WCATONIS DISTICHA MORA-lia cum fcholrjs Eiafmi Ro terodami.

■ïEadem difticha grace,ä Ma ximo Planud. c latino uerfa HApophthcgmata gracia fa pientum,interprété Erafm. TEadcin per Aufonium cum fcholrjs Erafmi.

^Mimi Publiani, cum eiufdc fcholijs auftis,rccogniti,

ÏInftitutü hominis Chriftia ni carmine per cundë Eraf.

SfIfocratis paranefisad Dc-monicum,denuo cum Gratis collata per Erafmum,

Eucharius cxcudebat, i ri s

5gt;ERASMVS ROTgt;

AÏ.IohanniNeilio Hondifchotano Lilianorum apud iiiclycft Louaningymnafiarcha:. S.

Dlfticha moraliauulgo Caronis infcripta ciculOjNciu theologoru decu3,primü diligenter a mendis repurgauimus,collata Pianudis interprctatione,tâerfigracculns ille Ro mani carminis fententiam fœpenumero nó alTe-qnittir;Addidimusamp;:fcholia perbreuia quidem illa,fedaliquantocommodiora, nifallor,ijs com mentari|3,qaibus duo quidam opufculü hoc co-taminauerant,quorum alter infulfilïime rbeto-ricar,homo ipfa infanrior infantia,alter inepriü fime philofophatur,uter(5 oSj^/j 7150Ç £7r@^ lo-quitur.Porrocuiusautoris fit hoc opus,5^ utrit unius an plurin,non admodu referte puro.Cato nis ob id tantum arbitror dici,cb fententias ha-beatCatone dignas. Adiecimus his Mimos Pu-blianos falfo infcriptos Senecæ prouerbia. Atq; his quoqï caftigatisfoffendimus em deprauarif-firnos) adfcripfimusbreuiflima fcholia, fciectis ijs, quæ perperamerantadmixtaex aliorum li-bris, tüappofiris aliquot ex Auli Gel lij notffib. amp;:Senecæ cótrouerfijs.Scd interimclamabit ui-tilitigator aliquis, hui theologu in tä friuolis uct ft ri nugist'Primumego nihil fadidiédum duco, gtumuis humile,qd ad bonas pertinet literas,nc dum hofce uerfus ranta Romani fermonis murt ditie,tamqj ad bonos mores conducibiles. Qïó^ curme pudeatinhocgnepauculas horas collo-care,in quo non panel feriptores Græci non mçlt;

A g

dioerî cum laude funt ucrfatiYNam extant et ho dieTheognidisfentennæ,Phocillidis,amp;Pytha-. goræ præcepta,non abs re a urea diAa.Dcniqp fi mihi indecoiÿ effe uolunf,emcdaire hæc tarn hu-inilia 8C expia naffe,multo fœdiuserit eadem Ä5 deprauata fuilTe,amp;Cquod ex ipfoip» liquet cômeu tarrjs) iftatam puerilia nó intellecla fuilTeabijs U(ris,qin fe nihil nefcire putanc.Nam Publq Mi ïnosquisconcemnat,quos Au.GelliusIepidilïï-« mos,Seneca diferdirimos uocar,cuiusq! fententi asfut idem teftat) nó piguit fummos etiam rhe-tores æmulari. Addidimus «Si feptem fapiencum eelebria did;a,et hominis Chriftiani inftifutum, quod nos carminedilucido magis, $ elaborato 1 iimus interpretaci, conferiptum antea fermone Eritannico aIohanneColeco,quo uiro nonalin habet mea quidem fentenria,florétilTimüm An-glorum imperium,uel magis pium,ucl qui Chri ftum uerius fapiat.Hoc quicquid eft labonSjtibi nuncupandum duximus mi Neui ornatilTime,fi mul ut habeas quod tuis prxîegi cures alumnis, quos nulla tieqt literai^qneq! morum barbarie fi nis inlici,fimul ut hoc qualecunqj monumentu, nonfinat noftram neceiritudinéintermori.Non me clam eft,q fit hoc plus, q leuidenfæ munufeu lum imparmagnitudini tux,quicum eruditione tara, turn moribus no minus integris cp feftiuis, amp;nbsp;ornas ornatilTimum theologorum ordinem, et illuftrilTimam Louanienfium fchola illuflras. Verum confidebam fore ut optimo uiro libella quantumuis pufillum ipfa commendaret utili-tas. Bene uale Louanij An, M, D, X1II« tale nd, Augufti,

5»LIBELLVS ELEgt;-GANTISSIMVS QVI INSCRIBI tut Cato, de pracceptis uitæ communis, Erafmo Roterodamo caftigatore amp;nbsp;interprété.

Vm animaduerterem qua plurimos holes grauker er rare in uia moçt,fuccurren dum ÔC confulendumeoçî opinioni fore exiftimaui, maxîeutgloriofe uiuerét, amp;nbsp;honorera contingeréuNunc te fili charilîime do^ cebo quo pado mores animi tut compo nas.Igitur præcepta mea ka Iegas,ut in teUigas. Legere enim ôC nô inteUigere, negligere ek.

K A TnNO 2 PnwÂfOï TNAmAÏ,’ ^ûttVt^Kal (f(S'0lX0(,«lt;? UiTKVî^Kt^) t«. ^ AarZvM/; (fwVHÇ iIq ■^ E/Ä^acAct, J^id^

quot;^zx-rop m«^t!J.@^ o TrAavïftPnç.

NAP0AH2AS Ern K A* rx vSp œS 7rAamp;5’0( tfH '?(lt;j àv65M^ TTuip ^ ^ K/ÿS/j bJ^è -^a^tTroVTj, aD^KTlfiO/j 74 ^îvlt;Xi, )(^ yve^fj-xp

lt;ruvnK.T£o/j œii^-k/j j^ëp rMg crefu/j iitpAh^î'^'/J, ‘ 7v OTI P-«'\lSlt;f. Ç^p lu^O^I n ifè/WCr£Â£^),H9Î) T« A I^

CATONTS pijs £7r;TV;)(0Æ/j.Atu50 roim/j ncpi^raTi ^1 t^i iTalu ^7^Ó7ro/j rivx. ra. ? troZ vóo)^ h^k Mcrud^ o-aq. ÖuTM ƒ oi/j àvaÀ£7« rât^J^i ra.^ ifJ.KQ ifi ToAa^jSsi »(^ cvv/iïicli av'^^.To'YX^TOi ava7{ Vücr'K.amp;/j I^ /XK yivó(!'x.amp;/j^ K.fX.TO.yivóa'X.^fJ ^/Jt Iraq; deo fuppiiea. Parentes ama* 1^ ƒ ara 312 Aa^A/s. yovlo.^ a7a7rslt;^. Prima pietas eft in den Proxima in parentes. Cognatos colc. Touç Ti^ocraitovras Tif/ct-i, Tertia in reliquoscognatos.Supplicam'^deofa-cribeiis. Amamus parentesjdum obferuamus amp;nbsp;obfequimur.Coiimus cognatos officrjs amp;cófuc tudine uitx.

Magiftrum metuc. rov K,a6a7a,5H/j J^ï/t^u

Olim dabatur ingenuis pucris pxdagogus quem uçrerentur.Hunç magiftrum uocat.Et a. nimaduerte uerborum proprietatc:Deo fuppli-candum eft, Parentes amandi, Cpgnati colendf, Magifter metuendus, quippe fcriius pletuncj iu xta uetcrum confuetudinem.

Patum fcrua. to Tns-^.^t^i c^oi ri^, Qd'tuae creditO eft Wei, id fcrua ucluti depofitS,

Foro te para.

SauTOV ^er ß« A^rH^Zu (Z't^/o^j 7ra^^£.

Ïd eft,his artibus te exerceas,ut polTis in foro ƒ-farijlioc eft in caufis ageudis. Nam bic erat olim primusgradusad honores fummos. Legi in qui tufdam uctuftiflun» codidbus ; ( Foro parti

LIBER PRTMVS

id edjaccSmoda re rebus prærentibusjquemad- , jnodum dicimus,uti foro.cum hocinrerprecamS to confentit Graecus Planudes,neqj dubium eft, quin hæc fit germana ledlio. Gum bonis ambula. à^a^aîç o«iAa. Cum optimis habero confuetudmem.Nam pri-pium talçm te iudicabunr, cum qualibus confpe xerintte cófuetudincm agere : deinde bonorum conuidu reddens melior.

Ad confiliü ne acceffen's anteg üocerislt; WHTT^oTv-js/j iis €aAM/j'^tA9Kï;7;5i/j Sw itÀK9t.i«ç» Ne ingéras teipfum alunis negotrjs, fed accerfi-tus accédas,

Rundus edo. KaS’wf(©^’/c9-(» Ïdeft,nequefordidas,nequc luxuriofus,fedele-t ganti munditie.

Salutalibcntcr. cèayjisvamp;sç Sarsja^ou* Conciliatçnim ca comitasamp;J affabilitas multo^ rum bcneuolentiam,amp; alit partam. Maiori cede. Tw /j-iilövi uTr^^isasro.

Ïd eft,noli certare cum potentioribus, Minori parce.

Id eft,noil faeuire in eos qui funt inferiores,fed il. Jis concede nonnibil.

K-Cm tuam cuftodi. Ta u-rra^j^ovra 4gt;^ou^ Nc profundas temere facultates tuas, ne uel turlt; piter egeas,ucl turpius rem pares.

Vcrecudiam fcrua. nbsp;T^J/j onJ'S djuxaife,

14 «ft,fcrua re inconcaminatum ac pmii ab m qui A «q

CA T ON IS

namcntislibidinum.Caftumem uereeundndr. Eft autcm ætatis flos his penculis obnoxius Diligcntiam adhibc.TH o^^^^lS^^c^ 'Tt^ony^it Cura in omni re plurimû ualet. Negligentia fern! percomitem habet infelidtatem. Libros lege. ràç ê/SAoui’ J^ii^y^ov, Nam ex his cito difdtur, quodlôgo uitæ ufu uix affequi queas.

Quos legens memento,

Ïœ/j cüViyVucffjSjja/J /xi/J-Vnim^

Nam quidam onerant fe leftione, alia fuper aha ingerentes, neep quicqüâ infculpunt memoriae, Familiam cura. ïhs okiai’ iTrumAâ. Domefticanegotiatibicuranda funt,nöaliéna, Blandus efto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Um^ îa-o.

Id eft,comis in congteflu. ïrafei ab rc noli. hh o^llo'i àvcüTKMi^,

Ne fis morofus. Nam omnino noncommoueri, ftmitis eft potius cf hominis. rsemmem irriferis,

Eft em argumentum arrogantis ftultitiæ. Vel Miferum ne irriferis,

Auc!Tça7SvT« UK ^(À^aiT^ç, Sicenim quidam Codices habent. hoccft,AnimJ uitiarideri merentur,calamitasmifcricordiam jnerctur potius g nafum.

Mutuodaco. Cut des uideto.

Aavjw -ffi^^t^«, Snoder lt;? cî^ tiw ^^’x.®Ç»

LIBER PRIMVS

Eft quidem align danda pecunia mutuo,fed noH gbuflibet,fed redditurisbonafidejfeddignis of-ficio,deniqï ijs quibus nö graueris et dono dare, ludicio adcfto.É’iç (f''K.amp;iJ Tr^onAhStis TCaj/Öu Adfunt aduocati, amp;nbsp;id olim erat officium praci puum in amicos,adelTe in iudicijs.

Conuiuarerafo. svrav/aK/s ov/j.-ssoo'ia.^tt Sxpius uocarc adconuiuium,cxhauritfubftan* tiarn, fxpius ire ad conuiuium fordidum eft. At rarius id facerc humanitatis eft.

Quod fatis eft dormi.to üC7rojg«/j KaS^A. Hoc eft,non ad uoluptatê,fed necelfitatc naturae lufiurandum ferua. o^^tep-H^t. Non eft temere iurandum, quod autem iurari», praeftandmn eft,nifi fcelus fit quod iuraris, Vino te tempera, o'/vtacnavre/j ittçavvuê* Efto moderatus in uino,uel abftine a uino. NÏ adolefcenti date uinum,eft oleum igni addere. Pugna pro patria. Alt;x\cu''^j TraTyfeA^. Pugnand5eft,nó pro quaiiis re, fed pro defenfio ne patria?.Nä Caw more, mercede pugnare tut-pilUmum eft,amp; plus ggladiatorium.

Nil temere credideris,

mkA’/j Ti^OTTîTts’îço/; tinsÄ’e, Id ê,ne facilis fis ad credéda quæuis, quæ dicunu Tu te confule.

A teipo peteconfiliu,g te tuaqt opoe nofti. Aut, Tuio confule^ àç^aî^o' BauXtwu^

“ ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A y

CATONIS

rd eftjCaue a confiJqs periculofis,tuta confilja feo lt;]uerc,Nam duplex ell ledlio.

Merctriccm füge. Literas diTcc.

Sraiçaç 4)t?7t. r^a^A^tara /j-iTi-zrajj ^sZe* Aetasenim prima fludio literarumoptime coct ceturafcortis.

Nil mentiri debes. mk 4^uAlt;39^ca£.bAou» Turpein puefo ingenuo omne mendacium. Bonis bnfacitO.ToizS à^aBouç upa^o/j 7roi(J. Bénéficia non funtconferenda nifi in bonos,ali-®quipereunt.

Maledicus ne edo. KaKûAo7iaç a^is'ao'o» Id cfl,a couitrjs tépera, neep carpas uita alicuius. Exiftimadpne retine, th^u u7rov/a|U £'r%x^« Bonam farnam tucre,ne perdas, peritenim faci^ le,ac non facile farcitur.

-Acquum iudica. ra J'ikm-cj^ K^ïvit ïd eft,non ad lucrum aut adgratiam,fed ad reg« Jam æquitacis.

Patentes patientia uince.

Touç T^XÔVTaçÙTTOUOVH V/’k«.

Ferendi funt parères,eriam iniquiores.

Benefien accepti memor efto*

iuTTon'ai’ NÇ £'n;x,^g /iVH/xovivejj,

Nam dati pulchrum ellobliuifci. Accepti memi pifTcdecer.

Ad pretorium dato.

jj^_'72’^T-(05Aï) ï(maiAox“S^*

LIBER. PRIMVS

Muka cnim difeuntur in agendis caufts. Confultusefto. ev/xSouAI^VcO-u Id eftjCalleas feientiamSi morcm iuris, ut pofus amicisopiculari.

V tere uirtute. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ç^th ;^ï.

Non uiribus neq; dolo.

Iracundiam tempera,

Th/j o^f/AoTHTiC, yJ^va.^

Ante monuit non elTe irafcedum finecaufa.Nuc admonet iuftam etiamirammoderandameffei Trocho ludc. Alcas füge, Ec^xxiçaç a3'£^£. xußu/i «Tri^^ou.

Trochus conuenit putris. Aiea infamis erat 5S apud gentiles, nunc principutn Chriftianorum lufus eft,imo qrundam etiam facerdotS delicix. Nihil ex arbitrio uirium feccris, MnJV/J TK S^’/Xti©^ K^'o^ö cA/a7I50^^K. Tyrannicum enim eft, refpiccre quâtum poHiJ^ non quantum liceat.

Minorera te non contempferis.

Top lAa^Ju (ui a7roouuSaAi'cr'K(5, Ne faftidias inferiore te,qd eft elati, non cordatf. Aliéna côcupifeere noIi.Coniugc araa. ?gt;'7^o'^i»:p p.H£7r/^»jua. niijj cyüvoiMp sli^y^t Efto contentus tuis, Vt oïm fortunaijj fociam* Liberos erudi. t« lt;2xAt« Tra/iP^s» Filioscafti§a5€inftit«ei -

CA TONIS

Patcrelcgem quam ipfetulcris.

Sï^t vofxap op Mn^ œ^o/ç £7rtoijK.aS, Çhiam conditionem prxfcribis alqs, eadem ute-leipe iiialios.

Pauca in conuiuio loquere.

E^a^ta lp ovp-TTOiria AaAa. Vt fit a lijs etiain loqucndi locus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Illud ftude qd tuftö cft. nbsp;nbsp;ó J^'nf.lt;Aop Troïa,

Quod turpe faflu eft, fd ne affectes.

Amorem libenter ferto.

Staracr/ws lt;2iA(av (}5£^£.

Odium omnibus modis fugiendu ell. Amor am plcc^cndus, etiam fi quis parum dignus eft, qui redametur,tarnen amari te patere.

FINIS.

DISTICHA DICTA CATONIS, SI deus é aius nobis ut carmia dicut, Hic tibi pcipue fit put a mé te coléd®

*T^ BIBAION FPnTON*

ó fit«? voolt;5 VaS-’ wÇ r Ao^iu/jTTuSoutcQ-« H^J Kasans voi roVif^i enSov ’^ió}o-ia. Trivrciip» Vulgus exiftimabatdeü plaçari uidimis pecu-dum,rebusq» corporeis. ueiÿ cn deus ipfe fit ani-mus,hoc cft mens,nó corpus,amp;confentaneu eft fimile gaudcre fimili,nimiJÿ potilïimum colédus eft puritate mentis.Quin amp;nbsp;hodie uulgus Chri.-ftianoijt corporeis quibufdâ ceremonijs colit de-# VïTijCÛ grauftimus cultus fit ammi pieca8,Taka

LIBER PRIMVS

em adoratores quacrit pater, qui in fpS adorent* cnipfe fitfpns.Nullagratiorpietasdiuis,g fi ui-tam illoi^ imiteris,hoceft,tolerantia,manluetu-dinc,cafl:imoniam.7^qui hxc animi funt. Animus eft deus.Fac quantum pores a corpore te ab ducas,Ä ad illû quantû potes accédas,amp; gratiftî mnimmolarisfacnficium, Pura mente) Nam üulgus lotis manib,acpedib, ad facruaccedebat Tu mentem purga: huius fordes den offendunti quiuidecea quæfuntinàhimo, non incorpore. Si deus) Si,hic nô dubitantis eft, fedjocinatiois, Vt carmina.) Nâ Virgi.in fexto den fpm amp;nbsp;mé tem uocat. Præcipue) Vt intelligas non damna ri cultum corporalem, fed hue tn, nempe animij effe deo gratilftmumi

Plus uigila fp, nee fomno deditus edo. Na diuturna g^es uitiisaliméta miftrac ècTSuTrva ^ttAw/Jj^h cP U7rvo/ç i^/oT^ taro, MaKço/j ^ T’amp;va7rau/xa^0(j)H/j7ra6ttöiy/ X°?*‘f® Senfus eft:Cû uita uigilia fit luxta Plinium, ca-uendum eft,ne maxima uita: pattern fomno per damüs,prxfertim cum e fomnoletia uitia multa nafcantur,i5^corporis, amp;nbsp;animi.

Virtutê prima eé puta eópefeere ligua Proximus file deo,qui fit rône tacere* PçuTiSKp a^t-^^o/^oö, i' 'yAScua/) 17^1%^^^ sT/uö/ cP evra 61^, 7- av/J Ao^w iiJ^ora. o'ifamp;’i, Prima.i.fummamaximaepuirtuseft moderari J*ngU3,ne qd fernere loquatis, Deus em qui fapi

CA TONIS

«ntiflimus e,raro loqinf,5iS nö nifi neceffaria, cïï nihil nouideac, nihil nöinrelligatJtaq? proximo cft deo,g fapienter amp;nbsp;animi iudicio nöuic tacere, Sperne repugnado tibi tu côtrarius eé. Conueniet nulH,qui fecu diffidet ipfe. Mh âu^MaX°^ traurw,«)} «raurS «aVr/oç t’wç. Oç )^ tau.TS,(UK iru^ic})MV0,7rw(5 iri^oicifii Qui fecum ipfe pugnat, nec fibi conftar, huic cû alrjsconuenire non poreft. Hoccfr, qui moribus eftinxqualibus, nec ullo certes uitæ inltituto, is non eft aptus ad aliorum confuetudinem.

Si uitâ infpicias, hoîm fi denig? mores, Cu eulpet alios,nemo fine crimîe uiuit Vp fJ-i^OTTUpliriJ^Kt^ S'iO/J, H Jt H^ H0£a '^t/'t, cvJ''i'j avaîno/j iio^/Mp fii/Xipoivrc-^ aSeou?. Morales aliorum notant uitia, fua nemo uider, cum nullus uitijs careat/i quis propius uitam ac mores excutiar.

Quæ nocitura tcncs,qu!s fint chara,relï Vnlitasopibuspponi tpe debet. C9ue st SÀaC£Ço/jK.art}ç;jlt;’rr,H^ b (g^Ao/j/tTrAtr’ ^Aj-o^a tPö è-TtJoKçoi'vîJ/j rófi a-v;j,(^.^o/jic^'‘ wn ttAStS Aliquories expedir in loco res charilTimas abijcc re,fi piculum afferât, ueluti gemmas Óiaurum, quo uita fit in tuto,aut uoluptates,quo ualetudi niconfuIamus.Nonenim uoluptates fpeflaride bent,fed utilitas.

Conflans ÖC Unis,ut res expodulat^efio

LIÈÉR PRiMVS

Tpfbus mores fapiés fine crimÏe mutât* Pro tge lieer alios arq? alios mores fumere,uc mo do grams ns,m01enis, hoceft placidus ac remif-fus, pro re,proffï loco. Vide nülegédum ficleuia pro lenis,qiiod magis refpondet ad cóftans,ut fit Tenfus,Aliquado perfiftendum in fen[etia,aliqfÏ mutandum confiJiü pro tge. Porto uerfus eófti hit fi legas:Conftans «Só kuis,ut res cunrp expo--ftulat,efto.Neq^ dubitem affirmare hanc germa na effekdbonem.tametfi Planudes prioré fequi tur fententia,quippe qui uertcrit in nunc modiit £/xe§/3HS Etro H9^] -7i5av(;,wçrtT(x_^arMa7 à*

7ramp;LTamp;,

IdCiSeuerusedo ac placidus, prout res poftulat, Fjoç gt;^' T0UÇ KfiCiçouç 0 o'ocp@*' /AiTa^aS^tr’ àAlt;.tAlt;.TTfwç.

Nil te mere uxor i de feruiscrede querêtî Sæpe eten im mulier,quem coniutwdw ligit, odit.

W£Mdgt;0|W tv«$ àÀoplt;;ou ƒ ^AISÇ -Tt^owtTwÇ /XH «kS no?^«ki ^ i' Trocr/ç ^Ati^eur^l ■^axoï'iç.C'T^S Illud uxoribus ferme peculiarc eft,ut maritos in ftiget in feruos. Vnde monct ne temere fidem ha beant huiufmodi querelis.

Cüt5 moncs aliqué,nec fe uclit ipe mogt; neri.

Si tibi fît charus,noli defiliere ceeptisA

CATONIS

it 0^ -Neuves ulv ^V(, Kevoç ƒ OUK tTTaKîîi}, K^I IJ.!fl S-jJ ÈÇ TK fJ.«7il5lt;X. (^ÀHÇjMH «.i^iSIXOV) tvû^ov,

Nô fan's eft Jeuiter admoncre peccante amicû,ur gcduseft,Jnfiftcndn,utuel improbitate uincas/i quid erit qd ad famâ illius autfalutë pernneat. Côtrauerbofosnoli côtendere uerbis, Scrmo daf efidis animi fapiéda paucis. WK StvOZs'aotJjUwJ' tjîJ'càvt AaAylt;? à./'o'Âi^M^ Ô-îf/ Âom^ ‘ÂÎ/^o'^ Tvciiri^^vieriq S' oÄiyiSOK^t Si cum cardans agas, nô eft opus multis uerbis. Si cum ftulto,fruftra contendis, propterea quod ftuintia uerbofiffîma fit.

Dilige fie alios ut fis tibi charus amicus Si'c bonus cfto bonis,ne te mala damna fequantur.

fis £T£5«lt;5 lt;^tÀ'I,5jç vy ff'aUTS (^^Tarcq ilvMf lt;lç KaXoZç flt;.a.7\gt;olt;i'i^ ,61!^ M» ST^oiéz^op rî coi

Hlt;«/gt;»

Sic amicis utere,ut ipe tibi fis proximus.Sic ai ifs benefac,nenbijpfi noceas. In prioreuerfu eft uc nufta redditio fimilium,in dilige Sé amicus.In fc cundo contrariorum,bonis amp;nbsp;mala.

Rumores füge, ne incipias nouus au* tor haberi,

Nâ nulli tacuiffe nocet, nocet ce locutu

LIRER ,f.

(}5t~7t,Vtoç UK fxv^ofrXixsK^/o^Kq, dJ^iva. ^ o'iyl, ^ ^ ^dvnofj «Kajj^t ttoa^ouç» Ne quid in uulgus fparferis, proprerea qgt; rumor faepenumero in eiuscaput recidit, a quo ^pfecQus cft.Si rumor nihil habet periculi, tame nihil nocet filuifl'e;Siquidhaber,nocetIocutum effc. Ré tibi promiffa certopmittere noli. Rara fides,ideo,ga multi multa loqufif StuT® Tl trot rii^,fJ^H lt;n ró J'ai trijw x.a6u7ro'X? H TTiSi^ ajjaivici ^, TT^ilsup vrAtZs'a Ai^ovro/j. Nolicertopromitrerecuig,alieni promilïi fidu-tia.Qd’in re fitum çft,id præHare potes. Aliéna ft dem pftare non potes.Et uulgus hoim ad pollicë-dum facillimum,in præftando fæpe Fallit.

Cû te gs laudat,iudex tuus eé mcm cto. Plus alqsdete,gtutibi crcdcrcnoli.

Ïu T£ 2ç MViiK lt;n,(riK.as!iq 'îc^i ma.ü'nn.

