uitia qua dißputationem macular e ualent,poß lo^ ^amp;owm 1' (^°^‘^^ inuentionem agenda eß de ijs omnibus,amp;primü de ordinc amp;nbsp;gendum. uß inuentorum . tfam quemadmodum tela ßwnt ßperuacua neßdenti quomodo ß illis tueatur,uel alios impetaf.ßc loci ^ argumenta uana dialedico ßnt,niß cognoßcat quomodo rebus propoßtis hac adhibeda ueniät.'Danda nimirum eßdiliges cura,ut quid proponendumßt aße-quarisiat quomodo quodpropoßueris amp;adinueneris,dißponeda pro-bandumq; ßt,nMlto maior uirtus efferenda uenit.ßquidem nulla res eß qua plus ornamenti, q ipß dißpoßtio inuentorum decens omnibus bonarum literarum profejßoribus aduehat:qua ßplendorem mirum in modum obßcuris inßnuet, quam inter omnes oratoris partes plus ad uidoriam conducere cicero ßdelißßimus eß teßis. Nam cü maxima ßt uis opportuniatis, plurimum refert quo loco ßngula dicantur. quare opus ßuerit filertiore quadam mentis uoluMione qua rem adhuc rudern gy- quaß naßcente e^rat:ßnuil grauiore iudicio,quod nondu rem politam perßdat.nam quanta forma eß ipß materia dignior (nam eß hacgratia forma,^ per ß infinita imperfedaqijtanto indicium in-uentione nobilius er praßantius non dubitauero facere. Loci nempe emnes argumenta ßcppeditat confertijfime: at argumenta,media,ßu rationes materia ßbeumt uices. quare ß materia qua forma careat inanis amp;nbsp;uana ßt,^^ loci materia analogi ßnt, forma autem iudiciu refpondeat,loci quoqi rudes g^ infniti propemodum nuüoiudicio po-liti cenßbumtur.quare ab inuentione ad iudidu migrandü eß. Caterti Sîiïaid* ^^ ^'^^^^ fadnuts alias dialedici de quibus didum eß,ßc de iudido co» dkeduim ueniente dialedico a^re conßituin’Ms,g^ de ordine illorum inuentorii obßruando. eß enim talis ordo ipßus iudicq,nec non eiufdem decens interrogandi gjquot; refpondendi obßruantia . quot;Verum id ipfum diuißone uia huius ^°^‘‘^^ ^^^^^ clarius docebimus,quem in tria partimur.Vrtmum quidem Vbri, pracepta interrogandi gy- refpondendi certißfima profert artißeiofe : quoniam in bis g^ redû gy uitium reßdere poteß, gg- quacmique ad

îUd fpeünnt.Secüdo monflratur orationes uïtuperabiles amp;nbsp;Iduddbh lestquarii trina efl diflin(iio,uel quia per fi tales fu^t,uel ut ad pro~ hierna conftitutü inepte afferu^tur,uel ratione alterius ßue interrega tis,ßue reßpondentis tales ßu/nt. rertium facultatem amp;nbsp;tfß^f» continet decuntbendi ad orationê. iflis autem omnibus indicium inßeruit,ut puero notum efße potefl. nam interrogare amp;nbsp;reßpondere nößunt in-uentionis,quum intenta interro^ntur,^ nemo reßpondetßinte men-tis,niß qUiC iudicauerit:cum interrogans tantum à reßpondete iudiciü amp;nbsp;ßntentiä ßam requirat.similiter eo qs uituperabiles orationes amp;nbsp;laudabiles dicatur, iudiciu proditur clariißime.nam uerum,ßal/üm,lau dabile,uituperabile,necefßarium,cötingens,^^ huiußmodi,nominaßumt formarum amp;nbsp;iudicio aßipulantium.'Exercitationem demü orationum quis nönouit in iudicio uerßiri?eient tarnen hcec omnia horum tradi-tione locupletiore clariora.Hoc umum habeamus inconculßum, quonid de iudicio accommodisßpeculatio adhibenda uenit,ne indecenti ordine g^ utßors tulerit,omnia commißceantur inuenta,gr m cumulum ßne deleölu congerdtur omnia,ne(utuoluit'Heßodus)quoddam chaoscö-ßituatur:cuius meminit amp;ouidius primo metamorphoßos,ßue rudis indigeßdq; moles.ut enim materialt;iedificanti utilis, adinuicem commi-fia domum nö refert,niß manu artifices amp;nbsp;ordinem adhibuerint: ßc neqi loci, neq; argumita uim habebütgemsind, niß ordine amp;nbsp;dißpoß-tione fulcidtur.oßdta ßt dißpoßtionis uirtus ex eo uel ctecus uidet,^ fi corporanofirorâ aliquidpermuMur amp;nbsp;tranßeratur proprioßitu, etß habeant eadem omnia amp;nbsp;conßrHent,monfirü tarnen perßpicitur. Dißpoßtio dialeölica qtiæ primum ßnt fiatuenda gr proßerenda do- Dedifpofh CEt,qu^'ue poflremum,naturali quodam ordine.qua in re d rhetorica a°“qua“ nonnihil differt.quarumt enim rhetores magisßpecioßum ordinem, q docet. uerumtmagtßq; nönmiq dffe(idt,qult;ie in oculos incurrumt argumen-ta,qudm eOi quat ßumtabfiruß plurimum ad probationem conferötia. Scimus tarne dici a Celß, quem Q^intilianus huic parti inftare uehe-metius putat,primo firma aliquid eße ponedum,ßummo firmißimum, imbedUiora medio:quia amp;initio mouedus efl iudex,amp;ßummo impel-lendus-Hon tarnen ßmus adeo ignari,ut credamus gr uelimus rhetores omnia cößundere,uel perturbare qult;ecwnqi hi tdßplendide,tämq; plaußhiliter perorando proferumt : ßd tantü ßßpicamur dißpoßtione eos inqnirere,qua magis applaufäm captet populäre, iudicißq; gratid concilient,tempori g^foro inßruiant,amp; aßeiius moueat.'DidleÖlicus htcc can^^qubd proxime ad ßphiflarü partes dirigantur,répudiât:

qui nullis blädimetiSineqi Icnocinijs titilLitunnullo exordi0)quo red^ dantur beneuoli auditores, uel dttenti,uel dociles,mouetur: qui quafi ex abrupto rem propoßtam oflendere laborat per propoßtiones ex interrogationeacceptns'.ßdnößne induflria.n4m quo modo interrow gare conue»iat,ßimmopere contéplatur:cuius habeatur omne nutfucs in refpondentem alium deflinatum,cü quo diß:eptdt. dißepatio uero propoßtiombus condenßitur,qu^ a reßpondente quierwttur,amp; qui~ bus ande in problema reßpondentis concurrit.Propoßtio nempe dia^ ' ledica contradiélionis efl interrogatio percumHanti : qu^e conceffa à reßpondente,ßumptio eflprobabilis,amp;ßyUogißmo flruendo apta.cum igitur ßt interrogare dialeilici,non alienum fuerit ä propoßta metho do,ß de ordine interrogandorum pauca perflringantur.iuuatetennn plurimü lex interro^ndi optima ad propoßtiones accipiendas a re~ fpondente gy^ conflquendas, quoniam nö quouis modo interrogati re^ fpondentes eaßdem propoßtiones reddumt amp;fatentur. uerum ß^pi-cule contingit,quas non concéder ent ßmpliciter, eas tamé eer to modo per interrogationem eldtas,ultro concedant.ars ergo quidam profes renda uenit,qua dialeÜicus per interrogationis modum a reßponden-te prompte dccipere ualedt propoßtiones dd ßiUogißmü utiles inpro^ blemd pofitCugr quibus ueritatem ipflim excutere poßßit.Ndm ßiudi~ ces flrenud naudnt operdm,ut à teflibus extorqueät ueritdte,^ certes canones /èquanturtquid didledicum facere oportebit, cuius oflidi ßt interro^rd

Oportee auté primu guide, eu qui interrogare debet, locum inuenire,vnde fit argumentandû.fècundû autemgt; interrogare amp;nbsp;ordinäre fingula apud feipfum. reliquum vero amp;nbsp;tertiü,dicere iam eadem adalterü.Q_uoad autem inueniat locum,fimiliter philofóphi Sc dialeétici eófidera* tio. fubinde vero illa ordinäre Sc interrogare, proprium dialedici.ad alterum enim,omne quod tale cft.

Q^onidm fere omnes qui artem ordndi literis tradiderunt, q qu^ in ordtore deßderdrentur,conßieueruott deßgnare: ut inuentionem, dißpoßtionem,elocutionem,memoridm,amp; pronutidtionem: neceßariä fuerit quicumqi dialedices curdm flifceperit, is didleélico ed conflitudt omnia,quibus confldre ^excedere debet.Primum itaque oportet did-ledice interrogantem fleumdum fl inuenire locum, temde po/fit drgu-mentariM cuius inuentione non leuis error ^paucus committi poz

tefl,quum non ex omni loco ratio apta pro^o/ito elici poffit.nam ut in omni filo non omnia reperias,neq; in quouis mari omne pifidugituts: ita a quouis loco omnis argumentoru forma petenda non efl, At ubi quis cognouerit quid in umoquoq; nafaitur gy- collocetur, facile appre hendet quod in eo effe ftum offenderitAn primis igitur fcire oportet, e quihus locis argumenta ad rem probandam idonea hauriantur. ex loco enm tanq ex fonte de fluit probabile;quo propofitii monflratur. Verum omnes argumentorum fides non perficiumt dialeHicum^quan-tumuis diligenter exculfte:quemadmodum fila inuentio rhetorem non illuflrat:quie requirant interro^tione amp;nbsp;difpofitione. Nam inuentio locoru interrogationi amp;• difpoßtioni fibeflsecumdum igitur quo ho- Secundufra neflabimus dialedicü,fuerit, interrogare amp;nbsp;difponere apud fiipfum: ‘®quot;°s“e' hoc efl,per fiip/ûm interrogare (^ formare interrogatione^quaft con-grejfus fit in hoflem,?^ in ipfo procindutnec non quomodo ipfam in-terrogationë f ponet,cogitareaccurate.viodus enmi interrogddi dialedices,efl ip fius cötradidionis.ut,(ïntne antipodes,an nö:an fint aues hominibus maiores,an nó:qgt;interrogatio dialedica efl ipfius cötradi-{ïionis,in cuius utraq; parte fiorfirn argumëta adinuenire fitagit,dd-inuëta pulchro ordine di^rit, per queedifceptationes erüt.quale enm primü efferendum fit, amp;nbsp;quale ficumdum argumëtum, amp;nbsp;ita caetera, certa difpofitionis lege animo conflituet. Nam qui fleri potefl,ut pru-denter quis iuterroget,argum€ntü deducat,amp;demum longam difpu-tationis rationem obfiruet:nift qui multo tempore exaHius hac cogi-tarit?Nin»rü ufü uenire filet,quod quis anhno deflinauit, nö efferat; atquod non primo decreuerit,nemo nifi diuiiutseloquitur.quare bo-no iure inuëtionem difpofitio apud fi fibfiquitur: quarn Krtio ordine comitabitur eloquutio: cuius fuerit mi(nus,qude inuenta fimt, amp;nbsp;in-tErrogata,atq; domi difpofita, nee nö nuelto iudicio pr^meditata pro-ferre in alterum,^ refpondentem expedite docere. Nam duo priora ad iddiriguntur.inuëtio enim amp;nbsp;difpofitio ad congreffum inflituum-tur,^ ad alter urn.Nis itaq; tribus partibus dialeëlicum abfilute cöpo- ^'jj^Sê n^mus interrogantem,qui didleâices pracipuus efl miniflertargumen dicum. torum inuentione,interrogatione zy difpofitione,^ deniq;eloquutio-ne. Verum, ne quid inta^um relinquanuis,inaentionem effe dicimus argumentorum uel uerorum,uel probabilium excogitationë:qult;e pro-pofiitum confirment Difpofitionë uero,aertam inuentorü diflributionë: quee indicat quo ordine çy fitu umumquodq} collocetur. eloquutio ad alterum, efl inuentorum ç^ interrogatorüfiewidum fiatqi difpofito-

inuctte cs. ruw rf4 rfJwrw dccommoidtio. ynde colliquere poteft tres iUds nÓ effe dÄfcX lt;ii‘^^^^^‘^° omnes proprids: quit umétio communis fit ^^ didleäico,^ SÄ'’«’ P^^^‘gt;{°P^°gt;amp;rhetori^fi mentionem huius non fdftidids)Ndm philofi fophiftæ, phus,qui Oquot; demonfirdtor dppelldtur, hdud temere demonfirdt. ueru certijjimos hdbebit locos inuentioni dddiüos:e quibus uelut èproprijs (^ limpidifitmis fontibus rdtiones rei probdndie amp;nbsp;ficibilis huurit tu germands, turn luce medid cldriores,amp; uero ueriores.DidleÜicus ue-rojtdnq ex udjlijfimo ip/ö mdri cómunes queerit rdtiones:cui neeftu-uios hduriendisargumentis fittijfdcere putnuinuts.ïion pofiumus pro~ b^“^^ ^^^° ^“°^^^^‘^‘^^ pldcitis dflipuldri,qui eb demëtia uenerüt,ut exifti-citrationes ment locos eofdem infiruire amp;nbsp;dialeclico amp;nbsp;demöflrdtori.vidm quo-ë'dïakaü ^^’^ infirumenta diuerfid jumt,rdtioni proximü €fl,ut mdterid eorum-‘U’» dem fit difiinékf.dt demonfirdtio efl infirumentü philofiphi fiu demo firdtoris: epicheremd uero efi infirumentum didleHici: materie auté fiibiecimus locü.qudre numero eandem nó efl pojfibile inuëtionis mdK ria ede,qua uterq-, in^nij uiudcitate perquirit fludiofie modis loge di~ uerfis.lfl infitper demonflrdtoris probare fi:ibile,didle£lici problemd: at eifdem locis non cötingit quippiam fiiri,amp;aliud credi.A.dhac,de~ monflratio efl ex prioribus, notioribus,prims, mmedidtis,amp; caufis condufionis: at dialeHicus fyllogifigt;tus,excommunibus decurrit argu mentis, praterea, quum oporteat demonflrationë his con/urgere qua per fi infumt tdntü,huiufinodi autënon flruitur epicherema-.quis ta-lium non accu/abit ignduid,uel iudicij infirmtatem^ demü tribus cod-lefleit demóflratio: dignitatibus,proprijs dffe£iibus,amp;^neribus fib-ie£lis:dtqui nullum tale reperire contingit in dijferendi conflnijs.qud~ re campertü efl difermen non leue inter locos demöflratoris amp;nbsp;dia-ledici.pluribus confoderem argumentis earn fintentia, nifi fiiperfluo non ejfe mmorandum ducerë.uerum quonidm quiuis huius potefl facile per fi agnofcere eötrarium, flultum effet mediaffidius opinionem illam tam leuem,tdmqj fiipina fimplicitatis inceffere.Caterum quonia tria in oratione requirütur à rhetoribus, ut teflatur Arifloteles tertio ^^11^*quot;* ^^^todcestprimd, undefiat fdestalterum, eloqui:tertiu,ordine partes difponere orationis: quis hafitauerit nÓ tantü diale£lico hac tria có-gruere?Abflineo db ed,qult;ie uulgo efl dgitatd,quaflione:\'trü fint ijdë loei dialedici amp;nbsp;rhetorici,qubd grauiffmos inter fi pugnates uidedm authores.aam Boetius in quarto Topicord diuerfos conflituit, Agricola uero uult a dialedico nuttuari rhetorë locos,neq; ullam dialedi-corum rhetoricorumqâ locord differentiamtqui didledwi muftus inue-

INOCTAVVMTOPIC. ARïST» 17} Hire propriü credidit,amp; rhttoris eloqui:cuius uerba ex fècu^do in/è-remus . cum fint dutem tria (inquit) quibus perfeâa conflet oratio, qua funt,emëdatio fèrmonis,probabilitas didionis, amp;nbsp;elocutionis or~ natus:quorü cum primum gramatice doceat, ßdidum diale£liœ,tertiû cui tribuam,nifi rhetorica, prorfus nö inuenio. uam ft diale£iices eß nutiuts inuenire,qua de re qualibet probabiliter dicu»tur(quemadm9 dum krifloteles magniq; pofl eum ßnßrüt authores^inuentdq; dqu-dicaretß rede probeqs doceat id dialediœ, nihil erit utiqs neceffe no-uam uUam de inaentione rhetori inferre mentioné.üac iüe. Koe unit kuiter attingemus,(p ft rhetoris ft per f cófrmare,amp; confutare:amp; inuenire ea,quibus id faciat,fuerit neceffe. Habet enmi rhetor enthy-memata amp;'exëpla:quibus fidem faeiat.qua(utuult Â.rijî.)tribuscôpa ratur.Plures infper extant rhetores qui locos praceperunt,q diale.-dici.Haamp; Arifloteles in rhetorice,amp;Cicero,amp;c^intilianus in quinto inflitutiogt;mm,amp;alij qplurimi,qui rhetorum partes funt complexi, iiucentionê locorum fis fcriptis inferuerunt.inuenit etiam ßphißes: Sophfrte» cuius loei tam in didione q extra didionë, in redargutionibus fophi~ “’““'“’■ flicis commemorantur. quare notum efl inuentionem omnibus comce-nire,licet aliam amp;^lio f ne, dialedico,philoföpho,rhetori,amp; fophifla. Interrogatio autem gy difpoftio interrogatorü dialedico eflpropria, interroga. non entm philofpho conuenit:qui non interroget,fd fmat nulla in- eftdlaieau terrogatione prauia. rhetor uero nö interro^t ea lege dialedica, qui Uiribus amp;nbsp;elocutione perorat, qui prater argumenta ad uires cauffa amp;nbsp;propofti,perpetuum dicendi ^nus admodum elaboratum def de-rat, nee non ad eledionem amp;nbsp;mouendos animos.Dialedicus flu uiribus argumentorum adnititur, omni aliorum contempfo fauore : bre-uioribufque utitur interrogationibusamp;concifs:quibus amp;nbsp;breuiores ‘tppoftc afferantur refponfones. Cauiüator amp;nbsp;ßphifles uiribus non agit,fd eledione flum,^ prolixas interrogationes ad gloriam,ad ca-ptandas hominum opiniones uenatur:ad demulcendos animos officio-fl operi inflat,ut fllus dicatur pipiës, amp;nbsp;magnam inde pecunia aucu-pari poffit. quare antiqui no ineoemne rhetores appeUarUt fophiflas.

Sunt enhn rhetores proximi flphiflis, amp;nbsp;conflntientes admodum: profufs magno quodam deledu orationibus citra neceffimté,fbi placeant, Midi tor es dUiciant, fauorem uulgi quaritent plouf bilem. Vole-bant utiqs atatis prioris authores,ut profitetur Arifloteles in ipfo fiia rhetorices ueflibulo, rhetoricen affedibus mouendis fllüeffeaflrida. 2 f quis earn flntentid, qua ante Ariflotelis tëpora magnum kgis ha-L.i.

buit uigare,pijudtur,is proculdubio inteUigst rhetares/opbiflis tâpro^ pincjuos e ffeyUt nulld ex parte/èiügdnturtdt ß Ariflotelis omniü quos mundus tulit in dijferendo principis,ueßigid rmitetur-.qui anmit rhe tnricê amp;nbsp;fidein faciendi,amp;• affeÜus mouendi potefaté tenere:fatni^ bariores certe erut fophißa rhetorihus,^ dialedico, ueï phdoßpho:^ utriq; in mouendis affeüibusgaudeant-Vere igitur eft proprium dia~ ledici interro^re breuiter,amp;ordinäre quæ iiutentn funt:qui in rent propoßtamelocis erua amp;nbsp;difpoßa argumetn detorquet,amp; in re^ fpondentem collu^kttur,cum quo omne negotium habet differendi.

Philofbpho auté Sequæréti per feipfum,nihil curxeft 11 vera quidé fint amp;nbsp;nota per qux fyllogifinus,nó ponat auté ea qui rerpódct:eo ^ propinqua fint illis qux funt ex principiojSt prxuideat quod fubfecuturû eft.fed for tafle amp;nbsp;ftudiofè agct:quoniâ maxime notx Sepropinqux funtdignitates.ex illisenim fcientificifyllogifmi.

Qj^um philoßphus amp;nbsp;demonftrator ueritatem inquirat per ß, amp;nbsp;nullum cü altera negotium habeat,quemadmodum didle£licus:non re^ formidabit ueras gy^ notas accipere propoßtiones ad fyllogifmi con-textum,quum demonflrat:qubd non habeat iüas c5cedendas,uel dcci^quot; phitefoph» piendds d refpödente.eß enim illud dialedici amp;nbsp;interrogantis,ßc re-^epertno formidare ne appareat not^e propoßtiones quainterrogantur d re' «^pifrt?ot fpo^dentemdm ß perceperit refpondens quid illis propoßtis coUiga-neCreddia. tur, tales non facile dederit:prseßrtim ß id pugnare in ßamp;poßtiO' ledicus. ^^^^ ß^~ refeiueritSedßmitperß ueras amp;propinquas propoßtio-nes rei probdndlt;e,ex quibus uelinfans cognofcat perlucide flatim có' elußonem monflranda amp;nbsp;coUigndam.ut ßt vlato grauis philoßphus, qui contendat monflrare anima eß'e immortalem: mox ßmet propo-fitiones maxime coßntaneas,ex quibus intelligatur eolligi propoftti« dißa propoßtis illis,hoc modo:Q^icquid efl per ß mobile,ßmper eßi at quicquid ßmper eft,immortdle efl:ex his apertiffime eolligi inteïli' gitur hiec,dnima efl immortalis.nó igitur curabit, ß uera amp;nbsp;nota ad fyllogifmum, neqi ß talia concedantur haudquaquam d refpondente: qubduideathacpropinqua effe ijs, quee in prindpio proponutur,amp; preeßntiat quid conßquatur fine argumentationis forma, quoniam i refpondente non fdfeitatur quippiam;uerum omnibus incumbet ner-uis quamaxime notas gy propinquas dignitates depromere,ex quibus eontexat demonflrationé.nam ex talibus flumt fyllogifmi feientiflä amp;,

àemonflrationes.Verum enimuero dialedicus,qui nihil ad ratiocina-dum habet neqi accipit,niß quad datum efl d reßpondente per inteiquot;-Togationem, plurinutm fuerit ßUicitus in certa interrogandorum ra-tione,ne for/än interrogata percipiatur propinqua rei probanda, uel improbanda à refpondente:eo quid refpondens qui prauiderit fla • tim nuUa argumentatione inflruikt,ßd ßlum propoßtis amp;nbsp;interro-gatis propoßtiontbus,quid inde ßqui0‘coUigi poßtt,nunqfatebitur interrogationes, ß ex idis concludi perceperit euerßone fita poßtio-nis ßißapta.proindeßudebit dialedicus interrogare propoßtiones à re probanda uel reprobanda remotas,ex quibus non poterit agnoßx-re reßpondes quid tadem inferri po(ßit:utßacilius inducat reßponden-tem ad propoßtionii interrogatarum conßefßionem, O“ tanquam per gradus quoßdam in rem praßntem ignotos reßpondenti decübat. qua arte impeUit reßpondentem ad conaedendum , quod aliter nullis pre-cibus conßqui potui/ßet. tiumquä enim reßpondens, ß praolfeœrit ex eoncejßts per interrogation« deflrui ßam poßtionem, admitteret in-terrogatas propoßtiones.quapropter dißceptator in propoßtü dißpu-tationem diducere nequiret,qubdßyllogißmus dialeäicus efl commune utriu/qi ZT inarrogätis amp;nbsp;reßpondetis opus.nam interrogas ex con cefßis à reßpödente cöneditintentionem.üon igitur ßne ualida ratio-né debet curare dialeüicus ßc interrogare propoßtiones, ut ex iUis reßpondens non plane habeat quid ex illis conßqui pojßit:qui nö con-ßueuerit ponere ZT cöcedere propinquas rei probäda, eo quad praui deat ex illis manißefle per ßlas interro^tiones ZT aö adformam ßyl-logißmi dtßpoßtas,oppoßtü colligi eiUi quod deßendit. ut ßt'Dionnes cynicus qui dißßiteatur hominé ejße animal bipes nudumthumc in mo-dum Plato monflrabit per remota nutltü: C^uußacultas numerandi ZT arithmetica in ßpeculatione uerßtur, ßmihter architeHus, qui mantat tniniflerionö utitur,ßd utentibus praßdet ZT tudicium adhibet, par-ticeps eflßcientiaßpeculatiult;e:notum efl contêplationis duas eßße partes,wnam iudicio contributä,ZT altera imperio. at regius homo non in iudiciaria parte tanq ßpeäator, ßd in ea imperatoria, quaß dominus ZT imperäs à ß,nö,ut praco,animalibus; non inanimatis, ut archite-{iura,praßdet:q'iorum cörnunem habet curam,n5 omniü annnalium, ut brutorum^ßd honunü.Caterum omne animal in ßerü zr manßietii efl dtflin^ü anmialia uero qua natura manßeßcere poßßumt,domefli-caappeUaturtalia ueroßylueflria.Sociabilequide ZT domefliciianimal, in aquaticii,ZT terrenußcinditur.terrenü autem animal in uolans, zj\

gradiens (eedtur. (i^æ ^rddiüturdnimalia,uel cornibus munitd fient, uel cornibus carent.Qjilt;ie dutë mutilata fient cornibus,uel promifcu^e ^nerdtionis, uel /tmplids. infüper ftmplicis amp;nbsp;immixtlt;£ produüio-nisdnimalidejuteddtn bipedidjquaddm quddrupedid uifitntur.Rurfùs cü homo cü filo uoldtili reßdt câprehen/ùs, genus ip/üm bipes in nudum amp;nbsp;pennigeru diuidere cöuenit: qudre in dlterum horum recide-re fuerit neceffdrium hominê: dt homo non efl pennigerum, igitur bipes nudum:quod in principio probdndU erdt./ïc in dlqs dgendum efl. ndm qui remotds interrogdt,nefcitur à refpondente, in quid congre-diendum fît. qudre fdcilius,nó prauidens quo dirigdtur,intErrogdtio-nes eds trdnfîre pdtitur.aÓ tdinéufî fîntus noftro exemple in inter-rogationibus,ut breuiori circule clduderetur propofîtum.vhilo/ôphus igitur,ut in fùmmd eolligamus, hoe omne interrogdtionis inftitutü re-fpuit,dtqi refpondentis céfefîiones amp;nbsp;infcidsnècurdt,fîd tdntü pro-pofîtiones immedidtas amp;nbsp;propinquds conclufîeni:qui feientia difeen-tibus infundere peroptdt.dt didledicus contrarium fîquitur modum.

Loei igitur vnde oporteat fumere, didi fuut prius.de ordine au té winter rogationc dicendü,diuidédo propofi tiones quæcûçp fumédæ Cunt præter neceflarias.necefla' riæ auté dicuntur,per quas fyllogifmus, fit.Quæ autem præter has fumûtur, quatuor funt.aut enîm gratîâ indu-dionis,vt detur vniuerfàle,aut ad magnitudinem orati-onisjaut ad occultationê conclufionis,aut vt dilucidior fit oratio.præter has autem nulla eft aiTumenda propofit tio,fed per has au gère; vel interrogate tentandum.

Tria erant quee didleüicum abfîluumtûnuêtio locorü,difpofîtioin‘ terrogati6q;,amp; eloquutio. Q^omodo argumétorum copia gr facultas è lods trdheretur,traélatibus multis docuimus:hoc unum,quod pree-cipuum preefintis negotij eft,ddiugenuts,qubd quifquis frudum ex lo-a^iocorü' ^^^ coUi^re uolet, eum oportebit diligëter amp;nbsp;exade locoru traditioni neceffaria. excolere amp;fdulo ob/êruare,ad manü fmper cognitos habere.Cogni-tionë talem cè/èquetur, qui mimerii locoru prafcriptu cuiuis proble-mati propofîito tenuerit,naturam amp;nbsp;uim nonignorauerit.Qitemad-modum enim milites,dum belli tempus ingruit,arma eëtinuogeflat amp;nbsp;ßmper parata habent, ne for fan immuniti db hoflibus inwreipidntur: uel ne,dum drmd requirdnt grconfîlium ineantde drmis indqendis, effendatur: fîc diakdicus dibet inuetos habere locos,in quoduis the-

md'.ne diutiui remoretur in perqaißtione locoruin,dam cum refpon-dente con^rediendum fit. Ad eandem cognitionêplurimu iuuabit mÓ~ firare in ftn^uUsauthoribusinterpretandisproprins rationes, c^ è quibus locis eruätur,dperire(nihil enim ferme dicitur,cuius nóhabea tur ratio) stales rationesufùi accömodare.hincaccedetcopiaqult;!e~ da incredibilis,iudiciü parabitur ad omne rem perfpiciendam /agacif-fimü.tlüc tam diuitem locorü thelâurü nÓ celant liberaliores ißipro-fefores: qui cuiufq; propofti rationéamp; locum adnotant nomine amp;nbsp;proprietate alij aridiores,ßis hume denegat. Poß numerum locorum amp;nbsp;traditionê tra^iatus efl producédus lt;diquis de ordine amp;nbsp;interro-gatione. cuius non efl facile dare certam le^ë: qubd huée magis uf ^ quotidiano exerdtio difcatur.uia tarnen quam poterimus fadlem fler~ nemus:quo facilior detur cogredientibus ad pugnam accefusjOquot; ape riatur dijferëdi campus. Accommodatiffima quidem huius coflituetur traditioff quibus utatur diale£iicus,prlt;emonuerimus.quis enmi difpa net incognitaiDialedicus autê propoftionibus probabilibus difep tat, ut fepe diclu efl,difceptandi uero modus nö fmper umus:at nonunq duabus tantü paratur,nönunq pluribus propofitionibus.quare initiü fmétibus, primum diuidere conuenit propofitiones ipfis in necejfa- Diuitio jp, r'tas,amp; nö neaeßarias: quibus omnis difputatio dialediai continetur. JSi^ïï nam omnis h^ec uel fûfeipitur propofti thematis probandi uel repro- d»»»»» bandi,uel uniuerfilis,uel oflentationis,ueloccultationis,uel declaratio nis gratia.at primus modus diferenti neœfarius efl, neq; illo carere poteflialij uero accommodi tantum.unde patet diuifionis plenus intel-ie£ius,amp;ratio, aeceffariæ enim dicumtur per quas dialeSlicus eóne-ditur fyllogifmus, quo probatur uel reprobatur propoftum proble-ma quarum Arifloteles meminit in fine eius partis, quæ fyUogifmoru conftrudioni conferata efl: ubi docet omnem fyllo^ifmü tam demon-firatiuum,q dialedicum per tres termines flum eflid: amp;nbsp;ex duabus propoftionibus,amp; nö pluribus effe:qubd tres termini duas propofitiones reddant.quare infert,Manifeflum eflquando in oratione fyüo-giflica non pares fumt propofitiones per quas ft condufio principalis (nam quafdam fiperiorum condufionum neceffarium eflejfepropo-fitiones)hacorationem nóeffe fyüogiflica,aut pluranecejfarijsinter-^‘’g^lf^ ad pofitionè.Propoftiones itaq; dult;e,quibus opus efl ad con-dufionê probandam,nece[farilt;e appellantur,nö qgt; necejfariafint ma teria,ut hac,deus efl,fd quiffine illis cöclufio probari nÖ potefliqua tribus terminis ajfurgumt,quorum duo fumtipfius problematisimpu

gnandi. nat» in omni pofitione amp;nbsp;problemate fu^it duo termini, t^ alter fübieüus,alter pr^dicatus didtur.uerum tertius ex locis efl ha» riendus,(jui médius dicitunalij uero,interualla:itmum maius, alterum minustquibus coniügitur utrifq-,,^confertur mediustex quorum hd bitudine adiiuticem fyllogißica diakdicus conßruitur fyUogißmus, amp;nbsp;cóclufto demittitur ßu propoptum.suottautê non neeeßari^ propo-r fitiones,qua nó rem propoßtam probat, quibus utumtur dialedtd,ab illis duabus neeeßarijs dißinda: ßmulqi argumentantur, ßd non eo main’s ne fÿ^o^if^Oj ^lt;*0 flatim pr^ceps datur in eödußonem propoßtü. Alias p'o^Mm ^^ ^^'^ necelßarqs accipiumt quatuor modis.nam c^ indudionis ^a« nu interro« tia utumtur olijs d necetarifs illis duabus, amp;nbsp;difceptdnt,ut ex mul-s»ndaru;n. f j^ particuldribus umiuerßle comprehendantxt ad magnitudinê ora-gt; tionis.nam dialedici interdum ßas fimbrias dilatare ßudent,n5 quad »eeeßarium ßt ad rei propoßta fidem inducendam tanta orationum dbumdantia:ßd,ut dißerendo nô uideantur argumêtis carere, copions zly abundantes educumt rationes,crebrds z^denßs celeriter co-dgmentant,mdgis ad pompa amp;nbsp;oßentationem q ad conclußone mon-ßrandam. Et ad occultatione neeeßariarü propoßtionum amp;nbsp;rei pro'* banda ialebras,non autem ut probent earn,proßyUogißnos accipiumt proximo fine.it demüad manifeßandam ordtionem,nMltiplicdt praeter neeeßitatem reicöcludenda uarias propoßtionestqua in idem rei cidunt O' fumt eiußde:ßd alia alijs clariores. Hif i^tur quatuor mo dis contingit plures aßumere amp;nbsp;interrogare propoßtiones »5 neeeß-ßrias ad conclußonem colligendamtamp;abunddtesjO' »öpluribus mo dis quam allquo horum quatuor modorum plures propoßtiones ßne neeeßitatetßd peraliquem horü modorüaugere dißputationem 0 i»” terrogare dialeHiœ cöuenit.aliter enim non eß poßibile accipere d ne-teßarijs duabus ad ßyUogißmum conclußonis, quam aliquo horum mo dorii,uel uane quarentur,uti dode monßratur in primo Priori ana-lyticorum ßb ßne prima partis.Px didis colliqueßere poteß,qui modi dißputündi dialedico, oquot congruant. nam is uel neeeßarijs ad conclußone probanda (O iilt;^ tantu dua ßwnt^ uel »ö neeeßarijs uti turto hoc quadrupliciter accidit.nam uel ad umiuerßle capiendü,uel magnitudinê dißputatiöis,uel occultationê neeeßariarü, cöclußomßcp, aut claritate,id eßieit.quare probare »ö poßumus quorumda librorii tranßatione,qui habent,ad neceßarias,amp;,ad bas,cu Ariß.habeat,'K0i (« TXi «vxyKalxç amp;nbsp;'ssxpx TxvTXlt;;,td eß,prater neceßarias amp;nbsp;prater ipßs.nö cp ignoremus prapoßtione iüä ßgnißearc interdum

■4iî,interdû prater, fid ^ no conflitret fèntëtia.nó enim propofitiones quatuor iUis inodii ad necefCarids tanquam ad propriü finent,et/ï ad eas pertinedt,fumütur,ßd ad aUud.quentadntodum diSium efl. quare Politianum in /ua dialeilice /èquegt;nur,amp; Soetij interpretationë,quorum uterq; habet,prater neae(farias.adhac manifeftum efl id ex eo ^ per tales effe au^endas difceptationes uelit A.riftot.A.ugere enim ad-pofttionem fignißcat non neceffariam.

