IR A GM ENT A, VE T VS T ISS IMO R VH autorû,f«mmo Audio ac diligentia nunc recogiuta.

Berofi Babylontj Antiquitatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib, y

Aegyptiorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib» i

Xenophontis de Aequiuocis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib» r

0» Fabq Pidoris de Aureo feculo, amp;nbsp;origine urbis Romæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib»ii

C» Sempronq de Diuifione Italie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib» r

Sex. kilij Frontini V» C. de Aquædudibus urbis Romæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib» 11

Fragmenta quædâ oppido crudita, Só ex alriflïma ue^ tuftate depromptafulcepimus excudenda,humaniffÏ mclector. Cuius eqmdemconfilq nobisfuitóóautoröc^ •mpulfor[o,Sichardus, cxiftimans forcuta te grariamint f emus earn, quam debet qui iuuandis redis ftudtjs opera fuâ nauant ♦ Ännixi aSt fumus quantum per rei turn diffi-cultatem, turn temporis longinquitatem Ucuit,utqua'tn emendatiffîma in manus tuas uenirent : quamuis in Fron tino id peiufcule fucceffèrit, adeö ut ne quidem nobis ipfi fatisfecerimus, id tarnen quod mirum nô eft in autore tarn deprauato,nullo nobis freto exempio uetuftiorCjUt ft iam ipfe reuiuifcat,fttDelium natatorêhabiturusinuotis.In alt)suidemur nobis officio noftro probe fundi, quod tu demum iudicabis fadum,fi quantum uetuftatisjeruditioi nis,rerum reconditarum hie libellus cötincat,agnoucris: Nee enim hi fumus, qui noftraimmodice laudando cinq; palp um obtrudere uclimus,perfuafum habentes turn de^ mumquidep rede prolixetp laudari, ficorumfuffragqs, quibus labor fudatus eft, probetur. V ale.

didus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$1 Hercules quare appellati

Danaus rex Aegyptio? Hetrufciundedidifînt. 5 rum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}8 Hiberiundedidi. 23

nés. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;3 lanus Vaticanus didus

Enianum urbs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n lanus facrifîciorû ritus do^

mm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}9 lanuæ a Ïano didæ. 4-9

Exquilinusmons. 9 IlusrexTroianorum. 4.0 p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inundationes aquarû quot

rex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.0 loues qui fînt didijôi quam

E X»

Syluiusrex Latinorum, 4,1 T

Tarpeiusmons. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij

Tepulaaqua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4,

Thufcus uicus Romæ. $3 Thufeorum dq qui fine. } Torebi in Afia unde didi. x Troiæeuerfîoquo anno.^i Troiani reges. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.

Tutela duduS aquarS. 9 lt;? Typhon gygas.

Tyrrheni delphini quare di di.

Tyrrhenorumorigo. * Tyrumquisextruxerit. is V

Vellia altéra palatini pars. 13 Venetia.

Xanthus hiftorkus Ly^ dus. 2

ZameisrexBabyt ^^ Zoroaftes quisfucrit. ^^

Taliam coluere Gravi, Arcades, V e neti,Ligures,Ardeates,RutuIi, Sicu li, Pdaigi, lapyges, Laccdæmones, SalêtinijPdij, Oeniani,Achæi,Oro pitæjPy^H’P^fi»^ enifcemodi.HorS primus Óenotrius Areas cumPeu* cino fratrecoloniastrafportauit,ubl ^abitabat tune didi Aufoncs,ubi nüc Oenotria regio eft è regione Peucinorn. Hæc fertur prima eolonia ex G ra: ^isjpaulominus quindeeim atatibus ante ruinas Troiæ.

Tyr rhe nis orig inemqu idem fufpicanturfuiflèà Lys Tyrrheno» dis. Exiftimant enim Aty régi M.æoniæ,prognato Hers r«m origo. eule ÔCuirgine Omphale,filialardanæ reginæMæonû fuifle geminos Lydum 2C Tyrrhenum, cumregnû neep duoscaperct,amp;^ ncqueterræ fterilitasingentem multi* tudinem pateretur, forte Atys iada Lydum fuccclïbrcm defignauit, Tyrrhenû uero cum maiore parte populi ad quærendas nouas fedes foras abire iuflît. Is in ieptentrio ’^alcm Tiberis partem ueniens,ciusq? totam medietatem ifontibus ufç ad locum ubicratpriieis Vmbris habita* tio tenuit,amp; cum eis confedit 5C cohabitauit,Slt; urbes di* dashadenusMæoniasamp;Tyrrhenias ædificauit. Sed Maom^ hi aperta mendaeia fingunt: nam de gcntis antiquitate ÔC urbet. origine magis creditur ipfî genti atep uicinis,quàm remo lis âC externis.Magis igitur creditur ipfis Lydis ÔC Tyr* rhenis,atc5 his uicinis Romanis, amp;nbsp;qui conientiût in eo* rum patria Inftona amp;nbsp;origine, ^ quibufuis altjs quamuis alias eruditiffimis, C æterum qu^cun($ hi patiq hilf o* b

MYRSILI LESBII DE ORIGINE rifi dicût, aducrûntir flip radictæ tradition! de Tyrrheno iCmûiut hi Mæone, E tentm Xanthus Lydus in patria h iftona^nul# ftonc«;. ïumTynhenum Atymtuiflefcribn jfed geminosEydÖ Ô^ Torebum,à quibus Lydos amp;nbsp;Torcbos in Afia popu* los elle traditpn miUo penitus différentes, nifî quada pro latione, Si quidan parua,ut Dores SC Attici, Quis ergo ex Lydis hiftoricis Tyrrhcnumfilium Atyos 06 fratrem Lydq mifît inprimam medietatem Tiberis,ubi antiquiffî mis Vmbris fuit prifea habitatiot' Qiium etiam quod tradit de bello Pelafgico Xanthus, aflèrit Pdalgos anti# quiores Aty aggrclTos bello Thufciam, quæ quondam T Tdrâconem Vmbria dieffa eff,occupaflètCrotoncm,indeTiberinarn Strabo nomi regionem inuadetes etiam ipfarn Tyrrhenam cepiffe, Si nathb.y. nbsp;nbsp;eum Tyrrhenis cohabitaffè, 06 ab eis plurimâ mihtarcm

peritiam didicifle, præcipue nauticam,qua tunc toti orbi erant admirabiles.De quibus fabulantur Græci, quod in T'vrrbftti Delphinos uerfî fint, qui nauibus alludunt,ô6 bis foci) fi* Delphini unt.Re ent ueratunc Delphini ob piraticam fimul 26 do didi. minium maris dicebantur : erant enim cLillc potentes,56 undiqi colonias tranfportabant. Argumeto hint qui T yr rheni dicûtur in infulis Atticis ,06 faucibus Thraciæ. N an que Tyrrhena fimul lingua, 26 cum quibus liabitant Io* quuntur,26 cofdem dcos ut Tyrrheni cohint.66 qfdem h tens utuntur. Quare non poffimt dici ab aliquo Atyos fi ho, qui ante Atym Pelafgumq; regem inueniuntur did! Tyrrheni, 26 multarum coloniarum autores eodem no* mine atq; ritu ante Atym præferiptarû. Hæc à Lydis di# dicimus. Nunc quid de fe Tyrrheni dicant eft inferen* dum. Primumridentfeabaliquoaducna denominates, Tjyrrbmi nbsp;nbsp;9’“ ^^ ^^^^^s indigenas in Italia exiftimât, atq; à uctuftifli#

ITALIAE ET TYRRH. LIE» J partem Boîmrfenam, Vetuloniam, Thu flam : 2C Harb a num cognomine Calumbumàlyconuncupant:earner àfuo deo aureo feculo mox poft mundationem terraru, nedû ante Atym conditam afterunt.Na amp;r ab inundations ne ipla fuum agrum fua patria lingua uocant Saleombro nem, ubi primumgenitt Vmbri » Producunt quoep fua: Uetuftatis ueftigia multa, ut deos, ritus, mores, Iiteras, Ie« ges.Quxprofedo omnia congruunt his quæ probation: res Grxei hiftorici tradunt. Scribunt enim folos Tyr^ rhenos in Italiauctuftiihmos efte,qui neeg ab alqs pende ant origine, neque ut exteri côuenæ 2C aduenæ,ied pros pria region? elle oriundos: quandoquidem uetuftiflimis différant dqs Si moribus ncdumabalqsltaliæpopulis, edetiam à uicinis Crotonienfibus Si Pcriifinis afronte, Sif à proximis Pbaliftis à tergo, quos inter medq iacent. Nam cunctis Thufeisdij deæ'que hunt lupitcramp;Iuno: Thujeorudij» Soli Tyrrheni colunt lanumSC Veftam, quos lingua fua uocantlanib Vadymona, 6lt;LabithHorchiam. Ipft quoque Romani fatentur Hetrufeos efle uctuftiflimos, 0^ aureo feculo natos, à quibus aras,ritus, dminationcs, U^ÎU multa colonias Si dilciplinas habuit prifca Italia, initio fumpto ejldb netruo à prima eorum tetrapoli dicta Hetruria, à qua illos Ros ßs mutuata-mani Hetruicos cognominât.Nó eft igitur aduerfarqs ul Hctrufci und^. Iauia,qua probêt cos Tyrrhenos à filio Atyos habereuei nomen, ud originê:fed id nomê dcfumpfitle à Turfibus^ Quod ft etiam ad hos uenit Torebus filius Atyos, urique non ab eo aduena nominatifunt Tyrrheni indigente,led ecôtrario ab eis Torebus fuitcognominatus, Tyrihenus à Graeds. Igitur etfi totam I taham coluerint Græci,ut no ftri tradunt, ex ipfis tarnen by dis Sf Tyrrhenis uiciniseg Romanis falfa elle oftendimus, quæ contrariahis de Tyr rhems multi, ut diximus,confcripferunt.

Ræci tam impudêti fartantta fam effundun tur, ut quonia his dudu nemo refponderit, ideo libéré à fe ortam Italiâ,et eandem fpu* nam fimul SC fpurca arq; nouitiâ null o cef« to autore aut ratione, led per folam infant fabuletur. Quam ob rem nunc ut cæteris Latinis uiam ft ciam,quæcuncp memoria prodita gentibus Italiæfun^ôd nunc Romano imperio fubdKis,Dqs uolentibus feribe^ re inftituo.

ITalue Iplendidilïima origo fuit cum tempore,turn on ginegentis, Cœpitern aureo feculofubprincipibus dijs Iano,Camcfe,Saturno,gête PhoeniceÔC Saga : quae poftinundationem terrarum per orbem prima colonias Kundi origo. mifit. E t de mundi quidem origine autores non paria fell tiunt. Nam Chaldæifibi lèmpitemitatem perluadent, Phœnicibus uero ac Sagis magis placet origo. Inter utrofqueconuenit,ante Ninumcirciterannis LÔC ce, quibus durauit aureum feculum, terras fiiilîe inundatas» amp;nbsp;in Scythia Saga renatum mortale genus. Siue enim ab aeterno mundum exiftimes, amp;nbsp;ignis principio cunda te* nuerit, SC fenfim in fua loea elcmenta coeuntia homineJ produxerint : hue ut fertur ante auren fcculu terras fubru tas inundatiopofledcrit,amp; cxiccata humoapparucrint Styth^itntii homines, equidem principatus originis lemper Scythu quißimi. tribuitur, à quibus auCtis colonias per orbem miflas fe* runt, Et ex his ijenifle lanum, cum Dynm amp;: Galli» proge*

M» PORTI! C A T* O R I G» L 1 B, 5 progemtoribus V mbroriï, rateeß cum colorus per Tibe nmuedum,ad kruum Tibcris Hciruriâ tenuifle locum, ubi colonias in continente pn'mû expofiut,amp;r ipfum deu fimul VaticanumhabitumdiVlumcffuiflê.Etregionem idnwVdfi# Vaticanamdd e(l,uagtcanam diCfa, quod ibi lanus quafi cMusgt; incunisnatam primum^ uagientem Italiam excepent* Inde cum colonis à Vatteano progieflinn, in tradtu V m briæ tu nd alle rcgiam,^ Fano Olyinpû fofTamep facrafle, 0(1 auguftaleniTyn hcnam non longe à régla dteaflerubi adfalutandu regem xi L colonnenonls lunaribus cône nlrcnt.Indeduodcnls eolonqs fafces ad continendos ru* des fcribunt,fingulo prxtorlano kdon' quatuor amp;: uigm tl armatis ingenuls diftributls. E as pofult colonias ad ris pas quldcniTlberlnas IanlaiI«,ó^ Atynlanum;adrlp.^s Arnl totldem,PhefuIas,06 Itldem Atyn lanum, Adllttus Hetrufeum quaruor,Pheregenen, V oleen, V olaterram, Carlaram,quæ 00 latine Luna.In medltcrranels quatuor, Ogygianum» Aretium, Rufellas, Volfinlum. Paulopoft dextrumTiberis lamsregulis fuls pcrmifit Camefii quo Camefenae dux, ÖC Saturno,à quo Saturnla olim, quod nunc Capitolin, amp;nbsp;ab ea late Saturnla terra. Hæc prima fuit aurea 111a ætate Se quidem auguftilïïma origo I taliæ.

Italia complura à dijs ÔC ducibus fortlta fuit nomina: à ït4li£ r» lano quidem lanicula, quem quidam Oenotriü diet urn mint, exiftimant,quia inuenit uinum Sf far. Camefena à C ame fe, amp;nbsp;à Saturno Saturnia: Saleombrona quoeß à gentille bus, Dur au it Satumiae nome totidem fermé annis quot ante aurea ætas, uicß ad Apim deorum Italiæ ultlmû, ut Antiochus Syraeufanus fcriblt, à quo Apennina, quam Taurinam idem interpretaturiEtfi Græci de more quida àbobus Herculis : uel quod opimos glgnat Italia, ut ait Hcllamcusiaut à V itulo egre(ïb,ut Herodotus: uel qui«

dam Græd boues uoeât ’Taxyç, utfabuIaturTi'mæusjdî dâ exiftiment.Inde à duobusfratribus,altero Helperia, altero Itah'apoftrcmumnomêrettnuit,His nominibus principio nûcupata fuit Itah'a circa Tiberim, ut qui inter omnes Italiæ amnes in omniû deorum amp;^ principum tu* tda eifet ,atqj imperq totius ex his cômunis fedes : à quo mprincipioâ^ origine ipfaltaliæAIbuIa nomcnàlani* genis habuit. Diuiditur autem in Apennines montes, Ô^ itAludiuißo. dfapenninâ,5CtranfapenninamItaIiam, Alpes omnes ItalieeoloniasfuiflèThuicorum incoIæaflerunt,ÔC ab ipfîs uel ducibus, ucl capitibus originum nomina gentil bus ôe locis indita:ut Rhetq à Rheto rege Lydorum : Sgt;^ iKbctij. Veronenfes,à Verona coIoniaThufca;Comcnfes à Co* ma : Rhegtj à Rhegio ; Volturreni, à quibus uallis V ob turrena: amp;nbsp;Olci,à quibus Ofcela. Hiftria quoque à duce milTo à lano nomen retinet. At Græcorû quidam lcribut didû ab Iftro amne cognomîe Danubio, cui Danæ geu tes acol æ nomê impreflère, fabulantuibj ramum ex eo in Hiftriâ effluere,intp Hadriaticû mergi, Fingunt alq Ar* gonauim n Hiftriam primum ab Iftro è montibus hume ris uedam^SC in Hadriaticum demiflàm. V idclicet tanta eft in mentiendo Græcorum uanitas fimul amp;nbsp;leuitas, ut Gr^Korunt abiftri ofiijs ad cius fontes perimmenfa gentium Ipa* laut AS. tia tranfuolarint, amp;nbsp;amnes etiam obftantes tranarint, SC humeris ea cou cd a cônauigarint, ut etiam in I talia men tiendi fibiloca inuenerint. N duo Argonaut ne Græd aquas, an Argonauis humeris montes nauigarit.

VE nétia elf omnis ora circum finum maris poft Ht ftriam ufqjoftiaPadi. Qu:bufdam placer à Tyla* uento illos exordiri. Nam Taurifanos Perfæ gentem ab Api duce conditam aiierunt. Venetis cundis prima 01F gophaëtontea cftjquæGræcisoccafionem mètiendide phactente

pha^tonte 5C E ridano præbuit. Poften us mixta hfs nobi . lis ftirpsTroiana, àgbus Patauiû fiiocôditorcincIytS.

Omnia fub Alpibus tranfpadanalocapnïciconuena: Thufei miffis colonijs tenuerc, ab hisq: muka loca nomi na retinent. Pkira deleuerût Galli, qui primi Arunte du kno duce alpes tranfcendcrunt,6ó fenkm ab omni Galka cifalpina Hetruriä pcpulere, ab his'ep nomen fortita retie net Galka cifalpina,qua Mantua fuo coditore Ocno Bia noro eft Thufcoiu rege iiJuftiis.Penctiaucrc trans alpes Büij,Senoncs,Infubres,5Calia:Ganiætrâkilpinægêtcs, Gallia cifpadana olimBianoraauicftorc Ocno, poftea Felfina dicra uli^ Rauenna, nue Gallia Aurelia amp;quot;nbsp;Acini lia à Romanis ducibus nomen habet. Princeps metropo lis Felfina primû à rege Thufeo conditore,indc à fucceP fore Bono Thufeanienfi Bononia diefta. SpiretuPadi ^onoiüa. oftiu à Pclalgis coditoribus Spira di(ftum,0f à Diomede inftauratu. Nouaria ante ab Herculis Aegyptfj nomine Noi/arw. Libya:SCacognomine Aria Aegyptiouocabulo Leo^ nina:fcd à Liguribus inftaurata,N ouaria dida eft. Olae oUn««. num ante ab Thufeoru ducc,qui cum Oroptjs colonis ibi primus infedit, quorum origo incerta uti Comi, Bergos mi, Lycinophori, amp;nbsp;aliquot circa populorû:inde ab In^» fubrium principe nomine M edo adaudla, Mediolanum Mfiüola««. nomen feruat. Padusante a duce Coloniarû Erfdanus, Plt;lt;d«f. fed à profunditatc Botigonab Hetruftis, SC Botigumà Liguribus, SC à circa arbore Picea,Gallice Padus nuncu pamr. Poft Padi oftia Rauenna,fabinaftirps,Intcrt}t Sa ga oppidum Hetrulcoru,uti ÄS Atria,à quo mare Atria^ UAdriaticum ticum,q’4odnunc Hadriaticum.Gallia flaminia à Rauen mare. na ad Ariminum à comitibus Herculis conditum, à quo cognominatur, Ab eo ad Anconam Senegailia à Senos nibus dida puiks HetrufeiSj nucGaUiaTogata. Anco

na prins Picena uocabulo Hetrufco fimul amp;f AboriginS ^tfÜMTo (ji(_Qa» GalhamTogatamprimi coluereLïbumiamp;S Sm t^ nbsp;nbsp;nbsp;cuh'gt;quos pcpulere V mbri. Hos Hetrufó trecêris amp;^ am plius corS ualidilbmis oppidis lufti more belli cxpugna* ^^mi. nbsp;nbsp;tis, eos tandem uicere Galli, Piceni lingua Hetrufea g^

nus facrum dicitur, ortià Sabinis, A Picenis Garganum montem alqs 0(5 alijstemporibus diuerfæ genres tenue* Kidrlï. re, Marfi,a duce Lydorum,in quibus Afculiï, Pr ecu tij) Frecutij- in quibus Hadria fiue Atria. Veftini,in quibus Amitet* ni.Marucini QC Peligni,in gbus Curfellu,Orton amp;S Sub mo. Ferentani primum à Liburnis amp;nbsp;Dalmatis, inde hu pulhs à Thufeis orti,quorum lingua Larinum metropo* lim uocauerunt,id eft nobilem principem ; Laronem eui Hetrulei amp;nbsp;Larunem SC Arunemuocant nobilem prin* tarins Ideas. cipcm.Inde in tranfpadana Larium Iacum,ó5 in Thufcia Larones amnes,6C Aruncs coloniæ, amp;nbsp;uiri Aruncs, ^s Thulcifecuda declinatione, Romani amp;nbsp;Graeci ficut At* las tertia déclinant 06proferunt Aruntes. A Gargano ad Brundufium,coluere Celq ,Daunq ,indc Apuli, Boij» in quibus Arpe, Canufium,Bararium, Sub bis Apciu ninusex tranfnerfo diuidit in duo fines Italiæ quos in* ter Tarêtinus finus iacet, circum ep ipfum undieß magna Græcia, Ad orientem ueromagnae Græciæ pars eft Oenotria Arcadum, ÔC Calabri,prius Aufones:ad quos Græcauerbofitas fert uenifle prima Graecorumcladcni annis fermé quadringentis ante ruinas Troiæ: cû Oeno* triumducem Arcadum poft Troiam conditam adnaui* gaflè in Calabriam tradat Antiochus Sy raeufanus, ÔC rit ca oram maritimam pofuiflè colonias. Et ut parcius men tianturGræci)ab co quondadidamltaliamOcnotriam Icribunt: cum ab initio Italiæ à uctuftiHîmo rege Sabino rum £lt; Hetrufeorum,penes quem erat imperium,id no* men fût

men fortita fucrit. A Leucopetra ad SarnS amnerntn cinum Ncapoli tenuere diuerfi popnli, Vmbn, Itali,Sa* mnites, Sicult Peudni,Piccntini,6c^ Hetrufenquornur* bes funt CIufium,Pæftû, Elca,nunc V elia .Inter amnem Vulturnü Só montes Apennini Sabelli funt, proies Sabi norum, ut nomen eft argumento, à Latinis Samnites,à Græcis Saunites appellati.

A Tiberi ad Sarnum incoluere primi Aborigines,pro les Vmbrorum.Princeps bis urbs uetuftiflima Camerea na à Camefe códita, non procul ubi poftea Alba. Tbufei bis admixti.Ofci,qui ntme Capuani. Volofci, quos noca mus Volfcos,quibus metropolis fuit Anxur, nuncTara cina, Stabia, Antini, Hortenfes, Longbani, Ofcori, Ma« crani,Nuetini,latine Grauifeæ, Picenti,Sorani, Ferenti^ nates,Fregtnates,Sangnint,TufcuIani,Cortincnfcs, Vr fentini, V oleentani.

Romaprincipio fui pafcuabobus crat.CircuTiberim Koma. feptemrupesfibiperpetuæin Hernicofuccedentes, cas uis paruis diftindæ erant,fub quibus alueS Tiberis quan . docgegrefliispaludesinplaniciem rupibus fubfidentem inferebat. Saturnus primusincoIuitCapitolium,!talus Auentiniï,RomapaIatium, Cœlius cumTbufeis Cœliû 5lt; Viminalem,Romulus palatin, in quo quadratam Ro ^xquiUnut •nam condidit, etiam Exquilinum tenuit ab Excubqs dis „,q„j. lt;^um,quasiniLucumodeditmore Thuico duodecimli dorumud eft,trecentorum armatorum ad cuftodiam cor poris fimul 6C dignitatem: quia Tacius non crat fine fufpi

Hetruria,olim Italiae princeps,ab eorum metropoli re gia fic cognominata,a Tibeii in Macra diffunditur.Gens prima illorum maritima Ligurum, dicta à filio pbacton* tis Ligure,quem montani Figures Pberiton nuncupant.

Poft Tiberfna oftia. Pheregene pn'mum Hetruriae oppJ dum inuicmo Iittorc, didu aGenfo Iano,qui primus ibi eolonias pofuicct à Pheritcne,id eft, Phactôte, qui colo nias adiecit, un in Liguria montana,ubi à Genij colonîj» Genua oppidum:?^ ab adicAis Pherctianis ibidem colo nis amni proximo amp;C regioni Phercrianæ nomêreliquit» Primus omnium græcorum Phaeton ex Attica foluens, cü Ligure filio, multis ætanbus et feculis ante Oenotriö Arcadem eolonias adiecit Italico littori,ab of rijs Tiberi# nisuii^adNicæamMaffîlicnfîum: amp;inmedioportum Ligurnum à filio nuncupans,ultro citroq; littus omne Li guriamdixit, Verum Hctnifci ,Sv cos fecuti Romani ab ofttjs TiberinisHetrufeû uocaticruntuRp ad caput He truriæ. Inde Populonium 5 ab urbe metropoli Pepnim, romane Puppiû, Poftremo à Ligurno portu ad Macra, ad cuius fontes eft Apua oppidü, Apuanos Ligures uo# cant: Montanos uero omnes Ligures qui à Macra in Ni cæam effundunt.In môtanis Liguribus hint portus Her . culis Aegyptij.Nam Libarmimmhis eft ànommcfimul Ïlercuu;. nbsp;nbsp;cognomine illius.Græciubicuncÿ nomen Herculis au

diunt,putant efle fuû,à nomine iumentes argument«, eu tarnen il le neep nomine Libyus : à quo deuidi Libyi; fed Alcæus didus ht; ncep didio Hercules fitgræca,ftd ægy ptia:nâ illi Heraclio,id eft,Iunonis'gloria,cognomê fuit. Gens prima Hctruriæ maritima eft. Oppida in bis Plie regene, Alfium, Agylla,quæ Ôf Cære,à Pelafgis conditaî Pyrgus,Grauifce,ab aëre didû:Cofe, Voice, Telamon, ab Argonautarum principe, cum in Hen uriam ad Lucu mones profedus Hercules Alcæus lacum Ciminiû effe# cit. SC puclla Paula fubrepta ex Fano ad Euandrum per rexit. Vmbro fluuius limes amp;nbsp;tradus Vmbrorum,caput Hetruriæ,limes Hetrufeorum, Populonium naumm 0^ claimt

■ claffis Hctnifconim olim princcps. Volaterræ S^ «ada . eius. Pifa conditaà Pyfis alphcis pdafgis. Lûcàilludris P»A* Lucio Lucumone rcgeThiifcomm» Lucus ÔC montes Uta, Feromani. Luna, Cariara ab Hctnifcis diAa, à GraxiS o'i\Hvxç. Apua mtranfitu Apennini ad fontes Macræ : un de Apuani Ligures ab Arno ad Macram»

ATiberiad Cimtmaiuga fecundagens Thufciæefl', eognomine aThufo's.Larteniana,id eft,metropolis Eni ana.Lartem emmfummumregumuocant. Enianumue Eniana»,' ro urbs in ea ab Enetanis Pcla%is códita,quam Veq He trufei pulfis Pd a (gis aiftpliatam aphncipatu prouinciae fimul Sc eóditonbus pnïcis Lartenianum, Romani nero â genere populi Veiens uocauerunt. Oppida in bis funt Sabum in Sabatia à Sabo conditum; Lartenianu, cogno mine VciensiNepetajSoradlejPhalifcorummons Apol lini facer: Phalifcanum, Fefeennium, Vmbricum, à prL feis Vmbris didtum Flauianum,Arcennum, Mœfium à quo fylua Mœfia,RufelIum, AræMutiæ, Sunium,à Pe lafgis conditum,ab infigni grano didum,romana focieta te indytü. Capina,à qua Captnatcs,Lacus Ciminius, SC Troitum Phalifcorum,finitimum Hetrufeis.