JUl! ^tTi^Ol’i rnî^OÜ Tï^^iOfl H tTÄUTW 7^1 TaU?. Ne teipfum exiftimaris aliorum laudarionc, fed tuaipfius confeientia.Teipfum interroga qualis fis,^ fi animus tibi refpôderit tclonge alium ef-fe g hic aut ille te facit,magiscredere debcs tibi-ipfi,cui notiores g alqs.

Officiû alterius multis narrare memeto Atgi alps eu tu bencfcccris, ipfe filcto. imo'iHjj trtjoiOjc/'/t^tçj^ou ■Ko^üost/i, M Zi CK 7r0j«Ct(Ç STi^O^^OUT« ToJ^ KtÛSî»

B

• CATONIS

'Benefice accept! memin iffe oportet, obliuifçf da ti-Qui dat beneficium, eiuseftdiffimularefede^ diïTe, ne commemorando uideatur opprobrare. Eius qui accepit eft paffim prædicare, ne uideatur ingratus amp;nbsp;immemor.

Multo^i cö fa da fenex amp;nbsp;dida recenfes Fac tibi fuccurrat iuuenis q fecens ipe» t^^ü. Ad^ouç 71 J^iHfHi^H Tro^w/) 7^-1 7^«?, 7°/ad7S/j Vtoç w/J tçcTjOejj^a 747» ra tra. th^uoS Sénes qui milita uiderunt di audierunt,multoi5e didla fadaq? folenr referre. Sed curandum efr,uc ita nos geramus in iuuentute,ut in fenectute fuc currat nobis nó folum quid alij rededixerint ac fecerinc,uerumetiam quid nofipff.

I^e cures fi quis taefto fermoncloqnaf, Confci'us ipfc fibidefeputatomiadici. WH /xtAtTCö (TOI VTiVi TIÇ K^uepa ko/VoAotS^, Ïl«q r u^rMrioS ’lt;.^,au? ttI^i 7ral/0 utjxjjaTj. ' Cumuideris quofdam interfefecreto colloqui* ne ftatim fufpiceris eos male de teloqui. Nam id fignum eft hominis male fibi confci).

lt;311 fuerfs fclix qua: funt aduerfa caucto No code curfu refpondéc ultia primis. iv ’T^xT^Qi/j erj T^.W) rSevaVr/a Tra/jra. tpuAoauS eu V at I Ta7ï Aoltd'ix tc7lt;5 'Tt^aTt^oio^t cruüxd^» in rebus fecundis ne quid accidat aduerficauen-dum eff.So Ct enim fortuna feepius uerti in diuer (um, ^ l«tis initijs adders triftem exitum, Ergo

.T.

«um fesfecundae funt maxime,turn maxime tne dicandum eft/juo paddo aduerfam fortunam fe-ras.Ne fi inexpediata uenerit, «Si improuifum ts opprelTeric cala micas,fuccumbas.

CÛ dubia et fragilis fit nobis uita tributa In morte alten* fpé tu tibi ponere noIL it/j.lt;fi^0'Ä.'S Tt 0 âï/'javwç êiou lt;xgt;j.u.t lt;J^oèiVm tip triton èavira M» i'^T^'“i^lt;^ lt;^P '^'^ ^idnq. Legendum eft hochxredipetisjet qui teftameti« inhiâr. Fitem fœpenumero, ut qui morte alten^ cxpcdlabat, prior ipe moriaf,etiam fi iunior auc robuftior fueric. Nam ipa hoîs uita fragilis «Si in «rca res efb^ó quouis cafu abrumpitur.

xiguû munus efî dat tibi paup aniic’, Accipito placide, plene 6€ laudarc me* mento.

il O'S! J^^^X TTtVHS ^71,0^ CVTIÄH S'^UaX'^Ot,' J^iy^wtroT ^(33jatr/uç,K໫i'vlt;a lt;Ph X’^^'p l^sp» Mu nera funt seftimada nô fuo prerio,fed aïo do« nantis. Ira legim'd fummosjirîcipes aquâ manu caua hauftâj^ malnoblatû fumma en aJacrita-te, perinde ut maximû munus accepiffe. AccipI to placide.Jaiacri uultu, ut ondas tibi gratû effe. Et plene) .i.nô malignc,fedcandide,ut præ te feras,proexiguo munere te multumdeberc.

Ïnfantem nudiieum te fortuna crearif, Pauptatis onuspatiéter ferre meméto. rK^Vô^ ’WW n ^bV/Ç ^jCtfOÇ STrAacn/j mro^, B fl

CATONTS ’

Mvurto Ml mvînlt;^ x^an^MTaT« (pó^p aii^t CS natura nudos,pduxerir, fans inrelligere pof-fumus,diuitias aliénas effe, nerg feam hois na tu ra.Si membru perdis,eftfortafle qd dolcas,aligd tui deceffit.Sin opes auferunf,aut nocontingut, noliualdecruciari. Siquidéin his quxuere funt hois,nihilo plus habet reges,g tu paug. Vis fare gd uere ruö fit, cogita gd habueris cn nafcereris. Nc cimcas illa,qua: uira: ed ultima finis Qui morte metuit, qd uiuit pdit idipm MH ~^o/J.i^ ^avct'rjj-.^iorï^ii m^q uffaTOju evra, OS Td’TÄAt tf^iJ^oKoim,^ o ^ij 7ra^ a7roSa?^'f* Qiii mortem timer,non folum nóefFugit mortéjp fed infuper hoe ipfum uirse quod datur perdit. nS anxie uiuerc non til uiucre.

Si tibi pro meritis nemorndet amicus, Tneufaredeum noli.fcd teipfe coerce* ?; ent fitt!N.!lt;i,iï Tl Tra^w/j -^à o^, Xf^^ip’i^^f ^K «ru-yt fXi/xeptóuoi 6to/j,aïX;a: r afX^ rtauT» Nihil eft acerbius g amicus ingratus.Qa tn fi ac cideritgt;non eft imputa ndiï deo, tang illius accidc rit cuipa.Qiiin potius teipm coerce,ne denuo bn facias ingratis.Qiiidam cm ff bnfacientibus Fortuna non refpondeat, fuperos ineufant, dicentes cos non habere rationê reifte facfto^, cueius acci derit culpa, qui fine deleiftu contulit beneficium. Ne tibi quid defit,quæfîtis utere parce, Vt^ qd eft fernes,fp fî^i deeffe putato«

LIBER ' .1.

Ctfça^ MHcüTavZcrt^jCT^o ^fxao'i (JuJc/'omCvcûÇj^S Ccf^a Ta evra 9 tx^hç,«« axra.vitramp;p roc voM^ÿ* Vtere parce) inodice,non profiife,(quxfiti».) ici lt;ft,parcis.Et ut ferues quod habes, femperima-ginare tibi dceflc,ut femperaliquid addas. Sera aût (ut inquit Hefiod^) in fundo parfimonia eft, Q3 pftarc potes, ne bis promiferis ulli. Ne fis uentofus,dfî uis urbanus haberi. nS/J 0’ cPJvH TiVi J^^My fXHTTOTl J^ÎÇ K.aûU7rogt;X«, WB Tl KaÀoç d^Qy-ieip l^sAw/j, SevtuoX»©-' tins» Quod nô polTis efficere, ne femel quidem eft pro niittédum,nc temere facias.Porro quod praefta-re poiïis,id iterum atq? iterum promitterc iaÔ:» lix eft,nô humanitatis.Molefta eft uerbofa progt; mÜTiOjmoleftior exprobratio.

Qui fimulat uerbis nec corde eft fidus amicus,

Tu quocg facfimile,fic ars deludif artc. T croUVoVT« Aoro/ÇjU« (i'’ evra (g.'.Ao/j K^oLj^in^ifi Kûd ail (f'^aTO/J O/J.OIIX , Tc\VH ^ Tix^up TTCÜ'^U» Erga eu qui fuco unf,tu ité contra utere fuco,5i fuxta prouerbiû,Cretiza côtra Cretêfem.Satiu« eft retinere fimulatû amicô, q reddere apertû ini micum.Id em fiet,fioftenderis te fentire fucum. Noli holes blâdos nimiû fermée j»bare piduladulcc canitjUoIucrcmdum ded pitauceps.

■ CATONIS ’

Tiü »’4gt;o/?« |UaAaH.o7cr'; ëçoTîuç ImiOTi uir'^ Ó^f ly ’/fÆ'TH^ 05V//J «Trar ^Auitu ^tATnJ. Cx^ Semperfufpec^a fir ribi blandioquéna.Necæfti mes hoies ex bonis dilt;5lis,fed ex bnfaAis.Tnfidia tur tibi qinfqins admodum blandus eft.Memen to fic capi 8C illici aiies,uidelicet imitatioe uods. Et affentatione maxima pars hotm capitur, diS adulator fefe ad omties afFedus attemperat.

Si ribi fint nati,nec opes,tüc artib® illos ïnftruc, quo pofTint inopem defcnderc uitam.

11 cfof Ttx.va 7ri.VHTtuov2: TrtA'JjTxrA Tt^Vcaç T'j^xlajh^'iCl) ocp^a. 7rtVKTa ^oîi^ a7rwlt;rcU* Arte,ut habet prouerbiû, no folû quæuis terra, fed quatuis etiâ alit fortuna. Vn certilTimn uiarf eneft ars, quæ quoentj terr3152 uenias, defends ab cgeftate. At nuncuulgusliberoafuosdiuitil aut principum mini fie rijs dedicat,ubi duo fimul maxia difcant mala,luxnetotiü, Porroqd hiep cipit pauperib.efle facicndïï,idegofuaferim diui tibus qqt,ut liberos fuos iubeat arte aliquâ difee re,undegeminûcommodûconfequant. Prima, prima ilia seras artificio occupa ta,löge pauciori« L^ inficiet uitijs: deide fi fortuna abftulerit opes, nö erit cur uel mendicct,urad fordidas aur foedas artes adiganf,puta turpe minifterin,aut militia, Quod uile eft charum,quod charum

eft,uile putato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C’'*^ **WL

fic tibi ncc pareus, nee auarus habçbe^

LIBER J.

Î7 To^ï r’fj.iop î.v7tAt(’,fi§ Jï «ûù ialraXifi oiSf CVT ou/} (p^cPwAo^ (PofHÇjOUT’ au TTÀtÛVtKTHS.

QÎ uuigus magnifadt tu contcne:qd uulgus ne* gligit,tu magnifacito.ita fiet,ut nec tibi lis pareus. Audebis cm un q nô magnifacis. Neq? cui^ uïdeans auarus ^û nô expetes auidc,ncq? ferua-bis attéte,q cupiuntilli.Vulgui plunmi faeftdi-uitias, minimi facit probitaté 3c erudition?. Tu inuerre seftimationé. Res autécuique rales fünf, qualis eft de bis opinio. Vulgus lautä ré putat pa uoné aut rhombü,tu contra uilé rem putaro, lt;5C puta rem eflelautiffimam,ouum gallinx reeë», laiflucam,pullum gallinaceum.Ita nec tibi uide-beris fordidus,cum habeaslauta tuo iudicio,nec aliorum expetes lautitias,quac tibi uiles funt. Quæ culpare foles,ea tu ne feceris ipfe, Turpe eft dodon, cum culpa redarguit / ipfum.

n^ o 01; /xtu^JtiôSj'âoÇ »‘Xlt;f§gt;MH7rou ç^«?, PMJ^d^iStitn gt;^' ai%olt;= £Àt7X^^ Trfa/ovrai». Turpe eftcómittere te,qd doces alios non effe co mittendn. vita turpis abrogat auroritatê docétü Quod iuiium eft pctito.uel quod uide» atur hóneftum.

Nam ftultum petcre eft quod poffit lu* re negan'.

tfUTd an i' J^iAdUo/] op, quot;nbsp;^ J^oü^p KoCXop livcH^ ßi ^MÔ^S i^T^ii ^fO ^ J^{^(V,opa.miTTi^ -^

B Juj

CATONIS

Quod inhoweftum eft,a nemine pcremdS efï.Nul lus em debet cuig in re turpi morem gerere. Aut bc (Quod iniuftumeft) id eft,quod non debetur, iure negari poteft.Ergo nö a quouis petas,fed ab co,cuius officium eft praeftare quod pctig,neque qinduis,fed quod en honeftate coniuneftn eft.Nx id petitur aliquando,amp; ab hit qui non debent, Ignotum tibinolito præponcre noris. Cognita mdici'o coftat,incognita cafu. ^ ttot’ i-yavra TtJo^woTiçoyj-yVœsoZo XorfarM V ^ -yVwS’eJu £7Vuç KÇ/u«,Ta cA a^Vœs’a ruj^sç« Ne facile coin u tes nota cum ignotis,ppta amicS uel rem,uel uitæ genus.Notis em cômodius uteris,degbus indicate potes. ^ fi bona funt,re(ftius uteristfin mala,facilius tolerabis. qnquidc iuxta Plaut. Nota mala mala nSfunt.Ignora ƒ o cuiuf moi futura fint,fncertn eft. Fit ant faepenûero,ue Q in expecédo putaris pria,in experiédo répudiés. Cûdubia incertis uerfefuita pcrick's. Pro lucro tibi ponc dié quienej laborax Planudes Grxcus legit incertis,ut fine duxdiefU ones.Sicenim uertit:

TO Si's StuigiSû'Àb tjianço'ç etti ■snua.aifj ovrç, îjaç (U0)^6w/j “Tt^ôç Ki^J^Q'i^Ki.^tf^o^ 07^ ÿJç U73 Gum igit uita per fe incerta,uerfef in periculis in ccrtis,unûquentpuitædié in lucro députa,unuf-gftp em dies poteratefle ultimus, 8C incertû erat an tibicôtingerct.Ergo in tôt uitx periculis qui-iûq; dies nô cn'pif,is in lucro eft deputâdu6,Qpû

LIBER. .T.

cuncj5 laboras).i.quicnlt;ß folifcitus es,æ angen's hiii9 mtac malis.T5etfi,ut dixi,nó ignora Planu dé fecus expofuifle. Sed nö eft fnia illum per oïa, fequi. Nâ mihi magis probar, ut legamus incer-tis unica didlione,ad huncmodn(Cü uica dubia uerfefj.i.iaiftet, (incercispericlis).i.cafibus.NS pcricula hoc minus a nobis uitari poffunt, qgt; incerta funt. Vitafti naufragiï?, non uitafti ruina: uitafti bellUjinddis inlatroneszuitafti peftë,m«r deris a uipera.Mille piculis obnoxia eft hois ui-ta,atrp his quidé incertis,5C ob id ineuitabilib’, Vinccrc cö poflÏs, interdû cede fodali, Obfequio qm dulces uinciuntur amici» to-^ 071 VKxSjJ oïolt;i T W/J,tT(XÇ0/Ç UTTOljKe, H^'j ^ Mt^'OTH^ lt;^2,01 ^XuKt^oi lt;rwtxov7)» Nihil hoc difticho elegatius fingi pocuit.Obfecu dandü aliquoties am kis, amp;nbsp;de tuo iure conciden dum. Siquidé ea facilitas ac morigeratio retinet amicos inamicitia.Contra quidadum obftinatc rixanf de lana caprina,malunt amicitiam refcini dere,q ulla in re obfcqui animo amici.

dubites, cum magna petas, impede re parua,

His etem reb’ cóiungit Gratia charos, pH 0KV9 fkiyccTCcU.T'i2^p,rdyz ^(KÇ« Tt^oti^S ®^' X°^5'' (SaxCovraç lt;^ Sc^hAo/ct/ cnjvaTrffi» Amicitiacóftat offices mutuis,5^ iuxta prouer-bium:manus manum fricat. Gratiam hic uocat icambcncuelcntt«,

B v

CATONIS

litem inferre caue,cum quo tibi gratis iunda eft.

Ira odiû générât,côcordia nutrit amorc Ki/KEX TO/Ç £TaçO«rt K0^n'^e/J TTiX^X'’ 4’UXaflJ^ Mro“©^ yj' Tytejxj 0^7«, àuoi^çooi/vx lt;^\!cc/j J^« Cauendueft ncginimicttiâlisincidaccûamicoj proptereaq» exiurgiorefidétin annnisucftigia qdam,quæ bnuolentiâ V'cuntaliqties m odiu.Et pô optic çoire fol et lemel refeiffa côcordia. Ergo jTjorofitasoïsecafgitas debet abeê abamicitia. Seruoçz ob culpa eu te dolor urget I ira Ïpe tibi moderare,tuis uf parcerepoffis t'ilt;rti'!ï^oQ è^yi/j afxirTuxH.iK i^^/xuu/Jü'^o^vva-f SauTO/j /caA^aorff/j ws '?^ duciïap c^iien.

Ne punias feruum auc difcipuln,qdiu fenfens te pa cómotuni.PelTimuscmautor re^gerendai^e ira,fed prius téperesaïotuo,ut fedata iracundia, «el ignofcas, uel minuspunias. Ita phus guidât Puniré tefingt fcruo)ni irat^ eém.et Plato fubia to i feruü bacuio,rogat’ gd ageret:Ego,ingt,ca-ftigo hue intepanre/eipm fignificäsira couciefr. C^é fuparepoteSjinterdö uinceferédo ^xiaem mo^e femp patientia uirtus.' Cv K^aTi^ lt;rüvit’iiamp; 071 na^T^jiH 7^/7/710. , Kaç7t§/K pj' agi ii^rx(ü/j dSi uiyku.

Maximi animi eftjCijm poiïis uincere,pati tamS pt ujiicans,4; négliger« aduçifanum.Hac uim»

TTBEÄ a:.

teintef mortales non eft alia pfæftantiow Coferua potius quæ fût iä parta labofè Cum labor in damno eft, crefeit morts lis egeftas.

^çÿ^ao-iji lUaAisa rai^ nauixTOi^ tTroç'sl», iu^K^i/'«'^oiyp na/j.a.T^,Triïiuf} à'zsyocptîÂ^ft.

Facilius ac eu tins eft feruare qd tuo labore quæfl tu eft,^ farcire qd* profufione diminuens aede-traxens.Cuip emmlaborat intégra re,facile de-' fenditur inopia, Verum cum laboratur in dano farciendOjincrefcitSiobruitnos egeftas.

Dapfilis interdû notis,charis,ct amicis, Cö fuerisfelix, fp tibiproximus cfto. iÉu-Tl^a^tu/ijtve^-yt^Ko^ p/iif 7ro7^lt;XK.i ytyW^ 1X6'0 (^AoK^, crauTÖ ƒ tfcç^2:K.cüTaT@-'cüii.

, Cu tufelix.)hoceftlauta Fortuna (fuens interdS dapfilis).i.liberalis.(notis^haris,5i amicisjno-tis,ut uicinis;charis,qs diligisiamicis, ut cogna-tis.Sg tibipximus efto) Interdît in illos fis bnW-cus,in te fp.Et ita amicis fis amicus,ut tibrjpi ü» amiciflimus. LIBER SECVNDVS.

Tellur is fi forte uelis cognofecre cul V irgilium legito;quod G Cius, mage noffe laboras

Herbalt uires, Macer Hbi carmïc dieet. Si romana cupis « punica nofcerebella tucang quicras qui Martis plia dieet»]

CATONIS

Si quidamarclibec,uel difcereamare :

Icgendo,

Nafoné pctito;fin afit cura tibi hæccft, V t fapiés, uiuas audi quo difcere poffis Per quæ femotû uitqs traducif æuum. jErgo adcs,et que fit fapîa difee Icgédo»

EBÎBAÏON AEÏTÊÏ*ÖN.

** AS 7*’'’®’''“*»*®^^' M«0^'{/J TfÀUKœçTryî kmoJ^op p.i^nZ Ka.}irgt;iJ,ii sf avnJ^iiCü. M^ ra? 6oTavS3/jlt;/'uva.u(J§,N(KaVcAçoSTaM-t (P/cAa^ v Q $5U7w/j TpSi^q AavaS/j it ƒ aSviXt à7«vaç* fi^l^io ^eop OMK^o/j,«’ Açtoç t^7 ày^Ja. ki J^yi^Afj amp;S%\,r t^a/j 71 rix^Hp £7r/7VwVcC£, s^')(i,QiÓK^nDp v.u(^yujj(iü.fxa.vnSi^ fxiXj troi, vv/j ni^liK ^6?K/j,KAut i^xoiiiCivuij « u.oi.^ef} gt;5v. ^p (J^ldTra^ ÇioVp Tra^ihif} lt;/^l'x°‘- ’^«^Ttx. J^ioin.^ ' J^z^ 'lamp;i 7§v W) TiT^i 7r£X^ «nxpiij lt;ri 74 p-Vs, Hocé,Ex alijs poensalialicebitcognofccrc.Vit gilius in libris georgicon docet agriculturâ.Ma* eer cradit uires herbaBtiquang alius quifpiä fuie hieMacerj^Nqu« habemus uulgOjni fallor.Lu canus narrat Roma noi^ duilia bclla: ubi legédS arbitrer ciuica pro Punica. Nihil cm de Pu nid« ( bellis feripfifle Icgir Lucanus.Ouidius tradit ars té amandi,amp;: in eiegijs doe« amores.Quod fi cu-pis arté ^ ration« rede heatetp uiuédi cognoRc

LIBER .TT.

re,hunclibrn legiroJs te docebit nSuuIgar« ar. tes amp;nbsp;nugas, fed quo pacQo uitam exigas femo-tam,ideftjhberam amp;nbsp;immunem a uitijs.

Si potes,ignotis etu prodefTe memeto. V rili’ regno mentis acquirere amicos. i’ ƒuvaerca^H)) à^^o^fO/ç o’4)tA©^ Trort 7171«. O-ïj/ q/Aüç 7rt7roç/lt;ô^ x-i^iop « ^eriXive/j. Kon folum in amicos oportet e/Te beneficüjUcR« ignoti quoeß cöciliandi funt, acdcuinciendibnf( cenria,fi mopoflis prodefle. Vtiliusem eft qplit rimos amicos parareCmcritis),i.benefaAis,q pa tare regnum.Regnumemeripi poteft,amici fuc currunteiedlo: amp;nbsp;firmiores funt quos beneficio ' adiunxeris,gquo8 poteftate premas.

Mitte arcana deï, cælûcg innrere gd fit. Cû fis mortalis, quæfunt morralia cura AG^rt ^tâ /ÀUSHÇza, KJ •rrc'Kcp oç 2ç îçônvS/j. ©VXTOÇtW/J ^tl'dj^yj '’%'’ ^VH'??vp two Ut^/M’.W/J. ïuxtaSocratisfnîam, qux fup nos nihil ad nos. Admonecut omifloftudio naturalisphiœ cacu remus,quae ad uitâ humanâ gtinct,hoc ê, ad mo tes côponédos,amp; aîm malis purgandn afFeftib. Linque metum Icthi,nam ftultum eft tempore in omni.

Dû morte metuisamittisgaudiauitar.

^iTrCt lt;fôëop Javaris,itXôyisbp ^' J^toi.7ra.V’^f t^ÓT^o^ J^ffp^MWVTUf^tV Tt^i« BiTrcêa^o^.

. CATONTS

Eandï fnïamlegis in priori lib. Pro amittis arbi trorlegendû aniicttre.Qi.ii mortis nietn fganxi-usuiiiit,ftulre facit. Primum enim non uitat id quod timet.Deinde fi quid habet hæc uita iueü# diratis,eani fuo uitio perdit. Iratus derc incerta contendere noli. Impedit ira aim,ne poffit cernere uerû. OÇ7/c9-î.(ç 7^1 Tr^a-yAtaîD^ à/jK^rSoZy mk’£çi]lt;{^ emuof’ gt;!X*p ttxvth lôo/i ii^r â^iKtç a^^ep^ Pyrrhus admonere folitus eft tyrones,ne irafcc-rentur,at multo magis oportet cauereiracundi.â cosquidirputanr.Meliusenimiudicarquiuacae ira,Contra,ira obftat animi iudicio.

Facfumptûppere,cû resdefideratipià, Dandum etenim eff aliquid,cum tenu« pus podulat autres.

Equidem opinor prompte legendn,pro propere:. Sumptû g neceffario faciédus eff, libérer Qc própte facito,ne uidearis grauatim facere, Nâ aligd orno infumendû eff,non paffim,led qu'es tps aut caufa poftulat,hocc,in ntiptrjs, in feftis, ité in a-mfeos.Pianudes longe aliû fenfum explTit græcc Hp^jtfaTravôàs j^w /At/ÿo^£u7£ rà vr^a^^ar’

l^o'VTW^

'TI^ûÇ ^ rx 'Ti^xyp.a.ra KoUço/j H.aTaÀitT'H.î. ƒ£* Sentit amplos eria fumptus faciendos,ubi res po ftuIat.Cæteii? ad res gerendas nô réméré infume / nbsp;nbsp;nbsp;dura tps^quod huius furaptus fit preuofhlnnus.,

LIBER ar.

Quod nimium eft fugi’to,parue gaudei Tuta mage eft puppis Qre memento,; modico qua: flumine fertur.

ii^ryi atl i' aycifj^ra 9 /x^ia. 6^ laaXa CsAy,^ EcU^ }lt;X/p Trorauß àx.ÀusoTtÇM (jn^TCUi. Vaut^.

Humilis Fortuna turior e(F,3 cxcelfa,uc naiiis cu tior,qux fn paruo é flumine,ÿ quæ in pelagi flu. éiibiis natar.

Qd pudeat focios prudes eelare mcmégt;lt; Ne plures culpét id,quod tibi ^to, difplicetuni.

Ne indicaueris amicis,aut nc eSmittas teflib. ali ÉS,cuiiis tefadli pudeat,ne plures rephendar,fi fei «rit id qd uni tibi difplicet,fi folus tibi cöfcius fué ris,hoce,fi qd pcccas,peccescç abfeg arbitris. nec hacfniam inteHexitgrscc'^ Pianudés.ficem ÿ'tit: «ja/j o (gxAo/Ç «ro/ç «/‘Xos-njcSJi^’J Ma^a kïuós PH fj-ifJi-^oVTOi a^ TrTiesoi o n fx^vop àv/S. id eft,Quod amicis tuis probrum fitallaturum, ualde occulta,ne in hoc reprehendant te plurimi quod te folumcruciac.