Sunt autem quæ ad occultationem,certaminis gratia, fèd quia omnc,quod eiufmodi eft; negotium,ad alterura citncccHc cft Sc illis vti

Qj^oniam quatuor modis conclufinuts non neceffarias propofttio- ^’^'i-tbnS nes dialeüico cöuenire, in quorum ordinem ajjeruinuts propofitiones quot;“'^(JnJt interrogatas ad occultationem-.id altius efrepetendum (quoniarn oc- adSaicft« cultare non uidetur ejfe mumeris diale£lici, fdfophifa (j' eius qui “quot;“ uiéloriagratia difeptationemexcipit)Qrab occulationis nomine cö-Uenientiffimo trahendum.'Efl quidem occulatio quada methodus per quam pofumt différentes neœffaria ceiaread propofitum.Verii quia prima efl interrogantis félicitas extorquere a refpondéte, quod is no-luerit fateri,id autem alio modo fieri nequit q circuitu quodam obfeu-ro refpondentiçdabit enim qua rei nocere non arbitrabitur)manife-flum efl non omnino effe remouendam à dialeciico occultationem, qui in alterum difeeptändi negotium habeat comunibus rationibus, ut ue-ritas magis clucefeat. afl quonia argumentorii uiribus refpondentem arget uerum fateri,quod isnegat,non aliter liœt retinere difieptatio-nem q oecultatione neceffariorumad rem monflranda.nam fl cognoue rit refpödens paulo proteruior gr ‘fcerbior propofitiones,quibus re-probatur fia ajfertio, nunq tales admittet propoftiones interroga-tas:^ cognouerit aliquo modo reprobare propofitü. proinde dialefli~ eus interdum oecultatione cogitur uti,qgt; ea fit,ut certame ueritatis in-quirenda paretur amp;nbsp;cöflituatur,dü refpondentë cognouerit in pro~ pof turn neceffarias refaire turn rationes turn propoftiones.ut com modius igitur difcutere poffit propoftum thema,amp;cogat refpódentë uerüfateri repugnantë,oecultatione utituriquemadmodü boni iudices fient in extorquenda ueritateab inuitis,multis igt;ucoluere frmonë,gr occultare, ut demum decerpere poffint ueritatem amp;nbsp;co^re refpondentë fateri uerum. qui tamëgauderet in quouis difputationis genere îp/â oecultatione propofti, proximus uideretur cötentiofo gr fophi-fla,quifludet occultare ultra propoftum,ut potius falfm coiicludat,

amp; redargudt,^ gloriam quardt eudniddm:qui dolo/ê contendit oè-culare, non ut iufl'e dijferdt amp;nbsp;certamë inedt ueritatis amp;nbsp;eruditio-nis produdiuum. qudpropter dabit operdm didledicus,ne plus aqua excreuerit occulmtionis modus,amp; nullus eiufdem fidtudtur finis:qui hdbedt occulare propofitü,utintrd difpuationis limites retinedt re-’fpondentem,qui alias ud^retur,proteruiret:amp;, ut femel dicdm,cum quo aliter congredi amp;nbsp;difpuare non licet,q occultatione faiht propo~ fiti-quare fi iudicis,mdgi2a laus fit,db inuitis extorquere uerimtê cir^ cuitu uerborum gr occulatione,erit non minor ipfius diakilici d re~

NecefTanas igitur per quas fit {yllogifmusjnon ftatim præordinandû,{cd abeundû ad fuprema. Vt no poftulct quis cotranorum eandé di(ciplinâ,fihocvolucritfumc-re:fèd oppofitorû.pofito enim hocjScquonia contrario-rum eadé di{ciplina,ratiocinabitur:eo quôd ex oppofitis funt côtrarfa.Si vero illâ nô ponat,per indudioné fumé' dum proponéti in particularibus côtrarijs.nam aut per fyllogifmûjaut per indudionémeceiTarias fumendû:aut has quidé induétione, illas autê fylIogifmo.Quæcûqp au-têvalde manifeftæ funt, ilIas quoq? oportet præponere. nam immanifeftius eft femper in abfccifu. amp;nbsp;induftione quodfccuturû eft,amp; fimul ipfas vtiles proponerc.amp;qui non poteft illo modo,fumere elfe paratum.

Hû utcu^qi annotatis ad ordinem difponendorü tranfèMidum efl. in primis iaq; amones propo/îtionibus »eceffarijs cogrui feru^tur: quihus ordo œrtiffimus propofîtionüneœff'âriârû côfpicitur. Propo-fitiones enim diuißntus in neeeßarids,^ nôneceffarids,quibus diale-£licus uttretur. at quid ne ce jjaria funt tndgis didleüico utiles,quonia fine illis eödufio non möflrdtur,q alia: conueniens fuerit primds his eendere leges, tieceffdria propofitiones, quds duds filum ratio fyllo-, giflica fecit,quibus fit fiUogifnuis inproblemd propofitum,finon fint

^quot;f’fed tndnifcfla,gr quas negari flatim poffibile efl à refpödente,dü interro KBiotiores. gantur, non in ipf congreffu primo praordinanda fumt,fèd his ne-gleüis,fèu uerius diftmuldtis ad fûprema abeumdum efl,id efl,ad uni-uer/aliores propofitiones, amp;nbsp;comnueniores, gr remotiores à re pro-pofita tranfire oportet:quds primo conuenit interrogare gr ordina-re-nam fi flatim gr in principiodifputationisingredienda ordinaret

O' interrogaret propofitiones illas neœparias} ex quibus agnofœre po^ft refpondens,quid inde cöcludatur,tales nu»^ is admitterehneq^ fieret difceptatio aliqua.quare uanü eas effet interrogare.Afl ubi or-dinantur remotiores illæ propofition€s,nó tam facile conijcit,quid fi~ quuturü ftt:proin3e liberaliore quodam fauore dabit amp;nbsp;côœdet eas: ex quibus demum licet defcendere ad propofitiones neceffarias cöclu~ fionis probandce.uerum quoddi£ïumefl,exëplo patefadanuts.Sit utiq; problema pofitü} Salubris amp;nbsp;in/alubris nó eadem eftfcientia:arguens non flatim debet poflulare à refpondête amp;nbsp;rogare propofitiones ne-ceffarias ad problema reprobandum,has,contrariorü eft eadem difci-plina,amp;,falubre amp;nbsp;in/alubre finit cötraria:quoniam eas refpondens non concederettep facile perfpiciat ex iUis euerti pofitionem pofitam. quare talibus diffi7nulatis,amp; animo cöclufis,confugiet ad remotiores amp;nbsp;multum diftantes à propoftto problemate:a quibus imiMs cauebit refpondens:qubd non fintiat aliquid talibus condudi in demolitionem pofitionis.liäc igitur interrogabit, Oppofitorum eft eadem difcipUna: quonia conceffa hac atqi accepta,Qr cótrariorü effe eandem difdplina con/èquetur:quoniam cÓtraria finit oppofita:ex qua tandem problema in principio pofitum euertitur.Sed dieet quis,fi non adm/èrit 0* concefferit iÜas quæ ordinantur primo remotiores, is qui refpondet, ad quas confugiendum erit,quidue faciendum ueniet?an interroganda ueniet propofitio neceffariatdifcedendum ne erit à congreffu cü magna refpondentis illufione turpiar,qui lutUis incurfibus refpondentis procacitatem comprimere ualeat? Abeimdum me herde nondum fue-rit d difceptationis arena, etfi primum tsli ^iws refpondens perfre-gerit,g^(ueriu's')dufèrit: neq; interroganda propofitio neceffaria,fêd acriori quodam exaftuans conatu ad indudionem ft non figniter con-feret, per quam ex nudtis particularibus neceffarias ad fyUogifmum compingendum fiimere têtabit uiriliter: aut alteram iUarüßiUogifmo, ^lt;remoHo» rcliqua uero indudione:Mt utrafqi neceffarias fyUogifmo.quibus ut- quot;Î,n«eirâ ctniq; habitis differet houd frigide in euerfionem problematis pofiti: yâf^f^ quemadmodum fiiperioris problematis propofitionem neceffaria con- movei idu« flitueranMs,hanc,Contrariorum eft eadë difciplind,ad propofiti euer fionem: quam induilione conueniet oftendere per fingularia .ut quia paris amp;nbsp;imparis eft eadë fciëtia, arithmeticaffani gy‘ ^egri,medicina: congrui amp;nbsp;incongrui, grammatica: boni amp;nbsp;mali,ethice: confinantia amp;nbsp;diffonantice,nuifice: quee omnia contraria finit: igitur omniü con-trariorü eft eadë difdplina.Yel fyllogifmo eadem cmabitur probare.

pro conto dints difospationis.quitm fl eöflquatur fyllo^ifl»o,amp; candS effe difciplind^utgynndflied,flluhris Cr nfllubris,mon/irabit.nails-ftus de ordine propofltionii neesflariarutquas refpondens aliqua ap-^n^eaft P^^f»^'’^ ^^^ ne^aret in principio diflpofltas.verum fl tarn perfpicua ^ndpio in Uiflintur neceflariæ propo/ttiottes^ut ne^ari no pofflnt flne multo rifli t^mt! à refpondents,flatim ala primu in aramine ordine tenebmtltquas proponere reflpondenti difjeres non reformidabit,^ ab eo negari ho-nefle nequeant.nam quado propofltiones non flint not^SidiHü eft eas efle fûmendas per fyUogiflmii uel mdudione. Verum quoad irnntani-feftius fit quod condudendii eft,in abflesflu amp;nbsp;uotiuerflalioris fumptio-ne flu confugio, amp;nbsp;in indudione (nam quanto wniuerflalioribus pro-pofltionibui utitur interrogans,anto magis difleedit à propofltionibus propinquis amp;nbsp;continentibus rem probandam : utqui pro contrarijs flimit oppofla, amp;nbsp;pro minus communi umiuerfalius confleendit, quo proflyllogiflmos conftituit. quare quod condudendum flt,non capit re-fpondens.Similiter qui indudione eandem monftratper conflnantiam amp;nbsp;di[flonantiam,quorum eadem eft fleientia, fl militer çy aliorû eadem eft flcientia)conueniës fuerit flmul utiles propofltiones ^necelfarias interrogare,amp; alqs immifleere: ut minus percipere poflit amp;nbsp;aduer-at quid cÓdudi alibus pojflt,reflpondens: quando aliter accipere non licet ab eo. nam fli per fl interrogetrentur,^ clare uideat,quid flqua-tur,reflpondës,non admittit aies.fieri enim poteft,ut interrogans per fl aedpere non ualeat aliquas propofltiones,cömixas amen alijs dat eas refpodens. quarc iuuabit cognoflaere hunc diflponendi ordiné circa propofltiones neceftarias,^ queedd admittatur flla diflpofltionis flrie. 'Manifeftü efl igitur quid flt obflruandü in propofltionibus necejjarijs. nam fl non flnt manifeft(e,non flint flatim interrogâdœ.

Qusvero prxter hasfumptæfunt,accipiédæ quidem illarum grada. vnaqualt;j autemearum hoc modo vtem dum.inducentemquidem à fingularibus advniucrfàlia, amp;nbsp;à notis ad ignota. nota autem magis, quæ (ècundum fcnfum,velfimpliciter,vcl mulds.

^Mtuormo ^peruimus ordiné interrogadi in propofltionibus neceflarijs obflr Xs non net uandü,nuc appétit ut in alijs prafleribatur ordo decés nö necejjarijs: naS^ààt^ ?** (dam d dialedids in quadruplici dijferetia propter antecedétes rt propoff. quatuor caujas defiimuntur:dümodo pramonuerimus commune ejje guxtantur. omnibus lUts non necejjarqs,quod pratacapiumtur necejjartoru eau-

ß-Verum quia peculiarê haient fine fmgulæ, de ordine ßnguUs proprio dicendum,amp; quomodo certa k^ ßt utendum talibus. Primum in indudione lt;]uidem,quod obßruabitur,facillimü eß.nam notiora ßnßt praordinada antiques multis uidentur:quoni4m induÜio eß a ßngu laribus ad Miiuerßtle acceffio.quare oportet inducenté àßngularibus ire ad mtiuerßtle,amp; d notis nobuad ignotanobis.sttntenim notiora nabis,quaßewndü ßnßum manifeßa apparent.tiotaaute quidam ß-cundum ßnßm,quidam ßmpUdter, ut umiuerßliora, amp;nbsp;prior a, amp;nbsp;qutß demonßratione innoteßeumt: quadam nmltitudinhut qux proba bilia ßumt,amp;- in hominum opinione poßta.

Occultante vero ratiocinationcpræcolligereoportct ea per quæ fyllogifmus cius quod ex principio eft,débet fierf:amp;hxcvt plurimum.Erit autem noc,fi quis non fo* Ium neceflarias, fed Stearumquæ adillas funt vtiles ali-quam fÿUogizaucrit.

Qjipnid,uti prlt;edixi»Ms,occultatio methodus eß quadam qua po- a™itum teß differens celare ad condußonem probandain nece[faria,ad oceul- J^^^' tandum ü^ ueriaté extorquendam a refpondente,qui uerum inuitus vtenda didurus eß,pluriinutn adferent gratiaproßiUogißni.^am qui ßubito §^^«®®'* no proponit propoßtiones neceffdrias,ßd proßiUogißnis amp;nbsp;ratiocinas pracolligit propoßtiones neeeßarias ad condußonem probanda in principio aefenfam, multum latentem amp;nbsp;occultam parat reßpon-denti dißceptationem, ex qua propoßtum commodius aedpitur d re-ßpondente. No« tarnen id ßmperßquidum eß,ßd ut plurimum:quia froßyllogißmis non proßuerit in proteruos amp;nbsp;difficiles agere, amp;nbsp;re-motis maxima intercapedine propoßtionibus ; ßed propinquiorihus rei propoßta in tales pugnandum eß:quüd primum congreßum ßu-perho quodam animo ßßineant, primas interrogationes ßponte con-. cedant,nihil omnino reßormidantes:at poßremas,ut ßcorpione uitant: non dißimles profedo audadbus,qui cum tantum roboris amp;nbsp;poten-tia ßbi praßumdt,ut omnibus ß ßperiores putauerindproinde pri-mis bellorum dißeriminibus ß oßerüt,periculis obiedandpericula ue-ro experti tergiuerßntur,ßugam arripiunt,cum ßnßrint ß inferiores copijs,apparatu,amp; munimhis beüids.caterum non tantum occulta reddiderit dißputatione, ß proßiUogißmo acceperit propoßtiones ne-ceßarias,quibus conßerendum eßin problema,ßed etiam ß alias pro-poßtiones,qua conßerüt ad utiles amp;nbsp;neeeßarias propoßto monßrd-f

do,r4Hoci«io pr acoliet rit.ut qui probauerit propofttiones iÜ4f,quï^ bus neceffdri^e colligütur.nam quato remotiores ddferet propofitio^ nes db ip(5 propofito,tdnto rem inflituerit obfcuriorë amp;nbsp;mituss per-fpeddm refpondenti. qudre ft prafyUo^ifmorum propofitiones pro-bétur,illæ quibus monflrdtur,fdciumt rem umbrdtiliorem, quam dlia qua necelfdrids conneclut : quibus tdmen omnibus /ùo ordine corro» bordtisdefcenditurddpropofitum in principio ofendendum.Profyl^ logifnuis duté dicitur fyllogifnus probdns dlterdm pramijfdru. ndm fi propofitionem,profyllogifmus propofitionis dicitur: fi dfumptio-nem,d(fumptionis:qubd fi eodem tenore monflrätur illee,epicheremd rhetores uoednt.

Amplius conclufiones non dicerc,fcd po ft ca ratfoci* natione eolligere fubitarias. Sic enim longiflimc abfec-det ab ca,quæ ex phncipio,pofitione.

prop^^tum ^^^gt;^1^dnimo probdre inflituit:/èdpofl Udrids interrogdtiones eue^ f^ÿo poftremd inferet cöclufonë.Huic obfèquetur,quicüq; propoftio» nes dcceperit profyUogifmorthey ffyUogifmos proßgt;llogifmorü:quo-rUnon inducitur protinus cöclufo,fd poferiusex interro^dtis per-fyUo^ifmü demittitur intëtio.na propofitiöes iUa prius interrogate, que in fyllogifmorü cöpoftiones non uenerût amp;nbsp;pro[ÿllo^fmorû,mi nus inteUigutur a refpondëte,amp; fcfdcilius concedütur,q fi in ordi-nem fyllogificü digerdntur,qudspoflerius,ubiconcejfe hdbentur, di-fponet interrogdns: ex quibus per fyUogiflica traditionem defcendet dd propofitiones iUds probadds,quibus fibitococlufirat rë propofita. fic enm recedet longifiiue d re propofita, quarn decreuit probdretut magis latedt refpondentë:propofitionéfque interrogdbit udrids nuUo erdine fyüogifico difpofitds.minus enim cofpiciet refpondës ob inde~ bita compofitionë,quid tot amp;nbsp;tätis concludi pofiit.ex pluribus tdmen eöfeffis perducetur eb,ut quad nolebdt concedere,ne^re non po fit.

Vniucrfaliter auté dicendo,fic oportet eu interrogate qui occulte interrogat, vt interrogata omni oratione amp;nbsp;eo dicéte conclufionë,quæratur propter quid-Id autem erit maxime per antedidû modû. nam fola vltima dida cóclufione,immanifeftü quomodo accidit. eo ^ nó præ. uidit refpondensjcxquo accidit,nó per membra digeftis prioribus fyllogifmis. minme auté per membra digéré

INOCTAVVMTO***»^» ARIS T» 179 tur fÿllogifmus conclufionis,cum non eins fumptibnes ponutur/ed cû iliafumûtur,à quitus fÿllogifinusfit.

Qj^oniam qua fingui 'bAinerud trddu»tur,f4cilius fùo »lodo depre- l . hendûtur,q qua dbfôlutiore quoddm flylo: non impertinens fuerU dd n^^ occultationé untuer/dlequodda documëtû imponere,ddquod tdnq dd „fp^dX exempldr amp;nbsp;reguldm euäd dirigat difeeptates.Qjâ igitur in tmiuer- “f!“'jj^^ fùm omnid fie interrogare potefl amp;nbsp;ed induflrid,ut db/ôlutd omni to ratù°, “ ” tius ordtionis intErrogatione,dum ex interrogdtionibus infert condu-fionem,inquirdt ne feiens refpondens propter quidamp; trnde inferdtur ipp: quonid non confderduit interrogutiones ex quibus arguons im~ peUit qudddm neceffitnte conclufonem: probe occultât.kdhanc occul-tandi legé fùpra fidem conducet nuper trdditus occultddi modus, quo propoftiones profyüogifmorü interrogdri pracipiebdtur, omni pra-termiffd füperiorum concluf one, fd flum poflremd conclufione fü-bito enütidta. hinc fit immdnifeftü ex quibus dcciddt amp;nbsp;inferdtur con clufio ftbito, eo qgt; non inteUigut refpondens profyllgifmos per membra indigeflos,amp; indifpofitos omni fyüogiflica trdditione : neq; pra-fèntidt ex interrogationibus nullo modo in ordinem fyllogißicü difpo fitis, concluftones inferendds,qua pofiremo fyllogifmum conflituêtes fiibito concluftonem inferumt. JAinime profedo fit notus condufonis ß/üogifnuis,cuius no dffumuntur propoßtiones neceffdria,neq;ßm-ptiones dccipiumtur dd fyllogifmum in problemd confiruendum, qua proßiUogifmorum pent condußones amp;nbsp;oflenfa per priores fyUogif-mos:uerum ßnusntur propoßtiones profyllogifmorum amp;remotio~ ies,per quds fit fyUogifnus.

Vtileautc amp;nbsp;non cótinua poftulata fumerejexquibus fyllogifmi: fèdviciHim adaliam amp;nbsp;ad alia condufionem. Nam pofitisconuenientibus iuxta fcinuicé,magisquod accidie ex ipfis manifeftum.

mßper fuerit plurimu utile,non continuds ddinuieëamp; côtinentes f^f^jt^. propoßtiones ordine ßmere,ex quibus fiant fyllogifmi dd problema: rogädaiüt. fid permuare oportet amp;nbsp;propoßtiones dccipere, dd dlids ^ diuer-fas condußones pernuftatim cöferentes, amp;nbsp;nödd edndem.ndm pro-poßtionibus(,quds nomine dxiomdtii exprejfit A.riftoteles) nöerit diffi cile ddeam condußone tendentibus,quid fiquatur conieóktre,amp;con-fiquêti cotinuo ordine difpofitis , qudre permutatione fuerit utédum ^^f^^^‘gt;S‘^f^ü^^. 9p^flo‘gt;i^ diuerßs condufombus infruientiü'.quonid

ANT o» tmMoCH. nvpOMNEMA fermutatio (^ eudriatio multiplex occulMtionem plupjua noUumS rebus probandis indit.Conßmle iudices cuftodiüt,qui traducu^tßr~ tnonem dd diuerfa, explordturi dUcuius fidem. »iicenim inquiru^t de loco,gt;uinc de tempore, nunc de perfond, er c^eteris dlqs huiufmodi,ut in dliquod refpon/üm inciddt:poßquod iüi uel fdteri,qult;e uoltt»t,ne^ ceffeßf.uel ijs repu^ndre qua idm dixerdt.

Oportet aucéSediffinicione fumcre(in quitus poffibilc cft)vniucrülé propofitioné:non in ipfis,(èd in cóiugatis. Nam decipiut falfa ratiocinatione(èipfós,quido in cóiu* gatofumiturdiffïnitiojfi nó vniucrfale cócedunt.vt fi o-portetfumcrc^qjqui irafcitur,appétit pœnâ:fumaturau tem,ira appetitus efle pœnæ propter apparenté paruipen fioné-.manifeftû auté quoniâ hoc fumpto habebimus vni uerialcquod prxelcgimus at eisqui in ipfis proponunt, fxpeacciditvtabnuat rerpódcns:co qjmagisièhabeat in ca re inftâtia.vt ggt; nó omnisqui irafcitur,appétit pœnâ. nam parétibus irafcimur quidé,nó autem poena appeti* mus.FortaiTe auté non vera inftätia eft.nam àquibuidâ fufficiés poena eft triftari folü amp;nbsp;facere poenitere.verûta« men habet aliquid verifimile,vt non videatur irrationa-bilitcr negate propofitum.in irx autem diffinitione non hmiliter facile cft inftantiam inuenire.

5 nbsp;nbsp;kdhacdd occultationêuniutrfdbs propoßtianiseuertenda,in qud ?d^)!g« ^^ coniu^dto pradicari deßnitio d'.citur,oportebitdccipere deßnitione tüfpoßto non ipßus côiugdti,in quod dißceptdndum efl,ßd diterius.ndin decepta per deßnitionem in dliquo coniu^torii propoßtione, fdcile fuerit di propoßtum träßerre coniugatu, quod in dlijs coniugdtis coeeßum eß er dcceptii.Q^ds enim in ipßs propoßtis non ddrent interrogdtiones reßpödentes,quid praolfdciunt noabditer quid inde cÓcludi poßit,eds uel conßmiles incöiugdtis propoßto exhibent.quare fpoßito cöiugit to,no fldtmi in ipßtm inßrgedu,ßd deducendd efl dißpuMio dd dliud: utdd côiugdtû propoßto.ndm quaeuqi duntur in ton o cèiugdtorû,er in reliquis fuerit neeeßariä conceditqudre gr i» propoßto,quü uerus ßt èt coniugdtis locus td deflru£iiuus q cóflrudiuus in omnibus.falle-tur itaq; qui in aliquo coniugdtorü,cü dederüt umiuerfalë propoßtio-ne per deßnitionS edpoßtäßn reliquis tw concedut coßmile.utßt pro-

fofitum,0mnis qui irafcitur,appétit pcenam, màftranduw.eo praar-trnffo ad cöiugatum iUianimumconferre oportet-, amp;nbsp;if^tt» definienms ^d^ *tppetitum pcena propter apparenté paruipenfione:cui ß annae-rit refpondens,ex ea facile propoßtum coUi^tur.nam fape dat in a-Veno d propoßto,quod in propoßto non concedit,ut hoc exempla ma~ nifeflum efl. nä in propoßto uidetur magis ejfe inflantia, q in alio idi coniugato. tjam uidetur,quod non omnis qui irafeitur,poena appetat, co ^ parentibus irafcimur,quibus tarnen poenam non dicimurappete-re.A.t in ira amp;nbsp;coniugata altera non uidetur inflantia,^ omnis ira ßt appetitus poena propter opinionem paruipendendi-proinde aliquando habet quid uerißmile, ob quod no uideatur citra rationem orationent negare refpondës propoßtam, etß nulla ßt inflantia in umo coniuga-torumiqua in reliquis non reßdeat.Jipparens igitur efl inflatia tantum qua in ano habetur,amp;no in alijs cöcipitur.Parëtibus enim dum irafeimur,poena appetimus,qubd contriflari eos ^facere dolere flu-deamus.nam id pro poena parentibus uolumus inelfe, ut quodam modo ulcifeamur.

Præterea proponere par eft non vt propter idipfum, lcd alterius gracia,cum qui proponit. Nam deuitant ea quæ ad pofitionem funt vcilia.

Vtilitatem occultadi procréât difeeptatio qua alterius d propoßto 6 gratia uidetur ßfeipi. quare fuerit congruum difceptanti qua utilid £^”0^’” font dd differendum in propoßtum ßc interrogare amp;nbsp;proponere,ut dirpmatio. »5 propoßti, ßd alterius fine putëtur interrogari a refpondente. vu-giant enim ßmmopere ac deuitant pro uiribus refpondëtes,qua in-tellexerint utilia interrogari ad problema propoßtum.talia nempe nö tiifi coaëli interrogata fatebantur, amp;nbsp;uiribus impulß: alia uero qua non credant ad rem pertinere, tanquam uana gratis eldr^untur,ex quibus aggrauari tandem non nanus deprehendantur.

Simpliciter autem dicendo,qmaxime facere dubium, vtrum quod proponitur,an oppofitü fumcre vult, nam dubio exiftente^quidnam ad pofitionem eft veile; magis quod fibi videtur,ponunt.

studereinterrogantëwniuerfaliter oportet, ut dubium reddat re- y /pondentem amp;nbsp;ancipitëad occultationem rei probada. quod maxime praflabit,ß per quod uelit probare, incognitum ßt refpondëti:neque funt «mul. i^^ ^^dum in^rrogatioms deceat rationem rei probanda,ßd potius

ANTO» DEMOCH» HTPOMNEMA ïnterro^dndi nota refpondentù uiuam oculorum acié perflringattqui in utranqi fartent contradiüionis prof opium defledit.quare non in-teUigit refpondens utrum quad proponitur, an oppofitum pro argumenta fitmere uelit. uerum quia incognitum amp;nbsp;dubiü exiflit,quod fti-mere ftudeat,tranquillioris animi tale reddit refpondentem,ad conce-dendum id,quod magis apparet: qui nefciat quid utile,amp; accommo-dum fuerit rei probanda.

Amplius perfimilitudinéinterrogarc.na amp;nbsp;verifimile» amp;latctmagis vniucrfale.vtg^quemadmodum feientiaSe ignorâtia contrario rd cadedie amp;nbsp;fenfus contrarioru idé. aut ecóucrfcgt;,poft5 (enfus idé contrarioru,St fcietia.hoc autécftfinaile indudioni, nó tamé idé. nam illic quidéà fingularibus vniuerialc fumitur,in fimilibusauté nó eft quod fumitur vniuerfale,fub quo omnia fimilia funt.

8 Difceptator interroges reddet obfeurtorem refpondenti zy occut-Sa^uÏo m ^'°^^'quot; difputationem,qua fada fuerit in fimiliipppropoptotquonia mdf. in ueripmili magis latei umiuerfale amp;nbsp;propoptü(per umiuerfale enim propoptum intelliginuts') quem p naUaperet egrejpo e propopto.ut p probandum pt,qubd p:ientia pt eadem contrariorum, non congre-diendum in illud fuerit, nip prius fada difputatione in pmili z^ habita,qubd idem pnfus ep cantrariorum:ut luds amp;nbsp;no(iis,uipis:audi-tus,pni Zir plenty •.Zr olfadus,pipidi Zr inppidi.uel contra, p conßi-tuatur problema de pnfù,tranperenda erit oratio ad feietiam, qubd niupca pt cöpnantiazr dilfonätia,ZT drithmetica paris Zr imparis: quibus habitis Zr conceffis idem monpratur in reliquo pmili.nam ut p habet paps ad pnpbilia, pc fcientia ad fcibilia, Zr contra. quare quiequid in umo admlt;ttetur,in altera dari operapretiü fuerit.Keque eadem putanda ep pmlitudo indudioni; quoniam in indudione umi-uerple pngularia, à quibus colligitur,continet. at in pmilitudine Zr 4nalo^,nihil ePquad compledatur analoga,zr ptmliatut pientiam zr pnpm pmilia pb nulla uniuerfali nomine contineripquidum ep.

. Oportet autem amp;nbsp;ipfum fibimet quandoque inftanti* amferre.Nam infufpede fe habent refpondentes ad eos qui vidcntur iufte argumentari.

Infeinna» ^^P^t^tia in pippm abijciens interrogans inter differendû,rePpon Sum eft. * dentidat papdeinonmodicamapimationem. proindenünus pfpe-dam habueriteius difputationem zr interrogationes.tendeaccidit, ut

IN O C T A V VM T 0 P I C» A R t S T» 281 maxime opportuaus ßt fie infladi modus,ad occultandû rem inflituta amp;nbsp;accipiendû neœfarias propofttionesjquibus differere oportet.JSlâ refpondentes bis qui modeftiore amp;nbsp;iufliore diferëdile^ uidentur cô-gredi amp;nbsp;interrogare, plura tribuimt, ut bonne fidei hominibus: quo-niam nulla doliffpicione notantur,qui fibijpfis occurrât amp;nbsp;aduer-fintur,ß quando falft pronûtiarint.quare nô uidentur refpôdentibus qunerere uel proponere quippiam,quod a reHo ßtalienü amp;nbsp;ueri can-cellos egrediatur.ißis igitur côceditur maior difputandioccaßo ob in-flantiam in ß pronumtiatnm,amp; accipiendi liberius propoßtiones ne-cefarias ad difputandum in rem propoßtam.

Vtile auté S£dicere,gj confuetö,5f g? dfeitur talc.na pi-grefcutquod iolitu eft;dimouerc,inftantiä nó habétes.fi-mul auté Sequia vtutur 8c ipfi talibus,cauét ea dfmouerc.

Vt expedite à refpondentibus interrogantes^qune uelint,accipiant, 10 peropportunum efl confuetis uti,amp;recepta intérro^re. ut qui inter- t^^quot;‘ rogat,omnem oratorem efe bonum,ut omnibus uifum eß amp;nbsp;cofeuit diciiO' m ßngulorum fills ,qune recepta ßnt ab illis,ajfeclis congruu fuerit proponere. aam pigrefcumt omnes amp;nbsp;uerétur diffiteri çy di-mouere,quod confuetum efl,ßne inßgni ratione,amp;nö habentes infa-tiam. nam quum ipßs confuetis quadam pertinad opinione utanturt dili^nter caaebunt,ne deftruatab omnibus promulgata.Q^i enim fieri potefl,ut leuis amp;nbsp;inconflans ratio opinionem tenacius menti adha-rentem extirpet,quam nee grduilßmie quæque mutatre pofunttCerte tnifrii putauerim efe antopere bona qumddingenia torqueri in ex-pugnddis quorudam monfiris-dij boni,quotuidimusgrauijfimos pro-fe(fores difrumpi damoribus, ut ftolidas opiniones cerebroßs quord-dam capitibus infrtas euellerentün quibus excutiendis plus mille an-nis dodifimiquiq; fragumtur. quos profecife non audio; uerum po-tius infiammafe feuientis opinionisfautores ad maiorem pertinadä. 'Diruendis alibus opinionibus præfntifimü antidotum fuerit opinio-num negledus.quare tales relinquamus fiis opinionibus plus fibipla-centes,qudm pauo fuis plumis.

Amplius non fedule agercjCtfi omnino vtilefit.Nam aduerfus fedule agentes,magis renituntur.

Q^emadmodum nimis fieftinans in omnibus nefdo quid fufpidonis j^^„ j^j^^j mentibus ingerit ; ßc qui œlare uelit facile quippiam quod etiam plu- ^^^^J.“^ rimum fuerit utile ad ipfiqi propoßtum,is tunudtuarie a^re non de- tem^itio'

bet, ne^ue fèdulum iUim /ê conueniet monflrare in/èikitorem: usrufft ut uanum quid parumue utile admodum negU^entsr interrogabit.nam maxime aduerfantur his re/pondentes, qui ddigentia ^ uelut ma^no ußi accömoda requirnttf.quibus obfiflunt imitant dcriter,qubd ta~ libus interrogatis decipi uereantur. quare qui uelit occultare nonnihil neceU'drium,id ia intsrrogandum ejl,ut 7iihilconferre uideatur.ßc e~ tiim paulitim,amp;,ut dicitur, pedetentim experietur refpSdentem, ^ ferientos gradus deducet ad id quod concludere nititur.

Et vt in fimilitudine proponere. Nam quod propter aliud aliquid proponitur, Sc non propter fcipfumjVtile, ponent magis.

m parabol ^” parabola reßdens interrogatio ad occultation?preeßdiuaffert. Usinteno. Tadlius enim concedumt quod proponitur in parabola ( quia alterius gandum. gy^fj^ uidetur eßerri,amp;non propterß^quam quodper ß interrogd tur.ut qui uelit accipere,contmentia eße uirtutë,is utßißitetur con-gruit,an quëadmodum continentia ßtuirtus, ßc fortitudo,ßc iußitia. id enim quod ßc elatum efl per coUationem aliorum, quam perß po-ßtum reßpÖdentes citius fatentur.Varabola aute efleoUatio diuerßoru in eo quo adinuicem proportionis ßmilitudmem recipumt.

Amplius non id proponere quod oportet fùmere,fed cui confequés id eft ex neceftitate. Nam Sc magis coce* dunt,eo ^ nófimiliter ex hoc manifeftu fit,quod confie' cuturum eft:8c fumpto hoejfiumptum eft Sc illud.

intenogan ^d occultationem conducit interrogare propoßtiones a quibus in-antecedem f^^^“^ ^‘^°'^ dedpiendum uenit,non dutem eas quibus opus efl ad fyl-tu, logißnü propoßti:^ facilius conniueant anteœdentibus propoßtioni-bus, quas neeeßario ßquütur illie quibus eötingit cöcludere propoß-tü:eo ^ minus ßnt manifeflæ ad inferendumrem probanda,quia re-motiores habentur,qudm aliæ neceßdria,quie inferuntur ab his,pro-foßti conclußuie. iflis tarnen anteœdentibus habitis nihil minus con-tingit condudi propoßtum propter conßquij legem,quamconßquen-tibus.qubd poßto anteœdente ponitur conßques,quod quideefl pro-foßti manifefle probatiuum . quéadmodum ex prœteritis conijeimus rem fddd,quce negatur ; ficex antecedêtibus conßquens neeeßariit.