Gens tertia Thufeiæ tranfeiminia à Ciminijs diffundu turadPidorium. Inhis Vokurrcnaftib rad cibus Cimi* nijs iacens, eognomine Hetruria : à qua tres gentes He« truriæappeUantur Hetrufci,utà communi metropoli, SCagerHetrufeus anteaVmbromis d!0us,ubi Vmbri orti » In eo agro Ferentia, Troflblum. Moeonia Mœci num,Tyrrhenaj Volturna,fub Volturrcna, Aruntesue teres, eognomine Camillarq:Longius BlereOIcana,Tuf faNanajLartesoppidS, Salembrona, CortNoGa, Cort Enebra, irions Coriti in lugis Ciminijs : è regione mons Phifcó, quæ SC arxItu Volfine^Pdij ,OropiteSentinas, c x

dußum uetus à pugna fed à duce C omerfolo : montes Tummates, Sora, Soana,non procul Satumia lapides à loue complut! in auxilïum Herculis contra Ligures Helt;! trufeos gygantes,à filio dicti Lamoncs: amnis Pelia:mos Pelius.MonsTumnias Rofelle: Vmbro in monte Sena colonia,Phocenfes,Pilrorium, Vmbro amnis, Stellatest • nbsp;nbsp;Fluentini,qui ÔC Arnienfcs,Clufium nouum, unde du»

fentinus tranfitus Annibalis, Arctium : Crotona à Cro* tonefocio Herculis condita,

Apenninus nbsp;nbsp;nbsp;Apenninus irions I taliâ in duo fecat,radices fub Penni

gt;noni. no tranfitu Annibalis in Alpibus à N icæa ad ipfum fer# mè Penninû in latitudinê extendûtur,SC uli^ ad Macrain Ligures montani incolunt : à Macra item ad fontes Tibe risadinferum mare ThulcûadfuperumGaHi Aureliani 00 Aemiliani, A fontibus rurlus Tiberis ad N arem Vm • bri inhabitant. Principio Typhernum, amp;1 in fine Ameria SC Tuderfunt. Galli omnem Vmbriam pulfis Hetrufeis occupauerunt,exceptisTyphernO;,Efîfio,Hylpello,FuI gineo, ÔC uetufta Veiorum proie, quam V eilumbram» id eft,Veiam prolem antiquam Vmbram dicunt, in qui# bus principes lùntSpoletum,Tuder,Meuania, et Ame* na ferme noningentis annisetamplius reftituta ante Pet fieu benu,à Vnjs Hetrufeis antea côdita, duce Ameroe, Atlantis Itali ex Pleiona uxorefilia. ANare porro amne Sibiui. uflt;$ ad Equiculos tenent Sabini à Sabo côditi, Sabatio Sangni gentili edito : Inde ad fontes Ami amnis S abelli» Sabinorum proies incolunt.

Sangni gentilem Sabipronunciant Sabini ,Sanôuin Sd^. Romani,Saga Barbari,à quo Ôé Sagi primi Thufei, id eft pontifices Ôlt; facri expiatores. Ex quo patet leuitas eu lo quacitate grxcanica, qua à Lacedæmonijs ortos fenbut Sabinos,ScGraeca origine à ertSo^cu dictes fin gut, Sed Roma

Roma turn nidi's erat » cum reliais Iiteris difciplmis Hetrufcis,mirabunda Græcas fabulas reru amp;nbsp;difciplina» turn erroribus ligaretur,quas ipfi Hetrufci fempêr horrü erunt:nccg ob id latinas quidemuoluerunt fu(apcre,ufc^ ad Cecinnam VoÏturrenum magiftrum quadngarum augurumprincipem,patremMem'ppi, amp;nbsp;auumMeno don., quos ante ilium pater dus V olturrcnus, auusc^ Tiss tusjamp;proauusTurrenusfemper Romanis principibus chariffimi rcnuerunt, cum ad eas recipiendas urgerêtur, N am ipfeTurrenus patre Elbio V olturreno amp;nbsp;regum Hetrufcorum ultimo ad lacumVadymonis cæfo, equidê adreddendamurbemHetruriarn annofecudo Olympia dis ccntdimæ viigcfimæ quartæ allici potuit, fed ad recipi endas latinas literas nunquam perfuaderi potuit.

Palatinum collem Roma Ïtali filia, fed prius Palatini ^ttUtinw mot. Aborigines tenuerunt:quiexagroRheatino adpafcua ouibusquærtndaillôprofedifunt.Argumentoeft Vel veUid. lia,Palatini altéra parsed ucllendalana, antehis monftra« tamHetrufcam tonfuram appel! ata.

Capitoliumdicfiumàcapite inucto fluentc fanguine, Crffitolwm. dum louini rempli fundamenta iaceret princeps Tarqui:?

nus.Nam anteaTarpeiusà Tarpeia ibi fcutis Sabinos’ Tdrptiui mSî rum obruta, fed prius Saturnus uocabatur. Sub eo lanus quadriffons. Quirinus à uidoria Lucumonis à Qiiirino collemouentis. nbsp;Quirinalisàlunone Sabinorumdea, QKirtndiR

nim hallam Curim amp;nbsp;Curinam proferunt: quiahisfi:# mulScHetrufdsnoneftlitera q. ficut Romanis. Inde Qiiirites,

zJ NESAS Phcefn'x Damafcenus Iibronom« ,,^ ^ gcfimo feptimo hiftoriarn, aren't ante N^ ”''*^ fetme ducenti's qin'nqnaginta annis fu^ M*^' / n iffe inundationê tcrrarum,ó(^ quendï,an tCi* QjjyjQmjj p erhibet Mofeas antiquilfimus hi ftoncus, liberatum circa fluuium Araxim ad montes Ca fpios, tumeç recenti ccclo 5C rudi humano genere uixilÏc auream uitam, in qua nullo ferentdegem natura ipfa ui“» uebatur» quoufeß Ninus 05 Semiramis armapopulis in# ferentes^primi uitam uitiarecceperunt humanam» Tra# dût igitur Chaldæi primo 0^5trigefimo atT centefimoab Ogyge anno regnaflrapud fe Saturnum auum Nini an# nis fexdf quinquaginta, primumq? Babyloniæ funda«* menta iccilic. Hunc fccutum fuifle filium Belum I ouern,

05 rexifleChaldæos 05 Aflyrios annis duobus 05 fexagin ta;Ninum ucro duobus Ô5 quinquaginta;Semirainidein duobus Ô5 quadraginta. Ea Babylonia magnitudineindi cibili extruxiC. Supputantur igitur à N ino ad fecunduin ^Spareti. annum t Spheri, quo omis eft Deucalion, anni l i fupra C C C C» Septingenti ucro à prima inundationê nomme# Rri, à qua ad Troiam colligit Mnafeas annos non minus odo 05 uiginti fupra odingentos»

TroM re» nbsp;nbsp;Regnatum ucro fu: t Troiæ fub regibus fex : fub Dar # ges. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dano quidê uno et triginta annisTub Erichthonio quin:^

amp; feptuagintarfub Troe fexaginta:fub Ilo quineß 05qn# quaginta;fubLaomcdonte fex 05 xxx. fubPriamo xf HoiKm Secutifuntanni n acaptiuitateTroiaeufeß admeefu odo. mamtertiarn Olympiadem,inquibusflorueruntHoin^ ri odq.Horü primus in annalibus Teutei regis Aliyrio# turn traditur, qui u genmusfeptimus à N ino extitit bbe Homerus ,ut ibi tradit,fuit Smyrnœus,et pradectus eiuP dem regis pau'o ante deft enfum Heraclidarum in Pclo#

ARCHIL o CHI DE TEMP» LIB» If ponnefTum, anno xx Demophoontis regt's Athenten fium, quando Pyrrhus tn têplo ApoUint's fuit ab Orefte interêptus, Hue feeutus eft Homerus Chius,qui ut Chi* enftû memoria tradit, floruit arte mcdicinæ anno XtX Melanthis regis Athenienfiü. Alius fuit Homerus patria Cumxus,qui,ut ipfi Cumxi perhibêt,enituit magia ma« gis ^ literatura, anno X X1111 Codri regis Ath enien. Quarts, ciuem fttS prædiuitê Salaminenfes Cyprtj effe« runt,arte inftitoria inclytS, anno octauo Agafti Atheni* enfis.Biennio poft emerfitHomer» Colophonius,quê illorS annales migrationelonica prædicâteffulfiflè arte pidoriafimul ÔC fculptili » Sextus fuit Atheniefis, qui,ut ipftfcribût,illuftris reuocatione abolirai ülcgû,ô^ noua* rumlatione floruit fub Archippo. Septimum Argiui ha bcnt.Muficæ atep geometricæ diftiplinæpræccptis ad^ mirabile, anno decimofeptimo Diogeneti Athenienfls.

VltimS huncHomerS actas noftraccrnit,quiOlym«* piade XX111 amp;: à Troiæ excidio anno D patria Mae* on,Olympico certamine uidor, iudicio totius Græciæ eximius poetarum eft habitus,^ eifoliius tributS einen dandi charaderesÄ nomina,06 linguam Græcam: quae Htferunt,Cadmus Samothrax ferèbarbara ÔCplena'ru ditatis attulit lub excidiS TroianS : cS reuerfus elTet à Ri* ga quainicrat ob certamê quod illi prifca uxor intulerat, propter nuptias fupindudæ Harmoniæ. Sunt ergo nûc charaderes ab Homeroformaelegätiore.Näprimibar« bariem quand! uctuft!,amp; nö phœnicâ fercbant:quia nie hü phœnicûhabêt,ut ccrnimus,fedGalatarû Ôd Mæonû figuras retinêt. Idem Homerus reformauit charaderes^ fic gramaticæ præccpta primus dédit,cû antea quileß fer» monebrihcrct fimul Ce lo queret ucmaculo. C^æprofe do etiamItalia, quæ amp;nbsp;magnaCrtecia, fufeepit » Hade nus detemporibus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r 1N1 s»

N T E aquanimclademfamofam, qua uni’’ ■ uerfusperqtorbis, multaprarterieruntfeci! la, quæà noftns Chaldaeis fidchter fueruot i feruata. ScribuntilhstemporibuscifC^ Libanufuffle Oenonurbcm maximam g/ gantum,qui umuerfo orbi dominabantur, ab occafu fobs ad ortum, Hq uaftitate corporis ac robore confifi, innen ris armis omnes opprimebant, Iibidim'q? infcruientes m^ ueneruntpapilionesiS^^ inftrumentamufica,amp;^ omnes de heias» Manducabant homines, amp;r procurabant aborts in edulmmc^ præparabantjCtcommiïcebantur matnbus filiabus,fororibus,mafculis SCbrutis,ct nihil erat fceleris quod no admitteren^contemptores rcligfonis SC deorn»

Turn multi prædicabant amp;f uaticinabantubamp; lapidé busexcidebant de'ea quæ uentura erat oibis perditionc. Sedenim illi aflueti coridebant omnia, cœld'tiû illos ira atc^ultioneperurgentepro impietate ateg fcelcribus.

Vnus inter gygantes erat qui deoru ueneratior 00 pni dentior cunctis reliquis exprobis^erat in Syria, huic no# men erat Noa, cum tribus filrjs, Semo. Iapeto,Cham;,0^ uxoribus Tideamagna, Pandora, Noelaamp;^ Noegla. Is timens quam ex aftris fu turam proipedabat cladem,an# no feptuagefimo odauo ante inundan'onem nauim in# ftar arcæ coopertam fabricate coepit. Anno Ixxviq. ab in choatanaui cximprouifo exundauit oceanus, SC omnia maria mediterranea, fluminacg ac fontes ab imo ebullien tes inundaucrût fupra omnes mótesjaccedentibus queeß impè#

B E R o s I A N T I lt;11 L I B. T, 17 impetiiofiffîme 00 fupra naturam è cœlo copiofiffîmis hymbribus mulos diebus;conruenhbus ûa omnehuma num genus aquis fuffocatum, exccpto N oa cum familia fua, quæ naui erepta eft. Nam eleuata ab aquis in G ors dyæi mono's uero'ce quieuit, cuius adhuc didtm aliqua pars efle,ct hommes ex ilia bitumen tollere,quo maxime Utunturadexpiationem.

Ab hoc igitur anno faluo's humanæ, ab aquis prim or* diofumpto,noftrimaiores innumera fcripferunt» Nos uerotædiofumillorum fermonem abbreuiaturi, référé* mus origines, amp;nbsp;tempora, 6C reges eorum duntaxat re* gnorum,quæ nunc magna habenturo'n Afia quidem no* Itrum omnium celfiflïmum Babylonicum, in Aphrica Aegyptium Qc Libycum: quæ unum primo fuerunt, S£ fubunonarrabimus. Poftremoin Europa quatuor no* ftrienumerant,Celtiberum,CeItæ,Ky tim, quod ille gen tes Italicum appellant: QC Thuyiconum, quod à Rheno fluuioper Sarmatas in pontum finit, Addunt quidam etiainquintunl dictum lonicum.

E C E S S E eft igitur nos expræmiftiscon* fiteri, quodS^ Chaldæi ac Scythæ fcribunt, ficcato ab aquisorbe,non fuiflènifî didos odo homines in Armenia Saga,SC ab his o* mne hominu genus in terris feminatum,atlt;^ obidScythas rede dicere öd appellate Noa omniudeo

rum maiorS Q^ minorfl pattern, Sf humanæ gentis auto# rem,amp; Chaos,et fernen mundi.Thyteam uero Aretiam, id eft terrain, in quam fernen Chaos pofuit,ô^ex qua d

tanquam ex terra runcti prodieruut, Præter uero tres primorcs filiosj N oa poft diluuium gygantes plurcscj ß liosgenuit. Quareadabbreuiandu plunmnm conferee fi omnium pofteritates figuiabimus, abipfoNoa fum# pto exordio :deinde figillatim à exteris ♦ Primum itaeg di xerunt Ogygifan Sagamj id eft illuftrem facrorum pon# tifieem N oam Dyfir,

A S igiturprincipiumatc^Herournorigi# nes ateg pofteritates abbreuiamus ex no# ftris Chaldæis atep Scythicis hbris, quoad fatis fît.Na SC multos alios memoriæ man# dant,quos quia uel nihil adnoftram inten# tarn accurtationem, aut parum afferunt, ob id dimitti# mus, refumpturi illos ubi opus fuerit.

Quo pacto exinanitus orbis fuerit cofonis amp;f homini bus oppletusjdicendum eft, Exiccata humo, SC torrefa# lt;fta tcrra,Noa cu familia de monte Gordy co, ut par erat, defeendit in fubiacentem planiciem,plenam cadauerum, quam ufqt ad banc ætatem appellant Myri Adam, id eft cuifeeratorum hominum:06 infcripfit in lapide in monu* mentum rem geftam,amp;î uocant meohe locum, Egreflb# rium N oa. Comprefli uero coniugibus perpetuo gemi# nos edebant marem 06 fœminam,qui adulti,ô6 coniuges effedti, 66 ipfi binos partu liberos femper edebant. Neej enim unquam deus uel natura defuit rcrum neceflitatb qua: ad uniuerfi orbis fpec'tat opulentiam. Perado breui à in immenfum adaudo humano genere,omnic^ Arme ma compléta^ opus erat eos inde rccedcrc/atq; nouas fibi fedes

AN TI QJVI T AT VM L l ß» l I h gt;9 fèdcsconquirere. Tuncfeniffîmus omniû pater Noa iam antea edodos Theologiâ, Si facros ritus, cœ pit ctiS nbsp;nbsp;nbsp;'

eos erudire humanam fapientiam. Et quidem multa naturalturnrerumfecreta mandauit literis,quæfoil's facer dotibus Scythæ Armem commendant. N eqt enfin fas eft flla ullf fnfpicere,aut legere uel docere, quàm fob's facers dotibus,Si inter facerdotes duntaxat,fîcut ôd quos Ritua les libres reliquit, ex quibus illis prirnu Saga nomen fuit inditum ,id eft facerdos ,ôd facrificulus amp;nbsp;pontifex, Docuititemillos aftrorQ curfus,etdiftinxit annum ad curfum fob's, Ôd Xl l menfes ad mots lunæ: qua fcientia prædicebat illis ab initio quid in anno, SC cardinibus eius futur« cötingeret.Ob quæ iHû exiftimaucrunt diuinæ na turæ efleparticipem,ac propterca illu Olybama SC Aria, id eft Cœlû SC Solern cognominauerut, et iili plures dui tates dedicauerunt. Na SC ad hæc tempora Scythæ Arme niurbes habent Olybama SC Arfa Rath a,amp; eiufccmodi, Cumcg iuiftètadregendSCytim, quamnûcitaliânomi nant,defideriumfui reliquit Armenis, ac proptereapoft mortem illu arbitratifunt anima cœleftiu corporft, üH diuinos honores impendcrunt. Etobidfolûhæcduore gna, Armenû quidê, quia ibi cccpit, Italic« uero, quia ibi Ëniuit,9C docuit,SC regnauit^naturaliumcp atqj diuinor«, quæcos erudiuit,librospleniflimeillis confcriptos relis quit, ills uener ant, fimulcç cognominrt Cœl«,SoIê,Cha os,Semé mundi,Patremcp deor« maiorû SC minor«, Ani mammundimouentemcœlos,3C mixta, uegetabiliatj^et animaba,ÔC hominè;De« pacis,iuftitfæ /andimoniæ, ex pellentênoxia,et cuftodientê bona.Et ob hoc illû utræcg genres fignant in feriptis curfu fob's, ÔC motu lunæ,ÔC fee ptro doming, quQ malos ÔC noxios expellebatà cœtu ho minÛ5et caftimonia corporis et fandimôia animi,duabus

dauibus religioms amp;^ felidtatis ♦ Neiç minus Tidcam, quæ mater omniû erat, Aretiam^ id eft;, terram uocabant, amp;nbsp;Eftam, id eft ignem poft mortem cognominaueruntî quia ipfareginafacror«fuerat,SC pu el las docueratfemp* ternSignemfacromm inextindu feruare, CætcrûNoa antequam diicederet ab Armenia,docuit illos fimpliceni agricultura, magis curans religionêamp; mores,quàm opU Ientiaamp;delitias,quæ ad illicitaSC libidines prouocantA cœkftiû iram nuper induxerant.Primus tame omniû in'* uenit uites,atqj plantauit,^ uinû confieëre docuit, cuius uim inexpertus QC uaporê, ebrius effedus minus pudice in terra cecidit.Eratini,ut diximus,filius ex tribus primis adolefcentior Chem, qui iemper magicæ ac ueneficæ ftn YoroilUs. dens, Zoroaftis nomen coniecutus erat. Is partim N o^ odio habebat,quia alios ultimo genitos ardêtius amabat, feuero defpici uidebat,potiftïme uero idem infenfus erat patri ob uitia. Itacp nadus opportunitatê, cü Noa pater madidus iaceret,iUius uirilia eóprehendens, tacitecf fub# murmurans carmine magico patri illufit,fimul QC illü fte# rilem perinde atc^ caftratu eflecit : ncqj deinceps N oa fce mellam aliquâ foecundare potuit ♦ Ob beneficia inuentx uitis Sd uini dignatus eft cognomêto lano, ^d Aramakis fonat uitifer et uinifer. At uero Chem cü publice corrupc ret mortale genus,aftèrens,5C re ipla exequês,cógredien dû effcuit ante inundationê,cû matribus,fororibus, filia# bus, mafculis, brutis, amp;nbsp;quis alio genere,ob hoc eiedus à lano pij ffimo,5q caftimonia atiß pudicitia refertiflïmo, fortitus eft cognomêtü Chemefenua,id eft, Chê infami» 06 impudicus,incubus propagator » Eft enim Efen apud Scydias Aramæos infamis et impudicus.Enua uero turn impudicus,tû propagator. Eum inter homines huius do gmatis fecuti fucrût Aegyptq, qui fibi illû fuû Saturnuin inter

inter deos adolefcentiorem feccruntj5c duitatem öh’ po^ inerunt ,dida Chem Myn, à qua ad hanc ætatem omnes finesillnis appellamus Chemmemtas. Verum pofteri hoc uitiofum dogma neglexerunt, retento quod ruit po nil moris, ut inter fratres Slt; forores coniugu iniri pofict»

■ Vltiplicatum eft in immenium genus huma num,Slt; ad eóparandas nouas fedes neeeffi*. j tas compellebat. Turn lanus pater adhorta* itus eft homines prinripes ad quærendas no was fedes j 06 cômunemcœtum inter homines augendum,ô6 ædificandas urbcs. Defignauit itaeß il las tres partes orb is, Aham, Aphricam, 06 Europam, ut ante diluuium uiderat. Singulis autê his principibus fin« gulas partes, ad quas irent, partitus, ipfe per totu orbera foionias fe tradudurum pollicitus eft»

Itacg NymbrotumcreauitBabyloniæSaturnum prie *^nm,ut ibi primum ædificaret cum eolonqs fuis» Quarc Nymbrotus aftumpto filio loue Belo,cû colonijs furatus eft Rituales louis Sagi,et cö populouenit in campü Sen naanubi defignauit urbcm,lt;SC fundauit maximam turrim annofalutisabaquis CXXXJ,regnauitcßibiannis LVi, 06 deduxit turrim ad altitudinem 06 magnitudinem mon tium, infignum at(ÿ monumentum, quod primus in or« bc terrarû eft populus Babyloniens ,56 regnum regnoru dici debet. Ergo ab eo exordiemur, Ô6 per ipfum menfa rabimus omnia régna, 56 eorum reges ac tempora, ab# breuiando illa in hune modum.

tfüm amp;f dintatum fundata eft à Saturno Babylom'co no’’ ftro urbs ÔC gens noftra Babylonica,multiplicatacp eft ni mis numéro pofteritatts,magiscy ftuduit paei amp;: religion« Satumus deorum quàm opulentijs » Et turrim quidc æd« ficauit, fed non complcuit: nec defignatam urbem funds uit, quia poft quinquaginta fex annos fubitó non compa rauit,translatusa dijs.

Abexordiohuius lanus pater mifit in Aegyptucum colonis ChemEfenuumïinLibya uero amp;nbsp;CyrenemTn conem : 06in totam reliquam Africam lapetum prifcum Atalaa: In Afiam orientalem mifit Gangem cum aliquot cxfihjs Comeri Gandin Arabiam Feliccm Sabum, co’’ gnomine Thuriferum» Arabum præfecit Arabic defer* tæ, 56 Petreium Petreiæ, Canam pofuit à Damafco ufß in extima Pal eftinæ.

In europa regem Sarmatiæ fecit Thuyfchonê â Tanat ad Rhenum ,iundKp funtilli omnesfilq Htri 06 Maft cum fratribus fuis ;, ab Adulamonte uRçin Mefembriä ponticarn. Sub his tenuerunt Tyras, Arcadius ^ Aema* tbius .Italiam tenuit Comenis Gallus. Samotus pofte* dît Celtas : Ô6lubaI occupauit Celhberos.

‘ Hifuntquiegreflilunt poftNymbrotumjfinguIicii famtlqs 06colontjs fuis, reliquentes nomina fualocisin lignum expeditionis à lano patre œmiflæ, 56 ad monu* mentum pofteris,ut fcircnt quis eonim fuerit conditor, Hq iuxta manda n't lani colonqs turn conftrudapro metropoli, ipfiin Vcqs 56caucrnis cafashabebât. Solus nofter Saturnus idcirco exceftitmandatu, quia urbem ut Bium,06 regnu regnorum uoluit effe Babylonia. Rurfus his teporibus lanus cu ornes in colonias mifli abiuiftent, cos quiremanferantbipartituseft: Nam fecum retinuit filios plurimos3quos poft falutê ab aquis genuit: Ô6 item maximam

ANTIQJVIT ATVM. LIS» IIII* 25 maxim am gentium multitudincm, quam fecum in colo« nbsp;nbsp;' nias condudurus erat. Scytha, cum matre fua Araxa« et aliquot eolonis qui Armenia incolercnt rcx primus ré liâus cft,côftituto fummo pontifice Sabatio Saga ab Ar menia uiq) inBadrianos,quaelongitudo anobis adhâç atatem uocatur Scythia Saga » Poftremus omnium ipfe Janus ab Armenia per orbe eolonias feminaturus egreß fus eft.

Hæc noftri maiores multis libris tradiderut, Nunc de temporibus eorum ac pofteritatibus dicemus, iuxta id quodinnoftraChaldaica 2lt;primordiali Scydiica hyfto ha fideli memoria eóferuatum eft»

Tfupra diximus,annoafalute humanigee neris ab aquis centefimo trigefim o primo eoepit regnum Babylonicum^fub noftro Sa turno,patre louis Beli ,qui imperauitannis jLV1. Anno huius X Comerus Gallus po# fuit eolonias fuas in regno,quod poft Italiadida eft. Et ’‘egionem fuam à fuo nomine cognominauit jdocuiteg illos legem Se iuftitiam.

Anno cius Xi 1 lub al condidit Celtibcros, SC panic poft Samotes,qui dC Difceltas eolonias fundauit, neque quif^illaxtateiftofapientior ftiit,acpropterea Samœ motes didus eft. Anno Nymbroti XV OcceanusadNi num Aegypti confedit,^ multos ex for ore Thetide edp dit liberos. Inde fuperuenit illc corrupter humani gene ris Chemefenuus,ubiThclchines magicam docens ma* xima opinione celebrabatur.

Arabian! Felfcem c5 Sabo fuo patre puer tenuity Ô^ Tr^ ton Libyani,ct I apetus prifcus Atalaa Aphricâ, Cur Ae^* d!iopiam,ÓC Getulus Getuliam»

Annoeiufdem xxv Thuyfcon Sarmatas maximes populos fundauit, QC Mœfacumfilqs Iftri pnicos Mœf fios pofuit,u(lt;$ ponticam Mefcmbnaab Adula montez

Anno xxxviii dufdem régis Sagae Armeni muh tiplicati poflèderunt omnemCafpiamregionem,ab Ai^ menia ufep in Bacirianos, 5C lanus pater laneos eolono* tranfduxit in Hyrcania, amp;^ lanilos in Mefopotamia ucf^ (us mare lub Babylonia»

Anno x l eiufdemrégis aliquot eoloniex filijs Co'' meri in Bactrianis fibi fedes quæfiuerunt, amp;nbsp;G anges in India federn fui nominis.

Anno XLV emfdc régis aliqui ex filijs Moefeac Getü li iundi fimul primi MaiBgetas in India propagauernt’ Eadcm tempeftate Saturnus rex Babylonia: mifit prind pes coloniarum Aflÿrium,Mœdum,Mofcû,ô^ Magogt; gum,qui régnacondiderunt Aflyrium,Mo2dum,amp; Ms 'gogumin AfiaïMoicosueroó^in Afia fimul Af EutO^ 'pa. Anamæon quolt;$ adoleicentulus Mæones à fedido® condiditjS^ regnauit C l annis,

Secundus rex Babylonia: lupiter Belus, filius di^i ’Saturnijtegnauit annis LX11, Ód fundamenta defignad ‘Babyloniæ oppidimagis quàm urbis erexit» Pace bue^ laaturufqj circa finemimperij fui,

' Anno tertio huius,Comerus more Scythico,unden2 *herat,docuitluosltalos urbemcurribus componere»bt idcirco Veij appellati funt uocabulo Sago,qui Vei2^ plauftrum appellant,0lt; urbem ex his compofitam,fi P-''' uaßt’

ua fit, V eitulam: fi magna, Vlurdum: fi metropolis, Cy Ocholam* Adhæc quocp tempora Scythæ plauftrisamp; curm pro domibus utuntur. Et fnb fohrio quidem ftabu lum,fupra uero habent officinas domus.Condudit Slt; Io ca à fe cognominata *

Tyras poftquamTyrum fundauit,cû principibus co« 1 oniarum littora man's tenuit, fundauiteß Thraces:Arca« dius Arcadiam : Aernathius Aemathiam tenuit.

