Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek
• nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• nbsp;nbsp;nbsp;the spine
• nbsp;nbsp;nbsp;the head edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the back board
^ k^ ^^^*^ w^T^ inoi^o^.
^iubj C^* ' quot;' ■nilt;w0*^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ qfifihj flttrmoiR^ 11/41001»; mfirKr »**
iHj‘lt;iï»/W4wflföW.|«igt; “« r lt;mïl»^f^ '’gt;frniï£rjnjm-gt;2HC0mifi * - ■\ ’ ^u^«^tfiffe^l'’ï^^tolt;' *4t^t^|?ï0jer*’ v^em^w^I» 4lt;ti. ^ MÏtt Br.itSr-Omïnflr ; nt;” u,.■ Ä.7^':^ ‘tnu ; ^^atfi0^ie ; h::^lt;nei»i^ï ; ■gt;^lt;)W? ■-’ «jà» «T, »æ. j. m^^^'^^vaù gt;yilt;:i: ^ Cf^ju: a9 • Vitil
tu'^ f *M .dpïnf liSg^M^'753314,^ unit mn/7bfJVi|} qairnnTr^ 2 n? ’ . |ïk4' tj • p^rtn^'.-y^ ï^cbim 5 ' tv
gmlit : i^pf^ttr^vt^^^^nl' ’ïbirn ,
,,4 ' ^^W^tet^ Z^f^^A ^^ i ttwiînt’^îtt^îr^î;^-^ ^1^^
nsü^^*jäSrar^^^{mtuJtfic^ ^ ^.^ r ij quot;-ik» t ^^ caiXCv^u^anrai^üimti ^ ^,^_
^Jj.^- Wöl atfta-fli«pq;^J)^^«’a Ï^-^^ taa^iC ^t«yî*^^ Ir-x.; ^’^M; -'ibr _
«^ =^xT«plt;' ’ Tiifii,^.rnrifinVnoG;^^^rgA
^^ wkiüi^tniübj mmr ?|j!j5ftMb ^jtrgv au^tfOto e^rev^Sisu
^o.-i,-tin C-v-rwT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.».r; ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^JI.^IK •. .
^74-^*.. nbsp;nbsp;nbsp;; aS^nÏVriÏfttCC Mquot;r?4l^ f2^««i3jj
vrt‘'itroi^ßi^(iü^f''^(f^ .'e^^A ÜC Vnn0 i-ï^ gt;nbsp;;.t' , ft ^‘ ^ûbin^^e-tnailn intt^ ^J^^ taommtcïacviito o^ntPln
^^’iii^iavani^K . '^H-^armTl^,
BiV i^bfu. ’). vr^cïintvt^^^^^^^^ ^nairift^iib ^Sr4e^'4 4^^ntbS ^lt;^^^~
^ iftiJfTtupuicf^ f}ifhma^MUiUC
^^tTrtc ithiamp;htt2 (^ctuk-mm^t^nM mmuctiur^ i i.tmnrn/flntnïF
‘iïï! J^ ^ id)yïhcïott-p3karvü ot^nnirrtp trc-^r- (»(,• m ^M^^qhfnólvtiuqjie^u^ ''^^gt;-^m oa^f' t^ac^^tünrii^ü aatifp
L 7f..A*F^ A (it* ^ÙS *|f**^«^
*-lt;f^tfnïrUgt; »7, vïj' r^re.^^^rcc.-jy ^ ï'V‘'^ï ^‘-T^’^*
l'
AiJfC*««
laurmdiéfl^ ea^^uu^^. ..^.^ ^^i^^ïF^ Óc^fP^aar
jp-tffn^mutupittCSl^Ïnté^f^ Iccmc ’ 'ITT wiatei aha f^memçiem^^ttr }idù-^(baaf!^Vntattquot;tmfifi^^^o,i^
pflcwrpaïtmêowrqpn^ / Ofmpqnr ’^ Cj^icrfinr flJirïFmqnHlqinVf l qp umcr^iTOÄ’4Ö fblitt? fl3dëiS(^J^~ « ^»^ ei^F aur m oUtbi arm aTï^» m»^ jnS-abwfh-^lkrDCpF^ ^ul^^pwcr tmr (ibejftmêr(i^w^^A^übn^tamp;-
Ziri^ occS^facmt'm^^ vsCamp;Kü^w
^iïürc^ci^rmo^^Q^m'öwcqt^ '*‘“^ mäbes «•mil« j;^ J^ ïf^pfTCebir V'iê j^^^crmnocDC ^^quot;^ tf?4«,.r*r*«gt;*^lt;y'lt;^ ’ ^‘»m. f^-^/i ^vin^^
ïv. f-uvr » ^ nbsp;nbsp;ïÖniwmr^fliccp- i1ietamp;^^^
V necab tórmnr/hö m^t^m(b(fquot;^ür
kgt; •»-_ƒ, iV***”'
neMFarjeSfU^MT oaöniïfboeva^ bnail
nntucc tmfh^itpiFmm-^ Vwrw^thraw qicmif-q/crpnavóïf «-^
- ' W^ï 1C1‘4 ifnoita^an^bär-^b^^
^oi^tMAre^^^uhvt^
hn(^ urm fleft
]anmo '^
j ^rt^m^^ qncoïhüg^cpuci j S^^’^^^^Vin^flïrflf^qctRip 4*;^ ' 5 twöScoc ^Jrm «^»^(^^‘i^r-tpr jj| ur^^p mtttf^ fa^nv ßlraro^f^ne \^'^ çi^ cwïto2gt;ttSr(®i:m db amp;cM/^ ! ‘ i^J^P^^ cwquot;- fftxM*^ '^' y^^^^^^t^otabwi^x^i nbsp;nbsp;nbsp;nïj^ Olmen iSreiri^^cnj^cr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,Bïlt;
^ciAff^ix^fa^^abaj^ym 'Yi^'r,
lÄ?^ ‘’”^^^^^'^*^^f ^«’^* ^^ WW ^nibtKob T tj^^^^^^^'^“*^^^^^^ ' Tm‘Snrpf»^\f^amp;^cnlot‘mnmtr J^ I aaSra^ur^ oilor f fliÿ{1^4 nnœ Qrer»%^4^(pè a;^ifaóÏhiWl^'' ƒ trnn-q'flöttumin^ntvnrtna^^urm ia\aman^^caoir^ir^'^é^^
tm^nr^pMofVïS’«torwnnnr J;^
i I tono- 4* flötnonenr mm- tn apurai nbsp;nbsp;nbsp;4 cimatontF ^toÏPiF* X*Sqinüc3feïKf^;5*
; ' antónïpÊ^aha^ij^tó^^ rfnno.mn,ütórtr,„imMn)ft4,,p[ J rJj..J\ ®'«'4’tO)i aiBH'flbfi«lh*’'ïirfpM quot;^etiaciAflitvrliSMaiMrmt^'ib^ s:i*v ttmyiiifl^
ck
vwt^ alt^ ^lOwduoiFttioïn
^auf^c ûaUb-^^iic^
ffl^^®^ «»C^I^^OÏWh’
1 ^j-^«*PVw’® ïlt;w»«He dbeue ^^^wü^* arm^tfê q cH^ «rbeunn '
TOMVS SECVNDVS
GRONICON
D. IOHANNIS NAVCLER.I
PRAEPOSITI TVBINGENSIS, fuccindim compræhendentium res memorabilesfecu« lorum omnium ac gentium, ab initio mundivfq; adannumCbrifti nati M.CCCCC. Obmagnitudinemfui amp;vfum Leótoris perTomosamp;para* graphoslepidè nunc primümrecènsdill:in(2;oruni.
Cum j^ppendice noua rerum interim ^^eßarum^ 'Videlicet ab initio anni i^oi,vfquead Septembrem pr^Jentis 1564. ex optimis qui-btijq; Scriptoribus per Laurentium SuriumCartbu-ßanwn/ummaßde i^rßudio con^eßa.
Coloniæ apud Hæredes Iohannis Quentel amp;nbsp;Geruuinum Calenium,annoChrifl:inati M. D. LXIIIL
Cum^ratia isr priuile^io Imperiali in decennium.
-ocr page 14-IOHANNIS REVCHLIN
PHORCENSIS LL. DOCTOR! S, IN lO-hannis Naucleri Chronicam hiftoriam P R AE PATIO.
ELLEM alter aliquis ex cloquentÏoribus me Germanise præconibus, quorum nonnulla copia eft,tam præeJari amp;nbsp;tam digni huius monumenti rité cómendandi vicem fufeepiffet: qui certè opus hoe pro excellenti honore, qué meretur,am* plificarct ornatiïis,ac multo liberius qdé, nè me alioqui exi-guü in dicendo,vt per çtaté modo frigidû,fi quid debitç lau-disquantunuisleuitèrpropofuerojcomiteturhæcvnafuipi-cio affeélionis,qj ipfe quondàm ego moxatquè cathedra lu-rifconfultorü adeptus era,ab Annalium iftoril authoreNau-clero, iam tü moderatore fummo gymnafij Tubingcfis,tan-
quàm imminentis vitæ mesremige,ad vfum forenfem amp;nbsp;adpopularesiurgiorum qux-liiones,fuaipfius opera nonabfq; nullo quadoquèimpendijfuiauxiliofuerim inflru-âus. Verendû itag-, mihi eft,certè fcio,nè qui me ob illam caufam purent iniquioré fore præfentis libri exiftimatorem. Sed inuidis luefortafsè calumniælocus tantùm, amp;nbsp;in veritatem cæcutientibus relinquetur. Equidem quâtùm animo viri magnitudiné com-præhendere poflum,qua fucritin fruêda amicitia noftra comitate,ac deinde qua vir bonus authoritate prçftiterit,amp; pulcherrima de iliius Iaudibus,amp; quàm modeftiflimc nó poirumnódicere,hoc agitNAVCLERI maieftas, illud humanitas.Namqui velitin co virojceu quandam virtutü fummam,reipublicætuendæ ftudium contemplari, grauio-ribus hoc multô exemplis agcr,quàm extent quæ vel de loue 31iquo,vcI Hercule fabu-lofa vetuftas prodidit.Hic IOHANNES eft,qui vetcrcNaucIerorum familiam apud Sucuoï,publicis patriç comodis amp;publica gloria illuftrauit,vndè poft tôt Nauclerorû, qui huic authori veluti pareti,primas gloriç débet ex merito, virtus cnituit. Atq; illud quidem quantum videri poflit, amp;nbsp;nospaulô poftadmonebimus, amp;multa vir bonus amansq; virtutis ipfe fuopte ingenio cognofeet.Modô de ijs dicemus,in quibus folû il-lius nomcn,fola illius authoritas(laudcm enim pofteris commune fecitjfpeflaturrquâ-tùm videlicet fuo ipfius ingenio, fuaq; arte, quàm laudabili literaturæ gencre,cum vni-uerfæGcrmaniæ,tum præcipuèliteratis voluerit prodelTe.Hiftoriam Chronicam,hoc eft,Temporû deferiptiones à codito mundo in annû reftitutæ falutis MILLESIMVM amp;nbsp;OyiNGENTESIMVM æmulatione veterum digeffit, opus ipfogenereadmirabi-Ie,amp;fui authoris nomine venerandum. Etenimquandôdeargumentodicendumeft, nulla plané vitæ pars, nequepublicis,nequepriuatis,neq;forenlibus,nequcdomefticis in rebus,neque ft tecum agasquid, neq; fi cumalterocontrahas,magiftra hiftoriapo-teft non vti. Agé quæ principum,quæ ciuium,quæcuius ætatis caufç nó hac complexæ, quafiante oculosdifpiciuntur?Quæ verô pars in ftudijs literarum confummata,fi ne-gligas hiftoriam,amp; iftos quidem doâorum peculiarcs ffuwor/j;«»»»^ id eft, temporû col-lationes?Rursùm quotiès exemplo futurosillacafus expcndit? Quarè,quidicantciui-lis prudentiæ partem, qui humanæ vitæ imaginem,viri funt non pauci. Sic ad virtutem hominum animos excitât,fie ad honoré,ad immortalitatis opinioné inflamat, vt quàm rediftime quondàm Zeno Citticfis,quîfelixquis fieri poftet,rogatus, dixifte videatur, w »«gt;XfwT/{«T« n?« »wp?». ft in mortuosintendat, hoceft, ft Maiorumgefta.fi veterumo-numentacontueatur.Et ille quidem egregiè.Vidit hoc,opinor, prudes antiquitas,quæ vitæ vfum ac modû pofteris tradens,probam reliquit corum quæ gefiit ipfa, rationem, fcdvario cuiufqiic gentis amp;nbsp;ætatis ritu. Namvtà vetuftiffimis omninôhominûmori-bus cxordiar, poft illam vniuerfi orbisinundationem,anteaquàm publicus effet lite-rarû vfus,(nullas enim plané fuifte notas haud dixerim)vt neceffaria,ità diligés fuit me-moriæ cura.Eam partim nupèrextrudarû vrbiù nominibus,partim pofitis alicubi tro-phæis infignibus,principiôfanxêrcmortales.Exemplû èdiuinis Hebræorûliterislôgè grauiftimûpetetur.namamp;primçfunt,amp;ordine rem perpetuocôtinent. illæ teftantur. Babel vrbe propagadæ ad pofteros famç poft aquas conditä effe:ftquidé de ijs diximus, quç diluuiû fecuta funt,tametfi quç prçceffêre,non carent exéplis.Quale verô illud effe Gen, »t,»x. putatis monimentû,cuius totiès in Genefi mûdi fit métio, Beerfeba piiteû iuraméti vo-iô.xl, cât,Abrahç trophçû,3blfaacreftitutû,arisq; dedicatû,frequêtia Iacobcclebre?Adderc è facris libris eiufeemodi nó pauca,nifi amp;nbsp;in próptu eftent, amp;nbsp;aliud memoriç genus,idq; præftantinjmum,,à ludæis lUOxrcceptuhabereturjLiteræMofaicæ.Ncqj enimdifputo nune.
l
-ocr page 15-PRAEFATIO.
nunc.qu* «UM interim feruata cuiufq; familix natio,quo primùm modo finesTudæi fu* os in Aegypto ab ho(pitibusdifcreuerint,quanquàmabinftîtutofortaf$è noftro non alicna.Sed de publicis literarum monimentis agetur. Eufcbius Cxfareenfis epifcopus virdiligens,Moifen aflcritauthorécdcndisludæoruliteris.cùmpriuatæ fuiffenthaäe-nùs paucorum,id quod ipfi magnis teftibus confirmant.Deferta enim Aegypti feruitu-tc,in itinerc amp;nbsp;gencalogiam Maiorum digcnit,amp; legem diuinitùs datam perpetuis lite-ris confccrauit.Cuftodcslegisjpraeter reliquos raagiftratus, feptuaginta feniorcs defi-gnauit,quibus peculiaritèr cruditis Dei oracula crédita funt. Atq; ifte quidé ordo,mirü quim fanftè genti fit vfq; in vltimam penè captiuitatéobferuatus:illis diuina amp;nbsp;Humana iuraomnia,morespublicipriuatiq;curæ erant.Quin omis etiam antiquitatiscogni-tio,fiue ea ad Iudxos,fiue ad exteros pcrtineret,apud illos fuit integra.His fefe,vt vidc-rc licet,iure fuo debet hiftorica veritas,'quod amp;nbsp;SederOlaprobat,amp; nos cùm alias mul-tis,tumin Pythagoricis noftris copiose differemus,amp;paucioribus nunc diximus,abfq; ambitionctantùmadmonentes,fcientiamantiquicatisabHebrçis petendam cfle.Id inter primosluftinus martyr amp;philofophus iubet.Ità illorum bibliothecis fauet,quas iti nos conferuandasprobècenfuimus.Nondumeratreliquisgétibus Jiterarum vfuspro-ditus,cùmludæi iam fuis quafi diuino muncre fruerentur, publicas tabulas reuerentèr fpcdarent,hiftoriam nodes diesq; legcrent.Sed apud Aegyptios in facris quidam fo-lùmmemoriæ figna vifebantur,fWfi«hfegt;Xult;ïgt;«,fcrpens,palma,hieraxjCynocephalus,leo, ibis,rana,amp; reliquaobferuationum fimulacra,qux putârunt exteri pro dijs coli. Cçtc-rum ftatuasalias'tumpofitasdijs ncgantjlongoq; tempore ’ragóiyuTrTlMiiliavnvw) fuilfe feruntur.Paulatim amp;nbsp;ipfi litcras acceperunt,amp; Grxciæ nomen cognitü eft.Nam àMofis çtate vfq; ad excidiii Troiæ,annis penè trecétis, vario impcrio, varijs bellis à Grçcis cer-tatu eft. FuércThebæ.Argos,Sparta,Mycena:,Athenx,Creta.Sed quæfueritillisfeculis literarum ratio,non confiât.Ncq; verô negârim ego ingenij cultum,at fimpliciorem,q pofteræ fucrit ætati,vt amp;nbsp;reliqua turn erant germana magis magisq; Gracca:quippe cùm nondùm effent adeo multa commercia,materies luxûs,nondùm ea visauri amp;nbsp;argenti in publicis priuatisvelocisfpedabatur, Athenæo authorc. Tarnen fuit memoriae cura in ædifieando,in facris,in oraculis,incätiunculis,amp;i]lis quidem vel vulgaribus vel facris, quale fcilicct Hoe Bottiæarum virginum putät,«'eA4« «» «Ww.innumera ciufeemodi apud 'vetuftos leguntur,|qusilli à Maioribus edoCÜ, non literis,fed confuetudine recc-pêre. Troianis'temporibus cùm amp;nbsp;artes extarent amp;nbsp;literæ,quod vel devnoPalamede ijs probatur,qui Graccarum return non funt imperiti,non pauca itidèm memoriç genera ccnfentur.alij verô honorem carminibus tribuunt,a]ij trophçis:nam ità communitèr voco etiàm fepulcralia.Meminit Homerus poëta amp;nbsp;carminum fæpè,amp; fepnlcralium,vel hoc Odyffeæ loco eeleberrimè, cùm Menelaus in quarto ait, X^i^«w«(Ur«'quot;’'uAC«/',quot;»’äi»Caii/» xXsoïuTi.Acccffcrunt poëtæ,Orphcus,Homerus,Hefiodus,non vnaætate, quorum anti-quiffimas aiunt literas Grçcis effe,quôd videlicet ab hominum rebus argumento dedu-Óo,facra commenti fintprimi.Author Athenagorasin legatióead Aurelios Cçfs.cùm de ijs inquit:jquot;rj/A luifi«! TroiÄfavrtf 3'«70vikâ/iï/i^H« t^Ttlti^ioitiTat tTrwwAtïaï ZimtHj^tl/teCe[iT»igt; »H^i»o»TW.placuitpoëma,amp;Ilt;hapfodorumftudiofcruatum eft.honos ei certè habitus, cùm audiretur.'Vt audiretur,ambitio nulla,quandó adhuc fuis quæq; Græciç pars bonis contenta,fuit intra fuos penatesclara,ipfiq; inter fe cities tantùm æmulatione virtutis certârunt,noncumexteris:qualealiquiddeLacedæmonibus amp;nbsp;Cretenfibus,nifi malè niemini,inProtagora Platonisait Socrates.Erat turn fui ciuitatibiismagiftratus,quibus non tam quæ publiée agebantur,quàm quç priuatis familijs accidebant,memoria digna cenfebantur.At poficaquàm ad ftudia literarû publicus honos acceffit,illiq; iam dilau-dabantur in Græciafeptem viri,quosfapientes nominabant, excepti funt poctæ, amp;nbsp;illi quidemTragici,quibus quidquid eft veteris hiftoriæGræcorû,indc tribuitur. EtTra-gœdiam,cùm degeftarum return memoria probaretur,fccuti SophiftæRhetorésve feu X»j«/a/7aX«(,qui res populi mandârunt cómentarijs,didi ex eo ffunja^S». Nee ignoro quæ fueric alioqui rS/'(ru»f«cfïu;j apud Athenienfesauthoritas.Sedexhisqui ediderunt hi-ftoriam primi,ligato fcrmonis genere vfi funbvt ArifteasPrœconnefius inter vetuftif-fimos.Idemque mos amp;nbsp;pofterioribus feculis à nonnullis eft rctentus, ctfi iam Hccaræus oratione foluta legeretur,amp; paulo ante lyngrapham,hoc eft,hiftoricas conferiptiones, quod genus quafi peculiare eft,códidiffet primus vel Pherecydes Syrus,(nam de Athe-nienfi nullaapud Porphyrium mentio)vel Cadmus Milefius,non Agenorides ille, fed Pandionius.Secuti deinde Sophiftarum difcipuli,qui locuplctiorem hiftoriam fecerut,
*A* 2 led
-ocr page 16-^RAEFA■Tro.
ftd COnfufarn,Thucydides,Herodotus,HellanicuSjPaufanias Lacon,amp;reliqin panJó if-Iis iuniores,quiphilofophorumtemporibus clariierunt.Sub PhilifcoHocratisdifcipu-lo Timæus, qui Olympionicas Chronica opera cópofuit. Apollonius,cuius libri,Chi o-nicifuntinferipti.Ädiungerem alios, qui variam- quoqiic hiftoriam eo pene tempore rcripferunt,Eratofthenem,Theopompum,Philochorü, Ephorum, Ephoriona,Timar-chum,Caniflhcnem,Philarchum,multosq; fimul »»Xw»«ffl*,nifi folos requirerem Chro-nicos,quifuére,fed Romanis temporibus,etiàm apud Græcos multi.Cæterùni qui fci-re volet,quæ Romanis fuerit perpctuitatis cura,genti adeô cupidægloriæ, pontificales illorum libros cogitet publie^ memoriç teftes fuifle.Annales hi erant,quibus quid quo-que anno cflctaâ:um,continebatur:vt intérim Diaria feu Ephemeridas taceam, plena funt his etiàm triuia.Diximus qui ortus hiftoriæ,quàm gentibus omnibus diligens eu-ftodiamemoriæ.lVlodôid,quantùm authoritatis hiftoriæpræftet, nemo non agnofeit, vtomnisvita,omneftudiorum genus indigcat hiftoria,'atq;ifthacinprimîs,quæccrtis temporum articulis rem digeftam exponit:ea eft Chronica.nolo enim putetis in omnibus elfe Chronicam frugem aut diligentiam,quæ hiftoriæ nomen habent.Hac vna pro-deffevoluit hicnofter IohannesNaucIerusI.V.doâor, illuftraturus amp;nbsp;geftaamp; literas Germanorum,quæmultosiamannos in tenebrisamp;fitu delitucrant, virliterisamp; fide pr2ftans,quorûalterum fuapotuitinduftriaamp;principum.virorum fauore:alteru,ctfi id quoquèvcrèfuü,quafi ex traduce accepilTevidctur à patrcIöhäneNaucleroviro equc-ftrisordinis, quimonumenta probitatis fuæapud Ludouicum Vracharium comitem cgregia reliquit.Verùm ea filij virtus fuit,vt audis comitum Vrachariorum rebus, primus hic Nauclerusnofterefiet.cuius honos,cuiusopcsiurecumularentur:EcclefiçTu-bingenfi præpofitus,amp; vniuerfitati ftudiorum TubingenfiumCancellarius diSus eft. Turn amp;nbsp;publicis amp;familiaribuscommodispatriæ pater fuccurrens,ingentia in Tubin -genfem eedefiam bénéficia contulit,amp;fratrem fuum Ludouicum optima indole iuue-nem,optimis moribus amp;nbsp;literis inftitutum,ad rem patriæ prouexit.Is Ecclcfiæ Stutgar-dienfi Præpofitus fuit,amp;ducatus VuirtembergæCancellarius. Hæc nimirùm eft vcra lausfamiliæ,quæ tanta tôt vins ex virtutecontigit.Nam qua orationeprædicandi funt Iohannes amp;Gcorgius,qui póft in nomé Nauclcrorum tranfiêrefummi vii i,c forore Iohannis annalium authoris acLudouici Stutgardienfis Prxpofiti geniti, iuris doßores, Iohannes Geppingenfis Præpofitus,Georgius eedefix Conftantienfis metropolitan» vicarius,is,cuiusmagnificentia volumen hoc editumcft?Multùm huic domui debent ftudiofi virtuti$,è qua tot excmpla laudum fimul accipiut,fiuc ipfa familix lumina opti-mos viros admirantur,fiuequas nofter hicIohannescompofuit omnismemorixtabulas.Certó fcio,gratus eris,ni ipfa fis immanitate immanior,fi cognóris, fi légeris: tatum in eis,putoinChronici5,operibuseft frugis,vt plane nemo vnquamad vetcrum ftudia finèillis adfpirarepoffit.Credo,ob liane caufam dicendi genus eft negleßius,vtin pró-ptucuiq; fit quod volct.Namin hiftoricoprgfertim Chronico fyngraphe,fi fiteloquc-tia,deledat,modó nonaffeßata:fi abfit, non requirendam cenfco.illaoratorü eft,qui-bus nos tanquamarchitedis ligna cumramentis,non cortice,non vifcopurgata,èdenfo nemore ad egregiam ftruâuram afterimus.Colenda fides eft hiftorico,adeoq; vt quam abfitabambitionelongiffimè.amp;noftracertc hiftoria,quiaproba eftacfida, cognofci vult amp;nbsp;laudari.fcitis efle in veteri Grxcorum fententia.T« af/yaxó.Saya.Si veró quis eft in -genio tamimmodefto,vtnèdicamftupido,quip!acari nolit hifce, fiquid fortafsis of-Ïenderit ftylus,xtaticódünet,alioquï defenó malè meritx.Planèfi cum rcliquis hifto-ridsNaucleri opus conferas,quantïim forsexcellunt nónulli amp;pauciffimiquidem,fer-monis cultu,tantum hoefuperat notadiartificio.Ita funt omniafuis diuifa temporibus, itafuis aptatalocis commode,digefta in annorum numéros amp;nbsp;generationü’'«/'3'irtS/gt; ca-talogos.ex his qux Chrifti ortum prxcedunt,exeuangclio dclcriptx : qux fcquuntur, fuistrigenarijsconfedx funt.Nihil hiscommunecum Alcinoiapologis,nilde Comis, nildelVlonocrcpideMercurio leges.vitamformant(kmores,fi rede iudicâris,quç hoc opcreconlcribuntur.Idquodesamaturus miro modo, fi vidcris qux in co varieras amp;nbsp;diligentia,fi quandö de aliorum fcriptis iudicatur.Tum id etiàm,quum legen,tur in ifta quafiNauderi bibliotheca innumcra,quæapud feriptores reliquos omninônon funt; adeó nihil lue erit,quod fi diligens cxpendas, non degans aliquid fapiat amp;nbsp;cruditum.
Valetc.
lOH.
-ocr page 17-|
lOH- NAVO CHRO-' NOGRAP. VOLVMEN TERTIVM. GENER. A CHRISTO NATO XXVI. Prodigia, NNO Dni 750. fub Za-pa amp;CÓ ftantino quinto, lö.ince-pit gene-ratio, in qua fada eftre gû Francorû innouatio, regum Lógo-bardorum exterminatio,amp;impcrij Ro. àGrçcis transferedi difpofitio.Has mu-tationes forte præfagibant mira, qua: hoc in tempore contigcrunt. In Mefopotamia terra difrupta eft ad duo railliaria,ct mulus humana vocelo-cutus fcrt:cinis de cçlo ceddit.-fuêre ter-rçmotus mirabilesrciuitates quçda mó-tanæ,diuifis motibus,vnà cum illis traf-migrâruntadioca campeftria vitra fex milliaria,amp;non{untfradæ : cruces in veftibushominû apparuerunt : in mari Pontico glacies fuit Ipiffitudine^o, amp;nbsp;nixio.cubitorû .'Yndc ternti homines, æftimabant finem mundi adefte. InGermaniahismaximarû rcrûini-tijspenè nihil inuenio, præter pacis amp;nbsp;quictis ftudia fuifle, fine q» nuper eflent à Carolomanno maxima cladeplcrique Alemaniæ populi aftquot;edi,fiue q,Bonifa-cq curaamp;dodrinagentis feritas mite-fceret.ltàilleomnem hûc orbcmreligi-one amp;pietatis cultuilluftrauit. EpiftolaBo* nifacij ad Edoaldum Anglum, Erattum inter Britanorum regulos Edoaldus,quiq, tornicationem matri-. moniopræierret, cæterùm bonusvir,à Bonifacio per literas eft admonit’,qua-rum exemplum hue adferipfi: Bonifacius Edoaldo in Chrifto falu-tem.'Audiuimus ^ elecmofynis intetus, pacem diligis^rapma prohibes, paupci u amp;nbsp;viduarû defenfor es,de quo Deo gra-tiasagimus.q,verolegitimu ipernis ma-trimoniu,amp; eu fanétimonialibus volu-ptuaris, vituperam’. Qu^are fcias q tur-pc fit,q) de te alij talia exepla fumut:do-ceattealienç genus inftitutio. Inanti- |
qua Saxoia, vbi nulla eft Chrifti cogni-tio,fivirgoin paterna domo ftuprata, vel matronafueritadulterata,ftrangu- ,£4 latä cremant,amp; fuper foflam fepulturæ corruptorê fulpcndunt,aut cingulo tenus veftib’fuccifis flagellant, caftema-tronæ pungut de villa in villa donee interimant. Sedenim fl getes Dcum igno-rantes,tantum caftimoniçzclûhabent, quid tibi couenit charifflme, quiChri-ftianus es^Obfecramus ergô,parcc ani-mç,parce multi tudini populi tuopeun-tis exeplo.Audiuimus optimates tuo ex-emplo légitimas vxores dcfcrcre,dc quorum animabus redditurus cs rationcm. Recogita, quælo, qterribilê vindiftam Deus in anteriores reges exercuerit eius culpæ focios.naEceldredum pdecelfo-rem tuü,ftupratorem fandimonialium amp;ecclefiafticorum priuilegiorum fra-doré,fplendidè cum militibus fuis epu-lantem,fpiritus arripuit malignus,amp; fine eófefflone amp;nbsp;viatico anima extorfit. Ofredum quoquè regem earundé culparum rcum,ità effrenem egit, vtregnu contemptibili morte amitteret. Inferuït huicepiftolæ Bonifacius, Vucndosfœdilfimû genus hominûhûc habere more,vt marito mortuo,mulier ïe in rogum cremandam præcipitet. Cæterùm Bonifaeij pclara opera enar-rabo,quatobreunis potero. Scripfit em poft conciliu,dequofupi ahabitü, Za- Zachiriçad chariç papç,q poftumus exrefponlo in- Boplt;f epi-tclligere.Extat epiftola Zachariæ, q in-cipit: Cum nobislandiff.frater, vbi 1e-gitur.-De incurfióe aut gétium,q in tuis plcbibusfada eft,mir3ndum nobis eft. ied hæc aduerfitas nullateniis tuam fra-ternitate conturbet, quia amp;Ro, ciuitas ex accidétibus facinorib’ fæpiùs eftde-popul3ta,tamépotentia fuaDns exfu-pernis ea dignatus cft confolari.fic enim credimus,quia amp;vosconfolabitur. De fynodo aut congregata apud Francorû prouincia,mcdiantibus Pipino amp;nbsp;Carolomanno cxcellentifl.filijs noftris,iu-xtanoftraru (yllabaru cómonitionem, qualitcregiftes cognouimus, gratias^; agimus,q) tibi adiutores cxtiterunt,ta de fornicarijs epifcopis/falfisq; et Ichifma j,^ fjißs S( A , ticis |
B lOH. KAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
ticisfacerdotibus.deco quod fuggens, elegiflcvnâciuitatê Francorum princi-pcs,CÓtingentépaganoru fines et partes Gcrmanicarû gentiumjMoguntiâ,vbi antcàpdicâfti,vtibi fedem mctropoliti-ca perpetuo tépore habere debeas, cçtc-ros epifeopos inftruas, amp;nbsp;poft tui fùc-ceffores perpetuo iurc poffideant, hoc quod decreuerunt,nosl2tolufcepimus aro,quod ex oei nutu fadu eft.Et qa tibi principes Francorûctiàm in hoc adiu-tores cxtiterût,retribuat illis omipotens viciffitudinis pmiû.Dc illo aût falfo epi-fcopo,quem dixifti adultéra« clerici amp;nbsp;homicidç filiû,tibi fçpè iam feripfimus, vt nullus homicidajnullus adultcr,nul-lus fornicarius facrû minifteriû debeat tradare.amp; hoc paritèr fuggeffifti,q, illi q^à te jjicâi funt facerdoteSj à nobis ab-folutos fe apud Francoi û ^uinciam di-uulgêt,quodtuafandafratemitas nul lo modo credat:qa fi hoc feciftem’jp no-ftras literas indicâffemus.Hortamur aut vt fandorûinftitutafequaris, quia nos 1 nbsp;nbsp;nbsp;nullatenùsaliudpdicam’,aliud facim®. Cenfusec- Dccenfu expetedo^eô q? impetrareà clefî»ruin. Francis ad reddendû ecclefijs vel mona-fterijs no potuifti aliud, q vt in vertente annoabvnoquoq; coniugio féruorum duodecim denarij reddâtur,gratias Deo ago^quod potuifti hoc impetrare: amp;nbsp;dû Dominus donauerit quietem,augebû-tur tSc luminaria fandorum. De ciuitate illa,q nuper Agrippina vo-Colonia fit cabatur,nûc vero ColoniajiuxtaFran-mctropolit. corû petitionêjper noftrç authoritatis pceptum nomini tuo mctropolim cofir-mamus,ettuç fanditati direximus ^ fu-turistéponbus eiufdem metropolitan^ Ecclefiç ftabilitate.Deus teincolumem cuftodiat. Nec caruit Bonifacij virtus çmulis.eratemin Gallijs hypocritç qui-da hommes,pietatis hoftes, fubita 4)bo-rû peftis, Aluebertus Gallus et Clemens Scotus,qui plebis et aurç popularis ftu-diofipngentc populi turbâ ad fe pcllici-cbât.itàraciliiis,multitudincfreti,Boni-faciû opprimi poffe putabât,apoftolorû iefuccefforeseffe, dearcanis cçleftium myfterijs vana,dc hominis vita amp;nbsp;mori-bus ineptilfima difputabat.Sed Bonifa-cius archiepilcop’ tato pcriculo occur-rens^Romam adpont.Zachariapcrfcri- |
pfitomia,quiinepifcoporumfummorü cóciliorem exponit, fententia dodoru hominu amp;nbsp;pfidium aduersus i fta barbarie amp;nbsp;vcfania,ceu contra cacos aliquos, poftulat.Ibiomniü confenfu Aldeber- Aldebcrtn' tus et Clemês facerdotio priuati execra- ^^2*** tur,amp; anathemateà fideliu comunione eijciuntur. Eade fedatoribus quoquè pœnaftatuitur. Sententiæ concilij Zacharias fubfcripfitprimiimj deinde nomina fuaadnotarut cardinales, epifco-pi, amp;nbsp;presbyteri 24..H1S armis explofa eft Aldeberti amp;nbsp;Clcmétis hærcfis,amp;Boni-facij honor ac reuerctia maior indé fuit, turn apudpopulû,tum apud Ro.pfules. Scripfit ad eum Zacharias de pietatis ftudio plurima,quç partim in hiftorijs, partim in decretis facris videre licet : qn «Sc Carolomanus fingulari obferuantia fandum virum coluit.Extatin veterum monumentiseiusepiftola: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Sadis partibus,epifcopis,ducib’, co- ^*ike^ mitibus,vicarijs,amicis noftris, Caro- BomficiO' lomannuspalatij Francoru pfedus fa-luté:Cognofcatis qualitèr Apoftolicus virinChrifto’pater Bonifacius epifco-p’,ad nos venit,amp; nobis fuggeffit,^ fub noftradefenfióe eu recipere debcamus: quod ita nos gratuito animo fecifte co-gnofcite,proindè ei manu noftra robo-rata damns fidé,vtvbicunquè ambulare voluérit, noftro amore vel fub noftra defenfióe quietus vel eóferuatus effe de-beat,*in ea ratione,vtiufti«arcddat,amp; fimilitèriuftitiam accipiat.Et fi aliqua caufatio vel neceffitas ei aducnerit,qu£ per lege definiri no potucrit,vfq; ad nos quietus vel eóferuatus effe debeat, tam ipfe q qui per ipfum fperare videntur,vt ei nullus vllacontranctatem faccre debeat. Ac vt omni tempore fub noftra de-fenfione quietus amp;nbsp;eóferuatus refidcre debcat:et vt certius credatur,manu propria fubtèr firmauimus, amp;nbsp;de annulo noftro fubtèr figillauimus. Solebat Franci ex antiqua ftirpe reges frycorû r« habere,qui à Merouco Clodij ij.régis fi- 5“ ’2na“‘' lio,Merouingi dicebatur,quorü genea-logia vlq; adHildericü permancbat,in quo etia tune deficiebat.Na iamdudùm nulliusvigoris erat, nec quidquaclaru in fè præter inane nome regis vocabulû præferebat.Opes amp;nbsp;potetia rcgni penès |
|
A NATO CHRISTO ta* «ni US' s* iö' iff iuigt; palattj præfcdos, qui Majores domus dicebantur, amp;nbsp;ad quos fummaimperij pertinebat,qui turn erant Caroli Martelli fucceflores, duces didi: nee aliud quidquaregiperrnittebat,qvtregis tantum nomine contentus, crine profufo, barba promiffa,folio rcfiderct,ac Ipeciê dominantis cffingeretjlcgatos vndccu-què venientes audiret, cisq; abeuntibus refpófa quç dodus erat aut iuflus^velut ex Sua poteftateredderct: tu prêter pre-carium vite ftipendium^quod ei præfe-d’ aulæ;prout videbatur exbibebat, nihil aliud poffidebat,^ vna amp;nbsp;earn paruo rcddituvillam,quadomum amp;famulos paucos haberet. Qupeunquè eunduin crat,carpcntovehcbatur, quod iundis bobusamp;bubulcomorc ruftico agente trahebatur.Sic ad palatin,f c adpublicu conucntu,qui Kalen.Maij ob regni vti-litatem annuatim cclebrabaturjrc fole-bat,amp;coram tota gente præfides omi-bus falutatis,debitisq; obfequijshono-ratus,domü redibat. Ad regni admini-ftrationem amp;omnia quæ vel domi vel foris dilponédaerant,præfedus agebat aulæ,quotu Pipinus velut hæreditario Pipinuscli- iurcfungcbat.Itaq; Pipinus regu Fran-««umrex' de inertia pcrlpeda, cum domi dclitc-fccrent,necreipub.procurationcvllam lulciperent,Zacharia Romanum pon-tificem,quódamp; proccres populiq; cius gentiSjPipinivirtutem amp;nbsp;regisHilderi-ci amentiam debitis penfarent mentis, Zachariampontif. confuluit,incptum neregem amp;inutilcm tolcrandum, an Pipinummeritum fraudadum regiadi-gnitatc cenfcrct. Cumlt;!j; pontifex refpondißet eu qui regia melius obirc pollet munera,habe-dum rcgem,Franci publico totius gen-tis conülio Pipinum regé cligunt,quod amp;pcrZachariam probatum cxtitit,de quotcx.i).q.5.c. alius.vbi dicitur, quod, Zacharias rege Fracorum non tarn pro fuis iniquitatibus,quam jpeo quod tan-tæ poteSlati erat inutilis, à regno depo-fuit3amp; Pipinum Caroli impcratoris pa-trem, in eius locum fubflituit, omnesq; Francigcnasaiuramento fidclitatis ab-foluit.Hunc Bonilacius, qui catalogo landorum adfcribitur, Suelhonc more regio vnxitpac Hildcricus homo vccors. |
GENERATIO XXVI. 5 detonfo capillo,monaflerio deputatur. ada funt hæc anno falutis 750. Per ide tempus Rachis Longobardo-rumrcx,cummagnis copijs agros Ra-ucnatespopulatur,Perufina ciuitatem circunuaUasexpugnauit. Quod audies Zacharias papa,rcgem acceffit,et ipfum prccibuscommonitu,a ciuitatis vaßa-tioereuocauit, cum quopoflea aliquot diebus moratus,illu luis Tandis exhor-tationibus ad bona opera inuitauit, ità vt poßpaucos dies idem Rachis regalem dignitatêrelinqucnSjdeuotè cum vxo- dicit. re amp;nbsp;filijsad limina apoßolorum vifita-da,fimulc|; fandum epifeopum viden-dum adierit:amp; perada orationc,relido feculo,pcr manus pontificis vna cum fi-lijs habitum religionis lufccpit,cùm re-gnaffetannos quatuor. Adco fucre boni principes lub Za-charia multi, bono fcilicct amp;nbsp;integro pontifice,qui tot rebusbene geßis cla-ruseß, fine vrbanumcius cultum,fiue rcipub.ßudium,fiuedomeßicam medi-tationem adfpicias.erat pacis ßudiofus, quam laciis rebus prçcipuèdeberi vide-bat. Venetis inhibuit fub anathematis pœnajnèChriPianos Saracenis vende-rcnt.bibliotheca B.Petri reßituit, libros 4.dialogorü Gregorij trâBulitinGræ- Q*’’®®jj cam linguam. moriturxj.fuipontifica- Gr^i,6«i. tus anno,(êpeliturlt;^; in bafdica Petri. ANNO Domini 753, fucceffit Stephanus ij.patria Romanus,vno omniu voto.Nam Zachariadefundo,Stepha- Stephanus nus quidäledus crat,quidictcrtiaapo- ’quot;P’P’* plexiæ morbointcrijt, turn hic Stephanus ßngulari virprudentia amp;nbsp;rcligio-nc,humeris omnium in bafilicam Con-ßantinianamdeportatus eß.feditannis quinque. Aißulphus hoc tempore fratris Ra- Ainulphus chisregnumacceperat,Longobardorü Lóg. rexu. 2T.princeps, callidilfimi vir amp;nbsp;fuperbd-fimiingenij, pacis hoßis, quiRomani Imp.ignauia iretuSjnouum pontificem exterrcre ßatuit,Italiam irrupit fubito. fed Stephanus papa hominem munen-bus placatum perfuafit,vt foedcrepacis Iccu coirctin annos quadraginta. quod ille fadum, quarto menfe rupit.Rauen-nam obledit amp;nbsp;cepit. Pontifex datisad Cößantinum lite- A a ris. |
4 lOH. NAVC CHRONOG. VOLVMEN TERT.
ris,fcnpfit quo in ftatu cflct res Rom.amp; omis Itali3jproteftatus,fore vt^niG fob-ueniat,Roma amp;omnis Italia in Aiftul-phi veniatpoteftatem.Conftätinus imperator Aiftulpho fcribit per lohancm imperialem filentiarium,qui fimul cum Paulo germano pontificis legato ad Aiftulphum venit.fednihil præter verba quædam afpera reportarunt.Addidit tune Longobardus, vnum ex oratori-bus fuis Romam je,amp;deinde Conftan-tinopolim milfurum.
Pontifex cum eosaudiffet, amp;nbsp;nihil aûû comperiffet. Romanos in conciliu adhibuit, quorum precibus ac fuafioni-buscenfuittahter cum imperatoreagé-dum,vtnifiafflióhs Romçamp; Italix rebus fuaplentiact cum Romani imperij viribus lubucniffet, alia via vndè pollet haberi falus amp;defcnfio, quæreref. lue-runt Conftantinopolim Logobardi régis nuncij amp;nbsp;Paulus pontificis germa-nus;vixdiim profeéti,Aiftulphus póti fiel amp;nbsp;Ro.populo minatur, fore vt,nifi 1ère amp;nbsp;vrbe Romam dedant,eos poftcain poteftatem redadosad vnüiuguleL In quem adduöus tremorem pontifex,po-puloin Lateranen bafilica vocato, ho-miliam habuit,lachrymis fingultibuscj; immincredicens Ro.populo excidium^ nccvllam clcmcntiæ Ipem habendam, nih dcditioneimpijffimoregifaéla:viri-bus autem Ro. populi non polfeilhre-fifti,cum omne pcnè Italiam in poteftä-tchabcrct.In his anguftijs ad pfidia Omu potentis Deirecurrendum luadet,amp;in faccoamp;cincre,vigilijs amp;iciunijs diui-num auxilium clfeimplorandum.Qujd enim cotraperfidiam huius hominis ar-miscontcndendum,cuius litcris (nScas pontifex oftcndebat)non effet fides?
Necdùm ceffauit potifex regem poi-licitationibus pertentare ƒ1 fortè Raué-nç exarchatum rcddcre,amp; pacem ferua-rc vellet. Cum nihil proficcret,legatus quoque adimpcratorem miffus non re-diret^neefpem prçfidij litcris fignifica-ret,cum populo Ro. có ff tuit, op cm Pi-pinircgisPranciç imploradam. veritus tarnen,fi Longobardus id refcifceret interim,quód vel opprimerct, vel pl vis fo-lito fxuiret,epillolam peregrino homi-m datjcuius hoe eft exemplum:
Quoniam Aiftulphusrexncc pacem pg„,jgcji cum Romanis feruaret,necfœdera, nee ad Pipinu« exarchatum Rauenne amp;nbsp;alia de Roma- epiftol*» nis capta, nee precenee precio adduci poffetvtredderet,opcipfe Chriffanil-fimus afferret,cuiusopis ratio vt commode fierct,fcripfitpótifcxoportcrc regem Pipinum tanquam proprio indu-dum motu,abipfo pótihee poftulare, vtin Franciam veniret.
Intcrcà Paulus pontificis germanus, amp;nbsp;Iohannes filentiarius,et Aiflulphi régis nuncius,à Conftatinopoli Romam funtreuerfi; fuitq;imperatoris refpon-fio,pontifici ad Aiftulphum pro pace propcrandum effe. Dumq;pontifex ad iterfeaccingit, Rotingradus cpilcopus amp;Antharius duxaPipino Francorum rege venientes, pontiheem vtveniret in Franciam,orauerunt. Cumquibus ad Aiftulphum potifexprofedus,ilhsprx-fentibus, ciusmalefada narrauit circa violationépacis,pcti)t(!];reftitui ablata, quç cùm ncgarctrcx,rogatus cftàFra-cis,vt pontificcin Galliam tuto tranfire permitterct: quodquanuis ille inuitus audiuit, tarnen negare aufus non fuir, iuititaq; pontifexin Franciam,
Carolus turn Pipini filius adolefces, Magnus poftcadid’,regni finesingrel-lumpontificem,accntcfim(a lapidcper-duxitin Carifiacum vfq;.Et Pipinus ibidem ad tertium lapidem equo defcen-dens,pontificis pedes ofculatus, illum terra inccdcsduxit,amp;afrenoequi quo ’'’ pontifexvehcbatur,nunquàm dilcelfit, donce in vrbe perduxiffet,amp;in cubicu-lo vbi diueriaturus erat,collocaret.Por-ró cvihi có!edtffent,pótifcxrcgê lachry-mabilitèr dcprccatuscft,vtEcclefia Romana dvfendcrct.lcd Carolomanusmo-nachus ab zViftulpho minus, iuxta quac ab iniquo rrge informatus erat, niteba-tur oniinó devehemetèr decertabatfan-dæ Ro.Ecciefiç eau fam fubuercere.
Pu tatur à quibufdam inuitus hoc fe elfte: nee enaabbatis fuiiufta cótemne-rc, nee abbas prxceptis regis Longo-bardorum, quæ hic imperauerat, au-debat rchfterc. Sednon valuit ilhs ger-mani regis Pipini animum immutare, quin promitteret amp;nbsp;fuoiuramento fir-maret, caulam Ecclefiæ fe pro pofte de- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
fende- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
-ocr page 21-CHRONOG. A NATO CHRISTO GENER. XXVI $
fendere,fratrem autcm pertinacitèrni-misobluftantemjin Viennenfe mona-fterium relegauit, vbi poft mœrens in-terijt. Alij dicunt eum febre corrcptu, fpontc ad monaftcriumbocdcclinâffe, amp;mortüum;quod credibilius eft.
Stephanuspapavt Ecclcfiçdefendé-dæ fpem accepit,Pipinum facravndio-ne in regiæ dignitatis honore confir-mauit, duos filios Carolum amp;nbsp;Caro-lo mannum cum matreeorum Bertru-da inunxit:Pipino benedixit amp;nbsp;pofteri-tatieius, atq;qui temcritatcaliqua ad-uersùs Francos bella mouerct,cômuni-one Chriftiana interdixit.
Primo infequenti vere Pipinus in Logobardos exercitum duxit, cui ad al-, pium anguftias occurrit Aiftulphus, . tranfitult;^; Frâcos prohibcre contcndit. fedirruentium in le Francorum impe-tumnonluftinés,Papiam ferccepitnbi militeFranco circûuallatus,obfidcsxl. Pipino dat,iuratque Romano pontifici quçcunq; abduhiret^reftitucre. atq; ità attributis Stephano copijs militumjpo-tificem in federn reftituit Pipinus.
CognitoPipini in Fraciam ablcelfu, Aiftulphus fidci negbgenSjnihil reddidit pôtifici:contradisq; copijs,Romam obfidionecinxit,luburbana omnia vallat amp;nbsp;incendit,m3ior3Q; intuljtdâna, vt fertur, q 3ntc per quadraginta amp;nbsp;trc-centosannos Vifigotthi,Eruli,Oftro-gotthi,amp; ipfi intulerunt Longobardi.
In his anguftijs pontifex amp;nbsp;Romani ad Pipini auxilia rursùm confugere co-aftilùnt.'duo Romani Vuarncrio,qui àPipinorelidusfuerat,additi,per mare Malfiliam,amp;indèFranciam petierunt. Auditis Aiftulphi excef/îb”, Pipinus exercitum comparât.
IntercàConftantinusauditoIohan-neflentiariode rébus Italicis,amp;intel-Icdo quôd Pipini auxilium quærerent, cundem filétiarium amp;nbsp;Gregorium pro-tofecretarium Romam mifitjqui vrbem turbarent.Hi cùm audiflent legatos in Franciam miffos, Malfiliam applicuê-re,vbi accipientes Pipinumltaliamin-grelfum, eum in Papienfi agro conue-niunt,datis^ue muneribus orauit ülen-tiarius, vtRauennam ac eiusexarcha-tum imperiojcuius effet iurc,non pon
tifici aut Rom anis redderet.
Pipinus non le comodi fui caufa iam fecundoltaliam petiuiffe relpondit,led propter anima: falutem,nè Longobardi Ecclefiam laceirant,Raucnnam autein amp;eius exarchatum amp;aliadeltalia,veile ab illis auferre,amp; pontifici ac Ro.Ec-clefiæ traderc.hinc expediti abcunt.
Aiftulphusgraui obfidionepreffus, tandem ex fuperioribus pacis fœderibus deditionem fecit.Pipinus dimiffoabba- -te Volcado,cum parte copiarû qua: pace excqueretur,ad alpes fc contulit. Abbas Voleadus cum legatis Aiftulphi fin-gulas ingreflus ciuitatcsPctapoleos amp;nbsp;Àemiliç, obfidcs earum amp;clauesrecipi-ens,Romam peruenit.
Eratexarchatus in regiones duasdif- lixarchatus. tributus, Pentapolim amp;nbsp;Aemiliam:ha-bebat vrbesPentapolis quinq;,Rauen-nam, Cçfcnam,Claffcm, Forum Liuij, amp;nbsp;forum Popilij.fucrc in Acmilia, Bo-nonia, Rhegiu, Parma,Placctia,amp; qd-quidterra: eftà Placcntinorumfinibus amp;Ticinenfiumad Adriam vfque3amp;ab Adria Ariminumvfq;.
Hæc dumexfœdere reddi deberent, Aiftulphusin artes lùas verfus, Fauen-tiam amp;Fcrrariamrcftituerc difterebat, dum Pipinus alpes tranfiret. Côtinebat enim adhuefe adalpium radices Fran-cus,nè maliquippiam profuo ingenio Aiftulphus moliretur. Verùm diuino fublatus eft Longobardus iudicio,apo-plexia in venationc cocidit anno regni lui 8. Quo audito,Pipinus alpes trafijt. Ifto ferc tem^ore è Græcia organa Pipino miffalunt,magnum virtutis Fran-cicæ teftimonium.
Mortuo Aiftulpho, Defiderius qui DeWeriu» duxHetruriæfueratfiue praefeduSjCo- ^^'^j“*‘* piarum quibus præcrat,robore côfifus, '’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ * regnum Longobardorum inuafit. Id autem adeô moleftè tulit Rachifius germanus Aiftulphi, vtreliâo monafticæ vitæ propofito,armainduerct,omnes(^j Italia: Longobardi fecutifunteum,ex-ceptis Hetrufeis.Defiderius fibi timens, pontificis fauores multis precibus im-plorabat,forepollicitus,vt fipontificis fauore regnum adipifceretur, ea redderet quæ cxfoedereerant reliqua:amp; non folum paceminitamferuaret,fedponti-
A 3 ficem
-ocr page 22-|
« lOH. NAVC. CHRONOG. VOI.VMEN TERT. Bonifacij adSteph. epiftola. ^cem amp;EccleGaperpetuó vencraretur. Ea ciirn audifletponfex, Volcadi ab-batis confilio vfus,ftatuit Defideriu ex-audire, mifit(^;ad illum cüm Volcado Paulum fratrem^quifœdera conftitue-rent.Dcfideriustuncproccresq;fui atq; commilitonesderifi, in fuaac filiorum fuorum capita,fi fidem fallerentjConce-ptis execrationibus, iurifiurandi rebgi-one fe obftrinxerunt. Tune mißt pontifex ad Rachifium, Lógobardosmfuafccutosarma^admo-nens nèDefideno quem appellâlTet regem,aduerfaretur.aderat Volcadus abbas,eadem perfuadens ; quibus territi Longobardi, Deßderio confenicrunt: qui fidem pontifici feruaturus, Fauen- • tiam amp;Ferrariapoflremo reddidit, rex conflituitur anno falutis 756.H0Cin té-pore finem babuit omnino magiftratus exarchorum, à Conftantinopoli ifi Ita-Exareboru Iiammiflbrö,anno75.fupra centefimu, finis. poftquam magnoItalixmalo,NarIète dciedo,ea calamitas incepit. Adhuc in humanis erat Bonifacius Moguntin archiepilcopuSj illc Icripfit Stephano papæ in hune modu:Dno ex-cellentilf.Stepbano papæ, Bonifacius exiguus epifcopus difcipulus Ro.eccle-fiæ,in Cbrifto charitatis falutê: San-Ólitatis veftrç dementia intimis obnixè flagito precibus,vt familiaritatê amp;nbsp;vni-tatemfanûæfedis apofl.aveftra demê-tiababcremerear,amp;in difcipulatu pie-tatis veftrç Sedi apoftJeruiendo fcruus vefter fidelis aedeuotus permanerepof-fim,eodê modo quo ante fub tribus prç-decefforibus veftris,apoft,fedi feruieba, Gregorijs du obus amp;nbsp;Zacharia, qui me fempèr hortatioe amp;nbsp;autboritate literarum fuarum muniebant et adiuuabant: quod apud vos inuenire deprecor,vt p-ceptû paternitatis veftræ eo mcliùs per-ficere etimplcrcpoffim.nafi quidmifta IcgatióeRomana,qua plusqjo.annos fundus fum, vtilitatis Éedefiç pr^fatx peregi,adbuc implereamp; augeredefide-ro: baute minus peritè aliquidaut in-juftè à me faélu vel didu reperitur,iudi-cio Ro.Ecdcfiæ,prompta voluntate amp;nbsp;humilitate emendaturu mefpondeo.In-tereadeprecor,vtpictas Dnimei nóde-dignetur,quia tarn tarde miffum meum |
amp; literas ad prçfentia veftra direxi .• boe iddreó contigit,quia prçoecupatus fui in reftauratione Ecdeßaru quas pagani incendcrât3quipertitulos amp;nbsp;cellasno-firas plus quam jo.Ecdefias vaftârût::amp; bæc caufa fuit tarditatis meæ,amp; no ali-qua negligentiæ incuria. Exbacepiftola dare probatur,^ or-do queferuaui de Stepbano, fuîtverus. Itaqj fuitBonifacius virreligiofus,pru-dens amp;magnanimus, cuius opera Ger-maniæ genres multis erroribusimplica-tx^quabibb religionc Cbriftiana ido-lorum conurx deditæ, adviam verita-tis funt rcdudæ:amp; qui necdùm cogni-tionem Deibabebant, eius falutaribus monitisa paganifmo advera fidé fuere conuerfi. Huius etiam celebrc ac vulgatö contra Ro.pont.didum, ab Ecdeßa eft re-ceptum,quofcripfit,papam àfidc deui-um,iudicari poire,cùm regularitèr cu-dosipfe iudicaturusfit,a nemine iudi-candus,vt babetur 4O.dift.c.fi papa. Manfit autem in Germ a nia per tepo-ra quatuor pontificum,amp;cum effet lé-nex,petijt à ZachariajG poffet in Ecclc-fia Moguntin aliü idoneum loco lui ordinäre epifcopum.Cui Zacharias,alio-qui reprçhêfibile,ex gratia fingulari có-ceffît,quôd poffet fibi ordinäre coadiu-torem cpifcopu, quem amp;decedens fibi lubftituere valerct confilio fratrum fuc-cefforc,de quo 7.q.t.c.petïfti.Fertur au-tê de fe prophetizado dixiffe,Vado prç-dicare gctibus Frifonü,amp; ibi pro Chri-fto occidar.quodamp;fadüeft. Namco-filioprincipisminiftrufibiidoneu Lul- I.ulIu$Bo-lum adepifeopatûs graduprouexit.Ipfe quot;^^^’ autem per fluenta Rheni vedus,Frifiam nbsp;nbsp;nbsp;* ingreditur,verbum oei inftantèr'pr^di-cat,vbl tarnen plures Cbriftiani. fuerut antè per Vuilibrodum conuerfi. De boe extat epiftola, qua idem Bonifacius fcripfit adStephanü papamfe-cundum, vbi falutatione prçmiffa di-cit: Nam tempore Sergij pótificis venit adlimina fandoru apoftoloru presbyter quidam mirç abftinentiç et fandita-tis,gcncris Saxonu, nomine* Vuibbro-j^yj^.j.j^gj, dus,quem prçfatus papa epifcopum or- dus. dinauit,et adprçdicandumpagançgéti Frifonum tranfmifitinlittoribus Üce-ani |
|
A NATO CHRISTO *repMnttî- ani*occldui,quiper quinquaginta an-®“ *’* nos prçdicans,præfatam gentem Frifo-num maxima ex parte conuertit adfidé Chrifti,phana amp;nbsp;delubra deftruxit, amp;nbsp;Ecclefias ædificauit,ac fedem epifcopa-lem amp;Ecclefiam in honore fandi Saluatoris conftituens in loco amp;nbsp;caftello, quoddicitur Traiedum: amp;finitis lon-gæuæ vitædiebus, in pace migrauit ad Dominum. Princeps autem Francorum Carolo-mannus commendauit fedem illam ad conftituendum amp;nbsp;ordinandum epifeo-pum, quod amp;feci. Nûc auté Coionien epifeopus illam fedem fibi vfurpat,amp; ad fe pertinere dicit propter fundamenta cuiufdamdeftrudæ àpaganis Ecclefiç, quam Vuilibrodus dirutam vfq; ad fo-lum in caftello Traieéto reperit, amp;nbsp;cam proprio laboreàfundamento conftru-xit, amp;nbsp;in honore landi Martini con-fecrauit. facij. Ex quibus fcriptis habetur,quod fan dusBonifacius Frifonum gentem non conuertitjfedremanferuntin Frifia re-liquiæ aliquæ paganorum amp;in circun-MorsBom- facetibus. Veniens illó cum multis alijs. jp fide Cfivifti à paganis occifus eft, cum autem reduceretur ad Fuldam monaftetf num^quod ipfefundauit, lepeliendus, turn omes campanæ vbiquè diuinavir-f^ tute fine motu alicuius hominis lonue-runt.virpofteà deuotiffimus, inter fan-âos honorabilitèr relatus eft. Sed cum tatis fluctuât vrbs atq; Italia periculis,nullä reipub.cura habuit Có-ftantinus.Tum anno falutis 755. Turce primum inuadentes Afiam, Armenios, PerfaSjSaracenorumq; populos depræ-dationibus incendijsq; vaftabat. Sunt qui fcribunt hos fuiflc Scythas, ex his prçfertim quos Alexader Macedonum rex inter hyperboreos ccu ferreis repa- .off Verum cum poft multas vtriufquegen-tisillatas iniurias atq; acceptas clades, de pace inter le traétarecœpiflent Sara-ceniatq;Turcç,conuenitvt Turcç qui in Perfide habitabant,Saraceni appella-ientur,darentq; tributum Perfis. Didi Turcarum ^'’”’’ ^quot;^^^ Turci aut Turcæ à qug.da eo-origo, rumduceTurco,fubquopoftTroianû excidiû ferutur adHypernoreasreeio- |
GENERATIO XXVl 7 nes migraffe, vbi armorum reliâo vfu, procurandis gregibus atq; armetis ope-ram dabant.certam non habétes ledern, vagabantur,nec vrbem habétes,nee op-piâa:migrantcs autem,fecum trahebant vniuerfam (ubftatiam,feruos, ancillas, armenta,grcges. nufquam agriculturæ opera dabant,commercia emptionu ne-fciebant,fcd fobs permutationibus vitç necelTaria fibi quçrebant, donèc multi-tudinepreftï,aliquoscregionemiferüt, qui venerut in Perfidem, vt fupra diétu eft,lubtributo.Et ratio quidem illa vi-uendi,Scythica eft, vtprobat vetuftiffi-mi fcriptores.Turcarum aut appellatio ferèin antiquis nunfquam eft,pterPó-ponium Melam,qui Turcas,eo vfus no-mine,inter Scythicas gentes retulit. Stephanus pontifex bené de religióe amp;patriamerituSjpontificatüs fui anno quinto moritur.hunc ferunt ad Fracos imperium traftulifle, quódeos ceu im-peratoresEcclefiæ Ro.tutores quæfic-rit.Itaq; quod Stephanus argumentum transferendiimperijoftcndit,Leo pontifex confummauit. Paulus frater Stephani huius,bono- P®“!“?*^ rüomnium fuffragijs pontifex decerni- “’“?*?*' tur.fcditannisdecé,vir fuit ingenij mi-tiffimi,amp;adeó Saluatoris noftri imita-tor,vtnulli vnq malumpro malored-deret5fed malos in bono vinceret. tantæ pietatis amp;nbsp;humanitatis fuit, vt nodii cu duobus aut tribus familiaribus cubicu-1a pauperü cgrotantium circuirct,vnü-quenq;amp;verbo amp;nbsp;elcemofynis iuua-ret.carceres frequentér adibat,indé plc-rofq; çrc alieno grauatos,pcrfolutodc-hito,liberabat. IntereaConftantinus ßa^’^^ö« imperator cum eflet lacras imagines pictas. vbiqué demolitus, Conftâtinumregiæ vrbis epifcopupmpietati fuç refiftetem, verberibus nccauit,inlocumq; demor-tui, Nicetam fpadonem fui facrilegij confcium fulfecit. Pontifex Rom. religion! confulens, nuncios Conftantinopolim mittit,qui imperatorem adhortarentur, vt facras imagines amp;nbsp;ftatuasreftitueret,recufan-ti anathematis cenfuram minarentur. fedConftätinus in facrilegio pertinax, facras admonitiones conterapfit,Sabi-nunaBulgarorum regem indemohédis A 4 facris |
A
-ocr page 24-8 lOH. NAVCLERI VOLVMEN TERT4VM
|
facrisimaginibus eius impietatem imi-tatutn,in gratia recepit,cùm anteà bel-lo Bulgaros perfequcret.idderege fuo jlli adeô moleftè tulerût,vt ipfum inter-fîcere fint annifi, qui fuga ^Iapfus,Có-ftantinopolimlerecepit. Tanta autem jmpietateConftätinus ardebat, vtcum Abdala Saracenoru duce nulla alia ra-tioefœderainiret, quam vt Chriftianos Saracenis cohabitantes perfequeretur. AdminiftrabatThraciarn proprçtor Conftantini eunuchus^qui apud flagi-tiofum imperatorem nutritus, illo tru-culcntiorerat,amp;nedum imagines de-poni cremariquccurabat,fed omnibus quoquè ecclefiarum omamentis adha-ftamdiftralt;!dis,precium imperatori mi-fit^quemConfiantinus litcrislecudiim cor fuumaDco fibidatum,fummis prç-conijsextulit. Quaquidem tcmpeftate Leo4.ïtn- Confiantinus Leonem filium impcrij ^”°®^^‘**confortem fecit, cui Irenen Athénien mulierem omnium pulchcrrima,in ma-trimonium collocarat. Sed apud Francos interea rex Pipinus gloriamindièspotentatumqueadauge-bat. quo enim tempore ab Italia redijt, Taffilio dux BoioariorumjCum primo-hbusgentisfuæ fidelitatem tam ipferégi quam filijs fuis Carolo amp;nbsp;Carolo-mano fuper corpus S.Dionyfij promi-fit.Sedamp;cumcxercitu Saxonia ingref-fus,commilfolt;^; prçlio,plurimam Saxo-num multitudinem occidit ac cocgit,vt promitterent fe omne quod iuberet, fa-Pipinus Sa- él;uros,amp; annis fingulis 300. cquos ho-xoncs amp;nbsp;A- jjofjj caufa daturos.Maius veró neeoci-quitanos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 deuincit. um tuit Pipmo in Aquitanos, quibus fubigendisoólo æ flatibus laborauit.ve-rumhuius belli primo anno cùm vidi(-fctGaifiruscaflra Pipini,belloconcer-tarenonefl aufus.mifla legatióe ad regem, ait fe impcrata faólurum, amp;nbsp;ecclefiarum iura, quarum caufa bcllu ge-rcbatur,redditurum.obfidibusacceptis, rex abello abftinuit, domumq; redijt. Sequenti veró anno, fcilicet Domini 76i.Gaifirus licet obfides dedifret,facra-mentaq; iuraffetjfatius tarnen fibi ratus, fi deillatobelloluperiori anno vltionê exigeret,exercitum quiFrâcorum pof-feflioncs popularetur, vfq; ad Cabillo-nem ciuitatem duxit. Quod cùm Pipi- |
no generalem couentum in villa Duria agentinunciatum effet, coaöis copijs, magno belli apparatu Aquitaniam in-grelfus,omnia ferro amp;nbsp;igni vaflat,amp; quidam oppida ac caflella manu cepit, quidam fe vltró dedidêre. hoc bellum Caroli Ma* partim Pipini.patim Caroli filij du élu 8quot;' tyroeï' geflumel ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ Sic deindè iterùm amp;nbsp;quarto Pipinus Aquitaniam intrauit. feribût aliqui fe-ptièseum intrâffe. Tandem multis ca-flellis amp;nbsp;pagis captis,ad Santonicam ciuitatem contendit.eo in loco mater,fo-rorac neptes Gaifiri ducis ad eumad-dudæ funt,quas cùm pièfufeeptasfer-uari iuffiffet,ad Garumnam fluuiu pro-ficifcitur,vbi ei Hcreuingus cû alia prç-fati ducis forore occurrit, feq; Ôf illam regidedidit. Rebus ergo profperc geftis,rex reuer-titur,amp;incaflelloSels pafcha celcbra-uit,affumpta(^; fecum vxore fua ac fa-milia, ad vrbe Satonica redijt: dimiffaq; ibi vxore acfamilia,cum omibus copijs adperfequedum Gaifirum duce animû intedit: nec priùs deflitit, donèc hoflis interfeftus eft:fic Aquitania regno Fra-ciç fubieâa efl. Quo in tepore Pipinus Santonas reuerfus efl,vbl ægrotare cœ-pit,delatus ad Turonios, apud S.Marti-num orauit:deindè Parihum veniens, oétauoKalend. Oâobris obijt. corpus eiusin bafilica S.Dionyfijhumatû efl, anno Domini 768.pôtificatûs Pauli de-cimo,quiamp;eius vitæ vltimus fuit, per cuius pontificis tempora tantum valuit Pipini regis Fracorum maieftas,vt nul- Pipini amp;nbsp;lisintereàmotibusLôgobardorumIta- ^““*' lia aut Koma fuerit agitata. Pipini autem morte audita,Defideri-usin Romanam rem machinationibus vti eoepit.Nam cùm Paulus in extremis laborarct,Tothonem Nepefinum duce Defiderius impulit^vt Conflantinû fra-trem vi etiam,quandó largitióe aut am-bitionc fieri non poffet, pontificem de-ligeret.Isitaq; Romacum cxercitupro-fcdus,Conflantinum,fauentibus qui- Co nd anti* bufdam amicis corruptis, pontificem r A x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;fuspapa, crcat.fucrectiam quiPhilippicum quc-dam huic pra:ponerent,qui flatim fe abdicate magiflratu armis compulfus eft. Cogitur ÔC Gregorius Præneftinus epi- |
A NATO CHRISTO G ENE RATIO. XXVl
|
FaÖio in pontificis tleftioiie. Stephanus Ï-papa, *pufillj Carolus Sr epifcopusConftätinum adbuc laicum, lacris ftatiminitiari atq; epifcopum in-ungcre,cuius manus ità ob earn rem ex-aruiftemiraculo dicuntur,vt eas ori ad-monere non polTct. Perftitit autem per annum in Petri cathedra Conftatinus, amp;epifcopos prcsbyteroslt;^; more pon-tiGcum ordinauit,quoufquè clero po-puloq; Romanointnbus loriSjquæ cft S.Adriani ECcleGa,pcr Chriftopborum primicerium coaéto,Conftantinus cft cieélus,amp; incius locum omnium fut-fragijs Stephan’ 3. extitit lufteftus. turn inEccleGa Saluatoris Conftatinus ma-giftratu fe abdicans,in monafterium eft detrufus. Pipino*puGlloduofucre exBertba (quam nonnulli Bertrudam nominât) liberi,Carolus amp;nbsp;Carolomannus, qui mis Franc ” ^quot;^^^ ^ proccrum fententia reges appel-reges. ' lati,partito inter le paterno regno, Ca rolus regium diadema lufccpit. Atpriufquam tantorum principum geftaexponam3regiæ Francorum præ-cipuum ornamcntum,Parlamctum,de-fenbam. Cuius inftituendi author ob hiftoricis non traditur. id enim cuiufq; anni deGnito tempore acloco qué rex defignaftet, habebatur.Scruabatur auté liocmodOjVt ex maioribus ciuitatibus amp;nbsp;prouincijsperiti iudiciorum amp;nbsp;con-fuetudinis homines, ad ld raunus dele-üi,ius cuiq; per procurationé litiganti dicerent:quç inftitutio cum vaga inter-dtim,incertaq; mutatis ledibus cflet,de-rwlamenti crctaeftParlamcnto apud PariGos Cu-quaiudiccs deGgnati, fe iugitèr Gftercnt, perpetui prouocatio-num deGnitores, qui 8o.funt, annua ex regis Gfco ftipcndia capientes.Et hi qui-dem per 4. curias cóftituti fcorsiimcó-Gdent,fuos(^;præGdenteshabent. In prima quam Franci Camcram vo-cant, præfidctcs 4.amp; conGliarij p.cau-fas amp;lites audiunt,dilationes amp;nbsp;quç ad juris cognitioné attinent,conftituunt, leuiora quidem amp;nbsp;temporanea ftniêtes: jnreliquis Gngulis duabus cameris, 18. inquiGtionibusprcfunt,qui enquxfta-rum3ideft,inquifitionum conGliarij di-t’untur,quibus præfidentes 4.præGciû-tur.boruni omium pars ex çlwo, pars^^j rolomannus Suefbönc, Vorniatiç Ca |
cxlaicisconftituitur.Scntentias diélar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quasftatutisdiebusalter præfidentium in prima curia palam enunciat. idep ar-reftum,idcft,fixum amp;firmatum vocat, à quo videlicet nemo prouocare poffit. Quiveró reus fententiain in j'c excipit, óo.librarum Turoncn mulóia afficitur. Si quis tarnen in iudicio error admilTus reo eRe videbiturj errorem proponendi et in indicium curie deducendi potefta-temhabet:nec prius auditur, quam du-plicatam mulétam depofucrit. Quarta curia eft eürum3quos requç-ftarum,ideft,fupplicationûpalatij ma-giftros vocant^apud quos caufa eorum tâtùm agitur, qui regqs obl'equijsdcpu tatijVcl priuilegio donati.Et ab bis qui-dem iudicibus qui lex lunt, prouocare adParlamentum beet. Atctimin deci-dedis iudicijs nodus aliquis amp;nbsp;anceps in caufa difncultasfurgitjOmniu curiaru conbliarijs conuementibus, fententia fertur.Soient amp;nbsp;que de rep. rex ftatuit, buius fenattts decreto cdi;et fingulis an-nisregijsrefcriptis promulgatis^rcgcm effe autborem buius concionis conftat. Habet amp;Parlamentum coniudices, dum aftunt Francis pare5,amp; alios fup-pbeationum magiftros familiäres regis comités,qui poft prima: curiæ præfides primilcdent.Illis cum Francia: paribus centum appellationum cognitiOjrega-lium amp;nbsp;parium caulç cómittuntur cer-ta fententia finiendæ. Sunt autem pares Francis ex o in ni nobilitate duodecim p^j^*^*^ lelefti:Rbemenbs aebiepifeopus^Lau-dunen, a tq; Lingonen pontifices duces: BcllouacuSjNouionenfis atq; Catalau-ncnfiscpilcopicomités appellati: cxfc-culi prinripibusBurgundus,Norman-dus amp;nbsp;A quitanus,ducatus dignitatem, Flandrenfïsautem,Tololanus amp;nbsp;Campanus, comitatus prçrogatiuam obti-nucrerquosprimum Carolus, vt refert Robertus,inrtituit,vtfecum in militia perdueeret,cos pares appellans3quia fet-licct æquab inter fe dignitatc regi confiâtes clsct,nec cuiufqua,niGParlamcn ti tanttim,fcnatiis iudicio obnoxij tene-rentur,coronandoq;regi adeflent. De FlandrenG comité nó bené quadrat, na Flandria comitatus dignitatem lub Ca-rolo Caluo confeewta eft, |
lo lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
ANNO Domini 768,Stephanus 5. natioc Siculus,canonice eft eledus. fe-dit annis j.mefibus 5. qui oftauo eleóli-onisdic confecratus,indixit cocilium, ' cui Conftantini Nepefini aifta propo-nerct.mittit itaq; ad Pipinum regem, de cuius interitu nondtim conftabat,legatos,quod eius nomen inrep.Chriftiana magnum ellct,modo deftinaret Ro.co-cilio qui c clcro probarentur.
Carolus paterna: pietatis çmulus,i2. Gallia: epdeopos ad hancrem idoneos mittit.Idc quoque exteris principibus Chriftiani nominisIcribit. obtempera-uerunt omnes, in Lateran bafilica concilium hahetunibi multa inter le de co-poncndis Ecclefiæ rebus funt locuti, Conftantinum ad fc perduci iubcnt,ac-cufatusq; eft,quod nullis facris initiât’, Ap.Se.occupâflet. Ad hæc ip(c oihc crimen in vim populi amp;nbsp;quorundam rcij-cit,quod fie ctiàm inuitû coègerint pon-tificatumobircicùm vero in pauimeto pronus amp;’lupplexi3ceret,veniâ pctens, miferationc moti qui aderant,cum edu-ciiubent.
Sequenti veto die Conftantinusîn concilium rcdicns, mutata Icntcntia, oftendit quç cgcrat,Maiorum cxcmplo fa£ia,quôd amp;nbsp;Sergius Rauénatum epi-feopus, amp;nbsp;Stephanus Ncapohtanorum cxlaicocpifcopus creatus fit.obhâc verb impudentiam indignati qui in con-cilioaderant,eum turpiter cijcictes, ad componédam rcmpu.Chiiftianam ani-mum adiccerc.abrogatisq; primo Con-ftantini dccrctis,inftitutum eft,ne quift quamlaicus,nifipcr gradus ccclefiafti-cos afteendens, pontificatum occuparc audcat fub anatnematispœna. promul-gatum eft item, vt qui epifeopatûs dignitatem à Conftantino conlecuti fue-rant,m3giftratu le abdicantcs,ad prifti-nos ordinesrcciderent. qubdfi iftorum vita amp;nbsp;mores mererentur, ad Se. Ap.ve-nientes,denub confecrari valcrcnt.
Idem ftatuunt depresbyteris amp;dia-conis.conftitutum eftprætereà, vt qua: Conftantinus inre facra cgiflet, irrita habcrctur,prætcrbaptilmû amp;chrilina. deniquè abrogata lynodo Conftanti-niana,qua decretuminter Græcos fue-ratdc fanétorum imaginibus abolédis;
Stephanu« concilium conuocat.
conftitutum eft,vt ftatuç reponerentur atq; imagines, vt homines eorum æmu-latióc fanftoium quos rcpræfentareni, ad deuotionem incitari valerent.
His ita peraftis,decrctu eft vt lequen-ti die nudis pedibus proceflio fieret, itu eft turn à Lateran bafilica ad S.Petrum nudis pedibus, amp;nbsp;à pontifice fimul amp;nbsp;abalijs.
Ea cum fièrent, Defiderius Longo-bardorum rex occulte fauensConftan-tini partibLis,ti adatcum Paulo Affiar- ^ ta Græco cubiculario imperatoris, qui amp;fiducatum Romanum non regerct, quorundam tarnen Romanorü amp;nbsp;De- Defiderij fidcrijregisfauoriinniCus, aliquid pri-*“'‘‘ flinx authoritatis imperij præ fefere-bat.Dcfideriolulpeftacrat regum Fra-ciæinRo.afFeâio.vndèmultis Ro.po-tifieem bladitijsdemulcere conatuseft, adcovtfeRomam vocari, amp;nbsp;ad limina B.Petri vifitandainuitari curaucrit.
Venitlùmmampræ lefcrensChrifti rcligionisdeuotionem, pontifici verba dcdit humilima, amp;nbsp;talia ex qbus i n fpem vcnit,fore vt nulla inter eos pofthac có-tcntio oriripofTct.quæ omnia rex feiu-rciurandoaffirmabatIcruaturum, Deinde multa loquitur deConftantino et Philippico,cenfuitq; in fuafores impul-foresquc,non infimplices presbyteros, quifcpalfienentin pontifices propha-nari, animaduertendum. Et Affiartam increpans, quodieditiofis viris nonoc-cul rcret,impulitvt in Chriftophorum piimiccrium,lùmmæ authoritatisvii u amp;nbsp;pontificis amatilfimum,amp; Francoru partib’ fl:udio(um,man’ inijceret.Euo-catiq;,Sergius nupèr ad reges Francoru minus, amp;nbsp;Chriftophorus, oculis funt pnuati.fcd amp;nbsp;Affiarta poflDcfiderij rc-ccfrum,authoritatc qua: illi aufta crat, fretus, multos ex Romanis in carceres coniccit,plurimos relcgauit.
Eaproptcr,ct etiam quód interim vacante Ecclefia Rauennatum, Defiderius largitionc corruptus, Michaélcm Icri-niarium eiufdem Ecclefia:, pu Ko Leone archidiacono, quem populus clcrusq; petcbat,intrudere conatus eft, pontifex adCarolum Francorum regem feribit, I’^'^urC«' rogans,Dcfidcrium admoncat,vt ab in- ijcgX'jL iunainfcrendacaucat.fccitidCarolus,
-ocr page 27-A NATO CHRISTO
GENERATIO. XXVI »1
|
Adrianus pontifex. Hunnuldus Aquitanij «lux à Carola vincitur. amp;quidem perdiligentèr,retinere tamé hominem in officio fine armisnonpo-tuit. vrgebant enim eum regni fui tu-multus. Paftor diligcntiffimus quarto potifi-catus fui anno moritur, amp;nbsp;Adrianus Romanus papa pç.fubrogatur anno 771. Itaq^ctim Carolus qui Magnus eftap-pellatus pofteà,cum fratre Caroloma-no rcgnum diuififfet, ftatim bello ab Hunnuldo Aquitaniæ duce laccffitus eft.folicitabat illead defeóióem Aquitaniæ vrbes,quas Pipinus pater fubege-rat. Carolus contra hoftem profedus, continuo eum 3uertit,fcilicet vir bello-rum gloriç natusTugit Hunnuldus ad Lupum Vafconü ducem, quem Carolus infecutus nó prins ccpit,quàm à Lupo tradituseft.MiferatFrancus ad Lupum legatos^qui hoftê dédi Carolo pe-terét5alioqui fenfuros Valconasomem belli molem.ille nófolum Hunnuldu, verum etiàm fefededidit. Ita Carolus Aquitania omnem Fra-corum impcrio adiecit.Sed habuit ea vi-ftorianónihil etiàm incommodi, quód eum frater Carolomannus fato fundus cratj relidiscx Bertha aliquot fi-lijs,cum quoannos tres Fracorum im-periürexerat.Incidit amp;hiccafus in annum Domini 77T.Occupauitimperium totum Carolus communi proceru con-Icnfujciq; præfuit annos circiter 40. r» Ü« Quo tepore Adrianus quamprimum in papam eledus efl:,in publicum pro-di)t,carccratos abAffiarta omncslibe-rauit, exulesquein patriam reuocauit, Defiderius eum magnanimitatem pon-tificis horreretjtanti viri amicitiam, nè Francis adhærcrct,occuparc quæfiuit. Iraq; mittit Theodorum Spoletinum, Tumionemq; Hyporegien duces, qui pontificem orct,vt fœdera fecum inirct. Adquæ rerponditpótifex,fe,qui pacem eum omnibus amp;nbsp;inprimis cum Longo-barda géte cupiat habere, nullam pofle verbis Defiderij fidem adhibere,quód eu fciuerit promiHam Stephano Pont.fi-dem,intra foedera totics violaffcjquoti-èsillilædendi data effet occafio: amp;dum inftarentlegati,in ahudtempus potifex negocium diflulit. Ïntereà verb Bertha Carolomani re- |
lida,Hildegardx Caroli vxoH propier gg|.fj^^ ^^^ maritiamplitudinem inuidens,Andoa- roloraanni rij cuifdamcófiliovfa, cum fifijsadDe- vxor. fidcrium regem initaliam cofugit, qui earn perbenignè fufccpit,amp;quód fe tu-tiorem futurum hacratione ab impetu Gallorum exifl:imabatjamp; quod Fracos propofitis Carolomanni filijs^ facilius fumpturos arma in Carolum /egem,fi quid moueret,'arbitraretur,res luas in tuto collocanSjinftat apud pontificem, vt Carolomanni filiosreges inungeret. amp; cum ab Adriano precibus hoc obti-nere non potuiffet,(pcrans,fi bello agi-taretur,animos demiffurum, permul-tasitaq; Italiæ partes conciuit motus, in Rauennâtes moues ditioni Romany tumobtemperantes,Fauentiâm,Ferra-riamamp; Comaelum vi cepit. Siquidem Leo tune archiepifeopus Rauennâs, amp;nbsp;Iulianus, Petrus ac Vitalinus tribuni pIebis,Rauennâ exarchatumq; pro Ro. Pont.adminiflrabât, qui très tribuni fi-mul Romam petétes,afflidis rebus prç-fidiaimplorauêre. Tunepontifexeofdem amp;nbsp;Stephanu Sacellarium ac PauIumRo.ciues ad De- fiderium mifit, orans, vt à motibusin-tcntatis temperans,occupatas redderec ciuitates. Ad quæ rex magnavfusinfo-lentia,oporrercrefpódit,vt pontifex 1e-cum de return fumma locuturus, ad fu-am præfentiam veniret. Interim Logobardi prçda fada onu-fti,alialoca inuadentes, poftdireptos vftosq; agros,aliquas quoquè ceperunt ciuitates. occupât Vrbinum,Eugubiu, Senogaliam,Bleram,Oriculum. Inftat verb Adrianus apudDefideriû literis at-quc nuncijs,orarts et obteftanSjVt capta reddcret:amp; eum nihil proficeret,abbate monafterij Sabinen,amp;cum co 20. mo-nachos Celebris làndimoniæ oratores mifit,deB.Petriiuftitia, deq- Dei iudi-cio,nifi B.Petrolatisfieret,audentèrlo-cuturos.nó aliter Defiderius quàm pri-uSjCpiftolas ac nuncios exaudiuit. Suos tarnen ad pontificem mittens, inuitans vtadfe iret,pctiuit. Perftititin lententiapontifex,dicens vtomnia reftitueret in loeum, in quo initio lui pontificates fuerantrquo fado, venire vellet3 addiditque alios Defideriu* Italia vallat ora- |
n lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
oratorcs qui fimilia peterêt. tantum veto abfuitvt poftulata impleuent Defi-derius,quódfeadvrbis Romæ obfidio-nem dudurum eft comminatus.
Quo trifti nuncio perculfus potifex, vrbis portas claudi,muros inftaurari,amp; estera perferendæ obfidioni neceda-riapararicurauit.Mifitamp; ad Carolum regem Franciç oratores,opem imminê-ti Eedefis excidio imploratum. Id cum intellexiflet Defiderius, magna aftutia eft vfus,vt pontificem infententiam fu-am duceret.nam cum Adelgifio filio amp;nbsp;magnis copijs profedus, Carolomanni relidamBertham amp;nbsp;filios Roma versus ducereperrexit.'amp;cùm Spoletum appli-cuiffet, Adrianum Pont, de fuo amp;nbsp;Fra-corum pacifico acceflu per Andrea Ce-lerem fccit certiorem.
Pontifex futurum intelligens,vt Carolomanni filijs vndis,Carolum patru-um animo abalienaret,vrbem Romam primùm copijs muniuit,indè apoftolo-rum Petri amp;nbsp;Pauli bafilica, omni orna-tu acfacra fupelledilein vrbe portata, claufit,acrepagulis ad intra firmauit,vt pcrfidusrcxnulla apoftolorum vifitadi limina,nifivaluis rcfradis, baberetfa-cultatem,atq; tres epifcopos,Albanen-rcm,Prçneftinum, Tiburtinuq; impio regi obuios mißt, qui apud Interamna inuentosDefideriûjAdelgifiû filiu,Bcr-tbam ac filios Fracos,nè Romam duca-tus terra ingredercntur,fub anatbema-tis denunciationc monuerût.'quæ adco apud ferocc Longobardu valuit,vt taci-tusconfufus^;Papiam fitreuerfus.
Per bos dies Gregorius cpifcop\ Vol-cadus abbaSj amp;nbsp;Albuinus cubicularius aCarolo Francorum rege Romam ve-nicnteSjpontificemfcifcitatifunt,nun-quidDefiderius quod fiiorcgi refpon-diffet, capta de Rauennate exarchatu, deq^Romano folo intégré reddididet. Cumq; nibil fadûintellexiflentjabeût, duobus pontificijslegatiscomitatijLó-gobardumrogaturijVtcaptareddat.ob-Rinato id animo rex reculât. Quarè pó-tifex Francos orat, vtdomum celeritèr proficifeanturjquæ adafint, regiréférant, amp;nbsp;auxibum cfflagitent.
At Carolus rex bis auditis3quç fui amp;nbsp;Ro.oratores attulerant, eofdem adDe-
Defiderij vafricies.
fiderium irc iulfit, illiq; obtulit 24. mil-liaaureorum,fimodó pontifici recon-ciliatus,rem in integrum reftitueret. Et cum infupèr precibus additis,Logobar-di pedus molliri nequïffet,iter ad Itali* am eft aggredus.Cûq; multas prçmifif-fet cobortes,quç alpium clauftra mon-tislouisoccuparent,iplêrobur ducens totius Francorum mibtisjmontem Ci-nifium confcendere cœpit.occupauerat autemmontis louis faltus clauftraque Defiderius,et Longobardis in Taurinê-fibusapud*Aucufta prætoria coadis, Augudam
1 u * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Prsetoriam» omnes alpium aditus,per quos rrancis erat vcniendum,ftationibus ac muniti-onibus confirmabat.
Ea cum effent Carolo in verticeCi- c,roli««b nifij montisrenunciata,têtauit iterum pcsfuper*t. per legatos Defideriü, fi vellet auroac-ccpto confentire: quo magna fidutiam prxfe ferentc,iulfit Carolus cobortes fumma alpium fuperare.qprimum vero difcurrentes vndiquè nuncij Defiderio attuIerunt,Francos,occupatisfaltibus, clauftra oppugnare, alpes etiam antea inuias penetrare,ilico confternatus, rc-ceffit, amp;nbsp;abiedafpe cum Francis iufta aciepugnandi,coadum magna ofteta-tioneexercitu dimifit, Adelgifioq; cum Carolomanni vxoreamp; filijs Veronam miffo,ipfc Papiam communire, amp;in ea Caroli impetum morari,ac tædio obfi-fidionis frangcre ftatuit.
SuntèFrâcorum biftoricis, quipu-tantDcfidcrium,cognito Caroli aduê-tu,inplanalèrecepiffe, atq; Carolum, cum fuperatis iugis Taurinum perue-niffet, certiorem fadum, boftem cum gradi exercitu aæud Vercellas effe, mox conuerfo in illum agmine Vercellaspe-tijffe,Defidcrium ibi pugna fuperatum, Ticinum fugiffe. Mort ans nomen effe loco,vbifitpugnatum,incolç fcrut.vi-lunturibi facelladuo, alteru B.Petro, altcrumdiuo Eufebio dicatum, inillo *Amelius,in boe Amycius eft fepultus, viri adeóindifcreta facie,vt neuter ab al-tero difcemi poffet.
FugientemDefiderium Carolus in-fecutus, Ticini obfedit. interim pluri- ç^^^i^f,. mæ Italix ciuitates, vt Longobardo- cinumobfi' rum res declinare vident, pontifici fefe dec. fpontè dedut.quarè Carolus in ifto affi-
mum
-ocr page 29-|
A NATO CHRISTO muftudio firmas faùs vires fuas ratos, obfidtoneBernardo patrueli fuo conti-nuandam corn copiarum parte tradit, ipfe Veronam*accepturus ^ficifcitur, quot;nbsp;' nbsp;vbicum Adelgifio Bertha Caroloman-nireliétaerat.led Adelgihus mulicrem indeditionem pronam videos, aufugit ad imperatoré Conftantinopolim:quo abeunte,nulla de deditione mora inter-cefht. *'^30) inorc-ditur. Verona in poteftatem Caroli reda-fta,omnis regio tranfpadana illi fe per-mifit.Indè Romavilurus Carolus,cum iam vrbiappropinquaret, rcfurrcdióis feftum cum pontifice cclebraturus,po-tifex oboios qui eum deducerent,amp; cle-rumamp;Rom.iudices ad j. millia mifit: CarofutRo cxpedabat vero pontifex cum clero fuo in gradibus S.Petri,qucm quidem acce-dentem mira beneuolentia complexus eft,nec retinere eum potuit, quo minus pedes fuos olcularctur. Inde poft datam acceptam^ue falu-tem bafilica ingreflî,cùm ad altare Apo-ftoii fimul veniiïent, iurärunt mutuo Carolus amp;nbsp;pótifex Rom.cŸ Franci per-petuam feamicitiarn feruaturos, amp;có-muneseorumhoftes fore, qui alteram partem lacefhflet.vrbcm deinde ingref-fus,omnes haGlicas piè admodum amp;nbsp;religiose inuifit, ac muneribus quibufda ornauit.Tum quæ dono pater Pipinus Gregorio tertio dcderat,eadem ipfe am-plionbus priuilegijs confirmauit fide intevpofita. Suntautemhec:quicquid in Liguria ab vrbe Luna iampndé euer-LajVfquead Alpes Italiæ fines pertinet, buicditioniadditur amp;nbsp;Corficainfula, amp;nbsp;quicquidLucam amp;nbsp;Parmam interia-cetradditur amp;nbsp;Forumlulij cumjlt;aué-natum exarchatu,cum Beneuentano amp;nbsp;Spoletinoducatu.Cumautem aliquot diebus Romæ refedifTet, Papiam reuer-lus cft. Quo tempore Spoletinorum amp;nbsp;Rea-tinoiÜ5quifc nupèrpótifici dediderât, exemplum fecuti,Romam detofo capil-lo (quod maximum deditionis cft indicium) veniunt Anconitani, Picentes, Auximates,Firmiani,pontificifeacrua libercdedunt. tantum valuitCaroli m Italiam aduentus. Longobardis autcm q uibufda deuotioniscaufa abire nolé- |
GENERATIO XXVt Jj tibus,Vaticani fedes adincolcndu con-ceffajquó poftca ex tota Italia multi luç gentis confluxêre;fic ut amp;nbsp;poftea Saxo-nibus conceffum fuit, vndè dicebatur Longobardorü Saxonuq; vicus. Inter-ijt autem hçc nominatie,quandoeoin Carol’Tici locoholpitale S.fpihtüsfuitablnnocé “® poutur. tio 3.çdificatum.Carolus ad obfidioné Papiæ reuerfuseft. at x.demùmmenfe ctim Franci vibem vehementer vrgerct, intus veró fames amp;nbsp;peftilentia graflaré-tur,ciuitas capitur, amp;nbsp;Defidenus cum vxore amp;nbsp;filijs comprçhenditur,qui Caroli ordinationein Gallia deportatur, Leodium rclegatus. CarolusPapiaMediolanoque,amp;fi quid eratreliquum m Italia, potitus. Francosillisvrbibus prçfecit, qui earû cçterarumque regionum ab Apœnino ad alpium radices vergentium. Longo-bardos in pace ftuderent continere.reli-quitetiam Bencuetanis amp;nbsp;Foroiulianis ’ Longobardis ex fua gente du ces. Romç fynodus, Adriano authore,in patriarchatu Lateranenh in ecclcfiaS. Saluatoris celcbrata cft inter 153. epilco-pos rcligiofos amp;nbsp;abbates.^Adrianus papa amp;nbsp;vniucrfafynodus tradideruntCaro- carolopri-loius amp;nbsp;poteftatem eligendi pontifice, uilegiacon-, amp;ordinadi Ap.fedem,dignitatê quoq; ®®^*’ patriciatusei concefterunt, infupèr vt archiepifcopi amp;nbsp;epifcopi per fingulas prouincias ab eo inueftituramreciperet diffiniuit: vt, nifi à regc laudetur amp;nbsp;in-ueftiatur epifcopus,à nemine confecre-tur:fi quis contrahocdecrctum egerit, anathematis vinculo teneatur: amp;nbsp;nifi refipif’cat,bona eius publican prçcepit, vt de hoc ój.di.in c. Adrianus,cauetur. Hoc Franci vfurpant bodiè,quód in quibufdam prouincijs Galliæ, amp;nbsp;prç-fertim tiibus,videhcet Cenoman,Rho-tomagenfi, amp;nbsp;Rhemenfi fedc vacante, rex defingulis,^ut vult,di(ponit,amp;in hisip!e,noncapitulum,fuccedit. Itaq; Longobardi4..amp; 200.anno, poftquam Lógobyd. in Italiam vénérant, amifêre regnum^®^quot;' circa annum Domini 773. Carolus cum domû redijlfet magna onuftu5pda,vnàcûBertha amp;nbsp;nepotib* FuiSjbelIû Saxonicû quafi intermiftum, nuncrepetiuit,quo nullû neq; prolixi* nec atrocius^Francorumq; populola-B boriofius |
»4 ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
borioGus fuit, quia Saxones, ficut fcrc omnesGermamæ nationes,amp;prçcipi-tcs amp;nbsp;natura feroces funt.Erant autem Saxones idolorum cultui dediti,ncc in-honedum arburabantur, pollucre amp;nbsp;diuina amp;nbsp;humanaiura. Sufeeptum eft aduersiis eos bcllü,quod per continuos jo.annos durabat.quotiès enim lupcra-ti (èdedideruntjimperata facl:uri,polli-citi obfides fpontè qui imperabantur, dabant.fedficutadhçcfacienda proni, ficadcademperuertenda Temper fuêre Saxonjeum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
belJum. précipites. Rcgisveromagnanimitasaut perfe autperalios perfidiam eorum lem per vlcilccbatur, donèc omnibus qui refiftere volebant,profligatis,io. millia hominum ex bis qui vtraf que ripas Albis fluminis incolebant, cum vxoribus amp;cum partiulisfublatos tranftulit, amp;nbsp;perGcrmaniamacGalliam miiltimoda duifionediftribuit:eaq;Conditione bellum per tot annostraäumjconftat effe finitum, vt abiedo dçmonum cultu, Chriftianxreligionis facraméta fufei-pcrcnt.reçdificaucratin Saxonia caftrû Iresburg. CSfC^iburg/quod inuadentes Saxones, mira Ipecicdiuinitatispulfifunt.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter Saxones luntamp;* Vueftuali,
* P cum quib’multa Carolus gefflt prçlia, eosqj magnis afflixit cladibus, coëgitlt;^; Chrifti rcligioné ampledi rclido idolorum cultu; quam cùm fçpiùs abnc-gälTen^nec iuuurandum aduerterent, Vucftualo- vtmetupœnæ rebcilionem compelce-rüjudiciü, ret,occultos conftituit indices, quibus poteftatem dedit,vtquamprimum deie-raflealiqucm comperiflent, aut fregiflc fidcm,autaliquod aliud flagitium corn-mififle,mox ilium Jupplicio afficcrent, vbi primum compréhendipoflct,nulla citatione prçuia autdefenfione permil-ia.clcgitcnim viros graues amp;nbsp;redi ama-tes,quos pledercinnocentes baud vcri-bmilcfuit.teiTuitea'rcs Vueftualos, ac demumin fide continuit, cùm fçpè in nemoribus amp;nbsp;proceres amp;nbsp;mediocres vi-rilaqueo fulpenfl inuenirentur, nulla acculationepriùsaudita. Quçrentibus tarnen C3u(am,conftabatfregiflefidem. aut magnum aliquodfcel’cominififle, qui necati reperiebantur.
Idiudicium ad noftram vfquedurât £tatem,vocaturquc Vetitym: qui ei
prçfunt,Scabini appellantur, quoriinj ea prçfumptio eft,vt per totam Germa-mam iurifdidionem extendere vclint. fecretosbabent ritus amp;nbsp;arcana quçda, quibus malefadores *indicant. non-diim quilquamrepertus, qui velprecio vclmetu aut inebrietate reuelaucrir.
Ipforuquoquc fcabinoru magna pars occulta eft,qui per prouincias dilcurrc-tes,criminolos notant: amp;nbsp;reuertentes
Yiudie««
iudicioaccufant,probantq;, vt cis mos eft. Damnatidefcribunturin libro, amp;nbsp;minoribus fcabinis committitur execu-tio.reusignarus fux damnationis, vbi-eunquèrepertus fuerit,fupplicioaffici-tur.Degencrauit boe indicium, nam óc viles aliquæ perfonæ admittuntur, amp;nbsp;ciuilia négocia tradareaudent, quibus eratfolum de criminalibus pmifta po-teftas.bçePius Aeneas Syluius.
ANNO veroDomini 775.Conftan-tinus elepbantix morbograuari eoepit, exquo adufti fpumantisquc langninis ' vitio putrida caro,neruos oflaque defti-tnens,illum vbiquè vlceratnm, ad cru-dèlilfimum amp;nbsp;(na omni vita dignifflmu perduxitinteritum. Cui fucceilitfilius
LeOjbuius nominis quartus. reg. annis 5.bicprimum videbatur pius die, fan-dçtjuc Dei gcnitricisacmonacborum amicus.vndc dmonaebos metropoli-tanis prçfecit,multosquc ordines in vr-be rcgia bené ampliauit. Qjaaproptcr principesomnescum multitudinc po-pub petiéruntfiliumcius Conftantinu conforté impcrij faccrc,qui cùm diccrct illum fibi vnicu elle amp;nbsp;parunlu,vcrcri (e nè fortè illi hdc non fernarct,iuraucrût ci omnes, (è non admifluros alium im-peratorem prêter Leonem amp;nbsp;Conftan-tinum, amp;nbsp;ex Icmine ipforum, bocque fcripto confirmauerunt.
Fuit autem Lcobic,quaulsdiftïmu-laret,moribus patri fimilis;amp; fi dintur-niorem babuiftet impcrio vitam,totuin fe flagitijs immerfiflet.Ferunt eum cùm iafpidum cupiditate flagraret, prccio-flfïimam qux in S.Sopbiçfacrarioerat, coronam capiti impo(uiflc,geftafteque per vrbem,quibus gemmis ità frequentér vtebatur, vt ob fngiditaté lapilloru fubito morbo correptus, 5. imperij an-npcxcefterit,
Aüno
11 C lu
rt
fl?
A NATO CHRISTO GENERATIO XXVn. 15
ITifninicH ANN O Domini 778. Saxonibus Carolibd- viftis, Carolas bellum inHifpäniam lutn, numine,vtâiunt,admonitustranftulit, nè fçua Saracenorum dominatio, quæ opprefterat Hifpanias, longiùs for fan procederetobm.fato vlus Pipini patris, qui vires corum nupér contuderat,ex-
Uta,
Milo An-gUrius.
Ferracutus nominabatur.biccum f^pè j^^jj^m aliquemèChriftianis militem depofcc- gigai. ret,exercitüs noftri omnê ferè fpem fre-
ercitum tam fuorum quam Romanorü amp;nbsp;Longobardorum auxilijs audum^in Hi(paniamducit. Pampiloniamftatim diuinamagisquambumana ope cepit. Indé amp;nbsp;alijs quoquè vrbib® dirutiSjinox Hifpanis potentiflima Saraccnoru ma-nus ex Apbrica venit auxilio ducexA-igo-lando, qui vrbes illas recepitamp;muni-üit.
Carolus cum exHifpania proGcifce-retur,inhoftem iterum verluSj Vafco-nia.repctijt,vbi cum Qpè effet ccu ex ^-uocatione dimicatum, iufta acie con-curritur. c^ra bominÜ4o. miHiaChri-ftiani nominis.ceciditibi Milo Rolandi pater, fortilGmus duxtotius excrcitiis. Eratque penè de rebus noftris adtum, niG principis Caroli animo amp;nbsp;opportu-no auxiliarium copiarum aducntu,mi-litum GdutiaGrmaiafuilfet. Quodvbl AigolandusfenGt, fuga vires fuas in-Raurareftatuit.namex Gennio vrbcin Santóas pullus erat,amp; Carolus in Gal-bam profeftus,rem agendam maiori ro-borecenfuit. exercitum opulentiflimü contraxit ex omni penè Germania amp;nbsp;Gallia.
Eratinter principes Rolanduspala-tinus cornes ingenti corpore, amp;nbsp;Arnol-dusBellanicus,qui bonam operam na-
git. TandémRolandus cum eb congrel-Ius,animum Cbriftianis dedit,atqueal terodie pedeftri pugna Goliatbum arte magis quam vi vicit,fub ftomaebo gla-dioidum.
Tum Corduba amp;nbsp;ferè omnis regio rccepta eft,S.lacobi Apoftoli gdes inui-faeft, amp;multis munenbus ornata.Indè cum Vafconibus res a ft a eft,vbi inGdijs amp;proditoris Gaualoni fraudecircun-uenti duccs Chriftiani, à Marfurio amp;nbsp;Belingado,quos Armirathus ad Hifpa-niasobtincndasmilerat, clade maxima funtaffefti.
Perijtibi Rolandus intoleranda Gti Yolandi celt; prefluSjCtim inter prçclara eiusdiei ge- dît. ftaMarfurium duceminterfeciflet.Ca-rolusducum fuorum iuftis perlólutis,
quos numerate baud polfum.
Aigohndus . CaroloHifpaniamingreflo,fubitus Saracenus, timor Aigolandum, etG Cordubæ amp;nbsp;Sibiglix reges in exercitu babcret,iuua-fit:quaré cum Carolo conftituit, vt per partesdimicaretur,nè tanta bominum multitudo mortis obiretpericulü. cua-debantibi plerunquè Chriftiani fupe-riores. Demiim acre prçlium copijsiu-ftiscommiftumeft,in quo Aigolandus aBellanicooccifus eft,Cordubx amp;nbsp;Si-
proditorcm Gaualonum rapidis qua-drigis dtftraèlu, crudelifGmè laniauit, p ^.j^y-, idquod fccleftum facinus mereb3tur,amp; foppUcium. Valconum regulos paulatim indé per-fidiæ vindexinrerfccit. Atquchjcfe-ré, qua: (G Gdes cft fcriptoribus) Carolus in Hifpanijs cgit per multos fané an-nos ; quaré amp;nbsp;oinncm biftoriam pluri-mi in pofteriora temporadigeflêre. Hi-fpania citcrior,tantis bellorum pericu-lis Francorum regno adieéfa eft.
GENERATIO XXVII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;.
▲ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ O t 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conttanti-A NNU L)omint7öo.abvrbe con-pus^j^p.
^xditaigt;5o.in generatione27.inirio73« Leo Imp.moritur.fuccedit impcrio Gli* Conftantinus,cius nominislextus,vna cum Irene matrefua, fuitque apudcos Gmul imperium onnos 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Irene Con-
Erat Irene mulier rebus gerendis na- ftantini ma-ta,quarèquodimperio coftrmado ma-^®*'’ ximé fuit neeeflarium,primùm facraamp; rcligioniscaufascompofuit,CDncilium fecundumin vrbeNicca300. amp;nbsp;25. cpi-fcoporum congregari curanit, ju quo conftitutum,vt qui lacras imagines delendas dicerent, perpetuo anatbemate
notarentur.quam qmdéconftitutioné Coftantinus adolelcés,p3tris fiagitia fc-cutus,quorundaimproborü lualu non multo poft abrogauit, cum amp;nbsp;marri 01-quidam maior, quam credi pollet, aut nóadminiftrationé impcrij abftulifiet: tam ftrenui militis G alUci rob ur ferret: folusimpcransjbabebacin debcijs mu 1-
biglix reges fuga elapG.
Sed erat in Saracenorum exercitu vir
B 2 tos
I-S lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
tos cxcçcaic,plares necare, adeo vt Có-ftltinopolirani de impcrio alten dema-dando cœpifïentcogitare, fed coniura-tio deteda eft,cx qua re Nicephor’Co-fiannni s.filiuSjCui parabatur impenu, in carcerem coniedus, lingua oculisq; mutdatuSeft.
DepenbatConftantinus Theodora Rlarix vxoris cubiculariam, vndèvtm adulterioliberiiisinfaniretjMariam dc-trufit in monafterium, amp;nbsp;Theodoram inipefiali corona in/ignita accepit vxorc.
ANNO Conftantini acirenes matris primo,quidam in Conftantinopoli fodiens,inuenitmonumentum fubter-ra antiqiiiffimum,in quo corpus mor-tuum repcrir,fuper cuius pedus lamina aurca erat,in qualitcris Grçcis itafcri-dtum er3t:Chriflus nafceturdevirgine Mirum. Maria,amp;in eum credodub Conftantini amp;nbsp;Irenes impcriojO fol,itcrum me vi-debis.
Ad Carolum redeó,regem omnium amp;;prudentiamaximu,amp;animi magni-I.«u»CaroIi^’^‘^’’^^ P’’Ç^3^tiftîmum. nihil enim in hisquævel füfcipienda erant, vel exc-q uenda,aut propter laborédetredauit, autpropter periculum exhortuit. dura-teenim coinprincipatu,tanraexdiüer-fts partibus terrarum belJa exorta,(óler-tia fua adminiftrauit,vt in dubium venire po(fit,vtrum laborum patientiam,an potius felicitatem eius mirari conueni-at. Itaq; in narranda virtutebellica ad-huc moramur,reliqua principisprçco-nia poftealaudaturi.
Carolus cùm hello Saxonas primùm, hi n e Longobardos,Hifpa nos,itcru mq ; Saxonas amp;nbsp;quofdam in Italia tumultus Banarkum opprefhftet,nouum repentè ingruit ei bcUuir.. bellum Bauaricum^quod non tarn Taf-fillonis ducisteracritas, quàm vxorisin Carolum odium excitauit. fuit ca regis Longobardi Defidevij filia, patris cxiliu pertçfa,rem bello vindicate conata eft. Talfillo inito fœdere cum Hunnis ab Oriente cóterminis,Carolo rebellis fâ-dus eft,cuius contumaciam animofitas regis ferre nequiuit. Cótradis vndiquè copijs,in Baioariaducit,adLiCu amné perucnit,quiBaioariosab Alemanis di-uidit,i.Sucuis, cuiusinripa caftris col-locatis,priü$ quàm prouincia inuarct.
animu ducis ftatuit per legatos expenri.
Sed illepertinacitèragere nee fibince genti vtileratus, rcgife lupplex pmifit. ohfides qimpeiabant, dedit:inter quos filius fu* Teudojdato facraméto, quod addefedionem nullius hortatu eóftn-tirct.TalfilIotamenpôft vocatus ad regem,nee iuramenti quod quondam Pipino prçftitit ac ftlijs,necinius quod fe cit Carolo,memor, obtemperarerecu-fauit.
Quo tempore Carolus Romam ad Adrianumprofedus eft, qui Pipinum Illiumbaptizauit, amp;inregem Aquiia-niæ vnxit. Sed cùm Italia ingrederetur, Beneuentidux ad Carolum filium iuu Rumoaldum miftt,rogans nè agros/u-osintraret. Verum rexcumfilioilliuï Rumoaldo Beneuentum, vbi fidem lu-am fpoponditdux,iuit. Carolas,acce-pto filio Grimoaldi,cum obfidibus Romam profedus.
Adrianus papa de rebus Bauariæ cer-tiorfadus, mifit Formofum ócDama-fumepifcopos ad Talfillonem ducem, vtcommonerentcum de luramentisp-ftitis, quilegati venientes, eum induxe-runt,vtcumcis Vormatiam venirct ad Carolü,vbi datis xij.obfidibus,rcgi rur-sum iurauit,at non diii in fide perman-ftt. Vndèpapa commotus, Taffillonis legatos quafi fallaces,ftatuit anathema-tc leriendos.Deindè Carolus habito co-uentugcnerali,legatosmifit ad Taffil-lonem, qui experirentur an apoftolicis iulhs obedire,fibique fidem fcruare pro-poneret.
Qu_o iuftacontemncntc,ftatuitrcx tripartito excrcitu Baioariam peterc, fi--lio fuo Pipino cum Italicis copij s inTri dentinam vallem confluente, SaXonu veróatque Orientalium Francoru ex-ercitu, iuper Danubium in loco qui dicitur Saringa,conueniente, ipfe cum excrcitu quem adduxerat,fuper Licum fluuium in ciuitatis Auguftæ luburbio confidebat.
Vides TaftiUo vndiquè Ie circunfu-fumjad regé fupplex venit,veniâ de ante geftis petijt.Rex autcm vt fempèr crat mitis, deprecanti pepcrcit: amp;nbsp;accepto abeofilio eius Teudonecum alijsduo-deejm obfidibus,in Franciam redijt.1 u velim
|
A NATO CHRISTO velim Icûor tempora diligenter in his narrandis ohferues. Gr^eafrauj Interim Conftantinus imperator fi-uc gloria Caroli perofus, fine ab Adel-giGo rogatus, Italiam tumultibus qui-bufdaminuaGt. Venerat eo non pama Grçcorum manus, c^dis quam imperij cupidior.fedoccurrünt fubitx Greco-rum iniuriæ Hilpradus Spoletinus dux amp;nbsp;Grimoaldus Bencuentanus,fuitque pugna Grçcis funeftilGma.fertur Adel-giGus in ca pugna perijffe. Carolo apud^jngdheitn pafeba cele-brantCjCirca annum Domini ySo.Taf-Gllo duXjGcut amp;nbsp;c^tcri regni primâtes, aduenitjfed à Bauans acculât“ eft,quod poftdatosproximèobGdes, Gdem non fcruauerit,amp; fuadente vxorefua Luit-burga, DeGderij regis Glia, Auares in dilGpationem regni vocauerit,multaq; alia amp;nbsp;boftilitcr dixifte amp;nbsp;fecifte. Et cum hge negare ncquiret,maicftatis re’ judicatus eft; amp;nbsp;quum omnium ore ca-pitalidamnaretur fentétia,rex ob amo-rem Dei,amp;qina có Tangui neus eius erat, liberarc eum cupiés,interrogauit quid-Täffilloroo namagerevelletJlleautcmrogatlicen-naftetioda- tiam Gbi dari pro peccatis pœnitendi; *’“’• ideo tonfuratur, amp;nbsp;in monafterio ipfc amp; Glius eius Teudo reponuntur,cgteri exilio damnati funt. Huicbello fucccTGt id quod contra Hunnicum Sclauos gefGt,quib’ fubiugatis,aggref-Wlmn. nbsp;nbsp;fus eft Auares feu Hunnos, quod bcllû Carolus animoGùs quam cetera,amp; ma-iori apparatu adminiftrauit. vnam ipfè in Pannoniam, quam prouinciam ea gens incolebat,expeditionem fecit. cetera Glio fuo Pipino ac pr^fedis prouin ciarum comitibus amp;nbsp;legatis perGcienda comiGt.quæ ciim ab bis fuiffent ftrenu-jfGmè impleta,odauo tandem anno bel lum confummatum eft. Quotprçlia ineo geftaGnt^quan-tumquefanguinis eftulum,tcftaturPa« nonia omi pene babitatore vacuajamp; lo eus in quo regia Cacanni erat,ita defer-tus remanGt, vt ne veftigium quidem humanæ habitationis appareat. Tota in boe bello Hunnorü nobilitas perijt, tota gloria decidit,omis pecunia amp;nbsp;co-gefti ex longo tempore tbefauri direpti funt. NequevUum bellum contra Fra- |
GENE RATIO XXVII. »7 cos exortum,bumana poteft memoria recordari, quo illitnagis ditati amp;nbsp;opi-busaudiGnt, quippe cùm vfqueadid tempus penèpàüperesviderentur: tantum auri amp;nbsp;argenti in regia repertum, tot fpolia precioüin prçlqs comporta-ta, vt merito credi pofGt boe Francos iurebis abftuliffe, quod illipriùs alijs iniuriaabftulerant.euiditunc funt, vt de eis necminimçreliquiçrcmanlennt. A Bulgaris autem Carolus abftinuit, quodHunnis extindis,regno Franco-turn vti plebeij,nihil nocituri videban-tur.Porro predam inuctam, per epifco-pia amp;nbsp;monafteria libéralisme diftri-buit.Cçterùm incruentum fcrè Francis hoc bellum fuit. CeciditineoGeroal-dusBaioariæ prçfedus. Aliud bellum contra Nortmandos, Bellum Da. quiDânivocantur,primôpiraticam ex.*“”*®’ ereentes, deinde maiori clalfe littora Galliæ atqueGermaniæ vaftates: quorum rex Gotfridus adeo vana Ipc fubla-tus crat,vt Gbi totius Germaniæ promit teretpoteftatem.FriGamquoquèatque Saxoniam baud alitèr,atquè iuaspro-uincias,çftimabat. Audiens CaroIusGotfridum regem Dinifca Danoru in*Abdoritos, qui vetere Fra- Daci. cis erat amicitiaiundi,cum exerçitu tra iecifte, Carolum Gliumfuum cum valida Francorum amp;nbsp;Saxonum manu mißt cótra eum,G forte Saxoniæ Gnes ag-greditcntaret-Ille autem expugnatis aliquot Sclauorum caftcllis,cum magno copiarum fuarum detrimento reuerfus eft.nam plurcs amiGt,intcr quos amp;nbsp;Gli-um fratrisfui Reginaldum. Carolus autem adbuc Aquifgrani agens,amp;contra Gotfridum expeditio-nem meditans,nucium accepitjclaffem ducentarum nauium de Nortmandia FriGarn appulifl'e,totasqueFriGaco Ht-toriadiacentesinfulasvaftâfte,iamq;ex-ercitum in continenti terra efte,qui co-gregatis quanta ccleritatepotuit copi-js, eregionè contendit,poGtis^ueiuxta *V uifaram caftris Gotfridum expedat. Sedciim ftatuta caftrababeret,diuerfa-rum rerum nuncij ad eum venerunt, claftem prædida fuifleregreflam,Gotfridum regeaquoda fatellitc fuo, Gue (vtquidadicunt) à Glioproprio,cuius ^Vueferim *Vifuigiin B j matrem |
iJ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
matrem nupèr, alia coniugc fupcrdu-Öajdimiferatjinterfedum. Caftellum hodieButri, Albi flumini appofitum, in quo Vto legatus Caroli amp;nbsp;Orienta-lium Saxonumerat prçfes. Gotfrido mortuo-Hemingus fratris fuifilius fucccÜitin rcgnum,quipacem cumCarolofecit. ScribitHelinadus,amp;pofteum Vincenti* ,fi modo fides eft authoribus illis, equidem in tanta feriptorum diuerfita-tenihil affirmo, quód Caroli tempore patriarcha Hierofolymitanus deciui-tatecxpulfus,vcnit Conftantinopolim ad imperatorem, amp;nbsp;cum eo Iohannes Neapolitanusfacerdos,amp;Dauid archipresbyter Hierofolymitanus prçfidij caufa, quos imperator mifit ad Caro-lum.His Icâis litcris Conftantini,expe-ditionem in Orientem parat, vbi com-miflo poftea cum paganis prçlio,victor euafit. Recuperataitaqueterra fanfta, loca _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facra deuotiflimè inuifitmofteamCon-Recuperata n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ terrafanâa.“^’’’^æ°P°“*’^ '^^’^’^J quem imperator aliquot dies retinuit, magnaque donaria in auro, argento ac gemmis öfteres, qua: Carol* accipere acculàuit,fcd po-ftulauitarcam vnam cum rcliquijs. /rerritusConftantinus,claudi fccit rcliquiaspreciofifficnasinvna vili area, fed alias in fennijs aureis amp;nbsp;gemmatis, ac cledlionem Carolo permifit.Carolus pr^miffo triduano ieiunio,elcgit arcam vilcm,inqua erat pars corona: fpinex faluatoris,quæ ad pi eces cius co die cer-ncntibuscudtis floruit, amp;nbsp;odoremfua-uiffimumcxhalauit. Item cratclauus, quo manus Domini affixa extitit,amp; fans magna portiocrucis. Item fudarium Chrifti, beatæ virginis Maria: indufi-um,quæ omnia.non finè miraculis Carolus lêcum ferens, trafportauit Aquif-granum,amp;inbafilica ibidem beate virginis collocauit. ANNO vei o Domini 783. Hildc-gardisreginavxor Caroli obijt, de qua Carolus tres filios habuit,Carolum,Pi-pinum amp;nbsp;Ludouicum3amp; totidem filias, Rutardjm,Bcrtham amp;Gifelam. Bodem annoctiam defunda eft Bertruda tcgis genitnx. Anno eodem audiens rex Anglos amp; |
SaxonesBritaniam inuafifte, mifit cum exercitu Adolphum regia: menfa: prx-pofitüm,quigentisaudaciam repreffit, acceptosque obfides cum pluribuspo-puliprimoribus, Vormatiam adregem duxit. ANNO 79o,jfludiumPanficnfcParifienf* principium habuit, procurate Alcuino *^“lt;1“‘®' Anglo Caroli prçceptore. ANNO Domini792.CaroloRatiC pona: commorante, quibufdam Francis agentibus, confpirauit contra cum filius Pipinus,vt aliqui volunt, propter crudelitatem reginæ Faftradæ, quam nuper duxerat,quç coniuratioper Far-dulfum Longobardum deteda eft, Au-thores veró cóiurationis partim gladio cçfi,partim patibulofufpéiifunt., Sunc quiferantPipinum iftum decócubina natum,non enim eft ille rex Italix:cum detonfum pater in eoenobiu detrufum, ex gratia viuere permifit. ANNO Domini 793,Blondo tefte, Carolus poft vidoriam de Hunnis, vt fcripfimus, FranconiamMaiorum fuo-Yum genitalefolum prins omnium gen- nbsp;nbsp;nbsp;* tis fuç regnum inuifit,qua in prouincia fynodum cpifcoporum GermanorumSynodusin Francorumq;in 5*‘lt;^nfffurt, milfisad^'^“quot;^®^ hoclegatis ab Adnano papa, habita eft amp;nbsp;celebrata,qux feptima diciturfecu-dùmGrçcos. Hoc in loco dänata eft hçrefis Feliciana detollédis imaginibus3amp; alia quidam Reipub, Chriftianæ necelTaria tra-data funt. Eodem annoreginaFaftra-da moritur,amp; Moguntiæ fepelitur. AN N 0 Domini796. Adrianus dumreligióem Chriftianam amp;libcrta-tem ciuiumfuorum amp;nbsp;vitam pauperu, pupiUorum ac viduarum acerrimè tu-tatus eftet,moritur pontificaals fui anno 23.menfe 10. die 17. in bafilica Petri cum gloria fepelitur. . AN N 0 eodem Leotertius pon--tifex creator,qui a puero ita erat educa-tus amp;crudit*indilciplina ecclefiaftica, vt dignus eftet qui ceteris anteferretur. Hermannusdiciteum fuifte comité de i^aIUinSueuia:vndè verbid habuerit, non fcribit.fedit annis viginti. Hic Leo moxvt ordinatuseft, clauesfandi Petri amp;nbsp;vexiUmn Romana: vrbis ad rege*^ |
A NATO CHRISTO gern Carolum cum alijs muneribus miGt. MilTus eft ad hancrem recom-penfandam à CaroloAngilbertus abbas monafterijfanóti Richardi, vt populu Romanum per Sacramentum conGr-maret pontiHei, Gmulque commiGt, vt thefaurura quem Henricus dux Foriju-lienGs, fpohata Hunnorum regia, codé anno Gbi prïefentaucrat, parte pritis diftributa in aulicos,pontiftci dono re-liquum daret.
ANNO Domini 797. quia pridèm Conftantinus imperator Conftatino-politanus multos nobiliu oculis priua-uit,afleueras illos cum Irene coniuiaU fè,mater ftlij fui flagitia non fercns,im-- pellentibus quibufdam ciuibus, Con-Irene repe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
«timperiu. ftantinu captum oculis in carcerem de-truGt: vbi amp;nbsp;mcritó,taquam facrilegus, minimxlt;^;pictatis, quippc qui matrem antèrelegauerat,vitaftniuit,atq; mater Irene poft per quinque ferè annosim-perauit. Obfcuratusfertur foleo tempore per dies aliquot, ità vtaberrarent naues in mari.
ANNO Dominl798.Romani pa-cisbonoabutcntcSjclcuatilunt, volue-* riintq;ea quæ imperialis erant potefta-tis,Gbivendicarc.reGiftentc3Üt Leone, quida Pafchalis primicerij amp;.Campuli presbyteri fadione frcti,populum con-citarunt.Et cum in litania maiore cum procefhone de Latcrano adEccleGam Miferandus S. Laurentij equo fedens pergeret,inG-pa'cafu**quot; ^’^^ ^ Ro.dilpoGtas incidit. deieftus cm cquo, ac pontiGcali ainiólu priuatus, multisque verberibus cæfus, prxcipua in oculis amp;nbsp;lingua vim fenGt. femiuiu’ in monafterium S. Erafmi in vincula eftmiffus.
Verum Albinicubicularij induftria euftodes fallens,inVaticanufefe prori-puitj ibiq^tamdiu latuit, quoad Vini-giGus Spolctinorum dux claculum ac-cerlitus,eum Spoletü perduxit, nè ali-qua vi hoftiu obrucretur. Et bibliothe-carius affcrit,Leonem in ccclcGa S.Era-fmidiuino nutu vifum recuperafte, G-militèramp;krmoné: ac fcditioG,cumin cum amp;Albinum læuire non valerent, corum domos à fundamentis diruut ÖC vaftanr.
Leo papa paucos dies Spoleti mora-
in i»*
F“
GENERATIO XXVII. lÿ tus,adCarolum propcrauit. tranfgref-fumalpcs pontiGcem, fecuti funtfedi-tioforum nuncij, quo famam illius ca-lumnijs coram Carolo lacerarent.Scd piusrex qui tune apud Padelbrunnam Paddbrun-Saxoniæ oppidûerat, adSaxonumfre- na. quentes tumultus opprr.mendos,funt q fcribu nt eum in Francia: oppido Heri-ftelfuifte.'hicpontiGcé fumme acceptu rcuerétia,reieiftaq; in aliud t£m,^-usdi(-ceptatione, exhortatus eft vt redirctin patriam:epifcopos proceresq; dcdit,qui honcftoillu duccrentcomitatu„ febre-uilecuturum pollicitus.
Redeunti Romam pontiGci, eferus populustg ad Miluium pontem vlque lolenniffimo apparatu obuius, virum fanftilGmumin vrbem introducit. Carolus autem non diii moratus, per Mo-guntiacos,Belgas,Noricumquc in Fo-rumiulij dcfcendens, vbi TaruiGnos grauilupplicio affecit,quód Héricum præfeiftû occidifTent: creatoq;inhuius demortui locum altcro, Ranénam primo, inox Romam pcruenit:vbi ordina-tisper loca congrua turbis,Leo ftans in gradibusbaGlicx cumepi(copisamp;de-ro, honoriGcè fufeepit Carolum, il-lumque cundis plallcntibus in baGlica S. Petriintroduxit.
Odaua exin dieCarolus, quidnam voluilïcnt Pafchalis amp;nbsp;Campuli fedi-tionesin pontiGcem,difcuffurus,derft amp;nbsp;populum in baGlicam S.Petri con-uocari fecit, patribusq;amp; qui ex Francis amp;nbsp;Italisaderant confedétibus,pro-dudi lunt qui obiedapontiGcirecen-Icrcnt:tum vt fe quaG abfolutiores redder ent dus calumniatores,mortiferum cicrimen impofuêre. Vcriim ab omnibus aflefloribus vna voce relponJum eft, Sedem Apoft. omnium eedeGarum caput, à nemine iudicari debere. V ndè obmifla ob tam graue rcfpôlumàCa-rolo conftitutione, Leo pontifex qui trn papa fe iudicium maxime optabat, luggeftum puigut. con{cendens,cùm nullus appareret cri-minis approbator, aftumpto euange-lio in mambus, coram omnibus inuo-cato Trinitatis nomine, iurdurando afGrmauit, 1e omnium rerum quæ G-bi obijcerent, infontem effe. Aèfa iunt h^c Idibus Dccembris anno 800.-
ß 4 Anno
-ocr page 36-lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
ANNO falutisSoo.indienatiuÏ-tatis Domini,præhabita matura delibc-ratione, Leo pontifex Romanus confi-derans imperatores Conftantinopoli-tanos argrè id nomen tuen, amp;ob cam rem vrbem Romamatque Italiamma-gnis Calamitatibus preflam, fimulq; rc-tradans errores Græcorum frequentes amp;inobcdicntiam, amp;nbsp;Occidentale imperium quafi pro derclido à Gr^cis ha-bitum,eregionè vero perpendensCaro-lum Fracorurri regem porentilÏïmum, amp;nbsp;oprimcdcECclefiameritum,quiEc-clefiam ab oppreffione Defidcrij régis Longobardorum liberauit, ficut pater eius Pipinus ab Aiftulpbo, ficamp;auus Martel!’ à Gotthis amp;nbsp;Saracenis: eapro-pter inter Miffarum folennia codie in ' bablica S.Petri pontifexpopuli Romani confenfu, Carolum impcratoré Ro-manorum dcclarat,ac diademate coro-nat, ter acclamante populo Romano: gnuHmpe* Carolo augufto à Deo coronatoma-Cxf, Augu. gno amp;nbsp;pacifico imperator!,vita amp;nbsp;vi-ttoria. Pontifex item hominem inunxit cum Pipino filio, quem Italix regem folenni decretopronunciauit.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Eodieimpenum RomanumaGre-
Germano» en in perlonaCaroh Ivi a gm traliatum uaUtuin. eft in Germanos, publicam facit fidem tex.in c. vencrabilem.deelcc.amp; de. Ro. prmcipes.Sic monarchia mudi quç fte-tit apudGræcos quingentos ferme an-nos, refidet apud Germanos non fine feliciaufjjicio ccclefix Romanx.Itaq; reliqua principis opt. gefta pofthac re-cenfebo.
Libetrebus noftrisbic impend! pau-lumopcrç.Cur enim hoc in loco de na-tioneindyta Germanorum, quç apud illuftres authores legere mcminilaudc digna,non pergam compilare,quado-quidem rcs monct? Et fi pro rei dignita-telaudaridebtat, inuenimuseam efle, quç de omn! gcnereiaudis atq; virtutis, cumquauisnonmodoearum qux hoc tcmporeprxclarx atque célébrés habc-tur,fedet!àmcumomnipoffîtantiqui-tatis memoria contendere. Qux enim cft natio alia fub cxlo,vbi tanta amp;nbsp;tam fyncera nobilitas, vb! tot generofi pro-ceres, vbitotfortiffimi milites, quibus ex innata animi fortitudine contra ho-
ftes vidctur quida inefte quafi vitx con tcmptus,dum malle inueniunturexu-ere hominem amp;nbsp;mortalitate, quam fa., lutem fuga quxrerc.
Quamlongaveró amp;Iata fit Germa- LausGei» nia, quam rehgiofa, quàm veri tenax, manij« quam iufta,quàm populofa, quantus fplendor vrbium,qux exh facies, qux terrx vbcrtas,magis admirari,quam re-cenfère valebimus.Hxc cum ità fint,in-dignifiïmum iqdicaui, aliarum gentium gloriofa facinora compilantem, Germanix^ Cuiusalumnus furn, prx-conia amp;nbsp;laudeSprxterire,ceuGerma-nicç virtutis inuifbr: quad nè commit-tam,tétaboexhisquas alij fparslm co-memoraUerunt, GermanaS res, quoad potcro,vel rudi narratione in vnu corpus redigere,nihilquefihè certoautho* re,quod confentaneum rationi non vi-deatur, conferibere.
Quanuisautem iamdehifipfis non-hulla antè,amp; poftenus generatiombus fuisbreuitèr fuccindei^uepcrftrinxeri-mus,plcniùs tarnen prxfcntibus fingu-lorum capita aperirccurabimus: amp;nbsp;nè res confufa, perturbationem afterat 1e-gcntibus,diCam primum de origine no-minis, ftcundo de htu Gcrmaniç,tertio de qualitate glebx, quarto dc populis Germanix, quinto de dignitatc gentis, fexto dc illuftribus Germanorö geftis, fèptimó exhortationem fubiungam,vl-timó de pnfeis Germanorum moribus ponam.
Redè nimirum eftlMaioribus no-ftris inftitutum, vt qua re gens qux que maxime Celebris effet, ca region! nome daret.Hinc amp;nbsp;à conditoribus fuis vrbts, amp;ab hoftibusvidisfçpènationes nomina luntiórtitx.
Germani, ab exteris appellat! ftmt
Maiores noftri, deuiâis Gallis; eth lu- Ongo nofi dere videam fcriptores inhuius nomi-^8quot;“^‘'’ nis origine perquirenda, vaniorcpro-feéto opera,quam fi Nili caput quxre-rcnt. Sed cft hoe nomen à lingua noftra planèalienum, qui Tuifconum nomine prifco appellamur,gentis authorem refcrentesTuifconem Noç filium,quc poft diluuiumcum nonnulhsalijsge-ncrafle fcribitur. de quo Cor.Tacitus de fttuamp; moribus Germanorum fen-bens:
GENÊRATIO XXVII. 21 ramidis apud Tulfcones Ingxuon ^e-j^^gæ^^^, gnat. Deinde codera libro: Sub Ara-liotege Affyriorum fcptimo,apudTu-ifconesregnabatHermion virierox ar- Hernrfoft. mis. Deinde eodem lib. Berofus: Sub Baleo8. rege Affyrioru, apud Tuifco-nes régnât Marius. Deinde fub x. Al- ^**^“*‘ fyriorum rege Belocho^apudTuifco- Glktfaw» nesregnauit Gabriuius vir ferocis ani- «x. ,
Tuifco. gt;laanu»a
interpretatur coronatus,fecûdùm loh. ,
Viterb. Deinde fecundum Berolum: SubBaleoxi.regeBabylonix regnauit .
SuCUUS» apud I uilconesSueu ,aquo Sueiudi-' cunturaquibufdam appellati. Deindè Berofus: Sub Altada xij.rege AliyriO-rum,apudTuilcones regnauit Vanda- Vandalus, lus. Sub Mamito xiij.rege Babylonix, régnât apud Tuilcos IVutaccs, amp;nbsp;1e- «states. cundùuiIoh.Viterb.Teutates,Mercu-rius Germanofum extitit, qui lacrifi-cijs ritus indidit,quibus conlonat illud Lucaniin primo:
Er^uihif ïmmitt4j)lacatur fan^uine ^tro TeutareSi horrens^ /erti alcarti/M ffejtts. Abhocamp;Teutones diâi funt. Sub 14. rege Alfyriorum Mancaleo, regnauit apudTuifcones Hercules AlemannuS, hercule* anno regni illius xq. amp;nbsp;ob id rotte,te-
Aphrica Aegyptium amp;Libycum,qux vnu primo fuerunt, poftremo in Europa quatuor noftri enumerant, Celtibe-ru,id eft,Hifpanix:Celtarü,id eft, Gal-Videatiirfuliæ;Kiy^i^ijp^ qypd dix gentcs Italicum SorisfFa. appellant,amp;Tuifconum, quodà Rhe-tiOjamp;gene-nofluuio per Sarmatas m Potum finit. ratioi6.il- addunt quidam etiàm quintum,lôni-cum.Hxcille.
krib
Ex quo etiam patet, quód turn Ger-manorfi et Sarmatarü vnum fuit regnd. Addit loh. Viterb. in cómentariis,No-tadum effe quod Noa fibi in filios ado-ptauerit Tuifconis pofteritaté, amp;idcó jn eius arbore ponuntur, amp;non aliö-rumnepotes. In quo,{ecûdùm ipfum, prxcellunt Germani amp;nbsp;Sarmatx, qui dicütur Tuifci. Latinos amp;nbsp;Gall os’ Sar-
matæ autem populi funt,Poloni,Got-thi, RulFijPrutheni, Daci amp;nbsp;reliqui affines.
Deinde Berofus lik 4. Anno, in^t, 151. ah aquis, prima omnium ciuitatum fundata eft Babylon.Et dcindè,Baby-lone condita,lanus pater,qué amp;nbsp;Noä nominant,miGt inAegyptum Chem, in Afiam Orientalem Gangem,inEu-ropam regem Sarmatiæ fecitTuifconê àTanai ad Rhenum,iunâ:ique funt iHi filij Iftri amp;nbsp;Mefæ cum fratribus fuis, ab Adula monte vfq; in Melembriam.
Deinde in quinto libro idem Berofus: Anno,inquit,ó.Semiramidis,apud Rheni Sarmatas regnauit filius T uilco-nisMannus. Hinc loh. Viterbiehpu-Alem»naus ^^’^ didos Alcmannos. Deinde Bero* - fus codera libro: Sub Nino fifio Semi-
oft ref
A NATO CHRISTO bens: Celebrant, inquit,Germani cat-minibus antiquis, quod apud illos mc-morix amp;annaliü genus eft,Tuilconem deum terra editum,amp;filium Mannum, priginem gentis conditoresque. Teftis efthuius loh.Annius Viterbieh,qui arborera facit filiorum Nox,norainatq; poft Sera, Chara amp;nbsp;Iaphet,Tüifconcm filiu Nox,de quo Berofus in lib. i. An-ïio,inquit,falutishumanç ab aquis pri- mi. amp;aliqui exiftimantiUumprimum, mordiofurapto,noftri Maiorestempo- qui Coronam totius Germanixcofen-ra feripferut. nos referemus origines amp;nbsp;fu pertulerit. Gambriuius enim Latine tempora amp;nbsp;reges eoru duntaxàt,q nunc magna habetur. In AGa quidem noftru omnium celGfGmumBabylonicum,in fte Cornelio, Germani ituriinprælia, Hcrculcm canunt. Et tantum de regibus Germanorum, quorum Berofus meminit.
Concordant inmultisCor. Tacitus inlib.de fitu amp;nbsp;moribus Germanorum, qui nommât Tuifconcm,Mä-num,lngæuones,Herraionas,Iftæuo-nes.lubiungit. Quidam autem licentia vetuftatis plures* deo ortos,pluresque gcntis appellationes, Marios, Gambri-uios,Sueuos, Vandalos,affirmant,eaq; vera nomina.
Cæterùm Germanix vocabulum recens amp;nbsp;nupèr additum,quoniam qui primiRhenum tranfgreffi, Gallos ex-pulcrunt, nûcTungri, tuncGermani vocati. Adftipulatur Cornelio Strabo in fua geographia lib.7. Stat'im, dicens, transRhenumregionem adortum ver-gentem, Germani colunt, nationem Gal-
-ocr page 38-« lOH. NAVC. CHRONOG? VOLVMEN TERT.
|
Germanj G«Iloru;n ß atrcs. ^Tciitones ffcs Gallo-rü «flc cloQ Gallica paulifpèr imitantes forma,mo-ribus amp;nbsp;vinendi ritibus, quaics Gallos dicimus. IdeoRomani hocillis nomen indidifle iure mihi vidétur,perindc ac fi omnes*fratreSjGallis eloqui volucrint. Hæcille. Volunthi fcriptores fub Ro.Teuto-nicosefledidos Germanos,amp;ficreces nomen fucrit. Quandovero cis nomen fit inditum, compertü non babeo,cum t.Ucl.g»l.}.Iulius Cælâr tranfiensin Gallias, turn inuenilfetcis Rhenum Germanos in-colcre, inquifitione fada de eorum fta-tu,repereritRhemis narrantibus, ple-rolqueBelgas ortos à Germanos,Rhe-numque antiquitùs traduftos, propter locifeitilitatem ibi confcdiiïcjGallosq; qui ea loca incolcbant, expugnaffe, lo-losque efie quipatrum, vtaicbant,no-ftrorum memoria omni Gallia vexata, Teutones Cimbrosque intra fines fuos ingiedi probibuifient. Hæc ille.Ex cuius diäis luculentèr patet, nomen Germanorum etiam tempore C. lulij Cæ-faris recens non fuiffe, cum fuo tempore quærenti refponfum fit,Germanos tuGallijsimmorateSj antiquitùs Rhe-num tranfiffe. Sed amp;Germani tempore quo Bren-nusvrbemRomam incendit, circa annum fexagefimum lupra trecentefimu ab vrbe condita, fueruntin Italia, author eftT.Liuius prima: decadis lib. 5. vbl fcribens de Gallis,qui fere ducentis annis ante vrbem incenfam partes Ita-liæ occupauerant, à quibus hæc por-Vndccir31 “° cifalpinaGallia dida eft, inquicns: pina'callh. -^^’^ fubindè manus Germanoru, Eli-touio duce,vcfligia prioru fecuti,cùm tranfeendiffent alpes, vbi nuncBrixia , amp;nbsp;Verona vrbcs funt,locos tenuerc,amp; ibi confedcrunt. quodfadumreor lub Prifeo Tarquinio. Concordatin hoc Gotf. Viterb. qui inillorum geftorumordineait: /a ^uaß^uingai^ temjgt;us defluxerat annis^ Càmßta Germanis inßiXttieHa Sîcamiery ^modô Germani eußunt de more yocan^ Dianins amp;nbsp;hn^ua cum Teutonicis yanari^ ProgeniesPriami Germanica nota quarts. CofentitCarinusin hiftoria de origine Mediolani, amp;nbsp;cum recitatBergo-menin fuppleméto chronicôn,exqui |
bus clarèpatet,fi nomenGermaniæ tc-porcCor.Taciti recens fucrit,aut à Ro. impofitum refpedu Gallorum, vt Strabo voluit, cùm antcà expræmiffis German« gentis nomeninucniatur,fuifle célébré. Non tarnen irem inficiàs,à Tu-ifcone ^Uiffc^Ctt vulgù didos,amp;nomi- Cuftfd)«« nis ratio conuincit, ficut à Teutone‘'“^'-uf' rege Germanorum Teutonia,dummo- f*^®”* do verum fit, Germaniæ tarn célébré nomen, effe antiquiffimum nee recenter inuentu.Habet enim Germania plu-ra nomina, vt pleræqj nationes aliæ,amp; Italia plurima habet nomina.Nec quadrat quod aliqui fcripferunt finè pro-, bato authore, Germanoruappellatio-nemapud Gallos fumpfiflcexordium, narrantes, quod poft Troianam cla-dem Aeneas amp;nbsp;Priamus Magni Priami nepos,pcragrantes vcnerintinltaham, in qua Aeneas cum fuis regnum infti-tuit, Priamus vero tranfiuerit in G31-p ,^^. ^^^^, liam. lllos Gallos qui lupra Rheni lit- ra 15. nb*^ tus turn morabantur,cxpulit,m u ni tinnes ædificans amp;caftra, Troiam Videlicet, quænûcXanthumdicitur,amp;Vo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f i coniam, quænuncBonna appellatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« |lt; tandem regni fedéapud Treuiros con- | J ftituens.Excrcitus autem Aencæ quiin Italiarcmanfcrat,iftis populis Priami, qui earn Galliæ parte occupabant,fcri-bés,germanos, cos appellabat,cô quod illi amp;nbsp;iftideTroianorum germinepro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l ceffiffent. Poftea vero cura hi Gerraani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ raultiplicati enent,raiferuntpartcm ex-ercitus trans Rhenum in Turingiam,ibl etiara regnum inftitucntcs;et propterca fucceffu temporis,Teutonic! tanquam à digniori,etiam fe Germanos vocabat. Poftremo cùm Ro.regnum effet dilata-tum,venit lulius Cæfar cum Ro. Gcr-maniam quæ proxima eft Gallis, lubij-ciens occupauit, antiquara germanita-tem inter eos amp;nbsp;Romanos renouando. Pulchruminuentum,lcdpacclalua, cùm examinatur,inuenitur effe fabulo-fum,necaliqua veteru authoritateful-tum.legantfummum authorem C.Iu-liumin commentarijshb.a. vt luprà tc-tigi,inuenienteumpræmiffa lólerti inquifitione deGermanis, qui tu in Gal- i.bel.giM' ha morabâtur, comperiffe Rhemis nar-rantibus/eos Germanos antiquamex Gcr- |
|
A NATO CHRISTO Gcrmanisorigincm duxiffe,Rhenumcj; tranlgreffos olim, ib'i cofediffc, amp;nbsp;Gallos quiea locaincolebantjCxpulifTe. Adde pnlcos probata: fidei autbo-reSjStrabo nemjEgefippum^Cor. Taci-tum,Clau.Ptolemçum,Paulû Orofiu. Quidjquçfojprçdiâi vetuftatis autbo-res aliud volunt, quam Rbenum limite fempèrfuiffe inter Galliam amp;Germa-niam, amp;nbsp;quad Germani omes qui Galliam incolut, à tralrbenana Germania origine trabat? SicSolinusin colleda-neis de Germania fcribens ad Auguftu: SuccinuSjinquitjingens initium Germania: facit»bunc Ingxuoncs tenent,! quibus primis poft Scytbas nomé Ger-manicum conf Lirgit,diucs virorum terra, frequens populis,cxtenditur inter Hercynium faltum amp;nbsp;rupes Sarmata-rum, vbi incipit,Danubió; vbi définit, Kbenoperfunditur.Hæc illc. EtdeIngxuonibusPlin.in q.lib. ca. 13. ait.Tncipit inde clarior apcriri fama ab genteIngæuonû,quæ eft prima,*in-dè*Germaniæ,*Seuomonsibiimmen-fus, nee Ripbæis iugis minor, immané ad Cimbrorum vfq; promontorium ef-ficitbnum, qui Codanus vocatur,re-fertusinlulis,quarû clarifïîmaeft Scan-dauia, incompertæ magnitudinis. amp;nbsp;plura quç gentis noftræ defcriptioncin probant. Lititudo Germania,Europç regio eft nobilis, Germani«. amp;nbsp;maxima poft Scytbiam inferiorem,! Danubio intra Rbenu fluuium Ocea-numq-, côclu(a,Clau.Ptolemæ’ autbor eft,amp; Cor.Tacitusin lib. de Gtü amp;nbsp;mo-nbus Germanoru: Germania, inquit, omnis ! Gallijs,Rbctijsci; amp;nbsp;Panonijs, Rbeno amp;nbsp;Danubio fluminibus, ! Sarmatis amp;nbsp;Daeis, mutuo metuaut mon-tibus feparatur.extera Oceanus ambit, latosfinus amp;nbsp;infularum immenfafpa-tia comple«5lens, nupèr cognitis qui-bufdam gentibus ac regibus, quos bellum aperuit.Hæc illc. Hi fines Germaniæ,vt veteres voluê-re.Nunc quanttim extra hos terminos vagati fintGermani, amp;nbsp;adhuc poffide-ant, ca conditione, vt fe aliud ab bis cf- fe genus réfutent, non obfeurè intelli-gerépoffumus. Rbetios enim,Vindcli- cos, Noricos amp;nbsp;luperiorem Pannonie U’ati ^j negauerint, dubjto. |
GENE RATIO XXVII. 23 am,hoc cft,Auftriam, alpes,partem(^uc lllyriæ amp;vlqueadTridcntinaclauftra Germani obtinent. Belgarum ferè tota natio quond!m Gallici iuris, omnisq; Rbenus in nomé Germaniæ linguamq; conceffit, vtiam fe Gallos dici nefciat: fi audiant,indignentur. Heluctij quo-què in Gcrmani.ie nomen amp;nbsp;bnguam tempore labentc tranfiêre. Itaq; Galbæ tranfalpinæ magnam parte Germania fibi vedieauit. Prutbenos gentem fero-ciffimam amp;idolis deditam, intra treeë- . tefimum annum ex manibus infideliu Mariç virginis,vi amp;nbsp;armisdetraxerunt, vbi et lingua Teutonicainrrodudaeft, amp;Cbrifti cultus gentiimperatus.Vndè habita, vtfic,comparatione ad primæ-uam Germaniam,inuenictur quôdplùs ferè naéfi lunt Germani foris,qintus habeb.at. Germaniam enim eatentts ex-tendcrunt, quatenùs IcrmoGermaniens inuenitur extenfus. - De qualitatc terra: Germanoru feri-buntur nó diuerfa modo, fed amp;nbsp;aduer-fa.Anneus Seneca m hb.de gubernatio- Senefæ de nemundi: Germania, ait, lY quidquid. circaIftrum vagarum genriu occupât, perpétua illos hycms,trifte cælum premie,* maligne folum ftcnleluftentat, imbrem culmo aut fronde defendunt incolx,{uper durata glacic ftagnapro-fult3nt,in alimentü feras captant,nul-1a illis domicilia,nullæque iedes lunt, nifi quaslalfitudoindieinpoluit. vilis, amp;nbsp;bic quærendus, eft viéius, horrenda iniquitas cæli,intcifta corpora.Hçe illc. Non multvim diffimilia refert Cor. Tacitus.Qjais porto,inquit,prêter pe-riculumborrendi amp;nbsp;ignoti maris, Afia aut Apbrica aut Itaba rebéta, Germa-niampeteret informem terris,afperam cælo,triftcm cultu adfpeéhiquc, nifi fi patriafit? Et^aulópóft: rerra,inquit, etfi aliquanto fpecicdiffcrt,invniuer-fum taméautfyluis horrida,aut palu-dibusfœda:humidior,qua Gallias: ven-tofior, qua Noricum ac Pannonia ad-fpicit,trugiferarum arborum impatiés, pecorum tœcunda, fedplerunquè im-procera. argétum amp;aurum propicij an Eidcra |
X4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Eidern fententiæ Strabo accedit. Q.uisautem,quç(ô,adhçc audita no
amp; vires alit, amp;imman cm corpons ma-gnitudinem efficit. agricultur.x pari'im jj^^jj, pfj. nudebant,ncc enim quifquam agid mo- mû Genn* dum certum aut fines habebat,fed ma- «orüvita. giftratus amp;nbsp;principes in annosfingu-Ios,genticuipi3m hominum, qui vnà coïerant,quantum ei amp;nbsp;quo loco vide-b3tur,agritribuebat. Cuius rei multas atferebant caufas, nè affidua agricolé-di confuetudine capti,belli gerendi ftu-dium intermitterent, nè latos fines pa-
ftupeat,aut fakem nó arbitretur ea effe eófifta, cum apudalios authoreslegat Germania pafsim,oculisqueconfpiciat,quamve-euka/stfer- rofint confentanea?vbibeata amœni-tibi.
tas vifitur,cæli clementia,campi fertili-taSjfunt amp;nbsp;colles aprici,nemora opaca, frumentorum abundatia^vitiferi montes,clariffimi amnes,Rhenus, Danubi. us, Albis, amp;nbsp;alias riui lympidiHimi, to-tam terram rigantes: funtfontes dulcis aqu«,(untamp;thermscalidæ, funtmi-nerx lalisplurimæzmetallorûitcm fer-tilitatc nullis terris cedit, vniuerfa amp;nbsp;Italia,GalliajHifpania argentum qua-
rare ftuderent,potentioresq; humiho-res expcllcrent,nè accuratiusad frigora atquexftus vitandos çdificarcnt,atque onretur pecuniae cupiditas, qua ex re faftiones diuifionesque nafcuntur, vt animiçquitatepltbé continercnt,cùm fuas quifq; opes cum potctiffimis çqua-ri viderer, Hscillcmprimisde Sucuis
Metalla.
fi omne ex Germaniæ negociatonbus habent,mctallaque nonparum multa, nccauroekpriuata.
Quód fihodièprifcorumrefurgcret aliquis, amp;nbsp;oculis intima regionis per-fpicerct, vidcret quanta eflet locorum falubritJS,cæh*humana teperies, vbcr-tasq; fob,vini,frumenti quanta copia, arborum confitiones, qui fplcndor vr-bium, templorum lacraamp;erga Dcum ’’®^'g’®ï vrbanitas ciiiium, veftitus hominum, rei militaris pcritia, apparatus bclhcus, exteraq; ornamenta Germa-norum,nobilitasq; quàm fyncera,pro-feftó(vtreor)non diccret terram infor-mem,afperam cxlo, triftcm cultu.vidc-rctfanc, quàm verum fittritum illud, quod fxpc bona materia ceffatfinè artifice, QuandoquidemLiuius in 9.Syl-ua,inquit,crat Ciminia turn inuia ma-gisatque horrenda, quàm nupèr fuê-re Germanici laltus,nulli ad cam diem nemercatorum quidem adita. cam in-trarc haud ferè quifquam prxterducé audebat. oftendit panter circa Mutina Bononiamlt;^ue, amp;nbsp;proxima loca totius Italix nuncamœniffima,fyluasomnia
4. bel. gal-*
commemorat.
Porró fi deinduftria amp;nbsp;folovirtutis amore prifci Germanorum populi terra reliquerunt*ocio(am,quç vbi pofteà *odiofjlt;* cultores nafta eftidoneos,locuplcti(fi-mè refpondit cultonbus, protubt^ue fruftusmultiplicatos: nóreftè iniqui-tas csli aut glebæ fterilitas inbmulari debucrat,nifi fortè ex reuolutione csli mutationes in regionibus fieri arbitre-mur,vel quodoeusin hoc humanarum rerum fragilitatcm oftedere vdit; vt nihil tam confpicuu, tam florensfit apud mortales,quin non ahquandodeficiat ' amp;nbsp;in nihil urn redigatunrursum amp;nbsp;que funt defpefta vel infœcunda, crigat, omniumque return affluentia condo-net. Nam plurimas accepimus regiones ^ in Afia amp;nbsp;Africa iam efledefolatas, vbi quondam florentilfimus fuitagcr. illa enim magna Babylon,glonota in regnis, fuperba ac inclyta,nixta Efaiæ Era.ij. vaticinium, fine fpe reparationis fire-narumfafta eft delubrum,domus draconum, amp;nbsp;latibulum lerpëtum. Aegy. ptus quoquè magna ex parte inhabita-bilis narratur amp;nbsp;inuia.
Agervero Germamcus tetcr quondam amp;informis, mitiorfaótus,omniü rcrum advlum humanum necelfariaru fœcunditate, nulh(vt reor)eH fecudus: quanquàmnonmelarct,idàmultisim-probatum iri, confiderantibus Afiarn, Africam^ltahamjCtfi qua funt aha for-
*an;œn»
Ä.bel G io. obtinuiHc. Itaq; C.Iulius Cxfarin có-4.bcl.gil.i, mentarijs:Fuit,inquit,tempus quando - Germanis vita omnis m venationibus et ftudijs rei militaris confifl;cbat,maxi-mam partem viftusin lafte,caleo,carne amp;pecorc habebant: quxresamp; cibi f!;enere,amp; quotidiana excrcitatione, amp;nbsp;ibertate vitx,quódà pueris nullo officio aut difciplina afïuefafti, amp;nbsp;quód nihil omninócótra voluntaté faciant-
tunata
-ocr page 41-A NATO CHRISTO tunataloca. At ego cum Plinio terram iudico optima, quæ fuisbonis contenta, acre lalubnfruitur,eanimirum eft Germania. Naetfiregionibus alijsmi-tior eft hyems et fr udus nobiliores,mi-nùs tame æftustemperatus eft: vnde amp;nbsp;frugum corruptio,adde animalia vene-noia, Scalia ad humanigenerisperni-ciem intentiftima: difficile proinde erit iudicarc, quæ cuiprouincia fit compa-randa vel anteferenda.
De antiquis Germanorum populis Cor.Tacitus lib.de fitu Germanix,cre-dere fe dicit, cos indigenaseffe, minimeq; aliaruin gentiu connubijs,adue-tibus amp;nbsp;hofpitijs mixtos. rationé dicit, quia nee terra ohm, fed claffibus adue-hebantur,qui mutare fedesquærebat, amp;nbsp;immefus vitra Oceanus ac aduerfus, raris nauibus aditur. Tumquisporro, inquit,prçter periculu horrédi amp;nbsp;igno-ti maris, Afia ct Africa aut Italia rclida, Germania peteret, informe terris, afpe-ram cælo, trifte cultu amp;nbsp;adlpcdu, nifi
1' «1»
U
Ticittude Gsnuanix populit.
1.»
ff
ru opinionibus accedo, qui Germaniæ populos nullis aliarünationumcónu-bijsinfeftos,propria amp;fyncera,amp; tantum fuî fimilem gente extitiHe arbitra-tur,vndè habitus quoquè corporum, quanquam in tanto hominum numero idem omnibus, truces amp;ceruleioculi5 rutilx coma:,magna corpora, amp;nbsp;tatum ad impetum valida, laboris atq^ operu non eadem patictia,minimcq; fitim aut seftum tolerare, frigora atq;incdia aC fueucrunt. celebrant hi car minibus an-tiquis,quod vnum apud illos memorix atq; annaliu genus cft,Tuifconcdcum terra editum,amp; filium Mannum,origi-nem gentis conditoresq;.Manno tris fi-lios affignant,è quoru nominibuspro-ximi Oceano Ingæuones, medij Hermiones, cæterilftæuones vocantur. Et fie Cornelius tria dicit effe genera Germanorum. Quid Bero fus {entiat,fuprà
fcripfimus.
Plinius vero in naturali hift.lib. 4. G»maiüt ^eoera, inquit, Germanorum funt 5. Primü Vindelici, quorum partes funt Bursundioncs, Varini, Carini, Gut-tones: fecundu genus lngxuones,quo-rum pars lunt Cimbrr amp;nbsp;Tcutoni à
GENERATIO XXVIL aç Chaucorum gente: proximi aute Rhe-noIftæuones,quorum parsfuntCim-bri mediterranei: quartum genus Hermiones,quorum pars funtSucui, Hcr-munduri,Catti,Cherufci:quintapar$, Peucini, Baftarnæ conterminiDacis. Hæcille.
Orofiusvcrôrefert,vniuerfam Ger- Orolîm de maniam 54. genres inhabitare.hinc eft Germanis. forte, ^ Strabo ante illos,multos me- , morat populos,amp; multo plures poft eu Cor.Tacitus,necpauciores Cl. Ptole-mæus. Quodfiquis Germanorû fcri-ptor teftifîcaretur nomina talia popu-hs Germaniç fuiftc,qualia hi memorät, admirarer vchcmétèigquo paâo ea no-minaaboleuiffent,quod ferè nulli nomen fuû fuperfit.Et quod magis mirum cft,cùm fupra 4.amp;50. populi memoré-tur nominibus diftinftbquod nemo in-uenitur quidicerc poteftregionis fuæ nomen, velquando aliudnomen vfur-pauerit,pcrpaucis exceptis.
Illud etiam no minore admirationc dignum,quôd tanti authores ità variât, amp;nbsp;pauciffimos populos ex his nomina-ri videmus apudvnum, quos nomina-uerit alter, cùm tarnen intra 30. fupra loo.annos fcripfcrint,Strabo fub Tiberio, Tacitus fub Traiano, Ptolèmæus fub Antonino Pio.
Memorat Strabo inter Germanas Strabo de gentes, Brudcros, SueuOS, ColduOS, Germann. Marcomannos, Luios,Zumos,Buto-nes, Mugiloncs, Sibinos, Senoncs, Si-cambros,Cattos,Gambriuios,Cattua-rios,Chaubos,Cimbros,Caulcos,Ca-pfianos,Bifurges,Chcrufcos,Catifcos, Ampfanos, Chenifeos, Landos, Subat-tios, * Heumunduros , Boios: Hæc Strabo,
Cornelius item Cattos,Vfipctcs,Te-aeros,Bruderos,Fnfos,Angriuarios, Dulgibinos, Thafuarios, Chaucos, Cherufeos, Cimbros, Sueuos, Longo-bardos, Reudingos, Anglos, Auionos, Varinos, Eudolbs, Suarmos, Nuitho-mos,Hermunduros, Narifcos, Marcomannos,Quados,Marfgnos,Götthos, Ofos,Buros,Ligios, Arios,Heluetio-nas,Mannumos,* Gelyfios,Noharua-I0S, Rhugios, Lemonios, Suiones, V e-netoSjEennoSjV andalos:Ha:c Cornel.
C Multo
-ocr page 42-lOH. NAVC. CHRONOS VOLVMEN TERT.
Cxfirlirc aliquantô aliter narrat
Multóhis diucrfaClau.Ptolemæus recenfet.
Quis, quæfo, ad tantam ignotorum nominum congeriem non moueatur,fi fit Germanus?led cum per tempora qui-bus vocabula hxc gentium in vfu fu-ifTefcribunturjnemo adhuc ex Germa-nismueniatur Latina: lingua: opcram naualTcj ( nam amp;nbsp;literarum fecreta, fi Cornclio credimuSj Germani viri pari-tèr amp;mulicrcs ignorauerut, ciim Galli,authore Iulio,priufquam Rom. fub-ijcerentur impeno, nullas fciuiffe aut «.behgaks. vidilïeliteras fcrantur,nifiquasGrxci aduenæ pro miraculo habitas paucu-las oftendilTent) confequens eft ergo, populis Germanorum velàGræcis, vel à Latinisinditafuiflehxc nomina.
Qu.is veró ignorât, vtdcGi xcista-Ceam,quódltali qui turn Latinamlin-guam introducebant, amp;nbsp;qui nuefunt, linguam Germanicam in multis etiam vbidiiiinludauerint,raro benèpronu-cient^
Vcra autem nomina proulnciarum Germanise, hodiè lunt hæc: in capitc Danubij amp;nbsp;Rheni,eft Sueuia, alias di-üaAlcmania,amp; comprxhendit fubfe Rhetiam.Heluctia,qu3m Suitenfes amp;nbsp;confoedcrati occupant, Al !atia,Lotha-ringia, quæ cflfecundùm Bar.depro-prietatibus,quafi vltima Germanix ^-uincia. Rhenenfis prouincia, Braban-tia3ScIandia,Hollandia, Frifia, amp;nbsp;fe-cundùm aliquosFlandria,Dacia, Sa-xonia,Thuringia,Haffia,Myfia,Vueft-ualia, Franconia, Bohemia, Morauia, lV'larchia,Pru(fia,Liuonia,Pomerania, *Silcfa *Schlefia, Polonia, Bauaria, Auflria, Stiria, Carinthia, Athefis.
InfupèrGrcgorium3.mirortam va-rijs vfum nominibusin epiftolisadGcr manix prxfulem Bomfacium, cum ca quæ perfcripfimus, illo etiam tempore fuerintin vfu.
Magna admodùm amp;nbsp;veneranda di-gnitas Germanorum,apud quos refidet monarchia mundi Romanum impcriu, de quo Innocëtius tcrtius,extra de elec. in c.yencrabilë,fcribcns, aflerit Ro.im-pei lu à Grçcis in perfona magnifici Caroli in Germanos effe traflatu. cocord, de. Romani principcs.de lur. iur.per
quæ iura mérita filcntiuimponcretur côtendentibus,tranflationë imperij fa-damfuiffe primùm in Gallos aut Fracas, contra quosfufficerc débet, facris canonibus atteftari, imperiutranflatu elTcin perfona Caroli in Germanos.
Nee fine myftcrio hoc fadum vide-tur, amp;nbsp;ad tollcndam omnem ambigui-tatem ità fuit exprimendum; quod id darum fict: Carolus cm Magnus tempore tranflationis rex fuit non folùm Galliæ,fed amp;Germanie: amp;ideftindu-bitatum,amp; licèt vtriufque regni rex fu-erit,ancutro taméregno appellabatur, léd Carolus rex Francorum dicebatur, quodidem erat,acfi nominatus fuillct rexGermaniæ amp;G311iæ.nam darum qft,quód eo tempore omnis Gallia traf-alpina amp;nbsp;etiam Germania à montibus Pyrenxis vlqucin Pannonias, Francia dicebatur. Illa,id eft. Germanica Fran -cia,Orientalis.'altera,idcft, Galhcana Francia,Occidentalis: in quo vcra: hi-ftorix concordant omnes.
Eft etiam Iciédum, quod Germania tunc eatenùs protendebatur, quatenùs ferma Gcrmanicus:Gallia verô,quate-nùsGallicanus, hoc eft, à Britannico mari vlq^adMofam fluuiû. Hisitaquc taquàm veris premiffis, elarè patct,fi in traflatione Galli fuiftent expreffi, Germani fuiftcntcxclufi,quod non cratde mente transferentis: fi veto fada fuiflet mentio Francorum,tunc quia Francia comprçhédebat Galliam fimul amp;Ger-maniam,proutdidû eft,tranflatio fada fuiflet in duo difti nda régnaamp;di-ucrlarumlinguarum,-quod nemo laudarc poflret,quia fuiflet feminarium dif cordiarum.ideô vt tolleretur omis am-biguitas, tranflatio fada eft in Germanos, vtfie Gallici occidentales Franci, feirent fecxclufos. facit pro hoc etiàm canon de conle.dift.i.qui dicit,Teuto-nicis conceflum regnum eedefiæ.
Prædidis nonobftat, fi quisdiceret Carolû fuilTeGallû,amp;quôdin ipfum amp;pofteros luos tranflatum fit imperiû, apud quos duraucritin leptem genera-tionibus. Nam darè conftat ex chroni-cis,Carolum fuiflæ Gcrmanum,inGer-m3nianatu,in ea amp;ledchabuiire,amp;fe-pultu.nac’eminueniturin^H^dbcÜtt haud
*Slcha
Imperij ad Germanos tralatio.
A NATO CHRISTO haudlongè à Mogutia, quod fans col-ligiturcxhiftoriaFrancorum amp;Eure-bij.Legiturctiain Spe.hifto. quod Carolus u. vends impoluit nomina, amp;ii. menfibus iuxta propriam,id eft,Teuto-nicamlinguam.
Sed ft dicaturquod fuerit Gallicus, quia in Belgica Gallia natus, quæ nuc Germania dicitur, illud tarnen verum eft, quod imperium non fuit tranllatu in eû, fed in perfona fua in Germanos, ,put hoc dicut facri canones, ncc etiam verum eft, quod omnes pofteri Caroli, imperatores fuerint Gallici. nam ficut CarolusGermanusfuitgt;itaet filins eins Ludouicus Pius, ità amp;nbsp;Lothari’ Ludo-uici Pij filius, cui m imperio fucceftit Ludouicus fecûdus.ille forte vel in Italia aut Galba fuit nat’. Sed eö mörtuó, fucceftitin imperio Carolus (ecundus, qui natusfuitin Germania cxLudoui-coPio amp;Iuditha GuelfiTeutonici fi-lia.eo defunéto,perucnit ad imperium Carolus tertius,qui fuit Ludouici regis Germaniæ filius, à quo Alemaniæ, id cft,Sueuiæ fuit rex defignat’.Huie (uc-edfitArnulpbus filius Carolomanni,q Arnulphus fuit rex Germaniæ,fede bähens in Ratilpona^poft cuius Arnulphi mortem Ludouicus filius eius Germaniæ rex, imperium obtinuit, prout in Spe.hift. amp;nbsp;in Fracorum biftoria alijsqj cauctur.
QiiO in tempore aliqui inuaferunt imperium in Italia,quorum vnusBerc-h'|HT^m- tyrannus, à quibufdam ciuibus uaforct. Veronenfibus noédurno tempore fuit intromilTus (ub anno Domini 905. vbi tuncLudouicus nil talemctucs,captus eft, oculisquepriuatus, eobreui mor-tuo, cleâus eft à GermanisCunradus primus, filius fratris Ludouici tertij,le-cundum veriores hiftorias,cum defeeft-fet genus Caroli in Germania, amp;nbsp;be darum eft,quôd in Gallos non fuit imperium tranflatum, fed ncc in Francos occidentales,quanquam biftoria Francorum dicatimperium Ro. tranflatum fuilfe ad reges Francorum,et quod poft hoc fuerit traftatum de regibus Francorum in Germanos in perlbna Otho-nis primi, de qua habetur 63, dift. c. in fynodo,quiacontradicuntinhoc talia
GE NE RATIO XXVIL 17 fenbentes facris canonibus,nifi intelli-gantur loqui de Francis Orientabbus, qui vcri funt Germani,in illos amp;nbsp;Francos Germanos traflatio fa da eft. Et fc-cundum hoe intelligendaeftglo.in c. Ego Ludouicus. 63.di.quæ dicit,Nota-dum,imperium prius fuilfeFrancoru, fed pofte! Teutonic! virtutibus fuis il-ludpromeruerüt,Carolusenim amp;nbsp;imperatores in linea generis fui fuerut reges Francorû,quibus deficientibus in Germania, peruenit imperiû adSaxo-nes,qui Teutonici fuerut,hoc eft, German!.Perhocaûtnonfequit, quod de houo tranflatu fuerit in eos, cùmpriùs apudGermanos no folum tepore Caroli Magni fuit,fed etiam teporepofte-ritatis eius amp;nbsp;fequentiu in imperioGer manoru:quia,vtdixi, noin Carolu,!cd in perfona Caroli in Germanos trafta-tufuit. ficetiam finalitèr obtinuit ta de iure,qde cofuetudine, vt probat textus in c.vcnerabilcm.amp;cle. Romani alle.
Etlicèt Italirccepcrint Bei engarios, Hugonc Arclaten comitem, fibu ipfi-us Lothariu hue Rodulpbu Burgundig regem,tn omes ifti,veritacein(peda,ty-ranni amp;inuafores imperij, no imperatores, polfuntdici, cum Germani principes non obmiferint tunc imperatores eligere. Conftat ante deiure, quod clc-étusiriregerri feu imperatorem Rom. à GermaniSjpoteft ftatim exipfaeleCiioc licitè homeJfegisRo.aflumere,amp;Aquif-gram inungi, iura amp;bona imperij ad-miniftrare, de quo gio. amp;nbsp;communiter doft, in cle. Romani, de iur. iur. amp;nbsp;it! etiam feruatur.
Elegerunt autem Germani principes polt mortem Ludouici tertij Cun-radum primum, anno Domini 913, co morcuo,elegeruntHenricum primum, anno Domini 910.quo defundo,ele-éfuseft Otho primus, anno lalutis 937, qui tyrannos etimperij inualorespeni-tusebminauit.
Necmirum cuiquam videri debet,fi Ro. pontifices ilbs temporibus quofeu-que occurrentes admiferint, cum (vt Icribit Platina) pontificesilbus temporisa vcftigijs B. Petri multùm difcelhC fent, amp;nbsp;quodrelp. Chriftianaignaros amp;nbsp;debdes principes babuent.horror cm C a eft
zS lOH. NAVC, CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
quodaliq eft audire,quam multa perperam per 28. fermé pontifices fint admilfa. Sedfunt qui ferjbutjHenneum, qui fadionis italics tempore efteleétus, à pontificeapprobatum fuilfe. Et vidc-tur mibiadhoc tex.6j. dift. vbi eft con-ftitutio primi Henrici amp;primi Otho-niscum Ro.pontificibus fic,Vtnullus noftrorum cuiufeunque impeditionis argumentum in elc^ione Ro. pontifi-cis componcre audeat, omnino prohi-bemus.Hxcconftitutio nonpoteftlo-qui,nifi de Henrico primo Otbonis pâtre, amp;nbsp;ego credo banc conftitutionem prxceïïiffe canonem 63.d1ft.in fynodo, referendofingulafingulis. Habito autem pro conftanti,quod imperium Ro. àGræcis tranflatufue-ritin Germanos, prout ctiamfacrisca-nonibus eft firmatum3reftat adhuc bellum inteftinum inter Germanos, ex eo ui fcribunttranflationénon am in omnes Germanos, hoc latûfitim, cft,ci$ amp;: vitra Rbenû,fedfôlùminGer penurn. manos Francos, per quos volunt intel-ligereGermanos, Rheno duntaxat adjacentes,quibus in locis(vt ipfi referut) primi eleótores, archiepifcopi Coloni-cnfis,Treueren,Mo2untinen,amp;cornes Palatinos Rheni, funt coftituti, amp;hoc à Carolo de mandato Romani pontifi-cis.rcliquiemGermanijfecundùm eos, rudesluht amp;nbsp;incompofiti,quafi impe-rio non digni. Hoc quam inuidiofum fit, nemo eft qui non intclligat.an Germaniam,quç poft Scythiam inferioreàDanubiointer Rhenum fluuium Oceanumq; con-clufa, immo temponbus tranflationis imperij trans Danubium vfque inlta-liam pedem extéderat,nóhabuithomi-nes compofitos, aut imperioRomana dignos? Ignorant ne, facris canonibus fine omni diftinôlioneferiptum amp;nbsp;de- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elaratu, imperium Romanum in perfo-na magnifici Caroli m Germanos fuif-fetranflatum? amp;quódtemerariu fitità fapere,Deus oftendere voluit commé-tum boe nó valere,ctim videamus con-trariü re ipla obtinuifte.nce etiam,reor, probari poieft,Carolu,mandante Leone papa, conftitutionem aliqua fecifte, ^ Moguntinefij Treueren 3 Colonien |
archiepifcopi,cu comité Palatino Rheni debeant imperatorem eligcrc. conce-d3musautcquoditafit,imperium tarne Romanum non iniHostranflatumeft, fed finè omi diftinftione in Germanos; quodamp;cuentusdocet,amp;omneius, amp;nbsp;ratio fimul, amp;nbsp;confuetudo. Quis dubitat inter prifcos Germa- Gknntnh norû populos fuifle no parùm multos, o|^^quot;‘jj quifuistemporibusgloriarcrumgefta feriptoro rum infignes amp;præclari extitcre, cum defmlTe. quibusfama fimulextinfta eft propter inopia fcriptorum, qui gefta oratione vel carmineiliuftrarét?in quo nihil aliud quam naturam,accuiandû cenieo, quedeinduftriaquafi videturhumanç perfeófioni inuidere: quoniam ex Ger-manis qui egrcgiafacerent,rcpertilunt innumeri;qui confenberet, nullus.Ied quia aWeondi nó poterat ciuitas fuper monté pofita,hoÏes extemi vel admira-tionepermoti,non paffi funt earü reru, quç digna immortalitate eftenr,memo-riâpenitùs interire: quoruprofeâo tc-ftimoniû tanto præualet autboritate, quato ab omi fulpicione afteélioms fu-erütalicni. lllis^indè baud vulgarisa nobis (vt reor)gratiadebetur, per quos coleqmur,vtct(i nódeintegro Germa-norü egregia opa,(alté parte teneamus, Inclytx igitur nationisGermanicas opera,q fuerint magnifica amp;nbsp;excelfa, baud multa arbitror mdigere probatio-nc,apud eos pfertim,qui nó funt bifto-riaru penitùs ignari. Quis enim nefcit Cimbros Germana genté,Grxcorum ^imtrorf Latinorumq; bteris cclebratam,qui-(vt Gcr.glori» Strabo poft Poffidoniu memorat) diu antevrbéconditameuagati vfq;adpa-ludcs Mxotidas, fuæ cxpeditionismo-numentu Cimmeriü Bolphorum reli-quere, (na Grçci Cimbros vocatCim-merios) audaderq; traieftoBofphoro, adlóniam vfque terrain difcurfarunt? ANNO ah vrbe códita 364.Senones potentiffimaGermanorümanus,Bren- Brenmn no duce, inuaferunt Italiam. fucre ex^®™-! bis præcipui Sueui, quodam nationis fœdere cum Brenno copulati,vix enim eurn è Britannis ilbs ortus lui propa-ginem accepilTe crediderim, ctfi Anglos tenuerit amp;Gallos.Senonibusgef-iatis Sueu}sqj iniuriam,à Romanorum |
GENTRATIO XXVIL 29
Teutonis Ambronibusque. de boe Florus.
Aftumerat, inquit,niG Marius illi feculocptigilfet. Tanta erat eisftdutia capiendæ vrbis, vt Romanis dicerent, G quid ad vxores fuas mandatent, nee fe-gniùs^quàm minati fuerant, tripartito agmine per alpes, id eft, clauftraltalix ferebantur.mira turn velocitate Marius occupatis compédijs alpium, præuenit boftcs,prioresq; Teutones cuAmbro-nibus fub IpGs alpium radicibus aftecu-tus, ïnloco quem aquas Sextias vocat, pra:lioopprc(Gt.Vallemfluuiumq;bo-ftes tenebant, Marius colles: amp;nbsp;petente aquam exercitu, Viri,inquitMarius, ' eftis?en illic babetis. Itaq; tanto ardorc pugnatucft,vt vidor Romanus de cru-ento flumine non plus aquæ biberet, quam fanguinis. 200. millia armatoru. eo diebello occifa lunt, 80.capta referu tur.duxTcutoboccbus,qucaliquiSue-c 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rb cli’ Suciiu*.
uum mille volunt,intcrfedtus eft.
SublatisTeutonis,in Cimbros con-uertitur.bi iam(quis credcret?) per bye-mem Tridentinis iugis inIt.ilia prouo-luti defcendcrant, AtbeGm flumen no ponte nccnauibus,fed ingeftaobrutu fylu3traGliêre,et G ftatim infefto agmi nevrbem petiuiftent,grandedifcrimen fuilfet.
Sed in Venetia, quo ferè traflulta-lia mollifGma eft, ipia foli cibiq; cleme-tiarobur eorum elanguit.Adbec panis vfu,carnis coftæ amp;dulcedine vinimi-tigatos, Marius in tempore aggreftus eft. lamdiempugnæ peticrunt, quem in patenticampo Manus quintiim có-ful,amp; Catulus lundis exercitibus de-dcrc. Annibalemque fecuti, in nebula difpofucre pugnam, in fole pugnaue-runt. prima Gquidem perturbatio Cim-brorufuit, quia hoftis inopinatusoc-currerat. cumque fol cum ventoortus cmicuiftet,vifus eoru puluis oppleuir. Turn acie conuerfa in Oricntem,lplé-dor bebetauit.ita tadüeft,vt tam ter-ribilis multitqdo Gnè Romanoru clade cæderctur. 140. mdlia eorum tune bellocxfa, 60. mdlia capta dicuntur. mulicres penè grauiorem excitauerunt pugnam, quæplauftris in modum ca-iVorum circunftantes,defuperque pu-
C 3 goan-
A NATO CHRISTO legatis acceptamj vindicaturis, Fabius AHijdade« COS.occumt ad Alliam. cæditurvnà cû omni pene Romana iuuentute.Pro-pcrantadvrbem Scnoncs,earnvaftant, jnccnduntjdifipiuntvndique.Capito-lium fatis aiunt magis quamarmis fcr-• uatueffe'. amp;nbsp;pöriêrat turn Romana vir-i« 1 quot;^U ^'^^j niG Furij Camilli pietas intercef-o* ; i^^jyGffetj qui abcuntcs Gallos infccOtusvi-*j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citjfpolia opima ab bofte rctulitjmanc-
tislcilicctimpenj fpcm.
Gn.jplib.i. Videquæfole(âor,quæ dchacrefu-pra confcripfenmus.Quiddchis qRhe-num tranCgrefb, Gallos expulerunt/e-feram? quid de Cimbris genteGerma-nica, qui lllyncu populan,alpes traGe-runt? Fuit ilia colluuies amp;Tcutonum amp;nbsp;Tigurinotum ac Cimbrorum,a qui-busPapyrius Carbo confujeum cxer-citu fulus eft, deinde lunius Syllanus CoGil aduersus Cimbros infelicitèrpu-gnauit.
Poft illud bellu Cimbri per legatos à fenatupopuloq;Romano Icde amp;nbsp;agros poftulabat,quorum fpretis poftulatis, Cimbri cumTigurinisin Galliammi-grauerein Gnes Allobrogum,ibiq; cum Ro.Gevmaa Lucio CaiGo conTulc manuS conferût, nicavirtutc . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i r
fiaui,
eumque cum exercitu trucidant.milites qui ex clade lupcrerant,datis obGdibus amp;nbsp;rerum omnium dimidia parte, vtin-tolumes dimitterentur, cum Cimbris pafti Cunt.
M..Aurelius Scaurus confulislega-tus,a Cimbris fulb exercitu captus,et in concilium ab bis euocatu5, cum detcr-reret eos, nè alpes Italiâ petituri tranG~ rent, co quod dicerct Romanos vinei non pofte,a Bolo Cimbrorum rege oc-erfus eft. Turn ab ijldem boftibus C. Manlius amp;nbsp;Q,.Seruilius Cæpio, qui ^-confulatum in Gallijs agebat, viéti prç-lio,binisque caftris cxuti funt.8o.mil-lia militum occifa,c31onum ac lixarum 40. mdlia.
Cimbri poft cam viftoria omnibus agrisvicisq;iuxta Kbodanum ac Pyrenen vaftatis, in Hdpaniam tranfgrelG: ibiquc multa loca populati,a Celtibcris fugatifunr. Rcuertentcsq;in Galliam, Tcutoni belbcoGsTeutonisfeconiunxerunt,öc C. Marij qui lam lugurtbam deuice-ratjfumma vi caftra oppugnatafunta
rü ri*
50 IOK NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
gnantes^ diù rcpulêre Romanos, tadèm terrum quodinhoftem fumpferant,in fe fuos(^; verterunt.nanqj alix concur-fu mutuo iugulatæ5aliæ vario genere vitam amifêre.referttamé Florus,quod miffa antea ad Marium legatione, mu-lieres ci'im Iibertatcm amp;nbsp;facerdotium non impetrafTent,manus cortferucre, Ob hanc vidoriam populus Ro. ter-' tium Romæ conditoiem Mariu appel-lauit. Refertquoquè Orofius,obcafl:i-tatis propofitu extollens mulieres. nam cum boneftampetitionem non impe-trafient, anteomnia collifisin terram paruulisfuisj nè in feruitutcm trahe-rentùrjnode, nc amp;nbsp;ipfæ violarenturj exufta omniearum fubftantiajlaqueis om nes fibi mortem cófciuére, neeprç-dx aliquid ex feprxter pendentia cor-porajauidisreliquêre Romanis. CrebradeindeC. Iulius Cxfarcüm é.bd.gal.ix 4 bel G lo Germa nis bella geffitcis Rhenü, ponte ó.bel. G. 6, fadio, bis Rbenum trafiens, proximam Germanix partem domuit,T.Liuio te-Re.At Sueuos indomitos reliquit,refe-rente Sylüio,qui ait;T errarum ille cal-cator omnium amp;orbis domitor Iulius Cxlar^quauis fubaólis Gallijs bis Rbenum tranfiuerit,resq;maximasin Germania geflerit,bellicofam taméamp;afjie-ramSueuorum getem dimifitindomi-tam, licètEutropius alitèrfentiat. fed magis credendum eft ipbmet Cxfarij qui nihil aliud fcribitdehoCjquam^ Sueuos fcqui perinuiaamp; nemora no-luit. Refert quoquè Gotfridus,quód Cç-far Germanos tam bello quant mune-hbus omnes domuit. Germanos dubio Germani procul affecit cladibus maximis, quos Cifansvir-j-jjj^eri vincendo ac vaftando ita fibi vir-n,nrtïmïgt; ^“^5®dinirationc deuinxerat, vtvfque erunt, in prxfentem diem imperatores non aliö,quam Cçfaris nomme, vulgari fer-mone vocitent. 1 urn etiam Germani equites Cxlaris virtute amp;nbsp;integritate permoti, ei fe coniunxerunt, quorum opera reliquis in bellis fxpiusvius, co-rum etiam fortitudinem in PharJalo contra Pompeium expertus. prxcipuo enim eorum auxilio Pompeianum ac Romanum equitem, viros belloru glo-rix natosjfuperauit, de quo L. Florus: |
Quippe,ait, cum Pompeius adeoequi-turn copia abundaret, vt facile circun- . uenturus bbi Cxfarem vidcretur, cir- *' cunuentus ipfe eft. Nam cum diù çquo marte contenderent, iufluquePompeij fufus à cornu erupiftet cquitatus,répété hinc figno dato, Germanorum co- 0g^^,flo| Hortes tantum in eftufos equitesfecére inpugM impetum,vt illi effe pcdites,hi venire in Pharfalia equis viderétur. Ob lingularcm etia pc- ^**'^“*5 culiaremi^; Germanicam virtutem,ma-ferunt Germani in Odauijfide vfque ad Varianam fuperbiam. Sic Florus.'Germaniam quoquè vti-nam tanti vincerenon putifletAugu-ftus:magis em turpitèr amifta eft,quain gloriose acquilita. milTus in earn duindam Drufus Cçfaris priuignuSjprimos domuit Vfipetes,Técatheros amp;CattOS, Marcomanos penè adinternecioné de-Icuit. Indé validiftimas natióes Cberu-fcos,Sueuos amp;nbsp;Sicabros paritèr aggref. lus eft, q 20. cetunonibus interemptis, boc velut facraméto fumpferant bellu, adeó certa viótorix fpe,vtprxdainan-teceffum diuiderent, Cberulci equos, Sueui aurum amp;nbsp;argentum, Sicambri captiuos clegerint. fed omnia retror-sum. vidtor nanque Drufus, equos,pe-cora, torques eorum, ipfosque prxda diuifitac vendidit. Addit Orofius,quod mulieres coru intraplauftra conclufx, deficientibus telis, paruos fibos collifos bumi,in ho-ftium ora iaciebat, in bngulis fiïiorum necibus bis parricidx. Scd difficilius eft prouincias retinere, quam facere:viri-bus parantur,iure retinentur. Quippe Germani mores Ro. magis quam arma fub Drufo fufeipiebant. Poftquam ille defundus eft, Vari Quintilij libidiné atquefuperbiaodifte cœpcrunt.aufusilleagerc conuentum, amp;nbsp;in caftris fe direxerat, quafi violen-tiant barbarorum lidloris virgis amp;prx-conis voce poftet inbibere.Atilli vtpri-mùmlæuiora armis iura viderunt,du-cc Arminio, arma corripiunt. nil tale Arminin» metuenteillo,cùm ad tribunal citaret, f^enatis vndiquècaftrainuaduntgt; treslcgiones opprimunt, pixcipuc autem incaufa-rum patrones Içuiût,alijsoculoscruût, alqs manus amputant, alijs linguam prx- |
A NATO CHRISTO prçfeindunt;Vipera,inquiunt, fibilare deÏifte.cófulis corpus,quod milites hu-miabdidcrantjeffoffum.figna amp;aqui-lasduascepêrei
Quintilij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HancclademCçlàr adeo grauitcr tu-
cladci. lit,vtveftecapilloquedeformis,fçpèca-putparieti collidens,clamaffe feratur: Quintili Varc,rcdde legiones.Adid ve-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roreformandum, Odauius G^farTi-
berium fratrem Drufi cum 15. legioni-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus mißt, qui continuo bello Germa
nos arripuit, amp;4o.millia captiuorum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viélor abduxit.quodre verabellum ma
ximum amp;terribililïlmum3pertriénium gcftum cft,nec krè vllum maius bellum r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftPunicumfuiffedicitur.
Au^uftwo*^ Acddilïe hanc cladem Romano mi-litiferuntin Cherufeis, eiusque reieft author Strabo in 7.verum antiquismo-numentis confiât,apud Auguftam Vin delicam cçfosefleRo.cumauxilijsMa-cedonici exercitiis»quem Auar Bogudis filius ducebat.Legitur in Auguftç vrbis antiquitatibuseiushoc epitaphion ; His nomen terris quot;Bogutits ^at regiaproles, . , Grlt;ec’^^uarjgt;ecuiljs'''tfeSueuismorelitat’.
Nam ab eonomé habet pagus@n(c^p ViaoHæ aU4tK- Strabo in 4. fcribit Varronem cermanorû quendam eó miflum ab Augufto Cçfare,qui graui affetlus fit clade, cum vrbê obfcdilïct.fed mihi ca legenti,amp; tempora amp;lcriptorcs conferendi videntur.
Cor Tack’ nbsp;nbsp;Summatim de bis Cornel. Tacitus:
Sexcentefimum amp;nbsp;quadragedmum annum, inquit, vrbs noftra agebat, cùm primùm CimbrOrum audita lunt arma, Cçcilio Mctello ac Papyrio Carbone COSS.exquofi adalterum imperato-ris Traiani confulatum computemus, 3oo.ferè amp;nbsp;x.änni colliguntur.tam diù Germania vincitur, medio tam longi »Samnite» ÇuifpatiOjmulta inuicèm damna: non *Samnis,non Pœni,non Hifpaniç Gal-liçvc, ne Parthiquidem fçpiùsadmo-nuêre. Quippc regno Arfacis acrior eflGcrmanorûlibertas.quid enim aliud nobis quam cçdé Crafïî,amiflo amp;nbsp;ipfo, amp;nbsp;ipfe Pacoro infra Ventidium dcie-1« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;élus Oriés obieccrit? AtGermaniCar-
'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boneamp;Caffio,* amp;Àurelio Seauro amp;
Seruilio Cçpione, Mar. quoq; Manlio fuGs vtl capcis, quinque Gmul conlula-res exercilus populi Romani, Varum,
GENERATIO XXVIL j» tresque cum co legiones ctiàm Cçfari abftulerunt,nec impunè C. Marins in Itali3,diuus Iulius m Gallia, Drulus aC NeroacGermanicusin fuis eosçdibus perculerunt,moxingentes Cçfaris mi-nç in ludibriû verfae .indè ocium,donèc occaGonedifcordiæ noftræ amp;nbsp;ciuilium armorum,expugnatis l’egionumhyber- ^•^*.*2®’*®* nis,ctiàm Gallias affeélatiêre: ac rursùs pulG,in proximis téponbus triumphati magis quàm viâi fu nt.Hçc file.
Quæ laus maior dicipoteft, quàm quod homo Romanus linguaque Romana deGermanistriumphos adios elle àit,verè autem nunquàm vidos fuiffe, niG quantùmbeneuolcntia ac benigni-tate in fidemRomanæ nobditatis duéli funt?
Poft Traianum qui Germanis regem -p^aianu* conftituit,Helio Spartianotefte, varia Germanij fortuna vGfunt: nunc vidli, nunc vin- regé dédit, centes.
Sub ValerianoGermani,penetratis alpibuSjItaliam irrumpentes, Rauenna vlquc perueniunt. Alemani etiàm Gallias peruagantes,cunéta cçde, flamma, rapinisque diripiunt.
Aliquanto póft Probus Cçfir Galli- Probus Cæ-as à Germanis occupatas liberauit, de- Germa-ditqne literas defupèr ad fenatum hui- ”j'u^t**’^’ ufmodi;Ago gratias dijs immortalibus P.C.Subaéta eft omnis latè patens Germania, nouem reges gentium diuerfa-rum ad meos pedes, immó ad veftios
. fupplices ftratiiacuerunt,ómnesq;iam barbari vobis arant,vobis iam Icruiunt, 40. milliahoftium cçfafunt, 12.millia nobis obl3ta,leptuaginta vrbes nobiUf-Gmç capt^,omnes pcnitus Gallis hbe-ratæ funt.
Quid referam, quæ fubDiocIetiano geftalunt? Tranfeolulianum, Valcn-tinianum,amp; nonnullos alios, à quibus Germaniaiiquifuntprofligati, led nó impunè.Nam pauló póft iniuriasGbia Romanis illatas vlturi, vtranque Gal-liam,Britanniamque, pullis indè Ro-manisducibus, breul in fuampotefta-tem ac nomen traxerunt. NempeBur-gundiones Germana gens, tranfmiflo Rheno,circa arinum Domini 4oo.fedes in Gallia nafti lunt.
Blondus,quiBurgundioesfint,fcri-C 4 pturus.
P lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
pturuscitatPlinium, qui Germaniam ex Agrippæ traditionibus defenbens, ait Vandalos,*amp; eorum partemBur-gundiones vnam dicit effeex quinque intenoris Gcrmaniæ partib’.fed amp;nbsp;Au-gufti temporibus ea pars Vandalorum, quibus Burgûdionibus pofteà fuit no-men,ad 8o.aimatorum millia vltcrioris Rheni ripas infcderanr,quos Drufus amp;nbsp;Tiberius CçfarcSjheut ComeliusTaci-tus refertjpoft fubaâainteriorem Ger-, maniam,in fedesproprias repulerunt, amp;nbsp;extra vrhes munitaque loca diffipâ-runtjà quibus habitandi vicatîm modis, quos patrio gentis voçabulo burgos ap-pellabant,cosBurgundioncs fuiHe ap-nesaburgh peUatos aflerit Orofius. amp;nbsp;paulô poft Vandali,Burgundiones amp;nbsp;AlaniàSti-licoeimpuIfijArchadio fextùm amp;nbsp;Pro-bo confulibuSjRhenum pridiè Kalend. * tranfmilèruntjSueuosque in Hcduis amp;nbsp;circùm ealocarepertos,in fuam ad-uersüsRomanos coniuraiionem facili-tèrtraxerunt.fubiungit: Vandali, Ala-ni amp;nbsp;Sueui, ad diripiendas vaftandasq; Gallias funtprofeôti.Burgûdiones au-tem fedes caperc conftituerunt, casque delegerunt apud Heduos^ Vefontios, Lingonas, Cabiloh, amp;nbsp;Matifeoh. in q-bus proximisque ciuitatibus ad hçc vfq; tempora manière, amp;nbsp;iphs in locispars ciusregionis, quæ priùs Gallia Belgica f uit,Burgundia ab illis nominatur. j.^^ AngliciBurgundionesfecutianno Ger.Anglis Domini 4.40. Britannias fubiugärunt, dequoidemBlonduslibî. decadis pri-mæ:Britanni à Scotis, Albienfibus, Pi-disque agitati, ab Etio quiinGalIias abimperatorcmifTuscrat, poftulabant vt copias fibimittcret.Etium vero Gal-licanæ expeditioniscura occupaucrat, amp;nbsp;Hunnorum apparatus deterrebat, vt precibusBritannorum fatisfacerc non pofTet.ItaqueRomaniciucsqui Brita-niam inhabitabat,amp; ipfifimulBritani, lalutis delperatione Anglicos Saxones, datisin ftipendium pecunijs, ex proxi-mis Germania: littoribus conduxerunt prçfidioaffuturos.iHi duce Vortigerio corum rcge infulam ingreflï, Scotos atque PiCtos repreflerunt. Scd amp;nbsp;ipfi pofteà Saxones ambitione duâi, Romanos ciues amp;nbsp;Britannorum primâtes |
vario mortis genere maiori ex parte in-terfecerunt,ex coque tempore cœperut Saxones AngliBritafmiæ dominari, amp;nbsp;inde difta eft à pofteris Anglia, id quod amp;Pomponiovidetur., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ehK; / Franci gens Germana^ex ea prouin- FrancfCil' cia quæ etiàm nunc Franconia nuncu- ^‘æ^^J,** patur,oriundi,veneruntinGaHias.Eos autem primus Romanorufn ducum do-muit in patria Franconia Conftanti-nus,FlauijConftantini filius;eaque accepta clades tunceffecit, vt femper pofteà vfqueadHonorij amp;Archadij tempora fuerint in patria quictillimi. Eorundem vero imperatorum anno feptimo mutandi melioris foli gratia, ,^ patrijs fedibusreliéris,Rhcnum tranhe- nbsp;nbsp;nbsp;' j runt,amp;apudTreuiros,Mediomatriccs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;id eft. Meten fes, ac Leucios,q ui amp;nbsp;Tullenfes, Veromanduosque confederânt: quos,Sueinsobvetuftas fimultatcsin-ftigantibus, Vandali,Burgundioncsqj amp;nbsp;AlaniRhenumpcr vim amp;armatraC ire,amp;inFranconiam fc recipcre com- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* pulerunt.Deindè Franci Etium viden-tesbclloimphcari, amp;imperatorcamifl fis in Aphrica copijs eneruatum viribus, Clodio amp;nbsp;Meroueo ducibus ex Franconia funt profedi : amp;nbsp;Rheno tranfmiffo, nullis iam qui refifterent, reliquis, in Senonumprouinciafedem apud Aurelianenfes amp;nbsp;Parifios cepe-runt. Etius intereà Burgundioncs totics profligauerat, vt breui eos aut Gallia pulfurus,autadintcrnecionem egfurus viderctur: fed tantos vndique impcrio imminere labores intelligcns, pacem Francis dolens mœftusque coneelfit, qui etiàm illipofteà contra Attilam au-xiliofuêre. Vincentius refert, quôd Franci in Franconia adhuc manentes, elegerunt inftàraliarum gentium regem Faramû-dum,fub anno Domini 420. poft hune regnauit filius cius Clodius,qui fub anno Domini 433. tempore Theodofijfc-cundi, Rhenum tranfiens, incepit fibi Galliam fubiugare. habitabant turn vfqueadLigerim fluuium Romani, vitra Ligerim dominabantur Gotthi, Burgundioncs habitabant iuxta Rho-danum; Vandali, Sueui, Alani vlterio- rem |
A NATO CHRISTO GE.NERATIO XXVIL
33
|
rem Hifpaniam premebant. Franci ergo Clodio rege,Romanos qui Gallis imperabat,bello adorti funt, amp;aRheno vfquein Carbonariam lyl-'uam fugantfunduntque: ingreffi Tor-quot;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nacum amp;Cameracum, vniuerfa mari- S* »Soanam tiiDa inter Scaldam amp;* Seauam fluuios * 1 »Sequanam violenter obtincnt, fieqüe paulatim^-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gredientes,Rhemos,Sueffiones,Agrip-H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pinam, Treuerim, Aureliam, Seno- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nes, Parifiosque fubiugant, amp;nbsp;ibidem Logobardi Germani. *Alboino 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vfqueinhodiernumperfeuerant. vndè ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genitiabeis, Francigenx propric funt didi,amp; obliterato nomine Gallix,a vi-W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doribus Francis ft Francos nominari atFcdauêre,amp; ita vfu obre ntu m effe vi-demus.authores funt fere'omnes hifto-riarum fcriptores. Longobardi poft il-los gens Germana,'authores funt Cor. Tacitus amp;Cl.Ptolemçus,amp; Pomp.Lç-tus,Natio,inquit,fuitGermanica,qux exCimbria peninfulaad quçrendas fe-desprofedaerat. hi Longobardi, rege eorû* Albuinoduce, anno falutisno-ftrx 5Ó7. (numerus fuit ampliiis ducen-torum millium) ingreffi lunt Italiam, camque domitam in fuam poteftatem redegerunt,Tralix quoquè nomen mutantes,à fe vidoribus Longobardia no-minauerunr:nec folum regionis nomi-na,fed amp;nbsp;leges nouas condentes, mores ritusqueRomanoru mutauerut. Ömes hx nationes ftue Galli,Britani aut Itali finr,in poteftatem amp;nbsp;nomen vidorum 'S Nomen vi-peruenêre, Germanorü f permanentó; } riî*^^b«^^’^“®“’.P’^Ç*^®”'’^*^’®™5*®”’^^^P°^®^ ' «pudexte- vidoresiplosin linguam faam amp;nbsp;mo-rospmanfit res adeó traxerint, vt nulla peregrinx gentisfigna permanferint, excepto no- niine,quo fe^vt arbitrari licet^à Germa-nis aliquando vidos fuifle mcmincrint. Parua funthçc qus iam dixi.Celcbri-ora Maioru noftroru funt operajquam badenus oftendimus.nam prçter iufti-tiam,fidejC0ftantiam,rcliquasq;virtu-tes quas Gbi Germaniaiure quodâhçre-ditario fempèr vendicauit, ddGcilc eft reccnfere,quo noftn amore ac venera-tionediumum eultum Chnftianamq; religionem profecutiGnt.-quodteftan-tur non folum tcmpla CHRIS FI lumptuoGlGmajCOcnobiavtriufquele-xuslplendiddFimaj avæ innu mer abiles |
cum dote amplifGma,fèd etiàm illuftria Maiorum noftrorum fadadifGcilia^ue Bella, pro Chriftiani nominis confer-uatione amp;nbsp;incremento Gafcepta. Q^od Gquis^quus return çftimator fecum reputet,quotiès prQGdecatholi- Germana ca,pro Romana eccJeGa,pi o communi ?“*”* falute noftri certauerint, infidèles con-culcauerinc, amp;nbsp;rebelles comprefterint, iudiCabit profedó raram effe ex omnibus terrarum regionibus, quæ cum no-ftradeomnilaudcamp;meritiS in rempu-blicam Cbriftianam vik exparte contendere poffit. Q^od plane intclliges, G cogitabiy imperium Rom. ob folaineccIehäRo-manam merita,in Germanos fuiffe träF latum,quodad fingulareeius nationis decus amp;nbsp;ornamentum accedit. Nam erft Airyrios,Medos,PerfaS5 Grçcos olim aut reliquas gentes Gbi vendicafte imperium conftet, folatarnen libidinere-gnandi ac violentia adcpti funt,amp; edde artibus amilerunt, femperquein vilifti-mam fcruttutem funt poftea redadi. Noftri autemvirtute amp;laboribus pro Deofufeeptis, digni iudicati funtvni-uerfo eccleftç (enatui ac populo Romano,qui imperium orbis regcrent. Nee cos fefellitopinio.namficom-parcmusRom.eccleGæ ftatû,quem fob Cçlaribus poft imperij transktionem in Germanos nada eft,fortunæ priori, inueniemus cam ex multis tribulationi-bus amp;nbsp;periculis ad tranquiUitatem amp;nbsp;pacemperueniffe,feruitutcmc|; cum libertäre ampliffima permutafte. quisein vel médiocrité/- dodus ignorat,quanta inpaupertate, quantis in cribularioni-bus,perlecutionibus amp;nbsp;milcrijs fucrit ecclefia Rom.abexordio fidei vlque ad ccc.falutis noftrx annum?Qu.r» in tem-porc,vtdealijstaceam,ex lummis pon-tificibusvixinucniuntiirpauti, qui fine martyrio vita fundi fint.tandèm tarnen miferatusfui gregis Dominus,vel-uti poft nimiam tempeftatem dcpulGs nubibus, dies illuxit. Et eccc Cóftanrinus,cui poftea Ma- Confiant gno cognomentum fuit,fidem veritatis nusCbi,) adeptus,amp; aB.Sylueftro,Rom.pótifice ’ baptizatus,cótinuó licencia dedicp vni- ^^^^'t/ uerfum orbem iuo dcgentibusimpeno |
non
34 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
non folum fieri Chriftianos, fed etiàm fabricandi ecclcfias amp;nbsp;prçdia in fum-ptusminiftrorum largiendi. voluit etia Romanam ecclefiam primariam amp;ca-putefteomniumecclefiarum, tranftu-litquefedem imperialem in Gracia,condens nouam Romam Conftantinopo-hm appellatam,Romanam vrbem relin-quens S.Sylueftro papç,eiusquc fuccef foribus vicarijs Chriftijamp; vtlibcriùs cû fuo clero diuinis rebus vacare poftetj donaria pl urima contulit. Quibus vt fic pcratftisjincredibile cft quam brcui religiofi principis ftudio eedefia per totum orbem fidc ac religi-oneconualucrit.Verumenimuero cum fic eedefia apud Deum amp;nbsp;homines co- tinua fuiciperetincrementa, no pertu-lithocinimicusgenerishumani diabo-lus.vidcbatiam paganorum errores efte pleriiquèpulfos, eapropterviros Chri-ftiani nominis inueniensjamorehono-ris amp;nbsp;vanæ gloriæ fedudos, per quos errores atquehçrefes feminarenon de-ftitit,moxlubipfoConftantino Arria-nam hçrefim cxcitauit: fubfecutæ funt aliæplurimæ,paulatimqueGrçci rebus abutentes in cam prçfumptionem venê-rc,vtncgarcnt Romanam ccdefiam to-ti’falutaris vitæ caput efte,aflefetespri-mam fedem eftedebere, vbi eftet caput impcrijjamp;ficinConftantinopoli noua RomaJicètiUud minimèpoftentfirma-re.Ex bis amp;nbsp;innumeris alijs erroribus, Grçci crebrovifi funtabobedientia ec-defiæ Rom.recedcre. Quanta verópaftafueriteedefia Ro. ab ipiis imperatoribus amp;nbsp;exarchis eoru, quanta à Gotthis, Hunnis, Vandalis, Saracenis,alijsq; gentibus,quotiès vrbs ipfa capta fit atque direpta, pudet atque piget diccre. taceo aduerfitates amp;nbsp;perlecutiones,quas paffi funt Rom,po-tifices aregibus-ÓC ducibus Longobar-dorum:amp; vtpaucis multa condudam, in earn addudi fucrant difficultatem pontifices amp;nbsp;Romani,vt nee imperato- iurias arcerepolfent, miferam leruitu-tem expedantes, RcPiuratio Atpoftquàmfeliciaufpicio imperiü cccleliacper e{| jp, Germa-h'pp *quot;°* nos,cótinuórelpirarc cœperût,amp; adii- |
bertatis aefalutisfpem caput erigerc.nï exadis Longobardorum tyrannis, ab-rogatoq;Grçcorum impcrio, mox vd-uti fedentibus in tenebris Chriftianis amp;nbsp;vmbramortis,luxeftper Germanica virtutem orta,paxecclefiæ Rom. com-paratâeft,quaillius decus amp;nbsp;reueren-tia adeo creuit,vt fada fit domina gen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i tium.Idetfièdiuina bonitate manarit, dicenttarnen miniftri imperatoris no-ftri: Modicum habuifti antequam veni-^'quot;®'’** rem ad tejamp; nunediues es,benedixitquc tibiDeusadintroitummeum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Germd Poft tarn égregia Maiorum veftroru not prwö'j gefta.ô nobdiffimi Gcrmani,quid aliud P®® exhotj vobis faciundum reftat, nifi eorum fe- * | qui veftigia,quorum felicibus auïpicijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 tantoperè exaltati cftis? Vospræ omnibus elegit Deus,vt dominaremini omni j natiói, vobis data eft monarchia mudi. Itaque quantum rdiquis Chriftianis cenferi debeatis fdiciores, ex hoe vno iudicarilicet, quód etfifintaliægenres fortitudine amp;nbsp;cultu Chriftianono ne-gligendæ, vobis tamendeditDeusim-periuni,deditgloriam amp;nbsp;nomen excel- gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| ientiffimum* Eftoteigitur memoresbeneficiorum Dei, capcftiteitcrvcritatis,vcftra virtus eft,parcerc fubiedis,amp; dcbdlarc fuper- Aencid.i« bos.hoc em modo veftri Majores imperi um adepti funt, g, qua animi magnitude nefuerint,quo amore Chriftianu cultu prolecuti, teftantur varix genres ab eis deuidç,amp;fidebbusadiunétæ.Vos eftis illorum fanguis, eftis effigies expreffiffi-ma.in vobisrelucet mirificè illa Maio-rum nobilitas amp;nbsp;animi magnitudo.tur-piffimû ducite, ab illis degencrarejqui-bus nihil antiquius fuitjquam communi omnium bonoconfùlere, quampu-blicæ Chriftianorumomnium vtilitati amp;nbsp;gloriæ profpiccre, quam ea fcqui atqueampledi, quæ Rom.imperio amp;nbsp;ornamento amp;nbsp;Iplendon feirent pro-fore.Nolite comittere vt florctiffimum bocimperiu5quodMaiores veftri mul-to fanguine amp;nbsp;reb’ gloriofiffimè gcftis, vobis peperunt, vos ipfi per focordia amp;nbsp;i''cghgc'itiain amittatis:expergi(cimini igit aliquadójamp;furgiteciu’.emulami-ni Maiores, qui confilioamp; rebus bene geftis peregêrc ca^q uibus imperiü felici- US |
. A NATO CHRISTO usmaiusque,quimaccepifl’ent,’pofte- ] riöribus ipß tradidcrunt. Ncc fufficit i domiintcrfuoscllepr^ftantesradomné • virtutis çmulationé eiïe exemplar (ub- lt;nbsp;ditis. vobis vnis inter omnes Chriftia- 1 nos dues imperium mundi à diuina ,p- i uidentia creditum, nemo dubitare me-dtopoteft. Veftra res agitur quicquid mundustradat. nullo enim limite ve-Ura potentia prefcripta eftgt;fcd quiequid vfquam gentium eft,impeiio veftro debet efle fubiedum.quod fi honeftum eft ob communesbominum vrilitateSpOul-los laboreSjnulla pericula fubterfugerc, quantoboneftius amp;pr2clariiis bis có-uenit id facere, non propter bumana commoda folum, fed propter Deum optimum maximû^à quobi foli ex omni bominum grege,fingularibcneficio ele di funt Chriftiani populi vexilliferij principcs,amp; patroni?
Quam ob rem ô nobiliflimi Germa-nijmaturate, ferte auxiliurebus Cbri-ftianisiam amp;propclapfis, amp;nbsp;in dies ad cafum inclinatiffimis.fuccurrite patriç, ' fuccurrite vobis amp;nbsp;veftris. imitemini (quçlô)bonos medicos,quijb poflunt, prçferuantvaletudinem bonäjCurantq; prouidcntèr,nc quid accidat çgrotatio-nis;vbi veróvel naturæ malignitas, vel viucndicorruptcla in morbum incur-rit,amp;diligenter amp;nbsp;cito adnituntur ma-nibus pedibusquCjautomninójaut magna ex parte egrotationem tollere, aut radicitùs extirpate.
Qu.od vos ô German! in re Cbriftia-na facientes,non folum gloriam buius xnundi,quæ quantacunque eft, brcuis eft plane atqucinanis,fedmultomagis Cçleftem illam atque lempiternam alle-quemini.Nec vobis difficile eft, ca quæ per fuperiora tempora vel focordia prin cipum,vel fatorum iniquitatcCbrifti-Scientia rei anitas amilit, recuperare, ft faltcm tan-militant. jHa naturæ dona diuinitus vobis in-fufa,ad id muneris conuertere volueri-tis,adquod diuina vos prouidentia or-dinaucrit,adfalutem Chriftianorum amp;nbsp;decus lands matris eeeleftæ.
Quod ft ennftdercmus Romanos, quinäres ea clïepotueritpotiffimùm, quæ vniuerfum lus orbem terrarû lub-egeiic,num militummultitudo?atGal-
GENERATIO XXVIL 31 lorum exercitus conftat copioftores multo fuilïe. num corporura vires? at Germanorum corpora longé robufti-orafuêre. Num doli,opes,diuitiæ? At , bifce rebus facile fempèr coceftere Car-tbaginenfibus. Num deniquè ars vl-1a,vel eloquentia,vcl prudentia ? amp;nbsp;bis-Grçcos prçftitiffe palam eft. Sola igi-tur armorum exercitatio, difcipbna ca-ftrorum,vfusque mditiæ amp;nbsp;fuper omia animus bis rebus intentus. Romanos orbis terrarum dominos fecit.
Vobis autem Germanis, ftue noua conftderanti,fiue vetera repetenti, nulla peritior,nullaardentior inter omnes nationes, quasbello idoneas iudicanr, inueniri potent,vbi tot clarifftmi prin-cipes,tot generoftproccres, totfortifft-mi militcs,fpiritus maiores corporibus gerentes, feris vebcmétiorcs,totpoten. tesciuitates, vbi tanta populimulritu-do,ncceft aliqua fnb cçlo natio,-quæ arma veftra non norit,nó miretur,non rcformidet.Itaque diuina quadam prouidentia fadum rcor,vt in tanta Cbri-ftianæ reipublicæ calamitatc,ipftin lu-cem veneritis ad (ólatium miferorum amp;nbsp;opprelforum falutem.
En ardentiffimum in boftium bbi- '^q”‘’^^ dinem Maximilianü imperatorem opti- peratoria mum maximumgt;cui vtgencre amp;nbsp;poten- prjconi». tia,itavirtutc,^bitatcq;parin toto orbe terrarum reperiri non poteft. Nota funt omnibus cius adolefcétiæ prçclara facinora, peculiarcs corporis amp;nbsp;animi dotes, quanta fttillirei militaris dilci-plina, quanta dudandi exercitus peri-tia, quanta caftrenfium laborumpati-entia.Certè illc cft,au t pr^terea morta-lium nullus,cuius virtute amp;nbsp;induftria, ft fideles man us porrexeritis,Chriftiana plebs à faucibus Turcarum cripi,amp; im-perij decus in antiquæ dignitaris ftatu valeatreuocari.
Quid igitur o nobiles Germani,mu-nerum Chrifti amp;nbsp;veftrarum virtutum obliti obdormiuiftis, amp;■ ignauia quaft quodam animi torpore elaguiftis ? dico banc efle vnam potiffimain caufam, quoddum quibbet priuatæ ftudet vti-litati, nemo eft qui rempublicam eurer. omnes bberi amp;nbsp;proprij dominielfe
. volumuSj ncc quilquam adcommune bonum
-ocr page 52-lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. '
|
Intcftin® ^o’^um animum intendit.plures fadio-kditiows- nibus amp;nbsp;partium ftudijs gaudent: quo fit,vt(quod tarnen Deus prohibeat) nifi vigilauerimus diligentius, amp;nbsp;ad commune bonum conferuandum fuerimus feruentiores, libertatem vna cum impe-riofimus amifluri,ficut'i plurimis impc-rijs contigifle compertum habemus. Vt enim Acgyptios,vt Aflyrios,vt Medos, vtPerfas autCarthaginen omittamus, Maccdonum imperium quid aliud pcr-didit,quaminteftina:inimicitix amp;nbsp;fuu cuiufque fludium? At Lacedxmones quimdiù Lycurgi legibus paruerunt, amp;nbsp;principatu floruerunt amp;gloria:cum prtraum contemptis Lycurgi legibus, cœperuntpriuatæ magls quàm public^ vtilitati amp;dignit3ti confulcrc,peromcs rcipub.proccllas atque naufragia libertärem pulcbcrrimam continuo amilcre. Quud Athenienflum ciuitatc illuftri-us?quid prçclarius ? quid deniquè glo-riofius?quid (plendidius?hçc bonarum omnium amp;laudatifflmarumartium in-uentrixatqueparens, hçc belli pacisq; dilciplina domi forisque infignis, h^c amp;nbsp;dignitate amp;opibus in vniuerfum terrarum orbem prçpoUcns atque admira-bilis,vbi ad id magnitudinis ac viriü al-fccndilfer, vt nullare prorsùsadfelici-tatemegerevidcretur,nónnemoxpoft-quam partium fludia fouere, faóhones compleâi, peftifcras çmulationcs am-bitionesque ciuium al ere cœpiflct,rcpc-tèamp;precèpsin obfcuram amp;nbsp;fordidam feruitutem corruit ? Nam de Romanis quis eft qui ncfciat,eos alia nulla caufa, quàmcontrarijsinter fe volutatibus óc ftudijs,perijflefunditus? Vosigitur o nobiliffimiGermani, pulchrumducitc, exaliorum erratis amp;nbsp;pcrniciein melius inftituerevita veflrä: amp;quidfaciendumfugiendumquefit,ex aliorumcxcmpliscognofccrc. Quod fl aliorum exemplisdidiceritis, quantum fempèrnocucritdifcordia, pfertim inter eines amp;fratres,quantum etiàm con-cordia amp;vna voluntas in republica ^-flt, Icmpcrque profuerit, Ipcm fiduti-amqueveftram profingulari in eximia veflraprudentia atque granitate amp;di-uinaclcmétia «amp; bomtatecollocate: amp;nbsp;breuilperofore, omni odio, fadionc. |
omni deniquè contentione inter ro» depofita,quódfelicem amp;gloriolïlï.có-trainimicos Chrifti imperijque veftri, triumphum agatis, amp;nbsp;angclicis choris pofteafociemini. Germani,inquit C.Iulius Cçfar co- 6. be. gH* mentariorum fuorum lib. 6. àpariiulis Geraitn* labori ac duritiç ftudent.qui diutifümc «”quot; ««'• impubères permanferint, maximam in- ’’“*'^*’* ter fiiosferöt laudem;hoc ali ftaturam. de quo etiam Cor. Tac. In omni domo, inquit,nudiacfordidi, in hos artus, in ,_^ hec corpora qua: miramur, excrefcunt. fua quenque mater vbenbus alit, nec ancillisauc nutridbus delegantur. dominum ac fcruum nullis educationis delicijsdignofcas. inter eadem pecora, in eadem domo degunt, donèc çtas fe-parctjingenuos virtus agnolcat. Educatie Seraiuuenum Venus, eoqueincx-hauAa pubertas, nec virgin es feftinan-tur. eadem iuuenta, fiinihs proccritas. pares validçque mifeentur, ac robora parcntum liberireferunt. Inter annum enimvigcfimum,autbore lulio, fœmi- 6.be.s*«i* nx notitiam habuilTe,in turpilfimis ha-bentrebus,cuius rei nulla eft occulta-tio, quód amp;promifcuè in fluminibus pcrluuntur,amp;pellibusautparuis renu tegumentis vtuntur, magna parte corporis nuda.Seuera matrimonia.nam ^-Mjtrima pè Ibli barbarorum fingulis vxoribusnw. contenufunt, exceptis admodum panels,qui nonlibidine,fed ob nobilitatem plurimis nuptijsambiuntur.mcliùs ad-liucex ciuitatcs,in quibus tantum vir-gines nubunt,amp;cùm fpc votoquevxo-ns femel tranfigitur: fic vnum acclpi-untmaritum, quomodovnum corpus vnamque vitam,nè vlla cogitano vitra, nèlongior cupiditas,nè tanquam ma-ritü,fed tanquam matrimonium arnent. Dotem non vxormarito, fed vxori ^®** maritusaffert. interfunt parentes amp;ƒ-pinqui, ac munera probant: munera non ad dclicias muliebres quçfita, nec quibus nupta comatur, led boues amp;nbsp;frenatum equum,amp; leutum cum fra-mcagladioque.inhçcmunera vxor ac-cipitur, atque inuicèm ipla armorum aliquidviro offert.hoc maximum vinculum, hec arcana facra, hos coniü-gales |
|
AJulteria, A NATO CHRISTO gales decs arbitratur, ne fe mulier extra virtutum cogitatiócs,extralt;^; bellorum cafus putet. *Ipfis incipientibus matri-monij aufpicijs admonetur,venire fe 1a-borum periculorumq; fociam, idem in pace,idem in prçlio pafluram,aufuräq;: boe iûdiboues,hoc params equus,hoc data arma denunciant, fie viucdum,fic pereundum, acciperefe quæ liberis in-uiolata acdignareddant,quç nurus ac-cipiant,rursùs quæ ad nepotes référant. Ergofeptapudicitia, agunt nullis fpe-daculorum illecebris,nullis conuiuio-rum iritationibus corrupts. Pauciffima in tam numerofa gente adulteria,quorum pœna prçfens amp;nbsp;mantis permilîa.'crinibus nudatam coram propinquis, expellit domo maritus,ac per omem vicum verbere agit. Publica-tç enim impudicitiç nulla venia.nó for-ma3non çtate,non opibus maritu inue-nerit.nemo emilbcvitiaridet, nee cor-rumpereamp; corrüpi*Ieculum vocatur. ^ Plusq; ibi boni mores valent, q alibi bo-Hsredes. næ legcs.Hercdes kiccclTorcsq;, fui cui-que libcri,amp; nullum tertamentû:fi bbe-ri nonfunt,proximus gradus in portef-fione,fratres,patrui, auunculi. quanto plus propinquorum,quo maior affiniu numcrus,tanto gratiorfenedus,ncc vl-laorbitatis precia. Sororum filijs idem apudauunculu,quiapudpatré honor: quida landiorem ardioremq; hunc ne-xum fanguinis arbitrantur,amp;in acCipi-cndis obfidibus magis exigunt, tanqamp; animum firmiijs,amp; domu latiiis teneat. fufciperctam inimicitias léu patris feu propinqui3quam amicitias,necefsc: nee implacabilesdurant.Luitur enim etiam homicidium certo armetorum acpeco-rum numero: recipitt!]; fatisfadioncm vniuerfa domus vtilitèr in publicu,quia pcriculofiores funt inimicitiæ iuxta li- 4.bcI.G.2.. bertatem. Ciuitatibus maxima lausert, é.bcl.g.io. tcftelulio^quam latilfimè circum feva-ftatis finibus folitudines habere:hoc ^-priæ virtutis exirtimant, expulfos agris finitimos cedere, nee quenquam propè andere confirtere:fimulhoc fe fore tu-tiorcs arbitratur, repenting incurfionis timorelublato. Aedificia. Cæterùm edificijs fplcndor nullus, neemuris firmitaSjfi quifunt. Aitenim |
GENERATIO XXVIL r Corn.Tac.Nullis Germanorum popu-lis vrbcs habitari fans notum ef^ ne pan quidem inter (eiunftas fedcs.colut dif-creti ac diuerfi,vt fonSjVt campus^vt ne-musplacuit.vicos longant non in no-ftrummorcmj connexis amp;nbsp;cobærcntt-bus ædificijs.fuam qudq; domum fpa-tio circudatjfiut aduerfi cafus,fiue ignis rcmedio,Gue infcitia çdificandi. Ne cç-mentorum quidcm auttegularum vfus. materia ad omnia vtutur informijamp; ci-tra fpeciem ac delcdationem. Quædam loca diligentiiisillinut terra itapuraamp; Iplendente, vt piduram ac lineamenta colorum imitentur. folent amp;nbsp;fubterra-neos fpecus aperire^cosc^; multo infupèr fimo onerât,fubfugiû byemi et recepta-culü frugib’, quiarigorê frigoïubuiuf-modilocismolliunt.EtG quandoboftis aduenit,aperta populatur, abdita aute amp;defofla autignoratur,aut eo ipfofal-lutj quôdquçrendafunt. Tegumentû Habitus, omnibus lagum,fibula aut (fi défit) fpi-na confertumjCetera intedi,totos dies iuxta focu atq; igné agunt.locupletiffi-mi verte dirtinguuntur non fluduantc, ficut Sarmatç ac Partbi,fed rtrida etfin-gulosartusexprimente.gcrunt et ferai u nbsp;nbsp;nbsp;...,, pelles proximinpæ negngenterjvlten- vltcriorcs ores exquifitiuSjVtquib’ nullus per co- negfigétèr, mercia cultus:eligunt feras, amp;detrada velamina fpargunt maculis pclbbusqj beluarum,quas exterior Occanus atq; ignotum maregignit. nee alius fœmi-nis,quam viris habitus,nifi quodfemi-næ lincis amidibus velantur,cosq; purpura variant, partemq; vertitiis luperi-orisin manicas non extendunt, nudæ brachia ac lacertos,fcd amp;proxima pars pedoripatet. Quæ religionis apud Germanos cura fit, Iulius Icribit.' Deorum numero ó.b.Gal.io, eos folos ducunt,quos eernunt,et quorum aperte opibus iuuantur,Solé,Vul-canumamp; Lunam, reliquosne quidem famaacceperunt. VerumTacitus porteriùs amp;copio-fiusregionem delcnbcns: Germani, in-quit, deorum maxime Mercurium co-lunt,cui certis diebus humanis quoquè hortijs litare fas babent: Herculem ac Martern concelfis animalibus plaçant. Pars Sueuorum amp;nbsp;Ifidi facrificat, vndè D tarnen Sacra« |
lOH, NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT,
tarnen origo fit peregrino facro,parùm cóperi,nifi ^ fignum(ait)ipfius in modu liburnæ figuratum,docetadueftam re-ligionem.Cæterùm nee cohiberi parie-tibusdeos,ncquein vllam humani ons fpeciem affimilari ex magnitudine cx-leftium arbitratur: kicosac nemora có-leerant, deornmq; nominibus appellat. Sceretum illud, quod fola rcuerentia vidét, aliqui Nertum, id eft^terram matrem colunt^eaqj interuenire rebus bo-minum arbitrantur.
EftininfulaOceanicaftum nemus, dicatumq; in eo vehiculum verte conte-Óum,attingcrc vm facerdoti cóceflum. Is aderte penetrali deam intelligit, vc-damqjbubus fœminismulta venerati-one profequitur.L^ti tune dies,fcrta lo-ca,quæcûq; aduentu bofpitioq; digna-tur.nonbellaincunt,non arma fumöt, claufumomnc forti,paxamp; quies tune tâtùm nota,itétatiim amata,donee idé faecrdos fatiata eóuerlationc mortaliu deam templo reddat.Mox vehieulum et vertes, amp;ficrcdcrevelis,numen ipfum fecretolaeu abluitur. ferui minirtrant, quos rtatim idem keus liaurit. Areanus bine terror,fandaq^ ignoratia, quidfit id quod tantum perituri vident.
Et de SucuisafleritTaeituSjÇ^ rtatu-to temporcin fylua augurijs patrum amp;nbsp;prifea formidinefaera, omnes ciufdem îanguinispopuli legationibus eocant, eæfolt;^|; publiée homme edebret Karbari ritus horrenda primordia.Ert amp;nbsp;alia lu-coreuerentia: nemo nifi vineulo hga-tusingrcditur,vt minor, amp;nbsp;potertatem numinis præ fe ferens.fi forte prolapfus, attolliamp;- infurgcre baud licitum. per bumum euoluuntur.coq; omnis fuper-ftitiorerpieit,tanquàmindè initia gen. tis,ibiregnator omnium Deus, estera fubieda atq; parentia.
Memorant amp;Gcrmani fuiffe apud cosHerculem,primumq; omium viro-rumfortium,ituriinpræha,eanunt.eç-teriim amp;nbsp;Vlyrtem quidam opinatur logo illo amp;nbsp;fabulolo errorcin bune Oec. anum delatum,adïflc Germanix terras, A(eiburgiumqi,quodinripa Rhenifitu bodièincolitur,abillo cólhtutum no-minatumq;;aram quinetiamab Vlyrte confeeratam,adieéto Laértx patris no
Nertû magna mater.
Superftitio olim Tcu-tonum.
Sucnorum crudelc fa-crificium.
mine, eodem loeorepertam,monume- 3 taq; amp;tumulos quoidam Grxeis litc- • a ris inferiptos, in eonfinio Germanix • Rhetixq;adhue extare.
Aufpiciafortesq^maximè obferuant Hae^deréquot;' Gcrmani,terteTaeito,fbrtium eonlue- videCæl»' tudo fimplex:virgafrugifcrx arbori de-’'*7”'*’'^ eiJam,inlureulosamputant,cosq;notis'’ ’ -quibufdam diferetosfuper eandida ve-ftemtemerè aefortuito fpargunt. mox fipublicè eonfulctur, faecrdos eiuita-tis:fin priuatim,iple paterfamiliç preea-tus deos, cçlû«^; rtrtpiciens, tèr fingulos tolbt;fublatos,lecüdLim imprefsa antè noram,intcrpretatur. fi jihibuerit, nul-kdeeademreineundédiem eolultatio: fin permirtum,aufpieiorum adbuc fides cxigitur;amp; illud quidem ctiani notum, auiuin voces volatuslt;^; interrogare.
Propriu getis, equoru quoquèprç-kgia acmonitus experiri.pubbee alun-turijfdem nemoribus acluciscadidi,amp; nullo mortali opere cotadi, quos pref-fos facro curru,faecrdos amp;nbsp;rex vel prin-cepsciuitatis comitantur, hinnitus ac : fremitus oblcruatmec vlli aufpicioma-ior fides,nófoliim apudplebé, fed apud proccrcs,apud facerdotesde enim inini-rtro dcorum,illos confcios putant.
Ertamp; aha obfcruatio aulpiciorum, qua grauiumbellorum euentus explo- rant.Eius getis cum qua bellum eft,ca- ptiuum quenquam'interceptum, cum clcdopopularium hioru,patrijs queq; armis,committunt : vidoria buius vel illius,pro prxiudicio accipitur.
De minoribus rebus principes cóful- tant,dc maioribus omes,ita tarnen,vt ca quoquè,quorum penès plcbcm arbitri-um crt3apud principes pertradentur.
Defamihari gentis cultu lupra, qux ^.bd.G.ti Iulius feribit, narrauimus. Quis agro 6.bcl.g.in' cultus,quis omni familix,Tacitü audi-amus. Agri pro numero cultorum, ab vniuerfis m vices occupatur, quos mox inter fe fecundum dignationem partiü-tur:facilitatcm partiendi camporu (paria prxrtant,aruaper annos mutant, amp;nbsp;Annipa-fupereftager. Neq; enimcum vbertate tet.
amp; amplitudine (oh, labore cótendunt, vt pomaria conférant, amp;nbsp;prata (epa-rent, amp;nbsp;hortos rigent. lok terrx leges impcratur,vndè annum quoquè iplum
non
|
A NATO CHRISTO Tiô in totidem digerunt fpecies. hyems, ver amp;nbsp;xftaSjintelIedu ac vocabula ha-bent:autumni pcrindc nomenac bona ignorantur. Et paulo poft: Qubtics bclla non in-cuntpion multum venatibuSj pliis per ocium tranGgunt,dediti foinno ciboq;. fortiffimus quifqiacbellicofifhmus nihil agens,dclegata domus amp;nbsp;penatiu amp;nbsp;agrorümcurafœminiSjfenibus4îamp;in-firmiffimoemq; ex familia,ipG hebent, mira diuerGtatc naturçjcùm ijdé homines Ge ament inertia, amp;oderint quicte. Demagiftratibus Iulius inquit:Ma- ® giftratus,qui belloplmt, vtvitç necisq; habeatpoteftatem, debguntur.in pQCe nullus eft magiftratus, fed principes re-gionumac pagorum inter luos ms di-cunt,controuerGasminuunt. Tacitus;Germanhinquit,coeut(niG quidfortuitum aut Jubituincidit) cer-tisdiebus,cum aut inchoaturluna, aut Hoc ipfum implctur.nam agendis rebus hoe aufpi-qinf^^n C3’^*hamum initiumcredunt.Needieru harend Gal numcrum, fed noâium computant. Ge lis aflhibit conftituunr,Gc condicunt:noxduccre •’‘’'•^’’-ï’-diemvidetur. Pan». llludexhbertatevitium,q) non Gmul neciufG coueniunt, fed amp;nbsp;alter amp;ter-tiusdies eundatione eoeuntium ab(u-muntur.vtturbæ placüir,conGdunt ar-mati.Glcntiu per Gicerdotcs,quibus turn amp;nbsp;coëreendiius eft,impcratur.Moxrcx vel princeps,prout çras cuiq;,pront no-bilitas,prout decus bellorum, prout fa-cundïacft,audiuntur,authoritatc fua-dendimagis,qu;uTi iubendi poteftate.Si difplieuit lententia,fremitu afpernan-turzGn placuir,frameas cócutiunt. ho-noratiffimum aflenfûs genus eft, armis laudare. Liect apud concilium aceuGtre quo-que,amp; diierime capitis intëdere.diftin-étiopœnarumcxdelido.proditores ac transfugasarboribusfufpcndunt:igna-uos amp;imbelles amp;nbsp;corpore infames, cœ-no ac paludepnieftainiuper crate,mer-gunt.diuerGtaslupplieij lUuc refpicit, tanquamfcclcraoftcndi oportuit dum puniuntur,flagitia abfcondi. Sed amp;nbsp;1e-uioribus delidis c5uiifti,pro modo pœ-/ narum,equorumpccorumquenumero muldantur.pars mulctæ, régi vel ciui- |
GENERATIO XXVIT. 39 tati ; pars, ipG qui vindicat vel propin-quis cius,exoluitur. Eliguntur incifdë concilijs amp;nbsp;prin-cipes3qui iura per pagos vicos^; reddat. centeni Gngulis ex plcbe comités,conG-liü Gmul et authoritas adfunt.Nihil au-té in re publica neq* priuata, niG arma-ti,agunt.fed arma fumere non antè cui-quam moris,q ciuitas fuffedurum pro-baucrit.Tumcniminipfö cóncilio velArmafu-principumaliquiSjVcl pater,vel propin- quot;’®'^®’ qui,fcutoframcaq;iuucnern ornatîhçc apud illos toga,bic primusiuuentæ ho-nos.ante bic domüs pars videbatur,iam reipublice.InGgnisnobilitasautmagna ' patrum mérita, principis dignationem . etiam adolefccntulis afGgnant/exteris robuftioribus ac iampndèm probatis ”cc rubor inter comités adJpici.Gradus quidem ctiam ipfe co-mitatus habet iudicio cius quemfeda-tur:magnaq; comitum xrnulatio, qui-bus primus apud prineipem fuum lo-cus:amp; principu,cui plurimi amp;nbsp;acerrimi comités : hæc dignitaSjhæ vires/nagno femper cleâorû iuuenu globo circun-dari:in pace decus,in bello praeGdium. Nee lolùm m fua gete cuiq;,fcd apud Gnitimasquoq; ciuitatesilludnomc,ca gloria eft,G numero ac virtutc comita-tus emineat.expetuntur enim Icgationi-bus,amp; muncribusornantuigct jpfaple-runquè fama bclla profligant. Conuiftibus amp;ho!pitiis non alia ges H^,rpitjii. cfFuGCisindulget.Qucmcunq;mortali- tas. urn arceretefto nefas. habetur pro for-tuna3quem quifq; apparatis epulis ex-cipit. Cùm defccêre qui modo hofpes fucratjmóftrator hofpitij et comes,pro-ximam domum no inuitati adeunt: nee intcreft, pari humanitate cxcipiuntur. Notumignotumq;,quatum adiusho-fpitis,nemodifcernit.abcüti,Gquidpo-pofcerit, concedere moris : amp;nbsp;polccndi inuieem eadem facultas. C.lulius Cæfar ait, hofpitem violate d.b.Gal.io, Germanifas nonputant. C^i quaq; de Vidcqdc-caufaadeos vencrint, abiniuria prohi- ‘ bentjfancloshabentjhist^; domus omi- dioGerma-umpatcnt,viéiusq;cómunicatur. Qi^a niæ,vbîvgt;x confuetudine nihil cftlaudabilius.adcó fùbtçûu^ Germania extremus nature terminus, rccipians. inhofjiitalitatis vitium odit, quo ferè |
omnem
-ocr page 56-^o lOH. NAVC. CHROMOO. VOLVMEN TERT.
|
omnem barbariem Homeri autboritas notauit.eaq^vna gloria vel Græcos vel • Romanos æquaremmirùm debet. Eftante viélusinterholpitcs comis. ftatim e lomno, quem plerunquè in dié extrahutjauatniw fxpins calida,vt quos Cibus. nbsp;nbsp;nbsp;byems occupât.loti,cibumcapiunt. fe-parata: fingnlæ lèdes,amp; fuacuiq; mefa. cibi fimpbees : agreftia poma, rccens fera, autlac concretu;finè apparatu, fine bladimentis cxpellunt famem.Aduersùs fitim non cadem patientiavel tempera-tia. Si indulfcris ebrietati, fuggerendo quantum cocupifcunt, baud mint'is faro eu in« cilè vitijs, q aimis,vinccntur.potus,hu-defcriptio. j^iov exboidco aut frumento in quanda fimilitudinem vini corruptus. Proximi ripç,vinû mcrcantur. DeSueuis tarnen 4.b. Cal.i. bngularitèr fcribit lulius, q^vinu ad fe omninoimportarinó pcrmilêrint,^ea re adlaborcm ferendu remollcfcerc homines atq; effœminari arbitrarentur. Turn ad négocia,nee minus ad con-Conuiuia. uiuia,procédât armati.Diem noélemq; continuare potando, nulli probrum. Crebræ,vt intcr temulentos, rixæ. raro conuicijs, fæpiùs cæde amp;nbsp;vulncribus tranfiguntur. Dcrccóciliandisinuicèm inimicitijs ) amp;iungendis affinitatibus,ad(cifcendis principib’,depacedcniquèamp;bello plc-rüquèin cóuiuijs có{ultant,tanqnulio magis tepore aut ad fimplices cogitatio-nes patcat animus,aut ad magnas inca-Icfcat.Gens nó aftuta nec callida,apcrit ad bec fecreta pedons 1 icctia ioci. Ergo deteda amp;nbsp;nuda oÏmmens, poftera die rctradatur,amp; lalua vtriufq; teporis ratio cft.dcliberant dum fingere nélciunt, conftituuntdumerrare nonpoflunt. AU». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alca,quodmirerc,ait Tacitus,fobriè inter feria exercent,tata lucrandi perdc-divetemeritate, vtcum oïa defecerint, extremo acnouilhmoiadu de bbertate ac de corpore contcndât.vidus,volûta-riâleruitutc aditjquâuisrobuftior,alli-gari le ac vinciri patit. ea eft in re parua peruicacia,ipfi fidem vocant. ieruoscó-ditioms huius,pcr cómercia tradunt, vt fc qu o q u c p u dore vi doriæ exol u a n t. SpcAicolu. Genus fpedaculorum vnum, atq; m omni cœtu idem.Nudi iuucnes,quibus idludicrum cft,intcrgladiosfcatq; in- |
feftasframeasfaltu iaciunt. exercitatio artem parit,ars dccorcm,non qusftum aut mercedem,quanuis audacis lafciuiç preciu eft voluptasfpedantium. Argen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 turn amp;nbsp;aurum propicij an irati dij nega-uerint,dubito,Tacitus inquit. Nec tarnen affirmaucrim, nulla Germanic ve-nam argetum aurumvegigncre.quis cm fcrutatus cft-polfcffióc amp;nbsp;vlu baud pro-indc afficiuntur. Eft vidcre apud illos argélea vafa, le-gatisamp; principibus corü muneri data, non in alia vtilitatcm, q quç humo fin-guptur.quaquam proximi Oceano,ad vfiim commercioru aurum amp;nbsp;argentu in precio habct,formasq; quafdam no-ftra: pecuniçagnofcutatq-,ebgunt.In-tcriores,fimpliciùs amp;antiquiuspcrmu Vetufti tatione mercium vtuntur.Pecuniâpro- mertiüp«f bant veterem amp;dn'i nota,ferratos biga-tosq;.Argcntu quoqucmagisq aurum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ fequuntur,nulla artediócanimi, fed^a numerus argenteoró facibor vlui eft,p-mifcua amp;nbsp;vilia mercantibus. Gaudentpeipue-finitimarum gentiu donis,quæ non modôàhngulisjlcdpu-blicè mittûtur:eledi equi^magna arma, pbaleræ,torqucsq;.Iam amp;nbsp;pecunia ac-ciperc,inquit,docuimus. Moscftciuitatibus, vltró ac viritlm conferreprincipibusaliquatum velar- mentorum vel frugum, quod pro bono- rcacceptu, etiam necclfitatibus fubuc- nit. Fœnus agitare amp;nbsp;vfuras exercere, apud Germanos ignotum,ideoq; magis /cruatur,qfi vetitum cftet.Literaruml'e-creta viriparitèr amp;nbsp;fœminæ ignorant. Latrocinia,aitlulius,nullam apudGer- Ijtrodw* manosbabent infamiam,quæextra fi- ^•b.sal.i’' nes cuiulq;ciuitatis fiunt,atq; caiuuc-tutis exercendx amp;nbsp;defidix minuend« eau fa fieri pdicant:atq; vb'i quis ex principibus in concilio dixcrit fe dueem fo-re,qui fequi vclint, profiteantur:cófur-gunthi qui amp;caufam ethominem pro-batjuumq^ auxilium poUicentur,atq; ab multitudine collaudantur.qui ex bis lecutinófunt,indclcrtorum ac prodi-torum numero ducuntur, omiumq; bis rcrum poftea fidcs dcrogatur. Reges ex nobilitate, duces ex virtute Bdliciap' fumuntur. nec regibus infinita pote- partus, fias amp;nbsp;libéra eft, amp;nbsp;duces exemplo po-tiws |
|
A NATO CHRISTO uus quam imperio,fi prompti,fi confpi-cui, fi ante aciem agunt, admiratione præfunt. Mulierum Vittus, ,11quot; Cæterùmncq; animaduertere, neq; »iubécibus, verberare quidê,ni(ï {acerdotibus*jper-miflummon quaGinpœnam,nec ducis iuHujled velut Deo imperante, quem adeffcbellantibus credunt, effigiesque amp;figna quidam detradalucisin præ-ö.b.ga!.io. liumferût.VerùmIulius fciibit, magi-ftratusqui bello præfunt,amp; vitæ amp;nc-eis poteftatem habere.Centeni ex Gngu-lis pagis funt,idq; ipfum inter fuos vo-cantur.quod primo numerus fuit, iam nomen et honor eft.acies per cuneos co-ponitur.Qu,odq;præcipuLim fortitudi-nisincitamentum cft,non cafunecfortuna conglobatio turmam aut cuneum facit,fedfamilix amp;nbsp;propinquitates, amp;nbsp;in proximo pignora,vndè vlulatus foe-minarum audiri,vndè vagitus infantiu: hi cuique landilGmi teftes, hi maximi laudatorcs.admatres, adconiuges vul-neraferunt,necillæ numerate neeexi-gere plagas pauentjCihosq; amp;nbsp;hortami-na pugnantibus geftant. Memoriæ proditur, quafda aciesin-clinatas iam amp;nbsp;labantes,a fœminis rc-ftitutas conftantia precum amp;nbsp;obilt;du pedorum,amp;monftrata cominiis capti-uitate,quam longe impatientiùs foeminarum fuarum nominetiment, adeó vt jmnotolim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obligentur animi ciuitatum, quib’ inter obGdes puellæ quoquè nubiles imperantur. Ineftc quinetiam fan-dum aliquidamp; prouidum putant. nec aut confilia fœminarû alpernantur,auc refponfa negligunt. Mulicrutn «pnd Gcr- ^uanta au thoricas. Refert Tacitus, vidilfc fe fub diuo Vefpafiano Vcllcdam,diii apud plerof-qucnuminis locohabitam. Sedamp;olim Auriniam amp;nbsp;complurcs alias vencrati funt,non adulatione, nee tanquam fa-ceretdeas.Herculcm primum omnium virorum fortiumjturnn præliajCanut. funt illis hge quoquè carmina5quorum relatu,quem barritum vocant, accen-duntanimos,futuræq; pugnæ fortuna iplb cantu augurantur.terret enim tre-pidantve,proutlonuit acies. nec ta voces illar^quàm virtutis concentus viden-tur, affedatur prxcipuc afpentas foni amp;nbsp;fradum murmur, obicdxs ad os fcu- |
GENERATIO XXVIL 41 tis, quo plcnior amp;nbsp;grauior vox reper-cufluintumefcat. In bello rari gladijs aut maloribus lanceis vtuntur.haftas,vel ipforum vo-cabuloframeas,geruntangufto amp;nbsp;bre-ui ferrOjlcdita acri amp;nbsp;ad vlum babili, vt eodem telo,proutratio pofcit,vel cominus vcreminiispugncnt. Eteques qui-demfeuto freameaq; contentus eft. pe-dites amp;minïliafpargunt ; plura Gnguli inimmenfum vibrant,nudi aut lagulo leues. nulla cultus iadatio. fcuta tantum ledilGmis coloribus diftinguunt. Paucis loricæ,vix vni alterive calGs aut ^fi”®« galca. Equi non forma aut velocitate colpicuijednec varietate.gyrosin mo-rem noArum(inquit Cornelius)docen-tur,in redû aut vno Gexu dextros agut, itaconiundo orbe, vtnemo pofterior Gt.in vniuerfum æftimâtplus penèspe- Mreipfaji-ditcmroboris,eoq; mixtipræliantur,amp; batumeftm congructead equeftrem pugnam velo- f,^^^ . citatcpeditum,quos ex omniiuuentute ciuil.6j. deledos ante aciem locant. Sueui auté,vt lulius author eft, præ- 4'b.Gal.*. lijsfæpèex equis deGliunt, amp;pedjbus præliantur,equosque eodem remanere veftigio afluefaciunt,ad quos ccleritèr, G vlus eft,fe recipiunt. Cum in aciem ventü eft,inquit Corlt; ncl.turpe principi,virtute vinei : turpe comitatui,virtutcm principis nó æqua-re.Iamvcró infame inomnem vitam ac probrolum, luperftite principe ex acie recclGfle.'illü dcfendere,tueri, lua quoquè fortia fadagloriæ eins afGgnarc, principumfacramentum eft. Principes ^uncipis providoria pugnant,comitcs proprin-cipe.Cedereloco,dü rursus inftes, tam conGlij quam formidinis arbitrantur. corporafuorum etiam indubijs prælijs referunt;fcutumrcliquilfc,præcipuum flagitiû eft : ncc aut facris adefle,aut có-cihuminire ignominiolo fas.multique fuperftites,bellorum infamiam laqueo Gniêrunt. Si ciuitas in qua orti funt, longa paced ociotorpeat,pleriqj nobiliü ado-lefcétium petunt vltro eas natióes, quæ turn bellum aliquodgerunt,quia din-grata genti quies, dfacilius inter anci-pitia clarefcunt,magnumq; comitatunt non niG vibeiloqjtuearc.exigunt enim D 3 pen |
42. lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
principis fuiliberalitatc ilium bellatorc cquum,illam cructam viüricemq; fra-meam.Nam epulæ amp;conuiâuslt;]uanq incomptijargi tame apparatus pro fti-pendio ceduntjmateria munificêtiç per bella amp;nbsp;raptus.nec ararcterram^aut ex-peétare annum tam facile perfualcris^q vocareboftes amp;nbsp;vulnera mereri.pigrum quinimmo amp;nbsp;iners videtur, fudore ac-quirere quod poflis languincparare. Funen, Funerum apud Germanos nullaam-bitio. Idlolum obfcruatur, vt corpora claroru virorum certis lignis cremétur. ftruê rogi nee veftibus nee odoribus cu-mulant.fua cuiq; arma,quorunda igni amp;nbsp;cquusadijcicur. fepulcru cefpes cri-git.monumentorûarduû amp;nbsp;peropcro-lum honorem, vt graue defun«3:is,alper-nantur.lamctaaclachrymascitó,dolo-rem amp;nbsp;triflitiam tardé ponunt.-fœminis lugerchoneftum eft,viris memmifie. Hæc ferè de Germanorum veteri vir-tute apud feriptoreskiftoriaru legutur, atq;hoevirtutu monumetum Carolus princeps longé optimus expreffitj cuius reliqua gefta commemorate libet. Carolus Carolus accepta imperij poteftate, Impc.ItaliâPafchalem amp;nbsp;Campulum coniuratióis pacauit. jp pontificê reos^capite pledendos cen-Fuit. Sedpius pontifex à Carolo preci-bus obtinuitjVt vitam his donaretjquos Carolus tarnen in Franciam relegauit. Suadebant turn nonnulli Carolo, vt omnçs Longobardos Italia pelleret.Sed ciim gentemtam multis Italiæ populis affinitate amp;nbsp;confanguinitate iunftam videret, nee eijecre tutum, nec delete bumanum putauit. Itaque pontifex impcratorque conftituerunt, vt vbi federn ducentos amp;nbsp;amplius annos ac flatus fui fundamenta babuiffent, Papiæ, Mcdiolanijamp;in quibuldatn locis alijs trans Padum,genti Longobarde nomé amp;folüpatriummaneret, amp;vt propin-quior cóiunéliorq; nominis Ro.memo-na fines illis faceret certiores, quiequid exarchatus Rauennatis fines compledi-Romidiola tur,Romandiolam placuit appellari. Græcos autem Carolus Italia pelle-rc flatuit pacis tuendæ caufa,reliquitq; Pipinumad eamrem peragendam, qui mox Beneuentum obléditjlicèt nó pro-£eccrit.Thcate léconferens,oppidum vi |
captum incédit ac diripuit. Indé Orto-nam amp;Lucetiam mouens,eas ciuitates timoreperculfas, in dcditióem accepit, Grimoaldum Beneuentanum ducé Lu-cerix cepit,iquinon multo poft dolore animi pcrijt. Intereà Irene Conflantinopolitana imperatrix, miffislegatis, cum Carolo pacem amp;fœdusinijt,diuifumq; eflim-perium his terminis,vt Irene pro Grxcis ea parteltalix potiretur, quxaddextia Neapoli incipiens,adfiniftram Sipon-to, quæ vrbs nunc Manfredonia dici-®*“*^*’“* tur,inferofuperoq;mari clauditur, vna^'”^’ cum Sicilia:Rebqua Italix pars Carolo ipfi ex fœderc obtigit.Beneuentanus autem gentis Longobardx dux,ctfiGræ-co magis fauebat^neutri tamê parti fub-ditus erat:amp; Venen paritér in Italiæ altera partectfi Oræco magis confentie-bant, quam Romano, non tarnen in il-lius poteflate erant. Quæ Ecclcfiæ Romanx fuerant,inhas manus non venc- .a'’ runt. Incidêrcres illæ tranflati imperij in annum 801. Sunt quivnum adijeiät, fuitq; hic annus circiter 4.68. ab eo quo Byzantion Cóflantinus imperij federn tranflulit. Cæterùm patricius Niccpborus'Ire-nen imperio deiecit ob Caroli fauorem. Carolus per Hetruriam tranfies, in me-moriam acceptx dignitatis,Florentiam» Flößend« vrbem magna ex parte defolatamrepa-rauit, vrbanamq; nobilitatcm varié per vicina oppida diffufam reduxit, amp;ma-iorainfupèr circunduccre mœnia ma-iore ambitu ^curauit. Hæc Palmerius. Qux autem tune, refert Blondos, mäferit Romanç vrbi forma regiminis, à nullo tradi vidimus.Tam multa de ge-flis Leonis papx Bibliothccarius feri-pfit, vt non mirari nequeam,*vllumillt ^nulluJ” verbum de vrbis adminiftratione cxci-difre.conijcimus quod Leo diuinisin-tentus, vrbis adminillratione omnino abflinuerit. Circa hçc tempora ludxus in Syria gt;nbsp;quadam die in vilipendium Chrifliano-rum,imaginem Chrifli lancea fuffodit, amp;nbsp;mox fanguis vbertim effluxit;quo ^~ digio timote correptus, nè fanguis dc-perirct, vas vulneri appofuit : quo vfi plurimijlanitatireflituti funt. ludçi ad fidem |
|
il» i« A NATO CHRISTO fidem Chrifti conuerfi, miraculum boe ad epifeopumrefcrunt,a quo baptizati S'3guisChti^quot;quot;’^-^^quot;§“’5veró longè lateq; miftus ftiapud peruenitMantua,vbt^pter crebra mi-Mituanos. racula magno in precio habitus eft* Et Carolus imperator bis auditis,ad Leone papam fcripfitjVt de hoc eum certiorem Xedderet.Lco veró cùm feditionibus ve-xaretur crebris,Matuam proficifcitur, àMantuanisbenignè lufceptuseftj ap-probato^j Chrifti languine obfrequê-tiam miraculorum,quodamp;alq ponti-fices poftcum feccrunt, ad Carolu Leo pergit,certum facit de præmilfis. deinde inltaliaj adiuuante Pipinorege, man-datopatrisdequibufdam coniuratis amp;nbsp;fcditiofis nonfinèclcmêtia lupplicium Lumptum eft. NiccphoruSjConftantinopolitano imperio alTumpto anno falutis 803* mi-btfœderisinftaurandi caula legatos ad Carolum in Germaniam^ vbi cautu eft, Vnetosfu- quod Veneta vrbs maritima vti üq;im-nlcoih’vti. peratorem reuerita,proprijs vteretur 1e-gibus:Guc bello,Guc pacc,neutrius partis cenferetur. Vndc paulè póft dux Vc-netorum, necnon Paulus dux Gradu-um,amp;epilcopus eiuldcm ciuitatisjega-ti adCarolum cum donis venientes Sa-lisburgam, ordinationem receperunt, quo iure quilq; viueret,eiusq; pacis for-mulam Carolus Romano pótificiinG-nuauit. JJ” Eodé itaq; anno Aaron Admiratbus Saracenorum,trccenta millia pugnato-ruminfubieftas Conftantinopolitanis Afiæ prouincias duxit. Territus Nice-jmp. o ’• phorus,pacê abillo abiediffimc petijt, quam imquiffimis conditionibus obti-nuitj(01ennt fœdere paftusje quotanis illi treccntamilliaaureorum pro impe-rij indenmitate in mbuta pcrfoluere. Paulotamen poft nequaquàm vins la-no confiliOjStauracium mium imperij conlortcnl dcclarauit, qui adolefccns à turpi genitoris cu Saracenis pa£to dif-cedens, mulra diuerfis in locis accepit ineómoda.Et Nicephorusinterim dmi-bus viribus Bulgarorum regno incum-bebat.Ita negletto Saraceno, nunquam ferè antea maius detrimentum Græci imperij ftatus accepit. conabaturbic amp;nbsp;Itabæ res labefactarcj opportunam fibi |
GENERATIO XXVÏI. 43 ratus materiem inteftinas Venetorum feditiones. EratGradenGs antiftesTonunatuSj pontiGcisRo.Carolilt;^; inprimis ftudi-ofuSjamp; Venctisducibus non abs re maxime infenfus.Is cum vitandarum inG-diarum caufa ad Carolum veniftet, V e-netam in imperium Gdem inuidiç afgu-mentoaccufauit.IgiturPipinus Caroli Piping cum bliiesrexItalicuSjpatrismandato bello i^^“**^' Venetos adoritur. Herâcleam,quæ bo- diè noua ciuitas,amp; Equilium loca ter-reftria inuadit. fed ciues munitionibus difGGjdefertis hislocis, Venetias migi'â-runtjcftq; exillishodiè prima in Venetis nobilitas. Interim difGcile crat etiahi Ca rol o imperatoris GliocuDacis Sclauiso' ne- , •y \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p, Sclaui fubz gociU5quod cum vntuteluaiuucniscx paternaindolefelicitèr gefGftet, Carolus Imp. ftbjs conuocatis, códidittefta-mentum,quod infra Icgctur. Eo tempore Nicepborus Venetisau-xilio claffem miGt, cum adhuc Pipini respenderent ambigu» .• atqpfta clafle lacefGtus,Venetias terra manque pentas,in poteftatem fuam accepit,ducuin Venetorum Obederij amp;nbsp;Beati, vt pu-tant,ftudio, Rurfus(^; noua pacis coditione cefta-tu eft, vt nihil effet eis cum imperatore Gr»co córnune. Quod cum mercaturæ fuç caufa,qua Oriente accedebat,commode Geri nó poffet,cum Gr^co in gra-tiam rcdiere.Ibi Pipinus rei vindicandx ardore claffem inftruit, Venetos obG-det,ponte ligneo Gbi fadurus viam. led bicaVenetisigniamp;ferro refradus eft. ferturin eo ingens noftrorum manus perijffe.veriim facit tanta authorurn di-uerGtas,vtbreuiör, quæ à Gde non ab-horreant,tantùm leder. Ifto ferè tempore Carolus pro fuo re-ligionis ftudio, Vlmam regiarn villam abbati amp;conuentui Augiæ maioris de-dit, qui EccleGæ iura,decimas,tributa, penGones,pcr præfedos luos indé acci-piebat. Sed Vlmenfesiamadlibertatcm DeVlmaM luam nog Gnè maxirao (vt legimus) in-commodo redicrunt. donatiócm luam Carolusliteris conGrmauit, quarûbîç exemplum babes; In nomine land» amp;nbsp;indiuiduæ Tri-, D 4 WW- |
4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. nitatis, Carolus diuina fauente gratia Imp.Auguftus: Sifanftorum monaftc-riorum loca, nè labantur, frequentér fuftentamus,fuftentando ditamus,non fok'im Deum per hoe nobis placamus, fedetiam noftritotius regni ftatu cor-roboramus.Q.uapropter omnium pr^-fentiumacfuturorum comperiet indu-ftria,quahtcr Vlmam noftram regalem villam pro animæ noftræ ac parentum noftrorum remedio, ad monaflcrium quodconftruólum eft in infula,quæ in Alemaniç partibus fita,*Sintleohefuna nûcupatur,vbi venerabilis prælul Hct-tofpirituahturma: præeft, cum omnibus appendicijs fuis amp;nbsp;locis adiacetibus tradimusatq;transfundimus,vt fratrcs ibidem regularitèr fubfiftentcs,amp;diui-noopcridie noéleq; iugitèr infudätes, dum à noftris fumptibus alacritèr pro-curantur,affidüis eorum prccibus Oeu nobis propicium facere digncncur:vtq* prçdidus Hetto cu m fratribusfuis^ mo-nachis videlicet âtq; clericis in prçiata infula,cxterioribus cutis rcmotis, Deo feruirelibenusatque fccurius inliftcre valeatjCum ipfius abbatis defidcrio luo-rumlt;^; monachorum rogatu, Adclber-tum cognatum noftrum, in lupradiâa Vlmaaduocatumacdefenforcm eófti-tuimus:amp;eundeiTij quia quales iuturi homines hntjignoramuSjnè ftatuta no-ftravel quifquamfuorum (uccelfoi um tranfgrediatur, in præfenti cum iura-mento tcnacitcrobligamus.
• Hacdccaufanoltrx placuit pioui-dentiæjcodem Adelbcrto defundo, in præfentia abbatis fuorumq; fuccefforu ac fratrumj videlicet monachorumJioc perpétua ponere poteftate, vtfapictum vfi confilijs,exhis quos inter potétes le-culi nouerint amp;inuenerint mcliores amp;nbsp;»amStiorci æquitatis* amatores, eligant huic loco,ficutamp; in cæterislocis luis competenter aduocatos amp;dcfenfores,cotamé tenore,vt quandocunquè lui commilfi præuaricator aut in rebus vel homini-bus,quod vulgo OSabUUnb dicitur, ex-iftat,ftatimGnè mora, fine iudicioad. uocatia perdat. Qui aduocatus amp;nbsp;omes fui fuccelTores,qualcferuitium in præ-fata villa Vlma,ab Augenfi abbate eiuC demq;miniftrisdcxncèpspercepturi,vcl
qualemiufhtiam ipfiabbatibus fintfa-duri,breuitèrhÏc determinauimus.Sta-tuimus ergo amp;nbsp;præcipimus, fi præfens Adc]bcrtusaduocatus,velquifquäfuo-rum fuccefforum in prædida villa pla-citarc voluerit,quandó vel qualitèr aut quotiès hoc fiat, in abbatis arbitrio pé-dcat,amp;abeo dilponatur, vt non cum pluribus quam xxx.cquis ad placitandu veniat,amp;tale feruitium qualc tuncre-peritur, amp;nbsp;quod prædidç militum amp;nbsp;equorum multitudini congruat amp;nbsp;fuf-ficiat,eidem aduocato prælibato abbas decentèr amp;nbsp;honeftè exhibeat.
Etvthoc nunc amp;nbsp;in futuro cundis patcat,regah noftro imperio fancimus amp;nbsp;confirmamus, vt nullus aduocatus in praefata villa maius feruitium ab Augenfi abbate vel à fuisminiftris quafiex debitocxigat,autad libitu fibi ftatuat ipfe, fiue quafi ex iure vitra ftatutum quiequam vfurparc fibi vel vendicare audcat.
Infupèr ftatuimus atque iubemus, quiequid placitando ibidem acquirat, tertia pärte fibi retenta,duas abbati red-dat,amp; nullum aduocatum vel exadorc prêter fefinè abbatis permiffione con-ftituat. Addimus quod nihil priuati muneris velleruitij in eadem villa,'velà quolibet locorum illue pertinentium, fiucà ceUarijs,quafi ex debito amp;nbsp;ftatuto fibi iure cxigat,ac manfiones vel perno-dationes vfpiam frequentare audcat.
Qipód fi prçfens aduocatus vel quiC quam fuorum fuccclïorum hec noftra ftatuta tranfgrediatur, fine iudicio amp;nbsp;abfq; fperccuperationisiubcmus,vtad-uocatia ftatim priuetur,amp; alter fidelior ac iuftitiç amantior,fano cófilioin eius locum fubrogetur.Et vt hoc fcriptuni noftrum atq; deerctum ah omnibus fir-mn'is obferuetur amp;nbsp;obnixiùs, annuli noftrifigno,figilliq;impreffioncfirma-hiuffimus.Datum annofalutis 8ij.
GEN ER AT 10 XXVUI.
ANNO Domini Sio.quieft annus impcrij Caroli decimus, ac Leonis papas »4, aborigine mundianno 9. fupra ó.millia, ab vrbe condita 1560, in-cepit28.gcneratio. Quo anno Pipinus rcx Italix,films Caroli imperatoris,de-fundus eft,ac anno hundequenti Carolus
|
A NATO CHRISTO rolusmator natu imperatonsfilius,qui nupcr Bohemos vaftauerat, fimiUtcr mor tu us eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* / ANNO Domini 812. Nice^orus Imp. Conftantinopolitanus pugnans turnBulgariSjOcciditur, amp;Stauracius filius fecundiim aurem vulneratus,Có-ftantinopolin reuerfus,imperiu aftum-gt;,i:clia6I pfit,quern tertio imperij menfcMicha-Conftant. cl fororius cius dcpofuit,atq;illi fuccef-J'quot;P- ftt,qui deinde cum oratonbus Caroli fccit pacem ca conditionc, vt Michael Orientem cum Cóftantinopoli,amp;Ca-rolus Occidentem cum Roma haberct. Hifpaniarum partes,qmbus recipiendis Carolus ta turn inrudauerat,imperaton Græco redditas ferunt, amp;nbsp;Venetias ea immunitatis coditione,quanta Carolo accepcrant,Græco accefhftc. Deinde Carolus imp. defunftis filijs Pipino ac Carolo,anno Domini «Si^.ba-bito generaliconuentu Aqiiirgrani,fi-lium luum Ludouicumregem Aquita-niæ,ad fevocauit, eiq; coronam impo- x nens,imperialis nominis fibi confortem fecit,Bernardum nepotem filium Pipini Italiæ prçfecit,amp; regent appellari iuGit. Concilia quoque iuftueius Puperftatu ccclefiarum corrigedo, per totam Galbant abepiPcopis cclebrataPunt, vnum Moguntiæ, alterum Rhemis,tcrtiu Ca-billone, quartunt Arelati, quintum in Turonibus. yonsMo- Eo anno pons Rlieni apud Mogutia-Sfll^dt. S^^ift^em imperator per decern annos ingctilabore amp;opcrc mirabili deligno ita coftruxit,vt peren niter durarepofle vidcretur,in menfeMaioitatribus lions fortuitoincédio eóflagrauit, vt prç-terhoe quod aqua tegebatur, ne vna q-_ dem haftula maneret. liCxbriT* ANNOlequenti, hoceft.Sr^.Ca-inteiitus. rolusrexatq; imperator dû AquiPgra-ni hyemaret, febre amp;nbsp;plcuriPi tadus, quinto Kaleh.Fcbruanj rebus exceiht humanis. ANNO itaq; Domini fl»4.. Carolus Inip.glorioftfhm® in palaeo luo AquiP-granijvbipnncipakm regni Fracorum Pedem Conftituit, filtern vitæ Puæ Citrin ftianiftimè conclufit,anno regni Francorum 4.6.1Libadæ verô Italiæ ipyimpe-nj autem anno izj.. ætaus lux yx. Cuius |
GENERATIO. XXVIIl 45 quide virtutes atq; mérita, res/]; geftas tum domi turn fions, præ multitudinc atq; magnitudine narrare ad plenû non Pufficimus. nam ciusftudio atq; indu-ftria Fracorum regnû, quodà pâtrePipino magnum quidem amp;nbsp;Porte PuPce-pcrat,ità notabiliter ampliauit,vt penc duplumreddidcrit. cùm enimprius non ampliùs q ea pars Gallic,quç inter Rhe-num amp;nbsp;Ligcrim fluuium, Öceanumq; amp; marcBalearicum iacet, amp;nbsp;parsGer-maniæ quæ inter Saxoniamamp; Danubi- ^ urn amp;nbsp;Salam fluuium, qui Thuringos amp; Sorabos diuidit, poltea incolitur à Francis qui Orientales dicûtur3amp;prêter hæc A lent a ni atq;Boioarij ad regni Fracorum poteftatem pertinerenttipPe iurcbelli pruîio Aquitaniam amp;nbsp;VaPco-niam,totumc|;Pyvcnæi montis iugura ctvPq; adlbcrumami3em,qutapud Na-uarrosortus, amp;nbsp;PcrtiliPhinos Hilpaniæ agros Pecans,Pub DertoPç ciuïtatis mœ-nia Balearico mari miPcetur. Dcindè Italiam totam ab Auguftis prætorijs vP-que in Calabriam niinorem,vbi Grçco-rum ac Bcncuentanorum confiât dPe confinia.Tum Saxoniam citra amp;nbsp;trans Albim,quæGermaniæ quidcm magna parsefi, amp;nbsp;eius quæ à Francis colitur, du plu m in loco habere putatur, dcindè vtranque Pannoniam,amp;appofitani in al tera Danubij ripa Daciam,Iftriâ quo-que amp;nbsp;Libumiam atque Dalmatiam, exceptismaritimis ciuitatibus, quas ob amicitiam amp;nbsp;iundum cumeo lœdus, Confiantinopolitanumimpcratorcha^ here nermifit. Dcindè omnesbarbaras amp;nbsp;fieras nati- j^”^’™’ oncs,quçiiitraRhenum ac Viftulâ flu- a” ukeriu uios,0ccanumq; ac Danubium pofitç, lingua quidc pcncfimiles, moribus verô atq; habitu valdè diPfiniilcs Gernta-niam incolunt,ità perdomuit,vt cas tri-butanas efificerctiauxitetiàm gloria regni lui quibuPdam Veglbus ac gentibus per amicitiam fibiconiundis.Adeo naq; AdelPonlumGallitiæ atq; Afturiæ rc-« gem fibi loçictatç deuinxit,vtis cùm ad eu m literas vd legatos mitteret, no aliter le apud ilium quàm proprium Puum appcllariiuberet. Scotorum quoquè reges fie habuit ^dPu^m voluntatem inçhnatos,vt cura |
nun^
-ocr page 62-4^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Munera cx Oriente ad Carolum mifla. nunquAm niG dominum, fcq; lubditos amp;nbsp;fcruos cius pronunciarent. Cum Aaron rege Perfarum, qui excepta India,totum pene tenebat Örien-tem,talem habebat amicitiam, vtis gra-tiam eius omniu qui in toto erant orbe, regum ac principum amicitiç prçpone-ret.MiGtenimidé rex legatos anno Dni 8o7.adCarolum,dcferentcs ei munera, papilionem, tria tentoria vario colore diftinâ:a,mirç magnitudinis et pulchri* tudinis, omnia bylGna, tam tentoria q funes eorû,prætercà pallia ferica multa amp;nbsp;preciofa,atq; vngucta ac balfamum, necnon amp;nbsp;horologium ex aurichalco arte miriGcè compoGtum,in quo u.ho-rarum curfus ad clepfydra vertebatur, cum totidem ærcis pilulisjquæ ad com-plctionem horarum decidcbant,amp; cafü luofubieâum Gbi cymbalu tinnire fa-cicbat,additiseiufdé numeri cquitibuS, qui per i2.feneftras completis horis exi-bant,amp;impulfu cgrefGoisfuç totidem fpncftras,quæ prius erant âpertæ, clau-debant.alia quoquè multaerantinip(o horologio,quæ enumerarelongum cft. Imperatores alij Conftantinopolita-ni vltró amicitiam amp;nbsp;focletatem eius cx-petentes, complûtes ad cum miferût legatos,cum quibus etG fufpedus propter lulccptum aleimperatoris nomen, fœ-dusGrmifGmum ftatuit, vt nulla inter partesfcandali remancret oCcaGo.Erat enim omninó Grxcis Romanisq; fulpe-Öa Francorum potentia. Vndè amp;illud in ore Grxcis fempèr fuit_,agt;lt;ï,fa'7Ke/'ep!\tii lt;^i »“ji d eft, Fracum a m ic u m ha- ' be,vicinum autem non. Nam ita ferè humani ingenij libidine comparatum cft, vt inter Te vicini gloria amp;nbsp;inuiden-tia certent. Manierat hââenùs integru cum Ca-roloGræcorû fcedus Nicephoriimpe-no,fcd cumapud Adrianopolin àBul-garisbiennio poftqimperare cœperat, viâus amp;fugatus imperio fc abdicaftet, Leo Arme- Leo Armcniacus imperator leftusjami-niac» Imp. citiam caftc fcruauit,quód afflifto Ori-Conftanc. ^^^- pummoperè neceflaria videbatur. Bulgarosem,eorürege capto, dom uit. Carolus infupèr opera adregni deedré amp;nbsp;commoditatem pertincntia diuerGs locisinchoauit,quçdâ etum cofumma- |
uit, inter qux prçcipua cft EccleGaS. Dei genitricis Aquifgrani opere mirabi-li conftruéla,ad cuius ftruduram à Roma amp;nbsp;à Rauenna columnas amp;nbsp;marmo-radeuebifecit, facras(^; xdes vbicuque in totorcgnofuocollaplas, pótiGcibus amp;nbsp;abbatibus ad quos pertinebant,vt re-ftaurarentur,imperauit. Ferturetiamfundafte fecundum or-dinê literarum numerumonafterioru, fecilfetli; omnes literas alphabet! aureas» amp;invnoquoq; vnam pofuiffe. fecit amp;nbsp;pontem apud M^untiam in Rheno j^, quingentorumpafluum. nam tanta eft ^”JJ’|,e, ib'i fluminis latitudo, qui tarnen annoniapudwo' ante mortemipGus,vtdiä:um eft,con- gunnanil’' flagrauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üwdo« item Carolo apud iXcflCIlfpUJ*^ mo-ranti propter Hunnos, pcrluafum eft, fore vt à Rheno in Danubium nauigari poflet,Ginter Radianqam amp;nbsp;Altimo-na fluuius folfa ducerctur,quæ effet ca-pax nauium,quiahorum fluuiorû alter Danubio,altcr Rheno mifcetur. Confeftim rex ad locum opportunu accélérât,ac magna hominum multitu-dinecongregata,totum autumni tempus in hoc confumpGt. duda eftitaque fofla inter prçdittos fluuios duum mil-lium pafluum longitudine,trecétorum pedum latitudine, léd fruftra.nam propter iugespluuias amp;nbsp;terrain quæ palu-ftris eft natura, opuS ftarenon potuit: fed quantum interdiù egeftum fucrat, tantum nodibus humo iterùmrclabé-tc,fubGidebat. Inchoauic amp;nbsp;palatia opens egregij: vnum haud longè à Mogütia,iuxta villam ^ngfl^nni/ quainvilla ferturna-tus cx Pipino Francorum rege et Bertha Vngara,vtGotfredus teftatur,alterum palatium Nouimami fupcr*^a6u((ïnï *^33111quot; fluuiumconftruxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*Vuala« Vxores luccefGuc habuitplures. pri. mam matris hortatu Hirmigardam Gli-am DeGdenj ^egisLongobardorum du-xit,quam tarne poft annum repudiauit ex caufa(vtcreditur)iufta, deinde duxic nobilüGmam è Sueuorum gente pucl-lam nomine Hildcgarden,dc cognatio-ne Gotfredi ducis Alemanorum, hoc cft, Sueuorum. Gotfredus dux genuic FIochingum,Hochingus genuit Nebi, Nebi C Ï« |
A NATO CHRISTO GENRRATIO XXVÎÎL 47
|
Nebi autem genuitimmam, Imma vero pcpcntHiMcgarden reginam, Carolus ex hac genuit très filios, Carolum,Pipinum amp;nbsp;Ludouicum. In hoc confentiunt omnes.Mortua autem eft Hildegardis anno Dornini/Sj.pridie Kalen. Maij. Eodem anno venit rex Carolus Vor-matiam, amp;duxitin vxorcni filiamRu- (if 9’’ (I? k dolphicomitis de OrientaliFiacia,no-mlnc Faftradam, ex qua gcnuit duas fi-Carolivxo» hasTheodoratam amp;nbsp;Hiltrudem.de Hil-les amp;nbsp;nati. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ degarde prxmortua vxorc lupercrant etiam tres filiæ, Rutrudis, Bertha amp;nbsp;Gifela. ANNO autem Dominl 794..obi)tre-gina Faftrada,amp; in S.Albano Mogun-tiæ honorificè extitit fepulta. Defunda Faftrada,Lutgardam Alemana vxorem duxit, de qua nihil libcrorum tulit, vt Enardusaulicusde geftis Carolitradi-dit,vbietiam fubiunxit Carolu habuifle poftmortem Lutgarda: tres cocubinas, Gerfuindam Saxonici generis, de qua filia nomine Adeltrad nata cft,et regina quçeiDrugonemetHugonem genuit, amp;nbsp;Alindam quç Theodoricum pepcrit. multafunt amp;nbsp;varia,quæ pafs'im legun-tur.quarc milïa hæc fa cio. Quod autem foliim habuerlt tres 1e-gltimosfilioSjinducit mead crededum forma teftameti ipfius Caroli,cuius fuit talis tenor: Caroli te- nomine patris amp;nbsp;filij amp;nbsp;fpirittis amemura, ^„£^^jjj,p,(3æfar Carolus, l ex Fran-coru inuiöiffimus, amp;nbsp;Ro.reftor impe-rii,pius,felix,viétor ac triüphator lem-pèr Auguftus,omnibus fidelibus fandç Dei Ecclefiæ, qui lub noftro imperio cóftitutifunt.Sicutomnibus vobisno- turn efle credimus, quOmodo diuina elementia, cuius nutu adoccafumten-dentialeculapcr fucceirioncs generationum reparationcs gencratur, très nobis dando filios, magno nos milcratióis ac benediéhonis fuæ ditauit munere, quia per cos fccundùm vota noftra Ipern noftram de regno Gonfirmauit,amp; curam obliuioni obnoxiæ poftcritatis leuiorem fecit. Ità amp;nbsp;hoc vobis notum fieri volumus,quód cofdem per Dei gra-tiam filios noftrosregni aDeo nobis có-edfij donèc incorpore furaus, amp;nbsp;poft n i# |
noftrumabhac mortalitate difeeftum, hums à Deo conferuati amp;nbsp;conferuandi regni vd imperij noftri hæredes relin-querc, ft fic diuina maieftas annuerit. optarnus,non vt confuse atque inordinate aut lub totius regni iurgiüm vel litis controuerfiam cis relinquamus, led trina partitione totum regn urn dmi-dentcs,quam quilqucillorum tuen vel regere debeat, defcribere amp;nbsp;defignare volum*,eo videlicet modo,vt fuaquif-que portione contentus,iuxta ordina-tionem noftram amp;nbsp;fines regni fui,qui adalienigcnasextéduntur,cum Deiad-iutorionitatur defendcre, amp;pacem atque charitaté cum tratrecuftodire. Di-uifionesverôàDco conlcruati amp;nbsp;con-feruandi imperij vcï regni noftri tales faccrcplacuit,vt Aquitaniamtotamat» Triplex re-quc Vafconiam,exccpto pagoTuroni- gnifraneo-co,amp; quicquid inde ad Occidentem rüdiuifio, atque Hifpaniam refpicit,amp;de ciuita- te Niuernis quæeft fita fuper fluuium Ligerim,cum ipfo pago Niuemenfi pa-gum Analenfemj atque Allcnlem, Ca-. biUonenfcm, Matifconenfem, Lugdu-nenfem, Sabaudiam,Taratafiam,mon-tem Cinifium,vallem Segufianam vlqj adClufas,amp;indè perterminos Italico-rum montium vfq- ad mare : hos pages cum fuis ciuitatibus,amp; quicquid ab eis contra meridiem amp;occidentem vlqpd mare vel vfq; ad Hifpanias contmetur, hoceft,illam portionemBurgundiç,amp; Prouinciam amp;nbsp;Septimaniam vel Got- »... thiam, Ludouico dileéio filio noftrO j^gn^^. confignauimus» Italiam vero, quae amp;nbsp;Longobardia dicitur,amp;Boioariam fic-utTalfillotenuit, exceptis du abus vil-I’*?’quot;* re* lis,’quarü nomina lunt ^HgolbffÏiït amp;nbsp;gnum. iutV^bdboff/ quas quondam 1 aUiHo benehcio noftro tenuit, amp;nbsp;pertinent ad pagum 07ortßOWUe/de Alemania partem quæin.auftrali ripa Danubij flu-minis eft, amp;nbsp;deipfo fonteDanubij currente limite vlque ad Rhenum fluuium in confinio pagorum itUtgOUC/ amp;nbsp;5jegOUC/ in locum qui dicitur SlUgfZ amp;nbsp;mdè per Rhenum fluuium furstim versiis vlq; adalpes,quicquid intra hos terminos lucrit,ec ad meridiem vel Üri-entem re(picit,vnacum ducatu Curi-enfi ÖCpago^utgpuc/Pipino ddeCto filiQ |
48 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TEKT.
|
filio noftro ordinamus. Quicquid au-Caroli re- *^™ ^‘^ regn O noftro extra bos terminos gnum. nbsp;nbsp;nbsp;fuerit,id eft,Franciam amp;Burgundiam, excepta illa parte quam Ludouico dedi-mus, atque Alemaniam,excepta porti-onc quamPipino dedimus,*Auftriam amp;nbsp;Ncuftriara,Tburingiam,Saxoniam, Frifiam,amp; pattern Boioarixquæ dici-tur^ïongoUC/diledo filio noftro Ca-rolo conceffimus,ita vt Carolus amp;nbsp;Lu-douicusviam babere poffintinitaliam adauxilium ferendum fratri fuo, fi ita neceffitas extiterit, Carolus per vallem Auguftanam,quæ adregnum eiusper-tinet, amp;Ludouicus per vallem Scgufi-anam,Pipinus veró amp;nbsp;exitum amp;ingrefi-fumper alpes Noricas atq; Curiam. Hæc autem tali ordinedilpofuimus, vtfi Carolus quimaior natucft, priiis quam cæteri fratres fui obiêrit, pars rc-gni quam babebat, diuidatur inter Pi-pinum amp;Ludouicum, ficut quondam diuifum eft regnum inter nos amp;nbsp;fra-trem noftrum Carolomannum,eo mo-quam frater nofter Carolomânus,Lu-douicus veto illampattern quam nos fufeepimus. SiverôCarolo amp;nbsp;Ludouico viuen-tibuSjPipinus debitum fortis humanæ compleueritjCarolus amp;Ludouicusdi-uidatinterfcregnum quodiUe babuit, vt abingreflultaliç per Auguftam ciui-tatem accipiat Carolus Vcrcellas amp;nbsp;Pa-piam,amp; inde per Padum amp;nbsp;fluuium ter-mino currete vfq; ad fines Rhegiéfium, amp;nbsp;ipfumRbegiu, amp;ciuitatem nouam atq;Mutinävfq; ad terminos S.Petri.has ciuitates cum fuburbanis territorijs, amp;nbsp;quicquid indé Romam pergentieft ad lxuam,vnacum ducatu Spolctino accipiat Carolus. Quicquid autem à pr^didis ciuitati-bus Romam eunti ad dextram iacet de prçdifto regnOjideftj portionem quæ remanfitde regione tranfpadana vna cu ducatu Tulcovfqjad mare auftrale amp;nbsp;vfqjadillius prouincia, Ludouico cédât. Quodficxterisfuperftitibus Lu-douicus fuerit defundus, ea parte Bur-gundiæ,quam regno eins adiunximus, cum prouincia amp;nbsp;SeptimaniafiueGot-tbra vlqj ad Hifpania Pipinus accipiat. |
Carolus veró Aquitania atq; Vafconia. ^ fi filius cuilibet borum trium fratrum natus fuerit, quê populus eligcre velit, vtpatrifuofuccedatin regni hxredita-te,volumusvtconfentiat patrui ipfius, amp;rcgnare permittantfilium fratris fui in portione regni paterni. Placuit etiam inter prxdidos ftatuc-rc atq;præcipere |)ropter paccm, quam inter eos perpetuo maneredefideramus, vt nullus eorum fratris fui terminos vel fraudulentèringrediadconturbandum J regnum eius vcl marcas*muniendas,fed *quot;““* 1 adiuuet vnufquifq; illorum fratrem fuum,amp; auxilium eiferat contra inimicos eius iuxta rationcm amp;nbsp;polTibilitatem, De fr»»* fiueinpatria, fine contra exteras na- «oncotd', trônes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Ncq;aliquisillorum, homines fratris fui proquibuflibet caufisfeu culpis ad feconfugientes fufcipiat ad intercef- ’ fionem pro eis faciendam:quia volumus t vt quilibctbomo*peccatis amp;intercelfi-one indigens,intraregnum domini fui vel adloca lanâ:a,vel ad honorâtes ho-mines confugiatj amp;indè iuftam inter-ceffionem mere^tur. Similitèrvolumus, vt quemlibct liberum bominem qui dnm fuum contra voluntatem eiusdimiferit, amp;nbsp;de vno regno ad abudprofeélus fuerit, neq; ipfè rexfulcipiat,neq; bominibus luiscon-fentiatjVttalcm recipiant. boe non fo-lum de liberis,fcd etiam de feruis fugiti-uis ftatuimus obferuandum. ^f lu ftrum difcelfum vnufquifq; accipiat beneficia in regno dni fui,amp; non alterius, nè fortè per hoc,fi alitèr fiat,fcandalum poffit aliquod accidcre ; hæreditaté autem fuam babeat vnufquifq; illoru ho-minum abfq; contradidione,in quo-cunq;rcgno boe eum légitimé habere cótigerit. Vt vnufquifq; Tiber homo li-centiam habeat poft mortem dni fui 1c commendandi inter hçc tria régna ad quodeunq; voluerit,fimilitér et ille qui nondùm alicui commendatus eft. De traditionibus autem amp;nbsp;venditio-nibus quæ inter partes fieri folcnt,prx-cipimus,vt nullus cxhis tribus fratnbus fufeipiatderegno alterius aliquam tra-ditio- |
GENE RATIO XXVIII. 4^
Pofttemó ftatuimus,vt quidquid ad-buc de rebus ac Gon ftitutioibus bis noftris decretis adderc voluerimus, fie à prçdidis diledis filijs noftris obferue-tur,ficut caquæinhis iam ftatutafunt atqueferipta,
Hçc autem omnia itàdifpofuimus, atquein ordinem firmarc decreuimus, vt quandiù diuinæ maieftati piacueric banc corporalem agere vitam, poteftas noftra fit lupetàDeo conCcruatum regnum atque imperium iftud, ficut bac-tenus fuit, amp;vt obedientes babeamus pdictos filios noftrosptq; Deo amabilé populumnoftru, cumomnifubiedio-ncquæ pattia filijs, amp;nbsp;impcratonac régi à luis populis exhibetur.Amen.
Quia veto duos filios Pipinu amp;nbsp;Ca-rolum,antequàm morcret,amifit,quo-rum Pipinus vnum filium Bernardum reliquit,fibas autem quinque, ipfe Carolus pofteà Ludouicum quifolusfup-eratjConlórtemfibi tegni amp;nbsp;imperialis nominisbçredem inftituit,Bernardum veto nepotem, tegem Italiæ fecit,vlti-mamquevoluntatemin alijs condidit, anno ab incarnatione Domini noftri lefu Cbrifti8n. regni Franciæ anno45. amp;nbsp;in Italia 39.impcrij autem ir.
De ihefauris fuis atque pecunia,quç ^“^°^y^ in camera inuenta fuit, illud prçcipuè UthefaurH. cauerevoluit, vt non folum elcemoly-narum largitio perficeretur, fed etiàm vt bçredes fui omni ambiguitate remo-ta,quid adfepertineredeberet, liquido cognofcere poffent.
Hac igitur intentione omnem fub-ftantiam atq; fupellcöilé fuam,quç in auro,argéto,gemmisqj amp;nbsp;ornatu regio inillodie adellet, primo quidem trina diuifióepartitus eft,deinde eafdem partes rursUs diuidendo,de duabus partib* 2o.amp;vnamfecit,tcrtiamintegramrcrer-uauit,vt quia in regno illius metropoli-tanæ ƒ mitâtes 20. amp;vna elfe nofeunt, vnaquçq; metropolis vnam ex xxj. partibus babeat.Et arebiepifeopus qui tûc reâor dlius eeelefiæ extiterit,parté quç ad fua ecclefiam data eft,fulcipiés, cum fuis furfragancis partiatur, eo fi modo, vtparstertia fuæ fit eeelefiæ, duæ verô partes inter furfraganeos diuidantur.
Nomina mctropolton,ad quas eadé
E «le«-
IA NATO CHRISTO äitioncm vel venditionem à quolibet ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bominercrum immobiliü, boe eft,ter
rarum, vincarumjfyluarumjfuoium4; qui jam cafati funt,fiue cçterorum quç bçreditatis nomine cenfentur, ex aUro amp;nbsp;argento amp;nbsp;gemmis,armis ac veftibus, neenon amp;nbsp;mancipi js non cafatis, amp;nbsp;bis fpeciebus quæ propriè ad negociatores ' nbsp;' pertinerenofcuntur: cçterisverolibe-
ris bominibus boe minime interdicen-dumiudicauimus.
Si caufa eontroucrfia: inter partes propter termines aut confinia regnorû ii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ortafucrit, quæ bominum teftimonio
diffiniri non poteft, volumus quod ad declarationem rei dubiæjudicio crueis Dei voluntas amp;nbsp;return veritas inquira-tur,nee vnquàm pro tali caufa cuiufli-betgeneris pugnavel camp’ad exami-nationê indicatur.fi veto homo de vno regno, hominédealtero de infidelitatc cótra fratremdominifui apuddominû fuurn aceufauerit,mittat eum dominus eiusadfratremfuum,vt ibicomprobet Jli’ quoddixit.
Super omnia autem iubemus,vt ipfi tres fratres curam amp;nbsp;defenhonem ccclc-Prineipibu* ^æ S.Petri fimul fuleipiantjficut quon-luendacc- dam abauo noftroCarolo amp;beatç mc-*'*ü** nbsp;nbsp;nbsp;moriæ Pipino rege,amp; à nobis pofteà lu-
fcepta eft, vt earn cum Dei adiutorio ab boftibus defendere nitantur, amp;iuftitiâ fuam,quantùm ad iplos pertinet,amp; ratio poftulauerit,babereraeiant. Similiter amp;nbsp;de cçterisecclefijs,quæ lubillorû fucrint potcftate,prçcipimus,vtiuftitiâ fuam amp;nbsp;honorem babeant, amp;nbsp;paftores atqucreâorcsvcncrabilium locorum, babeant poteftatem return quæ ad ipla pia loca pertinent,in quocunque de bis tribus regnis illarum ecclcfiarû polfcf-fionesfuerint.
De filiabus autem noftris iubemus, vt poft noftrum decellum licentiam ba-bcat vnaquçque eligendi,fub cuius fra-tris tutelam fc conferre velit, amp;nbsp;quiconque ex illis monafticavita elegerit, liceatcibonorificè viucre. Qjaæ autem iuftè amp;nbsp;rationabilitèr à eSdigno viro ad coniugiû qfita fuent,eiq; côiugalis vita placuerit,nôcidenegctàfr3trib’ fuis, fi amp;nbsp;vin poftulâtis,amp; fœminæ cofentien-ùsboj^eftaçtrationabilisfueritvolütas.
-ocr page 66-|
50 lOH. NAVC. CHRONÖÖ. VOLVMEN TER7. clecmofyna fine largitio facienda eft^ i'unthçc:Rauéna3Mediol3nû, Forum-, iuliuni,Grad’,Colonia,Moeûn3,*Iu-uauiaftn Salzburg, fréunis,Senones, Verontiu,Lugdunô,Rothomagû,Rhe m i, Avel ate, Vi en n a, Tarenta fi a, Ebro-dunum,B,urdegala,Turonu,Bitungcs. Vnius autem parris,quam integram referuari voluit, talis eft ratio, vt hçe ter tiainvfu quotidiano verfaretur, velut resquam nulla obligatione alienatam cHeconftaret, amp;hoctamdiù, quoad-ufque vel illc manfiffet in corpore, vel vfum nus fibi neceffariû iudicaret. poft obitum verôipfiuSjautvoIuntànamfc-culanum return carentiam, cadem pars quatuor fubdiuifionibus Iccatetur, amp;nbsp;vna quidemearum fupradiâisxxj. partibus adderetur, altéra filijs amp;nbsp;filiabus fuisjfilijsquc ac filiabus filiorum fuorû iufta amp;rationabili inter cos partitione diuideretiir;tertia verôinvfum paupc-rumerogarctur,quartafiniili modo in nomine eleemofynæ, in fcruorum amp;nbsp;ancillarum vfibus palatij famulantium fuftentationem diftribura venirer. Ad hanc tertiam totius fummç por-tionem,adiungi voluitomnia ex çre amp;nbsp;ferro,alijsqucmctallis vafa arque vten-filiajCum armis amp;veftibus acfupellcéh-v le,vtfuntcortinæ,ftragula,tapetia,co-ria,fagmata. Quatuor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erant in thefauris preciofioribus rc-preciofxtv gis mcn(æ quatuor,argentcæ très, alla aurea.Exargentcis vnam, quæfiinula-crumvrbis Conftantinopolitanæ con-tinelwt/einplo diui Apoftoli Pétri Ro-mæ,alteram in qua vrbis Romç effigies cxculpta erat,Raucnnâti eeelefiæ dica-uit.Tertia,quæ totiusorbis imaginem prçferebat,cumaurea ad filios puenit. Paulo an te morte Caroli anno Do-CaroIHn niini 810. Cacannus princeps Hunno-Hunnu bc- , ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç «euolentia. rum^dudum victus a Carolo, propter ncceffitatem populifuicumadijt, po-ftolansfibilocum dari adhabitandum prope Carnotum, quia propter infe-ftationem Sclauorumin priftinis fedi- « buseffe non poflet. Qu cm imperator benighèfuftepit. erat enim Cacannus ChnftianuSjnominôTheodor’.amp;pie-cibuseius annucns,muneribusdonatu |
fuurn, pauco temporetranfaâoobljt-Vérùm mifit Cacannus fuccelfor vnû deoptimatibus luis, petens iibi honoré antiquum,quem Hunnorum princeps haberefolebat. Cuius precibusimpera torafienfum prçbuir, amp;nbsp;(ummam toti-usrcgniiuxta prifeum corumritu,Ca-cannum habere prçcepit. Cçterùm in inftituendis liberis pfæ-Libetoi®’ cipuam adhibuitcuram,vtm3res bonis dii'ciphniSjfoeminæ lanificio erudiren-tur.Amabatperegrinos amp;nbsp;in eis fiifcipi-endismagnam habebaccuram, adeù vt corummultitudo non lolùm palatio, fedetiàm regno viderctur mentô one-rofadpfetarnenprx magniiudincammi pondéré hoc minimè grauabatur, cum etiamingentia incommoda lande hbe-ralitatis ac bonæ famæ mercede com-penfaret. Corpore fuit robufto^ftarura emi- ^J^i^ nenti.nam feptem luorum pedum pro- tm, ceritatemeiusconftatfuiftemenfuram, apicecapitisrotundo,oculis pr^gradi-busatque vcgetis,na(o paululum exce-denti,canicie pulchra,facie Içta amp;nbsp;hila-ri,'vndè form« authoritas amp;nbsp;dignitas tam ftanti quamfedenti acquirebatur. inceffu crat firmo,tot3que corporis ha-bitudinevirili, voce clara quidem,fcd quæ minùs corporis form« conueni-rer.valctudinc^fpera, pterquàm quod antequàm decedci ct, per quatuor an-nos crebrô febribus corripiebatur. ad extremum ctiàm vno pcde claudicabat, erateloqucntia copiolus amp;nbsp;exuberans, potcratque quidquid vellet aptiffimè exprimerc,nec patrio fermone conten-tus,etiam peregrinis linguis eddccndis opcramdabar, in quibus Latinamlin-guam na didicit, vt ea perindè ac patria lingua orare fit folitus, Grecarn vero meliùs intelligerc, quam pronunciare poterat.artesliberales ftudiofiifirnè co-luitjCarumi^uedoólores plurimum vc-neratus, magnis cxtulit hononbus. in difcendisGrçcis Petrü Pilanu audiuir, in cçteris dilciplinisAlcuinum diaconu deBritania,prçceptoremin rhetonca, dialedicaacaftronomiahabuit: difcc-bat amp;nbsp;arte eóputandijèfc intentioe faga-ci fideru curfum curiofilfimè rimabat. ï^arrat Jacobus de Coluna,^ Alcui,- |
nus
I
|
A NATO CHRISTO »US Anglicus à regibus Angliæ pro pace miffus ad C3rolum,ea fueritapudeû authoritatCjVt in Gallia manerct. Venatio» Feruntur etiàm illo têpore duo Sco-ti exBedæ difeipulis Claudius amp;loha-ncSjdeHyberniavenifleinGalliam,vi-riin lècularibusliteris amp;nbsp;infacraferi-piura incomparabilitèr eruditi, qui in-termercatoresquotidiè elamabant: Si quis fapienttæ cupidus eft,veniat.res ad Carolum defertur, qui vocatos inter-rogauit, lapientiâm ne venalem babe-rent, inquiunt fe venalem habere.à qui-- buscum rex inquireret, quid pro ipfa peterent, refponderunt, loca tantum opportuna ac animas ingeniofas ac alimenta. Ingeti gaudio affeétus rcx,dum aliquot diebus audiuilïet eos,ac bellum ingrueret, vnum exbisClaudium,qui amp;nbsp;Clemés dicitur,Parifij refidere fecit, cui pueros nobiliffimos commendauit: alterum vero Tjeinum direxit, cui mo-nafterium S.Auguftinidelcgauir. Hoe ScKolaP' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babuit Parifien Icbola, quam nGeninitiu Alcuini eruditio prçcipua illuftrauit. Alcuinut. nameiusadbuemonumenta nonnulla leguntur, amp;nbsp;funt qui putent eiuseffe gloffam in biblijs ordinariam. Carolus exercebatur equitando ac vcnandoiugitèr3quod illi gentilitium fuit, quia vix vil a in terris natio inueni-tur,quæ in bac re Francis pofbt çquari. Deleifabaturetiàm vaporibus aquaru calidarum, corpus exercens frequenti natatu;obboeetiàm Aquifgrani regi-amextruxit, ibiq; extremam duxit vita. Incibo amp;potucrattemperatus,fed in potu temperatior, ità quód raro plus in cœna quàm ter aut quatèr biberet.ci-bo adeo abftinerenon poterat,conque-rebatur enim fçpè obnoxia fibi ieiunia, conuiuabaturrariffimè, amp;nbsp;boc prçci-puis tantum fcftiuitatibus.cœna quoti-diana quaternis tantum fevculisprçbe-batur,prçtcr carné ferinam affam, qua illelibentiùs vefeebatur. Inter cœnan-. dum aut confabulatione, aut biftoria-rum quarundam leétioe deleâabatur. Circa pauperes fuftentandos amp;nbsp;elec-mofÿnam deuotiffimus erac,vt qui non in patria fua folùm id faceret, fed etiàm tranfmarinis locis:in Syriam, Aegpptû amp;nbsp;Apbricam,ad Hicrololy mos,Âlexà- |
GENERATIO XXVID. 51 driam,Cartbaginc, vbi Chriftianosin , , , paupertateviucre compererat,penunæ jç^ beneuo-eorum compatiens, pecuniam mittere lemiam fülebat,ob boc maximetranfmarinorfi pauper«, regum amicitiam expetens,vt Cbriftia-nis fub eorum dominatu degentibus re-frigerium acfolatium proueniret. Honorabatpræ cçterislocisinvrbe Roma B.Petri ecclefiam,in quam maxima donaria contulit:üequeilletotore-gnofuo quidquam duxit antiquius, q vtvrbs Roma fua opera fuoque laborc prifea polieret autboritate,amp;ecclefia S. Pétri no folùm tu ta eilet ac defenfa, fed amp;nbsp;præ omnibus ornata atq; ditata,quâ cùm tantifaceretjtaméintra4.6. annos quibusregnauerat, quatèrtantum vo-torum foluendorum acfupplicàdicau-fàprofeéiusillo eft. Vltimo tarnen eo venit,vt Leonern papam multis affeélum iniurijs, ficut ' diélum cft,rcftitucrct:quo tempore nomen imperatoris fuicepit. port fufeeptu imperiale nomen,cùm aduerteretpiura legibus populifui deefle, cogitauitdi-minutafupplcre, ^difcrepantia vnire, prauaq; corrigere. omnium autemna-tionum quæ fub einsditione eranr,iu-ra,quæ fcripta non erantj fcribi ac lite-ris mandari prçccpit.Item quæ maiores fuiegiflent,tantiim barbarismonumé-tis obferuata,cultè fcribi iuffit. ANNO imperii eius primo, vt re- Generale* fertSigibertuSjpcr omne imperium Je- ftj^utionet. gatos ad faciendam iuftitiam direxit,amp; legum capitula 23.infbtuit,vnum babc-turindecretisdift.i9,lïc : Inmemoriam B.Petri J\poftoli bonoramus S. Roma-nam ecclefiam,amp; quæ nobis facerdota-bs mater eftdignitatis, eRe debeteccle-fiafticæ magiftrarationis. quarc obfer-uaridaeftànobis cummSfuctudinebu-militas, amp;nbsp;licèt vix feredum ab illa fan-da Sede imponatur iugum3tamen fera-mus amp;C. Cum quanta autéreuerentia epifco-posbonorauerit,patetindecretis ii.q.i. vbl idem:Volumus,inquit,vt onies no-Rræditionis,tamRomani quàm Fraci, AlemanijBoioarijjSaxóes amp;Tburingi, Frlfoncs,Galli,Burgundiones,Gottbi, Hifpani,BritoneSjLogobardijBeneué-tam, Vafcones, entérique omnesnobis E 2 fubie- |
Ji lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT;
|
Sacrorum eura« l fubied’^quocunque vidcatur legis vinculo adftridi,vel conluctudinis connc-xi timorc,hanc fententia,quam ex The-odofij libro inter noftra capitula pofui-muSjpro lege ab omnibus teneant.Qui-cunque litem habenSjh indicium clegc-rit facrofanélæ fedis antiftitis,ilico fine aliqua dubitatione ad epifeoporum indicium dirigatur,nec vltcrnis liceat re-traélariperappcllatioisncgociu, quod epifeoporum iudicio deciditur;vbi gio. dicit^quod hçc fint abrogata per alia iura contraria. tarnen Innocentius Papa arguit ex codem capitulo in c.Nouit.de iudic. Carolus quoquè menfibus in patria (hoe cft,in Teütonica)hngua nomina impofuit,qui antcàpartim Latinis, partim barbaris nominabatur nominibus. Item religionem Chriftianam, qua abinfantiafneratimbutus, fanóliffimè cxcoluitjecclefiam manèamp; vefperi, itê noéturnis horis amp;nbsp;facrificij tempore, quoad valctudo corporis permifit, im-pigrè frequentabat, conabaturlt;f|ue ma-gnoperè,vt omnia qua: in ea gerebatur, enm maxima fierent honeftatc,çdituos creberrime commonens, nè quidinde-cens aut lordidum infcrri,vcl in ecclefia remanere permitterent.facrorum való-rum ex auro amp;nbsp;argeto, veftimentoruq; facerdotaliumtantam comparäuit co-piam, vt nemo in minifterio habitum priuatum habere pcrmittcretur.legendi atqucpfallcndi dilciplinam cmendauit dihgcntiffimè. erat enim in vtroquepc-ritus,quanquamipfcnee publicèlegerer, nee nifi fubmifsè amp;nbsp;in communi cantaret. Vocauit autem ex vrbe Roma canto-rcs,quicantum Gregonanu, cuius ante in Gallia nondiim erat vins, inftitue-rcnt.atilli vel nonfidelitèr, aut abvero crrantes,parum profeccrunt.quod per-pendens Carolus, per cantores rursùs ab Adriano Papa direftos, diflonantia corrigere curauit. Legt amp;nbsp;in quodam libcllo,quód Carolus cuidam nobili adolefcentiepilcó-patum quedam contulit, quimoxadis gratijsdifcedens, antepalatium in fella equi fibi adduÖi èterra infilijt. Videns hoe Carolus per cacellos, eum reuoca- |
uit,dixitq;:VidcmustcagiIéamp;adbclïa ,^ jonftrj; apti{fimum,turbamurautêab hodibus j,* .lignita-in imperio,caproptcr ibis mecum bella-J‘*®* torfortis,cpi(copatui ineptus. Et mox '‘^'• alteri epifcopatum contulit. Legi ibidèm,quód Carolus in qui-dragefima omni die hora 8. Miflarû cc-lebrationc amp;nbsp;Vcfperis peradis, cœnare folitus fuerit, quod epifcopus quidam valdè rcligiofus, pro negocijs quibufda. fuperucniens,reprehédebat, Carolo in faciem dicenSjhoram non elle congrua ad coenandum.Carolus admonitioncm hominis humilitèr fufcipiens, rogat vt fccum per quadragefimam mancret,ni-hilqueguftaretdonèccxtremi officiales Comedcrent.manfit ille. fadum eft autê vt ex more principes ad meniam impera-tori fèruirent,deindèprincipibus mini-fterialcs,poftea minifterialibus famuli, illispoftcàalij amp;iterùm, ira vt vltimip multitudine conuiuatiuiTi,vix hnte no-dem cœnare polTenr. Ità cafligatus epi-fcopus,rccognouitpalam errorem fuu. Cui CaroIus:Probafl;i o epircope,quód non intemperantiæ gratia horamanti-cipaui. Erat Carolus dodorumvirorucon- quifitordiligentilï.ferturq; femel dixiC fe: Vtinam habere duodecimclcricos ra. ' p. dodos, quam fuerunt Auguflinus amp;nbsp;«c Hieronymus.Ad quod Alcuinus re(pó-diiïe fertur:Creator cçli amp;nbsp;terræ fimilcs illistune pluresnon habebat, amp;nbsp;tu vis habere xij?quod princeps fapientill.gra-tanter audiuit,refj3onfumq; laudauir. Extremo verà vitæ teporc,cum iain q morbo amp;nbsp;fcnio grauarct Carolus, Lu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu douicumfiliumAquitaniae regem, cS- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'‘ gregaris de toto regno principibus,cû-dorumcófiliorcgni confortem amp;nbsp;imperialis nominis h^redé inftituit, vt fu-pralcripfimus.Bernardum vero nepote prçmortui Pipini filium Italiç prçfecit, amp;nbsp;regem appellari iuffit. Sufeeptum eft hoc ipfum confilium ab omnibus cum ingenti fauore, auxitque maieftatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘ eiushoc fadum, amp;nbsp;exteris nationibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ non minimum terrorem inculfit. Ità pacatam ratus Europa,reliquum vitæ tempus in ocio amp;nbsp;pace egit, vena-ri folitus. led in hyeme febris eum in-uafit valida, qui mox ciborum abfti-nentiam. |
A NATO CHRISTO
ncntüjVtvel pellerct,velmitigarct, fer-uauit.fçd accedéte etiàm lateris dolore, fep tim a poft quam decub uit die, facra communione deuotè fufcepta amp;nbsp;vn-âione extrema,inter manus multorum facerdotum amp;nbsp;monacliorum orans amp;
iff^
1«*
pfallens obdormiuit, anno çtatis fuæ 7i.Ï.Kalend.Februarijjindidione7.bo-ra diei j.Cuius corpus more folenni lo-tum amp;nbsp;curatum,maximo totius populi planélu ecclefiæ quam iple conftruxit, illatum, ac regali more fepultum eft Aquifgrani,fuper cuius tumuloarcus deauratus eft: conftitutus cum tituloi buiufmodi: Sub hoe conditorioGtum eft corpus Caroli Magni, qui regnum Francorum nobilitèr ampliauK,amp; per annos4.7. fclicitèrregaliterque guber-nauit.
Interfuiffe fcribitur funeri Caroli, Leo pontifex cum magno Romany no-bilitatis comitatu. Eius exceflum præ-Ceftêre quçdam prodigia:folis defeftio: luna ter eodem anno eft obfcurata;pila qus in templi faftigio apud Aquifgra-num erat,fulmine deieda eftabidèm amp;nbsp;porticus,qua ab çdibus Palatinis adté-plum via erat,corruit;amp; ftupédum eft.
Caroli Magni fcpultu-ra.
pontem quem apudMogantiam con-ftruxerat,ignitotum conflagrafle.
Paulus dia- Fuit hoc temporePaulus diaconus, conus. qui iuffu Caroli coUegitleCfiones cui-hbet fefto conuenientesex diö:is fan-
Öorum, amp;nbsp;Ifuardus monachusfertur coUegifte omnes adus fandorum in vnum volumen poft Hieronymum amp;nbsp;Bedam.
OggerusDa ^^ ^^c generationc Oggerus dux de cus Indiam Danomarchia, princeps ChriftianifG-fubegit. musfloruiftefertur,quj bello ferè omes partes tranfmarinas obtinuit ab Hier «-falem vfque ad arbores folis, Deo Gbi propicio, amp;nbsp;apertis ac magnis miracu-lis exercitum eius confortante. Hic in
GENERATIO XXVIII. 55
ANNO faluiis noftræ 8i5.Ludo-uicus Caroli Magni filius, Auguftus appellatus, regnare coepit. imperauit annis î5.princeps religiofus ac elemens, ideo appellatus eft Pius.hic audita mor- £„ jouicu* tepatris,5o.poftquamid acciderat, die pi» imp. 7y. Aquifgranum venir.Ad fufeepti regni adminiftrationem cura conuerfa, pri-molegationes, quæ adpatrem venerat, auditasabfóluit, habitolt;^ueconuentu generali, ad iuftitiasfaciendas legatos in omnes regni partes mißt.
Leo papa hoc anno de corpore mi-grauit,circan.pontiGcatüsfuiannum.s ^^„^^ Stephanus diaconus m locum eiuspa-4.papa. pa eft ordinatus,eius nominis quartus. feditmefes 7.Hic Stephanus,quia çgto-tante Leone, Romani omnia çdificia quæipfe vel conftruxerat, vel repara-uerat,inauditarabie demoliti funt, ad vitandasfeditiones amp;pro negocijs ec-cleGæ perfonalitèr proGcifciturin Gal-liam adimperatorem Ludouicum, qui turn erat in Aurelianis,vbihonoriftcen-tilGmè fufceptus eft vir angelicus, omia quæpetijt, à Pio imperatoreobtinuit: qui vices Chriftigerens, pro fuisperfe-cutoribusorauit,omnes exules Roma-nos,quiin caufa Leonis papæ delique-rant,amp; alios qui propter magna feelera in eccleGam perpetrata, in diuerGs cr-gaftulis per Franciam tenebantur,pcti-jtabfolui,fecumq;Romareduci,quod ei concefGt imperator.
Celebratis deinde ex more Miflarum folennibus, pontifex Ludouicumdia-dematisimpoGtionecoronauit,Roma-norumque imperatorem pronunciauir. Hic Stephanus de rebus Italicis expedi-tusabijt, amp;nbsp;vacante tune eccleGa Rea-tina,noluitepifcopum eledum confé-crate,niG ab imperatore obtinuiftet pri us licentlam.habetur in decretis ój.dift. c.leéfis.
fuperioriIndiaordinauit imperiu, cui prçfecitlohannem Glium régis Frifo-num,qui*Prçftangentis appellatione han*^*'^^°* Plt;^‘^’J^i^’^*‘^^^ft’^’quot;’*'’^'’^ nos^ncflctloha nominamus. fubiecit ei xnij. barones cognatióis fuç,qui alia dominia circu-quaq; tencrét,vt Gc ibidem Chriftiana religio pmaneret.rei hui’ author nefcio an vllus fit,cui fidé omino poffis habere.
Ex quo fans patet,tunc imperatores inueftituras epifcopis prçftitiiTe, licèt Antonin’ alitèr gloffet,dicês quod forte ifteeleduSjCurialisfuit,qui non debet ordinari.primum videtur venus.
Leo imperator Conftantinopolita-nus hoc in tempore legatos mißt ad Ludouicum Chriftophorum fpathariö amp;nbsp;Gregorium diaconü, aliosq- oratóres, E 3 qui
-ocr page 70-Î4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
qui pada fœdera inter Carolum pâtre Ludouici renouârunt. Pafcliaii» ANNO Domini817. Stephanus papa- papa tertio mefepoftquain Romam ve-nerat5nondùm exaéto obijt. Cuius in locum Pafchalis patria Romanus de-dûs eft.fedit annis/.Hic quia nulla im-peratoris authoritate pontifex creatur, fiatim legatos ad Ludouicum mifit,qui dus rei culpamin clerum amp;nbsp;populum reijcerent, amp;nbsp;quod abhis coadus efTec pontificatum fufcipcrc. accepta hac fa-tisfadione,Ludouicus refpondit populo amp;nbsp;clero,Maiorum inftituta amp;nbsp;pada feruanda dTe,cauercntnè deincèps ma-ieftatem Igdercnt. Conuentus nbsp;nbsp;Dcindè Ludouicus generale Aquif-Aquifgrani,g*'ani conuentum babuit laCerdotum amp;nbsp;procerum,in quo cum de ritu Eccle-fiaftico multa tradarentur, liber col-ledus eft quarundam Inftitutionum, quasobferuaretimperium. Fueruntin eoconciliotres imperatoris fiiij, quos habebat ex Hirmegarde regina, Lotha-rius quem impcrij confortem fecit, Pi-pinus Aquitaniæ rex dccIaratuSjamp; Lu-douicusBoioariæ rex. Erat turn negocium quoddom prin-cipi cum Danis qui ab impcrio'defeiue-rant, fed hi primo ferèaduentufeLudouici prçfedis fubmifere. Quo frctus (opinor) tumultu Bernardus Italix rexj bellum aduersùs patruumfuûLudouicum Imp.molitus eft. accendeba nt adolefccntcm Italici magnates iniuriæ caufa^quodPipinum fiJiumLudouicus regem Italix nommafiet. lam fe bello pararat,copias ad apertam defedioncm coëgerat, anguftias alpium firmo prx-ftdio occupauerat,cvim Ludouicus rem refcifcitjcat^ue in conuentu propoGta, neposIçfx maieftatis crifnine damna-tus,hoftis rcipub.iudicatus eft. Imperator copias Germanorum amp;nbsp;Gallorum coadis, Italiam ingreditur. Quodeum intellcxifletadolclCcns Bernardus, fine quèd parùmbdei in parti-bus fuis cerneret, fiue quodadoldcen-tixtemeritati veniam impetrari confi-dcret,ad imperatorem properauit, fefe dcdidit,culpam in magnatespeijcicns.Is adolefcentem amp;epifcopos très, Anlel-mum McdiolanenfemjValfredura Cre- |
monenfem,amp;Theodulphum Aurdia-nenfem, principibus quibufdam vins iugulatis in Italia,AquiIgranum perdu xit. Vbi Couentu habito, Bernardus rex Bem«r4ii' gladio cefus eft, epifcopi fynodali de- rcxltalî?^ creto rel ega ti fu n t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eçUƒ''^^' Pacata Italia, Saxones adoritur, qui vt fçpè alias ab imperio defecerant: fa-dionem Viromachusregnum affedas, excitarat,quibcllofuperatus eft amp;nbsp;in-terfedus. At fxua tempeftas, qua tot bono principi mala nalcebantur, erat Britonum princeps Nortmandus ferocianimo,quicùm à Francorum fi de defciuiflet, vidus iterùm per fœde-ra pacem obtinuit, quam paulo póft 1a-befadauitfuomalo. nam denuó bello petftus, interitu quietem Britombus dedit. Tune quoquè Lindeuintusinfe-rioris Pannonix tyrannidem affedans, bellovidus,fada deditione, veniam ab impcratoreobtinuit.Item cótra Vafco-nes grauiffima bella geffit Pipinus iuue-nis,quicosinfuam poteftatem redegit. Interea aliudimperatori acciditin-commodum. nam Hirmegardis regina diem obij t extremum. Vndè poftea exa-doanno infpedis plcrifque nobilium filiabus, Guelphi comitis filiam Iudi.jyjjf|,£,, tham duxitvxorem, qux genuitciCa-douicirt' rolum Caluum. ANNO DominiSar,Ggnificatum eftLudouicoPiode morte Leonis imperatoris Conftantinopolitani, q uód C annoprçteritoin bafibca Dei genitri-cis intra palatium intcremptus Gt con-fpiratione quorudam optimatum fuo-rum, amp;nbsp;prçcipuè Michaelis Trauli(idMichael eft,Balbi,nam lingua fueratbalbutien-Tr’ul’Ii^ te) comitts, qui prçtonanorum militu ftudiocoronam imperij (ufcepir,amp;po-fteànouem annisregnauic. Per hçctemporaMichaêl Conftan-tinopolitanus Imp. miGlTefcrturimpe-ratori Ludouico inter cetera preciofa munera,libros S.oionyGj de diui nis no-minib’amp; de cçleftihierarchiaèGrçco in Latinum translatos,quorû contadu xvj.inGrmi leguntur fanati. A N N 0 falutis noftrx 822.impe-j^ ^ rator Lotharium GIiü in demortui Ber- jj^ij^ö nardi locum Italix regem'dedit, quem Romam aponuGcePalchali populoq; Rom. |
|
I» öl’ t* IKi A NATO CHRISTO Rora.vocatum, pontifex iple in bafilica B.Petninundum coronatumq;,regem italic primùm,amp;pofteà Augurtum ap-pellauit. Romanis tn amp;nônullisltaliæ primatibus no iat'is obcdiétibus,adLu-douicü pattern auxiliorum eau fa profe Óus eft, à quo iuftas accepit copias.fed PriusqLothanus è Papia mouerct,ab vr be nucios accepit, Theodorum Ro. ec-cltfis primicerium amp;nbsp;Leonern cius generumjin patriafchatu Lateranéfi pri-mum exescato^, pofteàcapitetrunca-tos fuiffe.Dicebatur autem triuiatim, nec erat obicurum,eos,quia imperato-rifauebat, talia perpeifos. attulit etiam jmperatoribus fama, amp;nbsp;Komæ vulgo creditum eft, Palchalem papam vel fa-cinus iuftifte, vel cùm id à cóiuratis fa-Öum refcifletjdiffimulafte. Non tarnen adduci potueruntimperatores, vtinie-ftam pontifici fufpicionis culpam,faci-lè admitterent: led mittentes Romam Hunfredum comité Curiéfcm amp;nbsp;quol-dam alios nuncios, ventatem inquiri iufterunt. At Pafchalis pontifex quam primum oratores imperatorum Romç applicue-runt,tnginta epdeoporum fynodo co-afta, innocentia fuamiureiurädopur-gauit,atq;etiamortuostanqmaieftatis reos,iure caefos pronücians,interfe(fto-res qui de familia S. Petri crât,abfoluit. Ea autem vt erantgefta,cùm imperato-res à nuncijs alijsq; quos Papa comités dederat, refciuilfent, in bonam pattern confilium pótificisacceperunt. Ludo-aiicusnanq- mitifiimi ingenij princeps, fempermultumSedi Apoft.detulit,adeó Vt quatuor Ro. pontihees, quos 16. an-noruillius imperij tempora habuerut, adiumento fuo nunquam caruerint, quo in periecutionibus Romanofum * Ispenumeró indiguerunt. Scripfifletumetiam’fertur Ludoui- cusPalchah, vt Bibliothecariusait^nè deincèps leditio ex re incerta oriretur, quæ cmitates iuris impcrij, amp;nbsp;qua iuris ecclefiæ ccnferentur,Aretium, Vo-laterras, Clufium, Florentiam à patre Carolo reftauratam, Piftonutn, Lu-cam, veterem vrbc,Plias,PcruGanijim-peno (ubiettas in Hetruna declarauit. estera vtrôLccleùæ Ko, adienbebat. Itiliae dini-fio. H** Ü«» |
GE NE RATIO XXVIIL 55 addiditamp;Tudertumin Vmbria,amp; vitra Apœninum Romandiolam acRa-uennac vrbis exarchatum. Idem quoquè Bibliothecarius fcri-bit, Ludouicum libera eligendi Roma-num pontificem poteftatem Pafchali dediffe, cum antei in ea re imperato-res confulerentur, poteftate abAdriai-no Carolo tradita.de hoe toto tex. eft 65.dift.Ego Ludouicus. vbi tarnen re-femat fibi ac fucceftonbus fuis, vt pon- tifex eleótus,poftquam coniecratus fu-erit, l^atos iuos ad imperatorem ieu fucceftores fuos Francorum reges diri-gat, qui inter pontificem ac imperatorem amicitiam amp;nbsp;pacem coniocient. ANNO Domini 81^. conuentu habito apud Francofordiam,vcnerunt ad imperatorem duo fratres, de regno *Vuil2otumcontendétes, qui cùm vi-diffetgentis voluntatem proniorem ad iuniorem fratrem, ftatuit vt is regnum tencret, ambos tarnen munenbus donatos, ac iacramento concordatos, ad propria remtfit. Imperator Drugonem turn fratrem Dnigo. fuum, qui è concubina natus fertur, apud Metenlem Ecclefiam canonicam vitam degentem, clcro eiu(dem ecclefiæ confcnticnte ac eligente,redorem ibidem conftituit, eumque ad pontifi-cattis gradus promouen cenluit. Cca-drogo * Abdoritörum princeps, cum luipopuli pnmoribus ad imperatorem venit exculandi fe gratia,amp; licèt in qui-buldam culpabilis eflet, per mertta tarnen parentum fuorum non lolumim-punitus, verum etiam munenbus do-natus, ad regnum fuum redirepermil-fus eft. Hadenus ferè Ludouici imperium paterna felicitate conftitit. nam pofte-riores anni publics fimul amp;nbsp;priuatç rei petniciofifuerunt. Nec externistâtùm hoftibus fortuns fsuitiam expert! lu-muSjied noftris etiam prmcipibus mui-fafuitEuropx quies. Portenderunt hoe malum innume-ra prodigia. nam m Saxonia terrsmo- Prodigia» tus tantus fuit, vt plures pagi concuE G,igni conflagrannt. plenlquein locis lapides grandme mixtos pluiifeierunt, qui pecora ÖC homines mteremerunt. E 4 - In |
56 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Eugenim papa a. In Gallia ante foiftitiû æftiuale in hor-réda tempeftate cxlo decidit glacies xij, pedum longitudine, amp;nbsp;acies concurré-tium in fe militum cruore maden tes, in cxIoapparuilTenunciabatur. Ita que anno imperij Ludouicix.qui eft annus Domini 824. nulloreligionis, pictatisjhumanitatisq; excplo prazter-miflo, moriturPafchalis,in cuius locu quumduoper contentionë populifu-iflent eledijEugenius presbyter tituli S.Sabinæ,vincente nobilium parte,pa-pa 99. ordinatur, feditq; annis tribus. Contulit per id tépus imperator Lo-tbarius fe Romam, amp;nbsp;abEugeniopon-tifice comitèr exceptus, ftatum vrbis amp;nbsp;regni Italici exillius fententia reforma-uit, vt non minus Italiæ totius quam Romæ motus intcftini effent fedati. Rom.magi- Tunc, Vt aitBlondus, primum Lotha-ftratriaLo-nus magiftratus in vrbeRomaconfti-Wturi ****** tuit,qui ius populo dicerët, ex quo có-ftare vidctur. Romanos fub Carolo amp;nbsp;filijs ac nepotib’ vera hbertate vfos,qua prius petulantiffimè vfurpabatfibiple-rique pacis hoftes. Redijt breui adLudouicum pattern Lotharius, amp;omnesfimul, genitor fi-lijque,domandis in Hifpania Saracenis, qui nouos nupèr tumultus excitauerat, copias ducunt. gefta reseft varijspræ-lijs, quibus tarnen ad finem Ludouicus intendere non poterat,fcdBulgaros è Pannonijs repcllcre conatus eft. quin amp;nbsp;aha Nortmannorum manus infefta-re Gallias nunciabatur. Ea rcs etfi fidë nonhabuit,expeditionem tarnen deti-nuit. Sunt Nortmanni potens Gallig Bel-Nortminni gjj-æylj-j.jSeqyajjm^fgif^io^qui vtfçpè alias omes Galliæ vires tumultu exper-tifunt,nunquàmquieuêre:nam àre-gionem ipfam vi occupaffe feruntur, cùm ex Danis effent, qui Cimbricam Cherfonefum colunt. Sedhbet hïc amp;nbsp;quiDanifint,quoni-ameorum frequens in hiftorijs mentio eft,defctibere.Cimbrica Cherfonefum, qua olim Cimmerij tenuêre,quos Lati-niCimbrosvocant, nunquam ferèvna gens coluit. quofadum puto,vt amp;ap-pellatioprifcainteriret. hodiè ei regio-ni Dacia nomen eft, fiue Dania. lunt |
enim qui itàmâlint. quod nomeneffe illi arbitror à Dacis, qui V alachia deui-da,alias fedes quæfiuêrc. vocabatur em Valachia Dacia, vt apud vetuftosferi- p^jj, ptoresinuenies.hinc Daci,Dai,etDaui, Dai. qui in ea Valacbix parte funt,quç Iftri Dauilt; fontibus eft Cotermina. rcliqui ad Pon-tum Getaï dicuntur,vndè feruiGcta: amp;Daui.Atin Valachijs manfitDaco-rum monumentum. nam cum gens in duas fadiones diuifa fit, potentior.Da-noru nomen habet. Iraq; operæpre-ciû eft fcire, q uod g, modo Dani vocan-tur,plerunquè voeëtur amp;nbsp;Daci,fcilicet hi quos Cherfonefum Cimbricâhabere dixim’. inde in hiftorijs varia ledio eft. MoriturintereaEugenius,atq; Va- vje„,jjo, létinus patria Romanus, in eius locum papa. fufficitur.Sunt tarnen quifcribant,Eu-geniumper Romanos laicos excæcatû fuiffe, amp;nbsp;martyrio coronatum. Valentinus auté fucceffor eius,demeritis forte hominum exigentibus, cum eßet vir fandus amp;integcr, fedit tantùm xl.dies. Eodem tempore anno Domini 827. Gregori« Gregorius 4.patria Romanus, ponti- papa.4. fex eft elcdus. fedit annis 16. Hic tantx modeftiæ fuit,vteledusaclero popu-loqueRo.nonpriuspontificium mu-nus obiret,quam àlegatis Ludouici im-peratoris ob earn caufäm Romam mif-fis,qui diligentèrtantam cledionédif euflerant, cofirmatus eft. feceratid Lu-douicus non fuperbia motus,fed nè iura imperij amitteret,quippe qui natura clemens amp;nbsp;humaniffimus fit habitus, quique iura ecclefiç amp;nbsp;dignitatem fem-per tutatus fit. Inftituitenim,nèferui Chrifti vlli feruituti humanæfubiedi effent, amp;nbsp;vt vnaquæque eedefia fuos prouentushabcret,vndèfacerdotes vi-uerent, nè ob inopiam rerum cultu di-uinumdefererét, néveob neceffitatcm quæftuife dederent. Proptereà 830. Domini annofyno- Sy no dut A. dum multorum epifeoporum habuit quifg.dcHa Aquifgrani, præfidente Gregorio, in tudeticoje. qua régula amp;nbsp;modus honeftus viuendi canonicorumcanonicarum(^uc,dedi-uerfis patrum fententijs compilatus, amp;nbsp;multa aha de vita clcricorum ac mona- ;chorum ftatuta fuere. Statutum etiam fuit, vt epifcopi amp;nbsp;clerici necpreciofis nee |
|
A NATO CHRISTO nee fcricis veftibus,neque balteis aiireis autgeinmatis vterentur.ftatutu eft eti-am,vt vnaquçque cedefia haberct pro-uentusluos^communitèr viuédi fuffi-ci entes. Per idem tempus Saraceni Afiam oc-cupates,ad fanita Palçftinæ loca Chri-ftianis aditum interclufèrunt,amp; Mauri MwiSicUin Siciliam delati, omnia vaftauerunt. Iningreffi. vndè MichaelimperatorConftantino-politanus Venetisinhibdit, nè merci-monia ad Afiam perferrent : mandauit quoquè vt claffemin Siciliam mitterêt. Ea tempeftate corpus B.Marci cuan-geliftic Venetiastranslatu eft.nam cùm Babylonisrex Saracenus loca Palçfti-næ fœdari iuBcrat,amp; ornamenta eeele-Harum ablportari fecerabventum eft ad ceelefiam S.Marci,vbl corpus euangeli-ftæ conditum erat iji ciuitatc Alexandria. Turn mercatores quidam Veneti contra edidum imperatoris mercimo-niaaduexerant,amp; omnia mœna actur-bata videntes,muneribus corpus euan-geliftæèmanibus defperatorum eede-Hæ euftodumimpetrarunt, atq; auexc-runt. Redeoad Siciliam. Miferat Veneti copiasin Siciliam,fed nihil proficere po tuerunt.quod cùm intelligcrct Gregorius,à Venctisbarbaros pelli non polie, legatos ad Ludouicum amp;nbsp;Lotharium mitït,quieosrogarentvtSicuIisauxili-um ferrent, tergiuerfabantur hi, cùm dicerét, id bellum ad imperatorem Colla ntinopoli ta num pertinere, fe tarnen paratos elfe com mu ni impéfa commu-nibusque copijs rem agerc. Bonifadj Intereà vei o cùm legati ea de re vltró comitis citroq; mitterentur, Bonifacius Corfi-«rtw» cæ comes cum IratrcBcrthario amp;auxi-hjs quorundam populorumHctruriæ, dafle jn Aphricam delatus,inter Vti-cam amp;Carrhaginem quatèreum hofti-hus cougreHus,tantamhominum dra-ßem edidit,vt coadi lint Mauri,vtolïm aScipionevcxati,fuosè Sicilia reuoca-re, qui patriæ laboranti auxilium ferrent. Hac ratione Sicilia à barbaris libéra ta e ft. Habebat ca tempeftate Ludouicus amp;nbsp;quartum filium nomine Carolum, quem vocat Caluum, quem fibi genuit |
GENERATIO XVVITL ï7 fecunda vxor ludith. huic Alemaniam, Rhetiamac Burgundiam tradidit,cx-teris fratnbusfuper hoc indignatibus. amp;nbsp;quia oh cóiurationem Bernardi nu-pèr defundi, plures eiuldem fadionis prxcipux potentiæ ac nobilitatis viri interfedi fuèrc,multorum corda prin-cipum contra fe prouocauic Ludouicus. Cumque,vt tantorum malorü materia fedaretur,prælati ecddiarufein-tcrponercnt,deillorum conhlioimperator vxorem luam ludithCaroli matrem,quad omnium malorum origine, à feabdicauit, fed propter hoc filiorum amp;nbsp;aliorum principum animos rmtiga-re non potuit.Itaq; cum filijs imperatoris confpiraiierant plerique magnates, in quorum manus Ludouicusincidit, luJ.Pium captusqueafihjs,in prælentia principu “H“^ ^M« coaduseftornné imperialem deponere dignitatem,atq;ad agendam pceniten- • tiam etiaiudicio præîatorû diciturfu-iflcreclufus in monafterio. fedDeo ita dilponentc,lcquenti anno qui luit vi-gclimusluümperij, relaxatus, arma amp;nbsp;imperium amp;vxorem rcccpit, achlium fuu Lotharium, qui ex Italia cum cxer-citu copiofo vencrat,redire inltaliam cocgit.Infupèr amp;nbsp;Rhemcnarchiipifco-pus,quiin depoGtioncLudouici cólpi-rauerat, aharchicpilcopatu depolitus, relcgatuseftin exilium. Ea tempeftate amp;nbsp;quod in hac re oc-cupatifuerantimperatores Ludouicus amp;nbsp;Lotharius,orta eft magna tribulatio Chriftianis.Ingenscnim multitudo Sa-racenoru per portuin Centüccllenfem intras,repleuitfaciem Italix,vtlocuftx viderentur: obfelTaq; eft Roma,ecclelia Roma aSa-S.Petrifpoliatur, amp;cquorum ftabulu *«'OWclJ** efficitur. fed amp;nbsp;omnis Tulcia vaftatur. tandem ad pi eces Gregorij Guido mar-chio Cilalpinx cum Longobardis vc-niens,multa lànguinis Chriftiani eftu-hone Saracenos deItalia fugauic,poft-quàm luburbia Rome incendiflentnó-diim munita,ecclcftam S. Pctrivaftal-fent amp;nbsp;diripuilfent, B. quoquè Pauli Eccleliam lecundo milhario ab vrbe, tedo amp;nbsp;omnibus in quæ igms inic-dus potuit agerc, Ipoliaflent, diui Gcrmani oppidum demoliti, ad d -lebre laudi Bencdidi monafttnum con- |
^ ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
confeenderunt: quod igni crematum, ferro quoquè maiori parte manfit exci-fum.’mox tarnen ad pOrtum defcenden-tes,nauibus prxda ingenti impofita,Si-ciliam Tarentumque eodem tempore inuaferunt, Apuliam quoquè deuafta-runt.
ANNO Domini 83O.Michacl Imperator Conftantinopolitanus mori-
Thcophil» tur, amp;nbsp;Theophilus illi fuccedit.' hic eft Imperator, quern Michael cum dafle maxima contra Saracenos miferat, fed præ multi-tudineillos aggreditimuitjdonee à Petro Venetorum duce*triremé daffem
Confiant,
Pipinuf uoritur.
Ludouici Pij mors.
obtinuerat, atque hoftibus congreffus, vtdicemus,infelicitèrpugnauit.Lotha-riuspoft reftitutionem patrisCabiUo-ne expoliauit eedefias, patris prefedos interfedt, fororé ducis Bernardi Ger-uieam iulfit in vafe daudi,amp; in fl urnen Ararim proijcidegatos vero à patre miß fos qui eum obiurgabant,contempfir.
Tandem imperator conuocatis filijs Pipino -amp; Ludouico, contraLothariu proficifcitur, pofitis vtriufq; ad * Tizü fluuium caftris.Vb'iLotharius vidoria defperans, fupplexadimpcratorem ve-nitj quem virpijffimuspaterne corre-ptum in gratiam recepit,iuratumq; in verba ipfius ad Italiam mifit. Montur paulo póftPipinus Aquitania: rcx: quo defundo, Aquitani de rege fubrogan-do contendebant, amp;nbsp;resad impcratorê relata eft, qua: dum tradaretur, alijs vrgentibus caufis negleda.Nam Ludo-uicus filius Bauaria: rex,cum ingéti ex-creitu Germaniam intrabat, Cui pater mox occurrit: led xgritudinc prelTus, Moguntiam veniens, tentoria fibi ex-plicari in infula ciuitati proxima iubet. Tanta fuit vis morbi, vt membris propc omnibus defedus,^er dies quadragin-ta nullum nequecibum nequepotum, præter fpivitualecorporis amp;fanguinis Dominici viaticum,ad alimentum ac-c.t’perit.adcrat xgrotantiLotharius nu-pcrexitalia vocatus, quem pater corona aurea amp;nbsp;cnfcquoin prxlijs vteba-tur,donat:pra:cipitquc vt luditham re-gina vcneretur,Caroli quem Neuftrix prxfeccrat, amicitiam leruct, nè relida ludithx Francorum hxreditatcm infe-ftet. Ludouico Boioanx regi olfenfam
remifit pater, fueruntlt;^uccius extrema omia religionis amp;nbsp;fidci plena, mortu u# anno imperij fui vigefimofexto, fepuU tus eftin Metenfi bafilica, eius mortem cometa prxcelfit, amp;nbsp;lol generali penè eclipfi laborauit.
Fuithic annus etiam Gregorij papç interitu lugëdus,qui inter extera egre-giafacinora, feftum Omiumfandoru Kalend. Nouemb. inftituit.funt qui fa-du hoe putent Rabani confilio.Eratis j^jtin«» ex Alcuini difcipulisabbas Fuldenfis, deinde et archiepifcopus Moguntinus, orationeligata non minus quam folu-tainfignis. Reliquit ingenij fui monu-menta multa,commencarios in rcliqui. as qux Paralipomena vocamus,amp; Ma-chabxos,Iaudem fandx Crucis amp;nbsp;1er-monesplurimos.Fuit amp;nbsp;fub Ludouico illuftrisThcodulphus Aurelianusepi- TheoduI* fcopus, qui in carcerehymnû compo- p^m, fuit, Gloria, lavs et honor, verfu impari. Gregorio Sergius Ic-cundus fucceffit, patria Romanus. Ic- Ser’iuip’ï dit annos duos amp;nbsp;aliquot menfes. ^’ *’
GENERATIO XXIX.
LVdouico Pio defundo, fuceelfit in imperio Lothariuseius primo-genitus, anno Domini 84.r.ab vrbe vero condita »592. in quo principium habu-1119. amp;nbsp;20.Generatio.imperauit annis i$l Mox controucrfia inter hxredes Lu-douiciPij ortaeftfuperdiuifioneregni Francorum. Nam Lothariusde Italia ji^rf« reuerfus,amp;Pipinus filiusPipinifratris imp./ó. de Aquitania, volucrunt Carolum fi-lium ludith ea parte, quam fibi pater concelTcrat,pnuarc, amp;nbsp;fecudum tefta-mentum quod anus coru Carolus Magnus ftatuerat, in très partes regnum diuidcre: contra vero Ludouicus atque Carolus,fihj LudouiciPij,doIebant 1c
uari.
Qua dere annoeodeminagro*Al-»AntifG* tiffiodorenfiapudvieum,cui Fontane- doren to nomen erat, pugna inopinata com-mittitur.tantaque cxdes inter cos fada eft,vt nulla xtasmeminerit tanta ftra-gem fuiflefaótam in gente Francorum: amp;itè eorum vires ibi extenuatx funt, vt non modo de amplificando regno, verùm etum ad proprios tuédos termi-
nos
|
■ A bîATO CHRISTO nos vix fufficcrcnt. Ludouicus amp;nbsp;Carolus non fine graul difpendio fuorum Atrox fra- vicerunt. Poft hoc autcm beUutn Lo-ttüpugna, thariusviduSjAquifgranum confugir, âtq; inde quoquc detuibatus,inftann-bus hoftihus, Viénnam (e cotulit. 'infe-cuti eum cUm exercitu fratres, ad quos quidemplacandos no folùm multi re-gni ipfius proceresjfed ex Italia quidam iulTu Sergij papæ profedi funt, inter quos erat Georgi’ archicpifcopus Ra-uennaSj qui cum fecundo prxlio apud Lotharium componendæ reicaufa ef-fet,acfortunaadLudouicum amp;Caro-lum inclinâffet, totum comitatum in prxlio amittens, eo enim cu 300. equi-tibus venerat, vix folus c tata ftrage fuga prolapfus eft, cum pacis legatus, nó belli caufa veniflet. Atvcróhilt;ommuncm calamitatem gni^xfoe** totius regni miferati, fœdera pacis in «leribu». hunc modum inueniüt,vt pars illa Oc-cidentalisregni,queaBi-icanico Oceano vfq; ad Mofam flumé pertinet, Ca-rolo obtéperaret, vocareturq; rex Gal-liç,Ludouicushaberet Orictale regnu Francoru,fcilicet totam Germania vfq; ad Rbeni fluenta,amp; nónullas ciuitates cuadiacentibus pagis transRhenum,amp; vocatus eftrexGermaniæ: amp;intelligo Germania,Pannoniam,Bohemia, Mo-rauia,rcgna Sclauorum,Bau3ria,Oriê-talemFranciam,rhuringiam,Frifiam, Saxonia, Alemaniâ,quæ hodie Sueuia appcllatur: Lotharius veró primogeni-tus,imperator appellarctur,ac cum im-perij titulo vrbemRomaobtinerctjCtT Italia amp;ea partcGalli£,quç olim Nar-bonenfis,nunc Romana prouincia vo-catur,amp;omnia régna Italiæ, atq; Bel-gicain Galliam à Mola vfque ad Rhenu Huuium, quafimedius inter iftos duos priores incedens, fortitus eft; quæ pars lotharin- Galliæ,Lotharingia exeius nomineló-|wvndè. jj^^ ^ß^ appcllari, ad RJiodanum vfque protenfa. ledPipino praedido filio fra-tris ipforum,Aquitania ceffit. Circa annum Domini H45.cùm Sergius pontifex nupèr eßet clcétus, Lotharius filium Ludouicum primogeni-tum,regni focium adfcimr, amp;in Italian! cum ingétiexcrcitu mittit. isado-kicens nimia felicitate datus^quacun- |
GENERATIO XXIX. $9 què liter facit, cædibus orhia amp;rapjnjs j vaftatacdiripit.Verum cum vrbi appro Loih^j^* pinquaflet,ciq; obuunihonoris caufa lius,Iuliaï Ro.ciuesprodijfïent,mitiorclïecœpit. ‘®* ^quot;**’ prodeunt ei obuiarn adprimulapidem * lacerdotes cum Crucibus, cantates, Bc-nedidus quivenitin nomineDomini, ofanna in excehis,3tq; cum vfq; ad gra-dus S. I^etri comitantur. ibi pon o heem olfcndehs,mutuo ofculo mutuaq; fa-lute data amp;nbsp;accepta, ad argenteas portas fimul vencre claufas. Turn potifex: Si pacato magis quam hoßili animo ad nos venißi,'^fique ad reip. flatum magisrefpicis quàm ad vo-luptatemfxuiendi, mcoiulfu ingrede-rc: finalitèr animatuses, fores ne teti-geris,nam fupra caput enfem habes tce-Icrum oraium vltorcm,cum autcm bo-noanimo eße pontifieem iu((ißet,ßa-tim eius iußu fores patucre. Ingrcffi' cum ad altarefandi Petri peruenißent, procidetes fimul, Dcoamp; apoßolorum principi gratiasegcrunt,quod finè vHo maleficio res ex fententia aCta eßet. Odauo deinde die quo venerat, vi-dentibus omnibus, Ludouicum regem oleo fanfto inLigit,coronadonat,italia: regem decernit, ad quem Siginol-phus duxBeneuentanus falutadicaufa ßatim venit. Qua quidem inultirugt; dine amp;arbores trûcatæ,amp;pccoradif-trada amp;fcgetes,vt fit,in pabulu equo-rum fuccifa: funtd^ontifex itaq;, quic-quid petiêrat, honeßum faltcm, facile conceffit, quo citiùs ab vrbe difcede-ret. Interfuerunt autem huic coronation! pene omnes epilcopiltalix;quo fado,poßulärunt principes ex perfona didi Ludouici,vt Ro. nobiles Ludoui-co lurarent fidclitatem, quod pontifex denegauit. conceffit autem ipfis peten-tibus, vtficut moris eßimperatoribus Rom. facere, vt Ro. principes amp;nbsp;primi Ciuitatis,Lothario tanquàm Ro.impe-ratori fidclitatem promicterent ac lu-rarent. Intcrca Saraceni cum Sicilian! et Ta-rentum magno aßecißent malo,duce Saba qui Maurorum rex erat, Croto- süsigg clti. niatem finum in Italia ceperût. Occur rerat holUbus Conßaotinopolicmus lmp. |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. 6q i Imp.ThcophiluSjCumVcnetisnauibus 60. auxiliaribus, quibusfeanteconiu-xerat: fed periêrc naucsillæ, amp;nbsp;vidus Theophilus,fuga fuo$ repetijt.vidores elatijlllyricum omne amp;nbsp;Ragufium,vbl Vcnetas quafdam mercium naues acce-perunt,vaftaucrc. Poftremoincenfaac direpta Ancona, toto man feuientes, remp. Chriftianam contudiftent, niü benignitatediuinafludib’ obruti pcr-ijftent. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atfreti tantis orbis totiusprocclUs Aqmtanii Nortmanni, gens inquiéta oCqua: ab lubigunt. omnireligioncalicnacrat, Rorito duce, per Ligerisfluuij oftia Aquitaniam ingreffi, vaftarunt omem.Quibus ci'im nemo occurrcret, latins cuagati,Hic-ram infulam amp;nbsp;aliqualoca lacra diri-puerunt.Deindè in Gallix intcriora re-uerfi,Burdegalarn, Santonas, Parifios, *R.othom»»Turonium, * Nouiomagum, Aurelia-g“*i’» nos, Pidauos, amp;plerafquc aliasciui-tatesafflixêerc. hinc rursiis Aquitania redeuntes,eam regni fui fedem confti-tuunt.obfuerat nónihil Aquitanisin-teftina lues, qua fratres,Pipini filij,la-borabant. Quarè Carolus is, qui Cal-uuseft pofteadidus, confedo Britannico bello, quo fuerat annos pene $. hadeniisiinpiicitus, Aquitaniam pete-re ftatuit: fed Britonum perfidiam veri-tus,rcmdiftulit. Quo tempore ctiàm Sergius papa,is quemferunt nominis ponnfieij mutation! occafionem dcdilTe,cùm ante Os porc! vocaretur, anno pontificatus lui Leo 4.pap.5. mortuuseft. Subrogatus Leo4.anno Iàlutis846. tanta vir probitate, vtfuis S.irsceni vrhem po. pulsti. dibusimmcrfam plenque credant.ba-filifcum fcrpentcm fiiis orationibus è fornice S. Luciæ expulit, cuiushalitu multi mortalium pericrant^amp;incendi-um illud dii'i per domos Saxonum amp;nbsp;Longobardorum vagatum,iuxta S.Pc-tribaidicam figno crucis extinxit. refti-tuit quoquè vrbis moenia amp;nbsp;portas ve-tuftatc collapfas. Sedit armos 8. menfes 3. At vero dum bis rebus vacaret, gens nefanda Saraceni nauibuseuedi circa littora Tufeix, maxima damna intulê-re quibuidam ciuitatibus: deinde Ro |
mano portui appIicanteSjfpc potiund^ vrbis Romam tendebant, ied Roman) vrbem muniunt:quarè fidutia obtinen. dæ vrbis depofita, cunda qux extra ci-uitatemcrantjdiripiunt: eedefas ipo-liant amp;incendunt,ecclcfia S. Petriva-ftatur,ac altari facro prophanato, qu« ad ornatum Ecclcfiæ erant, abradunt: atqueonufti fpolijs,abcunt: Neapoli-tanos inuadunt, amp;nbsp;cæteros illiusora: maritimat. Leo ftatim cum Ludouici auxilijs Oftiam proficifcitur, cum boüibus di-micaturuSjfuosfanótifs.pontifexadcó-munionem adbortatus,orationem deinde ad Deumhis verbis habuit: Deus, cuius dextra B. Petrum ambulantem in fludibuSjnè mergeretur,erexit,amp; co-apoftolum eins Paulum tertio naufra-gantem, de profundo pelagi bberauic, cxaudi nos propicius amp;nbsp;concede,vt amborum meritis, bdelium tuorum brachia contra inimicos eedefiæ tuæ lan-dæ dimicantia, omnipotent! dextera tua corroborentur, vt de rccepto tri-umpho nomen fandum tuum in cun-dis gentibus gloriofum appareat. Hisdidis, ftatim fado fignocrucis, pugnadi copiam fccit, qui jtàalacritèr pugnaminiêrutpeft vidoriam certam bbi promiffam haberent. tandem poft longum amp;acrecertaméboftes fupeia-tur fuganturi^ue. multi in illo prælio periêrc, pleriqueviui capti lunt amp;nbsp;Romam perdudi.placuitetiam ciuib’ Ro. quoidam adterrorem non longèapor-tu Ro.furca fufpendere,aducrfantetarnen Leone,ob dementiam quam prç-cipuam habebat. fed amp;nbsp;eorum opera, qui viuiRomam perdudi lunt ac ferua-ti,vfu$cftLeo in reftituendisccclcfijs, quas ipfi Agareni nupèr diruerât ac in-cendcrant. Leoniipi* PÇ aouerul^ Sarac.on-tio ^vida* lÙ. nem adcunt cumlachrymis obfecran-tcs,vtilli’ftudiodeincèps iacerille locus bafilica S. Petri munirctur,nc tam facili incurfione Ijpoliari poflet ac incê-di, quorum voces beatus pontifex fo-licitè audiens, protinùs quod prarde-ceftor eius Leo 3. inchoauerat circa cc-clefiam B.Petri, confummare ftatuit. hoe fuum quoquè confihumcum Lothario |
A NATO CHRISTO
GENERATIO XXIX. lt;1
|
thario impcratorc,ac dus fratribus Fra-corum amp;nbsp;Germanorû regibus intima-uitj^ui magno repleti gaudio, per fuos nuncios Lotharius imperator amp;nbsp;fratres eiu$Ludouicusamp; Carolus magna pe-cuniæ fummamad idopusperfiexendû deftinârunt. Ltsnint vrbi. ANNO igitur 2. pontificatus fui, cum tanta populi lætitia inchoatum eft opus,quod non folùm Ro.fed amp;nbsp;de cir-cunftatibus ciuitatibus populi contu-lerunt: amp;nbsp;6. anno opus hoc extitit ab-folutum,quæ ciuitas appellata eftLeo-nina. Etleluulfm tributü ex Eo tempore Ludouicus Germania: rex, I4.duccs Bohemorum cum fuis ba-ptizarifecit. Sub hoe Leone fuit in An-gliaEdeluulphuSjCjui (vtferipfimusin Ànglorum rebus compendia quodam fupra)rcgnum totum accepcrac,vcrùm foloOccidétalium Saxonum regnofi-bi retento,cçtera reftituit ahjs,décimas fruftuum Deo amp;nbsp;B, virgini offerri iuf-ftt. Romam deinde profeéluscum filio minore Alfredo adLeonem^, tributû Angli»olgt;- duorum denariorum à fingulis exaftu domibus, B, Petro primus obtulit, id quodamp;hodiè quæftoribus apoftolicis co miftis penfitari folet. ANNO Domini 854. Lotharius delationcquorundam impulfus,Roma venit, quod intellexit Leonern transfe-rendiimpcrij ad Conftatinopolim co-filia habuifle, fuper quo egregiè fatisfe-citLeo, acde delatoribusinmendacio deprxhenlis lupplicium fumitur,atque amicitiaintervtrunque integratur. Cum autem Lothariusferè 15. annis cum filio fuo Ludouico imperaret,Lco ad vtrunq; fcripfifleinuenitur, aliqua-do ad alterum tatum. de primo habetur Ó^.dift. vb'i in inferiptione ponitur,Leo 4.Lothario amp;nbsp;LudouicoAuguftis fcri-bens,rogat vt Reatinam eccLfiam cui-dam eledo concedcredignentur, amp;nbsp;ea-dem dift. Leo 4- Lothano amp;nbsp;Ludouico Auguftis fcribe«s, ait: Inter nos amp;nbsp;vos pada ferie ftatutû eft, vt eledio amp;nbsp;con-lêcratio futuri Ro, pontificis non nifi iuftè amp;nbsp;canonicè fieri debeat. Item ide Leo 4. quandoquè fcribit foli Ludouico, vt habetur 23. q. 8. c.Igitur gedeinde c. fcire amp;nbsp;c. omni timoré,vW con- |
tra Saracenos iubct populum congre-gari, amp;nbsp;ad littus maris occurrere,ciquc regnum caeleftcpromittit, qui pro de-fcnfioneChriilianorummoritun qui- ^«“f«'’*** bus capitulis confiât, Leonern cum ad- efdisSara^* iutorio Ludouici Saracenos,de quibus cenii. fupradidum eft,vicifie. Porró Lothari’ imperator anno Domini 85$. anno imperij fui 1$. filijs fuis tribus régna fua partitur.Ludouico na-que Italiam cum nomine imperatorio reliquit, Lothario filio fuo Lotharin-giam,Carolo veró tertio filioProuin-ciam largitus eft,ipfc ordinatis omnibusin *Premêfi monafteriomonachus *Pnmnilt;lt; * efficitur, memor forte quod patri fuo Ludouico Pioingratus fuit. Cum veio vt fic, Lotharius cingulum depofuiflet militiç anno Domini 85$.Ludouicus fi- j^p*’'^** lius ipfius folus imperij gubernacula fulcepit anno Domini Sjó.regnauit annis 21. A NN O Domini 856.Leo papa mi- * grauitadDominu,cui (fecudum Mar- • * tinü)fucceftit lohan. Anglicu5,ex Mo- f^f rgt;f^^ guntiac'(7öriundusJcdïtannis2.hic(vt ^41 ^ aficritur) fœmlna fuit, amp;nbsp;in puellari / ƒ ætate ab amatore virdi habitu Athenas duda, ficin diuerfis fcientijs profecit, vt nullus fibi par inueniretur. Deinde Romam veniens/triuiu legirmagnos viros dilcipulos amp;nbsp;auditores habumta-tumquoquè beneuolcntix amp;nbsp;autho-ritatis fibi comparauit,vtmortuoLeo- Iohan,^»p, nc, in eius locum omnium conlenfu pontifex crearctur.led in papatu per familiärem fuum imprçgnatur,(Slt;: cum de S. Petro in Lateranum tenderer, inter ccclcfiam S. Clementis amp;nbsp;Colofleum pcperit in via publicaiamp;inpartumor-tua,ibidem fepultadicitur. lt;5cquia papa eandem viam fempèr déclinât cum Lateranum accedit, creditur à plerifq; quód ob detefiationem fadi hoc laciat. Sed nee poniturin catalogo pótificum. Sunt etiam quifcribant, quód ei ultiem vitadi erroris caufa, dum primum quis eledus in fede Petri collocatur,ad earn rem perforata fede, genitalia ab vltimo diacono artredari. at Platina purat ledern illam ad idparatamefle,vtqui in tanto magiftratu confiituitur, fciatfe non Dcumjfed hominem efle,amp;necef- F fita- |
a lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
ftatibus naturae indigerc, indc fterco-rariam fedem mcrito appeUari.Eft ctiàm tjuoddam fignum fculpturæ marmore^ in via vb'i partunjt,ob huius rei memo-riam, vt vulgo didtur. tacentur cnim hæc in certis authoribus. fed amp;nbsp;fi fuit verum,nulli tarnen ex hoc falu tis emer-fit periculum, quia nee ecclefia tue fuit fine capite quod eft Chriftus,ait Antoninus. Nee cm vltimi eftedus facra-mentorum quae ilia cóferebat,deficie-bant eis qui deuotè accipiebant,fcilicet gratia,licet millier non fit fufeeptibilis charaderis alicuius ordinis, nee confi-cerc cuchariftiam,ctiàm de fado ordi-nata, poftit, nee abfoluere à peccato: vndè ordinati ab ea, crant itcn'im ordinandi, gratiam tarnen facramentorum Chriftus fupplebatin recipientibus digne,ignorantia fadi inuincibili cos ex-cufante. A NNO Domini 858.Bcnedidus J. Benediä» 3, patrie Romanus cligitur,fedtt anno *1. * ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;aliquot menfibus.hic inuitus attra-*’*^^V* hiiur, amp;in fedePetri collocatur apud » 1 f Latcranum. Inde vero equo albo infi-' i dens, adccclefiam S.Manæadpratfepc dudus,iciunijs triduo amp;nbsp;orationi va-cauit,Deum rogans,vt fibiliceret fände amp;integrè ecclefiam gubernarc. SuperuencruntpaulopoftLudoui-ciimperatorislegati ad confirmandam cleriamp;populieledionem.Sequenti vero die comitante populo, ad bafilicam S.Petri dudus eft,vidcn’tibus cundis, vt antiquadidat traditio, confecratus, infignia pontificis fufeepit. fedit annos *2. menfes $. ANNOI.impenj Ludouici 2.inpa-MaU fpui rochia quadam Moguntina malignus **^*' fjiiritus euidcnsmalitixfuæ dédit indi-cium.nam primo lapides iacicdo,óc pa -rietesdomoru quafi malleis tundendo, inde manifeftè loquédo,furta ctiàm jp-dendo, difcordias inter vicinos lemina-dohomines inquictabat. deniquè animos omniü contra vnum hominé com-mouit,quafi propter eius peccata exte-n talia paterentur, qui ferroferuéte,de omnibus qua: ei obijciebantur, fe ofté-dit immunem:fruges eius incendit, amp;nbsp;vbicunquèintralfet, ftat'im illa domus accédebatur, vt iam nifiinagrismane- |
reno poftet; ac fi quado prcsbyteri fup-plicantes;litanijsdomos luftrarenr, Ja-tanaslapidesiaciendo vulnerauitmultos, tandem cum aliquadiuquieuiftct, presbyterum vnum nominatim cxprel-fit,aceufans eumcum filiaprocurato-ris concubuiftc,amp;pcrtriéniumitàplu-res vexauit. SubeodemLudouico apudBrixiam ciuitatem Longobardia: tribus diebus ac nodibusfanguispluit. Eodem tempore inGallia vbique lo-euftx terram replebant, fex a],isamp;fex pedes habentes, amp;nbsp;duos dentes lapidi-bus duriores, per 4. milliaria turmatim volantes, quæ herbas, fcgetes ac arbo-p^^^jgi,, res deuaftabantvlque admarcBntan-nicum:vbi flatu ventorum fubmcrlæ, amp;nbsp;rursum ad littus reicétx, feruore fobs putrucrunt. fecuta cft fames valida Cumpefte,itàvtpcnètcrtia pars homi-numfitconfumpta. ANNOautem Domini 8(^0.Bc-nedidus moritur, amp;nbsp;perado de more funere, quum vigilijs, orationibus ac ieiunijs inftarent homines, vt talem à Deo confèquerentur epifcopum qua-Icm amiferant, poftlongam confulta-tionem Nicolaum pontificem Roma-Nicobm’' num créant ablcntem, amp;nbsp;fugientemin Vaticanum, fed quæfitum ac nolen-tem,in folio apoftolico collocârunt. Erattum Romx Ludouicus 2. imperator,qui pontificis eledioncm confir-mauit. Cum vero imperator profedus eftet in locum, qucin appellant Quin-tum, haud longè ab vrbe, Nicolaum ferunt cum proceribus vrbis Romç ex-eunté,ità honorificè fufccptum,vtimperator ad mille paftus pótifici obuiàm fadus,exequodefcendcns,freno in ca-ftra cum perduxcrit. habito autem fi-mullógo et fecrctocolloquiopoftepu-las,ofculoq; inuicèm dato amp;nbsp;accepto, ad vrbepontifex redijt.'quam quidé cx-crefcentia Tiberis ita*exatamrcperir, vt non nifi lintribus de vico advicum tranfireliceret. TenueratConftantinopolitanuim-' perium haótenus Michael cum matre Theodora annos xj. cum Theophilus có^*^p. animi xgritudinepoft Saracena vido- nam |
|
tT5^î)5X ■ 1 'UnM; A*' NATO CHRISTO ria deceflifletjBencdifti 3. tempore Michael imperium folusoccupauit, tenu-itque annos 13. Legatos Romam ad Ni-colaumprimum mihrjapoftoloru ba-hlicas cum ingentis ponderis aureo ca-licefalutatum.Paulo poftBafiliu Ma-cedonemftrennum virum, confortem fecitimperij, à quo demùm^vù fol’ im-peraretjinterfedus eft. Ex Lotharij filijs adhucLudouicus Imp. amp;nbsp;Lotharius is, cui Lotharingia obuenerat,fupcrerant. Carolus qui cû parte Burgundiæ Prouinciam habue-rat,ex morbo nupèr deCelTcrat.Itaque Lotharius Burgûdiæ parteaccipit,Lu-douicusImp.Prouinciâ. HicLothari-^fiSu#** “^ eft,qui côtra leges ecclefiafticas duas paritèr vxores habere nitebatur. Nam Theoberga forore abbatis Hugoberti, quemducatui inter luram montem amp;nbsp;louis montem præfecerat,dimifta,Gal-dradam duxit. Dediteares occafionem inter maxi-nios principes fimultati.Nicolaus enim pontifex facrasleges contemni moleftè ierenSjad Carolum Lotharij patruum', eum qui Caluuseft appellatus,(cripGtj 2, q. i. c. Q,uæ Lothanus rex nepos ve-fterfecit,accufationenonindigét,ma-nifefta enim funt.Scriptum eft amp;nbsp;ad ar-chiepifcopos amp;nbsp;epiieopos Gallig amp;Ita-li^ amp;nbsp;Germanix,2.q.i.c, Scelus. Et quia repudiation! conlenferant *Theog31dus Treueren archiepifcopus Gallig Bclgicfjamp;Guntharius Colon, excommunicati funt à Nicolaoamp;de-pofitijVtxj.q.j.Theogaldum. Videns aut Lotharius etiarn fibi *ex-communicationem intctari,Theober-garn vxoré reaffumpfitjieiedia Galdra-da:fedno multópoft repudiataiterùm vxore, pelliccm reaflumpfit: nee vltrl vllo correftionis modo abea feparari potuit multos per annos, vt leges infra. Porrô Ludouicus Germaniç rex,pa-truusLudouicilmp. prælia côtra Scla-uos magnifiée geffitj captumq;princi-Wiuiviûi.P'^æ^orûluminibuspriuauit.HuicLu-douico fertur apparuiffein fomnijsge-nitorfuus Ludouicus Pius,adiurans eu per nomen S.Trinitatis,vteripercteum a tormentis quibus tenebatur. ob hoc |
GENERATIO XXIX. 65 Ludouicus rex ad diuerfa monafteria magnas eleemofynas diftribuit. vndè dabaturinteiligi,quodlicèt idem imperator qiulta Dcoamp;hominibusplacita feciftet, plura tarnen Deo contraria in regno iuo permifit. Inter quæ grauiora videbätur, quod hærefi Nicolaitarum non reftitit,amp; monita Gabrielis archä-geh 12. capitulis compræhenfa, feruare non ftuduit. Quieuerat hadenùs Carol’Caluus Francis rex,deuidis Britonibus,poft-quam amp;nbsp;Lemouics vrbis rexinumftus eft, capto Hemeuoio Britonum rege cum filio, occafionem fanèprobam in Nortmannos expeètans.Itaque cum il-liiam Andegauiam vrbê nouotumul-tu circunlediftentjcxpeditionem in eos parat,quam domeftica quædam filioru luesretinuit. Nam Carolomannus illi filius era t è priore vxore facris addiftus, qui peffimorum hominum cofilio,cs-dibus amp;rapinis omnia vaftabat, donèc à patreCaptus,in vincula coniedus eft: vbidumrefipifccrenollct,diaconi*gra-duamotum, oculis priu3uit,atque in monafteno Corbienfi euftodiendum mandauit.Quipofteaduorumpfeudo-monachorum nifuedudus, ad Ludo-Uicum confugit. ferunt alterum quem-piam Carolum filium Calui,dum expe-riri vultinconfultè militis cuiufdafor- .3^ titudiné,pcrijfte.Superfuitadhuc Cal-üo Ludouicus Balbus filius. Veriim Carolus fufeeptam expedi-tionem non omifit.Nortmannos, qui iam Andegania ciuitate potiti erat, cir-cuuallar,adiutorc Britonum duce. ho-ftes preffi dura obfidione, eas conditio-nes pacis, quas Carolus dixerat, datis obfidibus acceperunt. Reliéta libera ci-uitate,petunt Nortmani, liceret infu-lam illis proxima ad paucos dies incolc-recommeatüs caufa. Interim qui inter Nortmanni illosChriftianicrant,autChrifti nome *‘^’» Chri-profiteri ^client, ad regem reuertcren- f,tétur.quot;* tur, csteriqne fedcs luas mox repeterét. Tum maxima ex illis manus Chi iftiang difciplins fe addixit. His diebus Saraceni ex Apbrica pro-greffi,Beneucntanorüregionem, qua: ohm vocabatur Samnium, deuaftabât: contra quos imperator Ludouicus co- F a pijs . |
lOH. NAVC CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
pijs repente vndiquè contraftis,Lotha-rium fratiem fuu in auxilium vocat, amp;nbsp;cosexpugnat.Nonmulto poftAndali-fius dux Beneuentanus fidutia Grxco-AndaliCj rum,adiundisfibi Campanis,Lucanis Bencuenta- ac Samnitibus,ipfi Ludouicorcbellare m rebelbo. ^pjj.imperatorcollattscopijs,Bcne-uentuminuadit. Quem Andalifius da-tis munerib’ è finibus fuis excedere per-luabt-InterCampania: vrbes vltima eft Capua capta ab imperatore, vbi epifco-pocum cleroportantcreliquias,amp;anÄ te pedes eius gratiampoftulante, venia cóccffit, totamq; Campaniam amp;nbsp;Apu -ham à Gr^cis müdauit,Andalifius fraude impcratorem aggrcflus,eum necare voluit: fed armis impcratorijs repetitus, in Sardiniamfugit. Nicolaus interea lobannem archi-epifcopum Rauennatem ad Se.Ap.pro-pter obiefta crimina venire reculante, dignitatepriuauit. Is autem Papiam ad Ludouicu confugiés,impctrauit Icribi Papæ,vt fibitutolicerct ad caulamdi-cendam Romam proficilci, quodhaud grauatè Papa concclfit. dum veniret Romam, faflus eftin conlpedu Papæ ac cleri,maieftatisreum 1c elfe,amp; ve-niarn petiuit. Motus Papa precibus nu-ciorum qui vénérant, bac conditionc veniam dédit,vt tarnen lein conciliode bærefi purgarct, multis alijs adieéhs, quæ iplc mox iurauit. Bulgari ad Idem Nicolaus Bulgarorum regem fidé Chrifti cum omni prouincia adfidem Chrifti conueih. ü^eris amp;nbsp;lanis admonitionibus cóucr-tit,eildemq; Bulgaris epifcopos amp;nbsp;prc-sbyterosdedit,pulfoPliotino,cui*frau de in erroi cm Bulgari dilapfi fuerat.rex ipfe, dimiflo regno, monach’ efficitur, nliusautem eiusà fidedefccit.quarère-Cz* petijtregnum,filium cepit,amp;oculisef-folhsincarccrauit,alium fubftituit, ac turn lacrum habitum rclumpfit. Poftremó veró Nicolaus,approban-te Ludouico imperatore, inftituit, nè princcps vllus feculans aut imperator concilijs clcricorum intcrefleauderet, nifi de fide agatur, qux omnium communis eft, quæ non folùm adclericos, verum etiàm ad laicos amp;nbsp;ad omnes omninó pertinet Chriftianos, licere turn ac par elle cenluii.de hoc tex. 96. |
dift.c. vbinàm.In eademdift. Icribitctu am Ludouicohuic,in c.in lcripturis. Nicolaus autem in omni genere vir-tutis*,7.pontificatils fui anno mori- *«“•*“* tur, amp;nbsp;ante fores bafilicæ fandi Petri fepclitur.Adrianus z.patria Romanus, Adrimuu fubrogatur anno Domini 876.fcdit an- pap», nis 5.riic aliquandó dono accepit à Sergio pontifice denarios 40. quos do-mum veniens, dilpenfatori luo man- . dauit vt peregrinis amp;nbsp;pauperibus, qui in veftibulo domós fuæ ftabant, ero-garet.facereille mandata conatus,cum videret tantis hominibus ex illa pecunia fatisfieri non polTc, redit, amp;nbsp;rem ipfam exponit. Turn Adrianus accepta pecunia ad pauperes exiens, amp;nbsp;ternos denarios fingulis prçftitir,ôt totidem fi-bi reifamiliari latisfadurus relèruauit, admirante dilpenfatorc, cui Adrianus: Vides,inquit,quàm benignus et largus ' fitDominuSjhispr^lèrtim qui liberales amp;nbsp;munifici in pauperes lunt?Creatur itaquepontifex, nó habitarationeim-peratoris.hanc ob rem Icgati imperato-risLudouici indignati,quàdnufquàm, vt par erat,interclle potuilfcnt. Quibus hacrationefatisfaólum eft, quod dice-rent multitudinis voluntatem in tanto tumultu moderari non potuifte:cos tarnen redèfaduros,fi viruni optimum à clero amp;■ populo eledum,pontificé fa* lutarent. quod amp;nbsp;fecerunt. Superuenerea Ludouico imperato-rc literæ,quibus Ro. laudat, quod pon-tifieem lande amp;nbsp;intégré crcalient,non expedato aliorum voto, qui forte ob ignorantiam perfonarum minus ludi-cij haberent, id maxime ad ciues per-tincre,amp;adeos quicum inquilinisfa-miliariièr vixcre. Sulcepit hoc temporc Bafilius,cæ-fo Michaèle, Conftantinopolitanum BaßlimCi« imperium vir Irugi, ex ruris vedigali ß*®dmp« , viétitabat, qui initioimperij fuiCon-ftantinopoli lynodum eoegit Adria-ni pontifias confénlu, in qua amp;nbsp;pullus Phodnus vir feditiofus, amp;nbsp;refti-tutus Egnatius iam antea iniuria pullus. habita etiàm in cadem lynodo longa contentio eft, Bulgar! ne,quorum Icgati turn aderant,Sedi Romanx,an Con- |
|
A NATO CHRISTO Conftantinopolitanæ fubicfti effent. Tandem vcróBafiliocontradicête,Roi Sedi adiudicatur. quarè Adrianus Bulgans rogantibus virum vita amp;dódnna »^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infignem vt mitteret^pfe tres mifit,Syl-ueftrum,Leopardum,amp;Dominicum, qui rem omnécxpontificis fentetiaad ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meliorem cultu redigerent. quanquam Bulgari paulo poftdonis corruptijpul-fis Latinis facerdotibus, Græcos rece-perint,quæ feditio multorummaloru inter Latinos amp;nbsp;Græcos incediafufcü ta uit. 1 AttAHruni Hic Adrianus ftatuit etiàm,vtnul-4tcr«um. luslaicuseledioni pontificum feingerat, vt habetur 6j. di. c. Nullus, amp;nbsp;Icri-pfit Bifilio ac filijs luis Conftantino ac Leoni Conftantinopolitanis Augu-ftis cadem, mittens ad fy nodum,de qua fuprà,quæ oólaua dicitur, nondullos epilcopos,vtprçdifpofuerat Nicolaus, de quo 6:j.diff. Adrianus papa i. Vcriim Leo papa 8. contrarium illius ftatuit,vt videbiturfubeo. Ad hunc Adrianum Romam(vt tra-dit Martinus) acceffit Lothari’ rex frater imperatoris,qué Nicolaus Papa ad-ultcrij caufa excómunicaucrat ob Gal-dradampcllicé, vthabeturxj.q. ?.c.prç-cipuc.Et dum pro eóprobatione inno-centiæ fuæ adreceptionem corporis amp;nbsp;fanguinis Domini tarn ipfi quam opti-matesfuifuiftentinuitati, omes quicu co communionem acccperat,infra an-Lotharijre- num mortui funt.RexetiàmLotharius gitintefit’. redcundom viaPlaccntic eftmortuus, id qu od Francorum hiftonç teftantur, ctfi fintgeuin expeditione Saracenica ibi perijffevolunt,necmirum, quonia abexpeditioneilla Roma ijfleputatur. Sub Ludouico rege Germanix fue-Suwiïdu. runt Vuighardus amp;nbsp;Rupertus Sucuix Vuighsr- ‘^“ces fratres, confanguinei regis amp;nbsp;ne-dûs. potes Caroli Magni. Vuighardus fun- ^ Rupertus. dauitmonafterium S.Benediüi in Lu-cerna, vbi nunc eft prxpofitura.Fuit DittUndut P’^^”'‘^^ abbas, pro fanéto habitus. S. Dietlandus abbas cremitarü,dux Sucuix fuit. Item S.Vdalricus cuftos ibi-dcm,duxSucuorum,fundaueruntmo-naftcriumin lacu Thuricenfi. Man-fen dux Sucuix amp;nbsp;rex, fundauitmona-fterium in SVJanfmunßcr. |
GE NE RATIO XXX. 65 ANNO Domini 8$o.tanta fames Rhenanuin populu opprcffit,quod mo-diusfrumenti Moguntiç vendebaturx. ficlis argenti. Rabanus eo tempore ar-chiepifcopus,5oo. quotidiè pauit pau-pcres prxter luos afliduos. Quidam illis diebus cum vxore fua et filio tenerofamis caufa in Thuringiam proficifcens, in itinere conftitutus in quadam lylua, dcliberauit prx inedia filiu madarc. contradicente vxore, ra-puitfiliumpervim: amp;nbsp;quü ftriéfogla-dio in ancipiti pofitus, necem diftulif-fet, viditduos luposfuper vnamcerua ftantes, amp;nbsp;carnes eius laniantes. ftatlm accurrit, amp;nbsp;carnes inuentas cum inco-lumi filio ad vxorem retulit. Deinde anno Domini 858. menfela-nuario terrx motus magnus fallus eft per diuerfas regiones, maxime tarnen Moguntix.corruit turn cccleGa S. Albam menie Februario. Accedebat his màlis Quiffima hgrefis cuiufdam peftis, qux in Rheni partibus orta erat, Go- HjreßsGe* defcalequodam la c erd o te authorc. le- deicalis âabantur hunc mulierculx qaxdam,. quæ temerè publicis conçionibus fidé adftruebant. led ea M'ogunti.x Rabano præfide circitcr annum Domini 848. in concilio damnata cft. GENERATIO XXX. Anno verô Domini 870.ab vrbe condita i6ai. Adriani papx 3. amp;nbsp;imperij Ludouici fecüdii5. inccpit 30. generatio. Quo in tempore Ludouicus imperator fratrem no habuitneq; filiu, vixit auté adhuc patruus fuusCarolus, Caluusdidus, Ludouici Pij filius, rex Gallix leuOccidétalis Francie.Super-cratetiam Caroli iftius frater Ludouicus OricntalisFranciç,aliâsGermaniç rex. Habuit autem Carolus Caluus fi-hü,qui vocabatur LudouicusBalbus. fed amp;nbsp;Ludouicus rex Germaniç ac Fra-ciç,habuit fiiiosj.Carolomannum pri-mogemtum, Ludouicum amp;nbsp;Carolum. is Carolus iunior à dçmonio in prçlen-tia patris Ludouici Icgiturvexatus, amp;nbsp;ipfa vexatione confeffusfuit, hocideó fibi contigiffe, quia contra pattern luû confpirationem molitus fit. Eratin Francorum fideamp; amicitia Alfredus Angliç rex,Edcluulphi,cuius gUje^rex^“ F 3 iu |
66 loa NAVC: CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
jnLeonc4. mentioncm fecimuS,filius, eavelinprimiscaufa,quód Edeluulph’ vrbc Roma difcedens, Alfredo hoc co-mite,Caroli Calui hliam vxorem duxc-ratJtaq; patri mortuo Alfredus fuccef. htj quod in Angloru rebus etiam dixi-musiupra. regnauit annos circitèrao. pietate,munincentia amp;Iitcrarum amo-re Celebris, qui Oxoniæ fcholam infti-tuit,coenobiaplura códidit apud Vin-élonium, amp;nbsp;nonnulla alia in Britanijs loca. Horas partiri folebat,vt odo ani-nii meditationijlcftioni amp;nbsp;orationi va-caret:rcgnincgocijs,reliquis.Reddituu magnam pattern monafterijs,magnam pauperibus impendit: prætereà filiä ille Balduino Flandren comitilocallefcr-tur, quem Francorum hiftoriæ hanc Calui filiam rapuiffe fenbunt. Ornarat Alfredus Oxoniéfem fcho-loh.Scotl lamlohanncScotoinprimis ceugenia-deürina. Jj quodam fidere, quem è GaJlijs, vbi Carolus cum Caluusfouebat,reuoca-uit in Angliam. fedreligionem profcf-fus,cum difcipulos aliquot(vtfit)cru-dirct, faftum eft vt illi contra praece-ptorem confpirarent, graphijsque af-fumptisillum læuilGmc interimerent. Grxcas literas calluit, quæ illis temponbus magna ex parte amiffæ fuerant. Hinc Calui mandato Dionyfij Areo-pagitx Iibros, qui de iacra hicrarchia in{cribuntur,Latinitate donauit,ma-iorem diligentiam, quod infaens fieri maxime debet, quàm elegantiam in co opereindicans. ANNO Domini 872.migrauitad Iohannes j.Dominum Adrianus papa, amp;nbsp;lucceflit papa. ei Iohannes 8. patria Romanus, qui fe-ditannis x. Hic Iohannes fcripfit Lu-douicorcgi,quodpriuilcgiaRo. eccle-fix tolli non poffint,nifi prxfcriptionc centum annorum,i6.q3.c.nemo. ANNO Domini 876.1mp.Ludo-CaroI’Cal-uicusmoritur,amp; moxaudita ciusmor-uuiinip.78,tc, Carolus Caluus rcx Galliæ, Ri-chentem vxorem Syluanctum mittit, Ludouicum filium in earn Auftrafix partem,quæàLotharijdeceffu fibiob-uenerat, proficifci mandat:iplê fupera-tis alpibus, Romam pergit, amp;nbsp;à lohan-nepapa ac Rom. creaturimpcrator,amp; impcrauitannisduobus,Nam ei flati ra |
à fratrc fuo Ludouico Germanorum rege bellum paratur,quôd feincortful-to, folus imperium fratruelis vfurpa-rct: comparatoque excrcitu,pcr filios cumimpedireac vexare fatagit,incur-fionibusqj moleftarc parat. Sed interim in Gallias omnium opmionecitiùs re-dijt, vbi velut Francorumhabitum amp;nbsp;fimplicitatemperofus,inani vir iadan-tia,Grçco more veftiebatur Dalmatica vcfte,baltco,diadematc,adeó gloriç ap-petens, vt maxirnorumimperatoru ex-emplo Compendium vrbem à feCaro-lopolin diccre voluerit.Fratrcm Ludouicum Germanise regem,moxlaccfle-bat,minatu$ tantas fe copias condudu-rum,vt exhaufto flumine ceu Xerxes, peraridum alucuminGcrmaniam tra-duccrct.VerumLudouicusapudFran-cofor^iam moritur, rcliâis tribus filqs præftâtiffimæ indolis, qui tres regnum paternum diuifcrunt, vt habetur etiàm in hiftoria Francorum: Carolomanus fortituseftBauariam,Pannoniam,Ca-rinthiam,regna Sclauoiu Bohemorum amp;nbsp;Mörauenfium,amp; vocatus eft rexBa-uarix: Ludouicus Orientalem Franci-am,Thuringiam,Saxoniam,Frifiam,cc parte regni Lothanj,amp; vocatus eftrcx Oftrofrâciæ. Scd Carolo ceffit Alemania, quxhodiè Sueuia dicitur, amp;nbsp;ali-qux ciuitatcs ex regno Lotharij propter vini copiam,amp; vocatus eft rex Alc-manix. fundo, Carolus Caluus mox iniufti-tiam quam contra fratrem conccperat, contra filios fratris perficcrc conatus cft. Cum quinquaginta milhbusCa-^^^^i^^^j^ rolus ifte regnum hliorum aggreRus, „„ViLudo. Coloniam peruenit. at Ludouicus iu- iuniore vin nior,fratribus fuis alijs rebusintentis, miffalegationead patruu,rogatca quç ' pacis funt. qux cum impetrare no pof-iet, ipfum bello virilitèr excipit apud *Andrenacü, amp;nbsp;vidum cum dedecore « Andemii fugerecompulit, amp;nbsp;quam fibi vidorfx cum rationemin anguftiis quxficrat, ftragi *^quot;'°““* Jocum dcdit. Nam qui larcinasrcgias ferebant,viarum anguftijs intercepti, cxfi funr.ceciderut ibi viri illuftres ple-riquc,reliqui in agreftium manus incidentes, omnino Ipoliati rediére. Eius |
|
A NATO CHRISTO Elus regts çtatc Flandriajquæ pauas tunc vicis ornata crat, amp;feris magls I guam hominibus incoleb3tur,eiq; prç-ficicbaturaregecu Aos,qui Francorum lingua Foreftarius dicebatur, comita-tus dignitatem hac occafionc accepit. Erat Foreftarius Balduinus à Caro-lo inftitutuSjbic régis filiam luditbera-percaufusfuit, cuius rei gratia Caroli iuftu coeuntes cpifcopi,Balduinum cx-communicant.atcum nihilominùs fa- * di non poeniteret, confilio proccrum perfuafus CaroluSjpermittit filiam Bal-duino in matrimonio copulari, amp;nbsp;de cuftodc Flandriæ comitem fecit, terra fibi dotis nominepermifit. Hçc è Fran-coru hiftonjs. namcetcri, vtluprame-minimus,pauloalitèr.ExhocBalduino fecundus Flandriæ cornes Arnulpbus natuseft. GraflabanturfubhocCaroloimpc-ratorc Saraceni in Campania, quorum aduentu territus papa loha nnes,Caro-lum admonetecclefiæ opem fcrat.pâret BofoPro- Carolus, Romam lecundo proficifci-wntijt«, tur,amp;Bofoni Germano vxoris fuæ filiam Ludouici impatoris dcfu ndi Vxo-remdedit,amp;dataei Prouincia,in regê coronauit, vt etiam regibus imperare videretur. Turn duo Caroli, Ludouici regis Germaniæ filij,bofte fecuturt, contra-dis vndiquccopijs, in Italiam defcen-dunt,patruum Carolum imperio fimul amp;vita priuaturi. Carolus Roma egreß-fus,pauorcfolutus,rcditumparat.ac,vt ref€rtPlatina,Tridentinos faltus nepo-tibusclaufurus, cum exercitu Verona propcrans,apud Mantuam vaictudine correptus, venenata potione moritur, quam Sedeebias ludçus, quo medico vtebatur,curandæ valctudinis caufa (vt creditum cft)ei dederat. Eratbic Sedeebias ludçusmcdice rei peritus, vaniffimarum artium Celebris niagifter,quirerum formas mutarc vi-fus, miris bominum animos prçftigijs vcxauit,non minore vanitatc, quàm is obm Marci Antonini Imp. Pbilofopbi temporibus,qui fefein ciconiam verte- -, reconabatur. ioeentu«;' Dum corpus Caluicxcntcratum amp;nbsp;. multis aromatibus conditû,fuiinFran- |
GENERATIO XXIX. 6^ ciam ferre cupiunt,cadaucrisputi'CtHnc tolerare non valctes, Vercellis inbumâ-rût. Vndèpoftannûfeptimuexemptu, in diui Dionyfij cemplu delatu eft,qa ità in vifioe cuida monaebo ei*Joci,fimulq; clcrico S. Quintini reuelatum extiric. Mortuoautem CaroloCaIuo,Io-bannes pontifex omnibus viribus adni-tebatur vt Ludouicus Balbus Caroli Caluifilius,impatordecerneretur.quô minùs autem id fieret,obftirêre Ro.pro-ceres,Caroluregê Alemani^ Ludouici regisGermaniæ fibum, qui cumfratre Carolomannoiam partem Italiæintra-uerat,imperatorem cupientes. In tanta verô fêditi5e,ciim nondeeftent qui cti-àm Ludouico faucrét,pontifex capitur, amp;in vincula coijcitur.hanc ob rem nô itàmiilto poft adiuuâtibus quibuldam amicis,pôtifcxè vinculis lapfus, adLu-douicum Balbum inFranciam cofugir, vbi per annum moratus, regem imperij diadematccoronat,Auguftumq;appcl-lat.cótrouerfiasibi inter Eedefiaftteos ^^'^f®„^quot;* LubortaSjtege adiutorc, abloluit. lobanncs deinde abiens apud Trecas ciuitaté conciliu babuit,in quo amp;nbsp;mul-ta ad fidem pertinentia funtinftituta,amp; Fladris qui turn primùin ex loeis nemo-rofis ad meliorem eultum venerant,epi-fcopus datus eft. Verum cum Italia aSa-racenis vaftaretur,cepcr3ntcnim amp;di-ripucrantiam montisCaffinimonafte-rium,Iobannes Roma accitus,Carolo «Seprincipibus Cbriftianis rebquis ad-iuuantibuSjAgarenorum magnam partem ex Italia amp;nbsp;Sicilia expulir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaroLCrafi Annoigituf 878,Carolus Alemaniç lus imp./j,. rex,imperator fadus,alobanne ponti-fice,quôeiliberiùsin vrbe viuere lice-rct, imperij corona donat,tertius(j; Carolus appcilatus eft.regnauitannisx.ex-ufflaturlt;^; coronatio impiabs Ludoui-co,q, ncc Î catalogo impatoru defenbit. Intereà Ludouicus Balbus compo-ncndæ difcordiæ,quæ illi erat cum Lu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' douico nepote, filio tertio Ludouici quondam regis Germaniæ, cupidus, per legatos egit, vtconuentu * Furo-neindilt;fto,pax ad fcquentem modum diéfa fit: De Auftrafiæ regno ficuti defunfto Lotbario inter Carolum Caluum amp;nbsp;Ludouicum Germaniæ F 4. regem |
68 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
regem conuenerat,ita permaneret: Italic vero imperium,quandoqüidem tuc commode diftribui non poterat,quifq; vt pattern obtinebat, ita illam haberet, donècdepartitióein alio proximo ha-bendo conuentu agi Habiliùs poHevin-terim H ab Saracenis alter regumimpe-teretur,alter fuppetias ferret, huic formula: fi quis detradumiret,cum à neu-troregumrecipi autdefendi pofte. Rebus ita compofitis amp;nbsp;pacatis Gal-lijs,LudouiCus Balbus bellico quodam tumultuimplicitus, morbo decubiiit: quecum nulla falutis fjjesleuaret, Có-pendium (è deferri iubet:vbi paucis poft dieb’fato fundus eft anno Domini 880. Secuta eft eins interitum ingens tonus regnicalamitas, quam principum Franciæ fimultatcs,odia amp;nbsp;libido foue-bant. Reliquerat ex concubinaBalbus filios duos,Ludouicum amp;CaroIoman-num:quin amp;nbsp;grauidam vxorem, quæ occafionem expedationi dedit.affeda-batiegnicoronamBofoProuincix rc-gulus,reginæfrater,à cuius tyrannide, vt inuifa crat principibus,deciinatu eft, quod regnum Jé ad Ludouicum Gcr-mani.x regem tradudurosilli diccrent. fedpauló poft Germanicus mortu’eft, cuius regnum Craffus accepit. nam amp;nbsp;Ludoufe amp;nbsp;(upcriore anno Carolomannus etiam interim rranciæ lij.reget. regnum ad nothos dcuenit optimatu ftudio. regnarunt vni Ludouicus amp;nbsp;Carolomannus annos penè S. Eo tempore è regina filius natus eft, qui Carolus, aui nomine, didus eft, hunc Simpliccm poften cognomin.ï-runt. Fratribus Francorum regibus,in ipfis regni initijs arduum cum Nortmannis Juitnegocium, qui adLigerim infeftisincurfionibusgraftantes,prçda-bantur omnem regionem. At fratres coada magna militum manu, Nort-mannos fubito aggrefii vicerunt, fu-itque Nortmannis memorabilis ca cla-des,qua circiternouem millia militum ceciderc. Peropportuna fuitea vidoria non tam GalJiæ quàm Germaniæ, quam hadenùsnonnihil etiàm infeftâ-rant.nec Bofo prouinciæ regulus qui-cfccbat,et{i iam tones laceftendo nihil proheeret. |
Inftaurabant bellum rursus Nort' manni auxilijs nouç/adionis,q Aftm-gumduccmhabebat,cum quibuscon-greffurus Ludouicus, fubito correptus niorboj ftat'im mortuuseft,atquetuin quidem ferunt Caroliimperatons auxilijs hoftem repulfum. funt qui fado foejerc rem adam dicant, Godefrido K »I P tl D datàm,$igeffidû multis muneribus pla- **®'*quot;“’* catumeffe. Cumq^hi redirent in Gal-lias,tantum Gàrolomânum Gallicum malorum paffum, vt ingentem argenti vim pro tributo annosxij. pacis eau la promitceret, tum pacatas effe Gallias. Hæc ego in tanta authorumdiuerfita-teex Germanicis monumentis eolligo, ANNO Domini 882, Iohannes 8. A«»»«'* papa moritur,cuius teporetuit amp;nbsp;Ana-ftafiusbibliothecarius, vir v'trialq; lingua: peritus, qui è Gra:co in Latinu amp;nbsp;ieptimam iynodon tSchierai chian D10-nyfij tranftulitjCaroloquc imperacori multorum fandorum vitas Latinè de-dit. Martinus 2. pontifex,leduseft.PIa- Mart.t-pF' tina malis artibuseum amp;nbsp;fraude fcribit adcptumelTepontificatum.præfuitan-num vnû amp;nbsp;aliquot menfes. Quo tempore etiàm Leo amp;nbsp;Alexander Bafilij fî-Îij, Confiantinopolitanum imperium A4f(j,i,pp tenebant. Succeffit Martino Adrianus j.patria Romanus, tanta vir animi ma-gnitudine,vtinitio potificatiis fuiHa-tim ad fenatum populumq; Ro. retule-rit,nè in creando pontifice imperatoris authoritas expedaretur, vró; libéra effent amp;nbsp;clerici amp;nbsp;populifuifragia. 111e-étum arbitror,quód Carolo Cralfo im-pcratoricum Nortmannis negociuef. Jet. obiêrat mortem fuperiori anno Ca-rolomannusBalbi nothus, qui nupèr cum Nortmanuis fœdere coierat, tri-butum pendens. Sed Nortmani vt hui-us mortem acceperunt, rursùsinualê-re Gallias, quas CraJfus Imp.tutari vo-lens,in poteHatéacccpit,hoHibus con-ciliü indicitjin quoGodefridus rexcu fuis perimitur. Indè diù grauiffimè certatum cum cis eft in Panhana obfidione, alijs^ue locis, donce fœdere fado, regioné quç vitra Scqu an am eft, ab imperatore ha-bitan- |
|
ceperit nonen, Stephanus î-papa. A NATO CHRISTO Nortmen- ^**®quot;lt;lain accepiftent,hodieque ea Gal-maquandôliæ pars Nortmannia appellari folet, pnniilinac. genti buic id nomen eftevoluntaDa-nis, qui Cimbricam Cherfonefum ha-bent, feptentrionalibus populis. J^OÏt enim feptentrionem genuina lingua,amp; 0X^n vnum fignificat. moremq; fuiffe aiunt populo logo tempore, vtexmul-tisliberis vnum tantum apud fe hçredé pater haberet,cçteri$ poft légitima eta-tern domo emiffis. fed aliquantódepo-pulishisfuprà. ANNO falutis 88.^.mortuo Adriano ^.altero fui pontificatus anno Stephanus quintus fuccedit, patria Roma-nus.fedit annis 6. religionis pr^cipuus cultor,quarè amp;nbsp;alienos epifcopos ob-feruantiftimè amauit,idquodin decre-tis viderelicet.vbiadHubertum Moeu-tinum cpifcopumfcribitz. q.3. c. Con-fuluifti. Carolas ANNO SBS.CarolusCraftusanimo deficiens, ab optimatibus imperio deieftus eft, qui ftatim fequentc anno mortuus,in Augia maiori fepultus eft. Arnulphus quem è Caroli profapia fe-runtvltimum fuifle, imperator laluta-tus eft.fouithic Craffum neceftariofa-miliæ cultu quoad vixit. Et Francia tu nee imperatons viribus,nec fuis regibus tutari potuit. ^•'’'plexLu» Eratregni hgresis,qucmLudouico kïfir ' ^“^ Kalbo mortuo, vxor pepererat, Carol® Simplex,decennispuer. Quarè Franei Odonem Roberti Parifienfis comitis fi-lium,puero Carolo Simplici Balbi ft-lioprçficiunt, amp;nbsp;regem falutant. Hie puerum probè educans, regnolt;^ue re-gendo çquus,ab archiprçfule confeera-tus eft, ANNO regni fui p.moriens, Fra-cosobteftatus eftjVt Carolum Simpli-cembona: Ipei iuuenem in Maiorum fuorum fedem reftituerent. Qui adepto regno, Edinam Eduardi Anglorum régis filiam vxorem accepit. rcgnauit an-nos vigintilèptem. Sunt qui fcribant, Carolum ante Odonis mortem regem falutatum efle, quam appellatio-nemarmis contra Odonem tutari co-natus fit. Nec Odonis tempore quie-uerant Nortmanni Pariifios oblidentcs. |
GENERATIO XXX. 69 Senonaspopulati, quibus magno animo bonus princeps reftitit. Carolus Simplex cum annos aliquot in regno felices cgi(fet,etfi belli negoci-js paulo grauiores, nam Nortmannos pacauit, Rollonieorum principi filiam RoHoNoti vxorem dedit,cum Chriftianum nomé man-dux. fufcepiftet,defecêre ab eo procercs, Ro-bertus Odonis regis frater Aquitaniæ dux, quod de fratris regno portionem non accepilfet, viciniores vrbes capit, cumcopijs aduersus regem, qui Suef-fionierat, contendit: vbl ftatim egfus eft. Verumrex pauIópoftabHereberto amice exceptus,apud Peronem dolo ca-ptus eft.Edina vxor cum filiolo Ludo-uico ad pattern Eduardum in Angham confugir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , Richardus Burgundix ducis filius, rexPranaç. rexdelcótus eft,qui prçlijs aliquot cum Saracenis congreftus eft non latis féliciter. infeftârant enim Saraceni nupèr Burgundiam. Quo mortuo amp;nbsp;Carolus Siinplexin cuftodia periêrar. quarè ex Anplia Edma cum Ludouico filio re-ûoeatur, quem obuij procercs regem falutant.Manfitreenoquies annos no , , . \ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LunoufCuSj lanemultos.cæ erantprocerum mlidiç, CaroliSim-quasGuilcrmi Rollonisfilij amp;nbsp;Germa- pikis films, nici regis ftudio fupauit:acHerebertü, texGillia:. qui pattern in cuftodia necârat, furca lulpendit in procerum concibo. Ha étends fortuna fua bené vfus eft rex. cetera narrabutur lbo ordine.nam ex bis mul-ta,rei fetuieSjTx^isspcv ïiyoXtwAavoAtt*©-de-fetipfi. Adres Germanas cumhiftoriæ ordi-ncredeo. Acceperat Arnulphus im-Amulplius perium,quodannos xij. tenuit, multis^'quot;?'**®’ opprelfum calamitatibus. Nam primis imtijs cum Maharéfibus ditficultèr pu-gnatum eft,quo tempore Odoni Francis regi cum Nortmannis bellum fuit. Maharenfes, vagabonda gens,quos Mifiarenfe» ex Morauiæ populis efte ferunt, (uperi- do.uiri, oribus annis grauiffima clade àLudouico Germamæregeafteôti, frequenti rebellionehuculquè fenondùm vindi-eâtant, cùm tôt Europæ ieditiombus freti,duce ScnebaldoGermaniam inua-lête. Arnulphus ferocem barbarie repel-lere conatus,minùs virib® quàm iœdere egit: |
70 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
egit: dataque eft eis regio apud Bohe-mos.Indè nonlongo tempore in Ger-manias rursùm ingrefîi,cum Arnulpho imperatoretanta pertinacia pugnarut, vt is ad Hungarorum auxilia, quæ gens immani feritate nihil adhuc probæ reli-gionisacceperat,confugcrct-ita*domi-tus eft amp;nbsp;tributarius faótus.Nec ceftit ea viâoria féliciter omninó.nam Hunga-ri deinde,vt liberu exitum è clau ftris regio nis fu ce a cceperant, Germaniamad z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Belgicam vfqueGalliam vaftaucrunt. Pormofut ANNO 892.Stephano 5. Formo-P**”' nbsp;nbsp;nbsp;fus papa ruccedit,fedit annos quinqj amp;nbsp;lèx menfes.Hic,vt refcrt Ioh.de Col urn. contravoluntatem quorundam Rom. faétus eft Papa, qui Sergio fauentes, jpfum elcgerunt:amp; cum non prçuale-rent,çgrè quieuerunt. Fuit FormoluS epifcopus Portueh. fed aliquandó Iohannis Paps 8.feueritatem veritus, epi-Jcopatum deferens, in Gallias aufugit. verum cum reuocatus redire abnucret, anathematenotatus, tandem Romam veniés,omni ecclehafticadignitàtcpri-tunprophana indumcnta,vt aliqui feri-bunt, aflumpfit. Sunt qui arbitrantur hocideo Formofoaccidifte, qüód eius cobiurationis confcius fuerit, qua Iohannes in vincula coniedus eft. Hacitaquecontumclia motus, ab vr-be difccdcns,iureiurando affirmaffe di-citur, fc nunquam pofteavelRomam, veladepilcopatumrediturum, Atvero Martinus pontifex lohannis fuccefior, hominem pofte à iuramento abfolutü, inpatriam amp;nbsp;priftinam dignitatem re-ftituit. vndè ad pontificatum non ita multo póft lublimatus cft,obhoc in Ro. ccclefia multa fecuta funtincommoda. Adeó totusferè orbisvbiquè inteftinis x fadionibus laborabat. Beréganus Dum Arnulphus cum Nortmannls Poroiulia- itcruminGallijsbellumgerit, initalia nu$dux. Berengariuspotentiffimas quafque ci-uitates cxciuit. crat bic Foroiulianus dux, cuius viribus Guido Spoletanus dux infcnfus, Italiam non minori in-commodo aftecit. Arbitror huic tu-multui Hungarorum motus,dc quibus diximus,occafionem dedilïe, quód illi Italiam ferebanturingrelfuri: anteho-rum ingreflum conflixiffe fçpiùs Italos |
principes feribunt.EtBerengarius ani-mi magnitudinc amp;fcicntia rei milita-rismaior, cum Guidonem in Vmbria: fines rcpuliftet,imperium fuum ftabili-rc volens, cum Arnulpho Germanico imperatore fœdus mijt: quo expref-fum eft, vt*altcr alterius ope iuuare-tur. Itaque Arnulphus filium Senebal-dum, quem ex concubina habebat, in Italiam mifit cum exercicu,’qui integris adhuc illorum rebus inde dilceffit. Ar-nulphusdemùm venitin Italiam For-mofirogatu,quem aduerfa fadio violarat. Bergomo vi capto, Ambrofium eius vrbis comitem fufpédit. Progreftus longiós, magno tOtius Italie terrore Romam vemt ad Forraolum pontifi-cem.fertur aliquotdies vrbem obfedift lè.vrbem ingrclfus,imperator eft appel-latus. fumpfit de hisquipontificisnu-men violarant,fupplicium. Egre{Tus,Guidonis opes maxime af- ^'^^ '*^ flixit.mirum quód deGuidonis vxorc, fcrunt,quæ obfefla in oppido quodam, Arnulpho,vfa perfidia vnius ex impera-torijs familiaribu$,potioncm lœtalcm dedit,vt triduum excitari non potuerit. Quæ res eum propere redire in Germa-niamfecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Moritur interea Formofus papa,amp; «.^quot;p^’ Bonifacius fextus pótifex creatur,pau-co tempore fedit,in bafilica fandi Petri fepelitur. Circa annum falutis 900. Arnulphus çgrotare coepit, diftolutus atquc affliétus aminutis vermibus, quos pe-diculos vocât,it.à vtnullo potueritme-dicamine curari.BreuiinBauaria apud X?dinßftt vita fundus eft. Eius fepul-crum demonftraturin cœnohio fandi EmeraniRatifponæ. Reliquitduosfi-lios,vnum IcgitimumLudouicum, al-terum ex concubina, cuiLotharingiam donauitregendam, de quo iterùra di-cetur. Arnulphus itaque rexpotens, qui totam Orientalem Franciam, hoceft, Bauariam, Sueuiam, Saxoniam, Thu-ringiam,Fiifiam amp;Lotharingiam cum imperio tenuit, eiusq; authoritatc Fra-cia Occidentals moderabatur, pcdicu-larirnorboperijt. Cœpit |
|
l**' Stephanus 6. papa. A NATO CHRISTO Cœpit hoc tempore»Nortmanniæ dùcatus.nam paeans Nortmanni$,vtin Carolo Simphei didum eft, Rollói eo-rum duel Simpbeis filia vxor data ƒ ft vnà corn Neuftria, quam Nortmannia hodiè ab dits vocamus,accepta Iponbo-nebaptifmirccipicndi. Sufeepit autem Rollonem de fonte ,comes Patifienfis RobertuSjamp; fimilitèr Robertum appel-labat. Hic Robertas fuit primus dux Nortmannorum, quigenuitGuilbel-inum,Guilhelmus autem Richardum, amp;nbsp;ille fecundum Richardum genuit, eiu$lt;^ue fratrem Robertum,qui Apuli-arn, Siediam amp;nbsp;Calabriam acquiftuit. Gelloni vero Rollonis cognato rex Carolus montem Blefenfem tradidit, mdè Blefenfes comités ortumhabuêre. ada funth^canno Dominion. generatio XXXI. il’ ANNO vero Domini por. ab vrbe conditai652.incepit trigefimapri-ma generatio, quo anno Stephanus 6. patria Roman*,Anagninus epilcopus, pontifex eft cteatus.fedit anno vno,mé-fibus quatuor, hic tanto odio perfecu-tus eft Formofi nomé,vt ftat'tm eius décréta abrogauerit,licètàFormofo plu-nmùrn fuerit dileftus,amp; ab eoAnagnie epifcopus fadus. Refert Martinus, Stephanum tanta rabiedcfçuiftc,vthabito concilio, corpus FormoG è tumulo tradum, pon-tiGcalihabitu fpobatum, indutumi^ue feculari,fepulturæ laicorum mandaue-rit,abfctlGs tarnen dextræ cius duobus digitisj quibusin confecratione/acer-dotesvtuntur,inTiberimqueproiedis, quód!(vtip(ediccbat) contra iuramen-tum Romam amp;racerdotiumrcpetijftet, quo à lohannc 8.fpoliatus fuerat.pefG-mi hoc fuit cxépli.nam pofteà ferè Icm-pèrferuatacfthçcconlùetudo, vt aéia priorum pontiGcum fcquentes autin-hingerent,automnino toHerentjquod ante alienum fuit. LuHomen» Adhuius Stephani pontiGeisinitiu, J«lmp.8j. annofcilicet 901. Franci Ludouicum Arnulphi Glium ciusnominis tertium, in regem Franeorum Germanorumlt;^uc . genitori intituloimperxj fubrogarunt. Ci cacur autem in primo iuuentç flore. GENERATIO XXXt n vtferibit Gotfridus, rcx Ludouicus in loco qui dicitur JorcJjfHÎ, imperauit annospenèu. |
Hoc anno Ludou ici primo, Hunga“ Sungari riBoioariam deuaftârunt,fcd Ludoui- vi^cuntæ’ rens,magnoexercitu coado,iuxta Li-cum fluuiumcumeispugnauit,amp;plu-rcS exeisoccidit : cumlt;^ue pugna vfque ad horam feptimam protraheretur, amp;nbsp;viétoria fperaretur,Hungari poGtis in-Gdijsfugam Gmulannquosdumrégales impetuinfèquerentur, prodeuntomni exparte inGdiç,amp; quaG vidi ipG,viCto-res vifteunt adeo, vt rcx Ludouicus pa-cem obnixiùs petitam,ingentidara pe-cuniarum vi,amp;tributo quotannispro-miflo,redimere ie Gt coadus. ReuerG in patriam Hungari, tota hyertiequieuerunt.Rex tumàprincipe busLotbaringiæ,qui oftenG crancà Se.» nebaldo,inuitabatur ad regnuin tonus Belgicæ.rcgio cnim illa, vt feribit Got-frid'us,Galli3 Bclgica vocatur.SenebaL dus cùm mulra mala commiGflet re-gnumq;multacçdeac meendio vaftaf-lct,à comitibus Stepha no,Gei hardo ne Manfredo occiditur. Itaque Ludouicus regno libéré potitur, Vxorem duxic GliamOthonisducisSaxoniæ Lutgar-dam. Interim Stephanus fextus moritur, amp;nbsp;Romanus ipG fubftituitur, fedit tri- papa, bus menGbus. Mox vt pontiGcatum iri-ijt, Stephani pontiGcisdccrcra amp;:ada imprübat,abrogatc|uc. Vide quantum iftidenegauerintàMaioribus lUts. IIIl enim viri fandifGmi Maiorumdécréta acluatuebantur.Hi pofthabito diuino cultu, inimicinas non feciisacfeuilG-mi quidam tyranni inter fefe exerce-bant, Ilias voluptates poftci cxpletü-ri, cùm non extarent quieorüm vitia coêrcérent. Ideó fortè DE V S illos tanquam monftra quidam è medio breui fuftulit,vtminus nocerc poflenf. Quis non miretur, regnante Ludoui-co,oCtoRomanospontiGces fedem Beau Petritcnuifle, qui non legirnr niG duodecim annosregnäfle? Ideóvtda-nor nat lermo^in fequenubus de hn-gulis his pontificibus ordtne fenbam. De |
7X lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEM TERT.
|
De Stephano fexto didum eft atque de Romano,cuius tarnen pontificis có-memorare nomen libuit, quiademore Petri fedem obtinuit. Theodorut P®^ RomanumfucceftitThcodo-i.papa. rus2.patriaRomanus.hicveftigia fedi-tioforum fecutus, Formofi ada refti-tuit,amp; eius fedatores in precio habuit, amp;tum2O.pontificatüsfuidic moritur, papa, ^’circa annum Domini 903. Theodorum iequitur lohannesp, patria Romanus, fedit annis duobus amp;nbsp;aliquot diebus. hicFormofi caufam in integrum ftatim reftituit,aduerfàntemagna populi Ro. parte,quaexretantafeditio exorta eft, vt paulum à cçde abfuerit.Rauenna deinde jpfcdus,74.epifcoporü habito con uentu,amp;Stephani res geftas improba-uit,amp;Formofi ada reftituit, dijudicas perperamàStephanofadum, qui cen-fuit cos iterum ordinandos elle, quos Formofus ordinauerat.adempta eft au-thoritasgeftislynodi,quam Stephanus indamnationem Formofi fecerat. Bencdidus Deinde Benedidus quartus patria 4 P^P*' Rom.pontifexcreatur oh eius humanitärem amp;nbsp;clemcntiam, qui fedit annos tres,méfes quatuor.Cui’Benedidi laus cft,quód in tam corruptis moribus gra-ujtèr amp;conftantèr vitam duxiHefera- Lcoy.pjpa. ^^''* PoftBenediduLeo quintuspotifi-catura adeptus eft.Hunc Leone poft 30. amp; aliquot dies Chriftophorus presbyter amp;nbsp;familiaris eius cepit,atquein car-cerem mifit: ipfe prçfulatum inuafit. Qiyntæ auté authoritatis tumponti-ficatusfuit vitio priorum pontificum, exhoc comprehend] poteft3quôdàviro priuato tanta dignitas vi amp;nbsp;fadioc vno ferè momento occupata eft.Hunc Leonern credunt aliquipræ dolore animi paulópoftperijftè,quódabco/poliatus fuiftct, quem ipfe domo alueratvtlu-pum.ficenimcum illo Theocriti con-uenit, ®f ‘4« Ksi Xuw/affjJf if« Ku»aï ui TV cpifurrtf Hoc eft, Ale amp;nbsp;luporum catuios,amp; canes qui te deuorent. Chriftophor‘’,cuius patria accogno-wipapa^ ° mentum ignoratur,pontificatum malis artibus adeptum, malè amifit.feptimo enim méfe, dignitate amp;nbsp;meritó quidcra |
eieduSjin monafticam vitam vnicü ca-* lamitoforum refugium abire cogitur. Indé creatus cft pontifex Sergius ter- Sergiusji tiusnatione Rom. is pontificatum in-p’P** iens, Chriftophorum c monafterio tra-Üum,in vinculaconiecit.Rebusdcindè confirmatis, in Gallias profeélus eft, vndè cum rediret, Chriftophoru aräi-orecuftodia vinxit. Formofiautéafta itaimprobauitjvt denuo ab eo ordina-tos ordinari ftatuerit. fed nee hoc con-tentuSjCius cadauer è fepulcro traólu, capitali fupplicio,ac fi viucret, affecit, corpusque ipfum in Tiberim proiecit. Ferunt3pifcatores eius corpus inuè-tum inter pifcandum,ad bafilicam Petri detuliffejquod imagines fanftorum ve-neratæ fint;amp; ob earn rem creditum eft, Formofum iniuria affedum fuifte. tus, quodanteà ei impcdimcntofuerir, quo minus pontificatum confequerc-tur. Hac ratione vitam ducens, fcptimo pótificatüsfuianno,menfe4.moritur, cum pauloantè ignex acics in cçloamp; fteHæ micantes dilcurrcntesque prçter confuetudinemfint vifæ. Vndè non ita multó póft,Hungari Italiam ingrcdien-tes,multas intulêre cladcs. isi dl lu L^ui|gt;ud 111 luijjcj lu V/Un* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ftantinopolitano Conftantinus 8.Leo- n^sOrje«* nis filius,biennio cum patruo Alexan-lmp. droregnauit,folus veró annos29. Ad-fciuitfibiimperij confortem Romanu, quamprimum matris tutelam per çtatè reliquerat.Hic vires imperij fui audur’, ex Italia: difcordijs occafionem cepit, cum Turcis aliquotiès nee infelicitèr f* pugnauit. RedeonuncadLudouicum,amp;ade3Cunrjlt;lii« qua: gefta funtfub eo,cuius temporib* Albertus comes de Babenberg,filiusfo-’ rorisHenrici Saxonis, in caftro de Babenberg Cunradum Francum interfc-cit. Tulit Cunradi cedemLudouicus grauitèr, lt;j amp;fanguinis amp;nbsp;animi vin-culis iundiffimi fuerant. Erat em Cun-radus,qui ante Alberti fratrem pereme-rat,pater Cunradi, qui poft Ludouicu huncimperauit. Eftque Albertus co- ratruncatus. Hoc |
|
A NATO CHRISTO eSniâ ^°^ teporeHungan cotrapadaBa-vaftant, * ^anamirruunt,vndè bis puifi,tertio re-dcunt,Bauariam fuperant^Saxoniam, iJ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thuringiam,amp;omnem fere Alemania, AHatiam^amp;LotharingiamvaftantjBa-filcani totam diripiunt. At poftquam per Germania primo, amp;nbsp;pofte! per Galliam faris fuerat debac-ebati, Italia fua calamitatis parte non caruit.nanq; per Sergij tertij pontificis tempora ijdemHugari Italiam luntin-grefti, qui etft magnum fua fama metu ltalisincuffilTent,quippcctim carnibus bumanis vefci dicerentur, erant tarnen omnium animie fuperioricladeabiedi. pauló enim ante Symbaticus protofpa-tbarius à ConftantinoGrçcoImp.mif-fus,Beneuentum oppugnârat,id quod poft trienniu Guido BongobarduSjde-pulfis Grxcis^recepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Crediderim ego tune Berengarium Foroiulien(em ducem,abltalisprimum receptumin imperatoré.iHe enim turn legitur Hungans obuiam iuiffe adita-lix limitem cum xv.nnllibus armatoru, ac manu conferta, fradum fugatumeg, pene totum exerciturn amififle. Tune furentes Hungari, Taruifium expu-gnatum diripucrunt, amp;in Venetos du-centes, ciuitatem nouam inecnderunt, Equibum,Caput aggeris, Clodiamque fl''' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populati funt, poftremo in agrum Pa- :^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duanum duxerunt,quo ex loco accepta pecunia amp;obfidibus aBerengarioJta-liaexccirerunt. Audiens autem Ludouicus tertius, Berengarium Italiam inuafifte acimpc-rarc veile, cotradis vndiquè copijs,in-t» trauitltaliam,fugauitq; Berengarium. jj Ctimautê Veronx diet ! luis proditus, primusty-* ^crengario nodurnotépore intromif-/ Mnnus, fo,captuscft,oculisq;priuat’,amp;fic Ita-n** . bæregnum obtinuit. Ludouicus fortè doloreanimi amp;nbsp;cruciatu moritur anno Domini 9 iz.Quo tempore dclecit Itaba a focietate regm Germaniæ, amp;nbsp;tyranni inuaferunt imperium, ANNOigiturDominiprj.cœpitdi-uidiimperiu.quida enim in Italia,quida in Germania impcrabant. Magna turn erat inter Italos,Germanos et Fräcos de pofteffione imperij concertatio, vndè Svauilïïmabclla ortalunt.Dicebantem |
GENERATIO. XXXI. 73 Ludouicus lïofonis fi-' Franci, defeeifte genus Carolorum in Germania,durare autem in Gallia feu occidentali Francia.Hac ex re Ludoui-cusfiliusBolonis regis Prouinciæ,na- üas. tuscx filiaimpcratorisLudouici fecun-di,à quibufdam tumitaliæ turn Galliæ primarijs ciuitatibus, ad Ipem imperij alledus eft. Germani vero Ludouico tertio defundo,Otbonis Saxonis con-blio, Cunradum dueem Francorum elegerunt. Hune ferut allqui Lotbaringiæ prin-cipcmfuilTc,nepotcmLudouici tertij ex quot;' Cunrado fratre Ludouici.bunc Cunradum eófenfu omnium Francorüvn-gunt in rcgcm,qui licèt coronam imperialem feu benedidioneni' nó recepcric, nibilominus legitimus Rom. rex fuit. Nam imperium luit translatum à Græ-cis,nonin Italos neq; in Gallos, id eft. Occidentales Fracos,fcd in Germanos, fcilicctinpcrfona Caroli Magni, vt in tex. qui boc probatin c. Vcnerabilem, declcd. amp;nbsp;fimilis tex. in de. Romani deiurciur. Vndc dareprobatur,quod etiàm linea Caroli déficiente in Ger- lus«quot;?«»* \ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toris ciicS-mama, non minus imperium mancre jj debet apud Germanos, ficut amp;nbsp;finali- Germanos, ter obtinuit tam de iure, quam de con-fuctudine. Ft licet Rom.aut Italireccperint vel Ludouicum filium Bofonis,aliósve,fic-ufi Berengarios, Hugonem Arelaten-f(3»ncomitem,feu filium illius Lotbarium, fineRudolphum Burgundix rege, omnesifti tyranni amp;inual0rcs imperij, no impcratorcs funt cefendi, cum Germani principes no omiferint vel ad mo-metum luo iureimpcratorcs eligere.Sed dciurecledusin regem feu imperatore Ro.a principibus regni, poteft'ftafim ex ipfa eledione licite nomen regis Ro.af-Iumcre,amp;iura ac bona regni amp;nbsp;imperij in Italia amp;nbsp;in ali js prouineijs eiufde imperij adminiftrare. Sed non eft mirum,fi Ro.etiàm pon-tifices ilbs temporibus circa annum Domini noilgcntefimum et aliquantó poft, quofeûq; occurrétes admilèrint, cum, vt feribit Platina,*resq; fucrit, q» ponti-fices illius temporis à veftigijs B.Petri dilccfrcrant,amp; quódrefpub. ignauos amp;nbsp;defidcs principes habebat, quorum ma-G ximc |
7-4 lOH. NAVC. CHRONOG.' VOLVMEN TERT.
|
xime intererat nauiculam Petri fludi-bus exagitari joè fi gubernator verus re-fïpifceret, malos nautasè repub. eijce-rct.Horror enim eft audirejquam mulra perpcram per-28, fermé pontificcs fint admiffa. QuodautemdcLudouico Bofonis fi1iodicitur,illc pcrvirilê quoquè Caroli Magni fexum nódefcendit. Credo inteftinas Galliarü feditiones in caufa fui{re,nc Carolus Simplcx,quéc Caro-lorumproßpiacflccoftat, filiusve eins Ludouicus,imperium occuparent:quæ tantaî fucrCjVtncdicantur quidé principes Germania:,quo minus ex feimpe-ratores eligcrent,impediuifle; amp;nbsp;redè quidem,cùm Icirent imperium non in Gallos translatum,led in Germanos. Ncc obftat prxmiffis,quód Ludoui-custertius, êepoft eum Cunradus primus, ac deindeHcricus primus,nó ob-tinuerint à papa imperialem benedidio-nem,quia vel alijs ardms impediti fue-runt luis tcmporibus,aur propter fadi-onemltalorum Romam accedcre tutu non cratjper hoc tarnen iura impcrij nó amilcrat. Hæc ego qui Germanus fum, zelo patria: duétus, probabilia effe iu-dicaui. nollem tarnen vero, fi quoquo modointclligercm,cótradicere.icdhxc fupra copiolnis. quarè ad inftitutum mcumredeo. ANNO Domini pjj.rcgcLudoui-codefUndo finclibcris,omnis populus Francorum arqueSaxonum quærebac Othoniduci Saxoniediademaimpone-reregni. led ipfe quafi ia annis grauior, 'reeuJabatonus impcrij: cius tamécon-filio Cunradus dux Francorum, filius jlliusCunradi quem Albertus occidit, vngiturin regem, penes Otbonem tarnen fummum fempèr amp;nbsp;vbiquè viguit imperium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ANNOitaq^Dominice natiuitatis (dut ptj.CunradusfiliusCunradi,ex Fraco-•8*’ ru genereoriundus,virrtrcnuus,omni-um eledioneregnum accepit,amp;7.annis rcgnauit,fub quopotetiffimierat principes Arnoldus dux in Boioaria, Bur-cardus in Sueuiadux,Eberhard’ comes in Francia, Gifilbertus dux in Lotha* rmgia,Henricus Saxonum dux,poten-tia omnibus maior. cum illo Burcar-do ducatus Sueuiæ iterum refufeita-tus eft. |
ANNO eius a.quifuit Sergijpapç vltimus, contraipfum potetiores regm rebellionem fu nt mcditati,quos file tarn fapientix quam fortitudinisroborefu-pcrauit,ruamlt;^; ad fidelitatem perduxit. Solus Arnoldus nimio terrore motus, cum vxorc ac liberisadHungaros con-fugit,ibique vfque ad Cunradi obitum permanfit. A.NNOeodeHungariab Alcmanis n ® nbsp;nbsp;* A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*0enUH» txBoioarqsiuxta nuuium Acnumoc-cidutur,fingulis tarnen fere annis rede-unt,amp;multa dana hominibus infciut. Sergio ^.interim defundo, fuccelfit inpapatu Anaftafiusj.patriaRomanus. Anaftißm moriturï.annopótificatuslui,qui qui- P’P’‘ dem modeftein digniratevixit,necinfe quidquamhabuit quo rcprçhcndi pof-fet. Landus patria Romanus,hue fe- LSdmpif cutus,fexto pontificatus fui menie, die mmoritur: ncc de illo aliqua notatu digna Icripta repcriuntur. Otho Saxonix princcps, circa annu Domini 9r4..moritur,filium relinqucns Henricum, magnanimum principem. hunc Cunradus imperator tantum odit oh fufpedas fibi Saxonum vires, quam eft ipfe ab Othone illius patre femper humaniffimè cultus. Etcum viderctur iniquum viribus rem agcrc,infidijs locum dedit. Quarè Hattoncm Archi-cpifcopum Moguntinum contra Hen-ricum iolicitat. Hatto autem malis ar- Hatto epi tibus imbutus, fabricari fecit Henrico f«®?®* torquem aureäm,quam colloipfius in-ijceret. fabrefada efttorqucs,quæ collo alicuius inieda, nulla artepotuit apcririaut diftolui, cogebatque hominem famemori. Sed præfentiebat hoc aliquis, qui dolum Henrico detcxit, amp;nbsp;cum inuitaretur ab Hattonc conuiuan-di gratia, immo latrocinandi caufa,dux Henricus prxmonittis; Vade, aitnun-cio,dic Hattoni,quoddurius collu non habet Henricus,quam comes Albertus: ilium enim, vtdidum eft, regiLudoui-co prodiderat.Et ftatim omia qux iuris hoftium erat,in Saxonia vel Thuringia occupauit.Burcardu quoquè etBardo-né,quorü alter gcnerregiserat,intatum a£flixit,vt terra cederét,eorüq; polidfio |
|
A NATO CHRISTO nesipfe militib’ fuis diuideret.Hatto au-tem vidés fuis calliditatibus finem efte, nimiatriftitia ac morbo nó poft multos diesobijt. ferturquein Siciliæ montem Aetnadelatusàdiabolis,vbi mérita ar-tibus luispoena torquerctur. il* rf* loh. xpapa rf^ Rex autem mifit fratrem fuum Ebcr-bardum ad vaftanda Saxoniam, qui ap-Saxones P’’op’nquans vrbi gt;pm$bcrg,multafu-Cunradiim perbè locutus eft. Sed eccè Saxon es ei vincuut. occurrunt, amp;nbsp;vfque adinternecionem fternunt. Audiens autem rex malè pugnatum à fratre, congregata om ni virtute Francorû , perrexit contra Hen-ncum,ac tentauit oppidum*Gruna ex-pugnarc. præmifit tarnen legatos ad Henricum Ipontè fe vellet dare. Qui dum venirent in confpedum Henrici, Saxo quidam Dietmarus vir bellicofus adeft: Ne,naquit, domine cures, adue-nienttibi,quas voluifti, copiæ triginta legiones.nilvcrcarc.Hæc dolo locutus cft,nullasem copias turn adducere va-lebat.Legati tarnen régis, infcda re, re-deunt,narratareferunt.mox manc ante lucem reliais caftns,Franci vnufquifq; adfua redeunt.vicit hoc modo Dietmarus verbo, quos vincere non valuilïet Henricus terro. ANNO Domini 9t7.Ioliannes de-cimus patria Romanus, papa eleélus eft, prælul Rauennâsantè, epifeopatu deiedus eft populi tumultu.lèdit annos tredecim, menCes duos.Huius tertio an-norex Cunradus ægrotarecœpit,fen-tiensq; fibi finem adclïe, vocatis omni-busregni principibus, excepto Hcrico, aitillis:Vocationis mcæ tempus adeft, proindè pacem amp;nbsp;cócordiam vos fefta-rietiamacetiamrogo. nulla vos ambi-tioinflammct,Héricum Saxoniæ Thu-prudentiflimum,regem cligite.is enim fapientia pollet, amp;iufti-tiaabundat, . Qinbusomnibusaflcntientibus,fra-trem luum alloquitur Eberhardum: Sentio, ait, frater mihi mortem adeffe, idcircó tuï confiderationem habeto,amp; quod ad te maxime rerpicit,omni Francorum regno conlulito. Sunt nobis exercitus congregandi atque ducendæ copiæ, lunt vrbes amp;nbsp;arma cum rcga-libus infignibus, amp;nbsp;omne quod dccus |
GENERATIO. XXXL ZS regium depofcit, præter fortonanl amp;nbsp;mores, fortuna frater cum ’nobiliffimis moribus Henrico fauet, rerunl publicarum fummapenèsSaxones eft. Sumptis igitur bis infignibus, lan-cea fcilicct amp;nbsp;armillis aureis^cum cbla-myde, amp;nbsp;veterum regum gladio ac di-ademate, ito ad Henricum, pacemque facito cum co. Iplè enim verè rex erit amp;’imperator populorum multorum, bis dilt;Sis,lacbrymans fe confentircre-Ipondit. Poftbæc rexmoritur feptimo quam imperare coeperat anno,vir fortis amp;nbsp;po-tens,domi militiæqueoptimus,largita-teferenus,amp;:omni virtutc clarus. lepe-liturq; in ciuitatc fua TUlbltubUV^ cum moerorcaelaebrymis omnium Franco-rum. Vt ergo imperauit, Eberbardus Henricum adijt,fefc cum omnibus tbe-fauris tradens.pacem fecit, amicitiamq; promeruit,quam fidelitèr vfq; in finem feruauit. Deinde congregatis principibus amp;nbsp;natu maioribus Francorum in loco quæ dicitur Frideflare,rexHenricus defignatus eft. ANNO igitur Domini 920.Henricus filius Otbonis Saxoniæ ducis, à cunótis principibus amp;natu maioribus Francorum, Alemanorum, Saxonum amp;nbsp;Bauarorum, cœpit libéra poteftatc regnare in Germania, regnauit annos 18. Ifte Henricus, vt quidam volunt, Henricus !• fuit filius fororis vltimi regisdc gencre Imp-^ï’ Carolorum in Germania. Ab euentu , quod in aucupio primurn à principibus fitinuentus. Quod autem à Rom.pon-tificibus imperator fit babitus,tex.in 6j. diftin.indicat,vbilegitur, Conftitutio primi Henrici amp;nbsp;primi Otbonis cum Rom.pontificibus, vt nullus miftbrum noftrorum cuiufeunque impeditionis argumentum in elcâione Ro. pontifi-cis componerc audeat, omino probibe-mus.Quæ cóftitutio nimirtim cam prç-ceffit, quæ Leonis 8.eft,vt in c.Infyno-doój.diftin. FuitHenricus è Saxonum genere, nobili ortus ftemmate et peructufta na-tione. Saxonum enim præcipua eft in 5“°quot;^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;-1 1 1- go «mores Germania nobibtas.'dchis nonnihil b-bet bic commentari. G 2 Saxo- |
7^ lOH. NAVG. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
»Vifurgij Saxonibus ab Occidente*Vifcra flu-*Voefar* uius terminum facit,cos pleriquc vfque adRbenum protendi arbitrati funt. A fcptentrióeDanifeuDaci,hi qui Cim-bricamCherfonefum habent, ad meridiem Francones, Boioarij amp;nbsp;Bohemi *5'f^i funt. Orientalem plagam*Schlefij amp;nbsp;' ' ‘^ Prutbeni tcnent.In bis terminis inclufi funt Thuringi,Pomcranij, Mifnenfes, Brandenburgenfès, quæ nomina qui-dem etfihabeant aliquidquod vetufta-té arguat,apud vetuftos tarnen fcripto-resnonadeó frequentér leguntur. Lucanus in primo ait: *S»ntoncj £^ ^iturixJogi^^j kues’^ Saxones in armies, r Nam itaintegram puto leótionem effe. *Thurin- *Tügrorum appellatio apud Cor.Ta-gorum. cijum eft.Thuringos didos primtim ex-ftimant Valentimani Cæfaris tempori-bus.VerumMifnefium appellatio,facit vtlongilïimo tempore habitatam ea regionen! arbitrer.quiseftenim quinoil-»Mifnijs los à*Mifis Cimbrico populo nomina-*Mifnij tos credat? ita inter (umbricos* Mifj, Axeniamp; Tyregetæ numerantur, hme Mifhê(es,Saxones ctThuringi,poiretq; ca fententia Strabonis authoritate fir-mari.Quæ apudalios de Alexandriex-creitu amp;nbsp;Thuringorum vetuftate ferf^ tur,fabulæ propinqua funt. Cætc-rùm SaxoneSj priulquarn aCarolo do-mitbChnfti fidem acccperuntjVarijs le-gibus,c quibusvetuftiffima gentem au-gurari pofles,vixêre. Natiotota in nobilitatem, libefos amp;nbsp;feruos diftributa. Non licebat cui-quam,nifi æqualem,vclut exPlatonis legeducere vxorem.infupèr deorü cultus varius fuit. Mercurij facra cqgni-ta,cuicertis diebus bumanishoftijs li-tabant.deos fuos neque templis inclu-dere, neque vlli bumanæ fpeciei affi-nnlareprç magnitudine amp;nbsp;dignitate di-uinitatislicitum arbitrati lunt.lucosamp; nemora confecranteSjdeorumque no-minibus appellantes, aufpicia amp;nbsp;fortes maxime obferuabant : auium voces volatusque interrogate, equorum præ-lagia ac motus experiri,hinnitus ac fremitus oblèruare folcbant.lu nç veto initia amp;nbsp;exitus quomodô vencrati fint,amp; estera fuperftitionum genera prçtereo. . Hsc autem idco memorantur, vt |
prudens ledor agnofcat,a quantis erro-ris tenebris per DEI gratiam fint libc-rati.frondofis arboribus fontibusq; vc-nerationem exhibebant,truncum quo-quèligni non paruæ magnitudinis in altum ere óf urn fub dio eolebant, patria immoHet' lingua 3rHÏtttfuf appellantes, Latinè ™«iscoi'-' vniuerlalcm columnam. Hæc vfque sauges f«^ adCarolum Pipini filium, qui contra Carolofilt;l^ cos helium quodpaterinchoauitgt;conti- Chnftnt' nuat.paterera eos prius luperatos, joo. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' equoru per fingulos annos tributo mul-dauit.Poftrenouatum per Carolu bel-1Û vix vllus annus tranfiuit,quo non ab eis fada fit padi mutatio. fedmagnani-mitasregis amp;nbsp;perpétua coda ntia niliilt;n-punè fadum pafla cft,pœna fempèr co-digna corrigens,doncc omnibus rebcl-libusprofligatis,acin fuam poteftatem redadis,multa millia ex eis qui ripa Albis inco!ebant,cum vxoribus amp;nbsp;^aruu-lis tranftul!lTet,per Galliam amp;nbsp;Germa-niam didribuens. Tandem bellum finitum ca lege codât, vt abiedo dsmonum cultu, Chri-diana facramenta lufcipcrcnt. ^inih- OTitittO^ ftttamp;quoquè, qui inter eos amp;nbsp;claritate generis amp;nbsp;opum amplitudine eminebat, author perfidiæ amp;nbsp;rebellionis,ad fidem Caroli fpontè veniens, baptizatus amp;à rege de fonte fufceptus ed.Huius '533lf’ fifmb filius V uigibertus,deuotus Chri- Vuigibet«’ dianus,filium proercauit Vualbertum, qui Romam deuotionis caufa venir, corpusque S. Alexandri filij S. Felici-tatis, à papa turn Leone impctrauit,ac in loco qui dicitut 0JÏlt;llt;llt;ïd^UfnL lo-cauit. ExeiufdêSaxonicægentis dirpc vir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. permagnificus egreffus ed Lutholdus, LuthoI4*l qui amp;nbsp;iple religionis gratia Romam ' proficifcens, beati Innocentij reliqui-as indèabduxit. Hic habuit duos fili-os Brunonem amp;nbsp;Othonem, quorum maior Bruno cum totius Saxoniæ du-catum adminidradet, in Danos du-xit, ibique occifus, fratri Othoni du-Q^ijg. catumreliquit. His erat foror nomine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ iurtgart, quam Ludouicus rex fili- 1$ us Arnuiphi imperatoris, vxorem du- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^ xit, fed non diù vixit, qui Ludouicus J cùm fine filijs moreretur, fadfum ed vt l j omnisFracorum amp;nbsp;Saxonumpopulus Ötho- |
|
A’ NATO CHRISTO GENERATIO XXXL 77 ■Z Othoni vellet diadema imponerc re-gni,quod ille rccufauit,amp; Conrado,de quo fupra diftum eft, dud Francorum idiuffitdeferri. Otlio vero generauit Hchricum pri-mumdefororeLudouicijVtaliquifcri-Henricus. böt,tertij.HicHenricus duxit Mcchtil-dem filiam Theodoricijfororem Vuiti-kind Saxonis.Suntqui filiam fuiHecö-mitis Franci putent* genuit Henricö Wcchtilda, Mechtilda anteregm lufccptionem filiam Gerburgam,‘quam Gifilberto du-ci Lotharingix dederat. qiio mortuo, ipfa Ludouicum filifi Caróli régis Gal-liæ,coniugem nafta cfi. habuit Henricus ex Mechtilde Otbonem Magnum mundidclicias,pofi: regiarn vero dignitatem genuitfecundum, qücm fuo noi mine vocauitHcnricum,tertium quo-que filium gcliüit Brunohé, qui faftus eftepifcopus Colonienfis. duxit autem Otho filius,adhuc viuente patre, vxorc Editham filiam regis Anglöru. hæc pe-peiitei filium quem vocauit Luitolphuj quem ille nimium dilexit,fediplè pofte! patrirebcllauit.genuit eiquoquèregi-na filiam,voéâthàncLuitgardam,quæ pofte! nupfit Cunrado duci. Deinde mortuareginaEditha,eoanno quotum douicus rcx Gallis äb Hugoneeft ca-ptus,Otboin ItaliamducenSjBcrcnga-hum vicit circa annum 95i.Adelbeidam rcliftam Lotharij quondam, libérât, ac vxoremducit, qua: fibi Oihoriem filium generauit. Et rcs Saxohum bis ferè incremen-tis,poftquam Chriftianam difciplinam acccpit natiojlumma Germanies glo-ris tenucre. Henna ge- nbsp;nbsp;Henricus vt in regni adminiftratio-nepacem feruarepoflet,primum quç ex Hungaris reliquis faftionum manfe-rant,pulfs funt.Fcrutprimis regni ini-tijs nonnibil efte cum Burcardo Sueuiç ducc,comitcdcFenngen, qui rebcllio-nemmeditabatur, pacis caula beneuo-Icntis ftudio magis quam armis aftum, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sub illis Henrici initijs, Arnoldus Atnoldnt -n • i TT • nbsp;nbsp;’ T JJmoirw oauarix dux,cxHungaria quoCunra-dux* dum lmp.fugerat,redics, molitus eft re-bellionem. erat bic magno vir animo, dominandi cupidilfimus,quarè et facra pcrturbauitjCsterùm vir frugi,Euripi-deumboc volutans, quod in ore Iulius Ciccroj* Csfar habuifte dicitur;Quód fi violan- ’^’ dum ius eft,rcgnandi gratia violandum eft,aiijsin rebus pictatem cola's. Imperator mox in Boioanainftrufto exerci-tu contendit; Bauarum,vtfc dederet, compulit. |
Egit hanc rem imperator præprope-rè S.Vdalrici Auguften cpifcopi moni--tis,quiairerebatfibi! Petro diftum ad-uersi'is Arnoldüm imperij afFeftatoré, minus vtilcm elleregno,quem non epi-fcopus vnxiftet, quam finè capulo 'gla-dius.Cum(^;regnum exomni parte co* fufumciuilibus bellis amp;nbsp;extemis collf-gcrepararet,mouit in Lotharingia lêu Galliam Belgicam.ibi rex Gallig Carolus obuiusapudBonnam oppidu,Hen«» ricoprimo confœderatus, regnum Lo-tbaringiç amp;quicquidinter Mofamflu-uium ac Rhenum eft,reddidit anno Domini 924.. Sic Henricus Lotbaringiam cumtota Teutonia,Burgundiæ comi-tatu amp;nbsp;Arclatcnfium regnOjRoj vniuit impenOi Qu.alitèrautemcontraHugdros tn-umphauerit,relèruo, amp;primiim Hun-» garorum fafta in Italia dicere volo. SubHenrico hóe amp;nbsp;lohdnnepdpax, dequofijpradixij dpud Grscos Con-ftantiho Leonis filio imperium tenen-tê,quida nomine amp;nbsp;origine Romanus, tutclam pueri naftus, imperium illius inuafit,qus resCalabris Apulisqj fedi-tionis caula fuit,vt Conftantinopoli-tano principi lubieéli parère nollent. Tum Romanusmaxima vfusimpietate, contra ItalosSaraccnorum amp;Apbrica- Apuham norum regemimpulit,vtCalabris Apu- populau. lisque rebellibus domandis copias tra-ducerct. Ea gens exofa Chriftianum nomen, Çalabros,ApulQs,Salcntinos amp;Luca-nos non domuit modô,verùm csdibus, rapinis amp;nbsp;incendijs pene ad internecio-nem deleuit:adeo^; inlólens eft fafta,vc defubigendavrbe Roma inter cos age-retur, Fretiigitur multitudine Sarace-ni, Italis cam oram vfq; adipfiusvrbis Romsprope mœnia ceperunt. Iohannes x.pontifextum calamitati populorum Italis compatiens, veritus cuam nc Roma inuaderetur, Alberici in G 3 Hc- |
IOK NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Hctruna marchionis auxilia implora-uit.habitus cftetiam tuncRomç coriim qui arma ferre posent, ddeftus, cdu-dus^; ex vtrifque copijs cxcrcitus q uàm Albcricui. niaximus.Albericus marebio cum exer-citu in Saracenos gentem penè innu-meram delatus, cos Rom.vrbis finibus ilicoexpulit,amp; perfecutus retroceden-tesapudLirim fluuium,que nunc Gar-lianum appellant,apud Minturnas vi-cit.Dcindè reuerlus cum visoria ac ex-ercitu penè integro, ouans Romam eft ingreflus. a Conftemati Saraceni, mentis Gargani arcem communictcs,apudeum amp;nbsp;fubipfo fedem ccpcrunr,exqua Italiam multis póft temponbus vexaucrût. Ro-mç autem orta eft inter primates diftcn-fio:Albericus marchiopcr inuidimi pcl-/ HtunFuitin caufa, autbore Platina, q» Iohannes pontifex qui vir lacris addi-üus,lVlartem quenda fpirabat,poft earn vidoriam cui interfucrat,n iumpho vr-bem ingrclfuSjOmniarei geftæ momenta (IbiadferipGt. QuareAlbericiodiumità infecon-citauit,vt ingés leditio fit orta:qua qui-dem marchio pulfus, in Hetrurix vr-bem Ortanum proficifcens, vicem in-uidisingratisq;rcpcndercftatuit,amp; ta-lcm,quæ Italiam in milêriam calamita-temq; perduxit.adHungaros enim nu-cios mittens,qui operam amp;nbsp;opem fuam ad Romany vrbis oppreffionem pollice-rentur,illos impulit; veniunt parati. Sed gens perfida, Romani agri fines,fic-fl^ThauT ut'quxfiêrat Albcricu$,ncquaquam at-tigit. Hetruriamveró amp;nbsp;quam faluam fore padus erat,commiffis inaudita im-pietatc cædibus, incendijs amp;nbsp;rapinis propè defertam reddidit, omnes enim mortalcs, foeminas atque marcs’, qui cxdibusfiiperfuerant, aut fuga prola-bi nequiuerant in Hungariam abdu-xit. Quidautem co tempore Berengarij imperatoris authoritas aut potentia ef-feccrit,Blondus ignorarc fe fcribit. fed Platina tradit,Bcrcngariü qui turn Cd-alpinam tantummodo tuebatur, hofti-bus itcr in Hetruriam dedifte, modo fine vllo luorum incommodo tranfirent. quodvel hac ex caufa facile credide- |
rim3quódeffet tu ei cum LudouicoBo fonis filio graue negocium, qui inltali-am illedusfpeoccupadiimperij, vidus eftaBcrengariOj amp;nbsp;coadus iureiuran-do,in Galliam redijt» M iror à pl cri fq ; fcriptoribu s Bofo-nis filium,Ludouicum Burgundix regem afreri:quin,quódcxcxcatum ferut poftaliquot annosrebellantem, prater fidem plurimorum cft,qui Arnulphi filio Ludouico id accidiffe ferunt. Adremredeo.Romanihac Hugaro-rum calamitate,qua Albericus marchio intulcrat,permoti, Ortanum obfidétej oppidum,Albericumillic marchionem cepêrcatq;obtruncaucre. At Hungari dulcedine prædæ illedij frequentér de-incèps Italiam repetiuère. Saraceni veró Garganum tenentesj Beneuentumcapiunt amp;incédunt,Ro-manorumlt;^; finesinuaferunt.Romanisl Iohanncindudi,Guidoncm quendam comitempraeficiunt cohortibus,islt;ï|;in barbaros ducens,furête$repreftit.eó autem pcru entum crat,vt popufi facile de-ditionem fuï,dum premerentur,facereK amp;nbsp;licèt mukifanè tune certatum fucrit» fuperiores tarnen cuaferunt Ro.et Saraceni Romançterrç finibus excefTerunt* Redudis Guido cohortibus,ad vrbê redijt.tum Iohannes decimus feditione militari, maxime veró à milinbus Gui-donis comitiscaptus,amp; in vincula con-iedus, ceruiCali in os coniedo ncca-tur, pontificatus fui anno 13. menfex. Cuius in locum alter lohanes furroga-tureverumquia vi federn oCcupaucrat, è loco mox ciedus,inter pontifices non numcrandaseft. AdHenricum nucre-uertor. Hungari intercà Alemaniam, Alfatiam, Saxoniamqj inuadunt, omia populantcs. Contigitautem quendam ex princi* Hun^ri pibus Hungarorum capi, vindumijue Germ««» rcgiadducbquemipfiintantùm dilexe- **®*“’ rant,vtmagna auri ponderapro co offerrent. Rex Ipernens aurum, cxpoftu-latpaccm»tandem ad^. annos obtinuic firmam pacis conditioncm, in quibus inducijs primum ex agrarijs militibus nonum qucnqjcligens, in vrbibusha* bitarc fccit, vt extern odo confamilia-ribus luis habitacula conftruerct, fru- |
giimque omnium tertiam partem ac-ciperct ac Icruarct.cxteri vero 8. femi-narent Órmetcrcnt/rugesq-, nono col-iigerent. concilia amp;nbsp;Omnes conuentus ac conuiuia in vrbibus eelebrari voluit, quateniisin pacedifcerent, quid in ho-ftmm aduentu facerent: vllia autém aut nulla erant extra vrbes mœnia.
Tail legeacdifciplinacùm eines af-fuefeeretj regnum tutatus eft, ad Exe quofeunque furesaut latrones aut fi-carios manu fortes amp;nbsp;bellis aptos effe videbatjindulta eis venia, arma dabat, amp;nbsp;adbcllandum in barbaros expone-bat, odiccns omnino vt ciuibus par-cerent.
Hiscaptis, repente irruit fuper Scla-uos quidicuntur Hunclli: amp;nbsp;multis cos pralijsfatigans, demiim hyeme afpera caftris fuper glaciem pofitis,vrbem qua dicitur €5rcnncnamp;Urg,fame amp;fcrro ce-pit,amp; ex ea omni rcgione potitus, figna vertit contra Dalmatian!,obfidens vrbê quæ dicitur Grana,2O.tandèm diecepit cam,prçda vrbis militibus tradita,pubc-res omnes interfcdi,pueri amp;nbsp;pucllx 1er-uati funt.Poft hæc duxit Pragam Bohe-morum vrbem,regemqj eorumcepit in deditionem,qui eratpater Boliflai,qui quandn'i vixit,regi fidclis fuitjBohemia tnbutaria fa da elK
Igiturinduciaru tempore tranfado, legati Hungarorum pro folitis mune-ribus regem adicrunt : fed ab co fpretij adfuosfunc rcuerfi; cos enim non for-midauit*
Hæc audiétes Auares,nil morati,ho-ftilitèr grauimanu Saxonia intrare parant, venientes per Dalmatiam, opem quafi ab antiquis petunt amieis.illi vero fcientestuc Saxonesparatosad pugna, pinguiffimum proraunere eis proijciut canem. Etcumnon effetiniuriam vin-dicandi locus, rident amp;nbsp;ad alia proce-dunt. repentino emm impetuThurin* gorumfincsirruunt, terram illa hofti-litèrpcruagantes.
Rexautem Henricus grauifîîma va-letudinedctentus fuit cum hoc ei nun-i ciaretur,mox tarnen validilïimum col-legit exercitum : amp;nbsp;licet inualidus corpore,animo tarnen valens, equum con-fcendit, ac hofhbus obuiam u.Nuncia-
A NATO CHRISTO GENËRATIO XXXÎ. ^0 turilli,Hungarosin SO^Vrêbur^debac-Hugan Sa-chal-i,cosquciam non modicam pucrou “*’ rum amp;mulierumprædam ducere,viro*-“ rum vero immenlam ftragem fecilfe.
Rcx igitur vtcrat animo cóftans,im-perterritus fuos animat ad pugnam pro patriamcemora, bellum incipitur, amp;nbsp;À Ghriftianis Kyrieeleilon dicitur; ex ho-ftium vero parte diabolica vox,Hui Hui Hui auditur.commilfa pugna,Hungari eæduntür ac fugantur ; rcx vero amp;;lüi vidoriapotiuntur, atq; voxgcmitiis in lætitiæ cantum mutatur. hune trium-phum omni memoria dignum,rex in fu^ pcrioricœnaculo eaftri fuj 0Jifr$^Mf3 fecit depingi.
Inueniturautem quódrekantéquam pugnam inciperet,vouen‘t pro adipiiee-da vidoria Dco,fe hçrefim Simoniacam de regno luo eradicaturum,vndè liofteS ipfe vfque ad internecionem hoc die pene deleuit.
At vidorreuerfuSjgratiaru adiones inprimlsDeo perfoluit.tributum autem quodhofti dare cólueuit,diuinQ cultuj amp;nbsp;vfibus pauperum dedicauin
Pofthæeveropaterpatriæ,dominus imperatorq; ab omnibus appellatus eft., famaque fui nominis cundis gentibus Celebris eft habita, vndè amp;nbsp;aliorum re-gnorumproceres pafsim ad cum, vtad dominüm3recurrunt.ln hoc nouennio induciarum arbitror Hungaros Italiam vexalfci pront fupradidum eft temporó loh.papæ Xi
Hae vidoria potitus, mirum quani fandè religionem coluerit.lanceamfe- Lane« runt mirandioperis*amp; clauislefu Chri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’“® fti,'quæohm Magni Conftantini fue-rat,Rudulpho regi Burgundionum do-natam,hanc Henricus rcx minis, preci-bus,muneribus,additaq; quadam Suc-uiæ parte, à Rudulpho vix extorquer, eamqueadimperij infignepoftcris rcli-^ quit. Paulópoft ea tempora circa annum Domini 926. Nortmannos Da-nosque vicit,qui nauali latrocinioFri-^ fones infeftärant, deinde amp;nbsp;* Abrodi-tosi quorum principes Chriftianos fe-
ANNO Domini 923. Vdalricus epi- SiVldarkquot;* fcopus Auguftenfis Icdus cft,primariæ Sueuorunobilitatisex Kiburg amp;nbsp;Dil-
G 4 Ungeiij
-ocr page 96-So lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
lingen,fedit annos fere 50. Quo fere te-poreLudouicus Caroli Simplicis filius, ex Anglia reuocatuSjFrancorumregnu acccpit. Inhacgencratione BurcarduSi.dux Sucuix ex vxorefua gcnuit Bertha vxo-rcm Rudolphi Arelatehamp; Burgundiç. Ex illis nata eft S.Ahelheidis, vxor Magni Othonis^ex qua natus eft Otho 2. ANNO Domini 927.Burcardus dux Alemanix in Italiaoccrditur, Herman-Herman«» no ducatus committitur,Hic Herrnan-ux nemç.^^^ferturduos habuifle hlios ; vnus ex €is,adolefcescum Othone Magnoim-peratore Romam venit. GENERATIO XXXII. ANNO dehinc93o.Dominicina-talis,ab vrbeautem condita lóoi. incepit 32.generatio, anno regni Henrici primidecimo.Quo anno Leo 6. pace tf.papa.^j.j^ .legitimis fuffragijs pontifex creatuseft.isnil tyrannicum præ fetu-lit, reidiuinx confulcns, quantum in tarn corruptismoribus poterat,reuoca-reciuesad cocordiam parabat, leptimo autem menfe amp;nbsp;die 15. pontificates fui moritutjamp;inbafilica S.Petri fepelitun Stephanit» Stephanus7.patria Ro.pontincatum 7*P’P*’ annoDomini93i.eftadeptus, ledit an-nis 2.mcnlê vno, quum Bohemix dux Borfinous eflct,qui cum Ludimilla có-iuge,qux pro fanéla colitur, à Metho-dio Morauorum prçlulcbaptizatus eft: huiusduofilij Spitigneus amp;nbsp;Vratislaus poftca ex fuccellionc regnarunt. Eö tempore in Gehuenfî vrbc fons fanguinis largiffimè effluxit, portendés fortè ciuitatis ruinam,qux poft à Sara-ceniscum clafte illueex Africa venien-tibus capta eft, cutidis ciuibus, exce-ptis paruulis amp;nbsp;mulicribus, Captis amp;nbsp;occifis. * At Stephano, cuius vita manfuctu-dincamp; religione plena fuit, defunéto, Iob.ii.pap. lohancs xj. patria Ro. patre Sergio pon-tificc,vt quidam volüt,creatur.lcdit an-nos^..menfesx.Subco Saraceni Africa-niGenuam diripiunt.verum dum onu-ftiprxda,Pelignorum fines attigiftent, à Marfis qui repente arma ceperant,op-primuntur,atq; itàprxdam omnécum vita amilcre. ANNO autem fupradido 931.fub |
Stephano 7. Bcrengario 2. Italiam procurante, ferunt Rudolfum Burgundi- Rujolfui onum regem,fuggerctibus quibufdam, lulisf'’' höftili manu in Italiam contra Bercn-gariu 2.defccndifle,amp; Italiç magnatum potius viribus quam fuis fretum,Bere-garium regno pcpulifle, qui adHunga-ros fpc recuperandi regni confugit.lta-queHungan^.annopoft pullumBerc-garium, Salardodücé, in Italiam venié-tcs,omnia per quxincedebant,vaftan-tes, Papiam obiedcrunt, amp;nbsp;vi captam, ferro amp;nbsp;igni vtablumerentjfuntadnifi. At veróltali cum non fatis virium in Rudolpho ccrnerent,ciimiam j.annis regnäfret,Hugoncm Arclaten comitem inItaliam vocant:huicautem(non fine contentione tarnen) cedes Rudolphus, cum hoftes acritèrinftareUt, in Burgu-diam fefe recepit. Hoc fado,Hugo non fat'is his fidens HugoI:»*' quife vocaUerant, exemplo Rudolphi rex. admonitus,multosin cxiliüm pepulit, quiornnesadArnoldumducem Baua-rorum cönfugientes, hominem regnadi cupidum mouerc copias in Italiam in-ducunt. Arnoldusitaquelfadiofis éxulibus alijsq; domi potentibus fuaftls, in Italia cum paratiftimo exercitu vehit, quem Veronenfes primi regem Italiç appella-tum,intra mœnia recipiunt. longé autc aliter quam fecerat Rudolphus, regnû Hugo retinere ädnifus eft,qui iuxta Ve-ronam occurrit Arnoldo, pugnaque commifta vicitHugo, Vcronam(^; fta-tim recipit.Veronenfes autem rebcllio-nemin Rachenum epifcopum luureij-ciunt,vcniam petunt. Hugo deprecan-tibusculf/am rcmifit,cpilcopum inexi. liumPapiam mifit. Bcrengarius fccun-dus inter hxc apud Hungaros,vel vt alij volunt, apud Sueuos vita fundus eft, Nec Hugoni diu quietum regnum ma-fit.nam paucospoftannosa Beregario J.vt fcribemus,repetitum eft. ANNO impcrijHenrici primi»/, RulTorumprinccps cum feiretConftä-tinopolitano imperatori Romano cum Saracenis negocium efte,exercitu plus quam milleclalfium aduersùs Conftä-tinopolim ducit.Quod Romanus vtre- j^iiflij^Gif fciuit,quanta potuil manujviribusim- cisviöi. par. |
• À NATO CHRISTO pàr,pertinacia pugnandi maior, hoftiu naues cxulfit,barbarorum ingenté mul-titudinem captain dccóllariiulïit.
Apparuêre anno fequente prodigia quædam:follerenocçlo obleurabatur, per feneftras domorü radios fanguineos cmittebat.Hoininis cuiufdafiniura ma-nus ferro amputata^poft annupenè ad integrum ei dormienti reftituta eft, cui probgnO miraculi quafi ianguinea li-nea lococoniunébonisnotabatur.
HériCiCef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT •
Linofj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo anno rexHenricus montur pa-
Càtis Germanijs.funtqui fcribanteum, Cum modo in Italiam contéderetjmorte præuentum elfe.Bonus princeps, cuius animo par fortuna refpondit.fundamê-la reftaurati imperij magna iecit, no ar-mismagis quàmbeneuolentia externo-j-umfidem confirmauit.
Tumprimiim Gallia^ quidpatronis cermanis deberctjexperta eft.adeó vtcr-que, Carolus Simplex amp;nbsp;Ludouicus fi-lius,Henrici opera probe tutaius eft.te-dftantur hoc Simplicis foedera, Hugaro-rum cx'dcs,fedati aduersus Ludouicum tumultus. nee eius fclicitati defuit ali-tid,quàm quód in Italia Berégariotum tyrannis manfit^quarn filius Üthoopt. ïnax.vicitamp;expulit.
VxorHérici S.Mechtildis,fupramo-dum humilis amp;nbsp;mifcricorsjpoft obitum viri dm in viduitate pcrmanfit,monafte-naachofpitalia plura fundauit, inad-uerfis paticnti(ïïma,‘in oratione extitit pcruigil.Tandèmmortcm fuam prædi-cés,migrauitadCbriftum,fobolem re-linquensin conlolationem totius Ec-' clefiæ Otbonem.
ANNO Domini 955.obijt Nothin-gus Conftantienepilcopus, cui in epi-fcopatu lucceffit S.Cunradus,qui fuper lacum ficcispcdibusambulauit. bic na-tione illuftrisjfuit comes de Altdorff de genercGuelforum.
bo7,papa ANNO deinde 957.feditin vrbcRo-OthoMa- maLeoy. natione Romanus. Qupan-no mortuo nupèr Henrico Gcrmaniæ rege acimperatore, Otho Magnus pri-mogenitusfilius illi in regno amp;nbsp;impe-rij titulo eft lulfcdus. Eleéfus autem luit ab omni populo Francorum amp;Sa-xonuin Aquifgrani, vbiamp; moxvnftus eft in l egem ab ardnepifeopo Mogun-
IP' f^
GENERATIO XWt *1 tinæ fcdisHildebertho, qui nutritusift Fuldefi monafterio monachus, vir erat J^æ mira* fanftitatisj amp;nbsp;præter natura^-lem animi fapientiam litcris illuftris, qui etiam fpiritum prophetiæ habuifte prædicatur.
Rex elelt;äus,rCgnaüit annis 36. ac vn-dionis benediéboneaccepta, quàm fa-pientêin regnimodcramine, quam for-tem in aduçrfantiû cócertatione, quam ftrenuum in religione fe exhibuerit, facile enarrare nemo valet.
Interim Berégarius 3. Italiam àduer- BerêgaHu# sus Hugonem ingrcflus,fiue quod dein-lem duxit excrcitum,fiue quod populus Itâliæfuis fauoribus pariim inclinatos oft'endcritjquamprimiim Hugonem regem armaaduersùm leparareintellcxit, retrocedens, alpes tranfeendit, amp;nbsp;le có-tulitin Sucuiam, vt refert Blondus ab eo tempore vique ad Agapetum, quietè vixit Hugo in Italia.
Ad Otbonem, cui Magno cogno-mceft,rcdeo,cuius annoLprinceps Bo- Bolisku» hemise Vuenceslausvirfanâusà fratre °‘®®“’* fuo Bolislao occiditurambitioneprin-cipandi. In cuius vltionem reX exerci-tuip aduersiis Bolislaum mifit,qui poft varios fortunæ cafus peruicaciam eius vixlregit. cum enim Ötho Sclauos amp;nbsp;BohemoS f4,.ferc annis afflixiftet, Bo-lislaus in régis fidemdeuenit. Mortuus eft per id tempus Arnoldus dux Baua-risjtelidis aliqbus filijs,amp;*Berchtol~ do tratre.filij Arnoldi in fuperbia elatij iuffaregis contemplerunt,ire incomi-tatum reculantes, quia verb *BerthoN dusdux vir ftrenuuS,rcgiin omnibus fi-déliter adbæfit, ideoduCatum Arnoldi rex ipfi coneelfit. quo defundo, eun-dem ducatu fratri luo Henrico cótradi-dit,filijs Arnoldi exclufis:amp; ita Hcricus frater OtbonisMagni^Bauariç dux eft dcclaratus,vt paulopoft dicetur.
Circa alterumimperij Othonis annum, erauisortaeft principum leditio.