Et id virimo interrogate,quod maxime vultfiumere nä maxime prima rcnuunt:eo qp plurimi interrogantiu pri* ma dicüt;circa quævelmaxime ftudéc. Adquofdä aute

IN o C T A V VM T o P I C« A R I s r» 281} prima quxvtilfa func,proponcre.nam proteruimaxime prima admictût,nifî omnino manifeftu fit quod fècuturu eft:in fine autêproteruiûc.fimiliter auté amp;nbsp;quicûcç arbi-trâturacutieficin refpódendo.ponéres enim plurima, in fine recantant,tanquam nihil accideritex ijsquæ pofita funt.ponunt autem prompte confidentes habitui, St arbitrantes nihilfe efle paiTuros.

Occulatiuuin eß etiam non interrogetre quad fimme neeelfariü efl j^ ad contextuin fyUogißmi prmio ßibßUio,neqi alßumere.nam qu^e fri- n™ eft in mo inttrrogitntur,uidentur totii rei fondus foifidere,amp;maxime ne- tem^âtàquot;* cejßaria ad artißeium eZ ofus.quoniam tenuit con/ùetudo afud qflu- ^“^quot;’^Jj rimas dißeftatoresjUt frofonerentur ea,in quibus omnis uis future- rfumeftt tur coUocarij^y qua robußiora ad cogreffum dicerétur. froinde tali~ bus frimo interrogatis faratiores funt refugnare reffodétes:^ intel-ligant id 'a flerifq; obpruari, ut ualidiora ^ magis neeeßaria in ifp fraludio interrogationü rogët.ttos itaq; quaß nouum militsm nö leuis armature efformantes nouis honeßabimus fr-^ceftis,nc fror fits circa aliorum ueßigia inßßamus. Verum hand ßlctio obuelddum erit,^ non omnibus hic occultandi modus accömodatur amp;nbsp;interrogadi. non defunt enim reffondentium fleriq^qui frimis facile blandiantur in-terrogatis,nifi ualde manifeßum fit condufionëillis cöne£li:qgt; nÓ cu-rent(adeo enim morofi funt)quiecüqi frimo obijciuntur.kt ißi qua-do ad rem deuentum eß,cetera omnia contemnumt,froteruiumt,tcr-giuerfantur,mille dißindionum membris rem fimfliciffimd dilaniant. froinde alibus cöueniens fuerit,quod neeeßarm eß amp;nbsp;utile ad conclu fionë frobädä,in frincifio frofonerei^ fonlo humaniores fint,qua-do non uehementius efferbuerint, (^ rationi magis ob/èquentes. nuic modo nö muit urn diuerfum accingere decet his qui acuti ^ ingenij ui-uaciate f allere uideri fereuf iüt, ^ admodum in reffondendo Agaces.nam ales,^ acrimonia o^iuduio mentis œterosÇut uolumt)uin-cant,dedigndtur frimis quafitis inßare:qubd nihil reformident fati refugnanti^e amp;nbsp;cantus falinodineietiä quibufuis adtmßis.m ßne ue-ro rixantur,nugantur,fermutant frofofitiones conceffas in alias,ex quibus iUatum non fiqui iudicant,uel didionem inuertumt aliquä,ßn-gendo fignificationes,aquiuocationes, amp;nbsp;cetera huiufmodi. froinde fartes interrogantis ermit frim^e, agnofcere reffondentë:an ßultus, qui decifi foßit: an iract{ndus,qui concitetur : an ambitio/ùs,qui in-

ANTO.DEmOCH« HTPOMNEMA fietar: dn peruiedx, qui proteruit ; dn uerecundus. quonidrn occul-tddi diuerfd erit rdtio in talibus,ut /dtis notum efl. Kam qui dnte exi~ turn difceptationis omnibus repugndut dltercdntEs,talibus opportumit fueritin principio neœlfdrid interrogdre,quibus ddmiffis primo impe-tu deturbdntur,amp;fdjlum amp;nbsp;inßlentiam demittere plus eequo luxu-riantem cogumtur:dlijs uero non.

Amplius prológarc Si interponerequx nihil funt vfui ad orationem.quemadmodum pfeudographia vtences. nam cö Gnt plura, immanifeftö in quo falfum fit. quare amp;nbsp;occultant quadoq? intcrrogantes,in abfconfo propo' nentes ca qux per fe propofita,nó ponerentur.ad oceul* tationem igitur,didis eft vtendum.

Produced! Q.quot;quot;’” owttt multiplex quaddin eöfußonem pdridt,dd occultationé funtinterro neceffdridrHpropofitionum Udlebitprolongdtio ^i^iierpofitio nudti-muWs raï P^^^ wt^ffogdtionu tiuUdm ut ilia tem bdbentiii dd rem monflrdnddni, mifeendæ. neq; deceptions neceffdridru. quemddmodum fdciumt,quifal/è defcri-burnt in^ometrid. ij enim nmltns (3liti funt ducerelineumculds pdrü uel nihil conferétes dd defcriptionëpropofïtd:quibus obtenebrdnt ueri lumen,amp;demii pertrdhut latenter hotmnes ad fdl/üm.tgnotius enim efl (^ immanifeftius falftim in pluribus colloaitü,nMltis immerfd, nee non in dbfcondito pofitü:qubd amp;nbsp;oculi mentis cdligdnt amp;nbsp;dures one-rdntur tanta interrogdtionum prodigaliate. qudre ob confufionem iUdm contingit fepe refpodentes ddre, qu^e per f amp;nbsp;fla non confite-rentur.nis igitur quindecmi modis quiuis infrudus occultddi fu di-fponendi dd occultationem propofitiones interrogdtas, non mediocri-terfuleietur dd diferendum in refpondentes, ftuefdciles, fue difficiles,fue dodos,fue rudes:qui tali methodo poffit dccipere propofitiones neceffarids dd themd euertëdum,^ uerü monflrdndum. ytö enim pdrum refert hoe uel illo modo quippiam coUocdre inuentum, ^ in-• terrogdre,ut d refpondëte uerum extorquedtur: qui non niß iiuütus ipßm fdtedtur. nis itdqi modis a refpondëte uerum tentdbit eripere interrogdns.quod ft nullo modo horum poffit,dimittendus efl,ut nolens uerum dicere.

Ad ornatü vero, induftione amp;nbsp;diuifionc eorum qux affinia funt.Indudio igitur qualequid eft,manifefiü.diui dereautêhuiufraodi,vtfcientia feientiaeffe meliorê:aut cogjcxaftioreft,aut q;mcIiorü.Slt; q; feientiarû alix qui-

tN0CTAVVMT0PïC»AR.IST. tg? dein funt contêplatiuæ,alix auté aftfux, ah« porro efFc* Öiux. nam vnüquodlt;p taliu coornac quidem oranoné, at non neceflariu eft,vc dicatur ad conclufionem.

Pofl^ dixintus de difpofitione amp;nbsp;ordine in indu£iionibus,amp;in oc- ^^jJ™*^^ cuïtatione ob/èrnando, fèries ejl,ut de al^s duabus difputändi for mis, duaione sc quaneceffarianon dicnoitur,dicdnius. Priorem partem fibi uendica- pu,quot;®«quot;®quot; uit ed,qult;e ad md^nitudinem orationis fruitur.nain quod Arifloteles prlt;£dixerat,dum enumerdrentur iUa qudtuor membra nöneceffaria-rum interrogationü,» èç o/nop -amp; AQ-)^^,gt;Mnc dicit,àQ uóiffdopiquod adpompam amp;fafum nöinepteinterpretari crediderimus. Ad quam partem obeumdam féliciter duo inferuiêt,indu£lio, amp;nbsp;diuifio cognato-rum.nam his differêtes admodum perpetuam amp;nbsp;magnifcarn procurât difputationê.induölione enim effeceris orationem quantüuis pro-lixamftneneceffiate,per enumerationem ftngularium ftb umiuerfali: quam diximus in primo effe a ßngularibus ad umiuerfale acceffionë, amp;nbsp;ex fècumdo Priorum Analytic.effe orationem, qua per tertiüpri-mum medio ineffe ofëditur.'Diuifio infuper ad difceptationis amplitu-dinem (^ ornatum cöducit. nam diuifionü multitudine oratio ip/a ad idem profuftor efmttitur,amp; ditiffime locupletatur. ut qui uolct pro-bare qubd queedam fciétia eft altera fciëtid melior, abumde fplendide iy' ma^nifice utetur diuifionum cögerie.uam dieet,fdentiarü quædâ exaëliores,qult;edam minus exad^ennfuper quadam meliorü,qult;£dam deteriorum : demum alia contemplatiua, alia d£iiua,dliee ejfediua fii»t:ex quibus omnibus propoßtum mößratur. Paceffat hinc Paarë-tius vallenfis, qui nullum diferimë inter adiuum amp;nbsp;cötemplatiuum uult.nam Ariflotelem hac erroris macula notât,qubd dqs côtemplatio-nem tribuerit,amp; nöa£lionem:quafi,inquit,contEmplari non fita^re, amp;nbsp;contemplatio adio.ignarus idem ejfecötemplari, quod cöfiderare Cr inquirere:quod in homnes aidit,nöin deum.idfecit,ut fludijs fits cötemplationis compararet authoritatem.itn,dum homines dijs fimiles efficere uult,deos fecit fimiles hominibus.hac iUe.Verum nö fumt ne-ceffaria tot diuifionum forma. nam uma füfficiebat ad rem möflran-dam,neq; plus habet uirium ilia omnes, q uma.quare ad ofiëtationem ingenif maps amp;faflum,q ad fidem rei producumtur.Pacilis eft iptur ad amplitudinem difceptationis decurfus,cuius tatum duas fpecies cö-flituit Arifloteles.iUuc tarnen conferri uidentur, quas de amplitudine tradit fpecies Q^intilianus libro oéiauo, Cr quas Arifloteles in tertio rhetorices prafcribit, er rhetores paffim. ad quos, fi plura quaras, vidij.

A NTo. DEM O CH. HTPOMNEMA erit eti^dum.ix diclis nemo eß qui no pernidoßlfmum poffit erroré deprehendere in uul^ato hoc uelumine, quo legitur: Ad ornatum ue-ro indudione amp;nbsp;cöclußone eorugt;quæ affinia jwit: quum habedt Ari~ floteles, âç j HÓfffdoy i’KxytvyH ugi ePioupiiret '^lv o-uyyivamp;y, id eßt ad orndtum datent induclione (^ diuifione cogndtorum utendum.

Ad diluciditatem autê exempla amp;nbsp;fimilirudines affe-rendum. Exempla autem accómodata,amp; ex quitus fei' mus, qualia Homerus, non qualia Chœrilus. fie enim clarius erit quod proponitur.

Poßremum ordinent tenait inter non neeeßdrids ordtiones,qult;e dd infuoidëdunt rebus obßcuris lumë delegntur diluciditns ordtionis,quæ exemplis,amp;pdrabolis continetur-TOißerens nempe orationem reddet propofitam exemplis clariorent, gx pdrabolis deeëtibus: qudlid fuiße Home ri exempla cSßdt,g^ ßmilitudines.talibus enim amp;nbsp;ßmilibus in~ terrogdns propofitam lucidius reßituet. ixplodumtur aatem chxrili poetx amp;nbsp;gre^rq fiafrigidi cuiufinis : qui quanto eß'e obficurior ßu~ det,täto ineptior efficitur.'Exemplum datent dicitur,quddo medio ma ius extremum ineße ofiëditur peraliquid finale tertio amp;nbsp;minori ex~ tremo.ut hxc ofiëditur,contrd cofines pugnare eße malum,per hoc,qgt; Xhebanis infierre bellum fuerit malum,quod efi finale huic,amp; notius tertio,Phocenfitbus infierre bellum fiuit malum.amp;- fic particulare con^ cludit particulare ignotius. Exemplum d parabola dißert(qud Cicero collationem uocat)nam illud definit eße, id quod rem dathoriate,dat cd/û dlicuius hominis,oat negotij cöfirmdt,dat infirmat-.Collationëue-ro, ordtionem eßequx rent cum re ex fimilitudine eöfiert. Adiumgit amp;nbsp;imaginem,orationem demonfiratem corporum datndturarum fi-tnibtudinem,ipfius eße compdrdbilis fipeciem.Si de exemplo amp;pdrd~ bolddmpliord requiras, difices ex Arifiotele ficumdo rhetori. uarids fipeciesjgyQjfintiliano librotnfiitutionû quinto:^ nö fit nofiri infiitu-ti enamerare in fiingulis quxcumq; dici poßumt,interim tarnen pard-bolx fitbijcienuis modum,quo oratio dilucidior eßieiatur. Ham exëpü infinita fi produmt exempla, his qui hifioriarum monetmëtis nö carue-rint.vt quo pretiofior efi res,hoc amp;nbsp;diligëtius filet aßeruari amp;nbsp;im-pëdicircufipedius-.ia tëporis,quo nihil efi pretiofius,fiumma efi habë-dd rdtio : ne quid efifludt fine firudu . etenim fit curatores dari filent ijs,qui gemmds amp;nbsp;darum temere profiumduntt:qux tadem eritinfi-ttia tempus pulcherrimumimmoralis dei niunas,dat otio,dat inhone^ ftis fiudqs turpiter confimereëc^uid enim perdis,cum tempus perdit

IN OCTAWM TOPIC* A R I S T* 284 tilft uitdm? A.t uim quid effe poteßcharius? Etcum itnagemntuld pe~ rijt,id£lurdin uocds:cuni totusperqt dies,hoc eß bonduita portio,id' âiurdm non uoeds? praßrtim cum iUd perditd dliüdc poffint recupe~ rdri,temporis irrepdrubilis fit iaâurd.prætered iüd cum tibi perçût, alqs pîernotq; lucro fwitt: at temporis difpendium in nullius trdnft, compendium. Nullum eß ddmnum ex quo non dliquis emolumentum dliquodfntidt,prater ddmnum temporis. A.ddc his,quod illdrû opum idUurd fape ftluti fuit.ndm diuitia plerunq; uitiorum mdteridm mi-fiiflrdnt : itd ut praßet temcre prefudiße, qucim dttente ddßrudße. Q^äto cuiufqi rei ufis honeßior, tdnto turpior profufio:dt nihil pul~ chrius,nihil pracldrius,q bonds hords bene collocdre.illd ut qnidxi-me/èrues,fapennmero tamëuelcd/üs eripit,uelhomo tollit,ut idHu-rd te cdUinitoßum dwntdxdt, non etidm turpem redddt : dt temporis dmißio,quonia non nif noßro uitio contin^itmon mfros flum,uerü f^ infames reddit. Pejfimum infamia genus quoties culpa in nullum conferripoteß,praterqua in eum,qui pdtitur mdlum.lllis fumdos,dut ades meredri poterds, bonam mentem non poterds : hoc prater alid dninu ornamêtd, parare poterds immortnlitatem.Nulld eß tam breuis uita portio,in qud non magnus dliquis adfelicitdtemgradus fieri po~ terat.Poßremo de illis mdle in/ùmptis patri fortaßis rationë redditu~ rus eras:de horis male trâfdàis,deo. uis in/üper omnibus f adieceris formicas,dpes ^catera ammatia bruta,in otio non degereisi platas flatutis têporibus fuos flores,fùos fru£lus proferre: Si Solis,Luma amp;nbsp;reliquorûplanetdrum indefeßos ßruari motus:his omnibus citra ne-ce(fitdtem,O'dlqs confitnilibus oßenditurhocidem,Noneffe quiefcë-dum uel dormitandum.udna tamë non font hac,fd dd mdiorem cla-ritatem rei monßrdnda.

Vtédum auté in diflerédojfyllogifhio quidé ad diale* fticos magis,qad multitudinéanduftione vero cót:ra,ad mukitudiné magis.Didö eft auté amp;nbsp;de his,8c prius.

Quatuor expreffimus modos dijferëdi no necejfarios ad rem pro-bdndam,g^quid obßruandu ejfetin eifdem:nunc de neceffarijs pro-trahemus frmonem. üuas dutem fecimus differendi fpecies didle^ico neceffarias: alterdm fyllogifmumappellauimus, altera indudionem in primo Topi.qubd dialeledicus omnem poftionem impugnare paratus fit, fu in earn probabiliter dilferere. Veru quoniam pofitiones inter-dum d rudibus defendwntur,interdü d dodis: f militer aliquädo a dif ficilibus ç^ morofis, aliquando d manfuetis amp;nbsp;urbanis: non omnibus

cSueniet eädem amp;nbsp;confimtlis di^ferendi rtitioAnduUio enim uim non habebit neq;locü, ubi quis eötumdeior fuerit:qubd adeafadlis tranp mittitur calûnia. Heqi etia conuenit fyüogifnuis ign4ris,qiti uotiuer/a-lü nöinteUi^nt per quæ cöneditur jyllogifmus,fèd finguUrid amp;nbsp;(ên fibilid td»tü perfpiciüt.qudpropter ut in omne hominü genus différé-re udledt,diiplici ^nere difjerendi cdinunietur;dltero,ut indu£lione,in uulgnres amp;nbsp;plebeos,reliquo auté in fdpiëtesjUt fyllogifmo.omne enm hominum ^iMs in ftpiêtuni amp;nbsp;rudium/èHdm di/iugimus. cöuenien-tiffimd fuerit indu£iio igndris amp;nbsp;nMÏtitudini,qgt; ed tmiuerftle amp;nbsp;ipju totü per finguUrid amp;nbsp;partes Wdnifeflds oflenddtur.SyUogipnus ue~ ro didleHicus opportwnus mdgis eftdd differenduin in doélos, qui fit tiirilior amp;nbsp;in répugnâtes derior, uti diëlum efl füperius. Vnde nidni-fefld efl inflrumentorii copia dd dijferendutniquee conuenit didleclico. ndm flue in uulgares uel doHos pugndndum flt,fiue probdndü fit to~ turn dut pars, habetur inflrumentü alteri congruum. SyUogifino enint partent per totum monflranuis, induUione totum per partes conclu^ dimus. Vor fan obijeies nos pugnatia dicere,qui dialeéiico modo necefi~ fdridnt,modo non,indu£iionem protulerinws.na in modisnon ncœ[fd-riarü difputationum eä enumerauimus: nüc uero neceffariatn confli-tuimus,gr effe forma difjerendi alteram. An induëlio,qua primo de-flinatur ad propofitum probdndum,necelfdrid dicaturtqua uero pro fibfidio quodam gr Jùpplemento aduocaturad fidem propofitionum 'necelJaridrumjnóneceffaria appeUatur ad propofitum concludendüi qubd proprio cur Ju gr continuo progreffu non demittat in cÓclufio-nem propofitum.

Eft autem in aliquibusquideminduccnti poffibilc in* terrogare vniuerfale : in aliquibus vero non facile, eo quód non pofitum fit fimilitudinibus nomen omnibus commune. fed quando oportet vniuerfale fumere , fic in omnibus talibus dicunt id determinate diffîciUimum efle: qualia funt ea qua: profcrutur huiufmodi, amp;nbsp;qualia nó.amp; propter hoc fæpenumero in feinuicem diffident in 'difputationibus:alij quidem dicctes,fimilia cffic,quæ non funt fimilia:alij vero dubitantes qua: fiintfimilia,nó effe fimilia.Q.uare tentandum in omnibus talibus,ipfum no men effingere. vt neq? refpondenti liccatdubitare quód .non fimilitebquod infertur,dicitur:ne($ interrogati ca.-

lumniarijVt fimiliter dido-co quod plura eory quæ non finiiliter dicuntur,fimiliter videntur dici.

Q^um uerum fit induüionem fipecië e/fe difierendi altera,non in~ tëpefiiuas exiftimare oportet inflitutiones, quibus dialcciicus facili du du infiruatur ad omne dificrendi ^ms per induéiionem.Tuin demu his conftitutis ad alterius fpedei k^s ohfiruandas negotium tranfie-remus.i-ft enhh indudio nobis familiarior adhuc rudibus,qult;£ pria-cipiü fit quo wniuer/ale cöflituitur cognoficiturq;.nam ex notitia par~ ticularium amp;nbsp;finfibilium, uhumq} adintelligëtiam umiuerfilis perue' nitur.apte itaqi de ip/a mduciione numc agëdum efl: quam accepimus magis conuenire multitudmi,q dodis.sinud quee fint eiufidë documë-ta,audiamus,co/èquens efl: utufum acquirattuis.Vrimum autënomê- prfmumin« nihus ipfis fimilitudinem habetibus amp;nbsp;particularibus nomen cömu^e gmawitnó imponëdum efl ad fadlëindudionisprodudionë.nam indudmus per- ^toMe ' facile ip/ùm tuniuer/àle ç^ commute,quado fingularibus ipfis amp;nbsp;fi- particuUrw milibus omnibus i^ü efl nomen impofitum. ex alibus enm detrudi-tur in cöclufionem umiuerfale. at fi nomë commuine nö fuerit flatutü fimilibus e^ particularibus, ualde laboriofum fuerit umiucrfale acd-pere amp;quot;nbsp;interogare per talia.nam fi quis ex talibus efflagitet umiuer-filem dari propofitionë(qubd oporteat ex fingularibus amp;nbsp;conuenië-tibusinferre timiuerfilem propofitionem, amp;nbsp;umiuerfiile omnibus his cömmieaccömodari)refpödëtinterrogati dijfidUimü effe detertnina-re,qult;£ fint eorum qua proferuntur particularium talia, qua conti-neantur nomine cömumi flatuendo, gy qua nö contineätur. quapro-pter diffident plerumqi arguëtes amp;nbsp;refpondentes inter difputadum. Alij quidem proteflatur fimilia gy particularia effe, qua nö fuut fi-tnilia amp;nbsp;füb eodem nonune cotenta, ut interrogates. Alq uero,ut refpondentes,dubitant amp;nbsp;negant, qua funt fimilia, amp;nbsp;conuenientia i» eodem commuai nomine, effe fitfulia: amp;nbsp;quafi deierant, qua fimilia fient, nö effe fimilia,^ comsenire in comumione nominis uniuerfalis. froinde ut caput totius cötrouerfia amputetur,in omnibus particu-laribus,qua nomine commumi priuätur, inflituere gy fingere nomen oportet ipfis fimilibus amp;nbsp;particularibus: ne liceat refpondenti dubi-tare non fimiliter did,quod infertur: neqs nomen effe commume,quo particularia contineätur,id quod indudione infertur. infùper,ut in-terroganti nullus calumniadi locus relinquatur: qui quod diffimile efl amp;quo nöcontinëtur particularia omnia, täquam contenta fimiliter mterro^t,^ monflrare conatur.Pleraqi profedo confiflunt qua fi-

militer uidétur,amp;c5tineri codent commuai nomine,quee non ftmiliter diciitur,nee eodem nomine commuai cô/intiiMt.ïn talibus itde^ fum^ mum remedium fuerit,uel nomêdfferre communie, uel in locum illius defcriptionem quidam. Vt ßeum Boetio dixeris ejfe induciionë hac ordtion€m,Q^i feit eänere,cantor efl:amp;qui lu£ldri,luóhttor efl:qu{qi adifcare, adifcator eß : quibus multis fimili rdtione eolleilis inferri uidetur,qui feit igitur mdlum,mdlus efl: quod non procedit.ut tarnen diatm quid /èntid,non fum dut opinionis,qui arbitrer orationè affunt ptam eue indudionem, quum particular ia illa non ßb eo,quod mon -ßratur concludi,contineatur.sunt enim omnia aqua qute ajfumütur cum eo quod colligitur.nam fcire mdlum,amp; fdre adifcare non con^-tinet ßinuicem,neq; umü altsrum continet:qubd ß conclußo non am-plexetur d[fumptds omnes lilas partes, neq; induüionis promerebi~ tur nomen.Tales enim argumentdtiones,in quibus difceptatur à mul tis ftmilibus ad umu ßmile particulare,appelleßmilitudines: quas ad exemplum reuocare non abfurdum fuerit.

Quando autem inducenti in plunbus, non dederfe vniuerfale : tune iuftum eftefflagitare inftantiam. non dicente autem ipfo in aliquibus fic,non iuftum eft effla* gitarejin aliquibus nófic.Oportetenim inducentéprius nc inftantiam efflagitare.

i obßruabit interrogas ftudioß,qui induilione congrejfum inire nÓ dâ d^Jfm’ ^^tu/at,ne prius inßätiam d refpondéte,q induUionem dbfóluerit,re-ftätiä nex quirat,fi in umiuer/âle concludendü quippia obijci poffit.Porro oppor quot;rflb non f^f admodum fcifeitatur inßdntiam,quddo pluribus particularibus 4^nöaiX’ ^“^ fptciebus ßue partibus enumeratis non permittit umiuerfale amp;nbsp;totum eolligi refpondens.tiullum enim ßpereffe uideturaliud reuin-cendi refpondentem gems, quarn inßanti^ poflulatio, inhoc indu-cendi modulo: qua ft caruerit refpondens, qui tam acerbe ex multis particularibus usiner falls compoßtione prohibet, uitilitigatoris nomi ne infamis à difputatium theatro explodetur:q) müa contradicendi ratione ßiffultus difceptationem eludat.incongrue uero gjquot; intempe-ßiue interrogans requiret inßätiam à refpondëte,amp; in aliquibus non ßc:qui nondum dixit,neq; indudione mößrauit umiuerfale per aliqua ßmslia g/ particularia. ut is qui conßitueret per ß amp;nbsp;ßorßm umiuerfale per ßngularia, in quibus perfpexit inßätiam e[fe,amp;nö omnia conßntire umiuerfali ßmiütertßatimqs dum in certamen defeedit nul-

lo alio difaptationis præludio d re/pondente ex abrupto depofeit in uotiuerfale inflâtidm,neqi acceptis quibufdam particularibus ad uoti~ uerfale conferétibus.Temer aria pro feéio tam improui/â feifeitatio in~ ßanti^e eß'.qute prius efflagitet repugnâtiam,q probatio rei conflitue-dæ fit admotn.viuoiq enim efflagiture inftantiam congruitin uniuer~ fille per indudionê concludendum,nifi prius faÓkt indu(lione,amp; mul-tis particularibus ad uniuerfale confirmandum aduocatis:quia oportet fimper eü qui inducitdn aliquibus inducere,priufqua quarat infld tiam,quam Arifloteles propofitionem propofttioni uocat contrariarn, ficundo Priorum analyticorum.

Efflagitandum autem inftantias non in eo quad pro-ponitur ferre,nifi vnum tantum fit huiufmodi. vt bina-rius parium numerorum folus primus.Nam oportet amp;nbsp;eum qui inftat in altcro inftâtiam ferre,aut dicere quod hoc iblum talc eft.

interrogans ferre non debet inflantiam d refpondente in propofi J turn detortam:qubd oporteat refpondétem, qui appo/lte infliterit amp;nbsp;SSTn«^ uniuerfalls conclufioni occurreritex multis particularibus môftratæ, Jî^'^j^* non per propoßtum,fid per aliud refiftere. Sic enm liceret in omni- aX” üuóe lus quippiam obqci pro refpondëtis fintëtia,qui fimper afferre poffit pro inftätiaipfum propofitum,^^ diceret effeinflatiarn in propofito. quot;Verum quis non ridebit in fingubs,dum quippiam monjlratur,refpon fionem earn qua inflatiam dicit e[fe in illo?proinde ut quifpiarn infia-re probe dicatur,non fiiffecerit dixiffe,^ efl inflätia in propofito, uel afferre idipfum pro oppofito,quod móflratum iri uult interrogans:fid per aliud occurrédum efl,quo docere debet refpondés, non ualere tale differêdi modum.vel fi per idem fit refiflédum,dicere oportet amp;nbsp;an-notare,^ in propofito hoe differêdi modo faUitur tantum.ut ei qui eu rabit comprobare omnem dualiatem effe compofitum numerum, ^ non primum: ^ amp;nbsp;quaternarius,ZT finarius,amp;oÜonarius, ç^ om-nes alij pares funt compofiti:occurret refpondés nö per aliud d propofito,amp; alias numéros pares,quoniä omnes eompofiti funt,fid per ipfûmmetpropofitum:qui dieat inflatiam effe in dualitnte tantum,cut fili inter pares numéros couenit, ut numerus primus dicatur.lfl enim linarius filus iMmerorum parium primus utrobiq;:quemadmodü ter- . narius numerorum miparium primus utroqi modo. AppeUatur auté numerus primus dupliciter, ^ quern filum unitas metitur: ^ is in-

comfoßtus pecuUari nomine proprius didtur:cui opponitur compo^ fitus,qui diatur non tantum umitatc, ßd numero menfürabilis. itaut diuidatur numerus omnis in primum,id eflincompoßtü,zrcompoß-tum.tiwncupatur inptper tutmerus aliquis primus,qui in numéros a-lios reßolui non potefl:ut binarius in duas unitates refoluitur tantum, quarum neutra eß numerus:quonid immerus efl umitatum multitudo. hine aperte dinofcitur tantum id hinario competere inter numéros pa res,ut dicatur numerus primus du pleiter.’Nen uelim augureris dua~ litatem hic dici numerum parem ßlum primû, ut prima ordinem ß~ gnißcet:ndimpar numerus primus dicitur aliquis: ut temarius.quod Arifloteles aperte inßnuaticum dicit,parium numerorum binariü effe plum primü.niß enim impar aliquis haberetur primus,non e/ßet opus determinatione amp;nbsp;differentia. Verum ternarius non dicitur prinuts accepto nomine primipro ordine. Qmtgt;detiam ternarius dicatur numerus impar primus dupliciter,ex ffeumdo Pofleriorum analy.difces.

Ad eos auté qui inftant vniuer^Ii,non in eodem au* tem inftantiam fcrunt, fed in æquiuoco(vt quod habeac aliquis no fuum colorem,vel pedem,vel manum. habe* bit enim pidor non fuum color cm, Slt; cocus pedem non fuum)diuidendo reuera in talibus interrogandum eft. Nam latenteæquiuocatione:bene vidcrétur inftarepro-pofitioni.

4 cum omne umiuerple,quodindudione eolligi rogntur,ßt uel eequi-TOfucrfa™ tfotum uel non aquiuoethutriufqi natune nniuerpli imponendapunt diuidends. documëta:qua obpruata plurimü iuuent,amp; quid ßquendum fit, an-nûtient. in primis itaq; utendum fuerit diuifione ZT determinatione fignificatus eius nominis, fi multiplex umiuer/ale tëtemus eolligere ex multis particularibus:ut os occludanuts refipódêti,qui inflado in aüo à propofito, ut in alio fignificato ipfius umiuerfitlis aquiuoci,uideretur apparenti amp;nbsp;firma obiedione uniuer/alis conclufionë,non dicam tan turn priepedire,fid expugnare: dum latet ipp aquiuocatio,uel nö de-terminatur cequiuoci fignificatus.ut qui uelitaccipere uoiüquodqs habere fiiü coloré,^ ^ homines,amp;equi,amp;canes, amp;nbsp;cetera huiußmo-di,habeant proprios colores, quibus denominentur:opus fuerit diflin dione huius multiplids umiuer/alis.habere enim multiplex efl,nüc ha-bitum amp;nbsp;dißpofitionem indicans amp;nbsp;qualitatë aliquam: ut dicinwr habere dißdplinam atq; uirtHtem,quod talis qualitas nobis infit denorw-

nansi numc uero quätiMe»i,nüc ea qua circa corpus fu^hnunc partem,nue uas,numc po[fe(ftoHem,niic cohabitationem repraßntans. de quibus A.rifl.in fine pradicamegt;itorii,amp;in quinto metaphyfices com-memorat.'Nam fi nodiflinxerit huius uerbi habere plures modos,neq: quo utatur pramonuerit interrogans, ualide dijudicabitur aduer/ari temiuerfalihuicpropofito refipôdens,cum monftret pidore aliquem,ut ApeUem uelzeußn, proprios no habere colores,neq;/ùos:fi for/an ab alqs mutuetur colores uelaccipiant,quibus depingu^t, neq;eos poffi-dedt.Sitniliter eiqui conatur concludere omnem homne habere duos pedes,uel /uos, per fingularia ipfacitra diflindione fignificationis ip-ftuspropofiti multiplicis,refragari uidetur refipondens:qui dieet coat aliquem,ut Apitium,uel eü qui apud Ambianeßs plurimüinftgnis cir-cunfertur,non habere pedes ßeos-.quia pedes illi quos coquit, nö fumt partes fui corporis,neq; fic habere dicitur pedes illos. proinde qui no u/ûs fuerit diuifione nonunis multiplicis,non facile icniuer/ale coUige-re ipfum poterit:qubd refpödens afferat inflantiam amp;nbsp;oppofitum in aliquo huius nMltiplicis,licet non in eo fin/ü quo umiuerjäle accipitur: ratione cuius uidetur profligare umiuer/alis confirudionem.

Si autem non in a:quiuoco,fèd in eodem inftans prx-pediat interrogationem,oportet auferenté id in quo inftantia eft,proponere reliquum,vniueriàle faciendo:do* nee fumat quod vtile cft. Vt in obliuione Sc in oblitum eiTe.non enim concedunt eum quiamifitdiiciplina,obli turnefle:co quod tranfeunte re amifitquidem difciplina, oblitus autem non eft.Dicendum autem auferenti id in

quo inftantiaeftjreliquum.vtfipeimanente rcamificdi-lciplinam,idcirco oblitum efle. Similiter autem amp;nbsp;con* trainftantes,quonia maiori bono maiusopponicur malum. proférât enim quoniam fanitati minoribono qbo na habitudo} maius malum opponitur. nam ægritudinê maius ciTc malum mala habitudine.auferédum igitur Sc in hoc id in quo inftantia eft. nam ablato,magis ponet. vt quonia maiori bono maius malu opponitur: nifi co-infcratalterû.quêadmodum bona habitudo fanitatem.