Anno LXv huius Beli lanus pater pofuitcolonias in Arabia FeIice,5C à fuo nomine unam uocauit N oam, SC à cognomine lanineas.Qiuuero ex poftentate Comeri erantGalIi,abauito cognominciUos appellauitGallos, Anno LV i huius Beli Cemefenus uenit in Italiam ad Comeros,ÓC non comparente Comero coepit colonias regere,atc^ corrumpere fuis impietatibus 5C fceleribus, lanus uero pater circa Arabic Felicis fluuium plures colonias relinquens, Ô^àfc lanineas cognominans, in Aphricam ad Tritonem uenit,

Hac ætatelupiter Belus coepit libidine dominandi tor queri, SC pauloante Araxa cS filio Scytha creato, omniu gentium Sagarumregeßabatio Saga atque in Armenia telido, ipfe occupauit omnem partem occidentalem ab Armenia ufe^ in Sarmatiam Europæ.

Atuero lupiter Belus cum non poflet alios fubiuga« te nifi fubado Só trucidato Sabatio Sagarum rege, dam molitus eft illumperimcre.Cumq; Saturnus profpiceret fenonpolTeeuadere^quod innumeras infidias fibi para« uerat lupiter Belus, clandeftina fuga fe tutabat,inSagis Cafpijs delitefcendo,Cum($ naturx concéder et,iuffitfi* lio Nino ut Sabatium Sagarn funditus deleret, 8C omnes populos Babylonico regno fubijeeret, quia omnium in .orbeprimum fuillèt. Quo accepte Sabatius delitefcebat e

BEROSI BABYLON!! inBadriam's S agis, quouRß cerneret tempus idoncum uel adregnü,uel ad fugam.Ita arma louis contra eum pa rata ilium regno pcpulcrnt circa tempora Semiramidis» Eodem tempore Triton reliquit filium Hammonem, regem Libyæ, qui accepit coniugem Rh cam, fororem Camefenui Saturni Aegyptiorum, fed tarnen ex Arnab theaadolefeentula clàmKhca Dionyfiumfuftulit,ô(fin Nylam urbem Arabie educandum mint.

Teru'us rcx Babyloniæ à noftris fcnbitur N mus, lo* iiis Bell films, Ôôrcgnauitànnis quinquagmta duobus » Hi'c omnibus luis uiribus fumptis, armis patris fui louis Beli omnibus bellum intulit, nulli parcens, amp;nbsp;Sabatiuiu Bagam, quod elTet in omnium defiderio, omni ftudio adinteiitum quæritabat. Qtiareetiam toto hums tenv pore exui apud fuos delituit, Hic omnium primus ex no ftris regibus Babylonicum regnum propagauit, dCo» rnnium primus templum Belo patri, amp;matri lunoni, ÓC Rheæauiæftatuas in medio oppidi Babyloniæerexit.-

Anno burns Nini qiiarto Thuyleon Gygas Sarmatas Ïegibus format apud Rhenum, Idipfum agit lubal apud Celtiberos,et Samotes apud Ccltas. Ecutra Camefenus Satumus Aegyptiorum Cornaros Italos nitebaturcor«« rumpcre, muantibus illum cóucnis óf aduenis, quos ills pro Italiæ eolonis conduxerat ï quos ipfi uocant Monta nos Aborigines. Atapud Libyiâ lis orta eft inter Rhea ßd Hammonem, ob ftuprum admillùm cum Amalthea, quærebatep Rheaubi Dionylîus effets ut eumperderet, amp;nbsp;dm lis ifta rixabi perfeuerauit. nbsp;nbsp;Anno N ini decimo

lanus pater ex Africa in Ccltiberos Hilpanos uenit,ubi ^uas col onias dimifit à le dictas N celas Ôf Noëglas. H is enim

ANT IQ.VI T AT VM L I E E R V. 27 cnimetiamantea cognominibus cognominancratnxo^ res lapctiSg Camefenui. Nintanno Xix lanuspater ueniens initalïam, cum comperifTet Camefenuum præ^ ter opinionem corrumpentem niuentutcm gt;nbsp;tribus annis ilium æquo animo tulit. Deinde illi aliquot colonis alïi^^ gnatis eum Italia excedcre iubet. Ipfe omnes colonias di uifit.Etenim omnes colonos Comaros corruptos,etcon ucnas Sc aduenas montana trans laniculu amnem colere iubet;, illisq: filiam fuam Cranam Helernam, id eft, fufira gio ab his eleótam et exaltatam reginam cum fteptro dat: nancß duos filios fuos nouiftimos cumillorumpofteris! tate Cranu SC Cranam lanus cü Comero miferat, coaluc rant^p in gentê atcg pofteritatê maxima, qua noftra ætate lanigencâ uocant;cognominant a fît Razenuam,id eft /a crampropagatricemincubam'q; contra impietatemCaa mefenui, Itaq^ fuam pofteritatem feparatarn ab Aborigi nibus efteuoluit cis laniculum amnem in planicie atqj maritimis.Cognominauitautem earn Razenuam ,ut 2^ CranumRazenum.

Interea cu Italia difcefliflct Camefenuiis,ad illuRhea uenit,et illi nupta ambo cótra Hammonem cu Titanibus pcrgunt,ibicg bello comifló pellunt regno Hammonem, óf inCretamcogunt.Cuin Libya Camefenuus regnat, parit ex Rhea forore Ofirim, quem cognominauit Iouê» Vigefimo fecundo anno N ini lanus in Thuicia lani •culum,quod ætate Chemefenui condidit,fedem fibi pei?s petuamftatuitufep Amum, ubi coloniaspofitas uocauit Arynïanas,id eft à lano exaltatas, V etuloniæiura dice* bat,^ docebat atqgt; regebat»

Anno Mini x L111 Sabatius cum aduerteret nullo pa óto fibi lieereuttregnis, ereato Armenis Sages rcgifilio Barzane, in Sarmaticü ponti littus conceftît. Eadem tem

pcftateDi'onyfius Hammonis fili'us armis fumptis Rlici am Sc Chemefenum regno paterno pellens,et lecum Ofi nm rennens m filtum^ adoptans, eum apate fuo Haitis monem loucm cognominauit, un à magiftro Olympo Olympics, eicp totius Aegypti regnS tradidit. nbsp;nbsp;E odein

vaux! anno uirgo Pallas apud Tritonidem lacum infantula ex» TritoM4. pofita,ab eodem Dionyfio,Ioue Libyco etiam cognomi nato,adoptata in filiam fuit,quæ omnem militiam prima Libycos docuit. Eodê tempore lanus pater lanigenas Razenuos docuit phyficam,aftronomiam,diuinationes, ritus,6C Rituales fcripßt,^ omnia literis mandauit: eifdé uero nominibus 0^ uencratione diuina font profecuti) quibus in Armenia Saga erant ufi.

Anno XLixNiniCeItiberosrexitHibcrius,filiusfo Hiamp;fri. bal,à quo Hiberi nominati fucrunt. Nini l i anno apud Ccltas regnauit Samotis tilius Magus,à quo illis oppida plurima polita font, VItimo anno Barzanesin Arme* nia à Nino foperatur,

Qiiartoloco regnauit apud Babyloniam uxorNinl AfcalonitaSemiramisannis XLii,Hæcanteceflitmili* tia,triumphis,diuitijs, uidorqs amp;nbsp;impcrio omnes morta les Jpfa hanc urbem maxima ex oppido fecit,ut magis di ci poffit illam ædificaHe quàm ampliaflègt;N emo unquaffl huic fœminæ comparandus cft uirorum, tanta in eius ui* ta dicStur amp;nbsp;fcribuntur cum ad uituperationem, turn ma xime ad collaudationem magnifica.

Huius primo anno oritur exRheaSf Cemefenuo in ifiS' Aegypto luno Aegyptia,cognominata Ifis maxima, fru gifera,légiféra, foror amp;nbsp;uxor Olindis.

Eodem anno Sabatius Sagaàpontofoluitin Italiam ad pattern lanum,quem exceptumhoipitio poft aliquot annos

A N T I etv I T A T V M L l B, V. A^ annos ilium Coritum creauitSC Aboriginibus præfecit» Anno v i Semiramidis apud Rheni Sannatas régna* uit filins ThuyRhonis Mannus^amp; apud lanigenas Raze nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

nuos Vefta uxor I ani,fempitemum ignem euftodiendS VcJL^ uirginibus puellis edoctis facra tradidit.

Anno xvii Semiramidis Sabatius Saga docet agru culturam-æ aliquantulum religionis»

Anno Semiramidis XX11 Sabatius Sabu præfecit Sa binis 06 Aboriginibus, ipfe iuxta I aniculS cum altj s Cu* aetibus regionem coluit, amp;nbsp;ibi obqt.

Anno xxxiiii eiufdemapudCeltiberosregnatlu baldaj filiusep Hiberi,apud montem fui nominis,

Z AME 1 S QV INTVS REX BABYL» Quintus apud Babylonios regnauit Zameis N inias fi lius Semiramidis,annis XXXV n i.Inregno Babyloni«« co hic parum refplenduit, ornauit tamê templa deorum, Slt;Chddæos ampliauit»

Eius anno primo cû Sabatius obqt, lanus pater fenifli mus filium fuum Cranum Coritû creauit, oAauo'eg poft anno obqt, expletisuitæ fuæ annis c c C v. amp;nbsp;lanigenac ilium V ortumnum appellantes, templumilliamp;diuinos Vor terni«# honores,ut par erat,impenderunt.

Hoc anno, Offris inuentis à fe ÔC à forore adolefcentu lafrumeto Ôd frugibus,ccepit docere ilia in Palæftina^lne de reuerfus in AegYptû,ôd inuento aratro, ÔC his quæ ad agriculturam pertinent,fenfimuniuerfum peragrauit or s Agricwlter# bem, docens quæcuneç inuenerat: 2C itauniuerlo impe#: rauitorbi, exceptis gentibus quæiam inBabyloniorum itenerant poteftatem.

•5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BE RO sr BABYLONir contincrct ferocia h ominum turn recentum,publica Iicc^ rarum ftudiainftituit, amp;nbsp;apud Thuyfconcs Inghaeuon«

Sextus Babylonia rex Anus regnauit annis XXXgt; , qui adiecit imperio omnes Badrianos. Nam paulo ante ; mortem Niniæ Camefenuus pulfus ab omni ferme or^ be in Badhanos fefecontulerat, 0^ illos magico præftb giofibi deuinxerat, adeb utapud ilfosmaximis umbus imperaret, Coacto autemCamefenuus maximo popU^ forum exercitu inuafit Aflyrios; cott a que Ninus dimf i cans fuperior fuit,£C Camefenuû obtruncauir, inde paU^ lb poft ipfe obq t, Quare Artus coHedo exercitu,poft p^ tris Nmiæ obitû Baelnanos 3^ omnes Cafpios fubiccit» Cranus ïanigena fororem fuam mortuScum lanigenis Razenuis fuis SC omnibus fimul Aboriginibus folenm pompa célébrât, amp;nbsp;illi lucû iuxta laniculum amnem Jo iennesep ritus,amp; diem facrat;ipfe fenex filiû fuum AurtP num Coritum créât,

Arq xx annoapudCeltiberosrégnâtBrygus,c}U* multaoppidafuonomini fundauit, adiedis nominibus capitum originum,quibus ilia confignabat.

Septimus Aftyrqs imperat Aralius annis X L, Vit i^® elaruit ingenio,^ ftudio militari,06 prtmus adauxit poß* pas ôu gêmas, amp;f muliebres delicias. Apud Libye? Hy^ï bas cû Palladqs feeminis beUigerâs,nô fuit illis par, Q^^ fc donis occurrens fe ac regnum illarû permifit poteftati.

ANT I Q^VI T AT VM LIB* V. Jl A pud Thuyfcones regnabat Herminon,irif ferox ar =gt; mts, Ôf apud Cekas Bardus^inuenrionecarminu âï Mu ficæ apud illos inclytus»

Aralq anno x Ârmenilamgenæ Gripbonij aim co* lorn's fuis ad Aurunum lamgenum ucnerunpquos excc pros hofpkio etiam fedem cum lanigem's Razenuis affi# gnauit.Ciafle quocj Aufon eodem tempore ab Aunmo but exceptus,anno viii fequente^amp;f fibi Cedes in orient tali Italia ab eodem conkgnata foit*

Idem Aurunus in Vetulonia lucû facrauit Crano, 0^ inter Ifos id eft deos annumerauit, lano quoque Vortu* mno templum SC ftatuam non procul urbe dedicauit, ÔC deo Razenuo in V etulonia lacellum condidit,

N omdimis annis Aurunus Malot Tagetem filiu créa uit Coriuï,ÔC XXXV Araîq anno obqt, ÓCfucceffît Ma lotTages*

Annopenukimo Araltfclafleuenitad Malot Tage« temlanigenum Razenuum Phaeton cum fuis,qui inue Aliens omnia ab Aufonqs occupata ab oriente,ÔC monta« naàGallis ÔC Aboriginibus polïef[à,planiciêucroàRa« zenuis lanigenis habitats, donatus but parte occidêtali. poiTeditep cum fua pofteritate monteSjamp;r totum EridanS ufe^ in regionê proximumhftis relinquens nomina ïoeis»

Eo tempore Italia in tribus locisarfit muftis diebus, circa Iftrosgt;Cymeos, ÔC V efuuios,uocatâque iunt à læ nigenis illaloca Palenfana,id eft regio conflagrata»

* Odainis rex Babyloniæ fuit Bakus, cognomento Xerxes,amp;regnauitannis XXX, Hune appellaueruntx Xerxem, id eft uidorê Si triûphatorc,quod imperauerit duplo pluribusgêtibusj^Aralius.Erateni militia ferox,

amp; fortunatus, Qé propagauft regnum uR$ prope Indos» Huius Balei Xerxis temporibus régnât apudCeldbe ros Tagus,cognomento Orma: ex quo patria dida fuU TagarApudThuyfeones régnât Marfus,^ apudLi^gt; es Phaeton,reliùo filio Ligure regreiKis in Aethiolt; piarn » Malot Tages ritus facros à lano traditos amp;nbsp;Aru (picinam auxit»

XX Xv 111» Qui magis ad uoluptates amp;:delitias conned fus, ea quæ ad libidine fpedant cû inuenit, turn maxii”^ inuenta ampliauin Huius a’tate apud Celtas Longho'quot; . gnauit,0ó apud Celtiberos Betus, à quo regnum habP' j^ot^eujQzapucJIanigenas Sicanus,fiIiusMalotTab2^ tis,a quo cognominata fuit Vetuloniæ regio»

Anno XX ArmatritisLigurmifitCydnumócErw’ num cum colonis,cum ffatribus amp;ncpotibus,£f occupy uerunt ufqj Iftrum in Italia»

•■ Anno Armatritis XXXII apud CeltiberostyralW'^ dem affumpfit Deabus, qui hoe cognomentum proifl^^ ruit à fodinis auri Ö^ diuittjs,quas primus ibi cepit A^ P^quot; hit, opprimés colonias. Et poft duos annos apud Celts’ regnauitBardus iunior.

Decimus AlTyriorum rex imperat Belochus ann*^ X X x v,qui idcirco à Belo fumpfit cognomen,quP ^ imperium uoluit exercere, maximum pontificium louis ,amp;: maxime circa aufpicia amp;nbsp;diuinationes occupé* tus fuit,Eius annis apud ThnyfeonesregnauitGambr'^)

uius,uir ferods animi » Apud Aemathios cœpit res cedonid gnare Macedon^ ^lius Ofindts, a quo nunc nomen refis net prouincia :Atcß circa hoc regnum Oßris depreflîtgy gantes,qui iam tyrannidem ccpcrant.

Vigefimonono huius Belochi anno apud Celtiberos Lomnimi florebant^ôc ædificauerant à fuo nomine urbç niagnamLomnimam. Anno autem fequente Itali ops preifi à tyrannis gygantibus in tribus Palenfanis, aduoca uerutOfirim, qui cumcolonis adiftriuicinos fontes per Uenerat » Ofiris tota Italia potitus, X annis illam tenuit, Sc àfenominauitintriumphum,amp; fub ditione pofitis gy gantibus,regem lanigenis rcliquit Lcilrigoncm gygan« tem,fibiexfilio Neptunonepotem»

Anno xxxiq Bclochi,rexLucusrcgnareco2pitapud Celtas. Nouiffimis annis Belochitenuitmare Atticum, amp;nbsp;ebulliens inundauit Atticam»

Vndecimus rex Babylontjs fuit Baleus annis LI i.Hic poft Semiramidem fupra cæteros enituit fama, fplenduit imperioufcß intra Indiam.Libri multi de eius geftisfunt à noftris confcripti » Huius anno X Poreus Cados Sene infulam cöpleuit Vetulonicis colonis,partem relinquen» pofteritati Ligurum»

Huius Balei temporibus Indifua obtuIeruntBabylo-nqs.Ofiris in Aegyptû reuerfus columnam quæ permas netinferipfitinmonimentu expeditionis fuæ pertotum oïbem. ApudThuylcones régnât Seuus,amp; apud Celtas Celtetà quo nomen habuerunt montes illorum maximi à conflagratione fyluarû,quidiuidût Celtas QC Celtiberos»

..'^yP^^®^ Aegyptius omnibus orbis gygantibus con* fcqsfratremftium Ofiridem louemiuftum Aegyptium peremit, amp;nbsp;ipfe in Aegypto affumit tyrannidem, Bufiris

in Phœniaa,in Phrygia uct o alius T yphon,m Libya An ieus,in Celtibcria Lomnimi, in ItaJia Lcftrigoncs, ÔC in toto man Mihnus Cretenfis.

Hercules Ofiridis filius,cui nomen eft Libyus,cum Ifi de in Aegypto fuftulit Typhonem , in Phœnicia Bufin* dem,alium uero Typhonem in Phrygia,MilinS in Cre* ta, Anteum in Libya,Lomnimos in Celtiberia, à qua fub ftituto illis rege Hifpalo ad tyrannos Italia’couerfus eft» Cumc^in Italiampcr Ccltas tranfiret,pcrmifluparcnt0 Galtea genuit illis Galatern regem.

In Italia dece annis debellauitSC expulit Leftrigones, poftc^ XX annos apud illospacifice regnauit,multa^ illis oppida à ftio nomine,amp;à fuo cognomine Mufarnafi cut Gedrofie 0^ Camianie fundauit;amp; loea aquis impedi ta habitationi hoim comoda fccit. Anno itatß Balei X11 oifus in Italia pugnâcontra gygantes, bicnnio ante illius obitum illos deleuit.Ita ab Hifpalis Hercules uenit in Ita liâ, Leftrigones 06 oês tyrannos fuftulit. Amos, Libar* noSîMufarnos àfecognominatos condidit, trigintaej an nis rexit,êC accerfîtum Thufeum illis regem reliquir»

Altadas x 11 rex Babylonqs fiiitjcgnans annis xxxij* Hic interpoftiit tempus ftium delicijs, exiftimans uanum eflê labonbus amp;nbsp;fuæ uitæ miièria continua Iaborare,non quidem aliorum humanæcp gentis utilitate acbénéficie» fed exitio ac feruitute, I dcirco fuum inftitutum fuit, ut u* ta diuitijs amp;^ gloria frueretur quoad uiucreu

Huius Altadis tempore Hercules blium Thufeum cX Araxa fuiceptum ex Tanaide i egione euocat. Galates, ’ quo Samothei galli didi, eius ætate regnauit apud Cd* 145 A V andalus apud Thuyfeones»

Hercules Thulcum filium lamgcnis créât Coritum ex more. Quo ctiamillis rege relidojpfe Cenex admodum in Celtibcros reuertitur,anno Altadis xxxix, Só regnauit fbi at(^ obijt.’cui Celtiberi templum ad illius Gades,et felt; pulchrum, 5lt;^ dtuinos honores tribuerût, plurimascg illt« Us triumpho 2C nomini urbes dedicauerunt, ut LibiCoCo nam,Libifocam,Libuncam,Liboram.

Galatern pueru ad Herculem mifTum in Siciliam cum colonis mifitThufcus.Idern Thuicus primus Palladiam militiam ét^ initiamenta Razenuos lanigenas docuit.

Tertiufdecimus Babylonia: rex Mamitus,regnauit an nis xxx. Is rurCus milites exercuit,ó^ afluefecit laboribus, 66 interpofitis delicïjs,ungentis,0f opobalfamis militiam 6d pugnas exequebatur, ccepitq? formidini eiCe Syris Slt; Aegypeijs ♦ Huius anno xxn Alteus Thufei filius régnât apud lanigenas, Ô^bicnnioanteHeCperus frater Kytim apud Celtiberos, rurfus apud Celtas Harbon, 00 apud Thuyfeones Theutanes,

MAN CALE VS XIIII REX A S S Y, Qiiartufdeciinus rex Babylonqs imperauit Mancale* Us,annisxxx. cuiusanno primoapudCeltiberos Ky# tim,pulib fratre Hefpero in Italiam,regnauit.

Duodecimo uero anno Mancalei apud lanigenas re* gnat Kyttn»,reIiAo inCeltiberis rege filio Sycoro.Eiuf* dem Mancalei temporibus apud Thuyfeones régnât Hercules Alemannus, apud Celtas Lugdus, â quo pró# uincia QC homines cognomenta fumpferunt.

Kytim ob mentis excellentiam lanigenæ fua lingua uo cauerunt Ïtalum Atalaa. Hic filiam fuam Eledram I ani* genorumprincipi Camboblafconi dcditconiugcm,qui pro nuptijs eolonias mifit tranfalpes Italiæ proximas, 0^

Romam filiamfuam Italus primo fubregtnam Aborigi^ nibus facrat: filium quoeß fuum Morgetem Italus Kytuf creauftCoritum,

Qîiî'ncufdedmus Aflyrqs imperat Sphems anni's xX' uirde cuius geftis SC prudenria omne uulgus perfonat» Huius temporibus MorgesfiliusItali creauit Corituif fuum cognatum Camboblaiconem. Apud Celtiberos r^ gnat Sicanus filius Sicori poft obitS Spheri fub Mamelo MAM EL VS xvr REX A S S Y,

Sextufdecimus rex Mamelus Babylontjs imperat aOf nis xxx, cuius anno olt;ftauo Romaneflus filius Romæ 6^ primus fubregibus montanorum Aboriginum o amp;nbsp;Sica nus régnât apud Celtiberos.

Apud Celtas Beligius, à quo ill: Beligici appel! an tub régnasse apud lanigenas tandem à pâtre lafius creams eft Coritus»

lafius creatus eft Corirus^Sf anno fequente fimul cœ* perunt duo reges,uideJicet primus rex Athenienfiu Ce* crops prifcus,0C lafius lanigena apud Celtas.

■ In lafqnupttjs affuit Io Aegyptia. Sola enimfœminai* mm uno plus Dodone centenario uixitjamp;f uniuerftim fet me orbem luftrauit poft uiri interitum.

Decimusfeptimus rex Babyloniorumfuit Sparetus, S^regnauitannis xI. Subeo cœperunt miranda in orbe: NamterræmotusBabylonios terruit.Atheniêfes régna exorfi funt anno quarto eius.Eteodêanno lafius lanige* na imperauit Italicis;ct Siceleus aliquâto poft Celttberis Sub Spareti imperio finierunt Aegyptq reges magni, Orus, Achencres, AcoriSj 6lt; cœpit ChencreSj qui cum Hebræis de Magia pugnauit, âtf ab eis fubmerlus fuit.

Anno quo($ huius XXX111 amp;f xx Xv in Thefla# lia diluunim fait, non folum ex hymbribus,led quod ob turatis motibus cafufiumina planicie impleuerSt, amp;nbsp;fub fecuto terræmotu,apertis oftijs monriu aquae in alueos regreflæ, âf in alia eonim parte poftterraemotum fecutS eft incendium fub quodam illor û rege Phaëtonte: ôë no* fter rex Phœnicesôë Syrosfubegit» Antea uero anno Xx huius Imperq ab Italia lo in Aegyptum regreditur» EtIisprima inteftina oritur pro regno inter Dardanûâf ’ßdlumduUe lafium, Aborigines (èquebantur partes Dardani: lanige primum'^ næ uero amp;nbsp;Siculi cum Siceleo partes lafq »

DecimufocftauusrexpræfuitBabylontjstAfcatadesati t Afcodtf^ nis XLI, quifunditusomnemSyriainditionisfuæfecit, Cuius anno x 111 uitis inuenta apud Graecos narrat. Sub eodem anno Dardanus lafium dolo peremit, 2ë fugiês in Samothraciam diu ibi latuit.

Afcatadis anno odauo Chencres Aiidus Hebræoiurn inagia^perqtinman'xui apud Aegyptios fucceffit Acher ï‘cs,apudceltiberos Luftis^apudCeltas All obrox^et apud Aborigines Italos Romaneflus filius Romae.Primus Sao turnus coniècratus mox ob^^^cui fuceffit filius eius Picus prifcus.

Anno ultimo régis Afcatadis, Ato donauit Dardang parte agri Mæomci.Së ita regnû Troianum cccpit.'Dar^ danus fi qua iura in Italiæ regno habebat, rcf gnauit Tyr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Tyrrhenos adnauigans in Italiam lanigenam à Cybe« fc5c Coribanto tan^ ex Herculeis hilari hofpitio cxce^ pus, Af ciuilitate Razenuadonatus eft.

dedicCoribâtus uero et CybeJes ordmata Dynaftiaduo decim ducum duodecim populorum, qui efFent ex lani# gents,ipfî in Phrygiam fe coniul erunt.

Porrô etiam lùb Aicatade apud Aegyptios fucre rei^ ges Clierres Ô^ Armeus^qui cognominatus eft DanauS) ô^ Ramedes, cognomento Aegyptus. Itaque qui reg«5 ÄT tempora traduntur à noftris,de primoribus regnis oi* bisàlanidiluuio primo udß ad Dardanur regnumeon^ ditum, his noftris breuiffîmis annotationibus Iinthadc* nus dida. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Finis»

HErofus,inter Chaldæos hidoricos probat tior, deflorauit breuiffimisannotationibus omnia Chaldaica, de potioribus regnis d^ bis à diluuio maximo,quod eorum maiorfS feribunt fuifle ante N inum, ufe^ ad prad” puumregnumTroiæconditum» Nos quoeßubüpfere^ liquit profequemurea, quæ nos exnoftris hiftoricisud eorum relationibus confecuti fumus^ per noftros Aegy^ ptios reges progrediendo gt;jut ipfe egit fub AlTyrîjs.

Aegyptus eiedo fratreDanao regnauitannis Ixvii,-Ab eo Aegyptus nomen accepit.Pharaones pro dignité te dicebantur. Anno huius quinto regnauit AmynU'S annis quadragintaquinque.

DE RE GIB VS AEGYP. LIB. 5^ Anno XVIII huius regnamt Tyrrhenus apudlani* genas annis Li.

Anno eiufdem xxxv apudCeltas Romus,àquo Romani:etbiennio poft apud Aborigines Faunus pri • fcus : apud Athenienfes Pandion. Anno l apud AF fyrios Belochus iunior .• amp;nbsp;anno Lx v 11 apud Aborigi nes imperabat Amnus Faunigena.

