Oratio
DE HI STOK I A. ElVSQVE DIGNITA-^K PARTIBVS/ATQVE IN fR^IMls E A, Q_VÆ DE .G ENTIHTATIB V S
-A-GIT, NEC NON ALIIS, QVÆ AD IDEM argumentum pertinentia, moneri vtilitcr poflevifafunt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
\
Scripta amp;nbsp;recitatapræfationis in præle£tionum publicarum operas ergôgt;
FRANCOFVRTI
APVD AND. WECHELVM,
M. D. L X X X.
-ocr page 2- -ocr page 3-*RCHlC AMERARIO ET ELECTOR! VIIviRO, MARCHIO*
^1 Brandeburg. Duci PrulTorum , Stednenfium, Pomer«norum, Cafluborum,Slauorum, amp;c.Burggrafio Noribergen-fi,amp;c.PrincipioptiiTio,Dominofuo
clementiflimo:
S. D.
REINERVS REINECCIVS STEINHEMIVS.
^^ VoD 'urgel^anf neeeßrüa/^ueamichprol^a-hanfeoUeg^^eßa^itabantquadam l^enezwlen-^ fü properiJîoneyÇ^nonnMÜa for/nßü emo/um e-j eiße^Cizrem, 'vf ^itameleH/flortae/uJ^digm^ J fafe pr^fationü mJ^rtcle^ionum ^o/lrarMm
/^j operas‘^'iceorafmnemhal'Ujßem 3pui^/icimr'êf f^^^^^,‘ ^dcumfa^2ia!/cuèi/:f ommis af^ pra-ß^ä/onüßec/e ha/^eref 3 dene^ari à me reßa-l^ndo non deha/f. £'f mfereße mea eiacebamy 'ufflud^oram noßrorf/m ^^ttO3^^ t^ai^fssmacademiisjefi^i^uß^i^ ‘ïPracepforiü^ispof^imiim ff ofquot;cßem3conßarefpublice. oAdh^ac ^ H^oris, condifio^ea 'vis af^ ^^pluudo eÜ3 ‘vffieufiperfinoupoten nou omnibus commendatißi^ • ^^eß3if^di.gmta/ieius at^'vtdita^i nudorum elogiorumpradica--Clonesfa/ isfint ^fid omnem omnium ingeniorum indußriam at^ eßi-^ cacua/emfuperet. Qjsare cernere eii) ferme inparticuliSitanquanLi ^êimmenfoaceruo decerptisy plerorun^ operas occupari. ^fuebusovt' foa mentb commendatso permanet3Sta rimari èfontibs^ (jUiidam no^ lisaccura/vus ^(fi’tota de re tanqua hifiorsam aliquam eßingere 3 'vi^ fwfuit .Nelt;^ue 'vero cum in id 'velutitbeatrumfi^eüand^ nobilißimA ^ent es,fieilandifummi monarch^} re^esjproceres yproducantur, non po feil iucundißima cognstionis liberaliscupidus animus'voluptatç_^ txpleri. Fuerst etiamfortèy quoddepartium hifiorsa dißnmine, (ßin • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ^
1
-ocr page 4-E P I s r O L A DEDICATOR! A.
^uapoli^imum deßi^andt/m 3 dem^ qu/hm ad earn viisgradiefidiin^ ßp3expoßlion!nofir£dei^ealar. Cerlè qmde offèruaflraóhlaido de-ramßßnoßii/mfummi monarchs, qaiau^forda/e E^palroamo Idealem o a/bp^^/enlur3ßdeiiamßy'ipiores3q!/oram exj^dcalione opei/i-preciamfat^ußuH. ^ oßremo ne^idadom^dmi qaidad hßord ferialionem reqatratur3 ^ refedualur ‘Tlt;^piK$!^(riyilt;;,ßrup!iluß^ eueddi/Pj t^ainonßlum ia hßon^ ira0dii/o!2el/ro!7!lgt;i/f3ßdel!amal!i^uo!ßM^ pro^reß^ 3 peüe^aeRoßc/d3miicij!lerunqae affole!. ddae cum i!aßa!3 Eßcommouiaiiunculah^iicuoßradademuiüfeP“ f^e lucemj^off 'videraur 3 ßßrmßimum ah^nodpalrocmiumaddif^-' cd um hadere! 3 a/^uo ßudpoiißimu 3ffl^iedlioize^uapareEl3petepe/f^f JOHANN. GEORGI, PRiNc. CLL. domineclemccitß.illußciß-Ex-celßias ‘T^.oecurredal. ^lenim 'uiuihildicam deam/ßß/mu leueßcid -ad Excels. ^. lamecodailsjpxo^uldufßdledlißlmlßudi/olßpuaad^ • ciebeo dedexe^ue 'volo^er^e! uamme^uea!!la£^am3j!odl'aduepßscaßu c^uoßlam3 lußßcaaPeperaj^j^oßios ai/^ueaccommodalosPadmlaße-T/ola^iePa^lßeußiaguml ßdi!omm offdoru cul!ußor!uaa3 exej^ca-/ißlmumm Excels- ^.ml^imag!ßra!um3 demeaußlmumi^ueacde-al^mßlmum Pam ree ac forPuaaxum3/^udmßudloaumj^roPedlopeof ' K?^ Tpoggt;llt;todplgffe:lPa^u/dem mlmpf^ecdapaad Excels. T. 'ueldßßd ^^^apio3culusj!roßeßio mldi demaadaPa effpy 'uelo^eraao/lp^effde-dedaap. 2Sde^ue xejfePeadum de quot;vPralideP t^alc^uam duxl. IdocoE^^ cPlam aP^ue eplam adeolt;^ue ad Excels. ETi ßdlcdißlme J^recoPf amdas à me commeadapßimas dadeap. ^a de re la J^rolcxlo-aemßem laducarj cum alla 3 lt;^uaßalleaeaua^uamßexeaßoleap3!ua/ puudomasum ceap/ßsmum3 d? Exeels. *7quot; ea^a aelsgloaem3 reofjad. Id-^Pxasds£aoPaPrej!aPrliereßedu3aa^umeaPumcoaßrmaP. ^^edad nbsp;nbsp;nbsp;i a»eaPPsaep3 Ipa duce Spirlfuß^dd0 3 comlpsdusßadl/ßlmd ldû^ealÛ3 ^^cfsPccleß^ qsocadulo Qydageldsa^j^ellamuf3ßlsPamßudloruT’la!a- J^ex£am3 'up ^^^u^^roßeßs dedsPxJudletSdlfflma^ue odßruaaPÜ off- da ad dumlllPaPe aofdra^oßuaP, sa Excels. ^. aua^uam a ocoafleaPj
Fra^cûfuno a^^ P^/a^n/^?/:,^/. /^nü
D.XXVII. eu. U. LXXIX.
DE
1
-ocr page 5-DE HISTORIA EIVSQ.VÊ
D I G N I T A T E, amp;c.
Oratio.
RoGREssoad dicendum mihi ex officio inhuneampliffimuni confcdiim veftrum, MagnificeDomineReótor,^lluftresamp;gene-rofi Barones,clariflimiamp;ornatiffimi vin, honeftiffimaque omnium ordinum juuentus, fccundum cœleftis numinis propicium fauo-* rcmprxcipuèbeneuolcntiaveftra, amp;nbsp;difertz atque elcgantisora-tionis copia,opusfore perfpicio. Sed deilla, qui aliOs tam benignif-fimèaudiueritis, audirequefoleatis,dubicarehauddeberemihi vi-lt;leor,nequeomniade vobis fibipollicentidenc^andamexiftjmetis, oro : abhacquàm ^eficiar,quotque ea me félicitas poft fc parafangis reliquerit,vtinam atwngere hecefte mihi non effet. Tarnen quæ id incommodurarefarciat,iterum de beneüolehtiaveftra mefpes fubleuat. Iccirco acquiefcere in ea ita me patiemini, vt voluiffe me,vobis fat fit, hoccft,cumNafonevoluntatcm,ciim vires defint,collaudetis.
. Quiaautemfuperiorcannohofpitem meprimumacademianoftraéxcepit,amp;dunt aliud ago,cœleftis illa 'Bçivimit, cuius num mortalium res, amp;nbsp;quicquid vfpiam eft, gufedP-* nantur,in hanc me ftationcm collocavit,non funt forfitan nulli, qui de ftudijs meis,de-lt;juemeipfo,explorataante habere omnia geftiant. SedeftfcilicetiamhisrefponTiim publice:nccpleraqu0, cum resitaferret, afummogaagiftratucelata. Vnum idaddo, cum puerilis.dftciplinæ,primzque adolefcentiz, incunabula ac rudimenta à felice illo mgeniorum informatore, lohanne Gkndorpio, percepiffem, amp;nbsp;maturitatem nonnul-lamaddidiffetinilluftriGokpergenfiludj^D. HenricusPaxmanus, Profefforacademia: huius publicus,deque me exineft pruclanftime femper meritus patronus, reliquu me litterarum perdifeendarum atque excolendarum curfuminacademijs,Marpur-genfi,Vitebergenfi,Ienenfi amp;nbsp;Lipfienfi peregiffe. Nee inficias vllo modo ire vel debeO Velpoffum,quicquid inartibus, quicquid in linguis,quicquiddehique in co difeiplinæ gcncre,circaquodpofteavTiiuerfum fermé ftudiumnoftrumconftitit,hoceftianti-lt;3uitatisamp;:Hiftoriarumtra(ftationeprofeci, id potilfimum meprzeeptoribus, Glan-clorpio,Paxmano,Cafparo Peucero amp;nbsp;Îoachimo Camerario debere. Et extatquidem demeamp;iilisipfisftudijsmeisteftimonia fingulorum tarn priuataquampublica,eaqj (quidenimdifiimulem?}perquamhonorifica.Quodfinequehocalterumrengt;endum^ conati bene multis annis pro modulo noftrofumus,vtdocendopriuatim,f ribendo publice prodeffemus. Verum de his hadenus.
Nuncfolenneillud.qucmadmodumeftapwdPlutarchum, inRomahorumPiih-cipumaugurijs autfacrifieijs, hoc age, adtd,quodinftitutinoftricâpuceft,accéda, amp;^argumentum,de quo perorandum mihi, quantum ingenij noftri tenUitas pateretur, cxiftimafiem,inmanusfumam, commoner. Omninoautemdiufufpenfummedeli-heratio tcnuit,quid potilfimum auribus veft tis, limatiifimoque ac politiffimo iudicio, dignumameafterretur. Ac compereramquidcmaliaabalijs,quzveltempusfuggef-fiflct,amp;quafiexpreffiffcr,veldifciplina:,in cuius explicationeverfarentur,quzdam lex efflagitaflet, pertradata. Quod poftremum exemplum fequi mihi etiam vifum fuit, fie vtintra confuetorum ftudiorum tanquam fepta confifterem. Et ^uziftam volunta-temelicerent,caufa:crantgrauilfimz. Enimuerovtnonlangueat,fcdpenemortuafiq caeruditar Jbdrinz pats,quæ return geftarum memoriam compleditur;vt pleriqj vix Ctiaraartiumamp;linguarumdeguftatisinitijstanquamàremo ad tribunal, quemadmo-«um dicifolet, anhelantes,ad czteraS illas grandiores difciplinas,ptoptcrca quod quç-ftuofævidcantur,nonaccurrant, fedproterua quadamaudacia atqjinfolcntiairrum-pant ; quam pauci de fohda an tiq uitatis cognitione foliciti fint, id tam apertum omnibus eft,vtgemereatqueadeôdeplorarepotius,quàmihculcare debere videamur.Dif’ feram igitur quantum tempus fei t,aut przftari à me poterit, de nobiIÜfima, ^^ fi quid
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à iij
-ocr page 6-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO
eft in meiudieij,omnium fermé vcilifl]madifciplina,Hiftoriainquam, amp;tumquxdi' gni tatem eius commcndcnt,tum partes,amp; in primis TT:^«e=(Ai!jlt;My,amp; alia,q ux eodem pcr-tinerent,nee fcicuinfruduofaforevilafunc,pandam.
Principio autem enuclcandum nobis nomen eiufque notio eft. Quod Grxcum cf-fe,fed vfu Latinum fadumjindeqs etiara in multas alias linguas tranftatum, neminem nifiinbonis!itterisplanèhüfpitem,fugerc poteftr'^'^'^’f«*',cui in reliquisfignincatis ciiam vis memoria: prodendiamp;commcmorandiineft. Eft igitucHiftoria rcigeftxcx-'* pofitio. NameajÿàQuratiliano traditam dcfinitionem,pr:cexteris omnibus,quasPo lybius,Cicero Si alij habenr,retinere malui. Vt autem inter iedifterant,Hiftori3,Com-mentanßAnnales.Fafti.EphcmerideSjChronicajChronologiajalibidicendumfuerit.
' Póft etiam de partibus Hiftorix feparatim agemus.
Ca’teriimquxHiftoriam,eiufq; dignitatem, nobis coramendent,ferme innumcra funt. Nam vt quxdam paulo altius repctamus,amp; ad ipfa generis humani primordiare-grediamur,fans conftar,primamillan|amp;antiquiflimam Patrum fcholadifciplinxhuic vel maxime ftuduifte. Kc-s autem itafehabet. Cùmàfratris Abeliscædetanquamabs-tentus quifpiaîh,fecundu m Cypriani vocabulum,arceretur à laribus amp;nbsp;facns paternis facinorofus ille,facinoroforumque parens atque parricida,Cainus,fiios deinde amp;nbsp;pe-culiaresagitare cœtusoccœpir,fed vtmaliciofafimulatione(Gra:ci varix^wFvocatJqiia: tarnen miramfanótimonixfpeciemhaberet,cultusnouosinftituerit,amp;doólrina quad ' ^BCUManusaparentibusacceptampalamcorruperit. Obdurauitquedeincepsinimpio * coinftituto tota Cainipofteritas,amp;itaobdurauit,vt etiam artium,quas Adamus «e»”'-aAa?V cumipftslitterarumelementisinuenerat,ftudiumncglexcrir, fequcadeatantiini conucrterit,qux ad eukum vitx molliorem,luxum amp;: Oinnis generis voluptates perti-nerent. Hinceft,quód ipfe Cainiisagriculturam exercuit, amp;nbsp;vrbesextruendimodum docuit,conditaàfcamp;appcllatadcfilij nomine Enocho, A Lamecho,qui quinto loco à Caino natus fuitj'OTAvja^Ja introduda eftdaba! tabernaculorum vfum moniïrauit,amp;pri-muspecuariamfecitrlubal Muficarareperiserubalcainartemconflandimetalla,amp;in-dealiquidcudêdi. Certè quidem delubalfvt hoc obiter inferamus) multarum lingua-rum vfurpatione verbum iubilarxpermanht. Needubium vllumhabeo,dcTubalcai-no Latinam linguam nomê V ulcani, quera Ethnica fuperftitio Ignem amp;nbsp;louis fabrum credidit,retinuiire;quemadmodumGrçcumH'i))Âlt;çïf ex E^rça lingua plane idem figni-ficatum ab igné refert. Nam quam Latini notionem finxere, ridicula prorfus eft. Nee quicquamferèdifcriminisreperias, quàm quód principium modieamhabet «wngt;» Qua: de peregrina appellatione videri mira non debet. Contraque coniefturam illam non parum cóhrmanr,tLim qux de V ulcani fabulola hiftoria, qux ad vcraniTubalcai-» nialludir,hisverbisfcrip(icDiodoru.s lib.pcap,iy.Vulcanum(inquit)ferri,xris,auri,ar-» genti,omniumqj.quxignefabricantur,artéinuenifte,feturit,camqscxterosdocüifle, amp;C. turn quód cadem Latina lingua eodem etiam modo nomen amp;nbsp;numen lani, quod vtrunqjGrxcaignorat.quemadmodiftneftapud Ouidium,conferuauit.Eftenimala-uan,filioIaphet,conditore tam Grxexquàm Latinxgentis,ideoquebifronrecredito. Tametfi non ignorera ab alijs, in quibus Hermanus Mutins, return Germanicarîi feri-ptor,ipfum Nohara Ianumhabcri,amp;indebifrontem dici,quód binaleculaviderit.
Verùm hxc contra lanclioribusinnixusftudijs,fandioremqj viuendi viamingref-fus Sethus, Adarai filius tertius, tam religionis veritatem, quàm artes à patreadinuen-tas,hoceft,dodrinam Phyftcam,Aftronomiamamp; alias omniconrentioncexcoluir,amp;: ad poftqfros propagauit. lu primisautem religionis accenfum ftudium Enofti tempori* bus fuit. Inde eninfeft,quôdlitterxfacrçinuocari turn nomen Domini ceepiftedicur« Cumtÿ fandiftimi homines tantarum return conferuari memoriam, ^e^imioatiquo monumenco propagariad pofteros fatagerent,faciundum ira cenfuere,vtduabusere-dis columnis,vna latcritia,altéra lapidea,illam veluti Hiftoriam inferiberent. Enimuc-ro amp;àTacito traditum eft, antiquiflima memorixhumanx monumenta faxisimpref-fafuifte. QuibusIofephus,quihiftoriam,quamdixi, noexpolîtamalioquiinfacrarum litterarumhbris, fed quam ipfe religiofamaiorumobferuationc, fîdeliqjeuftodia.tra’ ditam Antiquitatibüsfuisinferuit, hoc prætereaaddidit, lapideatn columnamluact-îarnuum xtate in Syria reliquâfuifte. Nam cacoraraunis,nec mco iudicio improbada, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodorum
-ocr page 7-DE HISTORIÆ DIGNITATE.
doâorum opinio ert, primam generis humanifedemcircaDainafcumcxtirinCj •juidem, vtetiam vrbs iilade cæde Abelis nomen traxifle, exiftimetur,ac fidic^siat -cura fanguinis.
Efiigimr hæc omnium prima,de quaquidem nobis confier, relata in litteras Hifio riâiquatanquamdoôIrinæcœleftisBiblijs, quemadmodumnuneJoquimur, iV breu* tluadamt7W)WTO«ftia:,fanâ:orum PatrumauditoresanteDiluuiumvfifuerc. Necumbir gam, eofdem ibi veluti ad fanum aliquod, au t fcholam publicam, conuenifle. Qvod fi cui etiam columnas credere aras quafdam,in quibus de more facrifici^fiercnr,amp; facrç concioncs adiungerentur, liber, nihil reclamârim.
ADiIuuio,ciimintcrijfretaquarumeluuieabforpta vtreliquaCainipoficritas, ira etiam ram hacquàm piorumfoboleeditia5«i» üH Gigantes ac potentes, à feculo viri fa-niofijVt habet vêtus tranllatio, id efi, nati è potenium connubijs, qui Heroes amp;'tanqua Semideivideri velIent,folufq;Nohacumvxore,filijsamp;nuribuscôfcruatusmirabihter inarcacflet,fed paulopóft,hoc efi, fermeannoruga centum fpatio, qucmadmodiiple-tiqjcalculumfubduxere, genushumanum feliciflimo filiorumNohæguafigertninê iteruminimmenfum creuifiet, vt iam prima Patrum fedes no omnes caperet, priulqua afeinuicemcolonijsdiuellerentur.communequoddamomnium extarc monuments Vükiere:initumq5devafiaillaturris Babylonica;extru(fiione,cuiusEafiigiumcœIu at-tingc'ret,qucmadinodûloquiturHifioriafacra,confiliumfuit. Tametfi veto quid de totahac rc pleriqs tam veteres quàm recentes feripferint fenferintqi,haud fini ncfci«%Mk tarnen neqj earn improbarim conieôturam, repetitum aliquo modo Ecclefiæ ante Di-luniurn de duabuscolumnis exemplum führe: fed quod firudorcsifii propter Dilnuif exanclatumpericulumopereaugufiioreatq5ambitiofiorc,deniq5 etiam hrmiore, fu-perareniterentur. Cumq;intantahominufnmultitudfneiamnonfo!ùmdcreligione, idqueauftoropotiffimumChamo, Nohæ F. quemliuor A'cd iris patemis furiæad id itiftitutiimpcrpellerent, (naminhancpenirusfententiamimus,iruifieCiiamumnatu-taprocliuem in vitia,ideoq; pias patrieobi«tgationestulifleindignius:amp;:poftquâ tandem tam ex ebrietatchuiusfortuita, quàm ex ætatedécrépiracalumniandioccafioné Dafiiisfuit,indeiamplanêprodeliro cum habuifiè, perqjhominumoratraduxiflc,amp;:: dofirinæ cœlefiis veritatem ab eo traditam, vt religioni fux nouæfucum faceret, alto quoda fupercilio contemfifll^c derifilfe} variare fententix coepiflent, amp;nbsp;détériorés f^ niorem vincerent,verumetiam proterua licentia atqj audacia vulgi creuifiet j vtvfita-taanteapaternaimperia,quorumfummapœnacfietexclufioà facris(Grxciai'«9tAutnlt;tMor e««0lt;4p{nf »«»«ftu^Mè» vocant) non amplius locum haberent, fed improbi ac facinorofiim-punègr3fiarentur,ideoquepromulgata cœlituscifet fandio recens, amp;nbsp;priori ante Di-luuiura feculo plane ignora ; Qu^i hominis fanguinom fuderit, ipfius ipuicé fanguis per lt;« hominem fundatur: quo magifiratus audoritas,arque in fontesanimaduertendi pote- ‘« flasinftituituramp;ïconfirmatur,concurrcreprxtercamii quamdixi, extruâionisifii^|s mirihex eau fam etiam hx potucrunt.
t^uódinufitatqmolis,idcoq;,qucmadmodufibi pcrfuaferant,perpetuomonumcto confulereinmcmoriadeDiluuio, amp;: generis humaniinftaurationeaepropagatione, deniq; etiam per coloniarum dedudionem,qux in hoc loco cœpifiTet, infecuta difiipa-tioneftuduerunr.
Quodreligioni ifiinouxatq; deprauatx, cui prxcipuècultu ignis facri, quë Biblica 1 hiftoriaVrChaldxoriinominauit,3ccêfeo,certafcdem, eamqjipfafirudurx arte atqj amplitudinevcnerabilcdefiinatameirevoluere, ita vt ad hancalligativniuerfiefient, amp;abeadeinccpsdo(firin2amp;rituumnormapeteretur:quiquediflenf5reanderentjim-pietatisrei petagerentur.
Vtexeodemlocopermagifiratum, maleficiorum accufatiamp;conuiifii, pleifieren-tut, huiufque audoritas amp;nbsp;veneratio de coniunóla religionis fede adaugerecur.
Quodexfuperbo amp;nbsp;ambitiofo peneque inimitabili operefamam nominis peren- 1 nemafteâarent,amp;celcbrari indcadomnempofteriratem vellcnr.
Necfortc,quod ad primam amp;nbsp;tertiam caufam attinet, quiequam quod magnopero reprehendatur,fuerit. Sed fecunda ad manifefiam impietatem fpedat: amp;:quarta.nihil ' oifiperuerfum animi fafi;^im habet.
a iüj
-ocr page 8-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO
Quod fi qui etiam,ad omnem cauendam ac tollcndam t^xi», confirman fingubde cxemplisfimilibus volent, etfi equidem prolixitatis declinate fadidiummallem, tarnen neque earn defegiendam opcram duxi : acrogatos cæteros volo, modicxdigref-fioni ignofcant.