Nolo pûtes prauos holes pda lucrari, Teporibus pda later,amp;tpe patent. iUH2: ^içoTïuç àA(^ƒouç (AûKiJ auTrÄanfw/jaTni* vao^ca,

«TT^ô’s K.0U.5Û/J Ï* tAxertx/jjROtt^w ƒ av (faVi^Sv'’).' Nc pûtes nocétee lucrari,hoe eft, impuncauFerr»

CATONIS

fua pctl.Latét quidem,fcd ad tps,pofles patétJ. manifeftanr. Tempus em 3C celat 3C aperitoïa. Corporis exigui uires contemnere noli Cofilio ponct,cui uim natura negauit« rru^xaTöi’ ov7iJ^cais if^uva/Jnp p-i Öw? 7^« t^avAop Jè^ÀH ? Kçarf ilt;^’ on t (pv»^ iia.a'“ aKVjj^vóp, Noli côtemnere inimicujicet fit pufillo corpore. Nam fæpe qd corporis uiribus detradlû eft,naru ra addidit ingenij uiribus.Quanquam hxc fenté tialatius patet,nempe hoiem nóefleacftimand« procerirace roborer^ corporis,fed animo porius. Qué fcicris non cffc paré tibi, tpc cede. Vidoréàuiâo fuperarifxpeuidemus ip voielt;gt; no fxi'iQVa.,'^‘ d^ ^ AM^a vmix-ep» Tro^ïK» rt Afiwap -njoç )(i!^ovo^ H-^apvTnGK» Si fenferis tibi rem effe en potétiore, cede ad tps, Ä fine penes illû eße uidoriâ.NS incidit faepenut mero opportunitas,ut mutatie uicibus reßj.uin-cat,g uiÂ^ fucrat,lt;^ fugior fir, g fueritinferior. Conuenitcum illo. Vir fugiens Óidenuo pug na bit.Quidam fini ra pertinacia fiatim aut uincere uolunr,auc pefiundari.

Aduerfus notö noli confédéré uerbis.

Lis minimis uerbis interdum maxima crefcit.

jUH vtrKO uÜ^ «v^Xt-yïiü ï/Xt n“oipiTM^i^ ia WTÏSy MHttYl d i^i^ (J'ïy^ Tro/Wn^a?!«»

LIBER .11.

Eandem fentennam 5:5 anfelegifti, cum fc^ft/» Cum familiaribus rixandtim nöeft,quod lum-ma difcordia folcat nafeiex uerbulis leuilTimis, Quid deus intédat noli pquirerc forte. Quid ft a tust de te,fine te délibérât ipfe. Nee hancfenrentiamreftcucrtitPlanudeSjUer-tft cnim ad hunc modum:

KAh/'cer,- /jiM7j^v0i6,T/ êsAto^ v^ lt;n to ^Qo/j» 0^1 3^' ù^^Kn O'S 7r£j( 0 lAo voerlui Ti^wn, Quan ft pro KÄn/'oo^i fufpicor legendû K^H^oio^if^ Et tn aftud c pficere,aliud deliberarc aut ftatue^ re. Verus aut lenfus hie eft: Nee facrilegijs ac ma lis artibus inquiras,quid de te futuijr fit, QnqiiL dem id deus feiri non uult. Neqj cnim te in conff lium adhibet,cum aliquid decemit de te,Q3 fi te ueUet id fcire,nimii$2 accerferet te in confilium, Inuidiam nimio cultu uitare mcmeto,' Quæ fi non Ixdit, tarnen hanc fufferre molcftum eft.

Ethane fententiam non reifte uertit Planudcî« Sic enim reddidit:

Sgt;a.o‘K«MiHp t^uXaKH Trao^ roc fj.'i^isa (JiuAacwbf li KH/i UH ßAa-rrfn ertjipt^^ 7t fi^ lt;^ ^oL^SiXt Pla nudes emfnimio cultu)^ rit maximo ftudio, Porro germanus fenfus fic habet;Nc nimio fple-dore ftrepituqr ui tat eöflaueris tibi hoim odiu. 3 täetfi nö poflint te laedere, tn moieftu eft uiuere ebnoxiu odi© multon, At g fe iucundu eft oîb»

CATÖNTS

e!Tccharnni,etfam fi nihil iitilitatis inde capias* Effoaîo forti,cum fis damna tus inique. Nemo diu gaudet,g lud/ceuîcitiniquo Kaç7t^o4;çw/J £fftgt;,K«^(/'(kwÇ «ruT^i K^Krip KAw5 ovx. il^ fjox^^amp;fj ft ^tAac-j, v/nèi/j Zç â?to-/ramp;3Ç. Keabijcias animum, fi aduerfahus uicic te præ-ter ins.Necenim diuexultabitjfedqiiod perpera pronuncianit index,id deus reiudicabir.

Litis præteritx noli maledida referre. Poft inimicirias ira meminifie maloçe é o'lX°pSjJ’lt;^ t^lJ^O^yU« ÂOl/'O'^îscq àVtVt7KH(’.

tTKOUo/J ?t)‘ iW-6.UVB(ÔJ ^HV/^MO/O fJ^ir i-X^^^Xlll Poftreditumingratiâ nôoporrerlitisancca4x côuitia refricare,fed obliuifei fuperioi^iniuriare. Finira cm fimiilrate,debet amp;nbsp;ira 152 effe finis, fed^ aûr faccre malon:ê.Græce uoeât uVNcc/naK.Ho'cu, ƒ bo uidelicec infami,preritoiÿ maloi^ iniuriam, Nec te coHaudes,ucc te culpaucns ipfe. Hoc faciuntftulti,quos gloria uexae inanis.

/AM Tt tiauTO/j t'?roavlt;}, fXHT àv^/S 4^7^gt;gt;y ^ T^r ciVouTDi cPçœcr/ k^vm tcv^ /'cla. Ta^ixcsii^ Teipfum necuituperes,ncclaudes:utrnq!em uj detiiraffedlâtis inanem gloriam. Nam amp;nbsp;qui fc vituperat, ob id faccre uider, ut rcfellatur ab a-•lrjlt;:,3i diuerfa audiar.

ytere quxfitis modice,cum fumptus

.11.

abundat.

Labi€ exiguo, qd partö efl tpe longo.

Is’ avaAu.ua ijSjßt '/’Ji ■^ny.a.cn cro7lt;^ oXiycswt^t EcuÇ 7^5 n ^i^ovw quot;^ uaK^w iriivo^io-i^uop

S ra m fundo parfimonia. Dum adhuc mnltiin, fupereft, incipe pareus uci.CiciuseiHmclfluunc Ïarca,5coliiguntiir.

nßpicns «lo.cum tps poRuIat aut res. Stultitiaftraularc loco prudenafdnue Acp^op ylyVOV^a^Tf 'P '^ï^ay/J.c^ K o nOZ^oq

amp;.7rcü.ramp;^

^.(p^O'rmp yi^ov TfAa-iJj/) aKÇx i^ (p^ovxQil’t Align deponetidüeftfupeiciliïr, iSC remittenda feueritas, ut in couiugsjin lufu, deponéda pfonx fapientis/uméda pfona ftulti,pfcrnm inter ftul-tos,at ita,ucnulcü agas, nö ut Ihiltus fias. Söma cm prudennaeft feruire rpi,C'oco,)id eft,cum efb oppportunumJta Tcretius,In loco nero laudo* Luxuria fugifo,fimul et uttare meméto Crime auaritiæ.nâ funt cótraria fama:. Çi^Tt o^o^ütIh/j 0 lt;r/J.igt;t^o\oygt;£ KaKoTHra.

Ai J^è yo' o;V-('7raAo/,cï)Hat]lt;5 âfaîoîç TcAtSÿin.’ Pugnant inter fe luxus 3C auariria. Na akeJ? eft profufi,alte)52fordidi,utrunqï uitiü iuxtafugicri dû eft, urpote qd foeda pariat famam. Siquidé lt;J Çimiû parti lunqaudiüt HU^V07l5»?lt;tt, id e(r,CLt

CATONIS

m{niff(n:ores,5ï,cruK,a ^tt^nt/cï eft, f/cos diuiJf, f/ fimiliaqj.Quiluxufua profundunt,ncpotesófi lurcones appellantur.

Noli tu quxdâ referent! credere femg. Exigus eft tribuenda fides qui multa loquuntur.

p.H TTisSii v.il '^' o-my^i^ovri f/oi x^a..

TH/J Tvlsi^p jA’ üAiyUp Vtut, 7v7\.ilS(iip T^Tiamp;StX. Xl^ yóvrupt

Nó (iatim fides habendaijs, qui fg aliqd noui rut ïnorfsafFerür,deqj alioi?« faólisnunciacaliqd.Pa rü em crcdetidu ijj, qui mulraloquunr, propter-ca quad huic intio uanitas foleat elfe admixta. Qdpotu peccas, ignofcere tu tibi noli. Na nullu crime uini ê, fed culpa bibétis a\nilt;i aha o‘cj»x.'^ó^J^^,u.n a^lt;x\j'w/jci.^ó‘ai ’^ÄHUiAiH rit^ yx^ Tron -yAt'jKou,r 9 Tnovro^f V tilg'! ica folet excufarc fua petä, Vinû in caiifa fuit, bene potus hoc dixi. Verum tibijpi imputa, nonuino,quodtuouitio noxiumfuit,nonfuo, Confiliü arcane tacito comitte Ibdali. Corporis auxiliû medico cômitte fideli Jamp;ouXiî/j KoivaâtTroç^NTS/j ÿVosÇ èj^tuiz^M, rstsu j^ /HT^S TTIsSn '^OTOI^ ^i^UTZlIupi În rebus arcanis à:: racendis caue ne quéufs cofui 3as,fed eu duntaxar,cuius fidc in tacendo perfpe-etam habeas,ne no folum non opituler,fed Ixdac

LIBER .11.

etiS Si infamer. Neff! cm corporis uitiacuiui* a« periSjfed medico notx f idei,qui celer er fuccurrae Succcflus indignos noli ferre molefte* Indulget fortuna maliSjUt Ixdcre poffit p.H tfi^i fxot .Êa^tuS iûxAitçiuç aKoXosco/i. tSotvr^ ^wp TüÏq quot;nx^yCtp^a ttaxwereU %o!Mt 1 n hoc uerfu miilri laborâr. qdâ s elidûr in fuccef-fus. vei^t ru fi ro'las ru, didioné plane hic fupua-cu5,nihil fugeftfcrupuli.Nete cn^cier.pfpentas, q nónunq contigit indignis. nó em illis fauet tor tuna,fed infidiat et illicit,ut poftea grauP Ixdat. Profpice g ueniüt hos cafus cé ferédos* Na leuius Ixdit gcgd prxuideris ante. TijoêAt.Trt fj^oT^ap i-^y^o/J^ï^^iiJva. 'liuj tv Ï7ro* p.tl'vHS.

Kgt;iC^ÓTi^0/J (t %V7re,-!sÓc/J o 'Jt^Olï/'OljSjJ H^^f Qiiicquid acciderepóthomini,id antegaccidat, teen meditare,ut nc fubiru fir,fi accident.Minus «m cruciant mala qux non acciduntinopinanti. Rebus in aduerfis alm fubmittere noli. Spem retine, fpcs una hominem nee morte relinquit.

^CK tcaTaTT/irf cc7ro7/vwcrKtü/j c^v lt;AzCüT§K7iHff'!/i. èdXC t'x^v ïAttk/'oS oud' êvi TTOT^J^u avJ'^aç

îCûiTHg.

Cum fortuna fxuitjfuflinctcipm a nimifortitu-lt;Unc,ac ferua teb.feendis, nes abijcias fpem, q f®

C uj

CATONT s

la nee moeien t? re!inquir. Qvdiu em aïa eft, fpe« efh.Et in pyxidePädora: fo.'a fpes in labrohaefif. TtéOiiidius: Viuere fpe uidt qui morituruserar. Rétibiqua nofcis apra, dimitterc nob. Fróte capill3ta,poft hæc Occafio calua, teS/jo «nauTTO‘Tijó’ö^ojop o?(AaS,uH2 -^(äSkij« cijf (UtTOTTa Ko/xwvraj^iiT outtoXv Ti,rfj.i _ i^aAaK^,

Quories forruna offertcomoditatc aliquâ, qux tibi fit apcajdatim ampe.NüOccafio fronte ha-heccapillacamjurea parte teneri po (Tir,ließt fi fclt; mei fe iierterir,aboccipirio calua cft/ina appre-hédi nequeac,hoce(l, opporturiras cü contingie teneri pór, nó redit auccurn uoles, fi neglexer.a, Hic admonenditmillud quodCrxci finguntdc deo cxco,de quo nos copiofe in prouerbrjs.

Quod feguitur fpeda, quodcj immlncc aorcuidefo.

ïllö imitare den,g parte fpedat utra^«

Ctii^mó fXOI n^T iOVTlt;i,Tlt;XT iC^Ó/J-lV UlJi^Op

av3(i?,

JA^/j 7? rórw^tJ/i,quot;® J^üo ra\fTa. J^o^iuj.

Ex prsteritis futura collige, ex prxreritis bn fe-cusvcgeftisconfilincape, quopadlo futurisoc4 curras.Exemplo lani dei Romani,quem bifron tem fingebatantiquitas, quodoporreat pruden temuirum Ti^o'oS-i/j H9!/j ossioja, ideft, a fronte Ä a tergo(utinquit Homerusjhabere oculosjl-

LIBER. JT.

lud autemfequitur nos quod prxterijc. Fortior ut ua leas,interdu parcior etto. PaucauoIuptatidebenE,pIurafaluti. EcQ- vTi -yi^VX X^ ôA/'ya^K.KÇ ocjgt;j U'yzoKVO/S.

^ab^^a Tj’ucfK'yt ƒƒƒOU,'^^ (^ ifeKr^/j 7^ tV 7rAs(u.

V ux rationem moderare magis ex falutis ac bo næ ualenidims rationeg uoluptacis.Nonemm »■norbotmoporretabintéperantiacauere,iieru4 ctiâcû re Je ualemiis, pareil utendu eft reb.oïK «épe romno,potu,cibo,ucnere,lufu, nei morbü «ncidam^.Ër fi nónihüdandüéuoluptati,mu!to plquot;^ tn faluti,q pdïta,geuiK fil’óó uoluptates oés. ïudidu populi nunq contepfens unus. JNc nulli placeas, dum uis contemnero multos.

^H ^H^y J^nu.010 fJ^OVoTar^ V^oAiyó^s. fxnmTZ OM àçto'HÇ r/vi 7ro?^o'(5 avr/aSa^M/j.

Nunqopdmaplacétmulfitirdini, tn fapiétiseft nö pugnare foin aduerfus uniuerfos. Nd fruftra fapit, qui folus fa pit, en oibiis defipere uidcatur, Sit «bi prxcipuc,quod primum dl

cura falutis:

Tpa nc culpcs,cu fis tibi caufa do! oris, VjO cfói !J.z\iiS^av(iif3'!i^iiTH t^^ovri^ vyiia.^, H^ fJ-H KCd^OUS 0«T/W,KV tm V^IX^ tTri^^H» Aucc omawbon» u-dccudans rationem habr4 i? “9

CATONIS

ne fi tua inCemperantia in morbu incideriSjpoft-. ca pudore reijcias culpam in cæli infalubricatena Rutlocijficuti uulgus foIet.Nâ pleriq! morbi tiolt; bis accidunt ex intempcrantia uit».

5 omnia ne cures,nam mens humana quod optat,

Cum uigilat/perans, per fomnum cer^ nit idipfum.

^/■nfi c^UTTVzK^vSç /ii^Ó7rap quot;^ « élixirs Mii iy^HX^üip T iXm^eiyKiCÜ. lt;^^7^010'1 ^ta^. Quida anxie obferuât fua fomnia,et ex hts de fu tuns æftimât.Cu fom nia dormientiû nafca nf ex affêlt;Sib.uigilanti5,neqi fignificet gd fit eucrut^r, fed git align cogitaucris,dormicnti repræfentêt, LIBER TERTIVS.

HOc quicunlt;$ uelis carmen cogno fcere Icdor,

Hæc præcepta feres,quæ funt gtati'lTi* , ma ui'ræ.

Inftrue pceptis aîm,nec dffeere ceffes. Nd fine dodria ufta é qfi morn's imago, Commoda multa feres;fin autem fpre«« uensfllud,

1^5 mcfcriptorc,fed te neglexerfs fpfe,

ß^ «f^ T« Zr’ ma ^mTS^ w 6vjç Scva^iSvc®,

{raç eFuffoPhuotruvaS /xi2;wv,c4)tAoi’ M’y efott^ Vcp pv0u;^i J^iJ^xyuao'ip Vap^^pHTroTi TrauaVt^ itgt;f.63p v Javary B/@^ a/x/xoçoç ßj/j cf/cPaj/aœp Ïv3«^ (fn TToAu n-i^tf^oi^ ^7rollt;rt.cU.,ii ^ aytÄHtr^q eux î/j.1 inp Tgez^avra, otauTO/j ^ s^aS’tçi'ôjtJcj* Hoceft procemrj loco. Abfeß ratione bcne uïuen di uita non eft uita, fed fimulacrum mortis.Hoc carme utililTima uiex prœcepta tradit/i ftudeaa agnofeere. Sin fpreueris, teipfum contempfens, non fcriptorem/iquidcm tua res agirjnon illius. Cû rede uiuas, ne cures uerba maloçi» Arbitrn nri non eft quid quif^ loquaG ê^^ws '^tip^fjjj^op /J.H £7r/Sj£cî)y àtf^OVjOVT«/;» cSJV yjf’iipi'n.^op^J^ii^6^vap p.v^op'ix.^s'!}. Si maie de te loquuntur malijCum tu nihil facias mali,efi:o content us confeientia refle fatfloijr. nâ in te fitum eft,ut bcne agas. Non eft in te fitum, quomodo de te loquatur hic aut ille.

Produdus teftis, faluo tn ante pudorc. Quâtumeûqj potes celato crime amici. KÀhSiîç ^açTUÇjcro^œpLî.vaf’ Ti^wTlço/j o4o rip-Hg ccjopïvisi KaZu^o/J àpa^roeJ^a. c^olo (^Xoio^ Si citeris teftis in crimine amici,celabis pro uirilf maleficiüm illius,ita tarnen, ut ipfc non lædas fa mâ tuam,amp; tantu filentij dabis amicitiæ,quantum patietur 5^ fama tua, iSiteftimonij religio. Sermones blandos^blæfot^ cauere me*

CATONIS mcnto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fquédi

S impUdtas ucH fana cd, frans fida lolt; /ÀU^ys pujA/j^/yç 740156^ a/^uXiyq TrttfAa^o, VXWtÇTKÇ OrTTÀOTXÇ à^a^’K, (j^âXlK ƒ lJ£7raKTK. Venracis fimplex cft oro,inndiofa ê blâdiloquc-tia. Proindefufpccra fpcfTcdebet prudentibiu. Segnidé fugito,quæ uitæ ignama ferf, Nam cum animus Ianguct,confumic inertia corpus. '•

Kw^^'h/j tfixfyij^^'m/j 'n!) lu^m^ ov^p^ â'UJ(;HÇ «.o9'£V£@^ gt;069 X*’'''“'’^? ?(S°ûîn TH^a. Îgnaua iS^otiofa uirafugicndaefc.Nam torpor a nimijCorpon quoq: fitum lt;56 languorc adducit. Anitniexercitariocorpons qcp uaktudïnicôfert ïnterpone tuisinterdum gaudia curis Vtpoffisaîoqncuis fuffcrrc laborem» tc9'’ 071 ^a.So?i«cl\/J (f^ovritn jj.vyï'Vi Ttç-|f-(S, c(p^a. (^(^^^^^.^(^ (^?lt;os ovriva. oufj ttovo/j’i^h. Animus ferqs negocijs facigatus, aliqn relaxan-dus eft honeftis ac moderatis uoîuptatib.ur red. jntegratis uiribus ad ferendos laborcs fufFiciar. JS!am,Qâ caret alterna requie, durabile non ed. Akeri^ didu aut fdm ne carpferisun3 Exemplo fimili ne te derideat alter. p.H'n. Ao)«B fJ-HT t^-yu iTTiJ^^a^H^Ti^OlOf i^ùj^ 7^ quot;^a^i/jtAa^; ^ vî ^S av^lt; -yiÂiïôyH»

L^BER. .111.

Ql’od i'n alios fecens, hoe in te fiet ab alfjs. Si li-, temer reprehendasalioriim iaefta ditflave, tuo exempio Óóalrj in te utentur,

Qux dbi fors dedent tabulis fuprema notaro.

Augendofcrua.ne fisquéfama loquaf. KÄH^o/j ö^ t%t^ 7ra^óèi!}’t.y§a.(^ifxoi Trivcxuasiit KM u.if] âilvi/j (^•^’ä^a^fj-HTi KaK5lt;5 tTranovHS. QJ nbi obuenit ex teftamento tiioi^,id ferua,ne fias uulgo fabula.(quse fors fupma) .f.hxreditas (dederit,tibi notato).i.infcripto tabulis teftamé-tarijsfucl norata),i,fcripta rahu'is,ea(aiigcdafei iia).i.itaferua,utaiigeasetiä.vulg'^ein mftadL tere foiet ïvtoTrXïSTygii.in nouas naeffos diuitia» Cu tibi diuitix fuperant in fine feneda: Nlunificus facito uiu3s,nó pare’ amicis f^ alt;fiVoÇ 7“/ TTÄGSf^ tot TTOTl ^K^K©-^ OVtCw» lt;r^i«KçoXogt;oS tui’^ü9(,^’Xo/(7'/ Jï 7rAy«clt;Pu^0(’# Eft uitin hoe fenib'^ peculi3re,ut quo ,ppius acee dant ad morte,hoe lint cótradiores fluperat) .i. fuperfunt 5i abundant (in fine feneeffas) id eil,in extrema feneétute, qua decrepicä uocant. Turn igitur dones, fed amicis, qui te foueât obfequijs« Vtile confilium dns ne defpice feruû

T4 ullius fenfum fi prodeft,tcpferis un^* vtftAo.uo/j S'i^aTToVT©^ ê^As/j /jii{t( ^^A^Ç ^j; «f iTt^dO TiV«lt;J yj^^UKpil (TV^^O^©-' WK»

CATONIS

Propter autoris humiliratem non eftrontemnî-da falubris fcnteritia.Nec fpetfiandum eft qujs di car,fed quiddicacur.

Rebus,amp; in fenfu,fi nó cft q3 fuit ante, Facuiuas côtentusco, qd tpa præbent, ó UH ^Huara o^oi ly KTH/xara œç 7rœç(^ iw, 2^lt;ri)p 7=zç ƒ afaSw^ja TMS o^i é KCU^oç ü7ra3'i Diminura fortuna tua,non eft utendu codé fplé-dorc,q prius, fed contétus eriseo gne uitse, qdp-fens fortuna tibi pbet. Et qd adeft, boni cöfuks.

Vxoré fuge,neduc3s fub noïedotis, Nec retinere uclis fi cœperit eé molefta jutH7ro7t K'S^ili.iKp a^oy^op ^Ta^H if'ix. efi^'np, (0(5 UH «Va^KK/j «XyS K.ix.Ti'}(_^p £7ra)(;6H-^ i^a-ap fFuge)id eftcaue,ne ducas uxorê dotis caufa. Er fiduxeris dota tam, ne dotis refpeeftu eamretine« as,fi tibi grain's fir,fed contempta dote répudiés, Quäquam idapud Chriftianos non habet loctr. Multoçtdifcc exéplo quæ fdâ fequaris, Quæ fugias: vira é nobis aliéna mgfa, Î^TTro^/z Tra^w/'if'-yMaT« pisv^avi rzTrfs

îi (jgt;Ä»^K.ß(0T(!^ e «^“A J^KTtxaV.a.'Xc^ a/xp-ip» Qui fins difeunt pcricuJis,quid expcdiat,magna mer cede difcût:fapiens ex alioß» in'ta fumit uiué-di confilium. Hoc illi infamiam côflauit, cauebo ne gd fimik faeâ, Hoc üli benc ceftif, imitator.

LIBER .Tir.

Q3 potes id têtes,opts ne poderc pfluS^ , S uccûbat labor,et fruftra tétata relinqs roîç (ActuaTO/ç eTT/^trjvj./XHTfn mlt;rj''i 7r;to9-tfS iJ.a.-[!(f^iofjTT^o'\iTrKi^'i°v^fa/i n.(x.fj.ixrgt;it»ij â7rij7rw/4 Prias expende aires tuas, gaggrediare negofiû, nepoftexaiflus difficaltatc, turpiter rclinqaas qaod réméré fufcepifti.

Qd nofti baud rede Etdu, noltto tacere Ne uidcare malos imitari uelle tacedo. ju.K (Tiya. ró-^ £7Vw(’ ovK. oçS'wç cAta'Tï^ajs;;^^//, JU.H a'Koao'Jç iH^wip lt;J^ól^lt;^7 fà Tbio^JTO. lt;riagt;7r!^p^ MoHdifirimulare,fi quid uidcris nö re/re fieri,ui« deberisenim probarecum files.Silentium enim aliquando confenfus elle uidetur, ludicis auxilm fub iniqua lege rogato* Ïpfæ edâ leges cupiût,ut iure reganê. lojio ovu/J.a.'X_!xp Kji^iii» 7^1 ^tcrua J'/K.as'oi/’, KauTOi 7«§ 7t vófxoi TTO^iVa'i tf^'^i^ J^iimi^, Si premcris iniqua Iege,lioceft, dura amp;nbsp;inhuma na,confugias ad iudicis acquitatem.Non em hoc eft contra leges,fed ex mente legum,iit ad at qui-tatem redigant amp;nbsp;temperent .Iniqua lex eft, cit fummoiurecontendif,ueluri fi pauper in uincu-la confjciatur,quod non alar pattern,cum lex di« cat,Libcri parentes alant,aut uinciantur.AliqS lex durior eft,ut terreat.l n his iudex,hoc eft pr» tor aut princeps poteft fuccurrere.