’0 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tl 1 Eberardus clus author eratbberarduscomesrala- Çq, Paiati-tinus,qui quodiniuriam cuida exopti- nus rebellis matibus intubflet, ignominiaabimpe-ratore notatus, vindicate bello principe viro dignam famam ftatuit. Gi-filberti Lotharingiæ ducisa qui Ger-bergam fororqm imperatoris vxorem habs-
-ocr page 98-|
81 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. habcbat,auxilia ftatim coegit. Henricû imperatorisfratrcm,cui ArnoldiBaua-rifilia luditha vxor erat, inuadit, buc quodeo capto nonnihil imperatoris viribus detrabi putaret,fiue quód eum adÿ versus fratremlmp.faâionisfociumin-citaripoffe confideret. Henricum ob-fefium capitjamp; cermanicç hiftoriç plane captiuum abdudum fcriint. Imperator illatam fibi fuisq; ratus in-iuria,nè ferperet longiùs effrenata tam temerarij hominis libido, fratrem vi re-petit.Eberardum exilio damnat, duces exercituüplerofq; cædiiubet.amp;Otho-nis quidem imperium initio varijs tu-multibus agitatum, vix tanti principis humanitate amp;potentiadefendipotuit. Recepto fratre^Hugari à Saxonibus cçfî luntjCÙm ex Italia eorum pars redijflet. Interim amp;Eberarduspalatij comes, regis bonitate ab exilioreuocatus,quas cœperat infidias, perficere donatus eft. Henricus Henricum Saxonemaduersùm fratrem reg.frater incitâtGilfiberti Lotharingefis ftudio, rebellis. deberi fibi in patris regno nato, non Othoni ante regnum nato,fumma im-perij. Acceperatin fidem omnempenè Boioariam Otho, prêter earn partem qua. Arnoldi Bauari filius tutabat.funt ' qui amp;nbsp;hune Arnoldumnomincnt. fed laceflunthoftes interim Rheni accolas, ad quos cum rex proficifcitur, nec firma latis manu nec multa, milites pauci tumultu flumen tranfeunt, inciduntq; inhoftiummanus repente. Rex in altera Rheni ripa cum multi-tudineadhuc manens,dolens quód co-piam nauium non haberet, videns traf, mifios expofitos hoftibus cum aliud no haberetj protinus de cquo defcendit,la-chrymansq; cum omni populo ante la-ceam in qua vidoriofi claui quibus ma-nus amp;pcdcs Chriftiperforati lunt, extabant inclufi,fefe proftrauit.quantóm tune illius oratio valucrit,euentuspro-Rcbdlesmi bauit:hoftcs omnes in fugam verfi funt, raculovifti nonnullis eorum cur fugerent, igno-rantibus. |
Cum infequerentur Saxones, cæfis plurimis,Hcnricus vulneratur pene lœ-talitcr,euafittamen.Intcrim autem per-ucnitrumor ad præfeâos vrbium Henrici de viäoria régis, amp;nbsp;quód Henricus cecidifletinbello.ea ex re omnes fetra-diderût régis poteftati, exceptis duabus ciuitatibus 2iXcrô6urô amp;nbsp;éc^tôtttgc«. quiaudiens de vrbium fuarum defedi-one,cum nouem tantum armatis fefti-nans vrbé $S)îftô6wr^ in grc If us cft.Qup rex comperto, reuerfus vrbem obfidet. illeautem cùm vrbêretinere no poffer, poft2.men{es, ca tradita, egreffus eft ad regem,Cui datç funt induciç jo.dierum, mandatumq; accepit,vt cum fibi adhæ-rentibus à Saxonia fecederet. Henricus itaq; fecedes à Saxonia,Lo-tharingos iterfim adijt,amp; cum duce Gi-filberto bellum inftaurat. Eft autem in confinio Alfatiç caftel-lum nomine Brifacum,à quo pagus vo-catur vulgo Brifacogia, quod fertur Brifacum. quondam fuiffe eorum qui dicebantur Harelongi. tune autem erat in ditione Eberardi. ex quo fideles régis, infidijs hoftium amp;Ludouici régis Erancorum Simplicisfilij, qui febis, vtBelgasreci-peret,coniunxerat,miferè laniabantur. Adquodcaftrum obfidendumrexpro-fedus,confilioFriderici Mogûtinæ fe-dis arcbiepifcopi,fixit in circuitu tento-ria.at illa node multi ex primatib’ Mo-guntinipontificisoperaa fide régis de-fecerunt,clàm domum redeutes, Fride-rico fubdolc ibi aliquantilpcr remanen-te,vt fertur, quód tacite faueret aduer/ç parti. Milites autem régis confidcrates pri-matumdifceffioncm,fuadebantregi vtp^ jj^ji^ adluarediret. Qmbusrex; Nolite,ait, nèmoril talialoqui,etfiappropinquat têpusno- inglotim» ftrum,moriamurin virtute, amp;nbsp;non ad-’*““’* mittamus labem glorie noftr^:fativis eft enim pro iuftitia mori, quàm fugicn-do turpitèr viuere. Gifilbertus autem amp;nbsp;Eberardus magnis copijs tranfeunt Rhenum apud Andernacum,regis fideles circunquaquè demolientes. Turn Vto amp;Cunradus, qui Sapiens Vtoamp;Ci' eftappellatus,Hermani Sueuorumdu- «d’S#«* cis fratres,quorum Integra manfit apud imperatorem Sueuica fides, quas babe-bat copias hoftium vinbus imparcs, in-ftruunt,amp;prçdoncsinfcquuntur:Ebe-rardusoeciditur, Gifilbertus fugiendq in flumincfummerlus eft.funt auté qui Gifilbertum exahapugna fugiétem ce-cidifte |
|
I* A NATO CHRISTO ^'ididc ferunt.Nam Eberardo cæro3bel-^ifcilicctduce, magna regionis pars in Othonis ditioncm vcnit: amp;nbsp;recepturus iam Belgas,quos LudouicusGalliæ rex inualerat,cum Gallis certamen inir. fill Mon 1110 ilH lt;lt; 1 0 li- Hfricus re-J'lftauT Sauaria i(mi. Quibus deüidis, amp;in interiora fui regni fugatis,pars Belgarum amp;nbsp;Lotha-ringia imperatorifè dedit, amp;nbsp;in ea pu-gna Gifilbertû Lotharingum cecidide fama ed. Argentinenfium amp;nbsp;comitis de d’bfrfîiîin mcmorabilé finde ferunt cla-dem,qui ichodibus iunxerant.Gerbur-gam deinde Gifilberti relidam, Otho-nis l’ororem,Ludouicus rex Galliæ vxo-rem duxit.Bertboldus dux Bauariç^fra-terducis Arnoldi, vir drenuus, priori beUo fidclitèr fcruiêrat Otboni,cui rex filiam Gifilberti ex forore natam,quam penes fc habebat, coniugio copulabat. Fridericus veto archicpifcopus,vt perfi-dia fua cundisinnotefceret,deGem die-bus ante pugnam perfidus reeelfit à rc-gc, ac Metenfem vrbem adijt.difpofue-rat cnim Henricus frater rcgis,rcdeun-, tibus Eberardo amp;nbsp;Gifilberto, cum eo-mdcnnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ «nhicpifco dem Fridenco exercitum congregate, amp;nbsp;régi i n Alfatia manenti bellum maxi-mum mouerc. Eunti*illo occurrit nuncius de morte Gifilberti. condernatus animo, Mo-guntia tendit cpifcopus.vcriim metu re-gis,Mogûtinæ vrbis ciues pcrterriti,ar-chiepifeopum intra vrbis mœnia recipe-re rccufaucrc.Vndcfiidû cft,quôdnon multôpôftcapitur,ctà rege cuftodiç in Saxomam traditur. ledparuo tcporeibi manenSj miferatione régis priftinæ di-gnitatiedreftitutus. Henricus auté timoré perculfus, profedus cd ad fororé Gerburgam, Gifilberti relidâ, habitan-tem in:^Kf(rrtI0n(,quæ eu exclu fit; Abfit, inquiens, vt qui perempto marito nieo,regi odiofùs es,telufcipiâ, amp;rcgi-onem hanc etiàm in periculû ponâ. 111e iridèabicns, inregnum Ludouici régis Gallix 1eccffit.prçlecit auté rex regioni Lotbariorum Otboné filium Richuini, vt Héricum puerû forons amp;nbsp;Gifilberti^ fimul ac regnum prouideret. Héneus autem frater régis, dû nefei-ret quid faceret, defperatus, adumptis quibuldam epifeopis, lupplex ad regem peruenitjae mifçncordiam implorauit. |
GENERATIO mil. ^| Cui rex: Indignum facinus tuum venia no meretur,verum video te humiliatui noninducam fupcr temalu. confilioqj habitoaliquantis vrbibusilli çoncc(fis, permifit eumin Lotharioru regno ba-bitare.Deinde proeeßu tempons defun-do Bertholdo Bauarorum duce, intcr-ceflioematris fuçpræfeciteum ducatui cidem,facies fecum pacem,in qua cnàm fidelis permanfit vfq; in finem,quia babebatin vxorê luditbâfiliam Arnulphi ducisBoioariorum. Dum inGermanijs Othoprincipum fuorum négocia componitjLudouicus Gallixrexnouis etiàm fuorö tumulti-. busagitur. Ludouicoiavxor erat Gcr-burga Othonis foror,quç Lothanû amp;nbsp;Carolomanum genuit.Et altera Othonis foror Adelheida, Hugoni Magno nupta crat.c qua Hugo Capeth rex natos eft.feditióis ortus ex Guibermi Nort-mannorum ducis,prxcipui inter Gallig principes viri,interitu. Pericrathic Ar-nulpbi riandrcnfis comitis aftu amp;infi-dijs,q, Herloinum Picardu à Flandrenfi Arnulpbo lpoliatuïn,rcftituifleti InGalIoru hiftorijsper hune fermé modum rem ada legimus: ArnulphuSj fimulatabcncuolcntiajColloquendi tê-pusadlocuma Guiliermo defignatum jmpetrat. conueniunt in infula quada^ in quam cum paucis nauicula Guilicr- _ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ r 11- 1 A , i • '■luUiermi musingrediturjaJatcilitibus Arnulphi Nortmanni trucidatur,princcps vtiquè iuftus amp;nbsp;re- cxdet. ligiolus.buius Guiliermi mors,OGcafio fuit Ludouicoregi audendi pelfima.Ni deGuiliermi interitu nuncio accepto, Rothomagum venit^fimulansamici ne-cé veile vlcifci,animo aliud agitans,Ri-chardufiliu Guiliermi adhuc infante, ducatu priuarc.promouit faCinus non mediocritèr Arnulpbus,timensin fenc-cem Guiliermi aliquado vindicandam, vndè auro conciliauit fibi Ludouicu,fi-mulq; prodit^que mala gens Nortman-norum in leac pattern fuum fecilfet, Suadenti crediditrcxj amp;pucrum lub fpccie tutelç fecum abduxit,ac afleruari iuifit-prouincia adminiftrarut Bernardus comes Syluancti amp;nbsp;Rudolph’. Erat Richarde præceptor Ofmundus, qui régis aduersùs puerû animum mente re-putanSjquodam die cuftodibus oçcu-patisj |
|
84 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. patis, fafcc Richardum inuolutum,du cóuiuio rexindulget,vrbcLauduno exportât, amp;nbsp;ad Bernardum Syluaneti co-iritem ducens, geftæ rei ordinem expo-nit.comperto quod fublatus fit Richar-óuSjLudouicusrexvna cum Arnulpho comitéHugonem Magnum multis pol-licitationibus inducit ad fumendum ar^ ma.vndè copijs contradisjin Nortma-niam ducunt. At Bernardus imparem fe videns, ca qux paciscrant quæfiuir, regemq; dominum Richardi ac Nortmanorum rc-cognofcit. Non minus Aigrotum Da-ciæ regê admonct,militem ex Conftan-ticnfi agro colleótu ad fe mittatdpfe ad-uerfo Sequana: flumincclafle adnaui-•gct,omia quaiterfafturus erat,vafl:ans: co pado futurum,vtLudouicusin colloquium cum eo veniret. Fecit b^c Aigrotus,cccurrit rex Ro-thomagum vfq;,vbi colloquio coierc. fedfortè intcrcptoHerloino,eius caufa occifus fuit Guiliermus.ad arma vétum eft, adeoq; pugnatum atrociter, vt fibi fugarex lalutem quærcrct. ied depræ-benfus, captiuus Rothomagum dedu-citur. Rcgevt fic in cuftodia habito, Gerburgareginaab Othonefratre au-xilia petit,petenti verb frater refpondit, bæcincommoda LudouicocontigiRç, quiGuiliermoduci amp;nbsp;probatifiniovi-ro neq; fidem neq; iufiurandu ieruaflct. atq;itafpcdeftituta,adHugonem Ma-gnum fcconuertit,illum peromnem fi-demrogans,libcrareregem fuu Hudcat. Hugo ad Normannos Icribit, obti-ruit vix tandem,quod Nortmanni Lo-Francorum tbarioregisfiliocum duobus cpifcopis tlcfidia. obfidibusrcceptis,Ludouicum liberat, donèc indicto conuentu de concordia paceqiie adplcnum tranfigatur. Hugo paulopóft Richardo filiam defponfat. quo fœdere fufpicatusLudouicusfaci-lefore vt ab bis deprimerctur, Arnul-pbum Flandriæ comitem ad Otbonem Gcrmaniæ regem mittit, qui eu in belli focietatem alliciat,acccpturumprxmij loco Lotbaringiam omncm.hac propo-fita merccde,Otbo belli fociu fe Ludo-uico adiu ngit,cotra6bsq; copijs in vnu, Rotbomagum regesinfeUo agminepe-tunt,vaftatis agris vicisqj incenfis : tan |
dem poft aliquasftragcs cceptisdefifte-tes,exercitumreducunt. Hæc Francoru biftoriæ,reliqui feri-bunt Ludouicum à Nortmannis captu, datoqj obfide filio Carolomanno, bbe-ratum opera Hugonis. mox tarnen pro-ceres nonnulli Fraciæ,quorum primarius dudor fuit Hugo Magnus comes Parifienfis, fororius Otbonis, Ludoui-eoeorumregi rcbellarunt,quieum an-tea Nortmannis prodidcrunt. Tune ®‘.^®^j^ Otho imperator frater Gerburgx rcgi-(-^.(.„j,,^ næ FranciçjLotbarij filij Ludouicipre- douico«' cibus cum cxercitu magno venitin Fra- »®* ciam, quem lupraxx.lcgionesbabuific ferunt ex ItalisGermanisque.facilcquc obtinuit, vtLudouicolibertatiregniqj adminiftrationi reftituto, Nortmanni fcfè intra luos fines continerent, Hugonem verb principem rebellionis3ma-ximis affeótum cladibus compefcuit. Carolomanus Rotbomagi mortuuseft. Non multb pbft, vt Icribit Blon-dus,Hugo Magnus qui lororem Otbo- H“?®*** nis vxorc duxerat,Ludouico rcgi Fran- ^quot;quot;’‘ ciç iteratb inimicari cœperat. quod ebm intclkxiflet Otho, nec continendo in fidelórorio fatis per nuncios literasque proficeret,fecunda expeditione inFra-ciamdelatus, eumin fidem Galli rcce-pit. nam Hugo intclligcns Otbonem cum cxercitu appropinquate, ei iuxta fluuium*Carum occurrit,amp;adimperi-um Othonis,cum Ludouicopabluin-ijt,manus fidei argumentum dedit. Hoc ferè tempore venit ad regem di-tiflimus dux Sueuorum Hermannus,amp; congratulationc habita, dicebat regifc non habere filium, fed vnicam fiham amp;paruulam,Idam nomine.petitlt;^uc vtIlt;lHucis rex filium fuum Luitolphum det in ad-lyTquot;® optiuum fibi, iungendæ matrimonia-litcr cidefiliæ caula. Placuit regi,fiunt fponlalia.paulopbft moritur dux Hcr-mannus,amp;fuccelfit illiLuitolphus anno Domini 94.8. Succeffit Burcardus amoto Luitolpho propter rebellionem cum patre. ANNO Domini 941. defunÄo Leone, lucccdit Stephanus oélauus, natio- |«P^® nc Germanus. ledit annis tribus.-, Hic ità à Romanis cftvexatus, vt nil memoria dignum ab co geri potuerit. Et, vt Marti- |
|
d*' p“ (t' A NATO CHRISTO Martinus refert, in feditiohe quadam inutilatusturpitèr,aliquandiumireiam duxit vitamjCum obinhonefta vulnera prodire in publicum non änderet. Mirtinui J. Stephanum fecutus eft Martinus 3. papa. patria Romanus, manfuetudinem Stephani imitatus. fedit annis circiterdu-Agapetuii. Qi^^j^ jqjj^(.^g^pg^yj j^ nationeRo-mauus,papa ledtus eft,vir innocens, amp;nbsp;reipub.Chnftianç feruens amator.fedit annos 9. amp;nbsp;aliquot menfes. Hadenùs Conftantinopolitanum imperium Co-ftantinus 8.tcnuitj qui initio principa-tus fuijRomanum cuius fupra faâa eft mentio, confortem imperio adfcicrat. huius conatibus multum Italia mali pafta eft,quo demum in exilium ado, Conftantinus à Turcis laceffitus eft, quorum principes Bulofiden amp;nbsp;Gylan beneuolcntia fua adpietatem Chriftia-namdeduxit, quæres magno commo-do rcipublicæ noftra: fuiffet, ft pari vir-tute filium reliquiflet. Côtetino’' Succefftt Conftantino Romanus, imperator^ quem è Romani prioris filia fufeeperat, vir omnium ignauiflimus, qui ocio de-dituSjimperij adminiftrationem*Iofe-fepho cuidam tradidic.Ipfc interim fuæ feruiens inter voluptarios homines tyran nidi, annos circitèrx.imperauit. Agapeto cccleGx Chriftianæ preG-dente, Hugo Arelateh tyrannus Italia regio norninetenebat,ealt;^ueiam annos aliquot,pofteaquamBerengarius j.Ita-ham ingvcfl'urus,repulfus in Germani-am rediêrat,quietamregebat. Arbitror quietis caufam fuifte,diuturnam Italiæ jjij, la mem. jXïum* Beregarius tumapudOthónernim-^fedicur. peratorem fecurus agcbat,clG fepe ho-ftiuminGdijspetitus. Hic primis Aga-peti pontiGcisinitijscirca annum 94.7. magno externorum exercitu coado, in Italiam eft reuerfus,ad primam eius ad-nentantis famam rebelles animi mul-toruminHugonemfuntoftéG. Idciim intellcxilfet Hugo,quod viribus nequi-uit, confilio prouidere perrexit. milGs nanquead hoftem oratoribus, cum eo ^’'''irius ^®^c*’e^®Öopa^useft,vtlcItalia difce-^^*''*tex. dentc,Lotharius Glius amp;nbsp;Berengarius regesItaliæ,çquo iurc omnia adrnini-ftrarent, viguitque aliquot annis folo |
GE NE RATIO XXXIL 8$ nomine confortiu, qui Beregarius acri viringenioLothariufpreuit, quiapud Papiam cum vxore fua Adelheida G-lia Rudolphi regis Burgundiæ, nobili muliereac venuftilGma, cui’dotis iure cam ciuitaté amp;nbsp;multa oppida obtinebat, fecontinenSjiniuriarn difGmulauit.Ita-lis etiam Berengarius fuperbè ac auarc impcrans, eos potiiis in timore conti-nuit,quàm Gbibeneuolêtia deuinciret. Hugo interim poft parum quam Are-latum rediêrat,dicm obijt. Quo tempore Henricus Bauari« dux,Aquilegia capta,in proximas vrbes ducereconftituit, quem tarnen multos agros populantcm Berengarius redire compulit, Vix Berengarius hunefeda-ucrat tumultum, cùm TaxisrexHun-garos fuos, Italia paulo ante pullos àTaxisHun. Bauaro Henrico,quem in Italia régna- g®r®f“f®*’ reopinarctur,vlturus,paratiflimo exercitu Italiamirrupit.* quo tantuspauor Italos inuaGt,vtextcrminiû Gbi immi-nere non dubitarêt.Berengarius vero G-uefortun3,Gueprudentia vfus, Alber-tum mittens Glium, Taxim multa ora- -^ turn prece peruicit, vt acceptis decem modijs nummorum argcnteorum,dif-cefterit Italia. fecudus tune elaplus erat regni Berengarij annus, quoin tempo- perci^’riu» ® t • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• n «mperitor. re Lotnanus loio nomine rex, vita clt fundus. Mortuo Lothario Hugonis GliojBe-rengariusj.totiusimperij fpem conce-pit. Adelheidam à Lothario relidam,nè cuipiam nuberetqui dotis nomine regnum inuaderet, apudPapiam publice carceri mancipauit.Italiæ partem, qua tutorio nomine adminiftrare feGmula-bat,tyrannidepcnèdiripuit,fèfe Augu- « ftum appellari, Glium AlbcrtumIraiiæ regem lubct. Inter h^c bellorum fulmina maxime Agapeti prouidentia profuit, qui pro fuoin remp. ftudio cum Italiæ proceri- Othorex busBerengarij fuperbiam diutiùs non ferendam ftaruit, Othonis Germanici principislongèoptimi, cuius gcfta per Germaniamamp;Galliam cclebrabantur, auxilium implorandum cenfet. Erat turn Henrico Bauariç duci gra-uecum Hungaris negotium. Othoin Italiam vocatus,Longobardos cum 50. H milli- |
86 TOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
rniUibus armatorum aggrefius ed, trita per Forijulij regionem via mouens,Be-rengariüimpcrio amp;nbsp;Albertum regno deturbat. Otho potitus Italia, Adelheidam carcereliberat. Sunt quifcnbant,Ro-fuita: monialisauthoritatefreti, Adel-heidam antcà Adelhardi Papienfis epi-fcopi opera liberatam, dam adimpera-torem fugidc.eam vxorem dudt,nupti-as Ticini celebratas ferunt. Indè Cun-radoFracoducegenero, babebat enim Lingardam filiam Othonis,cum præfî-dijs Papix relido,proficifcitur cum no-ui matrimonij claritatcinGermaniam. quod videns filius Luitolphus,tridis ab eodifccffit,veniensin Saxoniam. inci-dêre res illx in annum Domini 951. Interim Berengarius perfuafus à Cû-rado duce Franco, cui Papia cum prç-fidiomilitari cudodienda relida crat, regem fecutus ed in Germaniam, pace cum co fadurus,ct per omnia iuffis cius obtemperaturus, qui faciem regis per triduumnonpotuitvidere, quod çgrè tubt Cunradus,qui eum reduxit, pari-terq; Luitolpb’ fili’regis alias offenfus. Pod h^c rex Berengarium alloqui- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. tur.quiincratiamciusacreginxfufce-ryrannide. ptus,dcditionis Iponfionemdat/œdcri-duio. busqué componèdis locum Augudam defignat.'vbi cùm conuentus fieret, Berengarius manusfilij fui Alberti mani-bus fuis implicans,cum filio féregifub-iugauit, ac regnum Italiæ de manu Othonis gubemandum fu feepit,excepta marenia Veronenfium amp;nbsp;Aquile-ienfium. Nati funt filij regi Otboni: ex *Editba Luitolpb’ ed natus,ex ferenil-fima regina Adelheide fecunda vxorc , Otbo,qpodpatrem regni gubernacula meruit.nata ed etia filia, matris nomen referens. Luitolpliuj ANNO Domini 9ï3.Luitolpbus cotra Otho filiusregis,fortènouercçodio,amp;Cun-nempatre. j.gJy5g(,f,gj.,.ggi5^poyj^ qy^^Jam moli-untur contra regem: quæ cùm eu non latercnt,duxitexcrcitum contra eos.vr-bes eorum autarmis, aut deditionefa-cilè cepit,quoufquè Moguntiam per-ueniret, quam filius lamcum exercitu intrauerat,pattern armatus expçdans. ibi plus quam eiuilc belluminceptum |
cft,machinaî mûris admotæ, ab vrbanis dcftruélæ funt velincenfç,crcbræ apud portaspugnæ, dues cunftando varia-bant,cùm dominatorem regni fonSjin-teriùs fucceflorem tenerent. Obfidione perk. diescontinuata, ferma fit de pace, vndè datur obfes in vrbem confobrinus regis Egbertus, fili-us cum genero cadraingre(fi,rcgalibus veftigijs profternuntur,(pondentcs pro feelere omnia fe paffuros, vt auxiliarij tantum amici nil mali paterentur. Rex autem non inueniens, quomodo méritas filio inferretpœnaSjfautores infidia-rum expoftulat.Illi autem ardc obliga-tijhoc omnino negabantjficque infeda rc in vrbem redibant. Egbertus obfes datus, fuafu vrbanorum régi fit aducr-fuSj cùm amp;nbsp;anteà rexilli ob corruptclam fuiâetiratus.fcquenti etiàm node Boioarij comités Henrici fratris régis, relido eo, lundi funt Luitolpho, qui cum eis perges, vrbem regiam Rati (panam cepit cum cçteris in ea regione mu-nitionibus,omnemquepecuniam ducis Henrici, militibus fuis diuifit, coniu-gem cius cum filijs amp;amicis non folùm vrbe,fed etiàm regione excedere coegit. Hçc omnia fiebant confilio Arnoldi fratrumque dus ducum Bauariæ,cô quod ipfe Henricus paternum corum baberetducatum.Rex vero fubfequens, Ratifponam obfidione dreundedit. ibi fatis duré vtrinquèpugnatüefl pro mûris. vrbani crebris attriti prçlijs, fame quoquè laborare cœperunt. Vndè Lui-tolphus vrbc egrellus cum prindpali-bus viris, pacem poftulat,fed non ira-petrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« R^uerlb co in vi bemjportam Orien- Ardoldiï* talem oppugnare cœpit rex. à tertia er- ““* ®quot;'*^ gó hora vfque in nonam cum acritcr pugnaretur, Arnoldus Bauaria: dux teils perfoflusoccubuit, cui’mortevr-bani fatis condernati, iam de pacctra-dabant. Proindè interuentu prindpuni Luitolphus itcrum de vrbe progreffus, pacem obtinuit vfque ad conditlum diem,locuslt;^uetratlandiapudFridcfla-re notabatur. Rex indè in patriam reucrdis, Henricus Ratilponam accipit,que proxima node |
|
A NATO CHRISTO noélcpcnètotaexuftacft. Pofteadum vcnationi rcx intenderet, filius Luitol-phus patri nudatis plantis profternitur, lamcntabilitèrveniamoranSjpatris pri-mum,deinde omniu mouebat lachry-mas.'Amore itaque patemofufeeptus in^ratiam,omniafpondet,atqueita fi-delis permanfit. Defundus eft hoc in tempore Fride-ricus archiepifeopus Moguntineh. quo fado, conuentus Mogûtiæ eelebratur. ibi ciuitas cum omni Francia régi tradi-tur, filiuSjCiusc^ue complices fadionis Francorum principes,in gratiam rece-ptifunt. Cunradus generFrancus eft alia molitus,vt Hugari Germaniam de-uaftarét,nec fuperfuit hisrebus Luitol-. phusdivi.ftatimeniminltalia,vt aiunt, vitadefunduseft. I^ügïnB». ANNO 955.fcdatisintcftinis ma-“ariamir. lis^nouaHungarorumcolluuiesBaua-Kwapunt, j.j^j^ irrupit.maiori res agebatur pericu-lo, quód amp;nbsp;ante annos aliquot nuper cum cis difficultèr pugnatum erat, amp;nbsp;Sclaui alterum Germaniæ orbem iam infeftabant. Sed Othorextantisrebus occurrens, maiorc fidutia quam viribus, anguftis copijs,nè deeflent q Sda-uos repellerent, Auguftam contendit. In cuius vrbis confinio caftris pofiris, exercitus Francorum amp;nbsp;Bauarorum ci occurrit cum Cunradi ducis profugi agnatis. Eratautem idemduxaudacis animi ac bonus cófilio, amp;nbsp;turn eques turn pedes hoftibus intolcrabilis, chariffimus autem focijsjgitur appropinquantibus exercitibusvtriufquepartis, iciunio in caftrispr^dicato, iuftum eft omnes ad bellum paratos fore in craftinum. Et primo diluculo furgentes, facramentis datis eredisque fignis,quafi odo legio-nes procedût de caftris imperatoris. du-citur exercitus per afpera amp;nbsp;difficilia lo-ca ne daretur hofti copia turbâdi fagit-tis agmina.primam,fecundam amp;nbsp;tertia Kennet Bæ legiones ducunt Boioarij, quibus præ-wimori. p^ç^m^j. prçfedi ducis Henrici. Nam ipfeçgrotabat, ac ctiàm mortuus turn eft. |
Erant in quarta legioneFrancijdu-cibus Cûradi profugi agnatis.in quin-ta,qux eratmaxima^ôidicebatur regia, GENERATIO XXXII. 87 ipfe princeps erat, vallatus ex omnibus militum millibus,alacriquc iuuentute. corameo angelus, fic enim vocabatur vexillum. Sextam amp;fcptimam legiones conftitueruntSueui,quibuspfuitBur-cardus. In oólaua erantBohemieledi milites mille, armis potius inftrudi quam forma,in qua amp;nbsp;farcingomnes ac impedimenta qu^que, quafi eftettutif-ftma,quia vltima.led alitèrrcs ada eft. NamHungari nihil cundantes, Licü fluuium tranfiêrunt, circumeuntes ex-ercitum,extremam Icgioncm fagittisla^ cefterecoeperunt: amp;cumingentiimpe-tu vociferatióefada,alijs cç(is,alijs ca-ptis,rarcinis omnibus potiti,cçtcros le-gionis illius fugere compulerunt. Rex cum hoc aduertilfe^mifit illue quarta lcgionem:quç venicns,captiuos eripuit, latrocinantiaq; hoftiu agmina pturbauit.Fufis vndique latrocinantiu hoftiu agminibus,duxad regéreuertit, ftgnis vidricibus triu.mphfi legióis agés. Totum ergo pondus prelij iam exad-uerfoefterex confpiciens, exhortatio-nis gratia fuos allocutus eft, monens pro maiorum gloria, vt modo in patria noncederent, qui in aliéna fçpiùs vi-ciftent.ad vltimûintulit: Pluraloque-rcr, fi verba virtutemvobis augere cre-derem aut audaciam, fed gladijs quam linguis potius agendum cenfeo. Et his didis, arrepto clypeo ac fiera lacca,ipfeprimum equum vertitinho-ftem,tortiftimimilitis ac optimi impe-ratoris officio fu nélus. audentes hofti-um cunci,primiim reftitcrunt: deinde vtfociostergavertere viderunt, obftu-pefadi, noftrisque intermixti, extindi iunt:nönnulli villasincurrunt, ibique circunfufi, fimul cum *mœnibus cre-mantur. alijflumen tr3nfnatantes,flu-minis viobuoluuntur. Cunradus dux Francus,cum iam hoftibus malèpropiciam fortunam vidil-fet, Othonis fc partibusadiunxit, bo- ^ / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cunradi namquenauansoperam,petijtvt inter-pj.jjjçlçæ, iret.Itaque in partibus noßris fortiter des. pugnans,animi feruore amp;nbsp;lolis ardore eftuans,dumauram capcre vult, cxad- ’ uersolagitta nufta,vulncregutturis ce-cidit, cuius corpus imperio regis ho-norificè tranfportatur Vormatiarn, Ha ibiq: |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
ibióuefepelitui-. Ipfa autem diccaftra borium liant capta,tantaq; mukitudo jbi conf'umptaeli,vt extrema elïethçc Hu ngarorum incurbo, In hocautem bello S. Vdalricus Au-guftcnfis epifcopus hortator fuit Iblcr. uil)raus. Adco autem tune eneruata eft potétia Hungarorum, vt multis po-ftcatemporibusin Pannonia fe conti-nuerint. Tres in eo prçlioreguli in po-teftatem Otbonis viui fiint perduâi, cjuos GermanijOthoneetiarn (vtper-bibcnt) feruare adnitente, laquco in Hungarorum dedecus fu/penfos neca-uerunt. Triumpho celcbri,rex fadus glorio-fus,abcxcrcitu pater patriæ ac impera- ' torappellaxuseft. Decretis pofteàgra-tiarum aftionibus fummæ diuinitati p fingulas ecclcfiaSjCum tripudio in Saxo. niamreuertitur. tothariuj Dum in Germania Othonicum Galli» rex. Sclauisres eft,Gallijs Lotharius rex ele-duseft. nam pacato nupèr per Otho-nem toto Franciæ regno,non fupcrfuit diu rcxLudouicus.Eo circa Othoniani regni annum iS.falutis vero y$2.decedé-te,Lotbarius^filius,qucm cum Carolo-manoexGernurga imperatoris fororc habcbat,Gallix rex falutatus cRFrater interim puer apudBruxelIas Brabantic oppidu alitus eft.regis geftacum Nort-mannoRicbardobelIa^virtutemoften-tant. ANNO Otbonis 19.lapis miræma-rrodißia. gnitudinis tempeftace de cçlo iaftus, miraculum videntibus prçbuit in Italia. ANNO fequenti cruces in veftibuS bominum apparuerunt nonnullorum cruentx,quorundam veftibus quafi lepra fordentibus. Anno vero Domini 956.moritur Agapetus virinnocens amp;nbsp;Reipub.Chriftianæferuenti(ïimus,cui Johannes luccclfit Iohannes duodecimus patvia ii.papa. Romanus, patrisAlbcrici potentta fre-tus. Sedit autem hoe monftrum annis noucm,menfibus tribus. Odauianus quidemis primo vocabatur,homo fanè ab adolefcétia omnibus probris ac tur-pitudine contaminatus, venationibus antentus. Erant turn Romx duo anoui confu- |
les ex nobilitatc, Prçfedus vnus quiiuS populodiccret. Ex plebeautem dccar-chonesduodeeim ereabantur, qui vi-cem fenatus gererent. Non carebant aliquaditione Romani. nam amp;nbsp;vicina Hetruriæ oppida intra Vrbeuetanum Tudertinumlt;^ueagrum, amp;nbsp;quiequxda Neapoli Beneuentano(^ue, à Marlis amp;nbsp;Reatinis ad vrbem fpedat, Romanx ci-uitati obtemperabat. Odauianus itaquepatrispotentia fretus, in fatislibera ciuita te,largitione,minis acpreci-busponiificatumadcptuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Vixit his temporibus celebcrrimi^'^j^jii ] nominisBurcardusdux Sueuix, terti- * ushuius nominis. Habuitduasvxoies: prima fuit foror fanóti Vdatrici £nù^ gart dida, qua defunóta,duxit Hedui-gem filiam Henrici ducis Saxonix amp;nbsp;Bauarix, qui fuit frater OthonisMa-gni.Hçc Heduig adprimè doda Icgitur fuilïc in Latino amp;nbsp;Gr2co, pulchra, amp;nbsp;tarnen auftera,rchdebat in caftro Duel-lo,ideft,Xuif|. Fuit monafterij fanäi Galli amp;nbsp;Augix maions aduocata, amp;nbsp;moritur fine proie. GENERATIO XXXIir. ANNO Domini960. ab vrbeau-técôditai/io. anno regni Otho-nis vigefimo quarto,fubpontificc Romano lohanne duodecimo,incepit vi-gefimatertia gencratio. Huius pontifi-cis temporibusRomanus iunior, Con-ftantinopohtanus imperator è vitafe-eeffit, veneno (vt putant) peremptus, cuiüs filij cum tanto imperioregendo j^jj(p),»i* per çtatem inepti eRent, Nicephorus, ConlhnH qui aduersusTurcam exercitum dufta- W* batpmperator diétuseft,qui perfaftio-nem eiedus, ab Othonefecundo Magni fiho*confl:itutus eft. Sunt qui ei fubftitutum ab Othone filium lohan-nem dicunt,cùm peremptus elfer. Regebat hoc tempore Italiam cX conceftioneOthonis Berengarius ter-tius ac Albertus illius filius, excepta marchia Veronenfium amp;nbsp;Aquileien-fium. Verùm Berengarius contra cc-clefiam Romanam «Sc alias Ecclefi-asltalix multam tyrannidem exer-cebat, fed amp;nbsp;Albertus Berengarij filius |
|
A ' NATO CHRISTO GENERATIO XXXIII. ^ ✓ I* filius mercatores Vencto$in'feftabat,ob quod Veneti Comaclumcaptuinccn-derunt. His amp;nbsp;alijs moti Romanilta-lique,vttumBerengarij Albertiq; filij, tumetiàmeçterorum Italix tyranno-rummalisftnéimponi quçrerent, cum amp;nbsp;ante per literas egiflent,legatos folé-nesmittuntad Otnonem,Eualbertum archiepifeopû Mediolanêfem,amp; Gual-donem Cumanum epifcopum,cum ali-jsltalix principibus, anxiè precantes, vtipfosdeBerengarij aefilij fui mani-bus liberaret. 'Ml.re. Otho turn filio fuo Othone fepten-P'MDisvn- •. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Óui, TuAquilgrani in regem inuCto, adpre-cesprçdiCiorum amp;nbsp;(vt multi fcribunt) Iohannis Papas duodecimi, contradiis copijs in Italiam ducés, per va 1 !em Tri-dentinam intrauit, ciuitatem Papiam abfque vlla refiftentia capit. Beren-garius veróamp;filiusfuus,quibuspoterat munitionibusfeincludebanr. Indeóue progrediens,Rom:c fauorabilitèr fulce-ptus,acclamatione totius cleri amp;nbsp;popu-11 à prçdido lohanne papa Auguftus vocatur amp;ordinatur, vnóliócimperia-liacbenedidione fublimatus. Sunt tarnen qui coronationem ipfius Leoni odauo attribuant, primum credo venus propter plurimorum fcripto-rum confenfum. Turn quódrexipfean-tequam Roma ingrederctur, prçftiterit lohanni duodecimo iuramentum, fc Romam venientem,Roma nam ccclefi-am amp;nbsp;redorem exaltaturum, vitâm, membra amp;nbsp;honorem pontificis confer-uaturum,amp;Romæ nullû placitumaut ordinationem fadurum, terram S. Petri,ft ad eum peruenircr,ecclefia: reddi-turum,amp; fi alicui Italicum regimen có-mitteret, fimile iuramentum illi datu-rum,vthabetur in c. Tibi domino 6jlt; Sufeepta autem corona,aÏiquandiu manfit Romç,vbi pluriès cum lohanne Papa collocutus, hortabatur vt à fua immundiffima vita refipifecret.fed cum minime proficerct, mores eius detefta-tus, ad perfequendum Berengarium abijt.latitabat enim imperatorem fugi-ens. quem tandem Otho in monte S. Leonis obfidet. Filius autem ipfius iam inCorficaminlulam leceflerat. |
Poft lohannem Romanum pontifi-cem adiens, cum ad partes luas inclina- 2*®'’®^* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i r I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hancii.co-uit.baproptcr imperator onlidione ca- ronatu». ftri relilt;fta,per duorum cardinalium li-terasvocatus, Romam duxit,vbi quidi Romani timentes cum pontificc fugi-unt,Albertus Corficam repetijt,alij da-tis obfidibus Othoni fubduntur. ante tarnen quam fugerct papaj comperiens Cardinales duos fcripfifte imperatori, iproscapit,amp;huicnafumjilliveró ma-num abfcindit. Deindè in Campania fugit,amp;inmöntibus vtbeftialatitar.| Eratautem mifcriftePapa ex nobilium Romanorum profapia ortus, vn-dè imperator de communi omnium có-fenfu mifta legations, Johanni papes fuafitjVttimoré depofito, ad federn iu-amrcdirct (cc ut us.Qiw redire nolente, clerus amp;populus fupplicant imperatori, vt dedignoprçfuléecclefiæ prouide-at,quibus imperatorrcfpondifle fertur: Vos ipfi quirites ad quos veftri ponrifi-cis fpeftat elediOjDcum prx oculis haben tcs,eligi te qui ht dignus, amp;nbsp;ego ele-étum connrmabOiO^oauditOjVna voce, vno confenfu vcnerabilem virum Leonern Ap. Se. fenniarium, in lum- ^'o^.papa. mum pontifieem clegerunt, qui folen-hitèr adEcclefiam dedudus, facratus eft. Vrbis Roma: rebus compofitiSjOtho Berengarim abijt, amp;nbsp;Berenganum in deditionem «“*• accepit,atquc continuo in 25aÜCtl(gt;ft^ cumVuillavxorecxiliorelegauir. Al-bercuS,dum è Corhea ad patrem redijf-fct,captus. Confia ntinopolin in cxiliu milTus cft.Venitpoftea Imperator Spo-letum. nee mora, furentes Romani Iohannis confanguinei, feduxerunt po-pulum, vtillumrcducerepararent: cij-ciuntque Leonern, lohannem reuocarc Jatagunt. Leo3bicns,impcratorem(fiuc Spo-leti,Guein ducatu Camerinopafchace-lebransturn {uent)adijt. Otho exacer-batuS odio, bJIo perfequi Romanos coepit, copiasque omnesin vrbem Romain duciiuific. Interim Iohannes vir omnium quiantdem pontificatu fu-tre, perniciofior, pontihcatus lui an-nonono, menie tertio montur. Sunc ctiam qm fenbant eum in adulterio de-H j pr^hen- |
5gt;o lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
prçhenfumjConfolïum intenfle. Romani verô ad Othonem mitten-tes,pacem querentes, Benediólumdia-conon,amp; non Leonern, potificem dari fibi orauerunt. Renuit hoc imperator, amp;:Leonem fefcruaturum affirmauit.vi-âi oratores,fpopoderunt Leonem cleri amp;nbsp;populi iuRu in patriain reducédum. fed proterui in vrbe nó deftiterut, quin oratoribus in vrbem cum pace reuerfis, Benedidum in Petri apoftolilede pro Romano pontifice locauerint. Ea cum intenexiRct Otho,non vier à verbis cóminationibusqucagedum ra-tus, primvim omnium agri amp;nbsp;ditionis Roman.ciuitates amp;nbsp;oppida pleraq; ca-pi,diripi,ac magna ex parte vaftari cu-Romacapta’'®^’’-' K-omatnexindèadeodurapreffit obfidione^'vtmodium furfuris pro 30. aureis eo tempore venundatum fiüRe fenbatLatcranch. tantisq; coados ma-lis,fcribuntRomanosimperatoriBenc-didum dcdilTe, euraque portés apcrtis vrbem recepifïe, Leonem pontificatüs fedem authoritatemque accepifle. Aóta funt hçc circa annum Domini ( 963.FcruntquoquèquódOthoneRo-mæmanente,Romanicoahlio habito, natucrunteum occidere. fed cum pro-ditionis conGlium perueniRetadimpe^ ratorem,iplc multos neci dcdit,amp; mhu lominus centum obGdes ah eis interpo-Gtis facramentis accepit.poftcà tarnen à Leone papa rogatuSjobGdes dimiGt, in Germaniamrediens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 BenediSus Mortuo lohanne, Bcnediiftus pa-tria Romanus,vt didum eft, in feditio-' ne pontifex creatur.verùm cum imperator hanc cledionem nequaquam pro-barct,Romanos id maxime expetentes à Je repulit,cosq;, ferro amp;nbsp;Gamma omnia circa vrbem poGta valons, compulit, puLfo Benedido, Leonem fufcipere, adaéfos facramcnto,nil fe earum return immutaturos. CompoGta vrbe^OthoinGermani-am redijt,fccum Benedidum duxit,qui *Hambur- nonmultópóftdoloreanimiapud*Hé-burgum moritur,vbl relcgatus erat. vi-xit in pontiGcatu menGbus fex,dicbus quinque. Leo odauus a clero popu-loquc Romano,pulfo lohanne la.vt di-durn eft,pontifex creatur, licet pofteà |
Benedidum illi fupcrinducerent; quo tarnen abrogato,vi amp;nbsp;armisOthonis re-dudu Leonem refumpferunt.Leo tamê reftitutus, ftatim Romanorum incon-ftantiampertçfus, authoritatem omne ^ eligendi potincisà clero populoq; Ro^?„|f^to« adimperatorem tranftulit.quodfecitin pontifex' lynoao congregata Romæ, idque cum toto clero populoqucRom.conftituit, vt de hoc tex. eft 63. dift. c. InJynodo. Mortuuseftautem pontiGcatus fui anno j.menfe 4. AN NO deinde968.lohanncsij ,, Narnich epifcopus Leoni fuceeJGt.Ve- p^p^quot;'’ riimRomani inita iam cofuetudine pcl-lendipontiGces,hunc quoquè feditio-nibusfatigant. Acceruto nanquelo-fredo comité Câpaniæ, Lateraneh çdes irrûpentes,Iohannécapiunt,captumq; primo in Adriani molé,quod S. Angeli caftrum vocant,perducuntjmox hominem in Campaniam exulatum mittunt. Caufa horum maloiu Petrus prçfedus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 vrbis fuit,qui lohannem capitali odio h 1 perfecutus eft,quidecarchoncs confu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' les in fuam aduersus pontiGccm festen- r •. 7 tiam perduxit. Sedinterhçclofredus vnacum Glio fuo à lohanne Capuano principe eft trucidatus.Indè pontifex ad Gnem mé-Gs vndccimi calamitatis fuç Romam rc-diens,acleropopuloquein pontiGcem eft receptus.(edit annos 7. Ea dum Ge agercntur,Othoni fue-runt nunciata, qui pontiGcis calami-tate cognita,cum Othone Glio ingêti- oth»It*'ii buslt;^ue copi)s,magnis itineribus Roma ingreàiwr« pcruenit.Ingrcdienti vrbem dum tota fc ciuitasobuiameRudit, primi omnium magiftratus,criminumfacientcconfci-entia,cçteros in adulatione Juperabat. Parquereddens pari Otho, conceptum in eo$ odium difhmulauit. quam pri-miim verô exercitu in ftatiua diftribu-to, pontifex primo, poft ciues de rebus puhlicispriuatisqucaudiri funt eoepti, Otho rex confutes, prçfedum,dccar-chonesincarceremdetrudiiufht. No-bilitati tarnen delaturus,cóJules vindos in Germania deportarifccit:Dccarcho-nes cquuleofufpéGfunt: amp;pfedus Pc-trus,qa iniuriç author amp;nbsp;côpulfor fuir, ludibno p vrbis platcas copitaq; habit’. |
|
A NATO CHRISTO amp;nbsp;intercà dum traheretur, flagdlatus, intetrum carceremconieduSjindè ad confules in Germaniam deportatus eft. Sant tarne q ui feribant,Petru ipfum excarnificandu pontifici traditum, ab-rafabarba, capillis fulpenfum ad caput equiConflantinianialiquandiù ftetiC fe: indé auté ablatum,afinoq; fuperim-pofitu,verfoadclunesvultu, amp;mani-bus fub caudaligatis, atqptaper vrbé duétum,virgis exfum, poftea in Ger-maniam exulatum miffum. Hac etum feueritate imperator vfus eft,quód lofredi cxfi,eiusque filij cada-ueia,è loco facro trada,in prophanum proijci iuflerit, qui ante à principe Capuano fu erant occifi. Intereà Sclaui qui nuper fidem Chri ftireceperuntjin Italiam traijciéteSjSa-racenosingéti clade fuperatos, è monte Garsano eieccrunt. Horum autê ex-emplum amp;nbsp;virtute imitati Hungari,re-^f‘'«niltaliquiasSaracenorum ita attriucre,recu ^'«un*'''’’ pcraMCófcntïaiam ab eis capta, vt nihil virium haberent: omnemque cam Italix oram abarbaris Iiberatam,accepta pecunia,Græcis reliquêre. Quo tempore adhuc in Germanijs erat Otho imperator, nec quieuêre diu Saraccni, in Italiamredeuntes, quxq; obuia valantes. Sunt qui purent Con- JZ fentiam turn iterum captam. Quxdum agerentur,GrxciCalabriam amp;nbsp;Apulia obtinentes,conftituerût inducias cum Saracenis.Éo enim in tempore cùm ve-niffet Romam imperator, fecum«^; du-xiffet filium Othonem,cuiderponfata iam eratTheophania Nicephori Con-ftatinopolitaniimpatorisfilia,Pandul-phus princeps Capuæ Othonem acce-denSjOftenditfore vt ficopiarum quas adduxerat,pars Capuam,amp; indé Cala-briam mitteretur, Saraceni Italia pelle-rentur. Intcruenerattumaliquid diflidij inter Romanum imperatoré amp;Nicepho-tum, ita quód filiam defponfata Otho-ni denegabat tradcre. Eo magis attétus adrem Otho Magnus, Othonem filiu iam tune indolis egregiæ, mißt Sarace-nos pellere.Hoftes quidem fama Germanorum territi, difcedentes, prxdam quam poterant nauigio abftulcrunt. |
GENE RATIO XXXIII. 91 Maius tumfueratOthoni amp;Pandul-pho negociuGrxcos repellere, qui Sa-racenis per inducias fœderatis, aduer-susimperatorem Romanum opem ferre conati funt: attuliflentque, fi facuU tas eis fublata non fuiiïet. Otho autem Gr^cos ita perdomuit grauiffimis prxlqs,vt cos ferè omni Calabria amp;nbsp;Apulia eiecerit. Conftantino-politani autem popu li amiffarum pro-. ? uinciarum iafturam omnem in Nice-phorum referentes, qui Iponfam filiam marito tradere noluerit, armis corie-ptisjillum interfeceiut, vt qiuidam feri-bunt, ac lohanni filio eius imperium lohSoesCó demandauerunt.alij ienbunt Óthonê ^’^-iw* pulfo Nicephoro, lohannem h hu iph-us in imperio conlïrmaiïe,amp;Iohanncm fororem Theophaniam Othoni d'.edif-fevxorem, quam lohanes xüj. vnacum marito apud Latcranenfem bahlicam corona imperij exornauit, annuente Othonefene, qui filium eófortemim-perij creaucjnt. Eo turn in Othonis le-cundi coronationc,Iohannes pontifex: maxii'^sCapuanam eedefiam, obPa-dulphi principis mérita, metropolitana. forcconftituit. Iohannes autem xüj. annoDomini 974..moritur, amp;nbsp;eiBenedidusfextus,, Benediaus patria Romanus,in féde ac calamitati- 6.papa. bus fucceffit.Sedit anno vno, menfes 6, Hic pontifex à Cincio Romano ciue amp;nbsp;præpotenti captus, in Adriani areem, quam fandi Angeli vocant, cuftodia includitur, amp;nbsp;non multópoft ftrangu-latur, vel,vtalij referunt, fame mori-tur. De tanta iniuria, nulla fumpta eft vindiéta vel à ciuibus Romanis aduer-fæ fadionis,velabOthone imperato-re:amp;mirum videtur: fed vel culpa p5ti-ficis, vel circa alia occupatio imperato-ris,in caufafuit. His temporibus Bafilius amp;nbsp;Con-ftantinus Grçci imperàtores, à Baiano Bulgaro magicæ perito, bcllo vexati Junt. Eodem anno cclebrato pafchate in .0uiamp;l(tftlb«r^gt; auditisq; ibi plurimaru gentium legatis^ venit imperator in aC leenfione Domini ad QJîfrôburg ter» tia feria, deindé antePcntecofté diner-tit ad locum quidicitur Mimcheba: amp; H 4 pro- |
Qi lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
proxima nodctranfafta, Içtus ad men-fam c0fedit,poft vefpens interfuit: mox tarnen æftuari amp;nbsp;fatigari cœpifquod videntcs principes, impofucrût cum fe-dili. Inclinantem auté caputjquafiiam defeciflet,refociIlarunt.Expetitoq; fa-cramento Dominico amp;nbsp;accepte, fine gemitu cum magna traquiHitate fpiri-türeddidit Domino,Nonis Maijjquar-OthnniiT. ta feria antcPcntccofte. IndeverotraC Cxl.obitu». pQi-j^jm-jj, cubiculiim,ac tranfitus eins annunciatur populo,cuius corpus à filioiam rege fado, in ciuitatem Mag-denburgeniem tranflatum,inEcclc(ia quam ipfe conflruxit,honorificentif-fmctumulatum cft,anno Ialutis974. pofteaquam annosjó.regnauerat. Hic Germanorum imperium no tam armis quam bencuolcntiareftaurauit, optimisqbufq; totiuspenè orbisprin-cipibus affinitate amp;nbsp;necefdtudine iun-dus,fxpifïïmè muncribus ab Orienta-libus prmcipibus falutatus.Sæpè maxi-morum præfentia maiefta,j|m viri illu-Ürem reddidit, nam aliquotannospri-iifquàmfatodefungerctur,cùm Aquil-grani Pentecoften cclebraret, ex Francia ad cum Gerburga lóror,Ludouici vxor:foror AdelbcidajHugonis Magni vxor, amp;nbsp;omnis pene cognatio congra-tulatum venit. quantum eares dccoris, quantum bcneuolcntiæ principi conciliant vbi q u è, referri n o n po te ft. . nbsp;nbsp;nbsp;. , Is3r2ctiamp;aurivenas in Saxonia pri-aun vens *”^5 apcruit. Is xquitatis cc unis aman, vndèprimû tilfimus,pcritos virosiuridicendofem-mSaxonia perpvæfecit.NamfuitOtholiicnatu-j æ ingenij dotibus vir excelles, fum-ma in omnes humanitate pra:ditus,in re militari nulli fecundus, multa bella nófolumcum extraneo bofte,led cum filioLutolpho,cum fratre Henrico, cu genero Cunrado, cum lórorio Gifil-bertofclicitèr peregit,quibus poft mul tas acceptas iniurias facile indullit. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confucuit autem nodurnis amp;ma-Sacronim - • , i i • Othocul- tutinislaudibus intcrclie, atq; vniucr-tor. fs folcnnitatibus ad velperas amp;nbsp;ad Mif fam cum proceffione venerabili epifco-porum ca:terorumq;clericorum, cum crucibusamp; landorum reliquijs adcc-clcbam vfque deduci folebat, vbicum magnoDeitimorcftabatóclcdebat,nil loqucns nifi diuinum,vfquc dum omia finita effent, indeque ad cubiculumfu. urn cummultisluminibu?, çomitatuq; facerdotum, ducum ac comitum re-meabar, |
Infupèr Magdenburgcnccclcfia ar-cbiepifcopalem,Brandeburgen, Merf-burgcn,*Cicenfcm amp;nbsp;Mifnenfem cpi-fcopales conftruxit ecclefias,ad bxc di-uerfäs ccclcfias, monafteria etiàm viro-rum amp;nbsp;mulierum in Saxonia amp;Scla-uonia. ItcmDaniam feuDacia cifma-rinam tributo fubijcicns,cam fubanno Domini 9$ï.in tresepifcopatusdiuifir, amp;nbsp;Hamburgenfi epilcopatui fubiecit. Idcminciuitatc Aldcburgcnfi Scla-uonica fccit epifcopatum, Hamelbur-gen metropolim.Multa deniquèecclc-njs bona contulit, Quis eft auté,qui cius principis fuperadmiranda gefta nó admiretur,vt qui prater inteftma bella, quorum non parum multa fclicitèr ab-fóliiit, Auares,hoc eft, Hungaros Gcr-maniam vaftätes, apud Auguftam Vin-delicam magna clade fupcrauit, ac re-guloscorum furca fufpendi fccit, Italia à tyrannis ac inuafonbus impcrij pur-gauit, Saracenos inde expulit, Græcos perdomuit, abiedis amp;nbsp;eliminatisfalfis pontificibus Ro. canonicèintratesfo-uit,rcftituit ac potenter conleruauit? Hic eft qui LongobardiamRo. im- otlio”'* perio recuperanit, amp;nbsp;imperialem pro- triumph* uinciam efte curauit. AdhocGalliam Bclgicam,quondAm Audrafiamdida, aMofafluuio vlq; ad Rhenum,àiugo regum Francia: abroluit,indèducatum Lotharing!» amp;Burgundionum regnu impcrio in perpetuum vniuit,ità quod iuris impcrij hadenùs permanfitvlque adCarolum quartum,lubquo aliquid nouatum extitit,nefciofiiurelubfiftat. Taceo quam lubiploac fuccelfori-bus fuis in impcrio fides catbolica fitdi-latata in partibus Occidetis.ab eo enim tempore Hungari, Dalmata:, Sclaui, Poloni, Pomcrani, amp;nbsp;poft eos Daci, Sucdi],Noruegij, amp;fublequétèr *Pru-;^I^utblt;‘'* theni, amp;nbsp;multi alij diuerlarum re^ionu tune pagani,pcruencrunt ad fidé Chri-fti. S. Vdalricus Auguften epifcopus obijt anno falutis 973. ordinationis lug anno 50. Anno |
|
A NATO' CHRISTO Otho n. lMP,8f. Donut n, J P*P»’ Hungari bipuzith Boniftcius y.papa. ANNO deinde Domini 975. Otho II. Othonis Magni films, regnare cœ-pit,amp; annis’9 .legnauit.Hic viuente pâtre ab Apoftolico corohat’fuitiamp; mox Vt pater defundus eft, ab omnibus qui aderahtjdemum eligiturjac in regni lede collocatur. Eodem annoDonusfecudus patria Ro. eligitur in papam.anno* fedit.tan-tæ modeftix fuit, vtetfi nihil dignum egeritjnon tarnen aliqua iniuria afte-dus aut ignominia notatus eft. Hoc tempore Adelbertus Bohemus Pragenfis epifeopus, tantæ fanditatis habitus eft, vt diuino fpiritu impellen-teinPannoniam defeendens, amp;nbsp;regem Hungaroru baptizaucrit, amp;nbsp;ornes pro-uineix epifcopos ad bene de Deo pro-merendum, cxemplo amp;nbsp;vita inftruxe-rit.profedus deinde in Prulfia,dum fi-dem Chrifti prædicat, martyrio coro-natur. Dono defun do,Bonifacius vij.pon-tificatum malis artibus adeptus, anno 976. male amifit. fedit menles vij. Nam inito magiftratu, confpirantibus fi-mul bonis ciuibus, relinquere vrbem coadus,preciofiflima quçqueèbafili-caB. Petri fubtrahes,Conftantinopo-lin confugit.Alij referunt eum illuc re-legatum. Bonifacio fic recedentc,Ro, alium BenediSut loeoeius fecerunt pontificem Benedi-7'P‘P’* dum vij.patria Romanumjqui fedit an-nis viij.menfes fex, erat hic vir optimus. huius tempore Conftantienfi eeelefiæ præfuit S.Gebardus. Ad Othonem 11. redeo, qui primo anno regni fuiHenricum Bauarorum ducem,filium Hdici qui frater fuit pri-mi Othonis, fibi rebellem domuit. Et cùm ea occupatur expcditionc,Lotha-rius rex Francorum in Lotharingiam copiofum duxit exercitu,eamRo.impe-rij prouinciam occupauit,amp; Aquifgra Oehonli j. nüdelatus,agrospopulatus eft. In qué 'dU Otho cùm ex Bauaria duceret, Eotha-ri’ in Parifios eft reuerfus. Quarè is Fi a-ciam ingrelïuSjLaudunenfium Sueffio-numqueagris vaftatis,Parifiorumquo-què fuburbia incendit. Reuerfustarnein Gcrmaniam,dum *Axonam ftuuium traijcit, incommo |
GENERATIO XXXIII. 95 dum accepit, nonnullisfuorum aqua: vorticibus abforptis, pluribus ab infe-quenti hoftium multitudine interfe-^ dis. IntercaBafilius Conftatinus4;Con-ftantinopolitani imperatores, fiJij Romani pofterions,Syriam populati,Greta pullis SaraCenis receperunt,et Othonem ll.bello Francorum implicitupu-tantcs, conftitucrunt amiftasde Italia prouincias recuperate, primo tarne Sa-racenos Gretapulfos,data pecunia,in fuum exercitum recepcruntltaq; dela-ti Barum,vrbe funt potiti, ciuibus partim occifis, partim in Græciam relega-tis. deinde Apulia primùm, poft Calabria deditionevltronealuntreceptæ. Othointereà poftquàm iniurias acceptas âpud Aquifgranû vltus fuerar, pace cum Lothario Fracorum rege,re-cepta Lotharingi3,firrnàücrat,VEniens in ltaliam,amp; vxorem ducens Theopha-niam,in via tarnen Schmoniam amp;nbsp;Dal-matiam circumeundo, magnam in ea rcgione ftrâgem fecit. Poft hxc Romam veniens, repenti-no tumultuarioq;deledu per ofties Ita-liæ regiones coadus ingentes copias ad diemconuenireiuffir. Et cùm Germa- Q^ß^j^rj norum, Gallorum,Lôgobardorum amp;nbsp;cisvidus. aliorum Italiæ populorum vniuerfo exercitu Roma profedus,prima ad Be-neuentum cepitftatiua;quó cùm acci-tæ Romanorû copiæ perueniflent,datas quoquè à Beneuentanis, Neapoli-tanis, Salernitanis turmas in ordines præmitti curauit.Fado poftcàagminc, in Apulia profedus eft,amp; Grxcis apud BafenteUum ftantibus,decertatum cfte dicitur. Ibi Romani Beneuentanique ex acie profugi, non folùm detreétauerurpre-lium,led amp;nbsp;ligna deleruerunt.Hinc cç-teræ Ro.imperatoris copiæ,à Sai acenis amp;nbsp;Græcis fufæ diffipatæque lunt. Quo in præliooccifis penc ad intcrnecione legionibus, amp;nbsp;Romanus imperator amp;nbsp;omnis Italia neruos omnes ità amifit, vt facile Græcis ac barbaris fuent, ft vidoria vti fciuiftent, Roma italiaque potiri. Otho inter hæc fugicns, Icapham ^^.^^^^1, confeendens, falutem quæfiuit: vel,j„‘g. vt |
9 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
vt alij fcribunt, natando nitens cuade-re,amp;a nautis capitur,ignorantib*,cum illorum lingua tam facile quamfualo- , queretur,quis eiïet:a quodam tarne eo-rum qui crat negociator Sclauus,agni-tus eft, fed non proditus, ac dum B. Petri imploraret auxilium, per Sclauum redelata ad Tbeophaniamreginam ac Theodoricum Meten epifcopüjqui in ciuitate*Rofan euentu rei expedabant, dolo per epifcopum amp;nbsp;Sclauum libera-tur. nautis quippe ad pecuniaspro eo oblatas inhiantibuSj imperator affeen-fo equo vixeuafit. , Eo ctiàm in tempore omnibus pro infortunio Reipub. confternatis animo, fola imperatrix Græca leuitatc in-fultabatRomanis,quod ab exercitufuç nationis vidi effent, per quod à prima-tibus odiofa cœpit haben. Otho deinde comparato exercitu, „ animaduertereinRo.amp;Beneuentanos conftituit, à quibus initium füget fa-dum crat: agereidin Romanos,minus tutum videbatur.In Beneuétanos con-uerfùsjvrbem capit amp;nbsp;incédit.Indc corpore S.Bartholomæi ablato,Romçque jn infulaLycaonia collocato, fe vin-' dicat. Otho terti» ANNO debine decimo fui impe-lnip.86. rij, Dominica: autem natiuitatis 983. txdto,amp; angorc animideficicns,Romç moriturjmawno vir animo,fi fecundam fortunam habuiffet, Sanguinarius di-duSjUimirum à Saracenorum cxdc.In veftibuloB.Petri quod paradifum vo-cant, labro porphyretico, quod adhuc introcuntibusadl^uam apparet,hono-rificèfcpelitur. Cum autem decrcando nouoimpe-ratore confultatio haberetur, amp;nbsp;alij Othonem filiü dcfundi,alij vero Hen-ricum Bauaria: dueem, primi Othonis ex fratre nepoté expolcerd, inftarentq; Itali quidam, vt Crefcentio Nomenta-no viro clariffimo res committeretur, Germani Rattm qui turn frequétes Ro-mæerat, Othonem IlI.delegêrc, quorum fententiam Benedidus approba-bat. Henricus tuin Othonempuerum fadiosè raptum, euftodiæ commenda-uit: fed principes puerum de manu eius extorqucntes,in regnum fublimant. |
ANNO intcrei, vt quidam vol ut, j^f^»„^it à natiuitate Domini 981. Iohannes 14. p,pi. creatur papa. Degebat adhuc apud Có-ftantinopolin Bonifacius 7. qui diuen-ditis quæ facrilegio abftulcrat, magna vim auri comparauit: qua fretus,vrbem adijt,tyrannidê occupaturus,ciücs lar-gitionc corrupturus, ^pugnatoris fui Ferrucij potentia lohannem cepit,ct in Adriani moleinterfecit. Poftea Bonifacius fedem inuafit, fed non multo poft fubita m orte perijt,qui adeo omnibus exolus erat,vt defundi corpus lanceis perfoderetur, à clerici« colledum amp;nbsp;fepukum eftxj. intrufio-nis fuæ menfe. ANNO Domini 981. eledus eft j(,i,'„e(if lohanes xv. patria Ro.fedit mé fes odo, papa, bic miroodioin clcricos exarfït, vndè vicifsim odio habitus, maxime ex eo,cf H diuina humanaq; omnia cognatis fui$ ‘ largiebatur, quem morem(ait Platina) ad pofteros ita traduxit,vt hodiè per-feucret. cometes apparuit,fame amp;nbsp;pefte laboratur. ANNO Domini 983. defundolo- iohïiie('*l hannexv.lohanes xvj. etiam Romanus pap»« furrogatur. Scditannosdecem,menfes fex, vir magnx dodrinæ.B. Volfgan-gus epifcopus Ratifponefis,co tempore obijt,natioe Sueuus,comes ex ^fu(-Ün^cnnatus. ANN 0 984,Othotertius,fecun-di Othonis filius, Ro.imperium fufce-pir admodum puer, regnault annisi8. Tanta fuit reru m geftarû gloria, vt Mi-rabilia mundi diceretur. ANNO fequenteCrefcétius No- Cref«^ mentanus confulem fe prxferens, vrbis dominium cepit.vndè Iohannes ponti- , fex in earn defperationem duól:us,cupi-ditati hominis cedens, exulinHetruriä abijt.eo cum vcniflet,animis refumptis, Otlaonem tertium per legatos amp;litcras orare cœpit, vtSe. Ap. amp;nbsp;oppreffa: vr-bi opem ferret. Id cum refcifcerct Cre-fcentius,pontificis cognatos amp;nbsp;amicos mittit,rogat pontificem,vt obmiffa ac-cerfitione Othonis,fïnè cura ad vrbem , cum poteftate rcdcat.'polliceturque ei in rebus omnibus feobtemperaturum. Motuspontifex,veritu$etiam, nè fi Otho cum exercituinltaliamingrede- retur. |
|
A NATO CHRISTO retur, plus mail quam bcneficij fecûaf-ferretjûd vrbcm redij t,prodcu nte obuio Crefcetiocum omnibus magiftratibus ^ vrbana multitudinCjin ædes Latera-nen magno comitatu introducit, quarum inveftibulo eiuspcdes Crefeétius amp;nbsp;omnesfeditionis authores exofcula-tifunt,atq; in concordiam*rcdaólijvi-tam quietam duxêre. ANNO Domini987.Ludouicus filius Lotharij cœpit regnare, amp;poft-quàm annum regnauit, defundus eft. Aliqui fcribunt eumvenenoextindû, ficut etiàm Lotbarius pater eius anno præcedétifcribiturextinôl:usfuiiïe.Lu-douicus ifte filius Lotbanj^babuit vxo-rem Blancam filiam regis Nauarrç,quâ poft obitum Lotbarij duxit in matn-moniû Hugo Capetb filius Magni Hu-•^ Fran- gonis. Hic Hugo Capetb fe non folùm 'atio. dcvxorc/edamp;deregno rianciæipuus Ludouiciintromifit. Res bæc tranflatiregniyvariè àferi-ptoribus traditur. Ego probabiliora fc-ftaturus,quæ ad rem facient, referam. dédit Auftrafiæregnum tumultui oc-cafionem. nam Lotbarius Auftrafiam repetiturus, congregato exercitu,Aqf-granum maiore quàm credi poteft cele-ritateingreditur.Prandenti vnà eu vxo-re Otbonill.cùm de Francorum inopi. nata irruptione nuncius attertur, miru. inmodum attonituSjraptis quç potu-itjfuga elapfus eft. Præda ex regis palatio,ditiffimo(^ue oppidojatq;ex omni prouinciacorre-pta contcntus LotbanuSjrctrô in Fra-ciam ceffit.Q.uem non longo interpofi-to tempore magnis copijs inlecutus Otbo, caftrain confpeâu Parifiorum ponit. Sed eruptione à ciuibus fada, amp;nbsp;Otbonis nepote cumalijs pluribusfu-fis ac occifis, ciuitatis luburbia Otbo incenditacrecedit. Sequitur eum Lotbarius vfq; ad Haram amp;nbsp;per Sueffionum agros, vbi occi-forum cadaueribus alueus opplctus eft. At pacatis demum regibus, Auftrafiam, cuius caufa bellum gerebatur, Otboni Lotbarius,reclamantibusregni Francorum procenbus, dedit, répugnante inprimis Hugone Abbate, qui banc fi-bi materiam inuadendi regni fumpfit. |
GENERATIO XXXIII. 95 Paulo poft apudRbemos mortuo Lotbari o,fuccelfit Ludouicus.Hic in ædc diui Remigij apud Rbemos fcpultus eft. Carolus deinceps Lotbarij frater, quê alij Carolomannum dicunt,Lotbarin-giæ princeps,regni gubernaculareci-peretentauit. SedLauduni cum vxore agentem, Hugo Capetus opera atque proditione Anfelmi vrbis epifcopi, re-cepta vrbe, Carolum intercipit, atque Aureliam in euftodiam mittit. Interea Caroli vxor duos enixa liberos, Ludouicum atque Carolum, fpern adipifcendiregni fruftrà accepit. Sigi-bcrtus Otbonem Caroli filium,in Lo-tbaringia patri lucceffiftefcribit. Hugo HugoCa-„ 0 r . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o pech fucia: 111e Capetus animi magnitudine ocre- j-ex, , buspotcns,cumeiusconatus nemo re-primeret, viatque armisregni fediade-mateinfigniri obtinuit. Atq; perbunc quidemmodu anno Domini 988.Hu-go,Capetusdidus,quód capitia per lu-dum alijs auferebat, Francorum regnu occupauit.' quod non folum virtutis caufa, fed etiàm nationis titulofibi dc-beri aiebat. Et fuis initijs cum Carolo- ' mannum Lotharij fratrem fubegilfet, Arnulphum prætereà Lotharij fratrem notbum,Rhemorum pontificcm,fyno-do epifcoporu habita, ab vrbe deiedu, in vincula coniecit, amp;nbsp;RbcmisGilber-tum philofophum pofuit antiftitc. Romani tarnen pontificis Iohannis edido Arnulphus per Signinum Senonc præ-fulc,reuocato Gilberto, reftitutus eft. ^j^j^fo“^» Hunc Gilbertum poftmodum impe- magie icius, rator Otho primum Rauennæepi(co-pum, deinde papa fieri curauit. Hugo-nis pater, fi redè puto, primum Abbas didus eft,quodipie amp;nbsp;Robertus comes Parifien,primi fuerint, qui relióia mo-nafterijs prçdia prouentusque occupa-uerintjea fibifuisq; militibus attribu-entes, ieque abbates appellantes, atque impartientes monachis, prout volebat, adhibito moderamine vidûs amp;: vefti-mentorum. PoftBurcardumducert Sueuiæ,in- OthoSue-uenitur Henricus dux Saxoniæ duca-“ tu ad modicum obtinuiffe, amp;nbsp;vt conie-dura eft, tutorio nomine, quia *Lu-tolphusreliquitfilium nomine Otbonem, qui obtinuit ducaturo Sueuix. Hic |
0 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
quinque, filius fuit Othonis ducis Sue-ui«, qui fuit filius Lutolphi. Hic Gregorius coronauit Othonem IlI.ciqjbe-nedidionem imperialem impendit.qua celebritate finita, imperator Roma re-Iida in Germania abijt.
Tulcrat iniquo animo Romani Gregorij Pont.creationem,nec diffimularc poterant. nam vix Italiaexceffit Otho, cum pontifex minis amp;maledidis exter-rit’, ac magis forte quam oportuit animo conftcrnatus, vrbe dim exceffit, amp;nbsp;quum Iohannis exemploaliquandiùin Hetruria fubftitiftet, nec illum popu-lus Rom. reuocaret, Othonem adijt in Germania'quot;. Interim Romani Creicé-tiumcumfummapoteftatedenuócoh- , lulem decernunt,qui ftatim lohannem quendam natione Grçcum,cpifcopuni Placentinum,non minus pccuniolum quam dodum,pontificem crcat,cuius certè nomen inter pontifices quidam fupprimunt.
Otho interea cum magno exercitu aduétabat, cuius aduétu cognito, Cre- Creft«» ' j- fchifmaW icetius moenia vrbis ex portas quam di- juf, ligétilfimè firmat,molcm Adriani munit pofitis prçfidijs.Hinc eft quod poft-cà moles Adriani,arx Crefcentij appel-lata eft.
Superuenlens deinde imperator,vrbem obledit.popul’ Romanus cum ne-quaquam tantis copijs parefte poftet, dementia Othonis frerus, Germanis portas aperit. Tum Crefcentius amp;nbsp;Iohannes confilij amp;auxilij inopes, in ar-cem Adrianiconfugientes, lélèacritèr contra tuebantur.Verùm propofitafpe ( veniæ, dum ex arce ad imperatorem Ic conferunt,multis vulneribus Cielcen-tius ex fugaretraduscapitur,viliq;iu-raento auerfo vultu impofitus, circun-ducitur, amp;nbsp;paulatim membristrunca-tur, advltimum ante vrbis mœnia luC I penditur. Iohannes vero depofitus, ex-ca:catus eft. deinde in priftinam federn Grcgorius,xj. menie poftquàm pulfus ■ eft, reftituitur.
Hoc in tempore elcdores imperij primi'im inftituti leguntur, de quo ah-Eleftore« ‘ quHcribunt, quod Otho 111. cumbx-J^^JJ. redes ex fè defcendentes mares non ha- f|it„ti, 1 beret,conftituitcx confilioprincipum ;
G er-
Hic fuit pater Gregorij quintijquo au-thore inftituti funt eleétorcs imperij Romahi.
GENERATIO XXXim.
ANNO Domini 990. fub loha-nei6.amp;Othone tertio, ^4..cœpit generatio. Anno 9. Othonis, Rhemis Synoduï jynodus totius Franciæ congregatur, Rhemcn. ^ Arnulphus nothus frater Lotharij quondam, quem ip{e Carolus epifeo-puni Rhemis inftitucrat, omnium iu-dicioexordinatus damnatur, amp;nbsp;Adel-gerus presbyter, qui vrbem prodidit, amp;nbsp;portas Carolo aperuit, execratur. Gdbertus vero magus,inftituiturepi-icopus. Sed quibufdam caufom venti -lantibus, non potuiffe degradari Ar-nulphum fine authoritateRO.potificis, Gilbertus depofitus eft, qui ad Otho-nem tertium/c contulit,amp;ab eo Ra-, uennæepifcopusinftitutuscft.
ANNO 996. moritur rcx Hugo Capetus, amp;nbsp;fuccc/fit eün regno films Robert»fcx Robertus,vir admodùm dodus. Com-üallix. poluit emm multas profas amp;nbsp;hymnos. k Sequétiam fecit de Sandofpiritu, San-ffij^iruus aj^tt Scc.Si refponforium,/«-iiaaamp;ZiteruJabm. Fuit Blanc« filius. Hiegenuitex ConftantiafiliaGuilicl-micomitis Aurelianen quatuor filios, Hugonem, Henricum, Robertum amp;nbsp;Otnoné, qui amp;nbsp;poftea auxilio Richar-di ducis Nortmannix acquifiuit Bur-gundiam,qu« iure veniebat ei per mortem ducisHenrici auunculi fui,amp;fecit ibidem ducem Robertum filium fuum, alia de Roberto infradicentur.
ANNO lohanis nono, Otho ter-tius venit primùminltali3,quià Cre-' lcentiocxterislt;^uc Romanis cumfum-ma obediétia in vrbem admittitur.Du-xic autem quamprimum cumexercitu fuoinBeneuentanos amp;nbsp;Capuanos,il-losquepervim amp;armaRomanispaca-tos reddiditjfecundum Blondum.
ANNO Domini 994. Iohannes pontifex moritur, nec vlla accidit clcro amp;nbsp;populo in eligcndo pontifice contc-tio, co quod OthorexBiunonem con-fanguineum luum ex gente Saxonum, iulïit obtinuitque papam dcclarari,ac . mutato nomine vocatus eftGregorius
Greronus r 1 m.m IK v. bedit autem anms duobus, menlibus GUlUlUS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
-ocr page 113-A NATO CHRISTO
Germania!, vtimpcratore mortuo, in oppido ^WUfOfurtperpetuo fieret elc-dio, eledtoresque conftituit tres archi-epifcopos, Moguntinêfem Germaniç, Colonienfem Italiæ,Treuerêfem Gal-liæ nomine, amp;nbsp;cum his alios quatuor fcculares principes, Palatinum comité Rheni, vt ex officio etiam effet dapifer, duccm Saxoniç,qui effet marifcalcus, marchionemBrandenburgen,qui effet camerarius,amp;regemBohemiæ,qui ar-chipincerna imperij eflet.Hi fep te principes,cligendi imperatorisius amp;pote-ftatem fiC acceperunt.
Itaque aiuntGregoriurn quintum, cognitaimperij imbecillitate, varieta-tequefortunx, quo diutius apud Germanes fumma poteftas remaneret, il-Icque cæteris præeflet qui virtutcamp;di-gnitatecæterispræftaret, retuliffe fan-dionem de imperatore deligendo, videlicet lólislicere Germanis principe de-ligere, qui Cæfar amp;nbsp;Romanorum rex appcllatus,tûdemùm Auguftus amp;nbsp;imperator haberetur, cum à Ro. pontifice benedidionepreemiffa Coronaretur: amp;nbsp;quodordinauentcum procerum Germanix cofenfu ekdores prædidos, qui viceomnium eligeredeberent.
Quod autem à quibufdam feribitur, fandionem hanc inftitutam fuiffe anno falutis noftrx M. amp;U.hoc ita intel-ligendum puto, quodeoanno virtute imus fandionis, prima fada fuerit per principes defignatos cledio in perfona Henrici Bauari. tune em cœpta efi mo-ribus vtétium approbari, amp;nbsp;fic fub Syl-ueftro fecudo,qui fucceifit Gregorio, cthocfaluaripoteft,quodexmonumé-tis Aquileien eedefix traditum inue-iiitur,fandioncm de imperatore à Gcr-manis deligendo, Sylueftri temporibus fadam effe.vndè etfi Gregori’ fandio-nem inftituerit, ille tamé Syluefter elc-dionem primamiuxta fandionem fadam approbauit.
Anno veroDomini 997.Gregorius quintus obijt,in cuius tarnen vita loha-nes 17. Placentinusepifcopuspotentia Crefcentij Romani turn côlùlis frétas, quem pecunia corrupihecreditum eft, tempore Gregorij v.per fandioné pon-tificatu occuparat. tatum cih pecunia-
GE NE RATIO XXXIIII. 97 ruex Conftantinopoli ad vrbemfecum detulerat nconfiantes cthtt largitio. i„,,.p,,„„. ne ad maleficium impelli potuiffent. Is tmünterj-moritur cum ignominia dccimovfur- ^‘‘** pati pontificatüs menfe.
ANNO Domini998.Ccimnupèr Gregorius papa Sueuus ab Othoneilf. opt.max.Cxfarc rcftitutus,fato defundus effet,eximperatoris fententia alter fubrogatus eft Syluefter II. epifcopus Syluefter xj Rauénas.Hic Gilbert’ eft Gallus,cuius papa ma-fupramentionem fecimus,vnus qui to- Squot;* turn orbem fraude rediftime diffimula-ta coinquinâüit, adeo ingenio, adeo multarum difciplinarû ftudio Celebris. Adolefcés Floriacenfi cœnobioin Au-reliana diœcefi rclido, vitæ liberioris initia diabolo dedit,Hilpalim Hifpani^ ciuitatem, bonarum artium caufa per-Uenit, cupidus literaturæ amp;nbsp;dodrinx.
Qua re tantum profecit, vt breui ex difcipulo fitoptimus preceptor habitus. Othonem Cxfarem,Robcrtum regem Francix, orbis principes maximos docuit.Interjm ipfe magica tam ftudio-sèfedatus, vt illorum regulis omnem vitæ rationem modcrarctur. horü opera primum Rheméfis epifcopus, deinde Rauennas creatus eft, demum pontifex -Romanus: qué ea lege diabolus adiutu dcuinxit, vt poft morté fuus eftet. Sedit annos quatuor amp;nbsp;aliquot menfes. Et dumdxmonem fuûconfulit, quandiù inhumanis futurus effet,illc ambiguo (vt fokt) refponfo, diii quidem, fi Hie-rufalem non attigeris.
Acciditigitur vtanno quintoineu-tc,quü in faerç Crucis çdem vcniffct fa crisoperaturus, in earn templi partem defcendit,rem diuina fadurus,q Hieru-falc dicitur:ac turn inter agendû oracu-li memor,fenfit fatale tempus adcffe.Ibi pœnitétia addudus, frequenti populo fuuquod fempcr antè occultühabuit flagitium,faffus eft.Indè multitudinem hortatus ad cultu verx pietatis, preca-tus eft,vt corpus fuumdifledum amp;la-niatum, quando italanè effet meritus, bigisimponerent,ibi humarét,vbi equi fua fponteconftitiffent. Itaquediuino ^ nutu in fignum perfedx contritionis, cadauerad ccclefiam Laterancndelatu eft,eoq; loco fepultum eft corpus illius.
I Sen-
-ocr page 114-TOH. NAVG. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Othonii teitij in. tetitus.
frodigii.
Tarcredus jsotnuii.
Senbit Martinus, tarn cxcollifionc ofhumjquàAi ex ludoreipfiusfepulcri vel bumedatione potius,deincèps mûri tun pontificisfjgna amp;nbsp;quidem mani-feftüfima colligi,ldque ipGus fepulcri cpitaphiumdicitindicare.HÏcinter daros fcientia literarum fua ætäte connu-meratus eflet^fifuam fcientia arte dia-bolica non fœdâffete vndè quidain numero pontificum eum non ponunt.
Ad Othonem ni.rcdcOj qui degens Romæ, cum remiffiùs agcret,traótans qualnèr iura regni amp;nbsp;imperij,necnon ecdeGç,adantiquô ftatumreformaret. Romani contra eum confpirant,amp; aliquot militu dus peremptis, eum in pa-latio obfident. vndè per induftria Henrici ducis Boioariæ amp;nbsp;Hugonis mar-chionis Italixjfimulato pado pacis,vix cxtradus,Roma difceditcü Syliieftro papa. Et quia vxor Crefcentij relida, imperatorem fpe rcgnandi adamorem fui pellexeratj dolens de dus ddeeftu, venenum dmifit: quoillepoculo fum-pto,inter remeädum in Italia moritur. Milites dus corpus in Germaniam de-ferunt.dusinteftinain Auguftalcpeli-untur,rcliquü Aquifgrani tumulatur.
Refert autem Blondusccrtum dfe, Romanos,qui Ochonem ob fadam co impellétedeimpcratoris elcdionefan-dioncm,oderant,cum ferro ncquirent confodere cum,vencnointerfccifle. nó defunt etiam,qui affirmant corpus dus Romç ad S.Petrum efle fepultum.Mor-tuus cft circa annum falutis alterü fu-pra milldimum.
Circa annum millefunu multapro-digia vifa funt,tcrra:motusenim fadus eft magnus.cometes apparuit i9.Kalen. lanuarij. Circa horam nonam aperto carlo,quafi facula ardés cum longo tra-Ótu fu Iguris iUabitur terris,amp; cum tan-to Iplendore, vt non modo qui in agris erant, fed in redis ctiam irrupto fulmine ferirétur,quum cxli fciftura lensïm ctla.nefcétCjinterim vifa cft figura qua-fi ferpentis.
Venerunt inhac generatione Tancredi, vtaliqui volunt,ducis Nortma-niæ duodecim filij in Italiam.Ipfc enim Ticredus vir generofianimi, quiapud Nortmäniam Galfiarum prouinejam.
duodecim ex duabus vxorib* genuiefi-’ lios; vbi Cum eorum fumptibus preme-retur, nouas led es querere conftituit, fortunamque meliorem amp;nbsp;opes melip-res alio in loco viribus amp;nbsp;ingemo face-re fibi confifus.
Defertaitaque Nortmannia, in Ita-liam primùm perueniens, in Romadio-1a fubftitit,dumq; co in loco Confiftit, filij fui tanta contra Salerrutanum ali-osque Italix principes gdlêrefadnora, vteos viros fortes prçftantiffimosq; fuo malofcnferintomcs.Guilielmus Tan-credi Magni filius, cui cognomentum ^quot;'^^ eratFerabach,cùmàpatre Romandio-lam acHetruria: partem accepiftct,aur diens Siciliam à Saracenis opprimi,Mo-lochi,quipro Conftantino Impcrato-re Calabriam amp;nbsp;Apuliam prçfidio ob-tincbatjSalemitaniq; amp;Campaniduels focietate contentus, Siciliam tntre-pidèinuadit,cuiusimpcrio,ftatlm cadis fugatisq; Saracenisjpontur. Erat loe-dus ea códitione idum, vt præda amp;in-fula,fi vidoriacontigiftet, ex æquo inter Ibeios diuideretur.
Molochus infula intercepta, c«tc- ( ram prædam largè cum focijs partitus ! cft.DilfimuIauit luftam iram,quae ex ca iniuria exarferat, Nortmanus; copijsq;
amp; præda in Italiam redudis,cum fuo exerdtu Apuliam ingrcffus^Melphium circunredit,vrbcmq;moxdcditam opéré amp;nbsp;prxfidiomunit.occurrit eb ftatlm
Molochus cum Græco cxcrcitii, quem Guiliclmus ex improui(o adortus ita afflixitjVt poft cam vidoria, breui præ-cipuarn Ïit Apulix partem conlecutuï. Atq; per hunemodum Nortniannire-rum m Apulia potiri cœperunt. Deed- Apuiiap* fitGuilielmusGncIibcriSjVenitqj ditio timiiut. in fratrum poteftatem.
li R
In hacgeneratione inuenlunturfu- ^^ ^^ ifte tres duces Sueuiç,primo Hermanus qui habuit filiâ Cunradi rcgis Burgun-dix amp;nbsp;Arelatéfis,cui fuccdfitfiliusrc-ferens nomé patris.Huic fuccdfltErne-ftus marchio Auftriæ,qui duxitGifc-lam in vxorcm,ex qua genuit duns fi-lios Erneftum amp;nbsp;Hcrmannum,dcqui-bus lub Cunrado lecundo, eorum vi-trico, hac partim per anticipationem funtlcnpta.
Cun-
|
?*“’fi»dt-''f'ptio. j Notid. r'! A NATO CHRISTO Cunradus Burgundionum rexmo-ritur anno falutis noftras M. XCIII.cui inregno fucceffit Rudolph’,de quoin fequenti gencrationedicetur. In hac generatione, Othonc tertio defundo,principes Germaniæ per fan-Óioncm à Gregorio quinto amp;nbsp;Otho-ne conftitutam, poteftate fibi tradita fungentes,fccptraimperij Henrico Ba-uarorumducicredidcruntj vt mox di-cetur.Et quia in pr^cedentibus fæpè de Bauaris mentio eft habita, fed amp;nbsp;in fe-quentibus crithabeda, opportune nuc deprouincia Bauarorum amp;nbsp;ciusprin-cipibus iudicaui dicendum. Bauaria à vetuftiffimis Noricum, amp;nbsp;deinde Boioaria, poftremó Bauaria in-uenitur efte dida, quæ ad aquilonem Franconiæ proximat, cui ad meridiem alpes Italiae iunguntur,Sucui ad Occi-dentem cius folcm*recipiunt,Auftrales acBohemi Orienté. Danubiusfluuius mediam fermé perlabitur inter Au ftria amp;Bauariam,alij Ifaram,alij Oenu ter-mirtum pofuêre, Sueuös à Bauaris ^Li-cus difterminat. Hanc olimregionem Norici tenucrejcui’ adhuc portio, vulgo Oïif^/interRatifponam amp;Norim-bergamcis Danubium fita, Noricum appellatur.Et trans Danubium,autho-rePtolema:o,Noricum, cuius vna pars Bauariæ amp;nbsp;Auftriæ interpofita, nunc Stiria appellatur. Regem eius primu, voluntnonnulli Noncem filium fuiflc Herculis,qui amp;nbsp;Germanis amp;nbsp;Gallis vi-rorum fortium appeUàtione comunis erat. Erat amp;nbsp;ciuitas Noris,hodiè Stiria dida,vbioptimi fichant enfes, indè di-citur Noricus cnfis. Erant autem Norici vicinarum al-pium incolæ, vt Plinius feribit, Taurifei olim di di.Et Strabo Noricos populos iuxta Vindelicos montana exterio-ra tencntes ait, amp;nbsp;deindè, Cimbris 11- lyricum tentantibus,haud longé à Norico quod in alpibus eft, cum eis Papy-hus Carbo conflixit, atque re infeda ablcclfit. Haud vero longé póft, cum très fortiffimæ gcntes,Cimbri, Teuto-ni amp;nbsp;Ambrones, vno tempore in Italia irrupilfcnt, partim per Noricos defee-dilfc Plutarchus in Mario ait,atq; vtcr-quc exercitus C, Manj aulpieijs dele-. Boij, GaUica vtraque gens, tenuêre. la Et |
GE NE RATIO XXXIIII. 99 tus eft, vnus non longe à Salisburga. Deindè Romana arma citra vltraquc per Noricum vifa lu nt, cùm interdùm très Jegiones initio belli Gallici fufti- jy* j^^ nuêre,quas C.Iulius, duabus additis, rèalitèr^ vt ipfe fenbitin Gallias traduxit,vbi ex- hicaUeg*-cifam rupem patefecit,vtexvctuftiffi- '“'^’ mo quidem epigrammatefaxi in monte Cru cis dido,datur intclligi.'C. I v L i v s C AE s A r: nam reliqua prç vetuftate ne- queunt legi. luuaui*. Fertur quoquè idem lulius in fau-cibus montium arcem munitiiïïmaex-truxiffe cotra Germanospugnaturus, vt milites ad earn refugium adiuuandu haberent, amp;nbsp;inde caftrum luuanenfe, vulgo J^JdlfblJargdidum.fluuius quoquè adi3cens,Iuuarus diéèus, à quo ci-uitas indè condita Iuuauia,nunc SaliP-burgadifta inuenitur.Tenebant enini Norici trans Danubium magnam partem, lulius in commetarijs ac Cor.Ta-citus teftes funt,vt dicetur.Noricis au-tem Boioarios fucceffiffc,omnibusper-fuafumcftjamp;quod.4BoijsBoioarqfint ®®'P didi. Cui Strabo vires adhibet: Roma-ni,ait,BoiosGalIorumInfubrium genres, finibus eiecerunt.indè migrantes, circumadiacèteslftro locos cum Tauri (cis habitarunc. Idem quoquè Strabo defcribés Hcl-üetios amp;nbsp;Vindelicos, poft Vindelicos autem defertam Boiorum regionem ef-Ic affirmatvfq; Pannonias, idem Strabo Germaniam defcribens,Boiospriùs Hercyniam lyluam habitdlcalfcnr, amp;nbsp;Cimbros agmine fado eorum inuafiE fe locum, arque à Boijs eiedos fuiifc. Itaquelat'isperfuafum eft,Boioaricum nomen exBoijs defcendere.ager enim eorum trans Danubium, Hercyniam fyluam nohparua ex parte occupât. Locupletiorteftis eft qui vil a refer t, lulius in principio commentariorum luorum; Hcluenj, inquit, Boios qui trans Rhcnum incoluerantjamp;inagru Noricum tranfierant, Non^^amq; op-pugnarant, rcCeptos ad Ic, lócios fibi adfcifcunp.Conléntit Cor. Tacitus,de fitu Germaniæ fenbens: Igitur,inquir, inter Hercyniam fyluam Rhenumque amp;nbsp;Mœni amnes, Hcluenj vltenora ac l.bel. G.fi |
|
100 IOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Et hæc deNoricis atquc Boioarijsdi-äa. Bauariam vero didam aliqui fcri-bunt,aBauaro quodam, qui ex Arme-riafnentoriundus,amp;eani obtentamà fenominarivolueritjpræccnifleq; hoc nomen Noricos atq;Boioarios, quod gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non eft vero fimile, cvim nee Iulius,nec v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cor. Tacitus aut prifeorum aliquis ei- usnominis meminerit,fed recensqui-dem nomen creditur, amp;nbsp;circa annum Domini yp.inuentum. Erant Auares Hunnorum fub Attila militantium reliquiæ aGepidis vi-* ’ quot;nbsp;ft», qua: cumrcgeZcliorbeduce,cum ao.Hunorum millibuSjbcllo quodlu-ftinianus contra Parthos felicitèi gcE ft, Cofdrox Parthorum regi aduersus Romanos auxiliü tulére.Scd Cofdro-',•-. asillosHunnostanquam fufpedoSjVt quiabimperatore Rom.muncraacce-piffentjincautos maxima oppreffit clade, quæ clades fuper alias acceptas cf-fccit,vt Hunni qui fuperfucrant,no-men antègloriolum exofi,{’elèab Aua-•*'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re rege,qui fucceHItZeliorbi, Auares nuncupauerint: qui quidem tanquam àcætera barbarie profugi,relidisPan-nonijs, in Noricum recelTerunt. Vn-dè faClum eft,vt prouincia Noricoru ab Auaribus, additalitcra,B,Bauaria ht dida, Blondo tefte.alij vero alitcr,vt moxdicctur. Quos reges ducésve Bauariam gu-Reget^du- Demantes inuenire potucrim, hifunt: ’* Bauarus ex Armenia oriundus, pro-uinciam obtinuit, amp;nbsp;earn à luo nomine Bauariam appellauit, longè ante CHRISTI nàtiuitatem.lllud vero non benè confonar,cum prifci fcri-ptores Noricum aut Boioariam, non Bauariam didam dderibant. Sequitur inter primos reges prouinciæ, Norix Herculis hue Terræ films, àquoNo- ricia, nam ità Grxci appellant, eft ap-pellata. Verùm quodpoftea Noriciha-bucrint reges,teftis eftC.luIiusin com-mentarijs,qui refert Ariouiftum regem i. ' •G-'l®* Qj,j.p^3po,.u,„ j Jijz^j habuifte vxorcs. vnam Sueuam,alteram Noricam,regis Voccionis lororem. Tempore natiuitatis Chrifti fcribut aliquifinè eer to author e, Bohemundû |
amp; Ingranum fratres ex Armenia, du-catum Bauaria: tenuifte. hos fecutus eft Adelgeru$,Teudo illifucceffit^fub quo anno falutis noftrx iSï,Bauariai Ludouico adChriftianifmum conucr-Ia dicitur. Hunc ego Lucium regem Britania: fuifte exiftimo, qui fubElcu-therio papa cum quodam populo re-gni lui baptizatur, venitque Vindeh-cam, hodiè Auguftam. ibi fidem Chri-fti praedicans,Japidatur; amp;in puteum miflu$,iChriftianis cxtrahitur,3C de-indèin Curienfi ciuitate martyrioco-ronatur. potuit turn amp;nbsp;Bauarrs præ-fuifte. Poft hxc anno falutis noftra: $90. Garibaldus rexBauarorum,filiam iu~ am Teudclindam delponläfte Anthari regi Lógobardorum (cribitur. Eo tempore vlu venit nomenBauarorum.Ga-nbaldum regem inopinatè aggreftus Childebertus rex Francorum, Bauaria cxpulit,qui Childebertus aliquató poft Bauaria, quam tyrannicc tencbat,re-lida, regem in ilia Talhllonem infti-tuit, cum quo id folùm egit, vt Scla-uos Danubio accolas ad fidem Chrifti compellerct. Deinde annoDomini 612. Tcudo i fando Ruperto baptizatur. Rupertuï ifte ex regia ftirpe Francorum ortus, tempore Hildebcrti regis Francorum, Vormatien rexit epifcopatu.Poft cuius obitum virgis cxlus cijcitur, qué Teu-do dux Bauarorum in vrbe Ratifpona fufeepit, à quo amp;baptizatus eft. deinde luuauiam veniens, nunc Sahsbur-gam, proprietatem à duce recipiens, cpilcopalem erexitccclcfiam.fadusepi-fcopus, vicinas conuertitgentes. Ideo apoftolus Boioarix, Auftrix amp;nbsp;Stirix nuncupatur, ' DefundoTcudone,Theobertus fi-lius iHi lucceffit, huic fuccelfit Tcudo dux, lub quo Landebertus propter fororem fuam meretricem, fandu Emera'”mum martyrizauit. Poft Teu-donem ponunt aliqui Vdilonem,qui tempore Pipini patris Caroli Magni, dux Bauarix fuit, fed inter Teu-donem per centum annos vfquc ad Vddoncm, regnaucrunc in Bauaria 3 C* I tlt;' i- Hi |
|
A NATO CHRISTO Cadnino- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxgentis confuetudinc ità didijde quibus Blondus amp;nbsp;Platina, alij(^ue nonnulli non incelebres men-tionem faciunt. Et vt conicéèura eft, Vdiloillisfucceffit»cuius filiam aut ne-ptem ©t'^uan^ifótttt Carolus Martellus duxit vxorem, ex qua genuit Gryphonem. Hunc Vdiloncm ducem Caroloma-nus amp;nbsp;Pipinus fratres, priores Caroli Martelli filij, prxlio aggreffi fuderunt. poftea faftus eft dux Taffillo, q ui duxit filiam Defidcrij regis Longobardorum. huncTalfillonem Grypho addeditio-nêmducatuscompulit. Quodcumac-cepiffet Pipinus, exercitum in Bauaria duxit,amp; fratrem Gryphoné cepit,Taf-fillonemq; ducem reftituit. Fertur Talfillo ifte fuiffe frater Pipi-ni amp;Gryphonis, quod non bene quadrat, eratautem aids eis languineiun-öus.Tadïllo auté cum primonbus gen-tislux, fidelitatem Pipinoregi amp;nlijs eius Carolo amp;nbsp;Carolomano,anno do-mini757. fecifle legicur. Idem Talfillo poftobitumPipini,iinmemor iuramé-tiquodfecit,hortatu vxoris,qux filia Defidcrij fuit iegis,rebcllis Carolo Ma gnofaftuseft. Deinde datisobfidibus, reconciliatur. Veruntarncn pauló póft Üjnsriaa Iticii pro-uinciafj- ö*« fuadentevxore, AuaresfeuHunnos in diffipationcmrcgnivocauit,niultaque aliahoftilitèr cgit,ob quç maieftatis Iç-fa:reusiudicatuseft. Vcrumcofangui-nitatis contcmplatione vita concefla, ma cum filio Theodone tonfuratur, amp;in roonafterium ad agendum pœni-tentiamdetruditur anno Domini 788. Ab co temporc Bauaria in prouinciç formam redada, manfit fub regno Caroli amp;nbsp;libcrorum vfquc ad annum Domini 876. quo tempore moriturLudo-uicus rexGcrmaniæ, amp;nbsp;rcliquit très fi-lios. Carolomannusfadus eft rcx Ba-uarorumj Ludouicus obtinuit Orientalem Franciam,Thuringia amp;c. amp;vo-catuseftrex Oftrofrancix.Carolo ve-rócelfit Alemania, hoc eft, Sueuia, amp;nbsp;vocatus eft rcx Alemaniæ.Caroloma-no fucceffit Amulphus rcx, qui prin- ' cipabatur Boioarijs, Sueuis, Francis Orientahbus, Lothanngis amp;nbsp;Saxoni-bus,quifaétus imperator, diù moram |
GE NE RATIO XXXIIII. lor Ratilponx duxit. Arnulpho fucceffit Ludouicusrcx Bauarorum amp;impera-tor. moritur anno Domini 913. Sub hoc Ludouico inuenitur Ar-noldus duxBauaria:,qui,eledo Cun-rado primo imperatorc, ad Hungaros confugit, amp;nbsp;vlque ad Cunradi obitum ibl pcrmanfit,amp; fenbunt aliqui Amul-phumimperatorem cóftruxilïc ^C^p-fdt, amp;nbsp;reliquiffc tres filios ex Agnete regi na Grceix, Ludouicum poftca im-peratorem, Arnulphum ducem Baua-riç,amp; Vuernherum comitcm in (Scbll-fOl.Ludouic” obijtfinè fóbole.Vuern-herus genuit OthonemPalatinum de ^itififp(ïCf2/amp;Eckhardum de ©Tp-tOi, ducem cognominatum, Utit ^(ftÏ 6mKfc^UC^,q,Eckhardus genuit Otho-nem de (5 Jgt;p tCH^à quodeicédit Otho, à Friderico primo dux Bauariç defigna-tus,de quo Üthonemox dicetur. Arnoldas autemdux genuit Adelhcidam vxorem Othonis ducis Saxoniç^cx quibus natuseft Henricus‘poftea primus Romanorum rex, amp;nbsp;Baba, àqu3^,îgt; tflïbcr^ fertur dida. Henricus rex genuit Ochonem Magnum,amp;Henricum ducem Noricoru. Henricus duxgenuit Henricum pattern Henrici Ciaudi amp;nbsp;*Gifilam filia. Henricus ifte eledus fuit in imperatorem Ro. vt in hac genera-tionemox fequitur. De hac Arnulphi progenledubitari poteft, maxime ex co,quód ah omnibus hiftoricis genus Caroli Magni in Germania delecifle feribitur in Ludouico Arnulphi filio amp;nbsp;Cunrado primo per virilem lcxum,itumque l^tadSaxones, quia nemo fupcrcrat ex ftirpe Caroli apud Germanos,licctin Francia Oc-cidcntali,hoc eft,in Gallia fupereftenr, Modo fi Amulphus imperator rcli-quiflet non folum Ludouicum, led amp;nbsp;Arnoldum ac Vuernherum .Tequitur quod non defecit genus Caroli in Ludouico amp;nbsp;Cunrado, quia Vuernhe-rus genuit Othonem amp;nbsp;Eckhardum, Eckhardus autem genuit Othonem. Vndè alij fenbunt,Ludouicum Arnulphi filium nullos habuifle fratres, amp;nbsp;quod lub Ludouico Arnulphi filio potentiffimi crant principes amp;nbsp;duces, Amoldus in Bauaria, Burckardus in 1 3 Sue-' |
|
lox JOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Sucuia,Eb«‘arlt;ius m Francia, Henricus in Saxonia, lt;jilbertus dux in Lo-tharingta. Vnde defundo Ludouico, amp;nbsp;Cunrado primo in imperatorcm elc-öo^ArnoldusduxBauarix tcrrorcco-aótus,cum vxorc amp;filijsadHungaros fugit,ibique vfque ad Cunradi obitum permanfit, ex quo clarè pater,quomo-doetiàm fub regibus Orientalis Francis,per prouincias duces fuerunt con-ftituti,alieni à progenie Caroli Magni. , itàpotcftamp;deArnoldo ducerationa-beri. Vtcunquètaméfit,ineo omnesco-cordant, quódArnoldus perh.'cc tempora fuerit dux Bauariæ. Habuit eti-am fratrem nomineBertholdum, Deinde fub Othone primo Arnoldo vita Otho prim» fundo,filij eius rebellarccœperuntre-Hennefifugi^oB quam caufam Otho rexeosdu-c7tBauârfç'^®^” priuauitjamp;eödemducatum Ber-tholdo duci ac patruo conceffit: quo poftmodum defundo, anno Domini ^47.rex Henrieufratrem fuumdedu-catu Bauariæ inueftiuitjfilijs Arnoldi quondam contcmptis,quorum Amol-dusiunior diétus,apud Ratifponapu-gnans,gladio eft confolïus. Tenebat itaque Henricus Bauariæ ducatum vl-que ad mortem, eumquercliquit Henrico filio, qui fuit pater Henrici fecun-di,intcr fandos relati.Hic fuit in impe-’ ratoré eledus anno Domini lOoz.Hen-ricus imperator poftea defunduseftfi-nèfobole. Erat in humanis Cuno dux Bauariæ, vtrefert Gotfridus Viterbiefi, qui interrogatus a pnneipibus, defundo iam Henrico, quis fibi imperio aptior videretur, relpondiffe fertur. Nepos meus duxCunradus.attamen ironicè. quo audito, vniuerfi elegerunt Cun-radum lécundum. Cuno duxBauariç anno vltimo Henrici tertij relegatus ab imperatore obijt, amp;nbsp;imperator du-cacum Agnetiimperatrici priuatoiurc dedit. Scribittamé monachus Herfuelden monafterij, qui eo tempore in humanis fuit,quod Henricus ex Agncte duos fi-lios habuerit,Cunradum ifcHenneum. Cunradum Bauariç præfecit ducé.quo del undo,ducatum impératrice quoad |
vellct,Hcnricus dedit.'hune ducatu im- pcratrixpoft obitum imperatôris anno io6i.cófentide filio Herico Imp.Otbo-ni cuida ex Saxonia viro potenti dedit, videns eü induftrium amp;nbsp;iuuandis regni ncgocijs fatis opportunü,qui cum diet clarus amp;nbsp;magnç authoritatisin pafatio imperatôris, ficutfcmpèrgloriam folec fequi inuidia, fubornatur quida*£gc-no nomine ab æmulis,qui diccretregi, Othoneminnecem eius conrpiränc.Et pofiquàm Otho reeufauit fe purgarc duello,rcxcüducatu priuauitper lên-tentia Saxonu, quem ducatu per inter -uentü Rudolphi ducis Sueuoiu, Gucl-fo Sueuus nobilis amp;potens,gencr præ-didi Othonis fufcepit, de quo dicctur infrà generatione*34..amp; 36.1ndè Iccuta funtmultamak. Gudfoni fucceffit filius refcrens no- Giielfonf men patris, qui procrcauit Henneum z dueem Noricorum, ex cuius filia ludi-tha Fridericus dux Sueuoiu genuit f'rider i cum poftea imperatorcm.Henricus dux habuit duos fibos, Henricum amp;nbsp;Gueifonem. Henricus m ducatu luc-ceffit, amp;nbsp;Superbuseftdidus,qui*Ge- *Gertniii* trudem filiam regisLotharij ducis Sa-xonlæ, in vxorem recepit, amp;nbsp;mortuo Lothario, ducatum obtinuit. Guclfo frater illius,dux Sardinia: amp;nbsp;Spoleti,amp; marchio Tufeiæ fadus eft. Henricum Superbum poft obitum Lotharij Cun-radus fccundus iudicio principum pro-fcripfit,eiqueducatum Bauariæ abftu-lit, amp;nbsp;eödem Luitpoldo filio marchio-nis Auftriæ contulit. Henricus fuga-tus ad Saxomam venit, vb'i defundus eft. Luitpoldo fucceffit frater fuus Henricus, reliquit autê Henricus Superbus filium lui nominis,inter qucmamp;Henricum Auftralem dueemBauariæ lo^a fuit difcordia, quos poftea Fridericus primus concordauit,fecitlt;^; ex marchia Auftriæ ducatum circa annum Domi-ni 1153.hoc ado,quód Henricus Henrici Superbi films ducatu Bauariç rccipc-ret,amp; Héricus Auftralis Auftriçduca-tfiobcineret. HicHenricus priufquàm Bauariæ ducatum recupcrarct,vt refc-rut chronici quida aurhores,duxit vxorem fiham Curadi ducisdeZxringen, genu- |
|
A NATO CHRISTO genuitque ex ca filum, quæ Danorum régi nupGc, amp;nbsp;confanguinitatis caufa ca dtmiira, accepit in matrimonium fi-liam Henrici régis Anglornm, à quo rege fandus Thomas Cantuarienfis eft paflus. Henricus itaque duxSaxonum amp;nbsp;Bauarorum, de Agnete filia régis An-glorum quatuor filios fufcepit, Henri-cum, Othonem,Guilielmum, Rutherum. Otho à Richardo rege Angliæ fa-dus eft comes Pidauiæ, qui poftcà an-no^Domini u^S.poft Henricum fextum clcdus eft in imperatoré.Guilielmus re-xit vitra Albim fluuium Sclauos. Ru-therus obijt in Apulia. Henricus itaque genitorhorum, poftcà Içfæ maieftatisreus, àFriderico primo vtroque ducatu priuatus eft. du-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catum Bauariæ Othoni Palatino de ik * QI}lttDfp4Cb contulit, qui Henricum mdc cxpulit: ducatum vero Saxoniæ contulit Bernardo comiti de SCohaft/ qui Héricum vfq; ad ciuitatem BrunC uigam fugauit. Otho dux Bauariæ genuitfilium ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ludouicû,qui creditor arcem in tJÔp ^U( edificâlic,in 3n0d^dnt interfedus dicitur.huicfuccelïit Otho dux Bauariæ,qui duxitin vxorem filiam Henrici vltimicomitis Palatini Rheni, de quo inueftitus à FridericOjPalatinatum primus in domuin Bauarorum introdu-xit. Otho Bauariæ dux amp;nbsp;comes Palati-frijj^ nus Rheni,duos habuit filios, Ludoui-''’fl’mBa' ^“quot;^ ^ Henricum. Ludouicus fadus gt;1161(13111 eft comes Palatinus Rheni, cui amp;Ba-ButM. uariafuperior cum Monachio ceffit. Henricus veró Bauariam inferiorem cuæidObô^Utobtinuit. Hic Henricus rcliquit très filios, Othonem, Ludoui-cum amp;nbsp;Stephanum.Otho ifte aliquan-tifpèrfuit rex Hungariæ, expulit cum tarnen è regno Carolus régis Siciliæ fi-lius.Othoiftegenuit Henricum iunio-rem ducem Bauariæ, qui deceftit fine fobole. Ludouicus fimiliter obijt fine prole.Stephan* rcliquit duos filios,Hê-ricum amp;nbsp;Othonem. Henricus rcliquit Iohannem,qui obijt fine fobole. Hçc fuit jpgenics Henrici fil ij Otho-nis,primi comitis Palatini. Ludouicus |
GE NE RATIO XXXIIIL wj vero eiufdem Othonisfilius, habuitfvt quidam volunt)ruccerfiuè très vxorcs. Prima fuit filia ducis Brabantiæ, quam ferturinterfeciffein *Vuerde3.fccunda fuitducifta Poloniæ,ex qua procreauit Ludouicum ducem, qui à quodam co. mitede^O^CnlOC, hafta ludendo No-rimbergç e(ï occiius.Tertia fuit filia Ru dolphi regis Rom.ex qua procreauitdu-osfilios,Rudolphum qui pofteàfadus efteomesPalatinusRheni, exquoRu-dolphodefcenderût poftcà comités Pa- ni. latini. procreauit amp;nbsp;Ludouicum,qui fadus eft poftcà Imperator Rom. à q uo defeenderunt duces in Monachio Je idnbô^Ul moderni, amp;nbsp;fie Ludouicus Ochois films,eftftirps communis ,pge-nitorum Rudolphi comitis Palatini à Ludouici imperatoris de quo ordine di-cam. Eft tarnen verum,quod aliqui negat Ludouicum,à quo Rudnlphus amp;nbsp;Ludouicus imperatorpoftcà^crean font, ' habuiÜeprimam vxorem de ßrabantia quaminterfecerir, fed voluntaliû que-dam LuJouicu earn habuille,quod ego veritatisindagatoribus relmquo, amp;nbsp;ve-nioprimumad lineam Rudolphi, qua finita,expedi3mlineamLudouici. Ru-dolphus dux amp;nbsp;Palatinus Rheni,ex filia regis Adolphi deO^offau tres generauic filios,Rudolphum qui fine vinli proie deceffitjRupertü cognometo Rufum, exquoctiàm nemofupereft. Adolphus tertiusfilius,comes Palatinus eft fadus, qui propter ignauiam fuit amotus, amp;: Rupertus Rufus vice fua luftedus. Poft obitum vero Ruperti lucceffitin eledo-ratu Rupertus Adolphi films ex comi-tifta dc^ftittäfUgenitus. hic Rupertus R^''pen*rex C l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roinano.u. cx filia regis Aragoniæ ac bicilix procreauit Rupertum poftcà regem Romanorum, qui Rupertus rex ex filia Burgrauij de Norimberg gcnuit hli-os, Rupertum, Fridericum, Ludouicum, Stephanum,Othonem amp;iohan-nem. Rupertus amp;nbsp;Fridencus decef-ferunt fine fobole; Iohannes procreauit ex filia ducis Pomeraniæ Chn-ftophorum, qui ladus eft rex Dano-marchiæ, amp;nbsp;moritur fine proie. Ludouicus vero fadus eft Eledoriin-pcrij, hic procreauit ex Cypnea regina 1 4 Ludu. |
104 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Ludouicum^Fridencum amp;Rupertum, amp;nbsp;filiaSjVna Mechtilda dida eft.Ludoui cusfiliusduxit Margareta Amedei du-cis Sabaudix filianl,ex qua genuit Pbi-rhilippiis lippumcomitemPalatinum modernu. comes Pala-fed antcquàm adoleuiflct, Fridencus patruus vice eins Eleâorcm geffit. Philippus ifte ex Margareta filia Ludouici ducis Bauarix procreauit ad minus no-uem filios,amp;filias quatuor, nomina fi-liorum, Ludouicus, Rupertus, Philippus, Fridericus,Gcorgius,HenricuSjIo. hannes,Volfgangus amp;nbsp;Ötho Héricus. Frideric’ patru’ Philipi,reliquitLqdo-uicu comité dc^COpuin. Rupert’ faduS fuitepifcopus Colonienfis. Mechtildis nupfitLudouicocomiti de Vuirteberg amp;montisPeligardi. Stephanus autem ' Ruperti regis filius, procreauit plures FIios.exhisLudouicus Niger diftusamp; Fridencus reliquerunt liberos.Ludoui-cusduxitvxorem Croiam, ex ca genuit duos filios adhuc fuperftites,Gafparem amp;nbsp;Alexandrum.Frïdcricus reliq uit fili-um Iohannem,qutduxitvnamde Naf-faUjCXquarcliquitfiliu. Othoduxetia Ruperti regis filius, procreauit ex filia Henrici ducisBauarix Othonem du-cem amp;nbsp;fratres plurcs,quorum vnus fuit Argentinx epilcopus. NuncredeoadLudouicumimpera-torcm.Hic procreauit ex duabus vxori-bus fex filios, Ludouicum, Stephanum, Arbertum, Guilielmum, Ludouicum Romanumjamp; Üthoncm.vltimi tres dc- gt; ccHeruni fine fobole, Ludouicus veto faduseftmarchio Brandéburgi,qui ex filia comitis de Tyrolis genuit Men-bardum,amp;is dccelfit fine proie. Ex Alberto Guilielmus comes Hollandiæ fuit,exalijs nemo fupereft. folus con-feruauit genus Stephanus. Ex ducilTa nanque Selandix procreauit très filios, Stephanum,Fridcricum amp;nbsp;lohannem. exhis Stephanus dux in ^rt^0(bß(l(/ex duciffa Mediolani generauit Ludouicum,amp;filiampoftearcginam Franeix, Ludouicusifte procreauit filium refc-rentem nomen fuum, amp;nbsp;erat gibbero-fus,quiobijt finèvirili fobolc.Frideri-cus autem fecundus Stephani filius, ex duciRa Mediolani genuit Henricum cognomento Diuitcm, qui Henricus |
ex forore Alberti regis Romanorum ducis Auftrix, genuit Ludouicum amp;nbsp;duas filias,Ludouicus ex duciffaSaxo-nix gchuit Georgium ducem modernu m,amp; Margaretam vxorcm Philippi comitis Palatini. Georgius ex regina Polonix filiaS folumgenuit. filiarum autem Henrici pdifti vna nupfit Otho-ni duci de CSXo^amp;ac^, amp;nbsp;generauit Othoncm Bauarix ducem, fratresque cius.feCundaElifabeth nupfit Vdalrico Comiti de Vuirtemberg, ex quo genuit Eberhardu ducem de Vuirtembergfe-cundum amp;nbsp;Henricum comitem, qui Henricus ex comitilïa de OSiffcfj genuit Vdalricum modernum ducem, amp;nbsp;ex comitiflade (Splitt fecunda vxorc Georgium amp;nbsp;filiam duci Brunluigcnfi Vldirifl* matrimonio lundU, eelebratis nuptijs prima die menfis lanuarij fine magno ®®^ ftrepituamp; apparatu in^ördC^ i$»$- Iohannes quoquètertius films Stephani ducis,procreauitGuilielmum amp;Erne-ftum ex comitifla Goricix. Guilielmus obijt finè prolc.Erneftus duxde Mona-chio, ex ducifTa Mediolani procreauit Albertum,qui ex ducilTa Brufuigen genuit Sigifmundum, Volfgangu, Chri-ftophorum, Albertum, Guilielmum, lohannem.folus ex bis Albertus ex filia Friderici imperatoris tertij, lórorc Cçfi Maximiliani procreauit Guilielmum amp;Ludouicum, amp;nbsp;filiasquatuor, qua-rumvna Sabina nuptamcmoratoVdal-rico döci Vuirtembergenfi, amp;nbsp;nuptix anno 1511. fecundadiewartij cum fequé-tibus magno apparatu celebratx. Altera codé anno Ludouico Palatino Rheni copulata. Tertia innuptamanetad-huciuucnculacum Sabina fororcdu-cis Vdalrici Vuirtembergenfis vxore. Quarta veronatu maior inter forores, cum defponfata fuiffet Ludouico co-miti Palatino, ante eelebratas nuptias vita funéla eft anno 150Ç. Alij alitèrBauaricxgcntis principes annotauerunt, referentes quod anno Domini $o8.gens Noricorum amp;Baua-rorum du ce Teu do n e,Ro m a n is ei ectis, ad proprias fedes reuerfi fint, amp;nbsp;quod excrcitus Romanus apud 4^CtittgCrt à Teudone* proft^r^atus fucrit. Obijt autem Teudo duxprimus Bauarorum |
|
A NATO CHRISTO ^fuccediteifilius Vdo anno Domini Jj/.qui obijt anno Domini $65. illi fuc-ecnit Theodobaldus, qui de Italia ornes Gotthos expulitded hoc certe non quadrat. ANNO Domini 5(^7. Geribaldui cum fuo filio ducatum occupât. ANNO 58o.Childebcrtus rex Francorum, Tallillonem Bauariæ prçfecit, Geribaldo amp;filioduseiedis, quirede-untanno598. ANNO Domini ^oo.Antharis rex LongobardorumGeribaldi régis filiam Teudelindam duxit vxoremi ANNO 614.T alfillo fecundo régnât in Bauaria. obijt anno Domini ■650. ANNO Domini ^151. Grlmoaldus duxBauarorumconftituitura regibus Francorum. ANNO Domini 6^6. Teudo dux per regem Francorum Bauaris prçfici-tur,obijt anno Domini 718. fuccedu nt Grimoaldus amp;*Thcoaldusfilij. Gri-moaldus obijtab hinc anno fccundo, cui Hugibertus in ducatu fucceflit.Hu-gibertus obijt anno Domini 739. cui Odilo fucceffit. ANNO 74.i.Pipinus filius Caroli cum fratre Carolomanno, reges cum Odilonepugn3ueruntamp; vincunt. na-tus eft Taffillo anno 74.3. iterum pu-gnauerunt contra Oddonem ad Licu fluuium. ANNODomini 74.8.Pipinusfra-trem fuum Gryphonem cxpulitdeBauaria quam occupauerat, amp;nbsp;Taffilloni proprio fororio ducatum reftituit, qui Taflillofidem Pipino dedit. ANNODomini765. Odilodux Bauariæ paterTalfillonis obijt, quem Pipinus prçfecit. Taffilio anno 772. Carinthiam fubijcit, amp;nbsp;Roma: filius cius Teudo baptizatus eftab Adriano papa. ANNO Domini787. poft*homi-hium prçftitum,detonfijm amp;cçcatum Taffillonem Carolus detrufitm mona-ftenum cum filio Diotone,retinuitque ducatum.Carolus deinde annó 8n.Ber-nardura fecit regem Bauarorum. Anno8i$.Clotart* régnât in Bauaria. Anno 8i8.Ber nardus rex poft rcbel- |
GE NE RATIO XXXIUL 1 lionem à Ludouico excçcatur. Anno Domini 839. imperator obijt, cui quatuor fifij fuccedunt.Iterü ceflat regnum Bauarorum per 67.3nnos. Ludouicus propter infultum Hun-garorum dux Bauariæ efficitur. prçfuit 7.3nnis,amp;fucceffitilliBurckardus,qut primo anno occiditur. Anno pu.Cunradus rex fit,cui rebellât Arnoldus dux Bau3riç,amp; proptereà inHung3ri3m peUitur. Anno917.Burekardus dux Bau3rorui ' amp;Alcmanoi-umconftituitur. Anno pu.Arnoldus dux Ba uarie pa-cificaturHennco regi Ro. dh rucceffit frater Bertoldus. Anno 948.Henricus frater C'thonis-Magniducatum accepit. Anno 954. Luitolphus dux Othoni regi patri fuo rebellât, Henricumq; du-cem de Bauaria pellit. Anno 9)5.Hungari Bauanam va fiat, ducenteeos Ochone Schirenfi comité, fediuxta Auguftamin die S.Laurentij, ab Othone rege vidi funt. Anno 956.Heroldus archiepifcop’ à duceHéricoBauariç,quiexpulfuseratgt; apndïDJulÖOtffexcecatur.duxeo anno obijt. Henricus filius eins fuccedit. Anno 995.Héricus duxBauarix,cj, amp;nbsp;Hezilo,obijt:cui alter Hertcus filius ei“. fucccdit,amp; tertio anno morit,cui Henricus alius filius Hezilonis fuccedit, amp;nbsp;eedefia Bambergen tundauir.Hic Héri-cus, Othone tertio mortuo,in rege Ro. cligitur annoioot.amp;Henricus frater S. KundegundæfitduxBau3riæ,cin obe-unti Henricus filius fuccc'jit anno 1026. Henrico anno Domirf,jo49.afuis fira-gulato,Otho fu.ccedit. Anno eodem Cono fit dux Bauariç, quem Oi’hoprçdidusinterfecit. Anno io7o.Ocho duxBauariæ regi Henrico rebellis pellitur,Guelfo à rege*, qui Jo.anno luiducatüs obijt, amp;nbsp;Henricus frater eiusfucceifit,qui Henricus obijt anno 1127. amp;nbsp;Henricus filius fuccelfit. ifteannoii29.obijt,ÓcFridcricus dux ei fuccedit,obijtannon47. amp;nbsp;illi Henricus Saxo fuccedit. Annon8o. Henricusdux Bauariæ 34.annolui ducatüs abimp. Fridcnco deijcitur, Otho Palatinus Schitenfis lub- |
io6 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
]ubAi.tuitur,q, obijt a nno nSj.Ludoui-cus fib* fucccdit,lt;j39.anno fuiducatus à quodam cultro perculTus apud ^fif(* l^fintobijtjCuifucccffit fili’dux Otho. Cetera vt fupri. A mundi exordio quatcr millefimo DCCCC.LXVLanno,falutis fecundo fupcr millefimum, Othonc3,mortuOj Gcrmani eleéiores conceflo iuri per lanóbonem Gregorij $. amp;nbsp;Othonis j. pnmum innitentes, Henricum ducem Bauariæ,comitcBambergenfem,Clau-Irop.8™**‘ïlumpofteàdiâum, Cçlarcm déclarât, quinonperfucceffionem, fed per ele-thonem defignatus Cçfar amp;Augiiftus, imperauit annis 22. vocatus Henricus Jccundus.itàipfcfeBambcrgæ appellaf le inucnitur,licetItali pro maiori parte cum primum appellent, nec incatalo-go ponerevclintHcnricura Aucupcm, Magni Othois pattern, qui turn a Germanisin Cçfarem fuit canonicc fubli-matus. amp;nbsp;contra eosiudiciomeo facit textus qui incipitj Conftitutio, amp;nbsp;eft paleaój.dift. Conftitutio,inquit,primi Henrici amp;primi Othonis cum Romanis pontificibus amp;C. Henricus ifte aduentum fuum in Ita-liampcrannos XU. fertur diftuliftc. Multaenimcum Gallis, plurima cum Metenfibus hue Mcdiomatricibus bella felicitèr geftit.in regem auté regniinun-gitur aVuillegifo Mogutino archiepi-Boemiafub icopo.in bellis fortunatus fuit, Boemü lugau. nbsp;nbsp;Bodiflaumq; ducé cum omi gente Scla-uorum impcrio Ro. lubiugauit. Eft tarnen verum,vbt Bohemia amp;Sclauorum gétem,quoru magna pars adhuc infidc-lis erat,adirc vellet, cxercitü luû eucha-riftia fanfta prçmuniri curauit. in loco deinde certaminis vidiftefcrtur,fanélos Laurentium amp;Gcorgiü ac Adrianum, pccdcrcexeicitu cum vexillo crucis, amp;nbsp;angelum Dei c^citate percutientem ad-uerlarioSjhcquchnè fanguinis effufio-nc deditione iafta, de illis triumphauit. ANNO Dominiioo5.Sylueftro Ioli.i8.papa papa mortuo,Iohannes huius nominis XVIII. prçheitur, amp;nbsp;quinto menfe moritur. I0I1.i9.pap. Eodem anno Iohannes ip. patria Romanus,pontificiuminiens,ferèoci-oluslèditannos quatuor,mcnles quin |
que. Henricus rex fexto regni fui anno ß,„i,ci{i epifeopatum Babenbcrgenlem confti-epifcop*’ tuit,locumqueipfum prçdiorum diui-fund^t^f' rijs amp;omni ornatus decore copioffh-mè ditauit,in meridiana quoquè parte ciuitatis monafterium in honorefanóti Stephani protomartyris fub ordine ca-nonico conftruens,ex altera vero parte aquilonari aliud monafterium fubmo-nachaliregulain honorelanóri Michaelis amp;nbsp;Zandi Benedidi abbatis confti- i tuens,fibifuçqueciuitatifupra petram apoftolicefirmitaris fundatæ, muroq} amp;nbsp;propugnaculis meritorum landt Georgij patroni,cçterorumq; fin do-rum munitæ ac cxornatæ,contraincc-riuos viriorum iadus turrim fortitudi- . nis in Stephano,amp; contra aquilonem, vndè malum omne pandetur, refugium certum in angelico prçparauit præ-fidio. Regis autem frater Bruno Augu-ftenfis epifcopus, felicibus eius aóribus inuidens, multas illi aduerhtates pro-pterea inferebat,cui rcx non lólum tali-onem non reddidit,verum ctum omina dilftmulando,patienter illum in bona vincerefatagebat. ANNO deindèfalurisnoftræioir, Eberhardus primui ecclcfæ Bambergenhs epifcopus,ordinarionis füæ anno ij.dcdicauitecclehamfandi Michaelis i n monte.Henricus rex, cogentibus prinCipibus,*Kunigundcm comitisPalatini Rheni Sigifridi ftliam duxit vxo-rem. Chronica noua Norimbergæ mn prelfa,defcribit genus regis ac reginx. Regis genus incipitin Luitolpho ducc Saxonum,cuius hlius natu m3ior,belli-geranscum Dants, in mari* Balthico perijt. Othoalterhhusinducatuluc-cefht,rcliquithliumHenricum,Humi-lem didum, amp;nbsp;Babam hliam matrem Alberti comitisBambergéhs, quemob necem fratris fui Cunradi Ludouicus imperator decollauit.à Baba Babenberga dici fertur. Henricus Humilis, alias Auceps, poft Cunradumregem, illius occih Cunradi hlium, eligitur à prin-cipibus Gcrmanix in regem Roma-norum. Is duxit Mechrildam fanda: conucrfationisfoeminam,ex qua genu-it Othonem Magnum amp;nbsp;Henricum du- % ÏMi |
A NATO CHRISTO ducem Bauariæ, Henricus dux Baua-hæ gcnuitHcni icûjde quofub Otho-ncfecundo, qui poAeàgenuitHenricû hinic,amp; obijt Ratifponæ anno Domini pp^Jepukus in cœnobio S.Emeram-mi,cum tali epigrammatc; Henricus, Romani regis p3ter,amp; defcnfio legis,Ba-uariæ cukorpius,efthic dux Henricus fepukus.
Habuitautem Henricusrexfratrem epifcopum Augußenfem Brunonem,amp; fororem diftam Gifelam, quæ nupta Stephano regi Hungariæ regnum ad Chrifti fidem conuertit-habebatadhuc aliam fororem, vt refert Hermannus Contradiis,etiara Gifelam didam. fed vt fcribiiGot.Viterbien, neptisilla erat Hérici regis,amp; primo nupta fuit Amul-phoduci Sueuorum,cui pcperit Erne-ftum amp;Hcrmannum filios.
Mortuo Arnulpho,GifeIa contra-xitcum Cunrado duce Francorum có-tra voluntatem Henrici, quéadmodùm latiùs elarebitinferiùs» Vcriim quo pa-âoHenricus frater Magni Othonisjfa-â:usfitduxBauariæ,ità fcriptum inue-jj^’f*- nio;Deniquè OthoneMagno régnante,mortuus eft Arnoldus dux Bauariæ, amp;nbsp;filij cius fuperbia clati,iuffa régis co-tempferunt, recufantes ire in comita-tum.Commotusrex, ducatum Arnoldi dédit fratri illius Bertoldo: quo de-funâ:a,pofteàmonitu amp;nbsp;interceffione matris fuæ, Otho prçfecit fratrem fuu Henricum Bauaris.Erat autem ipfe Hé-heus copulatus matrimonio filiæ ducis • Arnoldi fœminæ cgregiæ,mirabilisque prudentiæ,amp;ficHéncus ducatum ob-tinuit.quod tarnen Arnoldus filius prç-didi Arnoldi ac fratres eius, ratum habere noluerunt, ex quo amp;nbsp;Arnoldus paulôpoftinobfidione Ratifponæ fuit interfedus.
De genere S.Kundegundis ità refert chronica Norimbcrgcnfis:Carolus,in-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit,Magnus Ludouicum imperij fuc-
cefforem rcliquit, Ludouicus autem cognomento l-’ius,imperator, inter cç-teros filios tres habuit, Carolum regem Galliæ, akerum Ludouicum regem Franciæ,tertium Sigikidum Rhenico-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitem Palatjnum,is Sigifndus ex vxore
GENERATIO XXXIIlL 107 fua Machtilde tres filios ac filiamvni-cam genuit,tertius filius fadus eft Pa-latinus Rheni Héricus nomine, cuipa-terprouinciam Boioariæ adiunxit. Hli Henrico filia à Deo data fuit Kundegû-dis,diu o Henrico imperatorimatnmo-nioiunda.
Hçc,vt cum bona venia Ioquar,non benè quadrant.nam Ludouicus Pius fecundumhanc fupputationem fuiftec proauusfindæKundegundis..SedLu-» douicus Pius mortuus eft anno Domigt; ni 840.3 quo tempore vlqueHenricum regem, coniugem ipfiusKundegundis tranficruntuó.anni. Deinde non bené inuenitur Ludouicus Pius plures ha-buifte filios legitimos monens, quant tres,qui funt,Lotharius,Ludouicusamp; Carolus.
Notumeftautem quodannoDomi-nii2ï6.Otho Bauariæ duXj Palatinatiis Rheni dignitatem primùm in dom uni ducumBauariæ jntroduxit.duxiter.ini Gertrudam lîliain Henrici Palatini co-mitis,qui Henricus erat filius ducts Sa-* xoniæ,amp;ex Agnete fiha Cunradi co-» mitisPalatinit ducts Süeuiæ fibi nupta, Gertrudem pr^dictamgenerauit^ amp;nbsp;Palattnatum cum cadem obtinuit. hoc vuk, quod in palatin nouo arcis Heidelbergcnfis inuenitur fcriptum:
X?(6o her cr(I ^Öfalß^nlfam OfBeut. J;)at'Pf.ifßar4ffJ0ci.;ricb£'td;bü'rkin.
OJîit mannet tres nfact-t/
^Vô reiche (fhurfurß Hieb fem ßC^ fc^techt
Regnum Hungarorum origincra Hnnnarij habuifle fub Baruch nonnulli teftan-regnura. tur, de quo dixi in volumine primo, generatione decimaleptima. Reges vero quales habuerit, non eft darum, nifiquodpoft muka lecula anno Domini 4or. tune Attila rex Hunnorum Pannonia potkus, in regem eligitur, abHunnisque Hungaria dicitur. Attila vero defundo, Hungariæ interregnum fuit,nee reges certos habuit vJq; ad annum Domini millefimum circa an-nos Henrici fecundi.
Hoc in tempore Stephanus Gei-chx filius, duxit vxorem Gifelam, foro-
-ocr page 124-ro8 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
fororem Henrici ducis Noricorum,per quamgensHungarorum ad fidéChri-Êiconuerfaeft. noluit enim Henricus fororem tradere, quoadStephanusba-ptifma {ufeepiiïet. Vndè Albertus Pra-genfisepifcopus, tantæ fanditatis turn habitus eftjVt diuino fpiritu impellente, in Pannoniam defcendens,regem Hun-garorum b3ptizauerit,amp;omnes epifco-posbenèdeDeofentientes cxemplo amp;nbsp;vita inftruxerit.erant enim aliqui Chri-RianiinHungaria. S. Stephan» nbsp;nbsp;nbsp;Stephanus itaque primus rex Hun-Hungari» garorumintitulatuseft^amp;provitxpu-ritate inter fandos relatus,qui in adole-fcentia contra Cupam ducem potente amp;fortemgefntbellüjamp;obrinuit.mor-tuo enim Gcicha patre Stephani, Cupa voluit matrem ipGus per inceftuofum fibicopulareconiugium, amp;S. Stephanum parabat occidere. Sed commiflo prçlio, Stephanus vidoriam obtinuit, amp;Cupam interfecit. Poft vidoriam vero Stephanus votum fuum perfoluit.nam vniuerfum po pulumin^uincia Cupæ, décimas fru-gum ac pecorum fuorum cœnobio S. Martini dari perpétua decrcuit.corona vero regalem adeptus,famofum helium geffit contra auunculum fuum Giulam Vltrafyluanum principem:eoquedeui-dOjcius vniuerfum regnum monarchic Hungariæ adiunxit, ipfum vero cum vxoreamp;filijscaptiuum in Hungariam mißt. Diciturautemregnum Hunga-riæ C^rhekn. Poft hoc mouit excrcitu fuper Kean ducem Bulgarorüamp; Sclauorum opu-lentifGmum,qucm etiam deuincens oc-ciditjin^ftimabilcmque thefaurum ac-cepit.deindc venit in ciuitatem Budam vna cum filio fuo Emerico amp;nbsp;regina, ibique de thefauro ducis Bulgarorum amp;nbsp;Sclauorum çdifîcare coepit monafte-num in honore apoftolorum Petri amp;nbsp;Pauli, ad quod regina multaclenodia contulit. Illud autem opus fandus Ladislaus rex, proncpos Stephani, con-fummauit. |
Stephanus poftea rex ftatuit Emeri-cumhlium fuum confortem regni fa-cere, fed ante fublatüs eft. Erat enim adolcfcensvirtuofus, ità vt poft mortem inter fandos fit relatus. Deniquè cum fponfa vxorc fua virgo exiftens, morte præuentus propera, raptus de medio nè malitia mutaret intelledum eius,miraculis clarus, fandus ab omnibus exiftimatus eft. Stephanus itaque rex cum mortl ap-propinquaret,nec confanguineos ido-neos pro regni gubemationehaberet, nè Hungariafide declinârent, Budam filium*Egeuth mifit ad Vazul, quem pro lafciuia incluferar,vt eum de carce-rceduCerct,amp;regem conftitueret. Sed vt fcribit magifterloh.de Turach, regina hoc intelledo, effodi fecit oculos Vazul filio ipfius Budæ, quem pofteà rex videns,cùm non änderet vindicate, conuocauit filios Ladislai patrui fui, Andream,Belam amp;Leuentam, confu-luit eis vt fugerent. illi igitur fugiunt in Boèmiam. ANNO Domini 1037. fandus Stephanus fanditate amp;nbsp;gratia plcnus, gra-uimorbo ex morte blij fui£menci, vt creditor,exacerbatus,37. fui regni anno moritur,amp;inbafilica AlbenfiB. Mariç virginis,quam ipfc conftruxerat, regio morefepclitur. Primus rex Hunga- Cao rorum fuit S.Stephanus. Secundus rex Petrus filius Guiliclmi fratris Sigifmudi ° régisBurgundionü,duxit enim in vxo-rem fororem regis Stephani, de qua ge-nuit Petrum regem, cooperata fuit in hoc Gifila regina. Tertius rex Aba fororius regis Stephani, qui cum Petro contédebat quâdiù regnauit, fed prçlio vidus, ab Hungaris lugulatur, amp;nbsp;Petrus Henrico imperatore curante, in regnum reftituitur. Quartus rex Andreas, qui vidoPetto amp;nbsp;excecato, co-ronatus eft.Quintus rex Salomon filius Andres. Sextus rex Bela Salomonern impediuit. Septimus rex Gaifa filius Beis. Odauus Ladiflaus frater Gaifs filij Beis. Nonus rexColomanns filius Gails. Decimus Stephanus B.filius Colomani. Vndecimus Bela 2. Duodecimus Gaila 2. filius regis Belæ C^ci. Tertiufdecimus Stephanus tertius. Vfurpauit tune regnum dux Ladislaus, vfurpauit amp;nbsp;coronam Stephanus quartus filius Belx Cçci, nec |
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXIT. m
|
Bcc tarnen obtinuit. Quartufdeci-mus rex Bela j.frater Stephani 5. Qujn-tufdccimus Emericus filins Belæ 3. Sextufdecimus Ladislaus j.filius regis Emerici. Decimufleptimus Andreas a. pater S. Elizabeth. Decimufoda-uusBela^.filiusAndreæ. DecimuC nonus rex Stcphanus5.Belç filius. Vi-gefimus Ladislaus filius Stephani. Vigefimulprimus Andreas j. nepos Andres 2. Vigefimofecudo lococó-currunt cum Andrea Carolus, Vuen-ceslaus, amp;nbsp;Otho dux Bauanæ. Carolus obtinuit regnum. Vigefimufter-tiusrcxLudouicus Caroli filius. Vi-gefimufquartus Carolus cognomine Paruus:concurrit cum illo Sigifinun-dus imperator,qui tandem regnum obtinuit. Vigefimufquintusrex Albertus,qui duxitElizabeth filiam Sigilmü-di. Vigefimuffext’ Ladislaus,in cuius smulationem quia puererat, Vladif-laus regisPolonix filius regnum vfur-pat,inbelloTurcarumpcrijt. Vige-j fimuiïeptimus Matthias Huniadis co-ronatus eft anno Domini 1464. Fride-ricojconfentiente. ^‘'gi«4. ANNO ioio.Sergi’4.patriaRoma-i *”f^ nbsp;nbsp;nuseligitjvirfandilhmçvitçantcpon-ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tificatum,amp;poft feditannisz. |(' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vuillcgifus archiepifcopus Mogun-**'! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinus,quiHenricum cófccrauitjhumi-lem ortum habuit.patcr enim ipfius cur-Vwll^fu, rifex fuit, ideo Vuillcgifus intbalamo •rchitpifco *cxarato litcris groffis Icribi iuffit, cuius 1 f^‘W'*ó“-ipfçcJJ^^Jen-l jub diligent! cuftodia fer-uanSjintroirc folus confueuit. eaqux fcripta erant, Icgit, in hunc modum: Q Puiliegi/è^recole'Vweyéneris. Hic appen-dit amp;nbsp;rotas ih parictc,vt ftatum fuç pau-pertatis agnofceret.indè amp;nbsp;rotx m ve-xilloEcclefiç Moguntinç funt depidç. ANNO Domini lon.Hermannus duxSucuix,fccundus cius nominis,ex Gerburgafilia Cunradi régis Arelaten fiueBurgundix,gcnuit filiü Herman- , num,ex quo Erncftus,qui ex Gifila ge-nuitErneftuamp;Hcrmannü. Mortuus l^ia» ®^ Sergi*Papa anno 1015. amp;nbsp;Benedidus •'(gt;pi. 8.Tulculanopatrc natus,fucceffit, fe-ditq;annisxj.men(evno. Henricus 2. turn primùm Roma venit,et accepta im-perij corona , à Benedido imperator |
Auguftuscftappellat’.qui prima expc-ditioneficut pia,itafclici in Capua du-cens,Saraccnosindè cxpulit.Subagonfi autéducemimperatoris Conftantino-politani,quia fauebat Mauris feu Sara-cenis,bello acerrimo eftperfecutus. DuxilleinApulixfinibusçdificauit Henrieu«». Troiam vrbe,vbl quondam caftraHan- Saracenos rubalis fuerunt.eius auté condendx vr- ^jft“* '* bis ratio fuit,quod habitatoribus Grx-cistanqin coloniam dudameo milfis, Apuliç Calabrixq; in fidc continendis, amp;Romanorü finibusinfeftadis videre-tur maxime opportuna.Qiwd Ciim He-ricusintellexiflet, noux vrbi caftra ad-mouitjftabatinobfidionc méfibus4.amp; machinxomnis generis admotx.xfta-tisautemaducntuobintolerabiliacau-mataHcnricus deditionem ab oppida-nis acceptas oblatam,cum datis obfidi-bus Romam eftreuerfus. Fertur de Henrico hoc,q) femper prima nodem,ingrediens vrbc,folitus fue-rit in Ecclefia S.Mariç Maioris manere. cótigit aut fern cl, 01 dum folitarius ora- WIM H«n-rct,vilusfitfibiChriftus pontificalibus ^g^^**quot; * indutus ƒ cedcre Miflam eelebraturus: qüc lequebat S.Laurétius, amp;nbsp;loco fub-diaconi Vincentius,pofthos virgoDei genitrixcummukitudine virginum amp;nbsp;angcloru,dchinc loh.Bap.cum patriar-chis amp;^phetis:poft hos Petrus amp;Ioha-nes cu exterisapoftolis amp;euang.S.Stc-phanus cum martyribus,S.Martinus cu cófefforibus,angeli inceperunt introi-tü,Sufcepimus^Dcusmilèricordiam,amp; _ du cantaret,Dcxtcra tua plena eft iufti-tia,oés Chriftu et beatam virginem imitantes, extéderunt digitos in Henricum. fiofteuangcliu inedicibili iubilo ange-us librü deofculatua Chrifto,pfcnta-uitB.Mariç,amp;poft ca omnibus peror-dinc dcofculandu.demùm innuit bcata virgoangelo, vtporrigerct libru etiam Henrico adofculandum,dicens; Prçbe ei pacis ofculum, cuius mihi virginitas placct.amp; cum prç nimio gaudio raptus, nefciret ad plenum intendere, angelus ipfum in neruo tangens,dicit ; Hoc tibi erij fignü diledionis Dei propter tua ca-ftitaté amp;nbsp;iuftitia.amp;exindè vlq; ad mortem claudicabat, ex quo euêtu vocatus eft Henricus Claudus. K Henri- |
HO lOH, NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Henricus z.aliquado infirmiute calculi laborabatjCui pemoftantiin móte CalÏïno ante altarc S.Benedidi amp;nbsp;mul-tùm dolcntijS.Bencdidus apparés, cal-culum ferro excidit,eumq; in manu im-peratoris pofuit,amp; vulnus lanauit. calculus illcadbuc ferturlüfpéfusin qua-damEedefia. Imperantc Henrico, accidit miranda resin Saxonia amp;nbsp;in dioccefi Magdébur-C‘ gcnjvbi erat Eedefia S.Magnbq uida ü-ccrdos,vt refert Vincen amp;nbsp;Iob.de Colum. dum Millam eelebraret in vigilia natiuitatisDomini,i8.viri fimul cum »5, mulicribus in coemeterio Eeddke choreas duxcrunt, ac lacerdotem cantan-chTre^pX. tem impediebant.iulbtfacerdos vt qui-M mir»» nbsp;nbsp;efeerent, aut abirent : fed ipfi lacerdoté dci ifcrunt.illc amaricatus,imprccando dixit:PlaccatDco amp;nbsp;S.MagnOjVt ità c.a-tantcs pcrmancantvfqucad annum. amp;nbsp;itafadumeft, vttoto anno£n« intcr-miffionecantantes eborizarent. mira-bile diétu, toto illo anno nee ros, nee pluuia fuper cos cecidit, fed nee lalbtu-do,ncc fames illos aftecit,ncc veftimen-tajneccalccamentaluntattrita. Anno autcmrcuoluto,Hcrebertus epifcopus Colonicnfis adlocum vcniens,a nodo quo facerdos illos ligaucrat, abfoluit^ atq;antealtare Eccldia: reconciliauit. Hune cpilcopum Henricus iniuftè iniurijs alfedum,a fe expulit. led cum natale Domini apud Coloniam ede-brarctjbumilifatisfadioncplacauit. Inter chorizantes filia facerdotis cuiuldam cum duabus alijs continuo inortua cft, exteri continuis tribus no-dibusproximis dormiérunr.aliquipœ-nam luam tremoremembrorum prodi-dcrc.boc fcriptum rdiquit Hubertus, qui fuit vnus ex cis.aliqui ex cis ità com-pudijquodinter landos reputati lunt. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3racenisltaliapulfis,nouampeftcm iTureuca-Oriens lenfit. Hicrofolyma circa an-pw* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nu Domi ni lou.capta dl à Turcis,q uo-rumea fuit non fumma impictas, vta pominici lepulcri amp;Eccldïarum mon-tis Sionamp;Bctblecm violatióe libitem-perarent. Accidilfc ferunt banc Chri-flianisdadem intdlinis Saracenorum, Aegyptiorum et Turcarum belIis.Nam Tureç cum Conftantini quinti tépori- |
bus, feu(vt volunt alij)aliquanto priùs è Scythiae finibus egreffi, Perfidis partem occupalfent, non inuitis Sarace-nis, quodtributum cis penderetur, amp;nbsp;Mahumetifeda communitèriamacci-peretur,paulatim itàgens barbaraani-misferocitatcque,quam genuinam ha-bentj amp;nbsp;multitudineercuit, vt Sarace-ni, quorü auxilia nuperin fut potdlatc babebant, fdc illis paulopoft fubderc non repu gnau erint. Colluuiem cam fuprà ex Seythis aut Cafpijs montibus pro multorum lèn-tentia prodijflediximus.nomc nifi apud Pomponium Melamamp; Plinium,apud vetcres vix Icgi. fanè in 6. PJinij, cap.7. Turcç(fîc enim verior dlleótio)Tanaiï accolxfcnbuntur. Habebantbadenùs Aegyptij fanda ”^i/ Hicrofolymorumregionem,fed occu-pata à Turcis Pcrfïde,acceptisquc in fi-dem Saracenis leu Agarcnis, vt à nobis appcllantutj Aegyptij quoquè fe dedi-derç^ Fuit boe tempore Caliphas Ac- û*^ gypti præfeSjquem cum maximaChri-ftianorum ftrage circa annum Domini lOiS.templum Dominicas refurredio-nis diripuiffe fcribunt,id quod Cóftan-tini Magni mandata ædificatum eft, quod Modeftus prxful Hicrololymi-tanus reftituitex Heraclij Cæfaris ma-dato, amp;nbsp;port Caliphæ tempora dirutû,à Cbriftianis (vt dicetur)reparatum eft. Atq; bis quidem incremetis Turcarum in Afiaresinualuêre,quorum Suitanus Chriftianam remp. multos iajn annos grauitcrprclïit. ’*i In hac gencratióc Vdo arcbiepifcopu$ Magdenburgen fata mala perlóluit.iSepil«rj in cadem vrbe aliquado fcbolafticus ob- : tuf ingenij ac indocibs,implorauit au-xilium reginx cxli, vt abquid difcere pollet,quç ei polliccbatur amp;nbsp;fapiétiam amp;nbsp;cpifcopatum.Ciim itaq; dodus cua-filfct,in epifeopû cligitur:icdpropric fa-lucis amp;nbsp;gratix ladç immcmor,volupta-ti indulgcns,bona Eccldia: nvglcxit.uà tandem omnibus odio habituseft.Indé in Vallc Liliorum abbatiflam ad libitü habuit. node quadam cum apud cam dormirct, vox intonuit : Vdo, cefta de qA»*^ ludo.lcd ille in delicijs perfeuerans,non lt;loJ“^;^jj curaujt vitam emendare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*“‘‘ Tandem |
|
A NATO CHRISTO Tandem Fridencus eiufdem ECclcGç canohicus, noéiein choroS. Mauricij videbat turbam lamäoru Vdonem ca-j^ puis pœna damnare, qücm vtfic dana-tum,i)ugil decollauit ; de latere em ab-batiüxabdudusfuit,amp;a B.Maria vir-gine coram filiofuo accufatus,damna-tus amp;nbsp;decollatus.ac fic illo videnteinfe-bcifato perijt-huius horrendi prodigy memoria,cruorVdonis in marmorecâ-dido adterrorem aliorum oftenditur. Henricus imperator multabonacc-defijs fecit.aliquando venir Argentina, Mndiori ^ ^’Jæ vidiffet ibidem honeftam fratru Argent conuerlàtioncm maioris Ecclefix, pc-tcbatregulamipforum fibi dan: amp;nbsp;quia intcllexitle nopolTediutiùs ibidem rebus vacare,quod potuit fecit.Præbenda in eadem Ecclelïa mftituit, pro facerdo-tc,qui loco regis diuinis intcreffet, quæ , Præbendahodiè regalisdicitur,Ecclc-fiam quoquè Bafileen ipfe reftaurauit. - „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Perhxc tempora cratin Sueuiapro-Sueuwfi- fapia nobilis Guclfonum diéta, genus milia. ducens(vtferunt)àTroianis.de bis in-ueniuntur monumenta in monafterijs ad Vineas, id eft, Weingärten amp;nbsp;3((t^ ferff,vbl babent fepulturas.veniffeeos inhanc prouinciam aiütcum reliquijs Troianorum à Sicambria.Etpoftmul-tafecula fubCarolo Magno,qucndam • ex Maioribus buius generis duxifle fe-runt vxorem,fenatons Romani filiam, exquagenuit filium, quem Catilinam vocabant, ab auo materno eiufdem no-minis, quod iuxta linguam Teutoni-CuelfoI. cam @uelf dicitur.indeGuelfo appel-latuscft. bic Guelfo poftquam adolc-leuit,vxorcm duxit, exqua genuit filium Etbiconem amp;filiamluditham nomine, quam luditham duxit Ludouicus Piusvxorem,quieratCaroli Magni films, defunda vxorelrmegarda,amp;ex eo proercatus eft Carolus cognomento Caluus. Ethico vero filius Guelfonis, genuit filium Henricum, qui vxorem duxitde ^Ol^emvurfm Boioaria, Bca-tam nomine,ex qua tres filios progenu-it,Cunradü amp;nbsp;S.Ethiconem amp;nbsp;Rudol-phum. Henricus ifte Altdorffen mona-fferiumlundauitjCuradus cçlibem vi-tam tlegitjfrater cius Etbico vxoré non duxit, led Rudolpbus accepit vxorem |
GENERATIO XXXIIII. m *Itam, filiaCunonis nobiliffimi comi-tis de*X)tnmgeit, ex qua i.generauit fi- *ófHn3ett lios,Henricum amp;Guelfonem 2.Henri- Guelfo». cus adolefccnsin vetuftavallefaxo per-cuffus,in venationeinterijt.Guclfo ve-ró,patrc defunlt;ffo,et in Altdorffenfi eoe-nobio bumato,vxorem duxit Imizam, fororem Henrici ducis Noricorum, amp;nbsp;Fridcrici ducis Lotbaringiæ,amp; Adcbe-ronis epifcopi MetefiJfte Guelfo cum BrunoneEpifcopo Auguftenfi aliqua-dórcbellabat imperatori. genuit autem fibam Cunizam diétamibanc defpon-fauit Azoni marchioni Eftcnfi,fecun-dùm alios Italiæ.bic Azon ex ea Guel-fonem totius terræ futurum bæredem genuit. Guelfo filius acquifiuit duca- Guelfo j, tum Carintbiorum amp;nbsp;marebiam Ve-ronenfem tempore Henrici ^. bic fcr-tur fundäffe monaftcrium Wfingur-(01 antiquum, correptus autem infir-mitate iuuenis adhuc in cafb'o Pota-mio, amp;nbsp;videns fibi imminere mortem, quia bæredem exfe non babuit, omne patrimonium fuum ad coenobium Alt-dorffenfc dari commifit. Et cùm ex pla-citobi quibusiniunftum fucrat,dona-tionem perficerevellent,mater eius fci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y . ens fc bæredem babere exfilia Azonis vxore,boc fieri prohibuit: mittensque legatos in Italiam, Guelfonem filium Azonis vocauit, amp;in poffdfionem bonorum mifit. amp;nbsp;fic ex Azone amp;nbsp;vxorc * fuaiamdilt;ffa,reliquapofteritas Guelfo-num defcendit. Circa hæc tempora anno Domini 1061. Agnes imperatrix, mater Henrici 4.imperatoris,ducatumBauariç,qucm Baiuria Sa-aliquandiu tenuerat, nobiliffimo viro *.®“‘Otho- . , „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commen» Uthom de Saxonia conceHit, videns eu ,ja{ur, induftrium amp;nbsp;iuuandis regni negocijs fatisopportunum. buius Otbonis fili-am Guelfo filius Azonis duxit vxorem, vtinuenitur clarèfcriptum apudmona-fterium Herfuelden pofteà vero Otbo duxBoioariorum abçmulislçfæ maie-ffatis defertur, amp;cvimiam Henricus4. multis effet inuifus, incepit (vt aliqui fcribunt) formidare Othonem. idcirco eum, quodper duellum fepurgare no-luit,per lêntentiam ducatu priuauit anno Domini 1071. Eundemqueducatum Guelfoni genera ipfius conceffit. K a Refert |
m lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Refert fcriptorHerfueldenfis^quan-diu rcs tranquills crant, caufam foce-ri Guclfo armis amp;nbsp;confilijs tuebatur» at vb'i animaduertit datam in cum fcn-tentiam,leges omnes abrupit. Et primo in tam trepidisrebus pctenti auxiliu dc-negauit, dein filiam cius à complexibus fuis amp;nbsp;tori confortio fcgrcgauit,poftrc-* mó ad ipfum eins ducatum occupant dum omnem opcram impendit, amp;nbsp;fili-am {ócerorcmifit,tandemq; poft multas ftragesducatum obtinuitj amp;ad fili-os luos tranfmifit.duxit cnim,vtinmo-naftcrio*5?ßfitt^(tVtflt fcriptum inueni-tur,reginam Angliæ viduam,filîâBal-duini comitis Flandria: luditha^ ex qua duos filios genuitGuclfonem amp;nbsp;Hen-Guelfo 4- ricum.Guelto duxit Mccbtildim ditiffi-mi Italici marebióis Bonifacij filiam in vxorem, quam tarnen poft ca interueni-ente diuortio rcpudiauit,amp; fic fine ló-boleobijtj ducatusq^Bauaria: vnà cum alqs bonis fuis ad Hericum fratrem fu-Guelfop um pcruenir. Henricus ifte adbuevi-uente patre,vxorem duxit filiam Maio-nis, alias Magni, ducis Saxoniç,nomine Guelfildem,ex eaq; genuitCunradum, Guelfo6. Henricum amp;nbsp;Guelloncm,et4.filias,Iu-ditbam, Sophiam, Matildim amp;nbsp;Guel-fildcm.Iuditba nupfit Friderico Sueuo-rumduci,quçFridcricum primu huius nominisimpcratoré,cognomcntoBar-baroflam, genuit.'Cunradus cælibem vitam elegit. Henricus 4. defuncto patre, ducatum adeptus cft, amp;nbsp;generalem conuentum Ratilponæ omnibus indi-xit, iblmulta bene amp;nbsp;prudentèr ordi-nauit. duxit autem vxorem Gertrudem Lotharij imperatoris filiam. HicHenricus cognomento Superbus diélus, cuius frater Guclfo,duxit vxoré Got-fndi ditiffimi palatini de Xu^fngcn amp;nbsp;comitis de^iïlu/Vtam nomineatifert Icriptor deQBnngtJttCn^fcd apud mo-naftcrium Hir!augien,vbi fepultura co-mitum deÄafUhabetur, Vta inuenitur fuifteIbror Gotfridi.hçc Vta filiam ha-buitexquodamduce Vtam dida^ qua: Guclfoni nupfit, amp;nbsp;ex eo Guelfonem iuniorem procreauit. Mortuo Lothario impcratore fo-ceroHencijducatus Saxoniæei in parle celhudeindè idem Henricus cum Ira- |
tVe Guelfonc de Cunrado Sueuorum duci in imperatore cleCfo oppofuit, qui tandem pro rebellione per fententiam vtroq; ducatu priuatus eft, amp;nbsp;cum hod profcriptus.adhæcrex ducatum Saxo-nix Albertomarchioni cofobnno ciuC dem ducis, Noricum veto Leopoldo marchioni Orientali fratri fuo ex parte matris,tradidit. Henricus Saxoniam ingreifus, fefe contra marchionem armauit. Guclfo frater eins Leopoldo marchioni Orientali bella mouit, qux duraucrunt vfgt; que ad mortem Cunradi.deinde Fride- j ricus primus per concordiam Henrico filio Henrici Superbi ia defundi, vtrun- J queducatum reftituit. Marchiam Orientalem in ducatum crexit,amp;illi ex ducatu Noricorum aliquid adiccit. *Ipfe *Ipfi veto Guelfoni marchiam Tufeix,ducatum Spolcti, principatum Sardinia:, ' K\i relidaMatildis in beneficium tradidiu '''’ Hic Guclfo ex Vta genüit filium refc-rentem nomen luum, qui poftea anno Domini 1165. odauoldus Septébris op- QijUjiof pidum 3^ubinßCtl obfcdit,habens in cX- binge, ercitu iecum cpilcopos ^.Auguftenfem, Spiren, amp;nbsp;Vormaticn. Bertoldum du-cem deZxringen,Bertoldum marchi-oncm de^^Oi^cnBufßjHcrmannum de*'^^ 25ahnt marchionem, amp;nbsp;multos comi-tes.hiomnes per Hugonem Palatinum adiutorioFriderici ducis Sueuorum de Oîotfnamp;ur^ amp;nbsp;comitum Zolrcnfium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ignominiosèfugati funt, multi occifi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• poo. capti,rcliqui qui poterant,cuase- t^' re.poftcatarnen Hugo Palatinus iuftu imperatoris in deditioncm Guelfonife tradidit. Deniquc Guelfoneiuniorein pefte mortuo,fenior bona fua Friderico irn* peratori contradidit.quo Guelfoncdc-fun(fto,cefiauitlinea generis, amp;nbsp;princi-patus fimul expirauit,memoria tame corum in multis Ecclefijs ac monafterijs abipfisfundatisac dotatis claravfq; in hodiernum diem permanfit,amp; Deo au-xilianteiugitcr permancbit.Iftc vltmius Guclfo anno Domini nSi. tradidit cœ-nobio Vueingartefi duas curias, ‘25(1'^ à’^SlbrCjCum omnibus fuis attinctijs Idibus Augufti,régnanteFndcricoim- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j p eratore primo. GENE- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXV. ANNO Domini 1020. incepit 35. gcneratio,erat annus Henrici 20. amp;nbsp;Benedidi 7.qui Benedidus venit Ba-benbergam,amp;adpetitionem S, Kunde-gudis imperatricis, ecclefiam S. Stephani protomartyris dcdicauit. ferturi^; in innere dedicalfe Ecclefiam S.Petri iuni-oris in Argentina, Per hæc tempora lunain fanguinem verfa,facula ardesinftar turris cum fra-gorede cxlo cecidit.'marclittus egref-fum, plures vrbcs fubmerfit. lecuta eft . nbsp;nbsp;nbsp;fames valida toto fermé orbe terrarum, pauloq^póftin Italia tanta pefte labo-ratu eft,vtplures mortui dicatur,quam fuperftites manferint. quam calamita-tem fons in Lotharingia falubcrrimx aquç,in fanguinem tum vcrfus,indicâf-fecredebatur. K'“tu.in. tcritiu. LicètHenricus amp;nbsp;Kundegundis có-forsin virginitatevoluntaria permanfe-rint,inftigante tarnen diabolo grandis interuenit perturbatio. Nam Henricus dam habere coepitjfedbcata virgo fe ex-purgans/fuper candétes vomeres nudis pedibusincefhtpcr I5.pafrus, dicens; O t;2gt; Dcus,ficut me non folum ab Henrico, fedetiamab omibusviris intadam no-uifti, iti me adiuua.ad qux auditaeft vox: Nihil dubitao virgo, teliberabit virgo Maria.amp;fic illçfa pertranfijt.vixit vfq; ad annum lOjp.poft mortem multis claruitmiraculis. ANNO vero Domini 1024.videns lemorti proximum Henricus, vocatis principibus,eorum confenfu Cunradu regali ftirpe natum, regni paritèr amp;nbsp;im-perij defignauit lucccfl'orem,hbertatis maxime ftudiofum, quum amp;nbsp;Henrico quondam fuerit aduerfatus ex eo,quód feinuito,Gilelam neptem luam, relida Ernefti quodamducis Sucuix,duxiflet vxorem.deinde obijt, magnodefc rcli-doapudfuos defidcrio, tertio Iduslu-li),amp; fepultus eft in monafterio S.Petri apoftoli Babenbergs^ vbl corufeauit multis miraculis. Benedidus 8.mortuo Henrico,quo defenforc in rebus omnibus vtebatur, pelhtur loco,aho lUi per fcditionê pon-tificelulfedo.ledpauló póft inita cum |
GENERATIO XXXV.' «5 inimicis fuis concordia^pulfo adulteri-nopotificcjinvrbem cum dignitatere- gç^^jj^jg, dijtjamp;xjdùipontifîcatûs annoobijtjin internus, bafilica B.Petri Jcpelitur. De Benedido fenbiturj quod poft mortem luam cuidam epifcopo apparu-erit,cquo nigro veduSjdicens: Ego fum Benedidus papa pauper amp;dolens.-vade, quæfo, adfuceeHorem meum, amp;nbsp;die ei quod in tali theca pecuniam accipiat, quam ego eleemofynarum nomine co-grcgaui,amp; quod earn paupenbus diftri-buat. Epifeopus terntuS, hæc omnia peregilfe fertur,amp;cùm pecunia ita, vt Benedidus indicauitj reperta ft, idem epifeopus ftatimfe epifeôpàtu abdicas, monachus fadus cft,Hæcillei ANNO Domini io25.fecudùm alios 1027. vacauit enim imperium biennio, Cunradus a.origine Sueuus, fine vt ex- Cunradus ten volunt^nanone hrancus,cc ex ma- nbsp;nbsp;* tre ex primis Francorum rcgibus,con{i-lio Herici Claudi abeledoribus in Gel-mania Cxfar eligitur,qui in Herici im-peratoris militia ordines duxeratjl^Pi-legrino Colon archiepifeopo AquiE grani coronatuSjannisrcgnauitij. Referttarnen Got. Viterbien,quôd dux quidam Cuno Bauarus inter principes fumrnus,imperium ambiebat,quo fadum eft,quoddifhdcntibus principi-bus,eledio per biennium prorogata fu-erit.fcrturlt;^;CunoBauarus5intcrroga-tus à principibus quis fibiimperio apti- , or videretur, refpondilfe ironice. Nepos mens dux Cunradus: quo audito, vniuerh Cunradu eligût, inuitopofteà ac contradicentc Cunone. Curadusifteab Italicis fcriptoribus dicitur fuiffe genere Sueuus, vt tradit Blondus^qucm fequitur Aeneas Sylui-us:alij volunt ciim Francum fuiffe, eius proauum affirmantes Cunradum V or-matien ducem,quiin pugna emnHungaris lub OthoneMagno habita, apud Augufta gloriose fuccubuit.habuit au-tem Cunradus matrem, de genere anti-quifïlmo Clodiorü defcendetem, quorum fuperiores de ^aiHltt^dt ortidi-cebantur. Cunradus duxit nepte Hcn-rici,Gifelam nomine,de antiquo Caro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“' lorum languine onudam. nxe pnmum Ernefto duci Sucuorum nupta luit, cui K 5 pcpe- |
lt;«4 ÏOH. NAVG. GHRONOG. V.OLVMEN TERT.
|
peperit2.filiosErneftum amp;nbsp;Hermannu. lUo mortuOj Cunradus cam duxit^ac Hcnricum huiusnoministertium exea genuit, de quofunt vciTus 2. ^^at/ofoß décima numeratur ünea çuarca^ De (^aroio %^agno ^roeeßie Gißla/rudens} vt Gt CunraduSji^.a Carolo cum Gife-1a vxore fua. Verfatum ferunt Cunradum impe-t(m))UV^. ratoré in caftro iintpUfg, quod eft me-diû inter Nemetes amp;nbsp;Vangiones, quod confentiente vxore fua Gilcla in mona-fterium fecit,nomenhodiè refcrens, licet anno Domini 1504.comes de ipUtït-gOî illudigne à fundamentis extinxerit. Nam idem Cunradus imperator vno amp;nbsp;eodem die trium EccleGarum funda~ mentaiecit, hoceft, maioris EccleGæ, amp;nbsp;S.Guidonis Spirç,nccnon iri prçfato caftro fuoiimpurg lapides primos po-nendorfed quoniam morte præuentus, quodincepcrat,conlùmmare non po-tuit,Glio luoHenrico perGeiendu com-miGt.Siquidcextâtadliuc reliquiæ Gue ruinæ,monafterij nomcnreferentes:fed - nupèrjVtdixim’^anno oni io54.perEm!-chone comitem dc£htlinqfn,cunis am, proaui,ataui,pareniûq; lepulturaimbt j'olénishabcbatur,incincratû.monachi difpcrGjlocus delblatuSjdiuinus cultus €xtinâ:us,regularis vita,quæ inibi ftre-nuc floruerat,penitùs ddeta. loh.io.pa, ANNO JO25.Iohanncs zo.patria Ro-manus^papaledus eft. funtqui Portu-enfem purent epifeopum fuiftc,cùm alq nullis facris initiatum arbitrentur.fedit ânnos circiterxj.vel aliquanto paucio-res.In huius tempora Micbaclem Cata-laicûImp.Conftantinopolitanumrcfc-r ût,fed ità incerta tradûtur de Imp.Grçgt; cis omnia,vtmihi quoquè prætereundi videâtur,quorum ignauia totus Oriés à Gde amp;nbsp;picrate Romana delciuit, Sublimatus autéin regno Cunradus, ConGlio Brunonis epifcopi AuguftéGs fratris Henrici defunéli, Babenbergen-Rm epilcoparum meditabatur deftrue-re,quia idc Bruno promiGt reginæ Gi-felç omnia prçdia hçreditario iurc ad fe , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrtinentia,Gho dus Henrico cocedere. Nocleauté quædic prçedTerat, in qua ventilandahæcin conuentu ad hoc indigo crâtjEberardus primus cpilcopus |
Bambergen nupèr defundus, ad tento- gfyndnil riû duftiBrunonis accefGt : amp;nbsp;ledo dus cpifop'' aftidens, multa luper hac re monendo S“*'^^' obfecradoq; peregit. Qm vbi iam multa ”'.’^ node trafada recefterat, amp;nbsp;epifeopum BrunoUe fomnus opprefTerat, vifus eft ei frater fuus Henricus imperator ledo adftare,faciemq; fua,barba ex vna parte depilataturbatam,obiedare, cui luper hac re ftupenti amp;nbsp;admiranti, ac quis tam temerarius in cum fuiflet interro- ' nbsp;nbsp;nbsp;, ganti, Tu,inquit Henricus,hoc fecifti, qui me amp;nbsp;làndos Dei, quos rébus à Deo mihi datis dotaui, fpoharc difpofuifti; caueiam vlteriùs fuper hac temeritate, gt;nbsp;ne dignas luas infelicifGmè pœnas. Ad hæc 111c expergetaétus, exterri-tus,amp;trcmoreac horrore non medio-erîtèr attadus, manè ad conuentum no venit.at regina pro Glio folicita, inter-pcllari eum fecit: cm ille afftrmauit, fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' intantum inGrmari,vt necdcledope-dem poftet mouere.proclamauit autem fein Deumen fandos, amp;nbsp;fratrem fuum pcccafte libéra voce, hoc intelle(do,re3£ amp;nbsp;regina diuina pictate moti, æquo animo deGftentes, ml innouare volu-erunt. In principio regni Curadi,dux Polo- niæ Boleslaus, emus regnum Henricus imperator Ro. imperiotributariû fecit) abique Cunradi requiGtione nomen G-bi regium impofuit. erat lanè vir ftre-nuus amp;potehs,mortG autem prçuetus, MiGconem Glium reliquit,qui mox de- MiC»l’*‘ fundopatre, fratrem fuum Othonem’®^^^ aequielcere rebellioni nolentcm,à pa-tria expulit, qui ad Cunradum regem conlugit. IratusCunradus,pra:mifto Othone' cum magno Tcutonicorum exercituj ftatimiple maximo robore militum fe-cutuseftjac omnia intra Poloniam ar-mis mifcebat. MiGco videns fe nulla ra- gt;nbsp;tione pofte reGfterc,relida Polonia, ad Vualdricum dueem Bohemiæ hoftem impcrij confugit. Vualdricus verocre-dens imperatoris gratiam, quam ami-lèrat,recuperate, Polonorum dueem. quem exulcm amp;nbsp;fupplicem fufeeperat, tradere Gunrado ftatuit,atquehocilli per fecretum nuncium intimauit. led imperator vir magnanimus, illius dete-ftatus |
|
A Ïlt;ATÖ CHRISTO ftatus perfidiam, oblationem prodito-^ nam contcmpfit,amp; Mificonem alibi fa-lutem quærcre, quamin Bohemia, ad-monuit.Qui impcratoris miratus boni-tatem, dam relida Bohemia, ad propria remeauit,arque abiedis regni ihfi-gnibus quæ pater aflumpfcrat,modico comitatu contentus, ad impcratorem Cunradum vltró accent,atq; ciusvo-luntatile lubijdcns, coronam humili-tér imperatori refignauit, ac ab co tempore Polonia Rom. impcrio, priùs ab Henrico tributaria fada,pcrmanfit. Cunradus'rex fecundo regni lui anno filium luum adolefcentem Henri- cum, regem defignauit: pacatoque regno, in Italiam ad luleipiendam coronam ingrcditur,magna comitatus po-tentia,venicns Romam,honorificè luC cipitur, amp;nbsp;indiepalchah inter duosreges procedens, Cuntonem Anglorum, Sc RudolphumBurgundionum,auun-culum Gildæ reginæ, àlohanne pon-tifice xx. eft coronatus, imperijque dignitatem adeptus.eadé veró hebdomada nxa inter Romanos amp;nbsp;1 eutonicos ori-tur,vbifugatis Romanis, multisq^ cæ-iïs,imperator*triumphatur. Cæterùm Cunradus imperator qua fucrit pietatCj qua magnificentia, quo pacis ftudio, qua in perfidos rcip.ho-ftesindignatione, vel cius inprimiscó-ftitutiones declarant, quarum hodiè magna pars in publicis decretis vifitur. Quarè ego, nè tantum pictatis exemplum prætercam, referre volui id, vn-de multilumuniindicium, Henricum 3. generum fuifte, non filium, Cunradi. Fertur enim quod LuitpolduS comes de^ulu, violator pacis prædidæ,vitæ luæ timens,impcratorem fugitans,cum Vxore pi'ægnante venit inlyluam quæ Nigra dtcitur, latitansquem tugurio emufdam pauperis, clam le cum vxore abfcondit. Cwnraduj ^oronatus, Contigit turn qu0dimperator,dum feras inlequitur,illuc cafufortuito ad tuguriudiuertifiet.aberat autem comes Luitpoldus,eaq; node vxor cius mafeu-lum peperit.quo vagiete,vox audita eft; A^'idcdc 0imperator,intans ifte erittibi eener rentier,’ S amp;hxres. 1 erntus imperator, mane fado, famulis duobus præ Gepit,vt infante |
GESIER ATI 0. MV. ' m occiderd,iam apatre amp;matremetu de-“ _ relidum.Famuli mifericordia moti,pü4 erum fubtus arboré abfcondunt, amp;nbsp;cor leporis pro corde pueriadducunti Dux SueuiçHermannus præteriens, puerum repent atq; rec'ollcgit, tandem in filiû adoptauit.longo poft teporeim^ perator videns adolefcentem hficcom-pofitum,rogatducem, vt fibi cum tra-deret moribus imbuendu.Quq fadojn-^ cidit aliquado imperatori ex cóieduris varijs,puerum hunc elfe que mandauc-rat occidi,amp; volcns fatailludere,literas adolefcentitradidit reginæ deferendas, quot;^ huiufmodi tenoris;Inquanti'im tibi vita chara eft,mox receptis litcris, dam facias portitorem occldi. Arripuit iter adolefccs^nil mali fulpi-catus,Spiram cclcriùs vcnit,amp;ad deca-num maioris Ecclefiç diuertit.dormicte eo, Dccanus curiofitate dudus, literas aperuit, amp;nbsp;abhorrens à tanto facinorcj pro verbo,oc«z/iy^cwj,fcripfit,y?Zidw no-ßramyxoremtrapas. quodamp; imperatrix feciflefcrtur. Ad hæc audita ftupes imperator,fin-gulaq;reuolucns,didicitaduccHermai no,adolefcentem hue filium clTc de^4-(U,amp; lerie return audita placatus,generum poft fc impcratorem defignauit.ità Vincen Gallus,Gotfridus Viterbienfis, Martinus, Herman nus,amp; nonnulli alij fcriptis tradunt : pcrmulcetque aures narratio ifta. fed an verum fit,elici po-teft ex return circunftantijs.nam Cunradus ifte imperauitfolum annis xv.in quibus edidum Cæfatis comes præ-terijt,fugam inijt,vxor peperit,amp;püer adolefcens faétuSjfiliaimpcratOrisvxo-remduxit. Et vt de cçtetîs taccam, quis vnq tarri fæua mandaret^quis exequeretur mah-data?aut quis änderet imperiales literas aperirc,nè dica mutare^potcratq; imperator fecutius alia via iuuenc neci dare. amp;nbsp;adduntjin loco natiuitatis pucri,mo-naftenum turn efte cóftruftum,Hirfau-giadidum,quodlongè ante Curadum inuenitur fundatum. Scd nee vera de hac re in monafterio habetur hiftoria, vtpotè authenticis literis munita. Ad-r de qgt; magis etedendu eft Othoni cpilco-poErjfingenfi,qui amp;nbsp;Gotftidu amp;nbsp;Vin-K 4 een |
• «lt;?
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
HenrieuJ cefi amp;nbsp;Martinum, amp;nbsp;alios tempore prç-ceflît, amp;nbsp;compatriota fuit. Hicfcnbit,Cünradum ex Gifdareli-âa Ernefti ducis Sueuiæ, in legitimo matrimonio Henricum Icrtium genu-ifle.T^eftantur amp;epitaphia aà fepulcra regum illorum in Ecclefia Spiréfi cxcul-Ïita,vbipoftCunradumlcgiluf filiusil-ius Henricus tertius,Niger didus.Huc Henricum fecundo anno regni fui CÛ-radus pater declarauit regem Romano-rum.Poflent multa alia pro bac veritate adduci, ita^cx fupputatione temporu amp;rerum geftarum id darum effet, maxime ex teftamento Rudolphi, inferiùs mox producendi. Imperante Cunrado, anno imperij fui fexto,Robertus Magni Hugonis fi-liuSjFrancorum rexmoritur, qui viués adeó clementie acmilericordia: opcri-bus deditus erat, vt diebus feftis ciim in-ducret fe,fi nó habebat aliud ad manus, veftes pauperibus. diftribueret. moritur anno 1030, Rcgi Roberto fuccefht Henricus filius, cui Conftantia mater ita aduerlabatur,vtRobertum Burgu-dioncm,quem etiam Roberti filium fu-iffe arbitrantur,in regio honore Henrico prçferret. Robertus Burgundie qua-dam parte dux regebat, cum rcliquàm, videlicet Arclatenfc regnum, hadenùs Rudolphus rexiffet fuperioris Cunradi Burgundionu regis filius.hic eo tempore fèditionibus fuorum vexatus,Cuiadi fidei amp;patrocinio fe commifit,atq; deinde moriens,Hcrico filio imperatoris, nepoti fuo,regnum Cum corona tefta-mentoreliquit Sed Otho comes Celticus, afierens regnum Burgundiæ amp;Gallix Lugdu-nenfis ad fepertinere, congregato exer-citu illudinuafit.Adhæcimperatorin-dignatuSjContradis copijs regnum in-Burgundia trat,«Sc Othonem ad deditionem cogit, imperator« omnesq; principes regniin fuam fideli-tatem recepit. quamobrem Burgundia deinceps imperialis prouincia eft habita, qua: per annos hadeniis plus quam centum, lu o s reges habuerat. Otho veto pofteà itcritmrcbelläs,occifus effde quo etiam inferiùs. De hac re Gaguinus Francorum hi-lloricuslcribit,quôd pcrhæc tempora |
fub Henrico rege Francorum, Bur gu di cùm annis centum amp;nbsp;30. Francis paru-iffent»ad Cunradum imperatorem defe-ccrunt.vndè fa ft um eft,vt qua: vna erat Burgundia,in duas partita fit: amp;nbsp;altera quæ Campaniam attingit,Franci,alte-ramqua: Vefontinos fpeétat, Alemani imperatOres tcncrent.Hæcille. ' Per hæc tempora Erneftus Cunra- Em^ di priuignusgt;dux Sueuiæ, rebellare cœ-^“®“'^ pit,cum cxercituquc fideles imperij de-uaftarcprxfumpfit,cui imperator con-tradis copijs occurrit,eteundem adab-dita fyluarum fugere compulit,vbi non multo póft à fidelibus imperij occifus eft,amp; Hermannus frater dus ducatum nadus. Sub Cunrado quidam Galliaru epi- H««É'’ icopus aflerebat,quibufdam datas cæ-litùsepiftolas,qux terris pacem decer-nebantrcnouandam,quam rem Cxteris epifcopis fcripfit, amp;populis mandauit arma,vt nullus ferrcl^ablata bona non repetcret, fanguims humani null’ vltor exiftcrct,fed indulgeret,ieiunium in pane amp;nbsp;aqua omnifcria fexta cundi fer-uarenti fabbato à pinguedine abftine-rent, folo hoc ieiunio contenti in re- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! miffioem pcccatorum,aliam pœniten- tiam non adijcerent, amp;nbsp;ad Omnia hæc feruandahomines Icobligarct, alioqui Chriftianitatc priuarentur, morientes tanquiim dcuios à fide, nemo vifitaret autlepclirch Hanc houitatem multi ampledcba-turjalij cótra,amp; maxime Gerardus Ca-meracen epi(copus,qui afferebat abini-tio genus humanum trifariè diuifum,in oratores, pugnatores amp;agricol3S,vnu alteriusauxilioindigere, amp;nbsp;dcbere arma deferre, rapinasreftitui authoritate Icgis amp;nbsp;gratiæ,ieiunium fextæ feriæ vel fabbato nee omnibus vuu effe,quia non eft omnibus vna polfibilitas,necomncs hoc ieiunio contentos effe deberc,fuffi-cere autem landorum patrum décréta, amp;nbsp;luper ncgledis impofitum pœni-tentixmodum.amp; tandem euanuit hoe dogma. Mortuo lohanne papa 2o.circa pon-tificatós fui annum xj.cuius vita minfi-cè laudatur,Benediótus 9. eligitur Tu-Benediftm Iculanus anno Domini lojóJcdit annis 9-P«p»lt; decent |
A NATO CHRISTO GÉNTRATIO. XXXV. 5.7
|
'f ' lt;1ecem,mcnfibiiS4„hicpofteacicaus,amp; fchifmai4.(uboi-tum eft. punradus Wcdiolanu “Wilct, Eotlem tépore Cunto rcx Angloru, alias Danorum^voti gratia Roma vcnit: amp;voticompos fadus, inpatriam redi-cns,filiam fuam Henrico Cunradi filiö in matrimonium locat. Cum eilet interim in Germania Cunradus impera-torjltaïiprólualeuitate Sueuorü priil-cipatnm perofi,àduersùsCçlàrcm con-fpirationecocunt,vindicaturi(opinor) priorem cladem,qLiam acccperantduni Cunradus Romam proficiCcenSj Inlu-bneum agrum vaftarct. Præterij Cuprain profedione feribe-darci tanrç feriem, nefcio an optimoru rcriptorum potius cxemplu (ecutus firn, qintegram narrandæhiftoriæ rations. reruntCunrado,dum Italiam ingredi-tur à pontificc coronandus, rebelïes fu-iflcMediolartenfes,quosobfedit,obfef-fa luburbiaincenditjle«!]; non indé mo-turum comminatus, nifi amp;vrbempari afteciflet incommodo. gt;Scddum in die pentecoftes Bruno Colonien archiepifeopus Milïarum lo-lénia eelebraret, per Ipiritu viditj Cüra-doq; dixit,B.Ambrofiü Germanis exci-dium,nifiabfccdcrcnt,comminari.Quo territus oraculd Cçfar, Mediolanenles reliquitj Roma proficifcens. vndc cum cgrefTus eftet, accepta corona/ursùm in Germaniam contendens, Itali bcllo incommoda hæc vindicate ftatuctes,cori-iurârunt. Nee latucrcCæiarem cotum infidix diu. quarè exercitum in Italiam dufturus^inftruit. quod vt boftes acce-pêre,fuis viribus diffidctes,Sclauorû amp;nbsp;Hungarorum auxiliaimpidrant. Scd du (cro illi arma expédiant,Cunradus Italia ingreflus fine maiore nego-Ciopropofitütenuir, perBrixia ac Mediolanum vcnit, cuius vi biscpiCcopu, ' qjconiurationis princcpsbaberctur,cc-pit.qui tandem è cuftodia claplus,aufu* gitCxlar multa interim vaftaS,Cremd-ftamvenit, vbi Papam obuium habuit, quem honorificè exceptum traóbatuq; à ledimifit.Indévbi Compcritexterna m learma comparari,pacatam prouincia Ciiiwdiis. retinquens, in Scliuosprimùm,moxin H^M blungarosduxit exercitum. vtrorunq; infcliit, ledatß moubus,in Germaniam redijt. |
Hæc ferè aplerifquc fieriptoribus tra-duntur,{êdità incerta,vt nee cuius pon-tificis temponbus ada fint,plane intel. ligatur.monumentisplerilquc confiât, inBenedidum póficriora in Italia ge-ftareferri. Interca Otbo Cclticusconics,dequo Ötbonf* fuprà,ruptisiuramchtis, in Burguhdia Cdtidc^î iterùm rebellât, vbi à fidelibus imperij occiditur, amp;nbsp;vexillû eins imperatori iri fignum vidoriæ tranfmittitur,amp;(vt fu-pràtadu efi)regnum illudBurgundia’, imperialis prouincia fada cfi. Compofitis itaq; rcbuS imperij,Cu-raduscaufaorationis Romam pen-exit, nuncios prætereà rnifit, qui Græcis amp;nbsp;Nortmannis inter fè de regno Apulise dcccrtantibus, imperarent vt ab armis difeederent.Romanis quoquè eXitium intcfminatusefi,fidiutiùs quemàdmo-dùm cocpcrantpontifîccm feditionibus vexafient. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Indè in Apuliam vadcns,multis ciui-tatibus vifis,pcrmarcAdriaticum fiatu-it redire in Alcmaniam. fed cum efTet ibi,propter acris intemperiem multos ex fiuis principibus amifit. Mortuus turn, eft inter alios Hermannus dux Sucuiç, reginæ Gifelæ filius fine libcns, cui fuccelfiit Otbo de genere lbo, vt cre- Öthddu« ditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S**^®^ Reuerfius itaque in Germaniam in- Cunradi fe-feriorem, ad ciuitatcm Traiedum per-cudimoit. uenit,ibiq; infitmatus obijt, anno Domini lo^y.pridiè Nonas lunij, fepultus Splræ.Verùm Spireniem epifcopatum prouebereftatucns,bafilicam vetuftam inbonore S.Stepbani prius dedicatam, dcfiruensfunditiis, àfundametis cœpit ædificarc nóu am in bonore S.Dcigenr-tricis Manx amp;nbsp;S.Stepbani.ftatuitque vt imperatores deca:tció in Spira deberent fepcliri,amp;quia morte præuentus, firu-duram confummarenonpotcrar, filio fiuo Henrico perficienda demandât,qua magnifiée cœpt3m,idcm Henricus ma-gnificentiùs perfecit. Mortuóitaque Cunrado, Elcdorcs fucccfiofcm dederuht Héricum filium, ^‘ eius nominis tcrtium,Cæfarcm lam an-tea declaratü, qui anno 1040. patri fuc-ccfiit, amp;nbsp;17. annisregnauit. Is annus, pontiheatus Benedidi noni crat qntus. Hiç |
«8 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
glomm duxit vxorem, vtfupradidum eft:qux ciim aliquanto tepore cum iUo manfiirct,eiretq;puellapulcherrjma,de adulterio acculata eft:amp; cum nullus timoré regis aufus efletillam defendere, Q, puerum quêdam, quem lècu de Anglia adduxeratjContra delatorem giganten Raturæ homincm,ad fingul are certamê cxpurgandilècaufa oppofuit. Igitür conlêrto duellojpügil reginæ diuinoadiutorio delatorem vicit,amp;eu fuccifo poplite eneruauitdeindc puella rcpudiumregi dedit,nec minis, nee bla-ditijsinduci potuit vtcum illo remane-ret.fed religionis habitu fumens,in Dei feruitiobreuivitafunéla eft, Henricus bic primo anno in ducem Bohcmorumhoftiles animos præ fe fc-rentem ducens,fed mulcts militibus fuis inpræftrudiôefyluæoccibs vel captis, nihil memoria dignum facere potuiefed coquilecutuseftanno,maiorem para-, . . tioremq;exercitum ducens,prelioBo- Bobemt vi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’S ‘ « 01, hemos luperautt.cum capto duce amp;nbsp;pet ' fœder a libera to cgit, vt B olicm i q u ota-nis Romano principi tributa pcriol-uerent. ANNO io4.3.Gifelaimpcratrix,ma-ter Henrici, amp;nbsp;vxor Cunradi imperato-ris,i5.Kalen.Maii obiit, ac Spiræ Tepc-litur. ANNO falutis 1044. Henricus th lynodoTreuirenfi aftuit,vbl cundis in lè dclinquentibus débita dimilït,omni-busqjinimicitijsdeftrudisjpaceminau-ditamtamin Sueuia, qiiàm in alijsre-gni prouincijs per edidum regig cenfu-ræ firmauit. Agnesvxor Eodem annoAgneté Guilielmi Pi-ftauienGspotentiffimiducis filiam,qua bbi vxore defponfauerat,apud lV!ogun-tiam reginam vngi fecit, regalibust^ue nuptijs earn apud ^jH^dbCUh Rinckauiç munitiffimam arcem traduxit, vbi infi-nitam hillrionum amp;nbsp;ioçulatorummul-titudtnemnófolummuneribus, fedeti- ' am cibo potuq; vacuam amp;nbsp;mœflâ abire permifit,ac partes eoiupauperibus elar. giri iulfit, Eodem anno Godefridus dux Lo-tbaringiæ Henrico rebdians, ad dedi-tionem coadus, in cafteUo^^lßÜ^cn- |
(Mtt euftodix datur. Per idem tepus mortuo Calipba principe Acgypti,Dobir films eius regnum obtinuit.hic ad petitionem imperatoris Conftantinopolitanijfœdus paternum re{arciens,contraxit amicitiam,amp; Do-minicæ refurredionis Ecclefiam reçdi-ficandi fidelibus dedit poteftatem. Co- Tcmpl^J gnofcés autem plebs fidelium in Hieru- J^fJ^.'rf* lalem,quód ad tantam rem perficiedam ratum., non fufficeret,obtinuit ab imptratore prædido,quôddc^prio fiieo liamptus neceflarios ad rem miniftrari præcepe-rit. pr^erattum Hictofolymitanæ Écr clefig patriarcha Nicepborus,amp; e«i quç nunc eft, S. refurredionis rcædificaue-runt Ecclefiam, quæperfeda eft anno falutis 1048. ANNO Henrici 8.in Ecclefia Rom. ßriueff^ confufiograuiseft exorta, tribus inua- foftbi* fófibusfcdcmPetrioccupantibus.crant bi,Bcncdid’nonus,Syluefter3.amp;Gregorius 6,atque ad maiorem milérix cu-mulum,vtfcnbitGot.Viterbiefi, diuifis inter fe patriarebijs, eorült;^; redditibus, vnus apud S.Petrum, alter apud S.Ma-riamjtertius fcilicet BenedidusJn pala-tio Laterano fedebat.’omnes, vt diccba-tur,vitam turpem babentes. Talitcr veróres gefta narratur: Ro-maniBenedidum diufedemtenentem, hominem ignauum perofi,ciecerunt,in eiusq; locum fufficiunt lohannem Sa-binum epifcopum, Sylueftrum appel-lates,quo poft49.dies pulfo,denuó Bc-nedidus rcftituitur.Is autem cum time- ret fe iterùm lubiturUm difcrimina, lo-b.ani archidiaconö ad portam Latinam, pontificio Ccffit,vcl(vt quidam volunt), vendidit,amp; vocatus eft Gregorius 6. De hoc fado OthoFrifingen refert, quod tribus potificibus diuisimvrbem occupa ntibus, quidam presbyter Gratianuï zelo pietatis prxfatos viros adijt, eis^j à fcjdefanda cederepecunia perfuafit.ob bxcciues Romani'prçfatum presbyte-rumin pontifieem clcgerunt,tanquàm vrbis libcratorc.Quod audiens rex Hen-^“pquot;“J ricusprocindusinltaliam mouit.Gra-jncerwdii. tianus regi apud Sutrium occurrit, amp;nbsp;diadema preciofum obtulit, quem rex primum honorificè fufeepit. poftmo-dum collcdo epifcoporum conuentu,a pon- |
|
A NATO CHRISTO pontificatu^ nota Simoniç cedcic pcr-luaGt.hunc Gratianum alpes tranfccn-dentem^fccutum fuiffe tradunt Hildc-bfandû,qui poft papa fadus eft Gregorius /.Gratiani amorc tentum, amp;nbsp;fient Lucanusait, f-'^j^nx cau/a t^ijs/lacuit,/èiiyi3a Qttoni, id eftjHildcbrando.Hçc Otho.Impera-tor enim Henricus veniens ad vi-bc,tur-^ batamrem adnifus eftrcparare,ac patri-bus religiofisq; viris in vnu conuocatis, nofolumquiRomaî erant partiumque Italie,fed exterarum quoquè fynodum edebrari fecit,in qua Benediæ nonus, Syluefter tertius, amp;nbsp;Gregorius fcxtus fuerc condcninati.fblum tamenGrego-rium rclegatum fuiflein Germania fcri-f tor Laterancn refer t. Creatus eft autc ea in fynodo Suige-rus Babenbergen epifcopus,cui Clemc-Gemenst, tiJeCundo nomen fuit inditum,anno »‘F^ Dni io47.Ab coHcrlcns Cæfar,Augu-fti imperatoriséjuc titulii infignitus,ac ipfe amp;nbsp;coiunx eius Agnes in {»ndo Dominici natalis die benediéfione ilPperi-aliïùblimatifiinti Henricuti. nbsp;nbsp;AtHenrieus accepta imperij corona ,«ronatuj, àClemctc,Romanosiurare coegit,pó-tificum eleftioi nequaqdecçtero inter-futuros,nifi iulfu imperatorisi Alij tra-dutjClcmcnté,Romanos, nein errores fimiles incidcrent,iureiurado adados, ponuficum cleétionibus prohibuifte. Adafunthxc anno 1047.amp;quoad Benedidum, non iniuria. Conftat em, fimulacrum eiusmóftrolum poftmor*-tem euidam apparuifle,interrogatumq; quid illa horrida imago præ le ferret, cum antcà pontifex fin fût.' Quia, in-q uit,in vita fi nè lege amp;nbsp;ratio e vixi, idea volcnteDco amp;nbsp;Petro, cuius fede omnibus probris fœdaui, fimulacrum meum plus feritatis quàm humanitatisin fe ha betiam enim poftquàm deeem annos amp;nbsp;quatuormenlèsfederat,obierat.Syluc-fterveroj.nondiùin pontificatu mafit. nonoenim amp;4o'.die,fadione fuorum Benedidus reftituitur; eoque pontifi-catus pcrucncrat,vt qui plus largitione amp;nbsp;ambitione valcret, is dignitatis gra-, dum,bonis opprelfis, obtincret: quem morem vtinam non retinuiflent no-ftia tempora. |
GENERATIO XXXV; »’? Gregorius 6. quifedit annos duos, Grcgori’6. menfes 7.p6tificatum(vtdiximus) aBe-ncdido 9. accepit. Gilbcrtus tarnen hi-ftoriaruferiptorjaffirmat Gregonu bene deEccleuaDei meritu eflc,cùm Sedis Apoft-dignitatem negligentia priorum pontificu labefadatam,fua authoritate amp;nbsp;animi magnitudinebreui reftituerit, namamp; ditionemEcclefiç recuperauit, amp;nbsp;latroncs circa vrbe pofitos(quorö fç-uitiapcregriniad vrbe rcligionis eau fa accedétes nccabantur)è medio fuftulit,’ prius execratióibus amp;nbsp;interdidis admo-nitos,deindè vi amp;nbsp;armis domitos. hanc obremferuteum vulgo homicidam,fi-moniacumjamp;fanguinishumani appc-tentiffimumhabitu,idq;à cardinalibus quibufdam prædicari fólitum. Motumitaq; Gregorium,€ardina-Iibus dixilïefcrunt:Vtfcire polfitis, vbi iTiortuusfuero,redcan perperàm fece-ro,corpus mcu ante fores Ecclefiæ fifti-tc vedibus obferatas.'fi diuino nutu pa-tucrint, cenfetote medignum Chriftü anafepultura: finfeeiis, corpus meum vna fum animadamnatu, quo volueri* tiscijcite. Feccre mädata eardinales,at-queitàport«,coortograui véto,apcr-tæ funt, amp;nbsp;corpus cum admiration«, omnium amp;nbsp;opimôPc'magnæ fandita* tisintrolatumeft. Interim imperatör,acccpta à Cleme-tc2.bencdidione, Capuaro proficifci-tur,vrbcqj nouo prçfidio aduersùs frequentes Saracenorum manus firmat.amp; pauló póft Germania repetita cft. In reditu fcrunt vxorem apud Rauennates filiam peperifie, nec quietus ei fuit in Germaniam reditus. ftatim enim aduersùs Frifios exercitum duxit, vrbes aliquot eepit. ANNOi048imortuo Clemeti fuc- Gotf.tiifi) ceffitBóppoBauarus. quiDamafusIc- Damafutv cudus dicitur.Sunt qui vi occupata cxi- p,p,, Aiment IcdcjCÙm nóignobilcs author resferantBopponem Brixien epifcopu legatis Ro.defignatuab imperatorepó-tihccm.i^.pontificatusdieinterijt, Succeffit Leo ^mam anno i04ÿ,cùm Leoy.papa Ro.legatos ad imperatoré mififfent ora-tum, vt optimum pontificem fibi daret, is ftatim Brunonem epifcopum Tullen-ûmjvirum bonu amp;nbsp;fimplicisingenij,le- gatiS |
no lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.'
|
gatisamp; Ecclefiç Roman« obtulit: cui quidem Romam pontificio babitu peten ti,abbas Cluniaccnfis amp;nbsp;Hildebran-Hus monachusSoana oriundus, obui-àm fadij perfuaserejVtdepofito ponti-ficali ornatu,Roma priuatus ingrederc-turjq) dicerent Henricum nulla crcandi pontificispoteftatem habere, (cdadcle-rum populumq; Ro.id pertinere. Motus hisLco,cvim amp;nbsp;cxleftemvo-t*ch.8. cemaudiflet,Ego cogitopacis cogita-tiones,amp; non afflidiois.* priuatus in vr-bemingrediturjeipfum accufans quod maluit imperatori quam Deo obtempe-rare.Ideo Romanus cleruSjfuadéteHil-debrando, cundem Brunonem, papam eligit Romanum. Fecerant enim vitia quorundam pontificum,vt fcripfimus, vt meritó iph clcro fublata poteftas vi-dcretur Dei iudicio,quo in melius eoru mentesjflagitijs contaminate, aliquan-Hocorrigerentur, Hunc Leone ex comitibus dc ^31^-Çdn inAlfatiæ partibus natum, atque Adalberti comitisde ^o(tl auunculum fuiffe,annales veriffimi tradunt. Leo 9. Hildebrandumipfum ftatim fändeRo. Ecclefiæ diaconum cardinalem créât, eidemqueS.PauliEcclefam gubernan-dam committit,vt quafi confors pon-tificij muncris Iccum videretur,cum al-terPetri/altcr Pauli templum tucretur amp;nbsp;regerct.Sedit autem Leo annis quinque, menbbus duobus. ANNO »O49.Hcnricus imperator quafdam Galliæ partes inuafit contra GotfridumLotharingum amp;Balduinü duces,quibus addeditionem coadis, amp;nbsp;regnohisin partibus pacificato, vidor cum honore reuertitur. Inhac gencratioe anno Domini to^S; ' mortuuseftS.StephanusHungarorum rex,et in eius locum*Gifela cius rclida, Petrum nepotem promOueri curauit, filium fororis S.Stephani.Fadus autem rex,pr«fidiaTcutonicis amp;nbsp;Latinis cu-ftodicda tradidit,lafciuus qüoquè cum mulicribus fuit,amp; Hungaros malè tra-dauit. Ideó anno eius tertio, principes Hungariæ EccleGaftici acfecularcs ele-gerunt fibi quendam comitem,nomi-Ab» Huga- quot;^ Abam, fororium S. Stephani régis, rorum rex. qui cogregato exercitu,Petrum,vtpotè ab Hungaris derclidum, facile à regno exturbauit. |
Quo fado, Budam quendam ita di-dum,inccntoré omnium maloruHun-gari in frufta conciderunt, duos^j ipfi-us filios excæcauerunt. Petrus interim ad regem Henricum Ro. principeconfugit.amp;qüöniam rex Aba timeb3t,nè imperator eum reftitu-eret,fcripfit Henrico prout adum fuir, fuper quo imperator ei difplicita refpó-dit.Exquibusrex Aba motus, contra-dis copijs,inuafit Auftriam amp;nbsp;Bauari-am,vaftando ac cædendo quidquid ob-uiam habuit.Tandem cum præda amp;in-numerabili captiuorummultitudinein Hungariam redijt. Eotempore imperator Coloniæco-uentum habens, hanciniuriam princi-pibus expofuit, qua gratia conclulùm cft,vt contra Huhgaros fe vindiect. Vn-dè breul expediuonem ingentem con-gregans, ad fines Hungarorum perue-nit. Occurrentes legati Hungarorum, promiferuntCa:farj,quüd Hungariin omnibus ftarent ad mandatum eius,excepta quód Petrum in regem nonreci-perent.Quodetfi nonplacuiflet Ca:fa-fi,quii tarnen contra infuItusGotfridt ducis Lotharingiæ exortosiremoxfta-tuir,acceptis muneribus, amp;nbsp;pro mi (Gone de captiuis reftituendis,cöntcntum fedixit. Sequent! vero anno redijtimperator ad terminos Hungariæ, amp;nbsp;quiaAbarex infolentèr agere coepit,cruHeliterq; fx-uireinHungaros,propter quodeófpi-ratum eft à quibufdam in regem.Hoc vt innotuitei,Qu_adragcfimam Canadmi celebrans,in quo tempore circitèr quin-quaginta virosnobilcscófihj caufa ac-citos,ohtruncari fecitj nee cótritos ne-que confeffos.vnde B. Gerardus Cana-dmen épifcopus regem corripuit,amp;fibi periculum imminere prædixit. paulo .^ póft óccilórufautores Cæfarcm adeut, Jj^af, ac difcordias in regno cótra regé fufei-tatas exponût, ad quod imperator con-citato curl'uinuaditHügariam.occur-rit autem ei Aba rex cum magna pu-gnatorum multitudine,amp;fertur quód congrelfióe fada,turbo vehemens Ïub-ortus, puluerem obtutibus Hungaro rum |
|
A NATO CHRISTO rum jngeflentj quos iampridem, quiâ Petrum regem fuum dehoneftauerant^ Papa anatnemate damnauit. vndèpu-gnafaéla,Cçfarvidoreuafit. Aba veto rex elapfus, in villa quadam ab Hnu* garis quos ofFenderat,iugulatur, vel(vt alij dicunt)captusaPetro dccollatur. Veniuntquoque adCçfaremHun-gari veniam implorantes,'quibus beni- • gnefufceptis,poftulata conceffit, deinde in Alba regali Petrum in throno regio reftituitjCumque Hungaris recon-ciliauit anno 1045. Interea Andreas, Bela amp;nbsp;Leu enta, quifugcrantinBohemi3m,vtprçcedé-ti gcnerationedidumeft,tranfiêrantin Poloniam, vbi dum Bela pro ducefin-gularecertamen peregit, dux Polono-rumcifiliaintradidit, amp;nbsp;indotemPo-merianosdedit. rcliqui vero duo, Andreas amp;Leuenta,ad Comanos fetranf-tulerunt. Petro regnate,quidam proceres HÛ-ganæ, Andream, Belam, amp;nbsp;Leuentam, qui de progenie S.Stephani cranr,ad regnum inuitabant,inter quos prçcipui ^*’®’’tt’‘eSjVil'ca,Buaamp;Bucbna. Hoc mtcIledoJ'cx Petrus fccit eos fufpendi, amp;nbsp;quofdam ilhs adhérentes exoculari. adhçcHungaros multis afflixit angu-ftqsdeproditione fufpeélos. capropter regni proceres conueniunt in Canad. confilioquc inito, in Ruffiam ad Andream amp;nbsp;Leuentarh folennes mittunt nuncios,inuitantes eos ad rcgnum,pro. mittentes fub facramento iurihurandi, Hungariamfubdominio eorum futu-ram. Ad ha’c promifla Andréas amp;nbsp;Leuen-tafe procingunt, amp;nbsp;cùm veniflent ad nouum caftrum, vniuerfi Hungarica-teruatim adeosfluunt, petentes inpri-mis ab eifdc Andréa amp;nbsp;fratre, quod permitteren tvniuerf um populum ritu pa-ganorumviucre, epifeopos amp;clericos occidcre, Chriftianifmum abijeere amp;nbsp;Vaclu dæ- ijola colcrc.quod amp;fa^um ch. Vndè primus inter Hungaros nomincVacha, decaftro Belos,dcdicauit fedémonib’, ’ radens caput, amp;nbsp;cincinnos dimittens per très partes ritu paganorum. Eius 1 autem filius congregauit multos ma-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gos amp;pythoniffas, quorum incantati-GENERATIO XXXVL ni onibus valdè gratus faâus eft. |
Inuenitur de hoc feriptum apud Hu-garos, quôdab antiquo prohibitû crat Chriftianis vxorcs ducere de generc V a- ^^^^ ^^ cha amp;nbsp;Iani,quia ficut Dathan amp;nbsp;Abiro feditionem fecerunt in veteriloge, fie amp;nbsp;iftiinnoua. Tune duce Vacha,populilibaue-runtfe dçmonijs, fidei zelatores occi-dentes,pluresdeftruxerûtecclefias,vni-üerfos Tcutonicos amp;nbsp;Latinos qui in ófficijsfuerant,crudelitèr necauerunt. Exiuitenim ediâum ab Andrea, quod epifeopi cum clero interficerentur. Inter hçc Andréas amp;nbsp;Leueta maximis co-pijsHungariam tranfeurrunt, amp;nbsp;dum appropinquarét ad portu, vulgo ^cfc^ dictum,Geiardus,Biftritus,Buldus, amp;nbsp;Benetha epifeopi, amp;nbsp;Zehung cornes de ciuitate Alba^obuiam illis egreffirve-niuntq; in eedefiam Giod,in qua Ge-tardus epifeopus facerdotalibus indu-tus,cxhortationemfecit,djcens:Fratres coepifeopi, amp;nbsp;omnes inprçfentiarùm fideles,hodiè cum corona martyrij ad Dominum noftrum Icfum Chriftum ibimus.hacenim nodeviefi Dominum noftrum lefum Chriftum nos corporis amp;fanguinis fui facramento communies n tem. Confeffioneigitur altem trùm fada, àc Mifta finira,versus portum 'PeLb rgt;. S-Gerardl cedunt.moxdiabolici hommes irruen-martyrium. tes,Gerardum lancea tranftiguntjamp; fu-perlapidem cerebrum eius conterunt. crat enim Canadinenfis cpifcopus.Bul-dusquoquè epifeopus lapidatur,Biftri-tus epifcopusvulneratur, ac die tertio moritur, Andréas fuperueniens, Benc-tham epifeopum çgrè libcrauit. Zehûg cornes in nauem fugicns,gladio eftper-emptus.Petrusrexbenèeuafiffet, fed in villa Zamir amp;nbsp;in eius curia virilitèr di-micans,fuisintcrcmptis,capitur amp;nbsp;ex-cçcatur:dudu$qucin Albam,brcu'i moritur. Pon odux Andréas à perturba-Andreas rex tionehoftium fecurus, in Alba regali ^“”2' coronatur anno Domini 1047. qno fado, prçcepitHungaris fub pœna capitis paganifmum abrenunciarc,amp; Chri-ftianam fidem refumere, cœpitque ca-tholicè viucrc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ . AtHencus imperator maxima da 11 e ga.inuadit, L per |
|
ron. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. perüit ubiumdefcendit in Hungana, ó; ca OtûPclcha obfedit, vbi quidam de obfe(iis nottu fubaqua cUm veniens, orancs naues Cçiaris perforauit. mox aquaintrsns,vniuerfas dimerfit. exquo cncruatusCçfiir,rcuerfiis eftin patna. H^-c Hungaricus fcriptor. CENERATIO XXXVI. Aquot;^ ~NNODomini loço. regni Henrici tertij xj.anno veto Leonis paps primo,incepit^ó. generatio.Et quia Hungarorum rex Petrus anno 1047. à quodamtyrannoPannonicocaptus amp;nbsp;CfC3tuseft,coeperunt Hungari iterum rcbcllare.Habita fuittum lynodus Mo-Synodij» guntiacjCiii Leo papa fertur interfuiHe. Mogunt qua abfoluta,Henricus imperator Pan-noniam adiës^diuifa in duas partes mul-titudine militum, vtrinquè regionem ' jpfam occupans intrauit. Verum vtfolet gens illa,pcrtinacia magis quam vi exercitum imperatons vincens,cuafit. Milites imperatoris va-ftata prouincia^cum imperatore rediê-runtinGermaniam. Anno requenti3qui fuitio^i, imperator cum Leone pontificcres Hungarix per omnem prouinciam compofuit. In Imp.cum reditu Leo Ratifponx Dionyfij marty-flonii fdi^,’■isrcliquiasprçfentibus Parifiorumle-gatis oftendit,S.Volfg3ngum vrbis epi-Jcopumcxtulit.Indè Bambergam cum imperatore tranfiens, priuilcgia loei à canccllario fuoFridericoperlpiciman-danS3pubIicc]edaconfirmauit. Anno lo5i.IdibusNouemb.Henricus quar-tus natuseft,anno lequenti puer ab ar-chiepifcopo Hermanno Colonix ba-ptizatuseft. Anno Domini 1052. Leo papa vna cum imperatore Henrico na-taleDomini cum diuino amp;nbsp;regio cultu Vormati.x agebat, vbiMifTarum lolcn-nia Apoftolicus eelebrabat. Gifulphus Nort. Apulia occupât. Poftb^c Apoftolicus Romamredit, multiseum diuerfarum prouinciarum militibusimperiali prçcepto amp;nbsp;amici-tixcaufa comitantibus. Interim vero Drogone Nortmanorû comitein Apulia mortuo, Gifulphus frater cius re-gnum adeptus,Bencuentum vrbem Ro. pontifici deditam,pervim occupat.’hçc vrbs cçclcfiæ ante non fucrat.naro cum Henricus fecundus in honorem beatt GeorgijtemplumBabcnbcrgæcupcrct in cathedralem crigi, annuetcBcnedi-tto S.quotanniscenlus n'omine datura ccclefiam ipfam Rom.pontifici centum argenti marcas cum cquo albo atque phalerato conftituit. |
At Leo dono Beneuentum ab impc-ratorc accipiens,Babcnbcigcn tributu rcmifit.Hac obrem Leo fuoiure amp;nbsp;co-pijs imperatoris fretus, in Gifulphum duxit. Verum agmincincompofitoni-mirùm abco fuperatur amp;nbsp;capitur, neC Leoni** ita multo poft incolumis cum magno P*‘'’*^ comitatu remittitur. Quanuis autem Leo pioanimo hoc belllumcgilfct,quia tamenhoc non fuit fui officq, vearma- i tamanuperfonahtèrad helium pröce-derer,quum primo paftoi i Petro did'1 nbsp;nbsp;^ fit,Mittegladium tuumin vagmaiideo, vt fcnbitlohan.de Colum.diipenlaute Domino, cxercitus cius in conipedu Luo cefus eftj Robertas quoque Guifeardi circa hçc tempora e Gallia in Italiam magno cum exercitu ftipatus intrauit/ugatisqj Grçcisamp; Aphris,Apuliam occupauir, ac ftatuam circa caput çncumcirculû habcntcm,hisliteris notatu *rcpcriflc, Kalen Maij oriente Idle aurcum caput habebo vndè Saracenus quidam magi- * ex obferuatióis pent”,à Roberto Guif cardi captus, notato termino vmbrx ipfius ftatux Kalend.Maij oriente lolc, ( effoftolocothefauruminuenit, quo fc à Roberti manibushberauit. Hie Leo cum Henrico imperatore, vt fupiadidum eft,amp; centum ac trigin-ta cpifeopis in Moguntia concilium eelebrauit, ftatucns ne clerici canes vel auesin venationefequerentur; item vt négociafècularia clerici non tradent: item vt nullus fiatmonachus, nifi con-ftitutusin légitima çtate amp;nbsp;fpontanea voluntatc.item dedit vfum pallq cpi-fcopoBabenbergcnfi,quo ter in anno vtipoteft, in die fando pafehç, in fefto apoftolorum Petriamp;Pauli, m die fan-di Georgij martyris. Leo ifte vir fuit pictate,innoccnria, benignitate, gratia, hofpitalitate adeo infignis, vt domus eius peregrinis amp;nbsp;pauperibus Icmpèr patcret. Nam cum |
|
A NATO CHRISTp cùm femel ante fores fuas leprofum in-uenifrct,eumqucpra: mifericordia col-locari in ledo fuo mandafTet, apertis manèaianitorcforibus,nufquàmpau» per inuentus eft.Chriftum pauperis nomine eo loci recubuiffe creditum. De^ indé anno Domini io$4.gloriosc vitam finiuitxj.Kalcn.Maij,Romæ inceelefià '^'Äorf • landiPetrifepultus, miraculis claruit *i»p^**®'roultis. Anno Domini J055. Vidor I» ! î.Gebbardusantè vocatusj Alemanus Eichftetenfis epifcopus, pontificatum poftLeonem eftadeptus.feditannisdu-ratorispapaefncitur,amp;ab CO gloriose fufeipitur.Propter négociaenim eccle-fiæ in Alemaniam profeÓlus eft^ Blon-dusatquePlatina foliim Hildebrandü fubdiaconum co profedum aiunt, op-portunccjucaccidiffefcrunt, quodHé-ricusgraui quoobijt, morbo tuncim-plicitusj Henricuni filium odennem, Hddebrandi authoritate ffctus, Roma-norum regem ac C^farem dixcrit.quod idemHildebrandus poften pontifex fat dus,in epiftola ad Rudolphum Sueuiæ ducein,indicatin hçc verba: Vndè no--bilitatem tuam fcire volunius.quia non lolum circa regem Henricum, cui debi-tores fumus ex co,quód iplum in regera clegimus, amp;nbsp;pater ciuslaudandx me» moriæ,Henricus imperatorjntcr omes Italicos in curia fua Ipeciali honore metradauit. Vidor magnam fynodum,abnuen-tcimpcratore,Florentix habuit,in qua quidem multos epifcopos turn fimo-niç,tumfornicationis caufa cpifcopa-tu priuauit.clerum quoquè admonuit, quad maxime ad fc pcrtincret, propob-tapoenabis qui leges canonicas tranf-grederentur. Vidoriftcaliquandócelebrans, ca-licemleuarenonpotuit: qua gratia ro-gatpopulum, vtprofeorarent, amp;hoc m canonc. Tune fubdiaconus à dæmo-nio vexatus, publicè fatebatur, venenu feincalicemmifilfe. ideo papaMilTam eclebrans, perpetuo claudit calicemin al tari, quanquàm Palmerius aliter, fed minus benè. *'^u« Eo tempore in Anglia regnauitEdu-quot;‘S'i». ardus, nr manfuetus amp;nbsp;lems.-fouebat |
GE NE RATIO XXXVI. n^ eins fimplicitatcm Deus apud homines» vr timeri poiret,qui nefciret irafci. Hic rcxlpiritu prophetia: amp;nbsp;miraculis cla-ruit,vtrefert Vincen.amp;Iohan. de Collina. Nam die S.pafehæ fedens ad men-fam,amp; cçlum intuens, effufus eftin ri» fum.Intcrrogantidefupèrcuidamauli-co familiari rcfpondit: Septëm dormié- ;- ^ï tesin monte*Cçliorequiefcunt,amp;iam ''^■ ' ® per annos plus fèptingentos in dextro iatcresiacenteSjtuncin ipfahora rifusin hnißrumfeven;erunt;futurumlt;^ueait, vtlxxiüj.annisitiiaceant. difum himi-nim mortalibusomé.nam iniftislxxiiij. annisomnia Ventura funt, quxDomi-nuseïrea finem mundi prçdixit,’fcilicet gens contra gentem furget, regnum ad- Mïuh.i^. uersijsrcgnum,peftilentia amp;fames, ter-roresqucdecçlo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bb 1 His audi tis,comcs Arnoldüs qui que-liêrat,militero Canftantinöpóhm mihe ad imperatórem fcifcitand»/ vefitatis caufa, quem^ille benignè habitLim,’äd epifcopum Ephefnum deftinauitjàdiïi- f^ étis hbi familiaribus. ibi inquifitione .,o«hne4 fada.vt rex prçdixerat i nuencrunt.præ-terea paulopóff(vt dieet) Agareni,Arabes amp;Turcæ Syriarn,* Sicilië amp;nbsp;mino- *Cilkiart rem Aham amp;nbsp;maioris Ahæ vrbes, inter quasEphefum amp;Hicrolólymam3depo. pulatifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i Ad Henricum redeo, cuius regni anno vltimo multi diuerlarum prouincia-rum principes obiêröt,Guelfo dux Ca-rinthiorum, Guiliclmus marchio occi-ditur, Cuno dux Noricovuminexiliu mittitur,Gotfridus duxLotharingiç ad deditioncm venit, fames multas regiones al flixit,cgeftas amp;nbsp;penuria vndiquè inualuit, multaquc mala accidêrc. pro his rebus imperator compundus, infirman caepit,amp; perdudus ad mortem,fa-pienti vf us confilio,ab omnibus quibus potuit veniam petijt,quibuldam prçdia ablata reftituens, cundis qui contra cum amp;rcgnum culpas damnabiles fece-runt,relaxans;fihum fuum Henricum, Rom.pontificis cundorumq; principu regni eleéfione,regem conftituir. His amp;ali)S,prüutvirç pofiibilitasad-mifit, bcnèdil’pofitis,Nonis Odobris Henrici}, hac vitam in Deo finiuit.Ptçfentes turn Cji.micni» crant, quafi ad officium tanti funeris L 2 Rom. |
4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
I\om.pontifex,Aquilegicfispatriarch3gt; Patruusepifcop* Ratifponch, amp;nbsp;innu-mcrabilcs alij diuerlarum dignitatum viri,ius fcpulcri ac mortem defundi im-peratorislaudabilitcrperagentes,atquc regio moreSpira: hunc fepclientes anno Domini»o5lt;i. HenrScj Fuit àutem Henricusiftej.natura wolt;lt;s» nbsp;nbsp;iucüdus, hominibus affabilis,omnibus humilis,hoftibus tcrnbilis, pauperibus piusamp;larguS. Hicci'im femel feftum Pentecoftes apudMoguntiam celebra-ret»diabolo fuadente, inter famulos ar-cbicpifcopi amp;famulos abbatis Fuldéfis contentione fuborta de locatione,poft verba deuentumeft ad verbera, ex quo ^ 'I eedefixpauimentum cruore repletur. fed epifcopis amp;alijs conuolantibus,pax , inter dididentes reformataeft,templum purgatum,atq;cum multadeuorionc Klidacelebrata cft,amp; cum ad illum ver-fumSequctigventumcftjHvNC diem ^GLORiosvM PECisTi, VOX ab aère lapfa eft,diccns: Hunc diem bcllicofum hmiMu^ egofeci. Quo audito,rigcntibus omnibus,imperator diligentèr intcndens Ix-titiam diaboli: Tu,inquit,omni$mali-tix inuentoramp;incentor,diembcnico-fum amp;nbsp;arrogantibus luduofum fecifti; fed nosperDeigratiam, quiillumglo-riofumfecit, pauperibus amp;nbsp;indigenti-bus gratiofum faciemus.amp; mox reincc-pta, Sequentia,folenni ploratu gratiam Dei inuocabant,compk‘taquc cum de-uotionc Mifra,omnibus pauperibus per Erçconemvocaiis, omnia preciofa ci-aria quæ fibi amp;nbsp;curialibus prçparata erant,in vfus illorum confumpfit:ipleq; pius imperator cum cçreris prçlatisac miniftris, proprijs manibus illis lêrui-uit, idem imperator cum adhuc effet puer ,viuentepatrefuo Cunrado, à quodam clcrico hftulam argenteam dono accepit, cum qua ludentes lolentalter inalterumaquamiaculari.quarecepta, aincum ero imperator, epifcopatum tibi dabo.Imperatorfadu5,petenti promif-fumimpigrè dabat; fed non multôpôft graui morbo correptus, tribus die^ius icmianimis iacuit.Quaproptcr epifcopi indido triduano ieiunio pro vita eius fupplicant. |
Poftquam verode infirmitate eon-^ ualuic, vocatum epifcopum confilio (--onftr** omnium epiieoporum per fententiam darumd*' depoluitjConfefliusquecftjtotoillo tri- Squot;*“'^ duodçmones fibi infedos vidilfe, inle Hammam ignis per fiftulam iaculanrcs^ fuperuenifle autem iuueticm fcmiuflü latere,caliccm autem aurcum ferentem cuiiisadCperfioneiilatos ardores euafe- reparauit imperator, amp;nbsp;prçttraliamu-nera calicc aurco honorauerat. ricum fans literatum amp;nbsp;bonæ vocis,fcd vilcm mcretnculamamatem ardentiùs, cum qua node quadam iolenni, volu-ptatiscaufadormiuit.manè ad MilTam imperatorisadftabat.imperator hoc feiens,mandat vt le ad legendu m euangc-lium prçpararet.erat enim diacon’. Renuit illc,vt malè fibi confcius.vrget im^ perator,vt probaret eius conftantiam. ' ad extremum parère renuetem, mandat àpatriacxulare. quam fententiam am-plexatus,cótinuóreceffit. mittiturpoft eum,quiiam compilatis omnibus, far-cinulis quoquè compolïtis,itcr arripu-crat.violenter ergo retradus,cor3m im-peratore fiftitur,amp; fubridens ait:Probè fecifti, amp;nbsp;ego gratulor probitatituæ, quod rem Dei pluris pendcris,quam pa-triam:plus iram Dei,quam meam ; qua-propter habeto epilcopatum qui primusin imperio vacauerit.tantuminde-centi amori renuncics. Hunc etiam Henricum fcrunt, quód ^ aliquandocu hoftcsfugcret,ccrua quç-dam quah domefticum animal fuiseue-dumhumcris, vitra inuadabilem fluuiu tranfuexerit. Eo tempore corpus PalantisEuan-dri filij,Romx integrum in quodam fe-pulcrorepertumcft,adcuius caput lu-cerna ardens inuenta.Erat Epitaphium huiufmodi: jFilius EuanJri T^aUas^^uem lancea Turnt ^tlitu ocd^^it^more/uo tacetiie,, quosverfus quis condiderit,ignorat»r. Erat cadaucri vulnus in medio pedore, latius quam credi queat.Cçterùm corp miræ vaftitatis in ftillicidia proiedum, communemmortalium labern fcnfit. , Hoc |
|
A NATO CHRISTO Sgt;M««nli Hoc tempore cum Capua à Sarace-Ropeno nis obfideretur, trepidarentque omnes *ort,pulfi, fjjjijjj^ç cinitates, Robertas Guifeardi fumptis armiSjfugatisSaraceniSjamp;Ca-panos obfidione amp;nbsp;finitimos omni for-midine vno impetu liberat.Deindè Grç cos magno prçlio fuperatoSjC Calabria omnino expulit, rclidis tantummodo Grçcis facerdotibuSj qui vfque ad no-ftramçtatem linguam feruatamp;mores. adeo enim Conftantinopolitanum imperium iam erat imminutu à Saracenis, vt çgrè Tbracia,Galatia, Pontû,TbeI-faliam,Maccdoniam,Acbaiamobtine-rent,èquibusprouincijs nunc Turcæ, nunc Saraceni quotidiè aliquid fubtra-bebant. Eo quoquè tempore Hermannus Hermannus Contradus,fuit nobiliffimi comitisde Coatradus ^entlgnt filius,qui cantum multaque monachus, vtiliacompilauit,amp; ebronieam nö.teft. item fequentiam3Auc prçclara,antipb. Ogloriofumlumen, hiftoriam dean-nunciationeMarixvirginis, amp;nbsp;Mariæ Magdalenç compofuiwcrtWjCum effet duridimi ingenij,optioncm orando ob-tinuiffe duorum,fanitatis videlicet amp;nbsp;mundana: profpentatis, aut fcientiaru plenitudinis amp;nbsp;totius corporis, prêter linguam,contraélionis,quem hoc vlti-mumclegiffercferunt. Hemicusfi. nbsp;nbsp;Anno Domini io57.Herico3.dcfun-M-S®- Ûo,filiuseiusHenricus admodùm’puer fucccdens,regnare coepit. fuit autem bic Henricus ore facudus,ingenio accr, clcemolynis largusjn re militari fortu-natiffim’.nam fexagefies collatis fignis dimicauit,amp;licet malorum duftusco-filiOjfueritfandæ Rom.ècclefiæ perfe-cutor, tarnen longo temporeprinceps gloriofus extitit.circa finem veró impe-rij fui,iuftoDei iudicio,vt aliqui voluf, ob recompenfationem perfecutionum quas clcro intulerat,multas ipfe non fo-lùm à principibus imperij, verùm etiam 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aproprio filio calamitates pertulit.rc- | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnauitannoscircitèr5o. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic Hêricus poft mortem patris fui, confilio genitricis fuæ Agnctis dirige-batur.eratenimmulier prudetiffima amp;nbsp;Deum timens. jQuare cùm ipfe matris obtemperauit monitis, magna pace imperium gubcrnauit.fedpoftraodùm có- |
GENERATIO • XXXVI. n? filio prauorum deceptus, à matre eft omnino alienatus,ac per fe coepit imkerij négocia tranare : quæ quidem filij à matre difceftio,maxima difcordix femi-nariumfuit. Eodem anno to$7. Vidor.a.moritur, in cuius locum Fridericus frater ducis Lotharingia:,abbas Caffinenfis in Ste-Stephanu» pbanum ^.pontifex eft creatus/edit mé-ppapa» fesx. per cuius tepora Mediolan eccle-fia,quæpcr loo.ferèannos à fubieffio-ne Rom.ecclcfix fc fubrraxerat, redijr, amp;nbsp;cam primam cognouit. Is pontifex omnemferè Italiam atque Burgundi-am labe finioniaca inquinatam inteJli-gens, Hildebrandum archidiaconum ipfis purgandisatquereformandispro-uincijslcgatumifit, qui co munere fient cçteris diligenter atque fclicitèr vlùr, Romam veniens,pontificem Stephanû grauioffendit valetudinc laborantem, ex qua cùm pontifex moriturum fecre-deret,cardinalcs,epifcopos, amp;cuiufii-betordinis clericos ad ie conuocatos, facramento adegit,nc quilpiam nifi co-muni confenfu patrum ad Ap.fedem afi-feenderct. conualuittamen eoexmor- , bOjFlorcntiamt^ueabijt, amp;nbsp;concilium conuoCauit, fcd S.dcindèmenfe defun-étus cft. ANNO primo Hcrici 4. Agnes mater ipfius ducatum Boioariæ ïùfeepir. inucnio quippe^quod vltimo anno Hé-rici^.Cunradus filius ipfius dux Baua-riæ obijt, amp;nbsp;ducatum cius imperator imperatrici dédit, priuato iure quoad velletpoffidendum. CunoapudHun-Garosin cxilioobijt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bauariam Eodem anno Othode0f^up«$furt, AgnesIm-qui ducatum Sueuorum poft mortem penmater Otbonis ducis occupauerat, moritur: ®“'P''’ ducatum eiusRudolpbusdeOïpttfdÖCJt obtinuit,quod magnum fuitdilcordia-rum leminarium: nam eundem ducatu viuentc adhucOthone,Hcnricus imperator Bertoldo comiti de2eringen,qui poftca Carintbiorum ducatu lu(cepit, promilêrat,ciqucannulum fuum velut ' huiusrei recogmtionem dcdit,quem il-1ediligenterobfcruans,poft amborum obitum imperatrici impcnu tucdilpo-nenti óbtulit,ducatumq;fibi danpetijt. fcdpr^ditlusRudolpbusmox poftim- 1. 3 1 peratoris |
|
Z uS lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. obitum filiam dus vxorem duxit,amp; du-catum dotis nomine acccpit.Qnod ani-jnumtjuidcmBertoIdinon parùm cô-inouitjpro quare ducat’ ei Carintluo-rumcommittebatur, quem pofteaim-peratorHenricus eins rogatu Bcrtoldo filioipfius contulitJedpaulô port idem imperator ducatum eundem Luitpoldo confanguineofuodedit, fic patrem amp;nbsp;'^ natum paruipendens: vndè quafireno-uatainiuria, Bcrtoldusquçrebat quo-modófêdevtroquc, amp;rcge amp;nbsp;Rudol» , pho vindicarct. Confpirant ergo duces, motu«. v^thojnSaxoniajBertoldus in,Sueuia. fiant motus,quibus odia acinuidix ad-, uersus regem l'ufcitanturjomniaq; mi-fcenturin peias. Stephano itaque defunélo anno Domini 1058. Rom. potentiores oppida amp;caftclla vrbispoffidenteSj quos tune capitaneos'appcllabant, pontificem ex _ - fadioncfuaercare conftituerunt. tum Benediam „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . „ nbsp;nbsp;nbsp;, x.papa, vnus Gregorius de rulculano ex gente patricia Romanus, Mintium Velitren-femepifcopum, inuitis ac rcclamanti-buscardinalibus amp;nbsp;clericis, qui Roma: tune crant,in pontificé Romanu haben obtinuit, quem Benedidum appella-bant. AtHildebrandus archidiaconus, cardinales amp;nbsp;epifcopi alij, cum canoni-cam clcdioncm Romæ nequirent face-re, Senas accelferunt.vbi Gerardus Florentinas epifcopus in Nicolaum pontificem Rom.eleélus fuit. Rediens igi-turcum hoe Gerardo Romam Hilde-brandus,in omnes accrbiffimè inuedus '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,amp;maxime iricos qui fidem dederât, fe eius aduentum expedaturos. Af veró cumdehacremagnacon-tentio elïet,probarcntque nonnulli Be-nedidum iplum, vtvirum optimum amp;nbsp;lapientilfimum,contràautem earn de-dionem plerique magnis clamoribus improbarent, vtpotè minus canonicè fadam,tandem pluiimorum confenfu, Hildebiadoinftante,Geraidus virtan-to magiftratu dignus, eicdo Benedi-, 1 do,pontifexcreaturfeu retinctur, erat enim Senis cledus. ledit igitur Bene-didusmenfesnouem,fedeijcitur. |
papa. Anno Dominiio59.Nicolaas fecun-dus nationcAlIobrogus, Gerardus ante vocatus,epifcopus Horenunus,pontifex maximus decernitur. ledit anoos ^-^ menfesó.HiC fianm inito pontificatu Sutrium conceffit, ibique anno Domi- niiojp.conciliohabito,cuinon lolùm multi epifcopi, led amp;nbsp;Iralix proccres interfuêre.Bencdiélum abdicate le pon- tificiomunere amp;nbsp;habitu eoegn, amp;nbsp;Ve- »15, litrascxulatumire.dcindè veró Romam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ^lt;ui proficifcens,fecundoapud Latera num concilio habito,Icgem tulit de cledio- ncpontificum,vthabctur23.difl.ïn no- mine Domini. BerfdgiMli In eodem quoquè concilio rcuoca- eiror. 5 tumaberrore fuo Berengariumdiaco- num Andegauéfiseeelefiç ferür,qui ar- bitrabatur m facramento euchanftiae amp; calicis non elle verum Chrilli corpus amp;nbsp;integrum languinem, nifi vt in hgno amp;nbsp;figura myftenóve, quem quideiner-rorem,inftante amp;nbsp;vrgenre Nicolao amp;nbsp;Albcricodiacono viro dodilfimo, pu- blicèprofeflus elf, affirmans illud efleverum corpus Chrifti integrumque fanguinem.erat 111e error etiam nuper à Leone ^.damnatus, fed non fatis emen- datus. In illisdiebus Agnes Henrici j. reli-da,Henrici 4.regis adolefcentis mater, regni curam adminiftrationcmeiuc te- ncbat,qux mulier etfi bonx metis erat, imprudentia tarnen quadam feduda, Gilbcrtum Parmenfem clcricum ex no-biliprofapiaoriiidum, regni Italici ad- miniftratorem canccllariumque infti-tucrat. Erat turn Gotfrcdus Mcchtildis comitiflx maritus,vir fanè potens; ma- imifen^. ter veroMechtildis, Beatrix vocata,fo-ttratu$. } ror extitit Henrici 3. quæ Beatrix nupta / quondam fuit Bonifacio nobili amp;nbsp;di-tiffimo vïro,Luca vrbe Hetrufea oriun- gt;nbsp;do, nunc vidua gloriofilfima. Vndè mortuo Bonifacio, omnis potentia ad Beatriccm primo peruenit, poftca ad Mechtildim amp;Gotlredum virum.Parc-bantenim cisLuca amp;nbsp;Panna amp;Rhcgiü Lepidi,amp; Mantua, amp;nbsp;ca pars Hetrunæ,' quam nunc patrimonium^andi Petri vocamus, amp;nbsp;in Italia turn ij florebant opibus. Quum Nicolaus Romæ in concilio res ecclefix ageret, Gotfredus Nort-mannusjqui Drugoni fratri in Apulix Cala- |
A NATO CHRISTO
GENERATIO XXXVI. ' 1x7
|
* Calaunç^ûc comitatu fiicccflerat,mo-riens,Bagdardumfiliu comitatûshæ-redemmdituit, Vcriim RobertusNort-mannus Guifcardi frater, vtquida vo-Iunt,lioc çgrc fcrcs,puHo ncpotc,Apu-Cdabria Ae bam amp;nbsp;Calabriam occupât, adicéla nfid'fSbij. quot;Iquot;*’°’'''39uæ pótificibus Ro.parérecon-ciuatur. ïueucrat.Hanc autemobremindigna-tus pontifex, Robertum exccratus eft. at Robertas oratores ad Nicolaum mi-bt^rogans vt adres Apuliæ ac Calabriç componedas paterno duótus amove ac-cederet, Pontifex cum capitaneum terrç Romanx fuperbia atque perfidia anxium teneret,fefe cum oratovibus in Apbliam contulit,facileq; compofita pace, pontifex Robertum ab excommunicatione abfolutum,Calabriç amp;nbsp;Apuliæ ducem dedarans, ill urn per conferipta amp;nbsp;iure-iurando confirmata foedera adftrinxit, Vtquicquid de terra ccclefix teneret,amp; jnprimis Beneuentum, reddere velit. Guifcardus autem fele Ro. ecclebx va-fallum Romano pontificiconftituens, quæcunque peterentur præfidia mitte-re,ac quandoopus viderecur,cum omi-* ‘ bus copijsauxilium ferre fpopondit. His foedcribus occulte, nc Romani capitanei id refeirent, conferiptis, val-latus Robèrti magno exercitu , redqt Romam pontifex: Præneftinos,Tùfcu-lanos etNomentanos rebelles primum, ' amp;poftamneTibcritranfmilTo, Galera i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;comitis Gerardi caftella vlq; ad Su- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trium,popular! ac vaftari iuirit:ncc pri-ll^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iisavaftationc Nortmanni ccllauerut, lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam capitanei vbiquè edomiti, veram pontifici obedientiam præftarent, di-tionemque Romanam tutiorem rcd-derent. |
ANNO Domini 1047. in regem Hungarorum Andreas coronatus eft. præcepit tunc genti fuæfubpœna capital!, vt rcliâo paganifmo, ad fidem catbolicam redirent^ cœpitqucipfe ca-tholicc in omnibus viuere, amp;nbsp;vocauit fratrem Belam ex Polonia, diuifit re-gnu in tres partes, duas pro regno reti-nuit,tcrtiain Bclæ duci alficrnauit. TuC Henneus imperatorcxercituin Huga-. viani duxit/ex aut cum duce Bela 1 ege-tes per loea vb'iiturus erat imperator, vaftauit,ità q, penuria afteäus amp;nbsp;ftrage fuoru exutus,pacis mentionemfecit,et vixobtinuit. Vndè filiam fuam Sophia, priusregi Fracorum delponfatam, Sa-lomoni filio regis A ndreæ pro pacificâ-dis Hungaris delpon dic.breuiq; poft ea-deminHungariam mïfit,vbinuptijs ce-lebratis rex Andréas .Salomonern filiu in regem coronari amp;nbsp;inungi fecit. ex quo in regno maxima tu rbatio exorta fuic. nam Bela frater regis,cum filijs luis Gaifa amp;Ladiflao regnum affedtabat, dicentesfibi debitum exfoederc amp;prcs-mifto. Bela itaq; dux auxillofoceri fui du- Bclarer/ cisPoloniç mouit bellum regi Andrei j, cui imperator copias auxiliäres mifit: commilTaque pugna inter cos,dux Bela tandem poft aliqua incommoda vidor euafit, omnibus ferèTeutonicis captif vel occifis.Rex autem Andreasm fylua SSoifflt mortuusiniientus,repelirurini monaftcrio fandi Aniani confeffons, quodanteacoftruxerat. led ôéduxBo-hemiæ captuSjCxoculatus cft. Bela dux Victoria tanta potitus, in ciuitatem Albam veniens, rcgali dia-demate coronatus cft. Salomon veto apud imperatorem degebat focerû fu-um quafi profugus. PaulopoftrexBela vocauit ad certum dicm defingubs locis regni duosvirosclctfos ordinandi regni gratia. Ad proclamatosin Albam regalem die diéfa venir non vo-cata plebis rufticanæ multitudo maxima, dicebantque régie Concede no-bis ritu patrum noftrorum in paga-nifmo viuere, epifeopos amp;nbsp;presbyte-ros exterminare, decimatores lufpcn-dere, eeelefias vaftarc. Stupec rex, amp;nbsp;pctiuit inducias trium dierum. veni-unttertia die plebium primorcs,relpo-' lum prçftolantes: turn milites armati ex præcepto régis irruunt luper præ-pofitos amp;nbsp;capitaneos,primùmillos ab alto præcipitantes, dcindè inu'adentes plcbem, amp;nbsp;multis cæfis intantùm hu-mibaucrunt,vt libéra voce paganilmo lenunciarent. Anno 5. regni fui Bêla,corruéte regalilolio indeuioscon-fraiftus,ægrotarecoepit,ÔC3.dieàfecu-lomigrauit. ' L 4 Salo- |
,18 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
pis papam eligi non deberc,nifi de par*-difo Italix.funt q, dicunt illos ad Agnc-tem imperatoris matrem veniffe conatos fuadere,no licerciniuffu regis que-piam pontificem defignari, indudamq; Agnetem affenfifte: fed plus credédum videtur,vt Blondus ait,Grcgorio 7. af-ferenti non confenfiffe Agnetem, fed Henricum filium adolcfcentcm præci-pites in fedus Longobardosepifcopos impubfte, quodGuiliclm’fcriptoraffirmât fuifte earn matris cü filio difcor-diam, cuius occafione imperatrix regni adminiftratione fit depulfa. elegerunt itaq; Cadolum in antipapam,necfuêrc in omni Lombardia aut cætera ad cam pertinente Italia, qui Cadolo obedire reeufarent, præter Melcbtildin comi-tilfain et Gotfridû,qui Alexandre obe-diucrunt, amp;cum eedefia Ro.benè fen-ferunt. Cum Cadolo nonnulli ciues Ro.confpirauerunt,quorum omnium inftigationibusfadum eft, vt Cadolus ’ locuplctiffimo Lombardorum excrcitu, in pratis Ncronis bis contra Alexandru armatu manupugnârit. venerat autem Romam Gotfrcdus Mecbtildis vir prç-fidio pontifici.primo vero cogreffu Ca-doli partes fuperiores ac prope vidriccs fucrc.fedciimprimiim qui prçliointer-erant Romani, hocrenuneiärunt pon-tifici, cduccns Gotfrcdus copias, Lon-gobardosrepulit,amp;multi vtrinque oc-cifi funt:repulfus tandem cum ignomi-nia Cadolus, Mediolanum fe rccepit, vix(^uc totum quicuit annum, nonca-pitancos modo, fed amp;nbsp;Romanos ciues etiam Alcxandrofauere folitos corru-pit,quorum confilio dudus, paruo co-mitatu clandeftinis itincribus nodu magisquam die confedis, Romam fc contubt. attuerunc vero capitanei amp;nbsp;dam condudi milites, qui Leonina ciuitate furto occupata, Cadolum in B. Petri bafilicam deduxerunt. manè cum primiim rumor vrbem occupa-uit', correptis repente armis populus accurrit. Quod cum præter fpem capitanei amp;nbsp;mercenary milites cernèrent,ilicô omnes quaquauersùindila-pfi,Cadolum deftituerunt prçfidio.Sed vnicusfuit omium perditifiimus, amp;cui maiorem pecuniam Cadolus dederat,
Cin-
Salomon rex audiens mortem Belæ, auxilio foceri Henrici 4.. in Hungariam redijt, amp;nbsp;fugatus à Belæ filijs, cum im-peratorein Albarn regalem vcnitj ibiq; concionatus eft imperator ad coetum Hugarorumvniuerlum,pacemiurifiu-randiinterpofita religione reformado. atreccdêteimperatorej Gaifafilius Bc-læ cum excrcitu Polonico in Hungaria duxit. fed copofita eft pax, amp;nbsp;GaiJa du-catum quem pater fuus priùs habuerat, obtinuitj amp;nbsp;regem Salomoné manibus fuis coronauit.viguit heepax annis cir-citer 13.
Tranfadis annis 15. difcordare eoe-perunt Salomon rex atqueGaifa dux: amp;dum perlequerctur rex Gaifarn, dux Gaila amp;nbsp;frater eius Ladiflaus auxilia ab amicis contrabunt, regique virilitèr rc-fillunt. Tandem paribus copijsmutuo fibi occurruntj commifloq; prælio Sa-lomon fuccubuitj amp;nbsp;Gaifa exfs ac ca-ptis multis départe Salomonis, vidor euafit, ipfe tarnen rex Salomon vix cd: elaplus. Porro vidores Gai fam in Alba regali compellentibus Hu ngaris coro-nant regem jCOnforcatumque eft regnu inmanu ci^^amp;dedit fratriluo Ladillao ducatum,deinde tradantibus de regno Gaifa amp;nbsp;Salomone,montur Gaifa rex. Mortuo Gaifa,Ladiflausfrater eius in regem coronatus eft. crat is vir prudens amp;nbsp;lu ftus,fcrturque vol uifle regnum rc-ftituere Salomoni, dolum tarnen eius metuens,ipfum incarccrauit. Tandem relaxatur rex Salomon, amp;nbsp;fradus tot aduerfis abijt, totumque vitæ fpatium in peregrinatione amp;nbsp;exilio confumma-uit. vifus eft autem fcmèl in Hungaria tempore regis Colomani, fed ftatim 1a-tebras quæfiuit.Dicitur tarnen in bifto-ria quadam Hungarorum*Pole mor-tuus, amp;nbsp;regn at libéré per totum tempus fuum Ladiflaus, quemadmodum pie-nibs diccturinfrl
ANNO deinde ioÓ2.Alexander 2, :r Ansbelm’ ante vocatus, patria Medio-knus, cpifcopus Luccnfis,mortuo Ni-colao, abfens pontifex creatur.fcdit annis xj.menfes 6.Contra bunc eledus eft ab omibusLongobardix epifcopisCa-dolusepifcopusParmen,vtdicitur, vo-lentc Henrico regc,afterentibus epifco
-ocr page 145-A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVf.
ClnciJju- Gincius prxfedi filius, qui per media dufKinus.infeftilfimorum agmina ciuium cun-tern Cadolum, in S. Angeli caftellum perduxit : tantaquc erat Cincij auda-cia,vt iureiurado promiferit Cadolum tutari.
Perftititautcniinpótificis fide,Alc-xandri fcilicct,Romanus populus,adco vt repagulis caftello S, Angeli oppofi-tis, milites poncretur. Gadolusperan-nosferme a. obfeflus fuit. Tandemfra-Ôus animo Cincius, territum coegit Cadolum, quod nullam abeundi fpem videret, trecentis argenti libris ab bis fe redimi qui arcem obfidebant, con-fcenfo^u e ftrigofiflimo equo, indé fo-lusaufugit.
AnnoColo “^^ '^^’^^ *” Alemania Annó Colo-nienfiiar. nien archiepifcop’ apud Henrieu ado-chiepifc». lefcentem Agnetem criminatus, quod contra maieftatem imperij Chriftiana refp. nutu mulicris gubcrnaretur,acce-pta poteftate, Italiam cftingvelfus: amp;nbsp;Gilberto Parmenfi, quem regina ean-ccllarium inftituerat,dcpoGto,loco ei-us Vcrccllenfcm epifcopu fubrogauit. Deinde Romam veniens, admiflus ad pontificis Alexandri confpedum, car-dinalibus amp;nbsp;potioribus è clero confi-détibuSjAnno archiepifcop’ huiufmo-di orationem fccit: Quo faftum eft, in-quit, modo mi frater Alexander^vt prêter feruatos haétenus mores, præter legem olim Romanis pontificibus pr«-icriptam,pontificatum Romanumare-geamp;dominomeoHcnricoiniuffusac-«eperis? amp;nbsp;incipiens à Carolo, multos nominauit, à quibus pontifices vel elc-âifuêrcjvcl confirmati,auteorum ab his eledio affirmata.
Paranti plura dicere, Hildebrandus archidiaconus, cœtu cardinalium an-iiuentc,relpódit:Nullum vnquam ius, nullum imperium Anno archiepifcope, regibus amp;nbsp;imperatoribus Romanis in pontificis Ro. eledione fuit, amp;nbsp;fi quid per vim,fi quid perperàm adum fit, cé-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iura patrum poftcacorredum eft.Inci-
piensitaqueifuperioribus,tam diuim-mor3tuseft,quoadufquc vidus Anno, foncilmm ^®^® ^’^‘ fadum effe refpondit.inftitit I■^tu»o^i. tamen^vtobcalumniatorcsapudMan-tuam concilium pontifex conuocarct.
confenfit in hoc pontifex, acedfit^ïcß cardinalibus, amp;in concilioomnesepi-feopiLombardiæ præter Cadolum in-terfucre. Tandem approbata eft Alexa-dri eledio, omnesque epilcopi, depofi-toodio,illius amici ftudiofi^ue effedi funt. imperator etiarnipfe nofolumin gratiam pontificis redijt, verum etiàm ftrecibus ab co impetrauit,vt amp;nbsp;Cado-o veniam peteti ignofceret,amp; Guiberi turn tanti maliauthoremj Rauennatis eeelefiæ archiepilcopum crearet. pri-mum baud grauatè fecit, lécu ndu inui-tus,amp; non nifi precibus Henrici fatiga-« tus conceffit.
Occupât^ In bis Alcxandro,Robert. tusGuilcardi Tareminos fubegtt,Ri-gt; chardus quoquè et Guilielmus nonub laecclefiafticæ ditioms occupant. Hil-debrandus aut archidiaconus de Nort-mannorumperfidiaapud Mantuacer-tior fadus,Gotfrcdum ducem amp;nbsp;vxoré ^^Ófe» eius Mechtildim aduersus illos fuppeti- vscit. aspoftulauit. ad quorum copiofilfima cxercitum territi Richardus amp;Guilicl. mus, capta de terris amp;iunfdidioneec-defix reliquerut. Quo fado, archidiaconus, Gotfredus à Mecbtildis Roma cum gloria reuerfi funt.
Supra in narradis Anglorum rebus^ obiter fcilicct amp;nbsp;tranfeurfu quodam ir«#aïlt;Tif ï«fi«ilt; jr/i«.\iW«Sa»o/4v©-, Cuntonem nbsp;nbsp;nbsp;' Anghæ regéin Henrici tépora deduxi. Is eft qui vniuerfam Anglia, Scottam, Noruegiam,Daeiamq}obtinuit,pieta-temagisqarmistutatus,cœnobiaquæ- CuntoAn« da condidit. Succefterat ci Arold’ fi!ius “ Nothus,qué legitimus filius Andebu n tus perimiiulfit, amp;huc quidegulaper-ijfteconftat. VocatusEduardusEiel-dredi filiu s à Nortma n n i s,vbi ex u 1 a gc-bat,regnü adijt non fine Ixtis aulpcijs. bic fine bberis decedens, Guihelmo Nortmanoauuneulofuo regnu relict. Atqjfic annolalutisiQÓó.regnü.Angüv tranflatu eftin Nortmanosin perlona Guilielmi ducis Nortmanni bafta-rdt, qfuit filius Roberti, nepos Riebardi fe-cundi,pronepos Riebardi primi ducis Chriftiani, de quo luprà mentionem fecimus.
Occupaueratregnum uiox è Vue-ftolaxonibus Aroldus quidam,qui rvr annum
-ocr page 146-|
tjo lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. annum hoc tenuit.dum Guiliclmusrc-Nort^An“* g”“™ armis jnuadit,*Aroldumprelio glisercx. iuperatum intcrficit, quod Alfredo co-gnato fuo mortis caufa fuiflet. Dicitur, nofte qua: pugnam prxcefïit,Nortma-nosvigdijs precibusqjvacafTe: ac contra, inimicos vinoac cantibus.Traditur prætereà, eum procera ftatura, vaftist^j viribus fuiffe, turn vcnatorem maximö, templorum eucrforcm,amp; plane tyran-num egifle. Et ab co tempore Nortma-niin Anglia vfq;inhodiernumdic re-gnare cœperunt. mortuo Guilielmo pofleaannoDnilO98.fucceditGuilicl-mus filius, qui fuit nequa amp;nbsp;fcelcftuSj vtdicemusinfrl Cometes eodem tempore diù appa-ruitinfolitæmagnitudmis amp;nbsp;vehemé-tèrignitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; ANNO Domini 1092. Guilielm* . , Baftaidus exduce Nortmaniæ rex An-regurnge- glorum montur, vtiam dittum eft, amp;nbsp;ncalogia. regnauitpofteum Guilielmusfiliusei-us. qui moriturin venatione, amp;fucce-dit eiiunior frater fuusHenricus.nam Robertus tune erat in expeditioneHic-rofolymitana occupatus,qui ciim re-dijlfét, mouit fratri bellum, amp;captus eft,acin Angham dudusper fratrem, qui cumapertisvenis fecitmoriin car-cere. ANNO 115$. Henricus I. rcx Anglia: moritur,amp;fuccedit ei Stephanus deBolignefororiusHenrici,annoii54., Stephanus moritur,amp; luccedit ei Henricus filius filiæ Henriciprimi. Famuli huius Henrici occiderunt S, Thomam Cantuarien. ANNO Domini «189. moritur Henricus 2,amp;luccedit RichardusCa-rolerius vocatus.isiuit ad terram fan-âam, amp;nbsp;Philippus rex Fraciae anno (e-queti.hic Richardus rediens anno Domini 1193. capitur perdueem Aüftriæ, libcrauitq; fc grandi pecunia. ANNO Domini 1199. Richardus ifte in obfidionc cuiufdam caftri vul-nere accepto moritur, cui fuccedit fra-terfuus Iohannes diétusfinè terra.hic amifit Nortmanniam, quam rcx Francia: Philippus regno fuo vniuit,amp; qura epiieopos regni ab ccclefijs cxpulerat, execrabatur amp;nbsp;regnum interdicebatur: vndèamififletetiam regnum, nifi mox reconciliafletfeecclcfia:. |
Mortuo lohanne, luccedit Henricus 3. filius, huic fucceffit filius Eduar-dusannoi2Óp. ANNO ijoó.Eduardus diduslon-gis tibijs,moritur, amp;nbsp;fucceffitci«‘ filius Eduardus, amp;nbsp;fecundum quofdamreg. anno 1318, hic Eduardus per literas fecit homagium Philippo regi Franciæ de Valois,anno 1330. fed pofteà anno «337. Cœptuin eft maximum bellum propter fucceftionem regni Fraciæ,in quo qui-dem hello captus eftlohancs rexFran-cia:,amp; in Angham dmftuSjaunoDomi-ni »375.Eduardus cum iam rcgnalfet cir-citcr$2. annos, moritur, amp;nbsp;iucceffitei in regno Richardus princeps de Galoes Eduardi filius. Deinde anno tjpp. Henricus comes deQamp;erbtcf,qui ex Anglia crat banni-tus ad tempus, hic rediens, dux Lanca-ftn ex fucceffionefaótus, fecit tantum in populo, quód fc regem contra Ri-chardum confanguineum acceptarenr. Richardus vero pl ures ex faótione deca» pitari fecit, nec multo póft amp;ipfe quo-que captus amp;nbsp;capite truncatus perijt, regnauitque pro co Henricus prædi-lt;ftus potenter, vocatusque Henricus4. ANNO 1412. Hcnricus4.moritur, amp;nbsp;filius cius Henricus ç. pro eo coro-natur. hic duxit copias non modicas in cbdeifquot; Franciam,humiliaóitque regem Fran- ««•*' ciæ, vbi leX duces ex regno Francis cæfi funtin vno prælio, amp;nbsp;rex quafi totum regnum amifit,amp; vcnicns Pari-fios, vxorem duxit filiam Caroli régis Franciæ Margaretam, amp;nbsp;exeagenuit Henricum 6. ANNO Domini 1426.puella quidam lohanna, dicens lèmiftam à Deo contra Anghcos,rcgé Franciæ ad (peril regni reduxit. A N NO Dominii444.treugç inter reges fadæ funt, amp;nbsp;Renatus rex Si-ciliæ dédit filiam luam Henheoregi Angliæ. A N N 0 Domini 14$$. dux Ebora-ciEduardus, cepit Henricum regé Angliæ, amp;nbsp;regnauit pro eo per vim. euafit tue filius Henrici Eduardus penè puer, cum matre filia rcgis Renati qui cos te-nuit. Jl in |
|
A NATO CHRISTO nuit.Deindc port aliquot annos Varui-Cus comes Clarcntix dux, congregatis copijs auxiliaribus Eduardum ex regno fugauit,Henricuacarceribusliberauit, iplumq; vna cum filioEduardo amp;nbsp;vxo-rc in regnum reftituit. Sed paulopoR Eduardus auxdioCaroliducisBurgu-diae fororij per vim regnum ingrdlus, Henricum regem cum filioEduardo amp;nbsp;Varuicoduce capitibus truncari fecit, amp;nbsp;regnum obtinuit. Deinde moriens, filios rcliquit im-Kichsrdire» P^^’^*'e®3 9“®® quidam nobilis viredu-{»fcclut. cauit. Verum Richardus frater Eduar-di, illos(vt fama eft) occidi procurauit, amp;ipre regnum obtinuitjqui tame poft-quama. 3nnisrcgnauit,per Henricum comitem de OïpcfjCniOttt, occifuseft in bello, qui regnum vlq; adlia:c tempora obtinuit.Porro fuperuenit quidam,qui dicit fe filiûefleEduardi, nec occifum fuifte,huicrex Scotiæ filiam vxoré dédit: fed pofteà in bello viûus occiditur, amp;nbsp;Henricus regnare non defijt,amp; lio-diè regnat. ANNO 1068. Henricus rexadolc-Henrici^, fcentia: vftis licentia, Saxoniafolam ex Omni Ro.iinperio cœpitincolere,principes defpiccre,nobilcs opprimere,infe-riores fuftollerc,venatui,luribus,cxte-nsq;buiufmodi exercitijs plus q iu ftitiç opib* infiftere,filiosilluftriu quibufli-betobfcurè natis cóiugarc,priuata prç. fidiainftruere.bis difcordiæ feminarijs contigit,regi quam plurimos mfidiato-res tam vitæ q regni crefcere.lufpcól’ in bis habebatur Adelbertus Breméfis ar-chiepifcopus vt'iinftigator régis. ANNO 1069. Agnes imperatrix, mater regis Henrici, tædioaffeda, vel potins diuinitùs compunä:a,ducatum Boioari« quem ipfa nuper imperio fibi vfurpauerat,depofuit, amp;nbsp;regni guber-nacula penitùs contemnens, pro Chri-ftoRomam pœnitentiam adura fe con-tulit,ibiqi in Deo frudificans,poft aliquot annos in Domino de bac vita mi-grauit. Dedit autemeundemducatum Gthoni viro indüftrio de Saxonia. ANNO falutisiO7t.OtboduxS3-pitioniSa- xoniæ,Boioariæ ducatu,que ab Acne-»oiiBaua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° • «smAaoes tcimperatnce lapridem reccperat,pn-‘»lt;üt.'’ uatus eft. namhic Otho Saxogenere, |
GENE RATIO XXXVI. 151 ampliffima: nobilitatis vir,pruddia aut amp;nbsp;rebus bellicis incôparabibs,intâtùm, vt rex, qui iam multis fufpedus erat amp;nbsp;inuifus,iprum contra fe regem fieri for- , midarct, accidit quod quidam*Egino mediocri loco nat* irrepiGt, vtvidebat, fubornatus, qui Otbonen? ducederegis necc tradaffe comentus ed,rc ipfum vtmos erat, poteftati regiæ vaelé obtu-lit, quoufque duello cumduce conHi-gens,vera eóprobaret querctubt. Q.uid multa?placitis óf colloquqs Mogunti^ amp;Goflariæ condidis, Otbodux cum Eginone, vtpotc dux cum latrone, primas cum ignobili,cógredi ex reliquor u principü confiliocontempfit, lua tarn'é innocentia óf Eginonis improbiras minime latuit. nihilominus ducatumBa-uarix Otho, vt reusmaicftatis, amihr, quem Guelfo quidam illuftris, acer óf Guelfoni bcllicolus,filiusmarchionisltabaï,qui paulóantè fiba Otbonis duxeratvxo-ré,vir natus Sueuus, accept à rege, idq; principalis dilcordiæ feinen, perpétuas })ra:liorum, feditionum, fcbifmatum, lærcfium, lamentabilesqj trubius ger-minauit, Eodem anno quida prxpotensdum ad rnenfam federetm conuiuio, repen- ‘ tè à muribus circunuallatus, abiplis eft pene conlumptus,rcliquis meniæ con-uiuisfinèlæfioncdimilfis. Verùmvbü '-V fuis in mareproiedus fuiftct, infecuti mures,nauéiplam colccderüt,ipfumq; cadauer mortui viqueadaquçintroitu. corrodebant. In terram igitur pofitus,a muribus eft integer comeftus Óf dila-ceratus. fimijeper omnia faóiu de principe quodam Polonic,Martinushifto-riographus récitât. ANNO fequenti rex Otbonem vfqucquaquèperfequitur, munmones cius deftruit,prediavaftat,Óf vtreip.bo fté delere parat.ecotra ille mibtibus clc-élisinftrudus,ipfe quoque manufor-tiffimus óf animo cfFcrus,nunc prat da, nuncflama,nuncferro quacunque fc fors obtulit,fuas iniunas vlcilci fatage-bat.ipfo quoque mediante,nonceflat gens Saxonum, etfi Saxoniæ principes anteàmalc Othoni fauiflent,coniura-tionc aduersùsregem eófirmare, accu-iationcs inaudicasque blalphemias ad iédena |
|
132 lOH. NAVC. CHRONOG, VOLVMEN TERT. S. Anno ei» ^^.^^quot;^ AP* ’‘^A^C’ Po^i jsq; arcbicpifco-nominiOl. pisjcpilcopisque pluribus,*Alexandrü “J^'^’Y’^“ *gt; egi odiofumfacerc.* quidam quoquè P ® O'JJ» fumrhçfanâitatis virunl Annonein ar-chiepifcopum Colonien coniurationis ciufdem confcium fuiffe aflerunt.'quo-rum infidijs territus, Saxonia ceffit, amp;nbsp;in alijs regni partibus rebus agendis in-ftitit. Qua:fiuidiiigetèr,quæ caufadifcor-RfHclbo diarum inter regem amp;nbsp;Saxones prima ddxonunia rucritjcxinucnio quodin principio regni principes Saxoniæ crebrisconuen-ticulis agitabant deïniurijs quibus ab ab Henrico Ul.afteéfi fucrant,arbitra-banturque pulcbrè fibi fatisfaöum fore, fifilio eius puero adbucregnu eri-perent. Acceffit ex inlpcrato turbandis rebus ingens adiumentum, Otbo frater Guiliclmi marcbionis,vir accr ingc-nio amp;nbsp;manu impiger: is apudBobemos iam à puero exulaucrat, qui comporta morte fratris,magna fpe obtinendç bç-reditatisregreflusin Saxoniamjà cun-Ôisillicprincipibus benigne excipitur, exbortationibusqueinftigatur, vt non fol um Marebiam, fed iplum quoquè regnum artcäarc conarctur. fidem ergo ab cis accipit, pollicentur operam, regemque vbicunque opportunum fieret, interficere conflituunr, pcrculfis metu omnibus, quibus return publica-rum aliqua cura crat.Placuitquercgem ocyùsin Saxoniam vocQri,periclitanti Reip. vt fuccurrerct. Rex maturè in 0)ïcr$6ur^ venit, prin-cipes ad colloquium vocat.dum autem Bruno amp;nbsp;Eberardus patr«eles regis, ad curiam proficifccrentui- regiam,inci-duntin multitudinem prxdidi Otbo-nis, erantq; alias inimici:nec mora, da-tofigno,adpugnam concurrunt,amp; in vulnera ruunt. Ibi in acie prima Bruno amp;Otboambopleniirarum,vtcrq; al-terum primo impetu loctalitèrtransfo-dit.amiffis ducibus, aliquandiù certatu eft, ancepsq; pugna erat. ledEberardus tametfi giauitèr faucius, dolore tarnen fratris efferatus,rapido curfu in confcr-tdfimosboftespræcipitcIc mittit,Bernardi comitis filium egregium adole-lcentcminterficit,cxteros in fugaver-tit.fic Kelp, maximo metu eftbberata. |
liti funr» ANNO falutis iO73.Colonicnar-ebiepifdopuS amp;nbsp;Hermannus Babenbergen epifcopus,miffifuntpccuniam quç régi debebatur,congrcgandi caufa,qui Icgatione pcrada reuerfi, litcrasApo-ftolicas detulerunt, regem vocantes ad fatisfaciendum pro Simoniaca bxrefi, alijsq;emendationcdignis,qux deipfo Rómxfucrant audita. Het »'n Etquoniam boe loco archiepifcopi Am”’* Cülonien,qui onunduS fuit è Daffela, quot;,’quot;^^,,1’ didus Anno, inter præfules Agrippi- terhnÄ* nen eins nominis fecundus,alioquitri»“btiilt;i gcfimustertius,mcntio fit, no abenum fiierit, exmultistanti viri prxclarègc-ftis vnum prx exteris memorabilefaci-nus referte. Cùm poftlêditionem qua-dam Colonienfium contra ipfum,agc-ret in arce lèu monaftcrio fipfe ehim ex caftro cœnobium feccrat) Sio’^bergé-fi, quod bodiè eftin Ducatu Bergenfi, , baud procvil à Bonna, contigitiudiccs j Alti ludicij Colonicn pauperculx cui-dam mulicri iniquam fententiam ferre. Mulier queftum archicpilCopo deiniu-riafibiafcabinis illata Sibergum venic. Præful mox illos ad le cum fuis iudicia-rijs libellis venire iubet. Rogat,cur fie tarn iniuftè viduaiudicaflent. Non ba-bentibus quo fc excufarent, mandat omniu oculos eftodi,vni interim,cuius filium è fonte prçful fufeeperat^fic par-cens, quod huic vnus tantum oculus erueretur, vt effet qui alios fex reducc-retdomum. Vtque buiusrei memoria firmius bæreret, iuffit domoru, in qui-bus ifti indices excæcati babitabanr. fummis faftigijs luperimponi lapideum ablquc oculis caput, quo fie ab iniquis iudicijs etiàm poften deterreretur. Horum capitum lupererant Colonix ad- ^. buc,cumbæc (cribercm’,rcliquiç,prç- ^omüöi* fertimin antiquo rcrumvcnabumfo-gulaién“ ro.Mofitur acfepelitur archiepifcopus ‘’Pj’j^”^ iftc póft in Lombardia,illuc cum impe- ” ratore profeólus: eiusqueinter lanétos^j^.B^n^ relati, ac miraculis per diuinam gra-^pf^Jo®! tiam corulcantisoftatransfcrunturin- nóitipnii'' dè in Gcrmaniam fub Eredericoprimo, ['J^^I prcciofislocubs Sibergi intcmplolan- ,i^{«f«ii èh Michaelis recondita. Eodem |
|
A NATO CHRISTO Eodcm anno 1075. Rudolphus dux . Alemanix amp;Burgundiæjamp;Bcrtoldus dux Carinthiorum,id eft, de Zæringc, Guelfo dux Bauariç,à rege difcefleru n t Henrico, cùm apud regem proficere no valcrenr, - Eodem anno Saxones multapræG-dia amp;caftella,quxrexdudum ædifica-uerat,funditù$ euertut, caftrum etiàm ^4r(cfpur3amp; claüftrum ’^’dèm cano-nicorum lolotenùs dciecerût: amp;nbsp;quod didu ncfas eft,innocentis cuiufdam fi-Üjregis offa fepulta,in côtumcliam pa-trisde fepulcro cijciunt. Scribunt qui-dâ,quodiTiuka rex munitifiima caftella in Saxonia amp;Thuringia conftruxcrat, qnibus indigenarum animos contra le cocitauent, tadèm pacis gratia cas muni tiones deftrui iuliit. Alexanderpapa interim ftatuitAt-l-ELYi A lulpcndi à Septuagefima vfque adpafcha,amp;quod facerdos per obliuio-nem nonbaptizatuSjper omnesgradus poftbaptifmu denuo conlecretur.mo-ritur pontificatûs fui anno xj. menfe fexto, ANNO M.lxxiij. Alexandro de-fündo,vix cxcquijscelcbratis,clerus amp;nbsp;populus ad funeris pompam congrega-îi, Hddebrandum arebidiaconum acclamât à B.Petro in pontificem eire ele-élum, ad quorum damores importunes cardinales conclauc ingrefli,cun-dem elegerunt, quem Gregorium vij. appcüârünt. hic ledit annosxij. men-fern vnum. Elcdionis autem decretum Gueforma, Platina referére, hxc fuit: Nos fan-ûæ Ro.ecclcGx c3rdinales,clerici,aco-lythi,fubdiaconi,presbyteri,prælenti-bus cpiicopis, abbatibus, multisqjtum cccleltaftici turn laici ordinis reuercdiC fimis patribus, cligimus hodiè x. Kal. Maq inbaGlica S.Petri ad Vincula,anno jo75.in verum Chrifti vicarium Hil-debrandum archidiaconum, virü mul-tædoCtrinæ,magnæ piet3tis,prudétiç, iuftitiæ,conftantix, rcligionis, mode-ftum,fóbriü,contincntem,domü fuam optimegubernanté, paupcribusholpi-f talenijin gremio lanttx matris ecclcbæ libéré à teneris annis vfq; ad liane sta-. tem educatum; quem quidem cum eaquot; |
GENE RATIO XXXVI. 135 fuit. Sub hoc pontiGce ccclcGa nouis amp;nbsp;inauditis fchilmatu erroribus periclita-ri cœpit.funtetiàm qui ilium nó canonice conftitutum,led tyrannicè papa-turn Gbimet vfurpâfterelerut.Alij amp;nbsp;fc-rè omnes, prorsus contrariumreferut. Nos ca quæ varie fcripta de eo inueni-untur,Gdelitèr annotabimus. Inuenio apud Saxoncs eleganti ftylo fcriptum, quod Alcxadrö mortuo,Romani mox inconlultorcge, elegeruntHiIdebran-drumvirum cclcbcrrimum. Eo cledo,cpifcopi Gailiarum grandi fcrupulo permoti, nè vir vehementis amp;acris ingenij atq-, ftdei,diftrilt;ftiiis cos pro negl igentijs fuis quandoquè difcu-teret,fuggcrercconati funt, afferentes quod mb rex impetu hominis prçueni-re maturaret, amp;elclt;ftionéeius quæin-iuftu fuo fa ét a fucrar, irrita decemcret, grauia cum pcricula inuenirent. Quod rex animaduertens, ftatim legatos Romain miGt,quiRomanosconucnientes eau lam fci'citarétur,quarè prêter con-fuetudinem Maiorum,rcge inconful-to, pontiGcem ordinaffentnpfumque, G non idoneè fatisfacerent, illicite accepta dignitate abdicare feprxeiperet. Venientes autem Romam legati, benigne funt fufeepti. ExpoGtis deinde mandatis, pontifex refpondir, fc Deo teftchonoris huius apicem nûquàm af-feétaflejfedelcébü fc à Romanis, amp;nbsp;violenter impoGtam Gbi necefGtatem, verum cogi nullatenùs potuiffe, vtordi-nari fê permitteret, donèc ineledionc luam tam regem quam principes Tcu-tonici regni confcnGftccertalegatione cognolccrct.Hçc vbt regi funt nuciata, libentèr fulccpit fatisfaélionem, amp;nbsp;læ-tilhmo luffragio vtordinarctur, manda uit. Confonat aliquantifpcr Blondus: Gregorius,inquics,commiffam Gbicc-cieGamquietè cupiens gubcrnare,pa-cem cuHenrico haberequæGuit:quod oftendit cpiftola, priufquàm corona-retur, adBeatricem amp;nbsp;Mechtildin ei-us ftham,inhæc verba: De rege autem, vt anteà m Utens noftnsacccpiftis,hçc M eft |
|
154 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. eft voluntas noftra,vtacl eumreligio-fos virosmittamus, quoru admonitio-nibus,infpiranteDeo,adamorem fan-«^tæ Rom.ecclefiæreuocareeunij amp;nbsp;ad condignam formam fufeipiediimpenj jnftiuerc ac expolire valeamus. Et ad Anfelmum Lucenfemepifco-pum fcribit: Hae nanque perfonæ pace conantur cfficere, charifuma filia no-ftra Agnes imperatrix,necnon gloriofa Beatrix cü filia Mechtilde, Rudolphus quoquè diix Sueuiæ. Epiftola etiam RainaldoCumanocpifcopo apudHé-ricum agenti fcripta, pacem infinua-uit. turos,fe,fi in pontificatu confirmare- Inter hxc vero non minus pontifex Henric«* adHenricumoratores mifit,denuncia-pontificis eleftioncm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, confirmât, tur, nulJatenus errores illius toleratu-rum:proindc autalium pontifieem fieri curarct,aut fead fatisfaciédum con-dignè pararet. Subiungutilli.rextura fadi modo amp;nbsp;veritatc cognitis, elcdio-ni cius affenfum prxbuit, mittens ad vrbem Gregorium Vercellélem epifco-pum,rcgniltalicicanccllarium,didam cledionem (vt mos erat) fuaauthori-tate confirmaturu: quod Platina quoquè affirmare videtur.Cófirmatus Gregorius, Henricum regem ab epifeopa-tuumamp; ecclefiarum venditionedeter-rere ftatuens,legatos qui hæc eadé prx-ferrent,mifit.accefterunt adidimpetra-dum pontificis oratores, Agnes fcilicct gcnitrix,G. Oftienfis, V.Præne-ftinus,amp; R. Cumanus epifcopi. Earn ad legationem Henricus in Ba-uaria agens, benigne refpondit, nee tarnen cpifcopos quos Alexader ob fimo-niam execratus eft, àfua communione Voluit remouere. Cumlt;^uc legati pontificis inftarent,refpondit per Bremen epifcopum,Moguntinoarchiepifcopo vices Romani pót.in Germania ab Ale-xandro Gregorij antecenore, olim tu-ifteconceftas. DiOidium Replicant ad hæc oratores, concef-Henrici amp;nbsp;fionem Moguntino factam,conccden-tis morte expirafle. nihilominùs tarnen perftitit in lententia Henricus:quam ob rem oratores, Bremenfi cpilcopo, qui régis impulior, adiutorquefucrat, execrato, Romamluntreuerfi. , |
PaulopoftBambergenfèm amp;nbsp;Coft-ftantienfem cpifcopos Romæ agentes, amp;dcfimonia conuidos,Papadignita* te priuauit. Subindè Quadragefima fe-quenti Gregorius pontifex concilium Latcranicum celebrarct, interfuerunt Guibertus Rauenas archiepifcopus,amp; maximaLombardiçepifeoporum pars, adftiteruntlt;^; pontifici Mechtildis co-mitifta amp;nbsp;Silulphus princeps Salernita-nus.quoin cocilio Robertus Guifcar-dus ob nouam terraru Eeelefiç de mar-chia Anconitana occupationem,amp; cç» teri Nortmannifueruntexecrati. Soluto autem concilio, exterisab-euntibus,manfit Romç Guibertus,do« lum rege confentiente machmaturus. Célébrât Miflam pontifex in natiuita-tc Domini apud Mariam maiorcm,que bafilica vocatur ad præfepe.tum fubito irröpens ftipatus cohorte Cincius prç-CineW fefti filius, Papara tune hoftiamfran- P®“''''quot; gentem in facrificio, atque raptum al-tario deturbat ; artraduraque ad do-mum, qux fibi eo loei erat, in turri claufit. populus id non ferens, poftri-diè Cincijdomum furibudus vndiquè aduolans pontifieem liberat, xdes ac turrim fcelerati hominis à fundamen-tiseuertit, familiam eius nares mutila-tam ab vrbe peil it, ipfe vero Cincius ta-ti mali author,fuga falutem quçrens,in Germaniam varijs traraitibus ad impc-ratorempcruenit. Verum Guibertus tanti doli ma-chinator, vt Blondus amp;nbsp;Platina Icri-bunt, cum infidiæ ad vota non fuc*-ceffiflent,fimulata bencuolétia,apon-tifice dimiffus, Rauennampeiora mo-liturus pcrucnit,Theobaldum Medio-lanen archiepifcopum amp;nbsp;pluresCifab pinæ antiftites,coniurare in Gregorium pollicitationibus perpulit. Hisad-didit Hugonem Candidum Cardraa-lem,qui etfi antèidem fccerat,ingra-tiamque, animo licèt fimulato, redié-iat,Guiberti tarnen dolofraudeq;cir-cunuentus ac perfuafus, quara præ fc tulit malam mentem, apertius deda-rabat. Nam vinbus omnibus quoad poterat, annifus imperatorem amp;nbsp;Nortmannos inter le de imperio dif-Edentes componere, pacisi^uc lœdera propo- |
|
A NATO CHRISTO proponcre,inq; pontificem eosconci-tare cogitabat. Sperauit tarnen Grego-Guikrti ar*'*usHenncum quic(ccrc,ficutamp;Gui-thiepifcopi bertum. fed cum nouam coiurationem • S«^** pcrccpiffctpontifcx/ynodum Laterani ' co^g’tj in qua Guibertus Hugoq; exe-crati,dignitatibusq; pnuati,anathenu-tis vinculo funt innodati. Dum bxc aguntur Romç, Henricus J cum Saxonibus no infeliciter pugnat, amp;nbsp;elatus aliquot fucceffibus, pontifici peruicaciusreftitit.peruenitinterim ad cum Paps mandatum, vt de obiedtis fe criminibus purgaret, quarè conuentus Vormatise indicitur Sigefridi archiepi-feopiMoguntini opera, in conuentum cum amp;Hugocardinalis,cui’iam men-tionem fccimus,vónic; tragœdiam quidam apud principes defecieftaPape vita commcntuSjfalso protulit. Itaqj imperator omibus,nè qua in rc Paps ob-tépcrarcnt,interdixit,Papa ex epifcopo-rum decreto abrogauit. reftiteröt prin-. cipiohuic fententis boni quidam viri^ K «quot;odit ^““’ ^ Saxoniç cpifcopis,tum alijs Ger-«feraagi/manis primatibus, cpifeopusHerbi-^'ratuabdi.polef^jamp; Meten, qui tumultufuperati lunt. Adpotificem, vtle magiftratuabdi-cct,fcribitur bis ferè verbis: Quia amp;in-i troitustuus tatisperiurijseft initiatus, ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et ccclefia Dei tam graui tempeftate per abubonem nouitatutuarum periebta-tur,amp;vita cóuerfationemq; tuamtam i multiplicitèrinfamiadeboncftat, obe-dientiam,quam tibi nullapromibmus, needecstero vllam feruaturos efle re- , nunciamus: amp;nbsp;quia nemo noftrum, vt tu publice déclamas, tibihaâcnùs fuit epifeop’, tu quoquè nulli noftrum eris apoftolicus. VeniensautRomamexeo concilia-buloRolandusParmen clericus, abim-peratoreae rcliquis epifcopis miflus,at-queperdudus adcolpedumpontificis cardinabumque, Gregorio publicc in-terdixit,nc quid ageret deincèps, quod ad magiftratu pontificis pcrtineret,amp; cardinalibus ipfis mandauit, vtrebcto 1 Gregorio, aliu babituri pontificem, ad feproficilcercntur. Et bçc quide pari- 1 ^01'mitèr apud pontificem amp;nbsp;cardinales [ verbis Henrici regis reieruntur. ac non |
GENERATIO XXXVI. 155 minus eregionèmultorum Germaniæ epifeoporû literç,pontifici fuam opera amp;nbsp;fidei conftantiam poUiccntium funt allatæ.'qua impulfus caufa pontifex, ea jn fynodo*Sigifrcdum amp;nbsp;cius impietati affentientes epifeopos amp;nbsp;abbates com-miftis priuauit ccclefijs, Henrico auté gubernationem,titulum amp;nbsp;dignitatem regni interdixit, omnibus principibus amp;nbsp;populis vtriufq; regni Teutonici amp;nbsp;Italici,quo illi obftringebantur iura-mcnto,autboritate Apoftolicafolutis, ipfumq; ânathematenotauit. Eodem ahno Domini 1076. principes amp;nbsp;populi pars maxima, animis ab Henricofealicnare cœperunt,primiq; Saxones, poft illos Meten epifcopus Henricum cenfuitinvim anatbematis deponendu. Vndè Gcrmani principes circa Kalen Odobris colloqt^him ma- ^®quot;“”*“^ ximum apudX^ppOlBcïmfaciüt,vbj pe- apud nc totius Germania: principes amp;nbsp;maxi-mèSaxonu amp;nbsp;Alemanorü, fubiedioni^ ‘ iegisrcnüciabant,caufam pretendetes, quod aduobus iam Apoftolicis vocatus adlatisfadioncm,non vemflet, amp;nbsp;pro boe cótemptu fententia execrationis in RomanafynodoaPapa acccpilTct,licèc iple inauditus amp;nbsp;abfens fuiftct. Vndè cum fatdeeret iam amp;nbsp;planè ortu videre-tur in regnodi(fidiü,Rudolpbu$ Gucl-fo amp;T hcodoricus,pnmorcs Alemano-ruduces,cum cstcris in regno prçflatibus in id cóhlij couenerunt, vt vocarc-tur m Alemaniam pontifex,ótqi Henricus abillo lupplex veniapcteret:abo-quifipeterenollcr,fucceflorem illi daturos ie concordi cóuentus ientetiate-ftatifimt.idauté faduru(erexipfe,in-terpofitoiacramcnto,polbcitus eft, Ea dccaufa,régis amp;conuentus nomine accelfit pontificem orator archi-epdeopus Treueren Henricus, quo in-ftante,pontifex Auguftam prætoriam venire ftatucns,venit cum cardinalibus vlquc Verccllas, vbi ab epifcopo loei dam refcijt,Henricum regem boftili in ie animo cum exercitu venire.Turn pô-tifex obmiflo mftitutOjCanolfum oppidum agri Rbcgien,quodcratditioni *Matildiscomitifls fubiedü,declinat. mora pontificis iufpedam babensrex, propere cum omnibus copijs eó mouit. M » Quan- |
|
1^6 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Quanta tarne difficultate veneritin Italiam hyemcafperrima,fcribit Herf-ueldcnfismonachus,quod miferum falls eftaudire. inuenioetiam in ciufdcm fcripti$,quód Diedericus epifcop’ V er-dunefijfautorregis, dumproficifcenië paulo poft infequi vellet, captus eft ab ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adelberto comité de caftcllo quod di-citur^afU, amp;fpoliatus omnibus, quas ftudiofiffimè conucxcrat,tam longi iti-ncris impends,à quo diu tentus in cu-ftodia, tandem dato quodcunq; exige-baturredemptionisfuae precio, addito etiarn iureiurando,quód iniuriæ huius necfpintualem nee corporalem vindi-étam aliquandó expeteret, liber abire dimifTus eft. Eatempeftate Robertas Bamberge-fis epifeopus in Italiam pergens per Bo-ioariam,captus cftàGuelfoneduceBa-uarorum, qui eum diiitifïîmè in vin-culistenens,omnia tarnen qu« fecum habebat, Ecclcfiæ Bambergenfi refti-tuit. AtrexveniensCanoflum,ftatîmde-pofito rcgali ornamento, nudis pedi-busfupplex petebatfein oppidum in-tromitti. dcnegatum autem ingreftum æquo animo tulit,quanuïs afpera eftet byems,in fuburbio tarne oppidi triduo demoratus, continuo veniam petens. Tandem rogatu Matildis amp;nbsp;Adclai Sa-baudien comitis, abbatisq; Cluniacen, introdudus abfoluitur, amp;ecclefiærc-conciliatur, pace iuramento firmata, amp;nbsp;obedientia promiftafub hac forma: Hcnric*rex ^^’^ Henricus, compofita pace iu-apontifice reiurando confirmataex fententiado-ibfoluitur. mini noftri Gregorij vij.affirmomepa-éta amp;fœdei a conferuaturum,curatu-rumque vt quoquo volucritidem pontifex, finè vllo difcrimine fuiipfius amp;nbsp;comitattis proficifci poffit,maximè autem per loca imperio noftro fubieéla: nequeperme ftaturum, quo minus libéré pontificio munere vbiquè loco-rum vti polfit, amp;nbsp;hxc feruaturum me iureiurando addico. Aélum Canoffi v. Kalen. Februarij.indid. xv. |
Accepit autem rex vt abfoluerctur, conditiones bas, vt dieamp; locoquem-eunque Papa defignâllct, cuocatis ad generale concilium Teutonicisprinci-pibus, prxftó eftet, amp;nbsp;aceufationibui quæintendcrentur,rcfpondcrct, amp;nbsp;ad eius fententiam vel rctineret regnum, fi obieda purgaftet: vel arqua animo amitteret, nulla fiucretento,fiuc amif-fo regno, huius iniuria: vindidam a quoquam homineexadurus.Vfquead earn autem diem, qua caufa eius legitime difeufta terminaretur, nulla regij cultfis ornamenta aut dignitaris infi-gniafibi adhiberet,cóplicc$ fuos, quorum confilijs fe remque pub. perdidif. fet,Afua inperpetuü familiaiitatcamo-uerct: ad vltimum, fi quidhorum præ-uaricarctur,irritam fore abfolutionem, quiniampro conuidoconfeftoc^j habendum efte. Itaabfoluto rege ab execratione, vt fcribit Hcrfueldenfis hiftoricus. Papa Miftarum folennia celebrauit, confe-âa^j facra oblatione, regem cum caetera qua: frequens aderat, multitudinc, ad altare vocauit:præferensque manu corpus Dominicum,Ego,inquit pontifex, iampridem atetuisq; fautonbus literas accepi, quibus me infimulabas fedem Ap. per Simoniacam hçrefim oc-cupafte, amp;nbsp;alijs quibufda tam ante epi-fcopatum quam poftacceptumenmi-nibus vitam maculafte, qua: raihi fecu-dum fcita c^nonum,omncm adfacros ' ordines acccftum obftruxerint. Et licèt multorumidoneorum teftium adftipu-latione crimen refellerc quea, corü Ici-licet qui omnë vitç mcæ ab ineûte æta- ( teinftitutionë integerrimé nouerunt, ego tarnen ne humanopotiùsqdiuino mti videar tcftimonio,vt omne fcanda-lû de medio auferâ, ecee corpus Dnicu, quod fumpturusfum,inexpcrimétuni j mihi hodièfiatinnocétiæ meæ,vtoihi- ^^^ potes Deus fuo mehodiè iudicio,vel ab- nioGquot;*! foluatobicâi criminis fufpicioe, fi in-«“’”''* noces fum;vcl fubitanca intenmat mor te,fi reus, Hçc amp;nbsp;alia vt folëneeft pfatus,parte Dnici corporis accepit amp;nbsp;comedit;q h- ' berrimé abfumpta,cùm popui’ in laudes Dei aliquâdiù clamâffct,tadèmim-petrato filétio,couerfus ad regc:Fac ergo,inqt, fili, fi placet,qd me facere vidi- nbsp;nbsp;nbsp;^, fti. Pricipes Teutonic! regni luis indiès ' acculàtionib'aures noftrasobtûdunt. magnani |
|
. A NATO CHRISTO magnarntibi molcm capitalium criminum impingentes, amp;nofti optime Humana plerunquè vacillareiudicia,amp;in publicis difceptationibus nonunquam falfa pro veris pcrfuaderi, dum pro di-fèrtorum Hominumingenijs amp;dicen-di copia amp;nbsp;fuauitate,falHtas verborum phaleris adornata libentèr auditor, iamp; veritas nullis cloquentiae nixaadmini-culis contemnitur. cum ergo tibi bene conlultumcupiamproco, quod in ca-lamitatibus tuis fupplex Ap.Se.patroci-nium expetifti, fac quod in on co, fi te innocentem nófti^amp; exiftimationë tu-amabxmulistuispcr calumniam falfis criminationibus impetitam, libéra amp;nbsp;ecclefiam de fcandalo,amp; te ipfum lógx concertationisambiguitaterlumehanc refiduam partem Dominici corporis,vt comprobataDeo teftcinnocentiatua, obftruaturomeos aduersum tciniqua garrientium,amp; me dcincèps caufx tux aduocato, amp;innocentix tux vehemc-tiiïimo aUcrtorc, principes tibirccon-ciliétur,regnumrcftituatur,omis qui-bus iam diu Refpub. vexatur,bellorum ciuilium tempeftas in perpetuum fo-piatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- j^., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad bxc ille, inopinata re attonitus, •*«bS-^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ refumpto deindè fpiritu,cau j fariapud Papaeœpit de abfentiaprin-cipum,qui fibiin aduerfisfidemadliuc integram feruaffent, quibus inconful-tis,amp; potiffimum abfentibus aceufato-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus,irritam fore,ncc quiequam vinu 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apudincreduloshabituram effecrimi-nurn in fc obiedionem dicebauproinde fedulóPapamorarc,vt rem Integra generali concilio difterret, vtibi fecun-dum leges difeuffis tam accufationibus quam aceufatorum perfonis, obieda rcfeHerct. Haud grauatè Papa petcntiacquie-uit,regem ad pradium vocauit, amp;nbsp;poft-cacum pace adfuos, quilongiùs extra caftellum remanferant, remifit. (^i abicns,cum caufam Italis expo-^ifeoporu fuiflet,veHemësineum iraamp; indigna-*5n«io. ï*ocoortaclt,hemcrcomnes amp;læuire verbis ac mambus cœperût,legatos apo- * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolicosirridere, leexecrationemPapx 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihili xftimare, quem omnes Italiç epi-Ibopi luftis ex cauHs lampridèm excom- |
GENLRATIO XXXVL 137 municäflTentjqui Se. Ap.per Simoniaca Hxrefim fœdâflet,Homicidijs cruentâf-fet, adulterijs alijsq;Capitalib’polluif-let, regem fecùs àc deceat egine,crimcn gloriæ fuæ intulifle nunquàm abolcn-dum, quod Hominihærcticoamp; probris omnibus infamato maieftatem regiam fubmififlet:feinvltionem,abdicatopa-tre, qui vitro regni fafeibusindignu fç effeciflet, filium eius,licètimpuberem àdhuc,regem faduros, amp;nbsp;cum eo Roma proficifeentes, Papam alium élefturos, per quem imperator protiniis colecra-retur, amp;nbsp;omnia Papæhuius apoftatici gefta caRaretur.Hxc vna omnium vo-Iuntas,vnafententi3 crat. Ad Hxc imperator rogatjnè moleftè acciperent, aut in contumeliam faa fa-ftum reputarent,quod extrema neceffi-tate compulfus, cómunis commodi ra-tionefecilTet: necTcutonicisprincipi-bus, qui fibi per calumniarcgnum cri-peremachinarentur, nee Ro. pontiHei alitèr fatisfieri potuilTe:nunclè onubus anguRijs, quitus vias eius coclufilTent immici, liberatum: omem deincèps cu-ram induftriamig ad vindicandas fuas amp;illorum iniurias tranflaturum. Sjuit nihilominùs furor,amp; cum Ita-liam peragraret,vtiuftitiam regio more adminiftrarct, nee in ciuitates eumre-cipiebant, nee obtiiàm ibant vt moris crat, fedforis in fuburbanis locis com-morari arólabatur, appofito fingulis lo cis prxfidio, vt prædas forte de agris vel villis agerc volentes, armata manuco-ëreerentur. Territus rex infolita return facie, fe-roq; pœnicës quód incognito genti fe credidiirer,amp; Teutonicis finibusexce-dédohofté mutaffet, no euafi(Tet,rarus hui’ rei vnicu Hoc efle prçfidium,vt ini-tum cu Ro.potificc fœdus abrupcret,amp; indèreparadæ côcordiæ initiûfaceret, vndè fucrat orta difcordia: execratos, quos à contuberniofuo 3mouerat,in T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• o r -1 nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;• Hencihmu pnltmum granx 0: ramihantatis gra-latæprodi-dum reuocauit.Tum alfiduèin couen- tur. tu principum detrahebat Ro. pontifici, quod author omniü malorum ac incé-tor extitillet, Hortabaturq; fimul omes, vt fuo duólu fuisqj aulpicijs tantaru in-iuriarum vindidam ab eo expeterent. M 3 Pau- |
|
138 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. . Paulatim Italos ferè omnes, quod in pontificem non effent proba GdeJn fu-am ità Gmulato fauore fententiam tra-xit, vt eius vires augerét, (umptibus cx-ercitum alerent,planequeomncm ope-ram pollicerentur. Interim primates Germanise viri, ^-bam rati matcriem iuuandç reip.ablen-tiam Henrici, conuentum indicunt in oppido ^Orcé^Wj *^o®- pontiGd rem per literas denunciant, nè prêter boni pótiGcisauthoritatem quiequa inim-periogereretur.Isquamprimûprincipû erga remp.animos amp;nbsp;Henrici nouos tu-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multus accepit, Henricum hortaturvt in Gdc maneat,conuentum adeat. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedhic commentoquodampontiG-cismandatailludens, Italia noncom-mode exire poffe refpondet, fuiffeeam totius Italiç populis expedationem ad-uentus fui, G mox digrcdiatur, exifti-mationem imperatorij nominis nulla fore apud illos.Quod Papa principibus Germanis refcribit,legatos ad conuentum mittens Bernardum abbatem MaC Gliæ, amp;nbsp;diaconum cardinalem S.Rom. eccleGæ Bernardum, fuamq; Gmul ex-cufans ab(entiS, quod imperatoria frau de omnes Gbi aditus amp;in Germaniam amp;nbsp;in vrbem Romam occluG effent. Circa 3.Idus Martij,cum pontiGcijs legatis Moguntinus, MetenGs, Vuir-ceburgenGs epifcopi,Rudolphus Sue-uus,Bertoldus Carinthius,Guelfo Ba-uarus duces, amp;nbsp;alijplcriquefummivi-Rudolphu! ”gt;‘quot; ^ÖfC^CM»conueniunt,Rudolphü Sueui^dux, Sueui« ducem,bonumprincipem, re-rcx cledus. gem eligunt. Incidit hxc res tantorum malorum ceu lernæum fernen in annum Domini 1078. • Henricus imperator audiés Ru-dolphum regem faétum,Cünfternatus animo, mifGs legatis, petijt à pon tiGce, vt Rudolphum execrationib* ab occu-patione regni dcpelleret, Alcmanis in illum tanquamtyrannum arma fume-re impcraret. Gregorio refpondente, non decere pontiGcé,inauditum quempia damnare, excandefcens iracundia Henricus, fumptis armis, contra Rudolphu contends, vb! grauitèr amp;nbsp;incerta vktoria vtnnque inter reges dimicatum eft. |
Gregorius hçc audienSjex vtriufqu? ^^^^^ legatis fynodo habita, tres legatos cle-j^^j^ git,quos de latere fedjs Apoft. trafmifit Héricj adeomponedas res inter Henricum óc«®quot;” Rudolphu, inter quoserat Otho rre-uereh archiepifcopus. tradidit autéilliï literas in hanc form5:Gognita imbecil-Iit3te,cupiditate,amp;ambitione human: generis, mandamus,nè quifpiä vel rex, vel archiepdeop*, vel epi(cop’,dux,comes,niarchi o, Gue miles, aliquo colore qua:fito,legatis noftrisrefiftereaudcac. Quicunc|; autimpedimento illisfuenc quo minus pacem componant, eu ana-thematis vinculo alligamus (pintu ac corpore, ac omnibus fortunis ApoHo-licapoteftatecolligamus amp;c. Mandatum prçtereà legatis eft, vt in Alemania conuctu habito, mature décernât, vtriduorum regum cxæquo amp;nbsp;bonoius competat, eidemque conten-fu bonorum regnum décernant. His mandatis (ex Blondi fententia) ; videtur Rudolphusannuiffe.’fubiungit enirn, Henricum oratum à legatis, vt quod Rudolphus toleraturum (ê obtu-lerit concilium, ipfe etiam confenfu omnium conftituendum in Alcmania toleraret, Refpondilïe autemHenricu, nih Rudolphus pontificis authoritatc cxccraretur, fc nullatcnus congrega-tioni concilij aRenfurum. Oratoribus auditis, pontifex omné pacis cum Henrico habendæ fpem ab-lecit. vndè execrationem in Henricum his verbis denuó confirmauit: Henricus, qui cornua amp;nbsp;calcem contra ec-clefiam Dei fuperbè nimiiim crexit,fa-üa coniuratione cum multis epifco-pis Italici,Gallici,Germanici nominis, qui fradus potius quAm ad fanitatem reduélus, adme in Cilalpinam perue-niens, abfolutioncm anathematis fup-plicitèr quæhuit,huncego que ad pœ-nitentiam venilïe credidcram, in gra-tiam recepi, huieq; tantummodó com-munioné reddidi,nó tarnen in regnum, y^^j/oistl ex quo eu in Ro. fynodo meritô depu- Hcnricógt;’ kram, reOitui, ncc vedigalibus ^^S*'’» J^j^* vt ad fidem redirent,conccffi. Hoc idcó feci, vt G redire in gratiamcum Gniti-mis iuis, quos fernper vcxaucrat,diHer-ret, reddereque res cum ecclcGafticas, ’til turn |
A NATO CHRISTO tumperfonasexfœdere abnueret, cogi ad officium execratióibus amp;nbsp;armis pol-fet. Hac opportunitate adiutiquidam Germanix epifcopi amp;nbsp;principes, ab hac ferabeftiadiù vexati,in locum Henrici, fuis flagitijs è regno cadentts, dueem Rudolphum deliguntj qui regia mode-ftiaamp;intcgntatevfus, ftatim nuncios ad me mifit,a quibus intelhgerem fe co-aäum regni gubernacula fufeipere, no elïetamenadeo regnandi cupidum, vt non malit nobis quim regnum pollicé-fibusobtemperare, futurum fe in Dei poteftate fempèr ac nodra, idq; vt arbi-traremur nos,futuros filios obfides pol-licitused. Stomacharitum Henricus cœpit,ôlt;: nos primo quidem precari, vt Rudolphum ah occupationc regni exe-crationibus propelleremus.Dixi me veile videre,cuiiuscópeterct, amp;nbsp;comilTu-rum nuncios qui rem omnem refcifce-rent.Vetuit Henricus quo minus res À legatis nodris decerneretur,multosc|ue turn feculares,tum ecclefiadicos intcr-fecit,ecclefi3sdiripuic amp;nbsp;prophanauit. Hancobrem fidésinDeiiudicioamp;mi-fericordia^fultus etiam authontate no-ftrajplum Henricumeiusque fautores vinculo anathematis colligo,atquc itc-*^müj ex, rum regiarn ei potcdatem adimo: inter-^ni.Henr. dicoque Chriftianis omnibus illoiura-’^^^^^ ^^^^^'^^'^? ^^° fides regibus da-rilolet,nèHenrico vlla in re obtempe- . rent,Rudolphum quem Germanix ^-ceres dclegerunt,fufcipiant.
Hçc Icnbcns principibus Germaniç, fubiungit: Agite igitur apodolorum fandilltmi principes, amp;nbsp;quoddixi, ve-Rra authontijtcinterpofita confirmate.
Et pod pauca: Hoc autem iudicium citoinHenneum excrcete,vt intelligat omnes iniquitatis filij,non fortuitù,led vedra opera eum regno cadere. Velim infupèrvt à Domino gratia confequa-tur,vedrismonitis ad pœnitendum m-dudus.Adum Romx Nonis Mart, in-didióe tertia. Quin Guibertum dilcor-dix authorem dignitate priuat. Rauen-nam mittit,qui fidclium animosa Gui-berti erroribus condantèr rcuocent, Erat amp;nbsp;alia inter pontificem amp;nbsp;Hcn-ricum cóccrtatio:Inoleuerat enim, prç-cipuè in imperio, quóddcfundiamp;cccle-
GENERATIO XXXVl tjj» fiarumprçlatisjannulus amp;nbsp;haculuspa-ftoralis ad imperatoré dingcban *ur,vn-dè poftmodum vnum de familianbus amp;nbsp;Capelianis (bis ad ecclefiam vacante di-rigebat, non expeétataeleöione cleri ; quod dominus Papa contra honeftatê fieri confiderans amp;nbsp;contra lura, lemèl, fecudo amp;nbsp;tertio imperatorem monuit, vtatam deteftabili prçfiimptione defi-fteretjamp; cum illum reuocare nó poflety Romx concilium congregans centum amp;nbsp;decern epi(coporum,in quo primiim iplum Henricüexecrat’eftjtanqperiu-rum amp;nbsp;ecclefiç Dei (übucrioré amp;nbsp;perfe-cutoré:anathemarizauit amp;omeseccle-fiafticasper(bnas,qux de manu abcui-usleculansperfonx reciperent inuefti-turam,de quo i6.q,7.c.Si quis deincèps, ^^fiff j^ vbi etiam fubiügit.'Si quis impei atoru, iuucftituri». regum,ducum, marchion urn, comitu, vel quçlibet fecularium perlonarum, inuertituram cpilcopatuum vel alicuius ecclcfialbcx dignitatis dare prçfumpfê-rit,eiufdem fententiç vinculo feeffeob-ftridumIciat.lnlupèrm codem conci-lio omes Simoniacos anathematizauir, amp;nbsp;fornicarios facerdotes à diuims of-ficijsrcmouit, amp;nbsp;laicis Mdïas illorum audire prohibuit, notonè in fornicati-oneiacentium.
Et Gregorius Rudolpboamp;Bertol-doducibus(quosputo Alemamæ, hoe eft,Sueuix ducesfuifTe, amp;nbsp;hficefleRu-dolpbum regem poftei,vt luprà tailum eft,faâ:mn)hçc quæ prçceperat,cxcqui curauit.argumentoeftinter cetera,epi-Rolaplebr Conftantienlîsdiœcefis Icn-ptain hçc verba:
Gregoriusepifeopusferuus feruorû Dci,clericis amp;laicis maioribus atq; mi-noribusinConfian. diœceficoftitutis, falutem amp;nbsp;Apoft.benedilt;âionê. Mifi- Gregonepi n/fratrinoftroepifcopovefiro Otho- iWiatiCô-ni litcras exhortatorias,per quas pro no '“' ““ ”' ftn neceffitateoffieij apoftolica autho-ritate iniuximus iJli,vt Simoniacam h ç. refim de ecclefia lua penitus excluderec, amp;nbsp;caftitatem clericorum Rudiosèprx-dicanda fufeiperet.Sed cpifcopus veder ncq;B.Petn reuerctiapcepti neq; offi-cij lui lolicitudineattraót’,vtnobisre-latü eft,q paternè luaferam*,pficere cu-iaujt;amp; nó iolum inobedicntix,vcr ùm
M 4 etUm
-ocr page 156-,40 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
ctiàm rcbellionts offenfamcotraheret, quemadmodum accepim’,paUm cleri-ricisiuis iuffioni noftræ, immó venus B.Petri omninocontraria permifit, iti vtqui mulicrculas habuerant, retinc-rent.'amp; qui non habebantjillicita teme-ritate fubintroducerent.Qupd vt audi-uimus,moleftè ferentes,alteram ei fcri-pfimus epiftolam,indignationis noftrç motusoftendentes: quin etiàm ipl'um ad lynodum Romanam aduocauimus, vt rationes reddat, amp;nbsp;inobedientias caufaSjfi rationabiles fuerintjin audien-tia totius conuentus exponat. Hçc ideo filij ebariffimi vobis nota facimus, vt laluti veftrx confulamus.G enim fronte apcrta epifcopus vefter repugnans amp;nbsp;contumaxeReftuduerit, indignum eft vt prçfit amp;c. Qiiaproptcr omnibus,Gc-ut pi çdiximus,Deo amp;:B.Pctro obedic-tibus Apoftolica authoritate prçcipi-inus,6in obdurationefua perfidere vo-luent,nullam ciobedientia: réuerenti-amexhibeatisj neque id anima: vedræ perniciem efle putetis. Nam G prçceptis apoftolicis voIucritcÜe Contrarius, ab omni illius lubicamp;ionis ingo B. Petri authoritatevos abfoluimusjità vtG etiàm lacramcnti obligatione quilibet ci fucritobftriflus, quàm diù DeoaeSe. Ap.rcbclliscxtitcritjnulla illifidclitatis exhibitione fiat obnoxius. nuttatur, qui non in perpetuum cçlibê vitam profiteatur. Hoc decreto per tum^wri-*^®*®*” iti^liâ*^ promulgatOjCrcbras lite-bus Sc cocu, ras ad epifeopos Galliarum tranfmitte-b*quot;“’ bat, prçcipiens vt ipfi in fuisecclcfijsà contubcrniofacerdotum omnesomni- Qiiin obleruationcdignavidentur, qux de Hildebrandi conditutionibus *Hersfcldenfis narrat ; Hildebrandus cum epifcopis Italiæ conueniens,frc-quentibus lynodis decreuerat,vt fecun-dùminftituta antiquorum canonum, presbyteri vxores non habeant, haben-tcs autem dimittânt,au t deponatunnec quifquam omnino ad lacerdotium ad-nô fœminas perpetuo anathemate refe-carent. |
Aduersùs hoc decretum protinùs i n-fremuittota fadio clcricorum,hominé plane hçrcticum 0cvc(anidogmatis efle clamitâs,qui oblitus fermoms Domini, qui ait : Non omnes capiunthoc vcr-bum:Qui poteft C3pcrc,capiat:amp; Apo-ftoluSjQi^ilenon continet,nubat,me-liuseftem nubere,quàm vri ; quôd violenta exadione homines viueré cogérer ritü angelorum, amp;dum confuctum curfum naturæ negaret, fornicationi amp;immunditiae frcnalaxaret. Qiipd fi pergeretfehtentiam confirmare, malle Îê lacerdotium quàm coniugium defe-rere.‘amp;tuncvirurum eum cui homines forderent, vndè gubemandis per cccle-fiam Dei plebibus angelos comparatu-rus eflet. Nihilomînùs ille inftabatjamp;alfi-duislegationihus epifeopos omnes fo-cordiæamp;defidiæ arguebat. Archiepi-feopusMoguntinus fentiés non parua conftareopera,vttanto tempore inoli-tamconfuetudinem reuelleretj atq^ad rudimenta nafcentis eedefix fenefeen-temiam mundum reformaret, modera-tiùsagebatcum eis: amp;nbsp;primo cis dimi-dium annû adinducias deliberandi de-dit,hortans eos vt quod nccclTario faciendum fit, Ipontc faciant, amp;nbsp;tam Gbi quàm Rom, pontifici necclfitatcm adi-mant aliquid fcucriùs agendi. Advltimum congregatafynodoin (^’rpeefurC raenfe Octobri, imminebat, vt rclegata omni tcrgiuerlationc,inpre-fentiarùm aut coniUgium abiurafent, autfacrialtarisminifterio fe abdicarct. Multas contràilli rationes afterebant, quibusinftantisperurgentis(^ueimpro-bitatem eludere niterentur. Cumque aduersùs Ap.Se.authoritatcm,qua leil-leadhancexadioncm prêter volunta-tem propriam compullùm obtendebat, quôd nihil argumenta,nihil fuppheati-oncs prccesi^ueproficerenf, egreffi fa-cerdotes tanquàm adconfultandû,con filiumineût,vtin lynodû non redeant. Nonnulli etiàm clamitabant,melius fibi videri,vt in lynodum regrefG,ipfiini epifeopum priusq execrabilé i n eos fen-tentiâpromulgaret,cathedra epifcopali dcturbarent:quo mérita morte mulda-to, infigne monimentum ad pofteros tranfmitterent,nè quis fuccellorû eius, talent facerdotali nomini calumniam ftruere tentaret. Cùm ad epifeopu relatum eflet, hoc |
. A NATO CHRISTO cos machinari, coiniiionitus à fuis, rt tuoiultuin mature prçuerteret, mißt ad eos foras; rogauic vt fedato pérore in fynodum regrederétur:fe,cum primum opportunitas arrifilTec,dominum Apo-ftolicum,fiqua poiïet ratione, ab hac fenteneixauftentate dcduóluru. A£ia
GE NE RATIO XXXVII.
Hi
funtlijc anno Domini 1074..
Sequenti vero anno idem archiepi-fcopusmenfeOclobrilynoduMogun-tix congregauit,ybi inter alios epilco-posquiconuenerant,aderac Curienfis epifcopus Ap,Sc.legatus, Uteras amp;nbsp;ma-datadeferens, quibusei fubintermina-tionegradûs amp;nbsp;ordinis fui prçcipiebat, ßcutantea multis legationibus prçcc-perat, vt presbyteros om nes qui intra îuamdioecefimcnentjCogeretautinprç fentiarum coniugibus renunciare, aut feinperpetuum facri altaris minifterio abdicare.Quod dum facere vellet,exurgentes qui vndiquè allidebant clerici, ità eum verbis confutabant, ita mani-busamp;totiuscorporisgeftu in eum de-bacchabantur,vtfc vita comité, fyno-do excelfurum defperaret. Ge tandem rei dtfhcultate fuperatus,ftatuit Gbi de-incèps (oli,quçftiôeliac omnino fuper-fedendum,eamq; Rom ponciGcirelin-quédam,vtcaufam quam ipfetotiès in-utilitèrpropofuiffet,illcp femetipfum, quandó vellet,amp; quomodo vellet, pér
Att. ficer-dotum du-tiut®,
ora ret.
Hancdifceptationcmborrenda cc-cleGç Occidétalis pedis fecuta ed^adeo vtamp;laicünhoc faccrdotumdifTidio fa-cra tra darcnt,baptizarent, inungerent fordibus pro vero pietatis oleOj tatilpèr donee Hiuina prouidentia rebus illis confultumed,
Circa hec tempora mulierquçdam in Condantia peperit hominem, duo ^ro^igia. capitahabentem icomnia membradu-pheia. In Sicilia hoc *quot; tempore ciui-tas Syraculana tanto terrçmotu con-cudaedjVteccleGa ibidem infra Milfa-
rum (ólennia homihibusplena corrue-ret, amp;omnes vtriufquefexus homines ^opprimerct,prçterfacerdotem celebrä-tem amp;nbsp;duos illius minidros.
In hac generatióc anno Domini 1060. moritur rcx Francis Henricus Glius Roberti,qui Henricus vxorem habuit
Annam Gliam Georgij regisSyris, ex quagenuitPhilippum.Hibuit amp;nbsp;altera coniugem Gliam Mitildis comitis de *y j^ ïöff 10411 Mtiï/exquagenuit Rudolphu j^s. comitem,genuit amp;nbsp;Robertum ex Anna regem Syris,amp; Hugoneregem in Hie-rufalem,fed ante morit«r,amp; Gotfridus
_deBolionrexcreatur. Philippusigitur ^h'dppus Glius Henrici in regno fuccedit Fran-cix anno quo fupra.hichabuitJBertam Gliam comitis Balduini de Flädria vxo
rem. Ide Balduinus fuit rex FriGæ amp;nbsp;comes Hollandiæ, genuit ex Berta Con-ftantiam amp;Ludouicuin Groilum. Habuit amp;nbsp;concubinam comitiflam Ande-gauix,propter quam fuit exccracus ab Vrbano.
Circa hçc tempora cometes apparu-it,de hoc quidam monachus Elraerus Milmoberix ; Venidi, inquit, venidi, multismatribus lugendum malum, du-dum tevidi, fed nunc multo terribilius te intueor patrix huius excidium, fcili-cet Anglix.
GENERATIO XXXVII.
Anno Domini 1080. fub Grego
rio vij.amp; Henrico IIII. inccpit^7.
generatio, Henricus accipiens Rudol-phum coGrmatum,fe vero publicè ana-thematizatum, cenfuris iritatus magis quam admonitus,nihil datuit omitten-dum,quodpótiGcis excidio accommo-dum inteUigeret. Conuocatis itaque apud Noricam Brixiam Alemanix vr-bem omnibus Gbi ex Germania amp;nbsp;Italia parentibus epifcopis amp;abbatibus,con-cilium aduersus Gregorium^edebrauit, quempfeudo monachum, totius vefa-nix (vt afferebant qui aderant) pediferu principem,amp; pr^cipuè fandç Romany fedisinuaforem afGrmantes, Apodoli-ca fededepellendum,quauis ablcntem, H-m.cond iudicabant,amp;Guibertum Rauénatem habuloGui ‘ archiepifcopu ipG fubrogandü eligebat. 1’^«“^ P‘'quot;
Eratautéhçedecreti cócluGo:Q^ia, P^“ '““'^ inquiunc, Hddebrandum condac non à Deo eledum, fed à feipfo in fraude amp;nbsp;pecunia impudêtifGmèereólum,q ui ec-cleGadicum fubuertit ordinem, qui Chridianiimperij perturbatregnu,qui regi catholico ac paciGco corporis amp;nbsp;aniroi intétat morté, q periuru défendit f^S^j ^Ït«r c5cordes feminat difcordiä, inter
-ocr page 158-143 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
fcendcrc fecifti$,vtinam reda via me vc-ftra monita fequentem duxiffetis. Sueuii'
Refert tamé Blondus Henricum in ft«* hacpugnafugaprolapfum^latitaffe, amp;nbsp;quod à fuis diligentiffimèpcrquifitus, feptimotandèmdieprçteromniu fpero fitinuentus.alij vero alitèr fentiut. Fer-tur Henricus,cùm ad ccclcfâ Mersbur-genfern veniffet, vb) Rudolphus regio cultu fepultus fuit,cuidam dicenti, cur eum qui rex no fuerat^eO honore fepul-tum pateretur,refpodiffc: Vtinàm ornes inimici mei tarn honorificè iaccrertt.
Tanta vero vidoria potitusrexHé- i ricus,pacificèiam videbatur imperium poffidere,atque mox Saxoes primo, qui caput rebellionisfuer3nt,afflixit.Dcin-dèSucuiamingrediens, ciuitatesamp;ca-ftra dçmoliens, ad fe redire compulit, eoquetumTubingam (vt quidam vo-Iunt)obfedit,aliosquepcr totumimpe-rium,qui abillo return dcfjierationc de-fecerant,tum minis turn muneribus ad fe reduxir.
Perueniuntnoua de morte Rudol-^JJ^Ji; phi adGregorium, fimulque haudmi-'^ tiora. Nameiidcm ferme diebusHenricus iunior regis filius, audita Rudolphi confîrmati5c,dequafupr.àdidum eff, tutandis Italie rebus à patte cum copijs miffus,Mechtildi apud Parmam vrbem prçliocongrcffus,illamfuperauir, eaqj millier, quam Gregorius fempèr glori-ofam appellat, altero tune infortunio agitabatur. Cùm enim Gotfredusvir 1 eius anno iam clapfo obijffct, alterum illaaccepit virum Azonem marchione Eftenfem. verum confummato matri- f monio per carnis copulam, refcijtipia, hunc Azonem quarto affinitatis grada fibi effe coniundum.
Re itaque cognita,confuluit Grego rium.IIlcmulieriimperauit,vtaconlor-tio viriabftinctct,ac de commiffis pœ-nitentiamagetet, amp;nbsp;ad diuortium in-duxit.
Deinde poft tantas vidoriasanno Domini io8r. rex Henricus perBoioa-riosltaliameftingtcftus, fub cuius ad-uentu Mechtildis comitifta fubditorü fibi populoru ftde non diffifa,quicquid habuit copiarum,Romam prehdio po-tificimifit. PeruenitRomâ Henricus
inter pacificos lites, inter fratrcs fcan-dala,inter coniuges diuortia, amp;nbsp;quic-quid quictè inter pie viuetes ftare vide-batur5Concuffit:Nos authore Deo con-gregatiin vnum, legatis ac literis freti epifeoporum decern amp;nbsp;nouem, die fan-dciPentccoftes Brixia: cogregatorum, contra eundem Hddebrandum proca-cinimum,facrilegia acincêdiaprçdicâ-tem,pcriuria amp;homicidia defendétem, catholicam amp;apoftolicafidem de corporc amp;fanguineDomini in quçftione poncntcmjhçrcticiBerengarij antiquû difcipulum^diuinationum ac fomnio-rum cultorem manifeftum, necroman-ticum, pythonicofpiritu laborantem, amp;idcircóaverafide exorbitantem, iu-dicauimuscanonicèdeponédum amp;ex-pcllendum;amp;nifiabipfa fcdebis audi-tis defcenderit, in perpetuum conde-mnandu.ada autem funt h^c vij, kalen. Iu]ij,indiélionctertia.
Guibcrtus autem Clemens cftvoca-tus.Hoc diaboli fuggeftione in concili-abulo editum per ceelefiæ aduerfarios decrctum,Grcgorio et cardinalibus per legatos oblatum, nonnihil timons in-cufîît,quôdhâcpclfimorum congrega-tionem,omnia quæ in Rom.fedis detrimentum vergerepoffentjtentaturam ^-fpicicbant,quodetiàm fa ft um fequen-tia declarabunt. Nam Henricus copijs fummoconatu coaftis, Rudolpbumin Saxonia agentem, inuadendum duxit, cui Rudolphus aduenienti trinis caftris obuiam venir.
» Congrefbitaq; iam quarto prçlio, obftinatispari ardorc in mortem autvi-âoriam animis, certabant diutiiis, amp;nbsp;ci\m viftor prope Rudolphus effet,cafu (vt Blondus refert) à fuis vulneratus, longiufculè retroceffit, amp;nbsp;vulncrati plures eum fecuti funt. Inter quospari-ter mortuus repcrtus eft, vel vt alij feri-bunt,Rudolphus à fuis Mersburgam vi-uus delatus efl,amp; in breui defu nól’,fer-tun^j in extremis pofitus, abfeiffam de-xtcramintuitus,adepifcopos qui fortè aderanr,grauitèr fufpirando dixiffe:Ec-cè hçc eff manus qua dominomeo Hé-.rico fidem facrameto firmaui, eccè ego iam eins regnum amp;nbsp;vitam derclinquo pr^fentem:videte qui me foliû eius con-
A NATO CHRISTO invigiliaPentccofteSjpugnatumeftali-quandiù apud vrbern Lconinam, amp;nbsp;' Vinna aedificia demolita, defperataque viftoria, Henricus cum füo antipapa Rauennam redijt,ct anno fequenti rur-süsadobfidendam vrbern tranfiuit,ce-pitque ciuitatem Leoninam, amp;nbsp;bafili-cam Petri cum fuo antipapa prophana-, uit.Idcm fccitde bafilica B,Pauli, por-ticusdeftruens. vaPatus eft omnis agerp i circa Romam, amp;nbsp;ciues maxima fame coardati funt: quibus effedu eft malis, vt multi migrantes,nunq fint reuerfi.
Henr.Imp. AtHcnricus cùm vrbern Romam in-yrl,cRoraitroirenonpoftet,Tibur concedens,in-i®“lt;l‘‘gt; dètanquam ex arce belli in Romanos quotidiè incurfiones faciens,eó inopiæ eosredegit,vt pacem quauis conditione expeterent,Interponcbant quidam fe,vt ipfecum fummo potifice pacificaretur. Étpoftmultostradat’ cum nullo modo concordia fieri poftet, multi Italiæ cpifeopi atquebarones, qui primopa-pæ fauerantjillo relido, fe ad Impera-torem conuertcrunt, quorum fauore imperator Romam mouens, ipfam ob-fedit.
j^tWux’ Militabatautemhocin temporefub ’™2’ impcratoreGotfredusinclytusilledux
1 Lotbaringiæ,qui poftei primus ex La-tinis Hierofolymis regnauit. Hic inea obfidione effrada mun parte, quæ fibi contigerat expugnanda, in vrbern pri--musirrupit,quieadienimiolabore fa-1 tigatus, grauem incurrit infirmitatem: 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;cum morti fe proximum cerneret, vouit quódfi Deuseü ad fanitatemfe-duceret, terram landam promiffionis perfonalitèr vifitaret, exquovoto fta-timconualuit.
Romaniigiturpoftquam fcnfcrunt imperatoris exercitum intra mœnia ver-Kenri.vtbéfarij qui ante Henrico clàm fauerant, iam palam relido Papa ad impejicorem tranfeunt, atque ei introeunti caterua-tim occurrentes, inyjenaks laudes ac-clamârunt. Summus autem pontifex videns fe à populo Rom. defen, in quo fummè fperabat, cum ad fuga via mini-I mè pateretj cum fuis cardmailbus ad caftrum Crefcentij, aliâs S. Angeli, fe rccepit.Quod poftquam fensêi cRoma-ifi,(e tempus inueniife rati,quo recupe-
GENERATIO XXXVII. hj rarentgratiam regis, caftrum vndique obfidét,adcó vt nulli ingrelfus vel egrek fus pateret.quæ cum Robert’ Guilcar-di à pontifice intclIexilTetjCum exercitu inltaliam fecontulit.
Interim Henricus Cluniacen abba-tern virum eelebrem amp;nbsp;Gregorio dedi-tiffimum,mifit,dicens adpontificemj fi LateraniHenucum corönaret,forc vt in Alemaniam cum onubus copias abi-ret:rogabatpontificem omnis populus, nee iple aduerfabatur, fi modo errata corrigerct Henricus.plures enim is cor-rupilTefcrtur,ità vtin faciem pontifici dicerentj non efteHenrico regijCtfipri-tis Ecclefix non fatisfacerct, coronam amp;declarationcmimperij denegandam. ad quod verbum, pontifex Icmcaftro continuit.
Poft fixe gefta amp;de receftu Henrici plerique Icnbentcs, variant. Sunt ex noftris qui fcribunt,quodHcnricur lex natalcm Domini Rome apud S.Petrum celebrant, (erat autem annus Dominé tune 1084.) qui circa Kalen. Februari) in Campaniam tranficns,iplain amp;ma-gnam pattern Apuliæ ceperit.Poftba.c per legatos Romanorum rogatus, Ro- ' mam redijt, ac ad portam Lateranen. caftra ponens, omnes dediticios accc-pit,ipfisquc petentibus,vt,quiaHilde-brandus ab ipfis abdicatus, lam fugerat in vrbern Salermranam, *Vuigiber- Ginbcrt»« turn Rauennatem, apoftolicum eis prç- ^ ^fà ,r ficeret.-ergó xj.Kalend.Apribs fena fe- Hennemk xtaante diem Palmarum, multis ftipa- cof««*«. tus, cum magna gloria intrauit, dû-cens iécum prædidumepiicopum,qui fequenti Dominica per multos epilco-pos Apoftolico nomme *dicatus, nomen CUrnentis accipiens, reuerenter eft inthronizatus, àquoetiam rexcum regma Bcrta in fanda Dominica Pa-febæ impcriali benedidione lublima-tuseft.
Poft hçc imperator de Italia digredi-ens,Augufta ciuitaté ab Alemanis mua-famjobleditamp;cepit.Hæcillj. Alijveió feribuntjHenneum capta vrbc,amp;pon-l tifice m caftro S. Angcli clau(ó, nun-: cium acecpifle afferentem, Robertum . Guilcardicum infinita multitudinem . Papa: fuccurfum venire, coque auduo
terri-
|
14. lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Hermâ.rex Gf-eg. mors élt;eiui gdla tcrritum,vndè Rom. populum congre-gaucnt,tacuerit tarnen deaduentuRo-Dçrti,propofueritautem vrgeri fe ncgo-cijsimperij celcritèrabire oportere, fic-ut amp;nbsp;fecit:quo reccdentCjnon poft multos dies dux Robertus ad bberandu Papara venicRoraani aütem aduentu eius auditOjfefe adhortantes, cum raultitu-dine arraorum illi obuiara pergunt, có-miftoqueprçlio,abjpfôfuntvi(ftiatquô fugati.tunc per portam Flaminiam in-grelTus^cam partera ciuitatis quç circa S.Laurentiumin Lucina amp;nbsp;S.Sylueftru refpicit, hoftilitèf inuadens, prçdæ amp;nbsp;incendio expofuit. Deinde prodiga^is Romanis,ad caftrum S.Angeli acceffit, atq; indè Papa multa gloria cu cardina-libus atque nobilibus cduccns,aliquan-diuibi man fit. Poftremopapadebbera-toiuorum confilio, çùm Ic tutumeOc Roma: non crederct,amp;ducem domefti-ca négociareuocarentin Apuliam/eli-tiavrbe,pauciscum Icquentibus, cum duccprofeéluscftad vrbera Salernum. Hçcamp;illi. Vtrum autem veriusfit,iudicioiegé-tium relmquo: amp;nbsp;forte vtrunque iti a-tum eft,amp; quód poftreceffum Henrici dux Robertus dominum papara libc-rauerit,amp;poftreceflum eiufdé apofto-lici rediei it rex, Guibertum intbroni-zauerit,a quo pofteà coronatus cura re-gina fiierir. ANNOveróDomini io85.fy nodus Moguntiæ habita eft, cui interfuit im-perator,vbi prçfentibus legatis Romanorum, orfines epifeopi rebelles impe-ratori,deponendi iudicantur, ibietiam communi confilio atque Confenfucon-ftituta eft pax,non multó poft fubftitu-tisab impcratore per parochiarum cc-clefias prgfulibusin locum abdicatord, recepto iam à Saxonibus pacificè impe-iatoreHenrico,licètipfi Saxóes amp;nbsp;Alc-, mani poft mortem Rudolphi,Herrnan-num Carmthiorum ducem prçpoten-tem ac noRlem virum,in regem confti-tuiffcnt,qui tarnen paulo póft falló régis' nomme depofito, pcrmiffione im-peratonsad propria rcuerfus, mortem o bijt. |
Hoc anno Hildebrandus, qui Grenus vjj, luit apudSalernitanos exul,mo-ritur.qux eius vitx tempore in Repub. Chriftiana funt aéta, huiufmodi ferè runt,vt(criptoresdubitent,anhonefta-tis argumento amp;nbsp;fiJei zelo ab Hildebra-do fintgefta. Sigibertus earn fententiam adftruit, veróm faciunt tot pietatis mo-nimenta quç is reliquit,amp;ftudium quo in Henricum IILfuit olim,vt non adhi-beamiUisfidem. virfuitcertè Gregon’ t^:ligiorus,timésDeum,iuftitia:acequi-tatisaraator, in aduerfis conftans, qui prçterDeum inhisquæ ad iuftitiamp-tinebant,nil timuiftetperficere. Ad confirmationem illius, fcribunt aliqui Hugonem abbatem Cluniacen affirmafte, Gregorium fpiritu prophc-tico floruifté, amp;nbsp;eum fibi fuacogitata infinuâffc.Vincentius.-Cùm efletin mi-noribus,ait,conftitutus, in Francia Je-gatus,in(èólabatur Simoniacos conui-étos hoc vitio,atq;ab officio depofuit. amp;nbsp;cum inter cçteros quidam epifcopus ea labeinfeéfus,fuiftel fibi denuciatus, heC tarnen conuinci poftet, mandauit cpifcopusHildebranduSjVt pro fuipur-gatione, Gloria patri amp;nbsp;filio amp;nbsp;fpiritui lando,diccret.quiçftimans fe euafilïe, expeditèprotulit,Gloria patri et tiLio.vlteriùsautem, Et spiritvi s AN c T o,exprimcrc non potuit:amp; ite-rùm atque itcrum exprimcre conatus, dcfecit,non valens fangum nominate fpiritum:amp; meritó quidem,quia per Si-moniam olFenditur maxime fpiritu (Tan dusiexeoigiturcouiftuSjdcponebatur. Fertur quoque idem Gregorius in extremis dixiffc: Dilexüuftitiam amp;nbsp;odi iniquitatem,proptcrea moriorin exilio. nifi quis fortè eumarguat ob cenfurx grauitatem,quam tanta(vtidiximus)in occidental! cccléfia Icadala funtfecuta. Potuiffethïc Auguftini fententiam volutare,quandó ait: Ciim contagio peccandi multitudinem inualerit,confilia feparationis amp;nbsp;mania funt,amp; per-niciofaatquéfacrilega, qiiia impia:amp; plus perturbantinfirmos bonos, quam corrigantanimofosmalos.Conftat autem ex vcndicisfcriptuns, quód turn in fchifmate Romanum imperium fepten-nioamp;ampliós laborauit,alijs Apofto-lico adhçrentibus, qui Siinoniacos amp;nbsp;fornicanos pcrfcquebatur intantum, Vt |
|
A NATO CHRISTO vteorum MiRasaudire omnibusveta-ret.Damnabat etiam amp;nbsp;ccnfuris eccle-fiafticis notabat reges ac principes, qui adepifeopatus-inueftirent, amp;nbsp;clericos, quiinueftituras ab bis reciperent. Alijs autem Henrico fauentibus im-peratori, quidiccbatfibicompctcreius ordinandi federn Ap.amp;inueftiendi epi-fcopos atque abbates in imperio, prout moreprxdecefforum fuorum acpriui-kgijs apoftolicis ad eu peruenifïet.qüæ omnia Romanus pontifex fibiinterdi-Ceret,perindè ac iniuriam faccret. Ob Hoc autem adnitente vtroque, totum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperium praeda, ferro amp;nbsp;igni vaftaba-tur.Pauciffimi etiam epifcopi in Germania cum apoftolico manlerunt, qui turn expulfi de fuis fedibus exulârunt. Inter bas anguftias nonnulli princi-pes,comites,barones,amp;multitudo nobilium virorum, depofitis armis, fed amp;nbsp;complures clerici in monafterijs latibu-la quæficre,euangelicam peifeftionem fubrcgulari difciplinaexequentes.Qua ^'’'’’OeriG etiam tempeftate nonnullamonafteria .'’splices fundata nofeuntur, vtmonaftenum S. ^into Gcorgij in Nigra fylua, monafterium *** ^mfflffdt. Latine adDuplicem Aqua, licut efe monafterium in ©inödfln^frt , fundatum extitit anno Domini to83.ad inftantiam Alberti comitis amp;vxorisfuç *Vuilkæduciiræ exPolonis, qui pri-mùm inftituerunt ibi monacbosBene-didinos.mox verb tranftati fuerut mo-naebi ad monafterium Hirfaugiéfc Spi-renGsdiœcefis, amp;nbsp;canonici loco illoru in @lwM|iW0lt;rt inftituti. Deinde verb poft multa annoru curricula, anno lalutis 14.77.ad inftantia Ebcrardi incly-ticomitis in ^IffèbCfg amp;nbsp;montis Peli-gardi fenioris,necnon nobilifïîmæ dnæ Mecbtildisgenitricis fuç, ex Palatinis Rheni, arcbiducis Auftriç,patronorum ccclcfiæ pdiâæ,prçpo(îtura in@tnM-pUjlCtt eu odo canonicatib* amp;nbsp;totidèm pbcndis,authoritateapoftolica tranfla-ta eft ad eedefia S. Georgij in 3IublUgC eiufdem Conftan diœcelis,Moguntinç prouinci£,quemadmodLim fuo loco la-tiùsdicetur. lllud tarnen bîc non omittam, qubd nonnulli volunt Adelbertumiftum cc-defiæ inlt;Snt^cI|Ingnt fundatorem,fu- |
GENERATIO XXXVII. 145 ifte ex comitibus Palatinis de ^uHlt^C, quod tarnen in nulla reperitur authen-tica fcriptura. fed mihi videtur fatis ƒ-babile,cum comitem ex^^alw fuifTe,vcl Adelbcrtu» faltem filiunx. habuit enim Adelbertus ^j^“^’ de.^a(U filius,Brunonem, Adclbertu, Gotfridum palatinum: filias, Vtam amp;nbsp;nbsp;nbsp;' Hirmegardem, proutin Hirlaugia reperitur. Hue ego Adelbertum exiftimo eundem effe,qui prædidum in ^inbflï’ finten fundauit monafterium.Conlcn-tit enim nomé,quia vterq; comes Adel-bertus eftdid’icófèntittëpusin vtrOq;, , ^ut ex præmiffîs eolligi poteft. Deinde q, monacbosm^itlMfin^einftiiutos, legim’ codé tépore ad monaftenu HirC-augienfe tranflatos, indicatqivtrunq; monafterium fub eius fuerit ^tcäione. Confentit eti.^m,qubd vterque vxo-rem habuit* Vuilg.ïappcllatam.jn no-ftris etiam libris legimus, Albertu fun-datorem monafterij in 0MtM|^^OI) vnà cum vxorefua*Vuilga apud Hirfau giam fuilfe fepultos: quod mihi non vi-deretur vcrifimilc, fi nu adfuilfetaduo-catus vtriufqucloci. Demiim fateor,q, loge pofteà comités Palatini dciXuhn1gt; gen fadifunt loei 0tnMfl^g(O domi-ni,amp; id forte ex fucceffione, licèt arma babucrint ab armis comitu de ^niudi^ uerfa. Ifticnimlconc,illivexillum ge-ftauére. Tandem verb vterq; comitatuspue-nlt ad excelfos comités in ^ifffUlkt^ Hos comitatus ego opto, q,iuxta Dei voluntatem gubernét amp;diu conferuét ijdem illuftres dnimibi obferuatiffimi, amp;eofeliciiis,quo maore gloria in iUit- \ ftriftimorum ducum principumque or-dinem funtfublimati.Equidem in probis monumentis reperio monafterium nouum Hirfaugienlê circa annum Domini M.XC.ædificatum eirc,vbiGuili-elmi abbatis vita, cruditio,pbitas amp;nbsp;fin Guilielmus gularc in Repub.ftudiu defcribit.eö fuit abbatHoT-bic ingenio,vt in quadriuij opere nemi ‘“S“quot;* ni ex antiquiffimis cedere debucrit. Scribens circa hæc tempora vir difer-tiffimus Otho Enfin gen cpifcopus,nó panegyricon,fcd (atyram mag'is, qubd Ro.imperiû,inquit,terroà Daniele có-paratum, pedes ferreos ex parte fiftilcs habuit,donèc à lapide præcifo de móte N fine |
»4« lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEM TERT.
Gnè manibus pereuffum fubrucretur. Quid aliud lapidem Gnè manibus prx-ci(um,quam ecclcGam, capitis fui corpus Gnècarnali comrnixtione ex fpiri-iitufaridoconccptum,amp;cxvirginena-tum,ipfam quoquè Gnè Humana ope-rationecxfpiritu amp;aquarcgeneratam dixcrim,quæ virgofpcciofannè macula,in nouum hominem tanquam iuuc-cula regenerata, ideoque Gnè ruga Ge quotidiè virgo mancs,nouum ac Ipcci-ofumpopulum pariens,Gcut mater capitis eius virgo manens, contra Icgcm naturae fpeciofum edidit p3rtum,virgi-nitategaudens,vt tamefterihs non ma-ncat?Hïc nimirum regnum Ro.circa G-nem fuum, quem pedes GgniGcant,fer-reum propter Marte, Gdilc propter có-ditioné, in ca parte quæ inGrmiorfuit, pcrculGdapis excifus demoteGnèma-nibus,dum regc vrbis non tanquam or-bis dominum vcreri,fcd tanquam deli-mo per humanam conditionem fa^um Gdilcm, gladio anathematis ferirede-creuit. Ipla veró, quæ antea parua fuit amp;nbsp;humi]is,in quantum montem excre-Uent,abomnib’iam vidtri potcft:qua-ta turn mala, qubt Hella, bcllorumque dilcrimina indé fubfêcutaGnt,quotiès RomamilcrèoblclTa, capta, vaftata, q» papa fuperpapam, Geut rexfuperregé politus f ucrit,tædet memorarc.deniquè Seenbhuius totmala,tot Ichilmata, tot tam anima-“’'’• rum quam corporum pcricula huius té-peftatis turbo inuoluit,vtlólus exper-lecutionisimmanitate ac temporisdi-uturnitate ad humans miferiæ infehei-tatem lufGccret comprobandam. Vndè bcnèdcnGfGmis Aegyptitenebris com-paratur.amp;præmittens:Lego,inquit,amp; relcgoRomanorum regum Gueimpcra-torum gcfta,amp; nulquàm inuenio quc-quam corumante huncHenricûàRo. Pont, execratum, velregno priuatum, niGfortèquis pro anathemate habendum ducat,quodPhilippus ad breue tc-fius à Ro.epil copo inter poenitentes col ocatus, amp;TheodoGus à B.AmbroGo propter cruentam cxdem à liminibus ceddix lequcftratus effet.
Prxdidusautem pontifex Gr gori-us, aregcvrbcpdlitur, GuibertusRa-uenuas archiepdeopus in locum cius
fubtruditur. Porro Gregorius Salem» manenSjappropinquStcvacationisfux tcmpore^dixiflefertur: Dilexi iuftitia, amp;nbsp;odiuiiniquitatem,proptereà morior inexilio. Non défunt hic qui dicant, ocum ad hoc regnum Romanum immi-nuivolnilfe, vteeelefiam cxalurctuc-gniquippe viribus ac beneficentia re-gum exaltatam amp;ditatam nemoambi-git Ecclefiam,conftatque non priùs cl tâtumregnubumiliarepotuine, quant ipfo ob amorcm facerdotij eiusercato ac viribus exhauRo, no eius tantum, id eft, fpiritali, fed lbo proprio, matcriali fpercufium,deftrucrctur. Qjjodiuji-care vel dUcutere lupra noftras vires eft, Videntur tarnen per omnia eulpandi {acerdotcs,qui regnum fuo gladio,que ipft ex regum habent gratia,fenrecona-tur.nififorrc Dauid regem imitari cogitent,qui Phihftæum primo virtutc Dei percuftum,poftmodùm proprio gladio iugulauit.Verùm quia regnodeerdeé-te,ecclefia brauium æternæ patriæ ac poft vitæ prxfentis laborem requiem adcptura,in præfènti quoquè in magnum montem crefcens, in magna au-, thontate ftareeoepit. Nemoautem propter hæc verba nos Chnftianû imperium abccclefia feparareputet, cùm dus in cedefta Dei pcrlônç,faccrdota-hs amp;rcgalis,clledignofcantur.
Sed grau is bic oritur quæftio,quam idem Üthoinpræccdcntibustagitjma-gnaqjderegni öc/acerdotij iuftitiadif-JeuGo.quidam enim rcligionis obtetu, alq veró Iccularis dignitatis, qua regni authoritasimminuta ccrnitur,intuitu, hanc gloriam,honorcmque temporale facerdotibus Chrifti,quibus ca:leftis regni gloria ^mittitur, non licere autu-mat; Du«,inquiunt,perfona: à Deo in eccieGam lunc conftitutat, facerdotalis amp;nbsp;regalis.-quarum vna Cirrifti tradare debetiacramenta ac eccleGaftica fpiritali gladioexercere iudicia, altera gla-dium materialem contra hoftes eede-Gx,paupercs cedeGasqueDei ab incur-ftonemalorum defendendo,fcelcratos punicndo,ad fecularia iudicia excrcen- pyggiaJi) da portât gladium, Hi funtduogladij, quiin paftione Domini Icguntur, fed Luc.ît vno tantum Petrus vfus inuenitur.
Sicut
A NATO CHRISTO GENERATIO. XXXVIL lt;47
Sicuttrgo adfpiritalcm gladiumfpiri-taks quoque pofleffiÓes,id efl:,deciniç, pnmitixjoblationes amp;alia huiufmodi pcrtinet:fic matcriali omnes terrena: di-gnitatcs,ducatus,ac eiulrnodi fubiacct. hocenim Deum no in vna perlona,fed ieparatim induabusinEcdefia effevo-luit.Proinde ficut illi per{ohæ,quç gla-dium materialem portatjnon licet con-tingereca quæfpiritualialùnt:fic amp;nbsp;ifti eavlurpare quæ buius funt, non coue-nit.Vnde amp;in euâgelio leribitur; Rcd-ditequæ funtCçlâris,Cçfari; amp;q funt Dei,Dco.Idq; Dominus beut prædica-uit verbis,itàfaéiis declaraùit, quandó tributum pro fe et Petro iuliit dari.Pau-lusctiàmomnem poteftatem aDeo effe confiderans,in caula pofitus, non Pc-trum^qui tune Ro.cathedrç prçfuit,fed hominem flagitiofinimum, ex Dei vo-luntatefuperterram regem conftitutu, Ncronem appellauit.amp; quód omis pol-felbo regum gratia fit, ex Auguftino probant,qui ait: Quo iure poffides vil-las?diuino,an humano?diuino, Domini eftterra amp;plcnitudo cius :bumano, hæc à regibus.Hinc dicemus, bæc terra mea, hic fundus meu% eft. Item fi dicis, quid mihi amp;nbsp;regi?dic,qui d tibi et polfel-fionibus? Quibus tarnen hoc modo re-fpondetur,quôdmûdiahdignitatc De-us Ecclefiam (uam honorarc voluit, ex Dei enim ordinatióc fadû hoc fieri po-tuit.nec credendu eft,Chriftum Eccle-fiamfuafponlam fpiritu erroris dccipi permibfle,cui veritatis fpiritû dederat. Prçtercàprobatç fanditatis viri inucni-untur,qui amp;hçchabuiflc, amp;nbsp;eu lus regnum Dei acquifiuifle creduntur.
His ergo ahjsq; modis, quos longum eftexcquj,probatur,amp; Ctmftantinum Ecclefiç luftc regalia contulifle,amp;Ecclefiam licite fufeepiflç.dum enim quæ-rimus,quo lurc reges id habcant, relpo-dere lólcmus,cx ordinatione Dei amp;nbsp;cle-éhoncpopuli.li ergo Deus ordinando quodregibusprxdidis honor impéde-retur,iniuftè non fccit:quanto magis et idordinando, vt ab illa pcrlona adEc-clefiafticam traduceretur,iniuftus dicé-dusnóeft?Deniquè,fiad hoe quodiplè ordinauerat,tam hicqibl, volûtatiluæ cleétionem populi,amp; inlupcrhic tradi-
tionem principis cócordare voluit : ncc ipfum iniuftè dilpofuiire,nec principem malè tradidiffe, nec Ecclefiam illicite fulcepifle,credendum eft,
Sed dicis, priori pcrlona: licuilfe, quodiftam ex fanditate officij haberc nec decct,nec expedit. Ad hoc, fateor, aliudrefugium ncfcio,nifi quodfanäos apoftolicæ fideiacmeriti viros, Sylue-ftrum, Grcgoriü,alioslt;^; complures, ea cognofcimus habuilïe, ego em, inquit, vt de meo lènfu loquar,vtriim Deo magis placeat hæc Ecclefiæfuæ quæ nunc cernitur, exaltatio, q prior humiliatio, prorsùs ignorare me profiteor, Videtur quidem flatus illefuiilc melior,iftefcli-cior.aflentior tarnen fanâæ Ro.Eccle-fix,quamlupra firma petram çdifîcaU nondubito,crcdendalt;^; quç credit,lici-teq; poffidenda quæ polfidet.Credo em quód nullo errore dccipi poffit: quod ex hoc probari potefl. Et portæ inferi Matt.id. non præualebunt aduersus earn. amp;nbsp;itc-róm,Ego pro te rogaui Petre, vt nS de- ^quot;*’‘‘* ficiatfidcstua.
Ad hæc,fi quis donationem Confla-tini vidercdefiderat,ahquid fuprain gc-ncrationexj.quærat. Inhacquoq; materia Iohannes de Gerfona, tradatu de Ecclcfiaflicapotcflate,Confidcratione xij.duplicem defignatpefle.momen vni-us^detradio liuida: nome altcrius, adu-latiofubdola.prima poteflatem Eccle-fiaflicam deprimensjubijcit temporali; altera eleuansin vniuerfum, velut ad fi-militudincm altilfimi. Tolle tolle, cla-mat detradio, temporalitatis omncius amp;nbsp;dominium abccclefiaflicis, quiaficj^^^ inflituitChriflus,dicés:Nifi quisrenu# ” ciauerit amp;c. ncque capaces funt iurildi-dionis fecularis. Nemoenim militans i.Tim.x. Deo,implicat fe negocijs fecularibus. vidu amp;nbsp;veflitu debent clÏc contcnti,rc-liquum eflpauperum.Confurgitexad-ucrló blandicns adulatio, fuiurrans; O quanta efl fublimitas Ecclefiaflicæ poteflatis.nam ficut Chrifto collata eft omnis poteftas in cælo amp;nbsp;in terra, ità Chriftus omnem poteflatem fua dedit fuccefforibus fuis. V ndc nec Conflanti-nusqcqua dedit Sylueflro Papç, quod non eftetpriós luü, fed reddidit iniuflè detentu.Porró ficutnó efl poteflas nifi à Rom.ij.
N a Deo,
-ocr page 164-|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. 14^ Deo, fie nee aliqua poteftas imperialis aut regalis haben poteft,nifi à Dei viea-Apocal.17. rio, incuiusfemorefcriptum eft, Rex amp;i5gt;. regu amp;nbsp;domin’dominantiu.Ipfceftmo narcha fupremus, nedum in fpirituali-bus,ledamp;in téporalibus,à quo alij reges amp;nbsp;prineipesimmediate fuäaecipiut tlominationé, amp;)olùm mediate à Deo. Tadèm miïerateDeo,moderatrix dif-cretio regiam viam tenens,ponitconfi-derationem xij, ex qua poli vtriufq^ vi-tij eonfutationc,idem dodor: Vndèdi-cimus, inquit,Eeclefiaftieos amp;nbsp;eapaces dïebonorumtemporaliu, amp;multa eis exdebito eompetere.PolTunt ipfi deni-què eudiuitijs alitcr quam apoftoli vi-uere^pro cireuftantiarum varietate,^»-utlapiensiudicabit. Vitemus exaduer-fo^aitjllultas amp;nbsp;fallas adulatioms inia-nias,acluos terminosità poteftas eccle-fiaftica coërecat, vr meminent potefta-tem Iccularcm ctiam apudinfidèles lua habere iura ^ipria, dignitates acdomi-nia.Hæcille. Multos iam annos in imperio Con-Turcæ An- Rantinopohtano nihil memoria dignû occiiparcj, autreipub.Cnnftianæ caufa aôum eft, pulfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prætervnam Romani niogenisfihjpu-gnam,qua’rureûs vicerat circa annum Domini M. lx, quum illi au dis vinbus Antiochiam amp;nbsp;Cælai ta,muhaqueun-perij locavaflalïent. Romano inimpe-rioMtchacl Conftatinifilms luccelfit, qui regédi impentns,€unuchis duobus imperij regédi curadcdit,lohani amp;nbsp;Ni-ccphoro,q Nicephorus memorabili ad-uersusTurcasvidoriacïar’eft.Tadèm wichaelé,qui quód podagra vexabatur, amp;nbsp;Rudijs tantum vacabat,inutilis rcip. vifus cRjNicephorusBotoniatcs impc-riOjVt fcribu nt,armis ac vi deiccit,circa 1 annum Domini M.lxxx.huius genera-tionis initio. Q^ibuslcditionibus Robertus Guif-cardus fretus, Græcos Italia cxpellere ftatuit, Salcrnitanum dueem addediti-onem compulit,Hydruntios ccpit,Iam amp;Tarétum arda premcbatobfidione, quum Michael exul adeum in caftra ve-nit,opem petens contra Nicephorum, Robertus cum adGregorium vq.mifit, cuius opera faéhimcft,vt apudCepera-num Papa amp;Robertus conuenirent,amp; |
Robertus homoligi’ecclefiçfadus ert, amp;vcxilloB. Pctridonatus: quinetiàm Gracie«* pontifex, vt Robertus reftituturus Mi- tus, | chaelem,maiorcm haberct authoritate, inuaforem imperij Nicephorum Bo-toniaten execratus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Neemoraj RobertusHydruntum petens,iuffis eo copiascóuenire, Rogerio natu maiori filio ex Silegarda nlia ducis Salernitani nato, rcs Italiæ com-mendauit;altcri filio Boemundo ex Ai-berada fecunda vxore,pra:fcduram na-uigaturç militia: dcmand3uit,atqucad Aulonamcum Michaëlenauigans, ad Dyrrachium caftra poluit. Sed Dominicus Syluiusdux Vene-tus,cum Nicephoro lentics,eosabob-fidioncrepulit,mareDyrrachinispatc-fecit, in terra tarnen Boemundus ob-fidionem continuauit.quofado,Gui(-cardus pater cum Michaelc ad reparan-dam claftem in Italiam fe contulir. Nicephorus veró imperator his cognitis, Alexium Megan in Thraciamifil, qui AÏetijft’^ militem congregaret,isperfidiavlus, q^ imperium affedaret,attributa fibi ingé-ti vi pecuniarü, T ureas ac Saracenos ex Afia amp;nbsp;Aegypto conducit.omnesauté quos códuxit,fibi obftrinxitmilitiæ fa-cramentO,veteranos vero traudabat fti-pcndio,tanquam impcratoris culpa eC-iët, deindè lefuum argentum eis largiri contra volûtatem impcratoris iadabat. fiequeanimismilitum fibi coneihatis, ex Adrianopoh adimpcratorem accef-fit, luafitque vt milites in expeditionem mitteret. Deindè reuerfus ad exercitum, tanq nihil de pecunia impetralfet^ qua mil-fus erat,tum indignari omnes ac frerae-re,apertctjuediccrc, Nifi défit qui ducat, nondefore exercitum quiinvrbis Conftantinopolitanæ portas, inauari crudelisque Nicephori pernicie fequa-tur.Qinbus auditis,corrupt! ante milites, Alexium non militem, fedimpera-torem acclamantes, euulfisqucilicó fi-gnis, turens exercitus fadoagminein Gonftantinopolim fcrricoepit.fpopo-dit Alexius, le captain vrbem triduop-miflurum ad libitum fpoliandam. , Alctiusc^ PereuKus taminfehei nuncio Ni-cephorus, raptim armis captis iniur- ript. |
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVIT, ’ H9
|
gensjportis mœnibus^; nouos dedit defen fores,Arma autem Alcmanusimpe-ratoris ftipediarius,vir nobilis amp;nbsp;ob rei militaris experi#ntiam Nicephoro val-dé char’J ab Alexio corruptus pecunia, portam ei Bulgarorum apcruit noélù in cœna Domini.per triduu multa mala in ciuitate facientes,omnia deprædâ-runt.Nam præter fingulorum iniurias, ftupra,cædes, vulnera, vincula, præter auri,argcnti,fupcllcdilisrapinas3fpoli-atainquinataq; funttempla : nee vllus fuit tarn facer locus^quin barbarum in-Ueniret direptorem. At Nicephorusad primos captævr-bisclamores,S.Sophiæ ædempetit: vbi id humanitatis ab Alexio obtinuit, vt tonfus amp;inmonachum ordinatus,vita donaretur.Alexius aut per folenne Do-minicæ refurredlionis diem in palatio coronatus,exercitum à prçda arceri cu-rauit.is faótum honeftaturus, tanquam à Nicephori auaritia furor illc proccf-fjHet,Michaelem Nicephori filium prç-diftum,impcrij conlortem accepit, amp;nbsp;cum mox cum exercitu in Dalmatia co-tra Robertum Guifcardi tranfmifit, amp;nbsp;*ipfecum eo perrexitcu/O.millibus ar-matorum.Robertus interea amp;nbsp;Boemu-j^l dusDyrrachium vrgebant,in quos de-imperatorcs.prælioc5-™ifi'o Michael occiditur. Alexius vero infugam conuerlus, lacerum reduxit excrcitum. Referunt autem Alexium coinpræ-lio exGræcishabuiiîe 6o.millia militü armatorum,amp; decent Turcarum millia cum arcubus amp;lagittis,quum in exercitu ducis Roberti plus minus feptingé-ti milites fuiffent. Dyrrachini Roberto fedcdiderunt,amp;paritèr multa Dalma-tiæ oppida, quæ ipfe Robertus cum ad-iacentcregtoneinfuam poteftatem re-degit.Robertus tum à Gregorio voca-tuSjVtpotè ab impcratore Henrico apud molem Adriani obfcflus,abijt Romam, eum(vtprxdidum eft) liberaturus. Ad imperium vcroConftantinopolitanum animo adfpirans Robertus, propter in-trufi amp;nbsp;proditoriam impcratoris AJexij fublimationcm,claffcm ingentem para-uit, cum filius Boemundus terreftrem exercitunt haberet in Dalmaüa. |
Verum Alexius in auxilium Venetos aduOGans,qui,nè Guifcardus potétior fieret,Dominicum Syluium ducem fu-um mittunt:amp; congreffis hincindè partibus, fuperantur Græci. Itcriim Guifcardus cum Alexio amp;nbsp;Venetis apud Sa-xium conflixit,eosque fuperatos fudit. Deinde in Caffiepam infulam cum cxcr-citu,qucm terra mariq; reparauerat,de-latus,menfe lulio obijt,annoio86.çta-tisfuæ 62.cuiRogcrius natu maior, in ducatu Apuliæ fuccenît,amp;prçter Sicu-los,omnes illi folitam fubiedionis fide-litatcm præftiterunt. Hoc audiensBoemundus in Dalmatia conftitutus,infratremduxit.cômifla * vtrinquè pugna,non longé àBeneuen-to,Boëmundusàfratre in campofuga-tur.plurimi capti, fed nullus mortuus. Tandém pada funt inita, vt permiffo Tarentino principatu Boëmundo,Ro-geriusreliquam prouinciam poffideret. Accepit autem Rogerius Roberti Fri-fonis Flandrenfium comitis filiam vxo-rem,ex qua genuit duos filios,Ludoui-cumamp;Guifcardum,quiin ætate tenera mortui funt : deinde Guilielmü, qui patri fucceffit in ducatu,inlt;^; fuperbia cleuatus,coronam fibi impoluit, Fuitqueliicorbispenè totius flatus hoctempore, cum Henricus quartusà Guiberto,qucm Clementis nominepa-pam defignarat pro Gregorio y.benedi-dioné etimpcrij coronam accepiffet.Et Germaniæ quidem eius reditusnonni-hil attulerat turbinis.nam Sueuiam per-uagatus,Auguftam vrbem magna cla-de affecit-Quaregentibus Germaniç re-liquis tantum ineuffitmetu, vtfcquo- ingrauam que plane omnes dederent, amp;nbsp;Saxones redit, quidem,quem fàlutârat regem, Rudol-pho cæfo. Hermanum Carinthiumre-liquêrc. Hine anno 1085. Moguntiæin conuentu principum regnum pacatum eft,amp; illi,Saxonesqi cum Herico in gra-tiam rediêrc. Nee prætercundum mihi videtur, quoddeduobus epifcopis,Moguntino amp;nbsp;Salfaburgéfi,tradidGrepleriq;,vbi cu qcaufam imperatoriæ excomunicatio-re, vbi cum multis Germanix proccri- bus Henricus verfabatur, Ve N 5 VcGlo Mo gun.archi- 3 IVIO- epifcopwï. gunti- |
iço TOH. NA VG. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
guntimis archicpifcopuSjimpcratorem afteéium à Papa iniuria, contra Gebar-»Salitbur- ‘^^”^ SaKaburgen piçfulem tuebatur.Ea gen. difceptationem poftcris multi longa re-licjuicre, amp;nbsp;funt quidicant, Vefilonem Moguntinum eins fere rei caufa ab ab-bate quodam in co cóuentu lixrcbs in-bmulaturn cirejquód vanç glorix cupi-dus,in Ichifmaincumbcret. Hoc fèculum tam muit is maximaru rcrum cafibus memorabile, altera Sne-uorum principum propagine,vt nó ali-cnigcna,ità maxime nobili,darum eft. Nam Rudolpbus Sueuix dux, ciimd-fet à primatibus rex appcllatus,Bcrtol-*7^rcn(5en do duci de^ritl^dbducatum dcdit.At S-aub'duca’” Sucuia barones quidacrant deStau-tum Sneui* ba, belli pacist'juc artibus illuftres, ex bis accipium. Fridcfic* eratjCuiüs fides virtusq; apud Henricum mïperatorem tanta tuit, vt ei filiam Hagnen vxorem daret. Ambibat bic,RudolpboregecærOjducatum,am-pliorcm gloriç materiam (perans, ft majores fuæ vires dient. Henricus tanto viro quod petebat, concellurus,àBcrtoldo qui ditioem te-neb,at,ducatum reci pit, cum dat Fride-rico baroni de Staufa.Turegum oppidu ndcioquamobcaulam aiütin BertoU di fide manfifle. Itaque deinde duces de ^dringen ctfi viribus multùm polieret, ducatum tarnen non tenuêre. Fridcri-cusis,rcligionc, armis, fide amp;nbsp;conftan-tia Sueuiadign’eft.adeó temperhçc na-ció bonis pi incipibus illuftris fuit, pe-culiari nimiriim telicitate,qua in tantis viribus tyranni nomen ignotu eft. Mo-nafterium Laurcacen(c,quodiorcbóp-pcllant,códidit.Habuit ex Hagne vxorc hlios duos, Fridcricum amp;nbsp;Curtradum, qui poftca imperiurn tenuit. Poft mortem Friderici Hagne vidua fada, duxit patrante ftatre Henrico 5* Luipoldum Orientalem marchiócm,id cft,Auftrium,eilt;^; quatuor filios amp;nbsp;tres fibas peperit, l.uipoldum Icilicet du-cem Bauarix , Henricum dueem Au-ftrix, Cunradum*Salfilburgcn arebi-cpilcopum,Gertrudem duciUam Bohe-miæ,BertamducilîamPoloniç. Deinde Fndericusiunior frater Cunradi regis, duxit fibam Henrici ducis Noncorum nomme luditbam,genuitquc ex ca Fri- |
dericum poftea imperatorem. Henricus ifte Noncorum dux, erat nationc Alemanus, id eft, Sueuus ex fa-milia Guelfonö,atq; i4eo multas pof-feffiones à Pyrenxis montibus iure bx-reditario babuit.Hic Héricus babuit duos filios,Henricum amp;nbsp;Guelfonem: Hé-ricusin ducatu Noricorö fuccçlîît, qui Gertrudem filiam Lotbarij regis vxoré accepit cum ducatu Saxoniæ. alter fili-us Guclfo,fuit princcps Sardinix,dux Spolcti,amp;marebio Tu lciç,cui(vt arbitrer) Aldebcrti comitis, qui fundauit monafterium in ©inMfingCtl, neptis eft nupta. Viflori-papa. ANNOioBó.mortuo SalerniHilde-brando,id eft, Gregorio 7. amp;nbsp;ibidem in Ecclcfia fepulto, Defidciius cardinabs amp;nbsp;Abbas Catfinen vcrus Cbnfti famulus,licèt multùm rcnitcns,lubftituiturj amp;nbsp;Vidor tertius appellatur. ledit annu vnum, menfes quatuor.Hieftatim Gre-gorij partesfulcepit, atq; bancob rem arbitranturabqui eum quoquè Henricum boftem babuifte, cuius fraude (vt Martinus fcribit)vcneno in calice mif-fo,dum facrificat, necatur. fed Vincen. fcribitcumdylcntcria pcrijlfc, amp;nbsp;illud lècuniis credo tcnendiim,ctfiafufpici-onedativeneni nequaquàmalienû fit, bomincdylenteria laborare, quum ve-neno pctiti,corruptis amp;nbsp;labefadis in-teftinis dyfenteriam pariantur, quan-quàmexlbla fufpicioncprincipcvcne-fieq reum iudicare, temerarium fit. im-mólcnbunt aliqui cum prccibus obti-nuifie,vt ex bac vita tollcretur» Suntquifcribüt, codé temporemul-ta prodigia apparuifle, videlicet quod Prodig* aucs domefticx vt gallinx, anferes, co-lumbx,pauoncs,ad loca montana con-fugermt, lylucftresq; fint fadx,amp; pi-Iccs turn fluuialcs tum marini,maxima ex partepencrint.inudatio nimia aqua-rum cum damno immenfo. pcftilcntix inaximx, amp;nbsp;plures facroignc confum-ptifuïit.terrx motus maximi,id vt vr-bcs quxdam coneufix fint,amp; Syracufis maior bafilica corruens,dum diuina cc-lebrabantur, omnes qui turn intemplo adcrant,contriucrit, duobus tatùmdi-umitùs diacono amp;nbsp;lùbdiacono fuper-ftitibus. amp;nbsp;furor ventorum, fames, amp; idus |
|
Vrbanus i. PH« Henrici «Utes. A NATO CHRISTO iüus fulçuru vitra modurn,amp; fons fan-gmnisxv.diebus cmanâflelertur,amp;diabolus palam locütus eft honiinibus,in pago quodam vifibilitèr apparens. Deinde anno 1088. Vrbanusi. poft tranfitum Vilt;ftoris,cardinalibus in vnu conuenientibus, pótifex eft eleftus, anno Hcnrici quarti ^2. fcdit annis 12. amp;nbsp;mefes 4.dicbus lÿ.Hinc inter Ecclefiam et imperiû augentur icandala,crefcütq; difeordiæ, dum alter alterum execrat pontibeem^ Vrbanus Icilicct verus Clc-incntcmfalfumjquéintruferat impera-tor.Guibertus em in Albam Marforum cinitatem ie tranftulit^amp;ibi vfq^adPa-fcbalis tempora mafit,qui odauoanno Pafebabs lubito mortuus dicitur. Vrbanusdodrinaamp; ijnólitate vitæ magiftratudignus,pariim Romanispri-dem rebus nouis ftudentibus tides,Mel-phimfe contulit,iynodum ibi habitu-i us,Rogerium amp;nbsp;Boemudum de Apu-liæ ducatu ccrtatesquiciccrciuftit. Deinde Placentiam in Galliam profeétii-rus venit,atqueibi iynodum babuit, in qua execrationem in Henricum etGui-bertum antipapam à Gregorio faétam coniirmauitjtp amp;Hcnrici per haliaarma grafiarcturaduersus póntibeis fan-tores, petulantiam quoquè quorudam Ecclebafticoi u ea in Iynodo,tcftc Grà-tiano,compefcuit.ftatuit nanq;, vt or-dinatio epilcopi bnè titulo faóta,ftatirn irrita beret,c.Sanótorum yo.dift. Intcrea Berta imperati'ixöbi)t,et Spi-ræ lepulta eft.Augufta vrbsinbdijs Suc-uorum capitur anno M.lxxxviij.Deinde imperator anno 1089. nuptias Colonia: celebrauit, Vtonis marcbionis vi-duam,Rutbenorumregis bliam,ducenS vxorem. Poft bçc Vrbanus pontifex, cofedis fynodi Placcntinç negocijs,impcrato-hsindignatióem fugiens,rclitla Italia, regnum Francorumingreftiis eft,gcne-Wlwcon ^’^® concilium apud Clarum montem lt;iliuiii, nbsp;nbsp;*Arucrniæ fccit congregari. ibi de præ-latorum confilio multas coftitutioncs fccit.Etinter cçtera ftatuit, vt borsB. Mariç virginis dicantur : ac ctiam ordi-uauit,vt m labbatis officium de cadé lo-lénitèr cclebretur, F.tnota cótra Anto. 'juidicjthorasB. Marix dicendas forc |
G E NT R A T I O XXXVII. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»51 fubpræcepto,cùm nufquam id Icgstur, fed nee Papa voluit, nee ita lubprxce-ptofcruari madauit vclinftituit. Ineo-dem concilio papa execrauit Pbilippum. regem Francorum,amp;Henricum impe-ratorcm,amp; Clementem antipapam. Caufa autem excommumcationis Philippi, bec fuit:FuIco cornes Andega-uorum vxorem babuit, qux co rcliéto, Philippo regi Francorum nupfit, qui amore cius na captus eft, vtilla fibi in omibus imperaret. fit fabula oihibus, ÓC execratur vna cuin ipla pellice. Fuitannus io94.quoin fynodoGal-lix maxima nobibtatis Óccidcntalis pars conuenerat, vbl pont. Vrbanusde armis aduersus Furcamexpcdiendis,lu-culentam atque vtilcm reipub.oratio-nem babuit. Eius rei occafionem dc-diftefertur Petrus Eremita,quitumin-comparabili lanélitatc mortalium vi-tam illuftrabat. ex Solymis enim Veuer-fus, Vrbano narrat, vidific fe Simona Hicrolôlymorû patriarcham, in ferui-tute à Calipha rege milcrabilitèf tene-ri, amp;nbsp;ludibrio Saracenis haberi. Qux cum aPetro Vrbanus, amp;nbsp;lachrymis hominis precibus^ue amp;nbsp;reipub.cafu mo-tus,acccpiflet, Occidétis concilio libe-randama Turcis Saracenisq; Hicrofo-lymorumEcclefiam,fidei parentem, amp;nbsp;lalutismonumcntü,fuadct,oi atióc (vt crat viri doârina)vfus ferè huiufmodi: Exiftimatis fortè,qui hue loei ad nos P'^JJ’^^* acciti conueniftis,viri Chnftiani,folam oVc Vebam' fuitle rciEcclcfiaftic^,ad normam bdei oratio. me ab vrbe venire cópulcrit. Fuitequi-dem in eo aliquid cauls ,fed aliavrgcn-tior,amp;quamaiorvlladicinó poffitnec excogitari, nos traxit. Paucos antcan-nos gens c Perfide Agarcna,quàtn corrupte Saracenam dicitis, S.ciuitatem Hicrulalcm, fanftamque terram inua-dcns,cepit,diripuit,inccndit,facrofan-ftum Domini Icpulcrum (quod fine 1a-ebrymis dicere ncquimus)propbanatu, fœdatactiàmEccIèfiç lacellajtcplaq; ritus noftriautlblo squata lunt, aut in prophanos vfus commutata. Abaifti indé Chriftiani, pars fragilis amp;nbsp;cruciatu-um impatiens,ialuti abrenuncians,cir-cuncilo prsputio, faéta eft Saracena: N 4 pars |
#$i lOH. NAVO CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
pars in fide conftans, pervanos mortis modos laceratilaniatiq;, vt Felix fuerit, quem carnifexappetitum gladioobtru-carit.mulicres Chriftianç in vrbibus op-pidisq; Frequcntiifimx, quas ex veftris quorundam qui adftatis,vrbibus amp;op-pidis,dcuotio ad lânâa infpicienda amp;nbsp;adoranda loea, per tot maria, tot terras traxerat, omnia paftx funt, qui didu obfcœna crudelis Chrifti boftjs,non ad ad Chriftianorum dedecus excogitare potuit.ea fi Chriftiani,immó fi cftis viri, nee æquoaudire animo potcftis,nee patienter tolcrarc:in que omia,vt illis pro dignitate nominis Chriftiani prouidere velitis,maiorü exempla, maximu quod imminet negligentibus pcriculu amp;prç-miorû FpeSjVOS non ducere magis quam traheredcbebunt.etenim fubiedas Romano quodam imperio ciuitates, amp;nbsp;terram Fandam,amp;(ummum poft Roma-num,pontificatum,ideft,Hierofolymi-Quatclidcj tanum à Turcis Saracenisq; noftris ho-accepent a ßjß^j poffideri, nemincm elTc veftrum ftiana refpu 9^1 ignoret,certum habemus.Quas ve-bbea. ro Europæ prouincias, quas vrbes ijdé premant,occupent,laccrétqj infidèles, fi omnes fimul ignoratis, vnufquilq; in fuaprouincia nouitmifi fortè vos Galli remotiorcs,hçc non fentitis, quiHifpa-norum,Aquitanorumq;ab eagete op-preftbrum, duminferuitutem rapiun-tur,in Aphricam abducuntur,clamorcs eiulatusquc fingulos per dies audirc de-betis. Sed nunquid vos Germani,Saxoncs, Poloni,Bohemi,Hugari,ctfi TurCas amp;nbsp;Saraccnos intra vifecra Ixuire veftra nódum fcntitis,quamavobisdiftentvel fretisvel fluminibus,ignoratis? Italiam nunc non alloquor,quam multos ante annos Saraceni dimidiam penè occupa-runt,in eamq; adeó pcnetrârût,vt Chriftianorum caput Petri federn Romam, martyrum fanguine adhuc madentem, inualam obfcdcrint, captasq; apoftolo-rum Petri amp;Pauli bafilicasinquinaue-rint. Vcnetos hic video, Dalmatas, amp;nbsp;aliosfinus Adriatici accolas, qui dum perpétua cum Saraccnis prçlia,vt fetuc-antur,exercent,quod eft Italie reliquû, intadum defenfant» Quid mulos?Fuie |
hadenùs in extremis ad feptenniones num imperium obexamp;taquam murus, qui Turcas atque Saraccnos continuit, amp;nbsp;prohibuit nc Hugaros,Polonos,Bo-hemos,ipfosq^ Alemanos primó,de»ndè caeteros obrucrent Chriftianos. Pulfus veto antepaucosannos Afia imperator, dcretinendis Conftätinopolitanis Europa: regionibus laborat.fi nunc ca in-fpicitis confideratisque fola, qua: ante oculosfunt,fi irruituro brcui Turcç amp;nbsp;Saracenoobfiftere non pergitis, qui fa-crum Domini fcpulcrum, facram lefu Chrifti terram pedibus conculcatam,à fpureftfima gente tot annos inquinari ncglexiftis,candem in veftrum ruere caput breu'i fentietis, macro nas à comple-xu veftro, veftras virgines ab earû finu, pueros amp;nbsp;adolefcentes veftros inferui-tutem vobifcum rapi, dolentes mœftiq-videbitis. Melius amp;nbsp;maiori cum gloria noftri progenitores inchoatam Roma: amp;inltalia amp;nbsp;per Europam dignitatem, adtotius orbis monarchiam extulerut, percuius omnesprouincias amp;nbsp;regiones nomen floruit Chriftianum,quod no-lum coanguftari,et quotidiè de excidio pcriclitari videmus. Sed propinquiora attingamus. Carolus ille cognomento Magnus, ^’.‘jj^ vefterGermanipenèauita origine, vc- gQuien“* fter Francirex, veftrum ingens decus, Hifpanijs, Aquitania: amp;ipfis Francia: finibus incumbcntcsSaracenos,infini-tamortalium examina, dcturbauit:Ca-rolus Saraccnos Italia, amp;nbsp;vtfama vos vulgatis, terra Fanfta Hierofolymisque expulit.Ét quo audebitis pado poftliàc dicercjfolam efle vel primariam gentem Francicam, quam verè Chriftianam li-ccat appellate, fiineaqua: vobis adeft opulctia,Saraccnos amp;Turcas,poftca-ptum inquinatumq; Domini facrum Fe-pulcrum,populi etiàm Chrifliani reli-quias capi opprimiq; per ignauiam per-mi(critis? Expergifefmini, obteftamur, amp;pcrvifcera mifericordix Dei noftri oramus virifortes,orbi Chriftiano exc-plum,incitamentumq; futuri, arma ca-pite,turmas,cohortes,Icgioncseducitc, tam multos habituri iêquaces,quàmid arden- |
|
è latcque pr A NATO CHRISTO aVdenti animo facere oftendetis. adcrit vobis omnipotens Deus, angelos fuos äntefaciein veftram, quidirigantgreC-fus vcftros,ca:Io demittet. Capite igitur amp;arripitearma Chriftiani, Dominicü fèpulcru liberaturi,in quoomnes atter-namvobis comparabitis glonam, turn ctiàm rerum feculi incomparabiles di-uitiasparabiris. Nosdeniquede miferi-PeccatorS ''‘^^^^ Dei amp;nbsp;beatoruin Petri amp;Pauli veniamili- autboritateconfifi, fidclibus Chriftia-tibus datur.nis qui contra paganosvenerabilialoca buiulmodi detinétes arma fufcepcrint, cundas fibi prodcliéiisluis poenitenti-as relaxamus.intcrira vero cos qui ardo-rc hdei laborcm iftum aflumplcrintjub ccclcbæ Rom.proteâione, taquàm vc-ræ obedientiæ filios, fufeipimus, amp;nbsp;ab vniuerfisinquictationibus tam inper-lónis quam in rebuSjftatuimus manere fecuros. Pluradicereparantem, vox omnium,diftu miiabile,vnico(vtappa-ruit)orcpro]ata,exccpit,Dcus vult,Deus vult.Ncc folùm prçfentes,verùm ló-ogrediens hic lermo, ab-lentcs ctiàm pan voto accendebat, nee erat qui vel çtatis aut fexûs vel conditi-onis aut ftatûs vellet elle memor, vt ab inceptodefifterct. Vidcbaturiam tune tlii'id. impletum,quodlongè antèEfaias vati-cinandoprcdixerat,Quoniam irigredi-etur gens m fta cu ftodiens verita tem. Deprçlentibus qui prefentes concilio Ductiexer- intcrerant,argumentofutur« peregri-etós Chri. nationisjcrucé fuisbumerisalHxcrunt, ®*“^ nbsp;nbsp;epifeopus Podicbs Adamarus inter pri-mos,qui poftca legatus apoftolic’ mul-titudini pugnatorum pr^crat.Hugo régis Francorum Philippi Iratcr.Gotfre-dus dc Bilion Lotharingie dux, amp;nbsp;cum coduofratrcsBalduinus amp;Funathius. Robertus Flandrix cornes. Robertus Nortmannie dux, Guiliclmi lenions Anglorum regis filius. Stephanus Car-notenfisamp;Blefeh cornes. Raimundus Tololanus comes amp;nbsp;S. Acgidij. lluar-dus comes Dicnlis, Guiliclmus comes de Fores.Stephanus comes de Albimaria, Rotoldus comes Parthicx. Hugo comes S.Pauli,amp;multi alij principes ac barones. Tranlalpini veroBoemundus Ta-rcntiiiürumprincepSjRobcitiGuiJcar- |
GEWËRATÏO XWÏIL i^i di ducis quondam filius. Tacredus eins ex fororencpos,amp;exltalix ciuitatibus complurcs ex nobihoribus.Hi omnes tempus opportunum expedanres, alij marino, ah] terreno innere banc pcre-grinationis aggreffi funtviam. Nonenr potcrattantuspopulusin vna'regions habere viélûs necefiaria. Vndè ftudiosè prouilum efljVtfinguli maiorum prin-cipû,lcorsùm Icgiones ducerent. Fa éi a eft auté preparatio termep tresannos. Hoc etiam in tempore Alexius impe-riuth tenens Conftantinopolitanum, fuper cifdem barbans crucis Chrifh ho-ftibus,permaiorem lam regni fui partem ditiufisjuon paucas epillolas Viba-nopapxfertur dircxilïe, quibusin de-fenfionem Orientalium Eedefiarum lê non fufficere deflet: Occidentis vires, quódillcpietati addiétus omnino ccn-Feretur,implorât. Qiix res magnoperè pontificcm ad accclcrandam earn rem commouit. At hos motus ctiàm prodigia ejux-^^jj^^jgj^ dam amp;nbsp;multa cçlifigna feruntur mdi-calFc,quorum fides apud reliquos fen-ptoresfir.Cométesin Oriente circa annum Domini io96.tota primaOdobris hebdomada apparuit. Inüante autem profcdionis tempore Vrbanus papa vencrandx fanditatis virum Adamavum cpifcopum Podien, dc quo fupràfccimus mentionem, prx-fccititinerantibus,cui ligandi amp;nbsp;loluê-di poteftatem vice fua cóceffit,ihfigni-tumqucceleftis militix ftigmatcexerci-tum,apoftolicabcnediétióc confignas, condido ab vniucrfis tempore, ipfe cumnonmodica expcditionis turbain Italiamrcdijt. Intercàcrucc fignati, ficutdiuerfis agmintbus,itàdiucrfis ducibusadinfti-tutum pfoperabant.Primi nanqjGual-terum ducem Alemanix, virum prudc-tem amp;nbsp;armis drenuum Icqucntcs, cum ingenti multitudinepcdellrium turma-rum pertranfeunt Germanix rcgnum,G„manic» inFlungariamdelccndentcs:cac];tr3nf-copi2incrç curia,in Bulgariam veniunt: emenfisq; nbsp;nbsp;nbsp;P^^ü' illius rcgionislyluis,Starliciam Da'cix mediterranex metropolim applic.at:vbi acceptisàduccprçdiôæ ciuitatis con-düétoribus,polt aliquot dies Confia n-tino |
»r4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
tinopoiim peruenêrc.tû impetrat Gual-terusduxab Alexio imperatorc, vtvfq; Petru*Ere- adPetriEternit«,qucmfupràmemora-mita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uimus,acluentuniidecuius madato iter arripUeratjinlocis ciuitati finitimis Rare permitteretur. At Petrus Eremita poft hunc non multotcporisinteruallo cum innume-rabili exercitu,quem ex multis college-rat nationibus, quorum numerus vlq; . adxl.millia armatorum efte dicebatur, aduenit;qui propter inobedientiam po-puli multaincomoda eoin itincrcpal-Ïus eft.nam in Bulgaria cum propter ra-pinas amp;nbsp;prçdas ac alia enormia cómifta, ispopulusincolis faöus cft intolerabi-liSjfcrè decem millia cxduntur. amiftt prætereà Petrus omnem pecunia, quam de fidcliumprincipu largitioncin opus pauperum collegerat. vndc repertoCó-ftantinopoli Gualtcro, exercitus con-iungentes, vbi per dies aliquot rcfocil-lati quieujflent,de mandatoimperato-ris Conftantinopolitani paratis naui-bus,tranGtoHclleiponto,inBithynia, qu«eftprima Abæ prouincia,tranbê-runt,vb'i non longe à mari caftrametati funtinloco, quiCynctum dicebatur, in boftiü confinio. quoin loco exmul-ta opulcntia rcrum,quaG duobus men-fibusconlcderunt.rcrum copia ex Con-ftantinopoli apportabatur. Earerum vbertate Gmul amp;ocio re-folutu s exercit’j coepit i nuitis m a gi ftra-tibus feorsum turmas agerc,ct ad decem vel ampliùs milliaria luftrare regioem, greges amp;armenta fccum trabens.Cüq; læpiùsprofperè reuerfi fuiftent, ad extremum ad tria millia Teutonicorum amp;nbsp;duo millia equitum cgrediuntur: hi omnes à Solimano, qui m eadem rcgio-nç Turcis dominabaturjeireüuentijad Cçd« Chri vnum omnes occififunt.Tumultu, qui ftianorum, ^^^^^ ^.^j^^ caftris ortus erat,magiftratus fedarenon potucrunt. Ordinatis ergo aciebus,quaG adxl.millia peditfi,équités autem quingcnti,vcrsushoftescon-tcndüt.occurriteis Solimanus cumin-numcrabiliTurcarum multitudinc.pu-gnacommifta, noftri poftremó multi-tudinc prclhjdiftolutis agminib’, in fu-gam conuerft funt, quos Turex mfe-quentcs,pcnc omnes occiderunt : inter |
quosGualtcruS dux occifus eft. alij di-cunt eum,abnegata fïdc,dcditioncm fut fecifte. Sic ergo ceruicolus populus,du monitis nequit acquiefcere,impctu 1a-pfusdefcenditinintcritum. Poft hæcGodefcalus presbyter Teu- GodefdiJ tonicus cumxv.millibus armatoruiter pie»byter. 3ggrcfrus,per Orientalem Fraciam dû-cens, ludæos per ciuitates automnino delebat,autChriftianos fieri compclle-bat,quorum tamé plurimi, ficut canes, advomitum pofteareuerfifunt.Illi autem viatores bonis eorum onufti, Hun-gariam perueniunt: vbi cum de manda-toregis vidualia eis abundè venderen-tur,opulcntia abutentcs amp;cbrietati vacantes, indigenis iniuriari cœperunt. quodpoftquamregi innotuit^irafuctc-fus,in vltionem tantarum iniuriarum, coriuocatis copias, fuper illos irruens, ftragem immanilhmam exercuit, non diftinguens iuftuin ab impio. euaferunt tarnen aliqui,amp;ad propria (untreuerft. creditor quoqucGodclcalus presbyter fuiftchypocrita fallus. Per idem tempus modico interuallo conuenerateodem ftudioturbæ innu-merabilcs ablq-ducc. lurrexit inter cos vir militaris,comes partiüillarum qux circa Rbenum funt,Emicho deLynin-gen,dudum tyranmea cóuerfationefa-molus, fere xij. millia fignatorum fibi vfurpans.vndè fadum eft,cum in timoré Domini iter debuiftent inceptu pcr-agere, conuerteruntfe adinfaniam, amp;nbsp;ludxorum populum in ciuitatibus nil talc metuentemj crudebter obtrunca-bant.hi omnes tranlcurfa Alcmania,ad fines peruenerunt Hugarorum. E t cum adloCum qui diçitur*Zabürtbj perue-niftent, claulum reperiétesaditum, circa pontes caftrametati funt. Eratenim is locus Iftri fluminibus ÖC profundis feptus paludibus. Mandauerat rex trafi cuntibus iter prohiberi, nè iniuriarum, quasnupèr Godelcali legionibusintu-kratjnemores, intromiÜi intra regnü, armari contra cum conarentur. Igitur cum fe exclufos viderét, defua multitudincprxfumcntcs,corrcptis ar-mis,acluper fluuium ponte fado,prx-fidium vndiquè aggrediuntur, in cuius expugnatione dum ludarentattentius, ruptis |
|
A NATO CHRISTO tuptis iam muris,iam fugientibus oppi-danis,inter quæ,quis illorum fub nomi neregis potiretur terris,ciuili difcordia quatiuntur:repentè corum cxigentibus demeritis,tcrrore diuinitus immiflo,re-lidoaflultu,infugam verfi funt, fugx hou.»?, caufarn penittisignoranteS. fugit enim »anorfiiii perfequentc. Hungari veró videntes Hungiru. hoftesterga dcdiHcj illos infecuti, ma-gnam ftragem fecerunt. Rcliqui de iti-neredelpcrätcSjadpropria funt reuerfi: cxccptishi$,quiper Italiam déclinâtes, inGrçciam nauigioperueneranndcni-mirùm noftra: gentis homines, qui in militia pro Chriftianis hberandis Chri-Bianos pericqui cœperant,miferatione diuina repreffi funt. amp;nbsp;lice fuit caufa, cur quida fimpliciorcs fcandalizati, to-tum huius expeditionis conatum, va-num atque friuolum ignoranter lunt interpretati. ^Hinnonij Paleis autem ex area Domini difeuf-Gotfredi ^$gt;vifa funt grana naturalis foliditatis Mpi®. grauitatc perdurantia, Gotfredus Icili-*vcri cet,cçtcriq; prçnominati,* verè Domi-nicæ militiæduceSjCum luis fpeciofilfi-mis eaftris,abvniucrfis principibus pa-Ccm amp;:faiiorem,vtvcn Chrifti milites, c5('equcntcs.rucruntautcm qui caftns Goth'cdilc comunxerunt, Baiduinus cius frater, Iczerinus comes* Anno-niæ,comes S.Pauli,comes de Grces,co-mesTulléfis,Baiduinus de Burgo.multi prçtereàalij barones atque nobiles.hi omes vnoamp;indiuiduocomitatu ad fi-nes Hungari«, cuius cum difficultate impetrabant introitumj ficut crant viri prudentes amp;Deumhabcntcs præ ocu-liSjCum omm quietc ipfa tranlcurfa^pcr Bulgarian! habucrunttranGtû,acclau-HugoPran. ^‘’'^ ^- ®®^^‘i fuperatis, Philippopolim «rurategis Pquot;*‘ucncrunt. Vbi cognito quód Hugo frater, nbsp;nbsp;nbsp;regis Francoruin frater,qui cum multis militib’ prçcclïcrat,abimpcratore Có-ftantinopohtano perinfidias' captus tc-nebatur in vincults,cumomnicelerita-temilhsnuncijSjOblecrantimperatorc, »t quos abfque culpa tenebatin vincu-lisjabircpermitteret, ld cum cis abim-peratorc negaretur,indignati, de com-muni omnium confilio vniuerfam il-km regionem cxercitibus fms expohut |
GENERATIO XXVH? 1)5 adpredam, Audiens hocimperator, ti-muitnè excrcitus adimpcrij intima pe-netraret, Hugonem Cum fuis liberum abirepermifit. Venientibus Cortftanti-nopolim cum Gotfredo Fr an cis, Alexius forum rerum vidualium interdixit, quarè milites noftripleraquevallantes, alimétaincaftradefcrut. Fecitcares,vc poft varia certamina c^fs Grçcis, Alexius cum peregrinis ingratiam rediêrit. Vndè quæ pacis erant fuleipientes, in plenam cum imperatore c6cordiam re-diêrunt. firmatumque cft facramentis, vt Vibes qualquefuoimperio de tra das, priftin« ditioni,li deuincerctur, noftri reddercntripfi Grçci vicifsim tam armis quam ftipendijs rcgis,infra metam ean-; demlêfoueri nódubitarent. Qiio facto,imperator apertis thef.au* quxducib» ns,tam duci*Godefredo,quàni lt;ç-teris®^'‘denralt piincipibusdonaingentia largitus eft, niunera. ita vtimperatorisadmirarentur mu nih-cétiâm. led reuera ncc hbetalitatis crar, fedtimotis amp;fr3udulct« verfutij.’.Au-diens veto dux Cçterorum principu ad-uentum,luggcrenteinlpcratort;,par3to nauigio,cum fuoexercitu tranfitoHd-lelponto in Bithyniam transfretauit, atqueinpago Chalcedoneh caftrame-tatus eft.erat is locus Conftantinopoli proximus,qui folùm Hcllcfponti,quod nos brachium S.Gcorgij dicimus,inter-pofitionediftabat, vndè ter vclquatèr ire ad vrbem regiam in die fine difficultate poterant. Quod autem imperator exercitum peregrinorum transfrctare perfuaferat, noh de fidei fynccritate proceffit, fed folita fraude vfusj ducem circunuenit, nc alijs aduenientibus copi« mifecrent. nam amp;rcliquos qui fecuti lunt,eadem arte tranfire compu lit. Poftquam autem omnesperegrino-rum exercituSjHcllcfpontotranlir.ifto, in Bithyniam perucnerunt3amp; i'l vnum conucnientcs,fadus cft vnu^ DeJ viue-tis excrcitus.rccenfito leçænum numéro,inuenta funtpedit’am fexcenta mil-lia,equitum vcrollt;)ri(-gjof.{j centu mil-lia.hi oes vno ariimo Nicca vrbe popu-lofilfima obfidetesexpugnauerfit, cuius vrbis,ficut, amp;nbsp;regionis, dominus crat T urea- |
15« lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TRRT.
|
Turcarum princeps, Solimanus nomine, Homo vales amp;ftrenuus, HicaTarló Cilicia: vrque ad Hellefpontum, vni-ucrlas prouincias poffidebat, amp;nbsp;audito noftrorum aduentu,ex aduerfo Onen-talium tradu magnas Tm*carum colle-Nice« vrbis gerat copias.fed ante vrbis Nicea: cxpu-oppuguatiognajiQngfji pugna comifla, vidus atq; Hl ga tu s cft. Capta eftauté Nicea vrbs anno Domini »097. menfis lunij diexx. vrbem Hanc pr^fidijsimpcratoristradunt, fic-uteratconftitutum. Indèpcr regnum Conftantinopolitanum terram opulé-tiffimam progredientes, mare contin-»Rufij» gnnt*Rufciæ.eoloci aries nummo,bos autem ficlo vçnit. InquoitincreBoê-mundus,amp;Nortmanorum cornes Ro-bertus,Stephanus cornes Blefcnfiû, vnà cum dominoTâcredo amp;nbsp;comité fanéti Pauli,esteras copias prçcclTerunt,duo-bus vix milliarib’. Turn ecee Soliman’, qui memoriniuriarum, quomodo vrbe cgrcgiam,vxorem amp;filios amififfet, ad vteem rependendam totis viribus anhe-labar, lubito fupcr cos irruens, multis Gorfr-Boe. interfcdis,fugat.Quod per nuncios in-Mhcn^nit wiegensGotfredus, accélérât cum luis ’ inftruólis copijs, irruensq; in hoftes fi-dei,cosacerrima ftragevertit in fugam. CccidilTcferuntur ex hoftibus vin potentes ad tria millia,de noftris ex plebe promifcuifexus ad quatuor millia, die Kalcndarum Nouembrium. Recedentes indé, tranfeurfaVniuer-*PiCdiam faBithynia,*Pifidasingrcffi lunt,vbiin quadam ipfius regioné delcédentcs,ma-gnam aquarum penuriam palfiiunt,itA vtprx ariditate fitis multi periêrint.Ta-dem vei oopitulantc Deo in regionem copiofam amp;vbercm peruencru nt,iuxta Antiochiam minorem,mctropolim Pi-Fifidr. fidiæ. Sunt Pifidæ populi,te({e PliJi. 5. in Afia minori, quondam Solymi ap-pcllati.binc Pda oppidum Arcadiç pro-pe Alpheum amnem. Hieprimum quidam de principibus ftudiosc ab exercitu fcparatil'unt,feorsiim trahentes agmi-na, quorum primus dominus Baldui-nus frater Gotfredi cum 7.millibus lori-catiS,lccundus dominus Tacredus cum equitibus quinq; millibusA peditibus non muleis,qui m Cdiciam defcendés. |
Tarfum ciufdem prouincix metropo- y^j^yjoi' lim obfedit.Cumqueiamciuesaddedi- fijetut. tionem compuliiïet, aduenicns Baldui-nus cum maioribus copijs, expullb Ta-credo,vrbem fibi vedicauit,expulfis in-dèTurcis qui in ea dominabantur.ciues autem qui earn incolebant,fideles erät, fedvfu armorum reliélo,folùm agricul turæ amp;nbsp;mcrcantijs opera dabant,Tur-cis tributarij. At vero Tancredus à Tarfo rccedens, adiacentem prouincia fibi fubiecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antiocl*^ Intcrea maior cxcrcitus,omnibusin via expugnatis ciuitatibus,Turcis4; fu-gatis,Antiochiam peruenerat.eft autem Antiochia ciuitas gloriofa ac nobilis, omniumciuitatum quas tradus Orié-talis continet, princeps amp;nbsp;modcratrix. hçeprifeistemporib’dida cft Reblata, vbi Scdechiasrexluda, duétus eft lufTu Nabuchodonofor.hanc Antiochus rex turribus CCCC.amp; LX.ac muris muni-ens,dc nomine fuo vocari prçccpii Antiochiam, rcgni caput conftituens. po-ftremó luftiniani principis tempore Theopolis cftdida,in hac apoftolus Petrus cathedram primótenuitfacerdota-km, inca primus fidclium habitus cft conuentus,in qua Chriftiani primum ^y^ appellat! funt Claudij Cçl.temporibus, nwChnl^ Nazareni ôcGalilçididi prins, id tcüa-anorunuf turGrçcorum optimiauthores.lunt ^cP'**’“®* qui d.lcipulos dittos affirment. Eiufdem vero ciuitatispatriarcha, 20. prouincias in fua iurifdidionc habere dicitur, fita in Coelelyria j^uincia, amœniffima fonnbus amp;nbsp;riuis irrigua, clauduturetiàm intra ciuitatis ambitû montes duo mira: eelfitudinis, in quorum alterius vertice,qui videtur emine-tior,fitum eft prçfidium munitilfimum. Verùm hiduomontes valle profundil-fima,fed angufta nimium, leparantur. longitudincm ciuitatis plus minus duo-rum milliariumdicunt,à mari diftatii. millianbus. huius ciuitatis domin’ erat Caffian’Turca de familia SultaniPer-læ,qui vniucrlas has prouincias violenter luo fubiugaucrat impcrio. Volens tarnen ire ad propria, vniuerfas regioes fuis diftnbuit ncpotibusÓc amicis.huic Calfiano Antiochiam cum fuisconcefi fit finibus.nam vfqueLaodiccam Syrie Cab- |
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVÎI. .57
Calipha Aegyptius poffidebat regiones.
Venientes igitur noftri, ciuitatem banc continuis S'.menfibus obfèderunt: amp;nbsp;quia magnühabebatin circiiitu am-bitum, vndiquè illamvallare nequiue-ruritjlicètiplórum qui gladiumcduce-re potcrantj dreiter trecentorum mil-liünumerus effe diceretur. Referreau-tem cafus fingulos quos in obfidione pcrtulerunt,longum eflet.nam ferè fame pcriclitatuscft noftcr cxercitus. in-fupèr amp;nbsp;eines frequenti eruptione fa-dajmulta noftris damna intulerut. led nihilominus cvim omnes vno animo ci-üitatem expugnare fatagut,rumor per-crebuit,principem potentinimum An-tiochenis venire in lubfidiumjCopijs in-numerabilibus feptu. Conueniut principes deliberaturi.alijs videbatur, vt ma-iorpars obuiam illis cgredereiurj reli-qui obfidionem continuarcnt.
BoëmundusTarétinorum princeps, virin agendis rebusbeHicis expertus amp;nbsp;ftrenuus,vtranque,fuas allcgans rationes,reprobatviam,dicens: Siue omnes egrcdiamur,vt aliqui voluntj Hue in ca-ftris pars aliqua remaneat,videmur ope-ramamp; impenlas tam longs obfidionis perdidiffe. Nam egredientibus vniuer-lïs,(oluctur obfidio: amp;nbsp;eines qui intra mœnia funtjpro voluntate hoftibus ad-iungentur, aut aduenientes intramœnia introducent. Si verô pars excrcitûs in caftris manferit, quomodó potent eines intra vrbem eoereere, cum omnes fimul vixillos cobibere poAïmuslVndè miliividetnr, patres, quod illuc omnis noftradebeat feftinareintëtioantetan-torum exercituum aduentum, vtciui-tasinnoftram prins veniat poteftatem. quodGmodum qusritis,inpróptu eft: babeoamicum in ciuitatc fidelem, bic babetturnminfua poteftatc munitiffi-mam, quam lub certis códitionibus paralus eft mibi tradcre, pro quo nego-cio multam fum illi padus dare pecu-niam: amp;nbsp;fi vefirs placCt ampbtudini,vt noftro ftudio capta ciuitas, meam traf-eatin poteftatem, inre bxreditano pofi fidendam, paratus Inm cum dido bo-minepaéfafirmare.Sinautem babetve-ftrumquilquam quovrbé poteft obti-
A«iochia lt;Uidctur,
1gt;
nerc,quantnm mea intcrcft,illi cocedo.
His auditis,principcs ganifi funt gau* diomagno, amp;nbsp;petitioni dus annuunt omncs,excepto Tolofano comité: quo non obftantc,petita promittunt. Erat tune inter cæteros fideles in eadem vr-be,duo vterini fratres : maior Emirferi-usjvir potensplurimùmjamp;domino ci-uitatis valdèmmiliaris.bicaudiés quod Boemundus princeps clariffimus eftet, pcrfidclcs fibi nuncios eius fibi grati-am conciliauit, ità vt diebus penè fin-gnlis de ftatu ciuitatis redderet eum cer-tiorem. bunc amicum fuum Boëmudus foluto concilie per nuncios conuenit, de promiflo illum folicitas, vt quod co-dixerat, adimplcretur. quo audito, læ-tusEmirfcrius, fratrem quem habebat Antiochia vnicum,finè quo negocium non potuit proditur, perficerc,tentare cœpit,fiin eo ncgocio concurrere vellet.
Q^od cum velatis vcrbisprimi'im in-duxiflet,repcrit eu ab boe ncgocio ab-borrentemjimmo noftrorum operaexe-cratem. Sic ergo declinans fratrem, lau-dat tarnen eins confiatiam,amp; nè Cbri-fti obfequiumimpcdiretur,dccius morte tradare cœpit, cbaritatifraternçpu-blicam fiddium prsponens falutem. Ea autem nodis tempeftate,cùm ciuitas fopori fc dedifiet, videns boram rebus opportunam,Boëmundo nunciat, vt cum fuis feftinus adueniat. Qupan-dito, Boemundus conuocatis dam alijs principibus, cum fuo domefiico comi-tatu fubitó ante turrim adiernnt;in-tercà Emirfcrius turrim ingreifus, fratrem fuopropofito aduerlantem, dor-mientem occidit. Quo fado,fune de-mifto, principesunDei nomineaficen-dere cœperunt,primusqueBoëmundus, póft comes Flandrenfis amp;nbsp;Tancredus, poft quos exteri, qui virtute induti ex alto, duce Emirfeno, decern turres, oc-cifis carum cuftodibus occupauerunt: defcendetes propere ad portam propin-qnam,eam effregeruntjadmittentes eo* qui foras expedabant.
Aurora itaque furgentc,buccinafi-gno dato, ad vrbis ingrefium exteros qui in caftris remanferant, admittunt, qui per vrbem difcurrentes, amp;nbsp;domos cftringentesj ftragem maximam edide-0 runt.
-ocr page 174-lt;j8 IOK NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
runt, dues autem audito tumultu, ex Rratis furgunt.videntes captam vrbem, relidis domibus,fugeretentabat,fed inter cuncos armatorum obtruncabatur. multi tarnen per portas egrclfi, aut per murum demifli^ad montana confcen-dentes, vitae confuluerunt, inter quos amp;nbsp;Caffianus duitatis princcps,dumfu-geret,à quibufda Armenijs oedfuseft. noRri autem potiti ciuitate,nihil pror-sus alimentorum repercrunt: nee rairu, cum iam penè p.menfibus ciuitas fuilTet ob(cffa.attameninauro,argento amp;la-pidibus preciofis tot amp;nbsp;tantæ diuitix repertx lunt,vtqui prins mendieabat, nuncloeuples fadus, omnibus abun-daret. Capta cftigitur Antiochia 3nnoro97. tertia diclunij mefis. Verum de bis aliter BlonduSjCui alludere videtur Platina. Cumenim inancipitieRetjinquit, vt vrbs capercturj fortè per inducias Pyrrhus quidam Antioehenusciuisad-modum potens, geftarum a Boemun-doreturn omnium in Syria dariffima-rum farna aUcâuSjillû vidcre amp;nbsp;per interprétera alloqui curauit;adeoqueilli-us moribus dcledatus,vt vrbem Antio-chiam ciusdominiofubijccrehtpollici-tus,fi rcliqui modo ChriRiani cidé cum impcrio prateffe Boemundumpateren-tur. SedBoëmundus qui publicamdc-ditionem villis brein Ipcrauit,ad hoe in-duci nonpotuit. Deinde Pyrrhus fili-umfuum quctfi habebat vnieum,obfi-dem mißt,id maxime orans, vt Boemu-dus propnam tenédam accipcret domi-nioduitatem. Rctulic ad principes Boemundus omnia,amp; vicit concors lentcntiaj Boë-mundo permittendam, G parta diet, ci-uitatem.igitur conftituta adfacinus no-de,Boemundus omnes Chriftianorum copias,quæ caftra non euftodiebât, per Gmulationem prædæ montanç facien-dæ,educit,amp; vallcm proximam circum-adus cft,quoulquc ad nodem concubi-am prænulGaudaciorcs quiq; amp;nbsp;fcalis quas Pyrrhus in fummo fuftentabat, muros confcenderunt,amp; propugnacu-lis Chriftiano munitis præGdio, porta vrbis Pyrrhi euftodiæ commiira,noftro equitatui eft aperta. Ingreffis itaq; An- |
tiochiam Chriftianis,in Saracenos Tur.-casq; fæuitum eft.*amp; cùm publicovocis cdido vbiquèpublicarctur,paiccndum elle ciuibus,omnis fcxus atq; çtas,nulle lçdcntc,part'im in montana, partim in Chriftianorum mi^rauit caftra. Profuiftemaxime noftris affirmât il-leArmeniorum amp;nbsp;Surianorum fidem, ^f™^”'' qui quçq;hoftiumcôfilia linguae amp;vi-tæ conluetudineexplorâtes, adnoftros refcrebant.Accepcrât Armenij fub Magno Con ftantino amp;nbsp;citeriores Indi,Ibc-resq; Chrifti fidem, quarum getium rc-liquiç Chriftianx, incertis ledibus va-gantes, à Calipha Aegypti præfide in Syria accepts lu nt. Capta vrbe,Turcæ amp;Saraceni complûtes in arce làluati funt.vndè arcis ex-pugnatiointentataeft.cratarxin cxcel-fo monte munitiiïima, m cuius cxpu-gnatione multi vulnerati lunt, inter quos dum acerrimè pugnat, fémur fa-gitta traijcitur Boemundo, atquefau-cius fadus, per aliquot dies ægrotarc . cœpit. Inter hçc magna multitudo equitum vifacftàlongè.credebant noftri Alcxi-um imperatorcm cfle,qui fçpc veturum fe promifcrat.lêd paulo póft Atmenij rc- * tulerunt,Corbahara elle Pcrlârum régis militiæ principera, qui Antiociux opem ferre venerat cum Senfadoio CaB Gani fiiio.Hicenimtéporeinduciarum, Cbrifti* viucntc adhuc pâtre,adid nullus fuerat. ^quot;„^X vndè fadum eft, vt tanta multitudinc d entw. Turcarum ac Saracenorû vndiquè.ciui-tas moxobGderetur.Corbana ad ponte ferreum fedt caftra, amp;nbsp;lubentc Senfa-dolo,pcr fuos arcem accepit, atq j præG-dio firmioremuniuit. per quam crupti-one fada,vrbem capere adnifus eft. pu-gnatû eftin vrbe,amp;magna cede vttin-quèfaóla,hoftcs reprcllifunt. arque ob banc rem placuit noftris,arcem muniti-onibusincludcre. f* Interim Atmenij amp;nbsp;Suriani prohi-biti fiant frumenta ad Antiochiam in-ferre, vndè exorta eft in ciuitate fames folito vebcmcntior. promiferat autem ' Alexius annonam mittcrc,amp;iamnaucs cius cum frumento appropinquabant. l um Stephanus Carnoti cornes, dder-IQt fignorum, obuius Chriftianorum CXCl- |
|
A NATO CHRISTO «xercitum perijÛe nunciauit.hicenim, »dueniente Corhana,cum pluribus au-I^ugit, ante eum Guilielmus regis Fran-’^''«rtorej ®®confanguincu$,primus omiumde-'‘“ipHito, terrorfaftus eft. mercatores,his auditis Siw quot;'''quot; '^^æ ^ Stephanodicebantur,retrocersê-' re.crat tanta fames,vtcamelos, mulaSj cquos,afinos amp;nbsp;immunda quæq; ede-rent,ac quolibet ct quoties dabatur,pro fummisreputabantdclicijs. AtveroCorbanahis pcrccptis,quafi de vidoria fccurus,noftros intra vrbem animofius comprimebat. vnde in tanto defperationis barathroconftituti funt, Vtnccfalutis fpesvlla fuperefle vidcre-tur. Quare dicitur,quoa edam principes de falutcdefperantes, habito confi-liointer fc occulté decrcuerant,vt rcli-ftopopulo^iphclàm aufugercnt. quod poftquam duci Gotfredo innotuit, amp;nbsp;legato domino Podienh, vocatos illos ad ié, iuftis increpationibus corripue-runr,amp; népopulum déférèrent orabât. Duni autem fic affligereturUei populus, refpcxit eum Dominas,confo-lationcmquc mittebat. Apparuit cnim cuidam clerico B. Andreas, cui pluri-miim crat dcuotus,commoncns quatc-nus principibus nunciaret,vtlanceam qua Domini noftri latus fucrat perfo-Miramde ratum , in Ecdefia B. Petri repohtam ä^*^ perqufte*'’^’'Vgt;4j locum certis oftende-batindieijs. Quod cum fecilfet, amp;ip(i adcius fuggeftionem in loea eftofla ali-quantulùm terra,lanceam,{icuc clerico illi oftenfum fuerat, inuenerut. Hoc audiens populus, tanquàm de immifta ci cælitùsconlolationc, cœperuntàluis anxictatibus releuari,iterumqiic voto fe amp;nbsp;iuramentis obligarunt, quod ab inuicém non difcederent, quoufqué authore Domino vrbem fuæ reftitue-rent libertati. Igitur prçmilTo iciunio,ct indida die pugnac, cùm 26. diebus afflièfione mi-rabili plurimum faborâflcnt,præccden-ti node dum arma equoslt;^uc préparant,fom no locus nondatur. mané fa-Öo, circa crcpufculum lacerdotes amp;nbsp;miniftri Domini per Ecclefias diiiina célébrantes, populu antequàm adpræ-lium egrederetur, depeccatis luispriiis humilitèr confeflum, corpore amp;nbsp;fan- |
GE NE RATIO XXXVII. i^2 guincDomini miiniêrunt.’ quo fafto, tanta cis diuinitiis infuli eft gratia, vt quipridiélumina vix attollercpoterat, nunc prodeuntes, viftoriam fibi pro-mittere aüfi lint.epifcopi vero amp;nbsp;faccr-dotes lacris induti, populum benedi-cebant. Itaq- fummodiluculo 4.Kalen.Iulij, Rore ChrJ. duodecim acics inftruxerunt, quarum ftianirccrc vltimam, quæ crat c^teris amplior,te-ncbatilluftrisprinceps Boemudus. Ac-cidit autem, vtegrefus ros quidam fua-uiftimus,modieus tamé, fed gratilfimus defcenderit, qualiin co benedidionem amp;nbsp;gratiam fuam videreturinfudifleno-minus.MirabiIcdidu,quicunq;eoim-breconfperfus eft,tatum concepitani-mum,vt nihil laboris, riihil molcftix in tota illa expeditioe elle videretur.idem inequis fertur apparuilTe. Intcrcahoftcs acceptonoftrorum ab vrbecgrcflu,acies inftruunt.ventum eft adpugnam,primæ tresacicsnofirorum virilitcr in hoftesirruunt,fequctesahæ non minus, pr.xcedente lancea Domi-nicum facerdotibus.Pugnatum eft illo die acerrimé. tandem hoftes, diflolutis cuneis,vcrtcbatur in fuga.Corbana autem videns luasdiflolutas acics, amp;ipfc fugacl3p(us,laluti fuæ confuluir. ex- Cetummildem in hoftibus fadam-omnes feripto- ^'^ res m centum mnlia rcfcrunt.Conlum-mato itaq; prçlio,noftri3d caftra hofti-um rédeunt: vbitantamrerumreperiut opulentiam,tantas Orientalium diui-tiarum copias,vtiam auri,argenti, gemmarum neque numerus clfct,ncq; mcn-lura:equorum etiam amp;nbsp;armctorum,an-noiix quoqué amp;vidualium reperça eft tanta abundantia,vtiam neleirent quid digèrent, hacpoticifunt vidona anno Domini iO98.ïK.Iunij. Rcuerli in vrbem lætl ouantesque duccs, altcro haud minori aftedi funt gaudio, quod Ammuratus arciprxfe-dus,Chriftianus eftladus, deditioe ar- Antiochi* cis fada.idque folumin lacienda dcdi- ’nededir. tionc eft padus,vt qui ex cohorte lua fi-dem Chrifti nollent luleipere, cum rebus fuis abirc permitterentur. Re itaque perfeda, Boémundus in proccrum concilio atque multitudine Antiochiam fibi promiflam poftulauit 0 2 per- |
|
ï6o lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. permitti, exterisq; omnibus facile con-fcntientibus, S. Aegidij comes reftitit, co maxime prxtenló colore,quod ca ci-uitasinvim iuramenti, quo Boëmun-dus Alexio imperatori omnem obliga-uerat expeditionem,illi vclinimicodc-bcrctur; qua in controuerfia cùm diù altcrcaretur, epifcopis ac facerdotibus caufa commiHa eft, ex eorum arbitrio terminanda. Interim cu^m Hugo Magnus ea de rc miRus ad Alexium,qui fibi » confcius promilTa malè feruâRe, amp;nbsp;in tantæ vrbistraditioedolum fubcRe ve-ritus,nequaqu)m fibi fidem fcruandam cRe dicebat:qua etiam in legatione Hugo Magnus defundus eft. ConceRcrunt ex condido cpifeopi acfacerdotesin bafilicz S.Petnlaccllu, his enim diebus Podien epifeopus, Ap. Se.legatus, viam vniucrix carnis erat Bo5munlt;lo 'nggt;''^R''iS cenfucruntque vt Bocmun-Antiochia dus princeps Antiochia: deelararetur. «raditur,^ Caftra tarnen,quéadmodùm anteà3cum copijs fuis rfq; ad confummatam vido-namfequeretur. Inter ha: c,amp;dum noftri nodum An-tioebiam cepißent, Aegyptij regis, qué Babylonicum dicunt, legati fœderum amp;nbsp;pacis nomine aducniunt,pollicentcs auxilium aduersùsTurcas,quiPalçfti-namtotam cum Hicrolblymis ante aliquot annos occupârant,vt fuprà in Hc-hco a.fcripGmus, occifo apudHicrofo-lymos Calipha à Syracino,ea fe rationc Tperantes AegyptijjOppreßis Turcis, ad imperium fuum redituros. Hacdccaula lecuritatcaccepta,non gt; pauci lediRmorum militum Babylo-niam diriguntur,quorum fortitudine, proceritate,habitu amp;inceßu,omnilt;^ue elegantiaattoniti barbari. Francos (Gc enim Occidentales populos nominant) plus quam homines fatebantur, afGr-mantes omnino non cRc mirum3quod huiu(modibcllatores totum aRcétarct Gbi fubijcere mundum. Inito deniquè coGlio,rcxBabylonix HieruGlem ob-Gdct,oßenGs(^ue Icgatis, Francis fefoe-deratum afGrmat, quorum gladijs, G fibiciuitatcm non traderent, iplós tra-dendosminatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Hisitaqjdolis rexbarbarus non fuï, üd Francorum timoré, ciuitaiem ree«' |
pit:eamq; Saracenis copijs machinisqj ®*^j,i contraChrißianorum aduentum prx- ruftlc»* muniuit,amp;itanoßri decepti lunt. Rc- wp«' busintcrim in vrbe Antiochena compo-fitis,maGt ibidem populus Chrißianus, vbl fufcitata cft magna clades m populo, vtvixaliqua præteriret dies, in qua Faltern ^o. vel 40. non eRent funeraJe-xus quoquè fœmincus ibi penè totus pcrijt, ita,vtintra paucos dies 40, mil-liadcGccrent. difperG noftri principes, multas circa Antiochiam vrbcs cepe- . runt, amp;nbsp;tributarias nonnullas Gbi fc-ccrunt. In Kalen, vcró Septebribus, Geut inter cos erat cóftitutum,in vnum rcucrii, itcr versùs Hierufalem aggrcdiuntur: tranfcurGslt;^; multisregióibus,multisq; ciuitatibus expugnatis, Torto(am ap-pliçant,quam oppugn3re-adorti,quii m tribus ex obGdione menfibusfrultrà la-boratum extitiRet, indé loluentes, ad vrbem Tripolim peruencrût. erat mim vrbs populora,qui noftris pugna occur-runt,fed facile vidi atq; fugati lt;unt. Vrbem obGdentes,murmure populi rthda obGdione versus Hierofolymam itcr ar-ripiunt.fequentesmaritimam oram,dic tertia ante vrbem Betytüdefcenderunt, deinde Sidonem amp;Tyrum:tranfcuntc$ in Galilæam,à Içua percurrentes Cçla-ream Palæftinæ, poft diem tertium in planitie, quæ non longé eft abloppc, caftrametati funt. Intereà Hierololymitæ fcientescer-t() peregrinorum omnium (pecialepro-poGtum obtinendç ciuitatis,vrbc com-muniunr, viduineceftana amp;nbsp;armaco-portantes. Sed amp;nbsp;princeps Aegyptius quanto potuit ftudio moenia reparari ciuitatis praccepcrat. pr«tcrcà conueni-entes, decreuerunt, interfcdis vniucr-Gs ftdelibus qui Hierufalem babita-bant,EccleGam Dominica: refurredi-onis deijcere fundittis,amp; fcpulcrum ra-dicitus cuellere, nc illorum occaGone autorationis gratia populus Gdeliu dc-incéps accedere, amp;nbsp;Vrbem frequentarc proponcret: ied cognito,quod per hoc maiora noftrorum populorum con-flarent odia, deftitcrunt. Verùm ^^^J? Ipoliatis Gdelibus qui in vrbe habita- puU», bantjomnes cum Dominopatriarcha ab vrbe |
A NATO CHRISTO vrbccxpulerunt, qui vfqucadpcregri-iioruni aduentum in viculis fuburbanis latueruntjindics mortem expédiantes.
Intereàexcrcitus fidelium intelligês loca venerabilia, pro quibustot labo-resfufceperant,appropinquare,fufpici-entes crebró, mox è vicino vrbem fan-ftamcon{pexerunt:quiprxgaudio fu-fislachrymiSjDeumglorificabat, quód cos exaudire dignatus efletjVt iuxta co-rum defideria ad loca opta ta meruerint peruenire.
ANNO igitur Domini lopp. fepti-mo die menfis lu nij,Chnftianus cxerci-tus ante vrbem caftrametatus eft Hie-rofolymam3arduo monte fitam,3cplu-ribusvallibus diftinftam, adcó vt nón nifiamaximisexercitibus obfidcri pof-fet.aquis ctiàm fluuialibus ac fontanis carct,qua: exerciubus permaximè funt nccefTanæ.folus enim Siloc amnis, amp;nbsp;is quidem çftate pertenuispnterdùm nullus, permontem Sion in conuallem lo-faphatperlabitur.funt tarnen permultx in vrbe amp;nbsp;agris ciftcrnx,qux folis ciui-busaquamprçftarefolent advfum, no etiàm magnis exercitibus amp;nbsp;iumentis militanbus.
Quinta autem diepoftquam advrbê peruenit cxercitus,comparato fibi com-meatu,quatuor locis oppugnarc vrbem magnis vinbus adortuSjcam Hierolbly-mitanis acritèr defendentibus, indiès magis magisque contendentibus, ciim iam totum méiem circa mœnia vniucr-
fus dcfudaret exercitus,die xj.menfis lu-bj vno animo afiultum faciunt, amp;nbsp;cùm vfqueadhoramdici/. fine certa vido-ria anceps certamen effet, fubitóvirtus diuina affuit, quæ fidelium rebus iam
defperatis confolationcm attulit. nam de monte Oliueti miles quidam armis accindus fulgentibus,qui poftmodum non comparuit, fignum dabat noftris legionibus,vtaffultum itéraient; quo figno vifó exhilaratur excrcitus, amp;nbsp;ma-iori animo ad expugnationcm vrbisre-dijt, tato feruore, vt qui feffi aut vulne-
rati antè operam fubtraxerant,nunc re-fumptis animis,vltrolc ingérât animo-fius.tanta fiquidé cratin caftris Içtitia, vtiam quafi certi de vidoria, in vnius borç fpatio vallo dirupto amp;nbsp;eftrado an
GENERATIO XXXVII. •amp; 'temurali, quoddam caftellum quode'* ligniscontexuerant,muroapplicarcnt« ciues autem immenfx proccritatis atq; foliditatis arbores à muro fufpenderöt, Vt macbin arum iftus cliderét: quarum duas noftri,qui crant in caftello fabre-faâ:o,prçcifis funibus deicceru nt.
Quo fado, duxGotfredus qui in ea parte vrbem oppugnabat,furstim in ca-flellu didas trabes ferri prçcepit,quibus ex vna parte in machina, ex altera fuper murum locatis, vieem pontis prçbuit. ponteigitur fic ordinato,primus omnium duxilluftris Gotfredus cum fratre Gotfredui Euftathio infcendit vrbem, poft quos prim’vrbé multi alij fecuti funt.boftes autem moe- ‘ngredimn nia à noftris tencri videntcs,amp; tun es amp;nbsp;ftationesdefcrunt.moxnoftri ad porta feptcntrionalcm,quæ porta S.Stephani dicitur,conuolantes,3tq; illa refrada, Chriftianos expedantes introducunt, qui per vicos ciuitatis difcurrcntes,ftri-dis gladijs nee etati neefèxui paredes, in oregladijproftcrnebantomnia.con-fugerat in atrium templi maxima paga-norummultitudo, ad quos properans dominus Tancredus, omnes ibidem re-pertos obtrucatpropè ad dccem millia.
Cçfis itaquevniuerfishoftibus,populus fidelium depofitisarmis,in fpiri-tu humilitatis cum gemitu amp;nbsp;lachry-mis,vencrabilia locafingula perquirerc inceperunt. die captionis verb ciuitatis, dominus Adimarus Podien spifcopus quondam legatus, qui apud Antiochia vita deceflcrat,à multis in fanda vifus eft ciuitate,itàvt multi fide digni affe- «£3 ruerint, fuper muros ciuitatis primum omnium afleendiffe, amp;nbsp;c^tcros ad in-greflum vrbis animalfcmulti quoque alij,qui in via diuerfis cafibus occubue-runc,in dida ciuitatc apparuerunt cum alijslocavcnerabilia vifitantes, in quo manifefle dabatur intelligi3quia etfi vita difccfterantcorporali,adçternam tarnen vocati bcatitudinem, non funt*^ fraudatidefideriofuo:fed quod pio cx-petiuerunt ftudio,pleno funt confecuti alfedu.
Capta eft autem ciuitas fanda bis vno 3nno;primo à Saracenis,vt didum eft:deindèànoftris, eofcilicctdic, quo primitiua Ecclefia indé abieda 'fuit,ex
O j quo
-ocr page 178-ISZ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Annicapci-exquofeftude Apoftolorum difperfióe da^ïoguntiædefacultatibusIudxorö roiólymiw ‘^tlcbramus hoc die,fimcnfis lulij, anno lt;j j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dni 1099.amp; anno 49O.poftquàm impc- rante Heraclio,à Saracenis extitit occu- pata,qux pofl:annos88.quibuseamte-nucrunt fideles fub feptem regibus,rur-sum à Turcis capta eft, amp;nbsp;à Saiaccnis , nunevfqjpoflefla. Deinde dieodauocóuencruntprin-cipes,vtaliqucmdefuo collegio elige-rentregéjinuocataq; Ipintuflandi gra-Gotfredus tia,paricólenfu omniü GotfredumLo-Lothar. Hi- tharingiç ducc,31iâs de*ßolion didum, erofül. rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Epiphania Aquifgrani filium fuu Hen- j ricum5.regem fecit, reprobato maioren undusdc ciuitate*Boliona in ^uincia filioCunrado, quéprius coronaucrat. quot;nbsp;Rhemêfifita,patrcEuftathio comiteil- • liusregióis,matrcvcró Idalorore ducis Lotharingix,q ui iJlü adoptauit in filiu. vndè dux erat religiolus, clemens, pius. cligitur. Pafriarch» kdm. contemptor vanitatis leculi, in oratiói-bus iugis,pulcher atque robuftus, cuius opera lempèr fucruntmagnifica. Gotfredusigitur regni titulum non abnuit,coronam vero aurea reiecit/in-dignum arbitratus,illic aurco diadema-tenominem vti, vbirexregumChnftus Ipineam coronam pro redemptioe hu-mani generis tulilTet. Prxtercà Arnul-phus presbyter, patriarcha creatus eft abepifcopis, qui turn aderant, lecun-dumaliquos. Alij tarnen fcribunt, non ità multo póft cledumfuilTeDaibcrtum Pifanum archicpilcopum,prout pauló póftdicetur. ANNO igitur Domini lopp.feptimo dielunij obfidebatur ciuitas landa, amp;nbsp;r5.dic lulij euida eft.eled’ deinde in regem Gotficdus,vjr Deo deuotus,ftatim regni lui primitias cœpit Deo offerre. nam protiniisin Ecclefia Dominicife-pulcriinftituit Canonicos Reguläres, prout de hoc ordine et reliquis Crucife-ns diccturinfincgcnerationis.lllis eti-àmdiebusinuenta eftin Ecclefia refur-rcótióis portio vna onieç Crucis,quam ob metum gentiliu fideles occupaueiat. Intereàcum hçcin Oriéte fierent,in Occidente Henneus imperator rediens ab Italia,Ratilpona venit, ibiq; aliqua-diu moratus,fcrtur ludçis qui anteà ba-ptizari fuerunt coadi,iudaizâdi ritum pcrmifille,annolcilicet Domini 1097. |
Sequent! veto anno, inquifitionefa-delpoliatorum, inter cæteros quid! ar-chiepiicopi cófanguineus inculatus eft, quemtamé archiepifcopus defendebat. nondeerant qui dicerent,arebiepifeo-mo pecuniarû cupidiffimus fùprà quàm dici poterit,Henrici partes ob auantix nialumjn animx fuçdetrimentum vbi-quèdefendendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ANNO veroiO99.Henricus natale Domini Colonia* celebrauit, pofteà m patri infamabatur.vndèboc annocau-iam rebcllionis paucis in regno deteges, per quafdam Iraliæ partes Ingrediens, nomen amp;nbsp;dignitatem régis ferè 9. an-nisobtinuit. Erat hic vir per omnia catholicos, amp;nbsp;Apoftohea: ledi lubiedhl-fimus, plusrehgioni quàm falcibusaut armis deditus, fortitudine tarnen (atis amp;fupcr inftrudus,Ieélioni plusqlufi-bus vacabat, miferis amp;nbsp;prxeipue militi-bus inopia prellis largus,omnibus affa-bilis, nemincm contemnens, indeque nonimmcrito Deoamp; hominibus exti-tit charus. cxlibatum perpetuo leruaC fct,fedcoadus afuis,filiam Rogcrijdu-cisSicilix duxit vxorem.honorabatni-hilominiis pattern, ità vt murmur quod per totum imperium mores laniabat patns,quodque caufam lux rebellioni dedit, auribus proprijs nunquàm pati-ebatur inferri,fempèr ilium dominum fuum amp;nbsp;impcratorem nominans, vni-uerJos etiàmàpalatiopatris aduentan-tcs,fub appcllatione conferuorum, licet infimos, lociali bcneuolentia tra-ftabat, ac prxter animx virtutes mo-rumque compohtionem, corpore fuit adprimc decorus amp;nbsp;ftatura procerus. Deinde annoDominiijoi. manésinlta-lia,Mechtildi nobiliffimx fœminæ lux conlanguinex ità contubernio con-iunétus,vt et in rebus per Italiam dilpo-nendis, tam lUiusquàm Domini Apo-ftolici cçterorumque Dcum timcntium cófilio lempèr vlus fit,cuius ctiàm opera Henricus pater à multisinlolctijs fucrat repreflus.plena tandem fide Öc eófeffio-ne |
A NATO CHRISTO GENERATIO. XXXVn »63
ïiejà regno tranfitorio ad æternû credi-turregnûmigrâffe. funt amp;quivcneno dicunt eum interijffe. teftari lólcnt qui aderat in brachio corporis exanimi cruris fignaculum fubito exortum fc vi-difTcjipfasque eius cxcquias quibufdam miraculis honoratas fuifle.
ANNO Domini 1100. Vrbanus pontifex tanquam re bene à feinchoa-ta, Dominici fepulcri liberatione féliciter abfoluta, carnis debitum perfol-uit.Inufiïtautemeius mors nonleuem Romanis notam, quod ex Petri Leonis domofunus efferenatur. nam biennio ante obitum ipfius odio Romanorum cedens, qui partes Guiberti antipapa: videbantur tucri, in domum eiufdem Petri Leonis receptus eft. conflituit em fibi, amicis confulentibus, à confueta per id tépus Laterani babitatione,qua-diu aduerfarius viucretj abftmendum, vttutior effet.
Quod cùm intcllexiffet Guibertus Rauennas antipapa,Richardi principis Capuanbqui amp;nbsp;Bencuentum tenebat, inftigationibus et ope Albam fe contu-lit Marlord oppidum, vt propinquior vrbi effet. Sunt qui Guibertum Crefcé-tij caftro cieöum ab Vrbano, dum è Claromontenfi concilio rediret, affir-mat.Itafaftum cft,vtporta, annos Vrbanus carnis debitü pcrfoluerit,vir plané fandlirtimus, quipaulo ante Henri-cum Sueffionen Ecclefia: epilcopu re-cóciliauit.isenim fpotevenit ad Vrba-nü,epifcopatuq; quéa rege acceperat, liberè fe abdicat finè vlla rertitutionis Ipe.qua ob rem pontifex clemétifïimus, cùm nccelïïtas prouinciæ ità cxigeret, noleti et recufanriepilcopatu rcrtituit, accepto iureiurldo lub hac forma; Ego Henricus excommunicatis abbac fede, deincèps feiens amp;volensnoncómuni-cabo: fimilitèr cofecrationibus corum, qui epifcopatus vel cœnobia à laicis có-traius fasq; acccperint,nûquàminter-cro: amp;nbsp;ità me Deus adiuuct, amp;nbsp;hge fan-ria Deieuangelia.
Mortuus ertautem Vrbanus ponti-ficatus fui anno n. menfe q.inxdibus Petri Leonis, corpus veró per Tiberina regionem advitandas inimicoruminli-dias,qui euàm mortuuUdeic conaba-
tur,adS. Petrumin Vaticano delatum
Atfubmanu inclyti principis Got-
Babylonij
Vrbanii. interitui,
° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Caliphein-
Vt regnarc cœpit, conualuit. cumque per idem tempus prinemes expeditionis nondùm ab inuicèm elfent diuifi, prin-cepsAegyptius quiCaliphadicitur,in-ter Orientales potenrirtimus,innume-rabilem collcgit exercitum, mandans principi militiæ fuæ, vt cura vniuerfis regni viribus in Syriarn defcenderet, ac populura nortrura deleret.
Venit igitur, vt conftnueratrex, in Syriarn copijs maximis.quo audito^no-rtrjquoquècongregati lünt, amp;nbsp;horti-bus oCCurrunt.habebant equites dun-taxât milleloo.pedites veroy.millia.igi-tur aciebus in rtruóijs,Dei inuocato au-xilio,hortes primoimpetuinfuga ver-tuntur,amp; nortri in requêtes acrius,magnum numcrum occidunt. Verum alij alitèr narrant. Icribut enim, quod cùm ordinatura effet qui ciuitatem retinere deberent, amp;nbsp;inter illos pia difceptatio lubortafuiffet,maxime quod nonnul-liamorcpatriæ amp;pietateparentum redire ad natale lolmn fuosq; ftatui fient, turn nunciatura ilIis,quódrexBabylo-niorura Afcalonem venifictcum innu-merabili multitudine paganorum, cx-pugnaturus Hierofólyrnam AntiocJii-amque.Cum in veritate nortri qui Hie-rofolymis erant,barbaros venire com-perïffent,contédcrunt obuiam illis, re-lióbsinfirmis amp;nbsp;Petro Eremita ad cu-rtodia vrbis,armata manu venire. Cû(^; hortium exercitum vidiffent innume-rabilem,genibus flexis, Deum inuoca-uerunt,vt qui in alijs nccelfitatibus fibi fempèr ariuerat,in p(enti quoque bell o confradisque viribus paganorü,ip(os adiuuaret. nee mora, Deus affuit, nam commiffa pugna, nolRi vidoriæ compotes, ad 30. millia hominum interlc-
ccrunt.
Clemens autem, rcgisBabylonioru Clementi* militiæ princeps amp;hoftiura dux, naui fugiens, falutem fibi quæfîuit. Referut ^“^“* quidam co in prælio in exercitu Chri-Bianorum nó plus quam J. miIIia equi-tum,peditum autêi5. millia fuille,cùm jn exercituhortium 100. millia equitü, 0 4 nbsp;nbsp;amp;
-ocr page 180-|
,64 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. amp; 400, millia peditum fuiffent. Tune monafterijs quàm bofpitali, quod nu-autcm,vtaiunt, mirabilis in feruisfuis quàmdefeceratinlerufalem,acuotiffi-. Dcusapparuit,quiprofoloimpctu no- me conferre.Et cum vfqueadhosdies ftrorum,hanc multitudinem conuertit Hierofolymitana vaeâflet Ecclcfia, de communi omnium voluntatc, domina Daibertum virum vcnerabilem Pifanu 'dunt. in fugam, amp;nbsp;omnia eorum arma corri-puit,itàvt fideincèps noftrisrepugna-re vellent,arma non haberent. Gotfredi fucceÜut. Aegyptiojt ^e fpolijs veto non eft quærendum, eatde», vbitbelàurusrcgis Babyloniorum oc-cupatuseft: ceciderunt lecundrim illos plus quàm loo.millia Maurorum gla-dio. délais veto qui in mari interiêrunt, non eft numerus, pugnabat certc orbis terramm pro Chrillianis.pridiè autem quàm bellum fieret,multa millia camc-lorum,boum amp;ouium nofter cepitcx-ercitus, cumq; iulfu principum popu-1 u s bæ c dimi filTct,i n pu gn am progredi-ens,mirabile didu,multas tunnas fcce-runt cameli, fimilitèr autem boucs amp;nbsp;ones,quæ omnia lento pedecomitabâ-turexercitum,vt cum ftantibusftaret, cum procedentibus procédèrent, cum currentibus currerent. nubcs etiàm ab çftu folis Cbriftianosdefendilfcfcrtur. Afcalonkç Afcalonitæ vctôtantoincommodo IcGottâc-accepto vrbem Gotfredo ftat'im tradi-dcrunt,in qua tantum auriatqueargé-ti depræbenfum eft, quantum alio vn-quam in loco. Celebrata itaque visoria, cxcrcitus Hicrofolymamcftrcucr-fus;amp;ieliéloibi Gotfredojinagna mul-titudo ad pa triam redire con tendit, inter quos Raimundus S. Aegidij cornes, Rupertus Nortmanniæ, amp;nbsp;Rupertus Flandriæ comitésfunt habiti. Qjuibus recedentibus, Gotfredus vnà cum fuis mira felicitate vfus,Ioppen maritimam amp;nbsp;Ramulam cxpugnauit vrbem, quæ impedimento Chriftianis crat,quo minus tuto ab Afcalone Hicrofolymam proficUcercntur.obfcdit et Caipham ad radieem Carmeli ficam. Verùm duratc adbucobGdionc,Ti-berias Galilææ le obtulit, Caipha non ità multo port ex fœdere recepta.fiedux magnanimus parua licet manufultus, magnaquæq; cœpitinDominoatten-tare, rcliquias gentium quafeunq; rc-manétesperfcqui,prælîdjalocisoppor-tunis inllituere, ecclefas derumque quantum poterat repararc, cœnobitas alibi congregate, donaria multa tara |
archicpifcopum,qui poft captionc cî-uitatis in terrain fandam cum multis de Italia nauigio venerat, in federn patriarche collocauit.fortè Arnulfus presbyter, de quo fuprà fada eft mentio, vita erat fundus. ANNO igitur iioo.fub Gotfredo duce conucntus ingens fadus eft in le-rufale ab omnibus qui fucrunt in Oriente Chrifticolis,maximeq; qui in Antiochia vel in Syria vel Palçftina confé-derant peregrinis, intantùm, vtiniplb natiiiitatisDominicæ feftoplcrifq;re-gionibus confecrarêtur epifeopi. Quo quidem anno rex Gotfredus infirmatus GotM eft,qui fentiensfibi mortem immincre, “””* aßumpto lalutis viatico, taquàm verus Chrifti confcftor, viam vniuerfæ car-nisingreftuseft, quo anno etiàmBoë-mundus Antiochenus princeps, capcre volens vrbem quàdam,àTurcis captus eft. Gotfredus itaque ante monté Cal-uariæ in veftibulo Golgathanæ Eccle-fiæ, vbi eins maufolcum lapide Pario conftrudum cernitur, gloriose tumu-latur. Hoc in tempore Balduinus frater GotfrediEdeftenus comes, principatu j^’?f^jquot;*{J, iamgentis illius cólccutus, audito fra-trisobitu,Balduino cognato ditionem fuam dcdit,iplc vero Hicrofoly ma con-tendit,ibiquc cledusabomnibus princeps conlcnfit, necmultó poftinclinas caput fuper Dominici icpulcri tumba, ipfius fc feruituti perpetuófubiugauit. poft hæc quo magispaganis Chnftia-norum timor incuterctur,dic penteco-ftesper Icgatum Apoftolicæ lédis accepta regah bcncdidione coronatur.de-indc Ailur amp;nbsp;Cæfaream ciuitates mari-timas expugnauit, cçfisq; qui inibi crat Saraccnis,regnum fuum dilatauit.Erac enim Balduinus vir ftrenuus,in armis agilis,in rebusbcllicisfortunatus,animo in hoftes audax, promptus amp;nbsp;iinpi-ger, quippc qui in iplam Turcai û gcn-tem ac exteras infidehu nation£S,præ- |
A NATO CHRISTO GENERATIO. XXXVH. 165
|
Pafclnlis x. papa, liamulta gefiel it, amp;nbsp;gloriose triupha-ucrit. quarè ab omibus imperio dignus prodamatur. ANNO Domini noo. Vrbano 1. ab hoc fcculo cuocato,Reincrius è bIc-da Tufeiæ ciuitate oriundus, tituli S. Clementis presbyter cardinahs,in Pa-fchalcm lècundum aflumptus efl:quod idfuturumAlbcrtus Alatrinuscpifco-pus,tcfte Platina, aliquandodiüinauit. nam cum abamico intcrrogaretur,qué Vrbano fucceflurum putaret: Reineri-um,inquit,propterfidem amp;nbsp;conftan-tiam Deus eliget.fcdit autem annos »8. menfes ^. Poftquam Pafchalis folcnnitèr fuit coronatus, arbitratus eft turpe fore, fi Guiberti antipapæ temeritati non in-tercederet. crat autê pecuniarum egens ^quibus copias compararet, vt Guibereü ab Alba pcllcret,amicos tarnen orare vt epem ferrent, cœperat. Turn Rogcrius Siciliæ nouns comes,gratiampontifi-cis amp;nbsp;Ecclefiæ fibi conciliaturus,ora-tores ad illum mifït,qui dcbitis obedié-tix fponfionibus fadis, mille auri vn-cias uono cum aliquot pcditu ac equi. tumturmismifit. Ea igitur adiutus pecunia Pafchalis, cxercitu tumultuariè cótraó'tum duxit in AlbamMarforum oppidum: amp;nbsp;au-xilijs fretus quæ Rogcrius mifït,hoftem obfiderccóftitucrat. ScdGuibci tus Ri- chardi Capuani comitis ope diffifus, in proxima Aquilanoru montana ferece-pit.’dumq; pontifex in cxpugnanda A1-Cuitemit ba aliquot detinerctur diebus, Guiber-»ontT ’•^5 febre ex fugç laborc corrept’,homo iam dccrepitus, breui eft mortuus. Erat autc vir,vt quidam fcribit, fat'is ingenio,facudia, nobilitate, perfonçi^; reucrentia clarus,nec Romatunc, nee Rauenna benè vfus: amp;nbsp;qui fuper vnum papa viucntc,quanuis coaftus, vt aiiit, alTccndit, iplc tres fibimet alternatim fuccedentes fuperuixit, exrorris vtraq; fede,Romæ viaelicct ac R3uennæ,mâ-lcns,vt abipfius ore didicimus,ait lilc, Apoftohei fe nomen nunquam fulcc-piffc.A malis tarnen,Guiberto lublato, tcclcfia non ftatim quicuit.Richardus ennn Campanus comes, qui copijs amp;nbsp;opibus Guibcrco auxilutus eft, in lo |
cum demortui Albertum quedam fub-ftituit Atellanüciucm,quaï vrbsAucr-fa nunc dicitur,inter Ncapolim amp;nbsp;Ca-puam pofita, qui ftatim àbenè fentien-tibusabdicate femagiftratucoaét’ eft, amp;relegatur, Caue^fèsautem agri Pra:neftini in-colæ, Richardi ftultitia imitati, Theo-doricum quenda pontificem creauêre. vertun hi quoquè pœnitétia duóti, qn-to amp;nbsp;centefimo die èpontificarudeie-lt;ftum,anachoretæ habituminducreco-gunt, amp;nbsp;vitam ducere priuatam. Tcr-tius prætereà Maginulphus Romanus ciuis,apud Rauennampontificatiis ti-tulum vfurpare aulus eft, quem quidè amp;nbsp;Romani exilio mulctarunt,amp;Rauc-natesomnihumana opedertituiü,vrbe fuapepulcre. vacabat enim hic artibus necromanticis. Sic hisimpqsdcficien-tibus,verusp3ftor Pafchalis conualuit, pjfchaJis qui à Domino cofortatus, ornia caftra, gefta. oppida,Cluitates amp;nbsp;municipia, qua* à tyrannis tempore Henrici imperatons occupata fuerat,adiusB. Petri rcduxit, pacem reformasin vrbc.ctquia Richar-dus comes Caueas occuparat oppidum B. Petri, pontifex in cum ducens, Caucas recepit, amp;nbsp;Zagarolum ac Colu-mnam paterna hxreditatis caftella illi abftulit. Fuit familia Corforum Rom a? po-tentiffima, amp;nbsp;Gregorioy. adeo fidchs, vteoru domus iubCapitoliopofitx,ab Henrico 4. fint exuftæ amp;nbsp;folo æqùatç, vertim mutato animo, Stephanus eiul-dem familixprinceps, abfcntcpapa,ec-clefia B. Pauli cü caftello ibi ædilicaio, furto occupauit, magnaq; inde Romanis intulitdamna, quem reuerluspon-tifex indé dciccit. tadèm inter illos pax eftconftituta. 'ANNO Domini noi. audientes Occidentales principes mirabilia quæ per leruos luos Dornmus in Oriente operatus fucrat aducrsiis inhdeles,fïr- APera in mitèr ftatuunt expeditionem renoua- Hk-rofo. re,atque fuis m Oriente fuccurrere.quot; amp;nbsp;‘■■’'pc^nuo. quospritis timor,diffidcntia vel inopia retraxerar, nunc Chrifti timor anna-bat. Inter pritnos autêepilcopi fVledio-lanch, amp;nbsp;Papien, cum Longobardis ad quinquaginta millia crucé aflumunr. Dunde |
16(5 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Deindè Teutonic! diuerfarum prouin-ciatum,poftrcmó Aquitani,quib’Gui-liclmusPidauien comes amp;Aquitanix dux prxerat. Dns quoquè Stephanus Gamoten etBlefeh comes,qui ante capta Antiochia,futurum prelium refor-midans,fugerat: hic quærés ignominia fugç redimetc, tutsusitcr arripuit.Do-minus quoquè Stephanus Burgundix cornes, cum multis nobilibus iterarri-piens,Conftantinopolim primum,deinde Niceam tralito Hellefpontoper-uenit. Longobardorum itaqueplebcs, Carinthia permeata, dum poftHungaros tergorelidos, in Bulgaria hyematét, tandem Conftantinopolim petueniut, in altcr3m(^ue ripam Alexio faciente tranlpolita: lunt,immo paganorum fa-gittis cxpolitx.Turcx enim cxplorata Longobardorum inertia, ftipularum more eos atterebant, intantum vt exer-citus Tcutonicus, qui cadem via fubfe-cutus adeadem metropolim peruenit, penè contritus fit. ab ingrcilu quippe Bulgariae vfq;adfedem Alexij, lèmpèr Teutonicis nucij pacific! occurrebât,^ fauillarû more mox dilparcbant:m!lites ctiàm Alexij nunc cis à tergo, nue à 1a-tcrc,nunc à fronte dana quærebant in-ferreac caftra irrumpcre,donce copijs Guelfonis duels amp;nbsp;exercitu Guiliclmi, diucrfis(^uc quotidiè confluentibus co-pijs pet dies xv. audi ad centum millia, Iccuriijs abire portent. Denique omne$ illos, vtrefertTeutonicus fcriptor qui aderat, Alexius imperator filiosappcl-lans, fecuritatis facramenta dando at-qucrecipicdo,humanitèt profcqu! vi-debatur. Igitur totusille tantusquepopulus per Romaniamitet dirigeredilponcns, brachium illud maris quod dicitur S. Geotgij, tam compulfi quàm volunta-rij tranimittunt: tum eccc fubito murmur fubortum,Alexiumimpcratorem, Turcarum potiùs quàm Chriftianorû Al«i' er P®’^^^®“®*’®'Hiceft,inquiunt,perfidu$ fidifraus. iHc^qui dnofuo vetoimperatoredepul fo, impcrifi eius vfurpauit,ipfosqucfui fceleris cooperatores cxilio damnatos necari fccit.nûc le dielt tanti facete tra-cos,ità enim appcllabant nofttos cum |
uicemmordentes. Cùmaut qui^q; nauigiaconduccre tentaret, audiût Alcxium jnfidias perc-gnnisetiàm in manpofuifle, multasq; dudùm naucs peregrinorû (ubmcrfiflej quoiniquo fcelerc coperto, ornes cum traditoré malediccbant. incredibiletarnen, quata in noftro Gcrmantco collegia füenttitubatiogt;dum videres pâtre à filio,fratrem à gcrmano,fbciû ab ami-co feparari.multô fiquidé morte amanquot; fuerat,cùmvita feparan alterû abaltc-ro vidiflcs,vbi aliusfe terra:, alius mari comittere vrgebatur.Nos quoque, ait, Vexati, tandem inter cos qui fe lalo crc-dere præfumpferant, loppæ portu poft fex hebdomadas attigimus. Verumenimuero quid noftri paftî fînt,longû effet enarrare.no cnim mul-toplus quàm quatuor millia erat Tur-carum,qui tarne eleâi amp;nbsp;equis velocif. fimis,armis,telis amp;nbsp;fagittadi peritia in-ftruéli,noftros latrocinantiu more vc-xabant,nunc vulgus extremû diripere, poft hæc capere velcçdere, aliquando ctiàm per vincta vcl careßa exercitum gradicntem,tota die flammis vel fumo îj^^ turbare,nonnuquàm fontes obturarejtesdid» per nodes nuncbàc, nunc illàc caftro-rumpartcrri iriûpcrc,cudis inferrc in-quietudinc,nunq acie direda,nûquàm à fronte certarc, fed rcfiftcntibus cedc-bâtjinfequentes fugiebat, redeuntesin. fequebantur. Quis tantas talcsq^mife-rias narrare poffet, vbi turpitèr tot no-biles per inopiam, tot diuitcs finè ferro occubucre, dum Domino feruus pfens, minimè nequiuit lubuenire? Loca liquidem erat inhabitabilia,hoftibus co-gnita, noftris jgnota. fic per dies xxx. quafi lignum ad fagittam politi,certam • nbi accelerate morte fatagunt. nam de taminnumero populo vix mille viros, inquitj credimus remaliffc,quos poftea vix oliib* cohærétes Rhodi, ratos etiam loppx vidimus, è quibus Bernardus amp;nbsp;Hcnricus*comes Ratifponen,Hierofö- vcomit* lymis obicrunt, Guiliclmü veto Pida-uien,Raimundü,Stephanumlt;^; nónul-las fuppetiatu reliquias fuperftites re-manfifte aiut. * Thiemo Salfaburgcnlis j^^^^ epifcopus, eius expeditionis comes, à i^pp^j, Mem- Î! S |
A NATO CHRISTO Memphitico rege captus, getium facra adorarc coaólus,in ea vehemétèr eft in-ueäuSjmartyrio Chrifti fidem eófeflus intcrijt. Fertur tu amp;nbsp;Guelfo Noricorumdux, qui Othoni Saxoni fubroga-tus crat,perij Hc.ofla eius ad Altdorfen-femonaftcrium tralata.
Inter hæc nee his qui in ludæa funt, parcitur. Infonuit enim rumor, quód Calipha Aegyptius copias infinitas co-tra Syriam dircxiUct. quod poftquam Balduinusrex compcrit,cum equitibus circitèr trecentis, peditum xüj. milli-bus, inuocato diuino ’auxilio, virilitèr illis occurrit:commilïoq; prçliojhoftcs in fugam vertit,quos noftriinfequctcs, de eis ftragem mirabilem feccruntjCOru principe interfeélo.
ANNO Domini 1102.cum bi clTcnt in Oriente noftrorum fuccefTus, Henricus 4. Cælar,partim falutandi ponti-Jicis Pafchalis caufa,partim Italie com-ponendç gratiajRomam irc ftatuieSed interim cum in fc pafchalis animu comlt; periffet, rem diftulit. Papa cóciho Florentix conuocato, Gallicx amp;Italicx Ecclefix ftatum compofuit. antiftitem Florenrinü,quiAnticbriftu efle natum prçdicaucrat,admonuitjVt à temerario incepto defiftcret. Hérici 4. Cxfaris ob febifma dcfccrati cxcómunicationê co-firmauithac ferè formula: Anathema-tizo omnem hxrefim,amp; prçcipuè earn, quæ ftatum præfcntisEcclefiç contur-bat, quæ docet amp;nbsp;adftruit anathema contemncndum,amp; Ecclefiç hgamenta Ipernendaclfc.Promitto autem^inqui-unt finguli,obedientia Apoft. fcdis epi-fcopo Domino Palchalbeiusi^; luccef-foribus fub teftimonio Chrifti amp;nbsp;Eccle-fiæ, affirmans quod affirmât,amp; conde-innans quod damnat.
Hanc fententia in imperatorcHen-ricum idem Apoftolicus pronuciauit: Nos quoquè,ait, inter innumerasdi-uerlarum gentiû catcruas,proxima eoe-na Domini in Lateranen ccclcfia promu! gauimus, quia tunica Chrifti Icin-dere,]deft,ccclcfiam rapinisamp; incen-dqsdeuaftare, luxurijs, periurijs atque homicidijs cómacularc non ceftat, primo à B.Gregorio Papa,deindc à fanéiil-hmo viro Yxbano prsdveeUQre mco,
GENERATIO XXXVII. 167 propter fuam inobcdientiam exccra-tus eft atque condemnatus, nos quo-quc in proxima fynodo noftraiudicio totius Ecclefiæ, perpetuo eum anathe-matitradidimus.* id notû volumus omi-bus amp;nbsp;maxime vltfarriontanis c(fe,qua-tenus abipfius fecontineat iniquitate.
Hocintempore Hartingus Magde-burgeh epilcopus ob ijt,amp; Rupert® epi-fcopus Bambergen, cuiper imperatore Henricum Otho canc'ellarius eius fub-ftituitur.
Per idem tempus ter.riti Bab vlonq, miffis cpiftolis Damafco,. Tripoli, Gi- „o’quot;«™ beleth,cæterisqucbarbaris ciuitati.bus, aduersùs nomen Chriftianitatis fe i?r-uicèm cohortabantur.egrelfus itacg xl. milliücxcrcitus de Babylonia,primùm adloppen tendes, cum Alcalonitis qui in fide non manferant,*.Baldui nus bo-ftium tantam multitudinem nom igno-ranSjfuos abHieru(alé,Neapoli, quç le nuper dedidit,c móteThabor,Hebron, Cæfarca amp;nbsp;Aftur, m loppen, vb! turn non parua mancbatturba,couocauir. crat tanta tune mortalitas, vt quotidiè trecenta cadauera Hierofolyma expor-tarentur. loppæ veró ingens campus occupatur, ac quodam die hora ter-tia, præcedentcrcge,lignum S. Crucis, quod anno priori terra abfeonditum diutiffime, Gotfredo oftenfum erat,ef-fertur.