Ergo vt de primo primiim agamus,conucniunt cum eo,quç fuprà de lano diximus. Neque enim dubium cfl:,idco bifrontem confiélum,quód tam Græcorum quàm Latinorum conditorhaberetur. Et additam in veteribus nummis imagini eius nauem, di-luuij memorian^amp;Noha:arcam,nauigiofimilem,fignificareautumo.
Dealtcro resadhueplanioreft.SufFraganturenimlitterzfacrx.amp;itafufiragahtiifj vt cultum ignis facri V r Chaldxorum appellent ,propterea quöd in gente illa primum ceeperit, indeque porrö in alias terras exportatus fit. Enimueroeundemamp;Per(isamp; Grx’cis amp;nbsp;Romanis, qui poft Aflyrios^ Chaldaeos in ordincm redaiftosin monarchia-rum dignitate fibi inuicem fucceftere,vfitatum fuifle,de liiftorijs ipforura liquet. Et ad-dunturadeófingulorumdenominatipnes. NamPerfæOrimafdam,Grxci tn=«,Latini Veftam dixerc.Tametfi omnes ex vno amp;nbsp;eodem Ebrææ linguae fonte promanâtint. Eft enim Orimama Orim Hefed, ac fidicas lumen fandumjsnot.quod Latini quadam dialed! Æolicæimitationc in Veftam detorfere,Efch Ja, ignis Domini. Nequeabhorreta vero,impietatis huius principium c falfa quadam ac fuperftitiofa de diuina natura pet-fuafioneextitifle. Hanc enim cum facrxlitterxin luce inacceffibili eireaftruant,amp;ipfe ^JJe«sDeut.4.feignemedacemappellet,deniqueetiamignisliicidusfit,atqucinPatni facrificijs, cumlitatumeftet,fæpehoftiamabfumpferit,creditumindefuitidiuinum qutódam igni inclTe, vel potius huncDcumipfum efle. Certequidemamp;MofiDeus Exod.3.qucm i bi ille amp;nbsp;angelum amp;nbsp;lehouam vocat, hoc eft, Filius Dei in flamma ignis de medio ruboapparuit: idemcflie Ifraelitasceu poftliminio Chananxamrepetentes interdiu in columna nubis, de node in columna ignis praece/fit ; itaque ^iam fuperac-camoracularemrefedic: amp;nbsp;Mofividere fplendoremeiuscupienti, id mortalifasefte, quinvitam amittat, negat. Equapoftrenwhil^riaSemelesamp;IouisEIicijfabulasna-tas,crediderim, alluduntqueeodem, quxdeÆfcuIapioamp;SeruioTuIlioregeprodita funt. Nequeomnino inueniaspaucasalias fimilisfermèoriginisEthnicorumreligio-nes. Nam xquè vetuftum illum Penatium cultum, quem habet hiftoria Labanis Gen. jf.abfqjomni dubio myfteriumiftudpeperit,quodEccl^fixChriftianx dodOresfen-tiunt, FiliumDei AÓ^pf ea humanx formx fpecie cum primisPathbuslocütum, qua pofteahumanamnaturam verè è Maria virgineaflumfit:vtftatuamus,audorcscui-dam patefadionisilliusrocmorixftuduifle.Cumque exemplumiftud,vteft Dei ««»{»^ Mf, malignüs illc fpiritus xraularetur,fcque pro angelo lucis venditando turn alias turn animaliüm etiam variorum formas«reprxfentaret,monftrofis iftis numinibus,qux ve-tcrum monumentistraditafunt,occafionem dedit. Nam vtprxcipuaattingam, Athe-n^nfes Noduam amp;nbsp;Draconcnn^ tan^uam Minerux facratos, Ægyptij pene innutnera animalia,refqueadeó in horns nafccntes,venerati funt. Et pertinet eodemPoeticadé Deorum prx Gigantum formidine in Ægy pto transformatione, fabula, quam Ouidi-ushabetlib.y.Metamorph. Neque obfcurarccentioravelinnoiïiineChriftianoMa-gorum à plerifque relata exempla,notum etiam vcterum ftrigum fafcinum,qucdhaud fció an non ç^az^aSt exprimant,quç de hircis,impuris amoribus arque veneficijsferuien-tibus, aeremque volando traijcientibus,vulgófabuIantur.ÈtfiquodadPenatiuraamp; reliquumftatuarumcultumattinet, alia amp;nbsp;nouahuiepoft impofturaabeodemmali-gnoillofpirituprxdidionumprxftigijs,circahasorganafualudificantc,amp;oraculisdi-uinitatisôpinioi^macvener3tioncmconfirmante,acccflît. Quare cùm Ifraelitarum rempubliCamipfeDeusopr. max. legibus conftitueret, omnem fimulacrorumvfutn fuftulit,atqüeineos,quicontràauderent,grauiftimampœnamfanciuir,fempcrquefe-rèirrogauit. Neque fane non manifeftiftima funt in Romana amp;nbsp;Grxca Ecclefia ab imaginum vencrationeprofeda incommoda.Sed reducaturintrametasfuasquafiex-currens oratio. Addoque iam reliqua hue pertinentia velutixfi'n'e*’£,ac principe loco Oracula. InquibusantiquilfimaomhiumfuntIouisHammonisinLibya,amp;Dodonx-uminGrxciafeuEpiro.Dehisitafentio, principio ca dodrinx^facrificiorumfedes fuilTe. Nec difeerno Hammonis nomen à Cham,filio Nohx^ficutiadhucprôpiusaltc-ralouis
-ocr page 9-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
^3 louis Dodonæi denominatio originemfuamàDodanimo, quiinterfiJiosIauanis '’^emoratur, cxprimir arque demonftrat. EftqiieperlouemHammoncmintenigenda j^''gio,veldodrina,atq5facrificiorum ritus Chami de Deo Iehoua,vt per louera Do-‘’onæum itidem Dodanimi rcligio,fed vtraque raoxab initio, hoc eft capto ac turba-'0 turris Babylonien opcre,corr upta, amp;nbsp;enremonijs ipfis denique in raeras nugas raa-p'feftamqucimpofturamconuerfis.Indeenim funtoraculiDodonxiquercusvoca-^indecokimbxfatidicn. Etfi poftremismemoria colurabæexarca àNohaemiflàc i , pfsbereoccafionem potuit. Cuipoftea peculians Theflalorumconfuetudoacceffit, Wmulieres diuinatrices •^Mii^ai, hoc eft,columbas voeârunt.Et funt iff recentioribus, ^uideeademconfuetudinemanaflelocutiones quafdam Germanicas in delirantes amp;nbsp;’^ciitientescxiftimenr. Secundo loco refero hue Pocticam de Gigant um ^v^w^xquot;^ Et-I’ulam. Certum enim eft, profedam hanc ex obfcura de turn’s Babylonien extrudio-’^efama.Cumqueeaderafabulaimpietasnotetur,redèhæcdeldololatricç religionis ^i^deexcogitataaccipietur. PoftremamconieduraprnbetSemiramidishiftoria. Hxc • ^'quot;'üBdim Babylonem inftauraret, grandem illam turrismolem in BelifanüconuerT ^•flevidetur, ciimnequeipfa fortèàprimoconditorumconfilioabhorrtret, eamque rem propter relig'onis fecutas diftradiones iam plane neceflaham duceret. Nomen guidera Belus idem eft cum Baal,notiffimoê Prophetarum fcriptisidolo,habetquefi-gnificatumDomini. Neque c Daniele obfcurumde NabochodonoforeMagnoex-‘-‘mp!um fimile eft : quippe qui amp;nbsp;ipfe adColoffi à feinuenticultumaftringiomnes ^okrerit. Qui bus id tertium accedit, quódquxdefani iftius turrialtilhnuaudorün^* ♦ ’’lonumencis prodira font,cum ijs,qux de primalitteræfacrnhabent,conueniunr. Ac forte Baalis nomen ex illis vnum cxt!tit,quæ Orientales genres principio de vcro izfeo '''furpârunt Quade caufa Semiramis in fanoillofimulgcra tria confecrauit,Jgt;«f,«ejif5pw. H'îbent enim.quandam facræ ?'«lt;/«? allegoriam : Cùm obliquusJièç feu louis, abfque offini dubio fit ab Ebræo Ichoua, vt primam co perfonam accipiam us: amp;nbsp;altéra «es««, ac tertiapioç refpondeant itidem Ebræîs Er amp;nbsp;J^puah, quorum illud Dominum, hoc Spi-îitum exprimit : vt iterum ea referathus ad fecundam amp;nbsp;tertiam perfonam. Quan-9uam neque illud negarim, hiftoriam iftam profanorum audorum expofitionibus plane deprauatam erfe. Sicuti econtra de Semiramide verifimilefit,hanceam è pain's fchola dodrinam haufifie. Neque enim à vero quorundam conicdura aliéna, qui genitam patre Semo NÔhæ filio volunt. Sanè amp;nbsp;nomen ipfius congruit, nee multum Simmæ nomen, quod de altore Semiramidis Diodorus habet, difcrepat. Cumquede Semo Hieronymi ad Euagrium teftimonium in medio fit, quo tefti-monio is cum Melchifedeco idem afleritur, etiam filij Semi Arphaxadus arque Affur (de quibus ita à nobis alibi explicatum, v^illum Belum , Nimrodi fucceflo-rem, hunc Ninum ftatuimusj reges, regnorumque conditores, amp;: filia Semirarais ' regina credi poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Iamficuiinexempla inquirere libet, qua: rêceptarum femel religionumpercrtï-ciatusVnuiJfimaque fiipplicia violentas coadionesproponunt, quid omnibus ætati-bus vfitatius fuifle,reperiemus ? De Nabochodonofore quidem, qui in prima monar-chiafloruit,pauloantcdidum. Et fancijt fub finem eiufdemlegibusfuisSolon Athe-nienfis : Vt ne quis in religione mutarealiquid anderer : qux res poftmodo calumniam printumcontraSocratem,deinde contra Ariftotclempcperit. Quaimntanitate tempore tertia: monarchic graftatus in Iuda:os fit Antiochus Epiphanes, rex S y riæ, Vt Cir-cumcifionem aboleret, contraque carnis fuilla: vfum cum facrificijs Ethnicis genti obtruderct,pVætcr Maccabx’orum libroslofephihiftoriadocet, amp;«neminit Tacitus librovigefin^pprimo. Tandem Romani ludxapotiti, etfi“quot;-™i'’/quot;s«'in religionis ritibus ludæis permifere , mirum tarnen qux fcriptores ipforum conuicia in gentem efFun-dant: dequibus qui volet pratter alios légatluuenalem Satyrafextaamp;decimaquarta, Plutarchura de fuperditione, lofephum contra Apionem. Horatius etiam amp;Mar-tialisita Circumcifionem exagitant, vt illeludçosnunccurtos, nuncapellas,hic re-cutitosvocet. Nee dubitarunt Florus amp;Apuleius eofdem impietatis. Cicero amp;; Lucanus barbaræamp;incertæ religionis infimulare. Póft, hoe eft, inde à Neronis tempori-bus Iraperatores Rom.^eheméter faerificia Ethnica,reges Perfici è familia Artaxerxis
-ocr page 10-é nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO
jgnis cultum,quem à veterum Pcrfarum memoria repetitum opinor, quique prxclarc abhiftoria tripartita defcribitur Jibro loi cap. jo. aduerfusChriftianosvrfere. Hodie Pontificij acerrimê pro Mifla fua propugnant, eaque ceureligionis notaautnorma quadamaftringiacrenocari ad Ecclefix luçgremiumomnesvolunt, neqiievtpcrfi* cianr,ftylum folum/cdetiam armaamp;:omnisgenerisfuppliciaadhibent. Scimusquo-que vtantèSarracenos, itanunc Turcas Alcoranumèpeculiaridecretohuiusomnibus intentarc. Nam de audore Mahomete hæc inde aquibufdam citantur: mmbaJj^^ tewfiulmv, li/f^ic i^ ^/îKÇ S»yagt;i r ti^v, Ë tc7( um gt;a-ei'jti/uitüi;cw'rtf6aia.'n( treq » Tt/UMe^a « ^if^( Jï»a/.
Tcrtium rcprxfcntanr, amp;nbsp;veluti ex diametro exprimunt, quæ de Perfico numinc Orimafda,feuignefacro,audorum monumentisproditafunt. Nam RegesPcrfarum, vtveneratioindeipfismaiorconciliaretur,ignemhunc,impofitumaraï, quamequus candiduspreciofc ornatus geftaret, oraeferri fibi voluere: plane adeummodumea-demque pompa,quahodie PontificiDusRomanisipfiffimaquadam^’’w?«'«panismy-fticus præferri folet. Ac profeólam inde confuetudinem fufpicor, quod vti itidem nunc Romani Pontifices (licet dealÆ principio) adorari voluere.Quam iaâitans apud , PlutarchumÄ vitaThemiftoclis Artabanus: Ap.udnos,inquit,cùmmultæfintacpul-gt; cræ leges, ea omnium praeftantiflîma eft, quæ Honorare regem adorarcqueeum,tan-, quam Dei omnia con/eruantiseffigiem,iubet. Haiftenus Plutarchus. Quinamp;lfraeli-ticiRegesoperamdedere, vtquolocodomicilium baberent, ibi^arcadiuinaelfet. Nam cùmSauli temporibus banc Gabaa babuiflet, Dauid Hierofolymamtranftulir.
• *^bideprædi^ioneatque præferipto cœlefti Solomon temploconftruâo, vt exilidc ibi^emaneretjpcrfecit. Qiiam rem cùm ex regni æmulatione eleuaret Ieroboamus,amp; nouis Betbele amp;nbsp;Dane aris condicis, edido nequis Hierofolymam religionis caufa pe-teret,fanxiftet,borribilidiftraôIipni,multipliciqueidololatriæ,occafionêprçbuit.Nec componi boe in genteilladiflidiumpotuic, decern tribuumifraelitismaiorura exempla-, amp;quandam religionis in externis precum amp;facrificiorum ritibuslibertatemjlu-dæisfanâionemdiuinamDeut.i2,.deceri;glocoiaâantibus.Etrecruduiteademcon-tentio,decemtribubusiamabdu(ftis,cumfuccefforibus in fedes eorum Cuthæis (Sic enim lofcpbus patria lingua à Cutbo fl. quem aliqui Copben intelligunt, nominauit) feu Samaritanis,quod nomen eis fedes nouædedere. Nam amp;bi è Deut.cap.ii.Gari-zim montemprætulerunr: Et ædificauit tandem ibigenerofuoManaffi,Iaddi Pontifi-cisfratri,templum magnificenti^îîmüSanaballetesSatrƒpa, quodaliquotfeculispóft dcleuitlobannes Hyreanus. PertinetqueeodemmulierculæSamaritançincoIloquio cumSeruatoreCbriftoquæftioIoban.4. PrætereadeAfmonææapudludæosfamiliæ Principibus legimus, Pontificatum eos cum regno coniunxifte. Et veteres Romani . Cæfaresfeamp;Pontificesamp;Imperatores geflere: cùm huiusinftituti initium à Lepidi mortefeciflet Auguftus.Nequeobfcurè Hiftoriæ teftantur,peculiareeamadrerave-ftis genus,quam non diffimilem^redere ftolæ poffumus, quæ diaconatus hodieappel-t IaTur,amp;inauguratisImperatoribusirtluifolet,adhibitum. Nam veterem illamatquc Etbnicam primum omnium ex Imperatoribus recufafleGratianumCæfareni,pro-pterea quód Cbriftianum fc efte diceret, Zofimus fcripfit. Quod fi nee estera rccen-tiora bic exempla prætereunda,docêtSarraccnorumbiftoriæ,CalipbasHorûamp;reges amp;nbsp;Pontifices fuifl'e:quoadTurci Babylonicum,SatracoHyrcanus, vtalijamp;ipfeTur-cus, Ægyptiumfeu Memphiticum, quemCælius AuguftinusSultanuracognomina-tum ait,in ordinem redados,tanmm ad facra aftrinxere. Neediffimilequiddam tenta-uitBonifacius viii.PontifexRomanus,fuperftitiofiIubilæianniauâor.
Quartum de ijl euidens fit, quæStrabo de Pcrfarum regibus fcripfit ,‘nempe vtad-miniftrati regni memoriaefletad pofteritatem durabilior, fingulos in monte sdes fe-ciffe. Pertinentque eodem quæ de infana pyramidum extrudioneam^oreshafient: pertinent Maufolea,coloflj,obelifci,iaâæ moles,qualis hodie Romæ Adriani Caf re-liqua eft: pertinentdeniquetrophæa,columnæ,ftatuæ,amp;alia. Tametfipyramideset-iam ad alios vfus,inprimis autem aftronomicis obferuationibus,dcftinatas conftat.Ne-que idem de turri Babylonica negarim, cùm deaftris borumque motibus amp;nbsp;effeftioni-bus difciplinam præcipuê in Chaldæis floruifte, perpetuo quodam feriptores confen-fu teftentur.
Hxc
-ocr page 11-DÉ HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7
Hxc cum ita fint, fatis iam, ipfaque luce meridiana clarius, inde fe aperit gentium ®gt;^nium, fed turn adhuc eiufdemlinguævfuconiuniâarum,derebusmaximis,hoc ^fijteligioniSjCorruptasilliusquidem, fed de qua tarnen potiffima parte conuenirenCj concordiajamp; pace publica fancienda,denique etiam de memoria ortus ac propagatio-*’*sgenerishumaniconferuand3,vnanimitasatqueconfenfio. Qua: non minus acfu-perius de columnis duabus exemplum hiftoria: dignitatem commcndant,ciim qui ex ‘‘Drisexpeäarifrudusairoletjeundemjiibrorumvfunondüintrodudojexquifitiffimi “pens extrudio præftare pofle videretur. Nee penitus, vbi diffipata: a^que in colonias Wibuta:genres fuere,id ftudiumdeferbuit,fedpaulatim, præcipuc autem conftitu-t'siamimperijSjCxeruitfefe vebementius. Quxres vtplanior fieret, tantumdenobi-''onbusfubijcerehïc exempla vifumfuir,itaquidem,vtquç monarchijs ihelarueruntj primumrecenfeamus,deindequxcxterarégnat^nucre, fed cum ijldemlitterascon- ' 'unxere,attexamus.
Satisconftat,incodemloco,vbialinguarumdifcrimineintrodüdo,gentiumdiffi-patiocœperat,ncmpeBabylone, etiam iniperiorum,qua:ingenerehumanofuerc,amp; ^onarchiæ primæ fundamenta iada. Primus autem regiam dignitatemlïbi arrogauic ^imrodus. De quo nomine non inconcinnaquorundamconiedura, qui deinuerfo^ primæ fyIlaba: litteris )Ci*TO^«TO9t«rn' tranfpofitis, nomen Saturnus fecere. Poftea mo-’^atebiam akernatim Chald£Eiamp; Aflyrij polTedere. Et effloruit in his quoddam dodo-fumgenus, qüi degente ipfaChaldçicognominatifuere.SicenimCicero: Chal^xy,^ ®onex artis fed ex gen tis vocabulo nominati,fiderum fcientiam putantur effecifle. celebrant exemplo non dilfimili noftri annales in religiofis Teutonicos,vt vocant,^u équités Marianos,amp; Humiles Italos Monachos. Credere tamê de Chaldçis redè poffe ^■demur, quæde Perfarum Magis veterum monumeiitis tradita funt. Pracrantque hi ^acrisamp;rekgipnisculoui,tradabantlitterarumfludia,amp;parteseisincumbebant, rcs geftasmemoriæprodendi. Namde hisdiferte lofephus aftipulatur, amp;: monumenta ’pforum afleruata publicè fuifle, ait. Eft amp;nbsp;Itec manifeftum, pcculiare eos litteraru ge-^‘'JS)quæamp;Aflyrixamp;Chaldxxamp;Bal?ylonia:amp;Syra nominanturjhabiiiffc.Vcrùm vc gt;nbsp;^iftoriacilla:temporuminiuriaperiere,itaStraboplenasfimplicitatisfuifle,aflerit.Re-liquumeftfoliusBerofifragmentum.Tametfiisnonprimamfedtertiammonarchiam sttigerit. Vixitenim temporibus AlexandriMagni : furitquePlinij amp;lofephideeo te-ftimoniain medio. Attamen?dem fragmentura x«‘^w fit,quæ dubitare nos coganr,cau-^æpkirimæfunt. Quodvtper femirificum plenumqjfabularumeft, itamirificiflimus (liceat enim mihi Comici vocem iftam retinere) interpres Annius. Quippe qui id tan-^umagat,vt fabulas prodigiofas adhuc prodigiofioribus accum ulet.Et vt femel dicam,-planènouus Berofusiftevidetur, amp;funtita paucis,verisfalfaplurimaimm!fta jVtcùm ptobare omnia ncqueas,reijcere tarnen penitus vix audcas.
f^iChaldaïorumamp;Afiyriorum moHarchiam ex^epere,Mediamp;Perfa:,Mago^ ^ediximus, religionisamp;litterarum cültoresatqiÆantiftiteshabuere. Hosalio nomine Suidas Oftanas nominauit. Nee in Perfide folura, fed etiam in Parthia, Badriana* Cappadocia, Arabia,Ægypto,Æthiôpiafloruifle,diuerfisaudorummonumentisdo-cenmr. Eftquehincfortè,quódeosMagos,quiprimiexEthnicisChtiftum Deumad-Orarunt, luftinus Martyr ex Arabia venifle,cenfet. • Depotentiaquidemipforumin PerfideHerodotihiftoriafuffragatur. EtfcripfitCic. lib.i.dediuinatione,neediflentit ^hilo,amp;conuenit Plato, neminem regem Perfarum elle potuifle, qui non ante Mago-rutndifciplinamfcientiamquepercepiflet.Iidemmonumcntorumpublic0rum,00hi-ftotisferibenda:, curamhabebant. Et pcculiare litterarum genus, ^uasPerfieasferi-ptoresnominant, vfurpabant. SednequeMagorumadnos idgenuslibriperuenerci NififortequisMetafthenem, quern perperamaliquieundcm cum Megafthene, feti-pcoreGrxco,ft3tuunt,cuiufquehodie fragmentum, nequeiplum penitus «^«ww», crût, accenfendum his cxiftimet. Arque inrelligodcijfdcmMagorum librisquodeft apudStrabonem,Pcrlarum,Medorumamp;Syrorumresgcftas,propterfcriptorumfim-plicitatem,parum fidei reperilfe. Nam de Cyri, Camby fis, Darij, Hyftafpis amp;nbsp;aliorum ïegum Perficorum commentarijs, quos cum Sufiana Bibliotheca lofephus citat, vt nc icciperepoffimus,multagrohibent. Etfi cum fefe etiam bos fecutumCtefiasaffirmctj
-ocr page 12-R. REINECCII ORATIO vehementertamenàGræcisimpugnatur. Neqj fegniterPerfarum Reges rcrumtnc-moriæ ftuduifle, cùm exempla, quæ dixi, turn Efthcrx amp;nbsp;Efdræ hiftoria planum faci-unc. Nam, vt rede inde quidam colligunr, habebant in thefauris non gemmas tantum, aurum amp;odores, quibusad fplendoremamp;luxum vcerentur, verum etiamrcrumafc atqueab alijs geftarum libros atque monumenta:Quos libros à curis amp;: negotiis publi-cis vacui,autaliquamoleftiaaffedi,infpiciebant, ciimadanimiiucunditateminotio, turn adleuationcm ægritudinis in folicitudine,infomnia,morbo.