Secudus poft hunc Pharao Menophis imperat apud Acgyptios annis XL, cuiusfecundoannoapudTroia« nos régnât Erichthonius annis X L v 1 »Tarquon prifcus apud Razenuos lanigenas . qui nunc dicuntur Tyrrheni amp;Thufci ob Tyrrhenutn, amp;S peritiam diuinorum quæ à lanodidicerunt,regnat annis xxi. ApudCeltas Paris: apud Celtiberos Tefta LibyusTryton.

Anno feptimo eiuldem apud Alïyrios rcgnatBclopa res^ Minos regnat in Creta, Annouero decimonono Atheniêfibus régnât Erichtheus. Anno trigefimoquin to eius apud Thufeos annnis quindecim régnât Abas, à quo pofiti funt Abq Thufei : amp;: anno eiufdem trigefimo tertio Argis regat Abas Argus.

Anno xxx Menophis Cadmus éi Phoenix à mari rubro profccti,apud Sydonem regnaucrût. Poft lepten niü Cadmus docuit rudern Græciâ, 06 regnauit Thebis» Apud Alïyrios regnauit Lamprides : amp;nbsp;ultimo eius an« no Zetus amp;nbsp;Amphion expulerunt Cadmum.

Poft Menophim coepta eft dynaftiaLartS, ut in Ïta« lia, quæ dynaftia durauit annis folaribus C X C1111, Ho rumLartumin Aegypto primus fuit Zetus , quiregna« uitannis lv, cuiusanno odauo in Dardania regnauit Tros : in Thufeia ucro anno huius XXXi 11 regnauit annis xxxv 111Veibenus ex familia Vetulonix»

Primo quotÇ anno Zeri regnauit apud Celtas Léman tius,Ô^ XXXI i annoapud Aborigines Mars! talus,co gnomento lanus lumor. Annoeiufdê xxxv apud Celtiberos Romus regnauit^

Anno eius X x 1111 AlTyiqs imperat Pannias» E iufd2 anno xxvm Athenienfibus régnât Egeus. Cadmus Harmoniamfororem lafij Samothracis duxituxoré.Ob bius régnât apud Celtas.^ Anno LX Cadmus ex zdoty^ piaprimæuxorisobHarmoniam difcrimen certamcu'^ patitur,

Eiufdem anno xxni Cœculuscognomento Sau^ nus iunior régnât apud Aborigines : amp;nbsp;tertio anno apud Tyrrhenos régnât Oicus, cuius infigne fuit ferpamp;^ Hic ex Vetulonia multas colonias feminauit, apud qua eratoriundus magna familia.

Anno eius Xiii IIus regnauit apud Troianos Lil anmsÄ Palatuus apud Celtiberos : apud Celtas Galata$ iunior,qui uicit Sarmans,6C condiditGalatas Afiæ»

Anno eiufdem X l v 11 Picus iunior fit rex Ab origin nibus ; QC apud Thufeos régnât Tarcon fecundus anoö XLiiii PoftPiaim»

Tertius Lartes Aegyptius Amenophis annis xtrd gnat ÓC imperat, cuius anno primo Laomedon impeta' uitTroiæ,

‘ Anno uero tertio Sofarmus régnât Aflyrijs, Si Her* cules Amphitrionis nafcituranno Vi,uixit^ annis Lib amp;nbsp;perijt igne primus ex maximis piratis.

Anno Amenophis Xi 111 apud Aborigines regaal F au nus iunior ,amp; XXiX anno Thufeis impcratTibd rinusexfamiliaVeia Vetulonia:annis xxxv»

Qjiartus Acgyptijsimpcrauit Ammenephos annis XX v 11, cuius anno i ii i apud Celtas regnat Remus gt;nbsp;à quo Remi. Anno nono eins apud AiTyrios legnauitTau lanes, amp;nbsp;anno decimofexto apud Aborigines Latinusj apud Thufeos autem regnat Mezentius»

Secutuseft ultimusCartesfeptem annis, poftquem fecutaeft Dynaftia fine Larte annis centum feptuaginta feptem^per qua numerabimus qui Babylonq, Aegy ptq, amp;nbsp;TyrrhcniHorucrunt. Anno Dynaftiæ Diapolitanos» rum primo Troia euerfa fait,6f anno tertio Aeneas uenit adltaliamad Latinum^ Euandrüamp;:Tynhenos,apud quos regnauit Tarcon iunior annis XX,

Anno feptimo Afcanius Latinis imperat : Anno uero fequenteTeuteus Afiyrijs,amp;poft Francus Celtis ex He dons filtjs) SC anno eodem Lydi mare obtinuerunt.

Anno quadragefimofecundo Amazones templum DianxEphefi fuccenderunt^ amp;nbsp;anno quadragefimofe* ptimoOcnusimperaiiit Italiæannis XLvi,uixitannis Xc VI06 XLix. Syluius Latinis, 06 Tyneus AHyiijs,

Anno XLV Dynaftiæ regnauit Latinis Aeneas Syl* inUs.et Aflyrijs Dercilusannos XLVii.At LXXiiThu fcis imperat Pypinus annis quinquagintaduobus.

Anno Vi 11 regnatLatinis Syluius Latinusiet CXXI Eupales Aflyrqs. Anno CLviii Alba Latinis regnat, 66CXXViii NyciusFefulanusThuicis annis XLVIU Anno C L XV i Pifeus Thufeus pirata impat Italiæ annis quinquagintaduobus. Ita paulatimAflyrq, Aegyptij, Tyrrheni delicijs enemati decrefcunt, ècontra Latini ere feunt.ïtaeç fubqciemus breuiloquium, quo pa do reges Aftyriorum Aegyptiorumeœperunt eneruari, ècontra Græcorû 06 Latinorum Aboriginum. Apud enimThu# fcos PifeofifcceffitThufeusiuniorannis xxxix,huic

Amnus annis X X v, quern fecutus eft Felfinus anm's tri^ gintatribus, Hinc Bon anm's wgintiodo) Atrius uigmo leptcm, Marfias decern SC odo, E talus tiiginta, Celli» ulgmtl SC uno. Ex Latim's autê fecuti funt per quos pro« pagan Romani imperium tenent»

METAST H E N E S PERSA DE IV dicio temporum ÔC Annahum Perficorû, v i de temporibus lcribere parâtjneceftécft HIos nô folo auditu SC opinionc ebronogrî L^*^âlt;£j pbtam feribere, ne cum per opinioncsfcrl« ^^^;^^)bunt,uti GræcJ,cum ipf s pariter et fe ÔC ail* os decipiant, ÔC per omnem uiam ab errent' Verum abfqj ullo errore fiet, fi folos annales duarum mO narchiarum affècuticæteros omnes ut fabulatorcs reief^ rimus.In his emm tarn liquide atep uere digeftafunt tetn« pora,reges, SC nomina.quàm apud eos fplendidiflîme r« gnatum cft.Neqi tarnen omnesrccipiendi funt qui délits regibus feribunt, fed folum Sacerdotes illius regni ^ pe* nés quos eft publica SC probata fides annalium luoruin) qualis eft Berofus. Nâ is Chaldæus omne tempus Aflÿ* riorum digelfit ex antiquorum annalibus,quemfoluin» uel maxime unum Perfæ nunc fequimur.

Is ergo tradit ante Ninumducentis SC quadragintanO wem annis regnatum fuiflê ftibtribus dqs regibus, quoiH qui primus uniuerfo imperauit orbi fuit Ogyges:qui prs^ Elit inundation! terrarum, Inde Saturnus fundata Baby* Ionia regnauit annis fex SC quinquaginta » Belus lupnof pys filius duobus Sckxagfnta, Minus eins filiws , qw p’'’

ANNAL IVM FEILSrCORVM LP«. 45 mus monarchiaincepit, annis quinquagintadnobus. Se miramis quadragintaduobus » Zameis annis trigintac odo. Anus triginta. Aralius quadraginta, Xerxes Ba« leus triginta ► Armatrites trigintaocto. Belochus prifcus quinc^SC triginta. Bakusiuniorduo 2lt;quinquaginta» Altadas duo amp;nbsp;triginta.Mamitus triginta.Mancaleus tri ginta.Spherus uiginti. Mamelus triginta,Sparctus qua« draginta. Afcatades quadraginta, Amyntes quincj amp;C quadraginta. Belochus iunior quinq; amp;nbsp;uiginti, Bellepa res triginta, Lamprides trigintaduo. Sofares uiginti ♦ Lampares triginta.Pannias quineç S^ quadraginta. Sofar mus decern 86 nouem. My trens uigintifeptem, Tauta« nius trigintaduo,T euteus quadraginta. Tyneus triginta. Dereylus quadraginta. Eupales trigintaocflo. Laofthe* nes quadragintaquineß. t Pyrithidias triginta. Ophrate« t PirtewJ«, us uiginti. Ophraganeus quinquaginta. Afcrazapes qua draginta dC duo, Tonofconcokros XV,huncGrxciSar# danapalum uocant, Huculcß Berolus, Nos autem illum imitati.nullo aho autore ufi fumus, quam publica Sufia« nabibliotheca, in qua annales Perfarum ferunt feciffe Be lochum tertium Sardanapali clandeftinum hoftemjqui dus militiæ pra’fectus erat,

Is cum Arbace turn Medomm principe partitus eft monarchiam,ealegeut Belochus Babyloniam, Arba* ces Mediarn atep Perfas regeret.Itacp interfedo amp;nbsp;feipfo flammis iniedo Sardanapalo, Monarchia bipartita fuit, Apud Medos hi regnauerunt annis quatuor Ói tre* centis. Arbaces uigintiocto. Mandanes quinquaginta, Sofarmon xxx. ArtiCarmin quinquaginta. Arbia« nes duo amp;nbsp;x x. Arceus X l, Artines uigintiduo ♦ Afty barus cum Apanda filiouiginti, Apanda folus trigin* ta. Hoc Cyrus 8C Darius deuido regnauerunt annis.

44 METASTHENIS PE R SAE LTE. trigintafex: Nam ante reünitam monarchiamrcgnauc* runt in Perfide anni's fcx. Inde alijs fcx Perfico regno re« fignato Cambyfi filio, fexennale bellum Tamyri reginæ Scytharum intulerunt. Sexto anno à Babylonijs euocaO atep Balth Aflare in ter fed o reünitam monarebiam in Perfas tranHulerunt,

Totidemannis in bipartita monarchia regnatum cd apud Babylonios. Primus Phul Bclochus annis X L VIH Phul AfBr xx v.Salman Aflar decem 8^ feptem.Senna cherib feptem. Aflar Adondecem» Merodach duoó^ quinquaginta. BenMerodach uigintiuno.Nabugdono for primus trigintaquinque » Nabugdonofor Magnus quinejj etquadraginta. Amilinus Euilmerodach triginta» Filiushuius primusReg Aflar tribus. Secundus Lab Affar Dach fex,Tertius Balt Aflar quincß.Balt Aflarein terfedoregnaueruntfimul Cyrus dó Darius annis duo^ bus, indefolus Cyrus duobus amp;^ uiginti, Filius Darfj Pn fcus Artaxerxes AfTuerus annis uiginti : V Itione interes fumptade fadioneTamarica, quæperdolum patruuin tradiderat Tamyræ.Huius duo filq,Cyrus Artabanes,ó^ Darius Longimanus feptem menfibus pro imperio dimt carunt, 5C feptimo menfe Longimano uidoria cefïït, re/ gnauitc^ annis feptem SC triginta» Eius filius Darius Ne/ mos annis decem et nouem» Magnus Artaxerxes DaH* Hrtapbfwt yg Meneon annis quinquaginta quineß, Artaxerxes 0* tempore ui j-j^y^ fcx óf uiginti. No Ara ætateArfes annis quatuor. D 3 ^^^^’ nus ultimus fex » Magnus Alexander qui tranftulit in’* perium in Græcos annis duodecim.Scleucus Nicanor# qui nunc agit trigefîmum annum, fucceflit ton AfiæâC Syria:,

^, Aturm dicuntur famiharum nobih'um,rcg«, Saturtd, qui urbes condiderunt,feniflïmi. Primogeni '

^^iti eonim loues amp;nbsp;lunones : Hercules uero io«quot;« Wnepotes corumfortiffimi. Patres Saturnorn Junonet, ä^^ Cœli:uxorcs Rheæ amp;nbsp;Cœlorum Veftæ. nbsp;Hercule!»

Quot ergo Saturniaot Cœli,Veftæ,R.heæ,Iunoncs, lo ^^’^^^^ ues,Herculcs.Idemquo($qui unis populiseft Hercu= les,alten'seft lupitcr. Nam NinusquiChaldæis extitit V^« Hercules/uit Alîyrijs lupitcr,quibus oppidulum pater* num tetrapolim amp;nbsp;caput imperq ftatuit» Vnde ipfum Ni num, id eft I otic cognominauei ut, qui proprio nomine Aftyrius dicebatur à quo Allyrq difliy Öi^ à cognomine Aßyrij. urbs Ninus dida»

Ph oronæi plures, fed in precio habiti duo» Antiquiftii Pboro»«t mus claruit primo anno Nini in parte Hellinica, quac poft G ræcia dicebatur Junior fccundus rex Argiuorurn filius Inachi » inter quem ÔC fprifcumfucre decern relates ôf amplius.

Aetas apud diuerfos diuerfa metitur fpatia : quia apud ^'^^^f^ Aegyptios fpatio triginta annorum perficitur:amp; apud Græcos quartamcentenarij partem,id eft annos quinep amp;nbsp;uiginti continet » Annus etia diuerfus eft » Etenim ipft Anwr» ^^gyptij utuntur anno quand oqi mcnlhuojæpebime^ ftrfnon raro trimcftn^fæpc quatrimeftri,nonnun^ fola= ri:quæuarietasetiamcx noftris qui ab eis literas habucs runt fapientes toegit aberraie, Hibcris annus quatnme=^

fins utplun’mum eft,rariflîtne folaris » Econtra Chaldxi cum in anriquitate diïciphnarû fiiamm utantur mêftruo» in cæteris femperfolarem fe intcUigere fatentur, Et hoC padfo femper quocp Semiramis in columna N ino ita ex=lt; • cidit:Mihi pater luppiter Belus,auus Saturnus Babylo* « niais, proauus Saturnus Aethiops, Abauus Saturnttf - AegyptiuSjAttauus Cœlus Phoenix Ogyges.Ab Ogy* « ge ad meum auum fol orbem fuû circunluftrauit femel ac •• trities amp;nbsp;centies. Ab auo ad patrê fcxics ÔC quinquagics, « A pâtre ad me bis Ô^ fexagics* Columnam,templum,ft3 » tuam loui Belo focero, Ôf matri Rheæ in hoc Olympo »' Semiramis dicauû

Olympus plura fignificat : N am omnis mons regio# Qîym^îunde. ^fg ahior Olympus à Græcis dicitur» Vnde âf plures O^ lympi didti/]uafi toti Jympidi. A Barbaris ueroomne gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpatium circulate ultimum lymbus didhis eft, amp;r cum in

teriori area Olympus, à quo aftrolabium Olympus, 6^ . fac rum p omerium Olympus eft.

Howfn- Homeri plures fuere: quorum quieximius poctaru extitît,ultimus omniS,poftcj Thalern Mdefium inuenm ^‘^ Nini plures fuere. Primus omnium Aftyrius, quem abampliatooppido patris uocauerSt Ninum, ideftio“ uem, lingua Alfyrica. Huius filius Zameis etia Ninu« paterno cognomine appcllatus fuit.

ni,quem Babylonq Gallu cognominant,quod in inunda tione etiam fuperftes alios eripuerit óf genuerit. Hinc Sa gæ,apud quos nauigio faluatus eft óf ereptus : ratem uo# QiUerit. cant Gallerim, quod undis faluet. Verum Græca lingua Gallus candidum Óf Iaden fïgnificat:Phryga, exedS te# ftibus:Larina:gallina:maritü;óf Cdtas qui funi Galats ueteresj

U Ct er CS, à rege Galandiæ filio Herculis^ quitus Galatæ in Afia,6C GaUogræd in Europa» Fuit autem prifeus ^§y§^s in prima inundatione terrarum » Alter uero Atticus in terna»

Inundationes p'ures fuere,prima nouimeftris inunda tio terrarum fubpriieo Ogyge:Secunda Niliaca mens ftma fub Aegyptijs Hercule ac Prometheo.Bimeftris aSt fub Ogyge Attico in Achaia. Trimcfli/sTclIalfca fub Deucalionc. Par pharonica fub Protheo Aegyptio in raptu Helenæ. Ab inundatione terrarum ad ortum Dcucalionis fecundo anno Spheri feptingenti fiippu* tantur anni : qui natus annos duos æ ocroginta Theifa’^ liam, ubi primum inHeUina regnauit Phoroneus, uidit inundatam,

Prothei fucrunt plures.Primus Saga in Cafptjs. AI» ter Acgypn’us,fub quo diluuium Pharonicum.Erat em facerdos Prothei magni Phoenicis, cui confenfu totius orbis tempJa, ftatu^jà^ ara:dicatæ funt in Europa, Afia» amp;nbsp;Aegypto»

Cadmi fuere plures » Primus frater Phoenicis pauIS poft conditionem Troiæ, qui ambo apud Sydona re» gnaucrunt. A Phoenice quidem tota regio nomen acce* pit,quæeftàSydone ad lamineum portum Afcalonis urbisSemiramidis ,uicinummonti tetrapolis atquegy» mnaftj ueteris Phoenicum, aim omnis ante Aflyria dice rctur. Paulo poftfuit alius Cadmus Argiuus, qui poft cxiljü à Phoenicia reuerfus in Bocotias Thebas códidiu TertiS, qui in eadcurbe tyrannidêaffumpferatopropulfa «crût Linus Sei Zetus*Quartus cûSpartlais beUûgeflit»

Quintus paulo ante minas Troiæ Harmonia S am o th l'a ca inclytus » qui à prifca uxore ob Harmoniam certamen pailuS; rediens à Phoenicia detulit in Græciâ primus fcx# dccim numéro literas rudes non Phœnicas, fed Gahtarß S^ Mæonû perfimiles charadleribus. Refiduas retukrut paulo poft Palamedes Sß Simonides medicus» Fuit Öß ul timus qui fcribere docuit oratione foluta, cum ante litC” ras aduécftas,atquepoftuernaculo folumcarmine ute^ rentur» Finis»

Q.» FABIVS PICTORIS DE AVREO feculo j amp;: de origine urbis Romæ eiuscß de fcriptione» Liber primus»

S;^ Tahk imperium penes duos populos prin* ^j cipes extitit. Pofterius Romani,principio iThufei fub lano coeperunt in aureo feeukquot; 1 j Aurea ætas primo ortu generis humani fuit g fic dida, quod pofterioribus feculis compa rata æque atc^aurum inter metalla effluxit» E am ccepjflê fub Ogyge ante Ninumannisdreiter ducentisS^ quin# quaginta Xenophon atquemaiores prodidcrunt. Is Ia» nus fub initium aurei feculi Ixuum latus Tiberis Hetru» riac tenuit» Camefes uero ac S animus circa fmem ciuß^ attatisdextrumincoluemnt. Ea ætatcnulfaerat monari

chia, quia mortalium pedtoribus nondu hæferat ulla re^ gnandi cupiditas » Principes quiaiuftierant,^ religion nibus dediti, iure habiti dij Ód didli » N on enim arbitria 11 lomm ab æquo,uel populus à iure innato difeedebant» Nullotunc uindiceaut metu, fed fuafponte retmebant fidoii

Üdem ^ redum» Pudor ipfe regebat populos,SC ins prin cipes. Domus flits non cxtrndtæ ucl ornata’ luxuriacf in figncs erant ÓC fplcndidæjfed uel criptæ,aut uiminum tu« guria, amp;caua arborum ligna cranté Viciû fponte nafcen tia praebcbant,aut in diem uidus quærebatur uenatu. V ( num 0^ far primus illos docuitlanusadfacrificia ÖCrch« Um»^ gionem magis quàm ad efum amp;nbsp;potû. Primus enim aras, amp;nbsp;poméria,Öi^ facra docuit, amp;nbsp;ob id illi in omni facrificio perpétua præfatio præmittitur, farcß illi acuinum primo prælibatur. V xor illi fuit V efta,quæ prima facronim re* gina fempiternum facrificiorum igncm uirginibus credit dit, Bella tunc non ignota modb, fed ne cogitata in men« tern uenerant. Ad pudorem 6C ßndimoniam domonim primus ualuas, feras, amp;nbsp;claucs excogitauit amp;nbsp;inuenit,0d ab co didæ lanuæ.OIympo regio Hetruriæfanoep facra I^««* wlt;fe to,duodenis colonqs toridem poméria arasep facratiit^ôC ‘^‘^‘** adeontinendum récentes tum colonias in officio aurco, uirgas fafeesc^ fingulis fingulas dédit. Vndeipfe in manu Ungarn 5C dauern,fubc^ pedibus bis fenas aras habet. Cir cafinem aurei feculi primus omnium Ninus rex Aflyrio rumhos aureos mores noua regnâdi cupiditatemutauit: Si primus limites tranCgreHus, bella finitimis mouit,66 to tius Afiæpopulos perdomuit.Sub quo Camefes prafe« dus fuit Aboriginibus.ËtpauIopoft fremêtibus undiep contra fe armisgoto prius pererrato orbe Saturnus ad la numfecontulit.Eumcomiholpitio lanusrcccptum,La tio Ôt Aboriginibus præfecit.Ëo more,quamuis tune fi* nientis aurei Icculi, intra fines fuosfefe quiftÇ continuit, lanusinHctruria,6C Saturnus inLatio, Tiberimeß fines imperij elfe inftituit.Intra enim fuam cuieß patriâ tune de more regnû finiebatur. Limes igitur erat inter eos Tibe* ris,aræuerolimitumerantlaniculumô(; Satumia Capic:

pftoïïna.Hetnin'am à laniralo lanus, Latium à Satuino Satumus cogncmmauit. Ad radices cnim Capïtoli] Sa* turnus condidcrat, uti Janus laniculum » Hæc igiturfuit prima Romæ on'go ad radices Capitolij, ubi tune pafcua bobus crat.

Facies tune agri huius inftar arcus erat, cuius chorda effet alueus Tiberisxornua ad folis quidem ortum,rapes Aucntina,Slt; ad occafum capitolina. media palatina. Ea* dem palatina rapes Tiberim à fronte profpicit, à fînifW? Cœlio,àdextrisExquiIino iungitur. Auenunus item à fronte Tiberim ÔC Capenam tenet,ad dexteram Cœliolo ac Viminali hærct. Capitolium ante fe Tiberim ÔC pot^ tamCarmentalêccrnitrhæretilIi Qinrinalis. Hasrupes antiqui feptem colles, 06 feptem montes appelIaueranÇ' Area huius arcus eft quicquid campi iacet inter Auent^ num ÔC Capitolium,fié à palatio adTiberim,Lybiflùs au tea, inde Argeus, poft uicus Thufeus didus. Paludes pli* res eb paflim Tiberina inundatio efficiebat,quæ hanc are am nô iàtis idoneam habitation! reddebant, antequam fa fifis Vertumnoiacrificijs in alueumiuum Tiberis uerte* retur ♦ Prima igitur origo Romæ fuit collis Capitolinus» antea Saturnia didus, Seques hunc Auentinus fuit,habi* tatus ab Adante Italo,è Sicilia aduedo eb contra fratrei” fuumHeiperü,in cuius tutcia erat Hetrariæ imperiûad/ huclano puero, SC immaturo ad muncra regia æ rcgiH' Porró Italus dimicare à lano fif Hetruicis prohibitus, lA Auentino confedit, adcuius radices iuxta Tiberimope atq? confilio lani Capenam oppidulum códidit,^ regio** nem eius permiftu Italiam dixit. Mox Hefpero fratrere bus humanis cxemptOjItalus intutclam lanum amp;nbsp;Hetrü riam fufcipicns,omncm circa Tiberim regionê, extin^s öliro citro^ alijs cognominibus jà fe Italiam nuucup^o'^’

Hæc eft prifta Italia: cuius nomen fenfim ab Alpium ra# dicibus ad frctum Siculum, ac ipG Siciliæ ccmunicatum eft,Denominatecnim, autimponcre gcntibus'óó locis noua nomina tantum regum ducumép ius eft. Sufcepto igiturltalus Italiæimperio, tumfiliamfuam Romamno mine Siculis et Aboriginibus in Latio præfecit : quæ reli da Capena mediü palatinum tcnuit, amp;nbsp;in uerticc,ubi hæ retExquilion, Romamoppidulücondidit,quod Valen tiam fonat. Poft cius obitum ob paludes negledum oppi dum fuit ufcp ad aduentum Euandii, qui cum oppido ft* mul reftituit nomen. Subfidens feptem collibus campus Argeus didus eft,ab Argo Euandrihofpite,óCcomiti* bus Argtui Herculis,qui ad Euandruucnerunt, amp;: in Sa turnia fubfederunt. Hine extrema Argilcta dicuntur. Su Arglktam. perior Argiletus dicitur in principio uici Thufei fub Coz iiolo,inter Circum maxima et AucntinS,ubi Ictum Argi fimulæfepulchrumeft. Imusucro Argiletus eftubila* nus quadrifrons, qui ^ Vertunus, in fine uici Thufei ad radices Capitolr) inforoboar.o, ubi Sa tu mix ueftigia, Tres igitur colics primum coluerc ante Romulum : me* diumquidemRomafilialtali, extremosuero Saturnus Ô^Italus»

E N i Q.V E Romulus potitusrerum Alba narum,SC ufus maxima familiaritate regum Hetruriæ,amp; rexprimus ex regulis Italiæ creatus in Latio, Romam oppidulum in re giam tetrapolim uettit ,ih$ Palatino colle fundamt.Afcito enimexHetruna uate atquefacerdote, h 2

Olympum fccit,pomcnïimcp facrauit,5C aratro ab OÏyt® j po in ui'co Thufco per palatium circüducens,ab imo cob | lis ad uerticem quadratam «rbern fignauit. In ucrticc cd lis hærente Exquilino Romam oppidulum ampliauit,flt;^ è regfone loco proximo Ccclio Vclliam extruxit. CxK^ rum in decliuo ad ima uerftisCircum maximum Geims ha fundauit,ubi mOu Amulq fucrunt expohti. Hac enim antealabebaturTiberis. AbcaautueifusExquihas fod Romanum ædificauit. Etita Romulus exregulo primus rex à Thiifcis dedarams eft. Quam rem per occahonciU acceptam Mithridates rex Ahæpio ignominia Roma* Vem^Tnu]co nis oppofuit,quoducrnæ fuifTentThuicorum. Quarto rm Romanb aute,Ti menie ab urbe condita^perpetratum eft audaxfad ;

nus in raptu Latinarû SC Sabinarû. Primi ex Latinis beb Ium mouerunt in Romulum Ceninenfes, Antennates Si Cruftumini. Romulus auxilio implora to à Thufcis,cum Cœlio rege Hetruriæ primum ex his triumphum rctulit* Etobid quartus urbiscollisà Thufeis habitari coeptus CcelU(S mom. eft,0C Cœlius diólus. Subinde Sabini bellû ingens orOi coegerût Romulum denuo à Lucumonibus focios müù tes expetere.Galerito Lucumoni Arbeæ negociumdatö eft,magna Hetrufeotû exq; urbe Salpinatû mannuenir» Qui cum offendiftèt Capitolium captum à Sabinis, ipfe proximû Capitolio Quirinalem pro Romulo muniuiu Verum cum Romulus audax lub Capitolin Sabinos ag^ greftus uulneratus fugeret, iliumq ad portam Palatmam Kcuti Sabini Romæ potituri uiderentur, illico Galed' tus è Qtu'rinali delapfus, uiamc^ retro in Capitolium pclt;“ demferendi adimens, ubi nunc lanus quadrifrons, à ter* go Sabinos aggrcfliis, unde fabula eiaculatæ aquæfub phureæ eft,in fuga uertit. Animaduerfa re, Romulus relt;* integratis uiribus £lt; ipfe à fronte ccdebat,adeó ut Metius in pa