Q^id obßruädum uideretur ad eödußonem wtiuerplis æqaiuoci) in yniuoco quonia dwidendumeratjprtiemonuinMs.nunc ferme eodem initio ac- S^^tt

fspto dicendum efl de tmiuer/alis fimplicis amp;nbsp;fJÖ aquiuod induüio-^ ne.uam filum id auferendü uenit ab ip/i uniuerfili,in quo datur in-flantiaitum demûip/ûm u^iuerfale inferendiitn,cuius mtlla fupererit inflantia,qua impedire po(fit u^iuerfahs condußonem: cuius gratia interro^tio fit omnis.ut ei qui möflrat,quonidCoruims Meßala, qui ami ft difciplinam,obïitus efl : f militer Georgius Trape^ütius uir in omnibus fummus ad fnedutem extremam perdu£lus,tum grlt;iecas,tii ïatinas,quarum efl oblitus,literas perdidit,omnem qui amift difcipli^ nam,e(Je oblitum:refflüt quidam afferétes inflantia in iUo eodem amp;nbsp;fmplicr.quonia contingit amittere fcientiam amp;nbsp;cognitionem,amp; non obliuifci,quando res ipf corrumpitur amp;nbsp;tranfnutatur cuius diœba turefe obliuio. quare bis amp;nbsp;talibus comienit proponere ipfum wii~ uerfle auferëdo illud in quo afignatur inflatia:ut dicatur omnis efe oblitus,qui re manete amift cognitionë.nam poflq inflantia impedie-bat umiuerfle concludi,ob id qubd non manet res,licet illius rei per-diderit cognitionem:f igitur res ipfi maneat,amp;eiufdem amifrit di-f:iplind,non ampliusnocere poterit infldtia,qu^elata fuit.quare umi-uerfile ipfum impure inferre licebit, dum fc aufertur inflätia,amp; id quod probibere dicitur wniuerfale.'Eodem modo qui corroborât omni bono maiori maius malü opponi: quonia iuflitia maiori bono q ft li-beralitas,iniuflitia efl oppof ta maius uitium q illiberalitas : f militer fcientia maiori bono q ft pulchritudo, ignorantia efl oppof ta maius malum q deformitas:amp;ita ex multis particularibus, id inducit.iiuic ft occurrant,qubd finitati minori bono maius malü ft oppoftü,mor-bus(efl enim finitas minus bonü,q bona babitudo fu ivifix:amp;ma-ius malum morbus,q uxyi^ix fue mala babitudo:finitati tarnen minori bono contrariatur morbus magis malum: maiori autem ut bonne babitudini,minus malum cötrariatur ipfi mala babitudo)opportunû fuerit f pof ta inflätia uniuerftle in reliquis concludere,in quibus non offenditur inflantia.nä ablato eo ratione cuius inflantia communieba-tur, ponere babebit amp;nbsp;condudere uniuerftle refpondens. quare fc dicetur 0quot; inferetur ex illis multis particularibus,omni maiori bono maius malum efl oppoftum,nif unum alterum coinferat. qua deter-minatione pof ta, tollitur inflantia quæ inflruebatur de finitate. 0quot; morbo,amp;mala babitudine amp;nbsp;bona: quoniam bona babitudo finitatë coinfert. nam omnis bene difpoftus,fnus efl*. amp;nbsp;morbus infer t ma-lam difpoftionem.qui igitur addit,omni maiori bono,quod alterünon coinfrt,maius malum ejfe oppoftü,qHoii alterünon coinfert,effugit

Non folum autem eo inftante hoc faciendum: fed amp;nbsp;fi fincinftantia negat,eoquôd præuideacaliquid talium. Namablato eo,in quo inftantiaeft,compelletur ponere. eo q, non præuideac in reliquo,in aliquo non fie eife. Si auté non ponat,efflagitatus inftantiam,non habebit afit gnare.Sunt auté huiufinodipropofitionû quæin aliquo falfæ funt,in aliquo auté veræ.in hisenim par eftaufer-re:reliquum autem verum relinquere.

Q^oniam côtingit reßpödentes reludari uniuerfalis condußoni ex 6 niultis particularibus, nô/jum^uâ inflâtia ad prohibitionern accerßta, î^’î^uolû ttonimnâ uerocitra emnem inßätiatn : qui tarnen pr^euideat aliquam rotend» en . n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elianiinfta

mflatiäntiquie a refpondete obqaturyut uniuer/àle coUtgaturj no plu tu ûeUeOa auferre conuenit: fidamp; ß nulla inßantia produda,quain confpiät, negauerit reßpondens uniuerßk, nece(ßariumfuerit auferre inflan-tiä,ob quam uidebitur reßpondes redamare uniuerßlis ßrudur^e.nä ea ßpoßta cogetur admittsre umuerßlis compoßtionem,quum in nul Io amplius inßantiam agnoßcat:qua non ßcefße, ut probatur,diffitea-tur. Si uero non ponat reßpondens inßantiä,interrogatus afferre in-flantid,nöhabebit amplius ajßignarealiqud,neq; poterit.siit autépro-poßtiones aliquo, qua: uniuer/âlis nominis determinatione indiget,^ in aliquo fint uera, in aliquo falßa,ratione uniuerßalis.de quibus abu-de in ueßibulo ßcundi Priorü analyticorum dißerit Arifl.ubi ex falßs uerü eolligi demonflrat.quare in talibus iußum fuerit tollere inßan-tias,cr ea qua ueritatë oppugnât:ut flum relinquaturidquod uerü eß.ut qui diceretjomne animal eße album, manifeßum eß id in niultis eße falßum.quare omnia ilia qua obtenebrant ueritatë,frnt extirpan da.quodßet,ß träßeratur inhanc,omneanimaldißgregansuißum,eß album.idem in cateris iudicium relinquitur habendum.

Si autem in multis proponenti non feratinftantiam, poftulandu eft ponere-Nam dialedica eftpropofitio,ad quam fie in pluribus iehabentem non eft inftantia.

Diximus decatholicis quibußdam praceptis,quibus praparatur ad 7 indudionem conßquendam, in qua habetur inßantia, interrogans.Po- cô°êdî’î^f. firemum uero coßituetur hoc omnium ßpreinü, ^ ßmper indudione “'^^®“‘’ condudi poßulare oportet umiuerfale,quando in niultis, amp;ex niultis non Habens veris ofledi poteß,neqi inßatia aliqua comminißeitur.ut häc umiuer- iquot;®«*«“’

file codudentus, ex contrarijs omnia côtraria ßerina amp;nbsp;quod malus efficitur, ex eo quod minus ante fuerat,euadit : amp;nbsp;quod tninus fit,ex eo quod ante maius erat,poflea fit minus: amp;nbsp;ex tardiore,uelocius:amp; robufiiore, debiliusfit: amp;nbsp;quod ex meliore, deterius: amp;nbsp;ex iuftiori,iu~ ftius.Neq: fum tâ faflidiétis ßomachi,qui requirere in omni indudionis ffnere uelim uerba ilia, qua a quibufdä fludioß apponi pracipiûtur, hiec,amp; fie de fin^uüs,aut alla fortage eiufidem affinitatis-.qubd uidea fitmmos authores nunqua id pracepilfie, neque u/ôs fui(fe . quod,nifi proUxiori progymnafmate q hac inflitutio férat, îd diceretur , facile uarqs authorum exemplis confirmarê. satis itaqifuerit eiutmerajfe quadam ad conclufionem uniuerfalis, in quo nulla habetur infiantia. nam concedere debet refpondes amp;nbsp;ponere, qui non afferat infiantia, umiuerfalem propofitionêin multis particularibus corroborata: qubd dialedica amp;nbsp;probabilis propofitio ea fit,ad qua non affertur infiatia, qua in multis uidetur ejfe uera.His itaq fèptem documétis difierens ad indudionem adiuuari poterit.

Quado auté contingic idem amp;nbsp;fineimpoHibiIi amp;nbsp;per impoiTibile fyllogizare,dcmonftranti quidem amp;nbsp;nó difle-renti, nihil refert vel fic vel illo modo fyllogifmo colli-gere.diflerenti auté non eft veendum per impoffibile fyl logifmo.nam fi fine impolfibili quidem fyllogifmo col* ligat,minime fiet vt dubitent.atquando per impoifibile fyllogizat(nifi valde manifeftü fit falium elfe^nó impoffi* bile dicunt elfe.quarc nó fit interrogâtibus quod volût.

Qjfiid fi dialedici infirumëtum non minus fit ßUogifinus q indu^ (lio,cum utrumqi fit difieredi fipecies,pofi pracepta indudioni accom moda 0- ab indueëte mordicus ienenda,proximum fuerit ut ad fyllo-gifmos non par urn utiles ferantur quadam leges, quibus infigniti w-^(S c6uw ^^^^ogdtes migt;Ms aberrare poterumt.Prima quidem,Coiuieniëtius in-nictiusdia^ terroganti efi uti fyllogifmo ofiëfiuo q ad impoifibile ducëte,quando Minari oftê utroqi modo idem probari cötingit.Duplex enim efi rei probanda mo fme g aliter ^ifj fyllogifiicus, fiue demonfiratiuus, fiue dialedicus is fuerit:t(mus quidë ofiéfiuus,qui uelutuia re da propofitü,quod probare uolumus, colligit.ut qui ratiocinatur hoc modo,omne animal efi fùbfiatia,homo efi animal,igitur filt;bfiantia:dicitur ofiëfiue probare-klter uero efi dû-cens ad incommoda amp;nbsp;impo(fibile:qui obliquus dici modus potefi,^ in eo accipiatur cótradieës eius quod propre uolumuS)amp; coUi^musex

CO alicjuid quod fal/um ßt: undo regreffi doœmus falßm id effe,ex quo coüeäum eß.Verü quia idipßm falßm efl contradices eius quod inti-ditnus probare, conflquis efl propoßtu elle uerd.utmonflramus omni hominieße ßbflätiam,ad mtpofßibile uocato ß/Uogiflno: quoniä ß JiuUus homo eßet ßbfldtia,amp; omnis homo efl animal,ßqueretur non omne animal eße ßbflätiam,in tertio figura ßcüdo modo. Verü quia conßquens manifefle falßm efl,neceße fuerit aliquam pramsßarum eßefalßm.at cum hac ßt perßpicua ueritatis,omnis homo efl animait reliquam hac oportebit mendacem eße,nullus homo efl ßbfldtia:qua-re illi oppoßtam eße ueram,qua efl in principio probanda,omnis homo efl ßbfldtia.Vemonflrator quidem utroqi demonflrädi^nere in-difcriminatim uti potefl, licet potior dicatur in primo Pofle.analy.de-monflratio qua aßertoria efl,q ea qua ducens ad mpoßtbile uocatur. A.ßertoria efl, qua id quod initio proponitur,per prima amp;nbsp;uera reikt deduHione monflrat. Reliqua uero, qua contrariü eius quod ne-ceßarium tuetur, intëdit-.quo flatim reprehiß amp;nbsp;infirmato, turn demum ad inflitutum remeat.'Demóflrator enim clarißimaßmit utroqi modo ßue in ueritate ßue in falßate,quibus docet amp;nbsp;ex quibus ueri relucet natura.'Dißeris uero ^ interrogans nö utetur fyuogifino ad incommodum ducente, ßd oflenßuo : cp rejpondentes minus dijfiteri poßumt difleptntioniqua reüo quaß itinere decurrit.tnlisefl ea qua ad mpoßibile non ducit.quare conßquunturapertius uiuadufq; quod cöfirmare moliumtur. at quado fyllogißno ad mpoßibile ducente uti-tur dißerens,niß permanifieflü ßtquod coUigitur in falflate, no eße impoßibile ßflinent. quare non facile tali genere fyUogifmi cogentur refpondentes ad id quod in principio ßmitur,probandü:qubd obßu-rius ßt. Scinuts Agricolam (ut agnofcanuss eos à quibus profecimus) non ueUeappellare duos hos dißerendi modos argumëtationis notni-»e, cum dicat libro ßeumdo: Non fumt autem ha argumentandi for-matper omnes enim formas, quas expofuimus,duci poßmtt ; ßd uia quadam colligenda intentionis.quapropter duUus eos uocauimus. it paulo inferius hos nö dißerre ad argumentandi euentum indicaf.cum inquit, Nihil dißerunt autem hi duUus ad argumentandi euentum: quälibet enim argumêtationem paratum efl utrouis horum duiluum explicari. Sed aduerfarius forte difcrimen aliquod in hisfaciet.ïn al-tercationibus praßrtim confidens,^ qui ß decipi parum timeat,fa-cilius direüo capietur du£iu:fl per multas probationes ducéda ßt cö-firmatio eius,quod intédimus.ia enim qua longius diflant,amp; nihil cü N.i.

re negotij habere uidebt^ttur, facile dabit fècurus amp;fir»ius (ut fibi per/uadetjaduerfus inßdias.cötra qui metuet fraudes,illi quæ uelut tutiffima proponentur,ert{^t maxime /ûfpe^'.putabùque periculo-filfime credi eis,in quibus minime fè prodant pericula. hic ergo pro^ ximis z^ßnßm à propoßto defledentibusfacilius acœdat.A.crius amp;nbsp;infantius uidetur urgere obliquus du£lus,cugt;n per eum falß intétan^ tes aduerfario,amp; neganda,grauius premere uideamur,quam ß dire 1 do dudu coUigëtes uera ueris,uelut ducere ipßm doceréq; credamur.

TOiredus itaqi monéti,.obliquus eß exprobrati ßmilior.hdec ille.Q^te tibi fpedanda proponimus,qgt; rei preeßnti non paru conducant.cæte-rum in Partitionibus oratorijs Cicero argumentationes uocat.'Eß,in-quit,explicatio argumenti argumetatio:ßdea conßeitur cum ßmpß^ ris out non dubia,out probabilia:ex quibus id effeias quod out dubiii, out minus probabile per ß uidetur. amp;.rgumetddi ante duo fumt ^ne-ra,quorum alterii ad fidem diredo fpednt,alterum ß infledit ad mo~ tum-Oirigitur, cd propoßüt aliquid quod probaret: ßmpfitqi ea,quibus uteretur,atq; his conflrmatis ad propoßtum ßß retulit,atqi con-clußt.lUa autem altera argumetatio,quaß retro amp;nbsp;eötra prius ßmit qua uult, eaq; confirmat:deinde id quod proponendum fuit,permotis ttnimis,iacit ad extremum.

Oportet autem proponere quæcuneç in pluribus qui-dem fie fc habet: inftantia auté aut omnino no eft,aut no in fuperficie eft confpicere.nam qui non poffunt confpi-cere in quibus non fic,tan^ verum quidem fit,ponunt.

* Uabemus quo fyUogifmigenere oporteat dialedicum uti, quoniam dïv^piw?. oftenßuo,cuius meminit Ariftoteles inlibris Vriord analytic.At fyüo-^nu^sfd S^P^^^ propoßtionibus affurgit : quare ç^ quas interrogare conue-jyUogifmü. niat,tradendum eft.tfon enim omnes ex aquo probabiles,neq; accom-modanda dialedico. Verum interrogabit amp;nbsp;proponet propoßtiones, qua in nuiltis fumt manifefla ^ confejfa. in talibus nempe uel nulla efl prorfus inftantia, uelnon fadlis deprehenditur,neq;ßlt;b oculos ue-nit refpondentis. quare tales promptiore animo concedet, ^ tninus obftabit iUis.t^am qui non pojftmt agnofcere inftantiam,amp;in quibus nößc,uelquod in plerifq-, uerd uidetur:id tanq uerdßt, quod interro gatur,tenëtur concedere amp;nbsp;ponere,ß pertinacis inuidia reformidet-

Non oportet autem conclufionem, interrogationem facere.Alioquin autéjco renuente non videtur fierifyl*

IN 0 C T A V VM T O P ï C» A R Ï $ T. »90 logifmus.nam amp;nbsp;fæpe cum noninterrogat,fcd vt fèqués infert,neganc.8chocfaciences non videntur redargue ij's qui non confpiciunequód accidie ex ijs quæ pofita func. quando igitur non dicens quidam accidere,interrogabit, ille auté negabit,omnino non videtur fieri fyllogifmus.

Tranfèu^idum efl tandem ad ip/am condußonis perceptionë, qu,£ j fit ex interrogatis demjfa-.ut inteUi^amus quid obfèruandü fit in ea. codufions quad fiet, fi exploratum teneamus non eße condufionem interrogan- reganda.”* dam:q} fi inarro^etur,eam renuet refpondés.quare nullus uidebitur fieri fyllogifmus ad illam.tiam fiepe accidit,quando earn non interro-gat dijferés,/èd ex pofitis amp;nbsp;interrogatis tantum colligit,ut earn non admittant,neqi concédant.uerumtamen ifli hoefadentes amp;nbsp;negantes, ex pofitis non uidentur redargui ijs auditoribus Qr dialed ids,qui non poffuntt difœrnere,neq; intueri condufione negatam fiqui ex interro-gatis:fd tantum male negari inteUigumt illi, qui experiumtur maiori eruditione amp;nbsp;altiori ajfumptas propofitiones.Multo igitur mims ui debitur fieri fyllogifmus,fi quis non möflret amp;nbsp;dicat accidere conclu fionë ex interrogatis:fd earn interrogct,quam fi negauerit,fiullo mo~ do uidebitur fieri fyllogifmus.

Non videtur autéornne vniuerfaledialedica propo' fitioeflê.vc,quid eft bomo?aut quot modis dicitur bonü^ eft enim dialedica propofitio,adquam eft refpondere fic, vel non:ad didas auté non eft. quare non funt dialede cæ huiufmodi interrogationes:nifi ipfedeterminans vel diuidens dicat:vt,puta(he bonum fic yel non fic dicitur^ nam ad talia facilis refponfio,velafFirmado vel ncgando. quapropter tentandu fieproponere huiufmodi propofi' tionum.Simul autéSciuftum fortaifeab illo interrogare, quot modis dicitur bonü;quando hoc diuidente amp;nbsp;pro-ponente^nullo modo concefterit.

illud infùper defideratur ad ordinë amp;nbsp;ßiUogifmum côtexendum, 4 ut intelligatur,quæ fit interrogatio amp;nbsp;propofitio diale£lica,qua fyUo- ^fj°P”f'‘ gifmus confircitur concelfa:quia flolidum ejfet exifiimare omnem in- né intetro. terrogationë, amp;nbsp;omne umiuerfale quouis modo interrogative fie pro- dukaVam pofitionem diakclicam.tguis enim diœret quæfionem iu.am,qua défi- fpofitioné nitio quaritur, fi militer diuifio alicuius, effe interrogationë dialedi-

cam.Ut,quid efl honto?amp; quot ntodis bonum diuidi contin^it^quuni in-tcrrogdtio dialeHicä amp;nbsp;propofltio flt,dd qua integrum fit refpodere affirmatiue uel negdtiue,quæ fit eötradiSlionis inquifitio. Ad eas ue~ ro quibus inquirinuis quid efl,amp; quotuplidter quippia diuiddtur,non licet refpondere,neq; aflirmdre, neq; negare: qudre non erumtdidle-£lici tales interrogationes, fed ipflus philofophi amp;nbsp;demonflratoris, ut in primo diximus,amp; iU^ omnes quibus caafa inquiritur, ut propter quidinterrogdtione.Nifi quis tranfferdt modos interrogadi:utdeter tnindns,ßu deflniens tranfinutet modum,quo quterebat quid efl homo, in huc,dn homo fît animal gr edibile bipes:cr diuidês fîmiliter tranfle-rat interrogdtionem,qud fdfeitabatur quotuplidter bonum diceretur, in iflam,an bonum aliud fît dnimæ,uel corporis, uel fortunée, nä per-mutdtis diHionû modis,permutdntur interrogationes, dtq;non diale-(iiece flumt dialedicie: qubd ad tales fïc conuerfas fadlis fît refponflo uel affirmdtiud,uel négdtiua.quare qult;iefliones de deßnitione,^ diui-fïone,amp;alias fimiles tétandum efl fïc inuertere amp;nbsp;proponere modo interrogadi dialedico.simul profedo iuflü efl fic traflerre interrogati one de deßnitione er diuißone,quado faûa interrogatiöe per quid efl, uelquot modis didtur,reflpondés deßnitioni pofîtee amp;diuifîoninôere dit.nam tune diuifio bona ueldeßnitio pofita argumêtis monflratur.

Qui(qufs autévnaorationé multo tépore interrogat, male interrogat.Nam fi refpondeat quidé ei interrogato quod interrogatur,manifcftu q» multas interrogationes interrogat,aut frequêtereafdem.quare aut nugatur, auc non habet fyllogifmû.nâcx paucis omnisfyllogifmus fi vero non refpondeat, patct ^ nóincrcpar,aut difcedir.

S cum omnis fyllogifmus duabus tantum propofïtionibus confùdtur, mu^dpkx^ ^^ orationë, id efl,fyllogifmü per multas interrogationes multo jtnrogatio tempore fdfcitabitur,mdle interrogabit erßet ridiculus-tstam uel in-terrogatis illis omnibus refpödet,uel non.qgt; fi refpödeat interrogdtui ad umüquodqi horü,mdnifcflum efl qgt; uane tot interrogations formas multi plie at, er qu^ritiquü dute fuflidat. uel fi nö plures afferat dua-bus,frequëter eafde repetere iUo tepore fuerit neceffe.quare nugdbi-tur.^fl enim nugdtio,frequës eorüde fluha repetitio.Aut nö potefl illis componere fyUogifmü ad rem propofltam : qui ex paucioribus fît, gr dudbus tdntu.At fî nö refpondedt,mdnifeflüefl^nö impugnatpoß-tioné}Uel recedit a poßtione impugndndd.yelßc aliter,ß non reßpon-

dedt interro^dtis refpondens,lt;]uia debet earn increpare, quod ueram fateri refugiat:uel ah eo ßatim difcedere tanq indigno,ut cum eo di-fputetur:^ non täte tempore tot interrogationes proponere amp;nbsp;fd-fdtari-uilipêdetur igitur amp;damndbitur,utfutilis,ficintsrrogas.Neqi putauerim id repugnare ijs quæ diéld funt de occulmtione,in qud mul ta interro^dbdntur:quid illic nmla interrogdta dd fyUogifmorum ud-rios modos producèbdntur,amp;projyUogifmos'.nö dutem dd umä ord^ tionem amp;nbsp;fyllogifmum conflruendum,quemddmodum hic dccidit.hlt;ec itdqi fintquinq;prcecepta dd interrogdtionem pertinentium fyUo^iß-morum conflituendorum amp;nbsp;ordinem.

Eftautem argumétari difficiletScfuftincre facile ipfas fuppofitiones.Sunt autem talia,8lt; quæ natura funt prima,St quæ poftrema.Nam prima quidem termino egét. poftrema vero per multa terminatur volenti continua fumere à primis , aut fophifticæ videntur argumentati-oncs. impofTibile enim demonftrarc quippiam eft eum qui non incipita proprijs principes,8t connedit vfque ad vltima.diffinire auté nihili ducunt refpondentes: ncq^ fi interrogans difFinicrit,aduertunt.atqui non fado raa-nifefto quidnam eft quod propofitum eft, non facile eft argumentari.maxime autem quod tale eft, circa princi-pia accidit.nam alia quidé per hæc monfträtur, iplà vero non contingit per alia: led necefte eft diffinitione ta-Iiura,vnumquodcß cognofeere.

Qj^dm dddmujfim quddrdtum fuerit Ariflotelis in^niu , intelligit non homo dicdm,fèd dßnus quiuis: uel hoc ipß quod in omni feripto-rum genere, uel maxime in ifld didledicorü methodo nihil negleïlum reliquit,quod dd didledici cómenddtionë mumeris dttineret.idm enim ab/ôluitÇut caterd non enumerë)qua dd in^rrogatione fiturat di(fe rentii dnmü refertilfime: nutte uero ingeniofe eluciddt poßtionu nd turns,in quds dcutißime figere oculos utiliffitmu fuerit,ut eifdë hi pd~ fiedntur.Primü itdqi oh/èrudtione dignum efi,fùppofttiones omnes,hoc €fl,problemdta gy pofitiones non edndemin^rere difficultdtë amp;nbsp;in~ terroganti amp;nbsp;refpondenti. nam qua magno füdore interrogatur gj‘ colligütur, ea facile fifiinëtur Qr defendütur. uocat enim ttrixstS^ift Arifl.interrogare gy rdtioemari.na iTeiyépnpi,xefi:fyllogifmus dia-ledicusivtrixetjidutsm refpondereairai oppofitd enimfludium ddhh

bent amp;nbsp;interrogans amp;nbsp;re frondés.iüius guident efl,ex concepts collie gere oppofitd rei defenpe:huiusuero,prohibereamp;cauere ne oppoß tü coUigatur.quare manifeflü efl, quato quid plus negotij requirit ad colligendum:tanto oppoßtum fadlius defenditur.Verü primaprinci-pia particulariter accepta fadUime defenduntur,quee per alia patent amp;nbsp;quaß per ß,qgt; Miiuerßilibus primis opponatur.difficillime igitur improbätHr,amp; uviuerßlia facile.Similiter amp;nbsp;ultima,id efl,fpedes gjquot; maxime a principes,id ef,^neribus diflantia ßemt.uerü in utrifq; no efl eadem ratio difficultatis, ßd oppoßta'nam ex eo prima difficult fi'eiie argui tatem pr^bent probationis, quod per alia a definitione non proban-metabiba. fuy. ij^-gf pgy g^ ^[j^ cognoßantur amp;nbsp;demonflrétur cognofœnda ßr-mijfimee faûa conflanti^e.quare talia non fuerit facile probare, aam ad probatione horum nihil efl quod potefl leuare intsrrogatem,qudm per definitionem,qua maximeconfirmada funt,excita difceptatio. ue-rum quia definire non fumt follicitirefpöd€ntes,neq; talium reddere definitiones magni fecerint, à talibus nö aedpiët differendi ^ms per deßnitionem. Neq; muite plus ualebit ad uim differendi in talia prin-cipia, ß interrogantes conflituerint pro arbitrio prindpiorum deßni-tiones:qubd eas non facile recipient,neq; concèdent, atqui niß manife fla ßt deßnitio propoßti,amp;quid oppoßtü, in ipfum non fuerit facile per deßnitionem argumentari. Prindpiorum autem refpôdentes non reddut deßnitiones,neq; propoßtas amp;nbsp;ßdas ab interrogante admit-tumt.igitur quum nulla difceptatio ad umiuerfdia prindpia proban-da ßeri poffit niß ratione definitionis, per qua arguméta detorquerë dUaproba» tur,ß nulla eÓflituatur deßnitio,prorfis impojfibile erit certamen ad ‘®quot;*’ talia principia,uel admodum difficile,conflrmanda. Poflrema uero amp;nbsp;ultima ex eo difficile probantur,qubd multis argumetis amp;nbsp;rationibus fint conßrmdda amp;nbsp;cÓcludenda. nam a primis principes cotinuo du-üu amp;nbsp;continêti flabiliëda fumt.quare qui uelit oflëdere qua ta exadis rationibus terminada fumt, oportuerit curam habere rationum iüa-rum qua cöflruere id ultimum poffunt. at q arduum fit fitngulas rationes iUas fimgulari quodam conflidu probare,nemo efl qui nö poffit perfpicere,ex eo quod in rem umam faceffere tale negotiü haud parui fit laboris.si quis autem has omnes non parauerit rationes, fphi-flico g^ dolofo in/ültu uidebitur cóprobare propofitione illam tot arguments locupletandam. quare non fuffecerit talis difceptatio ad ui-rilem rei demiffionem in ultimo tantum affumpta : fid petenda res à furnmocapite amp;origine,deducendoquacnmqi a prindpio puüularüt»

INOCTAVVM TOPIC» ARIS T. 19 J, donee peruentii fuerît ad uitmunt quod proponitur oflëdenduin. ver prima,^nerala amp;nbsp;umiuer/äles propofitiones mtelli^imus'.Cr ultima, Mtiuerfiles fpeeißeas.

Sunt aucé difficile a rgu mé tabilia, amp;nbsp;quævaldepropin» qua funt principio. Non enim contingitplures ad hæc rationes inucnire;cum fint pauca media horumep amp;nbsp;prin cipiorü,per quç necefie eft móftrare ea quæ poft illa funt.

Q^emadmodum monßrauinuis prima principia multis propemodu ohnoxia deflru£liuis argumetorum modis, quad ad ea facile fit infla-retut nalla ratione q definitione ofiendi,quam non efl facile confiqui, pofiinttfic proportione queecüq; refpondebuoit,fio modo talia mane-bwtt.Proinde dijficilem probation« fiewndo loco anmntiabumt,qute-cumqt proxima fient primis amp;nbsp;principes: qubd non contingat nutlto plures adinuenire rationes ad probationem talium, q principiorum, nam quia habet rationes à principes proprijs accipiëdas, quibus illu-flrdtur,clariffimas,eas nÓcontinet firnere, nifi magno ftudio amp;nbsp;in-defeffo labore. quato enim urbs qu^e proponitur,uel quippiam aliud, fuerit munimëtis folidioribus erigëda:tanto laboriofior habetur iUius compofitio. fic in dijferendo quanto pofitio difficilioribus eóflruenda uenit argumentis: tanto mènus potefleonfirmari.at principia,quibus probanda ueniumt propinqua,monflrauimus difficilia effe ut proben-tur amp;nbsp;dccipiantumquia definitione tantum.

Terminorum autem difficile argumentabiles ij om* nifi maxime funt, quicunqjvtuntur talibus nominibus, quæ primum quidem immanifefta funt,fimplicitérnc di* cantur,an mukipliciter.adhæc autéquæ neqj notavtrû proprie, an fccundû metapboram de diffinito dicantur. Nam quia obfcura funt,non habet argumenta.quia vc* ro ignoratur fi abfque metaphora dicitur quod tale eft, non habet quod increpet.

Confertiffimam rationum turbam in problema cuiufuis definitionis defiruendce pr(einonuinMs,qubd omnia qua in defiruëlionem aliorum problematü conducerent, appofite aduocarentur ad definitionis inte-ritum.attamen, quonia non ad omne problema definitiuü aqua eft ar gumétationis poteflas,de/ïgnabimus qui termini, qua problemata de~ finitionis,quafi extra aleam certaminis ponantur,tam infigni nota,ut nemo fit interrogantium, qui non dare perfpidat protinus propofito

Inter deft* pfobleifidte definitionis, fît ne difficile argumentabile ueî facile. Kâin fin£°n5 fad ^uictcn^i termini fêu definitiones no minibus iflis uefliu^tur adeo ob~ tobde»'quot;'’ ß^^^^’^^ ^°ß^ flatim facile agnofeere, dicäturne hie u^o fignißcatu, an pluribus:uel utrû proprie an improprie de definito,in omnes tales omnium maxime efl dijficile argumentari. nimirum impugnantur de-fnitiones admodum facile,eju^e deprehendutur effe æquiuoœ feu mul tiplices:fimiliter quee improprie ^ tranfatitiee dicuntur.nä in fèx-to talibus argumentis iugulandas docuinMs.A.t in definitiones,qu^e nó cognofcutur multipliées uel hnpropriee,nölicebit admouere talia argu tnenta deflruÜiua ob obfcuritatë g^ ignorantia illaru. proinde mimu nes maxime omniü termmorü fient illi ab argumentatione, qui taliter vnmanifefti fumt.l.icet igitur inter omnia pr dedicator urn genera definitie facile profligetur,tarnen faûa cöparatione definitionü adinuid^ iüæ difficile argumentabiles ftint,quee tales notantur,quales modo di-ximus. cü enim fît fûmma uirtus ad bene differendü in quoduis pro-blema, in primis agnofeere natura amp;nbsp;roburipfïus, g^ citra qua non nifi futiliter obtreékire quis potefl:ft quis nöbabuerit manifefia defi~ nitionis probandee uel improbandse fübfiantia,in earn difficilhme con curretgenerofus colluikttonquoniam ineptire g;;quot; eiulare etiarn quip-piam norumt abecedarij.

Omnino autem omne problcma quando difFicile ar-gumentabilcjvel termino indigcre arbitrandu eft,veleft eorü quæ multiplicifer,vel eorum qux (ècundum meta* phorâ elfe dicuntur,vel non longe à principijs:vel quia nonmanifeftum eftprimum nobis hoc idcm,fecundum quem didorum modorum eft quod dubitationem præ-flat. Nam cum eft manifeftus modusjmanifeftum quo-nia autdiffinireoportebit,autdiuidere, aut medias pro* poficioncs inuenire.nam per hæc monftrantur vltima.

Numéro» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yniuerfdliter ilia diffieilem feruntargumentatione,quaeeuq; prima

^re'quot;prob5 ß^^ amp;nbsp;principia,gy‘ qua ultima: mfiperquee primis fumtproxima, ‘quot;r» g^ definitiones,quæ quales flnt,non flatim cognofeumtur: g^ demum id cuius modus difficultatis nefeitur.quarc quæcumq; confpiciet inter-rogas problemata difficilia,uel termino indigere credet, ut prima g^ principia,quee diximus ad difeeptatione ineumdä no babere acceffum aliquem,niß is d definitione petatur:ip ea ft,qua certaminis g^ pro^ bationisadprincipiaanjamconcedat.Veleffe eorumqua utrum mul-

ÏM OCTAWM TOPI CLARIS Ti Ï93 tipliciter dic4»tur,lt;in no»,ldtent;cuiufmodi pmt definitiones,quels qui non nouerit nmltiplices eue, dira puluerem non dijjeret. Vel ex numero horum did, qua ignorantur an metaphorice ßmantur: ut fuoit. quadam definitiones,quibus ft inelfe metaphora non intelli^atur,nul-lus probandi dabitur locus.Vel redolere quadam naturam prindpijs proximam autumabidqubd careant argumetis multis, qua excogiari pojfint ad probationem.Vel quia primum nó habet manifeflum modü, quo problema propoftü difficile ft.nis enim omnibus formis contin-git problema effe argumentatione difficile. Verü una eff omniü prima edufa difficillima difceptntionis,ignorare modum quo difficile dicitur problema.nam perfpedo modo difficultatis,manifeftumfiet quibus ft opus dogmatibus traditis.si enim ft problema difficile,ut prima prin cipidqi conflituut, definitione fuerit opus ad argumëtdtionë,amp; defini re prindpia oportebit per quorü definitiones acceptione difficiles fidé conferet producere.aliter enim probationem non fèntiimt. amp;nbsp;ita di-cendum eft ferme de prindpio propinquis. Si uero ft problema difficile ratione ultimorum, caput propofitidggrediconueniet,amp;inueni-re rationes medias, quibus comprobetur ipfm ultimum, quas detor-quere adfidem oportebit:ut caufs habitis,^ ftfmdamento,amp; omnibus,quibus inniti pote/l, fimptis, deijciatur in conclufonë ipfim ulti-mu.Talibus enim dbflutis,decëter dilferitur amp;nbsp;abflute, amp;nö alias: quia ultima per medias propof tiones amp;nbsp;rationes confirmada ueniut continuo.quare perquirere fidem mediarum rationü licet ad ultimorum dlfceptationem.si autem manifeflum ft effe difficile problema ob tnultiplicem definitionis acceptionem, per diuifonem in partes nego-tiu perfidetur difceptationis.Si propter metaphorice did problema ft diffidle,id monflrandum uenit.manifeflum eflitaqs in primis fufpidê-dum effe,utrum problema ftdiffidle ad differendum in ipfim, an nö: dein qualis modus ft difficultatis : demum quid umicuique modo con-ueniatad differendum.