CATONTS

Quod memo pateris,patienter ferre memento:

Cuqj reus tibi fis,fpm te iudice damna. BVrz cT/ncUcüÇ7ra%«(’ xaçnç.K« 4gt;£Çt 3u/jiw. Hÿ^ lt;rauW Trfcao-aS, efauW’ o-u r/m /iK’^si!}!, Incommodu q3 tm culpa ribi accidir.non iir pu tabis alrj g cibirÄ^fi! tibi fis côfcius,d5na reipir, tuiqt index eftojcî^ea tepoena dignn exiflimaro M ulta legas facito,plc(Sis piece mulra» Na mirada canut,fed nô crededa pocra: C:S\!ci TrâvfJ/lirî^'^^io •Ko'^ci./XiTl^y^iO'KÂ'^S'« •sioiHTai ^av/xasi Xj^^^ oî' Âiaivint Multa quidem legas, fed cum iudicio. Nee enirr» ofnia uera funt quælegis apud poe ras, Fortaü’n pro perlegc Icgendum eft perlinc, hoc eft dele, 55 corrige,etiamfi Planudes uerntM^'ctJX^^’ Inter cóutuas fac fis fermone modeftus Ne dicarcloquax,dü uis urban’ habeii «VC^I'^ ITK^OI’, ^^^J UlT^I^ AÓ')Qf}''(Ql, fJ.ix.cS(iX@^ J^ù^H^'oTI KcO^UOlS i/xp^iv aplÏA]^ In foro locris eftcloquentix,incubiculofiï-trj, in cóuiuijs alternis ac moderatis fermonibus uri cS ucnir,qsqï uenuftis amp;nbsp;amcenis. Quida dû huma nitatcaffclt;tat,loquacicaremolefti funt rehquia conuiuis, quibus nórelinquunr loquédi fpatiü, Coiuugis iracx noU tu uerba tirnere.

LIBER .III.

Nam lachrymisftruitinfidiaSjdum fee mina plorat.

“^^ ^ÇV'?®/^’''? à^O^^^ A^H (TilJ^l^l lt;pC0VXQgt; ’’^M©^ y^^ ‘^‘ T^'^X!^ tViJ^'^a. yWH, oTi nAMO, Vxorcslachrymas habcrin prom pen,bis expu-gnant uirosndmonec igitiir,ne quid rommouea murliuiufmodilacbrymisdinguntcnimeas fa’-penumero, quo uiros (uos fallant, ue'ut cu (imit lant fec0mouer(zelorypi3,ut funadulreriu difiil inu!ent,aut iratas fe finguntei, quern tffiidtim amant. Pro noli tu,lcgendum arbitror nolito, V tere quxfitis,fcd nc uidearis abutu Qui fua c0fumut,c6 dec,aliéna fequöf» ^w erelid ’^i^ntx.o‘i,^ ui iTrÄKSOS vi^iN mtcc^ ^ crw/jèi/'a7raV)(óiVTu/j,Ta ^^a wastuirJst^^Sï Vtcre qux parafti,nöabuteic,ne profufis bonis tui«,cogaris nel impudcrer rogare aliéna,uel fer-uilifexalienouiuere, ucl giculofe furari aliéna. Fac tibi |gt; ponas morté nó effe timendS Qu« bona fi nó é,finis tn illa maloçi é, Lo-cpaX/o-ûlt nop MTO^.A'-H TOLf^^Spnon nor pop» 6ç ^^p ƒƒ« KaZot’ K,7rXw r yi KaKw/j ri2.olt;^ S2ï Mors uel ob hoc rimenda non eft, quod finis eft omnium huius uitx malorum.

V xoris lingua,fi frugi c,ferrc mcmefo.’ Nam malum eft,nil ucllc pati,ncc poffc taccre.

CATONIS

Tam amîcîsleniufeula quædâ uftia feréda fiint,n aboqui phi fuerinc, uelutin uxoi'e,fi paulo fitio quacior,aiic linguae ,pcacions,fercndû efe/i alio-. qui pudica eft et frugi,hoc c,fuo fungens officio. AIaxîeq»linguxnTorb'^ei fexui pcculiarisc.ma luséis,q nihil uitqferre potin alijs,pfcrtim cum res facilisfit tacere.ficem uxordefinet obgânire fi nihil rndeas,quemadmodirfolitus é Socrates. Dilige non ægra charos picrate patetes Nec matrem offenda.s,dumuis bonus effeparenti.

PÂ 4’’?!5» ^oÇT? ‘^''? o:Mlt;P«7a7ra^£ ‘TSuHai’. JUKTCÇl |UÂ Ti^OCTK« cS'iÀW/J â^iO'ûtX 7tVtTÎ)5/» Pietas,amor,5(f cultus e_ft erga parentes, patria, deû,5^ fi gs loco parentu eft.Quidâ ueluti legib^ coadli colunt parères,non ex aio.(Dilige parêtes charos picrate nô xgra) .i.non coacfta,neqî gra-uatim,(ed própte et alacrif.Et fi gd inciderit dif. fidq inter parères, ira alteriobfequaris, uraltes nonofFenda9,fed pietas tua careatomi moleftia.

LIBER Q_VARTVS.

Securâ geuneg cupis traducerc uita, Nec uitqs hærcre animum quæ mo ribus obfunr,

Hæc pcepta tibi fp relcgéda memeto. Inuenies alfgd,î quo te urarc magiftro.

ABIBAÏON TEtAptON.

ff'^«Aia Jwiÿi oij^ç ^i^y^li ’'^^°li'''K^r

LIBER JIIL

j^ Tra^ïaij KUiy^Q ^^V^'t *^^°^^ o'Ala'iSvfJ.a'pt Talt;i J^ -^ûCicfœir/aç âva^/vœtrttozç oo'M àçon, 2.Ke(5 7«5 2: ^ cx.\iTlt;XJLq TWjTr^oo'Éj^cJu m avwf« Et hocproaemiïïeft quartilibri. Si uis eflcliber ab oibus uitqs,amp; nullius mali tibi confdus uiuc rCjlixc fg habeas præ manibus. In quibus inuc-nies,in q teipfo mgro pollis uti,hoc eftjUt ipe re« gas ac modercris uita tuâ,adiutus his prxceptis, Defpice diuitias,fi uis aio effc beatus, Quas qui fufpiciun£,mendicdt fgauan. ®A^T« UT^^^OVtl H/J îô'tÀHÇ oA6/@^ ï/voU.

OU «Xj'o/ACX'©-' 'H/TCij/xcV©^ aiip K7rcU.ramp;„ Noruubet abrjcere diuicias, fed nó magnifacerc. Etern qui hasfufpiciüt,hocc,mirant ac magnifa dunt,dü nö audent uti qua: polTidét,amp; fg aligd cumulant,femper mendicant, hoc eft,egeni funt Comoda natura: nullo tibi tpe dcerunt Si contentus eo fucris qd poftulat ufus rà^a^à ^ ^lUrtuS ouK a/j Trort (Toi ^ssi'Xii-^e^ S/j a7a7rolt;’ Kiivo/ç «ç a7^ ?(5eoç KaTtTrtz^ö. Si metiaris fumptusufu,hoceft,nccelTitate,noit ambitione,ncquc uoluptate,nunquam tibi dee-runt commoditates naturae,quæ paucis contenta eft, cum cupiditates immenfum defiderenr.

Gfî fis incautus, nec ré ratiôc guberncs Noli fortunâ,quæ non eft,dicere cæcd» H^ «lt;2àA«KT©^ lw^,«ÂofWÇ T« lt;/« Travra cflt;*

CATONIS

pHT» Tujj^Hü X^T? ’ru4gt;XH/j,.uH róiH/j t^ Ibo'a/;» ' Si res male tibi fuccedunt tuapte negligentia, ne conféras culpamin forcunam, ut illamcsccâ appelles,cum tuipfe magis parum profpexeris.Po-teft accipi bifariamfqux non eft)id eft,quae nulla eft.Finguntenimmortales hanedeam,cum nulla fit. Aut (qux non edj fubaudi cxca.

Diligc denanfi, fed parce dilige forma» Quam nemo fandus,ncc honeftus ca^ ptat habere.

K^UÇlM ^Wjà^UÇiy (^TijMp J^ a.TTû'ÂjaTfi, îî/j oifPiiQ o‘0(poQy oid'iiq t!ij.i@^ H^atrar «vhj, Amarc pecuniam ad ufum,prudentis eft:amarc ut forma pafcat oculos,auari ac dementis.Dena riumuoluntomncs,formam foli malicaptant. Cum fueris locuples,corpus curare me Acgerdiues habet nummos, Cméto, fed non habet ipfum.

êtcpvijàf^ 7470vwç v7(H trio quot;wp ^oo^ th^» cASo/j i')(amp;,voo‘i.(,ip ? ttA'So'io^ oS)lt;2l O ävTop^ Cum agirur de corporis ualetudine, ne tn parcas diuitijs ruis.Etenim qui morbo non fuccurrit ne minuat pecuniam,is habet quidem nummos,at feipfum non habet,cum male ualeat.Mauult nS mos cfTe faluos,g feipfum:50 illis frui,g feipfo.

y erbera eu tulcris difees align magiftri

LIBER J I TT.

Fer part is impcriu,cfî ucrbis exit in ira •OTÀK^àç tos’ 071U MSOTToXoïo (pl^p ■^a X'!?°'* TAKS'/ vy i/J-S^Î!J^!J.H{J.a(. 'xo^lt;^^l^°i° TOXi^^. Vapulafti puer a præceptore cûdifccres b teras, muleo magis ferre couenit, cum parer te uerbis obiurgat.Tulilh literatons tyrannidem multo fauiorem, feras amp;nbsp;parns imperium, qui eria cS irafcitur,tamen a uerberibus cemperat.

Res ageqpfunt, rurfus uitare meméto In qb’ error iné,ncc fpcs é certa laboris Tt^cr^î rà w^isA/waj'Tt^oo'i^wç J^ efuAaoyt txfvût,.

c/ç Tio'i/j o!.iu.izi^o7^.lt;iq 7rtÂ(l i) 'n» û^tf^'Sii l'Âmç, De quibiis dubites,ea ne feccris. Age ilia ex quitus cerca fperatur utilitas.Rurfus in quibus faL li poffeSjiS^ incertum eft profutura ne finr,an no citiira,ab ijs abftincas.

Q3 donarc potes,gratis concede r ogâti Nâ rede feciffe bonis,tn pte lucroçt eft. TrS/j o ƒ UVK Z^VM X'^^'P OtiTi'l^^'à X°'-^'1gt;^' Toüç « ƒ «00 Js tu |t(ôU,Vf /J.^^l tTrAtro xt^J'oug Donalibenterfi quid potes.nam lucrum elf, no damnum quod contuleris in bonos;amp;bencheift dandoaccipit, qui dignodedit. Redltenim cum fcenore,quod probo uiro benefeceris.

Qd tibi fufpedö é,côfeftî difcute qd fit Naçg folétprimo q fut negleâa noccre — - - nbsp;nbsp;nbsp;- D q

CATONIS

'aamp;p o n^p uivoir^óp a‘oi,Tct)(((jilt;^ aTrocf^i'd^ 0^1 f^iAê ra 7raç@-' oA/rwçH^'tVTa 7i\jp.Mv^pt Qux fufpicionem hnt malj,ea noli negligere/ed ftatim examina etcxquirecuiufmodi fint, nam initrjsfacile medeberis/i quod mali fit;ac negle--dta crcfcunt,ac maxime Ixdunt poftea. Veluti ft fufpicaberis amicS alieniore efle in te animo, no Ji negligere gd fib' uelit,fed excute unde hoe na-tnftt, etfi quid eft, ftatim occurte nafcenti malo» Gü te detineat veneris danofa uoluptas Indulgerc guîæ noli,q uétris arnica ed» H/J OCH.oAaS(^ OÇ^f'Ç ^0)(AOlHO^ KV^il^Hl^f p.H ^ÏAt 5(5HStut^ Zeit/Aw ^asÇoç ïtöK^öj.

Caue ne duplices morbn tuum, unus era uteneg fert,duo fimul ferri nó pnt.Amate damnofa tes, danofagula;q3fi parit utroiplaboras malo,fu-pereft ut max ad egeftaté redigaris. Gula uocat ftudin exgfitoiït cibo^eaq; dicit uétris arnica,lt;J per earn uenterfaginatur, reslt;5i fama decrefcit, Cü tibi proponas aïalia cunda timcre, V nu hoïem tibi pcipio pI’ elle timedu« H/J TI^OK-WTj ^Rç'a 7raVT i^amp;p J^KX J^ë/J-Op, tp KiAouöCi quot;^OfXi^p (rt T av9§u7ro/j 7ri.^t inxvrap Cu tua fponte pûtes oés feras eiTe timendas,meo pcepto u nu aïal maxie timebis, nepe hoïem. Na nullabeluamagis homini nocet,ghó homini, Cü tibi pualida: fuerît in corpore uires, Fac fapüs^fic tu poteris uir fortishaberi

LIBER JIU.

V cOtvoç tvTTaAa^io/j vlo T ^o'a c'iJ/ji-^/4)Ça'T}(| esn^J^i Hg^] tûcjiçovte/jjSç gt;^' J^ó^e^ äv^^@^t Si natura dédie hires corporis,non ftatim uirfor tis eris,nifi adiunxeris ingenij uim, hoe eft,fapi-cnriam,qua corporis robore refleutaris.

Auxiliu ànotis petito, fi forte laboras* Nee gfq melior medicus,g fidus amie’ W/j./j.lt;x.\tufj -^a 'yVi^stfifi MTamp;p i'ni'OTi KauVHÇ» •ssisi yet^ ^ÄOM 'kt«5 'Tl^ocfi^tst^©-' oilj^tï^^ Corporis morbos agis medico, aï morbos agi fi deli amico.llle pharmacis fan^jhic ^bis.Alif:^ gd morbiîciderit,magisamiaiaccerfe,gmcdicû

^xCö fis ipenoccs,mori€ cur uidia p te^ Stultitia é morte alteri* fperare faluté» t’ a^ TrfüUaSjTl ^VKO'H.t/ imTI TO ^UP-OC,» BetpçaJVçô/j tTt^ow p.6^a sÄTrtföS «rw^Hvea, Veteres credebant expiari fcelus cómiiTum ma« ftata pecude,qu3E nihil commiferat. Et pro alie-no peccato innocés dabat poenas, cum is qui pee cauit potius maflari debuerit,lt;p uiflima, Stulte autem fperabant alienam mortem fibi faluti fo rc,cum fua quifqt mala de fuo depédeat oportet. Cö tibi ucl fociü uel fidu quæras amiefi Nó tibi fortuna eft hoïs,fcd uita petéda lu Tap^raj^of] ti Su rcisop Qj^op w Qji'Ki J^i'l^» 0VX’ '^X’* P-^^OT^^^P 0 B/©^ ei' «X.VtUTt©-' HTM. Amicus quem uelis adiungere,no^ftimâdusç

CATONTS

ccnfuj fed ex morib. Idê oportet fieri in uxorib9, V tere quæfitis opib’,fuge nomé auari, Quid tibi diuitJæ pfunr fi paup a bu das ^W TOS K.i^H^Slt;7'(,K.V(7riX(5 ouvo^ua CftU7O/J* Tiiif cefiA^^ Tv'K'ST'tijZi 7rÀ«nîs cuiiJ aTreU^« Fruftra parafti diuitias, fi partis uri nö audes,Si2 int magnas opes uiuis inops, nihil em referthre, fi q habes nihilo pl’ tibi _pfunt,q ea q nó ha bes. Si fama feruare cupis,dü uiuis, honend Facfugias aïo,q funt mala gaudiauitæ,' Tifxiop tl (jiK/j-Hp l^tÀoiç ênoap 'J^oifiu'AÓ.d^iip^ eSji^J'i (fM'yep ii^caJ^in'^i KocKixç Ttjd-^iS ^lOTblu Sicupis honefta tueri fama, noli amare uoliipta tes inhoneftas,nempc gulx, libidjpis,56 fimiliiï, Cum fapias aio, noli irridefe fenedam. Na gcun^ fenex,fenfus pucrilis ï illo c 2c5~ilt;}gt;5«/j TiXi^Kp voa M» x^^*^“^^ yi^cü-óp.

•TrixvrLtri quot;^ TToZzHÇ TTCfjJ^ap 435tvtS iio'i Vioyvwp Cum per aetaté uigeat ingenin tun,amp;: animi uis, noIi deridere fenedlure,q minus aio ualeat.Dcfi-pifcitemoïsfenex,ó6ad pueriléftultitiam redit. Aetatis igitur uitium feredum, non ridendueft. Difcealigd,n5 cûfubito Fortuna recedit Ars remanet,uitäcu hoîs no defen't unq 01 TZ^ynp fj.lt;iQi,ÖTli Tvx^nii ^ox®^^“? ii7ri'3'j‘ngf TÏ^VH {J~vip.amp;,}^ //l^Ó7rüilJ ^lOp OVK, «TTCAt/TT^*

LIBER JIII.

Opesfxpenumero fubito fortuna eripit homL ni,ueluti incédiojurto, bello,naufragio, uerum ars eripi non poteft.Hxc iraq,’ certiffîma profeC-fio eft,quæ femper amp;nbsp;ubique te poffic alere.

Perfpicito céda tacitus gd gfq» loquaC Scrmo hominum mores amp;nbsp;celât,amp; inlt;* dicatidem.

fp^acrto Travra lt;r(W7rH n'-nft XtTeurt^j tKaso/» H^ta '/J’fJ-i^oTTa/j •yUAtVoî Ac7©^,KJ^ K-aXuirfl* Nulla res magis arguit amp;nbsp;aperit uita amp;nbsp;ingenin hominis,g illiusoro,hoceftcertiffîmûanimi fpe culum.Igif fi uis hominem cuiufmodi fit cognolt; fcere,perpende tecum qualis fit illius oro. Scrmo indicat mores hominis,fi loquatur ex animo, amp;nbsp;eelat idcjfi uel taceas,uel diJTimulanterloquaris, Exerce ftudiu, gms perceperis artem* Vt cura Îgeniû, fi c et man’ adiuuat ufö acTKe enJ/j Ttx,''¥)’^“' “^ ‘’'”1“ ‘^ tK./xiAiTKo'aç, ûs Mi^iTH yj' lw,TaZçx,^Pfrî^j ïfl/ayxâ» àçK-ye» Vteuanefeût difciplinænifiexercitationecôfir,. mcs,fic artificin ope céfirmandu erit,ne excidat, M ultum nec cures uenturi tpa fati.

Nô «metis morte, q feitcontenere uitâ ^HTTOT £T^gt;20(US/x(5 toÇNS SUTTÂ^iO TTOTUOp, cv ^' J^kI^ii/} èirop^oS qk^i ^lOfi Aa7ra/^a/j« Bi uis liber eé a metu mortis, difcc uitâ nô magni façcre,Et queadmodu des^nt docet Arift. nulU^

CATONIS

rei iucuda fruitio ê, nifi qua aliq mó contépferis, Difce,fed à dodis, indodos ipe doceto, Propagada etem re^e dodrina bona^z. M«V^avï Tt^WToL, Ttjoi^ iilt;J^ÓT@^,^v Si a'o(^1

O.J^IlS'Ó.H.TOVQy

TM/j^ya.'^tgfiS'iix yy J^óa^i/J-O/j Ti’Kt^ SiSayiJ-^i Difce nö a quis,fed ab his q pnt doccre.Rurfum qd ab alqs didiceris,id alijs imparti. Vtilm cm re rü fcia non eft premendajed per manustradéda. Hoc bibc qd pollis,fi tu uis uiucre fan’. Morbi ca mali é homini qncp uoluptas. róxisij 7Ti oa^op j^m’Hp IS'tAHS U7/aAa//.

Trairai ou/j oer ara As fSem^i^ vóa'ov (^p aepo^fxn^ Nebiberisfupra uires.BreuisenimlUabibcndJ uoluptas fxpenumcro conciliât homini moleftu 56 diuturnum morbum.

Laudaris ^dcunq’ pald^ cdcunq,pbaris Hoc uidc,ncrurfu sleuf taris crimine damnes?'

Kivei^ cc/j.(p'x.S''n/i TI,Ma «ç ü-ahop J^0K.i/j.a'^amp;^^ a^ja/anr^r amp;v7ró:'\ipzvno'\'H Kara/x(^t4'l'» Le uis óó ineon flans uideberisjfi quod aliqn cora multis laudaris,idë poflea damnes. Qd fi muta.-fli fententiâ,fac fileas. Forcaffe pro ujde Icgendó cd füge, (Crimine),i.fufpicione,ó^ eti uituperio, TraquiUis reUquæ funt aduerfa caueto

LIBER JUL

R-urfus in aduerfis melius Ipcrare mc^ mento,

t’/j ivK^ijiK t’ avaVT/a Travra cfiuAKOjy.CH^^/j». s/jiTraAf^ucrTi^a'y^Gyi q ra K^/nJova Ti^ocrt^oXix Nc fecurus fis cum fortuna tranquilla edjed te-pedate caue.Rurfum cu fortuna fæuit,aïm fufti ne,fpe mêlions fortuné quæ fucceffura fit. In fc cundis rebus timédafuntaduerfa,nefisfupinus. Jn aduerfis fperada funtixtiora, nedeficias aio. Difcere ne cefles,curafapientia crefcit» Rara datur longo prudentia tpis ufu. Mav^ave uA ÄKyap wtAtT» ovifiKp yj' àt^s Hoü ««K.ÇHlt;7'( Tf/Sa/ç oAi^ft cruVitr/g i7ro^i(Q-Kt Ïuxta Solonis lententia,oportct fenefcerefgall-quid addifcentes.NamCrara)hoceftfinguIaris et eximia prudentia cótingit(longo ufu) .i.diutina cxperiétia a:tatis,Qr§ mihi magis probat bic ut fit fe nfus:Semp difccjftudio crefcit fapientia. Na pauci funt qui prudentes euadunt experienria re rum,uel quia pauciscontingitdiu uiuercjuel ga complûtes ftultitiam cxuunt hacuia.Certiflima acbrcuiffima ad fapientiam uiaeftdodrina. Parce laudato,nä que tu fæpe probaris, Vna dies qualis fuefit,móftrabit amic’ aiV« (pamp;J^0(jSjj@^ O/J TTO/XvaKl gt;lt;' (ToK.I/J.lx'lamp;Qt n'ua^ ip l/J^^avla^ o-oi,'}ro7ü’i rt^ Q,\7t@^ Kp^ Ne laudes amicum efFufius,cuius nó feceris peri-culum/iquidem ilU fsepius abs te laudatus, uno

D v

CATONIS

aliquo die declarable alin fuilTe fc, g tu pdicans. Ne pudeat quæ nefcieris te uelle doceri Scire aliquid laus eft,pudor eft nil dis»

feere uelle.

/LÀ '( oU^uvS'K rauT« /J.a.^eji,cc-^ où cTi/^anX-aq, ai%a^ /ult;.H Tl /xa0ê'/J£ÜtAlt;J/j,i° S' tvavriofi a/VüÇ* Quidam ftulto quodampudore nialunt fg nefci re,g femel difcere,cum fcire pulchrum fitjamp; pu4 dendum nihil uelle difecre, ergo honeftum uelle. Cum Vende ÖC Baccholiseft, amp;nbsp;iiida

uoluptas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cfugclitcs.

Quod lautum eft animo coplcdcrc/cd tv(fjocruVK Hgjj t^iç BaV^w Paig/m envaa-tp^ ^P '^ A ^®ro:^« lt;pivy^/j S i^iS'ac^ kÏ-Xo/j^m rt. Excerpe quod ineft boni, fuge quod adiuro^um eft mail, Êxhilarat potatio, difeutir curas, uterc hac commoditare, fed rurfus ebrietas incitât ad jurgia,hoccaue. Item Venus delecftat, fed habet fua iurgia. Ama igitur abfquc diffidijs.

Pemiftbs aio tacitos,uitarememento. Qua flumen placidum eft, for fan latec altiusunda.

T0'j^ 3u/xw ^laZaKouç iy ct'i'yaVïfi’ m^JUAa^o, tuKM/ji.@-'7roTa|Uö(’ r om ra^;« êtv3ta Ktv^lt;J. Triftes ac tacitos uita,uidenf em aliquid magni tnali moliri, quemadmodneauendüeftfluméea part? qua tragurUuru eft^na lUud profundiftimq

LIBER JIU.

effe folet.IcaCæfar magis metuebatBrutum Si Caflîir,pallido8 ac tacitos,g Antomum ebrium» Gum tibi difpliceat rc^zfoftuna tuaru, Altedus fpcda,quo fis difcrimie pcior* Eut’ S/J TH T TW^J ax^lf ^«ZettS/J lt;21^0(? OUcrTJ, JSaÉ^o/J ï^ a^y (S^vairi^ac.y^ap,7T6cr‘op'iTr'\iTi}

X^S®/'’

Quodes txdet te tux fords,confer earn cum alio rum fortuna,et uidebis te nihilo peiorem,hoc eft infeliciorem mulds,

Qd potes ld tcta,na littus carpere remis Tutius é multó,q uelö tedere in altum» To7ç ƒouaroîi? È7r(XE/çô,œTrfEc9^ )^' e^et/ioZi’ ^7va êl^€ot^ó^^^o/J E?ç AaZcpf^ Êç v^d^ oai^^iJ» Aggredere tuta magis § magna. Tutius enim tuto nauigare iuxta littus, 3c remis uti, ^ paffis uelis periclitari in fludtibus. Nee enim omnibus fauent tiend fortune.