Inpaîudemfefecum equoarmatus inqccrct .Cædesin* gensfiebat,amp;neunus quidem cuafiffct,nifœminæoC curnlïcnt.fœdcrc ido Romulus urbis agrû diuifit in par tes tris, æquis collibus, Sabinis amp;nbsp;Tacio Capitolium 8C Quinna! rs: Romulo fcquêtcs, Exqullinus Ôd Palatinus, in quo Roma;Galchto amp;nbsp;LuceribusThufeis CœliusôC Cœtiolus obuenerunt. AuentinumRomulus neminem padus ed habitare. Nam fratri Remo ilium facrum effe uoluitufcp Helemam^CumcpconceffîlTetnaturæ Cœ^ lius.ôC Galcritus rex Hetruriæ fucceffîirerjConfenfu tria buum Cœliolus^ô^ ab eo tota arcus areafeptem coUilt;s bus fubiacens Thufeis dataA facrificio lano V ertumno fado, egedisq; paludibus habitabilis reddita, ÔC uicus Thufeus dicta.Tribus igiturgentibus conflata princin pio urbs Romahabitataep fuit,nomîaimpofuitprinceps ThuRus, Nam hi tuncitaliæ immincbaut imperio. Ta TbpWwiew, cienfes à Tacio, Ramnefes à Romulo uocauit. Hoc em nomine ilium ab euentu nuncupaultlingua Hetrufca ex Hetruria oriunda Larentia, amp;nbsp;nupta prius uiro Thufeo Fauftulo,6lt;^ indeHetrufeo Cairutio.Suamuero tribS à fe Luccrû dixit. N am alia Trometina ed, à loco Cœlq •

Hæc origo urbis Romæ folum ueteris fepticollis, cS arcus area habitats nunc uero ab his collibus in alios col Ies 8^ conuallcs in immenfum prolatx gt;nbsp;C a-tcrum nomi.^ ha eiufdem ueteris Roma: hæc funt. N omina colliû: Ca pitolium^QiiirinaliSjExquilinusæalatinusCœliuSîCoe li dus »Rumurius, qui 8lt; Äuentinus » Porrô in area hæc nomina font : Libylius,Circus maximus,For um tranfi'® torium, Argiletus fopcrior ^ Argiletus imus, Viafacra, SenacuIü,Concordia,GrecodaIïs, Aedes Satümi,V er« tumnus,qui amp;nbsp;lanus quad ridons JTnim boarium, Vi* cuslongus gt;nbsp;Vicus Arniends, Viens Stellatinus. Saba* h 5

tinusXartcm'anus.quiSC Veiens,Phahfcus, quoramco gnomfna aThufas funt commigrantibus in ciuitateRo manam.Item Herculis ara,ubi Olympus, âr initium ûo cri ærarq iundim à Germalia ad facrâ uiam^ undeamp;no# minis origo^Forum piicarium, Porta Carmentalis^ Aclt;' des Pudicitiæ,Rotunda Herculis. Forum ucnalium,La eus Curtius. Suburra, Suburbanum, Saturnia, ubinunc ædes eins atc^ærarium:HæcubiRomauctus, In parte Romæfunt Hctruriæloca. Antipolis,laniculû, Vatican num,amp;f Tiberis, limes imperq, Volturrcni inter ueteres lanum amp;nbsp;Saturnfl,qui à principe illius urbe Voiturrena per fyncopam didus eft V olturnus,6^ ob id Thu R us no Latinus.Quod uero Vulturnû fine fÿncopaSCcompofi tione primitiuum eil nomen,notât fl uuiû in Sanio, âf op podû Romann inlittore, à quo Vultumus dcusTiberu nus in Latio,fîcut 6C Voltumus ut caput imperq in He* truria.Quam ob rem deum TiberinS luum dicit ehe Ro ma au^ Hetruria.eundem ÔC Janum Vertumnum, SC ah hisdiAum Vadymona.

Niuerfa Italiaàiugis Alpium oritur, ÔCin Leucopetram fretumq; Siculum termina* tur.Cingitur fupero 5C infero mari.ôC fera* tur Apennino, qui à iugis Alpiû ortus, p^ mediam Italiamà Liguribus ad Âneonaffl

porredus, inde pauhtim uRp Venu G am reflexus, ibi eX tranfuerfo diuidit Italiam,exaltera parte BrundufiS,alte raVe*

ra Veliam attingens gt;nbsp;circum fmum Tarentmum ^ quem Aufoncs priinu,inde Aborigines Græd poft OenotriS Arcadem temiere : à quibus Magna græcia nücupatxn, in quafuntOenotrtj,CaIabres,Salêtini, Magna græcia, atc^Brunj.Porró antignitus Italia in medium Apennin num, amp;nbsp;in cifapenninu ad inferum mare,amp;^ in tranfapen ninum ad fuperû pclagus,^ in alpes à Rherij s ad Ligu» res dmidebatur.

Alpes ipfæ tribus partitionibus fecanrur;primaLigu* rum, quod ab eis oriantur. A Nicæa ad PœninfE fequens, ab eo ad Ocram monté ♦ Pœninus diélus à tranfitu Ha na nibalis.Tertia Taurifanaufqi inHiftria.Omnibus alpi* nis.exceptis Uguribus^notilfima origo Hetrufea eft, præcipueRhetijs»

Apenninus diuidit in Ligures montanos, Apuanos, Vmbros,Sabinos,Sabenos,Hetrufcos.Ligures didißt ^Ligure Phaetontis filio, qui omniû primus muftis fccu lis ante Græcos ex Attica colonias in Italia trâfportauit, ädiccitq; atepmifeuitjantiquiffimis Italiæpopulis,abo* ftß Tiberinis ufqj Nicæam.Hinc uetercs omnem mari«« tirnamdixcrütLiguria* Itacppars ApenniniàNicæaad Ligurii^ fontes Macræ Ligures montanos alit, quibus origo eft à GenioSc Ligure. A fontibus uero Macræ ad fontes Ti® beris Apenninu colunt Ligures Apuani, Hetrufeis or a ti,cognomines ueteribus Gallis,utM*Antonius prodit» i^.AntonifiS* Portionemuero Apennini à fontibus Tiberis ad Narin= habitant Vmbri, prima ueterumGallorû proles,ut Au* guftus feribit. Ab amne uero Nare ufque ad fön’quot; tes Silaris montes tenent Sabini, quibus Saga eft orL go,Nam Sangni gentilis Sabifuit.Hipaulo ante ruinas

Trofædifciplinas Hetrufcas didiccre,2C lusdimnSamp;fhn manumà Megale Thyrrheno pcrccperunr.Ruiïùm a fonribus Silaris ad fontes Volturreni S^Sarni Sabellô proies Sabi'norûjincolût,quos Romani Samnites,Grx^ ci uero Saunites uoeant. Portfenê uero Apennini à fonquot; tibus Sarni ufq^ ad magnam GræciamThufci tenuerût» 60 refiduam Græci» Hactenus de diuifione Apenniniô^ A!pium;ÔÔ origine habitantium in eo^

Cilàpenninâ Italiam flumina diuidût, amp;quot;nbsp;itidem tranfi apenninam. Padus amnis Galliam cifalpinam primo ^‘^ fercuit. Cifpadanam omnem milfis eolontjs tenuri^ , Thufei.DoriaThufeorum prima familia incolutt prU^^ I cipio ab Afiacoloniaufq? Parmâ^à qua et fluuius Donagt; j amp;nbsp;regio prius Doria^nune Aemilia. AParma item adß^ nonia Bianoraà duce,nûc Aurelia» Flaminia item à Bo^ nonia ad Rubiconê amnem,antea Felfina à principe H^ truriæ, miffîseolontjs Lamonibus àRubiconc ad An^ conam,Senonum GalliaTogata dicitur, ab bis quidut^ Arunte primi inItaliam tranicenderunt Alpes » à quibü^ fenfimpuifi Hetrulciàciipadana amp;: tranfpadana regio* ne,quacnuncGaniænomenhabct, Etquidem omnö” tranfpadanam regionem Thufeorum prolem fuifle intd omnes autores cóucnitgt;manentép ueftigia urbs Manto^ Lacus Hetrufea origine didlus Larius, quod à patrio*)^ Volturrenis omnia ea loca principio po Tc Ta fucrio' üfqj Veronam - Hinc circa Larium lacum à principibo^ dirtauallis Volturrena, Sef Verona à Vera ThulcorüO’ familia,amp; ab Atria eorundê col onia fluuius Vcronx2U gumenta feruanti.Nam ufeß Atrianû fluui3,qui limes 0 Volturrenorum amp;nbsp;Venetiarum, tenucre Hetrufeih Venetias principio quidemPhaëtontei, pofteaT^J^

DE DIVISIONE ITALIAE» L1 B, 57 cifdem mixti colucrunt. Hæc de tranfapennina Italia, amp;nbsp;Apennino monte inter autores conucniunt,

Tranfapenninauero ad infers mare ueteres itapartiti funtperamnes. A Nicæa enim ad Macram tenentLigu res montani,origine Phactontei. A Macra item ad AmS SC portum Ligurnum incolunt Hetrufci, cognomine Li gures Apuani.Qiios fequuntur Ligures Hetrufci Popu lonij, à Ligurno portuad caput Hetruriæ. A quo ad Ti berimfunt Hetruf.i Ligures Tyrrheni, in quibus funt campi compluti lapidum, clari pugna Herculis, adhuc Lamones didi ab ipfius H erculis filio Lamone. Pari for ma ab ultima Italia in Tiberim Romamep perçurrendo,à Velia ad Silarim fluuiurnLucani, à Sam ni tum duce Lu CIO orti,tenent. Ab co ad Samum amnem Picentinihabi tant. A Sarno ucro ad Volturnü fluuium incoluerüt Cu mani,quos ab agro nullis uiribus Hetrufci, quamuis toti luliæ imperitarent, potuerunt dimouere, aut in potefta^ temredigere. A V olturnoamne ad Silarim Hetrulcoss tum uetuftilTimus ager fuit, in quo prius Ofeam didam, poftea C apuam condiderunt. A Lyri autem uRç Ti^ CdpM. berim Sawrnus cum prifeis Aboriginibusfuit, origine abVmbrisSC Camefenis editis ,ubieftmons Capitolin rius,aureo feculo à Saturnohabitatus ,ubiSlt;nuncaurea Roma terrarum caput. Quam ob rem parum confideraa te quidam feribunt, Romam poftremis ac nouis feculis à Romulo conditamÄappellatam atc^ coeptam,cum nuL lum ex bis tribus uerum apud maiores inueniatur memo ratum,(edfint ab eis contrariaprodita. Non enim Roma à Romulo nomen habet, quippe quia geminisnonRes mus amp;nbsp;Romulus nomina pofuit Fauftulus Hetrufeus et tegiys paftor ,fedRumulumôC Rumen illos ab euentu

appeUaui^qua: funt nomina Hetruica. Alioquin Roms^ | nomen, dC nominis origo uulgata eflet atq? manifeftar quæ occulta eile faluberrima religio fanxit,ne fi origo no minis Rotnæ chrefceret^ eius deus in cuius tutela Roma j eft,06 à quo deriuationem habet,gentibuspatéret,et euo f V4(ocdtiones nbsp;nbsp;careiur ut cæteri. Quam ob rem öd Angerona fiJentij dea i

deorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j .^^j fg^yg (jj^g cofitur præ foribus, utne cui liccat

illud palam efFerre,quod ad lalutê reipublicæ ueteres ore obfignato intra pectoris arcana uoluerunt côtineri: cuius Val. Soranui. uiolatæ rcligionis poenas primus luit Soranus ♦ Non igi^ tur à Romulo Roma, fed ècontraab ipfapotius Romar cuius adeoeft occulta denuatio, Romulus nomen ba* buit,quæ ante ipfiim Romulum capta Icgitur coliannis paulominus odingentis ab Italo in Auennna Capcna,ct i filia eius Roma in Palatino colle, ôd ante hos plufquam trecentis annis aureo feculo à Saturno, ubi nunc Satuini ædes ad radices Capitolini collis. At Romulus folum cX oppidulo Roma in Palatino collequadratam ddregianr reddidit, cuius quatuor portiones erant ,Roma, Velia, Pluti^ch-Cen Germalia, ubi ficus Ruminalis , Óé ædes Rumuli, à dei monü ult;xAt in occulta deriuatione poftmodum Romuli, Condidit aflt tuu Kom. earn accitis amicis uatibus Hetrufeis, qui folia, ubi ca* put Centauri eft,pomerioc5 ad prudentis uafis aufpicnl facratis,circum Palatinum collem lacro aratro cingiiulfit Xi calendas Maias,horam inter fecundamSd tertiam, S ole in Tauro, Luna in Libra, S aturno Venere Marte Mercurio in Scorpione ,amp; loue in Pilcibus,ut traditLu t Taruntiitt nbsp;nbsp;crus 1 Carrutius mathematicorum pcritilfimus, Suntqui

ua. Septima quibufdam.Sexta complétanonnuIIis.Praï Pomponiw ualet omnibus his Eratofthenis inuida régula, ut aiunt. Attiew^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scd cum Pomponius Atticus coram fenatu atœ dodiïfi

DIVISIONE ITALIAE LIB, ,59 mts uins confen-ct Græcoram certiffîma tempora, com« pertum eft quod ab Acnea, amp;nbsp;Troia excifa, per tempos» ta regum Latinorum ufcß ad Romulum regem lam créa* turn fluxenintanni circiter triginta et quadringcnti.Qua re baud dubie condi ta eft Roma Olympiade feptima,aut cius anno fecundo. Condita autemtuitprimum in mon* te Palatino. Inde Sabinis amp;nbsp;Thufcis in fœderacoeunti* bus ,incolucrunt Sabini quidem Capitolium S^ Quirina lem, in q Numa pofteahabitauit : Romulus QC Ramnen fesExquilinum, Palatinum,ó^ Coelium:Thuici Luceres V iminalem, ÔC fubfidentem conuaUem ufeß ad ædem Sa turni,6lt;J radices Capitoir). Remo fratri Auentinus ætate Romuli manfit, Hæc funt ueræ tam prifeæ Italiæ quàm t faê, urbis Romae antiquitates 8é origines, quibus quonia plu tes Græci poftremis temporibus in Italiam cómigrantes commixti fuerunt, obidàièprincipioemanafle Italiam falfo exiftiinauit græca turn leuitas turn fabulofitas. Qiiis enim ex antiquiffimis non fcnbità lano laniculum^amp;f Hetrufeos ueteres Gallos condiros: Et tarnen plures Græcorum tradunt à Tyrrheno Lydo,qui fuit nuper,po fitos.Quinetiam amp;nbsp;Tyrrhenam Thufeorum regiam non puduit eos Romam aflerere : Tanta uidelicet imprudent tia cum morum ladiantia eft ^ ut omnium gentium

SC imperiorum atcß urbium præclarifljmarû feconditores elfe apertisfæpe menda eqs confcribant.

VM omnisrcs abimpcratoredelegata i'n» tentiorcm exigat curam, amp;nbsp;me feu namra* lis folicitudojeu fides fcdulanonad diligcn 11 nam modó,uerum ad amorem quocj com^ 1 miflae infligent, fitq; mihinunc ab Ne tua Augufto,ne{cio diligennore an amannore ReipubJin^

peratoregt;aquanim iniundum officiu, turn ad ufum, tuin adfaliibiitatem,atqt etiamadfecuritatemurbis pertinés, adminiftratumper principes femper ciuitatis noftræ uri ros, primum ac potiffimum exifrimo,fient in cæteris ne* gocqs inftitucram, noffè quod fnfeepi « Neque enim nb lum omnis adus certius fundametum crediderim,qnanl quac facienda quæq,'uitandafintpoiré decemere. Natu quid uit o tam indecorum Óf intol erabile, quàm delega* turn officia ex adintorn agere præceptisf Quod fieri ne* ceffeeft, quotiesimperitiapræceffît eius cui decerninit ufus,quorum etfi neceflàriæ partes funt, tarnen ad mini* fterium ut manus quædamâfinftrumêtum agentis effe debent » Quaproptcr ca quæ ad uniuerfam rem pertineO tiacontrahere potui, moreiam per multamihi officia fer uato,in ordinem óf uelutin corpus deductain hue Com mentariû contuli,quê pro formula adminiftratiôis refpi* cere poffem » In alijs autem libris, quos poft experimét» óf ufum

amp;^ ufum comp ofui ,antcccdentium res aó:a eft, in hoc lie roSCinCequentium, cuius for talrepen inch it amp;adfuccef forem utilitas. Sed cum inter initia adminiftrationis meac

fcriptusftt,inprimisadmeam inftitutionem regulameg proficiet. Ac ne quid ad totius rei pertinens notitiam præ tcrmififreutdear,nomina primum aquarû^ quæ inurbem Rornaminfluunt,ponam,tum per quos quaeep carum^Sii quibus Confulibus,2lt; quoto poft urbem conditam anno perdtidtæ fint ► Deinde quib9 exlocis amp;nbsp;à quoto miliario duet eoepiffent, quanta fubterranco riuogt; quantum fob* ftruclione, quantum opere arcuato, poftea altitudincm cuiufc^jmodulorumc^rattonem,^ abtllis erogationes, quantum extraurbem, quanta intra, qutsqt modus,cuicg regioni pro foo modulo unaquxeß aquarû feruiat, quot cattella publica priuatacp fint, SC ex bis quantum publié cis opertbus, quantum muneribus; ita enim culttores ap* pellantur, quantumheubus, quantum nomine Cæfaris, quantum priuatorSufoibeneficioprincipis detur, quod ius tuendarum fit earum, qua côtumaces afficiant poena, cxlegefenatusconfultis,Äimandatis principû irrogata. ABurbecondita perannos ccccxlL contenir fuerût Komant ufo aquarum, quas aut cxTibcri,aut ex puteis,aut ex fontibus hauriebant.F ontiu memoria cum fanebtate adhuc extaqSd colitur ♦ Salubritatê enim argris corporibusafferrecreduntur, ficut C. Amaranus Apol linaris meminit» Nunc autemin urbem influunt aquæ Appia, Anio uetus, Martia,Tepula,luIia,V irgo, Alfie* tina, quæ eadê uocatur Augufta, Claudia, Anio nouus» Appia,M.. Valerio MaximoP.Decio Murena c o S S» anno XX poft initium Samnitici belli inducta eft ab Ap pio Claudio Craflb Cêfoie, cui poftea Cæco fuit cogno men,qui ÔC uiarn Appiamà porta Capena ufe^ ad urbem » 5

IVLII FROKTINI DE Capuam muniendam curauit Collcgam habuftC. Fa^^ bium, cm' ob inquifitas ei'us aquæ uenas V enocis cogno men datum eftgt;Sedis quia intraannuScfex menfes de ^ ceptus à collega tan^ idem faduro,abdicauit fe à cenfu^ ra. N omê aquæ ad Appq tantum honoré pcrtinmt, qu* 1 multi's tergtuerfationibus extraxifle cenfura traditur,do^ ! necSt^ mam 5C hums aquædudum confummaret.Conç* pïtur Appia in agro Lucullano ma Præneftina,inter ml* ' liariû vi.SC vuj.diueriiculo finiftrorfus palïuü dcclxxX» Dudus eiushabet longitudinêàcapiteuic^ ad Salinas, quilocus eft ad portam Trigeminâ, palluû undecirntni* hum cêtum nonaginta: ftibterraneo nu o paHuum unde* cimmillium centii tngintaftublhudionc amp;nbsp;fupra terrain opere arcuato proxime ad portam Capenam palluû ïx, lungitur ei ad Anionem ueterê in confinio hortorû Tot quatinorum Alfietinæ Auguftæ ramus abmiliario * in fupplementum eius addito cognomento decern ge* mellorum. Hie uia Præneftinaadmiliariumfextumdtquot; uerticulo finiftrorfus paliuu dcccclxxx. Proxime uiatn Collatiam accipit fontem,cuius dudus uicp ad gemelloS efficitriuo fubterraneopaffuS vi.miha ccslxxx. Incipi^ diftribui VetusaniouicoPublicq ad porta Trigeminâ» quilocus Salinæ appellatur, poft annosxl.^ Appia pen dmftaeft,annoaburbecondita cccclxxxix. M.Curius Detatus^qm cenfura cum L.Papyriocurforcgdl t, Ani onis,quinucdicituruetus,aquaperducendain Vrbem ex manubijs de Pyrrho captis curanit, Spurio Garbilio L. Papyrio COSS. Item poft bienniûdeinde adueftö* Senatu de cofummando eius aquae opere. Iraqi poft an* ' num nonû Minutins Prætor edidit edidS :Turn ex fenalt; ■ tulcofulto Duumuiri aquæ perducêdaccreati, Curius Ói Fuluius Flaccus locauerant. Curius intra quintum dieffl quàm

AQ.VAEDVCTIBVS ROM. LIB, 1. 65-^crat Duumui'r creams dcceffît’. gloria perducia; per’’ tinuit ad Fuluiu.Cöcipimr Anio uems fupra Tibur xx, miliario extra portam Raranammbi partira inTiburti« numdiftribuiturufum. Dudus eiushabetlongitudinê» ita cxigente libramcnto^paffuum xlq, miliura : ex eo ri* Uuseftfubterraneus panuum xlnj.mtliumccxcvi]. Sub ftrudio fupra terrain pafluura dccq. Vigefiraoprirao an no poft annos txxvipidcftanno aburbe codita dcviij. SeruioSulpitioGalbaamp;L, AurelioCotta coss.cum Appiæ Anionisque dudus uetuftate qualTati priuatorü etiam fraudibus interciperentur, datum eft à Senatu ne* gocium M. Titio. qui turn Prætor inter dues filt; peregri nos ius dicebat, eorum duduumreficiendorum amp;nbsp;uin* dicandoruin.Et quoniam inercmentumVrbis cxigere uidebatur amplibrem modum aquæ,eidcmmandatum àSenam eft, utcuraret quatenus alias aquas pollet inurs bem perduceret, SC ampliores dudus faceret. Reipubb caufatertio miliario operafabrorum duxit, cui ab autOs reMaitiænomêeft.LegimusapudFeneftellam inhæc Mlt;lt;rtwlt;lt;^«4. opera Marco decretum feftertium 1111 5lt;: o dingen* ta,fedquoniamad confummandumnegociumnonfuf* ficiebat, ftatuit Senatus Prætm amin alierû annum pro« rogari. E odé tempore Decemuiri dum al ijs ex caufis li* bros Sibyl linos inlpiciunt, inueniiïe dicuntur nó effè a« quam Martiam fed Anienem,dehoc enim conftantius traditur,in Capitolium perducendam,deq; ea re in Senat tu à Lepido pro collega uerba faciente,adum Appio Claudio,Q. Cecilio COSS. eandemeppoft annum ter«

• tium à L.Lentulo retradatam,C. Lado, Quint. Serui* . lio C o s s. fed utroque tempore uiciflè gratia Marei Tu ttj,atqueita eflè in Capitolium aquam perdudâ. Con* cipitur Martiauia Valeria ad miliarium XX X 1 ngt;

diucrticulo euntibus ab urbe Roma dextrorfus miliu p^^* fuû trium uilla Sublaccnfî,at(^^ fub N cronc principe pf*^ mum ftrata ad mihanum trigefimumoeftauG fimftrorß^ intra ipacium paHuum ducentorum finita fubftrudioni=’ buspenèilatim fiagnino colorepra’Uindi. Dudus ciü5 habetlongïtudinemàcapitead uibcm pafTuum LX n’*‘ hum DCCX amp;nbsp;femis,Riuo fubterraneo palfuuni Lifi/ milium c C LXVi i fcmis,Opere fupraterrainpafluS mifiumccccxlnpEo longius ab urbe pluribus lóós pb^/ tis SC publias SC o ualfis opcrearcuatopafTuGcccclxiÓ; Propius urbem à feptimo miliario fubftrudione paffü^ dxxxviq. Rdiquo opcre arcuato pafïiium vn imlfU'^ cccclxx. Cn. Seruilius Cepio amp;nbsp;L^Caffius LóginU“ « Rauilla appellatus efi,Cêfores,anno poft urbem condit’ dexxvtj M.Plautio Hipfapone,Ful. Flacco Cófulid'-’ aquatn quae uocatur Tepula,exagro Lucullano, qo^ö quidam Tufculanum credunt,Romain SC in Capitolin’’! adducendam curauerGt.Tepulaconcipitur uia Latina 3“ X i inifiarium diuerticulo euntibus ab Roma dextrc’^

fus milium palluum duum, inde riuo fuo in urbem pet^’’ cebaturjuliæ poft mixta: Nam Agrippa aedilis pofipri mum confulatum Imperatore C æfare Augufto, M. fie^ Ïio Volcatio Coss. anno poft urbemconditam dccxóC' admiliariü ab urbe xp-uia Latinaeuntibus ab Romade^ Xtrorfus milium pafluG xtj,alteriusq; proprias uires coU^ git, amp;r Tcpulæriuû inrerccpît.acquifitæq- ab inn croie ri men luliæ eft datG, ita tamê diuifa erogatione,ut manerf^ Tepuke appellatio» Dudus luliæ efficit lógitudinêpalquot; fuum xv.inilium ccccxxvi.Opereftipra terrampafluui” vq milium:ex eo in proximis urbis locis à vq .miliario fubftrudione pafTuum dxxviq. Rdiquo opere arcuato pafTuum vi.milium cccclxxq.Prætcr caput luliætranse fluit aqü’

A Q.V AED VC T IB vs ROM, LIB» I, €^ fluit aqua quæ uocatur Crabra. Hane Agrippa cmift/eu Craint-quia uiumimprobaucrat, feu quia TuiculanispofTeflo# nbus rclinquendam credebat. Ea nancp eft qpam omnes uillæ tragus eiusperuicem indies tnoduloscp certosditf fpenfatam accipiunt, fed non eadem moderatioe^ Aqua# tq noftri partem maximameius femper infupplemcn# turn luliæuindicauerunt, nccutluliam augerent, quam h auriebant I argiendo co m p en dij fui gratia. E xclufa ergo eft Crabra, Ä'totaiufTu Imperatoris reddita Tufculanis, qui nunc forfitan non f ne admiratione earn fumunt, igna ri cuiuscaufa infolitam abundantiam habcant, IuJia au# tem,rcuocatis deriuationibus per quas fubiipiebaturano dum fuum. quamuis notabili ficcitate feruauit, Eodem anno Agrippa ductus Appité, Anienis,Marti« pene de# lap(bs reftituit,âf ßngulari cura cum compluribus fill en tibus aquis inftmxit urbem. Idem cum tarn tertium con# fui fuiïfct,C. Sentie, Sp. Lucretio c o S S. poft annum xiq.quàm luliam dcduxerat,Virginem inagro quoepLu Viri‘^^'r cullano collcdam Romani perduxit.Dics, quo primum inurbemrefponderit, v.iduumluntj inuenitur Virgo appenata,quod quærentibus aquam militibus, puclla uir gtincula quafdam uenas monlh auit, quas fccuti qui fade rant, ingentem aquæ moduminuenerunt. Acdiculafon tiapponta,hancutrginemptlt;ftura oftendit. Concipitur ergouiaCollatiaadmiliarium odauûpaluftribus locis, Signino circuniedo côtinendarum Icaturiginum caufa, Adiuuanis ex côplunbus alqs acquifîtionibus » uenit per longitudinem paflùum xiitj. milium cv» exeoriuofub# terraneo patKium undecimmilium dccclxv, fupra ter# ram per paflus Meexhex eo fubftrudione nuorum locis compluribus îpalTuum dxl : opéré arcuato pafluum dee, acquifitionum dudus riwi fubtciranci efiiciunt paflus