Extraciuitatem veró Ioppen‘totius populi conuentus eft f3Óèus,iuiru(^ue regis oratio ad populum habita exhor-tatoria, ad quam quafivoxvna totius populi:Breue,inquiunt,confilium no-ftrum erit,pro Chrifto Chriftique legibus mori fortitèr, amp;nbsp;viuere æ ternabtèr. protinusque ante crucem confeffione peccatorumbumilitèr faéia,3cpoftin-dulgcntiam à legato Apoftolico benc-didioncmq^ datam caftris redditi,Seinde fummo mancad y.milliapeditum amp;nbsp;mille équités recéfiti, penculofuntin-genti cum gaudio prxientati. Itaqj vi-fa ftatione hoftium, ferudccre eoepe-runt ca fide,vt quilque lolus tot 1e-gioncs fternere pofte non dubitarct: indeque contigit, vt ciim minus cau-tè fè hoftibus infundunt, prima co-horsa latere inuaia, ilicó tota rueret;
qua
-ocr page 184-i6S lOH NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT,
|
„ ,, . , qua de re Balduinus efferatuÉ animo, vidoria. tanto equitum impetu aduolat,vt qua-uls idolorum refponfis de vidoria cer-tificati acrius infifterent, tarnen ficut cera à facie ignis liquefcit, itaperibat. Referebatvencrabilis abbas Gerardus,qui tuneCrueem Dominicamiu-xta latus regis præferebat, nunquam fe tantam niuis vel pluuix, quanta tune telorum contra regem volabat,denfita-tem vidifle: ac poft ligni preciofi intui-tum,nullum exhoftib’ tclis fe, fedma-g'is fuga: prçfidio commififle. Itaq; poft viéloriam à Deo habita, dum noftri ca-ftraprædamq;diripiunthoftiumjnun-cius adeft miffus à Ioppitis,qui ciuitatê terra mariqjdiceretoblelîam. Mox onu-fti fpolijs,reliquis vero incendio tradi-tis,redireftatuerunt. Sequenti veródie multam abundâtiam frumenti noftris cundoruinq; vidualium cum peregri-nis fratribus adxij.minia,naues xxx. de-fcrebant:quasdum hoftium claftcs in-uadere niterentur, mira Dei dementia pervirtutem S. Crucishoftiu molitio-nem adeo rcprelTit, vt nullo conatu vel artcremigandi de loco inoueri, vel vna de totnauibus capere poftent. Paulopóft commiftum eft prxlium àBalduino contra infinitam Saraccno-rum multitudinem,vb'iduminconfïde-hafortuna ‘'^^ agitur,noftri circunuenti la-' gittariorum numerofitate/ntra muros ciuitatis Rhama,quæ vicina erat,com-pclluntur.Rcxvcró cum tribus(vtaiüt) equitibus cuafit. Barbari autem breul vniuerfa mœnia dcmoliutur, ciim plu-rcslapidibus obrui viderentur, captisq; accxhs vniuerhs quosinucnerat,ipfos captiuos cum nuncijs vidonæ Babylon nein præmittunt. Tanta tumnobihum virorum ftrages vfque ad ilium diem in regno Hierolblyinitano fuiffe non 1e-gitur,inter quoscecidit Stephan’Bur-gundiæ cornes, amp;nbsp;Stephanus cornes Carnoten. Hoftes bac vidoria elati, quafi terra gladijs acquihtam poflefturi, in cam-peftribus illisponunt caftra. At tertia die Balduinus fuperueniens cum exer-citu copioló, quem prius expeétafle de-bucrat,irruit,ac tanta illosproteritin-ternecione, vt parumprofucritvicilTe. |
aderant noftris Raimundus à Tripoli, Tancredus ab Antiochia, vterque cum copijs non paruis. ANNO dehinc uo^.Henricus imperator natiuitatem Domini Mogun-tiæ celebrans,filio fuo Henrico regi re-rum fuinmam dimifrurum,fcquc fepul-crumDomini vifitaturungperEnhar-dum cpifcopum publicèprædicari fe-cit, indec^uefauorem maximu tam vul-gi, quam principum amp;nbsp;clericoruregni totius acquifiuit, multosqueè diuerhs rcgni partibus ad eiufdem itineris co-mitatum fe prxpararevotoipfofuccé- , dit. Hoc anno in pago Vuirtzebur- ’ gen,inter grandinum lapides circa fol-ftitium xftiuale, tantx magnitudinis glacies cecidit, quæ in quatuor diuifa, totidem homimbus importabilis vidc-retur. in cpifcopio Spirenh fanguis ex panibusflucre viluscft,necnon in len-ticularura edulioprodigiosè repertus, bellum ciuilefignificans. ANNO vcróhunclêquentino4. Tancredus,qui Boémundo capto,iain J^“^^ triênio egregiè tuebatur Antiochiam, jeppit, Laodiceam vrbem imperioConftanti-nopolitano fubicóla vicepit, quodin-tellexerat Alcxium impcratorem clade Chriftianorum deleêfatu, militibusq; noftris impedimento fuifle,quo minus fupplemctumex Europain Afiamtra-ijcerent. Hac felicitate Balduinus in-tclleda, comparato properè cxcrcitu, in Acam ducere ftatuit.Ptolemaida no-minant vrbem earn Claudij Cçfaris co-loniam, qux antè Ace dida eft, airo^S wlt;{lt;/-, meden, quodin his locis Hercules Lernççhydra: virus inuentocuiufdam herbæ remediodepulcnt. authores Stephanus amp;nbsp;Plinius. Venêre ei auxilio, rogati Genuen-fes amp;nbsp;Veneti cum odoginta roftratis nauibusac triremibus plenlque. Vrbs Aca feu Ptolemais, terra amp;mari acri-tèr oppugnata, vigehma diecapitur:amp; Saraceni qui co vénérant tuendæ vrbis caufa, fuh fugatique hint. Hinc pri-mum per mare terram fändam vifitan-tibus, patuit fecura tranquillitas. Tin-credus autem tantæ luitpietatis inpa-truum Boemudum, ab hoftibus trien-jiio in vinculis detentum,vteum ma- übcfatui S«a |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVIl «5^ gna vi auri redemerit, Antiochixque-principatum reftituerit.At pofteaBoe-mundus Antiochiam ipfam Tancredo committens, inltaliam primo, mox in Galliam profedus, Conftantiam Philippi régis Francorum filiam vxoreac-cepit. Verum cognito Alexij imperatoris Conftantinopolitani conatu,quima-ritimas Antiochia: vrbes infeftabat, in Italiamrediens,parataclaiTeinDalnia-tiarn nauigatjDyrrachiumqueobfidet, vt ca rationeAlexiumabAfiaticobel-lo reuocaret. quod etiam breui fa du in eft. pacem enim petentiBodnudus hac lege dedit, vt hello Antiocheno Omif-fo, militibus Francis nullo malcficio perfua loca tranftuntibus,iterin Alia tuto facerc liccret. compoGta aütê pace, cum ea daflein Afiam Boemundus contendens, adeo Chriftianorum ani-, mos recicauiuvt Balduinus rexBery-turn vrbem mantima , ac 1 yro metropoli obtempcrantcm,obfeflam duobus menfibus, vi tandem ceperit, non fine magno fuorum incommodo: amp;nbsp;fæuitu eft in illos, ac vrbs ipfa tanquam coloria, Chriftianis omnibus concefta eft. Eodem quoquc tempore capta eft Sidon. ANNO vcroDominino$,dum imperator natale Domini Moguntiç célébrât, nee votum fuperiori anno concc-ptum amp;pra:dicatum cxcquitur,Henri-Henrkusj. cus filius Clus nominisquintusrex,rc-ptrirebel, bellionem aduersuspatrem in Bauaria parat,machinatibus Diepoldo marchi-onc, Bcrcngario comité, amp;nbsp;Othone quoda nobilt viro,quorü cóGlio à patre reccflit- Primo patris hxreh deteftata, forc leEccicGx obedictemproGtet.in-dè fœderatis Gbi Noricis principibui, 3tque ab Alemania amp;nbsp;Francia Oriental! nonullis nobjlib’, ad Saxones con-Uertitur;aquibus honoriGcè fulcept’, in ‘Ouintclin.^burg pafcha eelebrans, breui vniuerlls Saxoniç ciuitatibus po-titus eft. conGlio tarnen RukardiMo- |
' guntini atque*Gcbhardi Conftantien cpifeopi, rcfponlalium feiheetDomi-niPafchalisPapæ, totam Saxonia Ro-manæ EccleGx reconciliauit. Epifeo-ilt;l''* pis verb amp;nbsp;clencis Henricus rex con-uentum generalem in villa regia C^0|^ laufen indicit 4. Kalen lunij, vbi cum luper eccleGafticæ inftitutionis depra-uatadodrina tradarctur,quædam fu-per fententijs inftantibuscorrigeban-tur: quxdam quæ grauiora videban-tur^àdApoftoheam audientiam dift'e-rcbatur. Simoniaca quippehæreGs patrum dccreto condemnata eft. Nico-, laitarum quoqlic fornicaria commi-xtio ab omnibus eft abdicata. His veto quiapfeudoepifcopis fuerat confecra-ti, per catholicammanûsimpoGtioné reconciliatio proximo ieiunio danda promittebatuf. In codé concilie rex Henricus quintus, non niG vocatus interefte voluit, qui tandem dedudus, loco ftetit edi-tiori omnibus iuxta principum décréta, fuas leges atqueiurarationabilitèr innouauit. G qua vero irrationabilia rogabantur, mini ac vitra fuo$ annos prudenti refponGone confutauit, in omnibus bis amp;nbsp;Gbimetferuans verecu-diam,amp; facerdotibus dignam exhibens reuerentiam. Interhæc obortis lachrymis, regem cxli teftabatur, lè nulla regnandi cu-piditate patris folium appetcre, neque Dominum amp;nbsp;pattern fuumimperio de-poni exoptare, fed Gfando Petto, fu-isq; fucceftbribus lege Chriftianafub-ijci velit, fe regno ceflurum promi-Gt. Eadem hora nonnulli cpifcopi ve-ftigijs metropolitani proftrati,teftimo# nio regis Apoftolica: dedunt leobedi-entia:. Deinde Henricus quintus expe-ditionem contra Moguntiam mouit, expulfum eius loei epdeopum reftitu-turus,patre intra muros rem expeétan-te, cum noparua militum manu: mul-ta turn conGlia communes regni pro-ceres inter fetra(ftabant,patreregni di^ uiGonem amp;nbsp;hæreditariæ fuccelGonis conGrmationem pollicentc: Glip vero nil, niG Apoftolica: fedis fubiedionem amp;nbsp;ccclcGafticç vnitatis efGcientiam,cx-poftulante. Ge infecta re, abfcefGt,fu-periore cermani^ pattern adijt. V uirtz-burgenfem epifeopum Erlongum,lub-ftituto Ruberto,depofuit. Saxonibus ibidimilGs, cum Boioarijs adNorieos P conten- |
170 lOH. NAVC CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
contcdit. Nonnberea intra duos men-Normber» - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n r groppn. ffs capta, cxercitu millo, Katilponam guatio. venit, qucin pater infequcns, ope Ra-tilponefium indé fugauit, progreffusq; vltra,Marchiam Diepoldi per Bohemi-C« gentis crudclitatemdeuaftauit. Henricus filius contradis copijs co-greffum expetit, iamcaftris incontra-nupofitis, Ipedaculo horribili per triduüm exvnaripaRcgini fluminis impc-ratoris, ex altera regis volitabatfigna: iam frequentia graflabantur in alueo fluminis duella, inter quæ Hartingus ex parte imperatoris cornes occubuit, nee paucosexvtraque parte Mars an-ceps ablùmpfit.at die q generale prçccC fitcongreluonem, principes vtrinquè penfitStes, quantupoflet ianguinisef-fundi, eolloquio habito, fuis parcen-dumpopulisrati, depace tradare eoe-perunt, quod quidem rcgi acceptum atqucgratiffimum fuit. Imperator vero dum in craftinû de conflidu dilponitjftd nee pugnam nee pugnandi votum principibus effe, per Bonemix ducem marebionemqi Lui-poldum contra fpem audiuiffet, mox animo confternatus, fupplex iHorum adiutorium petit, nee impetrat.Laten-ter igitur è caftris cum paucis admo-dum lèlè fubtrabens, multis eau fa cx-tititfalutis.auxit filij maieftatem atque vires eapatris fuga, quarèmox Vuircc-burgum tendens, epifcopum reftituit. Deinde Spiram veniens,thefauris patris potituseft. virum ib'i fapicntemamp; no-Cicbhardut “Jcra,acprofand« conuerfationis fa-abbas Hirf- ma morumque dignitate Gebhardum augie”« Hirfaugienfem abbaté Spirenfibusprç-fecit epifcopum. IftcGcbhardus natione Sueuus,no-bili de profapia ortum duxitjvir admo-diimeloquens amp;facundus, atq^in di-cendo multiim promptus.bic poft ado-lefcentixcxpletos annos, Argentorati canonicusfadus, vim Hirlaugien, vt-potè Ro. Ecclefix adlxcrcntibus, intu-lit. fed bonorum indu dus confilio virorum, læfis damna reftituere cupicns, cùm monafterium iplum turgidus amp;nbsp;inflatus ingrederetur, nutu Dei pcr-euffus, ad pedes beau Guilielmi ab-batis proftratus, veniam fupplex pe- |
undo ab codcm impetrauit. ' Vcrum vtdc rcftitutionedamnifer-moncm fccilTet, infpiratus diuinitùs, abbatem, vtfefc pro dato dam no reci-pcret, humilitcr roganit: bcque cum moribus vitamexuenSjDeo laudabilù ter lüb norma rcgularisdifciplinæ vi-xit. Tandem prior dauftralis fadus,in abbatem monaftcrij præHcitur,amp;poft annos xiiij.quibus monaftcrio præfu-it,incpifcopum Nemeten eedefig or-dinatur. Datum eft vtriufque principis vo- „ i n n i • nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;J rroctfuquot; tis, vt apud Joingam Rhem oppidum cernw.* conuenirent pacis public« caula. ibi Hen.fÜi'quot;’ pattern films tanta conftantiaad pur- ^^“''‘““'' gandam h«rdïm inuitat, vtfcnexcau-Ta cpifcopispropofita,peteret Mogun-tiæ conuocari primates Germaniç. Arque interim dû parùm in epifcopis fpei locaret,in caftellum quoddam latitu-rus feedîît. hinc vulgo fertur à fibo ca-ptus efte^cùm aliter Icntircvidcam fcri-ptores. Interim BoemGdus Antiochie prin-ceps,Tancredus, ócBalduinus de Bur-go,quiincomitatu Edeflenofucceftc-rtt,conuenientcscum maximis copijs, Cir». vr/rem Carras obfident ciuitati Edcflc-nævicina:amp; cum pugnandivi vixtandem dues ad dcditioné compulilTcnt, inuidia ftimulantc, effufa eft conten-tio inter principes, cuius vcxillumpri-us introducatur in vrbem. Cumque contcndcrêt,fubitó affuit infinitaTur» carum inultitudo, qui ad folucndam obfidioncm de vniurrlo Oriente pro-pcraucrant, qui noftros diuino tune auxilio deftitutos aggrelfi,in fuga ver-tunt, quibus pro magna parte occifis, comes Edeffenus amp;nbsp;locclinus dus co-fanguineuscaptilunt,Boëmundus amp;nbsp;Tancredus Edeftam fugerunt. Porto nee pritis, nee poftmodum invniucr-fo Oriéte tempore Latinorum vfpiim legitur tarn pcriculolumfuiffeprxliû, tantalt;^ue lira ges virorum fortium no-ffr« gentis. Circa h«c amp;paulo ante Balduinus rexHicrufalem, Afcalonem à mari co-piofilfima daffium multitudinc, à terra vero non paruo cingens exerdtu, tributariam fibi fieri longa obfidione |
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVIL
|
coegit. Port menfes vero aliquot quin-«juaginta millia Saracenorum impro-utso noftros inuaderc cupientium, vir-tute diuinarexipfe (quatuor duntaxàt millia pughantiumhabés)fl:rauit,quo-da Admurathe,qui fecundus à rege Ba-byloniæ habebaturjeaptOj altero inter Cçteros occifo. Cbriftiitaq; dementia dum noftro-rumaugerenturopes per Afiam,Syria amp;Palçftinam,inuidus amp;occultusea-teniis Ecclefie inimicus Alexius,diù te-ftam fuæperfidiæ rabiêeuomuit. Tur-cis,quibusiam nulla velparuain Oriente regnandi fpesremanferat, fecon-NiceamAle ciliat.’Niceam,quam olim fidei noftrx dudumq; multo fanguine corn paratam praïf'cripfimus,Solimanityra-ni filijs reddiditjCuftodias ad prohiben-dum tranfitum peregrinis terra mariq; conftituit, Babylomcum regem cótra noftrosfrequentibus nucijs animauit, cuius daftes contra AntiodienOs dire-ftasjipfi bcllo cepcrunt,amp; in confufio-nem Alexij, nafisatq; poplitibus omi-bus abfcilfis, vnam de fcaphis inde onc-rantesregi tranfmiferunt. ANNO Domininoó.cum fupeno-re anno Henricus quartus CxCar^ à fi-lio fchifmatisabolcndi caufaadmoni-tus, primates Germania: Moguntiam conuocaripetijftetjOmes vndequaquè regni proceres ad natalcm oomini Moguntiam veniunt. pater in caftello quo diuerterat,manfit. In cóuentu primiim Apoftolicx fcdis legati cpifcopus Albanus cum epifeopo Conftâticnfi*Gc-behardo, fententiam anathematis in Henricumfenioremdidum imperato-rem, à tot pontificibus promulgatam fcriptis amp;nbsp;didis tcftificantcs, vniuer-*“‘®fammultirudinem,immó *totam orbe diftufam Eedefia, ab ciuscommunio-nefequeftratam confirmabant: qua de caufa dum iplc fe de caftello, in quo manebat, Moguntiam exhiberetenta-ret, principes propter tumultum vulgi partis fùæ,ipfi in^ugd^nnt occurre-funt, tandemquegenerali illum confi-liovlquc adreatüs confeffionem (atif-fadionisque prolcftioncm pcrducunt: cuiciim legati Apoftohei communio-nem feu pwnitcntiæ modum ablq; ge |
neralis fynodi amp;nbsp;Apoftolicç difcuftio-niscenfura reddercadpræfens no pof- ^7lt;^|^’ fent, ipfe partis vtriufque confilijs an- infigni» nuens, regalia vel impcrialia infignia, t^dit. crucem fcilicctamp; lanceam, fceptrum, globum atque coronam, filijpoteftati tradidit, profpera illi imprecans,illum primatibus multo fletu commendans: turn feiuxta fummi facerdotis totiusi^; Eedefix décréta, fux confulturuani-mx promifit. Hoc ordine Henricus illius nominis quintus,pnnn'im à pâtre, dcindè ab vniucrfis Germanix principibus ira regem iam fecundó éledus, ab apofto-licis quoquè legatisper manusimpo-fitionem catbolicc confirmatus, ac-ceptistam abepifcopis quam laicis iu-xta morem patrix facramentis, quin-quagefimo imp.^paterni fui anuo/edit annis xx.Sunt tarnen nonnulli fcribé-tes,qui afterunthunc quintum Henricum antè à patreregem fadum,imme-moremq; beneficiorum pofte! fuboc-cafione mcliorandx Reipub. amp;nbsp;Ec-defix reftaurandx, pattern euftodix mancipaftc,it3q; coadum feu dolo cir-cunuentum, confpiratibus regni principibus, impcrialia infignia filio refi-gnafte,deindc pœnitétia dudum, Leo/ dij mortem obijfTc. Hxc part'im fine dubio vera funt, quod fcllicct anathcmatizatus,amp; poft-eà à principibus,vt refignarct in fauorc filij imperium,indudus fuit:fed quod à filio carcerifitmancipatus autcircun-uentus,non ita darum eft, immo magls crederem ei qui negocio prxfcns fuit, amp;fingulavt gcfta funtjOrdineperfcri-fito literis mandauit. Nee eft vero firni-e,tantaminiuriam patri impcratori à filio illata, legatos fedis Apoft. vniuer-fosque principes laudare, aut eónfir-mare potuifrc,licèt ^tarnen literx pa-tris inferiiis infertx, exprefiè contra-dicant. Relatisautem coramrcgeamp;cundis . Germanix optimatibus, iegatiombus i^p.^J ^' Romanx Scdis,placuit tamregi quàm primoribus,ad Jandam Romanam ec-clefiamtantos ac tales! partibusGcr-manicis legatos ti anfmitti, qui amp;nbsp;dc obiedis rite rationem redderc, amp;nbsp;de in- P 2 cerus |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
certis fagacitcr inueftigarefintidonei. feparantur in hoc opus virilpiritu fa-piétia: plcni,à Lotharingia Bruno Tre-uirenfis, à Saxonia Henricus Magden-burgerifis, à Francia Otho Babenber-genfis,à Boioaria Eberardus Eichfte-tenfisjab Alemania*Gebehardus Con-Rantienfis,a Burgundia Curienfis epi-icopij nonnulli etiam nobiles de latere régis; idque inter cætera lufcipiunt in mandatiSj vt fi poflet fieri,Domini Apo-ftolici prxfentiam impetrentexhiberi: hoc emm patio confultum fore nego-cijs. Porto proceres iam difti ad iter dum fe accingunt, Henricus fcnior imperio dcftitutus,poeftitétia dudus,clampri-MntL^fihü deinde palam querulisepiftolis motus. amp;nbsp;nuncijs, quafcunque potcratregni ciuitates amp;prouincias impleueratjqui-busfe vim aprincipibuspairumj immo à hlio depulfum imperio deplorabat, regnum confufum, cundis vlqucqua-què patribus dufdem fortunç timen-dum fore præmonebat exemplum, Hine legati nationis apud Triden-tum, dum exirent, ab Adclberto illa-rum partium infigniviro, inermes ipfi amp;nbsp;peregrini ml tale metuentes, Ipo-liati funt, capti, amp;nbsp;Cuftodiæ manci-pati, ex mandato (vt approbabat) ex-impcratoris Henrici, qua de caula nullus per Itlliam iam patuit liber tranfi-tus. Gebehardus tantum C®nftanti-enfis epifcopus cum fuis per occulti-ores alpium femitas ingrclfus, Mcch-tildis comitiflæ phdijs apoftoheis prx-fentatur vclhgijs. reliqui tradantur ab Adclberto indigné. Pfal.144. At lelus,qüilempèr propèeftfein-uocantibus,luper eoldé latrones Gucl-fonem ducem Noricum duxit,qui ter-tia fuperueniés die, manu valida Clu-fasobftrudas confregit, ipfum Add-• bertum ciusque complices adcóperter-ruit,vtcducentes q6os clauferant principes, nudi pedes, veniam ab bis quos ceperant, poftularent. Interim etiam Henricus eximperator non modica au-xilia contra filium attraxit,epifcopum fcilicctLeodieh,’Henricumduccm Lo-tharieh,Coloniam,Iuliacum,Bonna, exteraq; partisillius oppida. |
Cæterùm filius rcx inimicas paf' , teshumiliaturus, Leodiumgt; pafchalem ibi habiturus curiam, conuertitur: Icd audita patris machinatione, qui maxime Lothariorum ducis opera vtebatur, quód eum in armis effe compcrilfct» præmifit trecentos viros, qui pontem luper Molam fluuium loco qui ^(/ gCfdlf dicitur, conftruélum , obfèrua-rcnt:amp;dum rcxin palatio Aquilgra-ni cœnam Domini célébrât, dux Lo-tharingiæ cum exercituC-xlarianore-gios ad pontem inuadit,opprimit,fter-nit amp;nbsp;capit. Quarè rex pafchalia fefta Bonna; p i^ celebrans, Henricum ducem iudicio pri^pj» optimatum maieftatis rcum , amp;nbsp;ho - catu, ftem Reipub. ducatu priuat, ac generalem cxpeditionem contra Lotharin-giam, accepto àprincipibus facramen-to, per totum regnum indicit amp;nbsp;præ-parat. Interca Henricus eximperator, Colonia firmata, Leodium fele recepit, indeque Henrico filio ac principibus literas huiufmodi tenoris mittit: Henricus Dei gratiaRomanorum imperator Auguftus, epifcopis, ducibus, marchionibus,comitibus, ca:tcrisque regni principibus gratiam amp;nbsp;dilcdio-ncm,dignantibus earn recipere: Conqueror DEO omnipotent! amp; domina lands Maris, amp;nbsp;beato Pc- HerieÜ** troprincipiapoftolorum patrono no- quenJ’f Bro, amp;nbsp;vobis principibus omnibus,^‘’*’‘ ; quód iniufte, inhumane amp;nbsp;crudeliter tradati fumus, amp;nbsp;tarn honore regni quam pr^dijs amp;nbsp;omnibus quæ habeba-mus, cótra diuinum amp;humanu iusad infamiam amp;vituperiumrcgm expolia-tifumus,iti vt nihil penitus prsterfo-lam vitam nobis rclidum ht: vbicùm fermé omnes effetis magna ex parte có-triftati, prohdolor nihil nobis veftra contulit triftitia, quin de vobis fibifa-tisfaceret voluntas inimicorum no-ftrorum odiofa. Et quia cum con- J filio amp;nbsp;rogatu filij nollri, fide amp;nbsp;iê-curitate vita; amp;nbsp;honoris ab co pri-mùm accepta, fidutiahtèr amp;nbsp;defide-rantèr Moguntiam in prsl’cntia Icgati Romani amp;nbsp;principumtenderemus, vt coruin |
|
A NATO CHRISTO coru difpofitione ageremus tarn de fta-tu ecclenç amp;nbsp;honorcregni,quàm de fa-lute animæ veftræ,ipfe non eft veritus in hac voluntate amp;nbsp;obedictia nos contra datam fidem caperc,amp; vfq; adperi-culum mortis fere perdu cere. Non aufi fumus ita nos illicredere,vt iniurijs amp;nbsp;contumelijs nos pro volutate fua, ficut prius, valcat traftarezquapropter mul-tum rogamus vos amp;nbsp;obnixè precamur, vtpro amoreDei, amp;nbsp;honore regni, ac honeftate veftra dignemini ftudere, quornodo deiniuria in manibus veftris nobis illata,per vos poffimus recupera-reiuftitiam. Nos quoque pro confilio vcftroamp;aliorumquinosodiononha-Bentrcligioforum virorum, parati fumus tam filionoftro, fi inaliquo eum ofteridcrimus,quam alicui in regno li-bentèr emendate. Prçtereà ficut Domino Papa: in ptæfentia Icgatifui amp;nbsp;veftra obedire parati fuimus, itaamp;nunc parati fumus ei omnem debitam reue-rentiam amp;obcdientiam lyncero corde amp;dcuotione exhibere, amp;tam confilio veftro quàm fpiritalis patris nóftri Hu-gonis Cluniacen abbatis, aliorumque teligioforum virorum, de ftatu ccclefiç amp;nbsp;ftatu regni, quatum in nobis eft, dil-ponete. Cumigitur adhæcomnia parati fimus, rogamus vos amp;obnixè pre-j^^^ camur, vt pro Deo amp;nbsp;honore regni amp;nbsp;Veftro, inftantèr moneatis filium no-oji^- ftrum,cum fecundiim præfatam fenté-’’‘tiam nulla ei aduersum nos refidua fit occafio: amodo defiftat nös amp;nbsp;fideles noftrosperlequi, amp;quietè ac pacificè viuere permittat,vt fupradiâa cum tra-quillitatepcrficiantur. Quodfi noluc-rit,rogamus vos per authoritatem Ro. Ecclefia:, cui nos committimus,amp; honorem regni,ne lupcr nos amp;nbsp;fuper fideles noftros veniatis,quia manifeftueft eum non diuinæ legis zelo, vel Ro.Ec-defiæ diledioe, fed cupidine regni hoc incepilfe. Apud quem fi interpellatió veftra aliave mteruentio adpræfens nó prodclfe poterit, appellamus Ro, pon-dficem ócfandam vniucrfalem Roma-ï^am federn amp;nbsp;Ecclefiam, Poft Iedas coram multitudinc tam has quàm alias literas, paruin verbis, nihil autem lenfu vel intentioneprio- |
generatio XXXVII. gt;7î nbusdiffonantcSjfilio tame Ipecialitèr direftas*. Quo fere temporc is Coloni-am Agrippina, quæ in patriserat fide, armis circundedit,fretus(opinor)Co-lonienfis archiepifcopi condlijs amp;nbsp;ope. Vnde ad patrem exoptimatum confi-liolegationein vicaria deftinauit, qua tame prius publice prsedicari per Mag-denburgeniem archiepifcopu fecit.erat autem huiulmodi tenor; Port inueteratam per annoscirciter„„ • ; rn. 40. dinennonem imperij Ro, qua: tarn queftus. diuinas quam humanaspenè leges ab-oleuit, amp;exceptis mortibus omnimo-disj facnlcgijs, periurijs, rapinis amp;nbsp;in-cendijs, ipfum regnum noftrum non tantum in folitudinéj fed etiam ad apo-ftafian catholica: fidei fine in ipfum paganifmumproperedegit,refpicicntc tandem fuam Ecclefiam diuina cleme-tia, nos eiufdem Chrifti fponfx filij, pcrlpiritufanôtûinvnitatefideiçqua-niineSj earn peftem rcfpuimus,ipfumq; incorrigibile fchifmatum caput Henri-cum didum imperatorem, zelo Dei amp;nbsp;Apoftolicac fidei obcdientia abdicaui-mus: catholicum nobis, licet ipfius de femine natum, regem clegimus; cuius regni principium, fui finem elle con-Ijjiciens, etiim ipfe tanquam volunta-rius, fed vt iam eius fatcntur litcrç, ni-mis inuituscollaudauit: regalia reddidit, filij curamcum regno noftrx fidei lachrymando comifit; de reliquo nullam fe regni pompam, fed animae fuae potius medelam vltcriùs alfedaturum Ipopondit.at nunc ecce priftinis fe reddens tcrgiuerfationibus, præiudicium fepafium perorbem terrarum conque-ritur; GaUorum, Anglorum,Danoru, ca:terarumq; finitimarumgetiumgla-dios cordibus noftns infigeremedita-tur:fuper illatisetiàm iniurijs recuperate fibiiuftitiäprecatur,confilijs quo- Hennfcneje quc noftris amodo promptum obedire 9“5c'cleüç P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* r , • incomoda le pollicctur, re autem vera,iolitis ar- attulcrit. gumentis cadrahæc Domini difperge-rc, Chrifti exercitum exarmare cona-tur, amp;nbsp;vt in propatulo eft, vineam Domini quæ iam fero florelccre coepit, tarn per lé fingularem vtique fcram,de-nuo depaicerc, quàm per lupos, illos nimirum qui fibi adhxrentpeftilentcs P 3 ho- |
|
174 lOH. NAVC.’ CHRONOG. VOLVMEN TERT. homines,dcmoljri,acper facnlegia fa-ccrdotuBchal anathemad recidiuored dcre,quafi quod diétu nefaseft, Chri-ftumiam iterum inEcclcfia fua rdur-gentcm,in ofnium cordibus crucifige-re mcditatur. Quapropter placet tam regiquam vniucrfis rcgniprincipibus, vtienioridein,ncvllafibi pateat aducr-stis nos iufta quercla^quacunque velit iccuritatc,quacunquc malucrit ftatio-ne,corampracfentc fenatufimul amp;nbsp;populo caulam fuam agatjiuRidam fu-Ïcipiat amp;nbsp;reddat, vt ab ovtu fcbilma-tisomnibusfedidonum caufis^àc fini! jndè fucritdiffinitum,vndiquèdifcuf-Rs^tam filio quàm patri fua iuftida rc-Ijjondcatj Ecclefiæ vero regnique flatus, non vt ipfe more fuo proponit, pofl longasinducias,fcd inpræfentia-rùm bis controuerfijs fublatisj vacillate definat. Qyam legadonc cum probata: fin-gularisque prudentiæ religiofi viri fc-cularcsque, tam arege quàm vniucrfis principibus milfi, eximperatori retulil-fent: horribile memoratu cft,quam in-genti vitæfuæ pcriculo per dies fcx,cô quod nullo modoconuentui malignà-tium communicatevolebant,indigne traélarcntur:tandem^;abirrucntc vulgo cuflodialiberad funt, amp;nbsp;abfq; omi ducatus prxfidio in caflra regis apud Coloniamrcucrfi lunt. ld tarnen ptx-cipuum intei fenioris rcfponla refete-tcs,quateniisadprxlèns ab armis dif-cederetur, amp;nbsp;in futurum generale colloquium haberetur. Auditur prætereà, quia Hericus ex-imperator amp;nbsp;Henricus dux, exercitum vndccunquè conflant,amp; adhuc tenta-rc fortunam parant.' quapropter vni-uctla milida regis, immoChrifti, fal-lotliarin^i- ^^”^ fetro tebus finem facere délibéras, am Hcn.F. obfidionem foluunt.' amp;nbsp;contra Lotha-valbc. ringiam à Colonia mod, munidones ac extera qua: rcbellium erant, interim ditipiunt,ptxmittentes adHenri-cum feniorem alteros nuncios, qui fi-bi delibetationem proponerent, vtvel caufa pacis paéto prxfcripto compo-nendæ, filio ad Aqui/granum prope-dièm occunat, vel cum inimicis fibi bellum forc non dubitet. fed legate euflqdix traduntur afeniore, amp;nbsp;ni-hilominus ad refiftendum omni modo, occulte tarnen, ptoperare moli-tur. |
Sed dimiflös pofl aliquot dies legates, cofdem inopinata fama mortis Hen^f ’ ipfius mox lubfcquitur. quodiuulga-^^’P'‘ to,omncs qui quæflûs gratia eidem adbxrendo, fuas animas vénales ex-pofuctatjdedidoni regis fimul amp;nbsp;com-munioni catholicæ fine mora fubij-ciuntur. Leodienfesautem hac rccipi-untur conditione in commiinioncm, quo cadauer ipfius exccrati per fe pri-diè in monaflerio tumulatum clfode-rent, amp;nbsp;abfque vllo Icpulturx vel ex-equiarum communione in loco non confectato deponerent. Comprobandbus bis, quiadcrant, arcbiepifcopis amp;nbsp;cpifcopis, quia qui-bus viuis Ecclefia non communicat, illisctiam nee mortuis communican-dum cfl. Quo fado, paulo pofl corpus ipfius Spiram duttum, amp;nbsp;in lar-copbago lapideo , regis confenfu po-fitum, extra Ecclefiampcr quinquennium manfit inbumatum, in capella fandx Afrx martyris collocatum, co quod in excommunicatione mottuus fuit. litij Ij He Cone Guar hllci Pari modo etiàm grauiiis fæuitum cfl in Guibertum antipapam mortu- guibertl, um, cuius ofla mandato Papx dc fè-antip’P|^ pulcro luo, vbï per fex annos fcpul- ^’^’.^ ta erant inEcclcfia Raucnnatc,cxhu-'^°*' mata funt amp;nbsp;indè proieda. bic finis, bicinteritus Hcnrici atq; Guiberd an-tipapç,qui ambo cenfuras ECclcfia: pra nullo ducentes, maledidiamp;inter hic* reticos lunt babid. Pluribus autem teflibus probate po-terimus, inquit fcriptor Tcuton'icus, quod nemo illis temporibus n3tu,in-genio, fordtudine, audacia amp;nbsp;ftatu-ra, totaque elegantia corporis vidcre-tiir fafcibus impcrialibus aptior, fi tarnen in conflidu vidorum homo non degenerâflet vel fuccubuiflet interior. Mortuus eft autem anno Domini 1106. leptimo Idus Augufli, q'^'^ Idlicet die primo matrem inuafit, ca-demq; |
|
A NATO CHRISTO d«ni».^ucdie Martis, quactiam cunda fua prçlia paganico aufpicio perpetra-fe conlucuit. Eo anno pridic Idus Febrnarias apud Barum Italia: vrbcm,ftellx vilæ funtin cælo perdicm,modó quafi concurrentes inter fe, modo vcl uti cadentcs in ter-ram, amp;nbsp;menie Februario toto cometa apparuit,cladium prçfagi3,quas è prin-opum diffidio vniucrla penè Europa ti,i^ accepit. *k^ Iftisinitijs imperio fucceffitHcnri-cus 5. filius. Ipem dedilïet lui Romano præfuli magnam, quód Eccleliæ iura tuen lèdiceret, nifi teinerario nimis au-fupatrembellolaceflïiret. Mortuo pa-tre,nonnibil eratadhuc negocij Henrico cum aliquot primatibus imperij ciuitatibus,quæ patrem Henricumtu-tatx fuerat. Colonienfcs primiim, quorum obfidione foluta, ad Lotharingos Vaftandos iciat,in fidem receplt pr^fulis ope.vltró 1e mox,quicquid exhoftibus rdiquiarum lupererat, commum voto amp;ardorededit. Poft hxc in menCeOdobri anno eodem,babitum eft concilium generale j^ ,^ in Longobardia luper ripam Padi, loin,^”quot;’» co quTGuardacaftellum nuncupatur, iss. vbi præfidcnte Palchali 2, Apoftolico coram mukitudine clericorumac lai-corum, praeCentibus etiarn legatis Henrici régis,multa runt,vtcanonica dida-bat xquitas, de inimici kiztmijs cuul-fa.Enarrare longum eflet,quam inde-felsc prudens amp;nbsp;fidejisdilpélator,pfeu-doepilcopos deponeret, catholicos in-ftitueret, archiepilcopis pallia, mona-fterijs priuilegia conceflent, præfentes colloquijs,ablentcs paternis litcris in-firuxerit. decreuit, nc vrbes Aemilix, Blaccntia,Parma, Rhegium, Mutina, Bononia, Rauennati Eccleliæ, quç to-tièsRomanx repugnant, parèrent. De ordinationibus verb tempore ichilmat ti5fadis,decretum hoc modo promul-gauit. ' Per multos annos iam regni Teuto-i^ici latitudo ab Ap. Se.vnitatc diuila eft, »nquonimirum Ichilmate tantum pc-riculumfadum cft,vt,quod cum dolors dicimus,vix pauci (acerdotes aut clerici cathohei in tanta terratum lauiu- |
GENERATIO XXXVII. 175 dineinueniantur.Tot igitur filijs in hac ftrageiacentibus,Chriftianæ pacis ne-ceintasexigit,vtrupcrhos materna Eccleliæ vifeera aperiantur. patrum itaqj noftrorum exemplis amp;nbsp;(criptis inftiu-di, qui diuerlis temponbus Nouatia-nos,Donatiftas amp;alioshercti cos m fuis ordinibus Iufceperunt,prælan regni cpifcoposjin fchilmatc ordmatos, mft autinuafcires,aut Simoniaci,aut crimt-nofi lint probati, in officio epilcopali lulcipimus.’idipfum dedericis cuiulcu-queordinisconftituimuSj quos vita leven tiaquecommendat.His ità a dis, con-uenius Iolutu$eft,in quotamen pontifex Palchalis conftitucrat 1c Mogunti-aniventurum,amp;eoloco natalem Domini celcbraturû,prælcnteregeac vni-uerfis regni pri ncipibus. ANNO Domini 1107.rexHenricus natakm Domini Rati(ponç célébrau ic, præfentibus legatis Domini Palchalis Ro.pontificis,cuiusaduenfum aliqna- •' -diuapudAuguftamprçftolahatur. Sed Papaluorum confilijs quafi proterui-am Teutonicorum declinans,nondùn) fibioftium Gcrmanicisin partibusaper-tumelTecum gemitu pronuncians,pro-fedionem per Burgundiam ad Gallias PafAalisint conuertitjnatalcm Dominiapud Clu- Gallumao niacumcelebrauit,multaque inde tan-■* quam verus paftor ac vicarms Chridi compofuit, amp;nbsp;tandem circa alfceufio-onemDominicam cócilium apudTre-cas habuit, vb'iinter multa fentennam délibéra paftorum cledione, amp;nbsp;de co-creenda laicorum in Ecdefiafticas di-gnitatesprxlumptionc,iuxta praedeeeß lorum fuorum décréta promuIgamt. Atrex Pafchale leftum Mopuntix agens,cidem kconciho viemum non • tarnenpræfentem, cum nonnulhs epi-fcopis amp;nbsp;optimatibus exhibuirimroq; confilio, legatos honorabdes ad Apo-ftoheum tranfmifit, per quos tam ipli quam vniueriis fucceflonbus pnuilc-gijs apoftolicis Carolo imperaton con-ceflis,conrtitucndorum cpilcopoi û po-teftatem notificarent effedatam, luper qua quçftioneinduciç veniendi ad Se. Ap.Henrico date funtàRom.pontih-ce,quafi m alieno regno nihil eilet de-famendum, P 4 AN. |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
A NNÖdeindètio9. rex Henricus J»XnîâttV.”®’^®^^^°”’*®*^®8“*’^* Ct-’Icbvatj amp;nbsp;buuriam paulópóft ^atKO^tt conuehtu pro-kcit. cerum kabito, Sigefridum Palatinü co-mitem apud epifeopum Vuirtzburgen euftodiæ deputauit, eó quod prodente Henrico Lotharingiç duce, iam in gra-tiam recepto, in necem amp;nbsp;regnum eiuS cókkatusfit.ibietiam depofito Gotfre-do Fuldék abbate, V olelmu Fuldç præ-fccit,ex cadem congregatione. Poft h^c ad Poloniam mouit exerci-gt; turn, multoq; ibi defudans laborc, diii negatum à terra illa exegit tributum de-bitum,Non multo poft Sigefridum Pa-latinum comitem diutina fans affliólu euftodia, iuxta principum conGlium atque petitionem Gbi reconciliatum di-niittcns,bcnignè tranare cœpit, adeo vt cius Glium debaptifmo fufciperct. - Circa annum Domini loS’o.tcmporc Gregorij 7.amp; Henrici 4.cœpitrcflorcre Bdiiaccn in EccleGaB.QwntiniBcluaccnGs or-do canonicorum regularium à S.Augu-ftino inftitutus, lub magiftro luonc eiufdcEccIeGæ præpoGto, pofteàCar-notenG epifeopo, amp;nbsp;canonura dodore clarifhmo. A N NO dckinc6.qui fuit 1086. A Ckrifti natiuitate, babuit initum ordo Carthufîa. CartkuGcn,Brunôc authorc.Fuit Bruno Tcutonicus exColonia natus,phi-lofophiæ atque facræ pagina: doélor clarilGmus, Rhemcn EcclcGæ canoni-cus, amp;nbsp;fckolafticorum PariGj magifter difertifGmus.caufam autem dédit ordi-ni huic mors viri cuiufdam iftius Vnî-ucriitatis dodifGmi, probitatc amp;nbsp;mo-rum koneftate famoG,cuius cùm cada-uer dclatum cfïet in EccleGam,ct ofGci-um pro anima illius defundi celcbrarC-tur, prxfentibus magiftris amp;nbsp;fckolari-bus,cæterislt;^uepromifcuc quàmpluri-mis,furrexi t qui iaeekat mortuus,in lo-culoq;reGdens,voce magna elamauit; luftoDEIiudicioaccufatus fum.quo dido,vt priùs,iacuit. territi qui aderât, dccrcuerunt quod cadauer illodic non traderctur fcpulturæ. Sedfcquenti die iterùm in EccleGa circa funus conuenit innumerabdis multitudo populi, amp;nbsp;dum ofGcium pcragereturexmore,ite-rùm defunétus refedit in feretro, cla- |
lnans:Iufto Dci iudicio iudicatus fum. Ex quo plus territi quiadcrant,diffcrrC ftatuunt fepulturam vfque in tcrtium diem,Vbi cum penc tota ciüitas conflu* cret,amp;in profecutione ofGeij pro anima illius proceftum fuiffet,furrcxit tertio dodor ille defundus,amp; clamauît; lufto DEIiudicio damnatusfum. Gcq; admirationc captiomnes, délibérât cadauer illud EcclcGafticæ non traders fcpulturæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , Brt«» Surrexit tum Bru no Colon, ôc ait ad focios ac difçipulos: Eccè charifGmi, iftetantusvir dodor amp;nbsp;fandusabomi-bus reputatus, quomodo perijt? nun-quîd amp;nbsp;nos perire volumus, amp;nbsp;non po-tiùs faluari^fugiamus mûdum cito. Vn-dèrclido feculo,cum feptem vins do-difGmisin eremum CartkuGæ fecefGt, ibiq; monafteno conftrudo, propoGtû monafticum nim'is arduum inftituit, cuiusfandi propoGti.HiigoGratiano-politanus epifcopus,quiabcodem Bru-nonc kabitum monafticum accepit,au-tkor fuit.inter exteros autem Brunonis difcipulos, Vrbanum papam fuilfe no-nùlli memorant. Ordo CiftercienGum fubrégula S. Öfc^ Benedidimilitantium, initiumhabuit annoDominiio98. fub quodâ Stepha-noabbate.nam quidam deuoti viri, co-GkofretiHugonis Lugdunen EccleGa: arckiepifcopi, Apo.Se.lcgati, Gmu^ue Vualtkeri Cabiloneneptfcopi,necnon amp;clarilGmi principis OtkonisBurgû-diæ ducis,inuentaercmo, abbatiam co-ftrucre cœperunt, cui Robertas à Ca-bilon epifeopo abbas præGcitur.Et cùm idem Robertuseftet monaekus mona-ftcrij MokGncn,ordinis S.Benedidi,re-petitur abillius loci monachis,iuftuq; Vrbani a.reftituitur.nihilomin ùs pofteà dum MokGncn(c monafterium muftis ditaretur poGelGombus, præfatus Ro-bertus amp;nbsp;nonnulli akj clegerunt potiùs ftudijs Cxleftibus occupari,quàm terrc-nis inhiarc negocijs. Viginti mox amp;nbsp;vnus monachi, vni cum pâtre ipGus monaftenj Roberto egrcfG,communi conGlioCiftcrciû ve-niuntjin locum vaftæ tune folitudmis. Ac deindè ànno 1107. faéta eft charta quædam charitatis à Stephano abbate amp;20. |
A NATO CHRISTO ^îo. alijs abbatibus «tque authoritatc dpoftolica confirmata,ab illotéporerc-ieccruntfloccos amp;nbsp;pellicea,ftamina amp;nbsp;capitia5femoraliaj coopertoria amp;nbsp;ftra-nicntaledorum,acdiuerfa ciborumin tefcdorioferculajfanguincm quoquè acomnia quæ puritan regulæ videban-tur contraria,abdicauerût etiàm Eccle-f as,altaria j oblanóes, décimas et fepul-turas,furnos,molcndinajrufticosct villas, quia nec in vita S. Benediâi, ncc in eiusregula legebantrüdem fimilia poC fcdilTc, nec fœminas monafterium in-trâflcj excepta fororefua lanéta Scho-laftica.decimas quoquè diccbant à fanais patribus in quatuor portiücs diftri-butas, vna.fcilicetcpifcopO3altcrâ prc-sbytero vel clerico débita, tertia hofpita li,lcu viduisjinfirmis,paupcrib’,quarta. reftauratioi ecclefiarum. Et quia in hoc computo monachü qui terras fuas pof-fidetjOon repenebant,idcirct) hçc quad iniufta vlùrparcrecufabant.
Hune ordinem S.Bernardus pofteà anno Domini iu2.annos natus circiter i2.cum focijsampliùs quàm 3O.ingrel-fus eft,Deindè abbas locijfratresad çdi-ficandum domum Claræ vallis mifit,amp; eifdem Bernardum abbatem præfecit. HicBcrnardus in vita fundauit too. amp;nbsp;^o.monafteriaordinis (ui,illuftrauitq; Ecclefiam fanéiitate vitXjluauitatedo-Ôrinç,amp;: gloria miraculorum.obij tan-no ii53.anno çtatis fuç ôj.fic quç pafsim bac in gencrationc fada funt, memo-rantur.
ANNO 1105. ftclla infolita vifa eft circa vcfperam,poft hoc in cœna Domini vitçfuntduæ lunçparùm ante diem, vnain Orientc,alterain Occidente. Arnulphus in hac gencrationc hue Rufus Lugdunen cpilcopuSjin Gallijs prç-dicatióe amp;nbsp;fanditatc clarus,canonico-rumregularium poft Auguftinum ordinem mftituit, vbi amp;nbsp;multis fundatis monafterijsjin Italia venit, Chrifti pau-pertatem intcgerrimamlt;^j vitam adipft-us imitationcm omnibus cum ingenti ardore propofuit, amp;nbsp;propterca multos ex nobilitatcRomana ad letraxit, qui eumtanquàm verum Chrifti difcipulü amp;prophetam lequcbantur. vndc amp;nbsp;in Hetruria multa reguUrium monafte«
GENERATIO XXXVII. 177
na erexit.veruntamen Romç dum acerbe nimiùmin clericorum lafciuias in-uehitur,amp; eorum pompam improbat, fecreto occifus eft,nec vnquàm tati (céleris authores funt inuéti.Fuit his quoquè temporibus Rafis medicus magna ingenij fama.
In hac gencrationc, vtrefert Martinus,rex Vngariæ perliteras fuasdomi- AtJeVn-noPafchali(cribens,renunciauitinue-ftituris epifeoporum amp;nbsp;aliorum præla-torum,quas vfque ad ilia tempora reges Vnganç facerc confueuerant. fed illud hodiènon feruant,immoinueftiunt,vel laltem adlibitum epifcoposbeiunt.
Atcùm lândorum patrum mftituta commemoro, minime ncgligenda vide-tur Cruciferorum pietas,0c antiquitate amp;viuendi ratione venerabilis. Ex Hie-rofolymitana Eccleha originem duce-j;j^^^‘;^^^j reillidicunt, cuius quoniam (æpè (b- mitaw. tus eft mutatus, breuitèr præhdes rccë-Icboin hæefere tempora, pofteaquàm à Godefredo, vti diximus,ecclefiæ canonici inftiti.it) funt.
Poft Chrifti palhoncm Hierofolymis lacobus, quem frater Domini appel-lant,præfuit,Simeon deinde iuftus,Za-chæus, Thobias, Beniamin, Iohannes, Matthias, Philippus, Seneca, luftus, Lcui,Ephies,Io(cph, ludas.Hi ex cireü-cifionein Adriani imp.tépora magiftra-tü tenucrunt,ctim Adrianus Hicro(oly- Adnanu» morum facramifcrè contammafiet. Hicrofaly-
E^i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,. inamturba-
ulebiusprimumcgcntibus epileo- mc, patum tcnuillcMarcü quedam fenbit. nucego authorélequi, qneicioquorü fragmenta,malo.fucccffn Marco Caffi-anus,indèPublius,Maximus,Iuli3nu5, Caius,Iulianus3Capito, Valens,Doli-tianus, Narcifius,cui ineremum (tcc-dcnti (ubrogäifu nt patres Dium,cxccpit hüc Germanins,deinde Gordius, cuius tempore diuina bonitate rcftitutus eft Hierofolymis Narciflusex crcmoredi-ens.Alexander martyrio Chrifti hdem teftatus, Mazabannes, Irenæus, Cha-bda,Hermo, Macarius, hums tempore cruccin Helena Conftantini mater in-uenit.Hicprimùm aiunt patriarchxdi-gnitatcepilcopo Hierofblymitano ac-ceftifte.patriarcha primus Cyrillus, ie-
- Patrurcha-cuti liuc Arriam, quiahquanto tcporc j^ij, Ecclc-
-ocr page 194-|
178 lOH. NAVO CHRONOG. VOLVMEN TERT. Ecdefiä infcftarunt. Deinde recuperata Ecclefia,fucceffitIohannes,Philippus, luuenalis, Iohannes, Zacharias, tépore cuius Cofdroa rex Perßrum Hierofo-lymam vcnit,ECclefiasdcftruxit,atq;3Ó. millia Chriflianorum occidit. dein He-raclius vidor Cofdroæ,eo occifo, Do-minicum referens lignum, in lerufalcm Modeftum patriarcha reliquitj cui Sophronius fucceffit, fub quo Saraceni Chriftianos deIcrulalein eiccerunt,cx-cepto patriarcha. fuccclht Theodorus, Ili3,Gregorius,Thomas, Bafilius, Scr-giuSjSalomon,Theodofius, Ilia, Sergius, Leontius, Athanafius, Chriftidu-lus, Thomas, Iofcph,Agatho,Iohanes, Oreftes, tempore cuius, archifultanus Calipha nepos eiufdem, deftruxit Ec-clefias, mille fcilicetamp;4. patriarcham auunculuin fuum duxitBahylonem amp;nbsp;occidit.affuittum rebus afflidis diuina Reditutio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortuo Calipha, filius fubGodc. ®’us deditpoteftatem fidelibusrcxdifi-iredo. candi Ecclefiam refurredionis Domi-nicæ, ad quod Conftantinopolitanus imperator expenfas adminiftrauit : quo adiutoreEccleGa quç nunceft,reædifi-cabatur.præerat turn Eeelefiç Hierofo-lymitanæ Nicephorus,cui fucceffit So-phronius.Reædificata eft autem ad plenum Ecclcfia anno Domini 1148. Sub SophronioTurcæ Hierofolymä expugnantes, Saracenos occidcrut, fed Chriftianos pcrmilcrunt habitare lub tributo, Sophronio fuccelfit Ennius, Ennio Simon,fub quo Latini venerunt cum Gotfredo de Bilion, amp;nbsp;ciuitatem fandarn obtinucrunt.fucccflcrut poftet patriarcha: Latini. primus fuit Da-gobertus Pifanus archicpilcopus, poft illum Arnulphus archidiaconus,deinde Vuaramu ndus,cui fucceffit Stephanus, amp;illi Guiliclmus, cui Vuilturus archicpifcopusTuron, cui fucceffit A-mertinus, poft illum non inuenio àli-um patriarcham. ex eo enim tempore Chriftiani terram fandarn prorsus ami-fer un t. Ex Hicrofolymis 4.ordincs crucife-OrdoScpul J•or^lm originemduxcrunt:ordo cano-Quadrifarij''”^*’*''^'^ iepuIcnDomjnici,qui lubpa-Cruciferi. tnarchaprimùm erant,ordo militiæ S. Xühannis,nüc Rliodiorum,ordo Tem- |
plariorum,ordo Teutonicorum. Primi àB.Iacobo Alphæi fratre Domini, Ie gloriatur originem ducere,de quorum fuccelforibusiam didum eft. hidcferut in veftc clericali rubram de ferico cru-cem dupheem^ amp;nbsp;viuunt fub régula B. Auguftini, Cum autem ciuitas fan da fub potc-ftateprincipum Aegyptiorum erat, venerunt illue plurimi Chriftiani,qui dato Saracenis tributo loca fanda vifita-bant.cx his quida impetrauerunt à principe Aegypti, vtin honorem B.Mari« Virginis propeEeelefiam refurredionis Dominicæ, Ecclefiam Latinorum ædi-ficarent, qux vocata eft Ecclefia S.Ma-rix de Latina.ibidèm ipfi Latinum ab-batemamp;monachos inftituerunt.Tcm-pore procedenti extra fepta monafte-rij,ordinauerunt Latini*ad monafteri- *»1’““ um in honore B. Mariæ Magdalenæ, amp;nbsp;incodem forores inftituerunt, vt amp;nbsp;viri amp;mulieresdiuerforja inuenirent. Paulô pôft abbas amp;nbsp;monachi S.Ma-riæadopus infirmorum amp;nbsp;peregrino-rum,hofpitalc amp;nbsp;capellam S.Iohannis Eleemofynarij conftruxcrunt.hoc ho-Ipitalc de reliquijs mêfæ abbatis amp;nbsp;mo-nachorum viuchat.vbi verô ciuitas fan-daperuenit inmanus Chriftianorum,!«’*^^ quidam vir religiofus Garoldus,qui 15- ’quot;‘’ go tempore pauperibus in eodem ho-Ipitali miniftrauit,habitum regulärem fufeepit, amp;nbsp;veftibus fuis albam crucern affigcns, lêipfum obedientiç obligauit, fratresq; congrcgauit,vnà cum eis pau-perib’ amp;infirmisminiftrabat,in agroq; Acheldcmach mortuos fcpeliebat. mi-litabant autem fub abbate prædido, domino etiàm patriarchs de bonis fuis fidelitèr décimas dantes, amp;nbsp;quoniam DE VS erat cum eis,inomnem terram exiuit fonus corum,largitioncq; prin-cipum ac elccmolynis fideliû breuidi-tati funt tempore, itaquod ab vniuer-fis Occidentaliumprouincijs copiofos redditus colligétes,caftclla amp;nbsp;oppida amp;nbsp;tens plurima dominladitioniiùçfub-ijeerent. Hipofteà abHonorio a.confirmati, deguntfub régula B.Auguftini,habcn-tcs habitum nigrum cum cruccalba in pedorCjqiù deputanfunt adpugnan-dum |
|
• A NATO CHRISTO ‘^um corporaliter contra infidèles, pau-‘^leorum funt clerici.priuilegio tarnen dericorum gaudcnt,horasque fnas ex oratione Dominica perficiunt, amp;nbsp;vo-ésnnio. catur ordo hofpitalis S.Ioh. Hierofo-lymitani, de his de fen. ex c. Canonica. Verum de illorum inftitutione latiùs infràdicemuSjvbi Rhodij appellabûtur. pmplarij, Procedente autem tempore, quia peregrini amp;nbsp;alij loca fan ft a vifitantcs,a latronibus fæpè fpoliabantur, amp;nbsp;ali-quando occidcbantur,quidam DEO aniabiles milites ex charitate ad tutan-dasftratas publicas fèdeuouerunt, patriarchs Hierofolymitano profeflionê facientes,de quorum numero fuerunt Hugo de Paganis, amp;nbsp;Ganfredus de S. Adclmaro,qui p.annis feruiêruntin ha-bitufeculari. Rcxautem lerulalem co tempore prçdiftis nobilibus,qui omnia pro Chrifto reliquerunt, compatiens, illos vnà cum domino patriarcha de rebus proprijs furtentabat,rex quoque in quadam partepalatij fui iuxta templum Domini, eifdem ad tempus habitacu-lumconccflït.Abbas autem amp;nbsp;canonici templi, plateam quam habebant iuxta tegispalatium,adopus officinarum cis tradiderunt. deinde anno Domini 1127. de mandato Honorija. amp;nbsp;domini Stephani patriarchs, data eft cis régula amp;nbsp;albus habitus,pofteà veto fubEugenio paparubcas cruces affixerunt.hiomnes patriarchs obedientiam fecerunt, amp;nbsp;décimas fidelitèr prçftitcrunt.Et in mo-dico tempore citra amp;nbsp;vitra mare am-pliffimas pofteftiones acquifit'runt,qui-bus B. Bernardus abbas compofuit re-gnlam.hiaoo. ferme anno fub Clemente ^-exterminât! funt, vt inferius genc-i'atione44.dicctur. Hi etenim proceffu temporis vrbes, caftra,munitiones ac-quirentes, prodefenfione terrs fanfts vtilitèrmilitârunt.habueruntautéMa-giftrumfummum,cuius fedes principalis eratin lerulalem. ittés^ Et quoniam funiculus triplex difficile rumpitur,placuit diuinçprouiden-tiæ prsmiffis addere amp;nbsp;aham religio-nern. Narnipfi Tcmplarij, vt dicctur,è numero abicre, amp;nbsp;lub Clcmcntc5. ex-terminati lunt. Cumenim ciuitas lan-^lapoft prsdiftam hberauonem habi- |
GENERATtO mvn. ^ nbsp;»79' taretur à ChnftiaOis, amp;nbsp;multi ex Ten- _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teutonic! toniciscaulapercgrinationis pergentes B^Marijdi-iHuc,linguam ciuitatis ignorarcnt,Zpii- ««• dam honeftus virTeutonicus hàbitanî in lerufalem cum vxorefua, quoddam Xenodochium de bonis fuis ad opusquot; pauperum amp;nbsp;peregrinorum Teutoni-corum conftruxit,amp;de voluntate domini Patriarchs oratorium illi adiccit B. Maris virgini facrum. pofteà vero nonnulli Teutonic! renunciabant 1e-culo,le(^ucfualt;^ueDeo amp;nbsp;hofpitali libéré tradentcs. Et procedente tempore, ciim ctiàm de equeftri ordine Ale-mani.s viri DEO deuoti, hofpitali prsdi(ftofefealligantes,multiplicaren-tur, voluntariam paupertatem in domo Domini eligentes, dignum duxe-runt,regulam amp;inftituta Iratrum militie templiaflumere,quam amp;ita (ülce-perunt, vt tarnen holjiitalitatem non obmitterent. Verùm pofteà artno Domini »91. apudAcam quidam Bremenfes amp;nbsp;Lu-becefes eines holpitale in honore B.Maris virginis adopusinfirmorum tepore oblidionisex vchs nauium fecerüt,clce-mofynas conferentes atq; eolhgentes, obtinuerutauxilio Fridcricidneis Suc-uis à Cçleftino papa,cooperate ad hoc Henrico rege Ro.ordinem iftum fubti-tulohofpitalisB.Maris virginis domus Teutonicoruminlerufalemconfirma-ri,priuilegijsquc opportunis donari anno lupradtdo. Ex eotemporeincepit habere Magi-ftrum ordinis generale, prolapia nobi-lem,amp;rei militaris peritum.Erat autem primus magifter frater HenricuS,di6tus Vualpora,lübquo holpitale inceptum fuit in ciuitate Aca iam recuperata, amp;nbsp;illi fucceffit frater Otho magifter 2.quo mortuo, eleftus eft F.Hermannus Bart, fucceffit illi defundo F. Hermannus de Saltza,lüb quo religio cœpit habere maxima merementa. Itaque conle-cuta eft magnifica dona in Apulia, Romania, Armenia, Alcmania, Vn-garia, Liuonia, Pmlfia. In qua, poft amiflionem Ptolemaids, anno deinde i3O9.1edcs principalis ipfius ordinis in loco diéto Marisburgum,translata ex-titit, qus aliquanto tempore ctiàm in ^urg.; Vene- |
i8o lOH.' NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
. Verictijs fuitnobileitaq; oppidu Ma-rixburgum,arxnobilis atque amplifii-nia, vbi fedes magni Magiftri eft totius rcligionis. SUut amp;alijduoin cadem religione magiftrijàlterLiuoniam régit, alter co-uentus Alemanis gubemat. amp;nbsp;quia Teutones huius religionis inuentores fuêre,cx quibuspoftmodum prodierut vin nobilcs amp;nbsp;rei militaris peritiftimi, amp;nbsp;tales qui pro teftamento Dei fua corpora tradidcrunt, amp;nbsp;in languinc fuo, auxilianteDeo,vniucrfam Pruffiam gé-tem paganam amp;idolis deditam, P0I0-nisaccircunuicinis Chriftianis omnibus molcftam amp;nbsp;inimicam, iufto bcllo tandem amp;nbsp;per multos agones in fuam poteftatem redegerunt.’ex quo tempore li ngu a Tcuto ni ca ad eos i ntroduda cft, amp;nbsp;cultus Chrifti genti impcratus: pro-pterci nemo ad cum ordinem recipitur, nifi Tcutonicus, nobilibus ortus pa-renubus,amp;cui propofitum fit pro tu-cndo CHRISTI euangclio aduer-sùsfalutiferæ crucis inimicos armis de-pugnarc. Obeamrem veftimentis albis vtun-tur, nigra cruceinfuta, barham omnes nutriunt, exceptis qui in facris altari-busicruiunt,procanonicis horis ora-tionem Dominicain vfurpant. Magnæ his opcs,nec minor potentia quàm regi-bus.Refert Dominus Fran.de S.Gem.in c.Nullus,dcelcc.li.ó. quodlicèt profcf-fores ordinisTeutonicorum fiuc milites B.Mariæ virginis non promittat ca-ftitatem, ca. tarnen allegatum proipfis jnilitare,amp; locu in eis habere. Cùm autem ordo iftc B.Marix facer, pcculiarc dccus fit,ct gloria vniuerfæ natiói Tcu-tonicx, capropter infequentibus gefta religionis apud Pruthenos (cribere fta-tui,de quoingcnerationeqi.vidcbimus circa finem. In hac quoque gencratióc annoiopj. obijtrexLadislaus, quem Vngarifan-dumcflcvolunt.reliquit autem fratres duos,Almum amp;nbsp;Colomannum, Almü regé de fii nat,prognofticatus quod Co-lomannus languinarius eflet,nihilomi-niis tarnen Almus Colomannum iure Coloman- pnmogcnituræ profères,ducatum ipfe nxKx.^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimerat habitu |
corporis cótcmptibilisjfcd aftutus, mo-uitq; bellum Rutlienis.vndè ducifTaRU* thenorum obuiam eifaóia,adpcdes fu-os fc proftrauit, quam rex pedibus amo-uit. Indé auxilio* Cunorum Rutheni confurgentes, pereufferunt caftra regis vfq; adinternccioncm.rexfugaminiés, thefaurum rcliquit,quem Cuniinterfc diuilére. Idem rcx pluriès Almum perfequi té-tauitjfcdillós fempèr principes recon-ciliaucre.Tandèm tarnen’ cónrmata per imperatore inter eos pace,rex cepitau-cem Almum amp;filium eius Bela infan-tulum, amp;nbsp;cxcæcauit cos. fed amp;nbsp;Belam infantulum præcepit caftrari. fatclles autemtimésDeum, catellum caftrauit, amp;nbsp;tcfticulos eius regi prxféntauit.Idem rex pluresnobiles exca'cauit,poftcicoc-pitægrotare vfq;admoitem,amp;cofilio habito fecit apprxhendi ducem, nc forte fibi fuccederet criam cæcus.prælèn* fit Almus,profugitin mon a fieri urn, amp;nbsp;manu al tare compræliendit.Bcnedidu$ autem quidam à rege milïus,lâcrilega$ manusineum iniecit: amp;dum conare-turcum extraherc, diuulfa efi manu« duciSjamp;infedum altare fanguinc.ter-ritus facrilegus, equum conlcendit, exicns amp;in via cadens de equo, cerui-ce fraâa, cxpirauitj ac à canibus vora-tuseft, MoriturdeindèColomanus,amp; fuc-ccditeifilius Stephanus anno Domini 1114. Bela verófilius Almi, occulte nu-triebatur in regno, pater pueri Alm’ fu-gitin Grxciam ad impcratorem, vbita-dem vita fundus eft. In haegenefatione circa annum Domini noo.inucniunturapud monafieri-um Hirfaugienfe fcripta de duobus co-mitibus de ^irtvmtgt;friJ,qui fuerût fra-trcs.maiornatu,vocatus eft CunraduS Cunn«^ vir potens inter Sueuigenas, alter voca* ^^^jte baturBruno,eratq; Spiren Ecdefix ca- jgW^ nonicus, amp;nbsp;poftmodum iadus in Hirf-augia monachus. ANNO vero Domini no^.Hericus 5.Gebhardum Hirlaugicn abbatem,vi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' rumfapientem amp;nobilem,amp;fanditatc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. famofiim, prxfecit Spiren epilcopu,in cuius locu Hirfaugix in abbate eledus eft iftc Bruno pndiè Kalen.Deccmb.amp;à Richar- |
|
A NATO CHRISTO Richardo Oftienfi epifcopo/. Kalend, lan.ordinatus. bic quanüis natura ge-nerolus cllct,nil tarnen in habitu arro-gîtiç o dendcbatjprçfuit annis i4..deci-moKal.April,corpórefolu?eft.Brunó bicSpiren Canonicüs ac tnaibris cccle-bæ CU Hos amp;nbsp;armai'iuSjpofimodiim mo-nachusjamp;deinde abbas Hirfaugix fa-ftus, dediflc fcribiturin eodem mona-ftcrio per manurn ac afïenfum fratris fui Cunradi comitis de Bcutelfpach, alias de Vuirtcmbef g,prçdiu m in Pfrû-dorftquot; cum omni iure ad ^tik^nntn^ iugcra vinearum cumbencHcijs Icxho-minum ad cafdem vincaspcrtincntiuin, adigalhtngè quinqjbubaSj ad^dfff-|uf(n duas cum vineto. Cutiradus vcro comes de Vuirtem-berg,amp; vxor eius Vucrndrut,ad Duié-chen i6.bubas cum molcndinOjamp; in ^-xima villa eiufdem nominis vinetüm ad ©arnvc^i^flttt vnam falicam tcrram,ad Salzaha»3.hubâ$: item in 0cbafÇUprt molendinum vnum. In prçdiétaautem donatione datæ funt 20. marex, quaà Bernardus de Schura cornes pro cellula Bauaricenfi dederat, amp;nbsp;dua: armillæ aurea:âppcndcntcsi5»vncias auri, quas Luitgâi‘tforôrdominiBrunôis amp;Cû-radi comitis de Vuirtemberg,ad faciendum calicem tradidcrat.Adclbait vidua BcrtoldideEberftain,cû blijs fuis Ber^ toldo,Eberardo amp;nbsp;Hugone, quartan! pattern villæ Eltingen cum omni iure Deo amp;nbsp;S.Petro tradidit. Anno Domini 1109.morit Philippus rexI'ranciæ5amp; illifücccdic Ludouicus iij„,,j^^ Cralïus.eo tempore imperator Henri-^ftisrex cusduxitvxorem Machtdden filia Hen-'•’'**1 rici régis Anghæjhuius nominis primî. ifte Henricus Angkæ rex propter terras Nortmanniæ prçliatus eft, amp;nbsp;viccrunt Anglicijparumque abtuit quin rex Ludouicus capcrctur,abomnibus iuisde-fcliétuSi Hic Ludouicus cumparalyli laborarctjPhilippum blium fuum rege coronari iccit Rhemisj quod alij negâtj •Ram Philippus lÜc dum Parifijs cqui-taret,poreus currens ad pedes cquica-him dcdit. inde Philippus deturbatus^ lapfu mortuus eft. Vndc paulopôft Ludouicus altcrum hliû Ludouicû in coj lortium adminiftrandi regm alluma |
GENERATIO XXVIII. rtt pfit,Rhemisquededudum, regia vndi-onc atque corona infigniri fecit. Licèt autem ab Henrico Anglo regem LudouicumfuiBevidum inuene-rim,RobertustamenGaguinus vidctur fentire contrarium,amp; quàd Ludouicus per totamvitam profpera vfus fortuna contra Henricum Anglum Nortmanniæ ducem fucrit, mukaque de co narrat prcclarà facinora. Deinde narrat, quod Gclafius papa Henrici impcrato-ris furorem declinans, ad Ludoüicum venerit:amp; quomodo Henricus imperator çgro animo hoc feres, infeftis vene-rit copijs in Franciam, quem tüm pontifex execrauerit,amp; Henricus infedà fé retrocefferit,quodquepontifcx Clunk aci mortuus fueritjCui fulFcdus ht Cal-üAus. Refert quodamp;Innocentium papan! longèpóft, aduerfante bbi Petro Leonejab altera parte cardinalium cleâo^ ad fe Venientem Ludouicus honorific^ fufeeperiCjOpesq; amp;fortunas fuaspol-Jicitus btjdc quibüs aliquid in fcquen-tibusdicemuSiTandènirexLudouicusj perâdisquæ ex ritu Chriftiano folent fierijdefundus eft, regni fui anno ^0. elatusadS.Dionybum, ibiq; fcpelitur. vocatus autem eftCraffus propter cot* porismolem. GENERATIO XXXVIII. EXordium 38. generationis facien-teSjCiim iamiam non plcnè quibuf-dam Henrici quintiregjs Germanorü, imperatoris autem Romanorum geftis j7»gencràtiO)propter Varia bcllorum amp;nbsp;return diuerfaruin facinora intendcre potuilfctjquæ fuperfunt, return à fe ge-Aarum ordinem contingemus.Verùm cius generationis principia, quintum Hcnrici quinti annum fulccpti regimi-his,necnon Pafchalis papæ lecundi de-mùm vendicant, decimo fupra millefi-mum centefimum CHRISTI nati- Ratifponx in Dôminicæ apparitionis feßojquod Epiphaniam Grçci nomi-hantjcolloquiumcuni regni principi-Lus facienSj animi fui propofitum eis aperuit, fdlicet quod trans alpcs ire atque Romam tendcrej benediétionem O im-- |
tn lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEgt;4 TERT.
imptrialcm à Ro. pontificc reciperc^ amp;nbsp;infuperad omnia qux defenfiopofec-Henrici *‘^’^ ecclefiaftica,offcrre velit. Itaque aC-quintiac fenfuOmnium expeditionem parat, li-ccITutm ^etnonnihil tcrrcrctcomctes, qui turn per lex menfes apparuit, nihuominus per Germaniam exercitum cirCa Augu* fturn menf'em impcrat, dans vbiqucin* jcftimabilis pecunia: ftipendijs.
Igitur menie Auguftofuperata mo-tium afpentate, rex cum fuis laïtus amp;nbsp;incolumis Eporediam peruenerat. altet vero cxcratus Nouariam ducens, ibi tegem expeftat. Paucis ibidem diebus moratusrex, Padum tranfit;vbi milite Tecéfito,inuenit prçter Italicos ^o.mil-liaequitum. Placentia: caftrametatus, fidelitatem a ciuibusacccpir, amp;nbsp;per tres feptimanas in bis partibus commora-tus, Parmaw^uc perueniens, Mechtd-dim cömitiffim per internuncios bbi fubiedam,gratia iua proprijs lullinjs donauit.
Poft hæc liyeme montem Pardonis turn maximodilpediorerum amp;nbsp;equo-Tumtranfcenditjtandèm Florentia pei-uenitjinftantefefto natiuitatis Domini, vbi feftum cum ingenti cunüoruin tripudio percclebrauit.indè apud xÀre-tlum à ckricis beneuok, à ciuibus Tub-dole recipitur, quorum etiam infolen-tiam fatisabundequc perdomuit, ciui-tatecorum cum curribus contra regé i’nftrué}is,funditùscuerTa,ccclcfiæ fua iuftitia,quamijdem ciucs violeter abf-tulerantjiuxtaclcricorum petitionem reddita.
Indè ad Aquam pendentem progref-fus,legatosfuosdudum ab Arctiomif-iosjubApoftolicoboni nuncij baiulos reperit: remiftisque alijs nuncijs cum Romanis,quilibi occurrerant fuppli-ccs,paulatim Sutiiumprocclbt, ibiquc fubftitit.
ANNO itaque int. Henricus V. Henr à Pa- ^^”^ maximo exercitu adfedandafcan-ichali ias dala, qux inter imperium amp;nbsp;Tacerdo-inutnicadi rium erant, turn in Italiam vcnit. bxc difcordiaa Gregorio/, cœpta,agitata eftàfuccefloribus eius Viktore, Vrba-no,amp;multô magis Pafchali, ob quam caufam fcandalûcrat in toto orbe tcr-
iaruni. Imperator enim vti volens con-
fuetudinc amp;nbsp;authoritate prideceftoru fuorum,petebatftbi feruari ea qua: pri-uilegijsCaroloMagno amp;fuccelTorib* inimpioiamper C C C.annosamp;am-pliùs Concefta amp;nbsp;obfcruata fuerant Tub iummis pontifiGibus,ex quibus priuilc-gijslicitè pcr inueftitura annulr amp;vir-gx,cpifcopatus amp;nbsp;abbatias conferebat, amp;nbsp;hoc fuum ius allcgabant.
Sed contra boc,Tynodali decreto ce-Ïêbant fummi pontifices prxnominati, nee pofte nee deberedari per virgam vet annulumepifcopatum, aut aliadigni* tatem ecclefiafticam à laica pcrlóna, aC fub execratione fieri probibcbant, pro-utfupia cftdiftum.
Veniens itaqUe Sutrium rex, legatos afedcApoftobca cxpe(Sabat,amp; vtrefe-runtfere Italici (criptorcs, aduentum TegisPafebab parum gratu fuiftc,cuitt cedefias multas in bellis euerterat, amp;nbsp;«jnfeopatus contra ius amp;nbsp;fasprolibt-dincammijCui placuiftet,demandaue-rat: adduntamp; quod rexipfeprymiferit oratores duodeeim, regniTeutonico-rum p'rocerespn quibus duo nepotes regis crant,pollicebaturlt;^ueiureiuran-do feomneminueftituram ccclefiarum obmifturum,curaturumq;quod omneï cCcielix fuo occupatx iudu, liberedi-mitterentur,abfoluturum quoquepo-pulum à iuramentojn ecclefiarum prç-ludicium prçftito;ea Tponfionefolenni ftipulatione firmata, miferit pontifex Sutnü kgatos,ibiqueomnia{olidata.
Vertim abj Icriptoresalitèr referut, quod Icilicct kgan apoftolici cum mik fisregijs Sutrium vencrint, alkrentes promptum eftePapam ad confecratio-nem amp;nbsp;omneir regis honorem,fi tarnen rex ipfe pontifiti annucret kbertatcin ccclefiarum, laicam prohibensinuefti-turam,r£cipiendoabecclefijsducatus, marcbi3S,comitat’, aduocatias,monc-tas, telonia, cxtcroruinquc regalium qux poffident, furnmam. prxbuit reX aftenfum, fcilicct quod inueftitutas epilcoporum dimitterer, papa autem econtraomnia regalia impcratori rela-xarct.
Et bxc padio, vt refert Gotfredus, facramétoamp; obfidibus inter PapamÔG Iniperaiorem afteriturl mfte fir mata.
|
A NATO CHRISTO pakhalii , x agitât conucntioncfaâa,rexhilari* Hcnricuiù *cr ad vrbem properst,amp; dominus Apo-«cipit. Üolicus cum omhi clcroamp;populo fcin dus occurfum adornatïvndc poftca po-pulo amp;nbsp;clero prodeunte obuiam,Vrbcm Leoninam primo ingrcditur,proccdeni. tibus lacerdótibus cum infuus amp;nbsp;reli-9mjslanóorum,Amole Adriani vfquc adbafilicamS.Petri, cuius in gradibui rexpedcspótificis,coufquè cum cardi-Mailbus prodeuntis,exofculatus eft. Pofitis deinde ïhilitibus in ftatiohi-bus fuis,vnacumpontificead dextram tempi urn ingrcditur:deindc domino pa pa Millarn folcnnitèr célébrante, cum imperator ad altare, vt lâcram commit-nionem de manu ciusfufeiperet, acccU lllfct,dixitilli fummus pontifexiDomi-ne imperatofjliodiè cotpusDomini na-^ tum ex Maria virgine,pàlTum pro nobis in crueejficut tenet eeelefia, damns tibi in confirmationem vers pacis inter me • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;te. V erùm pontifex fummus refiftenti-busepifeopis amp;contr3diccntibus,ficut promiferat) regalia imperatori feruare Tumultusè non poterat, prout ctiàm Antoninus Ppædifii- fcribit.eaproptcrtumultuatum eft. Et ' *”“’’ feribunt quidam ltalici,rcgcin pontifi-cem orâfle,vt illos confirmaret quibus epifeopatus dederat, licèt iufiurandurh (fccundùm eos) ante interpofuiftet, fe nunquàm id à pontificc petiturum:Pagt; fchalcmverôid facere reeufantem, in-tromilfts militibus,dato bgno, vnà cunt cardinalibuscaptûjamp;clcripartent ma- , gnam fpoliatam:Scdalij aliter feribunt, qiiodpoft variam difeeptationem, po-ftremo Apoftolicus ab épifeopis amp;nbsp;alijs fidelibus régis lit euftoditus, Permotus indcRom.populuSjlumptis armis,Teu-tonicos ex vrbéLeonina pe)lit,portasq; omnes claudit, vt Italici lcribunt;fcd alij narrantimpetum in populolubor-tum, in cxcrcitumque régis talitèr graf-làtum,vtcommiira aliquandiù pugna, tegéipfum nccclsc fuent cxcrcitui lub-ucnirc:quod amp;impigrè fecit, amp;nbsp;vfquc j adinclinatamiam dicm, fortiffimi mi-litis amp;optimiducis opus agens, vido-ria poft multam ftragem fucrit potitus* Romani quictumultufugiétes fuper-crant, magna pars Tiberi ablumpta eft. |
GE NE RATI O XXXVIII. »»3 Poft triduum Roma fecedens rex, dominum apoftolicumfecumduxitj amp;nbsp;eo quo potuit honore lenuit, donee compofitis per regiones negoeijs, in-ftanspafeha baud longe ab vrbe ede-brauit.lblledatoïtcr ipfum amp;nbsp;Apofto-licum, inter regnum amp;nbsp;faccrdotium dilfidio, poftoétauas Pafclix cum to-jj.^.^^^ y tius populi Romani ineftimabiIiquCjQj.0njtur. exercitus tripudio antebalihcamfandti Petri, Augufti nomen amp;nbsp;imperium, chrilmatc rité perundus amp;facratus, amp;nbsp;fub auguftiffiiTia pompa CO onatusfuß cepit, datofibi in prüfend permanum Apoftolicifub teftimonio adftantis ec-clcfix priuiiegioinueftituræ ecclefiafti-Cæiuxta confüetudinem ante fcruata, cuius ftabilitatem Papa mox fub ana-tbemate confirmabat. Sic denique ea die Gloria in cxcelfis Deo, amp;nbsp;in terra pax hominibus bonæ voluntatis,cft réi paràtà. Tenor autem inueftiturarum tails Inueditiir, erat: Pafebabs cpifcopusIcruusIeruo-T®’“’^ rum DEJ, cbarilfimo in Cbrifto filio HenricogloriofoTcutonicorum i;egi, amp;nbsp;per Dci omnipotentis gratiam Romano imperatori Augufto, falutem amp;nbsp;apoftolicam benediédonem : Regnum veftrum fanâæ Romahæ ceelefiæ fingularitèr cohçrcre diljtofi-tiodiuinaconftîtuit. Prçdeeelfores liquidem veftri probitàtis amp;nbsp;prouidcn-tiæ amplioris gratia,Romanæ vrbisco-ronam amp;irnperium confecuti funt, ad cuius videlicet coronæ amp;nbsp;impcrij dignitatem, tuam quoquè perfonam fili ebarilfimeHenrice,per noftri lacerdo-tij minifterium maieftas diuina proue-xit.Illam ergo dignitaris prçrogâriuam, quam prçdeceflores noftri veftris prx-dcceflonbus catbolicis impciatoribus conceftcre, amp;nbsp;priuilegiörum paginis confirmaucre, nos quoquè dilcórionx tuæ concedimus,ólt;: prçfentis priuilegij pagina confirmamus,vtvidelicct regni tui epifcopis amp;nbsp;abbaribus liberè prçter violcnriam (Silimoniam cÏeéris,inuefti-turam virgaamp;annulü conféras,amp;poft inueftituram canonicc conleeraio-nem accipiant ab epifcopo ad quem pertintierint.SiquisaclerO vel populo prêter aftenfum tuum elcdus fuerit, CL % hiß |
tgt;4 ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEM TERT.
|
nifiateinucftiatuT,ancmine confecrc-tur,cxceptisillis qui vclinarchicpifco-porumvclin Romani pontificisfolent inueftitura conïïfterc.Sanc archiepifco-pi vel cpiffopi libertatem habcantà te jnueftitosabbarcs amp;epifcopos canoni-cè có!ccrarc. prçdecefTorts enirn veftri, ccclefias regni fui tantis regaliumfuo-rum bénéficiés ampl an ére, vt regnum jpfiim epifcoporum maxifnè amp;nbsp;abbatu prçfidijs oporieatcofnmuniri,amp;popu-lares difïcnfiones qux in eledionwus fepe contingunt,rcgali oportcat maie-Rate compcICJ.Si quis veroinflatofpiri-tu ad peiiculum animæ fuæ contra hui-ufmodi authoritatis noftra: dccreturfl agerepfumpferit, fciatfe vinculo Apo-Rolicaï maledidionis amp;nbsp;anarhcmatis in hocleculoamp;in futuro, mfi refpifcat, effe albgatum atque fubmerfum. Ciulfatum Sacramentum autem quodfecerunt menwinj** C’uitates Italiæ rcgi Henrico quinto, talc fuit: Ab bac die in anteàfideliscro domino regiHenrico, noneroincon-filiovclinfafto, quo ipfe perdatvitam vel mcmb) um,vcl quocapiatur, vel al-Rliatur contra fuum veile; adiutorio cro ci retincre ciuitate noftram amp;nbsp;bur-gas amp;ruburbia,epifcopatufTi, comita-tum,omnem vfum amp;nbsp;honorem regni amp;nbsp;imperij,quem prçdecefiores fuiteges amp;nbsp;jmperatores habucrunt, in prçdidis lO-cis contra omnes homines qui völue-rintauferrevel minucre: nulli mortali-uminprçdiéla emitate vcHocisobcdi-am pro epifcopo, immo propolïceum perfequar,nifiilli loli, quem prçdittus dominustexeidem Cjuitati conceflerit epifcopum dono amp;nbsp;inuertitura (ua: hecomniaobfcruabo, ità me DEVS adiuuct. Nee multo póftHenricus iifipcrato-ria liberalitatc tam fpiritali patri fuo Papaf ,quàm fingulis epiCcopiSjCardina-libus, clericisi^uc dona tot,tanta amp;ta-lia dilparriuit,vt memoratu incrcdibilc fït;ficc|uc tam ab Apoftolico quam ab omnibus cum aliquandiii honorific^ deducentibus, per Longobardiam ad Alpes,indci^ue ad terras Germanicas féliciter eftreuerfus. Poft reditum quoquè fuumnon-nuUa tam abipfo quamab epilcopis ie |
comitantibus, qux corrigenda vide-bantur,fucrcreformata. Mcnfe autem deinde Augufto,quamplurimosepilco pos atque abbates, nonnullos etiam principes Spiram vocar, quoru afTenfu amp;cooperatióe,patris fui funcra curar. H«nrici nam toto quinquennio fuipenla com-* ^'P“*““* munio fepulturx amp;nbsp;orationumjApo-ftolica authoritate ab eifdem facerdo-tibus,qui amp;nbsp;Romx coram Papa poeni-tentixillius teftimonium reddideranr, tuncteftiftcantibus conceditur, amp;au-guftiffimisexequijs habitis,iuxra waio-rcs fuos in ccclcfïa Henricus quartui fcpclitur. Hoc autem tempore Mechrildis co- Meelid# mitifta admodum fènio confedajmo- mort. ricns,Romanæ cedefiæ ex teftamentO' reliquit,q(ncquida Pifia amne amp;nbsp;fan-do Quirico agri Senenfis vfque ad Cc- i' peranum inter Apoeninum amp;nbsp;mare per.* tinet,addita Ferraria, qux adhuc Rom» eedefix vedigahs eft. Sunt qui fenbunt hanc muliercm riorentix mortuam efte eo incendio, quo amp;nbsp;magna pars vrbis confumpta cft, amp;nbsp;ad duo millia hominum combufta tradutur,eiu$lt;^ue corpuspoftca in cif-alpinam tranflatum efte, amp;nbsp;in mona-fterio fanóti Benedidi, quod ah vrbe Mantua duodccim millibus pafTuum diftat,(êpultum. Voluntaliquimulie-rem ipfam Mantux diem extremum obijfïe^fuoquciufTu ad fandum Bene-dicium per Ànfelmum Lueeh cpifcopu lua impenlaçdificatumtranflatam. * Inrereadiredi ab Italia nuneij, obi-turn ilhus inclytæ Mechtüdis nunciat imperatori, ad cius prçdiorum terras, ampliffimas hçrcditano iure poffideu-das,Cçrarem inuitant;ncc eft qui quid-quamafteratadimperatorem peruenif . ^ fè:inueniotarnen quod terra Mechnb^'j^^ disadGuelfonem Noricum ducem per-ucnit. Henricus paulo pcftciim noha-berct vxorem, ftatim nbi Mechtildim filiam régis Anglix fponfam accepit, amp;nbsp;Moguntix nuptias magnifice celc-brauit. Vbi dux Saxonix Lotharius, qui femper rebellis extiterat, tunica l lanea indutus atque difeindus,ad pedes imperatoris venit, veniam pctitu- rus. ANNO |
|
Pirchalu bÜio. A NATO CHRISTO ANNO rm.pontifexmultasàRo. paffuseftiniurias,dicentibus quibufda, quod contra inftitutâEcclefiæ regem Henricum tyranum amp;nbsp;ccclefiarum de-ftruôtorem,imperiali benediéüóe fub-limânct, inlupcr priuilegio facrilcgum condonâlîet. Indècoadus in concilio xj kalen.Aprilis habito Laterani, fada •coramomnibus profeffionc catholicx fideijdixit:Ampleâor omnemdiuinam fcripturam veteris ac noui teftamenti, ampledor quatuor euangelia,Niccnu, Ephefinum, Conftantinopolitanum, Chalcedonenfe,amp; Antiochenum con-£ilium,decreta fanélorum patrum Ro. pontifîcum,amp; prçcipuc Gregorij vij.amp; beatx memoria: papæ Vrbani .• quæ ipE laudaucrunt,Iaudo:qua: tenuerunt,tc-neo;qux confirmaucrunt, confirmo: quæ damnauerunt, damno: quæ inter-dixeruntpntcrdico: atque in omnibus amp;per omnia et in bis fempèr pfeuerabo. Quibus expletis,furrexit Gerardus *Egelifinenfis epifeopusjegatus Aqui-taniæ^ amp;nbsp;de confenfudominiPapx ac totius concilij legit banc lcripturam, PriiiüegiQ dicens:Priuilegium illud, quod pro li-'^'^''efthurs bcrationccaptiuorûjà domino Pafcba-'®o’tut, li papa per violentiam régis Henrici ex-tortum ert,nos omnes Canonica cenfu-ra amp;autboritatc ccclefiaftica iudicio S. Spiritus damnamus amp;nbsp;irritum iudica-nius.Etbocideo, quia in co priuilegio continetur, quod eledus canonicè, à nemine confecretur,nifi priùs à rege in-ücftiaturjquod eft contra fpiritumfan-âum amp;nbsp;canonicam fandionem. Perlcfta cbarta, aeelamabant ornes. Amen Amen. Huiccbartæ fubferipfe-tunt fc arcbicpifcopi,Iobanne$ patriar-cba V enetus,amp; abj ferè centum epifeo-pi.Hac occafione nouum febifma femi-natur,nonnulliq;(iiiter quos erat Adel-bertus quondam régis cancellarius, amp;nbsp;nunc arebiepifeopus Moguntinus à rege dcfignatus) aduersùs impcratorem, quod vix quifquam credidiflct, conlpi-rarecumquibufdam principibus infa-mantur:req; cognita, idem Adelbertus iuffu régis cuftodiæ traditur. His non obftâtibus,indiès rcx multo plures fcn-fitrebellcs;legati quoquèfedis Apofto-lcæ,imperatoris excommunicationcm |
GENERATIO XXXVIH. 185 publicant, ac priuilcgium inueftiendi epifcopos vbiq; reuocatum denuciant. PoftbçC imperator amicorum con- Moguntin« blijsJmmó totius rennicompulfus que-nmonijs,generalem curiam Moguntiç inftituit,vbi liberam omnibus audienti-am,defibi obieâis latisfaâioem, de fuis iuucnilitèr male geftis correâionem, adfenatiisconfultum repromifit.ftatu-to itaque tcmpore,dum có veniret,prç-terpaucos epifcopos nemo cóparebat, prçfertim ex principibus.Tum Mogun-tini tempus adefterati, fubitó palatium armati valiant furiose irruenteS,omnia ftrcpitu,Cunda clamoribus impiété au-licis terribilefpeftaculum demonftran-tes.QmdmuIta?dubiumnocft, nifida-tisad prüfens obfidibus, imperator ca quæ fibi imponebantur,faóiurum fe co-firmaffetjipfum fortalsè palatium cum vniuerfis ibidem dcgentibus, crudelifti-ma nece corruiftet.ita fcdato vix tadèm furore, Cçfar ab vrbe difceflit, amp;nbsp;poft paucos dies Adelbcrtum, quem iam per tres annos in euftodia maceratura,coa-dus vtpromiferat,liberü catbedræ fuæ remifit.bic Adelbertus anteà baculo amp;nbsp;annulo ab Henrico fuitinueßitus. Pafebalis interim in vrbe Roma ro-gatur à ciuibus quibufdam,vt in locum Petri prçfeâi vrbis demortui, filiu fub-rogarct. Quod cóm facercpontifex ne-garet propter çtatempueri, qui vix decennium attigerat, tanta repente fedi-tio exortaeftjvtei abireex ciuitate nc-propere accitum,cum manu fatis valida in vrbem mifit,qui pulfos in tranftibe-rinamregionem aduerfarios partim in-terfecit, partim ccpit,acper municipia cuftodiendos diuifit, qui tarnen Ptolemäus paulo póft aduerfarius papæ fa-eft. TuncPrçneftePafebalisagens, Ca-^j q®^ loioannis imperatoris Conftantinop. imperator, qui patri Alexio fucceflerat, oratores audiuit,eifdcmqueinmandatisdedit,vt Caloioannem in Saracenos animarent: quod adeó bi diligenter curarunt, vt barbaros Gr^cusmaximis affecehtcla-dibus, ANNO Iii6. imperator natalem Spirg cum paucis epifcopis ac principi- Q^ 5 |
i8^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Henricusy. iterùm Ita- liam ingte-dnur. bus célébrât, ca qux intérim Colonix gercbantur,grauitcr ferens, audiuir em quamplurimos ibi couenifleregni opti-mates, execrationis in felatæ publica-tionem audituros. miferat illucimperator prçfulem* Vuirceburgenfcm,qui audientiam,non nifi rcconciliatus,ha-berepotuit.reucrfus vero pofteà ci qui femiferat/cgi dcnuo communicarcre-nuitifed vitæ periculo coaftus, MilTam coram imperatore cclebrans, indçque vfque ad mortem contriftatus, latenter difceffitjamp;rursùs communioni prifti-na: rcconciliatus cum lachrymis, vitra Gçfaris adfpeâu fimul amp;nbsp;gratia Caruif. Cunrado nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarèfucccn{usimperator, duca-Sueniæ du- tum Orientalis Franeix, qui Vuirce-datu*''** burgenepifeopoantiquaregurn fuccef. fionecompetebat,Cunrado duciSue-uiæ,fororisfuæ filio commiGt.hûccgo Curadum putofundâne monafterium fanôti Aegidij in Norimberg,fubnculo Cunradiducis Sucuiæ atque*Franco-rurn. Eodem annoHcnricusfcadalaprin-cipum dcclinans,in Italiam fèvnà cum regina totaque domo fua contulit. at circa Padufn ncgocijsregniinfiftens, legatos ad Se.Ap. pro componendis cau-Fs inter imperium amp;nbsp;facerdotiumdefti-nauit, cuius Icgarionis prçcipuus erat abbas Cluniacenfis papx confangui-neus. Turn verb pridic Nonas Martij, Romx Latcrani in ccclcfia S. Saluato-ris,qux appellatur Cóftantiniana, ce-Icbrata eft lynodus miucrralis coWeilij. Prima itaqucdic,fccunda amp;tertia,quidam epifcopi de priuatis negocijs tra-Öare coeperunt,quodalijsdilplicuit: amp;nbsp;vtde negocijs propter qux principali-tèr peromnia pcriculorum genera terra manque conuencrant, traétarctur, ad-monetur Apoftolicus. Tu nc (urrexit Pafchalis,concilijq; caufam Eis verbis cxponcns;Poftquam, inquigdominusde fcruofuofecit quod voluit,amp;mepopulumqucRom.in ma-iiibus regis eóftituit, videbam quotidiè pafsim fieri rapinas,inccndia,cçdcs, ad-ulteriadiec amp;buiufmodimala cupieba auertercab ecclefia amp;nbsp;populo Dei: amp;nbsp;quod fcci,pro libcrationc populi Dei fe-ctbcci autem vt homo,quia puluis fum |
amp; cinis.fatcor mcmalc egifie. fed rogo vos omnes,oratcpro me Dcum,vt indul- j\itjrip geatmihi.illud autem malum feriptum kgij’'“' quodintentorijsfeci, quod priuilcgiuS’”*’' dicitur, condemno fub perpetuoana-tbemate,vtnullius vnquam bonx mc-morix fit,amp;rogo vos om nes vt idem fa-ciatis. Tuncabvniuerfisconclamatum cft. FiatFiat.Brunoautem Signin’ epifco-pusaltiijsexorfus,air: Gratias agimùs omnipotentiDeo,quoddominum Pa-fcbalem qui pr^fênti concilio pr^fidef, audiuimus proprio ore damnantem il-Iudpriuilegium,quodprauit3tcamp;hx-refim continet.Ad hec quidam.-Si priui-legiumdludhçrefim continebat, qui il-lud fccit,hçreticus fuit.Iohannes autem Caictanusadhçc commotus,rerpódit; Tu nehîcin concilio nobis audictibus, Rom. pontificem appcllas hçreticum? feriptum quodfecir,malû quidem, fed Eçrefis no fuit. Et alter quidam adiecit: Immô nec malu dici debet, quia fi libc-rarc populumDei,bonûeft.- quodDominus Papafécitjbonumfuit: fedlibc-rarepopulûDci bonum efl,tcftimoniq cuangelij,quoprçcipimur animas quo-*'^® que pro fratribus poncre.ergó quod fe-cit dominus papa bonum, malum efle non potuit. Ad hçc Pafchalis manu filentium in-dicens;Fratrcs,inquit,ecclcfiaifta nun-quam habuithçrcfim,imniohacomnes Eçreles,Airiana,Eutychiana,Sabelliâ-na,funt contritx.probac ecclefia filiustuc.»* ' Dei orauit ciim dixit,Ego pro te rogaiii Petre,vtnon deficiatfidcstua. EtmuI-ta id genus,prçlentibus legatisimpera-toris. Sexta deinde diealtcrcationes quo-rundam itàcompefcuit,dicens ; Ecclefia primitiua martyru tempore floruit, deinde cum accepiflet orbis terrarum ' Chriftianam pictatem fub Rom.princi-pibus,qui matrem fuam eedefiam ficut boni filij honeftaucrunt, conferétes ec-defix Dei prçdia, feculares honores amp;nbsp;dignitatcs, regalia quoque infignia, quemadmodiim Conflantinus cçte-iique fideles, coepit Ecclefia florerc tamapud DE VM quamhomines:ha-beat ergo mater cedefia fibi à regibus amp; |
A NATO CHRISTO GRNERATIO XXXVHÏ. i8z
P'incipibuscollata: diipenfet amp;diftn-DUat ca filijs fuis, ficut fecit amp;nbsp;ficut yult.fic priuilcgium inueftiturar, quod intentorijs conceffilfe videbatur, fub anathemate iterùm condemnauit.
Cardinalis veroD.CunoPrænefti-nus, qui publicaucrat bas cenfuras, à domino Apoftolico petijt, vt omia quæ legationis tempore fccerat, confirma-ret.Quod quidem feciffe Papam vnà cu concilio confiât, idem D. Prxncflinus’ fubiunxit,qualitèr pro fedis illius lega-tionc Hicrofolymis audicrit,regé Hé-ricum poft lacramenta,obfides amp;nbsp;ofcu-1a in ipla B.Petri eedefia dominum Papam tenuiflecaptum,indigné tradatu, *potiora cedefia: mébra, cardinales videlicet exutos,trados,nobilcs quoquè Romanos occilós, captiuos,amp;populi ftragemfadam, amp;nbsp;quod audiensbæc, ingcmuerit»amp; pro huiufmodi facinori-bus zclo Dei animatus,excommunica-tionis lèntentiam, eedefiæ Hicrofoly-mitanç confïlio,in regem didauerit.Et eandem in GreciajHungaria, Saxonia, Lotbaringia, Francia confilio eedefia-rum rcnouandam confirmauerit: ora-
refedemum, vtbeut Papa legationem fuam confirmafict^ita prxfentis conci-lij patres amp;nbsp;cpilcopi concorditèr annu-crcnt.Ea cum legato amp;nbsp;litens Vienné-fes poftulabant.dum tali rationc amp;nbsp;or-dinctam varia: amp;dil1onçmultitudinis affenfus exquiritur, à faniorc parte nil contradidum cft,a paucis ftibmurmu-ratum,ab epilcopis amp;nbsp;abbatibus nullo modoredamatum.
Scindebatur inter bæc amp;buiufmodi regnum Teutonicum, quod lam fere decennio quicuerat. rcx enim aberat: vnufquifque quodfibi placitum videbatur,boe faciebatin regno. parsagros alteriusvaftare,colonos fpoliarc,maxime in epifcopatu Vuirceburgenfi per Cunradum Sucuia: ducem. Longum cft,arcbiepifcopi Moguntini contra régis fideles macbinamenta,amp; eorum ad-uersusillum,enairarc.Nam nequepax Deicæteraquclacramcntis firmatapa-dacuftodiebantur. binc vndiquè va-ftatis villis, populatis oppidisacregio-Jiibus, nonnullis in folitudincm penè redadisjceftabantin quibufdam cede-
fijs dericorum officia, amp;nbsp;illudfamofif-fimum monaftenum Fuldenlc vfque advltimam redaótum eft inopiam. Henric» fe^
Tanta notatus cenfura imperator, cundóv»-cum apud pontifieem legatis interce- ^*^^^*''*'*“ dentibus,agi nibil poftet commode, in armisfpem pacispofuit. Romam aiuiit profedum voluiile, vt cuius coronatio bac ignominia fœdata fuiftet, rursiim coronaretur. Inde in Italia moratu ali-quantilpèr, grauiffimèregionem affli-xilicfcribunt. Inter ipla Dominicae natiuitatis feftatertio Nonas lanuarij, anno un. tantus terræmotus fubori-tur,antè inauditus:nam multae eedefiae amp;ciuitatesindè*fubraerfæ funt: Leo-diumindyta ciuitas, aquarum vi im-menfa cladempafta eft. Vilar luntfan-guineæ nubes, maximum incutientes bominibus terrorem.
Eodem anno, tertio Nonas lanua-rijinodaua S. Iohannis Euangebftæ, terræmotu oppidum RotenburgfupraRotenbuig Neccarum in Sueuia, totaliter deftru- Ncccari dum eft. Eteapropterpoftlonga tem-pora per Albcrtum comitem de Hohenberg, in locum priftinum rexdifi-catum,annofcilicct làlutis 127». Afte-runc tarnen aliqui, quod prior ciuitas vocata fuerit*Landfort. Anno deinde 1276. cornes dédit locum Carmelitis ad ædificandum monaftenum fui or-dinis, pront de hoe apud eofdemfra-trcsreperitur adnotatum. Deinde pcr-uenitdominium per fucceftJoncs vfque ad Rudolpbum comitem eiufdem gen-tilitatis, qui anno Domini 1371. dominium de Hohenberg vendidit ducibus Auftriæ,propter tres caufas,vt quidam referunt.Prima,quôd non erat ei filins; Iccunda, propter vxorem fuam ac fib-am eins, à quibus magnam iniuriam paffus eft.'tertia, co quod confangui-nei fui, fcilicet comes Rudolpbus amp;nbsp;Hcnricus de Hohenberg, fratres partis fui, Iraudulentèr abfque notabili caufaalienigcnis eorum patrimonium vcndiderant.Crcdo emptores fuille comités Vuirtenbergen.
ANNO nij.infinita Turcarum mul- TurcæHit-titudodePerfidevenienSj feinregnum [nuaduat™ Hierofolymitanum jcffudit, cui rcx, non expedatis principe Annoebeno amp;
Q^ 4 co-
-ocr page 204-röa ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
comité Tripolitano, licètinvia cRent, cum luis copijs occurrit:amp; à multitudi-ne prcirus,magnamruorum parte ami-fit. cecidcrunt'illadieChriftiani équités jo,peditesmillcducenti. ANNO vcró ni$. Burfoquinus Turcarum potentiffimus, cum infinita copia gentis regioncm Antiochiæho-ftilitèrinuafit, omniaigni amp;nbsp;ferro de-uaftans: quod vtprincipi Antiocheno innotuit,alTumptofecum’domino Bal-duino comité Edeflcno,obuiam perrc-xit. Cumqueiam vterq; exercitus fpem fuam in Domino ponentes, quafi certi devidoria, vifishoftibus amp;fpretaeorü inultitudine,in cos animofius irruen- teSjdifloluta eorum agmina in fugam vertunt, eos per duo milliaria infcq actes, ftragcm hornbilem ediderunt. Poft hæc adcaftra boftium accedentes, cum infinitis fpolijs ac diuitiarum thelauns ad propria funtrcucrfi. Pifani bis temporibus nauali potcn-traSwa«^ **® ^ gloriofa præpotentcs, Pafchalis ao», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pontincis hortatu ex infulis Balearibus quas anteoccupaucrant, in Saracenos mouent,có quodChriftianorum litto-ra infeftarent: qui mox cupiditateglo-næ capti,clafle comparata, impofitaq; maioreiuuentutis luæparte:in Saracenos irruunt, illosqjaut interfccerunt, autturpitcrfugarunt. Interim Lucc-fcs Pifanorum vrbem defenforibus va-Cuaminuadunt, quodPlorcntini tune audientcs,Pilanorum precibus permo-ti, pullis Lucenfibus, illam tutati funt. Ob quod Pifani de Saracenis redeun-tes, Florentinos duabusporphyreticis columnisdonant, quae adhuc ad porta faedb S.Iohannis Baptiftæ vifuntur. Circa annum Dominiin/.Baldui-nusrex Hierufalem, videns fanäam ci-uitatem habitatoribus vacuam,cogita-batquomodo fidclibus populis ca poffer inftaurare. Tandem didicit quod trans lordancm amp;nbsp;in Arabia multi fideles in villis habitarent, qui fub grauibus conditionibus infidebbus feruiebanc fub tributo.hos euocans fub melioribus conditionibus cum vxoribus amp;liberis ANNOdciniu8. rexvtAegyptios dadis caufa, quam fuperioribus annis |
acccperat,vlcifceretur,contrafti$ingc-tibuscopi)s,mouitin Aegyptum,vrbc quandam expagnauit,pra:damqucmi-litib*diuifit,in qua ciuitatc ccepit çgro-tare, amp;cùm mortem adeirelentirct,al-terum Balduinum de Robas feu deBur-go,conlanguincum fuuln, Edeftenum comitem defignauit: ipfeauté fideple-nus,in Dominica Palmarum iuxta fra- fe, Hwof trem fuu Gotfredu cum maximo omnium plandu fepultus eft: deinde manè Dominicæ refurredionis die cxlum à parte mcridiana apertum, tantam lucis effudit abundantiam, vt lunæ,qua: tue elariffima videbatur,lumc inçftimabi-lifulgoreobtegerct,amp;pervnam vel am-pliusboramomni fobs luceclarior p-mancrct,ipfo tarnen fpatio crux no mo-dica per idem foramé dependens appa-ruit,cuiustam auri quam gemmarum varieras euidétèr difcemi potuit:amp; fcri-ptor qui hoc refert, bis,cum ira fièrent, præfens fuit^ quemadmodùm ipfeferi-bit. ANNO igitur inS.prout fuprà di-äum eft,Pafcbalispapa, amp;Balduinu$ , rex Hierufalem fecundus,migrauerunt ad Dominum,'Pafchali autem Gelafi- P*^*' usfecundus, B-alduinovcroBalduinus de Burgo didus, fubrogat,amp; de vtroq; critdicendum. Mortuo fanè Pafchali,cùm de crc-andonouo pontificc ratio baberetur, ob eam rem cardinales omnesin mona-fterio ad Palladiû, paululùm infra xde$ Lconis amp;Cincij Fregepanis congrega-tfvno omnium conlenfu lobannc Ca-ietanum, quem Gelafiumfccûdumap-pellârunr,pontificem eligunt. ledit aût annovno. VerùmCinciusiraobbanc eleftionem percitus, quia vnum ex fuis cardinalibus collcgio prxpofucrat eli-gendum, in monafterium Palladij cum armatisirrupcns,refradisforib’,obuiu quenque obterit, pontificem obtorto collo interram dcieftum,calcibus cotent, invinculaqueconijcit. Cardina-^„^* les autem fugam parantes, ex mulis amp;nbsp;ußü t»f* cquis deqeit, amp;nbsp;nullum genus contu-meliæ prætermittit, quoafficitâtusfe-natus poftet. Non tulit autem tantam iniuriam populus Rom. ad «des cnim Cincij armatus concurrit, eique amp;nbsp;familie |
|
 NATO CHRISTO ï’iîliæ intentum minatur, nifi mox Ge-lafium mcolumem reddat. Itaque durn*fcró mandata faciunt Fregipanes, tiir, venjam fupplicitcr petens:qua có-eeßa^pontifex albo veftus equo, in La-tcranum Jcducitur;amp; comitantc clcro populo^jc,coronatur. Cùm autemGdafius rebus eccleGæ Wenrian ^^^^cotdinandisintenderet, eccènun-»cnioito- ciusadeft, qui dicitimpcratorem Hcn-•*®P«it. Heum ccclciîæ bofte, cummagnoexer-citu aduentare. Gelafius itaque furo-rem Henrici timens, adædes Vulcami-ni potentiffimi ciuis primo confu^it. Veriam cum ibi quoquè nequaquam tutusvidebatur, nauem triremem cum luis con(ccndens, OftiamTiberidela-bitur,infcqucntibus Germanis militi-Ixis, amp;pontibcem tclis ac fagittispe-tétibus. Cum Oftiam vero peruchiftetj terreftri itintie, quoniam propterin-ftantes marisproceUas nauigio fefetu-to committerenon licebat, Ardeam proficiicitur.Hugonexij.apoftolorum cardmali viro âinpliffimo,fempcr eum comitantc. Codent,bus autem Audi-bus Oftiam rcuerfus,Tarracinam primo retrocedens, tandem Caictam ad-hauigat, vbi perbenignè aciuibusiuis lufcipiwr.Conucncic co ftatim amp;nbsp;Gui li Jmus Apulix dux, amp;nbsp;Robertus Ca-pan’ princeps, amp;nbsp;Richard’Aquilanus, polbcctcsie in ei’ poteftatclempèrfu-turos,vtvcroseccieGx dccctvcdigalcs. Henricus itaque cùm exercitum contra fe pai ari intcUexidet, Maurici* Urn Bracharenfem arcbiepifcopü,papa crcat,quemGelaGoobijceret, cumque Fregipanica; familia: commendauit. Gregorius is appcllatus eft. Noncon-tentus autem tam perniciofo exerriplo Henricus,in Anagninum agrum copi-asmouens, omniahoftileminmodum diripit amp;nbsp;capit, Turriculumque muni-tiftimum locum iam oppugnabat. Audrens autem Gclaftum cumpro-ceribus ApuIix magno cum exercitu aduentare, motis caftris, Italiacedens, eunda cædibus amp;nbsp;rapinis complcuit. Gelafius dehoc ccrtior fadus, remiffis m Apuliam proccribus,Romam venir, arbitratus omnia dcincepspacataforc. |
GENE R ATIO mvtlï.’ iJp Verum longè aliter accidit quam puta-rat.nam cùm inueniftet antipapam Fre gipanum auxilio fretum, Romxman-, n(Ïc, veritus potentiam familix, apud arnicas quofdam priùs delituit. Atveroinftantibushoftjbus, cùm poftea in ccclcfia S. Praxedis nyfteria celebrarct,cum fadionc iua vix fefe eo-rummanibus fuga fubtraxit. Relido itaque Petto Pprtuenfi epifcopo, qui vices ciusrerum facrarum Romx gcre-rct,Pifas primo adnauigatandè foluens in Galliam,ad portam S.Aegidij perue-nit. hinepertranfiensj certa locadedi-cando,actandem adCluniaGenfcmo-naftcriü perucnicns,plcurefi correptus, moritur vir fandifirmus, Caietanus ex monte Caftrnö rcligiofus. fcpclitur autem eius corpus intra limina Clunia* een monafterij. ANN ODomini mp.iS.Kalcft De-cembriSjTtutuinusabbas cx Hirfaugia cum iz.fratribus ad^rnïnoUmittitur, domino Vuernhero comité de (Bries’ ningdl id maxime efficiente, qui cum imperatore Henrico 5. tunc imperante, deSueuiaad partes Haffix nouiterve-ricrat,qui amoenitate loei motus, abim f»eratorc petijt fibi locum,qui tune fo-itudoerat, proprietatis iure conferrilt; qui voti eópos fadus, cum abbati prx-dido tr3didit,atquc eedefiam in honore fandorumPetri amp;nbsp;Pauli coftruxit, amp;nbsp;earn abbas laudabiîiterrexit. Succeifithuic abbati Henricus vir fandus, qui miraculis claruit,eti3m cx Hirfaugia poftulatus, qui eu prxdido comité fundamenta m.aioris ecclefiæ in honore B.Mariç virginis iccit,qua partim compléta, fummû altare quadrin-gentis manfis dotauit.Comitc autem in codem locodcfundo, pondus xdificij amp;nbsp;rcgiminis dido lando abbati rcli-quit. Hæc libro in eodem monafteriq reperiuntur diligenter conferipta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” Fuit autem hic cornes Vuernherus de 0h(nÛtg(tt ex comitum profapia de Vuirtembcrg.Siquidcm ipfe comitatus in très partes diuifus,trcs habuit différentes inter fenominibus amp;nbsp;caftris do-lînnos.Nâ primus in 'ÎÔWC^ domiciliö habuit,fecûdus rn SScUtClfpUCf), tertius ^®^Γ” in ©neningm- Verùm fucceftu téporis „«nû^ con- |
1^0 lOH. NAVC. CHROXOG. VOLVMEN TERT.
|
coflatusin duas partesfttavnus^tuf^ güVftn, alius^^Jr^cfjobtincret.'nouilfi-mts autem tempcuibus in vnum reda-dus dominium^ tandem in ducatum aftcendit. P-P*’ Calliftuiïï» -Eodem anno,Gnp. Cluniacicrcatus 'eft papa Calliftusz, Guido ante voca-tus,natione Burgudus, Viennen archi-epifcopus, originein arcgibus Francia: duccns.Elfgitur autcm abhis cardina-hbus, qui mortuo GeJabo Clüniaci aderant.VeriimisjVtfcnbitPiatinajno prius pontificiun) habitum fibidefum-pfit, quant intcllexit fe ab bisquoque cardinalibus confirmarij quiRomæ amp;nbsp;jn Italia pcrmanlcrant. Leguntur Guidonis ad Adelbertum Kloguntinum arebiepdeopum fcripta hoc modo’: Dominus nofter fclicis mc-moriæ Geiafius à Vienna difcedcns,in-iunxitmihivtad cius piæfentiamfcfti-navcm5poftquàm ipfc Cluniacum pcr-ueniftet: quod cum poft dies abquot implerefatagcrcm,initinercdeeius mi-hiobitu nunciatum eft. Ego vt ftatri-busquicum domino codent vénérant, lolatium exhibèrent, Cluniacum cum graui dolore perrexi.dum autcm fuper eoruni confolatione attentiùs cogita-rem, ipfigrauiffimum milii onus ÖC vires meas omninó tranfeendens impolu-crunt.Congregati ncmpein vnuntepi-Icopi cardinales, clerici amp;nbsp;laici Roma-norum,inuitumme amp;nbsp;penitus renitentem, in Romanx Eceldiæ pontifieem Calliftum vnaniniitèr aftumpferunt. ledit anni$(èx. , Hisquoque diebusCunoPrxnefti-nus adliuc Icgationc Gclafij fundus, Colonix Teutonicorum conuencum faciens, Henrici excommunicationem publicar,poftcàin Frideflarcidem confirmât. Henricus veropofteatotius re-gni lacerdotunt atque proceruntnun-cijs compulfus, generalem fieri apud Triburiumconuentum aftenfit, vbldc omnibus quæ fibi imponerenturpuxta fcnatufconlùltûfe fatisfadurû fpopo* dit.Adcrant tumlcgati, confirmantes cledionem Callifti papx.Eidem Conci-Iiopapa Calliftus, vallatus quadringc-tis 26.patrjbuSjCoram innumcra multi-tudinepltdit. cratinpropinquo impc- |
rator,petcns inducias propter generale colloquiu cu principib*^inuxftituris. ANNO im.Hcnricusconfilio fide-jy^fj^iniitf hum fuorum,rebelles fibi Mogunlinos afBiâi. » affligcrecóftituit,ac primo nauiu com-mcatuminterclufit^dcindc nudinas feu ; ntercatus ficri,fiuc quidquam viduali-umin ciuitatem dcfcrriinliibnit,ad extremum veto in obfidioné eiuïdem vr-bis exercitum indixit. Cotravero Add-bertusprxful Mogutinus iegatusapo-ftolicus totam Saxoniam commouet, eóflantur cxcrcitus,alter in Allatia pro imperatoread deftrudionem Mogun-tiæ, alter in Saxonia ad defenfionem ciuidcm vrbis.fiuut iciunia amp;nbsp;lupplica-tioncs,appropinquantinuiccnt exerci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I tusded prouidentia diuina dunt collo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* quia inter principes fiunt,obfccratiünc regis indignatio intantùm mitigatur, vtiplepfæicns negocium arbitrioopti-matum vtriulquc partis terminandum f decrcücrit,^ conficiendo ncgocio adis priusgratip: curia deinde in Vuircc-j^^nito» burg mdicitur, ibique Michaelis fcftorubCiH'^ conuenicntcsjprxfentibuslcgatisapo- p’P’P* ftolicis vniucrlalis pax fub vitæ pericu-lo inftituitur,regalia vel fifcalia regno, ccclefiaftica ccclcfijli,præda deprçdatis, lixrcditates liærcdibus, omnique pcr-lonæ iuftitia promittitur,prçdoncs amp;nbsp;fures cdidis impCrialibus periequedos, fiuc legibus cocrcendosconfirniatum; amp;quicquidfcandali aut perturbatio-nis perregnnm Germanic fuccrcuerat, omnimodis eradicari dccretumeft. De verbo autcm excommunicationis, vilde Icandalaferc omniapullulaucrant, ad Apoftolicum eft dclatum,defignatisin prækntia legatis, qui Romam omnia deferrent. ANNO Domini n22. cplfcopus Spircn,amp; abbas Fuldcn,Icgationc tonus regni apud Sc.Ap.peradaredicriinc, ducentes fccum Ofticn epifcopum La-bcrtum,viccm Apoftolici per omnia te-ncntem,cum duobus alijs, GeorgioS. Angeli,amp;Saxonc S.Stephani in Cxlio monte cardinalibus ob fimilem caufam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' raifiisjpro rccóciliationcfifacerdotij amp;nbsp;re^ni. Fadoigitur generali conuentu apud vrbcin Vangtonum, quæ nunc Vor-ma- J to |
|
A NATO CHRISTO rtàtiadicitjibi conucnicntcs,incrcdibi. le memorata eft, quam inftantèr,quàm Iblfcitc omhiu'm procerum cófilio pro pace amp;nbsp;concordia certatum cft, donèc ipfein cuius manu corregis cft,oinncm animoGtaté Augufti lub Apoftoltcç re-uerentix obcdientiam amp;nbsp;matrisEcclc-bæ,ctiàm vitra fpem plurimorum, in-flexir. Moxab Apoftolicæ SeJegatis incómunioncm rcccptus,tam iplc imperator quam vniuerfus fibi fubieäus exercitus, immo generali abfolutionc cumftishockbifmatc pollutis per au-thoritatem Apoftolicamfaéta. Quabterauttm Eccltbafticasinuc-ftituras exteraque fpiritualia négocia, qux tanto tempore reges Tcutonici ad-miniftraucrant, quxqueiplc, nè regni diminucretur honor, nuquam vita comité dimilTurum propofucrat, bumili-atiis pro Chrifto,coram multitudincin manus domini Oftienfis,in perpetuum dimiferit-'rurfumquc qualia Gbi ob honorem regni conicruandum authori-tas Apoftohea concefTcrit, melius edo-cebuntlupcrhis fcriptalubnotata. Si-quidem lubieólx literaï, inueftiturarü refignationem ab Henrico fadample-niùs indicant,qux tabs eft: . Ego Henricus Dei gratia Ro.impc-’’'“»tefi*’'^'•‘S'dluSjproamoreDci amp;nbsp;fan-iiitiQ, ” vtx Ro.ccclehx à domini Papx Calli-fti,Ö^ pro remedio animx meXjdimitto Deo amp;nbsp;fanétis eius apoftolisPetro amp;nbsp;Paulo lanâxquccathüUcæ Ecclehx, omnem inueftituram per annulum amp;: baculum, amp;nbsp;concedo in omnibus cc-clcGjs fieri clcélioncm amp;nbsp;lib^ram con-fccrationcm,ponefhoncs amp;nbsp;regalia B. Petri, qux aprincipiohuiusdiicordix vlque ad hodicrnum diem Gue tempore patris mei, fine etiam mco ablata liant, qux habco,eidcm fanÓlx Ro.ccclcGx rcftituo: qux autem non habco, vtre-ftituantur, fidclitèriuuabo: polTclGo-ncs etiam omnium aliarum ecclcfiarum à principum, amp;nbsp;aliorum tam clerico-rum quam laicorum,conGIioprincipu» qux habeo,reddam:qux non habeo,vt ieddantur,lidehtèr iuuabo, Pltdovera pacem Callifto, laniftx Rom. ccclcGx, amp;omnibus qui in parte ipGusfuntvel fucrut, ^m quibuslanóta Ro .ceckfia |
ÓENERATIO XRXVÎIÎ. 9^ auxiliü poftulauerit, fidelitèriuuabo. Verùmhanc Calliftusexlcnatus co- Glio reGgnationem in manus legatoru ah Henrico fadani approbans, in liane forma impatori Ic obligauit,vt Icquit: EgoCalliftus (cruus feruorum Dei, dileéto filioHenricoDci gracia Ro.im- Calliftl ad pcratori Augufto: Concedo clcótioné Henricuepj epilcoporum amp;nbsp;abbatu Tcutonici re- ** gni qui adregnum pertinent,in prçren-tia tua fieri abique fimonia amp;aliquavi-olcntia,vtfi qua inter partes dilcordia emerkrit, metropolitani amp;nbsp;eóprouin-cialum concilio vel iudicio,faniori parti alfenlum amp;nbsp;auxiliü prxbeas, eleófus autem, regalia per feeptrum à te recipi-at,cxceptis omnibus quç ad Ro.ccclcfi-am pertinerenofcuntur, amp;nbsp;qux exijs iure tibi debet, faciattex alijs vero parti-bus impcrij conlccr3tus,infra vj.méfes regalia per Iccptru à te recipiat, de q ui-busveronifi quenmoniam^feccris, fe-cundiim officij mcidcbitum,auxiliop-ftabo,doque tibi verampacem amp;onii-bus qui in parte tua funt, vel fucrunt tépore huius diG:ordix. data anno iji2. nono Kalen, Oftob. Huiulmodi Icripta acl-cfcripta,pptcr infinitx multitudinis conuentum, loco campeftri iuxtaRhenumlcdafunt, data amp;nbsp;accepta.Vndè adis Deo gratijs, ingenti falutis publicx Ipe dilccHam cft. Altcrum quoque non multo poft, in fefto S.Martini colloquium impcra-tor currr principibus, qui priori non adcrant,Babenbergx habuit, vbi cun-éforum votis qux ex regni amp;lacerdo-tij honorecrant, cOmpofitis omnibus, legatos luos cum ijs qui ex vrbe aderat, Romam mifit,ingentibusdonatos mu-neribus in pontiheis Calli fti gratiam. Advrbem redeunteslcgati Apofto-lici,tabellam pacis ad Lateranen bafili-cam lulpenderc: qua quidé pcrlelt;fta,ta-tarepenteIxtitia publica exortaeft, vC pafsim congratulantiü cect’ audirétur. Veriim nè diuturniorhxc Ixtitia viderctur, clfccit Rogerius Siciliç co-mes,qui Calabriam amp;nbsp;Apuliam abfen- ‘^“' te GuilicImo comité occupât. Guili-elmus cnim Apulix dux confirmatus à Callifto,animis auéfus, Alexij impato-ris Góftatinopohtani pridèm vit a fun- |
ïÿî rOH. NAVe. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
äifilianijVXorcm accîpere confUtuït, parùm confidcrans Alcxium omnibus Chriftianis boftem, Ïs quum Rogerij confobrinifui Sicilix comitis ambitio-nem duceret fufpedam,abicns, Calli-Ro Apulix ducatum, testera in Italia babitajin fuam amp;nbsp;Ro.ecclefix tute-lam comnlifit. vix autem medium itef Guilielm’ enauigauerat, quurti Roge-rius Calabriam inuafit,amp; prius dimidi-amcepit, quàm pontifex de opc afferé-da polTct cogitare. Hanc ob rem Calli-Rus ab vrbe difcedens, Bencuetum per-uenit, indelt;^ue Hugonem cardinalem ad eum mißt, qui turn arcem Nicepho-rim in Calabria obfidebat. Monitus à pontifice Ro^erius,vt abarmis difccderct, nequaquam obte-perat,immó acrius inftabat^nè Guilicl-mus confóbrinus redicns,eiimpcdimc-toforetjquó minus Apulia amp;Calabria potiretur. parabat iam arma pontifex, cum fubitó multos fibi cX fenatu chariP Rmos,febribus correptos amifit;amp;ipfe mala panter vfus valctudine,leóticain vrbem a:ger mocRusque delatus eft.haC ob rem Rogerius, nemineaduerfante, Apulia amp;nbsp;Calabria potitur, atqueboc modo Guilielmus vxore fruftratus,ac principatu deieftus, apud Salernitanü principcm degens, fine hxredibusbre* ulmoritur. Ex eo tempore Rogerius tantarum rerum luccclïu clatus, non fe vitra Calabria amp;nbsp;Apulia ducem amp;nbsp;Sicilia co-mitem, fed Italia regem appellare cœ-pit. CalliRüs autem i ecuperata valetu-dine, apud Lateranum hongentorum patrum concilium babuit,in quo deli-beratum eft, vt primo quoquè tempore fupplcmcnta deficient! militia in Afia RibminiRrarcntur. Qjjafpe, vt Platina fcribit, eredus BalduinüS Hierofoly-Turcas fit- ^^tahusrexj Gazin regem 1 urcarum pcr»t. minorem Afiam incolentiüm,cum magno exercitu in fe mouefttem luperat, amp;nbsp;captum in carcetem Conijcit.cadcm quoquè fortunavlus, Damafci regem Hierofolymos cum cxei'Citu hoflili animo petentem, fundit iugatque,duobus millibus hoRium cafis, millequc captis. |
copijs Balaacb Parthorum regc,cui Ra-tim nullis expeCtatis auxilijs congredi aufuS cR,tanta cladc fuperatur Baïdui-nus, vt elièm ipfe vnà cum proceribus captus, amp;nbsp;in vÏncula coniedus fit. Rem geRa eRe hoe modo feribit Antoninus: RexBalduinus contra Balaach agens, diequodam ex prafidijs egreRus cum paucis,incautèdiRoluto agmine,exin-fidijsBalaach régis capitur, atque vitra Euphratem alligatus in quodam caRro vinculis cuRodia mancipatur. Quarè CalliRus pontifex maturandum ratus, nè rcliqui ChriRiani amiRo rege oppri-merentur, inRante Varamundopatri-archa Hicrofolymitano, Venctos fpe gloria amp;nbsp;præmij concitos, in hoRem magna claRe commouit, ficuti anted etiam cum Balduinö conuenerant. netoru nauigaüitin Afiam, naucsdu-centas habens, lacobusquc theologus Genucnfis7O.oncrariasnaues,mare fc-cant. Intcrea Varamundus patriar-cha certior de his fadu$,Vniüer(as copias adioppen duxerat/ad quam fimul de-lati Veneti, quiaSaraceni Babylonici cum feptingentarum nauium claRe ea premebant, difiedisfugatisque barba-ris,multiseorum captis, obfidionc fol-ucrunt. Deinde communitèr inTy-VeneW'’* rum dudum eR, quam priusfæpè ten-*1^^^ tatam,nûquàm ChriRiani obtincrepO-PJ'” terant, fed nunc multo Venetorum fanguine capta, amp;nbsp;Hierofolymis ad-dita cR, tertiaqUe pars Tyri amp;nbsp;Afca-lonis, Venetis cX pado, ii caperetur, rclidài Venetis turn concefium à Varamun-do patriarcha, amp;nbsp;poRca à rege Baldui-no confirmatum eR,maximum priuile-giüm; nanque, Blondus àit,BalduinuS Il.ca primo confirmât,quç primusBal-duinus in Aca conceffit, vt haberent Veneti omnibus in vrbibus regni Hie-rofolymitani amp;principatu Antiochia iurifdidionem propriam,viCumque amp; mercimonia, nullis grauati vedigali-buS,exerCerent:fi quis Venetusnauha-gium feciRct) fi deceifiRet inteflatus, b^onacederét Yenetorum magiRratui, cui |
|
A NATO CHRISTO cui in beatorum Petri amp;nbsp;Pauli fefto re-gius minifter ex ærario Hierofolymx trecentos Byzantios ex auro * Sarace-nosredderet. His fecudus adiccit BalduinuSjVt Ty-nAfcalonisq; vrbium,qu3ndocunquc in Chriftianorum fièrent potcftatc, V^ netus tertiam partem dominio poffide-ret. Interea Conftantinopolitanus im-perator(dubium, rede nc Emanuclem fuiffeferant) tatam Chriftianis Latinis vidoriaminuidens, aperte in Vcnetos dolos machinari capita quos à ferenda Latinis ope cupiebat auertere. Eius ita-. quemotibusternti VcnetçRejpub.ma-«oruinfidtgiftratuSjducem fuum reuocarc coadi «Tuperât, Junt.Qui in reditu Rhodu,amp; poftChi-um,Grçciimpcratorisinfulas,}poliauit, amp;in Chio B.Thcodori martyris corpus rapiens, Veneti ^i tran(portauit,Sa-niumdcindèjMitylcncnjAndronq; di-ripui^Methonen Ipoliatam incolismu-niuitjSpalatrum amp;nbsp;Tragurium ab Vn-garisenpics,Venetorum dominio fub-iccit:domumq; rediensjlapidém fecum attulit, fuper quo Chriftus apudTyru fedilïcfertur. AdBalduinüredco, hunc apudEu-pliratê euftodiç mancipatum refert An-toninuSjamp; cp in eodé loco locelinus cü Galcrano captiui tenebantur.tum quidam Armeni de terra comitis Edclïcni, numero quinqu3ginta,iuramcntis inter lèligati,délibérant didos viros ma-gnificos libcrarc.Subhabitu igitur mo-nachali armati oppidum ingrelli,ftridis gladijs übuios perimunt:obtcto caftro, tegemeumfocqsfuisà vinculis foluut, quodfentientesTurex quiin fuburba-nisliabitabant,antcq rexegredi poflet, armis correptis caftrum obfident. Co-tticsautem locelinusdc regis mandato aflumptis fecum duobus focijs,clam caftrum egreftus, adminiculo duoru vtri-culoruin Euphrate tranfito, Antiochi-ampcruemt, atq; vniuerfaqux conti-gerant patefecit. Itaq; tüm ex regno^tum ex principa-1' tucógregata militia, iqadiutorium register arripiunt. Interim veró rcx Ba-laach caftrum cxpugnans,regéBaldui-num multis interpofitis condirionibus, cumfua focietateinpoteftatem reelege-« |
GENERATIO XXXVIII. 19? rat:ac obteto caftro, regi amp;nbsp;cuidam ne-poti fuo ac domino Galerano vita con- Bjij„i„u» ceffit, amp;nbsp;in Caicta ciuitatc captiuos de- Hicrofoly. ftinauitiprçdidos autéAlcmanos viros rexUberat, ftrenuos,varias cruciatibus intcrfecit. Varijs dein conflidibus habitis,fem-pcr noftri vidoria potiuntur,tandemq; dominus Balduinusrex Hicrufalê cùm quafii8,menfibus ab infidelibus tentus fuifTet,pada pecunia amp;nbsp;datis obfidibus, authore Domino, Antiochia eft reuer-fus:indè cum domeftico fuo comitatu redijtinrcgnum,quodalq fcribunt fub Honoriofadum. Calliftusinter hæc aliquid quictisà rebuS' externis nadus,t3.cardinales crc-at3multaque in Rempub. conducentia reparat. Veriim nc tanta félicitas finè aliquo incommododiutiùs in terris effet, alio turbaturdifturbio. Nam Grc-Antipapa gorius antipapa,per derifionem Burdi- Burdinui nus vocatus, quem Henricus Gclafio “P^“’’ pontifici viuo in idolum erexcrat,Sutrij fc continebat: amp;nbsp;cum Calliftus rebus Ecclefiafticis intcderet,ille auxilio quo-rundam tyrannorum Romanos incur-fionibus vexabat, amp;nbsp;peregrinos negocij acrcligionis caufa advrbemaccedentes fpohabat. Quarc Calliftuscomparatis repente copijs,prxmifloque cardinali lohannc Cremefi S.Chryfogoni presbytero cum exercitu, hoftem vincunt, Sutrium ca-piunt. AtBurdinus verfa facie camelo imppfitus, Romamperdudus, non minus in vrbc,quam toto in itinere ridicu-loplebifuit.Abftinens tarnen Calliftus iniqui hominisfanguine, illum Cauéfi monaftcnoinclufit. Ciim multa interim in Rogerium comité regem feltaliç appellante animo magno molitur,circa annum pontificatûslui quintummori-tur acmenfcio. InGermaniaveró Henricusimperatoranno 1134. natiuitaccin Domini A-quilgrani celebrauit,deinde Babenber-gç Noms Maij conuentum indixit.Ad-uenerant prouinciarum duces plunmi ac principes,quibus fingulis neceftarios lumptus vel ex toto, vel ex parte mini-ftrahat venerandus epilcopus Otho, prêter publicum ac conftitutum anti-quitus imperatorix maieftati,quodab R auli- |
gt;5gt;4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
aulicis ctiàm importunius exigebatur, leruitiu.Idrecitacfcnptor Bambergen, à quoplura fuperioru fcriptorum (um-pGmus. Hic quoquè refcrCjproiiiforem / Ecclefiæ Bambergen dominum fuum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Othonem cpifcopû,àduce Poloniç vo- catumjinfupèrdominiCalIjfti benedi-Pomerani ftionedireduadgentem Pomcranoru, Chrifti fidcqyjfj, nupèr idem dux finitima fubege-tcdpiunt. * lAi «n- nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ rat^et ad Cnnftiamtaus contugium im-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pulerat,quos idem vencradus pater ple- neconuertitjatq; infidc catholica fir-mauit.Nominaautem ciuitatum funt, Piriz,Steun, Vulin,Gamen, Colberch, Belgrado,Lubin,Grefch. Histemponbusper latitudinem im-perij prodigia nónulla,cladesq; diuer-lx frequentabantur,prout in fine gene-rationis dicetur. Henr.V. niorSt OtboFiifingen narrat, quod Van-gióes defecerint ab imperatore, amp;pala-tiumeius extra muros pofitum deftru-xerint,ideó vrbê obfedit: amp;nbsp;dum eines quada die incautè erupifsét, à muris cal lidè prouoc3ti,plurimis occifis, ac pau-cis elapfis,cçteri capiuntur;qui adrefre-nandaaliorum infolctiam, alij naribus mutilati,alij luminibus orbati dimittu-tur, amp;ficdcmùm infinitç pecunixpa-étione in gra^iam imperatoris rediêrut. Subiungit quoquè, omnibus bene difpofitiseófilio genen fui regis Anglo-rum, totumregnum vedigalefacerevo-lcns,multùm in fe optimatum odia có-traxit.bçc ille qui ea videre potuit. Sic Hèricus imperator quintus,dum pacandis Rhcni inlulis inferiorem Ger-raaniam vaftat,apudTraieólum ciuita-tem Pentecoften celebraturus,xgritu-dinequa iam diii celauerat,fuperatus, ad extrema cœpit propinquare; voca-tisque qui fecum erant, id eft, regina . Mechtilde coniuge lua, cæterisque pri-matibus,pront potuit,de regni ftatu có-filium dedit,coronam exteraq; regalia \, vlq^ad conuentum principum conier-uanda, in caftello firmiffimo ^attïdf-jÏ4m reponi difpofuit.fieq; viatico Chri fti 1 acramentorum communicans,diem claufit extremum, poftquam annos re-gnafletpenè ao.imperaffetq; i^/atode-fundus circa annum Dni 1125. corpus «usperAgrippinam Colonjamadma. iorum fuorum monumenta Spiram de-latum eft,vbl regia pompa ei maxima, nobilitatis Germanicx pars iufta per-foluit. Sinè liberis itaque defunétus,re-liquit ncpotcs ex Ibrore Hagna duos, Fridcricum videlicet amp;nbsp;Cunradum, quorum Fridericus dux Sueuixduca-tum tenuit, ducatum veró Franconia: Cunradus. |
ANNO Domini u24.Callifto de-fundo,HonoriusU.qui amp;Lampcrtu$, ex agro Imolenfioriundus, Oftien epi-fcopus,pontifcx creatus eft, qui etfi ob-fcuro loco natus erat, tarnen literatura amp;nbsp;moribus tanto magiftratu dignus vi-debatur.Verum, vt refert Platina, non adeo eius ingreffus laudatur,cum ambi-tionequorüdampotius,qomnium bonorum confenfu pontificatum iniêrit. Mortuo em Callifto,ciim de legcdo no-uo potificeratiohaberetur, LeoFregc-panis oihibus cardinalibus intcrdixit,nc vfq; addiem tertium pontificé créaient, quo amp;canones amp;deligcndipotificis régula curiofius inlpiceretur. Interim omnium fuffragia quxrebat vafer,quibus Lampertus crcaretunnam populus ipfe Saxonem S.Stephani cardinale, pontificem fieri optabat.Id quoquè cupereLeo Frcgepanis lè oftendc-bat,quo amp;nbsp;populum amp;patres,ncgligè-tesamp;incautos,fuamin lèntétiam qua-uisarte pelliceret. Verum cum id veile Leonern cardinales quidam cerncrent, nè exeiusfententiapontificem legerét, ömiffo Saxone, Theobaldum S. Ana-ftafix presbyterunrcardinalem, deli-gunt, quem Cxlcftinum appellarunt. Tune autem Leo non ampliùs immo-randumratus,quód iam offenfum hac eledionc populum cernebat, Lampcr-tum pontificem magna voce præponit, acclamantepopulo,cleroq; cam elcâi-onem approbante. AtLeo,nè fententiç hominuimmu-tarètur,Simijs,quod loei nomen eft,nó longè abEccleha S.Sylueftn,hominem pontifical!habitu exornat, quietfi primo artibus quibufdam tatum magiftra-tum adeptus eft,tarnen poftea omnium con(èn(upontifexmaximus eonfaluta-tur.Sedic annis quinq;,'menfibus duor bus.Sed quod Martinus Polon’fcribir, Hono- |
|
proficifcens Nortbertu ordinis Præmonù A NATO CHRISTO Honoriumhuncinfecutum Rogerium wcrcitu,doloó; fuorü intelleélo,pacem illidedifïe,ac ducem confirmäflejrcfert Blondusno efleverumradducitt^; Pan-dulphum Lateran ecclefix oftiariu, qui fcribitHonorium toto fuo tempore in vrbe quieuiflc,ac componédis rebus ec-defiafticisanimumintendiflc.Adhunc s inftitutor pri-raten, ab eo ho-wthor. norificè fufceptus eftjamp; quç flagitabat, dignè coniècutus. lt; Honorio'potificefado, anno ported Dominiiii5.defunóto abfq; hærede Hê-rico,principes Moguntiæ conueniunt, ibiqjhabicode lucceflore confilio,qua-tuor regni optimates ad regnum defi-gnatur,vtrefert Got.Vitcrbien,Lotha-hus dux Saxonum, Fridericus (vel fc-cundum alios Cunradus) dux Sucuo-rum,LuitpoIdus marchio Orietalis, id «ft,Auftrius, Carolus comes Flandriæ. Lothiriui Remanfit tarnen Lotharius quab tra-Jquot;’igt;'9x. Óusjtcgnauit annis feiè ii.Hic Lotharius princeps fuit catholicus amp;fidelisEc-clcfix aduocatus, nliam lüam deditin vxoremHenrsco Bauarorum duci, cui Superbo cognomen erat,amp; fratrem ha-bmtGuelfonem appellatum. Verùm q» Lothario regnum, amp;nbsp;non Hcnriciquintihæredibus ceflerit, hæc fuit caufa. nam impcratore viucnte,im-periülcinditur,qu£fciniira tam grauis fuitjVt prêter Fndericû ducem Sueuix, fratremq; fuum Cunradum,amp;Gotfrc-duni comitem Palatinum Rheni,vixali-qui ex principibus fuerint, qui principi non rebcIlauerint.Qupt et quanta ergo dux Sueuoru vel imperatore præ/ente, Velin Italia morante, ftylo tune digna geffcrit,tota ^uincia àBahlea vfq; mo-gütiam,vbi maxima vis regni effenofci-tur,adhuc in memoria habet. Henricus vçro quintus apud Traic-Öuobijt,amp;imperatrix Mechtildisregis Anglorum filia, regalia in poteftatc lua habcbat,quam archiepifcopus Mogun-tJnus Albertusmultis promifGóibus ad Gbitradenda regalia induxit.IgiturAl- I bertus principes regni m ciuitatc Mo-guntina conuocat,malorumque à ducc hndcncoillatorühaudimmcmor,cùm prædiétusduxadregnû à muleis polce- |
GE NE RATI O XXXVHL lyj retur, Albertus archiepifcopus Lotha-rium Saxoncmvirummultç probitatis, in regem eligi obtinuit,quç res femina-numdifcoidiarufuit.na prçdiâus Lotharius odio in hæredes imperatoris no fatiatus,Fridericum ducem fratremque eiusperfequitui*, quçquidem diüenho ferè per decennium durauit. Tadèm Fridericusdux,mortua vxo-re fua ludithajFriderici comitis de (3*15 but^jfratris Alberti Moguntiniepilco-pi,filiam Hagnen vxorem duxit, ex qua , CunradumpoftcaPalatinum comitem Rheni amp;nbsp;Clementiam Ludouici pro-uincialis comitisThuringiæ vxoréfuT ccpit.EtquiaLotharius per omnia hu--miliare ftuduit familiam Henrici impe-ratoris,contra quemdux Fridericus amp;nbsp;frater luus Cunradus Sueuiæ duces diu rebcllârunt,propter quod PapaHono-riuseosexccrauit. VeruntaméCunradusàfratre amp;nbsp;qui- Q^radi hufdamalijs fallusrex, cunl magnoex- Sueuire-ercitu intrauitltalia,ct Mediolaniapud bcUio. Modoicum more imperatoris corona ferrea fefecit coronari.ob quam caufam Modoici cpifcopum Papa depofuit. 111e CÙm vfq; Romam progrcdi vellct3rebus exha u fti s,i n A1 am a nia m redi j t, c u m Lo thariofe componens,dimilToq; *'lt;^gno, quieuit:Lothariusenim iam Sueuiâ va-ftauit,amp; Vimam obfedin ANNO falutis iiaH. ciim difcordia çffet inter Lotharium amp;nbsp;Cunradu, Lotharius pro fe Papam amp;maioré partem principum habens,Vlmam diuertit, cui vimamLo. Vlmenfes portas claulerunt, dicentes, gj^'“* hoc oppidum non Saxonibus nee Itali-cis,(cd Sueuoruducibus amp;nbsp;Ro.regiparère debere.Obfçdit ergo Lotharius Vl-mam.amp; primo fuburbia incédit, deinde machinismuros concutiens, ciuitarem deftruxit,amp; mulcts interfeólis,plures ex ciuibusccpit,alijsfugatis.' Verùm defundo ported Lothario, amp;nbsp;Cunrado cledo,iple ciuitatem reaidifi-cari prxcepitluam,ciuibusq; multa pri-uilcgia contulit,quæ hodièhabent.Vlmenfes vero non folùm reparauerfit ciuitatem, fed amp;multó ampliorem fece-runt,proximiorcs villasillue incorpo-rantes.Habucrut auté non folùm abbas amp;conucntusAugiæmaioris, Ecclehä, R a dcci- |
IOlt;{ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
lt;3ccimas,et multa alia iura in VIma,æut iuprà fub Carolo Magno didutn eft in generatione 24. fed amp;nbsp;abbas amp;nbsp;conuen-tusin Q5cb(nBufcn poftet acquifierunt fibi amp;ordini,Ciftercien in eodemloco niultabonajamp;(vtdicitur)paruum mo-nafterium in ciuitate conftruxerunt ec-clefiam S.Georgij,cui domicilia adiun-xerunt pro monachorum mafionibus, amp;nbsp;ibi babebantgiande/patiujquia nec-Aedcibeatçjj^ni ecclcfiaB. Manx in ciuitate erat Warii.V- {.Qnftruijjj JnßJo monafterio babebat grande cellarejin quod reponebat multa vina,quç libéré importare et vendere poterantj nee emcbatur vinu ab aliquo ciue,nifi de illo ccllari.Introitus erat ad iftud cellare,vbl hodiè eft capella S.Va-lenüniin cœmeterioEcclefiç parochi-alis. Verum pofteaquam Vlmcnfes defti-nabant ibi çdificare eedefiam in honore B.Manæ Virginis pro parochiali, in-duftria vfi, paulatim emerut omnia iura monaftcrij in ^(bCHbufCrtj habitati-ones eorum amp;nbsp;ceUare,omnia deftruen-tes prxter capella lanéti Georgij: amp;nbsp;vlgt;i cellare prius fuerat, ibi caput ccclchæ conftituebat. Huius capellx S.Georgij ius patronatüs fpeftat ad comités de ^irtenber^, de quoIcribit frater quidam ordims Prxdicatorum,quod eme-rintamonafterio: fed credo eum errare in duobus, quia cellare illudlpeélabat ad comités, amp;illi vina ibi vendebant;i comitibus deinde ad Vlmcnfes venerat, Inchoataeftautem EcclefiaB. Ma-riç virginis annofalutis 1377. Inuenitur tarnenquxdam permutatio fada inter comités de “Ïöirtetlbfrg amp;nbsp;monafteriû Q3fben^uffn,quod ego magis credo vc-rum,cüm hxc fupradida emptio videa-tur nonnihil Simoniaeæ prauitatis fa-pcre.Quadrant ad hxc fcripta peruetu-ftainmonaftcrio Hirlaugich repofta, quemadmodiim latiiis de his fict ad vn-guem narratio. Antiochia nbsp;nbsp;nbsp;Balduinus Hierofolymorum III,rex Hierololy. inter hæc primo Honorij annolibcra- „f tuSjBoemundo vna functo,pnncipatu Antiochix Hierololymitano regno cógt;-iunxiftc fertur,amp; paulo poft tenendum coneeïfjfle Raimundo Guilielrai du |
els Auftriæ filio,cui friperions Boêmö-di filia erat vxor.Turn rex AfcalonitarÖ fretus copijs auxiliarib’ Aegyptiomm, in Hicrufaléduxit, quivnico repulfus plio, aufugit potiùsquàm receftit. Sed paulo póft Baldefquin’ Damafci regu-Ius,maiore$ ilicó adducens copias,Hie-rofolymorum infeftauit agrum, qui à Balduino tribus reprebus prslijs,copi-arura partem maximam partim exfam, partim captam a mißt. ANNO veró Domini «29. circa veris initium,vir illuftris Fulco Andega-uenfiscomes, pro quo dominus rex de commun! omniu principum cofilio mi-ferat,vt iUi Milifendam frliam fuam pri-anogenitam daret vxorem, apudAcana appïicuit cum honefto nobilium comi-tatu, cui ftat'im fine dilatione rex frliam maritali lege tradidit. ANNO njo. reuerfus rexHierofo-B’'‘'“'™®ï ]ymam,in grauem inciditinfirmitatem: ‘“‘'quot;quot;‘’i amp;vidensfrbi mortis immincre diem,de proprio palatiovgrclfusfupplcx amp;nbsp;hu-milis,regiofaftu depofito,in confpcclu Domini in palatio patriarchy,qui in loco Dominica refurredionis erat vici-nior,fe transferri difpofuit,ibiq; vocatis frliaamp; gencro, pucroq; Balduino iam bimulo pofrtocoram rcgni principibiisgt; regni curam eis tradidit. Ipfc autem vc-rusChrifti confefror3habitum religióis aflumens,lpiritum reddidit : fub monte Caluarixlepelitur. Quo fciè tempore pontificis Honorij tranquillitatcm Italia experta, fum-ma CU pictate fcdata cft,dclcdabaturq; is prxcipuo doftorum hominum fami-1 iaritate.eius tempora clariora fecit Hugo de S.ViótcH-e/i cognométum infpi- W* cis;fi patriam,Parifiéfis dodor infignis. hicenimtum dicendo, turn (cribendo, ingenij fui prædara monimenta reü-quit.Extat cius liber de Sacramentis, liber Sententiarû,dialogus qui Didafca-lus appellatur,libcr de cura anime,liber de artibus amp;nbsp;dodrinis. Etinhæctempora Arnulphum cum referunt, cuius lupra mentioncm feci- I mus,quicùminGalIijs canonicam rc-gulanum vitam inftituiftet, amp;nbsp;deindè Romas clcri vitam dodrina amp;nbsp;exem-plo emcudaÜetj nufere cxjus eft, cuius |
|
A NATO CHRISTO Criminis authores reperd non fucre. Stephanu« nbsp;nbsp;ANNO Dominiin^. Stephanus,de Hungary quo in fine prçcedentis generatiois,co-ronatur in rege Vngariç,qui cum mul-ta Bella infelicitèr cgilTetjmultaq; mala fecifTetjOec vxorem haheret aut liberos, deregni fuccefforefolicitusfuit. Vidé-tes hocHungari proceres, inito cofilio, regi manifeftauerunt fupercffe Bclam, fed cæcum: quo rex cxhilaratus, mifit nûcios in* SirniamproBela, quiredu-Öus,acccpit vxoremde quaprocreauit Geicham. Diligebat auterex Stephanus Cunos, quorum dux nomine Thatar,cum rege morabatur.Rexautem incidit in infir-mitatem, amp;nbsp;ciim viderctur in articulo mortis,Hugari Cunos interfcccrut,amp; corum bona diripiebant. Tâdèm rex in-tclligens fibi hora mortis appropinq ua-rc,reliüo regno,monachalcm habitum induit,amp; pauló póft migrauit ab huma-nis,anno videlicet «31. ANNO Domini iijtrcgnare cœpit quot;'IsrcxHü BclaHügaris,qui fuit filius ducis Almi, bonusamp;iuft.is,genuitauté filiosquatuor, Geil am,Ladislaum,Stephanum et Almum.Paulópóft regina Helena, habita congregationsregni,vcnit cum fi-lijs fuis,amp; fedit circa regem, dixitque ad populum : Audite fideles, confiât quod natura dédit vifumregi. volo feire qui confeijfinteius obcxcatióis.Iuftum eft enirnvt vindida fiatinillos. eccè dedit Deus regi pro duob® oculis quatuor filios. fada igitur hac voce, irruit omnis populusfuperillos barones, quorü có-filio rex fuerat exexcatus.Erant cm no-djoccifiq; funt 68.viri,ct omes fucceflo-ÿ’ reseorum tam viri q muliercs cadem die ƒ funt puniti,amp; poftclfioncs illorum Ec-defijs cathcdralibus lunt affignatx.cx lt;iuotcporcomes villx códiüionales de Hungari3,donatioes regu nominantur. Inter hxcBelç maxima obuenit ad-. uerfitas.-habebat enim Colomannus rex - ex adulterio filium didtum Borich, ex mullere Ruthena. Hic Borich auxilio Ruthenorum Polonorüq; venitin con-finium Hungarix,repetens rcgnum:amp; heet rcgnicolx Icircnt eum adulteri-num,nonnulli tarnen eiadhçferunt.In-dèfafta: funt multx firages, plures ex Mco ^óniHö WSliuj. |
GENERATIO XXXVIII. ,^7 eo rex pro rcgni proditoribus occidi fc-cit.armantfevtrinquè in prxlium, rex amp;Borich.At vbi poft multa ambo excr-citus prxliandi caufa couenifient, proceres regni mittentes ad duces Ruthenorum amp;Polonorum.' Nondcectvos, inquiunt,contra iuftitiam quærcre regnum homini adulterino, Bcla' verus rex nofter cft.quibus auditis, duccs cum fuis fubftitcrunt.Borich auté cum mul-titudincpopuli contra regem prxlium incepit, fed rex diuino fretus auxilio, contriuit omne robur cxercitüs ipfo-rü,Borichq; in fugam verrit, ac vidtori-am obtinuit. gnumin manu Belx.hicBcla vino mul-tum indulfit, ideó in ebrictate multa inala cómifit.Boch et SauI virosrcligio-losinebrictateinimicis tradidit,a qui-b’ amp;funt occifi.Mortuus cft anno 1141. amp;nbsp;corpus ems in Alba regali (cpultum cft Idib.Eebrnarij,fucceffiteiGeifa filius in regno, de quo dicetur hic per an-ticipationem. ÀNNO Domini n4i.rex Hungare- Hc.Auftri-rum Geifa huius nominis fecudus, fub- us cü Gcifa ftituiturin reeno. Henricus tune dux urpugiut. Aultnc.cxcrcitudc Auftria oC Saxonia audfu duxit in Hungaru. Rex Gcifa co-tradiis copijs occurrit illi, rcligiofis ac clero rcgni Dcu fupplicitèr dcprccanti-bus.Pugnafadla, ex Tcutonicis occifa funt fuprafeptem millia virorum. ANNO Domini 1161, Stephanus re-gnare cœpit,rcgnauitannis xj.menfibus 9.in cuius impcrioLadislaus filius regis Bclx exei vfurpauit fibi coronam di-midio anno. Óbijt autem Stephanus anno 1173. poft quem frater cius vfurpauit regnum menfibus quinque,amp; ex-pulfus cft. ANNO Domini iiSj.Bcla frater Stephani regnumfufeepit, quifures amp;nbsp;là-troncs perfecutus cft, regnauit annis 23. Succcfiit illi Emericus filius eius,regna-uit annisodlo. Huius vxor Conftantia regis Aragoiç filia migrauit anno 1200. lalutisuoftrx,cuiLadislaus filius fuc-ccffit,rcgnauit menfibus lex, cui fuccef-fitzVndrcas,vt dicetur infra gencratióc 41.circa finem.Hxc per anticipationem didta, ledtons animum haudquaquam R 3 nbsp;nbsp;nbsp;■ mouc- Andreas rex. |
rp8 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT,
inouerelt;îebebunt,Satiùs cnim exiftima-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uim’ accelerare gefta qua: memoriç he-retjquam tardiufculè,habitiï interual-lij,ea velpenitus intennittcre,vel omi-nó non rememorare.
ANNO Domini igo. Honorio in Innocédu» pontificatu fucccflitlnnocentius. ledit H.papar annis 14.QU0 primis pontificatüs initijs abfentCjRomx ordinatus eft Petrus Leonis Anacletus vocatus,q fpoliatis Roms templis, irrumpesq; in Bafilicam B. Petri,crucifixum aureu amp;nbsp;coronas pendentes fuftulit, tantumq; pccuniarum conflauit,vtfacilè largitionibus fediti-ofum quenq; in fententiam fua allice-ret.Innocentius autem vbi feditionibus plena omnia cerneret,lpontè cedés^pri-mó quidem Pifas adnauigauit, poftre-mó in Franciam peruenit.
Conuocato autéapud darum mo-tem inter bçccocilio, Petrus Leonis ab omnibus Gallic Germanise^; epifeopis anatbematizatur. Deinde Innocentius res Galliç totius compofiturus,ad Rhe-mos profed’j'epifeopos cogregauit. Ibi Ludouicum Craffi hlium,rcgc Francis coronauit. Nuperenim Philippus pri-mogenitus Cralu filius, equo deturba-tus,cafuvitafinierat. Quare pater filiu pofteriore Ludouicum inilliuslocu regno adfeitum,coronari Innocenti) au-thoritate apud Rhemos voluit.
Fecimus rei huius luprain Ludouico
. Craßomentionem.Mortuoq; circaan-niorFrico-quot;^quot;^^®“’“^^ “JZ-pawe, Ludouicusiu-rumrex. niorregnum accipit. Fuitei vxorHcli-onora Guilielmi Pidauien comitis fi-lia^quam cumducatu Aquitaniæ accc-pit.Romçinterim Anacletus fsuiffima pefte largitionibus quæq^ occupât, Ro-gerium vtluis partibus laueret, regem Sieilix coronauit. Atlnnocentius no-ftrorum principum pace fretus,Gallica amp;nbsp;Germanicam Eccleham diligentèr componit.In Belgicam profeétus,Hen-ricum Anglorumregéobuium, multis rationibus ad cxpcditióem in Saracenos adhortatus eft. Inde Lcodium veniensj Lotharium regem repent, à quo hono-rificè exceptus,reftitutionis Ipern acce-pit.Promittit rexLotharius lèEcclefix adiumento fore, fimu^uc inueftiendi prjuilegium nuper Henrico quinto ad-
emptum repetit, fed à diuo Bernard^' confutatur.
Itaq; rex Lotharius circa annum Domini ir^J.reftituendi pontificis caula in Italia contcndit,Innocentium Romain
perducit.Tum pontifex amp;rex per lani-Culum regionem tranftiberinä ingrefîî Funt.pontifice aute in Lateranü,et rege in Auentinum mótem dedudis à popu-lo,quieS parta eft maxima ciuitati.Petru antipapam invrbe*quidem latentem^B. Peni Ecclefiam tenuifte aiunt.
Tantoitaq;bcncficio deuinftuspó-tifex, Lotharium imperij corona exor-nat,qui in Gcrmaniam redire curauit cotra Leuticos.Lotharius in Germani-am veniens,curiam in ^^(ibfMbcrg célébrât,vtrefert Otho Friüngen,ibjqj Fri-dericum amp;nbsp;Cunradu duces Sueuix, in-teruentu B.Bcrnardi CIarxuallcnfis,in gratiam recepit. Deinde in Polonia di-uertens, ducem cum multis muncribus obuiumhabuitin Saxonia, quem tarae non ante fuo confpcdui paftus eftprx-fentari,q tnbutum xq. annoi u, hoc eft, quingentas libras de quoque anno pcr-Iolueret,amp; quód de Pomeranis ac Rhu-gis hominium fibi facere^fubicdionéc^; perpetuafacrameto firmaret, quçomia duxperfecit. Regem quoquèDaciçin fignum (ubiedionis, addecorem imperialis rcucrcntiç,imperator giadium fibi fub corona deferre fecit. Ah Hun gans, regceorum terrore pcrculfo,magnifica munerafufeepit.
Innocentius interea'concilium Pifas conuocat,in quo priuatis Petri fautori-bus cpifcopis qualda conftitutiones de-dit.fed ilicó Romx rursùm antipapa fa-diofis quibufdam amp;nbsp;Rogerio adiuuan-te,caput extollcrc eoepit. ob hac rem vo
t,lt;b«’quot;' COf»**
tum non vt priùs paruu, led copiofum, , pervallemTridentinafccundoin Italia ijl duxitjhabeslecu(vtrcrertUtho) Cun- p^ofedi* radum Sueuiç ducem. captisq; in ardis lociscaftcllis, vfq; adPadu progredics, Guardecaftcllum cepit, ibiqj Mcdiola-nen amp;nbsp;Cremon,diuturnum inter fe bellum habentes,obuioshabuit;difculfaq; . eorum caula,Cremoncn a principeho-ftesiudicantur,'profcriptiq; dilcedunt, quo$ imperator inlecutus, territoria eorum
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVIIL #99
|
torum ac caftclla deftruxit. Indé Papia venicns, dues illos padione pecuniç in gratiam fufcepit. Bononien quoque atque Aemilicn, quieum priore expe-ditione dcfpexerant, fupplices occur-runt.pofteàvfq;ad Taurinumprogre-diens, totam citeriorem Italiam in pro-uinciam redegit. Inde Apœninu tranfi-cnSjAnconam, Spoletum,cum vrbibus alijs indeditionem accepit. Dehincco-tra Rogerium aciem dingens, Campa-niamamp;ApuIiampcragrauit. PondHenricusNoricorum dux^re-gis gêner, per Tufeiam exercituduces, fummo pontifici vfq; ad imperatorem condudu prxbuit. Auguftus vero tarn fortia in Apulia atque Campania gef-fit, vt nullus dx Francorum regibus à Carolo Magno vfque ad id temporis, tanta ibifeciUeinucniatur.deniquè no folùm ciuitates,vtpotè Capuam, Tro-iam,Salernum,Barletum, Barna cepir, verum etiam munitiffima caftra et arces ^*^fi.dm inacccllibiles expugnauit.Henricus velt; ^*^. roBauarix duxBeneuentum capit,ac Papa: reftituit. geriusquumauri atque argenti multo pondéré attentatu eum fledere no poffer, exercitum longè copiofiorem con-gregat, fcque publicobello conflidu-rum denunciat. Imperator ergo vt erat ftrenuiflimus, militem inftaurat,aciem ordinat, eoslt;^ue refpedu genuinç for-titudinis ac innatxboftium ignauiæ, nulla inimicorum multitudine frange-dos denunciat, praefertim cùm in exte-raremotaq; regione pofiti,'ad patriam ' fugcrenequeant, ac contra tyrannum non folùm regni, fed Ecclefiæ hoftem amp;nbsp;execratum iuftè arma fumpferit, ad Igt;ellum confortât. Cumq; in occurfum f ®isproccderet,fradus animoRogerius, S», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fugit, amp;nbsp;ad monta na fe contulit.impe# fator veró occurrente fibi fummo pon-tiflee, Barram vfque progreditur. itaq; à ciuibus cu magno gaudiolufccptus, caftrum quoddam Rogcrij,vbi pr^fidi-um habebat, expugnat. milites ibi re-Ï'ertos,amp; præcipuc Saracenos, patibu-olufpendit. Itaq; Auguftus eiedo deCampania amp;nbsp;Apulia RogerjOj dum cum in Cala |
bria amp;nbsp;Sicilia pcrfequi intentât, à fuis qui iam longo tempore extra patriam morati erât,reuocatus eft. Rogerioita-que bofteiudicato, Rainaldo viro forti amp;nbsp;nobili ducatus Apuliae,relida fi- Attended« bi parte militum,traditur, amp;fic vidor ducatu Apu princeps dercditu difpofuit. Verùmre- ^*æ'^ fert Otho Frifing. qui turn in humanis erat, quod in dando ducatu inter imperatorem amp;nbsp;Ro. pontifleem, pene con-trouerfa fuborta fuilfet, vtroquedu-catum Apuliçfui fore juris affirmante, quælis confibotandèm hoemodode-cifa dicitur,vt in dado duci vexillo vter-que manum adhiberet. Fugato itaque Rogerio, Iohannes Conftantinop.imperator,qui Rogerio aduerfabatur, legatos ftatlrn adLotha-rium mittit, de fuperato hofte congra-tulans. Inter legatos erat, qui oftende-re conabatur Latinam ecclefiam erra-re,quodaddidiflentS. Spiritum procc- Atfededij-dere à filib,contra fententiam Niceni leg'^n-cnou concilij. Turn Petrus diaconus ho- '^-mo dodus,qui in corona aderatdilpu- quot;nbsp;tadi gratia: Si,inquit,Latini damnan-di funt quodaddiderunt (piritumlan-âum à filio quoque proccdere,damna-di multo magis Grxei videntur, quiid fieri à folo patre addidcrunt. Delufus igitur homo audax tarn acuto refpon-fo, fubftitit hac de re amphus dilpu-tare. Petrus Leonis interim impœnitens moritur, amp;nbsp;cadauer eiusin latebris fe-pehtur, amp;nbsp;vfque hodie fouea ilia igno-ratur.Lotharius falutato potifice abijr, amp;nbsp;apud Tridentum in via morbocor-reptus,in ipfis montibus amp;nbsp;in viliflima cala moritur, vtltalicifcribunt,xij. anno regni fui, imperij autem vij. ANNO Domini 1138. Lothario re- Curadus j^ bus humanis exempto, Cunradus fu- Imp.^j. prà memoratus dux Sueuiç,apud Con-fluentiain regem eligituriuffragijs le-gitimis,regnauit4; annisxv.In hui’tarnen eledione Saxoncs amp;Hericusdux Bauaria:, cognominatus Superbus, no confenferut, infignia etum imperialia apud Henricum ducem remanlerant. erat ertim genet defundi Lotharij, ôc vt aliqui fenbunt, ad imperium anhe-labat, R 4 Ve- |
zoo IOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Rogcrins Apuliam recepic. Verum rcx Cunradus curiam apud ÇSaamp;enber^ indixit generalem,ad quam cum impératrice vidua, adhærentes ei Saxones venerunt, amp;nbsp;in gratiam ac pa-cem regis recepti funt. Henricus Baua-rus,qui Ratilponæ tandem regalia,fci-licet crueem, lanceam amp;coronam co-aäus reddidit, regis gratiam non impe-trauit. Hoe in tempore Rogerius Siculus, rursus coadis vndique militib’,in Apu liam eft reuerlus, atque cum Rainaldo Apuliæ duce conftituto congrcditur, à quo fuperatus,iteriim ex Apulia pel-litur,fcd poft modicu Rainaldus mo-ritur, vt refert Gotf. Viterbien. Quod cum innotuiftet Rogerio, iteriim in Apulia reuerlus cum filio Guilielmo, prouinciam duceorbatam, ablq; bello in fuam ditionem reccpit, amp;nbsp;extermi-natis indé nobilibus, Sicilian regem le nominauit.Princeps Capuæ Robertus amp;bi quos Rogerius cxpulcrat, in Ale-maniamadCunradumimpcratorcmlc conferentes, illum ad auxilium fercn-dum bortantur: fed negocijs arduis im-peditus, tranare non potuit. At Innocentius Papa tumultuario colledo cxcrcitu in Apuliam contra Rogerium profedus eft, qui cum ad quendam locum veniflet, ac duces cx-creitus minus cautos haberct,à Rogc-rio interceptus eft cum bis cardinali-bus qui (ecum crant. bos autem omnes non multopoft Rogerius vna eu pon-tificelibcrosfccit.-quam ob rein quod voluit,facilcimpetrauit,ctiam titulum s reeni,vtGotf. Anto.amp;plures abifcri-Sicihavndc, O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ regni titulu bunt, oclicrecognouit regnum abbe-habcat. clcfia,amp; ab co tempore regnum Siciliæ patrimonium S.Petrifcriptu eft, quod Cunradus amp;fucceflores fuiratum ba-bcrenolucrunt, fecutaqueindè multa funtmala.Blondus verb et Platina feri-bunt, quod Rogerius tune tituiumre-gni non obtinuerit. vtcunquè fit, ab eo tempore regem fc fcripfit, amp;nbsp;Ecclefia mcliorcm fuam conditionem fecit. Rogerius iam Siciliæ rcx dcclaratus, vt refert Anton.poft Gotf.Viterbien, cum nullum præter Cunradum haberct obftaculum, Guclfoncm Bauariæ dueem, Henrici Superbi fratrem, alias |
iritatum contra Cunradum, pecunia concitauit,quimagnisbincindè com-paratis Siculorum exercitibus,rebenai rcCunradocœpit,motusctiàm ex cOj quod fciebat ftatrem Henricum regis gratiam perdidiftc:fcd amp;rex HungariX eundem Cunradum mctuens, Guelfo-nem data pecunia ad rebellandum in-ftigauit;nec défunt qui volunt,etiàni Innocétium pontibeem cum Rogerio fenufle, impediuifteq; Cunradu quod ad imperium non venirct. Refert Hermanus boe ideo fadum, nè regnum Apuliæ amp;Siciliærccupe-raret. Vtcunquè fit, ex Italia ftipendio audus fuit Guelfo contra Cunradum, cumque impediuit, quod ad Itaba tune venire non potuit, vt princeps Capua-nus Robertus, cæteri^ue ex regno pub fi, venientes ad regem Cunradum, po-ftulirant. PlacuitHennco Superbo, vt negociu Cunrado ficret,Guclfoncmq; adiuuabat. ipfe enim iam fenedutc co-fcdus,bellarc non potcrat. contra bos Cunradus rcx copiasducit, occurritq; Guclfoni prope cœnobiûO^af^bCiHt/Guelfo vel vt abj volunt,prope caftrum ^Ipfl^- “’?“'^ bfVjj in minori Rbctia:amp; commiba pu- “ gna, vidoria regi ceffit, multis ex parte Guclfonis profligatis acfugatis.Ipfc verb Guelfo cum paucis euafit. Hunc conflidum aliqui feribüt vl-timumbabitum Guelfoniignominio-fum, neminem tarnen fuifte occifum, plures autem captos. Altera vice, vt refert Got. Viterb. Henricus filiusCun-radi, qui fivixiflet,poft cum fuerat re-gnaturus, eundem Guclfoncm prope ^UlfpCrg amp;nbsp;ante villam (f (n^ofen beb lovicit. Namrex Cunradus oppidum25i)(0 ^Kinfpcr^obfcdit, amp;nbsp;in deditionê ac-ccpit,ex gratiaquematronis concefiit, vtquæcunq; bumcrisportarepoifent, liccretcfterri: quæ negledafupelledi-li,maritos fuös quotquot potucrunt, 4^ videntibus cundis amp;induftriammira-tibus, exportauerut. Et Fridcricus frater regis contradicens: De vinSjinquit, non eft cogitatum.Cui rcx: Non decct, inquit, verbum regiurn immutari. amp;nbsp;mulicres laudauit. Hæc abbas Span- • heimen. Verùm commiflo bcllo,cùni ex more in- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXVIII • aoi «uelfivndè *^^*”*:^*‘ præliandum qui Guelfoni ad- rit ad duces Bauariæ, dicetur fub Fri-^StóeUini l^?rebant,clamarent,.^IC @Udff,vicif- derico primo. Min vero regales, ^Ù @ibf Iwi / q,a Hen-ricus in villa eius nominis abladatus fuit,fignificarevcgt;lentcs,quódpotentia ladispugnaret. Italici,Longobardi amp;nbsp;Siculi cum Guelfonc pugnantes,intcr-rogant quid effet didum, ^Ü@cbdin: quibus declaratum fuit,vt ait Herman-nus,quód Papaleseo die fignificati fue-rint perGuelfonem propugnatoré, amp;nbsp;imperiales per Gibelinos. vndè ab illo cuentu, ait,vfq; in prçfens Papç adhæ-rentes in Italia,fignificanturper Guel-phum: amp;nbsp;qui imperio adhérer, per Gw Delinos. Et licet alij de his fadionibus aliter feribant, taméhiftoriahçc rebus fatis conlbnat,exquovideturnon erraffe Anton. qui feripfit multos exifti-marejabiftoGuelphoncGuelphos ap-peUatoseffe, quod fat'is facit pro Her-mannOj qui leribit Innocentium vnà cum Rogerio fuiffe contra Cunradû. Idem abbas Spaß. .Cûradusrex pofteà Herbipolim venir jibiiudicio quorundam principum dux Henricus proferibitur, amp;nbsp;ducati-bus fuis in palatio Goflarcnf priuatur, ducatum autem Saxonia: Alberto mar-chioni confobrinoeius ducis, Noricu vero poft in Bauariam veniês, Leopoldo filio Leopoldimarchionis Orienta-lis, fratri fuo ex parte matris,tradidit. HeitSuptf. Héricus ergo dux Saxoniam ingreffus, lgt;gt;uBauwiï c{^jn cafum amp;nbsp;miferias fuas amicis pro-quot;’* ponerct, adiutorio corundem amp;nbsp;fuo-rum, qui de Bauana amp;nbsp;Sucuia fub fpc-cie peregrinationis terrain intrauciat, cundem Albertum ita humiliauit, vt ad regem auxilij gratia recurrerct.Prç-tereà Luitpoldus marchio omnibus pene baronibus ad ducatum Bauariç per-tinentibus, amore ac terrore ad fc con-Huentibus, primo Ratifponam ditioni fus fubdidit.non multo póft Henricus morbo corrept’ moritur: quo mortuo, Saxones amore filij lui Henrici fe regi opponunt.idem facit Guclfo,inter que amp;marchiócm variæ cedes fada: fuêre. Etferibunt aliqui poftpriuationcHen-riciGuclfoncm aJiutorioRogcrij cum Cunrado belligeraffc, amp;nbsp;no antè.que-admodum vero ducatusBauarix rediê- |
Redeoad terrae fand^monimenra. MortuoBalduinoregetertioHierofo-lymorum, fucceffit in regno Fulco gener ei’Andegauen amp;nbsp;Turonen comes, anno Domini irjo. Per idem tempus locelinus EdeiTe-nus comes fenior ægrotus,audiuit ma-gnam mulritudincm Turcarû eius ca-ftrum obfedide. ideo mandauit filio, vt cum copijshofti occurreret,ille autem timidus reçu Guit, alleres periculofum cum tam paucis tantæ multitudini oc-currere. Quarè pater iratus, Icdicam fibi parari iuliit, cui impobtus, cum copijs fuis ad foluendam obfidionem hofti occurrit, Cuius aduentucognito, Turca: eiusanimofitatem reformidan-teSjObfidionefoluta,ad propria remea-runt. Comes eodem loco ledicam qua portabatur, ad terrain deponiiuff t, amp;nbsp;eredisincxlum oculis,cum gemitu óc fufpiriogratiasegit,quódin nouiffimis fuis eum Dominus tanta gratia vif taf-fet, ac hoftem auertiffet. amp;nbsp;bisdiélis, Ipiritum exhalauit,relido flioloceli-no, à paterna gloria plurimum degenere. ANNO regni fuiprimo Fulco quar-tusHicrofolymorum rex Antioebiam Fulco4,H;e adijtjlcdprincipilfanequam mulierad '°^®’y’quot;*’ dominium ciuitatif adipirans, regi lè oppofuit, adco vt amp;nbsp;comitem Tripoli-tanumblanditijs amp;nbsp;muncribus corru-ptüm, in hoc fado æmulum fufeita-ret, ita vtbellofibi inuicèm occurren^ tes,magnum inde regno Chriftidifï-dium ortum fuerit. led rex bdlo fa-dus fuperior, comitem fugauit,amp; per DEIgratiam interponentibus ie pacis 3matoribus,rcconciliati funt. Rex vero in Antiochia aliquandiù moratuSj collocatis illorum m pace negocijs, curam ciuitatis amp;nbsp;principa-tus nobili viro Rainaldo Maffercom-mifitjindcqjinrcghüm fuum reuerfus, bclla in hoftes Chrifti fortircr geffe. Ver ùm nó m u 1 to po ft de Perf de infini-ta multitudoTurcarüduxit in Antio-chenos. rex vero aifumpta regni mili-tia^properat cisinauxiliu:amp;cum effet ’ m iti- |
xox IOK NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
in innere, comperit Sagninum Turea-rum potentiffimum cum multitudine graui comitem Tripolitanum obfedif-lê.ideóillucdirigitacies, cuius aduen-tuaudito, Sagninus obfidione foluta ad propria remeauit. Fukoniï Rex autem Fulco hoftibusobuiam fuceeßus. proccffit,aquibusnólongè pofinsca-ftris,aliquandiu manfit quictus.Sed vides quod hoftis nil moliretur,quin po-tius maiora expcóaret fubfidia, repente fupereumirruit, amp;ftragemimmen-fam fecit, adeo vtpaucicuaderent. Adopta taminfigni visoria rex abirc fta-tuitjfed ante eius rccelïum nobiles amp;nbsp;primates Antioebeni principatus, de confenfu ipfiusrégis Raimundü Gui-lielmiPiftauien filiuin, miïGsfolenni-bus nuncijs ad fe vocauerut,vt illi BolL mundi iunioris fibam matrimonio co-pularent.quod amp;nbsp;Faktum cft.fuit autem nicRaimudus nobilitatcinfgnis, corpore compofitus, vcrbo affabilis, vfu ólt;rei militaris experientia omnibus qui cum praecefferunt, præponendus. erat tame animo prçceps,in ira modi nefei’, rationis expers, parumq; felix, Reuerfo auté regcab Antiochenis, variæ coniurationes amp;nbsp;graues contra cum in regnoexortæ funt,princip3!i-tcr ab Hugonc comité in Ioppc,q propter contumaciam à rege damnatuSjad noftes fidci Afcaloncmfc contulit. rex . autem foppen obfcdit, fed eines atten-dcntes quod illorum dominus patroci-niumhoRium crucis quxficrat,ad regem iecontulcrunt. Intcrca tarnen rex Damafcenorum Pancatas vrbem cxpu-gnauit, vniuerfis ciuibus atque ftipen-diatis captis. nus Damafcenis terram fbam hoftilitèr ingrelïisj virilitèr occurrit,red pcccatis nodris exigentiBus,agminibus fuis dif-folutis,infugam verfus occiditur,pro-dentibus cum Sunanis, qui in móte Libano habitabant. loh.Grçcus IntereàlohannesConftantinop.im-Inip.Antio-peratoriratus, quod abfq; cius confei-chenosin- à uadit. niûdo nuptui dare præfumpferât, con-gregatisequitû atq; peditum copijs, in Synam deicendit, vemensq; in Cilicia, |
pene eundas ciuitates eiufdem prouin-ciæ, eieäis indé principibus fidelibus, occupauit. indé Antiochiam venions, earn obfidioncvallauit. Dum hæc circa Antiochiam gerun-tur, Sagninus TurCa comitaturn Tri-politanumingrcfluSjOrnniaigneamp;Fer-gjji* ro vallat, cui cum occurrerot rex Hic-rofolymorumjgrandispugnaeftfaóta, amp;nbsp;noftri vincuntur.Rcx autem vixcu paucisin quodam vicino oppidofedc-fendit.nam eo prçlio penè omnes pede-lires copiae periêrant. Captus eft iplc princepsTripolitanus. Sagninus autem Ranm caftrum in quo rex erat,obfcdit. fed audicns quodprinceps Antioche-nus amp;nbsp;comes Edefienusin fubfidiü do-mini régis properabat, milfis de pace ad regem nuncijs,polhccs vniuerfos quoi ceperat rellituturum^amp; tam regiquàm fuishberum exitum daturum,dummo-do id oppidum ei refignaret,rcx nekies tam propè forefubfidiu,conditioncm fufeepit. omnibus itaqj liberatis, abijt. fed cùm eilet in loco qui Archisd)Ci-tur3de principum aduentu primùm co-gnouit,mutaretamen nihil potuit. Inter hæc imperator Conftantinop. fuis frequentibus aggrelfionibus Antiochiam vexabat,ciucs veto vcrlavicc affiduis cruptionibus imperatoris excr-citumpro viribus conterebant. Tandem fub certis paétiombus pacifican-tur,ità quod phneeps debitam fidehta-tem imperatori prællarct,amp; imperato-ri introitum vrbis non ncgaret,ei pro-prietatem illius recognofeeret : imperator verô in recompenfationem exhibits fidelitatis,principi vrbem Antio-chenam concédât, Alopccam, Csfa-rcam Cappadocis,Emifam vrbes refti-tuat.pace ità fada,imperator abijtm Ciliciam,amp;ibihycmauit. Dum hçc Antiochis gerunt,Thco-'n''’|]^ doricus Flandren cornes régis gêner,‘^’^^ cura honefto comitatu Hierofolymam applicuit, cuius aduentu lætus populus Chriftianus, quoddam prsfidium quod trans lordanem fitum erat, ob-lefluni expugnauit. Sagninus verô fuc-ceffibus prolpens elatus, regnum Damafcenorum occuparccoftituit. quod intelligent Ainardus régis Damake-norum |
|
A NATO CHRISTO norum focer, inita cum domino rege focictate, ipfum in fubfidium vocauit: qua re cognita,Sagninus in propria re-uertitur. rex aute cum exercitu Dama-fcenorum,ficut padum crat,ciuitatem *Pancatcm obfeditjObfeRarnque ad de-ditionem compulit. Deinde Iohannes Conftantinopo-litanus rursùs potiundç Antiochiç cu-piditatedud’,denuocoadis copiés in-gétibuSjin Syriam defeendit: veniensej; Antiochia, à Latinis habitatoribus minime eftadmiiïus: qui exhoemagnam indignationé accipiens, in Cilicia hyc-mando reuocauit exercitum, fperans hyeme tranfeurfa etiàminuitis ciuibus circa Antiochiam aliquid obtincre, feigne de illis vindicare conftituit.Cùm autem ad initium veris venandi caufa egrederctur,in aprum fagittammittés, feipfum ca manu qua arcum tenebat, grauitèr fagitta vulnerauit. crat enim làgittailla venenata, mox itaq^extam hui caufa mortis refponfo accepte, re-dijt ad caftra.inualuit turn veneni vis adeo,vtmedicifpem curæ nullam fore dicerent ; fed G vitam feruare cuperet, manum trûcaret. hoc vit magnanimus audiens,conftantèr fpreuit, indignum afferens, vt vna manu tantum amp;nbsp;tam nobile regercturimperium. Videns er-^'»gt;8uei S° “’®’‘^$ Id^i immincre difcrimé,Ema-‘^*‘’Inip. ï’uelem minorem ex Glijs declarauit im-perij hæredem.ità vitafundus,imperiû Glio reliquit gubernandum. Eatempeftate accidit restoti Chri-ftianitati valdè damnofa.nam cùm Domin’ rex HierololymitanusFulco apud Acarn moram traherct,ac extra vrbem caufa folatij perrexiffet, cafu lepufcu-lus à canibus excitatus fugit: fequun-tur fugientem vniuerG. rcx autem equo mconfultè feftinas corruit,ita vt equus fella caput régis conquaflaret,quod cerebrum tam per nares quam per aures cxiret.Igiturcum gemitu vniuerforum ad ciultatem relatus, triduo Gnc fenfu adhuc palpitans vitam protraxit, quar-ta die fpintum exhalauit, anno Domini 114,2. Reliquit autem duos Glios, Balduinum primogenitum annorum circiter xiij. amp;nbsp;Almaricum annorum feptem. |
GENERATIO XXXVHL In hacgenerationecirca annum Domini luo. ordo PræmonGratch origine habuit, cuius loci amp;nbsp;ordinisfundator *Nortbcrtus extitit. Refert Vjneen. q« hie fuit Lotharingus genere, diuitijsat-quefacundiaclarus, qui diuino amore fuccefus, poftpoGtafecuh pompa,pre-sbyter eft ordinatus, verbo prædicatio-nis inftitit,nudus nudu fequitur Chri-ftum,quorundactiam religioforumo-ribus cxploratis,vitam inauditæ aufte-ritatis aflumpGt,per aliquod tepus nu-dis incefGt pedibus,etiàm brumali rigore. nondeftitit verbum Dei fpargere,amp; animas Chrifto lucrifaccre. Deniquè GelaGuspapa cum in Gallias veninet, ad hue vir Dei * Norbertus nudis ince-dens pedibus accefGt,animilt;^ue lui pro-poGtum pandens, licentiam feminandi verbum oei accepit.tandem àpapa Cal-lifto commendatus eft Bartholomæo LaudenGcpifcopo; qu,o protedore, in loco Prxmonftrati dtuinitiis infpira-tus refedit,ibique folitariam amp;nbsp;religio-fam vitam agerecœpir,multosq; fratres colligens,regulam S. Auguftini hilce-pit. Ordo Tcmplariorum amp;ordo S. Iohannis in hac generatione conGi ma-tür, de quibus fupra generatione 37. eft didum. ANNO Domini nio.in Saxonia dux munitiones fucre nó longè ab in-uiccm,vbl media nodevidebatur vigi-libus vir ah vna progredi ad alteram in modum faculxardentis. hxeviGonon lemcl, fedpluriès vifa eft. 203 Præmé (traten ordo. ANNO Domini mj.in pago Vor-matichvidebatur per aliquot noóles ar- nbsp;nbsp;nbsp;P^’quot;' mata multitudo equitu eunnum amp;nbsp;re- gp^j vor-deuntium,amp;quafi adplaciti colloquia matiam. nunc hic, nuc illïc turmas facere: circa nona verohoram cuidam monti, àquo amp;nbsp;exifte videbatur, fereddere. Tandem quidam regionis illius huic prodigiofç concioni,ligno crucisfe muniens, ap-propinquauit,amp; mox quendam ex ilhs per nomen omnipotends adiurat,ma-nifeftare caufam populi qui Geapparé-ret.Cuiille;Nó lumus,inqt,vtputatis, phantafmata, nee militum vtvidemur turbx, led animx militum non longè antchac interfedorum. arma vero,ha bitus amp;cquijqmanobis priùsfuerunc inftru- |
ÎO^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
DcB.Tlio-ina Indorû pwrono. lob.Tcm-porcus. Norinber-S»' inftrumenta peccandijnunc nobis funt materia tormentijamp;totum ignitum eft quodin nobis cernitis, quanuis idcor-poralibus oculis comprxhendere non poffitis. Inhuiufmodi comitatu etiam Emicho cornes deipnttt^fnjantc pau-cos annos occifuSjapparuitj amp;nbsp;ab hac pœna orationibus amp;nbsp;cleemofynis fcr-turferédimi pofle docuiflc, Dehis no-Öurnis cxercitibus fcribit amp;nbsp;Guil. Pa-riGeh intraét. dedæmonibus. ANNO falutis noftrx 1124.puero cuidam in pago ^udlfclÖ nato crus de-xtrum liuore tum,efaótum,tandem cre-puitj amp;profanie grana nonpauca tri-tici, filiginis,Earns, hordei ac auenæ euidentcr eftudit. ANNO Dominin2o. venifTedi-citur Iohannes patriarcha Indorum, narrans Callifto papx amp;cardinalibus prælatislt;^iic alijs in confiftorio publi-co,qualitcr S. Thomas apoftolus omni anno communicet populu manu fua, dignis euchariftia: facramentum porri-genSjquam amp;rctr3hat abindignis. ANNO Domini 1139. Iohannes de Temporibusmoritur in Gallia,cum vixiffet trecentos fexagintavnum annos. fuerat cnim inniger Caroli Ma-g«»- In hac generatione Cunradus rex concefhtGenueh priuilegium fignan-di pccuniam argeteam amp;nbsp;aurcam cum iphus nota, quod amp;nunc vfqueapud cos in fidem promiflbrum (eruatueft. Cunradus rex Norinbergam vrbem inftauraffe inuenitur,in qua amp;nbsp;infigne monaftcrium ordinis diui Benedifti ad S. Aegidium nuncupatum,in celebno-n vrbis loco fundauit. ab hoc Cunrado Norinberga incrementutn plurimum fufcepiffelcgitur. ANNO Domini ttzlt;ï. quarta fe-nahebdomadx pentecoftesjpruine fri-gus plagam magnam tam nouellis vbi-quc frugibus,quam vineis abundantiC fimamiam foctuum fuoiumfpcm tur-gendopromittentibus'intulitjnecmul-to póft,id cft,t6. KaIeh.Iulij,frigora fc-cuta eft tcmpcftasimmcnfa,qux dilu-uium minari vidcretur, crudeliter ali-qua deuaftans. Item quædam ex locis paluftnbus^hra folitum erumpentia, |
fegetes contiguas amp;nbsp;maxime triticeas vredinedeprauarunt, apiumque foetus ex toto pene periêre. Sæpe fecimus haâenùs ducum de Zæringen mentionem, cùm pluribus locis, turn in Henrico 4. quarè qua: in ’ veterum monumentisde illisobferua-uimus,annotabo. atqu'i varia tradutur omnia. Inuenio chronicam Teutonic cam quæ refert, quod anno falutis no-Rræ 223. dux Bertoldus de Zæringen, fueritdux Sueuiç,Brifgaudiæ amp;nbsp;Vcht-landiæ. Et quod idem fueritconditor vrbium Bernæ amp;nbsp;Friburgi in minori Burgundia Laulaneh dioecefis,amp; quód vnicum filium difeiplinæ militaris gratia commilcrit duciBurgundia?, àquo cótumeliosè tradatus fit. qua de reBer toldusdux, reuocato filio,duci Bur-gundiæ mouerit helium,in quoà Fri-burgen, Bernenfibus amp;nonnulhs alijs fuisfuerit defertus, amp;aBurgundioni-bus maxima damna palTus.Vndc vtduci Burgundix refiftcre amp;nbsp;viciffitudinê reddere polTet, ferunt eum extruxilfe prçclaram iftam areem, quç adhuc ccr-nitur in oppido Brifach.Indè Burgun- jj^^jimj. diam longo tempore afflixit, in quoru memoria hi vcrfus turri luntinlculpti: J^anc dux ^ertoii/uf portam/iruxijs’e no- ratur^ £x^uafrauJeJua SurguJia iiejgt;o^ulatur. Q.uóddux Bertold’ arceminBrifacho conftruxerit, amp;Burgundiam indé va-ftauerit,no eftmirum;fcd quódaliqui duccsdeBurgundiaaut zæringen anno Domini aij.fuerint, non benè qua-drat3CÙmBurgundioncs per hæc tempora nondùm quiequam in Gallia oc-cupauerint.Nam vt veræ docent hifto-riæ, longe póft fub Valcntiniano pri-mum permiffi funt Gallias inhabita-rc,-fcd needóm lub ducibus, fed fub regibus militauêre. Vndc exiftimovi» tio fcriptorum hiftoriam fuiftccorru-ptam. Necredoletquodaquibufdam icribitur, nobilcm virum Bertoldum de Zæringen, à Fridcrico primo du-cem faäum elle. Ferunt hi quodara tempore Fridcricum imperatorem de conuentuprincipum Moguntiæ con-gregatorum, ex indignatione dam ab-ijlle Sueuiam versiis,vix tribus coroita- tum |
|
A NATO CHRISTO ïum nobilibus,veniffeq; eum nodù ad ydlam Bertoldi de Zæringc: amp;nbsp;cîim co ’nlocobolpespublicus non effct/eCé-ptus aflentur ab eodem Bertoldo, cum «luofpkndidèfupraomem fpem viéh-tans Imperator Jvt gracias illi pro fua vr t’anitatedignas ageretjCum in ducera et phneipem l'ublimarecurauit. Hoc quàm veru fit,ex co intelligi pO tcft,quôd ante Fridericum primum Duces deZæringen inueniuntur fuilïe, pU , ta fub Hcnrico quarto. Sed amp;nbsp;Fridenc* primus ab Ertolpho duce de Zæringen extorfifTelegitur regnû Burgûdiæ cum archifolio Arclaten, quod duces de Zç ringen ab imperiojheèt fine fr uäu, rc-cognoueruntatquctenuerût,pro quö ci de m d u ci imp er a t or dedi t i n ue ftitura regalium ecclefiarum,Laufanç fedicet, Gebcnncn,amp; Sedunen. Patet igitur, p-milfa edeconfida. Quare cum hi duces ciuitates amp;nbsp;caftra ædificauerut, mona-fteriapIurimafund3uerüt,(Ruthardtis enim dux de Zçrirtge amp;nbsp;Lantgraui’ Al-fatiae,cuius vxor lemenfridjtfe corum fi liusfundaueruntmonaftcria Gengenbach amp;nbsp;Suartzafchach) alij itafenbutj quod anno DOmini M.LVl. Bertoldus filius *BetzeIini comitis, ducatum Ca-‘ rinthiç vulgo *Zçringen, ab imperato-rc obtirtuit. *Bezelin* ifte amp;nbsp;Gebifo fra ter eius ^undaUerunt monafterium wo-nialiüinSuItzberg,vbiamp; kpuln funh Betzelinusiftcdeceffit finè hæredeifed Gebifo frater fuus reliquit filium nomi neBertoIdu,qui fucceffit in ducatu.ille cumGebhardofratre epifcopo Cóftan tienfifundauitmonafterium lanóh Pétri Côftantiç,quod amp;nbsp;hodiè dicitur mo nafterium S.Petri.ibi eft fcpultus. Fuit amp;Bcrtoldus duxdeZæringen,cui circa annfi MCLXXVlIL Rudolph’ Suc-uiæ dux,comcs Rhinfeld, imperator ele Öus cótra Henricum quartum, Sueuiæ ducatum dedit.hunc cùm teneret, cæfo RudolphOjFridcricus de Staufaambi-cns,ab Hcnrico quarto accepit. Anno Dominj millefimo centefimo duodecimo Bertoldus dux deZæringen Sueuus, condcrc coepit ciuitatem Friburgenfem in*Brifgaudia ex villa. Hic Bertoldus poften anno trigefimo |
GE NE RATIO XXXVIIl 20; prope oppidu OJïolp^dm occifus Icgi-tur,amp; ad fanétum Petrum fepelitur. Hic Bertoldus dcceffit finè liberis,cui in ducatu Zæringen fuccclfit frater Cun-radus,qui vxorem duxit Clemcntiam denobiliprofapiadiicü Francorü. Hic Cunradusobijt anno millefimo cente-tefimo quinquagefimo fecundo, amp;nbsp;ad fanétum Petrum lepultus eft cum duobus fratribus Bcrtoldo amp;nbsp;Rudolpho. Reliquit autem plures filios,Cüradum, Bertoldum,Rudolphum, Albertum amp;nbsp;Hugonem.Cunraduspuer moritur, amp;nbsp;ad jandum Petrum fepelitur, Rudol-phus epilcopüs* Laufa^næ obijt anno n^o. amp;nbsp;ad S.Petrum fepelitur. Albertus faétus eft dominus in Drachenfels in DrachéfeU, ^X5flfgOU,Hugo habuit dominium in Bri(gaudia,amp; obierunt fine Iiberis,Ber-toldusin bonis paternis fucceffit oibus. Hoc etiam in tempore fuit Ertolpho dux,qucmfuprà memoraui. Bertoldus ifteannoii78.Fnburgu in minori Bur_ gundia c6didit,vulgü^cbtl4HÏ),amp; fcr-tur regio ideo minor Burgundia dida, Burgundi» quodTreuiri cotra Romanos, vt effent ™“or. in præfidio,miferunt quodam tempore maxima nobilitatem, qui per burgos ha bitanteS,Burgundi vocati lunt. Fertur enim quodin eadem regióe 36. genera-tiones Comitu amp;Baronü habitauerint. Bertoldus iftemoritanno 1185. amp;nbsp;ad S. num nomenreferentem.Hicex vxorefi lia comitis de ^ibur^ duos procreauit fi lios,amp; quia oncrolus videbatur nobili-tati,ppotèsenim erat, amp;nbsp;princeps nobi-lis,libertatis(vtaliqui coniedant) con-feruâdç caufa venerio extindi fimtduo ducis filij.nam paulo antè^anno fcilicet Domini millefimo centefimo nonagefi-mo,idem duxædificauitBernam,vtipfi æftimabant,odio amp;nbsp;æmulationc:amp; vo cata efteerna ab euêtu,q, in nemore vbk nunc oppidum eft fitum,vrfus captus fuir è mediofublatis,duxipfe Bertoldus vehementer indoluit,cxafperatus(^; dixil-fefertur:Eccèprogcnic extinxerut me-am veneno.'amp;egoeos hac ciuitateinfi-ciam vlqueadexterminium.Ita amp;nbsp;effe-dusindè fecutus.Videmus enim quod S fere |
|
led lOH. NAVO CHROÎ^OG: VOLVMEN TERT. ^^^^,^ ferèomnis nobilitasciusrcgioniscftch- tumfecunduHermannuducé’deXf^^- nuido»* miftata.deditcnimidemduxBernamcü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gene ratio xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3:# pagis fuis amp;nbsp;cum minori Burgüdia,im-pciio.SupquoFridericus fecüdusmul-ta Bernenitbus dédit priuilegia,pollici-quot; tusquodablmpcrioncC per le, neep fu os fuceeHores alienari valcreftt vllo vn-quam tcmporc.ldem impcratordedireis quoque prim um aduocatum.Obijtiiic Bcrtoldus anno MCCX VIII.-fine pro-Ic.Dehoc funt verfus: 2)umits pxceeis tèr/ènus iun^mr ahnui-, j.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^ibur^ moritur 'Bert^/aus t/ux t^i/e- manui. Hic eft iHc Bcrtoldus, de quo Cuperfcri-ptio c. Venerabilem.de Eled.Bertoldus Comh« ieduxiftefororem babuit Agnctem,qua FurRéberg. duxitEgon de FurRéberg. genera uit ex cafilium,referentenquot; nomen paternum. Egon ifte I ecüdiis duxit Adelbeidam fi-ham Comitis de 0?p|fcn, amp;nbsp;procrcaiiit ex ca Cunradum. Egon pr^didus (epul tus eftin X^Ufbäcfj Cutadus duxit vxo-rem Sophum de^oUfm. CunVadus ifte ïcdificâlïcferturcaftrû Friburgiinmon le anno i27Q.hunc CûràdumoWcdit in FriburgoRudolph’ dux Auftrix anno 1279. Cunradus in Friburgo fepelitur. Egon filius Cunradt duxit Catharinam dc^,ïlt;C^Knb(t^ (cpultuscft Friburgi ad S.Claram.rcliquitautem filium Cura-dum fccundum)qui primo duxit filiam Ducis Lotharing! x, poRea duxit Anna dc^igMaubaroniRamjexqua fufeepit RliosEndencu amp;Egonemtertium.Fri dcricus duxit Anna comitiflam de @U^ jfltbffkj.deindè illa mortua,duxit Mon-tifagam de ÖJïoittfhp. Scpclitur in ^0-tutgadbeatam Virgincm.ex Anna ge-nuitClaram vxorem Gotfredi de !^Uf binnen Egon frater Friderici duxit vxorem Verenam de *ÏBdfch(tt 07cwJbur^i IfteEgon grauiftïnias lites babuit cum Friburgenlibus. Concordia intercefht, amp;nbsp;Etiburgenfes cmerut hbertatem à comité profumma vigintimillium marcarum argenti,amp;'computaucruntfibi dominium in ^aöwplffjvbi poReà fepeli-tur.HicEgon habuic filium lohanncm, quiduxitfïliamComitisdelando Ge-orgioinBurgundia.Moriturfinèfóbo-le,amp; in ^dfe^n ?7cirfburq fepelitur. AnnarchctaEgonis temj, duxit man» |
ANno Domini «40. anno Innocé tij Pontiftcis feewdi dccimo,Cun-radi tertijfccundojGeneratioxxxix.coe-pinQuo anno Edeffa Melôpotamiç ci- nbsp;“ uitas,ab Hebrxis Arach di óia,ab Alaph Turcarum principe capitur.*vbi occifis omnibus fidem CHRISTI ncjgare reçu fantibus,etiam in dedee’ Chrifhani no-minis,nobilcs matronas hip aftare S.Io» hannisBaptiftac,quodfciebat à noftris veneratum,ftupran fccit.Ea autem vrbs Rages Medorum fuit difta, adquaim To Tobj» bias pro accommodata Gabclo pecunia ! filium luummifitiamp;quampoRcA Tha- , dæus apoftolus ad Chiifti fidem con-uertir, qux/|uc B. Thomx ofiibus ex-ornataiic’risrcfertur,quam ctiàm Aba-garusrex obtirtuit, quidatisadlESVM j iiteris, fcripta manu Dei refponfa acci-pcre mcrult.amp; qux lam diù Chriftiani« paru erat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( Histernpotibns Romani quofdam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fenatores creauere, qui Rempublieam Romanam ditionemqucadfepertinen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| tem gubernarent.C«ufam fcribic Ocho Frifingenfis; nam cuminnocenttus au-xdio corum ad deditionem Tiburti-ons cocgiUet,volebant illos, vt mûrit ruptis prouincia excédèrent, compeUi. Quod cum reeufaret faccrc,in Capito-lio conuenientes, antiquam vrbis dignitatem renouare parabant. hoc pontifex prccibus ac minis foluere conatus^ nonpotuit. ANNO Domini millcfimocen» tefimo quadragefimofecundo, defun-dto Fulcone rege lerufalcm, fucceffit et Balduinus filius in rcgno,quintu$ Hie- BjW««* rolblymorum rex, regnauitque annis^^'**‘*** a^.fuit autem adolelcens optimus^cor- ”*’ pore procerus,affabilis amp;nbsp;mifeticors,ac Deum timens, mediocriter^uedodus. Eodem tempore InnocentiusPapa, ncChriftiani terram fandarn omninï amittcrctiS.Bernardü abbaté Clarçual-lis p reformada pace inter fedé apofto-lica amp;nbsp;Curiradu regem, in Alemaniam mififfe fertur,ctrecóciliatio Spirç fada, in Çraneffutt figillis pnneipu tacft.alij aliter,(edinhoc tnc5cordâr,^j(.|,|, quodBemardus Spirâvenerit,vbi tum jumSpif: erat |
’ A NATO CHRISTO erat tantus populi concurfus ad cum veneiandum,vtlmpcratorjnèpopulus cum conculcaret, manibus fuis ilium exportarc fit dignatus.extant circuliin pauimentQ cedefiæ maioris tres,vbi ^-ftratusin terram vir Dei,tèrfertur falu-tafle virginem Mariam.Ad quern virgo ^ Maria;Salue, inquit,Bernarde. Tunc rexCunradusa S.Bernardo apud ^MH-wfurt cummultis principibus crucem aliumpfit, acfe ad terra fanda accinxit.
Intereapontifexlnnocentius,habito
apudLateranum concilio,multainfti-tuit, moriturque anno falutis noftrx It44.in cuius locu m Cxleftinus 2.Gui-do ante vocatus,S.Marci presbyter car-dinalis,affumitur, nationeTuicus. fc-dit tantum 5.meules.
SubInnocentio condemnatur Petrus Abelardus,vt refert in fpcculo Vincen-tius,dequo adinnocentium S.Bcmar-dus:Habemus,inquit,in Francianouu de veteri magiftrum tbcologum,qui ab ineunteætatc in dialeéiiça lufitjÄ nûc in feripturisfacrisinfanit, deinde capitula errons cxpiicat.buius Petri aliquâ-dodifcipulus fuit Ganfred* Antifiodo-ren,qaJt,Ego aliquandomihimagiftrû recordorfuifl'c.amp;poftpauca;Hic liquidem precium redemptionis euacuans, nil aliud nobis in làcrificio paffióis Do-minieç commcndabat,nifi virtu tis eins cxcmplû,amp;amoriseiusinccntiuum.«Sc fubiûgit:Tria nanqj fpccialia Chriftus nobis in fua paffionc exhibuitjCxcmplu virtutis,ineentiuü amoris,amp; redemptionis facramentum.tertium cuacuante hæretico,cetera nihil prodciïe potcrut, Cxlcftinodcfun6to,Lucius2.Bono-nien cancellarius inijt pontificatüjGe-rardus didus, ac infra annum moritur. Hic grauitèr à ciuibus Ro.perfecutionê paflusjhumiles adCunradum regé mi-fit litcraSj lua ac totius Italiç oppreffio-nc continétes,iplumque ad patrociniu Ro.ccclefic inuitauit.lcd alijs occupât’, venire non potuit. populus itaq^ Rode-natoribus quos ante inftituerat,adiecit patncium lordanem Petri Leonis filiu, pontificcm adit, amp;nbsp;omnia regalia eius taminvrbe quam extra vrbé,ad ius fui patrici) repofcit: cum more aptiquorû jaccrdotum,primitijs, oblationibus amp;
CæleHinus i.pjpj.
Luciut 1.
W»«
GENERATIO XXXIX.’ w
decimis fuRentari debere dicit.
f AtcùmLuciuscontraRo.populum -fenatumiemouercdifpofuilfct,ingenti . ,^ militia curiam,vndèfenatores expelle-ret,feu Capitoliu inuafit. Tuc populus ad arma concurrés,Papam cum luis ex-pulit:vbi papa(vt fcrtur)lapidibus attritus, poftmodum officiu paftorak exercer e non potuit, amp;nbsp;breu'i moritur,vide-licet méfe xj.die 4. amp;nbsp;in bafilica Latera-nen fepelitur.Nihilautem prçtermitte-bat,quod ad expeditionem pro'retinen-da terra fanéta pertincret. Nam mirum in modum amoreretinendæ Hierulale excitabatur, quodtitulifanéla: Crucis in Hicrufalem presbyter cardinalis,póti-fex creatusfuerat,quam quijembafili-cam totam fermé reftituit.
Eugenius3.Pifanus,monachusClà- Eugeniu(j. rçuallis,abbasmonaftcrij S.Auaftafijin p®pa« vrbe,Lucio fuccclfitjanno Domini 1145. fcditannos/,mélcs4.Siquidem cum no fans inter cardinales conftarct,que po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
tilfimùm de numero fuodeligerent,di- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• . ?
uinonutu perciti,virumhucfandilïï- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«
mû Eugeniû deligût,qui vbi Romanos inftarc*nimisctiàmcognouit, quôfui* mini» eófirmarétur fcnatorcs,adFaruéfemo-nafteriû fc contulit: ibique vocatis car-dinalibus,munus confecrationis acec-pit,Deindè Viterbium perrexit,
At Romani cum patricio fuolorda-nc Præfefturx dignitatem abolcntcs, omes principes amp;nbsp;nobilcs ex ciuibus ad rubieaionem patricij cópellunt,amp; car-dinalium,clericorum amp;quoi üdam il-luRrium laicorum fubruentes domos, prædam immenfam diripiüt,Ecclefiam B.Petri incaftcllare facrilegè amp;nbsp;propha-niffimè non metuunt,peregrinos caufa orationis aduenientes, ad oblationcm qucRus gratia plagis amp;nbsp;verberibus affi-ciunt,ac quoldam ex ipfis offerte nolé-tcs,in templi porticu occiderunt. Qiips vcnerabilis pótifex cum lordanc amp;nbsp;fau-toribuscxcommunicauit,adiunéiisTi-burtinis Romanorum antiquis hofti-bus,militia cocrcuit,tandemlt;^uc petere pacemeoegit: quam pacem eo tenors dedit, vt principatiis dignitatem abole-rent, amp;nbsp;prxfedum inpriftinam dignitatem reciperent, fenatores vero ex eius authoritate retincrent;ficque in vrbem
S 2 re-
-ocr page 224-lot lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
redies,natiuitatem Domini cclcbrauit. Veri'impofteàcùmrefcîlïetdolos in Eugcnijfu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r - • ■ i ga. vrbemachinan,tugainijt,nauibus li-beriddatusjinfidias veritus: quem Ro-manihaudfecuSjquam Gclafium olim, armistelisq; inicâis pcrfccuti funt.Ap-pulfus autem Pilas,in Franciaindè mi-grauit.Hæc Ocho Frifingenfis. Efât turn in:Gallia Bernardus Cla-ræaaHenfis abbas,à quo Eugenius fup-ueniens didicit,peûîmo loco rem Chri-, Rianamin Afia eflc;quarc ambo Ludo-. uicum regem Francorum orant,vt cru 'ccfignatusexpeditionem pararet. Cunradus quoque Romanoru rex crucciam fignatus,paratis aditcr necef larij$,anio Domini MCXLVI. menfe Maio exiuit,tranfcurfis Bauaria, Au-. , T Rriaamp;Hungarorum Hnibus,amp;emcn-Fa vtraquePannoni3,Thraciam attigit, ad vrbemc^ue demum Conftantmopo-lim peruenit,qui ab Emanuele impera* Cunradus ^^^’^ Græcorû magnificc fulceptus,da-?.in Syriam lt;3 exercitui aliquali quiete,trafito Hel proficifcif, Iefp0to,cum fuis legionibusin Syriam vcnityduccns in fuo comitatu loricato-rum leptuagintamillia abfqjpednibus. Applicuit igitur rex Lycaonia, cuius metropolis eft Iconium. Tradiderat autemEmanuel imperator Conftanti-nopolitanusRomanorum regiviæ du-cesrquiinnata vfimalitia,ftuede mandata domini fui,fiue infidebum corru-pti pecunia,ftudiosc cœperunt per de-uia Alcmanorum traberc legioes. Cuq; deduxiflent exercitum,praî laffitudine uoftris dormientibus,node clam reli-éüs caftris difFugerunt,populo fine du ce relnfto: luccfaÓla,non funt inuenti? cjuo comperto,Imperator congregatis principibus cofulcbat, quidfado opus eftetjalijs redeundum,alijs proceden-dum confulcntibus. Dumque fie loco-rum ignari,amp; pro alimetorum defeâu Foliciti fiuftuarent, nunciatur,in vici-aio aduentare infidelium acies. Erat cm in folitudine fterili conftitutus exerci-tus,ficut ftudiosc à prazdidis fedu élori-bus fucrat introduéius.diccbaturq; publiée,ncc à vero aberat multùm,quôd confeietia ImpcratorisGraecorum, in-uidentis Latinisjfuciint b^cmolimina conftruéta. |
Sicigitur dum fame,labore,amp; loc(^ rum ignorantia laborarct cxercitus fi-delium,fubitoTurcarum acies Impera-toris Cunradi caftra irrutit.Noftri autem quanulsinprincipioftupefadi tre pidäflentjattamen vtcûquè rccolleÄis animis,prout locus permittebat amp;nbsp;tern pus,virilitèrrcfiftcbant.poftremùm fame attriti.iam deficereincipicbant. Sic^®”^.'** ergo in gyrum ab infidelibus fidelium „„jijjj# vallatuscxercitus,telorumctfagittaru decóeii* immiffionibus anxiènimis amp;rfquead mortem prcmebatur,ncc dabaturrefe-riendi amp;cum hoftibus confliâadico-pia;quotiès enim in boftes fidelium acies impetum faccre nitebantur,ilb diffo-lutis agminibus noftrorum eludentcs conatus,addiuerla ferebantur: iterum noftris in caftra fe reeipientibus, illi agmina lua reuocantes,noftrorum cin-gebatexercitu, (amp;inftantcsacrius qua-fiobfeffis, requiem ncgabant. faélüeft ergo occultoDci iudicio, quód omnis jlla piincipu virtus, quæ armis, viribus amp;nbsp;numero videbatur incomparabilis, fubitocótnta corrueret, ità vtvixillius veftigia gloria’ lupcrcftent, Sedde7O. millibus equitum, amp;nbsp;dc tanta pedeftri-um manu vix decima pars eualerat,ali-Js autoccifis,aut captis. euafitautéim-pcrator cum paucis principibus, qui licet cumdifficultatcin partes Niceç ve-nerût, boftes tamé vidoriapotiti, onu-fti fpolijs,locuplctes armis, amp;nbsp;equisdi-tati funt,regis Francorum aduentum, qué ad ealdé propè partes aducniftc rumor defcrcbat,auidc expciftates.huic tn tato négocia Suitanus Iconij nó intcr-fuit,*lcd quidaprimiccrius militiæ fux. jTraditil eft, Emanuelis dolo gypfum farinæ admixtum, vndè panis quovc-fccretur Germanicus cxercitus, confe-ftus eft.Afta funt bac anno falutis no-ftræ n47.menle Nouemb. Hi autem fill) Belial,qui duces dati à Grçculo fu-crât,vtpeccatis peccata cumularent, ad régis Francorum piopcrantcxercitum, metientesimperatorem eorum fretum duóatii,omniaprolperècgiffe, amp;Ico-nio violenter expugnato, de hoftibus triumpbâffe. Intcrcàrex Francia: Eudouicus pe- p^^^sji nè cifdem fublecutus vcftigijs, cum iiio namaiSii exer- |
|
A NATO CHRISTO exercitu venit Conftantinopolim,vb'i modicam moram trahcns, tranfito Hcllefjjonto, in Bithyniam defcendit, deque Cunrado imperatore diligentius inqui(ïuit,cuiciirn veracitèr fignificatu fucrat, ipfum amififle exercitum fuum, amp;cum paucis principibus euaGll e, frayas animo, quidfibi faciendum effet, j*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anxiè nim'is cogitabat. '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Igitur ptoccffii temporis certior dé ^i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrageimperatorisfaftus,modicointer-Uallo Fndericus dux Sueuorum, impc-tatoris exfratre nepos,fecüdiim aliquos filiusCunradi, quiexilla ftrageeuafe-rat,ad exercitumrégis Francorum pro-perauit,aquo qua: finiftra eucnerant, certius didicit. Igitur motis caftris rex Ludouieüs ad locum in quo imperator caftrametatus fuerat, peruenit: vbifa-miliaribus vfi colloquijs, ordinant G-muliunftiscopijs proGcifci. Sedcum Fphefum AGæ minoris metropolim p-uemflent, imperator feu de paucitate fuorum verecundiam non fuftinens, feu Francorum faftum non ferens, fuis perterramremifGs, ipfenauigio Con-ftantinopolim reuerfus eft,vbi cum fuis principibus vlque ad veris initium hy-emabat. Intereà rex Francorum per aliquot dies EpheG commoratus, peruenit ad vada*Vcnandri fluminis, bic Francis primum hofics iuxta corum deGderium intucri datum cft. continuo rex in cos flumine tranfmiflo cum fuis virilitèr ir-ruitjmultisq; occiGs amp;captis, rcliquos in fugam vcrtit,quos cum caftris in quç fugcrant,cepit. Habita igitur vidoria,ac pra:da Ix-tioresfaâi, rursiim manè ad iter fe ac-^fforfigni.cingunt,viam continuantes, atvexilli-^«b fer régis exercitum prçccdchs,ad monte quendam peruenit.‘dcindè conGlio Ma-iorum pcrfuafus, ncillic (ubGfterent, advltcrioraillodiecontendit.'faftumq; cft vt fequetes lente inccderct, putantcs in monte Ggnato caftra manfura: amp;ita quibufdam tranlgrefGs montcm,exer-citusdiuifus cft. Qiiod videntesinGde- i les qui ex latere exercitum fequebatur, fumpta occaGonetum ex locorum an-,tum quia militurobuftiorpor-Ijt, ^io præteriçrat, fubitó aciebus inftru- |
GENERATIO XXXIX. ic^ dis irruut Ï noftros,amp; antcq arma cor-ripcre poffentj acies Francorum diftol-uunt. Chriftiani tarnen virilitèr rcG-ftunt,pugnatur(^uediii marte ancipiti, tandem infldelium præualuit manus, amp;nbsp;Chriftianorum exercitus valdè eft diminutus. RcX autem Francorum cafu ex tante» crutus pcriculo, prxdióti montis verneem affcendcns,intcmpcftx nodis Glé-tio ad locum in quo precedentes caftra-metatifuerant,peruenit. Cœpitautem ca die cibus illis dcGcere,amp; quod deceri-us crat,Gnèduce vagabanturerrabun-di:tandemque cum multa difflcultatc ad vrbcm*Satiliam perucnerunt, qux tum crat fub ditione imperatoris Grx-corum: quo *in loco ipfe cum reliquis *ex loco pedeftribus copijs amp;nbsp;fuis principibus nauigio ad portuin S.Simeonis peruenit, vbi maGt donècfui omes veniffent. Princeps autem Antiochenus Raimu-dus, ante régis aduentum totius regio- Antioch^ nis conuocatis nobilibus,illi occurres, nis excipif, cum cum comitatu Antiochia magni-GcentifGmè perduxit, fpcrans rcgisau-xilium ad ampliandum principatum. Igitur poft aliquot dics,id quodme-teconceperat, regem adijt, ciuspetens auxilium,vrbcs Gnitimas fubiugare fta-tués.fed vbi viditfc non proflecre, cum rex Hicrofolymam irrcuocabilitèrpro-ftcifci deftinaftet, mutatoftudio, régis vias abominari cœpit,amp;in IçGonc eins armari.Quod cum régi compertum eft, molimina principis prxuenicns,dc fuorum conGlio vrbe Antiochena dam egreffuseft. Fucrunt qui regi imputaient, quod tanti viri de fe benèmeriti preces nonadmiferit, cum facile vnam aut plures vrbcs obtinere potuiftet. Intcrca imperator Cunradus ada hy-eme apudEmanuelé Imp, claflc vcdus, cum fuis portum attigit Aconenfem, deinde Hierofolymam applicans,are-gcamp;vniuerfo clcro ac populointro- Cunrad.Hl. duduseftin fandamciuitatem.Appli-'*^''' intrat cuitquoquè ijfdem diebus Alphonfus cornesTolofanus, quiantequam Hierofolymam pcrucnirct,apud Cçfârcam perijt, vtfertur,veneno. Nunciaturinterca regem Francoru appropinquarc.'quare rex de communi S 3 omni- |
«o lOH. NAVC CHRONO o; VOLVMEN TERT.
|
omniu confilio mifit illi obuiàm patn-archam.Prçuenics ergo illü patriarcha, parabant. amp;nbsp;vniuerfo populo occurrente,in lan- Eran vndè in vnum conucnicntcs très reges, regem induxerc, vttranfportafet excr-quidfado opùs ht/ecum tradabant. Igitur poft dies aliquot apud vrbem Aconefem curia indicitur generalis, vt dam ciuitatem introdudus cft, atque ad loca vencrabilia hononficè deduct*. de frudu tantæ pegrinationis,amp; dc re-gni colcruationc tradarctur: interfile-^ runt tres reges, Romanus, Francus,amp; HicrofolymitanuSjCum multis princi-pib’viris:amp;cum de multis cófultaftcntgt; ad poftremum dc communi omniu có-filiovifum eft cxpcditius,Damafccno-Dimafcui rum vrbem obfidcrc. Vndè fii mato c5-«bCdetur. ^jæ ^cipitur, vt die ftatuto omnes fint parati copias fuaseodeduccre. ANNO falutis 114.7.^5. die menfis Maij,congrcgatiprædidi Deo amahi-Ics reges,præuia Dominica crucc,copi-as per montem Libanum, qui medius inter Cæfarcam Philippi amp;Damafcum interiacet, ordinatoagmine adquartu aDamafcolapidcm caftrametantur,cx quo loco vrbs profpici potuit.qua vrbé feruumAbrahæ fundâlfe confiât loco campeftn naturaq; arido, féd artevbc-rc atque fœcundo. Paruus fiquidem amnisinrcgioncvnicus.non multùm à mocnibusprxtcrlabcns,lingulam qua-dam facit, in qua noftri caftra ponunt. crant amp;nbsp;horti maccrijs muniti,vbi poft macerias latebant Turex, lagittis no-firos iaculantes. Balduinus cum primiim duccret cxer-citum, tantum ex illis paffuseftmolc-ftiæ,vtincasmunitiôcscôucrfus^Tur-casdcpulerit,hortosque occuparit. At cxoppofitoTurex noftros fagittis frc-quentibus c flumineprohibét.fedpoft-quamtotiscopijs noftri digladiaricœ-pifl’ent, hoftem fugerein ciuitatem có-Cunradij. pellunt. Commiftum eftabimpcratorc Imp.cgregi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ -^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^^^ pedes intcreftet prælio,excrtoqjgladiopugnaret, i ur-cus quidam ingenti corpore eum ardif-fimèàcollodcpræhendit.AtCunradus tam valido idu Turcam inter collum armumque finiftrum perculfit,vt earn partem ad dextram vfque adado gla-diofecucriuRcad ciuesrdata, dclptra^ |
re cœperuntj ac plcriquc iam fe fug» quitus Balduinus omnino credebar. Hi corrupti muneribus aDamafccnis ci turn ad alteram vrbis partem, vbi dixi-runt cam effe infirmiorem. credulusil* Icmouitcaftra. quo fado, Dainafccni repente ftanuanoßrorum occupant aC muniunt, noftrosqueab aquatione ÓS commeatu prohibent: quarè fiti amp;fajgt;’ me laborantes,taddcm non finè contu^ mclia obfidionemloluunt.redcuntigi-turHicrofolymam, fraudes corum qui cosfeduxerant, deteftantes: amp;vt refert Anto. poftmodum tota illa pecunia ^ -ditoribusaDamafcenisdata^inutilisre-perta eft amp;nbsp;penitus falfa. Audiens itaquefraudesrexCunra-dus,paratonauigio ad imperium eftre-ucrlias.Ludouicus rex Francorum non multo poft cum lecutus eft. abeo aute diecœpit Latinorum conditio manife-ftèdeterior fieri. Nam quorum lolùm nomina priùshoftibus ndei crant for-midini,illisnuncdclpedui fiiit. Inter-eà RogeriusrexSiciliç amp;nbsp;Apuliç Rom. daflern, vtferibit Blondus, duxit in-gcntcm,actantis Saracenosincommo-dis cladibusqucafflixitjVt rex*TuncciJ trihuto quotannis promilfo ingenti, pacem impetrare coadus fit,quod certe ad^o.annoscótinuóexegit. Deinde re-ucrlus,Emanueli impcratoriConflan-tinop.cuius dolos fraudesque amp;inimi-cumin noftrosanimum melius,quant Gallici aut Gcrmanicircgcs,r»oucr3f, infenfus, cum bellodomare conftituit. Cum clatïeitaque tune de Aphiicare» du da, Corcyram amp;nbsp;eius vrbem Cor-phualiquadiu oppugna^anijCorinthu quoquè amp;Thcbasamp;Euboea,qamp;Ni-gropótus, de iinpcri.o Cóftantinopoli- ' tano ccpit,(poliaujtq;. flexit poftea ob-mifia Conftantiuopoli ad Afiç littora, Rogorij'* Chriftianis opéautbarbansineómodu allatur’,idq; Chriftiano nomini felici- quot;”* tèrcellit.Lvidouicü cm Francorurege, quéinitinercSaracena claftis fortein-tcrccpat,Rogcri* cafu obuius, parta de Saraccnis vidoria, Chriftianu regé gau dés venerabundusqj abjntcritu hberat. Scd |
A NATO CHRISTO GENERATIO miX;
|
Sed fcrunt alij, regem Francdru m, cum vx Syria in Galliam nauigioredi-ret,cal u à Grçcis captum efTe.T um Ro-genus dalle venicns, illos aggreditur, rege libérât, vtcunquè lit, rcxlibcratus eft.Inter'im verodaliis Veneta qEma-nueli fauebat,caloea recepit,^ Rogcri-Us paulo ante occupaucrat. Quod cum inteHcxiflet RogcriuSjtege Fracoru di-miflo,Conftantinopolim ddatuSj liib-urbia Emanuele præfente incendit,amp; palatium aliquadiù oppugnatum cum capere nequiuilïet,eou(quètamenpro-grdluscft, vtpomaimpcrialis pomcrij manu propria legerer. Verum (atiatus damnis, cumpoftca inSiciliam incompofita daffetrafiret, in Venctos incidens inftrudos,amp; ad di-micandum paratos, ex luis triremibus to.amifit,çgrequcfuga fibi faluté quæ-liuit, hæc alij ada Icnbunt,antequàm reges Damafcum oblèdiirent. Rediens in Frandam Ludouicus, Helionoram vxorem Guilielmi Pióta» fudut. RjimimÆ udelt;. uien filiam, petulantcm quïdt.m fœmi-nam,repudiauit, plcrifque aHeucfanti-Helióhori buscam Ludouico cognationis gr a du ^Hdoiiicuj’attinere,cxquactiam filias duas lulce-anemre- pera^J-Jaec resinitiû fecitmultis poftea bellis.nâ Héricus dux Nortmannorum earn duxit^cui Andegauia, Cenomania amp;nbsp;Turonenfis comitatus obuenit^quas terrasdefundoeins patre, vna cumregno Angliç fu(cepit,amp; ex hac caula du-catu Aquitaniæ rcx Francorum amilit. Poft didorum regum receftum No-radinus Sagnini lilius, cuinfinitaluo-rummanu m Antiochenosfæuire cœ-pit.Quod cum principi Raimundo in-notuit, licuti impetuolus amp;nbsp;pr^ceps erat,non expedans fociorum auxilium, cumpaucisobuiam ibatramp;ciim adho-ftemvcnilTct, incertus obtantam mul-titudmcferôacics inftruxit: amp;pugna cómilia,qui cum eociat, boftium vires non fcrctes,in fuga verb (unt: princeps veroftrcnu’in mediaboftiüftraeeviri-liter decertas,gladijs eonfoflusintcrijt. Noradinus potltus vidoria,caput principis cum dextro bracluo præce-pit iw lignum viétoriæ ad Caliphâ Bal-daccnlem amp;nbsp;abos Turcarum latrapas Ohcntis dderri, Gomesetum Edefle- |
nus,qui ex cobcllo cuafcrat, in via in-Fdiantibus hoftibus caprus eft: atque Alapiam dedudus, Iqualorem carceris non ferens, mifcrabditèr vitam finiuit. Poftcuius mortem vxor ciusprudentiF lima,regionisprx(idia,quantumpotu-it^munirefatagebat. Inter eà imperator Conftantinop.au-diensillarum partium quçluæ ditionis erant,defolatiohem,principcrti quendi cum ingeti pecunia ad comitiftam mir-tit, offeres *ea, li plidia q penès ie rema- * ei muit», ferant^eius impcrio concederet.'confer-uareenim ca, ac amiftarecuperare pro-mittcbat.In quam fententia amp;rexleru-lalem qui tune aderatjCondefcendebar, quodlpcraret Græcorum viribus in co ftatu prouinciam conferu an polie. Perfedis igitur omnibuSjfecundiim r quodin padis cautum erat,atq; oppi-dis omnibus Græcis relignatiSjtexHic-rololymitanus alTumpta lècum comi-tiiracüliberisamp; omnibus alijs Latinis cxirevolcntibus, Antiochia egreditur. Noradinus autem Turcarum potentiF limus,vidcns terram Latinorum auxilio deftitutam,deGræcorum mollitieprç- Turc» An-Fukncnspnilhs cxercitibus,infra annum tiocheno» vniucrlam occupauit regionem.liccr- occupant, goprouinciaopuletiflimainmanusve- lt;1 nit Turcarum/ ANNO H52.amp; funtquiaddunt vnumjCunrad us3. imperator SucuuS, pofteaquam annospenè I5.rcgn.airet,la Cunndi 5* to defundus eft, in monafterio iorc^*“^®''““® apud Sucuos tumulatus.Cæfarei fcpul-cri honorem êle antiquitatem verliculi probimagis quam elegantes teftantur. magnus trat hic princeps pacis amp;nbsp;belli ftudio,lî æquàm habuiffet in externis componedisfortunam, quaGermaniæ ftatum pacauerat. Nee mulropofteius intcritum Eugenius 3.pontifex anno ii^j.mortem obijt. memoratu digna gcflit amp;nbsp;hic perBer-nardumds enim inconcilio Rhemenli circa annum Domini iipB. Guibertum Pidauorum cpilcopum abfurda qux-dam deS.Trinitatc dilTerente,conlura-uit.Eftlt;Seibi Britannus quidam hære-ticusdamnatus. ,Sub ifto ctiam Eugenio translatus j.^^ p^^^ eft hber Iohannis Damalccni presby- (ceiù ijb^ix S 4, ten |
3« lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
tcri de Græco in Latinum jin quo continet orthodoxx fidei traditio,in quatuor diuifalibros:hic tarnen deprocef-fione S.Spiritiisa filio,cum Grxcis non fidelitèrfentit. potuit tarnen excufari ab hxrefis vitio,quia temporefuo non-dum cratab ecclefia determinata materia ina,vt5icit Thomas in Summa. Defunâo igitur Eugenio pontifice, Anaftafiui Anafl:afï’4..patreBenedidOjpatnaRo-4’P’P** nianus,abbas antea S, Rufi^cx cardinal! pontifex creatur anno Domini «$3. fe-dit annum vnumjmenfes 4,dies 24. frideric» I. ANN ODominiii5j.adduntvnü Imp.94. nonullij Fridcricus huius nominis primus, qui poftea BarbaroRa cftdidus, Sueuiædux, Cunradi j. Imp. ex fratre Friderico nepos, omnium prin;ipum fuiïragijs apud Fracofordia imperator defignatuseft. Deinde accepta princi-pum fide,apud Aquifgranum regia pic-tatecoronatur,quoconfluxcratomnis pcnè Germanica cum Italis quibufdam amp;Gallica nobilitas,tcftaturaquam de tanto iuuene fpem concepiffet Europa. Sunt qui moxadEugeniumPont. qui adhuc eeelefiæ præcrat, legatos, clctti- dura Fride- iHe Raturaiufta, facicin corporisq, ha-bitum cumanimo componens, genui-nam quandamprimisetiam annis conftan tiam,feueritatemqu c prç fc ferebat, barbacapilloq; rufo: lcd quas optimo-rum feriptorum fidcanimi amp;nbsp;fortunæ dotes habuerit,è Gunthero Ligurino poëta cognofeere licet, ait cnim idc de FrideheoSueuo: 7^0 mit ale yiget^daro^j 6tcfangume reges, fnt^è tiuces contingit auos:/acu^ia t^ukis^ forma nitens, animus^/àgax^manus imjgt;t~ gra^/ders 0)nJiajs^lgt;dlo^/erox,amp;gacemoi/eJlus^ édenté/ènex,atatebuer^gruJentia rerum^ (jrtuS amor^roiujtafiJes, coßantia menas 7gt;lecßangenda mahs^neejü/ioUei/a/ectdis: fautais amaSylargitor obUjCrutie/ié'* atrox, Tranßhs^laciaus,/er inJomitus^fugèisj Sufgliabusfdcilis,iußisgius,aßertniquiSf fortisaeiin/lantes ci^üs, gruélens^jfaturf^ Trateriti^ memorßeijs bonus,impi’* boßi. Hucrelp.Germanica tutorem,hunc patré patria nada eft,in quo certa Icri-ptoru memoria largam nhi manu, que- / |
dam bonorum cumulum pofteritas ad-p^jj, pjcii mirarifolet. Fridericus poft acceptam Germanit apud Aquas coronam,generalem curi-author-am i n Mersburg celcbrauit, vbi rex Danorum Petrus regiam coronam de manu Cxfaris accipiens, homagium amp;nbsp;h-delitatem iurauit. Deinde pace in Gallia amp;nbsp;Germania reformauit, conuentü principum multis in locis propterei habendo. Erat turn magna controuerfia inter Henricumducem Saxoniæ amp;Guelfo-nem fratrem ex vna parte,amp;Henncura. Luipoldi marchionis Auftria: fratrem ex altera,pro ducatu Norico. Vndè régi magna anxietas fuccreucrat-fucrunt enim ambo confanguinei proximi. Pri-uaucrat Cunradus rexHenricum, Su-perbumdidum, ducatu Bauariæ,patrc Henrici amp;Guelfonis,amp; eundem duca-tum Luipoldo marchionis Auftria: fi-ho cótulicfedhic immatura morte obi-it,fratri fuo Henrico ducatu relinquës. Ob earn rem inter prædidos varia: cx^ desfadxfunt, vndè confdio pnneipu Fridericus rcxlitcm hoc modo lèdauit, Vt Henricus de Saxonia ducatum Baua-riæ r ceiperet, que amp;nbsp;pater amp;nbsp;auus fuuï habucrant, Henricus vei o de Auftria, ciimantc tatummodó fuiftetmarchio, in ducü numero referretur,quasdigni-tatcs Fridericus moxconcelhtvtrilquc. fadusque eft Henricus ex marchione'^?**“' dux primus Au ftriç,amp; he fedata eft dif-^”* * cordia. Guclfoni quoque auunculo fuo rex contulitin beneheium marchia Tufciç,ducatum Spolcti,principatum Sardiniæ, amp;nbsp;totamterram Mechtildis comitiffx. Habebat autem rex fratrem Cunra-dum ex parte patris.na pater ipfiusmor-tua luditha matre regis, duxit alia vxo-rcmdcgcncrccomitum de ^UffuStUft amp;nbsp;©iirbUf^j ex quagênuit præfaturo Cunradum. HoC tempore mortuo HermannoPa-latino comité Rheni hnè legitimo hx-redc, Fridcricus rex Curadofratri con-tulit Palatinatum,qui Cunradus vfquc âd extremum vitæ Heidelbergs federn habuit,vbi etiam anno nhi nSj.ppohtu-tam cœnobij in O^CH'fnburß prope Hei-delbergam,in monaftcrium monialiuni com- |
|
A NATO CHRISTO Commutari fecit^dc conlenfu tarne ab-bâtis Launirenfis, ad quem pleno lure ipeÖabat. Eodem temporediuortium Friderici ^^^^“m ^ft inter Fridericum amp;nbsp;vxorem notes. ^uam,filiam marchionisde^^O^lp^fß m fynodo Conftan.propter impcdimc-tum cofanguinitatis,vt refert abbasVr-^pergen.Atpaulópoftduxit fibam Rai-i^aldi Burgundix comiris exccllcntilb-miprincipis,nomine Beatrice,alq Ha-gnen dicunt, ex qua genuit Henricum, Fridericum,Cunradum, Philippum amp;nbsp;Otbonem.deinde iocero defunóto,rri-dericus regn urn Burgundix cum arebi-fobo ArdatenG m poteftatem fuam re-degit,vt infra dicetur. Inter bxc Anaftabuspapapontifica-Adrianus tus fui anno I. menie4,. moritur, cui ^W‘’ Adrianus gencre Angbeus, epilcopus cardinabs luccelïït, anno 1154.. ledit an-11055. menfes 6. vtrefertabbas VrIperg. Adrianus primo coronationis anno tu precibus tum minisfobcitatur,vtcon-iulibusbbcram vrbis adminibrationem relinquerct.renuitis cóftantilbmc. In-babat Ro.clcrici, vtin Lateranu profi-cifccrctur faciendi^* conlccrationis cau-fa,quodetiam facercrecufauit,nifiBri-xianus Amoldus hxretic’, ab Eugenio antcà damnatus,cx vrbe pcllerctur.Hoc autem ægrc ferés populus,cardinalem S. Pudentianx ad pontificem lacra via probcifcentt m, vno atque altcro vul-riereafficit.bancob rem iratuspótifcx, cos execrationc perfecutus eft, quoad mutata fententia amp;Arnoldum ab vrbe pepulêrc, amp;populusabdicarefeinagi-bratu coaftus cb^rebélapontifici vrbis bbera adminibratione. ANN 0115^. S.Bernardus abbas ^emardiobijt, annoxtatis lux ój.lerturautéin lotentus. jef|.jp,,^.p^off3j,.,j,y5 ffi^ documéta re-bqmlïe; inprimis Icilicet, Nemini m vita mea fcandalum dan volui, amp;bab-quando incidi,Icdaui vt potui. Secundum, minus lemper lenlui ineo credidi quam altcrius.Tertium,Ixfus nuquam vindiétaexpctiui. Lccc hominischari-tatcm,bumibcatem amp;nbsp;patientiam. ANN 0 Domini ii55'dtipofitis in regno rebus,Fridericus contralto exer-cituvabdiflimomoiiitinltaliam hacde caufa, quia propter longam ablcnüam |
GENERATIO ^^XXÏX.’ i^ Impcratoris,ad infolenriam dedinautf-rat,amp; Dis c onfifa viribus,abquatub'im rcbcllarecocperat.Mcdiolancnfesprimi ^ ^ . j pobingrebum eins petebant,vt ipbs rex'prin,a\n concederet (uper Cumam amp;nbsp;Laudam halpm^ dominium, multampecuniam promit- ^®^*®’ tentes, fed cum neeprece neepredoid impetrarepotucrunt, tres dies fnaiefta-temregiam in folitudinc circunduxe-runt,quou{què tandem contrayolun-tatem eorum iuxta Mediolanum cum exercitu perueniens, cabra locauit mil-liariTcutonicoab vrbe,ibiq; cum exer-citui mercatum negarét, nobiblbmuin cabrum Rolàtum,quoJ videlicet quin-gentos milites armatos in prxfidio ha-bebat, capi amp;nbsp;incendio debrui rex fecit. milites etiàm lui vfque ad portam Me-diolanenfium difcurrunt, multos vul-nerates amp;nbsp;capientes. ortis bincindèdil-cordijs, excrcitus régis fiuuium Tici-num versus Nouariam veniens, duos pontes, quosipbincabcllauerant,vio-Ictèr occupât, quos pobtranfitum tonus excrcitus debruxit. Indè tria cabra corum Minimam, Gailardam amp;TrcCa vabant,amp;natab Domini celebrato,per Verccllas amp;Taurinum euntes,Paduiii traleut.lndc Caira maxima amp;nbsp;munitil-bma villa debruüt,ciuitaté Aba incendio eóflagrat, deinde Dertona ciuitaté. munitiffima natura amp;arteoblîdétcs,amp; pob tres dies Burgo capto, pobq; multos abultus multasquc cxdes bincindè editas,arcé per deditioncm accipiunt. Debruóta Dcrtona,Papienles vt glo-riolum regi triumpbum facercnt,maie-batem luamadciuitatem inuitauerut, ibiquecoronatus,in maxima Ixtitia amp;nbsp;ingenti çiuitatis Icruitio incedens,trcs dies commoratur. Deinde direófotra-mite per Lomgobardiam. Romaniam, ^^P'* ’’'■’'^' 1 ■ o r quot;nbsp;• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i ' coronatur. l ulciam oe Sutrium vlque peruenit.ibi dominus Apobobcus cum tota ccclc-ba Ro.regi hilantcr oçcurrens, conle-crationem paterne obtulitjluaquc gra-uamjna qux àRo.populo pabus erat, nó bnè querela indicat. fic quotidiè fi-mul eûtes, amp;nbsp;bmul bolpitâtes,dulciaq; milcentescolloquia, Romapuemunt. Altera die qux fuit 6.Kal.lubj,pon. titexin bafilica S. Petri Pridcricum im-perialicoronadonat.tumpopulus Ro, per |
xrx lOH NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
per Adriani portam vi erumpitjTeuto-nicos contra voluntatem pontificis cç dit.vicifsim vero imperiales ex Romanis ad mille virosoccidunt, nonnullos ca-piuntjquos tarnen ad preces Pontificis Impatorincolumes dimifit.Manèfaélo, Pótifex amp;Impator ad Lateranu venê-re.Deindè oibus munitionibusin potc-Ratem fuaredadisjlmpator apud Alba Papç valediccns,amp; omilTaid teporis Si-cilia,in Germaniam ƒ perat, amp;nbsp;in innere Spoletu diruinrebellatem vrbé incé-dit,funditusq;euertit,dcliincptotalta-liam amp;nbsp;LogoBardiam multisrebellibus cdomitis.
Cùm aûtvenilïet Veronalmpator, p Athefim nauibus cópaóiis trafporta-uit excrcitum.Albericus vero dux ex ci-uitatecum quibufHalatioibus voluta-Veronenliü te ciuiü claufuras Falerni,vbi ex vtraq; pcrfidia. nbsp;nbsp;parteitineris monspruptus eft,occupa-uit.quot;amp; parte exercitus iam ptergrefla^im patorem curcliquisoftenditjac nifipe-cunia feredimatjViam fibi prçcludi, bel loi^j cógredi minatur. Impator ingétis animivir,talepaólü cum latróibusim-patorem facere dedecorofu m exiftimas, cu exercitós parte lubfHtit,ac fc ad con-fligendum præparauit.
Interim Otho Palatinus de^ltilip paC^ reniorjpater Ludouici,qui pollea dux elïeétus eftBauariæ,leétisde exer-citu ftrenuis virisîVallegÿrata,quodam locorum gnaro duétore, boftib’ infcijS montana reptando confeenditj moxqj Rgno dato, eoldem inuafitcu clamore, amp;nbsp;in præcipitium compulitificquc ferè omnibus morti datis,captos ex eis duo-decim pra:cipuos,impatori tradidit, ex ^quibusvndecim fufpenfis, vnodimiÜo ^ qui reliquos illaqucauerat,ipfc imperator per vallem Tridentinam repatri-anmaximaq; potitus viftoria^cum mille amp;nbsp;oólingentis militibus boftes pro-fligauit.
Reucrfus inGermaniam imperator, TrimusBo- ducem Bobemorum regia decorauit di-roiæ rex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 1
gnitatc atque coronat.contra Polono-rum quoque ducem mouens, ipfum ad deditioné coëgit, ac cêfum iam per ali-quotannos negledu reddere compulit.
Rcfcrtbic Otbo Frifing.Fridericum voluiire,dum efletin vrbc,progrcdi có-
traGuilielmum quiRogcriofuceeHe-rat,amp; qui Apuliam occupabat: fed à quibufdam principibus perfuafus,boC differreftatuit.' poftca tarnen quam eX vrbe difceiïerat, GuilielmusBeneuen-tana fuburbia,Ceperanum, Baucum^j in Hernicis deecclefiaoccupat.obqua rem indignatus pontifex, regem Guili-elmum anatbemate notât, eiusquediti-oni fubiedos omni lacramento libérât» quo faciliùs ab ipfo deficeret, nullo iu-rciurando'adftriâi.HæcBlôdusamp;Pla-tina ante coronationem Friderici affe-runtfada. In boe tarnen concordant omnes,quódpoft receflum imperatoris pótifex primoribus Apulix obfecutus, Beneuentum fe contulit, maioremque regni parte fua tantum præfentiaGui-lielmoabftulit.
Intcrea Palxologus virquidam’no-bibtatcinfignis, Emanuelis imperatoris Conftantinop. nuncius amp;nbsp;orator, Beneuentum petijt, pontificilt;^ue Imp. Græci nomine fpontè obtulic aurilp brai Ü5.raillia, fugaturumq; ie ex Italia Guilielmum,fi tres maritime in Apulia vrbes ci ex fœdere reb’ bené geftis daren tur. Qijod vb'i Guilielmusrefciuilfct, pontificem ad mifericordiam coborta-tus,pollicetur non modo fe reftituturu quæ dc Ecclefia abftulcrat,verum vitra quædam aba condonaturum, Roma-nosque eedefiæ rebelles in officio rcte-turum,fi vtriufque regni titulis tam ci-tra quam vitra Pbaruro pofiti infignior ficret.id pótifex,aduerfantibus quibufdam cardinabbus,recufauit. Vénérant amp;nbsp;bi legati ad Fridericu Cæfaré,mune-ribuseumaduersus Guilielmi vires al-leóturi, qui Adriano plane amp;nbsp;Róberto Capuano rcliquisq; exulib’, nó Græce leuitati obfcqucs,rem fuiffet aggreifus, ni tam multis afteftus incommodis exercitus, rcpetita patria,fibi confuli vo-luiflet. Itaquecùm imperator difcedit, qua dixim’ fortuna,Guilielmus inftru-éto cxercitu,Apuliam boftili animoin-greirus,quum ferro flammaq; confum-pfiiretomia,inGrxcos amp;Apulos mouens, qui apudBrundufiü caftrapofu-erant,eosfacilcluperat,vndè Salentim Apuliqueomncs ftatim fe dediderunt.
Pontifex cardinabbus infenfus,qui oblb-
|
A NATO CHRISTO obftitetant nè pax componeretur,Gui-liclmum in gratiam recepit, eidemque vtriufq; regni ticulos adferipfitjadhibi-topviiis lacramentOjfe nildeincèpsmo-lituriim quód ecclefiam Romanam of-fenderetdic eópofitis rebus,potifex per-CafiinatcSjMarfos^ReatinosjNarnien-leSjTudernnos iterfaciens, adOruetü tandempuenit, vbi Romanoruinfidias veritus,aliquantifpcr moratus eft. His cœpitinitijs, hoc ca(u Adriani porttificis in Friderieum exitiak odium. bpiinCs-Querebatur fe Papa inter Roma novum fare odium, ^GyjJiclniinupergladios verfantem, deftitutu effe prçter magnifica illius jp-miffa,etitafemodóiilius caufa agitari, vt nee tuto Romæ effe liceat. CotH imperator multaacinprimis coronationé Guilielmi Siculi prétendit, iamque ad id vfque ptoceflum eft, vt imperator nullum Rom.ccckfiæ kgatum, niGà fe Voeatum vel condult;Elum,inregnoTcu-tonico admitterèt,neque fub forma ap-pelhtionisquenquamiread curia Romanam pateretur. De boe fatis confónant,qüa: repen ih coênobio Hirfaugienfi Spirendioecefis, próut kquuntur, conferipta. Nam ad imperatorem pontifex inter bæc pluri-mùm excandefcens,talem fertur epifto-hm fcripGBe: Adriinipó» Adria nus epikopus feritüs feruorum •dlmp?°^^ I3 Friderico Rom. impcratori falu- ■ temamp;Apoftolicambcriediétioncï Lex diuinaficut parentes honotantibüsló-Exod.io. gxuitatem prOmittit, ità makdieenti-bus patri et matrilcntetiam mortis* in-*intentat. Veritatis autem voce docemur, Iuc,i4.«t quia omis qui fecxaltat, bumiliabitur. !*• Quapropterdileftein Domino fibjfup prudentia tua non mediöeritetädmira-mur,quôdB.Petroamp; lanciæ Ro.eccle-fiæ non quantam debcres reuerentiam, exhiberevideris. In literis cnimadnos miffis, nomen tuumnbftro præpOnis, in quoinfolcntiîC,nèdicam arrogantiç notam incurris. Quid dicam de fidebta-feB.Petro amp;nobisàtcpromifla amp;iu-rata,quomodô earn obfcrues,cùm ab bis »,lij qui*Dei funcamp;fibj excclfi omncs,epi-HalSrJcopis videlicet,homagifi rcquiriS,fide-litaté exigis,etmanuS corû lacratas ma-nibus tujsinnelt;tis, amp;nbsp;manifefte nobis |
GENERATIO XXXIX. »5 fa élus contrarius, cardinalibus à latere noftro direfti's-,non folùm ecclcfias,fcd ^ amp;nbsp;ciuitates regnî mi claudjsîRcfipil'ee ergo, refipifce,tibi confulimus, quia dâ ànobisconfecrationé amp;coronaininc-rueris,dum inconceffa captas, nè concéda perdas, nobilitati tuæ timemus. Matt.xi, Ad quam imperator icàrefpondiffe fertur: Frideric’Deigratia Rom.impe- FrWerkF rator fempèrAuguftus,Adrianseeele- ^^Ç'^'^ fia: Catbolicæpontifici omnibus illis foria, adbærere,quæ cœpit lefus facere èfe do-cere: Lexiufiitiç vniciiiqucquodfuu eftreftituit. Non enfin parentibusno-fti is derogam’,quibus in hocregnO noftro dcbitum exhibemus honore, à qui-bus videlicet progenitonbus noftris amp;nbsp;regni dignitatem fulcepimus amp;nbsp;coro-nam. Nunquid temporeGonftantini Syluefter regalis aliquid hdbujfte dino-fcitur?(ed eius pietatis eoedfione liber-tas concéda eft ecckfia:,paxreftituta:amp; quidquid regalis papatusvefterhabere dinofcitur,largitione principum obti-nenVndèciim Ro.pontifici fcribimus, iure amp;nbsp;ex antiquo nomen prçponimus^ amp;adtuftitilt;e normam eidem nobis fcri-benticoncedimus. Rcuoluiteannales, et fi ledum neglexiftis,quodaflerimus, illic inUenit. Abhisäutqui* Deifunt*dij ptr adoptionè, amp;nbsp;regalia noftra tenet, cur bomagium amp;nbsp;regalia factameta no exigarbUs,cuiti illenoftcr ctveftevinfti-tutor ab homine rege nihil accipiens, fed omnia bona omnibus conférés, qui ■. . pro le amp;nbsp;Petro céfum Cçlàri perfbluiti ’ ^*^* amp;exemplum vobis deditvtitafaciatis, johjn.ij. docet vos,dicens;Dilcitea me, quia mi- Matth.iv tis fum amp;nbsp;humiliscorde. Aut igimr regalia nobis dimitiantj aut fi bæc vtilia iudicaUcrint,quç Dci,Dco:quae Cæfa-ris, Cxfari pcrlóluant. Cardinalibus vti^uè veftris claufç funt ecclefiç,amp; no patent ciuitates: quia non videmus eos prædicâtores, fed prxdatores: non pacis corroboratores, fed pecuniæ rapto-res:non orbis reparatores^ fedaun infa-tiabiles corraforesiCum auté vidcrimus eos qualesrcquiritecclefia,portâtes pa-cem,illuminâtes patna, affiftetes caul« bumiliu in squitate, neceflarijs eos fti-pendijs amp;nbsp;cómeatu fuftentare nondif-feremus. Humilitaii» aüt,qu^ efteuftos vir» |
216 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
virtutum amp;manfuctudinis veftrx non viaurkit ^'”^*^^’^ notam*incurriti$,cùmhui-ufmodi quxftiones religtoni non muk turn conferctcs,rcculanbus perfonis^-ponitis.Proiiideatitaquc patemitas vc-ftra,nè dum talia mouet quæ indigna ducimus,oftendiculumponatillis,qui velutad imbrem ferotinum ori veftro aures fuas arrigere feftinant. non enim non poffumus refpondere audius, cum fuperbiç deteftabilem beftia vfq; ad fede Petri reptaRe videm’. Paci cccleûç bené iempèr^uidentes, benè femper vaicte. ^*^eo^i ANN O deinde ti56,cpifcopusLau-fpolutio. tierigs Romam fub apptllationc tendés, abbominibusimperatoris fpoliatur, amp;nbsp;verbcratus,aft'edus(^; opprobrijs,in cu-Podia tenebatur, ad Cuius ercptioncnl papa Vcfontiumj vbi tune curiam im-Ï»erator eelebrabar,Rolandum cancel-arium fuum amp;Bernardum cardinalem presbyteru mißt,cum imperatorc nomine Apoftoliciopportuna quxqjo-cuturos.qui veniétes, primo litcras Papse afperas grauesque dederunt, in qui-busferiptum erat, quiaquanuis nobis non ex çquo refponderis,non tamé nos peeniteretjfi maiora quam acceperis, de manibus noftris beneficia (ufeepiRes. Quod verbum iU vel imperatorem vel oésexafpcraiiitpnncipcSjVtvix mamb’ abftinerét.Vnus autlcgatoru quafi pro Apoftolico loqucnsjftolidiifimc ita re-fponditsSi ergo imperator ab ApoOoli-co non habet imperium, à quo habet? quafi fub hominio Cselär imperium fulccpifîet. Quibus verbis commotuS Otbo Pa-Temerka» latin’de ^iti(tfp4cb, qui glâdium im-p'’’?quot;!* perialimaieftatitcncbat, gladioeuagi-*** ’ natoimpetumincardinalemfecit,vixq; ab imperatorc retradtus eft, quin cardinalem exitio dederit.Tandem multisin-iurijsimpetiti, à confpeduCa:laris eh-minantur, viaqueregia reucru Romam iubentur,amp; nè quçltû faciant,monen-tur. Qjai reuerfi, iniuriam fibifaöam queruntur, fcq; vix morté euafiRe apud pontificem profePati funt. Contra im-peratorGermaniæ principibus irroga-tameam imperio à Papa amp;à Romanis calumniam conquePus, vlcifci dede-cus parabat.principes autem vcrétes,nè |
controuerfia inter regnum amp;faccrdo- lt;nbsp;tiumrempub.inuoIueretjdominüAdri-anum per epifcopum Babenbergen amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» alios conueniunt, imperatorem litcris mirioribus amp;nbsp;ahjs nuncijs de notabili priorum arrogantia cxcu(aturi. Pontifex autem audiens nuncios im- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. peratoris, cancellarium amp;nbsp;Othonem Palatinum Italia mintraPejimperijque négocia potenter difponere, nam con-uentus cum quibufdam Italix epifco-pis amp;nbsp;principibus eelebrabat, timens^; fuperuenturum imperatorem,(älutife-ro corum confilio confentit,amp;Iuppli-cibus litcris cum falutationc condign* per idoneoslegatos de obiedisfe excu-ians,mediantiDus principibus, Cæfarç placauit. Inuenio recóciliationem Au-guPae fuiflc fabta, vbi gratia fuam pótt-feximpatoriapicibus direóPs rePituit. I ANNO lalutis noPrae 1158, FridLri-priderkiw cusredireparatin Icaliam, qua: maxi-'ü^^j mis difcordijs efferbuerat. nam Medio**‘’^ i lanenfes rebel la re cœperant, in auxiliû multas ciuitates Lombardix inuitan-tcs,Dertonam euerfam eximijsrexdi-ficauerant muris, Cumas amp;nbsp;Laudam adeontemptumimperij, aliasque mu-niüoncs deftruxerant. Eo tempore imperator prxmifit Cre* monam, fidelem imperio Rainaldum cancellarium fuum, amp;nbsp;Othonem co-mitem Palatinum de ^mlïfpad^,qut àCremonéfibusmagnifiée lunt lulcc-pti: quadereCremanen ab alijs Longobardis indigna fùftinuére, amp;nbsp;quod deterius eft,in ipfum imperatorem indigna euomebant conuicia,portionem(^; legniLongobardorum paularim fubij-cere fatagebant, authore Gualphago Mediolanen tyranno. Quam obrem imperator ingetem exercitum duxitin Italia, aderat turn Bohemorum rex nu-pèr regia dignitatcfublimatus. ifte Bri-xienfes oppreffit, quern fubfecutuseft Fridcricus Sucuoru dux,Cunradiregis filius,pofthos impator apjapinquabar. TerritiitaqueBrixien, imperatoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ iufla le faccre iurabant, poftmodum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i imperator iuxta flumen Abduam ten-toriafixit,vbi quidaMediolanen exaltera parte flummis in imperatore con-Uiciaiadarut, propter quod imperator |
|
A NATO CHRISTO Trasfitm ^‘^'’'^^ arma tapere iuffit. ipfe veró fie-Abdi«, nbsp;ut erat acer animo,non naué ncque va-dum fluminis'quæfiuit,fed quadâ trabe lignea hafiarû auxilio fluuium trafi-uitjamp; eu paucis in hoftesprofilijt. Q.ui territi,in conCpedu ipfius fugam inc-unt.vbi imperator vix decern fe comita-tibus, haftam in qua vexillum crat,fixit abteportas caftrijinquod hoftes pro-fugerant. fubfccutus eft exercitus. fie trépidantes ciucs,fc ad gratia dederunt. at ipfe mafuetus, regia benignitate mu-lieres amp;nbsp;paruulos conferuari ccnfuit. prædàm caftri militibus diftiibuit,amp; in prçfidijs milites fuos collocauit.dcindè eiuibus Landen in motedido Guezio-num, fuper Abduam fluuium vexillo regio vrbem defignauit decoram ædi-ficandam. Poftbæc cum exereitu Mclcgantiû fecontulit, vbiMediolanenfiumi'atif-fadionem diù expe(ftautt.at vbî fatisfa-cerc contemnunt, aduocauit copias ex Longobardia imperator paratiihmas, Cremoncncumxxx.millibusarmatorû amp;nbsp;epifeopofuo Oberto, Papienquo-què amp;nbsp;Nouariencumcopioló amp;lplc-dido cxércitu iunguntur. lundis itaq; copiés, imperator con-traMcdioIancnduxit,qui quidem cum magno exereitu vrbem excunt ad pu-cnam.Gommittiturpugna,in quaMc-molancnfugiunt admoenia vrbis. infe-quûtur Cremonen cum Longobardis, amp;dumappropinquarent vrbi,Medio-knen equos refledunt,amp;vursùm pu-gnarn incunt, ad quod regius cxcrcitus lubftitit. Imperator hoc videos, continuo ir-ruitinhoftes,amp; eofdem moribudos in vrbemredirecoegit. pofttatum confli-dum fiiburbia ciiiitatis fecit iricendi, relida foia turri quam Ro. conftruxif-fe feruntur.crat autem fublimis,quatu-*|i»uló orfubnixacolumnis,à vallo diftas *pa^ rum plus quàmfitiaduslapidis,quç vl-que ad oftiü erat lólida amp;nbsp;laxis compa-ginata quadris.hçc ad vrbis tutelam rc-pbßilioMc piëta erat armatis, poftea imperator vr-bem cingit obtidionc. oc ante portam Romanam lua fecit figi tentoria.paucis diebus iam hoftibusintra mœniaclau-fis,ad prasdidam tunim expugnandam |
GE NE RA TI O XXXIX 217 mifit.Cumque hi qui in turn erant,co-lumnas eius cernerent infringi martel-lis amp;nbsp;alijs machinamentis, formidarc ccEpcrunt, amp;nbsp;fe in deditionem obtulc-runt.Quibus imperator vitam concef-fit, amp;nbsp;vrbis mœnia incolumes intrarc permifit. mox ex edido Tcutonici cum tubis turrim confcendunt,cxoriturque vndique clamor virorum amp;nbsp;elagor tu-barum:cx quo ciues inclufi lu nt territi, amp;nbsp;quid confilij caperet, aut quo fe ver-terent, titubare cœpêrc. Confilio itaque habito pacem petut, atq; ad concilium principes imperato-risflagitant,regem videlicetBohemo-rum,Lupoldum Auftri« duccm,acEi-nardum Bambergen cpifc.opum. aderat quoquccancelJari’Rainaldus,amp;Otho comes Palatinos. Ifti mediatorcs, com-municatis cófilijs,amp; imperatori Medio-lanenfiu iuftam fubiedionem, amp;nbsp;Me- Mediohni diolancfibusdignas impcratonsprccc- ‘i«‘^*no. ptiones vicilsim referebat. Poftremociues fe amp;nbsp;lua impcratoris tradiderut vo-luntati. gladios itaq; denudatos fupcr colla ponentes, cruces quoquè amp;nbsp;alia infignia praiferentes, nudis pedibusad jedes impcratoris le proftrauerut, quitus imperator precibus principum fle-xus,vitam donauit. Poft tantos triumphos in die natiui-tatis Mariç diademate imperiali proccC fitinfignitus,amp;cum eo rexBohemoru corona regia decoratus, alij quoquè principes ordinc quifque fuo.acceptis igitur obhdibus, fpcs refiftediablata eft omnibus Longobardis. Deinde Roncaliæ,vbi mos Longo-bardorum eft, iuftitiam requirere amp;nbsp;ab impcratoribusreciperc, curiam publica indixit.edidumquccftab co, vtde fin-guhsltahæ vrbibus viri idonci conue-nirent.Conuenientibus itaque eó loei, alfumptis prudentibus amp;nbsp;nobilibus vi-ris, caulas finguloru determmare ftu-duit, primo pauperum, deinde baro-num,ÓCpoftremó ciuitatum.exhine pa-dum pacis inftituit, quod principes Alemanix facere confueuerunt, amp;nbsp;nè quis contra illud attentaret, bannum (ld eft,pœnampccuniariam) conftitu-it, ità vt ii qua vrbs pacis violaret iura, centum marcas auri pcrloluerct, T mar- |
gt;i8
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN ' TERT.
|
Quo iure Italia Imp. fubiaccac. n'iarchio vero qnquaginta, cornes qua-draginta', rapitancus ieu alius maior, xx.aiij vero decem,amp; vfquc ad tres mar-cas folucndasconftituit. Quod (i quis non poflet exoluerc,vcrbcnbus diris in patria afflidus, per quinquenium cxul fieret. Alias quoquc legesrationabi-les inflituitjinter quas vna, nè feudoru iniufta: fièrent diftraéliones: indices quoquc præfccit fingulis ciuitatibus Longobardiar.Tum contra nouas im-pcratoris coftitutionesmurmurare cœ-perunt Longobardi, non eft enirn corn confuetudo banna foluerc, fed vt fecu-dumleges Rom.iniuriam paffis fatisfa. ciant, prout iurauerunt 1x0, de qui-bus index tantum vicefimam vclinino-rem recepit portionem,prout dciurc. Scribit Frifïngcn,qui tune præfèns clTcpotuit, quod imperator à principi-bu$amp; iurifperitisdiligenterinquifine-rit, quo iure ciuitates Italia: lubiace-rentimpcrio: amp;adiudicabantei omnium generali fentêtia regalia omnia, vt-potcmonetXjtelonia,nauigia,dignita-tum, iudicum amp;nbsp;confulum confirma-tiones, vcóiigaliaprætoria ab antiquo conftituta ,exadiones pro neceffitate impcrij. Ad quæ omnia promuiganda, nuncij per Italiam deftinantur: inter quos fucrepræcipui, caneeHarius Rai-naldus amp;nbsp;Oibo Palatinos dc*ïBifihp F^ïc^,amp; nonnulli Comités, quietiàm Mediolanum veneruHt:conuocatisquc ciuibus décréta imperialia promnigi-runt. eines, vtpotè taliuminfucti, edi-Üa fpcmuntjexpulGsq; cumdedecore legatis,rebellionem toto nifucotinuo moliuntur,vndè funtlêcuta malaplu-rima. Scribit amp;nbsp;Ligurinus, multis non fu-jfleambiguum, fi crederefasfit, Adria-numpótificcm rebcllioncm eorumfo-uifle.nampoftquam fuaiurarecondita fifco imperator accepit, vrbes amp;nbsp;caftel-la publicata, veterem iram ille extinda prauis authoribus refricare cœpit,in-iuftum rcgc,fçuum,rupcrbum,ingra-tumqjbbi, qui culmcn v(brparet,afte-ucrans, non etiam licere Augufto,nifi conninéte pontifice,mittereadvrbem legatos;amp; quod no liceat fifco,caftelJa »el opptda Papa: vrgere coUedis, nifi quando primum Roma: geftare coroni impcrijincipit.‘deindc à patrimonio Pe^ trifeabftincrc,quod nifi fecerit,non vt imperator,fed Ecclcbx dcprçdato'r,iu-ftè nominari. lubiunxitqj, lansargutis rationibus bxc omnia in lueem pofte deducere. |
Imperator obieda extenuate fatages, oppofuit querelas derupta paccinita, nè pontifex cum Rom.Siculo,Grçcôve principeipGus iniulfn foedei'a inirerde-niquè paratum effe ftarciuri velarU-trio fapientium. Hæc Papacum rccu-ßflet, fruftri imperator plura offerte deftitit. Hinc Cumas adijt,cuius ciues proprijs pulfi fedibus per Mcdiolancnlcs, fententia imperiah ad luam reuocauit ciuitatem:nec prius rccefGt,quam Cu-marum amp;infulanorü Icdarct ddeordi-as.Supra ciuitaté autem Cumarum ca-ftrum conftruxit munitö, quodPate-rellum Teutonici vocant, amp;prxGdio illic milites Tcutonicosimpoiuiit. Tune Mediolanen pcriuriór rcbel-^^^|n|( les fadi, cum magno apparatu prxno- dioUn'* minatum Caftrü inualcrunt, apportas tus. quoquc arietcs ducctcs,c5ffegeriitca-ftrn, ceperunt milites in pfidio locatos, cuftodic^i mancipaucrût.Hoc auditor tota pene Longobardia rebcllare cœ-pit. quadcrcimperator copijs contra-éhs, Mediol a n en fes i nu adi t,cor umquc iegetes in menfe lunio partim luccidir, panimpedibuscquorumcontriuit, arbores deconicauit,vites luccidit, amp;nbsp;fic maxima damna illis intulit. poften ad Laudam venics,ibi Cremonen cum ad-eunt,iniuriasi^ue exponunt,quas ipGs ciuesCremaîvillæ contra inftitutaim-peratoris facercnt.namcùm apud Ron-caliamdecreuiftctimperator,quatcnùs Creméfescuiufdamcaftri muros, quos in præiudicium CremonenGum Lau-denfcscrexerant,dcijcercnt,ct decurfus aquarum,quoseodem modoconftru-xcrant,ad proprios riuos redire permit-terent, Cremenfes id MediolanenGum amp;BrixienGum conGlio freti, facererc-cufant. Eratauté Crema oppidum firmifti-mu, continés vnius mdliaris Lógobar-dici fpatiu/oftatis amp;nbsp;aquarudccurGo-nibus |
A NATO CHRISTO ftibuSjlocis paludinohs amp;murisvndi-què bene munitum. vndè fperabat Me-diolanéfcs,idimperatoris refifterepof. fe decretis ac prælijs. Igitur imperator audita Cremonenfium querela, permi-fit eis exercitü,infupcr tres nobiles prin lt;ipes addidit,Cünradum fratrem fuum Palatinu Rheni, amp;nbsp;Bertoldum ducem de Zzringen, Rupertum quoquè coinitem Bafileæ. hiparitèrproperantad 1 obfidionem Cremæ.
Cremenfes illis occurrunt, commit-titurpugna, fternutur hin einde multi. Tandem Cremenlès compulfi.lunt ad vrbisfux mœnia confugere,cocperütlt;^; obfideriarctiiis. Intvreaaducnit imperator! magnus exercitus de Alemania. Beatrix vxor ipfius, amp;nbsp;confanguineus Henricus dux Saxonum amp;nbsp;Boioario-rum, adduxeruntfupra duo millia ar-matorum. hi oppidum Gardam rebelle expugnant, ipolia eiusdiripiunt, amp;nbsp;inccndio conflagrant, affeendit exercitus ad centummilliapugnatorum.
Vbi innotuitimpcratori,quodPa-pien vellent cu m cxercitu ire cótra Mc-diolanen, qui terras eorum dcpopulati fucrant, imperator noctii conlurgens, nemore medio ad infidias 1e collocat, denuücias Paptenfibus, vt vrbi Medio-lanen appropinquarcnt, amp;nbsp;(polia au-ferrent. Quodcum fecilïent, Mcdiola-nen crumpunt:pugnaq; commilïa, varia forte certatumeft: amp;nbsp;cùm Papicnles iamfugam mcditarétur,ex latibulisad^ eft imperator, vexillocommifloduci de ZæringéjCximprouiso irruit in holles, amp;eos in fugam vertit.capti funt ex Me-diolancn pulquàm treccnti,lexcentis fereoccifis, quorum corpora aliquan-diuiacucruntin campoinlepuka/do-nècimperatorelongius abfcedete,cum plandu totius vrbis fepelirentur.
Imperator adobfidionem Cremç re-uerfusj Cunradum fratrem luum du-CenSjamp;Guelfoncm auunculum fuum, qui prêter alias opulentias ex polfeflio« ne comitilla: Mechtildishabebat mili-tum duo millia, Bohemorum quoquè regem nepotem luum,amp;ducem deAu-ftria,adduxitquoquèHenricum Baua-riæ ducem cum militibus vxoris fuç.vc-ruinvt Cremas obhdet, primum lega-
Icatticis regln« atu xiiia,
G ENE RATIO XXXIX. n? libus innitens llatutis, paélionem fu-pradidam à Cremen fecit expofci. at illi confidentes in fui caftri firmitate, co quod olimLotharius imperator viribus deficiens, non aufus fueritidcm caftru obfidcrc,dc auxilio quoquè Mcdiola-nen amp;Brixien confidentes, præccptis imperatoris fuperbe contradixerunt,ac mulieres choros ducentes, per plateas cantant: Sicut ohm Lotharius, fic amp;nbsp;Fridericus recedcrc cogeturinglorius.
Ideo imperator ferociiis aggrediens, machinas exomnipartein muros con-ftruiiulFt. in ca quoquè parte qua: fa-bris aptior videbatur, turrim ligneam crexit, catos amp;nbsp;aha infirumentaadhi-buit,replctis folfatis terra,lignisac fti-pulis:quibus perfedis, vades quos antè dedcrant, filios ac nepotcs de caftro, ad crates ligncas quaeturri crant appen-fx, fecitalligari, amp;nbsp;fic turrim ad caftru prop Jli.TüciIli iuftitiæ aefœdens na-turalis obliti, de caftro lapides iacien-tcs, mangonibus ac alijs inftrumen-tis fuos crudclitèr peremcrunt. Deinde imperator quofdä captiuos ex Crema, in loco eminenti ante oculos co-rum fecit fufpendi. verum Cremen ex-afpcrati,vicifsim quofdam captiuos fu-pra muros credis patibulis fu(pende-runt.
Interca dux Henneus decem ciues Mediolanenfes capiens, qui præfenta- Cremadi-ti, mox lunt lufpcnfi. tandem quaflatis ruca. muris,miferi ciuesdelperarecoepcrunt, deditionem vrbis ófterunt, tantum vt perfonx laluarentur. Quibus imperator, vt crat mifciicors, permifit vt de caftro amp;nbsp;de terra cum mulicnbus amp;par-uulis exirent, nee de rebus quidquam ablportarcnt,nifi quantum quis m hu-mcris fuis vna vice deportarc pollet. Mcdtolancnlcs quoquè amp;nbsp;Brixienles abire permifit, qui prxfidioalfuerant, vt tarnen equos amp;armarchnquercnt. o quanta milcria,caftrum amp;nbsp;preda ho-ftibus relinquitur,qux militibus dif-tnbuitur, amp;nbsp;caftrum funditiisdeftrui-tur, proutperfidimcruerunt. Hxc per anticipationemdidalunt.
Inter hæc, vt refcrt Iohannes fcri-ptor Cremonen, conlpiratio fadaluitÇpfi’'''’”,*’ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• cotraFridc-
contraimpcratorem,in qua conlpira-^j^y^ j„,p.
T i tioiie
-ocr page 236-|
io lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. tione fcadftrinxerut maxima pars car. Hinahum iedis Apoft. Guilielmus quo-què rcxSiciliæ,amp; pcncvniuerfæ cnii-tatcs Italix cum multis potentibus,da-ta pecunia immenfa domino Adriano Papx, vt imperatoremcxcommunica-rct.EtrcfertdiélusCremoncnfis,quód à fidc dignis vins Mediolancnfibus amp;nbsp;Brixicnfibus, qui confpirationi inter-fuerant,didicerit,quódilla conipiratio cum Apoftolico Adriano, iuramentis adeo firmata fuent, vt nullus ab altera recedcre poflet,velimperatorisgra-tiam nifi omnibus confentientibusre-quirerc, amp;nbsp;quod fi moreretur Papa, de numero conlpiratorum alium elige-PfïI.io8. rent cardinalem. Sanè Deus, qui per os Dauid locutus: Malediccnt, inquit, illi, amp;nbsp;tu bcnedices, in contranum hoc vertit. Faktum eft enim, vt cum præia-tus Adrianus apud Anagniam dcnun-ciaret excommunicationem contra im-peratorem, paucis diebuseuolutis, re-frigcrandi gratia proceffit cum luis. Cumq; veniflet ad quendam fontem, baufit amp;nbsp;bibit. ac continuo (vtfertur) mufea os cius intrauit,gutturi cius hx-fit intantum, vt nullo artificio medicorum auclli potuerit, quoad fpiritum exbalaret. Hæc illc abbas Vrlpergen-fisfic. Verum cum Itali quos legere potui, nullam de bocfaciant mentioncm,amp; int«hu'^''' lobanncs Flalzborienfis alqquc multam de Adriano référant boneftatem, amp;nbsp;prxfertim bic Iohannes alTcrat feau-diuifle Adrianum dixiffe, quod Romano pontificenemo fit milcrabilior,amp;q, confeflusfitfe in illa fede tantasmife-rias inuenific, vt faéla collationcpræ-fcntium,tota prxteritx vitx amaritu-do, iucunditas amp;nbsp;félicitas ei fuerit: in-tellexiffcque quodambircfummu pon-tificatum,amp;non finefraternofangui-ne adillum aflccdere,eft RomuloTuc-cederein parricidijs,non Petroin oui-bus pafcendis.-bxc amp;nbsp;alia ambiguume reddunt, quid potiiis ebgendum, quid ve credédum fit. Senbimus enim rcs ge-Ras artcótu nonnunquam plùs, quàm veritatis amoredudi. vcriim vnum hoe adijcimus,Adrianum virum fuilieinte-grum,Ecelefie rcs amp;nbsp;patrimonium am-pliaffe, amp;nbsp;multa bona fecifie, infuper iulTu Éugenij Noruegiam prxdican-do amp;nbsp;bene monendo ad Cbrifti fidem rcdcgiflc.Hçc Platina. M oritur autem, reliéta in magno precio Eedefix di-tione. |
Eo inter mortuos rclato,pars ferè to- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ta cardinalium in Friderici principis amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? Teutonicx nanonisignominiam,RO' landumcancellarium, cuidétem impc-rij hoftem, clegit in Papam.fed Guido Alrti’* Cremcn,Ioh.S.Martini,lmarus Tufeu- 5''’^P’' Janus cpifcopus, cardinales, Oétauia- 'quot;^‘’' num cardinalem legunt,adnitente vr- ^ ^ ’ bis prxfedo amp;nbsp;populo, omniq; militia prêter Othonem Cincium: amp;prçlcn-teapoenfario palatij,Dccanuscücho-ro ccclefix S. Petri Fubfenbunt electio-nidoinini Vidoris tune appellat!, boc cft, Oftauiam. Fada tu diciturpaöiointer eledo-res,vt neutra pars fuum intbronizarct, donècdilcordia fopiretur.lnterun vero pars Rolandi,vtpotcmaior, fuamele-dionépromulgauit, vndè Icbilmaor-tum eft.Hoe fado,Odauianus feu Vi-dor obedientiam recepit corum qui ad fc venire vokbant. Rolandus veró, qui amp;nbsp;Alexander turn eft di£tus,(ece(fitab vrbe.poft cuiusreceflum Vidor xj.die-bus refedit in vrbe. Rolandus autem cum fuis vix impetrato commeatu,ad fuum Siculum le tranftulit, amp;nbsp;duodecimo poftmodum die intliioniza-tus eft. Alexander itaq; anno Domini 1159. intbronizatur. feditannis xxj. Isimpe-ratorcm adbucCremam obfidetem per legatos rogat, vtimpcriali autboritate interpofita feditionem tollat.Rclpon-ditFridcricus,vtrunq; pontificemPa. piam ircoportere, quo amp;ipfc profici-icerctur, cognofeendx dilceptationis caufa. Hoc ideo fecifle fertur, fccun-diim quofdam Icribcntes, non vtillos iudicaret, fed vt a prudentibus amp;nbsp;rc-bgiofis viris,quos vocaret, addifee-ret, cui eleelo potius obedire debe-ret. Qua re cognita, Alexander Anagniam le contulit. Fridericus vero in-dignatus, quod dido luo Papa no ob-tempcraflet, mifit nonnullos cpilco-pos ad Alcxandrum,eum non pontifi • cem |
|
A NATO CHRISTO ccm,fcd cardinalcm appel lans, vtq; ad concilium Papienfe accederet,monuit, Veriim ab Alexandre reiedi amp;nbsp;con-futati,adOdauianum{èconferunt.di-xeratenim Alexander,Romanum pon-tifieem à neminciudicaridebere.Igitur abeuntes re infeda epifcopi amp;nbsp;orato-res,expedantem Signiæ Odauianum, pontifici nomen Vidori inditum pifduwt. ®'’®^ vt pStifieem venerati funt, cumq; Papiam deduxerunt, quem imperator in concilie Papam declaratum adora-uit, amp;nbsp;equum eins de more per vrbem deduxit. hune etiàm imperator pofteà mifitin Alemaniam,vblcundi ei obe-dientiamfecerunt. n Tridericü amp;nbsp;OSauiann iAltxandtr «xectatur. Qua iniuria Alexander permotus^ uianum amp;Fridericü anathcmatis vinculo colligatjdcftinatis literisamp;nun-cijs per orbem^qui fuain iuftitiam oftc-dcrent. ipfe Roinam (ecundo fui ponti-ficatus anno rcdijtjmultosqucin vrbe aduerfanosinuenit, maxime ciim Fri-derici exercitus, prêter vrbem vetere amp;nbsp;Anagniam,omncm Eedefîæ ditionem iamoccupâiret.quarè pontifex bortan-teetiàm Phdippo rege Francoru, Tar-racinamprofeduSjConfeenfo namgio, ad cam rem madato Guiliclmi régis Si-ediæ parato, in Franciam contendit, conudult;^;in Claro monte habito,ana-thema in imperatorem amp;nbsp;Odauianura fulminatum promulgauit. Fridcricus cótinuó póft,fcgctcs Mc-diolancnvaftat, pontem inter Medio-hnenfes amp;:Brixien quendam deftruxit. Intercà Mcdiolanencontraéiis copijs, Coracium vicum cum ingenti multi-tudine Brixien amp;nbsp;Placentinorum ca-pere parant. Ad quod imperator eu fa-tisiufto exereitu occurrit,iuxtacos tc-toria fixit,vbi Mediolanab impcrato-re per nuncios petunt, quatenus finè pugna ad vrbem fuam cos redire per-mitterct. Habita repulfa, Mediolan tanqu.im in periculomortispoliti,fumpto viati-co,confliélum incuntjpcdites multos amittfit, quibus amp;nbsp;imperator vexillum abftulitj protrada tarnen pugna amp;nbsp;lal-fato exereitu imperatoris, irruunt dc-nuo iubintrodudi milites Brixianoru, |
GENERATIO XXXIX. t» Placentinorum, aliarumt^j ciuitatum, multos de exereitu imperatoris occidut amp;capiut, ipfe quoquè imperator cum paucis in gyro fe défendit. Superuenit co in conflidu tempe-Bas et pluuia denfifïïma,ità vt nullus ^p-ximum difcernere valeret.ficq; fadum, vtimperator fupplicationefuorum fle-xus, à campo certaminis ccderct:hoftes vero cum captiuis tanq vidores abiêre. Superuencrut turn imperatori auxilio Fridcricus Cunradi regis filius, amp;dux Bohemix regis filius, Daniel quoquè Prägen epifcopüs,Rainaldus Colonien archiepifcopus, imperialis aulx caned-larius.Cum bis amp;alijs copijs imperator . ciuitatem Mediolanum oblidioneval-lauit.Vcrùm obfidendæ vrbis Mediola-nen hxc fueratcaufà, quoniam,vtrc-fert Volat. Alexander ad Gualfagu An-glerix comitem ac Mediolan principe lèfc reecperat.quain ob rem ira percitus imperator,in Italiam venicns,poft fa-darn amp;nbsp;latam in fe cxecrationis fentcn-tiam Mcdiolanu obledit, ac terras qua: cum ea confpiraucrant,dc(blauit.defe-ceratenim omnispene tranfpadanaregio ad Alexandrum,atq; in eins nomi-nis honorem Alexandriam ciuitatem à fundamentis coliflruxcrunt. Gualfagusigitur Mcdiolancnprin-cepsimperio rebellis, multa in vrbe co-tra imperatorem molitus eft. Sedcum imperator ciuitatem affiduis infeHaret conflidibus, cótigit circa velperas vni-usdiei interpartes commifecriprelium antemuros vrbis,in quo Frideric* Sue-uorum duxvexillifcriuxta portas vrbis induxit exercitum.pugna fada^ imperator fuper pontc, equo multisvulne-ribusintcrempto, pedefterrcmanfit.in-ualcfccnteautcm prxlio, tandem Me-diolancn cedunt, vbiin fuga multi cæ-fi, amp;nbsp;plus quam mdle vin capti funt, quos imperator ad Laudam mißt, vbi byemein compcdibusnudi amp;eruno-sefucre lêruati. Multæ fæpè flrages habitæ, anno tadem leptimo poflquàm obfideri cœ-perat, vrb$ capta eft. Feront quidam, Klediolanen muftis attritosterroribus , , damnisque,fam^ quoquè amp;nbsp;media per- d,rip,tur. culfos, ftnè omni conditione lèamp; fua T j in |
TOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Cualfagut feruutur feorsi'im nobilcs,fcorsum populäres, qui proeelferunt vlque ad vr-bem Laudam,vbi manebat imperator, pJebcij vero vcxillum S. Ambrolq luper Carotium fuum affixerunt: itaquciu-rata amp;nbsp;traditaeft ei poteftasfuper vr-bem. * Euftorgi'i Alij tarnen fcribunt,Iudæos prodi-diflcciuitatem,nonnulli fcributvi ca-ptam. vtcunquè fit, vtiquè confiât in potefiatê imperatoris vrbe venifle,prç-«aq; fada,innumcrabiles virosamp;mu-Eeres cum paruulis in Germania tranf-milfos. Tune quoquè Gualfagus cum lohannccpifcopo amp;nbsp;multis exviceco-mitum fainilia captfs, in Germania re-legati funt. hunc etiam Gualfagum, vt quidam lcnbunt,Fridericus triduo lub menfa ad modum canis tenuit, amp;nbsp;mul-tis flagdlis cxdi fecit,qui amp;nbsp;in Germania multis annis in compedibusman-/ït.Tandèmcompedibus ruptis,cuafit, vtdicetur. Atimperator moeniacunÜa ciuita-ti$ euertitjVrbeq; folo adçquata,aratrû per circuitumduci,amp; lal in perpetuam damnationéfeminari iulïït.rcltqui au-tem dues in quatuor vids ab vrbere-motis collocati funt, vbrin tugurijs amp;nbsp;mapalibus multo permanferunt tempore. Nobili poutus triumpho impcra-tor,oliuarü fefto in baGlica S. Ambro-lij cum oliua triumphalem geftahat vi-Ûoriæ palma: vbi expIetislingulis,Ti-cmenfiinvrbein palchatecum Beatrice conforte curiam celebrauit. Piacentinis quoquè amp;nbsp;Brixieh,nè à fide defci-fcerent,fecundùm iuramenta præftita prçcepit muros fuos amp;nbsp;folfata deijcere, turres eucrtcrc,fic^uedilpofuit duita-tcsrcbellium rcliquas. Triü mago n'i corpora Colomam -tralata. Mcdiolano lubuerfo, imperator re-liquias ibl inuentas inter prælatos amp;nbsp;principes diuifit,trium quoquè Mago-rum corpora apud S.*Euftorium, vbi nunceft habitacio fratrumPra:dicato-.rum,recondica, dedit RainaldoColo-nienh archiepilcopo, qui ea ad Cclo-niam hononficè tranlportauit, amp;nbsp;in maiori Ecclefia decentUfimè colloca-uit. Eo quoquè tempore Guclpho^cui |
Fridcricus om ne fubiccerat Tufeiamj cum rcliquis ad eandé pertinentibus,irt Tuldam mouens,exercitum luum illo perduxerat,atq; maximu apud S.Gene-fiumconuentumhabuit,in quofcptcin baronibusfepté comitatus cum tot vc-killis in feudum conceffit.Dcindè folu- | tolt;onucntu, à Pifanis amp;nbsp;LLicenfibuS^^'^jgXr alijsqjduitatibus honorificè lufccpt’,cupit. Tufeiaomnieu Spoleto amp;reliquis plena potefiate ac iure potitus efi.Indè fuos illic cum filio Guelphonc confiitu-cns,eandem illi regédam commifit,for-tilfimos quofquemilitcs ibidèm rehnj quens. ipfe veró per vallcm Tridcnti-nam cum reliqWis exerdtüs fuppetijs ad fua reuerfus, firenuiffimè cunda gu-bernabat. ANNO Domini 1165.Hugo comesHgt;i^lt;’’^''' Palatinus de ïiubingni/ Brigantix RhetiæCurienliscomes,quoldammi-«^** “ lites ducis Guelphonispro fuis cxcelfi* bus captiuos fufpcndit,amp;cafirum corn SO^Onngrn defiruxit, ^ quo dux Guel-pho conquerens, filium Guelphonem quemTufdae amp;nbsp;Spoletopræfeccrat,de Italia reuocauit: iplè vero eo iturus,fi-lio ome patrimonium amp;nbsp;poflelfioncs, quasex matre habiturusefict,cx inte-gro tradidit. Vndè hoc anno Guclpho iunior cum multis principibus ac ba-ronibus exercitum duxit ad cafirum ^Ubingfn, habuitque in exerdtu mi-litum duo millia amp;nbsp;ampliùs.hi omneS odauo Idus Septembris labbato circa ^nbtn^^tt cafira pofucrunt, amp;nbsp;diem Dommicum in quiete ducere fia-tuerunt. Cumquedie Dominicomulti de nobihbus amp;nbsp;principibus faccre concordiam attentarent, quidam pro-tcrui vin decafiris Guelphonis crupe-runt, quibus alij ex caftro ïiubin3CH occurrunt. Conflidus oritur circa ca-fira. Comes de ^enngfn vexillifer fuit Guelphonis. Alfuerunt amp;nbsp;tres epifco-piin cafiris, Augufienfis,Spirenfis, amp;nbsp;Vormatienfis, Bertoldus quoquè dux deZæringen.Superucncrat autemnode præcedenti in cafirum iXubingCrt ex Rhetijs dux F RI D E R1 C V S, Cunradircgis filius,dc OïotfnbUf^di-dus, cum mille quingentiscquitibus. Aderat à: cornes Zolorcnfis.hi omnes erum • lt;5 |
‘ A MATO CHRISTO erumpentes exoppido,amp; pugna fada, in fugain vertunt obfelloics, qui qui-dcindifpcrfiatq;c0fufi, fuga fada,^©©. excisfunt capti, ahj vcioçgrè fylua fa-lute quçrentes cuaferc, ipfe auremdux Guelpho ad ca ftru * ^(^(bt duobus vd tubus comitatus,fe ptonpuir.
Excitus Guelfo (enior tali infortu-nio filij,de Italia cum impcratore Ende rico in Alemaniam redijt, cgitq; vt cius madato captiui omnes rclaxarentur ; ac reformata eft inter praedidas partes pax, quçper anni fpatium tantum durauit. Nam Guelphoiniuriarum memor,terra Palatini rursum depopulatur.amp;duo caftraipfius^dmin^ amp;nbsp;^iblf deftru-xitjin quibiis6o.viros cepit.
TuncPalatinusfradus animo, Fri-dericum ducédciXotCllbur^, qui Gucl-phoni plerunquè adueriabatur, inter-pcllauit,qui etiàm cius caufa filiumrégis Boemorum cum gcntefjuiffima ad-uocauit.Hitotaferc Germaniam ànc-moreBoëmiæper Bauariam amp;nbsp;Sucuia immanitèr vaftauere, amp;nbsp;fuis fpurcitijs foedauêre.tandèm prouidentia impcra-toris,didus Palatinusin poteftatem fe Guelphonistradidit apud Vlmam co-ram imperatore et principibus,amp; Guel-plio eum in exilium milit ad caftrum 27u(nbur^ in Rhena Curienfi,vt fcribit üthodcS.BlaGo.
Interea imperator febifmatis tollendi caufa,lcgatos ad Philippum Franciç regem oratorcs fummos deimpeno mifit, quorum legationis lumma fuit, debere ambos Chriftiani orbis fummos principes,vtrunq;potificem,qucnq; ad fuum conuentum perduccrenn quo fohdiori innixus iuftitia: alter confirmarctur; hortaturq; regem, vtAlexädrum addu-catDiuionem,qui locus indidus cftad conuentum, amp;ip(e fe vna cum Vidore pollicetur alfuturum.Et Icributaliqui, quód comes de SSIopo dedcrit fidem mi-peratori,rcgem Francia: ad conuentum Venturum.
Sanè imperator venit,amp;iuxta fluui-um*Sauum,qui Gallos à Germanis di-uidit,propc Diuioem cum papa Viéto-re tentona erexit.Aderant tu reges Sco-tiæamp;Boemiac,magnis armatorum co-pijs ftipau.ver urn Alexander ad id ië có-
CENERATIO XXXIX. -5 ciliumprofedururecufauit, quodipfe non indixiftet. VndèrexFrancixan-tequam Fridericus veniflet, acceftiftc locum fertur fraudulentèr, amp;nbsp;in rc-demptionem fideiufforis comitis de Q5Icpó,de aqua ftuminis in medio pon-r tis manus lauiffe dicitur, amp;nbsp;rcquifito lub voce præconis imperatore, lnnolt; ccn$,inquit, ego fum. QjJO fine mo-ra abeunte, luperuenit imperator die dida, amp;nbsp;regem Francorum iamabijlfe intellexit. iple ira plcnus in Germaniam rediens, ÜCtauianum quem pau-lo póft,confecuturus crat,in Italianr rcmifit.
Varia fcriptores deconcilio Diuio-nenfi fentiunt.Nam Blódus fcribit,Fri-dericum dolosè vol uilfcagere cum Alexandre, vtdeponeretur. Alijs non vidc-turhocverofimile, vtregc Francorum præfentc,potuiftet imperator fraudem aliquam perficere, Qiioniam autemlub dubiores later, facultas cinq; daturdi-gendi quod volucrit.Vtrùm hoc parce, quód pauló póft Odauianus montur inLucaciuitate, (SeinEedefia matuce ante Nicodemi fcpultus eft nnaginem, vb!,vt ahqui fcribunt, plurimæ virtutcs eins mentis à Domino lada: lunt,hcèt Itah aliter lentiant.
Pro VidoreGuidoCremefisin fum-mumpontificem furrogatur, Pafchalis Pafchali* didus, anno Domini 1165. cuiobedicn- P®quot;“*'** tiam fecit imperator Goslanæ, amp;nbsp;poft eum HcnricusduxBauanç amp;nbsp;Saxoniç, CunradusPalatinus Rhcni,Lantgraui-us*Turingiæ,{Vlagdcburgcnfis,Brcme-fiis,Trcucrcnfis, Colonicnfis, *Baben-bergenfis arehiepifcopi, amp;nbsp;omnes ferè Teutonici,amp; plcriq; Italici epiieopi.
Anno eodem falutis noftra: 116). m Italia focij populi impcratorem veriti cum cxcrcitu rcuerlurum,vires fuas ad-augereadnixi,vicinosoraucrunt populos, vt amp;nbsp;confenlcrint fuis firdenbus. Cremenlcsigitur,Biixiani Bergomen-. fcs,Mediolanenfesq;dilpcrli amp;nbsp;Piacentini, Veronenfibusiocictatc iudi funt, acidisfœdcribus,fualu Vcnetorü,prx-tcrtributa imperatonbusdari f«hta,nihil poteftatis in eorum vrbibus Fndcri-co permilere.
Eodé tempore lulioPraeneftinocpi-
T 4 kopo
-ocr page 240-«4. lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
fcopo vicario vrbis Romç dcfundo,Iohannes tituli fandoru Iohannis amp;Pau-li cardinaliSjCuffedus eft, qui prudcntia amp;largitionemaximampopult Romani partem Alcxandro conciliauit,Cremê-nGuidoncfprcto,etvfqucadcotum au-Alcx. invr-thoritas Alexandri pontificis in Roma-bcrcuocat.nQj-utnanimisreuocatacftjVt cum publice cenfuerint aduocadum, qui è Pa-liGjsadmareGallicum delatus,in Sici-ham perucnit: inde Guilielmo Siculo procurantCjRomampei rcxit.Quo tempore VcronenGumfadionibus excitati Longobardi, Friderici ditionem,fi qua in fide mâferat, multis incommodisaf-fcccre,amp;Veronenfes camelia quaedam imperatorio munita præfidio diripuc-runt.id quod Italia iam mohebatur,Fri-derici armis rcfifl:cre,quod rcdituri pontificis expeélaretauxiJia. Alexandri autem aduentu Cifàlpinç Galliæ populi mox ad Jpcm hbertatis crcéli,in Fridericum(vtipfidiccbant)fc-ucre impcrantem arma (umunt.ea de re Tertia Tri- Fridericus cum folito Germanoruma-«iericiin Itiiorecxercitu inltaliam reuertitur, qui liam profe- ^^^ coniurationem cótra fe fadam diC Iïmulans,inagroBrixiano nulli mole-ftus fubfedit.omnes Vcronen htq; Cre-menfes fe adcunteSj benignè allocutuS cft. Bononiam adiens, mitiffimum fe exhibuit. At cum Guidonem Cremen Pakhalem didum,abHetrufcis fpemi, amp;nbsp;Alexandrum Romæ fummo haberi in honore intclligerct, partem copiaru inHetruriam mifitjàquibusvrbisRomæ terra hoftilitcrinualaeft^amp;parsquçin Hetrufeos vergit, ad partes imperatoris , eftreuerfameedcerantin vrbeciues,qui partes lecutiimpcratoris,Guidonem louèrent, amp;Germaniproccres largitione plurimos feducebant, ita vt Alexander Papa pecunijs Eedefiç in vrbis defenfi-onem expofitis, amp;nbsp;concionibus homi-lijsquc per fingulos d;cs habitis parum proficcret.ipfe veroimperator Anconi interim obfidcns,in fuam poteftaté pau-lópoftrcdcgit. |
Dum auté imperator Anconamre-bcllem obfidione cingcrct, Rainaldus Colon archicpilcopus,antea pro nego-cqsimpcrij ingrcllus inoppidu Tulcu-lanum,iuxta Romam aliqua tradatu-rus venit. Romani vero anteaTulcula-nis Albanisq; malè moti,nó magis quia Germanisfauilfent, quam quod impc-rataimmoderatius tributa pendereno-luiflentj auditoetiam quod Colon ar-chiepifcopusibimoram facerct,accéfus ira populus Ro.tota vrbe dilfunditur, amp;nbsp;ad jo.millia armatorum,archiepifco-pumin caftro in ignominiam Cilaris obfidione concludunt.Qj^odimperato-ri continuo Anconaï nüciatum eft, qui confilioprincipum,mâximc laicorum, retrahitur,nè obfidionem foluerct. Eratin exercitu archiepifcopus Mo-guntinus,qui cum intcllexiftet ecclefi-afticos principes in fuis needfitatibus negligijConuoCatis quosprece vel pre-cio potuit,5óo.milites amp;nbsp;Sariados 8oo. adbcllum inftrudiüimos congregauit. accum venia imperatoris abiens, ad li-berandum archiepifcopum properauit. co perueniens,locatis ex oppofito ad ca-ftra Romanoru militibus,illos per nuncios interpellât, virtutemq; prifcorum Romanorum ad memoriam reuocans, petit vtantiftitem oblcftumlibcrè abire lïnerenr,namincorum damnö nonad-uenilfct.fcd incafsum verba fudjt.Rcfpó-deruntenim,cpifcopum ciusquccxerci-tungt; volucnbus eeh c'cam fcdaturos,ec vt fe ad pugnam præparcnt,cdicunt.3r-chiepifcopus vero nó territuSj fuos hor-tatur nè Ipem in fuga ponant,vtpotè amp;nbsp;à patria amp;nbsp;ab exercitu imperatoris re-motilfimi, fedhoftium ignauia: memo-res,pro vita totis viribus decertent. Innotuitaduentusfociorum Colo-nienfi,amp;his qui erantin oppido.vndc milites Teutonica animofitate alacres, aciesordinant,quiprimi irruant, qui à latere, amp;nbsp;qui pondéré prælij 1 aboranti-buspræfidia præftent, amp;fic fignis cre-ûis,DEO caufanluam committentes, contra Rom.procedunt.archiepilcopus autem Colonienfis cum caftellano amp;nbsp;Iuis5oo.militibus,ad fubueniendum 1c præparabant.nouerant enim figna ami-corum^ Pugnaigitur commifta, fradis lan- J ceis,rcs gladijs agitur amp;fagittis.Et eccè l Colonienfis cumcxpcditis,licccpauc]S, ^^pj'fJ militibuscaftcllocrumpens. Romanos lonRÄob-J àtergo jnuadit. fie hello ante amp;nbsp;retro leß««« J circun- I |
A NATO CHRISTO
circundatijdum acritèr pugnatur,Clin ftianus archiepifeopus Moguntinus cû fubfidianjs aciem Rom.à latere inuafit, cos^j diuifos tribus in locis cecidit. Ita-lt;]uemultîs occifis,pluribus captis,Ro-rnani fuperat),fugâ incunt,in qua multi periêre. præl'ulcs itaq; militibus à cæ-dercuocatis,cum maxima Içtitia trium-phantes noétern illam duxerût.manè fa-Ôo, Romani ad tolléda cadaucra occi-forum venientes,fugantur.
Tandem midis nuncijs,vt amore S. Pétri et relpciHuChriftianitatiseismor-tuos fuos lêpelire permittât, lupplicitèr obfecrant.quot;quod à præfulibus bac conditioneert conceHumjfciliccttÿoccifo-rumeaptiuorumq; fub iuiSmento nu-merum praïfentêt,amp; de pace datajmor-tuosad fepulturam tollût;qua compu-tationefadapnuenerunt occiforumac captiuorum de fuis numeru penè 15.mil-lium.Hæc OthodcS.Blafioin cotinua-tione chronic« Othonjs Frifing.
Itali penè feriptores rem ità gefta dc-fcribunt: præfLulïc Tufculanis Raino-nem comitem,quo authorc Romani ta-tam teruntur acccpiÛccladcm. Rainois eft,qui àLotbariolmp. Apuliæ ducatu donatuSjà Rogcrio inde deiedus crt,eû inortuumlùb Innocentio plcriq; affe-runt.SedItali aiunt præfuifle adhuceû tali tranquillitatc, vt cùm Germanus ertet, ab Alcxandro tarnen no effet aliénas. verùm adeo fuitRomanorum pcr-tinaxin Tufculanos odiû, vtneq; venturi m ali metu, neq-, Alexadrimonitis, Tufculanis pacem datent.
Raino obfeflus, accerlîtis qui apud Ncpclùm amp;nbsp;Sutrium confederant Ger-manis, Romanoi û furori occurrit, ho-rtem repreffitj adeo vt Cannenfem cla-demæquâffe Icribatur ca Romanorum rtrages. Hortes elati vidori3jditioncm Romanam populantur,qux res vt Ale-xandri animum omino fregerat, iù Fri-dcrico quoque nonnibil attulit curæ, cumpontificis vires externis iam augeri intelligerct.Nam Emanuel Gtçcus imperator legatos ad pontificem mifit, qui eipolliccrctur,amp; magnas copias in Fri-dericum,amp; vnam mentem omniu Grx_ corum cum Eccleba Ro. conuenietem, vt Orientalis cuin Occidentali cadem
ftngcs.
Ulina cowes.
Emanuelis spud Vont.
GENERATIO XXXIX. »25 ficrct,fi pateretur imperium Rom.antea diuifum,in vnum corpus redire.
Pontifex vero tanta rein fratrumfu-orum cardinalium cócilio dileuffa, duos ex co collegio oratores addidit,q Co-ftantinopolin accedentes,omnia explo-ratiùsintelligcrent.Tum amp;Barbaroffa Anconam ilicodimittens, ad vrbepro-perauit, nee prins fubrtitit,’qde monte Malo mœnia inipexit. addiem lèquenté copix in prata Neronis fubdudx, amp;nbsp;Vaticaniirruptioptcntata.irrupifletq;, FniLvan-
, nbsp;nbsp;... r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ c J canuiurat.
mlia tamiliaribus pontihci.s ruillcc dc-fenfa.quarè circundudisad B.Petri ba-filicam copijs, parictem illius perfrin-gere ert nifus.amp; cum id tardiulculc fuc-ccdcret,ignem tedo valuisquc lupponi iuffitjfedçdituiincendium auertcrecu-picntcs,valuisrc(cratis,illum furentem ingredi permilcrunt.
His intclledis,pontifex iam irruptu-ros Germanos ccrncs,in xdcs Fregepa-num ad Palladium confugir. Turn vero Guiliermus Sicilix rex, audito pontih-cisdilcriminCjUiagnam vim pccunix amp;; triremes duas paratidunas ci mifit. At imperator intcrea arehiepifcopos epi-fcoposq; Germano.^ in vrbem mibt oratores,id cum populp Ro, curaturos, vt pótificisvtriufq; Alexandri amp;Crcmen cau(a,vel à populo çquisauribus audita difcuflaq;,digniorin vnum Ecclebx caput córtitueretur. Quodb ficrct, pol-liccbaturlefepacetn vrbi,amp;omniaqu^ occupaffctjEcclebx reddituru.qux res certecumtotaad Fridcrici nutum fpc-dare videretur, pontifex nodù abiens nauigationc,falutem fibifugaquçbuit, Caictam primo', mox Bencuentumde- Alexandri latus. expulit nibilominus Fridericum fus®' abipfa vrbcpcrtis,quiapafsim veluti pc-cora amp;nbsp;ciucs et milites intcrimebat.mor tui funt cpifcopus Colon,totius incen-tor febifmatis, Spiren, Ratilpon, Fragen, Verden, Leodien, Fridcricus dux Sueuix films Curadi rcgis, Guelfo dux iunior,Bcrégariusc£mcsdc@urt;b4cb, Henricus comes de Xubingni cum plu-ribus alijs.
ANNO Dominiit68.amp; fequetibus annis, pront opportunitas temporum conceffit, coepit imperator in Tulci.a ÔÇ terris Romanorum cadra ad fe fpe-dantiaj
-ocr page 242-224 IOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Hantia ,fux potcftati vendicarc amp;nbsp;quç-dam noua condrucrc,in quorum præ-fidijs Teutonicos præcipuè collocauit, Radicofa- ’^^ inontcfiquidé Radicophanoeminen-nücaflrurn. tilfimum caftrum ipfeprimus conftru* xit,ex quibus Romanos adeà perdomu-it,vt Alexander papacoadus fecederet ab vrbe. Milites quoquè Teutonicos imperator per Italiam dignitatibus prç-fecit. Sedamp;perhoc ctiam tempus Emanuel Confia tinop.imperator,apocrifa-num fuum ad Alexandrum fecudomittens, magnam legatiói vim pecuniarum addidit,quam orator inprimis obtulit, deinde longa oratione conclu fit, polli-Cens Græcorum fubiedionem Occidé-taliEcdefix faciendam,fi corona Oc-cidentalis imperij, qua Fridcricusiuftc amp;nbsp;débité priuatus viderctur, pontifex Conftantinopolitanoreddcrcvellet.'q-bus,habito confilioc3rdjnalium,itare-fpondit Alexander,Se nolle id in vnum coniungerc,quodolim deinduftria majores luidifiûxiiïent: Inlupèr fuper hac Tetam diftlcili,tamq;iTiatura, inter patres colloquendum,idqj turn fici i,cùin ex epifeoporum fuorum conuenientia concilium propedièm congregaretur. res enimbec,ait,non vnius efthominis, fed plurimorum: quarc non ab vno, fed à plüribus agenda. CalUftu» Montur interim Guido Pafcbalisdi-Antipapa. ^ys,inbafilica S.Petrhquamagno Fri-dericiprazfidio adhuc obtinebat, cuius in locum à feditiofis quibufdam fuffici-turIohannes Sarmieh abbas,cardinalis exPannonia,vir pridem furto infamis, quemCalliftum vocitabant, quem imperator fouit ac manu tenuit in Apo-ftolicadignitatc. Per idem tempus Fridericus imperator Bambergenlcm epifeopumjbenè amp;nbsp;catholicc de Alexandrepontifice fenti-cntcm,adcum mifitoratorc.obtulit au-tem Fridericus Alexandro amp;nbsp;Ecclefiæ pacem quatunuis amplillrmam, voluit tarnen Longobardos abhac pace exclu-dcre.hocBlonduscum fenbit fcciHc,vt difiundos poftea vtrofq- facilius poffet coficcre.Vcrum fit necnc,Dcus nouit. fed pontifex dolos putans,fimpliccm vi-rumreintcda adimpcratorem remifit. |
Alexander pontifex diucum Ro. inter ha:ccolludatu$, ad vrbem pratferiptis fibi conditioibus poHeaccedereponu-lauit.confulibuscnim amp;populo polli-cebatur,nihil agereaut intentare, praeter ilia qua: diuina remin Ecclefijscer-nerent;amp;cum non admitterctur in fu-amamp; Ecclefiæ terram, in Campanians fecontulit. Nuncab Occidentcad Orientales ftylum flededo,bella terrs fandç narrare pergam. tons primo nusHierofolymorum quintus,congrc- cellui, gata rcgni militia,ad deuaftadam Alca-lonam ducit. Eftautem Afcalona, vna ex quinque ciuitatibus Philiftinorum, in littoremaris fita, formam habensle-micirculi,cuius circunferétie arcus fuper terram,adOrientemrelpicit. Hane igitur vrbem per an nos 5O.poftquàm le-rufalem à Chriftianis occupata eft amp;nbsp;obtenta atq; pofleffa^adhuc refiftentem noftri tunc prime obfidere aufi funt.ita-que mari terraq; vndique vallata infe-ftabat, ciucs vero virilitèr l efiftcbat ali-quandiu,amp;cum per quinq; menfes ob-lcflaeftct,amp; noftnslpespotiundæ vrbis amplior data, clalfis Aegyptiorum, no-ftris videtibus, nec prohibcre valétibus, ad portum vrbis applicuit. Eo temporedum Chriftianus populus circa Alcalonis expugnationemde-fudaret,Noradinus videos Chriftianos occLipatos,ingenti militia regnum Da-mafeenorum inuafit.vbi cooperantibus pro magna parte Damafccnis,rcgem eo-rum dilfolutum amp;inutilcm regno pri-uat,amp; fugcre ex Oriente compuht. Capta itaq; Damafco,amp; omni circu rcgione fubada,æftimas cxercitum no-ftrumab Afcalone remoueri,Pancatas obfcditjled in vtroq; fruftratur. nâ No-radinus iplè circa oblèllam ciuitatcm nihil prolecit,amp; noftri Afcalone adde-ditionem compulerunt,quâquàm amp;id finedamno noftrorum minimèfaólum fit,ciuibusomnimodis requiem negan-tibus, amp;nbsp;noftris ftragem quotidie non paruamhoftium facientibus. vno cnim diecirciter^o. ex fratnbus Tcmpli,vio-lentèrinmuriquod.! foramine mgrclfi funt ciuitatcm, qui omnes occifi funt. Verum enimuero Fridcrici impera- p^ji^jiij anno inclytus rex Baldui- f„i,fii(- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XXXIX. Teriim diequadam pofthæc ciuibus vitro adpugnam exeuntibus, adco graui ftragc À noftris proftrati lunt,vt no effet inciuitatefamilia,quam luâus dome-flicus non premcret. quarè confumpto nulitixrobore, omnis refiftendi virtus ' eorum cmarcuit/dc communi omnium confilio inrerpofitis conditionibus, vt cum vxonbus amp;liberis amp;omniffipelle-ffilecis egredi licerer. Capta autem eft Afcalon annoDomini 1154. ANNOeodem RainaldusdeCafti-, lionc, ConftantiamRaimudi principis Antiocheni relidam,vxorem duxit, no fineadmirationemultorum.nam multi inclytiviri, ciusmatrimonium appete-bant:fed omnibus fpretis,ftipendiarium militem Rainaldum occulté fibi mari-tum elegit: qui videos quod non mul-tum patriarch« placerct, motus indi-P«riarchj relatione patriarcham ccpit , amp;nbsp;cum optw. ignominiosè traétauit. nam virû lenem nudocapite ac melle delibutum per diem æftiuum in foie leruentifiimo ftare compulit,deinde omnibus bonis Ipoli-atumdimifit. ^, Idem Rainaldus Antiochenus prin-'’b cepsperuerforum omium*, quorü ple-rüque ai bitrio vtebatur,Cyprum infii-lam regno Hierofolymitano vicin5,quç tune temporis fub imperatorc Cóftan-, tinopolitanotenebatur, populis fideli-bus refertam,violenter occupau it: vibes c5triuit,oppid3 deiecit, monaftcria tam virorum quam fœminarum impuden-tèrconfrcgit:juri amp;argcnti quod indé abftulit,non crat numerus. Deinde tarnen conlcientia: ftimulis agitatus, cogitabat quopado poftet fe de tanta oftenla imperatori rccóciliare. deconfilioigitur luorum venit ad im-peratorem in Ciliciam,vbï cum fumma ignominia populi Latinorumreconci-liatuseft.nudus enim pcdibus,indutu$ laneismanicis vfq; adcubitum decurta-tis,accirca collum funcligato,gladium Habens in manu nudum,cuiuscapulum imperatori porrigeret prçfènt3ius,ibiq; ante pedes eius in terra lacuittam diù proftratuSjquoulquè cfiófts verteretur innau(eam,amp; gloria Latinorum in op-y, probnumamp;fabulam. Hic Rainaldus poften anno Domini »27 |
1160. cognito quod terra q fuit princt* pisEdcfleni,abrq; militaribus copias ar* mentis referta clTet,collelt;fta ingenti mi^ litia^profeduseftad locum :amp; nemine refiftente,infinita prxda indé reportata cft.Quoaudito,hoftes fideifefe cohor-t3ti,magniscopijsinlecuti,cum noftris prxlium committut.diiK^; concertâtes noftri,tadèm eóftemati, praida dimiffa, terga dederunt,muleis occifts amp;nbsp;nónul-liscaptis, inter quo$ amp;nbsp;ipfe Rainaldus ^urc^’c*” captus eft,atq; Alapiam cum alijs capti- pmuu uismulta çum ignominia dudus. Balduinus autem rex inter hxc, du m quandam ciuitatem^quam Turex prater prarfidium occupauerant violenter, occupatamq; fuccendet'ant, re-xdiheaf-fet;indè redicns Hicrololymam, fubito Saraceni in via pofitis inGdijs,ipfum vn-diquèaggrcdiuntur,atq; luis omnibus in iugani conuerlÏs,ip(epcnè captus eft: vci um velocitatc equi cui infederjt,fal-uatus,illorü euabtmanus. Capta cftil-1a die de Chriftianis maxima multiru- , do,cxfi autem pauci,inter quos amp;nbsp;magi fter tcpli captuseft.Ada lunt hxcannoDomini t^K.ij.Kalen.lulij. Sequenti anno Noradinus Chriftia-nisinfeftiflÏmus,congregatis copijs,c.i-ftrum quoddani quodSpdunca diceba-tUFjObledit. Quod cum Balduino inno-tuic,affumpta militia rcgni,vnà cû Thc-odorico Flandrcnli comité ad foluenda obGdioncmproperat;quod Noradinus audiens,obGdionc foluit,ac rcgi occur-rit.pugna fada^hoftes fidei nó fine mul-ta ftrageinfugam funtverh. Poftcahim vero Rainaldi rexlcrufa-lemab Antiochenis vocatus,Antiochi-am profedus eft,cópoGtisq; rebus prm-cipatüs,ad propria eft reuerlus, non autem multopoftitcrum Antiochiam pcr-rexit,vbï grauem inhrmitatem incidit, qui mortis fibi lentiés imminere pericu-lum,Berytum Icexporrari tecit,conuo-catis adlcprxlatis amp;nbsp;pnncipibus luis, coram omnibus ibidem fidem luam piè ac religiose articolatim aperiens, pon-tihcibus peccata cum multa pœnitentia conhtenSjCarnis lolutus crgaftulo,ani-mam exhalauit.Dicitur,in quadam medicina venenu fibi propinatü fuifte,nec id quidem à ventateraultum ddeordat, quum |
128 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
quumreliqua pars ab catello cuiporri-gcbatur,abfumptajeundem vita extin-xerit. Tantam autem mœftitiamin nullo regno pro morte alicuius prindpis exti-tiffe nullatradit hiftoria.fcrtur nihilo-minus amp;hoftesfideidoluiffc,itàvtqui-buldam fuggerentibus Noradino Da-mafcenoruregi, vtcùm Chriftiani duces in multis effent occupati, fines no-ftros ingrederctur,dicatur refpondiffe; Compatiendum eft amp;nbsp;indulgcndum iu-fto corum dolori, co quód principem amilcruht qualem hodiè non habet or-bis.obijt autem anno ndi. die21. menfis Februarij,amp; inter fuos prçdeceffores in Ecclefia fepulcn Dominici eft fepultus. Viuenteadbuc Balduino, Raimundus magifter domus hófpitalis Hierofo-lymitani, vnàcumfratnbus fuis ta domino patriarchy quam ecclcfiarum pry-latiSjmultas fuper patriarchali iure in-fcrrccoepcruntmoleftias.namfiue à domino patriarcha,fiue ah alijs obfcelera fua execratos, amp;nbsp;ab Ecclefia feparatos, adeclebrationem diuinorum palsim re-^Udhinr’ cipicbant, ægrotis viaticum amp;nbsp;extrema vndionem non ncgabant,multaq; alia Balduini mort. *prçlt;3iflum Almarioit HicroloL^. tex. contra emunitatem ecclcfiarum facie-bant.cuinq; fuper his dominus patriar-cha fæpè conquererctur, ciucs ad cam tcmeritatem vcncrûr,vt armis corrcptis contra patriarchaal in Ecclefiam fcpul-d i irruerent.Huius autem tati mali Ec-cleCa Romana videtur præbuiflematc-riam.nam iocum*prçdiélorum,à domi-nipatriarchæiurildiétionecxcmit. ANNO autem Domininô^.domino Balduinoquintoregclcrulalcmdcfun-élo,fuccefliteiin eadem fanfta cinitatc Latinorum rexfextus Almaricus filins cius vnicus,vircxpcricntia feculari pra:-ditus,prudcns, amp;nbsp;in agendis circunfpc-âus.fuit etiàm pccunix cupidus, féd in regni neceffitatibus neC expenfis parce-bat,necfatigati5i corporis indulgebat. |
ANNO jgitur primo regni cius Ac-gyptijs negannbus tributum annuum lôluerc,quodcum pâtre luo pepigerâtj contrains copiésdefeendit in Aegyptû, occurritque illi maxima multitudine procurator Acgypti,qui prælio vidus, multis amilfis aufugit.Timcntibus ergo ^^gyp^05î’’^^’'^*^‘'^^^5 Chrinianomm ad intima regni pcnctrarct,ruptis aggc-ribus qui flurnen Ndicobibere folcnt, exuberantem aquam per regionem in-ducunt:quarè his repagulis rex Almaricus vitra progredi non potuit,lcd vido-ria potitus,inregnum reuerfus eft. Non autem multo poft Noradinut fperans regnum Aegypti fibi vcndicarc, Syracinum militie fuæ principem cum infinita Tutcarum manu in Aegyptuni ducere conftituit.Quod audiens Sulta-, Mus Aegypti, proprijs viribus diffident, legatos ad Almaricum regem mifit,orâî auxilium : tributum autem nonfolum qualepatri fuo fuerat conftituturn, verum pró fuoarbitrio multo maiuspol-licebatur,fubiedionemperpetuam,foe-dusperenne, per obfides firmare para-tus erat. Dum hxclegati cum rege tradarét, penclt;^; effet conclufum, Syracinus in-grediturAegyptum,amp;occurrenccm fibi Sultanum vicit ac fugit, qu^ue à fuis in fuga occifus eft. polt cuius mortem Suar Sultanus fadus eft. Syracinus autem poftvidoriam Balbeis ciuitarccx-pugnauit, timorecuius Suar Sultanus cumregc Almarico priores conuentio-nes renoaauit,vndcrexcü vniucrlócx-erdtudefcenditin Aegyptum anno 2. regni fui,atq; vna cum Sultano diélum Syracinu apud Balbeis obfeffum,ad de-ditioncm compulit, ca conditione, vt cum luis omnibus hberum haberetexi-tum.ita Damafcum abijt. Quibus diebus Noradinus à pcregri-nis Chriftianis circa partes Tripolita-nas dcbcllatuseft.aducnerant emm ora-tlonis caufa quidam nobiles Aquitaniç, fcilicet Hugolcnior de Signi3co,et Ga-fredus comitis*Angelifinenfis frater, hi fubitócum corum mibtiafuper exerd-tum Noradiniirruentes,eum penè vlq; ad internedonem delent. Noradinus autem confternatus, damnum abolerc cupicns,non poft multos dies congregans fuorum copijs, ca-ftrum Chnïtianorum circa Antiochi-am ob(edit:quo audito, Boemundusj. princeps Antiochenus, comes Tripoli-tanuSjColomannus Ciliciæ præ(és,im-peratons conlanguineus, Ihorus quo-que |
A NATO CHRISTO
que Armeniorum princeps, ad obfidio-ncmfolucndamproficifcuntur.cisitaq; aduenientibus prçlium cómittitur,tan-demq; poft ancipitis marcis pugna Chri ftianiinfuga vcrfi vincutur.fed amp;nbsp;principes fcrè omnes captifunt. Noradinus hacpöt/tus vidoria.eaftrum cepit anno nóp.Sed amp;nbsp;rege Almarico in Aegypto conftituto, Noradinus vrbcm Chrifti-anoruni vulgari appcllationeBellianas didäjobfedit, atq;intrapaucos dies ad deditionem compulit.
Rediens autem ab Aegypto cum fuis exercitibus Almaricus rex, vocatur ab Antiochenis,atq; illue vna cum comité Flandrenfi, qui co turn in annoadregnum appliCUerat^propcrauit: adueni-ensq; tarita diligentia regionis négocia, quanta propria, tradare cœpit: amp;nbsp;pru-denter adminiftrans omia, eftecit vt ea-
dern æftate intcruenicntemultoprecio, princeps libcrtati amp;nbsp;honori fuerit rc-ftitutus.
Gratianus S.Proculi monacbus,pa-triaHetrulcus,apudBononia inter extern opera decrctoru librum accuratilfi-mè collegit, quod opus Rugenius póti-fexapprobans,lcgcndum publice con-ceffit. Petrus Lógobardus,Parifien epi-lcopus,cx Nouaria cilalpine oriundus, tierid quoque tépus,Vincentio teftate, )onitatevitx amp;acumineingenij elarif-fimus,quatuor libros Sententiaru com-pofuit. Petrum Comeftorem prxdióiis nó carne, fed virtute fratrem, in Gallijs floruiflc turn conftat,qui vtnuf q; tefta-mentihiftoriam diligetiffimè compila-uit,alia etiam nonnulla edidit. Auice-na Hi (palenfis medicus, cum in omi do-Órinaexcellcret,librum compofuit, in quoomnem logicam, omnemlt;^; naturalem philolopniam compledi voluit, metapnyfica accuratilfimè enucleauic. poft alios medicos in lingua Arabica medicinamomnem dcfcripfit inquinq; libris, in quibus fcGalcni interpretem appellat.
Auerrois medicus,cognomento Co-mentator, apud Cordubam Hi(panix floruit, commentanos in Ariftotelislibros fcripfit, librum quoquè demedi-cinacompoluit. Auicennx inimiciffi-musfuit.
GENERA TI O XXXIX. 229
Hxrefis Vualdenfiumleu Pauperum Vuilda dcLugduno,pcr h.QC tépus iqitiu fiipi-pfit, cuius author quidi nomine Vual-döLugdunefï ciuis extitit.is cum diucs cftet,opibusrelidis amp;nbsp;paupenbus ero-gatis, euangeheampaupertatem omni-raodam obleruare ftatuKj Vndc. cum idiota eflêt, quoCdam vulgäres hbeos cum quibufdam fandorum didis fibi conferibi fecic: quos non fanèinteUi-gens, fuo inflatusfpiritUj prædiçando Apoftolorum hbi officium vfurpauit. Gógregatisitaqjinnumerabilibusdifci-pulis,multos amp;nbsp;quidem peffirnos enq-res diffeminare cœpit, pixlatos fcihcet acclcrum penitus afpemando.monitus autcm,rc((2ondit ; Oportet Deo óbedi- ^^ remagls quam hominib’. amp;cùminluo fenfu obftinatus perfifteret, tadèm vel-uti hxreticus patria pellitur.qux resfada eft in laqueum magnum amp;nbsp;Icauda-lum fimplicionbus.inmultisautem lo-cis adhuchxcipfafatuitas viget.
Inhacctiàm generatione crat admi-rabilis quçdam virgo in Rheni partibus inoppido gingen (andimoniahs.Raptaj^jgHjejjj, enim frequenterinfomnis,didicit non foliim quod verbis cfFunderct,fcd etiam quod fcribendo Latine didarct. Multa fereur prçdixifïedefuturis,ad quam eti-am S.Bernard’ feripfit.hçc ad Colonien fcribensde futura clericorum tribula-tione,dicebat quod clerici glonam abf-quemerito habere volebant.
In hacgeneratióe anno Domini 114$. Xrmenij fe legati Armeniorum epifcoporum, eo- Pont.Ro. rüq;Catholicus,ideft,Vniuerfalis me- oüerunc. tropolitanus, qui plus quam mille cpi-fcopos lub lehabet, ad fummum Pont. Eugenium Viterbij turn manenté vcne-runt,itinere per annü amp;fex menles pcr-gcntes,fubiedionem fedi Ap.olïcrunt. Caula viç talis crat : Inter Armenios amp;nbsp;Grecos aliqua difcrcpantia erat. Ponut enim Armenij fermentatu, ficue amp;nbsp;illi, panc:aqua vcro admifcét,ficutnos;prç-terca natiuitatem Dhi Epiphaniç continuantes, duasillas fcftiuitates vnamfa-ciunt,antiquo more Onentalium.
Pro ijs alijsq; Ecclefiam Ro.iudiccm clegcrunt,formamq;facrificij luxtacó-fuetudinéeius fibi dari depofcuntjquo$ Romanus Pontif. gratantèr recipiens, V Mifta-
-ocr page 246-|
I/o lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Miflarumfolenibusac facrificijs fccre-tiùsadliibuit. Quoddum intente face-rent, vnus exeis pontifex inB.Martini 'odau a,quSdo dedicatio Ecclefiæ B.Pe-tri celebratur,fummo Pont.diuinainy-• Peria agente ,iplendido fulgore radium • Solis luper càput èius corufeare, amp;nbsp;in iplo radio duas columbas affcendentes vidit.Cum^; diligcd ùs hic illacq; ocu-Ids circunferret,nullumcju€ aditum per quem lux ilia inferretur, vider et, deih-cum.effe cognofeens, ac ad obedienti-ara Ro.Se. ni a gis accenfus, cundis qua: viderat aperuit. A t venerabilis pater Eugenius non fuis hoc mer it is at tribu en s, ipGus potiùs fidecxlitùs ipfi monftra-tum affirmabat, vt videlicet EccleGa,à qua milTus ipfc erat, Sacramentorum virtutem cognofceret,acdeincèp$ quali ea reuereniia tradare deberet, addi-feeret. Otbo Pri- Inhac gencrationc Oiho Audrius fingenß». Prifingen epifcopus moriturum qua eti-àm chronica fua elegantiffimè conferi-pta terminatur. In fine huius genera-tionis Fridericusimperator reuerfus in Gcrmaniam,totam terra amp;nbsp;vniuerfam fubftantia Friderici ducis de9Ï0tcburg/ alias Sucuorum,fratruelis fui,hçredita-ria fucceffiofte poll edit, ac paritèr mul-torum baronum.Guelfo autem dux or-batush«rcdc,amiflo nupèrin Italiaper Ini ’s^w'ii ped’^f’^fifiOjHcnricum dueem Saxoniç occupât. uit,quantitatem tamépecuniæ padus, dum confequiputat,fruftratus eft, dux enim Henricus Gueltonem iam grandç-uû cito moriturum prçfagiens, argentû coftitutum dare didulit^pro quo Guel-recepta abeo pecunia, primo beneficijs, fcilicetducatu Spoleti,marcbia Tufeiç, principatu Sardinix, ipfi refignatis, omnia prædia fua ipfi contradidit.Simi-limodoRudolpbus cornes de^fuJUn^ î)0jjf, omnia prædia fua hæredis loco imperaton dédit. Pro bis imperator Alberto comiti de 5gt;lt;îFrpuragt; quifilia comitis Rudolphi vxorem habuit,conccfiîtTuncen comi-tatum,amp; adiacentia Seckingenfis Ecclefiæ cum prædijs conquifius. Præter RæcmultQrumuobihmüp qui h^icdi^ |
bus carebant,prçdia donatione vel pre-cio acquifiuit.Deindè Burgundiam in- nbsp;nbsp;nbsp;, greffus, terra foceri fui Rainaldicomi- nbsp;nbsp;nbsp;quot;^ ti$,quiiamobicrat,inditiócm fuamrc- ' . dcgit,ac regnum Burgundiç cum archi-folio Arelatenfi,quod ducesdeZærin- r***^ gen, licèt finè frudu, tantum honoris ® caufa in beneficium ah imperio iam dm tenuerat,a Bertoldo duce extorfit, prae-ditis fibi trium cpifcopatuum aduoca-tia cum inueditura regalium, fcilicct Laufanen,Gebcnnen amp;nbsp;Sedunen. hxc omnia libcris fuis acquifiuit. In hac gencratione* Vladislaus2$. ^ ■ Boëmorum dux, à Friderico primo fibi gei,, . amp;poderisregiam dignitaté acquifiuit: amp;cùm inexpugnatioe egregiaoperam nauâlfet, imperator ei leonem rubcum bifurcatx caud^in clypeo albi colons infigncregium conceiht: candelabrum quoquèSalomonis ex Mediolano abl-fiortatum,inEcclefia S. Viti Pra^ç col-ocauit.Ncc obdat præmiffis,quod anno Domini 1086. apud Moguntiam in conuentu principu ab impcratore Henrico* Vratislausr ex dicitur declaratus, Morauorum regno ad Boemos transla-to, amp;nbsp;Polonia, Slcfia amp;nbsp;Lulatia adic-ólXjVbi ctiam Gilbertus Treucrenfis epifcopus Pragæ regem inunxit,amp;rc-gijs decorauit infignibus.nam in hido-njs Boëmorum inuenitur, quód pod Vratislaum regem plunbus annis interregnum fuit, tanquàm regni dccus homini Vratislao, non prouincix, datum fuidet. ZechiusCroatinus, baud obfcuris Ze^*quot;^ parentibus ortus,propter homicidiu vl-tionem fugiens,in earn regionem venit, quç nuncBoëmia,terraminculta. Ze-chio frater fuit Leches ; hievt vidit fra-trem ditatum, in terram planam iuxtà profeétus,Poloniam vocauit. nam Pole Sclauonicalingua,planum dicitur.Co-aluërut«^-ambo breui inmagnam mul-titudinem: Rufaubiam, Pomcraniam, Cadubia,fui generis hommibus imple-uerunt.Zechij quoquè famiham Boë-mos appellant,Morauiam,Lufati3mq;, pulfisveteribus colonis,occup.trüt.de- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U funâo Zechio, Cracus apud Boemos magnsauthoritatisvir,ehgiturinprin- cipem,qui populü optime rcjuc.moriés, |
A NATO CHRISTO ffes filias religuit, *Prelam, Tcrbam, quæ erat forti!ega, amp;Libufram.Libuf-fa fapiens pluribus annis rexit Boemi-am,tandem redè iudicandoimperium amifitviäus enim clamauit per terrarn, •ndignü effe virosa fœmina gubernari.
Sequitur multitudo,principem po-ftulant-Libuffa, concione vocata,Ego Vobis,inquit,vfquchuc placide molïi-terque impcraui, fedvobis meum regimen ingratum ; fterniteequum meum, finiteincampû currere:vbifubfiftetan-te virum ad menfam ferream fedentem, illemihiconiunXjamp;vobis princeps erit. Placuit,amp; ita faóïüeft.Equusaliquan-tifpèr currcns,ftetit ante aratorem Pri-mislaum dictum,inuerfo vomere comc-dentem. Acceduntqui fpeótacuload-trant, amp;nbsp;ilium principem lalutanr ac-cepit virgrato animo, mox boucs inal-tum cuanuilïcfcrunt.fixitidem Itimulu in terrain,quem fronduilfeaiunt.Duxit Libuflamvxoré, amp;nbsp;primus Pragam ag-gcre amp;nbsp;muro cinxir.
Mortua LibulTa,Valafca vna ex pu-tlliseius, virgo ingentis fpiritüs gentis Amazonie«, accerhtis mulicribus amp;nbsp;virgimbus:Heram,ait,pcrdidimus,quç non paffa eft nos feruire viris: Afliftite niihi,(Sc ego vobis imperium polliceor. Coniurant in viros lingulx. mandat ipfa omnibus, vt viros, parentes, mares oinnes quoquo paélooccidant.lllç iu(-laperficiunuarmata: pofteà,prçlia mul-ta cum viris agentes, fcmpèrvidoriam obtinent, amp;nbsp;more Amazonum viuere ftatuunt. Poft multa Primislaus vir induürius fcribit Valai'cx, iniuflufuo optimates arma ineas mouifte,feillam filiç loco amarc,fcnium (uum regno in-eptum, veile tradere fibi arcem* Vifle-graden,vndè Boemiamtotam obtinere valeat,modó partem fibi quam velit,ta-tum relinquat,ac poteftatem quam fibi fœminarcliquiftet, iurefe foeminx re-ftitucrcdebere.Capitur Valalca Iiiisar-tibus,amp; arcem volens accipcre,cum ar-mans copijsocciditur: demdè in esteras cxdes fiunt, qux fine duce facile lupprimuntur. Sequitur iam nunc catalogusducumBoémix. Primus dux Boemorum, diétus eft Zeebius,fecun-dus Cracus, ULPritnislaus,lILNinuf«
GE NE RATIO XXXIX. ajX
laus, X.Mnatan, VI. eius frater Sphor-cio, VII. Vuinislaus,VlII. Vratislaus, IX. Hoftiricus,X. Borfinous primus Cbriftianus fub Arnulpho imperato-re. XI. Ziptimcus, fub Henrico Aucu-pe ad fidem conuerfus.Bolcslaus amp;nbsp;Vc-ncslaus filij eius. Boleslaus occidit fra-trem primo anno Othonis primi.XII. Vindislaus. XIII. Vucnceslaus. XilII. Bodeslaus. Vucnceslaus fuit martyr. XV.Boleslaus, XVl.Bolesiauseius fili-us.XVII. Valricus. XVlII. Brifctislaus. XIX. Spitigneus. XX. Vratislaus. Hic creatur in rege ab Henrico quarto.XXI. Cunradus,qui non eft vlus regio nomine, fed ducis.XXII. Bifetislaus. XXIII. Boleslaus. XXIIII. Borfunslaus; poft quem duces ipfi déficientes, reges elfe cœperunt.
Exin catalogus regum Boemix fuc- ^^cngt;J*re. cedétium.Primus Boemorum rex Vra- ®”' tislaus,ab Henrico IllI.creatus.Sccun-dus Vladislaus,a Eriderico primo co-ronatus. Poftillum Sobislaus terrius, fuccelfitilli rridericusrexquartus.Cü-radusquintus,Biietislaus Icxtus,Vuen-ceslaus VII. veriim !ex vltimos abftinu-ifte regio nomine coftat^quia forti corona m more Maiorum obtinere no va-lcbant.Primislausdeinde Vladislai fili-us, à Philippo Ro. impcratore corona-tus eft, quem Philippum Rom.Ecclefia non accepit. Vucnceslaus Primislai fi-lius rex 1111. Othocarus frater eius rex V. Vucnceslaus Othocari filius VI. Vucnceslaus eius filius rex VII.Rudol-phus filius Alb.rti regis Rom.VIIl.qui duxit vxorem Elizabeth, relidâ Vuen-ccslai regis, amp;nbsp;opc patris regnum obti-nuit. Henricus dux Carinthiæ inregem cligitur,Rudolpho defunéto rex IX.lo-hannes filius Henrici vij.rex X.hic Hen-ricu fugauit.CarolusrexXl.I‘'gt;h“‘”’‘^’im. perator fadus. Vucnceslaus rex XII. amp;nbsp;imperator Sigifmundus XlII.imperator amp;nbsp;rex Hungarix fimul,Albertus XllII. eius gener et Ro.rex.Ladislaus filius A1-bcrtHcx XV.Georgius Pogebraci»XVl. Vladislaus XVII. regis Polonix filius, quihodièregnat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LudouieuJ
In hacgeneratione anno falutis 115$. Francrex. poftquam Ludouicusrex Francix He-honoram GuilielmiPiCtauicnlis filiam
V a
VXO-
|
»5* ÎOH. NAVC. CHRONOG. VQLVMEN TERT. riiilipput Augulius I'tac.rcx. VxöremreliquiffctjVtfupra diftum cd, quam Henricus Andegauenfis comitis filins vxoremdefpôfat,quçres initium fecitmukis pofteibellis.okeasetem nuptias Aquitania,Andegaui3, Cenoma-niaamp;Turonucomitatus, Henrico ac-ccfscrejquos principatus defundo patre vnà cum Angliæ regno fufeepit, potens aduersùs Frâcos effeétus. Genuit autem HelionoraHenrico quatuor fikos,Hé-ricum,Ricbardum amp;Iohanncjqui fuc-ceffiuè reges Angliç fucrunt, amp;nbsp;Grof-froiüjquivxoris fuæ fuppetijs fuitdux Britaniç conftitutus,amp; quatuor Elias. Atrex Ludouicus nc fine likcris ma-fculis vita defungeretj Confiantia Al-pkonfi regis CafteUx filiam ducit, qux in partu fecundo dum filiam cdit,mori-tur.huic fuperinduxit Alizam Theo-baldi Blefen filia, ex qua genuit Philip-pum,qui didus eft Auguftus,cognomi-natus eft etum Adeodatus^quafi ad pre-ces Dei muneredonatus. verùm priuP quam nafceretur,vt refert Robertus^pa-trihocinfomniu apparuit: viderevifus eft filium caliccm manu tenere, humani Cruoris plenum, cumó; fuis proceribus propinare,cx quo ipfi biberct imperter-riti. Quodvifum patervni tantum He-rico Albano legato apoftolico detexit: fed defu ndo Ludouico,lcgat’ poftea ré propalat. deinde afino luperiore antc-quàm Ludouicus moritur,curauit Pbi-lippum regni cólbrtcm allumerc. quarè Rhemisperdudum magna pompa ado-Iclcentcm lacrari iubet, annum vix 14. agentem,cui,dum coronatur, Guilicl-musRhemorü primas, nouelli regis auu culus amp;nbsp;S.Sabinx cardmalis, Romanus Icgatus affuit. Philippus itaq^rex cuannostantu 15. natus eilet, coi onat: quo tepore Ludouicus eins pater quorudam aulicorum fuafu adduduSjPhilippum in nionyfia-no téplo itcrùm coronari iuifit, vbi Labella Balduinifknnoniç comitis filiam Philippus vxoré accepit, cui in perpétua dotem cornes Arthefium vfq; ad Lii'am amné dcdit.paucispóft dicbus Ludouicus paralyfi,vt refert Robertus,interijt, elatusin monaftenu deBarbeHo, quod viuusiple conftruxerat, cuiusiepulcru Allla regina auro argentoque luperad-ditis gemmis ornauit.mortuus eft anno Domini 1180. |
Fridericus imperator fub titulo du-cis Sueuix fundauit monaficrium S.Fi-dis in @lfffÏ4f, habetur*^; ibl aliquiddc Othone epdeopo Argentinen amp;nbsp;Cun-radocomitCjfratribusfuis. Similiter mo nafterium S.Vualpurgis prope J^ßUrtH inforefta fundatum eft à duce Sueuix.' Alij dicunt,amp; forte veriùs,quod Fride-ricusauusiftius, gener Henrici quarti, monaftcrium S.Fidis in @lct|iilt fur dauerit. Eo fermé tempore, hoc efi, anno 1168. Cunradus cornes Palatmus Rheni, frater Fridcrici imperatoris mo-ritur, amp;nbsp;Henricus dut Saxoniæ amp;nbsp;^^^'^»1^ uariæ, Clementia filia ducis de JZx-ringen repudiata, duxit filiam Cunrr.- ' di Palatini, amp;nbsp;ob hoc poft Cunra.L i morte fa dus eftcomes Palatmus Rhe ni, quem Fridericus primus de Palatinatu inueftiuit. Mortua vero vxoré, Henricus duxitfiham regis Anghæ,gc-nuitque Othoncm,Hcnricuin ilkGui-lielmum. GENFRATIO Xl. ANNO Domini 1170. imperantc gloriofiffimo imperatore Fridcri-co primo,anno regni lui iRprçfidétcin vrbe Roma AlexandrolIL pontificema-ximo,3nnoeius»2. incepit XEgenera-tio. Circa cuius initium Gualfagus Anglerise lt;omcs, nupcrMcdiolauova-ftato captus amp;nbsp;m Gcrmaniam dudus, compedibusfraéfis,in Italiam cum lU- , fticohabitu venit.vbi Mediolanenfiun)®^^jj„:( ciuihus conuocatis,adiuuantibus focip ciuitatihus ac Grxcorum imperatore, ab integro ciuitatem rcpoluir,ac meeni-bus muniuit. Mediedanéfes igiturprifhnain renouantes perfidiam, vt Icnbit Abbas Vr-lpringen,con(pirationcminiéruntcuni alijs ciuitatibus Logobardne, qugoïhci vnodiciudices imperatoris cü fuisfau-toribus expulerunt,quoldam fulpende-tes,quo(yam nudosrelinqucntes; quod faCtum elle propter multipliccs inlolen-tias,quas Fcutonici exercucrantjltalid Icriptores commémorant. Accepta igitur occafione à Ichifmatc Ro.Ecddiç Ócabexcómunicatiócimpc-ratOfis, ócvtlulpicabat,de authoritate Alexan- |
A NATO CHRISTO GENERATIO XL.
|
Alexandri pâpç,fpretis iuramentis, cce-perutrcbellare. Et ideo ipG ctiam rc^di-ficaucrunt quandatn ciuitatem, ab im-peratorc prius deftru(äam,et ob honore Alexidiu. AlexandriPapæ,vocauerunt cam Ale-xandriamjn dedecus amp;iniuriam impe-ratoris.De induftriaautem earn vrbcm inftaurantjVndè Papien.Derconenfesq-acMontisferraten, quosfolos imperator amicoshabcbat, infeftarc poffent. Ego tarnen inuenio, Cremonchimpe-latoritum quoquè amicosfuifle,amp;plu tes alios in Italia, vndè Papien, Cremo-nen, amp;nbsp;alij fautores imperatoris, in de-rifióem Mcdiolanenfiü,eam ciuitatem Paleam appcllabant.erat tarnen circun-data foffatis ac muris firmifl.creuit verb ftatim populus, fiquidem confiât t$. milliaviroru primo eiuscondita: anno eamincoluifle. ^«itaFri- Prouocatus itaq; Fridericus,cum cx-Mimquot; cfcitu in Italiam ducit per monté Cini-pediüo. quot;nbsp;Gum^fretusfauoremarchionis MontiC ferrati,amp; primo ad Secufam fubftitit oppidum fœderatû Lombardis, id dolo, vtfertur,captum diruit.Aftenfes deinde timoré perculfüs,indcditionemaccipit. deinde Alcxandriam delete inftituit, quam quatuor menfes obfedit.quû plu-uia Ottobri cotinuata, Tanarus amnis effufuSj magno obfefGs præGdio fuit.ad prima autem veris Ggna lociæ bello ci-uitatcs opem obfefGs, atq; annonam na-uibusaduerfoPado Tanaroque, Gmul terra apportârunt. Tempore lùccedentc,cuniculis qui-bufdam imperiales Gnguli quidam in vrbcm fubrepunt.exciti tamé noéturni vigiles, vrbem clamoribus implent.adeas Voces Alexandrini raptis armis irruunt, cos qui intrârunt,trucidant,amp; cunicu-losrepagulisGrmât.ac eruptione fada, armatas Fridcrici cohortes ad portam cxpedantcs,ingenti cædc commiffa, ad impcratons vlque tentoria repulerunt. pertælus itaq; longitudine 13borum,in die Pafchatis obGdioncm loluens, Pa-piam venit. In hac obGdionc imperator non pro-fecit. Nam dux Henricus dc Saxonia, quod taccnt vel ignorant Blondus ac Platina,nepos imperatoris,pcrGdè ab eo recefGt,fumpta occahonedc cxecratio- |
ne,amp;fortè accepta pecunia. Quem, vt rcf^erunt,fecutus imperator vfq; ad 1a-cum Cumanum, cum magna humilita- fjg^^j^j j^^^ tcpoflulauit,vtfenon defereret,volens cisSaxonij adpedes feducis demittere,quod tarnen rebcllio. duxreeufauit. Quidam autem ducisof-Gcialis,Iordanus nomine,fcrtur dixifle: Sinite Domine,vt corona imperialis ve-niat ad pedes veftros, quiaveniet amp;nbsp;ad caput. Tunclmperatorpliisnonpotés, pro tempore exercitum dimiGt,amp; maxi-mo laborc auxilioq; TaurinenGum aC Nouarieh egreffus per montem louis, tendensinBurgundiam, inquibufdam locis adeb a nguftiatus,vt accepta pecunia, feruientis feruum fè efle Gmularer, amp;equos curaret. Tandem venions in Alemanfam,pre-fatum ducem dc proditione crimine læ-fæ maieftatis impctiuit. dux verb pr^ue-nit eum,ac in Sueuia fccerat confpirati-onem contra impcratorem, cum Zolo-renGbuspræcipuè amp;nbsp;VeringéGbus co-mitibus.Aft imperatorducem frequentér citât ad curiam, vt veniat ad obieda refponfurus. vbi quidaprincipes acfautores ducis, more Teutonicorum vo-luntatcmfuam pro lege ftatuentes, dicebanc qubd imperator ducem condc-mnare non polTet,vcl terras fuas abiiidi-care,niGintra ducis terras placitum fta-tueret. Porró quidam nobilis vir exur-gens,propofuit qubdlege duellioniim obtinerevellet aduersiis quélibet, poffe impcratorem euocare principe pro iu-ftitia adlöcum quemcunq; vellet, intra termines fuiimpcrij exiftentem.Cumi^; nemoiftileofferret ad pugnam,ediéfo imperiali pr æfata fententia pro iure per-petuo ftatutaeft, rationeamp; authorita-teGrmataeft. Deinde imperator prçdido duci ab-iudicauitducatus fuos amp;aliabonaGn-gula.Gcfaétumeft vtducatu Noricum concedcret Othoni Palatino dc Viiiti-lifpach, quifretus auxilio fratru fuoru, Cunradi videlicet SalisburgéGs epifco-pi, quipofteàfuitctiàm Moguntin ar-chiepi'copus,amp;Othonis fratris,quéfc-citPalatinumin Vuitilifpach,cuius G-liuspofteàPhilippum regem interfecit. Hoiu auxilio Üthoducatu virilitérob-tinuit,amp;ducéindècxpulit.ducatü vero V 3 Saxo- |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
^4
Saxonia: contulitBernardo deAnhalt. liujc auxilium prxbebat Colonien ar-chiepiCcopus,Philippus Mogutinus,amp; Lanrgrauius ;de l’huringia, qui iplum ducem intra vnum melein dccaftrisfcx-decim firmt(bniis cxpugnauerunt, amp;de :5rttl»f«ig. terra vfq; Sgrunfutg cxpulcrunt,de qua ciuitateneciple,ncc eius progenies ad-hucpotuit expelli. Imperator veroalia ipfius bona multis‘diftribuit, præter ca quç Guelphoni patruoilli’ amp;nbsp;fuo auu-culo dereliquic.Hæc à quibufdam gefta fuifle anno Domini ii8o.narrantur.
Circa annuDomini n74.erantin im-perionobiles quida pacis ftudiofi, tam pontificis quam Friderici rebus paritèr affedi,quitus intercefforibus inducia-rum foedera funt coficripta. Longobar-diæ populi inducias laudauerut, (èd pa-ci cum imperatorc conftituendx non priiis vacandum elle dixcrût,quàin Ale-xandri pont.Ro.ratioelïet habita, quin ctiàm Veneti admoniti edent, quorum fuahonc arma primùm in Fridericum Agit de pa- Vcronenles Paduaniqj moucrant. De-ccltaliæ. indé Friderico petente, conuentus Pa-pix eft babitus.illuc tres cardinales cum Se. Ap.legationis titulo accellerunt,cui Longobardi« lócietatis oratores inter-fucre,pcticruntqj à Friderico cardinales pacem, per quam pontifex Rom.(ua
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Ecclefix iurareciperct, rctincretque intada. amp;nbsp;Lombardi fubiedionis mo-dum poftulabant, conferedorumq; tri-butorum conluetudiné obieruari, qua Carolus Magnus, Ludouicus amp;nbsp;Lo-tharius concelfinent,voleb3ntq; amp;nbsp;pó-tifex amp;LombardiEmanuelcm üræco-rumimpcratorem ac Guilielinum regê Sicilixincludere. Friderico autem ini-qua,vt Blondus vult, poftulante, conuentus eft diftolutus.
Q[iintaFri- Paulodeindè póft refcitum eft, Friderici inita dericum copias ex Germania nouas có-Hhio'^P' traxiftcjacm Italiaaduentarerquasciim cxploratores breui affuturas renuncia-rent, Papienfem Coinenfemque agios populati lunt Mediolanenfes, Alexander^; pontifex Alcxandriam vrbem dato epikopo exornauit, amp;Papien Ecclefia crucis ac pallij dignitatc priuauit.
ANN01175. Fridericiimperatoris copivX Comum peruencre^focia: autem
ciuitates perLombardiam Mediolane-fibus prxfidio acceftcrunt, du óf unique cftmaximo apparatu Mediolancfis po-puliCoraciumin rus Banlianu,amp;impatientes morx Mediolancnles DCC. equites, Comenfiagroquàhoftis vcn-turus nunciabatur, progreffi/unt; in quosà longé vifos, Fridencus trecen-tos primùm equiteSjindè alias poft alias turmas immifit. repulftq; Mediolanen, multis vulneribus acceptis, ad Coraci-um vndèrefiftendi neceffitate aciesop-pofita eft,concedunt.Et Fridericus iatn ternis copijs inprxlium paratusaduo-Iauit.Primusitaq;in tanto ardore Friderici ftgnifer,cùm aquilam inter con-fertos hoftes intuliftet,confoftus,aqui-laq; in hoftium poteftate fact a eft. ^
Quoin lococùm pugna eftet atrox, ^^ff,,lt;' amp;nbsp;multx hincindè fièrent cxdes,Fride- pug»’' ricusimpetuminhoftesinconlùltiùsfe-cit;dumque multos manu iplc etiàm lua vulneratintcrficitq;,equoiuftofiopro. lapfus occubuifte credituscft. ad quam famam ardentiores Italici, imprelfio-nem fecerunt,amp; Germani pedem referre, póftfugam iênslm committere cœ-perunt,quorum multos Ticinus amnis abforpfit,amp;plurimi eorum adhoftium caftella ignari itinerum delati, partim cxfi,partim funt capti.F.ióiadeimpedi-mentis ac cxfói urn fpolijs prxda,militi cftconcefta.
EratComi vxor Friderici, quæmu-tatavefte funere regio profequi virum latagebat.verùm dic quinta à commifld prxlio Fridericus Papiç habitu comita-tuqueimperatoriovrbem perambularc pni'is eftcófpedus,quam eum vel viue-rePapienfispopulusrcfcifier.Poftquam amp;nbsp;vxor amp;nbsp;viri ecclcfiafticiingens multi-tudo, quos iturus in prxlium imperator Comi dimiferat, Papiam ad cü con-uenerunt,multi eorum ea fuerunt au-dacia,vt in faciem illi dicerent, perfecu-tionem Ecclefi£,qua tam diù debaccha-retur,Germanos iéc *luos inipcriofub-ditosluere. Ad qua: verba ardentiores laéh epiicopi amp;nbsp;archiepifcopi multi, funt proteftati, fe(e, nifi Rom. pontifi-ci amp;nbsp;Ecclefix pacem breui dederit,cum dvrelióturos, amp;fucceftorem abEledo-ribus poftulaturos; qmbuj deterritus minis
|
A NATO CHRISTO minis,quærerc ftatuit, opportune tarnen, quonam modo pax inter papa amp;nbsp;imperatorem componeretur. ANNO igitur Domini «77.reformata eft pax inter Alexandrum papam amp;nbsp;imperatorem apudVenetias.de mc-dijs autem quibus ad pace ventum fit, Italici quoquè fcriptores funt partim difcordes.Blondus enim fcribit,quêfe-quiturAcneas Syluius,Fridericu poft præmifta Magdeburgenfem Mogunti-numq; archiepifcopos, oratores ad pa-Reftituta cecum Alexandro conftituendam, de-Mdro^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftibi-dèm,vt pontifex Bononiam, imperator Mutinam fc cofcrrct,quód eo modo facile poftet ad colloquiû perueniri.pro qua recomplenda,pontifexadGarga-num montem fe contubt,vbi triremes à rit,bisque Venetias dektuSjmagno honore exceptus eft, amp;nbsp;in innere terreftri fex cardinales Bononiam mifit,Frideri-cus autem Mutinam venit. Dum hxc geruntur,oratores Fridc-riciBononiam fufpedam dicut,amp; Fer-raria pro conuentu eligitur. erat qua-dragefimaletempus,amp; pontifex ducem Venetoru aurca rola donauit, petijtq; Ferrariam:vbirurfus mutatis conditio-nibus, Venetijs Couenire placuit, ea lege, ne prius imperator Venetias adrnit-teretur, quàm pacem iurciurando fir-maret. Concelfitigitur Fridcricus pacem Alexandre in ea formula,qua fem-peroptauerat, amp;Guilielmo regi Sicilië, ac quindccim focijs ciuitatibus in fex annos pacem dedit. HæcBlondus. Abj vero aftcruntjFridericum cu magno excrcitu venifle in Aufoniam, mo-niffeq; in ROinana vrbem,pro quo pon-tifex(vt aiunt)eius vires perhorrefeens, 17. pontibcatus fui anno coqui fui ve-ftihus fumptis,eo in habitu V enctias ^-fugit,ad dmæ virginis de cbaritate mo-nafterium profeétus.hîc abincobs reci-pitur,amp;bortuloprxficitur. , Poft aliquot vero menfes, cum quidam nomine Comodus, cum agnouif-fet,confeftimad Sebaftianum duce ac- » celfit,pontificem adefte Romanum rc- ac fenatui Venctopriuilegia concelfit: veneris one primo quidem funalecandidum,quod pm^'egu tubt.quirecopnita,mox lenatumcon# fobs pontificibus Romanis portan ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.xanden • gregansjcumoainj apparat ad ponu- dumconluctwdoconcedit.ltem quod V 4 plum- |
GENERATIO XL ^35 ficis diuerforium acceffit, agnitumque in tali delpedo habitu pontificem,cum crucibus alijslt;^; folennitatibus addiui Marei templum cum omni gaudio per-duxit. Cumqjibidem pontifex ante aï-tare ex more confediflet, principem,fe-natum amp;nbsp;omnempopulu mbenedixit. Imperator audiens fumm'um ponti-r ficem Venetijs eftc, Othont'æ blium fuum cum armata claffe ad re,nofccn-dum lummum ponnheem Venet:ias mi-fit,quiamp; Venetisohidbellum inouit, cuiftatim Scbaftianus dux Venetorum occurrens, fado congreffu ipfum fu-perauit, amp;nbsp;Venetias vindum perduxit» Otho autem ad potificem duóius,pro-curauit quod pax inter maximu pontifie cm amp;nbsp;patrem Auguftum eompo-nitur. Altera igitur qux fecuta cft,die Fri- .4 dencus Venetias venit. pacem à filio confe«ftam hoc modo approhat,vt Romain amp;quæditionis erantEcclefiafti-cæ,fummopontifici redderet, amp;nbsp;quic-quid 111epro perpetrata culpa iniunge-ret,patientcr perferret. Ifto igiturfoe-dere Alexander pontifex inito, confe-ftim ad ianuas templi diui Marei ac-ceffit, amp;nbsp;ibidem vniuerfo adftantepopulo, imperatori iuffit vtlehumipro-fternerct,amp; veniam denuo poftula- Atiummuspontitex Cælaris impe-ratons collu pcde com^imcs,ait:Scri-ptum eft. Super aJpidem amp;nbsp;bafilifcum P^f9”* ambulabis, amp;nbsp;cóculcabis leone amp;nbsp;dra-concm,AtFridericus:Non tibi,inquit,'jç^^ tibi fed Petro, cui fucceftbr es,pareo.Et pó- fed pecro. tifex refpondit.'Et mihi amp;nbsp;Petro. ac fic inter imperatorem amp;{ummum ponti-ficem pace compofita, ipfe imperator cum bona venia abijt. Vel vt Blondus fcribit, poftqulm pontificis pedCs imperator exofculatus eft, deinde ad alta-re maius ambo principes fe amplexati amp;nbsp;exofculati funt. Abfcedéte igitur imperatore pontifex obbeneficiuma Venetis lulccptu, Sebaftiano duci amp;nbsp;eius fucceflonbus |
AJ^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT
|
plumbo poffent cpiftolas figillare dein-cèps. Tertio eidem principi vmbellum conceffit,ornamentum galero perfimi-le. Quarto Venetorum principi tertiam fedé in theatro Ró. fieri fecit, cum priiis duæ tantum in papæ theatro fedes eR fent, quorum dextram pontifex, fini-ftram vcroCxfartenet. Demùmin af-fcefioneDomini Venetis in templo S. bdarci Euangeliftæ indulgentiam ple-nariam perpetuó duraturam cqnceffit, qux hodiè perdurât. Quinto ipfi duci ofto vcxilla ferica diuerfórum coloru obtulit. Sexto deniquè cereum album eidem condonauit, qua: omnia in pa-latio S. Marei pcrpulcbrè depida ha-bentur. AbiensdeniqueVenetijs pontifex cü triremibus Guiliclmi Siculi amp;nbsp;quatuor Venetorum ornatus, Anagniam fe có-tulit: vbinondiuimmoratus, Tufculu petcns,deabrogandis confulibus agere cum Romanis cœpitantequam pax co-poneretunVerum qa difficile eratcon-fules tolli, quosadquinquagintaan-noshabucrant^pafti funtvtnon priiis elcéli à populo confules magiftratum inircnr,quampontifici iurarcntfeEc-defiæ Romans forefideles,nihilq; vn-quam molituros quod dignitati ponti-ficis obclTct. *Lando Fridcrici till). pontifex Romam profedus eft. Vndc poftmodurn v.Kalen. Augufti, Iohannes Sarmienfis qui dicebatur Calliftus, renunciauit fchilmati, amp;venitad pedes Alexandri,amp; hic erattertius antipapa, Eo ablatOj ferè omnesferibuntj ichifmaticos clegiflc quendam cui no-men*Laudo, amp;nbsp;vocabant eum Innocê-tium.fed quo ille pcruenerit, amp;nbsp;quid de eoadumfit, nullus ex his quos legere potui,fcribit. Cum Friderico enim pax initadurauit. Sic itaq; duriffimum febifma quic-uit, amp;nbsp;belladiutina cœperunt tepefce-rcin Occidente. Imperator quippeiam veniens in lcnium,quieti cœpit opcrain dare, amp;nbsp;vtilitatibus fihorum luorum intendcre. Quinque enim genuerat fi-lios,Henricum quem pofteadefignauit jmperatoré,Fridcricum quem fecit du-cem Sueuorum,üthonem qui pofteà |
habuit terram matris fus Burgudiam, Cunradumqüi mortuo prsdidoFri-dericQ,fuit dux Sueuorumtled amp;nbsp;minimum Philippum,qui mortuoHenrico fuccelfit in regnum. In Oriente vero, incipientes quç lu • periore gencratione dimifimus, Alma-ricus lerulalem rex, anno Domini 1170. vel circitèr, audiens quod Noradinus regnum Aegypti nitebatur occupare, contradis militaribus copijsjdefcendit per folitudinem in Aegyptum. quo au-dito, Suar Sultanus ncdlrs fideiadmi-rans (ynceritaté,gauifus eft valdè.con-fidcrabat enim vir prudens, nullatcnus nifi per Chriftianum exercitum hoftem feexpellere pofte. Quarè confentiente Calipb3,regiAlmanco4oo.aureoruni millia dedit ea conditioae, quódrex nó egrederetur de Aegypto,nifi Syracino aut extindo, aut Aegypti finibus ex-pulfo. Quibus padis, Almaricusin prsliuy^j^jritl cgreditur, quanuis impar nimisaccin-Hierop’quot;' dorum ad prslium diftributiofuerit.‘^'o'^ habebat enim Syracinus loricatorum^“^*^’’ xij, millia, Chriftianorum vero equitu quatuor millia, prster Aegyptios vileS amp;eftoeminatos.ltaq; commiftapugna, rex aciem hoftium virilitèr fternitacin fugam vertit. cecideruntdie illa hoftes mille quingenti, deChriftianis cétum. Syracinus autem fugiens, tradentibus ciuibus,Alexandriam occupauit.eo au-dito, rex ederitèr fequutus, ciuitatem obfidione cinxit, vidumque omnê mari amp;nbsp;terra abftulit. Eft autem Alexandria totius Aegy-pti metropolis,Magni Alexandri opus, vbi turris eft Pharos, à Softrato Cnidio condita,Philadelpho rege, inter orbis Ipedacula numerata. Obléfla ciuitate quotidiani confliófus eduntur.tandèm pax eft fada, fcilicet, quod rexrecipe-retfuos quos Syracinus tenebat in v'in-culis,amp; captiuis Turcis Syracinorefti-tutis, regnum Aegypti iplc egredere-tur cum luis legiombus. amp;fic obfidio Alexandris foluitur, ac ciuitas perde-ditionem in regis tranfiuitpoteftatem. Egrediutur ergo, ccncclla pace, ob-feffi, qui diutina tucrant obfidione ma-cerati,vnum prs omnibus admirantes, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod |
A NATO CHRISTO
quodtantam multitudinem ciuiu^tan-tam aduenarum numerofitaté,tam modieus exerdtus intra vrbis mœnia coêr-
eucrit,' amp;nbsp;ad ignominiofamdeditione coinpulcrit.vix enim Chriftianiserant équités quingenti, peditum quinque niillia: obiefforum qui arma portabat, quinquagintamillia. itaque quifq; re-dijtadfua.
Sequêti autem annoadregemlega-tio folennis abimperatoreConftanti-nopolitano peruenit.fumma legationis erat:Sentiens impcrator,quód regnum Aegyptium adeo potens amp;opulentum, peruenit in manusimbelliü amp;cfïoemi-natorü, timebatnè perueniret adgen-tes aliénas: fpcrabat autem quódauxi-lioDominiregisIerufalem, facile pof-fetinfuam poteftatem redigi.Hac igi-tur gratia legati regem adeunt, firmans conuentionib’quod imperator genres mittetet,acfimulvniti regnum ag-
fr*» jSquot;“» “^8«,
grederentur.
Famaadlisc, vtdicitur, perfonuit, quodSuar Sultanus Aegyptius occulte dirigeret ad Noradinum Icgationes, ab eoimplorans fubfidium, allerens fe inuitum pacis fœdere cum inimico populo Cbriftianoiundum, amp;fide dus amicitia certior effet, pada noftris fra-gerct. V ndè rexiuftaindignatione motus, contradis copijs, in Aegyptum fe-Rinatdcfcendcre. Suntquiomniaprx-didadicunt fida fuiffe-, fed vt fadü ba-beret aliquam exculationcm, talia Vulgata effem populo.
Inccntiuü autem buius mali,vt quidam volüt,miniftcabat Guilbertus ma-gifter domus hofpitalis.fratres aut militia: templijcidé fe fado fubducentes, qa eis contra confeientiam bellum indice-te prêter pada vidcbatur,’regc fcqui no lucrunt. Rex ergo Aegyptû aggreffus, Pclufium oppugnat.Sultanus vero Suar bis auditis,amp; munerc amp;nbsp;amicoru auxi-li)S Almaricum regem adorin ftatuit. Mifla ergo ad Noradinum legationc, auxibum implorât communis reituen-dæ caufa.obfequitur Noradinus,ratus grafiaturam banc hoftiumvimin fua, mfi moxoccurratur. Syracinumexpe-ditilfimis armis qui amicum ftrenuè iu-uaret, in Agyptum nutut vicinam.
GENERATIO XL- ^J7
Rexautêcuerfo Pelufio,Cairu ob-' fidet,vndè Sultanus regem cupidu pro-miffis eneruat,infinitampecuniamof-fcrens.nam vtabquidicunt,aurcoruni vigefiès centena milliajquod vix Acgy-pti regnum perfolucre poffet, promit-tit.boc autem non vt folucret fecit, fed vt regem protraberet,quoadT urcarum auxilia venirent. Datis interea præfentt cétum milbbus aureorum, rex obfidio-nem foluit: amp;retrocedens,circa orturn balfamicaftra conflituit,vbi pcrexplo-ratores recognouit, quod Syracin^ad-ucnicns,innumcram multitudincTur-carum fccutraheret: quarèircipfi ob-uiam parat.
Sedcum audiffctSyracinum Nilunt transifle, quoniam nouo confilio vide-rat opus effe, duplicatis boftiii viribus, iam nontutü fibi vltrà moranin Aegy^ pto profpiciens, ordinatis agnumbus inregnum fuum redijt. Porró Syraci-nus videns temporis opportumtatem votis fuis confociatam, amp;nbsp;iam non effe quempiam qui luisdcbdcrijspolletre-fiffere,quodantè mente cóceperat,exe-’'’^'^2jquot;’ quitur.nam Sultanumnil deTurcaru*^ fidedubitatem iulfitoccidi, poficuius mortem ingreffus ad Calipbam, amp;nbsp;ei debitam exbibens reuerentiam, ab eo Sultanatfis officioinfignitur.O nefan-da cupidx métis rabies.eccè à quo quic-to «amp; tranqutllo ftatu, amp;nbsp;in quem tur-bulcntum m partibus Orientis Cbri-ftianps deiccit inordinatus amor ba-bendi.Aegypti copia: amp;nbsp;opulcntiarum immenfitas noftris vfibus famulaban-tur, ex ea parte Hierofolymitanum regnum tuta babebat latera, nee erat ab Auftro quemformidarct.atnunc quo-quo te verras, lulpedas inuenis regiones, quoniam omnis per circuitum regio boftibus patuit.
Verùm Syracinus boc tarn magno facinore non did eft Ixtatus. nam vix anno lupcruixit. Quo mortuo, iuced-fitciSaladinus vir acrisingenij ac ftre-nuus, in militares virosbbcraliffimus. Fuit pterca denies in deuidos,in verbo valdc ftabibs.HÎc primis fui principatus aulpieijs adCaliphamdommuni luum ingreflus, vtlobtam ei exhiberet reue- SahJinrs rentiam, elaua quam lecum portabat, Cahpha.
iplum
-ocr page 254-îj8 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT
|
ipfnm occi'dit:quo occifo,omnem eins progeniem gladio tranfucrberauit, vt ipfc hmul elïet Sultanus et Calipha, deinde omcmeius thefaurum fuis libera-liter erogauit militibus. Videntes autem principes Orientales, quod occupataa Turcis Acgypto, multô deterior fada eflet coditio Chri-ftianorum, opùs clîc délibérant, vt de prælatisrcgniad Occidentis principes dirigerenturjqui diligenter infinuétre-gni Hierofolymitani importabilesnc-ceffitares,amp; Chriftianorum inibi affli-dionemjafperosaue cafus imminentes. Milîîfuntergôde communiomnium cofilio FridericusTyrenGs archiepifeo-pus,amp; lob.Paneates epifeopus, qui ve-locitèr ad partes OcCidentis peruenié-tes, nihil profecerunt. Deinde anno nynmemor Conftan-tinop. Imperator padorum, qua; cum Hicrofolymorum rege firmauerat,fci-licct vt fuis copijs adiutus, Aegyptioru regnum occuparctjclalTcmin Syria mi-ftjn cuius naualicrantgaleæ centum quinquaginta: nahes autem oneraria: ad equos, arma amp;nbsp;bellica inftrumenta portanda,feptuagintadua;. prætereà è principibuserat ibi Malducas confan_ guineus Imp.amp;Alcxadcrnobilis virde Apulia. Rex autem Almaricus compo-ftis regnincgociis,apud Afcalonatam Græcorum quam Latinorum congre-gauitcxcrcitum.indèterra mariq^ ante Damiata,quam principió obfiderc dif-poruerat,’taftramctati funt,vrbem ob-fdione vallantcs.’vbl dum pertriduum alfultus differunt, experimento didice-runt,vcrum efle quod pocta ait: Semler nocuit ät^erre Jiaratis. Nam hoc in triduo fuperuenerunt ex fuperiori Aegypto Turcarum copie,amp; noftris vidcntibus,ncc probiberc valc-tibus,vrbem prius penè vacuam imple-pamiatam m;pyp^_ Chriftiani tarnen nihilominus Gi.rcu ob- crcctism gyrum macninis,ciuitatc ag-fident. grediuntur,lcd eines vinlitèr refiftebat. Accclht per idem tempus tanta im-brium abundantia,vt nulla arte ftillici-diaintugurijsarceripolfent. fiebat in-terca mtcrpolatis diebusinvrbéalTul-tus. nunc noftri, nuncboftesdetcriiis habebant. Ipfi vei o raro Latinos, nifi |
latcffiti, adcongrelTum prouocabant. In Grçcos vero nonnunquam per qua-dam adulterinam porta eruptiones fa-eiebant.Augebantur indiès ciuibus copia: militares, ita quód iam noftris effent formidini. Murmur ergo ferpebat in populo,amp; erat penè omnium vna fententia, Chri-ftianosinutilitèr operaconfumereira-ra diui nitate.Coalucrat enim fames valida in caftris, amp;potiiïimùmGrçcoru. Mediantibus ergo noftris amp;Turcaruin fatrapis nonnullis, confentientibus in idipfum Grçcis,occultis quibufdacon-ditionibus fœdus initur, amp;nbsp;mox voce præconia pax indicitur. DepoGtis machinisamp;igne fticcéGs, Almaricus terreftri itinerercuerfus eft in regnum fuum.Graeci veró omes qui nauigio vénérant, vt adpropria remea-rent, Gniftro ominenauesconfeende-runt. nam fæuifGma tcmpcftatclubor-ta,cófradis adlittora nauibus,naiifra-giu pafG lunt,adcó vt de tanta clalfe vix pauce naues conferuaréturincolumes. ANNO fequétiSaladinusvtChri-ftianis vicem rependeret, adinuadedos corn Gnes totis 1c viribus préparât, vn-dè contradis copijs vfq; ad4O.millia equitu, regnum nicrofolymitanum in-greditur.Hoc audito,rex cum vniuerlb excrcitu qui vix duceti amp;nbsp;quinquaginta effe poterant militcs,celeritèr Alca-lonaproperat. Deindehoftibusad bellum præparatis parat occurrerc.Sedil-li ad alium déclinantes locum, eftradio Gaza: fuburbio, cumingentiprædain ‘^^^yp*'^’^ funtregrefti. Videos autem rex Almaricusquantis moleftijs regnum molcftarctur,amp;lt;J hoftium incefiantèraugebatur numerus,ftatim conGlio principum inOcci-^j^r dentem lólcnnes miGt nuncios.Ipfê ve- regni-ró ad impcratorem Conftâtinopolita-num prolpero flatu nauigat. Audiens auté imperator,primum vehemétèr ad-mirans, quae eilet caufa tanti laboris, deindè adgloriam fuam reputâs,quôd rex Hicrololymorû locorum vencrabi-lium Dominicç pafs, relurreiftionisi^uc Defenfor amp;Aduocatusad le venerit, quod nulli prçdccclforû luoiû legitur accidifte,plurimùm exhilaratuseft. Ingre. |
A NATO CHRISTO GENERATIO XL ^39
Ingrcdjetircgi cumccetu procerum fuorum, imperator tamiliaritèr affurre-xifle fertur, ac pacis ofculum dedifle. deinde rex impcratori via: fuxeaufam aperit, regni fui neceffitates explicat. Farnam immortaletn, quam imperator in fubiugando Aegypti regno fbi'có-{•ararepoflet, diligcntiùs exponit, faci-itate quoque obtinendi propofiti eui-dentibus adftruit argumentis : quibus perfuafionibusaurcsoenignas imperator accommodauit, amp;debdcrijsplcnu ac optatum pcllicetur etfeäum. Hoc complcto ncgocio,bona fpe ad reditu fe parat, ac fecundis flatibus aftus,Si-dorrem peruenit: quo anno amp;nbsp;fequen-ti Saladinos eruptiones facit in regnum Hierofolymitanum:fed Deo propicio, parùm nocere potuit.
ANNO autem Dni ii75,Noradinus Àlapiæ dominus, maximus Chriftianæ fldei perfecutor, princeps tarneniuflus ac prouidus, eft defundus; nee multo poft Almancus rexfebre correptus,eft inortuus,amp;inter prçdeceflbres fuos fe-pultus. Noradinusauté reliquit filium impuberem apud Aiapiam commoran-tem,qua dereDamafceni vocabantSa-ladinu obtutclam pueri, qui ftatim regnum Damafcenorum occupauit.'quo fado, cum multitudine fuorum versùs Cœlelyriam properat, omnesque illas Vrbes,qux hadenus Noradini fuerat, facile occupât atq; fubigit:Chriftianos veró apud Hierufalcm amp;nbsp;alibi in Afia agentes,breui fueratcqnfedurus, nifi codé tempore quo ipfe à Turcis,à Chri ftianisBalduinusin regé fuifletaffum-ptus,filius Almarici, qui vixij. annum attigerat,elepliantiæ morbo fufjîcdus. Vnde de communi omnium confilio
islduinui Hicrofoly. *o vij.
principum, Raimundo comiti Tripo-litano regni cura et adminiftratio com-milîa eft.
Audiens autem rcx, .quomodo Sala-dinus cum Noradini filio cgiffctjlulpc-dum merito omnes qui erant de conlio régis,Saladini incrcmentû habebat, nè gennnatis poflcf(ionib*,acriùsin Chri-flianosinlurgeret:tutiusque videbatur, fllioNoradmi miniftrari îubGdiû.Ergo comitéTripolitanum adminiftratorem regni cû vniuçvia «iUtja dirigit, vi co-
natibus Saladini fc opponat. Audiens Saladinus comitis contra fe aduentum, per nuncios eum rogauit, nè fuis le co. natibus opponat, fed vt permittat/e eu Noradini filio fortunam experiri,amp; ne hoc contemnat,obfides fuos amp;nbsp;Rainai» di quondam Antiocheni principis, qui in Emifaciuitate quam ipfe occupaue-rat, captiu-i tenebantur,grati$ offert rc, ftituendos.
Placuithoc verbum comiti,amp;recc-pusobfidibus, prout padu eft, adpro-pria cum Chnftianorû exercitu remea-uit. V erùm breu'i poft Saladinusimme-mor i n iti fœderis,r egnû Hi er o foly m o-ruminfcftareplunbus tentatincurfio-nibus: quod cum Balduinus refciflet, conuocatisfuoru tumultuarijs copijs, fines Damafcenorüingreditur. Serufi-dolus aut frater Saladini, audiens regis aduentum,præeratenimilIeDam3fco, congregata fuorü milicia, Chriftianis occurrit.VerùmDeoprouidente fimul amp;pro fuispugnatevidus,muJtis luoru amiffis,fuga laluté Serufidol’ quçfiuit: Chriftiani autvidoria potiti,multalt;ï); prçda onufti,HierofoJymâ luntreuerfi.
ANNOBalduinij.Saladinusoccu-pata omni terra Noradini, in Aegyptû reuerfus, infinita fuorum congregata multitudine,hoftilitèr Chriftianos ag-greffuseft. Q.uoaudito, rcx vocatis ce-leritèr fuis,inuocatoDeiauxilio, vrbé Afcalonam pugnatulus cum fuis egrel-, fus eft, in cuius exercitu vix erant 375 équités loricati. nam reliquam militia rex Antiochiam miferat: hi omnes prç-uioDominieç crucis ligno,contempra multitudine,hoftesinuadüt.primó dubio marte qonflidum eft,cum client vires longe impares. Nam dicebantur in Paldu-Sala-exercitu Saladinifuiffe equitu 26, mil- ^æ“™ lia armatorum.SedDeo auxiliâtc,con-fradislegionibus,ftragcfada,hoftcsin fugam vertuntur, quos noftri vlque ad nodem infecuti,penèperxij.milharia ad internecionem tantam multitudine dclcuêre,adcó vt Saladinus vix cum cé-tü equitibusfuga euadcret,cæteris oc-cifis aut vinculatis. Hac potitus vido-riarex,mult3 onuftus præda, Hierofo-lymam eft reuerfus.
ANNO fequenti Saladinus iterùm regnum ,
-ocr page 256-240 lOH. NAVC. CHRONOÖ1 VOL VIVIEN TERT.
regnum Hicrofolymitanutti hóftilitèr eft ingreffus, quod poRquàm regi in-notuit,fuis vndique conuöcatis, contra boftes fidei progrcdituç:qüi ßarace-norum excurfbres babes obuiàm, cura eisiniuitprçïium.Noftri bunt fuperio-res,multisq; intcrfcdis,C£teri in rugam verb, ad cabra Saladin! peruenére. Saladinus cognitó quod accidcrat, ordi-natis aciebusj uoftrisobuiàm pergit, ^p multitudine fuorü confident* amp;nbsp;cura diu ancipitibello pugnatum fuiffet, amp;nbsp;nobri de vidoria nimis fccuri, confufo agmine amp;ordincbobib’ occurriffent, Chribianos tandem infugavertit.Ca-pti funt ibi ex nobris Otho de S. Amado, magiber militiæ templi, quifqua-lorccarccris codera anno mortuus eb. multi quoque dc nobris occifi funt.
Hacelatus vidoria Saladinus, infi-nita damna co anno regno intulit. Nee Hicrofolymos præter induciasres vlla tucbatur3quçpadç inter vtrunq;prin-cipem, vixdurauêrc biennio.Hinc Saladinus cum infinitainfidelium multi-tudinc,rupto fœdere quodcumChri-bianis pepigerat, fines regni ingrebus, agrós amp;nbsp;luburbana depopulancœpit. Erat autem bobium numerus 20. mil-lia. Prxparat feinoccurfum nobri,vix feptingenti équités,quipræuia Domini mifericordia,ordinatisagminibusin bobium cuncosirructcs,diirolutis corum agminibus,omcs infugävertunt, de quitus ilia die cccidcrunt mille.
Saladinus ergô vidus rcdijtad propria,atqucvt crat vir animo vigilantil-bmus, volens Cbribianorum vires ex-plorarc, multô bis maiora cœpit attcn-tarc. Nam fuorum vndiquè contradis copijs, tranfito flumineEuphrate, in Mefopotamiam applicuit. Vndè vrbes Iplendidillimas, Edeffam videlicet aC Carras,cumrcliquis amp;nbsp;omni penè pro-uincia, quæ fub ditione amp;nbsp;dominio fratris Noradini fuerant, fibi vendi-cauit.
Verùmvt rcxSaladinum ad exteras fêle terras recepibe cum fuis copijs in-tcllcxibet, ratus regioncm ipfam viribus bobium debitutam, coadunatis fibi militibus, terras Damafeenorum in-grcditur, locumquc edebrem latis amp;
SalaJinut i wdui ru-pit.
infignem Zotanl^ mulos refertam ha-bitatoribus, ndn lottgè à Damafco violenter confregrt. Quo faâo, præfidi-nm quoddam quod a Chriftianis pau-IÔ ante abftulcrat Saladinüs, öbfiden-tcs noftri^ad deditionem obiefTos com-pulerubt: quodrex cum intranet, præ-damindèabfportauit. l^oft in regnum felicitèrrcdijt.
Verum Saladinus vt aducfsCis’ no-ftros liberiiis contêderct,minori Ahæ, Armenia: «amp;Lyciç,quam majoré Tur-ciamnunc appellant,Sultanum præfe-cit gente T urcam,pauois admodiun co-pijs attributis. Itaque Saladino tantis pnm» implicito bellis,Emanüel fecudus Grc- Ga«» corum imperator, fubijciéds fibi Tur- *®^‘ ciæ animum adiecit, amp;nbsp;copijs quidem ingétibus ac paratiflimisraptimdiiäis, Ciliciam primiim fpoliando vrendo(^; fubegit: Afiam deinde minoicmingrcl-fuSjadCuncum vrbem prouinciæ pri-mariam pcruenit. Sultanusinterim copijs armatorum decern milJium cótra-dis, baud longè à Cuneo defèdit. ta-dusveró crat Sultanus regni ambitio-ne, amp;nbsp;fi fortè de Saladino aliquid duri-us accidiffet, illi fuccedereexpedabat.’ quarc multum Emanuelem orauir, vt parte earum ciuitatum quas ceperat, rctentajquod erat reliquum, fibi relin-queret,frederafecum quæcunquepræ-Icribcret inituro.Et cùm Emanuel Cu-neum obftinatius petens,in illü ducere pararet, ingenio barbarus, aftu rebus iuisconfulereperrexit. Fuga nanq^fi-mulata, fauces montiuin ardiflimas eft ingreffus, quem Emanuel cueftigió eft iniècutuSjfuturum ratus, vt co excrci-tu oppreflojTurcia omnisinluam cc-derctpoteftaté.Sed aditibus vbiquere-pagulaprxfidiaque barbarus ita oppo. fucrat, vtquamprimiim in grelins fue-rat Emanuel,fefc cum exercitu interce-ptum, omni deftitutus Ipc falutis intel-lcxcnt;adumqjeratdc co,nifi Sultanus pcrfidia in Saladinu vfus, regno quod ambiebat, impcratorisGræcorû præfi-dia voluiflet magnobeneficioeópara-rc.Nihil enim vltrà captis impcratori et Græcis prçlcribéSjq vt bis quæ de 1 ur-cis ceperat redditis,pacé Iccum poftbàc eóftantèr feruarent,eos abirc permibr.
Hic
-ocr page 257-|
A NATO CHRISTO GENERATIO XL. U* HicEmanud Conftantinopo.impe-ratorpaulo poftanno Domini nSo.mo-riens,Alexium filium hacredem impcrij rdiquit annorum ij. Andronico Grçco regia progenie tutore dato, cuius con-fenfu Philippus Franeix rex Hagnen ß-liam adolclceti in matrimohium locate Prifuit Andronicus tutorio nomine Conftantihopolitano imperio, donee aula: Audio principatum(nam amp;ipfecx imp a tori a familia crat)ambirct, fed co-naubus fuisprxeipui videbaturaducr-fariLatini, quorum in pueru ob patris Emanuelis mérita fides erat fpèdàtai Quarè pellcâis infuàm fentétiam àuli-cis,Latinos edido publico confenfu im-peratoris curia expulin Latini méte có-ftcrnati,Gra:corü molimina prxueniéi tes, in galeas quadragrintaquatuor,q erant in portu,aliasq; naues ferecipien-tes,vix mortis cuaferuntdifcrimina.qui autem infirmierant, autadfugam mi-nùs idonei/abiem funt experti. Inuafe-rut em abcutes Grçci,nec fexui,nec çtati parcétes. Reliqveróqfc corufidei cómi-feratjl-urcisamp;alijspopulis infidelib’ in perpétua véditi funt feruitutc,qui ;pmi-fcui fexus vitra 4.millia fuiffedicuntur. Verum nccalêculoinanditufcelus impunè comilerunt. na qui in galeis amp;nbsp;nauibus(vt pr£ediximus)crât,poftquàm cognoucrunt Grxcos vxores amp;nbsp;eoru liberos,totamlt;^; familia q in vrbe remafc-rat,partim gladio, partim incédio con-fumpfine,iuftaindignatióecircüiêrunt vtrunq; Hcllefponti littus vfq; ad oftiu mediterranei maris,maficipïa vi coprx-hendctes,vniuerlós habitatores gladio peremerut. fed amp;monaftcria puadétes, pfcudomonachos amp;nbsp;lacrilegos eorum facerdotes ferro exdunt, monafteria fuccendcntes,ex quibus locis infinitam auri amp;nbsp;argenti copia corralcrunt.Dcin-dèmarcmediterraneû ingreiïi,Thelfa-liæ amp;nbsp;aliarum circunadiaccntium pro-uinciatu vrbes pluftrantc$,cuda incen-dioamp;rapinx tradidcrc; quiveroftrage autrapinam abominabantur,inregnü Hierofolymitanum defcenderunt. Andronicus veró,pulfis Latinisqpue-rofaucbatjbreui póft nauigantélaxadi animi gratia impatoré Alexiu, in mare praïcipitatu necauitjisqj fumptacuefti- |
gio purpura, imperator à cöplicibus eft aeclaratus. pterca nè facinore parta ry-ranidem amitterct, facinus baud parui edidit.nam ^ceres omneSj quoru virtu-tern fufpedartï habebat,interfecit. Veróm Guilielmus Sicilix rex,iniuri-as Latinis ab Androhicoillatas vlturus, cum armato exercitu in Grçciam traij-ciens, Theftalonica Macedoniæ vrbé vi cepit, amp;nbsp;multas Grçciç Thraciçq; ciui-tatesvarijs calamitatib* affedas partim cepit,partim diripuit, nusqoccurrentc AndronicOjdijs nuc amp;ciuibusfuisinfe-fto3propteieà quod multos occidcrat, plerofqucexiliodamnauerat. Hac necelfitate impulfi Gohftantino-politani eines,Ifaaóquédam regia pro- jf^^Çr^j» genie ortum, ex Pelopohefö vocatum, imperator» imperatorem tümultü concitato accla-mauerunt: isq;popuii multitudinefti-patuSj Andronicumprxliofuperat,ca- - nbsp;nbsp;nbsp;« ptumque fingulis mutilatum membrjs, vitamin acerbis cruciatibus finire co- •, ëgit.Hxc ad tempora Lucij Papæ funt protrafta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Nee ptercundamihividenturinhac ferie Philippi régis Frâciç initia. Hic em principioregnilùiinaleatores quos ab- J horrebat,edi(âa ppofuitjiHorumq; exe- • cutioné fecit.Anno aut primo regni fui bella ecclefiarû deféfiôe, clerilt;^; liber-tateduogeffit:vnu côtraBebonéinter- ’ ritorio Bituricéfi, fecundû côtra comité :Î Cabillonéfcm,quorû tyrannidem viri-litèr perdomniti Paulô póft qà ludçoru maxima mul-titudo Pari fijs habitabat,q ibidem adeo p^„J^* diuites fadi crat, vt ferè medietaté vrbis j„dæos pej. fibi vchdicarétjhi c5tra décréta ecclefiç bt. in domib* fins feruos Chriftianos et an-cillas habebat, quosetiamin quibufda iudaizarc cogebâtlnfupèr amp;nbsp;facra vala ,p iriftâte ecclefiarû necelfitate pignoris noîc retinétes,tâ vilitèr tradabât, quod corû infantes in calicib’ olfas faciebat, et ex his bibcbât.Scd amp;nbsp;multa alia enor mia côtra fide noftra cómittebant.dice-batur etiàm, q»fingulis annis in oppro-briu ac contéptum Chriftianx religiSis quafi ^ lacrihcioin quibufda locis lub-terraneis in die cœnx Domini Chrifti-anûvnû patibulo crucis affigentesoc-cidebant. Qux cum audilfet rexPhilip- X pus, |
|
IOK. NAVO CHRONOO. VOLVMEN TERT. »42 pus,mortuo patrc,eius prçccpto per fo-tumregnqmludçi capti funt, amp;nbsp;primo omnibus bonis fpoliati,deinde mädauit vt Omnes qui fidem Cbriftiana amp;nbsp;bapti-fma fufcipere nollét,de regno ei’ exireti Multi €rgobaptifmafulceperunt,qui-busrexomnes pofteffiones fuas intégré reftituit,fynagogas autem ecclefias de-■ dicari mandauit. Cum autem bis temporibus in curijs regu amp;nbsp;principu multi hiftriones con-currereht,qui proaduktioneacproca-citate equos,veftcs,aurum amp;nbsp;argentum extorquebant, adeoS; bsc peftisinua-luit,vtmiferi amp;auarireputarentur,qui taliumfocietatc carcrent:Pbilippus rex Francia: confiderans boedfevanum «5c faluti contrarium, promifit Deo,quód dum viueret,vcftes fuas oei intuitu pau-peribus erogaret. •l Ad res cedefis reucrtentcs,vn-ƒ dèdigfeiïifumus, quspoftinitum pa-i cisfœdus inter Alexandrum Papam amp;nbsp;♦ Friderieufada funt,narrabimus. Itaq; « confeda inter ecclefis capita pace, Fn-dericus cum bona pontificis veniaRa-ucnnam.dcindè Bertonorü fè contulit. Alexander autem triremibus ij. Guili-quot; elmi Siculi amp;4. Venetorü ornatus, Sy-pontu primo ventis dekt’, deinde Tro-• iam amp;Bencuentum3perC3fïinenfaltü •i Anagniam ferecepit,vbi non diù fe có-tinens,Tufculum petens, de abrogadis confulibus cum Ro.agere curauit. Verum quiaresin quinquagefimufe annum protraxerat, difficultèrtolli vi-debatur.Padi tarnen,vt nó prius elefti à populo confules magiftratum inirent, qu^m in verba potificis iurarétleeccle-fiç Ro.fidelidimos fore,nihilq; vnquam molituros,quod dignitati pôtificiç ob-eflet;cópofitis rebus,pótifex tertio Ro-mam jjfeólus eft, obuiam fibi^cedente gratulationis caufa populo.Deindè fta-dmin Laterano cóciliücelebratjin quo mores curix iamnimia licentiakbefa-Öatoscorrigit: amp;nè quis anna, ligna, fenu infidelib’ apportaret,lub anathe-matis pœnadecernit.De decimis quoq; ante hoc concilium àlaicis m feudum conceffis,decretaleminftituit. |
Interim vero Alexander poft longos amp;airiduoskbores,ciimiam quieturus à tyrannicis perturbatioibus viderewr, pótificatós lui annoii. dieip. moritur; lublatis prius è medio quatuor febifma-ticis pontificibus,quorum feditionibus eedefia Ropenefubuerfa eft. Reliquie autemPetri federn Lucio eius nominis fecundo,nationc Tufeo,qui Luca gets nobilioriundus,omnium confenfu pó-tificatu inijt anno Domini t»8i.fedit aiV Lucius abinitio cófulcs,Romanis qui-bufdam fauentibus, deponerecurauit, multorum ex nobilitateacpopulo Ro. opc ac conftlio fretus. Faftidiebat enim tyrannidcm confulum.fed adeo confu-laris fadio præuâluit,vt Lucio vrbede-turbato,in fautores eius multùmfitfx-uitum. Nouo enim exemplo ftudiofos pontificis, qui fuga fibi non confulue-rant,effofTis oculis cæcârunt. At pontifex fugæ fuæ ncccfïîtatcad bonum confilium conuerfa, Veronam concilium conuocat,rebus Hi«rofoly-mitanis cofulturus, qua gratia patriar-eba Hierofolymitanus et magni Hoipi-talismagifter Veronam adLuciumpo-tificem, amp;indè eo fuadenteadPbilip-pum Francorum regem fe cótulerunt, opem rebus afflidis poftulantes. ANNO Domini iiSi.Imp.Fnderic* apud Moguntiam maximum feftum cc-lcbrauit,conuocatis principibus regni, fcdamp;dealijsrcgnis cóplunbus. in quo conuentuex filijs ipfius Henricus, rex eftdefignatus,amp;Fridericus,duxSueuo-rum,ambo gladios accinxerunt. ANNO deinde it83.Fndericus ia bellis fatigatus, Longobardis omnibus condixit curiam apudCóftantiam,vbi principes amp;nbsp;poteftates corum fereprx-fcntarunt;amp; pada quçdam de faciendo feruitio imperator! defingulis ciuitati-bus Longobardis, ibidem ftatuta funt, vocaturquepaxConftantiïe,quambo-dic tenent in Icriptis, qua amp;nbsp;Baldus có-mentatuseft. Ea ficlegitur: Imperialis dementis manfueta lerenitas amp;c. vbi etiam nominaciuitatum relerunt, quas^ pacem iurauerunt, tenorqueiuramenti eft talis: In nomincDomini iuro egoN.quod amodó ero fidelis dno imperatori Fride- Liicii»tt pap». con- |
A NATO CHRISTO GENERATIO XL. H?
|
cofilio vel fadOjCj) ipfi perdant vitam vel niembru,aut mente, (eu corona imperij vel regni fuiken capiantur;vel fi feiuerd aliquefecifie yel facerc volente,perrne vel per aliu Dno imperatori,vel rcgijVcl nuncio cius,fine fraude manifeftabo,amp; luramctum eûadiunabo.lnfwpèr pacc Dniimpcra-duiwX Friderici,amp; filij eius regisHenrici ATuç partis, fa ét a cum focietateLobar-diç,ficutfcriptû eft,amp;inde fine fraude intra xv.dicspoft, ctiurata bonointellc âuamp;figilloDni imperatoris figillata, *^lt;gt;nè obferuabobonafide*finefraude.Ethoc iurare facia ornes mafculos mecu habitâtes,! i6.annis amp;fuprà vfq; ad/o.infra j^.dies pofiquam iuijatu habucro, cxce-ptis ferais:amp; quip me iurare nolueniitj infra tertiu diéimpatori-vel régi vel luis nûcijspbreuemanifeflabo. Aéfafunt bæc anno Dominica: incarnationis iiSj.regnâtc Friderico Impe.Ro.glorio-fi(fimo,anno regni eins triccfimolécun-do,inpcrij vero xxix.datum apud Con-ftantiam. tionem principum i n Afia,Guidonis de Lifigniaco,ctCüniitisTripolitaniintel-Iigcns3cùm ad arma ciuiliares fpedare Viderctur, non deftititnuncijs amp;litcris coshortari,vtin gratiam mutuaredirct. Guilielmu quoque Sicilix regem,pace cum liaac Grçcorum impcratore eópo-fitajmpcllcrcpollicitatióibus curabat, vtin Afia traijceret. VcrCim dum ob hac remnuncij vltró citroquemitterentur, Lucius viroptimus pontificatus lui anno quarto, menie 2.dicj8. Verona: mo-ritur,fepeliturque magna pompa ante altarc cathedralis bafilicx, luper cuius tumulohi verfusnotatireferuntur: Luci^Luca tth c/ei/ir ürrum^onüßearum 0ßia,paJgt;arum7^ma^ ^eronamori, Fueratem epifcopus Oftien antea, de quorefertHermannus, euconftituifie, vtMiffa cócubinarij polfit audiri, amp;ab Mlt;,ceó *®‘^*^’’’ SacramcntaEcclcfiafticarecipi, JJ'‘'':oiifti.5diuatuo epifcopotülcraretur:grauif. '•■ nmèauteinvterquepeccat, amp;lacerdos celebrans vei Sacramenta porrigens, amp;nbsp;epifcopus eum tolcrans. Sfftlï ' Anno DniuSj.in puinciaBiruricen ’^isetG. ^eptémillia Cotarclloru interfeétifunt ab 1111’ terrç incolis.lfti eih terrain régis |
f rancorû vaftado pdas ducebât,homines captos eu vxoribusviliffimè trafta-bat. Cu vxorib’ em illoru quos ceperat, 'captis ipfis videntibus dormiebat,eccle-fias incendebat: Sacerdotes aut amp;nbsp;viros feligiofos torquctes,irridcbat autvirgis cçdebât, exquibus quidainter flagella fpiritû exhalabât. alij vero carceri maci-pati, data pecunia ad propria redicrût: ecclefias fpoliabant, amp;nbsp;corpusDomini de vafis aureis amp;nbsp;argenteis extrahentes, interram deijeiunt, ac vilitèr pedibus conculcant: de corporalibus concubin næ corum pcpla capitibus compone-bant, calices exportabant, malleis aut lapidibus confringentes: Hæc videntes incolç illiuspuincif,dno regiPhilippa fignificabat, amp;accepto abeo exercitu, in latrones illosirruut, amp;nbsp;omnibusin-tcrfeélis, de prædà illorum ditati führ. Circa h^c tempora mifit rex Philippus Stephanum NOuionefem cpilcopum ad Cainum regem Danorum, vt eivnam de fororibus fuis daret vxorein. Quod a:quusilleaccipiés,Engcbergam ei tra- Engeberg didit, puellamfanéU amp;nbsp;bonis moribus Philippi ornatam.hanc rex Atrebati legitimam vxoreduxit,ac coronarifecit. Sed mox infligantediabolo, rex vxorem exofam habere eoepit: nee multo poft confan-guinitatislineap Carolum Flandréfeni coimtcm abcpifcopis eóputata, matri-moniu lepàrari fccit. Regina ad Danos ire nolens,in locisGallic apud rcligio-fós manere dccreuit. fed quoniam iftud coniugiumdicebatur iniuftè feparatu, pap3(lunt qui fuifle Celcftinum putét) pofte! ad querelam Danoru mifit duos legatos in Franciam,qui Parifijs con-uocato concilio de reformando coniu-gio traèfaucrunt. Sedpellifux timeteSj nihil ad profedum duxerunt. Verumpoftc! annot2O2. papalnno-centius Ul.Odauianum Oftien,amp; lo-ha.Voltrcn cpifcopos m Franciammi-fit,quorumadmonitionerex vxorem fu em Engebergarn in qualcmcunq; gratiam recepit.Et lupennduéta ! fead té-pus feparauit. Tum fuper matrimonio multç habitç funt à iurifperitis difputa-tiones.Attaméantequ!m legati Roma redirét,Maria ducis Boerniç filia, ! rege Philippo fuperinduda, defunäa eft,de X 3. qua |
*44 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
qua idercx film nomine Philippû lt;amp;fi-Jiä vnä fuicepcrat. Erat auté Maria filia duds Morauiæ amp;nbsp;Boémiæ, marchio-nisq; Iftriç, qua quinq; annis cotraDci dccrctu amp;legérex tenuit.llla vcromor-tua, Innocêtius Papa III. ad petitionem Philippi rcgisjpdidfw pueras legitima-uit,qLiod fa du co repore multis difpli-cuit. De hac difpenfatione cft tex. in ti.qui fi.fint k. in c. Per vcncrabilcm. Dehoc PhilippOjqui amp;nbsp;Auguftus di-duseft/eperimus q, habuerittres vxo-rcs.primo habuit Ifabella,filiam comi-tis Balduini de Hannoni3,per quodma tnmoniu conquifiuic comitatude A-r-toys amp;nbsp;Atrebatu duitatem. habuit alia vxoremnomine Maria, filiam ducisde Morauia;cx hac genuit Philippu comi-tem Clarimontis amp;nbsp;Bologniaï,amp;filia vnam:tcrtiam habuit vxoremEngeber-gamfiliararegis Danorum, quxmagts dicenda fuiflet fecunda:quiaCx pr^miE fis patet, quod ilk fupennduxit Maria: quadefunda, forte realTumpfitEngc-berga, amp;ficpoteftdid lecudaamp;tertia. Philippus ifte regnauit annis-4.j.quia defundus eft anno Domini uaj.Philip-pusifteannon84..contraFlandriæ co-roitem Philippum propter comitatum Philippuj Veromadcnlcmjquem iniultcdennc-occup»t. bat, apudvrbem Ambianos cógregauit cxeivitum:cui,cumcomesdcfpcraretfc illi pofte refiftcrc,di du m comitatum ii-berèrcftituit,Caftrum tamé S.Q^inti-niamp;Peronamtantü in vita fuaretine-reobti nu it. Quo tem pore Philipp® duo infignia opera in regno lùo fecit:nemu$ quod^pe Panfios eft amp;nbsp;Vicenaru dici-tur,fecit muro optimo cingi, quod au-diens rex Anglorû Henricus, fylueftres £eras,apros,ceruos,damulas,capreolas per toiam Nortmanniam amp;nbsp;Aquitania captas,innauiper Sequana fluuium^-dido Philippo tranlmifitJnlupcr amp;nbsp;ci-uitatemPanricn,vtjlli nomen antiquu auferret,a luto enim Lutetia dicebatur^ vicos amp;plateas omnes duris lapidibus fternifecit. . ANNODnin86. feptimodiemcn-Hlt;nr.regiJ ^slanuarij,Frideric’impator filio Hen Bupti*. rico regi Germanorum, regales nuptias feumCoftantia Rogerij Siculifilia,nu-per fibi de/poiata^MedioIani folcnnitcr |
celcbrauit,anno Henrici ii.regni autem »4,quem pater toti Lombardiç prçfccit« Eodem anno caftrum Brifach à rege Henricoinitiatur, amp;hyems fatiscalid* Fuit, ita quodinDecembriamp;Ianuario multç arbores florcrent,in quibus circa Februariu pira quantitate auelana:có-‘^ fpidebanturreorui quOquè amp;nbsp;aues rcli-quæ inlanuariofoetus produxerut: fed fequenti anno,C *187. in Martio magna acris inclemcntia amp;nbsp;afperitas algoris,^ amp;ferè vfqucadkakn.Iunijdurauitiità^ quoddiebusPentecoftalibus in medio Maionix magna cecidit, amp;fcrèomnia vinapericFunt. ANNO falutis noftrçn86.Vrba-Vib'''^ nusinPapam eligitur, fedit annüvnöj^'^’^™ méfes to.His dieb‘’,vt refert* V rfpergen, FridericusImp.Henricum filium amp;rc-gemprouincijs Italiç ad fe fpedantibui Erae'fecitjilliquenuptias Mediolaniha-uit,vt fuprà diximuSi Nu nc ad res amp;nbsp;bclJa tem fahdx p-perandum erit.fiquidéSaladinus,vterat vir impiger amp;nbsp;per omnia ftrenuus,poft-quàm tOtam Mefopotamiam fuç lubie-ccratditioni, tranfmilfo Euphrate, in Cœlelÿriam cft rcucrrus,amp; nobilem ac potentem vrbem Alapiam quibulda có-gt;-ditióibus recepit.Hïc primum Chriftia-nos orientales timor non modieus con* triuit.nam quod maxime vercbatur,ac-cidit.Subiugataenim Alapia,omnisilla regio per circuitu Saladini potetia vak lata eft.Quarè Chriftiani vrbes amp;nbsp;oppi-daqin circuitu erat, munirecceperunt. ^^ Eo tcporcBalduinus rex apud Naza-^*^^ reth febrclaborabat,fed elephantiafi in-jjeroW grauefcéte, de fe qfi defperas, regni vni- ttJfü'* uerlaléadminiftrationé dno Guidóidc Lifigni3co,virofororis lux tribuit. Na a1 m a rJ cu s rex de vxorc fibi co fanguinea genuit Balduinü amp;nbsp;Sibylla,a qua vxo-re cum fuiftct iudicio ccclcfiae lêparat*, accepitAlmancus neptem imperators EmanuelisPolitia,ex q habuit fihalfa* bclé,qpoftea nuptafuit Herfrado ado-lefcéti,vtinferiusdieet, FucratSibylla Guiliclmi Montisferratenfis vxor, quo apud Afcalonam vita funóto,Guido de Lifigniaco earn vxorem accepit, atque lotus eft« Sala-* |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XL. ^j Sabdinus autem in His regionibus co-pofitisrebuSiDamàfeum redijt. Dcindè cu vniuerfo exercitii HneS Chriftianoru ingreflus eft. Quo cognito, Chriftiani correptis armisad locum vbi caftralo-cauetat^^pcefterunt. Hie lanc,vtaiiinr, ft noftri Dcum habuiftent propiciui,po-terant facile Hoftem fupprimere.Erant emin CHriftiano exercitu magni amp;mi-rabilesvirij videlicet Boemundus ter-tiusprinceps AntiocHcn%Raitnudus cO mes TripoIitanuSjHericus dux* Loua-niç,RiidolpHus de Milioe ex Aqüitanià* Sed peccatis noftHs exigétibus,cótentió orta eft inter noftros. Narnquidaodio Guidais, cui rex adminiftratione comi-feratjpugnarediftuadebat.IVlirabdntur milites quidefletquod tanta opportunitäte data non fieret cum hoftibus c5-grelTus.vndeper 18. dieshoftium caftra vix milliarediftatia,quodnunquam ali-asvifumfuit,manferuntintafta.Saladi-nusaut poftmulta dana regioni illata, ad propria integris copijsreuerfus eft. Vix autem euoluto menfe,Saladinus Cuili. teuocatis virib’ vrbc,cui antiqtus nome crat Petra Deferti,nunc auté Caath di-citur,obfidióe vallauir. Rex Balduinus ( nbsp;nbsp;confidcras fuperbia Guidonis, amp;nbsp;quod ' nbsp;nbsp;nbsp;infupradifta belli adminiftratione minus ftrenue fegefterat, ad (e regnicura reuocauit. Atq^de communi confilio principum,ncpotem luum Balduinum, quern Sibylla fororex Guilielmo mar-chione Montisferrati primo viro gcnue-ratjinregemfecit coronari,Raimundo comiti Tripolitano pueri tutclam et to-tiusregni adminiftrationem folcnnitèr dando;quofado,adfubueniendum his qui obfidebätur à Saladino, cum fuo-rum copijs propcrauit. Quod cùm Sa-ladinus per exploratores cognouilïet, foluta obfidione, ad propria eft reuer-fus.Aöa funt hxc anno nS^. Saladinus deinde regniHierofolymi-tani terra cü magno exercitu aggreifus, ingentc pecorishominumq; prædâ abe-gil.magnaibi pars Templariorum mili-tum cæla eft.Eafuturæ defolationisre-'quot;iiiavanâ ^'^' Chriftianorum indicia cùm cogno-I Mlicrolo. Gerent Heraclius patriarchaHieroló-lymitanus,amp; hofpitalis Hierolólymo-rum inagifter,Vcronam adLucium pó- |
tificem,amp;indè cofuadenteadPhilippu Francoru regem fe contuicrunt,opem poftulantes.Philippus quoquècùm ire non poftet,tamen multos milites Hiero-folymam ituros in Italiam ad pontificé mifit.Hçc ada funt fubtucio anno 1184.. Inter hxcobijt Hicrofolymæ Baldui-hus quart®,lepra magis q lenio eófedus. Cui Balduinus nepos eius amp;nbsp;ipfe rcx,de quo fuprà,fucccffitin regno.regni cura Tripolitanus comes gererenequiuit,co quod Sibylla mater pueri,vnà Cum Gui-doe marito rcfifteretidumq; res ipfa ma-gnis Chriftianoru firrtultatibus trada-tur,Balduinus puer amp;nbsp;rex, adodauum âuunculi obitus menfem defundus eft. Earn pucri mortem Sibylla mater texit, veritane Tripolitanu comité populus amp;nbsp;militia regem aftumcret: multisq; no mag'is pollicitatioibus bladitijsi^; quam largitionibus à patriarcha,epifcopis, ƒ -ceribusGuidonem maritum, Hierolo-lymorum regem creariobtinuit. Guido viti» Guidóeregedefignato, comes Tripo- quot;’“’^Hie litanus pro lua in ilium inuidia,nó tam Hierofolymorum dominatum, quam omnem Latinum populum infeftauit. Inducias cum Saladino conftituit,quae Tripolitanum comitatu à fauore Chriftianorum penitus feparauerunt. Quin etiam mulicrem nobiliffimam,principa-tum Tibcriadis amp;nbsp;Galilx.x hxreditario iuretcnentem,vxoréduxit, qu^omnia per nuptias regno Hierofolymorum abftulit.Quinetiatumerant cum Saladino Chriftianis generales induciæ, qUas vir aftutus comes Tripolitanusab-rumpercfatagebat,amp; fortuna eius con-filijs fomenta addidit. Montis fiquidem regalis Chriftianus princeps Rainoldus de Morcal,multatrans lordanem tene-bat,quibus exlocis annonam abunda-tem * Hierofolymi trahebat. Is princeps inconfulto amp;nbsp;penitus inlcio rege,inducias temerèviolauit. Saladinus venifte tempus ratus quod maxime expetebat, comparato exercitu ingenti,Turcis Saracenisque omnibus per nuncios amp;nbsp;literas fuafit vtendum occafionedata:nam Chriftianiipfimaxime difcordcs client, amp;nbsp;facile poffenc exterminari.-contraxit copias equitum quinquagintamillia,pedituminnume- X 3 ra |
54^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TETR.’
|
Sahdiniad ’^^ eratmultitudo.Pnmiim ergo p Tri-«crsüschri. politanum Tibcriadisque fecuri delatt ftianos «X- agrum,ad Acam quam dicut Ptolema-peditio, nbsp;nbsp;nbsp;jda^ ca ftra m etati funt.In erant vero vrbi Cbriftianæ militix principes rempli amp;nbsp;bofpitalis Magiftr^quib’ ea vrbs à regibus conceflaerat.Hi adprimumimpetu boftis,qui kalen Maij fa£tus eft,intrcpi-dè prçlio luntcongreffii, pugnatumque eftdilpari copiarü numero. vndèMagi-fter bofpitalis vir fortilfim’, amp;nbsp;meliorcs quiqj defuis, cecideruntr nihilominus tarnen noftri tandem fuperiores fa dij cruentam vidoriam obtinucrunt. At Raimundus interim Tripolitanus, ncCbriftiani delerentur, parùmetiàm fïdensbarbaro,Tiberiadem muniuit^at-aue vxorc ibi relida,Tripolim cft reuer-ruSjGuidonilt;^;rcgireconciliatus,abar-barorureceffit inducijs. Hocintelligés Saladinus,Aca dimiRa,Tibériade obie-dk.magiftcr rempli Hierofolymam cofugerat,quo cópulfore,Tripolitano co nute inftante, Guido rex copias eduxit, equitû 30. millia,pcditu 4o.milba: lt;5, fado itinere, cimi loco aquarum irriguo caftra ponere ftatuifTent, præuenti funt à Saladini copijs,et in loco arido perno-Öarc lunt coadi. SaladinusidintelligeSjrelidaobfidioe Tibcriados,in caftra venir q pr^mifcrat, Chriftianis oppofita.Et in aurora com- - iniftoplio, in Chriftianosfitilaborates amp;nbsp;prorsus dcficiétcs,cçdc magna edidit, amp;nbsp;in fuga cos vcrtit.In eo naq; bcllo 30, millia hominu occifa funt,amp; qui antcà ternos quaternosq; fingu li fugare ^ fter nereq; foliti fuerat,vicenüc verf3,feni fcptcnidifingubsboftium fugabant.Dc Guidonem bac tarnen fuga paucdfimUunt plapb. regé «pit. Tripolitanü comité ab amicofei ut bar-baro Tyru fuilfe dedudu. Guido cü tc-pb magiftro ac nótioribus militibus ca-pt’ feruatus^j/c!^“®® etiam rdigiolós Saladinus fecuri fecit percuti. Ea in mifcrabili clade,magna falutife-ra: crucis pars amilïa eft. Raro aûtà pri-mointroitu Latinorum in Syriam,vllo prælio tatus elfufus eft fanguis.nam tue roti’ Chriftianitatis cócidere vires apud Onenté.Quos enim SaladtnusTcmpla-riosautHofpitalarios ceperat, finèali-quo bumanitatis relpedu occidifccit. |
Infupcr amp;nbsp;Rainaldum de CaftiHiortey Antiocbenumprincipem, virummanu amp;nbsp;eófilio promptumj eo bello captum, Saladinus manu propria capitetruncâ-uit. Deinde apud ponté Tiberiadis ma-nubiasChriftianoru et fpoliainter fuos liberalitèr diuidit Saladinus.Rex autem amp;nbsp;rempli Magifterin bgnu vidoriæré-feruatur. Incidit bic tam miferabilis ca-fus in annum 2187. Tanta pontusvidoria Saladinus,mot ad Acam duxit,quam Cbriftiani cii fingt; gulis veftimentisexire permiffi, cuefti-gió dedideruntjBerytu deinde,póft By-blon,amp;cótinuatovidorix curfu,quit-quid ab Aca ad Afcalona maritima regio babet,Saladinus pari dcditióis facilitate rcccpit.Afcalonitç munitioneco-fifi, relponderunt fe non niG poft ci-pta Hicrofolyma deditioncm faduroï. Multùmccrtè Salädinibumanitas amp;fi-S*'’^j^ desCbriftianisprofuit, liquidem nullu^“''’* quitributa fibi pédere vellet, populum vi'be aut oppido eiccit, nulli datant fidé violauit,vir promiffi tenaciffim us, amp;nbsp;in mifcricordia bberalitatemqj procliuus. Per boe tempus Cunradus marchio Montisferrati Tyru applicuit, nauigio vcdus impcratoris Ifaac, cuius lórorcm in matrimoniü accepcrat, ,ppter opé illi datam aduersus Grçcum nobilem adim-perium adljtirantem. Et codem die comes Tripolitanus de fuga ab infaufto pr.Tlioemergens,eo 1econrulit, quivir perfidus, Cunradi fulpcdam ducés vir-tutem,reliót3Tyro, Tripolim accellit, vbi morte fubitanea defüdus eft,amp;ca-dauer eius circficilum eftrepertum. Sa-racenus enim fuerat cffcdus,vndè à nó-nullis proditor cxercitus Cbriftiani habitus eft. Per id etiam tempus claffis Guiliclmi Siediaeregis40.triremium, apudTyrü apparuit^quam Margaritus Siculus du-ccbat.Saladinus autem Afcalonam ob-fidens,io.dicbus oppugnatam vrbemea códitionerecepit, vt Guidonem regem amp;nbsp;rempli magiftrum bberatos, Tyrum dcduccret.quod amp;nbsp;faêfum eft. Hicrofo-lymit« autem ci ucs,amp; qui de vicinis lo-cis vndiquc,hoftium mCtu, illuccon-fluxerant,audita ftragc fuorum,amp; viui-fic£ crucis amilGóe,omnifc humibabat |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XL. 247 generefupplicandi^agebantur ab omni-nus Chriftianis ibidem folcnnes litaniç, Afülondç^^^'^^'^^fioncs amp;ieiunia. fed amp;nbsp;paruula 'l«iir, ætashis exercieijs infiftebat.at ira Dei in patulovehemens erat.necmirûrnam amp;nbsp;clerus et populus in luxus varios fe eHuderat, totaqj terra facinoribus amp;nbsp;Hagi-tijs fordciccbat. Infupèr qui rcligionis præ feferebant habitum, rcgularis tem-perantiæ turpitèr fines excellerant.Pau-cicrant, quosvel auaritix vclluxurix inorb’ non infcccrat.Quarc Dns ad ira-cundiam concitatus,tcrram quam tule-ratdemanibus impiorum, rursumper-mifit barbarorum dominio occupari. Veniensigitur SaladmusHieruialem, vrbem ab Öccidétali parte vailauit,atq; continuis aggreffionibus oblelïos gra-uare nititur. Sed ciuibus pro viribus rc-üftentibus, ab aquilonis parte die no-Ûuq; ciuitate impugnat. Cumq; muros machinis debilitalict, timetes ciucs cum ex nulloloco præftolarentur auxilium, Kè hoftes violenta irruptione vrbem oc-cuparent, placuit ineuitabiji periculo £edere,amp;fub ccrtis conditionibus dedi-tionem faccre. nam pridiè paganis irru-lt;ncibus,vna turrisplerifquc occifis, capta fuit, amp;nbsp;vexillum Saladini impofitu, qiiod miles quida Teutonicus irruptione cum fuis fada, deiecit, occifisinea paganis omnibus, qui fidutiam Chrifti-anisdans,eos addefenfionem murorum reduxit. Tandem vero vbi omnia deipe-rata vident,nee auxiliu Ipcrarc poHünt, ciuitatem ccrtis paths tradidcrunt. Secundo igitur Oétobris dic,anno Wmu» Domini 1187.refignataeft ianéla ciuitas Üierofoly-inmanibuspaganorum, Ixxxviij. anno •urn «pn-poft^aGotfredocapta fucrat. Tantum afitcuiq; abcuntiferrelicuit,quantum luishumeris portauit. Intrantibus auté Savaccnis,in opprobrium Chriftianoi u interreliqua lacrisillata mala,iumcnta fua ftabulauêre in cccIclijs.At ccclcfiam fandæ Refurrediomsmulto aurorede-mcrunt Suriani, nè patcretgentibus amp;nbsp;fordibusfubiaccrct. téplo veró Domini mii am venerationem tecerune Turex. conlueuerunt enim antiquitu^cun-diiin fuam lupcrftitioncm multiplicitèr locum ilium veneran. Sed amp;nbsp;Saladinus antequam iiludingrederetur,parictes il- |
lius fecit aqua rofacea lauari, amp;nbsp;multis odoribusperfundi: quo fado, omes ec-clefiarucampanas malleis fecit perfrin-ei,atq; inprophanos vfus diHundLPro-fugit patriareba Heraclius mox vrbe capta cum Latino populo. manferuntque pjtriarebç exChriftianis apudHierofolymam Su- fug». riani, Armeni, Grxciplurimi, qui tri-buto dato vitam fuam xgrè tutaban-tur. Audita etiam deditione fa ndx eiui-tatis,multa loca qux vix ab hoininc ca-pipotuiftent, fètradidcrunt Saracenis: recedétibusq;Chriftianis deHicrufalê, versus Tripolim iter cepcrunt.‘amp; cum iam ciuitati appropinquarcnt,credcres fcmanus Saracenorum cuafiffe, Ïfacri-legos amp;nbsp;Saracenis détériores,Tripolita-no comiti fubiedos, inciderunt, qui ex Tripoli excuntes,qux Chriftianis Sara-ceni humanitatis gratia rcliqucranr,de-fpoliauerunt, Saladinus autem relido ■ Hicrofolymis firmiffimo prxfidio,exer-'’ citum propere Tyrum ducit,quam Cu-radus marchio publico auxilio defendé-damaccepcrat, Margarito Siculo duce coopérante.Itaqj Siculx clalfisauxilio fretus,Sal3dinum rcpulit. Digreffifumusin Orientishiftoriam , aFridcrici Barbaroffx memoria, cum circiter annü 1186. Hencofilio Confta-tiam Siculi reeisfiliam vxorê datafcri-, nbsp;nbsp;nbsp;. , r r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Attende de plimus. Siciha regebat co tempore Co- Sjciiia Hen-ftatiçfrater Guiliclmus, quicùmhçre- beo iegata. dem Icgitimü nó haberct, dotis nomine Siciliç regnum amp;nbsp;Apuliç ducatum He-ritodedit. Qijç ditio poft mortem Lo-tharij quondam imperatoris àRogcrio, capto Papa Innocentio,rcgio(^; noie ab co extorto,impcrio ablata fucrat.Igit tû fextôimpator cû frequentia principum Italia ingrcffus,rogatibu5 Mcdiolancft-bus,vt i fignü adeptç impialis gratiç,nu ptias filij apudMediolanu dignarct celebrate.Impator veró,qui3 iam anteainfi-gnia ciuitatis cû clauibus aureisi argumentum fubiedionis eorüoblatarcce-pcrat,paccmi^; oÏbus donauerat, in hoe quoquè cofenfit: Oib’q- Italicis primo-nbus gnalem curia apud Mcdiolanu in-dixir.adquadeCifalpini$regionibus,ac de omiItalia,Tulcia, Campania, Apulia, Sicilia, coadunati principes, foro- X 4 rem |
lOH ANVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
rem Guiliclmifnofam Henrici régis cû maxiino amp;regaliapparatu pompaquc, cum Impcratore amp;nbsp;iponlo obuiarn pro-cedenteSjfufeipiutjac cum maxiino rc-gni faftigio nuptias peregerunt. Inhac curia plenariè Italicis gratiam imperatorisadipifcentib.paxeft ad intc grumreformataftabilitaq;: qua fretus, plerafq;Italiæ vibes luürat.Tum amp;FIo rentiaveniensjhonorificè recipit,liccc cum Ecclefia fentircnt.Mot’ turn imperator querclis nobiliü de ciuitate, q, ca-Rra eis lua ablata fuerant, ^pter infolen tiaseoruabftulitFridcricus eis omnem comitatûeorûvfq; admuros ciuitatis, ficutetiamfecitalijs ciuitatibus Tufeiç, amp;nbsp;reddidit caftr a nobilibu s tan qua imperia fubdita.Sedpofl quatuor annos Omnia*recuperat.Hçc Antoninus.Có-pofitis Italiae rebus, cum luis in Germa* niam redijt- ,1 ANNO Dniii87,FridcricusImp, j» , nbsp;nbsp;1 Kalen.Ianuarijcóuentuprincipuapud pïndpuV Nonnbergahabuit,vb'i ae pace difpofu apudNo« it fub bac forma:Fiideric9 dei gratia im rinbtrgam. perator amp;c.Etpcipitpacéferuari,amp;in-»( cendia fieri ^bibetjftatuens vt quicuq; inducatualicuius incédium comilêrit, : 1 profcriptus dcnücietur;quem poftea.fi ’ 1 emedare noluerit,epifcop*exCoïcet. qgt; 1 ninfra annu à ^fcriptioe amp;nbsp;execratióc abfolut’ nó fucrit,vniuerfo iure honö-req- priuatus babcat,omiq; pbendali iure carebitppetuó. Ité fiin *Raifa alicui’ dni aliquis incendiu feccrit, dns cui’ cft *Raifa,iurabit fup rcliquias,q)n5 faciat cum reientiajmadato vel voluntatcfua: reumautabijcietafcj amp;nunqua refu-met.'alioqui damnu refarcietSi talis in-ccndiarius in caftru dni,dum agitat,fu-gefit^nó tenet eu traderc perfequentib’: lediuUabit vtvelin fyluam aut aliu locum abeatjdûmodo tarnen dns fuus co-fanguincus vel vafallus fucrit: alias eum perlêquêtibus repfentet, vel in eadé cul pa fit. Statuit quoquèjVt quicunq; alicui damnu facere aut eü Iédere intéditj tribus ad minus ante diebus P Certu nun ciufuûdiffudutict. Sancim ,inqt,quo-quc,vt quicunq; treugas alicui dederit, nifi aliud aóiu fit, contradicere cis ante terminuftatutuncqua^polfit: quod fi feccrit, violator fidei cêlendus criulte q |
nunciu aliquem pro eo q» cotradiÄurus mittit,la;ferit:fidé Ru violauit,amp; decae-tcroomi honore Carcbit.Defilijs quoq; lâcerdotû ruftiCorum ftatuim*, inquit, nè cingulum militate aliquatenus affu-mant.Statuitetia,fiquisvineas aut poméria ccciderit,prolcriptioi amp;nbsp;execra-tioniincendiariorum fubijciat. Multi aliadecreuit,qbreuitatis caufii obmit-to.amp; in finefcribitjAftu Norinbergaï, anno incarnatióis Domini 1187. AnnoDni r88.Vrbanopotifice ca-lamitate Chriftianorü,vt credit, ac dolore animi Ferraria: mortuo, aRcédit ca nbsp;nbsp;nbsp;„ thedra S.Petri Gregorius 8. vir literatus, JJ^ quimoxadlubueniendu Hicrolólyinis toto accenditurdcfidcriOjliterasac nun cios ad pricipcs chriftianos mittit,eosq; cohortatus eftad Hierolólyma recupe-randam.cuius rei gratia Pilas ipfeprofî-eifeitur. Veriim dum hæevir fandiffi-mus agit,Pifis móritur pontificatus lui die quinquagefimofeptimo. Annocodem Clemenstertius pon-Cl«i»‘’’^ tificatuminijt.Sedit annos tres,mcnfeSP’P’’ quinque,vcl fecûdùm alios, annos du-os,dies xvj.HÏcftatimdebelloin Sarace-nos gerendo ediftum pi oponit. nam Sa ladinus fecundam fortuna fecutus, iam ciuitates vigintiquinque deprincipatu Antiocheno ccpcrat,iplam Antioeniam corruptolargitione patriarcha, iam oc cupaucrat. Saladinus igitur caïtenque Saracenianno MCLXXXVIII. totum regnum Hicrofolymiranû vfqueadin-temecioné cótriuerunt,qui rumor vni-uerla Occidentisregna cóculïerat. Vndè reges amp;nbsp;principes bene admo-nente pontifice,ad vindicandü Chrifti-anorumfanguinemleaccingunt, quo-rum de numeroprçcipui fucruntFride-ricus imperator cti filio fuo Fridcrico, Philippus quoq; rex Fraciæ, Richardus rex Anglix,Otho Burgundiç dux,fub-fequctibus m uitis archiepifcopis amp;cpi-fcopis, Veneti quoquè amp;Pifanipara-tilfimas eduxêre dalles, Guilielmus Si-ciliç rex,pacatoa piratis mari,annonain omnifanam ex Sicilia amp;nbsp;Apulia profici-feentjhus adminiftrabat. Fnlones prx-terea,Daniamp; Flandrenfes,cum quin-quaginta triremium clalïe inter naui-gandumadAphricæ littora fledentes, Sarace- |
|
A NATO ÈHRISTO GENERATtÔ XL. i^^ Saracenos magnis ineórnodisafflixêre, captaaediruta Syluavrbe. Bela aut rex Polonix, Hungaris^faluti Chriftiano-rum cófulens,paccm fecit. DcdmiSa« hdiiu. Qui prin- Expcditióis huius gratia hortate at-fr^'™'’ ’•^*cpi^’c'lt;’poTyrenfi,rcxFräci« Philip quot;nbsp;’ pusamp;rex Angliæ colloquia habucrut: amp;nbsp;ledato inuicèm ad tépus dinxdio,có-traomnium opinionem ambo crucem fufcipiunt.In huiusautemfafti memo-ria^hi duo reges in eodem loco crucê li-gneaeicxcrunt,ibiq;fundantcs ccclcfi-am ^œdus perpetuu iniêrunt. rocabanc locu ilium,Agrum fandujqui locus eft inNormannia.Verùminftigatcdiabo-lOjdumfcaditcr préparant, grauis inter cos exorta cft contentiOjamp; fccerunt fibi mutuó damna maxima. Interca Henricus rex Angliæ mori-mr,cui fucceftit fib’ eius Riebardus comes Pnftauienfis.Hic poft adeptum regnum, paeem cum rege Fraciç renoua-uit.vndè Philippus rex bono pacis,vr-besCenomanenfem amp;nbsp;Turonenfem ei reftituit,quas patri eius abftulit. .Eodem igitur anno Cöcilium generale Panfijs celebratumeft,in quo mirabilis amp;incredibibs multitudo mibtü Crucem aftumpfitjamp; m eodem Gön-cilio ordinatum eft à Philipporcge,vt omnes qui Crucem non acceperant,ad minus de omnibus mobibbus amp;nbsp;reddi-tibus fuis décimas darent:amp; ift^ lunt vo catæ decimæ Saladini. Tempore eodem GuidorcxHiciofo-lymitan’dum apudTripohm maneret, decofiboEmcrici fratrisfui vil i ftrenu-iffimi,ac dominx Patriarchx,Magiftri templi,amp; aborum peregrinorü qui lam applicueratmarino innere,Tyrum irc difpofuit,vt ibidem cum ilbs cóiundis ^Qp'js^*^*^^*^^ Saladinum protederct ad pf«bum.Pertcntaretarnen ante difpo-fuit Marchionem Montisferratbqui civitatis dominium occupaucrat, b vr-bembbi vellet aliquo modo rebgnare; Sed quia Cunradus Marchio Tyrunii rogantibus ciuibus ac iurantibuspn di-tionem fuam receperat, facile reeufa-uit. Idcircórex amp;nbsp;qui eius fequebantur caftra,profeftus eftaduersiis Saladinu. quodpqftquàmTyri vulgatum cft,cxi-cruntdeciiiuatcexercitus Regis Sicu- |
lorum, amp;nbsp;ex Alemania comes Bertoï-dus de ^dttnöe, amp;nbsp;comes Albertus cum multitudine rcutonicoruin. Quum äu tem extra ciuitatem diebus plunbus id tabcrnaculishabitaftent, pars exercitus Saladini, qui tunc caftrum De Bello FoRTi,obfidebat,fubito i exercitum régis irruit: led præuia DOMINI nnferi-cordi3,cum hoftiumdamnomultisoc-cifisamp;captis,repulfifunt. Hæc Antoninus. AnnoDomini MCLXXXIX. videos rex Guido,quodpopuiiis qui fecu erat, tædio afficeretur,c0municatocum ma obfideti * ionbus conblio,Acarn ciuitatem ob ft-dioncvallauit. quod audies SaladinUs^ foluta obfidióe a caftro De Bello Forti^ adpftandum auxihu fuisqin Aca obb-» debant3aciesfuas direxit. Fert aute deO fuogratiasegifte,qgt;hoftiu fuorû reliq-as bmu 1 cum rege in fua rctia pduxiftet: Igit cueftigio noftros Ïuabftet,nib ger-manu fuum prædæ ac gaudij participé^ que expeÖabat,beri voluiflet.nec dubi-tabât noftri,b turn cos inuablfet, omi-noimparatifbmos difbpalfet. Sedecee ex infperato clalbs appulbi eft,qua lacobo Auemiae duce,Braban-tini,Frifones3Flandrcnfes amp;nbsp;Daci,mi-litibus,armis,commcatibusque inftru-ftifbmdrn trahfmiferur,multitudoprç-terea nobibum amp;nbsp;àliorum hominum ex Campania,Burgundia, necnon Italia aduenerat.Quibus copijs audus Guido rex, Acarn bind fofta vallocomunita amp;nbsp;ftadio inuicèm diftante cinxit,ea ratio-ne,vt Chriftianusexefcitus in eo valla-tus,hinc obfeflorü eruptione,indc à Sa ladini infultu tutior eftet. Infup ex Gal ba, Germania amp;nbsp;Italia milites fæpève-niebät,qui imperatofem Fridericum amp;nbsp;Franciç amp;nbsp;Angbç regeS breui aftorc di-cerent.Saladinus autem copijs vndiquè contradis,caftra füaChriftianorum ca ftris eôtubt,cgt;pponens noftris,^ foffa amp;nbsp;valid bmul communiêrat* Ità albduè amp;nbsp;abeo,amp;ab oppidanis Chriftxani fagit-* tarum iadibus vexabanturè Pugnatû eft vna die totis virib*,amp; eu Chriftiani propè vidores elfent,Sarace-ninoftrorum impetum ferre nequeun-tcs,in fugam funt cóuerb,nec tunc repe tebant cabra. Quid aura ger et Saladin% neti |
J^o lOH.’ NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
, , necipiëfciebat. Cafu etem venit, quad ftœiorû amp;nbsp;cqnus Chnftiahimilitisdequodefccn-Sala.pugna. derat,rapidcfugaminiret,quem aliqui perfecuti capere volentcs,alius alm in-clamandoidvocifcrati funt,vt qui po-ftremi in aciebus fequebatur,fugcrc no ftros putarent, vndè in fugam précipites funtverfi. QuodcumSaladin*vidc-ret/etrabere fuos conatur; amp;nbsp;Cbn ftia-nos fugientes infecutus^magnam edidic flragem.videntes hoc ob(e!ïijCrumpen-tes,ingétcm cédem cómitterc cœperût, fuilïentlt;^; noftriad iotcrnccionem egfi, nifi Gafredus regis frater, ad euftodiam caftrorumreliftijs,eruptioncfada ho-ftesrepreffiffet.Duomillia ex Chriftia-nisexfafunt,inter quos rempli Magi-fter,amp; Andreas*Premcfis cornes vulne-rati in caftra delati,pcricrc. Quanta deinde picula,quot damnà Chriftianorum cxercitus ibi perpeflus cftjlongum effet narrarc.Nam farpe Sa-raceni erumpcntes,multis noftroru oc-cifis,machinas incenderunt, amp;nbsp;aliquan dócombufferunr. DuVaucratiam multo tempore obfi-dio,amp;fames caftra inualerat Chriftia-riorum.'vndè tabes multos,finiul amp;nbsp;in-cdja,confccit.multos bçc ad accipienda precariam ab bofte mortem in iplas ho-ftium munitioncs egitprécipites. Cùm adeam rcrum defpcrationé eilet ventii, tumultusincaftris cócitatu$,amp; regé amp;nbsp;Céterosterruitduces. eueftigió concei-rumeft,inuadendac(Tc boftium caftra, annonamq; indé vi rapiendam.Iuerunt autitxx.minia^quiq; ex onii ordinc me-liores.ciim cos irruerefinè ordie cernc-ret Saladmus, ftmulata fuga, deferuit caftrajh quç noftriirrucntcs,ditiffimç fupellcólib non minus, quàm annonx manus milites apponunt, fafce rcrum fefconcrantes. Saladinus interea caftra circundans. «deasfe cótulit partes^ qua Chnftiams redeûdum crat.‘amp;finguboneraci,abfq; vllobofiiûrcfpeôlu teuertebâtur: quos oncratosftrauit,nec fuit Cbriftianoru quifquam,qui præda abieétà.fpem m ar morû defenboe oftenderet, fed fuga Iihi lalutcquærercfînguliadnitebant.Mul titumadmare dclati (unt, quorûparte rari^curauit,ipfamque vxoré accepif. boftibs cecfdit gladius, partem natädo Quod enorme ac deteftabile faótum licet |
conatameuaderc abforpferunt fliidus« Afflid’ clade Guido rcx,alterû quo- SibyHi*^ que accepit incomodum, quia Sibylla ciusvxor amp;filijqtuor dyfenteriain ca-ftris intericrunt.Vndè labores noui cx-orti fùnt.IfabclisemSibyllçforor,Her-frado nobib adolefccnti deipofata erat, cui Hicrofolymorum regnum,fublata Sibylla,iure debebaturratqjinea fpem Herfrandus à Cbriftjanis procenbus at-tolli eoeperat. Sedem Curadus marchia Montisferrati ad rcgni Hierofólyrnita-ni fccptraadfpiras,liiibelem Tyriagen-tem rapuit, amp;nbsp;vxorem duxit, occafione fibi data tail modo;Herfrandus, qui le-cundogenitam Almarici babebat vxo-rem lialielemjaffcrebatyxorifua: regnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| debcr),tum expræcepto patris,tum eti-am ex teftamento Baldumi fratris Ifa-bells. Sed Henricus comes Campaniæ,regis Fracorum nepos,bis dicbus Tyrum adueneratcum magna multitudine ar-m3tcrum,buiusfauoreacpotctia Herfrandus fperabatferegnum facile obti-ncrc polfc.CótrarcxGuidojfc iuftè amp;nbsp;lolcnnitèr vndum amp;nbsp;coronatum aftc-rebat3quarcdcponi à regno non debc-ret,quum nihil depofttionedignum ad-mififtet, tandem quoque promittebat feregis Francorum, cùm veniffet, bare iudicio.Hoc non obftante, fadum eft Henrico comité volente,cui turn nullus de exercitu audebat contradiccre, vt porrus, vedigalia amp;nbsp;commida delin-querium apudHerfrädum remanerenr. irafolo nomine rex Guido, omni fpoli-atusiurifdidione,remanfit. quarè me-ritó cóquerebarur,q, córra omnéiuftiti-am regni honore fpoliaretur: amp;nbsp;obbac caufam cóuocatis bis de exercitu qui à principio eu fecuti fuerat, cü Saracenis audacius folito eóftigereftatuit. ... Verum waiorcs, timentcs ne ex de-£|,fjy,ili fperatione rex cxercitum duccrct in dib tionest crimen maximum,egerunt vt ad omnia rex Guidoreftitueretur.His contêtioni- busmarchio addudus fperegni confe-quedi, matrt liabelis Calomana adhuc viuéte amp;nbsp;cófentiétc,I(abclê rapuit, ac iu dicio ccclcfiaftico ea ab Herfrando fepa- |
A NATO CHRISTO CTNERATIO XL • nbsp;15.
|
cit tarnen neceffitas arque indigctia an-noftç^quam folaTyrus chriftianorum cabris præbebac,vt Guc iniquis,duc cô-tumacibus animis, Gunrado duxerint aduIâdum:amp;Gunradus ingenij dexte-ritateprasditus^primorcs fibi largitione 'i aemunificentia ftuduitobligare. uoniini »109. rridcncus Koma noru im onetetnex- . nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n - • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ feditio. perator incJytuSjterreltn mnere versus Conftantinopolim acies fuas dircxit.de hocfuncvcrlus ifti: t^innis yndenis demptis de mille ducentii, dt/gt;ater amp;nbsp;n^rus^dux amp;nbsp;reffor Fndericus. Fucrûtincxcrcitu Impcratoris ifti prin cipes,dux Sueuiç Frideric’ imperatoris filius,Bertoldus Morauiæ dux, epifeo-pusHerbipolen,ai chiepif Tarâtafian epifc.Monaftcrien,epilc.Patauien,cpif. Ülisburgen, epi(c.Mifnen,Hermannus marchio Baden.Fridericus de Bcrgilenj Cunradusde^ornboe^, multi quoquè alij Barones ac nobjlcs.hnperatoritaq; ducens per Hungarian!,Bulgariam amp;nbsp;Thraciam,cótinuato innere apudCon ftantinopolim primùm confedir. Quo perueniens,cum Imperatore Conftan-tinopolitano pace conipofita,tranfito Hellefponto,in Adam venir,in qua ^-uincia multa perpefTus eft incommoda. Sultanus eni,qui Iconicdnabaturjad-uentuciustcrritus,'^mifit iufte precio de vidualibus cxercitui prouidere: Sed virinfidelis non folùm inpromiffodefe cit,fêd amp;nbsp;congregata Turcarum multi-tudinc,eiusvbiquc vexabat exercitum. Iratus Imperator, Sultanum perfe-quurus eft vl que Iconium, circunqua-quèomniregioncvaftata.cumque versus Ciliciam tenderet,amp;ad quaidam lo corum perueniflet anguftias,Saraccno-rum inauditam repent m ultitudincm,^ locorum auxilio freti, facile putabant fetranfitum eiuspoHeimpedire. Imperator poftquàm idpercepit per Explo-ratores,inftrudisaciebusjpropcratviri. liter cum luis legionibus n ruens,auxi-Iiolt;^ue Diuino leuirèr ab iHo loco infi-delesrepulit. Cumqueil’os perlequens^ ad parères campos duxilïct exercitum., inauditam ftragem in eosexercuit. Fndencustum PhUomelium vrbem |
ccpit,amp;agrum Iconio adiacentem po-pulatur.Armeniam deinde minoré in-grelTus,omniain luam compulit pote-ftarem,adeó vt nec priùs, nec pou fuo vnquàm exterminio magls timuerit Saladinus; amp;quumincolumi exercitu in Ciliciampueniflet,ab Armeniorfi prin cipe cum multahilaritateeft lufeeptut. Verùm quum adrcfocillanduni exercitum parùm remaneredccreuilTetjhor tante prçfato Armeniorum domino,ad recreadum animum venationibus ind- y ftebat. Quadam autemdiecaloreæftu- 1 ans,quum lauandi gratia ad quendam * defeendiffet fluuium, rapidum amnem « * inexploratum ingreditur.'tatorumôuc J * 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rriderîamp;it - ’exercituum imperator invndispcrijt,in Barbarofl* fiKrtfr ton’Chriftianitatis irreparabile detri- Imp.mvn* mentum.Nam Saladinusadeoformida-bat eumjVtrelidaSyria, cum luis Tur-cisin Aegyptumirecogitarct,dcfpcrâs ea loca perj quæ Imperator trandru-ruSjCrat,polïe contra eum tenere.Vndè omnia mandauitdirui. diruri funttum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt; mûri Laodicei,Byblij,Berytij amp;nbsp;Sido-nij.itàmortuuseft Barbaroffa Imperator annoDomini milledmo centedmo nonagedmo,imperi) fui vigedmooûa-uOjVir certè magnificus arque præcla-rus,qui adeo fuo tempore dilatauit im-pcriun!,vtpoftCarolum Magnum ge-Borum magnideentia parem non habe-ret.aliquandoperfecutus eftEccledam, in quonon cftlaudandus. Poft Fridericilmp. lamentabilé mortem,Fridericus eius dlius per lolcnnes nûcios regi Guidoni deniheat de mot:. , te partis, addens vt viti mitterentut ad ds copia. ' eum, quorum dde amp;condlio cumexer- citu procederct. volebat cm priùs qulm adobfidionem acccdcret,eas ibi recuperate ciuitates,quas Saladinus Ghriftia-nis ademerat. Vitabat aût confilia Anti-ocheni principis ,pprer partis defunéti comitis Tripobtani nequitiam omnibus notam. Dingunturigitur à latere régis Bal-duinus Petraeen caftellanus,amp; quidam Pidauienfis miles, hi duo cum honefto comitatu ad eum pcrucnienres3ipforum confilio ad rcfocdlandum legiones An-riochiamdiuertcrunt.Vbi Alcmanire* perientes vidualium amp;nbsp;omnium re- |
rum
-ocr page 268-i^* lOH; NA VC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
rum abundatiamjdum corpora quçrut reficere,in cpulis fc difFundunt.qrc mo-dico tempore amp;nbsp;forte ex intêpcric aëris, tanta mortalitasfccutacft^vt deutoex-ercituvixpaucircmancren^vnde jpfc à propofilo impugnandarum vrbiurn de-ftitrt:amp;mutato confilio,Tyrum nauû gio pcrucnit,vbi patris corpus imperia* 11 magnificcntiafcpcliuit. Salàdinus autem audiens quod cxcr-citus filij imperatoris terreftri itinere ad obfidionem veniebat,cxercitum ipfi ob-uium prçmifit, quem Todefquino cui* dam exprincipibusfuisafïîgnabat. Qui • obeaufam quia magna expàrtcexerCi- , tus Friderici erat diminutus, délibérant principes quid fit facicndum.nihilomi-nùs tarnen cernétes hoftium copias exi-guas,ad pugnam fc accingût. Scd amp;nbsp;Sul tanushoc idem mctués,in tutioràloca fuosrcuocauit.IpfeautéduX Sueuiæcu paucis ad obfidionem Acç venir, vbi diù expeâatis àuxilijsjinfelicitèr morat’ eft. Intereà dum bæc in Afia agerentur, Guilielin*Stciliçrexmontur ranormi: cuiusregnûadEccIefia redire debebat, **’^®** nullolcgitimobæredercliélo, Certior igitur Clemens fadus, Siciliam rege ca rcntcm^RomanaEccIcfia recipere eft adnixus:fed magnates Siculi, ne in Romani pontificis poteftatem cederct,vcl potius vt tyranidc exercere po{Tcnt,ad-Tancredus ultcrinum regeminftituerunt Tancre-quot;?‘l'* ^’*^** dum,ex Rogerio rege de pellice genitu, lia lufe at. quemvirum fiocoroem Guilielm*nun-3uamvellpurij fratris nomine dignum uxerat.Cumquein Calabriam amp;nbsp;Apu liam Clemens copias mitteret, Tancrc-dus Papx fortitèr refiftens, regnum cx-dibus repleuit.At Clemens obmifto tan ti^cr Tancredo, dum Chriftianos con traSaracenos lólicitatjmoritur,amp;Ï La terano lëpelitur. ' |.Papa« Anno Domini millefimo Centefimo catumadeptuseft,quum Heuricus fili-us Friderici Impcratoris defundli, regia corona in vita patris Aquifigrani eófen-fuprincipum infignitus,inltaliam in-greditur:indeq; ad vrbem tendens,! Cae Feftino gloriose fiuficeptus,ab eoq; orni-um Romanorumfauorevn! cum con-iuge Conftantia coronatus, Imperato- |
ris amp;nbsp;Augufti nomë fortïtÜs^HENRfCVïjieiif^ Sextvs eft vocatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^r De regno Sicilië bic variât Scriben tes. Nam Gotfredus Viterbienfis fcribit, quód annoDomini millefimo cétefimO oftogefimofextorex Henricus cum re-gina Cóftantia,filiaRogerij Siciliç re-,. gisjHuptias gloriofas cclebrauitMTOio- ^ Fani apud fandum Ambrofium.ïdé fieri bit Otho de S.Blafio in Supplemcnto Chronica: Othonis Frifingen fs. Idem fientitAbbas *Vrfpringcnlis. Refert ad hacc Gotfredus^quod Conftantia nó fu ent aetate nifi triginta annorum, fic ver fificans: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;S^on/a/uit^enoja nimts, (onßanria dj ^4, /am^ tncennalis teni/gt;ore ytrgo/uif. Contra vero Blondus amp;nbsp;Platina, alijt^; nonnulli fenbunt, quódPontifex C«e-leftinus ægrc tulerit rebellionem Sicu-Iorum,eosquecópcficcrcconftituit.Iam5ieili^ enim Tancrcdus pro rege habitus, Cala rico briam Apuliamque tenebat. Quarè C« leftinuspoftridiè coronatióis fux Hen ricumSextuma Germanis Elcótonbus tuit,ca conditione adiefta, vt Henricus regnu Siculumcitra vltraq; fretum ^-prijsrecuperarct fiumptibus,amp; cenfium fiolucretannuuiurc fcudi.idq; quo rex faciliùs cófiequeretur,Córtantiam Gui lielmiregis Sicilia: fororem, Rogcrij fi-liam,virginem in monaftcrio Panormi agctem,educicurauit, eamq; natu gran diorcm,penè Ix.annos natam, diljjcnfia-uone Apoftolica illi in matrimoniü co-pulauit. Vides bic ^ Scriptores famofi no fio-lóm diuerfia,fiedetiâ aduerfa fciiplcrut. Nam illi voluntjConftantiam antePa-patum Cxleftini quatuor annis Henrico fuifte copulatarn, amp;nbsp;virginem trigin ta annorum.-poftenores vero, Cxleni-num Henrico per dilpenfationé deljjon ßHc Conftantiam fiere fexagenariam. Vtru verius fit, Deus nouit. ego priores ficqucrer,quia negocijs cis oibusfucruC contemporanei. Henricus igitur imperator, vt refert Platina ac alij,motus bencficentia pontificis,poft coronationem Tuficulum, quodipfiefirmopra:fidio muniêr3t,Cx leftino reddidit, quod ftatim Romani a pon- |
|
A NATO CHRISTO pontifîce acceptum,qui (vt Blodus ait) Tufculum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinpue-mHere di- ’’* cuertêreque , vt faxa demolita: vrbis mum, nbsp;nbsp;in Capitolio vfque ad multam xtateni in metnoriam tantx cladis feruata fint. Peremerunt tune Romani veteris odij caufa multos de ciuibus Tufeuli, multos membris mutilârût. Superftites au-tem quidam inter fe coéuntes,nouas in wregione fedes conftituerunt, videlicet caftrum Molaris, Rocham paps, Roebam periuram, amp;nbsp;caftrum fandi Caefanj. Veriim Henricus per bate tempora coniugcm fecum ducens, cum exercitu mouebat in Campaniam, rebellatemq; fibi totam terram inuenit. Tancredus enim tyrannidem in Sicilia arripics,fub regio nomine cum confenfu quorun-dam baronum regni,ïmperatori refti-tit, ipfumquc de nxreditate coniugis, quoad vixit, conftantiffimè propuliare curauit. Imperator vero Neapolim Ca-paniæ ciuitaté obfidione vallauit,cun-dis in circuitu ferro igneque vaftatis. Cumq;eam vrbem per tres menfes ob-ledificr,peftilentia exercitum inuaden-tc,dercditudifpofuit, atque obfidione Cófta’iirc-^^^'J*^' Intcrhæcà quibufdam baro-Simcapta, hibusApuli.aï,imperatrix capitur,amp;in captiuitatcretinctur.Fadaautcm apo-ftolicodccaptiuitatcimperatricisque-rimonia,pontifex commotus, prçfurn-ptoresbuiusrei,terra eorum fuppofita interdido,anatbemateconftrinxit,im-pcrairicemque laxari acaptiuitateeoe-git, quampoftmodum imperator rece-pic,3c vlcilcideiniuria fepromifit. Rcucrlus ad Ciialpinam Henricus Imp.Cunrado fratri fiio ducatum Sue-nia: cóceffit.Eratautem Cunradus fe-rocisagreftisque natura: homo, fed li-beralis animi, de quo etiam dicetur infra. Turn ctiàm archiepifeopus Colon, cum quibuldam alijs principibus rcbel-libus,in cius gratiam redijt. Tancredus intereafilium fuum primogenitu, nomine Rogcrium, feccrat in regem fo-lennitèr coronari, illique imptratoris Conftantinopolitani hha dederatvxo-* rem. ANNO Dominiti9O.Philippusrex Francoru, dimiftaregni cuftodjaAdi- |
GENERATIO XL. »Jj læ matri fuç amp;archiepifcopo Rhemcn-ft Guilielmo auunculo fuo, prohibait vniuerfis prælatis amp;nbsp;homimbus fais, quandiu eftet in ferùitio Dei,nè exadi-onem aliquamfacerent, præcepiepræ-tereà, quod omnes redditus fuos amp;nbsp;ob-ucntiones per tria tempora Parifios af-ferrentur,amp; fi eum in viailla mori con-tingeret,regina amp;nbsp;archiepifeopus Rhe-mcnfis.amp;epifcopusParifieh,cum tribus alijs thefaurum fuum in duas ordinärer partes : quarum vnam partem repa-randis eedefijs^arbitrio eorum per eius guerrasdeftra(äis,diftribuerent:amp;rcfi-duu inter illos diuiderent, qui propter exadióes quas iple in fuos homines ex-ercuerat3nimiùm fucrant depauperati, de qua parte, media fcilicet,ctiàm por-tionem pro anima lua amp;nbsp;prædecelforû fuorum darent: aliam mediam partem, totam ad opus, quem vnieuhabuerat, fihj fui Ludouici, qui tune erat trium annorum, euftodirent. Sic ergo ordinatoregno,pera amp;nbsp;ba-culo peregrinatioms in ecclefia S.Dio-nyfij acceptis, terreftri innere lanuam peruenit.inco autloconaues amp;viólu- : r ■ T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* niiJppi alia pr^paran kemintras aut marc,pro- franc, rcgii fperoinnere Melfanam Sicilië ciuitaté 'xpedino Ï)eruenit, vb'i à Tancredo rege intrufo tonorifice fufeeptus eft. Etdicit hifto-riaFrancorum,quódin Meffanaambo reges,Franciæ fcilicet amp;nbsp;Angliæ,fe in-uenerint, quibus abbas loachim dixe-rit,iter eorum èfte inutile,iam non effe tempus recuperands Hierofolym^.ni-hilominusiter profcquuntuiv RexFrancis ad Ptolcmaidam dire-doinnere, Angliæautemrexper mare cum luisvenit ininfulamCypró. Cum auté ibidem efict,amp; Chriftianus exerci-tus qui eum fecutus fuerat,minùs benè aDomino infule tra(ftaretur,ipfum ho-ftilitèr aggredi ftatuit. audiucrat enim dominum inlùlæimperatoriConftan-tinopohtanorebellâfte,amp;;tyrânicè in-fulam poffidere. Itaq; rex Anghs infu-lam vi cepit,tyrannum ac fiham cius cü omnibus thefauris luis vnà cum infula occupauit, amp;nbsp;relido ibi prsfidio fir-mo, ad Aca proceffit.Prstereà rex Philippus interim ad portumAcenfem féliciter vencrat in vigilia pafchs, vbi à Y Chri- |
|
«54 TOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT Chriftianis hominibus quafi angelus Dominieft fufeeptus. paratioremopi-jiioncfuaat cxercitus illius, maior ma-chinarum vis ßccommeatuspotcntifli-jnoregedignus. Fixis igitur tentorijs,ciuitate aggrc-di noluit,abfente rege Anglia:, condi-xerant enim,vt non nifiparitervrbem affilirent. Anglia: vero rcxoccupand.x Cypriinfulx caufapariim demoratus, amp;nbsp;ab ea profedus cum clalTe fua,habu-it obuiam inaudita: magnitudinis na-uem,hominibus amp;armisvalde muni-fup. efi»t. tarn, ferpentes in ea leruatos aiunt An-jp-hUi, nibalis cxemplo. banc Saladinus in au-xilium obfeftorum in Acam mittebat, qua naue capta amp;incenfa3Omes qui in ea erantjoccifi luntab Anglicis. Deinde veniens Acam Anglia: rex,caftra ante vrbis mœnia conftituit. Guido itaq;audus tarn multis Fra-corum Anglorumlt;^uecopijs,tam mul-tis omnis generis machinis,tormetisq; varijs,per hngulosdies infultibus atq; impugnationib’obfeffos agitauit.Quo tempore cum totis viribus noftri ad ex-pugnationem vrbis intenderent, nobiles multi amp;dcprincipibus nonnulliibi Frid-Siteuif inDomino quieuerunt,inter quos Fri-ducisintcri dericus dux Sueuix, comes Clari mon-tis,comcs Theobaldus Fi aeix lenefcal-lus. Ingens veiomultitudohoftiurn in vrbe muros nonfolum tutatilunt,fed amp;fada quandoque eruptione. Cominus fu ntcongrefti,adeô vttormenta amp;nbsp;machinas Ixpc cremarent. At Philippus rex Franeix, Richardusque Anglix rex, quandoque fimul, quandoque copijs feparatis,expugna-davrbealijs atq; alijsconfilijs funt vfi. faxis enim miiabilibus amp;nbsp;quandoque molaribus domos in vrbe amp;muros mu-nitioneslt;^|; machinis perfregcrût:mino-ribusautemfrequcntius faxis coiedis, amp;nbsp;milites de aggenbusrepugnaturos, amp;omneminvrbeçtatemlexumq; partim opprimebant,partim terrore perpétua fecerunt contabefcere. Eratautem codem anno regibusin obhdionc cxiftcntibus cclipfts lolis in 7. gradu cancri, amp;nbsp;durauit per quatuor horas.Sed fecudo obfidionu anno Ac^, |
ciueSjfiucauxiliorumdefedufcu tedio' diuturni laboris,dc vrbe dedenda men-tionem fccerc.T andern his condition!-bus deditio fada eft, vt pars Dominica: crucis,quam in hello cepcrat Saladin’, reftitucretur: infuper ducenta millia Byzantiorum aureorum obfeffi folue-rentjUecaliudbarbaris promiftum eft, quAm vtfalui cu veftimetisin tuta per-ducerentur,in quo amp;nbsp;Francorum régi dimidiadeducendorum barbarorum ^^^ pars, altera Anglico actributa eft. Fu- chfiSii* it hic annus,quo vrbs Acarecepta eft, ««^ *lt;9»« ni *•( Deinde cum promifTa peterentur^ ciuxnufquameftinucta. quam obrem Richardus rex, quotquot deducendos acceperat,omncs trucidauit. Philippus veroprudétia ac humanitatevfus, partem fibi traditam cum Chriftianis tam car ceratis quam apud barbaros feruien-bus,pcrmutauit.Attamen ea cçdes à Ri-chardo commilTa, vel eo maxime Sala-dini animum confternauit,quiamclio-rem copiarum fuarum partem in Pto-lemaide,hoc etiam nouo accedente oc-ciforum militum incommodo^amifc-rat;qua de re quoniam refiftere fe polTc quah delperabat,quid fado opus foret, fuorum habito confilio, fugalaluteni querere maluit. Itaque his damnis affedus Saladi-nus,multas ciuitates aperuitjquasdif-filus eft tueripofle, Porphyriam, Cx-faream, Afcalonem, Gazam amp;nbsp;Da-miatam, eueres muns, deftruxit. Eo potidîmùm tempore Richardus loppen inflauratam militibus repleuit: quod nèlieret,Saladinus impetuirruenSjpro-hibere conatus eft ; led immilïa prin-cipióclalïis Richardi magna^poftaddi-ta niaior, Saracenos ab impedicndo auertit. Debilitari iam Saladinivirtus,no# Rrorum vero vbiquè augeri incepe-rat. Quod conhdcrans animo Saladi-nu$, de reddendaChnftianisHierofo-lyma cogitauit.’ quod certè nè faceret, dilcordia inter Philippum amp;nbsp;Richar-dum regesorta de principatu, effecit. Hmanque reges impulfudiaboli,tunc pnmum m Alia memorcs fimultatum amp;nbsp;immiduarum, quas iph inter k, cut |
|
A NATO CHRISTO (edit. neut amp;nbsp;progenitores fui, foliti fucrant exercerc, vt quidquid vnus aggredere-tur,alius impedirc conarctur pro virib’. Phillppui Primus itaque Philippus rcx manife-^f^” ^° effore ac infamiamorbo, vtcrede-batur,fimulatoin purgationc prætéfo, amp;(vtquidam fcribunt) Cupiditate co-niitatüsFlandrie dudus,adreditum fe-ftinabat,exercitum fuum Othoni duci Burgundiæ commendans,atquc contra voluntatem omnium qùi caftrafua fucrant fccutij cummulta defolatione relido Dei viuêtis exercitu, à terra fan-Öa recent. Affirmât lacobus Genuenfis, Sala-dinumpoftcaptam PtolemaidéSaloppen à Richardo rcge inftauratam, re-fcitum effe,nifi tune Philippus difceflif-fet,reddenda:Chriftianis terrx fanftç' æquiffimis conditionibus animum ad-ieciffe: fed eo difcelfu audacior reddi-tus Saladinus, noftros ficutprius fper-nerecœpit.Richardus tarnen eo maio-*'^ ^ggrelfus eft, quo præteriti temporis æquè vtfuturi,laudem adfefolum fperabat trahere. Per quod tempus Cuniadum Montisferrati marchioné, Tyriduoficarij,quosArfacidasvocant Saraceni,gladijs confodcrunt. id enim genus hominu fuperftitionc fuadeuo-ti,æternam promcreri beatitudinéau-tumant amp;nbsp;publicè prædicât,fi hoftc eo-rum publicointerempto, morte ipfi vel crudeliffimaafficiatur.amp;hi duo de fuga rctraöi,infelicem animam inter cru ciatuseffuderunt. quae verofueritcau-faoccifionis,variè fcribunt. alij dicunt quódHerfrandusfecerit eumoccidi ^-pterhoe, quod fibi vxorem fuam Ifabe-lam abftulerat. Alij dicunt, quia quof-dam mercatores apud Tyrum interfici fecerat,intcrfedus eft ab illis. Mortuo vero Cunrado, Henricus cornes Canipanix accepit Ifabela vxo-remjfimulque dominium Tyri accepit. led oblati regniHierofolymitanititu-losidcó habere noluit,Blondo referen-tc, quiaregemFrancis, ficut amp;cætc-n Galhjs oriundi,celcriùs fublèqui in-tendebat. Videns autem rcx Anglix Guido-nem Lifignianum Tyriamp; Ptolcmaidç æquè ambire dominiu,prudenti con- |
GENERATIO XL, 2155 filio occurrit motibus difcordiarum, Guidonemque blandè appcllatum, in fententiamfuam facile traxit, vt pecunia haud grandi accepta, regnû Cypri accipiês,fibi Hierofolymitani regni cu-ram relinqueret. Guido itaque Ptole-maidaac omniAfia cum copijs amp;nbsp;fu-pelleftilc migrans, regnum Cypri ab Anglicistraditum libèns accepitjeuius cognationis fuccclfores vfque ad no-Rratempora, ficut fcribit Blondus, tc-nuerunt.Platina quoquè vult,Richar-dum à Guidone regni Hierofolymitani titulos accepilfc,eumlt;^ue tituluAn-glicos reges adhuc vfurpare. Itaq;mouentesPtolcmaida Richar-dus rcx, Othoque Burgundus,vtHie-rofolymam obfiderent, euntes, primo acfecundo itinerisdie Saladinum à la-teribus nonnunquam extreraam aciem regnumHb lacelferc confpiciunt, quibus vtpote- ®rof,cedit. rant, magno lùorum incommodo re-fiftunt. Ventumeft ad Alfuroppidum, vbi Richardus fagitta vulneratus, ni-hilominus proceffit.Saladinus vero ob-latamoccafionem rei bené gerédç amplexus, totis in illos viribus incubuit. Richardus igitur amp;nbsp;Otho acie in-ftruda,globatim in hoftes proruperut, pugnatumq; eft à meridie ad nodem, ac multi vtrinquè ceciderunt:amp;relin-quens Saladinus noftros, tadem de fuga Hicrofolymam fe contulit. Noftri vero in loco prslij node ilia morati, deinde tertijs caftris in Bethleem ve-nerunt. Poftridic cum caftra fuerant ibi commnnita, per exploratores acce-perunt, ingentem ex Aegypto camelo-rum amp;nbsp;mulorum vim Hicrofolymam apportare commeatum. Richardus cum toto iuuentutisro-.bore node concubia profedus, felici vfus audacia,interceptam prçdam ocm in caftra perduxit. luit in exercitu Chri ftianorum diucrfis nationibus maxima expedatio ad Hicrofolyms obfidio-netn.Conftituifle ferebatur Saladinus, tanti exercitus vires in vrbe nunquam expedare: nee minor erat apud hoftes Hierofolymae defendendæ defperatio, quam apud noftros potiunds confide-tia. Nihilominùs vertit idRichardus, qui concionatus eft, vereri fe ne per Y a hyc- |
|
*j(5 lOH. NAVC. CHROMOG. VOLYMEM TERT. hycmetn brcui aftuturam commeatus fibideficerct: quarè differendamcHein ver proximum obfidionem ccnfuit.mo-tis itaque caftris,Afcalonam petijt,qua fimul cumGazavrbeinftaurauit.Otbo autcm cum Gallias Tyri apud Henri-cum Campanum hyberna cgit. Veneta amp;nbsp;Pifana claHts iam j. anno defefla,do-mum repctere ftatuit:led odijs inter fe concertantes, magnum difcrime in pa-triam tulere. Richar.fuc. ceffui varij. lamvCTaducncrat, Richardusq; rex amp;nbsp;Otho dux,hic ex Afcalonc cum An-glicis, ille ex Tyro cum Gallicis amp;nbsp;castéra Chriftianorum colluuic, adfolita calb'a peruenerüt.tum repente Richar-dus rex palam averuit, migrandum fibi edein Eurapam,3CCepilTefe nuncium, quodrex Francie Nortmanniam vexa-reefratremq; fuum lohannem intelli-gcret ad regnü Angliç adfpirarc, Quod quidem omnium Cbriftianoru animos conllernauit. ipfius enim rei fama bar-bari ad fpem vidorias funt cuedi. Ergo damnatum eft bocprascepsconfdium, cumconftarct quódSaladinus Hiero-folymam eiusq;rcgni vrbes çquis con-ditionibus redditurus fuerat. fed nunc fœdera quæcunquehoftis darevoluit, Richard’ recipere eft coadus; pacemq; cum Saladino componit bis conditio-nibus, vt fibi omnia prêter Tyrum ac Pcolemaidam haberet;reliqua auté quç inpoteftate Chriftianorum crant, ne-quaquàm vexaret. Vrbes itaquefolùm Tyrus ac Ptolcmaida cum agro amp;nbsp;ca-ftdlis paucis amp;nbsp;oppidis rcmilerunt no-ftris. Bergomenfis hîc feribit, Richardum cum Saladino paeem compofuiffe, ma-ximamque pecuniarum vim ab co ob id accepifle.fi verum eft,iuftas paulo póft, . vtfcquitur, luit poenas. Richardus qn-quénalibus cum Saracenis padistreu-gis, cum muftis in Europam traiccit, anno Domini »93. venitq; per Hunga-riam in fines ducis Lupoldi Auftnae, paucis comitatus. Igitur memor iniuriarum duci exhibitarum, dimilfo regali oblèquio, pri-uatusin quodamdiuerforioiuxta Vié-nam Pannqpiae ciuitatein, neceffitate ƒ randij coaledicjbjqj nè agnoiccretui^ |
ft*' in codionc pulmcntoru laborans,prO' pria manu carnes aflabat,annulum regalem digito geftans. Q^od aducrten$ llJlt;^ quidam defamilia ducis quieumagno- ^^l vnde fcftinans ducem eius rei ccrtioreni facit, dux frequentia militum ftipatus, occurrens, regem frixam carnem gyra-tem cepit, ardiffimasq; euftodix man-cipat,dignafadiscompéfans. Nam capta Aca, rcxAnglix fignafua vbiquè affigi prçcepit/itulû viéloriç fibi pror-sus adlcnbens:amp;: cum per vrbem ttanfi-ret, ac vexillum ducis Lupoldi terras quam ipft obtinuit, affixum videret, percontatur cuiufnamhxc infignia forent. Qu^od cùmintcliigereieflc ducis Auftrix vexillum, indignatus concul-carifecit: prêter hæeprædamonmem inter ftios diftribuit. erat enim turn po-tentior,attamê militia Teutonica cum Italicaregiin laciem reftitiflet,nifiau-thoritate militum templi reprefla fuif-fet. exhac perfidiadux fine morarepa-triauit. hxc ignorantes, improperabat duci qui regem cruce fignatucapcrct; Romanus quoquè pontifex hac caufa ducem execrauit. Imperator veró Henricus regem ca-ptiuumfibiprçlentariiuffit,vindusad-ducitur Vormatiam, vbl tandem datis in redemptions fuam imperatori mul-tis milhbus centenariorum auri, heenó amp;nbsp;duci Lupoldo; reconciliationcquc impetrat3,rcx à captiuitatcliberat’ eft, quod aurum abecclefijs Anglicanis dif-tradis calicibus, crucibus, vafisq^pro magna parte, corrafum extitit, vtrefert Othode S.Blafio.In Afiatarnen Otho dux Burgundixcumexteris Chriftia-nis Ptolcmaidam Tyrumque inftaurä-tes,Henricum Campanum comite,cni-xèrogabant, vtrcgniHierofblymx ti-tulum reciperet: quod nulla aha ratio-nercnuit,quam quódlaborcs bcllicos homodelicatus declinans,in patriaredire ftatucrat. fed Deo alitèr vifum eft. nam cum lupremam aulx lù.x partem J^ Ptolemaide incautior circumiret, de-lapJus frada ceruice interijt. Guido de Lifigniaco rex Cy-priperhos dies moritur, regnumque £ï0sri€HJ frater recepit, qui Ifabck Hen- |
A NATO CHRISTO GENERATIO XL. «57
|
Henrici Campanirclifta fibi copulata, rcgni Hierofolymitani titulos ad illam bxreditario iure fpcdates,amp; fimul Ty-riacPtolemaidæ principatum accepit. Nee tarnen fans firma aut diuturnior futura videbatur inAfia res Chri ftiana, td«*quot;« ”*^ P®’’ id temporis quoquè Saladmus mortuiclo-interijfletj vir ‘’‘quot;™eius feculi virtute, lt;* nbsp;nbsp;nbsp;geftarum rcrum gloria amp;nbsp;potentia facile princeps, qui vnico, quodinfuncre circunferriiuffit, elogio moderationê amp;nbsp;magnitudinem animi fui oftendit.ci-Usenim intcriortunicalanea,fufpenfa ante funus defcrebatur, præcone cla-mante,Saladinum Afix dominatorem, ex tanto regno tantistj; opibus nil aliud fecum ferre. Reftituitautem ca mors noftrorum animos, vt faltem retinendæ terræ qua poffidcbant,addita confidentia vidcre-tur.Saladini enim frater filijque perni-ciofiffimis odijs decertates,Turcas, Sa-racenosque amp;nbsp;Arabes in fuadiHidiala-ccros diuidebant.amp; Chriftiani Byblon pecunia redemptama Saracenis,contra fœdera recipcre non funtvcriti.fi-liorum autem Saladini natu maior Saphadin’, fucceffitin dominiofuper Syrian! : fecundus vero Merlinus, fuper Aegyptum. Reuertor nunc ad Henricum impc-ratorem, qui difpofitis interim rebus Germanicis, acceptam etiam grandem pecuniam à Richardo rege Angliç libe-ralitèr erogans militibus,excrcitü egre-g'c ftipediatum, præfcétis fibi ducibus Marcouardo dapifern de 2(nt1Wpkr/ etBcrtoldodc ^Ungfptrg.mdit in Apu liam, quorum induitua inulta caficlla riuitatesq-, in dcditioncm accepit. 1 an-credo interim mortuo,optimates terre iphus contra imperatorem vnaniniitèr confpiraucrunt, aduenas Tcutonicos omneseijcientes. ANNO igitur Domini 1193.Henricus imperator contrario exercitu al-pes tranfccndit,tranfitaq; italia amp;nbsp;Tu-fcia,in Campaniam arma conuerrit, in ^^ quo innere Richardum de Sterrecomi-lt;.i^kaS’ ^^”’‘lirifigt;mum,captum apud Capuam ’ipcditio. patibulofufpcndit,capitcdeorsum ver. lo, pro capta Impératrice incumefte-ratus. Deinde omnes duitatesCampa- |
nix Apuliælt;^ucautexpugnatasdeftrü-xit,autin deditionem accepit. nee fuit ciuitas quae eius impetum fuftinere va-Icret. Militia peregrinorum, quæ in auxi-lium tranfmarinç peregrinationis exiê-rat,interim confluebat,opemquetulit. Itaque tota Apuliacum Campania in prouinciam redaéla, in Calabriam Si-ciliamq; copias tranfportauit:profliga-taq; rcgione,Henricü de*Kalend.mar- *KiIu fcalcumcum inftrudo exercitu versus ciuitatem Cataneniem direxit,vbi omes ipfius terra: optimales cum innumera-bili exercitu ordinata acieoffehdit.Eii congreffus, vidoria multis occifis ade-ptusjfugientes^ueinfecutusjciuitatem cum cisirrupit:captoqueepilcopo,qui prxcipuèrebellaueratjCuni multis no- CatamSU bilibus, ciuitatem fuccendit: nececcle- ®*'‘* fijs parcens, ccclefiam S. Agathæ cum multitudinevtriufquefcxûs,nonhabi-to deledu a:tatis,qux in earn confugerat, miferabilitèr incendio confumpfit. fieque ad imperatorem nobilestrium-pho trabens captiuos redijt. Statucrat autem optimatesdoloimperatorem pcrimere, quod ipfe prçfcn-tiens, cum fedetedos minimè putarêt, abimperatore vocati, conuenerunt ad eüm: quos omnes captiuos in vincula coniecit, exquifitisq; lupplicijs eneca-uit. Nam Margaritum arebipirätapo-tentiffirrium baroncm,cum quoda co. mitcoculis priuauit, amp;nbsp;qucndamlæfæ maieftatis vidum, pelle exutum deco-riauit, quendam vero ad regnum adfpi-rantem coronari, coronam per tempora clauis trasfigi prxccpit,quofdam fti-pite alligatos incendio extinxit, quofii dam vede perforatos bumo agglutina-uit, ac per boe omnibus maximum ter-roremineuHit. Erat tum grauida Condanria: amp;nbsp;cum tempus partus aduenidet, edido publico diuulgancœpit, vt quicunq; vellet interefle partui, Panormum ve-nircc : multisque fupcruenicntibus amp;nbsp;^^ adftannbus, imperator Panormi in praris tentona expcndi fecit: amp;nbsp;cun-dis vidcntibus, impcratrix peperit in-fantulum, quem vocabant Fnderi-cum. Y 3 AN- |
258 ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
ANNO Domini 1194, imperator contra Falèrnum ciuitatem, quæ Sici-liæ ai'chifolium, necnon xrarium the-fauri regij extitit, aciê direxit:caftrislt;^; ante faciem locatisjhortum regale mu-ro cindumjOmnic^uebeftiarum genere FaleniiHc-refertum jirrumpi iuffit. Itaque ciues ncrccipi. animofitatem Cxfaris metuenteSj fine pugnadeditioneoftcrunnquibuscon-fentiens, ciuitate traditaj cos recepit in gratia, fignis imperialibus turribus vn-diquè infignitis: ftatutaque die procef-fioniSjqua à ciuibus imperiali faftn fuf-ciperetur, cxercitum omni affluentia deliciarum refolutum, gazisque fpo-liorum egregiè ditatum^fecurum reddidit. Tandem tota coronatur ciuitas tapetibus fcricis^uc diuerfi generis amp;nbsp;magni precij, tburcjmyrrba, alijsque fpeciebus odorifcris intùs amp;nbsp;extra vr-bem rcdolentibiis. ciues per turmasfe-tundum dignitatis, conditionis, xta-tisque differentiam egreffi, nobiles in fua cohorte, feniores m fuo ordine,cx-jn iuuentus amp;nbsp;adolefcentia vtriufque fexus ordinc, obuiam cummuficisin-Rrumentis plaufum exhibentibus impcraton procedunt. Cxlarnóminon induftiia compo-fito exercitu militari difciplina,omniq; prxfumptione Teutonica interdié^a, armorum Iplendorerutilante, binis amp;nbsp;billis longo tradu ciuitatem versus pe-detenthn incedentibus,iple autem cum principibus imperiali gloria amp;ornatu rubfecutus,ciuitatcm ingreditur, cun-öis laudes aftatim acclamantibus, vulgo prono vultu in terram corruente; ) Îîcquein regiam receptus domûjquie-ti dcdit operam. itaque multis muncri-busà ciuibus eft honoratus, equis prç-Rantilfimis, fellis auratis, frenis falera-tis,amp;diucrfis fpeciebus,qux omnia ex-ercitui liberalitèr largitus, primo principibus regalia dona contulit, dein mi-Ütibus pro meritis crat munificus, inç-fiimabili pecunia in thefaurisrégies au-ri argentique reperta, xrarium publicu apud iinfcló confettiIfimum reddidit. Igiturrcdaûainprouinciam tota Sicilia cum Sardinia, Henricus impera-ma§«i^l^’cxercitum peregrinoru multis mu-tiaf neribus donatum, à fc dimifiu amp;nbsp;cum ipfis è fuo latere publici xraiij Ripert^ diarios5oo.militcsin adiutorium tral-marini negoeij mifit. |
ANNO Domini 1195. imperator Henricus apud Tarentum conftitutus, repatriatecoftituit. nobiles(^; captiuoS in Germania præmifit: nam filiû Tancredi régis adhuc puerum,in Rlictiam Curienfem perduóï:um,oculis ptiuari, amp;incaftroAmifo perpetuæ captiuita-ti addiétum,cuftodiri prxcepitTpólam veto Irenen,filiamimperatorisCóflan-tinopoIitani,Philippofratrifu^de(po- ' lauit.reginam ApulixTancrcdivxote Sibyllam.'filiamqj cius,apud monaftc-num virginumin Jpohfnbur^Aliatiai mancipauit. Hxc Otho deS.Bafilio. Scribit abbas Vrfpring. quod Hen- C’P^quot;* ricus pro lècutitatc Sicilia: ÓC Apulix^'“ ' vades receperitrebellionem timens,inter quos erat epifcopus Salernitanus amp;nbsp;duo comités, hoc no attento,anno Domini 1195. quidam in Apulia rebellant Cæfari,proptet quod luffit vades quos duxerat in Alemania, oculis priuari,p-ter cpilcopum amp;nbsp;ecclefiafticos:rebelles quoquè captos,diuerfis fupplicijs fecit interimi. Per id tempus Cunradus frater im-peratotis, dux Sueuorum,mouitcontra Bertoldum ducem de Zacringen, cum^j effet m oppidoj£)uHaf^, ebijt, fepultus in monaftcrio Loticen.multi afferebant eum fuifleintcrfeélu à quo-dam, cuius vxori vim fecerat: crat em vit ftupris,luxurijs amp;immunditijs dc-ditus. Imperator ducatum Sueuix contulit Philippo fratri fuo,cuius opera prx- p),i[ïpp«f cipuain Sicilia vtebatur. is relida Ita-Sueuot»” iia,tranfiuit in Alcmaniamcum vxore«!“- Irena Conftatinopolitani imperatoris filia,ponenscam in caftro @lV4inßU-fen, turn de mandato imperatoris te-gium diadema impofuit Othocaro regt Boémorum, amp;nbsp;paulo póft Philippus nuptias celebrauit cü multisprin-cipibus ac baronibus apud Auguftam in campo magno, quidicitutConcio i^gis. His etiam temporibus procurante impcratore,fa(ftum eft vt pnncipesAle-manjx penè omnes, filiumparuulum Fride- |
|
,j^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A NATO CHRISTO GENERATIO XL? •^8w^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alfumerct in regem, amp;nbsp;ci fi- lt;lcljtatcm iurai cntjRiper quo literas fi- citèrtrium annorurapuer. Henricus impator, vt fcribit Antonin, ex quo to-tam Siciliam obtinuit,propter graues et frequentes colleras amp;nbsp;importabiles ex-aftioneSjid regnum auro amp;nbsp;argento ex-poliauit. Sed, vt refcrt quoquè Bergo-Wenin fupplemcnto,Henricus obtéto ïegno plures èturribus prçcipitari luf-fit.plerofq; alijs mortibus interfecit, amp;nbsp;inecclcfiafticos quoquè fçuijt.propter quçindignatusCçleflinus pontifex,eu cxecrauit.fed venia deerrorc poRulata, ingratiam cum pontifexrecepit. Et quia Saladino mortuo Cxleftinus in Venerat, Henricum imperatorem, qui mortuo Tancredo regnum Sicilia: oc-cupaueratjad bellum Afiaticum adhor-tatur.fed cùm ipfe Hierolblymam pete-re non poflet,archiepifcopum Mogun-tinumamp; Saxoniæ ducem cum muleis alijs amp;nbsp;magnis copijs eo deftinauit. fuc-rutautem cum præmilfisducibusin cx-Teutonum P^^Jitione Cunradus canccllarius im-’tlHierofo. peratoris, Lupoldus dux Auftrix, dux «peditio. Brabantiç, HermannusLantgrauius de Thuringia,Patauien epifcop’. Rati (ponen cpifcopus,Halbcrftadicn epifcopus, marchio Cüradus,comites quoquè alij amp;nbsp;quam plures nobiles. Hi omnes venerunt inRerram pro-miffionis viri bellicofijcxpcnlarum pro-digi,rationis expertes, voluntatem pro iurehabentes, enfibus inuiâi, in nullis nifihominibusfuæ gcntis confidentes, ducibus fuisfidelilfimi, amp;nbsp;quibus vitam potiiis quam fidê poffis auferre. Hi cum veniflentin terram promi{fionis,vt fcri-bitabbas Vr(pringen, treugasfregerut, quas rex Richardus Angbæ recedens ftatuerat. vrbem Berytum recupcraue-runt,fimilitèr amp;Ioppen,vt Platina vult amp;Blondus. Jpp». Cxlefbnustum Romemorituran-noDominiiijiS.amp;paulópóft Innocen-Weétiu» tius j.patria Anagninus, familia comi-tum, omnium conlenfu pontifex fufhei-tur,vircertè doftrina amp;nbsp;monbusinfi-gnisdcditannos t8.mcn(es7. Deinde amp;nbsp;codem anno Henricus Meffanç çgrota- |
»55 recœpit,cognitolt;^; mortem fibi adefle, vxorem amp;nbsp;Fridericum paruulum ad In-nocetiumPapam Faktum mißt,eofdem illi obnlxècommendans.Philippo vero germano, Hetrurix amp;nbsp;Sueuix duci, quantum in fefuit,Ro.imperij amp;nbsp;regni Siciliç quoufquè filius adoleuiflet, gu-bernationé commendauit;cofeftoq; te-ftamèto,diem Panormi ebijt, vbi in Ec-clefia magnificè eft {epultiis.Eratautem Henricus prudens,facundus, faciefatis decora,plus tamé maciléta, Ratura rae-diocris,corporetenuis,animo acer, va-nitatibus dcditus,maximè venationuni amp;aucupiorum.multiafferebanc eu ve-neno extin(Stum,vxore procurante,propter nepotes ipfius occifos; quod tarnen qui de familia eins fucrät,conftantcr in-ficiabantur,ncccrat verifinuk. Igitur Henrico defun6to,lnnocenti-us ftafim Germanos qui in Afia erat,rc-tinercin officio literis amp;nbsp;pollicitationi-busconatuscft.vervim idquidé fruftra. Germani enim audita morte impcrato-ris,relida Afia,inEu);opam cum maxi-mo Cbriftianorumdetrimêto tranlèut, potilfimiim Ioppenfium,in quosomni opedeftitutos delati Tureç Saracemq;, etiam deditioncm faéfuros, vi captos ad vnum omnes interfecêre, eucrla ftatim à fundamentis vrbe. Fuithic Orientis ftatus intranquil-lus,cum Philippus Francos amp;nbsp;Richar-dusAnglus continuis bellis Occidcn-tem vexarent, amp;Pont. Innoccntius ex joppediru-ta. materiam acccpiiïet,vir bonus qui pon-tificatusfuiinitijs cùm exolam haberet iuftitix venalitatem, ftatim iecit edi-Óum,vtnullus Officialium curix fux quiequam abaliquoexigerct, ptcrlcri-ptores amp;bullatorcs, quibus etiam ccr-tum modum prçfixit. Eius opera amp;nbsp;im-penfa hofpitalc Sanéfdpiiitus códitum Hofpita'e aiunt,audüq; abeo magnis prouenti-bus,quib’amp;peregriniamp;xgroti acvul- * ' gó concept! orphanialerentur.Ordina-uitetiàm famis tempore,vt pauperes ve-rccüdi,qui publicèmendicareerubclce-bant,pecuniam occulté ad fuftentatio-nem rccipcrent,amp; alia complota. Prçtereà ftatim poftdedionem cœ-pit intendere ad recuperandum patri-y 4 inoni-« |
ld® lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
illos dimittcrent,comminando princi-pibus,vt nifi ad boe darent operam,to-tam Alemaniam ft fuppofituros inter-dido.IllivcroinTcutoniam venientes, inuenerutPbilippumà quibufda prin-cipibuseledumin regem, qui accedeos lcgatos,defado ftfecit ablólui,amp;hoc non manifeftc.execrauerat enim Cxlc-ftinus Pbilippum, quia dum eftet dux Tuftix, occupaucrat relida Mccbtil-dis,qux ipfa moriens Ecclefix legauc-rat,amp; patrimonium S.Pctri vocabatur.