Apud Græ^os, è quibus Macedones Monarchiam Perfisextortamfibivcndica-runt, non vnum extitit dodorum genus. Vetuftiflimos omnium Cicero Poetasaffe-ruit. Quos rurfus infecuti Sophi feu Sapiêtes,amp; Pythagora audore Philofophi. Q^an-quam altera alteram profeffio non aboleuit,fed vtnunc, itaolimetiamcóiundxman-fere. Ac cenfui me operxprecium ^durum, fi de iphslitterarum dementis,quibus Græci vfi fuere, quidam hïc paulo altius repeterem. Has Cadmo dudore in Grxciara àPhœnicibusaduedas, indeque Phœniceas feu Punicascognominatas,accepimus. EtfcripfitEufebius,formam quidem prorfus, fonum autem non multum mutatura: neque negat,Pam hunc quàm illam cum Ebrxis conuenifle. Certêquidem Phœnices litteras non inuenifle,fedearum tantum formam mutafle, etiam Diodorus aftruitlib. y.cap.ipNecdifcernendxPhoenicumlitterxabEbracis. Nam gentemillalinguaquo-queEbraica vfam,certum eft. Inualuit tarnen paulatim confuetudo, vt lonicxappel-^J^ntur.Eftquecumprimïsmemorabile, quodeftapudPlinium lib. 7. cap. ƒ7. Gen-„ tinm,inquit, omnium tacitusconfenfusconfpirauit,vtlonumlitterisvterentur3amp;c. V^jde eft,quöd amp;nbsp;in regionibus omnium remotiflimis,Britannia inquam amp;nbsp;India, nee non Gallia,idque forte audoribus Druidibus,qui fine dubio accepifientàMaffilienfi-bus, lonum Phocenfiumcologia, vfurpatas, cùmalii turnSolinus feriptum reliquit. Ac meminit Tacitus,in Germaniæamp;Rhetia:confiniotumulos quofdamGræcislitte-ris infcriptos fuifle. Sed poftmodó exdem etiam Atticæ appellatæ funt. Et addidit Suidas, primùm AtheniefibuSjVtlonicisvte^^atur, ab Archinoquodamperfuafum, cum vigintiannisantè Babylonicaruin vfus introdd^us fuiflet. Maximeautélitteras apud Græcos excoluere Linus Thebanus, prtêceptor Herculis, CecropsAthenienfisamp;Pa-lamedesArgiuus. Acpoftremusquidem etiamnumerumadauxit. Quarefadumin-de,vc in uentores crediti fuerinr. Cæterùm à Poetis, qui amp;nbsp;vates, plerique etiam facer-doteselTent,atque Auguftino,qui dementem fequitur^ib. i8.de ciuitate Dei cap.14. Theologi,Paulo Apoftolo Propheta: dicuntur, denique vnde Varrotnplicem Theo-logiamfecit,’rainnxZu),feu.x«;MiuJ,7niA,7,)tZu),(S(})ümtuï,amp; ^oymia. traditaeft,amp; hiftoria:Græcæ fundamentum iadum, fed vt fabulis omnia mifta fint : quod quidem in gentis iftius hi-„ ftoriavulnusianari deinde nunqu^potuit. Et rede omnino Strabolib. i.Prifci,inquit, „ hiftorici atque Phyfici per fabulas fcripta fuarcliquere. Item Quintilianus:Græcishi-„ ftoricisplerunquepoeticæ firniss eft licentia. Necdubitat affïrmarePaufanias,dere-„ b*is Grxcix controuerfam effe hiftoÄam : quia, inquit, Græci exterarum gentiumres „ accuratius exornantes,in maiore eas quàm fuas ipforum miraculo pofuere. Nominauit etiam de Theogonia ifta Poetas Deorum figulos Gregorius Naflianfenus, Poeticam fabularem anile quoddam fabulamentumCoelius Pvhodiginus exEratofthenc.Etlo-fephus eadem de caufa Platonem à fua repub. cùm alios Poetas, turn Homerum etiara amouifle,ait.Tametfi in his ipfis fabulis fæpiffimè hiftoria lateat. QuamvtabfqueEc-clefia;dodrinaamp;fcriptiselicereneutiquamlicet, ita vbi illa tanquamanfæ quædam, »Z«e«;3gt;y‘»/. apprehenduntur, facilis fe ad veritatem via pandit, amp;nbsp;pro Cimmerijs tenc-bris clariflima fefUx oftert. Nam vt breuiter faltem rem delibemus, amp;nbsp;à religione Gra:-coruni,ordiamur,certumeft,DeaftrorumnominaEbræashaberenotiones,amp;deap-pellationibus veluti perprofopopceias nomina c5fida. Ac didum quidem dealiquot, hoc eft,Iouis,H''eÿ£((Iunonis)Rheæ à nobis fuprà.A’ôzJocouenit cum Adonai,Dominus. Nee difcerno Apollinis nomen, quod Latinas linguæ in vfu fuit, à Baal, non item Gerben, quem canem infcrorumtricipitemPoctæfingunt,abEbra:oScorpher, vt cum fandiftîmas memoriae,maximiqueingenijviro,Luthero,capita eins tria,peccatura,legem,mortem ftatuamus. NamGraeca notio, vtfitxfMßöpof, carniuorus,concinnitatera nullam habet. Etalludit eodem alterum Orcus,quod tarnen alij à Grxco ÓfMGqmapcc
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stygiam
-ocr page 13-DE HISTORIÆ DIGNITÄTE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
StygiampaludcmDijiurârintjderiuant. Addaturhisilludinfuper,cùmtotDeoruni filijfingantur,omninovenfimile fieri, principium commenuiftiusdeeditain paradi-^oad primos parentes,amp; deinde aliquoties repetita, promiflîone extitiflè. Sanc impe-gifledeintelleduhuius etiamprimamgenerishumani matrem,Euan^, confiât.Sed fediffima omnium apud Ethnicos fecuta inde«ra?/a.Nam malignusillc fpiritus,ho-ftifqueDei amp;nbsp;Ecclefîæ .ù^t-lt;/^f,hoc egit,vt totam incertam redderet,planeque aboleret. Indeenim eft.quôdamp;oraculis quidam falutati Dij Deorumqucfilijfuere, amp;nbsp;Poeta-rumfabulis ferme innumeri prognati Dijs dicantur. Et reperti, qui l^ius impietatis fe adniinifirospraebcrent,fafcinatifuperftitionevates:repertæitemdementaPæmulier-culx, vel afflatus velconcubitusdiuinos, fedquibusfæpeamiflafiuprisautadulterijs pudicitia,veraturpitudoinefret,iaâ:antcs. Nequein veterum PhiJofophorum fcholis, an plures mundi effent,motaquxftio aliud fpedabat. Nam fi concedamus, quod Democritus a/î'euerauit,quodque Alexandrum NE defleuiffe, Ælianus fcripfit, plures efle mundos, x£xm/«w relinquetur, cui ex hisScruatorChriftuspromiflusfit,amp;:adquem opiisredemptionis, vt Ecclefix phrafi loquimur, pertineat. Eft enim vni mundo non pluribus promiffus, arque vt femel homo nafciturus erat, ita etiam in ea^ffumta Humana natura fçuiffimos iftos pro delidorum noftrorum expiatione cruciatus tolerate,non inmundis pluribus vel alterum vel vtrunquerepetere,voluit. Cetera de mortalium primordijs à Grxcis tr3dita,demto fabularum tanquam inuolucro,fermé eadem, qux facrislitteriscommcmorantur,reperimus. Quxnoshïcfingulatimretexere,ade(jQue ad viuum refecare, nee temporis nee inftitun ®f4’»iii' ferebat. Vnum id dico, qux inlJi-blic3hiftoriaextantlaphctiamp;lauanisnomina, etiamab vtriufquelinguxPoetis^le-brari,fcdmodicainflexionemutata. Et fi quis hoc iamnixusfundamento, Grxcam hiftoriacüfacra coniunxerit, vix quiequa inum habebit, fed plenogradu extrafale-hrasprocedefepotent. Sic enim resfehabet,vtantiquitatisfontesèfacrartimiittcra-rumveritate,riuuli veróatquecorrugi aGrxexhifiorixaudonbus, quique vefiigijs horuminfiftunt,petendiacdeducendifiii^ Sed redeat ad id oratio, vndemodicéde-fleximus:amp;ciimPoetasPoeticamquehiftoriampaucis perftrinxerimus, nuncadSa-pientes pergamus. De quibüs ita Eufebius de prxparat. Euang.libro decimo,capitefe-cundo,ASapientibus,inquit, nihil aliudquàmfcntentiæquædamcommodç, atque « hreuitcrdidx,advtilitatemhumanxvirx,compertumeft. HadenusEufebius. Nee «• conuenit inter audores prorfus de numero eorum, variât etiam de nomine Dicçar-chusPeripateticus: nam fapientesfuiffeaut Philofophosnegat: fedcordatos tantum amp;legumlatores.Excuiusfcntentia Cicero in Lxho: Quifeptem,inquit,appellantur, « eos,quiiftafubtiliusquxrunt,innumerofapientumnon habent.Atqueoperxprecium « abeisinhiftoriafadum, nufquam legimus. Ncc^lubitatafflrmare Auguftinuslib. 18. deCiuit^teDeicap.iy.monumentorum eos,quodadlitterasattineret, nihilpoftcris reliquifle. Attexo ergonunePhilofophos. Quoru fi^toia: vttiiftiiîîmæ tres celebran-tur:PrimaItalicahabuitconditoremPythagor.'ffn:alteraIonicaThaletem:tertiaEI?a’ tica Xenophanem Colophonium. Sed pofiea in varias amp;nbsp;mirificas fedasdifeeffere, quoad Piatonis amp;: Arifiotelis Philofophia ( accidit hoe poft captas bello Mithridatico aSylIa Athenas, qui cumlibros Ariftotelis interreliquamprxdamRomam tranftulit) ïeuocatafuit.Tum enim paulatimomneseuanuere, amp;cclebrarifoliPlaroniciamp; Ari-ftotelicicœpere. Nequeomittendum hïcerat, quiequid id genus dodrinarumGrac-ciahabuit,profedumabÆgyptijs fuiffe, VndcMacrobiusÆgyptummatremartium appellauit. Et fcripfit nominatim de EudoxoLaertius, cùmisnontamperegrinandi ftudio, quàm vberioriscomparandæ in litteriscruditionisgratiapftiturusÆgyptum effet,commendatum Nedanebi Regi amp;nbsp;Sacerdotibus ab Agefilao Magno rege Spar-tano.Cæterùmomniû primiHiftoriam apudGrxeosorationeprofa Cadmus amp;nbsp;He-catxus,ambo Milefij,condidere. E Philofophis eandem primus fcribere aggreflusfuit Xenophon Athenienfis, quemadmodum audor eft Laertius : intermiflamqj aliquan-lifperfcribcndiillaminduftriam tandem noualaudeTimagenesréparaut,vtQ^nti-lianuslib.ro.Quam Grxcamhiftoriam,vthoc,obitcr,amp; tanqua óJÏ7raospgt;)r,moneamus, indelofcphus eleuauit, quod principle) gens ifta monumencis publicis non ftuduerit, ideoqjcertinihilhabuerit:NamneAthcnicnfesquidem anteDraconemlegibus fcri*
-ocr page 14-lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO '
pris vfas fuifle:amp;: Arcadas, quivctuftiflîmos fe Græcorum iaciârint, lerô amp;nbsp;vixlittcfa! didicifle: Poftea etiam in munus id promifcuc omnes inuafiffe, amp;nbsp;cùm ad inilîorû mo-. numentoriimaudontatemalligatieflent, libéré qua: vellentcommentas: indeeptot
feriptorurniiiorunaantilogias.mutuafqsinfedationesextitiire: Audetdeniqshoettiä affirmare,Græcos TroianistemporibuslittcriscaruiirezideoqsHomeriPocmanôlit-terisfedcantibusconieruatum.Verùm vtinhisaliquidiofephodemus, ira res tarnen per feproptereanonruit. Nccmihidubiumcd,magis hocaucloremillijegtâejVtad* uerfarium ApiogemjCÔtraquemiIlafcripfit,quemqjEufebiuslib.io.depra:parat.Eu-ang.cap.^.Grammaticorum omnium diligentiffimumhiftoriæperfcratatoremnomi-nauit, quàm hidoriam Grxcam euerteret. Nam earn ad ré talibus quad œaebinisopuS crat.Etlongccautior,ideoqj verioreiufdemEufebij taminChronologia,quàmdeprç-par.Euang.ibidem ex African! annali|^us aiîertio eft. Neqs enim omnem Græcç hifto-riæ fidc derogat, fed temporibus difcrimen facit. Vet ba cius inChronologiahxcfunU j, Abhoctempore(intelligitautemOlimpiadas, quarum principiumcollocatiirman-„ num orbis conditi 3188.) Grscade temporibushiiloria vera creditur : nam ante boe, vt 3^ cuiq: vifumcfl^diuerfaslententiasprotulerunt. Atq;dchishaétcniis. Nuneamp;illudre-ncndum,cum litterarumiamp; eruditac dodrinx cultu,diuerfarum chartarum vfura apud Grxcos Græcanicaeq; originis genres introdudum. Qua de re cùm ctiam m iequenri-bus mentio facienda lit, hîc femel operaea defungicPliniolib.ij.cap.ij.vifimifiüt: ^Clunæ.inqui t,vfu maxime humanitasvitæc5ftatamp; memoria. Et liane AlexandriMa-^^^^^’‘■^‘^’^'^^cpcrtam, audoreftM*. Varroi,conditainÆgypto Alexandria. Anteilen „ fuilj^cbartarum vlum:in palmarumfolijs primofcriptitatum: deindequarundamar-,, borumlibris. Poftea publicamonumentaplumbeisvoluminibus,moxamp;priuatalin* ,, teis, conficicœpta,autceris. Pu^llariumenim vfum fuiflectiamanteTroianatempo-ra,inuenimusapud Homerum.Et paulo póft:Moxxmulationecirca biWiothecasre-„ gum PtoIcmaiamp;EumeniSjlüpprimente Chartas Ptolemaco, idem Varro membranas ^, Pergamitradidit repertas. Pofteapromifc^patuitvfusrei,quaconftatimmortahtas „ hominum.HadcnusPlinius,quilequ.cap.difertiusdegcncribuschartariimdifputat: , vtpotequibusfummilmperatoresaudoritatemfuam occommodarint. Gerte guidé de plumbeis voluminibus habet exemplum fimile deHefiodi carmine,quod opera înferiptumeft, PaufaniasinBœoticis: Qiiem locum cùm plenque non reifte citent, 0, hîc afcribo:Bœotorû,inquit,populi,qui circa Hcliconem domiciliumhabent,exopi-j, nionequadamàmaioribusaccepta, Heliodum negant aliudquicquam, pratterillud i, poema,qux Opera appellantur,lcriptum reliquiflc: quin amp;nbsp;ex eo Mufarum inuocatio-„ nem,quqc in exordio eft, remouent, principiùm ftatuentes carminis cum locum luide, „ quideContentionibuseft. Qriinamp;iplumbeam mihitabulamoftenderuntiuxtafon-„ tem pofitam, in qua feriptum eft carmen illud ipfum, qux Opera inferibuntut. Haftenus Paufanias. Q^od fi etiam Q.^eptimio de Diftys hiftoria fides debetur, tradidit il-le* eiufdem hiftoriae libros ex philytllfeutiliaconfciftos, amp;nbsp;litterasquidemPunicas, verba vcróGrxcafuifte. Et mirus Oftracorum in Oftracifmis apud Athenicnfes,amp; ScytalarumapudLacedæmoniosvfusextitit.dcquoprætcraliosPkitarchus.Tamctfi nequenihilfit,quodopponi èlofephoamp;Herodoto de membranispoffit: clique no-tum G rxcorum ad jgium;^’gt;f^ó’*e^ //çi^tf^AazHç; amp;nbsp;alterum: ó ZsùçjcxOhJ^x''''quot;’^ “’ ■’ï^'^ 9*r“lt;- vt vfum harum Pcrgamiredintegratumpotius,quaminucntum, crederelibeat. Atqiic inual uit vfus,vt Pergamenasetiamrium inde appellcmus.ObferuetLirpr.Tterc3 de nomine charta,efte quideTyro,qux ita principiö appellata fuerir,deriuent.Scdjd totiim in medio relinquA Nam Gcllius eandem vrbem Alio nomine non ChartamfedSar-ramnuncupatam,ait. EftautemidEbrxumSor, quodamp;recentiores animales retinue-runt, dicunturque inde auIataSarranaluucnali, OftrumSarranum Virgilio.Quodd cui forte nomen ChartaidemcumEbraeoKariath,cuivrbisfignificatioineft,credere libet, vt ««t' i^ö^/tLJitaTyrum appeUatam ftatuamus,quemadmodum pervrbem in La-tinalinguaRomamintelligimus,nihil reclamftrim. Siccnim conuenit, quodSeruius e Pœnorum hiftoriaamp; Liuio retulit, Carthaginem de prima ifta Tyri (huius eniiu co-loniafuit)appellationcdenoniin3tam,cùmlîtEbrxum KariathJa,ciuiias0ei. Cxte-rum ctö charcara PJiniana illa, qux dixirau5,elogiafatiscommcndcnc,addotamcn • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IÛCamp;;
-ocr page 15-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij
flic amp;nbsp;Oracianum é libro quarto Carminum Ode odaua:
----Neque
Sichartæ/îleant^^uoiibenefecerify nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
C^ercciiem tuleris. ^^idforet lUtt
C^tauortiJqueffueryftaciturnitai
O^faret meritts inuida Jiomtdi ? Sic.
EncrfaautcmGræca: monarchie régna à Romanis fucrc: quorum facraamp;rcligîo vtGræcaiaffinis extitit, ita etiamIinguahaberedeGra:caprincipiiAacxiftimatur,fic vt refpondeat dialed o Æolicæ. Nifi quod ex Hetrufea amp;nbsp;reliquis finitimarum gentium linguis mufta poftea admifta funt,itaque paulatim in aliam, amp;nbsp;à Graeca diuerfam, quaû degenerauic. Quod fi neque origo Romanorum hîc reticenda, reperimusearn partira Græcx partira Troianx Ihrpisfuidc. Neque d^acquicquamaddonlla per Latinosad Arcadas poti/fimum arque Cetcos,qui CethimiJauanis F.cenfentur foboles, pertinêc. Et Arcadasquidem ab Euandro, edito regum Aîcadiæprofapia,Cetcosab Latino, Te-iephi F. in Icaliara dudos perhibent. Ad eundem Euandrum etiam Laiinarum littera-rumprimordiareferuntur, cùm anccavfum harumItaliaignoraflet.SanèitaTacitus: Forma:,inquit,Latinislitteris, quæveterriraisGræcorum. Etexplicantdetota ifta re « adimedifertius Polybius,Halicarnafleus,Suidas amp;nbsp;Plutarclius è luba rege. Quaquara pofteacura Hetrufeadiiciplinaetiamliner.c Hetrufeæ Romanis innotuere. Verùm Si hasGra:camoriginem habuifleamp;rDeraaratoCorinthioau(dore,àquogenusTaWp!^» nij reges duxere, per Hecruriampropagatas, Tacitus icripfitlib.n.CaeterùmHiftoriam cond£ndimunusprincipiôRomæpenesPontificesfuifle,accepimus.SicenimÂice-to lib.z.deOrarore. Erat,inquit, Hiftoria nihilaliq^d,nifiannalium confedio. Cuius “ tel memoriæque publicre retinendæ caufa, ab initioreruraRomanarum vfqueadP. “ MLitiiimPont.Max.resoniriesfingulorumannorum mandabat lirteris Pontifex Max. “ efferebarque in album, amp;rproponebattaf^Iamdomi,poteftas vteflet populo cogno- “ fcendi:ijquietiam nuncannalesm^ximinominantur. HadenusCicero. Cuidiferta “ nientione aftipulatur Vopifeus in vitaTaciti Cæf. AlibitamenCicerohisPontificum Annalibusnihilfuifienudius,air:quippe qui nôexornatoresrerum fednarratores tan-tummodofuerint: primumqueomnium Hiftorix maiorem vocisfonum Gallium Au-lipatrum,Craflî Oratoris familiare,addidilfe. Nam ficuti apud Graecos, ita amp;nbsp;in Rom. rep.munusiftud patere tandem omnibus cœpit:funtq5 inter hos Romançhiftoriæ ferh ptoresanciquiffimi Fabius Pidor,Pifo,Cato. Sed nec de Faftis hîc prçtereundum erat, primùm eos à Scriba qiiodam,Cn.Flauio.prolatos, tefte Cicerone : Quos Faftositaab Annalibus difterre, vc hi Pontificum,illi Prartorum cenfeantur, nemo eft,qui nefeiar, Eftamp;hocmemorabi{e,quodtr.iditumcftàDione,ante AuguftiCçfarismonarchiam omnia,etiam quæ procul ab vrbe agerentur, Senatui^opuloq; recitata fuifTe, ideoque mukoscaftylopcrfecutos.Ecqnamuis,inquit,n»ndeerant,quimetuiautgratiç.iniAi- “ citiæqjvelamicitiç in condenda hilloriaaliquid tribuerent,tarnen apudreliquos,acin “ publiciscomraentarijs, veritas repeririq uodammodopoterat.Verùm à tempore mu- “ tatæreip.quiapleraqs occulté agi cceperunt,parum fidei eorum narratio inuenit:quin “ etiamfiquidapertèacpubliccageretur, tameneiquoqjnon multumcercitudinis,rei “ quippe non fatis exploraræ, tribintur. Ed: enim fufpicio, omnia dici agiq5 ad arbitrium “ Imperatorum,eorumqj,quihorumfunt potentia: comités: inde fieri,vtmultaconfida “ diuuigentur,dcniq,omniafecus,qu.àm cuencrint,edantur.Iam ipfiusetialmperijmo- “ les,acrerummultitudo,elïecit,vtdifficillimum fic,omnia accurate i#emoriaeprodere. “ Etemm permulta quotidie Roinæ, multain fociorum regionibus, mukacontra hoftes “ gcruntur,deTiuibus prêtereos,quieaconficiunt,neraoquicquam certi cognofcit,ple- “ tiq5 etiam ne fadaquidemaudiunt. Hadenus Dion.QuibusaddaturcPlutarcho.Clo- “ diumqucndamfcripfiirc,antiquosiilostemporumcommentariosin Gallica vrbisca-Iatnitate,feu cùm capta ilia efictà Brenno,rcge Senonù,peri)ire. Vndc Liiiius, quaî an-teconditamcondendamue vrbê,Poeticis magis decora fabulis,quàm incocruptisreru gefta rummonumentiS,tradantur,nec affirmarefefe,nec refellere veile,ait. Et alibi:In rebusantiqiiis,inquit,fiquxfimiltavcrifunt,pro verisaccipiantur,fatishabeä. Poftre- “ mum,quodadRoinanaftihikoriâ,Roraanafq5 feu Latinaslitteras,pertineret,nec prx-
-ocr page 16-n , R. R E IN E C CII O R A TI O tereundumbïcvideretur,cratdecharrar,inquanilictcrarum velutivisfeextcndit,vfu. ♦ PatetautemiscxhiftoriadeIibrisNumxregisfepertis,quàmcùm alij turn Plinius ha-betlib.ij.cap.ij.EtfxpeLiuiiislinteoslibroscitat. Cui na Vopi(cusfuffrag3tur,vt Aurelianum Cæf.redigi cotidiana fuain linreos libros iulHÜe, dicac. I4em etiam Senatus-confultainelcphancinislibrisperfcriptafuifle,ait. Ét alibi Firmie charta reditusferme incredibiles nominat.Solum Domicianum Cçf.tabulisfihaceis vfum legimus. Eüque nee illud feiru ac relatu indignum, quod Herodianus libros è philyra in vtramque parlera rcplicabiles^fierifolitos/radir. Quibus an Ciceronispalimfpeftus, feu, vtalij feri-bunt, palinxeftiis,rcfpondeat,iudicium fit penes doâos.