Cótra hoïcm iuftö praue cótedere noli Séper em deus iniußas ulcifcitur iras» «VT/'o^ avtfji J^iKMa (UH (jJÀauçuç lor ï^ïöJHg, rag oiJ^!».'iS(^ 057«^ 5^'aw-uVETj 7(2/to ^po/j. Noli praue,hoc eft malitiofe,^ data opera,ac g-uerfecontendere cum homine iufto. Nam deus jiunquam hoc relinquit inultum.

Erepris opibus noli gauderc merendo,’ Scd gaude poti’,tibi fi cótingat habere.

CATONIS

»yU.UVW^tl^ ‘^ lt;r^p Mh av/w,^iK ƒ oÄotfU^OU. X«'5^ 0 (UK^i* £7^41 (TWüÏSh a-OI i^ßp «TfAtWlXC Si diuitiae contingunt gaude/i erepta: fuerint,no li te crue fare, fed tune utere philofophia.NetJ em tantum boni habent, uefitadmodum dolcdum fi perierint, neej rurfum tantum mali,ut nó fint libenter accipiendx,fi forte contigerint.

Eft iadura grauis,quæ funt amittere da Suntquædam quæ ferre decec C*ïîiijs» patienter anucum.

es/ Ä «Aroç £7rajlt;;0lç,a 2ç ymtht a'^êal'^jp^ i/ATTKÇ d' ^Krip a r^p (Jj^ovxovra (f^^e/j ^ir^ontip^ Si uerbulo lœdat amicusjerëdum cft. At damna return nemo poteft aequo animo ferre,In his igi-tur cauendumjne Ixdamus amicum, Tcporalonga tibi noli promittere uitx Quocunqj ingrederis fcquitur mors, corporis umbra,

p.Hp.aH.^ous etaurÇ. KûCtçovç ß(o^ Ka^u7r/%vi$* ws oK(à a-âü^tâ i^,u.ó^(^iCüJir^ H7^ àfg/^lj.

Nemo poteftjibi Jongacuitatem promittere, eu mots hoîemqcunq^ sat nô aliter infequaf,g umbra corpus. Forralïe legender, corpus ut umbra, Thure deû plaça, uitulum fine crefeat aratro.

Ne credas placate deû,du cæde Htatur,

LIBER Jlir.

ÎÀao^^ ^ueW/ fnàp T^tm iij.ô%o/j ic^oT^^t fj,H J^îliipivMVÎo'Mi^ÔKamp;Ki/J.a.Tgt;i amp;nbsp;cftpccyioic^t Non gaudet deus morce pecud5,ergo thurelitart dit ed illi,hoc eft,re innoxia amp;nbsp;minimi fumptus,. At hodie pleriq; Chnftianoi?^,licet apud hos fiib latus fit mos immolandi pecudes,tn deum ac df-« uos fibi tm non dcuiniftoselle putant, fieis gem inas,aurn,argentû,acferica fufpcdcrinr,üel oRc-î tandatrâjucl inluxum paucoiji uertcnda, imme mores hæc fg a fanÆs fuiffe contempta,amp; fifoU te obtigetuntjin egentium ufus fuiffe effufa.

Cedelocû 1 refus fortunæ,cedepotentî. Cedere g potuit prodeffe aliqn uajchir. Aog TOTTO/J HVO^tHf^A TV^^hSjVy UTTÖKt KaKCO^tll’« K-yt 71x9 t^Ct Au.UHV0Ct,%O(K tm ttot’ ovîjvcà. Qiiiré habetcumprocenbusjqmptodefle pnC in multis,neceffeeft,ut aliqn muffet iniurias, id cft,tacic9 ferat.Lxdut em aliqn potêtes,5é tyiâ nidc exercét.Hic igif prudes illis debet cedere, uc podea pillos fuis_pdeffe poffit. nâ fi refiftés red-diderit eos hoftcs,nec fibi nec fuis.pdeffe poterit. Cfî qd peccariSjCaftiga te ipfe fubindc, Vulneradum fanas dolor eft medicina

dol oris,

il TTO^ œUaÇTHd^^ TTOUcP^lê cru (/aUTO/JSTTÖTCt* ^au^tar« A 6s^a7rtuo/jSLv, aXyzo'ip «A^og aK-êrect,

y bi fenferis te alicui peccaffe, ftatim poenas fu-.

CATONIS

mito de teipo,amp;S noli tibi ignofceret teipm obiuf lt;»a.tibijpfilaboris aligd indicito.Nä ut in fanan-lt;..3 uulneribusjdolor dolore fanat/iquidé ne dole 'tuuln9,infundis acria,qux mordet,fic ifta re-^ichéfiotaetfi amara eft,tn medef uitio animi.

Damnans nung poft longü tps amicu. Mutauit mores, fedpignora prima mc# mento.

lUHTry TTOXUJjJOVlO/O I^Xö (^\lH/J «TTOrtlOU, ' «S'ia KiZvi^ aMH^j^^^' MVeoto '??^ -n^i/j oun^o/j^ Si is cum quo tibi fuit diutina confuetudo, forte mutatis moribus alius elfe eoepit, hoe debes tri-buerc ueteri neceiTitudinijne uiruperes eum3eti-amff non cftdignus, quiametur.

Gratior officies q fis m3gc,charior efto, Ne nomé fubeas qd dicitur offidperda» *i(r^ ^ Tï^o^ao'!»xa?'’^«? 'iva i^ATH^I^ iiHlt;^^ H^q /XH (fMO-i' m 9^1 a^x»*? oAn î^ça Kdniso/J, Vtfls charus omnibus, cftogratusfc^ieijs)id é, beneficijs 8C benemeriris. Inuifum em apud cés eft nomen ofFiciperdae, Sic enim uocant cum, in quem collocatum ofFicium perditur. Nihil enim tam petit atq? id quod confertur in ingrarum, Sufpc(S’,caueas,nc fis mifer oib’ horis Na timidis Si fufpedis aptiffima mors

LIBER JUT.

^fl^c'ç gt;^' HJ UTTOTTfo/Ç Aumj©^ fJ-Ô^-^ S ^K/Z. Qyi fibi fingit periculum, is nunquam nô mifer uiuir. Nihil igitur huicaptïus, q mors,quemad-modumnôpotcft iucundeuiucrc.Sufpcifiushjc accipir atfliuc pro fufpidofo,

Cû fueris feruos jpprios mcrcat’ î ufiî. Et famulos dicas,holes tn eé mémento.

K/j wVHoljÇ cJ'auTw J'MwaÇ'Ti^oç ^ilt;^a.m'in/j, cq5a(5 K KaÀ^ç ^aA^ç,«-’ àv0^œ-«ç evraç

£7r/(ni).

Sic utere feruis tuis licet empti'tfjs, ut memincris homines elle,non pecudes. Quodempti funtjot tunxfuit;quod hoies funr,in hoc tibi funt pares, Quâ primû rapienda tibi é occafio pria Ne rurfus qras,quætâ neg1cxcris antè. a^oia'Ofi az4-ct AaSs/j 'lia} -Ti^iiTisai^ iTvi^a'a.p, jUH üi fl^MX-i Tra.'Klvtr^ofxoti wÇîrajoç y^a^£^

çzÂraç.

Occafio quam ante dixit frontem habere capilla tam,ftatim eft arripienda,ne fi fc fubduxeritjru ftra quotas poftea,qux prius contempferas.

Morte repentina noli gaudere maloze, Fcliccs obefit quo^e fine crimie uita eifJ Si mali fubito moriantur,dolcndum magis efr,3 gaudendum.Gaudendum potiusin morte bopo rum,quoi52 mors felix eft. vel fic,ut uertic Planu deSjtametfi malusautor,Si uidcris malos fubito

CATONIS

foin,noli gauderc. Contingit idem bonis uiris æ innocentibus, ut inteUigas hoc cafu accidete, nö uindidla numinis. Verfus ipfius afcriba: (M £7r(j(^caçî. KaKw^ 6aV£rT5/(’ lt;^Ao^ t^aTr/veUO/ï 0^1 «)) Io9-Ao( fivHentyo'’ apGio^ a/xM^o^ M^ti'i Ha;cindicaui,non ut in fester Planudê, fed ut no bis Grxci uicilfim ignofcant, ficubi labimur in peregnna lingua.

Gum coiunx tibi fit,necres,8lt; famalas« boret,

Vitandu ducas inimicum nomé ami'cr» '7rfoX0'? ^“Z« ’Ù '^X^P Ka^ij '^iTcvco/j xMiTipf 7rAa7}a^)igt;c^o/j iZ^iTiixp x.o!.x.cp ïx®?^' ’rlt;^7X“ 4)uA«(Wou.

Si pauper habueris uxorem qux laborer fama, hoc eft, de qua homines maleloquantur (ducas) id eft, cxiftimes nomen amici uitandum elTe, ut pote inimicum famæ tux, uideberis enim profti tuere uxorem, hoc praerextu, SC hoc nomine di-uites pauperum uxorcs captant.

Cum tibi contingatftudio cognofccre muka,

Fac difcas multa,uites nefeite doceri.

v auutSK rt /xaGev /xaKjo^toxrytfaxoTa 7p7^o: ciriuJk MaSeyj «4 7rÀ£(0Va,4)£v7£ 717^ àuÎÀ^a/J Quo pluradidiceris, hoc plura Rude cognofccre, ne uideans indocihsuUius rei.

DICTA SAPIENTVM.

Miran's uerbis nùdis me fcribcre uerfus

Hos breuitas fenP fecit cóifigere binos ^aup-ac^ç CTEiT/ s/^y^Htraiw .ut -yu/xvo7s, tSto Jï vä S^aj^^VTHÇ J^çS enj^j J^yo Toyra. n^

Zeereu.,

Sentenna nudis uerbis explicada eft, Mehus ein meminimus quæ breuia funt.Idcirco nudis uerbis fingula pr accepta fingulis diftichiscompledli uoluir,ut apèrtior effet amp;nbsp;breuior.

Finis jErafmo caibgatore ÄS interprété.

DICTA SAPIENTVM E GRAE-cis, ut habebantur à nefcio quo Græcm» lo uteuneç coneda,Eraf. interprété.

PERIANDRI CORINTHII. Omnibus placcto. Bonaresquies, Periculofa temeritas.

Semper uoluptaces funt mortales, honores autc immortalcs.

Amicis aduerfa forruna utentibus idem efto. Lucrum turpe,res peffima. Quiequid promiferisfacito.

Ïnfortuniü tuum celato,ne uoluptate afficias in-Veritatiadhxreto, Ageqiuftafunt. (imicos, Violcntiâ oderis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Principibus cede.

Voluptati tempera. nbsp;nbsp;A iureiurando abftinej

Pietatem fecflare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laudato honefta.

Auitqs abftinc. Beneficium repende.

Supplicib9 mifericors efto. Liberos inftitue. Sapiencum «tere confuctudinc. Litern oderis.

DICTA

Banos in pretio habeto. Audi qux ad te pertinSt Probrum fugito. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refponde in tempore,

pa facito,quorum non poffic poeniterc, r^ecuiinuideas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oculis moderare,

Q^iodiuftum eftimitare.

Benemeritos honora, Spes foue.

Calumniam oderis, Affabilisefto.

Cum erraris muta confilium.

Diutinam amicitiam cuftodi.

Omnibus teipfum prstbe.Concordiam fecflarc. Magiftratus mcrue. Ne loquaris ad gratiam, r^e temporicredideris. Teipfum ne negligas.

Scniorem teuerere. Mortemoppetepropatria. Ne quauis de re doleas.Ex ingenuis liberos créa, Speratotanquam mortalis.

Parciro tanquam immortalia.

Ne effèraris gloria, nbsp;nbsp;Arcanum cela.

Cede magnis. Opportunitaté cxpeó:ato, Morcalia cogita. Largire cum utilitate, Ne prior iniuriam facias. Dolorem fuge. Mortuum ne rideto, Amicisurerc.

Confule inculpate, nbsp;nbsp;Delec^a amicos.

EIVSDEM PERIANDRI EX AV fonio,carmine Phalecio. Atq» in his extrema fe n te n tia fern pe r eft ge m i n a,Si difti cho comprehenditur.

Nunquam difcrcp^tunlca dccoro,

Ïd eft,Nihil utile,quod non honeftum.

Pluscft folicitus.magts beatus, ld eft,quo quifq?dirior,hoc magis folicitus uiuit Morte op tare raai urn, timere peius.

SAPIENTVM

MifereR quftxdio uirx mortem optât, fed mif« r!or,qui femper timet mortem.

FaxiSjUtlibeat, quod eft necefle.

Quod necefle eft facere,fac ut libcnter facia»,

Multis terribilis,caucto mulros.

Quern multi timer,is multos timeat necefle eft.

Si Fortuna iuuat,caueto tolli.

Ne extollaris fortunx profperitate.

Si Fortuna tonat,caueto mergi.

In rebus aduerfis ne frangaris animo.

BIANTISeGrxcacolletftionc.

In fpeculo teipfum conremplare, óC fi formofu» apparebis, age qux deceit forma: Sin deformis, q3 m facie minus eft,id moi?: penfato pulchriru-dinc. De numine nc male loquare, quid fit aute aufculca. Auditomulta, loquere pauca. Priu» intellige,æ deinde ad opus accede. Ne ob diuicL as laudaris uirum indignum. Perfuafione cape, non ui. Compara in adolcfcencia quidemmodc ftiam,in feneiftute uero fapientiam.

EIVSDEM EX AVSONIO carmine heroico.

Quæ nam fumma boni:'mcns qux fibt confcia redi.

Id eft,C^nd optimuf Animus bene fibi confcius. Pernicies homini qux maximaffolus homo alter.

Id eft,Homini maxima pernicies eft ab hoie.

Q*^^ É!HE5’’^^*5^ cupiat.quis pauperf

DICTA

auarus^

Diues eft,non qui multa poffilt;iet,fed qui fua for te contencus eft; Auarus oninis, pauper eft, qui quod habef,non habet.

Qua: dos matronispulchernafuita pu* dica,

Muller etiä indotata, fatis dotata eft, fi cafta eft. Quæ cafta éj'de qua fama métiri uercf. Cafta non eft,de qua fama turpirer loquitur» Quodprudenus opus:* cum poffïtnol^ Ïc nocere.

Ï^ropriu prudétis é,eti5 cn poffit, nolle tn ulcifcf. Quid ftulti propnumc'non pofte amp;nbsp;uel lenocere.

Malus etiä cû non po(Tit,optat tn tedere.

PYTACI Mitylenxi. ExGrxco

Qux fatfturus cs,ca ne prxdixeris.Fruftratus c-nim rideberis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Depofitum redde.

A familiaribus in minutisrebus tefus feras. Amico ne maledixerisjnimicû ne putes amictr. Vxori dominate. Quxfeceris parentibus,ea-dem a liberis expeJca.

Defidiofus ne cfto. Inter amicos ne fuerig index. Ne contende cû parenrib“’, etiam ff fufta dixcris, Ne géras imperium,priufquä parère didiccris. Infortunatum nc irriferis.

Ne lingua pracurrat mentem,

Quac fieri non poffunt, cauc concupifcae, Nefcftinarisloqui, Legibus pare,

SAPIENTVM

Nofee teipfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ne qu id nimi's.

Ante oïa uenerare numaParentes reucrefc.

Audito libenter. Voluptatem coerce.

Ïnimicitiam folue.

Vxorem ducito ex sequalibus, ne ft ex ditiorib^ duxens,dominos tibi pares, non affines.

EIVSDEM ex Aufonio carmine lambico trimetro.

Loquî ignorabit,qui tacere nefeiet.

Eiufdem eft artis recèle tacere,amp; rechte loquî.

Bono probari malo,q multis niaUs.

Non refert g multi laudét tc,fed quales.Nam ab improbis laudari,uituperari eft.

Demens fuperbis inuidet felicibus» Stultitiæ eft eruciari felicitate malorum,quafi in uulgaribus bonis fit fita félicitas.

Demens dolorem ridet infeJicmm.

Aeque ftultum eft gaudere ealamitate malorü, quafi non amp;: ante fuerint infelices.

Pareto legi,quifquis legem fanxeris.

Quod airjs pra:fcripferis,ipfeferuato.

Plurcis amicos refecunda compares. Profpera fottuna conciliât multos amicos. Paucos amicos rebus aduerfis probes» Sedreflante fortuna pauci manent,red fyncerl, CLEOBVLI LYNDII.

Ne fis unquam elatus. Domus curam agc. Libros euolue, Liberos tibi chariftimos erudi. uftciudicato, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bonis benefacito,

E üj

DICTA

A maledicentia tempcrato. Sufpfcioné abqei’fO« Parères patiéda umce.Beneficij accepri meméro. Inferiorem ne reqeias. Aliéna ne concupifca«.

Ne teipfum précipites in diferimen.

Res am ici diliges,ur perinde fernes ut ruas. Qiiododcris,alreri nefecens.

Ise cui miniteris,eftenim muliebre. Citius ad infortunatos amicos,q fortunatos,pfl Lapis auri index,aurum hominum. (eifeere, Voco nil pretiofius.

Mendax calumnia uitam corrumpit.

Mendaces odit quifquis prudens ac fapien«.

EIVSDEM EX AVSONIO CAR mine Afdepiadeo,

Quanto plus liceat,tam libeat minus.

Qiio potécior es, hoc magis caue,ne quid pecces, ^ quo plus tibi permictunt homines ob prineü patum,hoc ipfe minus permittas tibi. Fortuna: inuidia cÄ,immcntus mifer« Cum bonis male ed,fortuné imputatur,cum ca fxpemagnatum fit culpa. Felix criminibus nullus erit diu.

Felicitas malo parta,non cd diutu ma. Ignofeas alqs muica,nihil tibi.

In aliosleniseftojin teipfum feuerns.

Farcit quifgt bonis,prodere uult bonos. Qui bonos uiros tradit in manus bonorû,is fer-uar,non perdit, quos prodit.Quaquam fufpicor legen him,Parcir quifqj bonis,perdere uult ma# les ,vc fit fcnfus;Qui malos ac noecKs adieu fup

SAPIENTVM

plieiOjismiferetur bonorum As innocentiu!n,q# ab horumiuiokntia liberar.

Maiorum mentis gloria non datur»

Laus parentum non tnbuiturpoftens.

TurpisExpc datur Fortuna minoribus.^ At probra parentum fæpe obijcinturliberis.

CHILONIS LACEDAEMONII.

Nofce teipfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Necuimuideasmortalia

Temperannaexerce, Turpiafugc.

Tempori parce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tufte rem para,

Mulritudini place nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sapientia utere.

Monbus probatus efto. Ne quid fufpiceris. Oderiscalumnias. nbsp;nbsp;nbsp;Ne fuerisonerolus,

EIVSDEM ex Aufonio carmine Choriam bico,ex choriambistrib. SC amphibracho.

Nolo minor mc timeat,dcfpiciat^ maior.

Sic eft moderanda uit» ratio, ut ne inferioribui fis formidini,quod efttyrannicum:necfupcrio-ribuscontemptui,quod eft abiedx fortune.

Viue mcmor mortis,immcmor ut fis falutis,

Sicfugeturpia quanhodie moriturus.Siccura honefta ftudia, quafi femper uiefturus. Quando hicuerfusdeprauatuseft, fufpicor ita legcdum, V iue memor mortis,ut fis óC memor falutis.

Triftia cunda exupcrans,aut animo, autamico.

In rebus aduerfis.aut amici confuctudine falle

DICTA

moerorem,aut animo te fuftine.

Tu bene fi gd facias, nó meminilTe fas c

Benefaifta tua prsedicent alij.

Grata fenedus hoî,quæ parilis iuuétæ* Florida fenedluSjfimillima eft adolefcentiae. lila iuuét’ grauior, quæ fimilis fenedae Morofa iuuentus fimiilima eft feneAuti.

SOLO NIS Athenienfis. ExGraco.

Parentes teuerere. Nemini inuideto, Ne iurato. Cogita quod luftum eft, Virtutem laudato. Malos odio profequitor.

EI VS DEM ex Aufonio carmine Trochaico,

Dico nïc uita beatam,fata cü pada func Nemo beatus,nifi qui féliciter obierit dié. Par pari iugato coniunx,diflïdet quod impar cd.

Firmiftima eft amicitia,qux inter pares coqt. f^ô crût honores ufq fortuit! muneris, Honos uerus uirtutisêpmin,nômun'!fortunae, Clàrn coarguas propinquum,fed paid laudaueris.

Amicûlaudato paß,fed errante occulte corripe. Pulchrius multo parari,g creari nobilé Clarior eft nobilitas,quâ ipe fuis uirtutibus tibi farans,^ quæ ex maioqt imaginibus côtigit.

SAPIENTVM

Certa (i décréta fors cft,quid cauere prodcrit?

Si fatum uitari non poteffjgd prodeftprsefdflè^ Siue funt incerta cunda,quid timere co u en lts''*

Sin incertum,ftultum eft timere, quod an euen-turum fit nefcias.

THALETIS Mileftj. ExGrxco. Principem honora nbsp;nbsp;Amicos probato.

Similis tui fis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nemini promittito.

Quod adcft,boniconfulito. A uitijs abftincto. Gloriam feflare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vitae curam age.

Pacem dilige. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laudatus efto apud oéf.

Sufurronem ex aedibus eijce.

EXAVSONIO, uerfupentametro» Turpe quid aufurus te fine telle time. Quod apud alium puderet facere, nefolus quid? aufis facere,ueluti teipfo tefte.

Vita périt,mortis gloria non moritur. Quod fadurus eris,diccre fuftuleris. Sile fi quid eft in animo facere, ne quis impediat. Crux eft,fi metuas, uinccrc qd nequcas Augetfibimoleftiâ qui timet q3 uitari nópót. Gum uere obiurgas,ficinimicc iuuas. Preeft at uere carpi abinimico,gfalfolaudari ab amico.

Nil nimiu,fatis eft, ne fit ü* hoe nimiu. Ne quid nirais;Nam modus omibus in rebus dl E v

MIMI

optimus.

SEQVVNTVR MTMl PVBLD ani,abErafmo caftigati lt;SC elucidaci.

ERASMVS ROT. iedonS. ÏNhosdcpraiiatifliime fcriptos repen (jpnmen^ taholos longe prodigiofiores g m Catonem,qui neqiaxlum ne^ terram attingerenr,lt;5lt;5 tn accu-rariirimedepiAoSjCeu rem facram, O feculum il lud infelix. Sunt plenq; fenarij iambici, fi quod diuerfum genus inciderit,annorabimus. Cætcije qui feire uolet a quamportétofis mendis hos mi« mos iiindjcauerimusjis cöferat cum iis,quos ante noilram edicionem habebâc uulgaci codices, V'aleleftoFjó^ fruere.

Alienu eft ome qcquid optando cuenif. Senfuseft,Idqucgt;dnofi:ro ftudio paratur,uere noftrum eR:quod uods conringit alienum eft,né pe quod Fortuna poffiteripere. Ab allo expedes,alten’ quod fecens. Qiialis fueris inalios,tales alq futuri funt in te. Animus uereri g feit,feit tuto aggredf.

Qui intelligir periculum, is nouitcauerepericu-lum, Temcritas autem periculoferem aggredi-tur,quia nefcit timere.

Auxilia humilia firma confenfus facit, Concordia fortia facit, etiam qux funt imbecile lia: contra, dtfeordia maximas opes débilitât. Amoranimi arbitriofumif,non ponif. Nobisin manu eft nóincipereamare,ubicapc* tiSjiam Uil fetuus es, nee potes excutcre eu udu.

PVBLIANI

Aut □mat,aut odit mulicr,nihil é tertifi Muller nimiseftuchemensin utr5qi parte, aial affe^tibus obnoxiü;C^g hmói uiros ena nó pau cos repenas, nimis in utrafp partem uchemétes. Ad triftem partem ftrenua fufpicio.

Qui paßt funt Felices,magis laborât fufpiciôc,uel fic:Sufpicio pleruntp uergir in parte deteriorem* Strenua hiccitam ac propenfam fignificar, Ames parente fi æquus c,fi aliter,feras.' Bonn parente ama,difFiciIé tolera,uel ob hoc,ga pater eft,xquus dixit, procómodo SC humano, Afpicere oportet, quod poflisdcpderc, Serua quod nolis perire. Oculus autem, hoc cRj prxFentia domini optimus rei euftos.

Am ici uitia fi feras,facis tua.

Tibi imputabitur quiequid peccat amicus, cum non admoncas,

Aliéna,hot ingenuo, acerba eft fer ui tu S Durum eft fcruireei,qui liber fit natus, A bfentem lædir, qui cum ebrio litigac.' Mens enim ebrq non adeft, cum qua loquedum eft.Itaqj perindeeft,ac fi non adeflet ipfe. Amans iratus multa mentitur ßbi» Mukaenim conftituit in animo, quæ non prae^ flat poftca.Ego ne illam,quse me,quae illumC Auarus ipfe miferia; caufa eft fax. Mam fua fponteôl nolens pauper eft.

A®®^ â*^ cupiat feitj^d fapiat,nó uidet

MIMI

Amans fine iudicio cupit, nee expends, falubre fit an pernidofum,id quod cupit.

J\mans quod fufpicaf uigilans/omniat Qiii amant,ipfi fomnia finguntjamp;inani fpe fibi blandiuntur. Ad calamitatem quihbet rumor ualet. Triftia facile fpargunr in uulgustquæ relt;fta funt SC honefta,uix creduntur, Amor extorqueri nô pot, elabi poteft. Amor non poteft fubito niq? expelli, fed paula-tim poteft elabi. Ab amate lachrymi's redimas iracundia Amans iratuslachrymisplacatiir.