Poftmodum Pbilippus fccit fecoro- Pl^ nariamp;inungi Moguntix à Tarentafi-^“^“^^ enfi epifcopo,quia nullusepifeoporuni Teutonix id facere attentauit. ftd nec epifcopi qui prxftntes erant,pontifica-libus induti fuêre,prçter folum Sutrinu epiftopum,qui ad aliud fuerat deftina-tus.Quam obcaulam rcdiens,cxtraepi-ftopatumfuum adfiné vitx luxautbogt; ritateApoftolica manfit.
Colonienfis vero arebiepiftopus amp;nbsp;quidam alij principes tam ecclefiafticiq fecularcs,videntesftincledióePbilippi fuiftccontcmptos,apud Aquilgranuin congregati, Otbonem filium Henrici ducis Saxoniçjin impcratoré elegcrunt, quem arebiepiftopus Colon folennitèr coronauit,amp;ficfadaeft diuifio inim-perio.Otboni adbçferunt Colon,omes ®*^^ lufi’raganci amp;nbsp;multi alij, dux quoquè^jg”^ Liupnix amp;nbsp;Limpurgx, comes Palan-nus Rbeni, amp;nbsp;Lantgrauius Tburingix. Pbilippo verorcliqua terra cum princi-pibus,fimilitcr amp;nbsp;rex Erancix,maxime ex co,quod audiftet Riebardum regem Anglix Otboni faucre,cui ctiàm cornes Elandrix adbircbat.
Innocctiuspapa Otbonis partes tuc-batur,fiuc bcneficiorum, qua: in Ecclc-fiarn cótuliftct Magnus Otbo,memor, fiucefferam Sueuorum vim vcricus,qui multo iam tempore ledern Apoftolicam afflixerat, id quodin Barbaroftx bifto-na patuit,amp; Hénei ^.ac fibj eius,quem quintumdiximus,geftaprobant,inqui-busfeprçeipua Sueuorum potentia cx-tulit.Dcmiim quod amp;nbsp;Henricus6.Philippi fratcr,inclementi fuiftctin clcrum animo, multa conferendorum epifto-patuum caufa conatus. Lcodienlem cm epiftopum,quódprgterdccretum fuura confit-
moniumRom.EcclcfixjVt fenbitAn-to.quodlmp.Henricus in vita occupâ-ratjamp;poft mortem familiäres fui inter fevfurpârant.Porrô duos cardinales mi-Innoc.Ro- fitin Romandiolam contra Marcouar-mamitolam dum,qui earn tyrannicc detinebat. erat repeut. ^jj^ Senefcalcus generalis imperij, dux R3ucnn.ie amp;nbsp;marchio Romandiolçtqui videns ft nee muncribus fledcre pofte pontificem,nec minis, relida marebia, jn regnum Apuliæ ferecepit,ficq; redu-daeftmarebia ad dominium Ecclefix. pofteapatrimonium B.Petri,totum cx-arebatum Rauennæ, terram comitift.x Mecbtildis ad Ro.Ecclebam reduxit,ite
. eaomnia quæ Cunradustenebat.
Conftantia vero imperatrix bis vins, ftat'im adpontificem lolennes nuncios mktebat,poftulans vt regnum Sicilix, ducatum Apuliæ, Capuç principatum concedcre dignarctur fibi amp;nbsp;fibo fuo, Iccundum formam quam prçdecefTores eins concclTerantprçdeceftoribus regni ipfius.ftd ipfeattendens quod priuilegi-umcoceftionisinduku primo ab Adriano, amp;nbsp;poftcààClemeterenouatumfu-per 4.capitulis, videlicet de eledióibus, legationibus, appellationibus,cocilijs, dcrogabatnon lol urn apoftolicçdigni-tati,ftd ctiàm ecclcfiafticæ autboritati, remandauit impcratrici, vtillis capitu-Skiliimre- lisrenunciarct omnino: cumq; illa non petitpapa. eßej aliqualitcr*concefturus, tentauit bxc eius propofitum muncribus immu-tarc;quod cum efficerencquiuiftet,c5. ten ta fuitillisrenunciare.bæc Anton. Verum ego vereor banc mutationem, caufam fuiftc multorum maloru,cùm Henricus non gratis, ftd luis ftimptibus boeregnum, pado interueniente cum Cælcftino,acquifiuilTc vidcatur.
Idem vero Innocenrius confiderans . quod per detentionem Salernitani ar-cbicpiftopi,qui adbucperPbilippüim-peratoris Henrici germanum hatrem, in Alemaniadetinebatur captiuus, de-traberctur Apoftolicx dignitati, ftatim Sutrinum epiftopum natióe Teutoni-cum,amp;abbatem S.Anaftafij in Alema-niam deftinauit,fcribenspr£latisEccle-barum,vtdetcntores Salernitani acali-orum prçlatorum monerét,amp; ft needse * cflet,per «xccrationem compellerent,vt
-ocr page 277-A NATO CHRISTO GENERATIO XL/'i
|
’ton firma tu s fu er atjOc cidi fecit. Vndè ipfe Innocétius reprobata eledionePhi ^PPb vtpote nupèrà Cæleftino cxecra-ti, Othoni adhæfit, ac prxlatis Alema-wæ mandauit, vtei obedirent, amp;nbsp;Phi-lippo tanquam execrato amp;Ecclefiçper-fecutori fe opponcr€nt,quod idé Lombardis perCuanf. Rebus ficfehabcntibu$,ciim Philippus in Alemania maiorem lequelam Haberer, poft multas cxdes vidor euafit, atque lam fe ad Italiam prxparauit. do-lotaméoccifus cft,vtdc Hoe plurafcri-bit Antonin. Scd quia inuenio quofdam longè ali-tèrrem geftam narrare,amp;pra:lêrtim ab-batem Vrlpringen in fuachronica,qui co tempore viués,plcrifq; negocijs præ-fcnsfuit, vt nihil eorumquæ circa hoe lcribuntur,obmittam, facio eum perfe loquentê in re non parum odioJa,cuius hæefunt verba: Philippus frater impcratoris, eo tempore exiêrat de Alemania, vtveniret ad Imp.in Siciliam,procefleratq; vfque ad inontem Falconis caftrum apud Vitcr-bium.vbi de morteimperatoris nuncia-tumeftei.Orta deniquèeft Icditio ibidem,maxime contra Teutonicos, qui tunem Italia morabant. vndèin caftro eodem quidam de familiaducis occide-batur. Philippus inde cum maxima dil-crimine difceffit ex Italia,amp; in Alema-niamperuenit, vbl iam principes iura-menta poftponcntes,dcelcdione noui impcratoris cœpcrunttradarc. ideó ad partes Rheni le contulit,amp; natiuitatem Domini in J^agUUU celebrauit, vbl ad eum venerunt olficialcs amp;nbsp;minifteria-les amp;nbsp;quidam principes acbarones,vbi etiarn aderat Cunradus Argentinenfis epilcopus.cumhishabuitconfilium,vo-lens tenere imperium, cùm in fua pote-ftatchaberctinfignia impcrialia, coro-ram, crucem amp;nbsp;alia attinentia. non em effet cautum,vtad alium tranfiret im-pcriü,nc tam ipfe quam fratruelis fuus puerpriuaretur. |
Sedinterceflit his rebus Innocentius j.omni ftudio aduerfatus eidc,hoc agés, vtipfumimpcdiict,improperansci qua: frater fuus ac parères crudelitèr perege-rant^xtat adïiuc de ekGCtYenerabilem. cpiftolapra:fatilnnocentij adBertoIdu dueem de Ziçrîngcn.in qua contra PHi-lippum multa,narrate abbate Vrfprin-gen,confcribuntur. Tune coepit papa, inquitidem,friuolis' infiftere obiedio-nibus amp;nbsp;exceptioibus, quatenùs ipfum impcdirct,fententiam et obijciens exe-crationis.nam cum in Tuicia adhuc ge-reret principatum,dicebatur quodCæ-leftinuseum execrâfret.fanè vtplùs m-deuotum eum poffet comprobare, fi no eius monitis acquiefceret, mifit epifco-pum Sutrinum adrepetendum à Philippe vades de Apulia, quos olim Herjeus iuflerat exoculari. AtipfePhilippus,vt erat manfuetus, cum audïftet de fententia execrationis, petiuit Humilitèr ab eodem legato ab-folui,infupèr vades Paps remilit. quo-circa Papa,vt plùs odioium redderet Phi lippum,comites illos cæcos amp;nbsp;viros no-biles fecic demonftrari multis in curia Ro.cxiftétibus.Ego quoque, inquindé abbas,in minori ætate conftituriis,Ro-mæ vidi eofdem.epifeopû quoquè prx-diftum Sutrinu, pro eoq,illicite ablol-uitPHilippum,excedens fines mandari, ficutin pfata epiftola fua expreffitPapa, pnuatu epifcopatu relegauit.audiui eti-am,inquit,eo tépore(quodtarne difficile eft rel3tu,amp; vix credédum)dixifle In-nocentium,quód ablaturus effet Phi-lippo diadema,aut ipfc fibi infigne Apo-ftolicum.Deus autem ex alto prolpici-ens,nonpermificvtpertotam Alemani-am periretcultus diuinus,ac ecclefiafti-cx dignitaris officium: qua: duohone-ftiusibl cófiftunt,q in alijs gétibus,ljcèc vbiquè per incêtiua vitiorü, amp;nbsp;maxime luxuriç,deprauatafint.Hæc Abbas. Philippuscùm vidcret immincre fibi aduerfitates, queres fauorem pimcipu, conciliauitfibi Bernardum marchioné Mifniç,Magdeburgen prçlulem amp;Bre-men,ac fuffragancos eorundc.Sed geni-trix inuidia,quafuis hononbus infidi-antur Alemani, immo lê occidunt ac vulnerat, adhocmouitprincipes quondam, vt in prxiudicium ilhus gcnerati-onis,cunam apud^tllócruuffioppidum Rheni pro eligendo impcratore confti-tuerent. Qup audito,Philippus trafmiffis illue |
362 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Coloniam elcgcrunt in regem.Fada eft hxc abufio,vt fieret portétum. vix enim remanfit aliquis epifcopatus,fiue digni-tas Ecclefiaftica, vel etiam paroehialis Ecclefia,quæ no fieretIitigiol3,amp; Ro-mam deduceretur caulà,fed non manu vacua. GaudenuncnoftraRoma,quo-niam aperiuntur eataradæ thelàurorû in terra, vtad te confluant nui in magna copia nummorum. Hæc abbas Vr-Ipringen.
Properât elcdi reges,vterq; vt occuper fedé Aquilgrani. fanè Philippus pri- O«*»®* or oppidum obtinuit, amp;nbsp;ibidèm viros ftrenuos in prçfidio collocauit, inter quos fuerunt Vualtranus filius ducis de iwnpUtg/lt;amp; Henricus dapiferdc ^al-purg,.SuperucnitautemOtho cum Colon lt;amp;nbsp;alijs fautoribus fuis,amp; obfidet ci-uitatem.eumq; hi qui erant in prçfidio, refifterc non posent, accepta lecuritate perfonarum,dcdcrunt ciuitatem. Tune Dominus Adolfus epifeopus Colon in federegnicoronauit Öthonem regem. Tota vero curia imperialis amp;nbsp;officiales imperii,adhçferunt Philippo cumprin-cipibus compluribus, Curado quoquè Herbipolen epifcopo amp;nbsp;cacellario,qué-admodiim latiiis de his in generatione fequentifcribemus.
ANNO Domini 1174,. Thomas Ca- The»“.^ tuarienfis archiepifcopus, vir quidem^’quot;'“’quot; optimus amp;nbsp;landilfimus, martyrizatur; quod quidem fcelus ex coniuratione regis Anglorum Henrici faditatu diceba-tur, cuiusrei eau fa Henricus rex orato-resfuos purgandi iè caufa ad Alexan-drum j.deftinauit ; amp;nbsp;cum facile pontifex oratoribus regis non crederet,in Angliam duos cardinales mittit, 'qui rem diligenter infpicerét.quibus rex, omifto Hybernico bello, quo erat implicitus, honoriscaulàapudNortmanniam oc-currit : req; difeufta, ad hoc ventum eft, vt Henricus iuramento adhibito, cùm nonlatisdefado conftarct, felcpurga-ucrit, promifcritq; fe pœnitentiam pro ncce landiffimi viri aóturum, cuius ctfi fuilfet infonsatq; infcius, occafionem tarnen prçftitilfcfitvilus,quódviuenté fimultate amp;odio perfecutus fit.additu prætereà,vt aoo.milites Hierolólymam mitterctpquifuaimpenfaper annu contra
legatiSjclfectt vt nulla ibidem célébra-r^tur eleélio, turn propterfuî amp;nbsp;quorû-dam priricipum abfentiam,tum propter ^^gi* -generationis non deftituendam prolapiam,tum propteriuramêta prin-cipum eidem generation! exhibita, j
His nonobftan,Coloniam indicunt diem:quó rursusPhilippus nuncios mi-fitjimpediens nè in præiudicium fuum fieret eleöio.afferut etiam quida, quod propterhoc promiffa fuerint archiepi-De Bertol l^‘^P°^^^’^c^cn duo millia marcarum. diZa;ringc*attamen Bertoldus dux de Zæringen, clcäionc. tunc nominatus fuit in regem,nó quod iuftus viderctur autdiligeret veritatem, fed quod pecuniofus erat homo auarifli-mus. Vidés autem Philippus quod à tali infolentia nollent ceffare Alemani, ipfecum principibusfuæ partis conué-tum habuit in ïVïul^ufdt/ vbi à Sueuis, Saxonibus^BauanSjBohemis amp;nbsp;princi-pibus quamplunbus Rheni cligitur in regeln. Tune cœperunt multiplicari mala in terris,rapinç, deprçdatioes, de-populationes terrarum,inccndia,bella, latrocinia,amp;cæterahuiufmodi.princi-pes autem qui Philippo affifterc debuc-rant,verbapræfentibona dederunt.
Cumqueprælatusdux deZæringen diffideret de cxpenfis ad obtinédum im-perium/edijt ad gratiam régis Philippi, accepit^j ab co bénéficia quæ fibi cofer-recurauit, quiamp; homagium fibi fecit, ac fidelitaté amp;nbsp;vades, nepotes fuos Cu-nonem amp;Bcrtoldum filios Egonis co-mitisde^^Jra^/quos apud Coloniam pro cxpenfis obligauerat, qui compulfi cùm non foluerétur,fe redemerunt. Ex bis Cunopofteàfaéfus eft monachus amp;nbsp;abbas Ciftcrcich,indc Romæ fadus eft cardinalis Portuen,alter Bertoldus fa-dus eft abbas in iußtidCb tu in pericu-lo captiuitatis conftituti,ambo promi-ferunt, fi liberarentur, ad monachicam vitamfê ituros.
lam interhæc Colon amp;nbsp;Moguntin archicpilcopi cum fuifraganeis, amp;alij quida iniqua cogitauerunt,miferuntq; nucios Albertum de ^a^i^bur^Z amp;nbsp;co-mitem dcfpitin^Cn in Angliam, voca-turosindè Öthonem, prælumentcsquc in auxilio Richardi regis Anglix, qui fuit auunculus eiuldc.hu ne igitur apud
-ocr page 279-A NATO CHRISTO OENERATIO XL alt;3
|
tra Saracenos dimicarent, vrquc ipfe triennio cu quanto poßet exercitq con-gt; trabarbarosbellum gereret,libcrtatem ecdebaßiea in fuo regno tutaretur, ap-pcllationibus ad curiam Ro. fastis non aduerfarctur. Hisautem iureiurando confirmatis, regni Anglici titulum in fe atque in hç-redesfuos transferri meruit, fpontè, vt Biondus fcribit,regnum A ngliæ à pon-tifice obtinuit,vt nemo poßbac rex An-^'oru re g^’æ declararetur,q ui à Rom. pontifice K^iRo. non eßet appellatus. bine obferuatum ““•?«gt;» aiuntjVt om nes Anglici reges à Ro.pon-tifice regni iurarecognofcant. In bac gcneratione ordo Humiliato-rumfumpfit exordium, cum emm Fri-dericus primus totam Cifalpinam, vt Bergomen fcribit,varijs incOmmodis et Vexationibus laccraret,infinitos prope viros cum mulieribus amp;nbsp;pueris in Gcr-Humiliito. maniam perpctuo exilio damnauit. Vbi nimordo,;^^'^^^muleisannis ßetißent,faßiditi exi-lij tarn viri quam muliereSjComuni con-fenluveßibus albisindutbadimperato-rcmhuiniliter'abquandoaccefsere,etin terrarn fe proRernentes,mifericordiam deprecati funt,quorum bumilitatem vt vidit Cæfar, permotus pietate, eorum precibusannuit,amp; eosinpatriam redire concefbt. Rcuerb igitur exules in Cifalpinam, plurimi vnà cum vxoribus amp;nbsp;veßitu de-albato caflitatem vouentes,in vnu con-iieneruntjamp; DEO gratias agentes, de-inceps nil aliud cogitare decreuerunt, nifi puro amp;nbsp;integro corde Dco amp;nbsp;B, Manx virgini deferuire, facukates fuas omnesin lanificioponentes,atq;iniUo aruficiopoßerebras orationes amp;nbsp;con-templationes fummopere infißere coe-perunt. procedenteindè tempore, ob re-ligioncm amp;nbsp;vitæ fanétitatemà lummis pótificibuspnuilegiati, regulam B.Be-nediditam viri quam mulieres proleffi funt.bxcille.Etiuntqui buiusordinis initia in aba quædam tempora, fed incerta rationc, referont,qui cùm multis durâffet annis,abInnocentio 3. confir-matusfertur. In bac quoquè gcneratione abbas loacbim in Calabriæ partibus,maxime tempore Henrici 6.muka coufciipfit.de |
eofertur,quôdcùmprius non mukùm ab bominedoôore didiciflet, donuin-telligentiæ diuinitùs accepit,adeô vt fa-cûdèae difertè quaslibet Icripturarum difficukatescnodaret. Fuit bis ferè tenjporibus Almaricus Almadcu* Carnotenepifeopus magna ingenij fa- hæreticus, ma, qui cùm apud Parifios noruparua opinioe dodrinæ vigeret, docuit quof, que Cbrifiianos membra CEI RI STJ corporis eße,affe(kioni fubieólos fuißc cùm Cbrißus pateretur.Sederror pon-tificis Innocentij ßudio damnatus eft, èquaignominia Almaricus pauló pok deceffit. Huius accenfi ftimulis qui-dam,nouos amp;nbsp;inauditos error es con-finxerunt,qui inter cætera afterereco-nabantur,quodpatris poteftasdurauir quandiù viguit lex Molaica, amp;nbsp;qu:a fcriptum eft,Nouisfuperueniétibus ab-i.ea.ilt;y. ijcietis vetera,poftquam C H Rl S F VS venit, ablóluta dicebantomnia veteris-teftamentifacramenta,amp; viguidejliarn. legem vfq; adillud tempus quo predica-banttalia. llloergo tempore dicebanc noualacramenta bnem babere,amp; fpiri-tuftandi tempus adueniße,ideo(^; con-feffionem, baptilmum,eucbariftiam amp;nbsp;aliafacr3menta,finèquibus non eftia-lus,locü dec^tero nó babere, led vnum-quenq; pergratiam fanch Spiritus tan-tùmiuteriùs,finèaliquo exteriori atlu. pofte faluari.Cbaritatis quoquè virtuté ficampliabant,vtid quodalds peccatn eftet,fi fieret in cbaritate,ia illud nó eßet peccatum.vndèamp; ftupra,amp; adukeria, Tedina ifta amp;exterascorporis voluptates nomme cbaritatis perpetrabant, mulieribur.quc dièvig«ac. cum quibus peccabant, amp;nbsp;fimplicibus quosdecipiebant,impunitatem promit-tebant,Deum tantummodo bonum amp;nbsp;iuftum prædicantes. Huius lama cùm adPetrum Parifien epilcopum amp;nbsp;Guannum régis Pbilippi confiliariüperueniftet,occukè milerut magiftrum Rudolpbumde Naumurtio clencum, qui fecretiùs rem veftigarcr. Hicadfingulos aftutè accedebat, amp;dc jllorumfeCf:alecftcfingebac,amp; ficfaéia eorum difccbat.ltaq, plures fedç huius facerdotes, clerici amp;nbsp;laicivtriufquc fc-xùs,detcéti amp;nbsp;capti,Parifios luntaddu-ttk. Ibi congregato Condlio, publiée conm- |
xfi4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
conuidi funt amp;condemnati.clerici dc-gradati,traditi curiæ feculari, iulïu regis funtincinerati.mulieribusautem amp;nbsp;nmplicibus deceptis pepercerunt.hxre-Almarici of^'^^cha vcr?) AlmaricuSjhcèt iam fuilïet fadifpeifa. (vt putabatur) in paceEccleGx fepult’, quia tarnen conftitit lèdS illam origine abipfohabuilfe,condemnatus cftaco-ciliOjacdelacro cœmeterio eieélus,ei-uslt;^; cinis amp;olïa dilperfa. JucTic reniât!. Guiliclmii«! Ordo Guilielmitarum à S. Guiliel-*moeremita olimduce AquitancG, nomen amp;otiginem traxit.eius difcipulus fuitS.Albcrtus cremita. Circa annum Domini itpo.Philippusrcx Francorum cumeflet apud S. Gcrmanum in'Laia, audita Chriftiani cuiufdam morte à lu-dxis perpetrata, Chriftianx religioni coinpatiens,familiaribus fuis ignoran-tibus^iter arnpuit, prope PariGos venit, pofitisin portiscaftri euftodibus, amp;có-prxhcnGsludxispk'is ejuam odogincagt; combun tecit. A N NO Domini up^, rex Philippus cum exercitu intrauit Nortmanniam, cbfedicc|-, caftrum Vernolium.dcdaudi-cns quod Nortmanni Ebroicam ciuita-tem obicdiflentjObGdioncm foluitjatq; fugatis Nortmannis,ipfam vrbemfun-ditùseucrtit. A N NODominin9$.cum rexPhilippus in archiepifeopatu BituricéGeó-tra regem Angliæ dyxiflet exercitu ma-Ximunqrex Angliæ cioccurritjamp; iuxta regem Philippü caftra fua locauit. Præ-paianiibus autem Ze hincindè ad con- dittum, prêter opinionem omniu,rex Philippi fü Anphæ depoGtis armis, ad regem Fran-glogefta. corum acceiht,ibiq; publice cora omnibus producatu Nortmannix amp;nbsp;comi-gium illi fecit-Atumen pax non diu du-i auit, quin potins contra fc venientes jpG reges,plurinia vuinque incommoda inlcrunr. ANNO Domini iipy.Balduinusco-, mes FlandrenGs qui Philippo regi apud Compendium homagium fecerat,àGde j\cedens,llt;ichardo regi AngliX confoe-deiatus,iplum regem Francorum gra-nitèr penecutuseft. Eodem anno contra omnium opini-oncmipliusq; regis edidum, Philippus |
rexludços PariGos rcduxit,pecuniç forte inter tot belli impenfas egens, amp;Ec-clcGasDci grauitèr perfecutuseft. NeC multó poft rex Angliæ Richardus,cunï t mille amp;nbsp;quingentis militibus ac pediti-bus innumens Gi fortiu mouenSjOnrem regiSem populatur,Corccllas ad foluin complanauit,nccnó villas plures deftru das prædatuseft. Rex igiturPhilippus cum adGifor-tium tranGreCUperet, cum quingentis tantum militibus medias acies hoftium pcrtranGuit,virilitcr pugnas, multis tarnen ex militibus fuis captis atq; fugatis. captuseft Alanusdc RuGaco,Matthx-usdeMarliacOjGuilielmus de Mileto, Philippus de Nantalio, amp;nbsp;plures alij: Geq; rex Angliæ cum triumpho recelGr, prædas diUiGcjamp;paulopóft iterùm Fra-cosfudit. ANNOii98.Richardus rex Anglig âüdichs quendam militem Lemouicen-Gsdioccefisin fuocaftrothelaurum magnum repcrifte,cupicns thefaurum habere, diétum miliccmà vicecomitc Le-niouiccnG,adqucm confugcrat pro fe-curitate,rcpetebat. ieddu illerenuerct, in prçdido caftro illum obfedit. Cumq; RidfAH’ die noduq; caftrum illud fortiterimpu- int«i‘“'’ gnaret, fagitta pculfus, poft paucos dies moritur,atq; apud fontem Ebrodi fê-pelitur.amp; quia hberos non habebat,frater fuus Iohannes, diAus Sinèterrayiuc- ‘ cefGteiinrcgno.etpaulôpoftfadç funt treugx interillum amp;nbsp;regem Francix, lecutapacc. 1« ht At GENERATIO XEI. ANNO Domini uoo. Innocentij 3.pont.Rom. anno tertio, amp;nbsp;Philippi Sueui Germanorum regis tertio, coepit prima et quadrageGma gencratio. Eius initium habent res AGaticx.Gqui-demin AGa rebus vndiquaquè tumul-tuaric geftis,ad importunam Alemano-rum profedionem in propria,cum inG-deles barbari loppen mantimam ciuita-tem folo çquâlïent,petiêretum qui Ty-ro amp;Ptolemaidc incluG obGdebantur, inducias Chriftiani, quas quidc barbari faciliter concefsêre,quôd amp;nbsp;ipG dilGdijS inter le conflidantes,inteftinis quibul-dam bellis agitarentur. Eapropter Simon de Monteforti,ho-mo |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLL
moadres bellicas è plurimis feleduSjamp; cui Philippus Gallorurn rex, quern in Afiareliqueratexcrcitum,nonfinema-gnarerumgerendarumopinione com-niédauerat,cùmrem Chriftiana inAGa tutamvidiffet, in Europa fefe cum fuis recepit.Verùm is vt in Gallia,vndemul-toftipatus milite exceflerat, port multa à fegloriose in tranfmarinis rebus belli-eis gefta diuertiffet,inuenitinter fe cru-entis admodum bellis vtrofq; reges,An-gliçfcilicet amp;nbsp;Galliç,concertare: quod lt;]uidem graviter animo ferens,quonam pado reges in vnum concordaret,cœpit penitùs cogitate.
Itaq; defun do Richardo,fuccedit lo-Wi.Sinè hanneSjCuiJiweferrrfCOgnomenfuit-Et cum res inter Richardum amp;Philippum “ ' hadenus tumultuarie agerctur,Iohannes Anglis melius prouiderc cupicns,in-duciasaPhilippo petijt, quibus Philippus annuens, Sacramento Grmare fta-tuit.Igiturextrcmoinduciarum tempore reges inter Vernonem amp;nbsp;infulaAn-delinamdehrmanda pace conucniunt, ibiq; partitis de quibus contendebatur terris,Iohannes Anglus omnia quç Ri-chardo Philippus ablluliflet, Ludouico rcgisGlio, cui Bianca regis Caftcllx G-lianupferat,amp; Iohannis neptis erat,li-bera permittit;infupèr Ludouicum hæ-redemomnium earum poffefGonf^quç cisOceanum Gallicum erant, pro lux hbertatis dono mftituit.
Verum paucisexindè menGbus exa-dis,Philippus denuó in vnum conueni-entibus nó longè à Vernone regib’,Io-hanni Anglo amp;nbsp;reliquis Nortmanniæ niagnatibus diem PariGjs indicit, quo de comitatu Pidauieh amp;nbsp;AndegauenG, neenóducatu Aquitaniæ ageretur. qui cùm ad ftatutum diem non comparuif-fent,cóGlio fretus procerum luoi u Philippus, Nortmannia coado milite ingre ditur,cunéfam terramdeuaftas.Torna-cum deinde mouens ccpit,totam^; terra quaHugodeTornaco habuit, Gbifub-iugauit,*Arturum in ea militem infti-tuendo,cui ctiam comitatu Britonum, quihacreditario iurcilli cópctcbat,tra-didit,adi)ciens ei comitatum Piélauien, Andegauenfemq;, hominem*ligium il
ium taciens.Sedpoftquam ab eodem rex
Philippus difcefGt,rcx Angliç Iohannes fuperuenit,atq; Arturum vnacum Hu-gone amp;nbsp;Ganfredo ccpit,Gcq; quod ami-ferat recuperauit.
Eodem etiam anno noo.Philippus Germanorum rex,aducrsiis Othonem vbiquè ducens,Alfatiam vaftauit,atque Philip.Sac. adcaftrum cuinomé^aUXttOUW, pro- uiu valut pe Argcntoracum m terra plana uturn, applicuit,expugnauit,acfunditiiseuer-tit:deindècaftrainRubiaco amp;Aphich obGdendo,confregit amp;nbsp;folo xquauit.
Anno autem Domini iioi. Philippus ad obGdionem Aigentoraci mouens cx-ercituducit, acfuburbia ciuitatis igne fuccendens,ciuiü terras vaftauit. Quod ciucs ipG fecum perpédentes, fc nó pofie reGftere,Philippum in ciuitate paciGcè recipiunt,ac Gdelitatis illi iuramentum præftant.ipfe quoquè epifcopus in gra-tiam Philippi reccptus,illi adh^Gt.
Quoniam autem frequetes inter Phi. lippum amp;nbsp;Othonem pugnç funtcom-miiTæ,faétum eft vt inter fe principes amp;nbsp;barones variarentur,nunc vni,nunc al- ' teri contra præftitam iuramentorum G-dem adhxrentes.videbant enim in anci-piti bellum fore poGtu,amp; Fortuna nunc illi,nunc verô alteri fauere, frcquentiiis tarnen Othoni aduerfari.
ANNO dein izoi. Andreas Glius Be- Andreas lx tcrtii,regnare coepit apud Hungaros, qui duxit vxorem ducis Morauiæ Gli-am,nomine Gertrudem, dequagenuit Belam,Colomanü,Andream,amp;B.Eli-fabeth,coronam regni eodem anno ad-eptus.Verrim Gertrudis prxdida Back-barn cuiufdam magniGci viri vxorem, cuidam fuofratri ad deludédamhofpiti tradidit: quam obremBanekbanus en-fem fuum in reginx fanguine cruentum exercuit, deinde in omne genus Banck-bani cxecrabilis eftuGo fanguinis eft fubfecuta.
Poft hxc Andreas rexterram fanda petijt ad mandatum papç,quod accepe-ratdum adhuedux Hungarix prxfuif-fet,qucmadrriodum patet inc.de vo. amp;nbsp;vo.redep.Licèt.Siquidem patris fui votum redimerevolens,contra Sultanum ad terras tranlmarinas proGcifcitur,vbi corporis viribus contra inGdcles pugna-do, fortiter res belli egit, atque in ca-Z pita-
-ocr page 282-26lt;î lOH. «NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
pitaneum exercitus Chriftianorum ck-dus,viétor euafit:ac tadem poft multas dehoftibuspartas viftorias,all3tis fècu plurimorü fandorumrcliquijs., in Hü-gari^m eftreuerfus.At noue effluxis de-indè annis,filiani luam Elifabcth Ludo-uico Thuringioru Lantgrauiodefpon-fauitvxoremj qui poft nónullos annos amp;nbsp;ipfe cruce ngnatus, Hierofolymam contra infidèles pugnaturus petijt,ibiqj gloriose deChriftiboftibus triuphans, S. Elifabetb obijt. Elifabeth yeró fanda mulier in Laiitgra. ^jjßbatu vitam degens, cum in Ipiritu matrem fuam fibi apparuifte atq;opem poftulaftevidiflet, apoenis, quibus pro peceatis fuis eratinuoluta,prccibusli-berauit.
Ad res impcrij redcuntcs,cùm Philippus vidoria potitus contra Othonem, Alfatixprouinci3ac*Argentoracos fibi fubiugaftet,mulra cum profperitate ad fupenores regni Germanici partes re-uertiturjdedicindié amp;nbsp;barones amp;no-biks in fua parte fibi conciliando/iios«^; aduerfanos valida manu expugnando.
Verum ad*Argentoracos non diùj poft rcuer(ùs Otho, adfeito fibi fuæ partis magno cxcrcitu, Philippum infequu-tus,ad imperiale oppidum Albicaftrum
peruemt.
Audiens autem imperterrito fibi Philippum animo valida manu fuorum fti-patum veile occurrerc, vltcriùs adpu-gnam egredi timuit.quarc hinc pede rc-trahens,in Saxoniam eftreuerfus.Deni-què Innocentius papa tertius, audita liuiufmodi controuerfia inter Othone amp;nbsp;Philippum,q,q; Othoni Anglus,Phi-ijppoautem Eranciæ rexfauebat,nc tu-multu omnia compkrcntur,Othoncm imperatorem confirmât, légitimé ahhis ad quos pcrtinebat,ckétum.Scd nó finè cau!aid pótiféx facicbat.namPhilippus rex de ducatu Hetruria: fe(e intromife-rat,quôdillû Héricus imperator mori-ens filij tutorem inftituiHet.
Cófcrfupé- Vndèpermotus pontifex,circa tertiu rioriVr- Kalcnd.Iulias Guidonem Prçneftinum feiuénl^de cardinalem,fedis Apoftolicx legatum, Philippi Coloniam mittit,vtfuo mandato Phi-excómuni- hppum indchitè adregnum adfpiranté, cauone, ^^^_ bona Ecckfiæ fnuolè detinentem, excommunicarctjomnesqi dh adhéren
tes, qui hoc idem cum fuis comphcibuî fentirent.na omnibus ad quos vel pric-Icnsperuenire, veleius epiftolx dekrri poterant,authoritate Apoftolica amp;fub excómunicationis pœna mädauit, qua-tenùs Othone proindubitato regefuC ciperent,amp;Philippum vt rebelle Eccle-Ex amp;nbsp;hofté publicu,refutarent.vniucr-fos etiim, amp;nbsp;inpnmis Colonien, vt ad Othone deficcrent,amp;à fidelitate,fubie-dione amp;nbsp;iuramêtis,quibus Philippo te-nebantur obnoxij,confcftim abloluit
Philippus interim nouarum rcru cau-fa,Hetruriam in Italia, amp;in Germania Sueuiam prçfidio munit, amp;Siculasre$ ConftätiaFriderici pueri mater firmat.’ fed ca inter medios illos tumultusmor-tua,pontifex Siciliam cotra Marcouar-dum inuadit,fui (vt fuprà fcripferat) iuris tuendi caufa. Quxres amp;Philippum regem folicitum magisadeo commouit, vt regni négociés ac fibijpfi ftudiofiùs prouidere cupiens, magnum lux partis principu amp;nbsp;epilcoporum amp;nbsp;nobiliu fibi adhçrentium Bambergx conuentûha-buerit,ad cuius quidc imperium pluri-mipontifices,abbatcs,duces,marchióes, comités amp;nobiksconucncrc,caufas regni feriofiùs tradantes.
Sub ea tempeftate olfa fandorn Henrici amp;nbsp;Kundegundis,imperatoris et im-per3tricis,dcterr31euata Iunt,atquc ab vtiiufq; kxûs hominibus,qui deuotiois caula illo confluxerant,venerata.Igitur Othoiam à fedis Apofioliex kgatode-claratusamp; confirmatus Germanorum rex,quô rebus luis confukret,anno no-mini i2O2.fuoriim principum atq; nobilium in Traiedo fiiperiori apudlandu Seruatium lupra Mofiim, colloquium habuit, vbi multi atq; varij contra Philippum amp;fibi adhxrentes tradatusha-bitilunt,atq; pro lux partis confirma-tionepacem inter ducem Brabantix amp;nbsp;comitem Gelriæ,Othofuasintcrponé-do vices reformauit.Siquidcm cótradis vndequaquè copijs,non finè vtriufque partis damno amp;nbsp;incommodo,ad bellu ie mutuocohortatt lunt.
Et nè quid turbatióis Germanien regno deeflet, Innocentius papa tertius Henricum comitem de ïöfVin^Clïjm de-mortui Argentinenfis epdcopi Cûradi locum
A NATO CHRISTO GENERATIO XLL
|
locum eledumjvfq; in quartu pene an-numeonfirmarcdiftdlit.Nam ide Henricus epifcopus fequi partes Philippi cti-aminuitus cogebatur, nifi Ecdefialu-amamp;totam Alfatix prouinciam peri-culoamp;defolationi voluißet exponere. *Ità Ira pontifex Romanus in cum fuccen-fusj confirmationis amp;nbsp;confecrationis munusdare noluit.Veriim pcriculi cau-lam apudfepertradansjtadèm confen-fit,vta Senonenh archiepifeopo Henricus confecrationis munus fufciperet. Confentiens eih Othoni pontifex, Phi-lippumtotisnifibusac ipfi adhxrentes, tam per fe quàm per alioSjquantùm po-tuit,perfecutus eft. ANNO Domini 1205.Philippus Ger-manorû rex,manu fuorum valida Thu-ringiam contraHermannum Lantgra-uiumintrauit,eiusimperio inobedien-tcmatqirebcllé,ineovel maxime^ quód Sifrido Moguntino archiepifeopo có-tra Philippi decretum elcóto adhærerer, acfimul Romano pontificilnnocentio conlêntiret,q, prouetus ac rcdditus me-rooratæ Mogûtinç Ecclefiç in Thuringia Sifrido cedentes/n vfus luorum ho-ftiuamp;regis Othonis couertiflet. Quod Th'.rfn^i.-'ïlwringig Latgrauius intclliges,Otho. quot;'nilscira drum Bohemia: regem amp;nbsp;comitem Pa-''liilippum. latinum inauxilium vocat,qui fuorum contradis tumultuariè copi)S,cum magna multitudine armatorum Herman-no hiccurrunt. Animaduertens hoc Philippus, con-grcdicistimuir,terroq; ac ignequx in circuitu fucrant conlumens,lefc cû fuis “^(Srp^fôfuhreelufit. Quocomesco-perto, exercitum tam fuorum qauxili-arioru ad oppidu mouit,fortiterq; obfe-‘Ih. Igitur claulusin oppidoPhilippus, fugafakjtcmeditatur,atq; nodis inte-peftç filétio paucis lùorû vocatis fatclli-tibus,ad marchionem Milnenfem fe có-tulitjciusq. pro hberandis de obfidione militibus implora ns auxiliü,hoftes cum paucis aggreflu$,nihil fortitèr geffit: qn potius m obfidione hoftes perdurantes, cos qm in oppido claudebantur, vexa-bant.Audientes veró Philippum nodu cum paucis aufugiftc, foluta quæ per nouem dies perdurarat, obhdionc, ad propria luntreucrfi. |
Superuenitea tempeftate Otho rex cum Iuoexercitu,amp;conuocatisfua:fa-dionis principibus,conuentum in vrbe COïfféamp;urg in menie Augufto cclebra-uit.Nam in eo principü conuentu Hermanns Latgrauius fupradidus et Otho-carus Bohemorum rexà Phdippo déficientes, propter Excommunicationem amp;nbsp;mandatumInnocentij fummiponti- g^^.^^^^^ ficis, Othoni regi funt confœderati. A d- othom» crat tum etiàm Præneftinus epifcopus corouado, Apoftolicç fedis legatus, Othone nomine Innocétij in fefto S.Bartholomæi iam fecundó coronalis. Moritur tum Hollandix cornes The- Holland«' odoricusjiæredem filium qui fuccede-rec,non habens,fed filiam du ntaxàt vni-carareliquit, quam,pâtre mortuo, comes quidam de io^C fibi vxorem rapuit, amp;comitatûHollandiç fuçditioni fub-‘^git-Qü^d moleftè nimiùm ferens Gui-lielmus,defundi comitisfraterjamicorû fuorum exercitu congregans, confettis cum comitéLohefi manibus,eûdeHoI-landia poteter cxpulit,ac fratris lui nha in hereditatepaternam reduxit. Anno Dili uoq.mcnlclulio, Philippus rex magnoluoiu cógregato exercitu,Thu-ringiamdenuo contra Hermannu Lat-grauium ingreditur,amp;inprimis oppidu Vuyzenfc obfidione cinxit,amp; in dediti-onemaccepit. Deinde regem Bohemij Othocarû cum magna multitudinein auxilium Hermanno cum comité Palatino properantcm,primo congrclfu fu-gauit,ac omnia per circuitum oppida amp;nbsp;præfidia cepit,fpoliauit,incendit,ac fuiî ditùs deftruens fubuertit. Cernés autem Thuringiœ comes fui principatûs defolatióemae regis Philippi magnanimitatcm,q)tjueimpetum belli diutiùs ferre non poflct,maximè’quôd Bohemi quos in auxilium vocauerat, relidis caftris nodù aufugilïent, ani-mofradus, Philippi fe pedibus pronus profternit,gratiam pctit,et inucnit,fc4i Îiaaqucomnia illiusimperiohumili vote lubijcicns. Adoiphum deindè Coloniæ Agrippina: archiepilcopum adfeconuocans, Andernaco ad Rhcni fluéta oppido eius oppertus cft aducntum:qui illo perueni-cns,vbi ad regis eófpeófum perueniftet, Z Z parue |
268 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
paruo inter fe colloquia habito,regi re-conciliatus cft. Deinde quoniam Bra-bantiæ dux amp;nbsp;Lothari en fis adhucàrege Philippo diffenferât, Adolphus perfui-fuseft, quateniis receptis decemillibus marcarumargenti,illos fibireconcilia-ret. Nam* Sallelteh dudùm ab Ecclefia Colonienfialienatum reftituit, ac plu-rima le daturû iUi promifit. Illeélus igi-tur promiflionibus amp;nbsp;muneribus archi-cpilcopus,facramcntum quod Othoni pfæftiterat3paruipendcns5necperiurit1, nec excommunicationis lentetiamma-gni duxit:fcdcum duceBrabâtiæ amp;Lo-tharienfibus ad quartum Nonas Octobres in oppido Confluétino conuenics, Philippo tu ibidem pfentej in eius arma coniurat^ac locij in fidem coeunt. Quibusadvota peraétis, rex Philip-pus cum toto fuoru ac fibi de nouo con-iœderatoium exercitu' AquiCgranum dcfcendit,ibiq; à fupradido Colonienfi archipræfule in Ecclcfia bcatas Maria: virginis magna cum lolcnnitate denuo Secült;îaPhî»vcx Germanorumin frequentia populi lippi «’rO'coronatur.Philippus tarnen rex fuorum confilio (uffedus principum, audiens Cunradum Moguntinç ciuitatis archi-epifeopum iampridèm è viuis exceffilïe, iUo profeduSjVt epifeopum Ecclefiç di-gnum prçficcrent,intedit.Faftû eftpro-indèjVtomniû ferc fuffragio Dicpoldus Vangionum antiftes,tribus tantum co-traucniétibus,epifcopus eligeretun Na prætendebant propter régis prçfentiam cleâioni libéré haudquaquàm intédere Ïioflc,ficq; appellatione interpofita, cp ’apam régi feiebant cotrarium^ad oppidum SSitt^CU ad littus Rheni fe transfe-ï unt,atq; Sifridum quendâarchiepifeo-pum eligunt,quem dho Papæ olferétes, caflata elcdionepriori, confirmari hûc fibi petunt.Quod Romanus pontifex li-bentèrannués,Sifridum repudiato Die-poldo fiucLüpoldo confirmauit, qué-admodùm elaretin decretali, quæ inci-pit,Bonæ mcmoriæ.vbiRomanus pontifex exprimit, quod pro huiulcemodi négocia Præneftinum epifeopum fedis Apoftolicç legatum Coloniam milerit, vbi tarnen no iudicium,lcd iniuriam fe-cifie eledioni videtur.Prçtereà Coloni-enfes ciues,quoniaiti adhuc adh^rebant |
Othoni,rogabant legatumj vtinintu-riamPhihppijAdolphumarchicpifcopu fuumdeponerer, eo quódPhilippü coronauerat. Quibus alïenticns Prxncfti- Gernnn» nus,Adolphumdepofuit, amp;nbsp;in eiuslo- runicpiit’ cumBrunonemBonna: prçpofitû lub- j^ïa Rituit. led nec Bruno,nec Sifridus Mo-guntinus,tcmporahum adminiftratio-nem obtinere potucrunt in humanisj viuente Hnlippo, Nam Diepoldusrcgi philippo adhxrens, contra Sifriduni aemulum fortitèr dimicans,auxilio frétas Philippi gt;nbsp;monafteria, Ecclefias,amp; pleraque loca facra fpolianSj pauperes oppreifit, amp;nbsp;multa Sifridi familiaribus mala intulit, amp;nbsp;bellis perfonalitèr in-tcrfuit.Depofitus tandem amp;nbsp;excommu-nicatus ab Innocentiopapa, nihil cu-rauit, fed in fua pertinacia permanfit. Veriim mortuoregePhilippo-,in dilpli-centiam Othonisadcpilcopatum eftre-Ritutus. ANNO Domini nos.rege Philippo Aquilgrani coronato, rex Otho apud Saxoniam graui dctinebatur infirmita-te:quodq; morbo intolerabilius videba-' tur,principum pene omium auxilio de-Rituitur. Guido autetn PraencRinusj quodfadum fuerat Aquifgrani per Phi lippum,quod Adolphus Colonienfis ilium coronaucrat, litcras fuper omnibus ad Inooccntium fcripfit,qui Prçne-Rinorefcnbens,Adolphum abarchiepi-Icopatu iuffit deponi, quemadmoduffl fujuriiis attiglmüs. Denunciatus iam per fententia Adolphus excommunicationi fubiacere, c6-gregati in vnum commiffarij Romani pontificis, Brunonem (vtdiximus) ar-chiepifcopum elcgcrunt, atq; Adolphu memoratum per fententiam diffiniti-uam authoritate Innocentij ab omni officio amp;nbsp;dignitate pontificali depone-tcs,canonicis vtBrunonem fufeipcrene mandant: qui mandatis apoRolicis ob-tcmperantes,eundem fulcipiunt,illiquc vt canonice eleCto obediunt. Percitus iraPhdippus,nè vnquàm Bruno adar-chiepilcopatus plenam adminiRratio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nem afleenderet, ledulo curauit. Nain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I captus ab codem,amp;duræ cuRodix ma- nbsp;nbsp;nbsp;I cipatus,mulcam paflus eR iniuriam, vt dicctur lofrà. Igimr |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLL lój Igitur Adolphi iniuriam Philippus, lt;|ui turn Spins manebat»vlcifci cupies, communi principum dccrcto, qui turn prxfcntes adcrant,magnum congrega-uit exercitum,atq;*Molellx fluenta fe-xtodecimo Kalendas Odobris tranfics, Coloniam pridie Kalen.eiufdcm menfis wdiflima obfidione vallauit. Vidés au- tem quod earn capcre non pofTet, obfi-dionem port dies aliquot Ibluit : amp;cir-cunducens per rcgioncm exercitum, no Nuffiaea- finècontntioncpauperum,Nuffiæ op-pidum,quodindefcenru Rheni fluminis fex fermé à Colonia diftatmilliari-buSjobfeditjCepit, amp;nbsp;Adolphorefigna-uit. Quibus peradis, omnem prouin-ciam mcendio, ferro amp;prxda vaftauit, multasquc munitioncsin circuitu vel cepit,vcldeftruxit. Interim Otho Saxo,flue(quodvctu-fidiimis conftare video monumetis)dux de'25rnnfUlg,pan ardore inferiore Ger-nianiam munit,fuos vt in fide maneant hortaturjdebcrititulos imperij fibi non tarn fux, quamauitx vistutis caufa amp;nbsp;authoritatis pontificiç mandato:qua re inferiores ciuitatcs præcipuè motæ, Othonem fecutæ funt. ANNODomini 1206. Philippus rex denuó Colonien finesingrcfTus,occur-rentefibi Adolpho nupèr depofito,ni-hilominus tarnen Ic^p archiepifcopogc-réte,cummagnofuoru excrcitu epifco-patfi peruagadojciuitaté obfcdit. Nam Bruno Colonien archiepilcopus Adolpho fuffcdus,ct Otho rcx,atq; per Sifri-dum Moguntmum duobus fibi per An-ghçregé de Britannia milfis adflatibus epifcopiscófecratus,cijm id nemo Teu-tonicorumetu regisPhilippi prxfume-tct, intra muros Iele cótincbant.ltaq; ci-«itate perPhilippum oblefla,tadèm ac-ccptoconfibo qui intuscrat,rex Otho cum reliquis accerfitis quadringentis equitibus Öó duobus peditum mdïibus, de ciuitatepalam eruperunt. Congrediétes igitur duo reges,Otho et Philippus,cum luis copijsapud'ÏBilf-fdlburg/rex Otho terga dcdit,fibi cum luis fuga lalutcm quxrés.Philippuspu-gnæ certamcn obtinuit,atq;multis oc-cifis amp;nbsp;plerifqj captisdeOthonis cxcr-citu, Brunonem quoque archiepiCco- |
pumccpit,atqucm3nicis ferrcis duritèr conftridum,captiuum abduxit,inq; ar-da cuftodia plus minus anno detinuit, doncc tandem principum intcruétu ab-lólueretur.Colonienfcs veró nimiiim fibi metuentes,cùm omni fua Ipc fruftrati fuiflent,acfibitotüpenè Teutonic regnum aduerfari vidiffentjaccepto ducis Brabantiç confilio, Philippum regem turn Boppardiç agente accedunt, com-milïoruinillum vcniahumilitèrpoftu-lantes:qui vt erat animo lcnis,cum gratia illoslufcipics, qua optauerat gratia, cumindulgentia confecutifunt. Huius igitur rei gratia rex Philippus Cunradum Nemetcnfiûprçl’uléadCo-lonienfes mifit,vtregis nomine iuramé-tum fidelitatis à ciuibus ipfis cum alijs quibufda neceflarijs cautionibus amp;nbsp;ca-pitulis accipcret:qui Colonia veniens,à ciuib’pacificè amp;honorificè fufeeptus, vt pacis códitiones amp;nbsp;capitula illis pro-pofuiHet, gratis admodiim votis pada fufceperunt,atq; prxftitoiuramentofi-delitatis, ad Philippum dcfeccrunt. Otho auté fuga è bello lapfus, in Saxonia diuertit,atq; rebus fuis vtcunque poteratordinatispnBrunonis vicum fc recepit.Indè mouens nauigio in Anglia fecelfit,vbi ab auunculo fuo rege Albi-onis honorificè fufeeptus, aliquatilpèr apudeundemfubftitit. Videbatenim à fedefeciffe principes, æmulumq; fuum profperari in omnibus,ac fè præter lólu nomen in regno nihil habere, vndè pru-denti vlus confilio, latere ad tempus in Angliavoluit,nèfimul et corpus amp;nbsp;imperium tot expofitus periculis amp;nbsp;difcri-minibus,tandèmaliquandóamitteret. VeriimPilippusrexvtfibi regnu co-gnationeamicorum firmaret,filia fuam natu maiorem regiBohemix deditvxo-rem:aliam vei o state minorem,filio ducis Brabantis,matrimoniali fœdere co-pulauit.Siquidé ex Irena vxore fua quatuor filias fulceperat.*Hinc viribus non *His paruin aud’jtortior in regno fadus eft, atq;intâtùm auxilio fretus amicorum, vtetiàm Romano pontifici Innocentio iam effet lufpedu^a., SolisdefeéI:um,qüem Grxci eclipfin Solls deft-vocant,tum accidiflc vltima die menfis Februari) referunt circa hora diei ferme Z 3 tertjam. |
2/0 lOH. NAVC: CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
tcrtiam,amp; multi quidemhumanum fe caputin folc vidiflcteftabantur. ANNO Domini I2ö7.diuturnis Ak-maniæ principesrcgni aducrfitatibus ac regum dilcordiafatigati, communi inter fchabito conGliOjPhilippoannucn-tc,Icgatosad Romanum pontificc mit-tere decrcuerunt,vt pro duorum inter fe digladiantium regum pace amp;nbsp;Concordia laboraret. Miffi autem fucre Icgatl Vuolffgerus Aquileienfïspatriarcha,amp; Gebhardus Magdeburgenfis biirggra-uius, amp;nbsp;minifteriales nonnulli de curia regis Philippi. AfTumptis autem fecum de Cremona vins quibufdam iurecon-fiiltis,Romam vcncrc;vtlt;^; Philippo re-gni iura permitterct adminiftrada,muftis rationibus inducere tetaueru nt. V c-rCim papa conditionem admodum perc-grinam interponens negocio, voluit vt lilia regis Philippi) vxor nepoti Richar-do comiti defponlarctur, futurum in-dubitanter exiftimans, Tufeiam gt;nbsp;Spo-letum atque marchiam Anconitanam propter huiufmodi nuptias ad eu opor-tere deuenire: nee ftatuit huiufmodi terras, multotiès à Romanis pótificibus repetitas, quo minus nepoti cederent, veilerepctcrc. Sed Icgati principuhuius fè negocij nullam prorsus commiffionê recepilfe dicentes, pontifici vt de luis in Germaniam legates ad regem deftina-rct,confuluêre .Te autem daturos opcram pro viribus, vt res cupitum lortire-tur effedum. Eaproptcr Papa confilijs legatorum facilem pixbcns aflcnfum,legatos lega-tisaflociat, feque matrinlonium quod quçrebat, nepoti confequi poffe pluri-mùmçowhdebat. Mittuntur autem ad Germaniam Icgati apoftolici Hugoli-. nuscnifcopusOftien(ïs,cpifcopusquo-*Feltreii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r oi r o A què Veltrcnhs, amp;nbsp;Leo tit. land« Cru-cisinHierufalem cardinalis.Prxuenêre autem pnneipum rcgni quos miferant Romam, legati, Romani pontificis am-bafiatores, atque Philippum regem qui tumAuguftæ Vindclicorum adKalen. Decembris colloquium principum ce-lebrabat, accedcntes,ipfum fupcr pro-pofitis à Papa conditionibuscertiorem reddidére; neenon legatorum depro-pinquoaducntum, quos ipfipr««6nC’ |
rant, denunciauere» Verum rex amp;nbsp;principes audita Romani pontificispe-tulantia,in rifum. permoti, admiraban-tur,quód homoC hri s ri vicarius,legem Domini fui temerare prxfumeret. Venientibusigitur ad fe Icgatis Apollo-licæfedis Auguftam,remtacitu$rex amp;nbsp;principes animo contcgentcs,honorifi-cc vt quidé dccebatfufeepti, Spirara panter defcenderunt, atq; publico pcrli-tcras edido curiam amp;nbsp;comitia in 3?0rf^ htlUfcn Saxonia: oppido, ad natale Domini proximo cclebrandum, indfeunt. Intermedijs tarnen currentibus diebus, multa pacis conciliandç in medium capitula proponuntur:(ed nihil ad ré quadrare videbantur, quæ turn ibidem pro-ponebantur. Philippus autem Dominics natiui-tatis feftum vna cum Apoftolics fedis legatis iuxta condidum rcgni principi-bus factum in O^orlluufni cekbratu-rus adijt, atque 101ennc,cum eis Collo-quiumhabuit. Mulcadehinc pro com-l^'”'j, muni pace inter reges reformanda ratio quot;^æ^r. habita eft,multalegatorum amp;nbsp;principu confilio attentata. Poft plunma fimiil omnesin vnam coniienêrc fententiam, vt fcilicetPhilippi filia Othoni defpon-laretur,iplêq; Otho,quandiii fuperui-uerct Philippus, regno cedes, poft mortem foceri, modó luperftes haberetur, licitè regnaret. Qiioniam autem quartos matrimonium contrahi confangui-nitatisgradusimpediebat,decernunt Icgati, Romani pontificis difpenfatio-nem interuenire, nè, fi minus pacis amp;nbsp;concordix oblata capitula amp;nbsp;media*, turbationisamp;diffidij materiam fubmi-niftrarent. In hac etiam folenni principum con-uocatione Ispè ditti Apoftolicx fedij legati, ad inftantiam regis Philippi, Adolphum depolitum ColonienfisEc-defiæ archiepifcopum, à vinculo ex-communicationis quo tenebatur liga* tus,ablolucrunt;qucm tarnen prolatiC fadionccominiftorum, adApoftolicx lèdis examen remilerunt. Proh principum amp;nbsp;curialmmhsceft fpes mercedis potiunds, hoc merentur qui principum malefaólis duleiter blandicntcs, quidquidaudvnt laudant,atq; malum bonum, |
A NATO CHRISTO feonum,amp;bonum malum dicunt,non verentes anim^m ftygijs inaquispræ-focan,dammodo temporalescumaiiri, argenti ac reliquis muneribus honores anequûtur,etfi rclpub.in perditionem amp;nihilum redigatur.
Deindèad inftantiam principum amp;nbsp;legatorum rex Philipp’ Brunonem ar-chiepifcopum Colonienfem, carceris fqualoi-e foetidum, c cuftodia liberû di-niifit,atque cum legatis apoftolicis Ro-inam profichcens, pallium^amp; gratiam Apoftolici obtinuit.
RumhæcintcnmdeGermanix pace à pontifieijs legatis aguntur inter Othonem Saxonem amp;nbsp;Sueuum Philip-pu,horrcnda Saracenici nominis fadio Chriftianx reipuR belli! indixit. Nam ex Aphrica copix Saracenorum ingen-tesinEuropam traiecerantjHifpaniam inuaferatjamp;Innoccntius quidem pontifex vbiquè crucem prçdicari iubet:fed pnulquàm reliquorum populorû au* xiliacofluxiffent, magnam hoftespartem Hifpaniæ adeo vaftarunt j vt iam Gallias meditarentur. Turn omnes vnà vires Hilpaniç,hoftcm fugere coegerût rursiim, qui in Granata etiàm multo pofteà tempore defedit.
ANNO Dominiuo^.Philippusrex dimiffa Saxonia, fuorum ftipatusmili-tum exercitu,in Sucuia ire maturauit. diuertesautem adeiuitatem 25attl6dfg ocij gratia, moram ibidem aliquandiù ageicftatuit.Dievero quadam hilarior fadus,fanguinem de vena per incifio-nem emifit, ob idque inter nobiles amp;nbsp;curix fux principes iucundior appareils, peradoprandiopaufaturus intra cubiculum, pauciseum comitantibus, quicti locum dedit. aduenerat turn illo comes Palatinus Otho de ^lUlfpaclj/ odium in corde habens contra Philip-pum regem, turn quodillifiliam fuam, quam rex Othoni vxorem defponlaue-rat, propter homicidij perpetrati feel us in familiärem quendam duels Bau ariç, tradere noluit, turn quoquè quod fan-guinispropinquitateilladucerenó po-tuit.Igitur quod intus aduersiis regem odium in corde conceperat, opere impiété cupiés, opportunitatem temporis amp;nbsp;iociualt;^M$jacccirhtjs aditBamber-
GENERAtlO XEb *7* gefis epifcopiEgbcrti,amp; marchionis de 2(ttl)Ctff^Cgt;r”litibus,oftium vblrcx qui- de vuitilf, elccbat,pii'opiùs accédonspulfauit: qui Philippun; mox, rege nd tale fufpicante,intromif- mteramit, fus, gladium quo erat accindus, edu-cens,inregiscollumvibrauit,atq;vul-nus illi dedit, organieain régi vena ab-^ ' ' fcindés.Perterritus enim clamore Henrici de^Ï5u(puir^dapiferi,qui turn lólus cum Cunrado Spirenfi epifcopo regis Philippi cancellario, intra cubiculi lê-r creta manebant,idum femiplenuin dû-cens, manu titubabatifici^ue vulnusli-cètmortiferü paruumtamé infligeban Nee fuit è eubicularijs Cuftodib’ vllus, qui tantu principem, tam amante reip. haccripcretcxde, vt nè dicamomnino remp.quando hoc vno Philippo perem» pto,Germania fummis infidijs pontifi-cis Romani agitata, vires pene luas oé$ in fefe experta eft truculentèri
Dapifer ergo crudele nimis facinus videns, clamore fimul amp;nbsp;pauorc irri-guit, atque fores cubiculi nè U ucuUn-tus homoclanculum aufugerct, repa-gulis firmarefeftinabat.oyod latro per-pendens, retrorsumconuerfus,vibrato in maxillamobflantis gladioiétumdedit, illo(^ue in prxceps ruenre, ruims camere repagulis ^(dijt, amp;nbsp;anttaquam resip(a curialibus innotefcerct, con-feenfis cquis, quos prius parauerat, extra ciuitatem cum fuis celeniis aufugic. Quo extra palatinm profihente, lub-oritur clamor extemplo, fieq; concur-fus ad cubilc regis, vb'i regem fangui-ne fuo volutatum in pauimento, mor-tuum iacentem vidét. o milerabilefpe-daculum,perijt rex Philippus intra cu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fv
biculilui fecreta, qui vitam conkrua-uitMlxfaminterprxlia: occiditui àla-tronctruculêtcr,qui ah bofte nó potu-it occidi violenter.Corpus igitur occifi principis primum Bambergç inEcdeha maiori,nó finè multorumlachrymts fe-pultumfuit,cuius tarnen ofta poft an-nos aliquot perFriderieü i.imperatorc, Philippi nepotem, cxhuipata, Spiram funt tranflata,amp; inmiaionEcclcbacu fu nerali folennitate i nter a lios reges t u-mulata. In quorum quidem clarionc Fridericus memoratus Sicilië Apuiiçqj rex,S«cuorura dux,amp;regni Hicrodoly-
^4 mua-
-ocr page 288-loa NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
oppido Sueuiæ imperial! ^Rdtn^Cn/ cum omnibus iuftitijSjpertinétijsjpro-uentibusaciurepatronatiis, Spiren ec-defiæ contradidit. Quam donationem Att-^cro poftea fadusimperator, fecundùm in-hiw’^ ^^**”®’'^'” fibiclementiam,bannoimperia-li cofirmauit. occifus eft autem Philippus Kal. Iunii,anno 8. fupra millefimü aucentefimum,eodem anno quo amp;nbsp;pax inter reges reformata, amp;nbsp;treugæ fuêre facile. Veriim Otho nefarius per a do fce-lerc,3ufugit,vttetigimus,adEgbertum Bambergen epifcopum, eiusque fratre Henncum marchione 2(namp;frfcBv/ con-fpirationisin necem régis amp;nbsp;cofeios amp;nbsp;focios, qui poftmodum ab Henrico de Kalydin Philippi regis marefcallo,pro-pter tanti fcelens perpctrati nefas apud Ratilponam vrbem in quadam cafa ocellus cft,pœnam quam meruit,enminis condignam recipiendo. Erat autem Philippus rex animo plané lenis,eloquio duleis amp;nbsp;atïabilis, Benignus adomnes, fed corpore quidein debilis,virilis admodum tarnen amp;nbsp;ingé-tisanimi ad res quafcunque gerendas, facie venufla,capillo flauo,ftatura me-diocri, magis tenui qu^m großa.hic ob cens penunam,prædia quæ pater fuus Jatè in Alemania acquifiuit,diftrahere cœpit,villasque amp;nbsp;agros rufticanos amp;nbsp;eeelefias illis contiguas,a:realieno ob-ligarc. Siquidem ea tempeftatecedefia Îôtfprjtîgffi.dedittitulo pignons nobi-li viro Bertoldode^ïnfcn/ciuam pofteà Decedefia- - nbsp;nbsp;„ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no rû iropignoprçplt;’btus oc iratres de potenate amp;nbsp;ma-rationibus. nu tyrannorum hberârunt, 200, auri marcas folucntes. Hic deniquè obliga-tionis vlus amp;modusecclefiarum ordi-ni quàm maxime Ciftcrcieh amp;Prçmô-ftratehadmodiim inluetus fuit, quum conftet nullum fibi taie ius imperatores anteà vcndicâlle. Caulam verôhuiusimpignorationis referunt nonnulli,fcilicet quôd regnâ-tc Cûrado rege 5. amp;nbsp;ei us fucceflore pri-mo Friderico Barbarofla,dominiü E c-deharum fuafubprotedione amp;delen-honclufcipicbant,atq; priuilegijsmuniras fidelitèr,quantùm licuit,defen{a-bant. |
Mortuo igitur prxpolito Vrfprin-geh, fratres fibi ad regimen Eedefix in-utilem elegerunt, quod cùm Friderico jnnotuilTct,nobili viro Degenhardo de .^dCttflCCfrtt/regalium prædiorumper Sucuiam procuratori demädauit, qua-tenusad præpofiturâ Vrfpringeh qua-tocyus accederet,amp;annuum al» eodem prxpofito cenlum, videlicetdefingulis rufticorum manfis amp;prædijs, vnu aue-næ maldrum reciperet quotannlsreddendum.Hinc nadus occafionem Ber-toldusde 5?pfctl fupradiduSjannuum cenfum abEcdefia Vrfpringehrecepit. Poft mortem Philippifatismiferabi-lem,comitia fieri Francofordiç ad Mo-ganü principes imperij conftituêre,vbiOtl’®^ in vnum conuenientes, Othenem pro imperio tantum certauerat, Saxonia: ducem in regem Germanorum eli-gût,quiannis admodum paucis regno potitus, per Rom. pontificem eftdepo-fitus, amp;nbsp;ineius locum Fridericus Sue-uorumdux, Henrici 6. quondam impe-ratoris filius, Apulia: amp;nbsp;Sicilia: rcx, in eius locum furrogatus,amp;abregni pnn-cipibus eledus, quemadmodum pate-bitfuoloco. Sifridusetiàm Moguntinæ ciuitatis archiepifcopus,propter Philippi crude-litatem iambiennio cxul abepilcopatu faótus,Roma: inEcdefia S.Sabinç car-dinalatiis titulo infignitus, iubente papa InnocentiOjad propriam fedemre-uertitur,Dicpoldo fiucLupoldo Van-gionum antiftite,qui Sifridi locum oc-cupaucrat,velpotiùsvi amp;nbsp;armisinua-ferat amp;obtinuerat,ciedo, atqueà cle-ro amp;nbsp;omni populo magno cumtripu-dio honorificèlulceptus. nam Lupol-dus Philippi regis potentra fretus, Mo» guntinam Ecciefiam, expulfo amp;pro-Icnpto Sifrido, violenter occupas, nec fummi pontificis obtemperare manda-tis, nec fcntentiam excommunicatio-nis aduertere voluit. Bruno quoquè Colon archiepifcopus, quem Romampetiuifiecumlega-Scliifmstt tis Apoftolicis confiât, audita morte jfgijquot;quot;” Philippi regis, vnà cum memorato Sifrido Moguntinin Germaniamreucr-titur, ac Colonia in die fandoru mar- |
mo
|
A NÄTÖ CHRISTO mo cum honore totius clcri et tnpudio populifufcipitur.Eftq;terris amp;nbsp;ciuita-ti fuo aducntu reddita pax,latronumq; ac prædonû infatiabilis multitudo pro-cùî prouincia pulfa. Deniquè comités, vafalK amp;nbsp;terrae hobiles obedientiam illi omnes cum fubiedionis folito homa-gio præftitere, Adolfus autem Colon Epifeópus, ohm Philippi partes fecu-tus,Ro. Pont, mandato per Icgatos dc-pofituSjRomæ,vtpromiferatPapæ, ad eundem venicnÿ,obedicntiam amp;nbsp;fubic-dionem iurado, vitam in exilio finiuit. Curiradus item Spireh epifcopus, amp;nbsp;Philippi régis quondam cancellarius, durante apud Francofordiam conuen-tu principum,adcaftrum ïZrifdê mu-nitiffimum fe rccepit,metués à facie régis Othonisdenuo per principes eledi. noluit^i illius fefc cofpedui præfenta-te,nifi hac conditione, vtrex Otho fibi defalute facramentum facerctjatqjfu-um cancellarium, cum ipfc regalia in-fignia haberet,inftitueret. O cho liben-terannucs, cancellariatus officiu cum vitæ falute homini admodum fuperbo amp;nbsp;ambitioló contulit. Cum cm amp;nbsp;Me-diomatricum amp;nbsp;Nemeteh cccleha ha-beret, nequaqhomo cupidus amp;nbsp;auarus contentusfuit,nifi et cancellariatüs officium alfccutus fuiffet. ANNO Dominitió9.Innocentius Papa j. cum regni principes vnanimi cóicnfu Othonem fublimalTe in regem intellexifTctj fadum laudauit,atq; Hu-gonem Ortiehamp; Leonem S.Crucisin Hicrufalem cardinales adGcrmaniam Icgatos,qui Othonem ad impcrij coro-nam Romæ à potificefufeipiendä ami-cabilitèrinuitarét, rriifit.Venientesaü-temin Alcmaniç partes lcgati,rr!atriino nium nupèr inter Othonem amp;nbsp;Philippi regis filiam communis intuitu pacis Otho. contradü, Apoftolica fanéfione cori-Ris mitri- r a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • gt;»onio dif- hrmarunt,atq; luper conlanguinitatis penfitur, impcdimcnto difpenfärut, ac per regni amp;imperij ciuitates tranfeunteSjiuftitia poflulantibusminiftrarunt. Ea tempeftate Otho rex apud Herbi-polim Franciae Orientalis metropolim folénemprincipum conuentücclcbra-uit,vbiadfe venientes apoftohex Sc.le-gatosJuœœaÇvt decuit)rcucrentia luf- |
GENËRATIO XU. 473 cepit.Deindè Hugo Oftien ration? eo-ru qüæ à Ro. pontifice in madatis acce-peiat, reddens, iniudum legationis officium expoluit, atq; contradum regis cum nepte matrïmonium,authoritatc lummipontificis ratificado confirma-uit. peradisautépro pace regni necefi larijs, ad vrbem cum pace reuertun-tur. Rex autem Othodimiffa FranciaJn partes Sueuîæ leceffit,peragratis priùs Rhenipartibus,cüius quidemin Sueui-am aduentus magnum prædonibusac leeleratis ibidèm demórantibustimore inculfit. Promulgauerat enim rex in conuentu principum lêntétiam in eos iuftitix, finè cuiulcunqueperfonç de-ledu,quam demeruerant. liquidem in om nes quos publicas firàtas inhdijs ob- AttJecre« fidétesinucnirepotuitlatrones amp;prç- '“'”■■ contra, dones , nobiles amp;nbsp;ignobiles, digna pdena animaduerti iuffitj ncmini par-cendó. Suntquihxc fecifie Othonem feri-bunt odij potius liuore,quam luftinx amoreduótum,quum amp;contra morem gentis, principes, comités, barones amp;nbsp;nobiles ad fe venientes,reb’amp; verbis de-honeftaret, ac cótumelijs aft'edos emi-niispropulfaret. Feuda etiam quç Philippus ab ecclefiafticis principibusha-buerat, contra illorüm voluntatcm vfurpauit: amp;tam ipfos quameedefias, zelum iuftitix fimulans, opprimere eoepit. Vndè à picrifq; religiofis amp;nbsp;cle-ricis vclufi defenfor luftitix collauda-batür, quum aliud in ore, aliudiii corde prætendiffet. Nam omnia beneficia tam Ecclefiaftica quam Icculana, fami-liaribus fuis quoslccumex Saxonia amp;nbsp;Anghaduxerat,contulit: amp;Alemanix jpceres, nobiles amp;nbsp;plebeios conténens, vel in exilium extra patriam, vel dura leruitutis iugo fubiecit. odiü enim m-ueteratu, quodille in Suenige na gcn-tem corde coceperat, qm prius euorne-reintumultu nópotuit,nadus oppor-tunitatem pacis, plenitèr efludit. EpiphaniamDommi Otho deinde in Augufta Vindelicorum ciuitate per-agens, conuentum principum illóco-uocat, vb'i regis Philippi crudclcinter-teifedorem, Othonem videlicet comi- tem |
274 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
teraPalatinude*^itf|fp^clj/ amp;nbsp;Hen-Palat.de ricum marchionem de ^UÖfrfc^C/fra-Vuitcl.pro- trem germanu Egberti Bambergen epi-fenbitur. fcopi, cum corum complicibus amp;nbsp;con-iurationum focijs, iuxta legcm Boioa-riorum de patria profcripfit, cosqj omi benefieiojdignitate amp;nbsp;bonis cuftis per imperiale decretum priuauit,amp; in alios transfudit. Dein menfe Martin generale colloquium cum certisregni principibus in oppido ^agfnâU habuit,vbi futuram inltalosexpeditioncm intimauit. Indé progreßusin Saxoniarareuertitur, vbi filiam régisPhilippi fibi matrimoniali-tèr defponfata, in oppido SSrUUfcljtVIcf donèc ab Italia reuerteretur, manlu-ram collocauir. Interei principes tam Ecclefiaflici quant Icculares, ad regis imjtci iumlefe ad iter difponunt-Igitur in principio menfis lulij rcx Otho amp;nbsp;principes regni conueneruntapud Au-gußara Sucuiæ ciuitatem,amp; cum vali-do exereitu in Italiam tendunt, prçmif-fis tarnen legatis,quos Apoftolicus in Gcrmaniam deninauerat. , . . Confilio autem habito, per vallem Ctbonn m „ . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Italian- cx- ndcntinam exercitum ducens,Vcro-peditio. namperuenit: ibique àciuibus,ponte nauibus copadoper Athehm,toto en exereitu traduóus, honorifice cxcipi-tundifpofiris^j inibi negocijs imperij, Gardam caßcllum ab Henrico 6. Vero-nenfibusquodàm traditum,abipfisrc-cepit,arque in eo præfidia imperij an • ti quorum more colineau it.ExinBono-niara traijciés,generalem meacuriam cumitaliæ principibuscelebrauit,vali-dumquccx omm Italia contrahens exercitum, Romam proficifcitur.Siqui-dem omnes totius Lombardie comi-les,nobiles et ciuitates,cum ingenti ap-paratuillum fufeipientes, (uailli oppi-da, ciuitates, fuburbia amp;nbsp;murationes lubdidcrc, portarura claues infignum meridominij oHerentes, Deniquçinfi-nitam vcéiigaiium et tributorum pecu-niam penès illos à tempore Henrici im-peratoris repofitam, regi ad manus vo-Att.diffidij luntaric tradiderunt.Nam durante in I'lTP; quot;P®' regno diffidio,per Italiam cenfus amp;nbsp;tri-Iiraabkaliii o , nbsp;nbsp;» pecuniam. *gt;1»^® vbique reponebantur. Itaqj vitra progrcdiens rcx cum exer- |
citUjRomam tandem peruenit: vb’ioc-currente fibi papalnnocentioj.cu vni-uerfo cleroamp;populociuitatis,m.igno honore ad ecclcfiamS. Petri deduct is, ab codera irapcrij corona condonatus eft. Nara vehementer nimis Othonem pontifex vidcre cupiebatj cuius partes contra Philippu tanto tempore taraque ftudiosèlibèns profecutus fuerat,licèt magnus bic amor in maius odium fit immutatus. Coronatur aüt ab Innocentio Pont, maximo die menfis Odob.4.. Roma: in ^^(,90!!» bafilica S.PetriOtho rcx4. licetmultinocccn“’ ex parte régis Gallorum Philippi,hoc coK””'' impedire molirent propter odiû Otho-nis,quod conceperat. fiquidem demor-tuircgis Philippi partes, dumviucret, lempèr defendebar, fperans exindcco-mitatü FlanJriæfuo imperio foreJub-iugandum. Coronato autem Othone, cxegit Innocentius ab co coram omni multitudinc iuramentumde patrimo-nio B.Petri cuftodicndo,amp; cótra quof-libctdefendcdo. Romani quoque fuo-rum veftigijs prædcceflorum inhæren-tcs,quç ex debito illis imperator die co-ronatióis dareteneretur,pcticiüt,ficq; inter Teucones amp;nbsp;Romanos obortus tumultus. Verum ad arma vtrinquc concurre-tibus,fit prçliû atrox, in quo multi no- Q^^^a biles amp;nbsp;miniftcriaics régis fucre occifi, v;bc. pl tirés ad mortem vlquc vulnerati. Per-motusindignitatefaéii imperator, altera die de rclarciendis damnis Romanos conuenit. nam mille ac Centura yiri ce-cidifrefcrcbantur,quos quia furoread-hue lucccnlós viderat,inlblcntixlocü tribuendoex vrbedilcefiit. Eoanno a:ftas fuittomtruisamp; ful-minibusac imbnbus ntmium irapetuo-fa, hyems quoque nimis dura amp;nbsp;aiper-rima,quçdiutiùs fülitoperdurauit.vn-dèin multis Germanix locis alimenta defeceruntiuractis, ^inopia dm pref-fit mortales. ANN 0 Domini mo, Otho imperator offenfus nuper Roraanoruinfo-lentia,fulpedü habens Ro.pontificé,nc quid ineotumulcu occafionisciuibus prçftitiiTet,cupicns irrogata fibi contu-mclia vindicarc,tü maxime quódeines Ro. |
|
A NATO CHRISTO GÈNËRATIO XLL Ro.de refarciundis damnis exfeditione datis coueniffet, terras ecclefiæ Ro.ho-ftdi peragrabat incur fu.Siq uidem è RO- * ma profedus, militum fuorum ftipatus fuppetijs, aliquandiù Mediolani fub-ftititjibique infigniaimperialia dimit-tens,ciuiumhauaparuum fibifauorem Conciliauit. Deinde contradoGbi tu-multuariè militû baud quaquàm par-uoexercitu, per Tufciamamp;marchiam Anconitanam Ecclefiæ terram circun-duxitexercitum, atq; in primis Roma-diolam penè totam occupans,Neapolitan! regni prouincias armata manu ho-Rilitèr inuafit,easq; fuo fubiugauit im-periojFridericoa.adbuc puerOjnil tale iulpicanti. j Hincirafimul amp;odiopercitusP3pa, Othonequempriusadprimèdilexerat, odirecoepit, iniquo quidemferens animo fadum,atq; ad Öthonem mittens hortatur admonedo^vt capta deEccle-fia: terra redderet, incaftellata libéra di-mitteret. Verumis nihil taliüanimad-uertenSjpeiora indiès moliebatur. nam hoftih manu Apuliam intrans, multas ad regem Siciliæ ciuitates pertinentes, in lùam poteftatem redegit, principa-tumq; Capux cum palario Ciuitatisac-cepit,amp; in eodem permanere ftatuit. Prima diffidio caufam dedit Roman-diolx ditio, quam tantoperè cupiebat Otho,quippe quam Philippus etiam nupèr tcnuerat. Et nadus erat ille iam exConftantixmulierisintcritu,maio-ribus rebus apta matenam,occupandx fcihcet Apuliç ac Siciliç.reliquerat Hé-gt; ricus6,vxoré Conftantiacum paruulo filio Friderico z.monés In nocentij nupèr eledi curç,qvtmoxpoft principis obitü iura Siciliç repctijt,ità poft Con-ftatiæ interitü poftea nó tam tutelç no-inine,^fui iuris tuendi caula, Siólia ac Apulia adminiftrabat.HOcregnu, cuius ohm initia Rogerius Pontificis RO. fidei commcndaiatjOmnibus viribus petebat Otho,quod egvè Papa et ccclefiç armis amp;nbsp;exterorum auxilys tutatus eft. Atqui metucs imperator, nè quidnocumenti dilfimulatiopareretimperio,Papç con-ftantèrreftitit admonitus,Capuam amp;nbsp;alias plurimas impio luolubadasmu-nitiones fordter manu tenens. |
»71 Quod cùm animaduertilïet Päpä, monitum prias imperatorem pontifex Ro.perliteras amp;nbsp;nuncios, deinde vtre-bellem Apoftolicæ fediamp;inobediêtem anathepiate primiim, deinde in perti-nacia perleuerâtem,inconcilio prefu-lum,quod Romx turn Innocentius ce-lebrabat,ab imperio depofitum pereuf. fit amp;pronunciauit: Nempe latrocinijs vias omnes Romanas Otho infeftans, cçdes exercuit amp;pdas. Verum Innocé-tius papa nè q,d duceret negledui,quod adresEcclefiæ tuendas fpeclarevidere-tur, prxl3tos'amp; proceres,ac omnes alios regni amp;nbsp;imperij vafallos amp;nbsp;lubiedos populos facramenti religione,quo te-nebantur Othoni obnoxij, abfoluens, liberosreftituit,mandans omnibus, nc quis eum vel imperatorem Ro. nomi-narct,vcl illi obediret. ANNO Domini 1212,Otho Imp.Otho4.ex-Pape contra fc commotum intelligens «umunica-f *• ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° • tur. animujVtomnia tumultu agerenturjin additamentum turbatx Itahç profperis vtens luccelfibus,integro(vt aiunt)ani-mo tota fibi Apuliam öcCalabria lubij-ccre, oppida quoquè, ciuitates, muni-tiones, caftella in deditionem accipere, acfuis militibus affignanda committe-re,haud quaquàm trepidabat: quin potins amp;nbsp;Fridericum Apulix Siediæq; regem,Henrici Imp.ó. filium, exterminate ac ^fcribere penitus cogitauit.Qupd nè omnimodis fierct,hominis fcrocita-tem atq; animi pertinaciam confidcras Papa, per litcras Moguntinenfium ar-chiepifcopo Sifrido mandauit, quate-nùs Othonem iamiam in conciho Romx habito perfentétiam depofitum ah imperio amp;excommunicatum, pertotü regnumTeutonicû publicaret,ac omi-bus ciuitatibus denunciaret, nè qui de ignorantia lè excufarent: quod Sifri-dus dido citius perficiens,Othoncm cc excommunicatumaPapa, amp;in conci-lioRomx per lèntétiam ah impeno depofitum, vbiubi publicauit. Henricus igitur comes Palatin’ Rheni , dux Brabantix, amp;nbsp;alij principes, comités, nobiks amp;nbsp;barones, lus audi-tis, cum ciuitatibus qux Othonis partes fouebant, de SifridiMoguntini ar-chiepifcopipublicatióeedidipótificij, male |
|
i/ö lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. walè grati,inagno luorum adunato ex-ercitu, ad Kal. Odob. contra Sifridum procedentes, hoftilitèr cius epifcopatu inuadunt, totamq; Moguntinx ditio-nem Ecclcfia: rapinis amp;nbsp;incendiodeua-Üant, nihil præter ciuitatesamp; caftella munita intadum relinquétes: nam vil-las,agros, vicos amp;monafteriacum Ec-clcfijs amp;nbsp;locis epifcopio fubiedis igne conflagrantj Csedes moliuntur amp;rapi-nas,nemini parcentes. Verùm Sifridus quihxcomnia fibi mala propter obedientiam Ro. pontifi-cis euenire fciebat, videns quoniam ex çquo refiftere non valebatjnec fuorum cuiquambenè cófidereaudebat, quod nulquam tuta fides foretjin partes Thu hngiæ ferecepit, amp;nbsp;apud Hermannum prouincix comitem cum Ro. Ecclefia fidelitèr fentientem, aliquandiii mafit. Excedit O-thu Italia. Itaq; Imp. Otho Ro. pontificis fen-tétiam tam excommunicationis quam abimpcrio depofitionis, per totam ferè Germaniam intclligês enepublicatam, veritus nc quid in imperio noui contra feorirettumukus, maxime fuaidcau-fante abfenti3,mox rclida Italia in Ger maniarn redire maturauit. Quo cum perueniffet, perturbationibus plenum regnum inuenit, propterprçdidæ fen-tentia: inuulgationem.fentiebant enim non redè fieri omnia circa cum amp;re-cleGaftici.'capropter non vfquequaque illis confidens, nuncios quifecretè res difquircrent, ante fe in Germania præ-mifit, qui citiusadeumreuerfi, omnia tumultu plena referunt. quitus audi-tis, moerorem animi ftudio celarc volu? it,nè abhis qui eu comitabanturjVelutt perplexus infimularetur. ANNO Domini 1212. Otholicèt abrogatus à Papa, niljilominus tarnen proimperatore fcgerenSjCum ad partes Germanise, dimifla Italia, declinâffet, circa feftu Pentccoftes cóuentum No-rinbergæ principum fuç partis celebra-uit. in quo multipliées Rom. pontificis contra fe oftenfas calliditatcs exponcs, quàm iniuftè ab illo inledaretur, de-clarauit.quot; Adefte,inquiens,animis principes, quibus cura fit de regno,deque in eodem rebus .gubemädis. nempe ad vos |
rcfpicit Tcutonici rcgni quæuis difpo-fitio,veftra intererit eminùscûda pro-Ipiccre.Veftri etenim iuris efTefatemur, non Ro.pontificis,imperatorem create ' fimul amp;nbsp;deftituere: veftrum, fi quid in impcrio tumultûs infurrexerit,quo vi-ritim extirpetur,curare.Igitur ô princi-gcs amp;regni cordati proceres,ius vehru defendite,pro patrijs amp;imperij legibus vires exercete, ne fi minus,amp; imperium et patrimonium dimittatis, Vt autem id fieri poflît,perfuafum credimus Ro.po-tificem,quofefe fuisàpræfumptionib* reuocct, fi monereblandiloquio tenta-ueritis. Nam fi pro hbito fuo Ro. pontifie! nimiùm quàm expedftdiffimulâ-do, depofitionem imperatoris permifè-ritis, adum breui veAra de poteftate in deligendo imperatorc omni dubio procul intelligetis. His itaq; ac fimilibus dum in cocio-nc ad principes Otho imperator per-oraffet,animos nonnullorum fibicon-ciliauit,atq; fuorum congregato excr-citu,expeditione inThuringos mouit, cotra prouinciç comité Hermannum, tum quod cum Ro. Ecclefia in malum imperatoris benc l'entiret,tum quod Sifridum Moguntin archiepifeopum ab hoftibus Othonis parte defendentibus, ad fe confugiétem fufcepilTet:tû etiàm, quod abeiusfefide nupèr fubtraxilfet. Igitur copijscoadunatis,duas Her-^j^i^ manni munitiones fortiffimas, ÎXoîW-Tiiiiiû^* 6urg amp;nbsp;@a(oin^cn, cepit ac funditùs deftruxit. Inde progrediens, oppidum ^Î^Cnp obfidiôevallauit, quod etiàm præter areem capiens, pari furore fub-uertit. Afferunt turn primùm cœpifle vfuminftrumctibellici, priùsincogni- ' ti, quod vulgaritèr Xn6cCP nomina-tur, quoniam bombardarum vfus ncc-^|j,^^j| dùm erat inuentus. Deuaftauit ergOfæuKia, Thuringiam imperator fùprà quàm di-ci potent crudelitèr nimis,amp;multa entra Deu amp;nbsp;homines in propriam fuç vi-tæ amp;animæ perniciem mala commifit. Deindè profedus in Saxoniam in ^OtthupO oppidû imperiale,augufa-les cum vxore fibi dclponfataPhilippi quondaregis Germanorû filia,nuptias cclebrauit: q quidemquarta dehinedic infirmata vfqj ad mortem, rébusfùbito |
|
A NATO €HRISTO GENERATIO XLL pxcerfithumanis, varia interitusfui opi-nionem,nc fulpicionem djxerim,poftc-ris relinquens : tum^ quodin Ecclefiam ’ Dei crudelitcr inueheretur Imperator, j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn quod neptem fuam,licet difpehfa-f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;done Apoftolica interucnicte,vxorem [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duceret, Dn OptimiMax.rindiélamin le expertus, difccre debuerat ponere 1 u-pcrciliuifed nihil minus veritus,quo coe per3t,ahimo pertinac'i perfeuerauit. Animadnertentes igit nonulli principes ImperijjCuprimisaute SifridusMo guntihArchicpiicopus,rexquoque Bo emiæ,Treuiren Archicpifcop.amp; Herma-nusLantgrauius, cum alijs nonnullis, Othonis cótümaciam amp;rebellione,at-quein vnum couenictes, ad memoriam iuramentû quod olim fecerunt Frideri-co HericiImperatoris filio adhuc infan tulo,rcuocarunr,atq; ilium in rcgelo-^‘'*•*.»0 coabrogati Othonisaffumerc decreue *“'* iaGcrfuntCofultatione igitür habita,Fridc-quot;‘’“'’0. neu Othoe abiurato,in regem Germanorum vnanimitèr eligunt, folennes ad illum cum eleftiois dccreto nficios mit-tentes, videlicet Henricum de 57pfen amp;nbsp;Anshelmum de ^ußlUgni viros nobles amp;ftienuos,cum quibuidam alijs,quorum nucioinformatus amp;nbsp;inftantia per- ■ fuafus Fridcricus ad capcHenda imperij iura,quantocyus in Germaniam venire maturaret. Quibus Fridericus bladitèr refpodens, rem difterrc aliquantifpèr voluit, nefi quid incófultiiis agerctjpœnitentia du-étus,ludo fe omnibusexponerct. Dux quoquèBrabantiæ, qui Othonis partes plurimu perfequebatur,jpptcr delpo-fatam fibi vxore Philippi quondam régis filiam, Leodium cepit, Huardoepi-lcopopcrfugaelapfo,in qua quidemci-uitatemaxima pda amp;nbsp;injeftimabilesdi-uitiarum thefauri àmilitibuscüdamno plurimoru diripiutur, nulli em raptores pcpercêreloco,nó monafterio,non ec-clehjSjfcdomnia quæ inuenircpoterat, hnè milericordia rapiçntcs auferebant. Per hos etiam dies in Narbonen pro-uincia,quam vulgóLinguam Occitana 3ppelliwt,Chriftianae puritatis perrnul-^I^'gefi). ticontemptores,ex Albigefio prima lux dodrinxamp;iniquitaris mllruttionére-ripientes, apparuerunt,quorum tarnen |
2/7 dogma nemo ad hunc dié notus Icriptor reliquit.Etcùm hxreticös cos vocent, atq; ob earn culpam exterminatos efle authorestradat, genus tarnen hæreleos pra:tereunt:puto eos,quoad conieétura alTequipolïum, arcanampefté fccutos, fœdis quoquè amorib’ amp;nbsp;malculinis co-cubitibus indullïirè,tde0que légitimas nuptias amp;nbsp;carnis clum damnafle.Diffu-fum id virus cum totam fermé regióem inquinalfet, Roraanus potifex Innocé-ti ’ 3. mifló Gallóe cardinali ad Philippu' Fràneix regem lcgato,monctinhçreti-cosârma lu mere, peccatorum remiffi-onem his qui infignc crucis ad bellum fuleiperent, promittens. Legati oratione admodiim ardenti permotusrcx,pcrmittitluosarm3 cape-re,amp;in Albigenlcs ^ficilci.fuiflein exer-citu epilcopos multos amp;nbsp;proceres multos rcferunt,atque in primisEudonem Burgundiç ducem,Henricû Niuernen-fem, Petrum Senonum archipræfulem, Reginaldum Rothomageh, Robertum Baioceh,Iordanum Lexouieh, amp;nbsp;Reginaldum Carnoteh.Igitur mouétes Fra-ci,*Biteres primiijn obfidet expugnatq;, occifis, qui in ea crat, multis hçreticorû millib^.Quo periculo territi reliqui re-gióis incolæ, ad CarcaHonem munitiffi mamvrbem cófugcrut,in qua anoftris circulepti,indè abire nudi omino cópel luntur3Vt qui pudendis mébris perfum-mum nefas abuh fuerant,ea ad ignomi-niam videnda exhibèrent« Eliminata fœdiffimægentîs turpi-tudine, Franci cupidilua quoquè loei reuilerc,reliquocxercitui Simonem de Móteforti,hominem nobilcac ftrenuu necminus religiolum pficiunt,quu ad hoc quoquè negocium fubeundum amp;nbsp;Innocentius pontifex fummus eundem vna cum Lupoldo Auftrix duce fubor-dinaflet. Is igitur belli cura mox fufeepta,no legnitèr lupcrftites pcrlecutus eft,comitate cum Dominico. viro Hifpano, quo authore Praedicatorvm Ordo initi-um lijfcepit. Itaque arces per earn terra expugnauit,hæreticis interemptis. Ha-buit autem obfccena Albigefiorum tur pitudo defenfores Petrum Aragonurc-gem,lanéli quoquè Eligij Comitem,amp;i AA Fu- |
»7» ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TETR.'
Fuxi principem, qui edu^is ingentibus copij$,Simonem apud Mureliüm arcem obfedcrunt, qui tametfiraros armatos fecum in próefidio haberet,nihil tarnen defperanSjteDiuina à facerdote fada, poftqüam feinprimis atque fuosfacra-nientüGonfelfionispurgairct,eruptio-nem lubito facit,regem Aragonum amp;nbsp;ódodccim millia hoftiu intercmit,ciim iple odo tantum ex fuo prçfidio amifif-IctCredi meritó potert,DE VM pro fua religionc Comité redè pugnantem,ad-iuuilTe.
^’'■'GsAl. ^” partibus etiém Alfatiæ turnhxre-^*‘î“'. fisamp; error tam nobilium quamplebe-iorummultùm increuit, volcntium amp;nbsp;afferentiumlicitum amp;nbsp;nequaquàm ef-fe pcccatuni,in Quadragenmç diebus et rcliquis Sextis Ferijs anni comedere car nes;quicquid etiàm peccarenthomines cumbis membris,quæ fub vmbilico forent,licite fieri poflejdicentes hxc fieri feciindùm naturam. Vndè quotannis huius erroris amp;nbsp;bçrefis authoribus Mediolanum certum céfum mi(erunt:tan-dem veróabEpifcopo Argentinenfi ac ciuibuscapti vtriufque Icxiis amp;nbsp;condi-tionis homines ferè odoginta, vna die omnesignitraditifuntamp; combufti.
ANNO Domini millefimoducen-teumódecimotertiojfada elediöht no ui regis cernlanorum,Friderici Il.vide-licct,qui turn Siciliçtcgnum tenebat, p Moguntin Treuirenfemq; arebiepileo pos,regem Bocmiç,ducem Au drie,du-
riser amp;coronatioi$ munus huilitér pc-tijt. Sed pontifex ilii blandè refpodens, quod petebat,ingeniöse dencgauit,di-ccnsfelcgatu Cardinalemin Germania cum eodeftinaturu, q^regni Teutonic! principib* madaret^vt ab Othone excó-municato fimul amp;nbsp;depolito recederét, amp;{ïbitanqab cildéclefto,ï oibus fide* liter obedirét amp;aflïfterct.Itaq; Fridcri* cuspotificisanimum ambiguumhaud* qüaq intelligés, cum legatoamp;fuis, qrh direóto itlnerc propter Othonisinfidi-asin Germania venire no potüit,pcr val lem Tridétinam atq; loca Alpiu inuia, in Rhetiam Curiélcm,deinde ànobili-busamp; cpilcopó fufcept’honorificc,ad Cöftantiam vfq; perducitur;vbi per dies aliquot demoratus, pcopias princi-pum rcgni,màximc autem Sucuicæ na-tionis proceres, quorstim volebat,de-ducitur.
C6pericnsautéOtbo,q, Frideiicus dimiffa Sicilia veniflét inóermaniam, arq; in ciuitatcConftantien,multo fti-patus milite,lubfifterct:animunl rebus 3di)ciens,illioccurrerc ftatuit:regniq; introitum haberc,fi pöiïitjtentauitèCo-adunatoigitur fuoru exercitu, in Sue-uiavenit, m Friderici occurfumppro-perè nimis iter accéléras, exercitu luu à jcdeflucrevidit,atq;indiès infirmiorc fieri.vndc eófiftés ï oppido^öbcrlirtg?, nó âudebat iam pala cótri fridcricu exi* re,qgt; optima nobilitatis fuç parte à fe ad Fridericudeficere viderct. Veru adhuC
fpedu d’ in duce Bertoldu de Zçiingc, neenó Henricû comitein de QJfnn^Crt,
cemBauaria: amp;LantgrauiumThurin-gix,miffis etiàm ad eundem boneftilfi-
•mislcgatis,quieumin Germania fecu- Argentinen quoq;Epifcopfi,quorum rèductrcht,Othoauditishuiufcemodi ' fuppetijsadiut’jinoppidü ^Shfac^im-pcrialcde(tédit,rei euentu expedatur*. qrens auté fi copia habere poflet milité auxiliatorû,vndcFridcricorcfifterct,ii!
rumoribus infréduit animo, lêque in ar ma parans,quiconque vel Romanipó-tificis amp;Ecclelîçfuifrcnt,autcttàm Fri derlei regis,in fuâredigerc poteftaté c5-tendebat.
Verum Fridericus tandem à Legatis friderici t.Germanicis perfuafus,quanquam vxor inGerman.^pRi-jqygSiciliæoptiiHatesanimu ei-a uentus. usin alludmutare cotétidiirentjrclida cum filio paruulo Hcnrico vxore in Si-cilia,aditcr lefebonefto comitatus ap-paratu in Germaniam prxparauit» Ro-mam primum adlnnocentiü veniés,ho norifice fufcipit,aquobenediétiói$ pa
oppido cóftitut’jhincÏdè quos potcrar, lacearios mercedecóduxit.atij ex oppi“ *^® ggt;'cg3tgt;m excurfus facientes,vinü ac pabula amp;nbsp;q,cq,d ad vidu quotidianu rei rebat, diripiétes, oppidanos etiam rapi-. nisamp;iniurijs multis afficientes,tadètn ab incolis extra oppidum eiedi funt.vu dévidés le ab omibus dcfolatum Otho, cum paucis admodùm ßipendiarijs mi-litibusin Saxûiam,ruborc fulfulus,rc-diic.
A NATO CHRISTO GENERATIO XLI.
|
^lOflOli«» Fridencus autem intelligens Otho-nemaciuibusoppidi ®nfac^ cum fuis expulfum^auxilio principum fretus plu rimorum,de Cóftantia mouens, ciuita-tcs amp;oppida Impenj circa Rheni fluen ta fuperioris perluftrando,in fuam fub-cgitpoteftatem. Itaque cum ad oppidu imperiale ^a^ïn^lUpcruenilïetjquoni. am ciues partium,erat Othonis,portas clauferutjFridcricum intromittere re- cufantes,qui mox vicura obfidione val-®PP“gaat. lauit,tamq; diu impugnauit,donee tandem expugnaretjOppidanosque rebelles indeditionem compclleret.lndè progrc diens de ciuitatc in ciuitatcm,de oppido in oppidum,abomnibus vtrexhonori-ücè fufcipit,atq; vt Germanorü rex falu tatur. Quo faétum eft, vt breui totu pene regnujpaucis cum Othonemanen-tibusjobtinuilfet. Per Rheni autem fluenta Fridericus defcendcSjMogdtiam vcnit:vbi aliqua-diii cófidens,magnu principü conuen-tühabuit,Sifrido Mogutino archiepiC inodiu Othonis adiuuantehmul amp;nbsp;^-curante. Nam iHo cóuencrant idem Si-fridus Archiepiicopus Mogütinus,Tre-uirorum quoquè amp;nbsp;Argentinenlïs,qui Friderico recóciliatus,ab Othone cui adhxfit,recelferat.Ba(ileêfis,Spirenfis, Conftanticnfis^Herbipolenfis epifcopi, rexetiam Bocmiç,Lantgrauius Thurin giæ,comcsquc Pal atinus Rheni, q omes regi Friderico fidelitatis iuramentum prxftiterunt, atqueaMogutiaper Rhc nwm in Coloniam,deinde ad Imperiale palatium Aquilgranum profedus,cum ^ideric.1. eifdem perBrunonemjVtnonnulliaffe-'Xnatur' ’^'*”^gt;^“® perSifridum Mogutmum^vt ' rcliquis placct,inun£tus amp;nbsp;in regê Germanorum coronatus eft. Videns autem Fridericus quod fa-UorregisGallix plurimum fibi prodel-Ict,auxilio fretus epifcopi Mctéfis,ami-citias cum co ftatucre decrcuit.Conucn tui locus didus eft apud Vallicolorem, j^crie. amp;nbsp;vbi reges fœderis caula coirét. Cui cum ’iiiiaJ'^^^’^’PP^siGalloruinrex propter corpo ris aduerfam fortunam intereffe nó pof-fet,Ludouicum filium primogenitü mi-fitRegeshmul conuenientes, amicitia: feedus quam diù viucrent in humanis, pcrcullcrunt. |
Igitur Otho videns fe impcriopriua-tum,et quod Fridericus Aquilgrani co-ronatHS regno potiretur, conftitutus apud Saxoniam,focictatem cum lohan-neAnglorum rege, cumque Rainoldo Boloniæ comité ftatuere cogitauin Quod Philippus Gallis rexcùmrelcîC fet,Boloniæ comitem ex comitatuluo exturbauit. Verum rex Angliæ Iohannes inita cum Flandrenfi comité Ferdinando lócietate, ad Boloniam cum ingenti clalfcjrccipiendam Ie contulit, mutato tarnen propofito, ad Granan-tingos Flandriæ oppidum duxit. Philippus autem in Ferdinandum primoducens, Brugas primum, deinde Gandauum inuafit, cuius claffem Boloniæ comesapud j^alïloppidum reli-dam deturbauit. Verum rex Franciæ fadum intelligens, Gandaui obfidionc foluta, inhoftesfubitoruens, captisamp; occifis plurimis, ad vlquc naues eorun-dem procurrit. Deinde rediens adBru-genlcs,amp; Gandauis obfidibus receptis, m Franciam reuertitur,non multo poft tempore Brugen amp;nbsp;Gandcnfes datis tri-ginta milhbus marcarum aurijobfides fuos redemcrünt.Et primis illis motibus Iohannes Anglusoccurfurus, vtlocio-rum Othonisamp; Flandriæ comitis fi-dem tutaretur,ex Anglia mouit. Ande-gauia reftituit,murisqueclaudit,amp;dc-ficientibus adcum Britonibusac Pida-uis,Ligerim tranfijt, Monachi caftellum obfidionc cinxit. vbl cum effet labora-tum aliquanto tempore, Ludouicus Philippi nlius hoftem repulit. At interim occupato aduersùs Flandrenfes Philippe, Otho coadunatisfibiauxili-arijs vndecunque poteratcopijs,in terras Comitis Gcldrenfis hoftili animo ingreffus, igne fimul amp;nbsp;ferro miilta pauperibus damna intulit. Vndè mouens vna cum rege Angliæ, duce quoquè Brabantinorum Henrico, Ferdinando comité Flandrenfi ac alijs pleriC que,contra Philippum regem Galloru apudTornacumproceffitin bellum. Occurrit Gallus hoftibus ad pon-tem Bouinum, vbi tanto animo cxer-citü inftruit,vt certa habere fpe vidoria videretur: ftatimqjeu hoftibus cógreft fus,primum comité Flandriæ cepit: de-A A inde |
ftlo ÏOH ANVC. CHROMOG. VOLVMEN TERT.
|
tail inde Otboncminuadcns,vtmaiore au-dacia^ita maiorilabore (nam Philippus ipfe abequoyi peditum Othonianorû deieduSjpcriculo vix eftlibcrat’) Saxo-nem ad fugam cópulit,qu3 ægrè Gallo-rum manu euafit. Sic Otho in Saxonia Otho IIIL reuerfus,pauco poft tépore ex ca igno-®P^*'‘J™quot;' minia fato eft defundus. Incidit nxe copro ij,a 0^}^Qj^jj ftrages in annum Dnim^. Philippusindèanimuad vlcifccdum Anglum adiecit.Verumis regis Philippi Gallorum veritus potentiam,amp; quod iam altera vice bello fuperatus, multos exfuis amififtet,ad Rom. pontificis gra tiam cófugit,atqueliberè DEO amp;nbsp;fan-disPetro amp;Paulo apoftolis,S.q; R.Ec^ clefix aePetri fuccefloribus Anglix re-gnu paritèr amp;nbsp;Hyberniç obtulit amp;nbsp;con eeffit cumomifuo iure,proq; didis rc-gnis Innoccntiolll.homagium fecit, vt fillainfeuduab Ecclefia reges Anglix decxterótenerent:illud adijcics, vt pro omnilèruitiodidorû regnorum quot-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annis cétum auri marcas foluerctjquod poftea aliquandiu feruatum eft. Nee *numi^ ’'^ quidem nouum, quum longè ante pondfice ' hoc Adulphus primus monarcha An- •edpi, glorumrcx,idem regnum Leoni'quar-tOjRomanxque Ecclcfiæ vedigale fe-cit,poft quem Henricus rex ob necc lan diThomx Catuarienfisjidem regnum pro fê amp;nbsp;fuis fuccefloribus à Sede Apo-ftolica in feudum recognouir. Fridencus interim,vt adregni fafti- •^ giacófcenderctjConuocato pnneipum re^niGermanici conuentu Moguntiç, illoperuenit.Vbiciim principesin vnu couenifient, Moguritinus Archiepileo pus denuo Fridericum regni Germani-ci corona infigniuit.qua obtéta, rex Fri dericusin Sueuiamfuæ gentilitatis re-gionem,multo ftipatus milite, profici-Icitur.vbi quum refediffet, audita clade quaOthoapudBouinu pótem afflid’ lucratjAquilgranum imperatoriam nu Friderici i. P^r vrbem obfidioeprelfam recepit, vbi altera coro» Innocentij papç authoritate regiarn de-”*“0. nbsp;nbsp;nbsp;p^^ jg more corona accepit.atq; vt ali- g^^^ quamDEO,vndèomis poteftas prici-’quot;^' palitcr datur3animi gratitudiné demon ftraret: crucelïgnatus, voto fe turn publiée obligauit,lubfidij Chriftianis in Afiadegentibus offerendi caufa. fed amp; |
pontificiRomano comitatumde regno Siciliæ Fundanum perpetuo dönatio-nis iure à Ro.ecclefia poffidendum, De Sucuia autem Fridcricusvalido fuorum exercitu ad MolèllahosdeJce-dit,amp; inprimis Treuiren, deinde nobi-les prouinciç omnes,qui in circuitu re-federantjin deditionem recepit.Dcinde Lodtaringiain deditioem fimilitèrco-ada,Meten amp;Leodien, cum rcliquiî 1 pene ciuitatibus amp;nbsp;oppidis in lua verba iurare potenter coëgit.Molampofthçc fluuium tranfiens, contra Henricum partium OthonisBrabantiçducem copias duxir. Verum inopinatu dux Fn-g^^^j,,; derici aduentum intelligens, tcrritus ^ïnl««* tantçmultitudini occurrere haudqua-dus* quam fuificeretjCofilioluoruna prçha-bito, in pace obuiam venire Fridcrico ftatuit,vcniam poftulaturus:qua ciiml rege lupplici voto poftulaiïet,abl'q; mo ra impetrauit. Itaqucfidelitateregi, vC moris eft,iurata,filiu fuum amp;nbsp;quofdam aliosterræ nobilcs,obfidesdcdit: atque Othonis partes deferensj Fridericore-giadhæfit. ANNO Domini iit^.Innoccnti* us Papa Roma: in ecclcfia Lateranen concilium fiuc fynodum cclebiauit,cuj interfuere Hierolblymitanus amp;Con-ftantinopolitanus patnarcha:, metfo politani Ixx.cpifcopi cccc.xij. abbates, priores conuentualcs odingcnti,Gra:-ci amp;nbsp;Romani legati/egum veroHieru-falem, Hifpanix, Angliæ, Franeix amp;nbsp;. CyprijOratorcs.venêremulta tum qui-innocquot;quot;'' dem in confultationcm.nec decerni ta-‘«'‘‘Ï?^ men quiequam apte potuit,quod amp;nbsp;P*-«fyiia*! fani amp;nbsp;Genuenfes maritimo, Cifalpi-nx terreftri beUo inter fe certabat. Edi- tæ tarnen nonnuilæ conftitutiones refer untur,c quibus vna exiftit,vt quo ties orbis principcs,altcr in alterum,dcli-querint,corrediócm adpontificé Ro-manulpcftare. Multadeniquè^recu-perationc terra: fandæ tradata fucre. Vndè idem I n nocenti u s miflis i n omes Chriftianoru fines literis amp;nücij$,vi-ros videlicet dodos amp;idoneos3crucé p-dicari cótra Chrianç fidci hoftes iuifit. Tenores autem literaru inter alia hæç quidem continebât, l.q» fingulismenfi-bus fieret gnalisproccifiojléorsùm vi-ris. |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLI.
iSi
|
rral.71. nsj5cfcorsiim mulicribus*côftitutisgt; cû orationum deuota înftantia pro terræ fandæ hbcrationc;Orationi autem ie-iuniumamp; clcemofynam adiûxit, vthis quafialis quibuldam,faciliùs ad aurcs DEI volet oratio. Singulis quoquè die-bus lubMilTarumfolennibus^publicam tam virorum quàm mulierû in terra ^-ftrationem fieri Voluit,cum pfalmozDe. JiSy^enerunfgenres: Verfu amp;nbsp;orationcad hoedifpofitis amp;inftitutis. Truncu eti-am fieri in Ecclcfijs lub tribus diftindis clauibus ordinauit.in quoreponerctur clccmofynainfubfidium terræ lanétæ, arque vt homines ad lumêdam Crucem exhortcntur,ftridius mandat. Miniraquid Audientes autem hæc parui pueri de .depuenj. regno Francorum,vlqueadXX.minia, crucem acceperunt, quafi per cos vellet Tutliiin,, DEVS terramlanitahberare; nam tur-blliserucematlmdiuifi, perdiuerlos porrus accet-^*”’‘' feruntgt;ahj MaiGLain J3rundufium alij, rcliqui Genua venientes,quida tandem ad propria redièrunt. liquidem ad mare *niuibu *cnientes,plcriq; à piratisdolosè *ma-nibus duéti,quafiadHierufalem duce-rentur,aut 1 mari lubmerfi lùntjaut Sa-racenis venditi. ''wijle» Innocentius autem pontifex^difcor-Innocemij dix inter Genuenamp;Pifanoseóponen-5.interitu«, dæ caufa Perufiü profedus,ibidem mo-ritur potificatus fui anno 18.meniey.dic i6.cuiusvita adeó probata fuit,vt poft mortem nil eorû quæ laudauerit,quçq; improbaucritjimmutatû dicatur. Qui 11 vtreligionis apprime ftudiofus, multis viuêdi rcgulam dédit amp;dilciplinam, ità veterum quorundam Ordinum inftitu Ciucifero- ta reparauit.In Laterana lÿnodo Cru-mraordo. ciferorum Ordo reparatus cft,amp; à pon tifice Innocentio vitimo hoc potifica-tûsannoconfirmatus.Sunt quicœpiffe purent Ordinem hune Conftantini amp;nbsp;Helenæ tcporibus,repcrta primùm cru« Ce3authorc Cyriaco Hierololymorum præfulc amp;martyre;quo etiâ ferè téporc lacræ virgines ab Helena Conftantini matrcleôtæ funt,quæ publico ftipédio alerentur,DEl laudem vitæ puritateamp; frequentibus precibus prædicaturæ. |
Atquehoc quidem temporeCrucife ri per innocentium reftiluti funt, quo nuspatnarchajlabantem in Syria reli-gionc reftitucrcconatus,Carmeli mon tis incolas fratres difciplina amp;nbsp;Regula coercuitjhabitum extenorcm*virgula-turn Heliç more dedit.Quæ régula turn Romæ probata eft,amp; nomen Carmelitarum,qua cœperatmodo veneratio-nc apud Romanam Ecdefiam, multos annos magnat autbontati fuit, datç Or dinis eiusßenefaftoribus Indulgentiæ amp;c.Et Syriæ principibus gentilibus ad« eó grata religio fuit, vt magnis Sultani elcemofynis alerentur.Honorius quar-tus,reftitutoalbobabitu, eos in Europa excepit beata: MARIAE fàcros,quo titulo poft Honorij quarti reformatio-nern Carmclitævfi funtjid quod infrà latiùs Icribctur. Carmelita» Dominicus Hilpanus vir lanôitate Dominiez amp;do(ftrinaplurimùm decoratus,Præ-dicatoru rratrum Ordinem primus in- inftimtor. ftituit. is in Câlagura pago Exonien di-œcefis natus, pattern nabuit Felice nomme,matrem vcrolohanam, amp;nbsp;fratres duos vtcrinos,Cuius mater in fomnis p-uiditfcgeftarccatulum accêfara facu-lamorc baiulantem, qui mox exvtero matris in mundum natus,totum mun-dum incendcrc videbatur verbo fux prædicationis. Nam fuit vitiorum mirabilis obiurgator,hærefium oppugna-tor,Albigenlium potiffimè, fidehumi^j dihgétilfimus exhortator, ex canonico rcgulari aDco vocat’, cü focijs fibi co-metispdicatoru ordiné incredibili fer-uore fundauit,atq;aB.Virginediuini. tùsinfpirat’,habitûreligiôis affumpfit. Vcriim Albigcnfiu hærefis cû pullu-lareinciuitateTololàna amp;Galliaruni rcgioccœpiflet,B.Dorninicus ab Innocentio pontifice datus, iFrancorü autem rege Simon de Móteforti ad huiuf-modihærefim extirpandam, idem lan-dusvir cum additisfibimilitum copijs aduerfantium arma conatusqueretru-dit, quemadmodum fupratetigimus. Pater autem rcligionis exiftens, cum apud Tolofam Honorius hærefim amp;nbsp;Ichifmaticos doraitos intellcxiflet,ür-dinem confirmauit: quo confirmato, plurafunt monaftcria ædificata. Tandem vcroaj.lalutis anno fupra duode-cics centefimum, apud Bononia Italix AA 3 ciuita- |
ale lOH NAVC. CHRONOG. VOLVMEM TERT.
|
duitate NonisAuguftimigrauitad Dominum,quern poftei Gregorius y.audi-tis ci*niiraculis amp;nbsp;elara vita, in fanäo-rum catalogum adferipfit. Jr*ndfcu* Circahæc quoque tempora Francis ^dis Seraphicus natione Italus.ex A (fl-ord in is Ivii* r__, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* i j • no Vmbrorum ciuitatc onudu$,Tjrdi-no rum lu* thor. uin«s,ac primus fratrum Minorum or-dinis inftitutor amp;nbsp;fundatot,circa annu Domini 1108.primo negociator humanus amp;affabilisacprodigu$ vfq; ad annu xxv.inde terrena cunda defpiciens, Chriftum in omni vita (ecutus eft.ciim cnim aliquandni pedibus calceatusin-j^^^ CeihHet, iententia: Dominica: mem or, Quivenitadme,amp;nonrenuciat oibus quç pofïidet,non poteftmeus efledifei-pulus;abicûis oîbus, tunicam protrita. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funeprçcinftâ induit, atq; moxnouû ' / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordineminftituit,cumquovelutlôlin orberadians, Chriftianam rcligionem plurimùm illuminauit. Nepè infeipio tantûaufteritatis rigorc exercuit,vtin tentationequadâ carnis, prmnali tepo re niuc vel glacie operirctur.paupertaté vero domina fuilempvocabat: mâlebat potiùs defe vituperia q laudes audite; omniqj ftudioprçcaucbat,nèpauptati$ metas trafiliens,adfuperflua difflueret: fexto côuerfiôisfuæannoin Syria traf-iens, martyrij defidcrio Sukanuaccef-fït,i quo honorificè eft fulcept’.Duob’ autannisanteobitufuu vidit in vifióe feraphin vnum in aëre,fcx alas habente, cru ci manibus extéfis, pcdibusqj coniü-âis affixu, alas veroduas fupcaput ere-das,et duas ad volandu extefas habebar, ponoduabus totum corpus tegebatur. cü^i diutius cogitaret,apparebit in manibus eiusqfi fixuræ clauoru, latusque ipfiusdextruveluti lacea perforatu.de-indè fratribusab eo inftitutis noua régula dedit,quem ordiné amp;nbsp;Hononus J. eófirmauit. Tandem vero plenusbonis operibus, apud Affifinvrbéfuam anno falutis noftrx millefimo ducentebmo vigefimoleptimo, Nonis Oftobris in Domino felicitèr obdormiuit* Gregorius non’, auditis cius crebris miraculis poflbicnnium,magnopriùs ob cam rem habito conuentu,in nume-rum fanélorum retulit. Nicolaus autc tertms anno uSo.lkeras de digmatibus |
cius CHRISTI hdclibusmißt. ^Ercm«) Ordoquoque Eremitarumà quoda Guiüelmo eremita viro fan^o,amp; Aqui-tania: duce ac comité Pidauienfi,nup [ anno Domini jJ57.1icct inditutus, lub l Innocentio tarnen amp;nbsp;Honorio, lub ti- 1 tulo fratrum Eremitarum S. Augufti- ■ ni amp;nbsp;appcllari amp;nominariiuffus edamp; cofirmatus.nam prçdidus Guilielmus, prius à B.Bernardo fufficiétèr edoftus, Ordinisfui calamitatem religionisi^uc feruorepenè extinâû cofidcrâs,aniniû ad indaurandu eu adiecit, inbreuique conualclccs exmultitudine rcligioloru amp;monadcrioru,meliorem faciemOr-dinidiui Augudini per Galliasdedir. 1 Quarè bunc Ordinis conditorem ap- 1 pellant,ac GuiliclmitxvulgóperGal- CuHiM lias nominantur. Itaq- cocclKone Anadahj potificisaC Adriani cius ruccefforis,relida eremo. primum Panfijs monaderiufub médi-Catióistitulocxtruxit.Deindè Albertus Gallus^dodrina amp;nbsp;vitç fanditate mira-bilitèr ordinem adauges,plurimùm or-dini laudis amp;religionis cótulir. Verùm cùm Guiliclmitarum titulus inGallijs vlq; ad Innocétij tempora perduradet, mandate eo,podhabitaeiusdcnomina-tione, amp;nbsp;omnibus S. Augu dini eremÏ-tis ad ciuitates vbiquè accerfitis, Inno-centius amp;nbsp;eius fucceflores, omnes fub vnotitulo Eremitarum, vtdidumcd. Ad Innocenti) autem publicatas li-tcras pervniucrlum orbem pro libérati* oncterra: fandxjinnumcrabilis multi-tudo pro Cbridi amorc ac terrae fand« recuperatione Cruce fignabatur: inter quos fucre poderitati commendan-di principes rib fubnotati; Fridericus G^ainii rex Germanorum ILHenricusBraban- pnneif*! tiae dux,duxMorauiæ,duxde*Léburg,^™“ ’^ duxde*Ancei,comes luliacenfis, Pala-tinus cornes de ^ubitt^dt, marchiode Qamp;aamp;Oï,comes iohftlfjó,cornes Mon ten, comes Spanheimcn, comes de^uffiW, comes Feldcnfis,comes Hir(utus,coincs Sylucdris, comes Synenhs, Sifridus ar-chiepilcopus Moguntinenfis, epifeopi, Leodicnfis, Herbipolenfis, Bambergen-fis, Argenunenhs, Patauienfis, Eichdaten- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLt tenfis, amp;nbsp;complurcs alij, qui ornes præ-dicante magiftro Scholaftico Xartten Ecclcfiæ^ mandata Innocentij Papar, feleadChrifti militiam deuoucrunt. Cnlonicfes rum archiepilcopus ad Coloniam veni-11 Menial ’^”Sl^‘^*'*'’^oduce Brabantinorum co-«pti. Eodem annoTheodoricus Treuiro-opérante, luxta mandatum Apoftolicu fibi tranlmiflum,ciues adluhicéboncm Fridericiregis induxit, eosquepace reformata, ab excommunicatione amp;nbsp;in-tcrdido,quibus per annum amp;nbsp;menlès quinquefuerantinnodati, propterre-bcllioncm,amp; Othonis epiieopi Mona-fteriendetentionem abfoIuit.Siquidem apoftoheomandate Sifndus Mogun-tm archiepircopus,cùm Theodoncum Colonicnicm archiepilcopum creber-rimis nuncijs amp;nbsp;literis,vt Üthonem ab-rogatum amp;nbsp;cxcommunicatum deicrc-ret,monuiflct,amp; Friderico regieledo amp;coronato adbæreret, alioquîlepœ-nas amp;nbsp;cenfuras eedefiæ grauilfimas in-curlurum,cùm monita illiuscontem-pfilTet,ab eodem archiepifcopo autho-ntateapoftolica primo quidem excom-municatuSjdcindè cùm anatbematisin felententiam paruipendilïet,ab archie- pilcopali dignitate depofitus fuerat.Ita-qucvttetigimus,concordia reformata^ Treuirorum archiepifcopus quartadie menfis Augufti MilFam in principal! cedefia S. Petri in praelentia tam deri quàm popubdecantauit; inquaquidé hunccùm frater Alexius impenodeie-me Fridcncusrcx ciuitatem Colonien dum cepiffet,acoculispriuânetjAlexi- Crjedim-ingrclïus, à ciuibus bonorificè lulce-pt’eft,bomagiülubiedióisetfidelitatis iuxtaconf uetudinc illi iuratibus,dicb* Honorim hipapa plus minus lèptem illic moras agendo. ANN 01216.Innocentio mortuo, fucceffit illi HonOrius cius nominis III, patria Romanus,vir dodus amp;nbsp;morum nitegritatcl£indiinmus,qui regem Fri-dencüll.coronauitlmp. (edpofteà ex-commumcatum depoluit,duosque or-dines,Prçdicatorum f.amp; Minorum,có-firmauit,ac lubtutela protedióis Apo-ftobeæ fedis perpétué lufccpit.Deniquè adhunc Honorium Petrus Antifiodo-rcn,imperatorConllantinop. cum Iola vxoreveniens,inbafilica S. Laurent!) extra muros coronatur,dcbgiturq; fta-tim Iohannes Columna cardinaUs Ro. |
qlegatusadres Afiæ eóponendas eßhis C”pb® (pEdfeeretur, quas Innocentius adearem collcgerat. QupChriftianos ad terre fanâç atqj cniitatis Hierofoly* raitanerecuperationéadhortahte,ma-gnus tainltaliaq Gallia amp;nbsp;Alcmania bdlatium apparatus fiebat. Nam principes regis Francia: confilio, Bonifaci-um marchioncm Montisfcrrati, amp;nbsp;Bal-duinum Flandriæ, amp;nbsp;Henricum làndi Pauli,Ludouicum Sabaudiæ comités, jn Saraccnos hortantur.Hi coniu ndis copias Venetias delati funt, vbi conue-nientesinvnum, fadus eftbellantium tarn fortis exercitus, tamque vahdus,vt nonlolùm pereos credipoBetregnum lcru(alem,verùm etiam Aegypuregnu recuperari pofle. Itaquecum Venetis rcliquarum quæ illo aduener3nt3nati-onum cooiæ conuementes, inter le pa-dæfuntjVt Veneti tranfportarent cx-ercitum,ipla: auté lociæ itincriselTcnn Vndè conftitutum eft vnanimi cSfilio, Gedi inorfc vtpars vabdiorin Syriam nauiparC’t, J . nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o ’rclnnosta» reliquitendercntinAegyptum, atquetjjm. Alcxandriam expugnarent, aut Suha-nii,nè in Syria delcenderet, ^hiberenu Dclcribenda eft in bac generations Conftantinopolitani imperij variatio, quarcsGræcorum ad Gallos deuenir. ImperaueratGratcis hadenùs Ifaacius Angelus,æquileruantifr.princep$,cui- ' ' uspauloluperiùs fecimus mentionem» us alter haacij filins in,Latinorum ca- perijtumuK ftraprofugit,opcmpro patrecôtra ty-'“** rannum pctens,quæ bac eondttioneei concelfacft, vt amp;nbsp;Græcam cedefiatn Rom. lubijceret,ct marcarum auri xxx. millia pcrfoluerct, ob damna quæ olim Emanuelimp, Venctis FrancisqJntu-lerat.Vcneratautc Alexius puer Roma, Innocentio crudelitatem in patrem co-milïam exponcns.Indè ad Philippû Ro. imp. quifororéluâ Irené habebatvxo-répn Alemania ^perauit, atq; côditio-nibus quibus cû Ro.pót.amp; principibus de ferenda ope conueniflet, propofitis, imperator Philippus per nûcios amp;nbsp;lire-ras effceit, vt exercit’ Chriftianorû cô-gregatus, adrecuperandâ Cóftantino-polim Alexio luppetias mimftraret, AA 4 Idis |
1S4 *mjrehióe,
lOH. NAVC. GHRONOG. VOLVMEN TERT.
Idis proindc fœderibus,aflumpto fe-cum Alexius Bonifacio Motisferrati*, ftbi cognatione coniundo, Conftan-tinopolimprofeâüs, terra mariq;vrbê ®Ppugnatu]ru$: fcd nonimprouilus co-rum fucrat tyranno aduentüs.nam prç-ter pedites,lx. millia equitum in vrbe eo temporefunt reperta. Siquidcarmauc-rat contra Latinos ciuium mentes tyta-nuSjVt non aliter refifttrét,quàm fi có-tra populos infidèles, qui loca fanda pollucrent,pugnaredcbuiftent.Veriim Latini fortiter facictes,Theodorü La-fearem, Alexij tyrani gener£i,erumpere conante,intra moeniarctrudut, aevrbé
biduo cótinuata oppugnatióevi capiut.
Aufugeratnodù Alexius,relido ma-lfaac,Alexi- gno aun pódere apud Irenen virginem Alexiusfili- ^‘^^dicatam.ReautemàGrçcis cogni-uj, impcra- t3,conuencrcin vnum proceres, atque tores Cra- habitointerfeconfilio, AJexium quem
Franciexulemreduxcrant, imperatoré cligunt.Igitur manefado, Grascorum copiofa multitudo ad caftra Launoru venir, atqueinvrbe eledum fibiimpc-ratorem AlexiiMn,cum imméló gaudio introducunt, ac intemplum S, Sophix introducenteSjCoronant. Introdudus ergoin vrbem cumpatrelfaacimp.Alc-xius,non diiifuperuixcrc.namcxinna-to odio in Latinos, imp. Alexiusimme-morbeneficiorum quæ aLatinisacec-perat,machinaricótra cos cœpit. Quarè pater morbo corrept’moritur, filius veneno (vt aiunt) petitus intcrijt,qua n-ins aliterahj feribât. Siquidem turbatis Grxcisdepromiffis ab imperatoré illis fadiSjtumultum fufeitant. Qu^od cum
multa Chliftianisdamnainferre tenta-uit,atq;illorum caftra inuadcrc: fédi tatinisrepullus, nihil dignum memoria fecit.Cùm autem fe nihil proficere cer-nercljfid« pacis caufa legatos ad Lati« norü caftra mittit) quivtcü Vertetoru ducein colloquia venirct, obtinueruf.
Verùmcùmduxilli obiecifletjquüd nulla poftet cum eo elïe pacis lócietas, qui dominum fuum veneno femel atq; iterum pctitum interfccilTet,atq; impc-riu iniuftè fibi vlurpalTet:quarèimpiuni quod per nefas occuparet, venia preca-turu$dimitteret,ac obedictiam Romanx ecclcfiæ facerct:pcrcitus furore fub-dolus homo^neque obedientiam fe Ro. ccclefix faccre vclle aftcrebat, quin po-tius vita amittcrc,Grxcia fubucrti mal-le,quàm vt Orictali$ Ecclefia Romanaï fubmittcretur. Quarè commoti Lati no-rum excrcitus^ciuitatem terra majiquc obfidêt,ac poft multafortitèr gefta ca-piunt,tergaGræcis vcrtentibus,muni-tilhmis palatijs reliélis. Vi(3:oria vero ta-tim potiti,tyranhum quærumdiù fru-fti a. aufugerat enim pridie, quam ciui-tas in Latmorum manus deueniftct.
Dein proceres animum rebus adijci-cntcs, ex omni cxercitu 15. viros fapictia amp;nbsp;induftria praecellentesfclegcrunt, q vrbi imperatoré, ac facris patriarcham aftumerent,eo tarnen pado,vt fi imperator Venetus non cftct,ipfi Vencti patriarcham ehgei ét à Ro. potifice eófir- . mandu.Itaq; Flandrenfium cornes Bal-duinusfumma cócórdia imperator cli-j„(^O gitur atq;dcclaratur,amp;Thomas Mau- fUa«“* impcratorcm haudqua’qlatcret, habito neenusin lacris agens, patriarcha pra:-confilio marchióis Bonifacij eófangui-^ ficitur atq; dcclaratur, qui nouum clc-nei,quemobhoc adfevocàucrat,clàm dum impcratorcm inunducoronauk.quot; Murziphlus âüfugerctentabàt. Sed quidam Murzi-imp.Con- phluSj qué pater imperatoris ex infima ftantinop. plcbcpatricium creauerat, intelligens
confihum, populum allocutus, quatis in periculisverfaretur, oftendit, atque
rerHp.viro,nó pucro,indigcrc pdicabat-
Qu^ibus auditis, pars populi hunC gu-bernatorem,parsduccm, ac pars maior imperatorem cum acclamauit. Igitur magnaftipatus caterua, inpalatiumfc
pionpuitj atquepucrum impcratorcm jntcremit.
Proceres igitur ad occupandumim-periüm egrefhj intra annum omnia rc-cepêrc qua: fucrunt imperatorislläac, Adnanopoli excepta, in quam plures Græci odio Latini nominis fefe recepe-fant.Quarta pars oppidanorum Venetis aftîgnata eft,quç infulas quidem co-tinuit Aegxi maris,Cretamj Euboeam, qux nunc Nigropontus,aliasq;mino-res.Sed quoniam Creta Bonifacio cedc-bat,indigens is pecunia, Balduino fna-dente. Veneus Cretam accepte ingenti
|
À MATO CHRISTÖ GEMERAÏÏÖ to 2«^ . pondéré contradidit,ipfe Theffalix re-g. gno potitus.Fretusautem his pecunijs Bonifacius, Adrianopolim à tyranno ^reffam oppugnauit,amp; Valachos,olim *Auarcs Romanios ac Bulgaro$,vltcriorcm Da-nubij ripam incolentcs,vicinos in le ex-nuit. Èius gentis luprà nomenclatu-îam expoluimus, cùm egreffum eorum in Triballorum regionem,. amp;nbsp;varias Conftantinopolitarum rtrages deferi-^uhn ^lt;^’'€nius. amp;nbsp;lunt ex authoribus probis, Au««, quiex Auaribus Bulgaros luperluifle putenti Bonifaciusitaque multitudi-nem hortiû timens, Conrtantinopolim petijt, Sultano Iconij iturus obuiàm, quiSatalavrbe Græca capta, maximis calamitatibusaclùpplicijsChrirtianos quotidic vexabat. Balduino autem coronato, ea dies Celebris toti penè Grxciæ,non magis Latinorum quam Græcorum couentu Iç-tilfima fuit. Incidcreresillæ occupais Conftantinopolis in Innocenti) IlI.té-pora.Perturbauit tarnen tantos Latino, rumlucceflus Balduinimors immatu-ra,quumvix quinque potitus imperio annis obijflet, cui fuccertor lumma co-cordia frater Balduini Henricus impe-ratordeciaratus eft. Dumhxcin Grxciaagercntur,Ci-nifij rexMemcllinus,vel(vtPlatinalcri bit)Hilminolinus Saraccnus,in Hilpa-Hilminoli. nia maxima dafletraiecit, Toletumq; nusSara«- oppugnare cóftituit. Quod vbl accepit nus, Innocétius Papa, publico ediétoomes qui ferre arma poflent, ad extinguen-dum tantum mcendium concitauit. Conuencrant cô multi Galli cum Sa-racenispugnaturi,qui quoniam Hilpa-nisnon vlquequaquè grati extiterant, in propria redicrc. Quam ob rem Hil-minolinus vtranque Hifpaniam incre-dibili celcritate hoftilem in modum peruagatus,Arclatum vlqueamp; Auini-onem peruenienSjOmnia cçdibus amp;po-pulationibus complcuit. Hæc aûtcalamitatepciti quatuor Hi-fpaniæ regesj Cartel la:, Aragonix, Por-tugalliæ amp;nbsp;Nauarrx,copijs fimul lundis,cum Saraceno congreffi, maxima vidoriapotitilunt, nihil ptcrBæthicâ, hoceft,Granatä Hilminolinorcliquê-rc.Sçdhâcfçx Hilpame Ferdmadusan- |
no Domini 92, fupra 1400. in luä denuô potertatem fubegit. Veneti quoquere-beUâtem Cretam,quam nupèr à Bonifaciomultis nummûm millibus aureo-rum emerantjin fidc armis continentes» in coloni.x forma redegere, milîîs co ci-uibus,qui Cretélès in officio côtintret. Deinde defunéfo Conftanti'nopoli.i tano imperatore Hêrico, qui Balduino fratri fuccefferat,cùm vndecim iam annis regnaflet,Petrus Antifiodoren,Hê-ricipdidi filius-, eoin regno imperator cleói:usert;quanq Henricum finèliberis mortuu pleriq; icriptores tradiderinr. AdafunthxCanno DöminiMi/.fub HonorijiJ HonorioPapa 111.Isenim Petrum apud «®pore S.Laurchtium Romx imperatore Co- orient«, rtantinopolitanumcoronauit in præ-fentia lolæ vxoris atq-, filiaru eius.Tum adiundo fibi cardinale de CoJumna, vnàcum Iola vxore amp;filiabus,cùm cir-citer cetum amp;lcxaginta*militibus Co-ftantinopolim redire rtatuit ad res Afix relormandas. Promilcrat autem Veneus Dyrrachium vrbem fe daturum, fi Conrtantinopolim ilium reducerent. Itaque imperator loham vxorem ac filias cum cardinale legato prxmifit, quæ Brundufium, deinde Cönftanti-nopolim vcqcrunt.Ipfe autem cum Veneus Dyrrachium fortitèr obfedit.Qjja cùm plurimisdiebus oppugnaffet, ncC capcre potuiffet, foluta obfidione, lub fideTheodoriEpirotarum ducisCon.» ftatinopolim versus per terramiter ag^ grcffuSjCÙm adteterrimos monteSpue-ninet,dolo Theodori circunuentus ca-pitur,atque in carcerem biennio retru-ditur.perquodquidé tempus lola vxor imperium prudétilfimè adminirtrabat. Sednonmulto poft, mortem obijt, amp;nbsp;Latiniproceres Conftantinopoli amp;in Romania turn agentes, Robertum Petri filium ex Gallijs accerfitum, impera-torem Conftantinopolitanum exLati-nis quartum deligunt. Eo ferme tempore Iohannes de Bre- Jol’»’«K» gna,exduce Viennenfi in Francia, rex Hicrulalé creatus,regnabat. Nam cùm Americus rex Cypri,regni quoqueHi-crofolymitani titulum vxoris rationc tenés,rem Chriftianam frigide admini-rtrâfiet,aliû regem quiin Afia degebant pro» |
186 ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
proceies,furrogandum conftituut, atq; lohanncm prædiâum in regem Hicru-falemconfenfu omnium dcclarant.Hic perfolénes oratores acccrfitus, cü mul-tis copijs Conftantinopolim venit, atq; Launi régis Hérici, qui tune imperator fucrat,nauigiofretus, Ptolemaidaper-uenit.Accepitilicó fibi vxorem Cunra-di oUmMontisferrati marchionis amp;nbsp;Hi-crofolymæ régis filiam, cuiid regnum iure hæreditario debebatur.Tertio aute kalen. Odobris regium vtrique diadema Tyri eftimpofitumj atque pompa regia nuptiç cclebratç. Eodem autem anno treugç inter Chri-ßianos amp;nbsp;Saracenos faóts,expirauciat. Vndè Chriftianorum exercitus poftLa-terancnfe conciliü ab Innocentio com-portatus,aiïumptis armis, contra Chri-fti hoftes fe parat.Erant autem in eodem exercitureges Vngarix, Hicrufalcm amp;nbsp;Cypri,cummultitudinecopiofaprinci-pumamp;baronum,inter quoserantAu-ftriç amp;Bauariç cum multa militia Teu-tonicorurn, comes quoquè Henricus Niuernenfis,amp; Vualtherus regis Fran-ôæ camerarius.Hi omnes tranlàûahy-eme^arma contra hoftes fidei tentantes, inter fe diuifi funt, quód Andreas*Vn-Dalmaiïa garixrex, cum frctus nauigio Vencto-veneusjpßj quiequid in Dalmatia dux Auftriæ habucrat, ob impenfum fibi beneficium conceffiffet, ab Auftrio dil-fidebat.ergo Vngarus,traóhs fecum ma-gnis peregrinorum copijs,ad propria rc-uertitur.Vndèpermotus Apoftolicæ fc-dis legatus,hunc,nifi reuerteretur, cum omnibus fequétibus excommunicauit. Peruencrant veró hi Acam,vndè peregrinorum nonnulli, fine timoré, fiuc delicijs tradi, egredi nolcbant.Rex Iohannes cum duce Auftriæ, quoddam caftruminCæfareaPalæftinæ cum militia S.Iohannisfirmarc ftatuerunt.Té-plarij quoquè vna cum domino Vual-thcro amp;nbsp;militia hofpitalis Teutonicoru, adiundis fibi paucis ex peregrinis,caftrü filij Dei,quod olim deftruétu fucrat/e-pararc contenduut. Cum autem funda-mentamurorum foderent, murusanti-quusapparuit:qucm elfodientcs,mone-tam auream in magna copia inuencrût, cuius infcriptio amp;nbsp;figura modemis erat incognita. Menfc autemMartioappli* care cœperût naues peregrinorum, maxime autem Teutonicorum, adportum Acanenfem.excitata enim fucrat Colonien amp;Trcuiren prouinciainobfequi-um faluatoris,per figna quæ apparuerut in cxlo,quibusmonitij nihil morandu exiftimauêre. |
ANNO Domini iii8. lohan nes rex Hicrulalem, præparatis galeis amp;naui-busin menfe Maio,cum patriarcha,pcr-egrinis amp;nbsp;duce Auftriæ, profpero ven-to ad portum Damiatæ peruenit.vb'i an-tequam in terram defcendercnt,per tri- ; duu funt morati.Obfefla cft igitur vrbs Acgypti Damiata.lunt qui olim dióhim 1,5. , vehnt * Acliopolim ab Aclio principe,q, *^ cam triplicimuro circundedit, dedufta*'™' Nili particula,quæ vrbem in infulç for-mam redegerat.fuburbia habebat circu-quaquèpofita,plenamercimonijs,qua: primo miles diripuit. Verum flantibus poftca zephyris, Nilus in immcnfuni creuit, atque Chriftianis magnum da-mnu intulit. nam corrupta annon3,la-borare inopia rcrum Chriftiani lunt cœpere, præcipuè autemobfidenteadi-tusSulrano,nc quidimportaretur, qui non longé à noftris caftra pofucrat. Hac itaque difficultate rerum moti • Chriftiani, in Sultanu copias mouent.* qui terrore percullus,relidis caftris,reru omnium copia refertis, noftris obfiden-di vrbem,qua liberaturus vencrat,facul-tatem præftitit. Cordirius autem magni Sultanifili-uSjHierofolymç fpemretinendç abijei-cns,fi Damiata Chriftiani potirentur, dirupto vrbis muro, turrim Dauid amp;nbsp;templu m Domini tantummodo integru rcliquit, nee fepulcrum Chrifti viola-uit, motus(vt aiunt)illorum Chriftianorum prccibus,qui ca loca incolebant. Vcl,Yt Blandas Icribit, prohibentibus jd Surianis, Aethiopibus, Armenijs, Ge-orgianis, ac alijs Chriftianis Afiaticis Hicrololymam incolentibus,atq; Afix amp;nbsp;Africæ magnisprincipibus fubiedis, quinè huiufmodi locadiruerenturaut comminuerentur,hoftesprohibebant. Dum noftri autem Damiatam achter oppugnant, Sultanus cum maiori-bus copijs rcdiens, inter Cairam amp;nbsp;Baby- |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLI. 287
|
bylonem amp;nbsp;Damiatam caftra pofuit. nectamen vnquanijvc pugnandi copia facerctj inducipotcrat, nueidmalcdi-doficrct,fiucconuicio. Hacveroindi-gnitatemotiGallijfinè ordincin cos rudites, magnum incomodum aberum-pentibus lecepcre.Nam Vualthcrus régis Francia: camerarius amp;nbsp;alij quidam interempti funt, amp;nbsp;Iohannes Hieru-lalem rex igne ( vt appellant ) Grarco amidus,*adid quod Saraccniimmifc-rant,manus faciemq; combuftus eftrno tarnen obhdio Damiatæ rclióla, quin potius longa obfidjonc,ferro ac pcftile-tia arteda. Qiurc murmurâtes contra Sultanum in vrbe qui obGdebâtur,Da-niiatam hoftibusin deditioncm dare te- tabant, quos tarnen varijs promilfioni-»incefat, bus Suitanus*, cùm inûdationem Nili eoannohaudquaquàm aHeendereatq; ^^B/P^' pi3‘''i^’cm irrigare perfpexiffet, timend ne fames futura malum augeret, pacéChriftianis,annuente Corradino iratrerege Aegypti,obtulit,his videlicet paâis,vt ipfe crucc quç olim in viftoria Saladini cum ciuitate Hierufalé capti fuerat, cûoîbus captiuis ac fumptibus ^ reparâdis mûris ciuitatis redderet,to-. tumqueregnu Hicrololymitanûjquod anteàChriftiani tcnuerât,rcftituercti ''Ptedi ' Quç quidempada IohannesrexHie-rufalem acceptanda forc,q( vtiha Chriftianis eflcnt,iudicabat. Cm etiam Galli amp;nbsp;nobilcs ex Tcutoniaamp; Anglia adfti-pulabantur. legatus vero Apoftoheus, Tcmplarij,amp; alij rcéfores exercitus,pa-rùmhxcarbitrantes, plurimùm autem proforc, vbl Damiatam in deduionem acciperepoffent. Igitur Sultanuspace dclpcrata, ciucs conortatur vt fortitèr *iBifla'^^^®g^'^^ï *'iidfts nodùpeditumhaud parua copia. Verùm noftri terra mariqj fortiterpugnates, cùmplurimivtrinq; cecidiftent, turn vnusexnoftrisoccul-tcfcalam muro,vndè cofccndercpotc-^’’i«ar*.rat,admouit. Vbi autem plurimicon-kenfis mûris ciuitatem intiaffcnt,aperrisportis fucclamarc cœperüt, atq; oc-currcntcs Saraccnos trucidare: ad quorum tumultum reliqui*part!ti dues amp;nbsp;qui prçfidio erât pohti,corrcptis armis, altcrin altcru ruut, cecideruntq; Sara-cenorü tam vuorü q muiicru ac paruu- |
iorum maxima multitudo. Gc^j abfquc danoinoculis Sultani Damiata eft capta Nonis Nouemb.anni 1219. * Efthic Aegypti Syriaque ftatus^cùm in rçliqua AGat parte,non minore peri-culo amp;nbsp;Turcç,amp;Perlæ,amp; Armeni),amp; Georgiani, noua gétis cuiufdâbarbarç alluuiepencobruUjdcccrtat, Tartaros Tart»rorfi vocant,nomine apud kriptores veteres origo. ignobili.gens eft Scythica,qux circiter annum DOMIN I1202. Goes luos egrcffajmultos annosper AGam amp;Eu* ropam ingenita fxuitia, duce Cangui-fta,debacchata efti Et in AGa r«s Tur-caru tantifpèr vexata eft, du fedes acce-pifient Tartan,amp; fœderc barbaries coi-jftet. Ex Tartans qui ad aliam mundi pattern fpedarant, illis qui inAGare-ccpti funt,fe coniunxere.Qui * Panno-”^^ ^88'^'^‘^ fucrant fucceflu pariim jj-Ij5cro,regcamifro, cum vlq; ad annum MCCXLIlI.laboratum eilet, eas repetunt terras,quas olim bcllo fuas feccrar, in quibus gentibus pofte! Tartarorum ditio maGt: atquehiferè funt eiusbar-barici lucccilus. À N N 0 Domini 1226. Fridcricus f^jj^- ^j. Imp.lecunduSjSucuix dux,abHonorio jj^p.^j^ fummo pontiGcc Romano eiusnomi-ms tertio,impator coronat* eft,priiis ab Innocctio tertio có6rmat’, Isin Hono-rij Pont.gratia eccleGx Romanç multa Italiçbona cótulit,ibilt;^; fe voto adex-peditioné Hieröfolymitanam addixit. ANNO Domini i22i.Fridcricus resimpcrij in Lombardia amp;Turcia cu-piensdilponere,!Bononien amp;quibuT dam alijs ciuitatibus inhoneftè trada-tur. V ndè inGgnia impij remiGt in Ale-maniam,faciensca euftodiri lub potc-ftatcEberardi de ïZ^d minifterialislui amp;dapifenin caftro ^dlpur^, Glium quoque luum Henricum lam 1ère odo annorum,gubcrnandum comiGt Cun-tado de !Xh4»l in caftro ‘WlUktflfkU. Deinde Romam venies, mores mutauit, fpreta iuriGurandi religione, multa amp;nbsp;quidem enormia aggreftus, ditionem vexabat pontiGciam, pontiGces amp;nbsp;ar-chiepifcoposponens in cccleGjs modo luo, amp;inftitutos à Papa expellcns,col-ledas ab ecclcGjs exigens. Diccbat enim iusregibus Sicili£ in clediójbuspatorü |
cX
-ocr page 304-|
tSi lOH.^ NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. cx antiquo debitum, minorari aPapa,cp corum Pnuilcgium Innocêtiusllbful-tuliflet Cófhintix^ Friderico puero exi-ftente,vt fupra didum cft: amp;nbsp;fortè fuit priui legi urn,de quo in glo.fummçâ^.q. y.quód Apulise reges habeänt inueftire. admonitus autem fuper hisjipft nonob-temperabat.admonétem magis inagisq; in dies fpreuit. Vndè eum pei culfit pon-Hononut tifexanathematc,nifi reftpifCeret,amp; ab-Jmpc.«e- latarcddcret. of cum fperncretprjmam «r«t«r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;execrationem,iterate» pontifex priuatio. nemimperij regnorumlt;^ueaddidit: tertio per contumacem exafperatus ponti-fcx,omnesimpcrij amp;regnorii olimfuo-rum fubditos, à lacramento fidelitatis abfoluit.hec fuerunt Icminaria maloru plurimorum. ANNO eodem inter Icgatum Ap. Pclagium amp;nbsp;regem Hicrufalcm grauis controuerfia orta cft. Nam legatus ft-bi vniuerforum exercituum vfurpabat dominium, amp;nbsp;omnesabillodcpenderc videbatur, infupèr amp;nbsp;Damiate vrbis Ca-ptione ftbi attnbucre molicbatui squarn ob caufam creditur,ioh3nnem Hierufa-lem regemcaftra reliquiffefidcliiim.Rè-dijtenimin Syria. Qmbusdiebusmul-t.'c naucs vidualibus plcnæ, cx diuerfts rcgionibusDamiatamapplicuerftt.Ve-nerunt amp;nbsp;Treueren,amp;b lcdioljncu ar-chiepifcopi^Fauentinus amp;Reginuscpi-fcopi,amp; nucij impcratons Friderici, dc-ferenteseiuslitcrascum aureisbullis,in breui nunciantcs eius aduentum;vcnit poftcaBrixien cpifcopus, amp;cum eo de Italiamilitiacopiofa, amp;apud Damiata resper ftngulos dies magis florere eoe-pit. Legatus autem Papa attcndens tantu pOpUlu ad Dei congregatum ob!cqui-um, vocatis Maioribu$,fuadebat cótra Sultanft progreffum, qui caftrafuapo-fucratfup Nilu innere vnius diei à Damiata. Mditares autem huic propoftto contradicebant,diccntes,debcrc regem qui in proximo venturuscrat^ expeCta-» ri,cùmnoncftet in exercitu aliqüiscui vellent obedirc. Scd Pelagius legâtus non obftantecontradidione,omninó iudicabatprocedendum. mouebaturad hoezelo dilatandi Chriftiani nominis. Prætercà epilcopus quidam pubiicè p-dicabat, quod Dauid rex vtriufqueln- j dise, ad Chriftianorum auxilium fefti-pjfe. (j nabat, Sa^acenqs impugnaturus, addu-rfgiifi^’’ cens fccum ferociffimas nationes. Sed^‘’'J®b';, abfqueregemilitans manus educi non’ potuit. vndè legatus videns quod fine præfentia regis nil ageret, folennes ad cum mittit legatosjorans vt comparien-do Chriftiano exercitui veniret. |
Rcx veró vt erat homo fapiens,qu3n-u'isrcputaret indignum, vtin eiuspræ-fcntiamilitares resper facerdotes admi-niftrarentur, attamen eius volens fatd-facercvoluntati, amp;nbsp;Ecclefix Roman« obedirc mandatis, colleöishis Chrifti-anis qui in Syria remanlcrantjprofeâuî eft Damiatam.Adueniens autem,dilïua* debat omnino,dicens,quüd ft eo tempore popultisChriftianus procederct, üH ncc per terram, nee per aquam à Dami-atafubueniri pofte, maxime cum tempus inftaret,quo Nilus inundarctur.le-gatus autem molcftè nimis ferens ea, qua: arege prüdentèr dicebantur, cx-communicabat omnes generaliter illi-us negóeij turbatores. Videns autem rcx animum legati àpropoftro reuocari non poftc,licèt inuitus, obtulit fecum his quieius caftra fequebantur, profc-durum. Hxc Antoninus. Igiturrex totius Chriftiani exercituï dudor, vt capitancus,fecit per vrbeffl proclamari, vt in fefto Apoftolorum Petriamp;PauIi omnes qui ferre armapo-terant,YexilIumeccIeftæ Romanç aefu-um contra hoftes fequerentur, fecum pro duobus menfibus vidualia portantes. Die igitur afftgnata, pqpulus Chri-ftianus q uaft vir vnus egrelTus eft.Erant autem leptuaginta millia armatorum, ad Bella promptiftimi. At Sultanus quanuis innumeram fecum tamequitum qulmpeditum mul-titudincm haberct, eóftderans Latino-rü fortitudiné,timuit illis occurrere: fed luorüdiuifis copijs,viarüaditus p quoi noftri trafiêrant,occupauit:adcolt;^; vias obftruxit,vt ad Chriftianoru exercitum ncc vidualia ex namiatadeferri poflent, nee ei fuccurriaut fuBueniri. Stetitali-qbus diebus quaft immot’ excrcitus,vn-dè amp;nbsp;vidualia cœperunt deficere; ten-tatusfa:pchoIUs,l«pc ad prodeundum in |
|
A NATO CHRISTO m acicm prouocatus, qui metu amp;nbsp;pa^ _ uorcfimulato, per dies fingulosmaio-rem pernicie in noftros machinabatur. Nilum amnem, cum Babylonem Cai-rumq; prxtcrlapfus eft, vndiquè cocr, cét rip2,elatiore$ alicubi pro foli necef-fitate,alicubl depreffiores: cataradxq; certa ibatiorum proportionein regio-nibusluntdifpoßtaCjdequibus agricó-ftituto tempore inundantur. Poftquam igitur Chriftianiduosin eallris deiederat menfcs,occaGo diu ex-pedata hofti obuenit: Nil’ in furnmas ripas eftiblito citius tumefadus, qua fretus occafione Suitanus, cataradat vbiquè nómagisamoucri, quam ripas adamnis fundü defodicurauit: coope-rucruntq; ilicó regioné aqux,vt Chri-ftianoi u caftra,nifi vbt lólü natura aut cogefta terra cleuatius erat, cubiti aki-tuaine fuperarent: iumentis veró fub-hta inprimis pafcendi facu 1 tas, amp;nbsp;quod in caftris paratum erat, deftrudum eft ftramentum, nee aliquid fuit faluum, quo mortales potucrint vel triduo fu-ftentari. SuntChriftianiin earn addu-di diffieukatem, vt necrcmancrc,ncc rcdiie(hofteomibus in locis viasoccupante) pofTent. Scd nee refiftcre aggrc-dientibus valebant. Mirabilc didu,cùm noftri iam ab in-fidelibus quaficapti tenerentur, Sulta-nus ad regem et legatuinmiffis nuncijs, Hepacementionem fecit»Et poft multas protempore vtriufq; partis allega-tioncs,inhunc modum defcendunt,vt Chriftiani vrbem Damiatam Saracenis reftituant,amp;Sukanus parte crucis Do-niinic£,quam abHierolólymisablpor-tauerat,Chriftianis reddcret, amp;nbsp;capti-uis vicilsim liberatis, Chriftiani Acam Tyrumt^ue redirent,quibus vrbibus amp;nbsp;eorumopibuspax odoannis cftetcumi Turca Saracenoq; feruanda. Prætereà SultanusChriftianorumcalâmitatibus compatiés, cùm audiftet illos fame mi-fcrabdiaffici, quada naturali compal-fionevidualianeceflaria,quoufquè redirent Damiatam, gratis fecit exhiberi. inter illos veró qui in vrberemanfe-rantDamiata, audita cópofitione,gra-uisdtieordia cftfuborta. Nam Veneti, Gcnuenles,Pilànj,Siculi,ac alij empo- |
G ENE RATIO XLL »89 rijs nobilcs,confidcrantcs quanta vtili-tas,maxime kali®, ex illa vrbe accefte-rat, ipfam reddere infidelibus denega-bant,amp;fcad illam defendendam prçpa-rabant.Sed Orientales Chriftiani cum nnlitiaTempk amp;nbsp;Holpitalis,amp; alij no-biles Francorum,ipfam reftituereiuxta promifta vokbant. Creuit inter eos có-tentio intantum, vt qui vrbem redders nolebant,arreptis armis, omniapalatia quç ab alijs tenebatur, expugnauerint, ac vrbem totam infuam redegerintpo-teftatem. Quodpoftqnoftri qui quaü captiui tenebantur,audiêrunt: miflis ad vrbem iolennibus nuncijs,denuncürunt his q ciuitatem oceupauerunt,vtnifi citius fecundum paéta cu Saracenis inita Da- Damiau miatam redderent, ipG Acam vrbe tra- ^“y“® derent Saracenis.Hocaudito,timucrût ' valdè. nam pleriqjex eis,domos,vxores amp;nbsp;familias habebant in Aca.Qjjarè ha-bito confilio, deliberauerunt vrbé red-dere,ac exercitum liberare.Præconiza- i turn cft igitur per vrbé, vt omnes Chriftiani in vigilia natiuitatisB.Mariç vir-ginisex vrb^migrarent. ad quamvoce tantus clamor plägentium exortuseft, vt vfq; adaliquamiHiaria audiretur.At-tarnen die ftatuta cum vniuerfa lupcl-ledili exeuntes vrbem, iuxta fluuiura fualocauerunttcntoria. Cum autem naues quæ erantin por-tu, ad portandam tantam multitudiné cum lupclleélili non fufficcrent,roga-uerunt Sukanum, vt hos qui remanlê-rant,cum fecuro códuótu faceret redu-ci in Palçftinam. Qui libentèr annuit, filium fuum proobfidedans,7o. millia promifcuifexiis vfque ad Acam per de-fertum arenolum deduci curauitJnlu-pèr his qui res fuas nee per mare, nee per terrain tune deferre potei at,adilla$ auchendas vnius annifpatium concei-ferat.ficq; Damiatam indienatiuitatis B.Manæ virginis,anno falutisi22i. Sa-racenorum populus quam amilerat,re-cuperauit. Damiata itaq; reddita Sukano Baby-lonie,legatusapoftolicus,rexq; Vnga-riç Andrea$,duxAuftriç, ac cçteri fermé omes chriftiani illi’expediuonis,in Europara,vndè vénérant, funtreuerh. BB AN- ' |
»90 TOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
ANNO Domini tin. Fridericus Henricus ^^Cundus Rom, Imp.habitoconuentu Fride-hlius principumHerbipoli, filiumfuüHcn-CicrmaHu. ricum,regem Germanorum cum effet *■**• annorum fermen, fieri poftukuit, qui per Engelbertum archiepifeopum Colonien apudAquifgranû folenni pompa inundus coronatur. ‘ Eodem anno Iohannes rexHicrofo-lymorû,examiffioneDamiatçamp;Chri-ftianorum in Oriente tribulationedolens, compofitis (vt poterat) rebus in Syria,cum fans modica comitiua tranP fretauit ad partes Occidentales.Petitu-rus auxilium,Romam venit, amp;nbsp;perbe-nignè magnis donatus muneribus, ab Honorio fufcipitur, amp;nbsp;vtpoffcthabere adiutorium, ad preces eius pontifex ' reconciliauitFridericum, prominente reftituere terras Ecclefiæ amp;nbsp;erucem ai-fumcre,ac ad terram fandarn recupera-dam cum copijs accedere. Infupèr Iohannes rexHieruralé,Fri-lole. derico nliam vnicam ex lole vxore fuf-ceptam,in matrimoniumlocauit, eicg ius illud condonatdotis nomine, Honorio confentiente, quod fibi pro filiæ nomincjhæreditario lure in regno Hie-rofolymitano competebat.Hi nc venit, quod omnes Siciliæ reges titulum Hic-rolólymitani regni verbis, non etiam armis,vendicant. Fecit turn rex Iohannes filiam de longinquis parnbus Ro-mam adduci. Nuptijs igitur Romæ cc-Icbratis, imperator cum vxore fibi de-fponfatain Apuliam tendit, vbi moras ahquandiiitraxir. ÀNNO Domini ixzç.circa medium menfis Maijj Henricus rcxconuentura principum Francofordiç celebrauit,in quomiffi abimperatore Friderico nun dj cum literis,pronunciabantipfum de Apulia in Germaniam effe venturum, atque pro recuperarioneciuitatis Hie-lolólyma: ac tonus terræ fandæ con# cilium habituru.Præmiferat enim Ho-norius Papa Icgatum in Germaniam Cunradum Portuen epilcopum cardi-nalem pro crucians,qui Coloniç regni Germanici principibus dicm quocóue-nvrent, indixit. Per Sucuia: aute partes defcenluruslegatus, Hirfaugiam venit. lihc ah abbateloci amp;nbsp;fratrihus honori' |
ficc fufccptus,poftbiduum, comitantC ilium abbate,Spiram eft ingreffus, Eodemannorex HéricusfiliusImp. Friderici lccüdi,duxit vxorem Marga-rctam filiam ducis Au Orix, nupriasque magna cum pompa amp;nbsp;lolcnnitate No-rinbergx in prxlentia multorum principum cclebrauit. Deniquè tantus illic hominumconcurfusfuerat, vtin plateis acdomibus hominu multitudofu-pra numerum vifa fit.nam in palatio vbl celebratx funt nuptix,tantuserat numerus hominu, vt pre mulritudinc gra-dus ipfi quibus ad palarium affeendeba-tur,n-adi, plus minus /©.homines opprimèrent. Eodem annohyems fuit admodùm^ dura atquelongillîma, quametiàm fames biennio fubfccuta, multos milerc oppreffit. Circafeftum autemEpipha-niæ rcx Henricus videos turbatum regnum plurimasob caufas, principes in vnum Francofordix conuocat, cum quibus varies ac multos de pace com-muni componenda tradfatus habuit. Sed quoniam plcraq; lucre impedime-ta,quodvoluit,quodq; fitienti concu-piuit animo, à principibus conCcqui nó potuit. Quarè abinuicèmdiuifircx amp;nbsp;principes, conturbatum inter le regnu reliquêre. ANNO iï26.Longobardi(vtcredi-^jjo^^-’ tur) per fuggeHionem Honorij papjCpW«*^ contra Frider^cum Imp.II.componen tes ligam intei» le ac vicinas fibi ciuitates aduersus imperium Romanu ftatuerut, que per multos annosfub nomine con-fœderationis Lógobardorum appella-ta pcrleuerauit,graueadmodum Rom. imperij dilpcndium,ac Hierofolymita-nx expedirionis manifeftum impedinie-tum, quoniam iter quod ipfe Frideri-cusin Syriam facere promiferat,occa-fio hxc,nè ficrct,diutiùs fulpendit. Eodéanno Vangionü antißes Heri-cus,prodefenfioneribcrtatisECclefiafti* cx diffenfionéhaud paruam cü fuisri-uibus habuit,q cùm admoniti eius obe-dire mandate contempfiffent, ciuitate , interdido fuppofuit, aediuinaibidèm celebrarivctuit. Verum cum necfic^i-ficcret, omnem clerum de ciuitate exi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( repr^cepit,prxterpauculos admodum nbsp;nbsp;nbsp;i paro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 |
|
A NATO CHRISTO jxrochiaUö ccclcfiarû curatorcs, quoi in ca dimittendos procurauit:non tarne iUi vel peenitentes abfolucre, vel in firmes communicate potcrant, nifipriés femandatis parère pontificis promifif-fent.Prætereà nullus Ecclefiafticx tra-dcbatur fcpulturx,nullus adcommu-nionem ccclefiaftico’permittebatur ri-tuintrarc. Cum^jadvniusannifpatiö h^c mala duraient, tandem interueni-entibusex vtraque parte bonis ac intc-gris vinsjtes in concordiam venir. Eodem annoHonoriuslII.moritur, poftquam decretales epiftolas compila-üit,ordincin B. Fräcifei comprobauit, quembienniopoft Gregorius in cata-logo fandorumretulit. Antcaetia or-dinem Prædicatorum confirmauit, fi-militèr amp;nbsp;ordiné B.Mariç domus Teu-tonicorum. Sepelitur autem inbafilica S.Mariç Maioris adprxfepe.Poft cuius mortem tanti tcrrç motus repente exor-tifunt, vtin motibus Saluijsadquinq; millia hominum perijfTeconflctjCadc-tibus domibus, faxisq;ex cacuminibus montium in habitatas couallcs paGim bincindè ruentibus. ^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In cuius demortui locum,cardinales i^vnum conuenientes,Gregorium no-num natione Hernicu, patria Anagni-num,c familia comitum,Innocètij III. nepotem, potificem eligut, fedit annos ^.menfes tres, antè Hugolinus didus. ANNO iza/.HenricusfiliusFride-rici II.Imp.Gcrmanoi u rex, cóuentum principu ad Dominica paffionisinQ^a-drageuma apud Aquifgranum conuo-cat patris iuffu,in quodeexpeditione Hierofolymitana concilium nabitu fuit. Comparuêre in eo conuétu pene to-tius regni principes,Sifridus Mogunti-nus,Theodoricus Treuiren, Henricus Colonien archiepifeopi, Salisburgefis quoque amp;nbsp;Magdeburger! cum Bremen archiepifeopi, cum eoru fuftraganeis, dux etiam Auftrix, qui antçbiennium rediêrat de terra fandag dux Bauarix, duxCannthix,dux Brabantie,dux Lo-tharingix, Henricus comes PalatinuS *% l^^cni, Ludouicus Lantgrauius Thu-•^“gi®» amp;* dux Flandrix, qui duode-cim annis Parifijs in vinculis retentus * rege Gallorum, tandem faluus cua- |
GÊNERATIO XLL »9t fcrat.Eo etiam in conuentü Henrici régis vxor, filia Lupoldiducis Auftrix, per miniftcrium Henrici arebiepifeo-pi ColonicnfiSjin reginam vnda amp;nbsp;co-ronata fuit, atque in federegaliiuxta maritumhonorificè collocata. Gregorius poftquim pontificatum inijt,monuit Fridericu lubanathema-tispcEna,vt primo quoquetemporein Aham cum exercitu proncifceretur, re-cuperadx Hierofolymx caufa: promi-fit autem Fridericus feid fadurum: in-didumlt;^; eft veris tempus ad conueni-cridum Brundufij, quo ex portutunc foluereeftpollicitus: pontifexlt;^ue cru-cefignatos qui in orbe Chriftiano multi erant, vt addiem conucnirent,miflï$ quaquauersùm tabularijs, admonuit. Conuenitingens militum multitudo, prxcipuèex Germania. Ver autem iam penè exadu erat, expedatus eft requi-fitusóue Fridericus.Intcrpellabat enim ncceffitas, iuramétum,ac prxfixus terminus aditer. Ipfevero didos crucefi-gnatos Brundufij expedantes deferuït, infirmitate(vta(feruït)dctentus. Interim lub ignoti acrisintempcricg ^yf |,j. plures cruce fignati diuerfis mortis ca- thæmaritu* fibus periêre,vbi amp;nbsp;clarç memoriç Thu is fuit, ringorum Lantgrauius diem claufit extremum. Superuenientia enim xftatis caumata occidentales milites, præfer-tim Germanos fub exiofrigidiori nu-tritos, grauiflïmis afflixerut morbis, Ad cum autem Lantgrauij nccis nuncium, Fridericus ex in lp era to Brundufiûad-uolauit, vbl tandem ad pontificis nuncios amp;cpiftolas,ad tertium Idus Augu-fti cum omni clafte Brundufio foluir, *in animo fibi efte in Afiam traijcere, paratisque omnibus qui turn aderant, rub{equiiuffit,licct nonmulto póftre-diêrit. Eodem tempore Iohannes Hierofb-lymxrexcum Berengariavxore, pontifie! rem gratam fadurus,Bononiam venit, Venetorum nauigio in Afia tra-iedurus. Quero pótifex Gregorius Ro-mandiolx amp;nbsp;exarchatus Rauennxgu- jç^*”^* bernatorem ducemque inftituit. Non municatio.* minus, quam primùm idem pontifex intcllexit, Fridericum obmilfa nauiga-tione in Italiam reuertifte, iplüm latx B B 2. in |
gt; i^i lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
in eum authoritatcHonorij Papç prç-decefforis fui excommunicationisfen-tentiæ fubiacerc denunciauit, offerens quód impartiretur fibi iuxta forma Ec-clefiæ abfolutionis beneficium, quim citoin terræfanftæ fuccurfumiuiflet. Dein anno uzB.Fridencus amicoru precibus amp;nbsp;minis pontificis fcfl’us,trafi-uitin Syriam,amp;perucnit Acam in m« fe Auguflo, habuitc^jtradatum perin-tcrnuncios de pace cum Sukano. His itapergcntibus,Rainaldusfilius quondam ducis Spoleti,quem Fridericusin Sicilia prxfedum dimifcrat, terras in-uafit Ecclcfiae. Vicifslm pontifex loha-nem Hicrofolymæ regem ex Roman-diola accerfiuit,aliasq; Ecclefia: copias contra Rainaldum prædiduni «amp; alios 'Friderici partium dekinauit. Interim idem Fridericus oratores Romain mittens, abfolutionem à pontifice reconci-liationcmq;, quia votislatisfecent, im-plorauit.'fed pontifex petitionibusco-r ide cum ^ ''”^^ repullam dedit, amp;nbsp;Holpitalarijs Sultano in- ’Feiuplarijs^uc in Afiamilitantibus, vt Hueij. Friderico tanquam hoki publico fauo-res dctraherent,iniunxit. ANNO Domini 1229. fit compofi-tio inter Imperatorem amp;nbsp;Suitanû hoc modo: Quod Suitanus rekituat quiete ciuitatcmHierufalcimperatorijCXCepto templo Domini,tradiditetiam totu re-gnura Hierololymitanu, exceptis qui-buldam cakris^ treugæ quoquè décennales inter Cbrikianos amp;nbsp;Saraccnos funtpaélç.Compofitioneitaqucfada, perrexit Fridericus cumbaronibusfuis amp;nbsp;magikro Manfionis domus Teuto-nicorum ad capiédam pofleffione Hie-rufalé,amp;fecit iê coronari in regé in me- - dio Quadraeefime,mittéspokmodLim Reftitut* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q J-n^ i Frid.Hieru. oratores ad ljgnihcanduFap?e,regibus lal.curare- amp;principibusCbrikianitatis,quorno-Squot;®: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dó lufccpikct coronam regni Hierufa-lem, treugasque ad decennium inter Cbrikianos amp;nbsp;Saraccnos fieri curaf-Ict. |
Papa vero Gregorius audita bac pace cum Sultano,(cùm admoniti execra tique Rainaldus marebiam Anconita-nam, amp;nbsp;Cûradus vallcra Spoletana in-fekantcs,vt captas de terra Ecclcfic vr-bes amp;nbsp;oppida redderentj adduci non potuikcnt)Iobannem Hicrolblymç regem cum excrcitu Ecclefixin regnuni Apulix mifit, amp;nbsp;vt homines regni il-bus Friderico rcbellarent, operam da-bat. Quod amp;nbsp;fadlu ek.exboc enim plu-res ciuitates amp;nbsp;cakraa fubieikione im-peratoris fefubtraxerut. Qua: cum Fri-dcric’accepiket, celeritèrrcccffit è Syria, relinquesibi fenefcallumfuueuin mukiscopijs. Redijt itaq; Fridericus cum duabus galeis in regnum Apuliæ,cœpitq; recuperate ciuitates fibi rebelles: aduocauit etiam excrcitu de Alemania, regnumqj Apulix, quod pro magna parte fibite-bellauerat, rccuperauit. quin etiam amp;nbsp;patrimonium B.Petri ac ducatum Spo-letanum, marebiam Anconitanam, ci-uitatem Beneuentana,qux omnia lunt deiureEcclefiæ,inuafit. Venerat autem ex Syria magikermi-litiæ Teutonicoru cum Friderico.Huc magikrum vna cum Mekanefi cpifeo-Frideri^''' po Fridericus ad Gregorium mifit, amp;nbsp;conci‘'’'‘’ veniam fupplcx orauit. Ad quodpon- P*^*quot; tifex priiis akcn(um prxkarenoluit,q vnciasauri centum amp;20. millia Ecclc-fia: Rom. ob illata damna perfoluiket. Ipleqj pro ea re ad pontificem Anagnia venit. Qu,p fadojbenedidiione Apoko-lica rckitutus imperator,amp; rex vtriulq; Sicilix appellatur, ac ita benigne acci-pitur,vt adpontificis menfam difcum-beret, paxq; inter eos plena fieret anno Domini »23O.Hxcek,vtputo,feries re-rum gekarum inter Gregonum Pont. amp;nbsp;Fridericum Imp. Ex quibus autem caufis vterque ad , prxmika motus fuerit, leribentes r’on ^.*“^‘^f^^ concordant. Scribit enim Antoninus, pamStf''' cum in principiofui pontificatus*’'’'’' d«*“* Gregorius impcratoré exhortatus fuif-fet, vt iurildictionem ccclefix, feibcet inuekituras pontificum amp;nbsp;collationes beneficiorum, no vlurparct, terras plu-riroas Ecclefixrekitueret, clencos tallies non grauarct, cenfum debituni de feudis redderet,ille luperbiaplenus ni-bil emendauit: propter quod Gregorius eum execrauit iterùm amp;nbsp;denouo, q u od amp;nbsp;fecerat Honorius. Sed certè ex epikola Gregorij,quam fenbit adregem Francis,quxuicipit, Akecn. |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLI. 195
AfTcendit de maribeftia: conuincitur, Gregoriumhocin tempore ob has cau-fas Fridericum non excommunicafle, fed pro eo quod ad terminum prçfixum jpfeFridericus cum crucefignatis non trafiuitin fuccurfum terræ lande, pro-utiurauerat, amp;nbsp;fubpœnaexccrationis fibipræceptum fuerat. Dicebat autem imperator iniuftè fc excommunicatu, cum etiam in termino iter arnpuiflct, amp;mortuo Lantgrauio initinere,gra-uis eum infirmitas redire compulilfet, amp;nbsp;fieper cuidentem infirmitatem debe-reteßeexcufatus.
Refertidem in epiftola quæincipit, In admirationem: quanta ftipedia prç-milèrit ad fubfidium terra: fanâç, videlicet quódiugitèraleret milites vltra-montanos feptingentos, amp;nbsp;defuisferè trecentos.Adquæ pontifex in prxdida epiftola, AlTccndit de mari: refpondet, Fridericum infirmitatem fimulaftc, de cius fida xgritudine per litcras præla-torumibi confiftentium cóftitine,ideo quod obmiffo pairagio non iucrit, de-nunciatum execrationi abHonorio 1a-txfubiacerc,cum oblationc, quodim-partiretur fibi iuxta forma Ecclefiæ ab-iblutionisbcneficiu, quàm cito in terræ fanda: fuccurfum iuilfet.
Subiungit,Scdipfe Fridericus claues Ecclefiæ paruipendens, non abfolutus in Syriam tranfijt, vbi cum Sultano fo -lisfibi moenibusreftitutis,rclido Sara-cenis templo Dominico,ex defenlbre mutatusfit inhoftem. Fridericus vero nunciabat j ciuitatem Hicrololymam cum toto tegno, exceptis paucis caftris amp;nbsp;templo, fibireftitutam. Conquere-baturautemde pontificc, quodeum in recuperatione rcgni Hierofolymitani per legatos fuos ftudueritimpedire. id vero negabat pontifex.
Conquerebatur non minus imperator, quod dû ità pcregrinarcturinfer-uitiolelu Chrifti,pontilcxrcgnum lu-um boftilitèrvlurpaucrit.
Ad quod pontifex rclpondit, quod quiaRamaldus Friderici prxfedusin-uafit regnum Siciliæ fpecialc patrimonium Eedefix^nè inde impugnarctur fedes Apoftülica,lcgati lui intraucrint regnu, multösqi obediétes inuenerint.
qui ob id pcriurium non incurrerint, cum à iuraméto fidclitatis,quod eidem Fridcnco præftiterunt, cxlatain eum execratione abfolutifuilfent. Subiun-gitq;dicens, Didoque Fridericorede-unti,amp; ad finum matris Ecclefiæ reuera tenti, abfolutionis beneficium curaui-musimpertiri.
Ex bis colligitur,quódob alias eau. fas tune non fint execratus, ipfeetiàm regnum Hierofolymiianum retinuit, amp;nbsp;quod pontifex eipoftea contra quol-dam in codem regno lècum litigantes iuftitiam adminiftrari madaucrit, pro-ut de hoe in cadem epiftola patuit. De recóciliatione ifta Platina fcribit, quod Fridericus Brundufium redieqs, pacis admodiim cupidus, vitró pontificéro-garit vt in gratiamrecipiatur,impcra-torque appelletur,ac proregno Siciliæ verus ecclcfiç feudatarius liabeat:quod quidem nó prins impetrauit, quàm vn-cias auri centum amp;2o.millia ecclefiæ Ro.obillata damna perfoluiftet.
ANNO falutis noftrx 1x20. fub OrdoTeu-Hermannode Salza Magiftro generali tonicorum ordinisTcutonicorum,erat dux fuper q^'adopri-Polonos amp;nbsp;Mofcouiam vir catholicus nos'ag’rcf-Cunradus nomine,cuius (vtcreditur) fus, ‘’ opera Ro. pontifex legatû mifit epifeo-pum nomine Chriftianum, vtPrutenis tune paganis fidem prxdicaret catholi-cam.Licct autem pari'im profecerit, ipfi tarnen pacem tenebant cum Chriftia-nis,donèc fatore malorum inftigante, inter eos amp;Polonos definibus conten-tio eiïetexorta.
Hinc fadum eft, quod Pruteni terra Polonorum peruaferunt,cxde ac incé-dio omnia vaftantcs, prædasq; agentes, regioném Colmefem amp;*Lubonia qua-fi redegerunt in folitudinem. Et quia dux Cu nradus non fatis ab initio refti-tit prxdidis malis, non contéti, incur-fioncs crebras feceruntin terras Chri-ftianorum,homines vtriufq; lexus peri-munt, quafdam mulicres amp;nbsp;pueros oc-cifis virisabducunt, amp;nbsp;fiquifequinon poterant,occidunt, nonnullos pueros iudibus infigunt. Et prxualentes tandem in tota Polonia,monachos amp;nbsp;presbyteros ab altaribus trahuntamp;inter-ficiut. Infupèrin breuifpatiotemporis
BB 3 plus
-ocr page 310-|
pîùs quim ducentas amp;nbsp;quinquaginta ecdeuas parochiales,multaq; monafte-ria,fpolio priùs fado,funditùs incine-rant,facramentum corporis Chrifti pc-dibus conculeantes, amp;nbsp;virgines facras aliasq; pafsim ad ftupra trahentes. Hor-rendum didu,ita ducem ipfum oppref, lerunt, vt eis necrefiftere, ncc quicqua negate poftet. Inter has anguftias conftitutusdux, accepit fratres domus Teutonicorum, homines elfe bellicofos amp;nbsp;inuidos,gratia amp;fauorem Ro.pontifici$,necn5 im-peratoris habentes.Confilio igitur ha-bito cum proceribusterræ in prxfen-tia domini Chriftiani legati Apoft.dcli-berauit inuitare fratres prædidi Ordi-nisprotutelafuiac regni cotraPrute-nos. Et cum omnibus placuiftct confi-lium,idem dux legatos mifit folcnes ad dominum Hermannu generalem Ma-giftrum,quivoluntatem duels Cunra-di aefubiedorum eiutdem cxpofuerut, cumoblauone remunerationis condi- Vcriim cum didus Hermannus in-tellcxiflet negocium iftud I’upra vires fui Ordinis efte,valde difficilemfered-didit.Tandèm tamena Ro.ponnfice amp;nbsp;imperatorc nonnullisque principibus y perfuafus, non fine multa pollicitatio-ne, habita dehbetationc cum fratribus Ordinis,munus id agnouit.Et prim um duos fratres, quorum vnuscratCun-radus de ianfperft/ pro tradando ne-gocio in Poloniam mifit, quidumpri-miim ingrederentur Poloniam, inue-nerunt Prutenosvaftare tcrram,amp;ducem abfentem elfe. Vndè rogatu du-ciftç,contradis tumultuariè copi js Po-Ionicis,occutruntPrutenis,amp;poftdif-ficilempugna loetalitèrvulncratifunt. quo viló, Poloni terga dederunt: itaq; vidoria potiti,cü Ipolijs Pruteni abiê-rüt. Poft quorum receftum hiduofra-tresinter cadaucra occiforü adhuc vi-ucnte$,ad Duciftam redudi funt, amp;nbsp;tandemcurati. Interea dux adueniens, tradate cœ-pitcum fratribus,tandemq;communi placito fuorum, folcni ftipulatione at-* M’giftri ^“^ perpetuo iure polfi3endam concd-*Marias ht atque tradidit religioni*M, domus |
Teutonicorum terram Colmenfetn a^ *Luboniç,vnà cum omibus terns,quai à Prutenis valerct obtinere. Quç om ni» firmata fuerunt literis ac figillis ex more fufficiétibus. Confirmauit hoe poft-ea Gregorius nonus, qui etiàm manda-uit fratribus, vt pro remilfioneomniu peccatorum vindicate deberentiniuri-am Chriftianis ab ipfispaganisdiaram amp;nbsp;inferendam, Hçcfecundùm chroni-cam Ordinis. Aeneas vero Syluiusde temporibus Friderici 1II.amp;Europa, Barbara,inqt, gens Prutenorum amp;nbsp;idolorum cultrix vfq;adFridcricü Imp. eius nominis leen ndu fuit, lub eius vei o imperio citm amililfentChriftiani Ptolcmaida Syrij ciuitatê,fratre$Teutones S. Maria: inde fug3ti,in Germania rediêre viri no-biles amp;nbsp;rei militaris periti, qui neper ocium marcei et, Fridencu accedentes, Pruffia Germaniæ conterminâ Chri-fti cultum fperncre dixerunt,fepè illius gentis homines in Saxones exterosque vicinos excurrere, ingente vim pecoiu atq; hominum abigere, efleq; in animo hbicompefceregétem barbara; annuat tâtùm imperator, prouinciamq; fratri-bus perpetuo iurepolfidendatradat,li eamarmis acquirantnam enim Mufco-uix duces,qui feeius terrç dominos af-firmabant,iu$ luum fratribus dedcrant. Grata oblatio Friderico fuit,qui col-laudato propofitOjquas volucre fratres fub aureabulla literascócelïït. Hæcd-le,quem poft Ptolcmaida captam, Fri-dericûhæc dedilfe fenberenuror, cum aliter hiftorijs probis conftet. At donatione hac firmata, Magifter generalisordinis Hermannus deSalza, fupradiüis fratribus duobus in auxiliû tranfmifit fratré Hermannu de Skilift/ fratrem Theodorien de QJ^fC^tflt/fm-trern Cunradum de^i(o(,qui quodàm S, Elizabeth cubicularius tuit, amp;nbsp;alio$ duos fratres, adiûâo illis fatis notabili comitatu. hi oés vencrut ad caftrü vul- Qu^iiJj go dl éi Cl gt;Ö0^flj^f4Illt;t/quod iam ad in- 9#» ftantja fratris dei(in|pfr^,religioni çdi-ficaueratin quodam monte dux Polo-nus. Moxelegerunt prædidifratresin caput luum, fratrem Hermannum de 5ô(}((t/quévocauerûtprouinciç Magi-ftruni, |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLI ftrunijqui confilio jnito,munitioncm vnam nouaçdificauitfupcr fluuium Vi-ftulamjquam vocabant Neflouiam. Etcùm rumores hi perueniflent ad PrutenoSjCueftigio incurfiones ij faciut in Poloniam, homines terrç cçde ac in-cendiomoleftates. amp;cùm vidiffentfra-tresinhabitu crucefignato,quærebant, qui efsét, à quoda Captiuo.ad quod ille: HijinquitjmilfifuntabEcclefia catho-licacummandato, vtvos iugitèr armis inlèftcntur, necdefinant donèc amp;nbsp;vos ad Chriftianam fidemrccolhgant.Qu.o rcfponfoauditOj plaulum fecerunt, amp;nbsp;prædam nadam abducunt. •Deinde cum auxilio ducisCunradi çdificauit Magifter Hermanns ab altera parte fluuij Viftulx, caftrum didum 2§0rcn anno Dhi 12^3. quod hoc modo fattum extitit: Qu^ercus ampla atq;pa-tula nata erat in editoloco,quam in ca-flellimodu eredis propugnaculis iuxta ripamijiuniérunt Viftulx^vbi colloca-to præfidio vlteriores Prutenos vexarc capcrunt.Pugnatum cft Qpè pro qucr-cu,amp;indè ingentes paganorum copia: Qp^ higatç. habebant autem in fluminc nauiculam adhocinftrudam, vtnecef-ftatis caufa nauigio po(sct ad Neffouia profugerc. Ineodem loco trans Viftula fluuiü fundarunt ciuitaté ï^hOffrt, qux tamé indé translata eft pofteà,vt luo loco fequenti generationefcribetur. fnCiinun- Innac gcncratioe Frifta ferè totafub-^ wergitur fludibus mariniSjperiêrut ho-winutn plùs quam centö millia3propter irreuerentiam fada facramentOj à quo-dam pugilcjficut poftmodum reuelauit B.Maria virgo,amp; conftruda eftEccle-fiaineodem locOjVtfcrtur. Mons quidam m Bürgundia per idem tempus di-uiditur,amp; quinq; millia hominü fuffo-Cantur,tandem ad alios montes accefïit mirabilitcr.Item lapis grandis cecidit in monafteno S.Gabrielis apud Cremona, Habens fignum crucis amp;nbsp;imagine Chri-flicxpre(Tam,delupèr aureisliteris fcri-ptÜfuit:IESVS NAZARENVS REXlVDAEORVM.etcçcumil-luminauitj lecundum Vincen, Erat autem glacialis lapis, eo liqucfado, vnxe-runt oculos monachi c^cutientis, amp;nbsp;vi-fumrecepit. |
»95 In hac gencratione circa 1223.annum Philippus Auguftus Francorum rex,fa-todefundus eft. Eius mortem cometa præceftitcum prodigies quibufdä alijs. Succeffit ei filius Ludouic®,qui primum ^“do.Fra-inito regno Pidauos rebelles, nam j^j*®™“”*** Anglum defecerant,3rmis recepit. ANNO 1225.Clara virgo fandiflïma, S.Clara. diuiFrancifcidifciplinis amp;nbsp;exemplisin diuino opereplurimiim erudita,ijs tem-poribus apud Aftifiumin precio habita eft, cuius famaHonorius amp;nbsp;Gregorius permoti,eam honoribus amp;nbsp;gratijs ad-iuuare pro viribus cœperunt, amp;nbsp;cum fanéliffimè vfq; advitæ exitum vixerit, Alexander quartus poftca earn in fan-dorum catalogum aggregaricurauit. Circa finemhuius generationis Fri-dericusfecundus ducatum Auftriæ ere- Auftriare-xitin regnum,de quo extat epiftolain-^j®J'”“®' ter çpiftolasPctride Vineis,fubfequen-tis tenoris:Fridericus Dei gratia Ro.im-perator amp;c.Friderico duci Auftriæ amp;nbsp;Stiriæ lùo diledo principi amp;nbsp;comiti Carniolæ,gratiam fuam etomnebonu: DefulgorethroniCæfarei velutdelole radijjCertæ prodeunt dignitates, vtpri-mæ lucis integritas, minoris luminis non fentiatdetrimenta;tantoquemagis imperiale fceptrum extollitur,tanto cura regiminis à fólicitudinibus releua-tur,quanto tribunal ipfius digniorcs in circuitu circunfpicit regiones. Hacigi-tur confideratione commoniti, tuis de-uotiffimc princeps nofter fupplicatio-nibus inclinati, nee minus ad honoris làcriimpcnj exaltatióem refpedum ha-bentes, de infra Icriptorum principum noftrorum cófilio,vidclicet S.Ratilpo-nen epifcopi,L. Vormatieh epifcopi, H. * Bambergen cledi,C.Brixieh epifcopi,S. abbatisCampidoneh,C.abbatis Cluni-acen,C.ducis Morauiæ,amp;B.ducis Ba-uaria:,ducatus Auftriæ ac Stiriç cû pertinentes fuis amp;tcrris,quas hadenùsha-buerunt,ad nomen etomenregiûtranf-ferentes. Tehadenùs prædidorum du-catuum ducem,de poteftatis noftrç ple-nitudine amp;nbsp;magnificentia principali, promouemus in regem, eundem liber-tatibus, emunitatibus amp;nbsp;iunbus, præ-didumq;regnu tuum prælcntis epigrä-niatisauthontate dotantes etiàm adre- Bß 4 gi^ii^ |
aïgt;5 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
giam di gnit3tem,vt ex honore quem tibi libentèr adijcimus, nihil honoris amp;nbsp;juris noftro diademati aut imperio fub-trahatur: quinimmó ficut hadenus ta-quam dux, princeps amp;nbsp;fidelis nofter ex-titeris,fic in'pofterum perfiftatis,nihilq; proptereaiuri amp;honoriimperij in prç-didis regno amp;nbsp;terris fuis omninó de-pcreati hoc Ipecialitèr exprelfo, quod fuccefforestui non per eleétionc cligan-tur,fed Temper maiores natu ex gcnera-tione tua ex te amp;nbsp;fuccefforibus tuis légitimé defcendentcs, amp;ipfi regnofucce-dant:nullus ex eis coronam vel cófecra-tionéin prædido regno de manu cuiuT quâfufcipiat,nifi à nobis amp;fuccelTori-bus noftris tantum in curia, aut alibi ex commilfioncà nobis fada.Alij verô hç-redes minores natu, nonhabcant aliud mfi quod ex regis gratia poteruntobti-ncrc.illudenàm iuri regio cóiungimus, vt/i aliquis cornes aut inferior de regno tuo,contra te aut lucccfforcs tuos for-fitan cxcc{Tcrint,ipfum per iententiam curiç indicate poteris amp;c. etiàm banno, vc moris cft,imperij Romani.
GENERATIO XLII.
A N NO falutis noflræ n^o. Tub Gregorio g .régnante Friderico 2. HicruTalem amp;nbsp;Siciliæ rege, Suenixque ducc,imperatoreConftantinopolitano Roberto, Francorum rege Ludouico, inccpit42,generatio, quo in anno Fri-dcricus z.benedidione apoftohea reco-ciliatus,imperator amp;rex Siciliæ acHie-’rufalem dedaratus eft.Venit indè pontifex Pcrufiu, profugos reduxitj duosq; amp;2O.mcnTesin ca vwepermanfit.
Romæmi- Romæ interim magna Teditio orta giliratuii, cft.*cocperantpauloantèRomanicxplo-Senatorius p^ conluln magiftratu, Tenatores quan-doquè vnum,quandoquè binos create annuos,quibuspenè cadem quæ priùs fueratconlùlibuSjCuftodia vrbisiurisq; dicendi poteftas attributa,vt ad plenari-amrei adminifti ationem, prætet vrbi-um arciumq; amp;nbsp;prouinciç vrbi adiacen-tium inbiedionem,nihil deefte Romanis videretur: Annibalque ex Annibala gente Romana nobilislcnator fadioni confentiebat,in quam multi incldcrut laccrdotes.Hi pontificem formidantes.
cumfenatorc populumad rcbellioncm concitarunt.
Eo tempore Tiberis cxcrefcens,mul-ta damna ihtulit,amp;tanta pefte labora-tum eftjVt vix decimus quifq; fuperfuc-rit.Venit turn pontifex Romam, amp;nbsp;publiée omnes priuatimq- diftributa pecunia confolatus efl:,prxter Annibalé,qui execratus amp;depöfitus, lohanem de Poli habuitfucceflorem, præterq; facerdotes amp;nbsp;clericos de hærefi conuióioSj g^ digni-tatibus amp;beneficijs funtpriuati.Cefsa-te pefte,fenator in Viterbien duxit^Uis plurima damna intulit. fed à pontifice miflis quatuor cardinalibus,reducitur. accenït4; pofteà advrbemReatinapan-tifeXjdeindè MeRanamjSpoletü poften, aedemum Anagniamprofeduseft. ^
Romæ intereà ad apertam rebellion? R«^ ventu cft. Senatoren] more prfteorû le-'*** gern rogauitj populus^; fanciuerat,vt omniaprouiheix Ro.oppida reipu. ve-ótigal penderent, Non eft turn veritus pontifex, diffuadentibus Cardin*alibus, Romamproficifci,vt homines adlani-tatemreducerct.verum cum nihilprofi-ceret,Reate fe contulit.Quo cum etPri-dericus fimul veniffet, coHocuti de rebus agendis,in hane fententiam venére, vt Romanos,eoniundis copijs, adori-rctur. Quod adeo polliccbatur Frideri-cus,vtfihum luum Henricumfufeeptu, quem Sardiniæ regem declarauerat,nifi recufa{fetp5tifex,voluerit vadem dare, VtfcnbitBlondus.
lulïus itaq;imperator legatum pon-tificisadijt, Monteflafcom cum Eccle-hæ copijs agétem,quo amp;nbsp;ipfe fuas ex curia accerftuerat,primusquein Romanos /Viterbium vaftantes imperator protulit figna.Etcùm eflet deccrtandum,inipe-ratorij milites fe lubtraxerunt. Frideri- Fnil«''^ cus vero redo innere Pilas, amp;nbsp;indè in ^ Alemâniam fe contulit.Dchoc fadoità contincturin cpiftola Gregorij adrcge Franciæmiffa,qu2incipitjAflcenditac mari.in qua repetit idé Gregorius, Fri- 1 dericum fibi improperare, q, ad inftan- I tiam pontificis Romanos tune Viter- I bium oppugnantes diffidauent, amp;nbsp;n' nbsp;nbsp;nbsp;1
Viterbien fubfidium ftrenuam militiam
milèrit, amp;nbsp;quodpapa fcriplcrit Roma-
A NATO CHRISTO
lt;|uodcum ipfis eo irrequifito firmauc-rit concordiam.
Ad quod ibidem refpondet pontifex, veniHeFridencum no rogatum,promi-^^‘^Sj $ terram Ecclcfiç perditam in pri-ftinumftatureduceret,amp;ipfam provi-fibusdefenlaretin Tufeia, ad qua vires fuascotuleritjfed recuperatione caftri, quod modico laborc reduci potcrat,im-pediucritummo cum hoftibus Ecclefiç,-vt ex confequentia faéh amp;nbsp;litcris demo-firari pofht/œdus pepige6t,vt ip(o cer-todieexindè reccdente,illi ad arma confurgerent, amp;B. Petri patrimonium oc-
cuparent.
Profequorbiftoriam.jHacitaq; per-fidia, inquit Platina, pontifex motus, Gcrmanis militibus adeaftra fua confu-gientibusmagnû propofuit premium; quarè tanta multitudo confluxit, vt poftea Romani aperto Marte cumEc-defix copijs congredi nufquam fint au-C. Recuperato itaquc amp;nbsp;patrimonioS. Petri, amp;nbsp;agro Sabino, pontifex Perufij «gebat.
Ea tempeftate fedus Conftatinopoli tmerfit, cuius caufa Latini indé breui funtcxpulfi. Robertus naq; Antifiodo-ren Conftantinop. imperator, quanuis fenex,virgineminfignisforma: Grçcam mobilem ddpondit vxorem, nonigno-rans earn Burgudionx cuidam prius fu-iffedefponfatam. Burgundio furore ac-cenfus,‘noftii cum militibus palatium puellx ingrcflus,rctraéiis foribus, earn Halo detruncato dcformauit,m3trcmq; illius quæ fibiearn defponlauerat, mari demerfit.Idcùm manè relcïlfet imperator ,vlcifci non eft aufus,Latinisomni-^’us iniuftitiam cius, amp;nbsp;Burgundionis audaciam damnantibus. Sed opportune Robertus póft moritur, amp;nbsp;Baldui-J'nusadolcfccns frater eius (lunt qui fi-^'bumdicunt) fufficitur. Cui imperator Exagonarum, procurantibus Venetis, filiam inmatrimonium obtulit,pollici-tus fore, vt Romanic imperium, terram omnéjinfulasq; pulfo Bataza, in generi ipfiusredigeretpoteftatcm.
SedLatinihoc matAmoniu impedi-uére,veriti nc Balduinus foceri viribus auétus,vlcifcerctur iniuriam fratriiUa-tam,diccntesqj Baldumum jmpeno gu-
G ENE RATIO nbsp;XLII. 197
bernado nimis iuuene, lohanncm Bren-num Hierofolymorum lolo titulo regé, de quofuprà,exltalia Romandiolaque euocaucrunt, cuiusfilia nomine Martha, Balduino defponfata eft^fuadente Gregorio potific«: conftituiturq; quod poftfoceri mortem Balduinopermitte-retur imperium.
Iohannes quamprimum inijtimpe- lohS.Bren-rium,nihilduxitantiquius,qBalduinu rinopdw^p. generumin Gallias mittere auxiliaim-ploraturum.TulitxgrcExagonarö imperator, quód à Balduino contemptuS eftet ncglcéla filia,qua modo Theodore» Batazæ filiodefpóditvxorem. Quaiiin-di affinitate Grxci imperatores,pellendis Latinis non minus arma quam animos iu nxerunt,preirumq; eft ihcó terra amp;mariimperiû Romaniæ, amp;tûaliqua Veneti,tû maxime plura imperator Là-unique amifere. Deindè anno Domini j2^7.Iohannes imperator obijr, amp;nbsp;Balduinus ex decreto imperium refumpfit. Ahj fcribunt didum lohannem obijlfe anno 1240,amp; eodem anno Balduinum refumpfilTe imperium, amp;nbsp;imperauit an-nis xx.Iohanncs veró Bataza apud Adri-anopolim Orientalis imperator appel-latus,amp;alter Exagonarum imperator, ruin expel, partim diuifis,partim coniundis copijs, IcndisLati-Latinos vtGræcia eijcerent,adniteba- quot;*’' tur. amp;nbsp;Bataza quidem Smyrnam amp;nbsp;Sa-talam maritimas vrbes obunebat,Marcus Sannutus Aegei maris inlularum pofleftor,ct Leoguala Rhodum tenens, cifuberant.
Inuafittum Bataza Cretam Veneto-rum ditionc,qui Sannutomcrcedecon-dudo, claftem hoftilérepulêre,amp;infu-1a exintegro recuperata eft.Per quod repus ciim rebclElTent Ragulæi,à Veneus inamicitiamrecepti lunt.
Interea Balduinus multo bellorum onere grauatus, cum aliter pccuniam à mercatonbus habere nequiret, filiü lu-umPhilippum infantéillis locopignoris tradidit Venetijs euftodiendum, de-traxitque culminibus facrarum xdium plumbum,amp;id vendidit. Cumq; nee fic latis prouifum elTct,lanceam fpongiaq; quib’ Dominus amp;nbsp;Saluator nofter hme potatus, indé vulneratus fuit, amp;nbsp;cru-
~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ClS
-ocr page 314-|
t^S lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. cislignifacn partem Veneus tradidit, opem ab eis peten$,amp; quód illa pignori xencrenuNam amp;nbsp;Graeci Conftanuno-polim terra amp;nbsp;mari cinxerant ardiffima obfidione. Veneti illo claffe xxv.trirc- gt; mium miHa,Graecum in obfidione fu-perant maxima clade,atquc Conftanti-nopolim liberant.quin etiàm Leogual-1a, quiGræcoru claffi pra:fucrat,Rho-duminfulam amp;fcipfum Venctis fubie-citperfedera. ANNO Domininp.praedicata crux eft contra Prutenos mandato Gregorij papa: per terram Alemania,gratia cuius Fr#trnTcu.j'upj,,.uçpçfm,^fj.mfi{,yj Teutonicior-itmeHùi. dinisplurimibellatorcs, quorûopcM. Hermannus ædificauit ciuitatem,dida hodic,^4Çlt;î{tÇâUp. ANNO deinde 1x39. venir in auxilium fratribus Otho dux de ^^runff^tvi^, ducens fecum ma-gnain militiamJuclubornauit quenda neophytumex Prutcnis,quod venit in Pruiliamjfimulans feodio Cbriftiano-rum aufugifle,amp;qu0dcaftrum O^âf^Cj quod fratres vi ante ceperant,facile ca-perc polfent penuria prxfidij, afferuit. Perfuafi itaq; Pruteni, cotradis magnis copijs,obfidione caftrum cingunt. Verum dux Othovbi opportunum vifum efl,vna cum bis quos nabcrepoterat, ex-currit in boftes,eosq; vfq; ad vnum oC-cidtt.manfitaliquandiu idem duxapud €Ö4lgf, amp;nbsp;frequentibus excurfionibus Prutenos adco bumiliauit, quod venia petentes,baptifmafufciperent,fubiedi-oncmlt;^; religioni promitterct.inter bçc multas munitiones amp;nbsp;oppida M. Hermannus in Pruffia extruxit. Erantperid tempus in Liuonia fratres religiofi, vulgo didi, DeGladio. bi Fratre' nia-praeter crucembabebant in veftibus gladio amp;lt;rucCjjjQ5j,£f^,jo5j jyjJitaljantq; pro defenfioc imgnui. ujgjj.onfra paganos. amp;quia videbant negociö ordinis B.Mariæ indies profpe-rari,babitis bincindè tradatib’, per Ro. pontificem voluntariè fepalfifuntTeu-tonicorum religioni vniri: amp;bodic or-do i fte T eutonicorum,Liuoniam in fua habet poteftate. ANNO Domini 1241. M.Herman-nusdcQ5lt;ïlcf rno'‘gt;tur,amp; in magiftratu Popode Ollernain prouincialem lub-Rituitur. Erat per idem tépus in Pome |
rania dux Suandepoldus Chriftiana« fidem profeffus.bieper plures annosentra da focietate feufoederecu Prutenis, adnitebatur non modo frattes, fed amp;nbsp;Cbriftianos omnes ex Pruffia pellcrc,in quo bello fratres Ordinis multa paffi funt,iti quodfxpè defperarent le pofie rcfiftcrc.Qua de rclnnocctius ^.epifco-pum Mutinen legatum illo mifir, dans in mandatis,vt Prulfiam in quatuor epi* feopatus diuideret, amp;nbsp;quod crueem entra prçdidum ducem prçdicarct:ex quo maxima fuborta funt Delia,amiferun^j; fratres Ordinis ferè omnes munitiones* amp;occifilùntmulti. Attamenin vigilia , S.BarbarîC virginis nodù capißt caftrû vnum,didumScbartuiza,inquoinue-ncruntfcrinium,amp; inco caput B.Bar-baræ virginis depofitum,prout feriptu* ra indicabat, ex quo lætiores fadi, reli-quias facras abfportauerut, amp;nbsp;in Ecck-fiam ciuitatis Colmcnfis vencrabilitèr collocâruntjvbi amp;nbsp;hodiè inprecioba» betur. Effet verô longum narrare, quç ms* Ia,qu3s pugnas dux Suandepoldus contra religionépatrauerit. nam etfi bapti-zatus cfîct,peiora tarnen infidelibusco-mifit.tandèm poft multos annos fuper-uenerûtin auxilium fratribus marchio de^ranbenbut^/ epifeopus Merfpur-gen,Hcnricus cornes de 6ir4ri^Vnbur^ maximis copijs, qui coadunati copijs fratrum,circa annum Domini »25o.ter-ram Prutenorum percurrunt, proedas agunt,captiuos abducunt,igne amp;nbsp;ferro omniaproterunt,in camqj neceffitatem ducem redigunt,vtpaccm pctere cópel-Icretur. Quo fado, Icgatus fedis Apoft. miffus,pacem perpetuainter milites ordinis ac ducem multa ftipulatioc inter-ucnicnte,conclufitatq; nrmauit,quani pace idem dux poftea vel inuitus3quoàd vixerat,feruauit. Etin ca feptentrionis parte varijsfuc-ceffibus vtrinquè tumultuatueft, cum^ ^^jnj# Fridericusin Germania quoquè fupe- „/{eö* riori,quó nupèrrediêrat,nonullisprin-cipum fadionibus agitator, intcrcelfe-ratenim interipfum amp;Héricum filium Germania: regé fimultas quaedam, qua-rèamp;filiuin Siciliam deportari iufferat. Ea res magno principum ftudio in con-uenti* |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLH. ï?^
conuentibus plcrifq; eftada.Turn vxo-rem terti3,rcgis Anglici lororem duxit, nuptijs Vormatix eelebratis. Deinde circa annum Domini i2j5.Italiä repetir, quç cùm diuturna pace vires recupcrâl-fet,rebcllióem mcditari dicebatur. Du-rauitenim badenus interim Lógobar-dorum locietas, qux fub primo Fride-*« rico Barbaroffa cœperat,vrbes comple-xapotentiffimas, Mediolanum, Brixi-arn, Mantuam,acmaiorem Romandi-olæ partem,amp; in tranfpadanis Verona, Vincentiam,Paduam amp;Taruifiu,quitus Veneta vrbs tumpenitùs dominio maritimo confentiebat. In Friderici ve-ro partibus crant Cremonenles, Ber-gomenfes,Parmenfcs,Rhegicfes,Muti-nenfes,amp; in alpibus Tridentum.cçteræ vrbes amp;nbsp;oppida Longobardi£,Roman-diolxamp;marchix Taruifinç,profortu-nx varietatcalternis fauebant.
Erattum EcelinusinmarchiaTarui-finanobibs amp;potens, cuiusauus eiuf-dem nominis, Teutonicus miles fub O-thone(vt fenbunt plerique)tertio venerat in Italiam.Hic vero fub Fridericoi. auétuseflopibus adcom3gnis,vt tyran-nidem fibi conftituerit maiorem cxte-ris omnibus, quas abfque imperij aut regni tituloItaliararo alias pertulerir. Fridericoitaq; Italiamingredienti,prima vrbs Verona in illius partes Ecelini opera eft reduéla.indè Fridericus Ma-tuanum ingreflus cftagrum, Mercari-ani,Clarumque oppidum vi capta dirc-ptaque incendit. amp;nbsp;Cremonam acce-dens3nouem menfibus apud earn mora-tuseft, ex qua cum eflet moturus, ob-fidendam Mantuam comminatus, fle-xitdeitinerein Vincentinos,qui exim-prouifocopijs circundati, coepcrut de-ditipnisfacerementionem:ea fretus oc-cafiócFndericus,dum vlcró citroq; comeant oratorcs,vrbemdoloc3ptam di-hpuitatq; incendit,ad eamt^j tantilpcr morat’,quoadexercitus populatur de-üaftatq; agrum Paduanum propinquü, inTaruifinosduxit:circunleflamlt;ï|; ce-pifletvrbem3ni Patauinusimmilïo milite fubuenilfet.
Dum Italia Fridcricus eo ardorc in-feftat,filius Henricus principum (vt pu-tant)Germanorum ftudio cum Longo-
bardis fœderc coit.Qnpdcùm pater Fri dericus comperit,veritu$ nè ducenti ad-uersus filiuproceres Alemaniæ aduçr-farentur,pontificem per nucios orauit, vt contra rebellem filium literas daret. Pontifex foederis ignarus, conecHit literas Apoftolicas,quarum viz^lemani pa-triaduerstJsfiliumparcrent.VndèFri-. dericus filium cepit,de regno depofuir, nbsp;nbsp;nbsp;■ ” ' accaptiuumin Apuliam relegauit, vbi pofteàmoritur.Etfcribût aliqui,quôd iubente patre necatur.
ANNO Domini nj^.Fridericus in Alemania multa caftra per Auftriäno-ciua Reipub. deftruxit, d'im fuperiore anno mandato imperatoris rex Bobe- « -r mix amp;dux Bauarix Auftriam inuafif- jc^väftau*”* fent.Tûimperatoriuftitiam tammino-ribus quam maiorib’ adminiftrauit: in-iuftos autem morte mulêfatos, ac etiain interminatos,extra prouinciam profli-gauit.ducem quoquè Audrix Frideri-cum multotiès propter varios excelTus nuncijsamp;literisvocauit, qui velut iu-nam prolcriptionis turn propter con-temptum,tuinobmultorum quenmo-niam prælatoiû ac principum^in cum fulminauit.naidé dux fecit omnia clau-ftra in ducatu Aiillrix irrupi, peen nias aedepoGta diripuit.iti amp;nbsp;in EedeGas Iç uijt.excgit in (upèr de vnoquoq;* mêle 6o.denarios.Vndè impcratoi mtratne Auftria,amp;in Vienna,quani mulcts fla-gitijsdux Fridcricus polluerat,honori-ficè Infccptus elLdefccdit ctia Ghuseius CûradusperDanubiû,comitatusmuI-tisprincipibus,deditó;ievrbs Viénaim-
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Vienna Aii. peratori,quam proimperiolulccpit,ca- jirhrm im-uenslitcris,nè abtmpcrio aliquadó ab- penjpotc-alienaretur,his vcrbis:Volum’, inquit, vtnunqpcrcóceffioncmalicuius bene-ficij vibs Vienna de noOra Óe imperij tranleatpoteftatc.quarü quidé tenorb-tcrarum,in chrontcis Aultralibus ad integrum delcriptus habetur.
Eodem anno mortuo Henrico filio Fridcrici imperatoris i n carcere,idé Fri-dericusin Italia conftitutus, Manfre-dum filiumluütx libéra natu, ad principes Germaniæ cum oratonbus mdit, mandansvtinlocum demortui Henii-CijCunradum hUum Icgitimü m regem Geima-
-ocr page 316-300 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Germanorum eligerent. qui mandatis imperatoris obedientes,Cunradum in regem elegerunt, quem ipfe imperator Fridericusjdifpofitis rebus in Auftria, fecum Ràtifponam,vbi conuentu prin-cipumbabuit,ducenSidenuó in regen! digi procurauit,atq; Nemetum profi-cilcens,hoc idem fieri tertio voluit. Ciinradu* iDeindè FridericusacCunradusfili-Frid^^iui^j^l^j'n regem Germanorum cledus, tu*. ' '^quot;’ fcripferut Gregorio Papæ per archiepi-feopum Rauênâtem,quomodôiuralùa ipfisin regno Hierofolymitano nónul-la lubtradä eflent,petentes ea fibirefti-tui mandari. Commifit ergo pontifex prxfato archicpifcopo,vtlegat’ idexe-querctur.Hæc ideo collegi,vt apparcat, à tempore reconciliationis anno 1230. fadæ,vfq;ad lajK.apcrtam inter ponti-ficem amp;nbsp;imperatorem controuerfiara nonfuiflc. timus Alfatiç Lantgrauiusfine h^rcdi-bus obijt,cuius guide titulus cum feu-dis,bénéficiés amp;nbsp;minifterialibus adepi-fcopum Argentinefem deuoluitur,atg; bodie manet. Nain idipfum vndèpro-dijt, tandem re dijt. Eodem anno cœperunt omnia inter pontificcm amp;nbsp;imperatoré tumultu agi-tari,propter rcs bellicas in Italia per imperatoren! contra Longóbardos para-taSCompofitafiquidcm re Alcmaniæ, Fridericus in Italiam rcuerfus eft, pro-pofito focias bello vrbes cdomandi ; amp;nbsp;primi omnium Patauini ab Ecelino bla-ditijs indudij partes imperatoris lunt fecuti,quibusjlicoEctbnüsiugnmim-poluitferuitutis. Pontifex verb deFri-derici in Italiam reditu apparatuqj cer-tiorfadus,fedis Apoft. protonotarium ad eum mifitjOrans vt fi pacemEcclefiç, filuam ipfius beneuolcntiam,quapro-ximisdiebusin fauorem fuumaduersus Henricum de vxoriadilpenfationc per-ceperat,tanti faccrct, quanti Cbriftia-nusprinccps faccre deberet, conftituta cum Lombardis à Fridencoauofuo foe-dera,quæ Héricus pater feruauitjCtiam ipfeconleruaret. Mifit deinde Gregorius tres cardinales, qui rcinfeda,Vjtcrbiü funtreuerfi. Pontificemnanq;, vt Blondus Icribit, |
belabat.Priùs autem quAm recédèrent» Lóbardia cardinales, Fridericusinmo-' tem Clarum duxit,Brixianorum oppiquot; dum expugnatum direptumq; incénit-EtcùmBrixianosnon pólTet trabereio fuas partcs,in Mediolanen duxit. De hoe Anton. Audiens,inquit,Fri* dericus quod ciuitates Lombardix M®' diolanum,Bononia,amp;aliæplurcs Ro* mandiolaî,rebellânentabco, amp;addc-uotionem Ecclefiæ redijflent, magnis copijs contra eas profedus eft. Demùm Mediolan cum omni conatu,amp; legstt papç,ettota cûlligatioLombardiç,quç Ecclefiæ adhærebat,bellû inicrunt cam imperatore in loco dido. Curia noua,^ji amp;nbsp;port magnum conflidum, Mediolan j,^ cum focijs vidifunt, multis interfeäiSpcU'' amp;nbsp;plurimis captis cum Carrocio fuO, vbi etiam captuseftmagiftratus MeJi-ol3n,filiusducis Venetorum, ac multi alij noblies Lombardia, quibus omnibus dudisin Apuliam,filium ducis Veneti feci t imperator lulpendi fupertur-rim,quæ eratin littore maris, alios di-uerfis cruciatibus fecittrucidari.ExhaC vidori,a recuperauit dominium Lombardix. exinde cum fcx millibusarma-torum Brixiam obfidens, quampoftre-mopadisin deditionem accepit, amp;nbsp;fi-mibteromnes alias ciuitates Lombardix, exceptis Bononia amp;nbsp;Parma. Auditam eladem Mcdiolani potifex molefiiffimetulitiomiffaqjdcincepsfpe benegerendx rei ob illatum focijs in-commodum, redire ad vrbem inftituit. ^ SedlohannesCinciustunclenatorfor-dido loco nat’,pccu nia à Fridcrico cor- gj^iff ruptus,vt Blondus amp;nbsp;Platina fcribuntj obftitit,cuftodiam portarum complici-busattnbuens. forte deilla corruptioe loquutur,de qua narrat abbas Vrlprin-gen,qu0dimperator quodam tempore conuocauerit ad fe de ciuibus Rom.po-tetiffimos amp;nobiliffimos de familia eo-rum qui dicuntur*Fregepanes, ac non-nullos alios,habucritlt;^; cum illis trada-tum qualiter eosfaceret valallos impe-rij.Iulfititaqjcofdemlubcerta xftima-tione preeijcomputare,quantùm vale-rent bona immobilia eorum:quo fado, omnes res illasdato eisprecio compara- \ uic |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLII.
|
uil ab cifdem,amp; eafdem res illis in fcudû concept ratióe fidelitatis, quam debc-rentfibi amp;nbsp;imperio. Nihilominùs Ecclcfîæ ftudiofi,oc-cupatoCapitolio,Iohannem deijcien-tes,per legatos pontificemreducüt;qui Romam venions, difperfit pervicos pe-cuniam, amp;annonam paulo poft plebi diftribuit,fueruntq; nonnulli fcditiofi turn relegati.Licct autem pontifex mo-leftèferret cladem Mediolanen, tarnen in meliorem fpem ereólus, ducem Ve-netorum exiftimans ob illatam filij ne-cem Fridericum perfecuturum,amp; quia Veneti amp;nbsp;Genuenfes difcordabant,vehementer cos pontifex plane compo-luit,verit’nè propter fimultates in helium laberentur.Conftituit pontifex ac-cipientibuspacem annis nouemhis co-ditionibusduraturam :bellavterq; populus fufeiperet gereretq; communia, nee pacem, amicitiam, bellumve alter fnèalrerocum* Vataza Græco impe-ratorebabere aut inire poffet, amp;nbsp;vtri-üfque populinauigia amborum fimul deferrent inGgnia,vt’pars quæ huiufee-modi conftitutæ paci contraria pri-miim faceret, excómunicaretur, inter-diftum à facrificijs incurlura,cuiusfen-tentia tumlataeft. Secundum hancpacem magna omi-um lætitia conftitutam, arma pontifex fpiritualia in Fridericum exercuit,ex-communicatione inillum addiécœnæ Domini promulgata,amp; omibus iurifiu-randireligionc lolutis, qua imperij re-gnive ratione illi tenerentur adftridi.et quidem ea paxla«dab]lis,vel ea ratione maxime fuit necelfaria, vt hi præpoten-tes Italix populi hinc Friderico, indé Græcorum imperatori Latinos oppri-menti,poflcntreftftere. ANNO U}9.pontifcx imperatoris animofitatem intelligcns,cum Venetis aduersus eundem inijt fœdera, per quæ claffistriremiumi5.eft armata cómuni 1 ’®P®”^3, quam adliiberi voluit poufex “’ Friderico Siciliç*viribus expcllédo,qui ïntereapoftMediolah cladem Cremo-nçaliquandiù fuit,vbi exercitum amp;rc-paratum amp;nbsp;auâ:û maioré folito coëgc-ratquia tarne Dominicç relurreétionis folennia immincbant,ca apud Paduarn |
tuneßbi primùm omninóper Ecelinu fubditam,celebrare conftituit. Tertio Trui Vndè fadum eft, vt tertio ipGus pa- excommu-* fchatis die, adeunte Friderico Eedefix nicatur. Paduanæ Dominicam domum,accele-rans tabcllarius, eóftitutx apud vrbem pacis amp;nbsp;promulgate execrationisimpe-ratorem fecerit certiorem. Is itaq; facie ad fimulatamanimiquietë compofita, de fua iuftitia, det^j rei ipfius indignita-te multa difteruït,Petrüq; Vmeehlua-rum magiftrum epiftolarum,magna fa-cundia virum,fermonem habere iuffit, fuis laudibus fuislt;^ ; de,Ro.Ecclefia,deq; Rom. pontifice meritis redundantem. Duxitq; deinde in paluftrem Venetorü terram^prædamq; abegit, amp;in Venetos conuicia iadanit, amp;nbsp;cùm vitra ire non poftet,aquaimpediente amp;nbsp;fagittis, reuerfuseft Paduarn, obfides ab eis re-cipiens. Deinde Veronam pergens,itc-rum Mantuam veile obfidere fimula-uit,eduâ:isquecopijs Parmam petit,at-que inde Lucam, amp;nbsp;poftremo Pifas, Écelino interim Taruifinam marchia occupante. ANNO dein 1240.Gregorius Mon-telonguslegatus apoftolicus Bononiæ agcnsjamp;claftis Veneta,amp; Mantuanus populus,Ferrariaminuaferunt, quam Salinguerra honefto loco natus Ferra-rieh,quiEcelini fororem duxerat, pro imperatoregubernabat.Oppugnatacft aliquadiu vrbs,fuiiretq;diutiùs defen-la,nifi egrefTum ad colloquium Salin-guerram legatus intercepifret,qui à duce Venetorum,vrbe capta, Venetias eft duólus,vbiinpaceobijt.Fcrraria verôà Ferraris legato Azonimarchiói Eftefiattribui- Eftenfi mar-tür pro Ro.Ecclefia gubernada, Veneti ****®“*^“» pofteacum pontificis copijs nonnulla damna Friderico fecerunt clalfefua. Interea milêrabilitèr fe fcriptis per orbem miffis lacérant pontifex atq;im-perator.Conqueritur per mudum Fri-dericus de pontifice, quod pacem cü eo initam nonleruaucrit,turn peregrina-tionis lux tempore Siciliam inuaferit, quodCaftellxciuitasçontra pacisfor-mam dctenta fit.Item conquerebatur,^ dum in Italiam intraret pro recuperan-dis imperij iuribuscummultorü bella- Ç^iifaclif/î-torumillibus,milcntpotitexGregonus „ó.amp;Frid. C C obui- quot; |
lOH. .NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
(Obuiàm epifcopuin Prçneftinum, qui à deuotionefuatentauerit Mutinaauer-terejamp;Placentiâdeindèjquantùm po-tuitjauerterit,amp;contra eum jiè trafire poflet,exercitum Longobardorû con-gregauerit.Et quomodo iplè Gregorius fibi Friderico fcripto Apoftolico ma-dauerit, vt de négocias Longobardo-rum in fe côpromitteret,quoid fufpcn-dere perpetuOjVel ius imperij libéré luf-focare pofTet. Subiungitjquôd cùm Longobardi poft viftoriam contra Mediolan obté-tam,dere(iftcntia defperâffent,adfum-mum pontificem ConfugerintjafTeren-tes,nifi ipfe cos Contra Fridericû publica videfenderet,ad ipfius amp;imperij do-miniu cogerentur redire.Et quôd Gregorius Lombardis contra eu m amp;nbsp;imperium corporale præftiteritiuramentû, amp;quôdtotius orbis décimas terrçfan-éèæ vtilitati releruatas promiferit eifdé, ftluo arbitrio negociumexequerentur. Et quôd per nuncios Panormitanû ar-ebiepifeopum amp;nbsp;alios ad Apoft. Sedem miffôSjFridericus deuotionem omimo-dam fuper Ecclefiaftica libcrtate amp;re-formandis Ecclefiæ amp;nbsp;imperij iunbus obtuleritjamp; quôd fatisfaétionem omi-modam pollicitusfuerit. Et nihilomi-nùs Gregorius, contradicente faniore partefratrum fuorum, contra décréta lanétorum patrum, ipfum excommu-nicauent iniuftè.Et quôd nifi B.Petri vicarium,iudicem nonhabeat. Hæc amp;aliaplurimafcripfit Frideri-cus cardinalibus, regib’ amp;nbsp;principibus, quæ de verbo ad verbum narrat Gregorius in epiftolajquä fenpfitadrege Fra-ciæ,amp;incipit;Aflcenditdemari beftia. in qua ad hæc amp;nbsp;alia conuicia pontifex Dcciui'tate refpondit,omnia efle falfa. De ciuitate CafteUæ. CafteUæ dicit, quôdeiues le Friderico facrameto fidei,Ecclelia ignorâte, pro-didcrint,vndèperhoc nullû ius acqui-fîueritimperator. non enimeratinpo-teftate ciuiû Caftellæ, Ipoliare EccleGâ amp;dare Icalteri. Ad hoc Fridericuseti-àm præftiterit fæpius iuramentum de reddendis poflellîonibus Ecclefiæ Ro. ad eum pcruenientibus.infcrt,Quomo-dô ergô aufus eft petere,quod abl q; per-iuuo nonpQtcftrcùneie? |
Quôd autem fcribitFridericus,à Papa fe impeditum in conlècutionc iuriu Ecclelîç,rclpodit pontifex, monuifte le perliteras Fridericum, ne crucis nego-cium,quod ad vtilitaté Ecclefiæ,impe-rii,amp; toti’populi Chriftiani fuerator-dinatû, impedire valeret,vtin eucorn-promitteret pro fedanda imperij amp;nbsp;Lo-bardorum difcordia,miferitlt;^; Præne-ftinûepifcopum officio fibi legationi$ comiflojdicut hoc fibi incuberct ex offi-cio.qgt; fi Placcntinorum concordia,eo proteftate,faluo honore amp;iuribusim-peratoris amp;nbsp;imperij et quorumlibet aü-orum,non placueiit,id legato non de-beat imputari. Sed nihilominus poftea milerit Oftich cpifcopum amp;nbsp;cardinale pro pace,iuxta formam accepta ab eifde nuncijsinter Lombardos amp;nbsp;imperato-Criminat« rem reformada, illis ampliora adimple- fri«!quot;'® re paratus,ipfe autem Fridencusreior-matióem pacis noluerit acceptare.Fal-fum quoquè, quôd contra eum amp;nbsp;imperium pontifex corporale præftiterit iuramentum,feu quôdtotius orbis de-cimas,terrae fandae vtilitati relcruatas, conuerterein fubfidium Lombardorü contraimpcratorem promiferit. Quod aute fcribit imperator,mififfe fe Panormitanum archiepifcopum cü muftis oblationibus,refpondit potifcx, oblationes fudfe verbales, cùm antèamp; póft,terram Sardinia amp;*Lunenfis dioe-cefis adRo.pertinentem Ecclefiam,no omifent occupare,* in Lombardia eti-àmFerrariam amp;quafdam alias Eedc-fiæ terras, contra iuramentum temere vcniens,occupaucrit. Etineademepiftolaidem Gregorius exprobrat multa beneficia Friderico abEcclcfiaamp;alcPapacollata,amp; quod ipleingratus,impiorum baculis nóde-finatvniuerfam turbare terram, regna fubuertere, libertatem Ecclefiaftica® extinguerc,quódetiàm Siciliam infer-uitutisextremç opprobrium deducens, Ecclefias omnes exoflauerit, perfonas ecclefiafticas lpolians,baronibus, mili-tibusamp;alijs bominibus regni Siciliï, ad formam amp;conditionê feruorumin-audita crudelitateredudis. Et quonio-dóidtemporibus Honorij deploratu® fucut,quomodóiplcpaternè vtdefifte-ret |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLE. ret admonuerit, pluncs nueijs amp;nbsp;litcfis ac longa patientia expeftauerit,fi forfi-tanoculosfuos ademlos leuare vellet. Q^omodo denique Saraccnos in odiu amp;nbsp;walu Chriftianç fidei foueatjtecupe-rationem terrçfanâæ amp;ncgociu cm-CisimpediatjCiim crucem publice prx-dicari in regno prohibeat, amp;nbsp;coferriad hoc,fuis interdicat.ct port pauca nomi-natFridericum præambuîû Antichri-lli.proponit,inquiens,fuis literis^quod per nos tanquam Chrifti vicarium,vinculo excommunicationis adftringi no potuitjbxrefim affirmans. Cæterùm ferunturà plerifq; pluri-mainFridericumcofifta enmina, qui-bus pietatéamp; religióem læfiffedicitur: quç quoniäinamabonis videri fólent, cóbiltopterimus.Quantuenim amp;illud quoddefcripfimusdiiïïdiu duorupi in-cipum attulerit orbi Chriftiano detri-mentunijhodiè etiam fpeólare licet. Atqj interim Fridericus 2.Cæfàr,cû protatarumrerum aulpicijs vires repa-raiïet,aliquot mefes Pifis agebatj è qua primum vrbe dilcordijs et contentiöni-bus omnis Hetruria eft inicda.bngulas cm ciuitates,fingula oppida pertentans, qui fuaSjqui Ro.pontificis partes efient lecuturi, voluit intelligcre. Et diuifæ fiintfaóhones ctiam nomimbus. na qui ^«lüpótiipontifici amp;nbsp;Ecclefix fauebant, Guelfi ^^^‘^**^' funt:quiCæfaris arma fequeban-’Jlmept. tur,Guibelini.nomenliocapud Pifto-rienfes aiunt primo auditum. Sed vtri-ülquefanè appellationis antiquior ori-gOjfubCüradoj.qui circa annum Domini 1138, imperium inicrat, in pugna quadam coepit,quum Guelpbi auxiliäres copiefÿmbolum quafi hoc bbiba-berent, 5^iC@Udp^ quivero{ubCun-radiCæ(aris(igniseiâb.^tC@U4ibd»t, elamarent. Cunradus enim Sucuus in Wi^eopago vetuftæ nobilitatis ^aiUtU-' gtn ferebatur nutritus, bincCælanani Guibclini, pontificis focijs Guclforum nomen manfit,quod olim Guclfus Ita-licaauxilia contraCæfaremCuradum duxerat. Eius rei luprà in generatione ' jS.memininnus,bonorum Icriptoru au-thoritatefreti. Sedvt adinftitutu rede3mus,lerpfit hoc ladionum ftudiu adeo latè,vt nul- |
303 laciuitas,nullum oppidum, nullus populus ea labe perniciofiflima manlè-rit intadus. Vrbs enim in vrbe, prouin-ciain prouinciam,populi pars inalte-ram,nulla impellente alla quam harum partium caufa^gelTêreabindè vfquead noftra tempora bella. Nee modo diuifa funt infignia in prælijs defereda,fcd co-lores,terræ frudus, veftiû habitus, iplc hominis incclTus,digitorum concrepi-tus amp;nbsp;oris hiatus,fuarum habentparti-um fignificationern. Fridericus auté vblfuos vbiquè no-toshabuit, eorum qui aut diuerfarum Cenlerentur partium, aut qui neutris confentire vellctjcxpugnata oppida lo-eaq; populatus eft, amp;nbsp;diuerfarum partium patria pulfos, qui in fuafadi funt poteftatem, nonnullos eueftigió inter-fici, quófda oculis effoffis in Apuliam relcgari aut lacerari cruciatibus iuffit. Pifani intcrea fauoreimperatoris tume-faftijclahcm armauêre in Genuenfes, quiadiuti à Venctis, Pifanos maximis affecêre incommodis.. } Fridericus non minus plenus Ifc£„(j„,p^. amp;nbsp;furore, En*umfilium Sardinia re- de.filiuï. gem,attributa copiarum parte,præmi-fit Fulginatibus, qui vnà cum Viter-bien,Fnderico nonmagis fuorum po-pulorum,quàm prouincialium rebel-lionem funtpoHiciti. Secutifunt non-nulli alij. Fridericus tune Viterbij fuit, fccuti in perfidia Ortani,Tufculanen-fcs,Cornetaniac Monteflafcones; ea-dem quoquè impietas etiàm vrbem Ro-mamperuaferat. Pontifexitaq;ineamomnium peri-culofiffimam perdudus difficultatem, ci'im nonhaberet aliud,à Deo folo pro-teétionem inuenit.Cardinalibus enim, clcro,omniq; populo conuocatis,capi-taiplc apoftolorum geftanda accepit, amp;cruce, cuiportio viuificx crucis inert, præmirta, à Lateranenfi epifeopio aportolorum principis bafilicam petijf: vbi ambone cófccnló, orationé habuit commiferationibus plenam:porreófolt;^; brachio capita aportolorum ortendes, flens atq; fufpirâSjlachrymâtibus mul-tis,nihil moratus,decretum promulga-uit lacrofandum, glorie falutisq; çter-næ premia illis pollicitus,qui aduersùî CC 1 leele- |
|
jo4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. fceleftiffimuDeiamp;Ecclcfiæfandçho-ftem Fndericu pugnaturijcrucis chara-élercinfignircntur. mirüq;,populü Ro. à quo tones diffcnfei at,in e/defenfio-ncm armariin ca hoftis potennlïïmi ^-pinquitatCj cuius largitione corruptos atq; ctiàm coniuratos cRc potentiores quofq; coftabat:vt nullidubju’cffe dc-beat,ficu t Blondus inq,t,diuina ope da-tam tuncEcclcfiæ pontificiq; falutem. Venienti cnim Friderico tü,vt portas murosq; perrumperct, ampliffimo , exercitu,cruceiam fignatacohors, cominus eft congrefla.ad cuius confpedu adeó terntus, adeo in infaniam verfus eftj vt crucefignatos captos, ad fe viuos perducijin prima ipfe pugnas acie,cla-mauerinperduótisq;, caput partim illis Frid.vrbemin crucis modum quadrifanam Icindi Korn3niag4ufl'erit,partunin fronte crucern ferro grcditur, ^^^^denti reddiderit, dericis autem ferro corona cæfam in crucis formam vul-nerari mandârit.Et cùm populi Ro. vi-diflet conftantiam præter fpemjtertia q adueneratdiCjOmnia vrens,deuaftasin innere obuia, tranfijtin Campaniam. Vnde breui poft Beneuentum duxit, quam cepit ac diripuininPicentesde-latus,Alculum obfedit;abEntio quo-què filiodireptiones incendiaq; pluri-ma vaftitatesq; funtcommiflas.mirç verb amp;rarçlunt ealamitates, quas’perid tempus per legatos in regno Siciliæ cx-ercuit Fridcricus.,Multos archiepifco-posepilcoposq; partim dicitur occidif-ic,aliquosinc3rcerdfte,nonnunosrele-gaflc,in quibus Catanenfis fuitepdeo-pus,A quo ab infantia fuit educatus. Eo tempore pontifex decreuitjVt ilia prçcellens amp;nbsp;dulcis Hermanni Cotradi monachi antiphona,J'4Z«ere^i«rfj certis diuinç rei bons adderetur,capanaslt;^; ad Chrilti corporis amp;nbsp;fanguinis côfeélio-nempullan, amp;nbsp;laudes virginis fpeciali orations in matutinalibus eelebrari, ad , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc crucem fccitcontra Fndericu vbi-qucprædicari,dansplenarias indulge-tias crucem aftumentibus. der'itomi * “^^ Fridericus iterbm ad vrbem redijt inuadit. '^*® Latina boftili ammo, Caffinenfe quoque monaftenu legati ipfius fpoli-ant,aurea amp;nbsp;argentea vala frangût^quç Fridericus ebflata redegit in nummos. |
acmonacbosindb cieCit-Sora ferro fia-maq; vaftauit, Templariorû bona vbi-què diripuit. Rauennam etiàm repenti-no incurfu in poteftatem fuam redegit. Suntquihisinbellispra:cipua eü vluni efte dicant Saracenorum operajquibus multalocaetidm inSicilia coleda cum magiftratibus dederit. Inter hæc pontifex Gregorius apud Lateranum concilium indixit, in quo de abrogando Friderico haberctur ratio, fuadentibus Franciæ amp;nbsp;Anglix re-gibus,adquos mifcrat cardinales auxi-lij gratia.conuocauititaq;omne$ orbis Chriftiani prxlatos ad concilium pro condüS? reformatione Ecclelîx, amp;ad prxfidiaFr'‘l‘^^‘^ quçrenda terræ fandæ.Intelligens turn J^j^ Fridericus concilium efte indidum^tcr-ramanque vias aduentantibus claudere curat.quamobremEntium regem filiu fuum Pilas mittit. alto nanq; nauigan-tes mari cardinales nauigio Genuenfu, ^o.habentes galeas, properant. Entius aut amp;nbsp;Pilani noc percipientcs,progreftt funt contra eosinter portumPifanu amp;nbsp;Corficx infulam.Cardinales Verb audi-entes Entium exaduersb venientem,ro-gant condudorem vt declinarct abeo, nee prxlium cum illoiniret. Sed dudor Guilielmus paruifenfós fuperbia dudus, nè viderctur Pifanos timere,bellum fufcipit,vbi fuccumbût naues Genuenfium, occifi funt multi, multi capti.Et inter exteros cardinales legati duo amp;nbsp;cóplures alij prxlati, du-édi luntin Apuliam ad imperatorem, qui in diuerfis carcerib’ cos collocauit, vbi plures mortui funt. Vefontinus ar-chicpilcopus in mari fubmerlus eft, efi multis alijs,abbates Cluniacen, Cifter-cicnfis,amp; Clarauallcfis, archiepilcopus Rothomagenfis capti,ad inftantiam régis Franciæ,de cuius regno erant,libe-ratilunt.propter hoc fadu Pilammox execrati denunciantur. Igitur anno 1x41. Gregorius tantis malis afflidus,in xgritudineincidit,cX qua deccllit Romx,cbm paulb ante lolls cclipfis apparuiftet tata,quanta nun-quàm antcà.moritur autem annopoti-ficatus fui 14.Hie Gregorius dccretalcs, Raimudo quifuitdeordinePrçdicato-lu^adiutore cbjulauitjquaiu ^mulga-uô |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLH.
tiofadaeft annoDomini 1228. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum ftr3gcs,quam faeuitiaTan
305
|
Caftellionia gentcde Mediolano, epi-^'«ftinui Rop*Sabinen,Cçleftinus4.potifex eft creatus.Blodus fcribit,Cçleftinum mi-fifte ad Fridericum legatos obfidionem Fauentiç continuantem, amp;nbsp;multis illu de futura pace pollicitationibus delini-reconatum. Sedpriufquam Fridericus refpondere potuerit,Cæleftinus ipfe 18. pontificatûsdie defundus eft. Dederat nie pontifexmagnam inftäuradx pacis fpem,amp; apudimperatorem profeciftet, ni fubito vita decefliftet. Erat ei freques inore,difficilius infecudis rebus quam in aduerfis efte moderatum.Vacat tum fedes menfibus »9.caufiim tantæ vaca-tionis varié tradunt.funt qui Friderici partim perfecutiones, partim lubdolas pacis promiffiones,partlm fadas comi-nationes affcrant.Blondus leeutus Par-menfem ordinis Minorum, qui vidifte fe omnia fcribit,Cardin31es ait Melphi-tano carccre per Fridericum detentos, ne ipfis abfentibus eledio fieret, pro-teftatos. Interim Fridericus Fauentiam fame oppreftam cepit,inde inBononiam du-cens, ftudio cam vniuerfali priuauit, primiim Paduarn efttransla-tum.Et cum Bononiapotiri no poftet, vaftato agro, duxit in Mutinen atque Rheginos. agris vaftatis,4)perat in Par-menfes. Ingreftus Romandiolam, ornes f^ nbsp;nbsp;nbsp;ciuitates tenetes partes Ecclcfix,amp; quç •oMtequot;^ eram iuris Ecclefiæ, cepit. Déficiente *gt;tio.* autem pecunia poft pignorationemio-‘ ealium amp;nbsp;vaforum argenti amp;nbsp;auri, vt baberent milites ftipendia,fccit monetam de corio, infignitam fiia imagine amp;nbsp;fubfcriptione,qua: aureum valerct,edi-dumponcnsin excrcitu,vtquiconque præfentaret talem monetam thefaura-rio luo,acciperet pro ea monetam aure-am quçdicitur Auguftanu$,Gcutnunc ducatus,cuius fculptura erat ex vno 1a-terefaciesimperatoris, ex altero aquila, amp;nbsp;in obfidione Fauentina de iHa monc-ta prouidcbatur ftipendiatis, pro qua poftea recepcrunt auream,Gcut erat co-ftitutum.bxc Anton. nobjhs ilia Pannoniorum leu Vngaro- |
Bela 4.rex Vnganx eft expert’.fuit barbans dux Batho, cuius expeditiois pau-lo fuperius obiter, amp;quodillidicunt, iimnfiairiftii meminimus, quilatè regnü omnevaftans igni amp;ferro,Vaciamprimo,pofteaVaradinum,demiim Strigo-niam diripuit,Atque hac vG crudelitate Tartari per triennium, quumfamede-ficerent,rege amillo,terras repctiuêrc, quasillisinfinibus belloacceperant. BcIa4.Vn-gac.rcx., ANNO Domini ja42.cum iam fedes per 22.menfes vacaftet, BalduinusImp. Conftatinop.amp; cæteri Latiniin Romania habitantes,mcliora quæq; modo di-tionisfux amiferant, adeovt deretine-da Conftantinopoli delperarent,quam fæpè apparuit in poteftatcm Gr^corum redituram,nifi Veneti obftetiftqpt. nee erat apud eos obfcurum,auxilia à Chri-ftianis fruftra expedari aut peti pofte, cum Romani Pont.dceftet opera amp;nbsp;au-tboritas.dcdititaqjBalduinoingenium necenïtas,qui Raimundo Comiti Tolo-fano fociatus,in Italiam eft delatuSjpri-mumque ficut debuerunt,principes ipG adiêrunt Fridericum. Impetrarunt vero imperator Conftantinop. amp;nbsp;Raimudus à Friderico,cardinales prçlatos«^; Mcl-pbitanocarcerc’liberari, fore polliciti, vt illis cardinalibus ad collegium addu-dis,ad optatiffimam pontificis elcdio-ncm veniretur. Ergo Friderici nuncio Melpbim miflb,fubitórumor vrbe per-uafit, liberatos Cardinales Anagniam perueniftc. Balduinus Romam petens,cum magno honore fufceptus eft, deinde Anagniam petijt.vbiredeuntibus excarcere cardinalibus, Simbaldus gête Flifca co-mitum Lauaniæ Genuenfis,in pontifi-ccm eleduscft, 4.1nnoccntius appella-tus anno lalutis noftræ fecundùm ve-riorem computationem, 1242. ledit an- mnoccntui* 4.papa, nisxj. menfibus 6. Placuifte fertur Fri-dcrici nuncijs apud BalduinumImper. agentibus illius viri eledio, Friderico amiciffimi,certatimqueParmam,quam in poteftatem luam is redegerat, veni-cntcs,eledum nunciant,put3ntes pla-cere tanti viri cledionem. Is autem ex compofito fertur reljjondifte, bonum fe amicum Cardinalem, in acerrimuin CC j hoftem |
30^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN * TERT.
eaufarn miffis ad Tartaros nûcijs,quod exPannonijs in Italiam fperarent adi-tum, eos magna ex parte fratrum Minorum amp;nbsp;Prædicatorum opera eoper-duxit, vt non folum Chriftianis pacem dare,fcd foucre quoquè magnoperè (o' lerent.
Deinde concilium Chriftianorum principum vocauit Lugdunum anno Dominiiï46.miffis per orbem nuncijs, vt omnes epifcopi, abbates, amp;nbsp;alij pra:-lati ad concilium vcnirent,ad quodco-cilium etiam deuotiffimus rex Francis Ludouicus venit, offerens fe amp;nbsp;fuurn regnuin addefenfionem^andæ Eccle-fiæ amp;ipfiuspapæ:amp;quiacóualuit bre-u'i degraui infirmitate, voto tranfmari-nam Crueem accepin adeó ad eius iug- nbsp;nbsp;nbsp;,
geftionem in prædiéto concilio Crux f“’'^“^ tranfmarina pra:dicata eft.Fecitauteni Innocentius papa in conciIio citanim-peratorem, vt perfonalitèr fê præfen-taret,amp;de obiedis criminibus refpon-dcren qui comparére noluit, led mißt fuos oratores amp;nbsp;procuratores,videlicet épifcopum Argentinen de Alemania, amp;fratrem Hugonem magiftrum man-fionisS.Mariæ Teutonicorum, amp;nbsp;M. Petrum deViileis, virum litcratum amp;nbsp;eloquentiffimum.
Hi in concilio exiftentes,excufârunt imperatorem,q) infirmitate detetus perfonalitèr non acceffiftet, lupplicantes Papç,vt dignaretur ei parcere3parato amp;nbsp;offerenti le ad reftituendum bona amp;nbsp;iura vlurpata Ecclefiæ. Et quod infra annum operaretur cum Sultano,vtre-ftitueret terram fantam Chrifticolis. S^dPapacum Concilio, attento quod ' pluriès Ecclefiam deceperat in fuis pro-milfis,cùm ctum non apparcrent argumenta verç pœnitentiæ ócfatisfaóiióis, nondimittendo prælatos quos capti-uos tenebat,non credidit procuratori-bus, ctfi mandatum oftenderctper bul-lam auream prædiCtorum obligatori-um.hæc Antonin.
Alij,vtBlondus amp;nbsp;Platina, fcribunt Fritó’ datum fuilfetépus quo id fieri deberet. jJJ^' verùm cum Fridericus fallèdi arte calli-dus,dilationê peterc videret,vt cum Papa aJios quoqj intercà opprimeret,In-noeéqus in iplô côçjlio folénitèr ^tulit ienten-
lioßcm Ro.pontificcm permutafle.Hec Blondus.
Sequunturferèomnes-itaq, mirum Att. præter i • ■ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r ■
alioruopi- muu videatur,quomodo potuennticri nionc qua bere, cardinales è carcere fuiHe libcra-ber«r^'^''^°5’^quot;^g*“^‘ï’^^*S^*^‘^’ P®quot;óficis cau-ïa vcnifTcjquos tarnen Fridericus tépo-refaæ depoßtionis tenuiffc carceratos IcgiturjCumpoftealnnocétius fcripfè-ritefficiendx concordiç caufamprçfti-tifre,fi prçlatos quos ceperat, venientes ad concilium amp;incarccribusimpiè de-tinebat,relaxaflet,vtde hoe in c.ad Ap. dcreiudi.lib.ó.Nifi velim’dicerc, quod cardinales relaxauerit, fed alios præla-tos ac clericos in carcereretinebat,quo-rum reftitutionem Innocêtiuspetebat, quod eft contra Blondum.
Innoccntiusautem pontificium ha-bitum’indutus, Romam veniens, pro-deunte obuiam S.P. Q^o.omnium ap-plaufu ingeti furcipitur,qui ftatim per-adis quædemore in colècrandis amp;nbsp;co-ronandis pontificibus fieri confueuê-runt, de pace cum Friderico ineunda mentionemfacit,Balduino adrem có-ficiendam authoritaté fuam interponê-te.inlongum veroprotra klares, quatuor menfiû tempus lumpfit;conuentûlt;^j inter eos tandem,vt pontifex ciuitatem Caftellanam petens,eo loei imperatore opperiretur,(ccum de componendis rebus fermonem habiturus.
Refcijtinterca (vt refert Blondus) pontifex,Fridcricum in cius caput cum Rom.ciuibusmachinari,vtacccdens ciuitatem CaRellanam, m itinere cape-retur. quarè veritus nc fi petitas dene-gaffet conditiones, coniurati ad faci-nus inipfa vrbeprofilirent,petitæ pacis condition! verbo eft affenlus. At Ge-nuenfium nauigio frctus, quod apud Centumccllas in portu confedcrat, in Franciam profedus cft,qucm rex Fran-ciæ Ludouicus fumma veneratione ex-cipi curauit,deduciq; Lugdunum fecit, vbl ab omnibus lgt;enignè amp;nbsp;comitèreft fufeeptus, Vbi cum rem Chriftianam fummo ftudio reparare conaretur, non tam Fridericulenire, quam exteros eti-am populos,qui tons viribus imminere iamChnftianis videbantur, predicate pietatem, deteftari vitia*. Qium ob
-ocr page 323-|
A NATO CHRISTO fententiam contra eüin condemnations amp;priuationis impcrij ac rcgnorum cius,proutcaufçdepofitionis amp;nbsp;forma fententiæ in c. ad Ap.de fen. amp;reiudi, lib.6.funt dcfcriptæ. Fridericus vbi intellexit depofitionis fententiam in fclatam^fcribitregi Fra-ciæ epiftolam quæ incipit,Etfi caufæ noftrxj in qua contenditprobarc,fen-tetiam de iure effe nullam, primo ex eo, quia etfiRo. pontifexplenariamhabe-atin fpiritualibus poteftaté,vt peccato-resquoflibetpoffitabfolucrc amp;nbsp;ligare, nufquam tarnen legi dicit,vt Papa diuf-navel humanalege concedentc,pofïït transferre pro libito imperium, aut de regibus amp;nbsp;principibusin regnoröpri-il , uationctemporalitèriudicare. Deinde (licit,papa proceffiffe contra Ïé no per ' aceufationis ordinc,cùm nee acculator apparuerit,nec inferiptio pcefrerit,nec per denuciationé legitimo denunciato-re ceflante, nee inquifitionismodum, quonia clamofainfinuatio nó præcef-fit : negat etiarn crimina inferta fuilfe notoria,vt Papa fcribit: telles contra fe produdos, afferit iniquos.Capuenfem enim epifcopu reprobar, cuius fratrem exprociitioniscriminecondcnaueritad fufpendiü: rcliquos teftes Hifpanos, de negocijs Italiæ minime inftruäos. Et dato quod teftes fuiflent legitimi, tame ipfeneeprçfensfuit, ncc contumaciter abfens:cùm (vt audiat) in prçdicatione citatus fuerit, vt per le vel reiponfales idoneos comparérct,contumaciam lua niagifter etiarn Thad^us de Suefia,cum mandato fufficienti comparens excu-fauerit. j Subiungit,amp;dato quodfueritcon-tumax, tarnen non cft légitima contu-maciæ poena, quod delatus aut accula-tus, contumax iudicio nullo difculTo perdiffinitiuam fententiam debeatde-clararidepofitus.caufas veró in fenten-tiaexprclias,dicit tales,a quibus'omni-bus incorruptibilibus veritas amp;nbsp;publica monimenta eum dcfendant;cenium verb neglcftum fuiftc per fuos Officiales, qué etiarn credident probc folutü.Nec fuerit requifttus à papa.poft dif cordiam Verb cenlumeundé confignatum præ-htorum amp;nbsp;pubhearumperfouarumft- |
GENERATIO XLIL 307 'gillis, apudfacras «des depofttum. Rc-fert etibm epifcopum praedilt;ftum,magi-ftrum quoquè domus S. Maris Teuto-nicorum,amp;magiflrumPetrumde Vineis, vltimbpro omnimoda paciscon-fummatione traólare miffos, quos fal-tem per triduum ad multorum nobiliu ac prælatorum inftantiam prxftolari noluerit pontifex fummus. In fine dicit, liquere quàm iuftè du-xeritPapa eumde catholica fidefufpe-(ftum,qua,teftc fummoiudice,inomi- ;... bus amp;fingulisarticulisfccundum vrh-uerfalis Ecclefiç difciplinam credat fir-miter, ac fimplicitèr confiteatur.-hor-tatur poftremó regem, vt fibi cótra pon-tificem alfiftat,proutin eadem epiftola , • 'iï inuenitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v Innocentiusautêlatafententia,fcri-pfit eleâoribus imperij,vt finè mora^-cederent ad eleblionem noui imperato-ris. Et quia multi principes Alemanis oppoluerunt fe Friderico amp;nbsp;filio eius Curado propter execrationem, in qua iam diu Fridericus durauerat, elegerut Henricum Lantgrauium Thuringie in Hen. Lâtg4 regem Rom, qui m die S. Olualdi apud ^«nUO^h Cunradum Fridenci fili-um cum luoexercituignominiosèfu-gauit. IfteHenricus obfeditOtfUrfinden an- ^ccuttiHßd» no Domini 1247. quapropterciues votum feccrûtB. Virgini pro Iiberatione, quia adftridi erant Friderico iureiura-do. ipfe enim oppidum mûris cinxerar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’' moxq; foluta eft obfidio, atque ciues vtvouerant, capellam B. Mans faci a, vt hodiè cernitur, ædificaucrc. Idem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Henricus Vimam quoquèobfedit, vb! fagitta in incertum mifta vulneratus, dylentcriapoftea moritur. Mortuo Hérico,Guiliclmuscomcs Holladiseligitur.hicGuilielmusapud Hæiæn^u/ 5vdn(fflirt exercitum Habens, concef- digitur. fit Vldarico comitiin^33irtfnbcr^ad-uocatiam monafterij S)cilCfcnÖ0r|f/de quo habentur liters figiliatç apud eof-dem principes. Ifte Guilielmus paulo póftbFrilonibus,quibus iltouit beJlu, occilus cft.Et quia vterque illorum be-nediiftionccaruit, non numerantur in Cslarum caulego. CC 4 In. |
|
308 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Innocêtius veroantequam deponc-ret Fridericum,præmonuit confangui-neos luos, vt Parma dimifta, Placétiam migrarent.quodamp; fecerut. verum Fridericus vtintellexitfedepohtum fente-tia pontificis, mox domos confangui-neorum Pont. Parmæ amp;villasin rure funditus euertit. ac paulo póft, duce Burgundiæ,vt creditum eft, in pontificis oppreflioné ponicente,fuafus,Lug-dunum acCedere propofuit,mouitq; à Parma comitatum nó aritiatorum ma-gis qüàm togatorum, qualem nullus duxeratimperator.Lombardiæ autêamp; Italiæ adminiftrationem Entio filio régi Sardiniæ cómifit,iniungens vt Par-mam non exiret.Iam autem Taurinum venerat Fridericus, accepitq; quódEn-tius films fuafione Cremonenfium in Brixianos duxerat, amp;nbsp;quód per cius ab-ientiam Parmenfes exules, opePIacen-tinorü fuperatis prælioconciuibusfuis apud*Tarum fluuium, vrbeminuafe-rant, occifis multis Friderici ftudiofis, inpatriam funtredudi. Fridericus hisaduerfis pcrmotus,fi-mul timens nè fortè ahj Italiæ populi exemplo fimilirebellarent, moxredijt. vocatoque Ecelino exmarchiaTarui-fina,copiis ex Apulia Siciliaqucaccerfi-tis, cum 60. millibus armatorum Par-main oblcdit,in qua magna ciuitatum cum legato Apoftolico auxilia conuc-nerant. Statuit turn Fridericus vrbe delete,amp;aliam in loco caftrorum conde-rc. iamlt;ï[ue caftra vallo foffac^uemuni-tajin modum ciuitatis ordinauit, Vi-doriamque vocauit, amp;nbsp;nummosquos ibi percuirit,Vidorinos à Vidore martyre, cuius nomine Ecclefia cathedra-lis ædificari deberet, nominauit. Continuatumeftferè biennio bellum atrox variumq;, quo partes Guel-fæ amp;Gibelinæ totius Italiæ fc lacera-bemPridc. bant, fuit aute vrbs Vidoria variogen. condidit. çiuni amp;nbsp;return commercio frequenta-ta,q) per fingulos pene dies ex Aphrica, Mauritania, Afia, Aegypto noui homines, noua vefte, noms moribus funt vifi:animalia etiam vidit vrbs Vidoria, quæ poft thcatrales Romæ ludos Italia non viderat, elcphantcs, dromedarios, pantheraSjleones, pardos, lynces amp;nbsp;vr- |
Tos alboSj canes magnitu di ne horribi-les,3ues quoque rapaces,ac cicurcs.Fri dericus quoque curauit prêter vfitatas aues adduci ralconcs, chiluoncs, aHu-’^^5 g*’yp^^® albos, amp;nbsp;quod earn decuit niaieftatem,immêfæ magnitudinisbar-barosjbubones perfpicuos :contraxitlt;^; illofpcciofiffimas muliercs,fecitque ibi hortos amp;nbsp;vindana, vincas, conbtioncs cum villis. Continuans he obhdionemParm» Fridericus, plurcs ex hoftibus captos, maipribus baliftis in vrbe proiecitjeru-delitate no fok'im in viros, fed etiam in foeminas vfus, multos ante portas U-niari truncariq; iuffit. Tandem annoz. obfidionis prope exado, legatus Apo-ftolic’ Gregorius Montelogus dictus, amp;nbsp;Philippus vicedominus J-ombardo-rum præiidio præfeélus, oblata,quant diù expedaucrant, occahone hint vlî» Sagittarij nanqueGermani amp;nbsp;Sarace-ni in magnum coafti numerû, adPar-mæ portas fofiasq; conglobati,id funt adnixi, vt congredientes aut vulncra-rent fe mutuÔ3aut occiderent. Turn legatus præfedusque ftniflis in vrbeaciebus, maxima celeritatecru-punt,vtvrbem Vidoriam eximprouiso aggvederentur.præ fecuritateenim ob-fidentium amp;nbsp;debilitate obfehorum,milites ocioscdeambulabant,Fridericiex-cmplo, qui tu per nemora lalciuiebat. fitincurfus, clamor ortus atquetrepi-datio. incrmes fe inculeantes, hoftem aduentare furentem fanguinolétum^; confpicati, dum arma arripere properant, portam reliquére hohibus inde-fenfam. Nee mora, per omnesvias amp;vicos pugnari cœptum eft truculentiffimè, amp;nbsp;crudeliffima occifione fada, hofles vrbe Vidoriacum omnibus opibus po* titifunt. nam amp;nbsp;corona regiamaximi precij, multalt;^ue vafa intercepta funt aurea. Hoc audito Fridcheus fugiens, in agrum Cremonenfium fecontulit, neque eft aufus intrare vrbem,cuius eines magno numero apud Vidoriaoc-cififuêre. ditatus tanta præda eeelefia- .^jfj«^ fticorum exercitus, Vidoriam vrbem is{X«“'“' gloriose dcuidam,folo æquauit. Reparauit breui exercitum Fridcri- CUS |
|
A NATO CHRISTO cuj,ct in Placentinos duxit.domito op-pido amp;nbsp;monafterio S. Colubx deftru-0o,relinquens filium Entium in Lombardia, tranGjtin Hetruriam. Forliuie-fesenim, Ariminenfes amp;nbsp;Vrbinatescu tota marchia fibi fauebat. Perufini, A1-fifijj Tudertini, pontificcm fequeban-tur. præter Florentinos tota Hctruria Friderico parebat, qui acccdens Flore-tiam,non eft intromifTuSjfed poftulati conceftum eft, vt Guelphis eiedis,reru Gibdini in Florentia potirentur. abie-runt in exilium Guelphi, pars manus incidit Fnderici,è quibus aliquicapti etin Apuliam relegati,aliqui necati aut excæcati funt. Entius interim vicarius generalis pa-tris in Lombardia, perrexit cum copijs Bononiam,vbi eratlcgatus cum genu-bus ecclefie.Bononien contra eum manu armata exierunt, amp;nbsp;virilitèr decer-tantes,Entium ac fuos debellarut,mul-tisoccifis ac pluribus captis,inter quos ceperuntEntium, quem milerutin ca-ueam ferream, vbipoft aliquot annos vitam finiuit. Hxc fere fuerunt initia interituris Fridcricirebus,pofteaquam cius omnis virtus inter muliebres deliciasluxu ela-guit, velut Annibalis vim fregitCam-panumocium.Nam poft Vidonç vr-)riii5f', bis excidium cum experiretur Frideri-’’•«titus/'eus multa fruftra,in Apuliam conten-dit,vbl breu'i Gue morbo, Gue vcneno extindus eft.parum enim conftat in tâta fcriptorudiuerGtate, quid veropro-pinquius.NeC3tumpleriq;nothi Man fredi, quem Tarentinum principcm in-ftituerat,inGdiis aflerunt. Mortuus verb eft anno Domini 1250. quum pra:fuiftet impcrio annos vitra Jo.aliquot. nam varié computari lolét. SpemdeditbonamEccleGæàqua edu-cat’ eft,nee fefelliftet fortafsè, G per in-teftina incommoda licuiflet.Germaniç regno præfedus,Innoccntij ^.authori-tate,coronatus imperator ab Honorio J.àquoiursùs delecratus, deinde rece-ptusin gratiam,neq; cum Gregorio 9. integrum ftatum feruauit,dcmùm ab Innocentio quarto imperij iurepriua-tus. Quoin loco Gnicrit vitam,non fané conftat. qm mores fuenut hominis. |
GENERATIO XLIt 309 è geftis conieduram capere licet. Vxores habuit, primam Aragonum regis Gliam Mariam,è qua Henneum, jener cuius fupra memininiusjfulcepit.exilla quoquè genitum aiuntCunradum regem Germaniæ, quauis velint multi cX loleHierofolymitani regis Glia natum, quæ lordanum Glium peperit: tertiam Mechtilde Anglicam, nee Gncfobole, Cçterùm quid teftaméti ftatueritjquo-modo remp. vel rem domefticameom-poni voluerit, non fanè liquct. oppi-da iXeWthnani amp;nbsp;(^pOngen mûris cm- otfttfRngeu xit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;^6uiylt;» Antehoe anno Domini 1247. Inno-centius legatos per Franciam amp;nbsp;alias prouincias miGt,qui populis luaderent militia Chrifti fufcipcre,Ludouicumq; regem Francis fequi, in Afiam traijcc-re properantc:impedire tainé hac expe-ditionem nónihil viGfuntTartari, qui agmine bipartito Europa turn amp;nbsp;AGa inuaferant,prout fupràdidum eft. Eodé quoquè tepore Groftonij,alias Corafmini,gens Arabica, eorudeuota fuperftitione, Sultano Babylonis im-pellente,Templariosaggrelli,cos fun-dunt,ac Hicrofolymam facile capiuhc mœnibus carentc. Ghriftianos qui tue in ea crant, trucidantifcpulcruin Chrifti adea intadum tempora releruatum, maxima ignominiafoedatum eft.Hanc obrem motus'Innocentius, Ludoui-cum regem accelerate iter inAGahor-tatur. Præerat turn Franciæ regno diuus Diuutlod. Ludouicus, Augufti Philippi nepos,n ex voto amp;lnnocetij Pont, monitis Sy- retepn. riæ bellum cogitans, circa annum Domini 124.x. clalfem parat, in Aegyptum prolpera nauigationedclertur.vbi cum in Damiatæ vrbis conlpedum clafGs adueniflet, Aegyptij per ripas di(poG-ti, noftros à continenti facile repelle-bant. led deGlientesè nauibus Franci, hoftem Damiatam repetere coégerunt. PoGtis non longe ab vrbecaftns, primores Damiatani ignc per mun cii cui-tum impoGto, noCtù aufugcre. At no-ftri acceptaillorum fugaJocopotiun-tur, atq; ignem reftinguunt. Damiata fecûdo àChriftianis capta circaannüDomini »i y« à Saracemca lue |
310 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
lue purgata eft per legatum qui incx-peditione aderat.Manfitquc ibi rex Lu-douicus cum toto exercitu per çftatem. nonenim audebat vitraprocederepropter fluuium Nilum, qui illo tempore mundari cófueucrat. Quo anno amp;nbsp;Al-fonfusPidauien comes,frater Ludoui-ebeum alijs quibufdamin Aegyptum auxilia Francorum duxit. Tranfeurfa æftate rex de confilio, præparato tam nauali, quam terrefiri exercitu, 20. die Nouemb. contra hoftes crucis Darnia-taegreflus eft, atquenonlongèà villa Mafferacontra Agarenorum cafti u fe locauit, de belloquc ibidem tradauit. ficbantinterim leuiaprælia quaft quo-tidiè inter noftros amp;nbsp;boftes. Quibusdiebus Sultan’ moritur, fed ante reuocauit filium ab Oriente, vt om ni mora poftbabita rcdiret in Acgy-ptum. moriens autem,curam totius cx-creitus commifit Faradino fideli ac ftre nuo viro. Rexigitur cum omnino con-fligere cum bofte deliberaflet, non patebat acceflus propter braebium fluminis inuadabile. Cumque multismodis tranfitum tentaftet exercitus,per qucn-dam captiuumnoftris capitaneis noti-ficatum eft,quód non longè erat fluui-us vadabilis certo in loco. Igitur in die carnifpriuij requêtes condutforcm,in-ftrufliflumcn tranfirecœperunt, define damne ..otus exercitus tranfijt. vbi noftrinunc cum bofte manus conferre potcrant,versùs caftra eorum ei upunt, omnia igne amp;nbsp;ferro confumentes3nec ætati neeftxui pepercerunt. Progredientes vitra, cum Saracenis occurrentibus conflidum ineunt,qui-bus in fugam verfis, multi liant occifi, amp;intcrilloseorum capitaneus.Et ciim de boftibus iam plenam fc vidoriam babere crederent, acics noftrorum fe inconfultè diuidentes,vniücrfam illam regionem luftrare cœperunt.quod Sa-Indouici raccnfperpcndentcs,rclumptis viribus, in Aegyptoirruunlin noftros tanta inftatia, vt pe-liicccJlus. neinfugam verterentur. Rcfiftebattarnen vt poterant, cum vndiquè ab bofte prcmcrétur,amp; fieret ftrages bornbi-lis,maxime nobilium amp;nbsp;baronum, inter quos Artbcfij comes régis frater bidèni fvt credatur) occilus eft:dura- |
uit vfque ad horam nonam conflióluJ» Circa vclpcra noftri vt poterant coè' untes,acreceptüi fignum dantes,fe ad quendamlocum fènitentibus boftibus reducentes, caftra locauerunt. Inuene-runtitaq; lê maxima recepilfe damna, nibilominùs cum fe ad refiftendubo-ftibus pararent, lubitohoftes fidei ex vb âoria animofiores eftedi, tanto impf' tu noftrorum caftra aggreffifuntjVtpc' nè cxpugnarentur. tandem tarnen noftri cruptionefada, eos repulerötmub tisinterfeólis. Cum autem noftrorum ita extenus-tus effet exercitus, amp;nbsp;baliftarum fubfi-dium dcfcciftet, erat quorundam confilium, quód antequam Sultani filiuS rediretj qui cum infinita multitudinc aduentareferebatur, Damiata noftrorum rcliquia: remearent. led Gallicana militia indignum ducens dare boftibus terga,vitra procedendurn cenfebat. eunuquefuper boe difceptaretur, fubi-tó cum illa multitudine Sultani filiuS adeft, qui audiens noftros fuperiorc belloattenuatos, confilio fuorum noftros aggredi ftatuit. noftrorum indiès deterior fiebat Conditio, peftis multos abfumpfit: accedebatad miferiarum cu-mulum tanta fames, quod homines inferiores manus nonpoftent fuftentare. bis incommodis coadi funtDamiatain repetere. Quinta autem die Aprilis ciirn effent in itinere redeundi,Sultanusini-menfis copijs noftros aggreditur, qui infirmitate, fame, laffitudine extenua-ti,minimè valentes refiftcre,omnes pcr-mittente Deo in manus boftiuminci- .^^j, derunt, Vt vixpauci euaderent qui non*’’^ occidcrêtur, aut vinculis alligarentur. Sed amp;pius illeamp;llluftrisrex Franco-turn Ludouicus, cum duobus fratribus Carolo amp;nbsp;Alfonlo captuSjin man’ho-ftium deuenit. Portera diecum rexincarcérétene-retur, amp;nbsp;ab infidelibus fans humane traélaretutjSulranus illum de treugis requiri fecit, petens vt rtanm Damia-tam redderen quod fi non fieret, tam cum quam fuos omnes quos tenebat captiuos, gladio interficcret. ad vlti-mum inter cos paélis conclulum eft,vt rexDainiatam Sultano rertitucret cum omm- |
A NATO CHRISTO omnibus rebus ibi inuentis, infupèr amp;nbsp;odomillia Byzantiorum Saracenico-rum pro damnis amp;nbsp;impenfis, quas Suitanus fecerat: ipfc verô Sultan® pro parte fua,(lebcretregé cum omnibus Chri-ftianis quos ccperant Saraceni à tempore quo exercitus Chriftianorum intraUerat Aegyptum, relaxare. Infupèr amp;nbsp;omesalios captiuosa tempore quo imperator Frjderic* cum illis fecerat treu-
Adfcruadum igitur ea bincindè prç-ftitis iuramentisj quum Sultanus cum fuisiam ad recipiendam vrbem Damia-tam veniretjidem Sultanus coniuran-tibuscontra eum fuisjin via occifus eft, atque cum co multitudomagnaluorii quiillum defendereparabant. Interfe-ÜoSultano, hi quiin eaconiuratione principales fuerut, armati ad regis tentorium vencrunt,petentes vtiuxta pa-da quæ cum Sultanofirmaueratjfinè moraDamiatam redderet.
Rexigitur cum de Damiataretinen-da omninó delperaret,habito fuorum confilio,paäa firmauit. itaque datuta die cluitatcm receperuntj qua recepta, ftatim regem fratresq; eius ac omnes barones regni Francis amp;Cypri aCleru-falem liberauerut, captiui autem poftea non omnesperfidia Saracenorum rela-Xati funt.Rcx autem Francoru poft ini-tas amp;nbsp;firmatas treugas cum Saracenis, dum fperarctChriftianos m ciuitatibus quas adhuctenebant,fecuros fore, de reditu inOccidentcm ordinärecoepit. fed maior pars militie Templi amp;nbsp;Holpi-talis amp;nbsp;barones afterebant, poft reccl-lum eius Saraccnos pada non feruatu-ros,ciim in eius prælentia pcriurijiuxta padacaptiuosnondùm liberâllent. af-krebant quoquè Sultanum Alapiç co-tra Aegyptum bella meditari.
Quibus auditiSjiex contra luorum confilium dclibcrauit retardate reditu, ledgermanos Carolû amp;nbsp;Alfonlumre-mifit in Franciam ad cuftodiam regni anno Domini u^o.Remanfit rex in Syria, ncc quidem ociosc. nammunitio-nes amp;nbsp;caftra multa in Syria reftaurauit atque firmauit,ibi etiam plurimapieta-tis opera cxercuit.demum audita morte luatrtsiu^jde confiUo fuorumin Fran-
quot;«itnii,
GE NE RATIO XLH^’ 3« ciam redire difpofuit; amp;nbsp;dum effet in man, tertia noétenauis regem déférés, adeó eft collilàj quod à nautis^ alijs fubmetgendactederetur: furgentes ergo lacerdotes amp;nbsp;alij,inuenerunt rffgem coram corpore Chrifti oratemifatiaqj eft fama, regis merito naufragos ferua-tos effe.
Intereà quædam iuuenum Germanorum amp;Gallorum manus,quód au-diffet Franciæ regem Ludouicum ca-ptum,terram fanótam petere ftatuit. hi . ..,. fePaftorellosvocabat.Seddum perPa- '' rifios, Aurelianos amp;nbsp;Bituriges cæde, furto,ftupris fæuiût,à Biturigibus per-empti funt.
Reuerfus autem Ludouicus rex de Syria, cum magno gaudio eft receptus, amp;nbsp;extuncferuentiiis proficiens de vir-tute in virtutem,adomnimodam vitæ perfedionem peruenit. amp;nbsp;cum ab in-fantia fecum creucrit miferatio,ex tune euidentiùs Ïuper afflidos pauperes pia geftans vifcera,necehitatibus eorü fuc-currit.Tunccnim coepit fundarc hoipi-tales domos pauperum, rcligioforum ædificaremonaftcria, amp;nbsp;in diuerfisre-gm partibus indigentibus pecunia ero-gare, multos conuentusPrçdicatOrum amp;nbsp;Minorum fundauitex toto.
ANNO Domini 1250. Cunra-dus legitimus Friderici filius, ex lole lohanis Hierofolymitani regis hlia (vt volut nónulli) procreatus,audita morte patris,fubitó contradis copijs exim-perio, eratenimrex Rom.viuente paire defignatus, cum magno apparatu tendit in Siciliam amp;nbsp;Apuliam. Man-fredus autem baftardus Fridcnci, interim fefecerat vicariumgeneralemregni fratris loco,amp; omnes cinitates eius poffidebat, exceptis Neapoli amp;nbsp;Gapua rebellantibus. Ecclefix enimadhxfiffe feruntur.
Cunradus autem per mare vttutius irct,pcr marchiaTaruifinam adiutus à Conrad» Veneus, tranhuit inregnum.At Man-^“*’*^’* fredusquanuis contriftaretur deaduê-tu fratris,inhiabat enim ad regnum, tarnen animi dolorem diffimulabat, amp;nbsp;fratrem cum magno gaudio Ju(cipie-bat, CunradusmoxNeapolitanos Ix-
4*
1».
-ocr page 328-lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
fx maicftatis crimine poftulatos, adfa-tisfaftioncm deditionemq; faciendam interpellauit. Et ciim nihil proficeret, furent ciuitatem oblcdit,quam 8.men-fe ad dcditioncm compulit,muro penè incircuitu euerfo immunitam reddés: meliores quoquè vrbis ædes quafque euertit.indèin Capuam conucrfuSjqu2 Neapolitanis cofenferat, earn quoquè muro diruto diripi fecit, panter amp;nbsp;Aq-num nobile oppidum vi capturn, fpo-liatumq; incendit, amp;nbsp;tandem fccundo quam aduenerat anno, omipotitus eft Trinacria amp;nbsp;Siciliæ regno. Et vt feribit Anto, nonfolùm laicos, fed amp;religio-fos exterminans non fibi fauctes in ma-lo,ecclefias deftruês, cpilcopatus amp;nbsp;alias dignitates ad libitum concedens.
ANNO Domini tajt.Innocétius Papa poft depofitionem Fridcrici, Guili-elmoLantgrauio Thuringiæ in regem Germanorum, vtprincipibus madaue-rat, elcdo, Hugonemtituli S. Sabinx cardinalem presbyteru, ad principes rc-gni Germanici legatum cum litcris mi-lit,mandans vt abiurato Cunrado Fri-derici filio, Guilielmum regé légitimé cledum fcquerentur. Vndè permotus Guilielmus ’*^ Cunradus,Papx fautorcs cum Gui-imp. liclmo eledo rege, crudeli vaftationc perfequitur. quarcin Sicilia amp;nbsp;Apulia rebus (vtpotuit)compofitis,papa Inno# centio in Gallijsadhuc exiftentc, cum * excrcitu in Germaniam reuertitur,atq; in Bauanam diuertens, ad Henricum duccm,cuius fororem duxerat vxorem, eius auxiliu poftulaturus, acceffit: qui paritèr contraâis tumultuariè copijs, omnia pene quæ epifcopij Ratifponeh dominio fubcrat,ignc ferroq; deuaftat. Deinde ciuitatê ipfam ingreffi, Henricus duxmonafteriu S. Emerami,Cura-dus autem Ecclefia cathcdralem indi-uerfonum commutauit.fieq; amb^ tur-pitèr violantur Ecclefix, folaque in-nocentia pro crimine reputata vexaba-
lt; tur. ĥ
Cpnueniutur deinde monachi mo-naftcrij S.Emerami luper bonis cuiui-dam ludæi baptizati, quæ nec habebat, j^ nccreceperant,atque adreftitutionem impolhbilem vrgebantur. Verum cum dare poftulata minime poffent, dux
Henricus extortis monafterij clauibus, omnem domusamp;Ecclcfiæ fupellefti-lê rapuit ac deportari fecit.Igitur quar^ to Kalen lanuarij intempefta: nodis fi' ^ lentio, nobilis quidam de ^O^fnfdö/ epifcopi Ratifponeh minifteriahs, tan-ti contra Dcum amp;locafan(fta fadiio-iurij vicem dolens, acveluti alter Phi-nees blafphcmiam inDeum,infanftoS amp;nbsp;Deo deditos homines, vlcifci cupiés, Cunradum regem impium, immo ec-clefiæhoftem atque tyrannum, occulte ftatuit interficere.
Quod fidclis quidam,Fridericus nomine de (SuUfp^dltl/ regi nimiùm fa-miliaris amp;nbsp;fidelis,dum intcllexerat,prç-currens,vt rex mox Ié abfconderct,fua-ft: ipfe autem fefe adledum vbi rexdor j^ mire confueuerat,ponens,à nobili prç-dido cum alijsfermé fex régis familia-ribus occifus, turpiffima morte extin-Öus eft,atquerexmortispericulueua-dens, craftina luce populo vniuerfo vi-uus ac cum gaudio deuotiffimé vene-ratus à ciuibus, né ipfis tanti crimini$ infidiofa proditio impingeretur,humh litèr regem exorarunt. Verum tantiin fe commifh fceleris vindidam vlturus, monafterium S. Emerami rursiis cum duce Henrico ingreditur,ac plura inibi ædiheia iubuertens, funditùs demoli-tur. Vndé monachi obligatis bibliothe-cæ preciofiffimis libris, tyrannidem re-dimere coadi,31tarequoddâ portatilf aureum, pondo marcarum fcpteni amp;nbsp;lexaginta, quod à tempore Hérici 4.ex-truétum,vlq; ad ea tempora durauerat, diftrahcrecompulhfunt.
Qj^pd cum Guilielmusrex refciflet) g^jujiJ contradis vndiquè copijs,valida manu cunraJi* Ratifponam contendit, atque in Cun-fug«-radum moucrepropofuit.Verùm Cun-radus auditis eiufmodirumoribus,fuga faluti confulens, in Apuliam eftre-uerfus. Henricus veró Bauarix dux, quoniam cooperator malorum extite-rat, non ità diù poft, iuftç mortis poenas luit.
ANNO Domini 1252. Cunradus dimiffa Germania,vndé iampridem per Guilielmum regem fuerat expulfus, in Apuliam fe denuórecepit,vbipoftlata in lé excommunicationis fententiam, cum
|
A NATO CHRISTO cum plurima, turn in Rom. pontificem lnnocentium,tum S. Petriaddiftupa trimonium bella cçdesc|;excrcuilïet,fu-peratis Ncapoli amp;nbsp;Capua, tu corporis valetudincaliquantulùm laborarc cœ-□»pit. Nam Manfredus ambitione dudus tegnadi,adauxitinfirmitatem, medicis n’agnaamp;multa ^mietens, vtin elyfiere venenum ponerent, ex qua reillede mediofublatus eft, exccratus amp;impœ-nitens. Cimrjili I^æc Anton.quod non vero fimilevi-' ttorsamp;re. ‘^ftur,cum teftamentum fecerit,in quo 4jmei)tum.lia:redeminftituit Cunradinum. Quis igitur crederet turn in extremis pofitu, fuæfalutisimmemorcm fuilïc?ad hæc fepultusinFungia ciuitate Apuliæ, vt catholjcusprinceps,cxtititinecclefia. Nam Blondus fcribit, quod Cunradus teftamétoCunradinü inftitüit regno-rum hçredem,datis illi ex Germania tu-toribus, quibus rcgni Siciliæ inprimo adminiftratio demandata eftet,cui Pla-tina'amp;alij quoquè aftentire videntur. Quodautemfertur Cunradus in tefta-mento Cunradinum nepotcm luum, filium fcilicet fratris Hérici ex Confta-tia,regis Caftellæ forore natum,hære-dem inftituifle,error eft,falua pacc.fuic enim Cunradinus Curadi filiusexfilia ducisBauarix genitus,dc quo extat epi-ftola Cunradini,ctincipit,Exabüdan-tiacordis,in qua ficfcnbitrCum autem magnificusrex Cunradus dinar memo- \ ris chariffimus pater nofter,teftamêto Iblennitèr condito,nos tencllum têpo-remortisfux in manibus lanólx matris Eedefix ac tutclareliquiffet amp;c.Etin dia epiftola Alcxandri quarti, qux in-fipit,Ad certitudinem,in qua prohiber, itèprçftetur fubfidium Cunradino CÛ-radi filio.vndè liquidó claret, Cunradu finèteftamento nequaquam deceffilfe. Innocentius vero ca Cunradi morte audita, nono tandem anno quam in Gallias vcnit,in Italiam redire ftatuit. delatusGenucnfium clafte in Italiam, Romam idcó non acceffit,quia requifi-tos nuncijs amp;nbsp;literis Romanos,vt attri-butamlênatoribus quos tune annuos creabantbinos, poteftatem quafi regi-am,aut abrogarcnt,aut 1c prçfente mo-deratiorem curarentfacere,fed euince- |
GENERATIO XLÏI. 3B re nequiuerat,reóla conceffitviaPeru-fiam.amp;quiaManfredum principéTa- Manfredu« rentinum audiuitadregni Sicilix tyra- Salernitan* nidem adfpirare, copias apud Perufiam prineep». contraxit,amp;deinde parato exercitu,re-gnum Apulix intrauit, adprimamque fibi amp;nbsp;Ro. Ecclefix deditam Neapolim vrbem,muro inftaurato,eo innere lub-ftitit, quem omnes fermé principeSjin quisetiam Manfredus fuit, amp;nbsp;populo-rum oratoresfalutatum reueritumque Neapolim adiêrunt. Sed Antoninusrefert,quód Manfredus callidus amp;nbsp;perfidus, attendens ^ Cunradus jfratcr luum filium fub cu-ftodia matris hxredem regni reliquerat moriens,curam autem tucndi regni co-fanguineis vxoris,quos é Germania ad-duxerat,legaucrat,quoufqucadolclce-ret Cunradinus,horum in manibus poteftatem fummam in regno pofuerat: intelligéshxc oïa cótrafe Mafredus^- ■ uila,confeftim cóuertit ingenium full ■‘'‘‘ ‘ ? addolos.Nam quiaRom.pótifexInnocentius 4.. perlecutione Friderici amp;nbsp;po-fteaCunradi exagitatus, excommuni-cauerateosac etiàm Manfredum eorö fequacemjeireconciliatus eft poft mortem Cunradi iple Manfredus, partesq; Apoftolicx Scdis prxferens, adeo grata operamimpendit, vt in principatu Sa-lernitano à patre collato confirmarc-tur. Vndè pontifex Manfredi fauorefub-leuatus, fines rcgni intrauit,amp; in breui deicftis Cunradini tutoribus, cunfta infuampoteftatem accepit. Cæterùm non multo poft Manfredus obortis ad-uersus pontificem difcordijs, manifeftc ab eo diffentiens,Nuccriæ copias parare ac bellum contra Ecclefiam mouere conftituit: neque pontifex ipfc fegnius militem contra habere, amp;, conatum omnem adhibere fatagebat. led inter hune belli apparatum m Neapolimo-ritur, amp;in Écclefia S. Laurentij fepeli-tur,dum breul fe toto regno potiturum arbitratur. odaua natiuitatis Marix in Écclefia Dei quota nnis celebrarctur.idcm car-dinahum Jedes iampridèm vacuas re-DD pk- detreca. |
3*4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
pleuit,ftatuitque vt cardinales equo ve» dijgalerorubeo vterenturhoneftandi ' ordinis caula. Apparatus quoquède-cretalium ipfecompofuit,fcripfit Apo-logeticum de poteftate imperatoris amp;nbsp;papa: contra Petrum de Vineisemulta quoquè pro liberatione terræ landæ ftatuit, vt poftex^waj Dei, diceretuf p I al m us ,'Deus,yener umpe ne es.
- SedInnocentiovitafundo,Manfrc-dus ad ingenium rediens, vires fadio-num fuarum reparauit, adiutuspræci-pua*Guibelinorum,quireliquierant, opcra.Etfunt quifcribuntpecilTe eum
-‘ verleno Cunradinum filium Cunradi, nepotemfuum, quo perempto,domi-natum Siculumoccuparet, ledfruftra-tum elfe primo conatu.
Intcreacum ( vt aliquorum eftfen-tentia)vacaflet aliquanto tempore fc-des,anno Domini millefimoducentefi-Alexander ,yjQ vigefirhoquarto,Alexander4.nati-4-p’P*» Capanus lêu Hernicus,patria Ana-gninus,in locum Innocentij fuftedus cft.leditannos 7. Hic Alexander Man-fredum ftatim admoner, nè quidquam contra dignitaté Ecclefiæ moliatur.led illc monita contenens,iapridèm animos regios gerens,mortuo(vtipfe fingebat)
' Cunradino,.cuius fe hæredem mcritó dicebat, mox eum Alexander excom-municauit,hoftemqueiudicatum bello «dortus eft,
Manfredus accerfitis multis Saracc-Tiis,i pfius ptohtificis copias lulas partim occidit,amp; partim cepit, amp;fpoliaobti-nuit.etcum exhocmultaspecuniasco-gregaftct,muitos ex Aphrica Saracenos conducen5,ac ctiam Flörentiæ amp;alia-rum Lombardarum vrbium extorresad fecuocans,maximum conflauit exerci-tüm. Quo frctus,iterato Alexandrum Papamobfiftentem cum ignominiare-pulit.Hoc ego arbitror fadum contra Papa: legatü.navtalij lcribüc,Alexader diffifus regni negocijs, Anagnia fe cum omi curia lecepitjOdauianumq; Vbal dina gente ortü,ecclefia: Ro.cardinalé, Neapolim mittit, qui Neapolitanos contra Manfredum in fide confirma-ret,pollicitus lèbreui Gampanis omnibus ac Neapolitanis auxilium allatu-rum. Sed Manfredus non concencus
Neapolitanos vexare,in Helruna ^UO’ què fadiones moucr,maxime vció FlO' rentiac,qua: mortuo FndericOj batin’ in libertatc fe vindicauit.
Miffusautem aducrsvis jVlanfredum Oélauianus legatus cüpualidis copijS vlqueadeó bello inferiorfuit, vt magn* de leapud multos Ïulpicionem reim' queret, ftudióne partium^quo ex gene* reinficiebatur,erat enim Vbaldinæ ge* tisquæ imperio fauebar,Manfrcdofa-ueret.deniquèfub hoc,fine fponte fu* cedente, fiue per vimpulló^ pleralquC regni partes occupauit Manlredus.Po* t^ensdehücfaófus, regio amiduspalu' damento,rcgem le appellari ac corona* n curauit. legatum enim Apoftolicim' maghiscladibusattritum, in Ncapoli claulït,amp; *Gibelinos in Hetruria enge* re curauit. Nam Florentinos pauco poft tempore tanta clade fuperauit, vt relinquere vrbem hoftifintcoadi.
Non minusintcreaEcelinus Man-* fredipartium^in Tranfpadanis exercet tyrannidcm:amp; cum Alexander ecclefiç ftudiofis opem ferreftatueret, Venetos Habens ad id cu pientiIfimos, creatus eft Philippus Fontänen Ferraricfi familiagt; Rauenas archiepilcopus amp;fedisapoft» legatus. hic Venetias venit,amp; Crucenl aduersus Ecclinum praedicans, fignatif vitæ æternæ præmiarepromifit.preme* battumEcelinus Mantuam^habensitt excrcitu præter Germanos milites amp;nbsp;multarum vrbium auxilia,xij.millia Paduanos,quos non lôlùm militum, fed amp;obfidum loco duxerat.Soluit pofteà obfidionem Ecelinus, ac Veronam ve-nit,ibique Paduam perditam cùm intel-lexiflet,Paduano$ omnesxij. milliadi-uerfiscruciatibus interfecit. •
A N NO Domini millcfimodu-cetefimo qnquagefimofexto, rcx Guili-clmus tonuentü.principum ad odauu Kalcn.Iulij Coloniç fieri mädat,in quo in Italian! pro nancifcenda imperij corona proficifci proponit, vt^ue princi-plt;?s ad Quadragefimae inftantis diet Auguftæ occurrant,J indicit. Verùm dum hæc Colonia: apud comitia tra-dantur, Frilônes gens admodùmleuis amp;nbsp;inquiéta, Cunradi(quod crcditur) £jdióc*diaboh in malum amp;nbsp;regni Tcu-to-
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLE. ?‘$ tonicidiuifiôcm,cruptione fada^Hol-Endiam igné ferroqj deuaftant. Qyod texGuilielmus audiens,veritus ne majora propter fuî abfentiam attentarent, coadunatofuorum valido exercitu,vi-cefimaodauadie menfis Decembrisin Frifones mouit. Et cùm Frifonum ter-’'afit admodùm paludinofa, ob idque nonfatis tutus acceffus commeatibus, tex ipfe dum exercitum præcedere, amp;nbsp;vbiadhoftcs commode intrare poftet, pcogitat,caballus cuiinfedebat, celpi-tans, in palude glacie cooperta præceps flabit,ità vt nec ^Jgredi nec regredi fue Guilicmi htpoffibile.Dum autem hincindècum quot;S ^quot;^^^ paludi immerfus volutarctur,}Ti-“'foneSjquiadexplorandumhoftium ad-uentum,in arundineto proximè latita-bant, quempiamex militibus foreexi-ftimantes,occurrunt,atqueregemluto bærentem, nec vitra nec citràprogredi valentcm,intcrficiunt,anno ætatisluæ lèptimo amp;nbsp;viccfimo, regm autem fepti-Jiio,comitatûs Hollandiæ xxj. Verùm exercitus rcgis aduentum ex-peâans,dum poft vnum altcrumq; die niinimc comparuiftet, inter fediuifus, fubitô difparuit: quoniam quidderege faftu eftet,ignorauit.Tertia deindè luce regem à Frilônibus interfeâum rumor increbuit,vndè fui,animis non pa-rùm conftematisj dum ad locum inter-fedionis pcrueniftent,'huncincuiufdâ abiedi hominis domuncula lèpultum inueniunt,cuiusquidem cadauer exhumantes, ad 0}îlh(ftlburgtransferunt,amp; inquodam monafteno honorificè tu-mulatum collocant. Poft cuius quidc morte Florétius films cius adhuc infans, Holladiæ cornes bæreditarioiure deelaratus eft,qui pa-ternû comitatûannis ferme quadragin-ta, no fine Frifonû fanguinc, (ans ftre-nuèadminiftrauit. Nam ’plurima cum Frilônibus bella gerens,paternam vltus cædeni,plurimos occidit,reliquosin fu gam vertit,igne villas, agros amp;nbsp;oppida ticuaftando. PrætereàannoDominii257. princi-pes in Alcmania, monéte Ro.Pont.poft obitum Guilielmi régis Germanorû,in X duo lcdluidétcSjalij Alphonfû Caftellç rege, alij Richardu Cornubiæ comité, |
rcgis Angliç fratre, ad impcriu elcgcrut. Siq,dcfcrutur archiepifeopus Colon amp;nbsp;TreucrenjPalatin’ quoq;Rheni,amp;dux Saxonix muneribus corrupti, Richar-dûelegHTcjqui vemt Bafileâ vlq; auxi-lio pdidtoru.Exaduerso vero reliqele- Jquot;t2'’*’^g'’®* âores elegcrût Alphófum rege Caftd-læ^etianofinc muncre: amp;faétûcftïchi fma,quoddurauit vfq; ad annum Do-miniu73. quoquideannoadmandatu Gregorij decimi, pricipes curiçobmil-fis bis duob’,tcrtiü elegcrût,Rudolphû Comitem de^d^fput^, vt in fcquenti-usdicetur. Ecelin’ autem et Obert’ magnis copi-jsGibelinoru partes eicuabat: Obertus Crema recepir, Legat’aut Apoftolicus copias Brixianasfccu ducens, ad Gaba-ralcrecepit, quoinlocoabEcelinoamp; Obertoexim^msoinuafus, ^ftratusq; ita,vt pauciffimi fugalaluari potuerinr. capt’eftlegate cû epifcopo Brixiano amp;nbsp;oibus pcipuis Guelpharü partiu ciuib’, quos Ecelin’ ad portaBrixiêfem ducés, mox vrbe pontus eft, ac oibus venia dc-dit.Obert’ cu partepdç amp;nbsp;captiuis Ma-tuanis Cremonia fe cótulit anno i2$9. Ifto ferè tépore aut paulo antè,Otho. Ofhocan« earnsrex Bohemia: Auftriam occupât. Aufchïn Cum emFridericusdux Auftriçbelloà occupât, rege Hûgariç cçfuSjdecelfiflet fine virili hçredeanno Dni 1146. eô tûc intromifit fe ducatui Vladifla’ marchio Morauiç, eô q» vxorê haberet dedomo Auftriç.Sed hoebreui defundo, immifcuitle Hermanns marchioBaden, qhabuitvxorc de eadédomo Agneté filiâHénci ducis quôdàm,ex qua lùfccpit filia etfiliû nomine Fridericû.Sed is impcditus fuit.fu-pererat aut foror Friderici vltimi ducis, rclifta Hcriciducis Sueuiç hlq Friderici 2. Et quia Othocarus filius régis Bo-hemiç,tûc à quibuldâ Auftralibus voca-tus fuitadducatu, vt eu faciliùs retinc-re polTct iam vlurpatû,duxit in matri-moniû MargaritarcliélapdiftiHenrici quondam regis Ro.amp; auxilio patris fui ac quorundâ nobilium de Auftria,terra fibi totam fubiugauit/aftusque eft dux anno 1254. Verum Othocarus Margarita vitupabilitcrrcpudiauit, amp;aliâ fu-perinduxit,ncptemBclç regis Hugariç. ANNO Dhii25î.OthoduxBa- OthoBau»-DD i uariæ |
Î1lt;{ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
rui fuffoca 'i®^içgt;9^^‘^^*^ node iucundior folito, tur. quot;nbsp;meroci;ingurgitat’,mifcrabilitèr fufto-catus eft, duos filios Ludouicû amp;nbsp;Hen-ricum derelinquens. Eodé tempore Ludoulcus Bauanæ dux,vxorem fuam_,filiam ducis Braban tiæ,malitiosèinfamata, no tarnen con-uidam,truculentèr cum nonnulliscri-minis(vtputabat)confcijs interfecit in Vuerda. Albcrtui Magnus de Loingen. V.Thomat. Difputatio In hac quoq; generatione cotra plu-d« pluralita rabtatem Benefidorû fada eft folennis orum.' *^quot; difputatio Parifijs anno 0011238.in qua ,çj^ determinatum penè abomnibusfuit,(j nemo fine pcriculo peccati mortalis te-nerepoteftduoBeneficia,quorum alte-rum lufficit ad fuftentatioem luam.Di-cuntquidam,SaótumDod-orem dixif-fe,q» medietas miniftroru Dei/eft quafi refecata per boe genus auaritix, AN NO12Ç4.. Alexander Papa dana-uit duosïibellos,vnum cotra pauperta-tem,à quodam Guilielmo de S.Amore, magnx fciétiç amp;nbsp;opinionis viro,ab ali-' jsqj nonullis Doétoribus editum.Cijm igitur ab Alexandro peteretur reproba-tio flatus Fratrum Mendicantium,tan-quam nó valentium faluari in codé fta-tu, vocati funt prxlati amp;nbsp;magiftri Or-dinu Mcndicatium.Etrefponderunt,p-cipuè B.Tbomas amp;nbsp;Magnus Albertus, qui ad nihilû redigebant friuolas aduer fariorum rationes. Alexanderigit papa eóperta veritate, exalrauit diélos or-dines,amp; Magift.Guilielmû depofuit ab omi dignitate. Turn Magnus Albertus pbilofophus amp;nbsp;thcologus infignis ba-bebatur in precio parifijs legendo: amp;nbsp;be at’ Thomas qui fuitdifeipulus cius,Coe-pit baberi Celebris. Combuflît etiàm idem Alexander li-bellum peftiferum,affercntem quôdEU-angclium CHRISTI amp;dodrina no ui Teftamenti, neminem ad perfedum adduxit,amp; euacuandum efteEuangeli-um annoM.CC.LX. Extûcdeberetin-cipereEuangelium xternum amp;nbsp;lex Spiritus. Qu^x dodrina ex libris Abbatis lo-achim,vtinuidi canes latrant,velpoti-ùs Almarici cuiufdam,de quo fuprà generatione quadragefima circa finéifum ptadicebatu.'vbiamp;de cuacuatione Sacramentorum eodem tempore, feribeba tur,quæ omnia etiàm expenetia temporis exufflauit. |
In Haegeneratione Spéculum Hifto-rialeà VincentioGaHo lcribitur, item Alexander de Villa DEI, Ordinis fan-âiBenedidbDodnnale fuum grâma* ticum côferipfit. Item Martinus war* tinianä Chronicam compilauit. item Alexander de Hales Irrcfragabilis Do-âorviguit. Item Bernardus CompO' ftcllanus Sacerdoscrudiuffimus,Inno-centij Potificis Capellanus,turn in prc-cio fuit. In hac generatione fubProuinciali^ magiftio Henrico de ÏÖpöni, Cvnra-DvsLanrgrauius de ^ilwtUlgC»,Ordi-nem Teutonicoru ingreflus eft, virper omnia catbolicus.ferturq; in eius benc-diótione SprRiTvssANCTVs inigne Riper caput eius apparuifre,ex quo tan-tam c5fequutus eft gratiam, quod pec-catahommumortalia occulta cogno-uit ANNO pofteà MCCMlII.Otho-earns rex Boemix,Otho marcbio Braft denburgcnfis,dux Auftriç,marchioMO» rauix, cum multis Pnncipibus,non-nullas regiones Pr uftîç ità debilitârunt, qu ôd promi feru nt obedi enti a m^ Ordi-ni, amp;nbsp;Chriftianos le futuros,tradentes obfides.Othocari côfilio et auxilio poft hoc,caftrumKûgfperg extitit ædihca-Kiiquot;?M turn, amp;pro gloria régis, Mons regalis“*'™* appellatum. generatio xnn. AN N O Domini iî6o. Alexandra 4.prxfidente,anno eius fexto,Al-pbôfo atq; Richardo regibus in difeor-dia eleélis,de imperio contendentibus, incepit quadragefimatertia generatio. Quo tempore Florentini inpoteftatem Manfredi vencrunt,vt diftu m eft. Ad res aurem impenj dimilfasocyiis reuer tentes,hiftoriamprofequemur. Igitur Cunradini Oratores mittebantur ad Alexandrum, amp;nbsp;ctim iam conuentio quxdam inita effet aduersùs Manfre-dum,Lucenfes cxulesq; Florentini mi-ferunt Oratores ad Cunradinu Simo-nem Donatum amp;nbsp;Bonacurbum Adu-naré équités.qui cvim veniftent ad Ale-mania, videntcs adhuc cumin puerili «tate,amp; nondum ad talia aptUjreuerfi funt |
A NATO CHRISTO font ingenti fpe/ed rebus vacui.
Cum hecagitabantur,Manfredus Ecelinum ad perlequendam viftoriam cfthortatus.FuerûttumMédiolani qui Ecelinum inuitabat.Hi nanq; miffis Ec defiæ nuncij«jamp; Primorum blijs in ob-fidcs datis, Mediolanum Ecelino,fi propere duceretj proderefpoponderunt. Et iam Ecelinus Vrceios obfidioneprc-’nebat.Relifta itaque obfidióe,cum qn-tjuemillibus equitum adpontem Caf-lianu pcruenit: cumque nullum ibi re-periflct,qui fe vocarct Mediolanum, in *Medœciæ luburbia cftdelatus Turn Martinus Turrianus apud *Soncinum excrcitiim babebat Mediolanenfium, AzoniEftenfi amp;nbsp;Cremonenfibus con-iunftum.-quiccrtior tadus de tranfitu Ecelini amp;de proditionc Valuaforum, ^' ciiin omnibus copijs ad pontem Caffia-numperuehit,copiasque Mediolanum duxit.Eftenfis vcró Pelamanus amp;Boni-facienles duces,Ecelini veftigia fecuti, ad pontem Calfianü 1 ubftiterunt.
Ecelinus autemomemlnfubriam va ftansjTriciu duxit : cuius oppidi fubur-bia vi capta diripuit acincendit. amp;nbsp;ciim arciscuftodcs iaculis refiftercnt,vicum accelfit,mercatum populo frequentiffi inum,nullimoleftusquiannonam cq-tatui præberet.fed ciim vidcrct fe inter-dufumjaperiédumiter vi cogitauit. Et adpontem Caffianum pergenSjprælio cogrclïus cft. Vbi dum pugnantes vrge-ret,fagittaininccrtümirsa,amp;incrus eins infimu fixajlaucius homo odogena-rius,la(saricœpit:amp;tamen timoré vires addente,omifra pontis pugna,pauló fu perius amnê vado traiccit;cómiffoq; k-'• uiprçlio3Captuseft3Socinumq;pdudus interijt.Hic finis tyrano fuit3qui34..an-nisTridentÜ3 FeltrÜ3Ciuitadü,Tarui-fiü,Padua,Vincentia3Vcrona3amp;demu Brixia oppreffas tenuit. fraterq; Ecelini AlbericuSjCumvxoreaclibcris in man® hoftiu traditus3Crudeliffimè excarnifi-catus eft,Apoftolico Legato, qui hunc a Taruifiopulfum perlequutusfucrat, mandante.
Igitur Alexader Pont.lublatis tyran-nis, atq; tanto extindo p Italiam bello, adresAfiaticas animum adiecit. Nam diimh^c aguntur inltaliajPtokmaida
GENERATIO XLIIL lt;nbsp;nbsp;nbsp;317
Tyrusq;vrbes admodum ditata: erant. Siquidem Genuen, Veneti quoqucac Pifani, perannos 64, Ptokmaidemamp; Tyrum vrbes ditiffimas poffedcrant, ibique omnes Orientis amp;nbsp;Occidentis conttaxerant mercaturas. Enimuero hi trespopuli córnuni decretointer fe,in Ptolemaida areas,vicos,prætoria amp;nbsp;cæ-tera quçque,téplis exceptisj diuiferut^ nè iurgia orirentur inter eosj
Venim anno 1x60. ex modica repau-lóantc feminata,maxima inter iplós or-ta cft contentio, amp;nbsp;hoc propter mona-ftcrium S. Sabæ,quod vtraque pars fibi vendicare quaerebat.fed cenuenfes qui-dem beneuolentia vrbis prçfedi,exclu-fis Veneus,monafterium capiétes, amp;in arcêmunientes,fibiretinucrût;quæ res duos populos ppotentesamp; bencuolos alienauit. Erat tûc Philippus Gallus in Vencrorum vrbepfeélus,qui nee eos cóponerecura-uit, led Venctos Ptolemaida abireprg-cepit. Vencti autem Tyrum k conferc-tes,Pilanos ad fe tradosdpreto foedere, contra Genuen iritarunt. Et cu Man-fredo Sicilix rege aduersus Genuen foe-dusiniêrut, quibuspfidijs freti Veneti, contra Genuenfes armafumpkrunt,amp; maximam eorum claflemin Ptolemai-dæ portu inccnderunt,vna cum mona-fterio,amp;euerterunt.
Qua calamitate Genuen iritati ma-g'isqperterriti, coparata denuo dafte, apud Tyrum Veneus occurrüt,vbi au-dis vtrinquè copijs, Venetilundis fibi Pifanis,co loei cenuenfes ingenti clade fuperârunt.etcaptis eorum quinque amp;nbsp;viginti nauibus atq; fubmerfisjTyru amp;nbsp;Ptolemaidamredeutes, omniaGenuc-fium çdificia diruut, inde^j Genuenfiu ciuibus eiedis, eorum bonadiripiunt; quam fanè cladé Alexader conatus fucrat prçuenire,legatis vtriufq; populi ad fevocatis, amp;ferè iam eópofitis. Inter-ca dum pontifex componéda: pacis capitula tradaret,accepit repentinamil-lamGenuenfium cladem: quamfertur adeomoleftc tulifte, vt non priiisad-mittere legatos Venetorum voluerit, quamcaptiuos Genuéfium incolumes dimitterent.
Et nèvni tantum incommodopon-tifici mederi necefsè eflet,ftatim Genu-
DD 3 en,
-ocr page 334-ji# lOH NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
ehjCum Palxologo Grxcofoedcreini-to, Cóftantinopolim amp;Cretam amp;alia Grxcix loca Venetis abftulêre. Erantea tempeftate apud Condan-tinopolim res peffimo loco,adeó vt Bal-duinum imperatorem exterosque.La-tini nominisin Romania agenr€S,reti-nendiea qux crantreliqua, defperatio inuafiifet. Moritur tu Bataza Ihcodorus Grx-coru imperator^duobus relidis filijs,q-busMichaeléPalxologum affiné tefta-wéto tutorédedit,qui multa in Latinos ®gS*'^^u® ed-Primo Guilidmo Franci-genç Achaia amp;nbsp;proximas Grxcix vrbes obtinétijplio cogreffus, eu fupaum, ca-ptiuumq; Adrianopolim perduxit.indè CÛ exereku in mare Ponticü venit. Bal-duinus veto imperator copias quas ha-„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buitjnauibus impofuit, amp;nbsp;addefenfio- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemipfiusorxPontiexmifit. ’ Interim qui erant Cóftantinopoli,vc-MichaelPa- ^yflg origine Greci, odiétes Latinos, vt Conftanti- corum moslempcrluit,eosinde eijcere nopolim codituerunt: amp;coiurationeinitacum occupât. PalçologOjVtciuitàtéreciperccurarct, node cocubia vrbis poi taàconiuratis refrada,Palæologuadmilêrût.Baldui-nusimpatorhoc vidés,amp;Fatal co ludi-nian’ patriarcba, rapta lupelledili,na-uigio eeleriter culuis omnibusadEu-ropam profugi venerunt. Potitus vrbe Palçologus, ad imperiu adfpirâsjimpietatisfuç fundaméta iace-re duduit,qa pueros Theodori fidei fu^ cómidosinterfecit,imperiumq;interfe-dispuerisadumpfit. amp;ità finis fuit La-ti noru impcri j,Go dantinopoli per an- . ^ nos48.velfecundùmalioSjduodelexa-ginta,continuati. Gcnucnlès quoquè amp;Pifaniarmata claffe Venetias vfque properant, Venc-torum naues atquelittora deprxdan-tes,vrbem ardidîma obfidione cingut. Qjjamobrem ReinerusZenus Veneto-rum dux,cum quantis potuit copijs exi-)t,amp; pugna fada captus, Genuam per-dudus,incarcerem conieduscd. Ge-nuenfes datim in Cretam ducunt, ac infulam Venetis abdulêre. GrxciEu-bœam auferunt. amp;£CÏ ANNO izdo.rex Hungarix regé lücógreflu* Bohemix aggredaur, Habens jn exerci- |
tu quadragintamillia equitum,cuire* Bonemiat cum centum millibus equitu occurriflefertu renter quos dicitur ha-buifle fex millia ferro coopertos equof. Pugna fada,tandem Hungariregeipie»' rum vulnerato, terga vertunt, vbi in quodam fluuio quern tranfire habue-Tut,circiter xiiij.nnUia dicutur fubrner-fa.Podtus vidoria rex Bohemiæ,Hun-gariam intrare parauit,Sed rexHunga-hæ per legatos pacem qua:fiuit, terrât qux dilcordix caufa fuêre,reftituit:per aliasque conditiones ac per interuen-tum matrimonij, vt moxdicetur,fatii-fecir. ANNO 11^1. Otbocarus rexBoquot; hemixrepudiauit, quanu^erduxerat, Magaritam filiam quondam Lupold‘ ducis Auftrix, qux prius fuerat vxor Henrici ducis Sucuix régis Ro.filij Fri-derici z.luperinduxit autem neptem Be-IxregisHungarix,amp;malc. Eodent anno Alexander4. Viterbij obij^maio» reparte aduerla fortuna pontificatiif fui tempore vlus,qui omneregnurnSi* cilix Gmul amp;nbsp;Florentiam in Manfredi hoftis ecdefix poteftatem venifle,Có-ftatinopolim àcatholicis amiflam,bellum inter Genuen, Pifanos amp;nbsp;Venetos inchoatum, eodéquo obijt anno vidit. Pod cuius obitum Vrbanus 4.Tre-Vrl^^ cenfivibcGallica oriundus, patriarch, a *”** Hierofolymitanus^pontifexedcreatus. fedit annis thbus.HiC etGinfimç condi-tionisfuerit,nobilis tarnen fàpientia amp;nbsp;virtutibus:inuenit autem Ecclefia mul-tùmdirutam ac deiedam. Defignarat iamlegatum,qui pacem inter Venetos amp;nbsp;Genuch coponeret. Turn fubito Ma-fredus coparatis nouis Saracenoru co-pijs,Piccnu iam antea nutantc occupât agrû.Pontifex itaq; eundé legatumin Galliam mittit,vbi crueem contra Ma-fredu amp;Saracenos pdicariiuftjtjqui^; Gallos cruce fignatos maturatepolli-citationibus impclleret. Mox hi,duce Guidone AntiGodore-GepilcopOjinltaliam delcendétes, Vi-terbium vfque peruenêre. Vndè non ita multopóft accepta benedidionePont. digreflijper Vmbros amp;nbsp;Marfos iterfa-cientes,Saracenos fuperantjamp; ad Lirini vfque propellunt. Bodem |
|
A NATO CHRISTO Eodem quoquè tempore Romani ttliaitionemEcGlefiç non vexarêt,non tarnenpôtificisimperio obtemperabat, invrbefuo nutu créantes magiftratus. Turn primùm ab exteris Brancaleonem Î^'“quot;^’”’®*’ætifem,magni animi eófiltjq; vi-Rok ^'■™4cnarorc creauerut: verumpoftea iiautata (cntêtia,brciii hominem coprç-benfum in carcerem cóijciunt. Hac au-temiuriaBononienles motijRomanos (]uofda captos,nó alia códitione dimif-, furos (e affirmât,nifi reftitutu in liber-taté ciuê fuu Bracaleoné intcilexiflent. Turn Romani fuis cauentes,non iólxim iilü dimittûtjVerùm etiàm in priftinum fiatureftituut, alios etiàm exomivrbis rcgioncdeledos magiftratuSjquos Ba-derefiosappellabant,penes quosvitç amp;nbsp;necishominumeHetarbitriu, inftitue-Ut. Hanc autinfolentiaideotolerabat potifex, ^ fevexariaMafredocerneret. Hismalis prelTus Vrbanus,cógrega-tiscardinalibus atq; platis,qui tü in cu* ria erant,exponit calamitatem Eeelefiç amp;nbsp;perfecutioné Manfredi,qui cû omni progenie fu3,no attends benefieijs colitis,femper conati funt fibi Ecclefiam fubiiigare,amp;Batu eius ad mhili'i dedu-Cjrolaùn ‘•’^’’^■AtSdemedium excogitatefeait,fi ^îgiuiæco=P^^^^’'*^'^3 fcfiicet vtCarolum Andega-»tifrater uiç amp;nbsp;Prouinciç comitem,fratren) Lu-r^hf'” ^oi*ici regis Francorum, euocaret ex «onm. * Gallia,eiqueconferretrcgnum Siciliç, quod viarmorum aMafredo auferret. Huicconfilio omnesfauenti Vrbanusigitutdertinauit Simonem cardinalemin Franciam, adotferendu coliationem regni fibi fadam perPa-pam amp;nbsp;cardinales.Carolus autem rece-ptisliterisApoftoheis, confuluit fuper hoc Ludouicum Francorum regem, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliosque fratres fuos:qui omnes con-fuluerunt,vt adhonorem Dei à facro- 1 nbsp;nbsp;nbsp;fandæ Ecclefiæ oblequiu,vocationem /- nbsp;nbsp;delefadamacceptaret. Adprofecutio-nem autem huius rei rex Ludouicus ^-i mifitopem ac cófilium. ita proceres re-gm fimihtèr fecerunt. In Afiainterim Ptolemaidam incole-tes,Holpitalis Rhodi magifter,cætcnq5 nommisLatini proccres,ita Venetisfa-ucbant,vtiurisipforum ea vrbs potius^ quam omniu Ladnorü ete videfetur: |
GENERATIO XLEI. 3«? ecotra Tyrumincolentes,Genuenfibus fauorempro viribus fuperque præfta-bant,vtbæ vrbes tanto captæ Chriftia* norum linguine,deteftando fe/è affli-* gerentbello,quæ à Saraceno turn quic-fcebant.AtManfredus omni penèHc-truria potituscft, omnesque Hetrufei Guelpharum notatipartium,pulfi,Bo. noniam ad Florentinos exules conflu-xcre.Marchiam quoquè Anconitana, dubia fide vacillantem,Manfredusluis partibus conlèntirc coëgit, mox etiàm moliri cœpit,fi poflet Vrbanû pontifi-cem exteris ecclefiæ prouincijs pellere. Saracenos enim ex Aphrica conduélos, alijscóiunxit Saracenis Nuceriainco-Icntibus.hiCampaniam populati funt» Nouellusqueexagro Senenfi mouens, terras Ecclefiæ ihuafit. ANNO Domini i263.apparuit co- ^®“*“’ metes cû magnacâuda,furgens ab Oriente magna luce,vfque ad medium cæ-li,versùs Occidentem fuos radios emit-tens.per tres menfes durauit: quo tempore Vrbanus mortui eftPerufij, amp;itï cathedrali Ecclefia anno Dominiii64-. fepelitur. Hic Vrbanüsiriftituitfólen- Feftumeof* niutem de corpore Chrifti, cuius offi- ^?“* Clifi* cium B, Thomas compofuit, pontifex indulgétias certaspro fefto dedit,qua$ indulgcntias Martinus quintusdupli-cauit,addiditqUe indulgentiâs ieiuna-tibus vigiliam fefti-huius,amp; communi-cantibus in teftö, cuilibet centum dies indulgentiarum, amp;nbsp;tötidem conceffit fequentibus Sacramentum ipfodie, amp;nbsp;quando adinfirmos defertur. Suftulit etiàm eo dic iriterdidionem Eugenius papa ^.indulgcntias à Martino quinto conceflas duplicando. A NNOiió^. Clemens4.Guido element4. ante vocatus,Gallicus e villa S Aegidij papa. ortus,Vrbano eft furrogat*. ledit annis tribus, menfibus nouem. Hic vxorem habuitanteàamp;liberos, aduocatus fa-» mofus, amp;nbsp;regis Francix confiliarius: defunfta vxore,faólus eft epiieopus Podien,amp; poft Narbonen areniepiieopus, tandem Sabinen epiieopus Cardinahs, qui litem inter Henricû regem Angliæ amp;nbsp;Simonem Montisferrati comitéluf-fuscomponereeligitur.Hunc cleétum, Manfredi infidjas timentem, nauigio DD 4 pii- |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. J«» primum, deinde religiofi mendicantis habitu indutu,p terra Perufiu incogni-tu venireaffcrunt.ad quern jjfeâicar-dinales^Viterbiu honorifice deducunt. Obijthoc nbsp;nbsp;nbsp;At Clemens papa ledus, incredibili Vld'^ic'^' ^*^°*^^^^^'^^*^*”^^^°^^quot;^ versus,ac-comesd'e cclerare aduentum ac illi copiasami-Vuirtebcrg,cosq;per Italiam parare contendit,neC diduscum minoriodioquam Vrbanus,in Mafrc-’^'* dumflagrabat.Carolusigiturproperat validis præmiffiscopijs,quçperalpes amp;nbsp;citeriorem Galliampenetrauerant.Ipfe tarnen xxx.nauibus longis Maffilia fol-ue$,per varias inßdias ad Tiberina o Iha peruenit. Referont Carolum benignè à Ro. ac-ceptum, pontificis decreto fenatoré vr-bisfuilïecreatum, quem magiftratum annu fermé adminiftrauit. Dein cardinales à pontificemiffi, Carolum inLa-teranen Ecclefia Hierufalem acSicilia: *^^I*c fegem coronabant*.Illum autéconfiât Carolum didorum regnorum corona ornatumhacconditione,vtfacramen-toadadus,quotan'is feudi nomine 40* millia nummum aureorum Ro.Eccle-Jtia: çerfolueret, néve imperium etiartl vltro oblatum à Germanis reciperet. Caroli copiât, fupcratis Alpibus, ih clfalpinamiamdelcenderanr, fadoque per Flaminiam itinere,omnes fadionis Guelfæ milites lequutur.Eratinter He-trufcos primi Florétini,vtrefert Antó. €xules,qui cum veniffentin prçfentiam regis,Guido cognomento Guerra,or-nàtà óratione Florentinos régi cómen-dabat,auxilium contra Manfredumamp; Friderici genus omne offerebat, amp;vt funditùs deleretur,optabat.quç oratio régi placuit plurimùm. Carolus cum copijs, quæ ex Gallijs iam vénérant, Romamouens,Cepcra-num Cepit, pullö indè Manfredi pfidio, amp;Iàltû Galfinaté occupât, qucMan-fredus iple euftodiendu accepcrat,qua-quam deinde mutato cofilioBeneuen-tum profedus,cxpedare hofteni in pla-nis patentibusq; locis inilituerat, quod plurimùm cquitatu valeret. Germanu deinde oppidu expugnare aggreffus Ca rol’,magna vi cepit.Mahedus cótraélis vndique copijs, ftatuit hollioccurrerc in Samnitibus. Quod poft^ inteUcxit |
Carolus,dimicandi cupidus,illoappli-cuit:nec vlla indè mora: fimul atquèin eófpedum venit, in aciem primus edu-xitjneedetradauitpugnam Mafredus. Cocurfum eft acritèr, pugnaq; dii'i an-ceps fuit,Gcrmanis pro Mafredo,GaIli$ lp Carolo enixe dimicatibus.nce milites iolùm,fed amp;nbsp;reges ipfi cominus pugna-do,eodieplurima difcriminafubiêre. Poft longum certamen Caroli for-tuna amp;nbsp;militum virtusfuperauit,pro- ^ fligatisq; Germanis, Mafredus pugnaS.^^jj,,!*» occiditur. Blondus amp;nbsp;Platina ferunt, dum Carolus laborantibus fuis inten-tiùs fuccurrir,cx equo cónfternatus,ita boftiu animos auxit,vt Mafredus extra ordinem incautiùs pugnas, interfedus ftt.'amp;præter magnam cædem multi no-biles ignobilesque inmanus Caroli de-uencrunt,inter quos lordanus duxamp; Petrus Vbertus eques Florentinus, qui ambo in Prouinciam à Carolo miffi,in carcere vitam finicre.de reliquis Carolus vidoria potitus. ledapud Germanos inueniiManfredum à fuis defcr-tum,occubuifte. Tanta Carolus vidoria potitus,Be-neuentum mouit, vrbemque dedenti-bus vltro ciuibus ingredit.deindè* Ma-refcalcum fuum cum 500. cquitibusin Hetruriam mittit,qui Guclfos extorreS in ciuitates fuas reduceret. Is itaq;^fe-dus,abeütibus fponte Gibelinis,magi-ftratumfinè^juocationeFloréti^con-ftituit,quem accolæ fadionis Guclphç Capitaneum vocant. Indè veró in * Se-nam mouens, omnes Gibelinos Hetru-riæ,maximè veró Pifanos,in fe concita-üit,dum adBonitiucaftrahabet, quod Gibelini acritèr defendebant. Carolus itaquevtroqueregnoinpoteftatem re-ceptó,excepta Nuceria, Saracenis eti-àm pacem concelfit, permiffis fuis legibus in Italiaviucrehple veró cum exer-citu,vocante Pontifice, Viterbium fe contulit. Refcijttum Clemens pontifex,Cun-radinum adolefcentulum Cunradoge-nitum,copias in Germania parare, mot impij curam alfumpfit, amp;CarolüFra-cum rege, in Hctruria vicarium imperij conftituit.contendebantenimdeimpe-rio AIphonfusHilpanus amp;nbsp;Richardus An- |
|
A NATO CHRISTO Anglicus.Infupèr idem Clemens fcn-pfit vniuerfis Cnrifti fidelibus, nè Cun-ladinovtrcgi feriberent Sicilix,nec illi contra Carolum Siciliç regem confilium, auxilium aut fauorem preftarent. Dehocextatcpiftola quæincipit. Ad certitudinérin qua fubiungit, Nos vo-lentes Cunradini ambitum refrenare, oinibus amp;fingulis principibus Alema-uiçjvocem in cl edi o ne Ro.imperatoris babétibus,prohibemusfubpœna cxc5-inunicationis latæ fententiæ ac interdi-âgnècum eligantin Ro.regem, attente quod non licet cligere quenquam, pendenteeledione duorû coram Ro, pontifice,quæ fucratfadade regeCa-fttllæ amp;nbsp;Richardo Cornubiæ comité, vtin eademlt; Sicili’'*'''’ nbsp;nbsp;nbsp;^'5auditis, Cunradinus fcripfitla-^fWt ’”futabilemepiftolam,quæ incipit,Ex ’ abundantia cordis, in quainiunasfib illatasenumeranGonqueriturin prin-cipio delnnocétio 4.quód fibi innoceti nocuerit.Nä Cunradus pater fuus Siciliç rex,condito tcftamento,fetenelluriï in manibus lândæ matris Ecclefiæ reli- . qucrat,amp;quomodó tue papa Innocê-tiusfub pretextu CunradinijaRcrensfe ciusbaiulum, totü regnü occupaucrit, qui turn pofle(fioneadepta,nomé luum extinguereconatus fit,terras ipfius CÛ-«■adim diftribuens in fuos conianguine-osamp;nepotes. Deinde cùm Mafredus ji fe Curadi-uotunc terras regni rccuperauerat,qui tu pfidi a m ot’,a d 1 e, m cutu s m or té i p fi’ Curadini,regnü traxerit,et mortuo In-uocétio Alexadcrfucccdcs, ad illuepi-fcopu Venufinumileratjvbi pacis men-tio fuerat habita: nihilominùs ipfe Ale-xadei pliteras fuas alios ad regnü inui-tauerat:quo mortuo,conlequentcr idê Cunradinus conqueritur de Vrbano, çfibi fuerat inurbanus.Nam leCunra-dino negledo,egerit cü Manfredo,vo-lueritqueeidem acluishçredibus regnü concedere. Etcùm tradatusipleman-fiffet incompletus,idem pontifex in ex-cidiumipfius Cunradini,Carolum in-uitauerit ad regnü. Illo vero pontiHcc defundo, conqueritur quomodó denies papa cótra eum inciemétèregcrit, amp;in regno pdido antiregem erexerit. |
GENERATIO xm |« Nee his contentus,fed amp;nbsp;proceflus ful-minauerit,nonreputaselle fatis, quód contra DEVMamp;omnem iuftitiam abftulerit fibi regnü, niG regni ctiàm ti-tulum tollat:deindè prxfatum Carolu per vniuerfam Italiam imperij vicarium ftatucrit,quo cómodius viresfiias com-primauhæc amp;nbsp;aha nonnulla fcribens, fubintulit fe armis aduersiis Carolum certaturum. ANNO fequenti cùminHetru-ria rex Carolus omes ciuitates quæ pri-ùs Friderici,mox et Mafredifecute fuegt; rant partes,duoper idem tempus affe-* runt nuncjj.‘alter,Cunradinü iam Tri-dentü puenifïc:alter,in vrbe Roma atq; in Sicilia motus terum haudquaq cóte-mnédos,amp; ciuitatum proccrumt^ue de-fediones nunciabat. Perhæctépora Hdicus Fridericus^;, Alphonfo fratrerege Hilpaniæ oxifté-te,profugi, diucrlas peticrunt natióes, id maxime adnixi, vt aliquos fratri bodes facercnt.Fridericus in Apbricam ad Saracenos,Henricus ad regem Francis fe contulit.Rcx Franciç affinitatem tri-umfratrum prætendens, pacem facere contendit. quarè Henricus in Angliam traieçit, dehincGermaniam petijr,vbi Cunradinum è fororeCondantia pro-nepotem,Gbicófentancumrepcrit,co-ditutumque edinter eosclandedinum fœdus, vt rebus ad machinationeitior-dincinccptis,Cunradinus cum exerci- HériciHl-tuin Italiam aduolaret,ibiGbi Héricus fP’quot;* ‘^‘*quot;** viam præpararet. exiens vero e Lier mania Henricus,è Genua Pifas peruenit:il-losincoditutam cum Cunradinoma-ebinationem facile traxit, amp;indcVi-terbium adpontificedéclinât, tâquàm àfratris luperbia amp;nbsp;ambitione profu-gus atq; adeo errabundus, fe cotulit:ma gnaq;largitioncvfusac libcralitate, vt pontificem quoque data mutui nomine pecunia, Gbiobnoxium redderct.qua fretuslargitione, ddeordem tune ciui-tatem Ro. fccit, pariterque inlua du-diatraxit, adeovt ei fenatorium eines obtulerintmagidratum. Quiredijt Vi-terbium,Gmulans fe nolle, cuiCarolus turn author fuit,vt vrbi Ro.pficerctur. Inter hæc Henricus Cunradinû,vt(p-perarct admonens,Pifanique paritèr ab co |
jn lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
co admoniti, claflem triremium 30. edu xerüt,in eamq; clalfcm in portu Romano Capitiu einem Neapolitanuminre-gno Siciliç gratiofum accipiunt, giuf-Friderieuj ^^ Hèricün Aphricœ littora vc6tus,Fri Hjfpanuj. dericumalterüfratremcumrnagna Sa-racenorum manu nauibus impofuit, amp;nbsp;ad Sicilia: littora reuerfus, Curadinum breui affuturum affirmansjplurimalo-ca obtinuit.
Curadinustum Veronam applicn-itjibi^uetribus menfibus fcdit,habès lu pra deccm millia pugnatorum Germa-nicorum.Indèverofiuepecuniarumin. opia,fiue alia caufa,tribus millibus de-ledorum equitum retentis, extera mul titudinem cornes Tirolis reduxit. Fri-dericusHifpanustuncomni penè Sicilia, cxceptisPanormo,Me{Tana,Syracu ftsque pro Cunradino potitus eft.Capi-tiusveró,dum regina vxor Caroli mo-ritur,ac Neapoli Icpelitur, portui Ne-apolitanoclaffeaduedusjuomen Cun radini clamat,qux res Carolum ex He-truriainregnum reuocat,vbirursusNu ceriain quæ defeccrat,obledit : amp;nbsp;dum expugnarenonpoffetjCaftellis in exitu viarum excitatis,barbaram getem clau-ftt,nèfe Cunradino occurrentem impe dirct.
Clinradin» Senenfes amp;Pifani Cunradinum ac-iulii ’quot;‘’■»ttelerarciufterunt.quiPapia perdudus, ad mareLigufticum pcrüenit,amp;Pifa-naclaflèmagnaminagroLücenfi vafti-tatem edidit.Marefcallum Caroli apud Arctium magnoprxlio füpetatum in-terfecit. TumGuidoFetentanus magnas copias ad cumduxitjitniltiqueex Lombardia RomandiolaqüeGuibelini cofluxere. Curadinusbrcul potit’omi HetruriafuiftetjUifi vocatus ab Henrico,Romam prOperaifet.profeóius enim Senas,dcindein agrü Viterbienfem de-fccndit:quemcùm pontifex tranfeun-té vidiflet,prophetica voce vins: Adole-fcens,dixit,hic tanquam vidima ad ex -dem ducitur.
Romamdeindèveniensad ponteMil uiu, Senatoré cum populo obuiam ha-Canradinusbuit, amp;nbsp;tanquam Imperator acceptus, ^*^quot;hDp* ’”Capitolium ducitur. Romx dimifto GuidoncFerentano,cum Omni exerci-tu in regnum properat.Et audios Caro-
lumfâltusCapaniç obtinere,exTibur-tîno^indèin Marforum capeftriave* nivdedudus lacu Fucino ad vetcresa^ duäus, finiftrum montibus claudcnti-busjab oppido Alba deccm Aadijs con-lèdit.
Carolus exaltera parte indedcci-wo ftadio,ad cócaux vallis faucis exer-citum duxit5amp; confilio Alardi Neapolitan!,qui cum Germanis diù militaue-rat^partem exercitiespræmifit cum Ma-refcallo regia vefte induto: ipfe veto ci-tra collem logo veftitus militari, fortil-ßmoquc fibi milite referuato, in infidi-js manfir. Pugnatum eft tribus horis du bio martc:fed poftquam ad intima regi$ agminaventum eftj amp;nbsp;Marefcallus ad terram proftratus ac interfeêlus, cla-mantibus cunéhs regem elle captü,Ger mani quoquè Ck hi gin fubfidijs erant, nè expertes viótonx forent,fe(c pugna: admiieucrunt ; ita profligatis hoftibus, quum pafsim fuga fiefet, viftor quoquè infequendo diffipatur. vagus miles amp;prxd3eintentus,quaficcrtjfiimusvi-âor exultabat,amp;maxima pars fugi entes in(ccuta,fefc longè à confpeétu abl-tulerat.
Tune rex Carolus circundudarepente deledorum acie,in campum pri-miim delcendit,ftrudoqueip{e amp;nbsp;den-foagminefparlós inuadit, multis fub-ita vi opprcïfis,aut in fugam verfi$:in ipfaq; figna Cu'nradinifert^ac vno mo-mento àiffipat. Cunradinus autem ad Integra Caroli figna ftupefaâus, vndè hxc vis, vndè nouus miles ifte,interro-gat: amp;nbsp;cum è vidorc viftum fe cerne-ret Cunradinus acAuftrix dux Fride-ricus, adolefcenti xtatcambo,ficutin fortunapares,figna luavbitoto prxlij tempore fuerant, confulto relinquen-tes,fecefferunt.
Equidemcureum Fridericum ex Auftrix domoprognatum fuiftedicat, miror, cum vltimus ciusgentisFrideri-cusinbello Hugarico nupèrceciderit. Scd aiunt hunc ßadenfem, è ducis Au-ftrix filiaortum.
At per hunc modumoppreffishoftibus, visoria plena Carolus potitus eft. Igitur Cunradinum inter cada-uerad^uquxfitum,amp;non inuentum, Ca-
|
' A NATO CHRISTO Carolusfumma diligentia perquiri feen qiiaquauersùm.Cunradinus agalo-nisteftus cuculla,Romamperuenit, amp;nbsp;(lux Fridericus à Guidone Ferentano, quem ibi reliquerantjexceptus eft. Vcri'im aduenientibus Romanis ci-uibusdiuerlæ faéfionis, qui ab Hcnri-co*paitisCûradini dudùm pulfi,cum Carolompugna fuerant, ducibus Vr-finisamp;SabeHiSjCunradinus mox reli-â:avrbejAfturam incognitus petijt,eo côfilio,vcindc Pifas nauigareu fed pro-ditusàpilcatore,qui eum pilcatorialca phaduceredebebat. Quu cnim pecunia iióhaberet, annulum manu extradum illipignus dédit. Atpifcator annulum tjuibufdam oftcndit,de valoreinterro-gansiqui permotij vndè haberet annu-Îunijquçi-ût.'ad quod pifcator,adolc{cé lis elle liberal! forma, habitu autéfordi dojrefpôdit.llbitaquc Cunradinum fu Ipicantes eße, adolefccntcs capiunt,amp; %^. adCarolum odauodie poftpræbu du-\ quot;'’'’cunt;quigaudens,cosmoxcarceri man cipat,annoDni n68.fecundùm Blon-duin,fiuequodalij putant,i267. Pontifex,vtextatepiflola quæ inci-pitjScimus, continuo feripßt Ludoui-ço Francorum regi,eum ad congauden dliminuitans,quomodóetiam Carolus ''iétor,Cunradinum amp;nbsp;nobilem virum Fridcncum,qui fibi nomen DucisAu-ftnæ vlurparet, cum (uis aciebus pro-ftratoscepcrit. Subiungitc|ueinfin.c, Pro tatoergobenefido dcuotiflij ani-nius in iubilum fupernælaudislætâtèr exurgar. Carolus itaq; Ncapolimduci fecit c6-pcditü,poftmultasq; oftentationes ad pompam,Cunradinum vna cum Fride-(i^ ’■gt;eodecapitariiuffit. Perhune modum Cunradinusprimo adhuc flore adole-*'Wtinii ^eenspotius quam vir,pcrqt,oc cum co .^fcrandus Pß^encusdux. Cunradinusiftefuit vl teiitiu, timusduxSueuiæjdecuiuslugubri fa-tocxtatepiflola quæ incipit,Ïllvstris rcgisCunradiniin Carol urn illußrem, et inquit,dcplorans regem Cunradinû, Impcratorum antiqua proiapia propa-g3tum,caulam rationabilcquanuis in-telicibns aulpicijs prolequentem,nó ar-mis,nó in prçlio, ledinerinem nequitèr eaptum,poll diutumumcarcertm,poft |
GENERATIO XLIir. pj probrolaludibria,poftmultas exeo fadas oftentationes ad pompam, vbi iam eum per Campaniam amp;nbsp;Neapolim vfq; jgnominiosè poft te traxeras, contra iu ftitiam,immóamp; contra DEVM, contra cóceflam ei pluriès lecuritatcm,Gon tra ius omnebe]li,contraconfuetudine prifcis moribus approbatam,quemTu Caroleimmanitèr pnuafti,hutcgencri. pro nedare rependens abiynthium,vt q Comitatum Prouinciæ cum vxore de gratia Ipeciali à Friderico Cunradini auo acceperis, fidelitatisq; illi lacranié-tumproiebæredibusej; luispræftiteris. O rex Cu nrade, tempore tuoprçpo-tens in vrbe tua Neapoli, quam tantis olim fumptibus, tatis labonbus domui-fti,tuusccccnat’indigna nece damna-tus eft.Væ tibi milefandepuer,qui tan-tæ fidei tbelaürum tuis abftulifti,tua cum talitèr rupit hla intempeftiua Par-CARvMmanus. O triftis amp;nbsp;milcra materjin hune Icruata dolorem, quæ ta-’^ litantoquefiliodeorbaris. Oconiunx infelix eins, quç nullum in orbe tibi de-cætero virum repenesipfi paré. Oprç-triftes Bauariç duces,quç fufeeptum in vlnis vedræ fororis ab vtero magis edu-câftis cundtm filium, quàm nepotem. PlangcdolentèrGermania mœfta nu-trix eius,carcns alumnocharilïîmo,da-mno cum graui,feddcdecore grauiori. Plage dolorofa Sueuia peculiaris hærc-ditas,naturali principe vitupabilitèr vi-duata.Plage vehementer Italia, quoni-am ccciditcaputtuum,in quoadcó fpe-rabas.Mifcrum Siciliæ regnum plange, quód intra tua vilcera verudominu tu-um,obtuïredemptioncm,vidiftidecol-latum. Plage infortunata lerulalem, ƒ-ditoregetuo,quofacilefuiflesin integrum reftituta. Nondeluntetiam qui fcribant,Ca-rolum conluluiflcPontificem decarce-ratis,an cos deberet neci tradere: relpon difteque Pontiheem, quód fieri de Cun radmoiuftitianon negaret: qua relpon fione vtdemandatoPontificis authori-tateque, Carolus Curadinum necaue-rit.Dchoc Angelus m l.gna.C.delecud, nuptijs. Superar adhuc Entius filius Frideri-cifecûdijledilIegitim’jSardiniæ quondam |
|
^4 TOU. NAVC. CHRONOS VOLVMEN TERT. dàm rex, qui lon^o temporeBononix tentusfuitincufîodia.vbiamp;poftmodu tntn inter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, «u», annoDominii27i.eitmortuus,achono rificcînecclefia,ranâi Dominici fepul-tus:de quoferibit Antoninus, quod in ipfo finem ba buit(vt verbis eius vtar)^-genics vipea Friderici. Et fubiugic Hic bene aduertat fideles vniuerfi, quem fa-ciant finem perfecutores Ecclefiae, vti-què miferrimum in anima amp;nbsp;corpore. Cum enim Excomunicati morerentur, quornodoregnumcælorûingredi me-ruerunt?Propter quod amp;nbsp;fepultura Ec clefiafticaindigni iudicati funt: Et regno Sicilia: amp;impcrioRomanocû Infinitis diuitijs exterminati, ad inferos de-fcenderunt,Fridericus2.cum patre fuo Henrico,amp; cu filijs fuis Cunrado,Man fredo,Cüradino amp;Entiorebellibus amp; perfccutoribusEcclefiæ.Hæcille. Nonpolïumhocinlocoiuftumdif. fimularedolorem,non quod cupia ma* lefadaDucum Sueuiæ prefatorum lau tutisofor«dare,quosoptarein pace Eedeuæ qui-hlsoSue- euifle.Sedquidfibi vult Antoninus, vir nanturquot;'*” alioquircligiolu$,dodus amp;nbsp;Arebiepi-fcopus,quôdtantoperèinuebiturin il-los mortuos, vt fcribat eos in Excomma nicatione deceffilfe, amp;nbsp;perpétua morte damnatos,cùm certûfatisbabeat,Hen-ricum catboiieè mortuum,amp; Cbriftia-na fepultura fundum ?De Friderico no ita conftat.Non défunt tarnen,qui leri bant cumin extremis laborantem, à,'Ca pellanofuo fuiffe abfolutum, quod in needfitatis articulo cuibbet Sacerdoti videtur elfe permiflum.Extitit «amp; in Ec-clefia fcpultus. Cunradus rex compos mentis amp;nbsp;cum teftamento legitur mor-tuUSjamp;vtiprincepsCatbolicus in Ec-defiaÏepültus, Cûradinus quoquè ad-olefèésquidiudicarein tam arduis négoces poluit?amp;fipeccauit,tamen cum poenitendi tempus fufficicns babüerit, quis eum immemorem lux lalutisin extremis iudicabit? Entium vero condc- mnare,videtur friuolu, quemipfe Antoninus Icribit poft longam captiuita-tcmincarcercmortuum,amp; à Bononi-enfibusinEcclefia landi Dominici fe-pultu. Proindè vellcm, quodvir cautus in mortuos tamfeuera non tubfletfen- tentiam. |
VETVSTISSIMAE VERlS- SIMAEQJ/E SVEVQRVM LAVDES. ATqui mira rerummutatio, amp;fiu-xagenerisbumani gloria. Sueuo-rum gens inter prifcos Germaniæ popu losfama rerum geftarum amp;nbsp;probitate, finècontrouerfia illuftriorportio fuin cuiust^; gloria eoufquè creuiffe memo* ratur,quôd virtute amp;nbsp;armis imperiû or* bis meruerit,illudque lupra Vnius fecu-li fpatiu magnificentiflimè tenuit ac g^i bernauit. bæceadem viduatafuis prin-cipibus,nefcioquainiquitatefortunar, nèdicamign.iuia, mox fubftitit, quafi non extct,cuius rei gratia famam fuani extêdcre,aut quod minus eft, tueri pol-fit.Non defunt Sueuis vires,nó potétia, nondeniquè bominum copia, eoruW quorum autboritate amp;nbsp;fapiêtia refpu^ blica poffitgubernari, Sed vbi vnufqfq; priuatç potentiç ftudet,nemo eft qui de rep.benè fenriat,aut quod fentit, ad cd-munem vtilitaté rcferat.Nibil miru fi in rebus pacis amp;nbsp;belli confufa funt omia, amp;cónderatè nibil fiatjtandcmqueglo' ria qua diu floruerût Sueui, necefsè eft intereat. Ci'im verodeSueuia Sueuorumque moribus adeó multa memoradaq; apud vetercs inueniant fcripta,fcitu amp;nbsp;laudc dignilfima: baud ab re putauerim, hoc in loco ob patriæ amorem,etfi non oîa, illuftryora tamen,q Iparsim de bis man-datafuntliteriSjamp; quæinuenire potui» in vnum redigere,fimulqucmoftroruni temporu ratióem babere: ad quod cunt neminem adbuc animum adieciftecom percrim,fperoprorcrum geftarum co-gnitione bunc noftrum laborem nd fore fiiperuacuum. Poft confufioncm linguaru vnaquç-Oti quegens pofleditterram aliquam. Vn-'“’ de defcédcntesdeïapbctfilio Noae,obti nueruntEuropam.ab bis fimul egrefla eftamp;gensSucuoru,qux magnam pattern Germa niç à prifeis memoraturpof fedifle. Cor.jTacitusdefitu amp;moribus Germaniçrefert, Sueuosmaiorem partem Germaniçobtinere,proprijs tarnen nominibus nationibusque dilcretos.Ec Strabo cômentar.7. Sueuorum, inquit, gens amplilfima.à Rbeno liquidem vfqj |
|
A NATO CHRISTO âd Albîm fluuium peruenit,eorû ctiàm portio trâs Albim loca depafcitur. Vn-de veto didi fint Sueuijvanât,vtin plu-fibus aliarum gctium appellationibus^ fóptores.Berofus nanque,qui floruit ante Monarchiam Magni Älexandri, lib.j.fubBaleo rege xj. AlTyrioru: poft j^ aliqua^inquit, apudTuifcones régnât ”*• Sueims,ïuperquoIoh,Annius Viter-bienfis fcribcns,deSueuo,inquit,Ger-manorum rege, non cft dubium, cfle cum qui Sueuos condidi^quorum me-minerut Plinius in natur, hift. amp;nbsp;Cor. Tac. de inoribus Germanorum. Et fie fecundùm Berolum.Sucui non defeen-dcrunt à laphet, lcd à Tuifeone 4. filio Noæ, quem génuit poft diluuium,à quo Germania Sarmatæ origine du-xêrc. Con fentit Cor.Taci.in priori lib. demoribus Gerrn. Tuifeonemeanunt deum terra cditum,amp; filium Mannum, originem gentis conditoresque. Concordant fans antiqua (cripta in ^’quot;M Burego oppido Sueuiæ nobili, quibus babetur, quôd duo reges ibi habitauc-hntjindc didum eftDuregum,vulgo Zurich, id eft, ^unffteß. concurrunt cnimibl duoregna, Sueuorum amp;Arc-latcnfe,diuiduntur tarnen fluuio.oppi-dummaius códidit Sucuusrex Sueuo-rurrijà quo Sucuia nomen accepiftefer-Iur:minu5 oppidum condidicThuricus ^aój ’f®’^ Arclatenüum.Alij vcro,vt Plinius, Sueuos nuncupatosà Sueuo monte, q abortu lólisGcrmanix initiu facit, amp;nbsp;ciim permaximus fit, ad Cimbrum vlq; promontorium tcnditur, qui mons amp;nbsp;fluuio nomenindidiflreputatur,amp;di-ftuseftSueuus-.hodicOderafeuGutu-li,fluens ex mótibus Boëmix.Vtiunq; faluari poteft, amp;nbsp;quód Sucuus rcx author fucrit Sueuorum, à quo amp;nbsp;mons diftusfucritSueuus, amp;nbsp;ab vtroq;Sue-uianomen acceperit.Ethicmonscon-dependet, Iccundiim aliquos, Riphæ-isamp;Hyperborcis montibus, amp;nbsp;in parite rdpicit Pannoniam vno cornu, alio pontum Euxinum, amp;cohæret monti Vcnedico cótra Sarmatiam,vbi amp;nbsp;Ve-nedicus finus.Vndè quihabitabantiu-\^ xta Vcnedicumfinum,dicebantur Ve-''«iÿ ’ nedes,td eft, Vandali;amp; habitâtes luxta Sueuum montem,dicebantur Sueui. |
GE NE RATIO XLUl 31$ Nee miretur quis nos, qui fumus 41-pe Rhenum, à tam diftante monteap-pcllari, cumantiquitus Sueuiaa Rhe-no vlq;adAlbim fluuium amp;vltrainue-niaturprotenfafuifle,vtprçdidum eft. Et funt qui dicunt,Carpathum mótem efle Sueuü:quod minime mihi videtur. ex eo enim monteoritur fluuius Tibi-fcus, vers lis meridié fluens, amp;nbsp;exonera-turin Danubium, vbi demiim vrbsTi-bifcus.Eami^ucregionem adhuc tenent Germani, Septemcaftrenfesdidi. Erat ctiàm antiquities difterentia inter Sueuos: aliqui dicebantur Sueui Senones, alteri Sueui Angli, cjuéadmodi'im me minit Ptnlcmæus amp;Cor. Taci.quorü nomina intericre, nifi dicere velimus, ex quo terra Sueuorum ad Albim fluuium amp;nbsp;fêptentrionem in ditionem Sa-xonum perucniflenarratur,Sueui Angli hodic in Saxonibus pcrmanent,a q-bus SaxonibusAnglis,Britanniapoft-ea vida, Anglia fertur dida. Sucuia finibusiftis state noftrade'^quot;'“’**^ fcripta eft: ab Oriente Boioarijs,ab oc- quot;’“”’ cafu Allatcnfbus amp;nbsp;Rheno iungicur, alpium iiiga ameridie habet, afepten-trioneFranconiam.Alemaniam nomi-nantSueuiam pleriqueàlacuLemano, qiicm hi Laufanenfem lacum,à quo no putârim didos Sueuos Alemanos, hi Lindomagu fortafsè ineptiùs,hi Con-ftantienfe flume feribunt.Cui fentétis Albertus Magnus Sueuus,in lib.cuiti-tulum fecit, de natura locorum, adfti-pulatur.Quarta Occidétales genres c5-tinet, Getas,Thuringos, Herulos, Sar-matas, Marcomannos, Longobardos, Sueuos,Alemanos, qui à Lemano ma-ximo ftagno,quod an te radices alpium diftunditur, per ciiius medium tranfit Rhenus,nomé haben t. Atq; eo quidem arguméto conftat,cur Sueuia fola Ale- Sok Sucuia mania ohm dida fucrit,vndè amp;nbsp;Alema- Alemania. noru principum, hoc eft^ Sueuorii fre-quenseftin hiftoria mctio.Sueiuaitaq; totiusGermaniae inueniturefleportio fuprema.lóla nanq;duobus fluuijs to-tius Germania: clariflimis, Rheno atq; DanublO irrigatur, quorum alter mo-dicoflcxuin*Occidctem verlus Ocea- t„onem no milcetur, alter cdiuerso m Orienté defluit.de hoc Gotfredus inquit: E E J^^a^ |
|
316 TOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. ^''^it^Sueuorum eiejgt;oß amp;lellacanamus. I“ ans tit 7)anulgt;tJjmmu nandßitur or ruw, C^i/aat/Jugaria,7^r^ema,Gr^cia^orru. y^inusaè aïrocat^ens^ mei/iairrigat intima terra. C^iftrorumlatè coj^iamulta^atet. Sueuia hçc partim plana eft,partim Fcrtilitas montola, ager regionis fertihs, cuius ^“®^* nulla pars incultaiacet, prster fi quid autlacusaut mótes autfyluç occupât. Nemora multa,venatio frequens,fru-mcntorû abundatia,pecorü magna vis, cóualles plurima: perennibus riuis da-riflimæ, vndiquè amnes procurrunt, quilevniuerfiin Rhenu Danubiumve exoneiant.idqueexperimcnto compcr-Miri quid- tüeftmirabiledilt;ftu,quodamnes quiq; *^’'’’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex vno etia aliquandó Icaturientes fonte, fi Danubio influunt, anguillis ca-rcnt;fiveró Rheno illabuntur, anguil-lasnutriunt. Totain(upèr regio falubritategau-dcnSjCelebratiffimisvrbibus^vicis amp;C3-ftellis refcrta, arces excelfæ, natura amp;nbsp;artemunitæ, amp;nbsp;quæ ad Chriftiana re-ligionemfpeélant, pulcherrimis ac di-tilfimistemplis, collegijs, monafterijs, variorum ordinum fexus vtriufque,ba-filicis parochialibusq; Ecclefijs eftex-ornata.Circa montes ferrum habet,argentum procréât ac metalla: gens po-pulofa,fortis,audax amp;nbsp;bellicofa,pro-cero corpore, flauo crine, venuft^ facie amp;decora,ingcniofingulari prædi-ta, pra: ftantiffima Germanorum à Plu-tarchodida. In Sueuia oritur Danubius feu Ifter Danubius eeleberrimum Europæ totius flumen, Sueuiiflu- 3b Occiduofluit in Orientem,primo men. lentus,dcin ault;ftus6o.fluminibuSj cla-riffimas genres alluens, tandem y.oftijs mare Ponticum ingreditur.Fontes Da-nubij funt haudprocula Rotuuila,in villa ^DoncfcbitigcH / cui 1oco à Danubio nomé efïe puto. Eius apudferipto-res amp;nbsp;multa amp;nbsp;Celebris eft mentio. nam* Herodotus in Melpomene Iftrum ait apudCeltas ortum,totam penè Euro-pam emetiri. Celtarum veró communis appcllatio Germanis fuit apud vetu-ftiflcriptores.Solinusin memorabilib’ feutentiam noftram cófirmat,cum ait: Ifter Germanicis iugis oritur, etfufus |
móte qui Rauracos Gallic adlpedat,f. agrüBafilecfem,que hçcmontana,vo-dè Danubius orit,adfpiciut. Sexaginta amnesinfcrecipit,omes ferme nauiga' biles, feptem oftijs pontum influit. E*^ Cor.Taci. montem vbi eft ortus fluWi' nis,Abnobam appellat, id quod amp;nbsp;PH' Abo’ mus fenbit capital.quarti. Aliquató obfcurius,amp; quoad homi-niGrçco licuit, Strabo in primo mqt, fontes Iftri effe amotibus fupra Adriati-cu,fortalsis alpes putar,quasGrçci leic poft Adriaticü feu Tyrrhenu delcriptu incipereputant. EtStrabo alioinloco lib.4. Apœninû defcribens,ait.' Ifterah bifce montib’in multa diuilus capita,fu mit originé.In7. CæterùmTiberi’àla-cu vnius diei progreftus iter,Iftri fontes adfpexit,et ab eo paululùm ablunt abêti j.lacû(credo) pu tat Co nftâtienfem, à quo vnius dieiitinere diftat Rhetij. At-qut DionyfiusByzatius in *perihegeß probèrem exequitur: alpcsprimumde-fcribit,quibus ortum Rbeni dcdit;poft ortum Rheni, fine lub Rheno, id quod reipfa conftat,oriri Iftruminquit.eius hoe carmen eft, vtdiligentius exami-netur poema: f«V^»«1’J/t/l(»i7r(TtA\«Ta/quot;ijgt;®-(yf@-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I amp;reliqua. Atqucomnia quidem, qu» hof loco difputatafunt, eó (pedant, vt Sueuiæ deberi ortü Danubij feu Iftri, etiam vetuftiftimorufcriptoru authori-tatc(nam res confiât) intclligatur. Hic Ifter hue Danubius, Sueuiam omnern influas fecatpartes, amp;rcâ:iùs, vtdidici, quam faciant Alpcs.inlatere mcriflionali Danubij, (uperior eftSue-uia,i n latere veró (eptétrionali inferior. Sueuia fuperior, etiam Rhetia lêcu-dum Anshelmum eftflida, de qiioil-RhetiaS“’' ludPauli Orofp lib.primo: Pannonia,““^quot;?* inquit, Noricum amp;nbsp;Rhetia habent in Oriente IVloefiani,à mcridiclftriam,ab Aphrico Alpes Apoeninas, ab occafu Galliam Bclgicam, amp;nbsp;à circio Danubij fontem, amp;nbsp;limitem qui Germaniami Galha dilcernit, à fcptentrionc Danu-bi u m amp;nbsp;Germ a n iam : q u od n on c ft a li-ud dicere, quam quód Rhetia habet ab OriéteBauariam,a meridie alpes Apoeninas, ah Occidente Galliam Bclgi-cam,à(eptétrjonç Danubium. additamp; G er- |
|
A NATO CHRI5TO Att-Rheti ®®f™®”’5gt;lt;]uw olim Danubius limes 'quot;»Germ, ^•'^tinter Rhetiam feu fuperiorem Suc-^J^Mea, uiam, amp;nbsp;Germania, teftis eft Corn.Ta-ci.defituGermaniaedumait: Omnis à ^^jRlïetijs amp;nbsp;Pannonijs Rheno amp;nbsp;D.,gubio fluminibus Germania fepara-tur. Concordatfatis Cl.Ptolemxusin cofmographia fua. Ita amp;nbsp;intelligendi funt Ifidorus ac BartholomxuSj qui dicunt Rhetia elfe Rhenenlêm prouinciam, quiaeam ab vnaparte Rhenus circunfluit.Confen-tit Solinus fatis, vbl de Gallis mentionê facivfi Thracia fit petenda,excipit ager Rheticus, optimus frugibus amp;nbsp;ferax, Brigatinolacu nobilis. Cxterum quo-modo duplex fit Rhetia, Alpeftris amp;nbsp;Campeftris feu tranfalpina alia, videri poteftStrabo: amp;nbsp;luftinus quidem ait, Tulcos duce Rheto, auitis ledib’ amil-fiSjAlpes occupafle. Superior Sueuia olim etiam Rhetia diéla eft, terra habens multas ciuitatcs amp;nbsp;oppida valdè firma, cuius gleba eft frudifera, amp;nbsp;vinifera in multis locis, gens fortis in vita amp;moribus.funtin ea nobihlfimx ciuitatcs, Augufta Vinde-lica,amp; Conftantia, quarum vna Noricum, altera Gallos IcuHeluetiosad-Ipeftat. ^agurta Augufta vrbseftinclyta atquevetu-^indclica fta cuiusoriginem aliqui oftendcre vo-lentes vctuliinimam, gentc Sueuorum alaphet delcendétem, earn primum in-habitaffe prouinciam fenbunt. venien-tes,aiüt, Sueui ad Rhetiamjlocu aptum confiderantes,ad tuendum veró natura munitum,ob cócurfum duorum rapi-diffimorum fluuiorum Vindx amp;Lici, hanevrbem primu ædificauerût,camq; Ijcun ^indeheaa Vinda amp;nbsp;Lico appellabat: eaem regio poftea vfque adalpesVin-dclica dicebatur, vniuerfa^ue montana pars in Orientem amp;nbsp;auftrum vergens,à Rhetis Vindclicisqj tenebatur, vt Strabo ponit.Eam autemmore vetufto val-loac folTa cinxerunt. Nonnihil ex huius vrbis monumen-tisluprà cómemoraui in generali Ger-^ 1 manorum dclcnptione. huicdantple-'^ü- ?’li^®*'i®namcladcm,etfi Strabo in 7. *!• inCherufciscxlum Qmntilium affir-met. fedad Auguftam mgenti periculo |
GE NE RATIO XLUL 337 laboratum effe Romanis,cæforum mo-numenia indicant,amp; locus qui Perdita legio, vulgo *PcrU3/dicitur,amp; @nCC^$ SltKlf/quod ibl cæfus fit Græcus Auar, qui Maecdonieam Icgionem ducebat. epitaphij, quod adhuc vifit, fuprà mc-minimus: Hii nomen terrif ’So^uJif datregi^/rôles Grac’^.^iuar^S ueulf/ecuills de more lit at*. Et poft Quintilij cladem, Tiberius Drufusque annosj. in Vindelicisreli-quisqüevicinijs cgêre continuobello, dum tandem acceptis in fidem illis,Au-guftus vrbem Vindelicam Romanis ha- ^^^ ^(^^^ bitatoribus dedit.vndè Auguftç opinor ^jæ nomen, nomen extat hodiè. ANNO dein falutis 95$.Hungari Germaniam,amp;pra:cipuè Sueuiam va-ftantes, Auguftam obfident, varijsque cladibus Noricos, Rhetios amp;nbsp;Sueuos afflixerunt.Tum Othoprimus imperator aduersiis eos pluribus diebus certa-uitjtademc^j ad internecionem delcuit. tres quoquè in eo bello regulos eorum captos,a militibus fuis,adeumperdu-Öos, cum ob clcmentiam feruare cona-retur,Sueui eo nolente fufpendio neca-runt.Vltima hxcapud Auguftam pu-gna habita fuit atq; viéloria.Fertur au-tem S. Vdalricusinterfuiflre,qui poftei ineadem vrbe migrât confelfor, ponti-ficio fecundùm Deum peraólo. Conftantia vero ciuitas, fuperlacu per quem trafit Rhenus, eft fita,vrbs nó admodùm magna,fed opuléta amp;nbsp;famo-fa,in cui’ agro finit Sueuia,à qua baud longe fita eft fylua, vulgo ©C^Wd^dî diâa,nec procùl Abnobæ iuga,atq; ad S.Gallum oppida ciitota Durgaudia, cenfentur àplerifq; deSueuia.hinc in Sequentia de S.GiiWojSuewa/ùauemti-H Galle dono/atriam. Conftantia autem dida inuenitur à Condanti» Conftantio, Con ftâtini cùm priùsGannodurum Maeni pâtre, Gannoduçs feu Vitu. Indicat hoc tabula marmorea in Eccle-fia S. Cunradi in latere, vbi inuenitur vetuftis literis ità conferiptum: Pro/e mænta yrli^ T^en/i^ lacu emergent, mr-sùsin alueum redit ^amœnifimum^ueTenaculum Jùî reddit. Haccœpit vrbeanno Ialutis«4i4. concilium generalcad Ichifma tollcndum,quod*39.annis du- EE 2 rauit. |
|
gt;18 ' lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT. Rheni fontei. '“? rauit, Sigifmundi CæfarisiuflTu amp;in-oinaucn. , n r duUna congregatum ; tres enim fuc-rant, qui le pro papa gerebant, lohanr nes, Gregorius,amp;Benedidus, quibus per concilium motis, canonicè præfi^ citur Martinus quintus,de quoin ge-nerationedicet 48. migrauithac in vr-beCuradusepikopus, amp;nbsp;inter lanótos eftrelatus. Cóftanticn lacus. Cellenfis lacus. Rhenus auté fluuiusamoeniffimus, Rheticarum alpium inacceflb ac præ-cipiti vertice ortus,fontcs habetin al-tiffimo alpiüiugo.defluit veró ad aqui-lonem, prinium aui'^omeatuper con-ualles amp;nbsp;abrupta montium, Curien-{cmq; percurrens agrum,fines Sueuo-rum ingredituijmoxq; duos lacus præ-claros efficit, Venetum amp;Acromuin, vtPomp. Mela nominat. hi nunc à loco amp;nbsp;dominijsnomen trahunt. fuperi-or,quondam Brigantinus feu Podamicus, vulgó Q^OÖCnfCf/ nunc Conftan-tienfis lacus appellatur: inferior veró, ab oppido Cella Rudolphi, Cellenfis lacus ab incolis dicitur, ad lacum fupe-riorem Conftantia vrbs eft fita. Deinde aliquantópóftfecundum lacupro-creans flexuoio littorum anfraäu, va-rijsrupibus faxofisque incitatus, pau-ló inferius Rauracos,hodiè Bafilea no-bilem vrbem,Argentinam, Spira, Vor-matiam, Moguntiam, Confluentiarn, Coloni3m,Germaniæ ciuitates allucs, in Oceanum Germanicu multis oftijs cftunditur, Lacus Conftanticn omium eft amœ-Biffimus,multaq; caftella,oppida amp;nbsp;vi-cos vndiquaquè per ripas habet, aqua eft nitida fundo perfpicuo, pikes fert varios quidem amp;nbsp;multiplices;tcrra cir-cùmiacens,ferax vini triticique, amp;ar-boribus domcfticisegregiè eftconfita: regionisforma fuprà quàm dicipoteft pulchra, vniuerfa Ixta, vnamque faci-em longè lateque contexens; taceo na-uigia,quibus quoquè adportatur aue-hunturque necelTaria omnia. Lacus ve-ró inferior ,Cellcfisdiüus, minor prio# re, alias non minori prædituseft in fe tæ funt planitics, vrbes crebræ, caftef la amp;nbsp;vici innumcrabiles, arces munitç, riui,amnesque plurimi, amp;nbsp;nemora ad vfum plane accommoda. Ager qui Danubio irrigatur, amp;nbsp;qui Auguftain al-pesque Iftro adiacentes re/picit, netis caret, estera copiosè profert.Rc' liqua pars vicinior lacuiConftantien- ^ P^’' gy*uin voluptate. InterConftantiam amp;nbsp;Auguftavr-bcs,inlongum amp;per tranfuerluminnere inumdierumplus minusvejmui- lesamp;Germanos. |
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 11 invites nutrit: rcmotiorautem^Albo-goiadi(fta,adalpes Rheticas vfqueper-currens,longèlateque paluftrisamp; ne-morofa eft,diues pecorumjiade amp;nbsp;car-nibusabundans, linoq; facitquæftuni maximum, populus martialis amp;robu-ftus. Versus occafuma capite Danubij interq; Cellenfem lacum, pagus eft fa- Heg* mofus,vulgó Jpcf^OUdidus, m quop-ter nonnulla oppida amp;nbsp;villas, in montium iugis caftra funt amp;nbsp;arcesplurimc, natura amp;nbsp;arte munitæ, quafi toti* Sue-uiæ videantur elfepropugnacula. Adiacet quoquè trans Rhenumalter infignis pagus Tigurinus; in co fi-tum eft nobile amp;nbsp;antiquiffimum oppidum, à duobus regnis Sucuorum amp;nbsp;Arelatenfium ibidèm confinicntibus, vt famaeft,lcriptumq; inucnitur,Du-regum nomen accipiens,quód fitduo-rum regum.Suntenimduo oppida vni-us nominis.minus,a quodam regeArelatenfium Turico, fertur cfteconditu: maius veró, à rege Sucuorum cui nomen erat Sucuus: ideoquepagus cum oppido,Sueuici iuris eft habitus, vtin chronicis ibidèm latius habetur. Interior veró Sueuia, Danubio feu Iftro flumine à fuperiori dikernitur. Propefontes eius fluminis,prxclaraeft lylua, incolx (Sc^tVar^tvafó/ id eft, ^,, ^^,^1^ fyluam nigra vocant.Hanc caputHer- pj^jy#» cynia: lylux elfe volunt.ld quod.^fr Hetcyquot;'' (tUgCn pagus prope oppidum 'ïötïlöR^ indicat. Sed Hercynia: lyluæ latitudi- . (.„i nem nouem elle dierum, author eftlu- ’’ lius Cxlar: longitudo veró kxaginta dierum,tefte Pom.Mela,iter occupât. Oritur autem afinibus Hcluetiorum, Nemetum amp;nbsp;Rauracorum,rcéfac]; flu- | minisDanubij regione peruenitad fines Dacorum atque Auarum: hoe eft j dicere, quód oritur à Rheno, qui lunes eft inter Heluetios, Rauracos, Neme- i Adfti- |
A NATO CHRISTO
Adftipulatur Strabo li.4. Iftri,inqt, fontes iuxta Sueuos amp;nbsp;Hercyniam fyl-uam funt. amp;nbsp;in y.Iib, Ac,inquitjHercy# nia iylua^ceris cft arboribus, cui qui-tic amp;nbsp;Iftri fontes ac Rheni proximi funt, inter vtrunquelacus amp;eftufæ de Rhe-no pa]udes.amp;poft pauca;Hercynia fyl-ua màg'is,quàm Iftri fontcs,in auftrum vergit, adeó vt èGalliain Hercyniam tendenti, prius lacumtranfire opus fit, deindèlftrum, pofteaiam per faciliora loca montanasqueplanities adHercyniam fyluam funt acceflus. Cæterùm fiberius à lacu vnius dici progreftus iter, Iftri fontes adCpexit^aheo Rhetij paulùmabfunt.Ifteeft lacusConftan-tienfis vel Cellenfis, ex vcrilfima con-iedura.
Ergo his indicijs conftat,vetcres ap-pellafleHercyniumfaltum,qu3m modo fyluam nigramdicimus.Coniedura exIftri, Heluetiorum amp;nbsp;Rauracorum vicinitateproba eft.AtBacenas fyluam aliam,quam Hercyniam pleriq; putat, earnfcilicctquam diuidereaiut Sueuos àChcrufeis, arbitrati regioné inter ni-gram fyluam amp;Rhcnum,Cherufcorü patriam effe. Atqui longè alia cft apud vetuftos authores Cherufeorum defcri ptio. Suntilli Herrnunduns*C*’attisq; affines populis: opinor cos didos, qui Marchiam hodiè habent antiqua,haud prociil à Saxonum ditionc. Nam A1-bim flumen cos ohm accoluifle,con-ftatex Aufonio,
t^i/^im Haltere (l^eru/ci.
Cæterùm fortiffimam gentem fcri-ptores cognominat. Tu Strabonem vi-dein vij.ltaquc crediderim ego^portio-nemiHam inter nigram fyluam etRhe-num, quam ifti Cherufeorum dicunt, Sueuiæ connumerandam effe,quod amp;nbsp;inuenitur apud antiquamonaftcriain Brifgaudia.Eft enim Sueuia, vtrefert Bartol, de propriet, rcrum, Rhenenfis prouincia,amp;habet Alfatiam cumRhe-no à meridiè. V ndè de rege Alem anoru Ammianus Mar.lib.i5.fcribit,quodcius regis pagi, Rheni ripis vlterionbus ad-hærebant,fcilicct ex oppofito Argcnti-næ.Hinc Strabo li. vq.Sueuia, inquit,a Rheno vfq; ad Albim fluuiu peruenit. amp;Got.Vitei-bicnde Sueuia:
*««1».
GENERATIO XLIII. 3ï;gt; ^emif aè ako coiiens, médius ri^at intima terra.
In hanc regionem apudvetuftiffimos, ç^æfar id Heluetiostrafmififfe legim’, tefteCor. volgis amp;nbsp;Tac. qui validiores inquit ohm Gallo- Tedofagib» rum res fuiffe. Igitur inter Hercyniam lt;5j’cl.G.io. lyluamRhenumq; amp;lVlœnramnesHel-uetij tenuerunt. Verum de Cherufeis amp;Bacenis ncmoadeomeminit,vtveri-tatem adftruere velit. Et conicétura fx-pc fefellit.Vndè Brifgaudiam parte efle Sueuiç plurimi affeucrant.Itaque inferior Sueuiafupra caput Danubijinci-pit,Hercyniaquc fylua mox fequitur, qux fe in duo brachia expandit .• Pars qua: Rhenum adfpicit,nigra fylua, ca-putHercynixdicitur;quxveróDanu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
biumfequitur, alpesdicuntur,Hcrcy- ö hcLgal.n. nix portio, authore C.Iulio.nam rede non ominó Danubium fèquitur, vtipfeait. confonat.
Niera fylua pinifera eft amp;nbsp;obfcura. ... r . Ideo forte nigradicta,procens freques colitur. arboribus, habet altiffimosmontes amp;nbsp;niuales: habitatur tarne vndiquè, cxce-ptis quibufdam vaftiffimis iugismon-tium. Terra amara eft, amp;nbsp;nifi exufta, in locis plurimis femina perdit, frudifcras arbores amp;doraefticas, nifiin conualli-bus, ægrc producit. Sed pafcua habet creberrima, multaq; pecora.Incolx ligno amp;nbsp;refina plerunquè viditant, in vallibus fontes amp;riui vberes, circun-iacentia irrigates, amp;præter pifces quos feronteximios,aliam commoditatéafi* feruthominibus. arbor enim pinus pro fua proceritatead ædificadum multùm cft idonea, quam fcindunt in varios vfus, ccu rates eolligant, amnibusim-ponunt, amp;nbsp;in Danubium aut Rhenum auehunt,cxhocqueftumfaciunt.Sunt Thermçna-amp; in fylua hac fontes aquç calidç. hinc '“‘^*‘^ * furguntduo balnea famofa:in oppido Q5dÏgt;Cn illuftri, vndè marchiones Ba-denfes nomen trahunt,vnum: alterura in oppido ^fttpaÖCn/quod naturale dicitur, longè iateque notum.nó défunt huiefylux argenti venxautfon-tes falis.Nonnulla habet oppida, vicos plurimos, amp;nbsp;per gyrum funt vrbes, ar-ces,viciamp; pagidécorantes*, vndè iyl-ua hxc alioqui triftis amp;nbsp;afpera,ex his pr^commodisjhabitantibus non eftin-iucunda.
EE 3 Alpes
350 ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Alpes vero in latere feptentiionali ^u'^Ä ^^'” Danubiu comitatur, mons eft ferè perpetuus,hand longe à fontibus Danubij incipiens,in Onentern vergit. Latitu-do eiusxx.millia pafluuplusminusve, longitudo veró extra limites prouinciç extenditur.Sortitur autem varia nomi-narin capite Scherra dicitur,dei ndè Alpes, pofteà ^(bud^Z poft‘'cquot;’o -^fhfdb appcllatur.fuperficics haru alpiû propè plana eft, niualis,faxo(a amp;nbsp;frigida. in multis locis aquæ penuna.vbiquè tame habitatur.funtoppida, funtviciplu rimi. incolæ multa vi exigunt à gleba frumentum, cum terra adeo laxola fit, vtnonnunquam oétoautnouem iuga boum,aratrum vix bene trahant vnum, (^ Et quod mirum videtur,cùm aliæ genres ex agris faxa amp;lapillos ci)ciat,vcluti impedimenta frugum, hi vbertatis cau-fa conferuant.auenaciusterræ optima eft, pafcua multa, iumenta amp;nbsp;pecora plurima. conualles habet nonnullas, amp;nbsp;in his lympidiflimos amnes, pilces eximios. in capite etiam alpium per latera in gyrum arecs amp;caftralunt mu-nitiflima.Inter cas amp;nbsp;Danubiumfunt plurima oppida, villa: innumeræ,infi- Vlma. g’’’® ''’■^5 Vlma, Magni Alberti nati-uus locus ioiHßCn/ Vuerda quoquè Sueuica. Inter fyluam nigram amp;alpesiam di-^^^ j^ Öas, amnis labitur præclarus Necca-alibïNicc- tus, haud longè àfontibus Iftriortus, rus. amp;moxinagrum Rotuilcnfium dclatus decurrit, inferiorem Sueuiamin duas Iccans pai tes: ac innere fermé quinque dierum auótus nuis pluribus,in Rhenu Tubinoj exoneratur.oppida illuftriora perripas “ funt, 5;)orb/9ïofenburg/ S^ubtiißcn/ ^pftngm/ @iufgarten/ Jpailprott/ Vuimpma’, Haideiberga, lupra quod oppidum arxfortisac nohilis, ædificia habens rcgia magnificentia digna. Ic-dcs cftcomiti Palatino Rheni, archida-pifero lacri imperij, vb'i amp;nbsp;ftudium floret generale. |
Pars adextris Ncccari, alpes praedi-Öas habet in meridiejad Onentern No-ricum, à feptentrione Franconiam.in ea tres luntregiones. Primaincipitin capite Neccan, quæ ab initio parùm alpera;at vbi delcendenspaulanm exté-ditur,agcrturn clemens eft amp;nbsp;eximiuS, per colles indique vitibus-confitus, ar-borihus domefticis affluens, feraxtri' tici ac frumenti. crebra funt oppida,vb corum magna frequentia. funtnemo ra,funt prata, valles, amncs,pccora,amp; quod maximum virtutis amp;nbsp;opulentie Ipecimcn eft, populo tota regio re-ferta. Altera regio Noricum adfpiciens, Rhetia eft dièta, terra pinguis,diuesamp; propè Iphænca, diucs pecorum arque frugum, paluftris tarnen,vites non habet.! n eafitum eftinfigneoppidu ?gt;7ort-JipW (ingCn. Magnam capics voluptatem,fi regionis fitum adfpexeris: ita fanè pet gyrum amp;intrà,oppidis, vicis amp;nbsp;câlins ceu flofeuhs exornatur. Regio tertia ingens fylua eft, qu« Francos à Sueuis diftermmat. eius 1a-titudo, vnius: longitudo per tradun» Sueuiæ, trium dierum innere vixcon-fummatur. Incipit abOthonis fylua,Otlio«' vulgoX?lÇcntVa(î)/amp;aircendcndonon lï*“* defi ni t,d o nec Rheti a m p rçdi da m i n 1 a-teretangat. Habet autem quafi pro euftodiain boe loco Sueuia duo propugnacula ad-uersus Francos, oppidum illuftre Hal-lenfe, in quo funt fonces lalis vberes, amp;nbsp;extra ager apneus. At vbi plùs al-fcenderis, occurrit oppidum ièiurfd■JO*'*'I^ fp^l^d infignc, cuius ager Rhensefl^ Vicinus.hcèt autem fylua hxemonto-1a fitamp; alpera,palcua tarnen h3bctamp; multa pecora, eftque plunbus locispi-nifera, ex qua incolæ refinam colli-gunt,amp;arborem pinum invariosvfuJ icindunt. Quanquam autem vafta fit fylua,lt; à latronibus tarnen benè eft euftexbquot; ta. Seruant enim incolæ fimul amp;nbsp;h-nitimi prilcæ conluctudinis ligam in partepericulofiorc,quam centenarian» appellant, qua,ctfi fintdiuerfis fubie-éti dominijs,patriam tarnen mutua ope ab exteristuentur. funt non minus per gyrum amp;nbsp;ab intrà oppida nonnulla, vilhe plurimæ, amp;nbsp;caftra permunita. Pars autem inlerioris Sueuiæ adlx- ua amnis Neccari poft nigram lyluam,' cum adiacentibus caftris, oppidis, vicis |
|
A NATO CHRISTO amp;nbsp;agi is,ad pedes habet pagos plurimos per lyluas, montes amp;nbsp;riuos diftinäos. agri fatnofiorcs tres inueniuntur. liipe-rior habet à dextris amnem Necca-rum,à finiftra lyluam ^a^fnfcfjùô,ad pedem montem .^fUf^fInbfr^, terra viniferax amp;nbsp;frumenti opulentilfima,in nullo impar agro ad dextram Necca-ri. Ager verb vitra fyluam J^äßtrt-jcbK0,maximus eft, amp;nbsp;Rhenum adlpi-ot.quam proximè verb Rhenum Suc-niciiuris fit, non contendo, cbm pro-ninciarii limites pro dominantium po-tentia fxpe varicntur. Tertius ager vitra monte .^fUC^drt-^ tff^/@ratdjßOUvocatur,diues amp;nbsp;latè patens.hi agn omnes vino, frumento, plantis, arboribusq; domefticis amp;lyl- ^pl Ueftribus,omniq; eo quod ad vidû per-tinet^abundantJunt præclara oppida, vicorum multitudo, terra plena colo-nisamp;irrigua, amp;nbsp;quod præcipuum cUj aëris falubritatc prædita. Haftenùs vacat attigifie generalem Sueuiæ dcfcriptionem, amp;leuitèr qui-dem, talem fcilicet quæ feculo noAro poflîr intclligi, coparatacum antiquorum Icriptoru m monumentis.Et patriç Uudi tantum mihi dandum videtur, vt non fol ùm bac generali notionc,ncc ea quæ (uperion volummc patuit,fed ipe-ciat'im quibufq;obferuatis,quç ad Sue-uorum gloriam pertinent, prokiatur, quandoeanatiovel omnium confenlu, vtollm,itàhodiè Germania: totius eft longé celebcrrima. '‘- C.Iulius Cæfar in quarto commcn- tar.debis ità IcribitrSueuorum gens 10-fiiftjj^^ gcmaxima ac beHicofiirima Germano-'’'iino,jj_rum omnium, ht centum pagos habere dicuntur,ex quibus quotannis hngula millia armatorum bellandi caulaèhni-bus educunt:reliqui quidomiremanle-rint,(e3tq;illosalût.htrursùs inuiccm anno port in armis hint,dlidomi remanent. fie nee agricultura, neque ratio atquevlus belli intermittitur. led pri-uatiacfeparatiagriapud eos nihil eil, neq; longiùs annoremancre vno in lo-comcolendi caula heet: neq^ multum fruméto^edmaximam partem latte at-quepecore viuunt,multumque lunt in vcnationibusjqux res amp;nbsp;cibi gcnerc^ôc |
GE NE RATIO XLÏIL 53t quotidiana exercitatione, amp;nbsp;Iibertate vitæ,quodàpueris nullo officio aut di-fciplinaaffuefaftij nihil omninó cótra volu ntaté faciant,et vires alit,amp; imma-ni corporis magnitudme hommes effi-cit.atq; in earn le conluetudinem addu-xcrunt,vtlocis frig diffimis neq^ vefti-tus prxter pelles habeat quiequa, qua-rum propter exiguitaté magna eft corporis parsaperta.amp;lauaturin flumini-bus.Mercatoribus eft ad eos aditus,ma- Mercatores, gls c0,vt quç hello ceperint,quibus ve-danthabeant,quàm quo vllam remad feimportari delidercnt. Quin etiam iu-mentis, quibus maxime Galli deleéf an-tur,quæq;impenloparantprecio,Ger-mani importatis his non vtuntur. Sed quælunt apud eos nata parua atq; de-formia,ha:c quotidiana excrcitationc, fummivtfint laboris, efficiunt.Equc-flnbus prxlijs Içpè decquts deiiliunt, Equités, ac pedihus prxliantur,eogt;q; eodem rc-mancre vefti^io alluctecerunt, ad quos eeleriter (eji vius eft,recipiût.Ncq; corum moribusturpiusquicquam autm-ertius habetur,quàm ephippijs vti.Itaq; ad quenuis numcrum ephippiatorum cquitum,quanuls pauci,adirc audenr.^ \'inum ad Icomnmo iinportari non fi- Vinum. nunt,qu0dea readlaborcm lerendum remollelcere homines atq; eftœmmari arbitrantur.PubhcçputaneeHe Jaudis, qlatifhmè a luis finibus vacare agios: hacre ligmficari,magnum numeiu ci-uitatum luam vim luftinerenon pofte. Itaq; vna ex partea Sucuis cn citer mil-ha paftuum fexcenta agri vacare diciin-tur.adalteram partem luccedunt Vbij, quosfibi vcâigales fecerunt, vt de hoc infràdicetur.HæciUc, AcCor.Tacitus de fitu Germanix, de Sueuisrefert: Maiore,inquiens,Ger-mamx partem obtinct, proprijs adhuc nationibusnominihusq;dilcreti,quan-quam in communi Sueui vocentur. In-fignc,inqutt,gentis obhquare crinem, nodoo; lubftnngere. fic Sueui à extensSueuicarc-G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. lieio. ermanis,ncSueuoru ingenui akruis Icparantur.apudeos vlque ad caniciem horrentem capiHum retro iequutur; ac Içpèin iplololo verticerchganc princi-pes,amp; ornatiorem habent.Ec poftpau-ca,StatUtOtempore in lyluam augurijs EE ^ patrum |
|
JJ! lOH. NAVC. CHRONOG- VOLVMEN TERT. Cleri Sue-uici. Nobilitas Sucuix. patrum amp;prifca formidincfacrâ,omcs eiufdem fanguinis populilcgationibus coêunt.Cçfoquepublicè hominc, célébrant barbari ritus horréda primordia. Eft amp;nbsp;alia luco reucrentia:nemo nifî vinculo liga.tusingreditur,vt minor, amp;nbsp;poteftatem numinis præferens. fi forte prolapfus,attolli amp;infurgere baud li-citum.perhumum euoluuntur. coque omnis lupcrftitiorelpicit, tanquàm in-dè initia gentis, ibi rcgnator omnium Deus,cetera fubieda atq; parentia. Pars quoquè Sucuorum,vt idc Cor-neli’pra:mifit,Ifidifacrificat.vndè eau-la amp;nbsp;origo peregrino[facro,parùmco-peri,inquit, nifi quodfignum ipfumin modumLiburnæ figuratum, docetad-ucétamreligionem.Hæc Cornélius de Sucuis peeuîiaria, cætera cum Germa-nis communia. Verùm* enimucro non lolùm apud Sueuos,fedamp; apud omîtes ferèhomines’mutatifunt mores,quæq; iaéturarumpelfimacft,propèfempcrin detenus. At hodiè in omni fere Sucuia corum bominum qui in aliquoprecio haben-tur,tria funtgcnera;Qui lacns’prçfunt, Nobiles,amp; ciuitates impcriales.Qin là-cris prælùnt Ecclefialiici principes amp;nbsp;prçlati, multa poflidcnt,regalia babent amp;nbsp;iurildidiones téporales,quas in luos fubiedos,laicos etiàm,palsîm exerceât. ab cis fi gra uatur quis,imperator appel-latur.Omnls prçtereà flatus ecclefiafli-cus temporabbus prouifus efl,perlonarum magnus numerus, clerus omis babitu amp;incciru boneflus, amp;nbsp;fatis difci-plinatus, Nobilitas gradus babet.funt enim principes,funt comitésatquebarones, 1 unt et inférions gradus nobiles.princi-pcs non lolùm dignitate amp;nbsp;generis cla-ritate,redamp; potentia antecedunt reli-quos.terras babent amp;nbsp;dominia latilfi-ma.Comités amp;Barones,cçtcriq; nobi-• les per totam Sucuiam dilperfi lunt,rc-gionem veluti flores campos, vndiquè exornantes. Et quod mirum vidctur,cum principes jcomites amp;nbsp;baroncs,quotiès impcrij necelfitas exigit, oblequia Cæfari tan-q uàm fubicdi prxflant,inférions tame gradusnobiles, exemptes ledicunt, amp; |
nifi ad flipendium nemini feruiunt,ncc fuosfubiedosferuire finunt.Et tarnen Romanum imperatorem, vt fuum'na-turalcm principe, omnes recognofcut. Hi quoquè propbanari luam dignitatem arbitrantur,fi mercaturas autartes exerceant aliquas,fiex ciuibus autplc' bcvxorem recipiant,fi in vrbibus babi-tenteconfortia vrbanorum perofi,3rce$ amp;caflra in motibus,lyluis amp;rurecol-locant.curias principum percupidè frî-quentàt.cæterùm depatrimonioamp;rcd-ditibus fuis viéfitant. verùm vbi bxc de-erunt,aliqua o.ccafione fumptajpr£da-ri non verentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0„ii)ilt;i Ciuitates autem imperiales co diflÇj impquot;quot;''' quod folùm fint Romano principi fub- S“’* iedae,potentesfunt in Sucuia, babétq; libcrtatcsmultas.Morcsamp;inflitutaea-rumbæc omnibus communia funt fermé: fingulisannisvnus ex ciuibus fuf-fragiocreatur magiflratus,apud qucni fummapoteflas cum imperio,fit.liicm caputvniulcuiufq; animaduertèdi poteftatem babet, boe ordine : fi de crinii-nibus agitur,a!fidétin conciliohi quos fibi ciuitasdeputauit.rci ipfiin vinculis adducuntur. aceufatonbus amp;*rei‘de-fenlóribus diccndi copia datur,amp; audi-tisomnibus,iturinfentcntiam, non vt leges cenfent,fedproutratio amp;nbsp;cofne-tudo iudiciorum diktat, codé ordinein ciuilibus caufis cognolcitur. Cæfar in ciuilibus,fi exceflerintjappellatur. Sunt autem in qualibet b«»na cinita-tc duo genera bominum: alij lunt eines vetuftiores, alij plebeij feu populäres. Plebeij mercantijs amp;nbsp;olficinis inten-dunt,ciues vetcribuspatrimonijs con-tcnti,redditibus aluntur,cqueftrem dignitatem imitantes, fi quis plebeius di-tiorfalt;fl:us,adcqucftrcm locum pcrue-nirc tentauerit, rcpullam babcbit:ità per longa tempora vterque ordo in fuis finibus perdurât. Gubernatioreip. fere communiseft plebcijs amp;nbsp;ciuibus, nee ea plebs leruirc videtur.fuacuiq; lubftantia tuta eftamp; libertas, faillis legibus vt velint viucrc. Incommuniveroiuftitiaper tota Sucuiam adminiftratur ab illitcratis. laici enim imperatoru legibus non vtuntur, Icdmfinpulis vrbibus, oppidis amp;nbsp;villis ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duode- |
|
A NATO CHRISTO 'luodecim viri vitx integritate ac hone-ftate prçcipui eliguntur in iudiceSjnuI-I4. æhahitorefpeéhi,anfciantlitcras néc liis;'S'»’’®^‘l^*nïunusiudicadi neceflanó fub-%uj ®^’’tjlicctremunerationem feuinerce-' dem indè nullam habeantprêterhono-remTedprobono comuni fuis poftha-bitis negocijsjftatutisdiebusiudicijs in-tenduntjiurantq; finguli fe fadurosfe-cundiim quod eis vilum fuerit iuftius 3tq;melius.amp;præfente magiftratu loei, caufas audiunt, partibusq; ad fatie-tatem auditi$,lentcntiam dicunt, no vt leges céfent, quarum nullam notitiam liabent,lèdprout ratio amp;nbsp;conluetudo wdiciorum didat. Nee à fententijs eorum Maiores no-ftnappellabantjindignum fore putan-tes,tantorum virorum gratis iudican-tiumdecretis contradicere. Hodiè vero pafsim ab eis appellari cœpit, quod fe-rendum effetjfi indices appellationis,in iudicando confuetudinem priorum iu-dicum feruarent.Sedboca paucis pon-deratur,immoplerunquè (éntetiæ priorum iudicum,alioqui nullam iniqui-tatem continentes, ob id folùm, quia contra leges fcriptas prolatæ inueniun-tur,retr3ctantur:in quo fine eorum dementis amp;nbsp;indices prima: inftantiæ im-peritiæ fuggillatur, amp;nbsp;vidrix parsgra-uatur.Hoc quam iuftum fit,viderintiu-dicantes. Qui5 enim nifi infipiés,abim-peritis legum leges vnquam exigeret? vndè multó fanótius efict, nullos tales indices prçficerc,vel fi præieceris,çquû effeteorum côfuctudinem,quç laltem contra ius gentium non eflet,in iudica-doleruare. Nefeio quoqucjtolerabili-ôr ne aut reipublicæ vtilior fucrit,a nti-quusmos in ludicando.hoc plané fcio, quod multó minoribus expéfis amp;nbsp;labo-ribus Maiores noftri liïigabant,nec minus quam hodiè deadminiürationeiu-ftitis contenu tnerann Haöeniis de bis quæ pacis tempore habent: reftat nunc quidem Icribcre, quemadmodèuTi bellicis in rebus fe ha-buerint Sueui.Siquidem ab vrbe condi-ta anno feptuagelimoquarto (upra tre-'’ije.li.i. centefimum Sueuos ducc Brcnnolta-liamlegimus ingreflos,Roma vaftafle. Pelades Memmunus Allix cladis amp;nbsp;in primo |
GE NE RATIO XLIIL 3^5 volumine, vbï locus erat buic rei, amp;nbsp;in iêcundoingencralibusGermaniglau- ^ dibus,vb'i Brénum è Sueuorum cogna- qquot;/ j^’y j* tione,non Britannum, fed Germanum diximus,id quod*amp; Gotfredo probisq; fcriptoribusalijs confiât, nam Romani earn alluuiem,Gallicam notiore voca-buloappellarunt,quumanteillam da-dem nihil cum Germanis egiflent,vt fe-rè Grxci ctiàm fcriptores vetuftilfimi Germanos Celtas dixcre. Inlupèr amp;nbsp;Germanos fuilfeeos,qui tumitaliam vt anteà reliquas nationes vafiarunt,probè ex Plutarcho patet in Camillivita. Omitto reliquos, quorum fupràmeminimus,quibus confiât, Senonas Sueuosque eins expeditionis Sue.„-f;,f, , principes fuifle. Qujdde Ariouifii ge- Arirmidt» ftisdicam,cum quoadeó*infelicitèr di-micauit lulius Cxfar, vt alias maiore nunquam periculo,ac milite minus au-daci nûquàm?In quo cxercitu precipua Sueuorum virtus enituit,fi Eutropio credim’.Cçtcriim hi quçin Germanies turn egerint,profideauthoru delcriba. Cælârait: Vbij, quoruiuit ciuitasam- 4.be!.gaI.i. plaatq;florens,hoscùm Sueui multis iæpè bellis experti, propter amplitudi-nem grauitateq; ciuitatis finibus cxpel-lerenonpotuiflent, tadem fibiveitiga-les tccerunt,amp; multó humiliores infir-mioresq; reddiderunt. Subiungit:In cademcaufa erant Vfi- 4.bcI.gaI.j. petes atq; Tencatheri, qui cùm plures annos Sueuorû vim lufiinuerint,ad extremum agris pulfi,amp; multis locis Germanix vagati,adRhenum pei uenerut, quas regiones Menapij incolebÜr,amp; ad vtranq; ripam Rheni agros xdificia, vi-cosq;habuerunt, tranfitoque flumine, Menapios opprefieru nt. Qua caulaCxfar bellum cum Vfi-petibus amp;nbsp;Tencatheris gerere eóftituit. quo audito,legatos mifilïe refert idem Cxfar. Interim isrc frumentariacom-parata, «amp; hofiium abditis iecretisq; locis exploratis,vltra procelfit, aliqua nta exercitiis parte ftipatus,vbi legatos ho-ftium admifit, quorum arrogas oratio fuit inhxc verba:Germanos neq;prio-rcs populo Ro.belluminferre,neq; ta-'^' ®’S®'4’ men recul are,hlacefiantur,quin armis contendaut.hoc tn djeere, yendfe mu i- |
tos
-ocr page 350-3J4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Ó.kgal.u, Sueuiæreges. Vanniui. tosfe^a Sueuiseiedo$domo,fifua gra-tiarn Romani velintjpoflebis vtiles efle amicos;vel fibi agros tribuant, vel pati-antureos tenere quos armis poiTede-rint:refevnis Sueuisconcedere, quibus ne dij quidêimmortales pares efle pof. fint;reliquum quidem in terris efle neminem, quem fuperarc non poffint. Hæcideô inferere volui, vt qualcm turn opinionem de Sueuis haberet etiam Iulius Cæfar,oftehderem,qui etfi latu-rus auxilium Vbijsjbis Rhenu tranfiue-rit/esq; maximasin Germania geflerit, Sueuorum tarnen gentem indomitam reliquit. Etlicèt Eutropius fcribat Cælarem Rheno tranfmiffo Sueuos fu-perafle,plus tarnen credendum eftCæ-lari, qui manu Tua rem geftam defcri-bens,nil plus refert, nifi, poftquam per Vbios exploratores copent Sueuos ad inittum lyluæ Bacenis cum omnibus copijs expedare aduetum Ro. in fyluis, conftituit non progredi longiùs,inopi-am frumenti vcritus,redijtjnec manum cum Sueuis conferuït. Vndè multiim lobriè Suetonius de vita Cçfaris fcribês: Germanos,inquitj qui trans Rbenum incolunt, primus Romanorum ponte fabricatoaggrcirus,maximisalÏccitcla-dibus,SucuoSjtacens, quos nee Cælar vidostaCuiflet. PofliuliumCæfarem,diuus Oda-uianus Titum Ennium prætorem cum legioncMartia acalijsducibusin Vin-delicos portioem Sueuorum miblTele-gitur,in qua Auar Macedo, vt fcripfl-mus,peiijt. Poftnatum Chriftum,multa{unta Romanis ada, cum Sueuis prxcipuè, quotics eftin Germanis decertatu, qui (vt Tacitus ait) triumphati magislunt Vanniu à Drufo Cæfarc Sueuis prç-fedumaiunt. Deinde Tiberij tempore Marabolus. Maraboli apud fcriptores prxclara eft memoria,quem aiunt’Romam dolovo-catum, non dimiftum effe, amp;nbsp;Caligula Eutropiusait Sueuianlingreffumj nihil præclarigelïîffe. Sub Claudio Vanius regno pellitur, prima nnpcrij ætate darusacceptus^ue popularibus,moxdiuturmtatem in lu-perbiam mutans, amp;nbsp;odio accolarum,h- |
mul domefticis infldijs circunuentuJ« Authores fuêfe,Iubibus HermundurO' ^^ rumrex,amp;Vangioac Sido,forore Va-fJ nij geniti. Nee Claudius,quanquam fxpè oM-tus,arma certantibusbarbaris interpo-fuit,tütum Vahnioperfugium promit-tens,fi pcllcrctur. Scripfitque P.Attilio Iftro, quiPannonix praïfidebat, legio-nem ipfaque è prouincia leda auxilia, pro ripa componeret iubbdio vidis,amp; terrori aduersus vidorcs, nè Fortuna elati,noftram quoquèpacem turbarét, aitTacitus. Nam vis innumera,Ligi) alix^j genres aduentabat farna ditisre-gni,quod Vanius30.per annos prçda-tionibus amp;nbsp;vedigalibus auxerat. Tandem Vannius hoftium multi-tudinein pugna luperatus,ciim vulne-ra aliquot aduerfa accepiflet, fuga tras Danubium aufugit. Regnum accepére Vangio amp;nbsp;Sido interfepartitum,egre-gia apud Romanos fide. Cæterùm amp;apudPlinium amp;Pom-ponium Mei am legi folet de Sueuis, dc-difle eos dono Metello Celeri Galliat proconfuli Indos quofdam,qui errantes eó per Oceanu dcuencrant.quo probe patet,quanta ditio fuent Sueuici re-gis,cuius maritimi commeatus fuerint. Sub Vefpabano reges habuerûtSue-ui Sidonem amp;Itabcum.Nec minus ce-itilit“'' lebria funt,qux deinde geflerutin Sue-uia Romam principes,quotiès ea coni-mota, magnis Romanos incommodis affecerit. Atqutfub Valeriano, qui circaan-num Domini 259.inijt imperia m,Sucui fines fuos cgreffi,Galliam primum oém, deindè maximamitaliæ pattern incen-dijsrapinisquc deuaftarunt. Deindè amp;nbsp;Probitemporibus circa annum Domini 285. fuifle in Germania reges pluri-mos,quiProbo imperatori le dedêre, id quod eins ad lenatum literæ teftatur. Conftatinus Cæfar circafalutisan-num ^oo.Alcmanos Lingonas obfiden-tesprofligauit,cùm iple anted fortuna P'^g*^^ aduerfam expertuseftet.Con-ftantinus filius aliquantópóft in Britania Croci Alemani régis auxilio crea- Qgj„,, tuseftimperator.aiunt nonnulli cæfôs efle fequentibus annis à Conflantino Cxü |
|
A NATO CHRISTO CæCFi ancosamp; Alemanos,eorumque '’cgcsbeftijs obieótos. Siibapoftatalulianoin Gallijs Ale-quot;gt;«1, manorum rcxfuit Sumanus,cuiusregis (((i^ pagi,Rheniripis vlterioiibus, ideft,la-' tcri*leptentiionaliadhçrebant,author Ammianus.Qiwtépore JulianusCæ-laringentes Alemanoru copias adAr-gentoracu fiidit/ege Alemamco capto. Gratianuscirca annum DhijSz.apud Argentoracum jo.millia Alemanorum ceciditfummislahoribus. ANNODomini4O7.impcrateHo-J'oriojVanda.lijBurgundiones, Alani, Stiliconis perfidiffimi conlulis hortatu ^Gjl ^^^1'35 irrupêre, deinde Siieuos, qui b^n8i.'’“P^’‘ Galliam aggreffi, manebantin Hediiisjhbi coniunxére, amp;nbsp;ad diripien-dasGallias cum maximis Sueuoruco-pijs profedi, reliótis apud Heduos amp;nbsp;Vefontiü Burgudionibus,ipfi in Aqui-taniam peruenêre. Quæ clades quanta Gallijs fucrit, è diuo Hieronymo licet intelhgerej qui inepiftolaadGcrontiam inquit:Innu-fflerabilcs amp;nbsp;ferociffimae nationes vni-üerfas Gallias occupai ut: quicquid inter alpes amp;nbsp;Pyrcnæum eft,quod Occa-igt;oamp;Rhenoincluditur,Qijadus,Van-dahis,Sarmata,Alani,*Gepides, Heru-lijSaxones,Burgundiones,Alemani,amp; olugenda refpub.hoftes Panonij vafta-tunt. amp;reliqualamétade Mogutiaco, Vangionibus,Tornaco,Nemetéfibus, Argentoraco amp;nbsp;alijs. At poft ea tempora paululum, didx gcntesSueui,Alani,Vandali,patefaétis Pyrenæi clauftris, Hifpanias ingrefti, horrenda hominu ftragem commilcre. Tumpoftquam Vandali in Aphricam Genferico duce tranfmilcrant, Sueui '*wuni’ GalloccosEmerico rege gubernarunt. “Hifpania hEnieric’rex Sueuorü,annis5^,regna-^iwnatus.uitin*Callœcis, cui defunâo Rixilla ^'^i(luccelïït,amp;annis^nouércgnauit, *He- •'‘‘®’ mericamq;,Hi(palem,Carthaginem ci-uitates,amp;Bxthicam prouinciam armis in poteftatéfuam redegit,dc quo in An-nalibusB.Hicronymi.Mortuo Rixilla, Rixarius illi filius luccelfit in regno Sueuorum.imperauitannis nouem.hic habuitvxorem filiam Iheodorici regis Gotthorum,ifte ad vltimum dum Got- |
GENERATIO XLIII. 355 thiHilpaniam ingrediutur, ocèiditur^ poftquàm regnauit nouem annis.Etil-lifuccelfitin regno Maftrago, qui poft eum regnauitannisduob’.eo defundo fucceffitilh Ardmundusfiliu$,quo de- • fundo,fucceftïtciTheodomirus,cuiin regno fucceffit Mirus, alias Minus, amp;nbsp;in illodeletum eft regnum Suenorû ia Hifpama, amp;translatû eft in Gotthos. Horn regum Hi(paniç luprà mentio fada eft.Q^oru etiàm meminic P.OroG-uslib.7.dicens:Alanoru,Vandalorum, Sueuoruq; reges eodé nobifcu placit» mandates imperatori HonoriorTu no-bilcum pacem habe,obfides accipe, nos nobifcum confligimus amp;c. Deindealiquanto temporepoft annum Domini 570. cum Alboinus Lon-gobardus è Pannonijsin Italiâà Narfe-tevocaretur, auxiha primo Saxonü 20. millia cognationis caufa lècum duxit, qui Jedes accepturi in Italia,cum vxort-bus liberisq-, patriam egreifi lunt. Inea loca Francorum reges tranftulcre magna Sueuorum,qRhenum accolcbat, •’’n«’« Alin ultitiidinem.Et ingrefto Italiam Al- ’’quot;'quot;'’“xi-boino,ingentes bueuoru copie auxilia-ria: fecutæ funt. Deinde cum amp;Itaha: magna pars vaftata eftet, amp;nbsp;accepiftent Longobardi ledes,Saxones, (me q» dlo-rum imperio parèrenollét,(iue (pe ma-iorum rerum,adigt;rti Galliam proxiinè rapinis incendijsq; vaftarunt. SedcuminipbsiaGallijs medij de-baccharentur,occurrcrunt eis Franco-ru copiæ,quibus congredi tinientes, ad Sigebertu Franciim^qui turn Auftraba Metisregebat,dedudilunt,qui fœdere paéto,redituroseos in Saxoniam patna dimifit.Inftititrex apud Sueuos, qm ia penèzo.annos coaluèrant in Saxonia, vt Jedes mutarent:perIuaJitqiie eis can-dèm,vtregionem partiri paterctur,vel-lentqjxquoiurecum Saxonibus babi-tare.aftenJerunt Sueui.at Saxoncs non contentbeam Jibi totam ex JœJerecum regeinito poftulabat. Et cum rex cun-datur,tandem Saxonesarege pctunt,vt Jaltéxquoanimo ferat^h armis ipd pa-tnam recuperent. Adnitenterege,Sueui indudi Junt, vt duas partes,retenta fibi tertia, Saxonibus reftituerent.Sed nullis pol I icita-tiont- |
},lt;J lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
tionibus Saxones molliri poterat. atrox prçlium commiflum eft,in quöfupera-tis amp;nbsp;magna parte cæfis Saxonibus,ma-fitregio Sueuis,quorum hodic,vt con-ieöura eft, in Saxonia remanent reliquiae non contemnendæ, quaquàm de hoc Scalia conieâura habeatur,vt fu-pratadumeft.
Exiamdidis patct,Sucuiam aban-tiquo reges babuifle luos/quot autem amp;nbsp;qui fuerintjamp; dc interregno corum, prater fupralcripta inuenire nó potui. vltimifuerunt,vt exiftimo, Cunimun-dusrex,quicüOftrogotthis bella gef-Warfilius. fjflememoratur:EtMarfilius,qui circa annum Domini fexcentefimum nona-gefimum, vna cumPipino maiore do-*Goihoi müs Francix,cótra*Gra:cos pro Chri-ftifideconcertaffe memoratur, quem-admodiimin Qölancffulapudmonaftc-rium Campidonenle inhiAoriaTato-nis ac eius geftis pleniiis inuenitur.Clo-doueus quoque rcx Francorum, ob vi-étoriam dc Sueuis obtentam in pr.T:liü, in quoSueuorumrexoccifus narratur, Chriftianum Ie fieri polliccbatur.ab co tempore Sucuia reges nonhabuit vlque adCarolum cognomentoCraffunijfi-liumLudouici rcgisGcrmanorum.hic emm m diuifione Sueuiam obtinuit, pofieaq; rcx Ro.fadus extitir,amp; in pro-uincix forma Sucuiaredada luit. Sue-uia vero non multó poft duces habuit.
Inuenitur circa annum Domini fcx-DneesSue- centefimumfuifledux Sueuia: Gonlo, uue. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui S.Columbanum amp;nbsp;S.Gallum è Bri gantiaexpulit,habuitq; fedem inlbu-ringa,id cft^^fcHuij^flt, pofteaq; Icgi-turGallo obtubftecpilcopatum Con-ftan.quemrecurauit,amp; lohancm dilci-pulumfuumillucpromouit. Fue-runt poftca Bcrtoldus amp;nbsp;Vebi principes Sueuiæ têpore Caroli Martelli,poft illos Gotfredus amp;nbsp;Theobaldus films il-lius.Carolus Magnus vxoré duxitHil-Hibknnrdis dcgarden dc gencre Gotfridi magni du-vxor Caro- cis Sucuorum. Fertui q; quód in caftro
habuerut duces Sueuiæ Eluerius,Erue-rius,Marfilms, Cunradus, Hildcbran-dus,Hochuinus,Neb’,Gotfridus,Ima-nus.Et quód Hildcbrandus pater fuerit Hildcgardis, Numerantur etiàm à qui-
bufdam duces Sueuorum LantfriduS quem Carolus Martellus fuperafledici-tur:etGotfridus,qui cum Odiloncdu' ceBauariæ certauit. Itê Richardusduï Sueuiæ amp;Angliæ rex. Hic fuit nepo$ Offonis régis Angliæ exibroreja« q; fuitrexAnglix, genuitque ex* ÎÜUlb Uâvxorefua duos filios, Vuilibaldum epifcopum*EiftetenreminBauana,amp; S. Vuunibaldum abbatem in ^^aiÔfH' Çattnjamp; S.Vualpurgem in ^aiOf^dWl abbatiffamjvbiduo fuerût monaftcria, amp;fepeliturin ©pffen/in monafterio eius nominis adfandam Vualpurga.ibl ftillat oleum valens contra diuerfas in-firmitates. itareperiturin præfato mO' nafterio J^aiamp;fnbnin, quod hodiè ftû eftin prouincia Brandenburgenfi.
Erat etiàm (ub Carolo Magno Gc' raldusdux exercitus Sueuoiû,quipri-uilegium Sueuis primorum ordinuin prælio meruifte dicitur. Poft illos duceS poftcritasCaroli Sueuiam adminiftra-uitjlub Arnulpho vero Cæfare guber-nabantSueuiam Bcrtoldus amp;nbsp;Erckim gcr duces, qui duo vna cum Lutfndo ioronopofteà iuRuregis Cunradipri-midecollatifunt,pro eo quód Salomonern epilcopu Conftan ceperat amp;nbsp;male tradaucrant.
Sednondum Sueuia in ducatuerat reftituta^immó fifco regio parcbat,có-tinuó tarnen Sucuorum aftenfu infti-tuitur dux Burekardus illius gentis no-bililfimus, amp;ducatui prædia fupradi-dorum fucruntincorporata anno Domini 9IÎ.
Alij dicutqblli fuccefleritBurekar-duS3qui fuitlocer Rudolphi regisBur-gundiæ,quiltaliæ tyrannidem inuafe-rat.illilucceffit Hermannus, quihabc-batfratremLupoldü,qui mortuo Ru-digero marebione Onentah finè bxre-de^per Henricum primum dc Marchia inueftituseft anno Domini 94.8.Her-mannus dux huius nominis primus,habuit plures fratres,Lupoldum de quoia fupra,Vtonem qui obijtjCuradumdi-dum Sapientem. bic Hermannusmora habuifte iertur in caftro Ducllo, quod noftri ^Uid nommât. Anno autem Domini948. vnicam filiam, cum effet ditiffimuSjinmatrimoniü locauit Lii-
|
A NATO CHRISTO lt;Jolpho filio Othonis Magni, amp;nbsp;filia vocabaturldajCuiamp;dncatum Sueuia: fiwulreliquit. Huic Ludolpho fucceffit Burekar-^ushuiusnominis 3. amoto Ludolpho Ptopter rebelliócm patris,vt aliqui vo-'untEtiHi fuccefllt Henricus Saxoniç ^iJ’tj poftillum Otho filius Ludolphi '*Wa vxorecum iam adoleuifTet, nic quot;’’'Pipa, ^foogenuit Gregorium quintu, qui t^nàcii Othonej.eleftoresimperij con-ftituit.Deindè fitdux Cüradus,cui fuc-ceffitHermannus a.qui habuit vxorem liliam Cunradi régis Burgundi« fiue Arelateh Gerburgam, cuijfucceffit filius referens nomen patris. Illi fiicceflic Erneftus marchio Auftriæ, filius Henrici marchionis.bic ex Gilela nobililfi-nia principe,in caftro Ütlipur^, quod pofteaCuradus eius nominis 2. jmpera-torinmonaftenu S.Benedióii Ordinis corum ortum ducens, gencrauit duos filiosErneftumamp;Htrmjnum.lpleau-temErneftüs pater in venatione fagitta perijt.fuccefliteiprimogenit’ Erneftus filius^queminpræliofuccubuilïe refe-gt;’untjCuifecundo loco Hermanns frater fuccclfit in ducatu anno falutis 1050. Deinde Otho cornes Palatinus, dege-riemn Cxfarem anno »042. vel circitèr «leducatuinueftitur. Deinde Otho de ©C^tVin^furfpræficitur ab imperato-re,qui marchio fertur fuifte. Inuenitur apudquoldam, quod hic •luosfilioshabueritjCunradum amp;Hé-ricum, qui ambo immatura præuenti “ipliu« morte’referuntur. Deinde Rudolphus comes filius Cunonis nobililfimi de ^Ï^ptlfctócn, duxprçficitur anno »048. qui pofteà contra Henricum quartum, aquoducatumobtinuit,in regeaqui-buldamefteledusj amp;apapa confirma-tuSj ac propterca in bellofuit occilus anno lalutis io8o.Bertoldus princeps de 3«ringfn,dc ducatu ie intromifit^viué-te adhuc Rudolpho rcge,ac anno io8i.i principibus confirmatus, quem tarnen ducatum amifit,Henrico 4.ciinfidiate. Scd alij, Rudolfo,inquiut,occifo, Ber-toldusde^dtiugcn arege inueftituram |
GE NE RATIO XLIII. 557 am fuam Agnetc Friderico de ©(auffe« Friderku» defponfauit5amp; Sueuia: ducatum fimul illi contulit.Qui Fridcricus Bertoldum pacempetere eoegit. conuenit tarnen, quod BcrtoldusDuregü oppidum Sue-uiæàmanu impcratoris fibi tenendum reciperet.orocsitaq; duces de '^dringen, fine ducatu Sueuiæ manferut duces,in alijs tarnen rebus amp;honoribps prçpol-Icntcs fuerunt. Fridericusitaq;Henrici4. Cmfgra-tia Sueuiç ducatum anno Domini io8j. aceipiensj filios genuit duos ex vxore Hagna filiaHenrici,Cunradum amp;Fri-dericum. Cunradus pofthac Rom.rex crcatus,imperiumviribus amp;nbsp;prudentia tutatus eft egregiè.In Afia pugnauit féliciter, amp;nbsp;profeciftet, ni fraude Con-ftantinopolitani princ. Emanuelis ex-crcitus perilfet.filios habuit duos,Hen-ricum amp;Fndericum,qui ambo finè l'obole deceflêre. Frater autem Cunradi regis Fridericus fccundo natus, genuit Fndericum BarbarolTam pofteà impc-ratorem,amp; Cunradum ex fccunda vxo- j^^^”^”’ re.is Palatinus comes faduseft. Fridericus Barbarolfa didus, quinq; habuit filios, Henricum pofteà imperatorem, Fridericumducem Sueuiæ, Othonem Burgundiæ comitem, Cunradum Sueuiæ ducem,amp; Philippum. Poft obitum Friderici Barbarolïæ, Henricus fitimperator, amp;rcx vtriufq; Sicihæjamp;reliquit Fridericu pofteà imperatorem creatu. hic Fridericus ex re-gina Aragoniæ generauitFIenricû,qui obijtfinè liberis. generauit ex fecunda vxore lole filia regis lerufalem Cunra-dum, ex reliquis tres filios, Fndericum quem fecitrege Antiochiç, Mafredum quemfecitprincipem Tarenti,ctEntiü quê fecit rege Sardiniç.Cunradus in vita patrisimperator cligitur, fuccelfitq; in regno 1er ufalé et Siciliç,amp; generauit exfiliaducis Bauariæ Cunradinu vlti-mumducem Sueuicæ dynaftiæ. In qua principes finguli quantçma-ieftatis Ièmpèr,qu3ntçq; glorie oraibus Germanis ïuerintjmaximis amp;mirandis teftimonijs ex eorum geftis fuprà exara-tis cognolccrepolTumus. Na etfi exca-dem domo fucceffiuè prodiêrint Cæla-resplurimi,6ihil tarnen invnoquoque FF eorum |
i
-ocr page 354-lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
538
corum non magnificum, nóexcelfum, non admiradum inuenire potcris, quorum omnia opera grauiflîma fuci ût amp;nbsp;regia: quoditàoftenditur:
Cunradus cnim primus ex bac genti-litatcinimperatoré eledus annofalu-tis noftrçn^S.cùmiam Rogerium Sici-Üæ regem declaratum in præiudicium imperijinueniffet, necid ratum babere vcllet,multaimpedimenta à fautoribus Rogerij perpeflus eft à primordio impe-rij/quæ tamé gloriose fuperauit.Et nib tatamclademin terra fanda miferatus fuiffetjRogeriu in pace regno frui nun-quàm fuftinuiffet : fed motus religione Cbriftiana,ad inftätiam S.Bernardi le-gati Ro.pontificiSjCrucê affumplït.col-leda multitudine crucefignatorü,per-uenitin Syriam,vbi cum Hicrofolymis inucnillet regé FrancorüLudouicum, cófultè mox délibérât vrbêobfidcreDa-mafcenoru. Vbiinpugna plcniscopijs cum infidelibus fada, commiflum eft ^g^^S'*^”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ imperatore. cum
cm pedes exerto gladio pugnaret, Tur-ca quidam ardilfimè à collo eu depræ-bendir,quem Curadustam valido idu intercollumarmumquefiniftrum per-euffit, vt ea parte ad dextram vlquc ad-ado gladio fccucrit. moxque fuga fada eft.
Nec is eft Cunradus Francus, qui fpirituferuéti inremCbriftiana adus, Cathèdralis Ecclefiæ Nemetenfis ciui-tatis ruinas reftaurare curauit, atque iadis fundamentis, quæ bodiè cerni-tur, Ecclefiam ædificare cœpiû deinde vno amp;nbsp;eodem die S.Guidonis Spire, amp;S.Crucis in iUJipurg famoGifimum monafterium Ordinis diui Bencdidi, ex caftro (uo iÙnpUîi3*EccleGas erige-re cœpit.Succelbtiîîiinimperiodefun-Frid.Barba-do Fridericus, Barbarofta cognomi-rofl.Cæf. natus,viringentis animi, cuius Ggefta pra:clara recenferc voluerimus, bqui-do apparebit, eu in re militari amp;nbsp;quic-quid ad augendum imperium condu-ccrc poterat, nemineinferiorem. Cum cnim offendiflet imperium apprimè 1a-ccru,iam cnim in Italia contra ius faSq; iura impciijvfurparant ciuitates vel ty-ranni,Gcuti rebellare eófueuerant, iam Ko.pontiGces priuilegia de inueftituris
prælatofum rcgni,abantiquo impera-toribus conccft3,rcuocauerant.
Adb.Tc RogcriuSicilië vtriufq;in-uaGarem,in non modicum imperij prç-iudicium,regcfecer3nt, amp;nbsp;Ge nullifu3 antiqua facies manebat. Vndè vir tan-tus ea calamitateimpcrij pcrmotus,anp mum ad inftaurandum imperium adie-cit.quinquiès enim in 23. annis validif-Gmiscum cxercitibus Italiam mtrauit inprimis rebelles caftiganSjDertonaW deftruit,amp;*tandem prædam militibus' fccit.brcuiq;redadis(vt credebat)adfa-
mam contendit.
Ab Adrianopontificeimpcrij corona donatus,redijt in Germaniam. Spo-Ictum in via propter illatas iniurias in-cendit,amp; fundi rus euern tri n Germaniam reuerfus,vixrefpirauir,amp; Mediola-nenles Dertonam rcçdificauerunt,hde-lesqj imperij affligere fatagunt.redijt^-ptercà Mediolanû obfidens, tandem dc-ditioem ciusreccpit,obfidcs imperauit, ciuitatesamp; caftcllaperagrans,pacisle-ges omnibus lub graudfimis pœnispro-mulgans. Edidacius Mcdiolancncó-temnuntjeapropter CremasEridericus fubuertit, deinde Mediolanum lolo £equauit,muros rebelliü vrbium ac tur-resdeftruifecit.
Moriturintcrea Adrianus, quirebd-libus fauerat,amp;duoin dilcordiaeligü-tur,Alexader atq; Vittor. EtcumCre-mas obfiderct imperator, ab Alexandre j.rogatur, vt interpolîtà imperial! au-tbontate,feditioné tollat, relpódit bonus princeps,vti unq; ponnficé Papiain ire debere.-quod du rccularct Alexader, Vidor cócilio babito religioforum vi-rorum, à Friderico recipitur, Alexader eü anathematis vinculo fulminât, qui iniuria lacelfitus imperator,omnesÊc-defiç ciuitates prêter vrbem veterem amp;nbsp;Anagnia, occupât Fridericus, Ancona cepit,deinde Romam vcnit,mcdiacon-cordiæ inter ponnbees quærit.
Alexander verb noétii abicns,Caieta applicuit. Mediolanum inter hæcrefti-tuitur,amp;Alcxadria noua ciuitas collo-catur, cum quibusduomaxima confe-citimperatorpraîlia, accepit^; maxima dana. Fâdèm inter papa Alexandru Vc-netijs
|
~ A NATO CHRISTO ''«ijs Fridencumque pax confirmatur. ’t’ijttum in Germaniam imperator. Et inno Domini tiSj.indixit Curiam apud Confiantiam,amp;pada quidam de faci-endo feruitio imperatori ftatuta funt, vocaturqjpaxConftantiæ, quam Baldus commentatus eft. ^PP^g*’®^^^’J*' po^cà Hierofolyma, amp;àSaracenis capitur.hancob rem Fri-dericus imperator copias mouit in Chri Pgt;hoftc5,multa egregia patrauit faci-’’ora:amp;dumrefrigeradi lègratiaamnê gt;ngreditur,in vndis perijtanno falutis noftræ 1190. cum maxima Chriftianæ reipub.iaâura. ^‘^^ Succeffitpatrioptim.o Henricus fî-^^M. ' lius,quiduxeratConftantiam Rogerij fegis Sicilix fili3,ftatimq; regnum do-tis nomine repewt: intcrfedoq; Tacre-doinuafore regni,SiciIiam totam in fu-sni poteftatem redegit.Seuiuit in quol-damrebelles,diuerfis fupplicijs interi-mens.Pace fadajimperij atq; regni négocia magnificentiftimè difpofuit, vir peromniamagnanimus.Vcri'imimma-tura morte Panormi obijt, derelido Fridcricoinfantuloiam rege Romano-ruindcfignato, cuius curam Pbilippo fratricommifit.'quonon artento, principes Othonerti Saxoni.x ducem cligüt in regem.fit longa inter cum acPhilip-pum concertatio. Tandem mortuo Pbilippo et Otho-nepriuato,Fridericus de eófenfuomi-umadimperifi voc3tuseft.‘quo nullus, *trefert Pius Aeneas Syluius, magnifi-c«ntioràCarolo magno imperium te-’iuit,potcntiifimus impcrator,rex Sici-liæjSardiniç,Hicru(âlc,amp; Sueuix dux, virnonanimi folum vigorc, fed etiam corporis dotibusexcelles, quo ilia çta-tc nemo virorum fortium fcrocior fuit, nemovnusvir, quo magisinnixa fides Chrifti ftare potuiftet, fi arma quxin Italosdebacchata lunt, in res Afiaticas veria luilfent. Fridcrictis totièsltalis deficientibus debcllatis,fadiofis totiès domitis, oini-busbellis vix vnam alteramve fortunx aduerfitatem pcrpcftus,vidoriofiffimus vita fund’eft,cuifi arma in Chriftiho-ftes ferre hab impedimêto non fuiftent, 'fi^qj minus pôtificesinuafiftçt,iurema- |
GE NE RATIO XLIIL 339 ximiimperatoris nomé apud Afiaticas etiam gentes obtinuiftct.Reliquittamê glorix fucceftorem Cunradum ex lole Cunraduf. Hierofolymitani régis fifta fufeeptum, ad imperium in vita patriseledum, qui fecundo quo aduenerat anno, omi po-titusTrinacriaamp; Siciliçregno,imma-tura morte obijt,Cunradinum filiü fu-um,vt verx docent biftoriæ,regnorum fuorum bxredem relinquens. At Manfredus vir acerrimi ingenij, Friderici exconcubina filius, caufante pueritiaCunradini,eiusrégna fubco- Curadinus. lore tutorio inuafit,qui tarnen à Caro-lo Franco à pontifidbus vocato,beno vidus eft amp;nbsp;occifüs annonóy. Hic Carolus Cunradinum illuftrem regem,ex imperatoriaantiquaproJapiapropaga-tum,regna paterna repetentem, non in prçlio, quodiam peradum erat,fcd loge póft interceptum inermem,poft diu-turnum carcerem,contra ius omne bel-li,contra confuetudinem qua; nemine regem qucarmis cepiftet,vitapriuaret, immanitèr vita amp;nbsp;regno lpoliauit,cum quo inclytilfima ducalis Sueuorum di-gnitasab aulareceffit. Sed hoe habet omnisreturn mortali-um fortuna,vt cum ad fummum perue-nerit, intclligamus prope exitum elle, gloria enim Sueuorum eoufquèamp; fa-ma return geftarum amp;nbsp;excellentia flo-ruit,vt exterarum prouinciarum fple-dorem vincereamp; antecedcre vidcretur. Hxc eadéfuis orbat3principibus,mox obdormiuit, neepoftea pcculiares duces habuit, licèt Rudolphus comes de J^rtbfpUt'^iamp;IohanesfihuseiuSjamp;poft illos Lupoldus,f educes Sueuix fctiple-rint.Illis tarnen abeuntibus,tota Sueuia in prouincix formam redada fuit. Et tantum dc Sueuia Sueuorumque moribuspopulisqjdicerepotui.Fuerüc enim prxter pcculiares iftos principes haudparum multi alij proceres, quorum ego luis in locis partim memini, partim ada amp;gcfta habere non valui. Idciicó cos conlultó prxtenés,alijs dif-fuhiis Icribcndi locum dcrcliqui. qua-proptcr vndè digteflus lum rediens, hi-ftoriam aliquantifpèr intermillam re-petere,ach quaprxtermillalunt,refar-cire conabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' FF » AN- |
|
^40 ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. A«.Clemï-cis {quitaté, ANNO falutis noftrç 1268, Clemes lllï.moritur Vitcrbij, vacauitque fedes annisquafi duobus, cardinalibus quæ fua erat,non quç lefu Chrifti, quçréti-bus.Erat Clemens,vt fenbunt nonulli, bumanus,modeftusatq; do^us, bona etiam Ecclcfiçità accurate difpenfauit, vt plus Deo quam eófanguineis tribue-ret.Duashabuitfilias exvxoreantc po-tificatumfufceptas,quarü alteriin mo-nafterium collocatç 30. libras Turonen paruorum dedit,alteri quæ marito fuæ condirionis nupferat, trecentas libras Turonendotis nomine numerari iuffit. Habuit amp;nbsp;nepotem clciicum,quem vbi eóperit tres præbendas habere,ei optio-nem dedit,vt qua vellet rctincret, duas relinqueret. Verum inftantibus amicis, vt nullam præbendam toll eret, fed plu-ra tribucret,reIpondit,feDeo,non car-ni amp;fanguinijacquieturum.dcleólatu$ eft mirabilitèr dodrina Bonauenturæ Qrdinis Minorum. Bondegar^ IntdeaBodegar Aegypti Suitanus, lanus? ebriftianosin Syria inhabitates debel-lat,indeq; boftili animo in Armeniam profeftuSjidem fecit.Poftmodùm An-tioebiam babitatonbus vacuam inue-nicns,vniuerram ferme deleuit. Septem poftea annis dccurfis,itcrató Antiocbi-am inuafir,amp; cruentiffima ftragcipfam affecit. Vndè amp;vniuerlumlcxcrcitum fuum præda onuftum cum 20. milli-bus captiuorumreduxitin Aegyptum. Denique contra Aflyrios pugnatu-rus, vulncratur, ex quo moeftam ani-mamefflauit. ANNO verofalutis i2()9.Ludoui-cusrcxFranciæ,non territus prçteritis laboribus expenfisc^j quas fecerat, vltra mare itcrato cum duobus blijs, adiun-ólofibi rege Nauarræ, amp;plurimisEc-clefiaru prælatis,pro recuperatione ter-ræ fandç iter afsupfit, Verùm quo boe faciliùs berctjcSfiliati funt, vt regnum *Tunifiumin Apbrica primitiis bumi-liarent,quicum portu Tunifij potenti manuobtinuiflcnt,peflisluperuenit,ct adeo inualuitjquod primo regi Franciç vnum filium,amp;pofteàlcgatum apofto-licum,amp;demum ipfum rcgêCbrifba-niffimfi cum pluribus comitibus amp;nbsp;ba-lonib’ de medio fuftulit.Quam vero fe- |
licitèr rcx Ludouicus vitam terminauC' rit,rexNauarræ(.dno Tufculano card* per litcras intimauit.nam in infirmitate fua laudareDnm nó celfans, illam ora^ tionem quandoquè jnterferebat, dices: fac nos domine^ro^era muntii iiej^tcere,amp; nuliaeiuf M/uer/a/ormtiiare. Orabat eti-am pro populo fuo,dicens: £ßo Domina j^ieh tua JanSfißearor amp;nbsp;eußos. Et cun’ appropinquaret ad finêm,fcrtur fufpe-xilfe inexlum, dicens: /ntroilo w^U'pfilf mum tuam^adoraio ad temfgt;lum ßtnSutU-um,amp; confiteior nomim tuo i/omjne.amp;hoc dióto,obdormiuit,cui Philipp’inexer-S^ citu exiftens, fuccelïït. Cum autemdt^' morte régisexercitus turbaretur,amp;Sa-raceni lætarcntur, Carolus rcx Siciliç, quem adbuc viuens frater rex Ludo' uicus vocârat,nauigiojnagna cum militia aduenit.amp; cum multoplurcs client Saraceni quam Cbriftiani, nullatenùs tarnen audebät aperte cógredi,fed mul-ta eis incommoda inferebant. Eft enim terra fabulofa,vndc Saraceni ftatueiut plura millia bominum fupcr vnu mon-tem, Cbriftianis vicinum: amp;ciim vem tusflaret, contra Chriftianos pulue-rem mouebant amp;moleftabant.Scd tandem puluere per pluuia depreffOjChri-ftiani paratis macbinis*Tunifiuin pffT*^ terrain et aqua oppugnai e curant.Q^o «^ vifo,Saraceni timoré perculfi,pacis mé-tionem fecerunt,paótaq; incuntj inter quæ prçcipua fuerunt, vt omnes Chri-ftiani in regno illo captiui, dimittcren-turliberijamp;quod in monafterijs ad honorem Cbrifti conftrult;ftis,in omnibus ciuitatib’ regnibdesCbrifti perfratres Prædicatores amp;nbsp;Minores amp;nbsp;per alios libéré prædicari poftet.Etvolctes bapti-2ari,nonimpedirentur,amp; foluîis expe-bs regibus ibilaétis, tributum annuum rex Siciliæ regi Tunibj impolùit,quot-annlspcrfoluendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Superuenit tu Eduardus régis Angliæ ^ frater cum multitudine Frilbnum; fu-peruencrunt amp;nbsp;abj peregnni, quôd circa ducenta milba pugnatorû crederen-tur,amp;fperaretur,q)non folùm terram fanâ:am,l'edetiàm totam Saracemcam fubiugare pollent. Sedpeccatis noftiis exigctibus,incafsùm venerût.nam lega-tus Papæ qui eos dirigere deberet, fub-traftus |
|
A NATO CHRISTO trapus erat. Terra au tem fanda ad qua ire debebantj gubernatore peregrino-rum carebatj quia amp;nbsp;patriarcha defun-ftusfueratrfedes etiam Apoftolica quæ vtrobiquè prouidere debuerat, tune vacabat. RexNauarræ infirmus,Aphrica de-tedenSjin Sicilia moritur. Carolus ipfe venitin Italiam cum magna procerum Wanu.nam amp;nbsp;Philippus Ludouici filius poftobitum patris regnu fufceperat,amp; alia procerum multitudo Carolum.fe-cuta^per Italia tranfijt.Hi etiam difcor-Hespatrum animos,fcilicet cardinaliu, amp;nbsp;kdem vacuarn offenderut. Tata qui-^em trat pertinacia,vt eos neq; Dei me-tus,neq;hominu preces, neq; Chrifti-anorum querela: àcertamine dimoue-fent.Adettremum poftlógas expeda-tiones,quia inter 1c conuenire non po-terant,extra collegiü rcfpicicntcs/lhc-obaldum epifcopum Placentinum,pcr idtempus in Syria commorantem,ele-geruntRo-pontificem. ANNO igitur Domini 1270. Theo-balduscpifcopusPlaccntinus, portion-gain vacationem creatus ert papa,et vo-S»rim catus ertGregoriusdccimus.Euocatus è Syria in qua erat,venit Viterbium, amp;nbsp;ibicoronatunfeditannis quatuor, erat 3Uté fidei magnus zclator ac pacis ama-tor.Vndcfubitóanimum induxitadre-duftioncmGræcorum adobedientiam fedisAp.ac etiam ad recuperatióem tcr-ræfandæ,propter quæ concilium ge-iierale indixit Lugduni,ad q uod et per-fonalitèr accefdt. Contulit veiofcadidcocilium Mi-daaëlPalæologus Græcorumimperator cum magna comitiua. Tertiadeci-t’’a^;vicein fententiam Rom.Ecclefiæ Grecos totièsdeficiétcs,pertraxit. auxi-lioenimGenuenfium imperator fimul cum patriarcha Conrtantinopolitano advnitatem fidei funtredudi, confite-tcsqtfpiritulTandus procedit no fol um a patte,fed etiam à filio, amp;nbsp;in omnibus fubmiferût fc Romanæ Ecc. Sicq; Gregorius illi con firmauitimperiu, proeo potilfiniùm, vt adiutorium haberet à Græcis ad terra fandam recuperädam. Carolus veto rex Sicilië id çgtè tuht,in-dignatus quiaBalduinus injuria impe- |
GENERATIO XLIII. ' 34« rioeratdeiedus, cui Carolus promife-rat adiutorium de eius recuperationc. ANNOfalutisi27j.inmenfcOdo-briportlongâvac3tiôemimperij,eligi- , , turin regem Ro. Rudolphus cornes de jj^jp ^, ^lt;ï6fpurg,/ virin armis ftrenuus, pru-dens atquefamatus, regnauit annis lÿ. aliâsi8.Decuius eledione itàferiptum comperitPort mortem Friderici II.Alexander papa IlII.requifiuit eledores,vt aduocatumEcclefiæ eligerent. lamem amp;Cûradus obiêrat.Côueniences itaq; eledores in ^ramffUtf/diuiferunt fern duos,tresq;elcgerût Richardu Cornu-biæ comitem,reliqui Alphonfum prin-cipemCartellæ.Oritur indèfchirma,amp; duratannis multis.Rex verôBoêmiç amp;nbsp;ipfe adfpirabat ad imperium. Tandèm Gregorius X.pontifexprç-cipiteledoribus Ecclefiarticis lub pœna priuatióisofficii,fecularibus veróprin-cipibus fub pœna excommunicationis, vtfinècundationeferelôluerét,amp;Ec-defiæ aduocatum datent, alioqui iplc hoc facerct.Obicrat autem iam Richar-dus comes Cornubiæ,amp; fupercrat ad-huc Alphófus rex Caftellæ. Sed id dice-batur modó obrtare,vtaliq,coniedant, volentesq, etiam eledioimperatoris no folùm adiuè,fed etpalfiuèfitapud Germanos dûtaxàt3hoc eft, q, etiam eledu s debet efte Germa nus. Pofthanc Gregorij requifitione dies dida ert ad Fran-cofordiatilluc venerut nuncij Alphófi non fine muneribus.Verum nó quieuit OthocarusrexBoëmiç.Intereà enim vt^g^matio durauit dilcordia inter prædidos ele-dos,ipfe fibi aliquos de eledoribus co-ciliauit:vndè quafi cert’de impcrio, ad Francofordiam fuos deftinauit nucios, epifcopum Secouienfèm,amp; Cómenda-torem ordinisTeutonicoru,amp;cum his duos barones.Hi omnes cu magna fidu-tiaexpedabant régis lui promotionem. Triduano igitur tradatu prçhabito, eledores vnanimitèr in regcRo.elegc-runt Rudolphü comitem de ..^äbfpur^ abfentem.Ciuoexmorepublicato,nun-cij Alphonfi ac regis Boemiæ cum magna confufione abicrunt vacui ad eos qui fe miferunt.vocatus itaq; fólcnni-busnuncijs Rudolphus, vnacum con-fortefua Anna, comitis de^ngfrhdj FF 3 filia. |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
filia, defcendit Cu m principibus Aq uif-gianum,iEilt;^j regio diademate cxorna-tur cum coniugc lua,iuxta morcm an-tiquitus obferuatum.
Eodem anno Rudolphus rcx in con-cilio Lugdunefi à Gregorio papa cft co-£[rmatus,ea tarnen cóaitione,vtfcquéti anno Romapacificus veniret‘ad coro-nam vndionemq; accipiedam, Itàltali fcriptoresreferunt-ingeftis tarnen Rudolphi metroinuenitur hoc modo: ^isjexcennßjxu^intatres^^etere i^nntyLaujana i/um rexamp;fapa/uêre.
Ex quo apparct qgt; paps occurrerit LaufanljVndèpauló poft Gregorius ve-nit in Italiam concilio abfoluto.amp; cum veniffet(vtlcribitBlondus) Bellocado-rumjexpedantem ibi Alphonfum regé Caftellg audiuit,qui multis cft queftus, pStificemipfummaIèamp; perperam ele-Rudolphi dionem Rudolphi cofirmafte, amp;nbsp;quod comitia. null5,vtdebuerat,habuiflet eledionis iua: ad imperium rationem : eum vero pontifex tam multis placauit ratióibus, vtprætenfumius nouo imperatoride-hgnato cedere confenièrit.
InLugdunenfi concilio pótifexpro expenfis tranfitus ad terra fandSjimpo-rundccimam aChriftianis per lex an-nos foluendam.prædicari fecit crueem, concedens plenariam remiffionem amp;nbsp;induJgentiam affumentibus crucemjamp; cuntibus vel faltem mittentibus vnum vel plures bellatorcs.
ANNO Dni i274.rex Rudolph’ curia Norinbergç indixit,faduslt;^; eft ma-ximus principû conuentus,quife regis ditioni fubiecerunt.Abei at rex Boemiç Othocarus,necnon Bauarie dux Henricus,qui pofteà ad Auguftâ lolennitèr fun t citati.Adueniéte termino, rex magna principum corona curia eelebrans, expedauit ft quid rexBoemiæ amp;nbsp;dux Bauariçin exeufationem fuçinobedié-tiæ dicerc vellcnt. Henricus duxfatis fè fubmifit.comparuer unt turn regis Boë-miæ nûcij,Bernardus Secouien epiieo-pus,veniaq; petita,epilcopus pleno;mâ-dato iùffultus,propofuit eledionë de Rudolpho no valere,vtputà fada ab ex-ceratis, amp;nbsp;de execrato .'ideo Rudolpho tanqregi obediédum non elfe. Addidit nonnulia alla lërmone Latino,
Cuircx :Epifcopc,inquit, fi habetiï caulam aduersùs clcricUjagatis fcrmo-neLatinocoram epifcopo:fin vciôco-tra me vcl contra iura impenj,propona-tismore/olito.Scdnec papa iucatisvC' ftrisfermonibus contra me prouocabi- , tis.Interloquendû eledoreslaici Intel' ligentes epifeopum elcdionem in dubi* umreuocare,vix manus abftinucrunt. Iraq; epifeopus trépide abijt, vt faluuni ^ condudum à rege repetens, cofufus ad j^^bZ propria remeârit.
Continuo de confilio principum rcX deftinauitilluftrem Héricum Burggra-uium Norinbergeh, virum prudentilfi-mû,ad regem Boëmiç,rcquircns vt du-catus Auftriç atq; Stiriç regno reftitue-ret,à quo eos in feudû no recognouiflet, petijt quoquè Carinthia amp;nbsp;Carniolâ. alia^j ad imperiû pertinétia bona.Venit i ta q ; B u rggra uiusadregéOthocaruin cummâdatiSjlèd nil prêter cotemptum impetrauit. Affirmabat enim rexnulla je Rudolpho obedientia fadurum,neC aliquid ab eo recogniturum.
Paulo ante, anno fcilicctDni 1270. Stephanus Vngariæ rex Othocarum cum exercituin Vngariam venientem, pugna vicit atq; fugauit. Prætercà rege Bulgarorum,vt fibi feruiret, compulit. Obijtautem breui,cuiluccelfit Ladif-lausfiliusinregno.