In multis autem pofitionibusCnóbeneaflïgnatadifïi* nitione)non facile difputare ac argumentari. Vt vtrum vnum vni contrarium,an plura.diffinitis autem contra-rijs aliquo modo,facile eft oftendere vtrû contingit plu* ra eidem elfe contrariajan non. codem autem modo St in alijs diffinitione indigentibus.

blt;iri,ueï reprobari dicitnus, ^ fape in multis problematibus (êu poft~ ma*^ü ad ^'‘’quot;'^■^ ’’‘’” ^^^^^ f'^‘^^^ concludere falfum, /tue monßrare uerûjfaéla din«€dum difceptatiom ad diet per deßnitione: ob id non légitima eöflituatur inftrumétu ^gßffUjg fff ^ ^^^ côtingit Mti plura cötrariari, nö quauis deßnitione pofita monfirahitur. Ka qui deßniret contraria, qua abinuieë diflant, feu qua fè/è mutuo corrump{it,his interrogans profeilo non cöflque~ tur,umü ttni tatu cötrariarï,fèu nö plura uni cötrariari :qgt;habedtur multa qua abinuieë difldt,utab albo colores medß plures diflat-.^in faporibus ftmiliter,amp;plerifqi alijs cöieöktre liœt.in quibus etiam eif~ dem corruptio monflratur mutua.yerü propria deßnitione hord cö-fcripta,facile coUi^re propoßtum conuenit.utfl deßniantur contraria,qua maxime abinuicem diflantfub eodem genere pofita, amp;nbsp;eidem fubiedo uicijfim infumt,d quo mutuoß expellut,nifi eorum alterum à natura inflt. nam umum umi tantum plurimum amp;nbsp;maxime diflat, ut extremu ab extremo . i.odem modo in alijs difcutitur omnis pofl-tio,proba deßnitionis inflitutione.quemadmodum hoe problema de cö trarijs uoaitum,utrum contingit plura uni contrariari, an non^qua-re animum interrogans ad earn intendet.

Videntur autem ie in difciplinis quxdam ob diffinitio' nis defeftüjnon facile defcribi-vt amp;nbsp;quoniam quæ ad la* tus fècat planum Iinea,fimiliter diuidit amp;nbsp;lineam Si locu. diffinitione autem dida, ftatim manifeftum eftquod di-citur.nam eandem ablationem habent loca Sclinex. eft autem diffinitio eius orationis hæc.

finitfOTis tl ^°” fllum autem aflimare cöuenit defedum deßnitionis bona ia-demonflra« duram adferre dialedico ad ueritatem extorquendam,uel monflran k^dFia'* ^“^ propo/ttum,quum etia baud produdit deßnitio in diß:iplinis amp;nbsp;auramad» defedus ipßs demöflratoribus um rei doeëda außerat omnè Qr fplë-‘ * dorem.Kemo enim facile defcribet,id efl,demonflrabit,(p linea qua ad latus flati planü fimiliter diuidit linea amp;nbsp;locü,nift habita deßnitione. qua fî quis cöfèquatur,tüclari(fime tu facillime id docebit.quonia mö firabit eandëhabere ablationë,id efl,diuiflonë amp;nbsp;loca amp;nbsp;lineas amp;nbsp;fü-perflciëper definitionëhuius orationis,linea iuxta latus diuidit planu, puCclariusyanalogorü. amp;nbsp;eorü qua adinuieë cöparantur fimiUter.sit autë paraUelogramum quod defcribatur ,neceffe fuerit habere lineas amp;nbsp;latera cöparata adinuieë, ut ex ipfo nomine manifeflü efl,fi duca-tur igitur in ipfo itna co flard paraüela,tunc fimiliter diuidet linea amp;

IN OCTAVVM TOPIC. ARIST» *94 fpatiam omne pärdllelä,amp; in eadem analogia. uerü tjuia parallele po fitum non eft dar urn,ut res notior fiat,conßituatur deßnitio analog, tende lineæ analogy ratio trahetunquaperfedeajßumptapropoßtiot quod linea reda ad latus duda quadrati ßu parallelogrdmi quæ ana loga eßßmiliter diuiditared,fuperficië, amp;nbsp;latus,probabitur.eßo itaq; ut analogs definidtur,qua: habent magnitudines adinmeem compara-tas ßmilitEr,quaru eß eadem diuifto:at in paraüelogramo linde analogue ßumt proportionate fpatio amp;nbsp;ßperßeiei.quare eadem fuerit di uipo eorum omnium amp;conßmilis. Vides tali conßruda definitions analogi ßue linee analoge, quereda circa latus dicitur diuidere pla num, monßrari in parallelogrammo, omnium amp;nbsp;fipatq amp;nbsp;linee amp;nbsp;ßiperficiei eandem diuißonem.uerum fine ilia non uidetur poße fieri,quid parellelum amp;nbsp;linea parallels obfeuriora fint,quam ut ex ea-rü cognitione aßurgere poßimus in cognitions propofitionis aßum-pte.Paraüele,id eß,alterne ßu equidißantes,linee fumt in eodeexi-flentes plano,que licet ex utraq; parte in infinitü producerëtur,nullo modo concurrerent.d quibus depromptum eß parallelogrdmum, fit-perfides equidißantium laterum,quod alio nomine dicitur quadratü. summa rei igitur eß,quia in parallelogrammo linea ad latus eß analogs ceteris in parallelogrammo exißentibus,amp; omne analogum c5-ßmliter diuiditurad diuifionem alterius. quare per diuifionëlinee analoge ad latus,qgt; amp;nbsp;alia diuidatur analoga,manifießum eß. uerum id non cognofi:itur,nifi per definitione analogi,amp;quia illa fumtana-loga.Vnde patet ob defiedum definitionis tarn in dificiplinis,qudm di-fiputationibus quedam non facile monßrari.

Simpliciter autem prima elemêtorum;pofitis quidem difFinitionibus(vtquid linea,velquid circulus)facillimu oftendere:verum non multisadvnumquodqp eorum eft argumentari: co ^ non funt multa media.fi autem non ponanturprincipiorum difFinitionesjdiffiiciIc:fortafle au tem omnino impoflibile.Similiter autem his,8c in ijs quæ funt circa orationes fe habet, non igitur latere oportet, quando difficile argumentabilis eft pofitio,qp pafta eft a* liquid eorum quæ difta funt.

cum inciderimus in memoriam eorü que pertinent ad difdplinas, in quibus ob defedum definitionis dißicilem eße demonßrationem rei propofiite,quëadmodü in dialedicis,diximus-.exadioremodo idipfiun

omne attin^ndum efl, amp;nbsp;u^iuer/aliore hoe. in wnuerfum 4utê pri-^ ma prindpia amp;nbsp;qult;e his proj^inqua funt^faciUimüelldeßnitione mö-ftrdre,pofïtis deßnitionibur.ut habita deßnitione linece,uelcirculi,(^ aliorum,quæ in difeiplinis amp;nbsp;geometria tradwttur. fed non per mul ta media decurrit talis demonflratio mtiufcuiufq;,cum non habeatur alia q quee defumpta fwnt à deßnitione. at nö conflitutis deßnitioni-hus illorüneqi po/itis,difficile fuerit, aut ftmpliciter impojfibile hnec demonflrare.neqi tantum id uerum efl in fiis principijs difciplinajßd conftmile his habetur amp;nbsp;in difputationibus amp;nbsp;orationibus dialeélids. quare non oportet ignarare dialedicü intErrogantë,qubd quando po-fitio aliqua fuerit difficile argumétabilis amp;nbsp;problema,id fuerit amp;nbsp;ac-ddet ob aliquem horum preedidorum fuperiorum modorum;uel quia deßnitione egent,ut principia:uel pluribus arguments,ut ultima: uel quia propinqua primis:uel quia obfcura fwnt,ut deßnitiones: uel quid difficultas nefcitur.(\uid ft linea,quid circulus,omnes inteUigunt.

Qjiando autem erit ad dignitatem Sc propofitionem, maior labor difputarejquam ad pofitioné.Dubitareauté poifit quifpiam vtrum ponenda finttalia,an non.nam ß nó ponat/ed pofcat Sc ad illa difputare:maius præcipiec quàm quod in pnncipio pofitum eft.fi vero ponat,crc* det ex minus credibilibus. fi igitur oportet non diffici* lius problema facere,ponendum:fi ante per notiora lygt; logizare, non ponendum.An difcenti quidem non po* nendum,nifi notius fit:exercitato vero poncndum,fi verum folum videatur^ quare manifeftum,quoniam no fi-militer Sc interroganti Sedocenti cxiftimandum efle po nedum. Q.uo pado igitur interrogate SC ordinäre opor-tctgt;pcnc fufficiunt quæ difta funt.

Q^um laborioflus fitg^ diffidlius ofledere propoftione amp;nbsp;digni--tatem per quam problema gypropoftum monflratur,quam propofl-inquiCtio. tum:inqairet aliquis bona occaflone, utrii differendum fuerit in propof tioncm,amp; ea tanqua problematefu poftione utendu,an non:fd ft ponenda fine probatione,amp;ea utendum per f.nam cum propofi-tum in prindpio fit obfeurum amp;nbsp;habeas dubitatione,uidetur iUuflra-dum effe propoftione affumenda.quare propofitio uidetur probada, priufq ea utatur,ne per ignotiora procedatur,amp;credatur ex minus credibibbus. uerufi tentet demSflrare propoftione ipfantf maius fin*

tlet interrogans opus,amp;laboriofius cognofeet e{fe difputare ad con-firmationem propofttionis ^ prius, dum dijfereret in poßtione primo inflitutam.Q^dpropter fi non oporteatproblema difficilius infiitue-re, ^uam id quad in principe pofittum efl, propofitio ipfa ad proba-tionê propofiti ponenda fuerit,amp;fine demonflratione ipfius ad pro-pofiti probationem ea utendum. si uero oporteat per notiora facere fiyllogifinos,Cr per propofitiones notiores fimper rem obficuraoflen-dere,no uidebitur utendü effe iUis fine probatione.Dilutio.in dificipli- Mutio» nis nihil ponere uel fiimere oportet ad fldem facienda,quod notü non fit,ZT clarius ea re per ipfiim demöflranda.aliter enim fcire non fa-ceret:^ fcire nö contingit,nifi per cau/am O' notius o prius.Verü in difputationibus o exercities uti licebit talibus fpofitionibus ad pro-bationë problematis fine talium probatione,dum modo uerte O pro-labiles multam appareant.nam per probabiles ratiocinatur dialecticus.ut fi oporteat monflrareinflnitum nó e(fe,aliis utetur rationibus diale£licus,alijs phyficus:quod Arifloteles in tertio phyficorü fiitis mÓ firat. Nomine dignitatis flu axiomatis O' propofitionis inteUigit idë, uidelicet propofitionem,qua probatur propofitü:ut refpondeant qua dam proportione problemati O' pofiHoni.Nifi Çquod maxime optaue rim^uelis intelligere nomine d'gnitatis ipfim proloquiü, quod ad de-monflrationem accommodaturtOquot; demonflratori committiturspropo fitionem uero,diale£lico ad probationem attribueris. nam Arifloteles de utriufq} generis probatione agit.proinde facile crediderim nö mul-tiplkaffe citra magna uim hiSc duo,ut daret inteUi^re utranq; fidem turn fiibtiïitate,tum laconifmo utriufq; uoculie.tu tarnen quod uelis fi-quere , dum non acceperis dignitatem pro principio o propofitione indemöflrabili tantum: ut fiepiufcule inPoflerioribus fiimtur.'Ex his omnibus manifeftum e[fe potefl,quam uarius fit O' docentis O' inter rogätis,idefl,dcmonflratoris O' dialeëtici propofitionü ufùs:qgt; diale £licus ponat propofitiones probabiles O' tifdt utitur:demôflrator ue ro fùmitadfdë manifefle ueras,uel cas probat. Qttomodoigitur opor teat interrogare propofitiones,O' interrogatas difponere,pene fuffi ciwnt quee tradita fumtad dialectici inflruäionem interrogantis.

De refponfionc autem primum quidem determinan' dumjquodnam eft opus benerefpondencis,quemadmo-dum bene interrogatis.Eft aurem interrogantis quidem, fic deducere orationemjVt faciat refpondenté diccre in* opinabiliora quàm ea qux propter pofitionem funt ne*

AMfOgt;ScMOCflgt; HïrOMNEMA cefran'a:refpondentis vero, non propter fe apparere ac* ciderc impofribile,autquod præcer ojpinionê eft:fcd pro* pter pofitionem.nam alccrum fortalle peccatum,ponerc primum quod non oportet, Sc pofitum non feruare ali-quo modo.

Oxonia duos dilt;ile£lices fecimus miniflros,4Îterû interrogifnte,4lte rii refpondenté,quitus omnedi[ferëdi negotium côtributum eft,Cr de interrogantis infirumëtis,quibusaperto marte hoflem amp;nbsp;refponden~ tem inuaderet,g^ induéiione z^ ]yllogifmo,nec non eadem concerné-tibus fludiofe dicere curauinutsi/üpereft refpondente,quern qua/t tm cidaß'e gloriatur interrogäs,iuuemus. Crudelis profeïlo efl animi amp;nbsp;plufqua hoflilis mifere cadenti denegare manum.atcuipiam dare arma quibus alterum iugulet,cuius non fnipreatur,cuius opus effedice-mus^DidleHices iaq; numimétis uefliemus, locupl:tdbimus,conßrma-birnus refpondentem;ut dum uiriliter refiftit obie(lionibus,z^ anfra-dibus temperatur,ueritas inquiratur,excutiatur,innote/cat: ß prius pramonuerimus interrogantis opus,quo per uturn fiet g^ refpodétis. Opus inter# ifl auté interrogantis opus,ßc interrogare amp;nbsp;interrogatis deducere difputationê,ut faciat refpondentem g^r ur^at conßteri magis inopi-nabilia,^ ßt neeeßariu, uel cößquatur ex poßtione gr problemate po fito. inopinabiha ante fuat,quæ Ariß. x/o^QTÖßsi uocatfçmpxtPOi ^tx,id efl,prêter opinionem,qult;ie probabilibus ßumt contraria,gr im-^«*ST^du f°!f^^^^-^^'^^ exploratil emergit,reßpondentis opus elfleiUtnö pro-ft^quot;* “ pter ß gr fuas reßponßones appareat concludi gr accidere uel im-pojßbile uel inopinabile : uerum ß aliquando ui argumétorum aliquid tale inferatur gr monflretur colligi, oportet id fleri propter poßtione gr problema ßfleeptii, ex quo poßto tale quippiam nemo effugere potefl.c^o munere duo intelliguntur:prius efl, cp non ad hac dedu-catur ex quibus propter reßponßonem malam cogatur fateri inopina bilia.quod contingit quädo poßtio efl probabilis,quam ßflinet, gr ob aliqua male concéda ad inopinabilia delabitur.Poflerius uero efl,qud-do ßflinet poßtionem improbable, ^ non impellatur ad abfurdiora 1 ferat poßtio.wnü igitur commune efl,ne aliéna a poßtione cogatur diceret cuius du^e partes ßnt h^emó enm idem efl uitium, poßta poßtione probabili deduci propter reßponßones àd inopinabilia, gr poßta inopinabili poßtione, gr quæ poninon debet, earn nonpojße de-fenderetßd detrudi ad inopinabiliora multo quam ßt neeeßße. quare bonus reßpondens utrwtque uitium ut euitet,amplexabitur duo btee

iN OCTAWM TOPIOARIST* Ïjö iufla refpon/ïonis officia.Qj^idam codices habentiv ovrug (i?foc}'X* 7ap Top \ó}-ü^:quiddm,imic’yei‘)'ëiii:lt;tlij,i'jT«'}gt;amp;y:fèdin idem ueniHt.

Qoia au té funt indeterminata i/s qui propter cxerci* tationê amp;nbsp;expcricntia orationes faciunt(nam nó erdem confiderationes Sc difcentibus amp;nbsp;docentibus 8lt; cócertan tibus:nclt;5 his,amp; ijs qui exercer femper ièinuicem infpe-dionis gratia.nam difcéti quidem ponenda funt femper ca quæ videntur,neqj enim conatur falfum vllus docere: cócertantium vero interroganté quidem videri aliquid faccre oportet omnino,refpondenté autem nihil videri pati)amp; in dialefticis congrelfionibusjquæ non concerta* tionis gratia, fedexperimeti St infpedionis orationes fa* ciunt,nondum cnucleatum eft quo pafto oporteat con* iedare rcfpondentcmjamp;qualiadare amp;qualia non,ad be* ncj aut non bene feruandam pofitionem. quoniamCin-quam)nihil habemus traditum ab alijs,ipfi aliquid d,icc* re tentemus.

rribus lt;ju4^ prlt;iefulibus,dem5flrdtori,diale£lico, amp;nbsp;ßphiflec omne rdtiocinandi curam omnes ferme ÿradicât demandatä-at quid t{^ü~ quêqs confïderare oporteat,»onduab aliquo tradituefleerta legediœt nemo eos forfan dubitetdiuerfs habere feopos,dinerfófq; fines.nam Definta demonfiratoris finis efl,fcientiam immittere difcenti.quare difeës de- ^”^52* bet femper ponere amp;nbsp;concedere quæ uidentur ftbi uera. nullus enim ^^^^“^ demöfirator côtendit docere falfum, uel decipere,uel uincere.Sophifles uero finem habet, apparëtem redargutionë per interrogationes. nam fophifika redargutio apparens efl tantu. quinqi ftquidë funt quæ con ieélant amp;nbsp;uolumt fSphiflæ, fèu qui decertant amp;nbsp;coaltercantur : re-dargutio,falfum,inopinabile,folxcifnMs, amp;nbsp;fittere nugari. in quorum aliquod fophiftes incurrere refpondëtem fludebit. C^uare refponden-tis fuerit eximia uirtus, tam diferte,amp;doäe refpondere, ut nullum appareat redargutionis uefligium ftbi inejfe. Dialeëlicus uero ratio-cinatur non do£irinæ,ut demonflrator,fine:non certaminisgratia,ut fóphiftes:fèd experimentiamp;explorandæueritatis: qui finë habetex-periri ueritatë probabilibus argumentis. at quid oporteat facere re-fpondentem amp;nbsp;confiderare,amp; quomodo refpondere,amp;qualia concedere,^ qualia non coimeniat, ut dicatur bene uel male defendere,

^iTruadi **lt;”*‘^“'^ wanifeßü eß.quonia nihil iuuant dntiquorüpræœj)td,fîqu^e âît'præ«.' fuerint. quid nuUd pro refponfione didleüici Ida extiteru^t.quociraf ^Sa**** (igt;nplior ddtur trdéhtndi occdßo refpSdentis pdrtes,cui ownesdnti~ qui deeffe uoluerunt,ut re tdm neceffdrid poßeriatetdnq dono omnibus fortuite bonis non cöpdrdbili demer edmur:ita ut nobis decs plum ip/d bono iure referre debedt.Q^id itdq; oportedt refpondenté obfer Udre,nos ipß proprid indußrid tetemus praceptis concludere,dd md-iorem refpondentiügrdtia.vnde liquet,quod dliquado in prbno pro-fitebdnutr, Ä.rißotelem duthoré fuiffe didlecliœs,edmq; praceptis dr-tißeioß conclußße.qutt nullus,in quouisgenere diß:iplinee poUës, dn-tiquorii offenddtur, qui de inßitutione interrogdntis amp;nbsp;reßpondentis trdânrit.proinde ddmirdndd in primis uenit Ä.riß.diligentid,amp;ßu-dium in difeiplinis efferendis efferueß:h: quißinntus drtis didleélices propdgdtor ^ ideerdos, exdmen dggreditur eius rei qudm d cunüis pratErmijfdin,^' omnibus mdgnopere neœ[fdridm ß:iuit.

NecefTe eft autem refpondentem fuftinerc orationê, ponendo aut probabilem, aut improbabilcm pofitionê, auc neutram.^ autfimplicfterprobabilem,autimproba-bilem,aut determinate:vt huic alicui,vcl alij.Nihil ante refert quomodocunq^dum ea probabilis, aut improba-bilis fic.nam idem modus erit bene refpondcndi,8t dandi vel non dandi quod interrogatum eft. nam cum impro* babilis eft pofitio,necefle eft amp;nbsp;conclufionc probabilem fieri: cum vero probabilis, improbabilcm. nam oppofi* tum femper pofitionis interrogans concludet. fi autem neque improbabile probabilc, nclt;j quod pofitum eft:^ conclufio erit talis.

Priufqud d legißdtoribus leges ferätur,deßderdtur ciuitntis coßru {iio,g^ notorum congregdtio,quibus imponâtur leges.ßc refpondenti non cömittentur pr^ecepta poßtionis defendedee,niß dnte cognita ßbi fuerit poßtionis multiplex ndturd.nö enm eß umius amp;nbsp;eiufdem dffi-nitatis poßtio omnis. idcirco cöuenientijßmii huic inßitutioni princi-piü fuerit, diuißo poßtionis:qua in mëbrd dißribuet tdm numerofdm ti”iquot;di9ii€ udrietdtë.Omnis quidem poßtio dut probdbilis, dut improbdhilis, dUt tia triplici. neutrd exißit.ddheec probdbile amp;nbsp;improbdbile ßbdiuiditur, ut poßtio probdbilis difpefcitur in probdbilë ßmpliciter, amp;■ determindte. it edßmpliciter dieütur probabilid, qua omnibus uelplurimis uidentur^

Determindte uero,quæ alictii philo/àphorü, ut rldtanhuel Socratiuidé-i tur. Similitsr improbdbilii pofitio,altera efl fimpliciter improbdbilis,al terd determindte.improbdbilid fu^t fimpliciter,quæcûq; prater nMlta rü uelomniü opinionédiat^tur. improbdhilid determindte,qua rep» gndnt dlicuius philofophorum opinioni recepta.iidc fiibdiuißone non recipiet,quod neutrü dppeUatur. Ndm ex eo ^ neq; probabilis neque bnprohdbilis dicitur, poßtio neutrd efl.amp;ed efl,de qua neutra inodo opindri licet:ut de dßrorum parits te uel iinpdriate.quare notum eße potefl non retineri iUis pdrticulis,ßmpliciter amp;nbsp;determindte.C{uocir~ ca hdc diuißone poßtiomhneeeße efl omnent ordtionê,id efl, poßtione ponere amp;ßtflinere probdbiië,dut improbabiletn, dut neutra, infiper probdbtlem amp;nbsp;improbabilêßtnpliciter,aut detennindte eße.Nihil dU-tem refert quolibetmodo,flue flmpliciter probabilis uel improbabilist flue determinate probabilis flt uel improbabilis pofltio,quam fuflinet reflpondens:dum omnis talis probabilis uel improbabilis flt.nam in u~ trifqi efl utriufq; natura idem modus bene reflpondendi, uel male: amp;nbsp;cöcedendi uel negandi, quod interrogatur. nam cü habeat interrogas concludere oppofltum pofltioni: qui earn demobri uiribus arguméto-rum contendit,neceße fuerit poflta pofltione improbabili, concluflonë per flyllogifmu addu^am in oppofltii, probabilem eße(nam probabile improbabili opponitur) fl flmpliciter,flmpliciter:fl determinate,deter-mnate. Cum uero probabilis fuerit pofltio,interrogdns cöcludere de~ bet improbabilêeadem rationeprius diikt.Qjsbd fl neutra fuerit,neqs probabilis neq; improbabilis pofltio,Zy concluflo neutra erit.Hoc er~ go documito flmper feiet refpondens,quid debeat concludere interra gans,qui naturam flta pofltionis non ignorât.A.uguflinus aute in flia rhetorice quatuor thematil genera in controuerfljs inflituit'.’iu/o^oi't quod(inquit) nos opinionis bona poßumus dicEre:x/aiplJ'o^ü\i,cöfu~ fa opinionis'.moepx/a^Oÿ,opinionis mala.tdmenCinquit)quidam pd~ rum diligenter grace loquentes, me^x/e^o^pro his qua fwnt bona opinionis dccipiumt. ndm nmpxJ'û^oÿ efl quod mzxpx 'rlw /ö^xpiid efl,cÓtra opinionem bondm.x/Q^ou,nullius opinionis:n5dutë,ut uul-go,mdla opinionis.verum quomodo dd diuiflonë nuper traditdm re-‘ uocëtur,quiuis dgnofcere potefl,0' qua flt utriufq: babitudo.

Qjioniam autem bene fyllogizans, ex probabiliori' bus Sc notioribus propoficum demonftrac : manifeftum eft ^ quando fimpliciter eft improbabilê quod proponi-tur,non dandum eft refpoudend,ncc quod non videtur

ANTO.DEmOCH« HTPOMNEMA fimpliciter,nec quod videturquidem,minus autera con clufione videtur.Nam cum improbabih's eft pofitio.pro' babilis eft cóclufio.quare oportet quæ furaûtur,probabi-liacfle omnia;8t magis probabilia q quod proponitur,fl debet per notioraquod minus probabileeft,cöcludi.qua-re fi neqs talc cft quippia coru quæ interrogâtur,non po* nendû eft refpódcnti.Simpliciter auté fi cft probabilis po fitio,dilucidü eft quonia cóclufio fimpliciter improbabi* lis.Ponendu igitur amp;nbsp;quæ vidétur omnia,amp; eoru quæ nó vidétur,quæcunq5 minus funt improbabilia cóclufione. Nam fufficienter fic videbitur diiceptatum effe.

Tri^licem ^ofitionis fignißcdtti elucidduimus, in quorum umü de-cumhet omnis refpondentis afjertio.idcirco utinteUigat amp;nbsp;fciat^quid ad umamquanqi refpondendum fït,unicuiq; füa conflituetur obprua~ Qu'debfer tig . in primis ft poßtio ßt ßmplici^r improbabilis, numquam debet densjdu po concedere reßpondens propoßtiones interrogates, quæ ßmpliciter no net°quot;mptolt; f^^ probabilestuel ß probabiks ßnt ßmpliciter,ex his tarnen non pa bsbUem. teß fieri conclußo probabilior, neqi eas concedere debet. c^onia non per minus probabilia magis probabilia colligit bene ßyllogi'gans,qui ex probabilioribus amp;nbsp;notioribus oflendit rem probandam . uerum cum improbabiUs efl poßtio, diximus condufionê in oppoßtS adferendam ^!fc pfobabiïém. Probabilia ante omnia perinagis probabilia inöftran~ tur.quia per notiora minus notü eft colligendum,amp;minus probabtle per magis probabile.quare ß ea quæ interrogantur atq; ßimuntur ad reprobationem poßtionis improbabilis ßmpliciter,amp; probations con elußonis probabilis,telia non fuerint,nö debetea ddmittere,neqi fateri Quid,n ^1 reßpondens.Si ueroßmpliciter efl probabilis poßtio, conclußo quæ in d’^Kfocn oppoßtum afferetur, iitdidü efl, amp;nbsp;etiam ßtis id manîfeflû efl,ßm~ dêscutabit. pleiter erit improbabilistq) ßmpliciter probahile gr improbabile op-ponatur.quare telis conclußo petenda erit à probabilioribus notiori-hdflq;: cum o por teat ßmper ratiocinari per probabiliora. Ponet itaqi amp;nbsp;cöcedet ea omnia quæ uidétur probabilia:amp; improbabilia, quæcüq; ma^s probabilia eödußone ßunt futura.sic enim probafiet difcepu-tio ad inquißtionem ueritatis,dum alia conceffleritmodbdemoflrata.

Similiter auté erit Si fi neq; improbabilis,nclt;ç probabi lis eftpofirio.Nä ficScquæ videntur omnia dandü,8ieo' rum quæ nó vidétur,quæcüq magis funt probabilia có^

C^id cuflodire debeat refpondens, du poptio fimplidter eß proba p^ceptum bills,uel hnprobabilis,deniitiatu efliquid ante obßruabit,ß poßtio neu ’f JX”^ tra fit,id eß,neq;probables,neqiigt;nprobabilii,cößderddü efl:ut nö du tuendam. bitet quid c5cedere debeat refpSdes interro^ati. Tiabit igitur,quicüq; poßtione neutra ßflinet, qute probabilia funt omnia:^ eximprobabi libus,quiecüqi rniiins improbabilia fuat condußone ßquets ex bis. Sic enim contingit probas conflitui dißceptationes,ut ueritas eluceat.

Si igitur fimpliciterquidcm probabile,vel improbabi-le quod ponitur,ad ea quæ videntur fimpliciter,compa' ratio facienda.Siauté nonfimpliciter probabilcvelim-probabile fit,quod ponitur,{èd refpondenti:ad ièipfum, quöd videtur Sc quod nó videtur iudicando,poncnduni vel nonponendum.Sivero alterius opinionem tutetur refpondens, manifeftum quoniâ ad illius intelligentiani afpicieado,ponere fingula debet Sc negare. quare Sc qui curât excraneas opiniones(vt bonü Sc malum effe idem: quemadmodum Heraclitus inquicnondantjuon adefle fimulcontraria eidem: non quia non videntur eis hxc, fed quiafecundum Heraclitü fic dicendum.faciunt hoe autem Sequifufeipiunt abinuicem pofitiones.conieftât enim ac fi is dicatqui ponit.manifeftum igitur quæ con-iedandum refpondenti, fine fimplicitcr probabile, fiuc alicui pofitum eft-

Pennltmio documento euacuauimus omnem iUum inquißtionis locum,qult;ie obßruanda a reßpondente, ß poßtio ßt ßmpliciter proba-bilis uel hnprobabilis, efflagitat. quare bis ne uerbum quidem recen-ßndis adßripßro : ne ebaras uana repetitione impleä, quoi in ma-iorem molem exereuerüt q uolebam, latius ß aperiente matcria.iam ^/J’^j^f^J ad aliud membrum ßbdiuißoms me cöfero, quod dicebatur determi- natä,fiue ä nate probabile uel miprobabile,amp;nö ßmpliciter.cuius ßuntduo mo- ^nÜelba.’ di.näpoßtionü probabiliü er improbabiliü determinatarü,alia eß de- ««»dociune terminata à reßpondente,qua oßedit ßam opinione. Alia uero eß de-termnaa,ßd non a reßpondenteiuerum ab alio,cuius tarneßntentia defendit.si igitur prioris modi poßtione determinatam defendat,qua ßam ßntentiam profert reßpondens: debet conßderare apud ß,qult;e

tiidentur ßbi probabiliä,amp;cfuæ nS:lt;juä confiJeratione poterit intelli-^ere ?^ iudicare^cju^e crût ponenda ßue c5œdcnda,cr ij'^^ nö.elften rum ß determinata poßtionetutetur db4lio,ßue probabilem ßue mi-frobabilein,refpondens: diligenter dißfuirere debet, ^u^ecunq; db cat cuius ^oßtionem defendit,trddumtur:quonid eadem edeedere tenebi-tur amp;negdre,quie cöcedit amp;• negdt is,cuius efl dfßertor.qudre dd intelligentie Qr trdditionë illius,cuméht cócedere uel inßeiari debet re-fpondens-Oquot; ßmpliciter,qui uelit extrdneds amp;dlids opiniones defen-dere,debetßqui etidm in reliquis earwidê opinionum dßertores.que-admodum quiopinionê Herdcliti,^ bonum amp;mdlum idem ßnt,qttdnt Ireuiter in primo phyßcorum dttigit Ariß. protegumt: non concedût qubd ßt impofftbile contrdrid eidem ineßetnon quonidm ita drbitrdn-tur ßcumdum ß gy credunt,ßd quid id concedendum efl ex poßtione amp;nbsp;ßntentid Herdcliti,qud ßfeeperdt defendendd.Sinml idipßsm curat,qui dbinaieëdcceptas poßtiones defendüt.nä hi perpëdût amp;nbsp;coq-dumt iUorum opiniones,qgt; ut iudicarumt iUos refpondere,itd ipß co-nantur amp;nbsp;uolunt refpódere.qudre ß determindtd fuerit poßtio,ßue à reßpondente,ßue dltero:mdnifeflii efl,quid refpôdendo dandum ßt: deniqi quid oportedt conßderdre reßpondentem,ßueßmplidter pro-habilem ßue improbdbilem,ßue de^rmindte,tuedtur poßtionem.

Quoniam autem eft necefleomnequod interrogatur aut probabile,aut improbabile cfre,aut neutrü,Sc adora* tionem,aut non ad oratione attincrequod interrogatur; fi fitquidem quod videtur,amp; non ad orationcm,danduin cd dicendo quod videtur.Non enim interimiturjpofito eojquod in principio.Si vero no videtur,8lt; non ad ora* tionem,dandum quidem,8c confignificandum quod no videtur, ad deuitationem abfurditatis. Si vero fit ad o* rationem amp;nbsp;vidcatur , dicendum quoniam videtur qui-dem, fed valde propinquum ei, quod in principio eft,8c interimitur, eo pofito, quod propofitum eft . Si autem ad orationem quidem, valde autem improbabile poftu* latum,dicendum quod accidit,hoc pofito,at valde abfur* dum efie quod proponitur. Si vero necp probabile netg improbabile,fi nihil quidem ad orarionem, dandurn ni* hü determinando.Si autem ad orationem,confignifican

IMOCTAVVMTOPIC* A R I S T. Ipj) dum ^ interimitur,pofito eo, quod in principio eft. Nâ fie 8c qui refpondec, nihil videbitur propcer hoc pati, fi quidé præuidens fingula pofuerit:8c qui interrogar,aftc* quetur fyllogirmum,pofitis ab eo omnibus probabilio-ribus côcIufione.Qjiicunq; veto nô ex probabilioribus côclufioneconâturfyllogizarcjperfpicuû quoniâ nô bene fÿllogizant.quare cû fie interrogant,non ponendu.