Difcerptam Rorâanam monarchiara à quatuor potiffimum gentibuslegimus.-in Oriente aSarracenis : in Occidente ab Germanis, Hunnis feu Vngans ,amp; Henetis vel Slauis. Ac fecutx in his r urfus ex vice*, vt in Oriente Sarracenos potentix parte maxima T urci exucrint,occupato(^ By zantio,non paucas Henctas genres oppreirerint,de-niqj etiam Vngarix partem prçcipuafi fibi vendicarint,iamqi finibus ci\m noftriscon-iundis etiam^ccruicibus noUrisimmineant. Sed nihil bic de Henetis, nihil de Hunnis addemus.Nam diu vel noftri vel Byzantinilmperij maieftatem agnouerunt,fimu!quc alterutrius religioné amp;nbsp;litteras, Grxcas dico vel Latinas, recepere. Tradidit amp;nbsp;boe pe-culiariter de Vngaris Beatus Rbenanus, fcribere cos linguam fuam Latinis litteris pri-mum illa xtate, qua ipfe in vita effet, cœpiffe. Qiix ergo reliqua eft de gentibus, quxe e-^^V-iarchijs vel poffeffis vel difcerptis claruere, expofitio, tanquam limites de Germa-nis,Sarracenis amp;nbsp;Turcis habebit.
*Manifeftum autem atqj apertum lofephi ahdoritate cfl,vno amp;nbsp;codera GomeriJa-pheti F.fatu tam Gallos quam Germanos,feu vt ipfe communinomineappel!auit,Ga-latas propagatas. Sed illud, à quï» alterum Galatarum nó qifi enunciatione difcerno, vt vetuftius,vel-potiusvfunotius,itaamp;c5muniuserat.Etenjm,vtiamèIofephodiximus, compledebatur vtrofqj:Suntq; eadédereDiodori,Dionis,Suidxamp;aliorüprob3totu fcriptorii teftimoniain medio. Cçfaris telTiporibusfecerni à GallisGermanicœpere. Verùmhxcattingendahîc,noncxplicandaduximus:amp;pertradatumidànobisetiara argumentum alibi v berius. Nunc ea, qux proprièad inftitutum noftrum pertinent, at-texo. Ac priraiim de Gallis teneatur,his nee litteras neejitterarum cultorcs defuifle. II-lasaMafrilienfibuSjquilonumPhoceenfiuminGallijsc^jloniafuerejprofcäasStrabo fcriptum reliquit.De his itaCxfar explicauit, vt vno nomine Druidas nucuparit. Fafit enim Gallorü,qui in aliquo numero amp;nbsp;honorecfïent,gcnera duo,Equités amp;: Druidas. Tametfi de poftremis affertio ab alijs aliter oppiignetur.Nam Laertiusex AtiftoteleS; Sotionequodara de Gallorumfapientibusdifrercns,hos in DruidasSeSemnotheos diflinxit: Strabo in Druidas,VatesjBardos:MarceHinusin Bardos,quifortiaviiorum illuflriumfada,bcroiciscompofitaverfibus,ad Iyrâcccinerint:ELibogas,quifi’.blimia n#turxpcrfcrutarentur: Druid1ls,qigreturn occultarum quxftionibusoccuparentur, humanaqjdefpedarent, amp;animasimmortalcsafrerercnt. Vetiim vt nihil bis deroga-mus, amp;nbsp;fua merito Helmoldi hiftorix fides confiât, qui Bardos inter Saxonum genres numerauit,ita tarnen Druidumnomécommuniusfuifle,reperimus. Sunt autemlefiu digniffima, qux de his Cxfar habet Gommen t.de bello Gallico hb. 6. Plinius eofdem Gallorum Magos nominauit, amp;nbsp;nomini notionem Grxcam, ac fi dicas Dryadas, pro-pterea,quódnullum fine roboris fronde facrum facerent,attnbuit.Sed hoe vtfabulo-fum repudiamus-Refpondet enim Germanico Druden,vndeamp;alterüGerdrudisreii' quum,vtintelligjmus Deo acceptesamp;gratiofos. Sic enim amp;nbsp;Burgundos fummumfa-crorum antifiitem fuum Sinifium, qui maxime placare Deum nofTet, appelIafie.Mar-cellinusaudorefi. Primus autércligionem DruidumciuibusRomanis^nterdixitAu-gufiusCxf.Pofimodopenitusaboleuit Claudius,quemadmodumefiapudSuetoniu. Nam extera eis Integra manfifle,neqj ordinem fublatum,amp; ipGm deniq; fiiperftitioné quafirepullulafTe, multishifioriarumargumentisplanum fit. CertémuiieresDruidas fatidicas^lexandro MammeæCæCinteritû,pofterisGlaudij,àquibusoriundusCon-fiantinus Magnus fuit,amp;Diocletianoimperiûprxdixifrc,apudLampridiûamp;:Vopifcû legimus.Et eelebrat Druidum profapia editumAttium Patcram Rhetorem Aufonius.
ApudGermanosfuactiamnumxtate tara viros quam %‘minaslitteranimfecreta ignoraf-
-ocr page 17-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij
îgnoraire, prodiâitinGern.ianiafuaTacitus. Eofdem tarnenrcrum memoriæfeuHi-ftoriæiam indeab initio mirificè ftuduifle,de carminibus illis anriquis,qua: itidem Tacitus nominauit, amp;nbsp;ibla annalium vfum præftitiffe afreuerat,euidcns fit. Nec improbâ-rii«,quod ab alijs craditum cft,vtreliquam Druidum difciplinam,îtaamp;Graîcaslitteras ■paulatiminGermaniampropagatas.Cette maioribusnoftris nonignotasfuifle,coh-ieduræ mulræaddocent. Irrepfitqs inde in Ecclefiafticos manufcriptos codices ineptà nomintimlefusCbriitusfcripcura.NamcùmGrxcaabbreuiatahzc fit i h s. x rs. Ji-brarij Græcarum litterarû rudes hifee Latinis,fed litteris aliquibus nijjjil prorfus eb pet-tinentibus, verùm in quibus Græcarum ve(ligiaagnofcas,îhs 3^, permutârunt.Eftqp neciiliidabsrejquodGlareanusobferuauit,nempeelementisGrçcisfcribilinguânô-ftrâ facile ac percom mode pofle.Quod fi quid hoc etia hue facit, feripfit in Metropoli de Carolo Magno Crancius,eum,cùm Ofnabtygenfem Epifeopatum ( habuit aut hûc Saxonia,hoceft Weftualia:quippc quçeidemCrancio veraamp;: vêtus Saxonia dicatur: omnium primûjfundaret, nominating cauific, ^tcollcgiu perpétua Latinas amp;nbsp;Græcas Scholas haberet : amp;nbsp;ipfi loci illius Epifcopo delegatu munus fuit, vt legationcs ad Græ-cosobirec. Verumenimuero,quemadmodumipfumimperij Romant^^iffl^weum Oc* cidentis prouincijs prxcipuis tandem gentibus noftris ceflit,ita amp;nbsp;litterarum Romanâ-rum feu Latinarû vfurpatio apud eafdé præualuit, fed forma nonnihil mucata, id quod amp;:dea!ijsnonnulliscueniffefcimus.Et tradiditPontacus,Iinguam Germanos fuam litteris Latinis priinùm circa annum lefu Chrifti 1x58. fcribere ccepifle.Quod tantunuje publicis cabulis,amp;: alijs monumentis,accipiatur. De his enim Germanos eahdem cum ceteris gentibus confuccudincmobferu3ire,hoc eft,Latina lingua vfos affirmât Bratus Rhenauus.Etfi idem Latinarum litterarum innoftralingua fenbenda vfum non paulo recenticrcfccit:nam retro annis lyo.coepifiedicittOum interim no neget,apudFrancos penc cum ipfoChriftianifmointroduclu. Et certequidem de cçteris idécredamus, necell'eeft: Nifiàlitterarum tradatione promifeucomnes, qui Latine dodi no elTentj cxcluderevclimus, itavtabfqucini^rpra»cvelagerevelintelligercnihilpoflent.Sed redeo ad hiftoriam Germanicam,cuius primordia paulo fuprà fcripfi. Nec defijt ea fe-quentibus feculis de carminibus patrijs eófuetudo. Sunt enim eiusgeneris,quos vulgo magiftralescantusappcllant. Inquibus Patrum memoriadefudatum mirificêcompe-rimus. Nunc tanq uam vmly^am feu veftigium videre in quibufdam Imperij vrbibus licet. Et wtM^xwijfunt,qui per compitaamp;angiportadecailtant,acGraecorumimitationc ^M9x^««y;igt;7«j appeUari pofic videotur.Sane antiquis illis carminibus ctiaCarolu Magnum.qui primus auguftam Ca:farum dignitate Francis,hoc eft,Germanis (nam Germania poftea Romanis Franciamdid.a, meminitin vita HilarionisHieronymus)cóci-liauit, vehemcterdeiettatü,itaquidévtfcripferitamp; memoria: madarit,inchoatafimül patri) fermonis,id eft Germanica (id enim fans ê menfiû amp;nbsp;ventorü nominibus ab code traditispatet) Grammatica,Eginhartus audor eft.Neq; ego dubiü vllu babeo,idê exte-rosomniûordinûexemplûimitatosjindeqjvfiîheniflc, vtgentis noftra: hiftorialitteris mandaretur,feu potiusquædâhuiusfundamétaiada.Naquæhuic rei plus fideifaciat, Epifcopatusfunt amp;nbsp;collegia ra Sacerdotü quàm Monachoru. Hxc enim codiiam ante cœpta Carolus non folü amplificauit,fed etia numero auxit,fundatis nouis monafterijs ad numerü litterarû alphabeti, vt loquitur Engelhufius. Atqui vtraq5 principio fcholas fui(re,non obfcurc f undationü diplomata docent,fuftraganturqj ipfa officioru nomina adhucreliqua,amp;planifiimc annales conueniunt. Quoad facerdotes de partis religiofà maiorû beneficentiaopibus,luxu amp;nbsp;voluptatû ftudio vidi (Eft enim veriffimumilludj quod Bernhardo Clareuallcnfi attribuitur : Religio pcperit diuitidS, amp;nbsp;filia fuftocauit matré)atq;ad inanes ceremonias couerfi, paulatim doccndi munus deferucre:EtMo-naclii,in quibus hoc refediftet, omnia fuperftitioneamp; barbariefœdârunn Qua: resde-niq; Principibus necefljtatc academias códendi exprcffit,cùm amp;nbsp;harü CarolUs princi-piûqiioddâdeLutccicnfi Parifiorû amp;: Ticinenfi feciffet. Ac fuere quidêabhoctem-porecùmreliquarûdi€cip!inarum,tumamp;:linguarûftudiaitainftaurata,vt Argyropylus RomxadCapnionem exclamafie perhibeatur : Grxciam Græcorû exilio tranfuolaflc Alpes. Cxterùmoccafionedodrina:publicxetiâmunushiftoriæfcribendætâSacer-dotûcoIlegijsquàmM^nachorûfodalitatibuspermâfic. Prodieruntqjexiftavelutiof-b üj
-ocr page 18-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINE CCII ORATIO
ficina annales,qui hodie rcliquj funt.Nam vel E pifcopos vel Saccrdotes vel Monachof audorescognofc.is. Quibus vt ftudium amp;r diligentia non defuit, ita hocraeritoculpes, qnodanciquicatiscognitioncmamp; remp.ncglexcrût, amp;nbsp;p!criq5 omncs magisdemeren-do Poncifici Romano quàm veritati amp;nbsp;patriæ ftuduere. Atque hinc funtui Germanica hiftoria vaincra, quar haud fcio an in tanta focordia noftra, eodemqj anciquitatiscon* teratu.fanari poflint.Quotusquifqj enim omnium fermeordinum repcntur,cuieares curæ /jt?quàm multos contra vidcrccft?qiiia!iorii!iiftL!Jtiti.ifrui,quc!nad[iiodumiia-bet célébré illult;^utianiapophthcgma, quàm ipiialiquidlucedignûpræftaremaiint. Sedhxcabrumpo: amp;quicquidhuiusà me prolatum, non notandicuiufquagrana, fed vtpiuriumftudiumincitaretur,accipi volo. Nuncadijciendumiilud vidcbatiir,cùm exteris gentibus tu noftris etia tam in alijs difciplinis,quàm in biftorijs excoiendis,longe maximum fubfidiû è nouo chartariigenere de lin teolis eStritis confedo, acccirdïe. Qua de rclibuitadijcerc,qux in hxc verbadifteruitSipontinus : Poftca,inqiiit,id genus charts inuentumeft, quo nuncp|flîmmortalesvtuntur,fitq;exlinteoliscoiitiins, amp;nbsp;nihilominus priftinum papyri nomen remafir, amp;nbsp;diftindio gcnerïi. Nam fubtilisilia epiftoIarisamp;:aiTguftavocacur,amp;altera comunis,hue amphitheatrica,fine Fanniana:^ groffiorilla,atq;inutilisemporetica,amp;vltimabibula. Claudiaveró illa grandiorcraf-horqjarege nuncrcgalisdicitur.Hçc dente propter fcabricicm,autconcha leuigatur: propter quod minus (orbet, amp;nbsp;ob idcaducarlittcra hunt. Qiiæc.Kiû impuiit nos,vtge-m^liud charts inueniremus,qua rcnuitatc,dcn()tatc, candore, lcuorc,phylina:lon-quot;^itudine amp;nbsp;commodior eft, amp;nbsp;afpedu gratior. Hanc opifices c noftro nomine Perotta nur^upauere. HadenusSipontinus.Necdeaudorecoftat.Etplusadhuccmolumen-ti prxftatum artistypographies inucto. Huiusenim benchcioquicquideltdodrina-ruminftauratumacpropagatum4uit.'Attribuiturautem idem inuentii viro equeftris dignitatis atq; ordinis lohanniGutenbergio,Franco,que Mogutix vixifle,accepimi]S. Etcoilocantur à Polydoro Virgilio ipfius artis primordia in annum lefuChrifti 144:. Eth,vthocTOphj3=?commoncatn, no defunt »exteris hominibus,qiiicamgenti nohrs laudem ita inuideant,vt plus quàmTheonino dente arrodant.Nce tali in mentione nominate id genus audores liber,nQn etiam, qux contra afterri poirent,inciilco.Sufficiat folum Pauli louij, hominis Itali, amp;nbsp;alias genti noftrx in hiftoria fua iniquioris, teftimo-niumtOftertur nobis, inquit, Ixtiihma leges abipfamirabyiGcrmanicicœlifœcundi-tate. Occulta herclcfyderum Commutatione euehiflearbitramur,vtilludcœlum mo-leftis Boreç flatibus,frigorc gcluqj damnatum,horrida dudfi torpentiaqsingenia mol-lieritac excitant. Neqjenim con tenti fua veterimilitiçlaude, qua Martiumdecns Romanis, gentium vidloribus, creptum ftabilidifciplinx feueritate féliciter rucntiir,ipfa etia pacis ornamenta, Iittera.s optimafqsartes decoqucntiGrxcix,ac Italixdormitan-ti,quod pudear,abftulerunt. Patrum fiquidem noftroru memoria,architediinprimis, ac cxinde pidores, ftatuarij, fcul|itorcs, mathematici amp;nbsp;perargutx manus artifices, ac itetnaquilcgesfeptcmpcdarijqj menlffres è Germania pctebantur. Necmirum,cum anteainufitatçamp; portentoix inuentionisçteas formas cxcudendis libris,amp; formidan-da bello xnca tormenta nobis attulcrint, Arc. Item alterum PhilippiBeroaldi Galli carmen huiufmodi :
0 Germania, muneris reper/rix, ^»0 nihil vdlim eleelit'vetafias, f,tiros firihere tjua dacespremenda. FehxJrugihasdncljta df“ metallts, ^dtues pécaris ferax^^gemma, ,^iod glefiitm vacitant tai parentes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Éleilram i^ttica,fi/ccinam Latini:
Pollensprincipthas,potent 'virorum, ,^iglaacis ocalis coma^^fiaaa,
Grandes corpore,figt;irituferoces. Septi rohore, prodigi^ wta fJofiesaggredtantar efi laeefiant.
Sarraceni inter Arabes cenfentur, quorum vtcxtcra inftituta, itahoc etiam, quod artes
-ocr page 19-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if
artesharreditarias habuere,eis cômunia fuifle, cur dubitemus, caufa nulla efle vidctur. Etnotæliodicetianmumlittcræ,quasEufcbiusSarracenicas,nosvulgô Arabicasap-pellamus.Nominat autem Arabum fapientes Magos Plinius.Nam Lucianus nonnihil difcrcpans/abularum apud Arabes interprétés Chaldæos fecit. Eft amp;nbsp;hoc fci tu non in-dignum,quodfcripfitEufebius,NehemiamlitterasIudaicasmutafle,neSarracenismi-icerétur. Tametfi verô origo Sarracenis afleratur vêtus (funt enim ijdem, qui Agareni vocantur,hoceftAbrahamideAgarcprogenies)amp;qua:damChriftianifmiinitiaattri-bi!âtur,inprimifq5memorabilisfitAlamundariprincipisdeEutychia^ifurorispropU’ gnatorisacerrimijScueri Antiochcni,lcgatisingeniofocommcntoclufis,ac refutatis, Hiftoria, tarnen ante Mahometum obfcuriores fuifle,reperimus. Hue enim doilorein atq, ducem nacli,e3,quæ recentioribus annalibus cclcbrantur,regna*condidcre.Con-ftatej; Mahometu ipium,fi non nomine, at poteilate, amp;regc amp;nbsp;Pontifice fegefl)fle,atqj idcmcxemplû pofleros vfq; ad cepora Turcica, dignitatem nomine Calipharû.quibus acieu!nmodurnfucccfl'orcsSeriphesadiundieiJpnt,quoPatriarchisCôfl:ancinopoli-tanisSyncelli,EpifcopisnoflrisCoadiutores, quosvocât,obfeiuafl'e. Cætetùm vtreli-gionemSarracenorum blaiphemâmeritôomnes.quiChriflianonomifiecéferivolU’ nius,execrannir, amp;: Euftathius ille Theflalonicéfis commotius quidem, m fortaflis etia inuerecundius,curioium ilium Manuelem,Cæf.Byzantinum,retudit,cùm diceret, cerebrum fedetritû in calcihusgeflarc videri pofle,ti Deum cenieret verum,Mahometi Deuimpurû amp;nbsp;vaftum,fœdiflîmarumq;aél:ionü magirtrumatqjdoâ:orê,deniqjctixyèii^ ipfoMahometoTa*Tj;tçlt;sïi'liqnidiirimeagnofcas,itacçteris tamengensiUaimperiorum ornamentis non plane caruit. Nâ Mcdica A: Adronomica fludia vt quàm ddigeti^aé cxco!uere:dequib. Friderici 11. Cæf.iibccalitateinLatinalinguavcrfiaudorcshodie etiamnû fuperfun t. Neq; negleda ab ijfdc hidoriaru tPadatio fuit ; qua de rc paflîm loan.Leo Afer^qui nôfolùm annales,iedetiâHilioricosipfosnominauit. Ac licet id genus monumétaipforû ad nos no peruenerint,cfl: tarnen plana annorüLegir« (alij Hegira; vocant) ratio, quorü piincipiû ÇccIii»Auguflinus Curio collocauitin annû lefu Chrifti5'9j.Et çftimareampliusgétis circa hidoriâsfludiûindcpoflumus,qgt;Mulcaflcs, rexTunetanus in Africa,regiaTuneto,cûàCaroloV.Cçf.reltitueretur (fuit hoc anno Chrifti iyjy.)àfurente milite direpta,pcipuèamifla Arabica volumina,qi!çmiuperiorLi regûresgefl:as,amp;Mahometjnçfuperftitionisincerpretationemcontincrent,deplora-üit,ita quidem,vt vnius vrbis precio,fl fieri pollet,auidc redemturum lefe affirmaret.
TurciSarracenorum prouincijspotiti,religionisquidem,iamanrcetiamfufceptæ, ritus retinuerut, fed ad littcras nequaquam idem dudium attulerc. Satis tarnen collar, amp;fuas illosfcholashabere, inprimisaüt vehementerhilloriarûleäionedcledari. Ex-cmpladeMahometo 11.Selymo LmSolymano,èlamiliaOthomanalrapcratoribus, inmediorunt.Cuialijaddunt,nó paucoshifloriaruTurcicarfilibrosabeadcOthoma-nafamiliain thefaurisafleruari : fed quos publicari né patiatur. Cùm quide fiid fierst, 4de illa inter fcriptores Grçcos,hoc ell,Laonicû^haIcocondylc m Michaclê Glyca, ac Latinos,hocefl:Fr.acifciiPhilelphü Iouiümalioscótrouerfiacll,fedarifacilimc pollet.
Atqjhadcnusgentiü,qux monarchiarü participes fucre, vel detferptas inde prouin-ciasfibi vendicarunt,exempla breuiterpdrinxifle fufficiat. Nuc ad reliquas, cas inqua, (}uæextramonarchiasregnaliberahabuere,acbonorûaudorû monumêtiscelebran-^nr,pergo. Namrecentiorespeculiari hïc mentione attingendas nonputaui. Suntau-teininterveteresillas facile principes: Ebræi,Ægyptij,Phœnices,Lydi,Indi,Hetrufci.