ANNÜ Domini 1275.mortuus cft Gregorius in Aretio, amp;cledus eft pro coPetrusdeTarantafia ordinisPrædi- .^ catorum,vocatuslnnoccntius V. ledit menfes fex. Innocentio fucceflitpapav-P’P’' Othobonus de Flifco,vocat’ Adrianus ^^^.j„(|(' V.ledit diebus J9. Adriano mortuo an-^jp,. no Domini i276.cledus eft magifter Petrus Hilpanus cardinalis,et vocatuslo-^'’^’'''''*^ hannes XXI.Sedit tantum odo menfes, i”*”' bic etfi dodilfimus tuent, tarne ignorâ-tia return gerendarum et morû inçqua-litatc, plus detriment! quàm honoris pôtificatui attulit.Pollicebatur fibi homo longâ vitam,tcd eccè dum hoc prédicat,camera quédâ noua,quam in pa- I latio Viterbicnliextruxeratjlubitô cor-ruitjatq; inter ligna amp;nbsp;lapides inuëtui papa,fexta pôft dic acceptis Ecclefiæ la-cramentispnortuus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Jiodé anno Rudolphus rex perfecu- Rudolf*
tus
|
_ , A NATO CHRISTO quot;’fchione « ‘f'^Sdbet) ^useft marchionem deSSabOl rebelle, f^l'ijiiitur auxilio comitis Palatini Ludouici amp;nbsp;multorum aliorum,iplum amp;nonnul-loscompliccs fuos in Sueuia,Franconia amp;nbsp;Alfatia,*aliarumc|ue prouincia-rum,qui bona rcgni violenter Gbi vfur-pauerat poft excluGonem Friderici ie-cundi amp;nbsp;pofterorum fuorum. Ciuitates quas lubiugarunt titulo cenfuali, deiecit, amp;adpriftinam iurifdidionem quantum valuit,multis laboribus re-duxit. Cum autem iam dudùmrexBoemiç Othocarus, qui tune principatus Au-llriæ,Stiriæ,Carinthiæ,Carniolç,por-., tusNaônis,plùsquàm vigintifexannis occupâftet,rebellis iudicatus effet,cum vocatus cótumacitèr venire recufaret, immó quofdam nuncios ad portas fu-fpcndiGet, Rudolphus rex tandemin-genti exercitu Ratilponavenit: ducclt;^; Bauariæ qui Othocaro adhæferat,po-tentèr deuincens, ad Auftriam propc-*»(lrijBoê]-juit: BtlicètAuftralcs Othocaro iu-rifl'ent,aquib’etiam plures habuitob-fides, tarnen Rudolphus veniens hono-riGcèeft fufcept’’:relidoq; Ochocaro, trum Minorum amp;totius cleri, qui au-tlioritatePapæ tollebantiuramentorû feelera, omnes regem Rudolphûin dominum receperunt. Interim rex Othocarus eoliedo magno exercitu,in Auftria venit.tum Ru-dolphus Viennam obléditper quinque feptimanas, vbirex Vngariçin lùbGdiû regis Rudolphi venit. Tandem per arbitres inter eos Gnè marte concordatu fuitj quód rex Ro.regem Othocarum Boëmia amp;nbsp;Morauia tantummodó in-fendaret, amp;nbsp;qi rexBoëmiærcGduasfe-ptem terras reGgnaret.Quod ita fadum cft.Namrex Othocarus publicè Gexis genibus, terras fuasfufeipiens, iurauit morelolito. Tune Vienna ad reGgnationem regis Othocari, rcgi Rom.eftaperta rur-sùm,vt olim Friderico lI.Rex etiam Rd-dolphus regem Vngariæ reconciliauit régi Boëmiæ, reftituitque rex Boëmiæ régi Vngariæ omnes ciuitates quas ei abftulcrat, item amp;nbsp;obGdes omnes,pro-»jGt etiam rcgi Vngariæ omnej the- |
GENERATIO XLUL 345 fauros reddere, quosamitaciusregina abfportauerat, videlicet duas coronas aureas, fceptra (regalia, amphoram au-ream nobililGmisgemmis ornatam, amp;nbsp;aha complura clenodia,quæ à tempore regis Attilæ amp;nbsp;alijs fuccefforibusfuc-rantconferuata. ANNO Domini 1277. rex Otho-' carus dudus eft poenitentia, Gmilitèr regina Boëmiæ, grauitèr ferens,ac frequenter eum increpans, quód terras prædidas reGgnauerat, quód obGdes miniftcrialium Auftralium amp;ciuium. ut per arbitres diffinitum erat, refti-tuere deberet. Erat emm in Concordia cturn adum, quod rex Rom. filio régis Boëmiæ fîliam vxorem daret, 20. millibus marcarumdons nomine afh-gnatis. Videns autem Otbocarupadis non Oehoe.Roe fatisfacere, pattern Auftnæ quam régi Boëmiæ lub obligatione pro dote affignauerat, rex reaßumpfit: quapropter rex Boëmiæ copijs contraétis, omnes munitioncs nouis quibuldam inllru-mentis,quç cati vocantur,expugnauit: itabellum grauiffimum eftortum. Bodem anno rexRudolphusamp;rex Vnga-riæ colloquium habuête, vb'i rex Ru-dolphus regem Vngariæ adoptauit in filium. ANNODominij278.inclytusdux _ ... luliacen ad expeditionem regis Ro. ve-niens,Aquifgrani exadionc à rege Ro. impoGtam petiuit,vbi fubitó cum duo-bus Glijs ac duccntis militibus, amp;lcrè mille alijs in QuadrageGma anteeccle- ^ Gam B.Mariæ virginiseftoccifus. Bodem tempore videns rex Boëmiæ Gbi non luccedcre, reftituit obGdes, dia-demata veroregi Vngariæ reddereno-luit,dicens, quód iuueniregi Vngariæ adhuc puero, ea vellet propter li-neam confanguinitatis cóleruare,qui vocabatur Ladiflaus 1111. Glius Stephani.Deinde cü gradi exercitu exiuit Era-gam,comitatusq; procelGoneab omni clcro amp;nbsp;populo, m Auftriam verrit, adhærente libi duce Henrico Baua-ro pecunia corrupto , quanuls litc-ras difGdarionisregi Romano non mi- ' GlRï. FF 4 At |
|
J4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Bocmi,pars trucidatur3pars in flumine Othocarö fubmerla eft.Rex Boëmia: à dapifero de '(^WhVfref Bertoldo, ab equo deijci-tur,amp; trisfixus gladio moritur.Illa au- At Rudolphus rex cum Auftralibus amp;nbsp;Stirenfibus amp;paucisSucujSjprçfen-terege Vnganæ,cùm tarnen vixvnum cótra duesbaberetjvij.Kalen Septemb. annitz78.feria (éxtapoftfeftum S,Bar-tholomæi,in canipo qui dicitur Ï^löfl?’ fpru^/ordinatis aciebus,Chriftum pro iigno Habens, quod nomen lêmpèran-teà à Comanis amp;nbsp;Vngaris pro nihilo fuitreputatuni,acritèrpugnauit.Igitur hac die ab omnibus repetitis vicibus, CHRIS TVS,alta voccproclamatur, etatc^j Praga fignum Boëmorum amp;nbsp;alba Hola. Itaque commilïa pugna,exer-citusBoëmiæ fuperatur,terga vertunt temdiercxBoêmiæinuêtus eft nudus, ftcutegreftus eftde vtero matris, plau-ftroque luperpofitusducitur in Vien-nam, ibique ad Scotos ponitur. manè cum toto clero amp;religiofis fub filentio nullis campanis puHatis, ad domu fratrum Minorum deportatur,ibique nu-da facie omnibus oftenditur, tandèm reconditur, nullis exequijscelebratis. Venientes auté Boemi,cadauer abf-portauerunt,amp; fratribus inZuima af-lignauerunt,vbi iacettumulatus. Mentoque diuino opérante iudicio,fepul-tura illi negatur, vt qui pluresoccidit, eisque lepulturam negauit, pœna mul-Ôaretur eadem, Ipfc enim antepaucos annos regnum Hungarix inuafit, in-humanitèr nemini parcens^ nee ætati, neefexuijnee facris,nec prophanis, có-fugientes ad Ecclefias extrahi faciens3ac trucidari mandans. Reliquit autemOthocarus filium, cui filia regis Ro. defponfata erat.Hic regio moreeducatus,marchioni Brandenburgen commendatus eft. Vocaba-tur autem filia regis lutha, filius autem Othocari Vuéceflaus,qui in regno patri fucceffit. Ferunt eius coronatione ducenta equitum millia apudPragam ex regia curia cibos accepilfe. |
ANNO Domini i278.Nicolaus ^' tertius patria Roman’, ex familia Vrfi-na,l«d-iannes Caictanus anteà vocatus, pontifex creatin', pro tra CU inlex menfes cledione non finè magna cardinali-urn contêtione, quörum conclaui Carolus fenator amp;rex Sicilia: prxfuit,qui admodum inftabat, vt vrius ex natio-nc Gallica eligeretur. Sedit Nicolaus annos duos, menfes odo.Erat vir dotu bus animi corporisque ornätififimus, adeo vt multa feceritj plufima intfcnta-uerit,fuamprudêtiam amp;nbsp;animi magni-tudinem oftendentia.amator amp;nbsp;cultor dodorum crat virorum, ædes apud S. PetVum percommodè conftruxit, qua$ poftei Nicolaus quintus magna impé-fa reftituit. Scribuntbiftorici quidam,neminem ante ipfum facrificare religiofiùs vi-fumjCum femper dum lolennia ageret, lachrymas funderet. erat enim religio-nis obferuantiffimus,vacantibus eccle-fijs nullus pótifexcelerius acmaturiùs confuluit, notariosamp; tabellarios,vt-potefanguine pauperumamp; litigantiû viuentes, à le vt pefbieros reiecit. Non caruit tarnen repræhenfione. Suos eA ità amâffe dicit,vt aliunde raperet quod eis condonaret. Simonia per eos fatis difcurrebat,feptem Cardinales creauit Romanos, amp;pro maiori parte fibi at-tinentes. comitat’ ipJè in tres partes diuifus; vna pars Stutgardia obtinuit,altera Q^MCh, tertia ©VOtlingfU: amp;nbsp;fecundùm oppi-da partium,ipfi comités appellabantur, licètvnius eftentftipitis. ANNO Domini 1280. oppidum «jj^joifiil! 9Ï0fCnbur^ adlittus Neccari fluminis«##»lt;* Sueuix fitum, quod nupèr terræmotu funditiis corruerat, confilio amp;nbsp;impen-fis Albert! comitis de^^o^eilBcr^/iadis fundamentis atque repolitis ad priftinu decorem ædificijs, pulchrè admodura reftituitur. ANNO Domini J281. Rudolphus rex Auftriam intrando,regnum Bohe-miæ Vuenceflao filio Othocari,quem iampridèm in bello occiderat, cui filia luamvxorem dedit, adminiftrandureliquit. Deinde Norinberga profedus, ad |
|
A NATO CHRISTO » JJran cf fun/vBî conuentum fieri voluit principum, defcendit. Eo aut con-uentutraftabatur, vt prædonutn lati-bubj^qi multa per regnum mala facic-bant,deftruerentur. Vndè Rudolphus contraâis principum rcgni auxiliaries copijs, multa eorum latibulafunditùs euertit. Dein expeditionem inBurgundio-nesmouitmam Heduorum procurator Hue Admiraldus,iugum imperij cona# batur cxcutere,{uoq; Burgundiam fub-iugare dominio,qui régis ad fe cü iufto exercitu aduentum animaduertens,ob-uiàm illi venit: fit congreffus bellij cer-tatur vtrinquèjled gubernator cum fu-Ïquot;r^ndio.isvincitur,atque ad obedientiamregis J^*®P«ij amp;nbsp;imperij etiàm*volens reducitur, A ’’Uttnam ^änfttum. Burgundionibus autem in Allatia: fi-’^uarunda nesreuerfus,*quofdam munitionu eines in dilfidium confpiraffe ortendit, contra quorum tementaté copias mo-üens, in deditionem breui capita eófpi-rationis,^ag£ttaU/Colmanam,Dure-gum amp;nbsp;* Berona lubegit. Vndè principes faftionis capi^atque fupplicio capi-tali animaduerti iufiit. Eodem anno dues imperiales oppi-lt;lgt;^quot;^(lttgCtt in Sueuia,canellum ^al-{(Htlt;l(obfidione forti valUrunt, contra quos Eberardus comes de ^KirtfUbCf^ diäus illuftris, exienSj obfidionem fol-uit,ciuium copiasfuditjac plerofq; oc-cidit,reliquisinfugam conuerfis. Eodem item anno Hartmannus Rudolphi régis filiuSjCum quibufdam alijs *u fluuioRheno 2O.dic menfis Decemb. lubmerfus perijt, Bafileæ Rauracorum oppido fepultus. Refcrunt quoquè in lupradiéloimperiali oppido (Êflut^CU ’/•die menfis Martij, mulierem quan-dam partum edidiße monftrolum, ab vmbilico vlquc ad pedus continuatu, quatuor habens brachia lèinuieem có-pleâentia, duo fimilitèr capitale mu-tuo refpicientia, amp;nbsp;membra verecudio-ra duplicata : verum non win diù vixir. ANNO 1282. Rudolphus comes prædonum duas munitioncs ad flumé Rheni fitas, OvlcficnfCvUH amp;nbsp;©cfjOUCCf/ funditiis dcftruxitj atque iplos prxdo-nes,vtmeriti erantjautlaqueo fuJpen-dij aut capite truncari lecit. |
GE NE RATIO XLUL 34) At Nicolaus régi Carolo offen fus, quod nuper vacate ledcjpraefidens con-claui, Gallicos patres contra Italos fo-uerat, ex quo magna amp;nbsp;eleri amp;nbsp;pkbis contraxit odia.Eaigiturindignatione accenfus pontifex, finiu!q; quiamaio-rem potentioremq; eße putabat, quam libertati expediretaddiminuendam régis poteftatem multa molitus eft. vica-riatum enimHetrurix eiabffulit,quód diceret Rudolphum imperatorem çgrè ferre, quem fimulauitopemHierolo-lymæ rebus allaturum,requifitumque refpondiße,id à le nee fieri poffe nee fiebere, nifi vfurpata in Hetrufcis autho-ritatem Carolus dimitteret. quâfimu-lationem (vtrefert Blondus) vtrinquè continuauit.Rudolphus enim hoc iplo quod Hetruriam pontifex à Caroloïi-berauit,delinitus, Romandiola amp;:Ra- Attédeqiió uennatem exarchatum pontifici öcee- Romädiok elefiæ reddidit.Nanq; poftfradas apud cg^g^”^quot; Forumliuium Bononienfium Floren- ’ tinorumque copias, vbiad odomilba bominum amilerunt,Romandiola im-peratoriasfecuta erat partes, amp;nbsp;RufioJ-phus turn minimo tributocontentus, eo priuilegio fub imperij titulo liberos effedixit, cuius rei gefta Blondus in Foroliuienfium monimentis extare vi-diffefereferr. E-xhochabeo, quod nonlblùm pro abfolutione,vtfcribuntnonnulli,cùm voto cru cis non latisfaciens,excommu-nicatus fertur, fed hac etiam decaufa Romandiola à Rudolpho afiEcciefiam pcruenit. Nicolaus itaq; Pont. Bertolfio Vr-fino nepote3Romandiolx comité de-clarato, cum nuncijsamp; literis Rudolphi miffo, omnem Romandiolam pro Ecclcfia recepit. Cuiamp;Bononia tune fuitparitèrdedita. Venerat tarnen circa pontificis mortem in Hetruriam vi-carius à Rudolpho miflus, que vtriim pontifex fuerlt admiffurus, mors eius incertum fecit. ienatoriam wbis pote-ftatem, quam ad cam diem Carolus rex continuauerat,ei abftulit.Conftitutio-nem infuper edidit, nè cuiquam régi aut regia ftirpe oriundo, lênatori-am aliamve dignitatem Romx habere he er et. Scribit |
|
546 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Scribit quoque Bertoldus Lucenfis, Nicolaum pont.nifi cius confilia mors prçoccupâuet,voluiHeduos reges create, vtrunque Vrfinum, quorum akeru Hetrurix,alterum Lombardix prçfice-retj qui indé Teutonicosparttm alpès incolentes, hinc Gallos Siciliam amp;nbsp;regnum Neapolitanum tenentes, armis in officio continerent. Vtvero idfacerè póffet facilius, Petro Aragonum regi perfualérat, vt iure hxreditario Con-Rantix vxori fux regnum Sicilix repe-tereanniteretur, qux erat Manfredi fi-lia amp;nbsp;neptis Cunradini, amp;nbsp;hoc Iohannis Prochytx opera. Erat autem caula principalis, Regimen lafciuum amp;tyrannicum Galloru, qui gubernabant regnu. Acceffit quo-què occafioadhçcnon parua.nam Carolus rex Siciliç amp;nbsp;Hicru(alem,vicaria-tu imperij ac fenatöria deftitutus digni-tatc^dumeflctvaldè potenSjadinkan-tiam Balduini generifui, qui deiedus fuerat abimpeno Conftantinopolita-no, decrcuit magno apparatu amp;nbsp;claffe có pergere, Palxologum expellerc, amp;nbsp;Balduinum reftituere: confidcrans eti-am, quia eo obtento, facile effet poft-modum regnumHierofolymorum fibi acquircre, amp;nbsp;ad hoc opus armari fccit centum galeas amp;ao.nauesrnagnas, amp;nbsp;milita ad rem neceffaria cum adiutorio regis Francixamp; Venetorum; amp;nulli dubium quin ei ad vota lucceffillet,ni-fircbellio Sicilix impediuiflet,amp; multi Grxci paratiiam erantad rebellionem: ledhumiüauit Deus fiipcrbiamFraco-i-um,quidevidoria Caroli nim'iserant elati.' amp;nbsp;iam plerique incolx de regno recedebant, non valentes iniurias eoru fufhnere. Inter exteros autem fuit ike Iohannes, vocatus de. inlula Prochyta milesgt; dominus didx inlulx. hic proficifcitur ad Palxologum imperatorem Conka-tinopolitanum, okenditqueipfi immi-nerepericulum amilfionisimperij: Verum vbi luis acquiefcerct confihjs, nee pecunijs parccre vellet, nauaturum fe pro viribus operam, vtCarolum abin-ceptovel reuocarct, vclimpediret. Vt autem hçc commode fierent, adiutorio regis Aragonum vfus ek.Perrexit quo- |
que Iohannes Prochyta in habitu tilf formato(fratrum fcilicet Minorum)ad vrbem,amp;fecretè locutus NicolaoPa-pxtuncexikentiin arce Soriani, apc-ruit ei negocium. Nicolaus auté indi-gnatuseratcontra Carolum multiset caufis^amp;pcipuc quia(vt aliqafTerunt) Carolus affentire noluit, vt fuus con- Car®^ fanguineus contrahcret cum conlan-»^ guineispontificis. Ad hoc autem non-’' nihil operatus ek Gaianus, q.ui fecretaS literas acccpit à Nicolao ad regem Ara-gonuvndè profedusek cumhtcrisini-peratoris Grxcorum amp;nbsp;Papx ac baro-num Sicilix, offerentiu illi regnum Sicilix: acquieuitq;rcxAragonü, remit-tens in Siciliam dominum Gaianum ad ordinandam rebellionem. Interim tarnen idem pontifexin ca-kcllo Soriani,cibi amp;nbsp;poti continentiliÏ-mus,fubita morte correptus, tertio fui pontificatiis anno,menfe odauo mori-turequam mortem prxdixiffequédam ferunt, notatoperexcrefcentiam Tiberis vaticinio, eiusq; corpus Romam de-latum, in bafilica S. Petri fepehtur. Nicolao tertio ex humanis fublato, cum de fuccekore eligendo inter patres ageretur, aßumpti nuper à Nicolao cardinales,Italicum, altera verofadio àregeCarolo fubleuata atq- impulfa, Gallicum cupiebat.aliquot menfes cer-tanteSjCÙni depontifice conuenirenó poffGnt,Viterbiehinfenfi Vrfinogene-ri ex fuperiore dominatu,feditione fada, ad arma coïerunt, nouosquemagi-kratus,pulfisvcteribus,creauerunt.ln-dè furore conclaue quo patres conclu-fi erant,irrucntcs, duos Vrfinos cardinales per vim detrados, priuato carceri manciparunt, quod fadum dicitur de voluntate regis Caroli, qui quxrebat habere pótificem Gallicum, amp;nbsp;propter hoc audita mortepontificiSjViterbiuni acceffit. Demum pokvacationem fcdis qui-mekrem,eledus fuit in Papam Marti-nus 4.nationc Gallicus,etfi non nübi-lis genere, à cupiditatc tarnen profe vel luisalienus3annoDominii28t. vixit in pontificatu annis quatuor amp;nbsp;menfibus duobus.Eledus Martinus, Viterbij coronari noluit, quod eiciuitati obim-petum |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLIIL 547 W, Petum in cardinales fadum,intcrdiäu ^làcris putabat. Vrbemitaque veterem P^^^^S quod Oruietum vocant,eo loei omnia lolennia peregit. refurredio-^*s autem diefex cardinales creamt. Hoc anno in vigilia Matthæi apo-ftoliobijt regina dominaÀnna vxor re-gisRudolphiinciuitate Viéna,quideinde poft annos fermé tresduxitvxoré filiam ducis Burgundionum. Igitur Martinus regem Carolum ad fe venientem, non modo perbenignè fufeepit, veriam eidéfenatoriam dignitatem, qua à Nicolao priuatus fuerar, teftituitrquod non ità ab omnibus pro-batum cft, cum ea res excitatura vidcre-turmagnasin vrbe feditiones. lam amp;nbsp;Caroli opera Palæologus Græcus princcps,quód paiäa in conci-lionon leruarct, excommunicatus eft, quæresmateriamdeditPalæologo có-fitmandarum virium, amp;pauco póftté-^§0Sid.pore Petrus Arago à Paleologo inui-Ij^ tatuSj Siciliæ regnum occupauit titu-lisvxoris fuæ Conftantiæ Manfredi fî-liç:quod armis repetens Carol us,pnuf-quàm quidquamrc tanta dignû gelbi-fet, vita defunétus eft, amp;nbsp;filius Carolus captus, Conftantiæ reginæ prudentia feruatus eft.manfit Caroli z.integer fta-tus Neapolij flde amp;nbsp;ftudio legaticar-dinalis. S»icat » A N N 0 Domini taSt.Rudolphus '’^iftmtia. wcarium fuum in Italia mißt,qui apud Miniate oppidum à principio le conti-nens, pertentatos ad Nicolai pontificis mortem,quæ nupcr audita erat,Floré-tinos Lucertfesque, imperator! omni-nórebelles repperit. quarè Germanoru cquitatu,lcd paruo,fretus,Florentinos amp;nbsp;Lucenfés grauiffimis incurbonibus vexabat, vndè renou ata funt in Hetru-ria Guelphorum inter fe foedera. De-'miim compofitione fada amp;nbsp;pace cum Florétinis,vicarius reuerlus eft ad propria. ANNO Domini 1281. Rudolphus rex curiam fecit apud Auguftam ciui-tatem Sucuiæ ante natiuitatem Domi-(b ^ ni, amp;nbsp;ibidem filium fuum Albertumin ij^^^ducem Auftriæ inftituit, de conleniu principü. Similijcr eidem Stiriam,Ca-rinthjamj portuin NaomSjCamiolaq; |
conceffitmenfe Decembri,amp;ab co mo-derni duces habuerunt exordium. De Rudolphi •■^g*® genealogia modo dicendum elfet,cùm amp;nbsp;magnißca ei-usgefta defcribuntur. fed detam varia fcriptorum opinionenó eft quodiudi-cem.fummi principisauthoritatéà ge-ftis rebus petere licet, non à natione, quanquàm amp;nbsp;hxcfortaßis eft quçdam virtutis imago. Originem comitibusde jp^blfpUtJ, aPcrleonibus comitibusRomanis ciui-bus deducut, ex Auentino montelple-dida ,nobilitate,freti(opinor)nó omino malis authoribus, apud quos eius rei tides cfto.NOS,quis vir Rudolphus fuerit, tanti hxres imperq, ftudiofiiis exeque-mur.Fuitis inclyt’ comes de ^a6fpur0 amp;nbsp;Lantgrauius Allatix,vir ingétis ani-mi,cclebratus armis,prudens amp;magni- * ficus, propter quas luas virtutes, cum ƒ vac-alTct imperium 2j. annis,aprincipi-bus ad quos eleótio dignolciturptrti-nerc, concorditèr eleótus eft. Et licèt * poft cxclubonem Fridcrici 2. vfque ad ipfum,quatuor fedcimpcrio intromi-lerint, Henricus Lantgrauius de Thuringia,qui in obßdioneVlmenßs oppi-di fagirta perijt,dcindc Guiliclmquot; HoI-landus qui apudFrifones cxtinótus eft, eleétique duo in difcordia, Alphonfus rex Caftellæ, Richardus quoquè comes Cornubiæ frater régis Angliæ, led nullusex hisin catalogoïmperatorum poni meruit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ Rudplphus veronon foliim cledus. Summa nc-fed amp;nbsp;à Gregorio x, eft confirmatus,q Itomm Rumox rebelles impcrio cxdiutina vaca- ^°'l’^'* tionefaótosin Sueuia, Fraconia amp;nbsp;AI-latia,necnon aliarum proumciarum, humiliarc cœpit,regéBohemiç Ütho-carum potentiffimumbello vicitamp;oc- ' cidit, Auftriam amp;nonnullos alios du-catus impcrio rccuperauit. in Erdfor-dia conuentumhabens,pliis quam Ixx. caftra deftruxit, plures ex rcbelhbus decollari fecit, nihilque quod magni-ficum principcm dccebat, obmibt.lta-los autc de induftria in faCtionibus fuis reliquit.vndcaliquandóinterrogatus à fuis,cur nó irct Romain, Icrtur apolo-go rclpondiflc, inuitata luifle anima-Ua quondam diucrft generis à leone, vt |
348 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Öus eft,imperium. circa annum Domini »020.tenuit, vtgenerationejj. dixi-mus,vbiamp;Gifelæ métionem fecimus, amp;nbsp;generatione 34. in genealogia diui Henrici leges Arnulpbum maritumil-li fuifte, quem fic fcriptores quidam, nosErneftu dicimus Sueuiæ principe.
Lupoldus Alberti marebionis pri-mogenitus, fucceffit in marcbia,mori-tur ante pattern, ideónon numeratur, nee etiam reliquitprolem poft fc. Ideo Erneftus, coghomento Strenuus, Albert! Vidoriofi 2,filius,defunfto patte, 4.marcbiofucceftît,amp;regerecœpitan-no iO56.buicErnefto Henricus 4.con-firmauit omniapriuilegiaprædecelfo-ribus fuis in marebia à lulio Cælàre, amp;nbsp;à Nerone impcratoribus concefta. bic Henricus imperator prædidum Erneftum pro animi fuimagnitudine,Prio- priorRo» rem Ro. imperij nominauit. bic occi- inp«^ fus eft in Saxonia in prælio partiû Henrici, reliquitqueduos filios Lupoldum amp;nbsp;Albertum, amp;nbsp;filiam nomine ludi-tbam. fepeliuntur in Mellico. Lupoldus ifte, cognomentoPulcbeijV.loco marebiam obtinuit, ifte pro canonicis in^ÇQfJdÙ^introduxit monaebos circa annum lO/J.babuitquc lites cumfratre Alberto, tandem compofitifunt, ità^ Lupoldus marebiam ab eodem Alberto fecognolccret.
Lupoldus reliquit duos filios Lupoldum amp;nbsp;*Popam. Lupoldus ifteluc- »P^P®quot;* ceffit patri in marebia,præfuit 40. an-nis viriuftus, marebio lextus,vitçlàn-âx, vxorem duxit ^k1^UCn Henrici 4. filiam,reli(äam quondam Friderici duels Sueuiæ, quæ Hagna ex Friderico iam dido babucrat duos filios,Fride-ricumamp;Cuntadum pofteàregem Ro. Eadem Hagna ex Lupoldo genuit odo filios amp;nbsp;deeem fibas. mortuusLupoldus, reliquit lex filios amp;nbsp;quinque fi-lias, amp;nbsp;pofteà fub Friderico 3. canoni-zatuseft ab Innocentio 8.annoDomini 1485.
Popo frater Lupoldi,in Treuiren ar-chiepifcopum fuit fublimatus* Lupol- ^jji^ dus prædiéli Lupoldi tertius filius,à pâtre prælatus fuit. 7. marebio præfuit ie-ptem annis. Gui defunâo fucceffitfrater fuus Henricus annd Domini 1142.
mar-
fuam adirent regiam, tempore confti-tuto venerunt,ac montem in quo habi-tabat leOjintrauerunt: fola vulpes cum redire nulluexeis animaduertiflet, pe-dem retulitjdicensj vt Horatius fcribit, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó^ame'Ve^i^ia terrent
Ota, te a^uersum^elfatia^nuUa retrorsum.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exhac conclufit fabula, multos antcfe
reges intraffe Italiam, paucos veró,vt intrauerant, reuerfos.
Et quiaRudolphus Ro. rexexfilio Alberto comité,ducem creauit, amp;de eófenfu principumillum dcducatibus Auftriæ, Stiriæ, Carintbiæ ,de portu Naonis amp;Carniolx inueftiuit, amp;va-fallum imperij fecit,pertinens elfe vide-tur, de principibus Auftriæ feribere. Veriim omiffis antiquiffimis poftefto-MarchiçO-’'ibusMarcbiæ Orientalis,hoc cft,Au-ncntalis feu ftriæ : fùb Henrico primo,cognomen-^ïon«?^*^ ^° Aucupe, regeRo.ex ducibus Saxo-niæ amp;'25runfcljWt(f/circa annum Domini nongétefimum trigefimumlêxtu, defunótuslcgiturfinè legitimo hærede Rudigerus dePcchlary, marebio Auftriæ; quam ob rem'rex Henricus deea-dem marchiâinueftiuitLupoldum duce Sueuiç.hicLupolduscaftclIu *0Jîd-(iffbeHo quæfiuit, amp;incodem collegium xij.canonicorum fundauit,vbi amp;nbsp;fepultuseftvnàcu vxorefua^vù^iît'fùl, ' forore régis Henrici de ^niUff^Wlff. ' Succelîîtmarchioz.Lupoldi primo-genitus Henricus, quo in tempore S. Colmannus ex profapia regum Suediç, martyrium eftpaftus. Héneusreliquit duosftlios Albertum amp;Erneftü. Henrico fucceffit j. marebio Albertus, co-gnomento Viftoriofus. bic vna cum nliofuoLupóldo recuperauit marebi-am imperio, à rege Hungariæ occu-patam, duxitque vxorem Adelbeidam, PetriregisHungariæ filiam.reliquitex ea duos filios Lupóldum amp;nbsp;Erneftum# Alter Henrici filius Erneftusj Sueuiæ duxfuit,è Gifela vxore geminos füfce-pit Erneftum amp;nbsp;Hermannum, qui fine liberis dcceflere, amp;nbsp;pater Erneftus in venatione ab Alberto comité de 05(1-6fnamp;fr^ fagitta petitus concidit. quo Attendede defuntto, vxor Gifela Cunrado Fran-ndH^vxoquot; ‘'*æ ‘^'^^^ nupfit. Is eft, qui imperator tfi, poftea ledus, Cunradus a. à nobis di-
-ocr page 365-|
A NATO CHRISTO marchio 8.amp; vltimus,huic cotulit Cun radusj.rexRom.dux Sucuiæ, frater ex parte matris,du catum Bauariæ,vacan-tem ex priuatióe Henrici ducis,diéli Su pcrbi,obrebcllióem. Durauit in eo an-nisferetredccim. Ët cumin innere eË let cum diûo Cunrado rege ad terra fan Öam^mortuä prima vxorcjduxit Theo-doram filiam Emanuelis Conftantino-politani impcratons. Suborta autem funtoccafioneduca-tüs maxima bclla.tadèm verb Cunrado niortuo,amp; Friderico primo eledo,Fri-dcncusprædidum Hcnricum amp;nbsp;filium Henrici Super bi amicabilitèr copofuit, itavt quieqd marchioncs anteacis Oc-num fluuiu àducatuBauariæ recogno-j. fcebant,dcca:tcró nullo iuris beneficio tÏl'^''*^ucatuifubicdum eflet.fecitq; ex mar-ducatum,amp; de codé Henricum in-'*'4(eüt ueftiuitjduccmq; creauit ; ducatum au-tcmBauarix,Henrico fiboHenrici Su-» perbi reftituit. Succclîît Henrico duci Auftriæ Lu-* poldus, cognomenco VirtuofuSj anno 1177, Hic de equo cadens, fregit crus: amp;nbsp;ingreiïusrciigioné,rcliquitduos fîlios, Fridericum amp;nbsp;Lupoldum. Lupoldo Virtuolo fucceflit tertius dux Fridericus primogenitus anno 1195. Hic aflumpta crucefub Henrico 6. in-trauit terram fanâ:am,amp; ibi mortuus eft.Corpuseiusinde tranflatum fuit in Auftriâjîmonafterio S.Crucis fcpelit. Deinde frater eiusLupoldus præeBe eoepit dux 4.. Auftriæ anno n99,magnift ca fecit,copofuit auxilio aliorum princi pum Gregoriu nonu cum Friderico 2. Moritur mltalia. Oftaeius relatafunt inmonafterium iihinfdb in Auftria, dum rexiftet ducatum annis Ji.obijt an-no t2p,Huic furceftit in ducatu Fridericus filius anno Dni 1246.10 die S. Viti périt in hello, quod habuit cum rege Hungariæ himipt» Etquiaexvirilifcxu genus dcfecerat, •rt^ ’'^^'''■’’^‘’^^^^’deducatu Vladiflaus mar-cbioMorauiæ,eôquôdvxorem habuit de domo Auftnç.led co brcu'i delunóFo, immifcuit le Hermanns marchio de *iSlt;Ï Ï)(lt,quihabuitde eademdomo Hague., tem fiham Henrici quondam ducis. Supereratadhuc foror Friderici vld- |
CENERATIO XLffl. 34^ mi ducis Auftriæ, reliôa Henrici ducis Sueuiæ,quâ duxit Othocarus filius régis Bohemiæ,quam tarnen poftearepu-diauit,amp;filiam régis Hungariæ fuper-induxit.hunc Othocarum Rudolphus rex Ro.anno Domini I278.bcllo occidit, amp;nbsp;filium fuum primogenitum Albertü de ducatu Auftriæ ducé creans innefti-uit anno i282.Habuit etiam Rudolphus duos alios filios,Hartmannu q perijt in vndis,amp; Rudolphum: hic genuit loha-nem^quipoftea Albertum regem fadü interfccit. Albertus de progenic J^âb^ fpur^Ro.rex,rcliquit ex Elizabeth filia ducts Carinthiæ amp;comitis Tirolis fex filios, Fridericum, Luppldum, Albertum, Henricum,Othonem,amp;Rudol-phum.Fridcricus pofteain rege Ro.eli-giturindifcordia: vcrtim bello vidus, ceffifte inuenitur, obijt fine^le.itü eti-am defunfti funt Lupoldus, Henricus, Otho amp;nbsp;Rudolphus fine defcendenti-bus, licet vxores inueniantur habuifle. Albertus vero ctiamfilius regis Alberti, duxit vxorem filiam comitis de ^fuM, ex qua genuit quinque filios, Henricum, Rudolphum, Albertum, Fridericum amp;nbsp;Lupoldum. Henricus amp;nbsp;Albertus obiêrutfinè delccndentibus, Rudolphus fimilitèr, fed is acquifiuit comitatum Tirohs.lpfe enim circa annum Domini ij55.intrauit in Pontinam De'comlwi* amp;3**^^*'l*f^ Ludouicum dueem Ba-'“ Tiroüi. uanæ, qui comitatum Tirolis poffide-bat. is hue comitatii obligauit duci Auftriæ ad regendum pro nongentis milli-bus marcarum. Poftca autem anno i^óo.Mcnardus ex Margareta comitiffa Tirolis filius Ludoutci,propter odium quodhabuit in patruos luos Bauaros, comitatu rc-liquitduci AuftriæAlberti filio.qui amp;nbsp;matrem ipfius duxitvxorem, diéla vulgo O3ïultffcb,amp;fic is comitatus manfit ducibus Auftriæ.Fridericus vero ex Alberto amp;nbsp;comitifta de *Pfurt, duxit vxorem filiam*ducis Hollandiæ,amp; ex ea 4»-creautt Albertum poftea regem Rom. exquo amp;vxore fua Elizabeth filiaSi- , gifmundi impcratoris,^creatus eftLa- clß™“ “* äiflausHungariæ amp;Bohcmixrex,dux Auftriç,qui obijtannomiHefimo qua-dringetefimo quinquagefimoleptimo G G nbsp;nbsp;nbsp;Pra- |
|
,ço lOH. NAVC CHRONOG. VOLVMEN TERT. Pragx.Habuit etiam forore Anna,qua duxit rex Poloniæ. Lupoldus vero prx-didi Alberti ex comitifta de ^fujt,duxit vxoremfiliam ducis Mediolani, amp;nbsp;€xeaprogenuit$.filios,Albcrtum,Gui-lielmum,Lupoldum, Fridcricum, Er-neftum, Albertus ex* duciflaHoUan-dia: rcliquit filium Albertum, fed non remafit. ExGuilielmoquiduxitfiliam Caroli régis Apuliac,non manferunt defcendentcs,neq; ex Lupoldo qui duxit filiam ducis Burgundiæ. Fridericus vero cxducilTa Brunfuic-ken,genuitSigifmundum archidueem, q obijt etiam fine defcédentibus. Erne-ftus aut quint’ Lupoldi filins,ex regina Poloniæ genuit5. filios, Rudolphum, Lupoldum,Ernenü, Alhertum amp;nbsp;Fri-dericum:exqu3tuorpiioribus nonre-Ïridericui «’®nIeruntdelccndcntes.Fridcricus au-j.Cafar. tem pofteà imperator Ro. ex Leonora Portugalli? regis filia procreauit tres filios, Chriftophorum,Iohannem et Ma-Miximilia- ximilianum Imperatorem Romanum, nusliup. quinatusfuitincœnaDni, amp;indicS. Pafehæ baptizatus eftannoi459. duxit vxore Maria filia ducis Burgudiæ, ex ca genuit Philippu filiu et Margareta am. Jbroré vero regis Maximiliani duxit Albert’ dux BauariXjCx qua fufeepit pluies liberos. tbiUp.Fian ANNO Domini ii85.Pbilippus rex ‘^V“;®quot;?'^* Fraciç pro Martini pont.mandato Ara-^'^’^* gonurn regnum inuadit,Gerüdam ob-fidct,cui fuccurfurus rex Petrus Arago, cuFraciscogrclfus, vulneratusq; eop-lioetpaulopóftdefundus. Igitrcx Fra-ciæ audita vidtoriafuorum cótra Ara-goncnles, amp;nbsp;fimul regis vulnus durius, Gerundam vrget,cuius ciues perdefe-dum vidiualium ac regis morte contri-ti,dederütciuitatem cum padto,vtper- * fonæ faluæforent, amp;nbsp;quicquidlccum ablportarepoftent. Scd AragonisAd-miraldi opa recepta eft ciuitas pofteà,et Fiaci cçfi,rcxqi Philipp* mœrore febrim incidii, vndè pauco poft téporc vita de-ceffit. Poft hxc Philipp*regis filius pri-mogcnit’,coronat’eftrcx Frâciç Rhc-misin dieEpiphaniç cum vxorclua I0-hana filia regis Nauarrç,anno Dni ii8ó. CætcradercgnoSicihæ dicétur infra. AnnoDmuSj.pótifex Martinus tut |
curis circunuentus, Perufium ^ficifci“ turrvbi lenta febri rexatus,tandem mo-ritur, fcpcliturcj; in cathcdrali bafibcs, ad cuius fcpulcrû (fcribit Platina) multi valctudinarij delati, multi cæcifC*’' duéH,mutiamp;:claudi priftinam valetu-dinem meritisipfius à Deo receperunt. ANNO Domini »i86.Honorius4;**^ patria RomanuSjè géte Sabella nobilil' üma, lacobusanteà vocatuSjpontife’^ cfcatuseft, fratre luoPandulphofena-toriam dignitaté gerente: liabitauithic in Auentino apud S.Sabinam,ledit an-nos duos. EodcmannoHonoriuspapaordi' nauit,vtPinziualla de Flileo de comité bus lanuen, deLangarna, fieret vicafi-us generalis impenijcjui amp;nbsp;in Alemani-amftat'im prokdusadRudolphuniim peratoremeleäum/ecitfibiconfirmaii dióhim vicariatum. Verum poftquaWpf fuW inTulciam vt vicarius imperatorisrc-ï»»i«t nifl’ct,vtlt;^; iura recuperaret impij, Flo-rentia ingreftus,in domib* Mozanis vitra Arnum prope cedetia Gregoriana refidentia feciflet,vocati$ Florentinis, Lucanis,Piftorien, Sencnfibus^acalia-rum ciuitatum ciuibuspartis Guelph?» exigebatabeis fidelitatis amp;nbsp;obediëntie iuramentum imperio Rom.quod nullo padtofaccre voluerunt.Vndè iratusre-celfit,amp; inpeena inobedientia: conde-mnaiiit Florentinos 60. millibusmar-carum argenti,amp; fimilitcr alias ciuita--tes proportionabilitèr. Indé perrexit AretiiumjOrdinaintque vt Florentini exilio mirterentur, amiffis (ubftantijS eorum,amp; cumparuam haberet obedi— entiam,propter fadlionem Guelpham, Gibelini quoqaè fulpedlum eum ha-bebant, quiaerat exprogenieGuelpho-rum:caproptcr rcucrlus m Alemaniam, fine honore ad Rudolphum peruenit. Rudolphus autem comparadæpe- ^‘'’^ cuniæftudiofus, cancellanum l’uumè*^f gente Flilcain Italiam mifit, qui popu- • : ‘ ' los in Hetruria omnes liberos fa eer et, amp;cospotilfimùm qui le pecuniaredi-' mere curarent: Perfoluêre autem ob earn rem Lucenlesxij. millia nummum, auri, Florentini vero lex millia,quifta-tim liberi omninó fadhjniagiftratü que Priorem arciu vocant,additü vexiilife- |
A NATO CHRISTO GTNERATIO XLIIL
|
rolufiitiaCjCreauere. No difplicuithæc venditio Honorio, licet indigna tanto principe vidcretur,quód ea ratione Ec-defiaftica ditio fu tura fccurior videba-tur,ciininon ampliùs imperaton lice-retliberas ciuitates vexare. ANNO Domini 1287.Honorius 4 miritin Alemaniamlegatum à latere cardinalem Tufculanum,qui in Herbi-poli præfcnterege Rudolpho vocauit concilium. Etquartam partem omniû prouétuumper quatuor annospoftu-huit. Multis ergo archiepifcopis, epi-Eopis,amp; prælatis trementibus/urrexit Probus epifcopus Tullenfis ordinis fra-tru minoru de Tubinga oriudus,amp; ftas lup baptiftenu nouitcr in ecclcfia Her-bipolcn ædific3tu,pro omnibus appel-ƒ huit.ldq; fadum eft in medio quadra-gefimæ. Affuit in ea conuocatione prç-pofitusecclcfix S. Martini in ©tOÖd-(wißt,qui nomine capituli in expen có-lumpfit xv.libras Hall.ldé quoquè Pro-bus pofteaab epifcopatu deiedus eft,amp; m ordinem fuum retrulus. ^’^hus ANNO Domini tzSó.Eberardus co-J^***”^®“ ‘Jc^JltOlbW^,régis Rudolphi mä-•‘Ma't'''''^^^h diutiùs reludando, iram in le régis concitauit;vndè côtradistam cqui-tum quàm peditum copijs, comitatum ptædidum armatamanuingreditur,amp; oninia quçpotuit hoftili deuaftatione demolitur. Videns auté cornes Ebcrar-dustâtæ fcmultitudmi refiftere no poC hjad tutioraloca côfugit.Qu_od cernés rexetanimofitatemcomitis,Sturgardi. am vallauit obfidione, arietibus muros oppidi fortitèr concutiens. V erùm cornes cû fuis qui intùs erant,fortiiis rem aggredientes,maiore(vt referont) régis ' damnoquàm comodo lefeabhoflibus defendunt.Ad vltimum archiepifeopus Moguntinus temeritatem comitis ac paritèrfuorum viriles animos confide-rans, vices fuasinterponere difpofuit, ac poft coneuffum oppidi murum, poft incédia vicorû amp;nbsp;villarû, poft deniquè terrædefolationcm amp;nbsp;plurimalpolia, ’^ ’’^gh gratiam comitem reduxit, Concordia ni amp;nbsp;pacem inter partes reforma-do- Quibuspcradis,Rudolphû cornes *tregem recognouit,iuramcntû fideli-taus pr^ftando.deindè Z2.die menfis Fe |
bruari) rex eundem comitem cum ciui-bus Eflingcfi compofuit. A NN 0 Domini 1286.cornesEbe-rardus de ^iftCtttBcf^, propter diffi-datióem ciuitatû imperialium per Suc-uiâ,quibus Comtes Albert’de2(cfedn, comcsd» amp;nbsp;alius quidam de S^eff fùbfidia mini- ^(fp ftrabât,coldem comités perfecutus eft, eorumlt;^uevillas amp;agrostumignetum ferro dcuaftans,cum rapinis cædes non modicasfecit. Verùm Rudolphus rex aduersùsprædidum comitem Ebcrar-dum exercitum ducens,cùm plurima il-li per terras fuas damna intulüTct, tandem reconciliatus inoppido imperiali C^fin^CU, prædidum Eberardum, ac comités Albcrtum de 2(e^dn amp;nbsp;aliûde îX(d,cum eorum complicibus in integrum reftituit, pacem inter partes re-formando.Nam cœmeterium quodda ipfi comités obfederant,quibu s rex Rudolphus per mandatum iuffit,vtf bluta obfidione, adpropria reuerterentur. Verùm foluta obfidione, Rudolphus addecimumfèptimum Kalend. Ofto-brisiplum cœmeterium deftruifecit. Qupdanimaduertés cornes Eberardus,' in furoré denuo accenfus.regi rebellare inftituit.Interueniétcs tamé amici,pax priùs inter regé amp;nbsp;comitem reformata, iuo in robore vt cofifteret, impetrârût. Nec fuperfuithis rebus diu Honorius quartus bonus pontifex, qui ordinem Carmelitarûreftituit, amp;reliquos nonullosprobauit, quo etiamtempore cum Aragonibus non admodùm féliciter Franci pugnârunt. Et defunûo quidem Honorio,vacat fedes decem menfes. nam cùm apud fan dâ Sabinam conclaue haberetur,multi Cardinales repentina ægritudinefunt correpti.Hanc ob caufam in aliud tempus reijeit eleélio. Anno verb Domini i288.Nicolaus ^.patria Afculanus,Hi- Nlt;colau54. eronymusante vocatus,ordinisMino- P’^’* ru, presbyter cardinalisapud S.Sabina eligif,collocaturq; in fede S.Petri Rea-te:deinde ob feditioes Roma profeäus, feditannisquatuor amp;menlcvno. Eodem anno Carolus princeps Sa-lernitanus,qui captus tenebatur,libérât’ fuit à captiuitate,^curante Edu ar-do rege Angliac, his pad is, quod (2aro- GG x lus |
554 lOH NAVC: 'CHROKOÓ; VOLVMEbJ TERT.
|
Attende de ^^^ promifitlacobo Aragonumregiiu-Aragonia. xtapoffe fuum dare operam, quódCa* roiusde Valefio germanus regis Fran-ciae,rcnunciarct cum voluntatePapsc pnuilegio amp;iuri regni Aragonias: Et (vt Blondus refert)id€ Carolus fuis im-^etraret lumptibus, lacobum AragonI a pontifice Romano, ficut Carolus ge-nitor fuus fuit,fcudatarium 1 rinacnas regem inftitui amp;nbsp;coTonaTi: quodfitri*. enniononimpctraflet,in carcerem redire promifit.Ét ad confirmationem di-d:orum,dimifit diftus Carolus tres ex fuisfilijs,fcilicet Robertum, Raimun-dum amp;nbsp;lohannem, velfecundum altos Carolum amp;LudouicG, obfides, quin-quaginta milites prouinciales, amp;nbsp;infu-pèrdeditxxx.millia marcarumin carli-nis, amp;nbsp;fiedimiHus fuit* ANNO Domini «289. Carolus2. pnnccps,liberatusa carcenbus Arago-iaiae,redijtper Florentiam,vbi acceptus efthonorificè.Pofttriduum autemiter fuum profequi cupiés,Aretniitum Gi-belinis cum intercipere tentant* quod ' Florentini cùmrefeiflent, milfis odin-gentis equitibus amp;nbsp;peditum tribus mil-libus,Carolum armata manu ad vrbem deducutjvblcum magno honore reec-ptus eftaNicolaopapa ac cardinalibus, amp;nbsp;die 28. Maij coronam accepit regnt Sicilia: amp;nbsp;Apuliæ magna folennitate. Deinde collatis fibi multis iocalibus amp;nbsp;gratijsab ccclefia, amp;fubfidijsdecîmarû in adiutoidum ad recuperandam Sicili-am,poftmodum inde recedens, Apuli-am tngreffus eft, Burgrauhis Circa hæc tempora rex Rudolpbus, Norinberg. vacante burgrauiatu Norinbergen,eü-dem comitideponent contulitfororio fuo,àquodefcenderuntburgrauij vfq; ad Fridcricum,qui in concibo Conftâ-M eWonet ^^^'^ ^ Sigifmudo Ro. impatore in mar-Bridébrug. chionemBrandeburgen creatus,deeo-demfuit inueftitus. ceflauerutenimin eodem Friderico burgrauij Norinber-gen, amp;nbsp;marchiones Brandéburgeh ho-diè appcllantur. ANNO Domini 1264. Albertus Albertu» RIagnus natione Sueuus, Ranlponen cpilcopus,ordinis Prædicatorû profeß for,his teporibus clari(ïïmus,bomo ad-mirabiljsdodrin« habet, quicumdiu |
philofopbiç ac theologie fcholas tend-' iflet Colonia:, moritur, o doge fini uni a:tatisfuæ annum agens. Thomas etiàm Aquinas,Alberti Ma'IT””^ gni difcipulus, ordinisPrxdicatoruin,^'!“ nunc feientiffimum virum, ex infigni Comitumfamiliaapud Apuliamongi-nem duxilfe tradunt.Tantum Colonie profecit,quód poft aliquot attnos apu« Parifios primum locum in dodrina re-neret.Româdeindè ab Vrbano^.aecef-fitus,lpretisdignitatibus quæ ci öftere-bantur,totü le ftudio dedit.Na amp;nbsp;febö' lam Romç inftaurauit.tadèm cum apud Caffinû monté fui{îet,vocatusq; à Gregorio x.ad Lugduh conciliu, infirmât* in via morit* Et à quibufdâ chronogra-phis didum fuit,quod veneno fuerit ex-tindusàquodam familiari régisCaro-li,vt ei com placeret,q uia de famiiia erat S.Thomas Aquinorû comitu, qui fue-rant CarolorebeHes,timens nè forte,fi ad cardinalatum aftumeretur, foret ci contrarius.hoc tarnen (vtrefert Anto.) non elarè habetur, obijt anno i274,cuigt; us vita amp;nbsp;dodrina probata eft ab Ec-defia* ANNO Domini 1278.in pontefu- Mint’*'* per Mofam in Traiedc/ftiperiori,ducé-ti homines chorea ludentes,xv.Kalend. Iulij,amp;cùm corpus Chriftiperfacer-dotem portaretur adinfii-mûm,Tiolebat'£l ceffare donèc transiftet lacerdos.Igitur mox tiafitopoteàpresbytero, pons ce-cidit,amp;omnes in fluuio præter vnum fubmerfi fucre. Circa hæc tempora fuit Nicolaus dej^jj^jjiif Lyradodor theologiæ Parifijs, quenidcLy'’* quidem nationc ludæum referunt, lcd conuerfus,valdèprofecitin ordineMi-norum.alij dicunt cum Brabantinuni fuiffe, ex Chriftianis parentibus natu m; atque hoc magis creditu poftibi-1e. ANNO Domini i288.in Alemania amp;diœcefi Leodien, in villa Erckel quf-j^jrun, dam pucllavixit fine cibo amp;potu vitra jo.annos, cuius villtc plcbanus obtulit ei oblata no confecrata pro confecrata, qua non potuitdcglutire:lèd relumpta illa,dedit cofccrata qua fumpfirexhoe liquet,quod corporalem cibunonex-petebat,led magis fpintualcm. An- |
|
A NATO CHRISTO ANNO Domini tz^bfada eft magna Cotentio inter Henricum epiicopû Ar-» getinen de ©tâÇcIcf amp;nbsp;inter ciuitatcm Argentinen,ftipcr quibuldam iuribus, intâtiim quad Epilcopus omem clerum mandabat exire ciuitatemfub priuatio-neBeneficiorü;amp; cùm totus clerus exi-uiftetjpofuit epilcop” interdidû ardifft mum,^hibens lacerdotibus quibufeun lt;]ue,nc pueros ciuiû baptizarét,aut cui-lt;]uamfacramêtaadminiftrarcnt. *p.Argent ^’^ nonobftantibu$,inucncruntci «cinitate ' uestres facerdotes, qui côtra interdidû ^fW«. epilcopi cclebiauerunt,amp;omnia facra-menta incolis adminiftrauerunt. Intercà epilcopus cotraélis vndiquè copijsjciuitatem obfedit,poft multas ta men vaftationes extraiplam fadas,quo in tempore leues quædam pugnç pluri-èseommiftæ funt;tandèm ciues iefemu tuo cohortâtes,inito côflidu,poft multam ftragem exercit’epifeopi vidus eft: iplèvcro epifeopus fuga vitam faluauit. Occifi fuerût autem de exercitu epifco-pi,Ix.nobiles,inter quos fucrat Herman nus de ©ttolôfcd frater epircopi,amp; vn’ de XlCrpdlH-populäres veró multi: Ca-pti veró amp;nbsp;in ciuitatédudi fu ere 76.de-indèmulta danabinc amp;illinc cómifta funt.Tande rex Riebardus de Anglia,in hgcRO.a quibufdä cledus, qfiuit partes eóponere, led nihil egir. poftremo mor-tuuseftepifcopus. quodetundo,rcfor-ßfyfu pu-mata eft pax. ftteu™ ^® vluprimariarû precu^ q» etia tepo re Rudolphi fueritjinuenit forma talis: T^Mp^iü DEfgrana ^x amp;/èm^èr .gt;/« ^u/iustamp;onorahhiti (J/J‘]^/SE0 i/euoco biftoli Lilian amp;c.granam Jaam amp;nbsp;omne ionum. fïwna ^^^ °^ ann^ua amp;nbsp;a/gt;^t oéara^ac à diuts f^isttla, ^^peracanèti^ amp;nbsp;T^gUti^ mehrte recon/a-tionnnoßr^ anfeeeßori^M yj^ a^i nos/ro~ lt;iuéfa conjüetui/meyt^ualièei: Ecc/eßa in no-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^o Tamano /inperio c^iieuta^ at/^uam Ee ^finorum Ecc/eJit^icorumfternner Co//a~ ^^Ojßj/eryniu^ (lii/atioe'Benefiaj Ereciim fto/irarujtrimarias at/mmere tenea^ur: De-aottonem tuam rogamtif^^uateniis Z/uic (7e-ftcot7eEcc7eJtaßico‘Se7iepcioy^uo(7 at/tua Coi/ationemßeS/at^ ohßeuerentia/aert/m /trijamp;noßramß^uot/yacat t ^rteßns^ye/ ^ttam^rimitm yacauerit^ßni/eas /tieralttèr /^ouit/ere: ta/uèr/aaes^ ^uoi7 Deuotionem |
GENERATIO XLIIII. 355 tuanoßra Serenitas t/e/eat merito comwen-e7are^amp; tid f^t^ iu^a t/eßt/eriaßaei/tf inueni^ n.Datum ßegni noßri annojgt;nnto. Tu vide Spccul.tit.de legato./.Nunc trademus.verhSedriunquidlegatus.Et Doc.de Prçbend.in C.Si cui.lib.6.hoc efl fepriuilcgium. GENERATIO 44. ANNODominifi^o.ftib Nicolao 4.an no eius 3.Rudolpho rege Ro. exiftcnte,inccpit 44.gencratio.Eo aute anno infigne miraculum accidit Parifi-js.nam cum quidam ludæus mutuaftet cuidammulieriluper vefte pecuniaan-tefeftumPalchæ,mulier cares bonave-ftc^petiuit à Iudæo,vt veftem fibi per di' ludxi Pad-cmconcederet.Adquæludæus: Porta,^®quot; crudc-inquit,mihi Corpus CHRISTI, quod dicitis efle in hoftia,amp; ego tibi vefte gra t'is reftituam. Mulicr cupiditatedeui-da,fumens Sacramentum amp;lecretócx-tsahens abore,Iudaco præfentauit: qui veftem eireftituit,amp;Sacrametum in pa «^ tellamcum aqua mißt. Veriim in aqua bullicnti cùm Sacramentö illçfum mi-fiftet,illc gladio pereuffit Hostiam, moxqueSANGVis exiuit,quo aqua tin-da cft amp;nbsp;rubca efteda. Chriftianis autê luperuenientibus,amp;advfurampetenti-tibus,HosTiA euolat fup tabula ineo-rum confpeótu. Captus eftludæus,amp; proconfcftolcelerccombuftus, indeq; ƒ Sacramentum cum proceftïóedudum cftadEcclefiam, amp;nbsp;ex domoludæifa-bricata cftEccleha Saluatorisi Circa initium iftius generatióis Chri-ftiani ferè totam terram fandarn perdi-derunt. Sultanusenim Aegyptipaulo ante cum maximo exercitu equitum amp;nbsp;peditumvenitin Syriam,'amp; obfedit ciuitatem Tripolim amp;nbsp;vi cepit, occifis plurimis Chriftianis.' ciuitatem expoli-atam,qua: plena erat iocalibus amp;nbsp;pre-ciofisrcbus,dirucrüt vfq; adfolum,ex-cepto quoda caftello, in quo pofucrut fuos: paremq; fortuna Sidó amp;Berytus penulerut CÛ Tyro,amp; carum vrbiu op- Grauhia pidis.Isitaq; Sultanus aftuçquèvtpru- Oriente dentia pollcs,nè ea cladc accepta Chri- Ohndiano-ftiani principes Occidetis m Ana traij-CerétjChriftianis Ptolcmaidç habitato-ribusinduciasi. annorum conceUit. Pontilex auicm Nicolaus crucem ó-CG 3 di- |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. ftianis malè defen fa m vrbem vi tepit, amp;nbsp;ftfcmtl*’''' mortalibus in ca repertis advnum cefis, ft. Prolemai» lt;»uAc3po» dicari iußit^ auxilio Ptolcmaide,mille infuper amp;nbsp;5oo.tnil)tcs fuo çrc conduxit, quos multi fine imperatore fecuti funt, qui Ptolemaidam venientes nullo regi-ïnine,multaintulerunt damnaChrifti-anisac Saracenis. Sultan^ fxpc queftus eft,amp; per nunciospræda repetijt, déne-gataq;,exitiü cominat’eft.EratdePto-Îcmaidçregiminemagna cocertatio,na patnarcha Hicrofolymitanus illud amp;nbsp;TcplarijjHofpitalarij amp;nbsp;Teutonici,amp; rex Cyprijetrex Siciliç.ctPifani qiebat. Intcreàctiàm pontifexNicolaus,vt refertBlodus, Carolo i.gratificaii cu-piens,paccm interrupit,quam ille amp;Ia-cobus Aragonix rexconflituerant, amp;nbsp;interPhilippumFrancia: amp;Eduardum Anglis reges nouum exortum cft bellum, qua: resin Afia Chriftianosptur-bauit.Sultanusenim Babylonix centu quinquaginta mdlia pugnatorum ad-uersus Ptolemaidam mifit,filio duee copiarum inflituto,cijm ipfê çgrotarct. Du^a cflobfidio 2. menfibus. interim mortuo Sultano,filius fuftedus ert,qui acrius vrbem impugnans,promvfïa mi-litibus prxda,folTatis completis materia ac virgultis,ad mœnia vlque pugna-doperuenit. At vna die erumpentibus Chriftianis,magna oCcifione Suitanus incaftra rcpulluscft. deinde fitdilcor-dia in vrbe. placuit,imbcllé multitudi-nem propter villus defedum emittere per nodem; cum qua multi dderto-res effedi funt. deinde 12. millibusad defenfionem vrbis dimilfis,rcliquos abi-re permiferunt. Manferunt autem ex primonbus rex Cypri amp;nbsp;patnarcha Hi-erolólymitanus amp;nbsp;Hofpitalisac Fem-plariorum magi ftri,rcliquiomnesabi-vrunt. Scd rexCypri perfidiavfus, de-fertores lecutus eft,cuiu$ exemplo multi etum poft CU fuga lapfi lunt. Poftre-mo omniu Hierofolymç patriareba ma-giftriqjjCognira Sultani oppugnatioe, qux maior quam folita parabatur,dro-mone ad id ieruatoportu dvlapfij Iccu-da primiim nauigatione lunt vfi, led ventopóft paróm in validam tempefta-temmutato, fubipfam Cypri plagam naufragio pcriêrunt. Itaq; Sultanuspoftcadêdieapaucis, quos nauigij carentia detinucratjChri- |
prxda fumpta,lüpponuntignem,mce-nibus vrbis parietibusq;pafsim foloçq-tis,duriore Saracenus miles Sultaniiæ-pioeft onerat’,q)fundaméta vbiq; iti conftrdi,diffipariq; iulfit,vtnullü port-bac vrbis çdificq vcftigiö apparerct-Sa-lutis crat annus i29O.ltaq; tadem reliras amtfim’,poft vidonâ Gotfredi anniJ jpó.Cyprustaméinfula amp;nbsp;Armenia mi' nor,Cilicia priusdida, iChriftianoru fidc manlerunuiteru Nicolaus prædi-cari fecit crucemamp;indulgentias. AnnoDni«29i.rexRudolpb’in vigHia j^^joijkl diuifióis Apoftoloru venitad Spira, amp;nbsp;jotwi* cuillo regina ac filij amp;filia,vxor régis BoëmiXjduxLudouic* deBauaria, amp;nbsp;multi baroes cu eo. ipfa veródiediuifi' onis apoftoloru obijtrcx,amp;die crafti-na gloriosè fcpult’ eftin ecclefia cathe-drahapudIcpulturaregu,ppe lepulcru regis Philippi.de quorefert Anto.q, fem per conat* lucrit dniumluu amp;nbsp;potentia augcre in Alemania,nee vilus cft curare de Italia.vnde no ingrelïus cft called ftu dij lui fuit, procurare filijs terras amp;di-uitias.vndè amp;nbsp;acqfiuit fibi ducatum AU-ftriç,amp; parte magnâ Sucuiç. Hæc ille. Q^ôdducatû Auftriçcûnônullisali- y js ducatib.atq; dhijs pofteritati luç reV- ^“^^J querit,nobiliir.q; dignitatutitulis vad-gniuit,nemini mirû videri débet.na etrt fuerit gne paru’jCofiliojn atq; prudetia fuitclar’, amp;in omi gnearmorü prîceps cxcrcitai’,acîbcllo vidoriofus.vndc ve niêsadimpifi poft exclufioné Friderici î.poft diuturna vacationé,quolîibet rebelles Î Sueuia,Frâconia,AHatia, neeno aliarû puinciaru multis laborib.hûilia-uit,rcgc Boemiç î bello fupatatq; oed-di tjComites î ^Btrlfbcr^ ppotctes,vafta-tacorû terra,lubiugauit, qq; vnico anno, falutisl.ttpo.EiMordiâ vcniês,plusq yo.caftra deftruxit.Sed Italiaideô no eu» rauit,qa eos ^ maiore parte rebelles fore notauit.vndèîluis fadioib.eos relief. Michaeli’»' Eodé anno MichaelPalçoIogusCô- içologu'« ftâtinop.Impator obijt, que facerdotes amp;monachi fepultura facra ^hibuerût, cô q» Occidétaliicclefiç î Lugduncoci-liocôlênfilïet.Succclfitei Andrôic’fili* Androwt«* in impio.rcgnaint annjs i5.vndè Andro-nicus |
A NATO CHRISTO
me* ob ca Co turn dia. libétèr Latinç cc-defiæ fuifTet vnitus,(i auxilium habuit, quod pofteà lempvrrecufauit.
Anno Dni 1292. Nicolao papa ^.vita fundo,Sc,Ap.vacauit 2.3nnis amp;nbsp;mefib’ J.cxdiIcordiacardinaliû.naVrfînipetc-batfien aligné ad côplacentia regis Caroli, alia pars Colûnenfiûaliû fieri cu-piebät. Eodé anno Rudolpbo mortuo, piicipes ad g^ios Ipcdat cledio impato-fiSjdeçerût Adolpbu comité de NalTau apudjvdfffui't^q.rcg.annisóvaldè fide-hsimpio.ï nulio luos liberos de reb’ im-pijditauitjlcdimpcriü ampliare ditpo-iuit.totü eni principatu Milnclcm coë-ïnit,amp;impioincorporauit,quévfq; ad niortéfuagctc tenuit, fcd fucccflorlu’ rex Albert’ totûpdidit.Ipfe quoq-,Columbaria Î Allatia obledit amp;ccpit,amp; p-fedu oppidi lecü i curru captiuü duxit, baronéquoqjdeOÏapcIjïainvindü du-cés,liberos eius obfides accepit.de bui* elediücrcliqsq; geftis paulo plura infra.
Anno Dni »29j.rcx Adolphus venitad (fplingC Sueuiç oppidü,vbi congregati fuei at oes barones ac potétes Sueuiæ, q. oés pacé iurauerüt,pter comité de 'ÏCllf ttbff^.Ncchis annis quictufuit FrSciæ regnu m. n a m Philippus Pul cher pr imis regni fui initijs ex AngliEduardi pfidia multa paffus incommoda^Aquitamam atqucaliarcccpit.
Anno Dni i29o.Hugariç rex Ladifla-üsaComanis,quibus diu adhçferat,ocellus eft,filiû 1 uccelîorc no habens.pofl cuius morte Andreas de Venctijs did’, coronat,qviucte adhuc Ladiflaorcgc, adduftus m Vngariam fuerat,dccuius ortuitahabetur: Cum rex Andreas 2. niortua vxore,marc ad pugnadum pro terra fanda tranfiflet,viélorqucredicns inltalia applicuiflct,magtuficè à mar-chioneEftenfi fulceptns efl;:viditquc fi-liammarchionisvnam virginum omnium fpeciofilfimam, quam macnmonio duxitanortuoveró paulo póft rege,vidua ifta defiderans vifitare parentes, vo-catisprelatis acregni proccribusjcgra-uidam oftendit, amp;nbsp;eorum voluntate ad pattern redi)t,ibiq; pucrum mafculum peperitStephanü nomine. Hie Stephanus vt adoleuit,marchionatum vlurpa-K volens, repuIluSj fugit ad lacobum
GENERATIO XLEL
5^5
Aragoniçregc,cùm ia Vngarix reghu alij 1c jpximiores tencrét. Habebat autc vxoré rex Aragoniæ fibä régis Andreæ, quæ erat fibi ex pâtre foror, cum qua ' aliquandiùmoratus,tandèminltaliam redijt.Etcùm itàvagus ac^fugus terra circumiret,duxit fiham cuiufdam ciuis Veneti potentilfimi,exqu3 habuit filiu iftum Andream,qui auxilio fuoium vi-uente adhuc rege Ladiflao venit m V n-gariam,amp; fic occifo Ladiflao, in regetn lurrogatur.
Vcrùm,vtfolét, quidam proccres Vn-. garix poft aliquot annos in prçiudiciu illius, à Papa Bonifacio 8. regem peti-crunt Carolum puerum, Sicilix régis pcCamlo
Siculo« fibumjanno videlicet 1299- cuius origo talis crat:Rex Stephanus j.habuit filiani nomincMariam,quam Carolodau-do filio Caroli aui, qui contra duces Sucuix regnum Sicilix obtinuit, de-rponfauit,qui Carolus Claudus ex fi-lia Stephani genuitCarolum Martel-lum,Carolus veró Martellus ex Clemé-tia filia impcratoris Rudolphi, genuit filiumCarolorobcrtum,fed in Vnga-ria Carolus vo^abatur. Vndc in prxiu-dicium(vtta«ftum eft)regis Andrex,Papa mifit legatu de latereflêd nihil agensgt; ad ^ipria redijt.verùm pofteà anno 1 jou idem rex Andreas in pace quieuit.
Atmortuo Andrea, barones regni lediuidunnaliqui enim Carolum exo* ptant, nonnulli veró regem Boëmix Vuenceflaum inuitant.’ amp;hoc ideó,qa rexOthocar’nupèr in prxlio occilus, de filia Bclx régis Vngarorum genuit Vuéeeflaû dû eilet Boemix rex. veruro y^g^jflau, Vuenceflaus venire in Vngariä noluit, vng..rex. fed filium luum ex filia impcratoris gc-nitu, Rudolphi f qui amp;nbsp;habebat nomé fuu, Vucceflaü,eis tradiditin regé Vn-garix coronandum. hic venit ad Albam regalem,amp;ibi abarchiepilcopo*Colo-cenfiin prxlentia epifcoporum amp;pro-cerum fuit coronatus.
, Eodem tempore Iratcr Nicolaus epi-fcopusOftien,legatusalatcremi(fusia Vngaria^aCarolo venit, qui Budain-terdixit,amp; redijt. amp;nbsp;ga pars magna Ca-rolö adh£fit,v]dés V uecefla us rex Boëmix filiu nomine folùm regé fore, eum reduxit vhà cum corona in Boëmiam.
G G 4 Inter-
-ocr page 372-i^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
Interea confentiente Vucnccflao,^-OthoBaua.’‘-^’’^5 S“*‘^^”’ ’‘®g*“ Othonem ducem rusVngar. Bauariçfubintroducuntinregem Vn-^“’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ganse ,qui venicns,coronaregni à Vuê-ceflao ablatam fecum ferens, aBenedi-âo epilcopo Verfprimien, ac epifcopo Antonio Canadienfi rex eftvnâ:us,Ôc facra coronatus corona. Indé Budam vcniens,in diefolenni coronatus inceC /it,paulo tarnen póftLadiflaus Vaiuo-da Tranflyluanus eum ccpit, amp;nbsp;caftro fuovincuiatu tenuit,vndè poftei eU-pfus eftj amp;nbsp;finè regno ad propria reme-auit. ANNO Domini 1309. cardinalisS. Martiniin montibus presbyter card.in Hungariamiflus,nobilesrcgnianathc-ïnatenotauit,*diuino vniuerfisintcr-dixit,quapropterCarolu vniuerfi Hu-gari regemluicipiunt atque coronant. CarolusSi- Hic Carolustres fucceffiuè vxores ba-tulut Vnga. buit,lt;amp; ex vitima jfilia Ladiflai régis Po-”*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lonoruElizabeth, Ludouicuatq; Andréa fihosgencrauit .Fertur autéquod anno Domini ijjp.Cafimirus rex Pold-niæ ad Albam regalem venerit,et de vo-lutate proceruac platommregni, Lu-douico filioCaroli Polonorum regnu refignauerit:erat em filiusfororis fuse, amp;deceifitfinè liberis,dequopoftobi-tum Cafimiri coronatusfuit. Mortuus eftautem Carolus poft multa gloriofa facinora anno 1342. vir laude digniffi-mus. Et eirnregnofucceffit Ludoui-cus, de quo amp;nbsp;fratre Andrea dicetur vberiiis,fiJocus alibi fucrit: Nam magna pars eorum quæ iam dida funtan-ticipatione,alió referenda funt. ANNO Domini 1294.poft longa vacationem Ro.fédis, Perufij in hoe ta-dèm conuenerunt cardinales, non eli-gere aliquem de colicgio. vndè elegerût lànûum virumfratré Petrum dcMur-rone,qui eremiticam vitam ducebat,amp; qui multa monafteria inftituit;tan-oemc^; folitudinem amans^habitationé ^papai*quot;** fibiinmotibusMurroniselegit, quem Cæleftinum quintum nominabanr. Eledus eft autem Carolo rege amp;nbsp;Latino cardinaleinftatibus, Aquilam itaq; poftcreationcmftiam profedus, eó fta-tim cardinales omes adfe vocat.omnes igitur profedjjCçlcftmum ipfum vt ve |
rum pontlficem adorant, dus autem co* ronationi interfuifte 200. millia homi-num fcnbitur,fedit anno vno,menfibuJ 5.profedus eft cu curia fua Neapolim. Veriim cum à priori vita obponti-ficatum nequaquàm declinaret, adeo benignus amp;nbsp;facilis omnibus petentibuf erat,vt eadem diuerfis concedcret,vndc amp;nbsp;contemptus dignitatis oriebatur. hanc ob rem'de abrogationeeius mcH'^^j^jj,}^ tio fieri cœpta eft. Et inftantibus acrPj^pif* tèrCardinalibus quibuldam, maxima vero Benedido Caietano viro in iure ciuili amp;nbsp;canonico peritilfimo,vt id 5' primum agatgt; propofito Reipublic« Chriftianæ dilcrimine, quod fua impe-ritia immincre omnifi ceruicibus often-debant, affirmantes omnia malaacci-■dentiaindieiudieij fibiimputatum iri. Motus his verbis vir fandus amp;nbsp;firn-plex,futurum fe in eoru mpotefta te dixit,modó id iure fieri poflet.quarè con-ftitutio omnium confenfu fada efblit^ 're pontifici abdicate fe magiftratu': qua conftitutioncm Bonifacius o da uns, pofteam Jibrum Icxtumretulit. Vndè ftatim . rcfignauit papatum, pontifi-catüs fui menfe fexto,atque Benedidut Caietanusextitit eledus, qui Cæleftinum ad eremum abeuntem, ex itinere adferetraxit. Eundemi^uc præfedoar» cisFumoniseuftodiendum tradit, hac ratione motus, vtipfe dicebat, ne au-thores Icditionum aliquam calamitatè, hocduce,Ecclefiæ Dei inferrent, licèt reuerA hominis landitatem admiraren-tur. Vtcunquè fit, conftat hominé magna ingratitudinis amp;nbsp;calhditatisfuif-lc,quippequiambitiois caufaamp;vinim fan dû deccpit,amp; captUj vitam cremiti-cam appetentem,in carcere dolore ani-mi ante tempus mori cocgerit. ANNO igitur Domini 1295.vacate fcde,recundùm chronica Floren,Be-nedidus cardinalis folicitus erat pro papatu, non cxpedans vt vocaretur veIutAaron:vndè amp;nbsp;node quadacuni modica comitiua acceffit ad palatium Caroli, oftcrens ipfi omne auxilium Ecclefiæ in rccuperatione regni Sid-^ hæ, fi opera daret vt eligerctur in Papa. Rcx aut hac fpeindudus, erfecit vt cardinales not^pofthabitis alijs,ipfumeli- |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLHI.’
|
. gcf^tCumigitureflentincoclaui Ne-apoli,dominus Matthäus de Vrfini5,amp; dns lacobus deCoIumna capita partium,perpendentes fadlum,primi vocem dederuntpfatoBenedido^quüs alij fe-cutifunt,ficq;creatur Roin.antiftes in vigilia Natiuitatis DnieXjanno quo fu praJedit annos S.mëfes j.vocatus eft Bo Wacim nifacius8.quilibrumfextum annofalu ^fP’- tisn^/.edidit. ANNO Dniiï^ó.paxfadacftinter / regem Aragonum amp;rcgem Carolum, cumrex Aragoniæ nupèr migialTet ab hocfeculojDangianusgermanus eiiiSj (]ui fe fecerat coronari de regno Siciliç, amp;illudpofhdebat,quæGuit facere pa-Cem cum eedefia, amp;nbsp;cum Carolo lecun do tuc rege Apuliæ: mediatoreq; Boni-I)„^. , faciopapa,paxinhuncmodumGonclu Jlt;4*' ^^ eft,Qupd rex Aragonum nangianusj (^S’- woremduceret filiam Regis Caroli, amp;nbsp;ipfcDangianus renunciaret amp;nbsp;dimitte-retSicilia, acetiam obfidesquos dimi-fcratprxfatus Carolus in Aragonia films fiios amp;nbsp;milites cum illis. Et papa Bo ftifacius vna cum Carolo promifit, Carolum Martellum germanu régis Francis,renunciaturum priuilegio,pquod Martinus tradiderat ipfi regnum Ara-goniæ.Etvtadhoepræberet alTenlum, deditipfi comitatum feuduCatuAnde-gauis,amp;filiam in vxorem: Carol usque rex Apuliç perfonalitèr acceffitin Fran ciam,amp;concordatis partibus, liberatus efteum filijsluisadetcntione eorum in Aragonia. ^Arj. Cum autem tranfirct per Florëtiam ^ï'^Sici. cum comitiua lua,inuenit ibidem Ca-'^''F“.rolum Martellumfilium luum,Regem Hungaria: creatum, cum ducentis mili-tibusFrancigenisProuincialibus amp;nbsp;de partibusregni,permanfitquein Florentia dieb’ viginti, pater cum filio, hono-rciiiagnificèfibiimpenloàFlorcntinis. nam ibi erat etiam marchio Montisfer-ratijCui promilTa fuit filia Caroli in co-ïugium.dcindè ad curiam Romanam ve nit,amp; ibi firmata pace per Ro.pótificem cum predidis códitioibus,ex curia Ne-apolim cftreuerlus,amp; Dagianus qpof-lcditSicilia,dimilTa Sicilia, reuerlus eft m Aragonia,ibiq; fe coronari fecit* |
Scd cum Carolus credcret le Sicilia reciperequietè fecudiim couentioneni poftrecenum Dagiani,tumeccè Fride-ricus germanus Dangiani Siciliam fibi vfurpauit,amp; in regem eius fe fecit coronari de voluntate Siculorum contra or dinationê ecclefix. Quapropter potifex multum indignatus eft cótra regé Aragonum amp;fratré eius Fridericu, fecit^j cos ad curiam citari.Et rex Dangianus coparuit coram Apoftolico, fccu ducëgt; regina Conftâtiam, mati éluam, ac etia Rogeriu deLoria fuum Admiraldu: Pa pa auté honorificèfulcepiteoSi amp;exe-cratos ecclefiæreconciliauit.Excufauit autem fe Dangianus reXj quod gefta fra tris no effent de voluntate lua,amp; hoe iu rciurando expreffitin manibuspapç,aC in præfentia régis Caroli:obtulitque ex-ire in bellum ad regis Caroli adiutorifi cotra germanu fuum omni conatu eti-àm perfonalitèr, ad obtinendum Sicili» do’njnium. AN NO oni n97,cùm rex Carol ur parâlfet elaffem ^.galearu, prçficit Ro-gcriû,vt proficifeerctur cotra Siciliam. requifiuit è potificisdecreto adhoc cti-àm Dagianum regem,vtfimul cum fuis copijs congredereturbello contra Fri-dericum.Qui propere venir cum Jô.galeis,coniunxitque cas galeis Catoil. Fridericus autem feiens Utam elaffem contra fe vcnire,armauit 60. galeas,amp; occurrit eis. Poft afperam vcró pugnam in maridiutiùs habitam, fuperati funt Siculi,amp; capta 6.millia hominum amp;nbsp;22. galex, per quod rex Dangianus fidem fuam oftendit.dicitur tarnen à quibuf-dam^quèd fi voluifïet,potcrat dare Fri-derieûcaptum in man’l’us Caroli,quia galeain quaerat,deuenitad manus eius. fed partim hoc referre crediderim, dummodóneeitaCarolus Siciliapotf-tusfit. In hxc tempora refcrunt gefta à ^Tartans in Syria fub Chaganoprinci-pe:ficemputonominâdû potiiisqCha-lanum, pofteaquam indè amifla Ptole-maidc, cum reliqua omni ditionede-cefferantFranci.Atq;is quidem Tartarus fa cris Synx locis piè vifitatis, Chri-fti fidei addidus eft.Qux cum per lega-tosBonifaci’ papa accepifTct,ingétilpc Hicrolóly mç rebus confultum tri ratus |
35* lt;nbsp;TOIL KA VC. CHRöKOG. VOLVMEN TERT.
|
eft,fed interuerterunt eius fententia. in-teftinæ noftrorumfeditioncs. ANNO DominiMCCXCVLFlan Guidoflan «JHa» entries Guido,inita cutn Eduardo drut. Anglo focietatCjfiliam ei defpondit/ed àPhilipporecognita,in Franciam vo-catuSjaliquandiu feruatus eft. tadèm li-bertati pnii{rus,Fraco rcbellauit. Qu^od ci'imis refcijlTct,infeftis copijs aduersus GuidonéprofeduSj Flädriam vaftauit. Anno Domini t296.rex A ngliç Edu-Adolph»Cç a*'‘^'^s cum Adolpho rege Romanorum far Anglo colligatus eftjmifitqueci multa millia iunaut, florenorum3vtveniretcummagnis co-pijsinFlandiiam,quófciexAnglixcti-am perfonalitèr conftituit venturum.p-miGt autem Adolphus multos milites Teutonicos ante fc ad ftipendium Flan drenGum, qui Gmul lundi,occurrerut comiti ArthéG,qui viétoria potitus^oc- ■ jCiditcxFlandienGbus amp;Teutonicisad tria milliajamp;poft illam vidoria comes ArthenGsaccepitloca quaedam in partibus maritimis omnibus. Interearcx AngliæEduardus magna elaffe amp;nbsp;mille bellicoGsmilitib”, amp;nbsp;mul tis peditibus defeendit in Flandriâ,prout promiferat ex cóuentione inita cum rege Romanorum amp;nbsp;comité Flandriæ, amp;nbsp;lubitô Brugas oppidum in deditioné accepit; quodderelidum erat à Galli-cis,quia mûris amp;folGs immunitum. Et Brugenfes dcuoti fans videbantur Régi Franciæ;vndè non conGdebat ibl rcG-dererex Angliæ,in Gandauo autéfub-Eftebat cornes Flandriæ, Adolphum regem Alemaniæ,qui venire promiierat, cxpeâ;ans.Scdfruftrà.Nam rcx illc non venit,Guecorruptuspecunia,Gucquód tune motum fuit ei bellum ab Alberto duce Auftriç,qui hocfecit ad inftanti-am régis Franci^. Eduardus igitur cum magnafeftinationereuerfus eft in An-gliam,derclinquens comitem Flandriæ - male prouKum. Per id tépus Carolus rexApuliæ vc-nitin Franciam excommiflione lummi pontiGeiSjin fauorê régis Angliç,vt pa-cem coponeret inter reges, ideoq; quo-niam hyemscratjrex Franciæ reuerfus in Francia,dimiGtprçGdia in terris ac-quiGtis,amp; cum magno honorefufeepit regem Carolû,qui dédit opera ad com- |
ponenda pacem. Et vt res fortirctur effé dum,fecittreugas Geriper bienium cu padis,quód regi Franciæ Gnè contradi-d!oncrcmancrcntBrugæ,amp; aliæ viU« Flandriç, q iam erant occupatæ à rege: amp;difpenfante Bonifacio papa, rex An-gliæduxic vxoré Gliâ regts Francorum Ifabelem,amp;Gcpaxeftftrmata. Huiuf-modi autem treugis comes Flandriç in* cl ulus fuerat. ANNO deinde Domini 1298.principes Alemaniæ priuaucrunt Moguntiæpj^jBi.'i Adolphum imperatorem iureimperia-CA'»’' Ii,r3tiôe fuæ inGdelitatis. Recepit cnim wJ*” centû millia marcarum argenti, vt quidam fcribunt,àrege Anghæ pro fuccur fu contraregem Fraciæ.Debuit autem hanefummam diuidcre inter principes Germaniæ, quod no fecit, fed emitin-dcComitatumquendam.Excorecufa-uerunt ire principes cû eo, ideôfeanda-lu m grande admiGt, quia iuuare regem Anghæ nonpotuit. Orta Gquidemeft intercum amp;quofdam deimperiocon-certatio, ità q^ ipfe damniGeauit Argentina amp;nbsp;epilcopû ac tota Allatia, permis Gtq;inomiAlemanialitcs amp;bclla:qua-rc depoGtus eft ah eleftoribus per fente-tiam,quoniam rcmilfus amp;inutiliscrat. amp;nbsp;cleétus Albertus dux Auftriç6h’Ru dolphi quondam régis Germanoru. quo fado,nouûlufcitaturbellû inter Adolphum amp;Albertum,adidcm cooperan-tcregeAngliæ,qui pecunia obtulitma-gnam Alberto, vt vindidam faceret in Adolphum proditiois fadæ in eum. ac-ccflît prçmifGs, quod Adolphus multo-i um prîcipum amiGt iamdudum fauo-rcin.Nam vt quidam chronograph!Icri-bunt,Gcrardus archiepifeopus Mogun tih,Cunradus epifeopus Argentin, Albertus dux Auftriæ, Albertuscoraesde .^aigcdoc^/ comes de ipningftî/ comes de gwaibruefen/O tho de X^c^foilîm«/ in mortem Adolphi omnes iurarût.Pan lô poft contradis copijs,venit Albertus contra Adolphum,amp; ad duo milliaria prope Vormatia occurritilli.AdoIphus autem multo minorib’ copijSjftdutiam ponens in dextra, bellum cum Alberto inijt.fedpugna fada,'cû multis mihtib^ eftoccifus.Uurafte fertur prçlium ad di ^j^ipM midiu die, de quo funt Verfus fequdcs: intent“* ^nn9 |
A NATO CHRISTO ^jmo mil/eno/recentis his minus annis, Inlulio menje rtx A^ilo/jt/jus caJit enji.
Fertur autem,nullum ex coniuratis hisrcéla mortedefunftu.Nam inter pri mos comes Albertus de ^^at^ftbc^/in itinereà duce Othonc de Bauaria ge-ncroregis occifus eft.comes dejOc^fcn^ fldtrt vulneratusin confliduobijt, Gerardus archiepilcopus poftea inuentus eflmortLius,ledens in fella feu cathedra. Comes de * ^tvenbruef fluuio fiibmer-fus,Comes de ipntnßCtt inlanus fadus eftjEpHeopus Argentinenfis à quodam ruftico apud Jnöbnr^ confoditur. Al-bcrtuspoftcalmpcrator àlohanne fra-trueliluo occilusinuenitur.
Senbit ctiam lacobus de Mogun-tia,q.uód Elcdores Impcrij primiim in Jraneffurt degcruntducem Alber-tum concorditèr in regem ablentem,amp; vocato Alberto comité de ^aigcHoc^/ eitradideruntliteras, quas prælentaret duci Albcrto.ijs cótinebatur, ^ elfet ele ftus,vt veniret fine mora ad Francofor-diam,pro cóplemento eledionis,qrece ptisliterisin Vienna, collcélo exercitu dign0jaflcendit;amp;cum ,ppc francofcr diain veniret ad oppidu ^mÇnttt} Ge-rardusMoguntineh precibusiam indu-xerat coéledores,vt cócorditèr cligerct Adolph urn fuum contanguineum,virü corpore compofitû,virtuolum, litera-tum,amp; inarmis ftrenuum:quo clefto amp;publicato,venit nuncius qui rctulic Adolphu cfle publicatum :adquodin-dignatusduxAlbert^multis cum que-relisrcuerfuscftin Auftriam:amp; poftea helloexortointer regcFianciæ amp;An-gliæ,cùm Adolphusàrcge Angliæ rçce pgt;ffetpecuniam,vteum iiiuaret contra regem FranciæjidvaldèindignèJerebât phneipes.Ex quo amp;nbsp;alijs caufis, autho-repr^fato archiepilcopo Gerardo,de-pofitusfuit,qui obiecitregi periunum, amp;quodftipendium contra Frâcumre-cepiftet,quód euderet falfam monetâ,lt;f feciflet facerdotem decollari, quôd mâ-daret ccclefiafticos fpoliari. An veto eau fæ allegatç oés fuerint vere,Deus q no-uitomnia,dijudicet.Hoc vnum veritas docuitjAdolphum à regno depofitum, hello luccubuifte.
ANNOnniU^S. cùm Colûneain
G ENER ATI O Xm ' nbsp;5^^
plunhus contriftâlïent papa, dudi ma- amp;'(^^2g; gnitudinc nobilitatis amp;potentiæ, qui fi4io, etiàm in eleôlione Papæ ab initio vifi funt refiftere, adauxic turbationcip, quôd cum curiæfuæ mutaretrefiden-tiam papa,Sarra quidam multa orna-menta amp;nbsp;thelaurum ceelefiæ in via pi ç-datus cft:propter quod papa execrauit ' omnes illos de Columna clericos amp;nbsp;lai-cos,vtfautores fccleris: priuauit etiàm clericos beneficijs amp;nbsp;dignitatibusunfu-pèrtam clericorum qlaicoru deftruife-cit palatia,resquc quas in vrbe poffidc-bant,fubuertiuHinc magna Columne-fes damna et fuarum détrimenta fubfta-tiarum recipientes, fe tu nc ex toto lub -traxerut ab obedientia papç, amp;nbsp;bellu in-choatu eft cum eis:habuerunt enim bo-nas ciuitates amp;nbsp;cafttllafatismunita.po-tifexxero concédât plenariam indulgé-tiam omnibus fumétibuscrucem cótra jplos,in quobello multiluntmortui.
ANNO autem Domini lapq.in-teruenientibus amicis amp;nbsp;bonis viris,ve-nietes clerici amp;nbsp;laici dom’ Columnen ad Reatinä ciuitatem,vbl tune eratcitri a,proftrati ad pedes potificis, veniam petitam reccperunt,atquc à vinculo cx-ecrationis abfoluti hoc palt;fto,quód ci-uitatemPræneftinamquam occupaue-rant,ecckfiç reftitucrentrquod amp;nbsp;fece-runt.Licètauté papa promiferit eos re- '' ponere in ftatum priftinum,non tarnen lcruauit,red ipfam ciuitatem Prænefti-nainexpugnabile, diruifecit, quæ erat in eminenti,amp; alia çdificari eóftituit in plano,vocari faciens ciuitatem Papx.
Eapropter Columnenfes videntes fe deceptos, ^quepa.p,aiuxta condidum paciS capitula vîolâlfct, Præneftiiaam ciuitatem deftruendo,rebcllauerunt ab ecclefi3,inimicipapæ faéh. Ob quæ pa-padenuô execrauit eos, amp;fulminauic graues procellus contra eos, qui ne ca-perentur,dilperfilunt in diuerlasrcgr-ones.Etcardinales duo lacobus amp;Pe-Vus exulârunt, quos papacardinalatu priuauit,amp; fchifmaticos iudicauit.Ex-tatconftitutiodefupèrin l’exto defehi- * fmat.quæ incipit. Ad fuccidédum.Sci-endû tamé,q) BenediéFus fucceffor Bo-nifacij, hâcîentétiâreuocauit pextra-uaganté^exeeptis tribus^Cdepofitionc à
-ocr page 376-lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
CardinalatUj amp;nbsp;inhabilitationc ad pa-patum,amp; bcneficijs ccclefiafticiï amp;nbsp;có-filcadone bonorum, exindè per Clemente 5.rerumpti ad dardinalatüm,vni-tiq; Ecclefiæ pictati, vita defunâi lunt. EoannooccifoAdolpho,vtdiólüeft, ' jn^fdcffUrtpofteacoraeleéloribus co-Albertu» paruit Albertus dux,amp; primç pollicita-Catioi. tionirenuciauit.Verum vaeâteimperio ex morte régis Adolphi, principes con-corditcr eudemin regc Gcrmanorfiin dieB.Pantaleoniselcgcrunt,qui poftea Aquifgrani folênitèr cft coronatus cü coniugefua filia comitisdeTirolis,re-gnauitque annosx. Hic Albertus crat vnoculus,adfpeólutrux,amp; auarus. cu-rabat enim ditari liberos, nam lex habui it filios,Rudolphû primogcnitum,qui poftcafaft’rexBoèmi{e,doccffït finè li-Dcris,Fridericû,RudolpbumjHenricû, Albertum amp;nbsp;Otlionem,vnamq; filiam Hagnen natu maioré, Andreae régi co-pulauit Vngarix,alia filiam Elizabeth dcditduciLoiharingiæ, tertiam filiam deditGoldemaro marchioni inBran-denburg.habuit amp;nbsp;foror Alberti Caro-lumregcm Sicili^ maritum.Paulopod Albertus aliquotiès confirmationem à Bonifacio poftulauit, cui Bonifaciui relpondiirefcrtur,ipfum indignumim-perio, qui occiderit dominum fuum Adolphuminprælio, amp;nbsp;tenentemco-ronam in capite, ac fpatam ad latus,di-centc,Ego fum Cæfar. pofteà tarnen in odium régis Franeix confirmatus eft. AnnoDhi tjoo. Bonifacius publicari umremiffioné his prçftabat, qui limina apoftolorû vifitâflent, ad excplûtefta-meti veteris,eundé quoq; de loo.in 100. annû feruari madâuit. obhancremeo annotatavndique multitudo Romam venir,vt vixincedere pervrbem heeret. Prætereà tranlaûis treugis inter rege Franciæ amp;nbsp;comitem Flandriæ, rex mi-fitinFlandriam Carolum Valefianum germanum fuum ad bellum refumen-dum, qui difeurrit, peruaftanS omnia, ^ breuiindeditionemaccipiés omnes ci-uitates maritimas,cxcepto Gâdauo,vbi cornes erat FLadriç cû nlijs fuis Roberto amp;Guilielmo aboibus derelidus. qua-jipterdepace adumeft,itàvtlêin ma |
nu s regis traderet, pmittente tn Carolo qpipfum regireconciliaret,reftituendo ipfum amp;fihosinftatumpnftinu, qua-propterdatum eftGandauû; Caroluî autem ingreflusGandauum, comités (^«ii^ Guidonem ac filiosduoscepit, amp;con- te«Pquot;' trapromiffafidé fregitpofteà cepitto-tum comitatum Flandriæ, cui præfecit lacobum fratré comitis S.Pauli,amp;re-dijtinFranciam, Intérim lacobus grauare cœpit po-pulum,multa adinueniésvt pecuniam extorqueret.Quæ ciuilium féditionuni tanta caula fuit,vt neglcdo Franciç rege,ad lûos comités Bru gelés defecerint, Guilielmum quendam accipientes, c comitum de Flandria profapia oriun-dum, cui præfedus Brugis adolefcens Guido comitis filiusleiungit,terramq; Gallicamparatisviribus vaftat. Quarè rex Frâciç deftinauit Arthenfem comi-tem auunculum fuum cum /.miHibus equitum,amp;4o.millibuspeditum. Eo autem tempore rex falfificari fecit monetam, ex quare multi depauperati funt,ctcxercitusabominabihseftfaâ*: caftrametati funt autem apud oppidum Coltracum.acftrenuus Guido vocato Guihelmo eu copiés, dchberat.Et quo-nia cogreflum phj vitare non poterant, exeut cum xx.millibus,ftationé faciétes in planitic adueriiis hoftes, habêtes ante le foftatum aquarum viuentiu,quod non erat omnibus notum.Fuerunt aut plerique inermes,habcntes venabula ac veruta amp;nbsp;contos inmanibus. augebat aut cis delperatio vires, ftatueruntq; oés mon fatlùsefleqfugere.Cœptumq; «^^^ prçhum acerrimumiamp; cum regij venif-Icnt ad prçdidum foftatum,ignorantes cadebantin illudeateruatim, necvlti-mividere poterant pcriculum, propter pulueris conlperfi denfitatem. fici'ji cornes Arthenfis, Coneftabulus,ac Francorum exercitus luperati, adlcxmillia equitum amp;peditum finè numéro cum multis ducibus,comitibus et baronibus ceciderunt. Poft prædidam verô viélo- , riam nonremanfit villa, non oppidum in Flandria, quod in deditioncm non acceperit didus Guido dux exercitûs. Cùm autem noua hæcperueniflent in Francia, no fuit ferc domu$,quæ no fum- |
|
A NATO CHRISTO fumpferit lametum,amp; multæ viduç fa-âæ Îunt.rex autem Franciæ doloré dik fimulans, præconizari fecit pertotum regnum bellum contra Fkndriam fibi rebeHem, falfificari denuo cupiens mo-netam auream amp;nbsp;argenteam,vt haberct inftipendia. Infupcr vocauitCarolum ValefianumdcItalia, quem venientem fecitcapitaneum.Rexcùm 80. armato-tum millibus egreffus de Atrebato, venir in Fkndriam.verùm quia patria eft plena paludib*,amp;eratin Odobri^quo tempore eo loci nonpoteft commode belligerari, eapropter rex bellum inter-cipere coadus, treugasin annum fecit, amp;nbsp;abijt. Bonifacius etiàm pap3,vt erat homo inpromittendo largus^Carolum Vale-lium fratrem regis Franciæ,ad fe Roma vocat,promittens eum imperatoré vel-leconftituere, Alberto reprobato. Vc-nitaûtCarolus Valefianus Roma, qui filiam Balduini vltimi Imp. Conftanti-nop. Aecaterinam vxore duxerat:àBo-nifacioqueimpetrauerat, vtlocero fuo liccret imperium repetere, à quo depul-fus fucrat. Fccerat id quidem libentèr pontifex,quod ei in animo erat, horum principum auxilio exercitum in Adam U'anfmittcre,vt Hierololymam recupe-larct. Intcrea veró dum res ipfæ compone-rentur,Carolum ipfum patrimonio S. Petricum omnipoteftate præfecit, per (]uod tépusinPiftorioCancclkrij gens ditilfima,numcro multiplicata,in duas jJ^'ïiiiet partes diuifa eft: amp;nbsp;altera quidem Albi j^amp;. vocatilunt, altera Nigri, magnis inter fecontetionibus agêtes.fecutifunt Flo rentini, ac eade nomina paritèr reccpe-runt.legato igitur apoftolicoiniflo nil agente,mißuseftill0 amp;nbsp;Carolus Vale-fins, qui obftare no potuit, quo minùs Albi pellcrétur c Florcntia,qui turn re-liqua kdionis parte fuperarc amp;nbsp;numéro contendebant amp;nbsp;belli potentia. nam Albi tunc Gibcllini appelkti lunt, AtBonifaciusHierololymitana ex-peditionc parans, Ariminen epifeopum adPhilippuregem Francoru mittit,qui bominc ad ea rem cohortaretur. is itaq; eoprofedus,quu prccibusnil obtincre potuiflet, minas addidit. Sed par fuit il- |
GE NE RA TI o XLIIIL 561 lius arrogantiæ régis leuitas. hominem enimfubitoincarcereconijcitjcx quo rex indignationcmPapæacquifiuit,vt Blondus amp;nbsp;fequaces referunt. tamé alij caufas inuidiæ inter papä amp;nbsp;regem afh-gnant, quod rex Francorum quendam epifeopuin Francia caperefecit,oppo-, nens ci quod eiïet*Paterinus hçreticus, turn priuans epifeopatu amp;nbsp;bonis fuis, vacates epifeopatus diripiebat fpolijs,amp; inueftituras eorum facere volebat. Quam obrem Bonifacius vtmagna-nimus,cœpit contra eu 3gere,tanquàm contra inimicum Ecclefiæ.Et adid effi-cacius procedens,vocauit ornes epifco-pos amp;prælatosFranciæ advrbe,adce-lebrandum conci}iu:fedrexnopermiht eis acceflum. vndè papa magis turba-tus,cùm inuenifletex quibuidadecre- Paps amp;nbsp;relis, reeem Francia: à fede Ap.debere re- 8'* ’ 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- diffidiuro. cognolcere etiam in tcporalibus regnu, deftinauit archidiaconum Narbonen-iem, mandans regi recognitioncm re-gni facere Sedi Apoftolicæ: alias cum cxecraret,amp; terram fua interdido fup-poncret. Poftquam ergo illcapplicuitParih-0s,rex no permifit bulks publicari: im-mo familiäres regisjlitcras Apoftolicas ei abftulcruntj iplum de ciuitatc eijeie-tes amp;nbsp;regno, comes autem Arthefis qui adhuc in humanis fuerat,literas in igne proiecit.exindè rex cuftodiri fecit ornes vias,per quas elfepofletingrelfus ad regnum Franciæ, propter hoc Papaexe-crauit rege. Igitur rex Franciæ congrc-gari fecit Panfijs omnes prælatos Fran-ciæ3necnon barones, amp;nbsp;fado concilio pro funuftifîcatione, appcllauit ab ilk fententia,feexcufando, amp;nbsp;contra Bo-nifacium inuehendo, plurafcclera,fci- ' licet herefis,Simoiç,homicidij amp;nbsp;alio-rum,illiimproperando,ideodeiurede-ponendum elfeipapatu. Orta igitur maxima difienhoneinter eos, Bonifacius vtroquegkdiovte-batur, cxecrationes amp;nbsp;alios proceflus terribiles contra regem fulmmans.pro-teftatus etiam fuerat archidiacon’Nar-boneh,regnum Franciæ ad Romanam lpcä3reEcclefiam,regemq; admonuit, vtaregalibusabftincns,aregnoie abdi-caret ; quinetiam adftantes prælatos HH prin- |
„^i lOR.NAVC CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
pi incipesqueaccæteram nobilitatem à iuramento fidelitatis, quo régi fuerant obligati,abfoluens,iuffitvtle Romam adpontificem conferrent. Alberti Cç- Intercà temporis pontifex Philippû lans confir- regno Franciæ per fentétiam priuatjei-matio. us^. regnum Alberto imperatori lubij-cit,quein initio fui pontificatüsrcpule; rat.Nunc autem confirmatum inrege Ro.ad fumédumcoronaimpenj folici-tat.Nam de Alberto lie fenbit lacobus Moguntinus,quódBonifaciuseum in odium regis Francix approbauerit: amp;nbsp;cùm eum papa contra regem Fraciç in-citaret,illele hoc non faâurûrefpodit, nißlibi amp;hçredib’fuis regnû amp;nbsp;imperium confirmaret:dequo cùm multùm tradarctur per Sedem Ap.in contrariu, tadem refedit concilium, fiquidcdixilïe papamreferunt. Non fietiftudviupnte Iezabcle:denotâsreginam,quæ exma-trelôror fuit quondam Cunradini duels Sueuorum. Et Bonifacij quidem aiTOgantiâ ini-quo animo ferons Philippus, Anagniä, quo le pontifex receperatj San a è Co-lumnenfiu familia cü Nogaretio équité Franco mittit,obcaulaminfinuâdæ prouocationis5qua aduersus Bonifacij iniurias de regni depofitione Philippus fefetuebatur. Erat huic obnoxius Sar-ra, quippe quem ex Italia fugientê, amp;nbsp;à piratis captum^rexredemcrat.ltaq; Sar-ra,mutata vefte, nè ab Italis agnoicere-tui,quotpoteft amicos colligit,amp;con-duéris CC.è militia Valdij,Nogaretiu prçmittit,qui auxiliurci, quam tacitus fecum ftatuerat, afferret. Sarra nodii Anagniam ingreffus, Guibehnoru ®pe Bonifacium in domo paterna capit: in-DeBonifa- jJ^ Romam dudum,poftquintü amp;nbsp;tri-cij geßiTjuiYi dicip mors abftulit. Sunt qui putant Nogaretiu Sarramq^in manda-tishabuille, pontifieem ad Philippum “ perducerc,fedlanóritatispontificia:re-uerentia detemtos, partim Anagnien-Fum occurfu prohibitos, cœpto defli-tilfe. MoriturBonifacius, qui imperato-ribus,regibus,principibuSjnatióibusq; terrorem potiiis quam rehgionéinijce-rc conabatur,quiqj dare regna ctauler-re,pcllerc hommes amp;reducerc pro ar- |
bitrio animi conabatur. eófanguineo? nimisdilexit etexaltaiiit,duosenini ne-potes fecit cardinales fans iuuenes,fi-mihtèramp;auunculü fuum;XX.numéro exluis conlanguincis amp;nbsp;amicis epifco-pos amp;nbsp;archiepifcopos inftituit, laicos comités fecit, magnum thelaurii cis re-liquit.vndèet morte eiiis,condudisni-pcdiarij5,vindicarc conati lunt. gratias ^^ aCxlcftino concelTasreiiocauit, ’°^j[0 no fuilTcnt effedum confecutx. Gibe-linos omnes vno odio pcrlequebatur, Notum eftillud, quód Procheto dixit Gcnucharchiepilcopo, adpedes ci’dic Cinerum prodcunti.nam vbidicia fa-cerdote fole3t,%/œ«îfo ^omo ^uoJetnis es^ amp;nbsp;incinerem reuertérK: dixit mutatts verbisjMementohomo quia Gibehnus cs,amp;Cum Gibelinis in cinerem reuerté-ris:in eiusq;oculos cineremconiecit, eumq;obfadionc archiepilcopatu pu-uauitjicctpofteain integrö rellituerit. / Vuenceflaus Üthocari lilius m hac generatione obijt,amp; pro friiétohabe-tur. De hoc Aeneas Syluius Senen epi-Icopus inhiftoria Boëmoruita Icnbit, Vuenceflaum Othocari filiu poll obi-tum patris fepte annosnatu, ah Otho-neBrandenburgenh marchioneinFra-coniam abdudum, tutorio nomine ab co quinq; annis giibernatù, reutrfuni puerum fubimperio matris fuilTc, illam Zauihum quedam ex barombuspote-tem amalfe, cuius nuptias adepû, multas regni opes ad eum cótulille.Sedipla breui morboextinèta, Zauüiumcaptü necique traditum clfe, regnum deinde ex Vucnceflai ai bi trio ordinatum, anno Domini u9O.Praga igne prius con-fumpta,rcparata dl. Intercà mortuo Rudolpho rege. Al- Alberts' bertus filiusluccdleratimperator.hinc Vmc«^ non minores inimicitiæ cum Vuen- ‘'^^'^ ceflao,quàm inter parentes eorumfue-rant.hos lutha Vuenceflai cóiunx, muller viro cautior, Alberti loror, magno laborediremit. Vuenceflaus illeimpc-num fibi oblatum ferturrdpuifle.lub-iecit libi Polonos, à quibus inuitatus diadema fulcepit. filiu quoquèfui no-minis, XIII. annos natum, petentibus Vngaris regem dedit.Sed ciim Bonifa-dus pótifex max. Cai olum adolcfccntc Caro- |
|
A NATO CHRISTO Caroli régis Siciliæ filium co miGfïct, amp;Vngaroruni animi mutarentur, filium Albç coronatum ad le reuocaflc di-citur, deinde jj.xtatis lux anno ex tabe obijtjmortem eiusBoëmis raagno mœ-roreprofecutis. Nam adtumulum eius mfignis latro cum accefliffet.exprobras niortuovitam,lapide3E ftatuæ fuprafc-pulcrum iacéti colaphumincumt. nee ’uora^cçcitatepereufluSjimpietatis fuæ pœnam dédit, rcliqua lux fânditatis miracula feiêsprætereOjbreuitati consul turns. Circa annum Domini M.CCC.Sui-^jtttfimi, tenfesfamari cœperutjlicet origo gen-*quot;*’* tismultófitvetuftiör,dequo Icnbitq-datn^inuenide fe Chronicam in vrbe Romanajquç référât quod tempore Sigiberti Suedorum régis,et Cbriftopho-ricomitis Auftrofrifonum, famecom-pulG fuerint aliqui cas regiones exire, amp;alias fedes quxrereperlórtem, quod exiuerint ex Suedïsfcxmilliahominu, ex Frifonibus mille ducéti, prxter mu-licrcs amp;pucros:peruenerintq; ad Rhe-nUjvbiaPriamo amp;nbsp;Petro depaludibus Francorüm ducibus impediti,vi amp;nbsp;ar-mis Gbi viam faciunt multis occifis. Deinde fpolijs diuifis, per ripas Rheni af-fcendentes,parumq; déclinantes, inter alpes,colles amp;nbsp;lacus, adlocu frafti mo-tisducatus Auftrix diuertcrint,dcferta ibi exlicentia comitisde.^abfpUt^eli-11 gunt,fpinas euellut, lapidibuspurgat^ n^Wi terram adculturam redigentes. Habe-I’^ut autem tres duces, Suicerum,Rhe-mum amp;nbsp;Vuadiflaum.Suicerus cü Rhe-mo terras fraâi montis amp;nbsp;alpes Lon-gobardiam adfpiciêtes fufeipiut, Vua-diflaus vallcm prope Ararim fluuium occupât. Fadum cftaut quod turn Archadio amp;Honorioimperatoribus,Nicolao amp;nbsp;poftipfum Zofimo Ro. pontificibus, Romani auxilio cuiulda Eugenijapo-ftatx rebeHabât. His Alaricus rex Gotthorum cum imperatoribus amp;nbsp;papare-fiftere volentes, prædidos duces Suice-rum,Rhemû ik Vuadiflaum,iambelli-I cis rebus inftrudos,bellicofos amp;nbsp;féroces homincs,auxilij gratia inuitauerut, Ripendia promittentes. Confeftim dûtes ij cum copijs armalumût,amp; fignati |
GENERATIO XLUIL 365 crucecum AlaricorcgeRomaperueni-unt. Obfidetur vrbs,Suiccruslt;^ue amp;nbsp;fui ciuitatem Leoninam expugnant, exfis innumeris paganis.Eugenius pofte! cu maxima Romanoru multitudine obtri-tus eft. Vidoria itaq; deinimicis obté-ta,papaimperatoresq; Ro. volétes Sui-ceru ac focios remunerate ftipendijs,id recufaba'ht,dicêtes,pro Deo amp;nbsp;hde tu-tanda fcvenifte,nihilquealiudpetereq terram quam occupauerunt,habitabi-lemquefecerunt,retincre, amp;quód im- ' . munes deincèps à tributo, nuUiq; prç-ter imperatorem fubiedi effent,daretur eis quoquè vexillum rubeu, Chrifti ftj-gmate fignatum, quæ omnia obtinue-runt, amp;nbsp;cubenedidione papali ad pro-priareuerfi funt, nihilominus auro amp;nbsp;argento donati. Hxc amp;nbsp;multo plura refert quidam Eulogius fein eadéchronicainuenifte, Plinium atq; Francifcum Petrarcham allcgans,quç breuitatis caufaobmitto. relatu enim digna non funt,cum eolo- ^quot;’Ptor» rcmventatis non habeant. Quisenim mihi crederet, fi diccrem fub Archadio amp;nbsp;Honorio ducatum Auftriç fuifte,amp; quod Alaricus Gotthorum rex, Honorio amp;nbsp;Archadio imperatoribus, Zofi-moq; papç auxilia contra Ro.apoftatas amp;nbsp;rebelles prçftiterit,cùm Alaricus im# peratoribus amp;nbsp;papa renitentibus vrbem ingreflus fitatq; ceperit,hoftis quoque amp;nbsp;aduerfarius fucrit? nec anteZofimu aliquis Nicola® papa inuenitur, ex qui-bus conuincitur fcriptor ifte hiftorias minime intellcxiffe,fed ^rsus aberrare. V ndè verius vidétur lentire,qui feri-bunt Carolum Magnum anno Domini 806. deuidis Saxonibus,ferociores ex cis ad x.millia virorum cum vxoribus amp;nbsp;liberis deportalïe,amp; per diuerfas Gal lix acGermaniæ prouincias relegâfle. Caufahuiusfuit, quod gens ifta fæpè ad fidem Chriftianam conuerfa, totiès apoftatauit,amp;in vicinos crudelitèrfç-uiuit, vndè maximam ipforum parte in Vngariam Septemcaftrorum, vbi modo degût,deftinauerit, aliquos veto ad comitatum Valcfix Seduneh dioecefis collocauit,aliquos vitra montem Jouis in Lógobardia prope Auguftam Tau-nnorumin dominio nuc ducis Medio- HH » nbsp;nbsp;, lani. |
|
5(^4 lOH. NAVG. CHRONOG. VOLVMEN TERT. lanijhabêtesadhuc linguam Teutoni-cam,vt amp;nbsp;Septemcaftrenfesin Hunga-na.alios trandulit ad vallem Vranie amp;nbsp;ardam, vbi villa eft eiuldcm nominis Conftan dioecefis, montibus altiffimis amp;nbsp;lacubus munira ,vtibidemlederent pro cuftodibus,amp;dum ipleCaroIusin Ïtaliam iturusenetjiberum haberetin-greflum amp;nbsp;regreRum, fertur obligate. QjJivbi cofederat, Saxonicalingua fe-rütur dixiffe, ^ïewoHent wir fc^wittè/ S’wfVem id eft, hîc volumus fudare,autinludo-retermines cuftodire:,a quo verbo Sa-xonico ßviftfU, aut Alcmanico fc^wi-^im, ©wi^crautfSc^tvi^fr diâi lunt. Etquia pro hac cuftodia fanguineum ludoré emiflurosleprofefïifunt, arma acceperunt pro figno aut vexillo pcni-tus languinei coloris, nullo alio colore admixto. InucniunturauteSuitcnles contro-uerftam liabuifteprimum cum cqmiti-bus de .^pburg,poftea cum comitibus de^abfpurjJjvltimó cum ducibus Au-ftriæ, bertur enim quód comes quidam de ^abfpur^ habuerit caftellanum in caftro vallis arólg officialem.bunc duo fratres delororelualufpeâum haben-tcs de regarnis,interfeccrût; quos dum comes punire dilponeret, alij duo co-gnatüllorum contra dominum coniu-rant. Deinde illis alq decem iundti, amp;nbsp;poftea xx. tadem habitatores totius vallis rebellant, caftrum prædidum inua-dunt,capiunt arque vaftant.pauló póft vallis Vraniæ acccrfit,amp;poftillos Vn-derualdcnics, caulantes orancs prçgra-uari le vitra debitu tributis,anganjs amp;nbsp;pcrangarqSjamp;quódlinc omm rclpeftu noneftatis tradarentur à locorum præ-fedis. ANNO igitur Domini 1306. per-euflerunt foedus adinuieem leu ligam primam fecerut (3un’/^rf/‘^ quot;^Höcr^ MUlamp;fll/cum proteftatione tamé, vt fertur, quód fine præiudicio ducumAu-ftriæ ficretj'quätum ad cenfus amp;nbsp;reddi-tus.Poft multas autem amp;nbsp;varias confli-ftarioncs anno Domini 1315. Lupoldus dux Auftnæ, congregate exercitu, vallem Suitenfium ingredi parabat, amp;nbsp;dc-libcrationc habuit cum cóóliarijs luis, conclufumqjeft,quódnift abvnapartc |
faluus ingrcdi poftet, dat’ infupèrmodus,quo obleruato,paruo négocié fefe in vallem proriperent. Proccdit exerci-tus. vcriim interca nobilis quidam de .^Utl(n6fr^,confcius earum rcrum,fa-gittam è balifta in vallem mittit,cui in-Icriptum erat,Caue in tali loco: quam cum accepiffent, litcras inueniut, mox infidias eolocoponunt.opportunè fu-peruenientes inuadunt, maximamqiiê ftragemedunt, reliquos infugam vcr-- tunt.Dcniquèpol)illam ftragemquic-ucrunt aliquantifpèr duces, vtdicctuf ingeneratione 46. . Hæc à nobis recitatiuè potiiis quam affirmatiuè pofita,leäorem ad latiora amp;nbsp;vetuftiora,dummodórei omnimoda veritatemfeire volucrit,perluftrâdorc-nlittentes,quoniam ralem bis fidem da-mus, qualcm ex hiftorijs affirmare pof-lumus. nuncadinccpta profequedare-uertamur. ItaqucannoDominirjo^.Bonifacio ex humanis exepto, Benedictus XL elf ®‘''^ gitur canonice in Petri lucceftoré Ka- ®f** len Nouemb.feditmenles 9. Hic ante Nicolaus vocabatur de Taruibo, vilis conditionis, Venctijs paupertatis gratia pueros grammaticam docens. deinde ingrcftus Ordinem Prædicaterum, virtutibus amp;lcientiæ opera dcdir,poll-cà m Generalem eledus, amp;:deindecar-dinalis faCtus, demum cathedram Petri meruit. Subitó auté poft coronationem fu-am ad pacem vbiquè componendaani-mum luum adiccit.Vndè amp;rcpcni Frä-ciæEccldiæ reconcibauit, lobannem amp;Iacobum cardinales Columncnlcs, quosingentiodioBonifacius perfecu-tusfuerat,in gratiam reccpit,ac bis bona reftituitjà galero tarne rubro ad bre-ue tempus ablbncreiulfit. Nogaretium amp;nbsp;Sarram,omnesquc Anagnmos cum bis m capiendo Bonifacio lentientes, citatos adiudicium, nee comparentes, grauiorianatbematc notauit.multaau tem bona faccre difponcns, inhcubus recentibusfibiprçfent3tis,vt refert Antoninus, per abbatiftam S. Petronella: dicitur toxicatus, boe per abosprocu-rato.bicPerufij eftlcpult’, comortuo, ii.mcnfesvacauitpapatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J |
A NATO CHRISTO
P^didis tcmporibus Carolus Vale-fianus venicns Neapolimj ibi inucnit daffern paratam à Carolo2. rcgeSici-bæj centum prope galcas, amp;nbsp;alia diuer-la nauigia ad recuperandam Siciliam, Ingreiïus igitur mare Valefianus, fccu lt;^uxit Robertum ducem Calabriç amp;nbsp;régis filium. Confiderans Fridericus Arago, qui tenebatadhuc Siciliam,fe po-tentix illorum non poffe refifterc^qua-dó amp;nbsp;nupèr graui aiïeélus erat clade, Cautè fugit de loco in locum,amp; aliqua-doimpediuit commeatum vidualium, nee tarne congredi volebat, demùm co-adusfuit Carolusrecedere. Vt tarnen fine pudoreabiret,ordinauit cum dióto Friderico fimulatam pacem finè fcitu Caroli régis Apuliç,videlicet quod Fridericus acciperetin vxorem filiam régis Neapolitani, amp;nbsp;quod eum focerac ec-defia iuuaret in acquifitione alicuius alterius regni, amp;nbsp;quódinterim rctine-ret Fridericus Siciliam nomine dotis vxoris, Ac poft mortem fuam amp;nbsp;filioru Siciliam dimittcret Caroloamp;eiuslix-redibus, dando eiC.milIiavncias auri. quibus padis initis amp;nbsp;iuratis, reuerfus «ftCarolus Valefianus Neapolim,Scalia Caroli régis fine conuentione de-Fponfata fuit Friderico,fed alia promit ia minime impleta fuêrc.Vndc natum cftproucrbium;CaroIus Valefianus in-trauit Fufeiam, vt earn pacificaret, amp;nbsp;non pacatam, lêd belligcrantcm dimi-fit: tranfiuit in Siciliam vt bcllo vafta-rct,amp;pacemfecit defpedam,dcindèin Galliam eftreuerfus.
Varia tum fuêrebclla inter Albos amp;nbsp;Nigros ,GibeIinos amp;nbsp;Guclfos in Italia. Verùm anno iam dido Flandrcn-fes contradis copias,hoftilitèr difcur-rerunt perpatriam Arthefem, deuafta-tes omnia. arrnigeri autem qui erant in oppido S.Mieri ad tria millia cqui-tum,amp;pedeftrium magna certc copia, pofucrunt Flandrcnfibus infidias, vbi ex cis ad tria millia lunr occifi.
Eodem anno Philippüs filius comi-tisFlandren cùmeftetin Apulia,amp; ha-beret comitatum in feudum pro dote vxoris, vt fuccurreret patri amp;fuiSj re-nunciauit Carolo comitatum, cligens potins iupatriam redirepauper,quàm
GENERATIO XLUII. 3«;
ibicftediucs, Venicsigiturin Flandria*.
amp; intelleda ei’ebaritate ad patna,belli yj^jfc^u capitaneus inftituitur. Hic mox cû Fla- libertas, drenfibus deftruxit patriâ Arthen vfq; ad maritima,amp; poft multas vaftationes duxerutadciuitarem Tornacen, quam fortitèr impugnabât. Erant in ea Lombard! amp;nbsp;Tufci pro rege, qui earn vinlj, ter defendebant.
Intereà durante obfidione,rex Francise treugas poftulauit in annum: qui-bus compofitis, comes Guido de Flan-dria,dcc3rccre eft emiffift cum cautio-neiuratoria amp;nbsp;aliquorum obfidum,vt poft certu tempus reuerteretur ad car-ceres. Qiii liberatus, etfi fenex, Ixtus venitin patriam, congratulando quód libcram inueniret à dominio Francorum, aedixit: Nunc Ixtus moriar, vifi liberationepatrisc. Et reuerfustempo-rc determinato ad locum carceris, ibi moritur in domino iam odogenarius. corpus eius redudum eft in Fladnam.
Circa annum Domini ijoj.Clemens _. V. papa Icdus eft poft multam conten- pjp,,, tionem cardinalium, quifadionu fen-tentijs diuifis, hunc elegcrunt epifco-pumBurdegalen, Francorum rege in-tercedete. namrexpriufquam inhuius eledioné confenfilfet, magna fibi quç-dam ab cpifcopo, fi deligeretur papa, polliccri voluit,vt ad eeelefiæ ftatum intégré reciperetur, vt quinquénio décimas Galliæiple accipcret,vtBonifa-cij aéla qûædam caftarenturjVt lacobo amp;nbsp;Petro cardd. Columnenfib. bonos lacer reftitueretur, amp;nbsp;reliqua, quibus facilem fe foreispromittit, eoq; modo pontifex eft defignatus Clemens 5. fedit annosoéfo, menfes x. Lugduni coro-natus in cardinalium amp;nbsp;regum Fran-ciæ, Anglia: amp;nbsp;Aragoniae, rcliquo-rumque principum Germaniæ amp;nbsp;Gal-lix pratfentia.
Tum in Gallia primiim pontificia fedes tralata eft, magno cum omnis Cbriftianæ Rcipubhc. maio,tum vrbis Galham. Romæ prælcrtîmineómodo. nam cum durarct bxc abfcntia annos pene Ixx. cœpta funt amp;nbsp;facra negligi,amp; *ciui-litas Romana.Cæterùm creatis aliquot cardinalibus, amp;reftitutis Columnen-fibus lacobo Petrol;, tres mifitexpa-
H H 3 tri^
-ocr page 382-^66 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
tribusienatoria poteftate Roma,quäl' rum authoritate Italia vrbsqueipfagu-bernaretur. ANNO Domini 1306.Clemens, quod régi promiferat,obferuauit. nam eum ecclefiç reconciliatû,reftituit omi honori amp;nbsp;dignitati, largitus quoque ' eftipfiper quinquenniudecimas.Con-celfiti^uevt Ecclefias facerdotevel mi-niftro deftitutas, fibi feruientibus cleri-cisatquebenemerenti familiç conferre pollet, amp;nbsp;etiam decimæ ius donauit. Hæcille. • RcgiCaianoAragonipriüilegium à Bonifaciocollatumeófirmauit, dere-gno fcilicet Sardiniæ. Quibus peradis. Papa cum omi curia profedus cft Bur-deg31am,vb'iomncs Italici cardinales et abj fucrunt inuifi Guafconibus,amp; minus dignè tradati. totam cnim curiam , gubernabantGuafcones amp;Gallici.Tû amp;nbsp;fatisfieri voluit petitionisluæ fum-mx, vt Bonifacij memoria tolleretur, eiusé|ueimprobarentur ada. quam rem Clemens,Pratenfis cardinalis confilio, ad conuentum proximo eelebrandum diftulit. Eodemannoin comitatu Nouari-Fratricello-enfi prouinci« Lombardix exorta cft rùhærefis, quæ jam hxrefis peffima, cuius author fuit quidam didus Dulcinus, amp;vxor fua Margarita, qui erat lupus fub pelle rcligionis,feminanszizaniam errorum multorum, quôd omnia deberent elle communia,etiàm mulieres ad commi-xtionem3quodpeccatum non effet,fed adus charitatis. Per duos autem annos durâuit fixe hærefis.na tædio vidi pau-pertatisamp; incommodorû, multi ex eis rcuerfilunt adfidé.demùm captusipfé hærefiarcha cù Margarita focia fui er-roris,perNouarienfes cobufti fuerunt, cum multis huius fedx pertinacibus. Exhis remanferetamenreliquix fccle-ftils.in annos aliquot,origo Boémiex maculx. nit.in generali cnim concilie Viennen-fj Philippus rex obtinuitLugdunû in-tegrè,data archiepilcopo copenlàtionc in rcdditibusproiure quod hbieedefia in Lugduno vendicabat. Super quo |
fultuSjConfenfum nô præbuit, nec dd-fenfum, fed rcliquit archiepifeopurn in manu confilq lui. Ipfe ctiàm Clemens apud Auinionem in publico cofißorio Philippum regem exeufauit de his,qux dudùmegerat contra Bonifaciumpa-pam jfueratq; pronunciatum, quôd rex ea quæ fecit, bono zelo amp;nbsp;bona inten-tione egcrit. Clementi enim fuit totum negociû cômifrum;abfolutus etiàmfult; it câcellarius régis ab execradonej^pter Bonifacij captioné impofita pœnitétia. Mortuo S. Vuenceflao in Boemi« regno, vt fuprà diólum eft, filins cius Vuenceflaus fuccelfit, quanuls codeni nomine,moribus tarnen valdè impar,q cùm ebrietati amp;nbsp;torpori dies nodesque indulgcret, amp;nbsp;aliorum vxoribus illn-derct, in quadam Morauiæ ciuitate dum fólus in domo Decani pontifi-calisædis perambulat, tribus vulncri-bus confoffus, duodeuiginti natus an-nos,interijt. ignorât’ eft necis author. Cunradus tarne eques Thuringu?,cru-entum geftanspugionem cxireregiam vilus fucrat,qui crimen faftus^populan tumultu cæfuseft. Vencrat fortè co tempore Pragaffl duxCarinthiæ amp;comesTirolis Hcn-^I? iicus,cui ex fororibus regis altera. An- B^^’ na natu maior,iapridèm nuplèrat.Hüclt;l’‘“'^ Boemi regem fibi deligunt. Idægrcfcrt Albertus imp.qui répété coaétis copijsj Boémiam ingrelfus, Henricum regno deturbat,Rudolphumqj fihum fuû regem eóftituit. Verùm Elizabeth fenio-ris V uenceflai relida, in matrimonium ei traditur, quo regnum cius loiidius fubfifterct,qui cùm magna Boémorum ipe regnare cœpiftet, fubitancomorbo correptus, primo regni fui annoabfq; liberisdecelfit. Poftobitum Rudolphi dUfidétes inter feBoémi,alij Fndericum Rudolphi fratrem,ahj Henricù quemdeiecerant, petiêrunt. VicitHenrici tadio, truci-datis alceriuspartis authonbus. amp;nbsp;qua-uis Albertus imperator cù magniscopias Boémiam ingrcflus,rcgionero longé lateque afflixerit, Henricum tamen regnodeijcercnon potuit,priùsànepO' te.vtdicetur, ocellus. Hoc |
|
A NATO CHRISTO ^lanj Hoc tempore Clemente V.authore, T% Templarionim religio impietatis accu-lata,omnis deleta eft, facultates direptç eju^crant fplédidifïimç.Sunt qui fimu-lacrum eis tuide ferant indutum huma-’’apellejCuiordincmingrefÏï,rationem VKæ protelfifuerintjfacrificiacrudelitr. liumanolanguine,quo potofeadtanti Icelcris pertinacia adhortati funt, am-l’igui coitus, amp;alia quædam fcclefta, qu^hac tempeftate prodita lunt,maxi-We quod Hierofolymæ ditio corn fraude Turcæ cclîîdediceretur.Côcidithçc lues fitnul magno totius Galliæ feruo-re,in Germanes pofteà Clemens litcris codem fatoperijt. Atqui video fcriptores quofdamno tam improbare funeftam Templariorü teligionem,^ Fraci régis auantia,cuius cauTadicunt Jaanc orta efle fadionem. Deniquè papa Clemens bonaTempla-Horiiapplicauit manfioni S. Iohannis huHoipitalis. Sedquiaiam occupata fuerantarege amp;nbsp;diuerfis alijs principi-lgt;us,oportuitcaredimi multa pecunia. Multa auté aduerfa paffus eftpofteàrex turn filijs fuis,quç creditum cfteis acci-diffeproptcriniuftitias fuas. multi cti-am çftiinàtcs illos iniuftè paffos^vt mar^-tyres vencrati lunt,tollctcs deuotc corpora corum amp;nbsp;olfa. Prçtercà lacobus de Moguntia,fcn-bens de iftis temporibus, refertg» cum Clemés V.ordinem Templariorum rc-probaflet, amp;nbsp;executionem contra ali-quosfratres in GermaniaMoguntino archiepifcopo cómififtet midis proce(-fibus,couuocauitidem archiepifcopus fynodum,amp;dum effet in domo capitulai Moguntiæ cum clero fibi fubieäo, volens publicare proceflus, fubintrauit potétèr religiofus vir Hugo comes Syl-ueftris, vulgó ‘Ïülft^mjf, qui moraba-tur in caftello ©runback ^jc ÖJÏClRtt-ÇcttWjCum ao.militibus cótratribus or-dinis,induti albis pallijs moreTeutoni-corumfratru cum figno crucis rubco. erant auté omnes lub pallijs armati.Af-furrexit ei archiepifcop’, ac innuit manu vt lecum federet.At cornes ftans,ait.' I Domine archiepifcope, fertur publice I qihodièvelitis me amp;nbsp;ira tres meos mili-[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uæ tempU bic mecura ftutes, denuciare |
GENERATIO XLIIIL 367 execratos,quod n6*placeret nobis, fed petimus vt appellationem à nobis inter-pofitaad futurum papam,velitis clero prælenti publicare.Nulla auté facultas erat archiepifcopo recedendi à loco prç tumultu armorum.vndè refpoditman-fuetè,id fieri debere^ceflu papæ publi-cato.ftatimq;fïnèinteruallo appellati- AftacuTé-onemcomitiscum caufis Templarioru planjsin legi amp;publicari mandabat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germanu. Inter aha autem quç in appellatione continebantur,vna caufd legebatur,cp fratres mihtiæ tépli, quos papa cremari mandaftet,dixerunt Icimmunes de cri-minibus impofitis, amp;nbsp;in lignum mira-culi fuæ innocétix pallia ipforum cum figno cruciscxuftionem nullam lenfe-runt,nec corruptionem. Ad quem archiepifcopus;Sitis bonaï métis,inquit,egoaliqua bona fenbam pro vobis papç.Et ita faélum eft.ad Icri-pta em archiepilcopi refcripfitpapa, amp;nbsp;commifiteiinquifitionem fieri.Ex qua commilïioeproceffitarchiepircopu,s,amp; dccófilio amp;nbsp;affenfucoëpilcoporupro-uinciæ,qui conueneratlecuhdùm for-mam literarum apoftolicarum,confti-todeinnocétia fratrum,ipfos duxit ab-foluendos.Hçc ada referutur Moguntiæ anno qti.KalendJuli). * ANNO Domini ijoS.Iohannes dux fratruelis Alberti regis,quérexin curia cum filijsfuis educauerat, afferuïtmu-nitiones dhij de ÄpbUVß adipfum perti-nere nomine matris luç.Inftabat autem vtlaltéaliquidfibi affignaret. ad quod rexinduci no potuit. I andern lohiines cü baronib’ Rudolpho de ^33art,Vual-thero de^fcb^lbtlC^, amp;Vlrico de Pal-ma,regé interficere cogitauit.Haud logé poft equitaterege per fata’,colloqué-te fibi de Gaffel imlitCjaccefferunt lo-hanes dux amp;nbsp;fui cofortes,primusq; Ru-dolphusdixit.'Quam diù cadauer iffud equitare permittimus?amp; accedesloha-nes dux,cultrum collo regis infixit,Ru-dolphus vero de^SJtUt gladio cofodit, Vlric’ dePalmagladiocaput diffecuit. Sicq; Albertus rexin ^pria terra lua an- JM^^V no pdido Kalen. Maij in meridiceft oc-cifus,in quo locomonafteriu-m jtlng^-UdÖ efffundatu,corpus verb eius Spii a delatum,atq;honorificè fcpultum. HH 4 Ve- |
5^8 ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Vcrùm occifores régis, fugati: Vlri-cusenim dePaIma,oble(rus petLupol-dum filiÜ rcgis in 2(UptlV(ll obijtjin quo caftro decapitati lunt L. viri. Caftra Vualtheri de Sfc^cRMC^ occupatajipfe interracomitisde ^Ittcnt^Ctd paftor pecorumeftfaduS annis 35.iu mortefe pandes,honorificè eft fcpultus.Rucjol-phus de^33lt;3rGvoIcns ire ad federn Ap, proditus capitur,amp; iuxta locum occifi-onis duélus,ad mortem eft adiudicatus. vndc ad caudam equi ligatus amp;nbsp;diftra-Öus,poftea fuperrotam eft pofttus. Iohannes vero dux poft multas latebras tandem in forma neghardi venit Pifas, ibl ab imp.Henrico captus,atq; in ordi-nemfratrum Eremitarum S.Auguftini intrufus,poftimperatoris mortem pluribus annis in codem manens, tandem ibllêpultus.
Itaqj interfedo Alberto fecundùm chronicam Florcntinam annoi3o8.ele-dores imperij crant in magna altercati-onede eligendo. Rexautem Philippus audita vacatioeimpcrijjcogitauit quo-modó imperium ad fe reduceret: amp;id quidem facile fieri exiftimabat,fi petiti-onem contra Bonifacium poftulatam, de qualüpràjin illam commutarct. Igi-turlecrctum defupèrhabebat cofilium cumCarolo de Valefio fratre fuo, amp;nbsp;confiliarijs luis.Qupd omnibusplacu-it,quahbufcunq;expêfis id fieri poftet, vndè didus Carolus adpontificcm,qui tune erat cum curia Auinione,iturus: ie prçparauit pro rege ad lolicitandum, quodßonifacij memoria epndemnare-tur,reautemvera adobtinédum impc-rium.ordinauerat autem illó ducere fcx millia armigerorum, vt nullus auderct Ic opponere poftulatis.
Sed Deoprouidente, ctfi confilium fecretiffimum de ca re habitum fucrat, tarnen vnus ex concilio intimauit fccre-tó pontifici rem conclulam. Mox pontifex id intimauit cardinal! Oftiéfi,Pra-tenfi fcilicet.At cardinalis qui iam indi-gnationem contra regem conceperat propter poftulationes inordinatas,in-quit:Pater fände, hïc non eft aliud re-medium ad obuiandu, nè Ecclefia fub-ijciatur regi Franciæ, nifi illud quód fine morafignificetur elcdonbus impc-
rij,quód procédât ad eledioncm, abo' qui imperium deuoluaturin Galliam: amp;nbsp;id,ait,totü expediripoteft antequàm rexvemat.
Placuit pontifici confiliumjamp;fimul cum cardinal! nominant etiam eledo-ribus comitem dc Xuffrtïbur^, viruma-gnanimum,induftr!um atq; catholicu, Pratêfitum bené riotum.placuitctuni vtfecreto om nia fierent,nè alij cardinales quicquam de hoe aduerterent. Hoc totumimpletum cft,amp;miffis literisele-óloribusq; redditis,poftquam applicuit nunc!us,intra odo dies cógregat! principes in ^fn$gt;nemine difcrepante, elc-gerunt in regemiRom.Henricum comi- g-jj^i/' tem Lucemburgi, qui fuit Henricus 7‘Lu«*’^ admoniti enim erantper cardinale Pra-tcnfem,amp;deomibusregis Franciæ cal-lidis commentis informât!.
Fadaigitur eledione, mox curaba-tur diuulgari in curia Papæ amp;nbsp;régis Franciç.Qinbusauditis,rex Frâciçqui fe præparauerataditer,lpefua fruftra-tus,intelligens fc dclufumjPapæ inimi-cus fadus,rem haud æquo animo tôle-rare potuit:quin potins vindicateiniu-r!am,vt credebat,fibi à Papa !llâtam,an-xius cogitabat.
Eledus igitur Henricus de Lucem-burgo in regem Ro.regnauit annis fer, Aqudgranià Coloniéfi archiepifeopo corona magnifica Caroli Magni cum i,|j coniugecoronatus.Verum peradafo-Icnnidcmorecoronatione régis, mifit fuêrcadpapam Clcmentem 5. duxBa-uariæ cognatusregis,amp;Guido de Namurco frater comitis Fla ndriæ pro ele-dirégis confirmatione, quibusa papa amp;cardinalibus lufceptiè,patefada ele-dionc confirmatus eft Henricus,atque p^r pontificcm ordinatum, vt duo ex cardinahbus,(cil!cet dominus de Flifca Ianuefis,amp; Nicolaus Patren legati niit-tereturin Italiam,atq; in regis focieta-temiungerentur,quu citra montes imperator proficilccretur.Dcniquc cardinales acceperunt in madatis, vt vniuer-fis mandarent,quô iam diétum Hehri-cum recipcrcnt,amp; ei in omnibus obedi-rent:quod amp;nbsp;faólum eft.
ANNO Domini 1309.Henricus imperator Elizabeth alteram Vuenceslai foro-
-ocr page 385-|
A NATO CHRISTO fororem t8.annos natam, clàmiuRam ad (cvenire,apud Spiram lohanni fiiio fuo quatuor annis minori,matrimonio coniuxitjCumq^moxde regno inuefti-uit,acPragxinregê coronari fecitper archiepifcopum Moguntinu, ad qucm fpedat. Eodem quoquè tepore tribus fibi co-paratisexercitibus,rex vnü ipfeinlta-bam duxitjLongobardos omnes in po -teftatem accipiés,alterum aduersiis comités de ^ttl^mScr^ direxit, facro im-pcriorebclles.Tcrtiu exercitum ex Fra-conibus Boioarijsq; comparatum,dLice Petro3rcbiepi(copoMogûtino,cû filio ,f inBocmiârndit.Etpugnatûeftin Boë-mia pluribus locis,cùm alij Boemoru lohanné rcgnarc cupercnt, alij Herico Carinthio Audcrct^qui cum tribus im-peratorü filijs deregno contédcrat.Ob-lefl’aeftdeniquè Praga diuq; oppugna-ta,cùm Henricus amp;nbsp;marcbio Mifnenfis liaudimpigrè mœnia tucrcntur.Ad extremum proditione lohani tradita, hollis in arcem lèfc rccepit,Héricus in Ca-rinthiamfugit.ItaBocmia m pOteftaté LucemburgenGum venit. Turn Germanias motibus confultu-rus Henricus, cum principes reliquiin regisGdem conueniGcnt, comes Vuir-^'’quot;licotembergcnEbcrardus rcbellionem mc-Üßjä ditatus cft. aiunt in caufa fuifle, quód 'Mo. ’ cuimperij ciuitatibus egiflet multa tc-merèjqaæ fub Rudolpholmp. nuper ereptçfucrat dominio VuirtebergenG, pottCunradiniintcritum grauitèr ve-xau aliquot annos'vlq; ad Rudolpbu. Itaq;Hcricus ciuitatum Gdem acceptu-rus,accepit quçinillas commiGlïet comes Vuirtembergen.Spiram adijt, quo moxamp;Eberardus comes ducétis cqui-tibusftipatus venit. Sed cum agi nihil interHéricum Cælarem amp;Eberardum comitem côcordiæ caula poffet, comes, indignantèr recefGt, contra quem rex grandem exercitum vocauit.erat enim cornes, vt fenbit lacobus Moguntin, de domo Guelphorü feu Camera Fran-cix,amp;alioruml’ulcix ac Lombardiæ IGuelphorum originem trabens, hune rexper principes, barones amp;nbsp;ciuitatcs imperiales, oppidis luis amp;nbsp;caftris ferè omnibjas aut deRfudis omnino, a.ut |
GENERATIO XLIIII. 36p captis depauperauit,vt ex 8o.munitifG-mis caftelhs amp;nbsp;oppidis duo amp;7o.expu-gnata ademerit, vbl amp;nbsp;caftrum ^33lt^ ffUtBcr^ extititdeftruélum.Itaque belli anguftia vndiquè preffus, ad caftrum Slfperg munitilGmum fugit, quo ob-feiio, tugientem Rudolphus marchio de^SaÖfn lororius fuus in oppido ^V;^ Befisa; ■ ftfw recepit. Verum poft mortem Hérici Cçfaris idem comes omnia deperdita rccupera-uitjamp;plura alia,ità vt ditior etpotetior faétus fuerit quam priiis erat.Sed tarne, vtfcribitHermannus,illebcneficijmar-chionis oblitus, caftrum illorum ^j- „, (fjCHBcr^obfedit, de quoper marchio-nes amp;nbsp;corum auxiliatores ignomimosè repullus fuitjamp; prx dolore redics Stut-gardiam, impoenitens obijt, fepultus ibidem. De hoe quód impœnitens obicrit, nim'is temerèlcnpGt Henpanus,quum in EcclcGa Chrifti vt fidcljs, fepultus inueniatur.De caftro au té OvtCfXilfrr^ meminimelitcraslegifle,quódboc caftrum dotis nomine cum Gha marchio-nisdeÇSaÔècomitiin ^ittCUtbCt^ da- ' turnGt his paólis, vt niG daretur certa lumma pecunix,pcrpetuó apud domu de^UtfffUÏamp;ffgmaneret: amp;lunt litcræ de antiquioredata. ' Eodem quoquè teporeidem Henricus comitem Cunradum de.OvtÜt^ftt, C®®‘f*dc diólumlSc^l'intpffjprofcripGt, amp;inta-tùm depopulatus eft,vt quaG mendicus _ venirctin monafteriu .^at^^emt ordi-nis Ciftercien, vbl panem tribulationis vlq; admortem comediflefcrtun Eodé anno defunélus eft Carolus II. rex Apiiliæ, luccefGtautem eiinregno Robertus primogenitus eius, qui cum magna comitiua veniensad Clemetem V.ab co coronam accepitregni Apuhæ amp;nbsp;Sicibæ. Eodem anno dum Spiræ Henricus rex moras ageret,ftlios quondam Alberti regis du cis A u ftriæ per edi-ótum ad fc vocauit,quos veniétes quç-Guit multis medqs, G poftet, eos Au-ftrix ducatu moucrc,dicens quinq; reges propter ducatum Auftriæ occifos. CuiFridcricus vnus cxliberis laabitu-rus,pcr nunciü rdpondilTcdicitunHic fia paterna hxreditate modó noluerit abfti- |
|
370 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. abftinere,(cîenotando Henricum rege) poterit effe fextus. Tadèm rex precibus deuidus^jpfos liberos quodam Alberti • deipfo ducatuamp;alijs depédentibusin-ueftiuit,aâumquefuit quódipfi duces dido regi vitra montes cum ducetis galea tis feruire deberent. ItalicaHen- ANNO Dominii^n.regniHenrici ’^'‘^‘.y^^‘®’^'fecundo, quoniam hac lege idem rexà pedmo. pon^ßj-e fuerat confirmatus, vt intra biennium coronam Romæ habiturus, Italiam ingrederetutjquod quidem no ob aliam rem feciffe pontificem tradut, quam vt eius aduentu motus Italici có-primerentur.Imperator fatisfacere vo-ïens pollicitis, oratores in Italia ad populos amp;principes mittitj maxime vero ad Florentinos qui turn Aretinos vexa-bant;petitlt;^; vt fibi amp;nbsp;exercitui fuo ho-Ipitiumin vrbepararentjac vexareArc-tinosdefinerenr.Refponderc tum Florentine tantum principem imprudcn-tcr agercjqui barbaros in Italiam duce-re conaretur,quam ipfe impcrij caufa à barbaris tueri deberetAretipis prçtercà imperatoremipfum non bene conlule-re5quosfciret Guelphos quidem eines fuos expuliffe,exules autem abimpera-torereftitui confueuifle. Habebant amp;nbsp;Florentini exercitum grandem a Aretium. Accepto igitur refpófo oratores Arctium profefti, antequam vrbem intra-rentjin caftra Florentinorum peruene-runt.lbiq; ex principis authoritate cum cadem præcepinent, tantum abfuit vt dido pareretur^vt etiam in ipforü ocu-lislblitó infeftius cunda boftilia contra vrbem intentarent. Oratores Henrici ad hæc abiêre. Fcrunt tum Dantem Florentinos cæcos appellâlTe^quôdim-peratori taminfulsè refpondiflent. fed animos eis dabatRoberti regis ^mifla. Imperator autem adTaurinos alpes trafgreffus adiutorio comitis Sabaudiç amp;marcbióis Mótisferrati focerifuijin plana defcendés^omnes ferè ciuitatum principes honoris caufa obuioshabuit. Duæ tum præerant Mediolani fadi-oncs, quarum altera Turrianorum, altera Vicecomitü habebatur. Guelphis præerac Guido Turrian’j Gibelinis vc-ró Mapheus Vicecomes.Guido fua po- |
tentia, vt exules, tcnebat extra ciui -tatem Vicecomites, amp;nbsp;alios Gibcli-noscum Archiepifcopo,«Scin liga erat cum Florentinis Guelphis.Hic refiftere nitebatur imperatori, led non valuit, quonia confortes fui cum cardinal! de Flifcàoperamdederuntjquod Guido-ne inuitOj imperator intraret Mediolanum. QüP potitus HericusJn vigiliaEpi-^|^ phaniæ coronatus fuit ab archiepifeo- cowin’’'' po Mediolaneh corona ferrca in Eccle-fia S.Ambrofij cum vxore fua,prælènti-busoratoribus pene omnium ciuitatu Italix,exceptis Floretinis cum colliga-tis fuis,qui imperator Maphçuni de Vi-cecomitibus, Archiepifeopnm, amp;nbsp;ferè omnes exules reuocauit ad ciuitatem. Omnes autem penè cinitates amp;nbsp;domini earum imperatori obedientia fecerunt, excepta Padua amp;nbsp;Bononiajquæ colli-gatæ erat Florentinis, offerétes magna pccuniæ quantitatem. Mouitdeindèin Cremoneh amp;Cre-mehfes,quos Henricus ideô ad fuppli-cium vocat,quód Gibelinos ciecerant. Scdlibera Cremoncnfïuni deditio Henricum mitiorem reddidit.in Cremenfes ' aliquantulùm fæuitum eft, amp;nbsp;eorum rnœnia funditùs euerfa funt. Parmè-les autem timoré perculfi, imperatoris vicariumrecipiunt.Tutatifuntaliquâ-diùfe Brixiam, verùm cùm acritèr abAttM^tquot; Henrico oppugnarentur^nodu admó-^'®^j^quot;’ tana cofugientes, vacua vrbé reliquêre, Ingrclnitaq; Germani,vrbis rnœnia confeftim demoliuntur. Horum cala-mitatibus perterriti Mantuani, Vero-nenfes, Vincétini, Patauini, Taruifini, Veneti3mandata imperatoris ftatini fe-ccrcTlacentiniinfupèr, pulfo Alberto Scoto duce Guelphorum, imperatoris præfedum fufeipiunt. Compofitis itaquehocmodoCifal-pinx Gallix,vtifti dicunt,rebus,imperator Amedeo Sabaudix comité, Pila-norum Genuenfiumq;oratoribusfub-lequentibus,per Placentinositer facies. Genu am proficifcitur. Quo etiàm non ità multó poft applicucrc Icgati Roberti Neapolitan! amp;Friderici Sicuh regum. Hiclïmulatam,illcveram amicitiâpræ feferebat.nam Robertusrex duomillia equi- |
A NATO CHRISTO equitum inHetruriam mifit,qui Flore-tinisamp;LucenGbus cótra imperatorem opem ferrent.
Inhac expeditioneHéricusduo ma-
comes Vuakamus regis frater pcnjtjamp; difceffura à Genua Augufta Cæfaris coniunxgrauida,vita defunóta eft, Genueq; fepulta.His ctG moueretur rcx,vt homo,nó eo minós iter profcquitur, vt virconft3nsatq;fortis,venitq; Pifas vi-bé imperatoribus adeo deuotS, vbi tan^ pater patriç magnificentilfirnè eft rece-ptus,quo in loco dû paularet,venerunt folennes nuncij Ro.eumq;vt Clementi pontifici placuir,inuitarunt.
ANNOxpx.Pifisegreffus rexjiuxta littusinferi maris Roma versus, Viter-biu tandem ingrcditur,pulfa diuerfafa-âiôc,Romç quoquè feditiocs ettumul tusaugebantur.Robertü eni Sicilix re-gêmagna pars ciuiûfeéfabatur,pcipuè Vrfini opibus amp;nbsp;gratia potétiffimi.mi-feratemeo Robertas lobannc fratrem fuu cum copijs,qui Vrfinis cçtefisq; fa-itióis ei’ cóiunóti,Capitolio amp;l3nicu-' loamp;AdrianimolcjCunftisq; trans Ti-berim locis occupatis,arcere Henricum abingrelfu conftituerat. altera verofa-ftioimpcratorifautrix, ducibusColu-ninêfibus,Auentinum,Cçliû amp;nbsp;Qu^iri-nalé montes actotasExquiliascum Vi-winali amp;nbsp;Suburra tenebat,crebraq; in-
Romam veroingreflus, ab Hanibal-disjColumnenfibus, alqsque Romano impcrio deuotis,gloriofiffimè fuit rece-ptus ad S.Iohannem in Latcrano, mul-tis tarnen confliétibus cu Vrfinis amp;eius fadionis trans Tiberim habitis.Quibus opcm prçflabat Rupertusrex Apuliæ, quijVtpleriq; (cribunt,cótra iuramen-tum fuum imperatori refiftebat, pro eo quód Genua: inueftitura luorum feu-dorumablmp.Hcricoper nuncios petente, imperator inucftirediftulit,quo-ufquè venirctRomam.cactiàm faóiio-nenon potcrat Henricus re él a via in-gredi,fedpcr pontem Miluium tradu-discopijSjporta Flaminiaingreflus eft. Venerunt etiam in adiutonum dido principiPetrus rex Aragonix,(^ Fride-ncusrexSicilix,
GENERATIO XLIIII. j/ï
Iraq; ingreflus Roma, bonoratusc^; ab vrbana multitudine perbenigne ful— cipitur.Cüq; in bafilica S.Petn rex non potuerit coronationem fufcipere,VrG-nisamp; adhxrentibus,trans Tiberim re-bellantibus,cardinalibus etiàm coronationem difFerentibus,deprxbenfoq-(vC aiüt)quoda cum litcns papalibus, qui-bus Clemensipfis cardinalibus coronationem rcgis interdixit. Pcenituit enim Clemente Papam faéti,dum videret po-tentiâ principis,amp;rancorem inter Ru-pertum amp;iplum principem, immo amp;nbsp;Philippum regem Francix. Cardinales autem in prædiâa Ecclefia S.Ioh.Late-rani Kalcn.Augufti regi vnctióis amp;nbsp;co-ronationis imperialis infignia impéde-bant.Erantautéalbaeius omnia indumenta,eo die quoquè more principum Ro.legem ediditde JummaTrimtatç amp;nbsp;Gde catholica.Deinde có(um maris omi-busalijs lolennibusproregia maieftate adbibere folitis,g1orio(ïftiinus princeps ab vrbediiicrtés,adijt Tibur, amp;nbsp;ibidem pacem di 11 violatam inter illos de Colu. mna amp;nbsp;Vi lmos reformauit, Iponfali-bus bincindè contraeiis.
Rediit deinde Pilas,in qua fixcrat ancoram Ipei lux,amp;ibi alias duascon- eóftitunóes didit leges: primam de reis criminislx-fx maieftatisdecundam, quidebcatre-putarirebelles imperio, quas leges lub debitisrubricisCodiciinlcri mandauit, fuoq;figno conHrmauit. Ita Icribit la-cobus Moguntinus. Blondus autem amp;nbsp;pofteumPlatina, (equentes Ptolemx-um,fcribunt Henricum Romam venif-fe, coronatumindè à tribus cardinali-bus. Romanos omnes in verba lua,vt mos cft,iurare compulifte,edito ingen-ti conuiuio,cui omnes ciuitatis proce-res,exceptis duntaxat Vrfinis,interfuê-re.Et nè tumultus oriretur,militcs luos in tbcatris,thermis,locisq; munitis pro ftatione collocauit.
Qu^ibus prxfidijs adeo confifus eft, vtaulus fit etiàm tributum inluetuma populocxigerc,quacxreomnes vtriul-que faérionis ciucs ad Vrfinos confu-giunt, qui xdcs luas prope Tiberim amp;nbsp;Adriani molem fitas validis prxfidijs comraunicrat. Turn vero imperator ira percituSjPilanoslagittariosbaudlonge
-ocr page 388-|
37î lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. ab vrbeprofe miffos vocari facit, verum interceptabadueiTarijsJohannc fcili-cetRuperti rcgisfratre,quilua5nauales copias lub AuétinocoHocauerat^n fu-gam lunt conuerfi.' Deindeintromiffo equitatu^haud longè à ftatiuis colloca-to, populo Ro. adiuuate,imperatorem iplum Tibur abire eoegit. Idemlacobus fcribit, quod poft re-ceffum impcratoris Stephanus de Coluna eumHugone comité de Q5Uf^(f/ quem imperator cum trecentis relique-rat galeatiSjVrbcm S. Pétri diuerfis ha-bitis confliûibusacquiGêrunt. AN-N O Domini tjtj.Caefar caftrametatus eft fupcr Florcntiam in monte imperia-li,quod caftrum fumptuosè reædifica-uitjinquibus caftris fponfaiia fuerunt inita inter filiam Cæfaris amp;nbsp;filium Fri-derici régis Sicilië,cum paâis hincindè auxilianbus. Cæ^rtum Florcntiam cum paruis copias oblcdit,cùm in ca client ex faéli-oneGuclpha congregati ad centû mil-lia armatorum,in qua quidem obfidio-ne habitis diuerGs côflittibus,pars Cæ-farislempèrviâonoGflimè triûphauit. Eranttum inmagnisanguftijs Florentini, timentes de captioneciuitatis. IntcrcaCxlar Pilas rediens, citato Rupertorege Apuliæ,amp; habitis debitis proccflibusin eum,tanquàm maiefta-tislçfç crimine rcum aeproditorem amp;nbsp;hoftem impcrij3procclGt. Eo verô non comparctCjiiec caulas légitimas defen-Gonisafferente,pnuationis omniû do-miniorum amp;decapitationis,G vnquàm veniretin ditionemimperij,lcntentiam promulgauit, quant tarnen fententiam poftmortem imperatoris Clemens papa pi-çdiâ:usreuocauit,prout dehocin Clementin.Conftitucrat, vtferibit là-cobus Monguntin. Cælar contraftis copijs ducere in Apuliam cum adiutorio Fnderici régis Siciliæ,in quopropoGto dum eflet, veil cru nt ci inopinata noua de terra Apu-liæ,amp;praicipucdcciuitate Neapolita-ria,quælcrjpGt vtomnibus pofthabitis iter arripcrct,vcniretq;.nam terramGnè , rcGftentiahabcret.EtRupertum regem Apuliæ nomine,quem alias meritisluis exigentibus légitimé, vtputà diuinis amp; |
ratacpriuârat,iuxta condignum muF darecquibus nouis perceptis, expedie-bat iter cum imperij deuotis. Cæfar itaq; iter arripiés versus Apu-liam, venir ad caftrum quod dicitur, Bonconuentumjin vigilia AlTumptio-nis Maria: virginis,vbi propter fefti fo-lennitatem ilia die quieuit.Difpofuerat autem fe per aliquot dies iciunio ac bonis operibus, intendens Sacramentum Chrifti corporis ac fanguinis in fefto Fumcre, Qua dieTridentinusepifeopuS confelTor fuus amp;nbsp;vicecancellarius ab-crat,mifrus adClementem V.vndè quidam lacobinus de ordine B. Dominici 0'^'’'-^' fubornatus, vt aiunt, præmijs amp;nbsp;pollb^jp” citationibus,nec Gnè lulpicione Floré-tinorum,quitücoram imperatore cc-lcbrabat,venenum fub facramenti fpc-Rbcol’i’* ciededit,vcrtens calicem vnæ in cali-^quot;*^ Clt. cem mortis. ScGt mox imperator mortem adefte, fertur tarnen dixiffe compléta Mifta: 0 Domine,reccdatis.nam Gpercipiutno-firideuoti malum quod nobis fecilbs, morte mi lerabili moriemini;Deus vo-bisignofcat. Supcranteautem morbo,hocinloco è vita migrauitin medio curfureru, certè Ruperto rcgi adeo formidatus: quippcFridericitopiæ iamin regnum eius tradudæ,Rhcgiû vrbem occupa-uerant,dux inluper validifGmæ clafles tota littoracomplcbant. Sed bclloruin cuentus nemo fapiés prædixent.magni enim fæpè terrorcs, paruis momentisin irritumreciderunt. Corpus igitur Henrici magno fuo-rum luêfu Pilas relatu cft,amp; ibi in rumba argenreafupcr quatuor columnisfixa precioGfGmè extitit fcpultum, cum oblequijsregalibus. Dicitur tarnen Ordo Prçdicatorum habere literas,teftantes fratrem prædi-dumfuifleinnoccntc,amp;totü ellccon-fidum.Itaq; ad curam Gilutis propria:, mortuoimperatore,quiq;conuerfi,ex-ercitus omnis diffoIutusefticlaffisGc-nuenfium amp;nbsp;Fridcrici iam traduébç co-piæ,audita impcratoris morte, doniuin mitæ redicrunt. SuccelTeruntHcnrico VlI.cxponti-ficis |
|
A NATO CHRISTO Heis Clementis mandate pnmum omia profperèjdominatumq; Italix féliciter oecupauit. Quare eius vires veritus po-tifex,amp; infidias moliri, amp;nbsp;aperte iam odiffecœpit.' amp;nbsp;magno rursus incom-modo fuiflet orbi noftro, fi fuperuixif. fctvterque non Reipub. faluti,(eddif-lidioamp;internecioni. Aliquanto port Henrici Cxfaris intcritum, Pifani Florentinos pugna fuperârunt. Florenti-nisdux erat Apuliæ rex Rupertus. In ejuo conflidu regis Ruperti frater cæ-fuseft,eius cædis caufa comes Niger Pi-fanus, vt quidam fcribunt, auro infi-gnitus eft miles,cum poft Curadini nc-cem ex iftis comitibus hadenus præter huncvindicem,nemo aliter quam vlto luiprincipis cafu,cingulo militari or-öari voluiifct. Reuertorad Cicmentem V. qui anno Domini 1311. concilium generale in-dixerat Vienna in Burgundia, in quo plus quam 300. epifeopi conuenerant, amp;ibi Clemés de eo quod petiuerat Philippus Francorum rex, vt fcilicet dele-retmemoriam Bonifacij, cum prçlatis tjJjM- tradans, quiarexillum hçreticû fuifte piobarevolebat,Conciliü nullo modo aflentire voluit, fed contrarium decla-rauit, fcilicet ipfum fuifte catholicum amp;indubitatum pontificem. Verùm quiaipfc Bonifacius feccrat proceflus contra regem Francia:, hos adfatisfaciedurnipfi iniuftos fuiftede-elarauit,firmauit(^ueConcilium décrète, quod ex quacunq; caufa rexoffen-diftet Bonifaciu aut Ecclefiam,id nullo vnquam tempore régi aut hæredibus dus deberet nocere,quo rex cogebarur linn ^Q^^'otusefle. hdidit ctiàmClcmcntinarum librû, ' quem tarnen (vtaliquifcribunt)proptcr multos laqucos in finepœnitens reuo-cafte, amp;nbsp;comburi mandafte fertur ; fed Iohannes Papa fucceftor luus denuo confirmauit. Anno deinde Domini ijq.Clemens iter agens versus vrbe Bur-degalam,in via infirmatus, diem claufit extremum. Vacat turn iedes annis duo-bus,men(ïbus tribus. ANNO Domini ij^.apparuit comètes versus aquilonem, durauitq; per fexhebdomadas, quo menfeNouemb. |
GENERATIO XLUII. 575 dehac luce migrauitrex Franciæ Phi- Ludo-Huti-lippus.Reliquitautcm tres filios,Ludo- nutfrâ-rex. uicum regem Nauarræ jPhilippum co-mitem Pidauien,amp; Carolum comitem Marchix, omnes hi tres fuerunt in mo-dicotemporereges Franciç fucccfliuè. Eodem anno vacate imperio ex morte imperatorisHérici, Petrus Mogun-tinenftsarchiepifcopus vocauit eledo-res, Balduinum Treueren, Henricum Colonieh archiepifcopos, lohanné regem Boemix,(funt qui Henricum Ca-rinthix ducem pro Boêmo affuifte di-cant)Rudolphüducem Saxonix, Volcomarum marchionéBrandenburgenj Rudolphum ducem Bauarix amp;nbsp;comitem Palatinum. Conuenientes autem in ^rMtUffUtf Fridericu» pro eleélione futuri regis eelebranda, Auft.Ludo. venêrequoquè principes Fridcric’dux uje’Bauar» Auftrix, amp;nbsp;fratrcs fui Lupoldus ac Al- ' bertus pro imperio laborantes. Con-trarij autem illiserantArchicpifcopus Moguntinenfis, Treueren, amp;nbsp;Boemix rex. Quod Fridericus intelligcns,con-ucnit Rudolphum amp;nbsp;Ludouicum duces Bauarix fratres,vt fibi affifterét,qui fc Fridcrici feruitio adftrinxerut,vt fcri-bit lacobus Moguntinen. Videntes autem Moguntinelïs,Tre-uerenfis,amp;Boemixrex, quod Fridericus cligi vellet,induxeruntLudouicum ducem Bauarix, vtfecótra Fridericum cligi permitteret, quod in promiftione per eum fada Friderico, perfoua lo-quensintelligeretur excepta. His verbis adiunxit le miles Brandenburgenfis marchionis, quihabebat mandatum à principe fuo in genere,quifimilitèrcle-git Ludouicum, vt dicitur, contra do-mini lui voluntatem. Eleélifuntigiturindifcordiain die B.Lucx Euangcliftx Ludouicus dux Bauarix,à Moguntinenfi amp;Treueré-fi Archiepifcopis,rege Boëmiç,amp; V0I-comaro marchione Brandenburgen:amp; Fridericus dux Auftrix à Colonien ar-chiepilcopo, Rudolpho duce Bauarix Palatino Rheni, amp;nbsp;a Rudolpho duce Saxonix. Poft hxc Petrus Moguntinen cum Ludouico cleólo iuitin ^ppcnhcini ci-uitatem imperiale, qua archiepilcopus |
|
lOH. NAVO CHRONOG. VOLYMEN TERT. inpignus habebat ab Henrico quondam imperatorejpraecepit tarnen ciui-busvtLudouico obedirenu Igitur Ludouicoregeper aliquot dies in^^p-|?(n^(ilïtpaulante,adnerfarij fui in oppido JpJlÖtlSCf^, quod fuerat Rudolphi fratrisLudouici,fubornârunt militem didum Truchfes de Altzeia,vt par-ua balifta fub chlamyde prouifus amp;nbsp;fagitta venenata, iret in 4?ppfnhnrtï/ fe«!]; affimilaret elle de parte Ludouici, donce opportunitate data eum fagitta occideret.SedDeo prouidente,abHai-delbcrga Ludouicus monetur,amp; forma fubornatióis detegitur. altera die venit miles ifte,intendens promifta perheere. captus eft,amp; adLudouicum dult;ft:us,Ie-uatoq; pallio balifta inuenta eft,amp; to-tum machinationis faftum deteftum. ^ hunc Ludouicus logo tempore biga li -gatum,profpedaculo fecumduxit. ta-dèm ad Caudam equi ligatuSjet per ciui- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatem traäus,primo rotatus, deinde in quatuor partes fuerat partitus. Ifte Ludouicus prodigus anteimpe-riumfuit,vtquidam Icnbunt, amp;bona fuadilapidauit.Ideoduxit fiham cuiuk dam comitis propter dotem magnam, cumquanon habuit liberos tea mor-tua,duxitfiham ducisPolonix, ex qua proereauitLudouicum amp;nbsp;Stephanum, eadefunda, cxcomitifta Flandrix gc-nuit Guilielmum, Albertum, Ludoui-cum Romanum amp;nbsp;Othonem. Abbas veró de OpanÇonî feribit, quodLudouicus vxorc habuerit Mar-garitam fiham Guilielmi Holladix co-mitis,quæ peperitei fexfilios, Ludoui-cum pofteamarchioné Brandeburgen, Stephanum ducem Bauariç, pofteà in ianD^^ut Albertû,poftcà in @ftaubiu-gen Guihelmum,poftca*ducem Holla-diæ Ludouicum diâum Romanum,amp; Othonem,amp;forte hoc venus. ANNO Domini 1^15. venit Ludouicus Aquifgranû, amp;iblcum magnapo-pa in fefto Epiphaniæ ab archiepifeopis Moguntinen amp;nbsp;Treueren extitit coro-natus;poft quem Fridericus abijtBon-nam, vbl ab Archiepilcopo Colonienfi c«farûco- fuitcoronatus.ficqjLudouicusinloco ronatio. ^^^0 dcbuit,led non in loco quo debuit Tridericus, lune coronati. Sedit autem |
Ludouicus annis J^.poft coronatiohetfl eorum oinnes ciuitates inferiores vfq» adArgentinam reccpeiutLudouicum in regem: fed fuperiores per Heluctiam amp;*lacum,Fridericû, excepta Berna amp;nbsp;Solodora : aliæ verô per Suemam fete omnesreceperuntLudouicum,excepta Vlma, amp;nbsp;panels enm ca. ANNO eodem Ludonicus Spirs præfidem dédit Georgium comitem de ^Ôdî5oi$, amp;nbsp;ei oppidum ©ermcrè^fttrt s*^ pro habitatione deputamt. FndencusS’^j, autem pro præfide nobilem virum de Xgt;^rlt;^^tn conftituit, amp;nbsp;ianbou öl’» pro oppido affignauit.Argentina ctiàm Fridericû pro regerecepit. Qjai amp;nbsp;Suc-uiam fuodominatui conatus adijeere, quarunda ciuitatû fauoreEslingâ ob-ledit: vndèpanco poft tepore vires au-durusdifce/fit,amp;lequenti anno oppidum repetens, occupato intérim apud luosLudouico,obfidionem magnisco-pijscommunit. Fum Ludouicus auxi-Îijs Boemi régis amp;nbsp;epifeopi Treuiri,ho-ftioccurrit. Initapugnaadflumé Neo carumjVterqjexercitus magna incommoda palfus eft. ANNO Domini 1316. cùm va cadet Ecclefia poft mortem Clemens V.duo-bus annis propter difcordiam cardina-liuadquos Ipeélabateleélio, qui Aui-nione cógregatiei at, nam multi cardinales étant Guafcones, amp;nbsp;hi quærebat habere Guakoncmjalijs aliter fentiéti-bus:demùminhoc omnes conuenerût Lugduni,vtlacobus Portuenfis cardi-f^iun.pif’ nahsvice omnium eligerct vnum. Sedx#j fefellit eos opinio.naneq; ex vna parte, neq; exaltera elcgir,feddecofilioNeapolitan! cardinahs de Vrfinis, feipfum elegit.Et quanuis in alijs eledionibui quis Idplumdigere non,valeat, tarnen ineleftioncPapç nonproliibctur,cùm fibi committitur eledio.Hic autem luit nationeGallicus,paupcr lubftantiatc-porali, fed diucs Icientia, paruus cor-pore,fed magnus animo,qui etrcgisca-cellarius fuitanteà. Et quanuisRober-tuscum eflet in minonbus, eum non multumdiligeret,tamen poftquam eft ad Papatu alïumptus, alter altern mul-îùm dilexit.Ipfc papa lohanes 22. eft di-ü’,«J?c ^mulgauit ClemcnnasJcdit auf annis |
|
A NATO CHRISTO annos decern ctnoucm,mcfcs quatuor. 'quot;quot;du. 011. Eoautemtempore quo promulgauit Clementinas,ortus eft intolerabilis er-ror,propter hoc quod multi male intelligentes Cle.pnmä de reli, do. amp;nbsp;Cle. adnoftram dehæreti.coëgerunt pluri-masBeginasin regno Alcmaniæ depo-nereliabitum,amp;matrimonium contra-Here.HicIohannes Ecclefiam Tolofa-nam,quavnicèdilexit, ad archiepilco-patum tranftuht. adeó prætereà rebus nouisftuduit,vtamp; fimphces epifcopa-tusbifanam diuideret,ac diuifos in vnü redegerit,amp; abbatias in epdeopatus, amp;nbsp;epifcopatusin abbatias vicilsim traftu-leritjacconftitutapriiiSjin aliamforma tranftulerit. Cælarauguftanam Eccle-1,^^ fiamfimilitèrinmetropolitanam erexir, o, '’ Inftitintamp;nouum ordinem militum. quimilitare lub Chrifto dicerentur in Lu{îtania,quç Portugalha dicitur, qui Saracenisrefiftcrent,Bçthicâ amp;nbsp;Aphri-cam incolcntibus.-mditibusq; omia bona Templariorujannuente rege Portu-galliç,concefta lt;unt,cuius monaftcrij célóicftabbas Alcoahanus Vlyffiponé-fis diœcefis, q ui amp;nbsp;cofcribendi amp;nbsp;cxau-thoradi milité facultatem habet. Dcin-dcThomam Aquinatem in Jandos re-tulit.creauitindc (eptem cardinales. Iohannes primo pontificatûs luian-horequifitus Ludouicu Bauariæ duce confirmare, rccufauit,dicens qj prêter admidumin conJobrinoJecum incon-trouerfia cicdofcclus, multa prxfum-pferat facere amp;nbsp;concedcre, imperatoris Rom. legitime infiituti excedentia po-teftatem. Eodem anno Lupoldus duxAuftriæ grandi excrcitu versus Spi-Jam defcendit. tum Argentinen Ludo-uicum admilcruntj qui eis priuilegia luaconfirmauitjlicèt prins Fridericum recepiffcnt.Deindè vcnit etiàm Frideri-cus,amp;coniundis copijscum Lupoldo fratrefuo, accelerauitad Rhenum, ve-niens*Rinagiam.Renuit tarnen Ludo-uicusJlli occurrere, quanu'is cum illo congredi ftatuit. Videbatenim Fortuna iuuare Fridericum,quapropter in bellum exire contra hoftem noluit. ANNO Domini 1^17.Papa lohan-nesinduciasintcr Robertum regé Apu-liç,amp; Sicilië principem Fridericum in- |
GE NE RATIO XLIIII. 375 ftaurauit, cum aliquot incomodisiam affedus eflet Fridcricus. ANNO 1318. Ludouicus regni fui quinto in Bauariam redijt,vbi Rudolph urn fratrem fuum perJequitur, eo quodFridericoaduerfario Eioadhçfitj j^^j^j j iplumque Rudolphum à mcdietatelcrè profcriptu/. terræ fiiae eiecit cum coniuge fua, filia Adolphi quondam régis,qui ad terrarn Auftriæ ferecepcrunt,in qua tanquam exules manférevfque ad mortem Rudolphi ducis. Verùm alijdicut, Rudolphum fuifte proCcriptuma Ludouico inAngliam,vbivrq;ad vitæ terminum in magna paupertate manens moritur. Rudolpho autc mortuo, vxor cius nomine Metza, cum filijsadHaidtlberga oppidum declinauit. Ludouicus veró filijs, quia minores crant, tutor in Banana fadus eft. ANN0Domini 1319. menfelulio obijt Goldemarus marchio Branden-15c marchi-burgenfis abfqueliberis. Sed quia mar_ *^'’?' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cenburgen. chionatus ad Imperium fueratdeuolu-tuSj rex de marchionatu Ludouico fi-lio fuo primogenito prouidit, amp;nbsp;cum retinuit.HuicrexDacia: filiamin vxo-rem dedit. Tempore prxdido propter difeor-diam duorum regum,multi latronesin publicis ftratis,vllis amp;nbsp;nemorib’ emer-Jerunt,ita quod nemo Fecure ambula-rct. Eo tunc ciuitates Argentinenhs, SpirenFis,Vuormatienfis,Moguntinen-Iis,ligam feccruntjOrdinantes ftipendi-atos,qui terram fecuram facerent, qui ftipendiati faluos in innere amp;nbsp;mercatores ac alios duxerunt. In hacgenerationeordo Cæleftino-Cælertini, rum à Cæleftino papa V. eius authore cognominatus, lubrégula S.Bcnedidi initium amp;nbsp;mirum incrementum lum-pht, eô qupd iplo lanétiffimo viro in carcere defunéto, ^ptereiuscrebrami-racula multi nobiles amp;nbsp;clari viri, Ipretis feculipompis,ordinem funtingreffi. ANNO Domini 1308. Rhodus in- RhoHus à fulain poteftatem Chriftianorum de-ueniens per fratresHolpitalis S.Iohannis Hicrofolymitani obtenta eft.Hi ne-pecùm Hierololyma omninodeperdi-ta diet,amp;Templarij fuiftent extindb, procuratis magmspriuilegijs indulgé- II 1 tiarum |
^;u TOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
tiarum à Clemente Papa V. erga porri-gentes manus adiutriccs, difcurrentes perltaliam cum indulgenties, multam pecuniam congrcgauerunt,quibusluf-fultus magnus Magifter, cumclalTeex Neapoli mouens, mari tranfito, præ-lio deiediis Turcis, obtinuit cum ma-, gno Saracenorum «amp; Grxcorum da-inno infulam, amp;vrbem penè dirutam Chriftianorum fuffragijs inftaurauit. Deinde naualiareformans, Cyprijs amp;nbsp;peregrinis magno eRc auxilio cœpit, quorum virtute, quicquid Chriftianæ religionis in Aha eft,probè CHRISTO relèruatum faten hcet^quibus pro ma-iori parte Templariorum bona addita ' funt.Poftmodum illideuotioe permo-ti,etiàm regulam B.Auguftini profiter! voluerût:quarè muleis benefieijs ab £c-’ clefiafuntdotati. Circa annum Domini j25,4. tanta ficcitasinæftatefuit, quôdfontibus amp;nbsp;riuis aquadefecit, amp;gramina inpratis exarucrunt, intantiim quód iumenta liraminibus nutriebatur. Eo annofru-gesfiliginismciïæ fucrut antefeflüna-tiuitatisIohannis,amp; vina colleéia circa natiuitatem Mariç virginis. Hoc temporein Francia Ludouico Philippus Hutinomortuo,Philippus Longusre-“ ’ gniadminiftrationcmlufcepit, quiini- tio regni Flamingos rebelles in fidem acccpit,intercedente lohanne pontihee M.huic Carolus fucceffit. Quo etiàm tempore Anglis regnauit Edu ardus VI. eins filiuSjCuiusiam aliquotics mehti-onemfecimus. |
derogare fidé his, qui ex Cafpijs egreP fam gentem arbitrentur, quando non vna gens, Turcarum alluuies fuit, amp;nbsp;vtrafq; fauces pcrrupilTc videtur,amp; Plinio Melxq; lupra Cafpias portas lute gens refertur. Qiiæ gelTeritin Media, Perfide, to-taq; Aha, nonnihil fuis lods attigimus, vbi non vnum quendam principemjed alios alij duces amp;nbsp;varia aulpicia per fa-Ôionçs lecuti, magnis vinbus tyranni-dem fibi ftabiliêrunt. At circa 1300.annum falutis Otho-^,!^ manus quidam exigui cenfus, milite per rum lt;»^ Feditiones non ingenti manu conila-to, graflari pafslm,acnon folum relt-quiasChriflianas vexare, vcriim etiàm homines fuæ gentis petere amp;nbsp;fubdere, cuius conatibus orta inter principes diIcordiafelicécurfumpræbuit.Otlw-manusemm,dumilli lêlaniant, accitis omnibus prædç cupidis, authoritatem breul amp;nbsp;noméadeptus,oppida nópan-cam fuam redegitpoteftatem.Huic fuc-ceffit Orchanes, qui rem inchoarama patre,lógèlateq; propagauit, quemfe-cutus Amurathes,qui duobus m Gracia deimperio decertantibus, abaltcro in auxilium acccrfitus,ex Afia tranfiuit in Grxciam circa annum Dominii38o, is vitafundus, duos rehquit filios So-limanum amp;Pazaitem, quem 'l amcria- nes in pugna cepir. Pazaitcsdinuflus à Tamerlane, nihil memoria dignuegit, mortemqjn Ahaingiorius ohijt,cuiuï filij capto pâtre,in poteftatem Græco-rum venêre. |
Plerique Icriptorum temporario-rum, lummis Turcarum viribus, hoc cft, Othomanorum imperio initia fta-. tuunt his temporibus*circiter annum De urcis. J^Qj^jj^j i3oo.amp;deTurcisquidem alijs in locismulta fatis diximus, qux gentis origo, qui progrcRus, quæ incre-menta. Sed ex authoribus quos lânè multos fecuti lumus, velPium ponti-fieem prxcipuum Icqui libet, apud quem ex Othonis authoritatelegitur, quód imperantibusGræcis,amp; régnante apud Francos Pipino, gens Turcarum Caucafeas egrefia portas, cum Auaribus conflixcrit ingentibus vtro-biquè viribus. Q^anquam nolim etiàm
Calapinus tarnen natu maior enn(-fusàGrçcis,rcgnum obtinuit.* quo vita funéto, Orchani fiho teneræ xtatis*, quorundam principum regnum occii-pare volentium conatibus Modes patrons occurrit, qui àGræcis dimifius antcfuerar,amp;ip(cadolefcctcm oppref-fitdolo. Deinde nullo fuperftitc filio deceliit,qucm Mahumetes frater terti-us exPazaitx filijs iublccutus,regnum obtinuitthuic fucceffit Amurathes nü-us,quiin Thraciam volens ex Afia tra-ijctTe,imperatorisGrçcorum maritimo apparatu prohibitus efl. Et Muicapbas natorumPazaitæ rehquus,vt rcrüpo-tirctur,a Gr^cis hberatus et adiutus,tarnen
|
A NATO CHRISTO mé pugna occiditur. Amurathes vidor vniuerfum regnum obtinuit. bic fuit Tottia quae ^lahumetis pater. Adeô hodiè Turcaru •^ACa. nomen auftum eft, vt qux olim Afia vocabatur,nu nc T ureiä vocitent. V ni-uerfacniinàTurcis poffidetur. habent quidem Armenij aliqui luum dueem in Afia qui Chriftû fequitur,reliqui omes , Turcarü poteftatifubiedi funtOtbo-Wecus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^am amp;nbsp;Caramanus Cili- ’cis dominus, qui magnam Cappadocia: partem obtinet, amp;nbsp;Afambecus qui prope Eupbratem dominàtur, amp;nbsp;alij nonnullircguliaborigine Turci,cum Üthomani progeniecïiùde regni pof-feffione certarut. Caramanus inter Ma-bumetem Turcarum imperatorem amp;nbsp;Sultanum Aegypti dominum médius, Chriftianorum amicusodio Mabume-tis,tempore Pij fuit.c^tcra de Turcisin-fd.Sequitur GENERATIO XLV, Anno Domini 1320. Ludouico Bauarire amp;nbsp;Friderico Auftriç du-cibusiapiidèmin difcordia cledis, ad-buc deimperio concertantibus, fub I0-banne 22. Rom, pont, anno eius quarto incepit 45,generatio. Circa quç tempora in Italia contentio ita creuit,vt no Ligures modo,fed tota Cifalpina Gallia ftudiopartiû fcinderetur,ac Hetru-Ha mox eundem motufecuta,bella gra-uifïimaintegraret.Admifcuitfèquoquè K bis certamimbus lobanes papa 22.q cùm régi Roberto fuisq;faueret,litéantiqua contra fautores impcrij renouauit. Fa-fta tuin eft etiam magna liga Gibebno-rum in Longobardia.exulcs tune erant alanua Orienfcs amp;nbsp;Spinola:,faÖ;ione Gibclina, cum fuis fequacibus moram trabentibusin littorelanuæ in poflel-fionibus fuis. Prxfuit eodem tepore Mapbxus Vi-cecomcsMcdiolanenGbus,cum quo amp;nbsp;filijsciusamp; cum tota liga Lombardia: 4Gjb''°™ P3*‘bs imperialis amp;nbsp;Gibelins, tradabat '5(liffi(fa*^’^“^®$«E'rat tune Canis Scaliger,co-gnomento Magnus, V erona: fibi dominium vendicans, capitancus;eodé mo-doCaftrucius vir ftrenuus Lucenfibus dominans de parte Gibclina; fadumq; eft vt Marcus Mapbxi filius,cum ma-gnis copijs Teutonicorum amp;nbsp;Lombar- |
GE NE RATIO XLV. 377 dorum amp;nbsp;cum exulibus lanuébbus la-nuam obGderct. Tumlanuenfcsbabitocomuni par-lamento, concefterunt ciuitatis lanu-cn dominium ^euftodiamlittoris eius lob.papx amp;nbsp;rcgi Roberto per annos dc-cem,fecundum certa capitula contra imperiales. EadercRobertus rcx Apulia: venit Ianua,fedrex Sicilix Fridericus amp;mar-cbio Montisferrati,amp;plures dominiin Lombardia zehntespartéimperij,con-trà fteterunt. Et poft multas vaftatio-nes atqueconfliduS3CÙm papa lob. 22. vid cum Ecclcfia, pluriès mandaflet Mapbxo amp;nbsp;fibjs eius de Vicecomiti-bus Mediolani,vtrecederétabobfidio- gt;nbsp;nelanuç,cùm dominium eius tue fpe-ólaretadEcclcfiam amp;nbsp;Robertum rege: illiautem obedirerecufarent,excufan-tesfe,cum ad boe mandatum non tene-rentur,quialanua efletimpcrialis, non Ecclefix: dcmiim proceffusfuJminauit exccrationis contra p^fonas principales,et interdiéio fuppofuit Mediolanu, Placentiam, amp;nbsp;alias vrbes Lombardix quas Vicccomespoflidebat. Inlupèr ordinauit quod Pbilippus Phjlmpu» Valefianus nepos regis Francix,vicari- * ' usEcclefix,profïcilcereturinLombar-diam, quiiuit cum muleis comitibusamp; baronibuscódudusaPapa amp;rege Roberto. Papa etiam Icgatum mifit cum exercitu valido. Veniens autem Pbilip-pus,caftrametatus eft inter Nouariam amp;nbsp;Vercellas, maioresq; expedabat copias. Mapbxus veró etb tyrannicè, tarnen cum blijs fuis dominabatur Medi-olani,Papix,Placentiç,Cremone,Ber-gomi, Nouarix, Vercellis, Dertonx, Alexandriç.is cum copijs Teutonicis amp;nbsp;alijsecontra caftrametatus, bellieuen-tum cum bofte cxperiri tentauit. Intereà Galcatius amp;nbsp;Marcus blij Mapbxiper medias tradauerunt pcr-lonas cum Pbilippo, quod parati ef-Jent fuper quxftionibus inter ipfosamp; Ecclcbam Itare iudicio regis Francis, qui cernens pcriculum fuum, quod aduerfa pars turn eratpotentior,fufce-pit conditiones, amp;nbsp;reuerbis eft ad lua bncbonoreidomum veioreuerfus,prç-tendebat in fuï exeufationem, quod nee 11 5 copix |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT, 17« copiæ,ncc pecunia: iuxta conftitutum fuilTent mîflç,intereà tamé durabat ob-fidiolanux. ANNO autem tjzz^^ohannesii.at-tendens quodMaphæusat filij eius Vi-cecomitcs,abobfidionelanux neema-datis eius,nee céfuris Ecclefiafticis moti recedcrent,prædicari ftatuit crucé contra eosjtanquam contra hærcticos amp;nbsp;per fee u tores EccIefiç,Iargiendo plcna-riam indulgentiam beJlantibus contra illos.Sed amp;nbsp;cû tr3â:atu régis Roberti re-AnélFrid. quifiuitFridcricum duce Auftriæ, ele-Auftriü apa^t^yn^ Germanorum regem,licèt in lite, pavocatu. « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ° vt pra:ltaret auxilium, promittens ei, quod fi deftinaret copias (uas ex Ale-mania adexpellédos diâos rebellesEc-clefiae amp;nbsp;execratos, eum confirmare vellet imperatorem,amp;germanum eius clericum promouerein Archiepifco-pum Moguntin. crant enim tune Vi-cecomites cum Ludouico imperatore concordes. ^ Fridericus veto vt audiuit prömifTa Papa:,mifit quingentos bcllatoresvali-dos in Lombardia cum fratre fuo Henrico. Superuenerunt amp;alij multi cru-cefignati cxAlemania,facicntesnume-in Italiam rum duorum millium equitum 1 euto-miJîàe. nicorum.Hoc animaduertens Maphæ-us,mifitxi).viros ex Mediolano orato-rcs adPontificium legatum, vt trafta-rent dc cócordia. Interea alios oratorcs mifit adFridcricum ducem Auftnç, déclaras quomodo illud quodcgcrat,erat contra imperium amp;nbsp;cótra femetiplum, mittendo copias,quia hoc modo Ecclc-ha amp;nbsp;RobertusreX ohtinerct Mcdiola-nujtum amp;facilélubijcerent hhiomnes Lombardise ciuitates, amp;nbsp;omnes fideles imperij in Hetruria, propter quod nû-quàm ipem habere poffet intrandi Ita-liam pro corona imperij, obtuleruntq; muneranon modica. Adhæc Fridericus habito confilio Fuorum,acquieuitpctitis;fcripfitq;fra-tri,vtoccafióelumpta rediretm Alema-niam.Hêricus igitur noluit egredi cum Papahbus,nifi Brixia fibi prius m dominium traderetur. quod Brixien facere non potucrunt,quia vacante imperio, fe tradiderant rcgi Roberto. Ex hoc in-dignatuSpreceffit cum omnibus copijs^ |
venitq; Veronam,quiaCaneScahgero honorificè cftfulceptus, amp;nbsp;exeo loco abijt in Alemaniam. deinde Fridericus vt excufaret fe de abitu fratris,mifit oratorcs ad legatum pont, vt faltcm coigt; cordarct Ecclefiam amp;nbsp;filios Maphæi, fed poft habitos varios tractatus nihil cgerunt,licèt ob id treucç faétç fünf, Per id tempus Papa Johannes treugas fecitinter Robertum regem Apu-hæ amp;nbsp;Fridericum regem Sicilix. Pete-bat autem Fridericus Rhegium vrbem, amp;nbsp;aliqua qux acquifierat manu arma-tain Calabria, repofita in manus Pa-px, fibireftitui, cum Papa de fattoilla tradidilTet regi Roberto, propter quod afterensfedeceptüm aPapa, Öc quia no fuit exauditus,diffidauit regem Rober-tum.Indignatusitaq;papa, cum cardi-nalibus execrauit Fndencu.lcd in con- j^ temptumhuius, Fridericus corona re-JJ^ßi* gni Sicilix filio luoprimogenito Petro impofuit poft eum. Longum eftet enarrarehoc in loco, per fingulas vrbes Hetrurix atq^Lom-bardix,vnis ex*moenijs quotics Gibe-linos Guelphi,atq; Guclphos Gibelini eijciunt,expelluntin exdium: taceoco-traiufiurandum, deleütiones ac domi-niorum mutationes ità frequentes, vt non lapientes, qualcs fevideri volunt, led ftulti, re ipfa docente, immo potiùs inlaniinueniantur. ANNO Domini 1315.in menfe Se-ptcmbri,I*ridericus amp;nbsp;Henricus duces Auftriç cum duobus millibus amp;ducé-tisgaleatis,amp;* quatuor millibus Hun-garorum amp;gcntiliü,milfis à rege Hun-garix, amp;nbsp;de Sueuia Lupoldus frater co-rum cum odingentis galeatorum cle-éliSjduxcruntinlu'periorcmBauariain. Fardante autem Lupoldo, Ludouicus imperator cuiaderant lohancs rexBo-hemixi amp;nbsp;archicpilcopus Trcuircnfis (^^on^-c''-' cum mille quingentis galeatis amp;nbsp;xxx. millibus peditum, Fridenco occurrit. aderant ctiam Burggrauius Norinber-gen, duo comités de .OctÙl^ni, mul-tiqueahj comités amp;nbsp;barones. Non dc-treélauit pugnam Fridericus, etfi Lu-poldus frater cumluo exercitu nódum venilïct.Concurruntftrcnuè acics,bel-Jumque ah ortu folis vlque ad occalum fertur |
|
A NATO CHRISTO fertur continuatum,amp; itaafperumac horridu fuitcertamenjquód vitra quatuor millia equitum hincindè occifa fintJemum vidor euafitLudouic’rex, amp;nbsp;Fridericus rex amp;nbsp;germanus eius Hen neus capti lunt cum multis proceribus. dux autem Lupoldus h^c i ntclligens eC leperada, dolenter retroceffitjmiratus multum quodrex Romanus in difcor-diacaptus, perfuum aduerfarium non fuitoccifus. Fridericus rex Auftriæ dux,in caftru ^hnfnetf ducitur, inquopertres an-nos carceri mancipat:frater ipFus Henricus dux régi Bohemiæ traditur. Lu-poldus veró vt potuit, Ludouicu vexa-üatjamp; liberationem fratris quærebat. Ludouicus rcx cum Fridericum de-uicifletj amp;nbsp;in euftodia tenerctjà multis qui prins Friderico adhçferant,rece-ptus eft.Tum etiam Galeatius Viceco-mes regimen Mediolani à Ludouico re-cognouit. Interim autem Lupoldus ad lohannem ü.recurritjrege Franciç co-operate, qui turn erat Carolus, vnus ex tribus fratribus fupcrftes. Vndè anno jpj.Ioh. Papain publico confiftorio Auinione protulit fen-tentiam execrationis in LudouicuBa-uarum ex eo,quód milcratiam copias fuasinadiutorium Galeatij amp;nbsp;fratrum eius,qui tyrannicè dominabantur Mediolani, opponendo eidem Ludouico, quódnon eratcilicitum vtiofficioim-peratoris, quou(què crat confirmatus abEcclcfiardeditque ei terminum tri-um menfium, infra quem renunciare deberet eledioni de fe fa dix, amp;nbsp;quód veniret pcrlonalitèr, G vellet fe excufa-re deeo, quód fauorem præftiterathæ-reticis,lchifmaticis amp;nbsp;rebellibus Eccle-Gæ.Inîupèr priuauitonies clericos,qui eiprçGarent conGlium,auxilium amp;nbsp;ia-uorem. Ludouicus autê rex habito conGlio, appellauit adipfum Papam malèinfor-inatum,benè informadum, amp;nbsp;etiam ad concilium generale quadó clTct Romæ in fede Petn: miGtq; folennes oratores, qui ledeprædiâis excularent, promittens EccleGæ non contrarium le tore. Pofteà veró Ludouico non comparen-te,papa cxecrauitcum,ac dehsrefi có- |
GENERATIO XLV. demnauit, contra adhærentes duriGi-mos proceflusfulminas, à quibus omi-bus Ludouicus appellauit. Ifti procelTuSjVt fenbitfraterHerma-nus, qui tune temporis vixit,à quibuf-dam ftridilGmè fcruabantur, à multis veróinualidireputabantur; quia dicu-turexaminatia doftoribus vtriufq; iuris, qui iudicabant eos penitós non valere. Immólohannem papam magni amp;nbsp;multi theologi feientia amp;vitaprobati dogmatizabat efle hxreticum, propter errores certos, quos tarnen die obitus lui dicitur tepidè rcuncallc,et fucceflor luus Benediétuseos errores fertur publice damnâlfe.AtpropterprocelFus m Ludouicum,grauefchi(ma ortu, quod durauitplós quàmxxx.annis. ANNO Domini i;i5.conuenerut rex Francis amp;nbsp;Lupoldus dux Auftriæ, annuente papa lohanne, qui hoc per nuncios luos egit, amp;diù traCtauerutde Franco promouendo in 'impcratorem, fed nil adtum extitit. Tradabatur ante læpè de hberatione Friderici,amp;i,mpe-diebat liberationem eius, quód Lupol- ' dusinGgniaimperij,Ianceam fcihcetamp; alia impenalia, noluit reGgnare. Exor-tuseft mde clamor aims, quód nollct fratrem liberare:quibus iplemotus,tra-diditmediatoribus inGgnia,prædiccns, quód etiam traditione facta fra ter non liberaretur,Gcutamp;taótumeft.Ipletamé DeFriden Lupoldus Ludouicum adeó infeftauit, ^^«310*° quódtandèm cu Friderico,quoda fra-tre CarthuGenG eorum confelGoné au-diente, amp;nbsp;ambos facraméto communi-cate,iuramentis interpoGtis atq; partis conuencrit,atq; miferit eundc, quibus no obftatibus, Lupoldus aduerfan Ludouico non deftitit. fed pauló póft Spi-renlcs vaftansatq; inquietans, ademde reuerlus Argentinam,inlanire cœ-, ... pit,amp; ibidem diem extremum clauGr. ejuus. Per idem tempus Florentini Caro-lumRoberti rcgisGlium vocant,acci-uitatis imperil! tradere ad tempus con-ftituunt. erant enim in magno timoré. fed amp;nbsp;Iohannes papa 22. legatum in Hetrunam mifit lohannem VrGnum cardinalem. Veniunt legatus amp;nbsp;Carolus magna cum pompa Florenti-am. His con tern tl imperiales diuerlæ |
|
380 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. fadionis, authore Galeatio Vicecomi-te, Ludouicum imperatorem eledu in Italiam euocare conati funt. ANNO vero Domini t32d.fcripfe^ runt fenatores vrbis Romæ amp;nbsp;Romani literas, quas miferuntperluos ora-tores lohanni Papa:, fupplicantes de-uotius, deinde comminantes eidem, quatenùs ipfe ad vrbem fe transferret ad reddendum ibidem, ficut alij ponti-fices ianäi prædecefTores fui feciflent: alioqui Sedi Apoftolicæ prout necel-fitas exegerit, amp;nbsp;vni’uerfali Eedefiç ex-pediérit, de fummo pontifice,loco amp;nbsp;tempore congruis, quantum foret in eis, prouiderent. ad quæ fcripta pontifex paucis rcfpondit fe excufando. Eodem téporefenatores vrbis amp;nbsp;Romani fcripferunt Ludouico regi, qua-tenus dignaretur ad vrbem venire; qui-bus literis amp;nbsp;nucijs receptis gauifus eft, amp;nbsp;de aduentu fuo certum dedit refpon-lum, remilfis nuncijs valdc contentis. Deinde Ludouicus rex mox Spiram vo-cauit principes ad tradandum deitine-re, conclufitque de confilio eorum de tempore. A NN 0 igitur Domini jjxy.anno Bairrus™* *’cgnici*xiij.difpofitisinAlemaniabel-haiügredit. Hcofis apparatibus, iter affumpfit Italia versus: acfuperatisaIpibus,Tridcntum pcrucnit.Tndcti quoquè indido con-uentu, Mediolanenfium, Mantuano-rum, Veronenfium^alijque ex Lombardia amp;nbsp;Hctruriaeiusfadionisprincipes conuenerunt,magnisque polbcitatio-nibus eftecerunt, vt Italiam pcruadat, amp;nbsp;Romam vibtet. Igitur contradis co-pijs Tndento mouens,Brixiam primo, deinde Mediolanum peruenitpbiqpn Ecclefia S. Ambrofij ab arcbiepifcopo Mediolan,in fefto Pentecoftes cü Margarita vxorefua corona ferreacorona-tus eft. Poft coronatione longior mora fuit in comparandispecunijs,quarum eau-fa Galeatium ferût ducatu fpoliatum, id quodmaximè*improbatum cftàple-rifque Cæfari,quôd cuius opera in Italiam venerit,à quofummo cum honore Mediolani receptus fit,dominatu tarnen eum fpoiiarit, amp;incarccremtru-leritcum alijs Vicecomitibus,impofito |
Mediolanen nouo præfideex lua genre, amp;nbsp;xxiiij.ciuibus in confilio adiudis, qui rcmpub.admmiftrarcnt. Exegit deinde grandem pecuniam. Ipfe taméLu^ Mon»^ douicus pofteà Caftrucij precibus mo- |(j||^^ tus,Vicecomites omesincolumesdiini-fit, dum Lucæ effent, vbi imperator a Lucéfibus magna eu benignitatefufee-ptus eft. antè tamé Pifas obfidione cin-gGns,padionc ingreffus fucrat.Indè veto Luca abiens, comitante eum cü mille amp;nbsp;quingentis equitibus Caftrucio, Romam proficifcitur. Romani tum aduentante Ludouico, feditione grauiffima vexabatur,amp;pgt;C' üalebatfadio regis pontifici contraria, vndè veniens, à Romano clero amp;nbsp;vene-rabilibus fenatoribus occurfu laudabi-li amp;nbsp;populo gaudente cummagno ap-paratu receptus eft, ibique rex atq; re-gina »7. diemenfis lanuarij Dominica qua cantatur, Omnis terra,ex parte to-tius Rom. populi, iuftuque cleri, apud aides Lateranena StephanoCoIumna^ funt coronati.Prçtenderant enim vrbi- jf^sRom, ci hoc eis competere,papaetiàm nole-coroMtui' te, præfertim cùm fenatores prins papa requifiuiflent, vt ad vrbem veniensre-fideret. Coronatus imperator confilio fena-tus,vtlacobus fcribit, creauit papaPetrum de Corbaria, fratrem ordinis Minorum ex Reatino agro oriundum,hominem humili loco natum, fed doélû, amp;nbsp;adres agédas aptiffimum.Habuithic primo vxorem, qua renuente acréclamante, religioncm S.Francifeifufeepit. Creatus itaquepfeudopontifex, ac Nicolaus quintus appellatus,abimperâ-^“”f’f'' tore amp;nbsp;lus qui cum eq adcrant,vt verus Chrifti vicarius conlalutatur. creauit is quoque cardinales amp;epifcopos. AN N 0 Domini i328.dum invrbe manet Ludouicus, imperatrix peperit puerum mafculum, quem princeps no-minauit Ludouicum Romanum,eô^ in vrbe Roma natus eilet. Voluit autem Ludouicus prçmifto tradia tu cum rege Siciliæ, Apuliam terrain Robertirégis ingredi,ferturquc quod Robertus col- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| leCtis omnibus bonis, terrain relinque-re ftatucrit, amp;nbsp;in promnciamletranf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ferre, fi Cæiàr accelerafletiter.-led quafi ociofus |
|
A NATO CHRISTO OCiofus tercbat têpus in vrbe, ità vt in-tereaCaftrucius alijquepartisluæabi-re,amp; feaduersùs fadioné altéra Guel-phorum defendere coadi fint. Lu-douicus itaq; fruftrà tentato contra regem Robertum progreflu,tandem délibérât abire amp;nbsp;fibi prolpicere. ANNO igiturfalutis 1329. Ludo-uicus imperator ab vrbe diucrtere vo-lens,præ ftitifte fertur iuramétum fena-toribus vrbis, quód ledatisin Germania motibus, quorü gratia abiêrat, re-uertcretur: amp;nbsp;obhoc lenatores duos ex luis venerabiles viros,qui principem fe-querentur,clegerunt. EgrclTus eft ergo vrbe cu m exercitu per Peru fin u m agru, venitq; Aretium, indé paratus Florcn-tiam duccre.Intereà Caftrucius Piftori-um amilerat: amp;nbsp;rursiim recuperauerat, quem tarnen pauló póft mors oppreffit. Obqt codera ferè tempore Galeati-usVicecomes. poft hæcLudouicus Pi-fas aduenit, atque cum gratuiatione maxima eft à ciuib’receptus:hlijsquo-què Caftrucij Luca pullis, adueniens præfidem impofuit, quo temporeCa-rolus Roberti filius mortuus diceba-tur. Relido itaquePifis antipapaNico-lao,Ludouicus abijt in Germania. Interim Nicolaus recognouiterrorem fu-um,quem Bonifacius Pilanus comes, rem gratam lohanipontificifadurus, Auinionem perducit,amp;abiuratahxre-fiac fchilmate, in perpetuum carcerem deputatus eft. ANNO codem,Philippus Valefi-us Caroli Valefij comitis quondam filius, qui erat frater régis Fraiiciæ, poft mortem trium regum,Ludouici, Philippi amp;nbsp;Caroli fratrum, regnare cœpit in Fracia, amp;nbsp;22.annis regnauit. Ex quo infinitamalafuntfccuta. nam Eduar-dusrex Angliæ proximior exmatrclfa-bele,diccbat regnum adle lpedare,de quo dicetur infra. ' Hoc eodem annoPhilippoFranco-turn rege inftante, lohannes pontifex generalem in Saraecnos Hierofoly-mam tcnentes expeditionem facrofan-ftodemorc decreto cdixit,Philippusq; eius expeditionis dux declaratus eft,cui pontifex fruduum regni Franciæ ec-generatio xLv; |
elefiafticorum decimam partem ea re-feruauit ratione, vt expeditionis impe-dio lufhcere poltet, fed amp;nbsp;fibi pontifex cæterorum orbis Chriftiani fruduum ecclcfiafticorum decimam pariterpor-tionem voluit referuari. ANNO »330. poft egreftum Ludo-uici de Italia, Iohannes rexBohemiæ cumeonfenfu Cæfaris ingreditur Ita-liam. Cœperant obfiderc turn Lucam Florentini, at lohannes rex à Brixianis domeftica leditione aduocatus eft. Et deindè Parmam,Rhegium amp;Mutinam fefe vitro dedentes accepit,ad hune Lu-ceniès mittunt oratores, quibus opem ferrepollicitus eft. quarèlcribitFloré-tinis Lu ca lull uns elfcj poftulatq; ob- j^j^ rexBo fidionem diflolui. Quod cùm negatum bemusva-fibifuit, contradis copijs contra Flo-ft»t^“lianj, rentinos ducit. at vbt appropinquare præfedus regis nunciatus efteû copias, obmifta obfidione recedunt. Turn lo- ac pacificatorem Italiæ fcribens, Papæ amp;Impcratori complaccreciipienSjani-bobusdilplicere cœpit. At legatus Bononicn* Oftien,licet Parma, Mutinam ac Rhegium pi oec-defia lólicitalïet, tarnen non indiirnè ferebat,quód feielohanni Bohemode-dcriint, quod etiàm confcio lohanne pontificefadinn apparuit, cum is Bo-hemoregi nulla in repofteà fuentad-uei fatus: mutataque eft exindè rerum in Italia conditio, vt quibus pontifex Rom. rexcfpieBohemusaducrraientur, eofdemquc Robertus rex amp;nbsp;Florenti-ni fouerent, qui ex tora Lombardia multos attraxerant in focios, in quos omnes pontifex Romanus cenfuras ec-clebæ promulgauit, ex quo etiàm rex Iohannes Carolo filio cum copies Par-mç,Rhegij amp;nbsp;Mutinç vrbium cuftodiç relifto,in Germaniamfecontulit,ma-iores copias contradurus. A N N O Domini 1331. Ludouicus imperatorin Germania reuerfus,iuit in Bauanam,deinde fequenti anno collo-quiu principuminNonnberga habuit, deinde Spiram venir,amp; lenatores de vr-becumeo,quiib'iftabant,tædio aftedi, amp;nbsp;lolicitantes principem dereuerhone ad vrbem, vt poUicitus fuerat. Quibus relpon^ |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. ^^^^,,, Petri Benedidus xij. infimæ códitionis ^.^ps in feculo, fed moribus ac feietia clarus, refpondit, quod ipfi duo poffentreuer-ticumbonapace, quia nondtimdifpo-fitus eflet ad regreflum, nequeimpcrij négocia dilpofuiH et,prout adoculû vidèrent, pctebatquC vtiplum apud vrbi-coshaberentexcufatum. qui licêtia habita abiérunt. Turn amp;nbsp;Matuæ dominatus in Gonzagarum familiam venit, amp;nbsp;in domum Auftriæ Carinthiæ ducatus;quod ma-tcriam grauibus infidijs dedit inter regê Bohcmiæ lohanneni amp;LudouicûCç-iarem, voIebâtBohemus filium lohan-Carinthia ncm ducatui Carinthiæ præfici quafi AuQnjsda-hæredem.Namduoshabuit filios,Ca-rolum Morauiæ marchionem,cui vxor crat Franci Philippi loror,amp;lohancm, qui habuit vxorem Margaritam filiam ducis Carinthij Henrici, ad hac fpeda-re ducatü aiebat, mortuo Henrico Ca-rinthio fine mafculo hærede. Scd Lu-douicus Cæfarducatum Carinthiæ ti-tulis Auftrijs adferipfit, toreratusim-peno obfequétiores Carinthios, fi Au-Rriæ ducibus parèrent. Hinc Iohannes rex Bohemiæ perfe-qui cœpit Ludouicum, amp;nbsp;faélionibus Dc comita- quibuldam impedire.Veriim amp;nbsp;filio lo-tu Tirol», banni Bohemo comitatus Tirolis cef-ht,quemifte Henricus Carinthius ha-buerat,eopofteadeiedus cftdolovxo-ris Margaritæ, quæin Bauari Cælâris gratiam,Ludouicum marebioné Bran-dcnburgenlemin accipiendocomitatu Tirons iuuit,eique nupfit, reliólo lo-hanneBohemo per diuortium. Quem comitatum Brandenburgenfis Ludo- douicum,qucm nobiliorem mundidi-uicus pofthac x'KuftrioAlbertOjVtidice? mus,commendauit. ANNO Domini ij^^.Iohanes pontifex Ro. è vita migrauit Auinione. re-hquitautemin thelauris ingentem vim auri amp;nbsp;argcnti, milliès vigintiquinque inillia aureorum.Hic lohancs Papa ali- *Quid quandóinterrogatus*,quiforctaveri-*reinotius t.itc*remotus,reipondit.‘ Vulgi Tentens tia. nam quidquidlaudat,vituperiodignum eft: quidquid cogitât,vanum: quidquid loquitur, fallum; quidquid improbat, bonum: quidquid cxtoJlit, infame eft. ANNO deinde falutisnoftrç 133$. lohanne 22.defundo, fucceffit in iede |
feditq; annosleptem.Fuitautem patria Tolofanus, lacobusantea vocatus, S. Prifeæ presbyter cardinàlis ordinisCi-ftercien. coronatus vero, ftatim prore-formatiohe Ecclefiæ S.Petri in vrbem mißt quinquaginta millia florenorum. Circa initia pontificatus Benedidi xij. Philippusrex Francorum nonnul-ia contra Ecclefiæ libertatem conatus eft, id quod probis illorum conftat bi-ftorijs, amp;nbsp;funt qui dicunt voluilïere-gem,vt Italiæ præ ficeretur, amp;nbsp;poftulafi lê qualdam decimarum partes inHie* rolôlymitanæ cxpeditionis lumptus. ' Quæ cum pontifex accepiirct,tenitus^^^.|,^, ad Ludouicum BauarumRom.impera- tjaistcff* torem confugere ftatuit. quarè isami- petit, corumliterishortatus,finè mora paps amp;nbsp;cardinalibus oratores lólennes de-ftinauit. Erant autem oratores, duo comités de £)Ctïn3Ctt, amp;nbsp;Rudolphus prçpofitus Auguften ac Marcouardus deÖïanbtlf canonicus Babergen, amp;nbsp;protonocanus principis magifter Héricus. amp;pctitoin publico eófiftono per didum Marco-uardum exparteprincipisabfolutionis amp;nbsp;reftitutionis beneficio,Papa gratio-fum dcditrefponlum, fe ac fratres fuoS curatu ire, quod nobilis ifte ramus Ecclefiæ 3qui iam ab arbore leparari cape' rat,cidcm arbori redintegraretur. addi-dit quoquè feplurimùm gratulari,c6-mendans Alemaniam amp;nbsp;dominum Lu-cebat. Conquerentc vero PapaJtaliamper tyrannos, ac tcnam la nét am per Sara-cenos propter imperatoris carentia mul ta perpeti, fperabant oratores poft tam benignumpótificis rc(ponfum,abfolu-tionem impetrafte. Verum rex Francis amp;nbsp;Rupertusrex Apuliæ omniapertur-babant,à quibusiam miftiaderantduo archiepifcopi, duo comités,proponentes Papam caucre debere, nè fautorhç-rcticorum dicatur. Ad quos Benedi-dus: Voluntne domini veftri quodno fit imperium^ Non, inquiût,lànâe pater cótra imperium loquimur,fcdcon-tra perlónamLudouici damnatam,ad-ijcien- |
|
A NATO CHRISTO »jcientes qualia contra Ecclefiam fecit. Quibus papa: Immó nos fedmus contra eum.ipfeenim çum baculo veniflet impedes pra:decefforis noflri, fi voluif-feipfum ingratiam recipere:amp; quod fecitj prouocatus fecit. Verum papa ni-bilprofecit. Nee multópoft rexFran-ciæ in terra fua bona amp;nbsp;redditus cardi-/Halium interdixit. Scripférunt etiam Ülis diebus loban-nes rex Bohemiæ amp;nbsp;Henricus dux Ba-uariæ gener eiuSjquôd de auxilio Hun-gariæ amp;Cracouiç regum,vcllcnt con-ftituere regem Rom. amp;nbsp;fie Cardinales papam pro tunc ab ablôlutione prin-cipisretraxerunt, acceptoque refponlo fulpenfiuo, oratores Cæfaris redicrunt ad fua. ANNO Domini i336.reuerfis ora-toribus, Ludouicus imperator conuo-cauit principes ad Spiram: Conuene-runt^jarchiepilcopus Moguntin^Hen-ric’deQSianbag, Argentinen,Augu-ften, Eichfteten,Curien,amp; quidam alij Moguntinen prouinciæ epifcopi. Hi miferunt oratores ad papam pro abfo-lutione principis impetranda. Quos turn papa Benedidusbenignè recepil-fet,(erant enim viri infigncs Gcrlacus comes de ?7aff4U/ amp;nbsp;epilcop’ Curien.) Wane dieifcquentisPapa quafiflensil-hs conquerebatur, quod principi Lu-Jj^M. douico effet inclinatus: fed rex Fran-k,^«n cis fibi fcripferit, fi cum fine eius volü-%!,’*quot;'• late abfolueret, peiora expettare debe^ ret,quàm Bonitacius accepillet.boc re-fpófo accepto,intelligentes fimul quód iter eorum tutum non fuerat, ad roga-tumPapx perDelphinum vfq^ adLau-fanamperdudifunt lalui. ANNO »337.in die S. Georgij Eduardus rcxAngliç,conuocatisprin-cipibus ac barombus, dominabusque regniad fpeä:aculum,vbi inter dclicias propofitum fuit per vnam ex domina-bus, quo modóregnum Francia: quod occuparet Philippus Valcfianus, fpe-äaret hxreditario iure ad dominum Eduardum regem fuum: lubintulitea, wagnam efleregis amp;iuorum vecordia, quod tantum regnumnonvendicarct. Erat autem res lubornata per dominu Kobertum de Artoys (broriuregis Phi- |
GENERATIO XLV. 585 lippi, qui Philippus îampridèm indi-gnatus erat contra Robertumjitaquod ipfe Robertus aufugit Hannoniam ad ducem, propter quod rex vxorem amp;nbsp;liberos Roberti detinuilj ac ducem Hau-noniæ diffidauit. Ifte Robertus venit ad Eduardum regem Angliæ,fuadens ei v t regnum fibi debitum vendicaret^cum Ïfabela mater ipfius fuiflet PhilippiquoJam régis Francorum filia, amp;nbsp;Caroli vlti mi regis forotjPhilippus vero Valefius pa'truelis ipfius.Propofitione autem fada,.in illo die tyrones perfuafi per Robertums fua ’ dederunt vota dominabus, quodnun-quamdefifterentdonce Francis regnu animo illud quxrendi intraffent. Miffi funt eueftigio milites ad duce Rcgnü FiS. Hannoniæ,quiconlultus multiim dii- f du-irdus fuafit.Sciebat enim quod irfortuoCa-rolovltimoregc,pares Francia: elege-runtPhilippum de Valois,obmi(Ïïs lia-bela amp;nbsp;rege Eduardo,afferentes Caro-lum monentem commififle,vt iudicio Parium eligeretur idoneusin regem,amp; quod poftea Philippus vocauit regeln Eduardu vtveniret, amp;nbsp;Aquitaniædu-catum ab eo recognofccret:veniffeque Eduardum ad Ambienfem ciuitatem, vb'i Philippus rex erat,aflociatis regibus Bohemia:, Nauarræ amp;nbsp;Maioncarum, quo in loco rex Eduardus homagium feccrat regi Philippo ratione ducatiis Aquitaniæ, quanquam in iuramento addidcrit, fe iurare iuxta formam ad quam tenen reperiretur, quod tatnen poftea dicitur literis firmaffe. Nihi-lominiis dux Hannoniæ magisfauens Eduardo,dixitcófulendos ducem Bra-bantiæ amp;nbsp;nonnullos alios. Venerunt iamdidU militesipfbrum aliqui cum vno oculo,alij ahtèr,ad ducem Brabantiæ,epifeopû Leodienfem, archiepifcopum Colonien,ducem Gel-riæ, marchionem Iuli3cenfem,amp; cæte^ ros aquibus reportarunt votiuum re-fponfum. Cum autem plerique ex eis effent valalli regis Francia:, putabant id non pofte fieri cum honore, idea inuenta eft via,quod rex Anghæ fieret vicariusimperij,cui effent omnestan-quàm ligij lubieth.Eccè rex Anghç medio |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. 384 dio quorundam venir ad imperatorem in villa Oîcnô fuper Rhenum,vbi homa-gio ab eo recepto,imperator regem Anglic generale vicarium imperijperGer-maniam depütauit. Rcftabant adhuc Flandrcfes rebus accómodi, qui omni-nó negauerunt metu poena: confentire per Ecclcfiam illis impofita:,vt fi minus grata régi vnquàm facercnt,pœnæ exe-crationisamp;ducétorum milliumflore-norum lubiaccrent. vndè confilio cuir uldam inuentum eft, vt rex Angliæ re-ciperet titulum regis Franciç,amp; pofteà illistanquàmrex Franciæ præciperct.* quod amp;fadum eft. ludouki His peraâis,{cripfit Ludouicus im-ailFrancum perator régi Franciæ,quem Philippum fenpta. de Valois nominauitjquôd aboccupa-tionc terrarum imperij defifteret, ac fi-deliimperio Eduardo régi Angliæ fuper querelis fuis iuftitiam faccret cora ipfo.alioqui cùmipfePhilippus feuda quæ tenerct, abimperio non rccogno-ui{fet,nec homagium fibi fcciffet, régi Angliæ affiftere vellet, ad quod etiàm ipfum diffidaret. Quo poftmodùmdif-ndato, præmiffi omnes principes régi Angliç fuut colligati,de qua diffidatio-ne papa Benedidus erat benè contétus, vt Icribit lacobus Moguntinus. Deindè inter hos reges varij habiti lunt apparatus anno Domini 1337. rex Angliæ cum omibus principibusdidis ac Flandren copias contrahens, Ludo-uico impcraton pecunia promiflam aliquot diebus poft terminum ftatutû in oppido {^rdCOfUVt deftinauit,defideras cum fecum in propria perfona tranfitu-rum, Princeps au te prætendens lapfum terminum,infra quem iuxta pafta non fuitpecunia mifla,remifiteadcmpecu-niam.Nam amp;nbsp;à luis etiam, quód nó dc-ceret Rom. imperatorem ab aliquo fti-pendium recipere,fuitinformatus,prç-tendens etiam quód no folùm cû quin-gentis galeatis,vt rex petiucrat,fcd cum duobus millibus in expen. regis iuxta conuenta afleruït fe,prout etiam imperatorem deceret,venturum. At interim Ludouicus rebus fuis in-tcntus,nihil Angli caula egit.paulopóft dum fibi mutuó rex Angliæ atq; Franciæ occurrere parant, rchdta comitis |
Hollandiçjforor rcgisFrâciç,monialis, treugas ad triénium inter éos impetra-uir. Aquitania Eduardoreftituitur, amp;nbsp;Flandren reconciliantur. Rex Francia: Philippus, vtauerteret Ludouicum, inifit folcnnes nuncios imperatrici filiae fororis fuæ, quaecun-queea fuit, vocanseam dominamAle-maniæ.-petiuitquevt fibiimperatoren! pacificaret, multa promittens. Q^a in-teruenientCjhincinde principes orato-res fuos mittebant. tandem contracta eft inter eos liga perpétua, litcris amp;iu-ramentis firmata, iurauitque rex Fi an- ^^„j,fji» ciæ,quôd Ludouicum cum Apoftoli-bidouia'' co vellet concordare, amp;nbsp;fic Ludouicus Fri«‘gt;^ deincèpsper regnum Francia: imperator fcriptus eft amp;nbsp;nominatus. Quo fado, Ludouicus regem An-gliæ abfoluit à vicariatuimpenj,amp;ex-tune iple Ludouicus profperitaté nun-quam habuit, amp;nbsp;rex Francia: qui corporale præftiterat iuramentum, quód eum papæ reconciliaret, nihil fecit. Ha:c lacobus Moguntih. Poftea mifit imperator oratores ad regem Francia:, qui fuos quoquè oratores vnà cum imperialibus adBenc-didum deftinauit, petentes reconci-Iiariimperatorem;quibusp3parelpon-difte fertur, Nunquid Ludouicum ad arbitrium régis nunc hæreticum,nunc veto Chriftianiffimum habere deberct? amp;protrado varijs tradatibus negocio, Francus ( vt credebatur) quod noluit, ftmulauit fe veile: Benedidus veró papa quod voluit, fimulauitfe nolle. *vri-què nil adum fuit. ANNO deinde falutis noftrx 1338. die odauo menfis Augufti,Ludouicus imperator in ^bUKofurt vocata folenni curia, decretum quoddam de confilio quorundam fratrum Mino-rum, fub figillo luo contra proceffus quondam lohan nis papç promulgauit. Incipitautem: Ludouicus quartus Dei gratia Ro-' manorum imperator fempciAuguftus, vniuerfis amp;nbsp;fingulisrcgib’Clmftiano-rum,acpatnarchis,archiepifcopis,cpi-Icopis, presbyteris, quocunq;honoris præfulgcant culmine, amp;nbsp;cæteris cccle-»arum prælatis, neenon feculanbus prin- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLV. ^^ pnncipibus,marchi0ibus,ducibuSjCO-mitibus,baronibus,capitaneis,potefta-tibus,reftoribuSjiudicibus5jpuinciali-bus ciuitatumj terraru Romano impe-riofubicftarumjamp;jplarum cuibbet incolis amp;nbsp;habitatoribus, aCiomnibus amp;nbsp;fingulis Chriftifidclibus tarn Ecclcfia-fticisquam fecularibus, gratiam fuam I^j amp;omneboniim? f^.''* Fidcm carholicam^quam fanfta ma-‘^f^^^’Ecdefia docet amp;nbsp;tenet,firmiter ere-'^‘'bull, clentes,fidelitèr confitetes,amp;ipfius Ec-clefix Dodrinam in lacris canonibus traditam icqui volentes,quibuldam al-legafionibus, impugnationibus amp;op-po(îtionibus,quæ contra nos amp;elcdi-onem ac promotionem de nobis fa-âam ad culmen dignitatis imperialis, amp;nbsp;contra imperialem authoritatem amp;nbsp;lt;iignitatem opponuntur,nè fimplicium corda polfint inficere, duximus in bis Icriptisrelpondendum, Inprimis contra nos amp;nbsp;imperialem authoritatem, dignitatem,poteftatem, amp;iusimperij allegatur, quodpoteflas amp;nbsp;authoritas imperialis eft à rapa, amp;nbsp;deftus in regem Ro. ex Iola eledionc non eft nee dici poteft verus imperator, nee habet poteftatem iurifdidionis, amp;nbsp;antequam inungatur, conlecretur amp;nbsp;coronctur,Papa in temporabbus etiam habet plenitudincm poteftatis. Ad quod refpondemus,banc oppo-fitionefacris canonibus, iuri acrationi obuiarejficutexprefsepatetin c.ciim ad verum,amp;c.Si imperatorpd. dift.vbi ha-betur,qu0d nee imperator iura pontifi-catus,necpótifex iura imperij fibi vlur-pare debet.vbi glo.dicit,quód iftæ pote-fiatesfuntdiftin(ftx,amp; quód neutra de-pendetab altera. Imperator enim non habet imperium à Papa,led à folo Deo, p^.dift.c.legimus,vbitex.quódexercitus facitimperatorem.Etglo, ibidicitcum verum imperatorem, antequam aPapa confirmatur.probaturidéin c.Quonia, Ïf^et. ’f-di.qucmtex.ponitinlongum. Infcrt ^JJ*quot;tt-9uód papa non habet vtrunq; gladium: Plt;^c, ®ïioqu'i fi imperium baberetur aPapa, p in temporabbus adPapam poftet ap-pellari,quod prohiber Alexander papa, dicensilla temporaba habere fuam iu-nldiótióem.de appel. Si duobus.c.Cau- |
fam bi quç.fi.funt Ic.ibi glo.facit, amp;nbsp;tex. in c.quoiure,8.dift,amp; e. Nouit.de iudi. ex quibus concludit,quod poteftas imperialis eft immediate à Dco,amp; imperator exfola eledione, antequam inungatur aut coronctur, habet poteftatem imperialem, nee Papa habet in temporabbus didam poteftatis plenitudinem. Secundo obijciturnobis,quódloh. ai.per fuos procelfus caftauit ac annul-lauitcleófionc de nobis fadam, amp;nbsp;nos poftei adminiftrare non potuifte iura imperij, fed adminiftratio adipfum pa-pam pertinebat deiure:quç omnialunt contra iura imperi),amp; contra iura amp;nbsp;b-bertates eorum,ad quo$ vacante'impio pertinet cleäio, amp;nbsp;contra iura ac liber-rates principû Alemaniç amp;nbsp;fubditorum imperij, contra conluetudincs ab anti-quo rónabilitcrintroduüas.Infupèrp jpcelfus fuos,bullas aut bteras,quas di-citur per mundum dircxihc,m quibus afferit fe totam Italia ab imperio amp;nbsp;regno Alcmaniæ fepar.âlfe.infinuas quod papa eft dominus vniuer(alis,no foltim infpiritualibus, fed etiàm in tempora-libus.'ad que omnia duximus relpondé-dü,Quóddidi omnesfuipccflus,after-tióes amp;nbsp;Iitcrç,amp; circa pdióla gefta,funt atq j fuerut nulb amp;nbsp;nulla,nulb’roboris vel moments rationibusinfr.àfcriptis. Prima ratio,quôdPapa quantum-cunquè legitimus, talcm poteftatem in ^^^^ p,.ocjfl-u temporabbus,maximèfuperiuraimpe- lo.w. cótra rij,nonhabeat, clarèdeterminant iura Ludouicu. fupra allegata. Vndè quicquid diólus Ioh.22.fccitinprædiâ:is, tanqueàm ano luo indice fadum, nulliusfuitroboris vel momenti.2.q.i.c. inprimis,de iudi.at fi clerici cum fimil. Sccunda ratio,ex co quod didii pro-ceflusjimmó veriiis cxccfius,contra nos amp;in præiudicium enorme noftrïamp;il-lorum qui nos elegerût, amp;nbsp;aliorû prin-cipum Àlemaniæ, ac totiusimperij, ex notoriè falfis caufis,amp; nullo iuris or-dineferuato, nobis amp;alqs quorumin-tererat abfentibus,amp; nullo modo légitimé citatis,em3nârunt.*funt idcircó in-ualidi, nulli, nulb’roboris vel mométi j. q. p.p cotû.vbi dicit tp oia q co tra ab-fentcs in omi negocio aut loco agutur, irrita crût,nee aligna obtinêt firmitaté. KK Non |
|
j86 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Non obftat autem,fi dicatur didus Iohannes Auinioneexiftes cum fua curia, per literas quas dicitur ad fores Ec-cleGç publicaffe et abfentes cita41e,quo-niam talis citatio in fimili negocioeft nulla,neclt;dicenda légitima, ration^bus iufràferiptis: Prima,quia fecundùm iura,adhoc Vt citatio dicatur légitima, necefsè eft quód citandus perfonalitèr citetur, fi inuenitur,aut publicetur ad domu:ali-as contra iplum non poteft procedi: ^-batur 4..q.5.c.qui{quisdedo. amp;nbsp;contu, caufarn,dccle.nonrc.extux.cum vulgaris iuribus. Secunda ratio,quia ad hoe vt citatio arâet ad veniendum, necefsè eft vt affi-gnetur citato terminus ct locus ad com-parendum fècurus, prout probatur c. ex parte^deapp,lt; q. 9. hortamur, vt lit. non conr.accedens-ft.deiudi. Si locum. Sed notorium eft,quód didus Iohannes tam nos quam noftriimperij fideles amp;amicos odiocapitali amp;etiam hoftili exercitu plècutus eft.Ciuitas vero Aui-nionen,amp; ipfe Papa ac dominus ciuita-tis,nosamp; Romanu imperium habebat odio ex antiquo. Quarè defiperet qui diccrettalé citationéaliquo modo fu-ifle canonica, immó irrita fuit amp;nbsp;nulla. Tertia ratio,qa nullus in ^pria eau fa debet elle iudcx,vel lus fibidicere, 25. q. 4. inter querelas. C.nèquis in propria caufainrubroamp; nigro. Sed notorium eft,quód diétus loh.contendebat feeti-amin temporalibus, amp;innosacinto-tum imperium habere plenitudincpo-teftatis.Etquódeontra nosaciura im-perijdefado mouebat, amp;iuraimpcrij vfurpareconabatur, amp;vt hoftisperfe-quicurabat. Vndèamp; contra eumtan-quamaduerfarium amp;hoftcm noftrum amp;nbsp;impcrij pro defenfione noftra amp;fi-delium noftrorum appellauimusad fu turum generale concilium, in locotu-to amp;lecuro cclebrandum, igitur amp;c. |
Teitió obijcitur contra nos,quód did’ loh.22. tam in nos quam in omnes fequaces amp;nbsp;fideles noftros, habentes amp;nbsp;tenentes nos pro imperatorc vero amp;nbsp;1e-gitimo,amp; nobis tâquàm imperatori re-uerétiam exhibétes, amp;in omnesadmit-tetes nos ad dtuinafeu participâtes no-bilcum amp;c.fulminauitcxecratióis ftn-tentias,amp;interdidum in vmuerfitates. Etdicitur,quód fèntentia paftoris’fiue fitiufta,fiueiniufta, fei’uanda eftamp;te* nenda.Adquærefpondemus, quódle-cundiim facros canones fententiç amp;jP' cclTus huiu fmodi fuerunt amp;nbsp;fu nc nullij amp;nbsp;nullius momenti:quod probatur ra-tionibus: Prima ratio,certu eft quód eufn plî-tus eeelefiæ in fuo mandato excedit for' mam amp;nbsp;poteftatema lacris canonibus fibitraditam,in contrariu facientesno incurrunt fententias amp;lt;. probatur pef c.Cóm adquorundam, deexccf.prslii-Nam facri canones amp;nbsp;Ecclefia prohi-bêt ea3amp; non concedut Papa ius impe* rij amp;poteftatem in temporalibus. Sed Ioh.22.ius amp;poteftaté impcrij fibi vlur-pare nitebatur,ergóamp;c.Ethic eftvous excafibus, in quibus execrationisfen-tentia non eft aliquatenus tirnenda nec obferuanda. Secunda ratio,certum eft de iure,vtil error eft expreffus in fententia vel mandate,(ententia eft iplbiure nulla: puW prxcipit fubdito, vt nó obediatfuo lu-periori,vel præcipit aliquid cótra Deu, vel contra lacram Icripturam, pro quo xj.q.^.Siis quicum duobus.Etidem eHj vbicunquè fententia eft ipfoiure nulla. probatur in c.per tuas, de fen. excède j»-cur.in noftra præfentia.cum fi.Sednia-nifeftum eft,quód didus Iohannes ma-dauit vt non obediatur nobis, cui omes lubiedi impio,obcdire ct reuerentia ex-hibere fecüdóm diuina amp;nbsp;humanaiura debent. Et q)hocfecit,volcndo fibiius impij in temporalibus vfurpare, quod eft cótra oeu et oém iuflitiam,crgó amp;C. Tertia ratio,manifeftum eft quando fententia execratio nis vel interdidifer-turpoft appeUationem légitima, quód tune eft nulla,nec tirnenda, nec obfer-uanda.probatur de oft.dele.cum abbas, delen.ex.per tuas. amp;in glo. Sedmani-feftum eft,q, nos cótra diCtum lohannc amp;nbsp;proceftuseius contra Deü amp;iulhti-am in nos fulminatos,appellauimusad futurum generale concilium,amp;adlan-dam catholicam ecclefiam,quæ appel-latin fuit ad ipfius lohanis notitiam de-duda,prout confiât légitimé,amp;qgt; iplê pp- |
|
A NATO CHRISTO CÈNÈRATIÖ XLV. pofteà contra dida appellationem pro-mulgauit contra nosjbdeles noftros,amp; nobis conGbum ^auorem aut auxilium prxftantes,ergó amp;c. Nee obftât G dicitur,quód papa nori babét fupcriorem,amp; Ge non ab ipfo ap-penan,quoniam manifeftum eft fecun-dum dodrinam C3tbolicam,quod Papa *U de flde agitur,fubeft concilijsji6.dij bcutiri tex.amp;in glojzç.q. 2ifunt quida lt;5'di.AhaftaGus ^o.di. Si papa.Idem vbi deiurédiuinoagitur,ConciliumeftGi-pra Papam, iurmus allege Cùm autern pro defenGonc iuris imperij,q uod à iure diuino amp;nbsp;flde catholiea pêdet,appel-lauerim’,lèquitur quod appellâtio no-ftrainterpouta fuit ad fuperioremj.ad concilium generale contra aduerfantes nobis, amp;nbsp;nos ac imperium amp;nbsp;fldem ca-tholicam,quam fanda Ro tenetEccle-fi3,impugnantes. Quamobrem de*concillo ac cofen-fuprxlatorum omnium amp;nbsp;principum Alemaniç congregatorû in oppido no-Gio^-rancofuftjdenûciâmus amp;nbsp;decer-nimus proceffus büiufmodi nullos effe, amp;nbsp;nullius roboris aut mométi» Aé vni-üerGsamp;flngulis fub noftrö degétibus in]perio,cuiufcunqueftatüs amp;nbsp;condi-tionis fuerint, diftride præcipimus amp;nbsp;WandamuSj quatenus Uulla Gngularis perfonaautcómunitas didas fentétias execrationis aut interdidi prxfumant obCeruarc. Quicunq; autern contrafe-cerit, eos omnibus feudis quç terient ab iniperio,amp; omnibus gratijs,priuilegijs, bbertatibus amp;nbsp;emunitatibas priuamus* In quorum omnium teftimonium prae-fenteslitcras fleri fecimus,amp; noftrç imperialis maieftatis bulla iulGmus cómU-niri.Dat.inoppido'5tâncffut(,prçfatis platisacprincipibusibidèm nobis alG-flentibus,die 8,méGs Augufti,anno Domini qj8.Indidione6i regninoftri anno Z4,lniperij vero xj^ Èxhis amp;nbsp;alijs fuprapoGtis magna tur-batiofecuta eftper imperium amp;nbsp;partes Alemanix, maxime autem Sueuiæ in comitatu VuirtembergenG.- Nam poft publicationem huiuimodi proedsus, diefequétifecitPrædicatores in5rÛlf^ futt expclli: manferunt tarnen aliqui mandata imperatoris obferuantes. Spi- |
ram pofteà vcniens imperator^praedicdj tores tertia iäm vice expülit.Et ego me-minimekgiffe, quodcömes quidam de QBlrtCtnbcr^ mandatO imperatoris in oppido*3tuf Kngdi die conftituto fece-rit prçconizari,,vt qui interdidum fer Uare vellcnt,cxpellerentur.Et quod lu-dæisqui exoGmerant quibüfdam,fic-üt cxterishominibus, viftualia amp;alia hecelïaria vedebantur; itàpermixtafuerunt omriia. Circa tempus iftud floruit Dantes Ojn^g^, FlorcntinUs pocta,qui inter caetera có-pofuit librude monarchia, vbi vult^p-bare monatebiam effé in imperio Ro .amp; rege Rom .quod riullam dependentiam babeat à Papa, fed à fblo D E O,niG in fpiritualibus. amp;in boe, vt rcfert Antoninus in j.parteti.ii.c.ç./.i.errauit. Que errotcnijfecundùmiplümjjtnagis diffuse prófeeütus eft Okanl ordihis Mmo-^j^^^ rum, qUafl ad nihilurri deducens pöte-ftatem Papae amp;nbsp;prxlatorumin tétiipo-ralidominio. Quamobrem multi viri doftiffimi tunc Quæftiones difputa-bant de poteftate Ecclefiaftica. Et Bar. dicitinl.i.fF. derequi. re. Dantem pro-pterillam opinionem quafifuiÛedehç-refidaltiriatilnli ANNO Domini millefimo trece-tefinio tHgefimonono,publicatacon-ftitutioneCle.5.Exgraui. de vJurisIu-dxi multum fuerunt inquietati, quia conueniebanturin iudicio fuperrefti-tutione vfurarum: amp;nbsp;nifi effent forte content!,ac vfuras reftituerent,fideiuf. fores iudicialitèr abfolüebaritdr^ in- De ludxit« ftrumenta amp;nbsp;obligationcs füpervfurij dandis caffabantur.Fuetat rtagnd dif-Cordia inter aliquos magnates prode-fenfione ludçorû, ità vt tadèm Emicho épifcopus Spirehprohibuerit, nèdein-cèpsludxiprovluris inquietareritüh Circa hæc tempora in ciuitateMe-tenG folennis curia habcbatur,a princi-pibus Gebant torneamentä, haftilüdii ac parlamcta.ibi Vlricus cornes de xBlf D« V‘1a]rl-temberg bonorifice tehebatur, rcdeunterii iüxta opjjidum Qöonfdl» per infidias,miles de Q3uifÏlt1gè capnuauit, nil tale metuentem, neque diffidatum, eudem^j alijsdimilGs captiuum adpar-tes luas duxit,vbi comes pro liberauone KK a fu» |
|
j!» TOR NAVC CHRONOS; VOLVMEN TERT. fua ccnticf mille marcas argenti per-foluit. ANNO Domini rj?8.cùm iam pontifex Senatui populo^; Romano per-fuaßifetjVt fenatoriam dignitatem luis amp;eedefiae aulpicijs admimftrarent, amp;nbsp;Stephanum Columnenfem poftea ad fc Auinionem vocaflet, Vrlus Angui» laria: comes,Stephani Columneh col-Pranc.Pe- lega, Francifcum Petrarcham virum uatcha. cloquentiflimum, maxime autemrhy-thmis vulgaribus, corona poëtica in Capitolio donauit. Pontifex eodem tempore ventus, nc vacante imperio Italia ah aliquo exter-nohofteinuaderetur,Liichinum vicc-comitem lohannemqj eius fratré arcEi-cpifcopum Mediolaneh,Mediólani ali-arum^i vrbium quas poffidebant, vica-» riosinftituit.Eandem quoquèpotefta-tem Mafcino Scala: Veronæ ac Vincé-tiæ,Philippo Gonzagæ Mantua amp;nbsp;Rc-gij, Eftefi Ferrari« ac Mutine,Alberti-no Patauij,fu o iure(vt iplêdicebat) tribuit, qi vacate imperio,omnis eius potc-ftasin pontificem recidat. Ludouicum enimim^atoré, pro nulloducebat.mo-irituraütpótificaiiisfui annoy,méfej. ANNO Domini i342.Benedido vi-Clemeni «. ^® fundo,Clemens 6. cathedram Petri f»pa, alïcendit,fedit annos penè xj. Hic Clemens iubileum quem Bonifacius 8. anno 1^00. celebrauit, amp;nbsp;decentenarioin centenariumdcclarauitobferuandum, •reduxit ad numerum quinquagenari-um,amp; publicari fecit per orbem,et licet curia tunc effet Auinione,tarnen in vr-bepofita eft indulgentia. Hie pontifex accepta dignitate facra, vtantc fempèrinfenfus Ludouico Ba-naroCælan, modo in gratiam Franci régis Excommunicationis lèntentiam inBauarum latam confirmât. amp;vteius viribus obicem opponeret in Italia, Vi-cecomitum dominatum eófirmauit, vt Ludouico, liquid rei nouç oriretur,re-Iïftcrent:reliquos duccs tumwltuItalia completes reliquit. SedLudouicuspar pan reddens, vicifsim in ditione Eccle-ftaftica multos vicarios impiali autho-ritatcconfirmauit, ' ANNO Domini 1343. fcripfitimperator Ludouicus regtFrancorû,cùm |
certum eflet papam ad nutum fuum rt' gi,idcóliquid contra fefieretgt;putarctlc abipfo habere, rogabatq; vtexpmiflo abfblutionem libiimpetraret. AdquX rex Franciç refpondit,eam tanq Ro.iær perij praefedum amp;nbsp;led. Ap.tutorê,nun-quam vt impcratorem amp;fubditum bené decuilTetjgratiampetiuilfe ac abfo-lationem. nuncijs autemLudouicidi-centibusjlê mandatumconciperepoffe fêcundtim formam Papçplacentem,h3' bebat enim faciendi poteftatem quieqd Att. Jol»* placeret, vndc petebant procuratores, J^ quod darctur eis forma placens papaf. cóccptumq;eftprocuratorium turpil-fimum amp;rigidillïmum,quodLudout-quot; cus etiam in carcere dctentus non figil-Iâlfet,in quo madato dabatur poteftiS HumbertoDclphini auunculoprinci-pis, item Augußen amp;nbsp;Bambergen ec-clefiarum pr3cpofitis,amp;magiftro Henrico archicançellario fuo mlolidùm. confite ndi om nes errores amp;nbsp;hærefes fi-bi impofït3$,item refignandi imperium» nee refumendi nifi de gratia Pap«, amp;nbsp;Ie fuosq; liberos aebona in manusPapss poncndi.-adijciebatur ettam aliqua fia-tuni imperij tangentia. hoc mandatum ambafiatorespræfati non lolùm ftgil-lârunt, fed etiàm leruada omnia ad fan-âa fanélorum per eofdem iurarunt. Vtrùmhisarticulis imperatori prx-fentatis, ipfe eorum copiam vniuerfis principibus àprælertimeleétonbusaC ciuitatibus tranfmifit,omnes cos amp;re-liquos totius Alemania: adparlamen-tum publicum luperhoc fadu ad5rd* (OfuVI vocauit. Et fen bût aliqui iplum imperatorem dediffe pergamentum fi-giuatum amhafiatonbus prædidis, in quoformampapæplaccntem concipe-repofTen^confifumde eorumfidehta-te,qui pofteà,vtdiôtumeft, fcribicon-fenlerunr. ANN Oij43.orta:funtlitcs inter domum Auftrix, comitem Eberardum Ebet«^ de 'Wlrtembfrg,amp; comité de (Sdjclrf* ^^ linge,propter oppidum Q;hingfn,quod dux Auftri« à Comite de Qci^ddlW^ Öril comparaueratcertis códitionibus, «I^OJïdtgCn oppidum fuit deuaftatum per comités de xöirtfnibvrg, non line damno partis vtnulque, Nam comes ( fuo. |
|
1,1^ H^ li» À NAtO CHRISTO Quorum fuppetijs adiutus, comité cxer-eitu iufto petijt, cut qm obuiam venire non potuit, apud îQ^tngèrefedit. quod •nimaduertés comes Eberardus, vt erat *ir animo imperterritus, cadra obledit, ac tandem in dedidonem accipiensde-oaftauit. ANNO Domini t^44..dic t/.menfis Septembrisjconuenientibus in 5r4nCC^ furtprincipibus acnuncijs aliquorum, ciuitatum^jjfurgens Vuickerus archie-pdeopi Treuiren ^tonotarius, in præ-lentia principis iuflus dicebat: Sereniffimè D. Ïmperator,principe$ Eleâores amp;nbsp;alij imperij fideles, recen-fentes articulos reformationis vedraf, ^aif*ï«osPapirequirit,acinhi$ refidet,cö-^HpipjCOrditèr articulos illos dccreueruntin ^’‘’'«ciperniciem amp;nbsp;dedrudionem imperij ef-feconceptos, amp;quod nee vos,nccipfi virtutciuramenti imperio prxditi an-nuere valeatisfintcnduntque Oratores fuosadPapammittere, necnönadciol-Icgium cardinaliUjCum petitione quód defiftant. Et fi recusarint, iam delibe-raueruntquodinOïctïófuper Rhenüm conueniét,vobifcum dehberaturi qualitèr huiufmodi conatibus refidatur. Qijp dido,quxfiuit ipfe an ità effet. amp;ità effe amp;nbsp;übt plaCcre,omnes refpon-tuntur nuncij principitmjqui paps có-tradiéUoncm articulorum refcrrét, riec traäadide aliquo mandatum habefêt. Papa cogitans fe delufumAmaioriin-üidia contra principem permouebatur. *ndè portel cum lohanne rege Boemia: amp;CaroIofilioeius, quilæfîtucrantab iniperatore,amp; cumTreuiren archiepi-Icopo eorum patruo,ad perpetuö prin-cipisexterminium deliberauit, vt infra latius clarebit.' Eodemanno Eduardus Angliæ rex fcribitpapx amp;nbsp;cardinalibus, fe Fraciæ ac Angliæ regemj amp;nbsp;dominum Hyber-niç.amp; qualitèr Philippus de Valeho oc* Cupatorregni Francorum,pace et treugas per Sed.Ap.quafi extortas infrege-riïjOccidcndo aliquosAnglicos ac ter-hs Ipoliando.Et quodiple Philippus ac fedes apoftolica fæpè per fe requinti fu-pcr reformatione attentatorum, ahüd non fecerint,nifi quodlegati*fed.Apo. |
GENERATIO XLV. fg^ auerterc aliquos fideles fuos à feruitio ïpfius,opcram dabant: quarè dicebat, fepacemfibi noriferuatam,feruare non poffe,fcd cogitaret Ic amp;nbsp;fuos defendere: ipfum ergo dtfhdauit^datimq; cum magno cxcrcitu comitem Flandrix à torris Flandrix eiecit. ANNO Domini 1545,rex Apulix Andrea» Andreas ihledo dormiens cum vxore Apuiw rexL fua,drangulatused;quodcontigithoc modo:Carolus 2. rex Apulis,inter cæ-terosfilios habuitCarolum amp;nbsp;Rober-tum.Deceflït tune rex Vngariæ fine K-beris. Vndè Carolus idej. obtirtuitré-gnum Vngariæ exhatreditatéifiatèrnai Robertus podeà mortuo patre, fa dus edrexApulix. Hic Robertus orbatus hberisjmifit ad Vngariam,vbi Carolus fraterfuus rcliquit duos filios Ludoui-cum amp;nbsp;Andream: amp;nbsp;Andream voca-uit,amp;eundemiohannæ neptifuæ exfi-liofuo mortuo maritum deditj acvnà cunl illoregnaretedamento condituiq amp;nbsp;comitatum Prouincis fimul rcli-4^1*^’ Scd Gum Andreas podeà amp;vxor lo- Johannas hannanon fatisconuenircnt, per fan-tores reginç nodù Iaqueo,c0fcia vXd-rcjdrâgulatus ed. Auxitautem inlainiä mulieris, quod ipia nupfit Ludouic6 Tarentiprinciphqui Ludouicus fuit filins Philippi Tarentt principis, fratris qu5dàm Roberti.conaca tarnenedfee-lus fuum apud Ludouicum Vngariæ regem ignoratiôcexpurgare,cuiuslite-ris epidolam Ludouicus Vngariæ tek refcripfitinhæc verba: Inordinata vira præcedens, retentie» potedatis iri regno, neglcda vindida, adio fùbfequens,necis viri tui te probat participem fuiffe amp;nbsp;cohlortem. Quarè Ludouicus Vngarus contra-dis vndiquècopijsin Apuliam duxit, vindicaturus fratris necem. Ad quod reginametu exterrita,in Narbonenfeni aufugitprouinciâ, necmulto podeam fccutus nouus coniunx. Ingreffus igi-turregnum Ludouicus, aduerfantinus omnibus vel fugatis vel captis autocci-fis,omi regno ed potitus. Pedis interim valida vniuerfum penè orbem amp;nbsp;inpri-misltaliam depafeebatur, nec erat ali. cubiautceffatio,autimparitas mortis. K K 3 nbsp;nbsp;nbsp;Q^a m - |
Ilf.
|
390 lOU. NAVe. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Quamobrem Ludouicus rex,reli«^is prxfidio regni Vngafis,ip(cin Vngana j.menfèqaduencratjcftrcucrfus.veriim poft aliquatulum Clcmés Ludouicum Tarcti principe corona rcgni Neapoh-tani infigniri fccit, sumq; vtcuquè cum Ludouico V nganæ pacificauit. fta dw aduocato carcret; alioqui circa bxc fedes Apoftolica prouideret.caulç autemin prxdido lermonc allegatæ à C ufereïe- Clemente potiores, ei;5tbx:Prima,hx-tii feu re^- refis:iplèenim(inquit Clemens) afteru-batiLudo- U J Ci 101p« H*nric.de ANNO Dominijj4.6.in cœna Do-miniClemens papa contra Ludouicum crudtlcm facit ïtnnonemjOmnes pro-ceiTus Iobanni$innouans,ipfumq;ha:-reticum amp;nbsp;fcbifmaticum dcclaras.Mo-nuit deinde çlcâores principesimperij, vtregéeligerétidoneü in impatoré,infra certum tempus exprcftum,n€cccle-it, determinatione de paupertateChri-fti amp;Apoftolorü perlob.22.faóiam,cftc h£cretiCam,ct iurauit fe ertdere contra-num.Item afteruit adimperatorem p-ti nere,dcponere Papa ccinftituerc. Item quia citatuslupir hæreft,amp; propter có-tumadam cxccratus,!n dióla execi atio-ne 1ère per x.annos manfit., Item lolian-remde Landemo bxrefiai tliam fecum tenuit.ltem cpi(copos conftituit,intcr-didum violat^amp; illos qui nolut violate,de beneficijs cxpelliumatrimonia fo-lennizatain facie Ecclcfiac feparat, amp;nbsp;in gi adibus probibitisconiungit. fortè Vult,quia Ludouicum filium luum de-Iponlauit comitiftæ Tirolis, viucte ad-huc manto lobane filioregis Boemia:, pres eoquód dixerunteum impotetcm, amp;cum hoc,ipfa Ludouico in gradu p. bibito eratlunda. Item fubiungitCie-inés,idolü (inquit) in Ecclefia cóftituit antipjpam,amp;papam defailo depo/uit. Hbs ttiam temponbus idem Clemés COicrntcra depofuit Henricum de QïlCmberj} ar-Magunun. cbiepifcopum Moguntin,qui Ludouico adbçlcrat et ipfi fauebat,^pter quod execratus fuerat, amp;in execrationeplu-ribusanni» perdurauerat, ac in officio, vt priiYs, miniftrauerat. Allegantur cti-am penurium amp;alia quçdani,vtdeboc m alio Icrmóe.ibi Clcmés in fine ait.quot; Et nè dida Ecdefiâ incómoda fuç viduati-onis dcploretjauthontatc Dcj amp;c. Ger- |
lacum filium comitis deïQ^ïJaWjCapeb' lanum noftrum,Decanum didx eede-fix pficimus archicpifcopG, vtcuprin-cipibus rcdeat,tSèIolium gloriæ teneat. vndepoftea multa Iccuta (untfcadala. ANNO eodemGerlacusdeOÎJfpîW prouifusMoguntin^adferiam quartam poft Margarita;, vol ens manda to Apo-ftolico obedire ad tligcndum regem, ad 0101$ principes conuocauit, vbi con-uementes BalJuinus Lucemburgenft Trcuircn, Vualramus de luliaco Colon,amp; iplcCerlacus prouifus Mogun-tin, archiepilcopi,Rudolphus dux Sa-xoniæ,amp; lobannes rcx Bocmiç,quicO' fidcnte£,amp; imperium diù vacafledecer- « nentes,Carolum Morauiæ marchio^P^^jgdi nem,filium regisBoemix^’-egé Ro.ck-^ gerunt.prafmtbic annisji. Proquo f3âo,vt fcrtur,prxdiäi Colon arebiepifeopusamp;:dux Saxoniç,magna (untpecuniacorrupti. Intendcrat autem idem Cai ol us mox ire Aquilgra-num pro coronatione, cui tarnen alij reftitcrunt. Licet autem Icriptum fuif-let Ludouico de praeduftis deétoribuJ, quód termmum natui(ï.nt,crcdereno-luit de artbiepilcopo Treuiren deduce Saxonix,qyoulquè plane inteilexit. Eodemanno ij 46. diq 26. menfis Au-gufti prçbumfuit inter Francos amp;nbsp;An-gbeos: vcnicntibuscnim rcge Boemix ac Carolo fiboiam eleóto Treuerim, venerunt ei noua de tranfituregis An-gbæ in Franciam.Rex Francis cofdem in auxilium trabitrex Anglix Norma-niamingrediens, aliquibus ciuitatibus vidisvel deftrult;!iis,omnia vaftat. Po» bæe ad ciuitatem Parifienfem du?cn?» fed ob inOpiam viCtus non diù perma- ^ nens, *Ambigcnfium ciuitatem appli-**® cuit. SecutuS eu.n Pbilippus Francos, amp;congrcftus,vi£tiaseft. Cxfifuntrex Boemix lobannes, rex Maioricarum, dux Lotbaringix,(rater régis Francis, comes Flandriz,comcs Naumen,*ßo-,fCo'’‘* emus de ïXofenbera. comes de Artois, comes de Saline,cornes de ÇO^OUfpfk gave, Magnus presbyter Franciæ,plu-resque alij Comités ÓC barones,amp; rex Franciæ vix fuga faluatus eft. Carolus veró iam clcdus, cum aa mis regabbus fugicns,vit«lcruatus eft. ' an- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XTX J^i » Anno code vcnerut Flagellatoi es,lio-minesdiuerlarum condtuonum in Ale-maniam, qui cœperunt Fc flagellarc, Mito, ^fänfeuntes de loco in locum. V enerût Häa, amp;nbsp;Spiram 200 .de Sueuia,haben tes inter fevnum principem amp;duos magiAros, quorum mandons parebant. llli autem ante monafterium Spiræ circa horam prima circulû facictes,ac depoGtis refti-métisjhabétesin modû*bracchç Camillas à femore ad talos protenlàsj in mo-dumcrucifixife Gngulanm pioftrauc-runtjflagellanteslcjac cantantes amp;in-uoeantes Dominum.' corrucruntquein facic5,or3ntcsprofc amp;nbsp;omnibusbene-fadonbus èk malcfadoribus. Fuerunt aûtintereos(acerdotes abq amp;nbsp;literati, nobilesacignobiles, mulieres amp;pucri. Tantuserat,vtlcribitl3cobus qui hçc vidit, Spiræ ad eos homines aftedus, ^ citôomnibusinuitatis,non inuenieba-tur qui inuitari polTct.nôenim recipie-l)antelecniofynam,lcd inuitati ad mé-lam, de licentia magiftrorum fuorum , ibant vocati. Flagellabant autem le bis indic,amp;lcmèl quilibet clàmin node, nonloquebâtur mulienbus,omnesge-âabant cruces ante amp;nbsp;retro in veile amp;nbsp;pileOjhabcntcs flagella veftibus appen-Ià5necin vna parochia vitra nodema-hruntjin quorum loeietatem ingrclfi luntexvrbeSpirafupra centum. Nullus autem rccipicbatur,-niG^-mittcrctlêruareprædiéta, amp;nbsp;nifibabe-rctexpcnderedeluoin dicodo hallen-Fej,nemendicarcnt5amp; nifi promitterct heileconfelTum amp;contritum,amp;remi-lifleomncm iniuriaminimicis, amp;deli-tentia vxorisluæ.In ciuitate aut Argen, nil tanta confluebat multitudocorum, quod nemo poterat numerarc. Vbiper Carolum fratres mendicantes amp;nbsp;faccr-dotes coadi fuerunt defiliere, tandem exdcuotione Auinioné, vb'i curia Papç eratjprofedilunt: amp;cum fe flagellal-fentin ecclclia S.Petn,Clemens ó.volc-bateos incarcerate, fed quidam cardinales eos exeufabant. tûc Papa lub poena execratioms latæ fententiæ, ipfisamp; 1 nbsp;nbsp;nbsp;omnibus Cbrifti fidclibus prohibuit, | nbsp;nbsp;nbsp;ne decæteiô' pubhcis flagcllationibus vterenturjed pœnicens, clàmlcpoflct fiageHare. |
A N N 0 codem Dominica ante Martini,papa cledionem Caroli in co- a^^“*^ Gftoriopublicè approbauit, qui,quiim ronatur. cumAquenlcs ac Colon non recepif-lcnt,inBóna ab archiepifcopo Colon, Dominica ante feflum Andreæextitit coronatus, à quo Colon, Treuiren, Gerlacusprouilus Moguntin, archie-pifcopi,itcm Monafleiieh,Metcn,Leo-. dien, Virodun, epilcopi, de luis lunt rc-galibus inueftiti. Conuocatis turn ciuitatibus im-pcrialibus Spiræ, Ludouicus ipfas in fua deuotionereperit fcructes,ita quod nulla earum Rheni,Sueuiç vel Franco-niæ cledionem Caroli, nec proceflus Papte curauit, nec quilquam illaruni partium aliquoscontra principcm pu-bliCare proceflus audebat. Non enim omnibus eledoru imperij Carolus placebat,quarè multa mala amp;nbsp;variæ deua-ftationes inter Carolum amp;Ludouicu, corumque adhærentes patrabantur. In eedefia Moguntin Ichilmaexot- p, fehirm. turn eft inter Flenncum archieptlcopu Moguntin. iamapapa depofitum,amp;Gerlacum ^-uilum. Quo tempore deconlcnlu Lu-douici principisamp; voluntate Henrici archiepifcopi, affgnatis cidem redditi-bus mille marcarum argenti, commilfa eft adminiftratio archiepilcopacûs tribus canonicisdecapitulo.Tum indices Gerlaci Moguntix, amp;nbsp;iudices Henrici in Alta villa iudicabant, procefTusque apoftolici feruabantura quibuldam,ab alqs vero minime, tandem vni loli adminiftratio cedefiæ Moguntin,à prin-cipe,amp; ab Henrico com mi Ifa eft Cun-rado de.^prc^ff(,cui munitiones amp;ge-tes obedicrût. Hic ftafim omes redditus præpoflturç ceelefiæ Moguntin,abftu-lit loh.de Columna cardinalis,qui vtp-pohtuscam tenuit. redditus^; omnium prælatorum,Henrico non obcdientiu, occupauit. Anno Dhi 1347.Romæ creandorum fenatorum ex authoritate Apoftolica Nicolai ro» comutata ratione, -Nicolaus ciuisRo- ffratons manus public’fcrib3,virerediadhber- ** tatem exccHiq; ammi, occupato armis Capitoho,tantum fibi benouolentie ÓC authoritatis apud omnes comparauir, vtfaciU quo vellct,mencem populi Ro. K K 4 fie- |
|
1^1 lOH NAVC. CHRONOG. VOLVMËN TERt. flefterct.Ts autem quo magis animos ho minu moueret,hoctitulo vlus eft; Nicolaas feuerus amp;nbsp;dcmens,libertatis, pa ciSjiuftitiçq; tnbunus, ac facrai Romany reipub.hberator illuftris. Hçc autem verborum pompa tatam admirationem amp;nbsp;opinionem concitauit,vt omnes Ita-lici nominisperlegatospacem amiciti-amq; abcopetiêrint. led paulultim du-'rauitfucata gloria. Nam idem tnbunus fcripfitClemenriPapæ,quôd nifi infra annumrediretad vrbem,amp; refideret in ea,fc cum Romanis alium papam crea-turam. Scripfit etiam LudouicO amp;Ca-roloimperatoribuSjCitando eosin forma quæ fequitur: Ad honorem amp;gloriamfümmtDcï, Patris amp;nbsp;Filij amp;nbsp;Spirituffandi, beatoru apoftolorum Petri amp;nbsp;Paulus,Iohannis Bap.in cuius lacratiffimo templo mih-taremaccepimusgloriam,necnó ad re-herentiam amp;nbsp;honorem S. Romanç Ec-cieGx^amp;dhinoftrifummi potificis fta-lumprofperum,ac augmétum S. Rom. vrbisjacræ ltalix,amp;totius fidei Chri-ftianæ:Nos Candidas Spirituffändi miles Nicolaus,feucrus amp;nbsp;eleniens liberator vrbiS)Zelator Italiç, tribùnus Augu ftus,volontés amp;nbsp;defiderätes donum Spi-titulfanftijamp;liberatores antiquos Ro. principeSjquantiim nobis permittitur, imitarhnoturafacimus vniuerfis, quod quidc i nobis port affumptu tribu natus öfficiumjRom.populusdecófilio omi-um amp;finguloi uiudicu, fapientu amp;nbsp;ad-uocatorfi vrbiSji'ccognouitfe âdhuc il-lam habere authoritatem poteftatemq* atqueiurifdidioemin toto orbe terra-rum,quam habuit in principiö amp;nbsp;füm-moaugmento vrbis pr.æfatæ.Et omnia priuilegia,fada in pr^iudicium autho-ritatis amp;nbsp;poteftatis amp;nbsp;iurildiéhoms hui-ulmodi,adfcreuocauit exprefsè. NOS ïtaqueauthoritatem,poteftatem amp;nbsp;iu-nldidionemantiquam nobis cóeelfam apopulo Rom.in publico parlamcto,amp; nupèr à domino noftro fummö pontifi ce,vtpatet per Apollohcas ballas ei’,nè videamur de dono amp;nbsp;SpiritufTanLli gratia öc lacriRo. popali fauorib’ingrati, jure amp;nbsp;forma quibus melius polfumus amp;nbsp;debemus,decernimus,declaramus amp;nbsp;pronunciainus,Romanam nbem eaput |
orbis,amp; fundametum totius fidéiCbtP ftianæ,ac omes amp;fingulas ciuitates Italia: libéras elfe cenfemus. Et ex nunc oes prxfatos populos ac ciues ciuitatu Ita-Îiæ,facimus,declaramusamp;pronuncia-mus^ciueselfe Romanos, quos amp;nbsp;Romana libertatc volumus gaudere. Badem authoritate amp;nbsp;gratia DEI amp;nbsp;Spii i-tuRandi ac Romani populi dicimus,j»-fitemur,ac etiam dedaramns, Romanu imperium,iuHfdidionem,ac ctiam mo-narchiam totius lacri Impenj adiplana almam Vrbem,aceius popuium,ncc-non advniuerfam Italiâm pertinere,amp; eafdem fore legitime deuolutas, multis rationibus amp;caufis,quas luo loco amp;nbsp;tt-porcdeclararifacicmuSjdantes amp;nbsp;pt^-figentes in his fcriptis omnibus àf^gia lis prælatis,Imperatoribüs,dédis,Ele-doribas,rcgibus,ducibu$,principibuSj comitibus,marchionibus,populis,vni-üerfitatibuSjamp;quibufcunqjalijs in généré amp;nbsp;in Ipecie, cuiufeanque prouin- ' ciç,ftatûs amp;nbsp;coditionis exiftant,amp;con-tradicere volétibus,leu.in dcdionepiÇ' fata ac ipfo imperio iurildidionem,pO-teftatem amp;nbsp;authoritatem prætendenti-bus quoquo modo,terminum hme ad feftum Pentecoftes proximè futurum, itaquodinfra prædidum terminum in ipfaalma vrbe amp;nbsp;facrofanda Laterana Eccleha coram nobis amp;nbsp;alijs Officialib* domininoftn Pape amp;nbsp;Ro.populidebe-ant cum eorum iuribus comparére; ali-oqui à dido termino in anteà procéder} prout de lure fuen t procedëdum.amp; ni-hilominùsadprçdidaomniain Ipecie citarifacimus il lu lires PnncipesLudo-G'™^J uicurnducem Bauariæ,amp;Caroluir! rcR^'’^jj, gern Bôémiç,qui fe alRrunt imperato-rcs ad Imperium eledos,ducéSaxoniX} marchionem Brâdenburg.archiepifco-posMogantih,Treuireh,amp; Colon, qin didis termino amp;loco comparéredébet coram nobis amp;nbsp;alijs Ro. populi Offici-alibus perfonalitèr: alioquiin eoiû con tumaciam procedemus, eorum ablêntia non obftante. Dat. Eo tempore Eduardus Angliæ rex eontinuabat oblîdionem Kales, quam poftvidoriam de quafuprà,incepitob-Édere. Cinxerat earn vndiquc, ^ necIntroitus nec exitus patebât. tandem Fran eus |
'A NATO' CHRIST© GENERaTIO XLV. J«
|
^$ Contradis copijs in principio Au-Jufti appropinquauit Anglicis ad vna l«ucam. erant ibi de parte régis Angliic flandrenles.qui etiàm noléte rege, Ka-Ifsadgratiam recepcruntipfius regis. Q^odeernensrex Francià, retrorsùm ïl’qr. rex autem Anglia: eiedis inco-^ lisamp;occupatis thelâurisjciuitatem Ka-*H^lquot;''^*’Anglicis inhabitandam dédit. Hoc, '^ f’ûo^data funtei per fed. Ap.autpoti-üsregem Francia: 80. millia marcarum ätgenti, quódinducias conceffit. Eodéanno,lcilicet 1347. quinto Idus Ofto. obijt Ludouic’ 4.Ro.Imp.anno '’egni fui3j.hoc modo:lobanna ducifta k. AuOrix.ex Sueuia reucrlura in Auftri • SW, voluit Ludouicum impcratorem vifitare,qua die princeps cupiens cum ipfa reliéta quondam Alberti ducis Au-ftiiæ fpcdaculum habere apud Mona-diium,amp; omnibus eum hilaritate con-lummatiSjCum ex eodem poculoprinceps à ducifla porreólo biberct, ftatim lènfit fc grauatum. V ndè accepta occa-üoneamp;exercitij gratia, exiuit venatu, paralyfi dein perculTus, de equo in terras corruinet max expirauit.quo mor-tuo,fama volauit quód de poculo in-^ toxicatus eflct:quod tamê non fuit da-fumjvndclepultus eft in oppido Mo-nachio in Ecclefia parochiali B. Mahs virginisiuxtaBeatricem coniugem fuam. Mortuo Ludoulco,Carolus de Boccia cum magno cquitatu inBauari-sniRatifponam pcnexit, vbi tanquam ’^«Ro.ilico eft reccptus, deinde venit Norinbergam, ac grauibus faélispro-’^hfiombus, à Burggrauio ibidem in ^^Onnberg eft receptus.hoe modo fece-runtpromaioriparte ciuitates Imperiales, Defundo iam Ludouicojfjjopondit Carolusrelaxationem proeeHuum có-traLudouicum fulminatorum fe impc-traturum. attamen hæredes Ludouici quondam amp;nbsp;Hcnricus archiepifcopus moguntin,amp;Palatinus Rbeni, Henri-cusq;duxSaxoniæ,eum nolucrunt re-cipere quah non canonicè deftum. ANN O Domini 1548,venit rexCa-rolusBafileam, vblinterdidum papale diuleruatum fuit, nolucrunt autê cum |
Bafileeh recipere, nifidiuinorum ede-britas reftituerctur. Turn venit Marco-uardus de O^âtib^ff præpofitusBaben-bergeh,de curia Aninioneh, ferens có-milfionem fadarn Babebergen epifco-po deablblutionibus amp;nbsp;rclaxationibus impendendis, amp;nbsp;vna claufam buHâ régi CarolomilTam.Inclulà ante bulla hor-tabaturpapa Carolu, vt auerteret Ca-rolu regê Vngarix gencru fuum, nè fc colligaretcum Nicolaovrbis tribuno. Summa autem commiftionis crat: Cum multi contra proceftus amp;fentcn-tias Iohannis papæ agentes,adhærentès quondam Ludouico de Bauaria hære- . nbsp;nbsp;nbsp;, _ forma tico^redirccupiantad vnitacem teele- b.c.aahxrê-lîæ, committimus tibi, vt qui conteffi tiumtudo-fuerint errores luos et pœnas quas inci*“*‘’“’ derunt explicité vcl implicite, amp;nbsp;iura-ucrintdeincèps fidem catholicam teuere, amp;nullidcincèpshæretico vcl Ichi-fmatico fauereamp; crcdcre,amp; quódnon lpcâ:atadimpcratorem,papam deponc-re amp;nbsp;alium creare, led hoc hærefini elfe damnatam^amp; quód nullum imperato-rem habcbut^nili per ledern Api appro-batum, nee reliâæ amp;libcrisiplius Ludouici fauebunt,nifi cum Ecclefia re-formentur,amp;Carolo Ro, regi perEc-clefiam approbato parebunt,ab huiuf-modi lentcntijs amp;nbsp;pœnis abloluas, ità quód ft in ahquo contrauenerint, in fentetias amp;nbsp;pœnas priftinas rclabantur* Vila autem forma huiiifmodidura, aliqui confulucrunteam non accepta-dam per regem,fed occultandam,et pro alia forma fenbendum, Sedquiâtimor erat,Balileeh no iuraturos regi, nifire-formarent diuina, refcriptu eftexhibi-tû.Cùm aut ciues nec errores vellet fa-tcri,nec lecundum forma iurarc, clerus aut quail pœnités qj ceftauit,ecce venc-rutmagiftri amp;nbsp;colules ad præfentia régis corämultisEcclefiaftieis amp;fecula-ribus, amp;nbsp;CunradusdtSScrnifdó magi-fter ciuitatis,noÏe vniuerlitacis jppoluit coram tabellióeinh.ccvcrba: One Ba-^^'''''C»-bébergenlis,fciatis ^ nec fateri nec ere-dere volumus, qions noftcr Ludouicus^ Ro.Imp.vnquàmfuerithæreticus,qué-cunq; etiàm dederint nobisprincipes amp;nbsp;domim eleéfores, vcl maiorpars ja Ro. impatorcjillüjptah habebimus, etiàm |
J94 lOH. NAVC.’ CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
E nuquam Papam requireretjnee quic-quarn Fatiemus quodfitcótra ius impe rijquoquomodo;fedfibabetis potefta tem à papa,amp;vullis nobis remitterepee cata no{lra,placct nobis. Et conuerFusadadllantcs,Datisnt mihi,inquit,poteftatempetendiablolu tionê pro vobis?Mox dixcrunt, Placet^ damus. Etfichi duo, Magifter ciuiu amp;nbsp;Cunradusiurauerut ïccudum Formam verbalis madati. ficque relaxatis procef-fibusaSecretario Papa: lobanncdePi-ftorio,diuina publicè Funt refumpta,cü uesque rcgi lolitu prxfliterut iuramen-tum.Et ficin die natiuitatisC hri s ti, CarolusinEcclefiaBafileenfi commu-nicatus fuit,lcgitq; in Mifla circa galli-j^ cantumaltavocceuagclium,habens in Luc.*. manu euaginatu gladium,Exijt edidu a Cxlare amp;c. In Vormatiapoflea veniensrexcutU , epifcopo Bambergêfijamp;ibi propter po-puli tumultum fine omi iuramento ab*, 'folutiodidaeft. Per hæc tepora maxima Fuit tribulà* tioin Sueuia amp;nbsp;circuniacentibus jpuin cijs,propter cefuras Eedefiafticas in ad-hærentes Ludouico Ïmperatori. Et ego Icgi amp;vidibter3s,pcr quasabFoluti fue runta cenluris Præpofitus, Capitulum amp;nbsp;Canonici in 0inMf)ngCn ab epifeo po *VIrico Conüantienfi,ex commilfi*. one.Etiteróm^q) plures tue ex àdhçren* tibus,ïepultifueruntin campis Sc extra coemcteria;amp; plures interdidi,Fuerunt fepulti in ecclefijs amp;;cœmetcrijs,q poft-ea Fuerunt réconcilia ti,habito teftimo-nio,quódin extremisfigna pœnitentiæ oftenderunt.fimiles literas habemus ad-bucln noftris Icrinijs. At boe tempore,Cjux nuperinVrbe DcNkolad Romalub NicolaoTnbunocœperatFa tribuno. dio,defijt. Tribunus enim cum tyran-nidem cogitas, parte bane populi foue-rctj illiaduerluseflct, nodii coadus eft vrhö lècedere. AdBoemu Carolum ve-. nit,qüieum pótifici mifit Auinionem, vb! vfque ad Innocentij temporaferua-tus eft* Anno Domini 1^4.8.quintl Feria ati** teEpiphaniam Dni,Henricus Mogun-tin’ archiepiELudouicus marchiü Bra-denburg.Rupertus Palatinus Rbeni, iSd |
dm Saxonix quidc nouofuccefiïtjCori ^jijj^j^ cordaru n c d e eli gen d o rege, el eüioncm ra^otis .elf Caroli irritam iudicantcs;milïïsque fo* ^'“' lennibnstiuncijs adEduardum Anglic tegemjeum ad imperium inuitabat. Sed iplc cam elcâioem recufauit,gratiasre* ferens.deindè Fridericum marchionem Mifnenlcm vocant,amp; quod Beatiiccm felitla Ludouici impcratoris duCatjaC yteleétioné inregem aflumat^inuitani: qui poftea reccptis à rege Carolo dccé milltbus marcatum argenri, fibihorna-gium fecitjamp; abftinüit. Eo temporcingcnspcftilcntias vb gt;®«tdeliff» omni Europa de{a:uijt,ncc talem omb ft*''®'*' busbiftoriarum monumentis compcr-tam ferut.'tot vrbes,tot monafterià^tot inlulasdeuaftàuit; amp;nbsp;in Italia quideni aliquantotemporepefti'scaufa ius red-ditumnoneft. Fcrutfolatiofuiffehuic tatoludui,qu0dpueriinnocetesmori-turij pleriq; amp;nbsp;iubilando amp;nbsp;gaudendû laudes Dcidixerint: peccatoreSjptius^ fentirct vim peftilétiæ, totis ànimispœ-hituilTe» adeo Vt ctiam vltro mortem ex-petereht. De bac pelleinfamatifueruntludxi, quodearn fecerint fontibusinfcdis,amp; propter hoc cremati funtjà marivfq;in i Alemaniam praeter Auinione^vbiipfos Papa præleruauit. Habitus fucratdefu-pèrtraââtusin ^fnfdamp; Allatiæ oppi-do,et vt dicebatur^quidam ex ludçisin-üenti fucrant quah omnium malcficio-rum commihlTegcncra, amp;nbsp;in Hilpaniâ deveneficijs cóucnilTe. Ite dettece mul torum pucrorumjde falGHcalioe füjicr debitis inUrUmentoru amp;nbsp;moncte. VerU maiores amp;nbsp;potentióres nitebàntur cos defendercjCed plebs furerts OmheS traxit adfupfibcium. Cremati funtin miiltis locislüdæi^amp; ejUum euadereltnó pol-feviderentjinclulerunt fe in demibuS) ludioni’' amp;nbsp;feipfos cremaueVut vna cum lods vb hppl*'**' cinis. Dicitur etiam tantusfuiileigms Moguntiæ, quod magna campaba d-uitatis ïEcclefia lanéti Q^uintini amp;prc-ci olie fen cltræ ex ign c ded u xeri nt. Stribitufetiam, quod maiofcslud^o- tumadexcidium chviftianitatisputeos amp;fohtestoxicauetïtiamp;inuéti Tuntfac- culi in fontibus vtneho pleni.vndè fob- tes amp;nbsp;putei chudebantur: lédaquaflu- ujaU «t |
A NATO CHRISTO uialiautpluuiahomines vtebatur. Mul tietiam ex ludæis vtnufque fexüs bapti 'zatifunt,pauciamore DEI,fedpotius timoré magnæ pœnæ.Ciuitates Imperiales domos ludæorum fregerût, amp;nbsp;cum lapidibus earum amp;nbsp;coemeteriorum luo-rum,turres amp;nbsp;muros coftruxerunt, in-uentiq; lunt thelauri plures, acaliain-numera bona.
Fuerutetiam nonnulli principes, no , biles amp;nbsp;potentcs,amp;prxlei tim Rupertus comes Palannus Rheni,pro pecunia(vt dicebatur) ludæos recipientes .'contra C)uosc0uencrunt nobiles amp;nbsp;ignobiles, in ludeorum fautores fc vindicate parâtes. Non defucrunt etiàm,qui diccrent, peftem ex aeris indilpofitione ita inua-luifle,atque ludæos per hoc iudicabant innocentes fuifle, Sed quoniam ambi-guafunt,nos nihil affirmare contendi-mus.
Eodem anno F. lohanes deTamba-co Ordin.Prædicatorum,doctor in the
GE NE RATIO XLIIIL ^5^ ni cultus magis quam Monafterioriim fundatio meritoria.
Q.uam lupplicatione Papa recipiens, dixit le veile deliberare. Fuerant tarnen pofteainbreui tempore,quo ad Vniuer falem Ecclefiâ,procelTus Apoftolici,qui tunc dicebantur barbari,in totu eu effe du fublati amp;nbsp;rcuocati. Hæc lac obus de Moguntia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ddeprofi»,
Anno verd t;j4,.conucnerdntpluri-mi leprofi in regno Frâciæ,atque ludç-orum hortatu coniuraucrunt,quôd ve-neno ad hoc parato fontes om nes in regno inficerent, videlicet vt vtêtes fonta-li aqua, lepram cótraherent: amp;ita tandem multitudineinfeda,poflcnt ad gu bernacula regalifi dignitatum adfpira-rc,nec fefolos miferos fore: fuper quo tandemproduntur regi,amp; innumerica piuntur.nocentesoccifiluntomnes,no-nulli vero ré ipfam ignorâtes, clauG fu* ere in habitatióibus fuis,amp; fic euaferut.
ANNO Domi 011349. Hunibert’ del
ologia,coram Clemente Papaamp;cardi- • pbinusde Vienna,induithabitum fan-De Ddpliï-(jj'*'*' dc.na!ib.publiccadpetitioné CaroliRom. diDominici, amp;vendidit Delphinatum “*‘“* 'quot;4'»'jj®*^*'§’$ epilcopi Fragen,(upplicauit 41-
’ pterproceflus cótraLudouicum amp;nbsp;adhérentes, dcclaratoriam dari cóftituti-
onem3quôd nullus Clericus vel laicus «jiiemcùqueligatum per lentcntia exe-ciationiSjlulpenfionis vel intcrdi^ii la-tainingcncre,ab liomine vel à iure due permodum ftatuti,qualitercunquc tc-^caturrationelententiaruni huiufmo-‘ii.quolibctjpterqin crimine,vitarcj aut iluscunqjinterditta eodein modo (er-i*are,quoulq;dclocis amp;plonis autvni-Ucrfitatib.per lententia huiui modi dire-^Itc0prxhenfis,noiat'im fuerit denun-ciauo fublecut3.Talisenim(vt afleruit) eóftitudo eflet vniuerfis Chriftianis ad lalute animç neceflaria, efletq; à mukis erroribus pleruatiua,eflet quoque cen-furæEcclcfiafticæ conleruatiua:ptcreà lortalsis nulli“’ juris textui aduerfati-ua,(edconlona multis iuribus:inlupèr arnica cöluetudinis, conformis Dodto-rumlententijs,ambiguitatis amp;nbsp;feandali exclu(iua,amp; vniformis oblcruatix cau-Iatiua,cleriaboccifi0e amp;nbsp;alias damnifi-cationcdelen{iua,fauoris ad ecdeflam retorinatiua,cbaritatis exercendç impé-liua^ræ amp;nbsp;Yindidx DEI auerßuajdiui-
regi Franciæ,qui iuris Imperij eft,defc-ptem prouincijsregni Ardatenfis.Con fenfit poftca Carolus quartus, ita tamé, quód primogenitusregis, tanqu.am va-fallus,teneret eundé ab imperio.Iftc Hu nibertus poftenfadus eft Cardinalis.
Per idem tempus Philippus rex tribu-tumlalis inftituit, ingeniofum inucn-tum,quo nemoa tributo libcr eft. vndè ingens regibus quotannis pccuniapen-ditur.
In hac generatione in Conftantino-politanoimperio varié tumultuatu eft, amp;eo Andionicu auum iunior Andro-niciis dcturbauit. Hoc ferè tempore Or dinis Teutonic! Fratres cum * Litouijs *Liuonij» non infelicitèr, Magiftro Ordinis Süc-uo, dimicarunt.
ANNO Domini MCCCXXXVI. Sultanus Babyloniæ commifit cuftodi-am lèpukri Dominici in Hierulalé,fratribus winoribus, quorum odo ibidèm deconlenlu Papæ morantur.
MortuoCarolo Vngarorurege an- Carolus Vn no 1342. regnifceptra lufcepit filiusLu- garisrex.. douicus.lncepit autem Carolus regna-re anno Domini MCCCX. amp;nbsp;fic regna-uitannis3z.de eopcranticipationefcri-
-ocr page 412-|
?9lt;ï lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. pfi fuprà generatioe quadragefimaquar ta J-îabuit auté Carolus très vxoresrpri-rnavocata eft Maria filia Kafimiri ducis Poloniæ.alteram duxit anno Dni »318. Beatricem filiam regis Rom.fororem régis Bocmiç,de terra Lucéburgenfi,quç inreuolutiôeeiuldem anni mortua eft. Deindè annoDni ijzo.accepitin vxorê idem Carolus filiäLadiflai regis Polonorum, Elizabeth nomine,de qua anno millefimo trecentefimo vigehmoprimo habuit rex filium nomine Carolum,qui eodem anno defunftus eft.oeinde anno »324.generauit filiu nomine Ladiftau. Anno Domini 1326. natus eft illi fi-lius Ludouicus iftc,dc quo agimus.Eo-dem anno cxpleto cü dimidio, natus eft ei alter filius,Andrcas vocatusdequenti anno mortuus eft Ladiflaus prim’ fill’. Caroli aduerfus cafus fcribitur,vide-licet qu0di5.kalen,Maij,dum in caftro in fuburbio ^^ßt^ßfäb fito,cum vxore amp;nbsp;filijsLudouico ac Andrea praderet, latronitau. quidam nomine Felicianus,quem Rex daxfceluj. ddigensregiofauoreprofequebat,eua-ginatogladioiugulare attentauitrege, reginamque cum filijs duobus. primùm in regem vibrans gladium, manum illi-us dextra Icuitèr vulnerauit, amp;nbsp;mox re-ginæ dextræ mantis quatuor digitos ƒ-tinusamput3uit;amp; cum ctiàm pueros •e,pædagogi puero-j^. rum fe interponétes ,loetalitèr vulnera-ti lunt, amp;nbsp;pucri cuaferunt. moxtarnen viccdapifer reginæ inlatronem irruens, inter collum amp;fcapulam ;ransfixit. Oc currut moxmilites régis,ac membrat'im milerum dilaniat: vindiäaque fumpta, in filios amp;nbsp;filias illi’, mortis 1 upplicium fuit promulgatum. ANNO Domini i339.rexKaftmirus Polonus venitin ^ij^gVaÖ ad Carolu regem cum epifcopis amp;nbsp;baronib’regni fui,amp;devolütateregnicolarum P0I0-niç,libcrè refignauitLudouico filio régis Caroli amp;rororisfuæ,eô quod non naberet hliUjtegnu Poloniæ,de quo fe-cit euldens inftrumentum. Generatio 4Ó. ANNO Domini M.CCC.L. fub Clemente lexto et Carolo Roma-norum rege quarto,in anno lubileoin-cepit 46. generatio. ' |
Eodem anno Guntherus comes deßunth'^ Swar^enbur^exThuringia,vir ftrenu- Co»^ us amp;bellicolus,qui plures coflidus ,ç- ?®*,j^ Ijjere abfoluit,aprincipibus Caroloco-trarijs,vtfeintromittatderegno,rogi- “‘ • tuSjrenuit.Tadèm eopad:oannuit,fii’' Francofordiadaretur fententiaa prin-ripibus,regnum vacate. Conuenientibus igitur Fracofotdias quatuor ex Eleâoribus amp;nbsp;multis proce-ribus,datur fententiaab his, Imperium vacate, amp;eildem quatuor ius cligendi cópetere.vndè in diePurificationis MA RIAE eodem anno per Henricu archie-pifcopum Moguntinenfem,Ludouicu marchionem in Q^runhOlbUf^, Riidol-phum comitem Palatinu Rheni,amp;He-ricum iuniorem ducem Saxoniæ,eleft ' eft prædidus Guntherus in regem Ger-manorum.Cumq;idem Gutherus cum excrcitu,vt moris eft, per lex Icptimanas j caftratenuiffet apud Fracofordiam,vt rex elcâus,nulloquecôtradi(ftorecom-parente,in vrbem intromiftus eft,et pro regc receptus. Cuq; Carolus turn Gun I theru præ potentia fua acfibi adhçren-tiu aggredi nollet,indixit colloquium Spiræ ad Dominicain Laetare. Couenientibus igiturBalduinoTre uirenfi,amp; Gcrlaco Mogutinenfi archi-epifcopis,comite de xVirtCHtbcrg, mul-tisqueproceribus et ciuitatum nuneijs, Guntheru^caftrum Friburg obfedit,amp; tandé expugnauit. Deindè Carolus con uocato exercitu ad ciuitatem Mogun-tinam,(cities cnim Mogutiniin odiuni Henrici archiepifeopi dcpofiti,quieos læfcrat,Carolo adhçferunt)quidpotir-fimtim fieret,præhabito cocilio, inqui-ftuit. IntereaGuntherus cœpit infirmari, cui erat medicus Fridancus, qui potio-nem fegi prsparabat; qua fumpta,cœ-pithdberedeteriùs:amp; quiamedicusiui-îu régis earn prçguftauit, infra triduüm mortuus eft. Gûthcrus deindè inflatur, eratque fama,quód famulus medici ve-nenûaddidilïet. VenitLudouic’mar-chio Brandenburgenfis ad Guntherum tuncinaltavilla cumHenrico Mogun tino decubentem; qui ciim vidifiet euin inualidum,coaftumptis quibufda,con-ftituitfe mediatorem inter Carolum amp;nbsp;Gun- |
A NATO CHRISTO Guntherum, atq; in hune modu com-pofitionem fccit,vt Carolus Gunthero pforenuciatione iuris lui darct fex mil-Hmarcarum argetbamp;duo oppidaim-perialia in Thuringia pro tempore vitç fus.
Pauco póft tempore obijtidé Gun-^quot;‘* ïhcrus,amp; in parochiali Ecclefia Franco-fordehprsfente Carolorege Ro. exti-^fijjj titfepultus.Carolustu ciuibusin {Jran
(Oftift nundinas amp;nbsp;omnia eorum pnui-(j^ hgiavtverusrcxconfirmauit. Carolus i^ P”^^^ circa finem menfis lulij cum in-’''». clyta vxore lua Anna regina defcendit
Aquil^anu,ledpræ multitudineper-«gnnorum amp;nbsp;flagcllatorum ibi recipi non potcrat, ledin oppido Bonna mo-Utus, vbi ab archicpifcopoColonienfi coronatur. Aquenfibus etiam ad eum Venientibus, priuilcgia plura dedit, amp;nbsp;Vetera confirmauit.
ANNO eodem Philippus rex Frä-ciæ in menie Auguftoapud Nogetum fegis obijt,amp;Iohanncs filius illi luccef-fit. Sequent! anno Iohannes rcx in cu-^quot;J.riam papx venir, amp;nbsp;duodccim cardinales creari procurauit.Veium rex An-glix Juper promotióevniuslcribcs,nihil obtinuit: indé exalpcratus, omnes m rcgno luo perPapam promotos ad bénéficia, cxpulit,amp;fub pœna lubmer-fióisprxcepit, nè quisinibi litcrasapo-fioheas excqueretur qualcunquc. Gef. fitbella cum Anglo Iohannes aliquot inito regno infeheilfima.Eodem anno natus eft Carolo imperatori fih’ ex duels Suedi filia vxore tertia, qui vocatus «ft Vucnceflaus.
ANNO Domini 1551. Carolusrcx ’uuit marchionem Ludouicum Bran-deburgen cótra occupatores Marchix, quos omnes banniuit.vicifsim aut marcbio lanceam, clauos, pattern crucis, amp;aliainfignia imperialiapcnèsLudo-üiciunimperatorempattern luumreli-fta,Carolorcgi præientauit, cautione recepta, quód vel in Francofordia vel Nonnberga hæc reponeret.
ANNO 1552.Ludouicus marchio Btandenbutgenfis, Bauari filius, loro-tem fuani Elizabeth (peciofilfimam dc-Iponlauit filio Malcini Canis Scaligeri Vetonenfi, plurimos cum eodéltabens
GENERATIO XLVI 397 filios,qux mortuomaritopofteaanno
Domini 1362. Vdalricocomitiin^iv- mÏvuktt tCttt6fr^nupfit,exeoq; Eberardumco- bergen, gnomento Pium generauit. Vdalricus veró prçdiélus in acie prçlq apud oppi-du imperiale Vuilaeftocci(us,rtinfe-riùs diectur.Et ipfa aliquató poft mori-tur,ac in ECclcfia collcgiata S.Crucis in oppido Stutgardien, maximo cum honore lêpelitur,in qua amp;nbsp;beneficiu fun-dauit.Idem Ludouicus marchio Bran-denburgen,fertur Marchiam Brandenburgen vendidifle Carolo regi Boerniç amp;Ro.imperatorijqui earn reliquit filio fuo Sigifmudo,qui pofteàimperator fa- Sigifmud«* dus.FtidcricüBurgrauium Norinber- «V^J’^ geü.de ea inueft.ui1 in condio Con- ’‘“*^ ftantien. vbi de hoc pleniós. IfteLudo-uic’ cx'Marganta filia ducis Carinthiæ amp;comitisTirolis, genuit Menardum, qui fine prole obijt.
Eodem anno mortuo Clemente amp;nbsp;Auinione fepulto, eo in loco 16. Kalen. Dccembris creatus eftlnnocétius 6.pa-triaLemouicen, Stephanus antèvoca- ’P*^** tus, procurator primo, moxepilcopus Clarimontanus,dcindè C3rdinalis,nüc fummus pontifex fadus. feditannis x. vir integerrimæ vitæ, qui poft corona-tionc multas referuationcs à Clements faóasreuocauit, amp;mandauitrub ana-thematis pœna, vt bencficiati adEccle-fias fuasproficifcerentur. dicebatenim oues à proprio paftorceuftodiridebe-re.Impéfamdomcfticam tam fibi quam cardmalibus moderatus eft.Prçtereà fa-cri palatij auditonbus lalariainftituit, nc muneribus corrumpcrentur.
Huius pontificis temporibus domi-natum vrbis Romç arripuit Francifcus Barócellus, quem pauco quidc tempore tenuit, exius pontificis authoricate ciuiumq; tadione.Hic papa compofuit *hiftoriam de clauis amp;nbsp;lacea Chrifti,ad petitionem regis Ro. Caroli, amp;nbsp;magna indu! gentil dedit célébra ntibus amp;*per-agentibusin regnoBoemix.
ANNO prxlcripto Carolus rex Germanorum futurus imperator, circa feftfi S.Michaelis archangeh conuent« principum regnicelebrauitin Vorma-tia,vbi nuncius aderatfolennis,archi-epifcopus quidam impcratoris Grxco-
LL rum.
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. 5:^8 rum,quiCarolomuncraobtulit,amp; pa-ccm optauit. qui inuenitur habuifTe duas vxores. gc-nerauitautem Carolum,qiié fecitdu-cem Nortmaniæ: gcnuit amp;nbsp;Ludouicu, quem creauit ducé Andcgauix.Iohan-nem quoquc duccm Barri, amp;Philippû pofteaducemBui gundia!:.Priores duos fu/cepit ex Bona fiba Caroli imperato-ris,poftcriores exlobanna filia comitis dcBolongia.Genuit ex eadem lohanna duciRam Mcdiolani lohanam, quç ge-nuit Galcatiurn Mediolani poftea du-cem. loha/ines autem ifte rex capitur in bello à rege Angliæ, de quo dicctur infrà. De ducibiu Exhoclohanne Aurelianorum du-Autehanis. cûordoeft.nam mortuolohanne,Carolus filius cognomento Sapiens, rex Franciç, gcnuitLudouicum ducêpoft-eà Aurelianen. Hic Ludouicus duxit vxorem lororem Galeatij ducis Mediolani, amp;nbsp;gcnuit ex ca Carolumducem Aurelianen, ifte Ludouicusoccifus eft Pari(îjsopera(vtdicitui)ducis Burgun-' dix Iohannis. Carolus prædiélus duxit vxorem Ifabelem filia Caroli régis Fra-ciæ Beneamati, relidam regis Anglia:, gcnuit^; ex ca filium qui duxit vxorem nliam ducis Cleuenfis, ex qua natus eft dux lue Ludouic’ Aurclianeh vltimus. Burgvndix Fuêreex eadem natione amp;Burgun-duces. dix duces,Philippus filius loha mus régis Francixjfaiiuseft Burgundiæ dux anno 1364.hic genuit Pluhppum comi-tem de Nyueres, Antonium ducéBra-bantiæ, amp;nbsp;lohannemducernBurgun-diæ. ifteIohannes antequàm elïet dux, duxit copias aducrsùsTurcum, et com-miflo prælio captus,tandem hberatus redijt. Mortuo pâtre dux fadus, occi-dit Parifijs ducem Aurelianen, amp;nbsp;ipfc pofieà occifuseft anno Domini 1407. Keliquitautéfilias, ducilïam Auihiç, duciliam Subaudiæ,comitiiram Hollâ-diæ,amp; Pluhppum ducem Burgundiæ. Hic Philippus fuit valens in armis,pru-dens, amp;àiuis lanélè 3m3tus:quo mortuo, fuceelfit ei Carolus, qui occilus eft in prælio prope Manien oppidum Lotharingiæ, vt dicctur. Reliquit fi-hamMariam, qux matrimomo locia- |
ta fuit Maximiliano archiduci AuftiiÇ, Fridericilmp.filioJmperatori nûcRo. Hinc amp;nbsp;Àndegauiæ duces numera- j^^j^ tur:Iohannesrex Franciæ ex Bona vxo-due«, rcgcnuit Ludouicum ducem Andega-uiæ,qui Ludouicus duxitvxorcmfilù Roberti regis Sicihç,cx qua genuitLu-douicumpofteà regem Siciliç.Ludoui-cus iftegenuitLudouicum ducem An-degauiç,amp; Mariam vxorem CaroliBeneamati,amp;Carolum comité de May-ne.ifteCarolushabuit filia ducilïam de Nemones, amp;nbsp;Renatü filium comité de May ne,regem Siciliæ.LudouicusquO' que gcnuit Renatum regem Sicihæ,*’ gcnuit Margaritam vxorem régis Angliæ,amp; lohannem ducem Calabriç.ha-buit amp;nbsp;filiam nominelolandem, qux fuit maritata comiti de 'ÎBlbcttlOtltAn-dèdelcendit modernus dux Lotharingiæ Renatus amp;nbsp;rex Siciliæ. Rediturusad hiftoriæ lencm,Suitcn primam confpira’tionemexequar. con-iunda funthis nonnulla eius rei, qn» pofteriorib’annisgcfta lunt, vtIcéior, ctfi tù/j infiaf Ti^iXonCavo^ô-, integriorc narrationc remaccipiat. Circa hæc tempora Lucernen rcbcl-lantes,leSuitenfibus adiungunt, qui-bus paulopoft cum Suitenfibus Zug, vallis Vraniæ,fed amp;nbsp;Glaren vallisatq; Bcrnen,pari voto confœderantur.De-mùmThuricen cum hisfœderaincuut, faluo tarnen iure imperiah, cùmciui-tas fit imperialis, amp;nbsp;Tlnnïccnipfi co-mitem vnum de J^abfpurß pridèm oc-cidcr3nt,quem filius luus lohanncsde ^^abfpUfß vindicate ftatuit. Igiturin vnum coadi!nati,qui no-Ob^ ^, élu Duregum comiti traderekintpo!-^“‘ ’ liciti, ciuitati nodeclanculiim appro-pinquarunt. AtThuricen præmoniti, præparatis infidijs, mulnsmilitibusoc-cifis,comitem capiunt,pioditorcsq;etfi non potucrint exequi promifia, tarnen rotatilunt. Igitur anno i3)ï. Albertus dux Au-ftriæobfedit Duregû,habuitquc,vtrc-fertlac.de Mog. inobfidione duo milita galeatorum amp;nbsp;iO.milliapeditum/ï fuis auxilianbusi!]; copies comitum de SDirtcmber^/dc Jpohdikny amp;nbsp;epdeo-porum Argentin elt; Balilcen, necnon |
|
A NATO CHRISTO Cluitatum Fnburgen amp;Bernen.In par-ttVero Thuricen confoedcrati erat Sui-jenfcs,vallis Vraniæ, ^nöCrualt)fn/amp; ^ucernen. Poft lógam obfidioné com-pofitio interuenit, quod Thuricen de-“frent relaxarecomitemlohannem de o. f3rcere,amp; liberum emittere, duciq; rc-^ituerc vallcm Glaren, Lucernam amp;nbsp;2ug,quæ quidem pax à partibus iura-f’^coii. ^^‘^“jatque obfidio Joluta. f^o. Verùm pofteàmaioremfecêre ligam interfe Thuricen, Bernen, Suiten, Lu-tci'n,Zug, V nderualden, valles Glariæ ^Vraniç,propter que anno 1357.venit m Alfatiam Carolus rex Ro. ad querelas ducis Auftriæ. indè ptofeftusDure-gumintrauit,cosq; à dida liga reuoca-fctcntauit. Refpondebant autem Thu-ricen,paiatos fequidé facerequicquid dc iure poflent, velknt tarnen à corifoe. ’Ictatis iuis nó fèpai ari. Ait Carolus rex Tliuriccn(ïbus,quoddeimperio eftent, neetalem ligam facere rege inconfulto poflent. hiafterebant, fe iuramenta fe-wèlprxftita leruaturos. Quart cumrexaliudnó poflet, tra-ftire cœpit cum ducibus Auftrixjfi vc-lt;lerevellent Lucernam, Zug,amp;Claris inipcrio. Scd dux Auftriæ qui turn prç-fmserat,ira percitus,diccbat le potiùs dnerc veile aliquid à Cæfarc, quam Cua ^ducatu alienate; quodqueCælârpro bono pacis excogitaucrat,duci difpli-cuit,lmpcrator tarnen nó minus requi-fiuit imperiales ciuitates, contradisq; copijs vna cum duccobCeditDuregum, omniafcrè vaftans.acciditautédiequa-dam,dum pugnandum foret,quod epi-Icopus ConftantienGs diceret Sueuos debere cxercitu prxcedere,cui dux con-tiadiccbat.amaricati ob hoc Sueui,eue-l^igiorecefterut.deindèCæfar. demum dux compofitionem inijt, obfidionem lolucns. Verùm dcducib’Auftriæ amp;nbsp;Suiten, eorumque confœderatis,refert Eberar-dus Muller, quod anno i375.fecerûtcon ÄHfœderati ligam cum duce Auftriæ Lu-e’poldo,quôd durare deberet ta. annos, k in qua tarnen liga non crant Suitcnlês ' côprçhenfi.Deindè anno8î.(upraijoo. venitDurcgûpræfatus dux Lupoldus, amp;honorificè cftfu(ceptus,qucm eines |
GENERATIO XLVL 39? vfqucad Otoperfu^l conduxerunt, quó etiàm Suitenfes vencrunt,rogantes du-cem vt telonium inOÏtipcrfupfipfts re-mittere dignarctur.Nam per villa @Ul^ ex dido oppido itereft ad Longobar-dos;quibus tum duxaflenfit,indc rece-dens:eisq; terras fuas commendans,ro-gat vt ofhcialibus fuis amp;nbsp;terræ fè abfen-tein neceftitatibus adefle vellet quouf-quèrepedarct: quódamp;fefidelitèr pro-mifcruntfaduros. Mandauit quoquè fubditis fuis dux,vt confœderatis placi-ta facerent, amp;nbsp;ligam acpacem cum eis fidelitèr obferuarent, amp;hacbona cum fpereceffit. Deinde in vigilia S.Thomæ eiufdem anni deliberauerunt Thuricefes per in-Gdias capere oppidum Dtäpcrfllpfcianc enimeo dienûdinæ. Vndcaliqui Thu-ricenfes fub colore vendcndi amp;nbsp;emendi intrauerunt oppidum;erant amp;nbsp;nónul-11 prolcripti à Durego in Dï^pvrfupf/ quosoppidani lufjoedos nonhabebat. Sed Deo volentc infidiæ detedæ fucre, ità quód nil attentate auf funt.Thuri-cenfesautem paulatim vtquifq^ venir, ità abirc fensim curauit. ANNO Dominil382.indielnno-centü Lucernenfes præter fpem omne, clam ingrelb funt oppidum Oïotfnbfr^ ea hora, qua Hermannus de ©ronot-bet^S: oppidani inparochialiEccleha olhcijs diuinis intererant.erat enim pa-rochiaextra murosfita. fadaautéfunt hçc pace amp;liga durante,amp; cum rumor peruenifletad Eccle(iam,fitconcurfus ad oppidum,quod Lucernen clauferat. Tandem muros oppidi vallat, caftrüq; adlólum vfquedeftruunt. Hoc ex fado pace Gc per inGdias ru-pta,lcquütur ab vtraq; partecædes,incendia,va ftationes mileræ amp;nbsp;lamenta-biles.Paulopóftdefeceruntillide l^llC-hbUC^dedominioducu Auftriæ, amp;nbsp;fa-dilunt ciues inLucerna.Similitèrde-feccrunt à luo principe Auftriç duccil-11 de (3fmpacéi amp;fadifuntciues Lu-cerncnlcs. idem fecerunt Maienbergen, ità quód Lucernenfes dominia ducuni Auftriæ præ cæteris vfurpare curaue-runt, contra Deum amp;iuftitiam;poftea conuenerunt confœderati in oppido SVJaÙnbfr^jVcnitq; aduocatus ducis cu EL a ex- |
lOH. MAVO GHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
cxcrcitu,volens,fi pollet, vindida face-re. Quo vifo,ex confœderatis excurrunt tumultuariè, ex quibus interfedi funt centum amp;nbsp;80. viri, rcliqui aufugicntcs in oppidum,fufpicionè contra oppida-nos concipiunt,atq; incenduntoppi-dum,vicilïïmq;vaftaucrunt ducales,amp; incendia prçdasq; fecerunt,totaq; pro-uincia conflagrabatur.ad modicum deinde treugç fadçfunt,fed male feruatç. ANNO Dominii38ï.iteriimlisori- L'jpoldiif Sempach obfidet« turinterLupoldum ducem Auftrix amp;nbsp;Thuricenfes,eorumc|ueconfœderatos. prxtédebatdux quód fuoshominesre-cepiiïent contra promilTa,amp; quód ali-quas terras fuas occupâlTent.Contradi-cebant conf«dcrati,airerentes fe priui-lcgiatos,quódpolfent quollibet homines in dues rccipcre. conquerebantur autem, quód officiales ducis cos multis affecifientiniurijs. Durate itaq; bello, cofœderati cepe-runt gug/ßempac^/Ototcnberg/l^nt* (ibUCly Glans,amp; nónulla alia loca,va -ftauerunt infupd terra ducis fine celfa-tione.Qua de re dux cogregauit exexci-tu feptingentorü lanceatorum, cumtj; duxitaduersusoppidum ^fUipcïC^/in cuius prxfidio multi ex cofoederatis ex-pedabat. Superuenerunt etiaillis alix auxiliäres copix,vthabcrent duo millia pugnatoru, vndè finè cudationeegre-diuntur, amp;hoftibus copiantluïfaçiût. His vifis,dcfcenderunt nobiles in cx-ercituducis deequis,amp;finè ordine ag-grelh funt occurrentes. erant in parte ducis multi adolefcctes inexperti,quod no parus iaduræ caufam præftitit.pu-gna enim fada, calore folis amp;nbsp;armis fa-tigati nobiles,dum ad equos redire ten-tabant,fi ufti a tarnen, ferè omnes occifi funt, amp;nbsp;nemo captus. Duxetiàm ipfc Lupoldiin- Lupoldus in aciepcrijt, amp;nbsp;cum eo Johannes de^^c^fcnfldUl/ Othomarchio de J^JOf^bfrg/lohannes cornes dc5nr^ peuberg/duo comités dcXi(rplt;nK/ lo-hänes amp;nbsp;Vldaricusde J^afcnburg/ Niger comes de ^oJkm/ V ualterus de ©f-rol^CCf/Fridcncus de ^0nprdJ/amp;plu-res alij nobiles. Ex Sucuia Othmarus Truchfes de ^BdlöpUÏ.^/ Albertus de OïfCfjbfrg/Cunradus VCm @1410/ amp;nbsp;nónuUiahj quoru nomina nóconftat, |
SucccffitLupoldoduci filiusrefcr^^ nomen patri$,vindicarcvolenspatrenij fnq; helium atrox anno falutis noftr^ ijSk Atdum Iohannes Comes de^ff' Ïgt;fn6fJ‘^/amp;Donatus comes de Xorff^' butß/ habetes tria millia pugnacorum, quodamdie vallcm ingiediuntur Gb' renfern, vaftantes ac proterctes vniuefquot; ^|^| fa,intercà conuertêre Glarenlcs amp;nbsp;Sui- nJ^ , tenfes vfq; ad mille viros,virilitèr inua-dentes hofteshincindèpalatos, amp;exei$ mille amp;nbsp;ducentos intcrficiüt,obtinuc-runtq; duodecim vexilla. exrufticis v^' rorix centum cxfilunt.infupèr victoria potiti,expugnant oppidum ^ffff'* vbi fugatis multibus, inueneruntaiH’^ corum omnia. ANNO Domini q$5.rex Carolu’ cumprincipibus Alemaniç amp;Boemç, amp;nbsp;cum inclyta vxorefua,inmenfela-nuario iter arripuit m Italiam ingenti Italorü fauore,atq; à Carrarien, Gon-zagis, VicecomitibusC]; perbenignè ex-titit fufeeptus. Mediolani vei o cu con-iuge fua, allata corona ferrea, quæ c^ |,('' inEcclefia ModocCenh, apudlänäun’^iii*'^ Ambrofium per Mediolanenfem archi- aitof' epifcopum coronatus eft,vbiilli Vice-comités debitam iuraueruntfidelitaté. Indé Plias abiens,honorificè enrufee-ptuSjin qua ciuitateper totum Fcbrua-rium paufauit,ibique legatos Senenfiti, Volatcrranorüjtotiusqj ferè Hetruiia: obuios habuit, veneruntq; Florentini, eidcmfidelitatcm quam imperatori de’ bebant, prônâtes, vt amp;nbsp;lacobus fcribitj fupra cétum millia florenorumpropi-nârunt. Quandiu autem CarolusPiU^ ftabat,claues omnium portarum infua habuitpoteftatc. Deinde Pilas rdinquens,ad vrbert tendit, approximans vrbi, fenatoribus, confulibus amp;nbsp;populo Ro.in Capitolio cógreg,nis,vnLis ex fenatoribus oratio-nemhabuit ad populum;Eccè,inquit, rex tuus venit amp;c.Et hortabaturpopu-lum,vt regem debitis oblêquijsrecipc-rêt.Rex veró anteportas vibiscquodc-Icendens, pedes ingreditur, nobilico-mitante caterua. Obuiabantenim il-h fenatores, conlules amp;nbsp;Romanus populus, amp;nbsp;tanquàm deuoti imperij regem ac reginam gloriofiliimc recepe-rmit. |
A NATO CHRISTO
’'unt.deindè in die S. Pafchac infra Mif-f^rum folennia rex ipfe cum coniuge ^mcoronatus eft ab Oftienfi cardina-
pîmiffo, præftito folito iuramento, ^'ftrefertBlondusfequaccsquc,quód ^icconditione admiftus fit,vt neq; Ro %, ^æ^neque in Italia diutiùs moraretur.
S.
*^Nerium Foroliuienfem,imperialem tunc notarium,fie fcribit:Omnispote-ftas impatiens confortis entjCuius rei fi lt;]uaantiqua nonfi.ifficerent,vercor ne tweens nobis exemplum cafus attulerit, nèiam pontifex Ro. principem Roma-Uum Romx efte vetuerit, quod fama loquitur,is nunediadematecontetum acimpcrij Rom. titulo, non folum pa-titur, fed iubet: amp;nbsp;quern diciimperato-fem finit,imperarc nullo modofiturus tft. adipfumveio Carolum Petrarcha fie dicit:Nelcio quid Ro.pontifici pol-ficitus,iureiurando interpofito, quafi muro valido feu monteinuio, eo ma-nèvrbis aditu prohiberis. Quaenam ifta fiuperbia eft, principem Ro. public^ li-l^eitatis authorem, libertate priuare? cuius efle debcrent omnia, ipfe non fit fuus?
Eodem die Pafehæ ad vefperas Cefar fieri fecit eoenam magnam infra fepta Ecclefix Lateranenfis: qua coena finita, cum fuis exiuit ad campumiuxta S. Laurentium,amp;ibï paufauit feria fecun-claPafchx,colloquialt;^|;habuit cumfe-natonbus ac Romanis fecreta. feria vc-rotertia profeduseftad ciuitatemTi-lgt;urtinam,abilloloco venit Senas,deinde Pifas, reuerfus poftremo in Ger-maniam.
SJi,, Fuithis temporibusin Italia Aegidi-'^ nsHifpalenfis præful cardinalis à Pont.
Max.innocentio componendæ Italix Conftantinopoleosq; caufa miffus.Re-ccpit is oppida Caroli Imp. auxilio in Romandiola multa,a tyrannis nuper opprefla.Et ex Italia egrelfum Carolü, aiuntnonnibil effepalfum malia Vice-comitibus, qui, fiucGalcatiu,fiueßcr-nabouem putes, poft hæc tempora late dominatum fuum prorogarunt.
ANNO ij^ó.fada cfteclipfisfolis amp;nbsp;lunXjfecuta eft magna mortalitas, ter-
GENERATIO XLVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401
rxmotusq; maximus,itavt inpartlbus Rheni plura caftra,turrcs amp;nbsp;domus cor-ruerent.ciuitasBafileen, amp;nbsp;eiusEccIe--fia vehementer coneuffç funt.
Poft hæc tempora iudicabatur Spi-ræ beghardus Bertoldus de 0Ïor6ac^/ Errore» bic anteainHerbipoli quofdamarticu- Bertoldi los reclamauerat, videlicet quod Chri- Rorbastfi. ftusin paffione fuaficfueritapatrede-relidus,quod prç nimio dolore dubita-uerit, faluarf nc animafua deberet. Sc-cudus articulus, quod Chriftusin cru-ce propter nimiam paffionem amp;nbsp;dolorem, malcdixerit beats Mans virgini. Tertius, quod maledixerit terræ quæ fufeepit eius fanguiné de cruce.propter præmifla fugiens, ad diœcefim Spiren venit, vbi articulos hos veros afteruic. addiditctiam,qgt;homoin hac vitainta-tum ,pficere poffit, quod nee orare,nec ieiunarceu oportcret.Irem quodlaicus illuminatus poffit plus proficerein do-ccndo,amp; plus fit fibi credcndum,quim euagelio,autdoóloribuslacrxfcriptu-ræ. Item quodhomo deuotus in perce-ptionc cibi communispoffit percipere tantam gratiam ac fi accipereteuchari-ftiç facramentum.amp; quia rclapfus,tra-debatur curiæ feculari, amp;nbsp;eft incine-ratus.
ANNO Domini ijöo.Eberardus comes de ^IrtfOlFffil, præfes Sueuiæ ^f’^rarJui leu aduocatus prouinciahs luper 24.C1- bergen bel-uitates imperiales à Caroloamp; antecef- lo à Carol® foribus fiusimperatoribusconftitutus, cepit eafdem ciuitates illicitisexadio-nibus prægi'auare, fuper quo ciuitates apudimperatorem remedium quærûr. ■ quarè imperator de his exceffibus amp;nbsp;nó-nullis alijs comitem redarguit,amp; quod ceffaret, ei præcepit.Q^ç omnia comes contemnens, ligam cum ducibus Auftris fine exceptione imperatoris fecit. duräteitaq; rancore, multi fe principes interpofuere,quçrcntcs partes compo-nere,fednil protecerunt. tandem ciuitates per Sueuiam orabant imperatoré, vtipfis capitaneumdaret, amp;luisexpcn-fis fe vcllent vindicate.
Tune imperator dedit eisducé Ru-pertum Bauaró, amp;nbsp;præcepitnihilomi-nus ciuitatibusin ripa Rheni, illis au-xilia mittete. Vndèantefeftum Aflura-
LL 3 ptio-
-ocr page 418-lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
ptionis B.Mariç virginis,imperator có-rradis copijs, cum regibus Vngarise amp;nbsp;Lituaniæ, amp;nbsp;pluribus alijs fidelibus amp;nbsp;infidelibus venjtNorinbergam,ducens incxercitu fupra tria millia galeatoruj cum quibusdefccdit, amp;nbsp;oppidum 3ktt obledit, quod olim comités de iOrtUt-glt;tï pro lo.millibus florenorum comi-ti de ^Ûtem^erd impignorärant. Quo cuido, ad ^^hUßen profedus eft. in-tereà Rudolphus dux Bauariæ cum ci-uitatibus luper Rhenum affeendit per vallem comitis ^abVf^dU didam,quæ-dam caftra deftruens,amp;30. villas expo-liatas igneferroi^uc vaftauit. Marcbio vero Baden, à Carolo vocatus, venire rccufauit,afterens confanguineum luu nolleimpugnarc. Refert Chronica S. Blafij, quad Carolus imperator in dieS.Auguftiniob-0d)er»v ^«^e’'’t oppidum @C^ornÏ)Or|f/dux vc-fcprff, 10 Rupertus comes Palatinus obfederit oppidü ©tOntn^ftt.AuguftenleSjCon-ftatien, amp;nbsp;alix ciuitatesobfidionecin-xerunt oppidum ©oppitt^fH. tandem pacismentio fada eft.epilcopi emAu-guftenhsj Argentinenfis,amp; Spiréfis,co-aftumptisidoneis hominibus, concor-diaminhunc,qui fcquitur,mpdiim fe-ceruntrQuód icilicet comités de ‘ïCnf# ttrtlbcrßligam quam fecerunt cum du-cibus Aubrix, caftaient, Leidem renû-ciarent, quam imperator dicebat cótra fefadam, quodq- reftgnaretimperato-ri aduocatiam imperialem fiue prouin-cialem ciuitatum imperij per Sueuiam, cum omnibusluribus fuis amp;nbsp;munimé-tis.Itcm quód omibus impcrio iubditis, coraimperatore veliudiceab eo deputatöde iuftitia refponderet. Hoc modo deberent etiam ftipendiatiab eis amp;nbsp;au-xiliares facere.lté quód non deberet cot mites, barones, nobiles aut minifteria-' lesimperij contra imperium códucere. Ire comes de ^fff/amp; Pincerna de iintlt; purg,amp; omnes alij partium comitis,deberent gratiam imperatoris plenam ha-bere,ducibus Auftrix dûtaxàtcxceptis: econtrà omes partium imperatoris comités deberentlaluos atque lecuros di-cere, amp;nbsp;quód vniuerfi captiui abvtra-q u e parte detenti, deberet i ndem nes di-mitu, Item caftra amp;nbsp;muniuones corai- |
tum ac feruitoruluorum cuidx, debc-rent fine eunedationereftitui, excepta Hilxpl*' oppido2ftfrt cum attinentijs, quoddc- dura, beretcum imperio manere. Nonnulla quoquè alia deberet refignare^de quib* omibus refert chronica ad S.Blafiü, cas refignationes verbo, non autre,fad3S. Nam poftea anno ij/j.didus cornes nomine Caroli imperatoris, à ciuitati-bus imperij per Sueuiagrandemexegit pecuniâ.Et cùm recufarentdare,c5gre-gato grandi exercitu ciuitates multis^ damms alfecit.tandèm concordia non-nullx cum comité facientes, pecuniafc daturas promilêre. nam Vlmen dedcrut 51. millia florenorum, Eftingen ij.inil-lia,9{otUlfio.millia,lXuftingfni5,millia imbOU lexmtllia,Conftaua^o.miHia, impetratis q uibu (dam pri ui 1 egijs. Volebant tune nonnullimipcrato-remilliscomitibus Jólatij acrecompé-fte caula exadam omnem pecuniam di-mififte fecundum eandem Chronicam. famaenim crat,vtlacobus Moguntin. refert,comités ex refignatione aduoca-tiæ prouincialis aliorumq;,necnon ca-ftrorum amp;nbsp;terrarum vaftationcannua-tim in jo. milbbus florenorum fuiffe damnificatos. Eodem quoquè tempore, vt fertur, jjji,^, aduocatiamonaftcrij SÖïu(broff,comi- monatb tes ipfi refignare coaóti lunt,qua poftea “““' comes Palatinus obtinuit,amp; hodic pol-fidet,anno tarnen I5o4..beilo recupera-tum eft (ub rege Maximiliano à duce Vlrico de dBirUmbcrj, queadmodum pleniùs dicetur iuo loco. Pofteà imperator coadunato exer-citu,parabat ducere contra ducem Au-ftrix lam in concordia exceptum. hoc compcrto,dux per mediatores fe amica-biliter compoluitcertiscapitulis, inter quæ vnum erat, quôdduxomeni ligam in qua nan elïetexceptum lacrumimperium,deberet abolere,lalua liga quæ inter iplum imperatorem amp;nbsp;regem Vn-gariæ ac ducem Auftriædudùm contraria erat ad defendendum terras eo-rurri de limites. Item idem dux deberet imperio facerc iic habere omnemrcue-renciam,obedientiam amp;lubicdioncm, prout luiprogenitores fecifledinolcü-tur. item h imperator ad partes Lom-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bardix |
|
A NATO CHRISTO bardix proficifci vel aliquos mittere Vellet,omnes paffus,ftratæ amp;nbsp;viç debe-fenteis efleapertæ, omnisque fecuritas adeflc.Itcm duxdeberetomnes comités, barones, nobiles amp;nbsp;miniftcriales facri imperij ab omnibuslegibus, promiffis, iuramentis amp;obligatióibus liberate, amp;nbsp;adiinpcriûrcmittere.Nec epifcopos vl-los aut abbates aduersus imperij iura inter fuos referre, etia f tales libéra vo-luntate fe vellet lubijccre. Ite dedit lite-tas,in quibusrccognouit Icin Sueuia et Alfatia ducê non elfe, amp;nbsp;in Palatinatu Rheni nullum penitùs ius habere. ANNO Domini 1359. Carolus Imp. in ciuitate Moguntina cu archiepifeo-pis Moguntih, Treueren, amp;Colonieh, nabuit colloquium.mifit enim Innocétius papa legatu fuu epifeopum Calua-cen pro fubfidioCamerç,etdedit ei po-teftatemddpefandi cum clericis ad beneficia curata vel fine cura, addignita-tcs aut officia,quæ minus canonice hâtèrent aut fuifient adepti, cum frudi-bus inde perceptis.Erat ibi etiàin Saxonia: amp;nbsp;Bauariæ duces, vocauitq; imperator legatum,et audiuit eu ndem fuper commilfis. Quo fado, dixit imperator: Domine legate. Papa mifit vos ad Ger-nianiam,in qua magnam exigitis pecu-nia,lêd in clero nihil reformaris.Adfta-batautem propè Cuno de ^alcfdlfbm canonicus Eeelefiç Moguntinenlis,cû capitioprecioló,auro amp;nbsp;aureis atq; Cencis ligaturis confuto. Cuiimperator; Prçfta mihi capitiü tuu. amp;nbsp;depofito luo capitio, imperator induebat capitium Cunonis,(uumq; vilius Cunoni dedit, dicens principibus: An non in capitio Cunonis,finulisfum plusmihtiq clen-co^ deinde reftituit capitium Cunoni, vertitlt;^;fe ad Gerlacü archicpilcopum ^quot;bdMoguntin,amp; ait:Dominearchicpilco-ijjiff^m pc,vobisprçcipim’lubea fidelitarc,qua ’^Q^'^ adftringimini,quaten*reforme-*quot;'' tis clerum veftrum, vtabulum in vefti-bus, calceis,capi]lis ac vitæ v(u tollanr. Quodfi nonfeccrint, mandetis frudus beneficiorum fuoru occupari, amp;filco noflroprxfentari,quoscum voluntate paps in honeftos cóuertem’vfus.quib’ verbis ita finitis, paulopóft Icgatus papa: nauéintraujt,amp;finc mora quafilu^ |
GENERAT! o XLVI. 403 gitans,ad ciuitaté Colonien nauigauit. ANNO Domini tjóo.circafeftum S. Martini Innocétius Papa per literasfu-as comifitcolleöioncmedietatis omnium fruóluum, beneficioi um vacanti-um amp;nbsp;vacaturorum in cinitate amp;nbsp;dise-» cefi Spirenfi,Iohannide ©«ïfUCramp;cano-nico Spirenfi, perbienniumad Came-ram Apoftolicam referendorum. Carolus Imp.çlarus habitus eftjflifi quód,vt aliqui ('cribunt,Boemici regni gloriam magis quam Ro.imperij quçh-uit.Fuitenim vir magnorum opei û^qui regnumBoemiae turn religionis cultu, tumlegumac bonorum morumdifci-plinailluftrauit. Nam fchola liberaliö j^quot;^ artium ab eo in Praga creda eft, noua ciuitas mœnibus cinda,palatiû regium magnificennlhmè exçdificatû, mona-Acnamulta fundata, arces conftrudx mirabiles,corpus S.Viti detulit Praga, Ecclefiam Pragenfem ad metropoliti-cum decus crtxit,cum anteaMoguuti-nopontifici hibicéta fuiffet. Caroli tépore Icditio magna orta eft ' Norinbergç;adhçrentibus cm conhlia- ^Xfcdiüó. rijsetoptimatibusCarolo plcbeia con-cio contrarium fenfit. Erant fadionis huius authores quidam de colli gio fa-broru Capnbarba:, vulgó ©dóbarf di-di.induftria tarneCaroJi (edata elthxc fadio.Depofitisemm conuenricubs amp;nbsp;collegijs arttficum,que vulgó ^unfftCU appellant,tanqmonopoliü lemmanti-biis,in mihoré politiam vrbem reduxit. Macellariorü aûtcollcgiû,qui3 Caro-lo conhliarijsq; adhçfit,perpetuo quo-da ludo camispnuq priuilcgiauit, Carolus grauitèrtulitauû fuum Henneu. 7.qui Roberturegem Siciliæ iuftè per-(cquebatur,fuifïe ludibriohabitu. cita-ueratem Robertu fuper pertinentibus ad imperium, amp;nbsp;eum non coparentem condemnauit,q fenrentia calla Icgitur in Cle.paftoral.delen.amp;reiu.quamde-darationé et omnia alia,quç ledes Apo-ftolica cótra prçdidû Hèricum lmp.amp; in prçiudicium imperij attetauit,vo}uic imperator ^ Innocentius Papa reuoca-ret,et qidehnita perfuum auu mancant in vigore,amp; fuper lus duos iolénes nu-cios mitteredeercuit,videlicet arehiepi-fcopum Prägen, d lob. de AiCC^tOlbcr^ i-i- 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^- |
|
04 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. cpifcopum Argentinen, qui nuncij rc-portabant imperatori refpófum ad No-rinbergam à papa,qui fcripfit quód ipfe vellet cum principe dies fuos ducere in p3ce,amp;in omnibus fe votisciuscofor-mare.HæcIacobusdeMoguntia. tarne cooftitutio manfit. ANNO Domini »36».Eberardus comes in ^trtewberda magnum habuit berg. Vrbinu» f. papa. mento ac haftiludijs alijsq; (fpedaculis, Sophia filia proeo quód filiam fuam Sophiam duci co. Vuirte- Lotharingix copulauit. fuerat in nu-ptijs Albertus dux Auftriæ ac alij prin-cipes,comites,barocs,amp; nobiles, eratq; fons arte fadu5,vinum largitèr fundés. Inuitauerat autem idem comes impera-torem,qui etfi voluntanumfe obtule-rit, poftca tarnen audito quód tantam hominum congregationem faceret,vc-nire(vt fertur)formidabat. A NNO ijój.Innoccntio d.mortuo, Vrbanus quintus,patria Lemouicéfis, Guilielmus antè dièlus,Abbas S. Vidons Maffilienfis exdiui Benedidi ordi-ne,abfensamp;apud Vicccomites in Italia Icgatus degens, luffedus eft. Sedit annis odoamp;menfibusquinq;. Voca-tus itaque Auinionem , pontificatum iniens, vir fingularis virtutis, ingentis animijftatimadbbertatem Ecclcfiafti-cam animum adijcit. Aegidium enim Hifpanum,virumprxftantem,in Itali-amiteratocum fummä authontatc 1e-gatum mittit,qui ita Ludouicum Gon-2agam,Nicolaum Eftcnfcm,Francilcü Carrarium,initis fœderibusin Viccco-mitem Bernabouc,quiiam in Lógobar-dis grallabatur,concitauit, vtin prçlio abluslupcratus Sefaucius ægrè aufu-gcrit,amiflo in bello filio,multisq; fua-rum copiarum captisducibus. Permoti autem calamitate Viccco-mitum,Franciæ, Anglix ac Cypri re-ges,legatos ad Aegidium mifcre roga-tum,vt Vicecomitibus pacem reddcret. Quodfadu eft, nee diuturna pax fuit. Ita tarnen vincenteEcclefia, defedi re-diêrc ad obedientiam.ea cùm eflent Vrbano nunciata,Italiam inuiferc confti-tuit.Venit ergo quarto Pon. fui anno, queminitinereAcgidiusadijt,prouin-djsq; amp;vrbibusacarcibus traduis, Ic-gatione (vt petijt) eft dimiflus. Et cùifi pontifieem Lateranum vfq; coduxiHet, Viterbium reuerfus eft, vbi tertio poft menfeobijt. |
SJtiJ''* Per idem tempus Brigitta vldua*ger-manaSuedi3cprouinciæ,ad Vrbanuni Pont.vcnitproconfirmationenouçre-ligionis quam inftituit,mulierum atq; virorum.venit autem cum religioló amp;nbsp;boneftilfimoapparatu ad Vrbanum,i quo eft benigniffimè fufeepta ob cius fanditatc atq; propbetiam, regulamqj cius confirmauit.Huiufmodi tarnen re-ligioisprimumauthorem Bafibumdi- , : cunt,quam rchgioncm Brigitta fpiritu quot;nbsp;jj^td«. fando in fpirata hoc modo inftaurarefjriptP’ nifa eft,vt fcilicetvirorum çdificiacon-ncxa habcrentur,habitationes tamé ità feiundx,vtdevnaad aliam nifivrgetc necclfitatetranfiri non polfit. Earuffl tarnen bafilicam cenfuit efle commune, itavt fratres in inferiori parte, forores lèorsùmin fuperiori officium exoluc-rcnt. Q.uorum monafteriorumprinci-palcm curam Abbatifta: efle voluit,fra-trib’ diuina monafterij alfignauit,quorum vnus effet eófefior amp;nbsp;IVior appcl-laretur. Ea monaftcria poffelfiones amp;nbsp;prouentus habere ftatuit,omnium veró vidum amp;nbsp;veftitum adAbbatiffam fpe-dare decreuit, nee huiufmodi fratres aut lórores monaftenu egredi deberent. Hi autem rcligiofi tam fœminæ quàm marcs,grifeis vti veftimentis lubentur cum chlamydc grifea et rubca cruce dc-lupèr. carnibus vtuntur, amp;nbsp;diui Augu-ftiniregulam profitentur, additis Brigitta: conftitutionibus,que omniaipf* fibiaDeoreuelata afferuu. Fuitautem canonizata à Bonifacio nono. ANNO Domini 13^8. Vrbanuscó-pofitisPifanisatq; Florentinis,vocauit Carolum Imp. in Italiam,quo Berna-DeBenu’ bouem Ecclefix hoftem vlcilceretur.boue. Quod Carolus promififfe fertur. Verum cum id nópollet, pacem lecum fe-cit,vtlequitur.Intereàadpetitioné Vr-bani miffi lunt quatuor Florêtini,quos pontifex hortatus cft,vt in belli focieta-lemaducrsiis Bemabouem irent. FI0-rentmiautem confultationchabita,id negarunteadecaufa,quodpax ciuitati CumBernaboueeflet. Quod relpólum nee |
|
* A NATO CHRISTO nee pöntifici, nee Carolo gratum fuit, quamobrem Imperator qui bellu Ber-naboui minaretur,haud multó poft in-fperato pacem cum illo fecit, quod pa-pædifplicuit. Carolo intrante Italia,Florctini ob-uiam mittunt, exploraturi qua mente veniret, acCarolus rxorem fecum du-césamp;filios,fecitperPaduam amp;Bono-niam iter,amp; dum Pifis ageret, Lueä Pi-fanis amp;nbsp;Miniatem Florentinis rebelles, in deditionem pro imperio accepit, no-nihilq; pecuniaru extorfita Florêtinis. Pifanis vcró prxfidebat Iohannes co-gnometo Agnellus.Is Lucam ad Caroni profedus eft.Carolus veróRoma ve-niens, intra tertium menfem quam ad-uenerat, Italia exceffit. Senis autem cumeftct,in fufpicionem venit, quaft vrbem eflet traditurus.quamobrcmtu-multu populi repente exorto,penè op-preffus eft, multisque fuorum amifus, Lucam petijt, dein Gallia,mox in Ger-maniam tranfijt. ANNO 1366. in vigilia annunciati-onisB.Marix comes*Aego per infidias voluit Friburgu capere. Friburgch aui-fatijimpediucrunt.mox poft feftum Pa-fehæ Friburgehbabétes fecu in liga Ba-(ileenfes, Brilacû amp;nbsp;Neuenburgeh^de-ftruxeruntcaftrum in mote,deinde ob-lèdcrunt oppidum ^nHngOt. Interea comes cótraólis copijs quin-gentarum lancearum,obfeffïs auxilium laturus aduolat. Quo audito, Fribur-gendimifla obfidioe ad pugna fe accin-gunt,habentes trecentas laceas et quinque millia peditum, Pugna autem fa-fta^excis mille occifi funt,amp;quadrin-genti pericruntin RhenOjtrecenti ca-ptifuëre. ^Wgum Pofte! annoi367.pacefada,Fribur-iii^,^g®“^«I‘beraueruntfe! comité fuo do-'mino,certo preciodato, amp;nbsp;receperunt ducem Auftriç in dominum,qui eis ali-quantam pecuniam redemptionis præ-ftitiffefertur. i!^’«i» ANNO 1370.Carolus Vueceslaum ^ ^quot;’'filium natu maiorem, Cæfarem facit, fieq; cum patre imperauit annis oólo, Promifittunc,vtrefcrtP3paPius,cuiq; eleüorumcctum millia aurcorum pro confenlu:qus cùm folucre non pofletj |
GENERATIO XLVÏ. 405 obligauitillistelonia amp;nbsp;veftigaliaim-perialia,oppida, proprietatcs amp;nbsp;iura,ti-tulopignoris. amp;nbsp;furgit difputatiogra-dis:Vnaenim pofitio probare contcn-dit,q»non liceat neq; expédiât exofla-rc impenum:alia afleruït rationabilitèr hoe fadum,nè ipforum eleéiorü regiones grauentur à potentioribus. Videre-liqua moxinfrà de morte patris. ANNO falutis 1364.Iohannes rex Franeix, vtgefleratcum Anglomulta Bella infelicitèr,captiuus deceffit, quo tempore Carolus filius eius veten regu more facratus eft,amp; Sapiens dilt;ftus,Hic Caroluspatreadhucin captiuoin An-gliamduélo. Panfijs conuentü de eius liberationehabuit,vbi magna difcordia emerfa eft. Nam pixpofitus mercatoru congreeatisplebeiis, cum Carolus eo- ^*/®'“?^®' , • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Fraci filius. rum decretis non acquielccret, in eius cófpeélu n.illi famiharesinterfecit. Ad quem cum Carolusinquit pauefaCius, conferuaCarolu:Nihil metuas,inqiiit prçpofîtuSjaccipeC3pitiolum meum,amp; nemo te offender. Eratem infignetum ciuium.Adhçcregem N3uàrre,qui ob confpirationem m Carolum ducem à lohannepauló ante pofituserat in car-ccrem,liheratum Carolo reconciliauit impunitateconcefta. Verum nada opportunitate Carolus vrbeelapfus, pr.xpofitum mercato-rum cufuafocietate diffidauit, amp;poft multa damnaillata, populusfero reco-gnouitducem fuu naturalem dominu eire,amp; quodrex Nauarrae ad regnu ad-fpirauent, prxpofitum cum fuis com-plicibusinterfecit, fucceffitq; rcconci-liatio ciuium, amp;nbsp;Carolus rege Nauar-ræ recepitin gratia.Tum concepta fue-runtpunda lüper liberatióe Iohannis, fediniquç vifæ funt concordiæ leges, ideo communi decreto bellu Anglis in-didumeft.Vndè poft multas cxdes tandem conuenit, vt omnisPidauia, San-tonencu multisprouincijs Anglo ob-uenirent,eiq; trigefiès cétena millia au-reorum ftatutis diebus fóluerent. HinC ambo reges vcnerunt Calefium,vbi pü-da pacis’iuratafunt,amp;rex lohanes de-dit obfides filios Ludouicum Andega-uiæ amp;Iohannem Bituricenfem ducem, cum quibuldam alijs. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rex |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
406
Rexigitur Angliæ cûobfidibus mox redijtin Angliä,amp; Iohannes rex Francia: Parifios venitj cuius aduentus mi-rabili cum exultatioe fufeeptus eft. Deinde in Angliam reucrfus,obfidcs pro fe liberal.At correptus infirmitate, mori-tur.Igitur vita apud Lodonum lohan-nedefunélOjCarolus Rhemis lacratus eft,cui cognomen erat Sapiens, regna-uitq; annis tó.lndè cùm Parifios reuer-tiffetjPhihppo Burgudionumducede-fundo fine liberis, Carolus fratri fuo iuniori Philippo Burgûdiam donatcx ordinationepatris.
Philippin ANNOi^óp.Philippus Burgundiç Burg. ux. 3qxamp;cornes,Caroli frater, Gadauum profedus, Margaritam Ludouici Flamingorum comitis filiam,vxorem acci-pit bis conditionibus: Tenucrant reges Franciæ tria fecus Flandriam oppida, Infulam,Duacum amp;nbsp;Orchiam, amp;nbsp;Lu-douicus Flandrenfis deberi fibi ex patio dicebat librarum millia decem annui cenfiiSjamp;cctum fcutorum millia, quæ Franci reges non abfoluiflent. Conue-nitigitur, vt triaifta oppida memorati census nominefubregis fide amp;princi-' patu cornes perpetuô polfideret,eiq- cé-tenaquædiximus fcutorum millia in-primis foluerentur,amp; fi fine liberis ma-Jculismorerctur, fupraditla oppida ad Margaritam cius filiam tranfirent.
Carolus quoque regnum iÀrelatêfe traftulitin Ludouicum ducem Ande-Arelatenfé gauenièm. regnum id Arelatenfe iuris regnum. Ro.imperij eft,quod Otho magnus ad-iecit, priuando Bofonem regem, fuis exigcntibus demeri tis,que tonlum mo-nachum fecit. Anno Domini 1^71. difpofitisrebusItalicis, Vrbanus crucê prædicari fecit contra T urcoSjöc pafla-gium ordinauit.'in Gallias dein profi-cifcitur,Mafrili£ moritur,vel vt alq vo-lunt,Auinionc.
Gregorius Eodem anno creatus eft pótifex Gre-P’P** gorius u.Auinione, antea Petrus voca-tuSjMarix nous diaconusi card.fedit annos feptcm,mcnlcs quinque,qui fta-tim in Italiam mifit,vtresEcclefiafticas rccen(erei.Init3autcm cumBernabouc pacc,erant enim omnes prêter Venetos Vicecomitibus inimici, propter quod multa mala iurrexêre, vrbis iniurias
vindicate ftatuit.Nam vrbis Romç turn euftodiam ac adminiftrationem Banderen habuêrc,qui ita nominatur Ger-manico vocabulo avexillis. Singulçeni decuriæ internofcebantur figno fuo. Capita regionumnunc vocantur, qui vrbis tribubus præfunt.
ANNO Domini 1372. comes Vlri-cus de ^4^|^tn occifus eft in caftro ciuitates imperij qua-plurcs mortem vlcifci cupiétes,inqua-dam villa propè fuccubuerüt,perEbc-rardum comitem ' Vuirtembergenfem dcuitli.
ANNO Domini 1375. Florcntini aduerfari Ecclefiæ cceperunt. Fuerat enim curia papç iam ad feptuagintaannos in Gallia, amp;pontifices per legates eiuitatem Ro.amp;lubietlos gubemabat. Dominatus eorum fuperbus erat amp;nbsp;pene intolerabilis; ftudiaeorum non pa-cis,fedbelli: externorum hominu plena erat Italia;inuifi ipfilubictlis,vicinis graues atq; fufpecli, fterilitas annonx maxima.Rogabatura Florentinis fxpe legatus,vtpro amicitia amp;nbsp;fœderc fru-menti facultatcm facerct,fed illenega-bat.Accelfitquód Pcrufini in hbertate fe vendicantes, legato rebellant, arceni in vrbeexpugnant,ad quodFlorcntini auxilia mifêre.Rcbellatibus pofteaBo-nonienjauxiliaeisèriorentia non dc-fucre.IntereaGregorius audita Bono-nien defcdione,quóruentcmEcclefix ftatum repararet, icx millia equltuni, quatuor millia peditum Brltonüinlta-liam mifitjCenfurasetiam acpoenascó-tra Florentinos promulgauit.
Eodem anno Ïócietas quxdam exCsntiäiU' AngliajBritanniajalljsquc nationibus“‘“.“‘’“‘' congregata ad centum millia hominu, venit ad partes Rheni.rumor erat,quód contcmplatione domini de Dufin prin-cipalitcrveniffcnt, quidiccbat Hegoia totamadfeiure Ipcttare hçreditarioex antiquo.Erantfecundijm communem æftimationem fupracentu millia equi-tum amp;peditum, vndè nemo aufus fuit tantæ multitudini congredi. Sed dux Auftriac Lupoldus cóluluit,quod onna oppidabenè euftodirentur, dcinfirmi-ora firmarentur:fecitq; omes villasper Alfatiam vfq^ in Hegoïam crcmari,ar-boresqj
|
A NATO CHRISTO boresq^domefticas excindj,populanq; terramin rure,itavtnoninuenire pof-lent vidum aiit manfionem : non enim poterantoppida capere, cum no babe-rent machinas,aut in ftrumenta oppor-tuna;amp;cum vidu non inuenilTcnt, amp;nbsp;oppida omnia elaufateneientur,tadcm circafeftum Hilarij paulatim abierunt, neevnumquidem oppidumexpugnare poterant.Erat enim frigus^ita qj diutiùs manerc non valebant.Abicrunt, vtfcr-tur,dimiffisequismultisamp; armis, pars autem versus Berna iter fecerat,amp;dum nodevnain monafterio vulgo trauert-6run ditto,paufarevelIent,Berncnmo-nafterium incenderunt, amp;nbsp;in fugaad centum ex eis interfecerût.fimilia cum nónullisalijs peradafunt, donee omis Germania vacua fada eft ab eis. Perhçc tépora ferunt Imp. pluncsa Gregono papa fuifte exhortatu, vtcx-peditionc cótra infidèles faccret,ac terra (andamrecuperaret. Cui rcTpondiftc d:cunt,legratia oei fatis pofte cxpediti-onéduccreJedquia confidcraret,cpfinè multorum Chrifta fideliii ftrage terram fanda recuperate novaleret, nee etiàm fiadu camrecuperaftet, eandem manu teuere pofte confideret, ideó truftia ie ingerere,temeritatt$ magisputaretqra-tionisfore. AtFlorctini in bis an!guftijs,miierut oratores duos ad Pont. Ro.in Gallias, vbicopia fandidata,primùm cóquere-bantur Ro.pontifieu ab Italia ablentia, amp;legatoru Sed.Ap.qui ad gubernandü mitterentur popuiü,tyrannidé aceufa-bant.Verùm pontificé tanta opera placate Flore tini no poteranc,brcuiq- poft damnantur,amp; ciuitas interdido fubij-citur.Fcruntibi cùm alegatismultadi-cerétur, temcrequendam ad Dei Opt. M«.effigiécóuerrum,exclamafte;Deus bone, noslegati Florentin! populi ab bac lententia vicarij tui Iat3,ad te tuaq; çquitatéappellamus:tu quiialli nó potes,nee ira flederis,'Florentino populo libertacé tuenti lubuenics,crisq; prote-^o''/PP’du5. Interim amp;in Italia Brito-nubarbarie içuiente,patriç cófulturus papa,Itabam adirc conftituit. offlam -^NNO igituri37Ó.exiftimans Gregorius pontifex b^c omnja malafua ab- |
G ENE RATIO XLVE 407 fentiafierijdejjfedionead Italiam diu multumq; cogitate cœpit. Sed bominc maxime permouit cuiuida epilcopi re-jponfum,qui interrogatus à Pont.dum fimul inambularent,cur non redirct ad Ecclefiâfuam,quçfinè paftore contra æquum telinqueretur:Cur,inquitille, tufumme Pont, exteris exemplum da-turus,tuum epifcopatum non repetis, Ecclefiamq; Romanam? Motusbis verbis Pontif.paratisq; in Rbodano triremib’, (aboie ituru fimu-lans,nè à Gallis retineretur^fi fc ad vrbê profeduru fenfiflent,ipfam nanq; curia in Gallia manere cutabat) fecundo ftu-minein marederccdit:Genua*autc pri-mo,indè Cornetu contendit, vnde ter-reftriitinereRomam peruenicidib.lan. migrantis Romanç curiç in Franciam anno Icptuagefimo.Qupautéapparatu amp;nbsp;Ixtitia à popu. Ro.liitieptus fit,, non attinet dicerc,cü vultu,geftu,acclam3-tionibusomem Ixtitiçlpccie clTuderit. na amp;nbsp;mœnia et 1 afilicç ac priuata edifi-cia vbique'ruinam minabantur. ANNO i377.1eria quinta poft facru ^^[.^^y jJ^ diem Pentecoftes apud oppidum OvCitt- cembernen liUßCnoccifi lunt complûtes comités, spudlUut-barones,milites ac nobiles delamiliari- *'”8®'’* bus ftipédiatisq; comitum de ^itKin* 6fffJ. Nartaturq; faótum boe modo ab oppidanis de0ïeUt(in^Cll/amp;ita Ictiple-runt rem geftam ciuitatibus locijs;Bel-loexiftente inter comités de ^Bn'ffOt-6fV^ et ciuitatesimpcrialeSjquinta ieria prædida in node exinetunt dues oppi-di cum focijs quingenti numero,amp; ma-nè fado pecoraapud oppidum ^MC^ amp;:$X^dinßCnprxdam abegeruntj villam XctlllßClI incenderunt amp;nbsp;exuftetüt,deinde ducentes prxda,peruencru nt pro-pcoppidum fuum ÜXfUUÙtgfn, ibi illis obuiam venerunt focij. Hisintelleéb's,Vlricusiunior cornes dc^trf(tn(#3 cum fatis iufto exerci-tu equitum,prçtendcns eos opprimcre antequamfead oppidu reciperent, oc-currit.Verum ciues in oppido per vna porta folitó claulam,via fada excurrut: fic comes cum fins circudatus ab bofti-bus, qui pedites aduersus comitem amp;nbsp;” équités luos pugnantes, eos vt pecora iatctlecetunt,Occififunt ex nobilitate qui |
lOH. NAVC. CHRONOG, VOLVMEN TERT.
|
qui annotatifunt,Fridericus cornes de ^HffU/Vdalncus cornes Palatinus de ^Ubm^fn, Iohannes cornes de @ivnt-ÇfUbch^,Dominus Gotfridus ©djOÜC-rCf de“ïtJliiehntmiles, quitenuerat vc-xillum eo die,Suigerus de ©unödftn^J ■ baro,Reinhardus de37ppet'g miles,lo-hannes de ^dôCHfït miles, Longus de ^red^ÇfO milcs,Bcrnard’ de^ac^pfn. Çdm miles, Fridericus filius, Vendus Franco miles, Vuolfo de (^Mnihftt ma-gifter curiæ comitis de ^irtfbfrg,duo Burckardi @fnrmfeî»fr/BenzoÄdSde ^o^enfîainjohannes de OtuMiberg/ IohannesdeiupnOU/Sifridus de Çôd^ ÏOlbcr^/Cuntadus de J^dfïUgftl/ Cu n-radus ÄPfer/ Vualtherus de ^O^ffdô/ Suigerus de ©(lUtUgCtt / Scharbo de Qgt;ernhufcn'/ Sifridus'ïBaUr amp;nbsp;Henricus “ïöakr/^prdjhfr in Holman, Cuno lruchlcsdc25Ùc^wÇufm, Albertus de ^dkr / Eberardus de 0foffdn amp;nbsp;2ö onlon' Eber a rd us de ^krOfnfdó a d-uocatus Zabergouæ,Henzo deikc^f-IKCf/lohannes de ßpffbcrfid/Aiidic-asde ©p^Iingni/Vlricus deilCffjtlU'ff/ Diopoldus de OVpbftttgdt/ Cunzo de 0rd§fn/Vuolfodc‘pfau§«fcn/VuoI-fode ^UttgÜtgdl, Vualtherus 0pftde Q;fÏfk,Hcricus 5SXäß(f, SifridusEraco de ^rbhoc^,Hermanus de Oï^tSotJ Frä-co,Iohânes de ©rÜbucb Fijco,^UHf? de ^^ntcffnî/Oîafede iifdjtflîaùt/ Vuolfo de Sôml^ofcit/ Volcklinus de J^VUgt; thetn/ loba n.de (*5 i'll 115 il il) / lohâ nes de xÔÙlôÇütt Franco, Guiliclmus ^ur(K de^rak^OltFracOjCuradus de iuiip^ paC^Franco, Hermanns de ÇÔOCll^Ullt Franco, ©fqmófdb Franco, Andreas -3oIgt;d Franco, Rupertus de ©fbfpbd Franco,Iohannes (Sfddeior. prædidi omnesfucruntde nobilitate. Exfamu-lis nobilium periêrunt ij.Omncs,vt fu-prà feriptum eft,l’poliati funtarmis ab ipfis de OîfUtlÙlgCn vidoribus,et ad pre-ces cadauera coi û permifla funt amp;nbsp;alibi fepehri,Comcs vcrôdeîGldfnibcr^ iu-nior VldricusEberardi films vulnera-tus,cumnonnullis euafit, amp;nbsp;adarcem ^C^dn le recepit, fub qua OCaidtngCn oppidum cftfitum. A N N O præcedenti Carolus lmp. oblcdit Vlmam, adhæfitque fibi cornes |
EEcrardusde^CBirtcbClf^, fed nihil ob-tinuerunt. Eodcm anno Lupoldus dux Auftriç acquifiuitoppidum^dbfpK^ cumad-iaccriti dominio à comité Rudolpho de ^fföfttber^jdedit^jpreciü auri xxxvj. millia florenoru, paulo poft emit à comité Alberto de ^ftÖf namp;fr^SSIUÎXn^f amp;nbsp;Sanélum Montem. ANNO falutis i378,CaroIus Impc. yiijjdinii moritur^ amp;nbsp;reliquitduos filios Vuen-^-^^cV' ceslaum natu maiorem,amp; Sigiimundû. natumaioremanteobitum fuum Cx' iam cu pâtre regnâlTet annis odo,poft obitum patris confirmatus, imperauit annis îi.quauis imperij corona carue-rit,vir quidem ignauus amp;nbsp;patri dünm-lis.Sub eo orta eft hærefisHuffitaiû,co tarnen iam abiraperioamoto, Greg“quot;''* Eodem anno Gregorius in Italian! j„ijaî^ veniens,legatos ad Florentinos mifit, cosq; adhortatur,vt çquas pacis condi-tionesin negocio dilfidij nó detredet. Verumvt Anto.fcribit, aha eratmens pontificiSjfadam feiheet miffionemil- J lam * adpacc, fed feditioné atq;difcor- ß®” diamciuiumfpeótarc. oratores em mi-fit,qui ad populum, nó ad magiftratus mandata promerent. Verum populus omnia admagiftratus remifit. Itadete- ' riorem potiiisrem oratores quammeli-orem feccrunt. Quarc paulo póft con-tempto interdido, quodillue vfq; ftr-uatum fuerat,celebrare per vrbe agruqj cundisin templis facerdotes iulfilunt: quodqui feccrunt, crimé nequaquàm euaferunt.Et Icgitur in chronicis,quód habito luper his confilioa canoniftis, confultum fuit luper eo per eo(deni,ci-uitatcra non teneri ad obferuationem ccnlurarum à papa prolatarum,quiaex odio amp;inimicitia adeosmouebatur.Id tarnen videturpotius adulatorium fu-ifte,quialecundiim Gregorium,lenté-tiapaftorisfiueiufta,fiueiniuft3,timc-da eft amp;nbsp;(eruanda,nifi contincat intole-rabilem errorcm,quodibi non fuit. Interea pontifex cóciliatis prins Bo-nonien,adarma conuerfuscft,varixq; ftrages hincindè fadar.Poft multa ani-maduertens fuos conatus non habere proiperos fucccftusJdorétinos^; obfti-naris |
|
A NATO CHRISTO Inaus animis cœpta pcrfequijCt qa pccu-niç obediut omia,initigata eius anirno-fitate,depace coepitcogitare. Mittun-tur hincinde legati.fuilicntq; Florétini data pecunia ad pacem inchnati, pro-trada tarnen eft couentio, ita quod p5-tifexante fitdefunftu$,quam conclufa eHetpax.Non inucnitur poft morte pa-pç magnâ fccuta fuifte vindidam, forte propter fehifma mox exortum. , Refert tarnen Anto.cenfuras pofteà {^ abVrbano relaxatas. Ego reperio in tu.gijJ'f'Chronica S.Blafij, quod Gregorius u. annoijyi.mifitlegatum adAlemaniam Heliamde Verdone, cum mandato ad exigendâ décima omnium fruduûEc-defiafticorumjamp; eius mandato epifeo-pusConftan fulminauit aducrsùs refi-| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ventes proceffus.Totus auté clerus fub jj 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominio Vuirtembergen,amp;plures alq^ niaiorq; pars totius diœcefis formaue-rutappcllatione ad Papa, express cau-fis,q, nô polTent foluere. colledor deci-marûprimusfuitepifeopus Vormatien, deindè Auguften.Cler’ veto de Brifgau-diaamp; circa lacum,non reftiterût,amp; (îc fehifma fuit in clero.Aliqui enim cotra proceftus celcbrabâtdiuina, aliqui nô; deindè legatus copofitionem accepit,cc de quatuor marcis dabâtur quinq; flo-reni Rhenen viceduarum procuratio-nuni.Dux auté Albertus fuis literis ma-dauitin terrafuaomniclcro fibifubie-^itgo jjj do,quôddidamdecimam folueret. ''’''’IIS. ANNO Domini 1^78. quintoKalè. Aprilis Gregorius accurate ages omia, quç ad pontificé pertinent,intolerabili veficx dolore moritur,fui pontificatus anno feptimo,mcfe quinto.fepelitur in BafilicaB.Marix Nouç.Gregoriushic pofitus in extremis,habens in manibus facrumChrifti corpus, proteftatus eft coram omnibus, vtcauerent ab homi-nibus,fiuc viris Ïiuc mulienbus,lub fpe-cie religionis loquentibus viGones lui capitis : quia per tales ipfé feduétus, di-miflo fuoru rationabiliconGlio,fetra-xerat amp;nbsp;Eccleftam ad difcrimen fchi-fmatisimminentis. HçeGerfon lib.deexaminatióedoc. fccunda parte, tertia cóGdcratione,vbi etiamponitur,q, bic papa in Auinionc per*Aecatcrinam de Senis, indudus eft |
GE NE RATIO XLVI. 0? quódfe Romam tranftulit, cæ ten's car-dinalibusdifTuadentibus.Ex quo paulo póftfubortum eft febißna in Eccleßa, boe anno mortuo pontiGce,quod diu-tius durauit, quam aliud quodcunq;, annos videlicet circitèrtriginta. amp;de-mùm fublatum eft in concilio Coftan, vtpatebit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Sebifma ita initium fumpGt:Mortuo Gregorio amp;eius exequijsexmorecelc-bratis, clerus populusq; Ro. cardinales obnixèrogarunt,vt Italicum ebgerent qui Eccleßa Ro. amp;nbsp;Rempub. guberna-ret,alioquide Cbriftiano nomineadü eflet.Ideoautem Italicum petebant, nè GGallicusdeligeretur, Romana curia iterùm in Galliam migraret. Quibus cardinales benignè refpondentes, fepro pofle eorum votis obtemperaturos pro-miferunt,iubcntq;bono animo effent. Gallici autem quærcbantfacercGalIi-cum.Intrantes patres c5claue,Bartho-lomæum Ncapolitanum Barenlcm ar-chiepifcopum,addeliniédos Romanos deligerc ftatuerût, vt poßmödum tuti-ori m loco aliu lubrogaret. At vero vn’ cardinalium ex gente VrGna, qui ad id toto animo adfpirabatvt pontifex Ge-ret, ftatim ab extra Romanis nunciat Galium efleeleftum:quod cùm vulgus audiirec,conclaue eueftigió multo tu-multu elFregit,minis(^; et terroribus patres conculnt. Sedcum didiciflet Itali-cum,ideft,Barcnfem creatum,cóquie-uit.alius,vt Leonardus,ad terroré Ro. plebis IcribitBarenfem Italicum crea-tum,Vrbanumq; 6.appellatum. Hxceledio eelebratafuitannoDo- Vrbanuri, minn378.in luliomenfe. Hue Vrbanu P“P’' cardinales poftcris diebus principibus amp;nbsp;ciuitatibusper orbem,vtmoris eft,li-terisintimauerunt canonice eleólum in Rom.pont. Fuit autem in hominena-turainquietaamp;dura. Poftmefem vero tcrtiumincaloresvrbanos Galli culpa reijcicntcs,ap5tiftcepetunt,vtGbipro-ftcifci Anagniam cum bona eius venia liceataèrismutandi gratia. Sedreucrà leueritatem Vrbanircuenti,abièrc. na lemèlatq; iterùm cos adle vocatos ad-monuit,vt nee dona nee munera acci-pcrent dum caufas agüt,vel dum patro-cinium fuum præftarent, interminatus MM Ie |
|
o lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. fe acerrimè punituru in fimonia deprx-henfoSjautiniurtas caufasfouftes. At-que Papa oftendit fibi placere amp;nbsp;ita yci-le^vt pompam dimitterent familianum amp;equorum,qui3 in tales lumptus co-. ,. lumcrentpauperibusdebitumacbafili* Schifmstu . n- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r • L * grauiKori- CIS reftituendis. Et quialentiebat cargo. dinalcsGallos dereditu curiæ in Gal-liam,mentionem faccre,aperte oden-ditfeRoma: manfurum, quam dicebat fundamentum Ecclefiæ vniuerfalis. His itaque rationibus moti Cardinales Gallicij qui pro arbitrio animi ' omniapriusagebantjAnagniarn primo pergötjamp;indèmoxad ciuitatem Fun-dos.Regina em Apuliælohanna,fufpe-âum Habens Vrbanum,nè fibi aducr-faretur,cum percepilTet cardinales male contentos de eledione fafta per cos, fignificauit eis(vt dicitur)fecretó,quod adciuitates regni fui tuto posent ac-cederc,amp;alitèr difjjonere, Vndè amp;nbsp;de fecuritate confifi,illuc accelfenlnt, primo in Vrbanum vt falfum pontifieem inueóli, quód diccrent papam vi crea-tum, ciim eledio illa amp;nbsp;coronatio in locominimè tuto fit habita, in qua libera debcrenteffefuffragia. Ipfienimà populo Rom. coadi funt Italicum po-tius qu«^m Gallicu cligcre.Has obcati-fas lede vaca nte, vt ipfi dicebatjoäo car-dinalcSjIohanna regina fauente,Gebé-nenfem cardinalem,pontifieem deligut ' in Septembri, Clementem 7. appellantes,qui fedit-annis xv. VrbanoItalia,Gcrmania amp;nbsp;Panno-^apr*”* 7‘nia,ClemêtiveróGallia,Hifpania,Ca-thalania amp;nbsp;Britannia adhxfêrunt. Af-ferebant obediêtiales Clementis, fuum effe verum papam ex eledione libera, Vrbanum apoftaticum amp;nbsp;antipapam, fcribentes fcquaces ipfius fchifmaticos amp;nbsp;execratos,Contr3,obcdientes Vrbano, Clementem affirmabant apoftaticum, cùm eledio Vrbani fuerit cano-nica,amp;hocproteftati fucrut etiam ipfi qui Clementem elegerunt. nam Vrbanum vnacum alijs cardinalibus canonice eleftu per vniuerfum orbe publi-cauerutxtfietiamfuiffet illatus metus, tarne poftea no reclamauerunt,fed eum veneratifunt per integrum menfem vt Petrifucceftorem amp;nbsp;Chrifti vicarium. |
amp; ideo fchifmaticos amp;nbsp;execratos Clementis fequaces. Multx dilputationcs exortz funt.^^(,j^^ vtraq;obediêtia habuit religiofiffimos jj^yj-,^ viros,amp; quodmaiuseft, etiam miracu-dubii, lisfulgentes, nee vnquam potuit quar-ftiohæcdecidi,quin malerit apudplu-rimosdubia.nametfi neceftarium efict credere vnicum vicarium Chrifti,ficut vnicam Ecclefiam,tamé ficótingitplu-res perfchifma crearifummos potifices vnoamp; codem tcpore,n6 videturdene-ceffitatefalutis,credereiftum cfte vel ilium, fed alterum corum qui fcilicetfue-rit canonicè aftumptus. Quisautéfue-ritcanonicè elcftus, non tenetur quis fcire,ficutnecius canonicü,fcdinhoc populifequipoffunt Maiores fiios feu prçlatos,fecûdùm Anton.Clemens ilU cumobedientia fua in curiam reuerfus Gallicam,Auini(5he refidétiam ftatuit. Vrbanus vero Roma: fedés,multos cardinales inftituit.multiplicauit amp;nbsp;demes cardinales.Vrbanus perhæectiàm tempora interdidum amp;nbsp;alias cenfuras prolatas à Gregorio xj. contra Floren-tinos,relaxauit,amp;pacem cum eisfecit. EttumGenuenfes dafle aduersùs Venetos inftruda, vetcrû iniuriarum memorcs,hoftem egregièfuntvlti, in qua tarnen expeditione multis alfeâi funt incommodis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; GENERATIO XEVII. NNO Domini ijSo.in febifmate inter Vrbanum 6. amp;nbsp;Clementem 7.fub Vucnceslao Romanoru rege,47. incepit generatio. Cùmitaq; Vrbanus Romae,amp; Clemens Auinione præfide-rcnt,Britonespro Clemente in ciuitate Fundorum cum comitcibidèm accom-plicibus ex Campania in agrum Roma-num excurrunt.occifi fiintquadamdic So.Romani.iubitóin vrbe vlulatusau-ditus.Tum mox Romani in curiales vl-tramontanorum vertunt, non parcen-tes fexui vel xtati, multos clericos per-cufterunt,plerofiq; in carcerem trufos, bona eorum diripientes fpoliat. Alema-nis tarnen minus erat infenfi, hoftes vero vaftabant agi'os. Commotus Vrbanus contra lohan-nam,quxlocum fchifmati præbuerat, amp;propteraliascaufasfupradi(ftas,eam regno |
|
A NATO CHRISTO '^g*’o pnuauit, ad Ludouicum regem Hungarix mifit,exhort3ndo vt Caro-Jumjqui bellum aduersiis Venetos du-^^aratjfibicumdecenti exercitu mitte-J'ttjtunceum regem Siciliæ faceret.Idé Carolus duxtunciuuenis amp;pauper,de ^snguine regum Hungarix, amp;nbsp;reginx loliannx confanguineus, qux etiam JM5^**',^’*’‘g3”tam vxorem Caroli nutriue-''^’‘ rat,inuitus onus agnouir. EtdumtraC iret Carolus in Hungariam, remanfe-ratvxor eius cum liberis apud reginam. Ludouicus verórexgauifus, tumquod vindicaret necem fratris lui,turn etiam Vt Carolus filias fuas in regno Hugarix nonimpedirct,Carolumm lobannam concitauit. qui adiutusà Ludouicorege, intrauit Italiam3ducés feptem millia Hungarorum amp;nbsp;aliquot Italicos. Mififle ferturad Florentinos orato-res qui dicerent,ad Carolu ex conedfi-OneLudouici régis amp;nbsp;pontißeis decre-to regnum pcrtinere,quandoquidé Johanna regina multis 1e alioqul Iceleri-hus amp;nbsp;poflremó febifmate coinquina-nerat. Venilïc ergo fc in Italiam, vt regnum fibi debitum,abiniufto pofleflo-revindicaret:idcircópetercFlorêtinos, feduslccüineant,amp; viribus pecunijsc^; foueant.Adbxc Floren tini neutra partem fe veile olFendcre relpondent, amp;nbsp;ciimintelbgerentrefpofum boe Caro-lodÜplicerejadplacandü cu dono mittunt Ariminum xv.millia florenorum, quam tarnen pecunia Carolus recipere noluit. Hxc reieftio pecunix animos Florentinorum frcgit,auxit«^; timorem quodAretini dominium ciuitatis lux tradidcrunt.Vndè Floretini Caroloxl. millia auri pondo dare pacifcuntur, vt copiasabduccrct,nec exules eorum fo- . uerct,ncc eos olFenderct. ï^^® '^^NO Domini 1381. Carolus Hu-Hoi«iS®^^® l^oma vcniens,benignè ab Vrbano fufeeptus, amp;nbsp;rexSicibx coronatus eft.piius tarnen coceffit ad voluntatem papx,Francilco Batillo nepoti Vrbani Capuanû amp;nbsp;Amalilatanum ducatus,et multos nobilescomicatus in Sicilia. Et quia Carolus carebat pecunijs, eapro-ptenVrbanus papa propnetates amp;nbsp;iura Ecclefiarum ac monafteriorum vrbisin niagnaparte Romanis ciuibus vcudidit |
GE NE RATIO XLVIL 4» vitra fummam valonsIxxx.milliu florenorum, aureos etiam amp;nbsp;argcnteos calices, cruces amp;nbsp;imagines fanâorûalie-nat, amp;nbsp;cum ea pecunia rex'Carolus modicis copijsingreflus eftregnuNea-politanum. Cùm autem appropinquaflet Nea-poli, facile earn per fraudem ciuium ac-cepit. acclamatum eft illi, Viuat rex. Erat tune regina lobanna in caftro no-uo,illalt;^; mortuoTarentino principe, iam duxerat maritum Otbonem ducê DaOthon# Brunfuigenprincipern probatiffimum, ^q'’*nç ma. qui ante cledionem Clementis accelîîf-fe fertur Vrbanum bonozelo, amp;labo-rauerat concordare eum cum cardina-libus, fed non fuit auditus. infeâa re abijtjamp;tarnen Vrbanum adbnem vitx fux pro vero pótificc babuit, cum quo regina non confenfit.Sed quo tutior eß fet,ip(a Ludouicum Andegauen ducé, Caroli regis Francixfratrem,in filium adoptauit,qui nondiim aduenerat.Re-ceptus autem Carolus in vrbem,obfidi-onemox vallauit caftrum nouü,in quo erat regina cffbaronibus fuis,amp;iti ein, xit, vtnullusingrcdi autegredipolfct, nifi à parte maris. Turn Otbo vxorê non deferens, ci-uitatem obfedit ab extra manu valida; amp;nbsp;cùm certo die parâlTet fe ad ingrefsu ciuitatis pervim,occurrit illi Carolus; amp;pugna faéla,equus Otboniscecidit, vndè amp;nbsp;captus fuit,et exercitus eius diß fipatus eft. Refert lcriptor quidam defamilia pa-pæ,àquo etiàm aliqua quxprædixiamp; qux fequenturjaccepi:Cùm,inquiens, oblelfusà duce Otbone Carolus,vide-rctlein pcriculo cflc,adalia fe conucr-tit ingenia, ciues enim ac Carolus cor-ruperunt militem Neapolitanû,Otbo-ni amp;reginc intimûamicum,illefecretû flgillû reginx falfificari fecit^ ac nomi-nereginx feripfit Otbonilècreto nuncio,vt cum (ex chariffimis noefu amp;nbsp;certo loco literis defignato veniret, audi-turusconfilium capiendæ vrbis. na pe-nuriâ viétûsipfa acliiilaborarét.crcdu-lus Otbo,venitadlocum defignatum, , ducens fecum marebionem Montisfer-rati, fratrem fuû Baltazaré, amp;nbsp;très no-biles viros,amp;: dum locû continsunt,per - MM 2 infi- |
Z ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
inGdias in foHatum cadunt.ibi marchio cuin duobus alijs occifuseft, Otho ca-ptus,ac frater eius elapfus, qui tarnen poftcacapitur, amp;nbsp;exoculatur. ducitur Otho ad Carolum, qui fibi imprope-rabat cur regnum' fuuminfeftaret:ad quodille5regnü no effe Caroli,fèdlo-bannç cóiugis fuç,amp; nee caput nee genua flexit, vndèduduseft in carcerem. His ità pcradis,obfidio foluta eft, Cernens autem lohanna fe euadere non pofte, ciim necaduentu Ludouici Andegauen fciret,amp; de auxilio defpera-iet,poftulauit colloquiü tutumcu Ca-rolojamp;concelïum eftilli. In hortuergo caftri aduocato Carolojohanna ad Carolu:Egote,inquit,habuihucufquè in filium.-modoexquo ità Deo placet, te recognofco in dominum, do me amp;nbsp;recommendo tibi honorem meum ac maritum Othonê.cætera tui iurisfunt. Cui Carolus : Ego te dilexi vt matrem, amp;itàfacereintédoin pofterum, honorem tuumac Othonem commendatos habebo, moxq; lohanna eduda de ca-ftro ad alium locum,honorificè aflbei-ata euftodix datur,amp; pofteà,vtfcrtur, lohanna ^i^*^ orâffet, miffis fatcllitibus extitit ftraiigulata.ftrangulata, barones multi captifunt, totumq; regnum fub dominio Caroli ' fa(ftum,Deomag'is operantequàm hu-mana virtute.Iohanna defunda,cardi-nalis S. Georgij legatus cum Carolo per Vrbanum ad regnum miflus, ar-chiepifcopos,epifcopos,abb3tes amp;nbsp;presbyteros qui reginæ adhæferant, cru-delitèr affliétos, bonis amp;nbsp;titulis pri-uauit,in quorum locum Vrbanus alios lubftituit. ANNO138O.Carolusrex Francis, Sapiens diét us, vbl ie mala valetudinc grauatum Ïenfit,liberos duos Carolum amp;Ludouicum impubères,Burgundis ducisPhilippi,amp;Ludouici Borbonio-rum tutelç commifit,regni vero guber-naculaLudouicum Andegauorum du-cem moderari cóftituit,donec Carolus primogenitus annumxiiij.exegilfet.his adis moritur:corprincipis Rothóma-gi, rcliquum corpus apud S.Dionyfl-um fepelitur. Cirolus« Carolo mortuofuCceditfilius Caro-Frane,r«,’ ^^$ ó.fedcum state non haberet,vocà- |
tur proceresregni: coueniunt, Carolu facrandum elfe amp;nbsp;regem appcllandura, luoqj nomine agenda gerendaq, omia, adolefcentesCarolu amp;Ludouicü curç amp;nbsp;prouidentiæ Burgundorum amp;nbsp;Bor-boniorum ducum credendos,çranu régis ac fupelledilem Ludouico Andegauen committédam, qui interim dum rex adolefceret,Regentis nomine vtere-tur.coronatuseftrexac inundus Rhe-mis more Maiorum fuorum. ANNOijSz.Ludouicus rcx Huga-I«*’^ rorum obijt,amp;fepultus eft in Alba re-**”®’' *’ gali,incapella quam ipfe conftruxitin Ecclefia collegiata B.Mariç virginis.re-gnauit 4o.annis,m,enfèvno.Verùm3n-tequam decederet,duas Alias habcs,Si-gilmundo Caroli rcgis Rom.filioalteram,Heduigen defponfauit Guiliclmo duci AuftriSjpadionibus vt Sigifmun-dus regnum Hungaris, amp;nbsp;Guilielmus regnum Polonis haberet.crat ernvtri-ufque regni dominus.paulo poft tradu-da eft Heduigis,et in arce ciuitatis Cra-couien Guilielmo duci ntu Ecclcfis copulata, vbl aliquantilpèr coniugio vacarunt. léd póft fpoliatur iple,prout dicetur. Intereà Ludouic’Andegauus à Cle- bA^ mentcy. regni Neapolitani diadcmatel^^j, lulcepto,prouincia armis occupât, ad-iutus à rege,in Italiam duxit,non magis vt Carol urn repcllcrct, quam vt Vrbano per arma eietio,pótificatus Cleméti ceder et. Venit ergo in Italia, fupraxxx. milhbus equitum ftipatus, contra Ca-rolum amp;nbsp;Vrbanum,cuius aductus maxime Florentinos amp;nbsp;Aretinos terruit, quód Aretini Carolo parèrent, amp;nbsp;Florentini etiàm oblequerentur. In Lombardia itaq; prim um defeendèteSjà Ber-naboue Vicecomite pcrbenigncamp;co-miter fulcipiuntur.duxdeinde per He-truriam itcrcapit, ab cxulibus Aretinis pullis vocatus,vbi poft multas cedes vr-bem Aretinam de manibus Caroli ex-torfit, amp;nbsp;militibus diripiendam dedit. Arx auté vrbisdefendebatur Guelpho-ru prçfidio,quædiebus xl. oppugnata, in Gallorum poteftatem non venit. Su-perueneruntadhuc equitum xij. millia duci.tum Arctio Gibelinis coceiro,3bi-ens amp;per Marfos iter faciens, ad Calf-nenfem |
|
A NATO CHRISTO ■enfern lâltum peruencrat.Et quia Florentini Vrbano amp;nbsp;Carolo parebat^quç y« ducern vehementer often dit, feripfit ’^Galliam,vt bonis eorum manus in-ijeerentur. Regni autem fines cqm excrcitu in-g*'effus,magnos continué motus fufei-nuit. nam principes quidam amp;nbsp;populi Adergareginamiam defunda afficie-l’antur,frequentes ad eum tanquàm ad dccelforem legitimû defecerut, vt Carolo difficilima regni defenfio reddere-tur.Cepit Ludouicus Tarentum amp;nbsp;Barenfem ciuitates,amp; vidor credebatur, dinorte prxuentus fuilfet. Et fcribunt Addam, illum amp;nbsp;multos nobiles viros 18cum,quivfiluntaqua fontana vene-»oinfeda,mortuosbiennio poftquam dgrefti lu nt Italia.defundo duce, An-degauefes milites diffipati,cófilio amp;nbsp;duce carentes,expoliatipotiùs quam inertes,longitudinem Italiæfunt emenfi, inpatriam redoutes. Qui vero Aretium Ludouici nomine poflederunt,intellc-ftaducis morte,Aretium Florétinis vé-dderunt pro xl. millibus florenorum. pfeftus auté regis Caroli vt rcdderet ar-cé,rccepit xviij.millia Horenoru. quod totum Carolus ratu habuit, fuper quo II^ Florentiç habitum eft feftum. *^ t^’rnpus Flandriæ comes mori-*'»?«. tur,amp;fuccelfitilli Philippus Burgun-diæ dux, dus gener. Nonmultópóft Carolus rex Francix Ifabclam Bauari ducis filiam,vxorem duxit. Temporequodavenit in curiaregis Franciæ vir aufterç religióis. hic regem iffari cum peteret,ab aulicis fçpè prohi-dtusiperlèuerantèr tarnen agens,ad regem introducitur,cui fe defupèr admo-nitum efte dixit, vt illu de vedigalibus tributisq;tollendisconueniret: ni facial,Dei ira min proximoefle,fed neq; liberos habiturum. his cominatiombus rexperterritus, obfequi cogitauit: fed vtroqjpatrueleBiturige amp;nbsp;Burgundo dehortantibus,abftinuit. Rhemis deinde conuentu habito,vi-fum eft cófilij afteftoribus, ex reipu.có-modo fore,fi vno principe regnumgu-bernaretur.igitur ad Carolum omia relata funt.Biturixatq;Burgûdiæ duces, Wagnis donatimuneribus, Carolo va- |
generatio XLVU. 4tj ledicentcs, alter inlinguam Occitana, alter in Burgundiamprofeduseft. Rex vero Parifios petcns,vetercs regni infti-tutiones reformaniubet. Emcrfitpauló póft caufa^qua rex cx-afperatus eftinducemBritonum;vndc confilio cum luis capto,arma parat^pa-truelesq; fuos Biturigem atq; Burgun-du accerfit,caufam indicas belli in Bri-tonem fufceptiJlli repentinum motum, admirati,ægrè ferunt,quód ipfis abfen-tibus tam difficile expeditioné quis au* lus eftet.Non pofthabebat Carolus expeditioné in Britoes.Qup cognito,Bri-to oratores ad eum mittens, lè parituru mandatis oJfert.Erattum Carolo mens nonfanamulloigitur datoBritonibus relponfo, furia adus, in liberum cam-pum paucis comitantibus egrelfus, ob-uium habetpannofum hominem men-dico fimilem, qui Carolum intuitus: Qup,inquit,ó rexprogrcderis?caue vl- ' tra pergas,proditus es, amp;in poteftatem hoftis tetradituri funt domeftici tui.Ad hanevoeem Carolus hucilluc curfareCaroIu# cœpitjdiftridoq; gladio obuios 9^of-ß*,quot;^'^**”* que percutiens, quatuor interemit.co-feftim compræhenlùs, ad diuerlórium perducitur,vbi ad mortem vfque decu-buit.atque ità patrueles lui Biturix amp;nbsp;Burgundio,regniadminiftrationemfi-bi vendicarunt. Pofthac pacis componendx gratia Caroli filiallabela, delponfata eft Ri-chardo Anglo,amp; côfirmatç funtindu-ciæ inter reges xxx.annoru,mox tradu-da filia impubere in Angliam. Ortis paulopóft in Anglia propter du cis Senclaftriæ necem feditionibus, Héricusciusducis nepos,cóm infulpi-Héricutrcx cionem aduersiis Richardum coniura- Anglix. tionis veniiret,in Francia ferecepit,amp;a Carolo honorific^ eft habitus. Deinde cum Richardusrex copias in Vuallias ducit, nonpauci ex nobilitate in eum confpirant.Sebitióe Anglorum cogni-ta,Héricusdc€5(rUKt dam ad Anglos properat,fecitq; tantuin populo,quód fecitlé regem contra Richardum. Ri-chardus autem multos lu ç fadióis fecit Lundonidecapitari,prælertim comités deiaruf/de ©tilbcrcp/deSuiiforOc amp;nbsp;^tn#n0(n« Nômultôpôltamp;Richar- MM 5 dus |
|
4»4 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERt. dus occfditur,amp; Henricus potenter rc-gnat,amp;vtAnglicifuçfadionisiniqui-tarera palliarentjCantuarien archiepi-fcopus phialamprorait liquoris plena, quara addiuumThoraam adfacrandos reges Anglos cæloallatam affeuerat.ea ' phialampofteàHenricusnunci)S,quos ad eum Carolus mifit, oftendebat. Re-mifta eft ad petitione Caroli Ifabela fi-lia qhonorificentilfimc. 'Carolo non conualefcente,ducesLudouicus Aurelian,Biturix amp;nbsp;Burgundus, de admini-ftrandis regni negocijs fimultates exer-cebant,quç tarnen vtcûquèpacatç fuê-re.moritur non multo poft Burgudus, cui fuccclfitlohannes filius. Pauló ante in Aquitania auditas efte ferunt per cçlum voces amp;nbsp;armorû ftre-pitus vclutpræliantium hominum. Poftquam aute (vtfupra didum eft) Ludouicus Andegauen decelfit, Carolus potenter coepit dominari in Apulia. Atpapa Vrbanus nepotéluücreari du-cem Capuanum contendit,quod dene-gatu minis amp;nbsp;violetiaarege adnifuseft obtincre,adeó vtrcxcuftodijs adhibitis pér aliquot dies,nc malignaretur papa, prodirein publicum nequiret. dilfimu-lata tamé iniuria, pontifex acerrimi in-genija regeimpetrauit Nuceriam vrbc pcræftatis caumatafibi amp;nbsp;curiæinha-Ditandamcócedi,in qua ilicó prxfidijs cómunita cardinales nouos creat. Ob-tulit tunc,vt aliqui fcribunt, tribus ar-chiepifcopis eledoribus imperij amp;plu-ribus Alemanis cardinalatum, fed ipfi acceptare noluerunt. Guilielmus nbsp;nbsp;p^j. j^ç^. j^pQ^a Guilielmus dux Au- “* “ f^’ftriçjCui lublata fuit vxorfilia régis Lu-douici Hugari Polona, amp;nbsp;traduda Li-tuanoduci: ea mortua,GuiIielmusfo-roremLadillai,Caroli filia, duxit vxo-remjohanam dióta.fedpauló póft mo-ritur,amp;ipfa redijtin regnum. Vnéceslauj nbsp;nbsp;Vuenceflaus rex Ro.nupèr à patre in hierer° ’’'^*cófortium adfeituSjinuitabatur ab Vr-bano,fimilitèr amp;nbsp;Sigifmundus3cuide-Iponlata erat filia Ludouici regis Hun-garix.Hos iuuenes fibi Vrbanus reco-ciliauitper nuncios, qui enixè proeo laborabant,mittentesnuncios ad Clc-menté,q miffos dehoneftaui t,immó ali-quoshoneftosclcricos inter cos, vel ut latroncs,equuleo torfit amp;nbsp;carceri ma-cipauitädeo ad partes Vrbani hi principes totaliter fe dederunt. |
Debacchatusinterea Vrbanus infa-nia^proceffus in regem Carolum priua-tionispræuios inchoauit, dum efietin Nuccria, prxmifTa de more citatione« Cuirex faciliiis, ficut dixit,rtrefpode-ret, contra dis copijs Nuceriam circun-fcdit,dilutur’obieda nó verbis modo, verum etiàm armis. Conftitutus in his aduerfîtatibus papa, feripfit per fideles duci Genuen^pro- ' mifitq; multa caftra Ro.Ecclcfiæ abim-peratoribus donata, vt eum tuto ducc-retGenuam.Scribit is qui familiarispapa: turn erat, quad quidam capitancus Teutonicus Lothar de Sueuia oriudus, armata manu eduxerit papara faluu: amp;nbsp;ciim papa non haberetaliud, nonnihil auri illiin præmium perfóluit.Alij fed-bunt,quódRaimüdus Balcianusège-te Vrfina, indignatione vel potius pecunia motus, luis copijs quas lub rege Carolodudauerat, Vrbanum cum rota curia ad proximum littus dedudura, Genuenfium nauibus ad id infirußis impofuit,atq; Genuam tranfportaui^ vbl Vrbanus quinque ex cardinalibus ^ftanlft' Nucenç captiSjinuolu tos faccis,in ma- g*. ri dimcrgi curauit. Et eum Genuç Vrbanus aliquandiu moram traherct, duo ex Cardmalibus fuis Rauennas amp;nbsp;Galcotus/cccflcrunt dam ab eo, accedentes Clementem, à quo honorificc fucrunt luJecpti/ib Vr-^jj^^j^^i^, bano veró execrati amp;nbsp;priuati. Otho „^ naii«* dux de Q3tUnfUt^ poft triennium eua-fit de carcere, turn captus à Britoni-bus Auinionem ducitur .• relaxatus poftca,venit in Trinacria: inde in Apu-liam reuerfus,Carolo ablcnte,adiutu$ ab amicis Neapolitanis, vi Neapolim cepit. Margarita regina cum Ladislao amp;nbsp;lohanna Caictam fugit,breui Otho moritur. Inter hæc mortuo Ludouico rege Hungariç,Carolu inuitabant proccres adregnum cnixiiis : ille profedums, vt foluere pollet ftipendia, prædari Iccit omnes mercatores! qui erant Neapoli amp;nbsp;in omnibus terris luis, Florentinos duntaxàtadlùmmam 4ji.miUium flore-norum. |
|
A NATO CHRISTO norum, amp;nbsp;interrogatus caufam,refpo-^u aliam noneffenifi neceffitatem fu-ani,vt poffet leeu m armatos ducere.Su-feepit autc Carolus lamdudum ex vxo-re Margarita duos pueros, marem La-diflamn nomipe,amp; fœmcllam lohan-namvocatam. gubernationé igiturre-gni Apulia:, vxori reginx dimifit cum confiliarijs fuis amp;nbsp;amicis, amp;infantulos abeis educandos: amp;nbsp;licetreginamultis lachrymis niteretur mantum retinere, ipfetame nulla ratione poterat perfua. deri,abijtq; vt conftituerat. Poft rccellum verb régis, Neapoli-tani tumultu fado obtinueruntàregi-na amotionem quorundam grauami-num, amp;nbsp;inftituerunt fex gubematores in ciuitate, fufpicatumque eft boe pro-ceffifleab Vrbanopapa. plures etiamex Neapolitanis papa lolicitabant ad pro-ficifcendum illuc, offerentes ei dominium ciuitatis, quod quidemprimum facere difpoluit,(cd maturiori conblio dudus,propo{ïtum mutauit. Ssm. In Hungaria italè res tumhabebat: ^*quot;‘'quot;gnigt;‘cliqueratLudouicusrexduas filias'du-taxat,acduo régna,Hungarix amp;Po-lonix. filiam alteram,nomineHeidui-gcn, deiponfarat Guilielmo duci Au-ftn«,cui in dotem reliquit regnum Po-loniç;fecundam,Mariam vocatam,im-puberem delponiauit Sigifmundo filio Caroli imp. ac régis Bohemiæ,qui tum puer erat, amp;ideô nutriendum cum in Hungaria receperat, ac Hungarix regnum ipfi in dotem affignauerat. Vc-rùm mortuo rege Ludouico, quia Si-gifniundus nondum pubertatis annos 3ttigerat,principes Hungariç qui in Si-g’finundum conienlerant, Mariam re-8«filiam communi voto rcgali diade-^atecoronant. Prat huic puellx fuperftes mater Plizabeth, mulicr ingeniofà amp;nbsp;fagax, fiæc in principatu amp;nbsp;regimine vices fi-l'æ gerebat. via eft autem in omnibus conhlio Palatini deGara,principisfa-pientia amp;nbsp;potentia clan, celfiqueani-mi. hic\fe totum reginæ obfequijs de-dicabat, banc iple etiàm fuis conlibjs diligebat. Tu, inquit^uius regnimo-deransbabenaseprocercs tuosvtte vc-reantur cura;elatos caftigaulb quire-, |
GENERATIO XLVll 4.5 bellis eft, tolle quxbabet vt impotens fit: obfequentibus dona, itafexum fragilem ad vota perduxit fua. quod dum primorcs regni fenlère, crudelis dilcor-dia emerfa eft. plebs Icinditur omnis, proccresque regni extimances fe conte-mni,per faótionem in Apuliam ad rege Carolum epilcopum Zagabrien mit-tentcs, eum ad regnum inuitabant.* a4 quodeundem elebtum idem epifcopus literis amp;nbsp;figillis regi Carolo oftende-bat.Super quobabitadeliberatione,rex poftulatis obfequitur,regina Apubc fo-1a diftuadentc. Rex Carolus ordinatiS (vt prædiâû ^^i ^^^^ eft)regni negoeijs, confcenfis nauibus, g^^ting?«-vcla ventis permilït,vbiquèfortuna ob. duur, fcquente, ad vrbem Zagabnenperue-nit, ibi pcrmagnificè lufceptus eft, ac mora fada, aliosluafione,abos mune-ribus acpollicitis in luam poteftatem trabebat. Cum bæc noua adreginam peruolant, amp;iple Carolus cuin exer-citu appropinquat, Sigifmundus qui fide panter amp;nbsp;toroiam nuptias hrma-uerat, perfidia Hungarorum terntus, nè infidijs tyranni circüuenirctur,con-fulto aufugit. Regina verb propere ob-ftupefaéta nuncio,præmittitad Carolum, bofpes veniat an boftis, fcifcita-ta.Qui blandè reipondit,vr regnu com-ponat,dilcordantes regni proceres vni-at,amp; pacatam plebem loronreddat, fe venire. Fidam igitur gratiam inire volés re-gina, dilfimulare pro tempore ftatuit. omnia, quanuismœftitia ac timoré ve-bementer perculfa. Sufeipitur tamen popa nobili amp;nbsp;regab Carübis,magniH-eeque tradatur. verùm mox vt Carolus ipfe procerum vacationemintdle-xit, eorum confilio reginæ lignificat, abadminiftratione rcgnidecætei b ab-ftineat,(eregno præfuturum, Adbæc reginæ mater amp;nbsp;filia permotæ, lœcali fauciatæ vulncre,quid relpondeant no - nbsp;nbsp;nbsp;‘ babent: tandem mater, le Carolo lam anteà fuper ea re loqui deftinalle. Abeuntibus nuncijs, reginæ in la-ebrymas refoluuntur, tandem multos poft moeroresregina knioriàbamcon-iblatur nè defperet,iubet Deummuo-Care.' Prædo, inquit, vt vides, régna MM 4 tenet. |
|
416 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. tenet, diflimulemus adhuc,nè noftrum effundere innoxium quxrat cruorem. Et his didis,CaroIu regem petit,eumq; Oratio re- wcundofermonefalutatïHungariam, gin»Hun. inquit, fuperbam amp;nbsp;gentem effrenem ganæ ad foeminea nequit regere manus, tua re-arolum, ^^^^ cape, nos veró, vt dçcet, tueberc. Cui Carolus: Secura cfto, nihil vobis deerit me viuo. Euefbgio tota ciuitas, quod reginç regno ceflerint,eft repleta. Coronatur paulo poft in Alba rega-li rex à Strigonien prxlquot;ule,qui voce tèr leuata, de more plebem interrogat; Si Carolus placet rexcoronari, alijsfau-torum fuggeftu,alijsmetuplacere ac-clamantibus,illum in regem vngit,Iau^ dibus facris refonanjibus. Sed o mira res, quæ priùs omnibus placere nofce-bat coronatio,cùm finéhaberetopta-tum,nemini placere vilàeft. nam mox vulgus Ipoliatisreginis miferetur, pri-moresque fcelcris authorescompundi confcientia rodi videbâtur.Nec defuê-re oftenta.nam infigne S.Stephani régis vexillum, ilium prxcedens, dum tern-plum egreditur, teftudine valuæ tadu, in partes frangitur. Ipes indicata pri-mùm rei aufpicandæ felicitèr,non per-ficicndx. Inter hæc regina Elizabeth tanto de vertice eieda,maieftate perdita, rem redis reparareinfidijs parabat. Nec Palatini Garenfis fuggeftio defuit. mouebat hucfuarumpietas reginarum, habebat bic hominem nobilem in clientela fua pariter amp;nbsp;audacem, nomen ei Blafius ÿofbac^.hunc innecem Caroli armat, quoin locoamp; quid fieri debcret,inui- Cem componunt. ANNO igitur Domini 158J. cùm regina die purificationis B.Mariç circa occafuma marchioncSigifmundo ge-nerofuo nouas litcras allatas, Carolo regiintimauit,rogas ipfum vtluam dc-fcenderet in domum,litcras fimulq; occulta qux fecum haberet conferre, au-diret. Infelix Carolus cubili ab alto dc-fcendens,ltalicis comitatus aulicis,re-ginx adijthofpitium.Eadem amp;Palati-, nus Garenfishora,plurima trahens co-hortem,intrauit.Regina igitur amp;nbsp;Palatino ad regis latera fedentibus, Italici Ipontè concilio cedunt, per caftrumq; |
vagantur.inter loquendum irruit in re- (Caroli« gern Blafius, lœtalitcr vulneratamp; au- des. fugit. exportatur rex, vndè breul mo-ritur. Q^ofado,PaIatinusarces Hunga-ricisreparatarmis,Italiciveró omiaoc-cupata videntes, fuga prxfidium quæ-runt. Regina mox Sigilmundofata re- iiUXd.1 Ui 111 1 Ul^lVXW V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vb Ml j^V* V« JUH-quot; y pos,Iohannes de ^OtWÖC^Banuspre- ^JH** potens, irruitexinfidijs, fuper duces re-ginarum. ibi Blafius 5orhâC^ capitur, amp;nbsp;in oculis reginarum decollatur. Ga-icnfis autem Palatinusequo defiliens, reginarum iundus currui, amp;nbsp;gladiö fc defendens, fimul deiedus trücatur.De-indè deletis comitibus,reginas fimul amp;nbsp;earum puellas,fine venia lexûs aut æw-tis, curribus extrahunt, amp;nbsp;multiscon-tumdijs afficiunt. inter has rcgina Elizabeth genibus ^uoluta, fupplices ma-nus eleuat: Parce, inquit,Bane memor beneficiorum Ludouicire^is, amp;in na-) tam fxuire noli;ipfa fcelens fum caufa, led non dcliqui abique Caufa.Quid plural Regina Elizabeth mox feruatis fau-cibus in aquis merfa fuffocatur,regina iunior captiua versus Croatian! duci-tur atque cuftoditur. Interim Sigifmundus contradis ma-xirais copijs,inHungaria properar. hoe audito,Iohannê ^OUVac^Banumpœ-nitere cœpit commilfi,reginam adijt,amp; fi iuramétum prxftet,nunquam fe vin-dicaturam genitricis mortem, relaxarc earn velit. lila non tantùm iuramétum præftare, verum etiàm quia vitam illius iéruauit,vt pattern fempèr venerari^-mittit. ad fanâas reliquias iurat.ad hoc dimifla,regalitèr ad Budam perducitur ciuitatpm. Alij feribût, per proccres earn Hun-garix fuiffe è carccribus libcratam. Ad-ueniente Budam regina,fimul adeftSi-gilmundus,exhilaratislt;^ueconiugibus, fauente amp;nbsp;applaudente féliciter cœtu properst, atq; Banum toto regno per-iêquitur.euafit vno ex caftro, Stephane Vuaiuoda *connitente, tandem in fuga compræhenditurjCqui pedibus fune nexus amp;nbsp;circulatuSjdeindeignitisfor-apibus |
|
A NATO CHRISTO cipiSus fatigatus, tandem quadriparti-tus amp;ad quatuor portas ciuitatis eftap-péfus.Epifcopus vero Zagabriefljquä-uismultis complicibus necatis, non fit interfedus, in federn tarnen fuam poft-. tanoneftreftitutus. ii^ ANNO falutis noftræ 1585. lobä-%«u, nesGaleatiusvicecomes Virtutumdi-äus^patreiam ante defundOjCuBer-naboue patruo Mediolanum tenebat.is infidiasfibi ftruiab vxore fuafiliaBer-nabouis intelligens,vt prxueniret ipfe, fimulata caufa ex Papia Mediolanum adipfum Bernabouem vifitandi gratia adiré fefinxit, amp;nbsp;obuium fibi fadum Bernabouem patruum ac focerum intercept, amp;nbsp;captum inTricij arcevfq; . ad mortem euftodiri præcepit, eoque capto, amp;nbsp;filijs fuis omnibus fugatis, vniuerfum Mediolanenferegnum ob-tinuït, fadusque potens eft ac for-midabilis omnibus. Vndè cùm portel Antonius Scaliger amp;nbsp;Francifcus Carrarienfis inter fe decertarent,adiu-uit Carrarienfem: amp;nbsp;vido Scaligero, Veronam ac Vincentiam in fuam po-teftatem redegit.paulópórt inFranci-fcum etiam ducens, Patauinam vrbem vnacum ipfo Francifco prxbendit, amp;nbsp;ilium in carcerem mifit, vbi amp;nbsp;vitam finiuit. Port hæc Bononiam renitentem, amp;nbsp;auxilia Florentinorum multorumque confœderatorum habentem,rtrage ho-ftium magna commiira,fibi lubiecitjCa-ptaque Bononia,Iohannes Bentiuolus lt;1^1 dominabatur vrbi,in frurta ab exu-libus concifus ert. Pauló pórt Senen-feSjPerufini, Affifij, Pifani amp;nbsp;alij multi Hetrufei, trepidates fefe vltró illius po-tertati tradidêre.Obfidens etiam portel Florentiam, earn hauddubiè fubiugâl-fet,finonmortepræuentus fuiflet. Fuerat autem Iohannes Galeatius clariffimus princeps, rtatura procerus, literas dodus, eloquentia clarus, inge-nio callidus ac fagax. duas vxores ha-buit, Elizabetham Boémiae régis fili-am3ex qua Valentinam genuit, quam Carolo Francorum rcgi matrimonio copulauit.alia ea defunóta duxit*Aeca-terinam filiam Bernabouis patrui, ex qua lohannem Mariam, Angelum amp; |
generatio avn. w Philippum Mariam duces fufcepit. hic em cùmfub titulo comitatûs Virtutû trigintaannisimperartet, annoDomi- , t^it395- archiepifcopo Mediolahorato- diokniori-remifro,ducatûstitulumà Vuenceflao go, imperatore centum millibus floreno-rum datis obtinuit: amp;nbsp;tantaerataniirw magnitudine,quódadimperium adfpt raueiit. ANNO Domini i387.menfe Au-gurto, cùm præpararet fe Vrbanus ad eundum Perufiam, accepit quomodó iamrexCarolus effet occifus, amp;nbsp;pluri-mæ nouitates in regno Apnhæ fierent. Multx enim ciuitates rebellare ince-perant, alixveró perfe vfurpabantdo-minia,amp; multiplicati funt tyrani,pau-ciffimæ vero permanferunt cum regina Margarita amp;pueris eius fideles, vndè etiam menfe Septembri Vrbanus pr^dt-cari fecit crucem contra Othonemde Brunfuig.qui nupèrin Apuliam rediê-rat,amp;Thomade S.Seucrino, qui Nea-polim occupauerant,concedensindul-gentiamdatam bis, qui pergunt adre-cuperandam terrain fandam. Nouembrifubfequenti Clcmcsan-tipapadertinauit ab Auinione folénes oratores Florétiam.magirtratusaüt ha-buerunt confilium cûLudouico Mar-fiho ordinis Eremitarum pentiffimo vi-ro,vtrumneliceretillos legatos audire. Qpii refpondit,licitè fieri pofÏe,tradan-do rem vtilem Chriftianitati.nam fi aliud proponcrent, poffent eos heentiare aciuitatc. Conclufio aut oratorum erat, quód communitas Florentina operamdaret vt fieret concilium vniuerfale, in quo determinaretur quis è duobus effetve-rus pontifex;amp; fi in cócilio determina-ret Clemente verum efreaportolicü,de-cernebat Vibanu faccre cardmalem lu- Att.labora-umrfiautc Vrbanus determinareturle-gitimus, le totum ponebat in manibus eius.multaq; promifêrunt legati Floré-tinis. Florentini matura dehheratione prçhabita,rclponderunt inprimis,quia non fpedaret ad eos de coneiho trada-re,fed ad maiores;quatum vero ad obo-dientiam faciendam dementi,refpon-derunt fe nó recedere ab Vrbano, quo-ulquè ecclefia aliud determinaret. . Circa |
418 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Circa idem tempusLudouicus An-degauiæ dux, prioris Ludouici filius, à Clemente rex Apuliæ defignatus, mißt quinque galeas armatas Neapolim, in lubfidium eorum qui ciuitatem pro co iam tenebant. vt autem applicuerfit, ceperuntduas galeas,quasreg»na Margarita mater Ladiflai tenebat ad impu-gnandu Neapolim.Clemens veróAui-mone refidens, licentiam dedithis qui Neapolim pro duce tenebant,vt vcnde-rent vafa argentca amp;nbsp;aurca ecclefiarum conflata,vndè ftipcndia polTentprçfta-ri militibus.Rex infupèr Franciç dcnû-ciauit Florétinis,quôdLudouicusdux rex lerufalcm amp;nbsp;Sicilia:, vnà cum ma-trelua veniebat inltaliam:quapropter poftulabatvtcisauxilium praeftarét. at Florentini oratoribus refponderunt, nulli fe partium exhibituros adiutoriu, fed concordiam eorum optare.
Mariam Hungariç rcginam cum ac-cepiflet vxorcm Sigi(müdus,rcgni concilium apudBudam aftum ell.in eore-gina pcrfidiam regulorum,id eft,pro-cerum regni acculat,qui leregnolpo-liareconati erant, de quo prardidu eft. Si^ifmund’ *^“*” Sigifmundus vnà cum iudicibus rex Hunga. cauracognita,3i.reguloslecuri percuC cçditHug. ßt,vtfenbit Aeneas Syluius. Alij vero principes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ tradunt, quód nobiles il-losSigifmundus in 1e amp;rcginasgraui-tèrdelinqucntes,autgrata libifidelita-tc conciliate,autmorte afficerelataoe-bat. 1111 veropertinaces, mori potius q ingrato fub principe(vt dicebant) viue-rc pi xoptarunt. ifti proccres dum va-garenturper regni climata,regique Si-gifmundoid non parum opprobrijge-neraret,Georgij Vuaiuodcinduftriafi-mul amp;nbsp;manuintcrcepti, adBudafunt dudi.
Contulerut autem nihilominùs inter fe,dum ducebantur, etiàm fi venirét in regis prælentiam,non tarnen illû ali-qua falutatione deberct venerari, quod amp;ladumeft. Nam cumrex Sigifmundus regnicolarü cindus corona medius lederet, ex addudis nullus in (alutatio-nem illius os aperuit,nec capitis aut ge-nuum curuatione aliqué illi honorem exhibuit.quapropterfurorerexpercit’, omnes illosincruitateBudenfifecitde-
capitari.Cum autc fpatharius Stephani .^Untbviri prxftatillimi filius,diffolu-tus m lachrymas, vifa morte principis fui va caret, rex illi dixifie fertur: Sicca lachrymas, ego iplé Dominus tuus,qui tibiplura donare potes lum, quam qui decollatus eft. Ad qua: puer,Ego, in-quit, tibi porcoBoëmialilêruitur’fura nunquam.Qui tandem iuftu regispa-ritcr capite truncatus extitit.Horu pro-cerum morSjmuItorum laborum amp;dif criminum caufa fuit, ipfe enim Sigifmundus à fuis pofteacaptus, amp;nbsp;carceri mancipatuSjinortem vix euafit.
Intereapótifices Vrbanus atq;Clemens de papatu c«ntendentcs, alter al-rum diebus folcnnibus execratumpro-nunciabat vt fchilmaticum cum fequa-cibusluis.dabaturq; magna occafioho minibusdelinqucdi.nam cum prçlatus aliquis committebat excclTum,dcobe-diétia vnius tranfibat ad al terum, quad abdicans fchifma.quo fieb3t,quód non foliim non puniebatur exceflus,lèdc5-mendabaturvtpius.
ANNO Domini ijSS.conlïiclus maxim’inter illuftrcs comités dc^ir-(eber^ amp;nbsp;ciuitates imperiales apud Vui-lam eft habitus, cotigit autem hoc modo: Poft conflióium apud fXfUtlnhlOl habitum annoij/y.in quo de parte co-mitis tres comités pericrut, comes vnus de 0n?nH;fiibfr^/ vnus de goftern/ær-tius comes palattnus de Tübingen/amp; cum cis 72. nobiles,inter quoslucrunt barones aliqui amp;nonnulli milites.Et licèt bellum iftud poftea 2.annofuerit Concordia finitum,tarnen ex hac vido-ria audaciores fada: lunt ciuitates, amp;nbsp;principes iph debiliores.Non dm dura-uit pax.vndè ciuitates Sueuiæ ligam fe-cerunt cum ciuitatibus Rheni, amp;nbsp;vicil-sim duces Bauaria: amp;nbsp;comités de'ÏUiF* fetnbff^, adiundis quibufdamcpilco-pis fœdusinicrunt, fadçq; funt prædx amp;direptiones,vaftationcs,cædes,incé-dia,plurimaq; hincindè mala.
Contigitautem quodciuitatesprx-miffx contradis copijs praedas amp;nbsp;incendia agentes,oblederuntmunitioné feu eoemeteriu in villa XojfiltßCMprops oppidû ^!Bpl/quç villa erat de dominio comitû de ^irtnnbfM. de quo certior fadas
|
A NATO CHRISTO fados comesEberardus de^lffêO^f^, ^°’’8'‘^S^ï*5 tumulnunc copijs,illos m vigilia diui Bartholomæi anni prxfcri-ptiinuafitjinitoque conflidojin prima aciecornes Vdalricus prxdióliEberar-difiliuscum nonnullis alijs occifusex-'t^^, titit. Inter quos fuerat comes de Mon-^5^j teLeonis.Ea ftrage territæ copiç comi-^’pud tis. quod aduertens fenior comes Ebc-*^' rardus, fertur exclamaffc ad fuos;Quid trepidatis? ftateririlitèrjeccè fuga:hac voce reuocati fuijamp; pars aduerfa refpi-ciendofi quisfugeretjficlt;^ue paulando funtvidi. In co conflidu de parte Ciuitatenfi-ütn mille amp;nbsp;amplitis cecidcrunt, capti funt 600. reliqui verb fuga faluati. Ex parte autem comitis perjêrunt comes Vdalricus de ^Ïrtfmber3gt; comes de (fuenfîam/comes de ‘Rollern/ comes de ^Cr6fHbfl'3/amp;cum his ad 6o.nobilcs acmilites. babuiffe feruntur Ciuitaten odingentas lanceas, comités verb fex-centas,peditum verb duo millia. ANNO Domini ij89.controuer-fiaorta eft inter vrbem Romam amp;Vr-banum,qubd Vrbanus elegit fenatore populo no placentem,fed concordia fa-da eft.Eodem anno moritur Vrbanus, Veneno (vt creditur) extindus,paucis eiusmortem3Vtpotèbominisruftici amp;nbsp;inexorabilis,flentibus. H^ ANNO codem Bonifacius p.patria Neapolitanus,Petrus ante vocatus,RO-mæ cardinalium omniu confenlu pontifex creatur. hie ctfi annorum circiter 3O.cflet,ita tarnen deincèps vixit in tarn florida state, vt nulla ei libido obijci poftet.Et licct effet feientiç minus peri-tus,magnx tarnen fuit prudentix, amp;nbsp;pi ætereà tanti animi fuit^vt primus po-puli Ro. vim omnem in pontifice tranf-tulerit, creatis fuo nutumagiftratibus omnibuSjmunita S.Angeli arce amp;nbsp;pon-tibus,feditqueannis 15. Tempore tamê eius valdè infamis curia habebatur delabe Simoniaca, vtbe-t^eficia non tam mcritis quàm pecunia offerentibus darentur, amp;nbsp;repleuit or-hem terrarum indulgétijsplcnarijs, iti vt parus ccclefix in fuis feftiuitatibus paruo cas obtincrent proiubfidloipfis |
GENERATIO XLVIL 4’9 porrigendo.Eafdem tarnen ipfe circa ff-nem lui pontificatus omnes quascon-tulerat,reuocauit fubeo prxtextu, vt potibs eleemofynx, qy^ pro huiufmo-di fiebant ecclefijs,’conuerterentur’ad reparationem tedorûEcclefiæ S,Pauli qux corruerant.ipfe treshabuitgerma-nos, quosmultbm cxaltauit, quorum tarnen filij ad extrema deuenerunt pau-pertatem. ANNO autemDominiijpo.Bonifacius deftinault Caietam, qux fola in fide permanfit, cardinalem Florcn-tinum Angelum legatum,ad coronan-dum Ladiflaum filium Caroli quodam in regem lerulalé amp;nbsp;Sicilix,quircxdu-xit vxorem filiam Manfredi de Claro-montedc Sicilia, recepta ab eo maxima dote, qua fans indigebat. Sed codé anno Ludouicus dux Andegauie,qui anno prxcedentefuerat coronatus à Clemente, ad inftantiam régis Francis ck didis regnis amp;nbsp;regno Apulis magna claffe cum matre lua peruenit Neapo-lim,affociatis multis baronibus amp;nbsp;gen-tibus, vbi receptus eft cum magno gau-dio à populo amp;nobilib’lux partis. Sed multi ex principibus regni obediebant Ladiflao.ingreffusaute Neapolim,qug ' pribs tenebatur pro eo, cepitpofteà ar-cem S.Erafmi amp;caftra reliqua. ANNO Domini 1^92,per legatos Florentinos initum eft fœdus colliga-tionis,amp; publicatuminter Pontif. amp;nbsp;Florentinos, quihadenbsplurimis af-fcdi eratincommodis extemorum ho-ftium viribus, hac conuentione,vt pro communitutela ftatuum fuorum pontifex 5. millia equitum, Florêtini 6.mil-liatenerent. ANNO Dominif;94.mcnfeMaio Roms infurrexcrunt Bandarenlcs fimul cum populocontraBonifacium Pont, adeb emm fuccenfi erant, vt cre-dcretur qubd manus in Pont, iniecif-fent, nee vits eiuspepercifient,fedob- gt;nbsp;uiatum eft.nam rex Ladiflaus ab eo lam coronatus, ebm tune Roms adeffet pro quibuldam gratijs impctrandis,ar-mis correptis cum defenlauit, amp;nbsp;dc-mbm inter cos concordiam fccit.popu-lus enim volebattotum vrbisdominiu vfurpare. Eodem |
|
420^ lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Eodem anno mêfe Septembri migra-uita feculo Clemens antipapa Auinio-ne, cuiper cleftion cm cardinalium ibi exiftentium lucceffit Petrus de Luna, confanguineus regis Aragonum.voca-BenediSus fus eftBenedidus i^.manht vfq; ad con. ij. papa Gal cilium Conftantien, licet enim cum eC llCU«. Motus in fetcledus, moxper orbem fuis literisfi-gnifleafletfe paratum renunciare iuri papatûs ad toHendum fchilma, tarnen contrarium fecit, immô obftinato ani-mo,vocatus ad concilium Conflantien venire renuit,vtdicetur, ANN O Domini »39$. miffl funt oratoresregis FranciæiAngliæ amp;alio-rum principum ad Benediétu m, exhortantes vt renunciaret,fiamp;illequi Ro-mæ erat,renunciaret adauferendû fchi-fma: qui habito confilio, relpondit fe hoc lafturujdummodô Romanus priùs cederet,aliter le nouvelle renunciare: amp;fic rediêrunt oratores finèfrudu. Vuirteber- prouincia comitu de ^dJirlChlbcrg/ co-sen comi- fpirauerunt contraiplos*3amp; clegerunt ex fcquatuor capitaneos quosappella-b3ntreges:f3ftaqjeft magna trepidatio in toto territorio comitum. habebant tatu. * conics refiftcre aut hoftem propullarc, dcde-runc oppidum amp;nbsp;le iplbs in gratiam. Incidit in hæc annorum Ipatia me-morabilis illa Chriftianæ rcip. clades, quaTurcæ primum proximos imperio noftro fines aggreffi lunt. fuccclferat _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim Amurathæ Pazaita filiusineenti garosinfc- Ipintu 1 urca, qui cum omnc Ihracia ftat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CU Macedonia Thelfaliaquelubegilfet, amp;Bu]garos adijt. Erant illi lub Sigif-mundi regis Hungari ditione, qui ad Pazaiten fuos nuncios mifit, vt(^ue ab inuadendo regno fuo defilieret, mo- Tazaites Eodem anno ferèomnes nobiles in enim nobilcsipG multas munitiones amp;nbsp;caftra. Et cum quadam die diéli nobiles congregationem haberent in oppido ^CtttÏêSni/ comes Vuirtembergen no-étii cótraóiis ex oppidis amp;nbsp;villis luis co-pijs,primalucc oppidu obfidionecin-xit. Videntes autem obfelïi,propter im-miflumignem quo flagrare cœpit oppidum, lé non pofle cuadere,nec turn nuit. Relponfum Turcus differt, donee tota Bulgaria potitus eft. tandem caduceatoribus régis arma oflendens, refpondit, feius armorum auxiliofuf-ficiens habere, hæc régi veftrorenun-ciate. |
Iritatus his rclponfis rex,regni fui de-cimo,Dominicas autem incarnationis 1396. anno,belli apparatum maximum conflauit, milfls etiâ oratoribus ad Ca-rolum regem Frâciæj luppetias orauit, à quo mil h funt cum ingentibus copias Philippus Arthefien coneftabilis,Ioh3-nes Niuernen, Philippi Audacis ducis Burgundiæ filius, amp;alij Francas nobi-litatis proceres, armorum belliquc non expertes. TranfmilTo duce Gualtero de Rupi-bus adHungarum regem, Franci petut q^d illos comodius facere licerct, quove itinere in Turcas ducerent. Sigifmun-dus,cui Francorû mores cogniti étant, timens ne per arrogatiam temerè quic-quam committerent,Turcarû in bcllo gerendo conditiones modumq; Gual-tcroexplanat, Nihil feftinandum elfe, Hungaros qui proximè Turcasincole-rent,Té afluetos habere,quos primo bo# fti obijeere oporteret.Franci,régis confilium parui nabétcs,primasfibi pugnä-do partes arrogant,amp;lubrici per omnet voluptatcs vino iudoque indulgentes, bonis omnibus horrori erant, itàvt di-cereilhs incohe non dubitarent, male illis aliquando proprer eorum iniqui-tatem luccelTurum. Erat tum exercitus Chriftianoru JJ. milliaequitum,Turcarûaûtvltra200. millia. amp;nbsp;cum Turciam per multa mil-liaria noftri vaftarent, tandem obfede-runt Nicopolim ciuitatc,quoinloco Turcus contraftis copijsfecit très cu-ncos,cum vno lolo Icoftendens.Tum Sigilmundus rex conuocatis primoti-bus,rogabat. Hungaris primum concédèrent pugnadi locum,amp;quödmo-rcs Turcarum nöflent, amp;nbsp;audaciorcs fore dum Francos poft lépugnaturos confiderent, nequc terga daturos,me-tuentes à Francis fequentibus cogi, amp;nbsp;licet ahj prascedere le debere dicerent, Fra nci vero m a gis i n ftaban t,quod à re-motis venilfent. Inter hac difeeptatione vidctes Franci Turcarum cuneuprimum, moxfinè ordine in illu prorumpunt ririlitèr, amp;nbsp;pugna |
|
A NATO CHRISTO pugna coëgerunt hoftes retrocedcre: quoinlocofucceffit cuneus fccundus. defilientes Franci ab equiSjVt eoru mos Habet, pedites certaturi,irruunt in tur-mas.diro itaqj bcllohoftesinter vtrof-‘ que vigente, priufquàm vniuerfæ rega-. nbsp;nbsp;nbsp;les copia ex ordine inftruxiftent acies, (^ ci'imHungaii fellatosFrancoruequos In, '“*• curfu tranfuerfo regia caftra repetere confpiciunt, illosomninó hoftili manu extinâos fore credentes,multitudi-negentiumterriti, fugam ineunt.ftra-ges fit maxima, inter Francos Anglij roloni, Sucui,Bauari mixti multi ceci-deiunt,amp; nifi rex nauis minifterio eua-fifiet,obrut’eftet.captiuos Turcus mox occidiiulfit.lohanni Niuernen cu alijs ï2.proccribus parcitum eft.redemptio ioo.millium aureorum nummumfuit. Tum perijt etiam illuftris comes Hen-ficus de Montepelligardo, atauus illu-Hfisducis Vuirtebergi Vdalrici.de ex-weitu Chriftianorum occifa referun-tur ïo. millia,de Turcis 60. millia.Gc-fia fcrunturhac anno Domini 1^96. Nee longè poft earn cladé Valachia, Jt(p|)) 1 ranflyluaniaque, Mondauia amp;nbsp;omis '^S4 tfSsDanubium regio, Stephano Vuai-uodaducc,rebellauit. Vcriim armis Si-gifmundi tandem compulfus Vaiuo-da, veniam petijt: amp;nbsp;cùm moftri ma-'oiavideretur, apud Sigifmundum regem conuentu comparens, exfus eft. Icrcbatur is pellcxiflePazaitx peftilen-temaHuuiemin Bulgariam vlque. ANNO Domini 1399, mirabilis in Italia motus emerfit. Ex alpibus nan-tjuedelccnditin Italiam presbyter cum magna hominum multitudine. is qui-dem albo indutus panno,tantammo-defiiam vultuac verbis præ fe ferebat, » vt ab omnibus fandus haberetur: mats,, ’’“’ gnam virorum ac mulierum multitu-dineminlcntentiam luam deduxit.lin-teisalbis circunuolutiomnes, fine dil-criminc mares an fœminæ, ruftici an eines, ferui an hberi effent, pafs'imvel-uù peeora , vbi nox oppreffiffet, dor-miebant: publicè in vicis epulabantur, perlatis vndiquè quafi ad lacra cpulis. Crucifixum iacerdos iple præ Ie ferebat, quem lachrymari obhominum errata diditabat. id quotics accidiflet. |
GENERATIO XLVIL 42* fucclamabant omnes,veniam aDco pc-tcntes. laudes B. Virginis canebat eun-tes amp;ftanteSjhymnisadidcompofitis, puta,«Ïr^^rff materi/oloro/aiuxta crucern /acèrymo/à tium ^entieiarß/jf^ ^c. Ex eo confluxu, inquit Antoninus, diui-na dementia quandam præparationê hominibus præparauit. multi enim amp;nbsp;magni amp;nbsp;obdurati peccatores, conuer-fifuntadpoenitentiam.Dum hæc religio tenuit animos,nil de belli periculis cogitabatur» Subftitit autem hic facerdos Vitcr-bij cummagnamultitudine,laboreiti. neris fcflus,vt refert Platina, Romam ad vifenda loca fanda fandorumque venturus. Sed Bonifacius fraudem ve-ritus, quod dicerct hominem ftiperfii-tiofum pontificatum appetere, adiu-uante illa multitudine, milites aliquot præmittit,qui hominem compræhen-fum ad feperducant. Sunt qui feribunt huiusfraudem quxftionedetedamfu-iffe,hominemqucin tanto facinore de-prçhenfum,exuftum fuifie. Suntetiàm qui dicunt nil fraudis fubfuifle, fed id fidum à pontifice abolendo rumori, quo hominem perinuidiam captum amp;nbsp;necatum affirmabant. Appropinquantcverolubileianno,. , , l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ’ lubile» liib legati Rom. pontificem adeunr,roga- Bonifacio tes vt Alfifio Romam proficifceretur, p. qui etfiid magnoperè cuperet,tarnen diffimulato defiderio fadurum ie negabat, quód dicerct eos noluiffe reci-pere fenatores ex nobilitate externa,fe-cundiim confuetudinem amp;nbsp;inftituta pontificum, quodque Cameræ confer-uatores fuopte ingenioelegiflent, homines quidem pariim idoneos,amp; quorum licentia Bandarefijs omnia liccrét. Turn verb Romani, vt rem gratam pontifici facerent, amp;nbsp;Bandarcfiostol-luwt, amp;nbsp;Malateftam Pandulphifilium Pifaurenfem,virum dodum, pontificis nomine ienatorem recipiunt.pecunias infupèr Bonifacio dant, quo ei profi-cifci advrbem liceret. Vrbemitaq; in-greffus,munitamole Adriani,domina-tu vrbispotitus eft. ANNO igitur »400. lubileus in vrbe celcbratus eft, quo innumera hominum multitudo religionis caufa ve- N N nerat» |
lOH. NAVC CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
nerat. Turn etiaBonifacius, nue Vice-comitum potetiam veritus,fiue augen-dx’ ditionis eedefiaftieç cupidus,anna# taru vfum beneficijs Eedefiaftids primus impofuit,lïaccóditione,vt qui beneficium confequeretur,dimidium annul prouentus fiko apoftolicoperfol-ueret.Sunt tarnen qui boe inuentü lob. 22.ad{cribunt.hancauté confuetudine omnesadmifere, pratter Anglos, quiid de folis epifcopatibus cóceffêre.Ego video q, nee in Germania de alijs beneficijs Papae datur annata,nifi prçlaturæ fintimmediatè eidélubiedç amp;nbsp;exéptat. Eo anno cum regnu Ro. per multos innatse Viienccfla* annos Vuenceflaustenuiffet, nullaque «mperiode»|jjjyj^^æ ^gj.j^gj.g£ principatu digna, a«aai, r ® cumneqjin Italiam tranfire, nee cetera munera impenj obire curaretjduæéi; tantummodó artes effent, vna volupta-tibus fe dédere, altera cumulationi pc-cuniarum intendere,cetera veró omnia ticgbgcre, fegniteratq; diffolutèfe ge-rere: fertur etiam quod venerabdes prç-latos amp;nbsp;honeftos presbyteros, neenon rcligiofos occident, fubmerfent amp;fa-culis cremaucnt,finè caula faltem iu-Ra,{nultaque crudelitèrperegent.’hxc cum diutius faceret,amp; nomé ac autho-ntas impcrij in illodepcrirét,ab elcdo-ribus impenj approbante Ro.pontifice, ab impcrio deiedus, domi torpês illau-datus egit xuum. Rupertus enim Pala-tinus Rbcni,animaduertcs hominisfo- motus,ilium deponicurauit. Refertur,quôd ipfe renités,fuffedu$ chioMo”*^'^*^*^’'’ '^ H'J°‘^ lodocus marchio Mo-rauiæ. rauiæ,depofito Vucnceflao,àMogun-tin amp;nbsp;Colon arebiepifeopis rex Rom. fuctit eledus.fed is brcui tempore mor-tuus,in Bruna vrbe Morauiæ fubrega-lilceptro fepelitur. Is cum Vuenceflau patruum fuum vifitaret, vocatusin pe-nitiores ædes,ità compellatus eft;Etfi latls feiam no elle dignitatis meæ, quod eledores impenj me regno abdicârunt, folatio tarnen mihi eft, quodexfamilia noftra hoc dccus non excidit: ego te li-bens, volensq; fuccefforem mihi datum accipio. Territo ex hoc lodoco, cum jgnarus return tffct,Pone metum,inqt, nepos, nam neqjimpeiium juuitusde- |
pono, ncque fi retinere cuperem,iuri fanguinis violarem; fufcipe imperium, meq; amp;nbsp;meis vtcrc,vtlibet. Ixtum itaqj nepotem dimifit, qui tarnen fex tantum menfes poftea vixit. Vuenceflaushic duas vxoresfuccef-fiuè habuit.Iecunda,de domo Bauarix, nomine Sophia loge viro prçftâtior. amp;nbsp;quia(vt prçdicitur) totum tempus vit» fuç inocio amp;libidinibuscófumplït,ob Vuenc'^a’ cam rem captus à baronjbus,f7, liebdo- ”^”“' madasin cuftodia habitus eft, Iohannes dux Lula tlæ amp;nbsp;Procopi’ Morauiç,magno reip.malo cumlibertatircddidcre. Captus eft amp;nbsp;fecudo per Sigifmundum Hungarix rege fratrem Iuû,amp;Alberto dud Auftrix in cuftodia darus, cuftodia eius in egregijs xdibus Vicnx habita, quibus exinde cognome Pragadatu, quod casrex Pragefisincolu/lctJcdcu parum diligétèr cuftodiretur,fugâar-ripuit,rcgnoq; rursus potitus eft. Per idem tempus Pragenfes popular! tumultu ludxorum domos inuadunt, • eorum bona diripiut,domos incendût, ac inter duas boras non fexui,non xta-tiparcentes,gcntcm infehccgladiocx-dunt.perijffe aliquot millia fcrutur.fcr-uati complurimi infantes mifericordia bonorum ciuium,baptifmigratiarece-perunt. calamitofum genus hominum ludçi inter Chriftianos agcntes,quivbj paulùm abundarecrcduntur,moxtan-quam Chriftianx fidei contemptores, , bona amp;nbsp;vitam amittunt, '^flagrum hoc *^’S’““quot; Impunè relidû eft^qa rex inunlis erat. Sub Vuéeeflaoiam abimperioamo-to, perfida Hulfitarum infania ortum Hafflanu» habuit, qux peftis nequeadhueextin-peß«* da eft.Rexerant fcholâ Pragenfem vfq; in ea tempora Teutones.id moleftilïi-müBoemisfuit,hominibus natura fc-rocibus.cx quibus vir quida genereno-bibs, cxdomoquam Putridi Pileis vo-cant,apud Oxoniam Angliç ciuitatem litcris ftudens, cumIohannis‘53?jff{f|f25iM« libros off'endiflet,q uib’ de rcalibus vni-ucrlalibus titulus infenbitur, magno-pcrèillis deledatus, cxemplatia Iccutn tulit.Inter quede ciuiliiurc,dcdiuino, deEcclcfia,de diuerfis qugftionibuscó-tra derum pieraq, volumina velutipre-dofumthdauiumpattix fuxintulit. i Imbu- |
|
A NATO CHRISTO Imbutusiam ipfe Vuickleffitara re* ncno,adnoccdum paratus, virus in clues luoseuomuit. commodauit autem kriptaquaeattulcratjhispotiffimè qui Teutonicorum odio tenebantur. Inter , lt;juos eminuit obfcuro loco natus lo-®* villa Hus, quod anferem ff-hi “' gnificat: hic cùm effet ingenio peracri amp;nbsp;lingua difcrta,multumq;dialeóticis obledaretur, amp;nbsp;peregrinas opiniones amaret, auidè admodùm Vuickleffita-tum dodrinam arripuit, eaq- Teutoni-cos vexare cœpit,fperans eo modo con-fulos,fcholasreliduros. Quod cùm luccederet,a V uenccflao flum ntu Parifienfis gubemaretur. ea resmagiftratu fcholx Teutonibus abf-tulit. Quam ob caufain common ma- '^^US. j. rciurado adaéü, vno dielupraduomil-liaapud iipfl3 Mifnat ciuitatemtrium quot;nbsp;dierumitinere aPraga diftantem, vni-ucrlaleftudium crexere. Bocmis fcholç fuæ gubernatiolibcrè patuit, quorum princeps efthabitus Iohannes Hus, lingua potens,amp; mundioris vitxopinio-ncclarus: qui vbi fans fidei comparatu fibi exiftimauitjVcnenü quod iampri-lt;lèm occulte conceperatj palam euo-“mit. Fundauerat opulentusquidain rr-befub nomine fandorum Matthiæ amp;nbsp;Matthäi baud i gnobile tem plum,quod Betbleem appellauit, reddnibus addi-tiSjCxquibusduo prædicatorcs aleren-tur, qui feftis profeftisque diebus verbu DeiBoemico fermone plebib’ inhnua-fent. Horum alter Iohannes affumptus ehj qui cùm fe libcntèr audiri animad-uertcret,multadelibris Iohannis ^Ui-tfkffin medium attulit, afferensin eis omnem veritatem cotineri,adijciens(^; crebro inter prçdicandum,fc poftquàm exhaclucemigraret, inealocaprofici-kicupere, ad quç Vuickleffi anima ^p-feftaeffet, que virum faillebonü, fan-âum,cæloque dignum nondubitaret. Sequebantur lohannem clerici ferè omnes ære alieno grauati, fcelcribus ac feditionibusinfigncs:his amp;nbsp;nónulli do-Örina célébrés iunóli crÜt,q cùm in Ec-clefiacólèqui dignitaté nó potuiffentj |
GENERATIO XL VIL nbsp;nbsp;nbsp;425 iniquo animo ferebant facerdóna ma-iorum cenfuum his committi,qui qua-uis nobilitatcprxirent, Icientia tarnen viderenturinferiores£xca:cauiteosin-uidia,proruperunt in blafphemias. amp;nbsp;cùm aliquibus ignaris fortafsè ac vitio-fis maledicere poffent,in omnes latrare facerdotes eoepere: abEedefia catholi_ carecedentes,impiam Vualdenfium fc- vmUeBefi dam amplexifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«rror«. Huius peftiferx amp;nbsp;iapridèm damna-tæ fadionis dogmatalunt, Romanum prxfulem reliquisepifcopis parem effe, inter facerdotes nullum difcrimen,prc-sbyterum nondignitatê,fed vitz meri-tü efficere potioré: animas corponbus cxcedétes,autin xternas cueftigio pee-nas mergi, aut perpétua confequi gau-dia.' purgatorium non inueniri,vanum effe orare pro mortuïs,amp; auarine lacer, dotalis inucntÜ3Dei amp;landorum imagines delédas, aquarum palmarumlt;^ue benedidiones irridendas, mendicantiü religiones malos dçmones inucniffc,(a-cerdotes pauperes effe debcTe,fola con-tentos eleemofyna,liberam cuiq; prat-dicanonemverbi Dei patere: nullu capitale peccatu,quantunuis maioris mail vitandi gratia, tolerandu: qui morta-hs culpç reus fit,eum neq; feculari,ncq; ecclenaffica dignitaté potiri,ncq; pare-dum ei:confirmationem amp;nbsp;extrema vn-dionem, inter eeelefiæ facramenta minime teneri, auricularem confeffionê nugacem effe,{üfficere lua quenq- Deo in cubili fuo confiteripeccata:baptifma fluuialis vndx, nulla interieda facri olei mixtura,recipiendum reoemeterio-rummanérfum, quæftûs caufareper-tum;quacunquctegaturtcllurehuma-na corpora,nil diftare:templum Dei 1a-tè*patenUs,lpfum mundum eße: coar- *pat«BJ, dare maieftaté eius, qui eedefias, mo-nafteria, oratoriaq; conftruunt: facerdotales veßes,altariü ornamêta,pallas, corporalia, calices, patenas, vala hui-uimodi nil habere momenti: facerdote quocunq; loco,quocunq; tempore fa-crum Chrifti corpus conficere poffe, petentibus miniffrare:lufficerc,fi verba facramentalia tantùm dicat:Iuffra-giafandorum in cxlis cum Chrifto re-gnantium impetrari,in canonicisho* N N 2 ris |
)
4
uersùs tantum malum inuenilïetprx-fidium, ad Sigilmundum Vngariæ regem confugit,obfecransnegligentiaffl fratrisemendet.dat fidem Sigilmudus. lcd cùm dies in diem deducitur,archi-epifcopus apud Vngariammoritur,amp; Albicus ei lufficitur Boemus, arte medicus,extrem a: auaritiae barathrum*
Contigit poft ha:c vtinfeftaret La-diftaus rcx Apuliae ecclefiam,aduersus quem Iohannes papa 13. bellum dccer-ncn$,plenariam peccatorum rcmilfio-ncmindulfithis,qui ad tuendameccle-fiam arma induerent. recitabaturintc-clefiaFragenfidecretöpontificis,quod cùm quidam fordidæ artis hominesau-diuiftent,Iohannem papam antiebd^^* eftemagna voce clamauerunt, qui cru-cem contra Chriftianos decerneret.cos proptereà fenatus in carceremrapiiul-fit,populus veró fulceptis armis,dimit-ti eos petijt. Icdplacatus orationefena-tüs, fuam quilque domum redijt.de d-lis dam fupplicium fumptueft. atcùm fanguis extra prçtorij ianuam defluens, indicium necis fecilTet,iterùm occur-rens populus intcremptorum corpora rapuit, amp;nbsp;aureo circunuoluta panno, per omnes vrbis Ecclefiasdetulit, clama ntibus eiufdem lèdæ facerdotibus: Ifti funtfandi quiproteftamento Del fua corpora tradiderut. huiusreimen-tionem faciemus infra in temporibus Conftantien concilij.
ANNO Domini 1400. Vucn-ceflao rege Ro. tanquàm inutili, impe-rio priuato, RupertusBauarixdux *c^^J^ cornes Palatinos Rheni, abcledoribus Imperator eledus, Coloniæ ab arclii-epilcopo Colon corona decoratus fuit, homo fane Chriftianiffimus,iufti-ti« cultor, à Bonifacio Pontif. extitit confirmatus. imperauit annisx. Hicex vxore Elizabeth filia Burggrauij No-rinbergen multos hæredes genuit.Ru-pcrtus amp;nbsp;Fridericus ante patrem obiê-runt, fuperftitesreliquit Ludouicum, Stephanujlohancm amp;nbsp;Othonéincly-tos duces, filias quoquè j.vna duci Au-flriæ Fridcrico de Achefi, alia comiti j,^ *Cleui£,quéSigifmûdusrexpofteàdu-* cc fecit,tertiaMargareta duciLotharin giç matnmomoiûdç fueruntgenitor autcin
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. ns cantandis dicendisquc fruftra tempus ten; nulla die abopereceflandum, mfi qua: Dominica nunç appellatur: cdcbritates lanflorum reijciendasje-iunijs quoquè abEcclcfiainfUtutis nihil ineiïe mcriti.
EpsPragfquot; Turn epifcopus Fragen, confilio amp;nbsp;animo illunris, orienti calamitati ob-U)àmirecupics,priufqnàmampliùsdc-baccbaretur,Iibio$ Iohannis ^Iffffff adfeferrijOmnest^ue doétorumcofdio adhibito,publicè concremariiuffit, fu-pra ducenta volumina plerunquè auro teda. lohanni Hus prædicatio interdi-ä3,amp;adieö^min2.Ipfepropterea Fraga execdensjapud villa vndè natus erat, permittentelocidomino,plebem doce-re non deftitit, multa in ecclefiafticos makdida congerens, vtq; populu con. ciliaret, décimas baud aliter quàrn elee-molÿnas lacerdotibus débitas adftruit, dominos prædiorum addandû easnul-loiurc cogi polie.
Deindè attulit nouam pefte Fetrus K en. ♦Trecen^qui patria pu 1 fus, velut hzrc-ticorum afylum Pragam repetijt. apud ecclefîam S.Michaélis prçdicabatlaco-PetrusTre- bell US quidam Mifnenfis. hune Fetrus cciifis, aggrclTus,mirari fc ait,doâum vitum errorem ilium no animaduertilTe com-munionis euchariftiæ fub vna fpecie, cùm apudlohan.Euag.fubduplici fpe-ciepanis vinique iubeatur,dicentelal-loh,6. uatore;Nifi manducaucritis carnem fî-lij hominis,amp;bibentis eius fanguincm, non habebitis vitam in vobis, Commotusefthislacobellus.cum«^-apud S. Dionyfium amp;nbsp;S. Cyprianum communionem calicis laudari inuenik Ict, port prohibitionem etiamin tem-»eófnonerè plo S.Martini publicè*commouere po-pulum coepit, ne deincèps communionem calicis,fine qua faluarinemopoC. let, négligèrent, huic omnes hæretici confenlerunt, gaudentes quod articu-luminueniffentin euangelica lege fun-datum,per que Romanç ledis vel igno# i antia,vel nequitia argui poflet.
Odiolôquanuîs animo Vuencefla-us hæc audiret,defidia tarnen amp;nbsp;inertia impunè debacchari finebat h.æreti-•CQS.Fragen epifcopus vbi nullum ad-
-ocr page 441-|
A NATO CHRISTO autemcum filjjsfub obedietia Gregorij paps permanfitjConcilioPifanoha^ tito.tadèm anno Domini r4»o.in;0p^ PW^f^Wt obijt, amp;in Haidclberga ad S. Spintum fêpclitur. Tamerlanes perhçc tempora vitaex-» nbsp;nbsp;Ceffit^magnus Tartarorum feu Partho- ^pud l artaros humililó-it^nctps. ‘■^ natuSjCum gregarius miles fadus effet, adeo inter luos excclluit, vt breui multarum gentium fieret dux. Parthorum etiàm imperiopotitus, baud mul-tó poft Scythas, Iberos, Albanos, Pcr-fas,Medos, ac alias plurimasgentes amp;nbsp;nationes fibi fubcgit. Indé Melópota-miam atque Armeniam inuafit, tranfi-toq; Euphrate cum 400. equitum mil-libus amp;nbsp;6oo.peditum millibus, omnem Afiarn minoré obtinuitjte^emq; omni.-üm potentiffimum Pazaite Turcarum dominum,cum pari equitum numero amp;magnispeditum copijs fines fuorum tutantem,apud Armenos præliofupe-rauit, amp;interfelt;ftis aliquotfuorumillibus ipfum cepit, amp;nbsp;catenis aurcis vin-üum,curruiquo vehebatur, quafi tri-umphans adiunxit. Refertur in cauca in modum ferç in-clufusPazaita, per omnem Afiarn cir-cûduâuSjCgrcgium amp;nbsp;admirandû humanarum return fpeftaculum.prandés, quafi canem fub menfa fua,comedere iulGt:aftcenfurus equum, co tanquam fcabellis vfus cft.Poft cladem autPazai-tæ,fi!ij eius qui complûtes erant,in po-teftatemGræcorum vencre, cum peri-. culum eua furi, in Thracia traijcerc co-tenderent.*Calapinus autem natu ma-ior, à Græcis emiffus, patrium regnum obtinuit. TamerlanesàTanai fluuiovfquead ^^gyptrim vniuerlam Afiapercurrens, Smyrnam,Antiochiam,Sebaften,Tri-polim,Damafcum,multasc|; validas vr-bes cepit amp;nbsp;inccndit. Sultanum etiàm Aegyptiorum principem hello fupera-tum,vitra Pcluhum repulit.Cumq^Da-niafcum ccpiffet3amp; arcis antiquç cxpu-gnatio difhcilis effet, eóftruéla cregio-nè altera altiore,illam tadem cepit. Ca-pbam quoquè vrhem,Gcnucnfium tuc coloniam,cxpugnaint.hic belliartibus infignis,quç alnsarduaYidebatur,pró- |
GENERATIO XL VIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42^ ptitis obire tentabat.Et in obfidionibus vrbiu primo diealbo vtebaturtétorio, fecunda rubro, tertia nigro. amp;fi fe da-bant in albo fedenti,falutem confeque-bantur:rubeus aut polor mortem indi-cabatmiger vero, ciuitatis excidium amp;nbsp;omniaincinerem conuertend.1. Etin-ter alia ferunt quandam populofam ci-quot; uitatem, quæ prima die cùmdeditioné neglexiflet,pueros puellasq; in Candida jn^gnis cru veftcramos oliuæ detuliffeobuiàm, vt délita», iram eius lenirét, qui pueros ftatimiuf-fitequis conculcari,deindèvrbem ca-Etarn incendiodeleri. Interrogatur ob ocaliquadó abhomineGenuenfi,qui eifamiliariserat, cut tanta crudelitate vteretur.Cui turbata facierefpodit: Tu me hominem arbitrans, fed fallens, ira ctemDei fum ego amp;nbsp;orbis vaftitas.Qui-bus illeterrefadus, maxime quiadixit, Cauetonèpofthàc mihi occurras, fta-timabijt. Ferebant qui Tameflanem viderut, ipfumcum AnnihalePœno comparan-dum. nam delctis multis regionibus atque vaftatis,onuftum amp;nbsp;ditatum exer-citum in patriamreduxitjamp;Marchan-tem vrbem condidit,quam varij generis captiuisteplcuit, amp;hoftium fpolijscx-ornauitjin qua fe fepeliri fecit. regnum autem fuum duobus filijsrcliquit, qui difcordia laborantes, efFcccröt,nè Parthorum regnum rursusemergeret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Sunt qui Rupertumregem Ro. cum Rupert« cxercitu initaliam ad intégra ndam im- Ifaliamin-pcrialcm dignitatem venilïefcribat, fed 2^®^“’* iter fuum nó pereg^fe. quodità cótigit: Florétini Galeatium IVIcdiolaniducc, à ditione fua auertere molientes, ma-gnitudinepotentiç eius ac multitudine copiarum deterriti,auxiliatoréfibi Rupertum nuperinimperatoré elelt;ftu,vo-careftatuerunt, fperantcsperillius ad-uentum in lMliam,Mediolanenducis potentiam vel omnem vel maximam pcrituram. nam amp;nbsp;odia interregem ac dueem erant acerba, amp;venenofêaGa-leatio duce,medico fubornato,petitu Rupertus publicè regibus ac cjuitati-bus fignificauerat. Credo, timebat Ga-leatiusdux,nè fortè rex Rupertus ratu habere non vellet, quód Vuenceflaus » cum deducatuinucftiucrat. NN 3 In |
|
r-ù TOH. NAVC. CHROMOG. VOLVMEM TERT. In hac fpc conftituti Florentini magna pccuniarum largitioneaduentum jmpcratoris in Italiam pacifcuntur.du-centaenim florcnorum millia poUici-ti lunt.huiusïùtnmæ partc,priufquam domoproficilceretur, dare illi conue-nerant, reliquam vero partem cùm in Italiam vcnilTetjachoftilitcrfolum Galea tij introïffet. lam perltaliafama vulgaueratjma-gnos exercitus circa Rhenu parari no-uo cumimperatorcin Italiamtranfitu-roSjereäique cundoru animiinexpe-dationem erant. Nee minor apud Medio! an cura, équités parare amp;nbsp;pecunias congerere, ciuitates^j munire. Veriim Ruperti aduentus,vtplerunquè eueni-refoletj tardior fuit quam crederetur. per extremum enim autumni Tridentu venitj amp;quoccleriùs pecunia foluen-dx conditionem impleret,Brixienfem agrumcum exercitu mgreflus cft,qua vrbsaGaleatiotencbatur. Sunt autem finitimæ vrbes Tndetum amp;Brixia,maxime circa Benacum lacum territoria commilcentes. In bislociscum effet imperator, duces Galeatij cum ingentibus copijsad-uersusillum conuenerut.Habebat Ga-leatius optimum equitatum exltalicis confedum, Poftquam contra Germanos équités conftiterunt, ac leuia præ-Equitatus liainiricœpta funt, Germanifrenis vfi Germanic’.leuibus,qux adcurium aptiora, ad dedendum in gyrum equos funt inutilia: l^uUcui'^' Italicoru talia,vtlaceflere hoftes, amp;nbsp;redire ad fu os, amp;,ex medio curfu de-flcdi facile poffint: prætereàltalici ar-mati amp;protedb Germani non ita bené armati;obhæc Germani citofpreti ab Italicis.tadèm vero maiori vi cocurrentes,Germani multis fuoru àniiffîs,ccde-re demiim et retro figna referre cogunt. Ita proftratisfuorum animis ac metu deiedis,Tridentum imperator fuosre-duxit. Et quoniam rcs malè fuccedere videbatur, Colonien prxful amp;nbsp;Lupol-dusdux Auftriæ ab impcratore abeun-tes,cum maxima copiarum parte domû reuerfî funt. Imperator ipfé Tridenti relidus, pudore tenebatur. nam redire dedecus, remanere vero vanum exi-Rimabat. |
Inter hac Francifcus Carrarien^ amp;nbsp;alij quidäproceresfpem adhuc magna-rum rerum fuperefle ei oftendetes, Tn-dento relido,ipfe profedusTaruifu, deinde Patauiu acceffit, vbi eratnoua Florentinoru legatie. Et cum de repa-randis rebus traóiaretur, impcratorin-quit,neqi fibi, neq; Florcntinis tantaî effe vires, vt fufficere aduerfario poUint. quareponrificê Ro. amp;nbsp;Venetosin fo-cietatem belli attrahendos neceflariurn putabat, pecunias eti^m maximas à Flo rentinis poftulabat.Legati Florentino-rum redeunt Florentiam ac referüt,(le-bilitantur exeo Florentinorum métes. na facere quod poftulabat imperator, impoffibile quafi videbatur ; at fi imperator abiret, maniteftum pcriculu im-minebat. De re igitur difeufEoe habita, decrc-ucrunt omnia pro impcratore jpItalia retinendo. Itaqj per legatos magna au-xilialtalici equitatüs,amp; magnam infu-pèr pecuniam polliciti fu nt,vt perbye-mem quacunqjpoffetbellum inferret, promitteretque nee concordram vllam cu bofte facere, necinducias,nifpriùs requifito amp;nbsp;colentienteFIorentmo po-pulotcuraturos lè intereà, vt potifex ac Veneti iungerentur. Hæcimperatoricùm nunciarcntle-gati, tradatus varios apud illu habuê-re. namfe bis obligate non fans bone-ftum videbatur,amp; erant alioquidiffici-^^^^jj, liafadu. Oriebantur ad hæc quxdam^jnjtaliJ controuerfix pro pecunijs inaduentuRuper'''*’ fuo promiftis, amp;nbsp;pro parte non dans, ad fummam nonaginta millium flore-norum, qua ante omnia debcrent:poft-eà vero de nouis conuentionibus agendum fore. Florentin! promiftas pecunias fub conditionedicebat; qux conditio cùm ab impcratore compléta non fit, neque pecunias deberi, dimidiam partempc-cuniç promiflam,reliquam veto efte fo-Iutam:foluideberc3cùm interram ho-ftilem Galeatij cum cxercitu introie-rit: id non elTc impletum,càmnec vc-niftedicatur quinon ftetit, nequecum potenti exercitu venit, nec etiam Flo-rentinuspopulus tantâ pecunia^mifit, Vt tadoprotinùs hoftib folo,recedcret. Adum |
|
A NATO CHRISTO Aftuboceft Venetijs, vndè imperator îbijt.pofteà taméreuocatus fpe cócor-diæ,deinde Patauium redijt,et quodre-liquum erat hyemis, in ea vrbe cofum-pfit:acmodó expedatioem dedit, quafi Romam petiturus,modóademit. Tan-lt;Jèmveró cum neq^pontifex Ro.neq-, Veneti in auxiliu eius palam defcende-tent,dilferre fadum in aliud tépuscó-ftituit:atq;itamcfcApriliPatauio mo-üens,inGermaniamrcdi)t. VicecomesduxMediolani,redeunte mGermania imperatore, copias Alberico ad opprimendum loh.Bentiuolum mißt,qui Bononia vrbem in fuam rede-gitpoteftatem, vbiin confliétu poftea Bétiuolus obtruncatus eft. quo defun-do,Albericus nullo reliftéte, Bononia potitus eft.qua vrbcfubieda,dux Gale-stiusiamfibi Florentiæ defpondit imperium, arrepturus Italiæ regnû. atdi-uinaprouidentiadefecic. Natertia die Septembrisanno Dominii4o2, exfebri pellilcntialifubtraduscft. Extcftamétocifticceftit prior filius lohanes Maria in ducatu Med!olah,in-fuperin dominio Bononiç, Senarum, Perufij, Adihjq;. lecundo filio, Icilicet Philippo Mariç,Papia,V crona, Vincé-ti3,relida:quç diftributio prudentibus vifacft inlipiétèr fada.non cm libi pro-mittere debuit,vt per vim obtenta bçre-«libusfuis ftabilitamanerét,amp;vtdealijs t3ceatur,nunquame3qu£ iuris Eccle-faftici erant,firmarepoterat. Ducifta Mediolani,Galeatij relida, tyrannidc exercens in ciues,pauco póft tempore veneno eft extinda, nec longè fuperfuitIohannes Maria feroxadole-Lens amp;nbsp;aftuetus tyrannidi, lub matris imperio domeftica fadione cæfus.Suc-2gt;ilippm celfithuicfrater Philippus Maria, qui '**• cum amp;nbsp;dominatum Mediolani non fine laborcarripuilïct, difficultèr annos aliquot tenuit. Sigifmundum bis temporibus regem Hungariæ, mortua lam Maria vxore, repudiauêre regni proceres, quoru an-tcvelparentes velagnatos propinquós veoccidimandauerat. Et confpiratio-ne fada anno 1401. regem capiunt, ac duobusadolelcétibus cognométo Ga-rijs, quorum pater ab eo neci traditus |
GEMERATIO XLVII.. 417 fuitjCuftodiendumpermittunt, donèc omni confpiratorum iudicioin efi ani-maduerteretur. Quos adolefcentes Si-gifmundus ræpèvtfcdimitccrcntjmul-tispollicitisfruftia tentauit. Quodam vero diejvidua matre eoru vocat3:Scio, jnquitSigifmundus,vin tui mortem ti- Sigifmüdü» bi acerbiifima fuiffe^teœmihi tanquàm “f authori eius intenlam. Verum ego per fuperosiuro,inuitus feci-regina emeu atq;alios accuTauitjCouenerunt regni proceres,atq; in rcos fententiam mortis tulcre.ignarusegofaólionum veftrarö, nouus ad regnum veneram.quod regu-lorum maiorpars dccreuit,id executus funn.eftotarnen,virumtuwm feiens vo-Icnsqj ncci dedcrim,cruciandurane ob-ijcies me iracudisf amp;nbsp;q uis,obfecro, fru-ftus?nondeiunt mihi conianguinei amp;nbsp;amici,qui meum languinem vlcifcatur. nec,crcde mihi, apudfuturu regem ac-ceptuseft,qui manus fuas regio langui-necruentauit. quod fi me miHum fece-riSjCX filiabusHermanni comitis Ciliæ neeelfarij tui vxorem dLicam,filios tu os inprimïs charos habebo, efficiamt?]; vc omispoftcritastuaboefaóbum fibifru-ftuofumlcntiat.hocegocu libcris tuis egi,fed non capit çtas quantum necefsè elftequx plusfapis,amp;illis amp;tibicon-Tul ere oportet, „ Perfuala mulier, regem dimilît, qui moxBarbaram Ciliæ comitis filiamin matrimonium fufcepit.promilloquela-tisfacienSjGarios iuuenes luper omnes regulosexaltauit. IntereàLadiflaus Apuliæ rex, priuC Ladi/ln’rex • quam reeni Neapolitan! fundamenta Apnliævo-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cams m Hu connrmaliet, amaioreparteprocerum garum, Hungariçin regé extitit vocatus.cupi-dus rcgnandi,magnis contraftis copijs, Ladiflaus in Sclauonia profeétus, ibia multisepilcopisac regni proccrib’ co-ronatuseft in regem.lnterea vero Sigit mundus liberatus,amicosfibi feeit no-uos,quietiam alios qui vocaueruntLa-diflauin regem,adidem induxcrunt, vt mutato propofïto,Sigi(mundo adhere-rent.eam ob rem Ladiflaus cernés le dc-ceptum,quam polfidebat ciuitatemin Sclauonia,Venctis cétum millibus flo-renorum vendidit,3C poflelfióem vrbis deditcontra volutatem ciuiu,quorum NN 4 multi |
|
4i8 IQH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. multi earn lt;3eferuerunt,alias fedcs quai-rentes,amp; ipfè Neapolim eft reuerfus. ANNO Domini 1404.Bonifacius moritur,quo fubtrado,populus Ro.ad arma concurrit, per ciuitatem feditioes achomicidia perpétras. Cardinales ante intrantesconclaue,elegcrut Cofma dcSulmone cardinalem Bononien, amp;nbsp;Jmiocentius vocatus eft Innocentius y.fedit ferè an-7gt;P’P’' nisduobus.anteeleâionem iurauerût cardinales, quod quicunq; eligeretur, opcram daret ad febifma tollédum pof-fibilem. Venitadvrbem Ladislaus rcxgra-tulandi,vt dixeiat,nouo pontifici cau-fa,licctaliud prætenderet. difleminare enim cœpit inter pontifieem ac eines dam dilcordia,vtriq; fauorofumfe fi-mulas,ita vt mediatoré fe inter pontifi-cem ac Romanos faceret.tandèm eofdc ad concordiam reducens hoc modo, vt gubematio vrbis in tcporalibus pencs populumrcfideret:pars autem que antiquités dicebatur Leonin3,lcilicct circa S.Petrum, pontifici remanerct cum caftro S. Angcli: fenator verb vrbis, de pontificis voluntatc ac conlenfu po-puli aftumeretur. Eodem tempore oratorcs regis Fra-ci« Genuam vcnerunt,amp; tantum opc-rati funt,vt communitas ipfa Gennen cum archiepifcopoluo,amp; cu cardinali de Flifco qui ibi erat,pro Romano pot. omnes Inbtraherentleab obedietialn- . noccntij,amp;adha:rcrcnt Benedido vti vero pótifici,quodadleuitatem cisim-pu tatu eft.Idem fcccrunt oratorcs apud Pifanos.vndè diuulgatum eft per totü tcrritorium,obcdientiam ablata cfte ab Innoccntio,amp; Benedido tributam. Benedidus intelligcns Genua ad de-uotionem fua cóuerlam effe,illue pro-feduseftcum curia fua ampliandai iu-rifdidionis fua: caufa, qui bonorifice à Genuenlufccptus atq; venerat® eft. Scd amp;nbsp;papaInnocentius,vt magis firmaret ftatumfuum, Roma: xj. creanit cardinales,pene Italicos omnes. ANNO Dominij4o5. in vrbe Roma tantæ inter pontifieem populumque excitatac funt turbæ, vt pontifex vrbe coadus fneritlcccdcrc. Cum autem mpraretur pontbex Viterbi), Romani pœnitentia dudi,vrbem pontifici reddiderunt, ac multis legationibus miffis, pontifieem rcuocarunt. Non ante tarnen, quam Paulus Vrfinus pontificis madatocum turmarum præfedis in pratis Neronia-nis loh.Columnam fadionis ciuilis au-thorem, amp;reliquam Ladislai militiam fudiffet.hac obrem Romani multisin-commodiscircunuenti,cùm amp;nbsp;homines eorum amp;pecor3 abigerdur,Iedata etiamiraiam antè concepta, *ponti-fieem prccibus impetrant,vt ad vrbére-dirct prçmifta reconciliatione. |
Verona vetuftiffima ciuitas hoe anno 6.Kalen.IulijaCarrariéfibus occu-pat3,in manus Venetorum deucnit.IHe enim Francilcus Can arien, qui in Ba-uariamGaleatium Vicecomitem fuge-rat,lólicitatibus Florentinis amp;nbsp;fauen-tibus Venctis, mutata vefte Patauium vcniens,vrbem amp;nbsp;arcem tandèm quo-qucobtinuit. if à pontifia Sublato aute e medio Galeatio Vi- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• riincialul'! cccomite,in magnafpem credus,Gui-liclmum Scaligcrum cum filijs fuis Ve-ronam rcduxit,eisq; vrbe lubiecit: qui-bus cófirmatis,paulopoft Guilielmum venenoextinxit,filios in carcerem con-iccit, Verona potit’ eft. relido Veronç Iacobofratre,in Vincentinos exercitü duxit.Cui ftatim Veneti,nè Vincentinos vcdigales fibi amp;lubditos fuosbel-lo attingat,alioquifenatum Venetum haberet mimicum. fed Francilcus probris amp;nbsp;minis inueduSjin vicinosdurius crudefcere cœpit,mirari relpodit Icim-potentiam Venetorum, qui cum nullum iusin continentihabeant,leges tarnen merito impcratibus vclint prçlcri-bere.urent, amp;æftuarijs fe ac paludibus contincrent. Indignati Veneti, legatos fuos qui in via erant,admonct vt tœdus amp;nbsp;focie-tatem cum FrancilcoGonzagaineant, cumq; primu copiarum fuarum dueem deligant,addita pccuniaru lumma,quç ei ftipendij nomme quotannis darctur. Turn verb Gonzaga ido fœderc matu-randum ratus,confcripto magnomili-tum numero,Veronenfes ad eapattern adoritur, qua ad Mantuanos vergunt. Idemfaciunt Vencti,ex Vincentiniseby*”“^ mouctes.quoimpetu Veronenperter-pjunt. rib, |
A NATO CHRISTO ntijCÙm nullaTpes auxilij fubelTet, de^ lt;litionem fecere.Oderat ctiam Veron x eines Carrarienfem, qui Guilielmum Scalam venenonecafTet, eiusqj filios in carcerem conieciffet.
Dum vrbe reroinftrudçaeiesingre-diuntur,nè quafraus abhoftibusfuneC-fetjIacobusCarraricn prçfîdioreliftus, Hoftiliam profugit.fed cum Padu traij-citjCapt’ V enetias mittitur.munita au-tem aréèifïimo prxfidio vrbe, inde cum copijs VenetiPatauium mouentes, vr-bem ca prçaltis mûris amp;nbsp;profunda foffa niunitäjdefenfamq; firmopræfidiojob-fidcntjCt tandem ob vidûs penuriam in deditionem accipiunt.
Nee multo poft tempore Francifcus Carranenafenatu Vencto ftragulatus eft,filij qua morte pericrintjincertueft. amp;ficanno i4.o6.Vcneti etiàm Pataui-üm obtinuerüt,amp; duæ illuftriflîmæ fa-milix, Scaligerorum fcilicet amp;nbsp;Carra-, rienfis, propter domeftica diftidiavno quafitemporefinem accepcrunt, amp;nbsp;in Venctorummanusperuenerunt. Qui-bus obtenus, Venetorum nomen fupra niodum excreuit.