Mccccv. Quæ ratio mouerit Auguftû prowdcntiffîmff ^ißebM mfi* prinape producendi Alfietina aquam, quæ uocatur Au gufta^non fan's perfpicio,nullius gratis, imb Sgt;C paru falu brem^SC nuf$ in ulus populi fluentê,nifi fortè cum opus Naumachiae aggrederet,ne quid falubriorib? aquis detra heretjianc^prioopcreperduxit: ctqd Naumachiæ cos pcratfupcrclfcjiortis fubiacentibus amp;^ priuatorü ufibus ad irrigandü coceffit. Solet tarnen ex ea in tranftyberina regioe, quoties pontes reßdunfjÄT à citeriore ripa aquae cclßntjCX neceffîtate in fubfidiû publicorS falicntiû dati* Condpitur ex lacu Alfietino uia Claudia miliario xiitj Ji uerticulo dextrorfus paflùu vu miliû D, Dudus eiuseffl citlongitudincm pafluû uigintiduummiiium feptuagin* taduorû; opere arcuatopaffiiâccclviq» IdemAuguftus an fupplcmcntum Martiæ, quotics ficcitates agerent,au^ xilio aliâ aquâ ciufdem bonitatis opéré fubterraneo pef^ duxit uRç ad Marrite riuû,quæ ab inuentore appellat Au liuguHlt;i4lt;jt(4, gufta.Naiciturultra fontem Martiæ,cuius dudus donec Martiæaccedatefficit paflùs dccc. Pofthos C, Cæfab qui Tiberio fucccffit,cuin paru amp;nbsp;publicis ufibus,6C pri^ uatis uoluptatibus vq. dudus aquarûfuFiieerc uidereno altero imperq lui anno M.Aquilio Iuliano,P.Nonio A* Iprenate C o s s» anno urbis conditac deexe * duos dudus inchoauit, qd opus Claudius magnificentiffîme confum mauitjdedicauitc^ Sulla amp;FTutiano C o s s,anno poftuf bem conditam dccc ♦ Sexto Calendarum Auguliarum» AIterinomen,quodexfontibusCæruIoetCurtioperdlU ^r^^‘ cebaturjChudiæ datum, hæcbonitateproxîmaM,arti3CÎ

Altera,quoniatn duae Anienis aquae in urbem fluere cœ* perant,utfacilius appellationibus dignofcerentur,Anio nouusuocaricoepit,et^dillas omnes præceflèratprior Anio^cognomen ci ueteris eft adiedû,Claudia côcipitu^ uia

üia Sublacenfi ad mihanum xxxviij.diucrticulo finiftror fus intra pafTusccc.exfontibus duobus ampliflinus dC fpedofis, Cxrulocß, qin àfîmihtudine appellatus eft, Sd Curtio acdpit,5C eum fontem qui uocat Albud’nus,tan# lacbonitattsjut Marnæ quocß adiutono quoties opus eft Ka fu(ïïciat,ut adicctione fui nihil ex qualitate eins mutet. Auguftæfons, quia Martiamfibi fufticerc apparebat, in Claudiaderiuatus eft, manente nihilommus præfidtaiio inMartiam, utita demS Claudiam aquam adiuuaret Au gufta,fi earn ducius Matriae non caperct. Claudiæ ductus habet longitudinempafluumxlvi.milium. Exeonuo fubterraneo paftuumxxxvi.miliu ccxxx: opcre fupra ter ram pafluum x.milium Ixxxd ex co opcre arcuato in fu^ periori parte pluribus lods pafluu trium milium et Ixxvi. et propeurbem à vtj. miliario fubftruclione riuorum per paflusddx: opcrearcuatopafluum vi.miliumccccxd. Anio nouns Sublacenfi üia ad miliarium Ixq. in fuo ri^ iioexdpiturexflumine,quodcum terras cultasdrcum fe habeat foli pinguis, amp;nbsp;inde ripas folutiores, etiam fis Anionouat. Ke pluuiarum iniuria limoftim amp;nbsp;turbulcntum fluit, ideo^a faudbus dudus interpofita eft pifcina limaria, Ubi inter amnem ÓÓ fpecû confifteret Öóliquarcturaqua.

Sic quocg quoties hymbres fuperueniunt, turbida perue nitinurbem. lungitur ei riuus Herculaneus, oriens cadc Uiaad miliariumxliq. èrcgione fontium Claudiætrans flumen uiamtß natura puriflîmus, fed mixtus gratiam IkrfUÏMfue fplendoris fui amittit. Dudus Anienis noui effidt pafl’ riuus. Iviq. milia dCC: ex eo nuofubterraneopaflus xlix, milia ecc: opere fupra terram paflus ix. miliacccc: Sd ex co fubRrudiombus aut opere arcuato fuperiori pars tepluribus locispaflus xtj.milia dccc:amp; propiusurs bem à xij. miliario fubftrudione riuorum paflus dcix;

opcrc arcuato paflus vi. milha ccccxci. Hi' funt arao aJdf I fimi fubleuati in quibufdam locis cix. pcd. Tot aquarum tam mulris neccflarq s molibus, pyramidas uidchcet ocio (as co mparemjaut caetera inertia,led fama cclcbrataGiS corum opcrarN on alientim mihi uiïum eft longitudincs i qiiocp nuorumcinuR^ dudiis 0^ per fpccics opci u com plecti. N am cum maxima hums ofReq pars in tutcla eof rum fit, fcire præpofimm oportet quæ mafora im pendit exigant. N oftræquidem fohatudini non fufFecit fingub oculis (nbiccifie, fed formas quo^ diiâun facere curau* ; mus,ex quibus apparet ubi milles quantæc^, ubïfiumiiu I traqceren tut,ubi montiSlatei ibus fpecus appIiciti,qaaO toep mai'orê affiduamcf p ei terendi ac muniendi h i cxigâl cura. Hinc il la côungit utilitas,ut rem ftatim ueluti in coH j (peduhabere poffimus, Ôd deliberarc tanquâ affiftentes. Âquæ omnes diuerfa inurbem libra proucniunt.Inde fit, ut quidam altioribus locis femiant, amp;nbsp;quidamim eniti in eminentiora non poffînt : nam QC colles fi fint pro pter frequentiam incendiorum ruderibus cxcrcueiunt.

Altitudiitet Quincy enimfuntduôtuumaltitudfnes, quarû duæin0* iu^uum. mnem partem urbis attolluntur, fed ex rcliquis aliæ maio re, aliæ leuiorc preffiira coguntur. Altiflîmus Anioeft nouus,proxima Claudia,rcrtium locum tenet Iulia,quar turn Tepula,dehinc Martia,quæ capite etiam Claudiæh bram æquat. Sed ueteres humiliorc diredura perduxe/ runt,fiue nondum fubtili explorata arte librandi,feu qui3 ex induftria infra terram aquas mergebantme facile ab bo ftibus interciperentur, cum frequenriaadhuc contra ItaB cos beila gercrentur. lam tarnen quibufdam locis, ficub* dudlus uetuftate dilapfus eft,omifib circuitu fubterranco liai lis tradfusjbreuitatis caufafubftruAionibus, aicuatio# nibus^ traijetuntur ♦ Sextum tenet bbræ locum Anio u^

tas,Crm1iter fuffectums et altioribus loo'surbis ficubi ual 115 fubmiflarumeç re^ionum côditio exigitjfubftnidioa nibus arcuationibusq: uetercs exigent. Sequimrhuiusli bram Virgo^deinde Âppia,quæ cû ex urbano agi o per# ducerentur,non in tantum altitudtnis erigi potuerunt. Omnibus humikor Alfietina eft, quæ tranftyberinæ re# gioni,ôu maxime lubiaectibus loos feruit.Exhis uiaLa# tina,fexintra vibmilianum contenus pifeinis excipiun« tur,ubi C|ua{îrefpiranter{uorumcuifulimumdcponunt. Modus quoq? earû menfuris ibidem pofitis initur. Vna autem Iulia,Martia quoe^.quac Tepula intercepta, ficut ftipra demonftrauinius,riuo l uliæ accefleraunune à pifei na eiuftleinluliae modu aceipit, ac proprio canali^ôC no# mineuenitjÄ: à pifeinis in eofdem arcus recipiunt.Sum# mus qseftluIiædnferiorTepulæ,deinde Martine,quæ adlibram colKs V imihalis coniungitur. Intra * eun tes ad Viminalê ufcp portam deueniunt, ubi rurfus emet gunt. Prius tarnen pars luliæad lpcm uetercmexcepta, caftelÜs cclq« montisufibus diffunditur. Martia autem parte fui poft hortos PaUantianos in riuurn,qui uocatur Hereuhneus, deijeit fe per Cœlium.Dudus ipfius mon tis ufibus,nihil ut inferior iubminiftrans,initur fupra por tamCapenam. Anionouus cum Claudia à pifeinis in al tiores arcus recipiuntin, «aut fuperiorfit Änio. Finiun tur arcus - eorutn«poft hortos PaUantianos,inde inufum urbis fiftulisdeducuntur: partem tamêfui Claudia prius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

in arcus,qui uocatur Neroniani, ad fpem uetercm tranG JOnewKetw fert. Li diredi per Cœlium montem iuxta templum Di= quot;“”** uidaudq terminantur -Modum quemacceperunt aut circa ipfum montem Cœhuma,aut in palatium Anenti numLpóó in tranftyberinam regionem dimittunt • Anio Uetuscitraquariumrailiariumintrano' * ui»

qua à Latina inLabicanam imr,arcus trafjcif,ó^ tpfe pifd nam habet »Inde intra fècundum miliariumpartem dat infpecum,qui uocatur Odamanus, amp;r peruenit in regio nemuixnoux ad hortos Afinianos ,unde per ilium tra# Aum diftribuiuRedlus uero dudus fecundu fpem uete# rem ueniês, intra porta Exquilina in altos riuos per urbe deducitur j nee Virgo nee Appia nee Alfietina concepts las,id eft pifeinas habent» Arcus Virginis initium habent fub hortis LucuIIianisgt; finiunturincampo Martio feeuo dum frontem feptorum.Riuus Appiæ fub Cœlio monte amp;nbsp;Auentino adus emergit,ut diximus,infra cliuum Pugt; blicij Alfi,óóindeedudus eftinNaumachiam,nam eins caufa uidetur fabius.

QVoniam autorcs cuiufq' aquæ 8b xtates,p raterez ordines Sb longitudines riuorum,0b ordinem K* bræ p^fecutus fum,non alienö mihi uidetur etiarn bi^ lafubqccrc, âb oftendere quanta fit copia, quae publids pnuatfsep non folum ufibus 8b auxilijs, uerumetiam uO” luptatibus fufficit,8b per quot cafteUa^quibusep regioni* bus deducatur,quantum extra urbem,quantum intra urlt; bem,8b ex eo quantiâlacubus.quantû muneribus, quan* turn operibus publicis^quantum nomine Cæfaris^ quan* turn priuatis ufibus erogetur. Sed rationis cxiftimo, pn* ufquam nomina quinariaru centcnariarumq;8bcætero*’ rum modulorum, per quos menfura conftituta eft, pro* f eramus, indicare quae fit eorS origo, quæ uires, 8b quid quæcp appellatio fignificet,præpofitacp régula, ad quam ratio eorum Sb initium computatur, oftendere qua rado** nedifcrepantiainuenerim,amp; quam emendandi uiamfim fecutus* Aquarum moduli aut ad digitoru, aut ad uncia# rum menfurainftituti funt;Digiti in Campania Sb in plegt; riRp Italie locis, Vncia in pupula:lta hxc obferuantut'

Eft autem dïgitus,utconuenit,fextadecima pars pedis: uncia duodecima.Quemadmodfi autc inter unciS amp;nbsp;digi turn diuerfitasdta 06 ipfius digiti fimplex obferuatio non eft,nam alius uocatur quadratus,alius rotundus.Qtiadra tus tribus quartifdecimis fuis rotundo maior : Rotundus tribus undecimis fuis quadrato minor eftifcilieet quia an guli dctcruntuT,poftea modulus nee ab uncia nee ab alte rutro digitorS originem accipiês indudus, ut quids pu* tant,ab Agrippa,ut alij à plumbaitjs per Vitmuiû archi* tectum inufum urbis exclufis prioribus uenit appcllatus quinario nomine ♦ Qtû aût Agrippam autorem faciût,di eût quod quitte^ antiqui moduli exiles amp;nbsp;ueluti puncta, quibus olim aqua cum exigua effet diuidebatur^in unam fiftulScoadlifunt. Ç^iiVitruuiumSlt;plumbarios,ab eo quod plumbea lamina plana quineg digitorûlatitudinem babes, circumacta in rotundû hune faftulae modulum effi ciat.Sed hoc incertû eft, quoniS cum circumagitur, ficut interior e parte attrahit ,ita per illam quæ foras ipedat ex«' tenditur. Maxime probabile eft quinariS didamSdiame tro quincg quadratû, quæ ratio infequentibus quoeg mo dulis uique aduicenariam durât,diametroperfingulos

i adieftione fingulorum quadr antum cr efeente, ut in fe* \ nbsp;nbsp;nbsp;nariaquxfexfcilicet quadrates in diametro habet, amp;nbsp;fe«

' quadrati^Sc digitbotundi^SC ipfius quinaria,utelt; ï^ cilius dignofcamus, utendum eft fubftantia quinaria, qui modus 8c certiffimus ^ maxime receptus eft, Vn* dcc ergo modulus habet diametri digitum unum Só trien tem digiUjCapitpluf^ quinarix odauaboc eft fefcuntia.

qtanariæ S^ (cnipults tribus amp;nbsp;befle fcrupuîi. Dig'ttiS quadratus in rotunda redadus,habet diametn'd/gitum i unûjamp;f digiti felcuntiam fextula, capit quinariæ dextan | tem. Digitus rotûdus habet diametri digitu unum,capit quinariæfeptuncemjfemunciâfcxtulam.Cæterûmoduli quia quinaria oriuntur. duobus generibus increments accipiunt.S^ unà cum ipfamultiplicatur,id eft, codent lu mine p'urcs quinariæincluduntur. In quibus fecundum adiedtionc quinariarû amplitudo luminis crefeit, Eft au* temferènunc in u(um, cum plures quinariæ impetrat» fuerint, ne inuqs fæpius côuulncretur una fiftula,utcxlt; cipiantur incadcHum, ex quo fingufifuummodû reed piunt, Altcrum genus eft, quoties no ad quinariâ ncccugt; tatemfiftulaincrementum capit^fedaddiametri fui men furam, fecundum quod amp;nbsp;nomê accipiu Ôd capacitatciu ampliat, utputa quinariâ-Cû adiedus eft ei ad diametro quadrans, fenarium facit, nec iam in folidû capacitateiu ampliat. Capit eniin quinariam unam,quincuncem fidi* cum,amp;r deinceps cademrationequadrantibus diametto adiedis, ut fupradidlum eft creicunt,feptenaria, odfon^ ria, ufep ad uicenariam, Subfequitur ilia ratio quæ c ó(W cx numero digitorum quadratorum,qui area, id eft luid ne cuiulè^ moduli continetur, à quibus êd nomen ftfttf' læaccipiunt: nam quæ habet areas, id eftJuminis inm^ tundum coadli digitos quadratos xxv. uicenumquiun appellatur. Similiter tricenaria ,amp; deincepsper mri^^ mentum digitorû ufq; ad centenumuicenû. I n uicenär^ fiftula.quæ in cofinio utriuf^ rationis pofita eft, utriU'*? rationipenè congruit. Nam habet fecundum earnin’ putationem, quæ interiacentibus modulis fernada en gt;, diametro, quad tantes xx-cum diametri ciufdem dign* quinque fint.óC fecundum eorum modulorom ration^

lt;Jui fequuntur ad earn habet digitor« quadratorû ex gno montjs xx» Ratio fiftularum quinariarn uRp adcentenum üicenum per omnes modulos ita fe habet,ut oftendimus, ÔC in Omni genere inita conftat fibi» Conuenit amp;nbsp;cum his modulis qui in co in men tar ijs inuidiflSmi amp;: ptjiTimi Prin opis pofiti et cofirmati funt.Siue itaq^ ratio,hue autorita« fequenda eft,utrilt;$ commentariorum moduli prenaient: fed aquarq cum manifeftx rationi pluribus côfcntiant, in quatuor modulis nominauerGt duodenaria, amp;nbsp;uicenaria, of centenaria,etcentenumuicenû.Duodenariæ quidem, quod nee magnus error nee ufusfrequens eft diametro» adiecerunt digiti femunciam, ficilicum capacitati quina« rix 00 beflem. Reliquis autem tribus modulis plus depre henditur. V icenariä exiguiorê faciunt diametro digiti fe mille, capacitate quinäres tribus Óf fcmunc5a,quo modu loplerunqueerogatur* Centenaria autem óf centenum Üicenum quibus affidueaccipiunt,nonminuuntur,fed augentur,nec ufu frequens eft, diametro adiecerunt trien tis beffem óf femuncia. Capacitati quinarias x ♦ femiffèm femunciam ficilicum. Centeno uiceno diametro adijciSt digitos tres feptuncem femunciam, capacitati quinarias Ixvi.fextantem. Ita dum aut uicenariae,quas fubinde ero gant,detrahunt, aut centenariae Óf centenûuicenum adij* dunt,quibus femper accipiunt,intercipiuntur in centena ria quinariæ xxvq.m centumuicenum quinariac. Ixxxvi, uncia:quod cumratione approbetur,re quoep ipfa mani# feftumeft. Nam pro uiccnaria,quamCæfirproquinac rq s fexdecem airignat,non plus erogantquam tredecirn, 6f excentenaiaquam ampliauerntæque certum eft illos non erogare niü ad ardiorem nume’rum, quem C aefar fe cundum fuos commentarios cum ex qua$ centenaria ex pleuit, quinarias odoginta unam fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtem ex cente

nurnufcenum qiiinan'as xcvitj, tanquam exh au Pro mo* dulo définit diftribucre ♦ In fuinma moduli funt xxv. o* mnes confentiunt, amp;nbsp;rationi, 00 commentanjs,excepts qs quatuor, quos aquarq nominauer unt. Omnia autem quæmenfura continenturcertaamp;^ immobilia congmer« fibi debent : ita cnimuniueiptatis ratio conftabit, Só que* admodû, uerbi gratia,fextarqs ratio adcyathos,modij uc ro amp;nbsp;ad fextarios ÔC ad cyathos refpondent, ita QC quina* riaru multiplicatio in ampliorib^ moduli's feruare fequen tiæfuæ regulâ débet, alioqui cum in erogatorio modulo minusinuenitur,in acceptorio,plus apparetnon eno* rem effe, fed fraudem» M eminerimus omnem aqua«’ quoties ex erogatorio uenit,intra breue fpacium in caftd lum cadit,non tantum refpondere modulo iuo, fed etia«’ exuperare, Quoties uero ex humiliore, id eft, exmiuo re prefliira longius ducatur,fcgnitiâ dueftus modû quo^ deperdere: idco fecundum hanc rationem, aut oneranda efle crogatione aut i euelanda. Sed fd eaheis oppoftioba bet monumentû 5ó in redum, amp;nbsp;ad libram collocatus ß modum feruat, amp;nbsp;ad curfum aquæfi oppofirus deuexa* tusepamplius rapit, ad Jatus autem prattereuntis aqu^ conuerfus et fupinus, ncc ad hauftû pronus, fegmter ex* Ç^jyf, iguumej fumit,Eft autem calix modulus teneus, qui nuo uel caftcUo induit,huic fiftulæ applicaturjongitudo ciu« habere debet digitos non minus xq Jumen,id eft capaci» tern quanta imperatafuerit.Excogitatus uidctur,quoni3 rigor æris difficiliorad flexumnon fernere poteftlaxad uel coardari, Formula modulorû, qui funt omnes xxv» fubiedi quamuis in ufu xv. tantü frequentes fint direó» eft ad rationem,de qu’a 1 ocuti fumus,cmcndatis quatuor quos aquarq nominauerât, Secundû quam fiftulæ omnes qpys facientes dirigi debent,aut ft h s fiftulæ manebfit ad quinahaB

AQVAEDVC TIBVS ROM. LIB. T. 75 lt;}uinarias quot capitur cóputari ♦ Qui non funt in ufu mo duÜ in ipfis eft adnotatû ,*et diametri tnentem digitu dico quam quinariaefcxcuntia,amp; foupulis tribus,amp; befle (cru pulüD/gitus quadratus in longitudme amp;nbsp;lantudine aqua us eft.D/gitus quadratus in rotundum redaeftus habet dia metri digitum unum,ó^ d/giti fexcuntiam fèxtulam,capit quinariae dextantem. Digitus rotundus habet diametri di gitum unum $ Capit quinariæ ieptuneem femunciam fex tulam,fiftula quinaria diametri digitn unum digitos tres» 5 zziiii.Capitquinariaunam* Fiftulafenariadiame* tri digitum unum,femis perimetri digitos quatuor 82 V51 iit.capit quinarias ix» 1 j 73. Fiftulafeptenaria diametri digitum unum 18 : - perimetri digitos fex capit quinarias ♦ ; * l.In ufu nó eft hftula ododiamctu digitos duos, pe rimetridigitosfexcapit,quinariasq. quinc^. Fiftulade naria demetri digitos doos 8^ femis perimetri digitos fea ptem 5 » liiq. capit quinarias quatuor. Fiftula duode naria diametri digitos fex capit quinarias quincp,in ufu nó eft, unde eft aha, apud aquarios habebat diametri digi tos 1111537» Capacitatisquinariasfex,Fiftulaquinum® denum diametridigitos quatuor.z, perimetri digitos Xtj 2I, alia capit quinarias nouem. Fiftula uicenaria dia* tnetri digitos ocro. 311 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capit quinarias fexdecim.

apud aquarios habebat diametri digitos odo, Capacitatis quinas. Fiftula uicenumquinum diametri di gitos decem amp;nbsp;feptem capit quinarias uiginti»

Inufunon eft fiftula tridenaria diametri rf. perimetri digitos decem amp;( nouem capit quinarias uiginti quatuor zz 5. quince fiftula tri# cenq quinum diametri digitos fex.3111. perimetri digitos capit quinarias uiginti, in ufunon eft nft« la quadragenaria diametri digitos feptem

p erimetri digitos xxrj.capit quinarias xxxipFiftuIa qua«» dragcniimquinumdiamcrri digitos xq^SCviij, pcnmctri digitos xxxiiq.capit quinarias xxxvi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odo

inufunon eft» Fiftula quinquagenariadiametridigitoi feptem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quincg,perimetri digitos xxxi.

num quinum,diametri digitos viq» x.pcrimetri digitos xxvi, capit quinarias xliiq » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix. in ufo

non eft. Fiftula fexagenaria diametri digitos xxix capit quinarias xlix ♦ vi.FiftuIa fexagenum quintu” quinaria diametri digitos ix. xlq, perimetri xxviq. ? » capitquinarias Jq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odoinufunoneft Fiftulaf^

ptuagenaria diametri digitos ix.zzj. fcx perimetri xxiX» capit quinarias Iq .3» fex, Fiftula feptuagenum quinumd* ametri digitos xi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi. perimetri digitos.xxx»

capit quinarias xli.in ufu non eft. Fiftula ocïlog2 naria diametri digitos decern xq. périmée* digitos xxxq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capit quinarias Ixq. Fiftula oeftog^*

in ulu non eft.Fiftula nonagenaria diametri digitos x» , x.perimetridigitos xxxiq, capitquinariasIxxiq. iiil' Fiftula nonagenum quinum diametri digitos x

S. pcrimetridigitosiiq.se capit quinarias Ixxyiif' inufunoneft»Fiftula centenaria diametridigitosxi»

ix. perimetri digitos xxxq, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capit quinaria* Ixxxi. apud aquarios habebat diametri digitos xij. capacitatis quinarias xcq. Fiftula centequm uicenum metri digitos xq. perimetri digitos xxxyiq. capit quio^*/ as xxxlviq. apud aquarios habebat diametri digitos J^fl* capacitatis quinarias clxiq. Qui modus duarumcrii^®' nariarumeft.

1 Erfecutus ea quæ de modulis dici fuit necef# Tarium,nuncponam quemadmodS quæcf i^^j aquanimprincipiumcommêtarqs compre^ henfum uf^ad noftram curam habere uifa fît 5 quantum quaelt;ß erogauerit, deinde quae ipü fcrupulofa inquifîtione,praeeûteprouidentia optimi diligentiffimiep principis Neruaegt;inuenerimus. Fuerunt ergo incommentarqs inuniuerfoquinarianim xq, mi* ha deelv: in erogatione xiüj, milia xviij, plus in diftri* bunone^in accepta computabant quinariae MccIxiq, Huius rei admiratio, cum praccipuS offieq opus in ex* ploranda fide aquarum, ateg copia crederem,nô medio# criter me conuertit ad ferutandum quemadmodurn am« plius erogaretur cp in patrimonio,ut ita dicam,eflètt Ante omnia itac^ capita ductuum metiri aggreflus fum, fed longe, id efteireiter quinartjs x, milibus ampliorem, quàm in commentadjs modum inueni,ut perfingulas demonfirabo.