Vercurrimus po/îtionû amp;nbsp;prohlematü multipliées campas, in qui^^ bus fèmper,cum refpondens uerjaretur,definiuimus quid in umoquo~ que câpa ui^iU cura obßruaret:ut fruélus immarcejj'ibiles inde colli-geret abonde,nuüa aduerfarij iniuria offenderetur,nullis f/unis ar~ gumentoru premeretur: uerü libere amp;nbsp;inoffenß per omnes illospa^ tentißimos incederet,uagaretur,ßlaret.'Ntmc uero ßbijdenMs omnes interrogationum modos:quos ft perfpexerit,nullis laqueis uind-ri paterit. Hor ergo diuiftone, inflrumento admodum neceffariotqua ferme non aliter q gladio acutifimo fngula diuidütur,fecabimus.A.d hitc omnibus partibus,quæ ualde utilia fint,largiemur.nam quas con-cedere uelnon oportet,ipß lumine clarius manifefabimus:tandëpote rit quiuis refpondentiüfcopü conßqui fpedofjf^e. Diuiditur autem interrogatio omnis,quemadmodum amp;nbsp;poftio,in probabilem, impro-babilem,^ neutram:^ inßper omnis interrogatio,^^' probabilis,^ improbabilis,amp;neutra, ßbdiuiditur in interrogations ad orationem, uel non,pertinentem.tiumcupatur quidem interrogatio ad orationem pertinens,quiecumq} pertinet ad fyilogifmü,quo in problema amp;nbsp;pofi-tionem differitur. No« pertinens autem ad orationë, qu^e uane inter-rogatur,amp;ad rem nihil conferens propoßtä-ix bis iaq; diuißonibus palam eß, omne interrogationë probabilem,uel pertinere ad difcepta-tionem,uelnon:ßmiliter amp;omnëimprobabilem, amp;demum omnëneutram ad orationë pertinere,uel non.Verü quomodo oporteat refpon-dentem fateri,uel non,tales interrogationes,qult;e notœßnt,cuiufcunq; difcriminis fuerint,doceanMs certi^imis atq; firms fimts dogmatibus. Vrimum autë ft ftt probabilis interrogatio,uel ad orationem pertinet ^ fyllogifmü,uel non.lt;p ß nö pertineat ad orationë,eam refpondens tenetur concedere, dicendo earn elfe probabilem. nam laudabitur,qui concédât probabilia:at interrogans,qui nihil potefl hinc coUi^re,neqï ea conceffa uti ad fyllogifmü in poftionë,uanus ^ intempefiuus di-f^tur. Si uero fit probabilis ad orationë z^ difputationëconferens,ea

fatehitur refpondens interrogations: aß dieet illant ualde eße pro pin qua propoßto,amp;quafi per interrogations fiimi propoßtum, licet ea poßta deßruatur poßtio.ßc enmi no uidebitur probabilibus inßaret neq-, proteruire,neque pati aliquid ab interrogatione:qgt; ßmilitudinent monßret inter interrogation? ^conclußone^n,qua euertitur poßtio. Cesterum ß interrogatio improbabilis ßt,conßderabit reßpondens,an ßt pertinent ad ßyüogißnii in poßtionean nó.^ ß impertinent uidea-tur,illa eß danda:eo ^ nihil poteß inde colligere interrogant,^ ma^ git indicatur interrogantit futilitat uel in^nq inopia,cui cü ultra hæc dentur, non habet quod monflret, qu^e requirit.verumtamê,ne rudit gy neßeiut notetur reßpondent,qui côcedat improbabilia,aperta bucca denumtiabit, qubd inopinabilit talit eß interrogatio:uerum earn ponit amp;nbsp;dat difputationitgratia,ut experiatur quid eolligi poißt: ßmul ne uideatur refugere c5gre(fum,ßd potiut amplam uelita:5œdere dt^e-rëdi officinam interrogati. Si uero improbabilit interrogatio ad ora~ tionê conducat,debet refpondent dicere,q) poßta ilia amp;nbsp;concefßajde-tnonflratur propoßtü: attamen,quia ualde aborda eß,gy à imHo fâ-nlt;e mentit conœderetur,eam diffitstur. Q^oj ß interrogatio neutra fuerit,nec pertineat ad orationë,ddda eß à reßpodente fine annota-tione aliqua.si uero ad orations attineat,oportet reßpondenteßg»ifi~ care,qgt; coneeßa illa,deflruitur poßtio: uerum quia indifferent eß gy utriußq; particept,neqi magit probabilit, q improbabilit,ideo earn nö cócedit,neq; diffitstur:ßd earn dubitat.Sic manißeßum eß quomodo fi habebit ad interrogationet reßpödent. Nain ß obfiruarith^sc præce-pta,nihil uidetur pati propter reßponßonet datat.gy pracognoßans quid fiquatur ex hit, concedit omnet. Nam oput bene reßpondetit eß, ut coceffit omnibut probabilioribut cöclußone,it qui interrogat,poffit ratiocinari dialeÜice.'Eß nanq; dialedicut congreffut,quando neuter, neqi interrogäi,neqi reßpondent inique amp;nbsp;ßne len omnia peruertit. At quicunqi per inopinabiliora gy minut probabuia contendunt mö-flrare probabiliora,ipßt talia interrogantibut non oportet reßponde» tem diale£lice aßentiri:^ uelint uti dialeÜice alibus,uiolatis omnibus diabHica rationit legibut.quare non oportet ßtßpicari reßpondentem dialedicU:^ in omnibut debeat interrogati credere, gy ^ nutu quod~ Uis dare • Haüenusigitur de interrogationibus reßpödenti manißeflis.

Similiterautem Sein ijsquæ obicurc Stmultiplicitcr dicuntur,occurrendü eil. Nam quiadatü eft refpondeti» non difccnti,dicere,non difco,ölt; multipliciter didü non

cx ncceflicateconficen vel ncgare:manifeftum quoniam primu quidem nifi planu fit quod dicienr, non cunélan* dum,vt dicar,haud inceUigo.nam fæpe ex eo q» non da-re interrogancibus dantjoccurrit aliquid difficile. Si au* tem notum quidem fic,multiplicirer autem diólum,fi in omnibus quidem veria vel falfuro fit quod dicitur, dan* dum fimpliciterquod dicitur, vel negandum fi vero in aliquo quidem fit vcrum,in aliquo autem falCumjfignifi candum eft quod multipliciter dicitur, Sc quia hoe qui* dem fairum,illud autem verum-Nam cum pofterius di* ftinguitur.immanifeffum fi Sc in principio ambiguu ani* maduerterit.Si autem non præuiderit dubium,fed in al* terum afpiciens poruerit,dicendum adeum qui in altcrû ducit,quoniam non ad id afpiciens dedi,fcd ad alterum corum. Nam pluribus exiftentibus quæ fub eodem nomine veleadem oratione funt, facilis eft ambiguitas. Si veroSc dilucidü fit Sc fimplex quod interrogatur; aut fic aut non,rcfpondendum.

Q_aei« o^ortuit tenere ordiné amp;nbsp;modumin refpäßonibas interro-gationum manifeflarü ^ fimpliciü,/atis ample præfcrippmus'.uerunt quo intuitu debeat refpondes ad objcuras,/iue multipliées ßueßmpli-ces interro^tiones aduertere,hoc prüfens inflitutü termindbit.ßunt enim interrogationes huiußnodi,amp; multiplices amp;nbsp;ßmplices obfeuræ. Adinteno quare de talibus dgamus,in quds ßamliter occurret amp;nbsp;ßeumdü præ- fcu'°,7nue diHum modum,quo in mdnifeflds,ß prius habedtur interrogdtio nota. ^^J^j” [l «dm nunq tenetur reßpößonem ferre refpondés, nifi ante intedexerit ces initutio ipßm.ßd ßne mord amp;nbsp;uerecûdid prompte debet diœre interroganti, ß non inteUi^re.ndm quid potefl reßpondens dialeciicus amp;nbsp;non intel~ Ugës refpondere amp;nbsp;dieere,^ nô intelligit,amp; multipliciter di£lum non tenetur ex neœffiatecôfteri^uelnegare, qui diuidere in mëbrd pojfit: indnifeßum efl qubd nißßt in primis notu,quod dicitur, refpondenti, hic ßne nidiori dilatione debet profiteri ingenue ßam ignordntiam gy citrd diffwMldtionë d!cere,qubd nö inteUigit interrogationë:ne incur~ rdtgrduius incömodum,dum priecipiti iudido amp;ßmuldta eruditions refpondetdd interro^tiones.ndm uß uenire ßlet,ut ij qui re non in~ teUeéht er queeflione interrogantibus refpódent,hdbitugr ualtu emë-^

tiente cognitionéiinfxdds infdtix Idcwnas deijcidtur ridicuU.dffeadt enm hifdßuofi incaferata fronts ßnmldre difciplinam. quare nö eß fnirutn,ß u^o errors ctdmiffo,difficiliora muite cos incommoda per~-fèqudtur.Vrobus igitur refpondës amp;nbsp;prudens nö tumultuario quoda furoreßntentia ferettneqi refpondebit:pd mature amp;nbsp;traquiUo iudi~ do interrogatione cognita negotiu abfóluet.qubdß inco^im ipßfue-rit,nô dedignabitur confteri,ß i^norare:neqi niß manifeßaßt,ßnte~ tiä diaet.at ubi nota acceperit,rimabitur,an ßt multiplex uel ßmplex. qubd ßßmplex fuerit interrogatio, quxnotafaäaßt, earn conœdet uel nesbit,quemadmodum traditum efl prias,refpondédo ßc uel non, ßne dißindione.Aßß nota ßt,amp; multipliciter diäa interrogatio,qud cognouit uel in omnibus effe ueram,z^ earn dabit amp;nbsp;concedet ßne di-flindione.Vel in omnibus fal/âm,amp;eam negabitßmliter.ut hanc,om nis canis efl ßbfldtia,ßmpliciter fatebitur effe ueram: hanc autem nö ddbit,A.iax non fuit. amp;nbsp;ita in ßmilibus in toto ueris uel falßs.Verum fi in aliquo quidemßt uera, in altero autem falßi, utendum efl diflin-dione, priufqßat ulla refpößo,amp; prxmonitione multiplicitatis,qua altera dicatur uera,altera fal/a.'Nam ß differretdiflindioneinterroga tionis nuiltiplicis,donee ea fadus effet fyUogifmus, ut ignorans huias multiplicitatis in principle gr non animaduertés,danatur: ^ ßmpli-citer concefferit qued multiplex efl,gr partim uerü,partim faffum. si autë contigerit refpondentënon antmaduertiffe,nec prxuidiffe dubiü gr multipliciter didüdeflenmi ü/atp'iQaKop multiplicis quxdä fpecies') ßd ad alter urn aduertës gr conßderäs,quod uera efl ipß conœffit,ad interro^ntem qui altera partem falfam opponit in reprobationê fln^ tentia datx,refpondebit,fl non conceffiffe ali ßgnificatione,qua fal~ ßm monflrdtur:ßdaltera,in qua uerä collocatur.tiam fadlis efl du^ hitatio gr monflratur maxime,qubd non conceffït ßeundü illud,quä‘ do multa font ßgnificata ßb aquiuoco ßueamphibolo fpecie différé-tia,qubd non diflinxerit. quare congruü fuerit diuidere tale ante re-fponflonë. Vnde colliquefcit,quis modus refpödendißt habedas,qua-do obfcura eflinterrogatio,ßue nudtiplex,ßue ßmplex.

Q^uoniam auté omnis propofitio fyllogifticajaut ea* mm aliquaeft,exquibus fyllogifmus,autpropteraliqua illarum;manifeftü q» quandoej alterius gratia fumetur, cx eo ^ plura fimilia interrogât.Nam aut per induftio* nem,aur per fimilitudinê,plcrunq5 vniuerfale fumût.fin gularia igitur omnia ponenduin ƒ1 fintvera Sc probabi*

IN oc T AV V M TO PIC. AR I s T» 301 lia.ad vni'uerfalc autem tentanduminftantia ferre.Nam fine inftâtia vel quæ fitjvelquæ videatur,prohiberc ora-tioné,proteruire eft.fi igitur muftis appareiltibus,no de* derft vniuerfale,qui non habet inftantiärmanifeftum eft quoniam proteruit.Amplius fi neej contra argumenta-ri habeat, ^ nó verum, multo magis videbitur proterui* re.quauis nee hoc fuftïciat-nam cóplures orationes opi-nionibus cótrarias habemus:quas difficile eft ibluere.ve* lut Zenonisj^p non contingit moueri)neq5 ftadium per-tranfire. fed non propter id, quæ funtoppofitahis, non ponendum. Si igitur qui neq? contra argumétari habet, ncq5inftare,non ponft:dilucidum quoniam proteruir.eft enim in difputationibus proteruia, rcfponfio præter didos modos,fyllogifmi deftrudiua.

Aperiendæ fu^it interrogationum forma refpôdenti, ut cômodiui àifeeptdtionë retincre poffit citra proteruia.interro^atur Mte pro- proponno. pofitiones aliaddfyüo^ifmü/èuÇutprius dicebdtur)dd ordtionë: amp;nbsp;quot;“^quot;‘^^“s tales pro prie fyllogiflicas côuenitdppelldre,ex quibus propofitû con - fyUog'aicf, duditur.Alia uero interrogdutur propo/îtiones,propter fyllogißicds: ^“æ’^^quot;“* ^ tdles fumt,qua ßmüturad conflitutionem propofitionum fyUogi-ficarum per induUionë.ndm nö (yllogifticas interrogari contingit fyl-^ logifliedrügrdtid, cü mdnifeflü ßt eds dlterius grdtid ßmi ^ inter-rogdri d conclußone gy principio probado: ex eo ^ plurdßmilid m-terrogdnt.Per indudionëenm amp;-pmilitudinëin multis conatur dcci pere interrogdntes fyüogiflieds amp;nbsp;umiuerfiles, quibus tdndë bdbitis, fyUogifmum in rem propofitdm conflituilt.t^cq; tdtnenuelim dugure-tur quis,nwtqdliter dccipi propoßtiones usiner fles ^ fyUogißieas, q per indu£iiones, exemplares propoßtiones,pdrdbcldSjQ' dndlogidt cum in^rdum amp;nbsp;profyllogifinis umiuerfles dccipere licet.quod inß-nudjfe uidetur pdrticuld(plerii(p).Ciuomodo igitur ß habere debedt dd interrogationes illds,qua umiuerfliü cduf ßfcipii(mtur,refpon-^ittSjnüc möflrenuistquid de interrogationibus dd fyllogifmüßu ordtionë qudmplurimd dedimus notandd. Singuldrid profedo refpondës côœdet interro^ta, ß uerd amp;nbsp;probdbilid exifldnt, per qua indudio tpf exultât, uerd conandu efl,ut inflatid dfferdtur ad uniuerfle ex pdrticuldribus corriuatü.tion enim quëddmodum in fyllogifmo ex po ßtis propoßtionibus neeeßfarid ui infertur conclußo:ßc in induëlione

demittitur. nam induâio necefjitate non habet, ut f^epe diÛu eß. non enhn oportet,ft homines currdt,amp; equi,^ canes,omnia currere ani maUa-Cauebit tarnen refpondës,ne impediat uniuer/àlis cödufionë ex tailbus particularibus ueris amp;nbsp;probabilibusiqui non habeat inflantia, qua uere prohibeat umiuer/alis compofitioné, uelqua appareter ej“ probabiliter idefficiat.alias proteruire diceretur refpondësiquam la-hem toto animo propulfare à fè debet. Maxime is proteruire dicitur, qui neq} infantia ullâ profert,neq; habet quod opponat amp;nbsp;obqeiatin id,cur uerü noncöcludatur ex illis particularibus wniuer/âlediœtnô fùfficiat ad prohibendücôclufionë umiuerfilis,habere rationes in op-pofitum: qgt; qplurima confiflant opinionibus ueris contraria rationes,quas etiä dijficile efl (öluere: ut fumt Zenonis rationes cötendëtis nihil poffe moueri, neq} pojfe quippiam ftadium aliquod pertranftre. uerütamen non propter tales rationes ne^re oportet uel non ponere propofitionë his oppofita,qua efl approbata,^ eötingit moueri.Q^a tuor rationes cömemorat Arifl. Zenonis in flxto phyficorü,qua diffi cultatem foluentibus amp;nbsp;refpondentibus afferüt. Prima quidem efl ea qua nihil moueri probare contëdit,propterea qubdprius ad medium oportet peruenire id quod fertur,q ad flnë.at magnitudo ip/a efl in-finita,inflnitü autem percurri non potefl.Secunda ea efl qua uocatur Achilles.efl autë hac,qs tardius numq apprehendetur currés à uelo-cilfimoiante enim neceffe efl eat perfèquens,unde mouit fugiës.quare pmper aliquo,id quod tardius efl,antecedere neceffe efl.ß. cliquas ibidem inuenies,quas omittinuis,ut ad rem perfluendä properemus.ïn omnibus itaq; qui neq} argumëtari habet contra uniuerftlis conflru-iiionë ex particularibus côclu/âm,neq} inflare aliquo modo potefl,ma nifeflum quoniam is refpondens proteruit,ineptit,amp; moro/üm plus aquo fè prabet,qui uniuerfale negat.t^am ^teruia in difputationibus, efl refponfloqua fine inflatia amp;nbsp;ratione,deflruit fyUogifmicötextii.

Suftincre auté Sc pofitioné Sc difÏïnitionê,ipfum fibijpn oportet præargumentando.Nam exquibus interimunt interrogantes quod proponitur, manifeftum quonia ijs aduerfandum.

In feipfum Peropportunum fuerit refpondeti, qui uelit defendere po/ttionem »ari^ébét’ nliquä,fiue problema, ut prius in feipfum argumentetur, feu praui-«fpodens. deat,quibus argumentis amp;nbsp;incurftbus pofitionëa cögrediëte demoUri c5tingit,amp;- ordinäre quacüq} ad obie£iiones afferri poffunt.'Nam qui prafinfèrit, ex quibus interimere tentabunt interrogantes pofitioné

Cr propof}tii,ntd»ifefle dgnofœnt,lt;juibus reftflendum ftt.minus enim (ut dicitur)fcriwtt teU prauifi | inopinda,amp;db eifdem cduerefd-^ dlius eft. qudre pdrdtior exibit dd certnrne fitflinendü de quouis pro-blemdte ßue definitiuo ßue^nerico uel dlio,qui praßnßrit drgumët4 amp;nbsp;rdtiones, quibus pofitionis in^rrogons tnoliri poteß deflruélionê.

Inopinabilem vcro fuppofitioné cauêdum fuftinerc. Ent auté inopinabilis multiplicitcrnam 8c ea,cx qua ab' fona contingit dicere.vt fi omnia dicat aliquis mouen, aut nihil:amp; qiixcunq? peioris moris efle eligenda,8t quac contraria cófilijs.vt q? voluptas bonü,amp; iniuriam face-re melius,qiniuna patinam nó vt orationis gratia fufti-nentem,fed vt ca quæ videantur dicentem,oderunt.

rrœter c^eterd dppetere debet refpondens,quot modis dieatur in- Duplex po epindbilis poßtio (ndm nomine ßippoßtionis, utßepe didum, utitur nabUis’^** pro poßtione amp;nbsp;problentdte)ut db ed cduere pofßt. nemo enmi rem incognita non reformiddt,neqi db ed eduere potefl.Porro dupliciter eß poßtio inopindbilis.Vel quid ex ed abßirdd queeda amp;nbsp;prater opinions contingit fateri: ut qui dixerit omnid moueri (ut Herdclitus^atit nihil (ut Zeno)tx tnlibus enhn poßtionibus nemo eß tdm infelicis ingenij qui nó multa incommoda colligere poffit. Vel quacumqi peioris moris eligenda quis defendit,amp;qua eötraridßnt omniü conßlqs.ut ea po-ßtione ß quis conßituerit,uoluptdteeffe fimmû bonum(ut i.udoxusy uel iniurid fdcere melius efe q pati, defenderet,quemddmodum effu-tiumt db omni uerd religione amp;nbsp;pietate dlieniffhni quidam: qui nuilto praßantius dicumt,iniurd facere q pati.Tdles enim oderumt audien-tes,qui peioris moris poßtiones defendumi:nó propter difputationem gy exercitiü,ßd ut eligentes hac amp;nbsp;amantes, qua dicunt gr ßißinet, Q^ida codices habët,oii j^ êûç À07-a X‘^C‘V ^trix^^'f^^'^^H ÛTsixô^ fnvopitu lege ut uoles.Boetius legit,ßrmocinationis cauft inferentè.

Q^uxcunq; vero orationö falfum fyllogizant,foluen* dum interimendo id propter quod fit falfum.Nam non is qui quoduis interimit, fôluit: ne quidem fi falfum eft quod interimitur.habcreenim poteftplura falià,oratio. vt fi quis fumat iedente icribcre,Socrate vcro federe.ac-cidit cnim ex his, Socrate feribere. interepto igitur Socrate federe,nihil magis foluta eft oratio,quanuis falfum fit poftulatu, fed non propter id oratio falfa.nam fi quis

fit fedens,nó fcribens autémon amplius in tali, apte ac* commodabiturcadciblutio.quare non id interimcndu, fed fedentem feribere.non enim omnis qui feder,fcribit. Soluit igitur omnino,qui intcrimit id Appier quod fit fal* fum.nouit autem folutionem,qui feit q» propter id falfa oratio.queinadmodum in ijs quæ falfo defcribuntur.nó enim fufFicit inftare,ne quidem fi falfum fit,quod inters mitur.Sed Sc id propter quod falfum,afTignandum.fic c* nim erft manifeftum,vtrum præuidens aliquid,an nongt; facit inftantiam.

Deredafo c^t^emadmodum non (ûf^idebat ad impediendum uniuerfalls con-lutione. clupon€m,ftne ratione inflantia:pc nö a^K amp;nbsp;conuenienter di[foluet fyllogifmu,qui flum dicit,cócluflonê falfim ejfe, qgt; altera pr^miffaru f t falft'.fd oportet reddere caufim falfe coduponis determinata. na necejfe ef fmper cóclupone falfa in redo ratiocinio, amp;nbsp;altera præ-inijfarum ejfe fal/am,uel utrafq;.utqui colligeret,qubd omnis lapis ef animaliquonia omne eoloratum ef animal, omnis lapis eft eoloratum, igitur ep animal:propoptio pu maior ef coup concluponis falfæ, cP ^ffufnptio pt uera.in talibus fyllogifmis,in quibus tantum altera f alp ep, nö eP difficile agnofcere eMpm falfa concluponis.Ver urn quonia contingit utrafq; effefalps, non pfficiet ad diluendum falptatècon^ duponis,^ aliqua pramijfarü pt falp,dicere:cum etiam exfalps con dudatur,ut inpctldo Priorü monjlratur.quare affercnda ep illa qua coup pt concluponis falfa. ut pt fyllogifmus ex ambabus falfis,om~ nis pdës fcribit, Socrates pdet,igitur fcribit: huius cÓcluponis falfa, nö eP ajfumptio caufa,licet fdp pt.nam p eöfituatur illa uera,Socra~ Ks pdet,non mims falp erit condupo.quare notum ep,cp coup falfa concluponis non erat ajfumptio falp:cü ea popta uera,adhuc conclu po ßtfalp.näp quis alius à Socratept pdës,^ non fcribes,non amplius in Socrate amp;nbsp;in tali ajfumptione apte conueniet illa plutio, qu4 dicebatur,quia ajfumptio falp pt,Qr condupo. proinde non uenit in-teriméda affumptio,pd propoptio hac, omnispdens fcribit,qua cou-p eff concluponis falfa,quia falp pt:cum non omnis qui pdet, fcribit, uera pt.fecimus enm aliü quendam à Socratepdentë,amp; non fcriben tem.quocirca is tantüpluere dicitur,qui interimit id propter quodpt falp condupo.vnde lucidum euadit hac oratione (quanuis falpmpt populatü)non effe inteUigendam propoptionëpu hanc oratione, om-^

nis fedés fcribit: fèd affumptionem amp;nbsp;minoren hätte, Socratesßdet: quod krifl.monflrat iUani falfdin, effe cMfam concluftonis falpe, ^ non hanc.simpliciter ante is nouit fôlutionem,qui feitedu/âm ob quant fal/â efl conclufioÇnam cognitio canfa feientia efl,ut diciturin Vofle-rioribus)nö autëqui filum feit propoßtione e(fe fal/am-.quemadmodïi notum effe potefi in qs,quæ in ^ometria fal/5 deferibûtur.non enim fùfficit in talibus diœre,propofttionê effe fal/amßeuotdü diHionê: ßd er propter quid fal/â condußo fit.fîc enim rnanifeftüft, quid feiens er inteUi^ns facit inftantiam,er non fortuite quodam euentu.

Eft autem orationé prohiberc cócludi,quadruplicitcr. Nam autinterimédo id propter quod ficfalfum.Aut ad interroganté, inftantiam dicendo. fxpc enim non folm’t quidem:qui tarnen interrogat,non poteft longius produ cerc.Tertium auté,ad inrerrogata acciditenimex inter-rogatis quidem non fieri quod volumus, eo ^ non bene interrogata fint: addito auté aliquo, fieri conclufioné.fi igitur non amplius poteft producere interrogans, ad in* terrogantem erit inftantiadi auté poteft,ad interrogata. Quartum autéjpefTima eft inftantiarü, qux ad tépus.na quidam talibus inftantjad quæ difputare pluris eft tépo-poris q prxfentis exercitacionis.Inftantiç igitur,vt didu eft priusjquatuor modisfiunt-Solutio auté eft earü quæ didç funtjprima tantum:reliquç auté prohibitiones quç-dam amp;nbsp;impedimenta conclufionum.

De ßlutione orationis reéki per interitü propoßtionis falße,diilü eßmuc de prohibitione efl uidendum. non enént idem fumt,ßluere amp;nbsp;prohibere orationë.na ßluere efl ipßus c5clußonis,proindeßmel tan turn contingit ßluere;at prohibere,efl pr^miffarum ratione.quod cö- ProhiWtró tingit quadrupliciter. Prohibetnanqtrefpondens ne orationé amp;nbsp;ß/Uo- üm!t*^ùt gifino inferatur conclußo, in primes quando deflruit propoßtionem d^pie«. ob quafalfum concluditur ab interr osante.U differt hic modus pro-hibendi a ßlutione.na non ßluitur oratio,niß fado fyUogifmo er cö-dußone iÛata;qubd ßluereßt cMißm affignare amp;nbsp;reddere falße cö-clußonis:at prohibitio h^ec non finit condußone inferri,ßd ne inferatur,affert propoßtione fallärn effe,qua interro^ns uulrcolligere.se-cumdo prohibet,ne quid colli^tur,refpondens,quando fit ad interro-gatem inflaf}tid,er »on ad orationemiut quando non impedit oratio-

«ew diéktm,pd quid interrogans dubitat inflätia folutionem obieiloe, prohibetur oratio ad fropofitam peruenire conclufionë.Tertio impe -dit, quando ad interrogdtd inflat, et ft uera fint qua interrogantur: quid male interrogantur, uel quippiant deficiat, uelnon habeant re~ dam habitudinem ad fyüogifinum. proinde quum nihil inde concludi demonfirdt refipondens,turne dicitur infiare dd interrogatd:ut qui di-cit,ex pdrticuldribus,uel negatiuis rdtiocindri,uel quid non bene hac difponumtur-Ad interrogantë uero fit,ut didum efi,qudndo fada in-fiantidnon deftruitur ordtio,quincolligat:uerü,quid interrogans ob-iedam infidntiä non potefifôluere,dd interrogantem dicitur fddd in-flantid-Pofiremus infidndi modus,efl dd tempus: quando fit infidntid qua maiori tempore indict ut difcutidtur,^ ferat prafiens dliqua di~ fieptdtio.prohibetur tdmen interrogans colligre tali infidntid : qubd oportedt primüdijfioluere infiantidm obiedam.uerü quid demonflrd~ re infidntid non impedire conclufionem,mdioris amp;nbsp;difficilioris efl ne-gotij,qudm requirdt difputdtio,ad tempus dicitur efie.ln hdnc profie-doplurimi deldbumtur:qui alio pratextu drgumenta nequeut effug-re:quidomniumpefifiimd eflinfldntidrü.Qudtuor igiturfiwnt modi in-fldndi: uel quid pramififiafidlfia fumt,uel male difiponütur,uel quid in-ßdntidm non inteUigit interrogäs, uel fi inteUigdt, tarn breui tempore difiputationü non potefl reprobdre.mide notum efl,ex his quatuor in-flantqs tantum primam fignificationem pertinere ad filutionemtreli-quas uero e(fie impedimenta amp;nbsp;prohibitiones, ne conclufio infieratur ex interrogstis: quibus potijfiimum conueniet uti, dum morofior ne-ficio quis interrogans impetum fiecerit turbulentiorem.

Inculpatio vero orationis,amp; fecundum ipfam oratio' nem,8t quando interrogator non eadé.Plerunqp enim,^ non bene difputatur oratio,is qui interrogatur, eft cau' ü:co quöd non concédât ex quibus probe erat difputa' re ad pofitionem. nam nó eft in altcro folo, bene abibb uere commune opus. NeceiTariü igitur quandoq? ad dé centem,8c non ad pofitioné,argumentari: quando is qui refpondetj cótraria interroganti obferuat corroborans. proteruientes igitur,altercatorias, 8c non dialefticas Fa* ciûtexercitationes. Amplius autéquia cxcrcitationis 6t experimenti gratia,amp; non doótrinxhuiufmodi funt ora* tiones, perfpicuü quoniarn non folum vera fyllogizan*

dum,verum etiam falfum:ncc per ven fern per,fed quan* dog? amp;nbsp;per falfa.Sxpc enim vero pofito, interimere ne-ceflc eft difputantc.quarc proponeda falfa.quandoq} au-tem amp;nbsp;falfo pofito,interimendu per falfa.nihil enim prohiber,alicui videri quæ non funt,magis quam vera.qua-proptcr ex ijs quç illi videntur,oratione falt;fta,magis eric fuafus quàm adiutus.

1« 1^/3 huius libri ueflibulo partiti jumus lt;juod reliquu erdt,m trid membra,ad c5modiorem huius cognitionê-Primum eötinuit praœpta, queead ordineintsrrogädorum ?^ refpondendorüpertinebant.secu» dum uero mofirabit orationü increpationes ^ uitia:amp; primu, incul-patione orationis fècwndü fe nö effe eandem ipft qua ratione interrog gationis proféra eft. nö enim ea eft inculpatio in difputatione,qua ft- Noi^dêin« cundum ft inquiritur amp;nbsp;perpeditur,acft per interrogationëfiat.nêpe S^l^ oratio ftcumdii ft confiderata,increpatur ea, qua afyllogiftiat eft,ft- ^^®S^ ue per falftt demonftret,fiue per ignotiora : de cuius modis mox dice- gatur. mus.at increpatio difcEptationis,quainterrogatione ajfurgit,eft qua-do is qui interrogatur,n5 diaïeHice refpondet.nam fape non eft cau-ft praua difputationis interrogas, qui propofttiones interroget con-uenietes ad pofitionë:ftd refpondés, qui non conceditinterrogationes ex quibus liœbat bene amp;nbsp;dialectics difputare ad poftione amp;nbsp;proble-ma.iiö enim in ftlo interrogate eft conftitutum, fyUogifmü compone-re diale£licü,quëadmodum neqs in refpondente:ftd in utrifq;.difputa-tio fquidé amp;nbsp;fyllogifmus dialed ieus commune eft opus amp;nbsp;interroga tis amp;nbsp;refpondentis. nam interrogés ex concefis à refpondente con-clufioné deijcit.proinde oportet,ut proba fiat difputatio,utrimq; con currere ad fyUogifmi abfolutione.quod fiet,ft interrogés,ut didu eft, interroget: ^refpondens refpondeatfitmliter.quöd f aliter non re-fponderit,nea;jfarium fuerit dialedicas interrogationes ad propofttii non fieri. ut qui oppofita his quibus eft opus ad diferendum concédât,nö autë ea ad propofttii a''tinëtia.idcirco cogitur interrogés diftee dere à propoftto,^ 4d dicëtem,id eft,refpondentem argumëtari,amp; eas propofttiones,quasconcejftt,non ad pofttione quare necejfarium fuerit non dialeclicas exerceri difputationes,ftd proteruientes amp;al-tercatorias:^ interrogans omni modo contëdat circunuenire refpon-dentem.uerum huius altercationis amp;nbsp;uitiofadifputationis refpondés eft cauft,nöinterrogans:qui propofttiones ad opus quarat opportu-

tus.mfuj^er orationes ipjæper fè confideratæ dliqute funt falfet^quds tarnen,dum probables fuerint,nema iuße increpare debet.quonia di~ fputatia dialeÜica exercitij ^ experimenti fit gratia,non autê difd^ plinte O' fciétia.quare non ueniet increpandus interrogans,qui falfa «’f^sM ^^i‘*^^^^‘3‘*lt;^^^^ ^°^ ß^‘*^ ^‘t^tt ratiocinari uerunt,fèd amp;nbsp;falßm.in ferit. ’ ' utranqi enim partem contradi£li»nis difputat per probabilid, quibus contendit nüc poßtionem uerdm,numc faßim ratiocindri.quum igitur fit pofitio uera,in qudm eertanduefl,interrogate propofitiones,qdi~‘ bus euertere curdbit interro^ns,fdlfie ermit: qubd oporKdt codiere fdlfum pofitioni uere oppofitum.nam fi «ere effent, cóclufio «era conftitueret«r.qnonid ex ueris fiquitur uerum firnper. quare fi différât dialeüicus in pofitionê uera, quant nö nifi falfis oppugnare liest, neceffe fuerit interroganté propofitlonibus uti falfis ad fyllogip mum.interdum pofitionem falfam liœbit amp;nbsp;per falfâ interimeretcunt nihil prohibedt,ut ea que nö fumt uera,fid falfa, magis uideatur effe, ^ probabilid exißant, qudm uera quodreq fi fidt fyllogifnws ex ijs fdlfis,que illi uidentur magis,q uera,credet rei oßenfe zir conclufe.

Oportet autem eum qui bene tran(Fert, dialcdicc 8£ non contenttofe tranfTerre. Vt geometram geometricc: fiue falfum fiue verum fit quod concludendum eft.qua* les autem dialedici fyllogifmijdiftum eft prius.

Eiapfus nö Q^ï uelit trdnfferre orationem ex ueris ad falfum, uel contra, ex riilSm^ f'^^fi^ ^ ‘*^^‘*'”} ^^ oppofitum per oppofitum oßendat:id faciendum dm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl diale£lice,id efl per probabilid,amp; no contëtiofè per apparëtia tan

tum petite tenus probabilid.ytigeometer gometrice monflrat,qud-do per principia geometrie demonflrationes corrogat. fic dialeâicus dialeëlice differet,qui propofitiones probdbiles,fiue ueras fiue falfis, aßeret ad fyllogifmü comprobatiuü eöclufionis. tales effe fyllogifmos diale£iicos,qui ex probabtlibus fumt,diélugt;n efl.

Qjlonia autem malus particcps,qui impedit commune opus,patet quod Sein orationibus.nâ cômunequip* piam quod proponitur Sc in illis eft:prxterq in concer* wntibus.his autem nó eft eundem verify finem aflequi. nam plures vno impoflibileeft vincere. Differt autê nihil fiue in refpondcndo,fiuc interrogado id fiat-nam SC qui cótentiofe interrogat,prauedilputat:8cquiin refpon dendo nou dat quod videtur, negg fuicipic quieq quod

INOCTAWMTOPIC. ARIST» 30^ VuIt interrogans intcrrogarc.Manifeftiï igiturex îjsqnç dióta,qgt; non limiliter inculpandum amp;nbsp;fecundum feipfani orationem,amp; interroganté. Nam nihil prohiber oratio« nem quidem praua efre,intcrrogantem vero,vt poftibilc eft,optime contra refpondentem di'ceptare.nam contra

O^M wd/«i is pt,ejui comune quodddm honii opus iinpedit,Wänife- ^j^^’^ ßum eji ^) in ordtionibus dialeHicis is mdlus eß dicedus ^ increpdn- refpödens dus,qui cóniune opus diriminut qui difcepationis ^ congreIßus did- g*nsquot;c5mu* ie£iici octaftonem dußrt.näcommune quidpidm per ßyUogißnMm ex- ne°P“’ *“ perimenti grdtid proponitur interrogati amp;nbsp;reCpódëti.qudre fiue hic, fiue ide ipÇum imspediucrit,exprobrabitur. I« cocertdtionibus ^ fö-fhißieis dtgludidtionibus nudum dß'igndtur córnune opus, ndm utriq; dcceridntes ßphißia:,cupiunt uinœre dppdrëxr uerum impolfibile efl uidoria eße utriCqs cöm'lt;nië:quum unto plures non ßt poß'ibile uince-re.Nibil dißert ßue interrogds,ßue reßpondens cörnume impediuerit epus.ndm impediës uterq; contentioßim difputationë eßecerit: ut in-terrügäs,ß contendofe interroget: ^ reßpondens,ß non det probd-hdid,neqi poßit interrogés accipere à reßpondente qu^ uult dd diale £itcum congreßum per interro^tiones. quare manifeßü eß non eße eandem increpationë ordtionisßcüdum ße, O“ i^ interrogdtione.nam cötingit mald oratione ße'undü ß conßderdta,interrogdnte bene diß-ßrere in reßpondente.utß proteruus ßt gy dißtcilis rcßpondens,non facile dccipiet probam orationem dd dißerendu in ipßum . quare qui~ bußuis conatur ldxßere,gy inopinabilibus rdtiocindbitur: quant tales idi concédât moroßus is, gy non probabiles, quibus iußd ueniebdt di-feeptatio pacienda. quare poßq ßlum hdbet connedere ßydogißmü ex conceßis,ß inopinabilid db eo ddmittdntur,idi tnlibus pugnam mind-bit ur.ndm cum probabiles ßcißcitatur,eds refugit reßpondens, quibus eportet dißerere in poßtionem: quas cum non admittat deßderatas, quibus poteß,non quibus uult, congreditur dißerens.