Pifx item potentiftima ciuitas He-truriæ,Florentini populi çmula,per ea tempora duriffimaobfidionedomita,in poteftatem Flbrentinorum peruenit,et nune fupra feptuaginta annos iugum iplórum bumilitèr pertulit. Galeatius enini Vicecomes Mediolani quondam düx,candem vrbem à Gerardo Apiano nmlto precio emcrat.hic moriés, ipfam Gabrieli ex pellicc filio in teftaméto re-liquerat,qui cumillam aliquadiu pof-feflam fctueri diffideret, gradipecunia vendiditFlorentinis.
Pifanihoc videntes,cùm Florentinos exolos baberent,in furore verfi,im-petufado Florentinos vrbe eiecerunt, amp;inlibertatem,iplam deduxerut. Florentini autéignominiam non ferentes, magno cógregato cxcrcitu,bellü confe-flimPifanisintulerunt implacabile: amp;nbsp;cómeatibus interclubs,vrbem acerrimè obledcrunt,q poft aliquot menfes fame crudelilGma laboräs, proditore lohan-neGambacurta,iugum accepit.
Innoccntius,vt diólum cft,Romare-uerfus,plûtes cardinales 4clcgit. Ludo-
GENERATIO XLVH. 4x9 * uieumveronepotemfuum, agri Piceni marchionem creat,principemq; confti-tuit. Ipfe dein Romæ moritur, lepcli-turqjinbafilica S.Petrianno iq,o6.mé-fe Nouemb.
Poft bonorabilcs*exequ]as cardinales conuenientes, fe otnnes obligmjerüc fub grauifbmis iurame»?tis amp;nbsp;folenni-bus,quodquicynq, eftet £ledus,]abo_ raretadtollédumlchilma, ■amp; vnionem Ecclefix procurandam. Ingr efti cócla-ue,elegeruntpatriarcbam AqLiiJegien-fennatione Venetum, quivocafus eft Gregoriusxij.vir àpucritiamagnç /an-ditatis amp;nbsp;fapientix.hiceleótus,dcnub itaheu»* iurauit omnia facere bbi'poffibdia acf vnionem Ecclebæ danda,de quo principes quiqueplurimùm exbilarati fuut.
Gregorius ftatlm aduerßrio Bene-didofcripfit, benignè illum ad paccm inuitans,amp;adabdicationem mutuam. Benedidus vero eildem fere lyllabis re-Fcripfit, eademque inuitatiofuir. Tra-daturdeloco vbi cóueniant. placet ciuitas Saona, quafiin medio conftitu-ta,amp;vtfequivideaturefFedus,annoft'-quenti incipiunt appropinquarc.Nam Gregorius non tam coinitiorum caula, quæ erant dida tollendo Icbilmati, quam vrbicis fadionibus compullus vrbefeceftït. Adlpirans enim addomi-natü,Ladi/]airegis auxiIio,Columnen Iohannes, fæpè Romam commoue-rat.Itaque Gregorius Senas profedus, bine Lucam adijt,Benedidus vero Ge-nuam.
Intcrea patefadx funt Gregorioin-fidix fibi parata: Saonx à Benedido, quód amp;nbsp;ciuitas illa pro Gallico elïec munita.Qi^arè Gregorius accipiés Be-nedidum no verè vnionéquærere,mu-tauit propofitum: milerunt nibilomi-nùs nuncios alter ad alterum, tradätes dealioloco,ledconuenire non potue-runt.Benediólus vtmagis bmularetin-tenuonem luam, adhuc adGregoriuin magis appropinquauit, ad portuin Veneus veniens. Gregorius autem Lucx permanfit plures menfes, ibique crea-uitquatuor cardinales. Oratoresprin-cipum plurimùm luaferuntGregorio, vt iret Saonam,amp; præcipuèregis Fran-ci£,quimerito luipedt babebantur.alij
con-
-ocr page 446-430 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
contrarium luaferunt, vt Ladiftaus rcx Apuliç amp;nbsp;alij amici.Et cum poft multa de loco conuenire non poflcnt,creauit Gregori* alios plures cardinales, quod etiàm conturbauit fuos cardinales an-tiquos.
Platina fcribit,Gallia: plures principes admonuiffe Benedi^ium,vt ficut iu-rauerat, vnionem quarreret: quorum colloquia amp;nbsp;cófultationes Benedidus veritus, Auinioni exiftes, ’ædes pontifi-cias armis amp;nbsp;cómeatu muniêrit, in q ui-bus aliquotmenfes obfeffus, tadèm parans ad fugam trircmibu$,per Rhodanu in Cathalaniam vndè oriüdus erat, na-uigauit.Sunt quifcribut principes Gallicos id molitos,inftantibus cardinali-busquioderanteum,q^ alterius natióis eflct,amp; non Gallicae.vtcunquè fit,Ge-nuam renit,vt eftdiftum.
Dum vtriufquepontificistam ambi-gua funt cœpta, cardinales taciti con-ueniunt,generali concilie patrum locû aliquem dicendum elfe, vw qui pórifex authoritatem eedefiaftieam vnus debe-attucri,æqui$ vous conftet. Et inter il-los fixeres a da cfttatifpèr,dum Rom x ablcnte Gregorio, non minor calami-tasaccidit.Namanno 1408. rex Apulus Vrbs RoraaLadiflauSjVexata Romana ditione vrbe cap». cepit,occupatisetiàm alijs Ecclcfix ci-uitactbus. Cardinales vero Gregorij amp;nbsp;Bcnedidi(vteft prxdidum)conuenie-tes amp;nbsp;conferentes, decreuerunt ciuita-temPilanam,vtlocumaptiorcprocon-, .. , cilio eenerali celebrando,cui rciFloré-fanocó«ilio«”’‘conlenlerunt.vndcper nuncios amp;nbsp;literas vocauerunt ad cócilium cclcbra-dum Pifis omnes epilcopos, prçlato$,amp; principes amp;nbsp;communitates, exhortâtes admittendû oratoresfuos,ac vtfubtra-herent obedientia pótificibus illis,quos etiàm citauerunt ad veniendum illuc.
Quibus peraótis,paulat'im coeperunt principes amp;nbsp;communitates obediétiam illisauferrede territorijs fuis,remanfit aut in obedientia amp;nbsp;reuerentia Gregorij rexLadiflaus,ac etiàm quçdam ciui-tates Italiç.Benedidusautpcnèàcûdis derelidus,nifi lortèàrege Aragonum. Gregorius ex Luca Senas,deinde ad vr-bem reuerfus eft, execrans amp;nbsp;pileo amp;nbsp;omni dignitatc ÓC bcneficijs priuans
omnes cardinales,qui contra cum con-fpirauerant,diCCS hçreticos amp;nbsp;febifma-ticos5ac etiàm per orbe fignificans regibus et principibus de cSiurationecoru indebita, amp;nbsp;quod eis non crederent. quia vero vrbs eratinmagnis feditioni-bus amp;nbsp;rixis, Gregorius cum curia fua de bencplacito regis Ladiflai profedus eft Caietam, vbi aliquandiu morain
traxit.
Con
TO con-
cilio Pins teporeftatuto de diuerfisna-tionibus,amp;relationcomnibus facade
ces,colludentes adinuiccm, amp;nbsp;noletcs
miferantjdccretum eft,vtoratores mit-terentur ad rtrûq;:quod fa dû eft, quorum opcram Benedidus deri fit, di cens, controuerfiaforede iure papatAs inter fe amp;nbsp;Gregoriu, amp;nbsp;nihil ad cos fpedarc dcrcipfa.Gregorius verorelpondir,no adeospertinere congregationem con-cilij,led adipfum vtponrifice Ro. quod amp;nbsp;celcbrare volebat no Pifis, led in alio loco,videlicet in Foro lulij circa Aqui-legiam,ipfosq; cardinales eum lequide-bere.Vndè Gregorius cum paucis quos habuit,ex nuperrime creatis cardinali-bus,ad Forum lulij publicationc prx-milTa acceffit,ibiq; expleucrunt quæ ri-fa funt eisexpediendaxx quo loco Gregorio redeute Ariminum, mfidie faflx funt ad capiedum eum.led auifatus,ha-bitu transformato cum alijsprocefftvC priuatus,aliuslt;^ue fecutusin apparatu Papali,captus.'led cognitus, no hnein-iurijs eftdimiflus.in tot autem aduerfis fie fixus erat in his quæfibi confeientia didabat,vt nullus cu polfetà fuo pro-pofito reuocare.
ANNO igitur »409. Pifis inceperut proedfum facere,amp; poft légitimas modo fuo citationes non comparentes, fed contumaces, contra ambos pontifices lententiam depofitionis amp;nbsp;priuationis protulerunt, Gregonum amp;nbsp;Bcncdidu vt hxreticos amp;nbsp;fchifmaticos,prohibé-tesChrifticoliscüdis,nè quem corum papam nominarent, aut ei tanquàm Ro.pontifici obedirent.His peradis, ad eledioncm alterius proccflerunt.Vndè morefolitointrantes cóclaue cardinales,
|
A NATO CHRISTO 1 k^elegerunt prçfulem fummum Petrö Cretçnfem, cardinalem MediolanjOf-dinis Minorum.hunc nominabat Ale-JlfJuiJcf xadrum J.quiannum circitèr vnumfe-[ ^ dit.Hic Alexander adco munificus erat tnpaupereSj vt nil fibi rcliquerit. vndè periocumdicerelc)lebat,fediuitem epi-fcopum fuifle,pauperem cardinalêjmé-dicum pontificem èRe» Qijptemporectim audïlTetLudoui-cus dux Andegauiçjfilius Ludouici prions,diflenfionesquas Ladiflaus babue-ratcum Florentinis,amp; quomodóïè im-[^j mifcucrat rebus Ecclefiæ ac vrbisdomi-^^ ®'°» mifitoratores ad Florentinos, pe-'*lgt;llamu* ^^”s colligatióem facere cum eis; fuitq; fœdus inituminter Florétinos, Senen, amp;legatumBonon, amp;Ludouicum du-cem:quo fado,idem dux Pifas,vbi concilium habebatur,acceffit,Alexandrum papam 5.adorauit. Abipfo igitur Alexadro Ludouicus Andegauenfis poftulauit fibi cócedi re-gnum Siciliç,qui cum cardinalibusha-totraftatu, poftulata concenît,cùmf. vacaretdidumregnum, amp;nbsp;ad Ecclefia deuolutum efTet:amp; quia alias per Bcne-didum fueratdedidoregno Auinione coronatus,n5efteis vifum congruuil-ludreiterare. Et decretum eftvtLudo-uicusac Malatefta amp;nbsp;legatus cum co-pijs proficifccrentur versus Roma contra Ladiflaum quieum vfurpaucrat. Fccit Andegauuspræcipua legatoru opera,vt ex Romanis optimos fibi poté-tiffimosq; cóciliarct, qui à Ladiflao de-ficictes, vrbis Roma: dominiu acceptu-to Andegauo funt coniundi, clique is conatus quamprimiim,vt Romanos in Alcxandripontificis fidé accipéret.Ale-xanderinterhæc iuit Bononiam, quo Ro.oratores miferut amp;ad Florentinos, vt adiuuarcnt apud pontifice quod Ro-mamapplicaret.amp;quanuis id quoque n^^'’ P^uwbus cardinalib®placuiiret,perfua-fione tarnen IcgatiBonon Baltbazaris decreuit tune non irc,(cd mifit cardinalem, diccns fc poftmodum breui ventu-rum.Gregorius tu erat Caietæ. fed quia incollatiôc bcncficiovumamp; epifeopa-tuumGrcgorius,vtiuflus,nolebatregi Ladiflao obedire frequenter iniufta pe-tenti,4cmum cxccdcnsrcgno,per mare |
GENERATIO XtVlï. 431 tranfiuitcum curia fua ad Ariminum^ vbiaCarolo domino Ariminenfi cum omnihonore amp;nbsp;gaudio receptus, qui folus perfeuerauii cum Rus in obedien-, tia eins. Superdepofitionevero potificum in Pifano concilio prætenfa, diutiùs eft dilputatum,amp; prçlertim per LaurentiR de Rudolphis vtriufq; iurisdodorê,ca-thedram tenentem Florentiæ: Vtrum pfuppofito pro confianti,q) ambo pon-tifices fcandalizarcntEccJefia ex viola-tionemanifeftaiuramentorum amp;nbsp;von fiendæ vnionis Ecclefiç,cùm non daréc ad hoc operam,fcd fimularent colludé-tesadinuicèm, fitq; peffimum khilma valdè Ecclefiç nociuum,pofïint ne cardinales conuocare concilium,amp; citato vtroq;ad veniendumad concihö,non comparentcs,Rdin contumacia perfi-ftentes,an polfintdeponi,amp; an ad ahe-rins electionem procedipoffit. Vbipoft Att?«fc, co-longadifputarionem in præientia plu- '''ï'p *''gt;'quot;quot;’ rimorum theologiç atq; vcriulq; luris'^“’***“’'^“'^ dodorü,neminecótradicente,{edomi-bus annuentibus,determinatum fuit,id licite amp;nbsp;canonice fieri pofleJed proba-dum erat,prçfuppofitum elle veru. nam fi veru credi aut iudicari pollet ex parte BenedidijViri callidi et ambitiofi,quod poftmodfim dcclarauit euentus, quia fempèr contumax permanfit, tarnen de Gregorio noidé apparuit,hcét vulgus exdiuulgatióe cardinalium amp;nbsp;aliquo- . rum hoc fentirct, f.quódcolluderet vel diffimularet.quinimmó contranü ofté-fum efl:nam conciliu Conftantiç cele-bradumiplc approbauit,('uos cardinales mifit:amp; quia decrepitus crat,ire non valens,procuratorem mifitCarolu Ma-lateftamad renunciandum : nee tranl-grefloriuramenti vel voti iudicari de-buit,finon dcbito modo agere-potuit quod promifit,alio ei infidiante, vt nó-dvimclarificatusdeiureluo,id fibi foli vfurparct. Superhac conclufione tun-datur concilium Conllantien. Alexander papa in fine anni primi fuipontificatüsgrauitèr ægrotare cœ-pit,amp;cùm Icntiret mortem fibi inimi-nere,Cardinales ad Je vocat,teflatusquc eft per cam mortem, quam ante ocu-^ los fe continuo cernere dicebat, nee refer- |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
432
Hermannum de ÂI^^CnBct^ militem, Hermanum de^â(upl}amp; nônullos ali-os.Cû bis rufticis confœderabat le Ku-dolphus cornes de ^Cfôfnamp;fl'^jtjui fine armisamp;equo pedes fequebatur rufti-cos.Nam duxAuftriç Fridericus cundc paulo antè fugârat è patria.
Ordinauit autem idem dux milledu-centos virosexlùisnobilibus amp;ciuita-tibusligæ,qui Abbatifcellam cxpugna-re debeban t.hi cùm venirent ad dulàm, earn apenunt,amp; ingrediuntur.boc vi-dentesAbbacellen, quifuerût vixqua-dringenti numéro, de piçcipiti monte cursim delcendunt aduersùs alTcenden-tes,amp;eos lapidibus milfis laccHunt/ï cisqj in fuga occifi funt trecéti amp;nbsp;quio-quaginta ad minus.
In iftis diebus habebant confœdera-tiligâiuratamcumduceAuftriæ,amp;ni-bilominùsaffiftentiafeceiunt Abbacd-len, glolsates quod fingulares aliquiad iftosdeclinarét noniulTu autpermiffu ligç.Sedexcufare le non poterant, quia terras amp;nbsp;alia de domo Auftriæ abipft Abbacellenfibus recipicbant.
Circa bçcteporaduxerunt Abbaceb Icnlès in Marcam, quæ crat ducisAu- ^y^ ftriæ,eteâ opprefiam donodabantSui-^^b^ tenfibusjàquotempore tota Marcace-juthü““' fccitab Auftriæ domo, cùm anteà pertoÉi^ multa tempora Suitenfibus renitilTent.
ANNÜ igitur »4Oô,prædidi Abba-cellenfesmultas iniurias Auftriæintu-lerût principibus. Eodem anno Abba-cellenles*xxxv. caftrametati funt conti a duces Auftriç,rcgnabatt^; in magna fuperbiajptendentes omniû lùpplâtarc dominia.Placuitboc viciais ruibeis, ex quibus multi déficientes à luis dominis, illisadhæferunc. Tûc tota vallis Rheni cum Abbacellenfibus coniurabant.
I Videntesboe nobiles nónulli,lêeines fecerunt Duregi, relido duce Au-ftriç,qué tarnen precibus antcà induxe-rant,vt belligerare contra pdidos rufti-cos cœperit.Et quanuis ipleduxconté-platione nobilitatis tutandç onusbelli agnouerar,ipfi tarne nobiles hocnóat-tcto,ftipendia ab eodêdiice adopusp-diftumexigebatj^utboe in longüdc-icribit materna lingua Eber ardus Miller miles amp;nbsp;Scultetus Tburicen.
In
reformidare,confcientia bene ada: vitç motus,feexiftimare amp;credere,quæ in concilioPifano décréta Fuiflent, rede atq;intégréfaóia effe omnia fine dolo malofraudcve. Cùm hæc dixifictja-
Ioh.14.1 laluatons verbum ægre proterens,racc meamdovobis,pacemimeam rclinquo VobiSjftadm moritur Bononiæ, fepeli-turqj inEedefiafratrum Minorum.
Circa annum i^py.Abbaccllcnles de-bb 11' ^®^°^*^æ®’®ï®'*®*” quæfiêre.ifti Ab-fiürtb«llio. l^acellcn fucrunt homines ipfius mona-Ilerij,fed(vtpr3ediélücft) ab eodefece-runt,recufauerütlt;^; abbati amp;nbsp;monafte-riofolita amp;confueta prçftare feruitia: fed nee ftura,céfus aut redditus debitos foluere curabât,prçtendétes fe praegra-uatos amp;nbsp;indebite tradatos. Vnde abbas vtrebellióem eorumdomaret,ligafecit j^Pjj cum*feptéciuitatibus imperialibus circa lacum,Conftatia G^bcrhnqctt/Iut-tou/Otaunifpurg/^Baiiaen/amp;ad s. Gallum.Cumhis abbas ducés aduersùs bos rufticos,qui confugientes ad mon-tana,amp; lapidibus vfi,de móte eeleri cur-fu defccndentes,in fugam vcrterunt ex-ercitum abbatis amp;nbsp;ciuitatu didaru, in-terfeceruntq; CCL.ex eis.
Hac vidoria potiti, ligam fecerunt cumSuitéfibus amp;Glarilfis,inuaferütq; vicinos nobiles, quoi u fiubditos indu-xerunt adrebellionc, ità quod pari modo feruitia,cenfus aut redditus dcbitos præftare recufaucrunt,nec finem fecerunt. Vnde coadi nobiles, inuocabant ducem Auftriæ, vt eis fuccurrcret,at-tentoquodpro maiori parte fui eflent minifterialcs.
Eratrebcllio hæc fatismolcfta prin-cipi,amp;libcntcr abftinuiflet,leiens quæ anteapaffusfueratafuis proprijsbomi-ribus,'adhxferuntq; multi Abbacellen-fibus.Tandèm tarnen vidus prece nobilium amp;nbsp;ciuitatu prçdidarû,ânno 1415. in vigilia corporis Chrifti duxit exerci-tumiuftu contra oppidu S.Galli, quod fouet partes Abbaccllcnfiû, amp;nbsp;dum va-ftare cœpiflct agru,ac fine ordinebinc-indèpalarentur Auftrijmilites,excurré-tes Abba cellenles occiderunt aliquot notabiles viros ex eis, comité Herman-num deXurP^îm/de ilt;WÏgt;C^a3 milité.
-ocr page 449-|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLVIII. In illis diebus oppidani de ^KintCf-l|iilfjciues fadi funt in Durego. 'Fertur taméidfalsóperaólum.nam Hermanus comes de ©ul^jprouinci^ Au Arias ad-uocatus,proptcreà Scuketum in ^in-ttttÇÔtfubmerfitin flumine. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Circa annum Domini 1406. obfede-*''^^^Abbacdlcn Brigantiam,prçtende-teSjVtferebatuVj^expugnatis Briganti-niSjOon vellent quiefeere doneeomem extirparetpertota Sueuia nobilitatem. nam ciuitates imperiales illis(vt pdidus Eberardusferibit) plunmum fauebant. Erat turn in caftroBrigantino Guiliel-rous eiuldem loci comes. Vndè cóuene-funt epifcop’ Conflantien, comes Ru-dolphus de Montcfortijamp; militia de vi-ciniajCÜ fat'is iufto exercitu,ducebantq; contra obfidentes pro liberatione ob-IcHorum.fada pugna,in fugam vertun-tur rufticijdimiffis tormentiSjmachinis amp;impedimentis fuis. Deinde anno 1408. in die S. Hilarij ciimefl’etfrigusintéfumjobfldét Abba-cellen rursus Brigantia,quos tarae indé fugaruntauxiliatores comitis Guiliel-mijOcciflsferè omnibus, de quo latiùs Sequitur. ANNO i4o8.Abbacellen ciim mul-ta caflra nobiliu deftruxiflent, obfede-tûtinmenfclanuario caftru Brigatix, ''biquafi ornesgladio funt extinék per Cuilielmu comité Brigatinum amp;nbsp;auxi-batores fuos.Et eccè Berengarius nobi-bsvirdc ianbenbet^, t^agna voce cla-tnäfle fertur:Intcrficiamus mulieres cu p3iuulis fuis,nè fortè viuendo repullulent in perniciénobilitatis, quxpercó-tinuumfeptennium grauiffima damna abbis fuilfctperpefla. ANNO 1411.10 menfe Maio duxerut Thuricen,Lucerncn,vallis Vranie,Va-lefiani inferiores,Suiten, in Longobar-diam,amp;occupauerütX^Utt,quoderat dedominio Mediolanen.crcmauerunt turrim in valk ^fdjcnfaf. Vei um abcu-tib’ipfis,defccitrursusXhUU ad domi-niuMediolani.vndc moti,nónunquam ingreifi luntLongobardia,vaftantes amp;nbsp;damnifleantes ciufdem donu nia,occu-paucrutetiam aliquacaftra,obtinuerüt amp;oppidû^SeUcuç amp;• arcé, qua aliqua-topoA donunus Mediolani recupera- |
uit,quod moleftc ferebat confœderati. Ideó anno 1422.circa feftum Vdalrici cxiêruntLucern,Zug, Bafkeuallenfes amp;nbsp;vallis Vraniç,amp; requifierunt eófoe-deratos oés,amp;obfederuntoppiduQ5d- BeUe«#, (fn^|.Erat in oppido quidam capitaneus cum nonuUis armatç militix,qui tantum tenebat filentiü,qgt; confœderati pu-tabat eos timore oppidu defêruiflc. Ve-rum manc quodam capitaneus cum fibi adiudis exiuit oppidu,videre volés que-admodùm felocaffent. quos cum vidif-fetfinè ordine,moxinuafit eos. Sunteo dieexconfœderatis circitèr mille amp;nbsp;cé^ tumdeflderati,quia nolebant fè capti-uos dare,fed potiiis mori. GENERATIO XLVIII. N N o Domini i4io.incepit48. generatio,in qua emerfit imperij Ro.necnon Apoftolicç fedis vacatio. Defunéfo Alexadro 5.Bononix, cardinales in cóclaui ordinati, elegerütRo, pontificemBalthazarem Coflam card, diaconü S.Euftathij. vocatus eft in fua obedicntia Iohannes 23.vir quidem fuit loi'’'”’« in téporalibus magnus, in Ipiritualibus *î’P*^*’ vero nullus amp;nbsp;ineptus, vt fenbit Leo-nardus Aretinus. Suntautéquidicantno probè libc-ramfuiireelelt;Aionem,q,amp;legatus Bo-noh cflet,amp; armatos milites turn invr-be, turn in agrispro ftationc habuerat, vtfi precarioidobtinereno poffet, minis amp;nbsp;armis tandem confequeretur. Ar-misvfum crediderim ad tuendu Flami-niæ ftatû,è quarecepitin fidé oppida,q nupèr Italiç tumultibus defciérant.Ve-riim cùm nouem annos loga pace ciui-taté Bonon miru in modu auxiflret,gra-demq; pecuniam fibi comparâflet,mor-tuo Alexandro largitione vfus,maximè vero erga cardinales à Gregorio crea-tos,paupcres adhuc, pontifex creatur. Qjiofaólo,oratorcs ftat'im ad eleéfores imperij mifit oratü,vt Sigilmnndu Hu-garorum regem,imperatorem crearét, virü ftrenuü amp;nbsp;ad omnia fortitèr agenda prompthfimum.hac enim ratióe hominis gratiam aucupabatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .. ,. Sigilmundusigitur Caroli 4.Ro.im- imp”quot;//* peratoris filius, natione Bohemus,origine Teutonicus,Hûgariçamp; Bohemix rex,dcfundo Ruperto Rom. rege anno 00 falu- |
ÎOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT.
|
r.iu5 ill und) ^11 utis »410. Francofordiae ab eledori-bus Cerar eled’eft.imperauit annos 27. princeps fingulari prudentia,magnttu-dincanimijbeneficentia amp;nbsp;liberalitate ^'S*^ infignis, corporis quoquè maieftateac decoreilluftris.eratclarafacieinclytus. fpeciofb acrobufto corporels fufeepto regno ftatim cu comitatu maximo vni-uerfam fermé Gallia Cifalpinä fedandi belli cailla percurrit. amp;nbsp;cùm multa eius egregi-afacinora memoria: ^dita funt, inter eaillud pclarilfimum, q, Ecclcfiâ catbolicâintrès partes diuifam,coaâo apudConftantiâ Sueuiç rrbé generali concilie, ad vnitatem redegit, vt paulo poft dicetjltalia. Galba, Hilpania, Anglia eius rei caufaperagratis,póftetBa-uleenG concilie fatis adhæfit. Iohannes rerô pontifex poft creatio-nem fuam Benonix ferè per annû con-uerfatusefteum curia, Romamtadèm petereftatuit.fueratenim ilia iam ab-quantulùm de regis Ladiflai manibus ' extorta,vt diäum eft, iter eius per agrû Florentinum amp;nbsp;Senenfem,inde in vrbê fuit.pofthçc apparatus fadi,raiffæ ad-uersus Ladillaû copiç.duccs militiç erac Paulus Vrfin* amp;nbsp;Sphorcia,aderat quoquè Ludouicus Andegauenbs, cui pof-feffio regni qrebatur, iâ pridèm ab Alexandre rcx appellatus. ab bis commifto Ladiflai da« in finibus regni pbo,Ladiflaus pro fliga-^*’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turzqifi du ces militiç pro parte pétificis amp; Andegauenfis vti viétoria IciuilTent, aftum fuifletderegno.fed morandoac tempus terende,reparandi exercitus fa-cultatem vide dederut. vexpofteafuit LadjUai, qua die profligatus eft, amp;nbsp;fui corporis amp;totius regni poteftatem in manibus boftiu fuilfe: lèc unda veró die corporis fui poteftaté amifin'e,regni tarne adhuc dominos elfe potuilfe, fi pro-fccuti vidonam fuilïent: tertia veró die nee iam fui corporis,nec regni capiendi babuilfe poteftatem, aduersiis illorum vim fe remédia comparafte. Poft hxc varia fortuna fuit,vt mede pax inter pontificem amp;nbsp;regè,modó bel-RomlLa- lum vigeret.Ciim autem nómukópóft diflausoo pontifex pacem fecilfetcumrege,prx-*“?«• ftititeirex obedientia^dimilTo Gregorio cuipriiis adhxferat.Etbcètnó mul-tum de eo conkderet ponqfex^fqcngt;d5 |
facili fradorem elfe bdei^non rame Cre-debatpro tunc contra cum aliquidat-tentare.Nam ctfi audiebat regem versus Roma accederc,abas tarnen caufaspr^-tendebat:fedreuera dominium intéde-bat vrbis refumere,ad quod Romani eu exules excitabant. Quodamanefradis mœnibusinali-qua parte,rexingrcflus eft vrbem.quod audiens Iohannes Pont. amp;nbsp;intelligeni eum hofté,aufugit cum cu ria,cùm non haberet defenforem. Rex autem vrbein capien$,inprimis mercatores Florentinos Ipoliauitdolosè.nam cum fuanier-cimonia amp;nbsp;alia precioGora occultâfsèt paulo antè hoe timentes, præconizari fecitoéstutos elfe amp;fubftatias eorum, propter quod illilècurosfe rati,occul-tata prodiderunt: quofado,eosamp;bona eorum non vt rex,fed vt pirata peffi-mu$,pra:datus eft. Venit pontifex Iohannes Florenti-am,fed fadbones per id tempus in FI0-rcntinisvigebant,abjspótiGci,abjsregi fauentibus.obeas faèliones pótifexin-tra vrbeminuitatus non eft, fed in fub-urbanoepifcopi rcledit, curia autèin-travrbcrecepta.Rexigitur præfatusper bxcipfa tepora vrbem Romam Bailis omnes vrbes vlqjadGnes SencnGuFlo-rentinoruq; occupauit, qui cùm tern-bibs a c potes 'effet, la teq; p Italie domi-naretur,nec vllarcGftédi cernerctfpes, lohannem Pont, compulit ad extrenu tranfalpinaqj auxiba relpicere. Multainter hæcde Ichilmate tollé-Ag«^'«^ do Sigifmûdusfolicitâlfe fertur, adbûc ^^^ lobanes Pont.duos ex cardinalibus Ro. EccleGæ legatos miGt, iâpridèm tarnen agitata re inter eos literis amp;nbsp;nucijs. vni-cum quippercmedium amp;imperatoriamp; pontiGci videbatur, generale cócilium aduocari. Sederantcirca hæc iplacon-ftituédapermulta,ceu locus amp;nbsp;tempus amp;nbsp;modus.MifG lunt igitur bis de caufis ad Sigifmudum legati. horum miibole-gatofûm,ruinæ pontiftcis initiumfuit: ledamotionislchifmatis amp;nbsp;vnionis fi-endae,non modica pars. Quadere non videturprçtcrcûdum, inquit Leonardos Aretinus, mirabilc quiddam quod tûc accidit, vt omia cæ- mca- |
|
‘erani A NATO CHRISTO iiicaueratjaitjmecu pótifex arcane (lè-cretariusenim eius*cr3t) metem cogi-tationeq;fuam,dicens;In loco concilij totumeft,nccalicubïe(re volo vbi im-perator plus poffit. Lcgatis igitur iftis lt;]uiame mittentur,mandata ampliffi-maadhoneftatis fpeciem dabojquæ palam often tare poflinrfecretó auté mandatum reftringam ad loca ccrta, amp;nbsp;ipfa tniimerauit.Ciim jnhoc^pofito mul-tis diebus fuilTet, tempus aducnit quo legatos proficifei oportebat.tunc remous cæterispræter me vnumjinquit Leonardos, legatos fecreto allocut’eft,mul Usi^; verbis cohortatus ad munus legadonis diligentiffimè obcundum, quati póderis illa res effet,cuius rei gratia mit-eerentur.Deindè conucrfus ad beneuo-lentia,coru prudcntiam fidemq; lauda-quot;it,acmeliusillos cognofcere quid fa-^foopiiscffet,qfê'iplum,dixit.dum ifta eómemoratatq;inculcat, affeótüsipfe propefitum diu cogitatu momentoreports immutauit. Decreueramj dicens pótifex,loca quædam nominare,a qui-l’us nullo modo difcederetis: fed in hoc temporis pundo fententia muto,ac vc-ftræ prudentie permitto. vos quid mihi tütUjquidformidandûjCogitetis. char-tnlamq; in qua ea locafcripta erant, in ^orum præfentia laccrauit, abfq; vlla ’licuius loei nominatione. begati igitur ad Sigifmudum profe-^bConftantiam pro loco concilij ele-S^ffitjvrbcimperatorifubieóiam, quod nnperatori multiimplacuit.Sedvbi in-tellcxitIohannes Pontif.incrcdibilc eff S^atum doluerit,fcipfum amp;nbsp;fortunam boamdcteftatus.lcd voluntati Dei refi- Here nemo poteft. iam enim dccreuerat l^eus vt fieret vnû ouile amp;nbsp;vnus paftor. Iohannes igitur principio hyemis è i,j|. Florentia Bononiam adijt, nee multo ■l^P^l^cougreffum Sigifmundi petens,in 'jsJi^^aHwm pröfedus eft Cifalpmam.Ma-tnam petijt,vbi fplendidè amp;nbsp;magnificè slohanne Fracifco Gonzaga fulceptus eh,quem indé abiens cum magna parte eopiarum Laudam, quó venturum Si-gdmundum fciebat,lecum duxit,mul-turn em huic principi fidebat. Cùm ita-S^e pótifex amp;nbsp;rex haudquaquam fe tu-tosLaudæ arbitrarentur,Iohannê Fra- |
GE NE RATIO XL VIII. nbsp;nbsp;nbsp;455 cifeumMantuam, quo fc veile ire dicc-bant,adparandoscommeatus difponê-damq^vrbem propere mittunt,qui bre-uiparatis rebus omnibus, Cremonam, quó iam perueniffe potificem ac regem intellexerat,rcdi)t. Hos inde Mantuam abducens,populo omni ferc obuiam ef-fufo, opinionem omnium benignitate amp;nbsp;gratia fupcrauit. Hisveroconuenie-tibus Laudx, Cremonæ,Mantuæ funt habiti fermones de pellendo ex Latio, Vmbria,EtruriaLadiflao,qui Romam amp; multa Ecclefiç oppida occupauerat. Iohannes relido apud Cremona im-peratore, Mantuam petijt, exada póft hyemeBononiamrcdijt.Eaxftateciim Bononiærefideret, Ladiflausrex Apu- Ladiflai in-hæ prêter fpem omnium moritur. ci'im *•“««». enim exercitu maximoPerufia veniffet, Florentini conterriri,rclilt;ftapontifici$ . , lócietatemper Ie ipfos receperuntpacem data gradi pecunia. Crotonio deuido, retrocedens rex nonbona valetudine, Nsapolim redijt, ibi poft paucos dies è vita migrauit anno 141^. MortuoLadiflao,loh5na fororeius inregnum fucceifit Apulix. Romæ tue adarma amp;nbsp;libertatem coclamatum eft. aftuit mox potificius legatus, cui’ opera breui pacata eft ciuitas,fumpto de ci-uibus fupplicio, qui noui motus fue-rant autnores. Sequenti anno Bracchius Monto-nius Romam cum exercitu veniens, vr-bepotitu^ oppugnare arcem S. Angeli adortus eft,quæ firmo lohannæ reging prçfidio tenebatur.veriim luperueniete Sphorcia militum reginç duce, non fo-lùm Bracchiû ab oppugnationedimo-uit,fed etiàm hominê vrbe expulit. Romanis in neutra partem inclinantibus. Metuensautem rcgina regnum fibi auferri vel à pontifice,vel à duce Ande-gauiæ,qui (vtprædidumeft) de regno eratinueftitus,inauxilium vocauit Al-phonlum regem Aragonum latis iuue-nem,ad regln confortiu illum adoptas infilium,inftituenshæredem, qui ha-bito confiliofuorum,cvim ei ffiaderent abftinendum,refpondiffefertur,Graue bellum lulcepturos nos effe fateor,verum eoprçclarius futurum, fine enim laboredpericulo nemo gloriam con-00 x feCu- |
4ïö lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
fecutus eft,hos reginx afflidlç opem fc-remus. moxq; cum decenti apparatu ad eamNcapolim accedens, de immenfo munere magnificè gratias ages, fe offe-rens adomnia,quibus fólet filiustatam amp;nbsp;talcm matrem venerari. De origine Alphonfi régis feiedum, quodFerdinandus Hifpanix vlterioris amp;citeriorisfeu Aragonix ac Sicilix amp;nbsp;Ferdinadns Sardiniçrex,Iohannis vltcrioris Hifpa-rcxHifpan, J,jæj.ggj5^]jyj^,.ç^qy'jçj,^ ßj^ amp;ran-ditatememorandus:hic regum filius et frater amp;nbsp;focer ac tutor fuit, quia loha-nes pater eius,vlterioris dutaxat Hifpa-nix rex erat,amp; cum deceffiflet,Henri cu amp;nbsp;hunc Ferdinandu filios reliquit.Hé-ricus natu maior patri fucceffit,in iuue-tute decedens,filiüreliquitpuerum lo-hannem nominediuic Ferdinandus tutor fa dus, ftatim contra regem Mauro-rum Granatx bellum fufcepit, amp;nbsp;mul-tis eum regem attriuitj ciuitatibus qui-bufda ereptis,iplum puerolohanni tri-butarium fecit. Intcrca contigit Martinuiunioré Si-cilix regé mori,amp; pauló poft eius pater Martinus citerioris Hi(panix rex, vitx finem fecit,nullo regnorum hxrede re-lidoiquibus defundis, régna ipfa ma-gnis motibus iadan cœperût,cùm multi principes pro (uo iure contendebant, principes regni tadèmde eligendo rege confilium iniêrût.Et quonia Hifpanix regnum vniuerfumin tres ordines par-titum crat, f.proccrum, facerdotum amp;nbsp;plebis,exhis magiftratusad eligendum rege fufeepti ftint,qui Ferdinandu tanq nobiliorem amp;potentiorem apud Valé-tinamvrbem anno 1412. Aiagonix feu citerioris Hilpanix regé dcclarauerunt: quo creato, confeftim totius Occidétis legati adgratulanduilli miffi funr. Fa-dus magnus Ferdinandus,latius eidem extendédi regni cupiditas creuit, amp;nbsp;Ba-learium infularum regi bello indido, inoxillumdeuicit,amp; regnum fuxditi-oniadiecit. Deinde in Sardinia moues, illam breuibus prxlijs domuit.ac fic intra paucos diestrium regnorum nobilium Ferdinandus,virquidem Chriftia-nilîîmus,potiùsbonitatefua quam bello pofteflorfuit.Hicfiliam vnica loha-ni nepoti fuo regi vlterioris Hifpanix, |
cuius tutor crat,in vxorem collocarat moriensdcniquèhic Ferdinadus, quatuor maresreliquit, Alphonfum in regno fucceftorem,Iohanncm Lüfitanix regem,Henricum S.Iacobi magiftrum, amp;nbsp;Petrum natu minimum. Alphonfus autem Ferdinand! regis Alphmf« Aragonix filius,regnum paternum ob-'* tinuit adolefccns, amp;bellicarumrcrura gloriam paucispacis laudibus proférés, ad regnum Sicilig oculos adiccit. . Reginalohana, poftqisin Apuliam acceptuserat,ignominia afteda abeo, omné adoptionem fadam annullauit: amp;nbsp;propter vitiü ingratitudinis,cumrc-gni exhçrede fecit,at loco eius in filium adoptauit primogenitum ducis AnJe-fauixLudouici illius, qui cuLadiflao iù certa u er a t, i u s i n rcgn o prçtédens, ^^ ^ qui amp;ipfeLudouicus didus,cuin nia-g’^u’s, gna comitiua accedens, lionorifice amp;nbsp;affeduofiftimè fufeeptus eftin ciuitate Aucrfana. Nam Ncapolim occupabat Alphonrus,q^uamtarnen poftcainfidip Philippi Manx ex proditione araifit,amp; plures alias ciuitatesregni,itàvtmo(li-cafibiportionerclida, ad Sicilian! de-clinarct, amp;nbsp;regina Neapolim reuerfi cum curia fua amp;nbsp;adoptiuo filio Ludo- |^ uicOjCui extuncducatu Calabrixcon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J«,^ cefTît,hçrcdem regni inftituens. Ex quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v pofte! Alphonfus etiam à Martino ab-j ogatus regnoextitit, amp;nbsp;cum culparct pontificem,refponfum accepit, Ludo-uicum Andegauen dueem, abAlexan-dro 5.regem Apulix declaratun7,priua-toLadiftao,approbante Pilano conci-lio;hocidem ÂIoh.23. cófirmatum effe, reijceret earn omnem culpam in regina. lohannaitaq; hmul amp;Ludouicus cum Alphófo vano marte certabantvfq;3d annum Domini 1434. Anno veroeötoa”^ Domini i4i4.Concilium generale Có-c®“ ftantiç(quç Sucuorum vrbs cft)ad febi-fma tollendü,quod fupra 30. annosdu-rauerat^Sigifmundi C^faris iullu amp;'in-duftria,loh.quoquc ï3.authorit3tccce-ptum eftcelebrari.Tertia itaq; dicante feftum Aflumptionis B.Marix virginis venit illuc lordanus cardinalis Ofti-cn cpifcopus.fcquebatur eum nóraul- * to poft Johannes Papa, admonentibus quibufda nèidfaceret, quod vererctur nè |
A NATO CHRISTO ne cùm pontifex accederct. priuatus rediret.
Verum his pofthabitis, circa Oöo-bréBononiamoues,per Vcronen,Tri-dentinumq; agrum tranfmiffis alpibus accedens,procedésq; in rigilia Simonis amp;IudçConftantiâ applicuit, amp;nbsp;prima node in cœnobio CffU^'lingCn dido, extra portas vrbis manfit, vbi pro dono abbatem infulatû fecit.Manc fado,ob-uiàm illi venit clerus totius vrbis folcn-nitèr congregatus,in proceffione cum reliquijs quàm deuotilï. potuit, totae^j ciuitas effufa eft, ducens cum honorifi-ccntiffimè in palatium epifcopale. fub-lequûturcum nouem cardinales, deinde ciuitas dona obtulit^ more patriæ, Icyphum exargento deauratum quinque marcarum,vinum Italicum,Alfati-cum acprouinciale,amp;4O. maldra aue-næ.fequenti feria 6.vcneru nt d.cardina-l«deeius obedietia,Dominica antefe-Aû Martini cogregari fecit lohanes papa curixaderant oés cardinales,duo pa-triarchæ,archiepifcopi amp;nbsp;epifcopi plu-res.in vigilia S.Martini epifcopi fecit ^-ceffionem folennem. vencrunt iterùm
j- quinq; cardinales de obedientia eius. '^'” Si^^^uodusRo.rex nôdùm aderat.
’•lilt, ^®isvero in vigilia Natiuitatis Domini vc-
nitin^öbcrhtlßCn, quod oppidu diftat nulliare AlenianicumàConftantia.fe-
quebatur regem regina,indè rex certio-tem fecit papam de aduentu fuo, roga-batq; vt cum Milfisaduetum fuumpræ-ftolaridignarctur.noduitaqucaficen-dentesnaucs,Conftantiam circa median) nodem aduedifunt rex ipfe cü Barbara regina, Ciliæ comitiffa. fèqueba-tuream regina Bofnenfis Elizabeth, amp;nbsp;Anna comitilîa de ^l^IttOTlbcr^ ex Bur-grauijs Norinbergéfibus nata.alïocia-tus regiduxSaxoniæ Ludouicus. Erat autemfrigusj mdè dudæ funt mulie-tcsin æftuarium, vt calefacercnt fe ad horam.Deinde cum faculis ardentibus mtrauerunt Ecclcfiam cathcdralemjin qua papa Iohannes cantauit primam O'bhflam. Rex veto legit euangclium, Extjt ci^iffum à C^/are AjU^ußo^m habi-tu diaconorum. Eo quoquè die papa reliquas iple duas câtauit Miffas, amp;nbsp;fo-Icnmtèr benedixitpopulum.
GENERATIO KEVEL 437
Circa nouum annum venit ad con- lt;nbsp;ciliu Ludouicus comes Palatinus Rheni amp;nbsp;dux Bauariæ cum 400. equis,fe-cutusefteu paulopoft Ludouicus dux Slcfix cum 200. equis. fecuti funt illos innumeri principes turn ccclefiaftici tu feculares.Incredibiliq; frequentia prin-cipum prælatorumq; cœpit in princi-pio anni Domini 1415. concilium cele-brari,itavteflent quandoquè ineolo-co equorum fupra3o.millia.
ANNO Domini 1415.10 die purifica-tionisB.Mariæ virginis ad inftantiam oratorumregnorum Suediç, Daciç amp;nbsp;NoruegiçJohannes papa cano^izauit S.Brigittam,amp;benedixitluminaria.in- s.Brigitt* terfuerunt quatuor patriarche, cardi-.“quot;®“'““* nales ip.archiepifcopi 47. epifcopi j6o. fccularium vero principu,comitu, ba-ronum ac nobilium multitudo.
Deinde feria fèxta poft purificatio-ncm,accefterunt tres cardinales de obe-dientiaGregorij,cardinalis Ragufinus Iohannes ordinis Prçdicatorum,qui vt legatus miftus à Gregorio,confirmauit concilium eius authontate, tresqj alij cardinales Gregorij, Gabriel qui poft Martinum eledus,didus eft Eugenius, Anton. Carbonenfis, amp;nbsp;adhuc alius, mox fuperuenerut:amp;exillis duab® obe-dicntijs,fcilicet Iohannis amp;nbsp;Gregorij, fadum eft vnum ouile.
Circa hçctempora Vuenceftaus rex Boemiçrequifitusà concilio, mifit lo-iohan.Hus hannemHus ad Conftantiam cumlal- Confiant« uo condudu Sigifmundi regis.hic cum vidiftetconcilium attenderefada fua, timoreperculfus aufugere parat, claq; aftcédit currum rufticanum, amp;nbsp;ftrami-nibus tedus,exiuit ciuitatem. Innotuit hoc raagiftro ciuium, qui conuocatis fatellitibus,infecutuseft eum. deprçhc-fum in fuga reduxit.fit cócurfuspopuli ad fpedaculum,amp; turbatione fada,in-tef manus reducétium elabitur,latibu-ld querens .•fedmoxdepræhenditur, ac Ioh.pap£traditur,qui euin palatiote-nuit 8.diebus,dcindè euftodiæ macipa-turapud Prædicatores.
Per hæc tempora amp;nbsp;Hieronymus venit Conftantia cum vno clerico, Audi-tus eft Iohannes Hus in confelfu patru, a:tatemaioramp; authoritate habitus, h-005 cèt
-ocr page 454-458 îOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
Boëmos martyrum honores merucrirr, nee minores quam Petrus amp;nbsp;Paulus apud Romanos.
Intcllcdishis inBoemia, qux Con-ftantiægeftafuêrede lohanne amp;nbsp;Hie-ron.difcipulieorum fequacesqjomnes in vnum conucnicntes,inprimis memo-riarn defundorum confecrant,celebra-damq; quotannis decernunt. Exin per amicos nonnullas Ecclcfias à regefibi j^jj^j^; tradi extorquent, in quibus fuæ plcbito Erçdicarc, facramentaqj miniftrare li-crè poffent.Neq; contenti, apud Star uoniam nobile monafterium fratrum prçdicatorum extra muroSjàfiindamé-tisdeijciunt,caq; prima ecclefiaiu ruina in Huffitarü nouitatefada.moxde-curritur,amp;Ecclefiç monafteriaq; paf-sim nobilfima ferro atqjgne vaftatur. nullum regnum turn tonusEuropx, tam frequentibus, tam auguftis, tara ornatis templis ditatu fuifle,qiiamBoemia fertur.
Puit inter cætera monafterium aulx regiçapudripam Maltauiç, qua*Mofa fluuiusilliiungitur,fitu,in quo regum crant corpora, fingularjs excellctix.'in latere ambitus vêtus nouû(!j; teftaraen-tû literis maiufeulis in tabulis feriptum córinebatur.Scdhoe decus poft Vuen-ceflai mortem Huffitarü rabies dclcuit, quipoftquam Ecclcfias plurimas dcie-cerunt,monaftcria incédcrunt,caftel-lum petétcs,cui25fl^tHgnC nome,8.fcrè milhario ab oppido,quod nuc 1 liabor appcllant,3o. millia hominu couenére, atqjibljoo. mcnlas in patentibuscapis erexêre,cx quibus populo facrametum calicisminiftrauêrc.
Terruitea congregatio Vuencefiau regem,verentem nearmain leverteret, necpericulocaruit Vuenceflaus. ei fa-luti fuit Coranda, fingulari facundia presbyter in plebibus auditus, qui dura populumderep.admoneret,intcr cçte-ra.*QuanquàmJnquit,virifratrcsincr-OntiStA , r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faardoM
tem lortiti rcgcm lumus,(i tarnen exte- ^^^ rosexpendimus,ncmo eft quemnoftro regefuo regi anteferamus: eft quietus, beni- VuéciM gnus,noftri amans, nam quiscoregna-te nos laceffere audet^licet nobis ex vo-to viuere noftro, non eft cadem fibi, qux nobiS, dereligione fentétia. ritum noftrum
cet dodrina amp;nbsp;facundia fuperior effet Hicronynnis.ledi ex omninationepa-ti csdtuini atqjhumani iuris dodores, fæpè cu his colloquia habuêre, dogmata eorumalegediuina aliéna effemon-ffiarunt,ncq; bonis coducere monbus, rogauerut nè plus fapere ^ Ecclefia vcl-lent,pcregrinasopiniones rclinquerct, 2J?irfflt;fF ingenia lua Vuickleffbrum infaniano unciphna n-,acularent.-eloquentia,qua prçditief-damnata,. £gj^^^jp corroborandis Ecclenç inftitu-tiSjUon euertendis,exercerent:poffe cos in confpedu Dei amp;nbsp;in militanti Ecclefia fublimcm confequi locum.
Stc^re in propofito pertinaces, neq; vidi rationibus, vinei voluerunt, le ve-races,fe S.Euangelij imitatores,fe difci-pulos Cbriftieffe. Romanam Ecclefia cçteras^j per orbem difperfas, à tradjti-onibus apoftoloru abijdc,quç opes atq; deliciasledarentui jdominatum in po-pulisamp;primos in conuiiiijs accubitus exquircrent,canes amp;nbsp;equos alcrcnt,ec-defiarum bona quç Chrifti paupenbus debcrcntur,perlafciuiamluxumq; con-fumerent, aut neleire prorsiis diuina mandata,autfeientes contemnere.
Primores magnç fynodi,vbi pertina-ciaamp;immutabiles animos perdjtorum hominu aducrterüt,mébra Ecclefiç pu-j^ tnda,quæ fanari non poterant,nè reli-quu corpus inficerent,rerecanda ccfue-runt. lataeffin confeffu patrum aduer-sus pertinaces fèntentia,cremandos efle qui dodrina Ecclefiç refpuerétreondc-mnataq; fimul eft bçrefis ‘^icfjfff.
Prior itaq; lobanes Hus cóbuftus eft eft fexta feria poft feftu S.Vdalrici,Hieronymus diu póft in vinculis habitus, cum refipifcere nonet,pari lupplicio af-fedus,fabbato anteExaltationé S.Cru-cis anno i^ió.Pertulcrunt ambo eóftan-ti animo necem, amp;nbsp;quarfiad epulasin-uitatij adincendiu properabat, nullam emittétes vocem,quæ miferi animi pof. fetfacere indiciu. vbi arderecœperunr, hymnumcccinêre,quem vixflamma amp;nbsp;fragor ignis intcrcipere potuit. cinercs exuftorum, nèraperenturà Boëmis,in lacuproiedi funt. difcipuli veró eoru, exeo foloterram abftulërc,in qua ignis fuit, camq-vcluti facram fecu attulêre in patriam. Johannes «c Hieron. apud
-ocr page 455-|
A NATO CHRISTO ïïoftrum neque jpfc perturbât, nequc alios perturbare finit, pared vt preces proeo fundamus, vtque fingulieiviu rogemuSjCui* defidia, noftra falus, no-ftra quies ed.Quod cum ab explorato-ribus rex cognouiflet,quieto animo fu-U:amp; fadus ex tepido frigidus,Coranda inter amicos habuit. Ad concilium redeo: annoi4iç. pri-nia die Martij papa Iohannes, quod fe-'''^Igt;«H ^'’*^“*S«lecretum publicari fecit. %»^ lohanes epifcopusfcruus feruorum Dei,vniucrfis Chrifti fidehbus præfen-tes literas infpeduris, falutê amp;nbsp;apofto-licam benedidioné; Vniuerfitati amp;nbsp;ve-ftru fingulis innotefcat, quod propter quictem totiuspopuli Chridiani, pro-fiteor,promitto,(pondeo, voueo amp;nbsp;iu-roDcoamp;ecclefîæ amp;nbsp;huicfacro conci-lio,fpontè amp;nbsp;liberè dare poteftatem ipfï ccclefix per viammex fimplicis ceffio-nis papatus, amp;nbsp;etiamfacere amp;implere turn eftedu iuxta dehberationcplentis c6cilij:fïamp;quadó Petrus deLunaBene-didus IJ. amp;nbsp;Angelus Corarius Gregorius u.in fuis obedictijs nuncupati, papatu quem prætendunt,perfe velpro-curatores fuos légitimes fimilitèr ce-dant:amp; ctiam in quocunq; cafu ceffio-nis vcldeceflus,3ut alio in quo permca ceffionempoteritdari vnio eedefix ad extirpationê prxfentis febifmatis. Ada funthxcin Condantia annoDomini »4t5.prima die Martij, pontificatfis no-ftri annoy. Podeà Dominica Lxtarecelebrauit papa Iohannes Mifïam,amp;bcnedixitro-fam,quam dedit regi Ro.hac rofam do-nauitrexB. Marix infummo. papa in-nitauit regem, principes ecclehadicos amp;lecularcs eo die. Secund3feriapodLxtarc,confulta-tiofadaedfeffione publica,quod mus papa ecclcfix prxficcretur.tum furgens archiepifcopus Moguntinus, proteda-batur,nifï loh.ij.eligeretur, quod nun-quam alteriobcdientiam prçdaret. Ve-rùmdum in concilie faóta effet omnibus dicédi copia,multa crimina,ct qui-dem gr3uiffima,obicda funt lohanni. vndè paulo pod difeordiç inter eu amp;Si-gifmundum oriricœperunt.itaque fe-cunda fena podPowjnjcamPaffionis |
GENERATIO nvm. 43gt; papa Iohannes confideransintentione concilij, ccepit poenitere, dices fc ac fuos non ede fecuros, nee fe liberè poffe agere. Innotuit hocCæfari,qui papam ac-CeflÏt.intelligo,inq,t, pater fände querelas vedras, quod fanditas veftranon fithic fecura. adfumus,amp; vobis dabini* plenam fecuntatem, amp;nbsp;d vtiquè vultis alio in loco ede, conducemus, amp;nbsp;lal-uumc6dudum dabimuspleniffimum. intellcxit quoquèrex Fridericum du-cem Audrix de abducendo papa tra-dare. vndè vocauit eum , amp;nbsp;nè taha pixfumeret monuit. verumduxomnia negauit. His non attends, lohanes papa dam abirecondituit, veritus nèpapatui ce-dcre cogeretur,adiutus adhoc,amp;planè jnuitatus fadione Moguntini archie-pilcopiamp; Fridericiducis Audrix: qui cùmimperatori aduerfarentur, crefce-le eius authoritatc ex oppreffione pon-tificis verebantuf. lohan. itaq; 20. die Martij hora pod (ohä-pap» meri diem, equ urn affeedit,indu tus gri.^“°’‘ fea chlamyde amp;cappagrifeaincogni-tus, ciuitatem exiuit.podei aOcédit na-uiculam,prnutduxprxordinauerat,amp; in oppidu (Scfjajfbufcn peruenit. Car-dinaliü nemofuitconlcius.Secuti funt tarnen podeà pleriquefubJpccie redu-cendi reconciliandiq;.qui cùm nihil ^-ficerent,verentes Condantia redire, nè fortè luis dignitatibus priuarentur.Al-teraveródieCxfar proclamari fecit fu-gam papç,amp; quod nemo curaret,lcirec enim quopaéto reduceretur. Vndè altera pod Benedididiem conuocari fecit principes, amp;nbsp;accufauit FridericumFriJericus i ducem Audriç,quôd author atqiic ad-iutor papx infugiendo fuerit,in con-cilijiniuria Chridiançq; reip. periculu maximû,adiecit,didû ducem olfendif. fe ena priuatos plurimos. Citaturitaq; Fndericuspublicèin cocilio pro abdu-Öione papç.Cçlàr vero eüdé per edidu citariin Dnica Qu_afïmodo,curauit, ÓC eïus citationis virtute Cxfar abfoluic omes fubditos Friderici ab obedictia eius: priuauiteilfeudis amp;omibus bonis, corp* amp;nbsp;bona ill? expo! uit omibus,finc BiOMquoquè rex occupan fecit oppida 0 Û 4 ducts |
|
440 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLYMEN TERT. du cis, (Stain/^WUCttfdb/ quidam alij occupauerunt oppidum ^ïlöfptc^ amp;nbsp;(^UrUaf^CItjSuitenfes amp;nbsp;Vualdenfes cu fujs confoederatis occupaueruntoppi-da amp;nbsp;munitiones in terra dida (Sf^oia/ quar hodiè eft in poteftatc eorum,Q5a* ï)f «/ 0}?f Ihnqrn/'Prcnignrtcn/ ^alU# pat/2)ieffenbcf(n. Intcrcàpapain ^(^aff^Ufdt territ’, in parafceuepoft meridiem abijt,acin oppidum iOfCntCf^peruenit,abeoloco in Friburgum confugitpturusindè, fitutó fieri poflet, ad Burgundix du-cem. Scnpfitautem ex Friburgo conci-lio in hæc verba.' loblcpilcopus feruus feruorum Dei: V niuerfis innotefcat, q» ciim propter metumquicaderepotuit in cóftanté virum, de ciuitate Conftan rccellcrimus, nè hac occafione Petrus de Luna amp;nbsp;Angelus Corarius in fuis obedientijs nominati,al]egätesimpreß fionem nobis fadS, fe quouis modo ab acceffioncretraherent, amp;nbsp;ficprotrahe-retur effedus pacis amp;nbsp;vnionisccclefiæ, ad quorum etfedum defideria noftra tendunt.Ex Friburgo amp;c. Interim Conftantiæ mediatoribus principibus inter regem amp;ducem Fri-dericum copofitiofada eft, vigore cuius dux Fnd. perfonabtèr in manus Cæ-larislèamp;fuaomnia bona refignas, fub haC formadefupèrliterastradidit: NoS Fridericus Dei gratia dux Auftriæ jSti-, næ,Carinthia amp;c. Fatemur nos indi- ' gnationem regiæ maieftatisincurriffe, eapropter hos amp;nbsp;noftra in manus fuæ maieftatis tradimus Sic. in bona forma. Datum 27. die Martij menfisgt; anno 1415. Eodê tempore eófiftonu prouincia-leinTurgoïa Cçfar^i certapecuniaru quantitate impignorauitConftantieh-fibus. Duxque Frid. Icriptoomnesfibi fubditas ciuitates abfóluit, qua gratia venerunt ciues de ©cbaff^Ufen/ 9ïu^ tolIfjcK/ ^Dicffcnhcfcn / Ólwfoburg/ Ç^nfaC^Z amp;nbsp;plcraque alia ciuitates, dedentes lè Cafari pro imperio acce-ptanti. lurauit etiam dux iple papam lob.ix.ca- Ïohannerri conciliorepræfentare. fecit P'“’' in eo quâtùm potuit, amp;nbsp;eundem loha-nem vlque ad Cellam Rudolphi perdu-xit. nunciauit indè concilio, quód nifi |
vi adhibita non poflet eum vitra perdu-cere.haecfcripficxadis concilij. Curantepofthæc concilio,Iohantt capitur,amp; in infula S. Marei ^pe Con-ftantiam,vuïgo OÏte^naW/carceri man-cipatur. Caufam fugæ difquirere concilium turn cœpitjCertos^ue indices virus grauiffimos delegit,qui crimina ho-mini obieda difcuterent,cademlt;^uc ex ordine referrent, ad 4O.capitula contra hominem probata funt. Venientibusq; omnibus in eandem fententia,Iohancs mcritopontificatu eiedus,fententiâ in felataapprobat: potificatu, fiuefpote, fine inuitus,fe abdicauit.quo fado,ft3-tim ad Ludouicum comitemPalatinu cuflodiendusmittitur,donee aliudde-cerneretur,ac in OJauhf JÎJ oppido trie-v^jf# nio fine cubiculario famulóve Italico diligenter afleruatus eft. Teutonicicrat cuftodes omnes, quibus cum Iohannes nutuetfignisloquebatur,ciim necipft linguam Teutonicam, nee illi vicifsim Italicam fcirent. Concilium itaquc,vt abrogationcm à {efadam,veram amp;integram*indica-retgt;fynodicum dccretum promulgauit, quo affirmabat concilium gencralek-gitime congregatum,habere à Chriflo poteftatem, hoc quidemfundamento, ipfum etiam ponuficem concilio luh-iccit. Quarc Gregorio n.necefse fuit,fua-dente etiam Cæfare, aliquem ad concilium mittere, cùm ipfe proficifei recu-farct,qui fuo nomine concilij lententia approbaret. Milfus itaq^ Carolus Ma-latcfta, vir certe infignis, ciimvidcret oniesinhanc fehtentu venire, vt Gre-^f^ggfji„ gorius quoquèpôtificatù feabdicarct,ponafia« in pubheu prodieh5,ac in fede Gregorij abdi«»“' no aliter cxtruda,àc fi ipfe adeflet, eol-locatur:perledaq; rehunciandi facul-tatejGregoriu pontificatu abdicat,qué ftatim conuentus omnis pro tara libéra abdicatione,agri Piceni legatum créât, nó multó póft Gregorius Recaneti mo-ritur, dolore animi, vt aiunt, propter lubitam abrogationcm ante conftitu-tum tempus à Carolo fadam. in long» érnrem protrahi volebat, in mora lp era aliqua poncs.mortuusitaq; in Recane-tenfi eedefia fcpelitur. eius aüc refigna-tio |
A NATO CHRISTO bofafta eft in die S.Vdalrici, 4..die mê-fis lulij, cum antehacinvigiliaCorpo-tis Chrifticondemnatus eftet lohanes
Lentiim deinde concilium fuit,cum amp;corngere in Ecclefia multa,ac tolle-*■£ penitus fchifma niterctur,qux mul-totemporeegebant. varia négocia in-tcrpellabat, ocijintercànulluserat locus. Sublatisenim duobus p5tificibus, tertius,in quo abrogandomaiordiffi-cultas apparebat, reftabat, Petr’ de Luna, Benedidus sj.appeHatus. Port multos labores in conciliohabitos,Imp.Si-gifmundus vnacum oratoribusconci-bj an no «4.16. in menfelulio iter ad reges Franciæ, Angliæ acAragoniæ ce-pit, reftoque innere ad reges Francise amp;:Angliæ peruenit,cos adhortatus,vc pro falute Chriftiani nominisiam ob Icbifma periclitantispn abrogando Be-nediéto, fublatis alijs duobus, eius le-querentur fententiam.
Grato autem refponfo accepto,indè Narbona properat ad Ferdinandu Ara-gonumregem,cui’populi magna pars Benediótoobtemperabat:quo cum inter alia capitula paâus eft,vtBenediólü rationibus monerct ea facere,quç Gregorius amp;nbsp;Iohannes in concilio egiffent: id veto G facere reçu Caret, populos co-S’^®’' ^^ ^‘’ ^^ concilium Conllantien f'iiutut deficerc.B en cdiélus autem caftelloPe-ninfulæloco munitilfimo lècótinens, moueri fuafionibus à lententia lua non poterat, quód diceretleverumChrifti vicarium elfe, amp;nbsp;Conftantiam non effe locum libertatiEcclefiafticç conueniê-tc,ciim lohanes zj.abbis etiam abdicate pontificatu coadus fuerit,qui partes fuas antcà fequebantur.Tum vero principes Hifpaniæ cernetes pertinaciâ Be-nediftijcocilij opinionem fecuti, in re-liquorum fententia peruencre. ScripGt continuo Sigifmundus concilio, quód omes reges amp;: principes dimififfent Be-nedidum/fequerentur«^; concilium.
ANNO igitur Domini 14.17. circa feftum Purificationis Marix reuerfus eft rex Conftantiam, cum gaudio magno lufceptus. agebatur rcs in concilie quinque nationum futïragijs.quic-quid autem decerncbatuijid ratü crat
GENERATIO XLVIIÏ 44’ amp;nbsp;pro curia enunciabatur, fi omnium confenlu poftet confirmatum fuifter. Q^a quidem authoritate Benediólus, difcuflaaliquandiure,i8.die Martij ac-céfts candelis amp;nbsp;pullatis campanis,ana-thematizatur, reiedisqjrationibus co-rum qui cum eo fentiebat, pontificatu priuacur, amp;nbsp;vt hxreticus acfchifmati-
• cusàcundis habendusdeclaratur.
In odaua Pafehæ Fridericus Burg-Frid. Burg, graui’ Norinbergen, marchioBrande- '^”quot;' “' burgen crcatus eft,amp; pauló póft Adol- quot;nbsp;phus cornes de ^(fUCduxfaäuseft.
Deinde inBoêinia furrexit poftlo-hannem Hus,alius pfeudofacerdosIohannes quidam ex ordinePixmonftra-ten impius monachus, adomnefcelüs iiV--audax, qui cóm prçdicaret Ptagçapud S. Stephanum,neque(gt;enè fapere vide-retur, otficio motus eft per epifcopum. monafteriuni hinc Carmelitaiu inua-fit,tum fingulisierè diebus facram cu-chariftiam per luas ecclefias circunue-ftabanthxretici: quas cóm pauc.is effe dicerenr,duétoreNicolaoviro eiuslo-cidomino,vndè lohannemHusorici- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: gt;
nemtraherediximus,in regiam tuinui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
tuarièprorumpentes,Vucnceftau ora-uêre, vt daret fibiampliores Ecclcfia-s, qui iam populimaiorem pattern obti-nerent. audiuitrex benignè Nicolaum pro multitudineloqucntem,vtq; in po-fterum dicm rediret,iulfit.
Deinde mifto populo,ad Nicolaum quimanrcrat,cóuerfus:Tu,inquit,qua nos e tegno eijceres,orditus es telam.ac egolaqueumindé efficia,quo‘tepoft-ca ftrangulem.Ille abiés,populares ma-gis ac mag'isaccendit. Rexin arcé* Vi-Icgradenfem vrbi vicinam ieferecepit, millis ad fratrem Sigifmundum orato-ribus,qui eiusauxihuimplorarct: con-fulibus autem noux ciuitatis Fragen, nè vlteriós abhæreticis Dominicû corpus in pompa deferri finerct,impcr3uir.
At hæretici poft hæc apud Eccle- g^j^j^æ fiarn Carmclitarum conuenientes, ad luns, adem S.Stephani euchariftiam perplu-rimas plateas atque Ecclefias armati circuntulêre, ibi(]ue domum laccrdo-tis, fuis ineptijsnon confentientis, di-ripuêre; amp;nbsp;lublato clamore ingenti, furentes pretorium petiêre. Conlules vnde-
-ocr page 458-|
42 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. Vucnceflj« incericus vndccim metu pculfi/uga faluati funt: leptem quiremanlèrant, amp;cumhisiu-dcx vrbis,atquealij nonnulli dues, ra-ptim intercept!, ex altiffimisfeneftrisin forö prxcipitati,lanceis ac verubus ira-ti populi excepti,dirum fpedaculu prç-bu ere, ftante in foro lohane monacho, facru m Chrifti corpus fanguinario po-tibusad fedandum tumultum occurre-rat,vbi furctem plebê animaducrtit, de luavita folicituSjfuga übicofuluit.Ea ciim regi renuciarentur,cundiq; circulantes attoniti facinus deteftarétur: At egojnquit pincerna,futura hæc pfciê-ram. quem rex indignatus correptum, repente in pedes fuos proftrauit, amp;nbsp;ar-reptopugione conat® eft interficere.fed jmpeditus acircunftatibus, ægrè illi vi-tam dimifit. Necmora,paralyficorre-ptus ægrotare cœpit, atqueintra 8. amp;nbsp;lO.dieSjfignatis nominibushçrcticorû, quos neci deftinauerat, fratrem alfiduè vocitans, amp;nbsp;amicorum auxilia anxius expeélans, ante vita exceffitj quam vo-cati principes adeffent. Delatum cft cadaucr ad Ecclefiam S. Viti in arce, amp;nbsp;indé ad aulam regiam, jbic|; condnu in fepulcro quod fibi de-legcrat. Sed poftca ci'im monaficrium ipium ab hçreticis diriperctur,amp; fcpul-ci a regum eflringerentur5cadaueraque «jccrentur, quidam pifciculos vcndere loJitus,rcgis quéamauerat, corp® dam collcgit,dein loculoapud fcdonii con-didit. Interiedo deinde tempore, rebus in melioré fortunam delatis,cvim Vué-ceflai corpus quxreretur, acceptis 20. aureis, illud reddidit, mortuuseftauté rex Vuenceflaus anno 1418. At incincrationem Iohannis Hus amp; Hieronymi ferunt imperatorem non , çquo animo tulifle, propter faluu con-dudum eis datum, refpondit eifacro-landa lynodus,eum argui non poflede fide mentita, quia concilium ipfum np dedcrateisJaluum condudum,amp;concilium maius eft imperatorc: amp;nbsp;ideo no potuiftecontra voluntatem concilijid concedere,prxcipuc in fadis fidci. cui déterminationipVt bonus filius eede-fiç,acquieuit. |
Rebus hoc modo compofitis,ciim de rcftituenda eedefia, emendandisq; mo-ribus dericorum mentio haberetur,fieri id non poffeexiftimârunt vacante fè-de. Vndc de eligendo nouo potificc fcr-mo efthabitus, ordinatû eftipiritulân-*^°^^8S*^*'^”^®3Auodaliâs non putatur léruatum, amp;hocadmaiorcm concor-diam,vt vitra voces cardinaliû quierat de triplici obedientia,fcilicet Gregorij, Iohannis amp;nbsp;Benedidh adderentur ex qualibet natione quinqueprælati, qui voce cum cardinalibusin elcdionefié-dahaberent. Conclaueigitur intrantibus, infra paucosdieseleótuseftab omnibus poft aliquam ddeuffionem amp;vocû variatio-nem vnanimitèr amp;nbsp;concorditèr Otho cardinalis de Coluna, vocatusq; Mar- Martini»,, tinus quintus, anno 1^,7. menie No-1”^ nemb.Eftulusnimiogaudio imperator, nuUohabito dignitatisluae dderimine, conclaue ingreftus, gratias omnibus egit qui tantum virum amp;tam necefta-riü reip. Chriftians propc extindæ de-Icgiftent: amp;nbsp;antepótificem proftratus, efdumma venerationecius pedesofcu-latus eft, quem contra pontifex amplexus,non lecus ac fratrem in precio ha-buit,gratias egit quodfua operaamp;in-duftria pax tandem Eedefix Dei rcddi-ta eft.vocariautem IVlartinus voluit,2 ca dedioin diui Martinieelebritateha bitafuiflet. Veriim ad tollendum omnemferu-x pulum circa beneficia olim collata, amp;nbsp;gratias coceflas,amp; ordinationcsfadas amp;nbsp;alienationes,quia quilibctillorü tri-uni alïeruératfe verum amp;indubitatum Romanx eedefix pontificemdandiffi-mè ftatutu cft, vt quodcunq; fuilletfa-düm in partibus obedientie alicuiusü-lorum,id eftet ratum,firmum amp;’ftabile. Epifcopi vero fadi amp;nbsp;cardinales à Gregorio amp;nbsp;lohanne amp;nbsp;Benedido antede-pofitioné vdrenunciationem alicuius eorum, remanferutin luadignitate ^^^.j^Cn^rß honore. Et omnes cenfuræ quasaliqui ^^i contraxiflent in tali ambiguo, ablatæConaho. funt;amp; qui fimplicitatedudiexlaicis, credentesiniftum vdinillum,Maioiü veftigialéquentes,iudicanturexcufiiti. Sed qui caulà honoris amp;nbsp;teporalitatis aheui |
|
À NATO ÏCHRISTO »licui eorum adhatferat contra confci-tntiam,non cxcufabatur. Et ad eau te-lam fuit fada quxda relaxatio generalis omnium cenfuraruj quas quicunq; lucurriffentrationedidi fchilmatis, ac ctiam omnes indulgentiæ plenariæ po-ütæin quibufeunq; locis adinftar alte-riusindulgentia: pofitç alicubijannul-latæ funt. Dicitur ctiam,bullas folennes regni Apuliç adeudi amp;nbsp;poffidendijfuiffe con-ceflas per concilium duci Andegauen Ludouicoamp; luccefforibusfuis. 'lt;l(iij^ nbsp;nbsp;nbsp;I« ipfo etia concilio editæ funt quç- ‘quot;Cónijj dam conftitutioncs: vna contra fimo-niacos,quód eiediones,poftulationeSj Confirmationes , prouinonesve fimo-niaeæ, nulls fint ipfo iure: fimoniacè prouifi,frudus fuos non faciautjfed ad illoru reftitutionem teneatur: amp;nbsp;quod dames amp;recipientes,fentctiam execra-tionis incurrant. Item alia conftitutio contra mendicantes tranfeutes ad alias rdigiones finè difpenfationepaps,ex-cepto,fi tranfeatad Cartbufienfes.exc-cratur ipfo fado amp;nbsp;recipientes cofdem: abfolutionem Sedi Ap.referuatjannul-latnihilominus contrafadum. Infupèr conftitutionem edidit concilium,qus incipit,Adeuitandum fca-dala, quod nemo teneatur à cómunio-nealicuius prstextu cenfurs ecclefia-ftics abftinerc,aut interdidumeede-fiafticum lèruare ante denunciationem «xpreffam, amp;nbsp;fpecialitèr excipit noto-nè excommunicatü pro iniedione ma-nuum inclericum. iquot; ANN 01417. Martinus natione Romanus, exfamilia Columneneligitur. feditannis 14. Is à tenens annis curapa-tentum moribus amp;literisimbutus,iuri pontificio Perufij operamdedit. diaconus cardinalis poftca ab Innocêtio VI. ci eatus,nec ob carem à natura luadil-ceflit.hpmanior era quam anteafadus, patroemium luum omnibus prçftabat, itatarnen, quodrebuspublicisnómul-tum le immilcebat.Nam in conuentù Conftan multx in vtranq; partem al-tercationcs cum liabcrcntur,iplè medium quoddam tenuii,\ quo in alteruträ parte inclinarc nullolt;nodo videbatur, cómuni Yuhtatj conluléf, luncobrem |
GENERATIO KEVEL 445 imperatori amp;nbsp;cardinalibus gratus pontifex creatur.eius lermo plenus fentétijs erat.excidebat nullü verbu tam crebró, quàm iuftitis nomen, ad fuos perfepè conuerfus,hi$ verbis rtebatunDt^^^g^p.«* ii^iriam, ^ui iujicatif terram. Adeptus magiftra tû,cùm reftare ad-buc capuc renafcentis hydra: cerneret Ichifmatis,Benedidum leu Petrum de Luna cu aliquot cardd. amp;prçlatis,Pe-ninfuls tanquam in arceichilmatisfe continente,quibulda Aragon is popu-lis, in vtranqj parte inclinarent^adhuc titubatibuSjapprobante cóciIio,Otho-marumvirudodiffimum patriaFloré-tinu, S.Eufebij presbytcrum card.lcga-turn è latere fuo in Aragoniam mittit, qui lub poenis amp;nbsp;cenfura ecclefiaftica Petrum deLuna admoneret,vtlepon-tificatu abdicaret.Cardinales auté qui cum Petro fentiebat,intelligentesvlti-mamconcilij amp;nbsp;pontificis lententiam, Petrum ipfum adeunt,rogantquevt de EcclcfiaDei tandem omne fchifma tol-lat,quo ia multis annis Chriftiana relp. magnis calamitatibus afflida erat, id quod obfalutem Ecclefiç Gregoriusamp; Icdiannes feciftent.RefpóditBenedidus idfibi nequaquàm integrum efle, cum Martino veró couenturu, fi vera effent quæ de hominis integritäte dicerenturc finerent fibi id negocij, nee amplius ca de re foliciti effent. Ex quatuor cardd. duo pertinacia hominis cófpicientes, ab eo ad Martinuftatimdcfecerc.qui ma-fêre fecum,anticardinales funthabiti. Martini quoquè aqthoritatem Hi-Ipaniaomnis ftatim Iccuta eft.Idemfe-cêrenon multo poft Scoti amp;nbsp;Armenia-cijatq; ita vna refp. Chriftiana,Penin-fula duntaxat excepta, Martinum fe-cutaeft. ANNO Domini 1412. Henricus Henricus' rex Angliç 4.moritur,amp; filius eius Hé-1^^^ Angl. ricus 5.fuccedit in regno. ANNO deinde 1415.Hcnricus5.rcx Anglis venit in Franciam cum exerci-tu,ccpitHarfleum.tumducenscxcrcitü per Picardiam,apud Blangiu Franci cu eo pugnantes,vidi funt.Scribit Aeneas Syluius,q,Henricus ifte fuit cum exer-Citufuocircüuentusà Fracis,itaquod dimittere voluit qcunq^obtinuifct in Fran- |
[OG. VOLVMEN TERT.
bem. fuir Martino V, amiciffimus, lo-hannam Apulix reginam, abAlfonfo rege pulfam , fua virturc amp;nbsp;potentia I reftituit in regnum. Tandem portin-numera gefta cxcus fadus annoChri-fti »447. profluuio ventris correptus, decelîît non relidis liberis, nifi Bianca Mariaillegitima. nam habuitfecun-dam vxorcm Amedei ducis Sabaudio-rum filiam, quam virginé dimififfefer-tur. feribunt etiàm aliqui, quod pri-mam vxorcmfuïpicioncdamnatam,in-terire fecerit.
Durârat Conftantie concilium hac- pj^j, J-Krenns circitèr annos quatuor, vbi cùm lijConftin* vnita effet refp.Chriftiana,fchifmatis4j “‘”' authorcs abrogati, cautumeft,nc vn-quàm taris fehifmatibusturbareturres Chriftiana,vt Conciliorum frequentia interciderer. Placuitq; vtpofthàc concilia agerentur generalia: Primum à fi-nchuius in quinquénium proximum, lècundum veto abillius fineinfepten-nium, deincèps de decennioin decennium. qique Générale Concilium con-uoeetur in locis,quç pontifex Max.per menfem ante finem cuiufque concilij, approbantibus patribus, deputârit.ter-minum conuêtûs, vt amp;nbsp;locum, ex eau-fa poterit pontifex brGuiorem,nolon-giorem, ftatuere. Eftque deputata proximo concilio Papia.ada funthçcan-no Domini 1417. quo, cùm peradaeffent cuius caufa conuenerant Euro-px proceres,concihum folutum ert.
Martinus abiens Conftantia, per Sabaudiam iter faciens, Mediolanum peruenit,vbià Philippo Maria duceperbenigne fufeipitur. Mantuam deinde, Ferrariam, ac demum per Flaminiam iter faciens,Florétiam inuifit, vitara de induftria Bononia, qux pofteaquam intellexerat lohannem coadum abdicate fe pontificatu, pullis ecclefix ma-giftratibus, in libertatem fe vendica-uerat.
Martinus Florentiavcniens, olfen-dit Brachium Montonium virum in re mihtard prxftantcm,Peiufïum, ducatû Spoletinö, amp;magnam patrimonij partem occupâffe,condudis mercede qui-bufdam tyranis circuquaquè pofitis, vt ipfe tutó proficifci Romam non poffer.
Cùm
44 lûH NAVC. CHROb Frâcia, fi cum fuis incolumis abire pcr-mitteretur. negantibus Gallici$,nodu (ita enim impetrauerat iuducias) voca-tis ducibus,Neq; fugere,inquit, cómi-litones,ncq; pace ex boftibus confequi poflumus, quauis cedere regnoGalliæ volüerim’.fóla nos arma tuen poflunt. non eftcur tantum exercitum formide-tis. iuftam caufam iuftus Deus adiuua-bit.ite,amp; alter altcri peccata veftra con-fitcminjjpufillumq; terræ ob memoria fàcramenti Euchariftiæ faluatoris alter alteri porrigite. era Ai na die liberabit nos Dominus ex manibusinimicorum. fiedimifla concione,peraâ:isquçiufle-rat, curare milites corpora præcepit.
Orto die, commiflum eft prælium. cecideruntFrancorum milliaquatuor genere illuftri,Anglorum quadringeti cum duce Eboracenregis fratre.in An-glorum poteftatem viuivenerunt Au-relianus amp;Borboni’duces,cornes Vin-donicen, comes de OCtCi^WOttf / Mar-fcallus Bûfficardus,quos omnes in An-gbam Henricus captiuos duxit.rex Fra-cix prxlto non affuit.
 N NO Domini 1416. Sigifmun-dus Imp.venitPariüos,amp; portin Angli-am animo faciendæ pacis, qui poftea cum rege Henrico venir Calefium, vbi eukn duceBurgundixfecretocollocu-ti lünt, nee rex Anglix pacem admifit. Nee multo poft temporeBurgüdi Philippi opera adiutus Henricus v.Parifi-os amp;nbsp;alia quxdam Gallix loca accepit, amp;nbsp;i nter reges paftio intercertit Aecate-rinx Caroli filix nomine, quam An-glus vxoremduxit.
De Philip. ANN o Domini 1415 Philippus po Maria. Maria tertius Mediolanen dux,Iohannis Galeatij filius, in paternum ducatû reftitutus, imperauit annis 32. vir ma-gnanimus amp;lapientilfimus. Is Medio-lanu principioadeptus, cùm omnes fuç , ditionis ciuitates à tyrannis occuparenx tur,Bcatricem confilioprocerumfuo-rum Canis Facini relidam annolam, duxit vxorcm, à qua ingentem vim auri arque argenti fufcipiens,mox exercitus magnosconfenpfit, amp;Matrhxo quo-dam Teutonico amp;Criminola ducibus, fua recuperauit,addiditque adpaternâ dominationem Genuam potentils. vr-
-ocr page 461-|
À NATO CHRISTO GENERATIO XLVIIL tum yerb admonitus Brachius redire adfanitatcmnollet,interdidum eR fa-crisjomnib^his qui Brachium fufeipe-tentjaut ci parèrent, ea occafione Florentini aguht,vt Brachius ad pedes po-tificis prouolutus veniam petcret,quod amp;fecit, oppidaq; aliquoteedefix red-deret,vtq; RipendijS pontificis militans, Bonoiam rebcllem in Martini poteRa-tem redigeret,cuibello Gabriel Codel-Werius Cardinalis amp;nbsp;legatuS pfuit,cuius induRria amp;Brachq virtuteBohoniairi poteftatcmEcClefiæ brcui redijt. Interim veto quatuor illi cardinaleSj lt;jui olim cum Petro Lüna adultcrino pontificefenferant,FlorentiamadMar tinum venientesCurnhonorificentiffi-wocomitatu, publico confiRorio ful-cepti,dignitatem fuorum titulorum rê-tinuêre.EtBaltaRaremCofram,Iohari-^lo^i. fiem2j.di(Rû,aiunt tum c Palatini car-' cereliberatumj adpontificetn Martinu veniffe fupplicem j à quobenignè exce-ptus, in cardinaliû numerum adlcitusj epifeopus Tufculan** efl creatus. Equi-dem amp;Sigifmundiamp;Ludouici Palatini precibuspermotum Martinum ere- • diderim,hunc,anteaquàm Italiam adi-erit,Palatino carcere eduxifre,id quod pape ad vtrûq; literç teRanf:amp; in Italia Colmæ Medicis opera,fux dignitatire-fiituiffe. nec fuperfuitbis rebus Colla diù,vita ex animi (vtaiunt)doloreex-Cedensi Ç’runi Grxcorum imperatoris tunclegati '■ Reniant ad pontificcm,pollicentcs Grç-cos,quodad fidem attinet,vellc in fen-ten tiamEatinorum venire, fi xqux co-ditiones proponerentur. hosperbeni-grgt;e pontifex fufeepit, amp;legatumè latere creauit Petrum Fonficcium,S. Angeli cardinalcm Hifpanû, doéliffimuni hominem ConRantinopolim mittit ad res cóponendas,quó amp;nbsp;ante milfus erat Antonius Maflanus ordinis Minorum cxploraret fententiam. Tum inflanti-bus Romanis,potifex cumbonaFlore-tinorû gratia difccRurus, ciuitatc honore metropolitico exornauit,anteà em epilcopûfolû habuit.abiês itaq^Roma tandem peruenit. eftufa obuiàmturba, effufis principibus vrbis ^hominé haud |
44? fecusac quoddam falutare fidus expê-âant.dietti illu iri faftis annotauercRO-mani.x.Kâlend. Oâôb. anhöDomini i42i.vrbcm Rom am àdeo direptam et va-Ram inuenit,vt nulla ciuîtatis facies in ca vidcreturjad qualn rursum exornan-dam animum adiecit. ANNO Domini 1422. Henricus rex Angliæ Corbolij decumbens,non mul-tispoRdiebus defünäuseRj poRquem Carolus coenomehto Beneamatus rex _ r I Orolusy, jL'ranciæ,vltima quoq; natura? perlol-p^'jjæ uit,apud S.Dionyfium fepelitur.Caro-lus Caroli 6.filiuS, Frâneiæ rex appella-tuseR.Henricus Ànglus pâtre Henrico dcfunlt;âo,i egiùmFrancix nomen vfur-pabat,Frâcia: Angliæ4;’’‘^gcni fepubli-cis priuatisq; litens amp;nbsp;forenfi figillo mo hetaq;,qiiâmnouam cudic, appellans. In caufa erat.‘nam dum Aecaterina Ca- Heniieobuius Henrici patn nubit, bæ pf^nrieuj matrimoio leges diéta: funt,Rpræ Hen- Anglorum ricovitadefungeretur, Fraciæregnum «x-Henricus adiret.’fin contra,amp; ex Heriri-co virilis proies fuperRes foret Cafolo déficiente, Henrici filiüs Francia: prin-tipatum adipilceretur, nulla de Caroli legitimo bæi-ede mentionc habita. Mortuo itaq; Carolo 6.infurgit tur-batiopertotum regnum maxima, nam hincàBurgûdionibus, indè ab Anglis, moxabbisquife rebus confulere dice-bant,ità tumultuabatur, vt dicere difficile effet,hoRisne an Francus plus dani miferabili populo importaret. multa p-lia,mult.xieditiôes in Francia fiunt, amp;nbsp;nulla partium videtur alteri Cedere veile. vinCuntur tamé Franci apud Verno-lium prælio,occifi àd numerum quatuor millium,inter quos duces amp;nbsp;comités plurimi eäpti fuerunt. ANNÔ r4i9.Vuéceslao defuhiRo, lohânes Zifebà nobilis genete^ in Curia zifeh»Hut regisapuero enutritus, amp;bellicis rébus exercitatus, altero catenS oculo, quem in pugna amiferât,infedus Hulfitarum veneno amp;rapinarûauidus, colleâa p-ditorum hominum multitudine,in Ec-clefias qua: reflabant,impetum fecit, fi-mulacra fanâorum amp;nbsp;imagines magni Dei côfregit,monaRcriû Carthufienfi-ùmPragæ vicinuminuafit, monaebos P P élut |
*4« ÏOH? NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
elusOrdinjj'tanquam populo inutiles, migrarcalioiuffit. Vcnêrc peridem tempus c\ monti-bus Pragam quadiingenti circitèr riri, lepraHuflïtarum infedi cum mulieri-bus:atqueinforolédentes,cibum àriià-giftratibus petiére. Confulatus metü plebis qu* aduenarum mifêrabatur,ci-baria cis publicitùs miniRrauit. Zifcha bosfibiadiunxit, amp;nbsp;arccin * Viffegra-A den ncgltgcntèr euftoditam inuadcre Cupiés, ad locum quem Crueem appellant, profedus eft. ibl fupra 40. tnillia virorum ex bçreticis conuenere, qui fuam multitudincm confpicati, ani-mum adomnefacinus adieccre. multa ib'i aduersus Sigifmundum Cçfarem, quemregium hçiedem, luis Conatibus infenfum nóranr,excogitata atquedc-crcta.Sophia interim anxia,crebris nö-cijsachterisSigilmundum vocarc, vi-cinorum cordilia petere. Sigifmundum malo vfum cohGlio, in Turcos qui le iampridem caftris cx-vêrant,arma priùs mouere,quàm Boc-miä petcre libido inceffit.At duin l’ur-coslacelfcrcparat,Boemiamamifit, amp;nbsp;Vngariam nó defenditeapropter cum ferum eHeteius auxilium, ex thefauro regis copias comparans, arcem Pragch amp;nbsp;minorem ciuitatem qux arciadia-cet, prçfidio firmauit. hçretici pafsim perregnum conuentus agitare, folici-. tare populos minis amp;nbsp;bladitijs, implcrc nouam ciuitate fuishominibus parant. Sigifm»quot;^» Cum bic ciTet return flatus, legati emiam^fi- bgt;giimundi luperuenere,qui regni gu-cifcuntur. bemationem accipientcs,cum ciuitate Pragch ea Icgeinducias feccre, vt arcc Vilkgradchreddita, licerct ciuibus ad Sigifmundum oratores mittere, deque relua cum co tranfigere, Zifcha quæ occupaueratlocareftitueret.Conditi- ' onibus acceptisatquccomplctis,cxter-ni hçretici vrbem reliquêrc,conlulatus ex prilco more gubernationc inijt.qui-etiorcreddita ciuitatc,nondiim catho-lici qui excciïerant,redire aufï,expeda-bant Sigifinundi aduentum. led inter-tuperunt fpem literæ ab co miflæ, in quibus feriptum erat, ipfum breui vcn-turumjregnumijue co modo guberna-turum,quopater Carolus prouinciam |
gubernaffet.quib* cX verbis hçreticiin-tcllcxerunt,feétafuarti cxcludi debere. Sigilmundus ad fefturh Natiuitaus Bruniiam,quod eft Morauiæ oppidu, petijt,ibiq; Pragchbusvenia pelétibus, ®’l«gepepercit,vte3tehâ$ amp;nbsp;repaguU tOta ex vrbcdeponerent,fuos magilîtâ-tusacciperent. Paruitattonità ciuitas. elcuatis in cçlu manibu$,primorcs gra-tulabundi aduentum noui regis expe-dabant. Needubium videbatur, quirt totaBoemia labesHulfitarum excefßb fct,fiex Brunna Sigifmundus redavià Pragam veniffet,fed VratislauiâSiefs caput acceffit,quo jn locopopulus vr-banus non diu antcà conlulatû àVue-ccflaofratreillius conftitutum, per fe-ditionem obtrunca ucrat,cui us hdehs authores fccuri perçuIht.quod vbi Pra-g.-E renunciatû efl,diflîfi de venia dues, hoccxemplû veriti, manifeftodefciuc-runt,amp; alledo Chécone, qui arci Pra-gcnfi prçcrar,in totû regnu hteras de-dêrc,nc quis Sigilmundo aditum prx-beret,qno alia cura tencrec quàmregni perdendi, qui antiquam Prutenorum ciuitatéordiniiure pignons obligâlfct. Brandenburgenfes à corona Boemica ahenàllet,Iohannem ac Hieronymuni in coGhoCoftantieh creman no Iblùm pcrmifi-lfet,veriim etiàm ^curaffet; dogmata quæ ipfifequcrétur,TOtis conatibus impugnaret. Vfus prolpcrisadeoTlubori». fuceelfibus Zifcha,ciuitatem condidit didam Thabor,fedatores Thaboriras, fraudé facro nomine vfurpatoobtegés. Inter hçc apud Boëmos nefanda cfncrGl hçrcfis, Pkardus quidaex Galba,tranfmifïo Rhcno,in Boemiam ve-nit,qui prçftigijs quibufdam Gdem fibi concilians,breuï tempore non paruam mulierum virorumq; plèbe ad fc traxit, quos nudos inccderciubens, Adamitas vocauit,author orhislicetiç. Venus publica amp;mixta,reliqq; horrenda auditu criminahocducc cœperat.occurriteis Zilcha,faâ:ionéq; penè omnéextinxit. Adarai» Orebiti. Fuit amp;nbsp;alia in Boemia hçreticorum fadio,fratrû Orebitarû duce Morauo facerdote appcllata, quæ territorium Grçcenfe vicinasque genres magnisaf-fccit eladibus, peftifcra arque imma-nis,nec Thabontarum crudehrate vlîa ex |
A NATO CHRISTO GENERATIO XLVHL
|
Sparte infenor^aduersusquam Martinus V.nominatimcrucedecreuitjneq; tarnen in plures annos extirpari potuit. Huius fedæ homines quotiès facerdo-tes noftros intercepcre,aut ignc crema-uerutj aut nudos rigate hyeme fup gla-ciedimilere: quos parui mometicxifti-märötj deledis virilib’ abirepmiferuti Sigifmundus imperator multa cona-tusvtregnum acciperct,fedeó perfidia: . indies magisacmagisinuoluti funt, vt pahim catholicicumhæreticisrebélla-tecurai ent. Pragefes enim quo facilius tueri Ic aduèrsùs rege fuum poflent, in auxiliumZiicham vocauere, quiapud Pragenfes ex confilio luorum facerdo-tumomnes fandorum bafilicas delerc adortus eft.ncq; enim fas effedicebant, alteri quamfoliDeotêplafacrari, hinc plurima monafteria amp;nbsp;nobiles Ecçlehç vnoimpctudifieâ:æ,exquo diiréfióin-ter eü amp;Pr3genfcs faftaeft, amp;Zifcha cum luis ad Thaboritas reuerfus eft,vbi multis prxlijs contra Catholicos geftis femp vidor euafit,captis oppidis facer-dotes Catholicumq; populü vbiq; cre-mauit, Sigifmudi exercitum ftrauit ali-quotiès. Poft multa Sigifinundus vbi Zifchx cunda ex fententia cedcrè dni-maduertit, amp;illum effe vnum ex quö resBoemicæ pendérent, cóciliareeum fibi ftatuit,multa polliccns.fufcepit có-ditioncm homOjamp;dum cóuenta com-pletùrus Sigifmundum petit,inter cun-dumapudcaftellü Pnlcoiam pefte ta-Öusexpirauit. Zifcha mortuo-ingés moeror inua-ntexercitum.necmora, duæ faftiones exortXjatqjThaboritx in duos exerci-tusdiuifilunt:alij vetus nomen tenuê-%j y®gt;®^b*Orphanorum, ob morte ducis, ' inditum nomen: quietfialiquandoin-lerfediffentirentj vbi tarneextrinlecus vis ingruit, iudis vinbus fe defendebat: egrediebatur ad vicinosjprxda agentes. At Martinus Potifex maximus vbi Boe-micam hærefim crelcereanimaduertit, priusquàm lógius ferperet, cardinalem VinâonienlemAnglicum, regia ftirpe natu,in Germania proficifci iuftit,qui cótraBoëmicalabé vicinosinarma có-iiret, cm amp;nbsp;Imperator adiumento fuit. Etant tres excrcitus: Saxonia: duces |
amp; ftagnales ciuitates primum duxêrèj fecundumFrancones marchione Bra-denburgenfi duce, tertiu Otho Treue-renfis Archiepifcópus, quemRhenéles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fecutifunt,Boiarijamp; ciuitates Sueuo-rum imperiales. IngrcffiBoëmiam tribus locis, poft-quamlyluamtrafiêre, iundi fimulan-te*Milïam caftrametati funt.At hatred ci colleâo raptim milite contra tendût. noftri attonitijuon vifo hofte fugerût, inftrumentaq; bellica cum prçda dimi-ferunt.occurrens catholicis cardinalis, vtin hoftem redirent,hortatur. quod cùm fruftrà niteretur, turpis fuga: cornes faétus eft.hoftes praeda potin funt maxima: nccpriùs Teutones fugerc,^ Boëmi perfequij deftitêre. Sigifmundus his cognltis,Noriri-bergam properat, nouaprincipumau- g-^jfmundi xilia coparat. Martinus quoquèPont.centraHuf-max, Iulianum cardinalem S. Angeli fitas expedj. cum ea legatione mittit,vt Boëmis bel- quot;*• luminferat.Is Germaniamingreflus,ad Sigifmundum diuertit. Décréta eft noua in Boëmos expeditio.dux belli Fridc ricus marchio Brandenburgenfis decla-ratus, ingreflus eftBoëmiam perviam quæ ducit ad Teplam.in ea expeditione Albertus amp;nbsp;Chriftophorus Bauarix, amp;Fridericus Saxonia: duces,Iohannes amp;nbsp;Albertus Brandenburgenfes principes, Herbipolerifis,Babenbefgenfis, Ei* ftetenfis cpifcopi, focietas Sucuorum quam S.Georgij vocant, imperiales ci-üitates,Moguntinenfis,Treuirenfis,amp; Colonienfis,archiepifcopi auxilia mi-ferunt.füpràxl.milhaequitufuiftetra-dutur, pedituminornumefus erat. Re-hatus Lotharingie dux,impeditus bello cotra comité Vuidemót,no aderat,neq; Palatinus Rheni, quiilliadiutorerat. Ingreffus Boëmiam Gardinalisjnu* merofam expeditionem dudans, multas hæreticorum villas incendit,oppi-dadiripit, in quibus non auaritiatari-tum^ veriim crudelitas etiam militum graflata cft:quofque obuios pafsim he* cauere, necxtatis nee fexus habita ra-tione.Boëmiqiampridèm hoftem affu-turum acceperant, expeditas legiones coëgcrant. Inter hæc fiue proditio in ëxereïtu fideliufuitj quodplurimi pu- P P 2 tauê* |
* 44« lOH NAVG. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
tauerê, Euc inanis merites eonim pa-uor inuafit, totis caftris trepidatö cft: Germanici ^ priusquàm hoftis vifus, foediHima «xercitut capta fuga.Mirari lulianus vndchicti-^“^** nbsp;nbsp;^ mor, qux caufa fugx tanti cxercitiis, hortatur quoique forti animo hollem cxpeélcnt:de vita, de religione GhriHù ana bellum geri: turpeGermanis,quos totus orbis concélébrât, hofti nondum vifocedere. fed fruftra cratcohortatio apudeos,quoru pudore met’euicerat. ablatafuntraptimlïgna,multi etiam^* iedis armis,acfi atcrgoïnllaretur,rapi-‘ do curfu fugammaturaucre. Qjjib’amp; Cardinalis inuituslè comitédedit.hollis ex alieno metu audax fadus,affuit, impcdimentislt;l|; oibus, quibus perlyl-uam non crat facilis cxitus, amp;nbsp;ingenti præda potltus cft. Martinus Papaiuxta decretum Có-ftantienfc,fentientibu$ etiam ita cardi-Papisneó. nalibus,ConciliumPapixinchoauit.is cilij trafla- enim locus ad earn rem etat depütatus. mini có Petrus Donatus epifcopus Cre-tch,Iacobus epifcopus Spoictinus, Petrus Rofeus abbas amp;nbsp;nonnulli alij. expc dabantur natiónes. led eccè dum expedant,tanta repente pcllisPapiam inua fit,vtprxlïdentesconcilij mutare loed amp;nbsp;tempus lint coadi.placuit itaq; omi-bus ex fententia pontificis Senas migra-re,quó maiorex omni nationc multitu doquàm Papiam peruenit. Alphonius autem Aragonum rex Martino infenfus,qui titulum regni Si cilix amp;nbsp;Neapolis habere nequiuerat, cum Alouifio regis Ludouici filio ora-Senenfecó^ torem ad concilium mittit, qui amp;nbsp;con-elium. ciliumin longüduccret,amp;caulam Pétri Lunæ adhucin Peninfula luperfli-tis reflitucret, largitioc poUicitationi-busq;afnbicdovnumqucnq; exhis qui in concilio authoritatem haberet. hanc ob rem Martinus non ignarus, quan-tam calamitatem earesEcclelix Rom. allaturaeffet,mandauit concilium fta-tim diflolubapprobatis decretis in concilio habitisqux ad fidem pertinebant. Et nc lubterfugere conuentum Chri-ftianoru vidcretur,inlèqués leptenniü adiudicauit,infra quod in Balilea cele-brarct,atq;hoemodo Ichifmatis amp;dil-cordiarum femina à quibuldam iada, |
eft concilium Seniscirca annum «424. Pollaliqua verotépora mortuus cll Petrus de Luna in Peninlula, tu nè ali-quid deeflet quod eccldia vexaret, duo anticardinalcs,Alphonlo fuadente,Ac-gidium canonicum Barchinonen,pon-tificem deligunt, Clementemque óda*^'quot;quot;'”’* uum appellant, qui Itatim amp;nbsp;Cardinales creauit. Verum cum Alphonlusin gratiam rediflet cum Martino,Acgidi- , usAlphonloiubcnteflatim omniapo-tilîcatûs'iura depofuit. Cardinales auté ab Aegidio creati, Ipontc Cardinalatu léabdicârunt.priorcsduo cardinales in carccrem coniedi funtà legato potifi' . cis ad hoc millo,amp;licfchilma vndiquè lublatum eft. Annót45o.Martinuspapa cardinale lulianum Bafileam mifitpro cócilioamp; cotra Boêmos, intraq Martin’ Papain omni vita integer demùm pontificatûs fui anno i4.menfe tertio Romç apoplc' xia morit,amp; in bahlica Conftantmiana ante capita Apoftolorum fepclitur, co-mitante Rom.populo ac clero non ali-tèr flente, quam ft vrbs Roma optimo parente orbata effet. Anno Domini I428.venitad regent CaroluminFranciam quædam puella plebeiaexLotharingia, qua: afferuitlè miffam à Deo, vtper ipfam didum re-gnum, quorex erat ferè deftitutus,ad ciu5 obedienriam reducatur. Erat rafo capiteadmodum vin, amp;volcns3dtu^ multus bellicos exire, veftibus amp;nbsp;armis virilibus induebatur. rediens autem dejohaw”^ bcllo,habitum muliebrcm reaflumpfiti pueUj^ Rex m tanta perturbataone faciliter ere dulus, Mareicalcum amp;nbsp;nónullos alios fibi adiunxit,auxiliuml3turus Aurclia-nis oblelhs,vbi puella Anglicos ab obfi' ^ dione rcpulit^amp; quedam magnum An-glix capitaricum occidit. Aurelianisliberatis, Anglicos Fraci infequuntur ducc puella, amp;nbsp;oppidum Gergeum capiunt, Anglos trucidant, deinde Talabotum capitancumfupre-mumabeuntcinlèquutur. amp;nbsp;commif-fopræho territi Anglici,fugiütac fter-nunf. Rex Carolus deinde multonobi-liu amp;nbsp;baronu comitatu ftipat*,ingredi£ Rhemos,amp; illic coronat,in regemq; in-un- |
|
A NATO CHRISTO ungîtur. poftcoronatiocm Soiffon ca-ftrum Tiern amp;nbsp;alia loca vfq; ad S.Dio-i^yfimnin Franciarn per Anglos occu-pata,ad obcdicntiam reducinnam dux deGotford pro Anglicis locum tenens^ iuerat Rothomagü pro muniéda Nort-niannia. Itaq; rex etiàm S.Dionyfiu re-Cuperat.amp; tue fuit Içfa puclla iuxta Pa-rifios,rexdeinde ibatversùs Bituriges, Eodé téporeprincepsde Arangejpar-tes Philippi ducis Burgudia; tenés, fuit proBigatus in Delphinatu, occifis no-uihbus luis. ANNO Domini t^^^o.obfeffo Com-pendio,capta eft puella fupradida per ^uendam Picardum, qui vendidit cani Anglicis,amp; Anglici earn Rothomagt Occideruntjincincratam. Ijj^ ANNO Domini *431.quinto No-w ^ naj Martij Eugenius 4.patria Venetus, familia Condelmcria,patrc Angelo na-tus,pontifex creatur. ledit an nos »5.fta-timadS. Petrum comitante populo amp;nbsp;clero perducitur,accepta deinde corona pontificia de more, inuifaq; bafilica S.Ioh.Lateraneh,in Vaticanum rédiés, confiftorium generale propofuit indi-fta die,qua Certè tanta multitudo affuit, vt cùm trabes deficerent eius loci,tre-pidatum fitadeo tumultuose,vt in ipfa fuga Scnogalliæ Epifcopus ciuis Rom* oberitus penêrit. dimilfo confiHono, Eugenius tumultus dcinceps ex indu-firia vitauit. Primum creatus pontifex, lulianum Cælarium cardinalem S.An-gdi,quem Marunus prædeceUor eius iegatum deftinaueratinBafilea,3d ce-hbrandum ibi concilium eius authori-tau,maxime ad extirpandam hærefim Eluii(itarum,confirmauit. Inftabanttuncdelatores quidam3di-Centes Martinum maximos reliquilfe thclauros,idq; feiturû Eugeniu exMar-tini famiharib’ nepotibusq;# co vefaniae hominem perpulêre,vt Martini viceca-mcrarium copræhendi iuflerit, iddj- ne-gocium Stephano Columns dederit, quem copqs fuis prsfecerat.ab alijs em Columnenfibusdifïentiebat, Cardinal! Vrfmoamp;'cardinali Comitum inlania hominis adiuuantibus.MâdaueratEugenius,vt vicecamerarius ad fefinè vllo tulouim aut ignomjnja perduceretur,’ |
GENERATIO XLVlIb 44? quod co tra à Stepliano fadum eft. nam amp;nbsp;eiusbona imilitibus direpta liint,amp; jpfevitaquam latro ad pontificem tra-dus eft. Hac indignltatC motus Eugenius, Stephano fucccnluit,ciq; interminatus eft,quod amp;nbsp;camcrarium amp;nbsp;Epifcopum Tiburtinuffl,olim cubicularium,ita in-decentcradfetraxiffet. VerituS itaque Stephanus Eugenij iram, Prsnefte ad principemColumnam cófugit, eumq; hortatus eft,fuas opes polIicitus,vtEu-genium vrbe pclleret, q, diccret potifici in animo efte nomen Columnen extin-guerc,id fe optime fcire, eiusq; confili-orum participemfuifte, amp;ob earn rent aufugifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;columned Motus his verbis princeps amp;eorum Romamin* calamitatibus qui Martinu amauerât, uadunt, fumptis propere armis, poritifieem ag-grediinftituit. lubftitittn aliquandiu, donce adeffet Profper frater diaconus Cardinalis, qué admonuit vt vrbe dif-cederet.Vifofratre,APrsnefte Romam inEugenium mouens,occupataperlo hannera Baptiftam porta Appia,vrbera armato milite fine vllo maleficio primo ingrcditur.Iam peruerterantad S.Marcum, vbi fubitó eis obuiam fadi funt pontificis milites, magna populi parte adiuuâte. Î’ugnatum eft in vrbe aliquä-diù,qua in pugna multi vtrinq; cecidê-reatq; Capti funt. Quarè Columnéfes, cum vidèrent p’opulü Ro.adueifum ce-dere exvrbe,inuadentes omnia paftim rapiunt,pccora abigunt,homineS abdu cunt.talionem hisreddidére pontificis milites,Ro.populo mixti.Nam Prolpe-ri cardinalis amp;nbsp;Columnenfium omniu acfamiliarium Martini domos hoftile inmodum diripiuritamp;vaftant. Iritatis hoc modo vtrinquè *amicis, *«niœis» etiim proditionibus res cœpta eft, non foltim aperto marte. Capitür archiepi-fcopusBeneucntanusColumnenfi$,ac quidaMafius frater,qui faffus eft quae-ftione adhibita,fibi in animo fuiffe, ar-Cem S.Angeli dolo capere, interfedo arcis pra:fedo,quaoccupata,amp; pontifex amp;nbsp;Vrfinus vrbe pellerentur.De Ma-fiofacefdotio abrogato,eftfupplicium fumptumin campo Florx, eiusq; corpus quadrifaham lub furca diuilum,ad |
450 TOH. NA VC. CHRONOG. VOLVMËN TERT.
|
quatuorvibis celebc^rimasvias fulpen fum cft. At vero ci'im Eugenius in ægri-tudineincidiflet, vel dolore animi, vel venenOjagcre depace cum Columned-fibus ceepitj curante earn rem Angelo-to Fofco,poftea cardinali fado, diuul-gataitaq; pacc,quicsfadaeft, amp;nbsp;opi-norbxc morbopontifieem nonibil le-uauit,cui firman^a: imperatoris aduen tus profuit. Per id tempus Sigilmundus Imperat, ad coronam impcrij lulcipiêdam adijt Ïtaliam. hoe audito,Eugenius nepoté Francifcum Camerarium inftituit,huic virosprxftantes addidit,quorum con-filijs vtcrctur in guberaada eedefiafti-ca ditionc. Turn Florentiniaduentum imperatoris in ïtaliam veriti,quódPhi-lippi Manx rebus faucre Videretur,Nc-nociuiluo negoeium dant, vt quibus rationibus pofdt, Eugenio oftendatamp; pcrfuadcat,aductum imperatorisin vr-bem^non minus Sedi Apoft.quam Florentinis perniciem minari,idcó probi-beri debere Sigifmundum, nc Arnum tialcat ad Senties cum Germano equi- tatu. Veneratio candem fenterttiam Eu genius. Sed bis non obftantibus, Sigil-mundus, etia inuitis Florcntinis Euge-nioq;, Senas venerat, amp;nbsp;ciim fvx menfi-bus Senis fubftitiHetjad Eugenium có-uer(us, iniro cum eo federe, Romam slffifmüdus P’‘obeélus,peibenigne àpontifîccpopu. Jmp Rom® 104; Rom.fufeeptus, corona »*quot;?’) «l«-coionatus.; natur. Verunidum à Vaticanovbi co-ronam accepcrat,ad Latcranum profi-cifcitur,in pótt Adriani(vt mos eft)mul tos tu Italos tu Germanos in equefeé ordinem adfciuit.abiésdeinde cum bo- naEugenij gratia Imperator,per Picen tes amp;nbsp;1 laminiam itcr facicns,Ferraria atq; Mantuamperucnit.'v'bi aliquotdi. esimmoratus, amp;Iohannem Francifcu Mantuæ dominum tuarchionalidigni-tate amp;Impcrij Ggnis cxornauit.EtBar-baram lolunis Marchióis Brandenbur-Barb. Man- genfis fiba, Ludouico lohanis Franci-tu£domina.£^^^jjQ ddpodit vxorem, ex quapofteà nata eftBarbara,ilIuftri comitiEberar-do dt‘ïBirfi'tuffrg poftea Dud domino meo, matrimomo iunäa. ANNO Dni 1433,beUodurante in |
ter VénetosFlorcntinosq; amp;nbsp;Philippfi ducemMediolan,Eugenius vifus eft lauere VenctiSj vnde amp;nbsp;multaaducrla à Phibppo ei procurata funt. Hoc anno fafta eft inter partes paX, Eugenio annuentc. pace autem it.a laéla, Ibbito omnis belli vis in Eugeniu couerfa eft. NamPhilippus Frâcifcum Sphorciam cummagnis copijs in Flaminiam mifit, quafi contra Alpbon/um quiSiculum regnuminfeftabat,iturum. Is per Picen tes amp;nbsp;Vmbros iter facies, oppidailla eX improuisó adortus, breui in poteftatc fuamredegit-.Non boe contentus Philippus, Nicolaum Fortebrachiu virum ingenioamp;manu promptu, cu cquita-tuin Eugenium mifitadeóccleritcr, vt pritis pontem Miluium amp;nbsp;portant Pla-mineam occupaucrit, quant aduentare hoftem fitcognitum. Militaucrat lub Eugenio priùsNicolaus,amp;eius nomine præfeôum vici Vetralla amp;nbsp;ciujtate veteri Ipoliaueraf, adiuuantibus Venetorum triremibus. Vcrtim cùm poftea Nicolaus ftipendia fuapeteret, refpondit Engcnius,tantü prardatcxcafteJlis præfcôh eu auexiHe, vtei j.iroftipcndio fittiseffet, quamob-rem indignants Nicolaus, agrum Roma n u m i n greffu s,ta n111 turn u 1 tus con-citauitingenti præda bominum amp;pe-corunt abaö:a,vt Eugenius aliquandiu incertus manicrit quorsum iret, Concurrebant Romani ciucs adEu- lt;nbsp;gcnium,qucftti de illatis iniurijs, quos pontifex ad Frâcifcum camerarium re-mittebat,quiocio amp;nbsp;voluptatibusdcdi-tus, nil aliud refpondit cóqucrentibus depræda pccoiu, quant cosnimiafpem in pecoribus collocaffe, Venetos quidc finè gregibus amp;nbsp;iumentis longe vrba-niorem vitam ducerc.lndignati hoerc-Iponló, ciimiam Nicolausoppidaafi-quotcepiffct,tr3xiffctqucin partes fuas Columnen(es,fublato clamorc, ad arma etbbertatem conclamatum eft,pul-fis omnibus Eugenij magiftratibus, ac capto Francifco, nouos ipfimagiftra-tus créant, feptem fuére è ciuibus Romanis gubcrnatorcs,pencs quos vita: aC necisbominum poteftasetan AtEugeniusm tantarerum pertur- Engn^ft» batione incertus quid faccrct,de fuga ga. co- |
A NATO CHRTSTO GENERATÎO XLvtlT.
|
togîtauit. mutato itaquc habita,lum-ploq; monaftico cucullo,vnàcum Ar-lenio monacho nauiculam ingrcITus,quot; . Tiberi Oftiam vehebatur: cùm lubito Romani quidam,cognita hominis fuga, cum lopidibus fagittisq; inceffunr. Abeunte Eugenio Pifàs, ac deinde Florenriam triremibus delato,Romani oppugnare arcem S.Angcli latagot. At veto praefedus arcis fubornat militem, quicaptusà Ro. fidemillis præftitit, fe duâore arcempoffecapi.crcduli nimi-0“ iim, mercedem jpmittunt.remilfus ifte. Velles prxfedi arcis amp;nbsp;caligas, addita etiam capitis forma, fufpédit,annuitq; ingredicndum.Ingrediuntur Romani, amp;Hat'im prioresrapiuntur,claufa reli-quiseflianua.Romaniigitur de capti-uis redimedis cogitates, camerariüEu-genij nepotc,qucin vinculis habebat, aimittunt,fuos qui in arce erant, rcee-pturi. Etdemum in poteftaté Eugenij i’cdeüt,quÏtopoflhbcrtaté adepta mé-fc.creati rursiis magiftrat’ccclcfiç noie. Tumvero pótifex ancipiti cura dif-trad’, amp;qgt;bellis vndiquè premeretur, amp;nbsp;q, Balllecnlè concilium iam anteà in-choatu Martini decreto,aiigeri indiès ^Co^ ccrneret,concurrentibus eó HifpaniaCj “’‘•fiiccn.Galliæ,Germanix, Pannonix princi-pibus,qui communem rcipub.Chriftia-nxeaufam in arbitrio concilij rcpone-bant.Eugenius nitebatur transferre cocilium à Bafilea ad Bononienfes. Sed imperator alijq; principes amp;nbsp;plati qui turn Bafilex crant,non modo pontifici non obtcmperârunt,verùm etiàm eum bisterq; monuerunt, vt Bafileam ido-neum à Martino pro concilio locude-Rdum,vnacum cardinahbus profici-Iceretur: aliter fe in cum ad:uros,vtin præuaricatorem amp;nbsp;contumacem. Motusiftorum verbisEugeniusjBa-lilecn concilium literis apollolicis con-firmauit,faéta cuiq; abeundi copia. In-ciderunthxcin annum i^^^.cum Bafi-lex conuentus cœpilfe dicatLjr,vt fu-pra lcriplïmus,3nno 1431. Per ld tempus fcripfit Sigifmundus Imp.Bocmis,cœptû elle ia fua opa Bafi-lecnlc cóciliü, horrari eos qui le audiri dcreligione cuperent, co proficifci, au-dituruin benignè conuentumtationcs |
corum.' tantum opcram dent, vt cum fynodo de religionc conucniant,libiq; regnum referuent, cuius pater, frater, anus apud cOs regnaucrinU Scriplït amp;nbsp;Bafileeh fynodus Boefnis, vt legates mitterent qui fidei fux rati- Vo^^fut onem ollend^rent,fecuritatcm itiheris, BnëmiBafi. ÓCqux vellentdicendilibcrtatem pro-mittens.FuerutinterBoëmos dux fcn-tcntix,Orphani amp;nbsp;Thaboritx: plebs fermé om nis negabat eu ndum efle, Iohannis Hus amp;nbsp;Hieronymi exemplum affcrens,qui ConHantiam adfynodum profedi-, lub fide Sigilmundi publiée combufti fint.Nobili'tas veró Mainar-dumlèeut3,principem Noux domus^ . virum cordatum, petendum elle concilium aiebat,ncC tolcrados videri qui nouas peregrinasq; lenteritias de fide, nouumqjntumreligionis inuenilfentj nifididorum faôiorfiq; rationem vni-ucrfali ec-ciefix redderent. Vicit hxcfententia.legatio^oo. eq-turn Bahleam milla,cuius principes fu-erunt,Guiliclmus non tarn cqueftri di-gnitate quAm Ecclcfiarum direptione infignis, Procopius cognomento Ra-fuSjmagnis fcclcribus nobilitatus, Iohannes Rochezana, Nicolaus GalecuS Thaboritarum facerdos,amp;Petrusz\n~ glicus patria profugus,folis elenchis in difputando confidens. eftufo extra mœ nia populo, ex lynodo quoquè complures aduentum fortilîîmæ gentis pró portis expedauere. Rochezanaoppidum eft Fragenec-clcfix,exhoc locooblcuris parentibus ®-odietani, natus eft lohanrics Rochezana diélus. eum adoleuiller,nobihs cuiuldam pu-eri pxdagogus fadus eft; amp;cùm vale-rct lingua,m collcgio pauperum Pra-gx rcceptus,audit0r lacobelli fuit.po-llremó presbyter ordinatusj prxdicarc coepit Pragenfibus, amp;nbsp;iam nomine amp;-authoritate valcbat,ciim Zdeha Pra-gam obfideret.hic erat ad concilium,vt aidum eft,milTus. ExceptosBoemorumlegatos hofpi-talitèr, poftridiè in concione accerfi-tos, lulianus cardinalis benignè allo-cutus, luculenta ofatione ad ea qux pacis amp;nbsp;vniohis erant,cohortatus,ec-clcfiam Chrifti Ipóiam oim fidtlm ma- PP 4 ttesa |
45* ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEhJ TERT.
|
trem eflc dicens, daucs ligadi amp;nbsp;foluc-di habere: qui earn contemplent, alic-num,propnanum: conciliorum ftatu-ta,p]acità ccclcfiæ cenferi.* concilijs nS jninùs,quàm cuangelijs, credi oportc-re;Boémos,qui le filios eedefiç dicerét, voeem matriî audiredebere. Hæc amp;nbsp;his fimiliavbidixit,Boèmi pauca refpodê-rc,quibus par facundiano eflet,fe neq* concilia neq; ecclcfiàm contethpblïe, aduersiis inauditos fententiam Con-Rantiæ latam,incorruptam apudfepa-trumauthoritâtem manere: quodeûq; Boemiaiïerant/acris hterisatq; euan-gclio confirmari; venifîcjVtinnocentiâ Îuam patefaciant vniüerlâli eedebxj petereq; publicam audicntiam,in qua Îaici quoque lînt.ncq; id negatum cft. Intcrrogati, quænam ilia elïentjin quibus à Romana eedefia diflenrirent, Boémotum quatuorarticulospropofucre,decom-munione diuinæ euchariAiae, qua fub fpccicpanis amp;nbsp;vini fumendam his, qui lalui eAevelint,ncccAaiiôaffirmàbant; deciuili dominio, quad dericis inter-didûmdiuina legedicebant: de prædi-cationc verbi Dci,quâ liberam permif-Jàmqj pafsim omnibus arbitrabantur: depublicis déliais,quæ nuîla ratione toleranda putabant,etiàm maioris ma-Ji vitandi gratia.hæc tueii le tantûmo-dopoAearbitrati funt, calt;^; regni no-mmedida. Verùmcùm legatus aliadeBoemis accepifleleaffirmaret, quç ChriAianas auresoftenderentjinter quæ cAetillud, n religiones mendicantium inuentû dia-boheum prædicari, allurgcns Proco-pius;Neq; hoc fallùm cA, inquit,nam fi neq; Moifes amp;anteipfum patriarchy, neepoAeum prophctæ,ncq;in noua le ee Chri Aus dominus neq; apoAoli mê-dicantes inAituere, quis non intelligit diaboli tenebrarumq; opus eAe?Excc-fitaeAingcnticachinnoProcopij vox. egatusverô placide argumenta indo-éti hominis loluit.'neq; cnim propheta-rû parriarcharûqjplacica amp;nbsp;quæ Chri-Aus inAituit, quæ lanxerunt apoAoli, duntaxàt à Üco eAe docuit, verùm ec-clcfiæ quoquèdecreta,quæ lànéto di-rigcnte Ipiritu ducitur,opéra Deiefie inonArauitj^uis Ôc mendicantium vi* |
ta ex cuangelio fumpta videri poffit. Seleger ût Boem i qu atu or ma gi Aros, qui fûos articulos ex diuina lege him-ptosoAenderct;amp; quicos confutaret, cx pa tribus to tide aAumpti præAantes viri. difputatucA quinquaginta dich . poAremo cum vida Huifitaru perfidiaj vinei nollet^ ad tradatus ventu. tenta-tum,fi lortalsè arhicè trahi po Acnt,mir-fi amp;oratorésinBoëmia ex eoedioviri dodiJfimi^amp; 'qui gentis verfutiam nol-lènt. multa cum Boëmis agitata,nunc pacis fpes fada,nunc belli metus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Dum hæc aguntur, Thaborit« amp;nbsp;Orphani Mainardo cyterisq; nobdibaSp:0quot;' offenfi cAe cœperunt, eorumq; fufpe-JX’''’'' das adiones habere,tanquam concilia aufcultarent,neq; vana opinio, conue-nêrenanq; fixpèinterfe barones erro-rem fuum recognofcere, miCeros fe di-cere,quicùm régis imperium abdicauc-rint,Procopi j iugum ferant: illum dnm eAc,pro fuo arbitrio tnbuta cxigere,dc-Icdum habcrc,cxcrcitum quo velit du-cere,rapere,fpoliare, occidere,nübiles atq;ignobile$ei mancipia eAe,cxcurié-dum tandemtyranni iugum:placetac-cerfirepublicè conuentum procciüamp; ciuitatum,in quoregni Aatus reforme-tur;deligendum aiuntvnumeAeex no bihtatc ducé, cuius potefias annua fit, nonnullosq; ei adiungendos, quoi urn confilio rempub. adminiAret. Nè vero vfurpare fibi barones regnum videan-tur,ex media nobilitateaAumendü du-cem confulunt.ltum cAin fententiam: 0.' Alfcio Rilemburgen,antiquæ nobili-tatis homo, dux gentis declaratus eA, delitt’’!*^ quem capitancum vocauére. Carterum f«' maieAatis infignia apud eum fuére,au-thoritas apud Mainardum extitit. Procopius bis cognitis, Orphanos amp;nbsp;Thaboritas in expeditionem ducens, ad vrbem Ptliznam quam fideles inco-lebant,caAra ponit,atq; xj. mcnfibus obfidionc amp;nbsp;crebris oppugnationibus vrget.Oppidani extrema paflï,aciam fa me perçûtes, adfynodum Bafilecn misère oratü,nè fidelem vrbem in manus hæreticorum venire Ancrent. Patrescx priuato argento lymbolûdederût, auri odo miUia nûmûm Mainardo mittétes, lt;1 colledo cxcrcjtu fubueniret oblèlfis. Per |
|
A hJATO CHRISTO Per iclem tempus ca pars Pragæ,qux nouaciuitas appellatur, ab Orphanis impofito præfidio tenebaturj cui pra:-fedus erat presbyter Lupus Rocheza-næinfenfus,aduersCis quem prædican-do plebem incitabat. Ille in vetcri ciui-tateapud ædé S.Mariæ Lupum vicilsim malcdióiïslacerabat. ob quam rem cre-fcentibus odijs,claufcrut Orpbani adi-tus veteris ciuitatis in nouam, turresq; ligneas erexerunt,vt mifblibus oppida-nos in veteri vrbe infcftarcnr. EaoccafioncvfusAlfcio, conuoca-ta nohilitate^ nihil elle Imperium fuum dicit,quodThaborita: amp;Orphahi có-temnant, regnum mature periturum, hifi magiftratibus parcatur.Placetomi-buscum ca manu militum quam Mai-narduscomparaücrat,Pragampeti.'nec morati,veterem ciuitatem ingrediunt) ligneas turrcs amoueri,parereq; omnes AUciorti iubent. negant Orpbani du-cem elle,quem necipfi neq; Thaboritæ fulcepillent. fittumultüs^córriittiturin vrbebellu, difiefta: funt turres ciuitatis ornnesjin poteftatem Allcioniyfadæ. Peliznenfes re cognita, Procopio è muriseludercjftultum elle qui fua tue-ri nequCatj infcftare aliéna: ventures breul qui obfidioncm foluat. Is vbi cer-tum nuncium degeftisPragenfibus ae-ccpitjfolutaobbdioné, cum oibusco-pijs versus Pragam cótendit.properanti cés amici occurruntjde pace inter eu amp;nbsp;nobiles a gu nr. Procopiusita dem um fe pacem habiturû refpondit,fi noua Pra-gafibireftituat.Peliznain co Ratu re-ponatur,in quo fuit ante dilToluta ob-fidionem.Nobiles magis armis dccerta-reeóftituunt.Rclidaitaq; ciuitatc,ob-,uum hofti pergunt,in agris late paten-tibuscurrus contra currus concurrut. ^ij Decreuerat Procopius haudquaqpu-‘ ignæ copiam facer^^nib progatiuam vi-deret. erat ci animus,refta via Praga pe-tere,certo de noua ciuitatc fibi traden-da, at equitatus nobiliu ptergrdlus, vl-tima partem aperta videos,raptim ingrc ditur,cædem magnam facit.trepidatur vbiquècaftiis,cçduntpafsimpedites.fit fuga,inflant nobiles,Rcrnuntfugietes. Procopius vbi luos retinere non po-teftjinter cofertiffimos holies dilaplus. |
GENE RATIO XLVIIi; 4^ cum cohorte aliquantifpèr hoftis im-f petum tulit,multiset; cæuSj circunuen-tus multitudine equitum,telo in incertum miflo eófoditur. Pari modoamp; alter Procopius, qui minoré appellari le volebat,in codé globo fortitèr pugnas occubuit. bc Thaboritarum amp;nbsp;Orpha- ThaboriU' norum fcelcrati cxercitus inuidi prius, mm clades, vidi ac deleti funt.Coapho è prxliofu ga dilapfus, cum magna parte equitatus in Coloniam feie recepit. Gófeótohello,cum multa milha ca-ptiuorum effent, Mainardus concilio procerum accerfito,perderepcfRmaple bem ftatuit,quæ nutrita in armis, oem ætatemin caftris egerat,rapinis,cxdi-busatq; adulterijs affueta. Sedveritus nè fimul innocentes interficeret, qui ex agris coadi,ad pugnam vénérant,voce pr.rconia edici iubct,nódiim bcllu per-adum elle,fugiffe Coaphonem,Colo-niam expugnari oportere,vicinasq; gc-tes armis domandas, ad earn rem necef-larios qui fub Procopio militaffentj vi-ros exercitatos,decretumq; eft eis ex pa hlico flipendiü,donèc regnü pacaretur. Proindè oés qui Ripendia faCere vellétj in horrea Iele proxima rcciperét. Caue-rentnè rudes inexpertosq; belli lecum admittcrent,illoslua rura fuoseg lares repetere pofle. Introicrunthorrea ple-raq; Thaboritarü Orphanoruq-, milha, homines nigri,ad lolem amp;nbsp;ventu indu-rati^adfpeétu tetri atq; horribiles^amp;q circa fumuin caftris vixillcnt,aquilinis oculis,impexo crine. claiifa funt eófc-flim oftia,amp;ignis iihmiflus,quoilla ho minu collüüicspoftmulta patrata Ice-lera exufta,contemptae demum religio-nis poenas dedit. Sigifmundus cum effet in Italia,au-diftetCj; patres Bafileçcoa(ftos,Eugeniu venir, papadeponereftatuifte, podagra labo-rans,itineri le comifit: tantaq; celcnta-te adueétus eft, vt ante in cocihofit vi-fus,qcô venturus audirct. diflidioq; pa-trû,quod tûcerat cû Eugenio, ad tépus fedato, Vlmam le contulit. Hic audita Thaboritaru Orphanorum^j cladc,le-gatos in Boémiam mittit, regni proce-resprohoc fado commédat, hortatur vtfeferegem fufcipiant,quc fratri luc-cefloremmsgenuum dederat. lUi magno |
|
gno numéro apud Ratilpona conueni-unt,regemq; fuumlalütànt. Vcncrunt reorsumetia Coapho amp;nbsp;Iohannes Ro-chezana, de fuis rebus aâuri. Legati quoquè Bafileen Concilij qui Pragæ fuerantjamp;cû Boëmis certomodo con-ucnerant,co fe contulêre. Sigifmundus auditis tjuæ de religio-nein communi placuerant,conuenta probauit,eaq; feruari mandauit. Exin pofceritibus Vngaris,nauibusper Da-nubium vcdus,Budampeiijt,vbi refor mato rerû ftatu,vocatis ad leBoëmo-rum principib’,in Albaregali iéxagin-ta millia nummûm inter eos difiibuitj pccorumq; maximum numerum. Diéta die qua vellet Boemiam ingredi^non moratus,Iglariam venit. vbiconciliocum Boemis habito, conuenta legatorum concilij itertjm pro-bauit. Ea huiulmodi fuerc;Boëmis amp;nbsp;K'Iorauis Ecclefiafticam vnitatem pa-cemq;compleftentibus, feq; in exteris omnibus præterquàm in vlu commu-nionis vtriulq; fpeciei,vniuërfalis eeele fiæ fideiacritui cófürmantibüs,autho-ritate dni noftri Icfu Chrifti amp;ccclehçj fub duplici fpccie,panisL ac vinijEis q confuêlîentjdiuinæ euchariftiæ comu-nicare licebit.An veio ex præceptb Dei id fieri debcat,generale conciliûïn Bà-filcadiffiniet; amp;quid vtilitati Eddium falutiqj cogrùatjlegcin perpetuum va-litura con urtuet. Quo fado,fiperfeue-rauerintBoemi in huiulmodi comuni-onisdefideriojide^; mifla legatione pc-ïiêrintjfacercóuentusBoëmix amp;nbsp;Mo-rauiæ facerdotibus commuhicandifub vtraq; fpecie perfonasfibifubieâas, amp;nbsp;inannisdiferetionis coftitutas, 5cquæ id rcuerentèr poftulaucrintj libertatem imparticturjCÔmonitioncinterieâajVt inter comunicandu plcbem publicè in-ftruant, non fub fpecie partis carnem Chrifti tantùm,nec fub Ipecie vini folû fanguinéjfèd fub q ualibet Ipecie totum amp;nbsp;integrum contineri Chfiftuim. Breuis cocordix notula, verùmtot rentcntix,quot verba:amp; quodeeelefia vniuërfalis credit, quod fcruat, genti Boëmorum credendum ferüandumq; prxcipitur. Cæterùm inter imperatorem amp;nbsp;Boe- |
mos alix padioes interuenére, quitus ecckfiarum prxdia occupatoribus iurc pignorum relréia funt, donèc certa pecunia lcuarcrttur.Religiofis vtriufo;fe-xûs quitus adempta monafteria eflent, cxulibus quoquè fpes reditus datur.Ro chezanx Pragenfis prxlulatus promif-fus,de dilponendo ecclefiarum Boemi-carû regimine, fummopontifici facultas oblata. His fie conftitutls, Rochezana cum alijs quatuor presbyteris^omine tonus clcri fibi adhxrentiSjfèdétc Sigifmu-doprotribunali in foro ciuitatis,affi-ftete Alberto gencro duce Auftriç,nia-gnaq; procerum amp;nbsp;oratorum circun-ftante corona,obedientiam Ro.eccleü? fefcprxftareprofeftus eft. Sequentivc-Àbfol““iquot;‘ ro diehaud abfimili Iblennitatcabfolu-^““* ris hxretici, amp;inecclefiam per legates concilij întroduûi.Vbi cùm diuinacc-lebrarentur, Rochezana perfidix fus non immemor^akare accedens,diuina reperaâ:a,vbiquem iufïerat adcfle,fa-cramentum excaliccdcdit. Et quanuis altcrexlegatis,in aliéna eeelefia idfibi nonlicereaflereret,inpropofitotamen perftitit. ob quam rem penè in irritum conuenta cecidere. Compofita tamen lis eft ex eo couentiôis capitc, quo làn-citum eft,nc pacis pafto violato, communis concordia rumperetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^ifinüii“’ His compofitis, Sigifmundus nonapraji’'^'* Scptembris,annoi436.abortùfâluàlo-ris Praga venit,vbi qui pauloantèSoe-morum hoftis,ex adukerio natu$,anti-chrifti filius célebatur, extremis hono-ribusexceptus eft,barones ac ciuitates in eius verba iùràuerut.Philibertus epi-fcopus Conftanti€n,natiône Gallicus, amp;nbsp;collegx fui ex B a fi Ica miffi, ecclcGa-fticosintroduccre ritus, facerdotes in-ftituefe,fan(âoruméimagines reducere, aquambenednâamin ædibus facrisre-poneré,baptilmâtis fontes, akaria con-fccrare,lpurcitiamomnem abolere. Pa-ruerc complurimijRochczançverôco-plices refiftere, obloqui, blafphemare, plcbem modis omnibus auerterc. Iplè quoquè incentor malorum, ex paro-chiaS.Màrix anteUtam curia, quam Îpropria temeritate muaferat, amoueri mini- |
A KATO CHRISTO GENÈRATIO XlVllL 455
|
»minime potuit,neq;laniare inter prx-lt;äicandum Ro. Ecclcfiam Icrmönibus luis preterm dît, legatisq; fæpè neeem per inGdias machinatus eft. Sigifmundus aütê tùm eedefias pol-lutasintrare nollet, tcmplum S. laCobi ejuodfratruMtnorum fuerat,amp;in quo luàchinæ bellicæ turn feruabântuV, re-Ûitui fibi popofeit. Anhuit ciuitàs, amp;nbsp;aliqui monacbi introdudi funt qui ver bum Dei prædicarét. Id olim ne Zifeba rubuerterct,armati varnifices defende-J'ant, fepulcris Maiorum conbulentes. Rediêrunt amp;nbsp;alij mendicantes,tum Cæ leftihi,S.Mariæ Teutones, Hierofoly-mitani,amp; nonnullorum monâfteriorû abbates,facerdos quoquè S. Georgij in arce Pragenfi,q ui principis honore fu n gitur,amp; baculo paftorali vtitur^facris præfedus virginib’,abexilio remeauit. Hieexveterimorequotannisin ce-kbritate S.Viti,nouum régi panem of-ferretenetur. Reftituti funt amp;nbsp;cathedra-lis eedefiæ canonici,vicarij,amp; manfio-Uaripdiuinumq; officium inftauratur. Legati Bafileam miffi, qui declaratio-nem fuper articulo communionis ex-Sijj^^ peterent. Cùm vei 0 nulli effent eedefiæ red-^Rus,ex quibusali templorum miniftri ’quot;'at, poffent, luffit imperator ex fifeo regio perfingula canonicorû capita qbulq; hebdomadisaureum nummûdiftribui, minorib’dericisdimidium dari. Ea rcs anno aureorum fex milita abfumpfitJn alia quoquè tcmpla donaria collocata, noua faciès vrbis,nouus populus. qui-busexrebus liquet, imperatorem, quæ foedera cum hæreticis perçu ffit,neceffi-tate magis admififle, quàm voluntate, voluifle autem lensim ad veram religio-nem prouinciam reducere. Thaboritæ qui fuperionbus ebdi-busfuperfuerât,in bppido conferuati, ea lege in gratia m reccpti,vt quinquen-nio toto fuis moribusviuerent,re.hgio-niscultum mutarenô cogerentur, iura Ciuitans haberent, tribun nomine fin-gulis annis lexagenasdeeem penderenc. Sedeumnefandas eorum cofuctudines Sigilmundus accepiflet, quinquennifi baudexpedaturum fe dixit, Rocheze-nam horcari, Ro. ecclcfisc le lubljccrct. |
fie poRe pontifîcatum fibi committi.* fa perbientt, amp;nbsp;aliéna de fide fentienti,dc dignitatedefperandum elfe: illemente fuperba amp;opinionelua inflatus, peior cfnci,mônachorumreditum ægerrimè ferre,quorum fermohes non minùs,q fuoSjäcceptum in verebatur. Ob quam Rochezart« rem occurrente inter prçdicandum 1er- fuga» mone de mónachis; Venerunt, inquit, noui ad vos dæmones quos monachos vocat,his Audi uni eft deijcere nos ave-ritate.Atfi viri lumus,priùslànguinem effundamus.IdSigilmüdus vbi accepit, immo hos, inquit, Rochezanæ fangui-nem non inuiti antearaslibabimus.No latuitRochezaharn fermoimpcratoris, qui admonitus dam âufugit.ciuscede-fia Papüftano bono amp;dódo viro com-milïa,qucm nos,inquit Acneas, poftci . exulem,pcl-turbatis iteriim rebus,in NO ua domo vidimus. Johannes Roacius nobili loco natus, j„},jnn„ ingeniopeffimo,non longè à mStibus Roacius. Tuthinisjin edito colle intra fyluas Ca-ftellum ædificauit, vocauitq; montem Siön,afterens eX eo locoveritatem ali-quandó exituram,qgenteniBoèmicain Iibertate donet. tuntibus ad Iglaria cæ-teris hobilibus,impck-atorem lufceptu-ris,ipfedomi mancns,vicinis infeftus p-das agität.Sigifmundum quoquè lacel-fit, armenta quæ illi aduchebantur ex Vngaria,rapit,ncq; àpurpuratis regijs manusabftinet. Sigifmundus Henricum Talconem qui hominem corripiat, cum exercitu mittit,obfidet caftellum munitilfimu. Capiturtandèm Roacius,arxquoquè virüpitul-,latrohibuS qui eoeófugerat interccptis,facerdotiq; Huffitarum in-laniç participi indita vincula, dudi oés Pragam,fufpcndio vitam finiêre.furca-rum triplex fada differétia, fublimiorc Roacius pepedit, imam tenuère latro-nes circitèr nonamnta, media lacerdo-tem ampuit. Aegrotareintereà Sigifmundus eoe-pil, Icnio quoquè confedus. Barbara 1 imperatrix de retinendo imperio folici-ta,Henricum Tafconem, Sterenbergi-um,Geoi gium Pogebracium, amp;alios plerolq; barones danculiim vocat, Si-gifmundum breui morituru allerir, fu- turai |
|
^^S ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEM TERT. 'turas inregno turbatïóncs,nifircifu» ■confürant:quietis vnicam viam, fi fe vi-daamrex Polonix ducat vxórem. Idei luafufacilejduoregna acceptant!, comités Cllix,alterum fratrem^altcru ne-potem,aüxilia prxbituros. PlacetBoe-mis imperatricis confilium. mulier iam anus,nouum coniuginm complexa, fi-liam qux in fpem rcgni creueiat,amp; Alberto duci Auftrix nuplèrat)ex anifnó dimouet. Nonlatuit imperatorém fu-rentisfœminæ conatus,qui poftquam cxmedicis adeUe vitæ finem cognouit, primoribus Vngarorum cUm vocatisgt; Charimibi filij,inquitjfïnêvitx adeffe arbitror. fi verb bic morte præuêtus fu-ero,timeo nè Boèmi,qui me amp;nbsp;vos fem. per odio babuerunt,in vos irruant. Ve-ftrxigiturfalutis memor,viam inueni falubrem. eras embarba amp;nbsp;capillis meis adornatiSjlocateme imperialitèrin fe-retro,amp; mediam per ciuitatem vna meen tranfeutes, me amp;nbsp;vos è m edio illoru^ qui veftrum fitiunt iangnme, cducite. Placuit Vngaris imperialis prouidê-tia. quamobrèm fubfequente noâc V n garivniuerfis advia necefTarijs prxpa-ratisjomniaiuxtaimpcratoris confiliu feceruht.Et turn fenex princeps venera-dam caniciemornatusjmediam fereba-tur per vrbem,fit concurfus vtriufq; fê-xfiSjbinc lacbrymx,illinc plaufus.gemunt pleriq- quab ilium amplius non vifuri,genuum curuatione iucundoc^j; falutationis oraculo eu venerantur. Ille circunquaque oculisdcpaftisj eifdé in-clinatione capitis refpodebat. Egreffus igiturPragebciuitate,venire ad patria t)!uiSigif. ncquiuit, inMorauia fe vcbiiuffit,vi-Iinp.iiiccri-fm.y5 filiam priufquam vita excedéret. lila cum viro ducc Alberto ad eü in ciuitatem Znomiam venit. Ibi mox Barbara virum fecuta, euftôdiæ traditur. Vlricus Cilix comes prxmonitus,fu-gam arripuit. |
Demum imperator vocatis incubi-culum Vngarixatq; Boemix primori-buSjqui fe Iccuti fucrantjaduentäfle fo-lutionem fui corporis aiebat: exterum priufquam oculos claudat, de falubri ftatu regnorum fuorum veile cum eis agere,Albcrtü Auftrix ducé,generum fuum effe amp;nbsp;virtute prxftantéjeum le fucceflorem nominarc,rogare fuprema voluntatem fua exequatur jbeatu id rc-gnum futurü,cui Albertus imperauerit. Exinlegatos noiatjquifc mortuoBoe-miam petentes,ih couetltu procerute-Bamentu fuum patéfaciant. paülopoft obijt ànno faluris »457. in fèfto cocepti-onis B.Mariç virginis,xtatis fug feptua gefimOjtegnommaut fuorû Vngarix quinquagefimoprimo, Romanóru ï/. imperij verb ànno quintOjBoémia: 17.5 poftmodumin Vngariam deportatus, in ecclefia Varadienfi bonorificeeft fe-pultus. prxceflerunt optimi principis interitum prodigia quxdam, malorum quxfecutafunt,indicia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albert’^quot;' Albertum, qui aderant barones exj«-Vngariaamp; Boemia,concordibus ani-mis regem falutauêre.Iplê milfusinBo-g’-f'’ * ëmiam fuis amp;nbsp;Sigifmudi Icgatis^ versus S'“quot;*“ Pofonin iter flcxitgt;miferabile fpêdacu-lumamp;bumanarurcrum fingularedo-Xumentum.ïmperatrix captiua, amp;nbsp;im-petatoris cadauer vna vebutur.Occur-rut lugubres Vngarijnec tenerèlachry-'mas in tata reru nouitate pó/Tunt. hinc defunüi regis corpus fletum elicit,inde reginx vincula commilèratiobem exci-tant.Solatur tarnen miferos noui regis eleól:io,cuius virtu tis monimenta exta-bantjiufta defundi regis perfoln ta.'Albertus in Alba regali cum cohiuge fua Elizabeth fequentis anni kalen.Ianua-rij fummo confenfu amp;nbsp;àpplaufü popu-li coronatus eft. Legati in Boemiam profedi,vulga-to Sigilmundi teftamento, Albertu vi-cinum, hobilem, potente, virtute præ-ftantem,Bocmis âmicu, regem aflumi petut,Iohannis,Caroli, Vucnceflai amp;nbsp;Sigifmundiergaregnum mérita come-morant,nata ex eorum fanguine Elizabeth, inter Boëmix reges amp;nbsp;Auftrix principes locduscxtare,procerû confenfu amp;nbsp;imperiali authoritate firmatü,vt déftcientibus in altera domo mafculis hxredibüSjaltera regrium accipiat,Vn-gari qüé cupide regem acceperût,Boë-mis haüd afpernàndû. fleditur his Boe-morum conuentus, Albertus pridiè na has Maias rex defignatur. Verbm proceresqui cum Barbara colpirauerat^non aliopadoin Albertu conlen- |
A NATO CHRISTO confentiut, quam fi poftulatis fuis mos geratur, fed fruftra laborabant, Alfcio amp;nbsp;Tafco certiores dehoc fadi, accerfi-tis ex fadioncfua primonbuSj quorum pars potior hæretica fuit ƒ Cafmirû re-gisPoloniæ germanum^ij.annos natu, regem appellant, miffisque oratoribus auxilia petunt,quibus regnum ci con-feruaripoffit.
Interea Barbara, dimiffis quæ poffi-debat in Vngaria inexpugnabilibus ca-ftellis, libertati redditaeft. muliererat inexbauftx libidini$,quæ inter cocubi-nosillaudatumçuum publice agitans, fçpiùs virospetijt quam pcteretur,neq; Chriftianx neq; alteri cuipiam religio-niadftrida,quippe q fuperosinferosq; vlloseflenegabat. Ferunteam ancillas fuasfxpèorantes ieiunatésveincrepaf-fe,quód corpus luü fruftramacerarent, fidumq; cçli nu men placareverbiscre-derent.Viuendû fuauitèrdum vitafup-pctat,fruendumq; voluptatibusluafit, id tantum bomini datum,cuius corpus cum anima fimul cxringuerctur.Mori-turbxc tandem apudGrçcium:corpus eiusquanuis infidelis fœminæ, Boemi Pragam tulcre,peradoq; funerc,in fe-pulcro regio condidêre.
Alberto rege fado in Vngaria,primo anno in Budenfi ciuitate ingens Jeditio emerfit. Cùmenimipfa ciuitascx bino populo,Vngarico fcilicet amp;Tcutoni-co^habeat incolatü,Teutoni Vngaros onininó fubderc turn parabant, con-fuetudinem olim obleruatam, quod videlicet altero annorum Vngarus,alte-ro veró Teu to iudex præficcretur, abo-lerclatagcntes.
Eratin ciuitate Vngarusvirprçftâs, nomincIobannesEuthucus, qui folus Vngariex plebis opprobrium grauitèr ferebat. hic à Tcutoniscaptus, alliga-tus faxo, in Danubiû clàm dimergnur, cuius cadaucr poft aliquot dies pondéré lapidis folutum,emerfit.Id videntes Hungari, magno impetu irruunt in TeutoneSjvindiäam de cis fumentcs:amp; cùmauthoresinuenirefcelcris nonpo-tuiflent, bona Teutonicorum diripi-unt. nee finis prxdx ac direptionis luit, donècaliquid rerum fuperfuiftet.
Ad EugeniumpoftSigifmundi glo-
GENERATIO XLIX. 457 riofiffimi imperatoris fata redco,qui cùmanimaduertiftctBafileç congrega^ tos non vacate reformationiEcclefix, propter quam eoeihum fueratordina-tum,fed deformationi amp;nbsp;confpirationi contra fe deponendum3tâquàm fauto-rem bellorum, bonorum ecclefix dila-pidatorem, ac virum languinum, vndc amp;ecclefiam fcandalizantê.Sednèfchi-fma oriretjpfe deftinauit foiennes ora-tores ecclcfix prxiatos Bafileam,inter quos fuit abbas de Sicilia, tunc Panor-mitanus epifcopus,moniturus illos in Bafilea, vt defifterent ab inceptis ratio-nibus, quodei rei pontificia authoritas deelf et. ham dudum Eugenius Florentia difcedens,Bononix circa annu Domini i4.?6. Bafileenfe concilium Ferra-riam tranftulerat,quoddicerctibi con-uenturam cum Romana fynodoGrx-camEcclefiam.
Hac tranflatione no obftante, patres DeFerrarlç Bafilex cógregati,vtrefert Anto.obtu- coquot;“**®* rauerutauresluas, non audientesvoce Dominijauthoritatefuç tern crane prç-fumptionis cœperuntEugeniuad concilium citare,folicitantead hocPhilip-po Maria duceMedioIani, xgreponti-ficatu illius ferente. Vifus enim fuitfa-uerc Venetis. Sigifmundus turn Imp. ominolub excommunicatione hoc ƒ-hibuerat,cùm febifma nuper prxteritu maximo labore fuerit ablatu. Cardina-lis etiam S. Crucis ordinisCarthufien, qui à Martino legatusfuerat in Franci-am miffus ad pacem inter regem amp;nbsp;Bur-gundix ducem componedam,fupcrue-nitadobuiandummalis,idcm omnino diffuadebat. Veneti quoquefe media-tores conftituerunt, ad reconciliadum cardinales cu Eugenio, qui co perado indé abeuteSj reuerfi adEugenium, bénigne recepti lunt, amp;nbsp;in dignitatibus luis pcrmiffi,exceptis Arelatenfi amp;Hi-lpano,qui in Bafilea remanferunt.Edi-txfunc interim Bafilex conftitutiones quçdam,quarumexemplaina(ftiscon-cihj relata lunt.
ANNO dein 1459. Eugenio quar-^ |.^^ ^ to publicisdecretis abrogate,pontifice p® ”^ 'P*' con uentusdefignauit Felice quintum. A medeus hic erat,primus dux Allobro-gum, fic ollm dj0ti,qui nuc circa Rho-
-ocr page 474-|
4.5^ löH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. danum Sabaudicnfesappellantur.vixc-. rat is annoscircitèr quadragintain flo-rétifiimo piincipatu,lubijtmdè rerum humanarum tædium,inftituitq; eremi-ticam vitam:fumpfit amp;nbsp;pallium eremi-ticum,perquæmagnûerat nomen fan-Öitatis adeptus. Turn adhonorishuiuj culmen adfpirans, Bafileam cum filijs duobus profest’ eft.Pallio amp;nbsp;barba dc-pofitis,(cculari fe reddidit religiói.pon-tifex Felix V.crc3tus5annos fedit noue. Dehoc Felice Aeneas Syluius; Felix inquit, poft aliquot annos filiam præ-ftantem Friderico j.regi Rom.in matri- ^ monium obtulit,fimuilt;^; dotis nomine auri nummum duccnta millia,fiEuge-niorelido, fe Petrifucceftorem appcl-larct.HorruitCæfar,miniiT)equelacra-mento fuo Ecclefix lacramenta fœdare voluit, atqueadfuos conuerfus: Ven-dere,inquit, alij pontificalia folent,bic libentèremat,firepcriatvenditorem. ld qualitèr adum fit, Deus nouit. Audiui ego à quodam prçlato,qui con-ciliointcrfuit,renuifle Felicé dotis tantum darc,licèt concilium omninódan-dumfuaferit. lohanes Segouien,homo Hifpanus, moribus amp;dodrina illuftris,qui Amedeo pontificecardi nalatûspræeminen-tiam acceperat, amp;nbsp;deinde vnionicon-fèntiens,à Nicolao Pont. Max.dimifto cardinalatiis titulo,Cæfareen ccclefiæ præfedus fuit,monaftcrio contentus modico, bic vocatis ex Hifpanialegis Alcorin Arabicæ mae-tftris,Alcoranum Mahu-Manumeti . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jjjj. meti in noltram linguam de nouo con-uertit, amp;nbsp;mendaciaeius viuis rationi-bus amp;nbsp;arguments explofit. Concilium At cùm publicatû fui/fet ab Eugc-Fetranen. pjo concilium Ferrariæ celebrandû,il-luc ipfeEugenius cum fua curia profe-âusèBononiaeft. ExConftantino-x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poli aut patriarcha amp;nbsp;imperator Con-ftatinopolitanus cum fratre fuo amp;nbsp;magno comitatu ferè quingentorû le mo-uentes, Venetias applicuêrc. Ibîperci-pientescocilium gencraleBafileæ con-gregatum, diflentire ab Eugenio, ali-quandiù fubfcderunt.folicitabât Græ-oos hi qui Bafileæ étant,vt ad fe accede-rér.præualuit authoritas Eugcnij,vt ad prælenuam fuam fc conferrent. Verum |
quia peftis Ferrariainuafit^tranfiatum cftconciliu,aftenticntibus euftis, Flo-rentiam. Sccutus eft Eugenium illuc patriarcha cum imperatoreGræco,vbi paulo poft patriarcha vir plenus die-rum,in fide Rom. ecclefiæ migrauitad Dominum. DeindèLatinis Græcisq; conuenie-tibus, difputatio aliquot menfes exijt. Græcorum principes, prêter Ephefinû epircopum,pleriquc pietati fê Romany addixerunt. Et Florentiæ anno i4}9. vnita eftiEugcniopontificeRo.qLiaitoCjf’^jj amp;nbsp;lohanne Palæologo Conftantinop. ^,„0. imperatore,Græca ecclefiæ Romanz, promulgatis vnionis decretis,aâi$qi!C publicè Deo Opt. Max.gratijs. Bull« vnionis exemplum, eft apud Antoninu hiftoricum.Ea de re circa h^c tempora, plura funt alijs in loeis ada, ErrabantGræciin tribus. Primo,q» fpiritulTandus procederet à p3tre,fcd nonafilio: lecundo,quodno effet Purgatorium pofthanc vitam: tertio,quod Ecclefia orientalis amp;nbsp;Conftantinopo-litana non effet fub Ecclefia Ro.nec patriarcha Conftatinopolitanus effetinferior Ro.pontifice. horum quodlibet cfthæreticum.In alijsritibus fuis per-miffi funt manere, vt quód eelebrentin fermcntato,quód baptizet fub alia for-ma,videlicet, BaptizeturferuusDei N. in nominepatris amp;filij ctfpirituffanfti, amen,Item quodordinatiin facris, vta-tur matrimonio contrado antefufee-ptionem ordinum facroru. Item quód nutriant barham.Item dant facramen-tum euchariftiæ fubvtraq; fpecieomi-bus etiarn paruulis,amp; multa alia. In fupèramp;Armeni,quorum fçpèfu-pra mentionem fecimus, confiantesfi-dei Chriftianx affertores, amp;nbsp;aliqui eX India,miferunt oratores fuos Florcnti-am ad Eugenium,poftulantes amp;fup-plicantes inftrui amp;nbsp;erudiri ia hisqux funt fidei,a Ro. ecclefia,amp; vniri cum ca in charitateChnfti: qui examin3ti,in paucis reperti funt diffentire à catholi-ca fide, amp;nbsp;inillis fubiccerûtleccrrcâi-oni Apoft.fedis,qux de confiliopn^Ia-torü decreuit, eos ritibus fuis qui non funt contra veritatem fidei,pcrmittcn-dos, vt amp;nbsp;Græcos,licètdiffimilcs fint amo- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO XLIX ro à fide vera difcrepabant, his prohibe-ridebere,vt quod facramentum confir-mationis non habebantin vfu conferé-diilli nationi,declaratoeis, quód illud ficut cætera facramenta debeat accipe-re,credere amp;nbsp;coferre,amp; aliqua alia qui-busacquieuerunt. Interim Bafileêfe concilium aliqua-do apud Laufanam finiri placuit,cui tot principes viri præter Germanicos, rex Francis, rex Angliæ, princeps Medio-lani amp;reliqui tous viribus fauebat, ne-gleda Eugenij pont, authoritate, qui Florentino côuentuiprçerat. Tumul-tuatum eft quibufdâ in locis hoc feculo grauitèr. nam aliquot annos Henricus Angliæ rex, quiParifijs Francis regem fe coronari fecerat, miferè Galliam va-ftauit,donècrcgnû ingentilaboreCa-j’ rolus/.recepit.Bonus princeps,qui circa annum Domini i438.apud Bituriges comitijs publicis Pragmaticam fandio-nem edixit, Bafdeenfis concilij placita leöatus. Fuit hoc etiàm tempore Lo-tharingo Renato cum Alphonfo Aragoneingens certamendeNeapolitano regno,in quod adfeitus Renatus nuper alohanaz.id, regina mortua,tueri non potuit. ANNO Domini 1438. Albertus Au Auflris dux,Hungaris atqjBohemiç ^' rcx,xiij,Kalen.April.imperatorpoftSi-gifmundum creatus,regnauit annis fere duob’,vir optimus.Is primo apud Albam regalem cum coniuge luaElizabeth Kalcnd.Ianuar. coronatus eft rex Hungariæ.Indé pridiè Nonas Maij rex Bohemis defignatur.Inter hsceledo-res apud ^fätKOfurt Rom. imperium ei commendauerunt. atilli iniuftu baronum regni Hungariæ, imperium acce-ptarehaudquaquamliccbat,qbushaud ex vlu videbatur fuu m regem Teutoni-busimperare, dum Sigilmudus Romans rei c0fultui'us,Italia,Germania,C2-terasqj prouincias peragrans,Hungariâ Turcarum direptioni rcliquilTet, atq; ob earn caufam Albertum iureiurando obligârût,nè fuo iniuftu vacans imperiu acceptaret.vocati tarnen ad regem,q tune Vienns fuit, Hungari, multain vtranqj parte tradarunt. vidi precibus |
49 tandem Fridenciducis Auftnæ adolc-fcetis,aflenfum dedcre,amp;imperiu rumina cum gratulatione Germanorum ab Alberto fufeeptumeft. Albertus rex Ro. Hungariæ amp;nbsp;Bo-hemiçjà quibufdamBohemis refutatus eft.Confpirauerant enim Alfcio,Stere-bergius amp;nbsp;Tafco cum Barbara rebäa Sigt(mudi,amp;Cafimirum fratrem régis Poloniç xiij.annos natum,rcgem voeâ-rant.verùm fanior pars Albertum in regem accipiês,legatos mittunt ad regem Poloniç,oratum ne fratrem turbare regnum Bohemiç patiatur,memineritin-ter Polonos amp;Bohemos veteris amici-tiç,Albertum ex teftamento Sigifmun-di amp;nbsp;prouincialium decreto diétum regem,non polTepaucos ius regni ad alte-rum trasferre. Polonus ad ea Bohemos fibi amicos elfe fatetur, cupere beneuo-Icntiam perpetuo ftarcj aefratri quem primarij barones regem vocauerintj ius auferrenonpofre,Polonis acBohemis vnam eflelinguam, vnam origine gen-tis,cum Teutonicis nihil efle Bohemis cornu ne,nihil prouincialibusincómo-dius,quam fui regis você non intellige-re.Proindè orare,vt fratrem fuum jujei-piantpotnis, quam ipfi ab eo recipian-tur.donatosq;preciofispellibus,vtmos gentis eft,orarores dimifit. Albertus medio temporepetit Italia, quo in loco Tafcoper nuncios eu ro-gat,nè priés regnü ingrediatur, quam hbi fadioniq; fuæ faciat fatls.neque em paflurum ie regem effe, quemiple non delegilïet. vicilsim Albertus ei, vt rex, relpondit.adijtPragam,vbi eifreqüens populus occurrit,deindè j.Kalen. lulij folenni pompa coronatus eft. Tafco Coloniam. amp;aliasfuæ fadio-y^^jg^j, nis ciuitates impigrèmuniuit, cumqueronams equitum duomillia cxPolonis adeum^f^Sæ* venifient,populari agros cœpit, Albertus etfi auxilia ex Auftria Hungariaq; adfciuerat,non expeâatis his,hofti pu-gnandi copiam facit, quam Poloni de-treétanreSj adThaboritas fefecontulê-re. Albertus hoftem infequitur, pugna-tum fingulisdiebus eftin capo, qui médius inter bina caftraiacebat. Etantm caftris Alberti Chriftophorus Bauariæ princeps, Fridericus Saxonu dux, A1-0 0 1 ber- |
bertusmarchioBrandcburgcn.xxx.piib liamilitum Albertoparebant, Polonis xnij. millia,quibus adiumentoThabor erat.Albert* veró,ci'im expugnari Tha-boritæ alitèr,quam fame nequirentjlo-lura obfidionePragam redijr.non muite» póftadum €ftdeconcordia,inducig belli dide,trabitur itaq; diffenfio.
Inter bæc Gregorius Strigonien po-tifex diem obijt, qui coronam regni,di-temque regum lupelledilem in arce feruauerat.qua re cognita, Albertus eo Ie confertjarx regina: deditur,qu£ dum thefaurum regni coram baronibus ad earn rem leledis recognofcit, coronam S.Stephani regisjquam facrolanda pu-tant,clam fubripuit, anuiquc euftodi-endam tradit,estera obfignatis claudit arcis. Profugerat turn in Hugariæ fines Defpota Seruiar, Rafeiæpnneipem dicuntjTurcarum metu,quorum vbi-què iam arma gralfabantur, ftupétibus adhuc noftris è clade, quam fuperiori-bus annis Sigifmundi temporibus acce-pcrant.OblèdcratTurca Sinderouiam Rafcis ciuitatem,cui tutandae rclidus erat filius Defpotæ, vocabaturque au-xilij eau fa rex Albertus, fed obfelfa ci-uitas priiis eft amifia, quam ad locum rex perueniret. Delpotæ filius oculis priuatus.
Poftea Albertus copias Hungaricis contra dis, exercitum contra Amuratê Turcarum imperatorem ducit. Turca Albertum in regni defenfionem fuffici-entibus militum copijs prouifum audi-ens,omni penè Ralciç agro fus potcn-tiæ lubiedó, omne robur fui exercitus in Grscos conuertit,amp; illam ampliffi-mamTheflalonicéfem ciuitatem vice-pitjamp;penitusdiripuit.’deindèEpiru amp;nbsp;Aetoliam prouincias aggreffus, eas in deditionem accepit.
Hungari inter hæc qui in expeditio-ne erât,tçdio arfedij maxime cum multi ex eis fanguinis fluxu grauarétur, in-uito rege difpcrfi, rclidis caftris abiê-runt. Reuerfus inde rex,venit Buda,vbi infirnlitate correptus eft;amp; cùm in animo Vienna venire haberet,fuæ minime parcés debilitatijContinuat iter. cumqj iam Strigoniû præterîflet, amp;nbsp;magls ac wagis dyfenteria laboraret,relida vxo-
Defpota Scruiæi
lOH. NAVC. CHROMOG, VOLVMEN TERT. rcpregnante,obfignatoque tenamen-to,in villa quæ Longa dicitur^6.KaIen. Nouemb. c vita difcelfit anno Domini ^n^il^ »439.10 Alba Regali,fuorum prçdecef-fa.i«»'* forum ad inflar,pompa rcgaliclïfune-ratus ludu celebri fuorum.
In bac cenerationefub Sigifinundo imperatore, inrcgno Hugarix duoru-j^jjj„îia Ricana bella,authoribus duobusrufb-Hu^S“* cis,altcro Antonio,altero Martino,cœ père. Antonius inTranflyluanisregni partibus, Martinus pofteà in terra ?7n: amp;,‘^ttlO|jf(ni^,magna ru flicorû vicollecta,amp; nomme regio alïumpto, vcxil-lis eicuatis, ingentibus velutmundatio quædam erupetes viribus, regn û ipfum lùbijcere cupientes, hucillucquefere-bantur, nobilesque vniuerfosfibi oc-currentes interficiebant.ad villas vero amp;nbsp;oppida vt illis adhærerenr, nuncios cum languinolentis gladijs mittebant: nolentes vero inclinari,prædæparitèr amp;nbsp;morti exponebant.Etintantùmru-Ricana hçepotentiacreuerat, quôdamp; armati illos pauitabant.Ta ndèm multa proccrum expeditione contrit! amp;dcbi-litati funt,regibus ipfis mortemulâa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tis. cæterOs qui euadere ncquibat,alios oculis,alios nafo amp;nbsp;labijsjalios vero ma nibus truncaucre.
In bac generatioeanno Domini »417-Bui^auiuj in concibo ConRantien SigiimundusNonn.™* rex, Fridericoburgrauio Norinbergen“” ‘ marebionatum Brandenburgefempro le ac fuccefloribusluis dono dédit, que et de eodem marebionatu in odaua Pa-febç ante prandium cum maxima pompa inuefliuit, bocordine: Manèfado, quidam comitcs,barones ac nobilesca-teruatim equitabant per ciuitatem ter, ducentes duo vexilla, tubislætitiæ ligna fonantibus.His quafi prsludijs ba-bitis, conueneruntomncs.principcsad babitationemBurgrauij,deferenrcs minuta vexilla armis futur? principis infi-gnita,conduxeruntq; Fridericum Bur-grauium ad forum vique. Erantip fo-rotabulata,in quæ coniccnditCçlar, coronain capitegeRans. atvbiin thro-no conlediRetjCleâores imperij qui ad-crant,in luis habitibusàdextrispartim amp;nbsp;à finiRris in officio Rabant. poRea jiRTcendic Burgrauius, ducens fecum
' duos
-ocr page 477-|
A CHRISTO NATO ^uos milites, vexilla Marchiat ac Bur-grauiatustcnentesin manibus, prouoj htus genubus inipcratons Burgrauius, petebat le Marchioriem creari, atque de Marchiainueftiri.moxlctlæ funt lite-^æ,iuxta quarum tenorem deberet iura-’f^-Prçftito vtßc iliramento,creatus eft Fridericus in Marebionem Brandebur-genfem ,de Marchiaq- iuxta:nlorem cu-bæextititinueftitus. Deditilli rexpri-’’lovexiHum Marebix in manus,poftea pomum amp;fceptrum, quæ geftabat cotres Palatinus Rbeni,accinxitqueeunl gladio,conluetis adbibitis folennitati-BusTtfic iftc Frideric’dignitatem elc-ftorâtûs impcrij primus in familia Bur-grauiorum Norinbergen adduxit. Ineodem concilie Conftantienß rex h Sigiftnundus comitatu Cleuenfem ere-’“j'Xitin ducatum, ipfumque Adolpbum comitemeiusdomiiSjCteauitducem. InhacquOque generatioe Fridericus Marchio Brandenburgen ( vt fenbit Aeneas Syiuius,pöfteaPiusdióius) co-diturus teftamentum, quatuor ad fc fi-lioseuocauit, lobannem, Fridericumj Alberturii,amp; alium Fridericum.Ioban-nemquC,quia natu maior eftet, in bunc modum allocutus fertur ; Primus ego, vtnofti,dignitatem eledoratusimperij innoftramfamiliam adduxi. nunc vo-cat me fuprema neceffitas. cur« mibi tftjnè tantum dccus in domo noftra vi-bfcat.tibi,vtvideO,quietis amp;nbsp;volupta-tisvnicum ftudium. ineledoratu præ-tw curam amp;nbsp;affiduum laborem nibil ’nuenies.Eam obcaulamß tua volun-tate id poffum, Marebionatum Bran-^*lt;4iijrj^®®^urgen, cuiius eligendi Cçiarem ^'’quot;* ^^^onceftum, Fridericö quitibiçtate M» fuccedit,quique amp;nbsp;vigilantior amp;nbsp;ad la-bores durior,quamtuj videtur cfle,te-ftamentorelinquam.tibi Fontlandiam, Alberto quidquid Francóici iuris pof-fideo,amp; alteri Fnderico partem Miln« dabo.Cui lobannes : Exiftimaui pater ante bunc diem, cbariorem tibi multó quam me,Fridericum efte,cüm illi fæ-1 pms blandirere, neq; id ferre non çgrè potui:nuncfententiammuto, amp;nbsp;te pater amo coloque, quod mibi ocium,' ilIi negociu fuprema volütatedimittiSi Inhacgenerationeerantin cócilia |
GENERATIO XLVm. *(6* Conftan duo duces Bauariæ, Ludoui-cus amp;Henricus,ambo principes clarif-ßmi,difcordes tarnen. EaderedumLu- pj judbus douicus dux quarta feria poft feftum S. Bauari«. Galli excœnobio Auguftinenßum redire ad fuum bofpitium vellet^ eßetque in itinere, tune occurrit illi Henricus dux qui eum obferuabatjinfliäoq; vul-hercgraui,moxfugaminijt. fit tumul-tus in vrbe^ad iuftumque Cc fa ris plures Henricum infecuti funt,omnium tamë ipfemanuseuafit. fadum eft bocannd Domini 14,17. Contigit amp;nbsp;in bac generatióe,quód Bauarus Ludouicus Ludouici filius gibbofus, impia contra patrem bella lufcepitjVcnerandumc^ue iènem amp;nbsp;au-tboritâte infignem, qui quondam regnum Franciæ gubernâftet,in arcemu-nitilßmä obfedic. Sed fuperis vltioncm tanti leeleris peterttibus,priiis febre oc-cubuit, quàm patris animam in ftiam traberet fententiam. Illeinpotcftatcm Henriciducispofteafadus, breui tempore vitam finiuit, nec Henricus diù fuperuixit:qui cùmprobibuiftet fubdi-tos fuos in anno quinquagefimo Ro-mam petcre,vcritus ne prouincia pecunia eüaeuaretur, eodem anno migrauit è leculo.Hçc Pius papâ. SuCCeffit HenriCo Ludouicus filtus exfororeAlberti Cçfaris, qui moxlu-dços omnesèfuis terminis climinauit, vxoremexSaxoniæ ducibus fatam du-xit,ex qua natuseft Georgius Bauariæ dux cum fororc fua Margarita, Pbilip-po Palatino Rbeni toro iunda. ANNO Domini 1435», obijt Fri- , dericus dux Auftriæ,reliquitfilium Si- /^uft^uL gifmudum ex domina Anna de BrunL uig vxore natura, reliquit tbefaurum maximum, quem corrofifte dicitur, vt omnia dominia domus impignorata rc-dimerentur. Hunepnneipem Sigifmu-dum vna cum tbefauro patruebs fuus Fridericus tutorio nomme in Auftri-am duxit,vbi plunbus annis adolefcens remanfit,donee aTirolonenfib*,quorö princepserat,repofcitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AlbertusBi Inhac etiam gencratióne Albertus aariæduxi duxBauariæ,pUcllam quandam balnc-atoris filiam, perditè amabat, ita vt in ipem matrimonij earn fuleiperet. illara QP^ 3 propter-' |
4Si nbsp;IO H. NA VC. CPRONOG.VOLVMRN TERT.
|
^ptcrcà pater eiusErncft’apudiStMtl Büt^fttDanubij fluentis dimerfit. Hic Albert^ cum diù vitam mœrore cgiflet, tandem luftu perado vxorem de domo ducumBrunfuigenfium duxit, ex qua fobolem pulcberrimam fuftulit, Sigif-mundum,Chriftophorum, * VuolfgT gum,Albertum,lcculares principes. Albertus autem genitor Ïubimperio Fri-dericitertij podagra laborans, fepofiris cçteris curis, fecutus muficos, alfiduis tantibus ac lônis animum obleélauit. Interdùm amp;venatiói opéra dedn. Poft ïllius obitum varia: inter fratres *con-uentioncs habit« lunt.Tandèm Albertus prudensprinccps, fratrum fuorûm vtcunquè tolerantia, folus imperium ducatus gubcrn3t.duxit in vxorem diuî Friderici imperatoris filia, acMaximi-lianiRom.Cçfaris foror6m,cordatam wulicrcm amp;nobiliftimam. GeNERATIO XLIX. ANnolàlutis noftrx i^^o.fiib Eugenio amp;nbsp;Felice, durante adhuc 'ConcilioBafileenfi,incepit 49. generatio. Erat turn Ichifma in ecclefia non contemnendum. Elizabeth Alberti le- Eodem anno Fridericus eius nominis j.impcrator, Ernefti ducis Auftria: filius,Auftria:,Stiri«, Carinthiæ dux, amp;nbsp;comes Tirolis, Alberto Rom. rege è vita lubl3to,5.KaIcnd.Aprilis communi votoCçfar cleftuSjindècoronam re-gm Germaniciapud ciuitatcm Aquen-frid.j.Auft.icni fummo honore fufccpit, amp;nbsp;impe-Jnjp.ioj). rauitannis 53. luitHierofolymam pri-usquam impcraret, felicemque reditu cumgloriababuit.Fuit enim princeps catholicusamp;pius,etate florida, quam fapientia, grauitas amp;nbsp;vit« integritas, comitabatur, corpore ftrenuus, vcge-• . tusacrobuftus,fobrietatiscultor præ-cipuus. At defu ndo rege Alberto,vt didum eft, rcgina Elizabeth prçgnanti vtero abillorelida, de Ic dcquercgnocogi-tans,mœftosducebatdies.Vücatisitaq; Hungaris proceribus, eos paucis allo-quitur; Viri, de rebus regni non minus vobis quam mihi incumbit. ipla fum, vtnôftis,hçres regni, fedmeasaddiri-gendas regni habenas manus fufficcre, iionarbitror.fi prolcm nafcendam cx- |
pedatis,fccmellam parert me reor.quç-^ rite igitur vobis principem,qui ad por-tandas regili curas me magis idoncus fit.me tarnen regno meo expertem non faciatis. His didis, fimul obortis 1a-chrymis,refedit. Ad hçc verbi regni proccres confilio dü6F,de nouo rege tradauere. erat tuc Polonorum regis Cafimiri germanus Lituaniæ dux Vladiftaus, pfacuitiHe pro morum fuorum feftiuirate regni-colis: q u a propter vir i in regn o excellentes legati mittuntur, bi nondùm ’tet^ perfccerant,cùm renunciatum illiseft, reginam filiumpepcrifte, amp;nbsp;neexeque-rentur commina,admonentur. llliautem quia Cracouiam vénérant, amp;nbsp;regt Cafimiro ac duci Vladiftao commiHa ad plenum perfecerant, mutare nihil poterant. Poftaduocationem princept iuuenisambitioneregni captus eft,nec difFert,comme3tuquc prçparato, com-pctcnti milite ftipatusvenit in Hungar nam, amp;nbsp;à multis regni pi-oceribus in Buda adregiam velutHungarixrexin-trodudus eft. Reginaintereà amp;nonulli principe«j^jM fecohortanres,Albam regalem petunt,Alblt;(‘'^' ibique in fefto penteconcs Ladiflaum hçredem regni qui nódiim menfes quatuor compleuerat, per ma-num archic-pifcopi Strigonien,inungi amp;nbsp;facrodia-demate coronari folenniter procurant. adcrantamp; Verfprimenfis amp;Iauricn ec-clefiaruepifcopi. aftuit Vlricus cornes Cili« cófanguineus regis, qui propue-rocoronato (acramentum lolitumàre-gibus Hungari« prçftari, rité iurauit atq;prçftitic.Quofado,regina Eliza- ' beth Hungarorum inconftantiamve-rita,qui ad Polonia: regem defecerant, ad impcratorem Fridericum cum filio amp;nbsp;corona diuertit,amp; vtrunque turn fi-lium pro educatione, turn coronamp conferuationeillitradidit. Hisperadis,rcginaarcgeRo. redies inregnum,vbi etfi multos haberetfau-tores,plures tarnen èregno aduerfaba-tur eidem. Conuocantur regnicolx ad Bud5,amp;illucfubfaluocondudu vene-runt fautores Ladiflai ac reginx, Dio-nyfius archiepifcopus amp;nbsp;cardinahs lu-pradidus, Ladiflaus de Gara Banus, |
|
A NATO CHRISTO hi regale caftrum ingredientes, elaufi funtquoadnouoregi fidehtatem pro-miferuntAdhæc Banus non eft dimif-luSjdonccarcem Viftegradcnfcin, qua pro rege infanti ftdeeperat, Vladiftao dimilcrat.ln cadem arce corona quæft-taeftamp;noiniienta,qmcam regina (vt antedidum eft) clam abftulerat.fittur-^'®gt;uin bationon parua.moxfautores Vladif-*'''owX ^^’ ^”’“’ ^'•'’^ ipfoAlbarn contendunt, 'amp;eundcm pro corona reliquijsS. Stephani miro operc magno cum tripudio coronarunt. Tota inter bate plebs fcinditun hi Vladiflaum Icqucbantur, illi reginam cum filio præferreconabâtur. vndè no modica in regno damna emersereje-quunturcatdeshominû,pugnx aedi-reptiones. prxualucruttamé in bis ze-liteSjp vladiftao. Qjtidtn Vlricus Ci-lix comes auunculus Ladiftai,vindiâ:ç operatus ftt,lenes rcgni Sclauonix no-uerunt.Quiddeniquè amp;nbsp;quatum Ifcra homo BobemuSj pro Ladiftao egerit, Hungaria non ignorât. Vladiftaus amp;nbsp;fuiplerunquè triumphant. Inter hæc Amurates Turcaru prin-ceps,qui lub Alberto quondam omne Scruiæ regnum,quod Rafeiam vocant, fuo dnio lubdiderat, audiens regnu di-uifum,illudinuafit. Cum autempoftea loh.Huniadcs caftro Nandoralbenfica pitaneuscftet,3CpartcsrcgniHungariç mlenoris, tota Sclauonia, ac cundus ager inter Sauum amp;nbsp;Drauum flumina dira Turcarum rabic vaftarentur, Turea quidam llaacadiacctem Caftro rcgi-O’^eaggrclTuscft.Occurritilliloh.Hu-niades. pugna fafta^Turex tandem ter-gavertuntac fternuntur. Interea alter d urcarum exercitus in Tranftyluana regione gralTatur,ilI uc properat cogre-J*'H«nij. gatismilitibus loh.Huniadcs, hoftibus Ï«(^^‘°^“'àmfaâus,poftmaximam pugnam ^, nmltorumq; cædem Turcæ fugam in-cunt,fternunturq;, paucis fugæ pfidio laluatis: cuius viÀoriæ fama banc regno attulit vtilitatcm,vt Tranftyluanç l partes amp;nbsp;Mundauia,quæ præteritis té-' poribus à regno ad Turcam defeccrant, autloh.Vuaiuodæ cófilioindufti, aut metu concufti,in priftinam redirent fi-delitatem,obfeqma confucta regi Vla- |
C ENE RATIO XLIX. 4^1 diflao exhibere iurciurado promittetes. Pauló póft Amurates Turca Ixxx. millia pugnatorum exercitum duxitin Tranftyluanos, occurrit ilb loh.Hu-niades. fitprælium atrox. multi cadunt latere ab vtroq;. tandé Turcæ campum delcrunt5infequûturHungari,fternût, ^teruntjae thdauros ex bofte reportât. Non legniùsBobemi, audita morte Bohemorfl régis fui Alberti, conueniente5,vnum dedigendd corpus in regho cfficiunt,atqgt; ad fl'g^quot;pt«io^quot;**' dum nouum regem ad Kalen Maij anno 14/^0. diem ftatuut.Roebezana, qui duduapudGrçciûexulauerat,domùm reucrtitur,(uoqucmoreinlaniens, Ro. cccleGam,cardinalcsqj Cæterosq; p or-bem epilcopos cxecr3tus,apudlülos Bo hemos incorruptæ veritatisinueniri 1a-cramenta aiebat,preciolïriimum Chri-fti fanguinem paruulis ac dementibus jSbct,laccrdotes lux temeritati aduer-fantes domo pellit,popularibus comu-nióem fub fpccic vini reçu fantibus, cc-clefiafticafcpultura intcrdicit,redeunt damnata tempora. ReginaFdizabcth iam liliumcx Alberto pepcreratj Ladiftaum noÏe. mit-tuntur adeam lcgati,qui dicatad ebgé-dum regem dicm ftatuta.rcgina legates accipienSjproferri diem poftulat. quod vixobtinct,4)latodie3legati reginæ vénérant, fitfrequens conucntus,lcindü-tarq; Bohemi in duo. expedari alij La-diftaum,donècadolefcatjVolunr.' con-tradicuntalij,fatis elle Ladislao, ft poft 24.-annos voceturad regnu. vicit hæc fententia, regem cligendö ftbi ftatiiunt. Conueniunt aut in Albertum Bauarix ducem^öe adhunemittuntur regni pri-mores.fed quibus ca res videbatur indi-gna,hi Procopium adFridericum Cæ-larcclam irc iubcnt,cui Elizabeth La-diftaum commifcrateducandum. Fridcricus audito Procopio, miffts ad Albertum Boioariæ ducem nuncijs, bortatur nè regnu alij debitu vlurpet. veniëtibus ad leßobemis Albertus cgit gratias, quod tam nobile regnum ftbi offerrent, multa fe idcircó debere Bo-bemis. atctim regis Alberti lobolescx-tet,principcm ne tons allumant, fidem fcruent,principemluo regno ne Ijioli-ent monet. Bohemi ab Alberto repulft, QÄ. lier um |
4.^4 ÏOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
eligant,ac per itcrum conucniunt.legatos ad Cæfarê mittuntjpetétes tutörio nominevti re-gnum accipiat. feorsum Tafcopotens cxBohcmis, Friderico fuadet, fe cxfoe-dciej^uodinter regnum amp;Auftriaha-betur,regem faciat.Sedrecufathoc Cæ far, neq;orphanile, cuius tutelam gerat, hæreditaté vfurpare dignum putat. fed nee tutorio nomine regnum guber-nare fe pofie refpondit.' gubematores fe prouinciaregant,do-nee pupillus adolefcat. Illo domum reueifo,Bobemi guber-natores eligüt,intcr quos Tafeo amp;Mai-nardus priores habiti. ftetit aliquandiu concordia difcors. alter em, Mainardus fcilicet,catholicorum tutor: alter, Ta-fco Rochezanæ amicus habebatur. ve-rùm Tafcone vi morbi répété cxtinélo, MainardipoteftasaudaeftJdxgre fe-rentes h^retici, ad Gcorgiu Pogebraciu fe contulerunt. acpcr faftionem con-iuratióe fada,excitatur de induftria in-cendium in vrbe, concurritur. interea Georgius muruinuadit, ^ditores portas aperiüt: extollitur clamor, amp;nbsp;capta vrbe trucidantur pafsim.Mainardus in co tumultu captus,in arcem conieduS, ibi tandem obijt,fuc tædio diutini car-ceris,fiue veneno.Ex illo tempore fine 6wrg.Po» controuerfia Pragain poteftate Geor- ** ” gijfiuit. nam amp;quibus non placuit, tarnen diffimulare cœpeiût, atq; homini blandiri,cui refiftere non poterant. AdHungaros redeo.Iohannes Hu-niades iam per arma clarus, fæpè cû ex-ercitu Seruiam ingrcffus,plurimis cla dibus Turcas affecit. veriim quanuii Scruiç magnam parte reCupcrauit,non tarnen Gcorgio Defpotæ cunda refti-tuit,multa fibi rctinuit amp;nbsp;amicis dedit, neq;iniuri3,cùmamp;ipfel’ua virtute re-^ pulifréthoftes,amp;Georgij fufpeda fides eflet,qui medios inter Hugaros amp;Tur-Cas,nunc hos, nüc illos félclliffet: in his veró quæ religionis elfent,neq; Ro. ec-defia: aufcultaret,neq; Mahumeti legem fequeretur. Anno 1443. vel circitèr, cum variai difceptationesinHungaria inter regi-nam Elizabeth amp;nbsp;regem Vladiflaum ef fcnt,partes enim regis tenebatloh. Hu-niadesiam bellis clariffimus,pforegini |
ac Ladiflao zclabat Bohemus Iha ar-morum gloria clarus, qui partes rcgi-nac defendebat, ci'im rex Poloniæ regnum inuafilTet,prçdone$ fæpè aciefu-derat,Iohanncm Huniadem bis caftris exuerat,rebellantes Hungaros magnis cladibus affecerat. Qu_arc Eugenius pont. max^Iulianum Caefarinum car^Jj^J^ dinalem Icgatum in Hungarian! de l^-nufm, tere ad componendam pacem inter partes prædidas miferat.hic dum pro pace laborabat,regis Vladillai amp;nbsp;reginç Eli* zabethcordib^us nonparum ad cocor-diaminclinatis,pace nondùm compo-fita,regina ipfa carnis debi tu perfoluit, cuius mors Vladiflaohac ex parte roa-gnam procerum lequelam adiecit.Iu-lianus veto cardinalis non minus ad-uersus Turcam Hungarorum extulit animos,amp;armafumercperfuafit.exer-citusChriftianus vfque adarcum magnum contra Turcam profedus eft. Per id tempus cum centum millibus pugnatorumintrauitHungariamTur-ca. obtinuiftetregionem plane, nifi comeatus per cius anni penuriam defuif-fent.lbi Iohannes Huniades fæpè cum Turcis profpere dimicauit, q«arè re-gione excedere coadi funt. Congrega-to poftea non paruo numéro. Turc« cumChriftianis confligere non dubi-tabant.fuperati tarnen virtute Hunga-rica,multis cæfis, terga dedére. Hunga-ri de magnis maiora tradentes,impera* tori Friderico fuperatos bello Turcas fcripsêre,xxx. millia hoftiumc«fa, capta^; multóplura. Card. S. Angeli fex millia duntaxat hoftium in eo pr«lio Cecidifle fcribit,figna militarianouem capta, lohannem Huniadem non tam ducem quam militem in pugna egifte. Turcis ea Chriftianorum vidoria plùs pauoris quam damni attulit,non Hun-garicas tantum vires , fed Germanicas quoquè in fe commotas arbitrantibus. Sieq; loh. Huniades exercitum ingenti hominumrcrumlt;^;pr«da onuftum regia adcaftra reduxit^in fignuq; vido-riæ,multa hoftium figna regi obtulit. P»«®^® Ex his tot illuftribus triumphis prin- “^ ceps Turcarum tremefadu$,pcrindè ac totus Occidens coniuraffet, miffis ca- duceatonbuspacépetijt. Hungari qui fuas |
|
Ä NATO CHRISTO fuasvires non ignorarentj nee tam po-tentiç fuç quam cafui viftoriam impu-tarent, periciilofum exiftimanteslçpîùs tentarefortunam,oblatas vltro condi-tiones pacis non recufârûtJnduciç belli in deeem annos,iufiurandum per/ua lacra ambæ partes prçftitêre. Baffa Na-taliéfisTurcædimittitur,Defpotæ Ser-niæ quæ bello amiferat, reddita. Molefta ea res Iuliano fuit, cui pro-fequenda vidoria videbatur. Eugenio quoquè pontifîci nihil moleftius nùn-ciari potuit,cuius meti nulla maior cura infedit,q Chriftianç fidei propugna-dæ.Scripfit igitur cardinal! nullum valere fœdus,quod fe inconfulto cum ho-ftibusreligi(5ispercufsû cffet,Vladiflao régi Poloniæ quiHungariam occupâ-rat,vtconuenta foluerctimperauit,iu-rametaremifit,nouû inftaurari bellum turn precibus turn minis extorht,amp;(vt aliqui volunt)adfacinusimpulit. Vladiflausaprincipibus Chriftianis auxiliapetijt,prêter Philippum tarnen Burgundiæ ducem,neminc Chriftianç religiois zelus commouit.hic folus clal-leminftruxit,quæ v(q; in Hellcfjaontû profeda,T urcis ex Afia tranfitum pro-niberein Europa conata eft. Francifeus card.Venctiarum,Eugenij nepos,cum pUrifq; triremibus eo millus,clafïî præ-fuit.Vladillao quialienum regnumin-Uafillct,èrefua vifum eft, folicitudinê belli prouincialibus non deeffe, ' Accerfitis igitur ex Polonia ac Bohemia cçterisq; vicinis gentibus auxilijs, cnaétisq; ex Hûgaria copijs, Turcas in-nadereftatuitJohanniHuniadi caftro-rumeura commifl3,xl. circitcr equitû millia fuifle traduntuf,pleriq;dimidio minorem numerum tradidcrc, Reguli Hungariæpotificesq; quàmplurimi in-terfuére.Iulianus S.Angeh card.milites cruceGgnatos non paucos lecû duxit, iter per Valachia receptû.deindè trafito Danubiojin Myfiam vétum,vtper pla-nainRomaniam tranfirent. Amurates hoftium cognito aduen-tu,cum Gl acis amp;Turcis in Europa ma-nentibus nonfatis cofideret, exercitum ^K '^^^^^quot;'^ mihtibuscomparauit.ledan-^ïm. g^batanimum traijciendi freti cura.an-^ xio amp;nbsp;multa voluenti Genuenfes qui- |
GENERATIO XLK. 465 dam curas ademêre, qui fuis nauibus, accepta pecunia, traniportare copias promiferunt. Locus eft,'vbi nô ampliùs quàm fta-dia quinq; latitudo freti continet inter Propontidem amp;Euxinum pelagus.ta-tumeftfpatium,quodEuropatn Afiaq; difterminat,Bofphorum Thracium di-xêremaiores,àByzâtioxl. ferme ftadijs diftantem.ihîc Amuratis exercitustraC ucélus eft,aureo nummo veélonbusper capita traditer.quæ, fi vera eft fama, cé-tum millia fuilïe fcruntur. lam Chriftianilocuattigerant,.cui Varna eftnomen,quû aduentareinnu-merabileshoftiû copias nunciatumclf, cedédum Vladifiao cardmaliqj vidcba-tur,amp; ne circûueniri ab hofte pollent, munitum monranûq; locum petédum. At Huniades aduerlari,Turcarûle nolle vires dicere,q) fi Turcæ omnes adfint. Hungaris tarnen impares fore,illos au-rca amp;nbsp;difcolon vefte,Hûgaros ferro at-queære fulgere, Chriftianum agméamp;: i Bareparatum,amp;lequi:fiiam fugiatexercitus ChriftianuSjquem rex Hugariæ ducit,inquolegatus apoftolicusadell, in quo tôt nobililfimi proceres militât, nunquàm deincèps Hungaris contra Turcasfuturum animu. vicitHuniadis Icntctia.expédia ti hoftes.Poftera die vi-fi,maioris excrcitûs Ipeciem præbucre, qfama ipfa vulgauerat. Terntus Huniades eo confpedto,tum primùm pericu-lum animo voluens,deiuga regem ad-monuit.ille ferum confibum arguens, perniciolàm magis fugam quàm pugna dixit, Deum quoquè relpicere meho-rêcaufamemagnifica verba lohanispri-diè dida, plcnus irarum,exprobrauit: iuffisq; omnibus arma capere, præhum expedtauit. ANNO igitur Domini «444- diex. menfis Nouemb.Amuratesin proximo colle confederat, exquoluos atq;hopes contêplan poterat.dato belli figno, xv.milliaequitum qui pugnam prouo-carent,fa(Stoglobo in Chriftianos im-petum fccêre. Non detreftaucre Chriftiani certamc. itûeftferocib’inpugna animis.fuperior acies noftra, Turcas in fugam verrit,quàmplurimis primo im-petu ^ftratis.PropuIfiopercuIit magno metu |
4 dó nbsp;lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
iTietu AmuratCjfugifletq; protinùs, nifi circunftantes fàtrapç compræhefo eius equifreno, ignominiam eius increpâf-fcnt,fugicnti comminati necem.perfti-titinuitus, iuffisq; fortiffimis arma fu-merejpr^lium inftaurauit. Pugnatum eft fumma contentione, plurimis nuncChriftianis,nuncTurcis c^fis.cadebant hinc atq; inde, plures ex *facie teflaTurcisjqnorü corpora*tacilè tcda*erat. *”quot;‘’ poftremo ciim nou’ in horas hoftis fuc-cederet,amp;iauciorüloca integri occu-parentjnon tam virtute q numero fupe-r3tiHungari,rcferre pedem cœperc. Vladiflaus cumglobo fuoru ex Polonia,vt boftes ex acie vidores diuerteretj Cbriftianisqjanimüredderct,in tumu-lumquem tenuifle Amuraté diximus, circuniedosq; vndiquè currus impetu fecit.ibi noua pugna commilTa, nouus iniedus Amurati pauor, trepidatuto-tis caftris, neciam conOftendi animus aderat. Quodfi Huniadi par animus ac regi fuilTet, amp;nbsp;arridéti Fortuna: dcdiHet manus, bauddubium quin ea dies amp;nbsp;Amurati vitam,amp;poflcriseius imperium abftubfTet. Verumipfe vtprimum cedere Cbri-ftiana ligna confpexit,cum decern mil-bbus Hungaris ac Valachis ex acie Fe fubtraxit3atq ; infalutato rege, nutante adhucvidoria,Fugam arripuit.FortaFsè rei militans periro,nulla in pugna lalus Vila, amp;nbsp;faluare aliquos quam perire omnes maluitjCtfi in eum Poloni fortu-nam reijciant. Vladiflaus fuc Forti dimilFus,du For-titèrpugnat,equo deiedus,obtrunca-tus eft.caput eius haftæ infixü, per Grç-ciam atq; Aflam in lignum vidoriæ po-pulis oflcnlum.Poloniadvnu cçli oés, direpta caflra,cpifcopi amp;nbsp;proccresHu-Vidi Tnlia- ganæ qui aderâtjOpprefli.Iulianus car-nus, Vladif, dinales dum FugitamjiFopræliOjCÛiam amp;Huniadc$|^^j^ç5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1^^^^^^.^^.^ perfidiam euaderenon potuit.potûequo dantem ftagno Forte reperto,latrûculi quidam noucre, arbitrati pecuniam apud eum elïe,eieètum equo necauêre, amp;ablatis vcftimétis,nudum cadaucrdimiFcre.hic exitus tanti viri. Humadem Fugiétem Delpota cepit, amp;nbsp;quafi holle coniecic in vincula, nec |
priùs dimi(it,q oppida Fuæ ditiois ab eo occupatarecepit. Hæc Acneas SyluiuSj^u^ de Fuga Huniàdis,captiuitateq; amp;nbsp;mor- descapi* te cardinalis Iuliani. Scriptor verô Hungaricus refert,^ occilb Vladiflao,Hugari caftris relidis, inFugalùnt verli.aderatnoxjqua non-nullirerumadhucadplenum noncerti ducebâtanxij.luceverôFada,Turcç de Fu ga hoftis dubij,compolîtisagminibuS caftraHungarica viFafibi defertainua-dunt,cudis in eis reperds aut captis,aut occilis,vbi amp;Iulianus cardinalis mul-tiq; alij religiofi viri vltima Foluifte débita Feruntur. De captiuitate vero Huniadis itàin-quit: Vuaiuoda Iohannes dumredeû-do in partes peruenit tranFalpinas,inci-ditinhoftem no prouilum. NainDra-colesdeducendi holpitis cauFa à Vuai-uodapctitus,in eum violentas manus iniecit atq; incarcerauit. Tandem eum Dracoles Huniadem capere fibi non li-cuiflereminiFceretur,poft dies paucos multiseummuneribus,vtipleFperabar, , placatum,traduxitinregnumj qui lo-hannes,Huniadcsfcibcet,pauló poll in gubematorem regni cledus,anno 144.5. copias luasduxit contra Dracolem,tia-Fcenfisq;alpibus,leingeFfit in illiusdo* minium, vniuerFoque agro perdomito eundem cepit,fimulq; cum hlio decol-lariFecit. Non défunt qui dicant Dra-colem propter thcFauru m gra ndem op-prelïum, amp;nbsp;fica Delpota Huniadesid temporis captus non luit,Fed poften, vt dicetur. Poloni regem fuu Vladiflaum, boe perado bello,plurib’ annis viucre cre-diderunt,captum,non intcrFeäumjar-bitrantes. cardinali Venetiarum cladis eius culpa magna in parte imputata eft. diu cnimFretum,vtpar fuerar,non cu-ftodiuit,neq;tranlueélos hoftes Chri-ftianis ducibus nüciauit, quod ad luum FpeélabatoFficium. De numero carForu minime conftat. illud exploratum eft, ^°g^P^'J’'e^ exTurcarum acie cecidilTe: cæteriim pro numero copiarum,longe maius damnum Chriftianis illatum. Viftor Amuratesneq;Fugicntes hoftes inlccutus eft,neq; glonabudus inter fuosmagnifica verba iaóiauit, neq; vt |
|
A NATO CHRISTO n ante affucuerat^hilarem vultû often-dit. Interrogatus quidna triftior effet, cur non viftis hoftibus cxultaret : Nöllern, inquit, hoc modo læpiùs vincere. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jubensq; va fa colligi,copias quç fuper- | nbsp;nbsp;nbsp;fuerant,domumrcmtfit. IpfeAdnano- [ nbsp;nbsp;nbsp;polimreuerfûs,deofiioquçpro vido-ria fecerat, vota perfoluit. Exindè vol-uens animo regni curas,inconftantiam quoquc fortune vcritus,accerfitis pro-uinciarum Maioribus,Mahumetem ex ) liberis fuis natu maiorem, pro fe regem Ï^”quot;.* conftituit.ipfepriuatamdeliges vitam, ’*iiigt;,lnjjjn Afiam profedus,religioni cuida foli-tarix fefe addixit. Calibafla inter fatrapas Turcorum, opibus amp;nbsp;authoritate maior,Mahume-ti,qui non per xtatem aptus effet impe-rio,gubern3tor datus.*reliqui regis filij, 1 nè quas regno turbas excitarent, more gentis necati funt.feliciiisapud Turcos piiuatis qregibus liberi nafcutur. efflu-xitabindè non paruum tempus, in quo nee Turci Vngaros, nee Hungari Turcos armis laceÜcre tentauerunt.* adeo cruentilfima Varnêfis pugna vires vtn-ufque partis eliferat. Vladiflaus vbi fortitcr pugnans ob-^ truncatuseft,in conuentu deindeciui-SX ^^^^'æ proceriiq;per VngariaLadiflaus ^’'quot;P’tiit. tex appellatur.miffa legatio ad Frideri-cum ex regni primoribus,dccretum ele-äionis expofuit,Ladiflaû in Hungariä mitti coronandum poftuIauit.Refpon-fum eft,reftè Vngaros egiffe,qui regem tandem luum recognouerint,eleótione indé haudquaquam opvis fuifle ei, qué iusgentium dediffetregem, neq; coro-nandu effe qui femel coronat’ ilt.Pue-tumadhuc egere tutore^ nullius tute-lamfalubriorem ei eHc^quàm Fridcrici inipcratoris;expcótarcnt xcatem regno idonea.Tuminter Vngaros amp;nbsp;Impcra-torem ob negatum regéinimicitix fuê-re,amp;armis quoquè tentata resell. Iohannes Hu mades ab Hûgaris guberna-torelcétu$,infeftis copies Aultriamin-grellus,quanuisferro amp;igneagros va-ltaucrat,rcgc tarnen coronaq; àregma Elizabeth ab(portataamp; quç repetebat in Vngaria caUella,obtinere no potuit. obquamrem vacuus rtdijt. lohanes Hu mades guLemator regni |
GENERATIO XIÆ 467 quartofuægubernatiois anno Türeas agg’*e^*clt;gt;g’t®‘’’tjgnominiäenim Var*-na: acceptam 3boliturus,refarcircdana. meditabatur.Coadis in tempore copijs exHungaria acBoëmia,ducereinTur-^ cos ftatuit, quos prius aggredi volebat quammouiffe ex Vngaria nuciaretur, adeo celeriter cunda componens.Con-filium eius Georgius Defpota Seruix^ Turcarumducibus patcfecit,m3gnunï gêtipericulu imminerc.perculfi eo nu-cio Turci,Jquid agerent non fatlsintel-ligebant.Amuratesiamfeniorrcbgioni addiél:us,regni curas abiecerat. Malm-metes çtate minor,tantâ belli molé pof. feferrenon arbitrabatur.Calibaffæ de-futuram obedientiam putabant. quid plura?miffiIegati,Amuraté reuocauê-re,qui comparatomoxexercitu,in ho-ftemprofedtus,nóaliterqhad prxdam pergcrentjalacres milites du xit. lam Huniadcs cum copijs Sauurrt tranGêrat,proftratisq; locoru prçfeôhs, agros late populatusçft.loco qui Bafi-lia voc3tur,caftrapofuerat.Ciim adue-tareAmuratis copie nuciarentur, non expeftauit Huniades prouocari, prior iple pugna inijt. cómiflo prçlio, anceps diù certamen manfit. Qua partepugna-uitHuniades, fufi hoftes terga dedere: pari modo amp;nbsp;Amurares in cornu fuo Vngaros fudit.Poüremô non tulerunt Alrersvi-ChriffianiTurcorum impetü, numero doria Amu fuperati,non tam vidi quàm lelfi,com- ’‘^'æ' pulfi funtcedere.Huniades vbi luos ne-que minis neq; precibus fiftere poteft, cum paucis ex bello profugit.multi V n-gariç proceres,amp; nonnulfi ecclefiarum cpifcopi in co prxlio ceciderunt. empta mul to fanguineviélona,Amuratesdo-muredijt. Et pofte! relido Mahumeti regno, qucadmodum prius deftinaue-rac, mortem obijt. Mahumetes igiturdefundoAmura-te, gubernacula regni ex voto adeptus, xrariumlocupletauit, noua veétigalia excogitauit,in proceiesóc auliccs Ix-uirecœpit. Fugientem exhac pugna loh.Huniadem Sindcrouiâ vemfteicn-bunt, quem cum Georgius Defpota ibi elle cognouit, immemor benehci-orum,detineriillumiuifit,amp;quafi hollem m vincula cóiecit: nee priùs dirnit- tete |
4.68 lOH. NAVC. CHRONOO. VOLVMEN TERT.
tercvoluit,donècfilium fuu Laudiflaü proobfidelocauit. Pauló póft ingrati-tudinem non minus quàm captiuitatis calamitatê ponderans gubernator, có-ti'aüis copijs agrûDefpotæ vaftare cœ-pit,omnibuslt;^; caftris amp;dominijsillius quæregniHûgariæ ambitus cingebat, ilium fpoliauit, ampliusq; profligalfet, nifiDefpotaillifilium Ladiflaumobfi-demincolumemrcftituiflet. Dumbi motus in regnis pluribus flagrarét, cti-am Germani luis armis inquieti fuêre. Suitenfes inteftinas fedinones concita-*Duregcn.’'“quot;^?38g'‘^^‘*^“‘'’‘^^^“^“‘^^quot;’quot;^gJ‘=-fcj glcfticaula.temgeftamhocmodolcri-bunt:Olim annoDomini ijçi, prædifti Smtenfîam Suiten CU multis fibi cofœderatis, inie-um4 molk runt confœderationis ligam cum*Du-’ ricenfibus perpetuo duraturam, amp;ta-litèrextititprouifumapartibus,q)inue-niri non poftet modus, quo prædida confœderatio valeret dimmpKErat hæc patcntibus chirographis amp;nbsp;neceftarijs cautelispartiumquefigillis confirmata atq;iurat3,Fuitauteminhacconfœde-ratione exprefsè cautum, vt quælibet parsfeorsum confœderarelèpoftetjfal-uo prions confœderationis ligamine, cumquibulcunq; principibus, ciuita-tibus aüt vniuerfitatibus. Exceptu crat, vel laltem excipi dcbnerat,imperium amp;nbsp;imperator,maximè cum*Duricenfium f ciuitasfitimperialis. Hac liga per 100.
amp;amplinsannos continuata, lùbortæ funt inter eos difeordiç baud conténen-dæ.quamobré clues*Duricen circa annum Dni 1450.fc cü illuftriffima domo ducumAuftriæ,falua tarnen priori có-fœderationc,perpetuo colligârunt.
His itàconclufis, Suitenlcs cæteriq; confœdcrati cœperunt indignari*Du-ricenfibus,quos amp;requificrût vt noua confœderationis Iponfionem dimitte-rcnt,vel fuper ea coram ipfis iuri ftarent. Non obftante Duricenfiu exceptioe légitima,alTeretium q» contra eorû ligam nonfcciftent,amp;idcoftarct exliteris pà-tentibus,quibuscauebaturq) quælibet partiumligçfe libéré cum alijs quibul-cûq; amp;nbsp;quâdocunquè cofœderarc pof-fet,(alua prioris confœderatiôis obligà-tionc,(prout amp;nbsp;Bernéfes nupèr cum ci-uicateBafilccn,ôc quondam cum duce
Sabaudiçfecolligaiiêre)Obtuleruntfe (juoqueijde*Duricen^d ftandumiuri coraBernenfibus amp;nbsp;Solodorenjeorun-dem Suitenfium confœderatis,amp;pluri-bus alijs principibus amp;nbsp;vniuerfitatibus. Nihilominus Suitcnles ipfi minus contenu dehisobiâtionibus3amp; nifi coram fuæ vniuerfitatis tribunaliiuri ftarent, bella funt comminati.
Intereàinuftrifiimusprinceps Albertusdux Auftriæ, pro parte fua: domus amp;ducum Auftriæ, petiuitterram qux dicirurErgöia,cüinultis caftrisac op-pidisjperdidos confœderatosantè per annos multos violetèroccupata, quam terram confœdcrati nee reftituere, nec coram compctentiiudicc fupcr hisiuri ftarevoluerût.gladio,inquiunt,quçfi-uimus, nec nifi gladio cópulfi reftitue-mus.Quid pluraÉ'Süitenfes cum fuiscó-foederatis oés ad arma habiles feruntur iuräflejq, quatum per ipfos flaret,qi bella atq;litcscontra principem Auftiix, neenon ciues*Duricêfés non antè finirent,nifi prins pdidos *Duriccnad di-miffionem confœderationis cum dißo principeamp;domoAufiriç nuper eófir-matæ,amp;ad reftitutionem ebirographi luper confoederatione eófedi, amp;nbsp;ad fU-dum iuri coram eis compuliflcnt.
Ferocespopuli,mox cum fuiseófa-dcratis,leclufis tarne Bei nen amp;nbsp;Solodo-rcn,in*Duricenfes3quód ab eorum liga dclciuiflent, comparato exercitu,in eorum agrum cunéia dcuaftantes exiuére annoDommi 1443. Quibus cum *Du-riccnfesprælio congredi pfumpfiflent, vlqjadinternccionem cçfi funt abipfis Suitenfibus.Idfaâûeftprope capellam S.Iacobi leprolórum extra ricenfes.ibi enim vt aliqui referunt,eines cum fuis paufabant deliberabantq;. Extüc4oo.viri per Suiten ordinati,prç-currétes figno,quo nobiles ac*nuricen, videlicet rubea cruce, vtcbantur, falfo afTumpto,tanü amici illispcrmixti funt: initat!];pugna nifugam faciunt, leciiq; adfugam multos trahunr.Atvbieisop-portunum vifum fuit, improuifos intra capellam amp;nbsp;extra manentes cru-delitèr occidunt. Tanta veioin vidos crudelitas ac rabies fuit, ficut refert Aeneas Syluius, vt eo in loco partx viâo-
|
A NATO CHRISTO Viftoriæ cpulantes, congeftis necatorum corporibus, menfas ac fedilia ex illis appa-J'auerint,amp;apericntes hoftium cadauera, cruorem biberunt, corda dentibus lacera» i tes. Nónulli tamé ex illis anno fequen-tijhoceftji^^/j., iuxtaleproforiumS.Iaco-1 biextraportasBafileenfes, eius crudelita-ds (vt creditura eft à quibufdam) pœnas ^dluerunr, dequomoxdicetur. Circa annûDni i44o.Friderico III. re-(i^Wgnante, arsimprefforia excudendorum li-brorumftanneis formulis,apudMoguntiä Germaniæciuitatem primùm cœpitjquod muentû nefcio an vnum fupra reliquas na-doncs ingenium Germanicum vel elcgan -dafua,vervnlitate elFerat.Tot extat hodiè idumprincipalium linguarû authores,tôt WeiChriftianæmonumenta,tot inftaura-d huius inuéti gratia libri, vtplané diuini-tùs datum munus reipub.crediderim.De-bent Germaniæ literæ,debent authores bo | ' niiquibushocopere immortalitasefl: par-ta.quamobré Philippus Bcroald’, amp;nbsp;egre-gièdoâushomo, amp;Germaniæ præcipuè ftudiofus,in illius laudem ait; 0 G er mania muneris re^ertrix, Q^uo mhH vdlius (ledit vetufias, Ltl/rosfiriiere ^ua doces premendo. Sed fato Germanicis ingenijs datûputâ-dm,vt in ære traâando noftri inprimîs cx-cellât:quod cùm multis alijs p3tet,tum hoc præfertîm impreflbriarum formularû ftan-Mit. ôo,ac31io inuento,bombardaf. bellici tor- * nbsp;nbsp;menti genus cft hoCjàfono fie appellatum. Uleideft,vtSalmonea nihilampliùs mira-rifoleamuSjGermanicûinuentum, aliquâ-toquam fit impreirori3 3rs,vetuftius, àple-dfq;fcriptorib’impédiô doâis celebratû. ANN O 1442. Philippus Maria filia luâ Blancam defponfauit Francifeo Sphorciæ, qui anteà ei aduerfabatur. dédit illi Cre-monam cumagro Cremonenfi amp;nbsp;Pontre-mulumindotc.Côpofitaeftpax inter Venetos amp;nbsp;Philippum, hanc pacis conditioné ægrèEugenius ferens,qj Francifcus cæteris focijs,fepofthabito,de amiffis redituendis cauiffet,æftimationenon faÔa,quôd Pice-ninusBononiam occupauerat,abireFloré-daRomaminftituit. 1^1). Eugeni» itaq-,anno Dnil443. Florétinis ''^•Ho f‘^'’^’'® ^tim retinere nitentibus,Româ ve-Minr{,niens,dic 28,Septemb.effufa obuiàm vrba-pn næ turbç multitudine,nullo no genere ho-f norisadhibito,ad portam Flaminiâ noâù diuertit.Sequenti verô die ad S. Petrû itu-rus.paratis de more fupplicationibus, pon-tificio habitu vrbem incedens, tumultuari populum audit, ob duplicatum tributû vc-âigalq; nouum vino impofitum.hanc ob |
GENERATIO XL15C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9 rem faöo filétio,audientibus omnibus, eX-adionéillamminorauit.quo fado, ftatinl fucclamatume'ftab omnibus, ViuatEuge» nius:cùm anteà clamâffent, Moriantur no * ua vedigalia,eorumq; inuentores. Paulo pöftbeatumvirum Nicolaum de Tolentino,ordinis Eremitani,qui perplu-rimos annos antè obiêrat,cü claruiffetmul tis miraculis,fandorum catalogo de com-muni confiliocardinaliura amp;nbsp;prælatorum adferipfit. Anno 1444. fadæfunttreugæ inter reges Franciæ amp;nbsp;Angliæ vfq; ad 18.menfes, amp;nbsp;filia régis Renati fuitpromilfa régi Angliç, amp;nbsp;quod treugæ iftæ meliùs feruari poflent, conclufum ed, quôdomnes genres armo-rum tam Francorum quàm Anglorum.fub Delphino irent in Germaniam:quod amp;nbsp;fa* dum ed. Delphinus Ludouicus nomine,venir p hos dies cum magno exercitu intra limites Delphinus imperij,oppidum Montilpeligardi comitû Geræani» de Vuirtembergobfidionecinxit. ibicùm »‘bit* aliquadiù maneret, cadellanuspadis ad cer turn tempus oppidum tradidit, quo lapfo, libéré id reditueret.Podquàm autem loco potitus ed,fama vndiq; aduentûfuum pu-' blicauit.aliqui ilium in auxiliû nobilitatis venilfe prædicabant, apud alios vocatum fe dicebat per Rom.regemFridericû contra Suitenfes. Itali feribunt, Eugenium compofita prî-ùs inter reges pace, Delphinum cum cqui-tarn in ßafileenconcitälfcjVtillicdiffiparec conuentum. Nonnullis ipfe Delphinus fè veile vendicare iuradomus Francieaffeue-rabat,quæ vfq; ad Rhenum protendi dice-bar.Ex hac caufa vrbem Argentina obfef-furumfe affirmabat. dicebat amp;nbsp;fe propter ducem Sigifmundum venilfe,amp; hoc non çp ità elfer,fed çp fauorem ob earn caufam feie putabat habiturnm. De eius exercitu varia dida fuêre. qui minorajpbant,2y.miIIiafuilfccenfent,Có-cordatum ed inter Delphinum amp;nbsp;Alfaticn, zj.milliafuorum per hyemem in oppidis Alfatiæ recipi debere. Veniebant iam Delphini gentes,vulgö turn didi Armeniaci,amp; cùm iam in agrumBafileen omnem fermé militia Gallicam eduxilfent, ingentemque Armeniach metum ciuibus incuffilfent, Suitehexfœ-derefociæ ciuitati 4.millia militii lediffi* mç iuuétutis auxilio mifére,quos cùm Delphin» appropinquate animaduertilfet, medium inter Bafilcam amp;nbsp;Suiten fe oppofuit, nec detredauêreilli certamen, quanuis pe-dibus pugnaturicótra 30. millia equitum: pcrgunt,amp;priores Armeniaciturmas inci-dunt,plurimosq;necidant. Armeniaci re- ” RR tro |
|
470 TOH. NAVC. CHRONO trö cedentes,ad maiorem fc exercitum re-cipiüt, ilü fanguinis cupidi amp;auidi vifto-ri«,dum gloria quærût,propriara falutcm amittunt. Ventum eftadhofpitaleS.Iacobi, quod vixfladijs4.à Bafilea diftat. ibï vniuerfa raultitudo Armeniacorum in Suiten irru-it,nonnullis ante portas Bafileen pofitis, qui exeuntes obferuarent cedcrentq;,Có-mittituratrox præliû,caduntq; ex vtraq; parte plurimi.præliû aprincipio diei vfq; ad finera protradura e(t,ad extremum nó vidi Suiten,fed vincendofatigati,vißori-amlugubrem Armeniacis rebquêre:cam-pusq; liber eis manfit, nóvirtutc,fed mul-titudinefuperantibus.magna cçdes equorum fuit.pluresTeutoncs dum Suitenlès vlcifci volunt,vitam amittunt. Suitéfesad vnumoccifi feruntur. Dum hxc agunt, rex Rom. oratores ad Delphinu mittitepifcopu Auguften,amp;Io-hannédeSttdjDodoi ê,nonnullosq; milites, pericrutatu quid caufæ Iit,qgt; imperium . cü cxercitu fit ingrelTus.redeunt oratores, doMon' amp;nbsp;Delphinus oratores fuos adiunxit j. vi-ti(peIigar-’‘°^ präcftantes.lntcrini ex parrecócilij Ba- àé Ïïleen Cardinal. 2.Arclatenamp;S.Ca!Iifti,plu resq; alij dodores Delphinü adeüt,amp; cum his eines Ba(ïleenfes,deprecanturq;nècon cilio vel orbi noceat.Is rursiim fuos Bafile-am nuncios mittit, qui habuerut diuerfos traótatus,naamp;oratores Felicispapæ Ame-dei,totiusq; Suiten faftiöis illue cóuene-rant.oratores Delphini dicebatfc vocatu regis contra Suiten veniffe. Tandem poft deuaftationem AIfatis,nó finèfuorû (trage maxima,reuerfifunt ad propria anno ^444* Certfi ego habeo,quód Delphinus arcé amp;oppidü IVlótifpeligardidnis comitibus de Vuirtemberg iuxta promiffa reftituit. audiuiàportario arcis, dixifle Delphinü, dû fuerat intromifTus,primum fufpédi de-bcrecaftellanü, qui oppidutradidiffet tanta arccmunitû.lnrercà Carolus rex pater Delphini exercitü duxit in Lotharingi-am, amp;Metenfemobfedit ciuitatem per 5. menfes.tandem abijtpercompofitionem. ANNO dnii442. Alphonfus Ferdina-di rcgis Aragoniæfilms, qui Ferdinandus fuit régis Hifpaniæ vlterioris gnatus, qui currentis equilapfu exhalatusfuerat, Renato Andegauenfi fuperato,vt prædidum eft,amp;pulfo,inregnumNeapolitanumfuc-cedens, regnauitannis fermé vigintidu-obus, cum diù ante regnaflet in Arago-nia,Sardinia amp;nbsp;Hifpania, ANNO Dni i44y.mjfitin Germaniam Eugenius papa legatos amp;nbsp;concilij diffipâ- |
G. GENERATTO XLIX. di caufa,amp; vnionis Ecclefiadicæ reftituê* dæ note,qui cùm Bafileæ diù nihil egif-fent,Romara reuerfi font,quorundâ pria-cipum obedientiam déclarantes. Nam interim dum ipfi legationefungerent, Ger-maniæprincipesaliquotiès conuenére:pri mùm in *Noribergo,dcindè in Franco-fordi3,demùmin Ofehoffenburgo, cuina fefe addicerent,agentes.Eratq; Bafileo cô-uentui magna fpcs obtinendæ obediëntie pro Felice, quod in hanefententiam prin At. ifefc' cipes eledtorcs fex c0ucniflcnt,vtniiiEu-l'quot;““‘’*' genius eoru poftulatis annueret, fore vt®® FelicemSabaudien fedarentur. poftulati principûà Pont, quæcûq; eafuerint,diffi-cilima produtur, fed eorum conatus,opti-mus pictiffimusq; princepsrexFridericus præucrtit,Eugenij mandata fouens. ANNO 1447. CóftantinusPalxologuS vitimus ex ipia familia Græcorum impera-tor,hoc anno lohanceius Germano Impi* tore fine filiodefundo,in imperium fucce dens,imperauitannis 8.vir quidemàprin-^’i^jJii^ cipio ingentis animi,qui cum primo Pelo-„„f«m ponefi rex efret,cum Turcis fæpiùs confli-jnip. gens,eos f^piRimè fudit:ac etiàm fines fuos exiens,hoftium agros perfepè populari aufusfuit,multacorumoppida vi amp;armis expugnare nóextimuit,cui’ rei caufaDraconis cognomentum fufeepit. Sed poft-modùm Heraclea oppido munitiffimo ah AmurateTurcafibiablato,amp;miiro qerj-cos aTurco feruabat illasfos, demolfto,3d* eó illi animus decidit,vt amp;nbsp;geftorumprj-teritorü omnino immemor, null urn dein-cèps darum facinus agere vifus fit. qua-propter timoreperculfum, Amurate de' inde mortuo,Mahumctus eius filius tribu-to non contentus,mulólauit nó modo im-pio amp;nbsp;Conftantinopoli,fcd amp;nbsp;vita adépta. Anno eodem Ludouicus Gonzaga fe-cundusMantuanorum marchio,patre I0-banne rrancifco marchione defunóo,fuc-ceffit.imperauit annis jj.vir quidem fortis amp;nbsp;iuftus,literisadprimè crudit’.Sed amp;nbsp;mi-liradi feientia ab incunte çtate ab ipfo pâtre fuo exercitando didicit.deindè exaâis adolefcétif annis fub Philippo duce «edi- W-M*-olani,cum NicolaoPicenino militate eu '“'J^“' rauit. PofteacuFiacifco Sphorciainteger fadusfocialiabella pegit,cü quibusmilj-tâs,fçpèhoftilesacies fregit.In Aragonijs caftrismultas terras gentesq; expugnauit, jppter quod apud multos cognométo Tiir-cadid»eft. Adeo aüt,pmiffi fideliseft ha-bit’,vt nullisbladiraétis,nullis muncrib’, nullisterrorib’àjimiffa fide difirahi poffer. Et jppterea ipfum Philippus dux film, Francifcus Sporciafratr«m, amp;nbsp;deniq; Ga- |
|
A NATO CHRISTO leatius ipfum patrcmappcllareconfueue-runt:cuius tanta dignitas fuitjvt totiuslti-fubriæiulhis arbiter fit appellatus. Tandem anno 147S. menfe Innio leut genere mortis obijt,filijs 5.ex Barbaraloh. Bradenburgen Marchionis fiiiafufceptis. Fridericus illi fi.iccefiït,Francifcus Ro.Ec. cardinalis fuit, filiam ipfiusBarbaram in-clytus dominus meus comes Eberardus deXCirtcmbevg duxit vxorem. A NNO 1446. vt ferc omnes,fed vt ex fupputatione fuccefforis fui colligitur,anno 7,moritur Eugenius papa,pontificatûs fui anno i6.Kalend.Martij,vir ingenio amp;nbsp;geftis rebus inlignis, amp;nbsp;in B.Petri bafilica fepeliturfepukromarmoreo. vacat fedes dies 12,vt refert Platina# Anno noftri faluatoris i447.pndiè Nonas Martias in Ro. pontificcm creatus eft Thomas * Sarfanus,humili loco amp;nbsp;familia nat’,matre Andreola,patre Barrholomæo *Hi, phyfico,Nicolaus 5. vocatus.feditannis 8. 'Npi, viicertè tantoprincipatudignilfimus,ad-eo tarnen modcftus,vt tanto fe rnagiftratu indignum arbitratus,rogauerit cardinales omnesjfupplex etiam. vtccclefiasDei ma-turiùs confiilerent.Vei iimTarentino cardinal! eum adhortate, nècurfum S. Spiri-tüsimpediret, collu tanto oneri fubiecit. Ïnterrogatus,vt fitjcardinalis Portugalen, àconclaui prodiens,quem pontificcm cre-âffent;rcfpôdit, Non nos NicolauJed Deus pontificcm defignauit.Vno itaq;amp; codera anno Thomas Sarfanus amp;nbsp;epifcopatu Bononien,amp; cardinalis dignitatem,amp; pó-fificatum adeptus eft, cum maxima totius deri populique Ixtitia. V|i^ Laudatur autem Nicolai liberalitas,qua 'V ’inomnesvfuseft, maxime ergaliteratos, quels Scofficijs amp;bencficijs mirificè iuuit, eospræniijs ad componcduraamp;advcrtc-dos Grx'co|authores in Latinum ità per-pulit,vt liters Græcæ amp;nbsp;Latinæ,qux 600. iâ annis in fitu et tenebris iacuerat, demû fplendoréaliquêadeptç fint. Nicola’cum p0tificatuinijflet,ptcromniu fpern, mudi principes, cum eftetcofilio amp;nbsp;virtute illu-ftris, in oibus habuit fauorabiles:at pacis amp;qetisamator,celebrata de morecorona-fi0e,mox fadis ingeti apparatulitanijs,q-. , bus ipfe pedes fupplicabat, cardinale Mo -finen Ferrariä mittit eóponedae pacis cau-fgt;,quólegati interuentuSc authoritatead pacémagisimpelleréturanimi partii'i.mif-^* '^°jPpe''è Alphonfi, Philippi, Venetorû, Fkrentinorûqjlegati, qpoft longa difce-pratione hac Philippo optionc dedêre,vt velinduciasinqnquenniu à Venetis FI0-rentmisq; acciperct,vtraq; parte poflidéte |
GENERATIO XLIX. 471 quæ tenebat, vel pace pmutatis quibufda oppidis. verü mors Philippi impediméto fuit vtriq* optiói. Nam cùm hæc agerétur, Philippus Maria primùra aduerfam valctu- ... . diné oculis cap? incidit,vitæ tædio amp;nbsp;hn- Manien-guore firnul ,pfluuio vétris corrept’, fexto teritus, Idus Augufti anno 1447« obijt, Alphonlb regehærcdeinftitiito* Populus cognita ducis Philippi morte, Mediolaniin libertärefcfe4)clamauit, u. viris eledis q remp.adminiftrarêt,caftruni portç louis inftàr exccllctiffimæ regis^ca-ptûaedirutûeft, amp;teftametü Philippi di-laniatu.Ad dominiû Mediolanenfe multi âdfpirauère, fed qui coloratis vterctur ti-tulis,quatuor fuére. Fridericus imperator deuolutü ad fe principatu, Philippo finèlt beris legitirois vita fubtrado cótendebat. Alphófusrex teftaméto hæreditaté pete-bat, Carolus dux Aurel.ex fanguinevice-comitunat’,abinteftato id fibi deberiaie bat.Fi acifcusSphorciavicecomes, coniu-gé fuâquæ Philippi filiafuerat,hæreditaté patris fufeepturâaiebat. Auditæ funtlega-tióes omniûin fenatuMediolan*n, quaru aliquæfermone diredodominiû petiêre, aliquçper fimulationéoblati côtra Venetos auxilij infinuare fe populo ßtagebät. Sedeiuitati qiamlibertategaudebat, nul-lacôditio pl3Cuit,quaiugû fi.ifcipCret;ob-tulittaméimpatoricéfum quotannisaure-um poculû,fi libéra fuis legib’ dimitteref. dilaniabat intereà Philippi hæreditas, Veneti Placentia,Crema,Laudâ occupauere: dux Sabaudiæ Ludouicus Valentiâ ^c Có-fluentiaminuafit,amp;alij alia, Philippi gener Frac ik’ Sphorciacoipfo l^aocifcuï anno ex Piceno pulfus,cùm intelIigeretSphorcia Venetos oia occupare, celeri curfucù vni- ^“^ uerfo exercitu Cremona venir, amp;nbsp;pfidijs in ea pofitis,ftatim à Papienvocatus,vrbé eâ in fua poteftaté recepit. Quib’geftis,à Mediolanen fummo oïmeófenfucopiant dux cótra Venetos deled’ eft. Quibus cd fçpè felicitèr cogreflus eft,quarè audis vi-Abustmeonat’, vt breuitpeMediolanen ducatü occupârit.Mediolanû vrbé reftitu-it indè,multaq; cum Alphófo bella geffit. Nicolaus pótifex audientia in principio nimia oibus dabat die noduq;,vt requiem fibi opportun!fubtraheret,amp; quafi cótra-d’ fieret,fed poftmodùm tarda amp;nbsp;rara au-dientüpftitit. Vifitat’ eft à principibus Sc córnunitatibus muitis Chriftianis, cogra-tulatibus eidé,etfi Sabaudiæ duces nonni-hil refifterent. Amedeuspoft z.annos vcIcirciteraFri-dcrico Impatore ac alijs nonnullis exhor-tatus, per^cwatores fuos cor! ipfo Nico- RR 2 laorc- |
|
47Z IO H. NA VC. ko renuciauit omniiuri,quod haberet vel habereptendcretinpapatu,certis cóuêti-onib’ adhibitis,videlicet vt cai dinalis re-mancrctac legaf in Germania amp;nbsp;regione fua.cardinalesetiàm ali^j èxfuis,in dignita Ïelixpó- tib’fuis remanerét,gdoótifïimi viri erat, ^ ^^’i plati in fcdibiis fuis.Quibus omibus a *wtus, j^ j^^j^, Pont, cü cardinalib’ acqcuitæ bo-no pacis amp;nbsp;amotione fchifmatis Bafileen. Scdamp;impator principesq; Germaniæ in Ol'chofFenburgocóueniéteSjdeclarauerut fcjp Nicolao, madanitepimpator oïbus p Germania cóftitutis,NicoIaü^ vero amp;nbsp;in-dubitato Ro.Pót. venerari debere,amp; Bafi-leéfib’vtcóciliüd imitterér,necvltrafcftü S.Martini retinerct.quod publicatü eft anno Domini 1447. circafeftiiS,MichaèIis. RenuciatioFclicis fada eft anno 1449. qua cócordia non folùm Içtaf eft populus Ro. fed ctiamtofmudusa tata feditionc libérât’. Et Nicola’ap^pbauit adain coci-lio Bafileen.extSt liter® incipicn tes,Nicolaus amp;C.ad perpétua rei memoriä.vt pacis, qdatæfuntanno Domi nice incarnationis I449.doçimo Kalend.IuJij. Imprelfæ funt cum adiscócilij Bafilcenfis in fine adorü, quæ tamé fanè intclligendæ funt. ANNO 1448.rexFranciç Carolus fecit ordinarii regno,vtdcincèps ppetiio vna-quçq; parochia Haberet vnü armatü,qui vt meliiisilli reiinferuirepolTet, eóftituit vt efletliberabomniexadione. Sequent! anno rex Carolus cepit totam .Nortmannia,qu5antè tenebât Anglici, amp;nbsp;in gratiarüadionêinftituit ppetuis tepo-rib’ fierip regnu fui'ijpceftïóes 11. dieAu-^ gufti,in quo cepit vltimu locüpfidioAn-glori'i munitü.Parimodo anno poft fequé ti reduxit in fu3 potcftatéAquitania,rcd-ditatumeft regiBurdegala amp;nbsp;tota Aqui-tania. De priui-legio 1a-Öicinio-i ö in du- ANNO I448.1ohan. de !IÜ0cftev«ad),p-pofitusamp;antecelTorme’ ecclefiç collegi-at®S.Crucisin ötutgottenConftan dioe-cefisjiulTu illuftrium fratrum Ludouici amp;nbsp;cam Vuil, Vdalricicomitum Vuirtemberg® amp;M5-tember- tifpeligardi,impetr3uit priuilegiumaNi-S'“^’ colao 5. quodipfi comités ac fubditi libéré téporequadragefimali vtipoffintladi-cinijs, durante carentiaoliuarum acpifci-um.hoc priuilegium magifterlohan.öpc* Iirt,medicin® amp;nbsp;theologiædodoramp;præ-pofitus in •éctvenbevöjimpugnauit, alleres malè fuiffe narratum: tandem examinatu eftnegociu abepifcopoloci, amp;admilfura eft priuilegium. In hacgenerationedux Ludouicus comes Palatinus Rheni,princeps clariffimus, duxit vxoredoraipa Margarita Ludouici |
CHRONOG. VOLVMEN TERT. regisSiciliacrelida, filia Amedei ducisSa-baudiæ, qin papa à cócilio Bafileea eleft’ fuitamp; Felix didus. Erat millier forma amp;nbsp;moribus prçclara,annorûcircitèr2O.exea genuit Ludouicus diix Philippum,amp; pau' 10 poft moritur,nódvim matura ætate.bo-nis oib’p dolore amp;nbsp;defiderio hominislu-gétibus.reliquit autfobolê Philippü pa-eru nobiliffimu, qui^p state Elcdo ratura impij fibiapatre rclidügercrenópoterat.j,f.j(f_ Ea gratia patru’ ipfiusFridericusiamflo-Qj),||. rida £tatc,acer amp;nbsp;bellicofus,cófentiétibus tin«!, terr® optimatibus,arrogauitPhilippüinfante, gubernationemq; prouincis tanq dns fufeepit, amp;nbsp;eledorê impij fe dixit, cs-libatü perpetuü,vt fcribit Aeneas Syluius, jpmifit,nèarrogato filio, vxoremducens, prçi udiciû faceret.Rogat* Nicolaus Pont, hoc gen’ adoptióis cófirmauit. At Frideri' cus Imp.fæpèmultûq; requifit’, id facere recufauit.luitautéFrideric’ princepsfin-gulariprudétia,m3gnitudineatq; ftrenu-itateinfignis,bellofauft’, vt quimultaat' mis dominio Paktinatus adiecit. De cxli-batu non eft darum, cùmpofteà vxorem diixilTeferatur. Mortuus eft autéLudouicus diix amp;co-mesPalatin’anno 1449. Deindèpoftali' quotannos relida ei’dnaMargaritamu* lieradhuciuuenis, fpe(vtcredit)plificadi in tertium matrimoniü confenfit,amp;fict°' roiunda eft illuftri Vdalrico comiti de XCivt6nibev3,ex eoq; fufeepit plurespud-las.fuitauté hoc matrimonium feminari-um multorum malorum. Eodemannoi449.grauia belkexorMBeHiifo^ funt in fuperiori Alemania inter AlbettöcHl^ marchionem Brandenburgen, cui adhsut inclytus comes Vdalricus de JÛOù'temN'tÔijt,,««. amp;nbsp;interciuitates imperiales, traxeruntad fehi principes nonnullos alios: acre bellum amp;diuturnum fuit/in quo potéti® no conténend®cócurrétcs,infenfininiisodij$ biennio propè certauêrc.Nouê prslia có-mifilfe cum Norinbergen fertur Albert’, ex quibus odo vidor cófecit,in vno tarne vidus fuccubuit. neq; de pace conuenit, donèc exuftisagris, artritis villis, abadis pecoribus,ruricolis intcrfedis,commcat’ amp;pecuni®contcndentibusdefeccre. Comes autem Vdalricus maxima dadc^^j/ ciuitates imperiales per Sueuiam fibi vim-j^i^ nasaffecit. Audiuiego oppidapdisrefer-ta,cellariaq; in quibufdam oppidiscapti-uis erant rcpleta.TSdèm vero in die Marris poft commemorationem omnium ani-marum,anno Domini 14J0. Vualtcrus de ^fitnefen Vlmenfis,virprudcs amp;: ft ren um, amp;cætericapitanei ciuitacum imperialium per |
|
A NATO CHRISTO per Sueuiä,cum fatis iiifto cxercitu ingref-fi terras pdidi comitis Vdalrici, cæde atq; incendio vaftâruntquæque obüia. Contra quos ftipendiarij milites eiufdemco-mitis,inter quos erant nonnulli comités atquenobiles viri,tumultuariccontraÖis copijs, magnis itineribus aduolant, irru-untq; in hoftes. prope oppidum imperiale ft^Iingen. prælium cómillum eft atrox,vi--Ùiq; funt ciuitatenfes. Capitanei ferê olm ciuitatum impialium Sucuiæ vel capti vel occifi funt,pauci beneficio nodis elapfi. paulo poft primùm Albertus warchio, de-indècomes Vdalrictis,alijq; principes pa-cem ex fententia nafti funt. ANNOfequenti adhuedurantepdido i nbsp;nbsp;nbsp;bello,eX peftilcrttia obij t inVvad; excclfus ii,y’’^®'niagnificusq,; comes Ludouicusde Vuir-Ç'''*’tenibergamp; JVlontifpeligardi,princeps in-tegerrimus, apud Carthufien jmnOuttcl-Pïiniacet fepultus.reliquitduos filios Lu-düuicüm amp;nbsp;Eberardum, amp;nbsp;totidem filias Mechtildem amp;nbsp;Elizabetham. fufcepit cam jplcm ex Mechtilde filiaquondä Ludoui-ci Comitis Palatininheni, amp;nbsp;ducisBauariç, quæbiennio poft nupfitfecundô Alberto archiduci Auftrix.Ludouicus in adole-fcétia eft mortuus, Eberardus ex vxore fi-liaLudouicimarchionisMantuç Barbara, Vnicam generauit filiam,quæ amp;nbsp;mox mor-maeft, Mechtildis Ludouici filia, nupfit Guilielmo Lanrgrauio Haffix, generauit duos Guilielmos. Elizabeth nupfit pri-mwneomitideNaflau, generauit filium, deinde eo defundo^nupfit comiti de Stal-burgo. ANNO Domini 1449. BorfiusEftenfis marchio amp;nbsp;primus Ferrariæ dux,Leonelli darchionis frater, amp;nbsp;Nicolai Eftéfis filius, Lconello fratre natumaiore dcfundo,fuc-cedit.feditannis 21. viringenio diuino amp;nbsp;dorib’ fupra hominê, in quo nihil nó ex-teilens aut admirandu erat,cuius verba fa-pientia plena,opera grauiffima, propterea eiomnia fecûdafempèr fuêrc amp;nbsp;faufta. ad eum curaFrideric’ Ro. Imp.acceffiffet,vi-ft hominis eelfitudine, illum MutinaEamp; Rhegij q funt iuris impij, ducem creauit. Uiltu ANNO Domini i450.iubileus ex more rituq;patrumcelebratuseft. Roma tanta innüeritumuitii fint oppreffi. Sed hacrc præfertîm Nicolai Pont.prouidentia pro -bari fokt,qui amp;nbsp;vias quafdâamplificauit, amp;nè vnqdeeßettanto confluxui vidus, diligenter cauit. «Jerid^quot; ANNot)nii4jx.Fridericus j.Romaco-?'[**'* rone imperialis gratia vcnit,qui etfi longè “® antè ekdusfuerat, intercede te tamefchi- |
GENERATIO XLIX. 475 fmate,vfq; ad Nicolau y. coronatione imperiale diftulit. Rebus auté Germaniae có-pofitis,ordinatisq; pfidibus Auftriæ, jpfe-cutus eft iter:ad oppidum S.Viti pèruenit, ibiqj Matiuitatis Dominica: feftapegit, ad quemlócumamp;Ladiflaum regem profici-fci iuftitjindè Villacum feconfert,oppidii fupra Drauum fitum* non longèab Italiæ finibüs.ibiamp;Boêmi amp;nbsp;Hungariconuene-rant rtobiles Complurimi,qui Roma: vide-recoronatióem,Italiæ fpedare mores, mi-litiæ cingulü mereri magnoperè optabât, Ibi quoquè dux Auftriæ Albertus, ger-mânus Cçfaris erat, qui fplendidû ex Sue-uia comitatum ad fè vocauerat.is turn amp;nbsp;in. lubilco fuerat. Cæfarrelido Villaco,alpes aflcendit,quæ Germaniam Itaîiamq; dif. iungunt.præmilfo Alberto cum parte co-piarum,ipfe regéLadiflaum fecum duces. Kalend.lanuarij Italiam intrauit.Et vtre-fert Aeneas Syluius,Ladiflaus fæpè fugam. moUtus eft,cófilio pædagogi fretted quo pofteà capt’,pçdagogo in vincula cóieóto. Legatos Venctorum patricios dorai potentes,'obuios Catfar habuit, qui cum ingentigaùdio exceperunt euro cum reli-quijsoccurrentes amp;clero, aevidumfinè precio adminiftrarunt, quocunquèCæfir in territorio Venetorum diuercir.Occur-rcrefrequentes populi, laudare fplendidi Cæfaris comitatum,armalucétia, décoras iuuenum facies, fpeciem Cæfaris imperio dignam.MultafuperLadiflao rege prolo* qui,angclicum vultum,quietos mores, vl« tra statera geftus.Potiffimùm autem Tar-uifinifingulari affedtu Cæfarem infpexc-runt,memores olim fub ditioneAuftrali* umfefuifle, quorü adhucin ptoriofigna videntur:Patauini quoquè,non ignorantes ad imperium fe pertinere. .* Inter hæc Teutonesplurimi ex Siieuia amp;nbsp;Franconia Rheniq; partibus per valient Tridentinam,Veronam,Mantuamq; traf-euntes, Ferrariam veniunt, præftolantes Cæfaris aduentiim. Earecognita, rclido Patauio,Ferrariam petijt, vbi Borfius læ-to vultu honoratum fe prgbuir,ac omnera magnificétiara oftentah?:t.obmifia Ferra-ria,Bononiam pcrgit,vbï Beflarionem 1e-gatum apoftolicum occurrentem repcrit. Francifcus autem Sphorciatum Mediola-ni dux,imperatorem per legatos ad coro- DeFratv naraferreaMediolani fufcipienda,vtmos ciCSphofr erat,inuitauit.qui renuens, Rom5 alio iti-nere profed’ eft.Cæfar èBononiadigrcI-fus, montes Apœninos afleendit: ingref-fusqüe Florentiam, exceptus eft honore maximo.aduenienti totus clerus cum ar-chienifcopo in^ceffione,præfentibus vr- KR 3 bis |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. ^74 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. bis magiftratibus obiiïàra faöifuêre,lo-catusfuitin conuentuS. Maria: Nouellx, manfit 4.diebus, deinde Senas profedus eft cum legatis Apoftolicis. Cum Fridericus Senis eüTet,Leonora fi-eonora u^ ^.^ j^ Luucanilfeu Aragonum libi dc-£tanjx, iponlata, Piias venir,v irgo natura meciio-cri, annosnataió. læta fronte, nigerrimis atq; illuftribus oculis, ore paruo, genis ad gratia rubefcentib’. Imperatrix igif Senas dediiöaeft ieiunijfecundadic.occurrcrüt primo ciues nam maiores. deinde Albertus amp;nbsp;Ladiflaus, pofteà clerus, Fridericus cum legatis apollolicis extra duas vrbis portas fponfa: aduentum expeóabat: qua vifa,in amplexus ambo venére.vbi hçc gc-Ra funt, Senenfes marmoreum lapidera «rexcrunt. Cæfarpoft irer fuum vrbera versets có-tinuat.apud Viterbium, mandante ponti-fice,ingés honor illi exhibitus cft. Ad idus MartiasexSutrio iterRom5cepit,amp; quic-quid nobilitatism vrbefuit,obuiàm datu til. VenitCffarin eminentem collem,vn-dc vrbera fpeétare potuil. Ixtaomnisno-bilitas,eaputorbis videns.vbide colle deft. enfumett,facer fenatus apoftolicusoc-Currit.Sequenti diein prata proximavrbi omnis Caefariscomitatus fè recepit.Cxfar trabea veftitus,inter legatos Italicos emi-nebat.'Imperatrixmirificisornata culcib’, Portugalcnlibus circundata, omnium in feoculosattrahebat. Ladiflaus Hungarix amp;nbsp;Boemiæ rex,tenera setate purpuratus. Albert’ germanusCxfaris,militix dudor obequitans,fuumcuiq; locuni demóftrat. duoCæfarisvexillafuerût, alterumquod S. Georgij vocitant,deinde vexillum aqui-Ix. Vrté Ro. D*^*” vrberaFridericusingreditur,Mar-Fndcriciis fcalcus ei nudum enfem prçfert,epifcopws ingrcditurSpolctinus vicarius pontificis, acplurimi epifcopi amp;abbates infulati,fandorum re-liquias ferentes occurrut. Cæfarfub aureo panno,quodvmbraculum vocitat, intro-ducitur vfq; ad gradus bafilicæ S.Petri.ibi Nicolaus pontifex fede fedens eburnea, pontificalibus indutus,fenatu cardinaliü circunflante, verbis paternis amp;fupramo-dum benignis Fridcricum fufcipit,cui pe-dibus fuis exofculatis, auri maflamobru-lir.Tum quoq;Ladifla’ amp;nbsp;AIbertus,ac dc-miim imperatrix,pedes bafiaucrunt.Nico-laum deindè rogatFridericus,vt ex pleni-tudine poteftatis fc Romæ Longobardo-rum regem coronaret. Idibus igitur^lartijsapudS. Petri fum-mumaltare,Fridericumin regem Longo-bardorum coronauit pótifex, Sc Leonora |
per Oratoresdefponfata,inter MiiTatufo' lenniadenuo eideuinda fuit. AbfolutaMdwl*'' Mediolanen coronatióc,poftridiè foléni- colonie tas Auguflalis cœptaeft. Romanus Ponti.l^“J^’’ fex ad fumma B. Petri ara in fublimi thro- ^ no confedit.extra cancellos duo tribtina-lia füêre,alterum Friderico, Leonora: alte* rumdeputatum, Fridericuspoftq iiiflurandum B.Petto amp;nbsp;Nicolaoin ea forma pflitit, quaLu-douicumCaroli filium iuräfledecretacó-flrmant, alba indutus,in canonicum S.Pe* tri rcccpms.Indè Auguflali paludamcnto accepto,in medium bafilicæprofedus,tri-nam benedidionem fufeepit. exindèdii* dus ad altareS.Mauricij.in fcapulis atque brachio dextro eft pro veteri more oho facro delinitus,(imiiitèr amp;nbsp;Leonora.Pon-tifexrem diuinam inchoauit. intercelc' brandü diuerlxfolennitatcs feruatsfunt. feeptrum, quo regia poteflas indicatuRj^j^ pomum,quod mundi* dominum often' dit:enfis qui belli iura demonftrat,per varias vices data.Poflremo corona aurta in* fulata,preciofisque gemmis cooperta.Cf-fariocapitiimpofita. Imperatrix quoquè poftCæfarem coronam ex manibus pontificis fufeepit, quam coniugisfuiffeSigi-^^^u, fmundi conflabat. Cæfar quanuîs orna-p^jj^i menta fibi precio incredibili comparâlfehcortMW’ in banc tarnen folennitatem pallium, enfem,feeptrum, pomum, coronamque Caroli Magni ex arciuis No rin bergen ad f« deferricurauerat. Vtautem coronation! diuinisquere-bus impofituseft modus,Leonora in fuas ædesfeceffit;papaamp; imperator ad gradus bafilicæ fimul venerunr,ibi pontifex Pala-fredum afrcendit,eiquc Cæfar dextratoris officiü per aliquot pafTus exhibuit. equo deindè confeenfo, vfque ad eedefiamS. Mariæ vnaprofedi funt.Tunc Papa in pa-latium redijt.Cæfar in ponté Adriani pro. feduseft,vbï Alberrum fratrem pluresqj duces amp;nbsp;comités ad militiæjpuexit hono-rem,terqüenque p«rcuticns. Trecentieo diepereufli milites r«f«rütur. deindè cinn fol occideret,ad Lateranum feconferens, fplendidum ibiconuiuium habuit. Imperator igitur Fridericus anno Domi* ni 145z.die 18.menfis Martij, imperatoria coronadonatus, Alphonfi regis AragonU precib’ Neapolim cótendit, amp;nbsp;pofleuLe-onora.manfit illic Cæfar fändä hebdoma* dam amp;nbsp;odau3 Pafehæ: oftendit quoq; illi Alphófusthefaurü fuu, ffcqcquid precio-fum habuit.Indè Cæfar naucs afleendit, Romam petiturm.Imperatrix ocio diebus apud aUuncuIü pofteà mafit, deindèMa- |
|
A NATO CHRISTO ffedoniamprofeda eft, arque illo exloco permare Venetias nauigauit. Imperator rediens ab vrbeFerrariam, BorfiumEftenfem Mutinse amp;Rhegij*Le-‘M pidij ciuitaturn diicemcrcauit, qui pro tâta dignitatc fufeepta, monile preciofum donoCæûri dédit,quod pater zi.millibus aureorû cinifle ferebatur, Nam amp;nbsp;hæ duæ Vrbes impcrij ditionis erant.Ibidèm ctiàm Veniens,GaIeatium Francifci ducisMedi-olani filium, cum ingétiapparSmobuium habuit,cuius fuaui i^c deganti oratióe Cç-farallelt;ftus,fufceptiseius muneribusjillum auratum equitem creauit. Deindè Casfar ingreffus nauem, per fluenta Padi Venetias petijt.cum ciuitati proximus effet,naui-gia infinita amp;artificiim amp;nbsp;nobiliüoccur-reruiit,mi‘rabilesludos præbentia, manfit apud Venetias diebus decern, fumptus ei amp;conforti fuçmagnificè non folùra in vr-be,fed amp;nbsp;in omni eorum territorio prçbiti funt.dcindè recedentem fenatus vfque ad littus fecutus eft. j.;^ nbsp;nbsp;Fridericus poft relida Italia,cum Ger-0trmj-®^'’^æ^^^^® ^’•’■'S'^'^'b horribile vifu, di-'^Kdijt.ftuinirabile videripotcft,quàm turbidam aerisfaciem, mutatumcæli vultum offen-derit:quod præfagium futur® cladis mul-tüudicauerunt, præfertîm cùmintelligc-retur,quo(dam principes res nouas in Germania amp;nbsp;Hugaria mohri ob regem Ladif-laum adolefcentê. petentem enimitaliam Catfarem rogauerunt Auftrales, vtLadtf-laumin paterna bxreditäte apud fedimit-tcret.Rcieda pctitióe,authoribus duobus Vlricis, altero Ciliæ comité, altero *Ei-2ingero,fumptis armis, redeuntem ex Ita-liaFridericum apudNouam ciuitatem ob-fidione cinxers. (quanuîsàNicolao Papa ' iufli e!Tcnt,nè tutelam Cæfaris impedirét) coêiintacies, amp;vbires gladio gericœpir, ac vir viruin prshendere, pugnatü eft ali-quandiù. Poftremo Cæfarianorum acies non tam virtute, q multitudine fuperata, tergadedit,atq; in vrbê trepidè le recepit. Clarum Vnius militis JSomVytdjev audacia ciui-Cocliii» tatem tutata eft,qui,nè victores cum victis wopli vnoagmineirrumperét, tam diù pro porta folus impetum tenuit,donèc conuerfi fugientes,globo faCto,cx loco difficili ho -fterepulfo,ianuaclaufêre, Firmataeft deindè obfidio,amp;oppugnata machinis mœ-nia.Hungari nondùm vénérant. Poft multos traßatus Imperator intcr-uentu Caroli marchionis Baden amp;archie-pifcopi Saltzburgen Sigifmundi, Ladiflaü ernanu fua dedit Auftralibusmulta pro-niiîtentibus,quæmox neeauêrc.Intcr estera conuentii erat,ad j.Iqus Nouemb.có- |
GENERATIO XLIX- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47J uentu Viénse habere,in quo vocati Bofimi Hungariq; detutela regis nódum puberis cóuenirent.Ladillaus intereàin poteftate comitis Cili® extra Viennädegens,nihil gt;nbsp;priùsadminiftraret,quàin conuentûs eins promulgaretur decretum. Verùm puer poftridiè in vrbem duâus, fummis nouisq; honoribus exceptus, cue-ftigiómagiftratus in ciuitatecreauit, prae-j^j^Q^u^ fedurasin rota prouincia inftituit,lacer- Auftmis dotiadonauit, regio more curiam crexit.Vnganx' Venerat illuc gubernator regni Hüga **oéinislt;j^ riælohânes Huniades, multiq;^ceres,q-'^‘^’‘’ busrexcudisinterprimores locü eminê* tioré dedit, vbi gubernator on’ fui officij, quod iam S.annos gcffcrar,fpótè exuit,re-gnu Vngariç régi Ladiflao reftituit,jpptcr quod rex ipfe lohanné mentis ergale có-médatû,altothrono rcgali quoque habit^ in maieftatefedés, affiftdibus fibi princi-pib’,baronib’,ac regnorü fuorü platis plu-ribus,magna foIennitatcComitéBiftricen creauit,armorüquoquè infignib’ additis. Quibusperadis, rex ipfecomité iam crc-atum vna cum alijs in Vngariam remifit. Accerfiuêrenincregé fuuBoëmi cuni GcorgiovPogebratio, quibus nó minora Ladifta’ pollicit’,q pater atq; auus jpmife-•rat.verum Ladifta’ quls rex appellaret,alie* no tamé arbitrio dud’, régna fua trib’ vins cômcndauir.Iohânes Huniades Huga» ria rexit, Pogebratius Boémia, Vlricus comes Ciliç Auftriâ.penès hûcmaiorautho-ritas, q regé I poteftate habés,illis quoquè impare pofte vidcbat.^pmiferaterii amp;nbsp;Vn-garis amp;nbsp;Boêmis regéad eos,ppedièm ven-turû. Vngaris primuralatisfacere ftatuit, diéillisapudPozoniucóftituit, cóueniüc frequetes Vngari,res ibi pro volutateHu-niadis ordinätur. vlteriùs tûc regnû ingre« di, nee régi, neq^comiti vifum. fitoppor-tunèreditusin Vicnnâ. Boêmisq-.diesfta-tuit,qua regecoronandûPragç fufeipianu Comiti intereà,vt quam fplendidè regé inBoemiam duccret,3urum deerat. Mos eft Auftralibus, quotièsrepétinaprincipi neceflitas ingruit, ex fubditis jp modo fa-cultatum pecunia cxigere,permiiru tarnen jpuincialiû.côuocâturp veten eófuetudi-ne Jlj..ftat’,faccrdotes,baróes,nobiles,ciu^-tatcs.ibî comes plente rege neceffaria fore pecuniafufcipiêdâ.hortaf,annuât. Cóué-tus dcliberadi copia petit, ibi Eici nger’, q EiJnger iapridèm comitis opa era regis excideran ‘^‘’quot;naQ Quid agim’ vin Auftrales,inqt.femper ne j^^. macipia Ciliæ comiti erim’? impatorisiu-gu exculïïm’,vt comiti feruircm’f’iHe nou’ homo,nos oés ^ feruis habct.rcx,nefci6ri-bus nobis^imiffus Bodmis, ncq; cótentus “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' RR 4 du*- |
|
476 lOH. NAVC. CHRONO G. VOLVMEN TERT. duorum regnorumgubernatoresveéliga-les fibi feciffc,Auftriam etia «haurit; nam quota portio eft, quam regius fumptus ac-cipit?quicqd l eliqcft, comiticedit. maior ei,q regi,familia feruit. taceo concubinam indar reginae cult3,cuius virum conciuem veftrii ó Viennen,interfecit.plenapdoni-bus amp;nbsp;meretricibus domus eius.magirtra-TUs,pfeduras,facerdotiavendit.ofFcndifle maieftaré conuincitur, quifquis diues ha-bctur.Pccuniæ,qua in Boêmiâpergat rex, , fateor,non jniquapoftulatio,fi frausabbt. fed hæc pecunia nó régi qritur. pax comi-tis,noftrû bellûeft.pudetme patiétiæ nfç. refumitefpirit’,accingiminimecû.aut vo-bislibertatem,aiitmihi mortem parabo. Placet confilium,dantinuicèm dextras, iureiurando fe addringunt, alterialterum non defuturum. Nec morati, regem adeû-tesje daturos argentu jauinciales ofFerût: elle tn,q foli fibi mandate perferant, rem* publicam Auftriæconcernentiâ.Iuffis exire cæteris,foJi apud regem manent. Ibî Ei-cingeru$,regi Audrali fanguine nato dicit nullos fideliores Audralibus, ægrè ferre malam adminidrationem: comitem ditare fuos,regem ad inopiâ redigiiLadidaum regem vueari, comitem regnare.-gubernato-rem Vngariæanno ’4.millianummû régi pédere,comitiu.millia, idipfum reliquos prouincFales facere,omnes comiti veâiga-les elfe,nihil dubiü quin audt ci us mens ho minis ad regnum quoq; adfpirare,amoué-dum eum priiisquàm meditata perficiat. IntromilTocomiti deliberatie conuen-tûsexponitur,(pmilTa pecunia dicitur.Eius exigendæ caufaeùm Vienna venifTent prin cipes,comiti in régis pfentia Eicinger ait: Ab hac hora cornes rcgiamtibi c-uriamin-terdidâ feito.abi qiiôlibetgétium, neque fgt;odhàcgubematoris nomen,neq; confi-iarij,neq; regis familiaris vfurpes. Hæcme tibi dicerc rex iufiit.Ad eacomes,nihilmu latovultu,indignûfe,cui taliadicerentur, relpondit:æmulorûfuorumea efle, né rc-gis:fe patri Alberto,matri Elizabethæ,ipfi • Ladiflaofumma fide feruiuide.pro co pri-Ùs fudiircfanguinem,quàm nafeeretur, bel laeiusdifficilima cofeciffe, fuifle in carce-ribus, patrimonia fudide,impatoris odiüin incidide,vt regnû ci côferuaret,lcire fe be-nignû regem habere, amp;nbsp;benefieij memo-rem;verba hæc Eicingcrum inuidiæ caufa excogitade. Eicingerus de datu fuo folicitus, priuf-quàm comiti refponderet, ita inqiiit: Ego mandante rege verba feci,iplèaded,dicat.‘ edare tandé rexoptime, neenos vltràfuf-penfostenc. Turn rex placidé, vtconfije- |
üit.'E)cmea,inquit, intentione amp;nbsp;volunta* telocutused Eicinger’.atq; hisdi0is,ob* ticuit.Comes exiens,ad,pceres deieâioné fuam ac contumeliam detulit,conf)lium amp;nbsp;auxilium petit. Quibus in voluntate regis omnia fitarefpondentibus,ad fororemregis fe contulit, ab ea p ter lachrymas amp;nbsp;mu-liebrem ciulatum nihil extorquet. amp;iain vndiq;pcr palatium ire armatos animad-uertit.cedendumitaq; potéti inuidiæ cen-fuit.clientes eins,audita nouitare,fibiqfq; fugaconfulucre. Tacitus igiturcum quatuor comitibus in patriamluam difceffit. Albertus Bran-denburgen,nè populates faxa in eum iace-rent,ad portam vlq; tutum iterpræbet.jp-brolà tarnen in eum maledidaq; congcHè-te,incondantis fortunæ documétum. nam qui ante belli pacisq;munera fol’ agebat, vnico regis verbo potedatepriuatus,inops confilij abijt, Rex paulopodmagnificétiffimis appa-tadifliui ratibus Boëmiam petijt,atq; in Prapafum- ?»?*quot;' mosconiecutus honores, rcgni coronani'” accepit.Boémi in cius fumptü, fuorü quif-que cenfuum tertia parte contulére, Man-fitibi non paruo tempore,nec vnquamhf-rcticorum Ecclefias, quanuis rogatus, in-trauit.Rochezanam in eelebritate corporis Chridi facram Eucharidiam per vrbeffl defcrentem ex fenedra confpicatiis, nuUS ei reuerétiam cxhibuit. pcontantibusami-cis,Vtquidfacramentü inhonedâlTet, Nó melatet,inquit,diuiniffimum Chridi corpus adefleivcrummihi cauédum,nè,dum Chridum honoro, facrilegum Rochezana popularibus approbade vidcar: nec idim9 Deumcontempfideputabunr, cùm me fa* cratidimum corpusChridi fummis femp honoribus profequi vident, intelliguntq;. Grauis hæreticæ fadioni iam mora regis inBoëmia.quarè cupientiin Audriarn re* uerti regi,nullus hærcticorum ed aduer* fatus. Interim cornes Ciliæ fradus animo, amp;Conie!Ci omni fpededitutus,adFridcricumconfu-l'* giens,ei verba dare difficile inuenit, alia“'“’* nônulla attétans frudrà. podgforîsnullû exilij fui pfidium repent,p amicos recócili ariLadidao fitagit. neq; ampliusfors ad-uerfata.baronib’'inui(us Eicingerus, quorum auaritiæatq; rapinæ obddebat,cófer-nare gratiam nequibat,ciim illi modop fe, modópfilios,qdiiinoétuq; addabät, Ei-cingerucriminarenf,amp;indigné pulfum co mité regijppinquü, amp;nbsp;qui fibi regnum rigt; dituiffet.Comes itaq; p amicos reconcilia-turregi,clàmdeindèab exilioreuerfuseft Viennam (quo rex modo redicrat^magno |
|
A NATO CHRISTO amp;fplendidoapparstu, milledurens équités expeditosarmis. Vcniéti rcxobuiaex-travrbem fadiis eft, nobiles ac populäres omes fecuti.mirareium mutatio. qui pau-10 antè tnoelhis in cxilium iêrat,triumph5-tismodo reuertitur. Eicingerus,inrr5tevrbemcomite, cum amicisegreditur,fpontancum cxilium eli-gens.lubricus apud reges primus cft locus, hrunt comitemlaudafTc homing, quifor-f tuni ludibrio fe fubtraxerit.-paratâ ei tur-pifiiniammortem,(i indicium expcôtâlTct. ANNO Dni M.CCCC.LIII.quarto Ka S ‘''*’lend.IiiniasConftantinopolis ciuitasorié-tis,columcn amp;nbsp;vnicum Grçcæfapiétiæ do-micilium,àMahumcteTurco principe vitra jo.dies obfeHa.expugnataeft. Volue-ratiampridèmanimo Mahumetes, quonS modo ConlUntinopolim fibi fubigere pollet,noq; ad fuarn gloria arbitrabaturp-cinere, vxbéin medio Tuicoru fitameflè, quæfuo impcriononparéret. Cum pau-cisparticipacoconlïliojcaüellumiuxulit-lusadodium Bofphoripauló abvibe re-motius,aliuddifümulani,incredibili edentate conftruxit.bdhi deindè vrbi contra initafœdera,contra iuliurandum intulit. Senferant eius animu Grçci ad Latinorum opes frudrà cófugiunt,aNicolao V.pon-tifice bchryrais ac Hetibus aiixilia petétes. Mahumetes interea coaftis vndiq'co-j pijs,mirabiliimparatu terra mariq; regiam Vrbem aggreltuSjCuniculis ac latêtibus fof-fisaltiflimèaél:is,aggerc latèedito, ponte, qua Peram versùs marealluit vrbem,extru tto.Non poft paucosdies t^blidionij de-1 mum voce pconis totis Turcarum caftris fchT* *’°':13æ3’^^™ ®^' Quinto Kalend. Maij mi-^^j^“f'lites omnes fanöiticent ieiunium, lequéti inj, l'’’die in armisaffint,vrbem extremis viribus oppugnaturi. triduo ciuitatémilitü dire-piióiluturam, iuratq; rex per immortalé I^eü, perq; .pmillia jpphetarum, p Mahu-titetum,p anima patris,per liberos, pq; en-lèm quo cingitur, omnem depopulationc, oinne hoim genus, omnemq; panter vrbis thefaurum liberè bellatoribus donadum, nuUoq; paâo quç iurac,violaturuni. 1111 diem ilatutum, qua mandatum erat religionc, ieiunät. npftri untâ rcligionem admiratijDeumjppiciatoré^fufis lachry-misprecabantur: procclîîones fiunt nudis pcdibuscumreliquijs mulicrû virorumq; lurbis c6fcquctibus cum pœnitudinc cordis,vt hæreditatem fuamDominUs cufto-diret: totaïuque Ipcm in Deum ponentes, “PPognattonemexpeiftabant. hnfUn- Concionetum vocata,ab imperatoreta *iiii’il^odh ferme»efthabitai Qm viri nubilescerta- |
GENERATIO XLIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477 men appropinquatecernitis, eöftantiä ve-'^J’* ftram etiàm ac etiàm exhortor, vt qui gloriose fempèraduersùs hoftesChrifti dimi-eäftisjiam patriâ vrbé toto orbe inclytam, quaminfidus Turca 2.amp; jo.iam dies affli-xir,vcftrisaltisfpiritibuscóraiiram habea-tis.Neqjvosmuridifruptioin parte terre-at,qn tota via in Dei pfidio, in lacertis vfis fpem vfam ponatis.Scitis qgt;impius idc no-fter hollis pacénoftra iniuftè perturbauit, iufiuranduraamp;fcedus inter nos cxadiim violauit,co!onos noftrosmeffis rempote interfccit. minaturnunc vrbe noftjäcape amp;nbsp;facratempla^phanarc. ófratres amp;nbsp;blij Chriftianorum,æternum decus def#iditec vos Genuenfes viri quidem magnanimi, qui vrbem hanc aduersùs Turcos fæpè jp-texiftis,ô Veneti potcntilfimi, quûrûgla-dio fi’pè Turcorum fanguis effufus eft,ex-tollite nuc animos ad certamé: vosq; cómi-litones vfis pfedis obedientia exhibentes, intelligite qgt; hic dies eft,in quo fi fanguinê fuderitis,martyrij coronam ferctis. Finito fermone, Chriftianorum cactus conftantc fe animumhabere fpopódit.pan cieränt vrbisjppugnatores. Graeci ferèab initio fex millia bellatorum ftó excedebau relig fine Veneti fiue Genuenfes, vix fum-mam tri urn millium æquabant. Turcoriï exercitus,quicontra tantam vrbem caftra fixerant,CCC.millia pugnatorum excede-bat.Eiat muri vrbis amp;nbsp;altitudine amp;craffi-tudine toto orbe célébrés, fed ob vetufta-tem amp;nbsp;Graîcarum incuriam pinnis amp;nbsp;jppu-gnaculis nudi,antcmüraliaveró opportu* . , nècómunita. in hisGræci faluté pofuêre» armati milites inter muros amp;nbsp;antemuralia pugnas fuftinere dccreucrunt.Triangula-rem penè vrbis foi mam fuilTetradunr, du-as partes alluit mare, nee muri defunt ad pulfandos nauales impetus idonei. quod reliquum eft ad terram vergens, poft aka meenia amp;nbsp;antemuralia, quae aonotaiiimus, ingentielauditurfofla. Cccptucftplium, facrisl Turca paélis» paululum ante lucem cùm miles xurcus pi‘= culiqmoræpatientior enet, ac vulneradÈ fanguinépdarumdulccdinc penfaren pii-gnatû dl m tenebris maioreTurcotû pni-cie,in quostcla fupna librabanf. At poUq diesilluxit, datofigno, vndiq' non folùni Conftantinopolis, fed etiàm ipfa quoquè Pcra,ncquidauxilij Grçcis^ftarct, oppu-gnari ccepta eft: fua ciiiquc legioni muro-rum pars ac portarum attributa, vt dif-cretus laborfortes atq; ignauos diftingue-rct,firipfacótcntióedecoris, militum vir-t us magis accéderetur. pari modo amp;nbsp;naua-ks focij attribuut partes inu^dcre iulfi. admo- |
|
admouentur vrbi ligneæ turres, comedac milites dolabras, fakes, fcalasq;,amp; iam ela-tisfuper capita fcutis,denfateihidine fuc-cedunt. Graeci faxorum pódera prouul-uunt,difiedam fluitantemquc tcftudinem lanceis cunâantur,donèc folura compage fcutoriim,exangues lacerosq; profternüt. fit ftrages,amp;iam Turcideficientibus ani-mislanguidiüspugnant. fed adert Mahu-metcSjfórtirtimum quenq; nominatimvo titans, vtq;in plium redeant adhortatur. hos præmijs allicit,inos minis deterret, in-ftaurantexintegro certamé Turci, rursùs fubrueremuru portasq;quaterc,innixi hu-meris|amp; fuper iteratatertudinefcandétes, phenfare hofté,tcla,brachiaq;,nitunt. Ite-rùm integri cü ßueijs, femianimes cum ex-piratibuscuoluütur.cernitur varia pereu-tium forma, amp;nbsp;plurima mortis imago. Johannes luftinianus apnd Genuam no bililoco natus,qui fuperioribus dicbus fo Jus vrbédefendiiïe videbatur, inhocccr-tamine vulncratus, vbi fluitare fanguinem fuü animaduertir, nè cacteros deterreret, quærensmedicû,clàm fc pugnæfubtraxit. Scd Imperator vtabeJfeluftinianücogno-uit, quo ierit percont3t,inuentumq; rogat nè pugnam dcferat.ille nihilo magis flex’, aperiri portamiubet, qua curaturus vuln’ in vrbem redeat. Erant obferatæ vrbis ia-Jiuç,qiiibus ad an temuralia patebat iter,nè qua fugkndi facultas militi effet, aepro-ptereà horti fortius refifteret. Fitintereà remiffiordefenfio.quod Tut Cóftiiini ®*^*’’™’‘^“®’‘^®*’^®Mcriùsincûbunt:amp;qm Palçologi P^'^ muri iam tormentis çncis difleâa, fof interitus fa01 magna ex parte oppleuerat,per ruinas miferan- ipks feandentes, antemurale cófcendunt, ’^“’’ nbsp;nbsp;nbsp;Grxcoscj; locodeturbat.porta quæ lohä-ni patuerat,omnibus aperta,fuga jpfufioré reddir.Tucimpator nó vtregédecuit pu-gnando,fcd fugiés,in ipfis portteangurtijs, qm cecidi t,oppreffus calcatusq; obijt. In tanta pugnatorü multitudine duo ta-tum rcpertifunt,quifc virosortenderint, alter Græcus,alter Dalmata, Theophilus Pala;ologus,amp;Iohanes Sclauus:qui fugere turpeputantes, cùm diù Turcarü impetû fuftinuiffent,multosq;obtruncaffent, de-niq; non tam vidi q vinccndo fatigati, inter cadauera hoftiü occubuêrc. luflinian’ GenuenfisinPeram cùm diucrtiffet,indè Chiu nauigauit, ibi feu vulncre,feu molc-ftiainglori’vitafiniuit.in ingreffu portae 8oo.circitèr milites ex Latipis Græcisque piére. partira vulneribusà tergocoforti, partira concurfu oppreflilt; Et ia hortisfuperioréparte muri renc-bar,faxaq;inciuitatédcuolucs,ingredien- |
tib* fuis auxilio erat.Tu fubito capta vrbe, caefisoibusq refirtere aufi funt.in rapinas it,cratvidorü infinit’ numer’ in libidiné ac fçuitiâ corruptior.nó dignitas,nó ætas, nó fex’ quenqua ^tcgebat. rtupra ccdib’, cçdes ftupris mifeebâtur.fencs exaóta xta-te,fceminas viles ad prgdain ludibriii tra-hebat.vbi adulta virgo aut qs formacon-Ipicu’ incidiffetin man’ rapiétiü,diuulfus, ipfosportremó direptores inmutuapni-cié agebat. dû pecunia vel dona téplorü li' ’’* ^^fli traheret,maiori vi trûcabat.Cûque incxercitumaxioac diffono,cxciuib’,fo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t cijsatq; externiseóflato, diuerfælingnæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J* varij mores atq-, cupidines effent, acahud cuiq; fas,nihil illicitu ert toto triduo. Córtatinopoli téplu S.Sophif,Iiiftiniani^^^.jj„5) Cçlàrisop’,toto orbefamofumjamp;cuicó-^^^pjjit' pararialterünequcatjnudatufa'crafupelletinuf®'' étili,ad oésfpurcitias patuit.offamartyrü quæfueratilleî vrbepotiflima,canib’ob- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 icdaatq;fuib’.fandorü imagines aut Into fœdatæ, aut ferro deletæ, altaria diruta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( in téplis ipfis, aut lupanaria merctricü fa- 1 da,autcquoru rtabula. Coadi funt ferui । verberib’ ac tormétis dnorum abditafcru tariaceruere, inuenti non pauci thefauri, quos in ipfo belli prkipio infelices fuffo-derat ciues,qb’ fi^ defenfióe vrbis vli fu-iffent,fua fortafsè vitä amp;patriç libertatem feruâffent.fedauaro in auru nulla potertas. Captiui ocs in caftra dedudi.pudet dice-re Chriftianorü dedec’,dica tarne, pofteri-tatiq; traderenó verebor,qu5dópfuafuni'j',irci« mihi ert futuru aliquadó,q tanta Saluatori in Chrilü nfo illata iniuria vlcifcat. Simulacrücru-i®ag‘quot;'® cifixi oni nnIcfu Chrifti, tubis ac tympa- ^^‘ nispeutib’,raptü ex vrbe holles ad te'to ria’ll, ^^,3, deferüt,JputQlutoq; fœdât, amp;nbsp;ad nfe reli-gióis irrifioné,iteriim cruci affigunt. exin pileocapitiei’impofito,corona vndiquè fada:Hiccft, inqunt, Chrirtianoru Deus, tülapideslutuq; iadâtcs,mirisdehonertâ-lut modis. Scd nihil obfiint hæc Deo nfo, nos ifta lædût atq; cófundüt,q perignauia atq; defidiaduveri Deicultü pire finira’, amp;nbsp;m hoc feculo bonu nomen, amp;nbsp;in futuro fpcmfalutisamittimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Pofthçc cóuiuatus Mahumetes cum for- tè p!ùs folito adbibiffet, vt languincraero adderer, principesoptimatesqueciuitatis captos, crudehsamp; fanguinarius carnifex miferè iugulari iufiit. Perenfes vetus coloniaGenuenfium, quiamp;Galatæ didi,cognitaByzantioriirn clade,priufquàm rogsrétur.Jwhumetide-ditionem fecêre.muri vrbis dinjti,multo-rum bonacôtrafœd’direpta,fceminçpu- • enq; ludibrio habiri. Atq; ifto quide tam mi- |
|
A NATO CHRISTO nuferando cafuCoftantinopol. imperium ^oncidit,annos ante plurimos prædida cla de.dicerem ingens reipubliçæ noftræ malum, nifi ità fuifle per fata, p opt.max. Dei fententiam ftatutum arbiträrer. •M# ''Pom ANNO ixj-jy.ipMartij Nicolaus pontifex fine tædioanimi, quo maxime crucia-baturpoftcaptamConftantinopolim,fiue febri amp;nbsp;podagra,qua potiffimùm vexabat, pontificatüs lui anno 8.moritur, fumptis deuotè facramctis,amp; exhortatioeprius ad cardinales fada,fepelit in bafilicaB.Petri. ^tkadm Eodem anno dux Eboracen Richardus fegnum A ngliæ affedas, Hen rico regi ad-uerfariccepit,cuiuscceptisHéricus occur-rens,grandi exercitu contrado, fe campe-ftri loco aggere firmiter vallato cotinebat, 8.per circuitum portis atq; euftodibus có-ftitutis.ad quem locum Richardus veniés, cùm iara cultodes da haberet amicos, valium ingreditur,adHenricum pcnctrat.de-præhenfum,occifis aliquot proceribus qui Henricum circunfiftebant.Londonias dc-cluci fccit, præcedente illum Vafuico co-ncftabularij morc.moxq; ad arcéqHenriet præfidio tenebatur,contendens, cùm il-lam obfirmatam inueniHet,prçfeâos ^.vi-rosinfigni nobilitate ad colloquium vocat,promittitq; iureiurando vitam illisamp; fortunas faluas fore, li areem patefaccret; perfuafiprocere5,regi occurrût, atq; mox falutato Hérico, dum illum àtergo comi-tantur, orta in populo feditione, quidam in eos inlïliunt,illuftrcm virü de Scalis ob-truncat, reliques poftridiè ante arcis porta Capiternulétatos quadrifariàm execiierût. Superar ex Hérici familia dux 0MtnevfiC, quiiniquo animo ferens,regem à coniura-tisnonlccùsàc captiuum teneri, complit-Ksqjfuaeci'^nationis fuiffe interemptos, iuuentutem multam eorum maxime,quorum parentes aut cognati perierant, cogir, atq; Richardu inplanitieS. Albonis inué-tum,plurimoque milite inftruöü adortus, dim plerifq; alijs nccat, cuius caput ampu-tatura,quandoquidem regni'i affedauerat, ftraminea corona illudiiubet. Itaque mortuo Nicolao J.obfequijsq; de more pcr3Ótis,intrantes conclaue cardinales,infraX.dies velcitrainpalatio congre-gati,in Ro.pontifieem canonice elcgcrüt Alphofum Aragonen card, vocat’ eft Cal-liftiis J.fedit annos circiter j.virmagnæ iu-ftitix, amp;magnusiurifta, qui inprincipio fuæcoronationis votum publicum fecit,^ pofle faccreamp; quantum in fe crat, repri-merc conatus Turcorü,amp; terras vfurpatas ab eisjCondantinopolim acalias de fauci-bus dus cduccre.Primo pontificatüs anno |
GENERATIO XLIX. 479 impofuit decima papale omi clero amp;nbsp;pfo* nisecdefiafticis,qua quibufda iniüxit intégré exigenda in fublidia impéfarû amp;nbsp;ex-peditióis maritims.eóftituit plures pdica-tores diuerf3rüregionu,qui difcurrerét ad pdicandam crucê contra Turcu,amp; qui hor tai étur plebéad côtribuendûad ta fand« acneccirariüopus,p códucédis armigeris. Cócedens indulgentiaplenaria peccatoru contritis amp;nbsp;confelfis femel in vita, amp;nbsp;femel in mortis articulo,cuicunq; cleemofyna j. ducatorücontribuenti,authoritaté quoqj tribuens abfoluendi amp;nbsp;difpenfandi in mul tis cafibus.defignauit infupèr Icgatum in Vngariâcard.Iohannem Hilpanun., Sein Alemania ad congregandum exercitii ter-reftrem contra Turcos, alium cardinalenx mifit in Francia ad decima colligendam,ad prædicandam crueem amp;nbsp;poRulandum au-xilium regis Francis. Hic flatus efl Orientis, cùm amp;nbsp;in Occi-dentc principü infidijs varie tumultuatu eft,nupèr enim comité Ciliæ in gratiâà La diflao rege recepto, Eicingerus aufugir, impatoriq; quégrauitèr offenderat, recô-ciliatuscfl.nec diù pofleà adeô fuperbiê-runt, quiLadiflai régis partes fequebâtur, vt Nouæciuitatis fuburbia,in qua Cæfare abfente iacebat puerpa imperatrix, intrar» pfumpferintarmati,amp;vrbêexpugnare cô-tenderint.quod vbî no fuccedit, cxuflis q obtinueriitlocis,abiérût.fuitfçpè inter eos impatoremq; amp;regé incafsùm tradata cô-cordia.neq; enim cornes Ciliædû vixir, ex rc fuaexifliraauit, vnanimes elfe Auflriai principes. Interim quib’arferantodijs la flânesHuniades amp;Ciliæcornestacitis,pa-làm fadû eft,regiq; fulpcâavtriufq; prin-cipis potentia,quodageretcôcordiæ cauir fa,liberû nô fuit:adco fe illi publicis comi-tijs,fenatuq; paflimcriminabantur. Vcneratrex LadiflausBuda.Tüprinci-jjmj^jj^ pern Turcorû Mahumeté,deuida Cóftan- dislaut vi tinopoli,regno HÛgariæ inuafioné minari, ßt« amp;nbsp;gprimùm caflrû Nandoralben, *A]bam Taurinûantiquitùsdidû,cxpugnare veile auditû cfl.QuæcùmLadiflaus accepilfet, amp;dcvirib''Hûgaricisamp; defide gétisadeo leuisdiffifus,in Auflriam fefe venationis fpccie recepit,caflrum Budenle nullis euftodibus munitum reliquit. ANNO Dni i45d.Mahumetcs Conflâti-nopolitana vidoria fupcrbus,congregatis ingentib’ copijs,inHungariâj)perans,ijo. pugnatorû ducere ferebat, amp;nbsp;inflatus opi-nioncfua,nildubitarequin dcuida Hun-garia, lllyricos penetrare finus,atq; intima ruraLibumorum, amp;fontem fuperare Ti-maui, rerumqj caput Italiam atlt;|j Roman» vpo |
480 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
nus,tranfuerlam hoftium aciem, infidiasqî cognolcens, reuocarefuos conatur. Cum parùm exaudiretur, tympanisac tubis con fundétibus vocé, peeps in pugnam ipfe di-Iabit,atq; interduasacies,intertela volan-tia difcurrés, clamoribus ac fignis crucefi-gnatos redire cóêgit.
Fraudati magnafpe Turci,in caftraredi-entt, verfiq; in fuga funt vifi. Nfi animofi-tate refumpt3,amp; quafi nouo cçlitùs fpiritu adiuti, in ore gladijpfecuti funt illostam diù,donèccundæ machinæ, cæteraq; tor-mentafuntnudata euftodijsdato in capo, donee noxfupueniês vtrûq;hofté feiûxit çaligine,multa cû feueritate eft pugnatû.
Qiaalitèr aûtimpatorTurcafuga elapP fl^pcopertodieere ffumit nemo: quidâ tn ferunt,qp feruente pugna,dum fuos hor tatur,fagittain peâorevulnerat’fueritce-cideiiitq;,acàfuisraptus,' amp;nbsp;nofteprofun-da fuga fada abfportatus, amp;nbsp;dura extra cô* fpedum in locum tutum veniflet, rcdijlTc impatorêTurcûadfe, interrogafle curad hunclocüm venerit: deuidifumus,inqui-untfui,omnesq; duces exercitûs,paucis fuga elapfis,interfedi.Quæfiuitan amp;nbsp;machinæ ac torméta amifla elfentzomia, inquiût: ad quæ is,Afferte mihi venenum vt moriar potiùs,qcumdedecore reuertarin regnû.
Taliigiturexitu imp. Turcaru cûChri-ftianis prçliatus eft,amp; qui tumida méte foins cundo terraria orbi dominari volebat, v iudicio diuino rufticana manu deuid’ eft: qui multarûtubarum fonitu Içtus venerat, triftis humiliatusq; nodis fdentio turpitèr fugit.Multi ex vtroq; excrcitu cccidêre.de cçfis hoftibus variafententia eft.quidâfu-pra4o.millia perijfletradiderunt, itàfcri-ptû Callifto Pon.fuit.alij ad fummâ 4.miJ-Îiûduntaxàtcælafuifle dicunt. Geftafunt hæc anno Domini 14J6. in fefto B.Mariæ Magdalenæ.Hæc breuitèr narrat Calliftus in bullainftitutiôisdieiTransfigurationis Domini noftrilES v CHRisTi,quod feftutunc inftituit celebrandum per vni-uerfum orbe fub duplici officio 6. die Au-gufti,concedés indulgentiä pfentibus ipfi officio,ficut in fefto Corporis Chrifti, officiü verb ipfe compofuit.
Poft hac felicê vidoria paucis tranfadis, , dicbus,Iohanes Huniades lufirmari cœpit,j^^^jjjjj tandèm in oppidü Zemplen delatus, in rc-jnjjrituj. commendatione pfati fratris Iohannis de Capiftrano viri Dei, faluatori fuu reftituit fpiritum anno i4j6.Scd amp;nbsp;non multo poftj(,[„„ni( venerabilis virfraterlohânes de Capiftr3-Qpj(||.j. no fimiliter obijt,cadauerqueeiusin clau-nimor!, ftro Minorum fratrü de obferuantia, quorum fub habitii amp;nbsp;ipfe vita S.Francifci imi-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatus
vnoimpetu fubigere poflet. vcrùm pama vrbstantoseiusconatusretinuit Alba. häc primùm expugnare ftatuit /ppter oppor-tunitatétranfeundi fluminis.
Iohannes Capiftranus ordinisMinoru profeflbr.vit« fandimonia clarus ea tem-nus. Peftate, difcurfls iampridèm finibus qui-bufdam Germanise,Hungarosin arma pu-blicis fermóibus excitauit. quivt ap^ppin-quare Turcos accepit,nil moratus,in.Alba ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecótulit,haudparuam cruce fignatorum
manum adducens,authoritate fretus Cal-lifti pontificis. Iohannes quoq; cardinalis S. Angeli,legatus Apoftolicus in Germani-ammifTus, vtfeptentrióis vires in Turcos excitaret,iam Budæ manés, auxilia vndiq; cicbat.Iohannesquoq; Huniades contra-Óisraptim copijs,ad Albamprofedus eft. Turcus interim apud Albam caftra metat’, fummis viribus earn vrbis parte oppugna-re adoritur,qua planus patuit aditus/dilpo litisq; tormentis raræàtq; infolitæ magni-tudinis, priores muros amouit. Vacuum baud paruum fpatiûintùs erat vfq; ad mu-rumalterum.hïccrucefignati Rationes ha-buerunt, parum tedaarmis acies, gladijs haftisq; tantiim amp;nbsp;cslefti auxilio tuta.
Ingrefü permuri ruinas Turci,atroxcû * hispraeliumcómifêre. Capiftranus extur-ri clamitanSjChriftianos hortari,vexilhim crucis ofl:enderc,opem de cslo promitte-re,maledicere hoftibus,DeiprsEfentiâ im-plorare.Huniadcs modohuc, modo illuc cum globo militum currere,inftaur3re or-dines,pro felïïs validos,^ faucijs integros fufficere, impatoris acmilitis officiü exc-qui.Pugnatumeftfummavtrinquèvi:mo-dó noftri,modóTurci pedé referte; hinc viuentium clamor,indé morientium exau dirigemitus.Audaciores primiq; bellato-res confoffi gladijs cadere, fuper cadauera pafsim ftratabelligerari.
Pulfl extra mœniahoftes, inftante fuo impcratore,vrgente, caftigante,Turci ite-rum irrupere, iteru pugnare, acritér Chri-ftianos in vltimumdifcriméadducere.Po-Turca nbsp;nbsp;Rremo Chriftiana virtute repulfi denuo,
apud AI- piculi magis quam pudorisanxij, oppidü bam Vn- feedafuga reliquêre,Rursùmfequentibus ^*âu/** ^rucefignatis,extrarauros pugnam inftau-rare,moxcxpropofitofugiuntTurci, amp;q remotiflimé ab oppido Chriftianos trahe-rc fatagunt.
Interim aciemà latere immittunt, qua: reditum invrbem egreffis intercipiat. fit-rentes noftriaevidoriaexultâtes,in quod pcipitarentur difcrimcn,nó ad uertut.pau-Îulùmjpcefluris,amp; à fronte amp;à tergo peri-culum imminere vidit exmuris Capiftra
-ocr page 497-|
A NATO CHRISTO tatuseftjinoppido TtlUcb eft honorificè ftpultum.claretq; miraculis. Ladiflaus, audira Huniadis morte, fua-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dente Cilif comité,in Hugaria redijtJibe- I rius fuerat modó comiti adiré Hungariä,qgt; amp;nbsp;infidijs Huniadæ, amp;nbsp;Turcæ hoftis virih^ j nbsp;nbsp;nbsp;Jeuatus crat.metu vacuus,regé in Alba du-cit,hoftiü fpolia recognituru, amp;nbsp;campum vbï barbaracaftra fuére. Ea vrbé Ladifla’ Huniadis filius validopfidiotenebat,g ve niêti regi,purpuratis togatisq; portas apu-it,armatorum circiterzj..milliaab ingreflu j jphibuit. Ibï dummora trahit, rem diuina ipeftante rege, cófilium de morte comitis j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ciliaefumitur, vocatusin conclaue comes ! nbsp;nbsp;nbsp;Ciliæ,an iret aliquantùm hæfitauit.venien tem Ladiflaus jpditorem cópellat, q patri fçpè necem paraflet,infenfumq; fibi regem I nbsp;nbsp;nbsp;teddiderat, nunc diem veniffe quo feeïerü pœnai luat.Sunt qui comité priùs arguiflc 1 nbsp;nbsp;nbsp;Ladiflaumdicant,tanquàm regi rebellem, 1 ''’*01« S’** eins copias introire oppidum vetuiffet. »1 Sera Hlud cóftat,dum comes arrepto ex ma-^oLnuarmigeri gl3dio,Ladiflai caput peteret, '’’*• nónullosinterieciflcmanus, digitos ampu laffe. Exorto clamore, Vngaros irrupilTe, defendentemq; fe magno aio comité,mul-lisconfoflumvulneribus,obtruncâne: nee j moratoseanouitateregépculfum adeun-tes,occifum regni boftedicere, dignamentis pmiareddita,regi nihil timenduefle, cunftaeius imperiopatére, nunc regnum eius incipere,priùs apud comité fuiffe.Rex ejuanq^ vehementer cómotus tam atroci fa cinore,fupra tnq eius ferebat ætas, doloré eöpreffit,nec dubitauit vi cæfum comitem 1 jpnteri,amicis vero circunftantibus,feren-dumq; dicentibus, Atqfic neceflïtas,inqt, lt;xigit:ferendü eft, quiequid vitari nó po-teft.Iuflïtq; defundi cadauer in Cilrade-ferri,atq;in fepulcro Maiorum condi. Turn rclifla Alba.rex Buda adijt,Ladif-bum Huniadæ filium comitanté, diffimu-btaira, humanitertradauit. verum amici comitis regias auresfolebant pulfarc, ülu-' ftreprincipé auunculü regis, ftne caufa ne-C3tum,maicftaté regiam læfam, inultu tara atroxfcelusnèfineret,corrigendum auda-cemiuuené, aufurüprocul dubio inregé, ' qui regijpximum obtruncarit: iam illi rc-gnandi fpemfaélam,patrceius idemcon-cupiuifle.Rex fine his mot’,fiue fuapte natura incenrus,defignata horaqua filijHu-niadis ambo in regia conceftere,armata iu-uenummanu portas claudi iubet, adole-fcétesq; captos in carceres rapi,cum quib’ amp;Ioha.Gpifcopus Varadien, raræ virtutis aefacundiæ vir,amp;pleriq;alij compræhenG funt, lanquàm cædis comitis amp;nbsp;inftdia- |
G EN ER ATI O XLIX. «fit rum quæ pararentur regi, confeij. Ladiflaus Huniada 24.31100$ natus,egre gio corpore,flatus crinibus,reuinélis poft tergü manib’,talari atq; aurea vefte indut*, in publicöjpducitur, crefta ceruice, oculis hinc atq; iliinc fpeftantibus,Ïintrepidus ad fuppliciö pgit.vbi ad locum ventu,pco cui damnatorùcrimina publicaremos eft, nihil aliud dixit, nifi eo modo corrigi q ono Ladiflaus fuo infidèles eftent, moxq; nobilis adole-Huniada fcens capite trucatus eft. In vinculis reten- capite tr«« tusEpifc. Varadien,multùminftâtecardi-'*”^’’ nali S. Angeli legato apoftol.Dionyfioqj Epifco.Strigonien,fecundücanones iudi-candus feruatur.De cæteris Captiuis fufpe-fum iudicium,qui tn paulö poft fraftis car-ceribus euafére.Matt nia Huniadis alterura filiü,VienHam rexduciiubet, captiuuroq-obferuari.Cùm aöt rex p Strigoniü iterfa-ceret,vocatü ad felohanné Varadien Epift» bono animo elfe iuffit,his verbis vfus: Cü eflemBudf,feciquodvoluêre barone$.ne-que erft mei iuris erä.q, teccpi,illorü fuit: qi te culpa fupplicioq; libero, men eft. Ipc-Öatamihi tua virtus, nihildete finiftrum credi finit.abi,amp; que geffifti haélcnus Epi-fcopatum, gere. MatthiamViennæ firma fub cuftodia teneri mandauit. gefta funt hæc anno Domini 1477- Eodéanno miffi funtambafiatores La-diflai regis Vngariç,Boémiæ ducis,ad faci-endû matrimoniûin regno Franciæ, inter regé ipfum amp;nbsp;wagdalenâ filiâ regis Cafoli. Eodéanrio Mahumetes Turcorü Imp. multa aduersùs Chfi fideles lentauit. verd cardi.Ludouic* Icgatus papç cü clafle,licèt . parua,circaRhodÜTUrco$ debellauit,mul-tis interfeä:is,multisq; in ftruos aflïimptis. ANNO nni 1458,rex Aragonû Alphon- Alphonfi fusNeapoli gramter infirmât’, in fine men “S“ Apa fislunijdiéclaufit extremü, qante morté'*® quot;‘®’^** Ferdinandufiliü fuuillegitimii,dimifit re. gni Apuliæ hçredê,amp; fucceftbre cum maxi mo thefauro corrafo.filiüemIcgitimünó habebat.Hunc Ferdinandu Alphonfus pater admonuifle fertur, vt in regnando lèr-üaret in tribus via fui regiminis oppofita: primo quidê,vt ornes Aragonenfesamp; Ca-thalanos, quosipfeexaltauerat amp;nbsp;dilexe-rat,exofos à feabijceret, amp;nbsp;Italiens dilige-ret ac pficeretregnicolis, quos tn vt fufpe-ÔOS ipfènôlætafrôteinfpexerat. Secûdà, vt nouagrauamina amp;nbsp;exadioes quas infti-tuerat amp;nbsp;antiqua auxerat, q tanta crant, VC holes refpirare nó poftent, remoueret: ni-roiæerft fuerunt extorfjóeseius. Et,vt de cæteris taceä,ait Antoninus,bnficia vacantia etiâ minora nullus obtinere valebat in curia, nifi priùs manus regis implcftet, amp; SS quan- |
4«î lOPL NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
|
titate non modica.Teitiô,vt pacem perfc-étam eu Eccle/ia amp;alijs ipfe feruaret, nec à fcederibusdifcederet.Hiceft illc Alphon-fus, quem Aeneas Syluius in aftra leuauit. fortèdefeÂus régis ignorauit. Terdinan.j Rege itaq; Alphófo ex humanis fubtra-Zipul, rcï«^o,fufccpitregnüFerdinädus, nee tu erat qui rcfifteret.féd Pont.CaHiftus morte régis pcepta,fubitô cótulitqdammagnabn-ficiaepifeopatuu, q priùs conferre nó va-lucrat rege impedientCjamp;quod plus eft,p bullas patentes regnu Apuliæ vacâs,vt feu-dum Ecclefiæ,ad fefolum pertinereaffere-bat,mandansFerdinando vtilluddimitte-ret,nec ipfe vel alius fub poena anathema-tisfc illius regni regem vocaret.Sedfi quis iusaliquod ptenderet, dilcutiendum hoc ominoad federn pontificia referret. orhia iuramentadiffoluitillis, qui fidelitaté feu homagium Ferdinando præftitilfent. Ab haefentétia Ferdinad’dicitappellâf-Fein regnofe tenens, amp;regcfenominans. dux etiàm Mcdiolani FrancifeusSphorcia feripfit Calliflo,fe nimisaegrè ferre, q, re-gnum ApuliæpEugeniû Alphonfocôcef-fum,amp; à Nicolao V.literis nô alteratis,filio Alphonfi hæredi regni ab eo inftituto Ferdinando finècaufa vellet anferre, cuicùm effet affin is,affiftere intenderet. pertrien-nium em vel citrà ità couenerat rex Alphô-fus cumduccFrancifco.vt filius ducis ex J Blanca, vxoremduceretfiliam Ferdinâdi. Qiim auté hæc agerentur,contigit pôti-ficemCaIliftûgrauitèrinfirmari,vtde vita eiusdefperarctur, jppter quod cardinales norum Bodiacrat * Gothalanorum,eis affignari, quod amp;nbsp;faâû eft datis aliquibus millibus florenorum caflellano.Pontifex anno hoc i458.menfe Augufto ex hacluce migrauit. Cui* morte difturbata funt omia,amp; tan-to metu Ferdinandus liberatus eft.CallifI* vir integcrrimus eft habitus,magnus elee-mofynarius,virgines pauperes donauit,no Suncaflan’ biles ad inopiam redados iuuit, Suncaffa-^®*^^^’ num Perfarü amp;nbsp;Armenia? principe fibicó-ciliatüjaduersusTurcam^puocarcftuduit. Vndeferunteundé fuperatis pfçpè hofti-bus,ad pontificem fcripfiffe, fe quidem vi-doria ex hoftereportaffe ob pi eces abeo ad Dcü habitas,ciusq; bnficij diuini potius q humani,fealiqh memorem futurum.Mo riens veroCalliftus,centum amp;quindecim millianummüm aureorum reliquit, quos in vfus bellicoscótraTurcos comparSrat. liusIL ANNO eodem PiuslL Aencascogno-f*?*« métoSyluii«,Picolhomincus antea voca-tus,Senis oriundus, patrumoïm confenfu pótifcx creatur ij.Kalcn.Scptemb.vir nó-bili amp;nbsp;antiqua familia,amator pacis amp;nbsp;zek- ' torfidei reputatus.Vndèpoft paucos dies coronatus,vcrbo amp;nbsp;opere expeditiói contra Turcos coepitintendere. Etdecómunt confilio cardinaliu amp;nbsp;aliorum platoru de-creuit,vt ipfecu curia fuaab vrbe recedes jpficifceretur Mantua, ibiq; præfentia fua adeffet Kalen lunij anno Dhi 1459. vt con-grcgatis ibi oratoribus,regum, principum ac communitatum Chriftianitatis,cum eis tradaretde adiutorioadfuperandos illos Turcos hoftes fidei,amp;ad recupei-Shdas terras ac ciuitates fidelium, iam in Europa amiffas. |
Conclufumper hos dies matrimoniiim crat inter regem Ladiflaum amp;nbsp;Magdalenä Caroli regis FrSciæ filiam. Deloco nupti- 1 arum eligendo contétio exoritur, Hunga-n Budam,Auftrales Viennam, Boémi Pra-gamtantæcelebritati deputandam aiunt. Ob earn rem Pogebratius cum odingentis equitibus in Auftriä vfq; proficifcitur,magna fe habere quæ régi arcana pandat, pe-tere eum,trans Humen fè accedat.diù deli-beratum,tandem rexprexit, tempori fer-uiendumratus, tentoria illius in vlteriori Danubij ripa protenfa,quatuor diebus col loquium^dudum. Tandem vbï non fe-qui voluit rex,indignabundus Pogebratius retro in Morauiara iter flexit,amp; ciimpc nès hominem regni poteftas effet, rcuocat. Sed vbï redire noluitjpromilfus eft inBo-M^, emiam registranfitus.nuptiarum folenni* |^ tasPragædeftinata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,jit, Ordinatis Auftriæ rebus, etiam antedi-em didam ingenti rcx apparatu Boérniara peti]t.intrantiPfagam,Rochezanacunifaquot; crilego presbyteroru comitatuobuiS venir, amp;nbsp;habita oratióe,faufto feliciqjingref-fuicógratulatus eft.vix,admonentePoge-bratio,rex gratias egit,ha:rcticüac peftife-rumtoruis oculis clerum infpiciens. Vbï veromaioris Ecclefiæ faccrdotes facrafe-rentes occurrerunt: Hos inqiiit,Dei mini* ftros agnofco,atq; ab equo jpfiliens,falutït-tis omibus,facra crucê ofculatus eft. Erant em Rom.fideifcdatores,quijpteftamen-to Dei exilium longo tempore pafn,Sigif mundo tandem vocato,fua loca recupera-uerât.hæc Ladiflai pietas multorum often-ditanimos, quiRochezanæ ftudebant in-eptijs.fupprefTum tnamp;diftimulatu odiu. Inde duæ legatióes rnifla:, altera adimp. Fridericum de pace adur3,in qua princeps fuit Eicingerusjaltera ad Carolu Fracij regem,eins fillâ petitura,tertia quoq; Icgatio ad Calliftö Pont.Max.decreta erat, qcon -trouerfiasde religiócdirimerct,regnumq; Boemorum Ro.Bcclcfiæ coniungeret. Super |
|
A NATO CHRISTO Super hisquartacura regisvrgebat ani-iiium,cóparandi cótraTurcas validi exer-titiis,quo fcelerata Mahumeti fupftitio pel 'i ah Europa poflet.Iam de concordiæ for-mulacii Pridericocóuenerat. Inflruebant ’'egiæ nuptiæ maxima fumptu, fplendidif-ümoapparatu, inuitati reges amp;nbsp;principes, »ó foliim nuptias ornaturi,verùm etiàm ^ luendaRepub.ChriftianorücótraTurcos 8fturi. Sedhostätoscogitatus, tantûrerû ordinéjmors immaturaac repentina regis '^itiif(''’tcn‘Upit. Ladifla’ em rex ann01468.de* ’^«n, dmoKalen.Decemb. horacirciter 12.no. Sis ægrotare cœpit.Sunt quivlccre pefti-ftro perculfuminguine dieüt, pleriq; nullum peflilêtix fignumapparuifle. Sederat, vtrefert Aeneas Syluius,in iudicio rex, in-lerq;Pogcbratium 8^ *Cernhaoram Mo-''auum magnis contentióibus agcbatur,iü vtaltaralterü adduellum ^uocaret, neq; de more fuo indutusjpdiêrat, linea tatum induméta fufcepat,amp; defupèrPerficü habi tü,qua vocat fehubâ. Neq; toto auditorio Hdere vif’, trifle vultu notauêreoés.Id fi-gnupræfagictibus ægritudinem iudicatû. Dimiflb tribunal!,cœnauit inter purpu-tatos,cópofito ac graui fermonevfus. Poft tnulta node in cubiculum duftus, oblatas fapulasq apud Boémos dulciflimæ funt, ïuidècomed!t,ficeramqucbibit,fermoncs haudquaqtriftesintercubiculariosmifcet, priusqleèto decumberer,oratipné de mote ad Deum habuit.qua finira,grauatum fe dixit,amp; ftomachû vehementer dolerc.Cui vous ex cubicularijs Boemis, afleende in ftratum,dolorera fomnus excluder. Paruit rex, cumq; ad hora dormiuifler, vocato cubicular!o,vimdolorisq fensim crefccrct,intolcrabilé efle ait. Ille de fe iu-dicium facies,nihilfomno melius affirma-re,!am nodis hora 12.fermé effluxerat,regi nullaquies. Nè tn cubicularijs moleftus effet,dolorêin dié vfq; ptulit:Tum medici accerfiti,quod fuarum partium erat, defpe rata falute,fecerunt. Georgius Pogebra-tius amp;nbsp;ipfe vocat*,regé bené fperare iubet. peteret qcunq; vellet, omia in arbitrio fuo pofita,madaret parcrecupientibus.Ad qué rex:Tuamihi Georgi iampridèm cognita fides,fpeótataque virtus eft, per teBoemus vfq; in hanc dié me regé appellauit. Spera-iiipotiturum regno quod ipfe paraueras, nunc contràfuperi iubent,mihi moriendû eft,regnumin manutua erit.Duoex tepe-to:alterü,vt,puinciales iuflèregas, pupil* ^Öd X^X ^“’'^idu’s»i*”^cßill*s4; pat^ociniu nè fub-trahas.-alterü, vt qui mc fecuti funt ex Au-ftria,cçterisq; (puincijs,in patria fua inuio-Jatos dimittas, Hoemihifupremu bnficiü |
GENERATIO XLIX. 4^1 nè denega.pmaturas régis cogitatioes Gß“ orgi’ refpódit,futufu brein Iofpité,cx fuo arbitrio regnaturü,define rex eajploqui, 4 amp;nbsp;tibi incómoda amp;nbsp;alijs funt molefta.Tum rex apphenfamanü:Agè,inquir, promitte quodcupio.namme mori cerium eft;fi fe* ceris q iubeo, Deum jppitium tibi orabo. Nó potuit tenere lachrymaS Georgius, fidemq; dedit.Finito fermóe, intromiffis faccrdocib’,de curatióe animae aótü,Chfi-ano more facramenta exhibita. Rex orna-menta fua Fragen ccclebæ legauir, inffitq; crines in auri modumfulgctes,nè qua fiip-effet vanitas,amputari.Vbï anima çgra am* pliùs demorari non poterat, facrâ candela petijt-earnq; manu phendit,amp; intuens fal- ^ uatoris imaginé crucifix!,orationé onicam dicere orfus,ad finé vfq; pduxit:jpnuncia-tisq; vitimis verbis, Sed libéra nos à malo, nihil ampliùs locutus,nó extrema pan, fed qetearripe vif’,mortalis vitae lumé reliqt. O inanem mortalem gloriam,Ladiflaus tiobiliffimusadolefcens,i9.natusannos,in ipfo ætatis flore, tot regnis, tot gentibus'^ imperâs,intra trigintafexhoras poflquàm ægrotare cœpit,extindüS eft. Mortéeius alij morbo,alij veneno impii tauêre.medici Tcutóes,quorum potiftima corporis fui cura,in Auft ria reuerli, palàm dixêre,gprimiim ægrotare rex cccpilTet, fe vocatos manifefta mortis ac veneni figna depræhédiire,neq; aufos in aliéna terra ma* nifcftare,timuiflcpotentiä eorum, quord fcelcreperijflet.regi fe dàm aperuifle oia, refpódilfe illü nó ignorare toxica datü,filé tiü impaire.Senatus Vienen lilentiüquoq* medicis ea loquétibusindixir, nèBoémo-ruaduersus fe ferociajpuocarét.q violentä morte dicût,Pogebratiû amp;■ Rochezanä cri-minant.Fogebratiiitûregi fuifleinfenfum, cû ad Danubiù vfq:jpfeâus, Vienna intra-re noluit,ab co tempore regiç vitç paratas infidias.Rochezanamnunq regiplacuilfe. Nee me latet, inqt Aeneas, fama vulgatü efte, idcirco regéapud Praga nuptiaruce* lebrationê decreuiffe, vt cócurrentibus co catholicis principibus, potétimanu hære* ticos côprçhenderet,finemq; tadèm H ufti* tarûinfaniædaret. ldpfenfiueRochezanä amp;Georgiû, necemq;rcgijp fua falutema-chin3tos.Mihi,aitis,quod horu vcrius vi-deatur,non facile dixerim,neq; certapro incertisaulimaffirmare. aliorudida recé* feo,amp; plura fcribo qcredo.Illud cóftat, p-terRochezana,cuiregiamorrénemo non acceptatiflimaiudicauit, amp;Georgiii, reli-quos regni^pceres,extindo rege,ï moero-re fiiifle, publicütoto regno luêtu, qad 7, kaléd. Dccéb.cótinuac* eft. Tüc regia pom- S S 2 pa |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
4^4
jpceres fada,cuius authored. Angelicafd' legatûapoftolicû tradidére, Matthias ah'Mi®^ fens amp;nbsp;adhuccaptiuus,i8.natusannos,Kâ^'’§ len.Februarij inter 40. millia viroruro,qi»‘ medio in Danubio turn glacie conftriâo, impatientes magni fecreti,elcdionisexitii expcdabant,rexacclamatus. Veritas eft,ç primùminregé elcgerûtFridericum lmp. fed eocudante, paulatim ad iftäpuenitur eledionem. Nunequifquis hçclegis,ad-mirabere: ex duobus adolefcentulis stated moribusq; penèparibus,alter ex regio folio, dura nouæ nuptæ thalamû exornat,de' fertur ad tumulû.-alter,cùm capitale fupph' cium trepidus expedat, è carcerevocatur ad regnû. mira rcrû mutatio, duo potêtif fima régna, eodem tempore rege orbata, exnobiliffimoatq; altiffimo fanguine, ad mediocris generis homines peruenêre.
l'enebatur adhuc captiuus Matthias in regem eledus.Dum em adhuc viueretLa-diflausrex, amp;in carcere captiuum teneict Matthiä,inftantedie nuptiarü, iuffu regis exarce Viennenfi captiuus ducitur in Boé-miam,venitq; Pragä qua die rex obijt,atq; in poteftate Georgij fad’ eft. Alij référât, tp videlicet Georgius in obitu regisannu* loeiufdem dcdigito recepto,fcriplêtitcii' ftodib’ in arce Viennen,vt fine mora Mat* thiam regi repræfentarent vinculatum.Hi bebant cin in comilTo, ggt; Matthiä nemin* crcderent,nifi fignum annuli fui vidèrent.
Receptoigitfigno,cuftodesregisman-datoparentes,Matthiä pfentauerûteoadi' na amp;fi in itinere effent de morte regis eer* tiores fadi,poteftatem tn Georgij amphus nó poterät declinare.vtcunq; fit,poftqac-cepiteundem comitéMatthia regni Vhga« ris regem eledü effe, magnis fpófionibus dimiffum è carcere,mifit ad regnum.Tum amp;nbsp;mortuo Ladiflao rege,AuftraIes amp;a Cg fare amp;nbsp;ab Alberto fratre de tradéda guber-natióe regfiti^uincialiu conuentuhabuê re, in quo legati Csfaris feniori Auftris principi,ficuteratlmpator,deberiprouin-ciam dicere: Albertus fuo amp;nbsp;Sigifmundi patruelis nomine, regispartem hsredita-tisexpofcere,fuasq;calamitatesamp;inopiani referre. Conuentös refponfio fuit,faftu-rosprouinciales quod ius gquitasque di-darct,poftq fratrcs inter fe conueniffent.
Intcreàlatrones trans Danubiü in Au-j^tf^o'® ftriaadMorauis fluminis ripa locuoccu- A«ll''*' pauêre, omnêq; circa regioné rapinisatq; inceiidijs vexarecœperunt: ad iicrsùs quos jpfedus Albertus, latrones viccpit,interfe-dis etiàm compluribus, quingentos amp;nbsp;50. captiuosadduxit,exgbus8o.furcafufpen-j(j],{it'8t fi funt. Paulo poft Albertus cum Sigilmu- sigil#®* do
pa padis exegjs,defunéti corp’ apudjpauö luudiuumCarolu Rom.Imp. fepultü eft.
Georgius eadie,quæ intermortem La-diflaiamp;fiineris edudionem media inter-ceffit,accerfitis jpceribus, gubernationem fuam nóexpirafleregis obitu dixit,jpuin-ciam vfq; ad Pétecoft- cómiflam fibi fuiffe affirmans.arma tenentiomia parent. Pra,-renfes gubernatiói fuæ nihil morati fecó-nufere. aduenæquiLadnlaumlecuti lue-rant,fuamquifq; repetiêredomum.
Ex morte itaq;Ladiflaiduo potentiffi-ma régna vacabant,pter ducatum Auftrig, de quorum fuccefloribus ordine dicédum cenfco.amp;inprimisderegno Boêmiç. Có-ftitutafanedie,qua nouusrex eligerctur, multi tradatus habiti. Carolus rcx Fraciç, qui filiam Ladiflao defponfauerat,regnum alteri ex filijs fuis petere, aut ei committe-recuifilia tradere non dedignaretur.Calï-mirus rex Poloniæ,fororem dcfundi regis fjbi nuptam aiebat, eiq; regnö deberi.Pari ratióe GuilielmusSaxoniæ dux,cuiforor natumaiornupfilTet.Frideric’Imp. eiufdê regni ordinationê,fuam effeaffirmabat, in quafeudi folennia negleda fuiffent. Nee EnefpeSigifmundus amp;c Albertus Auftriæ duces fucre,quidéficiente regeBoemiæfi-nè virilifobole,ex Auftria vocandum veter! fœdere principem nórant.
Rochezana venenorüfiitor,crebris fer-monibus vfurparc,aut fuXjpfefüóis regem eligendum eire,aut fi nemo tanto faftigio dignus videretur,Hebraicorü more indices alTumendos,exempla legismemorans. Vbî dies cóftitutailluxit,auditislegatióib’ Georgius in conuentUjpcerû,vtilitatcregni difeufla, Pogebra- GeorgiusPoeebrati’rexJanunciatur,minus Boe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ■ '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ j
mise rcx. “’^’ædomiq; adprime clarus, cui ad res gerendas necconfiliu nee ætasdeeffet.Ea res necati regis maxime fufpicionéauxit,ipfe exptorioprimùm in ædéB.Mariæ,vbîRo chezanapfidet,folénipópadedudus, Deo gratias egit,ibï nouoregi falutatio publica exhibita eft. Cùm aut fama obitiis ipfius regis Ladiflai in regn urn V ngariæ venir,Speeres regni apudBudäfrequentes cóueni-unt,inter quos Michael Zilagi cum magna militûcatcrua adKal.Ian. dieftatutopfto eft,ipmillia equitum,peditÛ7. milliaeum fecuta feruntur. HicFratercóiugis Hunia-dis,amp; Matthiæ auûculus fuir,cuijppter ne-cem Ladiflai nepotis,cum plerifq; amp;nbsp;regni baronibusacerrimæfimultates crant. His potentiaeiushaud pariium ingeffit terro-rem,neciamperculfa metucôcio,liberam regis cledionem futuram arbitrabatur.
M ulta hic Michael in laudé dixit generis Huniadum,poftremo reconciliatióe inter
-ocr page 501-|
i^jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A NATO CHRISTO ! Mrijcô. ^*^f’*’^’^ repenjt,amp;ambo aduersùsim ''’Ftilt;le.P^''^^®''éconfpirances,Auftriam fibi fabi-’''“iiilni.gere conati funt. quorum Rudia fentiens *''«oré. imperator, Viennam petere ftatuit, amp;ac-cerfitoLudouicoBauaro duce, eö fecon-tulit, impératrice fcquente.Appropinqua-ti populus obiiiàm perrexit, Albertus vero amp;Sigifmundusprincipem nobiii comita-tu extra vrbefn falutauére. Habebat Alber J tustriicircitèr equitum millia in armis ex-pedita,qti£nólongea Vienna inquodam tumulo imperatori venienti fe oftentârût. Fcruntenis müitixducc Alberto dixiffe, fifilè,filibet, hodie Viennæte nnmatque Auliriæfacio.NâqSjphibetquô minus Fri dericum amp;nbsp;eius comités intercipiä? Vido-ti leges atq; holes fauent.Subdubitafle Al-bertum aliquantifpèr,demumq; re/pódif-f«,Potera ignofcere,Ii quodais, meigno-ritcfecilTes: fedmadare turpia nópofrum. | Poftq introgrcHi funt vrbcm,confpira-têre Albertus amp;nbsp;Sigdmundus ea nocte ag-gredi amp;nbsp;irrumpere:armataq; militum manu ingreffi itcr,iureiurando fe obftrinxê-re,nó redituros domum,nifi arcem intrâf-fent,qLiaecuftodiebatjpuincialiü nomine. Senfere hocciucs,raoxq; arma fumêtes, pfidiuia in arcemai’ collocauêre. Adueni-vnc cómodöm principes, ftetitq; diù res in sneipiti.eiuibus tueri arcemjppofitum:du tibus qni arcéintrarciurârant,turpe vide-Utur infeda re reuerti: At vim inferre, plc num pituli crat.Poftremo conuentum eft, Vtingrefh principesarcem, paululùm im-morati,potato vino exirent, atq; itàdelufa magisqimpleta religio eft. Poftridie arx tólenfu ,puincialium in très partes diuifa, duas actepere Albert’ amp;nbsp;Sigilmtidus, reli-qua impator.deleiftiq;,puincialcs funt,q ft tes fraternas dirimat, amp;nbsp;fuma lifts poteftas data: fed graue eft iudiciucotra potentes. Mnin. Hocctiàm tempore cum defundo nup ‘‘«contràCalLftoFerdinandi resaliquanto quieti-j^’dega, à ores fuilTent fadæl Pio Pont.is in Apuliç «u«*^'^* ‘■^g'^oconfirmatus eft, reelamantibus Gallis. Alphonfus enim rex in extremis eófti-tutus,Ferdinado filio fuo legaucrat regnu Apulia:,alijsregnis, vt Siciftæamp; Aragoniæ amp;nbsp;Valentiæ,deuolutisad alios exhæredita ria fucceflióe.AlIegabaÏ à Ferdinando, regnum Apuliæ iuftè poffeflumapatre fuo, vtpotèconcefium eiabEugenioamp; fuccef-lorceiusNicolao,amp; fup hoc dicitur bullas 1 habuiiTe,propterquod iuftè amp;nbsp;licite Icga-tum poffer à patre recipcre. Pontifex Pius ei regnum dimiftt,finèp-ludicio tn iuris alterius,quod pro tanto fe-cit.quia dux Andegauiæ Renatus præten-debat ad f« regnum pertincre,4ïpter quod |
GENERA TIO XLIX. 4SJ amp;oratoresmifttad pótitïcem,vt neminift* lud regnum conccderet.-fed eo nó obftan-te,Pius papa Ferdinanduquem diftgebat, in regno cófii'nlau!t,amp; regia corona dona-uit,ace!dcm annulcenfûs parté relaxauit. Exortum eft bellum in Apulia, quo Iohannes regis Renati filius, Ferdinandû regno pellere conabatur.Hinc duplex fadio in totajpuincia exortaeft,cùmhiFerdinâ-do,ilft lohanni fauerent.Pius itaq; obmif-fo Mantuano cóuentu, in quo per aliquod tempus mor3duxit,ac principes Chriftia-numq;populumin Turcos foftcitauit, ad fedandosmotus in Hetruria, rediés Viter-bium,ab aduerfa fadloneperfraudcmoc» cupatum,haud magno negocio recepic.lo-hannes Renati fiftus,adiuuantelacobo Pi-ccnino,in Ferdinandû duxir,amp; ad-Sarnum vfq; fugauit. Quo audito, Pius pontifex timens nèIohannes amp;nbsp;Galft regnum occu-parent,vidoria elati,Itaftæ libertaté euer-tcrent,confeftim Fridcricii Vrbinatem co-piarum fuariiducé, cum Alexadro Sphor- 4 cia in Marfos mifit, yt Piceninua lohanne duce Andegauen mercede códudü,retar-darent,3C Ferdinando auxilio forent,legatorum à Gallis venientiû minas amp;nbsp;polftci-tatióes,qbu5 eu à Ferdinando ad Renatum traduccre conabantur, faeilè contemnens. Pugnatum eft nômultôpôft à Ferdinâ-do pari felicitate ad Troia Apuliæ oppidu, vbi lohânes Renati filius amp;nbsp;Piceninus plio fufi,ac plcriq; alij.qui noiiarû return cupi-di Galftca fequebanturarma,adeô funt p-territi,vt fupplices à rege pacem petctes,in eiusamicitiam rediérint fcrcomnes.Iohâ-nem Renati fiftû Apulia fugauit,amp; lie Fer-dinandus regnum retinuit. ANNO Dni i458.IacobusIohannisCy^yjouic’ pri regis ex pelliccfilius,hocannomaximosalgt;audien labore fuccedes rcgnauit,interregno fup-Cypnrar. putato annis duodecim. hunc paterfpuriü turn vidcret regni cupidó, amp;nbsp;à fua ignauia alienum,Helena: vxoris fuæfuafuEcclefi» tradidit, amp;nbsp;facris ordinibus cü initiarife-cit,patcrq; cum vnicam fiftam haberet Ca-rolotam,illam regni fui hçredem inftituit, Lodouico Sabaudien ducis filio matrimo-niocopulauic.Mortuoautera rege acregi-na,regnum multifarièturbatum eft.Ludo-uicus Carolotæ fponfuscrebris nuncijs vo catus,poft annum ex Venetijs Cyprura na uigauit,amp; magno olm applaufurex appel-latur.Iacobus vero nequaqciusaduentum expeâare aufus,interim cum cæteris ami-cis centum ad Sultanumin Alexandriam nauigauit, eiq;cumlachrymis fuam con-queftusiniuriam,poftulat inregnü pater-num collocari. |
|
48(5 Suitanus lacobi precib’ cómotus,eidem ftatïmfubuenireconftitiiit.vndè iufluSuI tani,allatis regijs ornamentis,in confpeftu olmjpcerum fuoiu Cypnorü rex dedarat» cft,acper vrbecircuduftus, pcipuishono-ribus cumulatus,eidemq; claflem decreuir, qipfuminCypi ucummulta militu manu veheret.Antè tn Ludouico in hac fententiä fcripfit:Vcnifti ab occiduis partib’,vt alie-num regnu in Oriente inuaderes, ac pater-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nabæreditatefiliumexueres. vanaellco-gitatio tua. Cyprus mihi vedigalis eft, amp;nbsp;meu de rege iudicare. nifigprimumabiê-ris, Aegyptiopibisgladio.fi vxor tibi cor-dieft, poteftaté faciovteam tecu auferas, * ' fi tn priiis recefleris,g fecundo moncaris. His acceptis,toto regno trepidatum eü’. Poftrêmo legatos ad Sultanü mitterc pla-cuit,mifèrunt fimul amp;nbsp;Rhodij viros ex re-ligioneprimarios,q apudCairu coniiento SuItano,nilLudoiiicü deiureSuItani abla-turum dicuntjlohanem Cypri regé Caro-Ïacobus ^o’^äm filia ex matrimonio fu/cepiffe, quä Cyprirex,fecundüCbriftianas legesreliqffct hanedé regnijacobo ex cócubina nato regnu nó deberi,maritö jp cóiuge coronæ iura forti-ri debere,hortari nè regni eófuetudines ac Chfianorü iuracófunderet,Ludouicü Sul tanoin ornetepus amieufuturu, tributuq; ^ftiturfijacobodecë millianummü aure-oru fingulisannis quoàd viueret,pbituru. Resdiùin cófilioapud Sultanü agitata, plusq; dedifletLudouicus.ScdlacoboSul tani filius, Mamaluciin palatio potentes tres,purpuratiq;multi aderant.Sed partirai eorum conamina valuiirent,nifi Mahume-tes legatus Turcorum opportunè veniffet, qui verba huiufmodi habuiffe fertur: Acce pit MaliumetesTurcorüimperator amicus tuns, tclacobum Cypri regem appelläffe, €umq; in paternum regnum ftatuiffe refti-tuere.Digna res qua: de tuo folio manaret, iSc noftrærcligióiaccórnoda.Sedrenunci-atum eft pofteà, temutatoconfilio pacem 0.1 ra rege Gallico pacifei,amp; lacobum defe-rere, tanq ignores quanto perfequebatur nosodioGallicusfanguis, neq; Gotfridi, Balduinive aut aliorü eius gctis fada men -te tenes,qui fæpè maiores noftros maximis cladibus afteccrunt. Vide quid agas. fi pax tibi cum Gallico genere cordi eft,cum no-ftro bellûexpeâa.Nectibi cum folis Tur-cis inimicitias puta,fed ACgyptij,Syrij,Arabes omes amp;nbsp;filius tuus te odio perfequent. Sijpmiffa lacobo feruaucris, clalTemque in Cypriosparabis, Mahumetes quoq; alteram parabit in Rhodios, amp;nbsp;veriufq; infu-læ fpolia,tua crunt,folani Rhodum Mahumetes fi bi feruabit. lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. |
Placuerunt Sultano oblata,applicuit la-cobi claffis eueftigio in Cypru. Nó tiilerüt ’ eiusimpium Galli, quâuîs Rhodios adiu- * tores haberót.Ludouicus em fuga fibi mox | qfiuitlaluté.Iacobus regnu rcceptu admi- 1 niftrarecœpit,IegatosadPiumPapâ mißt, J^j^jj^ja, | quostnvtregiosnonadmifit. Accepitem tuin quoi) 1 lacobum Sultano Aegyptiiurâfîc,abiijratoSuIt3no f Deo quadragiès fic: Per Dciimagnüamp;al-bcoh’i«' | tum,mifericordéamp; benignfi, formatorem“'' cæli amp;nbsp;tcrræ,amp; per fanda Euangelia,p fan-öum baptifma, p S. lohänem Bap.atq; oés fandos, amp;nbsp;perfide Chriftianam ^mittoamp; iuro,q) omnia q nouero, aperta erunt nno meb altiffimo Sultano,amp; tot? Arabis im-peratori Melfeiaphoicius regnu Deusfor-tificet:ero amicus amicorü fuorü,amp; inimi-corü inimicus.Nihilcelabo eü,neq; piratas in regno meopatiar. Aegyptiosq meo in regno feruiüt, emam Sclibertatedonabo. Auri quinq;millianummüin xal.Oâ.#uc Nouéb.tributum in templis altifiimis Hie-rufalé amp;nbsp;Lamech fingulis annis offera.No-ua digna relatu,Sultano nuciabo finè fraude amp;nbsp;dolo.q? fi aliquid horum negligé, cro apoftata,amp;mandatorü S.Euangelij Chfi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ançq; fideipuaricator, dicätuageliumfal- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 fumeffe, negabo Chrm viiiere, amp;nbsp;marren eius Mariam virginé fuiffe, fuper fonte ba-ptifmatis camelum interficiani, amp;presby-3 tcros malcdicam,diuinitatem negabo, fuper altari cum ludsa fornicabor, amp;nbsp;fanâoi rum patrumrnaledidióes in me fecipiam-Haeciurafle Sultano lacobusferf. Deindè Carolota ex Rhodo auxilia in Cyprii du-xit,fèd nihil cgit. Vndepoftaliquod temporis fpatium Carolotta in Italia delata, amp;nbsp;Ludouico exinfulapulfo,lacobus vniuer-fumregnumin pacerecepit, excepto Co-loffi oppido quodRhodij tenebantjamp;Fa-* mauguffa,quâ tenebatGenuen.quâtnpofteà illis lacobusabftulit.Deniq;adregni Vcn««*-I fui ftabilitatê, Aecaterinâ Marci Cornelij proo*^‘ Venetifilia, à fenatu Veneto vxorê expo-P*^^** ftulauit, qua fenatus in filia fibi adoptata, eidéraatrimoniocopulauit:quaduda,p3U lopôftipfa pgnante, exprofliiuio ventris obijt. Ea amp;nbsp;poflhumo hæredibus relidisà lacobo,quos exteftamento Veneto com-mendauitfenatui,pofthumoq; haudmul-tô póft fublato, id regnum in Venetorum manus hæreditario iure peruenit. Per hæc tempora Pius Papa Sigifmun- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j dum Auftriaeduce dlriscxecratióibus pfc-cutus eft. caufa fuitircclefiam Brixienfiib Callifto tenebat Nicolaus Cufanus Cardi-nalis ad Vincula S.Petri, cuius Ecclcfiç ad-uocatuseft comes Tirolis ab imperatore conflitutus. hunc Nicolaum card, vacanti Ec- |
|
A NATO CHRISTO EcdeGäe Nicolaus $.cpifcopum præfecit, reIu(ftanteSigifmundo,quietâ tarnen pof-fefiîonempofteàobtinuit. Verum cum idc cardinale monafterium qiiodd.a in Sonenbergo reformate voluit, reftititilli Sigifmûdus dux Auftriæ amp;nbsp;cornes Tirolis. Ad hæc cùm inueniffet cardi* nalis ducé amp;nbsp;comité quædâ feuda ab cccle-haßrixien teuere, quæ nó recognouilfer, hortabateundéSigifmundû fpiritualéiu-rifdiftioné fuâ nè perturbaret, amp;nbsp;q? noua recipetdefeudis inueftitura,iusq; iurâdû pftaret.Ex quo mox diffenlioes ortæ funt amp;üdia,furrexcrûtq; maligni homines clerici amp;nbsp;laid nônulli vnà cû pdâo duce, re-formationem epifcopi impedientes: fed amp;nbsp;monialiumonafterij fupradidi, nèrefor- lt; inarcntur,4gt;teôor fadus eft Sigifmundus. Inualuêrc odia,vt cardinalis in epifeo* patumanere nó poftet, vndè venir ad Cal-Îiftum papam,qui monitione prgmifta, Si-gifmudum amp;nbsp;complices execrari,amp;intcr-diCtum in terra ipliusferri mandauit. . Mortuo Callifto,Piusfuccefftt,qvoca-wuij-tuSigifmunducupdido cardinal! cócor-(^^^“?'date vol uit, fed incafsùm.pofteà verô ad ^tu?“ffi“” *^’i pótifids idem cardinalis in'epi-' fcopatüredijt,ßrunecä oppidum eeeïefts Brixienpuenit.literis maxime fret’, quibquot; ipfeSigifmüdusfuo fignooblignatis, bona hdcjpmifi t eedefiâ urixieh amp;nbsp;card, quoad viucrct,fc proteCturû.traCtabatur inter ducemamp; cardinalcm,acrractatu durante, Sigifmundus in facra hebdomada copias edaxit, amp;nbsp;iterfacicns,ip(a die paft in ante Brunceam armatas militumaciescolloca-nit,machinas admouit,oppidum cepit,ncc moiatus,arcem quoquè fummavi oppu-gnareaggreftus eft, in quacardinalis erat. Interueniétibus mediatorib’, certis có-ditionib’cóclufaeftpax: in gbus*nóerat diclü,qj nee arx neecardinalis in poteftaté ducisvcniret,nihilominusduxclauesarcis extorqués,cardinalem ardifiima euftodia feruariiuftït,amp;ficaliquo tépore cü fumma ignominia têtus eft, nee libertaté obtinere potiiit,nifi remiffts iniurijs,quodâecclefig caftro tradito, magno auri pódere foluto, cü pl urib’ alijscóditionib’,oïbus deniquè ecclehaepriuilegijsamp;iuribusereptis. Nechis contentus Sigilmundus, cum facerdotes^diuinisceflarent, non veritus eftneccmcard.dcnüciare, nifi ad propha-nationem facrorum iHos compelleret.de fmgulis affirmât fePius informatum fuif-fe.admonuiireq; ducem vt rcfipilceret,al-tera vice: amp;nbsp;cùm adlanitatem redire non vellet,eumanathemate notauitdiriffimo. Anno Domini i4do,feria fextapoft Doz |
GENERATIO XtlX» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487 minicä,£/7o wî/^/^beHii indixit Friderico CO ^^jj. yj^j miriPalatino Rheni Biuanæq;duci« Kris Vdalricuscornes in XVlvtembcrfl, pro Pride. ?a.« co cpFrideric’ comitéimpediret, quomi- latino, nùsdotc vxoris fuxpotiretur.duxeratein '*‘‘^'‘ matrimonio rcliââ quodam mdouiciPa* latini Rheni Margareta, Amedei duels Sa-baudig filia,matrë Philippi Palatini,vxora cü dote,omniü Efibipprioré maritumfi. uedotis,(iue donatióis nomine afügnato-rum.vcriim tradudione fadaindomum comitis,mox Fridericus eum in vfu dota* licij coniugls fuæ impediuit, afferens diéta Margaretam pro fua parte priori marito ia dotis apportatione non fatisfeciire,amp; nó-nulla alia allegans^ua gratia iurefeomnia facere aflïrmauit. Contradicebat cornes Vdalricus,amp; tadèm fubortumert: bellum. Eodéannoin vigilia Petri amp;nbsp;Pauli apo-ftolorum defcendit cornes Vdalricus ver-sùs oppidum-^fttlpvoujducens in exercitu,54tlpr54 decernmillia pugnatorum, amp;ciimappro-pinquaret loco,eines oppidi legatióe mif-fa,nè exercitus vaftaret frudus corum,có-pofucrunt fecum domino comite:quo fa-do, ipfe cum exercitu ad propria redijt, Anteà verb in vigilia Philippi amp;nbsp;lacobi, venerunt interram comitis Vdalrici tre* eentiéquités amp;nbsp;aliquot pedites à Palatino miiïi,quinonnullasincêderuntvillas:quo cóperto,milites apudÄrtttfli'itamp; Wdipdeb inpræfidiolocati,tumultuariè fe congre-gantes, excurrunt, amp;nbsp;factapugna,quibuG-damoccifis, circiterxl. nobilesdedentes fecapiunt. Ex parte veto comitis occifus eft vnus miles Çafpar©pet didus, amp;nbsp;vnus ^^p ^^ dciSobewdet, vir quoquè genere nobilis, Qp^j^ paulo poft pace bellum extitit fublatum. A NNO Domini i^dt.fecundo Kalend. Septemb.Papa Plus depofuit archiepifeo-pumMoguh * Dieterum de^fenbuvg, amp;Dioterüs inciuslocum inftituitAdolphum det7rtp’‘'f^'‘^P*' few,ex quo fado fuborta funt noua bella. Caufæpriuationisliuedepofitionisfiiêrc,£jtpofitu» quod Icilicerprocuratores fuifuffulti pleno mandato,dum prouilionis literas ob-tincrét,iurauerüt in anima iphusvoioteri, inter citera q epifcopi iurare habet, quod infra annûfeRo. pótificipfcntaret.quod (vtalferit papa Pius)nó feruauit.fertur ex-cómunicat’ etiàm debiti caiifa f uilfe,quod mercatorib’folucredebuiflet. Itemqrcó-fecrationé in tépore debito non accepit,amp; cplimoniacèeleét’ fuit. Itérp legato mifto ad exigenda decima cótraTurcas, dixerac papa argentü natióis,non fideidefenliopg qrcre.Itemq»in nationecóuentum prinei* pum cótra voluntatemimp. cóuocauerar» item cp à bulls Mantuana fup decimations S S 4 decree |
|
4^8 ÏOH. NAVC. CHRONO C. VOLVMEN TERT. dccreta,ad futurum concilium appellauit. Etirerùm,quodappellauitàpapa male info rmato ad informandû,prout hgc omnia in bulla priuationis continentur. Côtra q dicebat idé Dioter’ in fuä defen-fioné,aliqua expræmiflis nó effe vera,reli-qua exculabilia, amp;nbsp;fe nó monitii,nó voca-tû,nô auditü,cótra ius fasq; fuifle priuatu. potior caufa,cp annata nó foluerit,vifa eft. Adhçferût Adolpho cótra Dioterü nó-nulÜ principes, exortumq; eft bellum ma-ximu. Dioterus ernoppidafarceseccle-Adolphiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polfcflïoné Adolpho lt;ic N‘flau tradere recufabat,Ad hçc Dioter’ Frideri -deiignat» cü Palatinü Rheni in fuas partes trahebat, cpiicopus qui in ftipédiaipfi* ,rec?ptis quibufdaca-Mogun. ß|.jj ecjcßjjyiQgun, fe cótulit.ideó eun-dé Fridericü papa Pi’ excómunicauir,jj eo fpEcclefixMoguntin bonaadfetraheret, es^Diotero priuato anathematizatoq; ar-ina iiigeret, amp;nbsp;quia ediéta poneret contra publicates literas apoftolicas in fua ditióe, pront hoc in fuis literis Pius exarari fecit. Erattuetiàm Friderico Palatino côfœ-dcratusarétidimaligaLudoiiicusBauariæ dux,cognomento nines, qbus principibus (vt fercbatur)Fridericus imp.nó erat pro-picins Faótum itaq; efljVt qui prinatis odi-js antea difiiderét principes, poft hoe belli! quafi deinduftriafintdiuiii,Ludouicus Bauarixdux,Niger didus,AlbertusMar-chioBramp;denburgen,Carolus marchioBaden, lohanes Meten epifcopus, frater einf •?ƒ dem, amp;VdalricuscomesdeVuirtcmberg Adolpho,papç,imperatorisq; madato,Fri-dericus verö comes Palatin’ Rheni,amp; Lu-douicusBauariæ dux, reamp; nomine Dines appellat’,Diotero pofleflori cótra madata amp;nbsp;Pap« amp;nbsp;impatoris adhæferût. certatûq; diù eft,illi,vt Diotero eiedo poffeflionem traderét Adolpho:hi veró,vt in pofteflio-nc eófernarét Dioterü,vt dicebat, iniuftè - prinatinvifatamémulns fuit pcipuacaulà belligerâdiprincipib’, vtrafaétionû altéra fuppedirare poftet. Quibus excaufis cçde, incêdio,vaftitatcq; mutuô fe ingiter vexa-bât: mmq tarnen plenis copijs pugnatum eft,donccadméfemluliumanno Domini i462.quodità contigit: Cùm iam feffis partibus nónulli trada-tus de pace intcrceniftent,tadèn) fuggeré-tibus nonnihilpartiû amicis,authore illu-ftriflimo principe Philippo Burgudie duce,deuentü erat ad certa pacis capitula,fta-tutiisq-, termin’ intra que ^curatores par-tiü quifq; ad fuos prïcipesinuêta referret, certoqjdiedelignato, cü plena poteftate inftruóti cócludédi amp;nbsp;faciedi pace redirét. Porto hoc termjno pendenteprincipes |
partiu Adolphi,Ludouicus duxNiger,Io-hanes Meten, Carolus marchio Baden,amp; Vdalric’comes,vtadhuc aliqd gloriæfuæ adi)cerêt,cóuentionehabita ftatuüt, ante cóclufam pace adunatiscopijsfatis iuftis, terras Palatini ingredi ac vaftare.-Ad quod exequédû iuxta códidó c6uenérc,epifco-pus lohanes, Carolus frater eius,amp; cornes Vdalricus, haud lógè aboppido25f»lt;tj(èl in capeftrib’ ad S.Helenâ,ibî caftra figéte$ multotn minorib’ copijs geóuentüerat, vix ern egtes fexcêtos amp;nbsp;peditu tot millia habebât.fed nee dux Ludouic’ cóparebat. Non latebat hocPalatinumFridericum. namdum acógregatisillis nónullisinlo-cisfui vaftarêtur,ipfe iingulis jppè diebus à laterib’ copia vidédi fe pbuit,quafi occa-ftonérei bene gerédç qrcret. Qn^öd ft iHb mens non Içna fuiffet, facilecôiedarepo-terâr,tantum principe no ità fraâû efte,nè fuis in terris tam paruis Copijs occurreret. Sed conftat quod poëta ait: 3Veßia mens Aominum/aei/ortis^ufura, Er/èruare moe/um,reiusjùèîara/ècunelts. 11h mors impatientes,folicitâte etiàm, vt aliqui volunt,epircopo Spiren.in cuius di-tione caftra erât pofita, vtcunquè venerit in mente,die prima méfis lulij luceprima, peditatuomi relido in caftris,foli$eque-ftribus nixi, dpfeendûtin agrû Haidelber-gen,nullis(vt fama cft)pmiliis fpeculatori-bus,incipiuntq;vicôs quofdâ incendere.p„gn,rri. PræfenftthocFridericns, amp;nbsp;iam vndiquèà.^liîi-corrafo milite,cui amp;nbsp;opportune fiiperuc- ni. neruntlongis itineribus auxiliarescopiægt; quas præful ducebat Dioterus.His adunatis, ft ne cûdationeà tergo hoftesitàclau-ftt,çp nullâ euadédi via haberêt. Scro itaqj circûfeftbs fe vidêtes,attoniti.- Nó nifi ferro aperienda via eft,inquiût,acieq; tumul-tuarièinftruda,imparibus excipiût hofté copijs. pugna fada, duo nobiliftimi comi-tes,vn’ de'^clffcnjl«t'n,alter de Ööh«, cum nónullisequeftris ordinis ^pugnatorib’, in prima acieoccififunt.vcntu eft poft hoe ad gladios, ac paruo negocio fuperantur à multis pauci,fupra mille équités habuifte fertur Palatinus amp;nbsp;duo millia peditum. Capti funt epifcop’ Meten, Carol’ mar-chioBadcn,amp; Vlricus comes Vuirtember» gen, amp;cum his eorumtotafercnobilitas, qui omes cum triumpho dudi funt in ar-cem Haidelbergen. ibiq; ad annum propè feru3ti,doncc tandem legibus quas vidor voluit,acceptis,relaxatilunt.Dealijsmihi non conftat. hocfcio, tp comes Vdalricus pro fua liberatione milliaflorenorumcé-tum dedit,amp; nonnulla alia fulccpit onera hisplanèæquiponcnti3. |
|
A NATO CHRISTO At Adulphiispontif.cûprimû principes hos hello inrerceptos cognouifler,nódüm defatigitus, cum quibufdapartium fuarü proceribus conGliurncapiendx Mogûtiæ inijt.facinus audax. Cokij erant Ludoui-cus Bauarix dux,Niger didus, Aluicus comes de ©ulijjEbcrardus de2Utm^Àtn ba-ro.amp;perpaucialij.Inea refecuti quorun-dam exbortationé, qui loconim vrbis gna rijCopiasintroducerepromittebat. Igitur machinis amp;nbsp;kalis paratis, vbi tempus rei ge rendæ vifiim efl.profedione indida, cum paiicis admodùm copy's 17, Odob. anno Dni 1462.profunda node ad foffata vrbis peruenêre.Eratab vna parte vrbs permu-4j,] . nita.adituq-, difficilis,quarè euftodijsferè ’’'t^air”u''^hnquebaturvacua.Eain parte cxplora-JJ'Itcpm tores lilentèr perfoffata vepribusac fpinis J®S“i)tuoppleta,faice tramitem feindût, per quem '“^‘‘’ admiirosvfq;perucniunt,moxq; applicates (èa!as,alta confeendunt mœnia, pede-tentimq; introgrefli, cuftodes eximproui-so occupant, ü’entioindido. Erat hora poft mediam node ferè quar-ta.confopitis adhuc ciuibus, defcendunt in vrbem viri circiter centum,portaciuita tisproximam refringerefatagunt; amp;dum iftafierêt,vigiles per vrbem conftituti, in hæc ipfa loca deuenientes, deprihenfo ftrepitu,clamorem extollunt. Ad earn vo-ciferationemconfurgentes vicini,perfcn-ferüt hoftes adefte, paulatimq; clamor per Vrbemdiffufus,homines excitauit. Experredi eines amp;nbsp;magnitudine return attoniti, quid primùm agerent amp;nbsp;vbi fuc-currerent ignari,armis tamé correptis,qui proximi fuerant, tumultuariè excurrunt, inpaucosingreffos impetü faciunt, fitpu-gna, fed porta interim eftrefrada, multi-tudoq^equitum amp;peditum irrupit. Tandem eines globofadoad arcendoshoftes propcrat.atrox ibi prælium committitur. pugnatum variafortuna.bis amp;tèr pedem teferre hoftis compenicur,amp; cùm fludua-teprçüopræualituri viderentur eines, ab alia parte ignis ab hofte imruiffus, aliquot ædes conflagrauit.ad hæc nouns femp miles fupcruenit,nihilominùsincolæpugnâ-runt tota die vfq; in ferum vcfpcrum.ceci-deruiit ex eis deïiderati quadringenti, de-fperantes tandèm omiffo certamine, fefe dedêre.iubenturmox arma tradere, amp;nbsp;vt in locum vrbis defignatum fine mora có-uenirent,funtadiurati.paruêrevidi,oésq; qui arma ferre poterant,aduencre.vbî iuf-fi funt,cundatione pofthabita,migrare ex vfbe,nulla cuiquam falutandifuosautva-Icdicendi permiffa facultate. Ad qua voeë miferi eines,ftupore vehe- |
GCNERATIO mX 489 mentipculfi, fortunafua deploranTes,re-lidis in hoftiü poteftate, vxorib* liberisq; chariffimis,in exiliumabiére.Vidift’es ma-tronas atq; virginesvlulätespedoraqj fc-riëtes,amp; qualiacóueniês eft dicere amp;nbsp;age-re in tantis calamitatibus. Direpta eft indé ciuitas,pdatiq; oésfinèdeledu ccclefiafti-ci amp;nbsp;feculares.inucnte funt opes pmaximp, ceffitvrbs Adulpho, pdæmaiorpars dnei amp;nbsp;proceribus. Èrat illa nodein arce vrbis Dioterus dejifenburg archiepifcop’,amp; il-luftris cornes deÂaçendbogen.hi cùm in-greffum hoftiü accepiffent,trepidi voluta-téciuiujpditionemq; formidâtes. deferta vrbc amp;nbsp;aixe,trafmiflo Rheno, fuga ülutë qfiêre,Exulib’ vero paplopóft pecunia accepta,facultas redeudi ad fna reliq data eftr. amp;nbsp;tantü de Mogütiaca captióc inuenire po-tui,audita référés,^put à fide dignis accepi. Anno falutis noftrç 1461.Carol’ feptim® Francorûrexmorit,cùmnunciatû ei fuif-fet, quofdS potionë apparaffe qua interi-ret,ea re ta vehementer turbat’, animuin-duxit,vtdies feptétotos cibo abftineret, hortätibus medici5,fc inedia magis gmor-bo affici.Sed dû edëdo vitç cófulit,coêrci« tisarterijs abfumit die fefto Magdalens, facramentis Chriftiano ritupceptis.elatus eft infepulcru Maiorumfuorum, amp;inD. nionyfij monafterio fepult’.ReXjpcul dubio in quéfortunaafperrimèprimû defæ-nijt, tanq exterminate eu regno ftatuiffet: deinde blandè illum attollës, vidoré glo-riofum fecit,indè vidoriofus didus, mi-tiffimi fuitingenij, fed hebetis. Eodé anno leni amp;nbsp;mafueto patri, afjaer amp;nbsp;vehemes filius fucceffit Lndouicus,cófilio pceps,ingenio vario,amp; domefticis vixfatis plpedo. De Caroli morte nucio accepto, £uoJujt* cùm effet primogenitus amp;nbsp;Delphinatüs F,ac.rcx. princeps, amp;nbsp;qui diù à pâtre fuo exùlauerac Ludouic’,cófluunt ad cû omatiffimi quiqj jpceres, qfacrandu nouellüregéRhemos pducerêt,vbï loei archiepifcopus en mor« Maiorüvnxit atq; benedixit, quo myfte-rio abfoluto, Parifios jptinus^pfeduseft. Exadisvero folennibus, cùm Philippus Burgundiorû dux domûrepeterecuperet, Philipp«» rege magnoperècohortat’ eft, iram fi qua*^*^^'’ “** animo in Speeres cócepiflet,deponere,ob-liuifci prorsùs quç pterita erat, fatis admodùm effe illi,quàd nullo tumultu rex effet, quia frater illi effet Carolus,debercado-lefcenté amare atq-, ampledi,amp;patris hçre-ditatëcumillo légitima portiome partiri, Hæcatq; fimiliamultalocutus Philippus, Ludonicum dimifit, Picardiam reuifurus. AtLudouicus qui exulceratum animii haberetjamp;patrias leges iam dcdidiciffet, mul- |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. multa partim fuo,partim eorumingenio, qui abfentiamapatre,exiliumfuifle repu-tabant,agerecœpit, amp;nbsp;principes inprimis paruiadmodùm habere,venationis omné J)pè confuetudincjphibens, ità vtpiaculû effet infidiariferis,nifi quoàdipfepmitte-ret:amp; quod illi maximas difcordias pepit, magnopènix’eff,infimç fortis hominesp jpccri bus opulétos fublimesq; facere,quo$ amp;nbsp;obfequétes haberetmó em çquanimitèr ferebat, fi quis dicéti vel impanti fibi qua-uis ratióeadiierfaret.Pofthabiti principes, magna pars defcifcere à Ludoinco,feq; fu-amque dignitatem tucriconftituunt. Igiturclandeftinis nuncijs,quid fingu-li fentiant,fcifcitantes,poftquim de fenté-tia illórum ßtis eóftitit,Carolus régis frater clàm dilapfus eft,amp; in Britanniam pro* fedus: needefuerunt permuiti procores, qui cum mox,rc]ido rege,fequerent. Hui-us tam manifeftædefeôtionis initio turba-tus Ludouicus,fibi prolpicerc coadus eft. Carol. lamenim famacrat, CaroIüPhilippiBur-Burgun- gundiæ ducis filium copias contraxiffe, vt dis dux. cumalijs coniuratis iungeret exercitum, nee médaxfaraa erat. Nam Antonius Philippi nothus,adiundo Marefcallo,cum aliquot cohorcibus præcurrens Caroli exer-citum,caftella occupat,CaroIusfequés copias ad pontemMaxentij ducit. condixc-rantenim hi qui arma aduersùs Ludoui-cum parabant,fe ideo conuenturos,vt po-pulum vedigalibus preffumamp;penè fer-uum,in libertatem vendicarent. Incedens ergo Carolus, quidam oppi-daminimonegociocepit, deinde adfan-dum Dionyfium caftra facit, mox Parifi-enfesinfeftat.Habebat non minus rex in exercitu quatuor amp;nbsp;vigintimilliaarmato-rum,quorum numero territi duccs aliqui, de pace cum Ludouico cóuenêre. interim neq; Burgundiæ dux, nee frater régis qui-eucre.Procefferat ia proximo Parilios Burgundiæ princeps Carolus,atq; nè regni caput illud timide præterîffe videretur, pro-motiscopijs,caduceatorcspmittit, qui li-beru perciuitatétranfitü petat:id fi nó im* petrêt,dicSt principeciuitati vim illaturii. Qm portis co die prçerat, dum refpon-dere volüt legatis,vidét progreffas copias Caroli,amp; regij fratris ducis audiunt nó ló-gèabefle exercitum. Mox Ludouicusrex Fracis eeler Parifios cótendit. Et cognito cjgt; à tergo frater,amp; à fronte Burgu ndus copias habcret,rcx accélérât Burgüdum pri-us fundere,qcü illo Britóes iungerent:nec pugna detredat Burgundus. fit cógreffus initio formidabilisjCx-Burgudis multi fu-fi,pugnatumq; eft varia fortunavfque ad vefperam. amp;nbsp;dum aliqui à rege fugerent, ipfeinarcem Monclerici amp;nbsp;indé Parifios peruenit,manentc in fuafiatione Burgundo, cceiderunt ex vtroq; exercitu fexcenti fupratriamillia. |
Burgundus vidoria habita,gloriabun-dusScampas petit, vbïLudoUicifratré amp;nbsp;Britonumducemconuenit. Verùm poft nonnullas vaftationes Carolus regisfra-terliterasad Parifienmittit, quarumfen-tentia erat,fe cum illuftribus regni princi-pibusnon hoftilianimo, fedrcipubl.gratia conueniffe, petens vtaliquos mittant quibus fententia fuam detegat,quod amp;nbsp;fa-dum eft. Qui bus ille,ad regia vrbem principes vcnifle,vt more Maiorum, confilio cleri,procerum amp;nbsp;populi,de rebus córau-nibus quietèagcrét: Ludouicumquidein regni Francorum regem effe, fed eoriini muneris amp;nbsp;dignitaris fore,commoncfa* cereilJummaiores fuos imitari, patrijsle-gibus vrijoneramoder^ri, mifereripopu-li,igitpeterein vrbéfinèvllainiuriaaditü. affentiunt illi,amp; hocquidé, fi rexannuar. Cognito relponfo, Ludouicusrepentè à Nortmannia cum forti manu reuerfus, quoiêrat,ægrè tulit refponfumtalededifi feParifienfes,vindidam dequibufdamfu-més,multos profcripfit. Poft varias clades fit concordia,ità quod Nortmanniam rex fratri dono relinquat, Carolo Burgundo cefsére in perpétua poffeffionemPerona, Roia,amp;Mandiderium, ad hæc Guinarum amp;nbsp;Boloniæ comitatus: principibus coniuratis reliqs,alia his nó minora contigére. ANNOfalutisi46}.imp.Fridcricusob-y‘jj|,'n“^' feflus eft in arce Viennenfi àciuibus,qui- obfefl«. bus auxilio frater dux Albert’ erat. oppu-gnabaturauté arx bombardisamp;omnige-neretormentorum.vidiffes implcrifouas, admoueri fcalas,cominùs eminusq;pugnä mifceri,vulneribus amp;nbsp;fanguinc muico rem geri.Vndècoadus fuitauxiliûà regcBo-hemiæGeorgio,quife ante pro hærctico declarauerat, poftulare,immô Pio Pont. Max. feribere, nè interim in Georgium, quanuis hæreticû fe dcclarâffet, iuris panas fulminaret,quod necefiitate cogente potifexadmifit.libcrauit Bohem’Fridcri-cû,arte vfus,vt neq; periret, neq; vinceret. Inuaferat turn TurcaBofnf regnum,oc-Bofnate* cupâratq;locaeius plurima. verùm annognum. Domini i464.Matthias Vngariæ rex pau-10 ante coronatioem fuam profeduscum copijsin regnum Bofnæ, tunc dominio 7 urcarumlubiedtii, profligatis hoftibus, omnia recupcrauit,quæ anno fuperiori inuaferat Turca, vt refert Pius in epiftola ad ducê Burgundiæ: caftrum quoquèlazygâ mu- |
|
A NATO CHRISTO milnitiflîmum vi, alia verö terra eiufdeni caftra deditione cepit,omnesq; Turcarum milites in pfidio Iocatos5quos gladius non abfumpfit,ad gratiamamp; fuam ditioné re-cipiens fecum deduxit. phias Matthias Vuaiuoda pradiftus, poft ij”'ttnda mortemLadiflairegis Hungaria* regnum .j^r.’ro-otcupcirat.quod fibi competere Cçfar Fri-'^' clericusaffirmabat,amp; quidem iure hçredi-tariojamp;vtaliqui voluut, per elcdionera. fitintereos longaconcertatio. nam amp;co-ronam regni habebat Fridcricus, qua cum Ladiflao mater apportauerat,eam Matthig reftituere reeufabat.tandem pcrconcor-diamlis fopitaeft. Quo fado, facro regni diademate àmanibus Friderici imperato-risaccepte, rex Matthias fexto fui regni, Dominicæ fcilicet incarnationis 1464 ^11-no,in die cœnæDomini,regni proceribus praefentibus,magna cum folenniate coro-natus eft.Sed amp;nbsp;bella in Bohemianonnul-lacumCafimirorege Poloniæ geflit, pax tarnen compofita hoc modo inter cos fuit, vt Pannonia, Hungaria, Morauia amp;nbsp;Slcfia MatthisreIinqueretur,amp;Bohemiçregnû Vladiflao filioCafimiri, remaneret. ANNO falutis 1464.Pius pontifex obi-jt.nam cùm primo annopontificatûs man-tuæconuentumpro Chriftiana fidetutâ-da habuerit,amp; in eo fruftràprincipes con-üocauerit cótra Turcas, hoc anno ipfecó-pofitis rcbus,vt poterat,expeditioné Afia-ticâ,quæin pfato cóuentu regumamp;prin-cipum ambitione ac auaritia fuerat obmif-fa,repetit,oratoresac nuncios cum literis apoftolicis ad Chriftianos mittit, ad bellu hortatus eft.Indè ab vrbe difcedens Anco-namjeética iacens defertur.In itinere auté magnam vim hominum ex Germania,Gal-lb,Hifpania veniétium ad bellaTurcis in-dióa,offendit: quorum magnam pattern abfolutam peccatis,Germanorum potiffi-mùm,iu patriam remifit, quod minus ido-n«i bellogerendo, ^que etiam belli ira-penfam,vt in literis apoftolicis contineba-tur,fecum non attuliftent. Dumautéclaflcm,quç pafsimin *portis fuperi inferiq; maris ad tantu bellum fuc-rat çdificata,dumq; Venetorum ducêbelli focium Anconæ expedat.diutina amp;nbsp;lenta febri afflidatus, moritur anno fui pontifi-catus fexto,die quo emigraturus erat,duas boras ante extremü vitæfpatiû patres cardinales ad fe vocat, conftanti animo amp;nbsp;vo-cenon incócinna ad Concordia in eligédo nouopótificcadhortatus,ecclefia atq; fu-os illis cómendauit.petijt fpótè facraméta oninia,orationescanonicas nó intermdit, fymbolü Athanafij cóftantèrpronuciamt, |
GENERATIO XLIX. 491 morte non exhorruit, non perturbationis aut inconftantiæ,dum extremû fpiritö ef-flaret, lignu aliquod cdidit,extindus ma-gisqmortuus:vt corpusfuü Romadefer-roturmadauit.Id fadü eft,in bafilica S.Petri condit ad altare fandi Andres: ipfe era nupèreaputfandi Andres apoftolièPe-loponefo àThoma Palsologo ei’ loei De-fpota,à Turcis profligato,adueâû Roma, in facelio ad S.Petrum ad id fabricato,ho-norificétiffimè collocauit.ipfe etiam *Ae-caterinam Senenfem in fandos retulif. ANNOdcindè falutis noftræi464.pri-dicKaléd.Septomb.Paulus fecûdus*Bar- Paulus ai bo ante vocatus,patria Venetus, pâtre Ni- papa, coho, matre, Polyxena, fan di Marci presbyter cardinalis,p0tifex créât. Isvbima-giftratuminijt, ftatim, fiueqjitàpoHicit» erat,fine q, Pij décréta amp;nbsp;ada oderat,omes Abbreuiatores, quos Pius in ordine rede-gerar,tanq inutiles amp;nbsp;indodos exauthora« uit, eosbonis amp;dignitate, indida caufa, fpoliauit, quosetiàm jppter dodrinäma-gnis prçmijs aduocare debuerat.Erat qui-déillud collegium refertum bonis acdo-dis viris diuini ac humani iuris,inerat po-êtx amp;Or3tores,quos Paulus tanqinquili-nos amp;nbsp;aduenas è pofleftione pepulit. ANNO falutisi465.Carolus dux Nort- CaroLdu« mâniæ,Ludouici régis Francorum frater, Nortman» cum duce Britonum difcordare ccepit,quo *’'’'• _ intelledo,Ludouicus oblata fibi occafio-né,qua Nortmania à fratreeriperet, ratus, cum Britonum duce ad id paträdum cóue-nit.nec fruftrbtantum Carolo fratri nego-ciumfecit,qui poft variabellade Agtania cótêtusfuit,addidaquadapéfioneannu3, amp;fic bellum inter eos fopitum eft, quod per annos tres durauerat. A NN O Domini rqóó.PauIus Pontifex maximus Georgium PogebratiumBohe-mig regc cófiftorio publico de hærefi damnat, dignitate amp;nbsp;regno per fententiain priuat.Hic em Georgius cùm poft obitum Ladiflai in regé eledus, iurauit in manus duorum cpifcoporum, tadis facramentis euangelicis,publicèdum coronationis in-fignia reciperet,qgt; deincèps fidelis amp;nbsp;obe-diens eftet fandç Romanç ecclefiç,amp;cùm fe, contoralcm fuâae liberos,tali iuramfi-to obligaffer, p Fridericum Romanorum imperatoremconfirmatus extitit. Verùm cùm his omnibus contraria poftea ageret, amp;nbsp;haereticorum feda foueret, Vradiflaui-enfes amp;cæteri catholici homagium pftare illi recuhbant. declarauerat cnim le^ fe-da haereticorum. propter quod Papa cum antè Pi us, Ar poft Paulus, grauiffimis cefu-ris ac totum regnum fulmjnabant,fuerun’: |
turn
|
492 lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TER;T. Matthiam Hungariæ regem recurrebant. Tu amp;copijslegati apoftolicirex Matthias alia ob caufam côgregatû exercitû fatîs iuftû addidit.jp quorû furnptib’ dédit im-pator ex Auftria vni’ anni redditû. Quib* fie pparatis,audiuit Matthias Viâorinum regis Bohemiç filiû.venifle in Morauiâ eu exercitû quinq; milliû pugnatorû,ided il-Ji occurrit,eûq; retrocederecôpulit.Tan-dèm in quoda monafterio eu obfidet, fed tunónulliin regnoq Pogebratiü oderat: hi primum Fridericuimperatoré ad regnu inuitabat,deinde vbi Frideric’recufat, ad ilium paulopôft pater Pogebratius potenter liberauit. Inter hçc Matthias priuato ia pfentétîam ^”bo” hçreticojinregéBohemorûdeelarafàRo-J’roanopôtifice,qamp;Fridericoimpatore ex-“ nbsp;nbsp;’ litit cofirmatus, q rex ad preecs impatoris ac Romani pótificis,cótra hçreticos Bohemia; fepténe bellû geffit, eóputatis pcede-lib’ annis,Morauiâ,cûftamq; Slefiâ,fcd amp;nbsp;Lufatia m poteftatem fuâ redegiî. Audiui ego à quodâcomité,qillis dieb’eratdefe-natu impatoris,q» idé Matthias padus fue-rit eu impatore, q?pfequi vellet Bohemiæ regê,nec pace inconfulto impatore cû illo facerezht çp eajipter impator Romam pre-xitinjppriaplona.vbî non fclùm négocia iftudapud Paulum pótificéjpmouerit,red amp;expcditionêcontraTurcas, in qua poft debelhtioné régis Bohemiç Matthias ipfe dux præficerctur,rolicitauerit. Venit in vrbê tune anno falutis nfçi4^9. cfi decéti comitiua, vt dicebaf, voti gratia, que Paul’ Pont.honorificétiffimèfufeepit fecunX^’^^S»^^”^’^’ Scribit Platina,fe vidcte,papa Romam amp;nbsp;impatoré exinole Adriani fub codé pal-profedus. Ito à Laterano redcutes, fubftitiffeq; Pau-lüin póte,donèc impator equites aliquot crearet. Verùm impator hominê,vt veni-ret in Germania, amp;Chriftianos principes côuocaret,fruftrà tetauit inducere.orato-res th reges amp;nbsp;prîcipes,de bello Turcis in-ferendo folicitaturos, mitteredecreuit. Abeutc impatore,Matthias rex Hunga-nç ftatim pacé cü Bohemo peuffit, contra padacuFridericoinita, qfecit irrita, opi-nor,qgt; hac ratióc eófirmari vires amp;nbsp;aduer-sùsTurcâ,amp; cótraFridericüImp.putaret. Anno codé 1466.méfeMartio,Fracifco Spborcia Mediolani dux morit.hic etfi cu-ÔOS prudentia amp;nbsp;felicitate principes fui téporis excelluiirct,in fenedute th mulie-rum ardore deceptus nimihm puaricatus cft. Poft eius interituadminiftrauit répu-blica aliquatilpèrcü filio Galeatio Maria Blanca relida. fed eius imperih fili’ nó fe -rens, camagiftratu deiecit, rêpublicâ ipfe |
obijt, Mediolanh vrbéxdificijs reliquisq; ornamétis publicè priuatiroq; decorauit. Anno »467. Philipp’ Burgûdiç duxmefe^W^ lulio Brugis morit,amp; Diuióe fepelit,prin- j.“ f^'® ceps fuo tempore in armisvalens, prudés, amp;nbsp;à fuis miro modo amatus. hicCarolum filium habuitfucedforem. Poft obithPhilippiLeodij aduersus pó-teodien« tificé fuh bello decertabar,qué apud Huiu fe belli» obfidet, quod cü ferociffimè oppugnarét, pótifex dàm dilapfus eft. Et epifcopo affi-nitatis caufa Carol’ Burgûdiæ dux fuccur-fur’, miro in Leodios cócepto odio copias c#trahit,mittitq;pinfigniorafuxditionij loca bellû Leodijsindiccrc/Llutaüridne-gocij exequebant,vna manu exertu giadi-um, altera face arden tem gerebat,hacrc ft' gnificantes, Leodiorum gentemignefet' roq; perdendam à Carolo fore. Fuinecóftat Leodios Fracis iâdiù cóiun* diftimos,eorumq; amicitia femp fecutos. quaobré Ludouic’ fuppetias lllis ferre có-ftituit,fimul nè ex eorii ruina gloria ßurgü diorfl vires accêderet, mitunt ei’ reigratia 400.equites cü fex fagittariorü millibus. Dûaût VernóeagerctLudouic’,S.Pauli comes Coneftabulari’ â Carolo Burgödo ad eh venit, qmulta de Burghdo atq;Lc-odiorö gete memoras,fex tm menfiu indu-cias à Burgödo impetrat.Leodijs pofthabi-tis.Rediére itc p id tépus ad regc loh. Balina amp;nbsp;reiiqcü eo,qBaIliia cardinalafhRo. fedis Ludouiciinteruétu nó finèroultora admiratióe obtinuerat.In delcgatióe quid aftûfuerit.exipfisinducijsintelligipoteft» Leodios videlicet falfis fiiggeftióib’àLu-douico defertos,amp;Burgödo pmiftummi-fera genté bello pfeg,q cü auxilio fedeili-tutam intelligit, nó alitcrcuraBurgundo pacifci poterat, quàm quôd ingenttm iHi pecunia perfolueret,murosq; amp;nbsp;turres fus ciuitatis aliorumque oppidorum dirueret. Interea Carolus Ludouici régis frater, Britonesq; aduersùs Ludouicü pparat, ad quorû auxilih Carolus Burgundiç oés fuas copias ad S.Qu^intinü cogit. quod intelli-gcs rcx,nó folum pacé euftatre facit,led amp;nbsp;ducé Burgûdiæ recóciliare curauit.audito erhq,BurgüdusPerone caftrametaret, ex Nouiano rexPeronépaucis comitat’fecó-tulit.Cardinalis enim Ballua amp;nbsp;Borbonius cornes tanthm, pter aulicos aliquos feque-bant.aufus taméeft Ludouic’ ad hoflé ire, feq;illifamiliariùs,pter omniû opinioné, credere.Ibi inter cos modici momenti pax côuenit,iurâteBurgûdo Ludouici panes fe nó fecùs ac fubditü decet,tutaturü.pro-indè rexBiirgundo côfirmat,quçcunq; in conuentione Atrebatenfi patris fui tépore |
A NATO CHRISTO definita extiterant cum Carolo feptimo. Dum Perone dux agerct,ego nûcius fui minus à bonæ memoriæ Vdalrico inclyto comité de Vuirtemberg amp;c.ad eundé Ca-rolum ducé.crâ enim ppofitus in Stutgar-icnEcclefix collegiatæ. amp;dûveniircm ad fraieâum fuperius,vltrà propter bellicos terrores non jpceffi,fed collega meum qui erat laicus,vttranfir«toncraui.quo abcû* te,ego pftolaturus cius reditum,in codera loco de contingétia fafti hoc modo audi-ui,q,cùm fubortæ fuirent annotûc pter-ito,inter Epifeopum Leodien ac ciues eius ciuitatis cótentiócs,amp; tpife.vrbe effet pul-fus,Carol’ vrbé obfidiôe aréliffima cinxit. fada deindèinter ciues difcordia,pars per vnâ porta cxiuit,amp; feae vrbem gratiæipfi* dédit,pars verô per altéra portant dimif-ûsvrbe âc bonis aufugit,amp; ad regê Fraciaî Ludouicum præhdij caufa peruenit.
^âliim Obtenta hoc modo per deditionemci-uitate,dux Carolus ciuibus mandat,vttur-t^'j^quot;^resomrtcs,murosamp;antcmuralia demoli-
rentur, non modo vrbis, fed amp;nbsp;oppidorû fnbieäorum.Deinde teodien arma omia* machinas,torméra, bóbardas amp;nbsp;quidquid btllici apparatus habebant in vrbe amp;nbsp;fub -ieftis locis,ab(tulit.Nechis fatiat’, fed cos vt fibi foluerenttrecétamilliafloren, aut quotannis donèc folucrcnt,quota de ccn-tenariojd eft,xxx.inillia floren,facranien-tisadhibiris obligauit.Licètautc pontifex Rom.ob deieélionem epifcopi fui,Leodi-cnfes céfuris Ecclefiafticis innodauerit,co-gnitatn eorum fubmiflïóe amp;nbsp;cxülum eins cimtatis querela,grauifÏimaq;cótentione, cosadconcordiam omnino reuocafe cu-pien$,TricaricenEpif.kgatum eó mißt, q interdiólunifuftiilit,cosq;duci rcconcili-ateconat. Noluitautéduxaliquid remitiere de impofitione prxdifta,tametfi fol-Iiendonon effenttfed exulibus regreffum eiareliberü ad fua fert negafle.q feueritas à multis im^pbata dicit.dedit em ia defpera-tisnoux rcbellióis occafonenó modica.
Fadü eft igit,vt dû rex Ludouic’ copias cÔtraducé inftrudiflimas haberet, amp;nbsp;dux Perce agcret,rati tcodien exuies tépus eo$ iuuare,nófinè(vtferf)cófilio régis,^pcrè fead iteraccingunt,acLeodiü quadano-Öeiamarmis amp;jppugnaculis nudatu, par-Uo negocio ingreaiütur,pulfoq; ducis pü-dio,cóciucsfuos adlibertaté refumedam induxérc,moxq',ciuitatis datum ordinan-tes,muroserigere acrefarcire fatagunt.
Reditus ifte vbi diuulgatus eft,tota ter-tore prouinciam compleuit, erat enim ob expeditioné ducisjppugnatoribus exhau-fta«Leodij inde hotte aggreffuri armatun
G ENER ATI O XUX. 49} Po^ftridiè Leodien centum fupra mille viri int mpefta nodeoppidû iSaflcl mûris nu-dati^m,pnotO5 fibiaditus irrumpüt,ïdeï pfri'^ gunt prêter expectationsoim.fit da* mor a tq; trepidatio.fuga falutê quifq;, nemo armis qrit.Elapfifuntbnficio nodis plu rimi,capti nónulli,interquoslcgatus apo* ftolicus vnâ cumLeodien epif.inuent* ett* Erant in codera oppido armaméta ferà oïa,quibus Leodien p deditióem fpoliatt fuerant,q vnàcüm equis captiuisq; omnibus cum triurapho tranfportât. Auxit hæc res animos ciuiü, amp;nbsp;adindubitatä recupe-randælibertatisfpem erexit, maxime cum recefuiffenttantis ducé implicitum nego» cijs.ideo cóuerfi mox ad inttrudioné mu-rorum ^pugnacula erigunt,debiliora lod muniunt.Etcùmdiùnüâ:uq;opcri incu-bunt, inter regem (in quem omnem fuam fidutiam collocaucrani)ac ducem pax có-cepta eft arcana, amp;nbsp;cundis admiranda.
Pacefada, indignabundus dux opérât cum exercitu, deteodijs vindidafumptu* rus,cumquoLudouicus rextanq eiufdem expeditionisfocius vltro venir.vrbê obfi-j^j p^.^ dionecingunt. Exiuit,cófentictepopulo,« rexæCa Epifcopus Leodius placadi ducis caufj,nec rolo ua* tn^fecit,iuranteCarolo,nópriiis ciuitati^*“** parccndum,q ciues amp;nbsp;vrbé fubegiffet.Epi-fcopii auté apud fe,nèad fuos rediret,cótï-nuit-wira rerü mutatio.Leodij q fe magno liberates malo credebant,mox è fpe maxima in defperatióem ceciderut extremam.
De reb* itaq-, fuis defperarttes,egreffi ci* uitatom,hotteadoriiinf, captos finemife-rationemadantes.-vbitn obfidióefe angi cofiderat,ad prima oppugnationé primo-res vrbis,vtcunq; potuerut, clapfi aufuge-runt,relidi$inciuitatemulieribus Scinctl-pofitaplcbe,religiofis quoq;atq; infantibus.Ergo irrumpétibus ferocitèr Burgu-dis,Ludouicus (vtrefert Gaguinus) pri-teotliï ml möm.deindèBurgundusciuiratem intrat, ferandä fitq; moXpafsim occifio amp;ftrages, virgi- cb‘1«* nibus vis,amp;religiofis mors inferf,neq; in-dulgétia vlla milituminpuerosfuit: quin etiä ttupratasà fe virgincs,crudcles fatclli-tes iugulat.-facerdotes eadem hora rem di-uinam in templis facientes,gladijs periêre, nee fatiatus eft inhumanus hoftis tam mul tacæde:pdasexomni ciuitate, amp;nbsp;ex templis facrilegiafecit, incenfa pofteàvrbe amp;nbsp;mûris dirüptis,quorum minis foffäs çqua-uit.Ada funt hæc anno Domini 146'}.
in Saxonia circa ifta tempora Emettus duxSaxoniçEledoratumgeffit. hie dura effetpuer,vnàcüm fratre Alberto furtiué fublatus fuit hoc modo:Erat homo audax CunradusdeKauff, nobiliapud cos loco
TT natus*
-ocr page 510-494 lOH. z NAVC. CHRONO G. VOLVMEN TERT.
monturfecuda horanodis, folus incubi-culo,neminc vidcnte,cùm eo die laetus eti-àmconfiftorlum habuifTcr.pótificatusfuï anno 6.menfè 10.quinto kal. Augufti. fuit in eo,quantum ad corpus attinet, maieftaS pontifice digna.de apparatu pontificio cii-riofuscrat, in colligendispecnnijs diligés . fuit,vtferc fempèrbnficiaamp; Epilcopatus his committeret,qui officium aliquod vénale habcrent,vndè elici munus poffet.oia cm officia fuo tempore venalia erant:redi-mendaruro quoq; penfionu vfum non im-probauit.his autem pecunijs interdùm eti-àmad libcralitatévtebatur.naamp;:cardina-les paupcres maxime amp;nbsp;Epifcopos,amp;principes ac nobilesdomo extorres, virgines, vidu3s,xgrotos frequentér iuuabat.ædifi-cauit fplendidè,adiré hoiera die dormien-tem,acnoöuvigilanté, attredantégémas amp;nbsp;margaritas difficile erat. Hæc Platina.
ANNO eodem*Xyftus IlII.papa natio- Xy®^ ne Ligur,ex Sauona vrbe maritima natus, Francilcusantea vocatus, ordinis .Minoru generalis minifter,Paulo Pontif repentino interitufublato.qnto Idus Augufti fubro-gatus,fcditannis ij.viringenio clariis.do-drina pcipuus.fuit vitæcôtinentis,inpa« peres religiofos^; munificétiftim’, inanii-cos amp;nbsp;familiäres iucundus, in delinqnétt$ clemens,principes amp;nbsp;nobilcs patria extorres,pfertim Palçologorum fiiios,Bofnx4gt; rcginam,a Turca pulfos,pecunijs adiuuare non dcftitit,amp; Rhodiorum militesacFer-dinädum Apuliæ regem à Turcis vexatos, incredibili pictate fouit.Et codé noui pon tificatûsanno Hercules Eftenfis Ferraris ducatum accepit,Venetos auxiliatores ha-buit in tutanda re domûsfuæ,cû à Nicolao Eftenfi infeftaref. Venetos deindé relin-quens,cum Ferdinando foccro fœderibiis coijt, quaré diù Venetas vires ægrè ptulip.
ANNO i47i.Chalcidcm Eubœæ prin-^j^^j^ cipem ciuitatem,nuncNigropontufndici-j,jj„,o. mus,Mahumeta Othomanus expugnauit.pMt. jpditioe cuiufdâ Liburni capta ferunt.Ob-Jéfta vrbs dies jo.maximis affecit hoftéda-dibus,vidcbaturq;lVlahumetaerelinquen-da,nifijpceres fatrapæ interceffiftent. Pubes Italica palis eft affixa poftplurimâ vni-uerfi penè populi cçdem,reliquum vulgus fubhaftavenditum. Occupauit Turcain finibus illis eekberrimas etiàm quafq; vr-bes, Athenas,q nunc Sethinæ,amp; reliquas.
ANNO Dni 1471. cornera in principio huius anni circa feftumS. Agnetis apparu-it.igni rutilans,crinibus longis nigrisqj, in occidentale vergebatplagam,durauit die-bus 8o.fequcnti quoq; anno ficcitas incô-parahilisfubfecuta cft,p«ûücntiæ, bellaq; cruen-
natus,bcllicæ rei pitus.is cùm fe patria pul-DuoSaxop^jjj ^ paterna hæreditate priuatü àFridc-furtira ra» nco duce exiltimaretp iniunajcelus pub pci. cherrimum cxcogitaiiit. Arx cft in Mifna, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inaltomonteamp;in abruptisvndiq;rupib’
fita,Altiburgu^uinciales vocant,ad radices mótis oppidü egregiu,muniru amp;nbsp;popu lo plenü:ea in arce duo adoJefcétes filij Fri derici duciSjErneft’ amp;nbsp;Albert’ cducabant.
Cunradus hue intépefta node magnis itinerib’ cumpauciscótendit, amp;nbsp;admotis fcalis,jpdétep?dagogo,arccingrcfrus,dor-miétes adolefcctulos in cubili coprçhédir, minatusq; eft mortem fi mutirét.funibus eolligatos extraxit,haud dubius Quin per-dudos in Boêmiam magno precio vende-rct,fuasq; contumelias eo pado magnificè retunderet.iam fyluam Harcyniam.q Boé-miam à Saxonia diuidit,ingrefrus erat.iam piculum omne tranfmiffum putabat, cùm luniorcaptiuorumjabore ac faîne defici-ens, amp;quietem fimulS' cibum popoleit, cuius precibus commotuspr«do,adcar-bonarium quendamdiuertit,aiFerriq;pa-^ ^, nem amp;cereinfiam iuflit.
infiijnc. Intercàapud Akenburgiucognita tâtæ rei nouitate,clamor cxorir,attoniti oppi-daniraptimarma capeffunt, amp;prcciofam vendicaturipræda, præcipiti curfupdonis veftigia infedant. fyluam ingrelGs Fortuna blanditur,quæ inter multos tramites eu teneri fuafir,q redà duxitad carbonariij. Ibi Curadus dum puero cibum miniftrar, ex improuiso capitur5amp; oblatus principi, audaciflimi fcclcriscapitepœnasfoluit.
Varié hoc etiä feculo in Anglorû regno tumultuatum elhannos aliquot Henricus, Eduardu« ‘^^^^^ fuprà mentionem fecimus, regnarat. Angliae ^unc Eduardus regno deturbatu cepit.fed rex. reftitutus eft in dignitatem fuam opa Var-uici,ftudioq; Ludouici regis Frâciç,nec fuit integra ei res diù.nam EduardusCaroli Burgundiducis ope ftatim Henricumfu-pauit,carceriq; commêdauit,amp; deinde bel lum apparantibus Henrici amicis,regnum fummis laboribus difficnltèr tutatus eft.
GEN ERA TI o L.
Anno faIutisi470.fedentcinfede
S.Petri paulo 2.amp; impanteFriderico 111. L. incepitgcncratio.Hocanno pridié kal.Augufti,CaroIota Ludouici regis Fra-corum vxor,Carolum filiu Ambaliae eni-xa eft patri fuccefforé. alij eumannopce-denti afterunt fuiffe natum.His etiam dic-buscepitindignatio Carolum Aquitaniae ducem,qui cum Armeniaco comité copias cótrahit, quali bellum régi moturus, verû paulo poft obijt apud Burdegala veneno.
ANNO Dót 1471. Paulus 11, apoplexia
-ocr page 511-|
A NATO CHRISTO GENERATIO L. 'fruentiffima pluribus in locis euenere. Per hos dies Carolus Lotharingix dux spud Nanfen perte abfumptus ert.at Carolus Burgûdiæ dux,Lotharingij duds morte accepta, Lotbaringiâ armis ßbi fubiuga-tetentauit contra Renatum, caufamauu-roens, quod Carolus defunftus obxratus dli foret,quo modo fimul meditalur r«gi-Uin nomen vfurpare. Circa hæc tempora Fridericus ad preces ducis Burgûdiæ Lucéburgum venir,à quo , dux imperatorem ad Metenfes ducit.ibi p %'p'^' l’^ptorem Metefes orat, fibi per eos tral-^' con ” ® i*^ Lotharingiam liceat,quod cum à Me %, tenfibusnonobtinet, Fridericu importune rogat,regiumtitulumregni Siciliæfibi impartiri,cuius rex fucrat Carolus, amp;cai’ inpræfentiarùm caufam agebat,atq; vt no-uitati fulcimentum apponereGvicarium fe itnperatorisinrtituipoflulat. At Frideric* diffimulata prudentèrpoftulantis arrogS-tia.egreflus vrbe noótii,p Mofdlain Germania abijt.hxc Robertas Gaguinus. Veritas crt,rp Treueri conuenerunt imperator amp;nbsp;Carolus,vbi hæc ada creduntur. ANNO Dni i474.Carolusdux Burgûdiæ Nufliam Colon agri oppidû obfedit, caufam p fe fcrens,cp ArchiepifcopumCo Ionien Rupertu fibi amp;nbsp;fœdere amp;nbsp;neeeßitu dine fanguinis iunâû,per capitulates eiuf-dem Ecclefiæ vi amp;nbsp;infolentèr eiedum amp;nbsp;fpoliatum,rcftituere prætederét. Sed cura innotuiflet Friderico Imperatori, q, idem Carolus aduocatiam Areniepifeopatûs Co ionien,q ad imperium ptinet iurehæredi-Urio, fufeepiflet de manu Archiepifeopi, Veiitus nè fie pulcherrimum Germaniæ membrum vfurparet, exercitum conferi-pfit fatîs iurtum. Intereà tn Carolus va-rijs modis oppidum expugnare,frurtrà tn, adnifus eft.tandèm imperator veniGns,ca-•firafuahaud procùl àcartrisCarolicollo-“uit.habiti funtvarij traftatus paucis no-tljadextrcmû Carolas obfidionéfoluit,ac crematis cartris, cum omnibus copijs abi-uit.durauitaût hæc obfidio annû integru. Paulô pôft Archiepilcopus Rupertus eft captas,amp; in carcerc moftiius-Hermannus Haffiæ Lantgrauius faétus eft Archiepifeo pus,cuius opera tempore obfidionis Nuf-fiacreditur feruata. Ckrifto- Anno codé Chriftodor’ inclyt’ rex Da-titrP** ^'æ’^°*^^g’æ amp;Sucdiæ, vir Chriftianilf. Roniâ foluendi voti gratia perucnit,in iti-nere ab omnibus potétatibus honorificc-tiffimè exceptas. Venilfe dicebatur nó mo dövt votum folucrct, fedvt Chrifticolas cótraTurcumanimaret. Roma ingreflus, jpdeunte obuiàm honorato cardinaliu col |
49Î legio,à Xyrto pontif.max. pbenignè exce-ptus ert,acjp fingulari munere rofa aurea, qua pótibees fingulis annis in onica Læta-re alicui exprincipibus Chriftianis donare c0fucuerunt,ä papa donatus ert.Ibidèm devniuerfaliltalicoruprincipupacc agere cœpitjVtf.vno animacontraTurcumcoi-rent.fed res pfici non potuit, indé digref-fus,perltalix vrbes tranfiens, magno amp;nbsp;ce lebri honore vbiq; habitus ert. ANNO Dni i47$.Iubileus àPauloPô-tific«priùs pvniuerfum orbe ChrirtianÖ inftitutus,Xyrto Pont. Max.hoc anno ce-kbrat.Eodcanno Simon puer Tridentin’ simoTri« à ludæis madatus eft.egdis authores varijs dentinus, affedifantfupplicijs, quahiftoria pleriq; funt executi dodo carmine. Cófimile fce-lusludxi apud Motta oppidu, quod eft in finibusfori iulij,port: quinquennium lu-dxiperegerunt. nam etièmalium puerum fimili modo trucidarunt, pro quo tres eo-rum Venetijscaptini miffi fuerunt,amp;atro» d fupplicio concremati funt. ANNO Dni 1476. in Euxini oraTurci funt Capha. vrbe nobiliftima potiti. erant Caplui Caphenfesin Genuenfiuditione,cæterùin*fl^‘’ vrbem in Galeacij vicecomitis inuidiam Othomanno dedêre. ,pdita tn ert priuato, nó publico,córtlio. Eodemanno inFrâ-conia Germaniæ nobilijpuincia,q Francia orientalis appellatur,tyropanifta quidâ ho mo hmplexjpecorû paftor, apud vieil ^*'3’^^^^-elashufen vocitatu,fedatores plures nad’, çfjjhu- ‘^ virusdifFunderecœpit,eoperniciofiùs, qifçn. amp;nbsp;facerdotesamp;rcligiofosinpopulorû inuidiam coniecit.Is veto fimulatâ puptatS quandam amp;nbsp;innocentiam vitç p fe ferebat, edocens vitâcleri ignominiofam e{re,amp;^ Deus hoc téporis nobilitaté execraretur, tclonia non eflefoluenda, omnes aquas amp;nbsp;nemora omnibus libéra amp;cômuniaefre,ac * nonnullaalianefandain populû feminâs, ea fibi virginem Mariam enarrâflb pdica-bat.Vndiq;igitur genres yötisjpeeftiona-bilitèraccurrebant. vifa funtquodam die fuprajo.raillia Iwminû affuilfe, diebusq-, fertis fermonemin odiû eleri deducebac. Eô igif à Rudolpho Vuirceburgefi tpi-fcopo mirti homines, indè tympaniftam hune ad Virtzburg ducentcs,igni tradide-runt,port cuius mortem ifthæc peregrina-tioeuanuit,durauitvixméfibus j. Fuef ut qui diccrent hoîem à rcligiofo quoda firn-plicitate decepttlm,ità vtetederetB.virgi-nerafibi apparuiffe, mandalfeq; vtipopulo vitia nonnulla,perq olfenderctur Devis in immenfum,publicaret,amp;idqftus gratia inuentûfuifle aiût,qexcôcurfu vulgi fpc-rabaturaucupari poffe.vndèamp;pkban’ lo- TT 2 ci id« |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
49«
dionem reliquerat,adiungit, Nanfiumque récupérât.
Interim Burgundiç dux,cui aduerfaoftj^jpfeD. fuccedebat, ægrè admodùm feres,à modi' coprincipevinci, refarcitis yptemporeco-pijs,cx Salinis Sequanorum oppido Nan-fiumduxitamp; obledit, Habens in exercitu I4.millia pugnatoriim,aliasq; copias expc-Öabat. dumq; ibi veniétes excrcitus pAo' Iatur,eccèRenatuscumfuis amp;nbsp;Heluetioru copijs adelt,atq; partitoagmine,alterife' cundùm flumen,alteri per viam milirarem Nanfium versùscopofito ordine incedót. iam etiam Carolus fuos in acie ftatuerat,amp; Holles qui via publica^gredcrentur,tor-mentisappetere^pperabat: quodanimad-uertenteseius acieiduftores, liniftrorsùm ad jpximum collé diuertunt, in quos Carolus lacobum Galeotu Italum amp;nbsp;quofdi alios binoagminemittit, iubetq; Hoftéab equitibusinuadi,fequenteiliosniimeiofo peditatu.
MoxnihilominiisHeliietij qui in colle erant,conuerfain Burgundos facie, lucre* dibili impetu hoftem excipint, peditatum Caroli in fugam conuértuncin Galeotuni autem hi qui ad flumen iter Habebât,nulla moraincurfantes,totam cohortefuderût.
Eft pons non procul Nanfio, ad qnew poftqfugientcspueniuntBurgundi,inle-quente eos ferocitèr Lotharingo, pars flu* ^jfpip; minis vadisfe credentes,abHe!uetijscffl)]j„r„und* pars fluöibusobrutiinteribant, pars q ly^xlus. uisfeabdiderat, abincolisfinèmifcratióc iugulabantur.NeccelTauitLotharingusho ftem fequi,donèc adueniens plurima nox, eumjphibuit.Tum deBurgundo duce,in-terifletnean viueret,folicitus.at illercuerà dumfefugafaluare contédit,labéteequo, fuerat tribus vulneribusoccifus,vno ad ca putfecus aurem ad dentes vfq; pertingéte, altero ad femora,Tertio ad anum.ldccrtif* fima fide eópertum eft,capto Baptiftaado-Icfcente ex Columnenfiü familia, qui duel eo tempore familiariffimè obfequebaf: is non dubia de illo indicia^tinùs oftédit, alTenfusq; eft teftimonio dus Matthä’ duels medicus, atq; Antonius dus frater no-thus,quéLotHarlnguscaptiuum habebat, cuiusrei fidévixadmiferunthi,g Burgü-diorumpoteftatiserantjptinacifsimèaifir-'^”^®'’ '-V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r VIUOTO»
mantes eu e pugnaad Germanos dilaplum ^jj^,, elTe,ibiq; feptennem pœnitentiâ vouiffe.
Eran r qui equos gemmasq; venaJes exhibèrent venderentq;,dilatalolutióe, donee Carolus exada pœnitétia redijlTet. Et ego vidi hominem in oppido Bruchfella Spirenfisdiœcefis, gfolo tedusvili vela-mine, alias nudus incedens,crcdebaturà vulgo
ci infimulabatur, qjfuilTct confcius fafti.
Annoeodem Carolusdux Burgundiæ Carolus g'’audi exercitu duxit in Heluetios,Suité-iBurg.quæ lés f amp;nbsp;eoru c6fœderatos, caftraq; ingenti cumSui- pompa iuxtaciuitatêLaufannâ fecit. Lau-“u gefle-janna paruo negocioaccepit,deinde oppidum Granfen capit,ibï DXXI. Alemanos fufpendifecit.pauló póft non^pculab eo-dem oppido cum fuo exercitu ab Alema-nis fufus fugartisq;, tormentis machinist amiffis,vix euafit,caftra ornia direpta funt. arces deinde amilTas amp;Granfonem Helue-tij récupérant,Inuentosq; Alemanos,quos Carolus fufpêderat, omnes patibulo llbe-ratosterrç commcndantes,eifdem Alema-norum furcislorisq; Burgundos,qui in p-fidio erant,ftragulant.Rebus apud Gran-^ fonemjpfligatis, Carolus dux Burgundiæ cùm feloignâ in finibus Sequanorû ex fuga militemq; recepilTet, Heluetios iterùm pfequicôftituit.At çp illi milite amp;nbsp;pecunia opùs eiTet,GuiIielmû Gonetucancellariû cum alijs xj.magnaapud fuos authoritate , viris,ad Flandren amp;nbsp;ditiois fuæ populos légat,qui milité refarciant,fextamq; bonorû fuorû oïm partem ad belli impéfam mini-ftrcnt.Legatisrefpôfumeft,Carolo, 11 facultas deficit fe tutô recipiendi,fubfidiû il 11 vt principi amp;nbsp;duci fuo,fe guidé jSbituros, donècdomû falu’redeat:belliaüt in Heluetios gerédi caufam nullâ videri, eu? gfa fefe bonis amp;nbsp;pecunia mulftare necelTè lit.
Paulô antcCarolusduxBurgûdieNan-feum Renato duci Lotharingiç abftulerat. ob HocRenatus fe hoftibusCaroIi côiun-xerat,p quod tempus Carolus reparato ex-Murta, ercitu,adMurta in Heluetios ducés,caftra fecit,atq; exile oppidû circuuallauit.43pc-rat eó Renatus Lotharingiae dux cum vali-discopijs,auxiliatur’Heluetijs. fit pugna, fufaq; prima acies Caroli,in fuga verfo ite-monto comité eius acici duólore. Vndè Murtenfes ex oppido eruptlóefacla, cum Lotharingiç duce focijsq; cóiungunf, Ho -ftium caftra (exfis plurimis) puafére, nee fuilTefugçmoduSjdonècIoignâperuenif-fent.q turn in Burgundionum caftris Ipo-liaHeluetij in,ueniirent,adbnficij compé-fatióem Lotharingo, vtfcribit Robertus, reliétafucre.occiforüin eapugna numer’ Burgundionum,i7.millium fuit.Viâoria de Carolo habita,Renat’ Argentinä fe re-cipit,indèquatuorarmatorü millib’ robo rïtus,Nanfen quod fibi Burgüdus vfurpa-uerat, recuperare contendit, amp;nbsp;oppidum, quod fupi à ducentorum amp;nbsp;mille militû p-fidiotenebatur,obfidionecingit: quafir-mata, ad Argentin reuerfus,cum nouas copias coégillet,eas prioribus quas ad obfi-
-ocr page 513-|
A NATO CHRISTO GENERATIO L. ▼»Igo Carol», pubbccq; vificabanira mul-^15,3 quitus ipfe ca gratia viræfubfidiarc-cepitjferebaturq; g? non nifi ex teflili amp;nbsp;in t«rra cibum caperet.Tandem vero fub dif-finmlatioeopiniois defe fadsabiens.ela-pfus eft, nee aliud g rifus ab eo dcrclidû. Redeo ad hiftoriam. inuêtum ducis cada-»«rnudum, indiuiGeorgij Ecclcfia apud Nanfjumanno 1477. poftridiè Epiphani-35 Dni conditum eft,amp; hoc iiixta fupputa-dóem noftram. nam Galli annum Chrifti Jncipiunt in Annunciatione B. Manx vir-ginisi fecundiimquos occubuit annoDni i47^.In eo quoq; loco, vbi tot occiforum Corpora iacebät,Lotharingus vidor faccl-ftim condidit, addito facerdotc q memo-dam defundorum perpetuo haberet.Erc“ xitquóq;inprato,vbïcadauer Caroli in-»entum eft,criicem. Neediù moratus,in Btirgundiam «xercitu ducit,qua tod poft: paucos dies Ludouici nomine récupérât» j, CertiorfadusdcBurgundorum inter- *^»Ludouicus, Turonum linquens.brcuï Vuu, Mondidcrium, Peronam, Abbatifuillam, '’lt;ciiJjMonftraliumcum aliquot locis Atrebates '^t. vip; occupât. Atrebates verb parère recu-ftbant,recepto in ciuitatéFlandrcnfi prae-^dio. Cogit Ludouicus grandem exerci-tum,Atrebates obfedit,qui per muros fur-cas fculpferunt, appcnfis albis crucibus, tanqipfum regem Francosq; fufpedio dir gnosarbitrarcntiir.fucrunt qui pudendas partesrcuclatas oftç,Btarent, conuiciantes •■cgi. Paüló tfl poft venerür ex ciuibus«li-HootadLodouicum, qui hanc Concordias formam reportaucrunt, manerent ipfi in *’cgis fide ac poteftate, vedigalia amp;nbsp;fifcum '■egij quæftorcsadminiftrarcnt.pecuniani indéquxfitam,Maria Burgundi Caroli fi-üaab ipfisregijs miniftris accipcret,nullü tarnen regium prxfidium ipfi recipcrent. His ita cópofitis,rcx ad oppidanos mit-titcancdlarium, nódullosq; primarios rc-gni virös,qui ab Atrebatibus fidei iuramê-tuin exigant,quo fändepræftito,dum le-gatiin diui Vedafti cœnobio difcumbunt, pars perditorum hominum infurrexit frequentér voCiferSs, Occidite Occiditc. à 1e gatis tarnen temperatum eft,quijptinus ad regemrediére.Hanciniuriam dillimulans rex,abijt. amp;dumHefdini effet, Atrebates fimulata ad eum legatione, Admiraldum adeunr,petentes vt bona dus venia,Hefdi-num mittere fuos ad regem liccat* Acceptis ab Admiraldo dcprofedionC literisjododecim Odardo Butio duce,op-pido egreffi,Flandriam vcrsiis iterconfti-tuunteo confilio,vtMariamCaroli filiam Conuenijent* ciiius doli prouidus Admi- |
49? raldus, mittit qui depraehenfos ad regem omiles petducunt.ij vltimofupplicio affe-difunt,Odardo caputiolum pcllibus ad-‘ uocatimore ornatum,appofitum cft.Erat enim publicus Atrebatumjpeurator, amp;nbsp;in eo amidu caput amputatum,tignoq; fubla turn eft cum infcriptione,Hoc Odardi caput eft.Statim rex circûuallauit oppidum, tormentorumq; violentiajppüghaculuni, quo fcmaximètuebaturciuitas, deijcitur, vt in oppidum longé patens jafpedus effet, rexq-, oppidanorum bona militi diri-pienda pubheat,gobrem miles animofior taduseft.Perterriti eines, adLudouicum mittuntmifcricordiam implorâtes, quam prætcrmultorum volûtatem impetrabât. adraiferunt itaq; regias copias, neetnop-probrijs abftinebant,in Mariam Caroli filiam propenfi,quam longé à fein Flandria agcntê,pcrindèatquè humenaliquod ob-^ fcruabant,itil vt quidam obperfidiä in regem capite damnati,cùm fecurim diftridi vnico qiadere verbo potuiffcnt,mori per-tinacitèr maktcrint,^ diccre, Viuat rex. Muldati funt Atrebates multa fuß cx-latiq; argenti copia, neeeo demiffiore animo fuêre.Qiiamobrèm veteres incolas in penitiorem Franciam transfert, vocatis ex regno nouiScolonis, quos in illorumlocum velut in nouam coloniam mijtic, mu-tatoq; nomine,Francifiam Atrebatum vo-cat.Interim magnoperè ftudct, quomodó Mariam Caroli filiam ad fe traducere pof-fet,promittcns illicx regio genere maritü dare, fed amp;nbsp;ditionem quæ ad earn perti-ncrer,tanquàm fuam defenfare: verùm nihil obtinct. Flandrenfes tametfi omnem beÜï ratio-ne vitatecuperent, Fräcis tamé relidis,ad Germanos refpiciunt. EratFridcricoRo, j^^^^.^^jj Imperatóri filius Maximilianus,2r.annum ,„ , jj^j agens,eum hoe nuptiarum foederaconcili rnderici ant.Conuentum erat vtrcshæcapudFrâ-fikus. cofordia publicis Comitijs agerctur ad Kalendas lunias.' Eare cognira,Lüdouicus rexFrancofordiam nuncios mittit. fumma Icgatióis fuit, vt refert Robertus, qui vnus ex minis erat, in cóuentU ipfo memorare, q amicitia inter impatores regesq; Francos diupmanferir, qUibUs legibus atq;inftitü-tis pfewerauerit,Maria Burgundi hæredé, feudi legibus erga Ludouicum adftringi, longo vfu obferuatü effe, nèquailluftris intertrâcosfœmina,viropegrinôiuienu-ptiarö rcgcincófultoconiungat,dccercilia patrijs inftitutis obtemperare, impato-riæ dignitatis amp;nbsp;fidei effe,non violate amici iura.Téperet ergo Fiudêricus, nc id cö-mittatquo veteris amicitiç fanditudo of- TT J fenda« |
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT.
498' fcndatur. Talib’mandatis,Iegatifequutur ÏV]:aximiIianü,qpRhcnüdefcendés,Colo-niâ petijt.poft dies lo.gbus Maximilianus jpfeótionéin Flandriaparat, edo^Sifucrut nücij regis, tardefcvenifle, nuptiasfirma-taseflejideoadLudouicum mox rediêre. Gekbiæ Eodé fermé téporedux Gddren aPla-dux Aciok dris ècaptiuitatc folutus, rjoo. Alemanis P*quot;*®‘ infli uclus,Tornacifuburbia cremare có-ftituenSjhTornacenfibus primo confliftu occiditur,amp; in vrbem infertur. Etfccun-dó erumpentesin Alemanos equites Fran-ci,cum aliquot vrbis incolis,cædem fecere duorum milliû,7ôo. viuiscomprxhenfis. 1'urgûtindè variæcôcertatiôes. Hoctem-pore Galeacio cçfo,Ioh.Maria filins anno ) p.çtatisfuçdnatmnMcdiolaniobijtjado-lefcens cum ducaru in mulrorû tutela fuit.
A N N O-1477' Maximilianus Auftris Maximiü« j^j^jPi.^j^,,.;j-i Imp.filius, adoleftcs magni f °nfaü animi,àMariaadolefcétulaCaroli Burgu-Maua dionüducisfilia,excófilioprüccrüinuita-Burgund. tus, cumfath iufto exercitu acccfthFlan-di iam,amp; ipfam Mai ia illuftriffima virginc fibi inconingé defponfauit, ob hoc dotis noieBurgundia,Brabantia,Flandria,Lim-purgâ,Lucéburgû,Hannoniâ,HoIlandiâ, Selandia, Artefiü, Geldria, cum nonnullis alijs terrisaccepit, quisLudouicus Fraco-rum re^nonnullaq focer poflederat,ade-merit.Eaproptergrauia inter cos bcllafu-crefnboria: leuiaq; primùmpliahincindè habita,interq FlamingijVt fcribit Robert’, depaceadLudouicum regem mittunt,45-miitunt rdiäuros fc Artdium cum vtiaq; Burgund ia.
Flis promlffis,confeftim rex Cameracö cum reliquis quæ occupauerat, Flandren-fibus reftituit.Anno fequéti pax ruptaeft. Cameracenfes in poteftate regis retenti funt,quiFrancis in prçfidio pofitis expul-fis,ad Maximilianü dcfcccrunt.fecuti iunt Bochinienfes,interemptisin arceFrancis. Ludouici cohortes in Burgundia aliquot oppidaceperüt,interquæ Dola expugna-ta amp;nbsp;dirutaeft.Fit pugnaatrox prope Mo-rinum,multishincindccæfis.t5dèm7. an-norum induciæ fucceflere, quæ, vt moris cft,funtfcruatae.
Bodem anno fa!utisi477. ad inftätiam T fneé- ‘nclyti comitis Eberardi de Xi7tvteinbcrg Htfludij ^ Mótifpeligardi fenioris, illuftriffimçq; initia. dominæ Mechtildis matris eiufdé, autho-ritate Apoftolica Vniuerfitasftudij generalisin hocoppidoîCnbuig«« Conftan di-cecefis, prouinciæMoguntinæ,fuit ereda, amp;Ecc]efia parochialis diui Georgij mar-tyris,iricollegiatam clcuata.
ANNO »478. Genua vrbs maritima,
poftqij.annisfiib ditione Mediolancnfiu fuerat, excufld feruitutis iugo nó fine magna contentione, armis amp;auxilio Roberttj^^|.^j{(i Seuerinatis,eorumcopiarum dneis, inii'jjj,ii^ bertatemfe vendicauit. Genuefes autemrCciit® cùmprimùmfimiori anno Galcacius duxjjsi, interfcótusfuiflct,falt;ftioneFlifcorum no-bilium in libertatem fe vendicaucrant. fed ftatim Flifcis à fadióeSpinulorum amp;nbsp;Ad-urnorum fuperatis, vrbs in Mcdiola nenfi-umpoteftatem rursiis redacts fuit rursus quoquca Profpero Doria fublata.McdiO' lanidux, vtiterùm vrbem fibi in poteftate rcdigeret,duodecim millia hominueótta cos armauit,quibus Genuen, duce Roberto Seuerinate obuiam faßi,ofto eorü mil* lia occiderunt,amp; reliquis prorsus fpoliatis amp;nbsp;profligatis, Genuam rediérunt, ac Ci' ftelletumpngnaciftimum,deie(ftis Medio* lanen præfidijs,receperunt.
Sequiturinhosannos VenetoruraHe-trufeum graue belli'i, turn quoquè vel maxim è ab Othomanis Veneta res eft vexata, Lepanthus, Croia, Scodr.i,reliquisqi non* nullis amifiis,cxcifæ.
Et Rhodij cùm àTurcis diffiderét,poftet Cóftantinopolis expugnatione grauia fu-fugn***'' ftinuére bella.cü’4.annori'i curriciilocó-plurcs vicinosfibi fubegiflet, animo inflatus Mahumetægrèadraodùmtulit.Rhodii vrbem finitima eins imperio hberameflé. Mahumetesigiturimperatoringenti ebfle maximaq; bellarorum vi Rbodiim petit, appulitq; ca claffis veloru 100. dccimoKa-léd.Iunij anno Ddi i48o.niiliteq; in terra expofito,primiini in vertice montis S. Stephani amp;nbsp;circa eins montis colles.caftramc-tati funt, amp;nbsp;per tres fermé mêles vrbem bó-bardis alijsq; miffilibus indefinentérp duces fuos laccrauit amp;nbsp;oppugnauit.
Verùm Petrus Dabufon magnusRho-diorûMagifter,Chriftiançreligiôisaman-tiftimus, virprudens, fuæ magnanimitatis magnü experimentüdedit. diuina ernfa-uéte clemétia, fua amp;nbsp;fuorum virtuteTurd fundûtur,jppullàntur,cçdijtur,tâtoq; im-petu terga vertut, vt fibi necis caufa effent, fama fatis eóftans eft,Turcos vifionis mi* raculo exterritos.maiaréem exercituspar-téamiscre,vbicçlitùs Chriftilcfu miniftri propugnates vifi, militibus Rhodijsmiia-culo,Turci$ terrori fuére maximo.
Fatendum igitur, hanc viiSoriam cslo demiffam cffe, cùm tam parua militum copia, hofti potentiftimo iam mûris potito ac quaffato reftitit. Exaiftis igitur oöo-ginta nouem diebus, Imperator Rhodio-rum littorcclaffes foluens, Phylcum naui-garC|ppcrat, illic milites amp;fup«lledilc exone--
|
A NATO CHRISTO GENERATIO L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499 enerat,vbïdiesxj. morat’, addomefticos lares cum clade amp;nbsp;ignominia reuertitur. Petrus autemàponti6ce Xyfto amp;cæteri$ oranibusEuropfChrifticolis,pecunijsad-iutus,laceratam infulam diligenti cura re-ftituit,»c edebrioremfeeit- ApudSuitenfes montanosin Alemania haud longè à finibusLucernenfium,in loco vaftç iolitudinis,homo fenex folitaria vitam amp;nbsp;abftinentiffima hoc tempore dc-gebat,quiperannos2o.finc corporalici-^Nicol».bovixit,quem fratremNicolaum appella-j, “'quot;“■ baut,habebat vxorem amp;nbsp;liberos,à quibus fecedens ob frugem melioris vitæ,vir corpore arid* amp;nbsp;exhaullus,fola cute ncruisq; amp;onïbuscópadus.Hic homoquaft cæle-ftem vitam egit in terris,immaculatäabfq; forde, quis nonnulli iniqui indices, alior-5Ùni àc deceat, interprétât! fuerint.Sed mi rum cur virum calumnicntur,qui longara vitam in aräriflima paupertatc amp;nbsp;folitudi-neduxit,in abftinentiaextrema amp;nbsp;humi-litate pcrfcucrans,quj nihil appetiuit, qui nnlli ipiurius fuit,qui auaritia calcauit,honores feculi fpreuit, nullum fuperbiæ fo-mitera oftendit, optime de fide fentiens; paucorü verboru cum cOer, ad interrogata tnfalubria fempèr amp;nbsp;confolatoria refpon -dit, itiiepraró quifquaab eononædifica-tusabfccffit.ls igitur bonus, iullusacfan-ÔUS 3 bonis fempèr eff habitus. Indicauit hoe perpétua hominis alacri-t3satq;lætitia,quem nemo mœftiimvidit, fed vultu fempèr codem.feiebatfemorta-li culpa liberum, bonis operibusaecôtem* plâtionibusintcntû.Perantiftitem quoq; Coftanticn approbatus, ad cuius pceptum trespartieuks panis.tauqobedientiæ fili-us,comedit,quas cum dilficulratc degluti-uit.tandèm knio amp;nbsp;viribus deficicns,eiu5 fenilem ammam mollis diffoluit fopor.fc-pultus eff in Ecclefia fui paftoris cum opi-h nionefanftitatis. Eodem Anno 1480. Hydruntum Apu-*fi^‘*^*æwaritimaciuitas,abcxercituMâhutnc-”• ris Turcorum principis expugnatur, cùm eins cxercitusàSarfonein Apuliam tranf ueótus eft,in colloqvrbiimminct,caftra-metati funt vallo amp;füira raunitiffimi.iti Hydruntum obfederüt, vtnullafpes effet ferendi auxilij.Tandèm dirutis mœnibus, ad vefperam protraÓapugna,fuparisHy-druntijs,ingrcffi vrbem Turci,ornnia plt;r-currunt.archiepifcopus trucidatus, qui in hoftium raanus deuenerunt,omnes capite plexi funt.Francifcus Hydruntiorum dux captus amp;nbsp;exarmatus,mcdius profedus eft. fupraduodccim millia hominum fuerüt, ex quibus tantùm vigintiduo euaferunt. |
potiti vidoria barbari, cœperue ftatim vi-cinaoppida folicitarcad deditione, amp;:in-piimisLeucamac Tarctum, difcurruntq; igni amp;nbsp;ferro ornnia perdentes, regnum in maximo difcrimine pofuêre. Et nifi mahu» metes citó de medio fublatusfiiilTet, non modo de Apuliaeregno, feddetota Italia aöum fuiflecredebatur. AlphonfusCalabrorura dux, qui turn Senam Hetruriæ vrbem obfidebat, audios hæc, mox obfidionem foluens, cum exer-citu in Apuliam properat. Verùm ftatïni vt barbarus imperator dicerctur mortu-us,Alphonfusipfe confeftim vrbem Hy-druntura valida oblidionc cinxit, amp;Tur-ci audito fuiprincipis obitu,diffifi vrbem fc poffe tucri,falua vita amp;nbsp;rebus,Alphonlb rcfetradidêrc,qui vrbé introgrclTus, vni-uerfabbi retinuit,amp; Turcos pro fuis man cipijs referuauir. Anno eodem Kal.Septemb.migraiut ab Vdalncps hocfeculo inclytus comes Vuirtembergf ^‘’^[^^‘‘‘ƒƒ amp;Montifpeligardi Vdalricus,cognomen- Benearna» to Bencamatus,vir fanè benelicétia amp;nbsp;pla- tut. cabilitateinfignis,adeó humanus, affabi-lis,pius amp;nbsp;clemens,vt vnicèdiligeretur ab omnibus.ftatum tenuit honorificura,cui-us curia nobilibus amp;nbsp;bonis viris crat rtple-ta: in conuerfationeeratapertus, comita-teq;iucundus,in quo nihil fucatum, nihil fubdolum,vtraró locumfux dirionis in- gitatisfignanonreliquerit. Vndèfaâum eft,cpin omnilocoin quem veturus erat, expedabaturcum gaudiozadueniens vero vcncrabatur,inuocabaturvt pareus, reue-rebatur vt ons, que nó tam fupra fc, q^p fc elTcfciebant.Etquia viderunteum rcligi* onemcolere, vtquihaud aliter qquifque priuatus frequentabat£cclehas,diuini$li-bcntèrintererat,fcrmones verbi oei fedu-10 audiebat,iudicabätcumprincipem ef-fcCatholicöamp; Deum habentem propiti-urn. perfuafum erat oibus, vt de illius vel-Utidc propria falutecurarent. Sjepeince-debat fólus,quiatimerc non habuit,inno-cétiacomitatus.delcdabatur apprimè ve-nationibus.maiorem thvoluptatem vifus cft habere, quotiès de venatu captis ali-quospotuit participes faccre. fuperfedeo diccreplura quæ vidi amp;nbsp;audiui, nè vidcar oleum veile venderc.fed qui nouit homi-nem,fcitmcadulatum non effe* Vltiaali-quahabuit,Yeru humana.in vnotn vehc- ß^princ»-mentèr reprehédi meruit, cp multapœni- pjj, téda,fuorura fano confilio pterito, admi-Ct.Erat incircüfpeaior,q rato principi có-ueniebar,ad futura.vndè facile ab his quos fibi putabat amices,fub colore vtilitatis TT 4 aheui- |
|
lOH. NAVC. CHRONO«. VOLVMEN TERT. 500 alicuius autgloriæ confequendæ implica-banir,èquofepofteà explicare nópotuit, trat enim tenax promif(i. Sanc triabclla publica gefTitiprimufoci-us qüorundam principum cótraciuitates imperiales mouit, quarum opes turn erant florentes,fed illud felicitèr, tametfi impels maximis,abfoluit.Sccundû mouit prin-cipi comiti Palatino Rheni Friderico,cp in bis q dotalicij caufacontoralis fua illuürif-fima Margarita apportaucrar,vifus cft eum impcdire:illudquoquè terminauitcü laude. Tertium bellum ex mandatoCæfarcaî maieftatis fufccpit (nefcio fi ad idfuerit promptus) contra Dioterum Moguntin »rchicpifcopum,per Pium papam iam pri-uatum,cui adh^litPalatinus Fridericus,il-liq-.eratfociusindiuiduus duxBauariç m-doukusprinceps potcntiflimus, in quo ei fatis illullrc fortuna exordificoceffit. Ve-rùm vna die eum tota deferuit, quaprælio pugnans,cçfisanteà hincindècópluribus, vnà cum Carolo marchioneamp;eiusfratrc epifcopoMeten capitur. captiuusq; Hai-delbcrga ducitur,amp; in arce dus oppidi cu-ftoditur,vndè fe tadèm libcrauit datis cé-tum millibus florenorum, amp;nbsp;nónullis alijs tanti valoris. Audiui egOjimpéfas belli toti» fupra gn-quitscentümilliaconftitifTccomiti. Hæc itaq; bella çrarium ei’ ità exhauferät,vt çre alieno prcfrus,côtra geniû fuû feuerior, amp;nbsp;ad réattétiorpofteàfuerit.q» fi bella nô ge ftâflet,intcrfclicilfimos prïcipes conume-räduseflet. Tresfucceffiuè vxores naÂus eft, amp;quidé nobiliffimas: adolcfcés duxit filia ducis Cliuen. exq genuit filiä,quä po-ftcà fecit fanélimonialc: altéra duxit ex do mo ducû Banane dnam Elizabeth, Hérici illuftriffimi ducisBauariæ gnata, «q genuit quinq; liberos. DefunÄa dna Elizabeth,accepit vxorc Margaritâ filia ducis Sa baudiæ, reliélâ quondâLudouici comitis Palatini Rheni, matré illuftriffimi prïcipis Philippi; exea genuitqtuor filias. Oéshç 1res vxores fepultæ funt in collcgiata eccle-fia S. Crucis in Ótutgavtë. Poft cas inclyt’ iftc cornes çtatciâfclîusjà comité Eberar-dofeniorematreq; illius inuitat’ad vena-dü,venit in oppidü^-cobceg, çgrotarecœ-pir,facrisq;demorcChriftiano deuotiffi-mè pceptis prima Scptéb.die fuis fe veftib’ ex more induiqadueniétemq; filiü tberar-d urn hortatus,quéadmodiim lè haberet ad Deum amp;nbsp;fibi fubiedos, fieq; inter manus Eberardicognati tangoptimus Chriftico-lacxpirauit. Indé elatus adötutgerten, in eedefia collogiataS. Crucis cuMaioribus fuis eft fepukus, comitante clcro amp;nbsp;popu |
lo lugente optimü pientiffimumq; patre. ANNO Dominii^gi.Mahumetma-Mihuneti gnusTurcarfi princcps poftquamin AfiaOthom-amp; Grxcia 51. an nis rcgnâlfet,j8.ætatis fuæ quot;“'’quot;quot;' anno,non finèfufpicione venenimoritur, ™’’ amp;in Conftantinopoli fepelitur. Hiepoft pattern regno fufeepto, cxAfia in Europa ingenti claffe traijciens,multas Græcorum vrbes occupât,amp; deficiënte ob Gtæcoruin auaritiâ præfidio,Côftantinopohmcepir, Chriftianos trucidans.in ca imperatordc-datat’ eft,PeIoponefum armis cepit,Chriftianos abduxit, Achaiam,Epirum, amp;nbsp;ma-iorem Maccdoniæ partem, atq; Bulgariam cum Rafciaamp;Scruia,amp; quidquid ab Adri-anopoliSauum amnem amp;nbsp;Danubiumflu-uium interiacet,inuafit,Valachia ctiàni eas ob tes timoré perterrita. Bofnam ported ingrelTuSjCÛda vaftauit.Mithylcnen infu-pcrnobilem Gcnucnfium infulam, fuam fecit.DehincSinopen vrbem vetuftiflïniï amp;Tr3pezuntcm ditipuit,earumq; incolas captiuos abduxit.Eubœam quoque Vene-toruminfulainuafit,quam vnàcumChd-cide dufdem infulæ vrbeexpugnauit. In Afia minore obtinuit Pontum,Bithyni5, Cappadociam, Paphlagoniam, Ciliciam, Pamphyliam,Lyci3,Cariam, Lydia,Phry-giam,amp;omnem fermé Hellefpontum.in« numetas quippè genres amp;incrcdibilesho-ftium exercitus farpiiis fudit amp;nbsp;profligauit adcó,vtpenè orientis dominus fit confii-tutus. Eratad hæc libidinofilfimus in mates amp;fœminas, ex leuiffimis quoque cauhs perfæpc amp;nbsp;filios amp;nbsp;filias occidebat. Ty-rannuscrudelis, qui etiamfratremadhuc in cunis iacentem ftrangulari fecit, amp;nbsp;licèt Chriftiana matte natus elTet,chriftianota-me nomini, quoàdvixitjinimiciftimusfu-' it:hicdeniquè cùm innumerabilesgenuif-fet filios amp;nbsp;filias, BaialTetum amp;Zizimunj legitimos poft fe rcliquit, pro quibuseo mortuo magnus tumultus Byzantium vrbem inuafit,ciim alij BaialTetum imperato-rem poftularentvt natumaiorem, alijZi-zimum vitum ferociffimum. viceruntta-men BaialTeti amici, quem abfentem con-ftituetunt impcratorem, qui tandem Có-ftantinopolim veniens, maximum fepul-cro paternoimpendithonorem. Baiaftetusprimogenitus Mahumeti,an-^'^‘‘I^*''* no codem, 6.Kalend.lunij Imp. ConHan-T“'’^'' tinopolicóftituitur, maxime propter ma-fuctudinem amp;nbsp;dementia,ftatre feroci prç-terito, qui magnos motus in Afia conci-tans, PrufiamBithyniæcepit, amp;fcibiregem fecir,quemBaiaftétus nonincruento prælio fuperauit, indé fugauit, amp;nbsp;totum auitum regn urn obtinuit. |
A NATO CHRISTO GENERATIO L.
Nicolaus Maccdoniç olim diix,mortuo MahumctOjftatim amiffam ditioneni cum ingeti Turcaru cfde recupauit, nee diffimi lia egit Lohancs Cernouiebius, atq; vt fer-tur, Matthias Hungarorum rex eide maxi-mii beUii indixit,amp; prorsiis illu ex Danu-bij hnibus eiecidet, nili Friderici Imp. ex-ercitus dudor, Panoniam igni amp;nbsp;ferro ac depopulatioibus vaftare cœpiffet. Verun-tanfen Stephanus Valachiæ epifcopus,ac-ceptisà Matthia rege copijs, hue Valachia, idell,MyIiafupiori,viamp;armisexpoliauit, alia inluper multa mala à Chriftianis amp;nbsp;ali-jsfuftinuit Baiaffetus, quibustadèmlibe-ratus,ad Turcarum conluetudines fe con-tulit, aliqua dolo amp;nbsp;calliditate imperio fuo adiecit.
Zizinius fratcrBaiafl'eti,pofteaaRhodi-jsinilitibuseftaliquandmin regno Frâciæ fub Priore S. Iohannis Hicrofolymitani euftoditus.- deinde Romamperdudus, amp;nbsp;Innocentio 8. donatus eft, qui eumdiù in euftodiatenuit, amp;nbsp;Alcxader papa poft eu. Perijt illius pontificatu Zizimus, Carolo 8. quumRomam vcni(ret,traditus,vene-no,vt creditur,ftiblatus.
Anno Dominii48:.Xyftuspapa Dominicain Albis apud S.Peti ü in fandoscon-fefforesietulitBonaucntuia.Eratibï præ-fens incly tus comes tberardus Vuirteber-gçamp; Montifpeligardi.qui deuotiois gratia venerat in vrbé fabbato ante Dominica te-tare.vbîhonorificè fufceptuseft,acælingulari munere rofa aurea, quam pontifices lingulis annis in Dominica Lçtare alicui ex principibus Chriftianis donate confueue-'■Unt,amp; ipfe à Xyfto pont.donatus eft.
Eodem anno 1482,fames fuit atq; peftis InSucnia. vendebatur ibi maldrüfiliginis tribusflorenllt;henen,amp;oma viniTubin-geh,tribus librisHallen.
Circa hçctépora apud Leodios fuit Lu-douicoBorbonien aduerfa fortuna. nam Guilermus Marchianus,quéArduençaprû Leodij vocant,belli qfita occalióc, Ludo-■uicûepifcopûcûincôpolita populimulti-tudine vrbeegredienté, ex infidijs adori-tur,8cmanu fua necat, mox pótifieis nudu cadauerpro ccclclîç maioris foribus plebi eófpiciendu exhibuit. fertur,eü à Ludoui-co rege Francorum,pecunia militeq;,vt id f3ceret,fuifleadiutum,propt€reà q, Maximiliano antiftescomplaceret.
ANNO Domini 1485,Renatus Lotha-tingiç dux,Renati olim Apuliç régis ex fi-hanepos, cuifuperioribus annis Carolus Burgûdiçduxmulta damna intulerat,hoc anno à Venetis amp;nbsp;aXy fto Pont.anteà foli-fitatus,fubfpe Apulix obtinend», quod
regnumfibi exhæreditate materna debc-batur, Venetias fnb magni ftipendij polli-citatiôibusvenit,vbîà lènatu Venetoma-ximocumapparatu amp;gloria exceptus efts atq; ibidem foederibuscü Venetispereuf-fis, ftatim in Ferrarien oblidionem amp;nbsp;op-pugnationêcum exercitu concefht.Is ete-nim ficut olim auus,recuperandi Apuliæ rcgnicupidus,omnem induftiiam Scvim pofuitin Ferraria obtinenda.
Veriim fuperucnics Alpbófus Calabrias dux,amp;maximis exercitib’ cógregatis, có-tra Venctosin agro Bergomen, Brixien, ac Veronen,*fibi cofdé exercitus circun-j^jijj fcrcns,amp;multacaftcllacapiens, Venetorü acipfiusRenati vires eneruauit. Interce-dentibus quibufdam,pax inter Venetos amp;nbsp;aduerfam parte cópolita eft, quaobréRenatus cum vires fibi deficerct, ac etiam in-ftrmitatemex malignitateaéris Ferrarien cótraxiirct,eodê anno rebus infedis in pa triam fuam adhuc languidus redijt.
lohanes Alemanus de móteregio natus,lobannes philofophuslinguatamGræca quamLati- demont» na doétus,ob aftronomiam aliasq; mathe-maticas dilciplinas,in Germania, Pannonia lt;5cRomæmuIto in precio eft habitus, in vrbcRomapeftedefecit.
Eodé anno 1483. LudouicusFrancoruni rex débilitât’, Amballafe portari iubct,ibi Carolu filium admonés.- Sum,inquit,cha-riftime fill, breuioris g exirtimas vitç, mor-bo afficiorcui nulla medela fubuenirepo-teft, tibi poft me regnandum eft,in qua re tibi maximc neceftarij funt fideles mini-ftri,interplurimosquorum fidem amp;dili-gentiam ipfe expertus fum,duos tibi com-mendatos facio,Oliuerium Damam amp;nbsp;lo-hannem Doiacum. illius feruicioita vfus fum ,vt eius maxima ope vita mi hi diù fer-uatam efteputem. ilium poft meinobfe-quijstuis habeto, nihil de officijsautfor-tunis,quasferuiendo cófecutuseft,illide-trahi finito.Cæterosqui magiftratusàme aut officia adepti funt, conferuato, popu-lumquem ingruentium bellorum necef. fitatemultisvedigalibus extenuaui,quoad perte fieri poterit,Ieuato.Matri nècre-ditOiCÙm enim Sabaudiéfis fit, Burgundis faueremihi femper vifii eft» alioquîbona amp;nbsp;pudicam illam fum arbitratus Hçc poft-qdixit,¥Turonem reuerfus, amp;*Muficam amp;nbsp;orationes pro fe leuando fieri voluit.
Vénère perid tempus ad valetudinariu regemLudouicumFlandrenfiû orarorcSj vtait Robertus,quosplohannem de Vac-caria primarium Parlamenti præfidem amp;nbsp;Philippû Difquardûaudiuit. poft aliquot conuentiones tandem de paceconuenit, vt
-ocr page 518-5OX lOH. NAVC. CHRONO G. VOLVMEN TERT.
Margantayj(Carolus Ludouici filius Margarita Ma-ani^fiBs * ximilianifiliâjduinlegitimavtriq;gtasef-Carolo’ fct,acciperetvxorc. DonaturaLudouico defpon» legatixxx.raillibus fcutoruaureoiü, ptcr ^ata. nbsp;nbsp;nbsp;pocula argenti cælati, quod illorurn eau fa
rex cudi iufferat.Eratauté Margarita infra bimatû,amp; àGâdauis educabatur.igiturre-deuntibus Gandauum Flamingis oratori-bus, fitapparatus ingens de Margarita ad Fracos ducéda.necniinùscurabat rex magna pópa Margarita àFlamingis recipcre, Öb ea rem Petrum de Belliaco cum multa procerü frequétia Ludouicusilliobuiim mittit.Annä quoquè fororé, qPetronu-pferat,occurrerenoux nuptæiubet. fit^p-ptereààparifijsmultiplexamp; varPadea ex-eipiendä paratus. quarto autéNonas (unij Margarita Parifiü ingrcdit,amp; paulo póli ad * Ludouicum Ambafia frequenti pompa de-ducitur,vbïdefpófationis feftum, cómu-ni omniûlçtitia,meiifeluliocelebratûeft.
Quo anno Ludouicus rex fursùm deor-fuinq; à fupcris hominibusq; opem fug va-letudini implorans,facrumliquoré, quem facrado Rhemis Ciodoueo, cçlitùsmiffum ferût,ad feTuronum deferriiubet.Allata eft ptereaexfacropalatij facello virgaAa-ró,amp; viéloriç crux,qua Carolo Magno di-uinitus fuiffe data pleriq; affeucrat.Sed di-finirç mortisnemolimitéjpduxerirj3.Ka-lend.Septemb.moritur,qmortisfuppliciiJ autmetü inultis frequêtèr ineuflerat.voluit aiit in diuçMariçapudCIeriûtempIo fepeliri,vbïnionumétum libi extruxerat.
Mortua erat iam anteà anno 1482. Ma-OiMaria ''■^ blia Caroli ducisBurgundiç,vxorMa-Maximili-’^’”'’^*®”*®'**^^’^^“^^’ Auftriç,materpraedi’ anicóiu- ûæMargaritæ miferabilitèr.ceciditnanqj j». in venatione de equo,qui cake earn iacen-tem peuciens, neci dedit. Alij aiiint in equi ftrepa hsrentem, difcerptam effe. reliquit Philippumatq; Margarita. Probiùslic di-ciiur,quod decquo in venatione cecide-rit ipfa læfalumbos amp;nbsp;femora, exquoia-cuerit vfque in xj.diem, zy.die méfis Martij expirauit imprçgnata.
DeXyfto. Annoi484.Xyftus4. febribusdecu-buit.amp;cùm pacéinter Venetos amp;nbsp;rcliquos potétatus eófeóiS audïflet,ifiox vita exha-lauit.HicXyftus oés chriftianos principes obfequétiflimostoto tepore vitæ fusna-buit,amp; quos voluit deprcflit,fuis multa bc nebcia cótulit,eis diuina humanaq; cótri-bués,prçterDei amp;Ro. ecclefiç dignitaté, in quem fancerroré multi cecidêre: duos enim nepotes fuos vrbisprxfeólos, videlicet Lconardû amp;nbsp;lohänem fucccfiiuc eófti-tuit.MâfrcdosImolçvrbis rcgulos,videli-licètpatrem amp;nbsp;fhum inter fedifüde tes, amp;
poftmodüOrdelaphos inForoliuio firni* liter contendctes,vrbibusdcpulit,amp;eafdc vrbes Hieronymo Riario conciui amp;nbsp;ne-ceflario fuo chariffimocócefirtjCuiusqui-dem conblio, qui etiam Latinas literas ignorauit, arduis in rebus fempèr vfus fuit. Quidam ctiàm bclla iudicio multoriiin prêter iuftitiam fulccpit.Laurentium Mc-dicem Florentinum execrauit,A: Florcnti-nis bellü indixit,eóquódRaphaelcindi-aconum cardinalem adolefcentcm, comi-tis Hieronymi ex forore nepotem, acFia-cifcum Saluiatum Pifanum archiepikopö, cum trecentis viris qui lulianum Medieem in D. Libertatis templo obtruncarant,cie-tinuiflent.
AliiidpoftcaaduersusFerdinadumApti' liæ regem fufeepit, q? nollet illum Hereuh Lftenli genero fuo à Venetis obfeflb,auxi' lio cffe.indeq-.cum Ferdinado paceconfti' tuta,jpco cótra Venetos bellumfufeepit, co q, nollét ei obtéperare, êe Herculi Ert^* ü ablata reftituere, amp;nbsp;proprereà nó modo omnesitalie potétatus in cos cócitauit,fed etiàm velutiClemens 6. aliâs fecerat,illos execrauit,intcrdixit,amp; oibus dignitatibus priuauir.Nce quo^d vixit, illis abfolutióis beneficiü impédere voluit:Ex quo multos detraßorcs habuit.tn viripfe optim’fuit, virtutib’ inhælît,vrbéRomanâ cœnofam, amp;vetuftate multisinlociscollabcnteniamp; deturpatam, inRaurarefategit,Óf viaseius dccentilïimè ftrauit.ponté lupra Tiberim maxima impenfafecit,amp; à feXylH pontem nominauit. Hinc vrbis nouuscóditorap-pellari meruit, ædesapud S. Petrum cul-tiflimas reddidit, vbîÉcclefiâ nouâfebri-cauit,amp;ine'afacerdotesqfuo nomineibi-dèm celebrarent,dotauit.hofpitale S.Spi-ritüsin Vaticano, qualidenouofabrica-rifecit,atquealiainnumerabilia beneficia tam Ipiritualia quàm temporalia vrbi Rome contulit.Cùm obijlfetannopontifica-tus fui ij.Iulianus S. Petri ad Vin.card.qui
ex fratre nepos fuit, corpus eiusapudS. Petrum in Vaticano fepelirjfecit.
Xyftop6tificc de medio fublato.Innncé-tius papa cius nominis 8.patria Genuen,l”'’'’“‘’* familiamediocri, Iohannes Baptifta anteà'æ’*'^** vocat’,ex cardinal! presbytero S.Cæciliæ, P*’ hoc anno Idib.AUguftipótifcxcreatus elk feditannis 8.Hic,ppter hûanitaté,cùm ex-teris patrib’ paupioreflcr, pótificiümun’ obiremeruit.Cui’ quidé pt5tificatusp duos annos infelix plurimùm fuit,amp; multoru bcllorii plen’ pter intetiené fua.ftatim em inter Vrfinos amp;nbsp;Colunen vrbis primores magnü dilhdiu excitatü eft. diiietem inter ipfas familias immortale odiü intercefTerat, quod
|
A NATO CHRISTO GENERATIO 1, quad viijcnte Xyfto pont.fopitum effe vi-^ebatur. Scd eo defundo, Columnenles contra Vrfinos arrna fumpferunt,amp; multis J ci^incommodisafFeceruntjVniuerfam vr-tem perturbantes, quas ob res miiltis fce-leratis amp;nbsp;damnatis licétia pcccadi data fuit. / Deindèj)ccclefiæ libertatebellum có-traFerdinandum Apuliæregem pontifex ful'cepit.Robertum Sanfeuerinum contra ïpfiim conduxit,tandem poft varias terra-nun depopulationes rogatus pontifex,pa-cé cum omibus fccit,ea lcge,vt rex ipfe tribut« Eccleliae fingiilisannisolîmàXyfto , pOntificemaximo remilfum, perfoluerct. Deinde amp;nbsp;Columnenfium res cum diligé-tia compofuit.Deinde anno 1490.cóuen-tioné Oratorum regum, principum amp;nbsp;có-niunitatum Romæ habuit proexpeditióe contra Turcas. ei rei fumptus colleóturus, plcnarias indulgentias in Germaniam pro exequenda expeditionc miü't,auxilio Rat-mundi Payrâdi archidiaconi, cuius indul-tum amp;nbsp;ad viuos amp;nbsp;ad defunélos fe exten-debat.raagna is copiam auri coIlegit.Tan- I dèm omnem curam ac diligentiam ad fub-tiitorumcommoda,ad tuendam dignitatem ecdefiæ, amp;nbsp;contra rebellionesdekn-das,acreligionem propaganda cóuerterat. Fuit itaq; conftantiflimus iuftitiæ cul-toramp; pacis amantiftimquot;.fedatis ingruétib’ bellis, peculiares eedefis populos quim fe iiciffimos exoptauit,multa circa pontifici-amdignitatéamp; rempub. Chriftianam ordinäre propofuit, fed ob breuitatem temporis adimplere non potuif, beneficum tarnen circa Deum atq; amicos pro viribus feoftendit. Exultauit fummoperè cùm ad niaioresdignitates viros extulit eruditos amp;probos.fuit prætereà in pauperesmife-HcorsjaffliÓorum non minùs confolator, 4uàm principum fufeeptor liberalis, amp;nbsp;Dci 5. aefanftorû dus pijftimus venerator. Lu-Soltjîpoldum qui olîm Auftriæ duxfucrat, ob quot;Ht. ciebriroiraculacnarrata, in fanftorûco-feflbrum numéro aggregauit. pontificale palatiûmifo amp;nbsp;fumptuofo opere exorna-uitamplificauitq;, morbos aliquotgraucs patientiffimè pertulit.adueniente demùm horavocationis, fumptisex rituChriftia-no facramentis,intrépide adeb fpiritum reddidit creator!, vtfcciirus immarcefei-bili gloria videretur cum cælefti vita mortem commutarc, annopontificatûs fui 8. lulij a6.falutis verb 1492. Anno Domini 1484. iam mortuo Ludo-uico Francorum regefucceflit ei filius Ca-^■’toluigjc)lus eiusnominis8.qcùm cxmoreRhc-! f«iic,t*x, mis effet coronatus amp;nbsp;inundus, cü ingeti pópa parifios eft regreffus,amp; ante fores ba- |
filicç gloriofæ virginis Mariaedaufàs,pra!-fentibus tribus cpifcopis,ad fanda oei euä-gclia folitum præftitit iuramentum.ftili-eet forc fe fidelem defenforemEedefiae Sc fidei catholicae, neenon fubiedorum fuo-rum,amp; iuftitiam adminiftraturum raagno amp;nbsp;paruo,finc fraudeamp; dolo. Mox ab initio regnifufeepti, ortsfunt de Caroli tutela ex regni adminiftrationo difcordiæ,inuidétibus plerifq; Anna Caroli fororcadminiftrationégerere. Obeä ré Ludouic’ Aurelianus,g regia filiä vxorê habebat,bellum mouit.Indè Maximilian’ Burgundiam Artefiumq; repetebat,in Bri tones quoq;,Francifcoducedcfundo, ar-e maàCarolofumptafunt, quibus Henric* y.Anglorûrex, qui Caroli auxilio AngliS nupèrvédicauerat,fuppetiatus eft. pofteà pax cum Henrico inita eft. Carcaluéti Bri« tonis negligentia atq; inertia, Atrebatuft» , à Maximiliani militibus nodù captueft, nemine prorsùs defendente ciuitaté. quin immb Carcaluétuspræfeâus,creditiscui-dam ex fuis portarû clauibus,ftrato fegni« terdecubans, inhoftiumpoteftatem tur-pitèrvenit.fuit non multb poft Cum Ma« ximilianoconciliata concordia. Refert etia Robertus,cp Ludouicus no-lucrit Carolum literis Latinis inQitui,exi-ftimansliteras impedimentoeffe regnan« tibus,de fe id indicium faciens, ggt; cum ex-cdlenti ingenio effet amp;nbsp;plurima nóffet,ad moleftia fibi eruditioneaccederedicebat» at Ludouico mortuo,tétauit Latinè fcire, ANNO 1486. die xx. menfis lanuarij, Maximilianus Auftriæ archidux, cum ge-nitoreFriderico Rom.Imp.Francofordü vrbé ingreffus,exin i6.die Februarij,pado officio diuino in bafilica S. Bartholomæi, eledoresRo.impij,obféruatoordineBul- . „ læaureæ, feliciaufpicioMaximilianum in ^^**“’^1. regem Rom.elegerunt: poftea vero idem j^o coto-diex.méfis Aprilis,in ciuitateAqueficum natu». ingenti pompa corona Caroli Magni ex arciuisNorinbergen allata,coronatus eft, vir fumma virtute,rei railitaris feientia in-fignis,in quoreluccbat iuftitiæ feruor ac zel’,fingularis benignitasatq; clemétia, cü vitæ ac morü obfemätia,quibus rcgijs vir-tutib’ ornat’, ex regia domo nulla ex parte maiorü fuorü laudibus inferior euafir« Eodem anno menfe Martio Fridericus Imp. affiftenteMaximiliano rege,princi-pibus atquecommunitatibus facriimpe* rij, eorumque miffisconfentienribusjle-» gemtulit de pace tenenda per integrum decennium,qua mandauit vniuerfi» amp;nbsp;fin-gulis facro imperio fubiedis, vt pacem in-uicèm feruarent,nemo alterura inperfona aut |
|
lOH. NAVC. CHRONOG. VOLVMEN TERT. 504 aut rebus offcndcret via fadi. Etç cótra-rium faciétcsjcuiiifcunq; gradus,flatus aut ^eminentia» effent, cum fibiadhçrentibus, cófiliü, auxiliü aut fauoré pflantibus,ipfo iure amp;nbsp;fado bannü imperiale incurrerenr: iti vtpoffent, nullapmiffadeclaratióe, ïp. fonis fuis amp;nbsp;rebus impunè offendi à quo-cunqj tanqviolatorcspacisjpmulgatç,non obflätibus quo ad pmiffa qbufeunq; eófli» tuti6ibus,flatutis,cófuetudinibus,ligisaut focietatibus, iuramento vel quacunq; con-firmationeroboratis. Hæc pax poflqpublicata fuit per impi-Iim,)imultisextitit recepta, amp;præfertimà Sucuis,qfequctianno ad madatumimpa-toriçmaieflatisinfocietatem vigorc pacis huiufraodicoiêrutjligamq; fecerütde^agt; ce illa inuicem cófcruapda,amp; tj» mutins au-xilijs amp;cófilijscótra quoflibet violatores huiufmodi pacis fefe defenderct aernamf-tcnerent,non obflätibus omnibus hisquç princeps ipfe voluit nó obflare. Vndè for-midabilesfadifuntvicinis fuis intantùm, vtad eorum ligam nonnulli potentifftmi principes venerinr, amp;nbsp;focietatem virtute pacis decennalis cum cisinicrint,qui etiàm f Frideric’ Imp.anno i487.cóuentü ma-gnûNorinbergç^J auxilio lerédo cótra ho flesfiiosamp;pro fideChriftianahabuit,amp;in co principes Germaniae cógregauit,cómu-nitates quoquè ciuitatü impialiu adeffe vo-. luit, vbï de vnióe ac pace principû variç eó-uétiones habits, vtq; oïa bellainducias ha* beréc,cócluferüt.- id quod nemoferuauit. - Eodé anno Innocétius Papa clero p Germania décima impofuit,craiffisq; jpceffib’ indioecefi Coftantien cas exigcre manda-uit.Sed clerus fe oppofuit, amp;nbsp;à requifitióe aCjpceffibushuiulmodiappellauitadeun-dem dominum Innocétium,meliùs de eau* fls,curnon debeat decimamfolucre,infor* mädum.Interpofuit fe imperator, impetra-uitquc quöd papa ab exadione fuperfedir. Eodé anno Sigifmi'idusdux Auflriç,an-f eà miflis legatisjp eóponédis reb’ dnorum Arculi amp;nbsp;Lodroni,quorü alteri fubfunt tu* tdç Venetoiû,alteriverô Auflriæ, tumul« tuariû Germanorû exercitû in agi û Roue* réfem immittit, q oppidû obfidiócpremc-do ac tormétis oppugnâdocxpugnât,ibiq; Vârijs virinq; belli euctis certâtes, no mul- fut. tos poft dies Roueritii dirutu acfoloæq* tü relinquöt.Quo à Venetisrecepto,firma* ^amef'^* ^(^9; V'^l'diffimo prçfidio,RobertusSeueri Si^óiE«- ^“* excrcitus Venetorü,aliquot arces duels Auflriçvicapit.Et póteAthefi flumine fupato,dü paratTridentû copias admoue-rcipauciflimis eqtibus amp;nbsp;peditibus ia ad al- |
terâ fluminis ripa trâfmiffis,èTrideto eXC* untes Germani, trafmiffos in fugavertunt, vbî ingés esdes Italorû*:ex his pauci fertOjj^fjjat^' plurimi flumine occubucrunt: inter quos ipfe dux Robertus, vir bello anteàclarus, occubuit: incertûtn, ferro an aquavitafi-niêrit, cuius cadauer Germani honorificè Trideti fcpeliêrut.Hoc bellûjVt ait Bergomen,Innocétius pont.amp; Fridericus 5.1mp. inter Venetos amp;nbsp;Germanos compolùérc. Eo in bello Antonius Maria,fil? Rober-tiSeueri,vir bello famof’,adfingularccer* taméaufus eflprouocareGermanos,œifa-tisfecit illuflris cornes Iohannes de 0lt;gt;ii«2' bcrg,cumque in ccrtaminevicit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, «, ANAlOIalutis iq-Sy.Maximilianus rex^M’*'®^, Brugéfibus in ipfa vrbe capic.dcfceditpau-’™' lopôfl paterFridericus 5. amp;nbsp;eura liberauit. ANNO falutis i49O.MatthiasHungari3e rex maximis in Turcas viólorijs dar’, Vienna; morit, qua vrbéfuperiorib’ annis,cùm vidcretFridcricum Cæûré fibi aduerfari, cumTurca pace fada, vicepit. Cuietiàmv'«’”^ abfluIitNouâciuitatê,illumq; in fines im-Miquot;*'‘ pij timoré pculfum fugere cópellés.tota fe-'^' rè Auflria in poteftaté fua redegit: quxta* men omnia poft mortem Matthiä, filins Maximilianus patri Friderico recuperauit. Eodéanno die duodecimo mêfislu!ijgt; têpeftas ingens priùsinaudita, in vrbeCó-ftâtinopolitana admodùm defæuit. fupio-rum em trium fiderumignés, qdeciduiad terras,fulminum nomé habet, côtagio ni* mij humons hoc modo in earn regioné de-lapfi funt:primô ingentia tonitrua audita, exin fulmina ardentia vifa,8ilongioretra* du fulgetra, odingentas domos ignis re-rum edax cófumpfit,amp; hominum tria mil-lia,vtnec lignum, nee forma ædificiorum remanferit. columns antiquæ, imaginem Conftantini habentis,partem eiecit. ANNO falutis 1491. rex Maximilianus côuentûnatiôisNorinbergâindixit,pquç tépora illuftriflimä duciflam Brironû, per legatos fufficiétib’ mädatis fuffultosvxo-ré duxit,quod Carol’ rex Fraciae moleftif- Carolui fimètulit. Ideoq; infeftis fignisducacum Francs Britonuaggreff’, in poteftatéfua redegit,B«“““ moxq; ilIuflriff.virginéMargarita ftrenif*”^quot;quot; fimi Maximiliani regis filia, qua dm anteà viuéteadhucpatreLudouicorege,vtfuprà didu eft,ddpólauerat, répudias, pfatä du-ciffam Britonum fereniffimo Maximiliano folennitèr dclponfata rapuit, vxoréduxit, carnali copula fubfecuta,nulla vel honefta-tis,vel iuris ratióe habita, vt vulgo dicitur. Verumtamé Fräci nihil in his perperàm affirmât adû.Nâ vt aiût, dna Margarita an-nû nódum agens quantum,ad Carolû tune Del- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M Delphinu Vicnnenfèm fpetati ad pacéma trimonij gratiam deduâa eft^ quod quide pactum de nuptijs rex Ro. femper inipro-’ bauerit,tumquôdàFlamingis,fe incófiil-to amp;nbsp;réclamante, conflatç coniuratæq; effent,turn quod maior aequo dos defignata fuiffet, Accefdt his odium imphcabilc régis Ro.in Carolum.vndè non nnirandum, liipfa,hi$ cognitis,nondùm adulta, remif-faeft) cùm impuberis ante pubertatem in -anisfitaffcnfus:amp; dum pubefcut, licitum eft illisfponfaliü pœniterc, vt indicatca-nonesfacri. Quincertior faftusCaroIus, nulloconiugalifoederccUiquam mortaliu virginem obnoxiatn teneri, fed omnia per li' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimulationem atta cum rege Ro.nè f.gens gt;*' Britannia Franco regifedéderet, quodex eoconttarevolünt:nametfi procuratores à rege Ro.quatuor effent milïi,nu!li illoru tarnen erat infolidum cóiugij gerendi décréta facultas, prout de iure fieri debebat. Etlilegitimo aliquo procuratore matri-monium geftum fuiflet, illud nihilominùs pro non ratihabitioneconfirmari lex fta-tuit.ciimqinftituta in eo ncgocio,omiffa I inueniûtur.Vndè cum fpcs alia pacis nulla compendiolioroccurreret, quim virgin^ iPraco rege duci vxore,duxit: quib’ qui-dem nuptijs religiosècelebratis,acciditvt Britonum omniu affenfione pax fada fit. ,''’iii«t Anno Dni i492.Alexaderfextus papa, '^ tiatióöHifpanus ex Valeria ciuitate,anteà Rodoricus vocatus,cpifcopus Portuenfis, vacate fede poll obitum Innocétij 8. pótb fexereatus eft, amp;adfanduIohanncLate-ranenxxvj.dieAugufti corona papalide-coratus,vir magnianimi,magnæq; prudé-tiæ.IsinadolelcctiaBononiæftuduit,qué CalliUus j. pótifex fummus adolelcentem ’dhuc,inter reuerédiffimos cardinales có-ftituit,vndè non muito póft viceoScellarij locüfortitus cft,aEraulatorq; auunculifui CaUifti per omnia fadus, nationem,patri-amffamiliam illuftrans,fedit annos xj. EodéannoexpugnataeftGranata.Me-lesenim rexMaur* genere amp;nbsp;religióelVIa-humetanus, in Batthicajpuinciavlterioris Hi(paniç,q Granata 3ppellatur,vfq; ad hfC tépora regnarat.Cuius prouinciaeager ex-cellentifiimüsperhibetur, eo quôdquæ-cunq; ad humanum vidum funtneceffa-na,afflucntiffimègignat. Hurtequidére-gem Ferdinandus Lufitaniæ amp;nbsp;citcrioris Hifpaniçamp;Tarraconeniexvnà cü Eliza-betha vxorc,fupioribus annis omninó cij-cerecûSaracenisdecreuerât. Et poftlon-. ^KB o^ obfidionëciuitatis Granatæ, q incepit à wtö méfeMaioanni nonagefimiprimi,Sarace-'“quot;“• ni Mauri dedudi ad magna rcrû inopiam, |
defperatesdeauxilio, poft infinitos eófti-dusiS.Nouéb.paftadeditióis c6clusêre. Poftremófeptimo die lanuarijannofalu-tist492,rcx amp;nbsp;regina ac jpeeres amp;nbsp;poten-tatuscuexercitu decé milliuequitü amp;qn-quaginta milliü peditum clcdoru, ciuitaté intrârunt,amp;eiuspoffcfiîoncmliberè acce-ptarunt,acMofquitammaiorem,in eede-fiam dedicari mandauerût Jpfc veró Granats rexannuis prouentibus invltimam Hifpaniam longèaBsthica rclegatuseft. Res titulo fanè dignifTïma,amp; literis aurcis fcribëda,his authoribus Bæthicâ Granats regnum, quod iam odingétis fermé annis Maurorûmoribus amp;nbsp;legibus obtempera-bat cum maxima ebriftiani nominis igno-minia, hac nofti'a state fuiffe recuperatä. Per hçc tepora reftabant adhuc reliquig exercitûsMatthiç régis Hungaris,qua ni- Nigra Ié* grâ legionévocabant,quitçdio lôgç pacis gioinHû* qua Maximilianus Hûgaris^curauit,affe- haru. di,partito agmine,in diüerfas vtriufq-, Pa-noniæ partes eruperat, duo rnillia ad cofi-niaIVlorauiæamp; Âuftriæ infeftaaciecofe-derât,fortalicio quad ipfi gétilitèr Taber-nâ vocât,fefemunictcs,ex quo excurfioni-bus fuis oia locacçdibus amp;nbsp;latrocinijs tur-babât. Qui tandem Fnderici Csfaris iuffii obfidióc cîdifunt.expugnato fortalicio, multis ex his cç fis,alijs captis qui feptingé-ti fupererât,hi oppidis amp;nbsp;baronibus,quo-rû fines inuaferanr, traditi funt,vt digna il lis fupplicia irrogarét.Itaq; trecétos fermé Vicnnen laqueo necârût,cçtcrosEicingc-rusvirclarus fuftulit, partim excoriatos, partim ad roguaffatos, partim furnis im* miffos,vita illis adempta. Genus hominû calamitofum Iudçi,no. judæorfi uiffime anno falutisi492. die xxij.menfis feelus. Odob.in oppido ©teenebrtd; fub domi-nio principum Magnopolenfium,auxilid Pétri faccrdotis, Eleazar ludsus amp;côpli-ces fui,facramentû cuchariftiç diuiniffimû per hoftias maiorem amp;nbsp;minorem obtinen-tes,has pcrforârunt,amp;cruorilicô prohlijt, quolinteûprçcindû ruboré accepit. quo miraculoterriti,adPctrüid deferût. Principes autemiHuftres Balthazar amp;nbsp;Magnus fratres, re comperta, cùm veftigia vulnerd quçrcmanferât, cernerét,Iudsos cremari feccrunt xXx numero: Petrus veró prsdi-Öus facerdos fc illis védidiffecófcflus eft, amp;quomodó poftpurtfluras ludsifacra-mehtucruentatü amp;nbsp;pano inuolutü fibi rc-ftituerint, amp;quód fuffoderit in terra,vbi eo indicate,inuentü eft cruorecófperfuin, facerdosdegradatus amp;nbsp;incineratus fertur* In codé aütloco hodièmulta fiütmira-cula.Audiui ego à quoda lacerdotc capel-VV lano |
506 lOH. NAVC. CHRONO G. VOLVMEN TERT.
lanomagniprincipis,quodvnus ex ludçis fefe in flumen præcipitem dedcrit,mor-temq; fibi confeiuerit, amp;nbsp;quod vna ex inu-lienbus Hebrçis très filias habés,minorem infantuliim iugulauerit, fecundam fimili-tèr occiderit,terna vero vix è manib’ par-neidæ clapfa, auxilio Chriftianorum fal-uata extiterit.
In hoc anno i492.expulfi funt Hilpania centü amp;nbsp;xxiiij. rtilliafamiliarumludaica-rü,cdido régis dato,nè auru vel gemmas è regno tollerét, fedcómutatione bonorü fuoru merces amp;nbsp;alias rcs,vtpotè pannu, vi-nüamp; huiufmodifecûdùm debitasftima-tioné,abducerepofrent,vbîqlibetludæu$ transfretado coaftus eft regifoluere duos dç* nó abijffetin termino eispfixo,is corp* amp;nbsp;bona pderet.itaq; dug galeæ neglexerût abireadeonftitutû.ideôomnes amp;nbsp;finguli venditi funt, amp;in feruitutem redaâi. In itinere vei ô,abeuntiumtrigintamillia pe-ftilentiaabfumpfit.
Annus 1493. infignior fadus eft ex mor-Friderici tediuiFriderici3.1mpatorisllt;o. quo nul? 3. Jmp.in- àCaEßreAUgufto Odauiano,Romaniim-tcritut. pç|,jj pj.çpj,.3 Jimi^s tenuit.nam 53. annis, méfibus j. impauit, Erneftiducis Auftriæ filius, mox vt difcrctióis annos attigit,tu-telamqjexiuit, vtlocû videretinquono-ftra redemptio celebrata eft,adhuc adolc-fcens marctranfiuit,fâcra vifcnsloca, vbî natusfaluator,pairus,crucifixus amp;nbsp;fepult’, ' felicemq; reditum cum gloria babuit. fuit ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;princeps catholic’ amp;pius.Qui Alberto re
ge Ro.defun(fto,anno falutis noftrç 1440. comunivotoCæfar cleft’ cft,coronamq; regni Germanici apud ciuitatem Aquen-fem fummo honore fufeepit.
Fueruntin eo,tefte AeneaSyIuio,muI-ta laude digna,animus fedatus amp;nbsp;tranquil-Jus,ingenium perfpicax, memoria tenaci-or,rcligionis zelus, ingenscupiditaspacis amp;nbsp;ocij,nngularé virtuté in quouis homine diligebat, dignamq; pmio ducebat, ædifi-cauit fplendidè, hortos tn amp;nbsp;gemmas plùs æquo admirabatur, amp;nbsp;in rébus geredis tar-dior acremiffiorvifus eft. Tenacëpleriq; accufauerût,amp;ad remnimis intentû:cçte-rùm neefua^pfudit, nec aliénadiripiebat, verbis faftisq; temperans habitus.hic neu-tralitatcm EcclefiæRoro. nocentiftimam, exnationc Germanica fuftulit, amp;obedi-cntiammagnolabore amp;nbsp;fumptu Eugenio R Nicolao reftituit.Deindè Leonoram fi-liam régis Lufitaniæ virginem illuftriflî-mam,vxorcm duxit, ex qua primùmfiliû thriftophorum diftum fufeepit, quem tarnen iramaturamors abftulit.poft quem
Maximilianumhodic RomanornImpito-tem cû filia Margarita,vxorc ducis Alberti dcBauariagenerauit. hucMaximihanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy adultum faâum,anno falutisi486.cófor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,^1 tem regni fecit, vt quod ipfe præ ætate ad- ’ 'it^ implere non poftet, perfilium regem per-fici poftet. Quafucritmanfuetudine,fide, conftantia,amp; quasinimperio paftusfitad-ucrfttatcs,in fuperioribus annotaui.