Ebracis,qui onundi ab Eber, pronepote Semi, lucre, indcpræomnibusalijspopulis prærogatiuaacceflît, quod non folùmlinguam, fed etiam religionefli generis humani , primä'nani tæteræomnes poll iinicdx’fticrc: Vnde redcTertuliianus: Antiquiflimu quodq; veriflimum ell) vn.à cum litterismdifciplinis à patribus inucntisretinueruntac conlèriiârût. Cognominata autem lingua deillis Ebrxa eil ; qua locutus Deus ipfe fuit, lociiti fanélillimi PatresmProphetæ,locutusdcniqiieleruatoracfüfpitatorChriftus. Suntq; eadé libri cófcripti, qui in Ecclcfia veteris Tcllamctiappellatione veniunr. Na adnouü pertinetia Apollolotu monuméra, Gracalingua velfcripta vel verfafunt. Eli amp;hocdelitterisEbræismemorabile, qd^traditu ellabEufebio,népefingulispeculiare fignificatüinclfetquod ^un in exterarû gentiumlitcens defideretur, m Grxcaru fonus b ilij
-ocr page 20-î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO
cum Ebræisconueniatpropius, idem audorinde probat, Grœcas ab Ebræis deriuatas. Quanquam non dehis folùm,fed amp;dealiisid certum fit. Cæterùm quod attinctaddo-drinam Ebrçorum atq; hiftoriam,quæprçter creacronem return, amp;nbsp;primordiageneris bumaniarqsEccIcfix.tüpatefadionestüpromiflïonesdiuinasproponitjeaprincipiö, hoc eft, à diluuio vfqj ad Mofen ferc quad per manus fibi inuicé Patres tradidifte appa-rer. Neqjenim monumentahorü alia, præterqua quat decolumnisduabusfupradixi-mus,fnemoratur.Etforfitan inde vaticiniiEnoffi memoria manfit,quod habet epirtofa ludæ Apoftoli.àJâquælcriptaPatrûàplerilqjfuotemporecircumferréturjVtrâludçis quamChriftianisfufpedafuerint,nimiaantiquitatefecifte, Auguftinustradiditdeci-uitateDeihb. 18. cap. 38. Primus autéMofcs,vtcredere par eft,ex infpirationecœlefti, feripto complexûs fuir. Et debemus quidé huic opéra: eius,quicquid de tantis rebusad nos peruenit. Etfi de gentium migrawonibus,primifqs Impcrijs,luculentiorcshiftoriæ eius expofitioncs infertas fuifle, nô poflumus nô omnes optare. Poft Mofen eàfdépar-tes Pontifices amp;nbsp;Prophet^ fuftinuer^ Nee de his addendû quicquâ duxi,nó etiamob-fcuracßiblicarhiftorixexpofitionibuscxemplafunt. Ini]Iisquæobferuatafuerint,ad amuftim lofepliuspcrfequiturlib.r.contra Apionc. Vbi amp;hocnominatimtradit,eam gentis Ebrææ hiftoriam vfqj ad ArtaxerxemLongimanumcertamamp;indubitataeftè. Exindeenimcum n5 efleteadem Prophetarufucceflio,etiamhiftoriaraudoritatéJa-befadaram. Poftremus hoc munere defundus eft,quo tempore HierofoJymadeprx-^^JidioneSeruatorisChriftifecundûexcifaàRomanisfuerc, lofcphusipfe.Sacerdotu amp;Pontificügenereeditus,idquod aliquotiesinculcar,itaquidem vtmaternögenusad ilki^Irêdomü Afmonxamreferat. Etcum dodrinaEbrarorfi,quipaulatimamp;I/raelita£ amp;Iuda:idiciccepere,iam pridcmcorruptaeftet,tumetiamlibertatemgensamifir,cx-indeq;plane feruiliconditioneffl^rmanfit. Addatur his,qiioddelitteris Ebrxorümu-»gt; tatis habet Hieronymus in præfatione in libres Regum ; Certû eft, inqui^Efdram feri* »gt; bam,legifcß dodorem, poftcaptamHierofolymamamp;inftaurationem rempli lub Zo-»» robabel,ahaslitterasreperifte,quihusnun^tin’y.ir,cùmadiHudvfq5tempusijdcmSa’ »* raahtanorumamp;Ebrxorumeharaderesfuerint. Hadenus Hieronymus.
Ægyptij à Gra^cis hoc nomine,patria verb lingua de condirorcMi2raimo,qucquî-dam eundem cum Ofiride ft3tuunt,appellati,omnis generis dodrinas excoluerunr,amp; regnum inde ferè à gentis origine am pliUimûhabucruiÿ. Fiiitautcmdodrinarûifta-rum pofteftio penes Sacerdotes, quos Clemens Prophetas, Suidas Gymnos,Eufcbius vocabuloÆgyptio Arfepedonaptas vocant,eaqjhæreditaria,quemadmodum habet Diodorus. Vndetriplices Ægyptiorum littera:mcmoratur:communes, quævulgôSa-cræ,quçfolis Sacerdotibus in vio eftent,amp; ea:,quar'WA!.ipax'«.«Mquot;’“ Grçcisdicfitur,3tqj, vt loquitur Tacitus, figura: aniniahi«nfaxcæ crant.N5,vtidefLibijcit,antiquifluT!anio-numenta memoria: hunianæfiixisimprimebantur.Et fane ctiamèfacrarumîitterarum hÿ:oriaconucniunr,qua:dcdu£fbusantediluuiumcolumnisfupr.àrctulimus,quçq5ité de decalog: tabulis lapideis prodita fun t. A c memorant recentia peregrinatorum itine-raria,Alexandria:marmoreum obelifcû fupcrcfte,quiveteresÆgyptioscharaderes, amp;nbsp;cùm aliaru animantiû, turn auium diuerfigeneris formas infculptashabear.Incum-bebat præterea ij fdem Sacerdotibus hiftoriam gentis in litreras referendi munus,vtlo-fephüSi CuiPlatoaddidir, regibusadiundosfuifle. EtcitaturquidemfacriipforûJibri, indéqjexcerptiatqj editi lt;à Ptolemço Mendefio annales,ab Eufebio, teftimonia abHe-rodoto.Quod fi quid etiâ c5ieduris dandû,colligere verifimiliter éPiàl.ioy. poflumus, Ecclefiç dodrinâ facerdotesàlofcpho Patriarcha didiciflciquippecui’ beneficio,cùfn defcriptisâPhara^nedemenfisaIerêtur,amp;immunitatesamp;agrosrctinuerint. Certede Circumeifioneeorû dflêrramentionclofephusaftipulatur,amp;: Ariftophapesinfabula, cui nomen fecit Aues, Ægyptiosindc4'’‘’^ilt;friominauir, vtcxinterprcteaunorauirSiii-das. Verùm vt natura Ægyptij Aff/JJüWHffuere, paulatim in ferdiflîmarô fuperflinonum quafi Ièntinam,quç amp;nbsp;ab EthniciseXagiratur ,relapfi fucre. Accedit his, quod eftapud 5trabonem,hiftoriasipforumplenasfimpJiciratisfuifle.EtextatquidchodicfoliusM4-nerbonis fragmentum. Tametfihocetiamxgt;»lt;”«»’fir,qua:rinonimmeritôpoflcr.
Phœnices,q uos rede pofteriraté Sidonis, geniti Chanaane pâtre,auo Ch3mo,crcdc-repolTc videmur, pcipucnauigati5ib. amp;nbsp;mercatura meJaruer^: eaqj occâûôcamp;: Africa i
^Hi- 1
-ocr page 21-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
'amp;:Hirpaniamamp;ipfaniGi'æciam perluftrârunt,atqîadcodiuerfiscolonijs copleucrunt. Nam amp;nbsp;Carthaginern amp;nbsp;Thebas ab eis conditas,aiunt:amp; habuit Cartbaginem nouani Hifpania.Certum amp;: hoc eft,Grxcos à Phœnicibus,qui cum Ebrxis communes habe-rent,litteras accepiße. Cxterum in hiftoria condenda finitimorum exemplum amp;nbsp;mo-ïem imitati funt. Nam vfos Sacerdotum opera, lofephus fcripfit lib.i. cótra Apionem, Idem alibi annales Ty riorum, indeqj non paucaadhilloriarafacrampertinentia commémorât. Sed nihil horum noftris temporibusfupereft.
Lydj,quibu5 Ægyptiam originem pleriq uc aßerunt,regnum cum ÿ-imis nobile ha« buere:dcquoalibi.LitterasaPhœnicibusaccepere,vthabetSuidas:fedquodijs{cri-ptumeßct,nihilhodiereliquumeft.
Indis Strabo litteras alibi tribuit, alibi detrahit. Eft autem prius verifimilius. Etcre-dereeaidem litteras redecum Strabone Gr^cty poßhmus ; Cùm forteprimûab AIc-xandri cxpeditioncifthucimporratæ eßen t.Dodrinasquidem Indos coluifte.conftar. Nam penes quos poßctlioillarum diet, Gymno^ophiftac nominantur. Hos Laertius è ClearchoSolenfi a Magis duxtife originem,air.Et Strabo èMegailhene in Brachmanas ^Germaiiasdifccrnit. Tametfi pofterius nomen obfcuriusfit. Neq5n^ârim,indifci-plmis communtcâdis Magos amp;nbsp;Gymnofophiftas mutuam fibi operâ præftitide. Enim-Uero Manern Periam, à quo Manichæorum pcftilens dogma cccpit,Buddâ Brachma-nenipr.rceptorem habuiûe.è Suida notumeft.
Hetrul'corumdifciplinaamp;nomeninRomanahiftoriacelebratiffimafunt.NecDerjL fequihîc lîngula libct.Suftîciathoc,quodeftapudLiuium,Romanos vtpofteaGrçcis7^ itaprincipiô Hetrufeislitteris, quarum audoremcumTacitoDemaratûCorinthium ftatuimus,crudiri tilios fuos curafte.
Plana autem de his,quxexpofuimus,dcnuô hifto«ædignitasfit:Qmppequægen-tcsrâcôiundesquamdiiîipatasvclutiaftipulatnceshabeat,atq5itahabcatiVtquoquçqj m3gisclaruit,eo etiam dilciplinæ huius ftudiofior fuißc repenatur. Nunc monarchas, regest Principes dabimus, qui hiftqriam*elipfifcripfere,velaliorum operaconferi-ptam perquam diligenter legerût, aut etiam 11 udio amp;. ope munifica profecuti fuere: amp;nbsp;vtrofqidupliciter,hoceft,vtprimùmdeexternisôôGræcanicis,deindequiin Romanis proceribus atq5lmperatoribus,necnonalijsgentibus aliquot recentionbushifee tem-potibus enituere, explicemi^s. Ac confulto hîc eos prætcreo, quos amp;nbsp;ipfos vel regia di-gnitateveIahjsfummishonoribusclaros,Mofen dico, lofuam,Rutham,Samuelem, Danielem, Efdram, Eftheram, Hiobum, amp;:c. hiftoria facrahabet. Nec qua de ea ferie noftra maiorcm attentioncm pareret, omittéda mentio erat, ferme omnes tales eßende quibusPlinij illud locum habeat:Equidem,inquit,beatosputo,quibusDeorû münere “ datum eft,lt;lt;it facerc fcribcnda,aut feribere legenda,beatißimos veto quibus vtrunqji ‘‘
Occurntautem inter externos Principesillos primus omniü DariusHyftafpis.Ci- gt;nbsp;tat enim de rebus Ægy prijs liiftoriam huius DiodorLwhb.i.cap.ip
Eumelus,regia BacchiadarumapudCorintfiiosftirpeeditus,fcripfithiftoriaittCo-rinthiacam,vt Paufanias.
Thucydidesamp;:Timotheus,reip. Athenienfis principes,amp; illeetiaantiquaregijgd-nctisprolapiainclytus,hiftoriasluculentas edidefe. AcThucydidisquidemquemre-nimpronunciatorem fynccrum,prudentem,feuerum,grauemCicerovocat,debello Pcloponncfiaco hodie etiamnum fupereft.
Pcolema^usLagi,rexÆgypti, Icripfitresgeftas Alexandri Magni. Nam apud hunc anreaordinesduxerat.
Ptolemxus Eiicrgetcs.fuperioris è filio nepos,præclarè in litterifab Ariftarcho, qui HonieriPoemaemendauit,informatus, reliquit fcudcfuisfeudealiorumregumtc-biisgeftisfneqjenimid diferièabaudoribustraditumcft)commentarios.
Ptolemxus Philometor,Euergctæjpnepos,memoraturinterrerüfcriptoresàPlin.
Antipater, ProrexMacedonix,diicipulusArtftoteliSjpra:tercpiftolarumlibros etiam hiftoriasediditi gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Pyrrhi, rcgisEpirotariim.commcnrarijcitanturin vitaeiusaPlutarchöi
Attains I.rexPerg3mi,t3rnlittcrisamp;ftylo, quam armisamp;rebusbeUogeftisclarui^ Referuntur autem librieius mentione Phmj amp;nbsp;Straboms.
-ocr page 22-18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO
AratusSicyoniuSjqinprçcipuc Achxorumrempub.ftabiliuit, rerumafegeftarum commentarios fumma fide accuratoque ftylo confecit,vt Poly bius lib.i.
Annibal, Carthaginienfium bcllo Punico (ecundo aduerfus Romanos Imperator, fcripfit hiftonam fermone Græco.
Artuafdesjex Armenia?,praeter tragœdiasamp;orationesamp;hiftoriascomentatus eft.
Herodes,cognomento Magnus,rex ludaeae, fub quo homo c femper virgineMaria natus eft Seruator Chriftus,res à fe geftas etiam rtylo fuo perlecutus eft.
luba II. rej^vtriufque Mauritanix, tradauit Romanas antiquitatesS^ Libycas Iii-ftorias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Ptolemxus, lubx 11. F. amp;nbsp;in regno fucceftbr, citatur inter nobiles fcriptores ab Athenxo.
InRomanorumoptimatibus, qqps fuo ordine Imperatores amp;nbsp;alij principesexci-piunt,antiquiflimus eft Fabius Pi(ftor,homo, vt Cicero ait, nobiliflimus. Scripfit ante annales, quorum amp;Liuiusamp;GelIin^meminere. Hodiccircumferuntur cum nomine eins duo de aureo fcculo libelli : fed eius farinx, cuius extern ab Anniointerpretecol-Jeiftaopufcuft.
M.Portius Cato, qui Confulatum geffitanno V. C. D. LIX. quiqjtresfummasin hoinineresprxftitifleexiftimatuseft, optimusOrator, optimus Imperator, optimus Senator,denique omnium bonarum artium magifter, vt Plinius, iam fenex biftoriam J^tfiereaggreftus eftjrelidis feptem Originum libris.
L.CaIpurniusPifo,amp;ipfeConfulatuanno V.C.D.C. XXI.perfunlt;ftus,annaIiura fciiptionefamam apud pofteros meruit.
Rurilius amp;Scaurus de fua ipfi vita hiftorias codiderc,fiduciam hoc potius morum, quam arrogantiam arbitrati, vt tequitur Tacitus. Et neutri citra fidem aut obtreftatio-nem führe,ab eodem T acito traditur.
L.Cornelius Sylla,di(ftaturaclarus, res àfe geftas luculentahiftoriacomplexus eft.
M. Cicero Confularis,difertilïimufq} Womuji nepotum, fecundum Catulli elogiu, amp;àRomaadhuclibera PATER patriæ didus.vtluuenalis,non femelanimumin-duxit hiftoriam confcribere, amp;nbsp;ita conferibere, vt multa ei operi de Grxcis rebus im-mifceret, amp;: omnes eorum fabulas narrationefqj infereret, quemadmodum eft audor Plutarchus. Extatetiam epiftola Ciceronis ad L. Lucei^mniftoricumbellaabipfoad Atticumappellata, qua cum aliaagit,tumilloceflante fcripturufeipfum de rebus fuis affirmât, fedvteiusinftituti incommodamultafubijciat. Acmeminitquidemalibiad Attic.fe ConfuIatusfuicotnmentariumGrxcècompofuifl'e,amp; Latinum inchoafle.
C.Iulius CxfaSuetonio Dictator cognominatus,Romanxqj monarchix,amp; Cafa-rum dignitaris,fundator,prxterAn«icatonesamp;Ephemeridas,quasSeruius,deanalo-gialibrum, quem Gellius, citârût, fcripfitgefti afe tam Gallici quam ciuilis belli hiftoriam. QuxcumDerelidisadhiicextat, amp;: funt de ca turn Ciceronis turnQuintiliaui clogia in medio.
M.Brutus,Prxtorius,Cxfarispercuflbr, exteraautemvirbonus, redegitPolybij hiftoriam in epitomen.
Odauianus Cxfar, Didatoris F. adoptiuus, amp;nbsp;in imperio fuccelTor, omniumque primus Auguftuscognominatus, reliquitdevitafualibros ix. vt Suidas, tredecim vt Suetonius.
Tiberius Cxfar compofuit return fuarum commentarios. Nominantur hi cum adis ipfius à S uetonio in Domitiano.
Claudius Cxlïr,adolefcens h iftoriarum fcriptioni vacauit,cum hortatorem T.Li-uium, adiutorem Sulpitium Flauum haberet. Poft ad ideminftitutun»iamImperator redijt : ac nominauit Suetonius de Romana hiftoria volumina 43.de vitaipfius odo.Suntab eodemamp;Tyrrhenicaamp; Carthaginienfia inlitterasrelata, illalibris lo. hxc odo.
A gri ppi na,CIaudij è fratre neptis atqs vxor,mater Neronis, vitam fuam amp;nbsp;cafus fuo-rumpofterismemorauit, vtloquitur Tacitus.
VefpafianiCxfCommentarij citanturalofephoin libellodevitafua.
Adrianus Cxfar, qui primus omnium ab cpiftolisamp;liboilis (nosvulgoCancelIa-riosamp;
-ocr page 23-DE HISTORIÆ DIGNITÄT E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly
ïiös amp;nbsp;Secretanos appellamus)Equitibus Romanis vfus eft,vita: fux libros' à fe fcriptos )*bcrcislitteratis publicandos dedit,vt Spartianus. Quod ipfum ab codera auâ:ore am-^Hioni tributum,nos verecundiara duciraus.
Ab Antonino Philofopho confcripta de vita fuahiftoriaGræcchodicctiaranum
, rcliquaeft.
SeuerumCa;f. indem de vita fuahiftoriamcondidide, prêter Herodianum etiara Spartianus tradidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
luÜanusCæf. cognomen to Apoftata, fetipfit de Impcratoribus R^anorum, ab Au^uftoexorfuSjtefte Suida.
Eudocia, Augufta, Theododj II. coniux, Perfica mariti bella carmine heroico il-11'ftrauit.
Anna, Alexij Comneni Cajf. filia, explicauit^e patrisrebusgeftislibrisio.quosin Auguftanæreipub. bibliotheca extare,meminit Hieronymus Wolfius. Deeruditionc guidera eins præclara, arque in litterarum ftudijs diligentia incredibili, multa Zonaras habet fubfinL.
Pau!usIouius,reccnsau6Ior,èComacinainfulaprincipefamiliaprofe6Ius,quem-admodum habet in præfationequadam Iohannes BafiliusHeroldus, nee foliimPon* dficiim Romanorum,in quorum çtatem incidit,quorumqj gratiaamp; domicilium amp;nbsp;otiu «iparatum fuit, fed etiam Caroli V. amp;nbsp;Ferdin an di, Cæiar um, prxterca Francifei I. Gab harumrégis, amp;nbsp;SolymaniTurcarumïmperatoris,deniq; omnium,qui per omnes orlÿÿ^ partes terra mariqj imperium geffere amicitiam proroeritus,luculentam illam,qux ex* 'at, hiftoriam conferipfit. De qua tarnen ciim eiufdemHeroldi,necnonmuItori*m aliorum,cenfurx in medio (int,nihil bic addo.
E nolirx gentis proceribus ad hiftoriar fcriptionem primus, quantum quidem mihi confiât,anima appulit Dicmarus,Epifc.Mcrlcburgius,natus patre Sigefrido,Saxonicç gentisComité. Vixitautem Othonumtemporibus,mortuusfub Henrico II.
Otho, Epifcopus I;riüngends, ed^us pÄiia Ducum Auftrix profapia,floruitfub Eriderico Barbaroffa Ca:f.amp; Chronicon ab initio mundi vfque ad annum lefu Chrifti ïijo.contexuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__
Hermannus Contr3Ólus,Comcs Veringenfis,fed profeffione Monachus,Chrono-logiam vfq5 ad fua tempora,04annum Chri fli 1066. perduxi r.
Hac nollra memoria vtfummæatq5elegantisdolt;ârinæfama,ita etiam Hiftoriarurn fcriptione, quam tentauit editisinlueem Benediâinæ rcligionisMonachiannalibus Francicis, claruit Hermannus, Comes Nuemarius. Et operxpreciufecit de Mofcho-'tiaSigifmundus Herberfteinius, Baro Auftriacus.
InImperatoribus autem noftris,iraHiflorix rtuduilTe Carolum IIIL3ccepimus,vc vitamfuamdefcribereaggrelTusfit. Vidimus id nosfcnptuminbibliothecanobilifli-loiamp;doóliflimiviriChriflianiDiftelraeierij. Secutuslt;pofl;modo idem exemplum fiÿt Mäximilianus 11. Nam amp;nbsp;ipfe return fuarum coinmentarios inchoauit, fed vel motte prxuentus, vel alijs occupationibus impeditus, nonabfoluit. ExtateaderePyrea-ineriNoribergenfis narratio inferta lib.3. Chronici Carionis,lecluqi in primis dignif-hma,vnde qui volet,répétât.
Reftat iam eadem methodo eodemq5 ordinede ijs procedaraus,qui eximio atqs ex-«Juifitobiftoriarum Audio amp;cognitione, cum fcriptionibusferme abftinerent,com-mendationem apud poftcros meruere. Quos inter vti c Perfarum regibus neqj Cyrum neq;Cambyfemneq}DariumHyfl:afpisexcluferim,idquede lofcphi aueloritate, qui commentarios eortim nominauit, ira de Xerxe, Darij F.hoc difertalhentione Plutar-chusretulit, gmltos tempore expeditionis in Græciam eum inexercituferibas habuib fe,qui,quxgererentur,litteris mandatent. .
Artaxerxis Longimani tam in maiorum quamin fuis rebus geftisrecognofcendis operamatqjdiligentiam aliquo modoEfthetxreginxbiftoriaoIlendit. Videturqjeo-demrege confuetudo intr^dufla» qux itidem ibi refertur, fanè memorabilis, amp;nbsp;omni-busfeculis omnium itidem regum atqs principum imitatione digniffima,hoceft,vt ho-minum beneficia in regijs faftis annotarentur, amp;nbsp;ideo annotarentur, vt qui meriti prx-claièderegnocüent,fu^temporepra:mia5£honoresacciperent.Nam quotiesaboc*
-ocr page 24-10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. R EIN E C C11 ORATIO * cupationibus alijs reges vacui effent,hos jnfpiciebant, amp;nbsp;benemerirorumracioncra habebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Artaxerxes Mnemonvfus hiftoricoamp;Melt;licocfl: CtefiaCnidio:amp;frater huius Cyrus iuniorfamiliariterXenophontem Athenienfemdilexit.
Ly fander Spartanus,dc captis Athenis clarus,Chœri1um einem fuum ad amicitiam adiunxit,vt is carmine ipfius resgeftas exornaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
Arcliclaus I.rex Macedonia:, praiterEuripidemTragicumamp;Herodotuniamp;Hel-' Janicum hiftc^cos inter familiäres coluit.