Quoniam auté eft indccerminatum quando contra-ria,amp;quando ea quæ funt in principio,fuinunt homines (nâ plcrunq? per Ceipros dicentes,contraria dicunt:amp; ab-nuentes prius,dant pofterius.eo q» interroganti 8c córra-ria,óc qux in principio,plcrunq5 obediüc)necefle eft pra*

uas fieri difputationes. ca o fa auté cd qui rePponderJare quidé nó da'ns,illa auté talia dans, manifeftû igitur quo-niâ nó fimiliter inculpandû Se interrogates,amp; orationcs.

Sape contingit maids amp;nbsp;uitiofas e[fe difputationes,ob id quod non dearminentur amp;nbsp;i^nota ftnt, quando oppofin , ^ quando eaqust ex principio,dccipiut.ut qui omnia ponit feundum fatii effe,(^ quip-piam liberum nobis ine(fe,is ß dwere oppofita ignorât, gr qui infinitum d ßipß complecli dicit,is idem faciet finitum gr infinitum.simi-hter fi dintur gr ponatur,qubd diuitiæ fumt bonum, gr interrogans inquirdt,fitne quo bene gr male contingit uti,bolt;M n,dn non?f! dixe-rit refpondens,uel non,uel ftciuidebitur fieri difceptatio ßphiflied.na fi dixerit,non effe bonu,cui conuenit bene gr malein5 habetur fnnpli citer deftrudio poftionisiqi bonü multiplex ft.rroinde in omnibus il lis atußt efl reprehenfionis refpondens, qui non utitur dflin^lione gr determinatione,dlid conœdendo,dlia negando.nä difputatio fie in con fufione pofita,nô poterit effe proba.f.x bis patet,orationë non codent modo did increpandd,ut efl in interrogatione,gr per ß eöfideratur.

Orationis auré fecundum feipfas quinq? funt inculpa-tiones.Primaqutdcm,quadoex interrogaris non cóclu* ditur, neep quod propofitü cft,neq? omnino quicq:cunl fint vel falfa,vel inopinabilia.aut omniaiaut plurima,in quibus confiftere debet cóclufio. amp;nbsp;net]? ablatis quibufi dam.neq? addicismeep hisquidem ablatis,illis vero addi-tis,fit conclufio.Sccunda autem,fi ad pofitione non fiat fyIlogifmus:5t ex talibus,8( eo modoquodiftu cd prius. Tertia vero,fi additisquibulda fiat fyllogifmus:hxc au-tem fint détériora ijs quç interrogantur,8c minus proba-biliacóclufionc: etiamfi ablatisquibufda.nam quandoqj fumuntplura necefiarijs quarc nóeo quod hæc funt,fit fyllogifmus. Amplius,fi ex inopinabilioribus 8t minus credibilib.us conclufionc:autfi ex veris,fed maioreopera indigentibus demonftrari,quàm problema.

DemonArduimus diflindione inter increpdtioné orationis per ß c5-«SSfafi. fiderdtce,gr ut interrogatur.Kumcmodi increpationum orationis ß-cundumfe cumdum ß numerâtur quinq^-quarû prima efl, quado ex illis interra quin^nio. ^^^.^ nihil cócludi omnino potefl,ßd fumt afyllogifliceei fiue falfe fint)

INOCTAVVMTOPrC.ARIST. Jog flueinopinabiles-.fiuequieddt/iue omnes,d quibus inferaturcondu/îo. In/ùper neq; ablatis quibufdam,»eq} appofitis pottfl cócludi intentia. Simpliciter quando inepta efl coniagatio er a(yllogiflica,qudrumcumqi fuerit propofltionü,iüd perß efl uitioß.Secnmdd,qudndo fyUogiflic^e fumt propofitionei,qU‘^cumq;fuerint:fld non cöclufiuce propofiti. fi~ cut didum efl prius,id efl,in primd increpdtione:fiue fint improbdbi-les,flue probdbiles, fiue uera, fitte fdl/a. ut efl Parmenidis in primo phyfleorü rdtio.Tertid,qudndo per ddditionë poteft flyHogifmo cöclu-di propofttum:uerütdmëquoddpponitur,efl deterius interrogdtis amp;nbsp;pofitis,Z::r minus probdbile condufione. Qj^ando enmi notiord relin~ quumturtOquot; dccipiuntur iÿtotiord,td]is ordtio efl increpdtione dignd, Q^drtd,quando per dblationem fit /yllogifinus: quod cotingit, f plu-, res necefiarf ad fyllogifinum,qult;e tdntü duee fint, fumdtur.c^uinta nero,quando ex inopinabilioribus amp;nbsp;fmnus credibilibus condufione: ud ex ueris,ßd diflicilioribus ad demonflrandum,qudm problemd amp;nbsp;pofitio, Q^idd codiceshabent,iTi à «^ iv/o^oTÏpcaif.ego uero lego, «lt;ƒ ofûTtfwp.

Non oportet autem ex omnibus problematisfyllogi-fmosexiftimarc fimiliter probabiles eiïe,8lt; fuafjbiles.na' tura enim ftatim funt aliqua quidem faciliora, aha vero difFiciliora,eorü quæ interrogatur.quarefi ex aliquibus, vt fieri poteft,maxime probabilibus,cóieduram fecerit: difputatum bene eft. Manifeftum igitur quonia oratio* nis non eadem incuIpatio,Slt; ad problema amp;nbsp;fecundu fè. Nam nihil feciadum fe quidem orationem prohiber effe vituperabilem,ad problema auté laudabilem.amp; rurfum cdiuerfó,fccundum lè quidem laudabilcm,ad problema autem vituperabilem:quandoexpluribus eft facile cum probabilibus turn veris concluderc. ^

Licet uelimus fyllogijmü dialedicûfieri ex propoftionibus probd- NSe^äem bilibus,dd differendû in quoduis proÜeind,nö Kiniaugurari cóuenit, Ecs^nfe» ^ omnium problemdtü propofitianes fint fimiliter probdbiles amp;nbsp;ere- quadrant dibiles ; quonidm problematum udrite fint differentia. narnquadam facile probantur,quadam difficile:ut de aflrorum pariKte ud impa-ritdte. quare non efl poffibile,qua magno interudUo diffident,eifdent probdri Qr fimiliter credibilibus.uerum dbunde ^ pulchre fuerit di-fceptatum ad unumquodqi problema,quado continget ex probabilibus

Wdxinte,quantum feret ne^otiü,fidem facere non inconflanté.quare nó efl increpanda oratio, quod maxime probabilem nonfaciat pofitioné. dêto^pa« quot;^^^^^ manifeßum effe potefl,non effe eandem increpationem orationis nSrécundu ß‘^’^^‘*^ fi}amp;^d problema collate, nam diximus,ex eo qgt; fiimeren-feSadpro tur propoßtiones obfcurce,eds efjeßeudum ßincrepabiles. Atßcon-bierna. ferantur problematibus,^ illis uideantur probabiliores, nö erumt di-gnæ increpatione:amp;contra,qua per ß inculpabiles fumt, ad problem ma ßut uituperabiles.ut ß ex pluribus problema mÖßrari poßit, tunt probabilibus,tum ueris amp;nbsp;notis,qui mößrauerit ignotioribus problema,increpabitur:qubd notioribus magis ßt oßendendum.

Eric autem quandoçp oratio etiam concludens q non concludensdeterior quandoillaquidê ex abfurdis con-cludit,cum non fittale problemadixcautemindigcatta libus qux funt probabilia amp;nbsp;vera, amp;nbsp;nondum ex affum* peis fit oratio.

Ad^wema nbsp;nbsp;nbsp;oratione ßeumdu ß coßderata amp;nbsp;ad problema non aqualiter in-

fe fnmïp« crepari, ex eo fit notü, qubd tam datur oratio quee ad problema con-tiofa'seon f^^^'^^ deterior,amp; quee ipßm cócludit,q nihil coUigens. ßeumdum ß tra. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quids peior eß oratio,qua non per poßta colligit ^poßtü,ea,qu^ per

accepta fyllogißice ofledit.Verum ß ad problema fiat relatio,aliquan-do uidebitur oratio nö cöcludens melior concludente: ut ß coUigat ex ijs qute fiemt aborda amp;nbsp;inconfueta,problemate non exiflente tali.

Eos autem qui per falià verum concludunt, non iu' ftum eft inculpate.Nam falfum quidem fern per necefie eft per falfa fyllogizarc: verum autem eft quandoq? per falfa (yllogizare.manifcftum.auteidcx analyticis.Cum aute demonftratio fit alicuius dicta oratio, fi aliquid eft aliud quod ad conclufionem nullo modofe habet, non crit ex illofyllogifmus.fi autem appareat,fbphifmaerir, non demonftratio.Eft ante pliilofophcma quidem,fyllo gifmus demonftratiuus:cpicherema autem,fyllogifmus dialelt;fticus:f0phifmavero,fyllogifmusc0tentiofus:apo' rema autem,fyllogifmus dialcfticus contradidionis.

°iiigat?ai« j^*”* ß^xper fuerit iuflu eos redarguere amp;nbsp;increpare,qui per falßi fuiii,nSfn- uerum ipßm eolligût: qgt; dixerimus nöniwq falßi ueris probabiliora. ‘quot;P“ ” c^uicüqi igitur per falßi probabißara ueris ratiocinabuutur, dialedi-

ÏNOCTAWMTOPIC. ARIS T. * 307 MW oißruant legem- at ß per falß obßcuriora coUigeret, dig»i incre fatione uenirenbfal/um itutë,quod tantti per falfum eß,ß probabUius altera fuerit,ad probationemalterius falfi afferetur.ßd de his copia-fits eft in ftcunda analyt. Priarum traiTatus. Ad demonftrationi uero quicquid aftertur,debet effte proprium amp;nbsp;immediatumtqua fît oratio amp;nbsp;/ÿllogijmus, alicuius coclußoms appeUata per prima i^ uera. quare ft quid afferatur ad concluftonem demonftrandam, quad nulla ft habet modo,id nullam proprietate referai, neq; ftet ex illo ßiUogi-fmus, neqi conférât ad demÖflrationë.quod ft uideatur cöferre ad de-, monftrandam cócluftoné,non erit per id demôftraiio,ftd ftphifma.pft ante qnA.oa'ólt;pu[ax,fyllogifnMi demonftratiuus: iTrixüpup-xffyllogi-fnuts didle£licus:a-cilt;pi(!-/ax autem, fyUogifmur cotentiofus: xvopuiax uero,fyllogifmus dialdiicus contradiüionis.

Si vero ex verify quæ videantur, aliquid oftendatur, non auté fimiliter videantur: nihil prohibet quod often ditur,magisaltcro videri.Sed ft hocquidê videatur,illud autem neutra parte:aut fi hocquidem videatur,illud au tem non videatur:fi fimiliter quidenijfimiliter vtiqi erit, amp;nbsp;non.fi auté magis alterumj fequetur quod eft magis.

Conferuntur amp;nbsp;propofttiones problemati uaria habitudine. nam conciudo uel utræq} ftent probabiles,non ame aqualiter, ex quibus ipftem pro- „aniTäX« hierna oftëditur:ftd uma eft magis probabilis,altera miiuts. nihil certe m**’rata fc» prohibet, quod demöftratur problema per has, utrifq; effe probabili- ’'” ’ us'. qua pojfibile fit,nö ualde probabilibus exiftëtibus propofttionibus, cöcluftonëualde e(fe probabilë.Si uero altera ftt probabilis,altera neutralid eft, neq-, probabilis, neq; improbabilis,accedet ad naturä præ-ßantioris. velft tima ftt probabilis,reliqua autë non ftt probabilis,ftd inopinabilis,cöftquetur natura maioris,id eft,probahilioris ftu proba-bilis,amp;nö opinabilis.Si uero ftmiliter,id eft,ftmiles ftnt propofttiones amp;nbsp;sequaliter probabiles,uel non:amp; cöclufto ftmilis erit,uel nó.Specu-lationëiUa omitto,qua inquirut do£li,oportedtne magis credere præ-miffis qudm conduftonr. ^ multis uoluminibus cognofcam fuiffe deft-nitam. Habent codices,ovJ'ip ua^üa v sPeiXlliÿ fax^of luxTip^ J^ouay, id eft,nihil prohibet, quod oftenditur, magis utroq; uideri.

I ft autem quoddam Sc idem ad lyllogifmos peccatu: quando oftenditur per Iongiora,quodcótingit per bre-idora,^ quæ orationi affunt. Vt ^ eft opinio magis al-P.iq.

ANTO»DEMOCH» HTPOMNEMA tera,q altera-.fi quis pctat ipfum vnuquodq; maxime ciïc, cfle autem opinabile5ipfum quod vereert, quare quorû* dam magis efle ipfum.ad quod autem magis,magis dici' tur erte-erte autem amp;nbsp;ipßm opinionëveram:vel erit m^ gis exada,quàm aliæ.petitum crt autem,amp; ipfam opinio nem verâ eife. Si ipfum vnumquodq? maxime effeiiravt ipfa opinio maxime vcra.certiorfit.fcd quæ nequitiafan quôd facit circa id cuius ert oratiojlatere caußm?

Si mdgni fît honors,paffe in perfpicua amp;nbsp;uiuam quandam imd^-në tremfmutare^quod Utet:profe6ïo flagitijs amp;nbsp;increpationibas plenum fuerit,quod palam efl,tanq in Scotini feata occultare.Verum qui per landlord amp;nbsp;plurimd,qutedam rdtioemdri contendu^hquie breui-bus amp;nbsp;qudß fi^no mdntfeßd euadere paffuntthi obtenebrdnt uerita-temiZT fidem:qtiare non peccdti notam effugient. ut qui uelit rdtiod-ndri amp;nbsp;probdre,qubd quidam opinio eß mdgis opinio q altera: huius pdes facilis habetur, quoniä in quibufeüq; eß quippiarn proprie idem, amp;nbsp;quippiarn nÖ proprie idem,ßu,ft mduis,ipßffimum,Grnö,in bis eß maps ^ minustat in opinione eß aliquid proprie idem,amp; non idem: ißßffi’num,amp;nö.Vel fic in pMids mößraturtomne quod proprie amp;nbsp;improprie dicitur,eß magis amp;nbsp;minus: opinio autem proprie amp;nbsp;im-proprie dicitur:igitur opinio altera magis q altera.Si quis itaq; ipfum propoßtü per multa oßendat,qude in paucis eadem licetaccipere,pec cabit. ut qui qult;erit,in quibus aliquid idem proprie amp;nbsp;non,habetur,in eifdem xuTai.uees-ap,id eß, ipßim umüquodq; maxime effe.Simulacci pit proprie maxime opmabile effe «UT0«\H6ûç,id eß ipßim quod uet re eß.quare manifeßü eß opinabile maxime,ut ocuTo/ogasoil, id eß ipfum opinabile, magis effe opinabile quibufdam ; at id omne quod ad magis fit,id magis dicitur effe: ut ß ad fcibile,fciëtia:amp; ad magis fid-bile,magis fidetia dicitur.amp;ßßnfusadßnßbile,^ad magis ßnßbi-le magis ßnfius. poßq igitur opinio dicitur opinabilis,zy magisopina-bilis dicetur magis opinio : at xuTo/o^x^oii, id eß ipfum opinabile quod eß ipfiius ueri, eß magis opinabile : igitur xuToJ'ó^x,id eß ipfi opinio erit magis opinio, quee eß ipfiius ueri,q altera,uel magis exaiin dicetur alqs opinionibus.nam queadmodu opinabilia no fiumt æqualia, ßd alia magis amp;nbsp;alia minus:fiic amp;nbsp;opiniones aliæ magis,amp;aliæ mi-nus.qui autem per talia propoßti demonßratione curat,qult;erit opi-nionem quandam ueram proprie.nam petitum efl xuTo/i^xiijid eß

ip/âm opinioné,uerdm effe, amp;nbsp;xvro/a^x^op ipfius ueri, /ii»nl xu» Tûina^ojijideflip/ûm u^umquodqhmdxûne effe.ex quibus condu/ûm efl propofitum,qubii opinio aliqua magis efl opinio quant altera.ut ea opinio qu^e maxime uera efl, exadior altéra dicitur.in talibus itaque orationibus uitium fuerit,^ longo uerborum ambitu amp;nbsp;externa mul~ tiplicatione côclufionis cau/â obtenebratur c^ mediû per quod fit fyl~ logifimus. Libenter legerem xuTo/Q^x^ûÿ xXnbSiç, ubi legitur J^at ^xsûji xi^oxM)(aie-ut diceretur proprie opinabile, quod uerumefl. non enhn efl opinabile xvToxXnamp;âçdd quod proprie uerum efl.quii enim quàmclarijfiima principia,qu,ie proprie uerafumt,ejje opinabilia diceret,nifi qui ficientiam amp;nbsp;inteUedum opinionem fecerit?A.d id facit,quod flquitur,ubihabetur,xuvJ'ô^Xÿ x\HßS-amp;iterum, xvT0» d'a^xy x\u8îi dveumon autë cPà^xÿ xvTox\it8H^eniqi utargumé tatio fiat ab eo quod ipfum opinabile dicitur,ad ip/âm opinionë dicia. In iflis omnibus accipias ipfùm,ut proprietatë dicat,ut xuvJ'é^x,id efl ipfa opinio,propriam opinionë monflrat,amp;maxime dici uult.nam xuTO fie a Platoneaccipitur.Verum ne quid defideres,amp;quia totus erat corruptus latinus codex, amp;nbsp;quia nô nifigræco fintentia ferma-ne intelligatur,hunccontextum fitbijciemust’ist /iTiQ x/xxpTÎx uj XIITH UXTX iSç CW}Î^O'}'^‘^P^'!)^'I'lt;^^ lt;^d^H S/gl faXHpOTiPail, tv/l* XipHVOll /C iXXTÜVljOÿjUj iÿTta Xà'j'^ ^'^'’^^X°^1'‘^V-^‘^y ÖT1 ifi t^Ó^X /aamp;^aÿ iTipX iTipXÇyil TIQ XlTnQeiTO XUTOÙXSÛ^ [XXi P^irx livoUffivxa. j Za^x^èp xvTûXÂH6aiç,âs^tTamp;yJivaÿ /axTit^op XVTO- 'uÇstÇ ^ ^ pix^ûÿjfax'^Oÿ v Atj-ô/Jÿ/ojj iivou,dveu Zi Uod XUTO/û^Xll X\h8H, H i^M /XX^Oÿ XU^lfih'; Tâll TlVCOlt, KTHTM j,iy xaTo/ó^xp xXh8S fivou'-lt;^ xuTOiuxToy pixKis^x theu., as^t XUTH H Zi^x H ptxKi^x x\u8'nQ, xupi^is^ipx ts-i. TiQ J H iao)(8n» pix-,H oat 'mia,'mep' a à Â0'}-oç,\xv8xveiÿ v ximoii;

Oratio autem eftmanifefta,vnoquidemmodo Sepu-blicifl’imo,fi fit concludens fic,vt nihil oporteat interro gare.vno autem,amp; qui maximcdicitur,cum fumpta qui* dem fint ex quibus nccefiariû eft conclufionem efle,quç quidé fint per conclufiones conclufa-InPuper fi id omit* titur,quod valde probabile eft.

oratio tribus modis manifefla amp;nbsp;uera deprehenditur.rrimo, qui oratfotri. manifeflilfiitMs O’ omnibus notus efl:quando ex talibus propofitioni- ^“’ quot;J^^ bus colligit rem propofitam,ut nihil cogatur interrogans petere d re- primus. ’ fpondente ad cöclufionem illius oflendendaiep tam clarke fint propo-

ANTO. DEMOCH. HYPOMNEmA fitîones,ut nemo ßt tarn prophanus, qui »5 cas cognoßeat.VMd pro-fe£lo eß notilfimarü interrogdtio.quare talis oratio qu^e decurret ex notis ^ maxime probabilibus propoßtü concludens,nota primo mo~ do dicatur. Secundo autem,qui maxime dicitur^id efl,qui cößietus eßt quädo fit oratio O' fyllogißnus ex fpoßtionibus manifießis,7tö per ß, fid qu^ per alias co probat a: fitem t manifießie-.quiadmodü côtingit pro-fiyUogifimù utiad propoßtiones probandas, quibus dißerendum eß. quando igitur fit fiyllogifimus propoßtionibus his,quie manifießte fiant per alias,is clarus eß hoc modo.Tertio,quando omittitur altera pr^-mijfiarum,^ dar a ßt amp;nbsp;omnibus peruia, ea oratio dicitur manifießa: quod accidit in enthymematibus . Q^ibufidam uoluminibusßc legitur, OTXii ä\Hp,iaivK/^ N i^uÿ xvxyuxïoii dvou,èi h j Slfini/aTst^XT» faxTCijÿ ffV/aTtipoUvofiax tin alqs, av/atre^xavôiaivoç . infùpcr TO epôJ'px tvJ'o^ophabent quidam, iv/i^coi) ueroalij.

Falfa autem oratio vocatur quadrupliciter.Vno qui-dem modo,quando apparecconcludere quæ non côclu-dit.vocatur autem appâtés, litigiofus fylIogifmus.Alio modo,quando concludit quidé^non tamé ad propofitû. quod accidit maxime in ijs quç ad impoiTibile ducût.Aut ad propofitum quidem cócludic,nó tarnen iccundû pro* priam difciplinam.hoc autem cft,fiea quæ nô eft medi* cinalis,videatur effe mcdicinalis;aut gcometrica,quç nô eft geometrica:aut dialeâ:ica,quæ non eft dialedicarfiue verum fine falfum fitquod accidit.Alio autem modo,fi per falfa concludit huius auté eric quandoq? quidem cô clufio falfa,quandoq? auté vera.nam falfum quidem fern per per falfa concludit: verum autem poftibile eft Sc nó per vera,vt diftum eftprius-Quod auté falfa fit oratio, dicentis peccatu potius eft, gorationis. at ne quidédi* centis fèmper,fed cum lateat ipfum g?falfam orationem dixft aliquam.eo g» fecundum fè fufeipimus cu pluribus veris quippiam amplius.Si ex ij's quæ maxime videntur interimit aliquid verorum;talis enim cxiftens,verorum demóftratio eft ) oportet ûnè pofitorû aliquid non efte omnino.quare erit huius demóftratio. Si autem verum cóeludat per falfa Sc valde abfurda, cópluribus deterior

INOCTAWMTOPIC. ARiST» 309 cric,qua: falfum fyllogfzant.erit ante rail's,amp; qur falfum cocludic-Ojiare manifeftû,qgt; prima quidem cófidcratio orationis fècundum feipfam eft,fi cócludit.fecunda au-tem,vtrum veru an falfum.tertia verojex qualibus qui-bufdam. Nam fi ex falfis quidem, opinabilibus auté,ra-tionabilis fi auté exiftécibus quidem,fed inopinabilibus, praua. fi vero amp;nbsp;falfa Si valdc inopinabiliafinr,dilucidü quad praua,aut fimpliciter,aut ad rem.

^endax oratio quatuor modis fieri dicitur.yno quidem modo amp;nbsp;Fairaontta primo, fi uideatur condudere propofitum, non tarnen coUigaf.fied fit quJdnt«*» tißidogiftica. quam iure optima uocaueris litigiofiam,quce ex apparë-tibus ^ non exiflëtibus uideatur colligere,at non colligit, nam inter tnodos htigiofirum fiyUogifimorü bic reponebatur, qui non coUigeret ex apparentibus tantum.Secitmdo,quando oratio ipfi colligit, fied nö secundo, propofitü ex acceptis.quod maxime uidetur accidere orationibus per impojfiibile quippiam demonflrantibus.in oflenfione enirn per impojfi-bile,propofitum non conclu ditur,fed tantum deduUioncad impoffibi^ le reuerfio fit ad propofitum . De cuius natura amp;nbsp;modis in fecumda ^riorum analy.dilfieritur,ubi amp;nbsp;fyllogifmus falfi dicitur, amp;nbsp;nÓ pro-pofitü coUi^ns.Tertio modo falfa efi oratio, qua ajfumptis concludit Tertio; propofitü,fèd nÓ per propria propofito demonfirädo. ut fi quid me~ dicinale per ea qu^ non fumt artis medicina, fèd per aliéna quidam m5ftret:uelquippiam demonflret^ometricü,per nö^ometrica,fiue uerü fiuefalfimi concludat,nihil refert: qubd tantü hoe modo falfa di (ntur,quonia per nÓ propria propofito oflédat. ut ea quee ementitur medicinalëprobations ad medicinale möfirandü, quëadmodü iUa qu^e affertur ad fidë,Qgt; uul/Ms fiue ulcus aliquod difficiUimefanetur,quod rotunda efiiquonid figurarü omniu capaciffima fit,quee drcularis efl. oportet enirn in fingulis rebus fibiedis proprias afferre amp;nbsp;fibiedas ratiöes:ut in phyficis,phyficas'.in logicis,logicas.nó enirn omnibus om nia fumt conuenientia.eluæ igitur rationes fuerint extra rë fubieda addudie,fiue uerü fiue falfum colleger int,falfis denütiantur.Poftre- Quarto. mo dicitur falfa oratio, qua per falfa quid concludit amp;nbsp;immediata (Sunt enim^ falfis propofitiÓesimmediata uti immediata uera)n5 tarnen propter quid,fèd quia efl,cuius aliquando cöclufio falfa fuerit, aliquando autem uera.nam cötingit falfis propofitionibus amp;nbsp;uerum gy falfum concludere:ut fape di^u efl,Qr monfiratur in fècüdo Pofte

riorum dnAly.^aïjûm tarnen conduditur fer fal/a femper,quigt;d ex ue ris non inferatur niß ueru, at uerum per falß connedi poteft. 'Verii ß oratio,ejuod falfum concludat,falßa dicitur,pecaitum eft magis dicè tis Cr interrogatis eä,^ orationis:qui perfalfa falpcoUigit.talis enim oratioßeumdumß non increpatione dignaßeumdiiß.nam ßcodigat falßnt,uitiii fueritinterrogantis.neqs hocßinper,ßd quando ignorât quod falß ßt.non omnisßquidein oratio incußibilis eß falß,quod in-terdum oratione perfalßm colligente falßm magis quam orationes ueras ßß:ipimus,ut magis demonflrante propoßtum,ut earn quæ ad if»polfiigt;tleefl,dedu£lionem.in tali enim per ßppoßtionem quandam dccipientes codußonis oppoßtumcum altera prteinijßarum uera,de~ ßruimus manifeße uera.unde fit, ut per talem falßm orationem uerum demonflretur, quod redeundum ßtad primum inflitutum: cum ex oppoßto incàinodum quoddä manifeße probetur. quare nô omnis oratio qua falfi efl,fugienda amp;nbsp;increpanda: qui ueru monfirare ea pojfit.Caterum,ß oratio falß ex falßs uerü codigat zr ualde abßr-dis,ida nuilto deterior erit quaplurimis qua falfum codigat: cum ha ad impoßibile ducêtes falßm codigat, nô tarnen increpatur. eötingit etia perfalfa Crabßrda codiere falßm: uerum ea,qua talis fuerit, deterior pradido modo.Q^ocirca manifeflü efl his poßtis,qua inqui ^da^io^' ^^^° debeat effe cü oratio dignofcitur falß. quoniam prima conßde-ratio debet effe ipßus orationis falfaßeudum ß,an codigat ex pro-poßtionibus affumptis. Secumda efl,utrü ueram uel falfam ex propo fitionibus poßtis codigat cöclußonem.Tertia,poflq uerum condudit, ex qualibus propoßtionibus connedat.nam ß talis oratio ßt,falßs uel probabilibus colliges qua apparét refpondeti: talis fyllogifmus ratio-nalis amp;nbsp;dialedicus dicetur. Si uero codigat ex ueris er exiflentibus, qua nÓ uidentur refpondenti: mala amp;nbsp;mtioft.At ß falfaßnt propo ßtiones amp;nbsp;ualdeßmulinopinabiles uel non apparetes condifferenti: manifeflum qubd ea ßmpliciter amp;nbsp;omnino uitiofa efl,uel ad rem pro handam inepta. nam ß problema nö fuerit inopinabile amp;nbsp;falfum,qua perinopinabilia er falfa oratio decurret, praua efl ad rem. qubd ß problema tale fuerit,ut inopinabile er falfum: qua fit oratio per ta-lia,ßmpliciter inepta efl.Q^od quidam habent, ii j n^ü. ugti Xlxy iv/o^Xynon probo:ßd x/o^x uelim legi.

ld autem quod in principio amp;nbsp;contraria quonam pa* do peteret interrogas,fecundu veritaté qnidem in ana* lyticis didum eft:fccunduni opinionévero nunc dicen*

dum eft. Pcterc auté vidétur id quod in pnncipio quincg modis. Manifcftiftîmo quidem fie primo/i quis idipfum quod môftrarioporteat,petat.hoc aucem in eoiplô qui» dem,nó facile latere poteft inrynonymis aucë,Si in qui» bufcunq5 nomen Horatio idem fignificatjmagis.Secun do auté,quando quod particulariter oporteacdcmóftra-rejvniuerfaltter quis petat.vc qui argumentaturj^p contrariorum vnadÜciplinaj omniu oppofitorum poftula-ueric vnam cfTe.nam videtur, id quod oportebac fecun-dum iè oftendercjcu ali/s peterc pIuribus.Tertiojfi quis quod vniuerfalitcr eft oftendere propofitum,particulari-ter petat.vc fi de omnibus cótrarijs propofitü eft,de ali-.quibus poftulec.videtur enim bic,quod cum pluribus o-portebat oftêdcre iècundü fe,extra petcre.Rurfus fi quis diuidens, perat problema. vt fi oportet oftendere medi-cinam fani St ægri,extra,vtrüq? poftuIet.Aut fi quis eo-rum quæ fequuntur feinuicem ex neceftitate, altcrü pc-tat.vt latus incommenfurabile eße diametro,fi oporteac oftendere,quod diameter latcri.

Superefl ut relique duo uitid,qu^ orationernipjam cofpurcant fœ-dijjïine,pro huius fèctwd^ partis complemento aperiamus:ut intelli~ gat refpondés omnibus modis,qult;ie cofpicere debeat. Vitiofarüautem orationü nomina fumt,petitio principe,amp; contrariorû:quarum mo~ dos fuo ordine digremus manifefli(fime,fi indicauerimus de petitione principij (ermonë inßituißcumdum opinionem.nam quo modo interrogans petat principiumficudum ueritatem,in ßeumdo Priorü ana-lyti. elucubratum eft,amp;quot modis accidat:ut ft omnino non fyUog-:(atur,uel fi per ignotiora,uel fi per fimditer ignota, uel fi per pofie-riora quippiam oßendatur.nempe talibus cÓmittitur petitio principij in demöftrationibus,fictmdum ueriatemün dialeÜicis autê,ficnndum opinionem hominu.quare de talibus modis ficundum opinionem,qubd dialeÜicaquce uidentur magis q uera contempletur,agendum efl.Pe-tere itaqi uidêtur,^ ficumdum opinionem interrogantes, principium ripi5qLuugt; quinq} modis.primus eft manifeßifiimus,^ ob id non iniuria prinuun piMterfecâ accubitum pobedit,quo idipfum quod monfirandum uenit,petitur. in nemT*quot;“^ tali enim modo quo idem qu^ntur omnino,potefl quis per facile pror-

ßs idem co^nopEre,amp;principij ueram petitionem. tfl autem petitia principij ßeudum opinioné, ne per ignota erremusjUt in ^nere ßm~ ptio in eo cuius non uidetur proposa demonflratio.dß ubi idem peti~ tur,magis latet,ß tranfmutatis nominibus idem qu^ritur: ut eötingit in fynonymis,amp; definitionibus pro nomine dcceptis,O'm orationibus eißdem pro alijs conßmilibus, quiautem deßnitionem pro nomine ac~-cipit, apparenter petit principium.nam nomine ignoto, contingit per deßnitionem oflendere:qubd deßnitio notior ßt. quare talis petitio eß apparens,hon uera,principij.alia aute licet accipere inter ueras principij petitiones exempla.amp;umiuerßiliter,qutecüqi duo interß conuer tumtur,ßmiliter immanifeßa uel manifeßa, ad alterius oßeßonem accepta,fadût petitionem principij ßewndum ueritatem. quee etiam non preetermißt A.riß. annumerare in analyticis. Ver fynonyma,intellige polyonyma. ut qui uellet probare hominem,rationaU-m,petit terrige-Secundo. nam uel mortale.Secüdo modo petitur principiu,quando id quod opor tet demonßrare particulariter,umiuerßtle petit ad iUius probationem. ut qui ludatur oßendere,qubd contrariorü eß eadem ßu wna difcipü na,queeparticularis eß oratio, häc uniuerßtlem petit, omniû oppoß-torum efße um am dißiplinam:is petere prindpium uidetur.nam quod oportebat perß mößrare,cum alijs multis requirit.nà tarnen ueraeß Tertio. nbsp;nbsp;principij petitio,ßd apparens.’rertio,ß quis eóprobaturus umiuerß-

le propoßtum,ßcüdum pariem requirat,bocefl,particulariaqult;edam illius efßagitet ad umiuerßalis ßdem.ut qui uelit oßendere, omniû con trariorü eß eadem disciplina, requirat ^ fini gy‘ agri, boni amp;nbsp;mali, paris amp;imparis eaaem ßt dißiplina:quibus tandem eolligere tentat propoßtum:quodammodo uidetur petere prindpium:^ idquod opor tebat per ß oflëdere,alia à ß requirat,quibus corroboret idipßtm.nö tarnen reipß petif.qubd ßt ratio indudiua, qua a particularibus ad i umiuerple progreditur.Quarto,ßquis partes requirit ad totum com probandum,is uidetur prindpiü petere.nam qui membraßorßlt;m pe tit,ut totum moßret, uidetur prindpium petere:quod partes ßnt to-tum.ut qui uult monßrare,medicinam eße fini ^ agri fcientid,qua-rit ßt ne fini ßientia: dein ßt ne agrvdemü colligit ejße utriufq; feiè tiam.vß quidem petitio apparens, ßd non uera, ß partes ipfa coin-Qufato. ferant manijeßius totum.Poflremo,quddo quis altera eorumqua mu-tuo ßß infer urnt gy conßquütur,fimit ad alterius cöfirmatione,uide tur petere prindpium.ut qui debet moßrare, quad diameter lateri eß incommenfurabilis,requirit, qubdlatus ßt incommenßtrabfle diame-

IN OCTAWM TOPIC. ÀRlST» jri tro qudirati.illæ enim fè inférant mutuo. lt;juitre eadem uidetur, neq: una alteram uidetur paffe probare.Hæc profedo uidetur petitio prin dpijiamp;quie ftmiliü.uerum nöfuerit neœffe re ipfa amp;nbsp;fcundum ue-riatë,f alterü altera faeritcredibilius,amp; notius.Si le^erutoloj} 'Huj ^B^Xivpx^eviaian^o^ TN S/^p.i'TçaDUt quidam habent codices,apar tebit te inteUigere, quad diameter lateri dicatur commenfurabilis, ut firuetur conuerfio utriufque.