Apte cû é mala muller,tfî demû é bona Fucatum 5C fraudulentum eft animal mulier,eo que minime noxia, cum palam eft mala: indicat hie nullam efle bonam,

Auarum facile capias,ubi no fis idem, Auai^j no pSt ferre auarus: uel,facile falies auaije nifi fis idem quodilleeft,id eftauarus SC ipfe. Amare amp;fperareuix deo conceditur» Non eft eiufdem amare,5lt;^fanæ mentis efle, Auarus nifi cum moritur, nil rede facit Etenim cum moritur,turn demum permittit alios fuis opibusfrui.

Aftute dum celatur fe actas indicat.

Seneftus eelari non poteft. Nifi forte fie legenda eft : Aftucrimen celatur, xtas indicat, Tempus cnimapent omina,

PVBLIANI

Auarus damno potius, g fapiens dolcf. Sapiens non cruciatur damnis reruni, fed is qui magnifacic pecuniam.

Auaro quid mali optes^ni,utuiuat dm. Proprerea quod miferrime uiuat. Summum igi tur malum optatjqin optât dtutinam uitam. Animo dolenti nil oportet credere. Quamdiu dolcs,ne quid tibijpfi fidas,Nihil enim fani fuadet doIor.ExpeÄa donee refidat segritu-do,tumftatue quid uelisloquiautfaeere. Alienum nobis,noftru plus alqs placet. Suæ quenq? fortis poenitet. Aliéna miratur,uer« ba duntaxat.Cacterum fi ad rem uétum fit,pau-ci uelint cum alijs commutare.

Amate iuueni frudus eft,crime fenu Amor uoluptas eft in iuuene, fcelus in fene, non uoluptas.

Anus cum Iudit,morti delicias facit. Anumuicinam morri nondecetlufus, uidetut enim mortem deledare uelle. Amoris uulnus idem qui fanat,facit. Defidertj uulnus fanat idem qui fecir,fi fui copi-am faciat;allufit autem adTelcphi fabulam. Ad peenitendu properat,cito g iudicat.' Ne ftarim pronücies. Nam præcipitati iudicij fx pc poenitet.

Amicosresoptîæ parat, aduerfe pbat.’ Et hoccarmé deprauatum eft, forte fie legendu* Ajnicum rçs optimæ parant,triftes probant.

MTMl

Sekunda formna conciliât amicos,aduerfa expie rat fiifli fint an ueri.

Alcator quanto in arte eft mclior^tan« to eft ncquior.

Hoc eft carmen trochaicumjn mala re quo ma-gis excellis,canto fceleratior cs.Veluti miles quo mclior eft hoc uir nequior.

Arcum intenfio frangit,aîm rcmiflio.

Arcusfrangitur,fi nimium tendas.Animiuire« augentur exerdratione,ocio franguntur.

Bis eft grata,q3 opus eft,ulrro fi offer as Beneficium precibus extorcn,magn5grari3E par tern perdidit.Quod ultro oblatS eft, id bis gratu. Beneficiû dare qui nefcit,iniufte petit.

Non debet uti benefteijs aliorum, qui ipfe nemi-ni benefacir.

Bonu é fugiédaafpicere alicno in malo Item Plautus: Féliciter fapit,qui alicno periculo lapir. Quid tibi fit fugiendum, id difeas non tuo «nalo,fedex aliorum mails exemplum fumito, Beneficiff accipere,Iibcrtatc uendere é» Pelicius eft dare g accipere. Perdit enim llberta-tem,quifquis utitur alterius beneficio, Bona netnini hora é,ut nôalicui ßtmaU Nulla Fortuna fecunda eft, qux non alicuius ma locontingat.

Bis cm mori eft, alterius arbitrio mori. Mortem naturalem xquior« animo ferunt ho.* mines,adaftam grauws#

PVBLTANI

Bnfida pîura rccipif,qui fdtredderëJ Ingrads nemoplura fommitnt .Quos expert mur gratos,in hos majora conferimus Bis peccas, cum peccanci obfequium ac coinmodas.

Nam lt;50 ilium adiuuas. Si te ciufdem malcfa-Ai reum facis,

Bonus aîus læfus, grauius muiro irafeiS Lenis animus cum incandefcir,uehemcnciusc5. mouetur,

Bona morseft homini ui'tæ quæ extin«* guit mala.

Miferis mors ed optanda quoque,ut qux finem adferac malorum.

Bnficium dado accipit,qui digno dédie Hune uerfum nominatim citât Aulus Gellius inter mimos Publianos

Blanditia.nôimperioficdulcis Venus, lucundumeft,eûmes animoquis redamatur, noncum extorquetur muhens obfequium.

Bonus animus nunquam erranti obièlt;« quium accommodar.

Qui probus ed ipfe,nunq alteri peceâti aflentif. Bnficium fc dedilTe qui dicit,petit.

Cômemoratio bnficq da ti,eft repofeentis gram, Coniûdio animi, maxima eft cognatio ArAius alligat mutua beneuolentia, g affinitas fangumis,Force ucrfus hicita legendus cd;

MIMI

Bnuolus animus maxima ed cognatio.’ Na m amp;nbsp;hoc modo carmc n conftaCjamp;S i n hac litc-ra,nempe B/epcriebatur.

Bnficium fepe dare,docerc eft redderc. Q^ü fæpius bene meretur de aliquo, fs prouocac adgrantudinem quads pertinacia benefaciendi. Bonitatis uerba imitari, maior malitia ë Qui malus eft,(Si bene loquif,is plusg malus cft. Bona opinio homini tutior pecunia eft Tutius eft habere bonam famam, cj diuicias. Bonu tametß fupprimi£,non extinguië Veritas «Si iuftitia premi potcit ad tempus, fed emergit poftea.

Bis uincit,qui iè uincitin uidoria.

Qui moderate utitur uidtoria, bis uincit, primS hoftem,deinde animum.

Benignus etia dandi caufam cogitât. Qui liberalis eft,non expecT:at ut rogetur/ed ul-tro quxritatoccafionem largiendi.

Bis intenmitur,qui fuis armis pent.

Magis dolet nobis calamitas,cuius ipfi miniftra uimus occafionem, Veluti fi quis hominem eue hat ad magiftrarum,a quo poftea fubuertarur.

Bn dormit q nó fentit q male dormiat. Cft abeft fenfus malus, nihil c maft, Velutifi qs alto föno obrut^, nó fenriat incórnoditatcftrati, Bonorum crimen eft officiofus mifer.

Si calamicofus eft,qui rede uiuir,hoc imputatur

PVBLrANI

UirtutijCui dicunt aduerfari fortunam.

Bona fama in tenebris proprium fplclt; dorem obtinef.

Decus rec^e fadoi^i no pot obfeurari. Lucet eni in ipfo pc(florc,fi non refpondetopinio populi. Bene cogitata fi excidur^nonoccidunr. Qiiod rctle proporueris,etiam fi ad tempusexd dit animo,tarnen nonomnino pent.

Bene pdit niïmos,iudici cum dat noces. Qiiicorrumpit iudicem pecunia, cum fit noces, perdit earn,fed fuo bono.Proinde bene perdit. Bonis nocet,quifquis pepercerit mail’s. Fit iniuria bonis,cn impuniras dat malis.PaucL ores em boni fururi funt,filiceat ipune malos cc. Bono iuftitia: proxima eft feueritas, Scuerirasenim eftiuditia rigidior, Âiexadior, nergens ramen ad inclementiam.

Bony apud ui^r cito moritur iracundia, Apudmalos uiros ira tardiffîme fenefeir,apud bonos cito.

Bona turpitudo eftjquæ pîculû fndicat. Aut fic,quse periculum uindicat, fatius eft pude ter^ pigere.Pudorutiliseft per quem arcemuc ab his,qux periculofe fecerimus.

Bona comparât præfidia mifericordia. In alios mifericors meretur, ut in fe fauentes fine altj,fi quid inciderir,

Bonaruin rerum confuetudopefluna e*

MIMI

Vikfcit q^cSfuetneflecocpentiBonisreb^ nihij debet effe charius.Chaij? eft a5t,quod ranim eft»

, Beneficium dignis ubi das,oés obligas» Virrun' enimdatur nonhomini.Éttuobencfi* cio bonus in externs omnes utitur.

Crudchs in readueffa eft obiurgatio. CôfolâduséarHic1,nôobiurgadirsîreb.afflicfî:is* Cauendi nulfa eft dimittenda occafio.

Nunquamfatiscaueris. Aüquando nocendi eft omittenda occafiOjCauendi nunquam.

Cui fp dederis,ubi neges,raperc impas. Qiii affucuerit fp aeciperc,is putat iam fibi debt ri quod datur, adeo ut fi negaris, paratus fit eri-pere ui,Hoc ad principes peculiaritcr atrinet.

Crudelémedicu intéperansæger facit, Aegroti intemperantia facit, ut medicuscoga-tur ad duriora media defcendere, nempe fctftió-iicm autuftionem,amp; fimilia.

Cui’ morté amici expecidt uita qdcrût Ei‘l uita fit iuifa oportet,cui9 amici morté optât. Cû inimico nemo in gratia cito redît. 1 Non eft ftatim fidendum inimico.Facile diffolui .tur beneuolencia,at nó facile farcitur.Ec ira orâi um tardiffîme fenefeit.

Citiusuenit periculum efi contemnif. Magis nocet periculu his g negligûr,g qui cauée Cafta ad uirû matrona parédo imperat Pudica uxor hoc impetrat obfequio fuo,ut quijC quid ueUt faciat mari eus, 5^ magis impetrat, eu

PVRLIANI obfequftui^qcum exigir. Cito ignominia fit,fuperbi gloria. Arroganciam femper fcquitur infamia. Etqui infolenrer utiturgloria, incidit in ignominiain, Confibo melius uincas,quam iracödia. Ira prarcepscft,prudentiafcdata.HaccinuscfFi« des quæ noies,cfï uiolentiaÄi ferocitate. Cuiuisdolori remedium eft patientia. Ois dolor lerut padenda. Alia alrjs malisfunt remédia. At pati£ti3 cóc eft maloijt aim lenimentir Cum uitia profunt, peccat g rede facit. CS expedir efie mal os, tu nocet effe bonos.Et cn premium eft malefa(ftis,tu benefadis poena eft, Con,temni eft leuius,q ftultitia percuti Sadus é cötemni ob uirtuté, q ftultS quid agerc. Comes facundus in uia p uehiculo eft. Et bic uerfus citatur ab Aulo Gellio, Tucudus c5 (abulyor facit,ut non fentias uix t3cdin,perindc acïi uehiculo portcris.

Ci'to improboijc Ixta in pernicié caduc.

Non eft diuturna malorum félicitas.

Crime relinquit uitæ,q morte appétit, Videturaceufare uitani,qui mortem appétit. Cui plus licet g par c,plus uult g lieer.

Huncuediculum aferfpfi ex Gellio. Cui plus pet mittitur g xquum eft, is plus fibi fumit g opor-tet.Hoc conuenit in tyrannos amp;nbsp;uxorcs.

Difcipulus eft prioris pofterior dies.

MIMI

QnotMiaoa reist eXpenéfia redJimurpnidef/offS J binare eil ob»urgare,cd auxilio é op’» C 7 sinicus afflidl’ eget auxilio, tu obiurgare nö eil etnciofüm/ed damnäre eft. Pnmum exi mé-daamp;ell ralamitatf, poftea obiurgädus, quod lu# ftipa ineam incident.

Oiu.ipparâJû é belIiî.utunicas celen’# Qin irt aggrediendo nimiunl pro pe rät, aliqû tat di.is côùciunt. Mora in apparando nôdtfpendiU eftjfed lucrum aJ negonuni citoconficiendum.

Dixei IS maiedida cunda, cum ingratu hominem dixen's.

Jrtgrarirudo oiauitia in Tc cSpicdlif.Nulln igif co tjiciû dicipôccôtjmelioflijs.^fiiSéTrochaicus. Dc humico ne loquarc malu,li cogites. Si cogitas nócere in im ico, cauc loquaris rtia!e,c# uebirem ille.SruItü eft igif maledicere. na fi ami Cuséjinique faCis,fininiiniC'^,fflinus illi nocebis.

Dcliberare utilta,raora efttutiflïma. 'rutifTimnmertelTelentasconfuIrationeï. Nam prxcipica'aconfilia plcrunqt funt inaufpicaca. Do’or decrefcit,ubi ^ crefcat nö habet. Cum malum ueneric ad fummum, turn necelTc eft ucfiacremiiTius.

Dedifcereflere fœminâ.efl médaciuni#

ïdeftjeemina nunquamhocdedifeer.

Dilcordia fit charior concord ia. Amantium iræ amons redincegracio eft.

PVRLIANI

Dclibcrandû é diu,qd ftatuéda é feract De quo nô potes nifi femel ftatuere,ucluti de ma thmonio, de facerdotio, de hoc diu dehberädum c(l,priufquam aggredians.

Difficile oportet habere auré ad crimîa

Ne facile credas aceufanti quenpiam.

Dû uita grata é, morns côdicio optîa é» Tum optimû efe mon, cû adhuc duice eft uiuerç Damnum appcllandum eft, eu m mata famalucrum»

Ducrumcîïiadlurafamædamnûcft, nonlucrfr. Ducts tn côfilio,polka eft uirtus militiî ^uftrafût fortes milites,ni ducis prudétia regâf Diesqd donattimeas, citoraptû uenit. Qÿ fubito côtingit, fubito fokt auferre fortuna, Dimiftum qd nefcitur,non qmittitur» Non eft daipnum,quod non fentis,

Etiam innocentes cogitmcntiri dolor, Ïn tormentis fxpe menduntur amp;nbsp;innocentes,ad adi cruciatu.

Etiam peccato rede præftatur fides.

Adeo feruanda eft fides, ut çtiam malisin rebu» aliquando ptreftanda fit.

Etiam ederitas in defiderio mora eft.

Çupienti etiam feftinatio tudetur mora.

Ex uitio alterius, fa pi en s emendat fuû» Ex aliemsetradsfapicnscolligit quid hbifit cauendum.

F iq

MIMI

Et deert 5^ fuperat mi fer is cogitatio.' Deeft,quia non ufdent quo pafto poffînt mede« n malis,amp;: fupereft, quia intelligunt quid debuc tint cauere/cd fero.

Etia obliuifci quod fcisinterdu ex p edit Quxdamhuiufmodi funtur fintdcdifcenda:legi poterat,qnodfis,utficfenfu3,Expeditaliquotie8 meminifle magis, quid pratfens tcpuslt;56 respo-ftulct,g tua dignitas.

Ex hoim quærtu fada Fortuna eil dca« Studium kicri facit, ut Fortuna credaturefTedea, qua: fauear.f Aut ex queftu) id cd, quenmonia, Nam illi imputanr/i quid accideritaduerfi. E ftugere cupiditaté, regnu eft uinccrc. V incerc a uaritiam,au t iram,plus eft g regnum; Exuli ubi nufqua domus eft, fine fepuk chroefttanquam mortuus.

Opinor ira legendum:

Cui nufqua domus eft,fine fepulchro eftmortuus.

Id eft,ExuI qui nufquä habet domu,pinde eft.ut morruus fnfepultus, aut cui non eft fepulchrum Etiam qui faciunt,odio hnt iniuriam, Nolüt fibi fieri iniuriam, nee q, qui faciunt altja, Eripere telum,non dare irato decet. Irato non eft danda occafio nocendi,fed potim adimenda.

6e denegarc patriæ,exilium eft pati»

PVBLIANI

Sicenimucrriculum huncmutauimuSjQinlatet amp;nbsp;non uerfar in republicajis fua fponte exui eft. Etiam capillus unus habet umbra fuâ. Nihil eft tam minutum, quod no poffit aliquid. Ehdi g miferû eft,fieri metuendo fené. Miferrimum eft confenefcere metu mali,quod ftondum aduenent.

Etia hofti é æquus,g habet î côfih'o fide Qui fequitur quod didat fides, non quod dolor, is etiam hoftibus eritxquus.-

Excelfis muleo facilius cafus nocet.

Ex altocadétibus periculofior eftruina.Ita peri, eulofius deijeiuntur ex alta forruna,

Fidé qui perdit,quo le feruetin rcliquö Qui perdit pecunia, habet in quod fc feruet, qui (idem, nihil habet cm fe feruet.

Fortuna cum bladitur,captatum uentt* Infidiatur fortuna cum blâda eft,ita turn maxime habéda eft fufpc(fta,cH maxirne profpera eft» Fortuna citiusreperias quamrerineas. Difficillimum eft retinere fortunam, ne muter. Et maior uirtiis eft tueri parta, q parare.

Formofa facies muta commendatio eft,

Fauetur enimformofis,etiam fi nihil dicant.

Fruftra rogatur,qui mifereri no poteft. Qui no poteft mollcfcercprecibus, quid opus eft huncrogaret’

* Frans eft acciperc^qd no poffisredderc, F liij

MIMI

Dolus eft aecipere beneficium a quequam, eu! non pollis tantundem reddere,

Fortuna nimium que fouet,ftultü facit. Magnat felicitatis comités funt ftultitia ó^ arro-gantia,

Fatetur facinus is qui iudidum fugit. Qiii detrcvlat iudicium,indicat fe fibi male con.. {du metre,

Fe!ixitnprobi'tas,opnmo9te ealamitas. Qiioties fortuna fauet improbis, hoc fit calami-täte amp;C malo oprimorum.

Feras non culpes quod uitari no poteft.. Hie uerfus nominatimcitaf aGcIlio.Quod muta ri forrigiqj non poteft,id tacite ferédum eft,n5 uituperandum,

Futura pugnant, utfe fuperari financ. Sicinftanrfuturamala,uttamen uinci uitariep polïintprudencia.

Furor fieWafatpius patfentia.

Et hoc carmen ciratur a Gellio.LenescumfsppU us prouocantur,tandem irritati grauiusirafcun tnr,quia rarius ÓC ferius commouentur.

Fitfla cito ad naturam redierint fuatn, Simulata nondiu durant.EtiuxtaFlaeciim: Naturam expellas furca,tarnen ufep recurret. Fidem qui perdit,nil poteft ultra pdete. Omnia perdidit qui fidem perdidir.

Facilitasanimi ad parte ftultitiæ rapit. Facile adJucitur ad uina,qui facHis eft animo,ut

PVBLTANI

Mitioilfc Tereciaiuis,qui ob fadlitatem fexage nanus nouus fadhis eft maritus.

Fidcs ut anima,unde abnt,nunq redit, Vr uita feme! a mi da, nunqua reuertitur, fic neC fidesjuxea ilIud:Qui feinelfcurra,nuoquam bo nus paterfamilias.

Fide nemo ung pdit,nifi qui non habet, Pecuniam no perdit,nifi qui habuit. At fide is de perdidiirc,qui no habuit,ideft,qui perfidus fuir. Fortuna obcffc nulli contenta eft femel, Nullum malum uenit fine incurfu alterius malt. , Fulmen é,ubi efi ptâte habitat iraeödia. Verfus eftTrochaicus.PotenscumirafciturjfuI minatjnon irafeitur.

Fruftra cum ad fenedam uentum efl-,re petes adolefcentiam.

EchicTrochaicus eft.Nonlicetreiuuenefcere, Proinde feni tradanda funt femlia.

Faifum maledi(Su,malcuoIfi medacin é Qin conuidatur 8C mcntitur,is malitiofe metif. Fœîx natura regere, dcfpcrarcclt oîm, . Oes defperät fe polie regere mulieris ingenium. Fer difficilia,ut facilia leuius feras.

Exerce te rcb9 diffidhorib. ut alia facilius feras, Fortuna nulli plus g confilium ualct. Confi.ium plus effidt q félicitas.

Fortuna uitrea eft,g cö fplcdetfrangif, Vicrum cum maxime luccr,tü fadilime frangif,s F v

Mt MI

tu fplendidiffima Fortuna minime durabiliseft. Feras qd lædit,ut qd prodeft perferas. Vt potiare commodo, feras incommodum, Fack gratum Fortuna, qua nemo uidet» Fortuna facitinuidiofum, nilïlatçat, ergo diffi-mulanda eft.

Frugalkas mifcria eft rumoris boni. Hunerurfiim addidi ex Gellio. Effe frugalem rit mor quidé bonus eft,fed infelix,amp;: pa rum uulgo laudatuSjCuipfufio magis placet. Nifi mauis mi feriam acefpere pro penuria fiue inopia. Nam tü erit fenfus: Qui laudatur frugalis, is non laudat, Tertius fenfus argutiflimusciFrugalitaseft pat fitnonise uitiü,fcdfubhoneftolaudacoq; noie.

Graue piudicifi eft,qd iudiciü nóhabee Poftpiudicia fequunf iudicia,in gbusexcutiunt prseiudicia. At graue eft ilkid præiudicin, q3 no fequit aliud iudiciü, fed ipm iudieü loco é, ueluti fi princeps prat fe ferat aïm inimicum in quenpilt; am,nunuseftjudcx,qui fecus aufit iudicare.

Grauifïtma eft probi hots iracundia.

Vir bonus ut tardior eft ad irâpea grauius irafd tur,fi uidla fit illius bonitas.

Grauis aninu pœna eft,quem poft fa* âum pœnitet.

M^gnam poenam dédit,quem pœnitet fadi.

Gram'sanim’dubiä nóhabee fcntcntia Vir confta ns certa habet confilia, praue é malu ome,qd fub afpedu latet

PVBLIANI

Malnilludcimmedkabilc, q3 ptextu bon«fel perfonacn eft.Nam hie afpedtn uocat perfonam, Graui’ nocet,qaeûç inexpertu accidit Noua mala grauius dolent, Grauior mimicus,q latet fub pedotc. Affectus uitiofus maxime nocethomini,at is la tet fub petite,nee poteft excuti.

Grauiffimueft imperium eófuetudinis Confuctudo plane tyrannidem quandä obtinec in rebus humanis,adeo ut flultiflima quoqtji fc mei inoleuerinr,reuelli non polTint.

Graue crime ctiâ cû didû c Ieuit,noceC Veluti fi quis apud Anglos,uelioco uocet aliqué proditoté,non caret periculoob odium criminis. Heu quàm difficile eft gloriæ euftodia. Fama honefta facillime contaminatur, SC diffici lius eft earn tueri,q parare.

Homo extra corpus eft fuu,cn irafeif. Non eft apud fe quifquis irafeitur.Refpondet cn illo fupcriori: Abfenti loquit, g cû irato litigat.

' Heu q eft ti mendus,qmoritutû putau Qiii mortem contemnft,is uehementer eft timé-dus, propterea quod alien« uirs dominus cft, quifquis fuse contemptor eft.

Homo qui in hominecalamitofo cft m* fericors,mcminit fuU

Intelligit enim fibi pofte acefdcrejUt fit opusaUF# *ilio,Verfus eftTrochaicus.

MIMI

Fft honefta turpitudo, ^ bona c5 morf* Gionofa crtinfami3,uitamimpendcre iufntiz, Er bic Trochaicus çd.

Habet in aduerfis auxilia,qui in fecun^ dis commodat.

Et hicTrochaicus eft.Qiii cum féliciter agit,alii# fubuenitjhuicaltjfubueniuntin rebus aduerfis, Hçu quam miferum eftabillolædi,dç quononpolTls quert.

Et bic Troçhaicuseft.Durû cd Isediuei ab ami-ço,uel a potente,quod queri de altcro non eft hq-reftum,dc altcro non eft tutum.

Hoiern experirimuka paupertasiubet Paupertas ingeniofa eft,amp; artium repertrix. Eç ingenium mala farpe mouenr, iuxta Nafonem, Hcu dolor,quam mifer eft, qui in tor* mento uocem non habet.

Ethic Trochaicus eft. Tn tormcris uerum exqui« ritur. At quidam ira torquentur,utnon aufint uerum dicere,fcictes quid uelir raceri, g torquer. Heu quam pœnitendaincurrunthomi nesuiuendo dm.

Tn longa uita multa accidunt qux nolis.Hic quo que Trochaicus eft.

Habet fuum u^nenum blanda oratio.^ Infidioracftblâdiloquétia,etmelle litn uenenU» Hô tones morif ,quotics amitut fuos»

PVBLtÄMt

Orisifas mors quxdam eft*

Homo femper in feie aliud fert, in altc^ rum aliud cogiraf*

hic c iabic'^ tetrameter,Nemo nócdilTimtiIafof Honeftus rumor akerö eft patrimoniö* Tantundem fere ualet ho ne ft a fama, quahtüril patrimonium.

Homo nefeit, fi dolore forrunâ inuenif* Nó fentiturdolor, quo paratut aliqUid cômodû Honefte feruit,qui fuccöbit rempori. Moneftu eft feruire r ßi,lt;SC cede re fortune ad tps* Homo uit« tômodatus,nô donarus ck. V ita danir ad tlt;mpus,ut qui dedU^exigat fuo iU re quandocump uelir.

Harredem fcirc,utiïiusck,g querere. Quids codices hnt ferre pro feite.Satius eft fert^ qualecuncß hxredc,q nullû habere.Si legas feire* fenfus eft,prxftac habere liberos gbus tua relin-* quas,gcirdifpicerealienos, gbus tua relinquas« Hxredis fletus fub perfona ri fus eft.

Hie qtioqi ^fuscitat a Gellio.Fletus hxiedis,e ri fus pfonat^J.diflîmula t'\gaudet em etiâ ft fleat. Habent locû maledidi crebræ nuptiæ« Vulgus male fentit de mulierc fapius nupta.

Inferior horree,quicqd peccatfupcriot* Qyiod principes peceât, id recidit in main plebitf^ Inimicu ulcifci, uitä accipcre eft altera« lUcftdiiTiniarcs eft uindilt;fta,5lt;: ueluc altera uita»

MIMI

Primum uitam tuctur fuam, deinde capit uolu-ptatcmexultione.

Jd agas,ne quis tuo te m crito odcrit. Odium effugere non poffumustnequis nosme^ ricooderir,id cauere polïumus.

Ïnurtum cura retineas,exirc incitas.