Circa cultum corporis amp;nbsp;viftû necpareus, nec fumptuofus fuit,vini veroparcif-ftmus,quo extra cœnam ratiffimè eft vfu$, in cœna veró leuiffimum bibit, amp;nbsp;id aqua perdomitû.Leonor£Aiiguftç,refert Aeneas Syluius, quæpateroain domonuquàm vinumguftâffct,fuadebant medici,in Germania regione frigida^ft mater fieri vellet, vinû biberct; quod cum accepifletFride-neus: Abi,inquit, Aenca,atq- imperatrici djcito,ftcrilémecóiugemqvinofam mai-le:proindè,mc fi amat,vinuoderit.adhïC Leonora libentèr paruit. Idem refertFri-dericum nunqiurafte, nifi cum in ciuitate Aquéfi apud Belgas,amp; cum Romç corona» tus eftet, idq; iuramentü eóftantiflimè te-nuit.cùm cnimiureiurandopromififlet,q bona poftideret, ab imperio fe nullatenw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, alienaturum,amp;modó hoc.modo illudex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( eo peteretur,mâluit aiiarus negädo,qcon* cedédo piiir’ videri: eamq; ob caufani,pe-tétiBorfiomarchioniEftenfi ducatiiMu» tinæ amp;nbsp;Rhegij, ta diii reftitit,donèc intel-lexit cum ducatu, q fub annuo tributo có-cedcretur,lucri magjs qalienationisfpeci-em haberc,prçfertim cùmMutina amp;R1)S' gium in fua poteftate non eflent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Fridericus hie interrogatus aliquando, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« quid homini optimum contingere poffet: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1 rcfpodilfefertur, bonus in haovitaexitus. Quod fibicontigiflepiè credendum. ipfe emSn feneftute bona venerabihtèr fufcc-ptis facramétis Dominicis,anno falutis noftrç 1493.in vigilia natiuitatis glonofç Virginis Mariç in oppido fuo Lynceaquan» deuotiffimè migrafte dicif de feculo,cor-pus vero eius inde delatum, amp;nbsp;in ciuitate fua Viennenfifepultumcft.
EodcannomenfeOftob.Turcorümul- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'‘^ tamillia defcendetes in Croatia,nópai ua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,^'* ftragé hoïm fecerut, x. milJibus hoim ferè partim cæfis, partim abaftis,ferro quoquè amp;ignecüftavaftätcs,magna prçda abllu» lerunt. Cladéhanc Croatijscuenifleaiûr, quod temerè prælium ineuntcs,auxiliares copias Germanorû præftolari neglexerât.^^jj^.^.y^ Erat em turn in Auftria Maximilianus rex,‘„y,y,,, qui mox ij. millû equitu amp;nbsp;peditû côtra-co, fuga. liens,dura infequi parat,Turcifug3m raa-turant«$,fe ad propria receperunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
AN-
-ocr page 523-A NATO CHRISTO GENERATIO L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joy
|
ANNO Domini I494.dicî5.1anuarij Mon. Ferdinâdusrex Apuliæ vitadefundused, ''''fui. relido Alphonfo filio primogenito, qui \M* Alphonfus eodem die omni curia amp;nbsp;proce-rum fuorum pompa comitatus, regni fuc-ceflionemadeptus cd, moxq; Alexandra Pont.per fuos oratores fupplicauit pro ex-ecutionc bullae, quameum confenfu oim Cïrdinaliû fuperioribus annis feccrat In-nocentius 8. Alexandri praeceflor, in qua recefitisinueftituris Eugenij,Nicolai, Pij, amp;nbsp;Xyfti,inucftitus fuit de regno Apulia amp;nbsp;Sicihae Alphonfus olim, amp;nbsp;pod cum Fer-dinanduscius filius tunc princeps Capua-nus, co addito, rp deccdente Ferdinando, Alphonfus poffcffionc regni accepta inue-Üiätur amp;nbsp;coroneturp Romann pontificc, veleardinaléabeomittédum. Regijs prc-cibus amp;nbsp;bulla in focrcto confidorio per pontificem fæpiùs propodtis,res opportu-nadifcuflioe agitata ed.demùm vifa iudi-tiaregis,cuifecundiimiuris neceffitaté nee verba dari poteranr,ncc dilatio.cx facri fe-natûs confulto dcclaratus ed legatus Iohannes de Borgia pontificis nepos, S.Su-fanmpresbyter cardinalis,Montis Rega-lisnuncupatus, vir amp;nbsp;authoritate amp;nbsp;inte-gritate maximuSjmidusq; Neapolim cum ingenti prælatorû amp;nbsp;curialiuin cornitatu ad regem inucdiendumamp; coronandum. lt;]uodamp; factum ed tanta cum folennitate amp;nbsp;cæremoniarû oim exaidiflima obferua-iia,vt nullum facrum lolennius vnqinea vrbecclcbratum fuifle credatur. Eodéanno die i6.mcnfis Martij,Blanca Maria virgo illudridima.Galeacij quonda vicecomitis amp;nbsp;Mediolanenfiu principis fi-Iia,ferenidimo inuidifiimoque Rom.regi Maximiliano iadudum defponfata, in oppidum Infpruckad tedas nuptiales tradu-titur,rituq;Chridiano copulatur. oratio-nemhabuit tumclaridimam lafonMainus ctpies Rotnanus, iurifconfultus toto orbe eelebratus. I^fîpdlj Quo in tempore Carolus rexFrancorû 5'’’tiro,^“'^5 nominis S.annii agens quartu fupra ,J*’Wi.vigefimum,qui viuente Ferdinando rege Apuliæ,de rccuperanda Grxcia(vt fereba-tur)fanftccogitans,priïi5ad regnum Apuliæ ex prætenlo iure adfpirare dicebatur, audita morteFerdinandi amp;nbsp;coronatione Alphonfi,vifus ed fermones de armis attê-tii'isaudire.fuadcntibus dbi multis, pfer-tim his qui à regno Apuliæ exuiabant,* re-fertFclinus.de quotn GaguinusFranco-rumhidoriæferiptor nouifïiiuus:Citmia, inqt, abcllo Carolus quiefcere potuifTet, curailli inceffitdeSicilix rcgrio,quoai fibi patrimonij iure pertincre côtendebar, nee |
potuit vlla ratione à fententia dimouen, nee audiuit Parifiorü orat®rcs,qui cius rei gratia ad cum midi crant.Cótradisjpptcr-eà terra marique copijj,hortante maxime Alcxandro 6.Ro.Ponti.amp; LudouicoMc. diolancnfi,qui Alphonfo Neapolitano in-fend crant,in Italiam ducens, Campaniam max atq-, inde Ncapolim,fugato Alphon-fo,miraceleritatc fubiugauit.Hxc ifle. Num afta lint illa bortatu Sphorciæ amp;nbsp;pótificis, dubitari fortafsè poted,tp Garo-lum redeuntem habuerit etiam Sphorcia bodem. Taccolcriptum pótificis ad regé, cuiusexéplarvidiatq;Iegi, quibus exprobrat illi,fpraonita cius perliteras amp;nbsp;nuncios,nè Italiam ingrcderetur,oblatamq; iu-ditiæviamfuperregno,fiquod ius præté-deret fibi compererc,penitüscótempferit. Vtcunqjfit, rexipfe ingentibus copijs 5O.armatorummillibuï,vtfertur,dipatus, Italiä pfidio deditutam mêfeSeptemb.in-uafit.CuiusaduentuvitænecelTariapadtm itàconfumpta funt, vtpauperes nonnulli fame periêrint,mox à Pilanis receptus, pau ló pód à Florentinis inuitatus,vi bem eoru ingredus ed. Audiens vero Alphonfus rex Carolum tantas marl amp;nbsp;terra copias tranfportaflc in Italiam,mifitfratrem fuumCalabriæ ducé cum magnoexercituin Hetruria, vt bode quiprope Imolacadra tenebat,inuifcret. Hic partem exercitûs in Liguria coriditu-it.loc’ cd in Liguria môtoins,aliqunt mil-liaribus à Genuadidans, in quo Calabriaj dux cu 4.millib’ hoim códituit fortunam bellicam tetare.Quod cùm Galli cernerét, excadris cxcrcitum cduccbant, in quo 2. millia Sintenfiu fucranr,qui vn^cum Gal-liSjpficifccndo, milites Neapoliranos cir-cundabat:amp; cùminfidijs GallorüNeapo-litani vndiquèfc circûuentos viderét,inci-piût paulatim acics ordinäre,amp; fagittarios fimulcgeqtesin fronte collocare. Galli tarne nècundando Neapolitanis mcliorem bcllSdi códitionem prçberét,finè morain bodes irruunt,quos cùm militû numeto ßc b«llorum machinisfuper3bâr,pugna etiàm facile vincebât. diù tarnen Campani pugnä fudinebär, tandem obruti multitudinc, amp;nbsp;in varias turbati partcs,fuga quida ßlutem quçritabât,quidam ignominiâ fuge vitan-do miferabilitcrcçdebatur. Ceciderót in haepugna mille Neapolitanorum, ex Gallis vix 5oo.cçfi dicuntur.attamen maiorera eladis partem Suitenfesperegerunt. Nihil moratusrex Carolus,Roma ver Carolus sits tedebat.in innere nónullas eeelefiæ ar- Romain ces amp;nbsp;vrbes ccepit vadarc,pdas agere, amp;nbsp;vt ’ugrtjTus. dicitur,holes nullo etatisjexus autcoditi- VV 2 onis |
|
lOH. NAVC. CHRONO C. VOLVMEN TERT. joSquot; onis difcrimine habito trucidarc :horrerf-dumcj; eft dicerc, g fçuitufit in vniuerfos. Intercà Alphonfus rex ille tantoperè eckbrat’ bello amp;nbsp;arrois potêtiffimws,acmul-tis Italiæ ciuitatibus folo nomincformi.-datus, fimulàc accepit Carolum Romæ ap-propmquantem, traditis Ferdinando filio regnigubernaculis, fine fugæapparandæ caùfa, fine reimeliùs gerendæ opinione, aptatis fibitriremibuSjNeapolifoluir,Mcf-fana applicuit, 'paulô poft inopinata morte extinlt;ftus eft, Perquæ tempora Gallorumrcxvrbem Romarn tantis copijs obfedit armatorum, vt pontifex grauioris detrimenti euitandî caufa,regem ipfumeum innumeradiuerfa-rum gentium amp;nbsp;nationum * bellica multidine in vrbemreciperc compui fus fit/ecc-pta tam^anteà fidc,quöd pontifieem, cardinales, curiales amp;populumRo. in rebus amp;perfonis tutos amp;illæfos conferuarct. Hçc quemadmodû feruata fint,tcftes funt violentie,cfdes,ruinç,cffraâionesdomo-rum, flirta,prçdç,itàggt; pontifex fuîcôfer-uandi gratia in arec S. Angeli aufugere co-üâusfit. Etcùm multa horrendacôtrafe anachinari ilium audiret, vt grauioribus Icandaliscaucretur, Zizimum Turcorum tyranni fratrcm,qui Romç in Chriftiano-3 um tutclâ diù feruatus fuerat,duasq; mu-nitiffimasRo. Ecclefiæarces extorquenti regi tradcre,multaq;alla gradia acdiffici-fia promittere coaétus fuit.Zizimus Baiaf-feti frater,pauld poft veneno e”xtinót’,ma-ximi initium mali nobis fuit.nam rem tu-lamfore Chriftianis frater per Oratorem pontifici receperat, eo incoIumi.Proindè difeeffitab vrbe rcx cum exercitu versus Siciliæ regnum citra Pharum,nonullas cô-tinuo Campaniæ amp;nbsp;maritimas ecclefiç Ko. terras inualit.At vbîpaululùm GaUis Fer-dinandus rex refiftit, Neapolim regreffus, pattern paratis nauibusfccutus eft. Carolus autem progrediens, totum id regnum tamcito vicitgt;quàm vidit:amp;poftquàm regnum,facris ttiàm non paracndo,auro,ar-gento, cæterisq; bonis exhaufit,præfidijs m eo pro ingenij acmilitum facultate dif-pofitis rctrôfpiciens, reliquam Italiam (vt creditur)fupp3ditaturus, difeefifît. Itaque Neapolinumerofiffimo equitum aepedi-tum exercitu iterfaciens psr terras eccle-fiæ vrbéversùs, cædibus acrapinisomliia compleuit. 1 las regis artes cùm pontifex intellcxif-fet, vnàcùm vniuerfofenatorum collcgio vrbis curam vniex cardinalibus mandans, pro fua Ecclefiæque maieftate feruanda, vrbem veterem primùm, deinde Perufi- |
um vrbem munitiffimam aduolauit. ' Qrol’ia Interim rex Romamducens,ciimpon- GaHiam tificisabfentiam aducrtit, fcque audicntia redit. præuentum,indcrecederi?, feGallias repe-titurum afferuit. Quæ veró mala in itinere commiflafuerint, horrendum eft dicere. referunt enim, in Tufea villa feptingentos fexüs vtriufque mortaics abfqueomicul-pa extinétos cffe,facra prophanaq-, omnia ibidèmdirepta, in allo loco nópaiicosad a; des facras amp;nbsp;crucé amplexantes,t3nquàm à feris trucidatos.Tum Gallus in Hetruria tranfgreffus, iura fiera imperij ram in ci* uitate Senenfi Pifanaq;, quàm multis alijs locis iurifdidionem violaiiit. Tentauit quoquè Genuam ad deditio-nem induccre:amp; cùm id minimèproccflit» læuiffimum cruentiffimumque cum Ve-netorum Mcdiolanenfiumqne fiiatutan-tium gentibus conflidum inijt.vndcingens ftrages fecuta eft. Mox ad vrbem A-ftefemmagnis itincribuscum miltcailt;-nuato fe contulit, vbimilitiam reficiens, credebataudis copijs amp;nouomilite Italiam itertim inuadere ftatuilfe. Vt autémi-nas pontificis amp;nbsp;auäum Venetorum ac ducis Mcdiolani cxcrcitum intcllexilfet, pedem rctrahens,_adfua in GaHiamrcuer-lus eft. Audax profeiSó facinus Sememorabile. vtcüquè fit,adolcfcés magis q vir Carolus, intra vniusanimi Ipatium tota ferè Italü pénétras, inftàrfulminisquæq; obftantia peftundedit, redaftoq; in fuam poteftaté Apulig rcgno,mox retrofpiciens, vndeve-nit armatamanu,mi]ite tarnen aliquoab-fumpto,ipfcincolumis in Galliam redijr. poft cui’ ex Italia dilcefium,Apu]i? regmi paruo negocio reuerfum eft ad pofieffores antiquos, amp;nbsp;fic modicalucra multoiüdamna eópenfauit, vtverè dici poffec,qdia-mo pifcatus fit aurco,amp; amifloauro,nihil nififamam auræ fimilcmceperit. ANNO falutis 149 $. menfe Mai tio,Ma-ximilianus Ro.rex conuentum Germanig y^jj^jd» in vrbe Vormatiacelebrauit,in quo (vtfa- j^.coni-ma cft)deduobusdelibcrandumfuit,qué-ria. admodùm Turcisoccurrendum effet, qui indiesmagisac magisChriftianorum terras opprimebant. Deinde,qgt;rex Francia: Carolus immenfis copijs Italiæ incumbe-bat,aliqua imperij,nónulla eedefig Ro.bo-naoccupans, vrbemq-, Romam ingreffus, nónulla indigna à Ro.Pót.extorferat,Apu-liamq; ferè totam expugnauerat. Propter quæ rex Ro.tanquàm adnocatus ecclefia’, vt illiusamp; imperij iuratueretur,crcbróvo' catus eft.Sed interim dilata res eft, princi-pibusad inteftinaincommoda Ipedann--bus. |
A NATO CHRISTO ^us.nètamen nihil ageretur, detribus tä-lt;ièm deliberatum cft:de iudicio Caraeræ, vW vnicuiq; iuftitia redderctur, forma amp;nbsp;®od»didus. Placuit amp;nbsp;fapiétibus ad hoc, Vtvcl contra Turcum,vel contra regéFrâ-fgt;ï iuftus mitteretur exercitus, duofore / necefiaria, pax in imperio,amp; commeatus Nantis copijs dign». Quo enim modo foris I^tllum féliciter geripotuiffet, fi domili-t«fuifrent?fed amp;nbsp;fine impels fruftrà bcl-^■geratur. fi enim aJiméta vel ftipendia de-^unt militi, obfequium negabitur amp;nbsp;fides, fuitigitiirprouifainprimîspax, amp;nbsp;principal! ftatuto mandata: tributum per capita ■nipofitumperexiguû, duntaxàtin quin-lt;luennium.Sed quia non placuit omnibus, ' nihil ad effedum ed dedudum, forte vt adimpleatur tritüquodicitur: SicutGer-itiani virtutibus meruerunt imperium, ità ignauia amp;nbsp;vitijs amittere podunt. Tum infimulatus eft rex,quod nihil cum confi-Üo agat principum.vndc quidam ità verfi-ficatus eft.*
- üunKoßiltaf/atrum amp;ßtnch decretit/ènatûs
' ^cciperet Ctfir^Cafiiris orbis erat, ^iirutt imperia,fèt(ß^na maueret in^ßros ^phricaßu trißtlosfirtf^eret arma Getas.
Hcinces^, a/juH^t totum/ubereper orbem, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytriutts^juonddm ma^na traphitaßtx»
tAtpoßijiiam vnius facia eflpro le^evoluntas CaJàris,hoc no ft rum hoc occidit imperium.
Xutantes^^ atiutia nußejuamflatuêre per erbem rirtutis deineèps vlla trophitaßt^t: f'isprißum reuocare deem,vis vincere C^ßtr, ' Gellere vis baßem finibus ipße tuis^
f^efinHum reuaces vetert de moreßnatum, ConfiltfS^adbibeperfora denßt tuis.
Cuicalumniæcgregièrefpondit Henricus Bebelius Poëta hoc carmine.*
i^eßne mordaci regem taxare eameena, Detraxiße cane charepoëta,precor.
^(fmeus effort is, cfßeruantiß/mus a^ui, I^irtutum fttlendorßmpertfq^ decus.
i^iddmemoras coßdtapatru,qdverbafinatus, Qui propiftsßmper conßduere bonis?
Quadß rt^icerent reges ejuotjuè comoda regni, £t fi lt;juod debet Caßar habere,durent:
Tue aßu inuifa ad Seraspenetrabit amp;nbsp;Indos, Steconfubapatrum riteiuuareejueunt.
.Atßia dum eunfi procurant comoda,cucii ë^ heUefuumßleant legis habere loco,
luq.ßnu foueantpradones atgue latrones, Legtbus exeußis Caßris attjue iugo,
Dumti^aqlamimplumetemnutßütjiiißlaborat Extrahere hütepennas,z^ ftoltare macramé ^anttbi ßt mirum (^nan^ e/ßeit omniano rex Solus)fi totum concidat imperium.
Eisprißum reuocare decusfifiancicßnatus, Edlere vis hojlemßntbus ipß tuist
GENERATIO L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jr^
feddepritispennas,ßdgtias louisales habebat
Dumfletit imperium,conßdere inde potes.
Venitad conuentum Vormatienfern g^^®^®^^|“* vocatuscelebrïfatnaEberardus cornes il-Vuirtem-luftris amp;nbsp;excelfus Vuirtembergæ amp;Mon- ber.inter tifpeligardi, fenior didus, magna nobiliö duect re-comitatuscaterua. qué fcrcnilfimusac in-^““’* uidiffimus rex Romahoru Maximilianus vcnerabilitèr fufcepir,eius confilio nonni-hïl vfus.Cognitaque hominis probitatc amp;nbsp;animi celfitudine,amp;quodmaiores fuiple-rofq; principes potentia multis tempori-bus antccelluiflent, ipfum motu proprio amp;nbsp;folenni pompa,21. die rncfislulij ad hoC indida, ex comité ducem creauit, tituloq; ducaliaudis armisin XVùtentbevg Si^Cedê propria manu infigniuit, adhibitis debitis folennitatibus amp;nbsp;cófuetis,prxfentibus to-tiuscóuenms principibus habituatis,ncc-non regum,ducum,alioruq; principüplu-rimorum,communitatum quoquè orato-ribus,concionem mirificè dccorantibus amp;nbsp;profpera precantibus.
Eodem ferè tempore idem fereniflimus acinuidiftimus rex Maximilianus,defun-doiam lohanncMaria vicecomite amp;Me-diolan principe, pcrlegatosad hoemiftbï Ludouicum Mariam Sphorciam Mediola-nen prçfecit ducem.
Per idem tempus durante conuentu,jp-pe Vormatiam ad dextram Rheni partem in villa 25tv|ï(}t,muller quçdam monftrum enixa eft quarto Idus Septemb. erantpu-ell$ corporibus integræ,fed in vertice fró-tetenus connexe infcparabilitcr,amp; fe mu-tuó infpicientes.EdidilTc fertur pauló ante apudRotuilam oppidum Sueuiæ muller duos pueros, quatuor manus amp;nbsp;duo capita habétes,fed pedcs diitaxat duos. quid fibi monftrahæc velint,folusDeus nouit.
Anno falutis iz}.9 6. quinto Kaléd. Martij migrauit à feculoilluftriftimus dux rbe- Fberardi rardus de Wivtcutbetg amp;nbsp;Ct’cf,morum ho duels neftateac return gerendarum prudétiaeâ- Vuirtem-tatiffimus. adolefcentiam licentèr cœplr, ^*ƒƒƒ'” fedciuscæteriprogreiïus fucrunt magnifie!.finis verô magjsqrerûneceftitas fere-bat, peeps fubfecutus eft. auxlt licentiam adhue puero immatura mors patris,qan-no çtatis illius j.fublat’ cft.Mater veto lu-dûstepore côplcto, fupinduxit illi vitri-cûilluftriffimum principe Albertû archi-dueem Auftriæ, vndè fadûeft,vt reliquö pueritiactepusfub tutoribus degeret.Erat autem puer indolis eximis, cui ego primas literas trades^phibitusfum nc eü La-tlnü faceré, fatis effe ducentibus, fi verna-culam lingua legere didicilTct amp;nbsp;feribere: quod ille vir fadus,tulit moleftiflïmè.Stu-
VV 5 diuin
-ocr page 526-JOO lOH. NAVC. CHRONO G. VOLVMEN TERT.
dium itaq; fuum, prout ingcniû habebat nobile, moxabfoluit.quo perafto, ne nil ageret, lufibus atq; lafciuijs ad quæ prona cltomnis ætas,fc immerfit. mortuoenim fratre,qui natu maior erat, cùm viderct ad ferefpiccrcoîa, quafiæmulo fublato, ru-ptis loris, imperiû arripuit nô plenè adul-tus,adolefccntes aliosq; fuis moribus ido-neos amp;nbsp;fauentes, negledis feniorum cofi-lijs, in clientclam fuam adfciuit. Quorum quidécofilio amp;nbsp;ope ductus, nihil incxper-tumrelinquerc voluit, vidiffes luâandi, faltandi,dimicâdi,haftaludêdi,venâdi per-petuû quafi ftudiû.Etcùm oîbus emincre vellet, earum return exercitatione aflïdua corpus quod illi natura gracile dédit, turn exhauftûcredituramp; perfra^û.nam varios pofteà morbos in vitaexpertus ell. At vbi cxada penc adolefcétia, ratione inftituen-dam vita viderct,quafi cótemplatus Her-Suma lau- culis Prodieij exemple,vträ viam, virtutis dutberar-an voluptatis ingrederetur, cœpit refipi-duch^'^'^^” ^’■^'^^ mores mutare, terra fanClS,fepul-crum Dominicum dccéti inuifit Comitiua.
Rediés paulo pölt,vxorem duxit Man-tuaniprincipis filiavirginemilluftriffima, adeoq; in alteru mutatus viru, vt ficut priori çtate riemo illoinfolentiorfuit,ita vi-rilitoga induto,nemocaftigatiorautfeue-riorinuent’ eft, libidines amp;luxus priores frugalitateamp; vitg grauitate facile eópen-fauit.FaÖuseft fimul return omniuinda-gator folertifiimus.eratenim celfi ingenij amp;nbsp;ardentis animi. fapientes proptereain quacüqjteincredibili beneuolétia amp;ob-féruantiaeœpitvenerari. Et licètliterarû Latinarum effet penitùs ignarus, litcrato-rum tn hotm cóuerfatióe deleélabat pluri-mùm: quos,vt erat ingenio próptus, iugi-tèr amp;nbsp;de induftria difputätes fecit. Et li gd notatu dignu audiuit,ppctuó retinuit.me-• moriaein admirabili pollebat, ità vtnon rcs folùm,fcd amp;nbsp;caufas,Ioca,pfonas fideli-tèrcóferuatct,amp; pógillarib’ quibufdä feu enchiridijsvtifolebat, gbus fideliterquæ accepat,cómcndabat. difputabat adeo có-ueniêtèrdcquibullibet,vtexpetimentum oîmartiû crederetur habere, libres «tiàm vcrnacula lingua cófcriptos oésquæfiuir, acauidiffimèperlegit. multa ad hæc præ-dara opera in linguam Teutonicam verti è Latino curauir, atq;his quideinUrume-tis orationem fu.a, vt erateloquctiaadmi-tabili,fiuehilloriam velles, fiue fentétias, exornauit. Nee aliarü rerii ftudia neglexit, irrequictus à natura, amp;nbsp;plenus negocioru, vt nó mode altcri alteru fuccederet,fed fe-fe mutuo trudcrent, nee hominé relpitate finerent. At vbi animum intêdebat aut le
gere aliquid, autferasfequi, aut vacate di-uinis,amp; liquafimilia funt, nemoillumfe-quipoterat. virnon vtiquc ad fegnitiem» fed ad res agendas amp;nbsp;quidem maximas na* tus.Illuftriorataraéeius (vtmemini)faéla, amp;nbsp;quibus fe maxime vixiffe teftat’ eft, tria funt tato principe digna. Cùm enim intel-lexiffet viros dodos in precio haberi, nee effet in terris fuis ac dominijs( quæ tarnen incolarum multitudine amp;nbsp;fruâuû vberta-te abundat)aliquod generale ftudium, ad quod volentes in feientijs proficere,fe có-fcrrent,nè fibi ac fubiedis fuis tanta deef-fetcómoditas, vniuerfitaté ftudij generalis priuilegiatam in oppido fuo SCubingt« j-^[jj„gj. authoritate Apoftolicacrigi fecit ac lun-fuUudni. dauit,in qua vfq; in præfens làcræ theolo-giæ,canonum amp;legum, medicinæaeardu facilitates floruerunt,florent ac vigent.
Clericos quoquè feculares quofda corn* muniter viucntes,ipfe primus vocauit in Sueuia,illisq; nonullas Ecclefias de fuo iure patronatus exiftcntcs,authoritate Apo-ftolicatradidit: quoru cóuerfatióepaiila* tim dcledatuSjEcclefia propriam cum ha-bitationibus amp;nbsp;officinis neceffarijs in ne* more illufiri Sthonböd), vbi ipfe amp;nbsp;maio-res fui quotannis voluptatis caufa venari confueucrunt,i fundamentis fumptuolif-fimo opere extruxit, eamq;in collcgiata, canonicis amp;nbsp;clericis fecularibus commu-nitèr viucntibus,fub vocabulo Beati Petri apoftoli,in qua prçpofitus tanquàm caput ell.funt amp;nbsp;12.canonici,ij.conuerfi laid,ex nobilifeumilitari genere, quorum vnus fit magiftcramp; adminiftrator temporalid» necnon 12. aliâs laici conuerfi exciuibus autplebe, quiomnesamp;finguli fint membra eiufdem Ecclefiæ, vna cum Præpofito amp;canonicis capitulum conftituentes, vieles glaucis amp;nbsp;cruce in pedore cade authoritate Apoftolica crigi obtinuit, attributis dotisrtoïe nônullisprædijsrufticis, alijsq; bonis amp;puro auto iS.millibus florenoiü Rh enen,ad prædiâum vfum amp;nbsp;commodi-taté,nó finè ornametis amp;nbsp;clinodijs precio* fis,ccclcfiam ipfam mirificè decorantibus.
Quoniam vero dignitatem gentilitatis fuç quantoperè adaugcre ff uducrit,nenii-Vniö Jani obfciirum eft. nam vbi nupèrproexal-fj““’ „ tationc lui generis inter iplum amp;nbsp;patruele fuum conueniffet, vt terras fuas ac domi- ’ niaomniain vnum conferrentamp; penitùs vnirét, prout in vnucollata amp;nbsp;vnitafuêre, itaqgt;nullo vngtéporcin antcadiuidi pof fcnt aut deberét, hanc ipfe vnionépclaris fiiis virtutib’ logé reddidit infignioré amp;nbsp;firmioré.na,p cxccllétia grauitateq;moiu fuorfi fereniUimus ac inmótilfimus Ro.rex
Ma-
A NATO CHRISTO GENERATIO t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jd
|
Maxîmilûnus ilium pridèm conuentum generalem principum imperij agens apud Vormatiam, motu proprio amp;nbsp;folennipó-pï ex cornice ducemcreauir)tituloq;duca-lidonauit atq; infigniuit,prout fuprapro-ximcdcduximus. Et tantum de his tribus. Sed amp;nbsp;Chriftianæreligioniscæremoni-arumq;eiufdem obferuator fuit diligcn-dlfimus, omnem prorsus fuperftitionem pofuseft.Religiofis amp;Ecclefiafticis hone-âatem aliqua pre fe ferentibus,bonus erat amp;nbsp;propiciusdndifciplinatis verö,amp; prçfer-dm mendacibus, fubamarus. ca ex re fere roonafteriaomniafuæ ditionis amp;nbsp;vicino-Tu;n,vt reformarétur, operam dedit inde-felTamjiuftitiæquoquè præcipuus zelator habitus eft.nec illi folùm curæ fuit,vt fub-ieeb quibuspræerat, lynceritcr iuftitiam adminiftrarent, iéd etiam nonnullascon-fuetudines,quae minus æquitatis videban-tur habere,ad normam redegit iuftitiaci De amorepacis nóattinct diccre,cuius gratia multa difiimulauit, tametfitimidi-tatis aut ineódantix nullum fignum oftê-dcrit. vndcrarôdciurefuoctiàiii potéti-oribus ceflïr,vt nemini eft obfcurum. Cçterùm habitus eft aliquato morofior, amp;difficilior exoratu turn «xteris turn do-incfticis; quotiès em vbï fufpicat’ cdaligd àfepcti,vultûauertit,autoccupationes b-mulauit, autarte aliqua occafioné petendi abftulit! id quod amp;nbsp;in maximis principib* laudâdis miramur. dephenfus aut,m li fin-gulari aliquo fauore obflrift’,vel frótosè negauit,aut fi negarepuduit,in aliud tempus reiecit. Admonit’ veto pofteà,vbî noua diiferétU facultas deerat,rarô hilaritèr, ftdquafi defatigatus, vt moleftiacarcret, ''eltimidè dedit,aut iratus impegit. Intercefibres autê,quafi viderit illos ex alieno beneficie gratia aucupari,aut(quod D’agisputo) vt minorturba rogantiü fie-rebvelpenitüsfugauit, autfaltem pigrio-!■« fecit. tanta enim ambitioneillos fufcc-pit,tantis dilationibus fufpendit,vt non-uunqu^m rogaffe pœniteret.prætereï fer-móccopiofus cxtitit,infuauitamê acfub-amaro,frequétcr pcrplexè loquens, lœdo-njsq; vtebatur. In rebus etiàm gerédis aut prçpofterus,aut feftinus nimium apparuit. Namquacconfilio concluferat, quantum-cunquè clara amp;nbsp;apcrta, nifi deuiftus,in ló-gunatrahebat.inuenta verb propria itàac-celerabatjVtpraenimia feftinantia pleraq; manerent imperfeda. Infimulatur etiàm,cp attétus nimium ad rem fucrit, fumptusq; parce faceret,quo à Maiorumfuorü magnificentia degenera-ret. fateor «j in habitu amp;nbsp;vidu non fuit^- |
digus,inreftaurandis verb caftris, tnünié-daq; patria, amp;nbsp;tempore pacis amp;nbsp;belli pro-baturfuiflefumptuofus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aulici nó •Et in hoe fingularitèr venit laüdädüs,^ muundi. aulicos fuos rariffimè mutauit: nec nifi ló - ga confuctudine probatis,confilia fuacrc-dere voluit. Et quia promiffa fuis fidelitèr feruauit, viros multa return fuarüm expe-riétia fibi fide amp;nbsp;probitate deuindos,circa fe habuit.quietfi pauca de gratia expeda-rent, nemo tarnen illum mutare quxfiuit. Quantil verb ad corpus attinct,barbâ à multo téporc nutriebat,cui proptereà Barbaro nomen à quibufdam inditum eft. Corpus illi exiguü natura dedie, fed ner-uofum,quod tn crebri labores attriucrant. na,calculus, amp;nbsp;fup oïa vefieç cxcoriatio,q-bus iugitèr vexatus,annii agés vnû flip qn-quagelimum, facramétis demoreChfianó ritè perceptis, in arce fua oppidi CwbingS ipfa die S.Matthiç apoftoli,q fuit lexto ka-Icd. Martij,hora poft meridiem circitèry, carnisdebitum pfoluit.Sed morte quo aio obiêrit amp;nbsp;qua cóftantia, quis conieduram gfq-, capiet è reliqs,q pafsim de ifto ferunf, monumentis,tfi referte libuitobitèrquafi vete teftatarn optimi principis virtuté hoe cxéplo. Atq; adcô,cùm véturg mortis ome acciperct, ( nifi reip.caufa viuere libuilTet) morte vitç melioris initia, inter prima vil* eft expetere.Interîmcuriçprimatcs viros, qd patriç deberct,qd fuç cuiufq; honeftati, cômonuit,vxorcmorationegraui, amp;nbsp;qvis morbi ferre videbat,lógiorecófoIatLis,ar-gumentû apudillâ fideifuæ Ipedatüreli* quit, qui aderâtjpceres pleriq;, fermonem cûlachrymis excepêre. Deindècùm prin-ceps,cuius animus iâ ad diuina fpedare ta-tùmvidebatut,de fcculinegocijs ànônul-lis impitisfacrificulisintcrpcllaretur, aü-ditefe vellc refpondit fermonem, quo amp;nbsp;fides confirmari,amp;fpes acccndi,amp; charitas inflammati poffer, defertas elfe mündi curas, vniçam diuinitatem modo agitari. In-ualuit tum adeb morbus, vt prêter caetera quçindèétant mala,linguae etiàm fpiracU-lû defiêrit. confeffus eft nutu, interrogan-tefacerdote. At poft confeftione, Ingens miraculü,magniq; animi recepti indicium, cùmdixiffetaliquotiès hæc verba fubob- . . feurè: Dnc,ago tibi eratias,amp;vires etiàm P”“®.. corporerccepit,lurgens ipferefedit in le- jjQpj. dulo,voce clara amp;nbsp;integra ainCreator cae Max. li terrçq; Deus, te quæfo fac agnofcä,fi qf-quamefteuipterçquitatégraue nimisfuit impenû meû, reftituetis rebus meis impé-fis omnibus. Qubd fi ne hoc quidé fatisfi-eripotcft,tibibenigneconditorcn hoc eft VV 4. quod |
|
quod offero, quod deuoueo corpus, cafti-ga iugitèr,hoc piaculü efto. Nee his plura effatus, euchariftig facro accepta,quieuit in alteru diem, verbis tantùm pauculis de. inde diétis intègre. Et eo quidé modo vir tantus, probam virtutisfuae imaginemin adcundamortenobisreliquit. O ingenté reip.Germanics calamitatem,ô impotentem vim fati, quæ rebus impcrij noftri tantum principem inuidifti. Hoe vmoßettt,hoc c ecidit Cermafiia lap/o. Sed cedat humana imbecillitas neceflitati, ) precemurq; hoe decus inVldrico noftro Viiirtêbergç duccreftitui. giam Augufto impio Sueuia tenet,gubematq; féliciter. Sepult’ eft in eedefia S. Petri apoftoli,qua fundauerat, in habitu fratrum domus ipfi-us,lugétibus multis nó folùm prsfcnté,ve-rùm etiàm futuram calamitatê, in qua ti-mebant incidere.cius precor anima requi-efeat in pace,à quo multa beneficia accepi. Illuftrifïïmo,morumq; dexteritatccla-riffimo principe Eberardo,primo duce in tberirdu» Wirtembcrg amp;3ïcrfdefunâ:o,patruelis ei-iunion, ufdem Eberardus inniordidus,extrapa-tiux. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tria agens,iuxta ordinatióein inter ipfum aepatruum fuum defundum iampridèm facramentis firmatam, continuoad impe-nuvocatus eft. Qui accepta morte patrui, parùm moratus,veniens fociatus epifcopo Augufiefi nónullisq; alijsjpceribus,comi- ♦ tèrhumiliterq;a fuis,amp;vt princeps, dux amp;nbsp;fucceffor legitimus, fufeept’ eft amp;nbsp;falutat’, neefuitqui nó obedientèrfideliterq; im-peratafa cereproperaret. Eodem anno,j.die( que fuit prima Mar-tij)poft obitû ducis Eberardi, horrendum diftu,fus feu poreus in Suntgaudia amp;nbsp;villa Äanöfeead finirtrâ parte Rheni fita,natus Móftrum. cd móftrofus,caput vnum habens,oculos duos,nafum vnicum, fimilitèr amp;nbsp;os feu ri-dü,aures vero4. poft caput diuifuseft in duo corporaporcina,Habens 8. pedes, pri-oribus quatuor feamplexahantur, pofte-rioribusftabantludantium in moré.dus etiam lingus in ridu apparebant ,fed non vixit per diem amp;nbsp;nodem. quid pistendat aut portendat,Deus çouit, quem vt bené vertat oramus. |
Anno Dni 1498. Carol’ rex Fraciæ,hui-us nominis 8. moritur in menfe Martio, formidinemq; de eo concepts multis fol-uit,in cui’ loci'i amp;nbsp;regnü Ludouie’ dux Aurelianen, iure proximitatis fubftituitur. Eberardus Eodêanno circa principiü Aprilis Ebe-iunior rardu dux amp;princeps Vuirtebergen Stin berlt;»«du Tcck,cumvix a.annis adminiftraffet, vel caium de- confcientia malos adminiftrationis, vt cre-ferir. ditur,vel metu ducatum deferens, VImam cum paucis profugit. Caufam nónulli au-tumant.nam vbï principatum inijt, fiueqgt; iamdiü abfens exterismoribus imbut*fu-it,fiue quodpatrui pridèm defundi infti-tutaoderat, fiuc ingeniofuo, fiueeorum qui abfentiam fuam à patria,exilium fuiffe illifuggerebant, multacccpitnouare, In-primisnónullos curiæaddidos,amp; quibus curæ fempèrpatria extitir,parui fecit:amp;licet nónullos magnæ nobilitatis amp;probi-tatis virosaulicis rebus prçficcret, illis tarnen breui nihil vel parùm poteftatisrcli-quit, fedquofdam infimæ fortis homines inuifosfublimauit. per quos aduenientes audiebat,refponfa fubiedis amp;nbsp;exteris da-bat,magiftratus conftituebat, quibuspro lege voluntas erat. Qu,o nihil miferius aut deterius elTe potcrit in principe, aut quod minùs fit tolerabile. Verùm intercàrcxMaximilianus, qfogt;'-tèinSueuiamvenerat,vbi comperit ducé Eberardum patriam amp;nbsp;principatum fuum deferuifrc,intcrpofuit vices fuas,amp; illi fra-truclem Vdalricum vixdccennem, padisyjjdoH intcruenienribus,dedit fucceirorem,adiii- jux V«^ dis fibi regentibus iuxta ordinationé an- uml”'' tè conceptum deputatis,quorum confilio g'quot;-amp; ope deberct adminiftrare.Conuenitau-tem,quod ipfe dux Eberardus vafa argen-tea amp;nbsp;aurata quæ fecum abfportauerat,re-ftitucret, vicifsim recepturus penfionem annuamfexmilliu florenorum quolidvi-ueret,qui paulo póft cóftaiiiffc fertur ome argentum huiufmodi in mafias, amp;nbsp;adPhi-lippum comitem Palatinum diuertiire,nec argentum reftituit, neepéfionem accepit, aliquot annos cum prçfato principe Philippa in oppido ^mbclbcrg commoratus, poftea nefcio quas ob caufas inareeJttn-Uenfeb in fylua Othonis,vulgo (Übenwb, ditioniseiufdem comitis Palatini claufus, cxul tandem diem claufit extremum,anno falutisnoftræ 1504. in eedefiacollegiata S.Spiritus Haidclbcrgæ iacet fepultus. Peride tépus anno ünii498.crat in vr-beFlorétia apud prçdicatores ad S.Marcu, vir quida dodus,moribus amp;nbsp;vita Celebris, opinioneq;multorû ^iphctaà Deo infpi' ’'3t’gt;aP quo amp;nbsp;lepalàm gerebat. vocabatF. EHiero-Hieronym’Sauonarola de Ferraria ordi nymusSi nis pdicatorum, q annis multis pdicauit in uonaroli FIorétia,vbi inter cçtera populo Florétino°‘^‘'^°'^ expofuit, quéadmodùm neus^fpiciéslta [j*„„, liç peccata,pfertîm in principib’ tâecclefi-afticis qfecularib’ multiplicari,nccea diu-tiùs ferre valés, inftituerit Italiam flagellis expiare,Florétia vrbeq; Roma euerfis, deinde renouatióem ecclefiçfaccre: amp;nbsp;quod hæc citodeberent ficri:addidit,Turcosamp; Mau- |
|
A NATO CHRISTO GENERATIO L. ’’j. Mauros hoftris téporibus ad Chriftianum diltum cóuerti debere, fubiungesmultos efledetucadftatibus qui hçevifuri eflent. Prçdixit etiàm quendâ alpestranfituni mltaliam Cyro fimilé, qui fubuerterc de-heret Italiâ,adducës illud propherç Amos: NonfacictDominus Deus verbum,nifi re-tielaiierit idad feruos fuos prophetas. Vo-luit,inquit, Deus propter eledorum fuo-îumfalutem illud flagellum in Italia præ-uunciatuiri, vt ad tolerantiam fefeppara-téc. amp;ciim Florcntia velutcorin Italiafit, Deus ipfe dignat’ eft ca eligere, in qua an-nuciarent pmifla, amp;nbsp;feafleruitad hoc my-fleriu manifeftandii, à Deo efle eledum. Prçdixit etiàm mutationeftatûs amp;nbsp;regi-minisFlorentinorö omnino fieri debere. Cumq; anno DniM. CCCC. XCIIII,Carolus rexFrancorû cû maximis copijs in-grederet Itali3,idé F.Hieronymus publicè conteftatus eft hunc illu efle, qui Cyro fi-milis veniret,amp; quod à neo elcdus effet in miniftrûiuftitiædiuinæ, cuiamp; totusmû-dusnó poffet refiftere.DeindcSc fcquenti anno in confirmatione omniü prçdido-rum in oólaua annuciationis B. Mariæ vir-ginis, publicè prædicauit, noéte peedente cçlos fe penctrafle,Deumq; amp;nbsp;tota Trini-tatem vidiflè, angelicos etiàm choros per-fpexifle, amp;nbsp;à beatiflima virgine Maria ore ados rcfponfaaccepifle,quód prçmiflain-fallibilitèramp;celeritèrfieri deberent. Hæc amp;nbsp;his fimilia cum puenilfent ad pó-tificêRom.ipfecupiés huius nouedodri-nç nouiq; luminis veritaté inucnire,verit’ limui perniciofum aliquod dogma in cc-clefiacxcitari,vocauit hûcF.Hicronymu, ftdcomparcrenoluit. interdidus póft p-dicatione,non curauir,propter contumaciam execratus eft,nec jpptereà à celcbrati-oncdiuinorûabftinuit.iinmô pdicauit pa pamnó effe audiendu,quia publicavtiÜta-temeedefiæ impedirc voluit,amp;cótrafra-ternam charitatem agerer,amp; his fimilia, Tandem cum hæc fua pertinacia nónul-lisdifpliccret,fraterquida ordinisMinorum de obfcruantia,Francifcus Apulus di-dus, cœpitaduersùseû eiusq; dogmatap-dicare. quamobrèmF. Dominicus de Pifcia ordinis prx’dicatorum,ad defendendu F.Hieronymü Si eius dogmata eófurrexit. Et tandèm,rp conclufiones fequentes vfq-, ad experimentum ignis,quód veræ eflent, fiiftincre vellet, prouocans F.Francifcum adcertamen. Fueruntconclufioneshæ,cp eedefia Dei indiget renouatióc,quód fla-gellabitur amp;nbsp;renouabitur, amp;nbsp;quod Floré-tia quoque poft flagella renouabitur,amp;jp-fperabitur,infideles cóuertentur ad Chri- |
Rum,amp; omnia erunt temporibus noftris. Et quod excomunicatio nuper fafta cotra JB amp; quod non obferuantes ea, non peccant. Adhçc F.Francifeusad ignis experimé-^ turn proiiocatusjconditioncaccepit. Forma autem obligationis vtriufq-, fuit talis: Ego F.Dominicus de Pifcia ordinis prçdi-catorü mea propria manu me fubferibo amp;nbsp;obligo ad fuftinendi'i pdiflascóclulioncs,. non folum cum rationibus,fcd confidedo in adiutoriü Dei, me expono amp;nbsp;obligo ad intrandumcumpdicatore fratrum Mino-rum pdicantc ad pfens inS.Cruce,in igné in publico,fperando per virtutem Dei fal-uatoris ad fuam gloriam amp;nbsp;confirmations huius veritatis,amp;: ad vtilitatem alioru exi-re illæfus amp;faluus,perChriftum Dominü noftrü,quicum patre amp;nbsp;fpiritufanfto vi-uitamp;regnatin feculafeculorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Ego F.Francifcus ordinis Minoru,licèt^^ indignus,fum paratusad inftantiS amp;req-fitioné dominorü Florétinorum facere cu F. Hieronymo deprædiâis conclufioni-bus expcrirrientum,quarum quædam pro-batione fupcrnaturaliindigent.Cum Do-minicovero, quïcumnullaeft diflidétiaj alius noftri ordinisfratcrin ignc eft fub-ireparatiffimus, vocato iudicenon fufpe-Öo amp;nbsp;omnibus religiofis. Hisdift’ eft dic5,amp; in publicolocoor- *0 dinat* eft ignis copiofus.cùm ventum eflet ad ingrediendû, alTetq; paratusfraterMi-norü ingrcdi,fratcr de Pifcia rccufauit,nifi cumvenerabilifacramétOjintrare. amp;cum hoc indecés eflet, fibi dencgatüeft,jppter quod ingredi dcftirit,amp;: pugnamdetrefta-uit.quarè fit rumor,amp; fecuta eft cótraPrg-dicatorcs magnaturbatio. Pofteidienonamenfis Aprilis, didus F.Hieronymus, præfentibus multistefti-bus,fuit interrogatus amp;nbsp;examinatus in au-laBaroncelli,primo verbis,póft minis,de-ïn cum tortura.demum 19. eiufdem *Ti^'’- rohehæ* fis finèlæfione dixit,omnia per ipfum pro- ^^jj^ p,^^ phctizata,fuiire fida, amp;nbsp;quod ob gloriam tinfla. amp; lt;.p videbatur ciuitasFlorentia bond in-ftrumentum ad facienducrefccre fua glo-riam.Etad coadiuuandufuum finé.cófef-ius eft fe pdicafle rcs,pquasChriftiani co-gnofccrétabominatiócs qficbat Romç,amp; SP '■^ges amp;nbsp;principes fe cogregarct ad faci-enduconciliu/quod vbîfaétüfuiflet, fpc-rafletdeponi multos platos,etiàm Papa: amp;: quado fuiffet çftimat’ in cócilio.manliftet amp;nbsp;ftetiffet in magna reputatione intoto' müdo:amp;fi nó fuiflct in papS eleâus,faite primulocutenuiffet. Dercnouationc cede- |
|
lOH. NAVC. CHRONO G. VOLVMEN TERT. JH elefiç amp;nbsp;c6uerfioneinfideliû,dixit fc habere ex fcriptura facra, fed q? fieri deberet cito,nô habuerit ex feripturis aut rcuelatio-ne. Quod oftéderit fe iuilTein paradifum, hoc fccifle fe ad attribuendû fibi reputati-oné amp;nbsp;gloria. Circa faâû inobediétiæ pô-tificis,qgt;nó iuit Roraâ,fcciffcfc,ncoccidc-rctur in via.Circa fadûexcomunicationis refpondit,quang multis alitèr vidercf,cre-diderit ipfe tamé ilia elfe vera amp;nbsp;obferuan-dam,amp; obferuaueritpaliquodtépus. Sed vbi viderit (p ibat opus fuû in ruina, cepe-rit modû nô obferuandi, amp;nbsp;cppertinacitèr lièrent côtrà^p honorc,reputatioeac ma-nutentioneopciisfui.Hçc amp;multaaliain-terpretatus eil, ,put in examine quod im-preifum e(t,continetur. tandèm ipfeinci-neratus eft in codem menfe Aprili, His pencannis Romæmagna pars Mar-Marrhani. rhanorumeum pontificcin gratiam tedijt, hi finit qui olîm pafsim Chrülianum nomen acceperantmetuamittendæ rci, pJc-rique ex Hifpania oriundi, clàm vero pa-tnjslegibps inuigilârunt,qui hoc tempore pietati fc Romans addixerunt. ANNO falutis i/}99.circa finemFebruari) in fuperiori Alcmaniahaud loge àfon-tibus Rhenifluminis,inter domû Andii® amp;nbsp;Hcluctios, aliascôfœderaros feu Suitê-suitenfe fes,exortaeft grandisturbatio,quæpaula-bellum. jîæ defccndensperlineam Rhcni quaqua-uersùm vfq;adBafileam,be]lumfufcitauit atrociffimum.In eonanq; bcl!o erfi nunq totiscopijsbellatumfît,cefatamédiuerfis in lotis amp;nbsp;pugnis referût xx. millia pugna-torum, quale non memoratur, nifi fallor, àcentüannis amp;citra in oîbusbellis illaiii partium fuiffe vifum vel audicum. Vene-runt cm adarma duo populi finitimi. Au-Hriæ domus, régis Ro. Maximiliani patrimonium ed proprium,is turn aberat,hello apud Geldrenfcsoccupatus. Erantperidem tempus in vrbe Conda-tia cógregati primates Sueuorum,traitantes de liga eorû renouâda. Hos Auftrij ve-luti focios locum tenentcs,pro rege in au-xilium contra Heluetios inuitabant.Quæ-rebât hi media pacis,amp; inuenifle fe arbitra-bantunfed noua repente turbatio exorta, tunitapriuscompofita diffipauif quofa-duiTieft,vtamp; fi nódumcóclufa effent capitula oîainligaSucuorû, opem tarne fcr-rercgidigniiduccrét. Etciim hi belli motus perueniflentad regem,totû ipfe imperium contra Heluetiosfuos holles inuo-cabat: propter quod nônulli principes cô-munitatescgauxiliarcs copias miferunt. |
1* Vndè mirum videri pofftt, quodHcl-^*^f Ü angulû Alemaaiæ perexiguù tenéces, ton Inipiorefiftereaudcrét.Scdfi quisvi* res Heluctiorum amp;nbsp;eorû (itû pfpiciat,non multùm mirabit.loci cm natura continen-tiir,vt C.Iuli’ Cæfàr author eft,vna ex par- I’l’^ S’' te Rheno fluminealtiffimo amp;latiffimo,q agrû Hcluetiorü à cermanis diuidit,amp; hoc ad feptétrionem, ad occafum lura nions à Sequanis,àmeridie remanus lacus,amp;Rho-daims ab Oriente, elauftra alpium ab ltagt; lisdifcernunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^j^^fi Exhochabcs,qgt;olim Heluetij interRau-limites. racos,id cH.Bafilecfes amp;nbsp;Côllantiéfe$,inli-nca Rheni à feptentrióe, Curiéfes amp;nbsp;Sedu-nenabortuadRhodanum,adGebennasà meridie,ad lura montem ab occidéte cô/i-llebat: quem circulum hodiè inhabitant, ji^j j,7, necaliquid eisdetraétum videtunnifi fof* telurammonteversùs, quodtaménopo-teft effc multij,quâdoquidem Cæfar àlaru Lemano ad monté luram murum perdu-xcrit ad aliquot millia paffuiim. Accefferunt auté hac tempeffate illis fo-cij holes dcliga grifeabellicofi,eisq;p8rét Abbaccllcn. Sunt illis amp;nbsp;alia præcômoda, tp velutî ex vna ciuitate,in quapterciues nemo habitat,amp;vt vnû corpus,vni’animi amp;nbsp;volûtatis,excôte5,prolibcrtate(vtaiût) coferuada pugnât,hçc illis audacia pliant, amp;nbsp;çp parati funt mori vel vincere. taceo q» terra coruniferèmontofa eft ßrafpera. Quis auté negat hominû mores amp;nbsp;Ingenia, regionû fimilitudincm trahere,cùm amp;nbsp;feminaplâtarûidé faciât? AddelongSen-rûbellicis inrebus expcricntiâ,ciiireiaflî-duè vacant,quafi adidfolum fuerint nati. Côtrà vero hoftib» eorû,nifi cui patria tu-endaerar,milita exhisdeeratmam fient ve-ncrûtex diuerfis regióibus,ciuitatibus vel pagis,ex diuerfis caufis, ità diuerfas volun-tares amp;nbsp;ft udia habuiffe ncccf5ceft,vbînon vn’ dux,fed mufti squales,coHeâiua tur-ba,manus tumultuaria.nec miles per figna egrediens.adde qj pauci ditto regis volû-tariè audientes inucnti fuére,maU auté,vt tritum eft,refpôdcnt coaéta ingenia.Hinc amp;tumuftuantcr tantum pugnatumeff, amp;nbsp;iniquo vidons omine. Csfi funt cxno-ftris,q ex hoftibus,aliquanto plures. Eodéanno in menfe Odobri rexFran-Ludouic» corûLudouicusapparatu magno amp;copljsrrm tex armatorû duxit initaliam, ptendensMe-diolanum amp;nbsp;totam Infubriâ in fuaniven-j“”'”“^ ditarepoteft3tem:excaufa,quôd extindo quondam fine liberisPhilippo Maria,ad Valentinafororé legitimam,régis auiâ materna, ducatus hsreditario iure fpedarct. Quem tamé ducatum Frâcilcus Sphorcia, qui illcgitimam prsfati Philippi filiä vxo-rem habehat, vi armarainuaferat; Ipfeque |
A NATO CHRISTO GENERATIO tl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;try
Gliben eius, quoru ipfcLudouicus vnus «lîetjvitio fpolij nequaquàm purgato,de-tincret occupatum.
Adiimabat regem tempus,amp; q» focietaté cum Venetis iam inièrat, amp;nbsp;quod Ludouicus dux ca tempeftate ciuibus fuis omni-fariäminuifus effet. Vndè fadii creditur, quodnulloreOftenteamp;finè fanguinerex Mediolanum acceperlt.Namcùm ex By-nafeo exiuit, à Mediolano decern millibus paffuiinobiles,eines, mercatores, vniuer-faq;ciuitas efFufa,vfq; adtriamilliariailli obuiàm ibant. praecefferunt turaquadra-ginta pueri, vt fertur, auratis amp;nbsp;fericis in -duti, palmas portâtes in manibus,alij regé magnum venire, alij libcrtatcm patri» ad-effe carminibus defignantes.Geftabat eti-im vexillummagnuminfignibus Franco-rum *, habitaq; eft elegans oratio à puero, concludens regem ipfumnonminùseosq patentes eorum,à libidine amp;nbsp;furore tyra-niliberâffe. Sequebanturquingentiiuue-nes,amilt;Sipreciofiffimis ornatibus, quos fequebant x^.fenes aureis veflib’ infignes fanatorum more,vrbis elaues ex auro foli. do régi præfentantes,: poft illos triginta Viriulq; iuris dodores, geftantes pallium aureum,fubquo rex Mediolanum ingref-fus cft.Poft hos multitudo magna nobiliu êimercatorum proceftit,clerus amp;nbsp;religiofi lt;um reliquis.Sequebantur regem cardina-lis de Borgia fedis Apoftolicæ legatus,car-dinalisS.PetrijCardinalis Rotbomagenfis, dux Sabaudiæ,Valentiæamp; Ferrari» duces, Mantuae amp;nbsp;Montisferrati marchioncs,Ve-netorum amp;nbsp;Genuenfium oratores. Et rex ipfcad areem dedudus eft. In hune modu Udit Fortuna.
Q^id,quæfo,profuit Ludouico Sphor-ciæ duci creato,amp; Mediolani grandi pompa infignito?quid alta gloria^gd fingularis ûpiétia? quid longé famata potentia? quid auri amp;nbsp;argenti congeries immenfa? quid arxeontra omnem hoftile expugnationem munitafnonne fine marte Ludouicus dux, obmiffo tato imperia, falutem fuam in fo-h fugaconftituir, magnisq; itineribusad regéMaximilianu in Athcfimegrcpucnit?
Eodemannoi499,v.Kalena.Decemb. in oppidoÄrtinadripäLici fluminis mu-lier quidam móftrum pepcrit: corpus vna coqjpago fuit,pedoris vna amp;nbsp;dorfi, venter vnus,duo capita, quatuor man’, quaternis pedibus,pudibüdaduo, vétre fub vno to-tidèm clunes.benè Deus Opt Max.vertat.
GENüRATIO LI.
ANNO falutis noftra; ijoo. pontiflee max.Alexandro 6.Si impcrante rege Ro. Maximiliano, poft varia monftraH.
incepit gencratio. Annoeodemineunte, lubileus in vrhe Roma eelebrari cœpit, amp;nbsp;lubilcu». ex more per integrum annû durauit,per-uenit illucreligionis caufa multitudo pc -grinorum maxima.
Eodé anno cum iam Ludouicus Sphor-cia dux,ope amp;nbsp;induftriacardinalis Afcanij Sphorcis fratris fui Mcdiolanürccupcraffct,rexFra- fortuna, corum Ludouicus cum grandi exercitu in menfe Februario rursùm Longobardiam ingreditur,habens fecum ex gentc Suiten-flum aliquot millia. vicifsimduxLudoui-cusexeifdem gentibus amp;nbsp;nonnullis alijs natióis Germanic®,fuorumq; aliquot pu-gnatorum millia habebat. Et eiim in con-fpedum mutuum venircnt,aciesq; ftruen-d® forent, hi qui cum Sphorcia erant Sui-tenfes, caufati funt fe aduersùs fuam genté pugnare non poffe: amp;nbsp;ficab his defertus, in manus peruenit hoftium, dudusque eft in Gallias, amp;nbsp;totumducatum finèfangui-ne obtinuitrex Ludouicus codem menfe Februario.fic ter in quatuor menfibus du-catus Mediolanen mutauit dominum.paulopoft Afcaniuscardinalis nefcio quoin-fortunio à fuis (vt fertur) proditus eft, amp;nbsp;cum auro quod fecum habebat,multorum millium florenorum, tradituseft Venetis. ibi carceri mancipatus,paulopóft regi Fi a-cix tradituseft.
Hoc anno nat’ eft Gandaui Carolus Philippi exiohannafilius, Maximilianiexfl-lio nepos,magnis aliquado impijs pficien-dus.Hçc ei’ natiuitas cótigit iplb die bifex-tili,q fuit jy.Februarij,tûc téporis feria j.
Eodem anno rex Portugallix, miffls ad Indiam nauibiis, inuenit multas regiones, noftris hominibus ante illud tépusigno-tas,multaque alia mirabilia.
Eodem anno venit Romam Indus quidam,nomine lofcph, narrans res ccclefia-fticas Presbytci\i Iohannis, noftris baud multumdifbmiles.
ANNO falutis noftrç lyoi.miranda fa-nè,horrenda amp;nbsp;inaudita oftendit neus hominibus.fiquidem vtfcribic regi Ro. Ma-Signs fru-ximiliano Leodien cpifcopus,a feftis Pa-eis pafiim fchalibus fingulisdicb’ in vno velaliolo- apparétia. co dioscefjs Leodienfis, apparuit publicè amp;nbsp;inopinatè aliquando in ecclelîjs,aliquâ-do in plateis, aliqiiandô in dbmibus, amp;in ipfisetiam cubiculis fignum Dnicæ crucis perfedü,amp;fuitfrequentèrnigruant i ubi-cundû,ità etiàm, vt in aliquibus putarctur efle vcrus fanguis cü medulla amp;nbsp;feoiè efl'ii-fus:amp;Iuerutplerûquècrucc5fîmpliccs.31i-quado tn dupliccs, m forma figui fepulcri dhici. Appar6tautem,inquit,vtplurimiim fup capita mulierü,^maximepuellarü, in
ea-
-ocr page 532-|
jilt;S lOH. NAVC. can'i pcplis fupremo vertice. Et refert idé, fc defupèr inquifitionem folertc feciflc,ità qgt; nccdol’ necfrausinteruenirepotuerit. Scribit quoquè de muliere quada eiuf-dem dioecefis iz. annorum valdè honefta, quod die quodam compcrerir,admonita à mat re. fignum crucis magnum amp;nbsp;amplum in peplo coloris aurei, atque ad fingulos quatuor cius angulos intcriores crucé vna pariweiufdécoloris,pindè atqjarma funt Hicrofolymitani regis,inq; medio maioré crucéaliafanguinolenta. Territaindèmu lier,cum reucrentia peplum illud ad locii mundumrepofuit, amp;nbsp;aliud mundü capiti impofuit,moxin eodem crux grandis ap-paruit. accurrunt homines multi ex admi-ratione, in quorû confpedu iterùm amp;nbsp;ite-rùm pépia mutauerat,ità vt nouem diebus pépia tredccim crucc fignata fucrint. Infupèrdum quadam vice quàmplurimi cum ea de præmiHis colloquerentur,vide-runtadftantcs intercolloquédum exoriri in eiusmentocrucéjlatitudinisvnius digiti,coloris amp;nbsp;faporis mellei,cui* Ripes à gut turc in inferius labrum, ad vfq; dentés ex-urgebat,per brachia vero pretendebatur exaduerso intermentum ipfius amp;nbsp;labrum prædiâum,quanta eft oris amplitudo.quô cùm ad adftantium admonitionem leuarc manum dextram conarctur,apparuit con-fimilis crux in eadem:rctrada ad Cnû manu,cùm vtraq-, ligna diiab’ ferme horis p-ftitiflent,demùm prout aduenerât,ità dif-parucrunt. Sed poft hæc non foliim lignû crucis apparuit, quin amp;nbsp;velutihaftaquæ-dâ,ac defupèr nonnulli charaderes, crué-ta quidem omnia,concludebantur in cir-culo viridi totum contingente caput,pro-tulitq; indè acuraina admodum fpinarû. Apparuerût amp;nbsp;ligna in camilijs mariti crucis fanguiuolenta. Hortatus eft mulierem curatusfuus, vtcùmlubileuseiret,in Tra-ieâofuperiori, vbî fuitepifeop’ qjiretil-lo amp;con{itcretur.airenfa iuit, amp;ad S.Ser-uatium confella eft magno thcologo.iußa poft hçciuit in chorum,amp;propter reliqui-as duâa eft in facriftiâ.allato ei peplo niti- |
CHRONOG. VOLVMEN TERT. do,rogata eft çp capiti imponerctj uè cum tanto horrore per plateas incederct. alTu-més ipfa nouû quem capiti applicuit, mox erupit in iplâ pepli parte anterior! fangui-nis tanta copia, vt confeftim in extremam vfq; fimbriam ad vnius digiti longitudiné amp;nbsp;propè duorum latitudinédeflucret,vn-dè adeo confpiciétes funt attoniti, vt è ca-nonicis vous protinùs caderct. At ilia indè difcedcnte,publicèvifa eft in ipfo recenti pepload Icapulam dextram magna vis fanguinis, in figuram qnafi crucis leporrigens atq; amplificans. Cû qui-busdemùm lignis ipfa adeundem epifeo-purndudaeft, reccnti amp;nbsp;madidocruore, vt in prçfentiafua ficut fcribit,attrcâatus, digito adhæreret,njultis videntibus amp;ad-mirantibus. - Hæcfcripfitidécpifcopus régi noftro Maximiliano 18. die menfisMaijanni cur-rentis. An non funt ftupéda amp;nbsp;mira hçc omnia^ taceo tot monftra in fex annis retro édita, taceo fcabiem elephantix non abfimilem, inauditam,ncc ctiam medicis diùcognita, q plaga ità inualuit ab anno falutis J4$)y. quod nonnullos extinxit.plcrofq; inutiles fecit.necadbuccelfauit. Hæc tam horrenda præfagia nemoaduertit. latiùs terrent quàm emendant. Manifcftum eftautem, talia fieri per prouidentiam creatoris propter cuidentem vtilitatem, quæ ex ea pro-uenire deberet hominibus.- amp;nbsp;hoc, fine fiat per naturam, fiucper voluntatem crea-toris,vttimeantamp;àmalo relipifcant. Timor vero ifte omnino bon’,jppter quéin-cutiendüinquitGuiliclmus in lib.de vni-uerfo,Creator amp;nbsp;ftellas amp;nbsp;cometas in cjlo amp;nbsp;gladios igneos amp;nbsp;dracoes créât,amp;appa-rere facit in fublimi, fimilitèr amp;nbsp;portétain terra amp;in mari,mÓftra in hominibuseti-am nalci, vt infantulos multorü capitum, propter quod amp;nbsp;monftra dicuntur,nófo-Îùm quod propter admirationê nouitatis ca homines fibi móftrant:fcd quoniairam Dei móftrant imminere hominibus; quod Deus,fupplex oro,bcnè vertat. |
FINIS HISTORIAE IOHANNIS NAVCLE-nTubingenfis Præpofiti,quæ à condito mundoin annum Chriftianç falutis millefimum amp;nbsp;quin-gentefimum deduda eft felidtèr.
A PP EN-
-ocr page 533-APPENDIX AD IO-
Hannis navcleri chro-
NICA, EX OPtlMIS QVÎBVSQVE
Scriptoribus bona fidê congefta per F.Laurentium Süriüiti Carthufianum.
|
N N O à Virginis par-tu millefimoquingen. tcfimo natus eftGan-daui ipfis ferijsD. Ma-thix Apoftoli Carol* Auftriacus^qui poftea fuitçiiis nominis quintus Romanoru potentiffimus idemlt;^uc religiofilfimus Imperator. Natus eft autem anno lubi-leo,quieft annus gratiæ, amp;nbsp;tertiapqft mcdiam noétem hora,amp; quidem,vt di-xi, Gahdaui, quod cft maximum ferè totiusEurope oppidum, Aiunt enim incolæ,eam vrbem cum fuis foffis fepte milliaria Belgica in circuitu continere. Sunt ib'i feptem paroeciæ, quarum ca, (]Uæ eft D.Michaëli$,fertur ad viginti-oäohominum millia babere, quotan-n'is facram Euchariftiam fumentium. Flumê Scaldis rapidiffimum leptemin ipfa vrbe pontibus marmoreis magnifi-centiffimè coftratum eft* OlimIcptem principes totoleptennio cam oppugna-tunt quidem,fed cxpugnare nonpotu-erunt:bodiequc feptem templa in toti-dem caftris à Icptcm regibus çdificata vifuntur. IsergoCaroli natalis locus, vifus eft quafi prçfignifteare illius futu-fam amplitudinem amp;nbsp;exccllêtiam. Ob-feruatum eftetiama nónullis, quod ab Augufto Cçfare, quifuitChriftitem-poribus,quibus lux Cbriftianæ fidei le-dentibus in regione vmbra: mortis illa-ta eft,totiderp ferè fluxêre anni ad Ca-rolum Magnum primum Germanoru lmperatorcm,quifuit longè potentif-bmus, amp;nbsp;prçter alios, etiàm Saxones multis bellis domitos coëgit recipere fi-demChrifti, quot ab ipióCarolo Magno vCque ad hunc Carolum V. qui fi-demCbriftiin amplilïimas ab ipfo re-perti amp;nbsp;occupati noui orbis prouincias piorum bominum opera mirabilitèr in-uexitaepropagauit, Vt autem in Ger-maniam amp;nbsp;alios quofdam huius orbis populos Chrifti fides turn lilata cft, cu |
Grçci tumultu3rcntur,amp; in rcs nouas auidividerentur, neca’ prauis comple-äendis dogmâtîs abhorrcrèt,quod luit ferè çtate Gafoli Magni:ita quoquè nó ftroçuo,durri Germani amp;nbsp;vicinæ na-tipnes Lutcri amp;nbsp;alioru fimilium homi-num peregrinas ampleâuntur dodri-nas, amp;nbsp;à veterüm Germanorum toto orbe celebrata conftantia deficiunt, apud Antipodes amp;in nouo Carolino orbe(Sic ènim vocant quidam)c3tholi-ca Chrifti fidcs amp;religio,quam Luter* cum fuisimpugnat^ ab innumeris po-pulis cupidiffimè recepta eft. Sed bçc poftent quidem fufii'is non abfque fum-mahorumtemporü deplorationc dici, ledfuü babebunt, Deo fauentc,locum. Sub id tcmpus3quo Gandaui natus eft Carolus, porticusinfignis èpalatio in çdem D.Iohannis pioduda fuit ope-Ire mirabili,amp; magno fumptudonga pedes ter mille quingètos,feptcm lata, lê-ptem etiàm pedes intaltum fublcuata, vt infra commode patcret trafitus.Mul-ta in ca porticu ei ant vifu ftupenda,fcd quæ breuitatisftudio prçtefimus. Ar-debant in ea porticu ambulatoria fe-ptingenta: fa ces. Fuit amp;nbsp;alia mirabilis porticus aërea, exfunibus compara è faftigioçdis D, Nicolaiadapicemturns Capitolinx, plena ardcntibus faci-bus.Per prioré illamporticu die tertio-dccimo, poftquamin baclucem editus cft,infans Carolus du dus eft in tcmplu D.Iobannis.Multi boe fanè admiratio-nedignum duxëre,quod pucrulus lalu-tari tingéduslauacro,itàad baptifteri-um allatus eft,vt terra non attingcrenr, à quibus addu cebatur.Et certè q uàm ib leprinceps pofteaterrena omnia facile trarifcchderit, opportunis locis videre licebit,amp; quidem tum vel maximepa-tuit,ciim filio Philippo fcreniffimo Hu fpaniarum principi regna amp;nbsp;ditiones fuasomnes, porroFerdinando Roma-norum pientilfimo regi Impcrij falccs- |
ps APPÊNl 40 NAVCLERI CHRONICA,' EX OPr; fuafpontc ac vltrotradidit, vtinfridi-cctur.Adfacrum fontem duo aürci vel-
lens équités amp;dynaftæ clanlïïmi, Carolus A Croia, amp;nbsp;Bergeßs Satr3pa,ité4; tluae regij ftefnmatis heroinx, Margareta Britannica, Eduardi V. Anglorum régis foror, amp;nbsp;Margareta Auftriaca, Maximilian! Cçfaris nlia, fpoforeS Caroli infants fuêrc. Multa quoquè hac dicipficideminfanti prçclariflîma turn alponforibus, turn ab alijs quibuUlam funt dona oblata.amp;ca quidem eiufmo-dicrant, vthaudobfcurè magnifica amp;nbsp;rara qüçdam de illo infante portendere viderentur, Porroverófi ad genus eius refpJcias,fuitiHudperquam vetuftum, illuftre amp;nbsp;nobilcrquippe ex arcbiduci-bus Auftriæ primo,deindè excomitibus Habsburgenfibus, deniquè ex antiquiC fimis Francorum regibus,(fuerût ante, nè quem id lateat, Franci origine Ger-mani,non Galli, ijque Galliam occu-λârunt) è quibus primus Pharamundus ongè potentiffimus Romanos Gallia €xpuIit,ClodiusrexTuringos compu-litvcóligal penderc,Meroueus rex Sa-racenos ab Aurelia profligauit.Clodo-ueusprimusChriftianam eft religioné complexus. EtPharamundus quidem rex legem Salicam tulit, qua cautum eft,nèfœminx fintregni hçredes. Quidam graudfimus fcriptor ait Clouium regem,huius,quem diximus, Clodouci patrem,annoregni fui 1$. viéloriam ex Germanisreportäffe, atqueeo nomine baptifmumpecpiffea Remigio fanftff-fimo prçfule Rhemenfi, vnótumquefu-jffe oleo cçlitùs allato, eique lilia tradi-ta effe^templumquceum D. Genouefa: vii-gini condidiffe,deniquè vita fundu anno Domini 514.. Veriim quandohçc plerique omnes Clodoüeo tribuunt, nccvllamfaciunt Clouij mentionem, incertum eft quem in bac opinione fe-cutus fit authorem. Cum autem deindè regum liberi multiplicarctur, régna fuêrcdiftrada,amp; turn Auftrafixregnu Iuccreuit3quod quidéduas habuit curias regias,altcram apud Metcnfium vr-bem,alteram Cploniæ Agrippina: : limites eius non ijdem ab omnibus alfi-fnantunSuntenim qui pu tent ab Alpi-usperBurgundiarn inter Rhcnumamp;
Scaldim fuos cam babuiffe fines, quo fpatio comprçbendebantur, vtipfi voluut, Vltraiedum, Colonia,Trcuiris, Moguntia,Gcldria,Cliuia,Iuba,Hoi-13ndia,Zclandia,Hannonia,Hasbania^ l.codium,Limburgum,Alfatia, Palati-natus Rhcnenfi$,Sylua Arduenna,Bar-num cum ca parte Campaniæ Gallicx, vbi Molafumitinitium. fed alij longe contradioresponunt limites. Vcrùin debismagnoperè contendere nihil at-tinet.Satls eft oftendiffe, Carolum no-ftrum,de quo agimu$,ampliffimo amp;nbsp;an-tiquilfimo ftemmate prognatu, fed iti tarnen, vt illcfuum genus cximicillu-ftrarit. Pattern autem habuit Philipp“ Auftriacum,Maximibani fàpientiffiæ* amp;nbsp;moderatiffimi Cefaris filium, regent Caftells amp;Legionis,BrugisinFlâdria natumicufus vxor fuit lohana filia Fer-dinandi «amp; Elizabeth« Catbolicorum regum CafteHæamp;Aragoniæ. Sedhoc loco tantum de Caroloprincipcdixifte fufficiat.locis opportunis plura diccn-tur. Poteft quidera noftra çtas tot agi-tatainfandarum hçrefum amp;immaniJ-fimorum bellorum tempeftatibus non immeritofibigratulari, quod eiufinodi Impcratorem habere meruit,cuius effet infignis amp;nbsp;valdc rara pietas in Dcum:amp; totacceffioneregnorum atq; affinita-tum ampblfima ditio-amp;potenti3. NeC quifquam certe dubitare poteft, quin Carolus Cçûr vel cum potentifumis fuperiorum çtatum Impcratoribus co-ferri poffit,cuius vires vel fortunam po-tiiis (fie enim dicere foiebat) etiàm ipfe potentiffimus Turcarumrex Soliman-nus reformidârit. Quantum autem ille pro Catholic« Ecclefiç defenfione cge-nt,diccturinfrà.nec dubium^quinTur carum vires valdc eneruari ab illopotu-crint,immôetiâcneruatæ fuiflent, mfi quidam Chriftiani principes cius fan-diffimos conat’multismodis retardafi fent. Vndè etiàm fadû eft,vtperpetuis ferè diftentus bellis, non potueritfeuc-rè animaduertercin hçreticos, quifub ciusimperiomiruminmpdü cxcrcuêrc, fedità tarnen, vtetfi Martinus Lutcrut Auguftinianus monachushoru omnium primus pares nó immerito dici pof-fit, adeo tarnen jn multas fint diftradi fedas,
-ocr page 535-SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTÂ.
|
IctiaSjVtcarumccrtum humerum inirc peneimpoffiEilefit,amp;Luteriisipfcpro. pemodum hodie contemptus videatur, pauciffimis eius dogmata omnialeque-tibuSjficut alibi videbimus. |
Porro verb cum prçuideretDeus,fo-reytin Europa breui exifterentprodi-giofæ hçlefcs amp;nbsp;horren da fchifmata,cû non polfit ille nifi in pace amp;animorum ac religionis füaui cócordia degerejani-wum Lufitani régis potentiffimi excita-nitadinquirendas regiones ad Auftru fitas.iam antea Caftellani nouum repc-rerant orbe amp;nbsp;terrais hadenùs incognitas. Ne qüàautem inter Caftellanosamp; Lufitanos difienfio perniciola orirctur, Romanus Pontifex Alexander VI. fua interpofita authoritatcid effecit^vt Caftellani ad OccidctenijLüfitani ad Au-ftralem polum nauigarcnt.Itafadu eft, vtCaftellani continentem amplilfimäj infulasmaximasamp;innumcras, auri amp;nbsp;vnionum feracilfimas inuenerint:Lufi-tani verb per Arâbicum amp;Perficu finus ac Indiç littora, regnu Calecuthicum, denilt;^uè ad aureaCherfoncfum amp;nbsp;ipfa Sinarum régna longilfimis amp;propèim-mcnfis itineribus perlati fint.Neq; tamê bi reges contetifuere ampliffimas opes amp;ingentes ditibesfuisregnis adieciffe, Verumetiam laudatilfimo ftudio conati funt eas barbaras gétes ad veram amp;nbsp;vni-CamChrifti religionem traducere.Quç res eos paulatim habuit proceftus, Deo Opt.IVlax.fuam gratiam tam fancis Co-natibus adfpirategt;vt inhumcrabilcs ido-lolatræ ad Chriftum coriüerfi, cam fidc auidè receperint, quam ih Europa plc-1fçquc nationes ceu Papifticam, immb ctiam Antiebriftianam repudiaruntjVt tam partim ante diftû eft. Fuitinaula régis Hilpaniarû quidaChriftophorus Colûbus, patria Génuéfis. Multo is te-nebatdefiderio nouas orbisregioes in-ueftigâdi:et cùm à rege petcret ea in rem fubfidium,nonfemcltumàrcgc,tum à regina irrifus eft,tanquàm qui res ludi-cras meditarctur.Cùm autem iam odo exadis annis non faceret precandi fi-nctn,rex attentior efie cœpitj tandem«^; iuflitliburnicam vnam amp;nbsp;celoces duas egregiè commeatu amp;nbsp;armis inftrudas ilUuadii Itaque anno falutis i49a.fol-ùens à Gadibus,primb ad infulasFortii-natas appulit,quas nunc ob canum co-piara vocantCanarias:olim didælunt Fortunatç ob aëris rniram temperiem et tçli clementiam. Eas incolebànt bac tépeftate homines barbarij prorsùs nu-di degentes. Indè ad Occidenté curfum tenensjaliquotreperitihfulas.’cquibus duabus vaftififîmis nomina indidit,alteram Hifpànam, aîteram lobahnam vo-cans.In lobanha infula dehfîffimx vife-banturfylu«jamp; inijs auium, prçfer-timpbilomenarum, etiàm menfè No-üembri cantusaudiebantur innumerir fluminaquoquè limpidilfimaamp;adpo-tandum lûaüiâ, itemque portus com-modiffimi cernebantur. Diù ad eiusin-lulæ littora nauigans,cùm nullum co-periretfinem,putaret4üeterram continentem effe, adHilpanamiter inflexit. Cumque cum amp;nbsp;focios eius incolæ vi-dilTentjmoxfugerunt. Putabant enim COS éfte CanibaloSj qui funt homines feri, éarhibus bumanis auidiflîmè ve-feenteSj quorum regionemColumbus erat prçteruedus. Incedunt autem etia buius Hifpanæ infulæ homines nudi. Canibàli c vicinis locishominum præ-das aguntjimpuberes exedis teftibus fà-ginant perindèjVt nos gallos gallinàce-os;puberes mox perimunt,inteftina amp;nbsp;extremas corporis partes etiamnùm récentes vorant: rcliquafalé ad (per fa co-feruant in vfus diuturniores, vt apud nos folentfarciminaomnis generis. Mulieres non comedunt,fedhaud feciis atquègallinas feruant adprolem. Indè Columbus in Hifpanias rursus naui-gat,relidis tarnen inea infula trigintl amp;nbsp;o ét o viris. Rtx amp;nbsp;regina redenntent ëuin bohorificè adtriodbrh accipiünt^ dque nöulm paranti nauigationem at-tribüuntliburhicasi7. amp;nbsp;celoces duö-decimjiri quibtis prêter commeatum amp;nbsp;arma omnigena^ hominei erant mille ducenti. Multas in hoe inhere reperit infulas, quibus plcrifqüe nomina im-pofuin QuodaminlöcOjqüem Archi-pelagum nominäruntjfupra 4.7. infulas inhenerunu Vbi autem adHifpanami infulamvenërüntjvirosjó.quosillicre-liquerant, régis eius perfidia enedos compererunti In ea ihfula condidit XX X Cö- |
|
«o APPENDIX AD NAVCLERI CHRÖNICA, EX OPT. Columbus vrbcm, amp;nbsp;in ipfis vilceribus ciusarcemDiuiThomæ, Fuerunt hçc initia Chriftianx amplificandx rcli-gionifauftiflima. AIix quoquèdcin-ccpsnauigationesinftituta: funtinbas incognitas orbis regiones, amp;mu!tail-liccompertararaac inaudita. Alben-cus Velpucius, vircgrcgicdoâ:us,priùs fubCaftilix, deindèfubLufitanorege longtfïlma maris cmenlus Ipatia, mira fereperifïeferibit, multasqueinucnifle infulas:fed nimis longum cft,ea omnia hïc commemorare. Nos amp;nbsp;po^Tumus amp;dcbcmus DEO gratiasagerc,quód noftro fcculo innumcras gentes dçmo-num cultui addiftas, ad CHRISTI fidemtradmit opera pijffimorum Hi-Tpanix amp;Lulîtaniæ rcgum,in quorum ditionibus bodiclt;^ue inuiolata perfc-ucrat Catliolica religio. DcLubtanis itafcriptumreliquit Paulus louius^no-Rræ etatis doÂilIîmus Hiftoriogra-phus, libro duodecimoHiftoriarum: IubétcEmmanuclercgeLufiranix,Lu-Utani infana nauigatione Atlanticum Eortunatasqucinlulas prçterucâ:i,pro-montorijs Praxio amp;:Bonx Speilupera-tis,Aetliiopicumlittusadicrunt,gcntcs lubcgcrunt, Rubri maris ac Perhei fi-nus anguftias fuperarunt, in Carmania atque India bello viélis regibus Can-norx,Cucini amp;nbsp;Calecuthæ,celcbeiri-misemporijs exercendæ mercaturæ bedes arcesquepofucre. Deinde cum no-uorum ducum aduentu aufta elTct clafïïs, vltimos Indix orbisque termines fibipropofuerunt; atque ita felici aulujcadem dudi peritia nauigandi, ab Calecutha prêter Indum ac Gängern fluuios, ad aurcam Clierfónefumper-uenerunt, vb'i regem Malachx armis defenfionem parantem, tormentorum nouitateabfterritum ac prçlio viftum, tributariumfecerunt. Ab alia quoquè parte, Indorum claffibus fçpè dcletis, cuftoditisque Entbrçi Faucilïus, ac fi-niis Arabici nauigatione Aegyptijs mercatonbus intcrclufa, Indici maris imperium tenuerunt. Hçclouius. Vbi fanè pr^dicanda venir diuina dementia, qux tot tamquepotentes barbaras |
nationes Chrinianorum armis voluit edomari,amp; per eos venire ad cognitio-nemnominisfui. Inillis certè regioni-bus iam feruct religio Cbriftiana, duin interim nobis aubrtur regnum DE1,M»ttli.|lt; amp;nbsp;datuTgcnti facicntifrudusilbus. Vtinamrebpilcant tandem à Lutcro amp;nbsp;dus infauftis nuncijs male faleinati homines, nè breui C H RIS T V S torus à nobis denugret in nouum oibem. Sedde hisplura congruis dicenturlo- CIS. Hac fere tcmpcftateBaiazetesTiir-carum rex cum centumquinquaginta armatorum millibus Metonam Pdo-ponnefi vrbcm validinimè oblcdit, no-flrisquebominibus,poft varia certami-na, vtrinquè fumma virium amp;nbsp;anifflO-rum contentionc edita, ad quinque Venetarum triremium aduentum èlh-tionibus ad mare,vt illas cxciperent,in-conlulto delcendcntibus, Turca: vr* bem ingrelfi, magna cçde perpetrata. Venetos panter éi Grçcos milites trucidant, amp;nbsp;ipfum Metonenbum epifco-pum,itàvt eratmitratus amp;nbsp;fjcra veïlc indutus, obtruncant, nee vlli oitmino vel armaro vel inermi pareunt infeftif-limibarbari, nifi quem forte auroras, autformavelferuituti,vel bbidmifer-uauit.Erant dus loei lupra miHecapti-ui. Ijlongis adflrifti funibusad Baia-zctis pretorium pcrductijlçuilfimi Tyrann! iuRu lub dus ocubs immaniter perempti funt.IsBaiazctcspoftmodun» à filio Zelimo regno exutus, amp;nbsp;pau-lopóft veneno fublatus cft. Eius pater Mabometes Hydruntinam Italix vrbcm cepit,atque turn de reb usCbriftia-nispropcmodiim adum fuiflet, prçler-tim in Italia,vbi eft Rornani Imperij au-gufta fedes amp;nbsp;antiquum domicilium, nibillam truculcntam bcluam prçpo-tens DE VS lubitaria morte abftulif-fet. qui quidem id temporis non tam irx fux laxare habenas, quàm vt mature refipilccrent Cbriftiani, maxima al-lato terrore admonere voluit. Alijs deinde locis aliquot Cbriftianorum expugnatis, Baiazetes Byzantium re-di jt. Sub |
SCRIPT. PER LÀVREN. SVRIVM CONGESTÀ. #V
|
Sub hoc fermé tcpus Sophus Ifmaël ^erfarumimperium occupauit,amp; no-*^3 quidam ih Mahumetis pfeudopro-pbetx turpilfima fuperftitione opinio *0 eunétis Sóphi huiüsditiOnibus diffe-’’linata eft.Perdomuitille brcui Perfas, ^edosj ArmcnoSj^lure^; alias getes, amp;crcbris viétorijs celeberrimum toto ®gt;bc nomen obtinuit, adeó vt ludxi, falamitófum hominu genus ob repu-^iatum filium Dei5vnicum amp;nbsp;veru Meß lgt;am,ftültiffima opinione hunc fuu pu-tarent Meflïam,atq; per omne ferè Èu-’'opam mirum in modum fibi gratula-fentur,fefta celebrârent conuiuià,mu-tüis tu nu n cijs tum muneribus fefe hor-tarentur ad bene fperandum, quod iam tandem venilTet aDeo promiHus ferua-tor.Sedillorum inanisfpes breui inir-htum recidit3quando Sophus die nullam gehtem perindè,atquè ludaicam, tXöfam habere compertus eft.Vt autem Leftot Sophihuius aliquante»certiore babeat notitiam,p3uló rufiùs hinc agê-du cft. Patrem habuit Aidarem Hardu-tllem,qui inter Pcrfis rcgulus fuit hori ignobilisjingeniovero aemoribüs Co-primisfufpiciendus. Ïslprctis Omnibus Wundthuius obleftamentis,diuitijsamp; honoribus,tanqveris aerumnisamp;for-tunç ludibri)S,quæcæci mortales eed Verabonaamp;munera felicitatis huma-hæ impenfids appetunt, coluntjfeâan-tur,vitàm egit aufteram, quam pleriq; cés admirarentur potius,quam ié imi-tari poffe confiderent. itaq; hac viuen-di ratione earn excellentis virtutis opi-niöncmadeptuseft,vteum Affimbeius Vfumcaffenes (qui quondam Arme-hiæ procurator, Moloanchre legitimo Perlarum rege interfeâo, regnum eius occupauerat) fibi generum adfciuerit, collocata ei in matrimonium Martha filia,quæ ex Defpina Caloiannis Tra-pezuntini amp;nbsp;Poti régis filia hata,Chri-ftifidemcoluit. Qübd veró Trapezun-tifi’Chriftianus rex Vfumcafleni Ma-bometano fiham fuam defpondit,licèt ea conditione,vt earn permitteret Chri-ftum colere,ideó faöu eft,quód amp;nbsp;Tra-pezuntinus rex amp;nbsp;Perfa Vfumcaffenes fibi abOttomannoMahomete merito timerentj cuperem^ueexhac affinitaté inutua fibi compararepræfidia:quæ tà^ men neutri quicejuam Contulêre, qua-doquidemMahometestofmentis ænc-is fretus, quoru vfum Perfæ turn igno-rabantjVlumcaflenem in campis Anfe-rinis profligauit, ac deinde Trapezuti-num regem Conftantinopolim perdu-dum in car cere necauit,tota éiüs ditio-ne occupata. Harduellis auté TauriGj, quodeftprxclarifïmum Armehi^ma-ioris oppidum, multó habitatore fre-quentiffimum, nouam cœpit vulgare religionem,vel potius fuperftitionemj Mahometanam quidem illam, fed longe diuerfam ab ea,quam ca:tcri Maho-metaniin Afia amp;nbsp;Aphiica iequeretuf. Volebatenim ab omnibus eöslegis Ma bometanæ ritus füfcipï,quós Haly Ma hometisintefpres amp;nbsp;focius tradidiffet: heq;chim alitèr eos faluos poffe fieri: ciim alij potius Homarem altcfum Ma-bometisdifcipulum amp;nbsp;interprete pra:-ferendum cenferent.Atq; boe folö ferè diuerfæ fuperftitionisprætextu Mahometan! alij alios odionflîmè perfequu-tur;quodiapridèm magno poterat àd-iumento elleCbriftiänis principibus ad Turcarumprofligàndàsvircs,eorumlt;^; (immaniflîmam tyrannidem àfuis fini-bus procùl àrcendam,nifî eismagts li-bcret mütuis conflagrare ódijs amp;nbsp;bellij iriteftiniSjin fummam Chriftianç Reip. perniciem: quod certè dolendum eftj nifi quodpeccata hominiitn è religio-he Chriftianorum lotigè ètiam dcte-rioramerenu Intcrcavcródum Harduellis houamTadrifij religionem dif-feminatjfit ingens ex omni Perfide amp;nbsp;Armenia ad eum vifendum bominurri concurfüs, non admodiim gratus la-cuppö Vlutncdflenis filio, qui patri 1 MabometeOttomanno esefóihregnd fuccefferat.Iaril enim eiuspotentiam’amp; éxiftimationem vereri eoepit, atquead tius religioném confluentiü cœtus habere fufpeétos.Eam füfpicionem auxitj quód fciret patrem fuum vi occupafie Perfarurnregnümjmetucretlt;^; hè Per-fseipfum regno hondiim fatis firmato fexturbarent. Itaq; neque fanguinis Co • iunüioe,ncq; hóis innocentia permö-tus,regnad! libidine tranfuetsim atluS, mifit quxHarduellê hibil minus fufpi- XX } canteen |
pj ^APPENDIX AD NAVCLERf CHRONICA, EX OPT.
|
cantem percutèrent. Eo extinäojfeäa-tores dus aut tulit è medio,autdilpulit. Ponolfmael filiusHarduelIis,qui po-Eca Sophus cognominatus eft,co tempore puer adhuc,ab illa c^de feruatus eft,fugienslt;^ue lacuppum regem auun-culum fuum,in Hyreaniam ad Pyrcha-lem parentis amicum, fupra Cafpium mare paucis oppidis imperantem,fe có-tulit. Fuitprçterea quidam HarducIlis difcipulus TechdliSjqui deinde Cufd-Igt;as,hoc eft, rubrum caput appellatus eft,magiftro no inferior,Perfa origine, regiae ftirpis cognatione clarus,dolt;ftri-naacreligioevaldè Celebris, Is quoquè lacuppum itidèmfugiens, in minorent Atmeniamperuenit, atqueillicin An-titauro monte, ab hominum commer-ciofeparatus, aliquot annis afperrima vitam egit,contentusijs,q fpontè hum* protuliftet; tandemq; cam famæ claritu-dinem adeptus eft, vtdiuinus vates ap-pcllaretur.Agnitus primo eftapaftori-bus:deindè agricolx miferati eius vitat aufteritatem, vidum fuppeditabant. Porro cum etiarn futura pdicerct, fum-maomnium admiratione in vrbes per-tradus,amp; tantumnon ceu Deus qmlpi-am adnratuseft.Iamprouinciam omne fui farna compkuerat, publicatisqj no-uæ legisinterpretationibus, facile Crc-dulis turbis perfuafit, nifiillas comple-Ö:erentur,nullam ipfts falutis Ipem reli-quam fore.Mulns ergo vanam fuperfti-tionem ampledennbus, ledatores fuos omneSjproinfigni nouç religionis,iuf-Etturbinatum capitis tegumentum ft-uepileos lintea fafcia,eaquerubri coloris, ciicudarezvndè fadu eft,vt ij omnes qui nouum hoc dodrinx genus fequû-tur,Cufclbafa: arubro pileorlim colo-ie,toto Oriente vocentur. Interim If-macl quoquè paternos noua: lupcrfti-tionis complexusritus,cum iam adolc-fceret,amp; lcrmone,vultus elegatia,egre-giaque turn lapiétia turn animi magni-tudineomnibus admirabilis videretur, maximum nomen amp;ingentes vires fibi conciliauit,non ex vulgoduntaxat,fcd permultis ctiam nobilibus ac opulentis: cumque etiamnùm impubes elTet, diui-tiasjhonores amp;nbsp;imperium,licèt ca con- |
temnere videretur, aftecutuseft; tanta in co cernebatur morum integritas.Ad-ditum quoquè illi eft cognomentum Sophus, quod à veterc Magorum memoria fumptum vidctur,qui ohm apud Perfas iphs etiàm regibus imperaftefc-runtur,Deinde vero lacuppo Perfarum rege venehex vxoris fraude fublato, cogitauitrepetere paternos agros amp;nbsp;di-tionem,quæ ex matris dote ipfi obtige* rat.Itaque aliquot fuæ fedæ homini-bus, cum Pyrehalis reguli coniunftiï auxilijs,Armcniam ingreftuS, non tam viribus quam prçclara exiftimationeamp; beneuolentia breui paternam ditionem ^ recupcrauit,Moxaudus copijseorum, ' qui nouum dogma fequebantur, Su-machiam vrbem m finibus Mediçfitatn vicepit,amp;hoftilirèr dinpuit. IHudau-dax facinus ad priorem nominis eiuS exinimationem permultùm adiecit, f«n dusque ex eius vrbis prçda locupletH or,exercitum magna ex parte inermem ®g*'«gæ inftruxitJam verô Perfici regni captusdefidcrio,l aurifium fibi poten* dum ftatuit.Ea vrb$ Perfarum regiaeft, non folùm Armenia: fuperioris, m qua fita eft,verumctiam totius Orientis numero hominum atque opibiis eeleberri' maJtaergo Sophus Kmacl ampbffiinu Perfarum imperium inuafit,0lt;. fimui noualVlahometanae ftultitiae fuperfti-tio longè lateque diuulgata eft anno falutis (499, quo Italia GaHorumad-uentu maximasadijt clades, amp;nbsp;Veneti adProtuminfulam cum Turen infeU-citerdimicarunt. Vbi autcm,lfmaèlad Taurifium properauit,erat Jlic Ayantes lacuppi fih*,qui fratremfuum Mo-ratchamum prçlio vid um, ex Perfarum finibusexpulcrat., amp;nbsp;primoresaliquot Moratchami ftudiofos trucidâ-rat.Ea res amp;illi mignaminuidiam con* flauit,amp;Ifmaëli eius ampliffimæ vrbis potiundx faciljmam viam patefecit. Nam fimul vt ad vrbem cum exerci-tu appulit, portasilli ciues vltro ape-ruerunt, Aluantein fugam fefecóijci-cnte, quod longè imparem fe fentiret Ifmachs copijs, nullo prçfertim ciui-um fültus prçfidiOjde quorum fide non immerito nihil fibi admodü polli-cerctur. |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRTVM CONGE'STA: , Çij f^rctur.Eos autirinael,propofitaomi-busincolumitate,in fua i*cligionc amp;nbsp;fi-lt;Jem facile adegit.Vrbcm aut ingreffus, lacuppi régis auunculj fui fepulcrum eximij opens euertit^offibusq; difieftis omnem eius memoriam prorsus abole-uitjVtpaternam cçdem vlcifcereturJni terlm certus ad cum perfertur rumor, Aluantcm conciliato fibi fratre Mo-ratchamo,cum maxima equitum amp;pe-ditum exercitu aduentarc. Eo nuncio nihilterritusIfmacl.fuoS incredibili ce leritatc ducit hoftibus obuiam,impa-ratum«^; Aluantcm mira felicitateop-preffit, ipfo Aluante, cum aenus pu-gnarctj obtruncato. Eo cæfo, équités catapbradi amp;nbsp;iagittarij,cæteriquepo-ftremi agminis milites fuga dilapfi funt. Aliquot autem diebus eo in loco à la-bore rccreatis militibus, deinde Scy-ras vrbem cum exercitu proiedus eft. lam enim finitimi populi in illius fe poteftate fore diditabant. Ab ca enn-tatc maximis honoribus affeófus, fæ-pèadpopulum concionabatur de noua r^ligione fufcipienda,3dditisctiam minis, ß quis intra diem tricefimum priftinos ritus neutiquam repudiaiïet,-Quamobrem omnes ferè in illius ièn-tennam breui concefsêre: Eft autem Scyras vrbs opulentiffima atque cla-riffima, ex cuius diuitijs militi pcrfol-uit ftipendium, omnesque copias fuas militanter inftruxit amp;nbsp;egregiè orna-uit. Erant tum illicofficinse frequentes, omnis generis armorum plcniffi-mæ •. quæ iànè mirabili ingenio artifices cx ferro cbalybcque reGOlt;ftis,amp; 1 exherbarum fuccisaddita infigni tem-{^peratura,longc clcgantiùs,quàm apud nos id fiat, fabricare contueucrunt: nee galcas tantum,thoraces amp;nbsp;ocreas, fedequorum etiàm perpétua ex te-nuiffimis laminis tegumenta.Poft Scyras vrbem facile quoquè Sapha, qua: Sufaolim fuifte putatur, amp;nbsp;Sulthania, vbl admirabiles cernuntur ingentium ædificiorum reliquiæ,in eius fidem co-ce(ht. Indè Melopotamiana magno po-pulorum ftudio in deditioncm accc-pit,Moratchamolafuppifilio amp;nbsp;Alua-tisiratre,in Arabiam Cum vxoribus ac hberis omnique fupelk^tilc aufugt-cnte.Inde ab Aflyriain Mediam tran-fccndit,rcgreffus^ucin ArmeniamjAl-banisjlbens amp;nbsp;Scythis,qui vltcriorcm Cafpij maris oram tenent, bellum fc-cit,quód lolita tributa iam quadrien-nio minimè perfoluiflent. |
Dumhxc Ifmaêl Sophus prolperri-misrerumfucceffibus in Perfidis impe-rio gerit, Tcchcllis Chulclbas, cuius paulo fupra meminimus,Armeniam amp;nbsp;minoris Afixpartem non minimam no ua religione compleuit, multisque eius feftx hominibus arma capefter« iulfis,Turcarum ditiones audaótèr in-i uafif»Iam enim pafsim cernebantur homines noux fup^rftitionis cupidi,(vt eft mortalium genus non fua natura, quæ à Deo bene condita eft, fed de-prauato animi iudicio in res nouas, quamlibèt alioqui perniciofas , âui-da) qui pro lymbolorubris pileis vte-rentur. Cum autem non omnino fup-petcrentfumptusbello gerendo necef-larij,eorum facukates luis diripiendas permifit, qui nollcnt nouum dogma compleóti.Indè è Cappadocix finibuS in Lycaoni» vberem regionem profe-di funt,vbldiù fefe aluerunt freticius loei copijs. Multi autem eius regionis accolx cum rebus fuis Iconium perfu-gerunt. Proponebat Techellis prxmia omnibus, qui ad ipfius religionem accédèrent, amp;dira minabaturrefralt;ftarijsr quo fadum eft,vt plurimi illi fe adiun-gerent, lamaütTurcxreiindignita-tepermoti, adarma feparabant, amp;nbsp;cc-cè opportune ab Ifmaêle équités millt fuperuenêre, qui etiàm Techellimiam anteàper legatos hortatus erat, vt no-, uæpropagandas doârinæ omnem na-uarct opcram,vi etiàm adhibita,fuamq; illiopem amp;auxilia pollicitus fucrat.Fa ciebathxclfmaëlodio inTurcam Ba-iazetem,cuius oppugnandi iam animo confiliuvolutabat. Mifit etiàm legatos Venetias,petens ab illis inter alia artifices,qui xnea tormcnta conflarcnt. Veneti eos legatos humaniter exceperunc, fed omnibuseius votis,q, cum Baiazete quinquenijinduciaspadi elfent, fatiC facere non potucrutiquanqprxtei hoc etiàm bellis grauibus impliciti teneren-tur. Legatos autem munenb’ aftedos, XX 4 hono- |
|
^i APPENDIX AD NAVCLERi CHRONICA, EX OPT. hononficè à fc dimiïerunt;fcd vblBaia-2ctcs compent cos per Syriafn in Perfidem reuertifle, grauitcr àpud Aegypti Sulthanum ea dere queftus eft:vndè ac-ciditj vtmercatores Venetia Campföne in catenas coniedi, vix poft annum, multas à fçuiftîmis Marnaiucliisperpeß. ficontumeliâs,vitam amp;libertatem im-petrârint. Techellis veto äuxilijs Ifmaci Îis fretus,Orcanem amp;nbsp;Mahometem Ba-iazctishepotescum cxercituipfi occur. ïentes,egregic profligault:nec ab Iconij nobiliffimæ vrbis oppugnatione abfti-nuiflet,fi tormeta bellica fuiftent ad mi num. Multos veró ijs inlocisin fiiam traduxitfeólam. Indé per Galatiamin Bitbymiim infefto agminc contendés, Bellerbechum,id eft^toti’Afiatici equi-tatus magiftrum,opportuna circunué-tum edentate fortiffimè debellauit, multis ex dus eXercitu fufis, tdiquis in fugam coniedis.Mox Cutbeiarn vrbem fumma vi expUgnauitjmagnaTutcarü ftrage edita,amp; iplo quoquè cum vxo-ribus capto Bellerbccbo,q ex fuga eofe contulerat,amp;diufortiffimèpropugna-do vrbé defenderat. Eius oppidilpolqs ornato amp;nbsp;inftrudo eXerdtü, iam By-tbyniam Prufix caput oppugnare in-ftitucratè verum Banzetes ingentes ex Europa copias duce Halybaffa Mace-done inAfiammifit,quorum àduentu Tecbellis fibi minime expedanduni ra-tus,è Ponto exceffit colleda preciofio-re prçda.Eum Halybaffa magnis itineri businlèquitur, amp;poft dies aliquot in planis Galatix locis è nouiffimo agmi-ne feffos aliquot cepit amp;interfecit. Tu vero Techellis Bdlcrbechumj quem vinólum trahebat,m edia in via palo i n-fixit. Eius clariffimi apud TurcasViri horreOdointeritu licèt Halybaffa per-moueretur, non tarnen dèftitit celerri-mc abeuntesperfèqui.Cùm autem nulla contentioneeospoffet affequi, reli-Öis peditibus,od:o millia equitum inté-tilfimo curfu vna fecum iubèt fugien-tium veftigijs infiftere.Tadèm ad Öly-gam montem vbi ventum eft,nouiffimu agmen acri prçlio perturbâte coépit. At Techellis nonfedeferitjlicètïuos mul-toitinenslaborepenè exanimatos ftort 3gnörarct,acicq; egregiè inftru da^Tut |
carum impetus fortitèrruftinet.Vcrùnl à fclopetàrijseqüitibus permulti e Techellis copijsfufifunt,ac nihilominus Techellis redintegrata acie ex optime armatis, eaque à nouiffimo agminein frontem dud:a,fuosin tutioràlocafor-titer pugnando fefe iuffit recipere. ld conlpicatus Halybaffa,cum femelatq; iterùm per medios hoftes cum globo equitum perrumpete non dubitaretjin. terceptus à Techellinis intcrficitur. Ei cede perteri'iti Turex, primo remiflius agere,mox fuga fibi confulcre. Techellis cum fuis primo ad Tafciam fe tece-pit,quóluinisbaffa quoquè cum qua-diaginta Turcarum equitum amp;nbsp;peditu milhbusperucnit,mültislt;^ue illiclcui-husprçlijscertatüm eft,donec Techellis fetantis copijsimparem cernens,fu-peratis dam montibus,in minorem Ar-meniam defcendit. Poft eius inopinatü difceffum lumisbaffaper omne A ham minorem diligcntiflimè perfcrutatut Perficx religionis cultores, inuentosq; omnibus tormentis excruciatos inter-ficit.*qui vero bello nOn interfuiftent, ijs frontem inuffit, omnesque in Euro-pàm Iccùm traduxit. Techellis porto ad Ifmaelem in finibus Scytharum bellum gerentem confugit. Ità ih illa quoquè impurifliifta amp;nbsp;dementiffima Maho-metisfaperftitionemaximoChriftiang Reip. commodo hac tempeftate exitWquot; les extiterediffenfiôesamp;odiàae fimul-tatcs inexpiabiles, dum alij Homarem^ alij Halym Mahometis interprètes amp;nbsp;difcipülosfcqui mâlunt. Et ni ft ear erft perturbatio apud MahometanoS inci-diffet, Baiazetes Turcarum rex Venetis amp;Hungaris admodûfçüus amp;3troxhoi ftis incubuiffet. Vetiim prçpotens DéuS etfi hortiinu flagitijs iurè irafi:itur,hön tarnen iuftas fempèr repofcit pœnaîj fediudicij aufteritatem ineffabilis mifc-ticordix dementia temperat,vt fit loc* venix omnibus volentibus redire ad fa-nitàtem.Dum ergo ficMahometani no-üxreligióis pr^textu atrociffimèinter fedigladiantur, Baiazetes propenfiori animo cum Venetis pacem fecit, atque ab Europa fçui pedoris immanitatem teuöcans,in Afiam totus incubuit, vtà Perfis iUatas iniurias prçclarè vIcifcereE Anno |
SCRIPT. PER LAVREN* SVRIVM CONGESTA. ^25
|
ANNO 1501. die 10. Maij Albcngt; eus Velpucius à potentiditno Lufitaniç rege midus eft exploratö nouas regio-nes.Itaq; tribus Lubtanirefti bburni-cis, ad Àethiopiæ promontoriu, quod iaCaput Viride vacant, appulcrût.'in-dè (ólucntcs,amp; versiis polum antaréti-eölongiffima nauigationc curium tc-nenteSjVenerût ad infulam quandam, multis horrendis in innere iatian tépe-ftatibus,vbimcfeluniohyems eftjamp;pa riadiei nolt;ftislt;^;fpatia.Tandèm 17.Au-gufti ad terra quandaperucncröt,cuius mcols belaasimmanitate vincerent. Regio iplâamœnitatis amp;nbsp;elegatia: per-multum iiabcre videbatur,fitaq; eft extra lincam xquinoftiale versus Auftru quinqjgradibus. Cernebanturautc in mótis cuiufdam vertice holes nudi,led quiadLufitanoSjlicèt multum amatèr inuitati,defccndcre nó audcrent. Atta-nien paulo poftaltera lucc lumpta fidu-tia, furnos amp;nbsp;ignes palsim excitarunt, vtLubtanos è nauibus adl'e elicerent. Egrelhs veróLufitanis non fevolebant propiiis adiungerc,fed vtlongiiis in ter ram progrederentur, cos inuitarunt. Quod cum periculofum vidcretur,duo audaciores multis precib’anauium p-fefto tadem copia impetraruntin infulam penitiiisintrandi, fed ca conditio-ne,vt poft quintum diem ad naues redirent. Interim odiduum Lubtanis expe-dantibus,üh nufquam conlpicieban-tur, fed indies alq atq; alij ex ca infu-laadlittusfrequentes acccdcbant,non tamécumLufitanis colloquia mifcere voluerunt. SeptimadicLubtaniin ter-ram egrdb, vident viros lécum vxores fuas adduxille, quas enam Lubtanos eolloquendicaula propius adiré iufte-rut. Verum foeminis trepidatibus,iuuc-nemvahdumLubtani ad eas mittunt, amp;vt nihil mali fulpicarctur,ipbin naues 1e recipiut. Vbl ad eas iuuenis venit, circunftatillum admirabundæ omnes, cótredatq; curiobus: atq; eccè interim de mote fæuifbma defcêdit mulier, vallum prælongû manu geftas.Qua: cùm ad locum,vbi iuuenis erat, peruenilfet, vabdoiduincautum profternit amp;oc-cidit,eûq; mox reliquæ foeminæ per pedes in monté pertrahunt At vin barba-fi è monte decurrut impctu ad littus, amp;nbsp;iaculaexarcubuscertatimin naues vibrant. Lubtani vero difplobs quatuor tormentis,repentccosin fugam nimio terrorecorreptos compel! unt. Porto crudelilbmæ muliercs inlpcdantibus Lubtanis iuuenem cælumin frufta fe-cant, ad ignem torrent, amp;nbsp;aflum im-maniter deuorant. Viriautem bgnis quibufdam oftendebant, eum in modu alios duos Lubtanos fequoquè deuo-râfte. Acritèr cares ftimulabatLubta-norum animos,amp; libentèr earn fuiffent vlti i niuriam,fed præfedus non permi-bt,hauddubiè peiora veritus, bpauci cum mukis congrederentur. Inde cr-gô abeuntcs, longiùs nauigârunt, amp;nbsp;multa admiratione digna longilbmis illis itincribus confpexcrût,iamq; fteU Iarum,quae circa polum antardicunl lunt,confpcdu fruebantur, quæ mul-toamp; plures amp;nbsp;illuftriores funt, quàm poliardici. Deniquè tam diù nauigârunt, quôd polus antardicusiam ipbs fupra horizontem ilium quinquagin-taduobus gradibus fucrit eleuatus, amp;nbsp;neque minons nequemaioris vrfæ ftel-hæ lùbadlpedum caderent. Et nodes quidem Aprilis feptima die, foie circa arietis çxtrema verfante, quindecim horarum fuifle compertæ lùnt, hy-ernsq^ealocaobtinuit. Longum eftet omnia narrando profequi,qui multi-plici nauigationc turn Vefpucij, turn aliorum in illis incognitis noftro orbt regionibus cxplorata funt.'fedhoc noie præcipuè laudes amp;nbsp;grates agendçfunt præpotenti Dei, vt iam ante dixi, quôd innumeræ genres dæmonum cultrices opera Hi(paniæ amp;nbsp;Lubtanix regum intra non multos annosad Chrifti re-ligioncm tradudx, iam viuum amp;nbsp;verum colunt D E V M, relidis ter exe-crandis d.xmonumbmulacris, quibus mileri ab omni vera lucc prorsùs alieni, hadenùs diuinos impenderant cultus amp;nbsp;honores. |
Inter Hifpaniam amp;nbsp;Canarias infu-las inuentaefta Lubtanis Mederainfu-1a,lylueftrisilla quidem amp;prorsus in-culta,lcd fob fertililbmi. Quod vbiLu-btani aduerterunt, vt apta eftet femen-« amp;nbsp;habitatiói,fyluas débflinias multo |
*50»
-ocr page 542-Vîlt;î APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
igni concremârunt, qui intcrdum adeo graflatus eft, vc plenque vix flammas euädere potucrint. Habitatur iam fre-'lt;:juehsALu(ïtanis,qui extruâis äedibus cultiffimameämreddidcrunt. Eftfon-tibûs irrigua, amp;nbsp;amnibus multis con-Ipicua. Sunt ibi arbores infignes, te-dro vel cuprefïis non abfnniles, quas Icinduntmolis ferratilibus ad flumina collocatisjvndèïnulta praeclara fiunt opera in varies vfüs. Arbor urn color ruber eft amp;nbsp;boni odoris.Iuliu regis Lu-Etaniæ plantatæ funt ibi cannas fac-carum ferentes, non folùm copia infi-gni, fed etiàm mira præftantia.Eft enim eius regionis ea ferè babitudo vel qua-litas,quæ Cypri amp;nbsp;Siciliæ. Sunt etiàm coimportatæ vîtes ex Crcta infulajquæ vina præclara vbertîm proferunt. Vi-funturillicbotriatro colore. Hoc anno cruces ûnguinolcntæ virorum ac mulierum vcftibus palsîm in Germania inciderunt.Videntur prç-fignificafle peftem faeuifiimam , quæ proximo anno fecuta eft. Seiet ple-runquè Deus pro lùabonitatc eiulmo-di terroribus admoncre homines, vt fe corrigant,amp;impendcntemeius iram à fe au er tant. Eodemanno facultas Theologicà Academiæ Moguntinæ,imitata Syno-diBafileenfis decretum,itemque Pari-fenfes amp;Coloniéfes Theologes, omi-ne decreuît amp;nbsp;ftatuit lêntiendum, bea-tiffimam Dei genitricem lempero; vir- ginem Mariam,quam ex omni æterni-tatefibi matrem delegit filius Dei,fine labcoriginalis peccati conCeptam,idq; fingulari quodampriuilegiOi Nonhîc ïiecefsc eftahxiè perquirere, quidhinc fenlêrint prifei illi Ecclcfiæ Doâores, qui certè de hac virgine fingularireue-rentèr amp;nbsp;honorificè Icripsêre. Augufti-nus ipfe,cuius fumma eft authoritas3Ca pire 56. libri de natura amp;nbsp;gratia, ob vni-genitum oei filium ex ea natum,nullam prorsus de ipla vult haberi quæftioné, çùm de peccatis agitur. An n on ill e fenfit fingularepriuilegium illi virgini co-Ceffum,quamnoneftàulus vlli pecca-tofateri obnoxiam? Contehdathïc ahj quantum volcnt,certè qui beutimentj ne facile auf crût in diuelfum ptin ace |
ferre fen tentiam.Alioqui fi comunibiis ilia exteroru mortahu legibus fubieâa fuit,cur nô etiàm cum dolore amp;nbsp;virgi-nitatis iniuria peperit^Diâû eft Euç,amp; in ea foeminis oîbu$,In dolore paries fi-öene l-lios./Vtvirgo Maria incredibili amp;pror-susinauditomiraculé virgo concepit, 'ne abhominc,IcddeSpiritufanélo, amp;nbsp;virgopeperit,in cocéptu expers concu-pifcentiæ,in partu,doloris.Qui ergè ea fie fibivoluit effe matrem,vt non ab ho minc,fedde Spiritufanéto cociperct.'is proculdubio talem quoque cam elfe vo luit,quç ab omni peccato puriffima,di-gnaeftet amp;nbsp;concipere amp;parere ipfum filiu Dei.Non erh habitabit fapientia, vt in Sapientiæ libre fcriptum legimus,ins»pi«’'‘' corpore fubdito peccatis. Ettamenipla Dei xtemafapientia neuem menfibus habitauitinhuiüsfacratilfimærirginis caftiffimis vifceribus. Hisergó atq; alijj rationibus permota facultas Theologi-ca Moguntinæ vniuerhtatis, grain tér fanciuit deincèps neminem in ea Aca demia promoueri deberein facra Theo-logia,nifiiuramento interpofitoprius fidem dederit, fe diuerlam opinionem beq; animoretetürö, neeg queuismo-do approbaturu m. Scio non deefe ho-dieq;,qdifficile adducipoffmt,vthuic pqlfimx fehtêtiæ fubfeiibat, licèt multi dodilfimi viri 'grauiffimis argumetis earn adftruxerint amp;nbsp;cofirmârinnverùm Concilium Tridentinum fub Paulo j. Pontificeinchoatü,amp; tandem lub Pio 4. abfolutum,(multisenimmodisfata-nas eiusCócilij turn inchoatione,tum prolêcutionem fæpè impedire conatus eft) ftatuit obferuandas effe de matris Dciconceptione códitutioncs Sixti^. qui Pontifex admodum fauit opinions de Immaculata eiuldé facratiffimæ Virginis conceptionc. In eo autem Tridé-tino Cocilio lucre fupra28o,Epifcopi, amp;nbsp;multi exccllenti amp;nbsp;incomparabi-li dodrina viri, adee vt etiàm fedarij, quantunuis laxa propofita fide publica, hen tarnen aufi fuerint eó accede-fe,eopra:fertim tempore, quo lub Pio 4. cxceilêtiftima: dodrinæ viros catholicos ibi fiiifte conftat. Qui ergo extra Chriftianae modeftiæ cancellos non Vult temerè elferrijamp; turn fibi, turn aüjs malè |
127
SCRIPT. PER LAVRER SVRIVM CONGESTA.
|
Wialè confulerc,acquiefcat in Ecdefix Ententia,amp; matris Dei fingulari priui-Egio nihil déroger,nè,dum matriiniu-huseft,præpotentis filij eiusiram into-lerabikm in fuas accerfat ccruices. Eoipfb anno Italus quidam in Gallias venit, qui immodica captus animi arrogantia Mercurium fediceret,cùm alioqui proprio nomine Iohannes vo-faretur: Tyanei quoquè ApoJlonij, lt;]uem alijPhiloiophumj^ilij magu votant, fe fêélatorc iaditaret, return oïm, prælertim arcanarum fe vnum callen-tiflimum gloriabüdus aflererct,adeoq; pra: fe veteresphilofophos atque théo-logos pene omnes contemneret. Vxo-tem amp;hberos,Yn3q; feruosamp; ancillas tircunduxit. Nudis pcdibus cum tota familia ingrcdiebatur,tu ipfe,tum fui omnes non nih lineis induti,etiam ca-tenam ferream ad collum geftabant,in-flar Tyanei Apollonij,cuius vitam fcri bit l-‘htloftratus,amp; ante hiinc Damis, Apollonij ipfiusperegrinatióis comes. Lugduni aliquadiii moratus,amp; inpre-ciohabitus,Ludouico Galliarum regi Enatu adres fummas prædicabat. Porto rex hominem miratuSj dodos viros, prælértim mediex facultatis,dchomi-nisjquäiadabatjprodigiola feientia amp;nbsp;inuiitata return cognitione pcriculum laccreiubet. Multas ergo illi quæftio-Pes de rebus varijs mouent, amp;nbsp;vfquc ad ftuporem prompta ab eo refponfa refetunt, prarcipuè in rebus medicis,quan-quàm fcirc nó poflent vndè h^c illi fup • peterent,cum eilet alioqui fme literis. Reuerfiigitur ad regem, remomnê or-djnèexponunt cum multa admiratio-ne.Idé veró Mercurius regienfemdo-Pauit, mira arte fabrefadum,amp; 180. gla diolis ftipatu.'itemq; clypeum, in quo Ipeculum inerat affabrè elaboratum, cui nelcio quid latentis energiæ ineße diditabat. Quo veto tandem euaferit, aut quem habucrit vitç cxitum,non fa-tiscompertum habetur.Eiufmodi fanè iadannaS: oftentatio non admodum decent Chi iftianu philofophum, qua-doip(e quoquè ethnicus philofóph’ Ci cerolapicntilfmè admonet, vt quanto maiores fumus, tanto fummdfiiis nos gcramusjquoddiuine lilcrx paulo alijs vcrbis,fcdcadcmomnino fententia exprimant in Eedefiaftico: Quanto ma-ior es,humilia tein omnibus. |
Per idem tempus quidam lohanncï ah (^*1^,aliquot cquitum amp;nbsp;pcditu tur-ma ftipatus,clara lu cc,nullo repugnate Budobrigam (vulgo Boppardiam vacant) regale oppidum,Ecclefix Treui-rehiampridèm oppignoratum inuafit, exclufislt;^;omnibu$,qui Epifcopi Tre-uerici partes fêquerentur,caflelium,te-lonium amp;nbsp;xs omne occupauit, turn-bus præfidio è luisimpofito. Henricus 7.Imperator certa accepta pecunia ab ArchiepilcopoTrcuircnfi,id oppidum pignoris loco illi tradiderat. Abannis trecentis non raró leguntur Imperato-res quidam vrbes ab Imperioalienaffe, difficultèr veró redemiffe; vndè accidit, vt multa Imperij locaà principibus ci-uihb* amp;nbsp;eccleliafticis occupentjVt quidam fcriptum reliquère. Hoc anno dira fames ob frumenti inopiam totam Sueuiam petuafit, fed earn Argentoratenfes frumento, quod in magna copia reconditum habebant, non auarè quidem,vt apudpkrolquc hodiè in more pofitum videmus, led commode precio diflrado leuarunr. Eahominum charitas, licèt maximè fit fecundiim naturam, luuare confor-tem, iamrara eft in terris. Nee mirum cft,Argentorati magnam fuilfe frumc-ti copiam, quandoquidem ea Allâtia: regio przecUentis vini amp;nbsp;multi frumenti perquam fertilis eft,vt non indi-genisduntaxatjfed multisetiamvicinis amp;nbsp;exteris vinum amp;nbsp;frumentum affatim fuppeditct;nec facile in Rheni tradu vl la alia regio, quód ad fertilitatem atti-net,eicomparari polfit,tamctfi in latu à Rheno vfque admontana nó nifi tria plus minus Germanica milharia obti-net. Multiillic fluuij cmonte Volagó in Rhenum prouoluuntur. Sanè non defuntquifcribant,necij quidem con-temnendiauthores, totaGermania nul lam extareregionem,quæ omibuspro-uentibus Allàtiæ comparait queat. Sût inea 46. ciuitates amp;nbsp;oppidula, omnia muris cinéla, arces quinquaginta, amp;nbsp;villa propèinnumeræj Verum hxc lor-tafsis nonfacis adiuRitutum« Has |
|
^^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRpNICA, EX OPf. HactempeftatcBafileaa Maximilia-rii Cxfans amp;Impcrij obedicntiafe fub-duxit,percuflo fbederccü Heluetijs,g, nullius parent imperio.Bafileenfîû de-fcélioné imitati SchafïKufiani,Helue-foederis apudLucerncnlês fcrunturcó-fcâ:æ,amp;vtrinqucdatæ amp;nbsp;accept«. Eft Bafilca vrbs inclyta Germani«, quam Ammianus Marcellin’ Gratianiamp; Va-lentiniani Imperatoru temponbus iarn fuiffefcnbit.Alluitur Rheno amplilfi-mo fluminc^qui media fermé interfluit» fed ponte cóftratus,vtrin q u è babet itcr peruium.Eft agcr vini frumentiq; ferax amp;nbsp;intra amp;nbsp;extra vrbis mœnia. Pius Potifex dus nominis fecundus,Gymnafiû ampliflîmisornatum amp;nbsp;audum priui-legijsillic condidit. Habet autem citrâ amp;nbsp;vltra Rhenum geminam ciuitatc, alteram maiorem, alteram minoremBà-ftleam: eftq; ea vrbs inprimis infignis amp;nbsp;egregia,nifiq)hac ætatecolûtdus loci incolædogmaZuinglianUjquod Ca-tbolicaChriftiEcdefiaiam oliminBe-rengario damnauit.Dolcndû eft^in for-tiffima gente tantum potuifte noua dogmata,quæ Germaniam magna ex parte perdidctunt, vt luis dicemus locis. Scnalfbuïîa quoq; ad Rbenufità,locû Occupât amp;nbsp;amœnûôc comodum atq; fœcundû.Non longé abbacvrbe Rhenus fluuiusaltitudine quadragintaaut quinquagintacubitorum ruitpræceps in imum,itàvtaquaomnis in fpumam amp;nbsp;nebulamrefoluat. Eftidfané adlpe-Ûu horrendum. Schafthufiani quidem initiô ad certum tempus cum Heluctijs fœduspcrcufferunt,atpoftcàidabijtin foedus fempitemû. In co oppido Eber-hardus comes é Sucuia opulentum có-ftruxit monafterium,quod Germanicè anauiutraiedudidum eft@cb'ff^^U-ffnjtanquarn nauium domus, vt quida vctuftus codex probat. Maximis illud cocnobium impendijs exædificatû fuit, multis co allatis ingentibus columnis lapideis,é quibusetiamnü 12. in templo vilunt,fingulç akx pcdcs Jéptendecim, incomplcxu obtinentes pedes nouem. Confccrauit autem hoe monaftenum Leo Pontifex Romanus, eius nominis IX. cognatus antcdiéü comitis Eberhard!, anno falutis »052. cuius quidenl Pontificis fuit landa amp;nbsp;inculpatavita, amp;nbsp;eruditiohaud vulgaris, vt dus fcri-pta teftantun |
Huius anni menfe Nóuembri Philippus archidux Auftrix, Maximiliani Cæfaris filiuSjCÜIohannaconiugefua, Ferdinadi régis Hilpaniarum filia, amici tia cum Gallis conciliata, per Francia in Hifpaniam proftcifcitur, amp;nbsp;vbique, prsefertim veró Parifijs,honorificcutil-fimé accipitur. Hocetiam anno Alexander Potifex, eius nominis fcxtus,ciimpercepiflctRu thenos amp;nbsp;alios qi^oldain Lituania Grx corum ritum complexos,cuperead'Ró mahæ EcclcGx confuctudinem amp;reli-gionem fe adiungere,fed interim no de-elfe quidicerenteos nccelfariorehapti-zari oporterc, propterei q» more Gras-coruin tertia perlóna baptizati elfent, fcripfitadillos ex decreto CódlijFio' rétini,fub Eugenio 4. celebrati,in quó Græciatq; Armeni cum Romana Èc-cleGain cócordiam rediere,reuera ba-ptilmumcohfcrri,etiam cum in perfo-na tertia GcdiciturjEaptizeturtalisfcf' uus Icfu Chriftij in noÏc Patris amp;nbsp;R' hj amp;nbsp;Spirituflandi; quanquam in Latina EccleGanó debet mutari vetusver-borüforma,q eft,Ego tebaptizoinnoic Patrislamp; Filij amp;nbsp;Spintulfandi, Amen. Et quia hoc loco in RuthenorUm , mentionem incidimus, operæprecium fueritdccà gentepauló copioGus age-re,vt Lodor eius aliquam habcat no-tioné. Obtinet ea gens ampliffimas re-giones,amp;pierunquéhodiè vcIMofco-uitæ vel Rutheni autRulG appeUätun Vtuntur aUtém lingua Slauonica, qua hodiénullaferé eft latior amp;dilfuGoi7 quippe quaDalmatx,Bolhenfès,Cro-ati,iftrij,Carni,Carniolani,Carinthij, Stirij,iVlœGj,Seruij,BuIgari,alijq; Có-ftantinopolim vfq;,Boémi, Lufatij, Si-leGj, Moraui,Polonij Rutheni, Circa-G Quinquemontani adPontü,óc Van. dalorum reliquiae vltra Albim per Germaniam in Septentrionem fparsim ha-' bitantes vtuntur. Incertum eft, quis initiô apudillos rcrû potitus Gt, quod charadcres non habuerint, quibus res fuas fcripto conGgnatas ad pofterorum noti- |
|
jSCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. hotitiamtrafmitterent. Cœperunt au-tem Annales confenbere turn pnmtim, cum Michael rex Cônftantinopolita-nusliteras Slauonicasin Bulgaria mi-fit. Inter alios Igor quidam âpud illos imperio potitus, Olham ex rlefcouiâ duxit vxorem.Is Cum exercitu fuo nera-. clcam amp;nbsp;Nicomediam vfq- progreffuSj fedinfugam aâusjàMaiditto Dreuu-lianorum principe exfus eft, telido infante filiö Suuatoflao,cüius mater Ol-fiavirifui necem grauiffimè vlta,mul-tis DrcuulianOrum millibüs intcrem-ptis,atq; omnibus eorum caftris occu.i patis,in Gritciam profedâ cft,amp; Ülic fa crumbaptifmapercepitlub rege loha-neConftantinopoIitano, anno mundi Qój. (Sicenim Annales eorum habet: folent autem Rufii non à Chrifto natOj fed ab orbe redempto numcrare) Porto nomé Olhæj in Helena: mutatum cA* Atq;hæcca in gente Ruthenica prima fidem Chrifti cóplexa eft iuxta Annales iam didos.Eam,poftquain inter vi-üos efledeftititjhepos cius ex filio Vuo-lodimerus iam baptizatus in diuorum humerum retulit, amp;nbsp;lulij dies vndeci-“ ftus ei facer dicitur.Atqui ea filium fu-» Urn Suuatoflaum adbaptifmum indu-Ccre non potuit, qui poft matrem im-periö potftus,deuicit Bulgaros, ad Da-nubium vfq; progreftus. Intulit etiani bellumBafilioamp; Conftäntinoregibus ConftantinopolitaniSj eosq; profliga-üit. Cum autem Græciâm vaftanti, re-hquiGrxcix principesaurum obtulif. fentjContemput,amp; veftes atq; arma pó-husaccepit. Eum anno mundi 6480. Cures princcps Pieczenigorum ex infi-dijsinterfecitjatque ex cranio eiuspo-Culum fecit, cui auro circudato inferi-£(it^t)utnaliena/èSfatiir,/gt;er^/itJua. Ha-ebat autem tres filioSj inter quos diti-onemfuam diuiferat adhucviuens: né-pe,Ieropolchüm, Olegam, amp;nbsp;Vuolo-dimerum. Ex ijs Icropolchus Olegam fratremfuumoccfdit,fednotl diu póft ipfc quoquè fraude cuiufdam intimi cofiliarij lui in manusfratris fui Vuo-lodimeri tradituSjinterfedus eft: Itque itatotiusRuffiïe imperium ad Vuolo-dimerumpcruenit, qui tummulta colebat idola^multas quoquè habuit vxo- |
?igt; res, amp;nbsp;odingentas concubinas. Cuni autem ex omnibus fedis Chriftiana religio illi pr^cipüè arrideret^mift adBa-filium amp;Conftantinum reges Confta-tinopolitanos5pctens Annam fororem eorum coniugern fibi dari: quód fi face-rent, pollicetur fe cum tóta gente ful Chriftiânumfuturûjamp;ablatà in Gracia reftituturum. Contrahitür matri-monium.Vuolodimerusin Corfunba ptizatur, amp;nbsp;dicitur Bahlius, nuptiæq; celcbrantüriAda funt hxc anno mun-^ di 6469. à qUÓ tempore Ruffia permari-^ litinfideChrifti.Hunc Vuolodimeruj à quo Vuolódimeria interVuolham amp;nbsp;Occam fluuios vrbs condita eft, inter diuos tanquam Apoftolum »5. lunij die Rofli colunt.Eius fucceftores vfque ad Georgium amp;nbsp;Bafilium nihil fcrè me-rnorabilegefferunt. Porró Georgium amp;nbsp;Bafilium Bati rex Tartarorum,qui Chriftiandrum ditiones horrendum in modum populatuseft,bcllo fuperatos necidedit,amp;bonam Rulïiæ partemjab-ada pra:da j ferro amp;igni vaftauit.Ex có tèpöre,anno fcilicet mudi 6/4$. vfq; ad Bafiliu,g, ante paucos annos Ruthenis imperauit, omnes ferè Ruffi principes tributum Tartaris perfoluerunt. Cum autem Bati rex Tartarorum, euaftaus Chriftianorum ditiönibus, magno rota Europa terrore relidö, cum fuis in Scythiatn róUertiftetjInnoCentiuseiuS nominis 4,Romanüs Pontifex ex Con-eiiió LUgdunefi aliquamultos religio.‘ fosviros annofalutis »246. longifÏimö itinetemifit adTartarorum imperato-rem,qüi eumhortarenturvnum viuuni amp;nbsp;verum Deum, amp;nbsp;eius vnicum filium mundi feruatorem lefum Chriftum co-lerejamp; à Chriftianorum fundendo fan-guine animum reuocare. Vbi Tartarus Pontificis preces audiuit, pollicitus eft fe quinquennij fpatio Chrifti a noru ditióes minimè vexaturum. Verumvbi Pontificis legati difcefferant,Saraceno-rumlegatiadfunt,hortänturTartaroSj vt Mahometisfedam tanquam plaufi-biliorem amp;nbsp;Voluptariam potiós com-pledantur3quam Chriftianorum reli-gioné ociofam. Placuitveróeoru oratio Tartaris,amp;imprimisipfi Bati Impe-ratori.amp;itaillituc impuriffimam Ma- YY home- |
«o APPEKBIX AD NAVCI-ERI CHRONICA, EX OPT,
homctis fuperftitionc rcccperunt,qua hodic«^; retinét. Sed vt ad Ruthcnos rc-ücrtamurjpoftqBati Tartarus Ruffiam fibi fedt tributanam, multis annis magna apud Ruthenos Tartaroru fuitau-thoritas,qua etiarn freti Rutheni principes pJerunquè obtinebant prindpa-tus,aut alios ctilm confanguincos pro-fligabatjamp;multafuit rerum apud Ru-ihenosconfufiojdumalij alios luperare contendunt,donèc ventum eft ad lo-hannem Bafilium, qui fuit Bafilij card (orbatus enim luminib’fuit iulfu Dc-metrij cuiuldam prindpis Mofcouita-rum) filius.Isautem Iohannes Bafilius fortunatilïimus fuit. Nam amp;nbsp;magnum ducatum Tuuerenfem occupauit, amp;nbsp;Nouogardiam magnam (qux eft vrbs amplilfima,in circuitu olitincns,vt quidam fcribunt, feptem milliai ia Germanica) cepit, vndè fupra trecentos cur-rus, auro, aigeto amp;vnionibus onuftos Mofcouiam abfportauit,anno Domini plusminus 14.79. Feruntur inca vrbeef-Ïc feptem monafteria ordinis D.Bahlij Magni,in quibus ingens eft copia-mo-nachorum; innumcra quoquè facra-tum ædium multitudoillic elleIcgitur. Ïn folftnio «ftiuali habet vrbs cade lon-gilïimüdiem plufquam o6todccimhol’ arum, Didus Iohannes Bafdius lêptem perpetuos annos graui earn obfdionc preilitjac tandem in poteftatemac mi-ierrimam feruitutem redada,Archicpi-fcopü (Seditiores ac potentiores quofq; Molcouiam traftulit, atq; è fuis lubdi-tisinillorumpoftelfioes ceu nouas co-lonias remifit. Ex ijs autem pofteftioni-bus pratter communes reditüs,maxima quotannls vciSigal in cius fifcum infer-tur. Porto in Archiepifeopi locû que-dam inftituit Epifeopum, cui exiguarn dus Archiepifeopatûs prouerttuû por-tionem attnbuit.Poftquàm autem Mo-fcouitæ,eô tranflati funt, vnà etiàm fu-os errores cô inuexerunt, Habuit veto ifte Iohannes Bafilius ex Sophia Emanuelis regis Conftantinopolitani filia Hclenara liham,quæ nuput Alexandro Lituaniæ magno oud, eidemq; pofteà régi Poloniæ declarato. Sperabatur hx nuptiæ vtriufque partis diftenfiones amp;nbsp;acerbitates ornes è medio fublaturx,lcd
cùm Polonus negligentiùs præftaree quiddam,quod fe fadurum receperat, lohanes Bafilius bellum ei fadt,amp;præ-lio commifto victor euadit,capto Con-ftantino regis Poloniducc egregio eu plcrifq; nobilibus,multisque occupais arcibusamp; prouindjs ditionis Lituani-cç.PorrôConftantinus ohlataoccafio-nec Mofeouia ad Alcxandrum profu-git,Iicct à Mofeouita libertatc donatus eftet,ea conditionc,vtrelido Alexandro ipfilcruirct.Idcm autem Conftanti-nus pofteà magnam dédit Mofeouita-rum ftragcm,vtfuolocodicctut. Qua-uis autem huiuslohànis Bafilij magna fuedt potenua, magneouc opes,tamen Tartans parère cogcbatur,adeovtlega-tis Tartarorum extra vrbem obuiàm ^-ccdcret,cos4; fedétes ipfe ftansaudirct. Tandem illo mortuo, fuccefforem habuit Bafilium Iohannis, qui intra pau-cos adhuc annos Mofeouitico fruituî eft imperio.Is apud fccaptiuum tenuit Demetrium/ratris fui Iohannis fJiuni, quemauus Iohannes Bafilius,mortuo ipfius Demetrij pâtre Iohannc,totiuS Ruflix monarcham defignârat. Mor-tuodeindè hoc quoquè Demetrio,Bafilius impcrat,amp; non modo quç à pâtre illi relida erant,conferuauit,verùm etî-àm multàs prouindas non tam beUo quàminduftria quadâfuo imperio ad-iedr.Nanqjamp;Plcfcouiam Äinfgucin prindpatum Smolcnczko, qui Centura ampliùs annis Lituanis paruerat, fibi fubdidit,ficutinfrà dicetur. At tarnen in belloplerunq; infelixfuit,acnihilo, minùs àiuisfelidffimus prxdicabatur. Imperio in fuos vtebatur duro amp;nbsp;vix tolerabili, adeo vt ne fratribus quidem fuis germanis, nec vlli prindpi caftra vel münitiones permitteret. Omnes illi fuisfumptibus,fiue in aula, fine in bd-lo,fiucin legationibus corû vellet opéra vti,leruire cogebantur: Quibufdam tarnen grauiora muniaobeuntibusprç-feâ:uras,aut villas, autprædia attribuic plerunquè inlèfquiannum, de quibus tarnen certos cenfus ipfi Prindpi per-folucrent; eolpatio elapfo,totumfexé-nium gratis feruire compellebantur. Voluit quandoquè ad Maximilianum Caifarem legatum mittete quendam ex inti-
|
SCRIPT, PER LAVREN. intimis feerctarijs fui$,fed cum is viatt-Cu m fibi decile dicei“et,jri perpetuos ear-ceres coniedus, tandem perijt mifeni-»èjOhmia^; cius bona Princeps libi ve-‘^icauit, fratribus ac hæredibüseius né Cerunciöquidemrelióto. Quiequid le-gati ipfis donatum keportarent, quod alicuius effet prccij,idferè ßbidari vo-lebat. Miferat quandoque legatos ad Carolum V.Impcratoremjquiinisgra-^ Ucs torques aurcos,amp;Hifpanicam au-ream monetam dono deditJ quin amp;nbsp;Fer dina ndus Caroli frater argenteis pocü-liSjaureis amp;nbsp;argenteii pannis, itemqué Germanica aureamonetaeos donauit. At vbi domum rediêre,mox princeps Ba filiusamp; torques amp;nbsp;poculaamp; maiorem Hifpanicorum aurcorum partem adle tapuit. Authoritatc in clcricos amp;nbsp;lai-Cos tam immodica abutebatur,vt liber-hmè de omnium vita amp;nbsp;facultatibus ftatuerit,nec quifquam ei aufus fuerit teGftcrei immopetfuafum habcbat,eius Voluntatem non aliam effejquarrt ipfi-üsDeiivocabänt^jeum clauigerum amp;nbsp;Cubiculanum Dei. Ea irnmanitate gens ipfaeffera amp;nbsp;crudelisefficicbàtur,quâ-quàm incertum éft,vtrum ipfius gentis immanitas amp;nbsp;duritia eiufmodi tyran-nidemmercatur, anhad tyranhide tam immanis amp;nbsp;crudelis fiat. Regium titU-lumifteBafilius primus vfurpauit,cùm alij ante eu magni Duces didi fint,tam-etfipater eius Dominum totius Ruffiac fefcripfit. Quin etiam ab omnibus Imperator appellatus eft, quoderrorefa-ffum dubium non eft.Cum autem fcri-beretregi Poloniæ,omiffo régis titulo, magnum Ducemfevocauit. Nam neuter horuni alterius literas nouo tituló Hildas reciperedignabatur. Duxit ideni Bafilius primo vxorem Salönieam,cui-ufdäm nobilis fui filiam; fed cùm vi-ginti amp;nbsp;eo ampliùs annis ex ea proies non lufeepiffet, earn anno Chrifti 15x0; . valdèquidem repugnantem,in mona-ftcriumintrufit,amp;cuiufdam ducis fili-amHelenam fibi copulauit,eX quä fuf-cepit filium lohanneni annö 1528. qul rerum apud Mofcouitas potituS eff, pa tre mortuo, amp;nbsp;matre veneno fublata nefcio cuius vel iuffu vel opera. Quod ad religionem attinet, colunc Molco- |
SVRIVM CONGESTA. iiitx fine Rutbeni C H R I S T V M, fed more Graecorum. Græciverô fiepe à Romahæ Ecclefiæ obedientià reccf-ferunt, amp;identidèm ad pacem amp;nbsp;con-cordiam le rcceperunt. Epifeopi Con-ftantinopolitahi, quod in ampliffima vrbc«amp;quæ noua Roma diceretur,federn obtinerent,màgnoperè in earn cu-ram incubucrunt, vt proximam à Romanis pontificibus vcî parem obtine-tcntautlioritatem. In prima ilia Con-ftantihopobtana lynodo,qu{e eft vna ex quatuor primarijs, videmus Cano-hcm,quotribuitur ptoximus à Roma-ho potifice locus Coftantinopolitano Epifeopo: fed quàm ille Canon non fit teceptuSjVclvnius Leonls primi Ponti-ficis Romani j quem longé ante mille centum anhos præCellcnti dodrina amp;nbsp;eximiavitæfandimonia præditum fu-iffe negate nemo ^oteft,fcripta fatis declarant. Nam cum in Chalcedonenfi ampliffima Synodo Anatolius Con-ftantinopolis Antiftes aPatribus calli-dc impctraffct,vt proximam à Roma-hoPtiefulé Conftantiriopolitanus dignitatem obtineret,vbiidLeo Pontifex relciuit, modis omnibus fè oppofuitj éffecitq; Vt Anatolij callida cofilia pror-sus irritafierent, nequeratum habere-tur, quod illc non redè atqué ordine impetraffet; Et certe Lcó Pontifex af-firmare videtur,prim3e Synodi Con-ftantinopolitana: Canonem antè di-dum,nûquàmad Romana: fedis noti-tiamveniffe. Sic enimferibit ad Ana-tolium Epiftola $j.Perfuafioni tua: in nullopehitus fuffragatur quorundam Epilcoporum ante fexaginta, vt ia das, ànnos (namnonmulto plus terhporis inter Conftantinopolitanamamp; Chal-cedonenfem Synodosfluxit) fadafub-fcriptio,nunquamque à prædeceffori-bustuis adApoftolicæ fedis tranfmiffa hotitiam,cui ab initio fuï caducs du-dumque colkplSjfera nunc amp;nbsp;inutilià fubijeere fomenta Voluifti,eliciendo à frâtribus Ipeciem cofehfionis, quam tibi in fuatniniuriam verecundia fatiga-ta prxbcrct.Cur autéfandilfimus Pontifex vfq;adeó fe oppofucrit Anatolio illicita appeteriti,ipfe eade Epiftola in-dicathis verbis; Potescuidenter agno- V Y 2 leere |
552 AP!gt;ENDIX AD NAVCLERI CHRÖNlCA, EX OPT.
|
fceix me dileöioni tuç bcncuiolo animo cótraire,vt faniorccpfilio abvniuerfa-îisteEcclefiçperturbationecontineas. i Nolebat cm Optimus Pótifex quicq de-rogari piiuikgijs Alexadrinæ amp;nbsp;Anti-ochençEcclcux,in Nicena Synodo il-li attnbutis.Fuit deinde tempotibus il-lius longe fanéliffimi Pontificis Gregorij primi lohanes qui da Coftantinopo-litanusEpifcopuSj qui fc nó dubitauit œcumenicu bue vniucrfalê patriarcha vocarc,quétirulum cius vrbis Epifcopi magno Eedefix fcadalo poften fibi vé-dicarunt.Sedeorü fuperbiaamp; cotuma-ciatandèmTurcicoiugo egregiecom-prefta cft.Itaq; Græci in quibulda à Ro mana Ecckfia dilïenferut,fcd nó impu-nè.Eoi“uritum Mofcouitx fecuti, cum RomanaEcclefia nó vbiquè confenti-unt: quanqfertur patriarcha Cóftanti-nopoIitan’abbuiusPrincipiSj qui iam Mofcouitisimperat, (fi tarnen nonfal-lor) patre rogatus miftfle monachum quendam^qui omnes libros, Canoncs amp;nbsp;hngula ftatuta ad fidem pertinentia inordinercéloiudicio redigerct. Cuq; multos ille aduertiflct errores, dixifle Principi,eum plane fchifmaticum ede, qui Romanum aut Grxcum non fe-quatur ritum; fed pauló póftjlicèt alio-qui Principi charus effet,(ublatus è medio. Idem quoque alten cuidam Grçco mercatori, fimilircr dicenti, accidifte. Sanèiaöantilli fe folos probè Chriftia-nos elle,nos vero danant tanq deferto-res primitiux Ecclcfix amp;veterü fanda-ru conftitutionu; Lutcranos aut amp;nbsp;rc-liquos horu temporu fciftarios,prorsùs execratur.In Annalibus eoru fcriptum habetui jD.Andream Apoftolu ex Gracia ad Boryfthenc fluuiu perlatum, ad montes, vbi nunc Chioniaeft,nauiga{-fc,amp; terram Ruffix benedixifte atep ba-ptizafte. Indé rursiis ad mare vlq; Ger-manicum proceffifTe^atq; per illud Ro-mam nauigafte; ad extremum inPelo-pónefoab Ago Antipatro crucifixufu-jfte.Sed hçc qfint vcra,ipfi viderït. Ccr-tè Andréas Apoftolus nó eos docuit cr-rare. Archiepifcopi amp;nbsp;Epifcopi omnes totius Rulfix,carnibusperpetuo abfti-nét. Prxfeéti monaftenoru, quos Priores vocantjin Mofcouiaplurimifuntj |
fed omnes arbitrioPrincipis digimtur. Sacerdotes feculares habent vxorcs.‘ij$ mortuiSjnonlicetcisfacra obire vclft-criftcarejnift fortè monaftcrium ingref ft iuxta regulam viuaht. Si quis etiam laicus vxore mortua velit aliam ducere, permittuntidquidem, fedvix Icgitimu matrimoniam efteputar: tertias nuptias fine grain caufa nó permittuft tfuar-tasomnino damnant. Admittötdiuor-tium, amp;dant hbcllum rcpudij: verùm idmaximè cclant,cóm id ixligiói amp;'fta-tutisaduerfum effe fciat. Si (acerdosad fecundas felé nuptias trasferat.nihika-bct cum Clcro commcrcij.Saccrdotuin funttenues prouetus amp;nbsp;oblaftones- Ve-ftitum propè eundem cu laicis habent» demptocapitis tegmine. Et curdifférât habitu-«fui non difterut matrinronió? VtpopuIuSjftcfticcrdos.Monafkrialia bent leges feueriffimas, fed qax paula-tim cneruatx multam refrixcrint.Cat' nc perpetuo abftinenr. Veftes quoti-dianx Epifcoporum exdem ferè lunt, qux aliorum m.onachoru. Perfuafum habent, poft feptima Synodu generale, nullivnqneqjlcuilfc, neq-, licèrc Có' cilifiœcumenitûindicere aut accedcre fub pcena anathematis, quod etiàmle-ueriffimè obleruant,Tempore Florentini Concilij lub Eugenio ^. Romano Pontifice, quidam Rulftx Metropolit* idem Conciliu adijt,vbi etiam Graeci amp;nbsp;Armeni Latinis coniunfti amp;nbsp;concilia-ti fucre:at vb'i domum redijt, relias omi-busfpoïiatus,in carcerem cóiedus €1% vndè tarnepoftcaeuaftt. Puericùm ba-ptifmapcrcipiunt,tèrinaqua3quam ad fingulos nouam confecrat,totiimmcr-guntur: nam alioqul putant non rite baptizatos: mox etiam chrilmate infr cra hebdomada confecrato inungunt. Circa Pafchatis feftu confirent peccata fua magna cordis cótritióe. Cofeffariu* amp;eófitésin medio tcploftatcredijer-uatq; fada cófefftóecxremoniaslingu-larcs. Cómunicat lub vtraq;fpecic,lcd ita,vtcorp’ fanguini mifceatincabcc» vn lacerdoscu cochleariportificulaac-cipit,amp;porrigitcómunicati. Cómunicat cnl pu eros feptenes taq iÜ ratiois co-potes:q fi pre xgritudine corpus oni fu-mere nequeat,gutta ex calice ejs jftillaf, m» |
|
’SCRIPT. PER LAVREK Vna fpecie contenti. Non conficiunt Sacralhentum,nifi dum fach ficant.Pro ®grotis con/ccrantEuchariftiam in die Cœnæ Domini,feruantque toto anno. Vndè confiât xgrotis illos non nifi vna Ipeciem praïbere. In hoc autern pluri-Jiium repræhendendi videntut,quód pa fiera nondùm confecratum, per EcCle-iîaifi circünferunt, amp;nbsp;conceptis Verbis adorant. Feftos dies folenniores co-lunt: alijs minus folennibus ducs amp;nbsp;fiiechanicidiuinisinterfunt: qbus per-aftisjtedeuntadlaborem.' fed qui præ* ftantioresfuntjCopotationibus amp;nbsp;cuE tu corporis feftavenerantur. Eeftum ^rinitatis die fecûda PenteCoftes, feftu fiïmfandorum die odaua PenteCoftes célébrant. Purgatoriû non Credüt, fed putantbonosamp;malos vfq;ad diemiu-dicijvltimamexpedarefententiâmjnec anteillud tempus malos torqueri. At fiihilo minus pro defundis funebre fi-trum faciunt,qu0d arbitrentur toléra-Miorempoffelocum ijs impetrari, vbi indicium extremum expeefenr. Adlper-guntur aqua benedida,fed no nifi a fa-cerdotc. Colunt Sandos, amp;nbsp;inprimis D.Nicolaum,Cuius etiàm reCetia apud iHos miracula rcferuntur.InQuadrage-lima totas feptem ieiunant hebdoma-das;in prima tarnen vtuntur laftarijs, teliquisfêx etiàmà pifeibus abftinent. Sunt qui dominicis amp;nbsp;fabbati diebus tä-tùmedant,alijs nullum penitùs cibum eafiant. Seruant etiam ieiunium Petri ab odaua PenteCoftes vfq; ad ferias Petriamp;Pauli.Item ieiunium beatifhmç Mariæ virginis àprima Augufti vfq; ad eiusAffumptionem. Ieiunant prætereà lex feptimanis in Aduétu Domini, idq; voeätieiunium Philippi,quód iuxtail-lorumCalendarium,initium dus Con-tingatfeftum Philippi. Nullius fandi vigiliam idunio venerantur, prxter de-Collationcm S.Iohannis Baptiftx, quæ «ft 29. Augufti.Monachi potu acido amp;nbsp;«quafermento mixta in ieiutiijs contê-ti ede coguntur. SacerdoteS aqua mul-fa amp;nbsp;cereuiGa tu vti non pofTunt: quan-quam nunc leges omnes amp;nbsp;ftatuta dif-fluant ac vitientur. Extra tempus ieiü-fiij Sabbato carnes edunt,die Mercurij camibus abftinent. Eft apud illos præ- |
SVRIVM CONGESTA. 55J cipuum S. Trlnitatis monafterium,vbl S. Sergius conditus multis fertur clare-te miraculis,coque admirabilis Gt gentium amp;nbsp;popülorum coheürfus, qui mö nafterijliberalitate aluntur. Habent Mofcouitæmulieres iam effœtas, quaS profcurnicas vocant^qua panem ad fa-crificandum coquunc. Miflam quoquè celebrantjfed lingua vernacub. Mulie-res apud illos miferrimæ funt, quippé perpetuoferèdomi conclufe, vbinent duntaxatamp; ftla trahunt, fed nihil fel« prætereà iuris aut negodj habcnt,dem-ptis tarnen pauperioribus, quæ dome-, fticoslabores obeuntamp;coqnunt. Ra-rifGmus in templa, rarior etiam ad ami-corum colloquia, niG fenes admodiim Gnt,illispermittitur acceffus. Quidani Alemanus illic vxorem Ruthenam du-Xerat. Ea querebatur marito fe ah illo non aman, propterca quod earn nun-quam verberaret. Vbi hoc ille audiuit, teftatuscftfeillamimpensè amare, neC putafleverberaeffe amoris argumenta. Itaq; durifGmè cam verberauit, ienftq; dus erga fe amorem ex ipGs verberibus longe audiorem euaGfle. Sæpiùs ergo earn verberauit,fed tandem etiàm cerub cem amp;nbsp;crura illi homo crudelisprxci-dit.Omnes Mofcouitx fe Prindpis fer-üos fatentur,amp; eft genus hominum fer-üitutimagis deditum quim libertati. Cundi tunicis oblongis Gnè plids,mâ-nicis ftridioribus vtuntur. Miris vtüh* tur C2eremonijs,cum altcrius domu in-grediuntur,fæpiùs fefe inclinando, amp;nbsp;alia quædam faciendo. Habet Princeps diuerGs in locis Veredarios, amp;nbsp;certum equorüm numerum,quibus cquis intri triduum nonnunq 120. milliaria Germanica confldut,licètijdem equi parui admodum Gnt amp;nbsp;negligentèr Curen-tur.Suntin Mofcöuia diuerforum ge-neru pelles nobiliflim£e,Zebellinïe,raa-dauricæ,hermelinaî,afpreoloiû,amp;alise nonpâucæ. Ditio tota Prindpis Mo-feouitç amplifGma eft,ita vt quidam affirment tam in latum quam in longum obtinereeamquingenta milliaria Ger-manica.Vrbs Molcouia,Ruffise caput amp;nbsp;metropolis eft.Eiufdê nominis Pro-uincia,in qua vrbs hæc fita eft,hyemes amp;frigora habet afperrima,ita vt aqua YY 3 in |
|
Ç34. APPENDIX AD NAVCEERI CHRONICA, EX OPT. in aercm effufajpnùs cogdetur, quam terram cotingat, amp;nbsp;interdùm arboiû ra mijpecora amp;hoiesfrigorepercant.Nó-nunq vero etiàm nimio æftans ardorc no mediocritèr affliguntur. Quaiiis aut ocs Molcouitx vocentur, attn Mofco-uia prouinciancq; lata eft, neq; fola pa ret Mofcouita: Prjnapi,fedmultæ prç-tereà alia:: ipfa vero in extremis circa AfiaEuropæ finibusfita eft. Vrbs Mo-fcouia ampJdfima cft, amp;nbsp;in ipfa Princi-piscaftru Italicæ ftrufturæ munitifh-mumjamp; quod vrbis cuiufda amplitudi-nem prælèferat: quippe in quo prætcr alia,multæ fint a:desiàcræ.Domus vrbis pleræq; ocs ligneç fu nt, fed cafin^-pugnacula amp;principisPalatiucx late-ribus coftruda fu nt. Regio falubris cft, adeóvt viivnquampcftis ibi graffetur: quaquam interdùm aliudgenus morbij pefti no diffimile,patiunt. Longiffimus illicdiesefthoraru 17. Sf quartalis vni-us.RcliquasMofcouits Principis diti-oncsamp;Prouincias enarrare longü foret. fufficiatLeófori pro eóperto babc-ri,cu Principe effe potentiffimu, amp;nbsp;qui meritó terrori nobis oibusefte debcat, nifimoresnoftrosaddiuinte legis prx-IcriptficorrigamuSjpropudiatis^; pra-uis dogmaas, erroribus amp;nbsp;hærefibus, vnum atqueidem fentiamus. Infra fuo locodicetur dedadeLieonienfibus ab illo illata. His ferètitulism literis fuis vti folebat pater eius, qui nunc re-rum apud Mofoos potitur; Magnus Dominus Bafibus, DEI gratia rcx amp;nbsp;Dominus totius Ruffiæ, amp;magnus Dux Vuolodimeri«, Mofeouiæ, No-uogardiæ , Plcfcouiæ , Smolencbiæ, Tuiicriæ, lugaria:, Permiæ^ Viackiæ, Bulgariç,amp;c.Dominus amp;nbsp;magnus Dux Nouogardia: terra: inférions, amp;nbsp;Czer-nigouiæ,K.czaniç,Vuolotkiæ,Rifcho-uiæ,Beloiæ,Roftouiæ,Iaroflauiæ,Bic-lozoriæ, Vdoriæ, Obdoriæ, Condi-niæ,amp;c. Poftquàm vero hodiè multa quoq; in Liuoni3,non fine magna Romani Imperij ignominia, occupant, no dubium quinindè quoquè titulos fibi auxerint. In tota Ruifia multi lùnt flu-uij,multæq; paludes. Veteresferipto-resopinatifunt Tanaim fluuium cele-bcrrimum,qui Afiam abEuropa diftcr- |
minat,ex Riphæis montibus oriri, fed ij montes nufquàm extant; porro Tanais odoferèmilliaribus Germanicisà T uHa,quç vrbs à Mofeouiæ oppido tri-gin ta fex milliaribus GcrmanicisdiHat, ex lacu ingenti, qui in longum amp;nbsp;latum circitèr 1500 ^(ffî (QUcffli ^^^■■ licum ferè rnilliare eft) patet, in fyl^^ quadam ortum habet; atqueex codent lacu aliud grande flumen (5fblt;1f f*”^* git,quodin occidétem tendit,ficutTa-nais primo reélàpcrgitin Orientent ad aliquot milliaria:deinde reflexoinme-ridiem eurfu, paludes Mæotidis e((icit. EtTanaim quidem,quem ©on voïT, aboptimorum pilcium copia fingub' ri, amp;nbsp;quod vtranq; ripam diuerfa: her-bæ, radices lùauiifimæ, multijugæ arbores ad multa amœnitatem occupent, tantaq-, ijs locus ferarum fit copia, qu» facilefagittisconficiantur, vt quiillàc proficifcuntur,no nififale amp;nbsp;igniopùf Îtabeant,mirificc prædicant. Mofeouif proxima cft Lituania, quæ hodiè Polonia: regi paret. Vtitur proprio idio-mate, amp;ritu Romano, ta met fi dus in-eolæ bena ex parte Rutheni funt.ViInâ eftdusrcgionis caput. Ea verociuitas ampla eft,fita mtra colles. Sunt ibi tem-pla multa, amp;nbsp;aliquot monafteria,in quibuscxccllic extmium Francifeano-rurnde obferuantia coenobium,maxi-rnis fumptibus extruétum. Hodièin ta gente Amana amp;nbsp;Neftoriana lixrcfis perniciofiifime graftatur amp;nbsp;multasEc-clefias occupât. Sunt ibl hærctici,qui facrofanâam ÔC omnibus modiscolen-dam amp;nbsp;honarandam Trinitatemincre-dibili impictate vocent Cerberum tri-dpitem. Arque hæc amp;nbsp;id genus alia ne-fanda dogmata,q lub prætextu amp;fpe-ciofo tirulo verbi Dei,quodlblu voluit Lutei'us^ omnium horum malorum fons amp;nbsp;origo, valere oportcre, pafsiw imperitæ multitudini obtruduntur,co certiffimc intendunt, vt religio Chri-ftiana in impurifiimam Mahometans luperftitionis abominationem tandem trasformetur. Nee dubium quin fur-cæ mirum in modum hisreruin Chri-ftianarum perturbationibus amp;nbsp;exagi-tatiombus lætentur, quippe qua: illis quandoquèoptatilfintam fint Germanix |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.’ 53$ *** amp;nbsp;vidnorum regnorum nullo ne-§ocio in diriffimam feruitutem redi-gendorum prœbituræ occafionem, Î^orrôlicet Vilqx, vt'i dixinnis, mulrc ^otçdcsfacræjamp;ipfèquoquè Vilnen-^s Epifcopatus Romanum agnofcat ^ontificem,tamen multo plura in eade ''gt;'befuntRuthenorum,quam Romany ®lgt;edientiæ templa. SuntauteminLi-tuaniæ principatu très Roinanæ oBedi-tntiæ Epifcopatus, Vilnenfis, Samogi-Aiæ amp;Chiouienfis.Lituanimel, cera, Cinerem,picem, alleres fabricandis na-lubusaptoSjCtiam ad exteros tranlmit-tunt. Salealiundèimportato vtuntur. EfttituanialyluisfrequenSjpaludibus amp;fluuijs abundans. Cçh indementia fitjVtfrumétum raró maturefcat. Gens gt;'ïilera eft, amp;duram feruit feruitutem. SuntquifcribantjCtiàm viri graues, à Vuitoldi principis tempore, apud eos liuncfcruanmorem, vt qui capite da-’unatus eft, iubente domino, feipfum ^Ulpendcrecogatur. Quodeftfane per-lt;luàm horrendum : amp;nbsp;tarnen ni id faci-äqdire verberatur amp;nbsp;excarnificatur, ac Ländern luipenditur:quaï res plerofque niiferos metu verberum cogit bbijplos laqueuminijcerc. Habet Lituania bigotes, vros amp;nbsp;alccs. Errant quidam, dam vros vocantbifontes, ciim tarnen tilontes multum ab vris bouinam for-•nam habentibus différant ; quando bi-^ontesiubatifunt, amp;nbsp;villofi circa col-luffiamp; armos, barba à mento propen-’^ante,pilismofcbumredolentibus, capite breui, oculis grandioribus amp;nbsp;tor-'tis,quafi ardentibus,fronte lata:corni-^tis plcrunquc adeó diduólis amp;porre-’“BSjVtin ijs tres bene corpulenti homi-*1«infidere queant. In tergo cxtat gib-^^tiselatior,priore amp;nbsp;pofteriore corpo-Bspartehumiliore. Vros fola Mafouia , Lituaniæcontermina habet, qui lunt toueslylncftres, ncc à domefticis différant, nifi quod omnesnigri funt, al-bicante commixtim lineadorfum obti-nente.Alces vero animal eft ceruo pro-cenus,auribus amp;nbsp;naribus prominulis, comibusà ceruononnih'ildiuerfis, colore item magisadalbedinem tendente. curntmira pernicitate, non tarnen vt cetera animantia, fed gradarij inftar. Verum haâenùs de rebus Mofcouiti-cis vel Ruthenicis egifte fatis fit. Nobis quidem rogandus eft D E V S, vt nos ab hçrefibus amp;nbsp;improbis moribus re-purgatos, non patiatur vel TartariSj vel Turcis, vel etiàm Molcouitis dire caftigandos obijci : quanquam verendam eft, nè quihodièin Germania amp;nbsp;vieillis prouincijs tantoperè Romani pontificis obedientiam deteftamur, iu-fto DEI iudicio lub corum quaneïo-què iugu mittamur, qui nos vfqueadeà intolerandaprcmant leruitute, vt nos ipfius quoquè vitæ noftræ pertçdean Gerte Philippus Melanchthon non longeante obitum fuüm, ciim à qui-bufdam nedùmfymmyftis, fed etiàm difcipulis Lutcranæ leélæ addiétilfi-mis parùm commode tradaretur, his verbis feripfit deillis: Cogunt,inquit, concilia, quando amp;nbsp;vbi ipfis placer, atque vendicant fibi maiorem, mag'is intolerabilem, amp;nbsp;minus excufabilem authoritatem ac poteftatem, quàin Papa Romanus vnquàm. Quæ quo tandem euafura vidçantur, cogire-tur, inquit ille Luteranorum Coryphaeus Melanchthon. Verum de his alibi. |
ANNO I$O2. fçuiffima peftis omnem Germaniam longe latequepo-pulata eft.Multarum opinione ij tuin extinófi funt, quorum veftibus fupra diximus cruces fanguincas incidilfee amp;nbsp;quoddidu mirum eft, etiàm illis in veftibus lineis cruces inuentæ funt, quæ ciftis inclufæ tenebantur, atque etiàm in ipfis hominum corporibus. Ifthuc vero in tertium vfquc durauit annum. Hoc anno in diœcefi Spirenfi à duo-bus rufticis primùm orta eft conipira-tio amp;nbsp;rcbellio aduersus Epifcopum amp;nbsp;Canonicos contra iufiurandum amp;nbsp;fidé illis data tanquàm dominis luis. Creuit paulatim feditioforü hominu numer’, quos ij ruftici callidis pfuafionibus in fuas partesptraxerunt:amp;nifi Numinis ^uidcntia id malu brcui detedu fuiflet, illa hoim fçx pofteàpmultitudine op-primi vix potuiflet,Submittebatur clàm YY 4 ex^ |
|
SJÖ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. ■exbis Foederatis homines verfutiinpa-gos amp;oppida,qui quofcunquepoffent in clerum,in Principes amp;«mnem magi-ftratum concitarent,ipforumq; fadio-' ni adiungerentJam duosfibi duccs de-legcratjpenèsquos rerum edet fumma poteftas,quibusq; vniuerfifinè vlla co-tradiäione parèrent. Cumlt;^;diem certam defignaflentjad quarn in locum vnum omnes conueni-rcnt,eccècaptifuntduohuiuspcrfidiæ authorcs,quiquçftionibus amp;nbsp;tormetis fubiedijOmnia lua nefanda c6Glia enu-ciârunt,quæ eo fere fpeétabat, vt omni iugo excuffo , Hl ft ar Heluctiorum fua gauderentlibertate, liccretque cuique fuo viuere arbittatu .• magiftratu omnê amp;principatum profligarent, amp;nbsp;ft qui jplorum conatusretardarc aut ipfis ob-ftftcreinftituiftentjeosimmaniter tru-cidarent, tanquam iuftitix diuinse holtes amp;nbsp;aduerfarios.Inprimis quidem fta-tucrantinuadcre MarebionemBaden-fern,indé Spirenfem Epifcopum,poftca nionachos amp;nbsp;clericos amp;c. deniquè in omnimoda fe vendicare libertatem.Qui conatus tameth erantfeditioli,impij,amp; omni fupplicio digni, tamé videbantur hbi homines deploratç cçcitatis amp;nbsp;ftul-titiæçquamamp;bonam Fouere caufam: atquc vt res tam neFariaprofperosha-herctfucceftus,certas co nominepreces quotidicaftngulisdici volcbantj Icili-cet vtDeustantx nequitiæ fe patronu amp;Fautorcpr£beret. Preceseratquinq; orationesdominicæ amp;totidemangeh-cæ Ïalutationes,flexisgenibus dicendx. Nee boe contenti, etiam fymbolum fi-bi ftatuêre virginem Matrem amp;Ioban-nemEuangeliftam, quafifandihomi-numlcelenbusFaueant. VerumMaximiliano Cçfare grauiter in cos animad-uertente,publiée fuæ temeritatis iuftas dedêre pœn3S,plurimis eorum captis amp;nbsp;vltimolupplicio affedis.Eos exitusple-runque babcrclblentturbulenta amp;nbsp;fe-ditiola, prçfertim aduersùs Magiftra-tus,quibus diuinæ literæ nos iubét effe morigeros, confilia amp;macbinamentaj fuisque autboribus vtplurimùm exitio eßeconfueueruntji-erum humanarum peruigilem curam gercte diuina proui-«entia^qua: eth interdum occulta fua iuftitiapmittit homines pelîîma quçq; mohri,non tarne patitur fempèr eos veto potiri fuo.Habebantcóiuratiiftitcl-feram quandam mutuccognitionis,ne ab alijs deprçhenderentur, eaque eraC ciufmodijVt fi quis eins Fœderis eftet, p-contatus ab alio, |
Wefen? id eft, Quis modo rerû ftatus eft? interrogatusrelponderet, ‘^IfWO^dl vor öfn p^afen nit ^fnffc«,boc eft, Nos præ Clero lalui efte nó poftumus. Atq; huncinmodum videbantur illi quidem cum folo clero ncgocium habituri, fed fub hoc prçtextuiugû omne cuiufeuq; magiftratus à fuis cernicibus dcijcere mohebantur. Huius anni menfe Septembri Vual-tberusaPlettenbcrgMagifter Liuoni-enfis,abAlexandro rege Poloniar, eo-demc^uemagno Lituania: duCe perfua-fu$,bellum mouit Molcouiæ Principe Promiferat Alexander, fe cum roagnis copijs ipfi fubfidio venturum. At vbi MolciPlettenbcrgij aduentum fenfére, cum ingenti mulutudinc ei occurrunt, porró Alexander non venit. Cernens ergo Plettenbcrgius lèfinèfummatur-pitudineamp;pcriculo non pofterctroce-dere,fuos hortatur ad pugnam, amp;nbsp;dif-plofis tormentis acrique faâa impref-fionc, hoftes in fugam vertit. Sed cùm fugientcs præ fuorum paucitate amp;nbsp;gra-ui armatura perfequi nó poftet, Molco-nitæ re,vt erat,animaduerfa,quodpauci eflent cum Plettenbergio, rursus fe!c collignnt, cogunt^uc in ordincs, ag-greftiquepeditatum Pleitenbcrgij multos exijs cçdunt, amp;in ijs aliquot viroS fortes amp;nbsp;primarios. Fuit tum inter Li-uonienles quidam Lucas Hamerfteter, qui ad Ruthenos defecit, cuius defedi-onefadum eft,vt quadringentiferèpe-dites,é Mofcouitis crudeliter perimere-tur,reliqua turba cum equitatu adfuos feruatis ordinibus, incolumi cuadente* Pauci erantcumMagiftro Linonienfi, alioqul non tam facile femel in fugam compulfi Mofcouitx, rursus prçlium inftauraftent. EftLiuonia non iri pri-dcm,ncpeanno falutis iipo.aut circitèr perMeinardum quendavirum religio-ium,qui exLubeco cum mercatonbus co nauigauit,ad fidem conuerfa, quarn tarnen |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. . ^57
|
tarnen Tcutonicorum militum ordo multùm jllic amp;nbsp;auxit amp;nbsp;tutatus eft in nuftram vfque çtaten],qua ille infignis oi’doillis in lociSjdum ab auita dilcedit ttligione, Mofcouitis diripiendum fe prpuitjVtdiccniusfuoloco. Oportet aucem Liuoniç gentem certè barbaram amp;al3omniferèhumanitate olim fuiße alienam, quippe apud quambodieque tanta eft idiomatum varietas. Alitèr era loquunturLiuones5alitèrEftones,Let-tiquoquèfecus atqucCuroni.Hçceni idiomata quatuor Liuoniæ pagos occupant, cùm alioqul arecs amp;nbsp;oppida fintSaxonica.Sunt in Liuonia tres prç-cipux vrbes,Rig3,Torpatum5 Reualia, èquibus Rcualia, quod mirum videri poirit,Epifcopum habet, qui fubfitar-chicpifcopo Lundenfi in Dania. Sed huius ratio eft, quod óllm Vualdema-tus rex Danix cius nominisfecundus, Reualiam extruxit, amp;nbsp;repertum illic populumiulfit baptizari. tranftatis eo «xluaprouincialacerdotibus, qui po-pulumdocerent, amp;nbsp;facramenta admi-niftrarent. Hoe etiamannoGalIorum rex claE fern in Greeiam mißt contra Turcas, ducePhilippoRauefteno: qui cùm ad Lesbum jnlulam perueniflet,amp; Mithy-hnas tormentis oppugnaret, ea feftrc-tiuitateTurex defendérunt vt re infe-öa aWeedere compuKus fit,cuius deinde claflem fçua tempeftas adeo dihecit, vt poft multa pericula dirasque maris uftationes amp;raufragia Tarentum vix ’plcattigerit. Galli earn improfperam oppugnafonem Venetisimputant,qui bnè circa id tempus, iunâo hbi Con-^sluo, cui obfingularemfortitudinem ^ milita prçclara facinora Magni cognomen attributum eft, Cephaleniam ’Claris lönij infulam multo tandem 1a-lgt;ore expugnarunt, Turcis ferè omnibus interfedis : itemque fandx Mau-fæ oppidum ad Leucadem in Nerito inliila. |
Per id ferè tempus Galliæ atque Hifpanix reges ex compolïto Frederi-cum Aragonium totoregno Neapoli-tano^ quod iam quinquennium obti-*tuerat,exuunt,ipfique cius ditionem inter fepartiuntur. Fredericus cum có-iugeadLudouicum Galliæ regem na-uigauit,amp;abilloliberalitèr atque ho-norifice lufccptus eft, nequcid turn fb-lùm,cùm Neapolim Gallus obtinerct* fedetiàm cùm ab Hifpanis inde riirsùs exturbatus effet. Ità turn fine vulnere Confaluus Brutios amp;nbsp;Apulos in ditionem Ferdinandi Hifpani regis rede-git,amp;Alphonfum Fredericifilium Tarent! obledit, aedeindè captum in Hi-fpaniammifit. Huius Ncapolitanire-gni caufa quam multus’idemqueCbri-ftianus lulus fit Unguis, fine horrore nequedici, neque Jenbi poffit. Sed dum Chriftianiinterfe ciufmodi atro-eia bulla gcrunt,mutuisque fe vulneri-bus conficiunt, intercà Turex palsim ampliffima Chriftianx Reipublicx régna amp;imperiainuaduntcamp; quod ma-gisdolcndum eft,tanto interdùm odio interfeChriftianideflagrant, vt in ccr-tiffimam Reipublicx perniciem, Tur-carum opem amp;nbsp;auxilia implorent, ijslt;^ueChriftianos oppugnent amp;nbsp;pro-dant. Eiufmodi inteftmis amp;nbsp;mutuis Chriftianorum odijs fuperiori fèculo Conftantinopolitanum amp;nbsp;Trapezun-tinum Imperia miferandumin modum Chriftianis crepta, in Turcicam funC redada feruitutem. Q.iiid plcnfque Europe regnis ex hac incredibili ani-morum in religionisnegocijsdiffenfi-one3quæ iam longe latcquegraflatur, quandoque certo certiùs expeftan-dum fit, nifi pijffimus DEVS pro lu a bonitate cxulceratos animos in vnius Catholics fidei ^ Chriftianx chari-tatisconcordiam redigat, nihil attinet fcriberc,cùm id facile apud fe perfpiccre queat,quif(^uis non omnino mentis amp;nbsp;iudicij expers eft. ANNO r$oj. afperrima eaque diuturna fuithyems, quam infecuta eft çftasimmodicè çftuans amp;nbsp;arida, ità vt ob pluuiæ inopiam amp;nimiuml'olis ardorem cunda penè humi nafcentia exarucrint, fœnum inprimls: parùm quoquè auenæ creuerit,amp;fruméti magna extiterit caritas. Fuit pretere.! hic annus porcis admodum funeftus amp;nbsp;exitiofus, * ‘ Hoc |
538 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA^ EX OPT.
|
Hoc annoPhilippus Auftriacus^ Klaximiliani C^fans hlius, ex Hifpa-nia reucrfus tRmOaUiaSj'cunirque Lu-gduni effet, pax ibi confeda eft inter CçfarciTijGallosjHjlpàûoSjfèd non diù duratura, ficutipie rei euentus paulo poftdeclarauit. Sunt quifenbant, Phi-lippum non fine pcnculo hac tempé* Rate fuiffc in Gallia, quodGallorum regi vbigue omnia exploranti exGermania fignificatum eflet, conferibi Germanos milites, qui regt Ferdinando in Neapolitano regno fuam naua-rent operam.Verum Philippus apud regem teftatus eft, fcquidemiuffumeffe pacem conficcre : fi quid vcro interim Ferdinandos rex clam ïnoliatur paci aduerfum,idfe latere. Atque earn ex-cufaiioncm Ludouicus rex accepiffe non malo animo videtur. O quamfeli-cesfunt, qui nihil huius mundi appe-tunt, cum videamus potentiffimosreges, quantunuisamplas amp;nbsp;opulentas di-tioncs occupant,tarnen fempèr Îérè pluribus inhiare: quodquidem CHRISTYS DEVS a primo ortu vlqué ad extremum vita: huius diem, in fum-ma paupertate apud nosdegens^fuo exemple neutiquam nos docuit. Philippus deinde ad Margaritam forOrem, quam Philibertus Allobrogum prin-ceps m matrimonio habuit,inuilendam profedus cft. Huiusanni menfe Augufto obijt Alexander cius nominis Vl. Romanus Pontifex, incautè à miniftris illiobla-tovencno,quodin quOdam conuiuio alijs paratum erat. Sumpferat idem ve-nenum etiam alius quidam vir magni nominis^ led illc mulæ recèns occifx vtero inclufus,alijsque pharmacis adhi-bitis feruatus cft. Alexandrt» fucceffit PiustertiusCardinalis Senenfis, nepos Pij fecundiJed dies tâtùm fexdecim aut leptendecim ca potitus dignitate,excef. fit è viuis, humanarum return vanita-tem amp;nbsp;inconftantiam fuo prçpropero deceffumortalibus ob oculos reuocasj vtnè quishuius mundi fluxis, incertis ae momentaneis rebus fefe addicat. Eö quoquèdefurtélo,inéius locüm fufte-dus eff Iulius5fecundus,cuiuspohtifi-catus anno primo Hifpanis amp;nbsp;Gallis dé finiumdiuifione in regno Neapolita» no inter 1e contendcntibusgt; Galli tandem regno Neapolitano cüm multa fuorum cede depulfi fünt, Confaluo Hifpano duce fortiihmo, pro Ferdinando rege fuo mirificè depugnante. |
Obfederunt illum aliquandiù Galli apud Barolum,fed nouis turn Hilpano-rum turn Germanorum auxilijs fretus, Gallos, c^fo illorum duce Namurfio, profligauit. Cumque rursiim nouus Gallorum exercitus, Tramulioamp;Fra-cifco Gonzaga Mantuano principe ducibus, in regnum bipartite) effet in-greffus, Confaluus eorum caftra ag-greffu$,infoedam fugam per Formianu littus,nonpaucis eorum cefïs,illoscon-iccit. Ea re fradi duces Galli,etiàm Ca-ietam dedidetunt ea conditione, vtfua claffe Vedi, inermes in Galliam redirent. Ita breui interuallo crebró fuo$ mutauit dominos ditio Neapolitan»» amp;nbsp;^g‘’cgæ Chriftianorum arma exet-cuit,quae vtinam inTurcas amp;nbsp;Chiifti-ani nominishoftes conuerla porius fu-iffent. Non dubium, quin facile ilk iampridem coniundis Chriftianórum Viribus Opprimi potuiffet, fcd noftris caftigandis peccatis Turcicæ immani-tatisimmitia flagella pàranrur, neque quenquam mouet tot gentium Chri-ffianareligioncinitiatarum plusquàm Babylonicacaptiuitas, qua lubTurcis immanilfimc premuntur , donèc tan* dèm etiam nosinuoluat.Circahoctcm-pus adGallix amp;Hilpania: confiniaiti* dèm ingenti pr^ho Galli ab Hifpanis vidi funt. Eodernannoobijtlohannes èmar-chionum Badenfium familiaArchiepi-fcopusTrcuiréfis.Fuithuiusperquani diuturnusEpifcopatus, quippecuian-hisfeptem amp;quinquaginta pr^fuit. Vixitahnis79. Succefforemhabuitla-cobum ex cadem marchionum ftirpe, virum ingenio,facundia, prudentia amp;nbsp;cruditione ita cóljjicuum, vt vix ea çtas parem habuiffe fcratur. Sunt eins turn natüræ turn gratia: dotes etiam hallad-mirati.Scripfitde antiquitatibiis, quarum fuit diligens inueftigator, libros duos.Fuit inEpifeopatu annisplùs minus ödo. Hoc |
SCMPTORIB. PPR tAVR. SVRIVM CÖNSESTA, 5»
|
HocannoPicardus quidam Parifijs w facello, quod Sandum dicitur, ex manibusfacrificiadaram ftantis amp;rem diuinamperagentiSj vi abftulit facram hoftiam,amp; multis adfpeólantibus vins nobilibus, earn comminuit amp;iaól3uit Jnterram. Coniedus itaque in carce-remjCÙm nollet, licètà iudice admoni-tuSjtanti federis veniarn petere, mox, Vtiparerat, igni concrematus cft. Pi-tardijvd Pig^ardi inter alios damnatos wrores etiàm illû tuétur, quod CHRIST VS nonfitperfonalitèr, corporaliter amp;nbsp;fubftantialitèr,fed tantum facra-mentalitèrin Eudiariftia ; atque pro-ptereain ca adorari non debcatj amp;C. Hunc errorem hodieque Zuingliani amp;Caluini3niiequunturtanquàm vc-famEuangdij lucem. Verum contra hunc abominandum errorem amp;nbsp;iam olim, cum Berengarius infaniret, amp;nbsp;hoc noftro feCulo tam multa fcripta luntàgrauiffimis atque dodifïïmis vins, vt nemini, obleurum effe qucat, eos qui ab illo difcederenolunt, non iam imprudentes, led de induftria amp;nbsp;malitiosè errare: quod quidem de do-Öis accipi velim : namimperita concio «billisinfauftis pfeudododoribus mi-ferandum in modum fcducitur amp;nbsp;fa-Icinatur, vt iam multis locis prorsus ignorcnt,quidnam crederedebeant. Luterani enim acerrimè defendant CHRISTI veram amp;nbsp;corporalem in EuchariHiaprçfcntiam, non tarnen fine admixtis quibufdam cralfis errori-hus: porró Zuingliani non minori contentione negant CHRISTVM *n Euchariftia corporaliter haberi amp;nbsp;«ecipi. Interim veró miferum vulgus niiferabilitèrdiftrahitur in diuerfasfa-^ioncs, nee videt tarnen fe fubEuan-gebj amp;nbsp;verbi DEI pr^textu in ccrtilE-wum idem^ue lummum amp;nbsp;fempiter-numfalutis iuæ difcrimen adduci. Ve-tùm de bis alias. Fuit hoc anno poft fçuinîmam peftem, quæ alibi tertiam, alibi dimi-«ham hominum partem’ confumpfit, ‘liuerlórum morborum horrenda lues, lt;iuæ multa hominum millia cxtinxit. trant in hominibus febres peftiferx, lötelhni caloreSj capitis dolores vix to- |
Icrabiles, catarrhus, foctor anhclitus formidabilis. deniquè nihil hic annus prêter clades amp;nbsp;calamitates attuliftevi-iuseft. Et quanulshçcomnia iuftoDei iudicio ob vindicanda hominum fce-lera eueniant^ tarnen qui ijs rede vti nórunt,non mediocrem illis adlcrunt vtihtatem, Væautem illis, quos nulla DE1 flagella poftünt adlanitatem re-ducere» Eiufdem anni menie lulio diem claufit extremum Heidelberg« Iohannes Dalburgius Vangionum antiftes, pontificatus lui anno duodecimo. Fuie is Grçcè, Latine amp;nbsp;HeSraicè dodiffi-mus, amp;quoticsà fundionibuspubli-cis dabatur ocium, libentèr leétioni operam dabat. Eius infignis cruditio non Germa nis tantùm, fed etiàm Gallis amp;nbsp;Italis admirâtioni fuit. Prçcepto-rem habuit,in Grçcis prçfertim literiSj, Rudolphum Agncolam Frifium, cuius viri amp;nbsp;rara eruditîo, amp;nbsp;infignis in DEVM pictasfuit. Eaverô prçcla-ra amp;nbsp;rara laus eft, dodrina panter amp;nbsp;pietate excelluifte. Multos dodos viros noftra «tas habuit, dodos fimul amp;nbsp;pios non perindc mul- tOSx Fuit hoc anno Conuentus princi-pum eledorum Francophordix. eau fa Conuentus paucis comperta fuit. Ade-rant etiàm Maximiliani Cçfaiis legati, amp;nbsp;Raimundus Cardinalis Gurcenfis, fedis Apoftolicaï legatus à latere, qui è Colonia per Rhenum amp;nbsp;Moganum co nauigio profedus eft. Is deinde per Vangioncs amp;Nemetes Bafileam vfque progreftus, certior fadus eft de mira-Culis minime contemnendis, qua: cre-berrima fierent ad facras reliquias tri-um fandarum virginum Kunegun-dis, Viberadis amp;nbsp;Mechtildis. Itaque mifit ad pagum ©djfd/ in cuius pa-rochiali Ecclefia eæ virgines condit« feruabantur, (EftautemispagusCon-ftantienfis dioecefis) lacobum $9Ï(r6oU Bambergenfis Diœcefis clericu m, vt rei ventatem inquireret. V bi is eo pcru cnit, triairtfignia miracula ipfo infpcdante diuinitus édita funt. Nam amp;foemina vno orbata luminc, lamtati reftituta eft, amp;nbsp;paralytica quidam curata |
t
-ocr page 556-appendix AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
tft, amp;nbsp;mutuslingux vfum recuperà-uit. Hçc vbi Catdinalis refciuit, iuffit facras virgines, licèt ïiecdum folenni cçremonia amp;nbsp;ritu in diuorum’niime-rum relatas, haben in honored qui ppc quorum fanditatem tôt miracula te-Rarentur. Etant turn meliora adbuC tenipora,quam finthodièjquibus noui Euangelici mundum fuis erroribus in-ficiuntjcùm tarnen tôt annis inevnum quidem cdere miraculum potucrint, quofuàdogmata confirmarent. Obijt hoc anno GcorgiusBauariaC dux, hçredem omnium inftituensRu-pertum hlium comitis Palatini, cui iarti ante filiam fuam colIoCaucrat. Vcriim vbi id perfenfit Albertus propihquior hçres,teftamentoGcorgij tanquàmin*-ualido amp;nbsp;nullius robons contradixit. Cum autem hac ratione nihil proficc-ret,3d Maximilianum regem, cuius fô-rorem habebatin matrimonio, prouo-cauit. Et Maximilianus quidemfum-moperè in earn curam incubuit, vt lis omnis fopiretur, amp;nbsp;in concordiam principes redigerentur : at Rupettus, qui alienis eiiamnùm tonfilipregere-tur, Maximilianidectetum, amp;nbsp;condi-tiones non iniquas admittete noluit. Eares maximam cladem amp;immaturam mortem Ruperto principi conduit. Nam |
ANNO »504.MaximilianusRo^ manorum elcdus imperator,vbi Ic milita dementia fingularique humanitate nihil proficcre vidit apud Rupertum quorundam confiliotranfuersiin aâû, turn illi, turn omnibus, qui eins partes fequerentur, aqua amp;nbsp;igni interdixit, pàtrique eins Philippo Comiti Palatino mandauit, nè hlioprofcriptofelrret fuppctiaS. Tumverô Philippus animo fluduareeoepit, fanguinchörtante tiè filio deeflet, porto Imperatoris man-dato detetrente, nè qüidattetttaret. Vicit tarnen paternus affedus, amp;nbsp;Imperatoris iufhone pofthabita, quanta maxime potuitarmata manu filio ópem tulit. Quamobrem MaximilianuS illi çquè èc filio bellum denundauit, corumqueres amp;nbsp;ditioncs omnibus vafiaU-das óf diripiendas permifit. Multi igi-tur Prinapes Maximiliani régis iulla capeffunt, (Erattum temporis maiof quam nunefit, inimperio obedieritia) amp;nbsp;multis locis tam pattern quàm filium oppugnantjgrauilfimaque vtrique damna inferuntpgni amp;nbsp;ferro pleraqudo-ca valiant. Multa quoque Maximilw-nusCçfarfinè fanguinis effufionere-cuperauit,qua: Palatinatui crantcxlm' periooppignorata. Non paucaneque parua hot bello damna irrogata fuît pagis,monaftcrijs, eedefijs amp;nbsp;rebus ec-dcfiafticis, quat fub prolcnpioruiu principum dirionc eranr. Porto yerouc Maximiliani Celaris ira in Philippi*”* ampliùs inflammaretur, Chridopho-rus BadenGs Marchio multis precieus cum HexitadeOjVt amp;nbsp;Principi vehemt”' tèr affliélo veniam dederit,amp; etiàm ab* os principes ab vlterion eius infeftatiO' nereuocarit. Nolebat prudentilïinquot;*$ imperator pnneipem penitus contefi, prçfertimeùm videret cum iam no «X' diocriter humiliatum : nee confultu® putauit ius dedionis à Palatinatu au-ferri. Fuit Verb hoc laude dignurn in Principibus,qu0dpromptemoremgtl' fêrelmpctatori, turn cos iuiGHetie^''quot; ptui canetc. Eiufmodi obedientiafiin Imperio pcrmanfilTet, vel foils Gernu-norum badenus lemper inuidis vin* bus Turcica tyrannis opprimi amp;nbsp;pru-cùl à cundis Romani imperij finibus atCeti potui Het. Sed Cum noua no-ni Euangelij dodrina, multa in Im* pcrio mutatà vidcmus,in ipfius quideW Imperij certiffimam perniciem. Intednl dum fic bclla feruentin Bauaria amp;Pa-latinatUjRupertusprinccpsgraUicon-fedusànimiçgritudinc, in ipfoadole* feentis çtatis flore anno çtatis fuæ 25» vitam cum morte commutauit. Q^cra eius quoque coniünx non longoin-tcruallo fecutaeft. Per idem ferè tempus moritureti-Àm Ludouicus de ^dmpât Epi/copus Spirenfisanno potihcatûsfui vîgefinio feptimo.Succeffitilli Philippus Rolèn-bergius, qui non vno morbo neuem il lis an nis,q uibu s gelht Epil copum,co-fliébâtusefl. Hoc anno a Bafilio Mofeouita-rum principe defecerunt Cazanenfes Tartark Êft Cazan regnum lèptua-ginta |
|
SCRIPT. PER LAVREN. Imta fere milliaribus Gcrmanicis di-^ansaNouogardta inferiori. Sunt in 'ofagittarij peritiflimi. SunthiTar-’»i ceteris eultiores. nanque amp;nbsp;agros 'oluntjamp;habitancin ædibuSjamp; mul-'‘plices exercent mercaturas. Subiece-fît illos fibi Bafilius Mofeouiæ prin-''pSjadeovt ex cius fententia regesac-'’perent. Verum hoc anno, vt dixi, quot;’gum illud Mofcouiticuma fuis cer-'quot;cibusexcuRcrunt. Earn defedhonem Mta fccuta funt Bella,dequibushoc loco iam pauca diccmus, ne fit opus f^peregrinas particulatim (ubindere-P^ere amp;nbsp;commemorare. Bafilius Mo-Itouita vbi de Cazanenfium defedio-’«certior eft fadus, ingentem exerci-’quot;nivna cum tormentis contra illos quot;’•fit. Cazanenfes cum fc viribus im-färes cernerent, ad aftuta confilia con-quot;«rtuntur. Opponunt caftra caftris '’nqùàm iuftaacic dimicaturi, ledfor-quot;ffimisquibufqueefiiis ininfidijs col-'ocatis, ipfi fugam ceu territi capef-W Mox aduolant folutis ordini-^usMofcouitx, amp;dum caftrorumdi-quot;piendis Ipolijs fecuri inhiant amp;nbsp;in-quot;imbunt, ecce tibi derepente Tartari ^gittarij tanto in eos impetu fcrun-•quot;rex infidiarum loeis, vtnon Ibliim f^gam arripere, fed etiam tormentaamp; quot;’ichinas beUicas relinquerecogeren-'quot;f. Mortuo deinde rege illo,fubquo Cazanenfes à Mofeis defecerant, ali-'” quidam,Schcaledidus, vxorem eius '’duam duxit,amp; auxilio Principis Mo-^'’ouiæ amp;nbsp;fratris coniugis fuae Caza-quot;quot;m regnum obtinuit. Verum is in-quot;•(us admodum fuit Cazanenfibus, '’”” ob alias caufas, turn quod Mofco-quot;quot;W principi addidtior elfe videretur. ^^3queilli vni ex Tauricæ regibus re-E^um deferunt. Illi aduentanti nc-’^'ffario ceffit Scheale,fi;que cumvxo-I'l’us, concubinis amp;nbsp;omni lupelledli-quot;contulit in Mofcouiam vnde vene- Accidit hoc anno Domini 1511. Tauricæ fratrem fuum in Caza-’’2ufe regnum cum magno exercitu Mquam introduxit, traiedio Tanai, lofcouiam redia contendit. Bafilius •ofeouiæ princeps nihil talc fufpica-‘'’h’nifitrepente coadlum militem co- |
SVRIVM CONGESTA. 541 tra Tartaros; fed illi iam Volgam flu-uium tranfiérât,amp;TauricæatqueCa-zanenfis reges, qui fratres erant, iun-dIiscopijs,Mofcograuitèrincumbunt. Cernens autem Bafilius fc illis impa-rem, relidlis quibufdam in Mofeouiæ caftro vins primarijs, adiundfo illis præfidio, indé aufugit, adeo quidem immodico correptus timore, vt fama fit, cum aliquandiii fub foeni aceruo delituiÏfe. Tartari vltiaprogreffi, fum-mum terrorem Molcouitis attulêre,id vt certatim omes in amplilfiraum Mofeouiæ caftrum cum rebus fuis confu-gerenttvndè necefsè erat certiffimam oriripeftem ex tanta hominum collu-uic amp;nbsp;intolerabili foetorc, fi,hoftes vel paucos dies ad caftrum fubftitiftent. Erant turn in caftro aliquot Germani tormentorum ftdores amp;nbsp;magiftri;co-rum opera Mofeouitæ feruati lunt. lam enim Præfcdhis arcis amp;nbsp;qui cum eo erant in præfidio,Tartaros muneri-bus placandos ftatucrant,amp;idgratum habuére Tartari, fedea conditionc, vt Bafilius fcriptis litcristeftarctur,feperpetuum regi Tartaro tributum pei lo-luturum, quemadmodiim eius Maio-res fecilfent. Scripfit cas literas Bafilius, amp;nbsp;Tartarus àMofeouia receffit. Erat autem in eius exercitu Polonus quidam, qui mira aftutia conabatur caftrum Mofcouiticum occupare, nee res à periculo aberat,fub prætextu quo-dam reuertentibus fubindè Tartaro-rum aliquot turmis. Mofeouitæ quidem iam plané animum defponderant, fedmachinarum fiue bombardaru ma-gifter Iohannes Iordanus,ex valleüeni oriundus in Germania, ex luo arbi-trio tormentis ordine collocatis, amp;nbsp;in Tartarosac Lituanos diljplofis, eos omnes ingenti terrore correptos in fugam coniecit. Tartarus rexdeiniuna apud præfedlum arcis conquentur, fed illcfuo iniulfu tormenta exonera-ta refpondet. Itaque ille fibi tormentorum artificem dan poftulat, amp;nbsp;cer-té parùm abfuit, quin pro tanto bene-ficio Tartaris dedicus fuiftet bombar-darius, nifi vnius præfedli authoritatc amp;humanitate feruatus eftet. Porró Tartarus confeftim abfceffit, adeo vt ZZ lite- |
|
ePENDlX AD NAVCLERI CHRONIGA, EX OPT. Ir.cvas pendendi tnbuti annui in arce i Jjquerit. Fertur autem odingenta hominum miUia, quanquam idincre-dibilc videatur, ex Mofcouia in capti-uitatem abduxiffe: quos partim Turds in Capha vendiderit, partim intcr-fecerit.Nam Tartari infirmos amp;nbsp;femes ita folcnt iuuenibus, quouis genere mortis pcrimendos,obijcere, quo pri-mx militia: tyrocinia inde addifeantj vt apudnoslepores canibus« Qui autem venduntur, perpetuos fex annos feruiunt, hauddubie duram feruitu-tem:indè quidem liberi fiunt, fed è pro-uincia difccdere non audent. Poft-quam Tartari in Tauricam abicrejBa-filius Mofcouiam redijt,atque fequen-ti an no cum maximis copijs, atque eti-am multis tormentis, quibus antea nû-quam Mofeouitæ in bellis vfi fuerant, Tartaros debellatumabijt. Sedcumea vice pari'im profecifTet, alio anno ma-iorem etiam exercitum in Tartaros duce Michaële Georgij, vno ex præci-puis confiliarijs fuis mißt, qui regem Cazanenfem oppugnarent. Verum ca oppugnatio hune finem habuit, vt Mofeouitæ multa preffi commeatus inopia,Tartans eum mins modis non fcmèl intercipientibus, tandem foluta Cazanenfis caftri obfidione, non fine dedecore in Mofcouiam reuerfi fint, ca conditione, quod Tartari mifïaLc-gationCjà principe Bafilio pacem pe-terent. Ferunt ineo exercitu Mofco-«itarum fuiffe ad centum amp;nbsp;oftogin-ta millia. Præfedum auro Tartarico corruptum quidam putant ab occu-panda arceCazanenfi abftinuilfe,cum non dceflet opportunitas. , Non longé ab hisCazanenfibus Tartans in qua-dam infula à grauiffimis vins narra-tur fernen quoddam inucniri,nonab-fimile melonum femini, pauló tarnen maius amp;nbsp;rotundius, ex eoque in ter-ram condito quiddam agno fimilimum enalci, quinque palmarum altitudi-ne. nam amp;nbsp;caput,oculos,aures,exte-raqueomniainformamagnirecènsedi-ti, pcllem etiam fubtililfimam habere, qua permulti ijs inlocis ad lubducen-da capitum tegmina vtantur. Turn quoquè plantam iUam, fi tarnen fic di-cenda fit, carnem quidem nullam, at tarnen languinem habere, fed carnis lo-comatcriam quandam cancrorumcar-ni perfimilem ; vngulas vero non vt agni corneas, fed pilis quibufdamad cornu fimilitudincm veftitas: radieem illiad vmbilicum ceu ventris medium effe:viuere autem tantilpèr,doncc dc-paftis circum feherbis,radix ipfapabu-li inopia arefcat. Denique miram dus eflefuauitatem,quçlupos amp;nbsp;esterara-pacia animantia ad earn deuoradam in-uitet. Hoc quidem propemodiim com-mentitium cfle videtur, nifi à mulos minime contemnendis horainibus confir-maretur.Sedquid prxpotenti Deo difficile efKquem admirari amp;nbsp;laudare de-bemus in operibus eius. |
ANNO 1505. exceffitè viuisBer-toldus, excomitibus Hennenbergenfibus Archiepifcopus Moguntinus, anno pontificatus fui 21. iMults huius Pontificis commemoratur egregisdo-tcs, fingularis prudentia amp;nbsp;authori-tas, ingenij acumen, prxclara facun-dia,in rebus agendis multa circunfpe-dio, confilij maturitas, infignis expe-rientia, laborum inuida tokrantu. Fertur etiam Ecclefiam Moguntinam, turn temporis non mediocri xre aÜc-no prxgrauatam, magna ex parte re-ftituifle. Succeffit ei lacobus de ÜC^ bftlpUin Sueùus,fummæ ædisMogun-tinæ decanus, vita amp;nbsp;moribus incul-patis, fed calculi morbo vehementeraf-fliéius. Solent plerunquc homines il-los miferos iudicarc, qui duris con-flidentur morbis amp;nbsp;aduerfis fortune flatibus iadentur: contrA beatos, qui profpera femper fruantur Fortuna amp;nbsp;valetudine. Sed fcriptura diuina pijs omnibus non fere nifiaduerfa amp;alpe-rainhac vita euentura prxdicit, iæ-pijs vero lucunda amp;nbsp;profpera. Dio-nyfius Areopagita vetuftiffimusidemq; fandiffimus fcriptor, librode Diuinis Nominibus capite odauo: Hoc vere, inquit, dici poteft, potius effe diuinx iuftitix proprium, non demulccre amp;nbsp;diflolucre virilem optimicuiufqueani-mum terrenorum bonorum largiri-onibus. Immo amp;nbsp;D O MIN VSiple in Apocalypfi, Ego quos amo, ait,Apof-5' arguo |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 5B irguo amp;caftigo. Porro de impijs alio locOjDimifi cos^inquit, fecundum de-fideria cordis eorum;ibunt in adinuen-tionibus fuis. Hoc obiter diäum fit propter multorum cæca indicia, qui rebus ad voluntatem fluentibuSjputat propiciumfehabere Deum, licèt male viuant.'contravero iratum, fifecùs ac-cidat,etiamfi ftudeant bene viuere. Eodem anno fub menfis lulij initi-um Maximilianus CæfarComitia ha-J’uit Colonise Agrippinæ, multis eo principibus,comitibus ac nobilibus co-fluentibus, Ibi pax conciliata eft in-to Albertum Bauarum amp;nbsp;Philippum ^alatinum principes. Conditioncs pa-lt;:isin medium propofitas Cxfar fub grauhfima læfæ Maieftatis pœna fer-''ari iuffit. Interim veto dumCon-nentus hie Colonia: agitur, iMaxi-milianus de Geldrcnfiumrebellionefit certior. Itaque conuocatis principi-tus,comitibu$ amp;nbsp;nobilibus omnibus, lt;)uitum Colonia: adcrant, nauigioin Geldriam proficifeitur, opem laturus Brabantis, qui Arnhemium Gcldria: oppidum obfidebant. Dux vbl fenfit non contemnendas Cxfaris vires, fa-niori vfus confilio, fub certis condi-donibus vrbem dedidit, quam illæfis ouibus Cxfaraccepit,amp;Ducemquo-^uè quibufdam interpofitis partis in gratiam recepit.Inde Coloniam multa principum ac nobilium frequentia fti-patus redijt,magnaeiusampliffima: vr-l^isciuium gratulatione exceptus,cun-dis tota vrbe campanis alacritèr con-Crepantibus. Vifus eft hoc anno fçuus cometesin Palatini didone inter occidentem amp;nbsp;fe-ptcntrioem,qui fuo formidabili adfpe-dunon paucos terruit. |
ANNO »506. Mulhufenfes ab Au-driaca: domus dominatione deficiunt id Heluetios, paâumque cum cisfœ-dus literis figillo munitis confirmant. Per id tempus rebellabant Hungari. Qua re cognita, Maximilianus Cæ-hr multo confcripto milite Prefpur-gotn oppidum obfidere inftituit. Ve-rùm Hungari cum animaduertiftent Gslaris magnum animum, copio-fumqj exercitum, pacem poftularunt, eam^uc interuentu quorundam an-tiftitum amp;nbsp;proccrum regni fub certis quibufdam conditionibus impetrarut. Poft obitum Matthix Huniadis cla-riflimi Hungariæ regis, Maximilianus eius reliâam viduam Beatneem, fili-am Ferdinandi regis Siculi, fibi ma-trimonio iungere voluit ; fed cum id cundantiùs ageret, prxuentus eft ab Vladiflao Cafimiri Polonia: regis fi~ Iio, qui turn Boemia: regnum obtine-bat. Percepto igitur regni Hungarici diadematc, Vladiflaus rex appelJatus eft. Verum cum Maximiliano paifus eft, vt fi abfque légitima prole dece-deret, Hungariæ Boemiæque régna ad eum eius^ue fucceffores deuolueren-tur. Vladiflao autem fucceffit films eius Ludouicus, cuius foror Anna nupfit Ferdinando optimo amp;nbsp;Chri-ftianiffimoprincipi,qnonfbliim Hun-fariæ, fed etiam Romanoru rex,ac tan- èm Imperator fa dus eft. Fuit hoc annoper Sueuiamamp;Rhe-ni oram fæuiffima porcorum lues, ità vt nemo ferè plerifque locis porcinas carnes vel vendere, vel emere änderet. Hac tempeftate Ludouicus Gallo-rum rex cùm Mediolani Principatura aMaximiliano Cæfaretanquàmlmpe-rij beneficiarius accepilfct^paccm et roe-dus cum illo idum rupit. Ità nunquàm dm licuit orbiChriftiano paceamp;ocio frui, nouis fubindè bellis amp;nbsp;bellorum caufis, quib* paulatim Chriftiana Ref-pub.mifèrabilitèr attrita eft,emergen-tibus. Hoc anno loachimus Brandehur-gicusEledor, multis egregijs corporis atque animi dotibusinfignisprinceps, Academiam pulcherrimam inftituit Francophordiæ ad Oderam,approb3n. te lulio 2.Pontifice, amp;nbsp;certis priuile-gijs cam cohoneftante. Eft fitus op-pidi amœniffimus, præterlabitur Via-drus fluuius pifcolus, quem alij Üde-ram vocant, multique colles vinearij præcipuam adferunt fpedantibus vo-luptatcm, amp;nbsp;quod ftudiofos facile alli-cerefolet5paruo illic viuitur, amp;com- Z Z 2 modiffi- |
|
M4 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. jnodiffima habentur ftudioforum ha-bitacula. Sequuntur autem Luterido-drinam, à qua toto vitæ fuæ fpatio loachimus Princeps, vehementer ab-horruit, nee in fua earn ditione difle-minaripaffus eft.Fuit autem idem Prin-ceps etiam Latinè dodus, amp;nbsp;ftudiorum atque Rudioforum pr«cipuus fautor amp;Mecoenas. Eiufdem annimenfè Aprili Vlysbo-næ in Lu/îtania ingens ciuium in lu-dæos recens baptizatostumultuscon-citatus eft, quod ij fimulatè tantum falutanbus vndis tingi le permififîent, ;CÙm interim nihilo minus ludaico ri-tu dàm Pafeha celebrarent. Tulit id moleftiffimè populus Chriftianus, amp;nbsp;apud regem de ijs queftus eft. Rexfe-decimcxillK capi quidem iumt, fed poftea impune dimitti. Cernens hoc populus,mufîîtat contra regem amp;prç-fedum, tanquàm muneribus corru-ptos:fadaque confpiratione,vno ani-jmo omnes viri amp;nbsp;fœminæ tumultu-antur contra ludæos pfeudochriftia-nos. Aderant illis adhortatores très monafticæ vitæ eultores, amp;nbsp;per vr-tem vociferabantur, Milericordiami-fericordia: lequantur nos quotquot CHRISTI fidem amp;CruCem diligût, cædantur omnes facrilegi ludæi, qui baptifmum prophanarunt amp;c. Fit igitur magnus armaiorum ho-ininum,fœminarum quoquè amp;iuue-num concuriuSjVt foletin eiufmodi tu-multibus, perque vrbis plateas voh-tantes, ludæos omnes recenter bapti-zatos, quotquot inuenire poterant, ad fexcentos vfque trucidant, amp;nbsp;in fandi Dominici planicie ignibus in-iedos cOmburunt. Deniquè intra pau-cos dies, quibus hic feruebat tumul-tus, Vlysbonæ amp;nbsp;in propinquis villis mille nongenti triginta ludæi per-empti feruntur. Aberat per id tempus rex Lufitanus ab Vlysbona aliquot milliaribus. Vbi autem de hac cædecertior eft fadus, indigne tulit, iulfitque in ludços excitatæ perfecuti-onis authores compræhendi. Capti Tunt igitur amp;nbsp;in vincula coniedi am-pUus ducenti, è quitus aliquot funt |
flammis confumpti, alij capitc plexi, nonnulli in crucem adi, plcriquefa-cultatibusomnibus nudati,c patriain cxilium pulfi funt. Fuit quidem ze-lus ille non repræhendendus, quo de-tcftabantur ludæorum perfidiam.ded non videtur laudanda temeritas, qua priuata authoritate de illis lupplici-um fumere voluerunt. Vetus lex in omni facrificio iubetfal ofterri, hoc^*^ eft,vt etiam rede fada noftra, exreâç rationis prælcripto prudentèr amp;nbsp;moderate, nihil temerè amp;nbsp;inconfulto geramos. Namalioqul fine hacpruden-tia amp;moderatione, fiue(vt habet vulgarly loquendi vfus) finèhac difcretio-ne, etiam virtutesabeunt in vitia:quo pertinet etiam iHud^Summumius/um-mainiuria. Apparuit hoc anno comètes menfe Auguftopaucisadmodumdiebusinter feptentrionem amp;nbsp;orientem fubvrfaminore, amp;nbsp;vtrunque tam leonis quàm Virginis fignum occupans. Vifus eft pr£-nunciare mortem iliuftriffimi Princi-pis Philippi,regis Hiljianiæ, Archiducis Auftriæ amp;CÇ. Mortua enimElizabedi regina Caftellæ, Ferdinandi régis Hi-ijjaniç vxore,finè virilis fexfis libcris/e-gni Caftellç hçreditas ad lohanameius filiam natu maiorem perucnit,quçPlii-lippo nupferat.Isigiturdotisnomincid regnum confecutus,magna parata dat 1c ex Flandria lóluit,Hil'paniam petitu-rus, multis ftipatus nobilibus acillu-ftribus viris, Sedinter nauigandum fç-ua tempeftas deimprouiso orta cft,dc claffis aliquandiii iadata fludibus,tandem dilfipatur, acnaues alix alio circa Angliæ littus propclluntur. Na-uis prætoria cumduabus alijsin Vyn-muthum portum perlata eit, vbi rrt Philippus amp;nbsp;animo amp;nbsp;corpore ob maris infolentiam defatigatus, fcaplu conlccnfa,in terram fe eiecit. Vbi tumor increbuit, peregrinas appuliftc naues,fit repente concurfus accola-rum, præfertim nobilium ad earn orara degentium, vt vi depcllant, fi boftilcs fint. Atpoftquam didicêrcarnicaseffe, Thomas Trencherdius equcs Philip-pu m adit et obnixè precatur, vt ad ipfius’ vici- |
1
-ocr page 561-|
SCRIPT. PER LAVREN. vicinum domicilium velit diuerterc. Superucnit amp;nbsp;alius eques lohanes Ca-yousmagnaarmatorummanuftipatus, Kvnacum Thoma oratPhilippum,nc wlalutato Anglia: rege difcedat, prÆ-l«rtini intra biduumj aut ad fummum triduüm adfuturo.Philippus guide pri-nio negat ob temporis 3nguftiam,dein-^lèaffentitur. Héricusrex eius nominis leptimus,cognito Philippi aduentu,ob Veterem amicitiaincredibili gaudioaf-ficitm-jmittitg; heroum cateruas obui-stn^quiPhilippum ad ipfum deducant. Veriim Philippus nihil iam moratus,ad regem in caftrum Vuidefóriiim profi-ri(citur,ncc multopoft etiam lohanna coniunx eius fecuta eft. Rex autem poft multa arnica colloquia Philippum du-ritLondinum regni caput. Ad extremü renouato cu Henrico regefoederejPhi-lippus in Hitpania proficilciturjam em reddita dudum tranquillitate, claffis dificda ad Anglix littus conuenerat. VEiin Hilpaniam ventum eftjreceptus eftPhilippus tantoHifpaniç procerum ftudio,vt Ferdinandum regem focerum deCererentjCui tairquam xtate iam af-fcâajnecadmodùm liberali,vt fertur, facile omnes nouum regem annosna-tum 28. amp;nbsp;vitx ilplcndore florentem, anteferebant.Ferdinandus vero earn fu-orum Icuitatem deteftatus, Neapo-lim nauigauit. AtPhilippuspaulopoft aEcxli noua intempérie febre corre-ptusjin Burgefis oppidi caftro vita fungus eft, magno iui plerifque omnibus defiderio rdiélo. Genuit cxlo-lianna filios fex, mares duos, Carolum amp;Ferdinandum, ambos Romanorum Impcratores : fœminas quatuor,Eleo-noram, Elizabeth,Mariam amp;nbsp;Cathari-nain.Fuit autem ftaturaiufta, facie ve-nufta,corpore crafto, ingenio bono, animo forti amp;liberali.Eft hoc quoquè exemplum memorabile humanx fragi-litatis amp;milerix, quando tantus prin-cepsineovitx acfortunx mirificèarri-dentis fplêdore,in eo xtatis flore amp;nbsp;ro-Eore,prxter omnem expeöationem re-Eushumanis cximitur,alijsq; luo exem-ploluculentèr oftendit, quam nihil fit lub lólc diuturnum,quam mcritó con-temnenda fint ümni3,quc poffit ofterre |
SVRIVM CONGESTA. 545 bic mundus : Filij hominum,vfquequó graui corde? vtquid diligitis ranitate, amp;nbsp;quxritis mendacium? EodemannoIuliusPontifexIohan-nem Bentiuolum virum prçpotentern, Galloru viribus adiutus, Bononiaeie-cit. Iam Galli portis exercitum admo-uerât,cùm Bcntiuolus fenex feptuage-narius,malè fibi à Pontifice metués, ad Gallos confugit,amp;tandem Mediolani exul interijt.Domus eius magnificêtif-fimx ftrudufx, mediu vrbis locum oc-cupans, vt abominandi dominatusmemoria penittis aboleretur, concurren-tis populi impetu àfundamentis euer-Fa eft. ANNO 1507. Genuenfes, pulfa nobilïtatc, ftatum populärem induxe-runt, Paulo Nouio viro plebeio ad fummum honorem immodico populi fauoreeueäo. Sedeos Galloru rexLu-douicus armis fubegit, amp;nbsp;Gallico coê-git parèreimpcrio. PorróPaulum No-uiuinè fugaretraâu,capite pledi iul-fit. Satius illifuiflet, fiforte contentus fua,abillo inaufjjicato principatu pe-nitus abftinuiffet.Sedplerunquc homines prxcipites agit immodcrata domi-nandi libido. Ortum eft etiam bcllum inter Ma-ximilianum Cxfarem amp;nbsp;Venetos,par-nm à Carnicis alpibus, partim ad Tri-dentinas fauces, amp;nbsp;primo quidem Li-uianus Veneti exercittis dux multam Germanorum ftragem edidit, aliquot etiàm Germanicx ditionis oppidis vi expugnatis, amp;nbsp;Veneto imperio adie-élis:atveró Cxfar ea affeéius iniuria, ci'im Pontifice amp;Gallixrege Ludoui-co aduersùs Venetos Cameraci con-iurauit, idque tanto filentio, vt cum fœdusillud,quodltaliçlupremampro-pemodiim cladem attulit,obfcurisin-dicijs in publicum emanaret, Veneti vix tandem idum credcre potuerint. Maximilianus quoquè apudConftan-tiam habucrat comitia, vbi multa de Venctis queflus fuit, quod cum Gallo aduersùs ipfuni confpiiâflent. Raque turn eius belli fufccpta funt confilia amp;nbsp;initia, quod in annum vfque i^i/.pcrdurauit, maxima Venetx Rei- ZZ 3 publice |
|
^4^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. publicx detrimente. Veneti enimim-inodcrata affedi cupiditate, ex maxi-morum Principum cladibus ditiones Tuas multis occupatis vrbibus, Tumma cum inuidia protulerant. Gallus ante omnes cum amplilfimo exercituinlta-liam tranfgreditur, amp;nbsp;valida quoquè manu Venetorum duce Liuiano ipü occurrente, ad pugnam ventum eft, in quapermultiex Venetis ceciderunt, capto Liuiano. Secundum earn vido-nam intra pauciffimos dies fine vulne-re Bergomum, Cremonam, Cremam amp;nbsp;Brixiam Gallix rex recepit, Vero-nam,Vincentiam atquePatauium Cç-far cepit, Iulius Pontifex Ariminum, Fauentiam,Ceruiam amp;nbsp;Rauennam re-cupcrauit : Porro Hifpano regi Sena-tus Venetus Apulia: vrbes Sipontum, Tranium, Monopolim, Brundufium amp;nbsp;Hydruntum fpontè reftituit.Inliac Venetæ Reipublicæ pene fuprcmaca-lamitate Turcicus Imperator non mode» fidemlcruauit,ïèd etiam copias auxiliäres Venetis ftudiosè obtulit. At illi,quodcertè præclaramin eis merc-tur laudem, gratias quidem cgerunc Turex, quod fidem egregiè coleret,lêd tarnen cius auxilijs fibi minime vten-dum putarunt, puto deteftati barban régis in Chriftianam religionem odium inexpiabile, licèt Chriftianos quof-dam proceres fubindè non puducrit cumillisimpijsCHRiS TI DEllio-flibus, contra Chriftianos foedus per-cutere, amp;nbsp;ad Chriftianoruminuaden-dasditiones cos prouocarC'atque cxti-mulare:quafi veró neleirent, eiufmodi ferè occafione Grçcorum imperium ab illisfpurciffimis fuibusfuperiori fccu-looccupatum. Hoc anno magna damna vinctis amp;nbsp;frugibus intulit Ixuiffima grandi-uis tcmpcftas,præfcrt'im in ditioe Vuir-tembergica. Rotenburgi ad Neccarum fluuium tanta fuitgrandinis rabies, vc amp;feneftras amp;teda ædium comminu-crit. Tertio quoquè Calcnd.Iulij in-lempefta: nodis filentio turbo vehe-menstantam excitauit tempeftatem,vt amp;nbsp;arbores radicitiis euuKat atque pro-CÙI difiedæ,amp; ædificiorum teda ac tc-gulx abrepts, domus amp;nbsp;horrea con-cuHæ, plurimaque arboribus darana data fint. |
Eodem anno Carolus GeldriçDux / rupto fœdei-e, qiiod illi erat cum Maximiliano,Galhco auro amp;nbsp;milite frc-tus, Brabantos vehementer afflixit, amp;nbsp;prædas ex illis egit egregiè. Anno fe-quéteidemà populatoribusillis adita-tum eft,fed non pari rerum fuccefiu.Na dum onufti præda ad luos fc recipe« volunt, à Namurcenfibus exfi atque proftrati funt. ANNO j)o8.xftas perpetuis fuit pluuijs madida,quareslocisnonpau-cis porcos amp;nbsp;boues tabida quadandue amp;nbsp;pefte intercutanea afflixit amp;nbsp;p»' didit. Hoc anno,3. Calend. Martij obijt Philippus Palatinus princcps poftdi-uturnos podagrae, chiragræ amp;nbsp;calculi toleratosacerbos cruciatus. Huiul-modiflagelhs lókt pijffimus DEVS admonere malos vtrefipifcanr,amp; excr-cere bonos^ vt lublimiùs in c.xlisco- » ronentur, vbi certè non coronabitur, nifi qui légitimé certaucrit, vt Apo ftolusait. Reliquit is princcps lepten filios amp;nbsp;tres filias, quarum poßren» genita Diui Benedidi complcxainfti-tutum, fände amp;nbsp;piè vixit.-multofcli-cior contempto mundo, quam alia: lórorcs, qua: principibus vais matri-monio iundæ fucre. Obijt non longe póft etiam Albertus Bauarix dur, relidis tribus filijs, Guilhelmo,qui ei inprincipatufuccelfit,LudouicoetEr-nerto.itemlt;^ue filiabus quatuor. Con-iugemhabuitfororc Maximihani Cx-faris,quç abeius obitu facultatib’oini-bus nunciumrcmittens,vtCHRlST0 immortali fjionfototamfelibcriiïstra-dere poftet,Monaci,quodeftpulchcr-rimum Bauariæ oppidum, monafti-cumeftviuendi complcxa genus,egre-gium dele præbenscximqin DEVM amoris amp;nbsp;virilis conftantiæ exemplum, rarum in principibus lœminis, vt pofthabitis pompis amp;nbsp;vanitatibus leculi, cupiant vni vacate DEO: led quanto rarius, co prxftantius. Om nia enirn |
|
SCRIPT. PER LAVREN. enim praedararara, laudabilia amp;nbsp;pul-chra,vt rede in Ethicisait Ariftoteles. At longé fecusaffedifunt, qui habent fpiritum huius mundi, quibus huiuf-modi vitx inftituta aut horrorifunt, aut conteinptui. Fucrunthoc anno magniper Ger-maniam amp;nbsp;Italiam terrarmotus, aërisq; intempéries arbores amp;nbsp;arbufculas, nè Rondere poflentjdiu retardauitjdonèc lt;^uafi abinipcrato Dei benignitate co-niodus aëream tarditatem compenfa-üit. Propter id genus verni temporis clades amp;nbsp;pericula auertenda iam olim inftitutæ lunthodieque apud Catholicos hunt Litanix amp;publicx fuppli-cationes ad Deum amp;landoseius, fed cæ hodiè apudEuangclicos prorsus ia-cent, apud Catholicos plerofq; admo-dum incuriosè feruantur, amp;nbsp;ideo tam propicio nunc vtimur Deo, tantaque eft rcrurnvitx degendx neccOariarum atque annonx copia amp;nbsp;vilitas. Obijt huius anni menfe Septembri lacobus de iicbCtlpiUtl archiepdeopus Moguntinus, non toros quatuor an-nos eo fundus pontificatu. In eins locum fuffedus eft Vriel de ©fniïu? g(n/ fummx xdis Moguntinx Decanus. I^on diu poft fecutus eft eum menfe Odobri Hermannus Halfix Lant-grauiusamp; Archicpilcopus Colonien-fisj cum illi Sedi prxfuilfct annis ï8. EiusPrincipis prxter alias virtutes,in-ügnis fuit benignitas amp;nbsp;liberalitas in pauperes, adeó vt nullum mendicuni aie vacuum difcedere pateretur, Ea virtus maxime decet principes,p^fer-dm Ecclcfiafticos, qui luis, imnaoEc-clefiæ facultatibuSj quarum funt dif-penfatores, non ad luxum, led ad be-nignitatem vti debent , quemadmo-dum multi ohm fandi i^ontifices fe-cerunt, amp;noftra quoquè xtate non-nuUi faciunt. Hermanno Pontifici luccelht Philippus comes Ober-ftenius, qui lua prudentia amp;nbsp;indu-ftriaplurimùm contulitEcclefix Colonienfi. Hoc ctiàm annofub menfisAugiw Ei initium immanilfima extitit apud |
SVRIVM CONGE STA.’ 5 7 Stutgardiam imbrium tempeftas, qux muros, domos, horrea funditùs abri-peret, hommes amp;nbsp;iumenta demerge-ret, vinetis erala amp;nbsp;abfportata humo maxima detrimenta adferret. Eftau-tem Stutgardia in ditione Vuirtem-bergenfi, vbi duces Vuirtembergici habent elegans amp;nbsp;regium caftrum.Ager eiusvrbis, vim egregij tam eft fcrax,vt dici vixpoffit,quantaminfingulosan. nos vinicopiam proférât. ANNO 150^. magnus fuit tu-multus Erphordix oh exaCtiones in-folitas, quas populus ntmiiim graues querebatur, prxlcrtlm quod quotan-nis fierenc. Res tandem eo perduda, vt populus non dubitaric Senatum omnem mouere loco, amp;nbsp;abum lub-rogarc, qui excuflis hbris accepti amp;nbsp;expenfi, codicibusque rationarijs fine regeftis, inuencrunt oppidum grauil-fimo prelfum xre alieno, ad fummam vfque lexcctorum milhumaureorum, vndè quotannls reditum tnginta mil-lium aureorum pendere cogebantur. Porto compertum eft, aliquot milli-bus excedcre earn fummam, quam m annosfingulos reciperent,huncquern diximus reditum. Ea res ingenres conduit turbas, adeó vt populus omnes è Senatu motos in carcerem conie-durus fuerit, ni illi fuga libi mature conluluilTcnt. Quoldam tarnen carce-ri manciparunt, amp;nbsp;ex ijs vnum iam xtate grauem,in crucem agere non du -bitarut. Tumultushuius occafioncin-ter Moguntinum Pontificem amp;nbsp;Fri-dericum Saxonix principem lis orta eft, amp;nbsp;propemodóm ad arma ventum eflet, ni le lequeftrum interpoluilfet Herbipolenfis Epifcopus Laurentius Biberanus.vir magnx dextentatis, cuius induftria eftedum eft, vt partes ar-mis pofitis, Cxfaris lententiam expe-darét. Erphordienles interim ciues có-filium capiunt in annos fingulos noui creandi Senatûs,à quo datidc accepti rationem repofcant. Hoc anno m Britannijs à vita difceffit Henneus eius nominis lêpti-mus Anghx rcx, vndecimo Calendas Maij xn lua Rxchemondia villa, vbi ZZ 4 Iran- |
|
54-8 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. Francifeanorum obferuantum coeno-bium condiderat. Regnauit annos très amp;nbsp;vigintijvixitJi. Sufeepit ex Elizabeth vxorc filios ofto,mares quatuor, amp;nbsp;to-tidem fœminas:reliquit luperftites tres, Henricum principe Vualliæ,quiiniin regnofucceffit,Margaritam amp;nbsp;Maria. Corpore fuitgracih,led benefirmo ac valido.ftatura qua: parùm iuftam exce-deret, forma eximia, ingenio perlpica-ri, animo execHenti amp;nbsp;forti in fummis quoque periculis. Placidum amp;hum3-num lê præftabat,fuperbiam veto amp;nbsp;ar-rogantiam adeo deteftabatur, vt quos illis vitijs laborare comperilfetjijs afpe-rum fe præberet. Regnum multis opi-bus auCtum port fe reliquit.’qua in re folcbat quadam vti induftria fingulari, mercatoribus non raropecunia ad tempus data gratuito, vtmercatura in ipfi-us regno cHet frequentior amp;nbsp;copiofior. Atq; hacrationeelfedumefl,vtquot-annis à mercatoribus vitro citroqjcom-meantibus maxima auri amp;nbsp;argentivis in regnum importaretur. Religionem alacritèr obferuauit amp;nbsp;coluit, liben-tcrlt;!iue rebus diuinis interfuit, nee facile vllo vd negocio vel tempore ab eis cxcludi fe palTus eft. Atrentè audiebat quotidiè bina ternave Milfa: facra, amp;nbsp;læpè concioncs lacras: pauperibus al-lÏduc eleemolynam præftabat per fuû cl eemolynarium.Sacerdotio honorem habebat,illudque pie colebat,Übens iu-uabat,largè augebat. Grabat multùm, amp;nbsp;feftis prælértim diebus precef dice-bat horarias,quas vulgohoras Canonicas vocant. Nè tarnen folis fuis prcci-bus contentas elfe videretur, folebat chain pijs amp;nbsp;religiolîs facerdotibus lar-gitiones facere, vtproipfoorarent,at-queetiàm poftobitum toto regno ccr-tis in templis profe precesamp;iàcrificia fieri voluit. Fecitteftamentum, amp;nbsp;pri-miim omnium iuffit reftitui,fi qua in filcumregiuminiuftè illataelfent, do-mumque hofpitalem, qua inopesreci-perentur,in luburbijs Londinefibus ab icinchoataperfici. Sub eiufmodiprin-cipibus folentfiorereregna. Namcer-tum eft, quó principes m Deum reli-gioftores lunt, co quoquè ilJis omnia ichcius fuccedere, Deo Opt. Max. illos |
mirabilitèr protegente amp;nbsp;amplificantc, Hifcetemporibus cum in Italia,bel-licis tumultibus omnia arderent, poli-tiores literae tum Græcæ, turn Lacinx in Germaniam,Galliamj Angliam Sco-tiam fefedilfudcrunt, ita vt dlæ nati-ones, quas Itali barbaras dicere con-fuêfrent,iam multos tales viros certa-t'im proferrent,qui Italis non modo no cedere, fed etiàm ilIos autæquare, aut etiàm fuperare viderentur. Olim fcri-ptores exteri, Iulius Cæfar, Cornelius Tacitus, Seneca, Liuius amp;alij de Germania fie lcripferut,vt earn planecon-tempfilTe vidcatur. Fuit Germanic tf*quot;' ra, ait Cornelius Tacitus, ab initio in vniuerfum autfyluis horrida, aut p®* ludibus infoecunda, afpera cælo, triftig cultu conlpeduqj,humidior quaCd-lias,vétofiorqua Noricum aePannO-niam adfpicit, frugiferarum arborûamp; omnis cultura: impatiens, pecorumfee-cunda,fcdpleruquèimprocera. Near-rnetis quidé fuus bonos aut gloria fron-tis.Numcro gaudent, eæq; (ôlæ amp;gra-tiftima: lunt opes. Argentum amp;aurum propitij anirati dij negauerinr,dubito, Nee tarnen affirmaucrim nullam Germanix venam, argentum aurumve gi-gnere. quis enimicrutatus eft? Seneca quoquelibrode gubemationemundi, Gcrmani,inquit3crr3tincertisfedibus, funt apud eos perpetux hyemes, folum infœcundum, nullç çdes; venationibus viuunt. vbicunque nox fclfos labori-busdeprçhendit,cubantfiibfrondibus, aut inlpeluncisfoucisve. Non babent domos, léd cafas folijs amp;nbsp;culmis conte-ftas.-dneohr circumaguntur chorizan-tium morein congclatomari,viétitan-tes carneferina, gens nuda amp;pellibus folum ferarum veftita, amp;proptere3 vi-lis deljjeftaq; ab omnibus. Sic nimiriim de Germania noftra lênlère prifeiiUi fcriptores.’ qux tarnen ficum prxlcnti rerum Germanic ftatu conferatur, longé falfilfima compericntur.Itidèm ergo etiàm in literarum cognitioneaccidir, qux hac tempeftate paulatim in Germania, Anglia amp;c. ita florcrecaperiit, vt iam Itah citraruborem tranfalpinas nationes barbaras appcllarc nó poffint. His enim temporibus prxcellcntcs viri amp;foe- |
|
SCRIPT. PER LAVREN. amp;nbsp;fœminæ illuftres vbique gentiu cce-peruntpromouere bonarum artiu ftu-^isjamp;apud Anglos qui dem (vt de reli- 0régis mater landiffima, hortatulo-liannis Filcherij Roffenfis Epifcopi, vi-rifumma dodrina,fumma gratia,fum-ma integritate(qui poftcalubHenrico oftauo, cumillius fecundas nuptias, Îdori viuente coniuge,approbate nölet, capite plexus eft) Cantabrigis bina extruxit ftudiolorum collegia, quibus etiàm ad vidum necelfaria liberali-tèrimpartita eft. Itemque aliquot An-glisinfignes Epifcopi diuerfis locis collegia exsdificarunt, vbl bonis hteris ftudioli imbucrentur.Et certè gratula-dum eft hifce regionibus,quas barbaras Itali vocant, quod ad folas terras * rdegata barbarie, in literis humanio-ribus mirifice profeccrint: verum id ta-i men moderate, quandoquidem vide- 1 mus cum literarum excultiori peritia I tot paulopoft errores inuedos, vt nemo id pro dignitate deplorare queat. Solent horum temporum nouiEuan-gelici, qui plerunquè fola linguarum peritiaimperitç multitudini felé vendi-tant, acerbiffime in Catholics Eccle-üïabufusinuehijita vt propter abufus etiàm resipfas è medio tolli velint,immó amp;èmedio locis non paucisfuftu- 1 lerint. Sed cur illi non eodem zelo è tota Europa literas politiores amp;nbsp;lin-' guarum cognitionem profcribunt? An verb obfeurum eft, permultos hodiè literarum peritia petulantiffi-mè abuti? Cùm ergo propter lite-rarum amp;: artium abufum easdamnari nolint, quid ità impotenter Eccle-hæ abufus vnà cum rebus ipfistollen-dos vociferantur ? Multi hodic infigniter eruditi turpiffime errant, nee erroris alia fere caufa efte videtur, quam ipfa eruditio: quanquàm non eft in caufa eruditiojlcd eruditionis ab-ulus.Ciimenim qui verè eruditifunt, tantó debcant effe fummiffiores amp;nbsp;mo-deftiores, quantó funt infigniorieru-ditione prsditi,ifti contra fua eruditi-oneefteruntur: amp;cum linguas vtcun-què calleant, putant fe iam etiàm in rebus Theologicis plus videre, quam |
$VRIVM CONGESTA: H? vel tota vidcat febob Panfienfis, im-mô Ecclefia vniuerfa: amp;fit in illis verum quod Apoftolus ait, Scientiain- ^ nbsp;nbsp;nbsp;^ flat: earn veroinflationem feqmturiu-flo DEI iudicio ilia terribilis pœna, quam alibi bis verbis co mem oral idem Apoftolus,Dicentes lé efle bpientes, ftulti fa di funt, amp;nbsp;obfeuratum eftm-^®'quot;-'* flpiens cor eorum. An non vero hoc in pcrmultis hodic videmus, non vulga-ri alioqui dodrina prxditis?Qups non illi piorsus abfurdos amp;nbsp;abotmoandos errores pro illuftri vericate amp;nbsp;ipflfft-ma Euangclq luce miferrimæ plebe-culæ obtrudunt? Num hoc erudition, ni amp;literis imputandum eft? Non eft id quidem, led illorum deprauatis amp;nbsp;elatis ingenijs, qux rebus bonis pefti-mè abutuntur. Sicuc ergo propter ei-ufinodi corruptorum hominum ahu-fum nonfunttoHendæ neque damna-da: bonæ literæ, id etiàm propter ab-ufus quoldam nulla ratione reijoen-da amp;nbsp;damnanda lunt Catholica: Ec-defiæ inftituta, ritus amp;nbsp;catremonia:, quod tarnen nemo ferèhod'.èprtïpen-flus facit,quam illi ipfi,qui bonis hteris in fuam amp;nbsp;aliorum perniciem fcelera-tifftme abutuntur. Hoc tempore Henricus eins no-minis VIH. Àngliæ rex, polrquàm patri defundo iufta perfoluit, in ma-trimonium duxit Catharinam Arthuri fratrisfui coniugem,qui admodum tenera state earn duxerat, fed per sta-tis imbecillitatem nullas ex ea proles fulceperat, immó amp;nbsp;virgmem earn re-liquerat, quemadmodum non lol urn ipla lande affirmabat, led etiàm cum ea teftabantur matrons probatilftms. Vt autem nullus relinquereturconlci-entis fcrupulus, voluit Henricus rex authoritatefummiPótificis eas ftbi nuptias permitti. Agebat Henricus annum stans xviij.Porrô Margarita auia eius mulier prudentifftma, cum videret illi per çtatem necdum liccre Juum prç-ftare officium, conlultilfimeid eftecit, vtoptimoruamp; fapiétiftimorum proce-rum conftlijsdirigeretur,in quibus crat Guilhelmus Varanus Catuaris Archi-epifcopus regni Cancellanos, amp;nbsp;ple-nque abj egvegq virj ; qm cum non |
550 APPENDIX AD NAVCLFKI CHRONICA, EX OPT.
rij, nèjdum matris honori amp;nbsp;priuilcgio cum multorum graui fcandalo amp;of-fenfione derogant, filij eius feuerumin Te judicium prouocent.
Vuormatiç inter clerum amp;ciue$ör-ta dilTenfiOjiam dccennio extra vrbem clcrum detinuerat. Verum hoc demùm anno opera Friderici Saxonis, Vdalrici V uirtembergici amp;aliorû Imperij prin-cipum, qui apud Vuormatiam con-uenerant, ea lis compofita eft, amp;nbsp;clerus in oppidum Ïè recepit: quanquarn in earn concordiam Epilcopus Vuor-matien cofentire noluit, nifi in integvu reftitueretur,quod eines renuebant.
Fuit hoe anno facuiffima grandims procella, qua: no vno loco Sucuiç fw* ges deuaftauit. Ferunt ea tempeftatece-cidinc ex aërelapides oui galhnaceiwa* gnitudine.
Hoc anno menfis Septembris die 14. ac deincèps diebus 18, continentèr vrbem Conftantinopolitanam, qua parte fpeélatmare, horrendum in mouum eoeuHit terribilxs terremotus, domos^; fubruit, amp;nbsp;ruderibusfoHamcomplens folo arqua uit. Arcem, vbl regis Turcici immenfi thefauriin quinque turribus munitilfimis afferuabantur,domumq; egregiam,in qua leones alebatur,euer-tit.Cuniculos, per quos longisitineri-busetiam per montes c Danubioin vrbem aquæ adducuntur, fummis amp;nbsp;im-penfisamp;fudoribus efïedos adeóquafi-fanit, vt maximis opibus inftaurari ne-quiuerint’. lpCum quoquè mare inter Conftatinopolim amp;Peram vfqueadeo intumuit,vtvtriufque vrbismuros fuis fludibus excederet,amp;vndasin vtran-queinferret.MuIta quoquè aliadamna coipfo die Turcis illata funt. Feruntur tum Conftantinopoli ad tredecimho-minum millia interijflTe.Nimirumiufto Dei iudicio illi crucis Chrifti atrocifit-mi hoftes earn clade illo die pafli funt, quo S.Crucis exaltationérefigiosè colit Ecclefia Chrifti; neque id heri aut nudiuftertius demùm coepit, fed ante milleducentos amp;nbsp;co amphùs annos le-gimus apud probatos authores Crucis exaltationem quotannls fblenniter ce-lebrata effe. Videat qui volet Nicephori hiftorjam Ecclefiafticam lib. 8. cap.29.
ignorarent tantam illi in numcrato amp;nbsp;rebus mobilibus haereditatem venifte, quantam nulli anteipfiim Angliaere-'gi,nè ca return opulentiaanimum eius corrumperet,cœperunteum négociés gerendis ftudiosèaftuef3Cere,à qui-bus tu adhuc abhorrere videbatur. Deinde 8, Calendas Iulias cum Catharina vxore, quae fuit Caroli V.Cæfaris ma-tertera,à Cantuarienfi Archiepifeopo coronatur, publico totius regni plaufu amp;nbsp;gaudio,quod tn nó mediocritèr per-turbauitmors Margarita: auia: Henrici, non parùm illi regnodetrimentofa.
Hoc ipfo anno defijt elTe in humanis Guilhelmus Lantgrauius Haffix,facro igni alijsque medicinam omnem refpu-entibus morbis confumptus. Reliquie Philippum filium, natum anno falutis 1504.. qui poftei reru potitus eft. Eo-dem anno apud Bernâtes in Heluetijs quidam inftituti Dominicaniinconful-to admodum ac temerè oppugnantes immaculatam virginis matris concepti-oncm,cœpcrunt etiim comentitijs qui-buidam miraculis amp;nbsp;vifionibus fuam apud vulgus opinionemtueri.Abufi ad hoc erant quodam fimplici fratre laico, qui tarnen rem omnem produxitinlu-cem, nonnullaque alia cgerant,quç vires graues amp;nbsp;rcligiofos minime dece-ret. Sed quia præpotes Deus matrisfùç injurias baud facile finit inultasabire. Bernâtes zclo permoti(quippe qui id laudiseximiæ iure tumreferebat, quod eftent vltorcs egregij iniuriarum matris Dei)LaufancfemEpjfcopum, vtin cos inquircret, hortatifunt. Fada eft ing,-fitio, (Screiveritatecomperta, quatuor primarij fratresDominicani degradati
• Jùnt,amp;mdè flammis exufti. Ifthucve-roinprimîscauendum efthominibus è rehgionc Chriftianis,vti nè in defendè-da lententia fua amp;nbsp;aliéna oppugnanda nimiùm fint pertinaces,ijs præfertim in rebus, quas certum eftnihil ©fficere vers pictati.qualis eft opinio de Immaculata landilfimx virginis conceptione, quam videmus abEcclefia receptam, amp;nbsp;a multis grauiffimis atque dodifiîmis vins fortilfimè propugnatam, atq; etia aliquot Conciliorum generaJium ap-probatione firraatam. V ideant refrada-
amp;50.
-ocr page 567-Ï5*
|
SCRIPT. PER LAVREgt;4; SVRIVM COMCESTA.' amp; 5o- vt mcrito pudefieri debeant no-ftvorum temporum feftanj, qui vtple-nfque alias, itaetiamhanc Catholics EccleGs antiquiffimam folennitatem abiogarunt: quanquam fcio in Nice-phoro eundcm diem amp;Inuentioni amp;nbsp;E’faltationifands Crucisattribui:fed hoc pariim refert, cum fedarij neq; In-uentionem neque Exaltationcm cek-hrari velint. ANNO ijio. Comitla habita funt Auguftæ, frequetiffimo Principu con-Uetu, quo multi etiam exterorum regu legati aduolârunt. Décréta eft ibi belli continuatioin Venetos, quorum turn qusdamfuneftemachinationes ferun-turin lueem perduds, quæbelli proferendi caufa non minima fuêre.Pródi-tum enim eft,fubmifros fuifte à Venetis nó minus 50. nefarios homines,qui vr-hcsamp; pagosCæfarianç ditionisinflam-Warent.Porro Veneti cum fetotpoten-tiffimishoftibus impares cernerent,Iu-limn Pontificem luppheiter venia petita fibi conciliadum ftatuunt, miftaq; legatione magnanimum Ponuficc,qui afflidis Italiæ rebus non mcdiocriter doleret,facile placaruntdcd ea pax noua bella peperit. |
Huius anni mefe Februario quidam virfacrilegusPaulus Romijn Marchiç Brandeburgenfis villa i^uoblo^/ inté-pefta node ètemplofuratuseft arculä inauratä, qua facrofanda Euchariftia vetuftiffimo Catholics Ecclefix more afferuabatur.Erantautemin ca bonis lt;lus, altera maior,minor altera. Multa iamluceadijtlceleftusilleludsum,ar-culam venditurus. ludsus facile ani-uiaduertens,cuiufmodi vfumea habu-gt;flet,aitmaiusprecium kfuifledaturu, firem contenta attulifTet.Tum illcfur-cifer, qui iam alteram inftàr luds fata-nica impietatcdegluticrat, reliquam è finu depromptam obtulit ludsosfti-mandam, à quo tarnen non nifi paucu-losexigui precijnümos accipit.Atmi-ferilletanto iam obftridus Icelere,fs-Uæ confciétis furijs quibufdam exagi-tatus fugit inde ad Vandalos: (Extant enimhodicq; Vandalorum reliquiç,amp; ipfe quoquè Bradeburgicus Princeps 1e Vandaloiü dominum lcribit)led cum rcs minime latefet, domum redijt, ca-ptusque amp;nbsp;tortus quid egiffet, cóklïus eft.Intenm vero fceleratilfimus ludsus hoftiam facram crebris pugionis idi-busidentidèm confoderenititur,aï nihil feproficere cernens, hoftia intégra permancte,quodamfurorisoeftro pcr-citus,Si tu es,inquit,DeusChriftiano-rum,redde te manifeftu in milledsmo-niorum nomine. Atquecccè lubitó hoftia in tresdeduda partes, fangumeo per oras humore madet. Territus ludsus,particulas pannoinuolutasmenlem vnu apud fe retinet,ac deinde duobus alijs Brandeburgt amp;nbsp;Stendclij moran-tibus fingulas particulas mittit, tertia fibi referuata, quamrursiimmenlsim-pofitam pugione conficit, vndè fan-guinis guttuls diman.ârunt. Conftcr-natus ille, amp;nbsp;veritus k proditum iri, particulam abfumcre nititur, lèdnon valet: dein mittit in aquam, ar illa ena-tat; tertio in ignem proqcit, fed nihil id hoftis nocet. AdextremumfubPa-fchatis folennitatem azymes coxitpanes, particulamque maÜuls azymipa-nisimmixtamin furnuiadauit, moxq; furnusalioqu'i obl'curusrelplcnduit,amp; maffula illa in ludsi faciem infiliuit. Nouo ille terrore correptus,maffulam illam cum particula, alteri cuidam lu-dso tranlmifit. Iam reserat prolata in publicum, amp;nbsp;Marchio ludsos omnes in ipfius ditione morantes Berlinu acci-ri,amp; in vinculis teneri iuffit.Habita au-tem exillis qusftione, prçter alia flagi-tianon pariim multa, falfiluntfeintra paucos admodumannos leptcm Chri-ftianorum infantes acubus amp;pundio-nibusperemilfe. Igiturlata inillos Icn-tctia,4O.flammis traditi funt. Tres alij ludsi baptifmapercepcrut quidem,fed poftera dieduo capite plexi lunt.'terti’, plurimis pro eo rogantibus, vita dona-tus, D.Fracilci mftitutu Berhni cóple-xus eft.Porro tèr execrandus illelacrs hoftiç proditor,Paulus^OrW/canden-tibus dilcerptus ferris,in cineré tandem voracibus flamisredattus eft. Deniquè ludsiomnesè tota IVlarchionis ditione ita prolcripti funt amp;nbsp;extrufi, vc lub pœna capitis omni cis reditu panter in-icrdittunj fit. Bodem |
|
5Jî APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. Eodcm anno inlnfubnbus pluitfa-xa grandia, è quibusvnum pondus ba-buitlibrarum J2o.Erant autem filicibus duriora,odore fulfureo, ANNO i$ir.*ScIymus Turcarum fit Imperator ftudio quoru ndam Bafla-rum (ficcm illi vocantprçcipuos quondam principes) amp;militum prçtoriano-ru, qui ab illis lanizari dicuntur. Is pattern fuum Baiazetem exuit impcrio, inox(^ ; Byzantio excedentêjCt Dimote-cam Thraci« vrbem petentem cum fa-mili aribus fuis, cùm iam annos haberet fex amp;feptuaginta, Hamonisludçi medici opera venenofuftulit; quanquam alij dicant fenio amp;nbsp;curis confedumin-terijlle.Sed Antonius VtriusLigur,qui fuitBaiazetis cubicularius, teftatus cft fein expirantiscorpore, non dubia ve-ncni indicia depræhcndiffe. Vthocim- ’ wane parricidiûperpetraret homo cru-défis, mul ta eum mouere poterant. Immenlos enim thefauros amp;nbsp;gemmas pre-cioblfimas fecum abfportarat Baiaze-tes, quos ille thefauros poftea donatiui nomme largiffime profudit in milites, quorum erat ftudio eueftus ad Imperium. Nee tarnen paternaillecædecon-tentuSjCtiam ambos fratres fuos, amp;nbsp;qn-que cgregiç indofis adolefcentes,fratrü filios, amp;nbsp;ipfum Mulcapha Balfam, qui vel maxime eum adfimperium ƒ moue-rat, per fummam crudefitatem necari poftca iuffit.Ea immanitas amp;fæuitia in propinquos, etiàm complures milites eius adeô cófternauit,vt per aliquot dies côfpeâum eius exhorruerint.Verum dehoctyranno paulo infraplura dice-mus. Hoc anno Maximilianus Cæ far co-mitiaindixit apud Augufta, vbl illi ob-latus eft vir quidam prodigiofæ vaftita-tis amp;nbsp;craftitudinis,atq;incredibifisin-gluuicfiita vt integrum vitulum cru-dû, vel ouem incodam vna vice deuo-rarct,amp;tarnen necdiimfamem explcti dicerct.Ferûthominem Borealibusre-gionibus ortumfuilfe,vbi oblocorum Irigora folent elfe homines edacioresl quanquàm huius edacitas propemo-diimincredibilis videripoffir. Eoipfo annoSenatus Conftantien, |
Heluctijs fefeconiungere amp;foedusin-ire, vibemquc illis dédere volcbat. Sed eorum conatibus obuiam itum eft ab illis,quibusturpevidebaturablmperio defcifcerc.In ijs facilé primas fibi ven-dicauit pifcatorum focietas. Itaqueli-tens ad Cæfarem Maximilianum datis, cum deSenatus machinationibuscer-tiorem reddiderunt. Neeillefibi amp;ini-perio defuit, fed properè eo aduolans, pifcatorum ftudio amp;nbsp;viribus vrbemin-greftus, quos compræhenderepotuité confpirationis eiusauthoribus, capias damnauit.’ nam plerique fuga dilapfi crant. Hoc anno Bernardinus Hilpati^S Cardinalis S.Crucis, Sedis Apoftolic® in Germaniam legatus, cum aliquote fuam fententiam pertradis Cardinah-bus,mirabili audacia concilium generale apud Pirasindixic,eoq; ipfuni5prï-ter alios, lulium Pontificem maximum citare non dubitauit.ConueneruntaIi-quot Epifcopi ex Gallijs amp;nbsp;Infubnbus: PrimoPifis, vb'i cùmparùm tutifibifi' derentur, indé abicre Mediolanum:vc-riim nee ibi fatis fuis rebus fidétes,Lug-dunum fefc tranftulerfitjvbl etiàm aliquot leffiones habitat funt, rege Gal-lorum hand obfcurè illis fauente,quip-pe qui in pontificem alieno eflet animo. Porro cum catemeritas adhorren-dum fchilma fpedare vidcrctur,lulius pótifex datis adeos fiteris,monuitper-benigné, vt ad pacem amp;nbsp;vnitatem Ec-defiæ le reciperent:alioquifore,vive! inuitus in iplós animaduerteret. Ea ad-monitio tres Cardinales permouit, vt cumPontificein gratum redirematu-rarent, quos Pontifex liberafitér amp;nbsp;de- mentèr accepit:in alios, dim nollent ad fanitatem redire, grauem fané tulit , fententiäjquaillorumaudacia nónihil contufa eft.Sedtamen cùmrcgisGal-lorum fruerentur patrocinio, m fen-tentia permanferunt. Monitus Gallus à Pontifice, vtinèeos foueretdiutius, non magrtoperc curauit.ltaque à Pontifice excommunicatus eft. Non longé aberat ab lue fadione Maximilianus Cçfar,grauitér cómotus inponti-ficem, quod non bona fide à fe receffil-fetjamp;cum Venetis foedus percuffilïet: fed |
|
SCRIPT. PER LAVREN. ftdvirgrauis amp;nbsp;prudens, admonitusa bonis vins, fefc collait, amp;nbsp;celeritcr ab bactemeritate difccffit, Non eratqui-’^cm Pontifex ab omni culpa alienus, fed tarnen minime decebat Cardinales paucos talem excitare turbam, amp;nbsp;Ec-elefiç pacem cum maximo omniu fcan-dalo perturbare. Et tarnen non défunt foitafsis, apud quos etiàm hoc conci-babulumhabeat non vulgarem autho-’’itatê, maxime quôd ad Pontificis con-tumeliam pertineat, qua plerique ad-■iio(lumdeledantur,perindè vt Cham olim nuditate Noë patris fui. Sed qua-bfcunque demùm fit Pontifex, modo öèfithatreticus,proptereum,cuius gefit vices, reuerentèr inprimis ac mul-toin honore habendus eft. Atqui ve-fo Iulius Pontifex, vt Pifanum cócilia-bulum deftruerct, Romæ Conciliûin-lt;lixit generale, quod fub Leone X.dc-ftiiim abfolutum eft, Eodem anno mortuus eft lacobus Epilcopus Treuiren,ex marchionibus Baden: cuius cathedram obtinuit Ri-chardus 0rtffcnf(OU/vir prudens amp;nbsp;return admodùm peritus. ANNO 1512. leditio fuit Spirç propter exaótiones, quæ cum importunas amp;immoderatæ funt, vulgus exalpera-f^lolent. Muka egitinfolentèraduer-tum Senatum plebs concitata: fedtan-^m Maximiliani Cæfaris fra da minis, ‘'lodeftius agere cœpit, reftituto Sena-foin priftinamdignitatem,quempau-io ante loco mouerat.Eosveróquifu-gsrat, ordinisfenatorij viros jpferipfit. Hoc anno Maximilianus Cælàr,cui fide nihil fandius, inteUigens Gallo-fum regem non bona fide leeum agere, prætereaqueGeldriæ principem aduer-sus Brabantos concitafte, compulfus difceffit à Gallico fœdere,amp; ad Pontifi-Cem fe adiunxit, nouo fœdere pereuf-ib. Porró omnibus, qui Imperij effent, fiueiiliimc interdixit, capitali in tranf-gfedoresconftituto Iupplicio,nè Gal-lomilitarent,vel fuppetias ferrent.Eam ^^gern floccipedens Emicho comes Ly-f'ogenfis, in Gallias abijt, amp;Gallo fe ®ilitaturum obtulit.Qj^o^cum Maxi-'f'ilianus re(ciuiffct,eum maieftatis reu ^um omnibus luis profcripfit. Itaque |
SVRIVM CONGESTA. 5» perij diripuerunt. Comes rcuerfus vt animu Cæfarisplacarct, amp;perfeipfuin amp;nbsp;per amicos re tentara, diù nihil pro-ficerepotuit. Ofica in imperio obedi-entia principum, amp;nbsp;in refraâarios fe-ueritas permanfiflet, aliud hodiè Impc-riü haberemu^. Séddum principes con-temnunt fummum Magiftratum, ipfi lt;]uoquè plerunquc à fuis fubditis con-tcmnuntur: amp;nbsp;fic omnia peisum ire ne-eeße eft. I ■ Hac ferè tempeftate monftrum Ra-uennæ vifum ferebatur, vtrunq;habés fcxum,cornu vno extantein capite,ala-tum,amp; fine brachijs,vno duntaxàt cru-re amp;pedeinftàr auisrapacis,amp;ingenu oculo vno, inpedore figura apparente literæ Y. vel V. cum figno crucis.In-terpretationem quidaîn eiufmodi efle voluerunt,Superbiam,Leuitatem,Vir-tutum inopiam, Sodomiticam labem, Amorem rerum labétium,Dei obliuio-nem, inexplebilem auaritiam,Gallico flagellocaftigatumiri.Quod amp;faélum eft. Eodem enim anno Gallorum rex Ludouicus rupto cum Potifice amp;nbsp;Ma-ximili3nofoedere,Rauénam obfedit,amp; tadèmdeditionereceptavrbe, cotra fi-dé data diripuit,amp; magna clade aftecit. Poftea vero Pótifex, Cæ/àrianis amp;nbsp;Hel-uetiorum adiutus copijs,Rauenna re-cuperauit,amp; Gallos tota Italia expulit. Ante autem quàm GallusRauenna ob-tineretj luperueniente Pontificisexer-citUjCruétifbmum commiflum eft prç-liû,in quo adi6.millia ceciderunt. ANNO i^r^. apud ColoniaAgrip-pinam,totius Germaniç prçclariffima, amp;nbsp;in Catholica religione conftantiffimam vrbem,perniciofa admodùm fédi-tio orta eft, vulgo cotra Senatu tumul-tus ciéte.Querebatur plebs fe nimijs ex-hauriri exaélionibus. Fit concurfus fe-ditiofi populi adprçtorium vel domum fenatoiiam,vbi eratfenatus congrega-tus. Magna contentionepoftulantfibi tradi eos, q infolitis exaftionibus ipfos emugerenon dubitarét. Terri tus Sena-tusrepentino periculo, populü fajuien-tem bladis fermonibus delinire cœpit, atq; vix tandem impetrata dilatione,de omibus exadam fe rationé redditurum AAA Ipo- |
554« APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
fpopodit. Etqa populates erant amp;nbsp;gi'a-ti populo^q hxc Sênatûs noîe dicebat, plets cómota co die nihil vitra attenta-«it.Porro die altera,qui erat Epiphaniç Dhi,populo nouos excitante cocurfus, cjuidam è Sen atu rapiutur in carceres,è lt;jhus vnus poftridiè capitetruncat.Idê Jupplicij genus pertulêie duoconfüles xj.Ianuarïj.Indè xij.eiufdem menfis tres Senatores codem modoplexi funt. Ex alijspleriq;profcriptifunt. Itademum vrhi reftituta eßtranquiliitas, fed certè excplo prorsus fero acbarbaro. No em debet cótraDei prçceptu hoc fibiin ma-gißratus fuos plebs tem eraria vfurpare.
irtEodem annoetiam Vuormatiehci-uesinfenatum fcditionémouerunt, amp;nbsp;reieäisordinis Senatorij viris,ex feipfis nouos creärunt.Erat ea rcspelfimi exempli, quæ plerafque alias Germanic vrbes ad idem attentandum, nonablqj ingeti dedccore incitauit.Primum pro* uocatum eft à Senatu exauthorato ad indicium Camerx, fedciues Vuorma-tiehlmpcratorem appenârunt,qui cum minas intentarct feditiofis hominibus, pax fimulatainterim confeâa eft, non diutumas habitura vires. liante Vuor-matieh eum Clero acerbasalueratdd-iênfiones, qux tandem iufloDeiiudi-cio in iplos verfje fu nt.
Hoc anno Maximibanus Sforcia dux Mcdiolaneh Heluetiorum infigni virtute Mediolanum,pulfis Gallis,re-cuperauit. Obfidebat Gallorum for-tiffimus cxercitus Nouariam, vbltum MaximdianusSforciacü aliquotHel-uetiorum copijscrat. lammurospro-ftrauerant GalJi, amp;nbsp;cum fumma effet ciuium in vrbe trepidatio,Heluetij in-crcdibili audacia mirè infultabâtGallis, prouocabantque vt per patentem murum irrumperent: interim m Gallorum contemptum,contra hiatusdif-jetfi muri ledorum tantum lintcatral-uerfis lulpcnla perticis prxtendentes. Et certèGalli, hcètadituspateret,non fuèrcaufi lubire murum,fed motisca-ftris, à Nou aria di(celferunt,amp;adRi-ottam vicum ab ca vrbe viginti ftadijs diftatem caftrametati lunt. Interim aliquot Heluetiorum millia auxilio venue libs, qui Nouante erant. Accidie
turn quiddam fanememorabile.Canes Gallorum, relidis caftris, magno agmi ne Nouaria ingreffi, Heluetiorumex-cubias agentium crura lambere, cau-disblanditèr adulari,fubmiffisque au-ribus fingulis applauderecccperut,tan-quam Heluctijiamiplbrum effent do-mini.Ea res Heluetijs certam videbatur de Gallis vilt;ftoriam poUiccri.Non mul-to poftHeluetij (crant autempeditum ad nouem millia) vrbe egreffi, ad Gallorum fortiffima caftra profedi font, vnà cum illisproficifeente Maximiliano, quern tarnen ad vrbem redire velin-uitum compulcrunt, nc abhoftibusin-terimeretur. Vbi ad Gallos ventumdl, tantoimpetuHcluetij vndiquècosop-pugnarunt, vt exfis fugatisque omnibus, fefquihorx fpatio amp;nbsp;memorabik prxlium, amp;nbsp;grauiffimum'helium con-fecerinr. Ceciderunteo prxlioadodo millia Gallorum omnis generis,ex Heb uetijs mille trecenti. Jtà turn Maximi-lianus Mediolanh obtinuit. Sanèquâ-diu apud Heluetios Catholica fidesin-concufla amp;nbsp;inuiolatapermanfit,amp;ef' ga federn Apoftolicam, cuius ea gens obfcruantilfima fun, ftudium amp;amo’' fingularis,apud omnes virtutis opinio-nem obtinuère,quæ cum mutatapoft' ea religionenon partim apud illospa-gos,qui Zuinghjdogma lequutiir,eft labefadata.Turpiscnim omni no eft amp;nbsp;propemodiim ineluibilis macula de-Îêrtæ religionis: quod vtinamplenquc hoc xuo attenderet,qui Ieuit3tcplus5 puerili ab auita fidein res nouasleabdu cifinunt.At tamèetiàm hodièmaximi Heluetiorû parsCatholicam fidemeh-ftantiffimèi-etinetjamp;priftinæquoquè virtutis bcllicælaudem.
Eodem anno bcllûatrox extititin-terGallumamp;Anglum.Henricus eni® viij.Anglic rex Romanum pontificem, cuiustumeratobferuantiftimus, arque etiàm religiois caufarntueri xquûaïqj magnificû arbitratus^grandé chlciipht è fuis amp;nbsp;Germanisexercitû. Neqjinte-rim feGalliçreXdeferebat,magnovn-diquè coaCto exercitu.Britanni veroc Calefia(q port’lcci’ohm fuit)l oroana munitilhmâ Monnoi u vrbéoppugna-tu ^feCtilunt,qbus paulopôftcûnouis
COpl/
-ocr page 571-|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. topijs fe coniunxit Henricus rex. Atq; turn demum vrbs eatotis viribus oppu-gnata cft.Paulô poft Maximilianus Cç-iar cum fuis illi copijs acceffit. Vbi yc~ rofamaincrebuit,Gallorum regem ob-ffffiscommeatum aduebere inftituifle, Maximilianus Cxfar cum 4ooo.cqui-tum, fubfequente Anglo cum pediti-^us, ad Gallos contcndit,eosq;omne$ gt;n fugarn coniecit. Atque tum*Taro-snnadeditione capta eft, vrbsquc,remplis feruatis,incenfâ 9. Calendas Se-ptcmbris.LudouicusGallorumrexbac accepta clade grauitèr commotus,Sco-torum regem lacobum, vtAngliçbellum inferret, Gallica arte permouit. f'^lulta Scotum retrabebant, nè id face-têt , prælcrtun nihil talc verente Anglo,cuius quoquè lórorem habebatin niatrimonio, amp;nbsp;cum quo fœdus gra-infilmum percuftcrat. Tandem tarnen infaufto confilio tranfuersim a«ftus,in-lefta armaBritannis pratter opinionem intulit, licèt admonitus efiet ab Hen-tico, vt fi cius fadi cum non puderet, laliem vercretur iudicium prxpoten-tisDEl, qui turbatæ pacis^ rupto-tum fœderum vltor efte loleret. lllud veró bellum contra fidem amp;nbsp;fœdus fu-Iceptum eum habuit eucntum,vt primus Scoti exercitus in Angliam mif-fus, cùm poft ingentia data damna, præda onuftus intra fuos fines le rc-ûpere maturaret, pene ad intcrnccio-flemà Britannis catfus fit: ac deinde eum Scotus bellum redintegraffet, amp;nbsp;totis viribus Britannos oppugnaret,at-que in loco arte amp;nbsp;natura munitiffi-®o caftra pofuiffet, tarnen ab Anglis viftus,profligatus,amp;infigni aernemo-rabili clade affedus fit. Iplè rcx laco-bus in prxlio cecidit, amp;nbsp;cum eo Ar-chiepifcopus vnus, Epifcopi duo, ab-bates quatuor,procercsamp;cqucftri di-gnitace hononbusque militix illuftres 54..præterhos veró ad odo millia Sco-torum exfa, totidèm fermé capta funt: omnia figna militaria,amp; tormenta ma-iora vigintiduo Anglo vidori cefsê-K. Commifta eft hxc pugna ad Ty-lum quarto Idus Septerab. adinternc-cionem ferè Scoticæ nobilitatis. Porró Henricus rcx ea vidoriafuorumceler-rimis nuncijs cognita,moxad Torna-cum exercitummouit, vrbem Neruio-rum eeleberrimam, quarn non longe ante Galli in fidem ditionemquc acce# perant: Primo dues fortitèr fe defen-dere, fed tormentorum vim nimiam nó ferentes, Anglo deditionem fecerunr. Sunt qui fcribant,hunc lacobum Sco-torum regem virum alioqui optimum fuifte,amp; licèt à Gallis eftet ad bellu Anglis inferendum incitatus, tarnen rccu-lafte diù donèc malis cuerfus confilijs, in fuum exitium Angliam debclladani ftatuerit.Seddebebatrextum neceflitu-dinis, vtpotè Anglist regis fororius,tü pereuffi foederis rationé habuilfe: quod quia non fecit, omnibus regibus amp;nbsp;principibus luo cafu longè acerbiffi-mo hoe teftatum rcliquit, vt fint me-mores dat» fidei,amp; certum habeant ef-fè Dcum prxpotentem in cælis,qui vl-cifciamp; polfit amp;vclitfœderum amp;iufti-tiat violatores. |
Hoc ipfo anno quidam Cardinales, qui Conciliabulum Pifanum Ic-cuti fucrant,veniama Leone Pontifi-cc amp;nbsp;peciêrunt, amp;nbsp;impetrarunt. Rex quoquè Gallix veritus tot grauiffima incommoda eó 1c pertuliire,quód idem iplum adulterinum Concilium in fua ditione fouiflet,illud abrogauitatque damnauit, amp;nbsp;Cum fuis ConcilioLate-ranenadhæfit. Eodem anno Venctorum exercitus à Cxlarianis adeó attritus eft, vtcx illo vna die, quæ fuit Nonis Odobris, fupra 5000. ceciderint, amp;nbsp;in ijs, quod nullo antè præho acciderat, 4oo.equi-tes cataphradi: tormenta currulia 24. cumomnibus fignis militaribus capta, cùm tarnen è vidoribus pauci defide-rarentur. Hoc anno arxMediolanen tandem deditione eelfit Maximiliano Sphor-ciæ duci Mcdiolanen, cum earn Gallus iami4. annosoccupalfet.amp; paulopoft etiàm Cremonen arx dedita eft. Multo fanguinc, neque id vno tempore, Mediolanen imperium conftitic, amp;nbsp;cius nomine Chriftiana Relp.adeó fxpè afteda amp;cxhauft3 eft, vt Turcis amp;nbsp;barbaris nationibus amplilfima in Chriftianorum ditiones itinera fint pa- AAA 2 tefa- |
Î.O APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA. EX OPT.
|
ttheta, fauentibus amp;ridentibu$ plcrif-qje parum Cbriftianis: adeoqueorbii - Chriftianus boftibus Chrifti fubinde gpditusfit^ipfis prodetibus Cbriftianis. ANNO eodem mortuus eft Philippus à Oîofvnhftg Spirehantiftes,fuccc-denteGeorgio Comité Palatino^ prx-pofito Moguntino. Obijtetiam Romac Iulius i.Pótifcx, •am fcptuagenariuSjCuiiquibufda tri-buitur titulus hberatæ à GallisItalix, proptcrea quod opera Heluetiorû Gal-los e tota Italia expulit. Videri polfit nonnullis plus zquo bellicis rebus in-tentus fuifle. Nos id Deoiudki relink quere mâlumus,quàm mordacitèr infe-ttari, Succeftorem habuit loanncMe-dicemFlorentinum, qui Leonis x. nomen accept^jquem Galli pauloantè ca -ptiuumdetinuerantjè quorum tarnen mambusmagno quodamcafuelapfus, ad tantum honoris faftigiumeuaht. Hoc anno Comités Palatini Ludout* CU5amp; Fridericus fratresfoedus pereuf* fcreperpetuu amp;nbsp;hçreditariû cum Vdal-rico Vuirtembergch principc.acceden-te co confenfu Cxfaris Maximiliani. Non dubium quiniufta fœdera magna babeat opporiunitatê,fi tarnen in ijs el lex amicitix feruet, vt à foederatis ami-cis honefta petantur, quéadmodùm in fuo Lælio ait Cicero, amicorum caufa honefta fufeipiatur amp;nbsp;fiant,neq; quic-quam vnquam,nifi honeftu amp;redum, alteri abalteris poftulcnt* Eodem anno Cxlar Maximilianus multa pecunia Heluetios coduxit,alio-qul fua fponteGalloinfen(óSjquiBur-gundiam è Gallorum manibus cripc-rent. Aderat illis Vdalricus Vuirtem-bergen regulus,C£cfaris partes Iccutus, qui exercitui commeatum liberalitèr luppeditabat. ObfederUrtt Heluetij vr-bem Diuionem, amp;nbsp;iammuri pars non exigua difieda,aditum prxbebathofti-bus,vt facile vi adhibita poftentirrum-pcrextirn eccè Galli oblcffi, Galhca vfi arte,Helu ctios magnis promilfis munc. r ibus corruperunt,eoq; adduxerunt,vc in lummam gentis fux ignominiam ab vrbe dilcederent, ijs tarnen conditioni-bus prçlcriptisGallo.quas etfi Tramuhus Gaftici exercitus 4wx necçhitat« adaftus acccperit,Ludouic* ta me Gallorum rex poftcAomninorefpuerit:quç res vt meritoaccidit Heluetijsjquodin-eóftantèr amp;nbsp;Icuitèr egiflent, ita eos vehementer commouit in Gallorum re-gem.In ca apud Diiiioné defedionepri-mi fucreBcrncn,magnx apud Heluetios authoritatis.Multum ea Heluetioru inconftantia ofTendit Maximilianum Cçlârcm,HenricümAnglum,amp;quol-dam alios, amp;resipfadocuit, no eßefpe reponendam inhomimbus, quiobbta occafione facile fua mutant confifia, maxime cum ferè hominespriuatisfui$ potiùsquàm publicisfoleant commO’ dis amp;nbsp;vtilitatious inleruire. |
Fuithoc anno frigus hyemis acern-mum,adeovtapudColoniam Agrippi' nam aliquâdiù totum Rhenum glad« duriftima obtinuerit,quç non homines tantum,fed currusetiàm egregièonu-ftos tranfmitteret. Ea glacicsloluta eft anno fequenti ipfis fcrijs D. Antonij. ANNO 1514. circa ipfa ciusanni initia, cùm alioqui Veneti multis mo-dis eftent vehementerafflidi,amp; multis acerbisreturn cafibus exagitati,repente atrocilfimum media Venetiarumvr-beinccndium erupit.quod ædes innu-meras amp;nbsp;quidam etum tcmpla abfum-pfit,hauftisetiàm numulariorum offi-cinis. Manfit autem intadumPJaco-bi facellum, quo nihil Venctijs anti-quiushabetur,in ipfb nafcetis vrbis pri-mordio conftrudum, licèt lam latera eftent circuambufta.lnterim etiàm mare flantibus ventis mirè cxagit3batur,vt certè non paruo in dilcrimineverfari tu res Veneta videretur. Sedatum tarne altem die eft incendium,amp; multiplex per id tempus Venetiarum clarifßmae vrbis calamitas admonuit mortales omnes, vtrerum humanarum inconftätia lem-per ob oculos habctcs,ad cælchia fem-peri^jmanfurabonaanimosluostranC fcranc, modo nè amp;nbsp;tcmporarijs fimul amp;nbsp;xternis quandoquè bonis priuari velmt. Sed noc «grè perlüalcris illis, qui baud fecus hic degunt,quàmfifint Iierpetuô viduri. Atqui verb cur iftx lumanarum rerû calamitatesamp;viciffi-tu dines commemorantur,nifi vt hami-»«ahewsperieuh» vd landèm difcant Lapcre, |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.
|
ßpere, amp;nbsp;fuæ laluti confulerc? Euere quidam VenctijSjqui hoc incendium Germanis imputarent,quafi illi luas vb turi iniurias id cxcitafTcnt, propterea^ fama effet, Venctoru fraude duas Ger-maniæ vrbes annofuperiori arfiffe. Sed reuera potius videtur fuiffe flagellum Dei, vel Venetorumpeccata caffigan-tis, vel cos à faftu amp;nbsp;alijs vitijs reuo-cantis. |
Hicannus i$r4. Italiam amp;Occidé-temferè pacatiffimumhabuit,cùmiam aliquot annis bellis atrociffimis arfif-letiquorum flamma deinde in Orien-temamp; Septentrionem peruagata,am-pliffimas genres amp;nbsp;imperia horrendum inmodum vaftauit. In Occidentcciim iamattritæ omnium vires, haud facile inftaurari poffent, velut'i colenfu quo-dam ab armis interim difceffum eft,vt poftea infeftioribus animis repeteren-tur.Et quod finèmagnoanimidolore dici vixpoteft, tanto odio amp;nbsp;conten-tione in mutuam perniciem Chriftia-ni principes amp;nbsp;populi ferebantur, vr nullum cædibus,rapinis amp;incendijs fi-nem daturi vidcrentur,donèc vel alter-utris nihil man(ifletreliquum,vel vtri-que per mutuas clades ad internecio-nem bellando concidcrent. O infani-am amp;nbsp;feritatem plulquam bclluinam. Interim creuêrebarbaris nationibus vires amp;nbsp;animi, amp;nbsp;non Icmèl eo res reda-óafuitjVt parum abfucrit quin totus Decides Turcicis fubadus armis,ame-Uæ fuæ poenas cgrcgiaslueret, nifiprç-potens Deus pro lua bonitate earn cala-mitatem aucrtiffet. Hoc veró anno l^cHuni ortum eff in Pannonia, quod Vladiffaus Sigffmundi Poloni frater, quiMatthiae Coruinofuccefierat,non earn adferret curain amp;nbsp;dJigentiam re-l^usgerendis, quam oportcret. Plcri-que enim proccres regni, cum eum vidèrent non admodum rebus inuigilan-tem, quod iam effet lenio amp;nbsp;corporis graui pondéré oppreflus, regnum am-plilfimum prædæ habere coepcrunt,amp; finguli fuis ftudere commodis ac vti-litatibus, premere intolerandis exadi-onibus fubditos, atqueid genus alijs ftudijs non bonis operam nauare:vn-dè ladum eft, vt regni opibus difhpa-tis,nerui bcllorum pecuniæ regi defi-cerent. Per id tempus fadus eft ingens concurfus hominum,præfèrtim agre-ftium, propterea quód militaturis ad-uersus Turcas in lllyrica Croatia à legato Apoftolico largiffimæ effent con-donationcs oblatæ. Verùmiftahomi, num fæx,licèt pleriquecffcntiuflîdit cedere ab armis ob nimiam multitu-dinem,iam confilium ceperunt deex-cutiendo à ceruicibus fuis nobilium iu-go.Itaq; ducem fibi conftituunt Geor-gium Sichelum, hominem audaciffi-mum: cuius aùfpicijs non paucas edunc nobilium cçdes,matronis amp;nbsp;virginibus ingenuisvim adferunt,Cinadium vrbe ex cratibus matenaque conffrudam inflammant, concrematis omnibus ei-us vrbis incolis, ijs demptis quos fu-mus vel tela confumpferunt. Epifeo-pum vrbis Gcorgium crudeliflimè in-terfecerunt,amp; alios quofque genere amp;nbsp;opibus clariffimo$,autfacerdotio in-fignes, exquifitiflimis tormentis dila-niauerunt. Itàdemùm compulfi nobi-les, fui defenfionem quanta maxima poffunt vi amp;nbsp;celeritatc parant, duceq; Bornemiffa multos feditiofæ multitu-nis fundunt, nec multo poft pluribus locis penè ad intemecionem eos delét. Nec tarnen Georgius fê deferit,fed no-uis audus copijs bellum inftaurat.Verum eius nefarij hominis hic fuit exi-tus, quod pauló póft à lohanne Vai-uoda captus, cæfo fere omni eius ex-ercitu, nudus amp;nbsp;catenis vindus,in cquuleo conftitutus, amp;nbsp;corona caden-ti ex vomere conflata, vt regum mos eft, coronatus, niültisque alijs imma-niffimisamp; horribilibus eft fupplicijs ex-cruciatus, ita vt non defint, qui purent nimia amp;nbsp;inaudita crudelitate in eum amp;nbsp;eius exercitum delæuitum.At-que hoc pado illud fæuum amp;nbsp;nefa-rium perditæ multitudinis bellum ex-tindum eft, quod nih citó repreflum fuiflet, extremam Hungariæ calami-tatem hauddubiè allaturum videba-tur. Eodem tempore bellum cû Mofco-uitis geffit Sigifmundus Poloniæ rex, vir in Cathohea fide,prætcr alias vir-tütes, conftantiffimus. iVlofcouitarum AAA 3 eft |
ijü APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OFT.« cftditio anapliffima, in longum ac latum obtinens ad 500. mjlliaria Germanica, vt quidam ait, polTuntquead centum amp;nbsp;quinquaginta cquitum mil-haconficcre. Erattum in finibusMo-fcouitarum Smolenchum oppidum , quod non Ruboniamni, vt perp cram collocatum eft ab iHis, qui Ptolcmæi libris nouas incogniti orbis tabulasin-ièruêrejfed vltenori Boryfthenis ri-pæ adiacct. Id oppidum fumma vi à Bafilio magno duceMofeouitarum op-pugnatum anno fuperiori, fcdfortif-fimè à piscfidio Polonico defenfum eft, adeô vt Mofeouita re infeda , multis relidis tormentis,amp;impcdimcntorum muitô maxima parte amifta, abfcedere coadus fuerit. At vere proximo, co-adis quadraginta equitum millibus, quorûdam præfidiariorum fraude oppidum per proditioncm cepit. Inde turn in Lituaniam fadis excurfionibus Lituaniamirrupit. Contrà vero Polo-nus rex eóflato cxercitu triginta quinque millium, Conftantinum ducem egregiumifit contra Mofcouitas,quorum licèt multo maiores elfentcopix, ita tarnen à Polonis tormentain Mo-fcos prater eorurn expedationem dil-plodentibus,fufi fugatiquefunt,vtBa-ftlius ipfè fuga falutem fibi quxrere coadus fit, HabebatPolonus in exer-citu fuo aliquot millia peditum;quo-rum in hoc præho præcipua virtus eni-tuit,Capti funt in hoe confliduoracs Mofcouitica militiæ præfedi amp;nbsp;con-ftharij,è quibus aliquot præcipui poft-ca Vilna ferreisfuntcompedibus con-ftridi.
Hoc anno SelymusTurcarum Imperator cum valido exercitu ingreflus fines Armenia Maioris, aliquandiù ob itinerum imperitiam ad fummam return omnium penuriam adadus,tandem non longè à Taurifio clariffima Perfarum regia,lfmaélcm Sophum ob-uiam habuit cum exercitu triginta millium equitum. Erat is exercitus numéro longè impar Turcarum copias, qua fupra centum amp;nbsp;quinquaginta millibus equitum amp;nbsp;peditum conftabant, amp;nbsp;tormentis non paucis muni-
ta erant, quibus Perla carebant: at tarne tanta vi Perfarum exercitus Tur-cas adortus eft, vt pluribus proftratis, iam vidoria omninó à Perfis ftare vi-deretur, qua tarnen ex corunl mam-buselapfa cft,fimulatquè Sophus Per» farum rex Icuitèr tormento vulncra-tus,è praliocxcelfit. Atqui verotam-etfi Selymus vidor euàfilTct, vbi tarnen audiuit llmaëlem Sophum nouit contradis copijs fuperuenire, ex Armenia, vbi hyemare decreuerat, ex-celfit,multa in innere ab AladuloTaiN ri montiiprincipe, amp;dcmùmàPet-fis fumma contentione eumperlequc-tibus, perpeffus, atquc c Perfarumrégis ditionibus prorsds eiedus. Potu-iflet tune facile ad intemecionem de* leri Turcarum exercitus, fi Perfarum rex vidoria iam ferè parta vti nouif-fenSedfortafsis voluit prapotensDE-V S Chriftianis non deefte flagellum, quo eorumpeccata ca Uigarentur.O-cideruntin hoc pralio l urcarumlu-pra triginta milha,amp;in ijs qmdaegre^ gij amp;nbsp;principes viri. Pauca hïc dice-mus in gratiam ledoris de potcntilÜ-mis duobus regibus, Selymoamp;Ifmaé-1e, vt cordatus quifque vidcat,nonni-fi omnipotentis DEI prouidentia amp;nbsp;difjjenlàtionc adum elle, vt tara potentes principes mutuis exarferintodi-js,nè illis vires amp;nbsp;copias fuascon-iungentibus,omneChriftianorum genus penitùs extirparctur. Erat horum Imperatorum par gloria amp;nbsp;regnorum ac ditionum amplitudo, fed mores amp;nbsp;difeiplina militaris longè diuerla.Vter-que Mahometanus, led tarnen in ca-iplafedanon eiufdem lèntentia fuit. Alius Homarem, alius Halym feque-batur, quorum fupra meminimus. In Ifmacle fingularis quadam pietas, in Selymo inhumanacrudelitascerneba-tur.Ifmaèl exprima nobilitateamp; lillens hominibus militiæ robora confcri-pfit:SeIymuspro Othomannicafami-lia inftituto feruorum genus maluit. Fuit Ifmaêl decora facie, roleo vultu, radiatibus oculis, flaua barba,amp; quod antiquum apudPerfasregiç ftirpisinfi-gne eft,adunco nafo,illuftnqj facudia.
|
SCRIPT. PER LAVREK. At Selymus trifti fupercilio, pracgran-lt;iibus amp;nbsp;toruis oculis, Scythico pallo-re luftufa facie, rigentibus fetis à fu-periori labro ad ceruicem retortis, ftar-I’a nigricante, quas adfpedantibuster-torem.incutiant. Ifmacl amp;aditum pa-ritcr amp;nbsp;alloquio benignus amp;nbsp;facilis^ fùo conuiuio magnam procerum ad-I'lbet frequentiam: vxores, fi fœcun-«læ fint, Perfarum more tenei c dili-git: Selymus contra in arcano gerit omnia .• puerorum imberbium amp;nbsp;eu-iiuchorum minifterio contentas, finè ^onuiua difcumbit: vxores à regiae limine procùl arcet, in mares propen-fiori libidine quam fœminas; contenus vno filio hæredeSolimanno,qucm W Tartari cuiufdam regis filia lùfce-pit, Quod ad militiam attinet, Per-fas équités (gaudent cnim mirifico «quitatu ) fquamofi thoraces, loricæ firreæ,bucculatæ caffides, cono infi-gnes gales, clypeique auratis vmbo-mbus rotundi vndiquè protegunt, cùm Turcs ferèinermes pugnarenon dubitent. Vtuntur Perfæ lancea fra-ginca ancipiti : Turcs hafta c fragili abiete, gladio incuruo, amp;nbsp;claua ur-tea. Perfarum equi frontalibus ferais, amp;nbsp;tegumentis recodo è corio ve-ftiuntur, qus conlèrtis laminis, aut infardo bombyeis amp;nbsp;goffipij tomen-toità muniunt,vt quanlibet telorum tontumeliam perfcrant. Ifmaèl Perfa-tum imperio potitus, tributa remifit, '^tftigaha funulit, minusque xrario finduit, coque pecunia fignata fem-P^caruit, interim tarnen tot regnis ïaeceffaria omnia largilfimc fuppedi-tantibus: fed hac in parte longé im-par fuit Selymo, cui ingentes pedi-tumac equitum copix perpetuo militantes, certa ftipendia à quçftoribus accipiebant. Nee vnquam deerant fumptusj ex tot tributis amp;nbsp;vedigali-bus immenfa conflata pecunia aurea: amp;nbsp;argentes monets , qux^Byzantij fiptem in turribus afleruata, impen-fas omnes quarta parte fuperabant. Apud Perfas tria funt genera mili-tum, prstorianorum, euocatorum,amp; |
SVRIVM CONGESTA; 55jgt; auxiliarium. Prstoriani certa ftipen-dia merent, amp;nbsp;eorum ornatiffimo co-mitatu, firmifiimoqueprsfidiorexipfe in fua aula vtitur, Vbi rero bellum imminet, ex omnibus regis ditionibus antiquæ nobilitatis beneficiarij, quorum ingens eft numerus, euocantur: in ijs illi reliquos antecellunt, qui ex Perfide amp;nbsp;vrbe regia, nomine Scyras, accerfuntur. Eft ea rrbs elegantium armorum offichais toto Oriente cla-rifiïma, incomparabili chalybis tempe-ratura in acinaces amp;nbsp;lancearum mucrones eelebrata, qus velimmenfopre-cio à Turcis cupidiffimè coëmuntur; quod eius ferri ea vis fit, vt vno idu noftrorum gales difcindantur, nihil retufa omnino acie, amp;nbsp;lancearum mucrones folidum pedorale transfodi-ant. Auxiliäres denique copis abHi-bensamp;AIbanis mittuntur. Porro Selymus Othomannics domus ittftituto, cùm tam multas occupant aliénas ditiones,non alijs ferè quam feruorum viribus amp;nbsp;conhlijs tam auguftum continuit ac tucbatur Imperium, magnis propofitis prsmijs, ijs quorumTgregiam erga fe voluntatem ac ftudium per(pexiffet. Turcasautem ob antiquam nobilitatem non squo tulit animo,prslertlm eius gentis fa-milias quatuor, vetuftate onginis O-thomannorura domui pares, puta,Mi-chaloglos, Ebrenes, Turacanos, atque Malcocios, quos licèt infigni virtute prsditos non finunt Othomanni vel adpurpuratorum Baflarum,vel magi-ftrorum equitum ordinem vnquàm euadere,nèad imperium adfpirent. Habent tarnen interim hs familisam-fliffimas fundiones. Michalogli vo-untarijs cquitibus prçlunt, qui centum millium numerumplerunquè im-plent, dicunturqj ab illis Acanzes, hoe eft,antecurlores. Porro ex prsfedu-ris, qus lunt valdè mults, nobilio-res commendantur reliquis tribus fa-milqs, Peloponnefiacal uracanis,Bof-nenfis Malcocijs, Ebrenibus Saman-drica in Triballis. Ex omnibus prs-fedurjs, qus lunt fupra quadraginta AAA 4 nbsp;nbsp;lt;^ |
5^0 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
amp;odo,nulla eft tarn tenuis, qua: non babeat ad duo millia equitum,ciim am-pliorcs fena vel leptena cotincant : amp;nbsp;bi omnes ftngulis menfibus certa babent ftipendia. Atque inboeequitatupræ-cipuum Otbomannorumroburconfi-ftitjCum ad repentinum cdidum intra paucos admodum diesfeptuagintaampbus egregioruequitum milba in vnu locumàpiæfedisfacilèpoffintadduci. VniuerbsautemduoiVlagiftriequitura pra: lunt^quos Bellerbecbos,id eft, do-minosdominorum vocant,quorum alter in Aba ad Cutbeiam Galaciæ vrbe, alter in Europa ad SopbiamMœfiæin-feriorisrebdet. Cxterum nequeTurca: vlli,nequeCbriftianiillorumprclfiiu-go,vcl oppida,vel arccs,vel pages more Perfarum poffident, aut domos paulo munitiores ædibeant, cum id apudil-los lege cautum fit. Itaque miferrima eftChriftianorum Turcis feruientium conditio, cum nequeopibus polleant, nec vllam feruitutis excutiendæratio-nem inueniant,etiamfi Cbriftiani aliu-de auxilium laturi vidcantur, quod Turcaevbique paratum babeant equi-tatum, amp;grauilbmum impendeatfup-pbeium deprabenfis.Portoleftilfimus apud Turcas equitatus conftat ex alis prarorianis. Hæ nobilitatc amp;nbsp;cultu eximio cateris prxftant. Qui buius generis funt,cxomnibus prouineijs dcli-guntur, amp;a pueritiaabiurata Cbrifti-ana rdigionc, per Eunucbosliteris amp;nbsp;arinis bberalitèr inftituti, ad fummos bonorcs prouebuntur. In ijs funt, qui vocentur Mutpbaracx, qui toto orbe conquifiti, virtuteadmirabilipræftan-tcs,ea conditionc militant,vtquam ve-bnt rcligionem impunè colant: quo fit, vt non modo ex alijs nationibus eti-àm plane etbnicis, fedetiamnobilitate illuftres Cbriftiani, ad Turcamperfu-giant, fediett momentaneos bonores veræ virtuti amp;nbsp;vitx æternx antepo-nentes. Hi autem finguli babent fub-Icruos non paucos, quorum eft cultus lautilbmus amp;nbsp;Iplendidifiimus, vtnon multum à dominis differre videantur: dift’erunt tarnen interfignijs. Atqul apud Selymum nibil nequepræftanti-us, neque vabdius ccnlcbatur duabus
legionibus ex lanizaris deledis, quarum fuit femper inuida virtus etiàm apud fuperiores Otbomannos. Simt vero*apud Turcas quatuor purpurati Ba(Tæ,q ui return grauilfimarum confi-lijs prç{unt,amp; per fingulas bebdomadas quatuor continuis diebus in regia co-cunt, fupplicibus libellis refpondent, litesdirimunt, Imperatore interim per fencftellam veloprotedacunda atten-tiffime aufcultate. Huiusordinis anti-quior Imperatoris Icrinio gemmaque potitur, appellaturque Vefic, amp;fcri-bis atque notariés décréta didat. His rebus confcdi$,Bairæ prandent, mi-uerfoque populo, qui in curiam coié-rit, publice epulum datur ex oriza,ver' uecina carne, paneque amp;aqua limpb da paratum. Sunt apud Turcas lanb zati milites prxtoriani, qui peculiar! prxrogatiua Exarcolam, id eft,pileum album, aurea anteriore fafcia amp;cnftis infignem,acinaci impcnetrabilem,pro galeageftant,lunatosqMe calceos alijï vetitos induunt. Arma eorum funt, fclopettusamp;arcus, quibus multo maxima eorum pars vtitur, turn quoque baftx Germanicis breuiores, itemque gladius incuruus amp;nbsp;parua fecuris. Hi terra manque omnium audacifiïmèamp; conftantilfimèpugnant.SeddehishaC-tenus dixifle fufficiat,vt videantChri-ftianiprincipes,cuiusboftis vires dharma inteftinisfuisdiftenfionibus amp;nbsp;dif-cordijs in fe concitent amp;nbsp;exacuant. Norunt Turex exadiffimc,qua: apud nos gcrantur, amp;nbsp;vbi arriferit occafio, noftro languine fuas baftas amp;nbsp;acina-ces egregiè crucntabunt:etfolademùm gf,,,». vexatio dabit intelleélum auditui.
Hoc eodem anno 1514. obijt Anna Francix regina,Claudia: amp;nbsp;Rena-tx pares, quarum natu maiorem Clau-diam in matrimonio pofteà habuit Fra-cilcus Valefiusdux Èngolifinenfis, iu-uenis egregius. Tum veto Ludouicus rex rebus Gallicis confulturus,Henrici Angliboftisinfenfiffimi forotemMa-riam, mifta ad Btitannos infigni lega-tione,coniugem fibipetijt ÔC accepit fumma totius Galliæ gratulatione. multa mouerunt Henricum, vt cum eo bofte pacem faceret, amp;nbsp;in cas nuptias coûfen-
-ocr page 577-|
SCRIPT. PER LAVREN. confentiret,alioqui non admodi'im ad-didus Gallico nomini. Porro Ludo-uicus iam state grauis,cum nuptias Celebrallet Parifijs regio apparatu 7. Uibus Odobr. ad proximas lanuarij Calend.mortuu$ eft, nulla relida prole mafcula. Is Ludouicus ducem Me-diolani Ludouicum Sforciamin Gal-lijscaptiuum detinuit incaueaferrata, erepto omni fcribendi amp;nbsp;quae cuperet legendi folatio,vbi ctiam ille princeps *liem fuum obijt.ldem rex florentem re-finifuiftatum maximis obiecitpericu-iSjdumprofugisad ipfum Cardinali-I’us^Pifani conciliabuli authoribus/a-Uerenon dubitauit. Eo anno grauis orta fuit lis inter Bauarix principes Vuilhelmum amp;Ludouicum, Vuilhelmo ex patris fuprc-Wavoluntate totum fibi Bauarix du-eatum vendicante, cum ad populum ^°*’g® gratiofior effet Ludouicus, nec feiufta portionc principatus frauda-b pateretur. Earn litem fapientifli-mus Cxfar Maximilianus mira dcxte-ritate compofuit, vnicuique fuaattii-buta parte, vndè pax inter illos egregi-osprincipes reformata eft. Circa hxc fere tempora, vcl non loge ante Emmanuel potetiffimusLu-fitanix rex,Alpbonfum prçCipiium ducem fuum cum infigni elaffe mifit ad Malacham, qux eft aurea Cherfone-lus,fic dida ab auri,gemmarum amp;nbsp;variorum aromatum infigni copia. Eft Sutern Malacha vrbs mirx magnitu-dinis,amp; id temporis Mauro regi Ma-bometanx fuperftitionis parebat.Vrbs Lufitano obfidetur, fit atrox prxli-^*®j vidor Lufitanus vrbem militiprç-dæ datam ingreditur, magna hoftium Carde édita, exiguo Lufitanorum da-inno.Rexipfe cum fuperftitibus Mauris fugit, Chriftiani opima reportant fpolia,in ijs leptem elephantes, amp;tor-mentorum xneorum ad duo millia. bloxiUic arx munitilfima conftruda, amp;nbsp;foedere pereuffo cum diuerfarum ’lationu mercatoribus, celebriusquàm anteà emporium eft inftitutum, vndè bodiè in noftrum orbem magna vis sromatum inuebitur. Multa deinde «ba prscUrè gefta funt à Lufitanis jn |
SVRIVM CONGESTA.’ j^i ijs regionibus, admirationedigna,non tam humanis viribus, quàm fuperni Numinisfauorc.-de quibus partim extat Epiftola ledu digna regis huius Em-manuelis ad Leonern X.RomanumPó-tificem. Eodem 1514. anno rifi funt Vuic-tenbèrgç tres foles,quibus fingulis cru-entus ineflet gladius, In OÏÓttvnl eti-am fol adfpeótu fanè quàm horrendo apparuit, varijs diuerfórum colorum feptus orbibus:bis quoquè treslunç có-fpicicndas feprxbuerunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•* ANNO 1515. LudouicO regi Gal-liarum vita fundo fiicceffit Franci (cus' Valefius,procerum amp;nbsp;regni totius fuf_ fragijs rex creatus, quod Jicet iuuenis effet, tarnen iam ante bellicx virtutiff amp;nbsp;magnx liberalitatis baud obleura' indicia dediffet. Is, vt erat magno Óc elato animo, mox cogita tionem onicm ad Mediolanenfe bellum adiecit, no-uo etiàm amp;nbsp;anteà inu(itato per inac-ceffas prins alpes innere vlus, exercita maximaS difficultates fortitèr fuperan-tc.Potuiflent facile eius conatus omnes retardari, nifi turn plerique Hduetij non femel admodum importunos amp;nbsp;refradarioslèprxbuiffent. Qui tarnen artequadam adpugnamprouocati,in-credibili amp;nbsp;effera pnmùm in Gallos audacia irrumpentes, magnam nó abP-quefuorum clade ftragem ediderunt, léd altera luce vidi à Gallis, Mediolanum lereceperunt: vndetamen paulo-póft excedentes, Maximilianum Sfor-, ciam ducem magno cius dolore ho-ftibus obiecerunt,qui penè mentism-ops,arcem inexpugnabilem fcquelub certis conditionibus Gallo dedidit,cui ea vidoria multo fanguine ftetit. Hoc anno Lufitanix rex Emmanuel Vlysbonx edidit infigne Jpeda-culum Elcphanti cum Rhinocerote certantis. Eft vtrunque animal im-mani corpons vaftitate, léd longio-' ra crura funt Elephanto. Naturale autem illis ineft odium alccrius in alterum, idque lerè propter meho-ra palcua^ vt quidam Icnbunt, qui« fibi inuicèm prxripere nitunior”Rhi-noceros, telle Paulania, duo habet cornua^ alterum lufigm magnitudine ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de |
|
^a APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. de naribus extans,altcrum quod fupcr-nèerumpit, exiguum quidem,fed vali-diOïmum. Fuit eiufmodi beftia viua allata rcgi PortugalHæ Emmanueli anno ijq.ex India, eolorc buxeo fiucver-ïniculato,teftis elypeatis teda, omni^j ex parte armata. Cùmautem eertaihen initurus eft Rhinoceros cum Elcphan-to,cui genitus efthoftis, rtinquitPli-niu$,cornuad faxalimato,alnum ma-ximè petit, quara feit fuis idibus per-, uiamede. Porro Elcphantus dcncibus niaximis amp;fortiffimis cutem Rhinocc-rati? quantunlibèt durara amp;vix iacu-Ip peruiam validififimo idu lacerat, dé-tibusque dilaniat. In co certamine, quod hoc anno, vtdiximus, Vlysbonç fuit, Eiephas fuccubuit.Eft hoe in Ele-phantc admiratione dignum, quodeft 1111 pa trij lèrmonis intcllcdus officio-rumquememoria,nee vUum aliudanima! humanisfenfibus piopiùs accedit. Et quanu'is fit immani corporis mok amp;nbsp;inter terreftres beftias facile maxi-mus, tarnen vfqucadeo abhomine do-mari fepatitur,vt in Ïndi3,vb'i frequentes admodùm lunt,aratrum trahere, amp;nbsp;neceflaria quxquecx ruredomum ve-herenó reculet.LaudeturDcus in crea-turis fuis,amp; eius erga homines immen-fusamor, quem nobistam varia diuer-fi(fimarum creaturarum in hominum vfum conditorumminifteria apertiffi-mcloquuntur,prouocet nos ad ilium redamandum. , . Eodem anno mortem ^petijt Phi-- ( lippus ab jO^ßain Archiepifcop’ Co -Î lÓmchfisjVirlanèlongiori vitadlgnus, in cuius locum fuffettuseft Hermanus àVueda, qui tandem verlutilfimorum quorundamhæreticorumaftu amp;nbsp;fraude àcatholica fide in errores tradudus, loco motus eft,vt alibi dicemus. Fuerunt hocannotota ferèEuro-pa magnat aquarum inundationes,quç çtiàm arbores amp;nbsp;domos euerterint. In no »513. ex monte quodam eruperatgt; hoe anno cùm iam inftlr mans excre-uiflet, tantum terrorem attulitcius loei incolis, vt ad montium eaeumina confugennt,amp;pauló póftfummavi amp;nbsp;maximo impecu ilia vndarum congés ries fradis rupibus, amp;nbsp;obuijs quibuC que obrutis,invaftum marefefe cuol-uit. |
Hac terapeftatcSelymusTurcarum Imperator, cùm iam mira celeritatc amp;nbsp;diligentia copias in Armenia fuperio-ri æftate non parùm attrîtas iamp;acci-fas,reparânet, ad Ifmaelein Perfarum regem contendit. Priùs tarnen, quàm in Armeniam înteriorem le reciperet, expugnandum fibi fumpfit Aladolum Tauri amp;nbsp;Antitauri regem, à quo fe meminerat è Perfide dilcedentem pau-lo antè per fummam fraudem infignes clades accepilfe. Gentes, quibus impe-rat AladoluSjbellicofæinprimlsamp;nu-mero amphffimæ feruntur, fed agre-flres funtatque efferæ, amp;nbsp;magna parte venatiombus ac latrocinijs deditx. Ortxdicuntur ex Galatis, Cappado-cibus. Armenijs, veteribust^ue mino-risAfiat colonis, qui propter affiduas bcllorum iniurias fuperioribus feculi$, amp;nbsp;maxime cùm Tamerlanes Scytha horrendum in modum Ürientem po-pulabundus peruafit, ad hxemontofa tanquam pacata fefe loca contulcrc, aliquot primo ligneispagis, moxqui-buldam illuftnbus oppiuulis conftru-dis. Itaque Selymus totis viribus ad-ortus Aladolum, non abfque magna fuorum Rrage eum in fugam compu-lit, led nequedùm parta hac ratione vidoria, eius pratfedum Saxouaro-glcm nomine, magnis pollicitationi-bus corrupit, qui cùm alioqui infefto in Aladolum effet animo, cum magna equitatusparte ad Selymum perfugit, amp;nbsp;non multo poft captum Aladolum ad Selymum perduxit, quieum nccari iuffit,omnemque eius ditionem in pro-uinciæ formam. redadam fibilubmga-uit. Indè pcrlata ad eum fama, quad Pannonijin eiusditionemquandamir-rupiffent, Byzantium eum paucis rc-dijt,'amp;magnoconflato cxercitu,Pan-noniosduplici incurfione cito repreC-fit. Ita illeimmanisTyrannus tam facile amp;nbsp;in Afia amp;nbsp;in Europa pratfen-tem feexhibuit, vtrobiquè ex hoftibus vidor. Per id tempus conucntus aliquot infignium regum habitus eft Vienna, |
5^3
SCRIPT. PER LAVREr^. SVRIVM CONGESTA.
|
puta Maximjliani Cxlaris, Vladiflai Hungariae ac Bocmix, amp;nbsp;Sigdmundi Polonix rcgum,qui terruit quide non-mliil Selymum,quod rumor eflet contra ipfum illos reges arma fumpturos, fed vbicóperit aliaillic traftata effe,eo nietufolutus,adOnctcm animumad-iecit/elidis nibilominus in Europa fir-milfimisprxßdijscum Solimanno filio fuo. |
ANNO 151^. cum Ingentî exer-citu Selymus Perfarum regem inuafu-riis,in iplb belli apparatu intellexit Campfonem Aegypti Sulchanum ma-gnis contradis copijs ftare ab Ifmaë-1e Perfarum rege, amp;nbsp;nulla rationepaf-furum, vtPerfas bello appetat. fd qui-dem confternauit nonnihil Selymum, amp;nbsp;conatus eft Sultbanum muneri-busin fuas partes trahere, fed fruftra. Itaque hunc fibi modis omnibus op-pugnandum ftatuit. Atque hac in re minficè illi fortuna arrifit, ita vt ad-modum breui fpatio Sytiam, -'Aegy-ptum, ludxam fuo imperio adieccrit. Habebat Campion Mamalucborum fortiffimum exercitum, fed eorum fu-perbum ac impotentem dominatum iampridcm pertxfierant Aegyptij.Ma-Jnalucbi,Cnriftianx religionis defer-tores funtomnes,acaptiuitate Maho-metanafuperftitione,eiurato CHRIST! cultu amp;nbsp;religionc,imbuti. Sunt etiim qui pueros ab vberibus matris raptos,vel alio cafu exceptos vendant mercatoribus, ijlt;^ue rursus corporis amp;nbsp;virium indole, vel animi vigoreprx-ftantes Alexandriam, atque indé ad Sultbanum Aegyptium perduCunt. Is emptos curat mox accurate à lani-ftis amp;nbsp;prxceptoribus inftitui. Vbiiam per xtatem norunt egregiè traftare arnia,amp; militiam exercere, tune fti-pendia facere incipiunt, amp;nbsp;in prxto-rianos équités alleguntur : indociles Vero amp;nbsp;ignaui, fortibus perpetuó fer-uiunt. Atque ijjomnes Cbriftiana funt religione initiati, quam abiura-recoguntur, Nemo enim Mabome-tano vel ludxo patre genitus, poteft in equitum numerum adfcribi, idóue adeo, vt nee ad Mamalucborum hU-os dignitaris equeftris iura tranlëanCj immonee Sulthanus ipfe ad filios imperium tranfmittat. Multi perditx vitx amp;nbsp;iudicijs damnari, è Cbnftiano-rum prouincijs co confugiunt, qui moxdecifisprxputijsamp;CHR1S TO abiurato, G bello idonei funt, ad arn-pliffimos bonores prouebuntur. Sed eorum in Syros amp;nbsp;Aegyptios intole-randa fuit crudelitas, amp;nbsp;iniutix quo-tidianx cos omnibus fummè inuifos reddiderust : quod Selymo commo-diffimè cecidit. Acgyptij trecentis fe-rè annis earn vililfimorum mancipio-rum tyrannidem pettulerant. Iraque Selymus incredibili eelentate prxter expedationem omnem ad Camplo-nem delatus, Cayerbeium Campionis prxfeétunl iam proditoris animos induifle, amp;a Camplóne ad lecum magna exercitus parte deficere paratum inuenit. Vbiadpugnam ventumeft, mirabili amp;nbsp;prxfcroci audacia Mama-lucbi Turcas inualerunt, ità vt lum-mo in difcrimine vcrfirentur, donèc dilplofis in Mamaluebos tormentis, amp;nbsp;rccenti equitum multitudine lu-perueniente, viéioria dliserepta eft,ad quod plurimum contulit Cayerbeij perfidia amp;defeótio. Camplon iple à luis è prxlio fugicntibusm arena pro-tritus occubuit, vir lèptem amp;nbsp;feptua-ginta xtatis babens annos. Hac visoria poutus eft Selymus, quod mi-rum videri polïït,eodem ipfo die, quo biennioantè Perlas luperarat. Mamu-lucbi in Campfonis loeum Tomum-beium ftrenuum virum delegerunt. Interim Selymus occupata Syria, torus Aegypti opibus imminebat, maximain co itinere ab Arabibus damna perpclTus, qui eins exercitum mins modis exagitabant. Porro Selymus antequam Acgy-ptum peter et, Hierofolymam adijr, ve-terum(^ue propbetarum fcpulcra Jup-plicitèr veneratus, Chriftianis lacer-dotibus Domini Icpulcrum obtintn-tibus,pecuniam in alimenta fex men-üum largitus eft.lndè expugnata Gaza, Aegyptum petijt, nee iam longè ab-erata fummo penculo, ipü ab Aegy- |
PW
-ocr page 580-|
564 appendix AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. pti rege ftru^o, cum ecce quatuor équités exTomumbeij exercitu profu-gi, omnia Tomumbeij confilia ei ex-pofuerunt, quæ res illi amp;nbsp;eius copij$ jalutem attulit. Mox rursum manus conlertx tanto vtrinquè odio,vtma-gnam fuorum panter atque hoftium ftragem per mutuum errorem edide-rint. Tandèm_Tomumbeius rcceptui canere iubens, quód fe Turcis imparem ccrneret,Memphim profugit.Hæc pu-gna incidit in 9. Calcnd, Februarias, anno 1517. Porteraluceinipfavrberur-sias totobiduo continentèr pugnatum ert, tanta Mamaluchorum pertinacia amp;virtute, vt Sclymus vidoria delpe-rata iufferitvrbem maximam Sj longè populofiffimam inflammari, quod tarnen incendium paulo poft, cum fuos euafifte fuperiores didiciflet, reftingui iuffir, Ita capta eft ea vrbs longè am-pliffima,amp;Tomun;bciushïga fibi con-luluit. Ad extremum cum totiès viâus, etiàm oblataà Stlymo pace,bellum re-dintegrâllet, caprus amp;nbsp;gula frada in ip(a Méphitica vrbe extinélus eft, (urn-ina prins ignominia à Turcisaffedus. Accidit hoc Idibus Aprilis,anno 1517. Ita niinirum fe habet rerum humanarum conditio, vt nemo fit quantun-uis potens amp;nbsp;rebus omnibus affluens, qui non facile poffit è fummo infi-mus, amp;nbsp;ex fortunatiffimo calamitofif-fimus effici. Quod proptereafic eftdi-uinæ prouidentiæ confilio ordinatum, vt faciliiis homines præfentia poffint defpicere, amp;nbsp;fummo bono præpoten-ti DH0 conftantitis inhaerere. Pau-loantè Sulthanorü Aegypti fuerat lane formidanda poteftas, quæ necopi-nato itarepente omnis protrita eft, vt vlque ad regis Aethiopum longè po-tentdfimi fines omnia cefferint viófo-ris Selymi imperio: cuius certè hominis fuit effera crudelitas, indigna tot rerum profperrimis fuccelfibus, nifi quod tcrgis Chriftianorum hac Tur-cicarum vidoriaru perpetuitate afper-nma flagella parabantur. AegyptoSe-lymus præfecit Cayerbeium prodito-rem Campionis, amp;nbsp;Synæ Gazellem, multisque è Memphi ablatis turn publi-cis turn priuaus non finè magna inux-dia ornamentis, Byzantium redijt,pri-us tarnen hyeme lubfèquente in Syria exada. Interea dum hæc in Syria amp; |
■^^gyP'’° geruntur, Chriftiani principes non folùm nihil mouent contra Turcas,ftd more fuo inteftinis bellis, prælertim in Italia, fefe confici- unt. ANNO ip7. Selymus Turca, vt iam diximus, cepit Memphini, lïue Alcairum, amp;mox Aegyptum omneni in fuam redegit poteftatem. Tomum-beius Sulthanus fugam arripiens,cùni lè in palude quadam inter iuncos amp;nbsp;arundines occultalïet, immerfus aquis vfque ad fummum peétus, captus amp;nbsp;ad Selymum perduétus eft. Qui iuf-fit primumtradi eum tortoribus,vtde Camplónis thelauris quærerent: It^i ille nihil præter fufpiria amp;nbsp;horribiles gemitusin fummis cruciatibus protu-lit. Poftero die vili camelo impoli-turn, ac detrita indutum vefte, reum-dis à tergo manibus, per omnia vr-bis Memphitieçfora etceleberrunasre-giones circunduélum, laqueo ei gu-lam frangi, atque vttranlcuntibuslu-dibrio foret, vnco ferreo fufpenlüm fupra fomicem relinqui iulfit. Mul* tis ea reslachrymasexcuffit, atquevti-nàm moueret etiàm Chnftianos dy-naftas, quibus polfint facile etiàm pe-iora à tam feris amp;barbaristyrannisac-cidere. Hoc anno Martinus Lutcrus,Au-guftiniani inftituti monachus, cœpit m Germania noua Ipargere dogmata, amp;nbsp;res nouas moliri, quæ tandem roti orbi Chriftiano exitium adferrent. De hoc homme accuratiùs aliquanto agendum eft,vt pofteritas omnis de illo amp;eius audacilfimis facinonbus ceiti-us æftimare queat ; prælertim cum prêter alios eius hominis fautores, Iohannes Sleidanus Commentarios con-fcriplerit de Statu religiouis amp;nbsp;Rei-publ.Carolo quinto Cælàrc,in quibus ità tuetur Luteri amp;dilcipulorum eius caulam, vt blanda amp;nbsp;mcllita oratio. ne religionis negocium cum alijs ple-rifque rebus geftis commilceat, ità vt miro artificio dum leCtorem deti-net hiftoriaruravarietatejfimulincau-tis |
|
SCRIPT. PER LAVREN. psamp;impcritis animis, identidcm eti-*gt;n infgniter mentiendo,damnatorum '^wolim dogmatum virüs exitiale in-^illet.AtqjVtdidis fuis, quxipfcnon fuitnefcius,qinmultis à Veto abhorre-®^bfide maiorem cociliet, Paulum Io-* ^lUmamp;IohannêGochlçû tacito vtri-^f^j nomine in Epiftola nuncupatoria ’'’’pudenter perftringit, cum illis viris ^ouge certe chariot fuerit fidcs, quam ^Iddano amp;nbsp;plerifque alijs fedarijs, qui ^um catholica fide oem etiim pudorem amp;didorûfadorum^;côftantiâm amp;nbsp;fi-^cm abiecifle cernunt.Mcntiri aut,prç-^«■tim in fidei amp;nbsp;rcligionis negocio,ta ^ftperniciofum amp;execrabile, vt quilts *dfeme! de induftria quod falfum feilet,pro veto affirmiHe depræhenfus fu-'fitjilli omis deincèps fides iure optima ^ctrahenda videatur. Mirum ceftè eft, phrofq; etilm Gatholicos vfqueadeo ^hidaniledionedeledàri.Tedquià vo-^lmus pafsim omia etiam lulpedx fidei ^ominufcripta legere, amp;nbsp;videmuf no-^isea effeiudicij acrimonia amp;nbsp;maturi-’ïte,vt facile de qbuflibet ftatucre poffi-quot;’üSjfalfa^j à veris internofcere, iaeô ta quot;lulti adeô leuitèf amp;nbsp;puérilité rin fœ-lt;105 errores prolabimur, quoru merito pudere poflit no modo.graues viros,fed 'tüm decrepitas anus amp;deliros fenes;amp; ’îmen interim videmur nobis in luce ^uangelij verfari,plusvidere quam vi-‘luint Mai ores noftri,A quorum nos gra quot;itate, integritate, prudentia, conftan-’’ilongiflimè diftamus: amp;nbsp;plerunquè ^sniulentç mulierculæ amp;nbsp;ex infima pick’s fxce ftolidiflimi ac ftupidilfimi bla-t«rones fcripturas diuinas egregiè crc-P’tant,eas fe quouis Theologo redius ’utclligere procaciter iaditant; amp;nbsp;eft Wftc denique eo iam redada rcs,vt dum quot;el maxime Euangelium amp;nbsp;puram do-Srinam plerique omnes Catholicç Ec-defise defertorcs fibivendicant, amp;nbsp;magna vocis animorumque conteritione nuccinarc amp;nbsp;crepare non defiriunt,in quendam horrendum atheifmu, amp;nbsp;Cer- cianturjadcôvt nonnullis locis vulgus niiferabile iamin varias pugnantes^uc diftraftumfedaSj no videat quid Icqui amp;nbsp;ampledi debeat, amp;nbsp;non muhurn à |
SVRIVM CONGESTA. 56lt; fuprema falutis omnis delperatione ab-ellevideatur. Sedhæcinipfo proceflii opportuois locis fortafsè commodiùs demonftrabimus. lam adLuterum ve-niamus. Is natus eft Iftebij, in celebri Comitatu Mansfelden , anno fakitis 1483. pridic D.Martini, cuius nomen accepitin baptilmo. Puerulus fcholas adijt Iftebij, indè Magdeburgum, poft anno abfolutolfennacum Thuringia oppidum profedus, exadis illic annis quatuor,Erphordia infignem Thurin-gix vrbem,Academia celebrêm,lè con-tulitjvbiannoætatis 20. artiüm magie fter creatus eft^ Indè cum lurifprüden-tiæ animumappulilfet, ambulans cum focio in agro,repente fulminis idu fo. ciumpcrdidit:quare territusamp; cófter-natus,multis ftupentibus,relldo mundo amp;lpretis orhnibus,D, Aüguftini ih -ftitutüm Eremitanum complexus cft. ' Qupd quidem fi folo, Vt apparet, fer-uili adadus timoré fecit, debili làne fundamétonixu$eft,quippecùm eiuf-modi timor etiàmà Cicerone ethnicö redè voceturnódiuturni magifter of-ficij. Quanquam non eft culpandus, qui vel metu folo ad vitam corrigêdam adducitur : fed tarnen oportet niti ad magis magis^uc obtinendam charita-tem, quæ foras mittit timorem ilium. Vcn'im quocunquedemiim animo Lu terus cœnobium petiérit, ceftè in eo integrum annum ante folennem profelfi-onem,vt moris eftj nouitius conftan-tèr perfeuef auit, amp;nbsp;deinde pallm pro-feffus eftmonachum,atque annis quatuor non inftrenuum fc præbuit inex-ercitijslpiritalibus,licètquaïdam in eó apparérent,quç de mali dæmonis com-mercio fufpedum cum reddefent, ill ud inprimis,quód cum aliquandoin Mifta diceretur Euangelium de éxpulfo fur-do amp;nbsp;muto dxmoniojfubitocorruens exclamaretjNon fum,Non lum. Immo veto,ipfe no femel in liais fcriptis tefta-tus eft, fe probè cognitum habere dià-bolum,amp; plus quam fruftum vnum fâ-î lis cum eo comcdilfe: quæ quidem di-dufurit horrenda. Cumautem Saxonia princeps fridericus Vuittenberga: nouam conftituiffet Academiam , ad earn quoque Luterus anno 1508. mif- BBB fus,- |
lt;164 7\P^ENDÎX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT%
|
fu5, publiée prxlcpt Logicen amp;nbsp;Phy-ficen Ariftotelis. Triennio poft Ro-tnam ire compulfus cuiufdam liiisco-ponedae Ç3ufa,ea tran(aâ:3,rcdijt V uit-tenbcrgam,amp; Doélor Theologia: fa-étus,cum eftet difputator vehemens, primùm cjuidem Vuittenbergx, mox ctiam Heidelberg« ingenij amp;nbsp;cruditio-nis fama difputando captare cocpit,no-uispropofitis tbematis. |
Intcrcà Rom« Leo Pontifex lar-giftimas promulgat condonationes fine indulgentias, cique negocio in Germania prçficitMoguntinum Archiepi-fcopum Albertum, principcm celcber-rimum. Is ad prædicandas eas indulgentias delegit lohannem TetzeJlium Dominicanum. Ea res pelfimè habuit quofdam Ordinis Auguftiniani,in pri-mislohannem Staupitium,eius Ordinis generalem per Germaniam Vica-rium,virum nobilem, facu^um, amp;nbsp;Fri-dcricoprincipi charum,itcmque Mar-tinum Luterum Lcâorem Ordinarium Vuittenbergx. Et quia interdum non parui abufus eiulmodi euulgandis in-dulgentiisfcfeimmifcuerant,indè (um-pta óccafione,Lutcrus primùm in in-dulgentiarumimmodicos quoldam amp;nbsp;fordidoSjluo duntaxat quxftui feruien-tes bucematores acritèr inuedus eft, datis ad Moguntinum antiftitem lite-ris,in quibus longe alitèr fcripfitdela-lutis certitudine, quim paulopóft in fuaCaptiuitateBabylonica amp;nbsp;Icriptis alijs. Simuletiam 95. propofitionespalam edidit, quibus Indulgentias oppu-gnauit.Cótra vero Tetzelli’ io6.propo-ntiones euulgauit, Luteranis plane có-trarias. Exhac lite ortum eft illud im-mane amp;nbsp;horrendum Luteranx hxre-feos inccndium, quo tota pene Euro-{gt;a poftmodum conflagrauit. In ipfis luiusTragcedix initqs vifus eft Lute-rus étiam plerifquc vins grauibus amp;nbsp;eruditis non peffimo zelo moueri,pla-neque nihil fpeâarc aliud, quam Ec-dena: reformationem, cuius'quidam deformes abufus non parùm male ha-bebant bonos ornées. Sedvbi Luterus totumluu pedus non diù póftaperirc eoepit, facile patuit, q ille nihil fpeda-ret minùs, quam Ecclefiæ pacem amp;nbsp;rc-purgationem» Vcriim multisimpofu-itcius fimulatahumilitas amp;erga Pon-tificem reucrentia, qua illi neceflario vtendum crat,donècfibi paraffet vires, quibus fretus,omnem iam vndecunque occurrentiumaduerfariorumimpetuin luftinerc poflet. Multi lucre olim in“ fignes hxretici, amp;nbsp;ingenio quidem ac eruditione Lutero longe luperiores.' fed qui tarn impotenti amp;nbsp;elfcra animi audacia acimportunitate fucrint,haud facile vllos inuenias.Fruebatur amplih fimi principis Saxonix Fndcrici patro-cinio,cuius tune erat inter cæteros Ger manix proceres prxcipua fere authori-tas, potentia, liberalitas: amp;nbsp;ideó facile contemnebat minas amp;nbsp;pericula omnia, atque indifcriminatlm in quoftibettu Ecclefiafticos turn ciuiles magiftratus petulantilfimè incurrebat, probraque amp;nbsp;conuicia procacilfimè iaótabat,vH-que fcrèinidvnum praccipuèintentus» populo vt placèrent quasfecifiet fabulas, populique gratiam amp;nbsp;applaulùm captarct. Etquia multaerantinCh'-' ro vitia, quem ille apudlaicos inodiuni amp;nbsp;inuidiam adducere modis omnibus conab3tur,ca fumma animi acerbita-te omnibus propalarc,mirè exaggera-re, amp;nbsp;impudentèr multa fingendo in vulgus Ipargercftuduit. Etcertc brc-ui ille multis id eftecit locis, vt Cle* rus omnis non alio quàm luporum loco apud laicos palsim habitus fit. Ét fuit id quidem veriffimum, Clcrum multis abominandis festere vitijs, qux cùm nulla Prælatorum feueritate ca-ftigarentur, permifit prxpotens D E-V S huius importuni amp;nbsp;improbi apo-ftatæ conatus non inanes habere fuc-celïus, Clerumquein fummum venire contemptum, vt vel fic tandem refipi-feerent. Atque vtinàm vel vexatio de-dilfet intelledum auditui. Dolenda certè res, plefolqucadcó in Clerooc-c«catos,vt propemodum ftupidi amp;ab omni fenfu alicni, ipfas fuas fupre-mas calamitates nee animaduertereq-dem videantur,amp;in fummis anima: amp;nbsp;corporis periculis baud alitèr atque in certiffima fecuritate verientur. Atque hxc vna amp;lola ratio eft, cur Lu-teri èk eius dilcipulorum Aiefanda dogmata |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTÀ. ^67
|
gmata amp;nbsp;impij conatus vfqueadeo Felices habuerint progreffus multis annis, tjuod nulla apud CatholicoSjetiam in ipfo ClerOjfecuta eft vita: in melius co-wutatiOjVtiamnlerito pudere nos de-beat foeptdix amp;nbsp;impudentiæ hóftrxi Quividemusnos vndique Deiiufto iu-dicio propter peccata noftra totmalis obrin j ntc tarnen operam damus, vt nionbus rediiis componendis amp;nbsp;corri-gendis iram prxpötentis Dei à noftris ceruicibus auertamus. Nihil prorsùs virium cftin iftis impijsamp; blafphcmis bærefum Fabneatonbus, mh quantum vitæ noftra: corrUptione illis iubmini-ftraturkScddehislans. Eodem hoe anno, qui Fuit t$»7. infi-gnis quidam pirata Petrus Longus na-tione Frifius,cum 500. perditis nebulo-mbu$marcinFeftühabuitjÖ£vrbes mari timas Aquilonares egregiè diuexauit. Voluitisvaftator Danorü,vindex Brc-niertfïürtij interceptor Hamburgenfiu, crux Batauorum prædicari. Infignia eiusamp;veftium ornâmentajpatiburaamp; rota: pilt;fta:,dignum tali patella opercu-lum. In Italia hoc ipfo anno armata: acies in aere vifa: funt inFeftis inter fefe fignis concurrere amp;nbsp;præliari. Eodem annoChriftiernus rexDaniç amp;Noruegia: Sucdiamoccupare cupi-ens,cum viribus non poftetgt;adcallidas artes conuerfuSjCoepit ad deFedionem quofdam è primoribus regni folicitarèi Fertur Epilcopus Vpfalen Goftauus irt dus partes cumnonnullis alijs conceF-fillc. Sedilloa Stenone Suediæ guber-natorerepreftOjChriftiernusrem ad arma contulit,amp; Stocholmiam regni me-tropolim oblèditjfed Fruftrà. Itaqué per dolum inducijs poftulatis amp;nbsp;acce-ptis,vbi à Stenone cxercitus eius, qui iumma rerum omnium inopia iam diu premebaturjrecreatus eft, daiisobfidi-bus, Stenonem in caftra ad colloquiu cuocauitjfcd Senatus Stocholmien {en-tiens dolum , non permifit Stenonem eófe conferre. Kursus ad alias fe tranf-{ferens machinasjVrbem Fe ingreffurum aitj modo prins dentur obfides (alutis Fuæ. Mittuntur ad cum aliquot nobi-iilfiniiiuueneSpin ijs Goftauus Erich- |
Fon jpofteà Suedix rex j quos ilk mox vbi ad haUcsperuenilFent, coniecit in vincula jamp; in Daniam abijt. Interim annis quatuor quiéuit.Pôfteà conFeri-pto milite obfidet rursus Stocholmiar Senatus iam occiloin pugna Stenone, lub certis conditiOnibus Danó vrbem dedit. Is donce militem amp;nbsp;areem con-Ermarctjlidem datam minime FeFeUit. Sediam Fatis munitus, conuocat Fuos, aperit confilium perdendi ciues, mo-dum quo id fieri polfit, tanquàm ipfo inFciente amp;nbsp;inuito,perquirit, llli dant confilium, quod rex ampleditur. Fit apparatus magnicouiuij^adquod Suedix proceres amp;nbsp;quidam alij inuitantun DanusFciucundum prxbct,idem Sue-di Faciut, ignari periculi lui. Poft quant triduo epulatum eft, Conuiux rapiun-tur in carceres. Altera luce porta vrbis clauduntur,militesârmati ingenti ter-rore edito, per regiones dilponuntur, è regia duo EpiFcopi Scarcenfis amp;nbsp;Stren-genenfis ad aream,qux eft ante prxto-rium, producuntur à carnificibus, amp;nbsp;moxproftrati capitibus truncantur. Idem patiuntur alij proceres, amp;poftil-los Senatus vrbis:inde inplcbem Fxui-tum eft; multisq* Feoccultatibus,impfi-nitas cd iét o propofita Fuit omibus.Pro-deuntmileri ciues, amp;nbsp;ad vnum omnes trucidantur abarbaro milite. Durauit ea cxdes aliquot dies continuos, amp;nbsp;im-mani quadam planeq; barbara tyran-hide id temporis vFus eft rexillc Chri-ftiernus,qui non multó póft,D E O iu-ftam abillorepetentevindiftam, ditto-hibusFuis omnibus eiedus,vagus amp;nbsp;in-Opsin loloalienoexulauit. Tandem ci'im regnum, comparatis copijs rursus obiinerevellet, captusamp; euftodix ma-cipatus eft, amp;nbsp;captiuus ad fupremum vFqueIpiritumpermanfit. Subhoceti-amregetnulta perpclïus cftvir infignis Georgius à SchotborchLundenfis Ar-chiepilcopus,quódeinollct tradercin-Fulant Bornholmepfem. Is Epilcopus tandem propter iuftitix deFenfionem éxul à Fede amp;nbsp;patria Fua jColonix Agrip pinx mortuus cftpoftmultashuiusvi-txxrumnas amp;nbsp;calamitates, quas con-ftanti animo nonpaucis annis perFer-BBB x r. |
X6S APPENDIX ÀD NAVGLERI CHRONICA, EX OPT.
remâluitjquàmdiœcefimfuamnon vt paftorjfedvtrilis mercenanus prod ere tyrannis. De quo fané Epifcopo malta poffent dici laude digna, qux tarnen breuitatis ftudioprxtenmiu.
ANNO »518. Maximilianus Cxfar conuentusegit Auguftæ Vindelicoru, vbi principes Eleótores omnes adfue-runt. Mjlïus quoquè eo fuit Cardina-lis Thomas Caietanus vir excellent! do-éfrina,qui thefauros Ecclefix Pontifi-cis nomme m helium Turcicum polli-ceretur. Eodem anno Maximilianus fcripfit Pontificide turbis per Luterum ' excrtaus,oratqucvt mature rebus affe-Öis opemferat: quicquid decreueritjfc curaturum vt execution! mandetur.
Perid tempusferipfitLuterus tatinè librum hoe titulo, Refolutiones difpu-tationu delndulgcntiaru virtutc,amp;c.
, in cuius Præfatione mirabilitèr lê fub-mitut Romano Pontifici: fed vt fibi gra tiara apud omnes,aduerfanjs odiü con-flaretltaq; hac firaulatione aliquot eti-am grauib’viris illeprimum impofuit. Pono aliquot ex eis, qui carmine amp;nbsp;^-fa valebant,fibi Luterum defendendum fulcepei'untjmultis cóiedis in Prælatos amp;nbsp;Théo-logos conuicijs.Itàlènsim Lu-terus creuit apud vulgus, amp;nbsp;aduerfarij in contemptu venére. Intcrcà Luterus citatur Romanijfedexcufatfelê. Nego-cium mandatur CardinaliCaietano,ad quem,]icèt inuitus,vcnit Luterus Au-guftam.Ca-rdmalis raultùm egit,vt hominem ad fanitatem reduceret, fed id fruftrà fuic.Comminante Cardinal! ex-coramunicatióem,Luterus plane vete-ratoriè prouocat ad Pótificem. Et Cardinal! quidem deinde fcripfitaliquotiès literas blandiffimas, qüibus cius clemé-tiam amp;humanitatem mire prædicauit: alijs veró de eodem Cardinal! longè aliter amp;nbsp;dixit amp;nbsp;feripfitetiàm publice, ac-eufans eum tyrannidis,amp;c. Eiufmo-/ diartibusillenon parua accepit incrc-menta,Deo id permittente in caftigati-onem Eccîefiæ fuç.Pauci id turn aducr-tebät,necquifquam erat,qui excalcin-tilla tantum meendium breul cmerlu-rum fulpicaretur. Scripferunt idtépo-hs cotraLuteru aliquot prxclari Theo.
logi,fedquos illc ducerct pro nihilo, multorum iam fciolorum fretus fauo-re,qui Theologis orationis clegantiam negleélui habentibus^eoiplo noïe cru-ditionem quoquè detrahere non dubi-tarent,quafi return cognitioin didio-nis phaleris pofita fit.
Eodéanno Carolus Hi/paniaru rex magnas eduxit copias aduersus Mar-rhanos, amp;nbsp;expugnato ex munitiflimis eoru oppidisvno, plus minus quadra-ginta barbarorum mill ia proftrauit, eX prxda huius viftoriç duo prcciofiïiiM vexilla Cæfari Maximiliano, auo lbo paterno tranfraittens.
ANNO 1519. Maximilianus Cjfar iz.Ianuarij anno gratis luç 6j.mortuuï eft,cùm intepeftiuè pharmaeû meertx efficaciæ contra morbû,quem fibi iw-mincrcpucârat,haufiiret: vir fanèpræ-ftatilfimus,corporis atq; animi dotibus inclytus. Eo mortuo, Luterusfadus eft irtfolentior. Per id tempus D.Iohan-ncs Eckius Theologus celeberrim’qui-bulda annotatiombus, quas Obehicos inferipfitjLuteri primas delndulgentijs propofitiones taxauit. ld malè habint turn Luteru, turn Andream Carlftadiu Aichidiaconu Vuittenbergen,Rc$indif-putationè dedu6ta eft, amp;nbsp;dilputationï locus defignatus Lipfiæ. Venit eo in-trepidusEckius,veneruteriam Luterus amp;Carlfi:adius. Cum Carlftadio primo diljjutatu eR:codclaflatogt; Luterus fuc-ceffit: porto inter difputandumonitus à eófiliarijsoptimi Principis Georgij,vt: comitèr amp;nbsp;fedatè le gercret,(vidcratcih hominis vultum iracundu) ille relpoo-dit,Neq; propter neu hçc res cœpta eft, neq; propter Deö finiet.Q^ç erat certè voxinprimls barbara amp;immanis.Atta-mé inipfa difputatione de quibulda re-buslongè alitèr,magisq;Catholicè di-cete vilus eft,q paulo puft Icripferit. Nihil derogatum voluit neq; RomançEC-clefiæ primatui amp;nbsp;authoritati,neq; Potifici. Damnauit Bocmostaquamfehi-fmaticos: nón folum credere, fed etiam fcirele dixitefte purgatorium. Verum lon^è fecus pofteà fcripfit, amp;nbsp;Eckiura pafsim apud omnes, atque ipfum adeo Romanum Pontifieem acerbe traduxit.
SCRIPTORIB. PER LAVRgt; SVRIVM CONGESTA. ^h
|
^cripfitetum inHieronymum Emferu peiulantiirimc,atque hoc fanèilleprô ’ï’QrehabuitjVt qiios veritate non pof-f«,eo8 conuicijs,lccdorijsj calumnijsj ’’ïendacijs obrueret* Hoc artho FranCOphurti couencrut Eledores PfinCipci, amp;in Maximiliani Cæfans locûelegerût Carolû Auftria-cû principe potentiflîmu. Multùm 1a-l^orauit Gallus,vt ishonos ipfidcferrc-tUr,neclt;lecrant,quiilli fauere videren-tur,fed Carolus eiantelatus eft. Fertur WresexitiaU illi hello caufam dedifïe, lt;|tiod breui pofteà Îter illos exarfitMif-lus eft ad Carolum tuC inHifpanijs de-gentem Fndcricus Palatinus, quicum amp;oblatum honore fuCcipere, amp;in Ger *iiariiaitcrmaturare hortaretur. Acce-pit eum Carolus libcralitèr, amp;honori-ficè donatum à fc dimifit.Habebat id te-poris Carolus annos vndeuiginti, de cuius progenie pauca hoc loco non in-gt; Commode diduri videmur. Gallic regi Carolo 5. cui Prudentis cognome fuit, BurgundiîC principatus cùm delatus effet j is eum fratrifuo Philippe dédît. Philippus in matrimonium accepitLu-douid Flandriæ comitisfiliam vnicam hlargaritam, et qua illi natus eft loha-«es filius,q pater tuit Philippi eins, qui ducem ilium longé potentinîmüm Câ-tolumjapud Nanceiutn tadèm cæfum, gencrault.Eius veto Caroli filiam Maharn, ampliffimarum ditiohum hærede duxitMaximiliânus Friderici dus no-ïninis j.Romanorum Imperâtoris fili-^s,quiPhilippumedidic huius Caroli V. parentem. Habuit enim PhilippuS ifte in matrimonio Iohannam,Ferdi-’landiHilpanix regis filiam, vt iam fu-ptàquoquèdiélum eft, ex quâ fufeepit Carolum amp;Ferdinâdum,ambos poft-«à Romanorû Imperatores longe opti-•^osatque integerrimos, quorum infi-gni virtutc amp;pietatc fie hattenus defen-ffimeftRomanum Imperium,vt Tur-Carum licèt potentiflîmus rex ab illis fg-pè reprefius fit, amp;nbsp;non femel in fugam compulfus. Porrô Ferdinandus Ca-•■oli Impcratoris auus maternus, fuit Aragomæ atque Siciliæ rex, coniu-gemque habuit Elizabethana, Iohannis Kcundi régis Hifpaniarum filiam hx-tedemlPoftetiàm obtinuit regnu Nea-politanum,gcnuitqj ex Elizauetha lo-hannern, Kabdam, lohannam, Mariam, Catharinam. lohânne mortuo amp;nbsp;Ifabela fine liberiS, totius regni fuccef-fio,more düs gentis,deuolura eft adlo-hannamnatu ptoximamlororem. Hac igitürrätiöne ditiones omnes tamPer-dinandi régis Hifpaniarum, quam duels Burguttdix Caroli,ad lohannx fih-um Carolum, eiuS nominis VjRöfliä-norum Imperatorem,perucnét'e, ira vc multisfecuhs eo potentiorem non ha-buerit Germania Cxfârem,licèt in tan-ta amplitudine fingularis quædam amp;nbsp;incredibilis in eo principe fempèr ex«-» terit modeftiâ amp;nbsp;humilitas, vt nihil iam dicamusde âlijSjdus virtutibus,qfunt multx Î eo,amp; haud vulgäres apparuére. |
Luterus autetn amp;nbsp;eius ftudiofi ple-riqueomninôperfijafumhabebant,fo-re vc is iuuenis Imperator plané Lute-ranus fieret, nec dubitauit Luterus dans adeum literisfuam teftâti innoeen-tiam,amp; adueriarios Criminiri. Verùm abineunte xtate fingularis in Carolo prudetia enituit,neC potuit vrtq Vel Lü-teru s vcl quilibct alius fedarius dus ca-didiffimum peâus deprauare. Augeba-tur intereà in dies amp;nbsp;inuidia Clcri ac Theologorum amp;monachorum, amp;nbsp;fa-Uôtmultorum,praîtcrt'im poetarum amp;nbsp;thetorum erga Lutef Umi Hoc anno apudHcluetios TigurïnöÉ VlrichüsZuinglius cœpitlndulgctia-tum pratdicatorem eo milfuma potifi-Ce öppüghare.Is Züinglius damnatum ohm Berengarij dogma de Euchariftia inftauraüit vnà cû Carlftadio amp;nbsp;Occo-lampadio,Brigidâni inftituti defertore, ANNO 15x0. apud Ciurlifi Thra-dx pagu no abfqj mariifefta Dei vindi-da,peftiléti circa renes enato vlcere ex-tind^eftSclymus Turcarü imperator, magno Occidentis cómodo,cuiprope-diem arma illaturus videbat. In eodê loco paucisantèannisCu patre luo cofli-Xcrat,dign* quiibidèm quoquè pœnal lueret. Vnicû exBofphorani régis filia reliquit Solymannü,tot regnorü hçrc-dé,de quo luis locisreferemus. Audita Selymi morte. Gazelles Syrix ^feélus rebellauit,Syrosq;amp; Arabes habuit fu£ BBB 3 defe- |
|
?7ö APPENDIX AD NAVCIERÏ CHRONICA, EX OPTJ Uefcäionis approbatores. Scdcum Ca-jerbeius Acgypti prxfedus eius confilium vfq;adc0 non probaret, vt ctiam le gatum illius fupplicio afficcret, *SoIy-mannus c Cilicia mifit cotra ilium Fra-hatem Balfam^qui eu cum omnibus ipfi adhzrentibus amp;nbsp;fortiJfimè prxlianti-businterfecit, Eavidoria confirmatus Solymanus,paulo pôftVngariam cum magnis copijsfibioppugnandafumpfit. Hoc anno Carol us Gasfar eleftus^ex Hifpanijs venit in Belgium, indépcti-turus Aquilgranumjamp; veteri inftituto coronam accepturus. Szuicbat id tem-porispeftis Aquifgrani,eolt;^; bortaban-tur Eledores Caiolum,vt alium locum inauguration! defignarct.Sedillcin fen tentiapermanfit, dicensfe non temerè poffe mutarc Caroli 4. legem. Itaq^Ec-clefiafticiElcftorescu muleis alijs prin-cipibus vins amp;nbsp;turn aliorum,tum Sa-aonis amp;Brandcburgicilcgatiseo vene-iunt,amp; omnibus ex more peraétis, primo eleftoreSjpoft illos Czlar indcCo-ioniam abierunt, vbi imperij conucn-tus indi^us eft,amp; iuffi principes omnes Vuormatiz przftbeffe VI. lanuarij» Per hoc tempus Luterusferiptu cdi-ditadCarolumCzfarem amp;nbsp;nobilitate Germanizjih quo inter alia,feditioni cocitandz opportuna,aulbs eft fcribe-rc Pontificis poteftati non modo non obtcmpcrandum,ledrefiftendum etiam corpore, fubftatia amp;nbsp;viribus omnibus? Papam amp;nbsp;Epifcopos efte fubieólos gla-dioCzlaris, amp;alia multa, quz facile coarguunt,quofpirituille homoimpel Ieretur,cum fint manifefte cotrana fcri-pturz diuinz,quz nos multis locis iu-betobedireprzpofitis noftris. Nechoc, contentushomoimprobus amp;nbsp;impote-tiarrogantia, totum lus Pontincium cum bullis Pontificum Vuittenbergz paUm incendit amp;nbsp;exuifit. C)bfecro,fi non hoc eft plane inrabiem amp;nbsp;furiam agi, quid tandem crit? Et tarnen tanta ezeitas multorum peélora falcinauit, vtidfadum longè infolentiflïmum, amp;nbsp;non verbis, fed flammis vindicandum, multis laudibuç cumularinuEt ipfe Lu-tcrus iam plane perditus amp;nbsp;deploratus, fcripfit librum in huius fadi fui defenfi-onemjrefertum atrociffimis calumnijs, |
Appcllauit etiam non femel à Pontificc tan^ Antichriftoad Concilium; quafi vero illc Concilio vlli mq obtempera-turuseftet, quiprç infania Deerctorö codieem concremaftet, qui innumeris antiquifiïmorum Cociliorum fenftn-tijs featetiHortatus eft etiàm Principes, vtarmisomibusPontificé amp;Cardina-lesoppugna.rent,amp;in eorum fangum# man usl3uarcnïftias.Hzcnó étant hoi» Euan'g€lici,{êdi\nguinarij,nec fiepro-phetz amp;nbsp;Apoftohpmmo nee ChriftuS iptê fuum Euangclium aulpicatui eft. Cum aut didiciftetLOüanien primuni, deinde Colonien Theo’ogos ipfius fcri ptadanafte,licèt Louaniéfcs ^ndoque zkuguftz reuerentèr fibi poftulaftetlu-dices,in vtrofq; more fuo egregiè inue-dus eft,plus fibi vni arrogans iudieij amp;nbsp;eruditionis,qtot egregijs viris. Scripfit etiam acerbe m ahosquofda, itàvtLeo Poncifex, vir a 1 io q ul miti I firn i i ngenij, cernens hoiem apud Germanos iursunt deorsum mifceic oÏa,nec vllis admoni-tionib’polfea cceptis reuocaii,taq mor-bidûmembrû abEcclcfiz corpoi^eana-thematis ferro pcidcrit.Iu vero iIlc tót» animiimpotentia fcripfit in Pe^ntiücé, vtCatholiczaures ferrenó fciftineant. Sub hoc quoquetépus edidit Captiui* taté Babylonicam,in qua peer alia Boe-mos amp;Grzcos tuetur,amp; non hos, fed Romanos dicit hzrcticorülocohaberi oportere.Porro Carolus Cz far vbi per-cepit Pontificis fententiad.SnatosLute-ri libros, feueris propofitis edidis iuffit cos flammis abfumi: id ejuod etiam fa-dumcftperBrabantiiim,^amp;in aliquot Impcrij ciuitatibus lt;5cc« ANNO i^ij. vocatus Lutcrusfub publica fide Vuormatia5 vbi frequétifli-mus habebat ^rincipueónuétus, cum de animiptiuacia nihil remitteret,dice-retlt;^;intolexabililupbia,fe neq; Ponti-fici,neq;Cócilijs folis credere, Carolus Czfar memorabili infignis pietatis «e-plo lua manu fcripfit ad Principesimbi ‘'°S*'^g®^o* fti^rentia lua,aitq; fe régna, facultates,vires fuasoés,corp* quoquè amp;nbsp;anima impendere ftatuiffe, nc ta improbus Luteri conat’vltrô jigredipol-fit,iulfitq; Luteru qprimum ilTinc abfee derc. Atlt;liVünam pijfi^m’ppceps abea |
SCRIPT, PER LAVREN. SVRIVM CONSESTA. ^#
|
Tentetiano fuiffetdeduâ’ctiàm catholi-coru dynaftarum precibus, qui putabac mitius agendu cum i,utcro,nc res in tumult’ amp;nbsp;turbas horrendas euaderet,Lu terus aut ex VuormatiadifcedesJn ipfo itinereper quofdam amicos amp;nbsp;fautores mirabdi calliditatcintercept’eft»amp; mox longe lateqj fparfa fama, contra da tarn fidem publica eum atrociffime vindum abduólum cHe.Etiam pafsim,prçfertim Vuormati?,om nia ad feditione ipeda^ bant,donec rei veritas comperta eft.Dui dus eftaute Luter’iuffu Friderici prin» cipis fui Alftadiu,vtferut,quodoppidu ex so euentu Luteri Patmos ab amiculis eius vocatu eft.lbiille importunus mo-nachus fecure in arcc delitefces, multi fcripfitdigna tali viro.Inter alia horta-tus eft,vt adolefcetes virent Philofophii am amp;TheologiäfcholafticamjCeu animat mortemjThomamq; Aquinaté af-fcritmultahçreticafcripfiffe. Qidd ad mejinquit,qu0d bullarûEpifcopus eu canonizauitîSic vocans Romanû Pon-tifîcem,qui Thomam diuorum catalo-go adfcrip fer at, longé vtiquè fanion iu-dicio^quàm eum Luterus hçreticus haç-refeos damnarit. Scripfit ibidem librum de abroganda Milfa priuata adfratres luos Auguftinianos Vuittenbergenfes, qui primi omnium Miffas abrogauerat, quos hortatur,vt in eo incepto contra confcientiæaccufationéperfiftant, fic-utamp;lêinquibuldamfeciffeait. Anno veromirumeft,dum talialegunt homi-hes,polfe vel ad momentum in eius viri dodrinapermanerc^An non perfpicuû eft omnino perire vellecos, qui tali ho-mini,qui contra confeientiam fuam le in plcnlquefeciflcaffirmat,aufcultent? Pugnare cnim contra conlcientiâ à mails deterrentem,quid eft aliud,quàm re-bcllem elfe luminijnee velleobtépcrare veritati,fed ea contenipta,có connitijve liceat quiequidlibet? Porroin abroga-da Milia amp;nbsp;tollédo ab Ecclefia iugi hoc facrificio multus profedó Luterus fuit, ita vtearesplenfq; non dubiam faciac fidem è jjpinquo imminentis Antichri-fti,quiiugc lacrificiu prorsiisabolebit. Eodem anno etiam Pariftenfes The-ologiin lolenni cóuentu Luten fcripta damnarunt, heet longe leeds Luterus |
amp;eiusamiculilpcrafrcnt. Contra hos Icripfit Philippus Melanchthon iuue-i nis Apologiam proLutero, hacinlcri-ptionc: ^(^uersüs/urwßfm Parißenßunt T^eo/opaßrorum Jeerctum amp;c, Eiulmodi modeftiaturn Luterus, turn eius Ieda-tores omnes ferè fempèr vfifünf, quam vtiquè non à Chrifto,fed illo qui rex eft fuper omnes filios fuperbiç,didiccrunr. Scripfit etiàm in eos Luterus atrociffi-, mè fermone vulgari, vt vulgus indodu in cos coneitarct. Amici quoque cius fcurrilem edidere libellum lub nomine facultatis Theologicæ Parifien. Iftud enim hominum genus non ferè nifi mè-dacijs, probris, contumelijsj conuicip, feomatis, lœdorijs agere nouit cum ad*X uerfarijsj amp;nbsp;interim vocantfe homines piosamp;Euangelieos,amp;qui puram do-drinam in lucem rçuoeârint. Hoc anno CarolusImperatorVuorJ matiæ grauiffimum edidum cotra no-uatores orthodox« amp;nbsp;Catholic« reli-gionis promulgauit,in quo inter cetera dicitLuterum nôhominem,feddiabo-lumfubhumanaelTclpecie, qui in per-inciem humani igeneris permultas olîm damnatas hçreles in vnam fentinam congelTerit. Quod quidem tam fuît verum, vt talem virum aliquid potuilfc apud Germanorum hadenùs fummx conftanti« amp;integritatis nationem,il-lijpfinationiad fempiternam hauddu-biè ceflurû fitignommia amp;confufionèi Ipfohocanno* SolimanusTurcain Pannonia Belgradum, ad confluentes Sauum atqueDanubium fitum,infigne atquefortiftimû totius Hungari«mu-nimentum,Chriftianis principibus in^-teftinabellameditantibus,expugnauir, cùmiam anteà Amuratheseius abauus, amp;^auus Mahometes magnis acceptis detriméti5,reinfeda,indèdifcederecó-pulfifuiflent. Facile id fuit Tyranno,^ îter Ludouicû regé iuuené amp;ÿce res Pâ-noniç parùm conueniret,ideoq;nulla firma pfidia hoftibarbaro oppoluiftcnt, Eodé anno Ferdinâdus archidux Auftri« vxorç duxit Anna régis Hungariae filiam,itemqj Ludouicus Hûgariæ rex, Ferdinand! fororem Manam. Per id ferè tempus ortum eft eheu Vellum inter Carolum Imperatorem |
|
Ç7Î APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. ÄGiHiaEtcgcm Francifcu,quod quam funeftumfueritReipub.Chriftianæ,vel eofolotioKTiine, quodinterim dabatur magna opportunitas Lutero amp;ejus af-fedis noua dogmata magts magisquein vulgus fpargendi, nemo vllis vnquam verbis confequi point. Quod fi duoilli potentiflimi principesaut vires fuasco.-iungcre,aut faltem rex Fräcifeus à bcllo abftinerevoluiflct, facile bçrefes omnrt in ipfis fuis inilijs oppreffe fuiffent. Sed peccatanoftra diuinamin dies prouo-cabantiuftiti3m,quæ tandem malodj-monifccitpoteftatcm Ecclefiam ptur*-bandi amp;diuexandi:atquevtinam vclfe-ró fapian t Phryges. X'« Hoc etiam anno Mediolanum cre-1 ptum efl Gallis, amp;nbsp;paulopoftanno 1522. i Leo potifex atrocistoxici abreptus vio-lentia,exceffit è corpore,cuius locu ob-tinuit Hadrian”Florctius Batauus,vir infignilumdodrina, tu moru integri-1 täte,preceptor quondam Caroli Impe-ratoris:cuius etiàm iam turn Cardinalis fingulari prudétia, abfente Carolo |)er-turbatæ Hifpaniæ reftituta iam ante fu-erattranquillitas.Carolusenim inGer-j maniam abiturusex Hifpanijs, cumregia authoritateinprocutatióe vtriufq; 1 Hiljianiæeumreliquerat. ANNOi$22.RcxDanoru Chriftier-nusfuæ crudelitatis luens pœnas,è rc-gnis luis profilgus, cum Ilabela Caroli Cçlaris forore Mcchliniam venit: nee diupoftfuperuixit Ifabela, fepultaGä-daui apud D.Petrum.Polïunt co exem-ploadmoneri,quiprçlenti fortunæ ni-miiim fidentes,infolelctint, amp;nbsp;ad cru-delitatem amp;nbsp;tyrannidem fuapotentiâ abutuntur,perindè ac fi Deo nó fint curas res bum an æ. Circa bçc ferè tepora Henricus Anglic rex Vlll.fcripfit in Luterum, eoq; nomine à Pontifice amp;nbsp;amplilfimo Car-dinalium fenatU,Catbolicç fidei defen-for appcllatu sell. |
Per id quoque tempus Luterus è Patmo lùa redijt Vuittenbergam. Porto interim dumilleabcfl'ct, quidda mire ridiculuaccidit Vuittenbergas. Ca-rolftadius enim amp;nbsp;Melanchthon prçci-pui Lutcridifcipuh amp;nbsp;fymmy ftæ, hau-Ra occafiocex idiptisLuteri, Rudiofis adolefccntibusperfuafêrenon elle da-dam operam Phiîofophiç,Platonc,Ari. Rotelcm, Ciceronem amp;id .genus alias non nifi meralcripfilfe commétaamp;im-pofturas,eoquc1ihros eorum Volcano confecrandosivni facrorum Bibliorum ledioni vacandum ; neq; fas elïehömi-nem ChriRianuni litcris deditam adi-tarcvitam,faciendum omnibus, quod in Genefi didum cR, In fudore vultüs tui vefccris panctuo. Nemini dubiura elïc potcR, quinob Rultiffimam animi arrogantiamilligrandes Sophi ad tam abfurdam amp;nbsp;plus quam anilem delirati-onemdenoluti fint,ciim certum fitma-gnam clleliberalium artium amp;nbsp;Philofo-phiæ admulta opportunitatem, inodó quis rede amp;nbsp;moderate illis vtatur.Scri-pferat Lutcrusin libello ad Germanica nobilitatem,AriftotclisPhyfica,Meta-phyfica,Ethic3,prorsiis aboleri debere. Ex hoc fontehauferanthanc fuam prç-claram dodrinamCarolRadiusamp; Melanchthon. Etvtïnagis infaniampro-dcrcntfuam,Carolfladius ex Archidia-cono fadus eft agricolain rure Vuitté-bergenfi, Melanchthon in piflrino ar-tem piftoriam meditabatur: pleriquc adolcfccntes,3rtiüm liberalium com-buRis hbris, mechanica opificia complex! funt. Deniquè hacprodigiofail-lorumhomuncionum temeritate cores pduéta cft,vt multis locis Scholac clau-lictenerenturannis ah quotAt Luterus Vuittenbergam è fua Patmo reuerfus, philippumhoc nomineraftigauit, Ca-rolftadiumex dilione Vuittenbergend exegit,libro(^ue editotiReruit Pbilofo-phiaminlebonamefle. Nammirèille homoindióiis amp;lcriptis luis varius amp;nbsp;inconRans,fibiqueidcntidèm plane co-trariusfuit,quodnequeamici eins vn-quam negareaufierunt, nifiplane fró-tem perfricuerint.Et vel hocvno argu-mentofatisluperq; licet intelligi, quo Ipiritu fucritagitatus. Per idem tcpus etiàm publice pro cd-cione dänauit fratrû fuorû Auguftiné-fium Milïç abrogationéiCÙmidfadum ante probâlïctrieddoluit homini arro-gantilfimo, quód ipfius iniulfu fa-dum fuilïet. Scripfit etiàm valdc^ Icurrihtèr ■amp; feditiosèinBullam Leo nis G«tt5lt; |
Script, pér laVren.
oîsX. Purroomms oblitus pu Joris amp;nbsp;inodeftix,petulantiffimè amp;nbsp;malcdiccfi-tillïmè inueäus eft in Angliæ regem, cuius liber Germanicè conuerfus per Hicronymum EmPerum, mukùm ipfi-us infaufto Euangelio derogabar.ln co libro,incredibili ftultitia amp;nbsp;arrogantia tumidus inter cetera ità ait:Diuina ma-ieftas rhecum facitjVt nihil cure j fi mille Auguftini, mille Cypriani, mille Ec-cIcfiæHenriciana: contra me ftarent. ObfecrOj qux hçc verborum monftra amp;portentafunt?Et tarnen habuit pcr-mukoshomomifer, qui quicquid vel dixifletjVel fcripfiftet, putarenc plané eflcEuangclicum.In eodem libro iafti-tatfedeMiftatriumphäflci, arqueità ex confequentide toto Papatu. Scd hoc proculdubio non alio quàm ipfius An-tiebrifti Ipiritu homo nefarius dicere potuit.Nam de Mifta ad breue tempus triumphabit Antichriftus, cùm tollet iugefacrjficium,quo nihil fandiuSjui-hilhominumlaluti coducibilius habet Ecclefia.Vx deploratilfimo ifti feculo, quod tantum fcelus ferre potuit. Et tarnen cùm hçc fcribcrctjnondùm excufferat cucullum. Addiditdeniquèeodé libro : Dogmata mea ftabunt,amp; Papa cadet.Sed mentira eft iniquitas fibi. Na paucos hodtè etiam inter fc^arios re-perias, qui Luteri dogmata per omnia icquantur ; amp;nbsp;tarnen Papæ manct fua dignitas, iampridèm cxtinólo Lutero cum plerifque dogmatibus luis per-mukis in locis. Multa alia pijs auribus intoleranda Icribiteo kbrodeterrimus plèudomonachusillc,quxhïc comme-morare non libet. Nee cft mirumjquód ille talia fcripfit: Icdmirum eftj talia fcribenti quenquam fidem commodate potuiflc. Eodem anno librum edi-dit hoe titulo, tgt;ïJuersi(S /also nomina-turn Ei c leßaßicorumßarumß^aj^te amp;nbsp;E/i-ßojgt;orum. In hoc hbrofe Euangeliftam amp;Ecclefiaften Dei vocat. In Prologo fie habet: Doélrinam meam ego nolo ludicari à quocunque, nee ab angclis omnibus. Cum cnim certusde ea firn, volopcrcam amp;vefter (fcilieet Papxamp; Epilcoporum) amp;nbsp;angelorum quoquè iudex elle óec. V er urn quis fat'is explica-re polfitj quouès Uk doétriaam fuâj de
SVItïVM GONGEStÂ. ^71 qua hîc certum fe iaftaupaulo mometo nófemèl mutaucrit,modoalfcrcs quod antè negauerat, negans, quod aUcfuc-rar?Si certusfuit,vtaitdc dodrina fua, curtotièseam mutauit?Scdaftutèfacir, quod nullum vultpatiiudicem, vt fub hoe pretextu liceat ei fcribere q uiequid libet.An nonpudct Chriftianos homines ram prodigiofx temulentiæ nuga-torem, elïe fequutosHn eodem libro ie-ditiofiffime fcribit in Epifcopos, nee , opus cftomnia hucadfcribcrc,qux fine piaculo vix commemOrari qucant: vfq; adeó homoillep ira amp;nbsp;furore nufquàin fibijpfi temperarepotuit.Per id quoquè tempus verrit nouum Tefiamentum Germanicè,led fidepeffima, mukisim-mutatis,dcmptisjadditis:quçvcrfio,diet non poteftjquàmpcrniciolàfucritjprç-lertim imperitæ mukitudini. Nam eti-àm foeminx quedam hine tantos fibi fumpfèrelpiritus, vt contemptis theo- fiCoM4gt; logis quibufcunque, non dubitärint*’'^’quot;’** contra Pauli prohibitions publiée có-cionati. laftabai quoquè Luterus cunl fuis,nunquàm anteàGermanis lyncerc prçdicatum fuilfeEuangelium, le ante verumproferre Euägelion. Scd abfit^vt pijffimos mäiorcs noftros eredam’Eua-gclij vcritate caruilie,qui certè Euagelij lynceritatem ab ijs dodi funt^quibus Luterus nematulam quidem porrigcre dignus fit. Pono quàm bellum Germa-nisEuangclium Luterus attulcrit, luo nunquàmprçftandodamno Germania iampridèm experta cft.Erant turn temporis non pauci, qui vt Luteri dogmata latiiisdifleminarentjfuam concionan-di operam pafsim gratis oiferrent. Ty-pographi quoquè Luteranorum lucu-brationesfuisimpenfis politèamp; emendate admodiim, porro Catholicoruin maligne amp;nbsp;deprauatiffimè, ahenisque fumptibus cxcudebat.kàbrcui magnos habuit ƒ grefius Luteri doétrina,qtalt;ftu eft,vt mortalcs pafsim infanireiuuaret.
Hoe anno,vr pauloluperius dixim*, r Pontificatum inijt Adrianus nationc Batauus,Caroli in Hilpanijs vices turn gerens^ virtute ac fama Cardinahbus llt;omç,no lacic,notus.Isccenuibus pa-rentibus Vkraieóli natus, Louanij ftu- ' dedo tantu^feceratjVtinterTheologos
Loua-
-ocr page 590-«♦ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
I Louanicnfes facile dcinceps primusha-bereturzeaquede caufa amp;nbsp;quod fingu-lari morum grauilate effet,in prçcepto. rem Caroli V.affumptuS,ac in Hifpani-j am profe6lus,ibic|ue Epifeopus amp;nbsp;Car-i dinalis creatus, Carolique aWentispo-fteaibidem vices prçclarè admodum ge-rens,in fummum pontificc magna Gar-dinalium conienbone eft fublimatus, retento priftino nominee Nam amp;antea Hadrianus Florentins dicebatur. \ Eodem anno à Cçlarianis capta amp;nbsp;direpta eft Genua, Liguria: vrbs infi-gnis amp;opulcnta.Indcaccidit,vt Adrianus pontifex,cùm exHifpanijs eo appù-liflct, nullaalflidorum ciuium Içtitia fît exceptus.Adrianus enim magnis pre-cibus populi Romani amp;nbsp;cobortatione fenatus Romam eoannofelici nauiga-tionedeueóluseft. Cùm autem cogno-uiffet Rhodum à Turcarum ducentis millibus acerrimè oppugnari, volcbat quidem ferre opem,{cd pecunise inopia retardabatur, ItaqueRhodienles omni deftituti auxilio, cùm aliquot menfes vrbemfortiftimè defendiflent, tandem certa padione vrbem atque infulam barbaro hoftidediderünt,quieam con-filij ingentis amp;nbsp;pcrdifficilis belli occafi-onem audaftèr lufccpcrat, quod Cbri-ftianos reges inteftinis occupatos bellis didiciffet.Magnam eiusinfulæ amiffio-ne Refpub.Chriftiana cladem accepit, atque vno eodemq; tempore,irato Deo, foris ditioncs Chriftianorum abarba-ris,intùs religio ab hçrcticis oppugna-batur, Certè oportuit altùm ftertere, quos tot calamitates amp;nbsp;incommoda nó cxcitarunt. Sub hoc ferè tempus principes aliquot Catholici cùm viderct vulgus Lu-terana noui Teftamenti verbone facile in hçrefes illici,propo{itis cdiâ:is,oinni-bus fubditisfuis cius Icótioncinterdixe* runt. AufusfucratLutcrus ex Cano-nefcripturarum noui Teftamentireij-'“~ ccreEpiftolam ad Hebroos, Epiftolam D.Iacobi,quam ftramineam ille impu-rus nebulo appellauit.'Epiftolam ludæ, amp;nbsp;Diui Iohannis Apocalyphn , quæ, tefte Diuo Hieronymo, tot habet fa-cramenta,quot verba. Atqui veró poft annos quinque primam verfionem lu-am Luterus ipfe plerifquc locismuta-uit,idque àdeô,vt ex folo Matthei Eua-gelio quidam annotäuerint loca trigin* talex. Tam eratvirilleduplex animo, inconftaus in omnibus vijs luis» |
Peridquoque tempus fcripbt li-brum de vita coniugali, fanc turpiffi-mum.Vbi inter cetera ait impudentiffi-mè,omninó neceffarium elle omnibus rei Venereae vfüm,m3gisetia quam ci-bum,potum,fomnum,amp;c. Atque id-circó teneri monachos amp;nbsp;moniales, pofthabitis votis fuis, nuptijs operam dare amp;c.Atqüe cùm hçc fcriberet,non-dùmexeufferat cucullum: itaque hui-tifmodi paradoxis iter fibimumebatad illas pfçclaras fuas nuptias, quas iam animo meditabatur. Sed o DE VS, vb'i fuêre hominum mentes amp;nbsp;oçuli, cùm talia, tarn execranda in eius ho-minislibrisleditarent? O horrendairt DEIvindidam,vfqueadeo occæcan. ANNO 1523.cùm percepiffet LLiter us principes Catholicos iphus no-uum Teftamentum damnaffe amp;nbsp;prO-fcripfifte, tanta acerbitate in illos Icri-pfitlibrum de feculari poteftate, vt in Ecclcfiafticos videri potucrit modeflia quadam vfus fuiffe. Erat in tuto loco apud principem Saxoniæ opulcntuni amp;nbsp;potentem, qua: res eius effreni au-daciæ calcar addcbat. Au fus cftinillo libcllo fcribere, principes vtplurimimi efte velprçcipuosmonones, vel dctcr-rimos ncbulones.Quis veto Catholicus talc aliquidfinè fumma omnium offen-fïonefcriberet?Atquc hçc Luteri con-tumeliaadipfum quoquè Carolu Im-peratoremamp;principes omnes pertine-bat. Incredibile diótu cft,quantain hoc monfti oló homine fuerit conuiciandi amp;mcntiendilibido, DoâorIohannes Dietenbergius, vt alios raceamus,in duabus duntaxat Confutationibus, conuicit eum 874.mendaciorum,quod poffer incredibile videri illis, qui eiui hominis fcripta non legerunt.Sed quid ' non âufît,qui nihil non aufusfuit?. Hoc anno tormenti iiftu in arce fuaiowbfïdf perijt Francifcus Sickin-gius vir nobiliSjamp;Luteri inprimisftu-diofus, Is bellum indixerat Epifcopo Treuircnfi,oblcditque Treuiros,fed in-dufhia |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA: 575
|
^uftria Epifeopi qui turn in ea vrbe erat, conatuseius irriti fuere, Nee diu poft abEpifeopoTreuiréfi amp;nbsp;foederatis ali-lt;iuot phneipibus obfeftus, temeritatis ' fuæpœnasdedit.Celebre nomen fibiil-lecompararat aliquot prof^eris return lucceflibus. Nam Lantgrauio Haffix adhuc puero grauiffima intulerat dana, amp;vrbem Metenfem longe florentiffi-niam addetrimentofas pacis conditio-nesadegerar, Multumin eo fidutiæ amp;nbsp;f}Jei collocarat Luterus, adeoque plus qbam in vllo principe, quemadinodùm ipïeLuterus clam feripfit Vldrico Hutv teno. Hoc anno Bruxellis, quat eft Bra-bar^tix prçclara vrbs, duo profelfionis Aug^ftinianx ob Luteri dogma flam-mis exufti funt. Illos veto Luterani non alio quàm martyrum loco babcnt,que-admodum etiam lohannem Hufflum amp;nbsp;eius farinx alios hçreticos. Habet enim amp;diabolus martyres luos. Porró martyres Chrifti pœna non facit,fed caufa, vt predate inquit Auguftinus. Eodem anno Carolus Borbonix duxàGallorum regeprancifeo adCa-rolum Imperatorem cum aliquot Gal-lix nobilibusdefecit, magnoFraneilci regis incommodo.ldem tarnen Borbo-niusinfelicitèt attentauit Mafliliæ oc-cupationem,atquc indé non fmè igno-minia difcedcre compul fus eft. Hoc anno quidam ciuis Torgauien-fis, ex monafteido Nymicenfi nouem virgincs iacras clàmV uittenbcrgam ad-duxit, omnes genere nobilcs, quarum Vnam nonlongè póft Lutcrus inceftis nuptijsfibicopulauit. In huius ciuis amp;nbsp;nefarij facinoris defenfionem libellum ediditLutcrus. Alios quoquè duos li-btos conferipflt, alterum ad Pighardos, ad Hulfitas alterum,videlicet vt çgerti-mèfaccretRomanx Ecclefix,cóm tarne ante paucosannos eosipfos ceuhç-rcticos amp;nbsp;febifmaticospublicis Icriptis '§*quot;^8'^' eftetinfedatus. |
Inter alia multa,quxhoc anno feripfit Lutcrus, etiàm libellum edidit de Communi filêo. In boe bona ferè omia totiusCleriaddicitbuic fifco commu-ni.Hoc enim pado facile animaduertit femagnamapudprincipes amp;nbsp;magiftra-tus ciuiles gratiam initurum,fï eedefla-fticorumbona ipfisadiudicaret. Sed reuera ex eiufmodi return Eedefiafticatu occupatione principes ciuiIes non ló-lóm nihil locupletati, fed magis etiàm fuis opibus exuti funt. Eodem anno habita funt Comitia Nurcnbcrgx,quibus etiam legatusPo-tifleis Adriani Fracifcus Cheregatus in-tetfuit. Et licèt potifex opera lualibeta-litèr oftcrtetGermanix,vrporè dulcif-fimx patrix fux,tamcmagis exulccrati lunteiushumanitateaninii Luterano-, rum. Prodijt turn liber centum graua-minum Germanix,autbonbusLuteta-nis, vt nihil intentatum relinqucrent, quodfaceret ad conflandam inuidiam Pontificiamp;Ecdeftafticis. Porró inhis Comitijs decretum fuit,vt contra Lute-ri nouationesCatholiciecclefiaftx vte-rentur rcccptisecclefix dodoribus, amp;nbsp;probatis Euangeliorum cxpofitióibus, quod Lutcrus mira vafricieitainterpre-tatuseft, vt populus putarit principes ab iplo ftare, cum tarnen id eftet falfil-fimum. Non diópóft mortuuseft Adrianus Pontifex, vir ccrtèlongiori vitadignus: in eius locumfucceffit Clemens VII. è familia Medicea. ANNO 1514.Francifcus Gallorum rcx ingentes eoegit copias, quibus Pro-uinciam à Cçfarianis fruftra tentatam tueretur. At vbi cognouit re infeda dd-ceffiffeCçfaris mibtcm,ipfeanimum ad Mediolanum repetendum adiecit, nee voto fruftratus luo,Mcdiolano potitus eft.Indè veróinfelicitèr Ticinéfi oppu.-gnationi aliquot menfesdedit,nulla re memorabili confeda.Erat Ticini prçfi-dium Gcrmanotu,ducc clariffimo Antonio LcuaHilpano. Hoc annoaó.Ianuarij Lucernx fuit Heluetiorum conuentus,in quo vctus religio amp;nbsp;Eedefix ritus, egremonix amp;nbsp;inftitutaiuflaluntinuiolata retincri. lam enim Zuingliuseam gentem adres nouas concitare cœperat, cuius impii dogmataid temporis loliferè Tigunni fequebantur.Intcr alia docebat Zuin-glius,abolendasè templis imagines, amp;nbsp;Miflamtäquam impiam abrogandam. Q,uod vtiquè nihil erat aliud, quàm And- |
|
'57« APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA^ EX OPT. Antichrifti agere äntecurförem,qu i iu-gefacrificium,quodirfMifla fit^auferet ad breuetempus. Multùm fudatum eft àLutero amp;nbsp;eiustota pofteritate, maló dçmone id agente,vt Mifla in fummum apud omnes norroiem, abominatione^ contemptum adduceretur: amp;nbsp;mafgnos ea res fucce(Tus habuit in Europa, dum interim barbars nationcs apud Antipodes amp;nbsp;hadenus incognitas regiones veterem religioncm amp;nbsp;Mills fandilïi-mum facrincium lumma alacritatc amp;nbsp;dcuotionecompleduntur. Porroquid lucri fecerit bic nofter orbis lacrofandà Mifîa abroganda, partim iam resipia abundèdeclarauit, amp;maiori fuo maló fentietpofteritas. HacferctempeftatcBcnnonis olinl Mifnenfis Epifcopi, quem paulo ante Adrianus pontifex diuorum catalogo adlcripferat,ofla amp;reliquix venerabili-tèr è vetufto terrç tumulo eleuatç funt, amp;annuæferix in eius honorem infti-tutæ.Id fupra modum malè habuit Luterum,quodcerneretmultum fuis CO-natibus detradum iri ea antiqüx picta-tisfama amp;nbsp;obferuantia.Moxergolibel-lum edidithaclnfcriptione : JiJitèrsus nouum i(iolum amp;nbsp;antiquum iHalolum, ^ui ^i/haexakamiuseß.ha. ille infanus nee diuis quidem iam beata apud Chriftum immortalitate fruentibus parcendum putauit. Non funt contammanda: pia: aurcs atrociffimis maledidis amp;nbsp;contu-melijs,quibu$in hochbello turn in Bc-nonernipfum, turn in alios quoldadi-üos homo nefarius incurrit. O pudcn-dam huius çui focordiam,quæ hoc mó-ftrum ferre potuerit. |
Per hoc tempus Zuinglius non co-tentus à Lutero dici Luteranus,led ipfe *potiusdefuo nomine Icdam aufpicari cupiens,non lôlùm Catholicos tranf-fubftantiatiois afrertorcs,fed etiam Luterum ipfum,vna eufn pane amp;nbsp;vino verum Chrifti corpusamp;languinc in Eu-ebarifba haben dicentem, oppugnare cœpit.Hoc quidem peffimè habuit Luterum, amp;nbsp;hçc res occafionemprçbuit atrociOîmæ illi inter Luteraos amp;nbsp;Zuin-glianos digladiationi,quç in hune vfq; diem componi non poteft. Redè hoc permifit fapiens amp;nbsp;bonus Deus,vtLutc-ri arrogantia a proprio dilcipulo com-primerctur, amp;nbsp;mortalesomnes intelli-gerentj rediffimè dixilfe D. Hierony-mum,fcripturas non in legendo, fed in intclligendo co»fifterc.At vtraq; cninl parte ifti fedanj verbum Dei crêpant, Îcripturàs certatim profetuntïamp;tamen cùm certilfimum fit, non poflevtrolq; verum doccredum contraria ditunt,at nihilo minus aUj alijs cedere nolunt,amp; vtriquepraua feripturæ diuinæ intcr-pretatione amp;nbsp;fc amp;nbsp;fuos omhes miferabi-litèr perdunt, cùm vtrofque redè iam olim damnârit hodic«^; damnet catholi-ca fidcs,qua cettifEmè credimus inEuquot; chariftialublpccieb* panis amp;nbsp;vinipoft Chrifti verba in facrificio prolata,ipfif-fimum Chrifti corpus amp;fanguinéfub-ftantialitcr contineri,enàm extra fum-ptionem, cùm hoc facramentum non nifi omnipotenti Chrifti lefu lcrmone coficiatur.A Luterohac in re iam ante diffenfit Andréas Carolftadius, amp;ciini à Lutero acritèr reprçhenderctur lenx, quod Ecclefias fcilicet Luteranas tur-barct,illefe contra ipfum feripturum, fuamlt;^ue fententiam defenfurum re-ïpohdit.Tum vero Lu terus,vt erat con* tendendi auidus,aureum illi nummum dcdit,vt facerct quod minabatur.Pofteà libellos aliquot Carolftadius Bafilex edidit, quorum fumma trat, non elfe Chrifticorpusnaturalitèrin Euebari-ftia,ncc tarnen Zuingbj fententiam fe-quebatur,lcd noua interpretatione ait* pronominedemonftratiuo,Hoc est, demonftrâfte Chriftum corpus fuum menfæ allïdcns,non auté fub panis fpe-cie contentum.Hanc ftultiffimam opi-nionem Anabaptiftæ quidam amplc-â:ebantur,amp; Zuingbj atqueLuteriin-terpretâtionem reijciebât.Porrô Züirt-glius Carolftadium dicebat veritateni quidem agnofeere, fed quia troporum vim ignoraret, verba non redoordinc collocate. At ridicula fuit ea Zuingbj oratio,quiiam fibi de Collega licètin-cpto,nonnibil applaudebat. Alij Carl-ftadij expofitionem ccu nimis duram amp;nbsp;violentam refpuebânt. Indèaccidit,vt Senatus Tigurinus cauerit, ne libelli Carolftadij in vrbefua vènderentur. Luterus vero Zuinglij expofitionem libelló |
.’SCRIPT. PER LAVRENT. SVRIVM GONGESTA.' *irt
|
Kbello quo Jam c6futauit.Itànimirùm fpintus vcrtiginis in Luterum amp;nbsp;eius pr^claram foboftm iniwiffui, repentè multas ab illis extorfit ablutdiffimas Verborum cccnx Domini »nterpretati-ones^àlias ab àlijjjamp; fimul oftines à Ca-thohfaï Ecckfix lèntcntia difcrepatesi ortumc^uceftiniplacabile bellum inter iftosfadiofos fpiritus,qui cum omneS iaditentlé VCritatem demum inlucem protuliffcji Veritate funt prorsus aliens ■^interim miferrimam Brudern plebe-culamin diüerl'asfadiones amp;nbsp;opinio-nes didrahunt) efficiunt^üe vtiam péf-nnilti non videant, quem potilfimùm üi lac dogmatum mirabili varietate fc-qui debeant, Quis vero fat'is deplorarc polhr^tan»innumeras Chriftilefu fan-gmne rédeptas animas, aliquotimpor* tunorum amp;nbsp;turbulentorum ingeniord anogantia Óc philautia in cèrtilfimum exitiUjhorrendam^; çtemi ignis dâna-tionem précipites agi ? Verùm hoc idi perditi tenebriones pro ludo babet^mo-dù ipfi fibi aliquod polfinc pararenome, licèt cum lumma hçrefeos ignominia coutunäum. Hoc anno rursiis Comitia habita funt Norinbergx. Mifit co Pontifex Legatum CardmalemLaurentium C5-pegium, cul aduentanti omnes ferè principes extra portam proeeHêre ob-üiarn honoris caufa:fed tarnen comîtèr turn precabantur, ne more folenm amp;nbsp;cumlblitisceremonijs vrbem ingrede-retur, quod multi iam è vulgo Luteri doftrina imbuti,alienis clfent animis in Ponnficem.'idquc fadtum ed. Venit eó qiioquè Rcgis Hungarorum Ludouici legatiOjtrididimum de Turcarum im-prdfionibus nuncium adferens, amp;nbsp;ne-cclTaria pofcens fubfidia. Veri'im pcr-quamcOmmodèaccidit Turcæ, quod iamGcrmani de rcligione inter le pa-rùm conléntircnt. Circa hçc tempora fcripfit LutcruS contra duo Cçfaris mandata,tanto furore amp;nbsp;animi impotétia, vt morfus exi-tiales intentare vidcretur, idque turn Cçfariipfijtum reliquis principibusvi-risjquibus aitTiu cam deciès elle amp;nbsp;me-liorem, amp;nbsp;prudentiorem ; quosquein-cunäanter perfummam contumelianl vocat dolidos, fatuosi infanos,furiofos amp;amcntcS morioneSiSednifiipfè plane amcnsamp;infanuselTctjtam impotenter in principes non inueheretur. Cui honorem, inquit Apodolus, honorem. |
Verùm id temporis Carolus Imperator grauidimis rebus implicatus fuit, ità vt nefarium hominem tomprimerc no po-tuerit. Rom. ijk Sub hoc fermé tempus exHifpaniJj CaroIusCçfar literas dedit ad princi* pes,quibus dccretu Norinbergeh Con-uentus acuter reprçhendir,amp;Comitia Spiræ indida fieri veruit, vbi Principes amp;nbsp;ordines Imperij rationê ihituri eranc CondituehdæreligionisvlquC ad tem* pus Cócilij.Id enim adipfos minime ait ptinere.Antequàm hit literal venifient in Germaniam, Legatus Ponrificis Ca* pegius,Ferdinadus AudriaCus,Epi{co-£us Sahzburgcnfis,DuccsBai]ari Vuil-elmuSamp;Ludouicus, amp;nbsp;aliquot Epi* fcoporum legati Ratisbonç conuentus habuere,atque inter ft foedus pereude-re,qu0Luterana£ hçrefi posentfortiùs ire obuiam:multa quoqucibi lalubeni-me décréta funt pro Catholica tuenda religione,amp; Luteri dogmatibus profli* gandis amp;extirpandis. Legatus quoque Pontificis Campegius, quodintellexift ftt eleri malam vitam multis è vuJgö ruendi in hçrefes magnam prçbereoc* cafionam, quidam décréta promulga-uit,quibus Cleri mores reformarentur^ amp;nbsp;abufusremôuerentur,quæ alij quo* que Principes grata amp;nbsp;rata habuêre. Fuitapud Antuerpienfes quidam Henricus Züt^hanius Prior Augudi-nianorumJs Cum in herefim Luterana^ quam femel abiürâfatjrelapfus cdet,vl-timo afficiendus fupplicio, perfregit carccrem,amp; èBrabantiaBremam pro-fygit. Tandem Meldorpijapud Thiet-marlbs hoC anno perfidix fua: poenas dedit,flammisexudus. Dcelusluppli-ciölamentabilem fcripfit Luterus epi-dolamadBremenfes, quos ille Henri* Cusapodata ex Cathoheis fecerac Lu* teranoS,qui tarnen podea ex Luteranis fadi funt Züingliaöi vel Caluiniani. ANNO 1525. FranCifCus rex Gal-liarum, cumiam in quartum menfeni frudra oppugnalfet Papiam, nouis Cç* C C C faris |
1rgt;« APPENDIX AD NAVCLtRI CHRONICA, EX OPT.
fans copijs fuperuenientibus,prçlio deter tare coa élus eft. Cuius is fuit euen-tus,vtnobili(fimis quibuiquo Gallorû ^ ducibus amp;nbsp;pTocenbus interfeftis, Rex jpfegnauiterpugnans, viunsin hoftni poteftatem conceftcrit. Ea vidoria Hi-îpanis amp;nbsp;Germanis cffufiiis l^tandi ma-teriam prçbuit,quodin natalem Caroli Cçfaris diem,qui eft D. Matthix facer, incidiflet. Rex ineunte çftatc à Genua in Hifpaniam pcrducituraCaroIo La-uoio, qui ea calamitateconfternatum eius aniffrum,inijcienda mcliori (pe eri-gerenitebatUr, Vb) in Hifpaniam ven-tumeft, Cçfar cum fuum in confpedu venire noluit. Id vcróvlqueadcó male habuitregem fua fpe iam deieftum, vx in mórbum inciderit, qui ei fupremum v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vftædiem allaturusvideretur, nifieum
humaniffimus Cçlar libcrali coHoquio Handè amp;nbsp;armicè öünfólatus,propedièm dtmffturum ferecepiflet.Eratenim Fra-ci(cusmagnoamp; excclfn animo, atque vtinam inter CarolumCefarê amp;nbsp;ipfum fynceraamp; conftanspaxamp;amicitia có-flari potuifïcr,meliori.certè loco hodiè eflet Rel pub.Chriftiana. V terq u e enim princeps amp;nbsp;longè erat pntcntilfimus,amp; Catholicx religionisobieruantiffimuSi Scdbauddubiopeccatis noftris id efte-Öum eft,quódperpétuaferè inter illos Ub extitere^
- Supra mentionem fecimus Andreae Garolftadij archidiaconi Vuirtcnber-gen. Is primus omnium ex facerdotum ordine vxorem duxit, fcortum dixiflem veriùs. In illis nuptqs Mifta eelebrata eft,cuiustotü officium à Lutcranis có-/ pofitum fuit,tale reuera, quod vel fold fufficerct ad cócitandam Dei in nos in-dignationem. Meritodeillis dicipote-Pfilib. 108. j-af^ qui earn MifTam eelebrarunt, Fiat oratio eorum in peccatum.Cum auteip mifer ille Carolftadius Vuittenbergæ, reucrloc fuaPatmoLutero,non pollet lua fomnia liberè in vulgus fpargere, obfiftenteei Lutero, qui lólus volebat precipii* videri, abijt indé Orbamundä ducis Saxonix oppidum, vbifretus po-puli fauore,publiée Luterum reprçbé-dit.ld minime ferens Lutcrus, tandéef-felt;it,vt è tota Saxonix ducu ditione jj-£igaretur,licètpaulo ante lummus lu-
iftetLuteriamicUs. Et quanuisipfeno itiinusquam Lutcrüs creparet verbum Dei amp;nbsp;puru Eüangeliu,tarne cederccoj pulfus cft,amp;vitam interim ageremifer-* rimamcum lua nó vxore,fedincefta co-cubina.quç quidcm gencre nobilis erat. Tandem milér illchoftisfui Luteri opê implorarecoaftusi, amp;nbsp;ciiisprecibus ad-iutusjn Saxoniarcdijtea lege, nè quid entra Luterum vel verbo vel fcriptopalam allereret.Scripfitin eum valdè accr-bèLuterus,amp;cöncitatxruftic« fediti-onis,fn qua vitra centum rufticoru mil-lia periérünt,admoddm eum fijfpeóluin reddidit. Scripferat antcinLuteru Ca-rolftadius,nccomninöfinèprecio,quii aurcum nummu ab ipfo acceperat.ltaq» buiusanni initio Lutcrüs ei refpondit libro, cuius titulum efle voluit, ^ontr^ cakfies^o/fieras. Scripfèrut veró in Ca^ rolftadium ctiamalijLurerani, amp;in))f Vrbanus Regius^ de quorö omniû Icn-ptisapoftata Üecolapadius in luöAA*. tifyngrammatchoc reddit teliimoniu, quod caulam Garolftadij non tam füb-uerterint quim confirmarint. Et hoc Oecolampadij teftimoniu, licèt hominis infamis, non parum habet ponden» apud Sacramentarios.
Huius anni menfe Martio Zuingh* u s 1 ibell urn edidit (/eyera amp;/a//a re/i^io“. ne^ quem ctiàm nódubitaiiitin Cadvo-licareligione conftantiffimo GaHwn» regi Francifcodedicare. In prçbcionc eius libelli hçc legu ntur: Diabolus nos tentât per homines obftin3tos,qüicùm vidcant veritatem de cœna Domini no perfe,(ed peraliosm luce proferd,more turioforum criminari alios, amp;ineos bacchariincipiunt: quibus verbis non obfeare Lutcrum iplum amp;nbsp;eiiiS propu-gnatores perftringir, quos (âne diferti» verbis ait à diabolo inftigari amp;nbsp;inftàr fu-riolórumdebacchari amp;c. Videant lam milcri amp;nbsp;cçci homines,quam men to Lu terum damnârit Catholica ChriftiEc-clefia, quando tam malèetiàmproprij difcipuli de illo fentiût. Et tamé Zuin-glius nihilo fuit Lutero melior, immo in quibufdam etiàm deterior.
Fer hoc tempus Zuinglius cum fuis Ecclcfiæ Tigunnç miniftris amp;nbsp;(ymmy-ftjmultùm egitin Irequcutdfimo Ti-gu«
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGE5TA, 5^^ Çun Senatu, vt Miffa amp;nbsp;Euchanftiai ®lt;ioratio prorsus aboleret.Reftititillis aliquidiii vir quida egregic catholicus, ^ed quia plaufibilis valdè erat Zuinglij ''âodrina,quç confeffionem pcccatorûj ieiunia,laborespccnitentiæ amp;id genus alia reqcei'et,decretum eft in Senatu j vt iVliftadeincepsin perpetuum exularet, amp;jVt quidam ineptus aitjmoxfecutaeft publica totius EcclefixTigurina: gra-' tulatio amp;nbsp;lçtitia,Scilicetlçtanturhçre-tici,cùm malefeccrint,amp; exultant i n rebus peffimis. Catholici hauddubio cùm b^c amp;id genus alia legunt,non poffunt aliud quam geraereamp;plangereiftorurrt prodigiofarn cçcitatem.Lçtantur Cbri-ftianij immo pfeudochriftiani ablatam effe Nliflam,' nee vident miferi boe pro-prié pertinere ad Antiebriftüj cuius or-ganafuntTurcæamp;Tartarij atquean-tecurfores hçretici temporum horum. Vt autemZuinglius in fua hac impieta-te effet pertinacior, fcribit fe quodam fomnioadmonitum effe. Itaapudillum bacinregrauiffima permultiim habuit niomenti infanientis ccrebri fomnium, cùm alioqu'i nihil apudfe valere velint nififcriptadiuina. |
Libet boe loco aliquot cœnæ domi-nicæ ritus adfci’ibere,quos ifti homun-ciones è fuo cerebro confinxerunt, vt videat Catholici^quam nihil ifti à fum-nia barbarie difcrepent. Tigurqquod cftpr^cipuum Heluetiorum oppidum, bieferuatur ritus, omibus pijs valdè ab-ominandus:Finita concione,menfa in-fertur,amp; muda mappa infternituf. huic imponitur caniftrum paneazymo ple-num,catini quoquè amp;nbsp;pocula lignea (Nihil enim bic periculi eft, vb'i nullus «ftfanguis Domini, fed vinum folum) «Jua: vinoimplentur. Accedit ad menlam Ecclefix minifter cum diaconis, amp;nbsp;totum coetum ad attentionem excitât, mox alter ex diaconis fubijcit inftituti-onem cœnç Domini ex Epiftola ad Co-J'inthios,(de qua tarnen inftitutionc amp;nbsp;eiusritibusipfe dicit Apoftolus eodem loco: cetera,cum venero, dilponam, tanquam copiobùs Corinthijs traditu-ruscœnæ peragendæ ritum, quod ifti noluntaduertcre, quia datifuntinre-probumienfum) alter vero recitatpar-tem capitis fexti Iohannis. Mox recita-to lymbolo fidei,paftor vel minifter ad-monet,vt quilaue feipfum examiner amp;nbsp;exploret,nè indigné accedendo,corpo-risamp;fanguinis Domini reus fiat. (Sed quomodo pöteft effe reus corporis amp;nbsp;fanguinis Domini,qui illüd reuera non accipit ? O mifcros homunciones.)Po-ftea om'nes fe in genua demittunt,amp; pa-ftore prçeunte, orationem dominicam dicunt. Eaabfolut3,paftöraccipitpa-è ncm,(amp; Certè nihil aliud quam panera, quia ifti paftores non funt facerdotio initiati,auteertènon inténdunt quod Ecclefia intendit^amp;rursusjpïèquoquè alta voce récitât inftitutionem Coen^ Dominicæ:deindèpanemminiftris dil-tribuit,amp;poculum porrigit, qui pané incatinis, amp;vinumin cyatbis circun-ferunt,amp; populo exhibent. Quifque irt manus lumit quod traditur à rainiftris, edit,amp;proximèaffidenti offert partem eius quodaccepit,fimilitèretiàm pocu-lumporrigit. (Mirum, Ciim ifti vfque-« adeo timeantjfi vna fpecie vtantur, non timereillos, nè forteavicino morbum Gallicum,autpcftem,aut aliud aliquid eiufmodicontrahant. Certè nunquàm illi ficacciperent Corpus amp;nbsp;fanguiné Domini, fi catbolica Ecclefia bunc mo-dum prefcriberet*) Interim vero dum de hocnonDomini,fcd faditio (nèquid iam dicam graui’) pane edunt amp;nbsp;de po-culo bibunt, vnus ex EccleGïe rainiftris prçlegit ex Euangelio Iohannis verba Cbrifti ad palfionem euntis, incipiens à pedum ablutione, quæ quidem cùm ibi expreffum babere videatur Domini ma-datum, tarnen ab iftis prOrsus negligi-tur;porró calix vrgetur, cuius nullunl vfquam extat expreffum mandatum. Porro vero fi catini amp;nbsp;pocula ad mélanl redeunt, ( quodfortè raro aecidit, lar-gitèr fuauia vina potantibus fratribus amp;fororibus Euangelicis ) Ecclefia ite-rùm in genua procumbit, amp;nbsp;Deo gracias agit pro beneficio redemptióis Chii-fti. Piget hac de re quiequam ampliùs fcribere, cùm fitamp;ridicula amp;impi3, à malefanis amp;fanaticis cerebris commen.» tain Catholicç Ecclefix contemptumj Et bic quidem ritus Tiguri feruaturj porro in ipló agro Tigurino minifter C C C 2 omina |
5»d APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
omnia folus récitât, amp;nbsp;ad menfam fin-ruli accedunt. Pulchrè nimirumj quia uc vdum eftZutnglio.Bafilcx veró Oe-colampadius fummus Zuinglij amicus Iiuncferuauitmorcm: (vt finguli eant in adinucntionibus luis) Profuggeftu legebat omnia vfque ad verba ceenar, qux ante menfamrccitabat, mox finira orationeamp; conuocatione fequebatur communio.Interim dum cómuniofie-ret,pltbs plalmos vernacula lingua câ-tabat.Pinita communione,lt;oetum cum exhortationedimittebat. Immenfi opens fuerit,fingulorum diuerfos ritus có-memorare, quibus populus miferandû in modum in pugnatiffimas opiniones diuulfus eft, ridentibus interim iftispla-ncdilfonis noui Euangelij buccinato-ribus,quódfingulibabeant fuos lèâa-tores,quibus defuo nominepoffint cognomen imponerc. Hac tempeftate’Sueuici aliquot Luterani Dolores, nempe quatuorde-cim,Halæ Sucuorum conuenerunt, amp;nbsp;fcripto quodam,quod Syngrammadi-ci voluerunt,(autbor putatur fuifle Iohannes Brentius infignis Luteranus) Oecolampadij fententiam damnarunt, Lutcrani fcibcct Zuinglianum. Nee lê deferit Oecolampadius. mox Antily ngrammate relpondet Sueuisd-lis. Qmnamp; Buccrusdefertormftituti Dominicani(Nam pleriquc omnes noui Euangelij authoi'es amp;figniferi,apo-ftatae monachi,amp; eoiplo infames ac de-teftabilesfuêre) fcripfit adquoldamex Sueuisillis, vt perpenderent quam pa-rum deceat eos qui eundem Cbriftum docentgt;difïidere amp;c. Sentiebant facile apoftatæ amp;dcfertoresilli,exmutuis bis ipforum dilfenfionibus pelfimum ad omnes manarefoetorem, amp;nbsp;cupiebant quidem rem compofitam,led prx animi tumore,cum fuam, nó Chrifti,gloriam quçrcrcnt,alij alijs nihil concederevo-luerunt.Benedidus Deus, qui eum in modum confuditidiomata conftrudo-rum nouae turrisBabylonicx. Et licèt boe vno laltem argumenta fatis lu-perqueintelligi liceoat, homines iftos non CHRISTI, qui pacis amp;nbsp;author amp;nbsp;amatorcft,fedlàtanæ, qui rexeftfuper omnes filiosluperbije, Óiluos ledato-rcs fuï efficit fimiles, hoc eft,pacis amp;nbsp;Concordix CatholicX inimicos,fpiritu duci,tamen mifcra plcbslucem euangc-licam inueniflefe putans, à Catholic» quidem Ecclefia hbenter dilceffit: led interim tarnen nunquàm potuitcertam vnam ahquam,quam omnes fcqueren-tur,doótrinaminuenire^ fed vt quçquc regio Germanix amp;nbsp;vicinarum proum-ciarumhis vei ilhs fadtionibus deditoi accepit concionatores, ità m banc vel itlam conceffit fadtionem;adeó vt eo ta-dèm res redierit, vt multis locis etiam fub codem tedo tot fint fedx , quot funt capita,' quod quidem eft omnium flageUorum Dei longe acei bilfimum. |
Libellum Söcuorum,cuiusiammc-minnnus,Iohanncs Agricola jtumtem-porisLutcri ftudiofus, verrit Gertnani-cè: Luterus earn verfionem prçfatione probat,fimulque teftatur,lè Sacramen-tarios planè execrari.llli prçfationire-fpondit Oecolampadius Germanicc. Scripfit hoc tempore contra Zuin-glianos etiam Iohannes Pomeranus ex-cucullatus monachus Epidolam quan-dam Latinè amp;Germanicè, Luteritan-tus £^micus, vt eum Vuittenbergcnfis Ecclefixpaftorem fecerit, Sedtalespa-ftoresaluogrcge arccat Chriftus. Milerunthactempcftate Argento-ratenfis Ecclefix miniftri Euangehei legatum fuum ad Luterum,qm eum amp;nbsp;fuoshortaretur ad concordiam, vt re-gnum Pontificis Romani coniundifü-mis viribus oppugnare polfcnt/ltà cer-tèipfidcfe fenbunt, neepudet eostan-tam fui pedons impietatem pofteris prodere, qui vel ex hac fola Romani pontificis óppugnaudi hbidine, facile intelligent eos latanx fatelhtes fuilfe.) Luterus vero hovtatur Zuinglium amp;nbsp;Oecolampadium , vt definant animas feducerc,plancqueaffirmât, autfe, aut jllosfataux miniftros elfe. Indignum putabat Luterus,qui illis cederet,ledexpcdabat,vt inipfius len-tentiamomnesconcederent. Quidinterimmenus habebant, qui Luteri do-drinamfecuti, nouam de Euchariftia opinionem proferri videbant,idq; nó fine Luteri taquam erratis repr^henfióe? An |
SCRIPT. PER LAVREH SVRÏVM CONGESTA.'
|
Au no puduit eos tarrtleuitèr a Catho-lica Ecclcfia ad Luterum defecifTejCum vidèrent fc in fummum falutis fux dif-crimen hac dogmatunl diuerfitäte con-ie^os, amp;nbsp;quidem intra paucos âdmo-dum annos?FeliceS ergo illos,qui fe in^ tra Catholica: Ecclefiæ vnitatem conji tinuerunt. PerhoC tempus extitit quidam Tho-« Mas Munzerus presbyter,homo impor--tuniflïmus amp;audaci(lïmusJ$ exfcriptiS Luteri haufta occafione, multis Germania: locis credulam nimis amp;nbsp;imperi-tam rufticorum turbam ad feditiones concitauit,amp; primo in Clcrum,mox in Principesinflammauitltäque magnuS hoe anno diuerhs in locis faóV eft agrc-ftium hominum concurfus,ad inaulpi-Catam quandam libertatem adfpiran-tium,amp; multa ab eis nefariè amp;nbsp;fccleratè funtadmiffa, per lummam crudelitatê 0cciföjpr£ter alios nobiles viroSjLudo-UieocomitéHeluefteno, qui in matri-Wonio habebat Maximiliani Cçfdris fi-liam noihami incenfisquein vnaFranconia duCentis amp;nbsp;co amplius arCibuS amp;nbsp;monaftcrijs, non dubium quinlüprc-mamistumukus Gcrmaniæ amp;nbsp;vicinis prouincijs calamitatem fucrit allatu-rus, ni maturè tam improbi conatus Principu armis prorsi\s impeditiamp;eli-fifuilTcnt.Ferunturhocin tumultu, vt antèdixi,vkra centum millia rufticoru in Germania amp;nbsp;Lothanngia cecidikc. Animaucrat plerofq» MunzeruSjdicens inter alia,fe omnes bombardarum idus fua manica excéptuhum. Sed ille non diù poft captus eft Francu{j),amp; traditus Ernefto comiti à Mansfcltinprimis ca-tholicoin euftodiaftruandus. Captus eft etiàm focius eins nomine Phiferus monachus apoftata : fed bic obftinato animo permanfit in errore,amp; fic gladio Cgfus occubuit ; Munzerus veró fertur exanimodoluiffe, erroresreuocaffc,p-milÏaConfeffioncfubaltera fpecie Eu-chariftiam accepifte, amp;itademum gladio percuifuSjCX hac luce migrauifle. Luterus vbi vidit miferam turba prin-cipum armis,quibus iam extrema quçq; ceu vates quida minatus erat, horrendu inmodum,conci{am amp;profligatâjmox Verlo ftylo,fcripfit librum in rufticos,vt |
fe prirtcipibus venditaret nequa amp;nbsp;ver-futus homo,qui fuis peftilétiftimis feri-pris magnam illi feditiôi amp;nbsp;c^di anfam prçbuerat,vtfacilèpoteftre ipfa doce-ri.Sanè intraVnum méfêm Maium ma-iores tum clades cçdes4uc amp;nbsp;vaftitates perpciïa eft fuperior Germania, quam Dello decennali ab Hifpanis amp;nbsp;Gallis per id tempus Italia.Vnüs Lothàringiæ dux Antonius in vna 'Alfatia fupra 2^4 millia tuftiCorum cecidin Mifera erac tum Germaniç prçfertim fupetioris ha-hitudo,cùmfubditi plerique aut aper-tam vim in principes intenderent, auc ànimis dam rebelhonem meditarentun Hunc frudum peperit prçclarum Luteri Euangelion. Nee vrbibuS deerant fadiofi homines,qUi feditiones excitarent in Clerum amp;fcnatum.Tumultuatum eftatrocitèr Francophordiæ ad Mœnum,mox Mo-guntia:.*pauló póft etiàm nonnihil Co-lomæ Agrippine, fed nonimpunètu-Icrunt eorum tumultuuaUthores. Coloniae certè nullis machirtatiOnihus cf-fieere potUerurit Luterani,vt illic eis li-Cetet publicè concionari.Quçdam alias Impcrij vrbes,nè fimilia à vulgo patere-tur, magms impenfis coadi luntcon-feribere militem, quo fc aduersus vim infanx plebis tuerentur. Hocannoin tanto Germaniç ludUj tanta return omnium perturbationc,in-audita calamitatc,Luter’quada Erynoi percitus, iucundiffimas celebrauit nu-ptias,iunda fibi virgine fandimoniali, Vt tandem toto orbi terrarum hoc teter-rimo facinore teftatum efficeret, quid iampridèm animo concupiuiflet aede-ftinauiftet.Proh pudor, lacrx Theolo-gixDodorem, publicè profeftum per-petuam Continentiam,p3upertatc,obe-dientiam,amp;iampridèm faCoidotioini-tiatum,aufumeflein tantam proruere impudentiam «Scturpitudinem,vt quod nullas fanx mentes amp;nbsp;in catholica religionebene inftitutç vel lólo auditu ferre queant,idillemifer amp;nbsp;déplorât* apoftata monach’, fado amp;nbsp;opere perpétra-re non dubitârit.Eant iam cum fuo Eua-gelifta Luterani,amp; quotquot ab Eccle-fia Catholica dcfciuerunt:ccrtè vel hoc folo nomine apud omné pofteritatem C C C j fempi* |
^t APPEMÎgt;ÏX AB NAVCLERI CHRONICA, FX OFT-
fêmpiternæignominiænotafn fibifen-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tient inußam,qu0d tam nefarium ho
minem fequi non piguerit.Certè opor-tuitomnemomninomentem amp;fenfum perdidi{re,quitantum fcelus videre no potuerunt.Superiorum temporum harre tici plerique omnes folébant tarnen quandam pree feferre mor urn honefta-tem amp;vitx fandimoniam : at Luterus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn fibijpfi,tum alijs omnibus ad omne
turpitudinêlaxauithabenas, nee quic-quam voluit non heere, quod animis eolliburflet. Exrätplurima eiusferipra, extant deterrimaeius facinora, quibus bçc poflunt liquido demonftrari.Et interim tamen,licètreclamantc conlcien-tia,taiem ducem innumeri fequuntur, quidlibet illo facile permittentc, modó adßt hdes, quam Lolara illc prçdicauit ad ialutcm lufficere.Ecdefix amp;nbsp;Ponri-Ecura décréta,ieiunia,preces,vigilia$ amp;nbsp;deniquè bona opera omnia floccipédit: immo au fus eft feribere, op“ bonû opti-Ïn»fl«rtió nièfadû,venialepeccatû effefecundum «nicji. mifericordiä Dei/lcd mortale peccatu fc-CÛdùm iudiciu Dei,amp; multa alia his ab-furdiora, q^rsus danatcatholica fides.
Eodcmannofcripfittèiexccrandum libellum hoc tituïo ^Deaiominatwne (a^ nonis^i^, Mirumprofedoeft, illum hominem diù admodum inCatholica religione benè inftitutum , ad tantam jmpietatem deuolui potuiflc. Ergo qui ftat,videat nè cadac. Va: om ni fuperbo, quia proximus ruinx eft.Qyid vero tremendis illis Miftx myfterijs amp;nbsp;facro Canone habetEccleha facratius? Sed illc infanus ampliffinxa Antichrifticx vaftitati itinera prçparabat. Ediditcti-am fapidus quidam Argentoraten px-dotriba Carmina lanè quam horrenda in Miflam,non verbis,fed verberibus amp;nbsp;ftammis vi#dicanda; qux dodiffimus vir Arnoldus Vefalieh, poftea Canoni-cus maioris cdis Colonienfis, in Miftx laudem mira dexteritate conuertit. Ac-cefhthisblalphemijsDialogus quidam Teutonicus de çgritudine amp;nbsp;obituMil-fx,vttotum fuum virus malus dçmon per adminiftros fuos in treméda Miftx myfteria euomcret. Sed certum habeat Germania amp;reliqux natióes, prçpoté-temDeu tatas fu£ maieftatis iniuriasfe-
ueriffimè hauddubiè vindicaturum, rtJ ctiam egregiènó ftmcl hadenüsvlt’eft.
Perid tépus fcripfitLuter’ctiam Liuo-nibuSjitem«^; Duci Sabaudiç,q^ hominid nefarij fuc©s facile cótepfit. Scripfit eti-am àd Antuerpien,ité ad ChnftianoJ,^ funtin Holladia,Brabatia amp;Fladna.Iü' bancs Pomeran*fcripfit Epiftola ad fan-ftos in Anglia.Faciebat hoe illiivtfua do gmata latilhmèjppagarétjamp;defcélçfug Ïcremétis gloriari pofsét apud cermaot.
Huius iphus anni menfe Aprili Ca* rolus Cçfàrvxorem duxitliabcllamrc-gisLufitania: filiam.
Eodé anno Albertus Brandeburgicu* 54. Magifter ordinis Teutonicoru Luteri dogma complexus,duxit vxorc Dorothea regis Danorum hliam, amp;nbsp;Magi-ftri nomen in Ducismutauit. Hisrtbuï totum in feconcitauitOrdincm,(]uiei Vualteru Cronbergiû lu if cc it. Solebat is Ordo in Prufîia amp;nbsp;Liuonia habere vi-rosfortiffimos amp;nbsp;inuidosabhoftibus, quam diù in Catholicarcligionepcrfti-terunt:at vbipudédalcuitate à Catholi-ca fidedifceflcrût,Polonoi-û amp;nbsp;Mofeo-uitaru iugo colla fupponcre compulü funt, vt alibi latiùs fortaife dicemus.
ANNO 1526.cùm iam Luieru s pernicious fcriptis fuis non folùm vulgus, fed etiàm plerofqueoptimates amp;nóbi-les in antiquæ religionis amp;nbsp;cleri odium commouiÊet,animisiam in diuerfadif-tradis, nemo Germaniæ principû op* tulitLudouico Panonia: regi,cui Tur-ca infeftiffimus imminebat. Intcnm quoquèin Italia non deerant, quihuî Caroli Cçfaris potentiaiam formidolo-faelfet obGalhç regem captum,amp;mox certisCoditionibus fœdei’atuni. Ità vbi-quèChriftiana Relp. tum bellis intefli-nis, tum exitiofis dogmatibus labora-bat. Neque id fugiebat Turcam, in omnemreibenègerendæ, amp;nbsp;ChriHia-nis quàm maxime nocendi occafionem lempèr intentum.Atqueis tum bellum indixit Ludouico Pannonioiuueni régi,amp; bellicisartibus propter çtatemno làtîs inftrudo. Nobilitas Hungarica plùsçquo vifaeftTurcarum exercitum pafuipédere,quippe quæ Othomanno-rû regû caHra necdùm viderai vnquàm.
Tandem çgrè îj-miUibuspeditum amp;nbsp;equitum
SCRIPT. PER LAVREN. tqintu coadis^magna tcmentateitu eft obuiam Turcis,quoru oduplo majores cut copix. Vb'i ad pugna ventu eft,nulle negocioTurca: Cfiriftianos ntriue-runt,ità vt amp;nbsp;rex ipfe,cum fibi fuga fa-lute querere vellet,lapfus in paludejfuf focatus fit,vndetneius cadauer poftea integru extradu,apud Alba regale regio tunerc tumulatu eft,Solimanus hac vidorijpotitus,amp;incredibilitormeto-rum asneoru copia audus ac locupleta-tus,fertur nfifte Hungaroru temerita té, q»nó maluiffentretrocedere,qcum tato exercitu manus confercre.MariaLu- ’ douici coniunx,Caroli Impcratoris fo-ror,xgrè ex hoftiu manibus dilapfa,Vi-ennam^fugit. Solimanus Buda occu-pata,arccinuifit,eaq; mirificè laudauit, nee quicq Ïdèabftulit,nifi ftatuas æne-astres ingeptes,Q Matthiæ régis fuerat. In locü regis Ludouici primum à Bobc-mis,indè ab Hungaris eledus eftFerdi-nadus,optimus amp;Chriftianiffimus prÏ-ceps,Caroli Cæfaris germanus frater. Scd nè quid deeftet ad fupremam regni Hunganci cladé amp;nbsp;excidiû,à quibufda Pannonix rex eledus eft Cilix com«s lohancsVaiuodajqui no ceffauitlegiti-mü regem Ferdinandû multis exagitare modis,donèc tadèm Hungaria tota ferè côcelîîtinditionéTurcarû,itàvtmeri-todicipolïit,illi’barban hoftis vires no mfi inteftinis Cbriftianorü bellis, odijs amp;nbsp;fimultatibus creuiffe: quod eft quidé certè miferabilc, amp;nbsp;lachrymis potiusq verbis prolcquendu. Vt veró etiam in Germania paratior effet Turcis via, Lu terus ftrenua nauabat opera, vt fêditio-fis euulgandis feriptis fubditos in magi-ftratü,amp; principes ciuilesin Cleru con-enaret.Senties veró fe apud quofda prin cipes nihil promouiffe neq; minis,neq; cóuiciis,neq ; tumultibus cxcitandis,ad blanditias fe cótulit. Dux Saxonix Gc-orgius,immortali dignilfim’ memoria, ditioné fuam à Luteri dogmatib* egre-giè tutatus eft. Hue Luterus calunijs amp;nbsp;cóuicijsiam antè^fciderat,fed fruftra. Itaq; hoe anno fenpfit ei literas bladif-fimas,amp; q reuera etiarn eóftantemani-mum nonnihll cmolliturx vidcrentur: adeo illciinportunus amp;nbsp;turbulentusho mo blandè óc fimulata religione egit
SVRIVM CONGESTA? 58«
apud illum principe. Verómtaleab eo tulitrefponfum, quali apoftata dignus fuit. Vtinam pleriq; Germania: principes eadem fuiffent vfi conftantia; melius profedó rebus turn priuatis, tum publicis confuluiftent.
Luterus ea paffus rcpulfam apud du-cem Georgiü,litcras fcripfit ad Archie-pifeopû Moguntinu, Marchienis Bra-deburgeh fratré. Hortabatur eu, vtepi-fcopatusfuosin ciuilesprincipatus mu taret,amp;duda vxore csetcris epifcopis W pclaroexemplo cotinentix præluceret. Quid enim aliud luaderet Epicuréus apoftata,quàm quodipfe maxime appe-tijftet? Volebatoésveneri fe deuouere, cui ipfeeratdeuotiffim*,ciim Chfs ’pf^j^jj,. jj^. fuu Euagehu ab agéda pcenitétia aulpi- ’ cat’ fit.Sed has literas licèt typis excufas no eft dignat’ princeps ille vllo refpófo.
Hic quoque Luterus fj3e fruffratus fua,regé An^lix fibi tentandumj fufee-pit,qué antea contumchofiffimè tradi-rat.Duo Angli Apoftatç fummopcrèin cam curâincûbebant,vttotû regnu An-glixvel inuito rlgcadLuteri dogmata traduceret.Hi ia curabatColonix ver-fioné noui Teftamenti A Lutero édita in Angloru idioma tranflata typis excu-di,led quorunda bonoru virorü opera res ad ampliffimu Senatu Col#nienlêm delata eft, qui mox prohibuit typogra-phis, nè in eo excudédo opere pergerét. Regi quoque Angloru amp;nbsp;regni proce-ribus idé fignificatu cft,quod multum retardauit illoru conatus apoftatarum. Ponoipfe rex Angliæ refpondit Lutero egrcgiè,fpretis eius fidicijsbLaditijs: quibusin literis inter estera imprope-rateiineeftas nuptias cum virgineDco dicata contradas. Olim apud ethnicos virgines Veftales,fi de ftupro fuiffenc conuids,viuæ humo obruebantur, ÓC conftuprator verberibus ad mortem vfq; muldabatur.At nuncapudChri-ftianos Luterus amp;nbsp;multi alij defertores monachiamp; moniales impunè totosfe mancipant turpifGmæ libidini,mundo illis applaudente, amp;nbsp;inexpiabile fcelus* nifi refipifcant,etiam in reótè fadis prç-cipuo ferè loco numerante.
Hoe anno habita funt ComitiaSpi-rs :vbl quidam principes Luterizates pe
CCC 4 tiê.
/
-ocr page 600-|
584. APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA. EX OPT. tieruntfibi templum aliquod permit«, vbi fuo more Geris amp;cocionibus inter-eflen t.Sed fortiffime fe oppoCuit Epiko pus Spircn Georgius,Bauariæ princeps amp;nbsp;Comes Palatin’genere.Itaq; in atrijs bofpitiorum fuorum iulFcrunt lues co-cionacores quotidie verbu facere ad po-pulum,Catholicis Principibusob tem-poru iniquitateadmulta coniuentib’. Circa huius anni initiu Luterus qua-dâadRUtlingéfcsdataEpiftoÎ3,in Zuin gliu amp;nbsp;Oecolampadiu dégénérés filios luosinuebif.Scripfitamp; VÆan’ Regius quandaEpiftolacotra Zuinglq fenten-tia.EdiuersoZuinglius quoque Lute-ranis no fuit mutus:quinetiam Martinus Bucerus apoftata Dnicanus fcripto quoda edito.aduersiis Brentiu Lutera-numfetuetur. De hoc Buccro graues viri narrare folent. ^initio fere huius nouiEuagelij adLuteru fe cotulerit,at-que ab eo petierit alicubi collocari, vbi pofletnouoEuangelio ftrenua nauare opera.Porro Luterus ab eofcifcitat’ fit, nu hac in re tranquilla fruerct cofcicn-tiarllle vero refpódcrit,*fe quidé nodum poffe peâoris pace fr ui,teftante Co feien tia faniorê effe Catholicorû q nouam hanc doârinâ;tum aut Luterus dixcrit, Si fic fereshabent tuæ,nôdùm mihi es idoncus.^bi igituramp;pugna côtra häc cofcientia, donèc eaprorsùs cófilefcat, amp;nbsp;tue mihi eris comodus adminiftcr. Id vero Bu cerus fecerit,amp; ad Luteru reuer lus,dixerit ie iamoém confeiétiæ acu-Icu prorsùs repreffiïïe, paratuq; ede de-incèps amp;nbsp;viucre amp;mori in nouo Euan-gelio: fictkLuterus eum.tanqinprimis aptu fuç doârinæ propagandæ hoîem, alicubi eeelefiaften efteccrit. Fuit enim Bucerus no parùm dodus, amp;nbsp;ptereà in-cenio adfimulandû amp;nbsp;diifimulandum ^^*quot;^2*^‘'°P°“^°' quitnZuinghj pou-ùsqLuteri dogma de Euchariftia corn-plexus eft, amp;multis annis Argentorati cgitCoeionatorem, tandem mortuusin Anglia,amp; morte fané horrcnda,vt fpar-lîtrumor,licèthîc nihil aufim pro certo affirmare,quo mortis gencre obiêrit.NÔ eft aûtincredibile,^ contrafuam fit lu-datus confcientiâ.cùm idem de fe quo-què Luterus fatcatur, nec tam ftupidus fuitBucerus,quin facile animaduertc- |
ret non pofte grata efte neo ea dodrifia, quæ cum Catholica: Ecclefiæ dodrina è diametro pugnaret. Nec tn verifimile eft,c6fcientia: aculeum eius pedusde-incèps minime pupugilïe: fed idgenus deploratiholes cotemnntnómodó có-fcientiam. fed amp;nbsp;Deum iplum, dicente prou.i5' fcriptura,lmpius cum in ^fundum vc-neritpeccatorum,contemnit. Hoc téporeCoradus Pellica^s, qui ex Fracifcano fadus erat Zuin^anus, amp;quadoqucErafmiRoterodami ton-feffionem audiêrat,cum adhuc Bafikaï monach’ clTet,Tiguri coepit de Eralmo eiufinodi apud amiculos fuos ïpargcre fermones. qui Erafmö de Zuingliani-fmo lufpedu redderent. Earn caluniani multis modisErafinus à,Ie conatus eft depellere.Scd amp;nbsp;ali’ quida ZuïglianuS, Leo ludx did’.Germanicu libcllu edi-dit tacito fuo noÏe,quodocere voluit Erafmu amp;nbsp;Luteru quadoquèidem cum Zuinglio fènfifte. Hoc Erafmus tulit molelblfimè, licèt fuis incautis fcriptis ' non paruarn fortafsis occafione dederit talia de ipfo exiftimandi.Non tn potue-runteum Zuingliani vnqin fuapertra-here lèntentia,licèt Bafilea: diù vixerit, vbi Cumprimis viget Zuinglianifmus. Scripfit aut hoc annoEpiftolam adHel-uetios,quiin Badenfi dilputatione cd-ucnerant,qua fe ab hac lu fpicione pur-gat. At tarnen repræhendendus eft. nólcripferit in Zuinglianoseozelo amp;nbsp;ardore,qucm res tanta flagitabat. Per hoc ferè tépus Zuinglius IcriWt Norinbergenfibus Luterams, do cés Lu teranorü de Euchariftia opinione nouam eftc|amp; cu facris literispugnarc,fu-am verôàÇhriftoipfo amp;c. tradita.Edi-uerso fcribu tdeZuinglioLuterani,amp; tn nó vident hoïcsabiftis nebulonibus euerfi,qiftha:c pugna arguatnoui huius Euangelij vanitatè.Iurc ergo perçut, q apertis oculis nihil viderevolut. Scripfit etiàm Zuiglius Germanicè Epifto» ia adEflingefes.q acerrimis verborü fla-gelliscædit Luteruamp;Luteranos,quos Sucrmeros,furiolos amp;nbsp;fanaticus vocat. Hociplóanno difputatueftBaden« in Heluetqs à Càtholicis amp;nbsp;Sacrameta-rijs. Venerunt coCatholici primi nois ThcoJogi, Iohannes Faber, Eckius amp;nbsp;Tho- |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA- 585
|
1 HomasMurnerus,Zuigliusnulla fide f'ublica adduci potuitvt veniret.Occo-ampadiusadfuit.Ea dilputatiohucha-Huiteuentuin, gj Heluetioru Pagi oes, demptis Tigunnisjin Catholica rcligi-One fibi permanendu Ratuerut^neq; no Hum vllû dogma intra fines fuos admit-tendu. Fuithoc fub finelunij. .\)banes Faber permultas collcgcrat ex Zuinglij leriptis antilogias,quibusillc fœdiffimè amp;nbsp;lecû ipfe pugnauit, amp;nbsp;fuam Luteri(^; doftrina deftruxit.Eas obieélurus fue-rat Zuinglioj fedillemanfitdomi.Hac veroratione,qua tü Luterus, tü Zuin-glius amp;nbsp;plenq^oés hæretici horu tem-poru euidentiffimè docentur fcripfifTe niulta inter (epugnantia,efficacilfimè amp;nbsp;ineluóiabilitcr euinci amp;nbsp;probari po-teft,iplbrö dogma nó Spiritumfan du, fedmendacij parentem diabolum habere autborcm.Ethïcnccefsè eft,vt pude-fi3ntamp; obmutefcant quicunq^ eorum dogmatalequi amp;tucrivolût,eùm nulla res ceruus indicet doétrinæ falfitatc, quam fiea varia fit amp;nbsp;inconfi:ans,ncc fempèr fuï fimilis. Quisemvel in pro-phanis amp;nbsp;parui momenti rebus fidem commodarevelitcbquidevna eademq; re modó aiatj modo ncget? iam probet, paulo póft improbet? Atq; vel hoc folo nomineiuftiffimè damnabuntur^quot-quot abEcclefia Catholica, quæ toto orbevnum atque idem docet, ad hære-ticos eti.im à leipfis turpiffimc diferc-panteSjdeficere non dubitarunt. Hoc anno rcx Eranciæ Francilcus ex Hdpanijs dimilTus^domû redijt.Et quia Itahs aliquot proceribus fulpcfta fuit concordia inter Carolum Cælarcm amp;nbsp;ipfum inita, vndique legatos gratula-tuin miièrunt ad regcm hbcrtati reftitu-tum,amp;Clemens pontifex atq; Veneti, adiundo Britannia: rege Henrico,ad mutuam lecuritaté noua cum Frâcifeo rege fœdera pereufterunt, quibus para-tis vndique copijs, Cœlaritotius (vtfe-rebatur)Italix impcriu affeófanti obui-am iret.Sedq falfus hic de atfediato Italia: impcrio fuerit rumor, res ipfa poft-modum declarauit,quadó Cælar Fran-cilco Sfortiç ïcredibili liberahtate Me-diolanen ducatu reftituit. Fracifc’rex, licèt duospro fe filiolos Francifcum amp; |
Henrieum dediftetobfides, amp;nifipadâ fcruaret,qicaptiuu fe denuó fiftcret ciTet pollicitus,tamcin cofœderecûCarolo iâonopermafit.Indè inox nouis bellis arfit Italia,Turcis interim ociosè fans in Hungaria oihia vaftantibuSjamp;Chri-ftianorum infaniam ridentibus: porto in Germania hærefibus magna ex hac occafione capientibus incrementa. ANNO »527. Pontifex Clemês flex’ humaniffimis Caroli Ca:(aris literis, adueniete in vrbé Carolo Lanoio Cæ-faris duce,in quo fumma tu erat bel h amp;nbsp;pacis authoritas, Cæfari cócihat,amp;inter eos nouû fœdus pcrcutit,ea códitio-nc,vtLanoius Borboniu pnneipemab VrbisRoma: direptione auerteret. Iam ibat Lanoius ad Barboniucum multis Gcrmanorüamp; Hifpanorö copijsad Vr bem ^ficifcentc,fed nihilefficereapud Borboniu potuitjmilitibuspace abnu-entibus, amp;nbsp;Romana: pdæ inhiantibus. Eratem inter Germanos nSpauci Lu-teranæ faâionis,qbus Pótificis nomen maxime inuifum effet. Ventu eft ad Vr-^ bêcommeatu amp;nbsp;tormens vacua, pridiè Ncinas Maij. Dux Borbonius du moeni-biïsfcalaadmouet,inipfo Vrbis limine per ingue dextri femoris glande traie-Ö:us occubuit.At milites eius morte nihil abfterriti,ftatim fcalis appofitiSjClc-mentePontifice exterrito amp;xgrè fein molé Adriani,vulgó Caftellû S.Angeli, recipience eu fuis,Leoninæ primùm vrbis,qua Burgû vocant,loca humilia lu-perât,amp;obuiâ multitudinê facile reij-ciunt.Ibltum horreda cædes miferoru, abieftis armisfruftrà mortedeprecanti-um,àGermanis amp;Hifpanisédita eft,ità vt barbarica quada immanitate etiam in iplàD.Petrifanôfiffim.a æde, adeolt;^; ad aras eius tépli amp;nbsp;monumenta venerada ( S.Apoftolorûaliorûlt;^; diuoru pcrmul-tum fanguinisfufum fit,direptis templi ornamentis,oihibusq; facratis vafis.Ea Vrbis parte vaftata,magna (vt vacant) Roma trafeenfis inter Aurelia amp;nbsp;Septi-mianâportam vetuftatc collapfis mœni bus irrupunt,ineaq;cunda auaritiç amp;nbsp;crudelitatis exempla paftim edunt, ar-cem circunfident, amp;nbsp;né quà detur vl-lumPontifici eftugium, perduôis foE fis circunuallant. Nulla apud ferocem |
îU APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT
|
amp; partim Luterana pefte infedu milite facri prophaniq; fuit tliftantw, oÏbus in prafda vfurpatis; nemini omino eius vr-bis incole,iïueisltalus,fiuc Germa nus, fine etiàm Hilpanus effet,parcitû eft;plc riq; lùmmis affedi cruciatibus, in tor-metis expirârunt: necpaucos cotigitbis abhoftibus captos,amp; tortos atrociter, modo àGermanis,modô ab Hifpanis rebus oîbus cxui,amp; vix vita folam ære ali-enoredimere. Sæuituefthorrendumin modûinfacroscaliceSjin vafaamp; areu-las fandifOmas, quas abieda facrol’an-daEuebariftiainfanus miles rapiebat: infacrasveftes,qbusmira exercebat lu-dibria:inlt;liuorû rcliquias, deniquè in virgincsDeodicatas,qbus adfuamlibidine turpiflîmè abutebantur. Atq; haêc quidé omia infeiente amp;inuito Cæfare ada fuifTe vel indè facile perfpicipoteft, q» nec approbauit,n ec rata habere volu-it,q prophanus miles à Pontifice amp;nbsp;Car dinalib* vi ac metu extorfcrat,amp; fimul-atquèinHifpania captævrbis nuncius allat* eft,ilico ceffare iuffit ludos amp;nbsp;fpe-dacula, q propter recèns natû ci fîlium Pbilippû edebant,dcditq; opéra,vt Potifex in priftinä libertaté reftitueretur. In hacvero Vrbis vaftatióe id perquam incomodè accidit,q^ Bibliothecam Vaticana incóparabili optimoru codicum thefauro iftruda,magna ex partefuror barbaricus fœdilîîmè populatus eft,ma-xio ftudioforu oïm ludu amp;nbsp;detriméto. Sub id tempus Romæ qdam fuitlta-lus facco indutus,ira Dei graue, ni refi-pifcerent, Romanis imminere pdicans. Cult;^; magnis clamoribus eade crebrius palam dió.iitaret,cóiedus eft in carcere, donèc capta Vrberesipfadcclarauitve-ra ipfum dixilïe.Erat eiu s auftera vita,ct nomen lohannisBaptiftç.Poftfcptimû deniquè carceris menfem Pontifex Clemens euafit.Ea Vrbis amp;nbsp;Pontificis cala-mitas magnam attulit voluptatem Lu-tcro amp;nbsp;eius fadionis hominibus.* fed Dei benignitatefadumeft,vt eavolu-ptaseisnon contigerit diuturna,-Pon-tifice non diù poft cum Carolo Cæfare amiciftimc coniundo. Hoc ferè tempore viguit noua hærc-lîs Anabaptiftarum , Lutero fuis feri-ptis iUi egregiammateriam fuppedita- |
te. Interim »ibilo minus amp;nbsp;Luterani amp;Zuingliani acritèr eos perfequütur, cum tarnen xque illi iaditent verbum Dei amp;puram dodrinam,atquè Luterani amp;nbsp;Zuingliani,immó etiàm pleriq; longèmaiorem præfe ferant vitaepro-bitatem,quam vel Lutcrus vel Zuingli-us'cum toto grege fuo.Quam veroridi-culum eft,Luterum eo nomine vel maxime fe venditarc populo, quodfynce-rum fe dicit adferre Euangelion amp;nbsp;verbum Dei,amp;nihilominùs danare Ana-baptiftas, æquè Euangelium crepates? VerumCatbolica Chrifti Eedefia nihil horum vana iadatione pcrmota,oci ex æquo damnat amp;nbsp;reijcit,Luteranos, Zuinglianos,Anabaptiftas,vtpotèqui non Euagelium adfcrant,fed fuas pra-uas amp;nbsp;priuatas opiniones,amp; detortas fcripturae interpretationes,a Çatholico totius orbis Chriftiani fcnfu amp;nbsp;confen-fu prorsùsalicnas.Habentautem Ana-baptiftç m ulta p erniciofa dogmata,nc-gantbaptifmüparuulorum,amp; ia adultes rebaptizant,volunt omniaeffe có-munia, etiàm vxores,perindè vt PlaW olim in fua Rep. amp;nbsp;Nicolaitæ. Ex bis funt qui dicant,Spiritus meus concupi-fcitcamemtuam. Veni itaq;, amp;nbsp;facia-mus mirabilia. Anabaptiftç æquè àc Lu terani amp;nbsp;Sacramentarij in multipliées, easlt;^; pugnantes, fedas diftedi lùnt:vt nemini dubium fit, quo fpiritu regant. HocvnûnotaAidignum eft,Lutcru ipfum,licèt effet profeflione monachus amp;nbsp;Theologus,amp; fedarios omne$,è Lutero ceuquodam equoTroiano cofer-tim enatos atq; profedos3hoc vel maxime dediffe amp;nbsp;date operam, vt habeàt 1e-pidam aliquamfuisin coinplexibuspu-ellam, vt præcipuus Euangclij eorum fcopusis haud obfeurè pollit animad-uerti,vt quàm maxime fetotos Venc-rideuoueant,tanquàm defperataomnî falute, nihilin futurum nifi certilfima gehennæ fupplicia expedent,redcq;in illosdidû videri poffit illud Apoftoli, philips. Qu^orum Deus venter eft,amp; gloria in confufioneipforum.CcrtèLutcrusipfc quodam loco etiàm matrimonio lundis aufus eftpmitterc, vt finolitvxor, liceat accerfire ancillam. Ità enim ait: sermone^i Si non vult vxor, veniat ancilla. Proh coniugio# pudor, |
SÖRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTAi ^i
|
|)udor,e0 amcntix rccidiffe Homines, vt non videant in cuius Sardanapali difci-plinam fe tradiderint. Interim LuteruS amp;ha:reticorum tota cohors acriter in-Uehuntur in vitia Clcri,amp; nihil fere co-cionanturaliud adpopulum, nifi quo-Mindamimpuram vitam,eaq; comme-Woranda amp;nbsp;vehementer exaggcranda^ plauftris interim conuicioruinuehun-turinPontificem amp;nbsp;Catholicos ornes, cum fine ipfi terexecrandi h£cretici,amp; Omni flagitiorum genere prorsus co-operti, amp;nbsp;propterca indigni, qui alios reprxhendanc. Hactempeftate alijs atq;alijs emer-gentibus in religione diihdijs, hasreh-bus amp;nbsp;feäis,non foliim Gatholici,fed etiam pleriq;Luterani principes amp;fcri-ptores ijs opprimendis operänauaru nu Ipfe dux Saxonia: Eleólor,qui Lutcru tuebacur,in Sacramentarios hue Zuin-ghanosamp; 2\nabaptiftas feuere confti-tutislupphcijs animaduertit. lAiteruS quoque benè longum fcripGt librum in Zuinglium amp;nbsp;Oecolampadium,qui exipfius Ichola prodiêrant. In eolibro gloriatur fe fuosquehumanis abiedis præceptis in libertatem fe afferuifTe in-gcnti acdifficili laborc.Porro Zuingh-anahærefi nullam fe legilïefœdiorem, quæ in ipfó initio in tot fedafdiuif a fiti Alt Germanos cupide noua quæque compledijijs^;ceu fa^uos adhærere. Diabolum nihil tampoHe ineptû pro-ferre^quin difcipulos inueniat. Germanos eue fpurcasfues vel porcos. Ciui-les magiflratus ait deberc Sucrmeros, id eftjZuinglianos tanq blafphemos pu-nire. Ipfos Zuinglianos vocat porcos amp;nbsp;afinos. Multaq; alia in éo libro habet, quibus non magis Zuinglianos, quàm feipfun^amnat. Ipfe enim tur-barum omnium author fuit in Germania fuis peftilentifhmis amp;nbsp;pugnatifîî-niisfcriptis. Veriim dolebat ei,lt;j multos viditfecontempto ad nouum Sacramé-tanorum dogma tranfire. Porro Zuin-glius amp;nbsp;Üecolampadius fcriptis cótra-rijscirefponderunt. |
Hoc anno vel circiter,joo. Anabapti-ftæ m Heluetijs in editum quendam co-Icendcruntmontem,tanqillinccu a ni-ma amp;nbsp;corpore in cælum aßumcdi. Hos intantùm dementarat malus daemon Vt , citravllupudorem inftàrpecudum có-* mifcerétur,nè virginibus quidé à fado congreffu fibi temperantibus. Scripfe-raternLüterus,mag'iS necefiarium effe congreffum viris ac faminis, quàm eu . bumamp;potum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' InSueuia quidam aufus eft doeere^ finemiam adelfe Chriftianx legis, atq« aliam fubrogatumiri. Multaq; aliaper id tempus valdèabfurda amp;nbsp;impia 1 par-gebantur in vulgus,quibus omibus an-lamdedit prxclarum Luteri Euangeli-i on,quo pafs'im omnes ad carnis libcrta-tem vocabantur,amp;luo exemplo Lute-rus prouocabat plurimos, vt amp;nbsp;ipfi all-quid auderent. Sub idem tepus Rotenburgi ad Nec-caru fluuium Anabaptiftx qdam vtri-ufquelexils vltimo funtaffedi fuppli-cio.quot; flammis exuftiviri noué, faminx decéin aquas dcmcrfx.Hoi u dux amp;do. dor Michael Scllarius apoftata mona-chuS ^ro meritishorrendasluit pœnas, primum excifa illi lingua impia,deindè ignitislaceratusforcipibus^amp;adextr'e-mü corpore eins igni abohto.Nanq; ho mo nefarius multa valdè abfurda amp;nbsp;im-pia in populufparfcrat dogmata. Alijs quoque multisGermanix locis feucri-ter in Anabaptiftas animaduerfum eft etiàm àfedarijs. Pratter alios fcripfitin Anabaptiftas étiàmMt'làchthon,amp;cùm ille cótra Catholicos difputas non nifi meras exigcret fcripturas,tn Anabaptiftas debaptifmo patuuloru nulla re alia efficacins,qEcclefiaftica traditione,cói temptor ipfe traditiónu, confutare po-tuit.Eftaut certè Anabaptiftaru fadió multùm execrabilis,amp; plcriq; ex eo ho-minu genere no multùm difîcrût ab ar-reptitijs amp;nbsp;fanaticis. Quidam Sangallij quod eftHeluetiorü oppidü,infpeólani te vtroq; parente,fratri iuo germano d put pcidit,diccns id fibi diuinitùs impe-ratû.Verùm fententiamagiftratiisean-dem pœnàipfe quoque luit.Sunt multi in eis vita amp;nbsp;moribus fie latis Compofi-tis,quxrespermultis imponit,fed ha-bent abfurdos dodrinx errores. Tarn eftverfutiisdiabolus, vtetiàm libentèr finat fibi addiétos quandam extrinle-. cus prx fc ferre vit» probitatem, mo- |
|
^»8 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. ^‘tr.n. gt;àô fidem in illis cortupent. Seit enimj fine fideimpolfibileeffc placlt;rc Deo. Hoc ipfo anno décréta fuit apud Bernâtes Heîuetios difputatio Catkolico-rû cumZuinglianis,idâgentib’Zuin-clioamp; aliquot apoftatis monachis.Sed nçc difputatio plurinnim ofFenfióisba-buit.* itaq; nullus Çatbolicus Dodot prætervnû ConraduTrigariu prouin-cialc Auguftinianu eó profedus eft.Se-natus emBernenfisleges ei difputationi prx fcripfera t,Catholicis iniqu as,leóa-rijsplaufibiles. Quin amp;nbsp;Imperator ipfe interdixitperfuos,nè Bematenfês vani permitterent apudfe dilputatione fieri. Quatuor item Epifcopi,ad quorudioe-cefinpertinetHeluetij,multùm debor-tatifuntabea difputatióe: copiofiffimè aut Cantones oéioHcluctioi'öCatlïO-lici earn literisimpedire cönatirunt,qui inter cetera fcripfere Bematibus, me-mores eflentdifputationisBadenfis in-trabienniuliabitæ,quamipfiapprobâf-Ïènt,amp;iuramcntoac litcris figillo mu-nitis confirmalïent. Sed Bernâtes in fuâ fententiapermanferût: eu ma; bæc difputatio fine babuit,^ mox apudilios amp;nbsp;aliquot vicinos Minæ, aræ amp;nbsp;ftatuæ abolitx fuêre,amp; multa alia infolcntèr amp;barbarè inftituta,vt ampliffima An-tiebrifto itinera aperirentur, non vidé-tibus miferis,in quatam impietatis cba-rybdim feiplos præcipitesdatent. Fine aûtbæc difputatio babuit 26. lanuarij, anno 1528. |
ANNO 1528, Luterus cum male audiretobfedlas varias pafsim emerge-tcs,tâquàm ab co ceu fonte manarent, fcripfit Germanicè in Anabaptiftas.Iu-ter alia inipfo libello repræhendit pri n-cipeseonomine,^fuppliciumfumcret de Anabaptiftis, quafi veto etiara iam olimfupplicia coftituta nonfuetint in rcbaptizantes.In boc quoque libello fa teturiuPapatu multa elle bôna,immô omnia Chriftiana bona^atque indead ipfos profluxiHe. Ait in Papatu cBe vera j'eripturam facràm,vetum Baptifmum, verum facrâmentum altaris, veras cla-Ues adpeccata remittenda, verum verbi miniftcrium,verum Catechifmum amp;c. Et tarnen folebatiadarc, apud Papiftas Euangebü lubfcamno dcbtuilïc, led-ludindèproduxiffeinlucem. Tata erat illius bominis didtorum fadorum^; in-conftantia amp;nbsp;vatielas. Ver dm cutn Dux Saxoniæ perciperet tnulta contra religionem eïfreni bcentiactiam in fuis ditionibusgeri, Vifitationem inftituit. Ea poftmodum ta imperiosè amp;nbsp;fum-ptuose ada eftjVtnullç retro Epifcopo-rum fynodivd Arebidiaconoru cora-munitates tamonerolæ fuiGevideren-tur. Earn vifitationem Melanchthon fcripfitLatine, non plane Lutericcin nonnullis, quiaplùs ibi pœnitentiæ amp;nbsp;xlodrihæ legis amp;nbsp;timotis Dei tribuere vifus eft, quarn Luteri Euangelion pa-* tiebatur. Atque adeo libertatem ard-tri),quarn inLocis communibus curt Lutero pernegauerat, alTcruït. His w-róamp;idgenus,licètcumipforum lüpe-ïioridodrina pugnarent,ctiàm Lute-tus fubfcripfit in editione Germanica eiusipfius Vifitationis. Itàillipræclari Theologi de fummis rebus amp;nbsp;affirmare amp;nbsp;negate non dubitabant, prout ipf$ forte inbuccam venifïet.Q^od quidem turpifnmum fuit in virisGermanis,ni-fi quod Germani iam fuæ conftantix obbti, à Maioribus fuis foediffima ani-morum leuitatedegenerabant. Hoc anno Dux Geldriæ Carolus multis fuis oppidis amilfis, tandem vtfe CaroloCæfaridcdcret,adadus cft,interim nihilo minùs Tila munitifhuiO ad Valimoppidoforticèrdefenfo. fait illePrincepsinamicitia amp;nbsp;foedereGaU lorum tcgis, amp;quia ditionibus C^fa-ïisvicinus erat, multa eis fiepe damna intulitj'quemadmodùm annofuperio-ti detepente fignis mutatis inuafit in Hagarn Comitis, Hollandiæ infignem -écopulentum vicum, vaftatisi^; omnibus,opimam egit prædâm. Alioqui cer-tc in fide Catbolica fuitlöngèconftan-tftfimus,amp; alijs quibufdam principe di-gnis anim i doti bu 5 egregiè or natu s. Eodem anno TraieCtenfis Epdeo-pus omnem ditionem luam tranftulit iniusDucisBrabantiæ amp;ComitisHol landix,qui turn fuit Carolus Imperator, accedente eó non folùm regionis totius,verum etiam Romani Pontifitis confenfu. Multis enim modis earn dioecefim vexabat Geldri« dux,amp; iam Traic- |
589
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.' ^raiedi ciuesin Epifcopu cocitarant, JJechis malis aliud inueniebatremediu, VtBurgudiç ducib’fefepermitterent, 'Juoru potetia tu Geldrus ipfe,tu fubdi-t’Traiedcnfesfrenaripofîent. Eft vero ®pulcta ca regio,fed populus pronus in ^editioesamp; tumultus fuit,prius^Bur-gundis fcfe dedidiftent. la veto in mul ta pacedeguntjnecillisiugu graueimpo-fitumeft,vti nee Geldrcnfibus,poftlt;j ij Carolo Imperatori fefc fubmiierunt. Porrolurifdidiofpiritalis mafitTraie-ftenfiEpiCcopOjamp;prætereàannui quidam reditus non contemnendi. Hoc anno fames ingens prcfîîtitaliâ, pfert'iin Infubres amp;nbsp;Venctos,ità vtmul-b ea pefteintericnnt.Tiguri quoquè vi-fi très foies, famem prænunciàre exidi-mati funt,quæ paulô póft tanta illicex-titit,vcetiàmexHungaria boues eô ad-ducioportuerit. Accidit eo anno quiddäplane tragi-CüBafileæ.Ciuisquida boneftus amp;di-UesCbriftophorusBomgartnerus vxo-tem lua de adulterio fulpeéta babuit.Ea fufpicióem auxit,q, in famuli iui lufpe-ftiindufioligulas (ericas inuenit^quas fuas effe nouerat.Extorquer vi abvxo-te,vtfateatur lê cum famulorem babu-iffe:id fi faciat,^ mittit impunitatem:fïn neget,pfentem minatur morte, lila fa-tetur quod nó fecerat, fed mox fugit ad fororé in pagum. At tarnen amicoi u in-téreeffione muller cocibata marito,re-di)t ad edes illius. Ea node fertur ad có-Wuneadmiffa cubile. Atquiveróalte-gt;‘adie,qeratDnica, ablegata famula amp;nbsp;libêrisexpriore coniuge lufceptis, pri-nuïm grauida vxorem confodit,indè fi-bam vix quadrima.Mox epiftola fcripfit ad fenatum,et ter inuocato nomine lE-SV,èfumma çdiûfuarum parte fepræ-cipité dédit, fradis ceruicibus.Epiftola lila continebat, quid amp;nbsp;quo animo fe-tiffet. Porróde eo,licèt mortuo,graue €ft(umptü(uppbciü,amp; corpus cius fra-disoffib’lublimi rote impofitu.Poterat boe exéplu deterrere ab adulterio,quod iam inter Euangelicos,vt quida vir ma-gni nominis fenbit, cœperat elle iocus, ficutamp; multa aliainlanda lacinora. Eodem anno quida ex iuratis Cbri-ftianifhmi Principls Georgij Saxonix |
Ducis confiliarijs,Georgius Paccius, vir nobilis, facin’ audax amp;nbsp;temerariu defi-gnauit.Erat is Luren ftudiofus, fed oc-cultè.nam alioqul princeps illebominc in fua aula non tultftet.Agebat tu apud Principem optimum vices Cancellarij. Ea occafionelecretum Principis bgillu nadus,formula eifinxit fœderis cuiuf-damióttócertis Catbolicis principibus contra Eledorem Saxoniæ amp;nbsp;Halb« Lätgrauium,vteosin catbolicosprincipes ad arma concitaret,vtl etilm fadü cfl.Formula.’ ilb commentitix appreflïc bgillum Georgij Ducis. Pono legenda obtulit Latgrauio,qiii vifó figiilo, pu-tauitremprorsi'isveram cflc,communi-catoq; cum SaxoneEIedore confilio, grandem vrerqj conlcripGr exercitum, Cæteris interim principibus multibus, quid ea militum con(criptio bbi vcller. Interim Lantgrauius per lircras borra-tur Georgium principcin, vtilli fœderi nuncium remittat. Princeps Georgius iledisliteris amp;nbsp;vifa formula,cuius exé-plumad eum Lantgrauius milerat,ob-ftupuit,moxlt;^; datis ad Lantgrauium li-teris,o-enerosè amp;nbsp;luculctèr illi (efe pur-gar,intcraliagrauiter poftulfis fibi ofte-divirum,qui earn rcmadiplum pertu-lillet,deploratum, infamem amp;nbsp;periu-rum nebulonem eumappellans.Excu-faruntfele etiàm alq Principes,qui boe fœderecompræbenli ferebantur,(ed tarnen belli eladem à le auertere non po-tuerûttres vicinioresEpifeopi, Mogu-rinus,HerbipolenGs amp;nbsp;Bambergentis, nibnumerariscentum milbbus aureo-, rum.Imparatis enim magnus immme-batexercitus,cui ditiones luas popula-dasamp; diuuxandas obijcere noluerunr. Porró Lantgrauius nè banc labulam iple confinxille videretur,indicauit au-tborem, certumq; præftitmt dicm,aj quem adelfcnt Regis Ferdinandi,Ele-étoris Brandeburgebs,amp; Ducis Georgij oratorcs,bominéacculaturi,l] quid naberent aduersùseû. Veneruntlegati Principum, amp;: multorü criminumrcu eum peregerût.Cùm enim (ua decoxb-fet, multis vijsbomine ingenuo plane indignispecuniam vndecunq; conflare folituserat, arq; boe nomine diuerias .effinxerar epillolas, quas Georgij pnn-DDD cipis |
|
590 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. dpis annulo obfignärat. Lantgrauius nomine foederis ad ipfum falso delati quatuor millia aureorumilli dono de-dit, vtijsæsalienum diflolüeret,quan-quamid maius elïet, quam quibus vel tot millia lufhccrent. Tadèm cum non poffer obieda ipfia Principum legatis crimina diluere,turpiffima illi ignominie nota inuftaeft. Et vita quidem dementia Lantgrauij Principis retinuit, fednulquàm 1ère tuto confiftcre vales, inftarCain vixit vagus amp;nbsp;profügus in terra,latitansin vrbibus maritimis.Ad-extremum,cum pleruquè malefida méritas non euadant poenas , Antuerpia: compræbenfuseftanno36.amp; fequentis annimcnfeFebruariopoftlongos car-ccris fqualores amp;grauilïïma quæftio-num tormcnta,capiteplexus,amp;in quatuor partes difledus eff. Indè pax reddi-ta Germania: nequaquàm diuturna fu-ifiet,Sueuici foederis iocijsLatgrauium incufantibus,qiiód confoederatis ipfo-ruminiuriam fcciffet,nih ca res Vupr-matiæ operaPalatiniPrincipiscompo-Ftionetranfada effet. Per idem ferè tempus Gallia: rex Nc-apolim ingenti exercitu ità obfcdit,vt iampropemodiimea vrbc potiturusvi-derctur,licèt Germani amp;nbsp;Hiljjani mili-teSjqui inpræüdio erat, incredibili ala-critate Gallos,vt fe dédcrent,identidèm non iniquis conditionibus boi tantes, Contemnercnt.Eccèautem in mefe lu-lio Içuilbma lues totû corripit exerdtû, iplóLotrechio primario duce, amp;mul-tisalijsegregijs vins extinétis, vt cxfe-xagintamillibusb'ominu, vt quidam li-teris annotârunt,çgrc quadringenti ad fua redierint incolumes. Itàppotés De-usproCarolo Cælare mirabilitèr pu-gnare videbatur,ficut amp;nbsp;fæpè alias,ciim potentiffimorum boftium vabdilfimis copijs non vno loco premeretur. In bac Neapolis obbdione mortuus etiameft Vaudemontius, Antonij Lo-tbaringiæ Ducis frater germanus, qui regimibtabat Ipe obtinendi regni Nea-politani.Eratenim ex Andegauenlium regum familia, qui libi in eo regno ius vendicat. Pater eius Renatus Lotbarin-giæPrinceps,Carolum Burgûdiæ Du-cem commiffo pr^Iio ad Nanfim inter-fccerat. Cadauer Vaudemonti) in D. Clarç coenobio boneftiffimo tépli loco bumatum eff Ncapoli. Idenimtemplu Andegauenfes reges V audemontq pro-genitores, pia libcraUq; magnificcntii condidcranr. |
Hoe ferè tempore à Rege Gallorum Francifco difcelbt Andreas Auria, vir fumma: aulbontatis, Caroii Cæfaris omicitiam cóplexus,magnoquidé Cæfaris commodo, fed non minori Regis Francilci detrimento. Habcbat Auba captiuos apud 1e duos præcipuos Cæfaris duces,Alpbonlum Vaflium amp;'Alca-nium Columnam, quos naualipræho ceperat Philippus Auria. Hos Rcx Fra-cilcus ad fe mitti voluit, led Andreas Auria reeufauit. Tulit hoe ægerrime Rex, amp;nbsp;contumeliosc Auriam prolci-dit.Isigiturdimifloà fe Vaftio amp;nbsp;Co-lumna ad Antonium Lçiiam,facile ob-tinuit,vtin Cæfaris amicitiam recipc-retur. Itaquc breui tempore Genuai» Gallis cripuit,eamquepriÜinæ bberta-tireftituit. AtqueboepotifGmum nomine fertur à Rege fe abalicnalle, quod dolereteipatriæ(ea fuitGenua)crepta libertas. Videbat enim Gallos quidam moliri in eius vrbis non Icucde-trimentum. Tumquoquènon obfcu-rè lentiebat Gallos fecu boftilitcr age-re, Barbelfio Gallicarum triremium præfeélo ipfimfdias tenden te. Ità ergo remiffo ad Regem torque conchyliato, qua cæremonia à militari facramento le abfoluit, amp;nbsp;auratis blijs, quæ erant Galliæ regis infignia, in extremapuppe perlraétis arque deculbs, Cælàris gratiam amp;nbsp;militiam tanquàm vbcrio-rem certioremque amplexus eft. Clemens Pontifex, amp;nbsp;eius hortatu rex Frä-cilcus multùmin cam curam incubuê-rc,vt eius animum delinirentgt;bominéq; poftefbone maris potentem in officio amp;amicitiaretincrent, fed idfruftràfuir. Oblarus eft deinde ipfi Auriæ àci-uibus omnibus Genuæ principatus, led ille eum infigni continentie exem-plo rcculhuit. Multa is vir prxclara edidit facinora, præfertim in mari ad-uersùs Furcicos amp;nbsp;barbaros piratas, quos mirabilitèr perfequut* eft. Décréta eft lib apudGenuenfes reftitutæli-berta- |
SCRIPT. PER LAVREN. ^’O'tatis ergo datua Coloffex magnitu-lt;^inis è Lunefi marmore,cui* bafi hçc in-^cripta erat:Andree Auriç ckii opt. feli-c^j vindici atq; authoripublics liber-latis,(enat’populusq; Genuefis pofuit.
Per hoc fere tepus aliquot fuperioris Gcrmaniçlocis,pfertimin Heluctijsamp; Argcntinç,multùmincreuit fadio Sa-crametaria amp;nbsp;impietas Zuinglianà, amp;nbsp;Miiïa,qua nihil eft fandi^ceu idolola-tria abrogata eft,imagines è téplis detur-batç amp;nbsp;flâmis exuftç,BaGlcç quidc iplô lt;lieCinerû,quofolent Chriftianife ad melioré frugé recipere.No tarnen fimul Vno anno,led per teporu intcruallahçc fensim irreplcre diuerfis inlocis, itàvt fes omino ad Mahometicam, vel potiùs Antichriftiana impietatem fpedare vi-dereturjCÙm ifti Sacramentarij interim Romanû pontificê non alio q Antichri Ri loco haberct:Porrô apoftatas mona-chos, publicè inceftis nuptijs infames, haudlccùsatquè Chrifti apoftolosfu-fpicerét ac venerarctur.Erat ea irati nu-minis horrenda vindidaamp; feuera ani-maduerfioin hoim peccata.Contrahos Sacramétariosrursùs nouûLuter’feri-ptû edidit,benè prolixû,de cœna Chrifti confelïionc fuam.Ibi rursùs affirmât quçda quç antcà ncgârat,negat q affir-niauerat.Negat em in cœna Dni mane-revinu,quoain captiuitate Babyloni-ca aflerit.Non poflTunthîcomniapar-ticulatimcômemorari, ne nimisprolixi firn’.Mifta lanc hic quoq; vel maxime le abominari dicit,licèt no effet nefei’ toto terrarû orbe oîbus retrô feculis apud Chriftianos Mifiam celebratä efle. Ex-tat orçcè amp;nbsp;LatineD.lacobifratrisoni, itemq; Bafili) amp;ChryfoftomiMifta,vt nihil de Latina Ecclefia dicamus.
Scripfiteode annoLuterus aliumli-brû contra concomitantia, plané fcur-tilem atq; d;cacem,ex quo quidâ catho-licus Doetor collegit Hf.calumnias.Sed quantumciinquè illeablurdus eftet amp;nbsp;petulans in Icriptis fuis,tarnen miré pla-cuit cæcis mortalibus,
Cùm aût eins de Cœna Dni cofeffio inmanusZuinghj amp;nbsp;Oecolapadij ve-t’iftetjjplixe illi rc(ponderunt.Abfit em, vt vel tantillum diicipulimagiftro con-ctdant,quandô non id agiturjVt veritas
SVRIVM CONGESTA. / 591 vincat,quç tarnen neq^ àLutero, neq; à Zuinglianis ftetit^edvtmiferi homû-cioncs alij prç alijs viciftevideatur.Ncq; Bucerus hide mutuprçbuit,fcdedito Sebaldi amp;nbsp;Arbogafti dialogo, Lutcro no plané edentulû feoftêdit. Fuit certc amp;cfthçcrcsinprimis ridicula amp;nbsp;Icur-rilis,^illifublimes gigantes, quife de-mvimiadabatin Germania, qua tôt fè-culiscaruifret,lucéEuangelijinuexiftc, ta inter fepcrtinacitéramp; odiosé digla-diabantur.Faceffat hic omis friuolacX-eufatio.Non eft diffeafionis Deus,inqt i.Cor.14. Apoftolus,fed pacis. Quomodopolfunt me ifti docere quid vcrû fit, cùm fe ipfi vicifsîm in rebus grauiffimis médaci|in-fimulêt?Ethæcquidénon paucosper-moucrût,vtin haemutua Luteranorû amp;Zuinglianorumdifrenfionercm ac-curatiùs expcnderent,aduertcrcntq- no pofte eos veritatis elle prçconcs,qui pu-gnâtiadocerét,atq; cam obréadeatho-Îicam Chrifti Eccl efia fé reciperent, co-temptis ftultilfimis fanaticorum homi-num(fic em ipfi fe inuicém rocant)opi-nioibus,quæ idétidèm in alias atq; alias formas trasformantur, ficutnecelsc eft cuenireillis,qcum mendacio coiunda funt. Variû eft em et incoftans medaciu.
ANNO i^zp. deimprouiso peftifcr morbus(fudoré Anglicû vocabât. cadé enim lues Britannia vaftauerat Henrici VlLAngliç regis anno 1.qui fuitànato . Seruatore »486.) totam Germania per-uafit,multis hominû millibus intrâ 24. horas extindisantè, qcertu medici re-medium inueniffent-Pcrmulti veto, vbi virus illudexudalfent, féruatifunt. Ità ppotens Deus nouis in dies emergétibus herefum amp;nbsp;fcelcru portétis, noua adhi-bebat flagella.Simul auté amp;nbsp;annonç caritas,amp; tumultusbcllici Germaniap id tcpus prcmebat.Turcaru em Imperator Solirnanus cùmingétibus copijs Viena fortilfimè ob('edit,ficut paulópóft dieet.