APpiæ in commentarqs aferiptus eft modus quina« riarum decc. uniufeuiuRß ad caput inueniri men* Iura non potuit, quoniamex duobus riuis confiât. Ad gem ell as tame, qui locus eft intra fpemueteremubi iuns gitur cum ramo Auguftæ, inueni altitudinem aquae pedes quinque,latirudinemaquxpedis unius amp;nbsp;dodrantis* Fiunt areæ pedes octo 0^ dodrans,centenaria: xxij.^ quadragenariæ,quæ efficiunt quinarias Mdccccxxv. am plius quàm in comentarqs habet quinarias dcecclxxxiq, erogabat quinarias deciiq,minus quàmin commetarqs afenbitur quinarijs exxxvij ,0^ adhuc minus quàm ad gc 1 5

hicllas menfurarefpondetquinanjs wcxxt. ïnterdditW men aliquantum ex dudus uitio, qui cum fit deprefliof non facile manationes oftendit,quas ei ineffe ex eo app» ret, ^d inplcriftpurbis partibus præbira aqua obfemat» idq? qd cxco manat. Sed SC quafda fiftulas intra urbe in* uentas deprehendimus. ExtraurbemaSt propter pref# furam libræ,quæ fit cis terra ad caput pedibus l. nullas’ accipitiniuriam.ficutinueni.Anioni ueteri afcriptus eß modus in commentarijs qumariarS Aiccccxxi. ad capu$ inueni quatuor milia cccxcviq-prêter cum modum qu' in proprium dudum Tiburtinum dcriuatur. Amplius H* cótnêtarijs eft quinarijs duobus milibus,quæ crogaban tur antequam ad piicinam perueniret quinariæ ducentï fexagintaduae » Modus in piicina quae per menfuras pO^ fitas initur efficit quinarias duo milia tricentas fexaginf’ duas. I ntercidebant ergo inter caput SC piicina quinariæ Mdcclxxiiq. crogabatpoftpiicina quinarias McccxlvUb amplius quam'iq commetartjs conceptionis modü fgd# ficari diximus quinarijs Ixüj ♦ minus ^ recipi in dudu po teft♦ Nampoiuimusquinarias Mxiiij.fummaquæinter caputspiicinam,Ô^poft piicinamintercidebat quina’‘ riarumq» milium dcdxxxviij,quod errore menfuræfi^ n fufpicarerjOifi inueniftem ubi auerterentur mille clxij’ Martin in commentarijs afcriptus eft modus quinariarS duum milium centumfexagintaduaru. Ad caputmenfo inueni quinarias quatuor milia fexccntasnonaginta,aïii plius quam in comentarns eft quinarijs duobus millbus quingenus uigintioAo. Èrogabantur antequâ ad pifu* nam perueniret quinariæ xcv» ÔC dab an tur in adiutoriß Tepulæ quinariæ xcijgt; ItcmAnioni quinariæ clxiitj» Summa quæ erogabaturante pifeinam quinariæcccK»

AQ.VAED VCTIB vs ROM. LIE» H, .^f Modus qui in pifönam menfuris pofiris ininxrcum co qui circa pifcinæ dudSeodem canaliinarcu excipitur, efficit quinarias ij.milia dccccxliiij. Summa quae aut cro« gatur ante pifcinam aut in arcu recipitur quinanarum iq» milium ccxcv.amplius quam in conceptis commentario rumpoiïtumeftquinarijs Mcxxirj-minus quam menfu» raad caput a Aæefficiunt quinarijs Mcccxcv. Erogabat poftpifcinamquinarias Mdcccxl» minusquam income mêtarijs cóceptióis fignificari diximus quinarijs ccxxvij» minus quam ex pifcina in arcus recipiuntur, funt quina« næ Mciiij.Summautraquequæintercidebât autinter ca put ÔC pifcinam, aut poft pifcinam quinariarum duum miliumquingentamm, quas ficut in cacteris pluribus loi» dsintercipi deprchcndimus.Nonenim easceftaremas nifeftû eft, etiâ ex hoc eo quod è capite prêter earn men furam quam nos comprehendine capacitate ductus po* fuimus effundunrur amplius ccc. quinariæ.Tepulæ in comentarijs aicriptus eft modus quinariarum quadrigen tarû. H uius aquæ fontes nulli funt,ucnis quibufdam con ftabat,quæinterceptæfuntin lulia, Caput ergo eius ob feruandü eft à pilcina luliæ. Ex ea enim primum accipit quinarias cxc. deinde ftatimexMartia quinarias xcij. Præterca ex Anionenouo ad hortos Epaphroditianos quinarias clxiij.Fiuntomncsquinariæ ccccxiv.amplius ^ in cornentarijs quinarijs xly.qux inde erogant ,ncc co parent, luliæ in commêtarijs afcriptus eft modus quina« liarü dcxlix. ad caput menfura iri no potuit^ quoniam ex pluribus acquifitióibus conftat, êf ad fextu ab urbe milia riu uniuerfa in pifcina recipit, ubi modus dus manifeftis menfuris efficit^narias Mccvigt;amplius ^ in cornentarijs quinarijs dlüj, Præterea accepitpropewbepoft hono*

Pallantianos ex Claudia quinarias cixtj. E ft omne lull's in acceptis quinariae Mccclxviq. ex eo dat in Tepula qui# narias cxc,Erogatfuo nomine dccciq: fiunt quas erolt;’ gat quinaria: dcecexciq. amplius quamincommentattjs habet quinarias cccxlitj* minus quamin pifeina habere pofuimus cxxiij.quas ipfas apud eos qui finebeneficijs Principis ulurpabant deprehendimus. Virgini in com* men ta rij s afcriptus eftmodus quinariarn dcciii» minus* Menfura ad caputinueniri non potuit,quoniam ex plu’* bus acquißtionibus conftatgt;ô(S leniore nuo intrat prop^ urbem ad miliarium feptimum in agrum, qui nunc eftt^ roni comodi ubi uelociorem curfum habet. Mcnfina^ cgi,quæ efficit quinariarum duo milia diirj. amplius $ i” commentarijs quinarijs mille dcclii. Omnibus approba* tionoftra expeditilïïmaeft.Erogantenim omnesqu^s menfura deprehendimus ad duo millia diiq. Alhctms conceptionis modus nee in commentarijs afcriptus eft) nee in re præfenti certus inueniri potuit, cum ex lacu Al* fietino, amp;nbsp;deinde circa careas ex fabatino,quatum aqua* rij temperauerunt, habet nonplus quinäres duobus tri* Ïibus. Claudia abundantior alijs maxime iniuri^expo* fitaeftjncommêtanjs habet non plus quinarijs duobü® millbus o(ftingentisquinquagintaquinq^,cum adcapo’ inuenerim quinarias titj. milia devii. amplius quant i” córnentarijs mille dcchj. Adeó aut noftra certior eft md’ fura,ut ad feptimum ab urbe miliarium,in pifcina ubi in* dubitatæ menfura funt,inuenia«ius quinariarS tria millt;^ ceexij. plusquàmin comnientarijs cccclvii. quamuis‘'^ exbeneficijs antepifcinam eroget ,amp;f plurimum fubtra* hi deprehenderimus,ideo quod minus inueniatui^quàm reuera effè debeant quinarijs mille ccxcv,amp;: circa eroga* tionemfraus apparet, quod neque ad commentariorunt ßdem»

AQ.VAEDVCTIBVS ROM, LIB« lb tl fidem, nec^ ad eas quas ad caput egimus menfuras, nefg ad illas faltem pifcinas poft totimunas conuenit: Sola: enfin quinaria: mille deel, erogantur minus quamcom« inentariorum ratio dat quinanjs mille cv. minus autem quammenfurae ad caput fada: demonftrauerunt quinae tijs duobus milibus dccclvq .minus ettam quam in pilei* na inuenit quinarqs mille dlxq, Itacp eu fyncera in urbem proprio nuo peruenirct,inurbe milcebatur cum Aniene nouo,ut conkifioncfacta,amp;f conceptio earum,6C eroga* tioeflet obleurior. Qiiodfiquf forte me acquifitionum menfuris blandiri putant admonendi iunt Curtiü, fiC Cac ruleum fontes aquae Claudiæ fufficereadpræftandasdu tfhiifuo quinarias quasfgnificauiiiq. miliS devq. utprae terea mille de. effundantur, Nec eo inficias quin ca quæ f« perfluuntnon fint proprie honjmfontium. Capiuntur enirn ex Augufta, quæ inuenta in Martiæ lupplemcntû, du ilia non indiget adiecimus fontibus Claudiæ,quamuis nehuiusqutdemducftusomnemaquamrecipiat.A N i o nouus in commentarîjs habere ponebatur quinarias iq. miliû cclxiq.menfus ad caput repperi quinarias iiq. milia deexxxviq. amplius quàm in conceptelis commentario* turn eft quinarqs mille cecclxxv. quarum aequifîtioncm nonauide me amplediquo nonalio modo manifeftius probem quàm crogatione ipforum commentariorû,ma* iorparsearumeonunetur. Negatur enirn quinariarum üq .milium eexi. alioquin in eifdem commentartjs inueru tur conceptio,non amplius quàm trium miliû clxiq. Præ terea intercipi non tantum quingentas xxvtj. quæ inter menfuras noftras SC erogationem interfunt, fed Ôf longe ampliorem modum dcprehendi,ex quoapparetetiain exuberare comprebenfamànobis menfuram, cuius rei tati o eftjquod uis aquæ rapaeior, ut ex largo ôè celeri Au m

mine excepta uelodtateipfa amphat modum«Non dtiln jo aliquos annotaturos ^dlonge maior copia adis mciV funs inuentafît,quàfneratin commentarijs Principuffl« Cuius rei caufa error eft corn qui ab initio pai um diJiger’ ter uniufeuiufe^ fecerunt ærtimationcm,ac ne metu ætelt; tisacficcitatum intantum à ucritateeos recefliftè credi conftantibus quidem ipfis menfuris lulio menfeshanc uniufeuiufep copiam quæ ftiprafcripta tota eft deinceps æftate durante explorauerim. Qiiæcunqj tarnen eft can* fa à qua procedit 11 lud, utirp detcgitur.x. milia quinariaf? intercidilTe dum bénéficia fua princeps fecundum mod'l comentarijs afcriptum tempérât. Sequens diuerfitas eft quod alius modus concipitur ad capita,alius nec exiguo! minor in pilcinis, minimus deinde in diftributione conft netur, cuius rei caufa eft fraus aquariorû quos aquas cK publicis dudibus in phuatoru ufum deriuare deprehen^’ dimus.Sed Sei plcriqj polTeftoru, ex quorum agns aqu^c circunducuntur, fraude formas riuorum perforant, un^^ fit ut dudus publici h ominibus priuatis uel ad horton^ ufum fubferuiant, uel ad itinera iiifpendant. Ac de uitij^ Caliia. ciufmodi nec plura, nec meliora dici poifunt, qj à Ccelt; Ra/i«. nbsp;nbsp;Iio Rufo dida funt, in ea cccione cui titulus eft de aqtfl*

quæ nunc nos omnia fimili licentia uftirpata, utinam non per offenfas probaremus.Irriguos agios, tabernas ,clt;X* nacula,etcorruptelas deniqj omnes perpetuis faliennb^ inftrudas inuenimus,non quod faills titulis alix pro W aquæ erogabatur,etiamfi inter Icuiora cæteris uitia, intd ea tarnen quæ emendationemuidebant exigere, mitaiw dum cft,qd ferè circa montemCcelium 6ó AuentinSa^d dit, qui colles prius quàm Claudia perducereturutebatm MartiaSc Iulia,fed poftca^ Nero Imperator Claudias opère arcuaio allijmpfitjexeeptam ufp ad templum D‘“}

AQ.VAED’VC TIBVS ROM. L 1 B, I R 85 Glaudtj perduxit,ut inde diftribucretur, priores non am pliatæ, fed amiiTae fnntmulla enim caftella adiecit, fed ij f= dem iifus, quorS quamuis mutata aqua, uetus appcllatio manfit.Satis iam de modo cuiufcß et ueluti noua quadam siequifitione aquaru, ÔC fraudibus,óó uitqsjquæ circa cas trant didum eft: fupereft ut erogationem, quam confer dam,utfic dicam,in madam inuenimus, imb amp;nbsp;falfs no* minibus pofitam,per nomina aquaru ,uti quæcp fe habet, etper regiones urbis digeramus«Cuius cóprehenfionem lciononieiunamtantü,fedctiam perplexa uidcripode: Ponemus tarnen quambreuidîme, ne qiiid uelut formu» læ officii défit his,quibus fufficiet cognouide fummadice bit tarnen tranfire IcuiOra. Vt ergo didributio quinaria« rum 14.miUium io,amp; 8,Ita 8f quadrigenariarû 36. quia una quandoej exquibufdam aquis in adiutoriumaliarum datur, amp;: bis infpeciem crogationis cadit,fed femel in: fomputationem uenit. Ex his diuiduntur extra urbem quinarix quatuor milia 65» exquibus nomineCæfaris quinariæ mille deexxvij.priuatis quinariæ duo milia 356, Relique intraurbem mille dcccclv.didribuebantur in ca ftella 2 4.7. quibus erogabantur fub nomine Cæfaris qui' nari'æ mille 707 .fcmis:priuat!s quinariarû 5.milia 847’ ufibus publicis quinariarum 4. milia cecci. exeocafths diiccntisquinaria’ 2-7 9» operibus publicis feptuaginta' quineg quinariæ MMccccl. muncribus trigintanouê qui« nariæ585.1acubusquingentis nonaginta uno quinariæ Meeexxxv. Sed 06 hæcipfa difpenfatio per nomina aqua rum ad regiones urbis partienda eft. Ex quinary s ergo quatuordeeim milibus x.amp;f viij. quam fummameroga^: tionibus omniumaquarum expofuimus,danturnomine Âppiæ extra urbem quinariæ tantûmodo quinque, quo ‘ niam libra humilior oritur, Ôf à métitoribus reliquæ quis

nariædcxdx, intra urbem diuidebantnr per regiones ft* cundam, v, v 111, i x. X i. X11. x111. X1111, in cafteto xx. ex quibus nomine Cæiàris quinariæcli. priuans qui* nariæcxcni).publicisquinariæ cednq. exeo caftrisum* quinariæiiq. operibus publias quatuordedm quinarix» cxxifj.muneri uni quinariæ q.lacubus nonagintaduobu* quinariæeexxvi. Anionis ueteris erogabantur extra ur* bem nomine Caefaris quinariæ clxix. priuatis quinariæ ccdiq.Reliquæ quinariæ mille D V11 i.fcmis intra uibcm diuidebantur per regiones primam ,111, 11 j 1 ♦ v« V^ VII. vin.Xii, xiin.incaftellaxxxv. exquibusnomi* neCæfaris quinariæ Ix.ufibus priuatis quinariæcccxü publicis quinariæ clitj. Ex eo caftris unis quinariæ l.op^ ribuspublids decemamp;Tnouem quinariæ exevi.muneri^ bus nouem quinariæ Ixxxviij, lacubus nonagintaqua* tuor quinariæ cexviq. Martiæ erogabantur extra urben' nomineCæfaris quinariæ cclxix.Rcliquæ quinariæ Wd^* cdxxq. intra urbem diuidebantur per regiones primant »11.1111, v. vi. viii. ix. xuii. Incaftella li. exquibu* nomineCæiàrisquinariæcxvi'.priuatis quinariæ dxliij» caftris quatuor quinariæ xlij.opcnb'’ publias quindedn* quinariæ xli.muneribus duodecim quinariæ diq Jacub«^ centumquatuordedm quinariæ cdvi.Tepulæ erogabaO turextraurbem nomine CaTaris quinariæIviq. priuattf Ivi, Reliquæ quinariæ ceexxxi. intra urbem diuidcbaiv turperregionemiiii.v. vi. vii. incaftellaxiitj. exqui* bus nomine Cæfaris quinariæ xxxiiq, priuatis quinariat eexxvtj.ufibus publicis quinariæ 1. ex eo caftris duobi# quinariæxq. openbus publicis tribus quinariævq.lacu« bus tredecim quinariæ xxxq , luliæ nuebant extraut* bem nomme Cæfaris quinariæ Ixxxv. priuatis quinariat exxq. Reliquæ quinaiiæ dxiviij, Inua urbem diuideban tur pet

AQ.VAEDVCT 1 B VS ROM, Ll B» If f tur per regiones it» in, v, yi. vm. x. xn» in cartel* la decern ÔC feptemgt;ex quibus nomine Cæfàris quinariae xvüj. ufibus publicis quinarix ccclxxiq. Exeocartris quinariæ Ixix. operibus publicis quinariae cxxi. mune ribusquinariae Ixvq.lacubusuigintiodo quinariæ Ixv, Virginis nomine exibant extra urbem quinariæ cc. Rcli quæquinariæ MMccciitpintra urbem diuidebanturper regiones vii. viii.xiiii, Incaftella xxvi. exquibus no mine Cæfàris quinariæ dxlix. priuatis quinariæ cccxxx vit), ufibus publicis Mccccxvq.Ex eo muneribus duobus quinariæ xxvi. lacubus uigintiquinqt quinariæ Ixi. ope ribus publicis fexdecim quinariæ Mccclxxx. in quibus per feEuripo cuiipfa nomen dédit quinariæ cccclx. AI* fietinæ quinariæ ccccxcij. Hæc tota extra urbemcon-fumitur nomine Cæfàris quinariæ cccclinj. priuatis qui* nariæ cxxxviij, Claudia de Anio nouus extraurbepro# prio quæc^ riuo erogabat, intra urbem côfundebatur^amp;T Claudia quidê extra urbem nomine Cæfàris dabat qui« Varias eexvq. priuatis quinarias ccccxxxix. Anio no« Uus nomine Cæfàris deexxvitj. Reliquæutriuftp quina* riæ MMMccccxcvitj. intra urbem diuidebanturper re* gionesurbis xiiq.in caftcllaxct). exquibus nomine Cæ faris quinariæ wdeeexy. priuatis quinariæ wlxvi). ufi« bus publicis quinariæ Mxij. ex eo cartris nouem quina* riæ cxlix. ogibus publicis decemodo qinnariæ cclxix, muneribusduodecim quinariæ cytj. lacubus centumuir ^dfex quinariæ ccccxxvij.

LI Aec copia aquarûad Neruam Imperatorcmufqp A A computjta ad hune modû deferibebatur^nue pro» mdentia düigenjjdJæi Principis, quicquid aut fraudibus aquariorû intercipiebatur, aut inertia peruertebat, quart nouainuentione fonau accreuibac prope publicata uba m 5

tas eft, turn 5C fedula deinde partirione difinbuta^utrc«* gionibus quibus fingulæ feruiebant aquæ plures daren« tur tanqua Cœlio St^ Auentino,in quos fob Claudia pel arcus Neionianos ducebatur, Q1.10 fiebat, ut quottes de fcCtio aliqua interucniiret.celebcrrimi colles fitirent, qui bus nûc plures aquæ,6C in primi's Mama redditaampho ra opere à Coeli'o in Auentinû uRp perducitur, atep etia omni parte urbis lacustam nouiquàmuetcrcs plerique binos falientes diuerfarfi aquarum acceperunt^utficafus alterutram impcdiflcr,altera fufficiente non deftitucrcnH ulus. Senti thane curaimperatoris pitjfGmi Ncruæpnn^ cipislui Regina Sc domina orbis indies, quæ terraru des confiftit, cui par nihil, amp;nbsp;nihil fecundum,2f magis fen* tietfalubritaseiufdcm æternæ urbis, audio caftcllorum’ operum,muneruj SC lactin numéro,nec minus ad priua* toscommodûquodexincremeto beneficioru ciusdib funditur. Illi quoque qui timidi illicitam aqua ducebant» fecuh nunc ex beneficqs fruuntur. N e perçûtes quideiU aquæ ocioRc funt,nam immundiciarum facies,amp; impUlt; nor fpiritus,6f caufæ grauioris cœli, quibus apud uete* res urbis infamis aer fuit,funt remotæ. N on preterit me deberi open nous erogationis ordinationem, fed h^e cum incremento adiunxerimus, intelligi oportet no ciR earn ponenda nifi cum confummata fuerit. Quid, quo^ nechocdiligeriaePrincipis ,quamcxadlifRmam cinibus fuis præftat, fufficit, parum præfidq acuoluptatis nofm^ contulilTe fefecredentis, quod tantam copiatn adqciat,^ fieam fynceriorem iucundiorcmqîfaciatt'Operæpreciu eft iræperfingula,pcr quæilleoccurrendo uihjs quorum’ dam uniuerfis adiecit utilitatem. Etenim quando ciuit^ nolha uel cum exigui hymbres fuperuenerant non tut* bulcntas limofasep aquas habuit f nec quia hoe uniuerß abord

A o. V AB D V C T 1 ß V s ROM. LIB. IL $7 ab origine naturae-eft, aut quia iftud incommodu fentire •debeant quod capiuntur ex fontibus, in primis Mattia ^ Claudia, ae reliquæ, quarû fplendor à capite integer« nihil aut minimum pluuia inquinatur, fi putei extrudi obiedifunt. Aquae Anionis minus permanent lympi* dæ: Nam fumitur ex flumine,ac faepe etiam fereno tur* ban[ur,quonia Anio quamuis puriflimo defluens lacu, rnobiiibus tarnen cedentibus ripis,aufert aliquid quo tut betur priufquamdeueniatinriuos, quod incommodum non folum hybernis ac uernis, fed æftiuis hymbribus fen tit,quo tempore exit gratior aquarum iynceritas. Ex qs igitur alter, id eft Anio uetus c5 plerûcÇ libra fit inferior j incommodum infra fe tenet. Nouus autem Anio uitia« bat esteras : nam cum editiflimus ueniat, Sd in primis abundansjaliquandodefccftionialiarumfuccurrit.Impefl ritia uero aquariorum,deducentium in alienos eum fpe* cus, frequentius quàm cxplemcnto opus crat,etiam fuf* ficientes aquas inquinabat,maximeClaudiain,quæpcr multa milia pafluum proprio ducta riuogt;Rornx demum cum Anione permixta, in hoc tempus perdebat pro^ prietatem, adeoque obuenientibus non fuccurrebat ut plæræcç aquae accerferentur per impnidentiam, nonuri dignum erat aquis parientium MartiS, ita ut ipfam fplen dore amp;nbsp;rigoregratiflimam,balneis ac fullonicis,amp; rela» tu quoque foedis minifterqs deprehenderimus fcruicn^ tern. Omnes ergo difeerni placuit , turn fingulas ita or^ dinari, utin primis Martia potuit totafcrunct, fit des inceps reliquæ fecundu fuamquacß qualitatêaptisufi= bus afl.ignarent,ficut Anio uetus pluribus ex caufis,q in tcriore excipif minus falubris,in hortorungationc,aic^ in ipfius urbis fordidiora exiret minifteria, N cc fatis fuit principi nçdto c^çter^Q teftiujine copiât fed etiâ gratia*

Anionfs quoque nouf uitta excludi pofle uidk ♦ Omiflo enim flurrunerepetiexiacu quieft ftiperuillam Ncro^ nianä Sublacenfem ubi lympidifflma eft, iuffit. Nam CÖ oriatiir Amo fupra Trebam anguftam, feu quia perfaxo fos montes decurrit, panel's circa ipfum oppidis obiaceH tibus cultis feu quia lacus altitudine in quo excipitur ueo lutdepuratur, imminenuum quoeß nemorum opacitate »numbratus/rigidiifimus fimul ac fplêdidiffimus eo per^ uenit» H ec tarn Felix proprictas aquæ omnibus dotibu« æquatura Martiam,copia ucro {uperatura,uenict in locÖ deformis illius ac turbidæ » N ouum Imperatorem Cæf3 rem NeruamTraianum Auguftu præferibente titulo* Sequitut iniieemus quodius ducêdæfitaquæ, quæu^ cura dudluû fithabenda,quorû alierû ad cohibendas in* tramodu impetrati beneneq priuatos, alterû ad ipforti dudluû pertinet tutcLuin quibus dum altius repcto legô defingulis,quas late qtiidêapuduetercs obferuatas inu£ ni, earum æquitatem prudentiameß reticendam non cen lui. Apud antiques omnis aqua in publiées ufiis erogaü baturjegeep cautumitafuit,nequis priuatus aliam du« cat,quàm quæexlacu humum accedit. Hæc enim uer* b i funt eins legis, id eft quæ exlacu abundauit, eam nei Clt;tJ«f4 aqiM, caducam uocamus : E t h æc ipfa nó in alium ufum,quàfn inbaincarum, autfullonicorum dabatur, erateßuefliga* lis ftatutamerces,quæ in publicum pendereturtaliqurf fîC in domos principum dabatur, coneedetibus reliquis» Ad quemaut magiftratuius dandæuendendæ'ue aquae pertinuerit,in ijs ipiïs legibus uariatur, Interdû enim ab Aqu^eclucendie Aedilibus, interdû aCêfonbus permiftum inuenio ,ftd ins penes lt;^uos. apparetquoties in Repub. eratab illis potiflïmum peu* tum:cum ij nó eraf, Aediliü eam poteftatêfuiflè.ExquO mamteftum eftjquanto potior curamaioribus commué niumuti*

hium utilitatum,quàm piiuatariï uoluptatumfueritjcum ad ufum publicum pertinerct etiam ea aqua, quam priua ti duccbant» Tutelamautem fingularum aquarum locari folitam inuenio pofitamcp,quæ Redemptoribus ncccfli.; tatem certum numerum circa dudus extra urbem, amp;nbsp;eer turn in urbe feruorum opificum habendi, amp;nbsp;quidem ita, ut nomina quoeç eorum, quos habituri erantin minifte«: fio, per quafeg regiones in tabulas publicas dcfcrrcnt,eoö Jaimqi operum probandorum curam fuiÜe per Cenfores aliquandoamp;^ Aediles,interdumetiamCenforibus earn prouinciam obuenifle, ut apparet ex eo quod factum eft C.Liciano Ccfula,óó M,Fabio Cenforibus. Quatopere autem curac fuerit ne quis uiolare ductus, aquam tic non conceflam deriuare auderet,cum ex multis apparcre poa teft, turn exhoc,quod Circus Maximus ne diebus quidê ludorum Circenfium, nifi Aediliu autCenforü permiffii inigabatur,quod duraffè etiam poftquam res ad curatos tes tranfijtfub Augufto apud Atteium Capitonemlegios ^us Agn' uero qui aqua publica contra legem eflent irri gati,publicabantur: Mancipia etiam,ficut ea quæ aduer* fus legcmmulóta loco feciffe dicebantur » In qfdem legi# uus adiedlü eft ita : nequis aquam oletato dol o malo, ubi publice falit, fiquis oletarit, feftertiorum x. miliS muleta ^0, Oletato uidet effe olida facito, cuius rei caufa Aedia OÏcUrt, Icscurulcs iubebant per uicos fingulosextjs quiinuno quoc^ uico habitaient pra^diaue haberent,binos præhee te, quorum arbitrât« aqua in publicum fahret. Primus ^•Â§rippapoftædilitatcmquamgeflit,confularis,ope rum fuorum êlt;: munerumueluti perpetuus curator fuit, qui iam copia permittente dcfcripfit, quid aquarum pu* blicis operibus,quid lacubus,quid priuatis daretur ♦ Ha* buit Qc familiam propriarn, aquarö quae tueremr dudus.

att$ caftellaamp; lacus» Hanc Auguftus hxredftatem ab co fibi rd id am pubh'cauit, Poft cum Q. Aelio Tuberone» P. Fabio Maximo iterum c o S S. in re,quæ uii^ in id tert* i pus quafî poteftate ada certo iure eguiflèt, Senatufeoftw to ada funt, ac lex promulgata. Auguftus quoeç edido complexus cft quo iure uterentur, qui excommentarijs Agrippæ aquas habcrcnr,tota re in fua beneficia transla# ta»Modulos etiam,de quibus didumeft^conftituitA't^' continendæ exercendæcp curatorem fecit Meftalam Cor uinum, cui adiutores dati Pofthumius Sulpitius prato# rius ÓC L. Cominius Pedarius,infignia eis quafî magift^^ tibus conceffa, defß eorum officio Scnatufconfultunib^ dum, quod infra fcriptum eft, S.CfquodQu. Acto* TuberojP» Fabius Maximus COSS. V. F. de ijs qui cU# ratores aquarum publicarum ex Senatufconfulto à Cx^ fareAuguftonominati eflent ordinandis, D. E. R-Qj r, P. D. E. R. i. C.placere huic ordini eos quiaquis public cis præeflènt,cum eius rei caufa extra urbem eifcntlido* res binosjCt fcruos pubbeos tcrnos,architedos finguIoSj et icribaSj et librarios, accenfos præconesc^ totidem habe re, quot habent ij per quos fnimentS plebei datur. Cun’ autem in urbe eiufdem caufa aliquid agerent, cætciîs aP‘ paritoribus ijfdem præterqua lidoribus utieg quibus ap# paritoribus.ExhocS. Confuk curatoribus aquarumait* liceret eos diebus x.proximis,quibus S. ConiuI. fadun* effet, ad ærariû deferrentur,quilt;$ ita delati effent, ijs pts' tores æranj mercede cibaria,quâta præfedi frumento dart da, dare deferreep fol ent, annua datent amp;nbsp;attribuèrent, ijse^ cas pecunias fine fraude fuas facere liceret: utic^ tabu las ,chartas,cæteracp,quæ eius curationis caufa opus effet, ijscuratoribuspræbenda,Q^Aelius P. Fabius coss.am bo altefue fi ijs uidebitur adhibitis prætonb^ * qui aerario prafin/ 1