Acqualiter autem amp;nbsp;contraria petut ei quod ex prin-cipio eft.Nam primo quidem,fi quis oppofita petat fccu dqm affirmationê Sc negationem-Secundo auté, contraria fecudum oppofitioné. vt bonu Sc malum,idem.Ter' tio vero,fiquis vniuerfaliter portulans jparticulariter pe-tierit contradiftionê. vt fi quis filmens contrarioruvna diiciplinâjfani Sc ægri diuerfam effe petat. Aut fi hoc pétés, in vniuerßlioppofitionem tentet fumere.Rurfum fi quis petat cótrarium ei,quod ex neceffitate accidit per ca quæ pofita funt.Et fi quis caquidem nó fumat quæ op pofita,at alia petat duo, ex quibus eric oppofita contra-didio . DifFert autem contraria fumcre tantillum ab eo quod ert in prinefpio.quonia huius quidem crt peccatum ad conclufionc(nam ad illam afpicientcs, quod fn prin* cipio ert dicimus pctcre)contraria autem funt in propo fitionibus,coggt;ip(xaliquo modofe habent adinuicem.

Abfoluta eß traditio ilia mdtiplex petitionis principij. quare ad aliam properare nuc cSuenit, qu^e cß contrariorü petitio.nä utriufq; fùfeepimus negotiü.Petitio autë cStrarij,id eß,oppoßti inorationibus, Pertrio wo eßqutcda conciliatiojqua accipit a refpandéte interrogas aliqua pro-pofftionë,qtlt;a habita conatur accipere oppofita ab eodem:unde rep» gnatia uclit inferre refiponfionü. Uac in quinq; membra dificerpimiis. PetWon(j_ trimtl quidem eß,quo quarutur ficumdü affirmations amp;nbsp;negationem ‘ffffff^^'f^t oppofita,quibus habitis alterum deßruitur uelconßruitur pofitum.ut p^^ qui uclit accipere 4 refpondente affirmatiua propoßtione,qus!erit illi oppofita negationé:uel contra, qui curat habere negatiuam,reqiiirit oßpofitam affirmationê ficundu cötradiilionë.Secundü faerit, acce- Secunda. ptio contrariorü ad pofitionë amp;nbsp;fiyllogifimü contrariorum,tiel ficum-dum ca quaappofite contrariaturM quidefendit cü ilerachto,bonü

Cr Wdlw effe idemüsin ipfum cögreffurus, inquiret fit ne fänitäs uti-^ lis cui adeft fübie£lo:morbus uero,itMtiUs.^ ß ßinitas fit utilis adue* niens ßibie£lo,e4 eflbonütamp;morbus inheerens fübie£lo,malü.4t quæ-cumqs in eodem ßbiedo eadem,amp;adinuici funt eademtbonü aute ^ malum fumt in eode fübie£lo:igitur ft fanitas eß utilis,amp;morbus.Pltt rimü arridere huic le£lioni,qute proferret orations ad humc modum, J'iuTtpoif ^,râvocvTÎa. itotTX'rlùj xv'jffb iinytnSautë,itxTX 'dus ccvTÎ6iS‘iÿ.quare tu ipß perpedes,ßt ne dicendii:Secundü autë,côtra-ria ßcumdü ip/âm pofitionë:an,fecumdrt oppoßtione.Tertio autem,ß quis uolens omniû cÔtrariorii eandem difciplinâ accipere, cofugiat ad ßlt;ä particulars oppoßtä, quä petit habere:ut fini çj- a^ri diuerfam effe dißiplinam:ßc,nonne medicina eß ipßus ßinitatis,ßu finem habet ip/âm pinitatë,amp; no morbu:cum eins ßt /ânare,amp;nô morbum effi~ osre?unde non omniû eandem effe contrariorü diß:iplinä,uult habere, nie modus à primo uidetur differre,quod hic ßt tantu in cótradido-rie oppoßtis,^ magis latens petitionUe uero eß in omni oppoßtione ßeundu affirmations amp;nbsp;negations,amp; minus fugens. Qj^arto modo, qui huic eß prapoßerus, ut in parte petitio ad umiuerßle contendit: qusadmodu ß fani g^ tegri qgt; eadeeß diß:iplina,acceperit,in umiuer-ßali conetur accipere eötradidionem,^ non omniû contrariorücadent eß diß:iplinaAnfuper ß quis petat eötrariü ei quod ex neceffiate ac~ cidit per poßta: ut ßßnt poßtn,uoluptas ßeundum natura eß,omne auteßeudum naturâ,bonû eß: ßquitur ex his neceffario omne uolu~ ptatem honü effe. er it autë ßc contrariû accipiës à poßtis, etiaß ipß non accipiat oppoßta.roßremo modo,ß quis nö accipiat oppoßtä ad propoßtü;uerum taliapetat duo,ex quibus erit oppoßtäcontradidio, hoc eß,exquibus ßquuntur duo cotradidorie oppoßtä, utaffirmatio amp;nbsp;negatio.nihil enim refert,uel contradidione queer er e,uel ea ex qui-bus contradidio ßquitur, ßu duas cöplexiones propoßtionü/e quibus corriuantur oppoßta.Differt autë petitio principe a petitione eötra-riorû,id eß, oppoßtorü: (p petitio principij eß peccatü cöclußonis.na quod debet concludere O' oßendere,petit.at contrariorum petitio,eß pramiffarum amp;nbsp;propoßtionum a/fumendarum ad fyllogißnum.

Ad gymnafiam aufem Sc exercitatione tabum oratio* num, primö quidem afliiefccrc oportet conuertere ora* tiones.Sic enim Sc ad id quod dicitur,copiofius nos ha* bebimus,8c in paucis,plures feiemus orationes.nam co* uertere,eft tranflumenté conclufionem cum reliquis in*

terrogationibusjinterfmerc vnû quippiam eorû quæ di-fta funt. necefleenim fi condufio nóeft,vnam aliquam interimercpropofirionü: fi quidem omnibus pofitisnc-cefle erat conclufioncm efle.

Poft nmltiplices dtq; prdéclaras traditionü c5ftitutio»es,detnü per~ dudi fitmus ad earn parte,cui ftpremä mannin nos oporteatimpone-rcqua exereiKtioni aftipulari in/tnuaaimus, dü huius libri tres partes curftm attigijjemus. Aphorifmos itaq; eöftituemus perfaciles,qui- „^^5^’/^ lus dijjerëtes nobile certamécertabüt.niniirü ad hanc parte uidentur turpcepta. deftinari, quxcumq; de locorü inaëtione prodita fmit:amp; quaeuqi de interrogation's amp;nbsp;refpößonis modo pracepta uerfabantur, illue tê-düt omnia.nä alibus inftrumëta,amp;quaft mummeta fternebantur ad captanda exercitatione.nimirü eft didleëîici,diœre ad alterü,quod in-uentü eft. Primus ante eft ad exerdtationë plurimü conferës,affuetu- P’l^usaa J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exeratario

00 conuertenai orattones amp;nbsp;jyliogijmos.na uftisßiUogiftni couerftui nê mad^eft admirabilem quanda parit copiant,quu per illunt promptus quiseffi- ^conuaao, ciatur ad dilJërendum,admodum pauca habende,in multa. Conuer-tere quidem fyllogifmum eft capere oppofttum concluftonis,ftue con-trarium ftue contradiëloriti, cum altera affumptarii propofttionum, ad inferendüalterjus-afftumptarüinteritii. fèu(quod bic dicitur')con-uerjere fyllogipnü,eft tranftumere c5cluftonë,id eft,cóclufionis oppo-fitucaperet cü reliquis interrogationibus,hoc eft,cü altera prtemijja-runt,interimendo reliquä interrogations diëtarum. No» enim oportet in conuerftone ßillogiftni tranjftumere concluftonë,cum utrifq; pofttis propofitionibus ftmul,/èd cu altera tantu.VerS qubd ftcumdS utranq; indifferëter propofttionë afftumpta cum condu/tone cöuerfa amp;nbsp;traf-/ùmpta,reliqua propofttionS intErimitur,propterea dicitur,cum reliquis interrogationibus.vnde poteft liquidum e[J'e,qgt; per conuerftuum fyüogiftmS copioft erimus ad rem propofita,amp; qubd in paucis plures fciemus orationes e^ fyllogifmos.nam habentes umS ^llogiftnS,ex eo per conuerftonis u/Sm amp;nbsp;artificiS näciftemur quatuor, ^urn enim non?“«« ticeat conuer^re {yllogiftnS,accepta cótraria propofttionë cü utrauis g'fmiqua» t^‘^^^^‘^^um,duo fieri poffumt fyllogiCmi. na ft accipiatur contrariS gun'ti'*'“quot; concluftonis cum maiore, fiet wnus (yllogifmus:^ alter,eodë contrario cü minore.ïnfuper duo fient fmiliter,accepto cölufonis contradi-Horio. nam ft fSmatur contradidoriS conduftonis cum maiore,infe-retur oppofttum minoris:ft uero cum minore,oppofttSmaioris. quare quatuor fiunt fyllogifmi per fyüogifmi tsnius conuerftone uariam.

De eontteyßuo ßyÜogißno cophfum babes traÜatü in ßeundo Priorû analytic-Libens cum ßoetio legere, A.d exercitationêautem gy médita tionë: non dutem,adgymnajia amp;nbsp;exercitationê,ut idem ßgnificetur: quod A.rifl. habeat,TrpQç Zl y-upvoia'laeÿ u^ pt^^'^op- ^^‘Ïi répugnât huicSuidas,qui inquit,fxi\iTif,ctr,mTiÇ. nam hoc mediationê gy ex-erdtationem mentis dicit.Ad bac uerû ejfe cognofeitur id,ex eo quoi bac animo gy memoria tenenda pracipit.

Ad ornné auté pofinoné amp;nbsp;^ fic amp;nbsp;^ nó fic argumentu cófiderandü:8ccü inuencris,folutionê ftacim quærendû. Sic enim fimul accidec,8c ad inccrrogandü,Siad reFpon dendu exerceri. Et fi ad nullü aliü habemus,apud nofi* pfos fenfim cóparandafunc,qua: attinét ad ipQm pofici* onê arguméra.nâ id ad cogendü multi copia prf ber,8C ad redarguendu magnü habet adiumentû,quâdoquifpi' am promptus eft argumétari:Sc ^ fic,8lt; qp non fic.nam ad cóeraria accidit facerc obferuationem.

i oportet dijferentéin utranq; parte eötradidionis argumentu có^^ SVtM*«^'* derare,gy in poßtione cößrudiuas gy deßrudiuas ratióes experiri: toSSSto ^quot;^‘^^ Iftuêtis argumentis ad utraq; parte iudiciû dnnedere,quo tan^ aqua lance librentur ßngula,gy demü quo ßntentiä gy ßgt;lutione ar-gumentorûproducere poffit : utadomne problcmatis genus paratior conßituatur.liant tali documêto conßrmatüßrnul continet gy ad in“ terrogandüßu proponendum gy refpodendu exerceri plurimü.Nibil auté refert,ßue in alterius poßtionem hacargumea utriußq; ordinis fpeÜanda ueniät,ßue nö:quia nö minus ualebit hac c5ßderatio apud fe faêkt,q ß in altern effet pugnaturus.ut qui modo argumentis con-ßrudims munitßeundurn ß poßtione conßrud:am,modo deßrudiuis impedit eande;agnofcit qua eöferant ad utranqs parte, gy deligit.Hoc etenim ßudium plurimä fuggeret differedi ubertatê,necnon maxime uirilem: quod ad urgendum gy redarguendüCß opus fuerit^magnunt poffidet praßdiü,quo promptitudo ad argumentandu in utranqs con tradidionis parte paratur. nam qui ßc promptus eß ad utraq;,facile obßruabit ad oppofita.at qui in oppoßtis gy facile gy elare rationibus perfpiœre poteß,quid uerum, gy quid falfum, gy quid probabile, gy quid improbabtle;humc nemo ineptü ad differendii iudicauerit.Legut quidam,Troe^xT^nKtx Tt troep«fSx'X^ap ku^iyau'we 'jrçôç 'tLüj «tfb 6tlt;nÿ itrixapitfAX'm: alij,TUù «viiuj iwptego priorem contextum

mägis prolgt;4rë,quo monflrentur dsligenda e[Je argumenta dj oppo~ fitione amp;nbsp;utrdnq; partem contradidiows ; itd tarne,ut »on /uggiUem dlterum,quem A.ldus ßquitur,3oetiu!,amp;pleriq;.

Et ad cognitioné amp;nbsp;eâ,quæ fecundu philofophiam ed, pcritia poflc confpiccrCjSi cófpcxiHc qux ab veraq? acci* dut fuppofitionc,nó paruu inftrumentum.reliquü enim /iorum,redc eligerc alteru.oportet auté ad id quod talc eftjeffe bono ingcnio.amp; hoc eft iècundu veritaté bonum ingeniü,pofte bene elfgere verft,amp; diffugere falfum.quod quinati funt bene,poftunt probe faccre. na qui amât,8c qui odifte,quod profertur,facile diieemfttoptimft.

Tanta uis eft ip/ius præparationis amp;nbsp;exerdtationis in utranque parte contraJiUionis, ut non tantü ea impeUere uiriliter interrogas pojftit rejpondentë,uerum faterüßdetia conßquatur adiumentum ad ueritatè in omnibus exploranda.Q^idenim poteft effundereprompts dißemenda ueritatis fdcultdte,qdißeptandi in utranq; parte ratio? yalebit itaqi ipß e^' dd cognitioné, amp;nbsp;ad earn ßlertia qua eftßewn- 5 dum philoßphiä,hoc efl,dd ueri cognitionë.nam philoftphia tetus co- iquot; vtrangj

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parte exer#

natus ad uentate amp;nbsp;jctentiam ßijcipitur.Namß paruum non efl in- een' ad philt; ßrumentum ad ipßm philoßphiä,pojje confpicere quid uerû,amp; quid proj^âtquot;* falßm in utraq; parte contradiélionis,qua tantü in ueritate fit poßia amp;nbsp;uericontêplatione:quis dubitabit poteftatéi'lä,qua in utranq; parte problematis amp;nbsp;contradidionis prompte dißerere contingit,dd phi-loßphia conducere amp;nbsp;ueri inuentionéiquum ea uerüamp;falßm exa-minetur,amp;demü oftëdatur. ïüud idéßtisin primoTopic. docuimus» quum de triplici uß,amp;utilitate diœremus huius methodi amp;nbsp;diale£li-ass.Cijçü igitur ipß faculate manifeftüßt,utraqs parte contradiÜio-nis dgitari drgumentis:quid amplius ad ueritatem accipienda alterius partis requiratur,prateriudiciü,profe£lo nihil inaeniestquo rede eli gat potiorë ueritatis partë.Verum ad bene iudicandü amp;nbsp;ueri imten-tioné oportet boni eße ingenij.ïs enim eft uere dextri ingenij,qui uerû apprehendere amp;nbsp;deligere poteftjQr falßm diffugere amp;nbsp;omittere: dû res in ambiguo amp;nbsp;ancipiti coUocatur.Non entm dexteritas ilia animi reluœbit in rebus perapertis CZ neceffarijs,in quibus nô eft eledio alterius.Bene natos autem hos effe oportet, qui bene iudicare amp;flt;tce-re poffint.nam alesamät,quod bonü amp;nbsp;re^ü eft: O' odiüt,quod tur-pe amp;obliquü.quare eorüqua proferuntur,Zr i» utranq^ partëpro-

ANTO. nTMOCH. HYPOMNEM A fo»u^tur,quod optimii fuerit,fèquétur,hene difcemet, amp;nbsp;uerüiudh cabut,^ falf^m repudidbüt.Kudibusauté rationes ficin utraip parti deflexa non confèrent ad ueritaté conpcjuendaw-t^uibus neep, pr^ece^ pta,neqi artes profuent,réclamante natura, ibepvia, quo nomine uti-turA.rifl.bona indoles,ingenij dextérité s, flu bona habitudo did potefl.

ter orationes:amp;id maxime de primis poütionibus.nani in bis faftidiunr fæpe qui refpondent.

Ad prompta differendi faculatë plurimü conducumt rationes ha, qua deducumtur ad communia amp;nbsp;confûeta problemata.Non enirn ex aquo uulgariter omnia defendumtur:uerum fwnt poßtiones gr

blemdtd,quæ a quotas ferme fûflinetur.in tnlia itaq; argumenta præ-^ meditna çy^ prompa, omne tarditatem amp;nbsp;differendi au feront diffi~ cultatem:ita ut nullus hæfltandi in congreffibus detur locus,idq; maxime faciendum efl ad primas pofltiones,id efl,ad prindpiä conflitue-re rationes crebras oportet,amp; feire,^ difficile flt ad ilia abudare df gumêtis,nifi quis prius præmeditetur,quod uel per primd uel probd-bilia ueniat difeeptdndü. dt neutrü feceris,nifl præconcilidta ratione. Simpliciter uidentur multo mdgis preeparadee rationes gj- difeutiédee in rem uulgdre,quce pofltionë conflituit diflidliorë, q in aliâ fddlis im pugndtionis confuetS:^ in illâ non nifl magno flidore contingat fiepe quêcunqi differere: uel ob id,^ rationes non ojfendantur pro uoto in talem:uel quia refpôdentes nolunt reflpondere amp;nbsp;cûéh faflidiüt,quod Herbu oi7ro/ua^iTovinpreprlt;efentdt.(\ucéda enimfuerüt antiquo-rü pofltiôes, qu^e prindpqsipfis prorfus repugndbattut Antiflhenis, qui non e[fe contradidionê defendebdt:gr iîerdcliti,qui omnia flmpef moueri:amp; Zenonis,qui nihil moueri contëdit. qudre oppofita illis o-piniones,pofttiones fddët de principes,in qua non fuerit fdcile ad de-flru£lionem munire argumentd.

Amplius terminorû copiofos cfleoporfct,amp; ^babiliô amp;nbsp;primorû fehabcrc prôptos nâ per hæc fiûc fyllogifmi. S Comienitdidle£licodeflnitionüdbunddtia,tum probabiliû turn pri-ul^ndx tnorum;quds habere promptas tenetur.ndm per definitiones rationes funt. produciitur fortiffima,nö tantü in dialeetids,fld gy in fdbilibus.quu opyrteat fcire,in primis demöflratorë,definitiones : ut quid linea,quid pûdus,quid flgura:qui habeat per has demö/irare eöduflones fdbiles, quëadmodü dialeäkus flruit fyllogiflnos per definitiones probables.

Tentandû au ce Sc ca,in quæ fæpiffïme incidût difputa-tiones,teuere nâ quemadmodû in geometria ante opus eil circa elementaexercitatû efre,ôc in numcris circa capitales prompte fe habere,8c multû refert ad hoc Sc aliu numcrum cognofcere mulciplicacücfimiliter quoeg Sein orarionibus prompcu efle ad principia, Sc propoficiones memoria icire oportet.nam perindeac in memorie fen* fono lblum,loci pofiti ftatim faciunt ipßs tes memora* rcjSc hæc faciunt ad ratiocinandum prompciorem.eo ^ ad determinatas illas infpiciat fecundum numerum.

Tenédi funt maxime tUi loei qui comumes circüferumtur,per quoi ^ ad multa problematû^nera dijjerere cöueniat.nam in tales inddunt Maximefd ratióes plurimœ-.ut fumt idi quos opportunifjimos fa-pe uocauinMs,d pÿ,’^‘*quot;^ caftbus,co»iugatii,a ^nerationibus,^ corruptiombus,d maiore, amp;nbsp;nunore.nä uti mgeometria circa elementa amp;nbsp;prinapia exerceri opor tet ad tbeorematum amp;nbsp;condußonum demonflrationes,^ in arithme tica circa capitales numéros prompteß habere conuenit:qubd per il-los excrcUiü ßat,quibus cateri cognofcutur per multiplicationê(capi~ tales numéros intelligimus,ab imitate ad denarium,qui preedpui fimt Zy primi affurgentesjcx quorti cömixtione ßu multiplicatione c^teri }iafcütur)Sic in difputationibus dialedicis prompteß habere oporte~ bit ad locos comnuenes gy- principia atque propoßtiones,quas memo~ riter feire debebit.CQ^êadmodum enim in memoriie ßnßorio z^ ßenßi interiore conflitutee, pulchro ordine amp;nbsp;confequenti adtnuicê, res ßn-gube bene meinorabiles funt:quee uero nuUü ordinë tenent, praue (^ dißiculterißc amp;nbsp;lod ftatutale^ ordinati plurimü iuuant ad memo~ riä.nä à lods uidétur reminifd aliquâdo,quod eeleriter ab alio ad aliud tranßt,ut ex lade ad albü, ex albo ad aerë, ex hoc ad humidii, à quo poflmodum autuni reminifdtur,id quarens anni tempus:ßc in diße-rendo conuenes lodßmt determinadi, ex quibus multa accipere licet, nam hi promptiorë amp;nbsp;copioßorem fadent dialedicü.qubd fadUus fit infpicere ad determinata ßcimdü numerii amp;nbsp;ordinata,q incerta amp;nbsp;conj-uß . proinde commîmes loci ad omnia problemata conflituenda erüt.De obßruatione memoria amp;preeceptis,quibus inmentëreduce~ nuts quippiam,habes kriflan fine libelli de memoria gjquot; reminifcentia inferipti.Legunt quidam,'ssipixTiop ^ ujciÿx '^^Fxuii ipntitif H* triÿ cnx?^oi Xó’j-at uXTixeiH'-Caterij/ixAi-pcn.

Et propofitioné communem magis quam oratfonem in memoria ponendum. Nam principij Sc fuppofitionis copiofum elle mediocriterjditticile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Maoisiotï - ï”Ap^‘'' oportet propo/itionem communem, id efl,locum Çnam lo-ïft’tmaus oü in rhetorice Arift. definit propofitiones exæ^juo cömunes fimiliter sifows?*'“ omniü,quafi^ifieanonéhic redpit^magis q Cy'do^ifimu memoriter te^ nere.nam qui^ feit cónMnem locü,pluribus ahüdäbit ad differendum, ^ qui fyllogifmu habeat: quad ex umo loco ad nwltn problematügenera ' trahantur uari^ rationes.ut ex loco à contrarijs non in u^ü proble-ma di(feretur,/èd in qplurimatat qui fÿUogifmü habet,tantü ad id eu lus efl fyUogifmus,contendere potefl. quare locum amp;nbsp;propofitionem comunem memoriter magis tenere oportet,q fyllogiflnü amp;nbsp;oratione. quia difficile efl ab un dare mediocriter prindpio gy^ füppofttione,hoc efl propofitionibus communibus,qua fint prindpia ad differedum in problemata.rrindpiü enim amp;nbsp;/tlt;ppofltionêinteüiginMs,qubd per de-monflrationem non ponätur,locos cömunes. vaber exemplari uetuflo fliffultus legit,propofltionémqi communem magis q pofitionem.cuius ledio hege producitur, 'irçoTOCtrivri «oii/Hp pciJiKoÿ ff flétrip éiç ^uvH» pup biTi-oy. alq A.oyoÿ habent omnes codices, quos fequinwr.e^ per orationë, concipimus fyllogiflnü ad problema:amp;propofitioné cöhm-nem,locum ipfum,a quo hauriütur rationes ad nMlta problemata.

Amplius orationë vnam plures facere aflucicendum: vclut ijjqui occuIriiTimeabfcondüt.Taleauteeritjfiquis quàmplurimum abicedat ab affinitate eorum,de quibus eft oratio. Eruntautem potiores orationum vniuerfales maxime,quæ id pari poHint. vt quonia non eft vna plu* rium difciplina. fic enim amp;nbsp;in ijs quæ funt ad aliquid,8t in contrarijs,amp; coniugatis eft.

inmuitadi tas diflnbuere eflafluefandu. uerum ad id comodius con/èquendum «nbuenda uidebumtur traffumptiones à pofitis utiles: queadmodum didû efl in oecultatione,effe abeundüad remotiora, amp;nbsp;difcedendua propinquis propofito.nullx profeélo fumt propofitiones,qua id pati poffint,ac' cömodatiores q umiuerfiles.na tales in plures facile tranfeüt,per di-uifionëin membra.utqui hanc acœperit,quod plurimorü non efl eadé difdpbna-.quare nee oppofitorum, nee contrariorü, nee relatiuorum» gy reliquorum fimilium.

Oportet ante Sc reminifei vniuerfâles facere oratio-nes : tametfi fqerit difputans particulariter.Sic enim Sc plures lieebit vna facere.fimiliter auté Sc apud rhetores in enthymematibus. Eundem autem quam maxime fu-gere,contra vniuerfalc ferre fyllogifmos.

cueree eft pretiû,etùtmfi particuUris fuerit pofïtio,ut codijferens g iw twiuer/älem tranfferat.utpofita hdc,boni amp;nbsp;mali efl eddem difd- ^■’^“’’f* flina, earn conuenit tranfmatdre in n/HiHerfdlë,ut hdne, ontniü oppo- um poptio ftorum efl eddem,per interro^dtionem. fle enim contineet pluribus ‘'’^“‘^‘^’b abMiddre.rium modo cduedt dd u^iuer/dle ceramen,/ètt non di/flerdt in wniuerfltlem propo/ttionem:qudm uelit dffleqHi.

Et fêmper oportet eófiderare orationes;fi in pluribus communibus difputantur. Nam omnes particulates in vniuerfali difputatæ funtjSc ineft in particularibus eins quod eft vniuerfale,demonftratio.eoquod noneftfyllo-zare quiequam fine vniuerfàli.

Oportet conflderdre ordtiones O' fyUogiflmos fd(los,dn uniuer/d- jq Ïes propofltiones hdbednt, o »» mtiuerfilibus difputentur.ndm om- esfideräd» nis fyllogifmus uel utrdflqi propofttiones,uel dlterdm uotiuerfdletn hd ’quot;'“®'‘^“: here debet-^x pdrticuldribus enim non efl ßiUogifmus.

Exercitatio autem faciendan'nduéliuarum quidem,ad rudern: fyllogifticarum autem,ad experrum.Et tétandu accipere ab ijs quidem qui in fyllogifmis triti funtjpro-pofitioncs:ab ijsveroquiin indudionibus,fimilitudines. in hoe enim vtn'q? exercitati funt.

cum duo fint difceptdndigenerd,indudiuthO' fyllogiflicumnndu- ^ ^ cliuum quidem conuenit rudibus.a quibus,ut di[ferdtur,per indudio Jf^^^^y ^'*' nem fmilitudinesquierenda funt,amp;pdrtes:qult;x mdgisfimt illis no- r«« tenêds ta, q totum amp;nbsp;dlid.fillogiflicum uero,expertis amp;nbsp;eruditis dccommo ddtur. qudre db eis dccipere tentdndum efl propoßtiones dd fyUogi~ ^^andii utiles amp;nbsp;neœlfdrids.flc enimfietjUt utroqi modo in utrunque hominum genus difputetur,dum flngulis finguld dddptdntur.

Omnino autem exereitationis gratia difceptantibus, tentandum afferre aut fyllogifmu de aliquo,aut propofi» tioné,aut folutioncjaut inftantia:fiue rede quis dicatji-ue perpera^vel ipfè,vel alter:Sc ad quippiä vter^. Ex his

ANTO. DEMOCH. HTPOMNEMA enim facultas: exercitatio autem, facultatis gratia. vniuerfäUter in congrejjibus dùdeilicis ÇT exercities congreclie»~ tem,tenere oportet uel fyllogifmü aliquè in problema, uel propofitio-»em aliqua ad id utilem: refpondenté uero, uel filutionem fyllogipw, uel injidtiarn ad propofitionem. Ex illis enim eft facultas amp;nbsp;potentia, cuius gratia exerdtatio conftcitur. nihil quidem refert uter rede uel male dicat,fiue interrogans,/ïue refpondens de re aliqua. nam «rtus efl modus bene interrogandi amp;nbsp;refpondendi,amp; male.

Et maxime circa propofitioncs amp;nbsp;inftantias.eft enim (vtfimpliciter dicam;diale£licus,propofitiuus Scinftan-tiuus.Eft acté proponcre quidem, vnum faccre qux funt plura. oportet enim vnum omnino fumere, ad quod eft oratio. Inftare autem,quod vnum eft,facere plura. nam aut diuidit5aut intcrimit:hoc quidem dans,illud autem non dans,eorum qua: propofita funt.

Cum dialedici duplex fit munus,interrogare amp;nbsp;refpödere,ad ex-debn^e erdtationéconuenitß:ire ç^ memoriter tenere,quod fit umiußuiußqi re^pofitio. opus.Dialedici autem munus interrogantis eft,proponere propofitio-denunftan nes ipfas,d quibus gyquot; propofitiui nomë induit. Proponere autem efl, **“• unü facere,qult;ie plura fumt. ßyUogißno enim colligit gy unit qua; di-fperfi quafit uidentur ^dilfociata.R.efpondentis uero negotium efi, inftare,ttmde Oquot; infiantiuus dicitur.lnftare autë efl,umü plurafacere. nam aut diuidit,aut deftruit,parte altera concedens,alid uero negans interrogatorii, amp;eorûquiefponûtur.Côferetutiqi ad dijferédii, tenere amp;nbsp;propoßtiones memoriter 0quot; inftaiias:qgt; illis fiat difceptatio.

Non eft autem cum omni difpurandum, netj contra quemlibet exercitadum.Nam necefTe ad aliquos,prauas fieri orationes.ab eoenim quiomnino tentât apparere, diffugiendum.iuftum autem omnino tenrarc fyllogifmo concludere. vcruntamen non pulchrü:eo q» non opor* tet aduerfus quoflibet facile confiflere.quandoquidé nc-cefTe efl prauiloquium inde emergere. na quiexercitati funtjnó pofTunt abftinere à difputatióe,fine altercatione.

Cum difputatio dialedica ad uerum relationem quandam habeat, manifieflum effe potsfl, nÓrnuneris e/fe dialedici in quëcumq; differe-re,neqi cum quouis congredi:quiid non defint pieriq;,quiadeo moro-ß ßnt,ut cum illis non niß praua ^ cotentioßte difputationes coge-

INOCTAVVMTOPIC. ARIS T» 316 räntur.huiufmodi funt,quietid fumme probabihbus inflant amp;nbsp;occur-ritt,lt;]uiq; tantti fugere uel repugnare impend fliagüt.in quos cogitur interrogas for flan fraais dialed ice s legibus omni argumêtorü ^nere diflceptare: nift pulchrius duxerit abflinedum effle à congreffu talium. rrofeäo ptius fluerit defliflere ab impugnatione talium möftrorum, ^ tnifire gr turpiter talibus moueri.A.b eo etiam qui tantü flphiflice re-fpondet,amp; uult uideri /apies^flugiendum. Licet etiam iuftum efflet reprobare flultas iUas opiniones, ne plus aquo inflleflcant fuis délires placentes,tanq di£lis ex tripode: qui ftmiles profeélo fimijs funt, qua cum catulos qdeflormiflflimos pariant.exiflimat tarnen his nullos pro-creari formofiores.uerütamen, quia pulchrum non eft cd talibus pu-gnareÇnon enim fine contëtiofla diflputatione gr uitiofla negotid per-ageretur,qubdexercitatinó facile flerdt has importumitates) tanq ua ni gr indigni cum quibus coUuHandum fit,hi dimittendi flunt.

Oportet autem amp;nbsp;fadas habere orationes ad huiuP modi probletnata, in quibus cum pauciflimorum copia cas ad qplurima vtiles habeamus.Ulæ veró funt vniucr-fales,amp; adquas in próptuquippia adinueniredifficileeft.

rlurimü iuuabit inarro^ntem promptitude illa uniuerfalls acci- i $ piend^e per flyllogiflmü,quam plurimis adapare congruit. quare flu- lahibm debit interrogas facere flyllogiflmos gr memoriter tencre confeHos ad fyibgifma talia problemata,qute ad multa pertinët. tales autem flyllogiflmi erdt, fâ™**”* qui fient ad propofitionem uniuerfâlem.nam propofitione uniuerfali monflrata,facile fluerit nudtis abddare.eä tarnen non nifi magna cum difficultate quis flyllogiflmo conflequitur . difficilius certe fluerit uni-tierflales coUigere propofitiones,q particulares. quare in talibus mon firddis ddda fuerit ^nerofior opera, td ob difficultatë, turn uflum inde emergentem plurimum.quem utinam omnesflelidbus auflpicqs con fiqui tantum ualeant,quantum illis bene precamur. nbsp;nbsp;nbsp;f 1 n l S.

54,t,ii,taciturnitatc. io5,i,5'7,multorum. t i9,i,y,monftratiir. ’^9gt;*54gt;aîterâ. 13^,1 ,î5,motû. 141,4,19,modis. 144,1,19,0p pofitû. 147,r,17,fortitudiné. 154,4,3,rubfi(lat. 182,1,4,jgitur. ’^5gt;bV,proprijs. 4O9,i,44,dcfïnittonc. 4 16,1,3, amp;nbsp;honeflû. **?gt;*,34,Bonn. 4 5y,2,i7,hominê . 244,1,36, illo.254, 4, 48, adiunftus bein,amp; Jin,4 9 guadrans dodranti,459,^j9,animal.

•ïXiiùV 3n»n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;iijC-li j'-óHi'

ji^^omits: gt;7 ^lA-V quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

V'jM lUijü'»*' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’' ill ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••' ■■ ■^'lï'lt; 'gt;•'‘ .• ,4'^1^'! 7,''

-vlwvVw ■ .■ /b \b,ó«'\f/zs v^ /i -'^w^-{ï..|,‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?,,lt;■' nbsp;nbsp;nbsp;quot;..ïo .vu rt ; :-,.v' y4*4vgt;sl