Qiii non cupic manere, hunc quo magis retines, lioc magis cupit abire.

Ïngenuicatemlxdis, cö indignü rogas. Se rulle eft fupplicem efle homini indigno, Kadi tur igitur ingenuitas.

ïn nullö auarus bonus,in fe peffimus. I^ulli benefacit auarus,fe uero etiam difcruciat. cuitodia re rum fuarum.

Inopi beneficiu bis dat,qui dat eeleriter Bis gratum eit beneficium,quod ftatimprom-pteqr daruregenri.

Ïnftruda inopia eft,in diuitijs cupiditas Cupere cü abodes inopia quxda c, noexpedita, fed inftrudla amp;:onufta,quafi dicas,dines inopia. Inuitat culpam qui pctiri pi stent. Qui diffimulac p(fï:m,is inuirac ut irei^ peccetur. lucundu nihil é,nifi qd reficit uarictas. Nihil tam duice quod non pariat fatietarem, nifi uarietarecondiatur.

Ingenuitas non recipit contumebam.

Gnofi 3C ingenui animi eft,ncgligcre cêtumeliS, Auc fic,Gnofus animus impatiés eft cótumelix»

t’VBLIÄNi

Ïmpunc pcccatin eû,qui peccat rärfofi Forte ficlcgendûeftjmpune peccat,eu gs peccaÉ charior. Aur,Impune peccat,cû gs peccat rarius Ingratus unus,miferis omnibus nocet. Vnius hominis ingratitudo facit,ut nec gratis fuccurraturciinlegerir.

In miferi uita nulla contumclia eft.

Hoc carmen uarie reperi dcprauatÛ3amp; hand feid an reifte diiiinarirn.Nôuidetcôtumclia,qu3 facf as in hoiem main SC infe’icc, nififie mauisi In ùi tia miferi côtumelia é dicerc.i.côtumelix gris é irt fciflari uitia hoïs miferi,g magis eget c5folati5e, Ïnopiæ praua défunt, auaritiæ omnia. Videtur hicuerfus deprauatus. Namincontrô-uerfrjs Seneca citât huiufmodiPublij carmen: : Luxurix défunt multa,auaririx oîa.Qïg hic q-qj )?fus côftabic,fi legas défunt pa rua,fiue pauca qd ego malim.Multa defiderat paug ad uitx q-f{),fed auar9 magis egec,g nec id habet,qd hab^t Ita amicum habeas,poffe ut fieri ihimi«

cum putes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Et hic citât a Gel.Sicama tätig ofur^Jta cofidas amiGO,ut fi fiat inimicus,nô multû poffit Ixderc. Inuidiâ ferre,aut fortis aut fehx poteft* Fortunati neglignt inuidiâ, uir fortis côtemnir. In amore mendax femper iracundia. Eadem eft fententia,quam ante dixit: Amaris jratus multa mentiturfibi.

Inuidiâ tacite,fed minute irafeitur«

MIMI

Inuidus habet iramfuani,feddiflîmulàtam Si minutam,hoceftderenihili.

Iratum breuiter uites.inîmicum diu.

Ira ftatimfubfidit, odium dmturnum eft. Odic aûtquifquiseftinimicus.Abhocigifdiucauen- ' dume(l,imol'emper. Hoc ipfumadmonctfapû eus Hebreus,ab bofte reconciliato cauendum.

Iniunarumrcmedium cd obhui'o.

V indifta non medetur iniurijs tibi facftis,fed ob liuio optime.

Iracundiâ gutcit,hoftc fupat maximü. Trochaic^ cft.rortilTimo eft ira fuâ uincere, hoc Alexander ilie Magnus orbis domitor nó potuic In mails fperarebonn,nifi innocensnc* Et hic Trochai;9.Bona confcia facit (mo fokt, ut in mails fperemus fuperosauxiliaturos, In uindicando criminofa eftceleriras» Qiiidani hatenc in iudicando.Nc fis præceps uel ad ultionem,uel ad iudicandum.

Inimicfi guls humilé dodi eft mctucre. Sapientis eft, non côtemnere boftem quantum-uishumilem,poteftenim peroccafioné nocere. In calamirofb rifus etiam iniuria eft. Miferi rifu etiâ offendunt. Et gb*^ res funt min^ fed«, ad fufpicionê malirapiunt etiâcafudufta. Index damnatur, cö nocens abfoluitur. Gum abfoluiturnocens,tune iudex noinnocena fit oportet.

Ignofcere humanu, uU pudet cui igno*

PVBLIANI

fcitur.

Non ignofcendum eft, ni fi poeniteat fadt In rebus dubqs piurtma ed audada. Forrelcgendueft plurimn,uel pkirimi. Muitnm ualec audada cü res eft d tibia,hoe eft jjiculofa. IIIo nocens fe damnat,quo peccat die. Quifqs admittit fcelus, ilico fibi damna tus eft iu dice confcientia,etia ft iudex nemo pronuntiet, Ita crede anaico.ne fit ini mico locus» Idem dixit antea,Tca amicum habeas. Iratusenam fadnusconfilium putat. Qui irafcit, etiâ feelus putat iudicio redeqjfierL Improbc Neptunum aceufat, qui iterû naufragium facit.

Hoc addidi ex Gellio,Qiii femel expertus,ftern exponitfe periculo,impudcnter aceufar fortu-nam.EftautcmóihicTrochaictis tetrameter. Loco ignominiæ eft apud indignum Honorcommiftus indigno,non ho- (dignitag* neftateum,fcdmagisdedecorar.

Laus ubi noua oritur,etiâ uetus amittif. Si iterum refte facies,efficies,ut fuperiOri de te famae fidem habeant homines.

Læfo doloris remedium inimici dolor. Suum malum minus fentit qui poteft ulcifci. Leuis eft fortuna,citorepofcit,q dedit. Fortuna inconftans ftatim repetit amp;nbsp;aufert, fi guiddedir.

MIMI

Lex unîucrfî é,quæ lubet nafef amp;nbsp;motu Neceffîtas nafeendi ac morfendi, neminem non ! compleÆtur,

Lucrû fine damna akerius fieri nô pot, Vnius lucrn damnu ê alceri'’. at nô ité in reb^ aî. Lafciuia amp;nbsp;laus nung hût concordiam, Ïncemperarttia femper obnoxia eft intamiæ. Lcgé nocens uere€,fortunam innoecs. Innocens 8C fi non ueref leges,ut nocens, tarné tl met fortunâ quæ nonnung opptimit innocenté, Luxuriæ défunt mulra,auantiæ omnia. Hune ^fumSeneca Citât in conrrouerfrjs;Mulcis eget.pfufor, auarus eget oibJlli multis é opus,g multn abfumit,huic nihil ê fatis,cn fit îfatiabilis Malignos fieri maxime ingràti docent. Ïngrati faciunt,ut qui benignifuennr,contraÂi us donét. Hos em malignos uocat, id eft parcos. Multis minatur qui uni facit iniuriam. Omncsexpecflâtiniuriam ab co quiunifecerit. Mora oîs odio eft, fed facit fapientiam« Molefèa eft mora in omni re,tn ea nos reddit fa-pientes,nc quid agamus temere aut inconfulto. Mala caufa é quæ requirit mifericordia Jnnocentianoneget mifericordia, fed æqundefi deraciudicem. Accum fidutia rei tota eft in mifericordia iudicis,peffîmam habet caufam. ; Mori eft felicis anteq mortem inuocef.

lUe féliciter moricur,qui turn moritur, dum ad- nbsp;nbsp;;

PVBLIANI

hue inend a eft uit3,ac nondû hums txdio mort? optât.Quidam pro felicis habent felicius.

Mife^i ed tacerc cogi, qä cupiasloqui. Duiîzeftcn nonÜcctloqui qÛuciis.Nâ iniemuL fO minuslieebjcfacerccjuseueliSjfiloqui nôlicet Miferhraa ê fortuna,quæinimico caret Félicitas incitât inimicitias. Ergo cui nullus inui det,is miferrimus fit oportet.

Malus eft uocâdus,g fua cd eft bonus. Qui bene facit commodi fui caufa,is male facit. Malus ubi bonu fe fiinulat tue eft pefli-ï Diffimulata malitia peftima cft. (mus. Metu.s cü uenitjra^t habet fomnus loeft. Timor abigit fomnum.Aut non eft dormitan-dum in periculo.

Mori neceffe é,fcd nó quotics uoluens. Aliqn optât mortem holes,cü mori non poffinr. Male gerit,gegd gerit Fortuna: fide. Qiiod a fortuna pendet, id parum eft firmum, Mortuo qui mittit munus, nildatilli, adimit fibi.

Ohm folebanr inferias exhibere mortuis.Hoc perit uiuis,et nihil accipit mortuus.Trochaic'^ 5 Minus eftgferuusdns, g feruos timet* Infra feruos eft, qui feruos fuos timer, nempe male fibiconfeius.

Magis hæres fidus nafcitur,g feribitur, Fâiug nafeitur hstresjhsercdipeta feribitur. G H

MIMI

Malo i'n confilio fœminæ uînefft utrö^J

In rebus mail’s plus fapiunt foeminæ,Q uiri. Mala eft uoluptas alienis afluefeere. Dulci’s cibus alienus, fed foeda uoluptas eft affue fcere alienis*

Magno cum penculo cuftoditur, quod muleis placet.

Trochaicus eft. Difficile eft feruarc quod expej tuntmulti,ueluti pecunia,autformofam uxorc* Mala é medicina,ubi aligd natura pent Medicinaquxlædit nacuramduraêjuelut quai membrum aufert.

Mala;naturæ nungdodrina indigent» Ad mala uél citra dodorem fumus idonei,uir-tus dilcitur.

Mifcrid nefcire eft fine penculo uiucre. Q^ii fine periculo uiuit,is féliciter uiuic. Vita tugt; ra quamuis humiliSjfeliciffinia eft.

Male uiuunt qui fefp uiduros putant. Semper enim prorogant in craftinum,fi quid eft Uóluptatis,aut bonx rei.

Maledidö interpretando facies acnus.

QLiidamexcufantconuiciumirirerpretationc,at que it a magis irritant*

Malefecu agit æger, mediefi qui hsrelt;^

ïnuitatenim ut occidat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdem facit*

Minus decipif,cui negat eeleriter.

Minus eniin diu fperatjtSó fruftratur ieuius*

PVBLIANI

Mutât febonitas,cum irrites iniuria«

Ponj fiunc mali,fi prouoces.

Mulier cum fol a cogitât,male cogitât» Mulkr ap3 fe cogitabûda,aligd mali uoluit ï aï« Malefaccre g uult nufg nô câm inuenit» Malis nufquam deeftoccafio male faciendi, MaleuolusTemper fua natura uefeitur. Etiam fi deeft premium male!icq,tapie maleuo-lus fruitur fua malitia,5ó uel gratis malus eft.

Multos timere débet,qué multi timent Quern multi timent,hunc pauciamant.Is igitur uiciftim rimeat oportet a quibus timetur.

Male impando fummu imperiu amittif Summum imperium eft bene imperarc, id amit titurmale imperando,fiueullum imperiu tape-tens,quod non amittitur,fi tyran nice imperes.

Mulier q nubit multis,multis no placet Male audiunt uulgo,qux fxpius mutant mari-tum.Autinfelicesfunt,aut incontinentes,apt in conftanteSjaut morofæ,

Malû confilm eft, qd mutari nô poteft* Nuncß te inuoluas huiufmodi nodo, ut expifeari tenon pofTis.Hunc^fum adiecimusex A.Gel. Nihil agere femper infelici eft optimu. Qui infortunatus eft in rebus gcrcndis,huic opti mum eft in ocio uiiiere,

Nil peccét oculi,fî animus oculis impet Qculoj incufajnuB,quafi miniftrent occafionem G iq

' 'MIMI ' '

malarum cupiditatum. At animus in culpa edj qui oculis non imperat.

Nil proprium ducas, qd mutari poifit. Nihil exiftimes uere tuum ac perpetuum,quod poffit auferri.

Nó cito ruina perk uir,qui ruina timet Fortafte fic Iegendü,ut fit T rochaic*’:Nócito pit ruina, gruinaprætimet.i.nôfacileopprimitin^ cómodo,qui prxcauetincömodum,amp; non facile opprimitur periculo,qui periculum obferuar, Nefcis qd optes,aut qd fugias, ita ludic Tambicus eft tetrameter.Tta ludit temlt; (dies, pus 56 fortune uiciffîtudo, ut fæpe qua: pu taris optima,fencias maxime nocere, Ä econtra..?!

Niinq periculum fine pcriculo uinciL Et hiccitaturaGeilio.Audendumeftaliquopa« lt;fto,fi copias effugere periculum,Nam qui timet onania,nunquamfefeexplicabit,

NuUa tâ bona é fortuna,de qua nil poP T rochaicus eft.Felicitati femper (fis queri. aliquid adiumftum eft incommodi.

Nufquam melius morimur homines,^ ubilibenter uiximus.

Ibimori optima,ubi iueäde uixim'^.Trochaf.é. Negandi caufaauaro nufquam deficit. Qui nódatlibenfjfpaiiq inueniteâm cur nôdet r^imium altercando ueritas amittitur. Kïoderata difceptatiöe Tritas excutif,at immode tata perdit,id qä prorfus accidit fophifticis gbuf

PVBLIANT

dSac rixofis dirputatorib,Hic}?fusaGell.citaf. Quotidie damnatur, qui femper timet* Qiii fibicófci^ fg timet fupphciü,is qtidie danaï. Quotidie eft deterior pofterior dies. Semper ætas uergit in peius5hoc eft,mores homi num indies magis acmagis dégénérant. Ridiculû c,odio nocétis pdere innocen Trochaicus é,Stillene(Kicodiirepó;m,ut ftiâ. ipfe pecces,ueluti fi gs ob impudicä i[xoré,uene^ no tollat adulreram,amp;S fic puniat adulterium,ue ipfe fiat ueneficus, Pars bnfieq eft,qd petitur fi bene neges. Quida ita molefte dît,ut gram amittant bnfierj. Quidaadeocommode negät,utuideant dedifTc. Stultum eft timere qd uitari nó poteft« Veluti mortem, aut aliud fatale incommodum. Timidus uocat fe cautü,pareu fordidua Suis quifep uitijs blanditur, eaep exténuât mut* tis nominibus.

Veterem ferédoiniuriam inuitasnoua« Et hic refertur ab Aulo Gellio.Si finas impunitu peccatum,facis ut iterüm libcat peccare.

Ta deeft auaro q3 habet g qd nó habet. Hue fenariS citât Senec. in cStrOuerCAuarus nS magis utit fuis,g alienis,utrifcp igif ex xq caret, O uita mifero longa,felici breuis.*.

Et hune référé SenecaïInfelices laborant uit» t» dio.Felicibus mors ante diem uidetur accidere, quod uita: tædium non fentiant, Finis.

G üq

ErarmusRdtero(ïainuslelt;n:ori S, D.

Fac memineris lecTior qu» hadlen^ lcgiftj,Ethni forum cHe décréta,ut fcias en ludicio effe Jegéda, Q^ix nüc leges, ipfius Chrifti, amp;nbsp;fan^læ ècclefix flint oracula,quæ tuto fequi poffis, imo qux fo-la beatum polfint efbeere. Proinde belege, ut ré feriam,acuale.

CHRISTIANI HOMINIS INSTI tutum per Erafmum Rotcrodamum.

Ad GaI,v, Valet in Chrifto fides, quae per dilc* iftionemoperatur, FIDES.

Credo primus articulus.

CxHifiteor primum ore pio, uenerorep Meli Mente deum pattern, uel nutu euntfla potétem, Hiinc,qui ftelligen fpatiofa uolumina eaeli, pt folidum omniparae tell uns condidit orbem.

Et in lefum.q.

Eins item gnatn lefum eognomine Chriftum, Quern dnm nobis agnofeimus amp;nbsp;ueneramur.

Qui conceptus .iq.

HuncMaria afflatu diuini numinis,aluo Concepit uirgo, peperit puriffima uirgo.

PalTus fub PonnoJin.

Er graue fuppliciuimmeritus damnante Pilato Perculir, infami fuffixus in arbore, mortem Oppetijtjtumulat'’ humoê,claufusq5 fepulchro. Interea.penetrat populator ad inféra régna.

Tertia die .v.

Alox ubi tertia lux moefto fe prompferatorbf, Pmerfit tutnulp,(upera$ rediuiuus in auras.

INSTITVTVM

Afcendit ,vi.

Inde palam xtheream fcadit fublimfs in ar«m. IlliCjiam dexter patri affidet omnipotenti,

Iterum uenturus .vii*

Idem olim rediturus, utomnemiudicetorbem.

Et uiuos panter, uiraq? amp;nbsp;lumine caffos.

Credo in fpm .viij. Te quotj credo fide fimili fpirabilc numen. Halitus afflatusqt dei facer, omnia luftrans,

Sandamccclefiam ix.

Et te confiteor fandliflima concio,qua gens Chriftigenaarcano nexucoit omnisin ununi Corpus,5ó unanimiscapitifociatur lefu.

Hinc proprin nefcit, fed habetcómunia cunfla.

Remiffionépdórum ,x.

Hoccquidem in coetu fando, peccataremitti Credo,ucl qs facro fuerint qui fonte renati, Velquidiluerintultrofua criminafletu.

Garnis refurredioné .xi.

Nee dubito quin exanimata cadauera rurfum In uitam redeant,animas fortita priores.

Vitamæternam .xq, VtrafÇ pars noftri, corpuscpanimusqi deinceps Ïunda fimul,uitam ducét fine fine perennem,

SEPTEM SACRAMENTA. Hoc quoqt perfuafum eft, eedefia myftica fepté Munera difpenfar, qux facramenta uocantur Hinc uarix dotes,amp; gratia plurima menti CxliCUS infçrJtur,fi quis modo furapferit apte, G v

CHRISTIAN! HOMINIS

Ofdo primus.

Ordine nang^ facro, eSferrur facra poreftas.

Vt fungafc minifterijs, Chrifto aufpice, fandlis,

Matrimonium .n.

Munere coniugij nadhunc prodimusinorbem, Vfrp adeo pulchnjpulcherrimaporno,mundi.

Baptifmus »iq.

Munere baprifmi longe felicius rjdem, 02 prius «n te Chre renafcimur, atep nouamuf,

Confirmatio .üq.

Deinde in amore deinoseófirmatio facra Conftabilit,nicnremfp inuió:o robore durât.

Euchariftia .y.

Medicus ille cibus fGreeci dixere fynaxin) Quipanis uimep palam fubimagine, Chriftum Ipfum prxfentem uerc exhiber, intima npftri V ifcera,cxlefti faginat amp;nbsp;educat efca, Inep deo reddit uegetos, «SCreddie adultes.

Pœnitentia .yi.

Si quem forte deo capitalis reddidit bodem Noxia,continuo metanoea medebitur illi. Redicuet lapfum, refciffacp foedera rurfum Sarcier,offend placabirnuminisiram, Cómiffi modo pceniteat, pigeatq? nocérem, Isqi uolés peragat prxfcriptapiamina culpa.

VnAio .vq.

Vnguinis extremi munus nos munir, æ armar, Migratemtp animam per fumma pericula, tuto ’Ï’tanfmittit patrie,ÔC fuperis cómendat cutem«

INSTITVTVH

Amor dcî.

Hœc eft indubitata fides,cui peftore certo Nixus,3mabo pattern fuperoia cunftipotentê. Qui mecódideritqi,amp;: in liunc produxerit orbê, Rurfusamore pari dominum eöpleftarlefum. Qui nos alTcruitjpretiocj redemit amicos. Spiritum item faneftn, qui me fine fine benigno Afflatu fouet,atq? animi penetralia ditans, Qotibus arcania,uitali recreat aura.

Arcç hic ternio fantftus, amp;nbsp;omni laude ferendus Toto ex corde mihi,tota de mcnte,fupremis Viribus,obfcquio,meritoque coletur honore. Hunc unum reuerebor, amp;nbsp;hoe femel oïs in uno Spes mea figctur,hocomnia metiâr uno.

Hic propter fefe mihi femper amabitur unus.

Amor fm'.

Poft hunchaud alia ratione,ac nomine charut Ipfc mihi fuero, nifi quatenus omis in ilium Ille mei referatur amor,fontemtp reuifac.

Fuga pcccati.

Culpam prxrerea fugiampro uiribus omnemi Praecipue capitale tarnen uitauerocrimen. Quod necat ateg animam letali uul nerat idu, Superbia Inuidia Ira.

Ne faftu tumeam,ne ucl liuore maligno Torquçar,aut bill rapiarferuéte cauebo.

Gula Luxuria Pigritia.

Ne uel fpurca libido, uel infatiabili« aluua Imperct cnitar,ne turpis inertia uincat.

Auaritia,

CHRISTIAN! HOMINIS

Ne nunquä faturanda fames me uexet habend^, Plus fans ut cupiam faUaçis munera mûdi. Fuga malorum hominum.

Ïmproba pefnferi fugiam commercia coetus Omnia,fummo animi conatu,proqj uirili.

Studium pietatis.

Arqj hucincumba neruiSjac peeffore toto, V t magis acq? magis fuperet mea gratia uirtusj Augefcatqj pix diuina fçiçntia menti, Deprecatio, Orabojfuperosq? precum libaminc puro Piacare adnitar,cü tempore fedulus omni, Turn uero cximie,quoties lux fella recurret, Ffugalitas uidus.

Frugales cpulæ fcmper,menfæc5 placebit Sobri a mundities, amp;auari nefeialuxus, leiunium.

Seruabo reuerens,quoties ieiunia nobis Indicit certis ecdefia fanó:a diebus.

Mentis cuftodia,

Sandra uti fint mihi fecretac penetralia mentis. Ne quid eo fubeat foedumve,nocensve ftudebo, Lingua: cuftodia,

Ne temcre iuret, nc unquam mendaria promat, Turpia ne didlu dicar mea lingua cauebo, Manus cuftodia,

A furco cohibebo manus, ncc ad ulla minuta, Vifeatosmittam digitos,amp; fi quid ademptum Cuiquam erir, id duo properabo reddere iuHo,

■ ÏNSTITVTVM

Refticutio rei forte rcpcrt«^ td quoqï reftitüäjfi quid mihi forte repertu eft* Me penes baud patiar prudens aliéna morari.

Amorproximt

Nee fecus atq? mihi fum charus,amabitur omis Proximus:eft aût( ni tallorjproxinius iilcj Quifquis homo eft, ac fie amor referacur amici InChriflum,uitamc$ piam,ueramq}falutem, Huie igittir fueric quotics opus,acc$ necefle, Sedulus officio corpusqi animumq? iuuabo, Vcmihifuccurricupiam,fiforfancgeiem, Id tarnen in primis præflabo ucriq: parenti, , Per qiios corporeo hoc nafei mihi contigit orbCj Turn pra:ccptori,qiii me érudit,inflituitep Morigerus fuero,ac merito reuerebot honore* Ät rurfus duleiqj fcliola? itudijrp fodales, Semper(uti par eftjfyncero amplecftar amoré* Affidua confelïio.

Si quando crimen fuero prolapfusin ullum^ Protinus cnitar,pura ut confeiTio lapfum Erigat,ac iufta tergetur noxia peena*

Sumptio corporis Chri in uita. Aft übi facrati me ad corporis atqj cruöris Cæleftes epulasjpiétascp diesq? uocabir, Illotis manibus metuens accedercjpecftus Ante meüm,quanta cura ftudioep licebit# Purgabo maculis,uirtucum ornabo nirelis* Morbus.

Porto ubi fa tal is iam terminus ingruet ïcifij Extremumqj diem cü morbus adciïe ftiohecif^

RODOLPHI AGRICO»

Matura facramentis me armare ftudebo.

Atq? his munerib.qua eedefia fanfta miniftrat Chr)ftigcnis,recegec confeibo crimina uita Sacrifico,fumamChrifti uenerabilc corpus. Mors.

Qitod fiuicinapropius difcriminamortis Vrgcbuntjfupplex accerfam qui mihi rite Oblinat,acfignet facroceromate corpus. Atqj his prafidijs armatus,ficuti dignu eft ChrifticolaJorti ac fidenti peflore, uira Decedam, bonitate dei fuper omnia fretus,

Hoc fac er uiues.

ERASMVS LECTORI.

Vnc libcllum denuo contulimus cu Gex cis.Deprehendimus unam abeffe feuten tiarn, fed qua nobis ciTet fufpefla, ta nep #iotha.Adiecimus ramé addita nota,ne quis exb ftimaretcafu omilTam, cuin uulgatisexemplari busliabeatur.Rurfum alibi Rodolphus ^ux^ç legiffe uidetur, ubi Graeci codices excufi Tvj^xç habent.

RODOLPHVS AGRICOLA JOHANN ni Agricola fuo fratri S. D.