ÄQJ^AEDV CTI BVS ROM, L IB» 11, præfînt amp;nbsp;præbenda locent, Itemcg cumuianim frumen n'^ curatores,qui quartaparte anni publico fungebantur minifterio, ut curatores aquarum iudieqs uacent priuatis publicisq^,apparitores Ó(rm{nifteria,quamuis perfeueret adliuc aerarium in eos erogare, tarnen etiam curatorS ui* dentur defifle inertia,SC fegnitia non agentium officium» Egrefliautê urbem duntaxatagendacreicaufa, Senatus prxftoeflèliAores iuflerat:nobis circumeuntibus riuos, fides noffra amp;nbsp;autoritas à Principe data pro lidoribus crit. Cum remproduxerimus ad initium curatorum,non cftalienüfubiungere,quipoft Mcflalamhuic officio ad nos uC«$ præfuerint » MeUàlæ fucceflit, Silio 0(5 Plaucio COss. AtteiusCapito:C apitoniL.Martio C. Antiftio Hetere cos S .Satrius Rufus:Satrio,Sergio Cornelio Cc thego L. Vifellio Varrone Colb M. Cocceius Nerua» Diui Nemae auus,fcientia iuris illuftris.Huic fucceflit F, Perfico L. Vitelbo COS s.C.Odauius Lcnas:Lcnati hu niano,óó Nonio Afprenate COS s. Aquila.Huic fucceflit M»Porcius Cato:poft quê Sexto N onio Celere et lunio Quintiliano C os S. Didius Gallus, Gallo Qu. Veranio Pompeio Longino cos S.Cn.Domitius Ater;Afro,Ne tone Claudio Cæfare quarts, Ôd Coflb CoiTi filio c o s s, L.Pifo:Pifoni, Virginio R.ufo,et Memio Regulo Co S S» PetroniusjTurpiliaus: Turpiliano Craflb Frugi, et Leca nio Baflb c o s S.P.Marius:Mario,L.Telcfino, ó^Sucto nio Paulino c o S S.F onteius Agrippa; Agrippæ,Silio,ct Galerio Trachalo cos s. Alipius Crifpus:Crifpo, V e* fpafianotertium, SCCocccio Nerua C 0 s S. Pompe» ius Siluius: Siluino, Valerio,06 Meflalino C o S S. T. AniusFlauianus: Flauiano, Vefpafiano quintum, CCTitotertium c o s s. Acilius Auiola. Poftquemlm* peratore Nerua tertium, 06 Virginie Rn^ tertium n i

CO SS,ad nos cura translata eft,Nunc quid obferuare cat rator aquarS debeat,et leges Senatust:^ confultaad inftru endum enm pem'nentia, fubiungam. Circa ius ducendæ aquæ in priuahs hæc obferuanda Hint ;, ne quis fine Iitcris Cxfaris,id eft nequis aquam publicam non impctratajd ne quis amplius quam impetratumftierit ducat, Ita eniffl efFiciemus,ut modus quern acquiri diximus, poffit ad no uos falientes, ÔC adnouaPrincipis bénéficia pcnincrc.In utro(Ç autem magna cura multiplici opponenda fraud« eft. Solicite fubindeductus extra urbemfunt circumeun di ad recognofcenda beneficia, Idem in caftellis falicnti* bus publicis faciendum, ut fine intermiflione diebus no* óiibuseg aqua fluat, quod Senatus quoq; cófulto curato« facere iubetur.cuius hæc quoeg uerba font: Adius Tubes’ ro,amp; P, Fabius Maximus o, v, F, c o s s, de numero pu^ blicorum falientiü qui in urbe eflent, intrap ædificia urbi confondra, quos M, Agrippafecifte Q^ F. P. de earei» cenfuerunt,neque augcri placere,nec minui numerus pH blicorum falientium, quos nunc efle retulerunt ij, quibuï negocium à Senatu eft imperatum, ut infpicerent aquaS publicas, inirentep numerü falientium publicorS, Itemcÿ placerecuratores aquarum,quos Senatufeon, Cæfar fi(i guftusex Senatus autoritäre nominauit, dare operamut faliêtes publici quamafliduiflime interdiu ó^noduaquS inufiim populifunderent. InhocS. conf credideriman« notandum, quod Senatus tam augeri quam minui fallens tium publicorum numcrum uetucrit^id factum exiftimo, quia modus aquarum, quæ ijs temporibus in urbem üéf niebant,antequam Claudia et Anio nouus perduceretub maiorem erogationem caperenonuidebatur. Quiaqu^ inufus priuatosdcducereuolet,impetrare earn debeWt» ÔC à Principe cpiftolamad curatorem afferre» Curator deinde

Heinde bénéficie» Cæfaris præftare maturitatem, öd’ pro^ curatorem einfdem office libertum Cæfaris protinus feri bere. Procuratoren! autem primus Ti.Claudius uidetur admouiiïè p oft quam Anionem nouumamp; Claudias mû duxit. Quidcontineatepiftola lulia fieri quoc^notum debet, ne quando negligentiam, aut fraudem fuam igno rantiæ colore defendat. Procurator calicem eius mo* duli, qui fuerit impetratus,adhibitis libratoribusfignari cogitet, amp;nbsp;diligenter intendatmenfuraru quas fupradix» mus modum amp;^ earum notitiam habeat, ne fit in arbitrio libratorü interdit maioris Iuminis,interdum minoris pro gratia perfonarü calicem probare, Sed neq; ftatim adhuc Iiberö fubijciendi qualemcuncp plumbeâ fiftulam per® mittat arbitrium.ucrum dufdem luminis,quo calix figna tus cftgt;cundem per pedes quinquaginta prope det, ficut Senatufconfiilto,quod lubijdendum eft, cauetur.Quod 0^ Aelius Tubero, Q. Fabius maximus c 0 S S. v.F» quofdam priuatosexriuis publicis aquâducere. Q.D. E.R. F. p, D. E ♦ R. V. I. C.ne cui pnuato aquam ducere ex riuis publicis liccret;utilt;$ omnes q quibus aquae ducedae ius clict d atü, ex cafteUis duccrcnt,animaduertcrêtqt eult;= ratores aquarü,quibus locis intra extract urbê apte cafteï la priuati facere poflent,ex quibus aquam duccrêt,quam ex caftellocommunem accepiflent â curatoribus aqua« rum,ne qui coruin,quibus aqua daretur publica,ius eflet intra quinquaginta pedes eius caftelli, ex quo aquam du cerent,laxiorem fiftulam fubqcere^ quinariam. In boe Senatufconful.dignum admiratione eft,quod aquam nó nifi ex caftello duci permittit, ne aut riui,aut fiftulæpub* licæ frequenter lacerarentur. lus impetratæ aquæneque hæredem, neqj emptorê, necpullum nouum dominum pr^diorû fequitur;Balneis,quæ publiez Iauarentgt;priuif= B^bMrS««.

kglum antiquitus concedebatur^ut femel data aqua pct* petub manetet,ficut ex uetcnbus Senatufcon^cognofci^ mus,exquibusunumfi.ibieci:Nunc omnis aquae eu pof* feflbre inftauratur beneficium. Quod Q. Aelius Tube rOjP.pabiusMaximusCOSS. V.P.eóftituioporteret, quo iure extra intraep urbem duccrêt aquas q quibus atü tributæeffent. Q.D.E,R,F.p.D.E.i.c. utiijs quoepw^ neret attributio aquarum,exceptis quit in ufum baincoü rum eircntdatæ,aut Augufti nomine,quoad ij dem dont* nipoffiderentid folum in quo accepiflènt aquam. Cutt’ uacare aliquæ eoeperint, adnuciatur in cómcntariosq ic digitur ,qui refpiciStur ut petitoribus ex uacuis dari po* fint.Has aquas ftatiminterdicerefoIebantjUt medio t^ poreuenderent autpoffeflbribus prædiorum, autolijs» Humanius etiam uifum eft Principi noffrome prie dia fît bito deftituerentur,triginta dierumfpaciu indulgeri,’0gt; traqdij adquos rcspertinet,irrigarent.De’aqua inprat^ dia fociorS data nihil conftitutum inuenio, perinde tam^ obferuatur, aciurecautum, ut dum quis ex tjs qui coi^ muniter impetrauerunt.fupereffet, totus modus pnedijS aflignatus flucret,ó^tunc demum renouaretur benefit cium,cum dcfijflct quifq; cxijs,quibus erat datum poiï* dere.Impetrata aqua alio quàm in eaprædia,in quædata erat, aut ex alio caftcllo quàm quo ex epiffola Princip*^ contrahebat, duci palam.S.ConfuL non oportet, fed^ mandatis prohibetur.Impetrantur ante amp;nbsp;hæ aquae q“^ caduex uocantur, id eft quæ aut ex caftellis effluunt, auf ex manationibus fiftularum, quod beneficium à Prind* pibus parciffime tribui folitum, fed fraudibus aquariot^ obnoxiumeft,quibus prohibendis quanta cura defied» tur, ex capite mandatorum manifeftS erit, quod fubied» Caducam neminem uolo ducerejnifi qui meo benefido.

AQVAED VCTIBVS ROM. LJ B» II, 9$ aut priorum Principurn habent:nam necelle cd ex cadel lis aliquam partem aqua: effluere, cum hoc pertineat nô folum ad urbis noftræ falubritatê, fed etiam ad utilitatem cloacarum abluendarum, Explicitis quæad ordinatiot nem aquarum priuati ufus pertinebant no ab re eft qua:* dam ex qs quibus circumfcribi faluberrimas conftitutio® nes in ipfo rei accu deprehendimus, exempli caufa attin* gcre.Amplioresquofdacalices quam impetratierâtpo fitosinplerifque caftcllisinueni,amp;extjsaliquos nefi* gnatos quidem. Qiioties autem fignatus calix excedit legitimam menfuram, ambitio procuratoris qui cû figna Uit detegitur * cum uero ne fignatus quidê eft, manifefta culpa omnium, maxime accipientis deprehenditur, dein de uillici. In quibufdam cum calices légitima: mêfura: fis gnati effent,ftatim amplioris moduli fiftulæ fubiedaefue runt:undeaccideratut aqua non per legitimum fpatium co’ércita,fed perleues anguftiasexpreffa,facilelaxiorê in proximo fiftula impleret . IdeocjilludadhuCjquoties fgnatur calix,diligentia: adqciendum eft, ut fiftulæ quo* que proximæ per fpacium,quod S.confulto comprehen fum diximus, fignentur, Ita demum enim uillicus cö lei* er it non aliter quàm fignatas collocari debere, omni care bitexcufatione. Circacollocâdos quoquecalices ob(èr«s uari oportet, ut ad lineam ordinenf, nee al tenus inferior calix, alterius fuperior ponatur.Inferior plus trahit,ftipc rior minus, ducit, quia curftis aquae ab inferiore rapitur, Ïn quorundam fiftulis ne calices qiiidem pofiti fuerunt: hæftftulæfoIutæuocantur,ÔCutaquariolibuitlaxantur Tilhd^ioM^ uel coartant. Adhuc illa aquariorü mtolerabilis fraus eft, translata in noun polfcßorc aquæ/oramênouû caftello imponût ,uctus relinqußt,quo uenalê extrahât aquâ.In primis ergo hoc quoq^ emendandû çuratori crcdidcrini.

N Oft em folum ad ipfarum aquanim cuftodiam, fed etu ad caftelli tutelam pertinet ^ quod fubinde ÔC fine caufafo ratumiutiatunEttamilIeaquarionim tollendus eftred' ditus,qucm uocant pundta. Longa ac dinerfa funt fpacia» per qua: fiftnlæ tota meant urbe latentes fub fifice » Has P(«dlt;. comperi per eum qui appcllabatur à pundtis paffimcon^ uulneratis omnibus intranfitu negociatoribus,prxbuiß fepeeufiaribus fiftulis aqua^quo efficiebatur, ut exiguës modus adufus publicos proueniret. Quantum ex hcc modo aquæfublatum fit.æftimo ex eo quod aliquantuni plumbi fublati eiufmodi ramis redudum elbSupercfttU T«(fU({»d«K. tela duCturf, de quaprius quam dicereincipia, p auf a de familia, qua: huius rei caufa parata eft,explicâda funt F^ miliæ fiant duæ,altera publica, altera Cæfaris. Publica an tiquior quam Agrippa: Äugufto relieram, amp;nbsp;ab eopn^ blicatamdiximus. Habet homines circiter ccxL Cxß^ ris familiæ numerus eft cccclx»quam Claudius, cû aqu35 in urbem pcrduceret,conftituit gt;nbsp;V traeß autem familial’ aliquot minifteriorumfpecics diducitur;uillicos, cafteH’ ri0S,curatores,filicarioSjtedlores,alioscjopifices,ExhiS aliquos extra urbem efte oportet ad ea quae non funt mæ'^ gna: molitionis. Maturum tarnen auxilium uidenture^n gere omnes in urbe circa cafteHorum 5gt;C munerum fiatm nes, operaqt quæ urgebunt,in primis ad fubitos cafiis,nt excompluribus regionibus, inquas neceffitas ineuhuf* rit,côuerti poffit præfidium aquarum abundantius.Tam amplum numerum utriufque familiæ folitu ambition^ aut negligentia præpofitorum in priuata opera diduef» reuocaread aliquam difciplinam etpublicaminifteria^ inftituimus, ut pndie quid effiet actura didlaremus»^ quid quacp die egiftet adlis comprehenderetur» Coin®® dapublicae familiæ ex Aerano dantui,quod impendiu® exonéra®*

cxoncratur uedigaltum redditu ad lus aquarum p ertinen tium. Eaconftatexhorti's aedificqs’ue, quæfunt circa du dus, aut caftella, aut munera, aut heus, quem reddi* tumprope feftertium ccl.miliumfalientem,acuagum, proximis uero temporibus in Domitiani loculos uer* fum iuftitia Diui Nerux populo reftituit, noftrafedu* liras ad certam rcgulam redegit,ut con*tarent, quæ eflent ad hoc uedigal pertinentia loca. Cæfaris familia ex fifco accipitcommodaiunde amp;nbsp;omne plumbum,ÓC omnes impenfæ ad ductus, amp;nbsp;caftella, amp;nbsp;lacus pertinentes ero gantur, Quonia quæ uidebant ad farniliam pertincre ex pofuimus,ad tutelam duduum ficut premiferamus dû uertimus,rcmenixiorecura dignamjCum magnitudinis Romani imperii id piæcipuumf t indicium. Multa ateß amplaopera fubinde nafeuntur,quibusantefuccurride betquàmmagno auxilio egere incipiant,pleracp tarnen prudentitemperamento fuftinendafunt,quianon fem* per opus autfacere,autampliare quxrentibus credent dum eft. Ideoeç non folum feientia peritorum, fed SC pro prio ufu curator inftrudusefle debet, nee fuæ tantum ftationis architedis uti, fed plurium aduocare non mis Pus fidem quàm fubtilitatcm, ut æftimet quæ repræfen* tanda, quae differ enda fint, Slt; rurfus qusper redempto tes effici debeant ,5v quæper domefticos artifices. Na* fcuntur opera ferè ex his eau fis ,nam aut uctuftate cor* rumpuntur, aut impotentia poflclïbrum, aut ui tempes ftatum,autculpa malefadioperis, quod fæpius accidie inrecentibus, Ferè aut uctuftate,autuitempeftatum par tes duduum laborant, quae arcuationibus fuftinentur, aut montium hteribus applicatæ funt, óf exareuat ionic bus,esecvpcr flumentraqciuntur«ldeo hæc operafolitita o

feftinationeexplicanda funt. Minus ituunæ fubi'acent fub terranea,necgelicidtjs, neccaloribusexpofita» VitiaaU tem eiufmodi, aut taha funt ut non interpeUato curfu fub ueniatur eis, aut emendari nifi auerfa nó poffînt, ficut c3, quaeinipfo alueo fieri necefleeft»Hæc dupliciexcauû na{cuntur,aut limo concrefcente, qui interdû in cruftaï” durefeit, itercß aquæ coardat, quod aut tedorio corruin pitur,undefi'untmanationcs, quibus necefleeft lateral uorum 5^ fubftrudliones uitiari. Pdae quoeß ipfæ topho extructæ fub tam magno onere labuntur, Refici quæ üï* ca alueos funt riuorum æftate non deb ent,ne aquæ inters mittatur ufus,tempore quo præcipue defideratur,fed ue^ re, uel autumno, amp;nbsp;maxima cum feftinationc, ita ut ante præparatis omnibus quampauciilïmis dieb^ riui ceflènt» Neminemfugit per fmgulos ductus hoc eßefaciendunij ne fi plures pariter auertantur, défît aqua ciuitati. Ea quat non interpellato aquæ curfu effici debent, maxime ftnilt; tSura confiant, quam fuis temporibus amp;nbsp;fidelem fieri o* porter. Idoneum firiiefiuræ tempusefiàcaKaprilibusin caE nouemb. ita ut optimum fît intermittere earn partent æfiatis, quænimqs câloribus incandefeit : quia temperas mento cœliopus efi,utexhumore commodefinidu» combibat SC in unitate corroboretur, N on minus autem fol acriorquàmgelatiopræcipit materia, necßuHS opus diligentiorempofcitcuramquâm quod aquæ obfiaturö cfi. Fides itaeß eins per fîngula fecundum legem notant omnibus, fed à paucis obferuatam exigenda efi.lllud nu! li dubium effecrediderim,proximos dutfius, id efi, quii fexto miliario lapide quadrato confifiunt, maxime eufto diendos,quoniâ et ampliflîmi operis funt,et plures aquas Cnguli fuftinent, quos, fî necefle fuerit interrumper^’”’^ ior

A(\y A E D V C T I B vs ROM, LIB* ÎI* 99\ for pars aquarum urbem Romam deftkuet. Remedia ta menfunt,uthis difficultatibus inehoatus alueus excite«« dir adlibram deficienus. Alueus uero plumbatfs canali bus per fpacium interrupti dudus rurfus conuneatur* Porto quoniam fere omnes per priuatorum agros diredi erant, amp;nbsp;difficilis uidebatur future impenfe præparatio ütalicuius conditutione fuccurrerctur, fimul ne acceffu adreficiendos riuosredemptoresà poiïèfforibusprobi* berentur, Senatufconfultum fadumeft, quod fubieci. QiiodQ. AeIiusTubero,P*FabiusMaximus cos S.V, RderiuiSjfpecubuSjfornicibuscpIuliæjMartiæjAppia:, Tepulær, Anionisreficiendis, Q,. D* E* R. F, P, D* E.R, 1. C* Vt cum ij riui,fornices, quos Auguftus Cæfar fe re fedurum impenfa fua pollicitus Senatui eft,reficerentur, ex agris priuatorum terram,limumjapidem,teftam, arc# namjigna,cæteracpquibus ad earn rem opus eflèt,unde quæcp earum proxime fine iniuria priuatorû tolli, fumi, portari poffint, «W boni arbitratu ædimatadatentur, tol ierentur,fumer entur,exportarentur, dC eas res omnes ex portandas ,earumcprerumreficiendarumcaufa, quoties opus effet per agros priuatorum fine iniuria eorum itine ta, actus paterent, darentur * Plerune^ autem uitia oriun tur ex impotentia poflèflbrum, qui pluribus modis riuos ufolant. Primum enim fpatia, quæ circa ductus aqua# rum ex S. Confulto uacare debent, aut xdifictjs, autar# boribus occupant. Arbores magisnocent, quarum radi cibus amp;: concamerationes 0^ latera foluuntur : deinde ui# cinales uias,agreftes^ per ipfas formas dir/gunt: nouiffi# meaditus adtutelampræcludunt:quæ omnia SenatuG confulto, quod fubieci,prouifaftint, quod Q. Aelius Tu bero,P,Fabius Maximus V.F. aquaru,quæinurbêucni

rent itinera occupanmonumentts,amp;S ædifierjs, SC arbo ribus conferi. Q. f ♦ p, d . E. R. i. C« Cum ad reficien« dosriuos, fpecusep, per quae 6C opera publica corruffl* puntur5placere circa fontes, 06 fornices, 06 muros utracj ex parte uacuos centenos quinos denos pedes patere, Ä circa riuos, quifub terra client, Ô6 fpccus intra urban, Ô6 extra urbem continentia aedificia, utrac^ ex parte qui* nos pedes uacuos relinqui, itautneque monumentuin in ijs lociSjUccß ædiRciumpofthoc tempus ponere, net? conferere arbores liceret ; fiquæ nunc client arbores inw^ id fpatium,extirparcntur, præterquam fiquæ uillæ contt* hentes ctinclufæædificijs client,Siquis aduerfus eacofit* miferit,in fingulas rcs in dena milia damnas effet. Ex qui* bus pars dimidia præmium aceufatori darctur, cuius op^ ra maxime conuirtus effet,qui aduerfus hoc Senatufeof' commififTet: pars altéra dimidia in ærarium rcdigerettif, deeßeareiudicarent cognofeerentcç curatores aquannn' PouethocSenatufconfultum æquiffîmum uideri, etiaif fi ex rei tantum publicæ utilitate ea fpatia iudicarcntm'i multo magis cum maiorcs noßri admirabili æquitatc, n^ ea quidem ermuerunt priuatts,quæ admodum publicui”. pertinebannSed cum aquas perduccrcnt,fi diffîciliorpd Îèflbr in parte uendcnda fucrat, pro toto agro pecuniaif intulerunt, ac poft determinata ncceffàna loca rurfin eum agrum uendiderunt, ut in fuis finibus proprium iu* tam refpublica quàmpriuatahaberet. Plenty tarnen noU content! occupaffê fines,ipfis dudibus manus attulemot per fern It as folutas paffîm, 06 rurfus fus aquarum imp^ tratum habent, aquarq quantulacunq? beneficio occafio* ne ad cxpugnandos nunc abutuntur. Quid porró fia^t, fi non uniuerfa ifta diligentiffima lege prohiberentot, panat^

pœnaqinon mediocns côtumacibusintcntareturc’Quâe fubfchpfthæc funtuerba Iegis:T. Quintius Crifpinus co s. popuISiure rogaui'tjpopulusqnurcfciuit inforo proroftris ædis dim lulq Po. Ro- ÔC luhas tribui Sergia prindpium fuit pro tribus fex.L. F. Varro. Quicuncg poft hanc legem rogatam riuosTpccus^forniccsJiftulas, caftella, tubulos, lacus aquarum publicarum,quæ ad ur# bcm ducuntur,earum'ue quam feiens dolo malo foraue« rit,rupcrit, forare, rumpere'ue curauerit, peiorémue fe* cerit, quo minus eaaquaearum'ue quàinurbemRoma ire,cadere,flui, peruenire, duct poffînt, queue minus in urbe Roma.ôô inhis ædificqs quæurbi continentia funt. erût,inhisq! hortis.prædtjs, locis, quorum hortorû, præ dior3docor3 dominis,poffeftbribus,V.F.aqua datauel attributa eft,uel erit,ut faUat, diftribuaf, diuidatur,in cac ftella^lacus immittaf» is P. R. c. milia date damnas efto: SC qui cUm quid eorum ita fecerit, id omne fareire, refi« cere5reftituere, ædificare,ponere 2lt; celare, demoliri da« mnas efto,fine dolo malo. Atep ita omnino ,ut quiameç curator aquarum eft, erit,fi curator aquarum eft uel erit, turn is Praetor,qui inter ciues 0^ peregrines ius dici^mul ‘^^‘^ pignonbus cogito,coercito,eicj curatori,aut fi cu« rator nô erit, turn ei Prætori eo nomine cogcre fiC coerce re,mul(ftæ dicendæ,fiue pignoris capiendi ius poteftaseß efto. Si quid eorum feruus fecerit, dominus eius centum miliapopulo det. Siquis circariuos,fpccus,fornices,fû ftulas,tubulos,caftella, lacus aquaru publicaru.qua adur bemRomamducuntur SC ducentur, terminatus fteterit, ne(Ç quis eo loco poft hanc legem rogatam quid oppo# nit,molit,obfepit,figit, ftatuit,ponit, collocat, arat ,ferit, neue in eum locû quid immittit gt;nbsp;praetcreg eorû faciedoru o 3

»OX IVU FRONT» DE AQVAEü» LI B, 11» reponendorû caufa præter^ quidê hac lege licebi^opof tebit» Qui adiiei fus ea qd fccerit, amp;nbsp;aduerfus ea repfent, ex luffu caufacp omnium ren! omibus efto damnas» utKf ateg uti eileteifeepoporteret,fi isaduerfushanekgemri uum, fpecum rupiifet, foraifefue, qui^ fpecum foralkt rupiffef ue, quo minus in eo loco pofcere herbam, feenu feearc, fentes gt;nbsp;ucpres, caprificos, curatores aquaru qui nüc funt, quRp erunt,circa fontes, SC fontium amp;nbsp;murorö curâjriuos,etfpecus terminatus arbores uitesmepresjku tes, riper, maceria ,falida,harundineta excidatu^toHant, efFodiantur, excorticentur, utiqt redefadum eflê uokt, eoép nomine ijs pignons captio mulda edici ot uti quer eftoildq! ijs fine fraude fua facereliceat ius poK’ ftasép cfto quo minus uites arboresq; uillis,ædificijsgt; macerijs'ue inclufæ fint» Macenee quas curatores aquatS caufa cognita ne demolirentur dominis permiferût, qui» bus inferipta infculptacj eflent ipforu qui permifinent curatorum nomina maneat,hac lege nihil abrogato, quo minus ex his fontibus,riuis,Q3ecub^,fornicibus aquâhaü rire,fumere ijs quibuicuneß curatores aquarum permit* rût,præter^ rota,calice, machina liceat : dû neeß puteuS» ncque foramen nouum fiat.Eius hac lege nihilum roga’' tiounlilümer Icgis contemptores nonegauerim dignos t Legitm pro poena quæ intendit» Sedlnegligêtia t longi temporis de^ ttmpore. nbsp;nbsp;ceptos Icniter reuocari oportuit » Itaque fedulo labora^

uimus, ut quantum in nobis fuit etiam ignorarêtur qui of rauerant. His uero qui admoniti ad indulgêtiam Impera toris decurrerunt, poffurnus uideri caufa imperati benrf ^ opo*^ nbsp;cij fuiflè, In reliquo uero opto ne executio legis nece»^

D. E» R» Q^F. p. D. E» R. I, c» Significatum bic cft. De ea re quid fieri placeret, de ea re ita cenfucrunt.

Q, D. E» R» F. P» D. E^ R. v. b C.Significatum eft.Quid de ea re fieri placeret. de ca re uniuerfi ita cenfucrût, Q^D. E. R.F. P. D. E, R. 1. C. Significatubic eft : Quid de ea re fieri placeret,de ea re ita cenfucrunt. Ca: ter a idemfignificant»