Philippus Amynta:,quo natus eff Alexander Magnus, erga Theopompum hiftori-cum cum primis munificus fuit,qucraadmodum habet hiftoria tripartita.
AlexanderMagnuSjOrientisamp;bellicoliflîmarumaliquotEuropçgentiuravid'or, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multos return fuarum feriptores fec^m habuit, tefte etiam Cicerone pro Archia. Eue
re autê in ijs fcriptoribus facile principes Oneficritus, Callifthencs, Ariftotelis propin-quus,Ariftobulusamp;PtoIemæusLagi:quospoftremosduos à morte Alexandrihifto-riam fuam fcripfiffe, idcoqueplus fideireperiffe, Arrianusaudoreff Cumcodemrege educatus Mariyas, Antigoni regis frater vterinus, deinde amp;nbsp;Macedonica libris decern,amp;pecuIiaritcrAlexandri educationemconferipfit.
SeleucusNicator, rex Ahæamp;Syriæ, valdefamiliariterMegafthenchiftoricovfus fuir.
^ nbsp;nbsp;Antigonus I.Rex,Choerili Poerz de rebus à fegeffs carmen tantifeeir, vt ffpen-mum eiin hngulos dies èfifcoconfftueritquatuor minas, hoceft,40.coron3tos.
• PtoIema:usPhiladelphus,rexÆgypti,natusPtolemæoLagi,nobilifqjiiIiusAIexa-drina:bibliothecæ,quamfeptingentamilliavoluminahabuineGeniusfcrip/it,condi-tor,eùm alios in omni difciplinorugenerc viros dodos libéralisme fouit, tu in intimis habuit Demetrium Phalereum, hiftoriarû feriptore: quippe cuius etiam hortatufacra
, Biblia transferri in Grçcam linguam curant. Et cclebrarur hæc ad eundem regem,fed omnibus æratibus ad omnes reges atqu«principesneceffiriaDemetrij mpM'K‘^i;,qa6d nempeJibros de regno fcriptos emere illumatquelegereiuffit; nam dequibusamici regesadmonere non auderent,eain libris perfenpra eße.
Attains I. cum de alijs vins dodisbenemcrerifluduit, tumCteßphontemhiftori-cum beneficentiaprolixacomplexusfuit.
Herodes, cognomenro Magnus, plurimnm derulit\icolao Damafceno, de quo multainhißorialua lofcphusamp;Strabolib. ly.
Agrippa rexquanti lofephumhißoricum feccrit,ex hißoriola de vira huiuspatet.
Arque hadenus quidem de exrernis amp;nbsp;Gratcanicis. NuncadRomanosproceres
atq5lmperatores,ca:terofq5dequibusfupradidum,pergo.
Scipio Africanus fuperior amp;nbsp;M.Fuluius Nobilior EnniumPoetam,qui,obtriura
^guarum peritiam tria fehabagecorda dicebat,vt Gellius, quique vtreliquampopuli
jKom.hifforiam,itaamp;ipforum resgeftas carmine fSeruiusamp;Gelliusannalesnomina-
runtjpertradaßet, fummo amoreacvenerationepro/ecutifunt, iraquidemvtetiam
inScipionum/epulcroisconßitutuseßecxißimetur, quemadmodum eftaudor Ci-
cero. NamValerius, qui e^dern habet, non obfeurumtotääcteclogiumaddiditUb.
Scipio A fncanuspoflerior, auiexemplum imitatus, habuitin magnohonotePo-
lybium hi[ioricum,àquo ScPanxtio Pbilofopbo etiam in litteris infotmatus fuctat-
C. M,ariuslepties Cos.ScviâotijsdeCimbtisnotttisatq; TeutonibusnobHitatuSf 3 L.Plotium exim1^ dilexit, cum ea, qu^geHiffet, ingenio illius edebrari paffe exillimi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I let.Eidem etiam AtchiasPoeta,quem Cicero de fendit,chatus fuit, qupdadolefcens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a Cimbricasresattigiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
QjMetellusPius vfq;ed de rebus fuis fcribi cupiebat, vtetiam CordubxnatisPoe-
tis,pinguequiddamfonantibusatqucperegrinum, tarnenaures faasdedetec.Auäot
eff Cicero, Eidcm familiariffimus Archiasfuit: nam tabulishuncMctcliicomptoba-
-ocr page 25-DE' HISTORIÆ DIGNITATE. xr ^or fubieciffet, ftatim ex illis rebus, quas turn forte venderet, tribui premium fub ca conditione iuflÏt, nc quid poftea fcriberet.Quod enarrans Cicero,de Archiaaddit: S^id ille huius ingenium amp;nbsp;virtutem in fenbendononexpetiffet? Tametfi Valerius 'ib. 8. cap. ly, tantx Syllam arrogantie notarit, vt ad neminem animum direxide dicat: dim forte commentarijs fuis intentosomnes ede vellet.
L. Lucullus in tanta apud Syllam admiratione fuit,vt iscommentariosfuosipd, lanquamreéliushiftoriamcompodturojinfcripferit. Et condatquidemeundemcum Sifennahiftoricoprimum per iocum,deinde feriocontendidefeuorat^nefeu catmi-öeLatinoGrecouc,vtrumforstulidet,bellumfefeMarficumdefcripturum. Narrat Gütern Plutarcbus,credi orationem Grecam fortitum, extante turn hidoria Luculli de belloilloGreca. Cicero de eodem bis verbis dideruit: Ciim Lucullus, inquit,totum ■iMamp;nauigationem confumddet partim in pcrcontando à peritis, partira rebus geff is legendis,in Adam fadus Imperator venit,cum cdet Roma profedus rei militaris rudis.
Cn.Pompeius Magnus qui omnium primus è tribus orbis partibus triumpbos du-^’t,amp; tertium Confulatum Didature poteftate gedir, Tbeopbanem Mityleneum, fetiptorem return fuariim, inter intimos babuit, amp;nbsp;in concione milirum «Jiuitate dona-*iit,profecutus beneficium per fe amplum etiam orarioneaccurata. Eidem quoqj ami-eiffimusfuitL.Luceius Hiftoricus, vir Pretorius „amp; Cefaris Didatoris in Confulatu eompetitor,quemadmodumlegirausincpidolisCiceronisad Atticum.
Cefar Didator inter amicos ferméprincipe loco coluit Hitcium amp;nbsp;Oppium,bido-fiæfuæderebôlorum audores,Gillum etiam ad Confulatum cuexit. ^ '
Augudus Cefar, preter C.Mecenatem, qui cum Agrippagenerointer duce^amp; eonfiliarios precipua apud eumdignitateamp;gratiafioruit, quenqueeiusresgeftasde-foipfiflc, Oraciusamp;Seruiusmemincre, cumLiuiumiHiftoricummagni fecit, fed vt per iocum obimmodicas Pompeij laudes predicatas Pompeianum appcllarit,tum ve-lienienterdelcdatus fuitNicolaiDamafceni, itidem Kiftorici, ingenio : quippeaquo etiam mellitas placentas Nicolaos,quodno»enpod:caquoq5durauit,appellarit. Idem CaioF.DionyfiumHiftoricumadiunxit,amp;:p!urimum Virgilio, qui Æneidefualuliæ bmiliæconditoremÆneamcelebraret, vel potiusinperfonabuiusipfum Augudum ïeprçfentaret,deniq; Romanorum bidorias (vridequidem Æneida veteres Geda po-puliRomani appellade,accepimus) padim immifceret,detulit. Certè à Donato tradi-tumed,nulliusvnquamreiPoetamillum ab Augudorepulfamtulid'e, amp;:propc cen-tiesfeftertium,id ed 2^0000.coronatorum auredrumpodedide. Edetiamdeeodem niemona dignidimus Taciti loens: Malo,inquit,fecururaamp;i:fccretumVirgilijfecef-fum, in quo tarnen nequeapud Diuum Augudum gratiacaruir,nequeapudpopu!um Romanumnotitia. Telles Àugudiepidolæ, tedis^pfepopulus, quiauditisintbeatro Verfibus Virgilij, furrexie vniuerfus, amp;nbsp;forte præfentera fpedantemque Virgilium ve-neratused,ficquafi Augudum. HadenusTacitus. *
Tiberius Cal. maxime curauir notitiam bid^ia: fabularis, vfque ad ineptias atqfte ^erifum,vt babet Suetonius. Floruitque fub boe Imperatore Velleius Paterculus, præ-feduraequitum amp;nbsp;quafdura ab co ornatus.
Vefpafianus Cat. babuit in caridîmis, fnmmoqs bonore, lofepbum Hidoricum, amp;nbsp;ptædijsac iure ciuitatis donatum diuerfari in ædibus padus ed, quas antequam Imperator fieret, inbabitarat, deniq;etiampenfioneannuabonorauit.Eandembumanita-temdefefilijamp;:fucccfrores,Tirusamp; Domitianus,præditere. Namilledebelloludaico biftoriampetièlibrislolepbi tantum voluit,ideoqïmanufuafubfcriptosinbibliotbe-capublicariiudît;bicverôprætcrbonores, quibus conferendis amp;nbsp;jiutrem amp;fratrem fuperauitjetitynpraediornmeiimmunitatemconcclbt. ' 1
Traianus Cæl. Plutarebum, cuius tam de Pbilqfopbia quam de bidorijs diuerfa ex-tantopera,dignitateConfulariornauir, edixitque,'nequi{quamlllyrici magidratuum aliquidabfqueconfenfueiusageret.vt Suidas.
Adrianus,Traiani fnccedbr,dédit Arriano hidorico pratfeduram Cappadociæ: fa-tilquee'Suidacond3t,eundemad Confulatüeuedumfuide. AdditSparti3nus,Adria-numSuetonioTranquiHo, cuius de duodecimCxIaribusbidoriaextatjCpidclarum rnagidro (nos CanceiUi^m vocamus) vfum.
C
-ocr page 26-XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO
Antoninus Philofophus Cxfadeö antiquiratis ftudiofus fuit,vt ncmini cfletCrx-corum Romanorumue fecundus, teile Hcrodiano.Eidem hiftoriam fuam luftinusin-fcripiit,nontam,vtipfeait, cognofccndi quam cmendandicaufa. VndefamilianiTi-mumeumCxiarifuiirc,neceireeil.
Alexander MammesE,princepsingeniomiti, fed iuftus, tumaliosvirosdoäos,nc quid afperum de feferiberent, vehementer coluit,amp; mcnfxaiTeclashabuitjturainpri-j) mishiiloricosfufpexit.LocuseadereLampridijitafehab^t: Fuiteiconfuetudo,vtfi » dc iure aut de negotijs tradaret/olos dodos amp;nbsp;difertos adhibcret : Si vero de remilita-n ri,milites vetÄcs amp;nbsp;fenes,ac bcncmcritoSjamp; locorum pcritos,ac bellorum amp;caftroru, » amp;nbsp;omnes litteratos: amp;nbsp;maxime cos,quihiftoriam nôrant, rcquirens quid in talibus gt;, caufis,qualesindifceptationeverfabantur,veteresImperatores,velRomani,vclcxte-» rarumgentiumfeciftent. HaiftenusLampridius. Obtinuitetiam Alexandribeneficio Confulatum Dion CafliusHiftoricts : quippc quemcum ipfo AlexandregciTcritan-no V. C. DCCCCLXXXI.
Zenobia, quæ à maritiOdenafiobitu imperium contra Galienuminuafit,amp;illu-ftrem hoftis^urelianicommendationcpromeruit,hiftoriæ AlexandrinæarqjOrien-tis tam perita fuit, vt in compendium redegerit,Latinam autem Grxcèlegerir.
Tacitus Cxf. Corndium Taciturn, fcriptoremhiftoriae Auguftæ, quodparentem fuum eundem diceret, in omnibus bibliotheciscollocariinftic;amp; ne leftorumincuria deperircr,librü p annos fingulos decics fcribi publicitus iuffit^ in bibliotbccis poni.
^ '•% lulianusCxf. Vi(ftorem,fcriptoremHiftoricum,apiidSirmiumvifum,Pannonix fecundæconfularcmprxfecit,amp;honorauitæneaftatua,virumfobrietatisgratiamul« tiTaudum,multo póft vrbi præfe(ftum,vt fcripfit Marcellinus lib. xi.
Valens, Valen tiniani fratei^atque in Imperio collega,ab Eutropio conferibi Ronia-næhiftoriæepitomen curauir,
Theodofius primus multam inledione hiftorixopcrampofuit,vc1iemcntcrfada ,vetcrumfuperb3,crudelia, infefta, exeej^atus, veVidor. IdcHonoriumF. apudClau-dianumadfimileftudiumhisverfibusinuitat:/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
/»tereaC^u/ifs,a»ifKUi(i»f»fno/üör,ivJ/e!, £t ^fi^ mox i»gt;irere,iegi(s,Kec ^/ej/»at z/z/quam
' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tecum Grata b^ui feeuw /lamana veitt/laf^
i^ttt/^uóset/oiue places. —— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Zenonis CxC temporibus Theodoricus cognominatus VeroneniÏs ( vuigó de Ber-na)gentcOftroGotthus,vidoamp;ca’foOdoacro,rcgeRiigorumamp;Heruloruni,ltaliam cum vrbeRomaoccupauir. Enituit autem cum alijsfummis virtutibus, turn abanti-quiraris amp;nbsp;hiftoriarum ftudio non alicnus fuir. NamiuftueiusCailiodorusConfuIcs luosdigeiftt. Et notie fanèdjgnitatesCafljodori,quasamp;antèconfecutusfuit, amp;nbsp;deinde pofledir. Ecenim vt exteras rcliceam, Confulatum iolus geffit anno V^ C. M.
«C.LXIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;•
luftinianus Cxf prxcipuumcopiarum Dueem Êelifariumhabuir. IsrurfusProco-pio hiftorico amp;nbsp;notario amp;nbsp;confiliario vfus fuit.
Carolus Magnus, vt miri/îcèftuduitledionilibrorum Auguftini, ita prxcipucijs deledatuseft, qui deciuitarcDeiinicriptifunt.Idemhancfummamdiligcntiamad“ hibuir,vtvclintercœûandumprçlegi/îbihiftorias,amp;antiquor,umregumgella,volue‘ rit. Nee minus in vniuerfam patrix hiftoriam confuluit: Nam Barbara amp;nbsp;antiqui/fima carmina, quibus veterum regum adusamp; bella canebantur, fcripfit, menwrixq5 man-dauir,tefteEgin^arto,quialumnumfeCaroli'profitctur,amp;tam cumilloquain cum li-beris amicitiam prxdicar. Habet etiam de Paulo Warnefridofvuigó DiaconuinvO’ canc) return Longobardicarum fcriptore, Sabellicus,cum capruscum regcDcfiderio à Carolo eftct,ftatim libertate don^um fuiftc,amp; quam diu in fide manferit/umma bé« neuolentixofficijscultum.
Fridericus 1. cognomentoBarbarofta, Othoni,EpifcopoFrifingenfi, munificaad terumgeftarum defcriptionem adiumentafubminiftrauir.
Sigifmundus CxC auidc femper hiftorias Icgit, amp;nbsp;conuerti omnium primus Arria-numinLatinamlinguam curauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Maxi'
DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij
Maximilianus 1. omnium geneis noftrz feriptorurnde fedula amp;nbsp;accurata hiftoria-tumledionecommcndationcm meruit. Cui additur à Philippo Melanchthone deda-mae.Tom.z.Stabium fe narrantemaudiuiflc,cidcm Impcratori fuifle in animo, certis hominibus dodis mandata darc,vt coUedis vndique Germanicis Chronicis,quia ali us ïliaannotaiîct,ex fragmetis illis Germanicam hiftoriam integram, quantum fieri pof-lcc,componerent: Sed vel occupationibus impeditum, vel quia non fatis idoneos homines rei tantz,qui quidem vacui fuincnt,reperiret,inccptû omififle. Sanè exemplum ciusmultum turn etiam apud czteros principes valuit. Et confiât, illq^ri dignitate, fi-tie,gratia,inter aulicos amp;nbsp;Confiliarios eius floruifle Cufpinianum,cuius de Confulibus Roin.amp; Auftria hiftoria extat,amp; Bilibaldum Py rcamerum amp;nbsp;ipfum hifloricum.
Carolus V. przcipuèThucydidisledioncdeledatuscft,amp;:plurimumPauloIouio detulir.
Ferdinandus Czfad hifloriarum fcriptiones*Lazij amp;nbsp;Langi opéra vfus eft.
ApudMaximilianum Il.infumma gratia ac dignitate RichardusStreinius,genüS Auftriaez Baro cnituit:amp;: hodie ctiamnum SamSucus Pannonius fuperfles eft.
Sed nec alij de extemis regnis hic omittendi erant: in quibus facile pflneipes Alfon-fus Aragonum,amp;: Matthias HuniadeSjVngarorum,reges. De illo paulo fufius explicate vifumfuit. Etenim vt AlexandcrHomeriIliadem,fic Alfonfus Liuij hiftoriam fem-percomitem habuit: amp;nbsp;Laurentium Vallam, quiapud ipfum exularer, mirifico ftudio complexus fuit, atq; vt Herodotum SiThucydidem, c quibus cotidie de Perfarum amp;nbsp;Græcorumhiftoriçdifierentemcum fummaadmiratione audiflet,inLatinalinguîm cöuerteret,pcrfecit.Idem tantum litteris detulit, vt clypeis amp;nbsp;fignis fuis librum appin-xerit: cùm gloriaretur, nullos fc habere meliores confiliarios quàm mortuos, hoc eft, libres. Interrogatufqj,vtrumpluslibrisautarmisdeb«refeexirtimaret,librosprçtulitt Suippe è quibus arma armorumqj vfum fefe difeere affirmarct. Denique cùm zger ali-quando Icdo dccumberet,amp; Icélione Curtij de rebusgeftis Alexandri Magni ita feob-leftaffet,vtanimiamp;corporislanguentiscoUflpfas vires reficifcntirer,cxclam3uit, non effeinHippocrate vel Galcnofanioremmedicinara, fuauioremq5curationem.Matthias veto Rex cùm alijs partibus rem litterariam iuuit,tum ira fefe hiftoriarum leétioni dedidit,vt exGræcalingua multas in Latinam transferri fui vfus caufa curârit.Eiufdem munificentia ad Vngaricz h^ftoriz tradationem amp;nbsp;Callimachus Experiens, vero nomine Philippus,editus GeminianoHetrurizoppido, tumexulfnamPauli 11. Pontif. bïuitiaRomapulfus,aCafimiro,rcge Poloniz, Alberto F. przceptordatus,pofteaquc cladisMoldauicz,quódnobilitatemob contumaciam obiedandam hofticenfuiflèr, habitus author fuit,) amp;nbsp;Antonius Bonfiniuspelledi funr. Nec deeflent,quzpr.Tterca tangua emblemata, de Gcrmaniz,Galliz, Italiz,8ritanniz id genus, nec diffimilisftu-dij,exemplisadijcercm. Sedhocinftituti7»'aygt;»wamp;rbreuitatisftudiumnoftrumprohiber. DeGallicistarnenindicandumputauimus,apud4-udouicum XI. perquamgra-tiofumfuifrePhilippumCominzum,hominertTBclgamèFJandria,cuiuscommenra-tiosGallicalinguaconfcriptos Sleidanus Latinos reddidit. Et Francifcus I. ci'imdo-^tinarum omnium appetentiflïmus efiet, ita quidem, vt magnis fumtibus per Italiam amp;ipfamGrzciam alerer, qui veterum audorum fcripta conquirerentatq; defcriberer, Öibibliothecaminftitueritampliflimam,quzlibrosaliquotpofteainfigncsdedit: etia hiftorias magno ftudio legit,amp; ita legit,vt neqj à menfa vel prandens vel cœnans de his colloquiaexcluderet,amp;:accuratecùmipfediirercret,tumalios, quialiquidattulifient m mcdium,attentêaudirer. Notetur amp;nbsp;in Britanicis perquam infigne iftud de Eduardo yi.neqjomittanturpaucanonnuHadeGcrmaniçnoftrçprincipibift. DeEduardo res ttafehabet. Çratille,vbivitam finijt, circiter annorumiedecimadoIefcens.Sedinea «täte przter patriam linguam amp;nbsp;Latinam A: Grzeam amp;: Gallicam didicerat, amp;nbsp;do dis omnibus,Gcrmanis,Italis,Gallis,Scotis,Hifpanis,PoIonishofpitiumdabatatq;patro-cinium.Conftateundemftudiofifiimchiftoriaslegifle:amp;:traditumeftanonnul!is,ingt; ^eNorthumbrijDucis,.àquotabificovenenofublatumfufpiciofuit,incumodiù, feu 4ttandam occultimetus«fiifgt;Alt;tlt;.«l,extitifrc.In Germanicis principibuseftquod de Auen-tmi Annalibus vehemeter Guliclmo amp;: Ludouico, Bauaris, debeamus. Nec minor de Saxonicahiftoria Frid^icum Sapientem Eledorcmcuratetigerat. Sedperfecered«-
C 0
-ocr page 28-X ' R. REIKECCII ORATIO
mum rem illäMauricius amp;nbsp;Anguftus, FratresatqjEledoreSjvfi opera Gcorgij Agrim-]2Camp; Fabricij. Prxdicatur etiam Philippi Palatini Eled. in hiftoriaruin cognitioiiecó-parandaftuciiummirificumtQua de re cùm Philippi Melanchthonisaliquotinlocis,amp; Calpäri Hedionis hifi.Eccl.lib.ii.cap.4.expofitiones in medio fint,inde ped omnia fa-tiusfuerit. Nee fins hacparteilluflriffimafamiliaBrandeburgica caret. De quibus pro digrtirate hïcdifi'eratur, iterum argumenti ratio prohiber. Vnum idaddo, documenta quçdchiscxemplis,velidcoiliuflrioribus,quômaioreorura,àquibusprofeâa,digni-tas,cæteriPri nwpes capiant,efl'ep!urima.Sanè quod hiftoriaSleidani traditû eft, Ger-maniamhodicfamilias hafcetrés,B3uaricam,Saxonicam, Brandeburgtcamfecuntlü Auftriacam præcipuas arque adeô potentiffimas habere^ id neminem cire opinor, qui inficiariaufit.
Quod fi nee rcfpub.illufiriorcs pvte hac laude fua fraudandæ, nota quidemj vtcæ-rcros taccam,de Sabellico, amp;nbsp;Petro Bembo, edito genere patricio, amp;nbsp;à Leone X. inter purpuratos Sacerdotesfvulgo Cardgiales vocantjledo, Venetorumprudentiaacdili-gentia. Namvtriqj Senatus^decretofcribendxhifloriæ Venetæmunusimpofitfifuit. Ac Bembus id de fe obiter retulüTe contentusfuit. Sabellicoannuumtrecentorura aureorum ftipendiumeonftitutumjouiusmemorat.
Cæterùm liquet iam hinctertium,idq; luculcntiflîmum, deHiftorixdignitatcar-gumentiim:CinnquinôFolùmcomprobârint,fedetiarnlittcriF mandârintpplosfuni-n^s omnium a’tatummonarchas,Reges amp;nbsp;Principes reperiam us.