IHIL habeo mi frater,q3 ucl ego aptiustibi pro noftra necelTitudi« ne C ut qui frater firn tuus) afferre polhm, ud ru pon'-* pro tua ætate Cut qui prima iuuétæ fpatia ingrc

d«ns;ex me expedare dcbeas,$ ut undecunque

ÉPISTOLA N VNCVPATORIA

{)offim,ea tfadam tibi, quibus Sicruditioneon inatiof,5i uita melior euadasjdque dignum ftu dqsmeis,dignnamorenoftro arbitrer munus, ca parare tibi,quorum ufus non tempore interd dar, no cafibus obnoxius fit. Sed quemadmodS natura gpetiio nos deuinxir pignorc, ira ilia qq* quae a me arcipisjolida perinde fint,pcrperuocp tibi adiumento futura. Quod fi pulfhre apud Po ctamille mOnuifle fiiium uidetur, qui inquit: Difce puer uirtutem ex me,ueriimq( laborem, Fortunam ex alijs. Et file quidem,cuius omnis conatus pendebat ex fortuna, omnis ad fortune labor dirigebatur,non immerito uirtutis ego ti« bi hortamenta conigam,qui uitam hadenus cis impcndi n:Udqs,quac uera, certiffimaq: ad uirtir teducntUia,quaeq;in rebus humanis qdexpetc du fir,gd fugiendn,qd rede fecusvefiat,ueliiti in fpeculoconfpicicndn nobis, eöfiderandüqj pro-ponunt.Curn fint aut permuka quae ad uitï pér tineantinditutionem,gratis latinisqtliteriscoii fcripta,egregia in primis SC admirabilis Ifocra-tisad DemonicuParænefis mihi uidetur.Faeni fuauitas ed dicendi, isörnatus, amp;nbsp;fut ita dicarn) fculptura orationis,tanta praeterca maieftas, uti litas,decor praeceptorum, ut fi, quemadmodum Eugiles meditates quofdam nodes nexusq; ha.-ér, qb’ in certamina fubito, uel né cogitantes

etiam utätur.Ita nos quoqt oportear,cerra quae# dam SC ad manum pofica uitat habere pratrepta, qux oés noftras,uelut ad filum dirigât adiones^ quorumtj tenax infixa métibus nodris memo--tia,redi nos limitem egredi ubi^ ueteqhic libel

EPISTOLA N VNCVPATOR lA

lus aptus,uel maxime ad hâe rem atq? accommo datus mihi uidetur.Eum itaq; in latinum ferma nem e Graeco côuerci,rcm fcrupulofam conatu.t, ut numéros qqi quorüiüe fuit obferuâtilTimus, amp;nbsp;fchemaca, uel fut nosdicimus^cxornationes, orationis, quoad polTem imitarer.Perfimiliter enim cadentia amp;nbsp;definentia, amp;S xquata amp;nbsp;cörra pofita,amp; reliquos id genusomatus, uokrir oratio,Quorum utftudiorus,praecipueGorgias Le-ontinuspraeceptor ipius aüjqi xratis iJlius fophi ftæ fuerunt, ita diligentior ipfe,ut fecuta ipfum, non affetfiata uiderétur.Hunc ego legendu m ti-bi etiam atqi enä,etad uerbum quorp edifcendiï cenfeOjfemperqr uelut ante oculo?,tanqua regu. lam quanda, uitacqj praefcriptum habédum.Ita fiet, ut non folum inftruat os tuum, uerum auL mum quocp emendet,Qi,iemadmodum enim ad do^lrinam praecipuum eüintelligere quxlegas, itaaduircuté maximumfacere, quæ intelligas»

ISOCRATIS AD DEMONICVAI

Parænefis,per cruditifTimum uj'rü Rodolphum Agricolam é Gra?^ co in latinum fermonem craduda.

PARAENESIS'.

3N multi's DcmomcereW muien ftt uenimus diftantes bonoijt mentes.

uero maximum accepere diferime circa mutuam confuctudinemui-

tx. Hienim prüfen tes folum ami-Cos uctierantun Alij cos quoq? qui longe abfunt beneuolentia profequuntur. Ac malorum guide amicitias,tempusexiguumdiirolult,atbonoriï ne omnis quidem xui trapus extinguir.Cn pu-tem igitur cos qui gloriam expetunt, quiep fuos cruditioni conatus deftinant, bonosamp;: nequaeg malos deccre felt;Rari,hanc oranone dono tibi ml-fi, indicium erga te bcneuolctix , fignumq? cum Hippo nfeo familüritatis.Dccet em liberos que-admodü faculcatn, itaamicirix quoep patemæ bxreditatem fufcipcrc.'Video autem Ä occafio-nem nobis conuenientem, amp;nbsp;prxfentis nos op-portunitatem temporis adiuuantem.Tu enim erudiri cu pis, ego erudire alios adnitor.Tu fapi-entix ftudio adhuc teneris, ego deditos illi recla uia dcduco.Quicuq? auté adhortatorias ad ami-cos fuos orationes cófcribunt,pulchrum illi qui- , dem opus alEumunt, nó tarnen circa id quod eft in philofophia prxftantilTimum, laborant. Qid uero adolefcentibus prxmonftrant, non ea quitus uehementiam in dicendo confequantur, fed quo parto uita moribusqj induftrij fiant, tan to magis q illi audientibus profunt,quStum inter-effjquod illi ad fola ipfos uerba côfirmanr,hi uero ipforum quoep faóia emendât. Quamobrem nos non exhortationem tibi parantes,fed incita

ISOCRATIS AD

tfonem tibi fcribcntes, pergemus noftrf fe confl Iq part icipem facere,quas res oporceac adolefcê-tes defidérare,amp;: qu» rurfus opera uitare, quail-bus item hommibus feconiuugerc,Ä quomodo fuani jpforum uitam inftituete.Quicunqienim uicx curfum hocitirtere fecerunr,hi foli ad ipfam Uirtutem ingenue adiré porucrunt. Qua nöfi res honeftior, non coriltanrior eft ullâ. Pulchritudo enim ucl ualetudine périr, uil témpore fiacceftit. Diuitixuitiórumfunt pociUs,qintegritatis mis niftr£é,facultatem nempe defidis prxbenres, lt;S^ ad uoluptatcm iuuenes excitantes. Robur prude tiæ coniücftum profuit, fine ilia uero fsepius cum qui id habet offendit,amp; corpora quidem corum qui fe exercent,adornatjinduftriam uero mentis ©bfcurat.Vircutis autem poflclTio quorum bo-ra fide mentibus ipfa coaluerit, fola confenefcit, diuitrjs potior, utiliorqf? generis fplêdorc, quacq? fieri nequeuntab alijs illafuis uiribus fubdcns, Ä multitudini metuenda,conftanter expeeftans. Defidiamdedecus,laborem,Iaudem arbitratur. Hoe cognitu perfacile eft,ex gloria certaminum Herculis,operumqf a Thefeo geftorum.Quibus morum præftantia tantum laudis infigne, ope-tibus adiecit,ut omnis temporum pofteritas res bus,quasgefreruntoffundere nequicrintobliui onem. Sed amp;nbsp;tu quorf! memor patris tui uiuen-di feeftae, nonne habebis pulchrum ac domeftien eorum,quae a me tibi dicentur,cxcmplum^Necp enim parui uirtutem faciéns, neq? focordix dedis tuscgitxtatcm,fcd corpus laboribuscyercebar, animo pericuia fubibat,necp extra modum diuÏ

DEMONICVM PARAENESIS.

tias cxpctcbat, fed præfentibus quidem frucba-« tur bonis, udutimortalis, gerebatq?curani fu« turoriim,ueluf immorcalis. Ncquc ucrocontenl pre uiram inftituerac,fcd elegans erat amp;nbsp;magnificus,fimulqt expofitus amicis.Impenfius lauda bar officio ipfum profequcntes,q generis fibi ne ceffitudinedeuincflos. Perfuadebat cnim muko ad amicitiam efficacioré effc naturam lege,mores gencrc,clc(ffioiié neceffitatc.Tempus in prae-fentia nos deficcret,fi om nes illius aftiones enumerate pergamus, exafteque de illis nobis alio critloco dnierendum.Nunc fignum quoddam Hipponici fuftulimus nacurx,ad quern uelut ex emplar uiram formes oportet, legemfj tibi mores illius pûtes,lt;56 imitatorem te xmulumqj uir^ tuns paterna prxbeas.Turpe nanque fuerit pi-ftores pulcherrima quxqj exprimereanimanti-um,5i: liberos nonimitari induftriam parenen. Exiftimes autem nullum ita pugilem contra ad uerfarios fiios dccere meditari ficut te confidera re,quo paftocum patris tui ratione uiuendi de-certes: fieri autem non poteft, ut animum quif-quam taliterformet, nifi multis ante honeftisqt prxceptis fuerit explctus.Corpora nanr^mode-ratislaboribus,animus ucro aftionibus hone-ftis roboratur. Experiar igitur breuiter ea tibi cxhibere,quibu9obferuandisin uitaplurimum Kiihiuidearis uirtutibusadditurus,amp;gloriaro cunftos apud homines coiifequuturus.

ÏSOCRATTS AÖ

PRIMVMQ_VIDEM PIE DE uina colasjnon folum facnfic5s,ucruni etiam quodiurans præftâs. Illud enim atfluenrix opum eft figtium, hoe mor« probitaf is indicium *

Numen ueiierare femper quidem, prseCertim q3 duitaS i ficenim fimul uideberis facra deo face-re,légibusqj obtemperare.

Tälern re exhibeas crga parentes, quaics exhibe ré fe tibi uolcs ex te progenitos.

Firma exercitationibus te corporis, non ijs quae robori, fed quae fanitati conducunt. Id alTcqua-ris fi definas labo rare,tolcrädo adhuciabori fuU ficicnsNeqiinnfum proeiiUusefle uclis,neq.!in uerba confidens,illud enim ftulti eft, iftud furen ris, Qitae fadlu turpiafunt, nediAu quidem pûtes hôneftâ*

Fac alTuefcas rton triftis cfTe, fed cogitabundus. Propter illud enim ferox, propter hoc prouidus ClTe crederiS.

Pûtes inprimis decerete modeftianijpudorent, juftitiam,tcmperantiam. Iftis enim omnibus cö tineri probitas adolefcentium uidetur.

Neep latiturum te, fi turpe quippiam feceris, fpe tes.utenim alios eeles, teipfum tarnen confcium habebis.

Deunl time, parentes honora, amicos reuerere, legibus obedi, uoluptates feAare glorix ineftas, öbledlatione enimcum honeftate nihil eft meli-us,fine illa uero nihil eft peins, Obtrelt;ftationesdeuites,tâetfi fucrint falfx, uüJ-gusenim uentatem ignorât, opinionemej pon-

DEMONICVM PARAENESIS, vs fpetflat.

Sic facito cunAa,uelut neminem cclaturus, tarn etfi enim parumper occultes,poftea tarnen dete-geris.

Pjiftimum tibi opinionis adiungcs, fi appareat ça tc non facere, qua fi fuerint ab alqs fadla rc-prehendas.

Si cupide didiceris,multa quoep difees. Quorum habes do0:rinam,ea meditationumeuftodiascu ris,at quæ nefcis,ea perceptis adiunge dpdrinis. Aeque nancp curpe eft eum qui utilem audit ora tionem non addifcere,0^ cuidaturabamicismu nusaliquod,n©n reciperc.

Vitse otium ftudio percipiendx erudifionis im-pende, fie enim difficulter ab alijs inuenta, tacilc tibi percipcrecontinget.

Puta mulcitudinem prarceptionum multisopi-bus elfe potiorem, iftæ enim eelerirer dilabûtur, illæin om ne permanent tempus .Sola enim retn omnium immortalis eftfapienria.

Ne pigeât longum facere iter adeos,qui conduci bilefealiquiddocerç proficentur.Turpe nancp fuerit mercatores tanta tranfire maria, quo cu-mulatiores fuasopesefficiant, adolefcentesuero ne terra quidem fuftincre proficifei aliquo,qua-tenus meliorem fuam faciant mentem.

Moribus fac ut fis comis, ƒ bis aût affabilisÆft ant comitatis benigne obuios appellate; affabili tatis,familiariter cum ipfis uerba cômunicarc.

Benignumtepræbcascunlt;ftis,optimis auté uta^ ris.Sic 00 illis inimicus non cris,lt;56 iftis amicus fies.

H iij

ISOCRATIS AD

Neq? crebro conuenias eofdem, neque diu cn eis agas de eifdem.Sarietas enim eft om nium.

Exerce fpôtaneis teipfum labonbus, ut adaflo* quoqiie perferre queas.

A quibus turpe eft animum uinci,eorum omnium cemperantiam exerce,lucri, irx, uolupratis, dolons.ldautemconemgee, filucrum putaueris id,quo glorïam augeas non quo diuitqs addas.

Tn irafi talisfisaduerfuspeccantes,qualesdelin- ‘ quêci tibieffe alios utiles, m iucundis, fi turpe pu taueris,fcriu8 te tuis imperare,uoluptatibus ue-fo feruire,in aduerfis,fi aliénas reCpicias calami-tates,tibique quod homo fis in memoriarn fub-inde deducas.

Verborum magis q pecuniarum depofita tue-rc,decec nanque uiros iureiurando fe fideliores prscftaie, Confentaneum puro perinde malis nS crcderc,quemadmodum fidem bonis habere. Qux nolis efferri,nemini dixeris, nifi tStundem expédiât ea taceri,lt;5lt;: tibidicenti,dC illis qui audi crunt.

lufiurädumadaflum,propter duasaccipitocau fas, uel ut teipfum turpi crimine exoluas, ucl ut amicos tuos in magnis periculis ferues. Pecuniarum autem gratia nullum numen iuraueris.

Videberisenimalijspcicrarc,alijs pecuniarutuquot; piduseffe.

Nullum fac amicum,nifi exploraueris ante,quo paélo prioribus fit ufus amicis.Spera na nep ipm erga te futurum talem,qualis amp;nbsp;erga illos fuit. Tarde fias amicus,fadus autem, da operara ut

’ demonicVM PARAENESIS.” permaneas. Tantundem enim dedetons eft ,5S nullum amicum habere,5^ crebrosfubinde ami cos mutare.

Ncque cumdamno amicos probes,necinexper^ tus ipforum effe uelts. Hoc autem facies, fi amp;nbsp;cS nuljius indigeas, te fimules indigere, 06 ilia quae uulgari nihil referat, uelut occukadaconcredas; deccptusenimopinione,nihiloffcndcs,non decs ptus,mores illorum rebus fidtis nofees. Amicos proba,lt;S6ex uitae aduerfitate, amp;ex periculorum iocietate, Aurum cnim igne perfpicimus, ami-cos uero inter aduerfa cognofeimus.

Amicis hoc padto uteris commodillime, ft no ut ab eis rogeris, expédies, fed poUicés ulero ipfis in tempore fuccurras,

Aeque pûtes turpe, 56 ab inimicis fuperari iniu rijs,06 ab amicis fuperari bnficrjs.In familiarity te proba non folum malis tuis indolentes, ueru-etiam bonis non inuidentes,multos cnim qui cü infelicibus moerent,profpcritatis illorum inui-dia rorquet,

Abfentium amicorumfac memineris apud prx fentes,ut ratjonem etiam iftorum quoeß abfentium habere uidearis.

Circa ueftitum elegans, non fplcndidus effe uc-lis.Eft ant clegantis quidem magnificum,fplen-. didi uero effeprofufum. Ama return non immé fam pofTefTionem, fed moderatam perfruitioné. Contem nc diuitiarum ftudio occupatos,atque ijs qua: habcnt,uti nefcicntes.Simile nanque con pngit illis quod equum polTidcnti bonn,56 equl tari ntfetenti.

ISOCRATIS AD

Atînûrere diuitias tibi,pccunias fcili«t,at(Ç poL feirionesapparare.Suntautem pecunia: illorutn qui rede jpfis frui feiunttpofleffiones, qui ipfis un queunt,

Diligc quas habes facultates duas ob causas, ut Ä magnum aliquod damnum re(arcire,lt;Só ami-Cis probis laborantibus poffis opem ferre^ad reli quum uir# ufum non plus æquo, fed moderate jftaconcupifee.

Amplcdere quids pr3Efentia,quaerascß meliora. Nullicalamitatem exprobraris, communis era eft fortuna,amp;:futurum incertum, Bonis benefac,honeftusenim thefaurus eft gratia,qua a bo no uiro debetur. Si malis benefaci« as,fimile tibi continget, quod qui alienoscanes pafcant, illi cnim danti, ficut fernere accurrenti, allatrant, mali quocp eos qui profunt, ficut qui nocenr,fimiliter offendunt.

Adulantes auerfare perinde atej fallen tes,utriep cnim cum eis fides habetur, iniuria afficiunt eos quifibicrediderunt.Si amplexus fueris amicos, qui ad pefTima granficantur, no habebis unqua quitibiadeaquæ funt optima fequendumob-fiftant.

Comem te prxbeas eis, quibus cum couerfaris, amp;nbsp;non infolctem.Superborum enim faftum uix ferui quocp perferenc,at morum comitatem cu-di benigniter acceptant.Eris autem comis,fi ne que iurgator fis, neqi implacidus, neep cum omi tus contcndas,ncque irx eoi?t,cum quibus agis, celeritfr occurras, nep? ft iniufte quidem fuerint irati, fed effcruckenftbus concédas, deinde ipfoà

DEMONTCVM PARAENESTS.

ubi «languerit ira,reprehendas,neque inter ridi cula fcrrjs,ncquc inter feria ridiculis gaudeas.In-tempeftiuum enim ubiep eft moleftum.Neq? ingrate gratiam ineas,quod muitis euenit,qui fad unt quidem/ed aegre ramen amicis inferuiunt. Neq? fupiduB fueris ucl culpandi,quia graue eft, uel caftigandi,quia eft acerbum. In primis caue tibi a potandi confuetudine:quod fi quando tulerit tempus, ante ebrictatem furge : cum fuerit mensuino corrupta, patitur idem quodcurrus folent,qui fuos effuderut aurigasJlli naneg nul-lo ordine(fuisdeftituti recftoribus)feruntur,ani-jnus quorg plurima peccat rationefubuerfa.

Immorralia fentias, magnitudinem animi pr« te ferendo,mortalia uero moderate pratfentibug perfruendo.

Tanto modeftiam meliorem immodeftia pûtes, quantum eft quod alia quidem omnia peruerfe fafta luero fu nt eis,qui iJla admittur, fola autem immodeftia damnoafficit eamhabentes,plerun que enim quos uerbis oftendernt,illis rebus poe-nasluunt.

Quorum conciliate tibi amicitiam uelis, boni quippiam de eis praedicesapud illos,qui funt re-nunciaturi,

Pri ncipium enim amicitix laus eft,inimicitix ui tuperium.

Cum confulis, preterita fumasin exemplum fit turorum,latcn8 enim ex eo quod a per tn eft, ex-peditiflimc poteris cognofeere.

Délibéra diu,celcriter uero confice quod deert* uifti.

ÏSOCRATIS AD

Optimum putacontingere nobisadeoprofpcri tatem,a nobifipfis prudennam.

Oiiibus de rebus libère proloqui tepuder,uisqj rum amicis aliquibus de eis coinmumeare, uer-his uelutde alienoncgotioutere. Sicenim Ä fllo rum fencentiam nofces, teque ipfum haudqua^ pianifertum reddes.

Quum fuper tuis rebus aliqucm in confilium ti. hl affumeSjConfideraprimum quopadlo fuas (pfe res geffit.

Qiiienim male adminiftrauitfuas,niïquambe-. neconfulecin alienis.

Itapeteris maximead confulendumcxcitari,fj calamicaresquasafFertteineritas fpefles. Sani^ tatis nanque tune præcipue eu ram habemus, c3 paletudinis aduerfæ dolorum recordamur.

Regum imitare mores, illorumqiie uitx rations feftare.uideberis enim ampledli illos, uel «mu-lari.Itaque apud multitudinem tibi tnaiorem c3 tinget laudem alÏequijóó eóftantiore regum bes neuolentia perfrui.

Obfequere legibus quas reges ftatuunt, firmimi mam tarnen legem mores illorum pûtes. Sicut enim qui rem publica gubernat,opus habet po-pulum obferuare,ita fub principatu uiuentem, maxime regem decet honorare.

Magiftratu prxditus nemine ad obeunda minis fteria malo utere.Quae enim ille deliquerit,eo-ïum in te culpa referetur.

Ex publicis adminiilrationibus abeas,non opf-bus cumulatior,fed gloria honeftior. Multis «ni ppifeus præüantior cd multitudinn laus.

DEMONICVM PARAENESTS,

Nullam rem inhoneßam neque dicßo,neq?fa(So iuueris.Videberisenim ipfe raliafaccre,qualia facientes alios tuens.Sic te compara,ur alijs fupe nor eiTe poffis/is tarnen aequo contentus, ut iu-ftitiam uidearis expeterejnon propter imbecillL tatem,fed propter acquitatem.

Eligc iuftam potius paupertatem, quam diuiti-asiniuftas.Tantoenimpraeftâtior eftopibusiU ftitia,ut illx foil's diuitibus profinr,haec uero de-fundls etiam gloriam pr3cftet,amp; illae paffim im probis contingat,hxc mahsprfus fit inacceffa. Neminem tibi iunxeris eorum, qnibus iniußf^ tia lucro eft,fed potius eos,qui propter iuftiriam ferunt iarturasJufti enim, óC fi nulla alia re fu-perent iniuftos,honefta tarnen fpe ipfos antecefs lunt.

Omnium curam gere, quxad uitam pertinent, maximeep omnium prouidentiam tuijpfius ex-erce,maximum enim in minimo eft mens bons in humano corpore.

Operam da ut fis corporelaborum patiens,animo fa pie ntiæappetés,ut illoperficere pollis dc-creta^hoc dccernere facienda.

Quiequid diAurus es, prius apud animum tun expéde.Multorum enim cogitatiohc lingua pr* currir.

Puta rerum humanarum nihil elTc firmum, ita nee in profperis Ixtitia gefties, nee in aduerfis do lore concides.

Duo tibi tépora ad dicendum députa,uel cu fint aliqua,de quibusexploratum habeas,uel de qui busdicereeß nccelTe. In foils enim iftis potios

■ ISOCRATIS AD

eft filentio ferme,in reliquis melius fuerit tacerç gioqui.

Gaude cum tibi contlt;gerintbona,moderateqï dole,ubi inciderint maia, neutrius tarnen animi in airjs cfle uelis manifeftus ; abfurdum enim eft reconditasindomibus opesaHeruare,lt;5icogita-tienem in propatulo pofitam circunferre. Magisdedecus uites, (ß periculum. Oportet eni mails formidabilem elle finem. uit», pfobis uc-ïo uitam cum turpitudine coniumftam, Conare in primis uitam in tu^o collocate, quod fi tarnen contigerit in periculn te deuocari,quaere in hello falutem cum honefta opinione, 3C no cum pudenda fama.mon nanquecuntfris proui-dentia decreuit/ed honefte uita decedere, id bonis tantum uiris proprium natura concelTir.

NEC MIRVM TIBI VIDE4 atur,fimulta quaedixim'^haudqua quampræfentituæ conueniiintæta ti.Non enim id me Iatebat,fed ftatuf eadem opera amp;nbsp;praefenris uitaecófilium tibi pro^ ferre,ó^ futuri temporis monita relinquere,qux quanto tibi fint iifui futura, facile cognofcas, qui uerotibicum bencuolentiaconfulat,diffi-culterconfequeris. Vtergo reliqua non ex alfo rcqiiiras,fed hinc uelut ex oratio proferas,dccrc tii nihil eorum pra:rcrmittcre,quafcunquetibf po Hem in confilium afferre.Gratiam autem ha-beodeoingentem,fi quamde teconccpi,non me fallat opinio,Plerofcp enim uidemus,ut cibis iu- -

bEMONICVM PARAENESIS.

tundiflimis potius/p faluberrimfs dcleftadj it* feducentibusa uero amids potius accedere,g il-lis,qui ad meliora hortentur. Te uero puto contra inftituilTe pergere,indicium mihi tuam circa rellquum uitx cultum induftriam fumens. Qui ehim re«^ilTima fibi ipfe agere indicir,confenta-neum eft eum aliorum ad uircutem exhortanti-üm monita non fegniter ampleAi.Prxcipue ex-Citabit te,ut rerum honeftarum amore tenearis, fiperfpexeris quodex ijs uolupratc3,perquam legiciniehabemus. In fecordia nSque fatiahda-rumc^libidirium Audio,continuo funtlaborcs üolüpratibus adiuAi, eiiixus uero ad uirtUtem conatus, modeftaque uirae inAitutio fynceras femper,cerciores(^ referunt oblecAationes. Eril-licquidemgauifi primum, poAeadolemus, hic poA labo rem uoluptates capimus.In cuncAis au tem rebus non ita principij meminimus, quem-admodum exitUs fenfu mouemur. Plurima eni in uira non propter res ipfas agimus, fed confe-quentium gratia elaboramus.Cogita autem qd* mail's conüenit paffim quiequid obuium eA age re. Hancenim protinus uitx Abi regulam prx-fcripferurtt.Bonos uerooportet nequaquam uit tutem negligere,ucl in multorum incurrere re-prehtnfiones.CuncAi enim non perindc oderunc eos,qui fe fallunt, ficut qui probos eße fc iaftat, rullaq» in re uulgo funt præferendi. RecAe qui-dem.Nam fi eos qui fob's uerbis fraudem Aruur, improbamus, quomodoeosquitota oberrant Uita,non afpernendos putabimusfmeritoqt ere, dimus iAosnon felum in feipfosdelinquere, fed

PARAENESIS .

amp; animi fui elTe prodifores, ipfeenim opes fllh glonamcp amp;nbsp;amicos pepenr, iHi ucro feipfos in-dig nos hac fua felicitate fecerunt. Quod fi opor-teteumjqui mortalisfit/crurari conietfluracadc ftiummentë,arbitrer in familiariflimis fuis ma xime oftcndilTe, quo modo bonis fint maJisq» af feA hominibus.lupitercnim Herculcm amp;nbsp;Tan talum genuit, quemadmodum fabula tradunt, cunAfp credunt,amp;illum quidem propter uirtu tem immortalitate donauir,hnc propter impro-bitatem grauiffimis calamitatib? oppreffir. Qui bus utentem exemplis expetere decet honeftare, amp;nbsp;non modo his qua nos diximus, fed ex poeti» pulcherrimum quodep edifcere, amp;nbsp;reliquos eru-ditos/i quid dixerunt utile,fcrutari.Quem-admodum em uidemus apem omnibus flofculis infidcntem,amp;:dc unoquo-que optima carpencem,ita opor tet, qui uita difciplina expc tut, nullius rei rudes cë,

amp; undiqj qua func Utilia eolligere.

Vix em qs hacdili gen tia natura poterit errata fuperare.

FINIS