Libet nunc partes difeiplina: iftius perftringere,vt hinc porrô planum fiat,è qua pkl-rîrftum commodiexpedandumfir. Nominauitautem hasEuftathius,Dionyfijinter-pres: wTH’o«»,™o/j«j,a«7iiœ»37s^oi'iiwy,T5 •j^viaxiij^xii'. Et PolybiUS alibi Tfc’®^«gt;««’'*®,alibiquot;v y^ii^Myiia primas defert. Ego de pofterioi^ afientiri malim: Eftenim hæc, quærcliquasomnesil-luftrctjamp;finequaillæFermcfruôlumnullumpræbcant.Neq^hîcnudasfamiiiarûde-lineationcsautnomenclationesquafdam intelligimus,Fedaddit3sperfoniscôiienien-tes rerumgen:arumdcfcriptiones,cumdi^rtatynporum,quibusquçq5floruit,indica-tione, plancqj qiiafdâ quad «e»'^^z«îquot;«- Vndeiam noua r'^ixMyix.^fc(ei^lt;ix^cxei'it. Que cnimfugit.inhiftorijspotiffimumdeperfoni^.quaîresgeircrejagijhasaiitetnrLirfusfa-milijsdifcernioportcrc.^Etcertèquidcm cùmfecundumcœleftisdodrinxvcritatem, amp;nbsp;Ecclcfia: conferuationem, fint habeanturqj bona, qu^ms morralium félicitas com-prehenditur atq? confiât, prxcipua,Imperia amp;nbsp;artes, etiâ familias, quæ v traqj condide-runt,illufirârunt.propagârunt,non negligendas,fed fummo honoris eukuafficiendas, non potefi nonapertum omnibus efie. Fit autem ifiud eo paélo rcélifiîmè, fi catûob-fequioamp; memoriæfiudeamus,hocefiortumjincrementa,interituminueftigcmusaut inuefiigatacognofeamus. Habent«Enimfempcrvtipf3imperia,itaamp;farniliç,fuasquaû periodos,fatalefq5 vices,feu vtQuintili3ni verbis vt3r,initium,incremétum,{ummam. Î^cc potefi non talis cognitio v»principibus, quiq; alij reip.clauum tenent, iucundifiî-ma,itaomnibus vtilifiimaefic. S3n*fi rede rem æfiimemus, etiam ipfiim Nobilitaus decushocquafifundamentonititur.Efienimillajfi Ariftotclicredimift(namadamuf-fim ifia hîc difeeptari nec debebat, nec poterant) vetufias amp;nbsp;integritas generis, feu parta maiorum in rempub.mcriris,ac propagatadignitas.
Verùm hîc neceiFario adi)ciendum erat,quid prçfiariab eo conueniat,qui cüfruâu aliquoamp;fuoamp;aliorum tradarew^^eaAoj^Mvftudeat. Ergo vtreminpaucaconferaraus, prxcipuè opus fueritatten ta peneqjreligiofatotiusantiquitatis, cuius fundamentum faciohifioriam Biblicam,inuefiigatione,amp;iugiveterij monumentorûkâione.Nain qui hune laborel?ifubterfLigit,amp; antiquitatem tanqua per tranfcnnâafpicere,ncq)ia ipfa penetralia progredi velit,hinclongcfacefi'at,autfoliduinfrudunKjgt;:pC(fiarcdcfi-nat. Nec fieri potefi,vt qui alias ingredi vias tentauerit,n5 in falebrasamp;anfraâusinci-dat,amp;:deniq; vel in horrida tefqua amp;nbsp;mandras, vel periculofifiîmû prxcipitiü perduca-tur. SanePhilippi Melanchthon*is,fiimmiatqjoptimi viri,quemadmodLipra;dicabac cum Camerarius,communifq5 præceptoris nofiri,vt Glandorpius nonunabaqacmul-to maxime partis litteratorumhominum parentis,vt in quadacpiftola lohanncsStiir-mius,ad huncipfiimGlandnrpium vfurpatum velutiapophthegmaquoinfinitilaboris cffeatErmabat,familiasfcribere,inmcdioefi.Etrequirerca^eandemoperamCame-rarius ;
1
-ocr page 29-DE HISTORIÆ DIGNITÄT E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly
rarius folebat non folùm ingenij acumen,fed temporis quoq; ISgitudinem amp;nbsp;induftrix laborem.Neq; plurimorum clàm funt,qui abifta,quam diximus,viadeclinantes,etiam fortunameandemexpertifunt,hoceft'n-5^8ax«gt;lt;wvmagis obfeurârût quàm illuftràrunr, tam vetera quàm recétia exempla. Nam vt ne hocetiam quenquam perturbet,ncqua-t]uamiftudgenus hominumprimumnoftraxtasvidit, fed etiamantiquitastulit. Atqs operæpreciîi fafturi videbamur, ficuiufdam veluticautionislocopaucadei)shïcdil-iereremus. Satis autem conftat,maxime iftius quafi noxx reos Poetasmifi forte quis il-loscalicentiaexcufandosexiftimet,dequaitaOuidiuscecinit:
Exit i» immen^mfive »»da licentia 'vatum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Obligat hifiorica »ec fia verba fide, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
Et Socrates apud Platonem aflerit, 'ÓTtrmgt;imiwJioi,èt‘!nfi^Nlt;.0i-minn(^vai,'!niéif^tii(,lt;iN‘’ * AÓyvf.HoS tnagna turba ineptorum hifl-oricorum, amp;nbsp;incau^iquorundam ambitio, fequitur. Nee tnodare fingulatim de omnibus omnialibet. De hiftoricis id genus notetur lócus PIu-tarchièClodij cuiufdam temporum indice: Clolt;^us, inquit,antiques illos temporum « commentanos oftendit in Gallica vrbis calamitate perijlfe : eos autem,qui nunc extât, « compoficoseffeabalijs, quiiri gratiam certorum virorum generaeorutflin prxcipuas « familias,maximeqjinfignes,nullaomninorationeadeos pertinentes,ingelferint.Hac- « tenus Plutarchus.Lcginius etiam de C.Iulio Cxfare,quód originem familia: fux aVe-nere,quam tcmplohonoratamgenitFicemcognominauit,repetierif: inueniafqjcan-lt;léIib.8.epift.Ciceronis,qui totus M.Coelij eft: inueniasquoqjpaflim apudeos fcripy-res,qui fub fucceffore A ugu do floruere. Et fatis codât, facra Veneris familiæ luliæ propria finde, vt Solis Aureliæ, Ditis partis VaIeri2E,amp;alia alijs. Magis autem mirerc,qiiod Suetonius habet,Galbam videlicet, qui pod Neroné imperauit,genus fuum ab infami ilia Pafiphae, Minois Cretends côiuge, cenferi voluidè, hand dubiè nulla alia de caufa, Suam vt faltem vetudatis opinione plus fibi familixqj dignitatis conciliaret.Fuit amp;nbsp;fub Vefpafiano inuentus, qui Flauiam familiam, qua Imperator is editus effet, ad códitores Reatinos, comitemqj Herculis, cuiu^extawmua falaria monumêtum,refcrret:amp; alius lub Augudo,qui Vitelliam gcntcm,qua gurges ille,3tqj abdomini fuo natus helluo ba-ratroqjVitclliuS)Vcfpadaniantecefror,procrcatusfuit,aFauno,rege Aboriginum,de-liuaret. Quanquarn veró podremam hanc fententiaSuetoniusin medio relinqüit ■, ramen de Vefpafiano,qui æqu^rudentiffimus eßetacverfutiflimus, adijeit, eum ta turpem adulationem,dolidaraq5audaciam, vitro irrififfe, indigenaqj origine contentum fuiffe.Necdiffimilcmin Audriafua de Stabij, Audriacæfamiliç origine à Iapheto,No-hæF.deducétis,refutatisincptijs à Maximiliano LCæf retulithidoriamCufpinianus: Quæ etfi dylo amp;nbsp;orationis genere negligcntiore expofi ta, per fe tarnen memorabilis fit, hiceamde verbo ad verbum afcribo: Audiuicorano,inquit,Diuum Maximilianum fç- « piusloqucntem cum Stabio : Tu me ex area Nohx ducis?amp; demmatis originifqs mex u audorem tribuis Iapher,tertiumfcilicetNohxF.quifudcndapartisdetexit? quafi^x « tadicenonbona,pofritproducidipcsbonaamp;feftilis,ciim ramen malaarbornunquam « bonum producat fruftum ? Et licet Stabius acute Diuo Cxfari multis aulicis adantibus « refpondiffet(nambaud vuIgariteramabaturàCxfare,quodomnibuscondat,amp; com- « pertum ed)tarnen Cæfarpodeadixit : Caueaslianeignominiam mihiamp; poderis meis « inurere,quimihiirafcentur,amp;:alij exertalinguafubfannabfit. HadenusCufpinianus. Accertèquidem quàm vcteres idi longe adhuc crafïius,amp;,quodaiunt,tota via errarur, feuplanèauesfeiddtifunt,fecunduVenufinuPoeta,exteriproximioru amp;nbsp;paulofupe-ïiorü temporu feriptores nonnulli.Etenim vt gentibus amp;nbsp;nationibus ipfis,ita amp;nbsp;familijs temerc nulloqj vel argumento, vel probabili faltem cóiedura, origAcs tü Ttoianas tu Romanas,amp; gefcio quas alias,affinxere. Exempla,nifi qui monumenta ipforü no vide- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
rit,prçtcrire neminê pod'unt,quç vt de gentibus accumulanda hïc nó erant,ita de fami-lijs vnü atqj altcrü faltê ta ex nodris, hoc ed Germanicis, quàm ex Italicis hidorijs fub-ijcerevifumfuic. Celebranturautin vetcribüsGetm*anicxdirpisatq;originisfamilijs pra:cipuèMerouingiamp;: Welfi: amp;:illifatuPriamiTroiani, hi Catilinxediticenfentur. Quidhac redici vel ineptius vel incogi tatius potuit ? Vt enim dudore Ænea delates in Europàatq5 ItaliaTroianos non negemus,quid hoc omniû ad nodras gentes.? prxfer-pm cùm Francorum (In^is enim Merouingi primi reru potiti funt) populus amp;nbsp;nomen
-ocr page 30-16
R. REINECGII ORATIO
multo póftinnotuerit. Altera de Weids opinio non gloriam, fed probru ac manifefta infamiam habet. Nä quod Catilinæ genus, qui mores, quæftiidiafuerintjatisfupcrq; cum ècæteris Romanis feriptonbus,turn é Cicerone amp;:Saluh:ioeuidensfit.£ccertum àgt;rtcTacitihiftorialib. 5. amp;alijs, veteremRomanam nobilitatcm, partim inteflieiW plus quàmciuilibus bellis iftis, partim Imperatorum fæuitiaextindam.Quæautcliuic quafilutïedafuit.qualiscenferi habcriqjdebeat,nonobfcurcPJiniusdemonftrat:re-tulitq; mores huiusnequaquaprobatosMarcelIinuslib.iS.Deltalicisnorainohîc tantum EllenfesiS^CöIumnios: quorû illos pleriqj ab Attijs, hos.iCaraillis Romanis ded-lt;, liant. Ego contnaEftenfibus Longobardicam ihrpem aflero : nee improbarim dcCo-Jumnijs quorundafentetiam, pertinere genus horu atq; origine ad Welfos. Neq5 enim VtLongobardorû,itaamp;aliarügentiumnofl:raruminItaliaimpcriaobfcurafiint:.àqni-busocc«afioneifta,quænûcibi relique eft,nobilitatcm conditâ, quod dubitemus caiiia nul!aeft,amp;fatisidipforumltalorüteftimonijsliquet,fatisetiamquadamadmccpifto!a de fua amp;nbsp;maioru è Saxonica domo yigine demóftrauit Aifonfus Carrettus,Marchio Finarij.EnimueropoflïdentEftenfesbona ex parte auitasledesetiamnum : amp;connu-bijs ßauariad? Saxonia potiti,deindefamilia DucûBrunfuicenhuiTiamp;Lunæbiiigen-fiumpropagarunc.Couftatetiam Columnix ftirpisPrincipesGermaniamccupoHli-miniorepetijfte: .àquibushodiefupcrfuntamp;illuftriflîmorumEledôrumacMarehio-num Brandeburgicorura domus, amp;nbsp;Comités Zollcrani in Sucuia.
^ nbsp;nbsp;^ Sed his per quandam vclutithgreftïonê expofitis,pergo iam ad ea,quç ad w^^oyiJr
pertinere videnturpropius. Inquibusamp;vetuftatemamp;dignitatemhuiusiacrarülitte-ramm audoritascommendat.Hasenim diligenter arq; accu rate origines amp;ftirpes ex-planare, neminem nid in le(ftionecarûplanèhofpitcm,fugerepoteit. Introduélaq^de eoexempIoinftitutifanèperqLftimlaud3bilisapudIudaîosconfuctudo,vtiàmi!iatum deferiptionesinfani Hicrofolymitani ady to aderuarenrur, nuxtis tarnen etiam de ex-trancisgentibusquibufdam vclutiinfttitijs.Acpcrduraircquidemcandemconfuctu-dinemfeculisbenèmiptis,hoceft, vfqjaeWWerotljs Magni rcgnum,accepimus. Isenira cùm Idumxæ,amp;, quemadmodû plcriqj tradidere, omnino dcfpicatæ originis circt,nc ea nouitas contemtû dbi pareret,monumentailla Hammis ablumfit.Quanqua veto ad iftud tantum tamq5 ingens damnum cauendû, banc aliqui prouidam curaadhibuerat, vt domi libres nonnullos exferiptos habercnr,pleriq} eti^m è memoriç thefauris repa-rarcnt,reftitui tarnen res in in tegrununquampotuit. Necdubiumcft,indequæftionii difputationumq}nugasextitiffe,quasgenealogiarij mennonc taxaitamadTimotheu quàm ad Titum feribens Paulus Apoftolus. Nam damnari ab co eruditam atquebido-ricamfyniliarum inueftigationem, id de fandiflimo Apoftolo, præclarcque etiamin bonis litteris crudito, ne in menterw quidem venire, nifi penitus cxcordi amp;nbsp;vefanopo-teft. Ac perfentifeimus nosvei hodieeiusiadurxincommodfi.Indcenimdifcrepan-tiymillarumopinionumdeger»alogia Chrifti pugnaextitir. Quævtcomponipofiît,
- atque adeo grauiflimis de cauhs debe.'S’, alibi a nobis demonftratum eft.
A pud G rarcos’ï ')^t«wgt;lt;i«'' principes Poetæ artigere, fed immodicofabularum Audio baud fatis féliciter. Debemus tarne plurimum Homero. Et meminerimusquodde to-i ta G r^c^gentisbaC pafte nauata opera fcripfitin ArcadicisPaufanias:Suntfanè,inquir, »J Gracorum fcriptacùm in cæteris,tum in ijs maximè,quxadgentilitates pertinét,inter j, fe diflidentia.Hadenus Paufanias.Quod vt audori ifti demus,atq5 adcó nos dare oportet,itaftudium in Grxeis familijs cxplorandisnequaquamindelabefadatur,multoqj minusipfum'raoiiueaAo^oùi'impugnatur. Etquam omnino difeiplinaraproféras,quæ I»; TOônfâopd/îSi^nÂojlJRcareat? Sanèamp; Oracius cùmTelephumquendamdchortari.iGe-nealogijs videatur,alibitaméamp;ÆliumLamiamvcruftoLamc),amp;:Mæcgnatematauis regibus,editos ait.Quiaautem non folùm dulce,fed etiam cum frinftu non pœnitendo coniundum eft,eos,qui in genealogijsoperam pofuere,non ignorare,breijitcr lûCjqui 1 ineogeneretam apud Graecos (^üàmapudRomanos,deniqueetiaminnoftragentc, hifqnenoftristemporibus,cl3ruere,velaudorummonumentis celebrantur, fubijcio.
Antiquiflimus omnium poftPoetasnominatur Aculilaus Argiuus,oriundusCer-cade vrbeinconfînio Aulidis. QuiadPoeticasHeliodigcncalogiaseæendandas ani-nlumappulit, quemadmodum audor eft lolephus lib.r. contra Apionem.Addithis Suidas,
-ocr page 31-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
Suidas, ex æneis tabulis,quas pater ipHus, quendam ædium fuarum locum fodiens, rc' petit,eum genealogias defcripfifle.
Hellanicus poft Acufilaum fcribere genealogias aggreflus eft, amp;nbsp;ita aggreflus cft, vc dum limam amp;nbsp;emendationcm profitéretur, ab acriÀcufilai infedationc non abfti-nuerit.
PolycratesSophiftacclebratur vt in Genealogijsvcrfatusablfocrateinlaudatio-ncBufiridis.
AGuscitaturfxpiftîmcin Paufaniæcommentarijs.
Hecatæus,quicutTiCadmoprimushiftoriamfolutaorationc edidit, memoratuc UKergenealogiarumfcriptoresàStephano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Suidas ab eodem Stcphano nominatur.
Simonides pofterior, cognomento Melicertes, fcripfît trei gcnealogiarum li-bros. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Sequuntur bos Epimenides duo, Pherecydes Athenienfis, Philiftus, qui Laertij amp;nbsp;Suidxmentioncreferuntur.
Philoxenus Æacidarum gcnealogiam carminé defcripfit,vt Suidas»
Polliohancvtilemoperampræftitit,vttatn BarbarorumquàmGra:çorum,quiad Troiam militârunr,genealogias contexuerit,tefte eodem Suida.
E Romanisfciiptoribusprimus, quantum mibi conftat, genealogiasattigitVarro illcOTAi/xa?ÔTn7i;,exqui(îtiftîmifque laudibusab Auguftinolib.ô. deciuitate Deicap. 4.. celebratus. ExplicauitautcmdefamilijsTroianis,vtSeruius. NamgrauiorauôtoiVli- • nius libro 5p capite x. non paruin difcrepans, amp;: omnia ad Romanam hiftoriaijiac--commodans, feptingeacorum illuftrium amp;: nomina amp;nbsp;imagines inferuiire volumini-biis fuis,ait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Fecitnonminus,autetiam longe mains,operæpreciiunT.Pomponius Atticus,ad quem extatepiftolarumCiceronis volumen. Sic enim in eius vita Cornelius Nepos: Moris,inquit,maiorumfummusimitatoi«6»it,antiquitatifqueamator,quamadeódi- lt;, ligenterhabuircognitam, vt cam totamineovoluraineexpofuerit, quomagiftratus « ornauit:Nulla,enim lex,nequepax,neque bellum, nequeres illuftriscftpopulo Rom. ,t quæ non in eo fuo tempore fit notata. Et, quoddifficilimum fuit, lie familiarum origi- « nemfubtcxuit,vtexeo da^irumvirorum propaginespofllmuscognofcere. Fecithoc (( idemfeparatim in ahjslibris, vt M. Bruti rogatu luniamfamiliamaftirpead hancxta- « temordineenumeraucrit,notans,quiaquoqueortus,quoshonores,quibufquetem- « poribuscuepiflet. Pari modo Marcelli Claudij de Marccllornm,Scipionis Cornelij, amp;nbsp;« FabijMaximi,Fabiorumamp;Æmiliorum. Quibuslibrisnihilpoteftefredulciusiis,qui lt;lt;nbsp;aliquatneupiditatein habcntnoticiæclarorumjjirorum. HadenusNepos:quipauIo tt póftfubiicit,nullum temere interceffiircdiem, quo Auguftus Cxfarnonadeumfcri-berct,quö aliquiddeantiquitateabeorequircret. ^eminiteiufdemoperæ Cicero in Oratore:Quemamp;:ipfumlocumfubijcerevifillnfuit:Cognofcat,inquit,Oratorrefum “ geftarumamp;memorixveterisordinem, maxima:fcilicetnoftræciuitatis: fedamp;impe- “ rioforumpopulorumamp;reguinilluftrium: quemlaborcm nobis Attici noftri leuauic “ labor,quiconferuatis notatifque temporibus, nihil cum illuftre prxtermitteret, anno- “ rumfeptingentorummcmoriam vnolibrocolligauit. Nefcireautem, quidantequam “ natusfis, acciderit, id eft femperelfepuerum.Quidenimeftætashominis? nilicùm “ memoriarerum veterutncumfuperioruma:tatc contexitur. Commemoratioautem “ antiquitatis,exemplorumqueprolatio,fummacumdeledationeamp;audoritatemora- “ tionialfertamp;: fidem. Hadenus Cicero. Porróautemfacile vt eredam,inducor, ex hac “ Attici hiftjiria petitas de Papiriaamp;Portiafamilia expofitiones, quas habentCicero epiftolarum ad familiaresflicenim rede quidam infcribunt)lib.9.amp; Gelliuslib.13.cap4 iS.vbiquidemetiamcommentariorumlibrum de familia Portia citât.
MeiTalaiamfencx volumina de familijs condidit,vt meminit Plinius lib.3y.cap. li Hyginus, AuguftiCxflibertus,nominat genealogiarumhbrosfuosdeftgnisccelc-ftibuslib.i.
In noftra gente, vt amp;nbsp;in alijs plcrifquc , etiam antequam fuus litterarum ftu-dijs nitor redijt, tenjarunt quidem « 7^i«Aogt;iiMF multi ^ fed eo tradatu atque euen-c iii)
-ocr page 32-z8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINE CCH OPvATIO
tu,vt magis fumum ex fulgore,quam c fumo lucem dedcrint/ecundum Oracium. tarnen cum primis memorabilc excmplu m Odidnis, Epifcopi Fhfingenfis, Diui Leo-poldi, AuftnxPnncipisF.amp;Leopoldi II. Ducis Auftrix, Diui nepotiSj quodretulit Lazius. Hi enim, quemadmoduna idem loqui tur, generis fui genealogias terfo nlo di-dionis pofteris reliquere.
Patrum noftrorum memoria conatus etiam eft aJiquam Tt-'-'^wAc^uw Riccm Anthro-pologiafuaafferreVolatcrranus.NecdiffimileBoccatij ftudiumfuit.
Hacnoftraxtatede Romanis familijs operxpreciumfecereilluftrisBaro,Richar-dus Streinius AiFftriacus,amp; Iohannes Glandorpius Monafterienfis. Atqj ilhus quidem ftemmata dodiffimorum virotum elogijs celebtata extant. Huius non nifi de Antonia amp;IuIiafamiliacommcntarij in lucem prodiere, cxterishadenusfuppreffis.Quxres filio curæ eflet,non femel ei adhortatores fuimus.Nam qualcs crcdi oporteat,dcpubli-catis,quibusnihilpoteftefleperfediu?,planumfit. Peculiaritcr autem CxIarumRo* manorumfamiliasi,quibus multa, qua: adexquifitamantiquitatiscognitionempertinent, inferta funt, deditOnuphrius^anuinius. Et eft quodeiufdcmoperç de aliquot aliorutn regn«um familijs debeatur. Nequc enim omne tulit pundum, vt cum Ora-cio loquamur,fed eft vbi fides aliquando labafcat.
Cxtcrorum regnorum amp;nbsp;Impcriorum familias rccognitum à Philippe Mclan-chthone Carionis Chronico attigit poti’ quam explicauit. V crum de Germanicis opera Peuceri,qui pleraqj omnia àScldio lureconfulto, duorum Imperatorfi, CaroliV.amp; • Fodinandi fratrum,Procancellario, accepiffetjinfignis eft. Neq-, nihil ChytræiChronologie debemus. Quepretereaàdiuerfisdefamilijsetiam diuerfiséditafunt,fingu-latim hïc enumerentur atqj cenfeantur,inftituti noftri nó eft. Et plcraq; ciufmodifunt, vt iudicium omnibus in procliui^fle oporteat. Sunt etiam noftralt;z^'/^gt;’'f«'™ » j.y;«™«™ in medio.Quç vtinam elaborate aliquando,ac de toto argumente illo oauaTcmeihUccit, vtadGermanicamhiftoriam,quam metam nobis deftinauimus, procederecommo-dius poflimus. Studium quidem, quqd fqj^anobis detulimus, amp;nbsp;inlaboribus ddhcil-limisexanclandisafïïduitatem,nunquamdefugidhius.
Porró autem cum non poffit nonde fummorummonarchatumatqjPrincipuex-cmplisplurimum'i^0^sa*ogt;lt;gt;t'?commendationisacccdcre, nequceahïcmentioprxter-mitti debebat. Acmanfit quidê ifta precipuc Romanis Iniperatonbus laus. Neq; enim interea,eaqjdecaufaij,quosfupracx optimatibus nomin *timus, Meftalasdico, amp;ex Nepotc Brutos,Marcellos, Fabios, amp;nbsp;in noftra genre Frifingenfem amp;nbsp;Leopoldum Au-ftrium, excludendi funt. Quareantequameoprogrediamur, vifumfuitinfigncmil-lum ê Pliniolib. jy. cap, z. locum, quo laudatiflimi exempli commune quoddam Ro-manorum in nobilium familiarum rqemoriaconferuanda ftudium dcmonftrat.hicin-*gt; ferere: Apud maiores,inquit,imagines in atrijs erant,quxfpedarentur, nonfignacx-„ ternorum artificum, nee era ai^marmora.Exprefficeravultusfingulisdifponeban-*, tur«rmarijs,vt effent imagines,que conitarenturgcntilicia funera:femperqj defun-„ do aliquo,totusaderat familie cius, qui vnquamfuerat,populus. Stemmata veto li-„ neis difcurrebant ad imagines pidas. Tablina codicibus implebantur, amp;nbsp;monumentis „ reru in magiftratugeftaru. Alizforis amp;nbsp;circa liminaanimoru ingentifi imagines erat, „ affixishoftiumfpolijs,que neeemtori refringereliceret, triumphabantq;etiamdomi-„ nis mutatis ipfe domus, amp;erathecftimulatioingens, exprobrantibustedis,cotidis „ imbellemdominum intrareinalienumtriumphum. Hadenus Plinius. Nuncadlm-peratoresgenealogiarumftudiofos,redeo: è quibus principe loco Adrianus celcbra-tur. Secundum ab lo vt ceteris plurimis in rebus, ita amp;nbsp;familiarum vetcrum cognitio-nefecit Valentinianum I.Sex. Vidor. Sed facile vtriq; palmamcripuitènoftregentis Imperatóribus Maximilianus I. Namvt ipfumhiftoriarum ftudium inGermaniacx-citauit, ita per lohannem Stabium, lacobum Manlium amp;nbsp;Ladillaum Sunthemium preftitit, vt Germanicorum Prinaipum familijs tandem ex hiftoriarum monumentis lux redierit,cvim antca profunda omnia barbaric obruta eftentatque fquallerent. Et conftat,ab codem Imperatore cum in hosviros turn in familiarum inueftigationem fumtusingentesfados. Fuit poftea non dillimileê filio Philippo nepotisFerdinand! Cefaris ftudium. Et funt quidem Lazij, Medici amp;nbsp;Hiftorici, commentarij, vtde famlia
-ocr page 33-DE HISTORIÆ DIGNITÄT E. 25» familia Auftriacajicaamp;de migrationibus gentium in mediordequibus.prçflitaqj in bis opera,quid fentire dodos conueniar,à me hic inculcecur, opus non eft. Facioq^deto-tahacorationisnoftræparte,quam'niJ’-)^êaM;4x.lt;Mdeftinatam volebamus,fine;iam poftre-mÖtuiufdam vduti corollarij loco ex muftis,qux dicenda reftarent,quam breuiffime, Craftaque Minerua,adiedurus, vt fcribenda Hiftoria fit, quxque pericula Comitari fc-tehiftoriarum fcriptores foieant : deniqs etiam quod fabularum in hiftorijs credi prin-cipium pofte videatur.
Præcepta de Hiftoria fcribenda varia, caq; accurata, habent Polybius amp;;: Cicero: amp;nbsp;idem mufti erecentioribus argumentum ex profefto tradarunt. Vnum id è Cicerone lib.i.delegib. repeto: Hiftorianeeinftitui poffefineprxparatoocio,necexiguotem-poreabfolui. Cui addature Polybio Iib.ii.eum,quihiftorias fcribere vclit,indefincn-ter per omnem vitam huic tradatui incumbere, non autem obiter attingere, debere* Quo pertinet, quod prodidit de fua hiftoria Diodorus Siculus, annosfecri^i ta in de-^ fcriptionera irripendfifeepertinet itidem quod habet Dion, annis decern à ft hiftoriam colledam,perfcriptamduodccim: pertinet dcniq, quod Seruius in 5). Eclog. Virg. fcri-ptum reliquit, Cinnam de Smyrna librum decern annis elimafte. E^hacnoftrafcre tnemoria hiftoriam Boiorum ftripturus Auentinus, annaliumamp;diplomatuminfpe-ftione, amp;:omnis generis antiquitatibusconquirendis,fcptenniuminfumfit,vtteftatuf de co Schardius lureconfultus. Neqs ê Nicolai Vignierij de hiftorica Bibliotheca fua relatuobfcurum, iampe:annostredecim,cùmChroniconrerü Burgundionumede-ret,in ifto opere ab eo elaboratum. Quibus prætereaaddatur, quod Johannes BafIlius HeroldusdehiftoriaI^aulilouijhabet, hancabilloannistrigintafeptemcocinn^^tam. Eftetiameumprimis raemorabile,quodde Menandro Ephefio habet Iofephus,oem-pehiftoriam, quam de fingulorumrçgumtamGraicorumquàmBarbarorumrebus geftisfcripfuretjèprouincialibuscuiulq}loci litterisilium excerpfifte. Etpraeftiutqui* dem hand dilfimiiem fuperioribusannisde regno Italia opcram Carolus Sigoniiis.
Pericula,inquxvocari plerunq^ie Hdia^iciaftblent, diuerfisnobisexemplispro-pofitafunt. Hicvnum atqueafterumadijeioi
TemporibusTiberij Cæf. in ins poftulatus Cremutius Cordusfuit, quod laudato Bruto,CafliumvftimumRomanorumdixiftet.Quanquam verb is accurata Jeoratio-nc,cuius argumentum Tacitus habet,detcnderet,mori tarnen iuftus eft, vtDioniNam Tacitus voluntarium cius vitæfinem fignificare videtur, amp;librosper Ædiles cremari à Patribus iuftbs,ait,fed qui tarnen manftrint oceuftati amp;nbsp;editi. Qiio magis,inqnit,focor-diameorum admirari libet,quiprçfenti potcntiacreduntexcingui polie etiam ftquen-tisxuimemoriam. Nam contrapunitisingcnijscrefticanétoiicas. Nequcaliudexter-ni reges,aut qui eadem fçuitia vfi funt,nifi dedetius fibi aut iilis gloriam pepererc.Hac-tenusTacitus.
Caligula, Princeps ingcnlo monftrofo, acerbe ÿ^ Liuijhiftoriära inuedus, paruin abfuit,quinaboleuerir,amp;: imagines ex omnibtftbibliothecisamouerir. •
Domitianus,neutromitior,lunium Rufticum,quodPaii fhralea’ amp;Heluidij Prh fcilaudesedidifl'et,appcl!aretq;eosfan(ftiftimos viros,occidir, vt Suetonius. Nam Tacitus in vita lulij Agricolæ non partim varians, qui Pactum laudaftet, Arulenum Rufticum, qui Heluidiura, HerenniumSenecionem vocat. Additpratcrea,etiam inlibros ipforumfxuitumfuiire,delegatoTriumuirisminifterio,vtmonumctaeoriimincom-itioamp;forovrerentur. Idem Domitianusamp;:HermogenêTarfenfemproptcrqualdam inhiftoriafiguras,amp; Metium Pompofianum, qüöd conciones regü ducumqj c T. Li-üiocircumferret,vitaexpulit. Neq;, fiSuctoniocredimus(n3mL«cphus variât) vllam vnquamhiftorixcognofcendxopcramdeditjfedfolosTiberij Ca;f comment.-tiosat-queada leditauit:amp; vt ocio fuo cófulerct, cpiftolas, orationes amp;: edifta ferè alieno fty-loformauit.Quodquc fieri fempcraftolet,vtexcmplaregentum in vulgus manenr,fe« cundumClaudianum, idem etiam Domitianifetuloatcidit. Vndeeftgrauiftimailla IuuenalisPoetx,qui turn vixit,querela Satyr.7.
Zefier pono labor fæcundiof^ hi/loriaruw
Scripiores^petit h/c plus temper is ai^^ o let plus. 2^r^^ oblita mooli milie/ima pa^ma furgit
-ocr page 34-5« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCH ORATIO 0/»nilf/fs, c^ cre/cit malta äamaofa papjro.
Sic t»ge»s reram »ameras labet at^ operam lex.
.^a tarnen indefèges? terra t^uis fracas aper ta ? ,^ifdabithißüricü,^aantamdaretaffalegenti?
Paulus Iouius,dc quo fupradi dum,fçpe de pcriculis,quæ ex libcriorc ftylo fibiim-minc3nt,queritur. Et nota SIeidani,hominis ex Vbijs German i,Fortuna eft.Lubuitque adycere ex eiuldem louij ad Oélauium Farnefium epiftola q uadam locum notatu di-
„ gnidimum: Qy^dadhiftorias measpertinet,inquit,casnequaquamrabenarijseom-„ mitti podeputauerim, ne intercepts quorundam animos oftendanr. Nunquam enim „ vd squidrmus return gedarum fcriptor vidispariter atque vidoribusfatisfecit,qiio „ minus vtrinque gratiam fuam extenuct vel odium qusrat, quod eum facile fit faêlio/â „ Fuperbaqueiudiciafubire, qui inter viuoslibero orelocutus, tanquam pofterisgratum „ faduruSjîTonproculadinuidiafortunæludosperfcribir.HadenusIouius.
Ncq5 Fane vel hodie non fspeimmites Tiberios, FurioFos Caligulasamp;Fsuosatquo ignauos Domitianos repcrias. Et aperfa omnibus eft vulgi peruerfiras,noti ciiam in lic-teratorum Fecc^ccurfiani nonnudi, qui non ede de pane luerando occinereaudeantr Quad vcrocundemliberaliumartium tradatus, quern cerdonespropofitumicopura babeaf,autid,quodraaximcquxftuoFum,etiamdignitate vincat. Addo his derccen-» tibushiftorijs, Fermé de illiseuenireFoIere, quod Fcripfit Ammianus: Pericu la verirati », contigua ede. indt enira eft, quod idem ex Cicerone retulit, quoFdam Formidineho-* runTederecognitionesaduum variorum,etd vberibusftylisexphcatas,fiipcrditcsno-
Juidg. Etpertineteodem, quod vtpleriquehacnoftramemoria, itactiamhiftoriadc Henrici lllLCxCvitaaudornomenFuumFuppredir.
Quanquam veto bscita dnr,tarnen adeo indeHiftoriç decusnoninFuFeafur, vtpo-tiusmagis FplendeFcat.Nam Tyrannis id quod optimum cli,amp;e. xafpiilt;rlcu’,qii^tamenfcM-nlifarecarcac,nonproi9ari,quidmirumFRediusquidemillcipFcTiberius,ciimaduer-Fusconuiciamalofqjrumores,amp;FamoFa(WbacFuiscarraina,animumobfirmatijmat-queinuidumoftéderevcllet,Fenfit,atq5Fanius,m*cnteamp;ipFeadhuc/ànus,ft3ruir,ciini diccretdn libera ciuirate amp;nbsp;linguam amp;nbsp;men tern libéras ed'e debcre. Et Senatu pcradu-JarioncmaliquandodeeiuFmodicriminibusacreiscognitioncmdagifante; Non tantum,inquit,ocijhabcmus,vtiniplicarenos talibusnegoci/sdebcamus.-NamfihancFc-neftram apcrucritis,nihilaliudagidnetis;omnium inimic*tishocpra:tcxtuadvosdc-ferentur, quemadmodum eftapudSuetonium.
Quod fi ramen faminersqui/piam,tamqjexcorsFucnr,vtpropfereaabhidoriarum tradarioneabdinendumexiftimetjisitahabeto, ncq^csterasdiFciplinasfimiliumpe-riculornm expertes ede. De Theologisquidem, qui anguftioribus quafifinibus, extra qOosipds cuagari fine piaculo non licer,includFunt,nihil dico. Elureconfiiltiscafi mt-/erabilircrilladiFciplinshuiuslu^jina, Papinianusamp;^VlpianuSjfucre.EcfxuijtinMe-dicSsobHcphx{lionifmortematroci^rAlextindcrMagnus,ia:iiijtobniotkvmptO' prium Maximinus Cxfar. Nee Socrates, tametCi innocentittimos, propter Philofo-phixprofeffionem effagerc nefatian} accufationem amp;nbsp;capitis dUcrinyen potuit.Legi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Linum,Nero Senecam,quern anteimmenfisopibus ( nam ter millies fcd:crtmm,hoc
ell, feptuagies quinquies centena millia aurcorum coronatorum, qux intra qua-drienniumcorraßiret,SuilliusapudTacitum ci exprobrat) cumula{l'er,inter{cce:unti
Fabularum vcl^tiusallegoriarum,quasHifiorixbabent, autàquibusUlxproie-
âxfunc,partim principium idem duco,quod deHidoricis jam diximus,partim Empli-citercnominumfimilitudincingenijlülumttatuo. Cumenimnon femperliccretverum profcrre,amp;!:tamen homines ingenioßperire return gedarum mcmoriam nollent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
id hoc tutius vcluti perfugium fefccepcre. Eciuuat fxpe tanquam vede tegi, cuius 1 cognitionempaterequibudusnolumus, autid,quodiamantcnotum cd, velinallego- 1 rias vel in mythologias trandatum habere: fed non econtra. Inuenias ergo qui ludiihx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
hidoria,eius,quç de Editera exrat,aUegoriam exidimenc. Etcertu ed,Gctmanicoruni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Ulorum rythmorum expoßtionem, quam vocamus Trwrdanc^, itidem allegoricam ' de Maxi-
-ocr page 35-DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 dcMaximiliani I. CæCrebus geftis enarradonem eflè. Suntqueciufdemfortegene-ris fabula: amp;nbsp;cantus de Thçodorico Veronenfi, Henrico Leone amp;nbsp;Melufina Luccra-burgica. Nam Gigantes, quibufeu Theodorico res fuit, interpretor c Carionis Chro-nico barbaros, quos ille vicit ac profligauit. De Henrico Leone, amp;nbsp;fabulis de eo con-ûâ:is,mcmini me nuper accurate diflerentém D. Ludolphum Sehraderum,in bac academia Ordinarium, virumnominiseelebritate, fcictiaiurisacdignitateamplifnmum, quem honoriscaufanomino,audirc. Et certèquidem fi dextrè accommodes, multa cumhiftoriaconueniunr. Addaturhispofiremô cantilena ilia ioculaj^^s, quæcuculiè fahee prolapfi mortem habet. Nam quod Gcrmanicc falicem dicimus,exprimit nome familiæ Germanicæ,amp;quidem Comitatuclara:,adquamallufio fit. Seimus etiSquid de plerifqueSandorum legendis, vt vocant,eucnerit. Nam vt ne fingulas ad trutinam reuocem,nec id inculcem,plurimas c Poetarum fabulis cönfidas,ita quidem non pau-cæallcgoriasrefcrrevidentur.
Atque erant hxc, qiix in præfenti afferre de Hiftoria in medium habebamus. Vti-nam autem fadum operçprecium fit, vtinam conatu,vt mihi perfuafi,haud improban-dojoperam amp;nbsp;oleum,quemadmodum dici confueuit,non perdidilfe videamur. Vnum idvereor,prolixitasfaftidium pepcrerit.Sedomninoitafercshaber,quod feripfitdefe alicubi Hieronymus, vt nempe dum vreeum faccre cogitaui, amphora finxerit manus. Eftenim argumentum, fi pro dignitate tradarc velis, amplüfimum amp;nbsp;rebus locupletif-fimummcc fieri poteft, vt non tanquam in latifundio,aut fpaciofo cxquifiteque excul-tohorto,quisin amœnioradiuerticulaanimicaufadefledat. Quod rcliquueft,^re-corabimmortaliDco,quieftPaterDomininoftriIefuChrifti,amp;: Filius,amp;Spirituj fan lt;^us,in vnafaerx 'WiteJbivaia,S^ Ecdefia:amp;: S. Romano Imperio, cuius vtriufquenos ci-Uesamp;alumnosprofitemur,precorfunimoin terris n»agiftratui,quem in Sacratiflimx Cæfaréa Majeftatp nos agnofeere, colcrc ac venerari par eft, precor denique illuftrif-limoEledori Brandeburgico, Domino noftroclementiflimo, atque vtEcclefiæ, it3amp;: academic huiusaltori ac protedoribenefi^ntiflimo, fauftaamp;feliciaomnia. Sand in S^’æ tempora inciderimus,quænosTatavrgeant,nemininifi vel veternoft,ertcnti,vel non cæcutienti, fed plane mente amp;: oculis capto, obfeurum eflepoteft.Sed ncqueEc« clefixfuædefuturum fcfe^gt;?gt;p‘',amp;:pijscœptisôJgt;igt;pi',ampliftîmisFiliusDeinobis^olli-cirationibusrecepit: aede fummaamp;propicia vti cæterorum inclytæ præpotentilqi domus BrandeburgiexPrincipum, ita inprimis illuftriflimiEledorisergaEcclefiamôi bonas litteras pietatis ac benignitatis aifedione fperare nos prolixe conuc-nit. Quam confirmetidemDeusopt.max./iinplt;S;:^pii^{'^à}ai»f,
amp; in cuius manu cor regis, aifidua amp;nbsp;religiofa nos prece ftipplicare^jportct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
DIXI. •
-ocr page 36-SIGNIFICATIO RE:
C I T A T 1 O N I S, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S. '
V o D /^eri more maiorum co/i^euh^ vt, i^(/ih»ipublicum in academes docendi gt;n fh nus^mmijfum eÜ, hi in operas faasprafiniur, ea^ re fe/e c^ ^uamfiadiorumpar-tempreßtentur,commende»t,idem non deluù non à me eiiam ob/éruari. Ne^ quod 'velde abßntia mea diuiurniore, •vel, 'vbi hue tandem appuli, in/erpofita mor a, hic ceupurgandi mei gratia operosè inculcarem,necejJè eße duxi. ?(am ida quidem eau-Jas habuit ^uègraui^tmas atq^iu/lßmasd/oe eri,quas partim nece/iitas,partim re//gt;ellus,p!ef^~ ti Cr fangumt débitas, expre/tißet : hanc cum alia peper er unt, turn difficult aies, qua migrât tones ‘ comitart femper a fiaient, zlt^ •vbi iamportam tenere videbamur, hanc rurjus impotent lilafertu-na tempefiatem lange acerbifimam immifit, feu potius nouo infortunq cafu adpietatis cultum ad-derefiimulum a^'torem Deus opt. max.voluit,quad vixfème/lremfiliolam, atque idea arden/iore f^ çt^X^r afiêllione deamatam,quoddifficilimo matrispartu in lucem édita effet,nee morbus hums periculafiffimus,fermet^ lethalis,qui,'vt propemodum ablallandafuerit,efiecifiet,nihil in camlio-tuijfit^morsagrotationerepentinaabfiulit. ^^tbus illudinfuperaccedit,qu'odbenelongotemport à bibliotheca mea abfuerim:quippe quarnpaulopbffac tranfaHum mecum effet,eo animo huepra-mifêrim,'vtpropediemcumfamtltafequerer. Et certèquidem, cum cafiis interea non leuesme af-flixeitint^ pieris^autemmedeneuentthusfialubribusceeperit^X^'luii fS:àrc^iica.m)çFtlius Dei, bic de 'vfitatarum operarum intermifitone tam facile re farcin pafiit,ambigo. Reclè enirn Antiphon Athe-ntenfis:Tnim-nM^'i^taixAa/ua.^óroi,quelhadmodum eil^pud Plutaichum, 2fecminuspraelarePli-nius omne tempus perire dixtt,qu0dfiudffs non impertiatur. rorrb au tem qua amp^tfimt Senat ut academia decret o impofit^ mihi partes fint,cofiare publice optnor. ?fec obfcurafiudta nafira (unt: quibus tam prodeffi,tdq^ operapreciumfacere ffiHtmas, quad efi antehac facerefluduimus, amp;nbsp;de-inceps Deo •valente, atq^ adeb ducente, non minort conatu fiudebimus, opta etiam at pp ettam. Sane encomia ,qua commendatiorem dffciplinam ifiam,omnium •vt dulctßimam ita c^mtilifiimd, reddam,eongererepermultapoffim.Sedtdfbrtè effet yrtwxcK ti( A'^Lwiiç,fecundum adagium. Esienim res in medio,ne^ fummorum tam monarcharum,regum at^ Pri^qeipum,quarn caterorum omni» quiillufiri fapietta (fi •virtutfi fama enituere,tefiimonia at^ exempla clam fiint. Breuiterquidem fed 'vere Gregorius T^aßianfinus, quem eximia appellatione G rad Theologum cognominarunt, in •verfu quodam, i’iteiLw lt;rvf.t!fifgt;T{w aviUw lt;vocat. Et aquegrauiter Cicero:?^efctre,inquit,quidanteqitd natusfis,accident,ePlfimper effe prier um. Hac cum tta fint,dr, quarn naSli Spartam fumus, onnare nos omnic0ntentione,hocePl, quantunfpromodulo noßrolicet,deceat, eras,quodfilix^ffau-fium fit,hora c^ loco anteeeßari mea, D. Edoni Hilderico, confueto,nempe tertiapofimeridiana in coll^io Philofophico,aliquid de hffloi9i,eiufqp dignitate, çf qua praterea de difeiplina hacindicari •vtiliter S cv ^àrei debere txifiimauimus,prafdbimur. ,^arefignificationipublica nauatum be-neualentia fiudium ac benignitatempropenfam iri confidimus. Francofurti ad riadrum SI. lunq
D. XXI. CO. O. LXXIX.
Reinems Reineccius Steinhemius.