Hoc anno couentus Imperij fuit Spirç multis de caufis,q» amp;nbsp;Turca audus viribus, perdomita Óc lub iugu milfa Hugaria, captai^; Buda,terribilior Germaniç immineret,amp;fedç vlq^adcô capefterét augmcta,vtiâ non catholicis modo,fed iplç fibi inuicém effent formidabiles. Na inHeluetijs amp;nbsp;primaries aliquot Ger-
DDD 2 manis
-ocr page 608-53Z APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
maniç vrbibus ia Zuingliana fadioLu-terana anteibat, amp;Anabaptiftæoccul-tis macbinationibus tu fedarijs iftis, tu catholicæEcclcfiîcnon parùm terrori erat.Porro in hoc cóuentu itàdifceflum eft,vtFerdinadusrexno minimo dolore ex amiRa Hugaria afFed’,et anxiè me-tuês reliqs ditióibus fuis,nulla potuerit à Sedarijs auxilia impetrarc, nifi eos fi-neret fua retincredogmata.Itacj; publico decretopmifsueft,vtinfidei amp;reli-gióis negocio ità fe Sedarij gcrerent,vt'i amp;Dcoamp; Cçfarifedi fuirationepofsét reddere^nihil tamé deincèps innouarêt, vfq; adcociliu, amp;c. Tantu ia Ipiritus amp;nbsp;,viriu fibi fiimpfcrat,vt ^pemodiim leges ipfi fummo Magiftratui pfcribcre vide-retur.Atq; in hoc ipfo cóuentu ^tcftati Ïunt,feeius decretis quibulda nópoHe fubfcribere:it3qj ad Cçfare ^uoeärunt. Inde prim um ortum eft Proteftantium Tiomen,quodctiàm quædamliberæ Civitatis amplexæ funt.
Huius anni mefe Febnaario Bafileç cities tumultuant,etduodecim Senatores loco mouct.'qn et fa eras imagines,vt fu-pràattigimus,intéplis omibus demoli-iintjCcu idola qdajta perfuafi à luis do-doi-ibus,quafieadê fit ratio imaginü,q fuit olim apud Ethnicos idoloi u. Milsa quoquè prorsus aboient,nihil deincèps habituri cómcrcij cu incruento illo Bc-clefiçlacrificio.Iplôdie Cineru ftatuas vel imagines ligneasdiftribuerutin homines tenuions fortune, vt illis facrile-ga impietate ad focu abuterctur. Sed illi tata cotentione eas fibi fingulatim vedi-careconaban£,vtadpugnasquoq;ven-tûfit.Eai-efadûeft,vtin noue cogeftæ ftrues,ante fumma çdc flânais oés pmit-terent.His reb’ geftis,Içtu illi dié egerut, ta cgregio patrato facmore.Alijs quoqj locis fçuitueftin imagines vel ftatuas, Miflçq; facrofadu facrificiu, amp;nbsp;erat hoc pclarü Euagelij reces orti ftudiu,vt nihil intétatu relinquereturafuïftudiofis,4d a m pliffim a An tichri fto itinera pp araret.
Anno fuperiori multum tu Cçlar ipfe p Epifc.Hildefcméfem,tü Epiffop’ Ar-gétoratenfis amp;pleriq; älijcgerät apud Argétinenfes,vt nihil in religióe muta-rct,autcertè expedarétCócilij léntéti-am.-at jlli quoquè im^bordhoim pefti-
ferispfuafionibus circuuenti,adres no-uadasanimu adieccrüt.Atqjitaalij poft alios pafsim in Germania, nobildfinia quodam^uincia,in execrabiles amp;nbsp;ftul-tilfimos pudéda leuitate errores^lap(ï, cæteris natióibus feaftatim irridedos^-pinariint.Certè ipfe quoquè Turcaruin Princeps Solimanus Luteranos dctefta-tus fert,ppterea ^ elient ^ ni infeditióes cócitandas.Interim vero qui à catholica Ecclefia deficiebatj valdè fibi gratulaba-tur,q) tyrannicu Romani Potificis iugu excuÏfiflent,amp;iatandèm vera Euagelij luccinuenilfent,cùmrcuerà totosledi-aboli fcuidimo iugo vltró implicuifsér, amp;in plus q Cimmerias tenebras iufto quidcjfed valdè pertim€fcendo,Dei iu-dicio incurrifsét.Iadabatilli verbu oei, led idem quoquè diabolus profcrebat, Matt^« ciim tcntaretChiiftumdepræcipitio.
Apud Heluetios tata cotentione exar-fit de religióe controuerfia.vtia adarma delccderetur. Tigurini amp;nbsp;Bernâtes luis fifi virib’,catholicis quibulda cantoni-bus vel pagis iam vim mferre nitebatur, fedperlequeftrosres cópofita eft adte-pus non diuturnum.Eius pacis conditi-onescatholicis pariimequæ vilæ funt: difceftum eft tarnen ad tépus ab arniis.
Princeps Haffiæ Philippus doles inter Luterû amp;Zuingliu ta atroxcxtarcdil-fidiu,volenscos inconcordia redigerc, Marpurgu vtriulq; fadionis holes euo-cauit.Venei ut illi qde,amp; ne nihil egifle videretur,ccrtaqdam capita vel articulas,in quibus'cótra Catholica Ecclefia i n t cr lè có Ipiraran t,edidcr n nt:Porro i n primarioEuchariftiç articulo vetus dif Ïenfiomanfit.ità illi re infeda dilceflfe-runt.PrincepsLatgrauius amp;quidâdo-fli virimodtsoibus cfficcre conabatur, vt quauis in negocio coenç cóuenireno polîent,tarnen ahj alios fratrû loco ha-berét.Sedid Eurer“ facerenoluit. Porro veró lunt,q Icribat et purent in hoc vno articulodiffidereZuinglianosà Lute-ranis,fed hoc falfilfimum eft,cùm etiàm in alijs nó paucis interfehoftilitèr difsc-tiantdmmoveropaulatim eó res redijt, vt nee Zuinghanicü Zuinglianis,nec Luterani cum Luteranis cólentiant,fed alij alios palam cuulgatis libris odiofil-fimè Ócimpotentiffimè profcindant.
Edi-
-ocr page 609-|
SCRIPT. PER LAVREN, Editus hac tcmpeftatc eft liber quida ^eAäis Concilij Conftantienfis crga Iohanem'Huflum,incerto quidem au-thore,fcd opera Iohannis Iflebij,focij et amici Luteri.InprçfatioeIflebius Huf-Ium vocat probÛDeiamicum,ConciIiû ConftätienfefynagogäAntichrifti.Sed nosHuflumdamnatû hæreticû multó rediusdicimus cumea fynodo,qcum Iflebiovirû bonum. Interim tame liber ille nihil facit admodùm pro Luteranis, qidifertis verbis affirmer Hufsu Conftâ-tiç publiée ncgâffearticulos illoSjquos Luteranivel maxime afterût ac tuétur. Subhoc quoquè tempus cùm Turca in Germania aduétare diceretur, Lute-rus Icriptû edidit,Z)f ^eZ/o coni:ra Turcas, Sedeoipfo multó plus deterret princi-pesàbello Turcico, Had id cxtimulet. VerifimilceftjOptâffehorainé odio Pa-pæ deflagrantc,vtTurcaoccupata Germania,mox etiàm Italiâ pulfo Pontifice occuparet. Verùmid Deus adhucpro fua bonitatc auertitJn codé feripto val-dé acerbe amp;nbsp;contumeliosè inuchiturin Pontifice,Epifeopos, Imperatoré, Re-ges,Principcs,prçcipuè vero curia Ro-mana.Nihil emm metuebat fibi,in tuto loco hçrens iub Saxoniç principe. Earn Vero maledicendiliccntia non exEuan-gelio, lcd fpiritu Antichrifti hauferat. Ojaam afithoc quoquè prodigiofçfuit incôftantiç,q)hoc quidcmlibrodehor-taturà bello Turcico, dicensid effe cô-tra dodrina Chnftijquç dicit Chriftia-nos non debcremalorefiftere,amp;c.cùm non longe ante in Vifitatiôe Saxonica fcripfifl’et,eiufmodiorationéfeditiofam eflearq; intolcrabilem,ex Pauloq; pro-bâfl'et,Magiftrat’ noftros gladio amp;nbsp;bello Turcas arcercdeberc,nec Chriftu ve-tâflievfqu.àm,immanitatê tyrannidéq; Turcicarcpellcre? An no plané corporis amp;nbsp;métis oculis caruérc, qui tavariû amp;iplô quoquè Protco mutabilioré hominem,in grauiffimorcligióis negocio fcqui no dubitârût?Hacde rc dici mul-tapofrunt,fed nunquàm fatismulta. Huius anni menfe Septébri cum infi-Hitiscopias Turcarû tyrannus venit in Germania,amp; Aiiftriç primanû oppidû Vienna grauilfima prelfit obfidionc. Id bcllû eiulmodi habuit origine; Rex Fer- |
SVRIVM CONGESTA. 595 dinadusCaroliCçfans frater lohannc V aiuoda regno HÛgariç exuerat.Is vero incaredadus calamitatcm,in Sarmatia ad Hicronymû Lafehû virum abilluftri nobilitate et eximia cruditioc clariffimû cofugit.Lafehus tato Içtus hofpite,oém illi humanitatê impendit, difiimulantc Sigifmûdorege,q, Vaiuodç germanam fororé in matrimonio habuiftet.Intereà Lafchus,vt erat folerti amp;nbsp;cxccllétiinge-nio,miraq; ad res gerendas dexteritate, Vaiuodçidtandé confilij dedit,vt Soli-manofe cliente foreprofiterctur, fi eiu$ beneficio in regnu effet reftitutus.Id vero confiliû licètinprimis fpeciofumvi-deretur,amp; Vaiuodçreb® accommodu, fi huius vitç profperitatc fpedes,crat ta-mé certè à Chriftiana picrate valdc alie-nû,cùm logé fatiùs fuiflet Vaiuoda etiàm fumma adijffe cladem,q eius reftitu-endicaufa Rép.Chriftianam in grauif-fimû periculû adduci.Cçterùm Lafehus hortatu Vaiuodçlcgationéfûfcepit ad Turcarû Imperatoré Solimânum,atqj vbi venirByzantiû, oblatis muneribus facilèin purpuratorûgratiam amp;nbsp;fami-liaritatem feinfinuauit.Eorû vero opéra id confccutus eft apud Solimannû,vt is jplixè polliceretur,fibi ea rc curç fore, breuK^j fèin Hungaria aduolaturû.Mi-fitdeindefuû quoquè legatû Byzantiû Ferdinadus rex^fed is demùm,Iicèt à So-limanno humanitèr effet receptus amp;nbsp;à purpuratis,quos Baffas vocat, patiétif-fimè audit’gt;nô nifi luperbû et infolés tu-litrelpôfum,amp;^inducijs atq; amicitia oembellieladé luffus eftFerdinadode-nûciarc,amp; qprimiim Byzâtio excedere» Peridtepus Ferdinandus Spirçerat, hocq; accepto nûcio, no immerito per-culfus eft,q) feiret Tyrannum à fentétia haud facile difceffurû,amp; Carolus frater eius bellis Icalicis diftincretur.Itaq; So-limanus copias ornes ad figna vocari im-perat, quib” coadis,Hadrianopoli pro-fcdus,Belgradû quintifdccimis caftris peruenitjindè redà Buda petijt. Ei ob-uiàm proceffit Vaiuoda,Hungarorum procerû leptus comitatu,quibus amp;nbsp;Lafehus adcrat.Acceptus eft comitèrà So-limâno,qui ilii ferecepit liberalitèr cô-ccffurum,quçcûq;co bello vi amp;nbsp;armis paraffet. Vbi Buda venit,propè vacuam DDD 3 inue- |
|
594- APPENDIX AD NAVCLERl CHRONICA, EX OPT. inucnitjCiuibus mctu in proximas vrbes dilapfis.ArxGermanico tcncbatur pfi-dio,(cd ca cuniculis eucrtere nitebatur: quæ resterruit Germanos, vt etiam in-uito arciscuftodcjCu bofte faints rebus pacifeerentur. Aftenfit Soltmannus: verum ia abeuntcs cum farcinis fdis,cótra fidem daw faeuus tyrannus lanizeris ad Vnum trucidandos obiectt,arcts aut cu-ftodem humaniter dimifit.Capta Buda, Viennam iter habuit,dimilfis quibufda è fuis,quipdas agerent ex Chrifttanis,q, omnis generis bominu j ngenti intercepta multitudine, ad Linciu vfq-ludu-ofasfecere excurfiones, palsim fumma crudelitate flamis omnia vaftantes.Erat iam Viennac cquitum amp;nbsp;peditum plus minus viginti millia,amp; cum ijs aliquot præclariduces,inter quos pcipuam ob-tincbatautboritatem Pbilippus comes Palatinus. Vbi ad vrbem ventu eft,T ur-cæ ampliftima fuis caftris occupauere Ioca,q velfoloadfpeftu eftent borrori. Et fedulo illi cuniculis fibi in vrbe aditu faccreinftituerunt.'Porro aliquot iam locispatcfa(ftis,audaciffimeidctidem in vrbem irrucntes,tanta vi Germanorum repulfifunt,vtintotobocbello eTur-cis ad odoginta millia perijfte ferantur, tandeqjcum dedecore amp;ignominia co-adusfitSolimanus obfidione foluerc, amp;inTbraciam reinfeda abire. Nodu-bium eft,quin omnipotens Deus fingu-lari benignitate earn vidoria contulent Germanis,quoru certè vires tanto bofti longé alioquiimpares erant. SubTur-carûaduentum iuffierat vrbe excedere fœminîe,pucri,facerdotcs,monacbi, amp;nbsp;omnisimbeUisturba. At,quod fumme dolendueft,ij magna ex parte in imma-nes barbaros inciderut, qui infantes k-cuerunt medios/oeminas ct lencs,quos in feruitute nollet abducerc,partim palis infixerût,verubus transfoderût, gladijs difeiderunt. Ferûtur in ca Turcicæ vaftatióis procella fupra 60000. Germanoruin feruitute rapta.Porro totusVi-cnnenfiû ager fuccifis vitibus et frugife-ris arboribus trifte intuétibus fpedacu-lupbebat.Solimannus vbl Buda redijt, lohannc Vaiuodaregéconftituitjami-cüqjamp;beneficiarium appellauit.Sedfic recupâfle regnu, no felicitatis,fed fum- |
mat miferiæ fuit.Quanq(ô exa mortal liû pcdora) quid no faciunt bomines,vt vel adbreue tempus poftintefte beatiin bac vita,ijdcm ipfi om nis laboris impa-tientes,fi quid agendu fit pro «terna vi-ta?Sedboc miferum eft. Hoc anno Carolus Cæfar exHifpa-nijs venit in Italia.Sunt qui fcribantilli itermoliêtijHifpanos^ceres lógè plu-res amp;pecunias amp;nbsp;milites obtuliffc,q)il-Ifi impensè ebaru baberent,q quis alius minis extorquere potuiftet. Virienim mille quingétifp6te fua Maieftarieius liberalitèr obtulerunt,finguli millenos ducatos aureosin annos quatuor,abfq; vllo fuo cómodo vel lucro. Pleriq; Pnn cipcs equitum amp;nbsp;peditum copias non fperncndasponicebantur,quasintegrO anno fuis ipforum furoptibus alcrent. Antè vcró,q Cçfar cxHilpanijs foluc-ret,FrâcifcusGallorûrex amifto copi-ofilfimo apud Neapolim exercitu,ainif-fo Andrea Auria viroincoparabili,ani-mu ad pacis cofiliaadiecit.Filij eiusad-buc obfides bærebâtin Hifpani3:eoruni liberadorulummo tenebatur defidcrio. Itaq; pax Camcraci cófeda eft, quo co-uenerantprer exteros Margarita Celans amita,amp; Aloyfia Francilci regis ma-tcr.Códitióes initç pacis buc adlcribcre nibil attinet.Rex quidé ^ filijs numera-uit Cçlari viciés cétena mill ia aureoru. Vbi aûtCæfarin Italiam venit, magna oim gratulatlóe except’ eft,luolt;^; adué-tu ruétiltaliæ pace attulit,prçterâ Florentinis, quiimmodicisanimis^ libcr-tate,vtaicbant,tuenda amp;nbsp;Pontificis amp;nbsp;C«faris in fe arma concitaru nt. Annusbic Germanise fuit multas ob caufas admodum grauis ct calamitolus. Irru cbant fxuilfimi T urcæ,grafiaban-tur bxrefum amp;nbsp;nouorum dogmatum portenta,morbus Anglicus innumcros tollebatè medio, amp;infupèr tanta erat annonç caritas,quantam nemo morta-lium meminilfet.In inferiori auté Germania Flandris, Hollandis, Zeladis rc-pentina Oceani infanientis inundatio damnapafsim dedit longé grauiftima, aliquot locis plané fubmerfis. Fuit boe anno Suabacbi cóuentus co-rü,qui feEuagelicosdicebant,fed ciim inter ft conuenire nonpoflent de cœna Domi- |
|
SCRIPT. PER LAVREl^. §VRIvM COMGESTA; 595 Dnij((ïcenim vocabatlactofanélu Eu-chariftia: facramentu) aliusconuentus Smalcaldie indiftuseft. Itahoc prascla-rü Euangelium in re prçcipui mométi, neq; tuCjneq; poftea vnq idem ftatuere potuit: eaque difcordia magis acmagis fempèr auda eft, quemadmodùm illis euenire necelsc eftjq,à rentaus coftatif-flmaluce adincertas, varias amp;lubricas humani ingenij opinioes fefe trasferuc. Et tamê non delunt qui fcribant,amicè cos difceffllTe Marpurgo^quo eos Lant# graui’ euocaucrat,ciim tri ( vt fupra di-ximus)Luterus Zuinglianos fratru loco, licèt plurimum hortanteLantgra-uio,h3bere noluerit,hodieque non cef-fent Icriptis atrocilhmis fefe inuiccm laccrare, amp;nbsp;Marpurgia Zuinglio 300, argumenta Lutcro luifle obieâa, ipfi Zuingliani affirmarint. Hocetiam anno Clemens Pontifex aduétanti è Genua C^fargöc Placentia contédenti,tres legatos obuiam mifitjlt;j àpontificiæ ditionis fines intrante fob-turn iufiurandû acciperét, nunqipfum pótificislibcrtatc violaturû.IurauitCç iar verbis rité coceptis, fed ita tarnen, vt fede fuo iure nihil decelTurum teftarct: quod putant quida ea ratione eum fe-cifle,quod Placcntiam amp;nbsp;Parmam Me-diolanenfi imperio antiquitus attribu-tasrcpctcret,quandoquidem Mediola-nenfe dominium Cælàrumlmperato-rum lèmpèr beneficiarium fuiflet. PorróCelarvbi Solimannu turpitèr in fuga conieélu comperit,ingenti pcr-fufus laetitia,ciim iam circitcr duos mêles Placcntix Parmæq; excgilTct, reôtà Bononia contendit,quoiam pauló ante Calendas Nouembres Clemês Pontifex pcruenerat.lbi quid turn geftûfit, ex Paulo louio fcriptoreltahco bona fide comemorabimus. Excipitur,inqt, Cæfar Bononiæ triuphali pompa fum-mishonorib’,incredibili omniû Içtitia, ipfepaludatus amp;nbsp;militaribus armis,vna dempta galea, vndiquè proteélus, albo infigni equo,regio Jumptu phalerato,a Muunéfi porta in forü prouchitur. Pre-ceflerant quaternavexilla cùm Icuis tu grauis armature Bclgarû equitû, fagu-hs,criftis,amp; coloru varietate ita inter le dtlbnólis turmis, vt quorü ducu effent^ |
ab jpfo inCgniû amp;nbsp;veftitûs argumento facile nofcerétur.Succelfit indè pedita-tus totiès viôlor,non tam opimis hoftiu fpolijs exornatus, ^ armorum fulgorc ac adfpeâitsfentatc terribilis, adtrucç tympanoru fonitu amp;nbsp;grau es tibiarum modulos gradu fuperbè copofito fub fî-gms introdudius. QuadratavmbeUam auropurpuralt;^;diftinôlâ gymnafiarebç amp;nbsp;celebcrnmi bonaru amû profefforcs in togis fericispkrebant.Latus Cæla’ is àdccoraBononienfiûiuuétutc nocu-ftodiç,fcd honoris caufà cingebar.Pre-tor Vrbanusamp;decurionescû vexilhfe-ro, amp;nbsp;e Quadragintauirali magiftratu primonbusq; patritijs Iplédidifiimc fuc cedcbât.Conftitit in meJjo foro Antonius Læua æger pedibus, led viuacibus oculis pugnacdfimiducis hahitu prçfc ferés,acvtmagis ob recente bcllicæ co-ftantiæ amp;nbsp;rerü geftarum glona omniû oculisolïcrrctui-,in fublimi (ella gefta-tus, hinc veterana Germanorû leqiôe, illinc Hilpanorû cohortibus ità præde-lâ aciedircétis autobuerfis, amp;nbsp;tormens in fronte collocatis,vtexercitLiscocur-furuselIevideretur.EratiuxtaCç’arcm illuftres rcguli,auro mlacinijs vel loü-dobradeato,vel acu pingente induóto, vel adluxurié concilo,itemlt;^; exquibtis armorum amp;nbsp;equorüomamentis maxime fuperbi. Secundum cos prælata ert Romana Aquila,aureoin vcxillopióta, acitem candidum aliud vexillumpurpurea crucediftinètu, lubquibustoti-us aulç familia ex flore gentium omniu deleóla, amp;nbsp;nobiliffimi Hilpamæ Zacrati religiócéquités Cæfaris veftigia leque-batur. Prætorianus milescuflodiç corporis afluetus,diuerfls lub (igms Hilpa-nus,Belga,Gcrmanus m croceisfagis agmen extremum claubt, ócquiequid in foro Ipatij rebquum luerat, occupa-uit. Erat crettus in Petroniani tempK vcftibulo peramplus ligneus luggeflus, periftromatis amp;nbsp;aulæis ad loei dignitatem vndiquè proteitus,in quo Cardinales amp;nbsp;Epilcopi cætenq; minores la-cerdotes purpurati fuoquilque ordine conlederant.ln medio autem prçalta m fede mitratus Pontifex Cçlare expetta-bat. 111eitaq; nobilioribus tatum regu-hspnncipüquciegatis hbi adfcitisequo |
|
$9« APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. defeeditj^ubeunte per gradus Cardinales duo deduxere.Turn vero vtprodijt, omnium oculi in duos longe maximos terrarum orbis dominos funtconiedti. Explorabat enim quifq; valdcfufpcn-fus amp;nbsp;tacitus, propter memoriam veteris diflenfionis amp;nbsp;recentis amicitiæ,an ora ipfaintcriores fenfus nunquam ex toto fallentia, fubitisillisaffed^ionum amp;nbsp;nutantis animae momentis obediret. Erat vultus Cxians in geftu militari amp;nbsp;graui blanda quadam lenitate verccun-dia^ueperfufus.Clementis vero facies ità fubito ad eius occurfum exhilarata eft, vtvelobidmaxime Içtan crederes, quod jllum multóhumanioremamp;au-guftiorem, quam putârat, elfe confpi-cerct. Varia liquidé ab Hifpanijsamp;fal-faquidem de Cæfaicplerique maligne rctuk'rant,3c multi etiàm vitro trepidis animis, propter acceptas tot mufitatas clades, Iibi ilium fingebantvtl alterum Ariouiftum,aut Rotomalccm,aliquo fcilicetvultu Cimbrico amp;nbsp;feritateGo-thica metuedum, ac iplius deniquè mi-litibus fcrocia amp;nbsp;Ipiritus immanitate perftmilcm, qui deuiâis amp;nbsp;ftratis tot boftiuexercitibus,totvrbibusdircptis, euaftatisqj prouincijs diuina ac buma-na omina dira confufione mifcuilfent. Scd iam fucrat exceptus Genuar, Pla-cctiç cognitus,Parmædcmùm,Rhcgij, amp;nbsp;Munns cum fumtna omnis generis hominum gratulationc falutatus, vt-potè qui pafsim humanitatis, abftiné-tix, pietatis arque iuftitiæ monumenta abfque \ llo vel lùperbiæ,vcl crudelita-tisjvel libidi nis veftigio rcliquiftet.Em-ucro,quo nihil eftin rege popularius et gratius,aditum cundis atq; aures fum-ma benignitate amp;nbsp;ftngulari patientia prxbuerat,deder3tqueobiter refponfa jpei arquitatisq; plcni ftîma,quç propo-fitis poftulatorum capitib’ fingulatim reâilbmè refponderent. lllam vero mi-litum liccntiam diuturna impunitate confirmatam, ijs, qui vel ablata rapue-rant,vcl a nte diem arroganter ftipendia flagi tara nt, lupplicio protinùs aftedis, jtareprefterat, vt illoquod tcneret,loge maximo omnium imperio dignilfi-nius haberetur.Sedneceum quanquam State amp;forcuna florentc,vllae vnquam |
vel licits voluptates à perpetuis rerunt maximarum confultationibus auoca-bant, ità vt in co fimul iuuents decor cximius adMartiam laudem emineret, amp;cófiliafenili maturitatc proprijs, no alienis,cogitationibusexquifita,elabo-rata diredaque manerent. Nunquam enimprçclarum,nobileamp;firmumeiu$ Ingenium vel irarum impetus perturba-rat,vcl cat ca vindidç libido pupugerat, vel vlla Humana mollitics, quin reda fentiret,expugnarat.Erat eius vultus,vt bocquoquè curiofi minimè deftderét, argcnteo amp;gratoquodam pallorc di-lucidus, oculi csrulei, luaues, nulla acrifeueritateformidabiles, amp;nbsp;ij quidé adingenuumpudorem virilemquemo-deftiam inftituti.Nafus à medio cletne-tèr a^^urgebat,quodmagnitudinisani-mi lignum inPerfarumetiamregib’ab antiquisfuit obleruatum. Mentum erat adexiguam venuftiorisiniuriam paulo prominentius, amp;:quodgrauitatis fpe* ciem addebatjfuberifpa Óe flauenti barba conueftitum.Capillum verofulgorc pallcntis auri more Romanorum Cat-farum circuntonfum oftendebat. Por-ro ftatura corporis, vt in iplôætatis intégrât flore amp;nbsp;profperrima valetudine, non abinertifucco,ledàvalido neruo-rum nexu longè firmilïima,pcrampla! item robuftxque manus ad ftringendu fenrum idoneat: crura autem venuftiffi-mè extantibus toris trunci proportionc direda, quod turn maxime apparebat, cum equo veheretur. Tanta emm eiin-erat cum dignitatcequitandi pcritia, vt nullus eoarmato atq^ equumincitante amp;nbsp;in gyrum refledéte vel pukbrior, vel viuidior, vel in ferendo armorum pondéré patientior equcs rcp»riri pofle videretur.Cacterùm ad Pontificis pedes flexo genu prouolutus, aemoxdextra Ixti arridentisi^ue Pontificis credus ad orculum,Hifpanicaoratione,Veni,in-quit, landiflime Pater ad pedes tuos, quod fummo voto fcmpèrexpctiui,vt feffis Chriftianx Reip.rebus communi cófiliofuccurramus. Oro Deum Opt. Max. qui me buius voti compotefecit, vt noftrisconfilijs adfit, atque hic ad-uétusmeus Chriftianis omnibus fitfa-lutaris.Tum Pontifex, Certè bocipfo con- |
|
-SCRIPT. PER LAVREN. SYRlVM CONGESTA. congrelTujinquitjficutDeusjmmorta-lis amp;nbsp;fandi cçlites certiffimi funtteftes,' mihi nihil vnquim fuit antiquius, amp;nbsp;iam fuperis giatias ago, quod te videam profperèatqjfelicitèr mariterraq; per-dudum, resq; co dedudasintuear, vt te authore deconcordia omniu amp;folen-ni pace minime defperem’.Obtulit fub-inde Cæfar auri fignati circitcr libras decern, dedudusc^j eft fumma comitate aPontifice adtempli limcn;atq;ita di-gi efn,Cxfar ad aram maximam luppli-caturus fuperis contends, Pontifex ve-rom Pretorium cum vniuerlb facerdo-tum ordinccontinuo eftreuerfus.Nee multo póftCæfar amp;nbsp;ipfe Pretorium in-tiauit,cuiparatæ erant lummæ ædium partes, ità coniundæ Pontificijs, vt inter vtriul'qj cubilia lolusinterefletparies, aditum prsbente portula, vt cùm vellet, ignaris omnibus remotisq; arbi-tris,interdiù noduq; de fummis rcrum ncgocijsfamiliarilfimèdilputarent.Eo modolçpè arcana fenfuû mutua amp;nbsp;lyn cera animi liberalitate detegendo, ac odiorû origines ad fatale vim amp;côfilia-riorû amp;ducum inlania rcfcrcndo,facilè Dijsbenè iuuantibus viâinuencre,qxia pax egregiècomponi,amp;totmalis amp;nbsp;fu-neftis incômodis optatus finis imponi poflevideretur. Deindèpaucis interie-dis de Veneti legatiapudPontifieem et Cçlarem orationc, ipfîusqucPontificis pro Francifeo Sforcia apud Cæfarc de-precatione, ità fubiungit louius: Sed tantaerat altitudo iudicij Cefaris,tanta moderatiflimi eius animi religio,amp; tantum deniquè pacis amp;nbsp;concordiæ ftudium,vt nihil regali faftigio dignius atq; præftantius exiftimaret,quàm oîa cohlio ad verum decus, ad folidam pie-tatem, amp;nbsp;animi magnitudinem reuo-care,vtarma inTurcas,adeôinternos impie fœdeque tradata , verterentur: quippe qui non adumbratam, fedve-ram amp;viuidam, nonfortunæ admini-culisquæfitam,)ed à fonteipfopropriç virtutis profluentem glonam ieétarc-tur. Itaque*Solimano Turcarum Im-peratorc iam à Viennæ Noricæ moc-nibus cum ftrage ignominiaque depul-fo, atque eo Byzantium præcipiti fuga properante, cùm nibl iam hoftilc |
$97 inde ampliùs effet timendum, pacare cunda conftituit. Euocatur extemplo Bononiam Fräcifeus Sforcia,protum-bit ad eiuspedes, redditoquediploma-te,quoillum datafidevbiquè terrarum Cæfar faluum amp;nbsp;tutom effe iubebat, falucc, imperium «Se Ipes deniquè ornes vniCæfarisprebitati hdeiquecommit-tit: quoniarti innocentia fretus,omnia feexillius æquitate humanitateq; fpe-rare prædicabat. quot;Fum vero ftupenti-bus cundis videre licuit, quantôCæfar eftetomni fuafortuna maior amp;nbsp;ex-celfior. Certârat pro Imperio Medio-lanéfj defertus à focijs, ab omnibus op-pugnatus, in qua contentione omnes omnium vires ingentibus partis vido-ri)S præclarè contuderat, à cùm ah-quando nutante partium fortuna, in dubia Ipevidoriæ verlaretur, honeftas pacis conditiones fempèr elato con-ftantique iudicio repudiàrat, ne quod virtutc atque vna animi magnitudine erat fadurus,veluti ignobilimctu (ub-adus amp;nbsp;prælenti impullùsneceffitate feciffe viderctur. Habet enim hoc in fê regius eiusanimus, velut excellenti amp;nbsp;perfeda virtute præditus, vt nunquàm vel acritèr vrgente fortuna ahiedè fe demittat, vel ca penitùs arridente in-temperantèr extollat. Ergo vbiquè vi-élor amp;nbsp;triumphator fupplicem m gra-tiam recipit,Mcdiolancn(ium Ducem appellat, amp;nbsp;tabulis Auguftalibus ntè confcdis, totum ei paternum regnum adiudicat,neque amphons pccuniç tri-butum impunit,quàm abimtioamp;ante diflenfioné imponendum effe ccfuillet. Nec multopoftCalendis Ianuarijs,fo-lenniadieéla precatione, fâcra peragù-tur, ah incredibili hominum frequétia exoptatum afflidisltaligpopulisinfpc-ratæ pacis nomen excipitur. PræfenteS Clemens Pontifex amp;nbsp;Carolus Cæfar, orantisRomuli Amafæi viri eloquen-tiffimi voce,Chnfhani nominis con-feruatores, acoptimi maximiItaliç parentes appellantur. (Jbortas prægau-dio lachrymas vix continent vin to-gati, optimi dues, iandiflimi facer-dotes, legati regum omnium. Gallias fcilicct, Britanniæ, Lulitaniæ, Sco-næ, Pannoniæ, Sarraatiæ, Daciæ, V ene- |
|
$98 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. Veneti Senatus, ac ite Allobrogis,Fcr-rarienfis, Mantuani,Vrbinatisq; regu-loi ifm,ac liberarum etiàm quitatu Ge-nuenfiuni^Senéiîumamp;LucenfiûjCun-^âique demùm proceres amp;nbsp;principes, ipfeej; ante alios Francifcus Sforcia,honoris caufa felTum inter poftremos Car dinales receptus.Ea enim dies tranquil-litatiinitium amp;£Erumnis hnem allatu-ra videbatunlnterel Cæfaris v.xorlia-bella puerum peperit, cui propter aui waterni memoriam Ferdinandi nomen impohtum eft.Hçc quidem Iouius,quç vn amp;nbsp;aha pleraqjlibentèradfcripfimus ob memoriam lempiterna optimi amp;nbsp;po-tenulEmi Cæiaris Caroli V. quideEc-defiaCatholica optime meritus eft,licet ille ab ingratis non camlcmpèr re-tulcnt graham, quam æquum fuilïet. Loge verô maioraille proculdubiopre- Riulîet, præJèrtim erga immanesTur-cas,Chnftiani nominis atrociffimos ho ftes,amp; pfeudochriftianoshçreticos,ni-h ciusftudia amp;nbsp;cofiliacûfummoChri-Rianx Reipub. detrimento alijrepreC hflent. Porro verô cùmhuncin modum per Italiamfingulari quodam Numinisfa-uoi e compoGrç res eflent,licet Florentin! plus aequo ctiamnùm infolefcerét, in Germania indies res in detenus abijt. lam emm qui (eEuangelicos Protefta-tes vocabant,rursùs ahum conuentum lux fattionis hominu indixerant Smal-caldi3m,eoqj cum vcntumeflet,tamet-h omnes cuperent vires luas ido federe coniugerCjamp;le aduersiis Pontificio-rum, id eft, Catholicorum potentiam comraunire, nihil tarnen confici potu-it,quod amp;nbsp;Luterani nollent eos recipe-re,qui dogmata Luteri omnia comple-di non vellent, amp;nbsp;Zuingliani vt id fa-cerét^adduci nulla ratione poftentPu-tabant enim pro fua parte potius ftare verbum Dei amp;puram Euagelij dodri-nam,quam pro Luteranis.Lantgrauius verô medium le inter vtrofquegerens, volebat eos redigere in concordiam,fed eius conatus omnes irriti fuere. Cum em iam vtraq; pars ab Catholica Chri-ftiEccleiia ie lepai aftet, non poteranc haberefpintumilium concordix amp;pa-cis, qui non eft extra Ecclcham Dei to |
to orbe diffufam. Interim Zuingliani nolebant afuadifcederelententia, nee minus iph reijciebant Luteri indicium amp;authoritate, qux erat maxima apud Luteranos, quàmLuterus Romani po-tificis. Quid ergômirum,fiLuterus ab Ecclefia Romana fub verbi Dei amp;nbsp;Euagelij prçtextu procacitèr difceffit, qua-dó ab ipfo Lutero,quemiamplcriquc eeudeum laljiiciebant, fubeodemprç-textu intra pauciffimos annos ipfiusdi-Fcipuli pertinaciffimè defciuerut? Non enim minus nititurverboDei,hcètper-pei amintelledo,Zuinglius cu fua cohorte, quam Luterus cum luis,Et tarne necefsèeftvelLuteru errare, vel Zuin-glium. Non ergo fatiseft fcripturasal-legare,quibus plerique omnes hxretici fuafempèr,quantumuisablurda,para-doxa firmare conati funt, fed oportet legitimam feripturarum vim amp;nbsp;intelli-gentiam adhibere, quæ no eft apud hç-reticos, lèd in folaEcclefia Catholica, cuius amp;nbsp;dodor amp;nbsp;redor eft Spirituf fandus:id quodnonfinccaufaidenti-dèminculcamus. ANNO »53O.ArgentinenfesZuin-gliano dogmateimbuti,cùm nollctLu teri de Cœna Domini fententiam an-plcdi, amp;nbsp;proptercà in fedus à Luteranis recepti non eflent,vt fuis rebus con-fulercnt,cum Tigurinis,Bernatibus amp;nbsp;Bafileenfibus Sacramentarijsfeduspe-pigere. Vbi hoc percepit Senatus Impe-rij,cui turn prxerat FridericusPalati-nus,conatus eft eosindè reuocare,prç-Icj tim quôd Cxfari amp;nbsp;Impcriodcuin-di,finèillorû confenfu noiidebuerint cum alijs fedus percutere: fed parùm efficerepotuit. Hoc annoLuterus motus difeordia concionatorum fedæ fuæ,cdidit Cate-chifmum,in quo Dccalogum, Preca-tionemDominicam amp;nbsp;SymbolûApo-ftolicumin plerifq; longé aliter axpo-fuit,quàmfecerat ante annos decc.Do-cet ibi vfum Baptifmi amp;Euchariftix, præter quç nulla alia vult elfe Sacramé-ta, cùm in Catholica Ecclefia leptcha-beant, qux pleraq; oîa etiàm à Diony-fio Areopagita Pauli Apoftolidifcipu-lo numcrant.Indè verô innumerià Se-darijs editifunt Catechifmi, fede qui-' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus |
599
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTAJ
|
Ijus vix duos inuenias,qui inter fe per omnia cocordent. Fuithodcriptionis genus iuuentuti longe perniciofilEmu, cui fua venena homines nefarij indil-Urunt, miraplcruque vfiblanddoque-tia amp;nbsp;verborum lenocinijs. Porro apud Vulgus ea re erfeélum eft,vt cerdones amp;nbsp;laniones amp;edentulç anusdeliriq; fenes taquam quodam numinc afflati, de rebus theologicis enam in tabernis aut apudiocû mira garrubtatcdeblateret, putecq; fe plus aliquid in fcripturisin-terpretadis valere, quam vcl præcipuos Catholicx Ecdefix Theologos.Itaq; nonrarum eft apud Euangelicos,vt homines ex infima plebe,plerunqucetiam homicide,Iidores, carnifices, concio-nandi amp;nbsp;iacramenca miniftradimune-rc fungantur, amp;nbsp;tanta fit rerum omniu C0fu!io, vt nemo id fans explicare que-at. Scripfit enim Luterus omnes homines die lacerdotes, vt iacerdotium co-geretin ordinem,amp;popuhftudiumac tauorem fibi ciulmodi docendi genere arChilfimc conciliarct. Huius anni menfe Februario ipfis ferijs D. Matthix, quo die natus erat Cxlar,amp; GaUix rex captus,Bononix à Clemente Pontifice coronatus eft, cuius rei hiftoriam omnem vifum eft hoc loco ex Paulo louio rpdeopo Nu-cerienfi adlcribere, qtii prxfensinter-fuiffe videtur, Cxiar, inquit, multis decaufis Bononix coronari ftatuerat, quanquamid anteaRomx faciundum dledecreuiflet,vbifuperiores Cçlares, tanquam in fandiihma (acrorumfede amp;telicinationum omnium domicilio, vrbeque ipla veteris imperij honore,antiquorum tnumphis, amp;nbsp;ftupendis fu-premx iortunx monumentislógècla-riffima, coronas legitimo iure iulccpü-fent.Sed cuaftatx Vrbis amp;nbsp;nódum no-uis commodis fublcuatg calamitofa te-nuitas, amp;nbsp;opulente fupelleétilisorna-raentorumq;penuria Cxiarem auerte-bant,quauis Romani eius fpeaductiis abomni triftitia amp;fordibusadlçtitiam veterem^; fplcndorem reuocati videré-tur.Itaq; euocatis omnibus regulis,de-hgiturlouisdies 6. Calendas Martias, Matthie Apoftolo dicatus,qui erat na-lalis CxlanSjlempèr ei tauftus,amp; Tici- |
nenfictiam vidoria Içtiffimus.A medijs Prxtori] feneftris patefado aditupons ligneus penfilis, fublicis impofitus,in-curuó traduper forum SePetronianu templum ad aram viq; maximam pro-trahitur, amp;nbsp;fefta fronde pidisque tape-tibus exornatur,vt fine tumultu cofun-dentis amp;nbsp;premcntis turbx Pontifex amp;nbsp;Cxfar in pompa prxteruedi fpedaren-tur. Erat de more veterum Cxiàrum,vt Modoetix propè Mediolanum corona ferream fufciperent,qux indicaret Romano imperio firmitatem ferro amp;nbsp;mi-litaribus copijs comparari. Tres cm co-ronx Cxiaribusdebctur. Prima cftar-genre3,Germanicifcilicetregni, quam iurfragioproceru Aquifgrani decenio antè iufeeperat. Secunda ferrea regni Longobardici. Tertia veró aurea Ro-m a n i lm pen j .Pr Ç fto igi t u r adfuêr e Mo-dodienfiumlegati,quiadretinenda veteris prxrogatiux dignitatem veruftii-fimi opens coronam Scannalium codices antiquitatepernobilesderulcre. Ea erat fine florétibus pinnis infimplicem amp;nbsp;latu orbem circüduda, ferro intror-sùs tempora prxcingentc, léd exterius auro amp;gemmisexornata.Biduoitaque antè, quam tertiam coronam accipe-ret,io facello domcftico, adftantePon-tifice, lacrisperaófis, Cxiar vngit, fer-reaq; corona amp;cçtcris regijs infignibus dccoratur,iildcm ferè ceremonijs,quas pauló infra memorabimus. Prxtulcre ante Cxiarem fummi honoris caula, Aluarus OloriusMarchio Aftoricenfis aureum fceptru,Didacus Pacecus dux Aicalonius enfem gémata vaginacon-ditum, Alexander Medices Dux Pin-nenfis Cxlaris gener orbem aureum cü prxfixa cruce gemmis diftindum,Bo-, nifacius autem Marchio Montisier-rati Modoètienfium coronam. His rebus rité confedis, aduenit demum dies maioris coronx aurex pompx dcfti-natus, amp;nbsp;is quidem, ciim nodii plu-iftet, fuperis mire fauentibus incredi-bili ferenitate perfpicuus. Ante aha Pontifex, vniucrló Cardinalium amp;nbsp;Epilcoporum ordinc in mitrisamp; plu-uialibus lacris paliijs, exteris verófa-cerdotibus in coccinea vefte perpon-tem folenni pompa tradudis,in prçalta lede |
|
éoo APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT, fede geftatur, amp;nbsp;comitantibuSpræto-rianis,fab vmbella templuingreditur. lam in forum Antonius Læua pede-Rres copias adduxerat, amp;nbsp;obuerfis in omnes aditus maioribus tormentis,amp; £gnis in medio coSftitutis, cunda loca perpetuamilitum ftatione firmaue-rat. Interim è lacubus, qui in fummo prætorianæ porticûs fornice fuerat fa-brefadi, per fiphones rubra amp;nbsp;alba vira fundebantur, panes ab alto in fub-iedos milites fpargebatur,torrebaturq; in machina verlatili bos integer ingés, hœdis, veruecibus, acomniferè volu-crum genere fardiffimus, vt in tanta fe-fla hilaritate milites lub armis in acie liantes, ad manum paratis obfonijs cu , iucunditate vefcerentur. Nunquàmab vlla memoria vel adcelebcrrimitrium-ior atquenobilior mortalium infigni-um numerus in vnam vrbem conflu-xit.Erantadeo plena loca omnia,c]ua: foro imminebantjVt multi in alto fuß penfis amp;nbsp;pcndentibus Ïjjeculis, alij in jcdium próieóturis amp;nbsp;periculofiffimis locis cum aliorum admiratione prolpi-cerentJam Pontifex facratas tunicas amp;nbsp;chlamydes induerat, amp;nbsp;facra fclennia excultisaltaribusparabantur,cùmCç-far fub vmbella ornatiffimoprocerum comitatu ad templivcftibulum perue-nit,ita vt vixeopaucis paffibus pr^ter-ueâ:o,tabulatapontisprægrauatepræ-torianorum turba frangcrenturubique plerique militibus immixtijfoedo cafu prócidentes, lêfe pilis atque fecuribus induerunt,inter quos fuit Albertus Pi-ghius Belga Theologus Luteromaftix: minima tarnen pro tumultu clades in-cidit: Scd facile fuit æftimare ex atroci-tatepericuli,’quisin Germano milite, fuprafcrociam militarem natura impla cabili,animorum habitus effet futurus, E adcertam omnium perniciem Cæfar ipre,fepaululùm vertente fortuna,ce-cidiffct.Sed intrepidè refpeda ns Cçfar, Icnitèr arrifitpd vt fortunam fuam cer-tius agnofcere videretur, quæ cœptis amp;votis omnibus benignilfimè fêmpèr adfpiraffet. Erantomniaadimaginem Vaticani templi conflituta, amp;nouçfa-cellis appellationesimpofitæ^ vt ea fi- |
gillatim ad veterem confuetudinemex Pontificijs libris refponderent. Adfuê-re igitur Romani facerdotcs,quibus facra Vaticani templi funt commendata. Ij ad aram Cæfarem fufceperüt,lineaq; facerdotali tunica fuperinieda,in collegium eius lacerdotij cooptârût. Eum Saluiatus Cardinalis in verba ex libris Pontificijs concepta facraméto adegit, ita vtin fumma libensiuraret, fePonti-ficia: dignitaris perpetuo futurum elfe defenforem. Abnac ara duarum turriu nuncupata, duo Diaconi Cardinales, Saluiat® fcilicet iplé amp;nbsp;Radulphus, ambo ex patruclibus Pontificijs nepotes, ad templilimendeducunt. Flexo genu fupplicantcm,Picolomineus Presbyter Cardinalis, certis precationibus expia-tum,infacellum S.Georgij perducitJbï - lintea tunica deponitur, fandalia mar-garitis amp;nbsp;gemmis pida ftatiminduun-tur, amp;nbsp;Dalmatica verte in morem Diaconi priusaßumpta, paludamento de-mumconuertitur. In eo habituprxce-déti Puccius Cardinalis ad prophyreti-camrotam,quç ert ad Vaticani templi , medium, mitratus occurrit. Ingcnicu-latusCçfaradaram maximam obuerti-tur,folenniq; altera precationc, vt eius impenu rtabile, perpctuum,vidoriaiü, pictatis amp;laudis plenu faxit,Deo ma-ximo,in cuius manufuntrcgna,coni-mendatur. Suntenim multa antiquitùs à pijs prçrtantibusq; ingenijs cum fumma verborum elegantia amp;nbsp;Chrirtiana grauitate compofita,quæ exfacrato li-bro ad rtatas rerum amp;nbsp;locorum cære-monias ab alijsatqucalijsfacerdotibus in frontemCæfaris perleguntur. Quæ omnia inillisPontificum iam editis libris quilque curiofus facilepoteritin-uenire. AlTccnditur dem urn versus ara maximam, vbi Innocentio Cibo Cardinale Litanias præeuntc, altcrnispre-cibus piè pronunciatis, diui diuxque omnes propicictur. In ledirternio lup-plicanti Cæfari Campegius Cardinalis adrtitit,amp; defcripto oratiunculam, vt aufpicato coronarctur,rcligiosèrc-citauit. Indè mox Cælar à Famefio ( quoniam is erat Senatus princeps amp;nbsp;Cardinalium veturtiffimus)intra fan-di Mauncij facellum eftdedudus; vbi diffi- |
SCRIPT. PER LAVREN, SVRIVM CONGESTA. 6ox
|
'JiffibuIataDalmanca,humeiojamp; brachium dextrum facro oleo,adiedis pullis amp;nbsp;pijs orationibus, inungitur. His febus rite confedis,folennia la era eru-dito Phonafcorum concentu, alter-nantibus choris, operante Pontifice, ipfo Cxlare in facra vefte minidran-te, protim'is inchoantur: quæ miro or-dine exremoniarum, fumma grauita-te facerdotum,infigniomnium religions adeo in ferum diem funt protra-fta, vtvel pie curiofos fatigare potue-rint, fi is longe omnium clariflimo-rumPrincipum admirabilis confeffus, fpeâantium oculosvilain partefätia-repotuiflet.Cçterùm fumma facrorum fuit,vc Cæfari de manu Pontificis Romani Imperij infignia traderentur.Ita-que folenni precationc fempèr adhibi-ta. Pontifex ei fupplici feeptrum aur reum dédit, florenti cacumineconfpi-cuu,quô pie gentibus imperaretâtemt^; nudatum enlèm, quo Chriftiani no-minis hoftes perfequeretur: ac pomum aureum,quem vti terrarum Orbem in-figni pietate,conftantia,virtutequere-geret: amp;nbsp;poftremótiaram illampotiùs quàm coronam bicipiti faftigio mul-tisq; Adamantibusinngnem capitiim-poluit. 111e piè inflexo genu, pronus exofculato pede Pontificem adorauit. Turn demùm Cæfar in illa tôt gem-mis ac vnionibus exomata triumpha-li trabea ad la:uam non à procùl à Pontifice, in fede auro protefta, lcd paU-10 humiliorc, feflum eft perdudus, amp;nbsp;Romanus Imperator appellatus. Quod vb'i in foro militibuscft renunciatum, Antonius Lçua ad deelarandam læti-tiam maiora minoraquetormenta dif-plodi iuffit, ita vt terribili lónitu cæ-lum crepitate,terra quati,amp;teéla nutarc viderentur. Nee multó póft Pontifex facratiffimæ Euchariftis hoftiarn humilimo quodam oris geftu, puril-^imolt;^lue animi habitu delumpfit, at-que earn obiter Cæfari omni labe criminum cxpiato religiose communica-uit. Pera dis facris,tcmplo exceftum: ad præparatos equos Sacerdotes, Lc-gati,Proceres difcurrunt: omnis repente multitudo in cquis conipicitur: ac-damationes, tubarum cantus, tyra-panorum ftrepitus audiuntur. Con-fcendenti equum Pontifici Cæfar ad læuam pedes adftitit, vti benignè au-ratam ftaffam facrato pedi protinùs in-dudurus. Sedpium Cæfarisobfequi-um Pontificis humanitas religiolaque modeftiafuperauit.Ergóiunóllmequo vterque albo, fed Pontifex Thraicio, Cælàr Hifpanico confidentes vmbel-lam fubeunt,fummx dignitaris homi-nibus ad earn geftandam honorifimul amp;nbsp;labori fuccedentibus. Præcedebat miro pompx ordine turn Cardinali-um,tumprocerum vtriufque aulx familia: in tergo figna étant viatorum, quicurfores appellantur. Adhxcfub-fecutifunt feptem viri infignes,armis, trabeis,militanbus cquis amp;nbsp;pedeftri co-mitatu valdè confpicui, qui totidem ingentia vexilla deferebant. Tradudi prxterea aliquot albi afturcones finè feftorib’.auratis ephippijsinftrati.Prç-tulêre etiam adolcfcentes eximix no-bilitatis in fcipionibus prxfixos gale-ros Pontificis purpurcos quatuor. Nee multiim inde fuccedebat E VCHARIS TI A, fub aurea vmbella loculo cryftallino inclufa, amp;fellx generofi amp;nbsp;tarnen pacati equi lupcrimpofita. La-ternd ingens anté, amp;nbsp;circum dena fu-nalia ferebantur. Turn demùmpromi-fcuè gentium omium honeftiffimi qui-quelucceflcre,vtdecuit in tanta hila-rita,tercgio fumptu,fupra quàm credi-bile videatur,exornati. Nemoenimex totaltalia paulóvir illuftris non venerat, nifi vehementi valetudineprxpedi-tus. Hifpani, Itali, Belgx, prout libido genijque tulerunt, auro textili amp;nbsp;fetico omnis coloris eleganter varie-garo,itemq;Phrygijs operibus amp;acu-pidis fagulis fpedantiu oculos perftrin gebant. Germani in vefte obleuriore, ( umptuofa tarnen, torquibusaureis rc-luccbant. Vifebatur paffirn equi ex omi regionum fobolc maximegenerofi, amp;nbsp;inlano fumptu toto terraru orbecon-quifiti. Aderant permultiilluftres, no-bilcs, opulcnti, clarorum principum ^genie editi, quos dinumerarc vix que-as. Indè fequutç funt varixIcgationes, amp;nbsp;mox ipfi purpurati Cardinales, Indè non procùl luccelfit vmbella, lub EEE qua |
602 appendix AD NAVÇLERI CHRONICA, EX OPT.
qua duo longe augufliffimi terrarum Domini in mitris illis Hupenda amp;nbsp;in-xftimabili gemmarumamp;vnionum va-rietate preciofisjta tolutim amp;nbsp;teperato paffu incedétibus eqs,vt ij certa ingenij grauitate, qualcs feUores vehcrent,(entire viderentur. Antecedebant umbels lam, iple Montisferrati Marchio, fole-ni in chlamyde amp;nbsp;corona gemmis or-nata, qui Chiaris feeptrum deferebat: Fracifeus indé Maria,Feltrius Dux Vr-bini, Venetor urn imperator, amp;nbsp;quo ni-am crat præfeûus vrbis, in verte purpura Dalmatica, cum inufitato in meta: formam capitis tegumento, aurea crucedirtindo,amp; tænijs vtrinquè pen-dentibus, nudatum enfem prætedebat. Philippus verb Palatinus, quem decora proceritas amp;nbsp;obfidio Vienna: aducr-sùs Turcas fortiffimc tol era ta dariffi-jmumreddebant,aureum Orbem detu-lit in talari toga purpurea,adrtrida ma-nicis, amp;nbsp;plano pileo candidispcllibus redimito. Portremuscrat Carolus Sa-baudius Allobrogum dux,pileolum fe-rens vnionibus, Imaragdis amp;nbsp;carbucu-lis collucétem, qui,cùm oporteret,no-bilioris officij caula dempta capiti Cç-Paris coronam prétends manibus defer-ret. Inter hos lummi ordinis principes amp;nbsp;vmbcllam iplam , CæJaris quærtor obequitabat, qui per fingulas regiones certis pafïuum interualhs ad dimouen-dam turbam excitandamque lætitiam, effuse inpopulum argenteam atq; au-ream rtipem fignatam imagine corona-tiCa:farisdilpergcbati. Secundum vm-bellam biniscubicularijs amp;mcdicislo-cusfuit.Tum verb Antiftitesopibus amp;nbsp;authoritate præftantes, qui vel Icgati regum erant,vel Ca:faris confiliarij, vel ïj,quos ab infigni gratia Pontificis af-hrtentes vocant, amp;nbsp;exteridemum Epi-fcopi in violaceis partis, amp;nbsp;port hos minores facrati viriiucceflerunt. Nouif-Emu agmen claulerccataphradi équités Belgx, per alas turmasque diftin-éti, eo ordinc indutis galeis amp;nbsp;pra:ten-tis hartis fublequentes, vt non modb tantx pompa prxfidio,lêd ornamento erte viderentur. A templo,vt diximus, profedi, modicoadlçuam flexu ad vrbis vmbdicum, vbi elf turns Afinerto-
rum,altitudineltalicarum nurti fecö-da. Inde per regionem albis amp;cyancig panis coopertam,qux ad Flaminix vi» portam perducit, inter acclamationes longo tradu proceffum ert, porticibus hinc amp;nbsp;indé Ijieéfantium fosminarum multitudine refertis, fic vt pompa omis rtné tumultu omnium oculis adincre-dibilcm voluptatem ortentata quietil-hmèfpeüaretur.Tum demumadregio-nis biuium,quod dicitur Ad clauatu-ras,CæfaràPontifice digreflus, addiui Dominici templum contendit. Ibi ve-nientem Romani Latcranenfis templi facerdotes cum fumma veneratibe (ul-cepcrunt, amp;vti Vaticani dudùm fece-rant, in collegium cooptarunt. Indé Cæfâr ad aram D. Iohannis fupplica-uit,amp; multos omis generis oblatos no-biles equeftri dignitate,gladio Icuitèr perçurtishumerisjOrnauit. Nee multb pbrt alioinnere, quam îrtet Pontifex, ,^d prxtorium ert reuerfus. Erat maxi-mo tridinio, ad cpulumpræbendû au-læis vndiquè rtrato,coniundum cubi-culum Hippolyn Medices Cardinalis. In id famiharitèr Cæfâr coronatus/x-clufó fermé omnifamulatu, fe recepit, trabeamdcpofuit,exuitfandalia3amp;3U-ream talarem togam fumphtjatq; hih-ris aliquandiù ab irto tanto piætextx chlamydis amp;nbsp;prægrauis tiaræ pondère conquieuit.Intereàpræcinctibustibijs amp;nbsp;tubis,epulæ miro ordineminirtro-rumque filentiointrofcrri funt eceptæ. Itaqj adfuére Cçfariprærtb quatuoril-liprincipes,in lua quifq; folenni chla-myde,vt infignia prçferret, atq; itcalij irturtres reguli, vt cum ad mélàm dcdu-cerent. Cœnauit folus Cçfar, fngulis Imperij inhgnibus in menla cortocatis, quç crat aliquot gradibus cxcelfa.At in alia infra gradus,in conlpcdu tarnen Cæfaris, difcubuêre Sabaudius,Palatinus, Vrbinâs amp;nbsp;Montisferrati reguli. Inextciiore verb triclinio epulum cx-teris procefibus prçbitu.Remotismen-Iis,itcrùm Cæfâr gladium cepit,amp;ple-rolqj nobiles. cquertri dignitatedeco-rauit.HæcexPauloIouioaliquatb fu-hiiSj omiffis tarnen hincindénonnurtis breuitatisrtudio, quç non magnoperé hue per tinere videba n tur.
Intcrcà
-ocr page 619-SCRIPT. PER LAVREN.
Intereacum cflet in Italia CçfarjCÔ-uentam principum amp;nbsp;Ordinum omnium Imperij indixit apud Augufta Vin-delicorum in diem 8.Apnlis.Dux omi-nóreSjVt id faceret, vcl maxime hortari videbahtur,Difiidiumreligionislonge pcrniciofTfhmum, quod nifibreui co-poneretur, exitium Germanis minari certum erat: Deinde bellum Turcicu, cui fuftincndocertae rationes amp;vix amp;nbsp;opportuna remedia atq; confilia parada erant. Vfus eftin ijsindicedis comi-tijs bngulari quadi comitate amp;man-fuetudme, ita vt propoGta fide publica nulii non libcru m faceret ad ea comitia lecure accedendi,amp;fuç fidei formulam exponendæ.ltàemmiam erant exulcc-ratx Germanorures, vt aufteritate pa-rum profici poffet,inanimé quod Tur-carumimmcnfx vires amp;nbsp;inexpiabile in Clinftiancs odiu,facile Impcratorem abfterrcict,ne qd agcret durius aducr-sus reh attarios,quos alioqul facile do-mare potuifiet, 11 à Turcis amp;nbsp;quibulda alijs lecuroipficfïclicuifTet.Futtautem is conuetus longe celeberrimus,amp; Ce-faris aduentus atqueapud omnes per-uulgata dementia,facile quoflibet eo vt accedercnt,inuitab3t.Ineo conuen-tu obtulcrunt Luterani confefiionem fuaCx!ari, cuius architcétus fuit Philippus Mclafichthon præcipuus Luteri dilcipulus, amp;nbsp;quidem excelléti dodri-na, ièd adeó varius amp;nbsp;inconft3ns,(id quodnecclsccflilliscuenire,quiaveri-tatedeflexcrunt)vtiplam quoquècon. feffionem Auguftanam crebro poftmo-dum mutauent, quod vtiquè abfterre-redebuit omnes cordatos homines, nè tam incerta: amp;adhunianiingcnij mu-tabilitatem luhindè in alias formas traf-formatx dodrinx,leicaccommodaréc ac tradvrent. Namdeipfisquoquè fa^ cramentis, per qux in nosdiuina gratia ceu pci canalcs quofdam denuatur, tam efi ille Melanchthon in lua con-fclhone lubricus amp;nbsp;ambiguus, vt primo quidem velit elleduo tantiim,de-indè in aha editionc tria ponat,porró in extrema quatuor numeret. Et tarnen ad hanc confefiionem pcrmultx fedæ lefe referunt, nee pudet in rebus gramffimis ita puerihtèr, immo ver o
SVRIVM CONGESTA. - ^oj etiam impiè amp;nbsp;execrabilitèr,incptirc.
interim folentifti iadare,vtalias di-ximus,fe demùm veram amp;nbsp;puranido-drinam in orbem reuocaffe. Sed abfit vt hóe illis perfuadeant, quibus falus fua curæ eft, cjui non inftàrparuulo-rumfluduantium omnivoluntdodri-nx vento circunfcrri.Hancigiturcon-felfionem AuguftxCxfari exhibitam, tanquam illam Babylonicam Apoca- Apojj.q, lypfis D. Iohannis meretricemplcrxq; 16.17.1#, horum temporum Sedx adorant, ÓC tarnen nihil ferèin ea eft, quodnonipfi Confeffioniftx in mutua lite ponant, amp;in alios àtque alios fcnfus,prout vi-fum eft, trahant. Nee quidem Jeuibus de rebus inter fe atrocitèr digladiaiur, fed de ipfisfuæ confeffionis capitibus. Et tarnen ea eft illofum hominum (de dogmàtiftisamp;côcionatoribusloquor) pfOpemodùm incrcdibilis impudentia, vt fi forte quæras ex illis inter Catho-Iicos,cur adéo inter fè pugnentjadu-tùm relpondeant nullam defundamc-to inter ipfo» efie dillenfioncm: amp;hoc quidem periuadent illi mderx acim-peritæ plcbcculx,quam miris quibuf-. dam dolis amp;nbsp;fraudibus tenent milera-bilitèr implicatam. Quin amp;nbsp;feriptis palàm editis conatus eft quidam im-portunus amp;nbsp;prodigiofus Luterançfa-dionis concionator lacobus Andrex Smidelinus hominibus perfuaderc, fe-étarios inter feperbcllè confentire. Sed eius tam improbaamp; portcntofa vani-tas,etiàm ab ipfisfedarijsegregiècon-fu ta ta eft.
Et vt aliquid nôrit pofteritasdeim-pudentia iftorum hominum, qui fub prétexta Euangclij Germaniam amp;t0-tum orbem Chriftianum perturbât ut, libct hîcinfigne facinus eiufdem laco-bi Andreç Smidelini,(quoniam fe offert occafio) ad pei petuam rei memo-fiam fubijecre. in colloquio quodam Vuormatienfi conuenerant multi do-di viri, de religionis negocio trada-duri. Quodam die Andréas iftecon-cionem habiturus in frequetifiimo au-ditorio, fuggeftum afleendit. Sed quo tandem habitué Pudet referre, lèd di-cendum eft tarnen. Cum fàgo auheo paulùm infra genua, manica alterapi-
E E E 2 du-
-ocr page 620-|
60 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPt Kurata circa finiftrum humerum,exer tis vtrinquè brachijs,amp; cum cultro ve-natorioadlatus. Id ilie pacis amp;Euan-gelij præco, vt videri volunt, repentè quendam Thrafonem repræfentauit in ædefacra, fubadfpedutothominû,amp; in facra condone. Sed ad Confeftionem Auguftanam reuertamur, de qua tarnen priufquam plura dicere pergamu s,quod propemo-dum obliti eramus, paucis exphcabi-mus aduentumCælaris adAuguftam, amp;nbsp;quæ turn illic obiter geftalunt.Veil it Cælar Auguftam in profcfto -corporis CHRISTI, amp;nbsp;quidem fua fpe tardius venir, proptereà quod in innere pafsim etiam à Venetis honorificen-rilfime eflet acceptus. In comitatuTi-rolenfi, vbi funt edeberrimæ argenti-fodinæ,oblatus eft ei nummus argen-teuSj qui precio æquaret aureosi/oo. omnia Cælaris ftemmata miro quo-darn opere amp;nbsp;elegantia repræfentans. Monaci vero Principes Bauariæ qua-triduo eum retinucrunt cum fratre Ferdinando amp;nbsp;Cardinale Campegio, ità vtnullum offieij amp;nbsp;honoris genus prç-termififfe viderentur.Indc vbliam Auguftam aduentare coepit, Principes omnes amp;nbsp;Ordines Impciij ei perquàm reuerenter procefferunt obuiàm,amp; vbi ' ad quinquaginta vel fexaginta paffus appropinquarunt, ex equis defeende-runt. Eo vifo,Cærarprofua fingula-ri amp;nbsp;ipfi propemodùm innata mode-ftia ac humihtate,vnà cum fratre Ferdinando itidèm ledemifitin pedesho-noris caula. Excepit cum decentiffi-ma oratione Principum amp;nbsp;Statuum omnium nomine Cardinahs Mogun-tinus Albertus Brandenburgicus,cuius inter Eledores prima fuit dignitas. Indè itum eft; ad vrbem, apud quamà Senatu amp;nbsp;populo miro ftudio acceptus eft. Intra vrbem excepit cum Epi-feopqs Auguftanusebm Clero,amp;fub vmbella ad fummam æderti perduxin lam dies coepit mutari in nodem, amp;nbsp;ità Cæfar ad Epifeopi ædes, quasPa-latinas vocant,'alij ad alia holpitiadi-grefti funt. Eiufdem verô dici velpe-ra amp;nbsp;manè fequertti multùm cgit per fuos cum Saxone amp;nbsp;alijs Luteranis |
- 'principibus, vt intereffent proceffioni public«, qua geftanda crat facrofan-da Euchariftia. Sed hoc ab ijs impe- trare non potuit, cum fere ad meridiem cum iUis egiffet.Perluaferantertim illis ipforum concionatores, idolola-triae crimen admitti abijsjquiEucha-riftiaadorarent. Negantcnim CHRIST V M effe in Euchariftia extra tempus fumptionis. Fuitea horrendablaf-pherhia, fed illi in fua fententia tan-quàm in magna lucepermanferunt.Ac vero Cæfar religiofiilimus, licet iam mendies appetcret, cum reliquisprin-cipibus, quorurh illic magnus eratnu-merus, cum Hi(panis quoque amp;nbsp;Bel-giæ proceribusilli proceffioni cu qua-dam eximia inDEVM pietateamp;haud vulgari fplendore interfuit. Euchari-fliam geftabat Cardinalis Mogunti-nus, adextris rege Ferdinando,àfini-ftris loachimoBrandeburgico Principe cum deducentibus. AnteEuchari-ftiam præcedebant Principes fcculares, itemq; Clerus cbm alijs permultis.Poft ca lequebatur Carolus Imperator nu-do femper capite, tametfi fol cRct ar-dentiffimus, in manu ferens quadrifi-dam facem ardentem, quod idem voluit fieri à cundis Proceribus amp;nbsp;Princi-pibus. Imperatorem fequebantur omes Archiepilcopi amp;nbsp;Epifeopi. Vmbcliam ipram,iub qua portabatur facrolanda Euchariftia, vicilsim geftabâtiéni Principes feculares. Porro longiffimapro-ceffione diuerfi generis Mufici conci-nebant in laudem Dei. Omnibus rite peradis,Cæfar valdè acerbe tulit Lute-ranorum Principurn cotumaciam,iuf-fitlt;l|; vtquamprimvim altera die ci'i publica fide Augufta excederentjfedPrin-cipum Catholicorü precibus ab ca fententia dcduci paftus eft. Fuit certè hic Princeps longè öptimus fempcr egre-giainDeum animi pietate, ita vt omi-bus perfpicuum effet,eum non tam fuis viribus aut opibus, quæ quidem crant , amplilfimae, quam præpotentis DEI auxilio amp;nbsp;fauore niti. Et quia ipfe diuini honoris amp;nbsp;cultûs admodùm ftudiofus fuit, proptereà quóquè vbi-qüè ferè cuidentiffimis præpotentis DEI auxilijs mirificè fruebatur, adeo |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 605 adeo vtipfi etiamTurcarum potentiffi-moTyranno eius profperitasformido-lofa fuiHe dicatur. Non enim debent Chriftiani piorum Principum profpe-ros fucceffus fato vel fortunæ adferi-bere, quod quidafaciunt ethnico quo-darn fpintu parum Chnftiane, cum ex diuinaprouidentia omnia pendeant,et Deus ampliffimis verbisfæpè pollicea-tur inferiptisdiuinis feglorificaturum eosquiipfum glorificent. Neeijsob-ftat, quod fæpè diuerfum euenifle le-gimus. Expedit enim interdùm, etiam aduerfis iadari flatibus pios, ne rebus nimiùm ad voluntatem fluentibusfu-perbia intumefcant. Cæfar igitur au-ditisrationibus Catholicorum Principum,iram remifit, amp;nbsp;ad diem lO.Iunij inchoaturus adionera, iuffit Principes amp;nbsp;Ordines Imperij adeffe in pri-mario templo,vbi turn Miflam celebra-uit Cardinalis amp;Eledor Moguntinus. Saxoniæ Eleâor confuluitlùos théo-logos, num liceret Mdîæ interefïe,amp; refponfumeft nihil elfepericuli, quod non ad Miiram,fed ad fuum officium cuocaretur. Efl: enim hoe Saxonici ele-ftoris munus,vtgladium Cæfaripræ-ferat. Ita nouerantiJli TheologiPrin-cipibus quidlibet perfuadere,vtdolen-dum fit, clariffimos Principes in tam infidos confultores incidifle.Itaque Saxo quoquè MifTæ,licèteamfummè amp;nbsp;extreme execratus effet Luterus in libre dc abominatione CanonisMiffæ, interfuit, amp;nbsp;cum eo Georgius Bran-deburgicus indem Luteranus. Sacrificie pcradOjitumeft in Curiam. Au-guftani oäingentos pedites conferi-pferantvrbis tuendæ caufa. IllesCæ-làr dimitti iuffit, amp;nbsp;mille ipfecenferi-pfit, qui vrbi à feditione amp;nbsp;tumultu fer-uandç inuigilarent. Omnibus quoquè turn Catholicis turn Seftarijs Concio-natoribus interdidum efl, nè publicè ad populum fermonem haberent, do-nèc religionis negocium abfolueretur. Quoldam tarnen Cæfar ipfe conflitu-it, qui finè cuiufquam contumelia in fumma æde concionarentur. ld qui-dem grauibus de caufis ita fuit con-fiitutum. Erant enim diucrfarum fc-darum concionatores, amp;nbsp;finguli adlê populum traducere nitebantur, qu« resfeditionibus materiamprçbitura vi-debatur. Ante omnia veto in ipfà a diene Cæfar negocium religionis trada-dum fufeipi voluit, non dubitans quin eo tranfado, reliqua omnia faciliorem effent expeditionem habitura. Itaque Luteranis permiffum eftfuam publicè recitareConfeflionem, quam amp;Teu-tonicam amp;nbsp;Latinam Cæfâri obtulerut. In ea alij funt Articuli, quibus fuam fidem déclarant: alij, quibus indicant abufus ab ipfis mutâtes. In prioribus multa diffimulant,quæ anteà fecùs do-cuerant: In pofterioribus egregiè men^ tiuntur fe non aboleuiffe Milfam,fed earn retineré amp;nbsp;fumma reuerentia ce-lebrarc, vfitatasque Cæremonias ferè omnes feruare, itemque fe confeffio-nem non abrogâlfe. Sed ea mendacia ipfa meridiana lux coarguit. Et hæc quidem Melanchthon fcriberenedu-bitauit in ilia præclara Confeflionc, quamtotièspofteàmutauit. |
Hoc ferè tempore ex Hifpanijs in Gallias profeda eft Eleonora Cæfaris foror, amp;nbsp;cum ea duo régis Francifei liberi, Francifeus amp;HenricuSjqui iam ad quadriennium apud Hifpanos ob-fidum leco permanferant.Excepti funt omnes incredibili totius populi gau- In Italia iam ad vndecimum men-fem Florcntia validiffimo Pontificisamp; Cæfaris exercitu obfeffa, hoc demùm anno fub certis conditionibus fefèdè-didit. Eieccrant Florentin! optimates quofque amp;nbsp;Mediceorum familiam, cuius tamen certc præclara in earn vr-bem exrabant mérita: iamque Refpu-blica ab obfeuris amp;nouis hominibus, omnia ad priuata commoda referen-tibus,adminiftrabatur. Ea vero liber-tas, quam infanis acperuicacibusani-mis ad interitum vfque patriæ tuen-damfufeeperant, quauis acerbatyran-nide moleftior erat: nec tamen pote-rant adduci, vt honeftis conditionibus fefe déderent. Sed diuturna obfidione ad earn vlque rerum omnium penuri-am adadi lunt, vt iam plerique non feles modo, fed etiàm mures auidiffi-mèdeuorarent, Itàtandem eorum fra- EEE 3 da |
I
-ocr page 622-6o6 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, ÊX OPT.
da cftpertinacia, fummoperègaudetc Pontifice, quôd patriam hbi incolumé reftitutam cerneret. Porto àCælare il-
funt Mediceam familiam in priftinam recipere dignitatem.Et quoniam in li-tens ciuitatibus ob diuerfa ciuium facile diflidentium ftudia, nifi certoali-quo capite dirigantur, non fetè pof-fit feruari concordia, declarauït Ale-xandrum Mediccm, cui filiarh fuam notham defponderat, Reipub. caput, cuius finguli magiftratus autborita-tem fequerentur. Atque is fuit exi-tus pertinacifïirnac rebcllionis,quç no tam iudicio, quam quorundam temc-ritatc fufeepta, Florcntinis multas at-tulit clades amp;nbsp;calamitates, donèc vel lero ad fanitatem redirent. In eius au-tem wbis cxpugnationc Cxfar egregi-
' urn erga Pontiheem ftudium fuum re ipfadeclarauit, non quidem certeabC
■que fuo incommodo, amiffis non pau-cisftrenuis viris, atque in ijsPbiliber-to Aurafenfi, lupremo eius exercitus Imperatore, qui necdiam triginta na-tus annos,duabus traieftusglandibus miferè perijt,cùm iam iamque vrbs tra-denda effet.
Cxlar ciirnipfioblata effetLutera-norum eófdfio, Tbcologis Catholicis examinanda amp;nbsp;confutadamdemanda-uit. Illi primó fatis acritèr ca amp;nbsp;fcriptugt; ris amp;nbsp;rationibus oppugnärunt.SedCa-tbolici principes, pacis vel maxime ftu-diofi, putaueruntomitteda effeea,quæ Catholici oftendebant alitèr Lutera-nosamp;docuiffe amp;lcripfjlleanteà, tan-quàm tantum confutanda, qüæ effent in ConfeflÏonc exhibita. Indé accidit, vt aliquothebdomadç clabercntur.Ita-quc Lutcrani turn Auguftæ toràm,tû per literas apud abfentcs iaditabant Panifias ad ipforum confefhonemnó habere quod refponderent. Vbi dutem confutatio leda eft in confeffu Prin-cipum,Cærar amp;nbsp;Catholiciomnesearn approbaruntjamp;vtidem faccrentLute-ranijCslarrogauit qüidcm,fed nó ob-tinuit. Interim vérebantur Catholici Principes,nè quid durius ftatueret Cç-far in Luteranos ob eorum contumaci-
am:itaq; impetrarunt à CxIare, vt per-mitteret cum illis de ineunda concor-dia accurauusagi. Affenfit Cælarpro fua dementia, qua: erat in illo valdè
cum illis, fed omnia fruftrà, quodiam plane decreuiffent in co permanere Euagelio, quodaLutero apoflatamo-nacho didicilfent. Et licet id ad cer-tiffimam Germania perniciem fpeda-re videretur, illi tarnen he erant ani-mati, vt patria: amp;nbsp;imperij extreinam calamitatcm perpeti mâllét,quàincum Cafarc amp;nbsp;Catholicis Principibus, qui certè longe illos amp;nbsp;numero amp;nbsp;digni-tate fuperabant, redire in rcligionis concordiam. Fuit hoc quidem longe acerbiffimum omnibus, quibus Germania, immototiusEcclefia lâiamqj, ni Deus auerteret, pentura fiiprcma clades amp;interitus dolebat: fed oporte-bat tarnen omnia aquo ferre animo, amp;tacitè conhderare atque admii anamp; timereocculta quidem,led vera amp;nbsp;iu-fta iudicia Dei, cuius admodum exti-mefcenda,licct iufta,ira amp;nbsp;leucra ani-maduerfione fiebat, vt plus tnbuerc-tur vililfimi apoflata malelànadoâri-na, quam totiuS Eccleha Catholica fententia amp;, authoritati. Cum iam diù multumque ab vtriulque partisde-ledis Principibus amp;nbsp;Tbcologisac lu-rilconfultis tradatum efïct,Elcdor Saxonite longions moræ impatiens pe-tijtà effare milfioncm, amp;nbsp;abijt cura fuis. Ità fine concordia difcelfum eft, multùm quidem dolente Cæfare amp;nbsp;Catholicis. Luterus intérim non pau-cos edidit libros, quibus iplum quo-què Cæfarem perftringcre non vereba-tur; atque ij nonnunquàm etiàm publiée proftabant Auguftæ apud Saxonite Principis hofpitium. In bis erat Epiftola ad Archiepilcopum Mogun-tinum, in qua expOnitPialmum,Qua-rè fremuerunt gentes, tanquàm principes Auguftam conueniffent animo oppugnandiChriftum amp;Euabgelion. Itémque liber quidam hac inlcuptio-t\e^tgt;ilt;/moniao alt;^Ecck/t^ßicosi^ugußts inï)ieta Jmjgt;eria/icongre^atos: quoin li-bto amp;nbsp;fùam dodrinam vfqueadeô com-
men-
SCRIPT. PEK LAVREM. SVRIVM CONGESTA.’ «Î07
|
mendat, amp;nbsp;Epilcopos atque Ecclcfiae cæremonias amp;nbsp;inftituta intantum car-pit ac rcprshendic,vt ad commouen-dosin clerumvulgi animos nihil pöf-htfenbi vehementtijs. Etve Epilcopos ad (ealliceret, iadabat fe illos à Papa: tyrannide amp;nbsp;monachorum importuni-tatibushberaffc. Sanè apud multos die iam Pontificem Romanum amp;nbsp;Ecclefig inftituta,ritus ac exremonias m fum-mum odium,inuidiam amp;nbsp;contemptum adduxerat: fedintali fcclere gloriari amp;nbsp;nonmodó nullo pudoreac metu affi-ci, vcriim etiam eo nomine virtutis amp;nbsp;prxclai i cuiuJdam facinoris exiftima-tionem venari:id quidem ciufmodieft, vt non tam verbis, quam verberibus amp;nbsp;flammis vindicandum ftt.Mirè quoque in eo Iibro inuebitur in (atisfadionem, qua: tertia parscftPœnitétiæ,quam ait leniinam eRetartari ipfius,nee eSabo-mmabdem dottrina Epdeopis vnquam pofteremitti. Pix mentes hnè honore legere vel audire nó poftint,quæ ille in-ianusferibit contra latisfattionem, de qua tarnen eftEccleftx non aha doétri-na,qiiàmiprçlàcrçliterçlocisinnume-risexpromanti Porróperquamcommodum aceidit, vtciim Catholici amp;nbsp;Lucerani, vt iam diximus,inter lè de concordia traéiarét, amp;m Alharticulo Confefijonis Augu-ftana:,qiuerat de (atisfaitionc,nó pof-fent conuenire,primo vcfpcreid nego-cij darcturCochlço amp;nbsp;Melanchthoni, vt altero manè quippiam quod ad rei compoGtionemfaceretjadferrét.Protu-htCochlæus'ex5.ArticuIo Aftertióum Luteri,quasiamantè euulgarat, ipfius verba Lutcri,quibus ftc ait:Ecclefia mater pioafteduprçuentura manum oei, caftigat filios fuoslatisfaétionibus qui-buldam,nc incurrant flagella Deijficut Niniuitx openbus (uislpontaneis prç-uenerûtiudiciûDci.Hçcpœnaarbitra-nacft,inquit,nonin totû,vtilli volût, led tamé neceftaria.Na aut nos, aut ho-tnines,autDeus punitpeccata,quodilli perlndulgcntiastolluntomnino : cù m 11 eflent pq paftores,potiùs imponcrent pœnas, amp;nbsp;Ecclcflç exemplo præueni-rent Oeum,licut Modes eum prçuenit, ocerdendo hlios hracl propter pecca-tum vituli aurei. Optimum autem fuc-nt,ft nofipfospuniremus. |
HçcLuteri verba cum Eckius è febe-da recitaftet,Luterani inuicèm lê relpi-ciebant: Porro Melanchthon rubore vultufuffufo ait,SciohxclcripfifleLii-terum:cuq;prxterea nihil adderet,Dux lohannes Fridericus, Forfitan,inquic, hçc (cripfit Luterus ante annos decem. Cuia catholicis refponfum eft, Quid turn pofteà? Nobis fatis eft hanc illius d elïe lententiam.Mox ira common Bré-tius amp;nbsp;Sneppius dixêre,fe non adefte vt Lutcrifcripta defenderent, ledvtluam aftererentconfcftioncm. Prçclarum videlicet difcipulorum de magiftro fuo Luteroteftimonium,cuiusipli quoque iam fcripta fufpedahaberent. Sed qua-tofuiftetfatius, ah eius hominis ddei-plina penitus difcedere, cuius pugnates iententias,amp; modoin h3S,modo tn illas formas mutara animi fenfa anirnad-uerterent? Eodem hoc anno quidam amicus ex Luteropereontatus,curin Epiftolaad Romanos cap.:{. vertdTet Germanicè, hominem fola hde iuftificari, cùm tarnen verba Pauli id non hdberenr,amp; eo-ipfo anlam prxberet Pontificijs iplius verfionem calumniandi,ille intolerabi-li quadam arrogantia refpondit, ft ici-uifletPontificios omnesin vnum con-flatosvel vnum caput feripturæ diui-nç reétè pofte vertere Germanicè, li-bentèr eorum opem fe imploraturum fuifteadtransferendum nouum I cfta-mentum.Et poft pauca,Si papifta tuus, iriquit,multa vult garni e de hac voce, Sola,ei confeftim re'pondeto :Doétor MartinusLuterus vultftc habere,aitq; Papiftam amp;nbsp;afinum eflevnum. Sic vo-lo,ftciubeo, ftt pro ratione voluntas. Nolumusenim Pontificiorum efledi-fcipuli,fed magiftri aciudices.Hçc quidem ille,nefcio qua phreneficorreptus amp;nbsp;infania temulentus, quæ fanos amp;nbsp;fobrios homines facile auertunt,nèta-li portento vlla in re fidem adhibere velint. PoftCófeffionem Luteranorum ob-lata eftCçlari amp;coram omnibus Impe-rij ordimbus recitata Auguftx etiam quatuor ciuitatum,Argentorati,Con- LLL 4 ftantix |
'1
-ocr page 624-|
6o8 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. Pantix,Mcinmingæ amp;nbsp;Lindauiæ, qu« Zuinglij dogma lequebantur, Cofeino. Eius confutanda: curam commifitCx-Tar Theologis ijfdcm,a quitus eratLu-teranorum confutata,ipfaq; cófutatio leda eft palam.Itaq; Cçlar orabatferio, vtcumreliquis Principibus amp;nbsp;ordini-bus Imperij idem fentirent:fed illi in fua fcntcntiaperftitcre,neq; catholicisjne-que Luteranis peromia fubfcribere vo-Ientcs3quia videbantur fibi rcdiiis fape-re,amp;plus aliquid vidiRé in fcripturis, quàm vel Catbolici,vel Lutcrusiplecu lua cohorte vidiflet. FuithocannoRomxexmuIta plu-uise copia tanta Tiberis inundatio,vt in campo Floræ ad longiffimæ haftç al-titudinem excreuifle vifus fit,multaque «dificia fubrucrit, amp;per vicinas regi-Ofies ad duodecim fere hominum millia extinxerit. Incidit eâ clades in diem 8. Oétobris,amp; boras a^-durauit. No multo portetiam inférions Germania: populosjpræfcrtîm FladroSjZe-landös,Hollandos mare ab imis vilceri-bus exagitatum vehemêtèr afflixit, partim aggeribus perruptis, part'im ipfos aggeres vndaad tres vel quatuor pedes excedente.Fcruntur earepentinainun-datione pcrmulti mortales et bruta ani-mantia grandi numero perijffe,demptis alijsincommodisamp; damnis vrbium amp;nbsp;ædiheiorumjquæ fueregrauiffima. Paulo póft calendisDecembris diem fuumMccbliniæ obijt Margarita Cae-FarisMaximiliani filia, Belgarum modéra trix laudatiflima, Cxfar Carolus dum adhuc Augufta: comitia habcrentur,Luteranis domum abituris certos quofdam articulos publiée propofuit, fed quos illi recipere nollent.Itaq; fine Concordia ad fuarc-diêrunt. Porró veroCæfar cum catbo-licis Principibus omnibus fub Comiti-orumfinem omninoftatuit, in ea fide amp;nbsp;religions,quam à fandisMaioribus fuis velut per manus traditam acecpif-lent,conftantiffimè permancre. Ei fen-tentiçomnes amp;finguli fubfcripleredie jp.Noucmbns.Dcindè foluto Cóuentu omes difceduntjCxfar cum fratre Fer-dinâdo3amp; non paucis Principibus Co-loniam Agrippinam,alij domum. |
Lantgrauiusvtfibirebusq; fuiscon-fuleret,(videbat enim Cxfarê no Xquo animo ferre iam olim damnatas in reli-gione nouationes, quas Luterani amp;nbsp;Zuingliani ceu Euangelicas amplefte-bantur,malèper{uafià quibufdam tur-buletis bominibus)cum Tigurinis, Ar-gentinêfibus amp;nbsp;Bafileenfib’,qui Zuin-gliumaLuteroipfó damnatum fêque-bantur,in fex annosfoedus perculfit,vt fiquavisabimperatore aut Catholicis religionis nomine inferretur,mutuis le auxilijs tuerentur.Faflum eft boe mefc Septembri. lamfuprà diximus,Marpurgi fuiflè conuentum Luteranorum amp;Zuingli-anorum concionatorum. Ibiciim non poRet certa pax conftitui, tamê décrété erat,vtà fcriptis aliorû in alios abftinc-ret, ne fcilicet Catbolici magis aerna-gis carperepergeretcorum mutuaodia amp;nbsp;atrociffimas digladiationes. Sed eccè bocipfo anno Philippus Melanchthon, vt Luteranorum contra Zuinglianos fententiam tueretur, vetcrum aliquot fcriptorum fcntentias de Cœna Domini collegit amp;nbsp;eu ulgauit. Non tulit hoc æquo animo Oecolapadius Sacramen-tarius,ediditq; Dialogum3quo oftendit quiddeEuchariftia veteres tuniGrxci tumLatinifenferint:aitq; Philippupatrum mentem non fafis perfpexifte, fed filios contra matrem armare voluifte, Adeo non potueruntfibi tcperare,quin contra quàm Marpurgi conuentû eraf, mutuolé infeftarent. At reucrà ncque Philippus, neq; Occolampadius Patru fententias bona fide citauitjed adfuas prauas opinioncs pro Ïê quifq; detorfit, cum fitlongè certiffimum, patres omes de Euchariftia id fenfifte amp;nbsp;docuifte, quod hodielt;^; amp;nbsp;fentit amp;nbsp;docet Catho-licaCbriftiEcclefia, Facile autem po-tuerut ifti verfuti hominesindoda: plc-beculæ perfuadere, Patres veteres ab ipfis ftare,quód non effent nelcij,vulgü Patrumlibrosneq; legifle, neq; vel legere vel intelligere polfe. Eiufmodi ergo verfutijs miléram plebcm illi fafcina-rut,amp;àvcra falutein incxtricabilcs er-rores, quos necefsè eft fempiternam fe-qui pcrditioné,milèrandum in modum abduxerunt. Circa |
|
SCRIPT. PER LAVREN. nnæEcelefiæ diaconus fadus eftexar-chidiacono quondam Vuittembergefigt; abequis,vt dici folct, ad afinos. Ea res non mediocriteranimuLuteri cxaccr-bauit. Poftquam autem Zuinglius in prxliooccubuit,yt p0ftdicem’,Bablc-am fecontulit, amp;nbsp;illic in Zuinglianx EcclcficX minillerio vitam miferam mi-fere finiuitiDe eoLuterani fcribunt,eu Bablcæturbas concitaffe, amp;nbsp;miferabi-Icm vitæ exitum babuiffe. Zuingliani iddiffimulare videntur, qui etfi no plane probabant Carolftadij opinioemde Euchariftia,tameLutcri hoftem amp;ad-Uerfanum compledcbantur. PoftComitia Auguftana CaefarSa-xonem euocat Coloniam,idcmq; facit Eledor Moguntinus,cuius hoc officiu eft,vt vbi creandus eft Romanorum rex vel Imperator, iple rcliquos Eledores conuocet.Saxo hoc indigné tulit,etper filiumftium lohanncm Fridericum amp;nbsp;quofda alios docere conatur apud Cæ-farem,Moguntinu citandis clcdoribus perperàm egifte. Intereavero Lantgra-uium amp;nbsp;alios Principes ac ciuitatesPro-teftatesorat^adaa. Decembris Smalcal-diam vt veniant. Vb'l eo ventum eft, fœ-dusidum cft,cui aliquot principes amp;nbsp;ciuitatcsliibfcripîcruntjquibuldam veto id in aliud tempus rcijcicntibus. Ab eo ergo loco di élu eft hoefœdus Smal-caldicum, cui temporis fucceRu multi principes amp;nbsp;ciuitates lefe cóiunxere nó optimo certè cxemplo,quod cotra Cç-farem amp;nbsp;catholicos lêarmare videren-turjdquod poftea quoqué re iplade-clararuntjVt luo loco dicetur. HÏc veró Lutcrus,qui alias docuerat nó efle Tur-cisrefiftendum,atrociftïmis Chriftiani nominis hoftibus,facile cólcnfit,immo amp;fcripfit,inCæfarêamp; Catholicos arma corripi iure pofte. Smalcaldiç congi'egati ProteftanteSj litcrisadCçlaré dans lummopcrè eum abfterrere conatur, nè Ferdinandu fra-trem in Romanorum regem eligi patia-tur.MuItas allegat cau(as,fcd quibus id demùm eftecerunt, vt Ferdinadusopti-mus princeps, Romanorum rexrenun-ciatus fit,ficut mox dicemus. |
SVRIVM CONGESTA; ^oy ANNO t5V'Pridié Epiphaniæ Domini,Ferdinandus Coloniæ in prima-rio tempi o, vbi trium beatiffimoru iVJa-gorü corpora condita afteruantur,Elc-dorum principum fuftfagijs creatus eft Romanorum rex,amp; dien.menfislanu-arij Aquifgrani coronatus. Saxo ea ele-dionem perfilium fuum irritam protc-ftatur,habuitq; principes alios, prxfer-tim Luteranos,qui ei confentirent. Verum Caifar quód ampliffimas haberet ditiones,nee poftet fempcr efte in Germania, conlültum omnino putauit,vt in Imperio haberent aliquem loco fuo, quiipfo abfente rebus præeftet. Hoc menfelanuario Lufttaniam in-ufitatus coneuffit terræmotus, ità vt multi mortalestcrræ quaftanoe amp;rui-nisopprefti fint, prælèrtim Vlysbonx, qua: vrbs damnum fenfit incóparabile. Qu^ædam etiàm nauigia turbulento in-flati maris hiatu abforpta funt, nccqf-quam ferè tota Lufitania fuis iam ædi-bus committerefeaudebat, lubfultante fcilicetfolo, Rcxamp; regina extra vrbem apertoinloco tabcrnaculum eiexei ut: quorum exemplum fecuti vniuerfiferè incolæ,caftrenfi more etiàm ipfi in ta-bemaculis fibi dcgendum ftatucrunt: quanquam necibifine metu eftent, ve-riti nc repentino aliquo terræ hiatu ab-forberentur.Durauit is terræmotus dies odo, fed tarnen interpolatim. Fama fparfit Vlysbonæi5oo,magnas ædes amp;nbsp;templa omnia funditùs corruiffe. Earn fccuta eft peftis ingenSi Huius anni menie Februario Pro-tcftantes literas lcripicrunt amp;nbsp;Galliæ amp;nbsp;Angliæ régi, quibus fuam caufam ®ê'’^g*è tuen conati funt. Loquun-turibl de vitijs Cleri, amp;nbsp;de Indulgcn-tijs:citant Gerfonem, qui iam ollm vi-tia Ecclefiaftica grauitèr notant. Sed Gerfon ità notauit vitia Cleri, vt tarnen proptereà non fe ipfê fepararet ab Ecclefia, nec turbas cieret. Et hoc quidem illis vifum eft de Gerfbne com-memorare. Quôd autem idem ipfe / fortitèr feripfit contra eos, qui dice- / rent laicis neceftario vtranque Eu-chariftiæ fpecicm porrigi oportere, quod noftræ ætatis nouatores pertina-citcr cüntendunt3eosquc difertis verbis hære- |
|
ÄIO APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. bxreticos Vocat,id filentio praetereunt. Tacilèaut animaduerti poteft, no Prin-cipcsearulitcrarum fuifle authores,fed Lutetanos dogmatiftas,quoru vtinam fraude Principes aduertere potuiffent. Menfis Martij dieap.rursus Smalcal-diam ijdê Proteftates conuenérc,aduri dedcfenfionefuï,fiquavis ab hoftibus, nepe Catholicis, inferatur, Solicitauc-rantperliterasEridericum Dania: regc amp;nbsp;Saxonicas maritimasque ciuitates de foedere, fed Danus recufauit,quatenus rex eftet.MagnopolenfisHcnricus,itéq; Pomerania: dux Berninus, Lubecenfes quoquè amp;Lun3eburgenfes amp;quçdam aliç ciuitates foederi minimè fublcriple-runt. Luterus hoe foedus approbauit, aitqUeiniri pofte, fiue Cxlaripfe, fine quis alius forte eius nomine bellum fa-ciat. lam ante Proteus ille longé fecùs fcripferar, quodSleidanus quoq; non ïiegattfedhïc iam admonitum alurifpc-ritis dicit liccre refiftere nonnunquam, amp;nbsp;eiu fmodi cafum nunc obtigifte,quo leges idpetmittat, fieqjLutetum ingenue profcHum fe nefciuiflc hoc licere, atque foedus ipfum probaftc. Mullus in eo eft Slcidanus ille Sacrament3riushç-rcticu5,vtLuteri doétrinamodis omnibus propugner,prçterquàmvbi à Zuin-glianode Euchari ftia dogmate difcre-pat, amp;id facit lohgè maiorifraude amp;nbsp;petnicic,quamfimplexleéior polfitad-uerterededita tarnen facit, vt dum vult Luterum etiàm turpitèràfeipfodiften- i tientcm tuen, fuam ipfe prodat turpi-tudinem:ficut etiàm hoc loco, dumfa-tetur Luterum prins doe ui (Tc, non efte refiftendum magiftratui, deindè tarnen Alurecófultisleciis edoótum,alitcrdo-cuifte amp;nbsp;fenfifte, amp;id quidem ex legibus politicis.Quid dicis Sleidane? Itane iamapud Luterum amp;nbsp;te ac tuïfimiles aliquid valent in re tanta leges politicç, cùm Luterus vos docuerit nihil recipiendum,quod diuinisliteris non fit ex-prefsè compræhenfum? Sciebas Lutcrû pugnantiaicripfifteamp;docuifte, amp;nbsp;hoc fuco quodam obhnere cupiés,àlegibus politicis,quidliceret, eumdidicifte fa-teris.Et non tepudet tuiamp; Luieri tui? Hïciam aliquid valent leges politic«, cùm Luterus omina reijciat, qux in fcripturis expreffa non fint? Quam veto turpe eft, cum vos fequiDodorem, quiàlureconfultis demùm dilcere de-buit, num Magiftratui refiftere fas fit, néene, cùm ille longe anteà fenpferit, certum fc efte,dodnnam fuam non fu-am^led Chrifti efte.Cùm ergô anteàdo-cuerit,ficuttuteftis es, Magiftratui no effe refiftendum, amp;nbsp;eadoftrihanoîpfi-us, fed Chrifti fuent.quot; qua vel fronte, vel mente deinde autilie aliter docere potuit, aut vos alitèrdocenti obtempe-rare?Hem quo ruit caeca arrogantia, amp;nbsp;vaefana temeritas?Satius fuerat,clarilfi-mis Principibus veritatem fimplicitèr aperire, quod nullam haberent iufiam caulam eius foederis percutiendi,quan-do Cælàr nihil iniquum ab eis pete-bat,fedvtin religione idem fecuni amp;nbsp;Cum tota Ecclefia fentirent. lam ante rufticifeditiofictiam foedus pepigerant contra Principes, amp;nbsp;reöèfe facerepu-tabantjfedeorum audaciam Principes merito repreiferunt. |
Luterus vbi refciuit Cçûrcm amp;nbsp;or-dines Catholicos Imperij in extremis Comités Auguftanis decreuiffe firmi-tèrjn antiqua religione perfcucrany dum, nee nouandum quiequam ante Cócilij dcfinitionem, fretus viribus eo-rum qui in Smalcaldicum foedus trafie-rant, duos hoc anno libellos Teutonice cdidit,nempc,GlolTaminputatiti-um decretum Imperiale,amp;Præmoniti-onem ad Germanos fibi chariffimos. In quoru vtroq; cùm planefuo morebel-licum canat, amp;léditiones concitet, tarnen nequdfima fimulatione protefla-turlc nihil veile minus. Nee lans habet petulantèr incurrifte in Pontificem amp;nbsp;PLcclefiafticos procercs omes,fed amp;nbsp;Cç-faré amp;nbsp;Principes catholicos om nes non dubitat appellate proditores ac fcele-ftos vanosq; nebuloncs amp;c. In Gloffa vult perfuadere omnibus, Dccretü Au-guftanum elle commentitium,aclalso præferre nomen Cxlat isded earn hominis nefarij calumnia multa eai^; cei tilfi-ma argumenta facile relellebant. Nam praeter alia,totfigillis Principu amp;pro-cerum vtnufq;ordinis Decretumillud obfignatum fuit, vt fi Lutero ea in os congefta fuiftcnc,hauddubio teterrimu 111e |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. Hleanimu adutum exhalaflet. Sed quid die prodigiofus homo no aufus eft fcri-here^Subfcripferatilli Decreto hue per leipfos, hue per legatos^ Cæfar ipft amp;nbsp;quinqjEIedoreSjPrincipesEcclefiafti-ci ^jo.SecuIares x^.Abhates 22.comites amp;nbsp;Barones 32.Ciuitates liberx 391 Hoc ergo Decretummiris ille modis exagitat, inter alia catholicaEcclefia vocans me-retrice,amp;multablaterans decomunio-ne fob vtraq; fpccic,ciim tame in Afler-tionibus dicat articuloid.neutra fjiccie elle ncccftariam,fedfidem loll hîc fuffi-cere. Multa quoquè deinde cótumcliosè euomitin Miflam amp;nbsp;cçrcmonias. Nee veretprincipes porcis eóparare. Pofte! vbi ad cum locu oecreti venir,'vbi caue-tur nè deincèps qfquam doceat fola fidé abfq;charitateamp;bonis operibus iufti-ficare,mire couiciatur,ac deinde in hec prorupi t verba,q u ib u s hau d 1 cio a n vel Luciferipfe poflitquicqdicere arroga-tius amp;nbsp;in(olentius:Z)/fo ego DoSfor^ar-tinniLuterm,‘Dotnim noßri Zeßi (^Ari/ii tn-iligfirtsEuangeli/la^^uüii^unc areicuiuf Fides/à fa al^ omni ojgt;ere ni/UJicae cora Deo} firmumat^ue inconeußumperimeteredelee 7^omami4 /mJferasoryTurcicu^ imperator^ Ta}-tancitsdm^erasor,Der/i;riï/mJgt;erar6r^ Fa^ajOmnes Qirdmales^ E^iJèoJfi^Sacerdo tes^ Jvhiiac/^^ijmoma/es, ^g^^y Prinei/gt;es, Domim, eotitf mundftsßmui cum omnÜM darnomites, ac^^ inßijgt;er ialeiüt ignem car-tareumwe^jpica/ua^ne^jgrates yi/as. Hic eJiomeu^Doi/orts Luten ît^mffusà Sjgt;i-ntu/àn^îo^yerum^ ocßm^um Ettangehui SedidemifteLuterusin libro Vibtatio-I nbsp;nbsp;nbsp;nisfcribit,ablq; pœnitétia nullam effe ' nbsp;nbsp;peccatorürcmifGonc,neq; abfqj pœni- teniiaremiffionépeccatoiu polie intcl-gi. Vbl aut non eft remiffio peccatoru^ ibi certè nó poteft elle iuftificatio. V nu ergo eft ex mftindu Spirituflanâi?ift-hücne,an illud luperius? O Deus bone, ^s tadem milerorü mortaliu fafcinauit » peétora,vttam importuno aeimpotéti inóftrOjhaud lecùs atquè Chrifti Apo-ftolo amp;Euagcliftç,luas animas credere nondubitännt? Qu,is,oblecro,vnq vel Propheta vel Apoftolus ciulmodi verbo-* û p;gt;rtctis vlus eft^Poftea adfert quod-dam lohanisHafbdanatihçretici van-ciniü,quod ad fc aitpeitinere.Scd Hul- |
611 i fus amp;nbsp;Luterus ia paritcr fuæ temeritatis luuntpœnaSjamp;licètvterqjEcclcbâ Ro* manaoppugnarit,tamê ea Eccleba illis japridèm extinélis manet,mafura etiam vlq;adfupremü mundidiem. In altero libello,quêPrxmonitionem infcnplïr, multó etiam eftinfolétior,impotentior etcontumeliofionSednóeftpiusleóior , eiusblalphemijs oncradus. Rclponlum illi abundefuita catholicis, Vcrùmille iammulto amp;Principü amp;nbsp;populiftudio frucbatur,proindeq; nulliuspêfi habuit feripta omia,3deoq; amp;Ecclefiafticos amp;nbsp;feculares principes ac magiftratus omes incredibili metis elatione contcpfit.Gç-fgr dusimprobitatê neutiqtulilfet^ nift eu m grauilGma, eaq; ferè perpetua bella retardaftent.Fuit vero hoc eius peftilen-tifiïmum atq; impudentiffimum méda-cium,q)in cadem Prçmonitionelçpc ia-ditatPapiftas probe fcire ac vltró con-fiterijLuteri doóhinam verum aerneru eireEuangelium.Qj^odquidéiJlefacie-bat, vtprincipcsamp; populus tanq vcra alfcrcnti propenfioribus animis fidem cómodarent. Contra hoc eius infolens fcriptu fcripfit quids laicus Dreldç gra-uiter et validé,cui Luterus duo more nó Euangelico,lcdlcurrih amp;nbsp;fatanico re-fponditconuiciofilfimè.Titulus libelli e.{\.,ContraßcariumDreJd(e.}\A inter cçte-ra fie habet:Nihileuro, quod queritur (iciliectlaicus, queficariu vocat)inlibro meo nó ferè nifi makdiéta amp;nbsp;diabolos nominari.Hoedebeteflemea glori-atio^meusq; honor. Sic amp;nbsp;habere volo, vt deincèps dicatur de me, quod plenus hm maledicentiç,cnminatiôisq; amp;nbsp;exe-erationis in Papiftas, Volo amp;decæterô meaduersùsncbuloncs iftos exercitarc execratiombus ac maledidis vlq; ad fe-pulturam mcâ,necvllû verbum bonum ex me amplius audiét.ego meis tonirruis acfulminatióibus fic eis ad lèpulturam compullabo. Sic illemiler, hauddubio obfelfusa dæmone. Ecquid veroinhis verbiseft nóplanè barbaru,immane,amp; plus q fatan!Cum?Q,uis vnquam vir bonus ita fcripfit?Et certè ad lepulcru vfq; in Catholicos fuit maledicentilfimus, cùmdicat Apoftolus,Benedicite3amp;no- Rom.i*. lite maledicere.Quis aut vir fuit Luter’, vt tantü fibjlumei et^DignusiUe quide, qui |
|
6tt APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. qui iufto Dei iudicio ad tantam infani-am amp;nbsp;impietatem deuolueretur. Hocferè téporeMaria germana fb-ror Cxfaris^coniunx quodam Ludoui-ci Hungariç regis,qui quorunda infau-ftisdeceptuscofilijsjtemerc cum paucis proceffit obuiam Turcarum ampliffi-mis copijs,mifcreq; perijt, in Belgiu venir,fucceflura Margaritæ Cælans ami-tx nupèrdefunftæ,in adminiftratione ditionum omnium Germaniæ inferio-ns,adCæfarem’pertinentium. Proteftantesiterum conuentum ha-benxFrancofuTti,vterat conftitutu.In eo ciuitatum legatirenunciant,fe nolle Ferdinandi regis eledioni obftreperc: quod fiille contra Euangelium viquip-pia molitur’fit,vellcfcexfœdcris Smal-caldici præferipto omnia fua addefen-fionem conferrc.Principes vero Cæfari amp;Fcrdinando fenbunt^eam eleótiócm fe non polie approbare, ^ elTet contra morem amp;libcrtatem Imperij. Itaq;hac inrealiaPrincipum, alia ciuitatuPro-teftantium fententia fuit. Ciuitates eedem magnoperè idlabo-rabant,vt Heluetij infœdus adfenbe-rentur,fedSaxorecufauit, propterea qgt; deCoena Domini non idem cum Lute-ranis fentirent. Adpenultimu Menfis Augufti diem Moguntinus Archiepifeopus amp;Ludo-uicusPalatinusprinceps diem coftitu-erunt,quo ageret cum Proteftatibus de pace coponenda. Ventu eft Smalcaldiä, milfis vtriufque partis legatis,fcd nihil conficipotuit,excufantibusfefeProte-ftantium lcgatis.Hxc animoiû,præfcr-t'lm in religione diflenfio non latebat Turcarumprincipem,qui tons viribus inGermaniamfelê armabat. Egit quo-què Cælàr priuatim per GuilKelmum Naflouiu amp;nbsp;Nuenariû comités cû Sa-xoniæ Principe,!! qua poftet concordiç ratio iniri,!êdille aiebat in eafe doótri-na ad fupremü vfq; Ipiritum permanfu-rum,qua Auguftæ fit profeftus. Ea fuit Luteri doólrina.Scd vtinàmille princeps earn conftantiam in Catholicç Eccleng doârinaretinenda deelarâftet. Hoc anno rigurini etBernates Zuin-gliani,quorum cft apud Heluetios infi-gnis authoritas amp;potctia,Qiuinquepa- |
gicis,ncpeLucernatibus, Vranis,Sui-cijs,Vnterualdijs amp;Tugianis, qui ca-tholicamreligioné fortilfimè tuentur, omnesconuehedæ annonæ aditus prç-clufcrût.Eares vehemêtèr Quinquepa-gicosafflixit,cópulitq; bellu Tigurinis amp;nbsp;Bematibus indicerc, vti fadumeft. Gaulas eius belli graues amp;nbsp;vehementes inliterisfuis exprimut:vtmerito pudere debeat Sleidanum,dum ait filentio ab illis fuifieconduâas copias, culpâmquc omnem eius belli in eos coferre nititur, Sednon efthoc valdè turpe apud Slci-danum,mala fide in rebus nai radis ver-fari.Indiâumefthocbellum Tigurinis amp;focijseorum die 4.Odobris. Itaque vtrinquè fefe ad arma parant. T^gunni fuis fidût viribus, Quinquepagicicau(^ fuççquitatefreti,omnemfpcm fuamin Dei auxilio collocant.DieXI.Ociobris TiguriniapudCapellam monafterium Suicios,Tugianos amp;nbsp;Vnterualdiosin-uadunt.Catholicifugam fimulat, vtin paratas infidias hoftem pelheiant. Mo* cxinfidijs valido agminc prorumpétes, Tigurinos in fugam compel! unt. cæfi luntexTigurinis 1500. amp;inijsomiuni maloruminccntor et caput Zuinglius, qui inuêtus à duobus Catholicis adliuc fpirans,intcrrogatusq; num confeflio-Cl ne expiarele vellet,mortuûlcfimulans, nihilrelpôdit.Etilli quidem hominem non nouerant. Alius veto lupcruemes, vt viditimpium,lœtalc vulnus inflixit, dctulitq; ad belli duces, qui cum iudi-cio publico condemnatum prodirionis amp;nbsp;hærefeos, flamis tradi iuflerunt. Cc-filunt cum illo clàmalij quidam apo-ftatæ infignes.Ferunt,Tigunnos quof-damZuinglij cineres domum ablpor-tâfte.Quidnienim^QuiDiuoru omnium cineres amp;nbsp;reliquias nullo dignatur honore, dignierât qui tam infignis nc-bulonis apud fe cineres alTcruaict. Eius vero mors vfq;adco doluit Occolampa-diodefertori monacho, vt paulopoftà focmina3quaminceftis polluit nuptijs, in leôtoextinélusrepcrtusfuent. Vlq;-adeo enimfrigidum efthoc genusapo-ftatarum, vt penculum fit, ne præfn-gore moriantur, nifi quamprimum 1e-pidam aliquam puellâ libi per lummum Icdusadiungât, cuius lùlfurâs amplc-xibus |
|
SCRIPT. PER LAVREN. xibus incalefcant iHoigne, quern non Dominus lefus amator integritatis amp;nbsp;virginitatis filiuSjfed tartareus fata mi-fit in terras.Tigurini autem hac accepta clade,intra paucosdies rursi'is maiores inftruunt copias, accitisq; Bernatibus, adtrigintahominum milliaproducunt in aciem.Occurrutillis catholici, quo-ru tota cohors ododecim millibus con-ftitit.Iteriim concurfum eft infeftis fi-gnis,Zuingliani cçduntur à catholicis, fit fuga turpisZuinglianorumjflumen quingentos abforbet,in coflidu feptin-genti profternuntur.Id prçlium comif-lum eft Oäobris die 17. Peffîmè habuit ea res Tigurinos amp;nbsp;Bcrnates,quód plu-rimiapaucisinfugaturpiter adi amp;fu-peratieffent.Eamobrem in auxiliu ad-fcifcut fibi Bafileenfes amp;nbsp;Scaftliufianos amp;nbsp;Sang311ios,et Mullufianos,eo confi-lio,vt nodii Catholicos imparatos in-uadat.No latuit Quinquepagicos quid illi machinarctur,iubentq; fuos interu-las lineas armis fuperinducerc,vt eo fym bolo noâùpoffintalij abalijsintcrno-fci. Vbi ad pugnam ventum eft, atrox fit prxlium, iamq; Catholici non paucis omifhs debilitari cœperât,fcd Deus,qui pijsnunquam deenefolet,lahorantibus opcm tulit,adeó vthoftcsfugam arripc-recogerétur,aliquotmilhbus cfuisde-fidcratis.Fuit hoc die Odohris i^.Sunt qui feribant vltima Oetohns iterùm commiflum efte prælium, multis Tigu-rinisoccifionedelctis. Eft apudHelue-tios templum quoddi inprimîs venera-bile amp;nbsp;miraculis cclebre,Dciparæ virgi-ni facrû;Eremum appellant. Ad id tem -plum Quinqucpagiciproceffionem dc-creuerät à Icnibus,putris, foeminis, vir-ginibus,omniq;imbclliturba peragen-da.Tulcrunt hoe çgerrimè Zuinghani, iamq; conftituerantillam edem cuerte-rc,amp;imaginem beatifhinx Virginis in frufta concifam, igni abfumerc. Sed ille tam impius conatus multo illis fangui-nc conftitit,nectarnen voto funt potiti fuo.ln his prçlijs cum Zuinglianiloge effent armis amp;nbsp;milite fuperiores, fatis euidéterfefe declarauit fuperni Numi-nis fauor,quo freti catholici, præclaras ex eis viótoi iasretulerunt.Hahebantem Catholiciinexcrcitufuo faenficos fu- |
SVRIVM CONGESTA. «15 os,quibus fua errata confiterentur, amp;nbsp;*0 quorumfacrificijs quotidièintereftent, in quibus fanc religiöse admodiim di-uinuimplorabant auxiliu, vtoftendcrêt fe non in armis, fed in potétia Dei fpein fuarepofuiffe.Conftitucrat emm xviij. viduas, quç per vices node aediefenas fempèrin téplo D. Virginis eremitico ^ exercitu deprecarentur.Adextremû cer-tis quibufdam conditionibuspaxredin--tegrataeft. Nódubiü quin hac fua co-ftantia fempiterna apud omnem pofte-ritatc fibi laudempepererint inuióliilli catholicç fidei affertores, cuius nomine icipfos amp;nbsp;fua omia in extremu nó dubi-tarint difcrimen adduccre,nihil prorsiis abfterriti neq; multitudine neq; potétia hoftium,quódfcirent fe caufarn fo-uerebonam3cui libétèr fauere foleat re-rum omnium præpotensDeus. Zuinglio apud Tigurinos fucceffit Héricus Bullingeriis, quilongo tepore folus fcrè,vt fua dedararct animi perti-nacia,Zuinglianum dogma libris cditis propugnarenó dubitamt, alijs interim amp;nbsp;metii leintra filentium tenétibus, amp;nbsp;fensimin Luteri placita difccdcntibus. Multos emea,quamdiximusZuinglia-norum in Heluetijs ftrages, à Zuinglij fententiaabfterruitjamp;erantresTiguri-norum vehementer affliâæ. Zuinglia-nus quidam duos illos miferos homun-ciones,Zuinglium amp;nbsp;Occolampadiu, qui paruo,vtdiximus,interualloex hac lucc repente fubtradi fucre, vocatduo præclara Ecclefix lumina, quostamen non foliim Catholica Ecclcfia,fedeti-amLutvrus ipfe nonalioquàmhæreti-corum loco habuit. Quód autem de malis homimbus tam prçclarè fentiunt abilJis miferèeueifi, idin augmentum cedit damnationis illorum apud inferos :prxftarctque nullam vnquam ha-beri eorum mentionem,quam illosvcl tenuitèrlaudari.Eft autem certè prodi-giofum valdè,illos homines diciEccle-dx lumina, qui vaftilfimasChriftiano orbitenebras offuderunt.üecolampa-dius Bafilex fepultus eftin fummi rempli circuitu,eiq;etiaminfigne pofitum eft epitaphium his verbis : i). foiames Oecoiampai/iif^^pro/eßione T^eologM^, m~ um ii»^uarum ^eririjs’nmif, author Euan- FFS pelua: |
lt;14 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT;
|
^eUcx 7)oSfrin{!inamp;ac'vr^e ßrimuf^tif' tem-fltiiKitf yentt Ejfi/co^M^yt f/offrinte,fic •vira/anffimonM colendij?im!tf,/ùè éreue Jàxum ^oc recofiitirtif i-icet. Ita apoOata monachuï,quidiuininccftovixit con-jugio,amp;aliquotprolesrcltquit,orbcq; horrendis blafphcmijs infeeit, vocatur vit« amp;nbsp;dodrin« fandimonia eolendiP. Emus, amp;nbsp;verus Epifcopus Bafileenfis, quafitum prinnimBaGlea conuerfafit «ld fidem Chrifti; quod certè illi vibi vel maxime probrofum eft, O quataigno-minia amp;dedecore afficienturiftiin l'u-premo mundidie, qui etiàm poft tan-tam iniquitatem eiulmodi lunt enco-mijscelebrati. Scripfére quidam de co-ipfo Üecolampaaio j quod ferro pri-muiTij deinde veneno fibi mortem in-ferre conatusfit, fed àluis impeditus, fubita morte pericrit. Zuingbani hoc negant, atquicorum fuipedum eft te-llimoniü,prxfertimcumifti nouiEua-gelici non admodiim a pudendis etiam mendacijs abborreant : veriim vtcun-que htj fi fic mertuus eft,vt Zuingliani fcribunt,nempein fuo errore obftina-tus,infclici(finic mortuuseft. Zuinglij ftudiofus quidam fcribit hoctemporein GallijsEuangelij que-dam iamipariajfuiftc femina, led diu-iturnamibi amp;nbsp;horribilem, in Zuingli-anos prçfertimjpcrfccutionem elïc mo-tam. HocnominerexGallorum Fran-Ci(cus multalaudedignuseft, quodlias orbispeftes eorumque dogmata in fuis ditiombusferre noluit. Porto veró in hac Zmnglianorum calamitate Lute-ram quoquè quotidianis concionibus, libri$,cpiftolisamp; carminibus,vidis in-fultabant, aiebantque iureillosdediße poenas ob iniurias Sacramento illatas. Et hoe quidem verum crat, fed non dc-cebatLuteranos ifthuc Sacramentarijs impropcrarejCum quibusiam Marpur-ei paéti erat,vt deincèps à Icripf.s odious vtrinque abftinerctur,amp; ipfi Luterani non minus,atquè Sacramentarij,h£-rc6os damnati erant. Multi turn ad Luterum à Zuinglia-nifmo paulatim deficiebant, amp;nbsp;vfque-adcoZuinglij amp;nbsp;Oecolampadij nomcj tanquam peftilentiffimorum hæretico-rum^quales reuerafuerant, execrationi |
habuercctiàm fedarij, vt fcripta connu prorsuscondemnarint. Quin amp;nbsp;Buce-rus verfutiffimus apoftata fcripfit 1 i-gurinis concionatoribus, Luteri fente-tiam de lacraraento fibi tolerabilcm vi-deri,qucm illi contra hortati Iunt,nèi tam manifeftafacramentarix dodrins veritatc ad Luteri dogma deficcrct.Mul-tisenim modisZuinglij fentétiam Bu-ccrus hadenus probarat, fed id tarnen, vt videaturfusq; deq} tuliOe, vtcunquè de Sacramento Icntirctur, modoipßh-ccretfu3uitcramp;molliter cum fua Dalila viuere,amp;huius miidi voluptatibus frui.Q,uid enim aliud fentiendum eftde cxcucullato monachojin incefto cóeu-bitu tot annis putreftente? MenüsDecembris die 19;Proteftan-tes Francofurti rursus eonuenerunt, adurideviteriorilui fesderis defenfioe. Valdèillifoliciri fuêrereru luarum,*t propemodum iufpedosfeiereddidennt de mala fide, quafi Euangelium fuun» non nifi armis defendi pofte putaiint, cum tamé aLutero didiciftentj nè Tut-cis quidemrefiftendum. Scdquistadèm huiusinaufpicatifoederis exitus fucrit, quam nihil contulerit fredetatis, quot cladcsillis attubrit, infra Deo volente dicemus.Redè dixit Sapiens : Nó eft i^-p^^j ^^^ pienti3,non eft prudentia, non eft con-iihum contra Dominum. Hoc anno haudprociil abHarlcmio^ infigni Hollandix oppido, eiedus eft pÜcisingens ex oceano,lógus 68.pedes, craftus jo.oris tanta vaftitate, vt pateret pedes duodecim. ANNO içjî.Cæfar Carolus comi-tia indixerat Spira:, fed ob Turcarum irruptioncs tranftulit ea Ratifponam, vt effet propinquior Auftrix, cui im-minebat Turcarum tyrannus. interim rursiim Cæfaris pernulTu quidam Ca-tholici Principes egcrunt de pace cum Proteftantibus,qui turn Suinfurti fuos conuentus habebat. Multa fibi permittf volebantProteftates,amp;cum nó poftet certa concordiæ via inueniri, Noriber-gx alter indiélus eft conuentus.lâ 1 urea cum incredibili exercitu imminebat Gcrmanix,necpoterat negociumvitra protrahi. Itaq; Cxfâreconlcntiente in tata rerum difficultate,pax publica to-tius |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 65 tins Germanix fancita eft, amp;vtadCo-ciliumvfq; nulli fiatmoleftia vllareli-ginnis ergo.Sperabat enim Cxfar intra paucos menfes eelebratum iri cocilium. Malta coadus eft pijffimus Princeps ob temporucalamitatcdiiïimularejbaucl-dubiè non faduruSjfi tanta Turcarû vis in certiflimum totius Europe exitium Germaniæ non incubuiflet. Vb'iverô Proteftantes Cçfaris hoc decretû accc-pcrunt,obfequcntiâamp; officium illide-fcrunt,amp;auxiliacôtra Turcas pollicé-tur.IntenmLuterus amp;nbsp;noui dogmati-ftæ animis erigebantur, quod vidèrent magno fit metu liberatos, Cæ fare Tur-cicobello diftçnto, HocannoChriftiemusDanOrurex, ob tyrannidcm pulfus è fuoregno,con-fcripto milite,decimo exilij fui anno co-natuseftamiftas recuperate ditiocs, fed vbi in Noruegiam amp;nbsp;Daniam venitjCa-ptuseftparùm integra fide, cùm literis amp;figilliscautu ipfifuiflet. Mi£fus indè in carcerem,ad fupremum vlq; die vitæ fuæ manfit captiuus. Tandem cum po-pulus viderctur propcnfisin ilium cfte animi$,tertur pfentiffimo veneno fub-latus.Fuerat illius certc immanis et bar-bara plané crudclitas.cui etiam hoc ac-ceffit,quôdinLuteri hærefin lapfus,in ea quoquè diem fuu obijt.PoteftilJe regibus amp;nbsp;principibus efle excplo, vt fire-ttèamp; ordine lubditis fuis imperarc ac dnari velint,priùs fuis aftedibus fuoq; animodominari difeant. Cùm Cælaramp;Principes effent Ra-tifponç,certis affertur nuncijSjSolima-num innumeris inftrudum copijs, in Mœfiâ penetraffe. Dolebat Barbaro amp;nbsp;arrogantiftimo Tyranno,quôd no longeante cum ignominiaà Vienna: mœ-mbusdepulfus amp;nbsp;profligatus effet :fa-ma(^uecrat,ca cauJa audiscopijs veni-reinGermaniam,vtViennam maiori-busvinbus oppugnaret. Putabatenim vni fibi fummo mre deberi Romanum Imperium, qui CXnftantinipotentififi-mi Græcorum Impcratoris fcdem oc-ciipâflet. Proptereà cùmde Carolo Ce-farementio haberetur vel litcrxfcri.be-tentur,cum non Cæfarcm, IcdHifpa-’^'2 *‘^gcm harbaro quodam faftu appellate foiebat. Porto in certa fpem vido-rix fe vocari minime dubitabat, quod certo comperiffet Getmanorum inter fede religionediffenfiones,quçilli animos vehementer augebant» Et reuerà adum fuiffet de tota Europa,nifi com-muni omnium fèntcntia amp;nbsp;voluntate auxilia Imperatori décréta fuiffent. |
Quod quidemilliTyranno prxterex-pedationem euenit, quilmperij fui fines Ottomannorum principum more magis magisque prolatutus, Germani-am Ipeiam deuorâtat.Solentenim Ot-tomanni exercendo militi bella ex bellis fercrc,è veteri difeiplina inerti ocio neu-tiquàm eoscorrumpi fînerc, finitimos ' quofq; tanquàm vetos hoftes armisin poteftatern redigerc.Eoînftituto alter-nis annisingétes copias educendo,mul-tis gentibus bello fuperatis,fupra vigin-ti Afix atqueEuropx régna fuo Impe-rioadiecére. Ferdinadus rexcettior fadus deSo-limani expcditioc, très legatos cum mu-ncribus ad eum mittit,quos ille quidem humanitèt fufeepit, fed nihil impetrâ-runt aliud,nifi vt caftra fequerétut.Cç-far interim ^ponitin comitijs Ratifpo-nenfibus,quantoindifctiminetes fint, nifi animis ad concordiam reuocatis, coniundis viribus immani hofti eât ob-uiàm, Tum veto Principes legatione omnes propenfiffimis animis polliccn-tut, femore Maiorumfàlutem publica amp;nbsp;communem omnium,maxime^; Im-petij exiftimationem defenfuros.Itaque difeeditur,amp; vnoomnes animo adar-ma feparant. Cxfat ex Italia inftrudif-fimas Italotum amp;nbsp;Hifpanorum copias accerfit. Andrex quoquè Auriç maris præfedo dat ncgocium,vt coparatis tri-rcmibus amp;onetarijs nauibus aduersùs Turcarum claffem in Græciam traijci-at. Clemens Pontifex ad id bellum im-menfam auri vim contulit,amp; co officio fuum in Remp.animum verè paternum ^§*■^8*^ teftatus eft,quanquam exadio-nes facerdotijs amp;nbsp;clero impofitx,nimi-ùm graues pletifquevidctentut.GalIix amp;nbsp;Anglix reges, itemque Heluetij cius belli Jpedatores ociolós felê prxbue-runt;fed fi quid Gérmanixprçtet fpem accidiflet, nihilo meUoti loco eorum quoque tes futurx er5t.Lcgatura Pon- F F F a tifex |
|
lt;.^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. tifcxniifïtHippoïytum Medic cm Car-dinalem, iuuenem naturae amp;nbsp;fortunx donis longe örnatilfimum, qui bcllo intereffet. Fuit eins aduentus non modo Cæfari amp;nbsp;Ferdinado, fed etiàm Gcr-manis vel maxime gratus. Nam prêter ingetem pccuniam, etiàm multos viros fortesacmilitares equos adduxit, nullum interimCardinei cultus faftum prç feferens. Eius pecunia parte quadam conduda funt odo millia equitu Hun-garorum,quos fehabiturum Ferdinan-dus promilèrat. Erant apud Ferdinan-dumduo^praterabos, duces admiran-da virtutis,quibu$ fingulis lingula ve-Xilla bonoris caufa de manu tradidit Cardinalis,in quibus pida erant imagines crucifix! Seruatoris noftri, qua vel ferrea poffentmouerepedora adpi-ctatem.Sublioc têpus Vaiuoda Aloy-fio Gritto, quem Turcailli fociumre-liquerat, negocium dat expugnanda Strigonijarcis, qua Ferdinandi prafi-dio tenebatur.Milites Germani earn op-pugnauonéaliquandiufortilfimèfufti-nuerunt, licèt rerum propè omnium inopia laborarent, parum^ue felicitèr cumTurcisnauali pralio manuscon-feruilTcntjqui eis fubfidio miffi fuerant. InteriminÄuftriam exltalia venit Hi-Ipanorum acitalorum non contemné-da manus,ita vt Alphonfus Vadius Cç-faris dux egregiuSjplerofqueltalosfu-pcrante militum multitudine,dimittere cogeretur: quod quidem inuitus fedt, fediicCafariufleiat. Inde Calar cum copijsBclgicis, qua erant mirificç, per DanubiumàRatifponaLintium deue-hitur.Nûquàmtotnaues,totlt;^; milites , »Romanis vfq; temporibus Danubius tulit.Vndiquc audirterat confalutan-tium acclamationes,tympanorumlt;^; amp;nbsp;cornuum ac tubarum concentus.Ripa quoquè fluminis equedribus amp;nbsp;pede-llribus copijs complcbatur, Solimanus interea vbl Belgradum peruenit, Sauo amnemultisfimulpontibus condraco, innumerabilem equitum multitudiné inPannoniam intulit, amp;nbsp;in Valeriam prouinciam, qua Stiria hodiè dicitur, reda contendic. |
ExlegatisFerdinadi amp;nbsp;eaptiuis qui-bufdam podea cognitu eft, inexercita ejus fuiffe ad quingenta hominum rriil-lia,amp;inijs trecenta ferè equitu tnillia. In ipfo itinerc occurrit illi Guintiü op-pidum,quod Nicolaus Lurixius pai’ua iuorummanu contra tantam hodium vim defendete non dubitauit. Circuda-ta cd vrbs imihenfo exercitu,agütur cu-niculi,certaturvtrinquc acerrimè: fed cum tandem coiam res redijifet, vtim-maniffimi bodes^pemodum intra mU-rum irrumperent, ingens clamor à fee-minis amp;nbsp;pucris füblatus, ferocidimum militem prorsûs attonitüm reddit,ità vt impetum Turca réprimèrent. Vrgebat prafediTurcarum milites verbis eever-beribus,vtfortitèr pedem proferrdjfed ijs plane detrcdantibus,pugna finéhi-buit.Referebat Turca fe eq u i tem diftri-dogladioipfis vrbem inuadétibus usinas intenritem in aêre con'pcxide,quc nospiè credimus D. Marnnum fuilfc, qui Sabarienfibus,à quibus Guintiuni parùm aberat,omnibus dubijs temporibus fempèropitulari con(ucucrit,licèt id rideant harctici, quoru impietas nos adimploi ada Diuorum lulfragia muite» etiàm magls commoucre debet. Sci-musenimcertafide,illo«iam Deocon-iunddfimos quidlibetfacile abeo im-petrare pofTe.Dolendum ed,antc tot lc-culain Vigilantloamp;alijsperditisliçic-fum arebitedis damnatos errores, hoc auorursum ab inferisin orbciri reuo-cari,nec pudere Chridianos corum probare dogmata, quorum cd apud Catholicam Êcclcfiam memoria exe-crabilis. In hac exigui eius oppiduli oppugna-tiocdiebusaj.bæfit Solimanus, amp;nbsp;cùm viexpugnarenon poffer, quod mirum profedó fuit,ccrtis tamé conditionibus trafegitcum Nicolao profedó, atq;ità non fine dedecore inde ablccdêsjn Ca-rinthix finesiterbabuit. Cum adbuc apud Guintium effet, Ferdinandi legatos ferica talari verte amp;nbsp;fingulis argenteispatcris donacos culi-tens adCçlarcm ikFerdmandu remifir. Erant illx in oblongo amp;nbsp;perangufto detatæ charts volumineaurcis atq;c^-ruleisliteris Arabicè, confcriptx,obfi- gnatçq; aureo figillo amp;nbsp;facculo purpu-reo incluis, tantis inuoluchs bar-bari vanilfi- |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. lt;»7
|
vaniOim^; régis fupcrbia prçferentes. |
Summa literarum eratj fe Iohannis Vaiuodx amicifuiac beneficiarij vlci-feendi caufa in Panoniam veniffe, ipfo-rumq; ditiones infefto cxcrcitu vafta-turum,amp;de totiusorbis impcrio cum ijspra’lio decertaturum. Hxc quidem' ilk amp;nbsp;alia multa fuperbiffime, quae tarnen poftcà,prçfcrttm quod ad pugnam conlercndam attinet,non pr^ftitit.Ha-bebat in cxcicitu Eio tormenta ænea currulia circiter trecenta: caftra plena crant omnis opulentiæ, fecuritatisjfile-tij, difciplinç: vniuerfus exercit’ verue-cinis carnibus atque oriza aflatimre-ficiebatur. Verumenimuero non fuit aufus redaproficifei ad Cçfarcm,cuius cxercitus magna alacritate eiusaduen-tumad Viennam lufbncbat.Nètarnen abfque Germanix cladcdifcedcrct^miß lus eft Calonus dux ftrenuus amp;nbsp;impi-gercum quindecim millibus equitum, qui omnia longe latequc depopularen-tur, amp;nbsp;fummam Gcrmanis calamita-tem fua crudelitate adferrent. Non de-fuit Cafonus Solimani votis:fit magna palsim inagrisamp; pagis cxdes ho-minum: cunda furno, flammis amp;nbsp;igni-bus per multa milliaria collucent, rapi-untur in captiuitatem palsim mifcrijfe-ncsinualidi fcicminxque catenis amp;la-qucistradi,cquorü curlum adxquare cogutur, infantes pucrilimul cumçdi-ficijs exuruntur, adLincium vlq; oppidum, vbi turn erat Eerdinandus rcx,ea barbarorum rabies progrelfa eft. At vbi multa onuftus prxda eodem ferc, quo vencrat,itinere ad Solimanü redire con-tendit,in noftros pedites amp;nbsp;cquitesin-cidit,qui diuerfisin locis eius reditum opperiebatur, Inipfoautem itinereca-ptiuos ad quatuor millia, nèoncri ef-ientj immanis barbarus crudelitcr oc-cidit. Progrelïus indè,in Palatinum in-cidit, aquornagnacquoru amp;nbsp;hominu ftrage édita,iple quoque Cafonus for-tilfimè pugnans cxlus eft. Qm lupcr-fucre, paulopoft in Londronij amp;nbsp;I0-achimi Brandeburgici copias dclati, pc-cudum modo madati lunt, captis tarnen nonnullis,qui in feruos venderen-tur. Poftremi, qui elfugérant Germanos, Hungaros lensére longe infeflilÏÏ-mos, qui etiam fugientes per lexaginta amplids ftadiaterga cxdentes perlêcu-tifunt. Ita in diuerfis locis ad o do feré millia periérunt. Quidam multó plures pcrijflefcribut.Iam Solimanus adGra-tiam contenderat,Cæfàr vero ad Viennam caftra potuit, non detredaturus prxlium cum hofte fuperbiflimo ; fed fruftrailliusaduentum prxftolabatur. Fcrunt eum à quibufdam Chriftianis proceribus admonitum, nè pugnx ale-am fubiret,quód Germania omis in ar-mis eflet.Nce turn folùm,fed etiàm alias ' confiât, Turcas, cùm iam in magrio diferimine verfarctur, à Chrifl:ianis,rt fibi cauerent,admonitos. Sed tales nomine fortafsis fint,rcautcm vera minime funtChriftiani,qui plus Chriftiani nominis atrociffimis hoflibus,quàm rebus Chriftianisfauere videantur. Solimanus itaque, licet equitatu noftros multis modis luperaret, eftetque alio-quibelhcx glorixauidiflïmus,non tarnen cft aulus vires pcriclitari fuas,led (quod maxime dolendum cft) fupra tri-ginta millibus Chriftianorum in fœdiB limam feruitutem (vt fcrebatur) abdu-dis,prxter eos quos Cafonus amp;nbsp;quidam alij Turcx diuerfisin locis truci-d;rrunt,Conftantinopolim ex turpi fuga fempitemam lecum ignominiam re-portans ita difcelîît,vt identidèm relpc-daret,anCxlaratergo fequeretur. Sic immanis lik Tyrannus intra pauciffi-mos annos bis Germanorum c finibus cum dedecoreprofugit3pugnäte haud-dubio pro pijffimis principibus Carolo Cxlarcamp; Ferdinando rege, quosomi-no cxtindos voIuit,Dco Opt.M3x.quc illifempcr religiose coluére,maximoad omem pofteritatem verx pietatisexem-plo, quod Principes viri imitari fum-moperè debeant. Nam tametfi in hoc hello habuit Cxfar defcriptorum pedi-tum nonaginta, amp;nbsp;equitum triginta millia, prxter alios multos vlcró in id facrum helium profedos, prxter equitum quoquè amp;peditüminiftros, quorum erant non contemnendx vires amp;nbsp;bellandi peritia haud vulgaris, nos tarnen totam banc vidoriam, qux certè fuit memorabilis, non tara buraanis vi-ribuSjquàm prxpotcntis Numinis fa- FFF 3 uori |
' o appendix AD NAVCLERÏ CHRONICÀ, EX OPT.
uori acceptam refertedebemus. Sicut cnim in Cæfare fuit fïngulans erga De-um pietas amp;nbsp;animi deuotió, ita quo-què/ingularifcmpèr ferènei Opt.Max. benignitate et fauorc perfruitüs eft. Vbi vero Cæfar de Solimani difccïïii co-gnouitjinltaliarociim aliquot Germanorum amp;nbsp;Hifpanoruin millibus prófi-cifci inftituit, plurimum deprecante Ferdinando, vt tanto excrcitu vteren-tur ad opprimendum Vaiuodam,quem Solimanus Hungariæ regem conrtitu-iflet, VerùmCælàrmultis decaufïs,tu quód hyems fubeffet, turn quod peftis atrox incaftris atqueadeó in ipfa aula multos quotidiè rapcret, in propofito difcedendi permanfit: fic tarnen,vtlta-licas copias omesrelinqueret, quæ Au-Rriacis iumâæ , bellum Pannonicum gererent.Atvero Itali excitata feditio-ne,fublatisque vexillis, fummo Ferdinand! régis dolore,in Italiam conten-derunt.
Interim dum Cat far in Italiam parat iter, Andreas Auria cumingenti elafle aduersum Turcos proficifcitur,quibus Eauddubio cius inopinatus aduentus certiffimam videbatur eladem allatu-rus,nifià Venetis quibuldam de Auria: aducntu certiorcs fadi, matura omni-no fuga fibi confuluiHent.Atnihilo minus oppida aliquot Græciæ egregiè profligatis Turcis Auria expugnauit, longe maiora damna daturus Solima-no,procùlà Conftantinopoli in Germania bella turn gerenti,fi Veneti,quo-rum eratinflruéta admodum clalFsJu-as vires cum Cæfaris copijs coniun-gere voiuilfent. Atilli foedere cum So-Emanoido, quo minùs id facerent, fe prohiber! alïerebant. Non defuiflet tumoccafio rc! apud Conftantinopo-Em quoquè amp;nbsp;alibi benè gerendæ, Græcis præfertim Chriftianorum ad-uentum,luiquc è durifîima feruitute li-berationem auidiHîmè præftolantibus, Solimano vei ô longiOimè à Conftantinopoli pofito, fi Chriftian! Principes coniundis viribus fæuilfimumhoftem opprimere voluiflent. Nulla ergô re magis audæ funt Solimanorum vires amp;potentiaj quàm Chriftianorum in-teftinis odijs,belEs amp;fimultatibus,quç
plcrunquè ex rebus friuolis trahût on-gincm,dura alij alios excellerc volunt, obliti^ue Chriftianæ charitat!samp; mo-deftiæ, hoc folùm ftudent, vt in haC breiïi amp;nbsp;momentanea vitapra: cæteris ipfifloruilfe videantur: cùm id pot!ù$ omnibus præcipuo ftudio elfedeberet, vt Chriftiana religio, pietas, Concordia magis magisque in dies auda, eaï quandoquè vires amp;incrementa accipe-ret,vt!am non opprimêdis vicinisCnri ftianisjled profligandis immanibus barbans vires fuas omnesconiundis amp;foe' deratis animisdeftinarent. Sedôcæcas Chriftianorum mentes, qui fummam calamitaté vitroipfi fibi accerfere mâ-lunt, quàm fapient! confilio amp;nbsp;animis adveram pietatem, pacem, conlènfio-nem amp;nbsp;iynceram beneuolentiam,mu-tuuraque ex animo iuuandi ftudiuin corapofitis amp;nbsp;comparais earn anteuer-tere,acpenitùsàlu!s ccruicibus prohi-bere.
Cùm Ratifponæ Comitia adhuc haberentur,pubîicè proftabat Icriptuni quoddam valdè !mp!um,hac inlcriptio-n c,Zgt;e Trinitarti errorièu^ héri f^/J .'Mi-chaeiis Seruen J^î^am. Nefarios cum-primis amp;nbsp;inauditos hoc opus complc-debatur errores, dataque opera eft à Cæfaris confeflario, vt fupprimeretur. Verùm eodem tempore homo Germa-nus è terra luliacenfi, Iohannes Campanus, qui biennio Luteri difcipulus fuerat Vuittenbergæ,eofdéfercdefum-mà Trinitate errores aflerere non dubi-tauit. Atqui Luterus, tametfi in eum calamum ftrinxit,tarnen ad tantam im-pietatem feneftram illi aperuit, cùm nó cft veritus (criberc libro aducrsùslaco-bum Latomum,fe odifle vocé Homou-fion, quam ctiàm dicit non r^ceptam à multiS,ijsque præclarilfimis: quin amp;nbsp;Hieronymum ait queri,nelcire fe, quid veneni lateatin fyllabis amp;nbsp;hreris. Vc-i ùm ibi Icelcratiffimè de D. Hierony-mo mentitur.Is enim in quadam ad Da-malum Epiftolade Hypoftafi dubitat, non de Homoufio:immó vero etiam per Homoufion Trinitatem orat Dama-fum,vtrefpondcat.PorroLuterus hoc-ipfum in Arrianis probat, quód nolue-runt Homoufion,quam dicitprophana vocern,
-ocr page 635-|
SCRIPT. PER LAVREN. ▼o^;em,recipere.Quódautem D.Hiero-nymus de Hypoftafis vocabulo hçfitat, inde accidit, opinor, quod Hypoftafis ’Gi çcB fubftantia fignificat,fcd à Théo-logis in rebus diuinis pro perfona acci-pitur.Et vna quidem eftdiuinitatis fub-ftanna, perfona: veró tres. Habuit itaqj ea didio Hypoftafis quanda amphibo-logiam, vt à maleuolis amp;nbsp;dciubftantia diuinitatis, amp;nbsp;de perfona po|fet acci-pi. Quamobrêm etiam reprxhendutur aD.Bafilio Epiftola 64.. ad prxcipuoj in Ncoca:larea, quiD.Gregorij Neo-ca:farien Epifcopi verbis,quibus cotra ethnicumdilputa$,hypoftafin pro fubftantia prêteraliorumPatrum morcm vfùrpârat,ad ftabiliendum impijlfimu Sabcllij dogmaabutebantur.Porroau-fus eft quidam Poëticus Theologus tres lummè adoradaspcrl'onas,trcs Chimeras dicere,prouocatus audacia Luteri. Hoc anno fcripfit Gcrmanicè libru Iohannes Bugenhagius Pomeranusex-cucullatus monachus contra Catholicos, quem voluit appellari, i^ii/uersiis CaUcis/ures.lWum Apoftatam Vuitten-bcrgcnlcsluum paftorem amp;fupcrintê-dentem vocant. Is fiber fcatet maledi-Öis,mendacijs amp;calünijs,vtagnofcas quofpiritu hoe genus hominum agite-tur.Impotenterincurritin Epilcopos, quodpopulo caficem lubtraxerint: damnat quoquè Miflç facrificium,perin-dè ac fi Ecciefia ab impuris apoftatis di-feeredebeat, quo fint ritu amp;nbsp;ordine fa-cramentæadminiftranda.Idem Apofta-ta profedus quadoquè ad amplas quaf. dam ciuitates, præfertim anaritimas, non abfquc tumultu amp;nbsp;léditionc,qua nouum gaudetEuâgefium, Luteri dogmata Iparfit in vulgus return nouaru auidü,Ecclefiasq; Lutcricas fpiritu illo quo plenus crat, cóftituit amp;nbsp;confirma-üit. Cum autem ex Dania rediret, amp;nbsp;fi-nu Balthici maris emenlo, non qui-dem abfque tempeftatis periculo, fit-tus Cimbricx Cherfonefi attigilfet, nó cft veritus palam his vti verbis; Tume-wm habeas Dania Euangefion , ego nummos tuos. Vale. Etreuera non paruin multis onuftus opibus redijt V uit-tenbergam, fuauitèr amp;nbsp;molliter ilfic perfruens rebus tam prxclaic partis, |
SVRIVM CONGESTA.' 6i^ Confedo bello Smalcaldico, de quo infra dicetur, fibrum edidit, quo aua-ritiæ fuæ dolos haud obfcurè prodidic defirus fenex. Eodem anno fcripfit Luterus ad Al-bertum MarchioncBrandeburgenlêm, neque id dam, fed publicè, licet feciis Marpurgi conuentum cftct,hortaturq; illum'principem, vt fibi caueatàdo-drina Zuingfij,amp; Zuingfianos cfu» ditioncprofliget.Moleftchoc tulerunt Tigurinç Ecclefiç miniftri,fcripferutq; etiàm ipfi eidem Principi, pro luis fym-myftisillü dcprecantes. Miferunt quoquè ilfi fibellum Bertrami presbyter! de corpore amp;nbsp;fanguineChrifti, quem quidam Zuingfianus Germanicè con-uerterativt fciret tota Germania, quarn antiquum ipfi dogma Icqucrëtur. Ber-tramus illcmonachus fuit anno falu-tis Hp.autpauló poftcrii'is.Et quanuis non admodum fit Vetuftus, nee magni momenti author, tamé hunc idoncum iudicaruntZuingfiani, quë nobistan-quam prodigiofx antiquitatis amp;nbsp;irre-fragabifis authoritatis obijccrent, cum ipfi interim innumcros fandilfimos Patres habeant contemptui,licèt hinc indé cxillorum fcriptis quidam in fpeci-em proférât,vt indodis hac fallacia im-ponant,quæ tarnen vix vnquàm lynce-rè amp;nbsp;intégré, fed potiùs impie detorta profer unt: immó etiàm faepè contra fu-am conlcientiâ aiunt eos fenfiffe et feri-pfiHcj quæ tamë neq; fenlére neq; feri-pférc vnquàm. Vndè fansappàret, hoc folùm iftis Euageficis fedarijs effepro-pofitüm,vt imperitos fallant, amp;nbsp;grande turbam in fua caftra fingufi adducant, ficut etiàm olim ethnici philofophi mul tipficesinftituérelcdas,Academicorû, Peripateticorum, Stoicorû, Epicureo-rum, amp;c. ficèt ij fuos lèdatores no afio quàm ad certain damnationemmitte-rent.Imitantur in hocLuciferum, qui multos defertores angelos fibi adinnxit in cælis. Per id tempus, quo in Turcas arma cxpcdiûtur,in venatióis loco haud pro-cul à Vuittemberga cxceffit èviuis Saxonia: Dux Iohannes,Luteri patronus. In cius funereduas adpopulüconcio-nes habuit Luterus, quas etiàm voluit FFF 4 exire |
|
^20 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. exire in publicum. Eas quidam Catho-licus fcriptorita confutauit, vtoften-deritpudendam Luteri inconftantiam, quae in illo hominc prodigiofa fuit, merito cordatos omnes abftcrrerc de-bcrc, nc eius doftrinam compledi vc-lint.Pigeticferrcincptias3quibus Saxo-ncmipfi Chrifto vidctur relic compa-rare,tanquàm inftàr Chrifti pro omni-bus,putà Lutera nis,biennio anteà Au-guftæ mortuus fucrit,cùm tarnen ibi corpore mortuus non fuerit. Quod fi fentit Principem ilium animæ mortem illic oppetijue,ea quidé horrenda mors eft, necobfeurumeftAuguftae cum palam fùbfcripfiiïc confeffioni Luteranç, quæ reuera non poteft non morte ad-ferre ipfam approbatibus. Succeflorem habuit lobannem Fridericum filium, Lutcro impensè fauentem. Eodem anno noua Oceani rabies PlrrifoneSjHoIlandoSjZelandos, Flandres incredibili damno affecit. Paulo ante Franciçamp; Angliç reges Boloniæ amp;nbsp;Calcti fœduspercutiunt, quodmerito fulpeélum eRepotuit CaroloCæ-fari multas ob cauf3s,quas commemo-rare nihil opus cft. Vnum certum eft,vt alibi dicemus, non diù poft nouum bellum inter Cçfarem amp;nbsp;Galium exarfifte, ridentibus Turcis amp;hæreticis, quibus cafummorum Principum dilcordia ad agedas rcs fuasinprimis opportuna fuit. Cxlar poftquam in Italiam vcnit,cü Clemente Pontifice Bononiaefxpefa-miliaritcr collofutus, de Cócilioindi-cendo inter aha, vterat Proteftantibus pollicitus,egit.Verum Proteftantes eth verbis Concilium petcre vidcrentur, re ipfatarnen nihilpetebantminus. Nam eiufmodiillihabcre volcbant Concilium, qualenulla vnquam çtasapud Catholicos vidiftct. Atq; pofteà rcs certa declarauit,quam illi Cócilia nihili pen-derent, fpreta authontatcamp; fententia Coneihj Tridcntini,quod tarnen certc fuit eiufmodi, vt cum quouisvcl ante mille annos cclcbrato conferri poflit. Scd de hocluoloco. ANNO i533.Henricus eius nominis 8. Angloru rex, à quibufdam improbis adulatoribus malèperluafus, repudia*-uitCatharinam Ferdmandi Hilpania- |
rumrcgisfiliam amp;nbsp;CaroliCæfarisma-terteram, quam annos ampliusvi^nti in matrimoniohabuerat, prxftanti lane pudicitia amp;nbsp;fingulan humanitate modeftiaq;reginam,duxitq; AnnaBo-lanam hue Bolemam, in aula regime liberiùseducatam. Ferunt quendäexi-miumAngliæ proccré, Gallicis captu muneribus amp;auro,perfu3fiflc Herico regi, iure ac merito rcpudiari poflc,im-mo et delaercCatharinam.Hoc enim eo pertinebat, vteainiuria Carolo Cçfa-ri irrogata, ab eins amicitia Angliæ rex prorsiis abalicnatus,cum Francifco callorum regc aréfiflimo lœdcrc copu-larctur. Aliquandiii caufa diuortij hui-us Romæ ventilata, eo tandem adduxit Clementem Pontificcm,vt contra rege Henricum ferret fententiam, minarc-turque ei cxcommunicationisfulnicn, nifi intra certum tempus reicda Anna, Catharinamreciperet. Vcriim Hencus à luo propolito nulla fe paftus eft ratio-ncdeduci.Quæ res tandem Anglixregnum florentilïlmum in multas copic-citcalamitates amp;nbsp;clades, ità vtvfqucin præfèns eius regni ftatus htadmodum infauftus ac turbulentus.Ex Catharina fufeepcrat rex filiam vnicam Mariam, quæ licèt compulfa fuerit renunciare regni titulo, poftquam Bolenia aliam Regi filiam pcpcrit,at pofteà tarnen mira Dei prouidentia m Reginam procc-rum ftudio cleda, rcligioncm Catho-licam iam propemodum extindam re-ftituit,amp;animo plulquam virili multa ^g’'^g*^ e° ’'^ regnofacinora defigna-uit,vt'i infra fortafsls dicctur. Hoc anno Georgius SaxoniçPrin-ceps optime meritus, ægerrime lerens Lipfix quoldamè plebe dominicisdic-bus ad vicinum pagüjquicratditionis Elcdoris Saxon-ix, conflucre ad Cœ-nam,vtipfi vocant,vtriufq;lpccici,pc-ftem illam à fuis fubditis, nè Icrpcreteins mali contagio, prorsus arecre dcli-beranit. Fuit hoc moleftum ciuibusco morbo corrcptis,amp; quia Lipfia à Vuit-temberga non nififeptem Germanico-rum milliarioru interuallo Icparatur, Lutcri, ca in re quid agendum fit,con-filium implorant.llle incundantcr re-Ipondct, vt nihil hac in re agant contra con- |
SCRIPT, PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA? lt;«
|
coi4icicntiam,qua tarnen ilk rerfipeUis Qöuerac cfk crronea,amp;ad Ecclefiç Catholics kntentiam mento corrigenda ac deponédam. In ijs literis importunus ille nchulo pijffimum amp;nbsp;vere Catholi-cum Principem Georgium rocat bofte Euangelij, fatanx apoftolu, bomicida amp;raptorcni. lam feditionem Lipfienfis Senat’ metuebat ipfis facratiffimis Pa-khatis diebus, quibushxc LutcriEpi-ftola venit Lipfiam,amp; àmultis certatim dderibebatur, at tarne Senatus Catbobci ftudio feda ta res.Georgius Princeps vbl ifthuc compcrit, coqueftus eftapud Saxoniç Elcdorcm ,amp;is quidé vifas cft minari Lutero, nifi Ie purgaret;verùm bociplb magis inflammamt Luteru ad iadandain optimum principe atrocio-ra conuicia.Et id fecit bomo nefarius admodum impunè, ciim iam plcriquc etiam Principes perfuafum baberét, nihil àLutero dici vel fieri, quod no effet plane Euangclicum. Sic die improbus i multos Catholicos vtriufque ordinis principes audaciffimè profcidit,fecurc latitans in nidulo Vuittenbergenfl, ob bclla perpétua, quæ CxCaré cogebant ab eius repredione alio animum cogita, tioncsqjluas omnestransferre. Dicifans non poteft, quàm fefeimpudétèria-ditet, quod ipfe vnus omium iam indè ab Apoftolis ciuilium Magiftratuû amp;nbsp;ordinuconfeietias cûprim'isluculentèr cofirmarit, inftruxerit amp;nbsp;confolatus fit perfînguIarcDei gratiâ,ità vtneqj Am-brofiu$,neq; Auguftin* bac in parte ipfi comparandt fint. Et ccrtè multùm illc egit,vt perluaderet Principibusamp; ma-giftratib’ politicis3rcs et facultates Clc-ri atq; monafteriorû iure abipfis vfur-pan poife, vt etiàm multis locis fadum eft: fèd quantum indè creuerint opes Principum, res ipfà teftatur. Quod fi vero hoc eft confirmare amp;nbsp;confolari confcientias Magiftratuum,quodqui-dem nemo(anusdixerit, non eritplane mendax Luterus, quippe qui bac in re Uermonedx parem babuerit vnquàm. Sic idem 'fc^'^l'** ^^'^^ Icnbit, Euangelium fuum lucu-fenî' kntius amp;nbsp;cLiriuscfte,quàm fucrit tem-poribus Apoftolorû, amp;nbsp;Germanos ante ipfiusdodrinam nûquàm verum ha-buUk£uangeliuin.Sed caporcéta ver-borum, hominis infaniam produt. Im-mo veto nunquàm Germania dettfiori-bus fuit inuoluta tenebris, quàm vbi Luteri Euâgelium accepit. Porro Princeps Saxonix Georgius diligenti adhi-bita inquifîtionc comperit homines cir-' citer 7O,Lipfiæ nolle vna fpecic effe co-tcntos.lllosigitur intra certum tempus iuffit vcl animum mutare,vel locû. La-boratum eft ab Epifeopo Mersburgen-fi amp;aliquotPræIatis amp;Dodoribushor tatu Principis Georgij,vt poffentin via reduci, fed xgrè duo admiferc itt pedus fanacofilia,alij Lipfîaexcefferût, quoi Luterus fuo more confolatus eft, egré-gic interim amp;fortitèr mentiens,vt ta-lem dccebatEuangeliftam. |
Hac ferè tempeftatefuit non minima diffenfio inter Eledorem Saxonem,amp; Georgiû Principem, neqj idtariien fo-lorehgionis nomine, Ÿerû etiàm qua(^ dam alias obcaufaspoliticas. At vero, quandoquidéEIedoris auus Ernedus, amp;nbsp;Georgij Principis parens Albertus èum in modum commixtim ditiones fu-as partiti erant, vt alter alteri bellu fa-cere no poffet abfque proprix ditionis detriméto,lis ad arbitros delata cft,quo rum induftria fatis prudentèr compofi-ta controuerfia omni$,eü habuit cuen-tum, vt turn Gochlxo, turn Lutero amp;nbsp;alijsinterdidum fit, nè fuisaltercatio-nibus,que rcligionis ergo iufeiperètur, nomina amp;nbsp;caufas principuhorum atqj vrbiu ad ipfos pertmentiu admifcerent. Hoe anno fenslm in Vueftphaliam irrepkreDonatiftarum reliquix,impij Anabaptiftx, quorum feda in multas partes, vt olim Donatiftarum, mirabi-litcr diftradaeft, quemadmodùm amp;nbsp;LutcranorumetZuinghanorum,tam-ctfiamp;ij amp;hxrctici omnes noftrx xta-tis fua dogmata plcraq^ex Luteri fon-tibusbaulerut. Eftin Vueftphalia oppidum infigne quod Monafterium vo-cant.Eotanquam ad tutiffimum afylu (eft emm vrbs egregiè munita)cófluxit ca pcrditorum hominü fxx,co cófilio, vt ibi quafi Capitoliü autSion fibi con-ftituerent.Quem autem fucceffum ha-bucrint,dicemus paulo infrl Eodem anno deflagrauit Àntuer-piç, quod cft cekbernpium Brabantiç empori- |
lt;;n APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
cmporiujinfignctemplum virginis Ma-trisjincendij origine incomperta, Cum Cçfar veniflet in Italiam,egif-fctque cumPontificc dcConcilio co-gcndo,iamqucex Italiamenfe Martio nauigaflet in Hifpaniam, Pontifex Ic-gatum fuu mißt vnà cum Cæfaris ora-torcadProteHantes, qui illos certiores rcdderct de habenda Synodo Oecumc-nica. V bi ad Saxonem venit Iegatus,illd cumreliquisProtcftantibus deliberandi fpatium petijt, amp;nbsp;facile impetrauit. Verum fatis pofteacx relponfo Prote-ftantiu apparuitj qualeilli Concilium, quàm alienum ab omni fuperiorû xta-tum confuetudinepetercnt. Nolcbant enim authoritaté Pontificis,leges Pon-tificiaJ amp;nbsp;fcholarü opinioncs,vt ipfi ro-canr,quïcquam hïc valerejimmó amp;nbsp;có-tra iplum Pontificcm Romanumtan^ reumagi volebant, quódilleLuterum inique damnalfet,amp; multa aliajquibus id aperte declarabant, fe nullum omni-no veile in Concilio admÏttcrciudicé, prêter facram fcripturam,feditatamc, vtlicerctipfiscam profuo arbitratu in. terpretari.Ita quidem illi mirum in mo-dum crepabatfacram fcripturam, ciim nihil minus vellent, quim gnifiam fcri-ptura: facrç mentem amp;inteHigcntiam, quam nó ex priuatis amp;nbsp;deprauatis pra-uorumhominuiudicijs, léd ex Catho-lico totius Chriftiani orbis cofenfu pe-tereoportet.' Et quidem verilTimè dixit ApoftoluSjLitera occidit,fpiritus viui-ficat. At ifti inherent litcræ ad fuos pra-uas opinioncs plerunquè violenter de-tortæ,mentcm amp;fenfum htcra: flocci-pcndunt.vndcigitur confutabunt hae-refesabipfisdiflentientesjqua: non minus atquè ipfi fcripturas crêpant? Dicit Luterusfepura dodrinam, puru Eua-gelium adferreddem dicunt Zuinglia-nijAnabaptiftxjZuencfeldianijSerue-tiani, qui omnes in quibufdam planè difcrepantaLutero.Q.uishiciudex erit légitimas, qui has dirimat controucrlî-as? Ccrtcnonnudusfcripturx tcxtus, quemomnesiftiadfcrapiut, amp;fibifin-guli potiffimum vcndicar,fed fcriptu-rægenuinusfenfus, quem cxCatholi-coorbis Chriftiani cónfenfulongèfc-curius amp;certius accipirn’, quàm exin-
I. CorJ.
fanis hçrcticorum cerebris. .
Quod fi illi vfq;adcó abominanï P6-tificis Roman.fententiä amp;nbsp;authoritaté^ quam vniuerfus orbis Çhriftianus fem-pèr agnouit, fulpexit, amp;rcucritus efty quato nos iuftiùs Luterû et eius generic peftcs exccramur,q ia olim dänatas hx-re/esreuocatin orbero, cas^j infummi Deifingularécontumelia non dubitat vocarepurum Dei verbö amp;nbsp;pura Euan-gelij dodrinam ? Fuit ea profedo mira Luteri amp;nbsp;aliorû dogmatiftarö verfutia, quod fuis principibus amp;nbsp;magiftratibus perfuaderepotuerut, fe nihil magispe-terc quàm Conciliû,amp; tarnen ciim iam eftet habendum Cócilium, ijfdern per-fuaderc,eiulinodino elle légitima Co-cilium. His illi atq; alijs qutbufdäarti-bus mirè illuferunt Germaniæ, amp;nbsp;hor-rendum in modu pmultos dementarut, jpdigiolaquadavecordia pafsim rueti-bus milens in pcipitia mortis çtcrnæ,3(l quç vocabantur ab iftis animarum par-ricidis,licct interim viderentur fibi iam tandem veram agnouiffe vitam amp;nbsp;b-cem, amp;euafjire laqucos amp;nbsp;impofturat Pontificias.
Cuius generis multa legutur in Slci-dani commentanjs,cuius hoc precipuö ftudium eft,vt Luteri amp;nbsp;hçreticorû no-ftratiu perniciofadogmata, dumIcdo-rem incautum hifteriç voluptatecaptu detinct,in totu orbem di(pergat,amp;plu-rimos inficiat,interim Ïubindc impudc-tèr men tiens, neq-, tam id fpedâs,quàm bona fide narret res geftas, quam vt fu« caufæ patrocinetunQipa quidé re apud cordatos amp;ititelligentes homines id co-fecutus eft, vthiftoriæ eius tantûapud ipfos habeant ponderis,quantiim debet eiushominis,qucm nee pudetneepiget identidèm egregiè mentiri. Et hoe ille facit libertate Euangelica,que iftis permittit quidlibet, modó polfint credcre, fola fide (eiuftificari apud Deum.Eftq; hoe certiffimum, iftos homines nullius pudere mendaeij, modó lua dogmata apud imperitos return tuen, amp;nbsp;Catholicos vel maxime inuifos reddere qucat.
HçC pauló fufius eó diéla fint, vt nó-ritLedor, Concilium quidem Içpc pc-tijfte Proteftantes ordines, fed fraude fuorum Concionatorum eó addudos efte,
-ocr page 639-SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.
|
efle,vt Concilium verum amp;nbsp;Icgitimum prorsus repudiannt, atq; eiulmodi du-taxat voluehnt,qu0dipiorum concio-natores fuat caufx iudicaflent cumpri-mis opportunum amp;nbsp;accommodatum, Namcdminomibus œcumcnicislyn-oda feinpcr prima fuerit authoritas Romani Pontificis, ifti concionatorcs Pontificcm prorsùs cogut in ordincm, eumqucreipciTonamiuftinercvolunt, quod eft impudentiftima: infolentixj cum non fint neCcij, fecus in omnibus Concilqs legitimis alt;ftitatum elle, licet fuiïPrincipibusöccuiitatum magi-ftratibus diuerfumperfuaferint. Immo rfqueadeo Romanum Pontifice in odium amp;nbsp;contemptu addiixerunt,vt apud omnes,qui Luteri amp;nbsp;dilcipulorum eins dogmata eomplcxi funt, non alio quam ApOftimi Antichrifti loco babca-tur.Siccnim expedit iftisEuangeliftis, Vt nulla fit Romana: fedis authoritaSj cuius pondéréfeiunt fuperiorumtempor um hæteles omnes mirabilitcr op-preftas amp;elifas. Huius anni menfeSeptembri Eliza-betba, Annæ Bolenix fiba, nafcitur Henrico Anglorum regi, Marix Ca-tbarinx Cxlaris materterx fiba,regni titulo fe abdicate coaéla, qua: tarnen pofteàmirabili rerum permutationcin regnum cucÓtajbaneElizabetba,quód male fentiret de religionc, captiuam detinuit,nec capitis dilcrimen Elizabc-tbaeuabftet^nifi Philippi Hilpaniarum Catbolici Phneipis, qui turn Mariam in matrimonio babebat, precibus ler-uata fuiftet. Atqui cum paucis annis rerum potita diet Maria, amp;nbsp;heroica quadam animi/irtute Catbolicam re-ligionem apud Anglos egregieinftau-rallct, mortua eft non line multa vc-neni fufpicione : pono Elizabeths illi fubftituta, rursus rebgionem mutat, aliquot Catholicos Epifeopos in car-ceres conijeit, amp;nbsp;cxecrabilem Iohannis Caluini hxrctici Sacramentarij do-drinam toto regno propagauNectarnen ca Iola ibi gralfatur, led multiplex portentolarum hxrclum confu-fio illud opulentum regnum milcrè den a liât. Hoc anno Clemens Pontifex roga- |
tu Francifei régis Maffibam profedius, nuptias Catharinç ex iuniore Laurctio Medice neptis fuç,quam iam ante Henrico Valefio Francifci regis filio delp5-dcratjincrcdibili totius GaUiç ftudio et alacritate célébrât, familiaritèr admo-dùm, idque crebro cum rege Francileo eolloqa milcens.Ea veto res Caroli Cç^ laris animum no partim oftendit, quod nouos motus amp;nbsp;turbaspræfagire vide-retur. At Pontifex, qui Cæfaris filiani notham domi fux tanquàm nurum ba-biturus crat, regix quoqiiè amp;nobilil-fimx ftirpilanguinem fuûinlcreremaxime decorum arbitrabatur, commu-nemq; vtriufq'amp; Cçfaris amp;nbsp;Régis ami-citiam fibi eolendam exiftimabat, quê-admodùm deccret CHRIST! in terris Vicarium. Prxter materna oppida iii Aruernis, centu millia aureorû cû vni-onibus multisq^ gemis amp;nbsp;prcciolâ tort lupellediledotis nomine Hcrico accef-ferunt.Poterantplcrifq;,vti ctiàm acci-dit,ex nuptix impaires yidcri,lcd Fran-eifeus rex no frufti a putandus cil Pon-tificisamicitia varias hominû fuloicio-nibus a/itepobn iTe.Habebat apud le pô-tifex vnicomis bicubitale cornu, dureç cxlarx bafi jnclufum. idregi Franedeo addepelléda epulis rencnadonodeJit. Ferut enim fudarc cm nu,fi venenu mé-fis inferatur.Rex infigne aulçûrepédir, Bclgica arteaffabrèelaboratum. Dedic item Hippolyto Medici Cardinali mâ-fudââum leonem eximix proceritatis, que è’Mauritania Hatiadenus Barba-ruffacum legatis tranlmifetat. Vbidc-mtim Romam Pontifex redijt, alij at-que abj cas nuptias aliter arque aliter interptetabantur, vt folcnt in libéra ciuitate liberiùs interim iadari fermones in quoflibet. Cxfar interim admonebatur ab amicis amp;nbsp;focqs, vt à Francilco rege fibi caueret, qui conquiefeere minime pofte videretur. Erat enim Rex ille prxcclfo animo, nec facile cocoquerepotuit earn igno-miniam, quam in ft icinenh pugna ca-ptus amp;nbsp;in Hilpanias abductus acce-pcrat: amp;nbsp;certe, vt infrà dicctur, non diuturna pace affliélo orbi ChnHia-no fruilicuit. Hoe obiter a n notare li-bct,quantoilUinerrorctcrfcntur,qui |
t
-ocr page 640-62 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
opibus cumulandis perpetuo inhiant, cum videat potentiffimos reges in fum-roa rerum omnium affluentia quietos effe no pofle. Effent autcm quieti,fi fuis affedibus amp;nbsp;cupiditati potius, quam vel toti orbi terrarum dominari ex animo ftuderent.
Hac tcmpeftate Luterus,cotra Mar-purgcnfem paóiionem,fcribit Franco-iurtenfibii$,nc communiccnt cu Zuin-gUanis.Bu cerusprofcdusTiguru, pur-gat fe à defedionis fufpicione, atq; interim nihilominus vernpellis homo Ti-gurinis miniftris pcrfuadcre nitit, Lu-teru verbis potius quamre ipfaàZuin-glio diffentirc, quod tame illi non cre-diderunt.
Zuinglianus quidam hæreticusSe-baftianus Francos grande fcripfit volumen Germanico idiomatc,quod Chronica infcripfit. Tres eius opens partes funt.Primaab Adam vfq; adChriftum gefta commemorat:SecundaaChrifto vfque ad coronationem Caroli CæParis: Tertia caeterisprolixioramp; exitiali-or , omni ingenij contentionc oppu-gnatEcclefiam Catholicam. Sedtanta fuit eius fcripti impietas, vanitas,im-potentia,vtMagiftratus Argentinenfis authorem quidcm iufferit ex vrbe emigrate: typographo vero eius vendédi fa-cultatc prorsus intcrdixcrit. At tarnen per fraudem muka dam funtdiftrada cxemplaria, qux Icgunturamiferisnó minori pernici^quam voluptatc.
Hoc quoque anno Lutcrani,vt Prophetiex gratix opinionem fibi conci-Ïiarent,multxfpargebant in vulgus no folùm de iam iamque impendente iudi-cio extrem o, fed etiam de certa eius die, Matt. 14. ciim tarnen Chriftusipfc dicat,De die Maic.jj. autem illa amp;nbsp;hora nemo feit, neq; an-geh cxlorum, niG pater folus: vt ne-que plerique dues xdificarc, neq; agri-colx rus eolere vellent:nobi]es veró ali-quammulti,tanquam certo eodemlt;^ue fupremo mundi die morituri, Eucha-riAiam accipcrent. At ea pfeudopro-phetarum vana perfuaGo in rifum amp;nbsp;ludibriu abijt,resq;ipla docuit, quam Gnt ifti prxclari prophetx. Accidit hoc Vuittenbergx Galijsnonnullis oppi-dis.Eiulinodi terriculamcris etiam Ana-
baptiftx libenter imponerc foliti font return imperitis. Cautiorlógè fuit Manes vetuftus hxreGarcha, qui ne in fuis vaticinijs coargucretur mcndacij,G dc futuris prxdiccret, dc prxtetitis prodi-giofa Ggmenta contexuir.
ANNO «534..menfelanuario Ana-baptiftx audax facinus aggrelG,Mona-fterium Vucftphalix mecropolim oc-cuparunt. In earn vrbem,quódmulro Gt Clero infignis, tardius irrepGt Luterana lues. Atvbica femel irrepGt, fcn-sim Anabaptiftarum quoque perdita fxx fefe quadam vfa modeftia in id oppidum inGnuauit. Cumque paulatim luum gregem increuiffcccrncrent,fccli-tionem mouent, forum occupant, CX-teris non magnopere refiftétibus, fiue quod abhorrèrent à fundcndociuium fanguine, fine quód Epilcopum, non longè ab vrbe peditatu amp;cquitatu in-ftrudum,vcretentur per cam occafio-nem in oppidum irtuitutLi.Porto Ana-baptiftx Magiflratum loco mouent,amp; primo quidem cos, qui ipfis confenti-re nollent, patiuntur abirc cumrebus fuis, non tarnen cfculcntis amp;nbsp;pocuien-tis, quas exportari nolebant. Deinde vero rebus omnibus fpoliatos, exvrbe cxigunt, quotquot ah ipforum feda abhorrèrent, adeó vt etiàm infantibus coralia detraxetint, nee à conuicijsin abeuntes iadandis fibi temperandum putarint, impios amp;nbsp;ethnicos eos vo-citantes. Hoc enim ea hominum pe-ftis fibi perfuafum habet,qui idem cum ipfis lentirenolint, eos cthnicorumloco haben oportere. Itaque non modo Catholicis, fed etiàm Lutetanis fugam arriperc coadis, Anabaptiftx vrbem fibi vendicant,xdes pulcherrimas Cano-nicorum, Patriciorum amp;nbsp;Senatorum aliotumlt;^uehomincs profligati amp;nbsp;pcr-ditifibi vfuipantjfuneffu ahquidhaud dubióin totius orbis perniciem medita-turi,nifi Deusillorum etuenta confilia anteucrtiflet.Mouitcarcsnonimmen-tó Epilcopum Monaftericnlém, vt de reprimenda fceleratorum hominu au-dacia mature dchberarer.
Fuit in vrbe fartotquidam natione Batauus,quem illi mifen,milcrèabillo tanquam diuinitus admonito dclub, fibi
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. lt;«5
|
Chi regem creârunt. Nam ille mirabili Vafricie perfuafit infanis,Deumipfi per ^piritummandäffejVt rex fieret Kracl amp;nbsp;’uftitiæinftàrDauidis, amp;intotum or-bcm fuaî dominationis iura proferret, perderetq; omnes, qui ipfius fidem am-plefti amp;nbsp;iuftitix fubditi effe detrefta-rent. Noneftdubiumj quin ex Lutcri fcriptis multam hauferint pcftilcntiffi-mi errons occafione AnabaptiftçjVtcû-queeumdifcipulieius excufarc nitun-tur. Q^id enim aliud illc docet3quàm turpiffimam quadam carnis libertatem, omnes fere bumanas leges refpucntem? Igiturillefartor promotusinrege,non defuit fibi,quôd ad corporis voluptates aftatim explendas attinet. Duxit vxores multas, (na plerunquè Euangelici oês Valdè funt earn in rem intenti, nè, fi fo-lis cubandum fit, frigore enedi miferè pereant: amp;nbsp;hoc habent ex fcbola Euan-geliftæ Luteri) aulamregiam amp;nbsp;proce-res inftituir, quoru effent diuerfæ fun-Üiones amp;nbsp;officia,eosq; amp;nbsp;fe quoquèho lofericis,aureis amp;nbsp;argéteis vcftib’,quas è templis abftulerat,fplendidè exornat: incapite gerit diadema triplici corona infigne,ex aurolediffimo, catenamc^; aureamgemmis corufcantibus confpi-cuam: pomum item aureum,cui exigua crux aurea effetinfixa, cum hac infcri-ptione, 7'(^xiußina/u/erterram. Deni-què enfem aureum cum capulo argen-teo.Reginä quoquc, inter vxores,quas complurcs habuit, primariam,eiusque pucllas mirifico fplendoreafficit. Cer-tos quoquè per hebdomadam dies con. ftituit, quibusaudiret ciuium aéfiones amp;nbsp;querimonias.Cùm in publicum pro-diret,ftipatus erat aulæ lux proceribus amp;nbsp;officiarijs; proximè eum (equeban-tur in equis bini adolefcentuli: qui à de-xtriserat,Biblia amp;nbsp;coronam geftabat: alter cuaginatum enfem. Certè enim Anabaprifta: non minus quam Luterani Euangelium amp;!fcripturas crêpant, nee alia ratione Melanchthon, cum in eosfcriberet,vincere eos potuit, quàm traditioneEcclefiaftica,cùm tamé alio-qul nihil extra fcripta diuina recipiendum blaterent Lutcrani. In foro fubli-mis ei collocatus eratthronus,aurco ta-petoveftitus. Ibi qui caufarn diéluri ef |
fent, prius bis curuato poplite,deinde femelproni interram proftrati,regem venerabantur.Longum effet,prodigio-fæinfaniæ deliramenta omnia enarra-re,quæ in ea vrbetum vifebätur. Vt ve-ró dogmata fua longè latci^j propaga-rent,quofd3m in vicinas vrbes emitti vo luit.' quod ita geftum eft.Propheta quidam tuba: cantu cóuocat omnes adpri-marise «dis atrium. Venerunt armati ad quatuor hominum millia, eoenam in-ucniut amp;elixis amp;affis carnibus inftru-dam,difcumbunt omes,Rex amp;nbsp;Regina miniftrant. lampropemodiim perada Cœna, rex ipfe panem fingulis porrigit, bis verbis, Accipite, comedite, nöciate mortem Domini.rcginapoculiim por-rigit,dicens:Bibitc,amp;annunciate'mor* tem Domini. Quid ni enim facerdotum fibi munus vendicarét,cùm Luterus do-cuerit omnes homines effe facerdotes? Sed eiufinodi Eu cbariftiç integro,vt ipfi vocant, facramento digni funt, qui in Ecclcfia: Catholicæ fententia nolunc acquiefcere,fedcalicem quoquè putat neceffariofumendum effe ab omnibus. Ciim autècomediffent ij,quos iam di-ximus,etiàm illicœnârunt,qui interim in excubijs fuerat, circitèr mille.Cœna abfoluta,Propheta fupradiâus ex edition loco percontatur,num omnes DEI verbomoremgererevelint. Illis affeue-rantibus,ait eam Patris effe voluntatè, vtin quatuor orbis plagas dimittantur ex vrbe,qui dodrinam,quam ipfi effent amplexi,diffeminarcnt. Deinde èfche-da nominatlm recenfentur ad viginti-odo, èquibus lêx Ofnaburgum,toti« dèm Cosfeldiam,oâ:o Sufatum,amp;toti-dèm Vuarendorpiumiuffi funt petere. Deinde rexamp;regina cum reliquis mi-niftris amp;nbsp;Apoftolis ad profedionem defignatis,cœnatum abeunt. Ibi inter cœnandum rex furgit è menfa, ait fibÏ quippiam à patre demandatum, militem proditionisaccufat ipfe,amp; luis ma- ' nibus caput illiamputat, redit ad cœ-nam, amp;nbsp;cruento commemorando fa-cinore funeftas epulas homo propha-nusmagis etiam polluit. Poft dimit-tuntur illi portentofi Apoftoli,qui-bus fingulis finguli nummi aurei à rege crant at tribun,prêter ea quae effent vi- G G G fini |
fi^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPE
|
duiparandonccefïaria, vt cos ijs locis, vb'iillorum noncHet rcceptadodrina, in perditionis teflimonium relinque-rent. Mirahçc funtomnia, amp;plena in-faniae, amp;nbsp;qux vixrreditura fit pofteri-tas.Sed quid non fadunt homines veri-tatis lumine deftitutijamp;malorum dæ-monum potionihus dementati? Eunt illi infani homines, vt iuifi crant, amp;nbsp;fuis quifque locis horrendos edunt da-inorcs,homiflcs vtpoenitentiam agant admoncnt,alioqui breui perituros: prç-torium quoqiiè adeunt, coram magi-Eratu veftem humi expandunt,ineam aurcum nummum,qucm diximus,con-ijciunt,àpatrepads annuciandæ caufa mifios léteftatur,quifirccipcrc vel int, iubent facultates fuasomesineónmne confcrre;fin minus, hoc fenummo co-teftari, quad paeem oblatam repudia-rint.Iamenim vcnilTc tépusüludà pro-|)hetis omnibus prxdidum,quo Deus toto orbe vclit coli iuftitia, amp;nbsp;cumrex, fuo fundus officio, in orbevniuerfum iufiitiam propagarit, turn Chriftum tra diturum regnum patri luo. Habet Ana-baptifiæ in verbis amp;moribus pleraque, qux miram præ feferant rcligioncm; fed eft reuera genus hominum à malo dæmone milerè fafdnatum amp;nbsp;quafi ar-reptitium,it3 vt earn rcligioncm multis pudendis amp;turpiffimis flagitijs pcrmi-xtara,re ipra demonftrent non ex pie-Mte,lcdinfania amp;dxmonumiJlufioni-busproficifci. Capti funtautem Apo-ftoh ifti, amp;nbsp;primum blandè , poft per tormenta rogati dclua fide,vrbis mu-ritione,amp; plerifque alijs. Inter extera refponderut,ie foloshabere veram do-drinam,quéadmodiim Luteraniquo-quc cum (uo grege, amp;nbsp;Sacramentarij cum fua fadione,itemq;fingulatim hç-reticiomnes. Porro vbi Apoftoli,quos diximus,a fua lèntentia deduci non po-tuerunt, capite damnati funt,fedvnus cuafit.Intcrim vrbs Monaftcrienfis gra-uißima obfidione premebatur, amp;nbsp;tandem coredadi funt, vt mures amp;nbsp;glires indelidjs habuerint,corioque amp;nbsp;pelli-bus contufis amp;nbsp;codis,panis loco vte-' rcntur,rcge interim non ad nccelfita-tem modó , fed ad luxum etiàm rebus omnibus abundante. Plchlquc veró inedia percuntibus,quxdam exrcginij illorummilcrata cal3mitatcm,dixitcx-tcris, nofibi viderieam mifcrorum da-dem. DEO gratam efte. ld vbi Rex re-fciuit,!!! forum iliamcum cxterisfijis vxonbui pruducit, caputque illi prx-cidit. Ad camprxclarum facinus alix cantillant, Segratias agunt cxleftipa-tri,rcx quoquechoream ducit, populo Vt idem facerct perfuafó, cui vix effet quodederct.Lutci os perhoctepusferi-pfit in AnabaptiftasfV!on3ftcricnfcs,de quibusagimu5,amp;ea iniHisreprçhcndiC mirabili verlutia amp;nbsp;finmlatione, qux ipfedocuerat. inter extera fenbit,nullum effe errorem tam abfurdum èif in-condirum,qucnon (atanas perfuadeat. Hoc quidem verifhmum efte velinipfo Luterocemere licet, cuius finit nudta tarn fcc da amp;nbsp;pudenda amp;nbsp;abfurda rum in moribus, turn in dodrina, vt nihil ma-iorem habeat admirationem, quam vel vnumaliquem potuifteinucniri,quiil-lius didis fidem adhiberet. |
Vbi tandem fumma inopiaobfelfos in vrbe preßtc,duo ad caftra Epifcopi profugerunt, è quibus ille didicit,qua via vrbs poffetcapi. Tu veró Epifcopus horcatur obfeftos vt iededat, volés par-cere multitudini.Erantcnimin vrbeno pauci,qui cuperent fuç faluti conlultm fed rex duodecim duces creârat, quo-ruopera fiebat, vt nihil poftetpopufis fefe commoucre.At prxfente rege oppi-dani per Bernardum Rotmannû/qni in ea vrbe primo Luteri, poftca Anabapti-ftarumlEuangcliumdocuit,relpondct fe à propofito minime difcelfuros.lta ergo duce perfuga milites circitèr quin-genti per folïam in valium euadüt,occi-fisvigilijs portam minorem patente in-ueniunt,vrbem intrat,amp;aliquadiu an-cipiti warte cu oppidanis cógreffi, portam reliquo excrcitui patefaciunt. Turn vero copijs omnibusirruentibus, fit atrox cxdes hominum, parcitur tarnen quibufdam veniam imploratibus. Rexamp; Cnipperdollinguseoipfo tempore capiuntur. Rotmannusperditus nebulo, qui primus ferè author fuerat mutatx in ca vrbe veteris religionis* in confcrtos hoftes defperabundus in-curut, ab ijsqj confolfus, impiarn ani- mam |
SCRIPTORIB. PER lAvR. SVRIVM CONGESTA.
|
Wam ad ftygias paludes tranlmifit. Deinde Rcxamp;eius cofiliarij Cnipperdol-lingus amp;nbsp;Crechtingui aliquot menfes ludibno amp;nbsp;in vinculis habiti, anno M.D.xxxvl.horredo fupplicio exani-mati funt. Na palis alligati,diùignitis forcipibuS laccrati, amp;nbsp;demum adado perpeéhismucroneperemptilunt. Ad-extremum caueis ferreis illigantur fin-» guli,amp;ad fummam vrbis turrim fufpc-duntur/ex quidem medius amp;nbsp;ad hominis ftatura ceteris excelfior. Isfuitexi-tus hominum fceleratorum, qui reue-ri quiddam Gothicum,velCimbricum aut Vandalicum iam meditabanturjoi-fîDeiprouidentia,quæ nunqdeert rebus humanis,illorü iuriofa confiliare-tardaflet, amp;nbsp;impios conatus pfregiflet. At nee hc tarnen eahserefis extindaert, immohodieq; multislocis magno numero id genus hoÏm verfatur impunè* Huius anni menfe DeCembri habita ert Synodus partonim Euangelicorum Conrtantiæ.BuCerus eius habende author fuir, nefeio qua autboritate. In eä Synodo, rediùs conciliabuîo, rursùm adu ert de pace eu Luteroin Euchari-ftiæ negocio componenda.Dici vixpo-tcrt,q i n id totus mira vafricie amp;nbsp;verbo-rum inuolucris,quaî Tiguriniquoque in ipfo reprçhenderent,Bucerus ille in-Cubuerit,vt Luterani Cum Zuinglianis côciliari portent-Videbat id facile artu-tusillc,quàm turpis effet amp;nbsp;probrofa il-ladirtenho.Euocarat ad hoc concilia-’ bulum etiam Tigurinos paftoreSjfedil-L non venerunt: Porto feriptofuä lèn-tentiamdeEucharirtia declararunt, amp;nbsp;quatenus cum Luteto concordia pof-fitiniri4Hoe fcriptuBahleenfes, Schaf-bulani amp;nbsp;Sangellen(ês,itemq; aliquot Sueuici eCclcfiartæ approbärunt, Bcr-nenfes autem quidam a eo reprxhen-^liU debanti Summa fumiSkum, Non ert paximpijs,dicit Dominus; neq; potuit inter dogmatiftas lèdarios concordia conftitunEuoCatuseftexhoc conuen-tu Bucetus literis Lantgrauij amp;nbsp;Me-ianchthonis,vc de concordia certiores rationes inirentur, fed laboratum eft frurtrà. Vtraque parsfuam fententiam pertinacitèr tuebatur,nee Tigurini Bu-cerana; prxftigias admittebant. |
Hac ferè tempertate Luterus euul-§auit fcriptum longèpeftilentirtïmum e Angulari (vt ipfe vocat) Mirta, con-fccratione^;facerdotum.In præfatione minas intentât de profligando rancido, Vtait, Chrifmate rafisque coronis. Ibi quoquè pet Dei verbu iaditat indulgé-tias aboliras, Purgatorium extindum, peregrinationeS fupprelfas, amp;nbsp;multas alias Papirtatum idololatrias,amp; DEI Mammonaï Cultus prortratos, vt rede in eum eompetat illud feripturæ diui-ttÇjQuilæwnturcùm malèfecerint, amp;nbsp;P'’®“* *‘ exultant in rebus pefhmis.Itemq; illud, „ nbsp;nbsp;nbsp;. Impius eum venent m prorundum pec-Catorum,eontemnit. Sedquianon Dei verbo,fedipfius Satanæ opera amp;nbsp;hortatu mul ta ex iam didis apudquoldâ Ger mania: populos profligauit, vt tandem id totus orbis perlpicuè porter intellige-re amp;nbsp;viderc,ipfemetin hoclibro feietur pirtimè prodit,aitquefecum diabolo in difputatiofiem ingrertum de Mirta amp;nbsp;quibufdam alijs,tademlt;^; ab eo vidum ac fuperatum rationibus illius, illas fè proinuidis acceptartc;vt ianemo tam ftupidus amp;nbsp;plumbeusfit,qiiin vel digi-tis tangere poffit eiuS perditi nebulonis dodrinam,non Chrirti,vt folet iada-re,fèddiabolierte.Certè portquam hoC illedefciplbfcribit, ear ia in (uas tene-bras Cum illo fuo à diabolo édodo Eu-angelifta, quoquot eius dogmata fê-quuntur, iadentqüe puram dodrinam Luteri:nos non à diabolo,led à Chrirto amp;eiusECclefÏa drtcereamp; doceri volu-mus. In eodem libro Papam vocat regem glirium,qua: contumelia etiamin Cæfarem amp;nbsp;omnes Catholicos reges, principes , magirtrâtusi^ue redundat; Epifcopos dicit furesDEI,facrilegoSj facerdotes angulareSj damnatos, fatu-osamp;c. Mirtam vocat abominationeW: fremendum alrdris facrificiu vocat fter-cus, lutum, fordes, illuuiem, quod ipfe Luciferdicere vix aüderef.fäcros ordines dicit rancidu putidumq- Chrifma. Q^ç funt quidem eiufmodi,vt non argume-tis,fedtormcntis amp;nbsp;füpplicijs oibus fe-ueriffimè amp;atrocirtimè vindicata opor tuent. Quis enim fanæ mentis dubitare poffit, hæc non nifià fceleratilfimo amp;nbsp;longe impijffimo pedoreproficilci po- GGG a turtle? |
|
5k« APPEbJDTX A» KAVCLERÎ CHRONICA; EX OPT. tuiffe? Vbi iam^ obfccro,zelus ille eft, cjuo Maiores noftros præditos fuilTcnó ambigimuSj qui certetamblafphemum amp;execr3bilcm hominem neadpundu quidem temporis huiuslucis vfura frui permififTent ? At noftra «tas miro ap-plaufucius hominisdida fadaq; omia €xccpit,’quod fanè quid mali porten-dat, amp;nbsp;nos in dies experimur, amp;nbsp;po fieri longé ctiàmacerbiiiSj vtverendum eft, experientur. Verum cùm hoc de An-gubri Miflafcripto Luterus plerifque iufpedum fe reddidiffetj^cumZuin-glianis amp;nbsp;Vualdenftbus confentirct, Germanicè Epiftolam edidit, qua longé etiàm horribiliùsin Miflam debac-chatur. Inter caetera fie habetr DEVS Chriftianis omnibus cam mentem ad-jpirct,vt cum Miffa: nomen audiut, cx-terreantur, amp;tanquam contra fatanae abominationem crucefemuniat. Quid veiohoccft aliud,quam iugeEcclefiæ facrificium, quod Omnes retro states reuerentèr agnofcunt, veile abolitum, quod tandem Antichriftus efficiet? Immó potius Chriftiani omnes frotem atque peduserucis figno muniat, quo-ties vel verbovno Miftam facrofandaip violan audiérint. Porróantenon multos annos fcripferatLuterus in vifitati-one Saxonica quaedam in Miftaiu lau-dem, casque viuispraecipuè vtiles dixc-rat. In Confeffionequoquè Augufta-na amp;nbsp;Apologia fatentur Luterani apud fe Miflam fummam cum reuerentia ce-lebrari. Sedhorum oblitus Luterus, du Miftam profcindit, fciplum toti orbi conlpuendum amp;nbsp;exibilandum propi-natjdum de vna cademq; re intra pau-cos annos tam lógè difpariratione Jcri-bere non veretur. Atq; eiufmodianti-logiæ amp;nbsp;pugnantes lententiç tam mul-tae lunt in Luteri amp;nbsp;eius fimilium tene-brionum amp;fedariorum fcriptis, vt nemo illis enumcrandis fufheiat. Cum autemfateatur Luterus à diabolo fedi-dicifte ea, quxin Miftæ contumcliam amp;nbsp;abrogationé faciunt,nos ex hoe ipló tanto magis certi efïedebemus, Miftam Deo vel maxime grata cftc,quam alio-qui nó eflet impugnaturuslatan,fi feitet Deoinuifam.Non enimille damna-tus amp;pcrditus fpiraus eaudeftat, qlcu nolle Deu,fed quç in illius nouit hon»-rem cedere,amp; efus voluntate fieri. |
Perhoeferè tempus Sigifmüdus Polonia: Rek plus amp;nbsp;cathobcus, feuero^-pofitoedido,omnes Polonorum liberos,qui Vittenbergæ literisoperam datent, inde reuocat, abjsque, nc eo pro* ficilcantur, intvrdieit. Prxuidebat fa-pientiffimus ille Princeps, fi iuuentuS corrupta exitiale illud Luteri virusle-mèl haufiflet,difficilc poftea curari polie, immó tl lorum opera totum Polonias rcgnum,quod hoe tempore adhuc reli-gionis catholica:erattcnaciffimum,in-feduiri. Atqjvtinam ca leueritate alij quoquè Principes vfi fuiflenti non tam late lêrpfiffent dogmata Luteri, Hoe anno Pardijs in ipla aularegi» atq;alijseius vrbisamp;regni locis feriptäU quædâ affixa fuêreZuingliani dogma-tis,quibus lacrofanda Euchariftia in-digniscontumehjs laccrabatur. EareS Franeifcum rcgcmwchcmentiffmcc6-mouit,indidaque publica proceffione, in qua iplcapcrto capite pedes inceffit, ardentem geflans faecm,fequentccuin Regina Leonora,rcgijsqjiberis amp;aulç proceribus omi(^; populo,fcclushoc expiate conatus eft: ac dcindè à metidie grauiffima oratione ad eius teterrima: hærefis extirpationem omnes hortatuS-eft,aitq; palam,fe ipfum quoquè brui-chiumiuum excilurum,fiea pefte irjfc-dum fcirct.Grauilfima quoquède qui-bufdâhæreticisfupplieia lumpta funt, vt alij eorum exemplo deterrerét ur.Erac genus fupplicij lentum amp;nbsp;valdè. ternbi-1c. Namadmachinamalliga nin fubli-me tollebantur,indè in fuLiedum igné fubmilfi, iterumq- fursum fublflti,tandem carnifice praecidentercftimin fla-mampræcipitesruebant. Fuit certè^tex in fuoregno, quod eft amplilfin^h, tuend« amp;nbsp;aflerend« catholic« religionis perquam ftudio-fus.*potuiftentquefacilèh«refes omnes è Luteri fchola profed« penitùs ex-tingui,fi non interceffiftet illi perpétua ferè cumCarolo C«fare fimultas, quæ Chriftiano orbi maximam amp;in-credibilcm attulit calamitatem.Ea,quä diximus,proceffio fiue fupplicatio in-ciditin menfem lanuanum anni »55$. quam |
|
SCRIPT. PER LAVREN. 'qua Skidanus, vt pleraq; alia, maligne commemoratji Ater alia dices, Panfien-fcs amp;nbsp;Galliç populos ad DiOenouefarn virginem in fummisrerüm diffieukati-bus tanq ad (upremam aneóram amp;nbsp;por-tum vnicüm falutis eófügere.Eiufmodi mendacijs amp;calumnijstota Luterano-rum amp;nbsp;teliquorum fedariorum turba Catholicos apüdrüdes amp;nbsp;imperitos fern per odioGffimè traducere confueuit^ quafi Diüos pro Deo colarnus, nee yt intercelïorès,fed vt deos imploremus. Eundem in modü pafsim miferis per-fuaferünt,nos bonis operibus noftris ea Vim ttibuèrèj vt illis Iblis gratia Dei iü-ftificationisq; beneficium amp;vita æter-na poflimus promererijquafi nos Chri-ftum amp;eius gratiam reijciamus;quæ licet fit valdè craffa amp;nbsp;abiurda calumnia, tarnen fuis amp;verbis amp;fcriptisidaflecu-ti furit,vtplenq; oinnes verum eos dice-re purent. Atq; inde fadlüm eft, vt mo-nafticx vitæ profefTores omes plane c5-temptüi habeant, taq qui luis opetibus, non Chrifti gratia, nitahtur: vocantq-eos diüos operarios, vulgó ’Wfret Çdh^ gftl.Porroipfi nullam mcrcndi vim m-buunt operibus bonis, quatunlibèt in gratia amp;nbsp;charitate peraóks, led fola fide aiuntnosiuftificari. Cumautem fcri-''bh.j, ptura euidentilfimèdicatjQin nondili-git,manet in morte: certum eft, cam fi-dem, quæ fit fine charitate, iuftificare prorsus non polïe. Nam vita fidci, cha-ritaseft.Vbi ergo fidei iuftificatio attri-buitur, necelsè eftéam intelligi fidem, qua: fitcum fpe amp;nbsp;charitate coniunda, Tfolle charitatem, amp;nbsp;fides mortua eft. Ojai veró iuftificare, amp;vitam conferre polfit fides mortUa?Sed quid tandem il-li hacinanis fidei buccinatione eftece-runt? Nimirum quód iacet apud illos ftudium omnebonoruni’operum,amp;vi-uitur planè genialitèr,immo amp;nbsp;baccha-nahtèr,idq;perpetuó, amp;plerunquètü vel maximè,cum ipfa tépotis ratio hor-tatur adcontinentiam, viftus parfimo-niam,pcenitentiam, vita: cópofitioncnl amp;nbsp;pietatem omnem, nempè irt ipfa fan-äa hebdomade, qua Chrifti pälfionerrt toto orbe celebrate fokt Ecckfia Dei» C quotièsilla hebdomade,atq; adeoin ipfa facra paraiceue, q laxa pollet pro- |
SVRIVM CONGESTA. 6igt; uocare ad luâû amp;nbsp;lachrymas propter paffionem fili) Dèi, vifi funt apud iftos prodigiofos Euangelicos kruis induti difcurrere, comelfationibus, compota-tionibus,libidini,atq; ómi generi kfei-üiæ,petulantiç amp;obfcoénitatis vacate, amp;nbsp;in ijs ipfis tanq præclarè amp;nbsp;êx Euan-gelicæ libertatisprefcriptogeftis impotenter amp;nbsp;fcurrilitèr gloriari? Sed hæc vberius fortalsisjquam proinftitutö. Hoc ciuoquè ànno 1534. Anglia* rex, gràüiffimè ferens à Pontifice contra ipfum latarn fenteütiam de diuor-tio Catharinæ Cæfaris mateneræ,tô-tum fe ab authotitaté amp;nbsp;obedientia Ro manæ fedis fubducit, àtq; in conueni tu Parlamenti Vueftmonaftetij fe fu-prcmumEcclefiæ Britannicç caput vô-cat,eoq; noîc fibi facrorûprouentuum ànnatas, vt vocaTit,decimâi5q; deincèpj perfoluiiubet, amp;nbsp;id genus alia facit, q-buseam laudem,quam fuperioribusan-nis pro Catholica tuenda religione ad-uersùs Lutcruïn amp;nbsp;cius farinæ homines lùfceptis labohbus fibi copararat, prorsus öbliterauit.Sunt qui eum regem feti bunt cuiuldam magniviri aduktioni-busdeptauatum,àpriftinavirtutedeflè-xilïe. Ita eft certè return humanaruin conditio,vt iuxta Pauli lêntcntiam qui ftat, aut ftare fibi videtur, merito vide-re debeat nè cadat.Eft veró adulatorum genus longè pèftikntilfinium,quoddu fuis priuatis cornmodis ftudet,alfentan-do ömia aütintetdóm etiampraua fug-getendolubquadam honefti fpecie, nó raróetkm optimos Principes corrupit, Non dió póft Clemens pöntifex diu-turno ftómachi vitio tabcfaéius,6i Câ-lédas Odobris diem claufit cxtrctnumi anno Pontificatus vndecimo,ætatis veró 57, Rex Gallis bellum moturus erat Francilcó Sphorcis principiMediola-ncnfi,fed obitus Pótificis moram amp;nbsp;im-pedimentUmintulifte putatur. Fertur Pontifex confilio medici cuiüldam vitæ ratióe commutata, cum alioqui fir-itiaelïetvaktudinéamp;innato membro-rum robote præualidus,cckrem fibi vitæ finem Conciuifle, non lf»onte fuaj fed quód medici confilio parum caute Iele accommodalfet. Per id tempusirtter Cardinales prin- GGG 5 cipctd i.tôr.iô^ |
|
lt;^30 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. cipcm locum obtinuit Alexander Far-ncfius patria Romanus. In cum pro-penlôadmodùm fuit animo Clemens, adeô vtfiPónficatus hærcditate poffet obtingere,cum Icteftamento fibihzrc-dem Icripturum affirmarct ; hortarc-turque Hippolytuin Medicem Cardin nalem,vt modis omnibus cumfibi fub-ftituendum curaret. Quod etiam fa-öumcft.Namfimulatquè Clemens inter viuos elïc defijt, non diu poft 35. Cardinalibus conclauc ingreffis,in Ale-xandrum Farnefium, qui amp;nbsp;ætate oes antciret, amp;iam quadra^inta annis Car dinalis fuiftet, vota fere omnium rara quadam concordia, fimplicitate, reli-gione collatafunt. Noncnimlyngra-phis luftragiorum obfignatis,amp;de more in vrnam conieófis, léd publico con-fenfu amp;nbsp;præclara voce Cardinalium omnium Pontifex eft falutatus, amp;lè-cundo Non, Nouembr.itavt moriseft, ccronatus,Alexandri nomineinPauli tertij mutato. Eodé anno Lantgrauius Haffiae,pa-Üus prius cum rege Galloru,copias có-fcripfit,amp; bellum mouitregi Ferdinan-do,qui profligato Vlricbo V uircenber-genfi principe, eius ditioné occuparat. Ferdinadus volebatiure amp;nbsp;legibus agi, fedille interim producitexercitum, amp;nbsp;apudLaufenu oppiduinfuga adisco-pijs Fcrdinandi,quibus præfuit Philip, pus Palatinus, Vlrichus princeps rcfti-tuitur.Tandém certis quibufdam con-ftitionib’ pax inter Ferdi nandû amp;nbsp;Lât-grauiumatq; Vlrichum conciliata eft. Reftitutus Vlrichus, mox Catholicis pulfis,Luteranos amp;nbsp;Zuinglianos con-oionatorcsrccipit. Stutgardiæ Lutcra-nus,Tubingx Zuinglianus conciona-torregnabat.Ea res contentioné pepe-rit,quam Buccrus verfipclhs compone-re nitebatur, led Princeps voluit, ne ab Auguftana confeffióe dilcederetur. Ita Luteri dogma Zuingliano fuit ijs in lo-cis efficacius. Eodé quoquè téporeinter Ferdmandum amp;nbsp;Saxonia: Eledore pacem fccerût Moguntinus Archiepi-Jcopus amp;nbsp;Saxoniæ Princeps Georgius, Aegrc enim hadenus adduci potuit Saxo eledor,vt Ferdinandum pro Roma-norum rege agnofceret. |
Per hoc tempus Carolus Cæfar non obfcurè veritus,nc quid in ipfum Fran-cifcus rcx moliretur, pratfertim cura non ignoraret, quas ille fibi copias amp;nbsp;legiones peditum veteri Romanorum morein GaHijspararet, quidq; cu Germania: quibufdam Principibus habe-ret commercij, licèt adhuc res quietx effe viderentur,in cam curam d»ligentèr incubuit, vt pacem in Italia conlerua-ret. lam enim elapfum erat tempus in-duciarum,quas Bononiæcum Ponti-fice amp;nbsp;alijs quibuldam fecerat, quo tem porcHifpani milites ex Italia ad Ponp-ficis preces dedudi,in diuerfa loca abiê-re, magno Gallorum commodo,fi in Italia bellum faduri eftent. Qu,a quide in re, vt plenlq; alijs, Carolus optimus Cæfar plus Pontificisprecibustribuifte videri polfit,quàm efletexvfu amp;digni-tate ipfius Cælaris: fed multa faciebat pacis ftudio,licèt plerifq; nunq poftet iatisfacere, qui eius potentia amp;nbsp;profpe-rosluccpftus parùm æquis animis ferre viderentur.Itaq; vt Francilcü Sforciam ardius fibi deuinciret,è Belgio accitam Chriftianam, Chriftierni captiui regis Danorü filiam,fuamè forore neptem, illi matrimomo iungit,Nuptiç Medio-lani celebratç funt regio fumptu,amp;qui populis vix effet tolerabilis, léd tarnen æquioribus toleratus eft animis,quod diuturna: pacis Ipes amplilfitpa oblata vidcretur.Alios quoquè Italiç proccres magnis aftecit muneribus, amp;nbsp;Andream Auriam Melphitano donauitPrincipa-tu,amp; eius propinquis ac tricrarchis au-xit ftipendia. In eius eih viri confilio amp;nbsp;virtute tot? Liguri« opes amp;nbsp;daftfes co-piæq; nauales fits erant. Atq; hunc in modum confirmatis Principum amp;pro-cerum animis,Cælar rebus fuis ƒ fpexit. Ij fdé fermé diebus,qbus Po til ex Clemens iam è viuis excelïerat, Ludouicui Gnttus,Andreæ Gritti Venetorû prin-cipis films, cum iam apud Solimanum Turcaru Tyrannum iumma flagraret gratia, amp;nbsp;amphffimiei honoresoftcr-rentur, iuftu Solimani cum mandatis amp;nbsp;authoritate miftus in Hunganam, vt confilijs omnibus pacis amp;nbsp;belli in-terellet,tanquam Solimani legatus,ab Hungaris trucidatus eft; vt blandientis for- |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM COMGESTA. ^3i
|
fortunæ ludibiia difeant mortales con-lcmnere,amp; animum ad amplHlimos re-gnicçleftis honores appetendos tranf-terre.Eratin Hungarix regno Americus CibachusEpifcopus Varadinenfis, dignitate à rege id temporis proximus, multaquepotcntia amp;nbsp;authoritate prç-ditus.IsmoleftilïimèferebatTurcas pau latim inopulento illo regno nidificare amp;nbsp;augeri vinbus.atq; eo nomine Grit-turn quoquè minime pafïurus videba-tur. Huncergovirum opera Hungari cuiuldam Gnttus opprimendum cura-uit,quanquamincertum eft,vtrùm tru-cidarieum voluerit, an tantum viuum Capi amp;adfeadduci,quó vinftum cate-nis fub euftodia Byzantium mitterct. Vtcunquèfit, Amencus nihil tak me-tucns, Hungari ducis perfidia capite tru ncatus eO, Caput ad Grittum allatu eft,quoille conlpefto, paulo póft vifus eft pœnitere,aitq; Americum iure qui-dem c^lum efterlèd k eum capi potiùs quam interfici cupiuifle. Vbi autem ad hominum aures Americi cçdesperlata eft,incredibili dolore perciti,necem eins magna animorum confenfione amp;nbsp;con-tentione quapnmiim vlcilci decernut. Fitmagnushomini'i concurfus, amp;pau-cisdiebus fupra quadraginta milliape-ditum amp;nbsp;equitum confluunt^duce prc-cipuè Mailato,qui Americi fuit ftudio-fïftïmus.Grittusintcrlm pafsim abomi-bus,quibusplurimùm fidebat, deftitu-tuSjVt eft mortalium genus in rebus du-bijs parum conftantis fidci,in magnas addudus anguftiaSjinfupèr morbo cor-ripitur. Tandem ad Moldauos receptu fehabiturum fperans,in fugam fe dedit, fed non inuentis Moldauis/n hoftesin-cidit,atq;ità adextremum ingenti mâchera caput ei detruncatum eft. In eius autem fanguine,quæ tertur efle eius gé-tisconfuetudo, proccres amp;propinqui Americipenulas militares intinxerunt, Vteftetapud illosdiuturna expetitx vl-tionismemoria. Qjjx qwidembarbara Videtur elk conluetudo.Porró Hunga-rus ille,qui Americum occiderat, inie-flionbusanimis amp;nbsp;atrociori fupplicio afteólus dikerptusq; eft.Gritti cadaue-re poftea nudatOjin eius kmorali loeul’ inuctus eft gémas habes pvccij in^ftima-biliSjita vtomnisilla prçda quadringê-tis nummu aureorum millibus çftimata ftt. Sunt qui purent Grittum Byzantij n3tum,amp;apudTui caseducatum, ftü-dioque Abraimi, qui apud Solimanum facile principcm gi atix locum obtine-bat, Solimanoegregic commendatum, atqueadfummoshonoreSjfiChriftiana rcligionem abiyrafletj promoueridum, non multiim ab hac cxecrabili defedio-neabhorruifle.Sedid noneftadmodum verifimile. Porróveródifcunthoc eius repentinointcritu,qui huius mundi^-Iperis fucceffibus fruuntur,nè fe illis de-dant. Nam tune vel maxime falhtvitæ prolperitas,cùm precipuè arridet. Sed quis hçc miferis perfuadcat mortalibus? Voluntcftebeatiinhac vita milera, amp;nbsp;tarnen turn pkrunquè fupremam adeut calamitatem, cùm iam fe fore putant omnium bcatiffimos.Exempla extarin-numerajfedfafcinata hominumpeCtora pergunt fuo more. Supra dixim’, Hie-ronymumLafchumPolonum Byzatij ideffecifte,vtSolimanusingentibusco-pijs in Hungaria proficifceret, amp;nbsp;loha-nem Vaiuodain fegnö reftituerct.isigiî La(chusàGritti cçdeBudâ lohânerege lubente^vocatusjtormctis fubiedus eft, Vt Gritti cófilia amp;nbsp;machinatióes^deret. Atqui orate ^ illo Sigifmundo Polonig rege^tadèm euaftt,amp; m Polonia 43fugir. Non omninó prêter mcritum m earn calamitatemisincidiftevidetur, quippe quiaufusfuerit Turcas immaniffimos Chriftiani nominis hoftesin Hungaria euocare,fcilicet vt dum loani Vaiuodx gratificari vultjtotum orbem Chriftia-numinlummumdifcrirnen vocaret. |
Hocipfo tempore,quo Grittus è Thracia inPannoniam abijt, Soliman* Turcarum princepsduo ingentia terra mariquebellamouit, impotenti quada. arrogantia totius orbis imperium fibi pollicens, fi Perfas amp;nbsp;Afros lub iugum mififlet.Ex Africa enim facilem fe vide-bat aditumhabifurum in Hifpanias,Si-ciliam amp;Italiam. Erat tum illi Afnex inuadendx author amp;nbsp;incentorHaria-denus amp;nbsp;Mithylençus Barbaroffa, Al-gerij rexin Numidiaproxima Maurita-niæ,cuius crebrx vidorix eelebrem iHü apud Solmianumreddiderant, adeó vc GGG 4 Byzan* |
foi APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA. EX OPT.
|
^Byzantium ad fe euocatum, inter Baf-ßsannunietärit5amp; mari prçfecerit. Is Hariadenus fratrem habuit Horucium: vterque patre Mahometano in infula Lesbo natuseft5arreptaquebircmi,pira-ticam exercere cœperunt fub Camalc arcbipiràta.Intenm audi viribus,naui-bus,copijs, multaq; prçda, Mauritania prçdabundi adiêrunt.Al^^erij tune duo Fratres deimperio cotendebant. alter in fuam perniciem Horucij opem implo-rat.Eam non negatBarbaruSjfedinter-ca gentis ingenium amp;nbsp;vires explorans, animaduertensqueMaurorum mobib-tatem amp;interfêdifcordiam,ea occabo-neopportune arrepta, Algerij regnum multis profligatis occupauit.Multa deinde profpens fuccelfibus forutèr geR fit: fed non dill ea profperitatelretuSj captusabHifpanisamp; Mauris cquitib’^ neci datus eft,Eius ferociffimi piratç ca-fiut in Hifpania circunlatum, multis çtitiam attulit:fedeadiuturna nonfu-itjfuccedente illi Hariadeno fratre eiuSj qui iam totius Africa: imperium Ïpéde-uorarat,maximisq; fçpc cladibus Afros amp;Cbriftianosdcinccps affecit, ïnultis ijfdemque profperrimis terra manque partis vidorijs,noè Chriftianii modo, verumetiam Mauris amp;nbsp;Numidis, quos vebementèr attriuit.Eius igitur, vt dixi, fama permotus Solimanus, cum è Pannonia turpitèr fugiens Byzantium re-uertilïet,cum ad léacciriiubet. Illeboc aecepto nuncio,incredibili afficitur Iç-titia,moxi^ue cum egregijs aliquot mü-ncribus Solimano prçfentatidis fe dat itineri. Fuit eins aducntus gratiÖimus Solimano, coram quo multa acute amp;nbsp;grauitèr perorauit prçter alia de rebus Chriftianorum,amp;quam illi fœda inter fedifcordiadiflraberenturzdc profligä-do item Muleaffe Funeti rege, quern , multis modisenminabatur. |
Solimanus multo iudicio perpenfis, quit erant à BarbarolTadióla, iHû Bal-fain créât,totius maris imperium ei dc-fert,vcXiHuiTigt;fccptrum,glàdium dema-nu tradit, amp;nbsp;vtdida fattis prüftet bor-tatur.Itàillecum ingenti elalîe ôétogin ta tnremium amp;abquotbiremium,mul-ta onuftus pecunia ex çrario depropta. Vêla venus permittitj maximaquc Italia: littoribus damna dat^ aliquot vrbibut captis amp;nbsp;direptiSjmultisChriftianis cæ-fis amp;interceptis. Inde àdeo celeritèrin Africain fledit itcr,vt priùs eô peruene-rit,quàm ab Italia defleïific putarctur. Fuit turn etiam Romæ non parùmtre-pidatum, amp;nbsp;nib prçpotensDeusrebuî Chriftianorum prolpexilfet, longe détériora àbilla immànibelua pati facile potuiffent.Ea autem in Alricam traij-ciendi celcritatc vfuseft, vtMulealfeni Tu neti regem imparàtum opprimeret. Libetnic paucaquçdam de Africa, itemqueMuleaffe amp;nbsp;Tufleti regno comemorare, quæ legiflc iuüet. Africa multas olim Romanorutn colonias habuit, eó dedudas ob fob fertilitatcm, poftquàm Carthago Romani imperij çmula del eta fuit. Regebatur autem ^-confulari admihiflratione vfq; ad Van. dalorumirruptioncm,quosBeliirariu$ protriuit.Poftea veroreda6ta eft in Grç-corum impcratorum prouinciam, qui quorannis duces amp;prçfides eô mittete confueueru nt. Poftremo Saraceni Ma-homcticamfuperftitioncm,pulfisChri-ftianis, in eamVi amp;nbsp;armis expugnatam inuexerunt, adeo vt etiarn m Ilbberi, quam nuncGranatam vocant, Mauri federn fuam ftatucrint, amp;nbsp;Cordubx gymnaftumcum inbgni bibliotheca ft conftituturn,vbi Arabica: literal expro-felfo iuuentuti tradercntur.Fucrunt ibi non paüci egregia eruditionc amp;prçcla-risingenijs viri. Atqui nonfolisbteris dabaturoperâ,fcdetiam militiç:quofa-ótum eft, vîtotapene Hifpania Punicis armisfubadfa fit. Vcriim poft fexcentos demurn ahnos noftra ferè memoria Fer-dinandus Hifpania: rex infigni virtutc amp;nbsp;fingulari Numinis fauore è tota Hi-fpania^prçlcrtim vei o Gra natae fiue Bç-ticæ regno, impuros Mauros exturba-uit.Hiicetemporibusin Apbrica pluri-mùm omnium opibus amp;nbsp;imperij ampli-tudine valét Tunetani ócFeftani reges: fed Tunetani amp;nbsp;impcnjantiquitateamp; generis nobilitateprecipuam fibi com-pararunt authoritatem. Ab ijs enim fa-cra amp;iura omnia peti lolebant. Supra Tu netum itincre tridui vrbs eft Carué-na;in ea templum eft pcruetuftum, amp;nbsp;facerdotum pro eius gentis ritu fan^iC fimorum |
|
SCRIPT. PER LAVREM. fimorum collegiumreaque caufa vrbs libera eft amp;nbsp;immunisabiq; Mauri amp;nbsp;Nu-midæ proceres ctiam è remotis apporta-ti tumulantur,qu0d putcntillorum fa-cerdotumprçcipuameflevirn amp;effica-ciam adimpctranda ijs,qui illic human fintjCclcftcm beatitudinem. DitioTuned régis oftingetis fere millibus paftu-uminoraaboccafu adOrientem exte-debatur.Feftani veroin Tingitana Mau ritanta, quod plurimum armis amp;equi-tatupolleant, cum Lufitanis perpétua belligerantur. Reliquæ regiones amp;nbsp;op-pida,prçcipuè circa oram regulis, quos Scccosvocant,parent. Poiro meditcr-ranea loca Numidx, vno nomine didi ArabeSjVagabundiincoluntjCum Afris bclla’gcrunt, amp;nbsp;pro more bella cient, alunt controuerfias, perpetuó militiæ ftudent, pecoris amp;nbsp;agn colendi operam in feruo$,prçfertim Aetbiopes,rei)ciüt, quandoquidem genres omnes nobilita-te le facile anteire perfuafum habet, ori-ginemfuam abvetuftaPoenorum ftirpe repetétes.Diuihin multa agmina aNi-lo amne introrsùs ad Atlanticum ocea-num extenduntur, amp;nbsp;cum inccrtis va-gentur fedibus,certis tarne pagorum fi-nibus imperiaprçfenbunt. Viuuntad-modiim parco amp;nbsp;tenui viólu: ficu ficca, daófyliSjpulticula atque acido latle có. uiuia finiunt:Si quid verocx venatione autfalconum aucupijs, quibus ptçci-puè deleftantur, prçdæ cepcrint, turn quidem epulantur. Equum pernicitate infignem immenfo precio alioqu'i femi-nudi amp;nbsp;egentifhmi homines fibi parant: is totius patrimonij eorum cenfus eft. Nam fi defint bella, tota vita in latroci-nijsamp;venationibusagitur. Vxores ad-modum leruilitèr vins officia edam vi-lia exhibent. Vtuntur vero équités çfta-tc iuxtà àc hyeme pcllicca talari tuni-ca,quippe qux amp;nbsp;ventos poffitarcerea corponbus, amp;nbsp;in magnis folis ardonb* ab cftu corpora tueatur. Ità quidem illi perluafum habent,hcct apud nos ri-diculum videri qucat, eftiuo cçlo corpora pelhbus operirc. Habent quoquè corporumfnódones, artuum plicatio-nes amp;nbsp;cótendones, quibus excrcitatio-nibus amp;nbsp;morbos depellunt amp;nbsp;à pharma-coru molefta vexations felê tuctur,atqj |
SVRIVM COMGESTA. ^33 admultapertingunt fencdutem,ita vc plerunquè fine vllodoloris Icnfu inter familiaria fuorum colloquia mortis de-bitum perfoluere videantur. Ex hac ge-te traxit originem Lentigefia Mulcaffis Tunctani régis mater, cuius amp;nbsp;hortatu amp;induftria Muleaftesregnum vfurpa-uit.quilanèfratresluos fereomes, cum client duo amp;nbsp;viginti,barbarica crudeli* täte partim peremit,partim candéd ferro oculoru vfu priuauit: quolda edam fratrum filios iugulauit, multaque alia lane crudeliter geffit in luum languine amp;paternosamjcos quofdam atq^etiàni nouercas,vt non immeritoomnibus in-uilum amp;nbsp;odiofum fereddiderit,obluani feritatem regno tandem exutus, vti di-cemus.Habuitfratrem ipfo natu maio-rem,Rofcetté nomine. Is mukoi u Nu-midarumducum fretus ftudio, bellum Mulealfi fecit,fcdrcparum féliciter tc-tata,adBarbaruiram confugir,a quo no multópoftByzantium ad Solimanuirt perduttus eft,Óe licètinhbcra euftodia, tarnen in catenisibiderebdus/parfa interim fama,Rofcettem Solimanibenefi-cio amp;nbsp;opera in Tunctanu regnu refti-tutumiri.Eratenim Muleaftcs iam ple-nfq, admoduminuilus, porio Rolcct-tis nomé lógè gradofius. Hac fimulad-oneHariadenus quçda loca Mulcaffis ditioni fubieda occupauit,pcrfuafis po pulis Rofcette eftein clalle, qui mite ac liberale ingeniu prç fefcres inipla quo-qucTunetana vrbe miro ftudio expeda batur,pfertim aduentäte iam clafleTur-cic3,quae ex Tuned arce cólpiciebatur. Interim Muleaftcs peffiméfibi côfcius,à quibufdam admonetur vt fuga fibi con-lulat.Etille quidem fugainijt,at Haria-denus vrbeprimum multa omniu gratu latione fufeeptus eft;vbi vero Rolcettes nufquam comparuit, Tunetani intu-multum verfi, Muleaftem reuocare m-ftituunt,moxarmacori ipiunt, in Tur-cas magno impetu irruunt, ad arcem aduolant, eamque expugnare mo-liuntur, fed fruftra. Nam Turex magna vi in homines belheæ rei im-pentos ex arce duabus portis erum-punt: fittetra cçdesciuium.'Muleaftcs ipfcvix çgrc cuafit, libci aliter ex lila fuga habitus, iSc lumma fide Icrua-tuf |
1
-ocr page 650-(jji APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
tus 3C defenfus à Dorace rcgulo, cuius fororMulealfis mater fuiemafitq; apud eum vfquoadCaroli Cclans aduentu, quifulofugatoqueBarbarufla, cumin regnum reftituit^vù póftreferemus. PorroHanadenus magna annonæ penuria alijslt;?|ue rationibus permotus, CumTunetanisinducias pacifciturjbla-daqucorationepcrfuadet,vtiri Solima-ni verba iurarc non dubitarint. Rebus Tuneti compobtis, Numidarum prin* cipes,vt eft eius gentis àdmodùm vcnale amp;nbsp;mobile ingenium, facile Ebi conci-liauit,ac deinde miffisTurcis,vrbes tum mediterraneas turn marilimasdeditione recipitintra dies non multos. Ità turn Solimano ceffît Tunctanum imperium opera audaciffimi piratç Hariadeni Bar-baruffæ. Non dubium quin ca res fum-moperc incommodatura fucrit Cbri-ftia norum vicinis próuincijs,nifi Carö-li Cçlaris virtute ex illo nido paulo poft Turcica barbaries exclufafudfctjVt brc-uididurilufnus. Hoc etiam anno cum Barbarufta ByzantioexCederetjSolimanus cumin-gcnticxcrcituinPcrras mouit, bellum illaturusTammafo Perfarum regi. lam enim Ifmael Sopbus eius païens, qui ob multa fortiâ facinora Magni cognomé adeptus fuir, déférât elfe in humanis, quatuor rclióhs blijs,è quibus natu ma-ximus Tammalus patri in imperio fuc-celfit:reliqui fratres amplifiïmis funt p-feéturisex patris voluntate boneftati. Porto Tammalus Ottom.annorum genus vehementer cxolum Habens,bcllum animomeditabaturin Solimanum, vl-turus iniuriam, quam aSclymo pater ipfiusaccepiftet. Perbeo imperio lubie-ftæ genres Hodiè vnonomine Agiamij Vócantur,amp;diuerfam Arcliquis Maho-hietanis pleriquc fuperftitionem feda-tur,dequa iam lùpràdiximus, ciim de IfmaèlcSopboaperemus. Fiebantintc-nmexcurlioncstumPcrlarumm l urci-cas,tumTurcarum in Perbcas ditiones, qux quab preludium grauiincHoando bcllo taccre vidercntur. Vbi enim Soli-fnanusdidicit,quid Perfæ molirentur, vt erat excelfo amp;nbsp;elato animo, vehemé-terin bellum Perbeum accendebaturj dolens nilulominus baud mcdiocritct |
à CHriftianorum infoftationc hac fe oc-cabonediftineri. Erat inter Turcicos Baftas longe princeps Habr3imus,qui i n fu urn exiri-um,vt póft dicemus,Solimanum vt bellum Pcrbsfaceret,plurimùm incitauir, quandoquidem incredibili amp;nbsp;fumma apud Solimanum gratia amp;nbsp;authoritate pollebat.Dc hoc Abraimopauca referte operçprecium fuerit,vteius exemple» difcantlapere, quihuius vitæ lêcundis ventisadomnem voluntatem perpetim fruuntur,bntque memores conditionis humanx, amp;nbsp;quam nihil certum, nihil ftabile neque diuturnum habeat vita prçlens.Habraimus ergóignobili Epiri vico natus, Scandarbaftæ magno apud Turcas principi à prima pueritia fcrui-uit.Ibi ergo Mahomctica luperftitionc imbutus,(licèt bnt qui purent eum nu-quam ex animo Chriftianilrnum de-fcruïftc)pro mira ingenij dexteritate ce-Icrrimè didicit Arabicè legere amp;nbsp;Icribc-rc,amp;pleraqucaha,quibuslongè gratig bmuscllettumScandarbaftæ ipb, turn ipbusgynçceo,adeôvt Solimano ctia-num puero eeufeftiui amp;nbsp;clegantis in-primisingenij aemoris fcru’donomil-iusbt,cumquo paritèr educatus, feu-sim ad amphlbmos ahillo honores,prç-fcifturas,opes óedignitates euedus eft, Vebris etiàm inter Baftas dignitate adeptus,qua nulla maior dari poteft, Quin etiàm rcgij Icrinij bgillum Sohmanusei tradidit, amp;nbsp;non modó ah intimiscum conblijs, (cd etiàm voluptatum hora-rumqucomnium comitem habere voluit,ira vt iamtànquàmlinpcnj conlor-tem etiàm potentiibmi quiquccum fu-Ipicercnt amp;nbsp;colerent, hacipfà immodi-ca gratia hauddubic certum illi cxitiu breui pavitura. Hac ergo tretus bdutia, Solimanum inPerlas concitabat,'Germanos omni tempore inuiél:os,minimc bello laCeflendos diftita ns:brcui fore,vc ipb mutuis Contentionibus amp;nbsp;dilbdijs tonfeCh,niillo negocio Turcisfeabfq; vllopericulo dinpiendos amp;nbsp;occupan-dos prçbeant.Eius crebris adhortationi-bus inflammatus Sohmanus, maxime» Chriftianorum commodo ah Europa in Abâarmavcrtir. Fuit fànèidc Abra-imus vrga incicatotcsChriftianos.haud |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 635
|
obfeure id molefte ferentibus Turcis, animo liberali amp;pquàm humano, per-petuoatqueminheoeos patrocinio amp;nbsp;fauorc prolequutusjn diuerfam autem fentenuam trahebatur Solimanus turn À matre fua, turn vxore Roxolana, qua: ambx Habraimum oderant, nec raro pfciidoturcam amp;nbsp;ex animo Chnftianu percontumcliam vocabat. Verum mu-hebria confilia Solimanus facile cotem-pGt,Habraimum fecutus.Itaque euoca-to vndiq; milite in Perlas,Vlamane(qui àTammafo prolugus ad Solimanum fc contulerat) itinens duce vfus, in Ar-meniam maiorecontcndit. V bi ad Cairn ciufdem Armenia vrbemperuenitjfum-ma cepit admiracioTurcasomncs,qu0d nullus cis Perfarum excrcitus longo iti-nerc occurriRet: verum Tammafi con-filium erat/elidis vrbibus montes pcte-rc,doncc Hibcri amp;nbsp;Albani Icuis equita-lurx,qui Perlas catapbradlosantccede-re coniueflent,fuperuenircnt. Ea re per exploratores cognit3,Solimandscallra mouit/eétaque ad cum pcrrcxit. In co innere Taunfium ampbffimam vrbem abfq; vllo maleficioingrcHus, moxlt;^ue egrelluSjSultania baudprocul indé di-ftantcm,q'jx ohm Perlarum regia fuit, fed à Tamerlane Eartaro dcuaftata,ad-buc vetufta dignitatis fuxtemplorum ornamenta retinct.Ad earn vibe aliqua-du'i hçrente Solimano,ex vicinis altilfi-mis monnbus,quos niucs perpetux ob-Iident,fçuilfimaerupittempeflaspaulo ante çquinodium çftiuum, vt ex ipfis monnum iugis prçalta nixin campos vbi Solimanus Tammalum fuftinebat, ventispropellétibus decidcret,amp; ea im-manisprocellaTurcarum tabernacula difijccrct,iumenta amp;nbsp;vel maxime came-los grandi numero penmeret,militesp-multos exti ngucret,adeó vt necSolima-nus iple multu àpcriculo abfuerit.Au-xerunteam cladem nodis tenebrç,amp;timor hollis propinqui,licctislongc abeßet. Nondcerant,qui magoruminca-tanombuseam tempeßatem excitatam autumarent. Poßera luce folis radij multis actulcre remedium iam frigorc amp;nbsp;metu attomns. Solimanus nonnihil recreato excrcitu in Allyriam profici-lcicur,hurtante Ylanianc iraullugaj ac nullo negocio potitur Babylonia.In ca vrbeCaliphx facrorum principis ledcs cß,quem Mahometani reges omnes ob-Ieru5t,isq; ex veteri inftituto amp;nbsp;adoptât amp;nbsp;confirmât Aßyrix reges, ità vt ctiàm Solimanus ab co infigma atque ornamenta cius rcgni accipcrevolucrit.Vrbs illa,fi veteris Rrudurx ambitus expen-datur, longè omnium amplilhma eft, libuitqucSolimanoinea hyemare, led iam multaillic vaflitas cc»lpicitur,hoiti innumeriçdificijs coniunóti,agri quo-què aratris profcilii, feiarumque ca-pciuarumamp;inclufarum nemora. Fre-quensindè nauigatioeftadOrmutiurn Pei fici freti vrbem clarilfimam.Ncc fidc carent,quçabantiquis feriptoribus de horns penfihbus,deregia ßrudurx ad-mirandx, amp;murorum incredihih ma-gnitudinc prodita lunt, ciim hodicquc carumrerum veßigia non defint. Exce-ptuseßSolimanus ab Aßyrijs amp;nbsp;Melb-petamix populis mira propen Gone, ità vtpcr vrbes illarumr gionum excrcitus in hybemis collocarctur.Quç deincèps turnSolimanOj turnHabraimoaccidc-rint,anno fequenti refcremus. |
ANNO 1535. Solimanus boitante Habraimoamp; Vlamanein Tammafuin armainßaur3t,egregiam quadoquc,vn fperabat, ex Perfis vidonam relaturus. Itaqj Taurifium rcuerhtur, Tammafo inde ad cius inopinatum aduentum in Coraxenos iterum abeüte,vrbemq; am-plifiimam, licèt iuGa facere parans incolis, Içua barbarie miliii dinpienda ob-ijcit, amp;nbsp;ipfe quoquè multa ornamenta exregis palatiopan'im liberalitcr fe-cum ahlportat Byzantium, prêter artifices fcricos,leruos quoquè Öé deledam vtriufquefcxüsiuuentutem,quorü crac ingensmulntudo. Ea predaonußus, ciimiam aduentans famalilamaincre-brefccret,rcditin MefopotamiS: nec co in innere abfuißcc.apcnculoexercitus, nifi falconu amp;lclopetarü iótibus Perf« abßerriti luißent. Verumenimueroiam TâmalüsTaurifiuredierat, eurnq;per-l'ecj,ßatuit,lcdcataphiaeti Perfx Icuiffi-mos Turcas équités inlequi nó pocerat. Interim Oebmenebes fatrapa lortilfim* petita Fammalo certum expeditorum cquiiunuraerumjCum usque per nota juneruna |
^« APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
kinerum compediaTurcas infequitur, eosq; iam nihil aduerfi formidantcs vn-diquè inuadit,perturbât, opprimit,id vtBaffæipfivixeuaferint. Vixvfquàm Turcæ niaiorê dadé velin pugna crué-tiffimaferunturaccepifTe, ablatis præ-fertim tormentis atque tabernaculis, cundisque vafis caftrenfibus amp;inipcdi-mentis,atqueinfupèr pluiquàm dimi-dia equorum partedefidcrata. Fuit hoc adternu Idus Odobris,quem diem po-Reàedebrem Perfæ habuêre. Ea clades Solimani animum vehementer afflixit, omninoq;Byzâtium redeundû ftatuit, interim profunde ac dilïîmulantèr inex-piabiliodio in Habraimum concepto, qui eihuius infelicis expeditionis fuafor fuiffet, Vbi Byzantiu redi jt,atrox Abra-imomultorum procerum confpiratioe, quibusiam immodica eius potentia ni-mifquaminuifaeffet, inuidia conflata cft,atq^ apud Solimanu gratia eius omis conuulfa eff,matre quidem amp;nbsp;coniuge Solimani, primiseius exitialis odijau-thoribus,qua: ferre non poterat,ad fer-ui vnius arbitrium tantum principe huc illuclt;^ueimpelli. Nam certum eff,nulli ferè vnquam tantum apud principe tri-butum fuiffe,quantum ipfi Habraimo: fed ea gratia in fummum odium repente mutata eff, vt rediffimè admonuerit ^*lgt;’4y« propheta Regius,Nolite,inquicns, co-lidereinprincipibus,in filijshominum, in quibus non eftlalus. Plurimum veró Habraimi exiftimationem prægraua-bat,qüod haud obicuris indicijs coper-turn effet,eum Chriftianorum rebus fa-uere,proptere3q; Solimanum à Carolo Cçlàre amp;nbsp;Ferdinando rege, itemq; Ve-netis infeftâdis ad Perlas reuoeäffe. Erat enim Solimanus acerbo in Venetos ani-mo,tumquoquèCarolum Cefaré vehementer oderat, quód didiciflet cum per legatos cum Perlis cgi 11e, lufpicare-tur^;eum Tammafotormétaper Luh-tanos è lînitima India fuppeditaturum. ItaqueHabraimus ingrati amp;nbsp;pcrfidiolî erga Solimanum animi conuiétus, cùm circiter idus Martias in regia fuiffet ad-niiffus,acerbiflimis verborû flagellis cç-fus eft,leueriffîmeq; à Solimano obiur-gatus, nec vllislachrymis ad Solimani pedes proffratus fçuum eius animum |
flederepotuit, Nodeindèproxima,in puluino dormitans in cubiculo,cultro adunco, quem Solimanus camificidc manutradiderat, iugulatuseft. Porto foleorto fupellcx amp;nbsp;pecunia eius omnis in lifcum relata eff, nihilquc ferè prçter , dotem miferrimæ coniugi relidum. h hominis longé fortunatiffimi exitus fuit, qui meritô commonefacere omnes debet,nè rebus prolperis amp;nbsp;ad volunta-tem fluentibus beatos fe effe putent, quod lubrica fit rerum humanarum in-conftantiâ, nihilquc fublôlebeatum. Extant aurea cuiufdam dodiffimi viri carmina, qu«^hucadlcribercvifumeft: Félix ille animi^\ Î)iuisâuefimtllimus i/ßi, Angeli’ Po-Q^emnon men^aci re^lentlens gloria/wo litimw, J vUdrar^non/aJloß ma/agauilia luxus: Se/ltacites finit ire c/ies^amp;^au/gt;ere cultu Fx^it innocuie eran^tdila ßientiayitte. Hoc anno per Angliam fada eftre-ligionis infauffa amp;nbsp;funeftamutatio,rege ob odium Pótificis, qui eius nuptias probare noluit,conniuente, licèt antcà Luteri dogma acerrimèoppugnâffet. Hoc quoque humanç mutabilitatis exemplum fuit non facile obliuiôi tradè-dum,vtquiftat,vidcat nccadat. Erant per id tèpus in illo regno inter alios duo prçccllentesviri, pietate amp;cruditione , clariffimi,Iohannes Filcherus RoHcnfiS Epilcopus,amp;Thomas Morus regni Ca-cellarius,qui eff apud Britannos proxi-musérege magiftratus. Ij, vtpotè viri graues,nequediuortium cum Catharina probare,neque régis. Caput Britannia: le profiten tis,fenientiæ fubferibere volebât.Idverôrextulit animo perini-quo, amp;nbsp;Roftenfi quidem maioris odij audarium fuit, quód captiuum Ponti-Èexincardinalium ordinem coaptauk. Extant eiusreuerendi antiftitis aliquot prçclara volumina, quibus tumLute-ranam, tum Zuinglianam hçrefim gra-uitate amp;nbsp;maieftate Pontifice digna fic confutatjVtvix quifquam vnquàm illi relpódere aufusfuerit: quanquamvtilli non magnoperè relponderent, vel eo nomine adducipoterant aduerfarij, q» latinè fcripfiflet,nec vulgus eius lenpta poffetintelhgere. ld emm fempèrhæ-retici omnes noftrorum temporum vel maxime curarunt, vt popularis gratia: auram |
|
SCRIPT. PER LAVREN. auram C3ptarcnt,fcilicet vt illis licerct fuauiter amp;nbsp;molliter çtatem agere, nihil interna morati, quod tot miferos, fim-plicesamp;idiotas homines in grauiflima i'alutisfuac pericula conijcerent. Hoc certc ex illoru fcriptis palam editis, turn exquotidianaviuendiratione tam po-teft planum teßatumque efiici,vt quife-cushominibus perfuadere volut, quod conatifunthomines quidam medij vel neutraleSjij fuam impudentiam toti or-bi plùs fans prodant. Qi^od quidem nos de fedarum authoribus amp;nbsp;conciona-toribus diélum'prçcipuc volum’, quos plerofquc perfpicuum cft contra fuam roentem amp;nbsp;confeientiam longe alitèr amp;nbsp;fenbere amp;nbsp;docere, quam rem ipfam fc habere non fint nefcij. Nam Içpiffimc aperte mentiuntunquod non faccrent, nifi deinduftria in errore verfari decre-uilïent. Sed ad rem reuertamur. Rex Anglia: cernensnequeRoften-fem neq; Morum fibi obtemperare rel-Icj vtrunque capite damnauit per fuos adminiftros. Rolfenfis quidé adX.Ca-lend.Iuli), Morus autemipfius Iulij7. die capite plexus eRRoftenfis certc mul tis annis diligentèr inuigilando gregi fuo,adminiftrandisfacramcntis,affidu-itatedocenditum vocc,tum feriptis^mi. ra quoquè liberalitate in egenos, beni-gnitatein ftudiofos,verum aclegitimü cgcratEpifcopum, ita vt eius aula nihil ferè à monafterio dilfcrre viderctur, Nee dubitauit conatibus regis verbo ac fcri-ptofcopponcre,nè fuam confeientiam ncgligeretjtaraetfi ea re exitium fibi pa-raret. Nolebatenim falutem Regis dif-fimulado négliger e^fed vt verus Epifco-pus veritatem libéra voce profefluseft ad fupremum vfquc Ipiritum, adeo vt turn quoquè cùm in eum proditorum immanefupplicium effet conftitutum, atquc pronunciata eius horrendæ ne-cis fèntentia, hilari amp;nbsp;placido vultu in-trepiduspermaneret.Scd quia fenio gra-uisjmukis^ue vigilijs amp;nbsp;ftudijs confe-Rus erat,in mitiorem ea fententia mu-tata eft,quod vererentur antè exhalatu-rumfpintum, quam rheda trahave, vt moris cft, tradus ad lupplicij locum perueniret. Itaque X. Calcndas lulij produdus in planinem, conftanu amp; |
SVRIVM CONGESTA. ^37 alacri vultu populumeft allocutus, ac primo quidem regi amp;regno benè pre-catus eft: deinde precc ad D E V M fu-fa,illife commendauit, atqueitafecuri caput prçcidendum obiecit. Apud Anglos enim non enfe, fed fecuripleétun-turrei,capitcin truncüinclinato.Is exi-tus fuit clariffimi atquedodiffimi Pon-tificis, poftquam iam diuturnicarceris moleftias pertulerat. Breui poft etiam Thomas Morus, qui Rege nouas res moliente, vitro fe Canccllariatu abdicarat, cundem vitæ exitumhabuit. Videbat enim virpru- , dentiffimus quorsum tenderent Regis confili^: itaque ne cogcreturdeinno-centibus fumcre fupplicium,illi amplif. fimo muncri fjiontc renunciauit. Cum autem Regis nuptias probarc nollcire-ligione prohibitus,bonis omnibus exu-tusamp;perpetuo carceri addidus cft. Porrohoc annomcnfelulioeduduscx arcc Londonienfi , fiftitur ludicibus à Rege defignatis. Ibat debilis feipione fultuslongoitincre,fed vultu animum minime perturbatum prç feferente, do-nccadlocum ventumeft. Ibi pnmiim hortari eum cœperunt ad refipifeenti-am^ kdille Deum rogat,vtin fententia ipfum confirmet.Deindè obieda diluir, licet multùm iam debilirato corpufeu-lo ex carceris diuturnitate amp;nbsp;morbo .• qua: res permouit indices, vt allata fella dumfepurgat, fcdendi habeat faculta-tem.Ijs pcradis,vocati funt ex gentis in-ftitutoDuodecimuiri, vt inter fc con-lultarcnt,num Morusin Decretu Parlament! malitiosèpcccâfîet.Illibreui in. ter fe habita deliberatione.reucrfi adlu-diccs,aiût,@pftÇî,hoc eft, reus eft mortis. Mox àCanccllarioin cum prolata fententia eft.Tum ille mentem luam co-ram omnib’ cxplicauit de Decreto Par-lamenti,quod Rex effet habendus caput Ecclefiæ Anglicanæ, aitlt;^uc totis fe-ptem annis le diligcntifümè veterum feripta amp;nbsp;concilia cuoluifre,nec tarnen vfquàm inuenire potuifle, hominem laicum vel fecularcm caput elfe pofte Ecclcfix in rebusEcclefiafticis. fedin-terftrepebant quidam, nec oratione cius perm ou cri potu cru n t,li cèt e ftet fo-lidiffima. Indè reducitur incarccrem. HH H vÛ |
^jS ÄPPEhJOIX AD KAVCLCRI CHRONICA, EX OPT.
|
vbi priufquam ad turrim ventum eftet, miftrandum accidit fpcdaculum. Erat Moro fiba Margareta, eleçanti forma, optimis moribus,rara cruditioe. Ea vbi cognouit in pattern mortis prolata fcn-tentiam, picrate in patentem amp;nbsp;acern-moanimi dolore permota, per mcdios fatellitcsviqua poterat perrupit, amp;nbsp;in patris amplexus mens, quod voce non poterat,nimio ppedita moerorc,lachry-mis vbertim teftata eft, nempe fummam pedoris fui çgritudiné amp;angorcs. Vc-nim pater fatcllitum permiffu conftan-ti vultuiufftteam miffos faccreciufmo-di fingukus, amp;nbsp;animo infrado ferre prçfentem return ftatum. Sic enim,in-quit, vftum eft Deo : amp;nbsp;tu iampridem confeia es area norum pedoris mci. iam veto Patre ab ilia dece vel duodecim paf-fibusprogrefto,illa non ferens immodi-cosdolons aculcos, ex tarn prçientiparentis amantifftmi periculo cius animu vehementerpungentes, rursiis accurrit ad Pattern, ampleditur abeuntem, led abillo neque lachrymas vllas fundente, nequefaciem in rugas autmeerorecon-ttahente,hoc foliim audit, Vale,amp;De-um ora profaluteanimr mea?. Fuit ea hauddubio grauis tentatio tanto viro, fedquiiampro vcritateiemèl vitam cû ianguineprofundereprorsus dclibera-rat, Chrifti amoriomnem quantunuis propinquoruamotcm pofthabuit, vr fc vetum amp;nbsp;inuidum Chrifto marry tern confecraret. Itaquidem nos de tali viro fentitecongruum eft, qui cum pollet inillorcgnorebus omnibus effeflore-tifftmus, tarnen nè Deum offenderct, ipfe quoque vitam perdere maluit.ldem autem iplc,CLim effet rcgni Cancellari-us, quandiù tex Catholicam tuebatur rcligtonem,ieuerèin cos animaduerte-re lolitus crat, qui Lutcri aut alterius dogma hçrcticum fequerentur. Deinde feptimo lulij caputiUi pi cciffim eft. . Deeiusitemqueclarilfimi Roften-Ciledulu-,- „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . lijdamnaf ns Epilcopi motte ita quidam Icti-ell,7.Iulij ptumrcliquit; Sexto Nonaslulij (alq, ^M •*™’i®pff”'^ lulij, vtdiximus) obtruncatus eft in Britannia Thomas Morus, non minorem conftantiam in ludicio amp;nbsp;fuppliciopræ leferens, quam miquiffi-niü Athenienfium fenatulconlultocó- |
dcmnatus Socrates; paucis diebus ante ilium ioterfedo Rpilcopo Roftenfi, io quern Regis furor non alia can fa vehe-mcntiusexarfit,quam quodisin Cardi* nalium ordincma Pontificc effet co-optatus.Sed audi,quod vincit omnefc-ritatem. Caput Roffcnfis inditum ftipi» ti,mnltis diebus omnium oculi' fuit ex-pobtum : quod non modo non conta-buiffc^veriim ctiam multo venerabiliu» eßefadum krcbatur.Vbi is rumor per-Crcbruir,mox amotum cP. loco. Et ne quidin Mon capite cxifteret, quo po-pulu£religionctuib3retur,audi iam fa-cmuS immanifbmu.Kenouata eftd hic-Pça fabula^ amp;nbsp;caput eins non mb longa codura maccratum, quo cclcnùs difflucrct,haftili eft impobtu. Hçc ille. Eodeanno 15. Aprilis Reginald*Do-dor 7 beologus,ex AbbatiaLondineft, qua Sion vocat, prok-lBoeBrigirtanus, itemquealij nonnulh religioG amp;nbsp;fecu-larcsludicibusfiftuntur, tanquam qui lententiam Parlamcnti nnllcnt admit-tcre.lbi Dodorille Reginald* inter al a palàm dixit, Si rex fcirct qnam male ipb perftiafum eflet à qinbutdam rcgni pro-ceribus,grauifGmeindignaiurum it aft conlultonbus. J urn veio inox illi indicium eftblentium. Hoccnim male for-talsis bbi conlcij ierrenon poterant. Pt dolédum eft certè,quód non raio opti-mi principes improbdiimorum hominu prams conlibjs tran 1 uersim aguntur,amp; faciuntplerunquè, quodahoqulnun-quam attentaftent, ft aliéna fraude de-prauati non eftent. Deindeiuffus eft atî quidamrelpondere, quod cumfaceret magna libertate,ru^ùs ftlereiubctur, Vbi porroaudiuit mortis in felatafen-tcntiam.Hoceftjinquitjiudiciumbuiuslolun iw mundi. Petijtautem bidui tnduivefpa-tiu m ftbi permitti,quo fe ad morte prx-pararetdedtefponlum eft ilh, hoe iam non inludicum, fed Regis arbitratu amp;nbsp;dementia fttfi effe.Tum dic,Credo,ait, videre bona Domini m terra viuentiu. Peridétépus Cartbufiani quoqucLó-dincicsin regis iraincutrcrur, qinoHét eft caput Anglicanç Eedeftçagno'cere. Erat in ea Cartbufia multi rihgioft Gattes ctpatresjptimis pfcét’cœnobipquê Prioré vocat,lohancs Houhtho,cui*tuit mfignis rfalin. lÄ |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CQNGESTA. ^^^ inAgnispictasinDeum. Dum ante hçC procella in Regno graffarctur, amp;nbsp;iam Carthufianis periculum impetlerct, ca-fu Londinum alij duo Carthufiani Pn~ oresvenerunr,RobcrtusLaurcSjamp; Au-guftinus VneMIcr. Cum ijs Prior loha-nes Houhthon acceflit Ihomam Cro-neucl RegniCancellarium, fpcrasfcab illo impctraturum,ne ipfe cum fuis co-geretur in rcgis verba iurare.Vb'i preces fuas fubmifle admodum propofuit Ca-ccllariojbocfoiumcofecutus eft, quod mox tanquam rcgi rebelliSjCum alijs duobus Prioribus ni carccrcm conieftus eft.Ibi poftquàm hebdomadam vna exe-gcrunt, Canccllariuscum plerifq; alijs Regis confibarijsjvenir,hortaturque vt abiuratoP0tifice,Regcm caput Ecclc-fxtam in ecclcfiafticis quam politicis rebus prefiteantur.Rcfponlum eft illi à patribus negatiue.Non cnim fic didice-rant ab Ecclefia Catholica. Itaquc iufft funt iterumin cuftodiarecipi. Deinde adcertumdiemprodudifunt in Concilium, rurfumq; vt cofentirent admo-niti,conftanter refponderunt fe nee in minimo veile ab Ecclefiæ fententia dif-cedere. Moxadhibitifuntduodecimui-ri,iuftï4ueinter fetradare, num mortis rei eftent Patres illi, qui nollentin Par-lamenti fententiaacquiefcere. lllideliberandi fpatium profcrutin craftinuffli Interimcumeffentviri boni, ftatuunt illos innocentes pronuciate, amp;nbsp;nequa-quam mortis reos. Subodoratus Can-cellarius rem ficuti erat,mifit ad eos qui percontaretur,cur fententiam cunda-tius proferrent.Refpondentfe non eftc aufos in tam inculpatx vitæ homines necisfententiam promulgate. Vbihoc Canccllanuspercepit,irapcrcitus, eue-ftigio iubet eis renunciari,fi quidem illi non inueniantvndè eos reos pronu-cicnt,ipfos reorum panam fubituros. Cum veróneC fic fledcrentur, ipfè eos adijt,amp; crudeles minas intentans,có pa-rùm firmos adcgit,vt maieftatis eos con-demnarmt. Quodcumpoftera lucefe-cdfcnt,aludicibuslata in eos lententia eft,quæ folet in reos maieftatis.Indè ite-f urn in carcerérapti,quinq; diebus illic manferunt,multas interim perpelfi mo-leftias.Poftea ad morte duci iubentur 4. |
dicMaij. Itaque trahæimpofiti,immô refupini toto corpore aUigati, per tota vrbem ad locum vfqj fupplicij,qui à car-cere milliari Gallico aberat, eqs trahen* tibusmodoper afpera, modopcanofa amp;lutulenta pafsim obuialocaraptan-tur. Vbi co ventum eft, primus foluituf Prior LondincnfisCarthufia:.Carnifex ftexo poplite,vt habet patrius Britanniç moSj rogat veniam crudelisipfi mortis inferendæ. Idille magno facit affeduj complexus hominem, amp;tum pro illo, turn pro cçterisDeum orans.Tum veto fcalam afleedereiuffus, obtempérât in-cundantèr.Ibi vnus ex confiliarijs Régis,qui illiccummultis hominum mil-libusadftabant,rogatnumregi amp;nbsp;Par-lamento confentire velit, impunitatem pollicens,fi id faciat. At ille palam tefta-tur,fefoloDei timore,non vllain Rege fuum rcbcllione addudum , id facere neque pofte,neq;velle:immómallepati omnia,quam vel latum vngue à decretis Catholicæ Ecclefia: defledere. Porró, inquit,oratepro me,amp;mifercat vos fratrum meorum, quorum Priorimmeri-tus fui. His didis, breui /patioimpetra-to,legit fex primos verfus pfalmi jo.Mox cucrlafcala,manfit pendulus craffofu-nedcinduftriailligatus, nè prçfocare* tur, Atqul fubitó alius quidam funem prçc/dit prius quam moreretur,ficq; 1a-pfusinterram, paulùm palpitans adfe redijt.Necmora,raptusin vicinulocu, amp;nbsp;veftibus omnibus magna vi nudatus, trahæ rursus nud’ alligatur.Primó car-nifex verenda prçcidit, deinde ventrem fcindit,amp; vifcera omnia in ignem proij-cit,corde tran/fixo. Qua: omnia v/que* adeó conftantèr amp;nbsp;placidé tulit, vt amp;nbsp;pr^fides amp;nbsp;reliqui omnes non medio-critcrdemirarentur. Caputindè trun-catum eft,amp; corpus quadripartitum. Idem fupplicij genus reliqui duo Priores amp;nbsp;DodorTheologus Reginaldus, amp;nbsp;quidam presbyter fecularis magna conftantiaperpe/fifunt. Nullus in his omnibusnequeinvultu pallor, ncque in fermone trepidatio, neq; in vllo corporis geftu mortis formido apparuitï eodem habitu in teterrimo fupplicio p-feucrârût,quo fucratincolumes, nimi-rumfpiritucos veritatis corroborante. HHH a Alia |
lt;40 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
Alia ratio eft corum, qui pro luis fccle-nbusvelprauis opinionibuspoenis fub-diti, hilantatcm amp;nbsp;conftantiamprs fe ferunt.Ea cnim non conftantia,lcdpei--tinaciacft,prauoanimi crrorc, nonre-ftaiationcconccpta, cum vtiquc non pœna faciat martyrcm,fed caula ; ita vt valdcridiculi, immo inlani lint buius çtatis lê(ftarij,q magna confcribut mar-« tyrologia coi um,qui non fidei,fcd hx-refeos nomine apudCatholicos luppli-cijsafteäi luntequafi veioapudpoftcri-tatem illorum memoria vcnerationijamp; non exccrationiponijs,futura lit. Scd hisomiffis,ad noftrosreuertamur ; qui cumtam immanitèrexcruciaretur, ro-gabant principes amp;rcliquos circunfta-tesomnes, vt conftantèrad fupremum vlqucfpiritum benè viuercnt,Rcgi fide-litcr feruirent amp;nbsp;obtemperarct in omi-bus,quæ non elTentàDci amp;C3tbolicx Ecclelix placitis aliena.Corporu membra aliquandiù coéta, diuerfisLondini locislulpenfaluntj amp;nbsp;capita ftipitibus infixa. Nondum tres clapfa: crantbebdo-madx abborum patrum necc, amp;nbsp;cccc quidam viliffimi bomunciones aCan-cellario copiam petuntamp; facile impétrant quoldam abos CartbufianosLó-dinenlcsdiucxandi.ltaqucCartbufiam flduolanr,amp; Vicarium Hunfridu^tÏ)? ödlUOrC, Vuil bel mum ex ïO^ftVC, amp;nbsp;Sc-baftianum O^CHamp;f^^lfClacerdotem,impotent! infania adducunt cum ignomi-maad purentifhmum carcerem, atque illic dies quatuordccim catenis ferreis colla amp;nbsp;crura conftringunt atrociter, ita vt perpetuó ereCti Harent, nulla pcr-milla lacultate corporis exoneraudi, quod nccelsèeratmagnam illis exfœto-rc amp;nbsp;communi verecundia molcftiam crcare.Poftealcorsim concilio luntex-bibiti,amp;cum conftancèr refpondcrent Ic nolle ab Ecclefia Catbolica deficere, amp;nbsp;vabdisrationibus amp;fcriptufx Icnté-tijs oftendcrent, Regem fibi non pofte vendicare Ecclcfiafticam autbontate, idem (upplicium, quodluperiorcs,pcr-pelh luntdicip.lunij.Erantquidéomcs tres^tate luucnes,led animo ca ni, amp;p-clara prolapia, nee mediocritèr cruditi. EtSebaftunus quidénupla Rcgis aula |
fuerat cnutritus. Vcriim docucruntil-linosluó cxcmplopro Cbrifti amp;nbsp;verita-tis amore contemnere omnia. Deinde anno (5^7. dccem abj Cartbufiani Lon-dinenlcsin fœtidiftimum carcerempro-trufijinibi vitam breui cum morte com-mutârunt,vno dempto, qui annis quatuor vixitibi incolu mis, fed tandem idé fupplicij genusperpefTus eft. Multùm laboratum eft annis aliquot,vt Carthu-fiani Lendinenfes Regi confenrirent, amp;nbsp;modo bladitijs,modo terroribus pul* fati lunt.Pauciquidam verlutllfimisbo-minumfraudibusdccepti, Ipecie quidé vififuntin verba Regis iurarejed animo prorsus deteftabantur. Verumborum imprudens fimplicitas boe prçmijadc-pta eft, quod cum feruandx Cartbufix Londinenfis caula bmulatè luraftcnt, illa prima omnium deleta cft,monacliis inde omnib’ cxpulfis. Abj quoquè duo Cartbubani Eondinenlcs Anno f^j'’. quinto IdusMaijlufpenb catenis, tam diuin patibulobçfcruntgt;donec ofta oia décidèrent. Dicebantur üli Iohannes 9ïoc^cpfr/ amp;nbsp;lacobus ^[Bamurt. Vc* rum non diu impunè tulcrynt, qui iHas cçdesinnoxiorum hominum paträrunt. Namipfcl bornas Cromuel Cancella-riuspOftCartbuftam Londinenfcmldi-reptam amp;nbsp;vaftatam,intra biennium ca-pitepurtituseft, vtinèquis confidatin principibus. Certèvaldè impiumeft,vt pollishumanam aucuparigr.itia,omne contemnere legcm diuinam,amp; quibui-ufmodi lunt, non immeritoprincipuni alienillimos etiam poft lummam gratia animos experiuntur, Alij quoquè alias pcrpclïi calamitate5,non diuturno gau-dio potui lunt. Porró infignis Jla Car-tbuiia mutata eftin offiemam fceleru, vbilCortationi,palçftrx amp;Iudisvacarc-tur.Et bec quidcm amp;nbsp;id genus alia tolérât EutcriEuangeliunudiuinas laudes, iciunia,preces,Vigilias, carniscaftigati-ones, quibus antcà iHicvacari lolcbat, tolerarc non poteft. Et ca caula eft, quod bçc noua noui Euangebj dogmata, tam cupidè à plerifquc excis mortalibus fufcipiuntur,quiaiucunda lunt amp;nbsp;plauübilia carni. O latanx verlutiam. Scd illi cimcre dcbent,quod in iob dicitur, Ducunt m bonis lohn, dies |
SCRIPT. PER lAVREN. SVRIVM CONGESTA. ^4*
|
dies fuo$,amp;in pundo ad inferna defcA-dunt.Et quod Chriftus ipfe in fuo Eua-gelio,Væ quindctis,quia flebitis. Hoc Jane permultislocisfecitLuteri Euan-gelium, vt monafteria vcfprorsus euer-làjVel in prophanos vfus mutata fint,fci-licètvt extindo cukudiuinu,adMaho-metana infaniam fensim dcuoluamur, autcertè in Ethnicifrnu,vt iam aliquot fit locls,relabamur. Oportet reuera no Chrifti,fed Jatanz fpirjtu eHej qui ferre non poteft laudes Dei, ftudium perpc-tuz continentiz,contemptum mundi amp;voluptatum omniu^rigilias, ieiunia, preccs,roluntariam paupcrtatem, pro-priz voluntatis abnegationem: quz q-dcm amp;nbsp;id gen* alia pietatis excrcitia certurn eft nufquanftnagis, quam in bene inftitutis monaftcrijs viguifle amp;nbsp;vigere. Sed ca,hortante Lutero^vaftata amp;nbsp;pro-pbanata funt,adcó vt ipfe Luterus Cœ-nobiuin Auguftinianum occupauerit, vbianteàmultifratres foiebat Deo fer-uire.Etipla quoque Carthufia Londi-nenJi$,de qua nunc agimus, poftmodu data eft cuidammiliti, qui exeaftruxit fibipalatium^templum mutauit in triclinium, amp;nbsp;totum fere cœnobiû euertit. Paulo ante in eius Cartbufix tcplo Regis tentoria amp;nbsp;arma bellica tanquàm in armamentarioreponebantur,imagines non modo diuorum quorumlibct, fed etiàm ipfius crucifîxi Scruatoris, quz nostantz charitatis admoneri debent« cultris concidcrut, amp;nbsp;pedibus calcârût; in ipfis facris aris faltârunt,amp; aleis lufe-iunt,chorcasduxerunt, multaquc alia valdè detcftanda perpetrarut, cuiufmo-diamp;ArrianosolimfeciJfe Icgimus. Ea veró cœnobiorum euerfio etiamfi nihil pr^tcrea mah haberet, tarnen vel ob hoc pcrnicioJanimiùm eft, quôdinnumcri hommes inopeSimêdicijCalamitofi frau dantur elcemolynis,quç ilhc largilïimè prçftari Jolebat. Nunc poftquàmà no-bilibus velalijs ^pphanishominibusfunt occupata,citiuslapidé quam panemad fores ftipc pokes retulens. Eftamp;aliudgt; quod mercatores pclfimè habet,q etiàm hcèt infedi Luterano dogmate, tarnen mallet coenobia pleraq; minime euerfa, quanquam ferrè nó polTunt mendican-tiumordmu monafteria.Caulara hums qvwdoquè audiui ex quoda mercatorc ®g’'^gæ L’^’^‘:*’^^°ï 9^* quotiès Luteri nomé promebat ore,nudabat caput ho* noris caufa.Aiebatille ^ptcreà fedolerc cxtinda monafteria,q uod olim nobiles cofueuiftenj^jplesfuas in ea intrudcre, et facultates fuas relinqucre illis liberis* q-uos domiretinedoscefuiffent, amp;tum nobiles fuiftelocuplctes, nee opusha-buiHerapinisamp;cçdibus.Atnuncpoft- 1 quàmdeletafuntCosnobiaj puellos amp;nbsp;puellas inirc coniugia,indè grande examen nobilium liberoi um exiftere, qui cùm ex parentû facultatibus,inter ipfos prorata cuiufq; portione diftributis,no poflint tantum confequijVndè ftc viuat queraadmodum habet nobilium cofue-tudo,iamnobis,inquit,mercatorib*itcr agentibus infidiatur, merces noftras di-ripiüt,atq; ex rebus noftris prçdas agut. Ita illeLutcranus no propter lefum dolebat fubruta monafteria,fed quod ip (is iam nonlicerettuto iter facere. Verùin fi malum eft elfe monafteria, vt Luteri habetEuangelium,non debent tolerari priuati caufa compendij vel lucri.Si au-tern malum non eft ea efte, cur no etiàm ferantMendicantium fratrum domos, cum tame cxillis plerunquè pluriinùm capiantfolatij amp;nbsp;fubfidij fpiritaliSjdum abillis vel in cofeffione veî in(acrisc5-cionibus amp;multis alijsmodis, retie aC pieinftituuntur? Sedhocipfum fcilicct dolet malo d2moni,amp; ideo dedit opera, vtmendicantiumordines prorsus pro-fligatifint, vbicunque Luteri Euange-lium dominatur. Sed amp;nbsp;alia omnium ordinum coenobia innumera aut deftru Óla,aut mifere expilata amp;nbsp;deformata funt,iacetque prorsus oranis cukus'di* uinus,nifi quod dominicis diebus apud feftaiiosintemploconueniuntEuage-licifratres 0cfororcs,amp;ibi aliquéGer-maniccvel alio idiomate vulgari plal-mum cantillant,fuamqucccenam pcra-, nihil à prophano couiuio difcre-pantcm,cum plerunquè non fint faCris initiati,qui ilhs Coenam fuam conficiu t, vt idea quoque corpus amp;nbsp;fanguincDo-mini conficcre non poflint» Si qui vero inter eosfunt apudCatholicos facerdo* tióinitiati,illi ft coficiunt Euchariftia, taméneeatmancrecorpus amp;nbsp;fanguiné HHH 3 Chrifti |
«4» APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
gt;latth.xj Chrilli extra fumptionc.Indè fitvtçdi-tuus quodlupereft viniplcrunquè Iccu domum ablporter,bilaritércum luis inter edendumillud potitans,non abfque fumma cótumclia tanti facramenti. Na licétilli negcntcllevcrumjanguinc_,n6 tarnen proptcrca définit clïc vcrus languis,!! fit femel rité conlecratus. Sed ad ipllitutumrcdeanius. Hoe anno rebus tam profperé ad Lu teri voluntatem in Anglia prçter dus expedationem flucntibus, magis etiam fcrocirecoepit.Scripfit acerbé amp;luo me re calüniosé in Principes amp;ordincs Catholicos Impcrij, inter alia vocans cos feditiolbsamp;rebelles Cçfari, atq; fures Dei,vt qui nequcDeo,neq; verx Ecclc--fix Chrl^li,(fc)IlcctLutcrane)ncqiCç-^ari autvlli poteftati obedire dignatur. Sed heccitradubium in nullum venus quamLutcrum iptum amp;ciusdilcipiilos quadrant,qui fie papx iugû exeufierut, vt nullumomninôimperiûferre vclint. Ïnuehiturdeinde, amp;quidé vel maxime feditioséinCardinalcm Moguntinum, idqucin hune modum,quanuis Tcuto-nicè : Ji dues Hahdi/ès amp;nbsp;/u/gt;eiiei ^rouin-eiaks j'Crc^ie^i^co^atns ’Magz/ciurg. Epd feodum '\^oguntinum tyrannum/imm Car-fiina/em ex^ei/ereneaur interßieref^iuße/a-cerewre/.VbivcróChrillus vnquam dixit Iudçis,Si pontifices,fcribas amp;nbsp;phari-fçosvcllros interficiatis, reété facictis? An non potiiis dixit. Super Cathedram Moifisledcrûtlcribç amp;pharilçi; Omia quçcunq;dlicut,facite? QuodliCatho-licilcriberentfubditisprincipum Lutc-ranorum,Prçclarccgeritis, fityrannos principesveftros tuleritis é medio, quas turbas Lutcrus cumfuis conciraret?Mi-rum cft,nulquam vidcre potuific homines, quam nihil Luten Euangelium có-Icntiat cuni Euagelio Chrifti.'tum quo-qué,quam iHcnufquam fibi conftct,led tam fitin dodrina varius ódinconfiaais, quàmfcillîdiucrlà Icribcndi arguméta obtulerunt. Hçcveroidcirco lepiusrc-petuntur,vt vel poftcritas difcat nollro magnomalolapcrc. Vtauté in Mogu-ti n u m Pri ncipc ta m impoten tér Lu ter’ incurreret, ca resin caufafuit, quodis pricepsiufleratfubditos l'uos Luteri fer-mento deprauatos, rebus luis dulrattis, dfti0cmigrarc,ncicliquosinficcrct:qua quidem non tyrannica fuit, fed admo-dùm tolerabilis mulda^nif quod Lutc-ro licuit dicetc quicqutd libuif. An no vÄ o Lutcrani Magiftratus in Anaba-ptiftas gîadioanimaduci tût? Cur id no reprçbenditLuterus? |
Per id fere remplis fuit quidam Hab læ Saxonicæ ciuis, ciufdem Cardinalis fubdirus,nomine Coipar* Qucibamcr, bomolaicus,led non plané ftupidus. h miranciprouidentiain fummam Lute-H ignominiam miro ftudio niagnaque iolertia ex diuerfis Luteri fcripris colltf-git xxxvi.pognantes amp;pbne contrarias fcntentiasdccomniunioneEucliari-ftiæ lubvna vcl vtraque/pecic, easéj;in magnam digeflrttabuiani,quat pobitad parictem fufpendi. An non verolonge turpUfimumcd, inretantipóderistain cGc variû amp;nbsp;nunquàm fui fimiiem? Ve-rùmillc laicuspofteà in bcllo Smalcal-dicotnalèmuIdatuscftabEuangelicis. Eerturenim ad viriliaJigatofunc démit fusinputcum, illicquc diù tortus cùm incatholica fide conOatilfirnus perma-ncrctji-ursiiscxtraiftus fuiffe. Hoc anno ipfis fcnjsdiuilobanni» Baptiftæ Monafterium VucUpbali® metropolis expugnatur. Qu^æ ibi tum gcfia fint,iam luprà diximus. Eodem anno conati funt Anaba-ptifta: AmGelredamum infigne Holla-diæ emporium fraude amp;nbsp;dolo obtincre, fed fruûrà. Fuît per id tempus Fri fi a quoquè abcahontinum pelle vindica-ta. Inuaferunt Anabaptifia; Amftdre-damum noâurnis boris, Senatum vi occupant, vigiles amp;nbsp;plcrofquc ex Senatu perimunt: led tandem lüperati, pro mentis pœnas luimt, casque val-dé acerbas. Habucrunt Fpiieopum qnendam Ilium, cuius caput affixum palo m vrbis turti collocatum cfl. lam paulo anté infigne quoddamFri-fix cœnobium aquarum ainbituegre-gié munitum occuparant, led Fnfia: prçfeélus opportiiné illorum conati-bus occurrens,iugiilauitomncsfortif-fimé répugnantes, m quibusctiàinvir-gincs quidam cranr,quas obpertinacia cadem pœna inuoluit. Faxit prepotens Deus, vt ca hominumluesprincipum negli- |
SCRIPtöRIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. lt;^43
|
*^'ê^'S®*^’:’^ quot;®” maiora indies accipiat incrementa,amp;rebus Chriftianis maximam adferat cladcm amp;nbsp;calamitate. lam cnim nonpaucis Gcrmamæ locis licet cis impunedegerCjamp;fic paulatimcoa-lefcuntamp; augefcunt magnoReip. de-trimento. Hoc anno S.Idus lanuarij in Anglia diem vitæ extremum elaufit optima amp;nbsp;coftantillima Herois Catharina, quam rex Anglia: Hencicus vii r. male pcrlua-fus, afc lepararat, cum iam viginti an-nis cam in matrimonio habuiffet. Fa quidcmpoftdiuortium illud infauftu, fe contulerat in comitatum Bedfordi-enfem ad villam regiam, quam appellant Kymbalton , carlo pauim Jalubri fitam,vixitqueillicadmodum religiose amp;fande,magnoq; animo illam fcpara-tionem fortiter perferens, quanquam non dubium eft acres illam interdum animi dolores lenftfle, quod videretre-gemparum memorem lalutis fuæjipfa contempta, Annam Boleniam fibi co-pulauide. Athocmçnlêamp;annogra-uitcr laborans aduerla valctudine,mi{-fo ad illam ab Henrico rege Cæfaris oratore, lalncrc iufta eft. Porro fexto póft die lentiens mortem adeffe pro fo-ribuSj vocat ad fc ancillam non indo-Óam ,eique ad regem diélatEpiftolam in hxc verba: Domine mi rex marite femper chariftime, faluc. lam aduenit hora mortis meæ,in quo temporis pun-âoamor facit,vt tepaucisadmoncam delalutcanima: tux, quam debes cun-dis mortalibus rebus anteponere, ne-glcébapræcaomni corporis cura,propter quam amp;nbsp;me in multas milerias, amp;teipfumin foheitudines plures con-iecifti:fed hoc tibi ignofeo, ac DEVS tibi ignofcat tam velim, quàm preci-bus pijs oro. Quod lùpercft , com-medo tibifiham commurftm noftram, in quam quxfo olficium illud paterne totum conféras, quod ego atc alias defidcraui. Prætereà precor lummè, vti ancillas meas refpicias, casque luo tempore bene locate nuptijs placeat: quod multum non eft, cum non fint nit( tres, óc dare meis miniftris ftipen-dium^ebitum,atq; invnum ctiam annum ex tua gratia, benignitatCjhbcta-litatefuturum, nè deferti vel inopcs eft-fevideantur. Poftremó vnum illud te-ftor: Oculimeitefolum defiderat. Vale. Hisliteris fetiptis, eodem diemor-tua eft. Facile autem hincliqucc,qu.am cafte matrimonij iura colucrit enam inipfodiuortio,ciimlc fcripfir,nulluni nih Henticum petcre. Rcxccitc literis his Icdis, lachrymas tcncrc non potuil. Corpus optimæ principis ad Bargum Petri delatum,in eoenobio mona-choiu D. Bencdiéfi, honorifice tumu-latum eft. |
Eoipfoanno Carolus CÄrar inui-dus, fentiens alieno in fe elle animo quoldam Europa: proccres, non fc dlt;-. fetir, fed vt cratmirabili prudentia,holles fuos antenertere ftudet, vt fibi potins timerent, quàm ipfi bellum infer-«ent. Itaquein Africain ad opprimen-dum BarbarulÏam expeditionem parat, honcftifiimis amp;nbsp;Chriftian« Reip. vtiliffimis ad id rationtbus indudus. Gallus nullam interim fert opem, fed potius molitur ncfcio quid in Cæfà-rem. Licet eiusfororem in matrimonio habetet. Neque ca res latnit Jtalos. ltaqucamp;Genucnfesamp; Florentia: mix Alexander lefeegregiè communicrunt, fi quid fortafsis vellet Gallus moliri. Porto Paulus Pontifex aliquot triremes in Afticanam expeditionem Cæ-fati mifit fubfidio,nolens deefte publica: faluti amp;nbsp;vtilitati amp;c. Interim m Hi-fpaniamagnusfit belli apparatus, adeó vt tumoresde G311o,Britannoquc rc-gc amp;Heluctijs (parfi,facilè extindifint. Vencti ob fœdus ante annos triginta cumBaiazctcTurcicolmpcratotc pct-euflum, nihil ad hoe bellum contule-runt,huins lact.x expeditionis fpeda-tores fututi potius quam adiutotes. Sed hoc quoqnè quoddam fuit audatium calamitatnm afflid.ie Reipnblicæ. Porto vniuctla Hifpania m hoc bclln egre-gic incubait.Andreas Antia ob lingula-tern fidem amp;nbsp;return roaritimarum peti-tiamàCæfare fuorum confiliotumfa-èfus confcius,ingcnté eópatat clafïcm, inquacrat quadtiremis vna,qua: Cæ-faremipfum vehetet, cuius remigesocs Icricis crant veftiti tunicis,amp; ipla nauil multo ornatu longe clcgantilfima. HHH 4 Pan* |
M APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
Paulus Pontifex Andres Auris dono mifit enfem folenni ntu confecratum, cuius crat gemis ornatus capulus,mul-talt;^;alia eiuldem gladij inngnia orna-menta. Mifit etiim pilcum è rillofo fe-ricomargaritisPhrygio opere depiâû. Eiufmodi veró munus dari folet ma-gnisregibus: nee tarnen immeritodatu eft Andres Auriç,maritimis cótraTur-cas,Mauros,amp;piratasbellis clariffimo duci. Ea res ftrenuu alioqul fenern ma-gis etiam adres prsclarè gerendasinci-tauit. Interim Mediolani Cslar reli-^uit AntoniumL^uam virum in rebus bellicis propè incomparabilem, qui fua diligentia res Italis tueretur.Porro Pau lus Pontifex ad Centücellas fubfiftens, inde bene precatus eft excreitui in Africain traijcienti. Venit autem ad ^Csfa-rem ctiàm Ludouicus Lufitanis regi% germanus frater, cuius fororem in ma-trimonio Csfar habebat,cum clafle vi-gintiquinq; nauium,in quibus prster nautas defcripü milites erat ad duo mil-lia.Inter nauigandum veto accidit ca-fusinopinatus. Quadriremis prstoiia, quaCsfar vehebatur,hsfitinvado fa-bulofo,eratque res plena periculi, nifi quód Andreas Auria, mirabili induftria celerrimècxillo arens tumulo nauim curauitextrabi.Mouit ea res nó parum Csfaris animum,qui leitet pattern luû Philippum in fimile difcrimen conie-6fum minimè eualurum fuiffe, nifi gra-dimiraculoingens fluftus nauim, qua vehebatur,vitra fabuli tumulcs extuliH fet.Tota autem hsc Csfaris clalfis fe-ptingentis fere nauibus conftitit. Bar-barulïa vbi eertó comperit, Csfarem ipfum in clalfe aduebi,vebementèr animo angi cœpit. Non enim putarat Barbaras Csfarem tam difficile amp;nbsp;pe-riculofumin fterili amp;nbsp;fabulofoac omis pene aqus indigo lolo, folftitialibus prsfertim diebus, bellum fufceptu-rum,fcdilludpotitisperfuos duces ad-miniftraturum.Hortabatur nibilominus fuos,vt fe viros prsberent, nee de vidoria quicquam ambigerent: inpri-mls autem,vtGulets defendends for-tilfimamoperam nauarent. Eft autem Guletaturns latcritia, circum adiedas Habens munitiones, camqj Barbarufta |
inultis tormentis egregiè mftruxerat. Vbi tota'claflïs ad ancoras conftituti fuit,Csfar iuffit milites fcaphis fein co-tinentcm transfcrre:quod adeo compo-fitè fadum eft,vt mox Barbari omnes, nullo commilfo prslio,è littore profu-gcrint,noftrorum bombardas minimè ferentes.Defcendit amp;nbsp;Csfar ipfe in ter-ram bons Ipei amp;nbsp;mults alacritatisple-nus,non fuis,fcd prspotentis Dei viribus innix*,qui hauddubio illius amp;nbsp;fau-tor amp;nbsp;protedor crat. Miffi funt autem, qui explorai ent omnia. Ibi turn Numi-ds,vclox,infidiofum amp;nbsp;fummi laboris militum genus,vbiquè noftris fefe offe-rebant valdc infeftos,fagittis, iaculis, lapidibus incautos atrocitèr vulneran-tes.VcriimT^slar corura feritate nihil deterritus,licct araici graues à tam prs-fenti periculoeum reuocarc niterêtur, cum paucis cxploratum iuit,vndiquc volitantibus Numidis,quos ille mira animi conftantia contempfit. Pugnatu eft intereà aliquotiès, irrumpentibus Barbaris in noftços,amp; modo illi, modo noftri vidores abiêrunt, donèc tandem paucos poft dies Csfar omnem vim ex-pugnandæ Guletç adhibere conftituit lam enim militum corpora morbis re-xari coeperant,quódinterdiij vehemen-tiffimo lólisardore torrerentur,nodi-bus veró nimio csli rore perfula,propc-modum præ frigorc rigere viderentur. Hucaccedebat,quodBarbarufta ingé-tcs Numidarum copias mercede codu-das in dies expedabat, quorum aduen-tum Csfar antcuertendum putauit: amp;nbsp;quanuis Csfar infigni pietate çgris opc ferret rebus neceftarijs abundè fuppe-tandis,tamè in arenofo folo vix vlla da-batur copia duleis aqus,ita vttum fani turn sgriexacrioribus pomis fiti vtcu-què mederi cogercntur,qus res no erat commodavaletudini. Itaq; Csfarbonis auibus adidus Iulias iuifit tormen-torum omnem apparatum adGulctam ®PP'^S”®*^‘^^”^ Andreas Auria à man eius munitionis diuerberands negocium fufeepit. Tum veró ab aurora vfq; ad meridiem tanta tormetorum ri islocuseft oppugnatus,vtnon mo-dó concuti tellus,fedtota paßim hifce-revidcretur: Portopauló ante traquil-lum |
SCRIPTORIB. PER LAVR. 5VRÏVM CONGESTA. lt;? 5
|
Ïum marc mirabilitèr concitari amp;nbsp;cx-æftuare arque feruere ccrneretur: cæ-lumautem ipfum denfiffimafumt cali-ginc omniumoculis eriperetur. Eavi turris cumCuo antemuralipenitus pro-ftrata, amp;nbsp;munitiones omncs late diGe-élx,non omninó difficilem noftris in-uadendi aditum præbuerunt. Vt veró animis magis incalefcerent, quidam monafticx vitæ profcfforligneam cru-cifixi Seruatoris imaginem præfercbat. Ibi iubcntc Csfarcalacritèr noftri milites in Barbaros irruperunt, nihil mo-rati tela omis generis amp;nbsp;mifhlem ignem tenaci flamma armis adhærentemj quX ab illis in lubeuntes conijciebantur. Quamobrem territi, fuga fibi confu-lunt immanes Barbari, quorum non pauci in illo innerecxfi amp;nbsp;in ftagnum detruG pericrunt. Porro paucisèCæ-farisexercitu dcGdcratis,torméta omia amp;nbsp;tota Barbarulïæ daffis, qua: intra Guletx fauces lubduâa fucrat, in ius viétoris Cxlarisconcefiït,magnoqui-dem Cxlaris commodo amp;nbsp;volupeate, led fumma Barbarufix amp;nbsp;IxuilGmo-rum piratarum detrimento, qui acer-birtimè ferrent Gbitotius nauigationis amp;nbsp;maris faciiltatem ereptam. llli vc-ro qui è Gulcta profugerant,vbi Tunc-tum ad Barbarulfam vencre, ab illo có-tumcliosè primi'im accepti, fed mox ex-preffa ira,ad audendu fortitèr animati funt,quód Afrorum amp;nbsp;Numidaruau-xilia lam appropinquarent. Dum hxc geruntur, in caftra CæParis venir Mulealfcs rexTunctanus, que Barbarußa èregno exturbarat. Fuit is proccra ftatura,fulfufcovultu planeq; virilijlcdadmodum Brabus. VbiCæfa-risdextram deofculatus eft,more patrio bumi colledis crunbus ledit in tapete lubftrato,amp; per Interpretern fupplcx pc tijtab Impcratore refbtui Gbi paternu regnu,multam eo nomine pollicens Cç lari Gdem amp;nbsp;id genus alia.Cæf ar illi oîa liberalitèrdatuiû rccepit,hortans vtnó Pu nica,lcd integra Gde promilGs Baret. Erat in illo Barbaro amp;nbsp;Mahometan« Bu 1 citi« profeBbre rege m a gn a tu m bel licæ exercitationis, turn rerum cælefli-nm ex Auerrois diiciplina peritia. lul-fit autem Cxlar tendi ei tabernacu lum. |
amp;hofpitali liberalitatc tra Bari hominem. Idem autem ipfem Cæfaris excr-citu prxcipuè mirahatur numeru atq; ordinem tormentorum,amp;incredibilem in fororeturn venalium omnis generis copiam,amp;militum res necelfarias cmê-lt; tium modeBiam ac tranquillitatem. Abillo veromulta didiccreduccsexer-citüs,qu« Cxfari magno vlui fucread oppugnandum Barbarulfam. Guleta expugnata, CxCar ad Tune, tumiterintendit. Interim veto dû multa fecum animoreputat, amp;nbsp;omnia diligenter expendit, commifia font varia cum Numidis prxlia, Solent Numi-d.x ferociter aduolare, amp;nbsp;rursùs mira vafricie, G premantur , fugam arripc-re, vt infequentes longius proliciant: turn veto conuerGs armis paucos multi circunGBcrc,amp; nullo negocio truci-dare. Cxfar vbi animaduertit Hifpa-nosa Numidis in pugna quadam pre-mi,acritcr cum grams armatur« cqui-tibus in Barbaros inuedus, cos in fu-gam prxcipites egit: colt;^uedic nonlo-Itim Brenuiducisante alios armatus in acicconGBens,lcdetiam fortifGmi mi-litis ofGcium pr«Bitit, ciuicamque co-ronam meruit, Andrea Pontio équité nobili ab hoBibus circunuento, amp;nbsp;lua opc libcrato. Etant per id tempus quidam togati homines, qui Cælarem hortarenturad mature dilcedcndum ex Africa, quod iam fatis multa laude po-titus eßet, Guleta expugnata amp;nbsp;pira-^*5 ^8'^S*^ edomitis: vet urn illos Cx-far graui otatione, vt crat vit longé prudcntifGmus, præclaté compcfcuir, Gületam autem rursùs communiri iul-Gt, impoGto plus mille Hilpanorum præGdio, Indè Tunctum versus pro-motus cB totius belli apparatus. Cæ-far VaBium eo hello,caque præfertim die, qua cum hoBe confligendum crat, Imperatorcm pronunciâtat. Habebanc Itali, Hifpani, Germani, Gnguli Bios duces,qui cos hortarentur; verùm Cæ-faradomnes ordines adequitans, ala-crivultu amp;nbsp;ingenti Gdutia hortabatur^ vt fortitèr contra ChriBi inermes ini-micos decertarent, prædæ loco iplos ha bituros vrbem lociipIetifGmam. nici vix pofGt, quantum ea Cxfaris alacritas inBain- |
«46 zVPPENDIX AD NAVCLERÎ CHRONICA, EX OPT.
|
inflammärit militum animoSjitavtin-talcrabileslaboreSjpræfertîm fitis mo-leftias, fortitèr pertulerint, licètquida xgrè in offido contineri potuerintj quostarnen Cæfaris nræfentia amp;nbsp;feue-ritas ad fanitatem citoreduxit. Vtenim crat natura dementifEmus, fit etiàm vbi rcs pofeere videbatur,non deerat illi Imperatore digna feueritudo. lam ad Tunetum propinquabat ex-ercitus,amp; eccè Barbarufla immenfas Barbarorum copias in aciem producit, quæ centum millia hominum exceffifle feruntur. Turn veto Vaftius, quem (vt dixi) Cæïàr Imperatorem eo bello effe voluitj antequàm cum bofte manus co-fererentur,fic ait ad Cæfarem:Iure mco VtenSjiubeo vtbinc abfeedas admediam aciem, vbi funtrexilla, nè fortuito in-cidentis pilæ cafu vniuerfà communis fortunæ falus vniushominis pcriculo, inexpiabile fubeat difcrime.Cælâr fub-ridens, metu vacuum eum efteiubet, quandà nemo AuguftorumCæfarum tormento fublatus effet: at nihilo minus pro fua fingulari modeftia didis il-liusobtemperans,confeftlm quo iuffus erat,abfcedit. Indèbgno pugnæ dato, tanto impetu noftri in Barbaros irru-pcrunt,vt trecentos fclopcttis pereme-rint ante conflidum, reliquos omnes in fugam coniecerint, tormentaqueab iîlis rdiifta cepcnnt,præ dolore amp;nbsp;ira dentibus frendente Barbarufla, amp;nbsp;cum Turcis Tunetum properante. Erant Tuneti multa millia captiuorum Chri-ftianorum. Hos omnes ille immanis BarbaruSjcircupofito puluere tormêr tario,incarcéré cocremare voluit. Verum dehortante quodam infigni pirata,fententiam mutauit.Eius autem cru delis confilij fama iam in carccrem per-uolârat milericordiaduorum liberto-rum,Francifei Hifpani amp;nbsp;Vincentij Dalmatæ, qui licèt Barbaruffæ effent alumni,tarnen infigni pictate permoti, patefado carcere,inftrumenta, quibus catenas frangerent,miferis illis obtulc-rc.Moxruptiscatenis,nudihomines iaxis alijsq; correptis rebus Turcas inua-dunt.Fugiunt ex arce T urcx,Cbriftia-nicaptiiutotam arce occup3t, aliquot exfis Turcis; regios thefauros emoes. |
omnem commeatu amp;arma intercipiutj amp;nbsp;è fumma arce Chriftianis dudiim ab-latum vcxillum expandut, vt Cxfari amp;nbsp;eius exercitui Captam arcem fignificéu Barbarufla ad arce reuertitur, falfis nijs fuis crcbromaledicens,amp;nimio furore percitus,apcrtalt;^; ianua fupplex amp;^ppè lachrymans oratCbriftianos,vt ipfum intro cum fuis recipiant,cundis liber-tatem pollicitus.Atilli certatimineunl faxaconijciunt, itàvttotuspræ ira in-fanicns, rebus dcploratis, cum fepteni Turcarum millibus,turpi arreptafuga. Hipponam,vbl olim D.Auguftinusin-comparabilem egit Epifcopum, prope-raret.Ea re cognita, Ca:lar propius vr-bem caftra mouet,cui Magiftratus da-ucs dcditx vrbis obtulerunt,id enixilfi-mè obiècrantes,nè militem intra vrbem admitteret. Ad id Cæfarecundantiùs refpondente, milites freruentes amp;nbsp;omis moræ impatientes, vel iniuffu Cxfaris certat'im in oppidum irruut,fruftrà de-precanteMuleaffe.Etipfi quidem Cx-fari vehementerlufpeda crat Punica fides,vt non fine caula cundantius prc-ces Tunetanorum admififfe videatur. Nam ftipendium per Muleaffem pro-miffum,aftutè amp;nbsp;vafrè protrahebat, vi-furiqui Barbaruffæ fucceflus forent. Primus cum paruamanu ad arcis porta acceffit Vaftius,quéChriftiani pau-10 ante captiui, gratulabudi exceperut. Arceinpoteftatcredad:a,tnilites agmi-nat'im irruuntinvrbcmjtali amp;nbsp;Hilpa-min prxdas inhiant, Germani Maho-metanofanguinefundendo fitim fuam explcnt,nulli omninóparcentes neque xtati,neq; (èxui:qux res permouit Cæ-farem,vt propofito cdid:o,capitis pœnâ minaretur omnibus,qui Tunetano ci-ui vim intuliffenr. Cæfar arcem ingref-luSjCaptiuis Chriftianis hbertate amp;nbsp;na-uigia atq; commeatum,q uibus in patri-am redirét, promittit. Porro Francifco amp;VincentioBarbaruffæ alumnis, qui rumpendorum vinculorum authores mifcrisfuerant3pccunia ac veftem lar-§itur.Tria præcipuè in arcisTunetanç ireptioncMulcaffes deplorauit. Ara-bicos inprimis codices antiquiffimos, qui non modo difciplinas ocs,fèd etiàm fuperiorum regum hiftonam, amp;nbsp;Mahometans |
|
SCRIPT. PPR PAVREM. Tftetanæ fuperftitionis interpretationê continerent, quorum Muleaflesiaótu-1‘am tulitgrauilTimè. Secundo vnguen-ta amp;nbsp;aromata odoris incoparabilis,ani-bram,mo(chumamp;zibctü, qua: plum-beisloculis amp;arculis eburneis aUerua-bantur,amp;ncutiqvulgaris erant precij. Tertio pigmenta amp;nbsp;colores varijamp;ad-modum preciofi,quos milites dilfipatos conculcarat: multiim illic lazurij,mul-tum cocci amp;laccæ IndicçperijfTedole-batMulcafles.Inuenta quoquèfunt in arce arma amp;ocreç GaUorum equitum, qui anteannostrecentoscum Ludoui-co rege Tunctu m oblederant. Dumbxc geruntur Tuneti,Barba-rufla venit incokimisHipponam,amp;ibi triremes qtuordecim in Üagno demer-las cclerrimè educit,leq; egregiè munit. Interim midi ex noftiis,qui eiusiterim. pcdirentgt;cum pariim effent rei naualis peritbreinfeéla adCæfaris exercitu re-dicrunt, nee fine magno Chriftianoru detnmentoillifæuifbmopiratæ ad Al-gieram primo,mox ad Byzantiu elabé-diingenslpatiûpræbucre. Eares vehementer cómouit Andream Auria,ita vt non planè defperans fe hoftem pofle co-lèqui,Hipponam contcnderit;porro nó inucto Barbaruffa, vrbem cepit, muros dcftruxit,arci pfidiu imporuit,quam tn Cxlarpaulopóftiulfit funditus eucrti. Deinde Mulcaffem Cefar regê Tuneta-nü pronunciat,tributuimponit annuu falconesduos amp;nbsp;totidé è Numidia ve-locitate confpieuos equos,ea conditio-nc,vtChriftianis amicus,Turcis hoftis, Cælan addiäus fît, amp;nbsp;Hifpanis, quos Gulctæ ampliùs millepræGdij locoim-ponebatCæfar,ftipendium perfoluot. Hisgeftis,'Cæfarab Africa foluens, cum totaclaffe Siciliam contendit. Ibi triumphali pompa exceptus, amp;nbsp;pafsim pecunia donatuSjindcNeapolim perue-nit.lnipfoitinere nunciata ei eftmors Francilei Sfortiæ^ qui non ità pridèm Chrifticrnam Chriftierni régis Dano-rum hiiam duxerat.Eius mors nouos in orbeGhriftianOjGallis Mediolanû per-tinaciihmè repetentibus, tumultus amp;nbsp;clades excitauit,hxreticisinterim miré cxultantibus,qu0d nondeeflet Carolo Cæfari Chnftianus rex, qui cum luis |
SVRTVM COMCESTA. ^47 armisab ip forum coercitioneretarda-ret. Qu.anto fa tills fuerat hdediolanum vel tdi x hiatu abforptum, ab homi-num eófpeftu penitùs tolli,quàm eins cau(a Chriftianu orbem tot mala per-peti?Putantplcnq; potentes fe infigne hbi comp3raregloriam,fi lus fuû,quod tarnen plcrunquè vel incertum habent, velctiàm nullum le habere nó lunt ne-fcq, egregiè tucantur, etiamfi interim torus debeat perire orbis. Sed huiufmo-di ftudijs non valdc magnam fibi lad-dem parant apudcordatos amp;nbsp;Chriftia-nx pietatisamantes. Verùm hæc Deus iuftus iudex iudicabit: nos ad alia tranf-camus. Sub huius anni Gncm SaXonix Ele-dorex Auftria, vbi Ferdinadum regem conuenerat,domum proficifcens,Pra-ga: appellatuseftalegato PontihcioPe troPaulo Vergerio, qui illi Pontificis fententiam deCóciho indicendo,itèq; deloco Concihj indicauit: fimul etiam defententia Cxiaris^ Ferdinandi régis certiorem eum reddidit, q, eis non difplicerct Mantuajquä Pontifex Con-ciliodeftinaßct. Saxo rcfponditfe Cum focijs Smalcaldici foederis dclibcraturu. Decembris die 26. ex Conuentu Smal-caldico refponderunt Proteflantes inter extera Gbi Mantuam non placcre, neq; perpeffuros ipfos,vt in Coneiho Pontifex lua authoritate vtatur, quod illc fitipforum aduerfirius,qui dogmata ipforum damnant. Itaq^eü ludice,m effe non pofte,fed ex voluntate Cçfaris, regum amp;nbsp;principum deligcndos ido-neos viros, quiiuxta verbum Dei eau-farn cognolcantarque definianr. Ido-neos autem viros vocant hauddubic Lu terum, Melanchthoncm , Buccrum, Pomeran um,amp; id genus alios apodatas monachos,quoscertum crat hxrefios nomine dam natos efte, amp;nbsp;vel maxime reorum perfonam fuftinere,arque ideo nulla ratione pofte fcntentiapro-nunciarc. Atque ita ProteftantesCo-cilium quidem fe vehementer opra-re amp;nbsp;expetere dixeruntJedàfuisCon-cionatoribus malèperluafi, tale Concilium petiérunt , quale nulla vn-quam xtas verum amp;nbsp;legitimum eile putauit. Cum veró verbum DEI aliter Luw- |
|
M APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. LuteruSj aliter ZuingliuS, aliter Ana-baptiftæ,aliter ZuenefeWius,aliter Ser uetus exponant,quis vnquàm fanç mé* tis ex loi a verbi Dei litera, non adhibita Catbolicx Ecclefiæ interpretatione, aliquid certi in Cócilio ftatui poüc cre-dat^Ita bis tergiuCrfationibus nouorfi Euangeliftarum Guedogmatiftarum id apud Proteftantes Magiftratus elïedu cft,vt Concilium nullum admittereve-lint,cui Pontifex ab omni antiquitatc receptomorepræfideat, ócipfam quo-queSynodum Tridentinam, cui gra-uiHimi amp;nbsp;lógedoÖiffimi viri interfué-re,non magnipenda nt. Scd abOt, vt Ec-clefia Dei alium babendorum Cócilio-rum modumàScâarijs accipiat,quam jpfi traditus eft ab Apoftolis amp;nbsp;Apofto-lorum fuccelToribus. Quod fivero ex Sedariorum fententia m utada eft Syn-odorum habendarum ratio, iam facile quidlibet obtincre illi potcrunt,fed ita tarnen,1^ aliud ftatuat Synodus Lu-terana,aliudZuingliana,aliud Anaba-ptiftica,aliudalia nupèr natorum fcbi-ïmatum.Pon o in boe Smalcaldico pro-teftantium Conusntu fuitetiam Gal-lix regis Legatus. RcxilleGcrmanorum Principu captauit gratiam,vtpotèqui iam bcllum in Italia gerere dccreuiftet: atq'; interim nibilo minus in regno fuo lèucriftima (umpftt fuppliciade noüo-rum dogmatum aftertoribus vel fcâa-toribus.ltaq; quod Lutcranorum Prin-cipum captauitbeneuolentiam, lui ad-uersus Catfarem communiendi eau fa idfecit, non quod illorum religionem probaret: amp;nbsp;rursusLutcrani in eius fè amicitiarn cadem omninó ex caufa infi-nuabant,alioqu'i propter diuerfam rcli-gionem non magnoperè addidi Gallis. Timebant enim vtriq; Ca:larispotcnti-am3atq;ideo modis omnibus commu-nire fc ftudebant: quaG veró bumanis viribus quiequam efbei poftit contra Deum,cuius ope amp;nbsp;auxilio Cæfar frue-batur,vt res ipia Ixpilfimè dcclarauit, fcliciffimc dcbcllatis Turcis,Gallis, amp;nbsp;Germanis. Hoc tempore Zuingliani Tigurini offenfifctiptis quibufdam Lurcri amp;nbsp;Co-plicum eius, prxfcrtim quod feripfiftet Luterus Üecolampadium lubito à dia |
bolo pra:focatum expirâlTe, fynodum Tiguri conuocant fexta Augufti mini-ftrorum Euangclij fui exvrbe amp;nbsp;agro Tigurino, vbidefinitum eft,Apologi-amLatinè amp;nbsp;Germanicè edendam có-traLutcriamp;gregiseius calumnias. Sed boe tam egregij couentus decrctu vnus Vuolfgangus Capito ArgentoratenCs ecclefiaftcs Zuinglianus impediuit ad tempus non longum. Interim Luterus 5. Odobris icribit mimftris Argenti-nenfibus,fc non alienoefte animoaco-cordia, itaq; bortaturvt fynodum in-dicant,in quo de dia traderur.Mira res. Nolunt ifti Romano Pontifici licere conuocare Synodu, amp;nbsp;interim ipb tam multas cogunt lynodos auiboritatc prorsus nulla. Iftas impofturas indodu vulgus non aduertit, Principes alijsoc-cupatinonfatiscofiderant,amp;itàimpu-nè faciuntnoui dogmatiftæ quiequid libet.Góuencruntigitur2\rouia:,quod eft oppidum ditionis Bernenfiü,quinq; Euagclij Zuingliani prxdicatores, qui tutilumam aliquam formam cofcribe-rentconeordix cum Luteroineundx. O miferam Germaniam, quæ nonvi-det,quidfubpra:textuEuangelij moli-anturborum temporum pfeudeuange-liftæ.Si à Deo milïïlunt,vt iaditant,cur non idem docent^ cur tam atrocitèr inter le digladiantur? An non meritoper-cunt,qüi tales duces fequuntur? Hoc quoquè anno amp;nbsp;apud Cçfarem amp;nbsp;Ferdmandu regem impense laborâ-runt Proteftantes, vt fas non eilet Camera: ludicibus tueri caulam Catboli-corum,quibus ipfoium facultates effent fubreligionis prxtextu ereptx. ld quidem ceitè durum fuit,amp;non multu à Turcica feritatc alienu, monafterioru amp;nbsp;den bona diripere, nee tamé patere mifcrispfugiu ad Imperijludices,quo-rûautboritatepofrentiusfuû obtincre. Quid veró lacerct vel Cæfar,vel Ferdi-nâdus,cùm amp;nbsp;Gallus minimè quiefcc-dum fibi putaret,amp;Proteftantesia vfq;-adeo viribus creuilTent,vtfi quid minus impetrâftent, facile vi extorquere veile viderentur? Interim valdè quiritabap-tur Sc(ftarij,fi quid à.Cameræ ludicibus contraipfos boe nomine dccretum fu-iftet,amp; tarnen ferre nolebant, vt de fuis iniu- |
|
SCRIPT. PER LAVREN. iniurijs quefei'etuf Ecdefiaftici,velrfs fuas repeccrent. Acq; hæ c quidc amp;nbsp;id ge nus aliâ votant purum Euangcliu,pura doétrina,purum verbûDei.Sicolim lu-lianus apo data fertur dixifle cuidam lo cupkti Chriftiano, Chriftus vefter in Euagelio prçcipit, vt felinquatis omia. Da ergô mihi facilitates tuaS^couenien-tèr ChriftiEuangelio. Sedaoprxcepit Euâgeliû,âitChriftianuS,vt diuitibus^ fed vt paupefibus res noftras comunice-mus.Porro Luteri Euangelïû no horta-turvt tu|relinquasgt;led permittit etia, immo amp;nbsp;præcipit,vt aliéna tibi vfurpes. Oprodigiofam rcrum oïm in deterius mutationé. Glim Germani Principes^ AuguftiCaîfaresceleberrima pafsim in Germania CollegiajEpifcopatuSjCœ-nobia fundarût, amp;amplilfinlis rcdinb’ donârunt;hodiè ea multis lotis vaftataj diruta,dilïipata cernuntur: net tarnen licet extrema calamitate affeélis ius fu-um profequi. Hoc anno Bruxellis nubit Dorothea Chriftiemi Danoru regis filia Frideri-Co Principi Palatino,qui hoc noie qua-doquè ius fibi vendicauit in Danix rc-gno,quod tarnen, Cxfare multis bellis implicito,non eftfatis profccutus. Et Gæ far quidem, fi nó defuilfet opportu-nitas, videbatur Fridcrico in eius regni iurerepetendoopem laturus. Eodem anno in Du catu Vuirtenber-genheaupo quidam holpitibus carncS porci,rabidi Canis morfu infeftati, edê-^ das propofuitparùm hofpitahtcr. Vbi homineseiusrei ignari carnes comede-runt,mox verfi in rabié,mutuis fe mor-fibuslacerarunt. Hoc ipló anno c rebus humanis abla to Francifco Sfortia,Gallorü rex à Cç-fare petijt fibi cocedi Mediolanenk lm-periu. V criim Cælar non ignarus, qua-tum ex ea ditione ipfe cómodi haberet, turn etilm nó immerito veritus,nè opu-lentiffima Italix parte potêtilîîmo Gal-hæ régi permiKa, ille non contentus eo Imperio,ctiam aliéna,fua pr^fêrtim, régna mox inuadcret, quod luperiores Gallix reges feciffe meminerat, nullis precibus adduci potuit, vtMediolané-km principatu Gallo cocederetï Ea reS nouasreruperturbationes peperit,rt iä |
SVRIVM CONGESTA. ^4^ fupràâttigimus.Porrônè Fracifcus reX in effaré primus arma vertifle videret, Subaudix printipem auuncülü fuu fibi inuadendii ftatuit,vtcius ditionibusirt poteftatem rcdafl:is,expeditö in Italiam iter haberet. Porró eius principis cóiunx Vxoris Cçfaris germana foror erat. Eius belli eau (am hant prxtexebat Gallus, q, Sabaudus nolletipfi Nicea prouinciç vrbem perfoluta pecunia, qua olim à Gallis oppignorata fuerat, reftituere* ANN Oigitur i536.ineütevereaut circitcr,magnts copijs Sabaudi Principis ditionem Galliinuadunt,multaque loca Ducideftitutoaboibus eripiüt,amp; nifi Antonius Lxua Cxlaris Dux egre-gius valida manU eis Occuiridet, Ver-cellas3quasobfidionc premebat,amp; mul-ta alia mifero pricipi facile eripuilïent. Et nè quidilli adfummam calamitatem deefTetjétiàm Bernâtes Heluetij ad Le-manum vfq;lacum qux illius erant, vi abftulerunt. Câufahæc erat.' Geneue-lês Zuinglianum dogma tomplexi erat. Eft autem Geneuaferèin medio fegio-nis Sabaudicx. Princeps igit, tuZuin-glianidogmatisprofligandi caufa,tum alijs ratióibus permotus, Geneuam ob-fidet. Geneuenfes fotiorum Bernatum fidem amp;opcm implorant, lllinolentes focios oeghgere,bellum Sabaudo faci-unt,multa^j illi auferunt, Ita amp;nbsp;à Gallis amp;abHeluetij$ 0ppugnatus,adCx-farem tonfugit,qui turn ex Africana vi-ä9ria reuerfus,vbiquè in Italia fummo omnium ftudio amp;nbsp;maxima pompa exci-piebatur. Neapoli quidem amoendfima invrbehyemabatjvbitum filiamnothï AlexandroMedici telebratis nuptnsin matrimonio collocauit, èximia cü laude verx acintegerrimx probitatis,quód fidem Clementi Pontifici datam,licèt iS iampridèm excelfiBct è viuis, inuiolau feruaretjuihilpermotus quorunda Flo tentinorum patneiorum precibüs,qui ei quotannisgradem auri fuinmam offerrent, fi repudiate Alexandro, prifti-nam ciuitati libertatem reftituerer. Subid tempusHippolytus Medices, qui Alexadri erat frater patruelis, quo-rundam adulationibus deprauatus, licet ampliffimoelïet Cardinalätüs titu-lo opulendso} facerdotijs multisq; opi-111 bu8 |
|
«JO APPEMMX Aß MAVCIEM CHRONICA, FX OFT bus infignis, adipirare cœpit ad Hetru-' riæ principatum^eiusq; obtincdi cauü necem Alexandro molitus eft: ca in re v(us fcrtur opera Mafiilienfis 'Epifcopi, Scd Alexander infidias depra:hendit, rcripfitq;Paulo Pótifici, qui exHippo-' lytifamilia quendam eiusfacinoris có-fcium cópraehcrrdi iulfit. Ea reterritus Hippolytus, ex Vrbe cxceffit: deinde ad animü redienSjtam imuianis Iceleris du-â:uspœnitentia,cum Alexandroin pa-cem redireftuduit.Itaqj Cæfarenij qui turn in Africa erat, adiré omninó voluit,fed à Prorege Siciliæ negata ipfi na-uc,in quodaoppidoagriFundanicon-filij inopslubftrtit,ibiq;fcbre peftilenti correptus,fcxtodieobijt,iuuenis longe omnium elcgantiffimu5,rcbusq; omnibus florctiffimus;fcilicetvtinfani mor-tales difcantnullisneq; corporis amp;nbsp;çta-tis viribuSjOeq; quantunlibctampliffi-mis opibus fidere,ncq; vit« huius volu-ptatibus,fed vni viuo amp;nbsp;vero Deo totos fefedédere,cùminhac vita tam fint incerta amp;nbsp;caduca omia,vt nc pundo qui-dem temporis certa nobis fitbuius lucis vfura. Porto C«farciim effet Neapoli, certo nuncio didicitBarbaruflamclafie apudAlgieram reparata, Byzantin ab-eunté, amp;nbsp;in itinei;e apud Magonis por-tuChriftiana vexilla prxfcrentc,Man-gonianos omnes in mileram fcruitutcm in Africam captiuosabduxifïe.DoIebat illiimmani pirat«,q) tata clade affedus fuerat expugnato Tuncto, noluitque Cbriftianisid omninó impunè cedere. IntcreàCçfar multa vfus prudctia,cü Venetisfoeduspereuffit. Vt earn in rem Veneti propenfioribus animis confcn-tircnt,non parum in caula fuit,qi ipcra-rent C«farem principatum Mediola-nenfem alicuitraditurum. Nam neque C«larem, neque Gallum «quo ferc-bantanimotam opulcnta Italie ditio-ne potiri, fed infirmiorem volebant,. cuius vires amp;nbsp;potentia ipfis neutiquam formidolofa foret. Deinde Cœlar per Ferdinandum fratrem amp;nbsp;amicosprin-j cipes in Germania militem conferipfit. Interim veró Nonis Aprilibus Romam venit,ingentitriumpbo exceptus turn à Clero,tum à populo. |
in CœnaDomimlauitpedcs duode-eimpauperu fingulari pictatis atFcditj, amp;nbsp;non mediocri admirationc eorum. quihuic ipeâaeulo intercrant. Lotos veró egregijs donates muncribus à fe di-mifit.Fuitin illoPrincipe,vtantèdixi-■mus,modeflia amp;humilitasincredibili$, arnica amp;nbsp;grata pra^potenti Deo,qui fu- I*«ol!.4^ perbis rc(iftit,amp;humilibusdatgratiam.*'^“'^'^‘ Qua triduo autem Rom« moratus,pri-dièquamindèab(cederct,grauilfimaamp; ' ardenti orationeregé Francifcum, cir-cunftante Pontifice amp;nbsp;Cardinalibus multorumquc principum Legatis,per-ftrinxit,quód foedus abrupiflet, amp;nbsp;totu ferè terrarum orbem contra fe concitaf fèt.Demùm is exitùs orationis fuit, vt ie paratum diccretcum Eraneiieofingulari certamine de ditionum jure contendere, vt reliqueCbriftiano fangui-ni parceretur.Erat turn commotus Cç-far calamitateCaroli Sabaudix princi-pis,nec lóhannem Lofharingiæ Cardi-nalem,qui à Francifco pacis concilian-dæ caufa ad cu minus apud Senas poft-ea ipfum conuenit, admittere voluit, totus iam ad bellum regi infcrendum intentus. Pontifex veró C«farem corn-plexus, orauit vti nè vel nó iniquo do-lori plus tribuerct, quam dementi« amp;nbsp;pietati. C«lar deinde reiedis Gallile-gatis , Senas proficifcitur , honorifi-centiffimè à Senenfibus exceptus,ob-latis vrbis clauibus cum hymnis ad «dem fummam deducitur. Póft Flo-rentiam abit,amp; Alexandrigenerilum-moftudio colitur: quem bortatuseft, vt ab infidijs fibi caueret, non igna-rus quód ca in vrbe principem ageret, qua: omnis iugi impatiens, immodica cupiditatead bbertatem lempèr adipi-ra{fet.Atquevtinam Alexander ijs mo-nitis dibgentèr obtemperäflet, qu« à grauidimo amp;nbsp;expenentüfimo Impera-torc non temerè illi promebantur, non tam borrendum vit« fu« exitum habu-iflet.Sedde bocfuoloco. C«far deinde apud Lucenfes quo-què triduómoratus,maximum eius vrbis ftudium,propenfionem,libcralitatê eftexpertos. Pofteiad AntoniumLçuâ peruenit, qui paruin tcpcftiuo confibo, diuerfum bortantibus Daualo Vaftio amp;nbsp;Ferdinando Gonzaga,C«farem im- |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. ^ji
|
puIitjVtinProuincia Gallo bellum in-ferret. Egcratiam Antonius Cum qui-bufclam,vt Maffiliam Cxfaris exercitui proderent^fed ea res fuccelTum nonba-buir. Denique eo tandem res redijt,vc ex inlperato fuperucnientibus Helueti-orum viginti millibus ad FracHcum regem, amp;nbsp;iam morbo ca Ara Caefaris vehementer affligcnte,Caïr3rre infeóla Ge-nuam rediêrit: interim in Gallijs mortem Oppetente ïVntonio Lxu3»Atq; co-dem tempore exercitus,que Maria Gx-läris foror , virilis animi fœmina,in Belgis coferiptum duce Henrico Naß fauio ad Peronam Gallorum vrbem du-Xerat,in Belgas reuerfuseA. Magnus q-demParifienlcs timor inuaferat, tantis copijs in Gallias penetrantibus, adeo vt iamvrbimuniendçincumberent.Inter-eàveronouoin Italia conferipto milite. Gallus Genuarn occupare mirabili aAutia nititur: fed is conatusfru Ara fuit. Porto Paulus Pontifex minis turn ad Cæfarem, turn ad Francifeum regem Legatis è cœtu Cardinalium , ad pa-cem hortatus eA,amp; licèt idnon impétrant, fpecimen tarnen eximix pietatis de fe prxbuit, fungus optimi Pontifias officio. Dum ità in Gallijs bclla ferucnt,Frä-eifeus Delphinus Galliç régis primoge-nitusincredihilitotius regni dolore ex hacluce morbo fubitario fubtraft’eA. Erat is quoque iuuenis annos natus ododecim,eximijs prxditus ornamen-tis,inipfó ætatis amp;nbsp;fortunæ arridentis flore pofitus.* tam inöpinato cafu admo nensmortales omnes conditionis fux, vt cius fempèr memores, quêadmodum fapientifiimè hortatur D. AuguAinus, omnem dicm,fupremum putét vitx fuç die, amp;nbsp;fie Deo placitos mores ad extremum vfq; perducatdiem.Scdhæcquis perfuadeat hominibus? Erant qui dice-rent,venenointerijAeprxAantiffimum iuuené,amp;eonoÏe quidam SebaAianus Montecuculusin quxAionem raptus, cùm leid crimen doloris impatiens ad-mififle fateretur,abequisindiuerfa ni-tétibus difcerptus perijt. Verum is præ-«piti fulpicione appetitus, vittus do-loribus,vt alij volut, crimen à quo erat alienusjitàfalfus efl, vt Antomum Læ-uam amp;nbsp;Ferdinandum Gonzagam eius fcclcris authorcs diceret. At illi viri ^g‘'^S9 deteftahile facinus àfe depule-runt,nullis prçfertim veneni indicijs in extindi corpore exiflentibus, amp;nbsp;affir-mantibus plerifq; ex pils ludo immodi-co xfluantem ac ludore diffluente Del-phinumnim'is auidè aqua potaAe,eaq; re fibi mortem conciuiire,obruto nati-uoCalore. |
Hoc annChciim peAimc audirent Lu terafti amp;nbsp;Zuingliani concionatores ob dogmatû difcordiam,rursùs quandam inter le CoCordiam farcire conati funt, idt^; in Synodo Vuittenbergenfiin çdi-busPatriarchx amp;nbsp;EuangeliAx Luteri. Scd cvim verilfimè dicat Sapiens, Inter fuperbos femperluntiurgia.'concordia illa fimulata fuit,non fyncera, Nee po-tuit fuu habere elfedum,q, propter ali-orum abfentiam amp;nbsp;abfq; magiAratuü fuorum confenfu nihil Aatuereaufi fu-êrc.’ led nee ipfa quidem illius egregij conuentiis afta in lucem edere funt au-fi,tametfifcripta erant.Fuitillcfyncre-tifmus quidam, qualis olim inter Cre-tenfes, qui cùm perpetuó inteflinis aC mutuis lebellis infeAarent,vbl abhofli* busimminebatbcllum, quandam inter fepacem conciliabat, vt lundis viribus faciliùs hofles propulfarent. Ità etiàm Zuingliani cum Luteranis quadam fi-mLilabantpaccm,vtfignis infeflioribus inChrifliCathoheam Ecclefiam pari-têt inueherentur. Atq; in eoquiaéinter ipfos conuenir,pancm amp;nbsp;vinum minime tranlfubflantiari, vtej; eo nomine Catholicos,qui diuerfum docent,atro-ciffimè idololatriæ infimularent. Sed Ecclefia Dei hæreticorù calumuias ir- Prou.ij. ridensjinEucharifliaChriflu viuum amp;nbsp;verum Deum adoratcum omi antiqui-tate: amp;nbsp;Chrifto ipfo dicente. Hoc eAM^th'*^' corpus meum, Hiceflfanguismeus,ijs verbis certiffimam fidem adhibet,feiens non efleimpolTibilcapud Deum omne^“'* *’ verbum. In hocenim tremendo Sacramento oportet omnia humani ingenij argumenta procùl abfcederc,amp; vel maxime fidem exerceri, qux tanto efl ma-iorismeritiapudDeum,quanto minus rationibusfulcitur. Hoc anno multas Synodos habuê- 111 a re |
|
i^î APrr.Nnix ad navcleri chronica, ex oet. reZuinglianj, quatuor Bafilcx, vnam 7,'igurj,amp; générale quandam apud Bernâtes, cuimterfucrunt ex pagis amp;nbsp;vrbi-bus coadi ;;oo.parochi,minus quatuor, fortalsis plcriquc defertores monachi. Non dubium quin iftarum Synodorû deerctis plus tributum fit ab bominibus mifcrè fedudis, quàm vel Tridentinx, quæ tôt habuit prxftantilfimos riros, vel cuiuis altcri à Catholicis habits. Fuitetiàm alia quidam Synodus Hcl-uctiorum Zuinglianorum Arouisjin qua dccretum eu,neminem ex miniftris Helueticarum Eedefiarum mittendum ad Synodum generalem Euangclico=-rum,qu3ead ^.Maij diemindidaerat ï{cnaci,quodcft:Tburingiæ oppidum, /^edpofieà Vuittéberg3c,vtiam diximus, eelebrataeft. Hanc Synodum vidctur MndixiiïeLuterus,amp; eo nomine récusât feHeluetios mmidroseó accedere. Mi-rabilitèrlaborauit verfipeUis Bucerus, vtqualifcunqucpofletin (peciem con-flan concordia, led qujbus nonaderat fpintus Cliridi, qui vuius Catholics Écclefis amp;Dodoi-amp; moderator eft,à qua fe (èparant fedarij omnes,non mi-rumeftcertam inter illos concord'am iniri nonpotuifle. Atquevtinam fibi concionatoresinterfe mutuis arhflent diffidijs, amp;nön etiam miferrimam ple-bem in tam varias casq; pugnantilfimas opiniones amp;nbsp;l'edasdiftraxiüent. Nullis Buceri quantunuis verluns declaratio-nibus amp;nbsp;machi nanoibus Heluetij Zui-gliani eo permoueri potuerunt,vtLuten fententis autBuceranis figmentis fubfcriberent. Nitebatur enim Bucerus illisperluaderc, nullain rebus ipfis, Led tantiim in verbis ineBe dilcordiam: quafinon c diametropugnentinter fe, Chriftus eft lubflantialitcr prælénsin Euchariftia, ^k Chriftus non eft illic prsfensfubftantialitèr. Ita inanes fuc-rcBucerani conatus,lt;:^ui vir,vt antè di-xh non magnopcrè curafie vidctur, vtrvim huic anilli iententis accedere-tur, licèt miram prx fe ferret in verbis amp;nbsp;lenptis religionem: qua re permultis impofuit, qui hominis vafriciem non aduerterunt. |
Eodem tempore loachimus Vadia-nus Sangallenfis ConJul, inhgnis Sa-cr^mentariuSjfcripfitfex libros Apho* rifmorum de confideratione Euchari* ftis,quibus pcrbeHè docet, quàm pul-chrè fcilicèt conueniat Zuinghanis cum Lutcro-Eaceflant ergo qui dicunt, pacem interiftos vnquam finceram có-ciliatam. Diffentiunt acerbiffimè in huncvlquediem,amp;indicsè fuis fcho-lisnouorum dogmatum monftrofos amp;nbsp;abominandos producunt architedos, quifimplex amp;nbsp;incautum vulgus mife-rabilitèr perdunt. Eodem anno mortuus eft BafileS Erafmus Rotcrodamus, vir certè excel-lenti dodrina,led qui in plenfquefcrL ptisfuis nonminimamprsbucritLute-roamp;alijspcrditisac feditiofis homini-bus tumukus in rcligionc concitandi occafionem. Extant libri eius,quibuf id poteft euidentiffimè doceri. Et ipfe certè in Epiftola ad Albertum Pium Carporumprincipem ingenuefatetur, qusdam à fefada feriptaq;, qus nee fa duruscrat nee Icrlpturus, fihoc fccu-lum exoriturum diuinare poruifTet. Sed interim in Colloquijs, vbi multa funtab co non folùm incautè,fed eti-àm perniciosèferipta, nihil ferè corre-xifle vidctur. Quid autem necefsè eft imperitaiiuuètiititam crebro inculcate ea,vndè nihil difcat aliud, quàm Eeeïe-fis conftitutiones,cæremonias,inftitu-ta vel contemnere, vel in dubium voca-re?Non dicS q uàm ex profdfo ferè per-fcquatmonafticosOrdincs, quamvbi-què omnibus ridendos propmetTheo-logos:hoc vnum in confefto eft,multa cum fcripfilfe,qua: præftarctnunquàm in hominum veniflemanus.Q^àm fæpè puerilitèr hallucinatus fit in Cenfuris fuis, Auguftini amp;nbsp;Hieronymi prxler-tim operibuspræfixis,facilè demonftra-ripolfit,firespoftularet. Eft quxdam inHieronymiTomisEpiftola, camne-gateffe Hieronymi, fed vel Tertulliani cameffeait, vel alicuius vetuftiorisfSc tarnen in eadem Epiftola fit mentio D. Ambrofij Mediolanenfis Epilcopi, amp;nbsp;ab ipfo repertorum corporum Geruafij amp;nbsp;Protafij martyrum. In Auguftino opus 50. Homiliarum libentèr tribuit ipfi Auguftino: alibi quandam ex ijsfe-paratim m ijfdem Auguftim Tomis ex-, eufam |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. ^5^
|
cufamHomiliamnegateffe Auguftini. Ncc mirum, errare eu pleruquc, dû ni-miùm fuo iudicio tribuit,amp;oîa ex ftylo Vult colligere, qui Gnè apud zXuguftinu admodiimvariuseftjdum plcruquè ad vulgicaptum fefè accotnodat,cui tanq Epilcopusdebuit paftoralê cura impen-dere.Non fuit illis fandifïimis Patribus tanta cura expoliendædiélionis, quin pro captu illorû,quibus vel fcriberét vel loquerent,fuü quoquè orationé liben-tèr interdum deijcerét: id quod D.Hie-ronymus de feipfo quoda loco aperte fatetur. Quantaeius fcripta nocuerint monafticis ordinibus,immó verius mo-nafticæ vitx contemptoribus,quales ex eiuslibris multi euascre, vt verendu eft, nihil attinetdicere,nêvidearodiopoti-üs quam ven täte ad ha:cfcribendaim-pelli.Cofulit certè,nê quis ante annum 28. monafticæ vitæ genus aliquodam-p!eél:ar,mulralt;^; adfert,qux poffintiu-uentutem nó mediocritèr à vitamona-ftica abfterrerc.Vbi in monafterijs omis dilciplina monaftica iacetj^C planè dif-lolutè viuitur,meritó non debent ea pe-ti. Vbi aut religiose viuitur, quid (oro) necelsè eftabfterrere holes, nè eofeco-ferant anteannü ætatis28? Scilicet vbi ia plartè vitijs aflucuerint,vel etiam ma-tnmonium contraxerint,quod plerun-què ante earn ætaté fieri videmus,tû cœ nobiû petent.Nos vero cû totaDeiEc-clefia conftantèrafleueramus,cœnobia elle faluberrimèinftituta,amp; eos fuæ 1a-luti vel maxime conlulere,qui in tenera îetatc,cùm iam funt rationis compotes, adcaleconfcrût,DeoillicpcrpctuG no inuitij fed fua fponte libentèr amp;nbsp;alacri-tèrleruituri,quadó præfertlmtot funt hodiè interhoîes praua cxempla, qui-bus tencra ætas ad horrenda plerunquè fcelcra amp;flagitia prouocatur. Quodfi Erafmuspofitomonachi habitumâluit in hominû frequêtia degere, non abfq; multorumgraui olfendiculo:nos cum beatiffimis Patribus,Bafilio, Gregorio Nazianzeno, Hieronymo , Gregorio Romano amp;nbsp;innumeris alijs,hominum turbas tanquàm periculofas fugere mâ-lumus,autccrtê,fiinfhtutum monafti-cum id poicat,vt inter homines verlân-duniût,alicnopûtiùs quam no hr 0 ar- |
bitratu viuere^cùm nulla fit peior liber-tas, quam cùmfic licet viuere vt libet. Qu.æ quidem omnia ideirco dixerim, vti nè quis niiniiim tribuat Erafmi fcri-ptis plerifque, fed meminerit hominem eum fuilfe, amp;qui nonlèmèl lapfusfit, ficut paulatim res ipfa euidentitis amp;nbsp;do-eet, amp;nbsp;docebit.Hærctici vbi pro ipfis fa-cere videtur, libentèr eum anipledun-tur,alias contemnunt. Atq; vtinamreS theologicas aut nunq attigiiret,aut re-ligiofiùs amp;nbsp;modeftius trattäßet. Ipfe q-demfateturinmemorata ad Pium Epi-ftola,le primum omium fubodoratum fuiflc, ambitione corruptu Luteri ani-raum.* fed vtinam tam fe præbuilîethre-nuuin oppugnandoLutero, quam re's ipfa flagitabat.Sed de his plus fatls, Eodem anno Henricus Anglorum rex Annam Boleniam, quam repudiata Catharinareginafibi copulârat,palàm capitepleèiiiulfit,atquealtero póft die lanam Semeriam virginèfibi coniugem accipit.perfuaferat quidam ex Angina proceribus, vt antè diximus, Herico régi iure eum repudiate Catharinam,quç fuiflct Arturi fratriseius vxor. Verum Arturus quatuordecim annorumpuer Catharinam vt acceperat virginem, iti quoquèea actatemortuus virginem re-liquit, quod Henricus ipfe tu Cæfari, turn alijs confeftus fuit. Et ifthuc quidê inter alia grauitèr in feriptoquoda fuo obijeit Henrico ReginaldusPolus Car-dinali$,exregio Angioru ftemmate or-tus, vir dodiffimus atq; integerrimus, que viru incredibili impudentia (vthoc obitèrLedorem admoneam)nó vno loco nugatorilleSleidanus feeleratè tra-du cit,tanqis Luteri infano dogmati fa-uerit,cum 1II0 viro nihil fuerit grauius, amp;in Catholica religione conftantius, cuius etièm caufa putatur poftea in regno Angliæ veneno fublatus. Cur aute Henricus Rex Boleniam trucidârit,hçc Caufa fuitSentiès Bolenia nullam fees rege mafculam pofte prolem concipcre, quoddidu quoquè nefas cft,germanü fratrem fuum Georgium ad inceftum cócubitum prouocauit,fcilicet nèquis omninó fufpicari de adulterino conce-ptu pollet. Atqui nee fic voto potita luOj frufira^j «atris experta comple- 111 3 zus, |
|
^54 APPENDÎX At) MAVGLPRÏ CHRONICA, FX OPT* XUS, procax mulicr Norrefiû Vefteniû amp;Brcertonû equites ex aula illuftm,vt fccu cocumbât,inuitat,deniquèenàm Marco ai tis mufiex magiftro le profti-tuit.AcciditdcindcjVt ancilU eu amko ludentemlêueriùs caftigarct. Id illa indigne fer es, oîa defert adrcgé.Isqftio-ne de fupradidis habita,iubct eos Îterfi-ci, 4gt;Iata etiàm mortis fentetia Ï Bolenia à ludicib*, inter quos fou quoquè tulit foflfagiû Thomas Bolen? Annç parcs. Hoc anno potentiffimus idemque Chriftianiffimus Lufitaniærex lohan-nes,infignipoutus eft vidoria apud In-^os,in poteftatem redada Cambaia vr-fcc inprimis inGgni potentia atque opu-lcntia,amp; oîs generis frumeti copia.Co-Rruxit illicidem rcx avec munitifhma, amp;nbsp;paulatim mirum in modu in illis bar-barisregioibus propagataeftfides Chri fti,dà interim m Europa aliæ foper alias hærefès exiftut, quas miferi holes pro verbo Dei cupide amplcduntur. Paulus J. Romanus Pontifex,folici-tâte etiàm pijffimo Carolo Cæ fare, voies perturbât^ Ecclefix meden,hoc an-no Concilium cccumenicu apud Mantua célébré Italiæ vrbé indixit. Verum is locus no plaçait Germanis Proteftâ-tibus.Allegabât multa pericula,quæ th longeiuftiùs alleganti Pontifici cedere nolcbant,incitât! àverfutis conciona-toribus, qui Pontificem in fommum odiû amp;côtemptû adducere no ceftabat. |
A N N O lt;nbsp;557.mcnfeAprili Aetna mons Siciliç,materia plenus folphurea, quarnhumida gignunt nutrimcnta,in-gentem ignismaftam euomuit, qux no repentinó,fcd pafsim decidens, colles^ nemora,làxa,rupes,pagosc[;duos (nam multos ille mons pagos compleditur) flämisvaftauit,arbores,homines amp;nbsp;pe-cora magnis alfecit dadibus.Eius mon-tisignislùlphureus interdiù oblcurum amp;nbsp;fobnigrum , nodibus veto prorsùs hcrrendumlcfpcdantibus oftendit.Ra tio naturalis tembilisignis huiusà Philolophis eiulmodi adfertur,quod Si cilia intrinfecùs in ipfis vifceribus fit plane cauernofa amp;nbsp;referta folphure,alu-mine,igne, aqua,amp;id genus rébus alijs ignemlouenubus. Porroignisnonpo left elfe fine relpiraculo, lcd vbiquè fe-fe excrit. Inde fit,vt in Sicilia non pau-cæ reperiantur admodùm calidæ ther-înæ.Cxtcrùm ignis in cauernas life ^-ripiés,flammamexcitat,quæ foras cru-pci e cupiens, fumum amp;nbsp;igneos vomit globos,multisq; locis fuosquærit Caminos,per quos rcfpirct. Nonunquam veto in ipfis terræ vifceribus tanta eft ignis v}olenti3,vtvnà cum globis igne-isvel flammis etiàm lapides exuftos amp;nbsp;arenam eijciat. Trogus lib. 4. fie Icnbit de hoc monte: Sicilia terra eft cauerno-1a amp;fiftulola: quo fit,vtventorum flatibus p3teat,vndc ignis concipitur.In-trinfccùs lulphur habet amp;nbsp;bitumcn;vbi ventusper fpiramentacauernarum in-cubuit, diùludatuschcipit ignem. Sic Aetna: durât incendium. Motus ergè ventorum,caufaincédij eft.Strabo Icri-bjtlcincius montis cacumibe fuifte, amp;nbsp;omniadiligcntilfimèluftràlïc. Feiûtur in fommo vcrticcmirabiles elle mutati-o«cs,interdijm erupente igneo flumi-ne, aliquandovel flamma,vel oblcuro fumo. Id verô lummâ habet admiratio-ncm,q) illius ignis calor neq; vllo fri-gore tcmperari,neq; frigus dcpclkre po teft. Noftro xuo nihil ferè praeter ob-feurum vaporcm ex eo monte erumpe-revifum eft,vlq; ad hune 15 jz. annum, quoignem(upradidum euomuit. Ve-nfimileeft,quicquid dicâtPhilolophi, ijs in locis quædâ elleTartari oftia, aut loca pu médis animabus de ftinatazqué-admodum etiàm in Iflandia infola, quç in Oceanofita,æftiuo folftitio noétem nullam,brumali nullû diem habet,mós eft occidentc vcrsùs,Hccla didus,à quo no loge abfontfodinx lulphuris, quod inde copiofiffime plcnis nauibus eue-hitur. Mons 111e cùm furit,baudIccùs atquèhorrenda tonitrua inlonat, pro-ijcit mgetia faxa,fulphur euomit, cine-ribus egeftisterram circuncircàtamloge op«it,vt ad vicefimum lapidem vel milliarecoli non polht. Sunt ibi multx voragincs,ità cincribus opertx, vt vix cuitari poffint ab illis, qui vt eius m-cendq naturam explorent, propiusmo-tem accedunt, è quibus plerique viui à voraginibus abforbentur. Emcrg»t illic ignis quidam, qui aquam ablumit, ftuppam non abfumit. Vtfontur iHic mor- |
SCRIPT. PER,LAVREN. SVRIVM CONGESTA. ^$5
|
mortuorum fpiritiis,qui in nota fpccie offeiutfefamiliaribuscolloquijs homi-num,idqneadeo,vt adhuc viuerc pute-turabillis quieos nelciuntvelfubmer-fione,vel alia violera morte perijlTe.(Na talesprecipue apparent). Cum autcm orat cos amici vel noti,vt domu rcdear, dicunt Cu ingcti gcmitu fe peterc mon-tem Hecla,ilicoq; difparet. Voluitau-tem omnipot«ns Deus eiufmodi in terns extare loca,terribilia, vt certius no-rintmortales, quæpœne maneant im-piospofthancvitam, amp;fic difcattimc-re Deû,vt polfint çternos ignés euadere. |
Huius anni menie lanuario accidit crudeliffimum facin’,quod poteftmul-tos nó mediocritèr ad agendam falutis fux tuin temporariïe,turn çternæ cura extimulare: viros prçfertim principes, qui nunquàm latis polTunc clïecircun-Ipediob multorum infidias: quas tamê lacilius euadent, fiDcum vitainnocé-tèr tranfigenda fibi propitium reddant. Fuit Fiorcntiæ dux amp;nbsp;princeps Alexander Mcdiccs, Cçfaris potétiffimi gêner, iuuenisrobuftoac vegeto corpore, vi-gintifex autcircitèrannoruin, quieti-àm iure dicendo ciuibus equum amp;nbsp;mo-deratum 1e prçberct. Verum in tanta re-rum affluentia, iuuentutis accedente feruorejadmodumin Venerem procli-uisfuit,itavt coniugis toro contencus non effet,par urn interim habita turn dignitaris, rum valetudinis, tufalutis fuç cura.In eius intimam familiaritatem fe mira vafricie infinuauit Laurétius Mc-dices,exMediceis omnibus illi languine maximepropinquus,cuiincautus princeps tantum tnbuit,quantü vix vlli alij. Is verôcùm Alexader eilet Neapoli,vbi turn quoquè erant exules Florêtinijin-credibili perfidia amp;nbsp;Alexandru fere quo ridiè apud exules fc iaétitabatc medio ablaturum,ore maledicentiffimo crebró in illum inueftus,amp; rursus exulum co-filia ad Alexandru ilicódeferebar Quod cum exules pcrlênlillent, eum vehemé-tèrdcteftati funt,amp; Alcxandri ffultitia perftrinxerunr,quod tampfidohomine vlqueadcó deicélaretur. Detulit id quidam ad Alexandrum, amp;nbsp;is accito adle Laurétio,quid audiêrit,indicat. Atho-roo verfutus vcraiplum audiffe coiihr. mat,lcdhacdemvim ratióc, filé firn uier apud exules principi quarn infenfiffimu^ illorum machinationes facilimè poffe perdifcerc.Credidit princeps in fua cer-tam pernicié impudenti médacio.Accidit interim, cum iam fefquiannu amp;am-plii'is exitium Alexandro molitus efict, vtmatronam quandam pernobilem amp;nbsp;conftantiffimæ pudicitiæ Laurentius taudèm expugnatam fe pollicerctur mei dia noö:e ad Alcxandrumperduétuiu, Credidif mifer fcelerato homini,amp; paß fuseftleabiUo duci in ipfi’Laurétq cu-biculum,cuiusdomus principis çdibus erat cóiumffa.Eo vbl ventum eff,dimit-tere ale cubicularios duos iubctur,amp;in ipfius prodiroris leóio rcpofitus, vt lo-mnofetradar,paulifpèr monet, donce matronapoffitiniphus amplex’ addu-ci.O c^ca mortalium pcdora,quæ bre-uis cuiufdam ciusque nefariæ volupta-tis explendæ caulafçpè feipfosin ipfani amp;nbsp;corporis amp;nbsp;animç lempitemä morte précipitant: Omnia cupidèfacit Princeps,iam folus rcli élus atrociffimo par-ricidæ,Laurétius exit é cubiculo, corri-pit cn{em,iuuenc homicidam,cui princeps vitamdonarat,orate proiIloLau-rentio,adfortem.libi nauanda operam pellicit,adiundo etiam alio quoda ne-fario homine.Cumijs dam in cubiculu ingreditur,infelici(ïïmum principe iam fomno correptuadaóto per coftas gla-dioconfodit,amp;aliquâdiù relu dan tem focioru. opera interficit.Audiebaturq-dem à familia ftrepitus amp;nbsp;clamor ingés, fed nemo fcmouit;quodLaurétius iam ante cóluêffet crebró eiulmodiin eo cubiculo cxcitaretumultus,tanquam io-cofa exercitatione cum fodalibus ani-mum obledans, vt fcilicet earn in diem dolum pararet.Qupdfi princeps ille ani mo bene eóffituto cara horrédam necé abilloperditilfimo nebuloneptuliffet, taetfi immane hauddubió id effet parri-cidiu, rn moderatius dolendum forer, cp morsilla nihil animé noccret.Atqui ve-roeoinftatu, quotueratille princeps, taminopinata amp;nbsp;nihilpenituspuifam morte adferre cognatu cognato,multis audübeneficijs hberalifhino principi, idoém exceditmodü fçuitiac amp;nbsp;imma-njtaijs.Scdiuffo th Dciiudicio effrenata 1U 4 prinçi- |
lt;f5^ APPEMDIX AD NAVCLERI CHRONIGA, EX OPT.
|
principis libidinem tam terribilitèr ca-ftigatam eRc nemo ambigit-Debebat il-1e princeps fidem fcruare coniugi,debc-batverentremendaDciiudicia, quino rcfpicit perfonam principuni,fed indif-criminatim plerunquè fcueriflimè in hominum flagitiaanimaduertit. Quod quia no fccit,in idgenus horredæ Sortis inciditj vt füo lummo malodoccat faperemortalcs,ïgt;è ipfis fiwilia cueniat. Nam vtfintfortafsis permulti, qui diù impünc vitam viuunt impuram amp;nbsp;fce-leratam, tarnen ctiaminnumeri inopi-natis omnino cafibus in ipfis fceleribus oppnmuntur,amp;ruut précipites in ful-phureas gehenæ çftuantis camificinas, nunquam inde emerfuri:quo quidpol-fit elle horribilius?Ea cedepatrata,animo confternatushomicida exccrabilis, nihil iam prêter fugam meditari potuit, licèt ante decreuiflet,FJorentinis ad li-bertatem vocatis,gloriam fibi ex ea per-fidia parare.Itaquein ipfa node ex vrbe €xcedes,quod nulli alteri facile permif. fum fuilTet,renccdùm compel ta,incita-tis equis primùin Bononiam, inde Venetias cum fuis ficarijs pcruolauit. Fuit deinde altera luce principis mors pru-dentilfimè diflïraulata,doncc accitis in vrbemamp;areem militibus, tandem triduo póft mira prçpotentis Dei prouidc-tia in defundi locum lubrogatus cft Cofmus Medices, adolelccns fumma: fpci,annorum decem amp;nbsp;od:o,qui vlque in prçlens magno ciuiû ftudio amp;nbsp;amo-re patriae lua: principatu,nifi fortè bre-ui è vita migranit, moderatilïïmè poti-tur,ftudiofilfimus fempèr Caroli Cefa-ns longè optimi,Cuiusin lè propenfil-ftmam voluntatem, in Confirmado prç. fertim principatu,exp,ertus erat. Porró illedcteftabilisparricida Laurentius eX Gallijs profugit ad Solimanum Turca-rum principem. Verum Solimanus vbi fcelus ab copatratum didicit, execratus bominisperfidiam, capiendum deden-dumqjdecreuitipfum Cofmi principis iuflu perfequentibus:fed ille propere re-dijt Venetias,vbitarnenpaucis póftan-nis,à duob’Volatcrranis miIitibus,Alc-xandri principis ftudiofis trucidatus eft. |
Hoc anno Galli in Atrebatesirruc-runtj oppidum amp;nbsp;arcern Hefdinu egre-giè munita intra menfem deditionc ac-cipiunt,impofito firmiori prçfidio.Ab^ euntibuS Gallis Cçfariani par pari rela-turi,oppidum D.Pauli vi capiunt,3C di« ripiu nt magna ftrage édita, deniquè in-cendu nt.Idem faciunt Monftrolio cum deditioeidin poteftatemillorum venit fct,priós tarnen palififu nt ciues incolu-mes abirc.In oppido S.Pauli vel Simpo« lio,vt quidam vocant, quod rex Fran-eifeus prüfen s egregiè cornu niêrat,vni-co horæ fpatio quinquelediffimorum iuuenum Gallicorum millia cçla lunt, multiqueprçfediamp;ipfcpretorParifié-fium capti funt. Monftrolium latiffi-mum amp;nbsp;copiofiftÏmum Picardiæ oppidum eft : eo.compilato,amp; miferandura in modum incendio deformato, itura eft adTeruanam Morinorum. lam fame laborarecœperant qui intra vrbem erant Galli, cum eccè opportune illis fuppetiastulcrunt Annibaldus amp;nbsp;Pie-neftus, duo forti nîmiGallici procercs: verum ij dum fe ad fuos recipiunt, prç-lio commiflocaptifunt. Indé iulTurégis Francifcipereuftefuntinduciæ tri-meftres cum Maria Cçfarisfororc,qua! Ipefuturæ pacisincitata, exercitumdi-mifit. Vtinam verobee armainChri-ftiani nominis hoftes verfa fuilTcnt,quo rum interim vires mutuis Chriftiano-rum principum diffidijs in dies auge-feebanr. Huius annimcnfcFcbruario Pro-teftantes conuentum egere Smalcal-diæ. Aderant iHicetiàm illorum con-cionatores, qui cóm deliberarctur de Concilio à Paulo 2.Mantua: indido^de mandatO principum atque vrbium eua-gelici nom nis profeffi funt, feiuxta capita confelfionis Auguftanç amp;nbsp;Apologie fentire amp;nbsp;docerein luis Ecclefijs. Hoc quidemillipcrlualcrantprincipi-bus,ledquàm verè,ipfi viderint. Certè ipla eófeiftof^pè in alias formas muta* tacft.NitebStui quidain hoc conuétu cfficere,vt de eoena Dhi amp;nbsp;ecclefiafticis ritibuscertü aliquid,quod omesleque-rctur,ftatueret.Principes veró,millo ad eosSaxöis Cäcellario cum altero quoda nobili,delólocócilioillos agere julïe-runt. Videbat enim hilce de rebus inter iftos pclaros cuagelij buccinatores nulla ra- |
■SCRIPT. PER LAVREK: SVRIVM CONGESTA. «7
|
larationepoflcpacem confici. Luterus morbo correptus, miffus eft Gotham à principe Saxoniç,atquc ciufdem prin-cipis voluntate adiêrunt eum Bucerus amp;BonifaciusLycofthenes5qui eumad re/pondendum Hcluetijs hortarentur. At Luterus vi morbi fe aitalcribcndo impediri,licètinterim Bafileenfi cófuli lacobo Meycro fcriberet, Heluetioru fcripta fibi eftereddita.Sed nûquàm ad-duci Luter’ potuit^vt Heluctijs cedcret. Hactempeftateorta fuitinter con-tionatoreS Zuingliaos de coena Domini rixa.Itaque habita eft SynodusBer-næ vltima Maij,in quadecretum plane Ïacramentariumeditumeft, amp;fïcea lis vel lublara eft, vel vtcunquè infpeciem fopita. Nihil enim ab iftis concionato-hbusftncerèamp;bona fideagitur. Hui’ annimenfelulio Parifijs turns Bclliaca adSequanam, in qua magna vis nitri, fulphurisamp;pulucns tormentarij con-ditaferuabatur, fulminis iélufunditus euerfà eft. Hoc fere tempore Paulus Pontifex maximus Rcginaldu Polum^ex Margarita Eduardi ^.Anghicregis nepti pro-gnatii,qucpauloante in Cardinalium ordiné adfciuerat, in BritSniam legatu mihtjVt Henricu regem adlaniora com-plcdcnda cófilia reuocarct. V erum He-ricus rexiam feripferat Fracifeo regi, vt Icgatumadfecaptiuum in Britanniam mitteretiEius rei comonitus Polus Car-dinaliSjCxGallijs in Flandria profe(ft% aliquadiii laçât Cameraci. IndcLeodiu abiens,aliquot menfes liberalitcr habitus eft à Cardinale Erardo: poft Roma repetijt. Sleidan’fuomorepclfime earn legationcm interpretatur, taquina pro-pterea miftus fuent adFrancifeum rege, vt cum in Anglu inflammaret. It! fem-penmprobi homines ex animifui pra-uitateetiàm aliosmetiuntur. Et valdc hoc familiare eft Sleidano amp;nbsp;fedarijs omnibus,vt Romanos pontificcs amp;nbsp;catholicos quoique magnoperè ftudeant apud omes in lunamuna odium amp;nbsp;inui-diam adduccrejicètinterlmillipia do-étnnam amp;nbsp;purum ac lynceruna Euan-gehum amp;nbsp;incredibilem vite innocentia hbi fuisi^ueimpudenti vanitate tribue-jenon vereantur. |
Menfe Oélobri lana Semcria,quam ah Anna Bolenia rex Angliæ Henricus Tuo iunxeratmatrimonio, filiû Eduar-dum pepitjlcdipfa duodecimo póft die' vitam cum mortecommutauit. Peridtepus quo paulóantè diximus in Belgio viguiffe bellum,multa Gallis apud Allobrogeseripuit Daual’ Vafti* Cçfarianorûduxinclytus, amp;cum iam binis caftris obGderet Taurimi amp;nbsp;Pina-rolu, Gallosqj ad fumma alimentorum penuriaadduxilïet,in ipfotepore Héri-cusDelphinus cû exercitu fuperuenics, rebus neceftarijs grauiffimè preftos lub-Icuauit.Indè veró de pace traólari cœptu eft,idisprimùmtrimcftrib’inducijs, amp;nbsp;ijs rursus in alias trimeftres, deniquè m longiorcs prorogatis. Cum Cçlarin Italia cftet,mifcrunt ad eumlegatosfuos Proteftantiu ordincs. Illos Cçlar quidé audiuit, led occupât* ' rebusbcllicis,relponditlc perlegatüillis refpofa daturu. Hoe cum Proteftanbus renunciatu cftet,illi conuentu indicunc Smalcaldiæad fcptimii Februarij anni huius dicm,vb'i omnesadeftent. Àddu-xcrunteóprimi nominis cócionatores fuos,LutcrÜ3 MelachthonemjBuccrö, Ofiandrumjaliosq; multos, qui tarnen ità inter fe erant animis cocordes,quic-quidinterim extrinfeciis Gmularent, vt quondam Cadmçi fratres. Et vt partim aliquidledor nouent, cocionabantur illic idi fedarij theologi: Luter’iuftifi-cationis lux fundamentum elfe voluit Relationem,qua: eft minimum entita-. tis,hoceft,nihilü,vtipfiushabet difpu* tatio typis excufa. OGander veró pror-sùs è diametro cum illo pugn3ns,funda-mentilocopofuit ipfam diuinam cften-tiam,qux eft Gmulomnia.Vultemho-moinfanus cademiuftitia,qua Deus cE fentialitèriuftuseft,nos quoquè iuftos efte oportere. Luterus autc non reuera, led tantómimputatiuè corâDcoiuftos nos haberi dicit, perindc vt ohm Alcxa-dcr Magnus apadLaccdçmoneshis verbis in dcos rclatus eft: Alexadcr vult efte Deus, Deus efto. Et licèt hçc inter fe maxime fint diucrla, tarnen Princi-pibus amp;nbsp;rcliquis Ordinibus illis ver-iutihomines vififuntpurum putumcu-angelium amp;nbsp;ipfiffimum DEI verbum |
lt;58 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA. EX OPT.
|
Jgt;r^dicare, nee animaduertebant, qui-bus dolis amp;nbsp;fraudibus ab iftis Euangeli-ftis circunfcnbcrctur. Interim miré cx-ecrabaturfummumPontificem amp;nbsp;Dolores Catholicos tanquam Antichri-lh(fic enim vocant Pontificcm)admini-flros amp;f3tclJites, amp;nbsp;non videbanteos, qui ifthuc ipfis perfuaferant, re uera ipfilïïmi Antichrifti precurfores amp;nbsp;p-nuttcioselTe. Scd quid hoe magnoperè mirandum in prineipibus, ciim etiam plerilqjdodilfimis vins fans interdùm negocij faeeßant importuni amp;nbsp;vcrfipcl-Icshomincs,dum omnia vbique riman-tur amp;excutiunt, amp;fi quidvfpiam oc-curratjquodvclinfpeciem pro ipfis fa-cere videaturj id miré exaggerentjiHud mirificeiafticent, adeo vt Içpchumcro nonpudeatipfosimpudentiffima vani-tateadfuum fenfum detorquere^ quai tarnen feiunt nihil proipfis facere:fcili' cetvtindoäis amp;nbsp;imperitis aliqd dixif-fc videantur. Has fraudes fi perléntifce-repotuilfentPrincipes, puto equidem fuis dentibus nefarios homines difcer-pfiffent potius,quam vlla in re fibi fe-quendos ftatuiflent. Sed vtadlcgationcm Proteftantiurt ïcuertamurjtnapotiffimijm iHi à Cçla-repetcbant:primùm,nécommodarctfi-demfparlb de ipfis rumori, quafi cum Gallo amp;nbsp;Anglo fœdus feciflent, vt Ca-merx iudicium cohiberet, Vt qui poft pacificationem Noribergicam in fœdus Smalcaldicum recepti elfentjcius quo-què pacisbeneficio frucrentur. Cçfar ad illos mifit Matthiam Hcldum proca-Cellariumjvirum eloquentiffimuni,qui in publico omnium confefludie 15. Fc-bruarij accuratè relpondit. Hortabatur inter alia Cçlâris nomine, né Camerç prçfcriberent,nccius ipfum impedirét» païsim enim ad Cçfarem amp;nbsp;Camerai indicés deferebantur miferorum qüeri*-moniæ, qui ferebus amp;fortunis omnibus cxutos,in integrû reftitui rogarét. illorum vero preces CçÂr,vt erat pijlfi-inus,negligerenon potuiCjlicètinterim Proteftantes,à luis cedefiaftis inftigati, rem le Deo gratam prçftarc arbiträren-tur,fi ecclelîafticoSjplertim monachos, profligarent.HocveróChriftiEuangc-Îium non docet/es aliénas priuata ait- |
thoritâte,immô legibus omnib’amp; fum-mo Mâgiftratu acerrimé vêtante , fibi vfurpare,âut pro fuo arbitratu alijs co-ferre.Et quia Camera: iudices plerûquc lententiam ferebant, qua iuberétur ablata reftitucre, Proteftâtes cos ferre no-lebant. Itàoportcbat miferos fummam patiiniuriam, ncc tarnen vllum à iure fubfidium petere.Q^is vero hoc docuit? LuterifcilicetEuangeliu.SedhocEuâ-gclium iura omnia,amp; totus orbis Chri-llianus damnat. Priùs videndumerat, qua çquitatc,quo iure, quibquot; rationib* hoc Euangeliû niterelur. Certé illi,penes quos luinma eft apud Chriftianos authoritas,quibus diuinæ amp;nbsp;humanae leges nos obtemperare volût, hoc Euâ-gclium iampridèm execrati funt.An no veroplustribuédum eft totius orbis iu-dicio,quàm vniusdeteftabilis apoftatç, -cui necid quidem tribuédum eft,vtah-quonumerohabeatur? VerùmProte-ftantcs,vt à Lutero amp;nbsp;id genus alijs edo-Ûi er3nt,omninópati nolucrunt,vtali-quid contraipfos ecclcfiaftica bonafibi vcndicantes,Câmeræ,id cftjCçfareæ Maieftatis iudiciü valcret: putabant em fceleratos homines amp;nbsp;idololatras, hoc eft3monachos(vt de alijs tacea)omnino profligados:amp;interim apoftatas mona-choshaudfecùs atquéChrifti Apofto-los cople-ftebantur, quoru omniü parens Luterus in fummo apud cos honore fuit, qui fi nihil aliud feciftet, quam quód omi abiedo pudorc aufus eft vir-ginem Deolacratam fuis nuptijs copulate,hoc lolo nomine dignus erat, qui flammis Cremaretur.Nouimus louinia-numimperatorem rcligiofilfimum iam j ^qui^ j. ohm ante mille annos Icgcm lanciuille, de epiflt;op« vt capitalitèr m cum animaduerteretur, amp;d»f. quilacram virginem, nondicorapcre, fcdattentarerantummodóiungédima-trimonij caufa, aut oculos impudicos ei adijcereauderet. Impiusilleapoftata lulianus Imperator ad ciufmodi incc-ftas nuptias connixilfe legitur,fed certé Chriftiani principes cóniuere minime deberent. Multa preterea alia m eo conuentu dixit Heldus: poftcra vero die cum Saxonepriuatimlocutus,muL tam ei Cçlaris erga ipfum beneuolcntia jndicauitjfed quam haólenus ob diljia-rem |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.
|
rem religionem in cum dedarare iatis requiuerit. Itaquehortabatur eum ad concoidiam,adadcundum Concilium vcl legatos eo mittendos,ad ferenda aU-xilia contraTurcam^ ad contribuenda pecuniam in Camcrx indicium.Saxo fe cum fuis communicaturum refpondit. Deinde 24.Fcbruarij ad omnia feederati omnes rciponderut prolixe,que omnia commemorare nihil attinct. Nolcbant Cameram contra feprocedere, nolebat aluo fœdere excluderc quequam, licet Nonberga: conucntum eflet. nc quis antcConcilij definitionem religionem mutarct: porro in id fœdus non admit-tebanturferènifi Luterani amp;nbsp;id genus homines. Orabant Cçlarem,vt Camc-r.-ciudicibus, ne ipfis moleftiam vllam crcarcnt,interdiceret, amp;nbsp;quçdamalia, (editaorabant, vtprecibus armatis vti videreatur. Nam fi feci'is attentaretur, amp;fiqu3visfœderatis inferretur, fe fo-eijs minime defuturos. Quod fi Cçfar permittat omnibus aditum ad veram do6:nnam,(fic cnim vocant Luteri do-gmatap turn fe propenfiiis prçftituros, quæ de Turca amp;nbsp;Camera Cçfarpoftu-larit. Multa delude de Concilio dixercj quod liberum efle volucrunt, fcilicct vbi Luterus cum fuogregeautparem^ aut fuperiorem etiam prç Romano po-tificelocum amp;nbsp;autboritatemobtineret cotra morem omniu Icculorum.Alulta ibi acerbe in Pontificem didla, quod is doftrinam no folùm verbo Dei,led etiam vetuftis concilijs atque dodonbus conrranam inuexerit atque defendat, cum tarnen reuera no Pontifcx,fcd Luterus cum fuis cocilia amp;doftores ornes impudentilfime reieccrit,amp;fua peftile-ti dotirina, quæ in multis iphusquo-quo Alcorani impia commenta longé fuperat impietatc,florcntiHimum Germania: regnum,adeoqjtotam ferè Eu-ropaminlummascalamitatcs, bella amp;nbsp;odiainteftina, incredibiles animorum dißcnGones,j amp;nbsp;nullum non malorum genus prçcipitârit. Sedhçc amp;id genus alia multalicètPrincipûamp; fœderatorû nomine proponerentur,non tnàPrin-cipibuSj led corum cócionatoribus fce-Icratiffimè confidfa fucre.Nó defunt vi-Ua m Eccleha Catholica, fed quód do- |
Örinaciuspugnctcum verbo oei amp;nbsp;co-cilijs amp;Doóloribusantiquis, idifti fy-cophantæ nûquàm docerepoterût. An vero no fcatetomni flagitiorum gencre iftorum nouorû dogmâtiftarû vita?An non Luterus ipfe fatet,fuæ fcóla: homines vel decuplo Sodomitis peiores eua-Gfle? Sed hoe illivaniffimo folius fidei buccinatoriimputandueft. OGi Chrï ftianorum petftoribus non penitiis lux omnis reâç rationis extinfta fuiflet,vi-dilfcntquædogmatum horrenda mon-ftra,quam ^digiofas amp;nbsp;immanes tene-^ bras pro Euangclij lucc, quas deniquè tigrides, quósvc lupos pro veris paftó-ribus complex! eflent. Vbidicendi finem Proteflantcsfecc-runt,Heldus eueUigio cis refpondit,in-tercetera periniquum elfe dices, quód cum ca négocia,quæ iph dicant rcligio-nisefïc,alij prophana effe contendant, nolle ipfos altcrius partis rationes amp;nbsp;argumenta cognofci, cum tarnen amp;nbsp;legibus,amp;çquitati amp;diuinis literiscófen-taneum fit, vt in omni controuctfia pars vtraque ex cquo audiatur,neque lècundum alterutrius narrationcm,eti-amfi ea nihil à vero abhorreat, qequam pronuheietur.Tum quoquè nulloiure fas eflcjquenquam vel rchgiois, vcl aha quauis de caufa rebus fuis (poliere. De Concilio ait gratiffimum fore impera-torijfi ipfi iam cxceptioncs contr.a face-re vclint. Quód ad Pontificem attinct, Iperare Cçfarem,illum tanquam prçci-puum ordinis ecclcfiaflici caput»pro lui muneris rationc,Chriftianè iele gerere, nee de illo quiequam omninó fini-ftru fufpicari.Liccre tarnen ipfis,fi quid fccùsdeillonôrint,in Concilio mode-ftè proponere,itemq; de forma amp;modo concilij. Nanquevtea in rcipfialijs na-tionibus plcriberc velint, id lànè minùs çquû eßc:ncq;ip(bs pfuafum habere dc-berc,ipforû theologos Iblos fapcre, reliques oésbardos et bliteos eiïeialijs quoquè locis pafsimviros amp;nbsp;eruditioneamp; pietatepftantes inueniri.Hçc amp;nbsp;id gen alia dixit ibiHcldus,vt erat cxcellcti do-ólrina amp;nbsp;mira ingenij dexteriratc. Eodemautem dicveniteolegatus Pontificis Epilcopus Aquenfis, led à Proteftantibus non magna eius fuic habita |
|
^fio APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. liabitaratio,cum tarnen etiamTurcaru tyrannuslegatos Chriftianorum comiter excipiat. Die quodam voluitis kga-tuscum Latgrauio colloqui, Illcrefpo-dit fibi non ede integrum,amp; codem fere mometoadijtLuterumcx calcula gra-uiter decumbentem.Poterat id è fua domo facileviderelegat’, feddebuitçquo ferre animoapoftatam monachumPó-tifici maximo, cuius ipfe legatus crat, longè anteferri. AdHeldidida vltima Februarijitc-nim Proteftantes prolixe ad modijm re-fponderunefedreferrepiget, quiaeiuf-inodifunt,vtprçclaræ Germanica: na-tioni apùd exterasnatióes om nes igno-miniampotiùsquàmlaudem fint pari-tura:verijm beC quoque nó Principes, fed conclonatorcsità compofuerant,vt identidèm fplendidè mentirentur. De-niqueinbac refponfione Concilium à Pontificcindiftum reiecerunt. Aiunt enim iudicandi poteftatem non ad lolu Pontifieem amp;Epifcopos,verumadEc-clefiam pcrtinere;quo quidemin numero fint etiam reges amp;cetcri ordines: di-cerétapertius, etiam ceidoncs,Iiétores, carnifices,garrulæ anus, ambubaiarum collegia,pharmacopolç, Quis verb ifta nonirrideat? Scilicet pronunciare de Ecclefix dogmatïs pertinct ad laicos, immó;amp; ad cocos amp;fubulcos.O vaftif-fimamEuangelicorum hominu cçcita-tem. Et iftilüntpurædodrinæ amp;ger-maniEuangdij fynceri atqueintegcr-rimi prçcones. Oportet fanè magnis quibufdamfacinoribusobftridos fuif-femortales,vt adtantam animi cçcita-tem dcuoluerentur.Verùm bçcamp; id genus alia verfuti homines parùm cautis facilèperfuafcrunt. Prius autem quam is conuehtusdilTolueretur,quod fuit 6. Martij,adGalliæ regedatis literis, eius bencuolcntiam amp;amicitiam captärunt Rex eis liberalitèr refpódit, licet ex animo Luteri dogmata deteftaret : fedmu-tuisfèauxilijs vtcommunirentjies ipfâ pokere videbatur. |
Per id fere tempus etiam rex Anglic kriptum edidn, quoleoHcndit non multùm tribuere authoritati fummi po-tificis, neque venturum,neque legatOS milfurum ad concilium Pontificium;amp; alia plcraque fatis acerbe in Pontifi-lt;em,quem Catholicitantopropenfiùs obferuareamp;furpiccredebent, quod ab illis tam hoftilttèr oppugnatur,qui Luteri quam Cbrifti Euangehum fequi malunt. Multùm ijomnesquiritantur de tyrannide Romanorum Pontificü: fcilicetextinftam relient illam fumma autboritatem, qua baftenùs h^refes omnes opprefïæ funt. HocannoSolimannusTurcarum Imperator moleftiffimè fcrens Lufita-norumpotctiaminlndiam vlque pro-lau, maxima ipfiusregionibusdetrimé-ta adferre, interclubs Arabici finus na-uigationibus, quibus Meraphim (ho-diè ,Cairum vocant) atque Alexandri-airnomnisgencrisaromata amp;mcrcimo-nia,amp;indè in Europam aduehi fblerét, quxiampcr vaftiffimum Occanum in Lufitaniam aueberentur, atque inde porro in Angliç,Belgij,Germani£ alia-rumque region urn emporia dilpenläre-tur, hortatu Aegyptij prçfedi ingente triremium amp;aliorum nauigiorum dab fern magnis impendijsinftitutam cotra Eufitanos mifit,vt cos ex tota India, vbi iamillimunitiffimas aliquot arces con. flruxerant,€Xturbaret. lam paulo ante inbelloPerficocontra Tammafum in-felicitèr fufeepto didiccrat Eufitanos quoldam klopetariosamp;tormentorum magiftros,quimaiora tormenta amp;fun-dere amp;pcritèdirigere Perfas docerent, regi Perîaruçi militafle. Id vero eius animum vehementer in Eufitanos cxa-cuit. Obiter hïc commemorare libet,in intimo Arabitifiniis termine montera Sinafitum, qui natura faxeusamp;abru-ptus in Cçh'.m cxurgit,difficilimum(^ue prebet in luperiora nitentibus affeen-i um.In eius lummo cacumine,vndè eft latiffimusin maria profpeftus, pofituni cft delubrum D.Catharina: predarilfi-mæ martyri dicatum, quó confluunt peregrini Chriftiani rehgionis ergo, licet non ablq; periculo pateat acceffus, Es'ccdubium,quin illoin locofingula-riquodam gaudio afficiantur pievifi-tantium animi,non lolùm ob täte mar-tyris facras rehqtliasjfedetiam quod indé profpiciendomari rubro liccatgrata mente |
SCRIPT. PER LAVREbî. SVRIVM CONGESTA. 661
|
mente reminifeij ibi ol'im fubmerfum penjflePharaonem cum infinitis’equi-turn turmis,cùm is perfequeretur filios Ifraëljprçfenti Dei beneficio ex eius ma-nibus grandi miraculo e]apfos;tum cti-àm,quôdeoin monte ollm lex vctus data fit Hebrçis;quanquàm hodiè pleriqj irndent eiulmodi peregrinationes reli-gionis ergo fufceptas, cum ipfi potius fincirridedi,q,ea carpat, que Chriftiant oésfempèr religiose admodiimfibi ob-feruanda ftatuerint.Legant fcioli ifti(vc innumera alia omittam’)vitam D.Pau-læmatronæ Romanç,àD.Hieronymo conferiptam, amp;nbsp;indé difeant, quam no fitnouumin Ecclefia loca facra inui-fere. Porro vcróSoIimanuSjVtadinftitu-tum reuertaraLir,egregia claffe inftru-étatriremium plicatilium, qua: longo terreftris itinensfpatio ad Seictiam vfq; maris rubri portum camclorum opera trahercntur^itemquealiarum nauium, ita vt omnes fimul oóloginta circitèr numerum implerent,in quibus erant ad vigintiquatuorhominum millia,Aei^y ptiprçfedum mifit expugnacum Lufi-tanos. Eo tempore Solimannus leuibus de caufis alicnOjimmó amp;infenfcgt;in Venetos erat animo, iufleratq; contra fi-dem abrupta pace Venetas triremes apud x41exandriamintercipi,amp;aliquot patritios mercatoresque Venetos nau-tasquecomplurcs in carcerem conijci. Ex ijs autem cos qui idonei viderentur, in claflem contra Lufitanos inftrudam diftribuitprçfed’Aegyptius.Sunt qui fcribant, Solimannum id temporis à Chriftianis quibufdam,qui nimia Cæ-faris Caroli felicitate oftenderentur, non mediocriter in noftros incitatum fuiffct quod quidem miferrimum eft, vfqueadeo torqueri felicitate aliéna, vt proptereà non dubites orbem Chriftia-numprodereChriftianinominis atro-ciffimisinimicis.Verùm hoc nosin medio rclinquimus.ItaqucAegypti prçfe-t^us Solimannus Eunuch*(tic enim vo-cabatur)adiüdo fibi MoroAlcxadrino, finds Arabici anguftias cgre{fus,prçter-ueäus^j Perfici maris finum, ad Indum vi^uc fluuium peruenit. |
VtveroLedorremmcliùsperfpcâa babcat, nouent duasex Europa in In-diam fieri nauigationes. VnaabHilpa-nia vel Lufitania perlittora Aphricæ amp;nbsp;Aethiopiæin Arabia vfq; ad vrbe Ade, indé porro ad Ormutium nobililfimu emporium, abOrmutio veroadCam-baiam ciuitatê,atq; indé Calecutium,à Calecutio veró longè vlteriùs vfque ad auream Cherfonefum, quarn Malacha accolç vocitant,qua: vrbs eft miræma-gnitudinis,regem Habens Maurum: (nu coufqueproh dolor impia Mahometis fedta puafcrat.) Earn autem Lufitanivi cxpugnatam occuparut acdinpueiur, deniquè flammis permifcruc. Multa ibi prçda ceffit Lufitanis, amp;nbsp;prçter homines captiuos feptemq; elephatos, çneo-rum omnis generis tormétorum ad duo millia.PorroLufitaniæ rex munitiffimä ibi conftruxit arccm,apud quarn diuer-farum nationu mercatores mulos opi-bus atq; diuerfis aromatibus amp;nbsp;odorib* earn vrbem completesfibi çdes cum bona venia prçfediLufitani compararût, itàvt iam longè infignius quam anteà ibl fitinftauratû emporium.Turcæ igi-tur vbi ad Indum amnem perueneru nr, Dium vrbem munitiffimä, apud quam Lufitani infigné habebat arcem, fibi to-tis viribus oppugnandam fumplcrunt. VeriimLufitanorûeafuit induftria, ca indomitæ virtutis conftantia, vt turpi-tèr profligatijTurcæ,incepto defiftere, amp;nbsp;reliftis maioribus tormentis,ad Aden retrocederc compulfi finc,quod eft fcli-cis Arabia: celcberrimû emporium. Vbi claffisprçfedusSolimannus eunuchus acerbe ferens tam improfperos audacifi-fimorum conatuum fucceffuSjfidedata ad claftemeuocatAdenium regem, qui tributarius eratregis Lufitani. Credidic illemiferfraudulento homini, amp;nbsp;cum quatuor regni proceribus venit in na-uim, gratificaturus potentiffimo Tur-carum imperatori Solimanno Otto-manno.PorrôEunuchusperfidusiubet cum amp;nbsp;reliquos^pceresin antenna prç-toriæ nauislaqucofulpendi. Indèvrbé capit,militibus prçda: datam.Interfecit etiàm Zibitinum regem, (licètispræ-claris muneribus impotentishoftisgra-tiamambiret) vnà etiàm omnibus aulx KKK dus |
iéî APPEHhlX AD NAVCLERI CHROMTCA, EX OPT.
|
eiu$ prçfidijs trucidatis contra fidem datam.Indèabijt Mecham terreftniti-nerc, vhîimpjjf/îmi Mahomeus fepiiU cruminuifitur magno Audio perdito-rum hominum,quos iHeitîfànus fua fu-pei-ftitione dementauit. Vrhs Mecha totius Arabia: elariffima eft ob Maho-inetis cinefesibi conditos : quanojuàm exiccentioribusnon defintj quifenhat corpus eiw$ apud Medinam vrbem afler-mr». Pigetreferre quantum opéra: amp;nbsp;oki perdant miferi mortalesin Medinæ vrbis amplilfimo dclubro, dum ilium feeleratum nebulonem longé fupra Ch riftum colunt, quem aiunt ad pedes Mahometis federe.Hoc autem oblçrua-dum venit,Turcas Mahometanos cùm intemplo Chriftianorûlâcrificare vo-luntfuomore,pnùs templum expiarc, dirutis aris omnibus, cundisque ima-ginibus exturbatis : quem moréfequû-turhodièZuingliani amp;nbsp;Caluiniani amp;nbsp;plcriquealijhçretid, vtnoucris eosno cChrifti, kd Mahometis difeiplina eu haufifle,ficut amp;pleraq; alia. Porto aras Sf imagines facrasè replis abolere, quid eft(ob(ecro)aliud:,quàm exrudis amp;nbsp;fimi. plicis plebeculæ animis omnemChrifti Domini ac ingentium bencficiorû,ma-ximequeacerbifiîmæpaflîonis eius mc-inonam,omnequoquè veræ virtutisamp; pietatis ftudiü euelkre? An no hoc plane Turcicum amp;Tartancûeft?Oquàm miferè deluditur plebs Chriftiana ah iftis Mahometanis cuangelicis, idq- lub ingentis pietatis prçtextu. Sed adrem. Eo igitur fuccclTu pugnatum eft à Tur-cis contra Lufitanos,quod quidc Chrifti Opt.Max.bonitatiacceptum feren-dumeft,quinoluit impuros Mahometanos Lufitaniæ regis fandiftîmos co-natus retardare,quibus adipfius cogni-tionem iam turn vocabantur amp;nbsp;tradu-ccbanturinnumeræijsin locis genres, quæ ad id tempus ftultiffimis ScabCur-diffimis erroribus implicitæ,longe abe-rantabomnivera falute.NanqueCak-cutani amp;nbsp;quidam alij ipfum cacodçmo-nemincredibilivecordia adorabant amp;nbsp;eolebant, multosque illi mortalesim-molabant. Sub finem anni huius içj/. Carolus CçlârinHilpaniamnauigaturus,priùs |
Italie rebus confulturus,Montisfcrrâ* ti dominium,quod turn vno eodemi^ue temporc magnatrium Competitorura contentione petebatur,Federico Gom zagæ, quidefundi principis Bonifacij fororéhabebatin matrimonio, adiudi-cauit:arcém quoque Mediolanenfcm, toto orbe longé celeberrimam, Hilpa-no cuidam kruandû cômifit;indè lecu-diffima vfus tépeftate,in wifpanias a bijt. Porto huius anni autumno infelici» térà Ferdinandi exercitu adExechium pugnatumeft. MuItùmaudacftTur-carum potentia, dum Germania nullis vnquàm Romanorum Cçfarum armis domita, amp;nbsp;cundis fempèr nationibus formidolofajab auita Maiorum pietate amp;rcligionedifceftît, amp;in portentoks casque valdèinter fediuerlàs amp;pugna* tes hçreks fe abducipaftaeft. Nam an» teà veriftimé dici de ea potuit: Legihus anti/^uis fiat res Germana yiris^. Et nifipijffimos principes arque mo-narchas, Carolum amp;nbsp;Ferdmanduni Imperatorcs habuiftemus,quorum picrate potiùsquàm viribus, licètcæquo-què minime contemnendæ fuerint,faf-pèfradilunt immanes Turcarum impetus amp;conatus, profedo ïampridèm adum eftet de Germania:tametu id no-lune agnofeere homines ingrati, qui grauiffima perçu ntis patriae lux peri-cula aut non vident, aut eftusé etiàm ir-rident, kilicet nondùm experti graue iugum Turcicæ captiuitatis, fub quo iam toc amphffimæ Chriftianorumdi-tioncs miferabilitèr fufpirant, nec minus tarnen velint nolint illud perferre coguntur magnofuo malo, quad vti-nàm vel lerô nos fapere doceret.Sed hoc quoquéeftdiuinx animaduerfionis genus quoddam vel maximé formidandu, cùm fte exerçant hominû pedora, vt in pkntilïîmo pofiti difcrimine,iUud tame vel no videât,vel paruipendendûputêt. VerùmadExechianû bellum veniam*. Exechium occupârac Turcicus ex-ercitus duceMahomete lahiagogle,idq; ^g’’^g*^ communitum totius belli cotra Ferdinandûregê arcé kcerat,vndé mul ta amp;ingétia Chrianis damna dabat,pic-rûquèexinftdijs magno terrotenoftris arma inférés; Lcètitcrim certa niant’•et indu- |
SCRIPT. PER LAVREN. induciarum conditio,quÄ minuta pr£-lia ijs in locis amp;nbsp;cxtraordinarias incur-fioncs, qux vix vrtqü.am fatis profpici qucant3admittereviderctur.Non cnim pax in terCeptâ cenfebatur^ nifi iu fto ex-ercitu adhibitis tormétis muraUbus vis inferretur.Verum eiufmodi iftduciaruj qua: plane fimulatoriïe client, pcrtçfus Ferdinandustex, flatuit bcllumfaccrc TurcisJtaque équitum oólo millia^pe-ditutn fedccim millia cocgit,magna tot mentorum omnis generis vi illis adiun-éla.Eratis excrcitus vfu belli amp;nbsp;animis baud vulgaris,fi cuda rede adminiftra-tafuilTent.Mabometcs Turca, vbi fen-btinfearmaparari,nondefuit fibi, fed ipfe quoquè magnas cofcripfit copias^ noftris neque numero neqjvirtute con-temnendas.Habent cnimTurCç paratas fempcr,cquiturn prefertim, ingétes copias,nee défunt Turcarum imperaton expeditifumptuseximmefis tnbütis aC Vedigalibus,qujbus eos perpctim libe-ralitèralat in exitium Chriftianorum. Noftriinde Exeebium obbdent, amp;nbsp;fa-étanon femel Turcis qui intus crant, prçlijineundi copia, Turca: Maliome-tis imperio nihil le commouere lînûtur, lam enim fames cœpittotum debilitate Chriftianorum exercitum, quod Ma-bometem minime latebat. Erantquo-quèduCum norteadem rei gerendæ co-blia,alijs aliudfüadentibus. Interim tc-pusterebatur, nulla re prçclarè geftaj motisfubindècaftris, nee paruis acce-ptisincommodis,dum TurCa: in om ne nocendi occafionem diligenter funt intentie Porro vbi Mahometes noftros ad iter capeftendum inftrudos viditjcxpe-ditoslanizeros amp;nbsp;Martellofios eosiuf-btantcuerteregt; nee tarnen vlquam pu-gnandicopiam prçbere, fèd falconum globulis atque fagittis continentèr noftros appctere:quçres plurimùm noftris nocuit,prçfertim mira vclocitate Turcis noftrosegregiè fallentibus, ità vt à noftris faôa imprefhoe répété dilaberé-tur: fed mox è fuga fc recipictes,noftros paucos longiùs progrenos,multi circû-bfterent amp;nbsp;trucidarent.Eo modo perijt Petrus Ralchinius Boemorum Mare-Ichalchus cum Boëmis non paucis.Per-jjc etum paulo póft Paulus Baebitius
SVRIVM CONGESTA. ' ^lt;Jj
infignis dux Hungarus,cum plerifquó alijs fortibus viris Hungaris: dumque hoftriinter feconfultant, quid potiifi-mum attentandum fit, nectamenidem omnes fentiunt, Mahometesomnia il-lorum incommoda per exploratores facile cognouit,nec lam de vidoria dubi-tans, itinera omnia velutlunato flexu circûdcdir,vtnulquàm ferè noftris elfu-giendi aditus paterct. Fugeruntautem Vlàroncs Hungari,amp; dari aliquotdu-Ces,itemqüe Stiriani omes. Poft hos fu-gitetiam ipfefuprem’bcllidux,amp;quidé incrmis,dcfcrto prçtorio, quod erat ar-gentca fupelleelile ceterislt;^5 ornamen-tis opulentum.Remafit Ludöuicus Ló-droniusduxpedirum, vehementer qui-dem dolens, fe à magna equitum parte turpitèf deftitutum, led nihilo minus pedites adfortitèr conandum prçclarè adhortans. Ad eum veró confluxere équitésCarinthijj Saxones,Mifnenlès, Thuringi,Francones,Auftriaci amp;Bo-ëmi,qui ignominiofx fugç comités elfe noluerantjobfecrantes vt imperij mu-nus fufciperct,ipfos quæ iuberet,incû-danterfacere paratos, amp;próreligione atque pro optimo rege donèc vires fup-peterent, conftantiffimè cum impuris hoftibus dimicaturos.Londronius qui-dem fe impcratoris nomine indignum profelTus, tarnen quoad liCuit, ftrenut Imperatoris munus impleuit. Porro cum iam iter arriperent, aduolant fx-uilfimi TurCxtrucivlulatucdito, no-ftr0sqUevhdiquècircundat,ita vtmul-ta fimul prçlia ab equitatu ficrennMul-tiiblcgregij viricx noftris ceciderunt, boftium multitudine fuperati. Deni-què,quod milerandum eft,ad vUum ferè omnes turn équités tutti peditesab immaniffimisbarbaris trucidati lunt. Londronius cutn tribus cohortibus bortatu Turcarum,qui iam cedédofel-fier3nt,fefctandem poft fortiffimèna-üatam operam dedidit.‘verum irtitinere cxvulnerefaucius, quód minimèvide-tetur Byzantium viuus adduci pofle^à cuftödibus eftinterfcéfus, amp;nbsp;caput eius Solimanno tranfmilfum. Hçc verófuit Chriftianis longè tutpilfima ftrages, quam plerique conferuntin duciscul-pam amp;nbsp;tementatem.CertèChriftianos
KKK a admo-
lt;64 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT,
|
admoncrc potuir^vt tandem pofitis ani-morum diflenfionihus, religionis diffi-dijseompoGtis, vitijsquoque amp;nbsp;flagi-tijs,quibuîfupernum Numenoffendi-tur amp;nbsp;barbarorum vires crefeunt, egre-gie caftigatis, Deurn Gbi amp;nbsp;orbi Chri-fliano propicium cfGcerc maturarent. Certum cftcnim,nullafemagisaduer-$ùm nos augcri vires amp;nbsp;potentiam irn-maniumTurcarum,qiiàm vitaflagitio-l3,bcllisinteftinis,amp;dcprauata rcligio-nc. CerteinGgnis hçc vidoria illisim-puris amp;nbsp;execrandisMahometanis nullo fere fanguinc conftitit, cum ex noftris flosequitumamp; peditum fere adinter-necionem deletus Gt. Qui autem viui in hoftium poteftatem venerunt, ijs ple-rifquein Ginimam ignominiam nares à barbans truncatat funt,amp; dura leruitus impoGta.Fuit ea clades Ferdinando regt hauddubie longe accrbifCmaj fed pius princeps, quod aliéna temeritate contradumeratjinfedumredderenon potuit.Ipfum tarnen ducem primarium ciusbelli aliquadiu honefta fub cufto-dia detinuit.Porro illc veritus,nc capitc damnareturj(nam multi eum proditi exercitus nomine deferebant) è cuGo-dia elapfus,ad TurcaSk profugit. Porro vtcum aliquo inGgni muncre ad Ma-bometem Turcarum prçfedum veni-rct,alium quendam rcgulum,vt fecum aufugeret^lolicitauit. 111e fc fafturum promittenSjaut fepromittereGmulans, eum holpitio receptum poftepulas ob-truncauit, caputque illius regi Ferdinando miGt, qui iili caftellum omnéq; fubftantiamcçGducis donn dedit. Ea fuit pcrGdiæ pœna. lam multailli libe-rabter promilcrat Mahometes,eius opera vfurus contra Ferdinandum regem, fed Deus perGdiæ conGlia tam inexpe-âata cçdc anteuertit. |
Hocipfo anno Solimannus Turea-rum imperator Italiam inuaderc con-ftituerat.Habebatclaiïcm ornatilGma, amp;nbsp;multo milite inftrudam. Ea in re rata fuit vfus ccleritate, vtducenta arma-torum millia prius ad Macedoniç oram adduxerit, quamcByzantio profeétus credcretur. Needeerant illi tranffugx ebriftiani^qui eiChriftianorum cóGlia «xplicarent. Ante annos quinquaginta auus cius Ivlahometcs occupataHydru-tc,lummum kalis terrorem attulcrat, iamt^ue de Italia adum fuilïct, niGillu fanguinarium tyrannum lubita mors, DeoChriftianis matureopem ferente, è medio abftuliflfet.Cùm iam Solimannus in kalis confpedum veniiret,mi6t c fuis,qui Salentinorum animos explo-Tarcnt.llliCafirum oppidum deditionç acceperunt, quod tarnen contra fidern datam,ducibus quideminuitis,à barbar ,romilitcdireptum€ß,amp;captiui floré-tiçtarein claGcm abdudi Gint.Interim nodii aliquot Turcs équités hippago-gisfubucdi,ab Aulone m Salentiniim agrum traieccrunt, amp;nbsp;magnum omnis merum interccpcrût.Maior vero Cbri-ftianis clades imminebat, niG earn cui-uldam Veneti Trierarchi temcritas^ DeoChriftianisparcentejauertiffet. b enim paulóantcpallusdamnum àTur-cis,in triremes qualdam 1 urcicas inci-ditjuoqueindulgensdolorbaliquotcr cisdcmerGt.Ea res Solimannum m Venetos non mediocriter concitauit,licèt infeientefenatu accidiffet.Eodem quo-quc tempore Andreas Auria Cçlaria-næclalGsprçfeduscafu in clafGeulam quandam incidit, omnis generis com-meatum amp;nbsp;linum Alexandrinum Soli-manno aduebentem, quam mox totam cepit,viris adtrandra triremiu damna-tis,amp;prçdaçmniinfuas triremes illa-ta:porrô nauibus incenGs,quód Gbi for-taiïè minimè vfui futurasiudicarct. In-cendit etiàm duasTurcicas triremes, quibus Solimanni legatus lunusbeius ad Venets clafGs prçledum, qui turn in Corcyra infula mor3batur,adueclus fiierat. Sed is quoquè male acceptas à Vcnetis,amp;ingrande difcrimen conic-dus, ita vta latronibus Acroceraunis, qui eum in littus euadentem ceperant. vbi ad Solimanum redijr,acerbilGmèdc Venetis conqucftus,Solimannü inbel-lum Vcnetum inflamauitjlicct Venet pr^fedus idfadum multa ratióc excu-laret.Hucaccedebatjquod Auria nodà aediù fuleado maria, atq; omes porrus explorando,ali3S duodecim Turcarura triremes crucntilGmo prdio captas delen e- |
SCRIPT. PER LAVREM. SVRIVM CONGESTA. ^^
|
dcleuerat ijfdem fere diebus^non paucis è fuis propugnatoribus ätque rehiigi-» bus defidcratis. NamduodecimTurci-^ cæ triremes Cum trigintaquittqUe in*-ftruâi Hirnis Aurianis triremibüS aüda-ciffimè congredi hón dubitârûtjamp; cùm iam milites grauiffimis faucij effent vul-neribus dcfelïiq;, pugnando tarnen oc** cumbere,quam ledéderemaluerünt. Ij erant lanizari milites prçtoriani, amp;nbsp;de-leéli équités, quos Spaches appellant i quorum vtrorunqueeft fumma amp;nbsp;in-credibilisin hoftes audacia amp;nbsp;pugnadi ptinacia:quodnleriq;Chriftiani ignorantes, putantTurcas imbcllceffe ho-minum genus,fedfallutur, cùmfintre-ucràapudillos inuidç virtutis amp;fum-mæ conftantiæ pedites amp;nbsp;équités. NeC inediocritèradpcrferenda amp;nbsp;Ïubeunda quçuis vitæ dilcnmina illos accenditj quodfciunt certain fibi imminere per-niciem, fi pèrignauiam minus fortitèr amp;nbsp;ftrenuè egiffe deprçhendantur. Mifit turn contra Auriam Solimannus Bar-baruflam cum oéloginta triremibus,fed Auria abdudis Turcarum aliquot inte-gris nauibus,fuga fibi confuluit: Porró Solimannum ea ab Auria accepta cla-des,amp;a Venctis geminata contumclia, acerrimis iracundia: Himulis pUpugit, quos mirificè acuebant aliquot I urcici proceres, quoru hortatu comutato belli confilio,q uod Italia no tam facilis ex-pugnatu videretur, Venetisbellu fecit. Per id tempus Acroceraunij latroci-nijs aflueti,feri amp;nbsp;3greftcshomines,nul los certos deoscolentcs,incredibilitc-meritateconcilium cœperunt Solimä-ni noftù interliciendi:fed ea res à vigili-bus prçtorianis facile dcprçlienfa, ma-gnamillis cladem attulit,Solimäniiuf-lùimmiHis in illos militibus, qui eos ad fatietatem vfque trucidarunt. Indé ad Corcyram itum eff. Earn oppugnare conftituit, tanquam Venetæ ditionis. ItaqueimmilÏl Turca: in infulam,Cor-cyram vrbéfruftra obrederüt,tandemq; poft multas clades pafsim Corcyræ in-fùlæillatas,innumeroS homines Chri« ftiana rehgioe initiatos,in teterrimä fer-uitutem abduxerut3quorum numerus, quod eft cuprimis trifte amp;acerbû,fexde dm mjlhu exceffit omis fexûs amp;nbsp;etatis. |
VerumSolimanusamp;Italiciamp; Corcy-rei belli parum felici euctu potftus,nort abfq; pudorcByzantiu,nulla re pclarc gefta,redijt:fed interim thdiüerfis in lo-cis iuffit fuos duccs bellu inferre Venetis.Hoc vnû maxime nocuitrebus Chri-ftianorüm,quód non folùm ipfi inter fe heutiquam firma amp;lyncera pace amp;nbsp;be-neuolétiàiungerêtür,fedeti.àm pleröq; inexpiabili odio flagratent, vel etiam, quod eft Cumprimis abominabile, cuiri Turcisfedus percuterenteo animo,vÉ eius freti amicitia amp;ope,Chriftianis ho ftibus quam maxime nocerct.Taha mul ta viditnoftra çtas,hoC nomine vel maxime calamitola.Sedqfdeni ómino mails ftudijs Conftantinopolitanu amp;Tr3-pezuntinum imperiu Turcicis armis fu-periorifeculo fubaélu, dirapatitur fer-uitutem, nee tarnen h^c mouent noSj donèeferó fapiant Phryges. Sub huius anni finem plcraq; omia Geldria: oppidaà fuo principe Carola Egmundano deficiut ad Guilhelmuin Cliuiæ amp;nbsp;luliæ ducé.Defedionis occa-fîo fuit,quod Carol’dux videbatur earn munitiffimamditionéin iüs regis Gal-lorum,cuius fuitftudiofus admodiim, tranfferre conftituiffe,quodGeldriéfes minime fibi ferendû putârutjuè Germa ni Gallis ftruire CompelIerentur.Noui-inagenfes inea defc^fione primi fucre, qui etiàm principis arcéintra vrbéipfo-ru fita,munitionib’ ei’ nouis fblo çqua* tiSjOccupare non dubitarut.Porro Prin-cipi luliacenh eius ditionis fuit inaufpi-cata vfurpatio,vtipofteadicemus. Eodem anno tumultuatu eft in Anglia,muleis hominum millibusarma in regem luum corripientibus.Ij eratLin-colnienfes amp;Eboracenfès, qui molcftè ferebant innouatum rcgni amp;nbsp;reljgionis ftatü,tum quoq;frequétes exaótioesre* giasTuerut ad quinquaginta millia,fa-cram expeditioné militia fua appellates, Verum callida ducü regisfimulatióep-fuafî,cùm pace à rege oblatâ atqj cocor* diam cxpedarét,arma deponût. Sedno diu poft pcenas luerüt,ahquot eius tur-bx capitibus vltimo fupplicio aftedis. Hoc ipfo anno Paul’Pótifex aliquot infignes viros in cardinalium Collegiü cooptauit.ln ijs fuit Cafpar CótarenuS KKK 3 patritius |
«lt;0 APFEKDIX AD NAVCLERI CHRONICAj FX OPT.
|
'^ , patritius amp;fenator Venetus Reginal-dusPokiSjIohanesBellaius, Fridcricus Ficgofus, quibus pcrinterualla réporis adifixit SadoktUj ÂlexandrûjBembum amp;c.Htxfaétu cùm Slcidanusimproba-re no poßit, animû amp;nbsp;confiliû Potifios homo improbusfibi carpedum fumit, cutnbonoru viroru fit,etiam dubia in snelioréparte interpretari.Scilicet Skidanus vidcre potuit arcana Póti ficis co-lt;ilia,qua:isfuoin pérore verfaret. Oq Jonge abeft ab omni animicadore ciuf-inodi mordaxbominum genus,tametfi valdèveli-ntEuangclicividcri. AitPo-tificem idoneos fibj propugnatores parare voluiflc;videlicet Romana ledes pi • tura eft,nifi paucorum hominu fcriptis amp;cloquentia aLutero amp;nbsp;eius infauAa fobok vindicctur.Immo vero dia ledeSj quç trecétis amp;nbsp;ampli’ annisa tot ctkni-cis ImpcratoribuSjChriftiani nominis atrofilfimis perfecutonbu$,qui ad Magnum vfq; Conftantinu totius ferè or-bis imperio potitipmmanilïïmisinChii ftianoseóftitutis lupplicijs,Chriftt fidé penitus extirpate amp;nbsp;abokre vokierut, à tot prçtereà tyrannis amp;nbsp;h creticis euern hadenus nó potuit, Cbrifto Dno (uam j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecckfia aduersus omes inferorum por- ’*^’ tasfortilFimè propugnantc,etiamdein-cèps ad fupremu vfqj mundidié incolu-misperdurabir, quatunlibètin cam de-bacchentur borum temporu prodigiofi dogmatifte,a malo d^mone hauddubió jncitati,vt ampkffimas futuro Antichri fto vias muniant,amp;interim innumeras animas lecü trahit in tartara,nulli omi-no deterius nocituri,qhbijpfis amp;mife-risillis,quos lubEuagdij amp;nbsp;verbiDcip-textuin toeddlimosinducunt erroresk ANNO i538.CaroIusCçlàr amp;Fra-cifcus rex in mutuos venére compkxuSk Multùm pro fuo muncreegerat Paulus pontifex, vtapud Niceam conuenirét, fedefficerc nó potuit,vtiplo prç fente m colloquium vcnirent.ld tn impetrauit, vt in noué vel dcceannos inducias inter fepacifceientur.Perid tcpus CçfarPo-tificis nepoti Odauio delpódit filia fua notha Margarita,quam prius habuit in matrimonio Florcntiç princeps Alexa-der. QuanuisautcCçfaramp;Francifcus rex,licètplurimum annitétePótifice,id |
téporis familiaritcr cogrcfïi nó fucrinf, Celar tnpcrinternuciosindicauitFra-cilco, Icpriusqin Hifpania rtauigarct, in eins eópkxum vcntuïó,amp;tum Cçfar iple,tu Fracik*rex ambo more Chfiano Poncibeé venera ti (u nt, iti vt vnl cü rege multi quoquècius ƒcci cs dextrü Póti ficispcdê ofcularent,idem tn facerere-culantibusCbriftophoro duce Vuirtc-bcrgjfo,GuiihcImoFurftébergio,Ma-relcallo Marchiao, amp;nbsp;Daniç regiskga-toGeorgioGluchio, q erant cö rege,^s vtique, nè id lacèrent, Luten amp;nbsp;eiusfi-nnlió Icripta veheméterdeterruerat. Verum fi iph pporcnris oei hli’adpauperu pilcatoru pedes kamantiffimè demifit, Ioliin,igt; coiqjbeneuolétinima fedukratcA iauit amp;nbsp;cxtcrfit;qd,ob/écro,piaculi eH,6 homines Ponnficisnö quidé noden,kd fc-do$ pedes fupremis labris ChrUbanx cuiuldam dcckradçmodcftia; eau Ude-olcuknt^Oquitum rntcrekinter tpiri-tum Chnfti,amp; fpiritu hui’módi.An nó ChriflusipkdicitonnbuSjDifcitca me, jvi„,f,,„^ qa mins funi amp;nbsp;humdis cordetO quam facile pcrfpiciut cordati omes, quo fpiritu imbutus fuent Lutcrus, qut tanto-pcrèaChrirtihumditate abhorret, fu-osq; abborrerefacit. Ethçc certilfimè vnica caula cft,q,inter kélatores et’ tot cxiftüt diffenfióes amp;nbsp;ddfidia, q» prorsus abcnifuntabbiimditated: mafuctudi* neChriftuvnde fit vtalij alijs cedcre no ltnt,léd lua p k Qndq; dogmata,quan-tuuis ablurda,mordicijs tucanLnihd interim moranq, tot mdlia impitç pkbiS borrédu i modu pereut ac run t Î tartara. Porró du de pacifcedis inducijsapud Niceâtraâare£, Cefan^j ad Vdlatran-cbalubfiftcret,acciditvtin quada villa vilbcus quidi in area fabaró aceruu cri-braret amp;nbsp;vctdaret,idq; nó vno,led mnl-tispinteruallalocis.Indè vcródclx nu-besinftarfumi in altu ekuabant, Qiix res vehemétèrpierruitCçfarianos oes, quód putarct BarbaruRç clalfem fuper-uemreadperdendum Pótifieem amp;nbsp;Cx-farem. Verum cunélis mirè trepidanti-bus,Cçfar ftetit impertcrrii9,tanietfi amp;nbsp;Andreas Auria amp;nbsp;Daual’Vaftiusadar-ma k pararent, amp;nbsp;omnes non mcdio-criteranimis perterriti vikrentur. At pauló poft vbi cognjium eft, cam trcpi- |
SCRIPTORIB. PER LAVR.
trepid.itionem temefe fufeeptam fuifTc, in rifum amp;nbsp;cachinnos verla eft,non ob-feuro pudorc perfufis principibus, qui tam inanitèr timuilTcnt, maxime cCim vidèrent Cæfarem prorsùs impauidum* Inde folutus eftillc apud Niceamcon-uentus, amp;Frâcifcusrex in fuum regnû abijr, Pontifex primùm Genua, deindè Roma peruenit.Cæfar vero,vt cratpol-licitus,3d Aquas mortuas profedus eft. Eoquoquè acceffitrex Fracifeus, amp;in duas feaphas lé demittens cum Henrico Ddphino amp;nbsp;Carolo Aureliano Ducej multisqjprocenbus, à Cæfare ad latus quadriremisfuæ obuiàm accurrente,cû oibus fuis amp;nbsp;liberis amp;jpceribus fummo animi candore in arflilfimos amplexus fuferptus eft.Andreas quoquè Auria, q aptedecé annosàrege Fracifcodcfecc-rat, impétrante Cælàre,in gratia à rege recept’ eft. Pofteà Cæfar cû rege diù fe-Creta mifeuit coHoquiajità vt oes in cer-tam fpem conciliandæ inter iplos pacis venirent.Deindèregé à fehumaniflîme dimiflum,adfcalas quadrircmis fux de-duxit. Altéra lucc per oes trirem es denu-ciat,nè quisipfiusiniuflu in terra exeat; ipfe veto cum aliquot aurei vellens illuftribus vins ingreffus eft vrbc Gal-licam cumregepranfurus. Appârctin-dècandidum peßus optimi Imperato-ris,qui nedehofte quidé male luljaica-rctur.Vb'i veroin côtinentê perlatus eft, rex amp;nbsp;regina cû duobus liberis illû hu-manilfimè copleduntur, amp;nbsp;in palatiû regis abducût.Iam appetente crepulcu-lo Cçlar Andream Auriam,qui ad claf-fem rcmanférat,certiorê reddit, le apud regem pemoâaturû« Id enim rex amp;nbsp;regina ipfiusforor abilloimpetrâratjlicct nô fine magno diferimine id fieri vide-retur. SedpræpotensDeus, cui Cæfar ^§**^8*^ paftus quic-quam illi finiftrum accideie.Voluitaut Cælar eiusrei Auriam certiorem face-re,nè quidillcaducrfi lufpicaret.Altera I uce Cælar redit ad marc,comitante ilium rege amp;nbsp;multa procerum frequetia. Indè poftqin puppi Cçlareanæ quadrircmis rursus Inlaritcr copotatum fuit, amiciffimè difceflum cft.Francifcusrex peridtcpus certamcu Cæfare cótraxit amicitw,ita vt lub Calaris vcxillo, amp;nbsp;m
SVRIVM CONGEStA. Uj tentorio Cæfaris Caroli cùm maximis terra m ai‘ilt;^; coadis copiés fe Turcis bellum illaturum polliceretur.Cuius qui-dem amicitix fidutia Carolus Cæfar multa in innere,quoHilpanias repetc-bat,cum Andrea Auria de bello Afiati-co,Græco amp;nbsp;Africano lulcipicndo lo-cutus eft, amp;nbsp;de pace curii rege concilia-ta reges amp;nbsp;principes Chriftianos onics certiores reddidit. Scd rex Fracilcus Mc-diolanenlem ditionem fibi omnino ad-iudicandam fperauerat: ca Ipe fruftra-tüs, pofteà in nouas belli cögitationes pertraduseft, magno totius Reipubli-cæ Cbriftianæ detrimento: quanquànt etiàm aliæ rationes ad bclla mftauran-da illum forcalsè mouerunt.
Circa bæc ferè tempora mortuus eft Erardus Cardinalis amp;nbsp;Epifcop’Lcodi-enfis,qui multos Luteranx Icdæ addi-ftos male acceperat,quodS!cidanû malehabet: ideoq; feribit,ilium fibi lépul-crû amp;nbsp;exequias anniuerfarias lógè ante obitü fieri curauilTe, non rS pietatis q öftcntatiortisCaufa,q»ellctglorix Cupi-diffim’.ItaSlcidan® magna fidutia ^fere Icntcntiaetiain arcana peéloru cófilia, qlblus Dcusnouit.SedhoclicetEuan-gcliu Luteri cópleCtentib’,veri'im Chri-fti Icétatonbus non lieer. Quid cm fibi nonpermittunt Luterani dogmanftæ? Qualisqualis eertè Rient vitaJiius Car dinalis, fcire tamé nó potuit Sleidanusgt; qua méteillcvoluerit etiàm ante obitû exequias anniucrlarias fibi fieri. Aicibi-dcm,Póiificios facrificoru operibus at-tribueremerita,qbus æcernæ vitæ præ-miumdebcatur.Ità qdem Slcidanus,vC vbiquè Catholicosluomore traducat. Certè Miflæ lacrificium amp;nbsp;viuis amp;nbsp;vita fun(ftisprüdefle,tam eftcertum ex fan-diffimorum Patrum irrefutabilibus te-ftimonijs,vt merito pudere debeat oés, qui id negareaudent. Bona verô opera, quæfaciunt Chriftiani,no eftdubium fieri gratia Chrifti, non tarnen abique liben arbitrij quada cooperatióe. Deus enim operaturin nobisamp; veile amp;nbsp;pcr-Fhilip.x ficere, vtait Apoftol’. Indè ergo eftme-ritum bonorum opcrum,quód fiant ex gratia DEI. Folie granam ab operi-bushumanis, amp;parum aut nihil grata crunt DEOjicut videmus inTurcis,
RKR 4 ludæiî
-ocr page 684-lt;,6S APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
ludxis amp;nbsp;ethnicis,qui nullis fuis open-Hebr.n. ^^j poffunt placcre Dco,ciim fine fiele jinpoflibile fit placcre illi. Porro vero fi Deus per nos, non tarnen fine nobis ef-ficit bona opera noftrajoum ille indi-gnuscenlendus eft, cuius openbas de-beatur vita çtcrna,maximè cum ipfe in* numeris Jenpturæ lotis pollicitus fit vi-tam æternam redè agcntibus?Se3aiût Luterani nos ità fidere operibus noftris, tanqillis foils abfq; Cbrifii gratia dc-beatur vita «tetna. Verùm hoc illi fede-ratiffime mentiuntur. Nos cnim ctiàm cùmbonorum operu fumus Rudiofiffi* ini,non taméillis,qu2 nos facimus,cer-tovitam æternam deberi affirmare au-E«éi 9. ■demus,cùm fenptura dicat: Nefcit homo, vtrû amore an odio dign® fit. Itaq^ cùm multavideamus ctiàm abimprobis hominibus fieri jquçfpeciem probitatis, pietatis Scebaritatispræ fefei ât,pij oes fuis operibus non funtàufipfideie, maxime ^ non fint plané certi,an ex gratia amp;nbsp;charitate,fine qua nihilpoteft gratû effe Deo,^pfeda finr^vd potius ex quo-dam naturx inftindu,3utalijs id genus incitamentiSj quæ certueftvitam fem-piternam mereri non poffe. Hinc cftilla Apoftoliinfignis amp;fufpicienda prædi-x.Cor.iJ« c3tio;Silinguis hominu loquar amp;nbsp;an-gelorum, fi omnem fidem habcam,id vt montes transfcram,amp; pleraquc alia, charitatem autem non habuero, nihil mihi prodeft.rrgoneC fides prodeftafq; charitate. Et tarnen EuangeliCiiftiin-credibili qdadam ftultitiaaiunt,fi quis firmitèr apudfc ftatuat per Chiiftu fibi remitti pcccat3,illum,fi fic moriatur, è vcftigioeuolarcin cælum, Verùm hæc eft omnino compendiaria via in mortem fempiternam. Scripturx diuinxoés eiufmodi temeritatem amp;infânam Con-fidentiam longé à nobis abefte voluut, proptereà quod longe alia funtiudicia Dcijquamhominum;ncc tamenhacra-tioneimpcllimuraddeljjcrationemjfed inuitamur ad cautelam amp;circunfpcdi-onem, nè inter tot vitæ huius pericüla vfquam nimium fecuri fimus. Tantoau tem certè (ecuriores erimus,quanto bonorum operum lyncera animiintenti-one ftudiofioresluerimus.mó quód no-ftris operibus prxfiderc debeamus, fed
quód vita piè amp;nbsp;religiose tranlada,mar gnam prüftet homini fidunam,vt mul-tis fcripturçlocis doceri poteft,lcd non cfthuiusloci. Itananq; amp;Apoftolorü princeps hortatur nos,vtper bona opera certam faciamusvocationem noftra. Sedhxc tam funt manifefta^vt mirura fit vfqjadeóperfricuifte fronte iftosEu-angclicos, qcqua vt cotradicere aufint. Atq; eorum impudetiafacir,vtpropter minus peritosinterdùm hisamp; id genus alijs cxplicandis diutius immorandum fit,quam alioqui huius fcripti inftitutu admittat; prxfertim veró, quandó Slei-danus in illis fuis peftilentilfimis Commentaries fparsim fua diffundit venena, totusq;fcrèvcrfatur inLuteiiamp; feda-torum ciusplacitis fucandis,amp; Ledori incauto cxitiabilitèrinftillandis.
Per hoc ferè tempus Luterus cu fuo grege varijs machinationibus amp;nbsp;Icri-ptis Coneihj à Paulo Pontificeindidi authoritatem conucllere nitebantur, vtrudcmplebeculamardius luis frau-dibus implicatam tenerent. Scribebatur turn ab illis noui Pafquilli,noux Beel-xebul cpiftolç,fabulofx Lcgendçdelo-hanneChrylbftomo,quàsCôcilioim-pudenti vanitate affiogebant.’prxterei quatuor epiftolx Iohannis Huffi, amp;li-* bellus de Donatione Conftantini Magni.Ità illiapud fuos facile cfficicbanl^ vtqua vnare grauiffimisreligionis dif-fidijsvel prxlèntiffima Icmpèr remedii adfert i confueuiflent, ca in contemptu amp;nbsp;rifumadduCerctur, amp;miferc euerfis amp;nbsp;indiuerfascasé]; fœdèdiffedas fadi-oncs diftradis nihil prorsus opitularcf. Traxeruntctiàm in fuaspartes dariffi-mum Saxonix Ducem Henricum, fra-trem optimi amp;nbsp;eóftantiffimi in Catho-hea rebgione Principis Georgig quem Luterus tam multis iniurijs amp;nbsp;calunijs mirabili quadam malignitatefibi diue-Xandu fumpferat.Edebant igitur nouas cxrernoniaru ordinationes,nouas paf-sim Catechifmos ctiàm illi, qui nullis initiati facris,parœcias admimftrandas fufeipere nondubitarut. Qua in re ob-Jeruandum eftarcanuDei judicium,q» illi,qui contraEcclefix landionem ca-licem fibi vfurpare voluerunt,Catholi-cosi^j faCrificos criminabantur, quód
^Pwr.u
|
SGRIPTORÎB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. ^^J Jpfis alteram fpccicm malijrnc fuAFurati client,talcs accepcre paftores,qui cum nullam haberet conficiendæ Euchari-ftiæ poteftatC,ac nihilo minus facramc-taillisporrigerent,n0aliudlanc ^ mc-rum pane amp;vinupræberent,vtraq;illis Ipecic pcnitus fubtrada.Etfic quidcm par fuitpuniri obftreperos amp;nbsp;retraâa-rios,qui dclcrtoribus ac Icditiofis mo-nachis potiiiSjq totiusEcdefix iudicio obtemperare voluerunt. Porro Henricus Princeps per nouos Vifitatorcs no-uos conftituitarticulos, quos amp;a Clericis amp;àL3icisfux ditióis voluit obfcr-uari. Verum illi articuli no lóliim à fa-cnslitcris,fed etiàm ab ipfórum Augu-ftana Confetiione amp;eius Confelfionis Apologiadifcrcpabant. CertèLutcrus iple in libello de leculari potefiate darn nat eos Principestanqinlanosamp;per-uerlos.,qui ijs in rebus,qux ad fidem amp;nbsp;Ecclcfiam pertineant, lubditis luis leges prælcribant.Vcrùm hæc Luteri lènten-tia nullius turn ponderis fuit: quanqua eiulmodi articuli no tam à Principe, q prophanisillis Vifitatonbus editi fuê-rc.Itàres pafsimin detcrius mutabant. amp;nbsp;mirabilis atq; incredibilis in rcligio-ne confuGo magis ac magis increlce-bat, ciitn illi lacra obircnt munia, qui nullis prorsusfacrisinitiati, nulla légitima authontatc vel promoti vclmilfi elïent.Et hæc tarnen omnia lumme crät Euangelica, amp;nbsp;purum putum verbum Dci,elluse hauddubio miferorum mor-taliuminlaniam amp;nbsp;vecordiam ridenti-bus malisdxmonibus,qui ijs rebus mi-rificc delcétarentur. |
Hoc tempore Argentoratenfes, qui Zuinglij dogma fequcbatur,illis,qui ex Gallijs amp;nbsp;Bclgio leétaru noÏe profuge-re cópellebantur,inipla vrbe fua tern-plum occupandu tradidcrut,*t ccckfia conftitucrét.Huicaliquâdiù præfedus fuit Iohannes Caluinus ex Gallia pro-fugus,qui pofteaGeneuenfem in Allo-brogibus ccclcfiam occupauit. Is noua quadam dcEuchariftia opinione è fuo pariim lano cerebro commentus, negat ciiZuinghanisveritatc corporis amp;lan-gumisChrifti in Euchanfti«,ledhoru tantum cncrgiaillic vulthaberi.Nó pu-tauit Caluinus fua maieftatc dignu.,vc jpfe minus aliquidqexteri polie vide-rctur.Itaq;1^iac nouam mundo ia plane vecordi doârinâ inucxit.Nec hoc cofi-tcntus,ctiàm multa aha pdara amp;nbsp;tali vi-ro digna fcrip{it,q qdem eiufmodi funt, vt citra horrore legi vix polfint:qualt;]iia. ca quoqueinfelieilhmis mortahbus no alio quamipfius verbi Dei tituloobtru-duntur. Sunt autem cum intolerabili inDeum blalphemia cóiunfta,vt,quod federa amp;nbsp;flagitia omnia Deu$inhomi-ne operctur, quod Iexamp; voIuntasDei fæpè inter fe concrariæ fint, quod diabolus iubente amp;nbsp;volenrc Deo mentia-tur in cordibus hominu,amp; multa aha, non verbis, led flammis Tartarcis vin-dicanda, quæ tarnen aufus eft quidam dus fedator Theodorus Beza defen-dédafufeipere. Pioh nefanos homines, fi taméhomines diccndi funt,quiccr-tè in hu mana effigie tartarei cacodx-mones effe videntur. Vt autem fuam egregiam dodrinam Caluinus ille mi-racuTo quodam confirmaret, rem fccit fempiterna memoria dignam,vt cogno-fcat pofteritas, quibus dolis, fraudi-bus amp;nbsp;impofturis vti nó dubitarint, qui CatholicaEcdefia noftroæuofubEu-angelij inftaurandi prxtextu fibi oppu-gnandam lumplerunt. Perfuafitqnquè Caluinusifte milerocuida,vt fepatere-turtanq mortuu in templü deportari« Fecitille,cólenticntectiam dus cóiuge. Porto Caluini confilium erat, vthoïem coram populo iuberct redire ad fuperos feu rcuiuifcere,homincq; mox fclécri-gente, tam inaudito miraculo certam omninóamp;facrofandam inorbem ter-rai u dodrinam inuexifte viderctur. Sed o Dei clcmcntiam, quæ perfidiofi hofs aftum incredibilem noluit latere mor-tales, vt fie mature ab dus confortiofe remoucrent.Mifer ille qui viuusin tern-plum illatus fuit, mortuus indè elatus eft^Cùm enim Caluinus propiùs accel-fifret,amp;,fi fuadodrina vcra cflet,eûiu-berct refumpto Ipiritu furgere,vt ne-fariushomo laqueo, quem alijs teten-derat, iplus ftrangularctur, amp;nbsp;omnes intelligerent falfilfima eftequæ miferis pro verbo DBIvenditaret, nihil pror-sus felc commouit homo, truppe omni liuius luds vfura repente.priuatus. Porrâi |
|
4/0 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. Porro coniunx illius,ea re coperta, ciu-latu amp;nbsp;clamorc animi fui teuatur ncc-opinatum dolorem, fed Caluinus earn ®8’’^g9$ poHicitationibus deliniuit, nè remlatiiis propalarct.ln hocvciofaci-noredeprelienf»s,fcrtut moxredijflein Puggcftii,dixinc populo, Eccehincap-parctimbccillitas fidci veftræ,g, homo ifte no potuit excitan à mortuisEc for-tafsis perfuafit hocmilcrrime illi cocio-ni.Hxegdemde ilIoCaluino,multaci; alia fparfit fama,quæ iam ferunt Gallice confcripta,amp; Latine conuerlà quan-doquèinluccproditura.AiûtctiàmPa-rifijsrepertas aliquot CaluinijTheodo-ri Bezæ amp;nbsp;aliorûcius farinæ hoîm epi-ll;olas,quçillorum ncquiliaegrcgiè déclarent, quas fperamusbreui in publicum edendas. Suntem eiufmodi, vt vb'i in hoîm notitia venerint,facile oés in-tclleduri fint,qfintillorû leelerata côgt; filia amp;nbsp;cxitiales conatus.Hxc ità feripfi, quemadmodùm à fidedignisaccepi. Infra quot]uè,Deo volente,Luteri quod-dam miraculû referemus.Etnôdùm intelligent plus qlethargo correpti mor-tales,q,bus lupis fe deuorados tradat^Sci licet iftishoîb’hoc ftudioeft,vt animas Chfo,amp;nô potius Or£o,lucnfaciant. Accidithoc anno quiddam memo-rabileapud Vuittenbergêles. Extiterût quidam c Luteri lynagoga,qui legem operum reijccrentjdicerentq;holeseu-angelicos non obligari adhona opera diuina: legis.Et fic quidem Luterusipfe ah initio docuerat. Vertun homo con-tcntionibus amp;rixis natus ac deftinatus, vbl hæc vidit ah alijsdoCcri, acritèr in eosinueélus eft,cùm tarnen hçc doÛri-naex ipfius fchola prodijffet: nee vidit homoimportunus, quiequid irt huius dogmatis aflertores Icriberet, id ipfiuS iugulum vel maxime petere. Feruntlo-hannemlflebinm huius dogmatis pra:-cipuilm fuiiïcdefcnlorcm,(ed aLuterO admonitü,aheorcfilijlïc. ita licuitLu-tetovnam atq;eandem rem modo alfe-rere,modô confutarc,ncc qui-qua tam abfurdum abillo fieri potuit,quod non putarent homines eiuspræftigijsfafci-' nati purum putum cfleEuangelion. Menie Aprili Synodus Zuingliano-rum dodorum l iguri fuit,cui etiam |
Buccrus amp;nbsp;Capito rogatu Bafileenfiu interfuêre.IbiBucer’mirificè fe purgat, ^hadenùs tatoperepaci coficiéda: flu-■ducrit,id Icnó fua voluntatc,fedimpul-fu Lantgrauij amp;nbsp;quorunda aliorum fc-ciffe diâicans. Difceptatu eft ibl triduo cu illodcrefponfo ad Luteru dando.Na hie quoquè verlut’dle àpoflata,vt quidam Zuinghanus fcribit,ambigua lo-quendi forma folidaconcordia lancirc nitebatur, quaambigua loquendi rati-onéTigurini non probabât, nee mftar Buceri ohfeure amp;copiosc,vtidcZuin-glianus ait,loqui volcbant,fcdlibcrè amp;nbsp;aperte, nè cócordia fucata amp;nbsp;infidiofa, qualé Bucerus efficere voluifie non im-mento illis vifus cft,poftca maiores tur-basparcret.Alij tnaBuceropfuafi,Lu-terii àZui nglio in Euchariftiæ do«äri-na no ta rcipla q verbis difcreparc,quod fuit falfiffimu, feutLuterus iplc teftat non vno loco, cum Lutero vifi funt in quanda redire concordia,lcd quç révéra nulla elfer, ficut ipfe cuentus paulo poftdocuit. Immo amp;Bucerus ipfe, qui hanc fimulatam concordia tantoperè VrhtjCtimaligurinisimpetrarenopoE fet refponfionem 3dLuterum,quaJem ipfe vellet,ahillis non paruin abaliena-tus cft,Iicètanteanon mediocritèrillos coluiftet.Süt etiam ahj quida ab illis fa-Ö:ialicni,licètviderinollent,amp;nopau-ci Luteranis accelferut. Vtebanturaut ifti, à Buccro, vt apparet, cdoßi, hac in re verbist fententijs ambiguisamp;per-plexis,nè fraus cuiqua apparérct,qua tri vel maxime creuit hocprodigiolum Euagelion,adeoq' Bucerusiplèin Eu-angeliu Matthæiamp;lohannis fenbens, doChinadcEuchariftia,qua ante pro-pugnârat,vtLutcro gratificaretur, rc-traétauitEttnhiincProteû quida neutrales,id cft,qui nec Catholicç Ecclefiç, neqj Sedarijs addidos fe videri volunt, Iicctintcï im non oblcurc nouasipfifa-bricentfcdas,nódubitatpacis amp;nbsp;pieta-tis inprimis ftudiolóm vocare: fcilicct pacis amp;nbsp;pietatis ftudiolus eft,qui vt lefc offert occafio,modo hoc,modó illud de Vna e3déq; re dogma propugnat, facile etiam Mahomctis Alcoranü approba-turus,fi nó dcfitopportunitas.Zuïglia-niquidamBuCcranç conciliation!,qua liJe |
|
SCRIPT. PER LAVREM. SVRIVM CONGESTA. 67, iUeta crebronifus eft Zuinglianos cû Lutero in cocoidiam qualemcunq;rc-digere,hoc tribucrut^ quod illis tnbuc-dueft,quipraî nimiovini defideriocn-am fasces hauriant. Nemo nequepotcft neqj debet 3mbigere,h3nc inexpiabilc difienfioncm proptereà inter EuSgeli-cos extitiffe, vt fbi Catholici melius ^-fpicerct,amp;à tarn fuperbis, turbulctis amp;nbsp;feditiofis ingenijs reétiùs cauerent. Apud Anglos hoc anno facinusinfb-lésrexHéricus defignauit in cincres amp;nbsp;ofla bcatifïïmi martyris Ïhomç Catua-nenfis quodam Archiepifeopi.Eius corpus in theca gemis amp;auro mirificeex-ornata aHeruabat iam aliquot feculisj eratq; eius martyris celebcrrima memoria ob édita diuimtusadei’ facros cincres innumera miracula. Vifebätur illic gemç incoparabiles:qdam vincebat oui anferini magnitudiné, pietatis caufa eo miflç amonarchis amp;nbsp;regibus,ad martyris memoria ornanda. Verùm Henricus rex nefeioquoruinftigatus cöfilio^nö cotentus gémis amp;nbsp;auro nudâfîe eius mo riumentû,etiàm ip(as vencrâdasreliqui-asexulïît. Nihilqdcmfandiïfimo martyr! nocitu eft,quivitâ cum Dcoviuit beata amp;nbsp;lempitcrna: led mirû profeâo eft,regéillujqpaulô antètantacoftan-tia fidé Catholica fcriptis euulgatis dc-fenderatj potuiHe ad id infauftû côfiliû deuolui, vtin martyrisoflaante annos ferè quadringétospropietate cæfigt;tam atrocitèrdefæuiret. Scd id genus multa audétLuterani amp;rcliqui ledarij^apud quos pleraq; templahodiè no multùm difcrepât à ferarû cubilibus,amp;locis plané defertis,amp; in horrenda vaftitatere-daftis: q quidé, nifiDeus rebus noflris profpiciat, nihil vidétur fignificare ali-iid,qpropedièm in his Europç locis cul-tum Dei omnem penitùs extindum iri. |
Cvim indidum effet à Paulo Ponti-ficcConcilium ob certas emergétes rationes nó iam Mantuas,qui locus vifus eratopportunior, fed Vincenti« cclc-brandum,Luterus certos cuulgauitar-ticulos,quos vellet fuo nomine Conci-lioproponi. Verùm illi tam abfurdiamp; impij erat,vtnódefuerint, qui Germanos dehortarent,nc proponerent ciul-modiarticulos Cócilio,nilI vcllét Germanos reliquis nationibus irridédosamp; ignominia notados propinarc. Erat cm inijs,qabipfa quoquèÀuguftana Có-feffióediflidcrét. Verùm ctu tui piflïmu eft,in rcligióis negocijs diuerfa lentire, amp;qd hodié affirmans^cras negare,hodiè affercrc,?dhcn negauerisstn hoe apud Luteru amp;eius pclara fobolem nó valdc turpc putatur,immó vero frequés amp;nbsp;fó-lennc eft, vt eoru fcripta teftantur, licèc id imperita concio nó facile aiaduertat* Hactepeftatein Anglia direpta atq; euerfa paflim funt monafteria: amp;nbsp;vit« monaftic« cultores vefté mutarc cogu-tur,C«fi etiam fucre aliquot illuflri di-gnitate proceres, q, nollét regis impieta ti lùbfcribere.Multùm in eo regno lan-guinis fufum eft:amp; fedarij qdc egregiu cofcripscre martyrologion,in quod rc-tulêreetiàm noia illorüjquï fubrcgina Maria,deq poft dieet,hærefis noieplexi funt.Verùm illos nemo Chrifti,fed Lucifer! potiùs martyres dixerit, qnó pie-tat!s,fèdpernic!ol« dodrin« caula tol-lunt è med!o,nè multos fua peftecovru-pant.Videmus hodié fummo oïm dolo-re,quó progreffa fit quoru nda initio nó feuere vindicata audacia.QiJç nó hodie h«refum monftracxiftunt^lnLituania funt multi Ariani amp;Neftoriani, nec pa-rùm multas occupâruntecclcfias holes valdé athei amp;nbsp;execrabileSjqu! fumma amp;nbsp;fummè venerandaTrinitaté proh nefas vocat cerberu tricipité, amp;nbsp;Symbolu nó Athanafianü,fed Sathanafianü,amp; multa alia nimis horréda.Si principió féuera fuiffet adhibita aïaduerfio,poterant oïa h«c mala facile aucrti. At nuc vfq; oïa increuerut,vt nulluapparcat remediu. Hoc anno Barbaruffa infigne fecit naufrag!u,amiffis viginti milhb’ hoïm, ciimiam clafleeduda,innoftros cogi-taret. lllifit eas triremes tépeftas oborta Acroceraunijs C3utibus,quarü fragme-ta toto ferè Halmatico littore eieda vi-febant.Paulo antè infigne contra illum claffemeduxerat Paulus Pótifex,Caro-lusCçfar amp;nbsp;Veneti duce Andrea Auria, amp;nbsp;V incentio Capellio V eneto. Erat fi-mul naues fupra CC.amp; quinquaginta, adeovt nunquam feré maior nofti oru inlÓnio mariclaifis confpeda fit, plu-nmumque fibi metueret Barbarufla, homo |
|
67« APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. homo alioqui audax amp;nbsp;imperterntus. Verùmcùm Veneti nollent prxfidium Hilpanorum militum in fuas triremes accipere,vt quidem aßerebant Ligures necAuria Venetis triremibusplane co-Äderet,licet Veneti culpa alio conférât, vtfolêt hbenter holes,fi quidperperàm geflum fit,à fe oem culpa: fufpicioné in alios amoliri: orta interim tépeflas eß, amp;noftri ornes, infequente amp;nbsp;infultâtc ac irridenteBarbarußa,in fœdiffimam fugam verfilunt,cùm potuißcnt facile illodietotamBarbarulfa: claßem dele-re amp;perdere.Etiam quidem refumptis animis volebantBarbarußam inuadere quaternaacie,(cdcum cunéfantiusfua confilia cxpediretjBarbarußTa retrocef-fitinfinu Ambracium. Magnam co die Chriftiani tulêre ignominiam, quód tantæ occafioni non folum dceße,led etiamin turpemfugam fe conijcere no dubitaßent.At tarnen paulo poft, vt di-ximus, incoparabilem Barbari cladem accepêre,multis amiffis triremibus, Deo Opr. Max. hauddubiè Chriftianorum rebus opem fercntc.Verùm id damnum breuipofteà Solimannusfarciuit, vteft immenfis opibus pr^diucs,noua inftru-iftaclaftc. Magna m veróindè cepit vo-luptatem, quód Barbaruffa omnibus propè rebus inferior,noftros toto mari eftugere compuliffct. Hoc anno multis Germanix locis armati homines in aere vifi funt, amp;nbsp;versus Orientem ftellainufitatç magnitu-dinis,qux cruentosfpargeret radios; amp;nbsp;iuxta illamcrux fanguinoléta,cum ve-xillo per aera volitante. Sub initiü Oftobris rex Franciç Cameraci cóuenit Maria Belgij pfeda,Caroli Cæfarisfororé.Indè panter cû magna pompa egreßi,venerüt ad S. Quin-tini oppidû. Vbiquè regina incredibili ftudio amp;apparatu excepta eft. Exadis diebus fcdccim,alio innere redijt in Ha-nonia. Nihil nonegitrex Francifcus,vt poflet Mcdiolanu Cælàris beneficio im-pctrare:fcdCælàr prxaltocófilio amp;nbsp;ex-ada prudétia,potentiffimis Galloru re-gibus ampliftimu illum Italix principa-tü vt adiungeret,nullisratióibus pmo-ueri potuit,veritus hauddubió, nè illo minime cótenti, maioratentarét. Sunt |
quiCæfaris auaritia amp;nbsp;toti Italix do-minadi libidine fadu fcribat,vt ta perti-naciter Gallis Mcdiolanu negaret;fed illiccrtè temerarij liant amp;iniq ui cenfo-res,cum antepaucos annos eundé prin-cipatü,quê maximisimpendijs amp;nbsp;diffi-cultatib’bellicis obtinuerat,rogatu PO-tificis Clemens,FräcifcoSfortix libera-liffimc reftituerit,Florctia quoquè ipfi-usarmisdomita,Alexadro Medici tra-diderit,qui certc eftinfignis pricipatus. Eotéporc,quoapud Niceapontifex, C^far amp;nbsp;Fracilcus rex fucre,Ioachimus Eledor Bradeburgicus Saxoni Eledo-ri p legatu indicauit,fe redis nucijsdi-dicifledeTurex in Germania aduentu. lam erh V ai uodx ipfe Turcaru Imperator hoc fignificarat.Orabatigif Brade-burgic’, vt Saxo certa ipfi,qua cuperet, pacis ineundçrationépericriberenlecu Ferdinando rege porró adurû, vt apud Cx fare intercedat.Hiç Princeps Lu teri quidé dogma fic coplexus erat,vt tn plc rafq;cxremonias ecclefiafticas retine-ret,amp; ciam eflet Cxfaris atq; Ferdinadi ftudiolus,noluitin foedus jllud Smal-caldicutranfire. Habebataut in matri-monio optimi amp;nbsp;Chriftianilfimi Polonix régis Sigilmundi filia,qux m hunc vfq;diéfert in Catholica religione c5-ftantilfimè permancre.Saxonig Eledor rem omne deinde cuLantgrauio com-municat,amp;illifimulrelpondentBran-deburgico,lc quidé videre neeeßario tons viribus obuiàm eundumefte Turex hofticrudelilfimo, fed tarnen id fieri no pofte,nifi ip fis certa amp;nbsp;no dubia pax co-cedatur.Ea erat eiufmodi,vt Indices C* merx nihil cotraipfos poffint incaufa rcligionis,qua etiàm coprxhendi vole-bat direptioné bonoru ecclefiafticorn; atq; vtca pacefruiliceatetiàm illis,qui poll Nonbergica tranla dione accefte-rint amp;nbsp;accedere voluerint ad iplos, atq; ipfi etiàm Daniç régi,qui nócratfubdi-tus Imperio; q quidé oïa vehemetèr crat Catbolicis onerofa, amp;tn nifi permitte-rcnt,illi contra Turcas paruin aut nihil fe moturi videbant.Indè locij oés Smal-caldici lœderis ad Z4. lulij monétur Ile-nacum fe eóferre.Eó non principes ipfi, led legati vencrut. Eadem petunt,q an-teà principes petierat, amp;nbsp;alios ibi quo- |
|
^tRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.' è^j q«c înfuû foedus recepcrunt.Habebant turn litê cum Henrico Brunfuicefi principe Goflariéfes feeder a ti.Itaq; orabant lcgatifœderatorum,vtFerdinandus ab Ïmperatore peteret mandatu, quo prin-cepsHericus adionife fifterecogatur: amp;nbsp;tn illi nolebant Catbolicis licerc fuu jus perfcqui in fupremo imperij iudi-cio.Addebant autminas, nifiid contra Henricum principem impetretur,ipfos Goflarienfes focios minime negledu-ros.Ea tumerat Imperij per Germania habitudojVt lachrymis potius, q fcri-pto,profequcdafit.ImminebatGerma-niç cruentiffimus Turcaru tyranus, amp;nbsp;tamé fic erat pleriq; animati,vt nifi Cç-far ipforu voluntati obfecundaret,non magnoperè recufaturi viderétur iugum Turcicæ captiuitatis,cum certum effet cos fuis viribus tantoimperatori minime pofferefiftere. Pcnultima die DecembrisLantgra-uiusHaffiç baud ƒ cul aboppidoCaf-fello venationiintétus,incidit in feribä Henrici principisBrunfuicêfis, quini-bil babebatcómercij in feedere Smalcal dico,quiaCatbolic’eratprinceps. Vbi aut Lantgrauius didicit fcribamillum elle buius Henrici principis,iuffit com-prçbéfum Caffellû abduci. Habebat il-le apud fe literas principis fui ad Arcbi-epHeopu Moguntinu amp;nbsp;Heldu Cçfaris legatû.Eas vtralq^ amp;nbsp;quçdaalia fecreta Eatgrauius refignauit amp;nbsp;legit, ipfumq; Icriba captiuu detinuit.Hoc vtrü decu-critillüprincipéjalij viderint. Certè ea res primo quidê ipfi principiHérico ma-gnam calamitaté, fed nó pauló maioré Lantgrauiopofteà attuliffe videt, cum ijs exinitijSjbcèt aliç quoquè caulç fup pctcrét,grauiffima inter principes odia excreucnnt,amp; Héneus quidéprinceps primo à Lantgrauio captus fit, at ipfe pofte! Lantgrauius nó folutn Henried dimittere, Icdin ei’ quoquè captiui lo-cCiluccederecoadusfit. Verumad bas diras animoru accrbitatcs,qux fub boe LuteriinfauftoEuageliointer Germa-niç principes excitcre,magna fometa et incitamenta luggcfferutimprobi con-cionatores Lutcrani,^ principibus fuis lub verbi Dei fpeciolo titulo multa per-fualère, q à verbooci ^vsus abborreréu |
Mortua eft boe anno IfabellaCarö-li Cçfaris cóiunx,idq; in puef perio,edi-ta quide proie,fed q non diii ffiperuixe-rit. Mortuus eft etiam Carolus Geldriç dux Catbolicus,eiq; fuccelfitGuilbel-mus princeps Cliuéfis,fed parum féliciter, vtipfe rei euentus declarauit. Galli eu in fuas partes pertrabere nitebantur, vt baberet Cæfar iriBelgio vicinûbo-fté,fed Deo bené propicio,princeps Cb-uenfislaniora confibafecutus,breui in gratia cum Cæfare, que turn occupata Geldriç ditione, tu Gallorum amicitia offenderat,redijt,vt infra dicemus. ANNO *539. fuitcóuentusProte-ftantiu Francofurti,vbi datç funt illisà Cçlare induciç menfiû »$.amp; decretû fu-it,vtvtriufq; partis viridoâi amp;nbsp;modéra ti deligerent,q inter fe de rebus cotro-uerfis coiloqucrent.Eius generis colloquia multaidétidèm fuêreinftituta,led nullo felici exitu, qgt; neq; Scéfarij vellet àfentetiadecedere,neq; Catbolicis fas eftet qcquâ illis cotra Catbolicç Eccle-fiæ fententiam concedere.Multaaûtin Proteftantibus amp;nûc amp;nbsp;alias quoquè Cçfarpijffim’diffimulauit, q, no facile pateret via amp;nbsp;ratio fecùs cû illis agendi. Proteftates em no lolùm magnis lâ erat ex Smalcaldico fœdere aufti viribus,lcd etiam Luteri amp;nbsp;aliorû concionatorum fuorû feditiofiffimis tû feriptis, tu con-cionib’eo ^pemodùm impulfi videbâ-tur,vt nifi Cgfar ipfis petita permitteret, nefeio qd non molituri putarent.Erant qdem no contenendç Cçfaris vires, fed eastûTurcica,tûGallica arma ficper-petuô ferè exercebat,vt cû proteftâtibus nibil poffet duriùsagcrc, licètplurimû illi doleretpaucorûimpotctiû apofta-tarûmonaeborûferiptis amp;nbsp;cocionibus feditiofisGermaniç pacépenitùspertur bari.In hoc ipfo couentu Saxoniç Ele-étor id inter alia teftificabat,fe Ferdina-dû no agnofeere pro rege Romanorum. Adeo iam erat in Germania perturbata oîa,eas turbas ciétibus impies cociona-torib”, q Proteftates ordines cgrcgic il-ludcbant. Erat quoquè inter principes acerbç lulpiciones amp;fimult3tes,exreli-giois dilpari babitu emergetes: vndè fie-bat,vtGermaniç vires, q haâenùs omi-bus (empèr nationib* fuiffent formido- ELL lofæ, |
|
674 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. lofæjiaitàmilerèdiftraftç 6c diffipatæ, hauddubiefuprema eladem iampridèm fubiturç fuifle vidèrent, nifi præpotens Dcus fingulari quadâbcneuolétiarebus noftris profpexiflet.Erât ern adbuc pcr-multijbodieq; funtin Germania, qui à Itdis prorsùs abborreant, nec ftultiffi-malcuitatecam fibireligionê deferen-dâputent,quâtotfeculis vniuerfa Germania fumma oîm cofenfione coluerit. Hoc an no die vitæ elaufit extremum elariifimus amp;intcgerrim’ Princeps Sa-xonix GEORGivs,qué Luterus egregiè côuicijs amp;cotumebjs,et quidéimpunc fçpc profeiderat. Fuit is princeps genc-rofa amp;nbsp;plané Germana animi fortitudi-ne,in auitaMaiorum fuorum religions cóftantiffimus,amp; CaroloCçfari longe optimofemper deditifïîmus,d]gnus ƒ-fedo multis nominibu$,qué omnis po-fleritas laudibus vebat.Eius obitu maxima accepit incomoda religio Cbriftia-na.Nullos enimrcliquitliberos. Itaq; teftamentoferipfit bçredem fratrem fu-um Henricum amp;eius filios Mauritium amp;nbsp;AuguftujCa conditione,nè quicqua in religionemutarcnt. Miffi fuerunt ad Henricum,qui boc ei proponerent, fed interim mortuus eft pius princeps, ô: continuo Henricus ditionem omnê oc-cupauit,atquein omnia Mifniæ,Tbu-hngiæ amp;nbsp;Saxonia: loca,quæGcorgio Principiparuerât, Luteri fedam inue-xit. lam enim Luterani eum in fua naf-lam pertraxerant. Is pofteà lucccfforem babuit Mauritium, Mauritius Augu-ftum,vt luo loco dicemus. In Milniæ oppidoablq; vlla intermiffioncnodur ms atque diurnis Horis perpetuæ Dco Opt. Max. laudes promcbantur, raro quodâ exirniç in Deum pietatis cxcplo, dmerfis cantandi amp;p(a]lcdi vicibusin-ftitutisin ipfaEccIefia catbedrali:fedis eultus diuinus maxima ex parte tu abo-litus eft, antiquarcligiois facieprorsùs mutata. Hæc faciebant Principes per-fuafià Lutero, alioqui præ infitaGcr-maniæ principibus fpedata generofita-tenunquàm taliaaufuri.’quanquàm m eiufmodigrauilfiniis rebus nibilpriua-ta autboritate,fed totius Cbriftiani or-bis côfenluomia cum lumma delibera-uonc amp;nbsp;exadamaturitatetrafigi oporq |
tebat. Non cm fatiseratLuteruJiccrff, hçc amp;plcracj; alia rcdè amp;nbsp;ex rerbi Det -prçferipto fieri,cum hçreticorû omniu ca perpétua fuerit confuetudo, vt qua-u'ls abfurda etimpiain orbem commenta inueherent, ca tame vcrbo Dei con-lentanea amp;exverbo Dei profedaafle-rercnt: fed oportebat Cbriftiani orbit fuftinere léntcntiam.id quidem gene-rofos principes amp;nbsp;reliquos Germanic magiftratus magis decuilTet. Porrovbt Henricus princeps ditionem fratris in fuam fidem adegit,Lutcrum è Vuitten« berga Lipfiam accerfiuit:eo quoqiic ad-uolauit ex eodem Lutcri alylo ingens concionatorum examen, quot currus caperepolfet. Ij non Cbrifti, fed Lutcri Euangelium ftrenuè in illum populum propagarunt,quctot annisCathoIicus princeps in catbolica religionc conti-nuerat. Eft Lipfiaparuum quidem,fcd elegans oppidüj infigni mercatu amp;nbsp;vili rerudegendx vitç necelfariaruprccio, atq; etia vniuerfitate vel Academia turn célébré, turn perquàm cômodû ftudio-fis, nifi q» Lu teriEuangcliuillic régnât, non tn prorsùs Lutcricè, quodin non-nullis à Lutero nônihtl deflexcrint, vo-céturqp quibufdam catbolicis molles confclfioniftæ, quemadmodùm alij li-gidi confeffionifiæ,qui Luteri difta fa-daq; omnia quantunu'is purida amp;nbsp;in-fulfa,fibi mordicus tucnda ftatucrunt. Hoc anno Angliç rex feriptû quod-dam cdidit, quoPontificem, qui Concilium tupi Vincentiæ indixerat,acerbe pcrflringit. Ea res cumprimls iucun-da fuit Luteranis amp;nbsp;reliquis lêâarijs, Qiiicquid cm Pontifici accideret,quod in eius contumeliam amp;ignominiâ vcr-geret, id fingularem buic bominû ge-neri adierebat voluptatem: vt normt pofteri ornes,quo fpiritu afflati fucrint, quiimplacabili odio paftoremEeelefiç profequi nôdubitârint.Non cnim pro-ptereà Pontifex dcfijt eße Paftor.Eccle-fiae,qu0d Luterus cum luo gregeeû vo-caret Anticbi ifiû.Verùm ne niniioLuterani gaudibinfolctiùsexultarentjCo-demiploannoidéAngliç rex noierés in fuo regno turbas,ortendicul3,feditiôc$ (quarû rciû valdè feraxeftLuteriEuan-gebu, ità vt vix vfpiàm ablqucieditionc • nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;tu- |
t
-ocr page 691-|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 675 amp; tumultu receptum fit) ex Luteri irrc-pente dogmate graffari, comitia totius regniindixitj fine conuetum ordinum regni,(ipfi Parlamentu vacant) vbi pro ftabiliendareligionis cocordia propo-fitx funt fex quœftiones,dequibus in Adispublicis ità relatuhabetur: Tandem poft longam fuper his articulis de-liberationem, poft confultationes plu-rimas,poft denique argumenta infinita vitro citroq; connexa,omniu tarn regiç Maieftatis,quàm vtriufq; Senatohj or-dinis, ac plebis inhuneSenatucoaâæ fummo confenfu fuit amp;nbsp;eftrefolutum, dccifum ac ftatutu comodoac forma, qua fequitur; Inprimis, In beatiffimo altanslacrarnétOjpcr virtuté amp;nbsp;effica-cia potétiffimi verbi Chrifti, fimulatq; illud facerdos ore locut® fuerit,fub forma panis amp;nbsp;vini,naturale corpus amp;nbsp;fan guiné dominicü,conceptum ex Maria virgine realiter adefle;amp;poftconfecra-tionéj nullam panis aut vini, aut aliam quam ChriftiDei amp;nbsp;hominis remancre fubftantia. Secundo, Cómunicare fub vtraq; fpecie no eft omibus hominibus iure diuino necefsè adfalutcm; creden-dumq; eft amp;nó dubitandiljquoniam in carne lub fpecie panis fit verus fanguis, amp;cumfanguine fub fpecievini fit vera caro,tamdiuisïm qconiûâim. Tertio, Sacerdotes poftq facrisinitiati funt, iure diuino non polTunt vxores ducere. Quarto, vota caftitatis fine viduitatis à viro foeminave nó temerè fafta Deo,iu-rc diuinolunt obferuada,Chriftianiq; populi libertate quada eos priuat, qua, nifi vouiftent,potuiffcnt vti frui.ciyin-tó,Miflas priuatas in hac régis Anglica-na Ecclefia ac cógregationc admitti ac celcbrari,fimul amp;nbsp;bonu amp;nbsp;neceftarium eft,pcr quasprobi Chriftiani, quorum vitarelpódet, paritèr amp;bona amp;diuina lolatia amp;nbsp;beneficia inde recipiunt,Mif-fasq; eelebrari iuri diuino quadrat.Se-xtójCXpedit necefteque eft auricularem confelfionem retineri in Ecclefia Dei. Quocirca regiçMaieftatis authoritate, ac fummo vtriulque ordinis fenatorij, plebisq; in hue fenatum coaftç cófcnl’u inhunc modü,quifequitur,latum eft fcnatufconfultu: Quivel in hoe regno ■^quot;S^’ÇjVelinalio quouis regixmaie-' |
ftatis dominio poft n.dié Iunij,qui pro-ximè fequetur,verbo,fcripto,prçlo, fi-dicijs charadcrib’,aut alio quouis mo do publiée cócionantur,docét,dicunt, affirmât, declarant,difputat, aut ratio-cinantur fecùs,quàm iam didum eft,in illos tanqhçreticos grauiffima cóftitu-it rex fupplicia,atq; etia in eos,qui con^ filio aut re tales iuuerint amp;c. Hoe qui-dé prçter omnê expedatione accidit Sa-xonico Papç Lutcro amp;nbsp;eius fymmyftis, prçpotéte Deo non nimium eis laxante habenas, qucmadmodiun etiàm latang diuû lob flagellanti certos quofdä fem-pcr prçfixit cancellos,qüos illepræter-gredi neq; poflet,neq; deberet.Certum eft em,Luterum amp;nbsp;totüfymmyftarum ciusgregem ad tempus accepiffediuinç iuftitiæ permiftu poteftatc vexandi Ca-thohcaEcclefiam,fednechadeniispo-tucrunt,necdeincèpspoterunttantum lçuire,quantû vcllcnt.VtinaCatholici corrigèrent vita,breuï pefium iret omis illis diuinittis permifTalçuiêdi facultas. Hoc annoG«adaui, quod eft amplif-fimû Flandriæoppidû, Caroli Cælaris ortu clariffimu, nonnihil tumultuatu eft. Eares vbiadCçfaristuminHilpa-nia degentis notitiâ peruenit, eo matu-rius eundû fibi cêfuit,nè res in peius di-lationeprocederet.Itaq^eum perpaucis principib® ingreffus eft Gallias per Ba-ionam. Idem vtmaiorifidutiafacerct, multis Fracifciregislegationibus amp;li-teris inuitatus fuerat,licèt omnescius cófiliarij,nè id faceret,prorsiis eu deterrerent. Verum optimus princeps accepta à rege Fra ncifco fide publica, illud certè periculofum iter arripuit. Nam tâetfi rex Fracifeus putadus eft optimo in Cxfare animo fuifte,tn quia in tanta Cçfaré detinendi opportunitatepotu-ifiet facilehumanum aliquidpati, non abfq; ingenti periculo Cçfar illuditcr ingreffus eft. Vtebaf aut turn veftepul-1a, amp;nbsp;equis cómodatitijs,tjsq; Galhcis. Sed certè coipfo tempore deprghenfus eft à Icgatis forons eius Mariç,quç Bel-gio prxerat, idq; no femel, per nodem duabus aut tribus horis vtroq; flexo poplité in cubiculo, nigris vndiquaquè pannis tcdo,orare.Et hauddubiè Deus cui cófidebat,no abfq; multorufumma L L L 2 ad- |
|
67^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. admiranóc toto illo itinere feruauit eu. Porro ca precadi ratione in omi vita, amp;nbsp;loco,amp;çtatceum quotidie vfum fuifle c5ftat. Orabat mane diiab’ plus minus bonSjtotide noile vel vefp'i. Indé poft^ feinduiHet, accedebatetia mane ad au-fcultandulacru. Seddehis alibi fortaf-«îsplura dicetur.Cùm eiïetinhoc Gallico Hin ere, amp;nbsp;ad rege properaret, con-^*g*'-*^^ß'’ ^^’^ Carolum,ledilïîmû iu-uenem Aureliorû ducem,inopin3ntèr infilirein tergum illius equo infidentis. Cum4; eumCxfar bumaninîme lalu-f^tänetjilleclamauit, Cæfar redde teca-ptiuu, Cxfar redde te captiuu. At vero Cxfar nihil illirelpondn, fedtatum ri-dentis in morem gratiffimis amp;iucudif-fimis oculisillum intuebatur: fieq; vno vedi equo,in eboru Gallicarum fœmi-narû amp;nbsp;heroidum venerunt: Vbi Cçfar obiter falutata Leonora forore fua,Rc-gisFrancifci coniuge,longum mifcuit lérmoné cum Eftampia beroide,quç tû in magna erat gratia apud rege, nee défunt qui purent earn confuluilTc rcgi,vt Cæfarem in Gallijs detineret. Accidit quâdoquè,vt inter loquendum Cæfari inopinâti (vt quidé rebantur homines) annulus excideret gemmababens nobi-liffimam.Eum cum leuaHet illa è folo, vt cæfari redderet, noluit cum recipe-re, (cdillidonodédit. Totoautem boe fpatio,quo Cçfar fuit in Gallijs,fummi illi honores amp;omnehumanitaiis aebe-neuolétie genus oblatu eft à rege Fran-cifco amp;nbsp;omibus regni Proceribus, adeo vtetiam regia plane authoritate ad aliquotdies vteretur.Non tarne longe ab-fuittum Ambafiæ,tum Parifijs agraui-buspericulis. Ambafiæ Grçci ignisfu-mo in gradibus turris cuiufdam immo-dicè excitato, propemodum fuffocatus fuit:Parifijs tabulatuin caput eiuseli-‘C^fum,fanguiné (parfit. Rex Frâcifeus vbl compentearû return authores, mox in crucé cos tollt iulfit: fed pijffimusCæ-far multis precibus vin illis impetrauit. Nolebatenim aduentü fuum in Gallias cuiquam funeRum efrc,maximè cum nihil horu de induftria fadum didicil-fet. Simul autem foroi em luam Maria turn de eximijs ipfi delatis honoribus, turn deijsimprouifis cuetibus mox cer-tiorem reddidit,nè quid illa famç, quaf tam varia fpargebatur, temere crederet» Ipfe Francifcus tex turn temporis exvl-cere cœperat mcbufculè habere,et apud LochiasCçfari aduentanti lumma bi-lahtateoecurrit, paratus etiàm duos liberos fuos Henrieum amp;nbsp;Carolum ipfi obbdes dare, fi partim regt fideret. At Cælar obfides reeufauit, amp;nbsp;ità (vt dixi) toto regno mirifice honoratus et Iplen-didiffimèhabitus eft, regijs bberis ex re-gnoabcuntem Valeneenas vfq; dedu-ccntibus,vbt turn à Maria Cçfaris foro-rc nihil prxtermiftum eft erga Cçfarem ipfum, amp;nbsp;Francifci regis regios filios, quódad eximiapropenfifbmi animite-ftandambeneuolentiapcrtinere videre-tur.Potci at facile inter duos illos longe potétiftîmos reges pax firma amp;confti-tui, amp;nbsp;coalefcere, fi rex Fracifcus à Me-diolani amplilfima ditione repetenda animum reuocarevoluiftet.Ponódum inter fecertant reges de Mediolani im-perio,interim Turcis animus creuit,amp; bxrclcs in dies ità auéiæ fu nt,vt vix nu-merari queant.Sed nemo facile culpam in reges conférât.Noftris pcccatis pro-uocata diuina iuftitia, permitt't interim eiufmodi perniciofas diftenfiones oriri inter principes amp;nbsp;pleraq; alia mala,vttjscaftigati,refipifcamus amp;ad mc-liorcfrugem nos recipiamus, nifiaccr-biora quoquè experiri velimus. |
Hoc anno tanta fuitvini vbertas, vt non fuppetentibus vafis, pleriq; grades foueas egregiè tabulis vndiquè muniras, vinocompleuifteferantur. Eiufdem anni menie Augufto aut circitcr, Tuicæ duce Barbarulfa Ca-ftronouum Dalmatix vrbem mariti-mam, in qua erat fortiffimum Hifpa-norum præfidium, non fine maxima fuorum cæde expugnârunt. Pauló ante Cæfariani id Turcis vidis occupâ-rant'.fed eaves Solimanno impensèdo-luir, nee quieuit, donce id Chriftia-nis lentiret eveptum. Sunt qui fcri-bant, quofdam Dalmatas exvrbepro-fugos, Turcis fecreta vvbis prodidilfe. Habent Turcæ enfes incuruos, qui-bus amp;nbsp;galeas amp;nbsp;loricas lerreas no-ftrorum icindunt: led id inprimlsno-fttis incommodé cecidu, quad m |
|
SCRIPT. PER LAVREN. ipfo accrnmo cum Turcis coflidu plu-uiacrumpente non potucre fclopettis vti.Porro Turcç in noftros atrociftime fagittasiacuIabantur.Multa turn Chri--ftianorummilliatrucidatafunt. Do-iendum certc,tantum polie in populu Dei impuros illos Mahometanos, fed hoftris vitijs illorum vires alutur.Obi-ter tarnen aduertendum, ex Hilpanis à Turca hoc loco cçfis plerofq; intcrfu-fuiffe Romanx vrbis fub Clemente 7. fœdilîîmçdireptioni, vt non immérité h^c illis clades accidiffe videatur. Per hoc tcmpus,cùmiam nonpauci putarent Sacramentarios cum Lutcro redijffe in concordiamj quod tam mul-tis eolloquijs amp;nbsp;conuenticulis totiès fruftratentatumfuit, etTigurini pro-ptcreaafcriptisacerbis amp;nbsp;contumelious in Luteranos abftineiét:cccè tibi Lu-terus libellum de Patribus amp;nbsp;Conci-lijs edit,quem nè videretur in folos Catholicos IcripfiHc, in eoipfo Zuingliu per lummamcontumeliam Neftonanu luifle dicit.Hoc malè habuitTigurinos miniftroSjmagiftrumluum tam hono-riheè predicari à Lutero,nec fibihoc fi-lentiotranlèundum putarunt,leddatis adLutcrum litciis,admonenthominé, nè contra vltimam padionem tam male dcZuingliolèntirctamp; Icriberet.Lu-terus nihil illis rcfpondit. Ita nunquàm inter iftosSedaiiosnifihda amp;fimula-ta pax fuit,quippe qui non id fpedarct, vt veritas vinceret, fed vtipfi pro feql-queprxclaram orbidodrinam ÓCnoua luccminucxiÜe viderentur, atque hoe nomineapud vulgus infignc hbinome compararent, amp;nbsp;interim, ceu homines deploratiamp;perditi, quamplurimos le-Cum in tartara traherent.Sic de illis Icn-tiunt viri graues,qui eorum conatus amp;nbsp;ftudia norunt iuftoperpedere ludicio, quod qui non potuerunt, fub fplendi-dovcrbiDei amp;purædoébinæ, quaifti impuntenebnones impudentiffimèia-ditant, prxtextu ab illis in multos foe-dos amp;nbsp;tetros errores abdudl funt.Etreuera verbis amp;fcriptisluis tantam plcrü-quèprx fclcrunt pietatem, vt in erro-reminduci polfintctiàmeledixùm interim lub hac pictatisfatanica fimula-tione tam horrendaimpiormn dogma- |
SVRIVM CONGESTA. 677 tum iam olim damnatorum montra in orbem reuocent,Yt mirum fit,non pri-dèm totum terrarum orbem fulphureo ^^^^ igne,quoddc Pentapolifcripta diuina commémorant,deflagräfle. ANNO i540.rex Ferdinandus ah Auftria venir Gandauum adCarolum Cæfarem; venerunt eo quoque legati Proteftatium Ordinum,qui prêter alia multa, quibus amp;fcfe mirificèpurgare, amp;in Catholicos turbarum omniu cul-pam conferre nitebantur,coraillo Ca-rholicx religioni addidilhmoPrincipe 'dicercnó (untveriti,hoc temporeDe-um Euagclij lui cognitionem exeitalie, quali antehac Germania Euangelium, neleièrit, amp;nbsp;ab apoftatis demiim amp;nbsp;vo-tifragis monachis illud dilcercdebue-rit. Eodem tempore Proteftates ordi-nesad Gallix regem non parùm blan-daslcriplèrcliteras, vt liquidàCælâre durius expedandu eHet, haberentpo-tentiflïmunfi-egcmfibiconiundü»Cx-farcum legatos Proteftatium audiuif-fet, fc delibcratui um jr.e(pondit..gt;i\lul-ti'im hïc iteriim vrgebant legati illi, vt Cameras iuditibus nonliccret proiiHis ferrefententia, qui lèquereréturrebus amp;nbsp;facultatibus luis lubEuangelij præ-textu priuarhquales querimonix à do ro catholicoamp; monafticæ vitæ culto-ribus tum non raræ ad Camera: iudiciû defercbantur.DicebâtCatholici,lein-iuria rebus luis lpoliari;aflerebant contra Euagehei, iure id fieri, quodfallam eolcrent dodrinam amp;c.ln hac aut con-trouerfia non licebatCatholicisadfu-premum Imperij iudiciüprouocare,lcd oportebateam ferre fententiam, quain apoftatx amp;inceftis nuptijs polluti mo-nachi,fuis magiftratibus perfuafiflent veram elle amp;nbsp;prorsus Euagelicam.Hoc milcrumerat amp;nbsp;Turcica tyrannide in-tolerabilius, amp;nbsp;tarnen fic habebatpura dodrina nouiEuangelij.Cæfar coge-baturobtemporum iniquitaté pleraq; dilfimularc, cum tam multis ijldemque potétilfimis premeretur hoftibus.Indi-xit nihilo minus conuctum priheipum Spirx, qui tamé obpcftis fxuitiétranl-latus eft Hagenoâ, cui Ferdinandus 1 ex Cçlans nomme prçtuit,Cçlarc alijs oc-cupato.In hoc conuentu Luteram no- ELL j lue- |
|
lt;$78 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. luerutpondus aliquodhabere ea quo-rundam articuloru conciliationé, qua Auguftæ fep tern ab vtraq; parte collo-cutores erfcccrant.Petieruntetum colloquium Vuormauachabedum,amp;im-petrarunt. Sedin eocolloquioparùm confedum eft, Subhoc tempus LegatiProteftantiû ex Anglia redierunt, amp;nbsp;in conuentu Smalcaldienfi, quernProteftantes turn agebant, cuiintererant Luteranorura dodorcsantefignani,Ionas,Porneran’, MelanchthonjCruciger,Bucerus,nar-rauerut ftatum religionis in Anglia, amp;nbsp;quemadmodùm rexipfe Héricusinfa-miliari colloquio dixiftet, Proteftantiu theologos de præcipuis quibufda con-tvouerfis rebus non rede fentirc. Nam etfi rex ille propter diuortiÜ3Cuius ante non feme! meminimus,a Pontifice,qui illud probare noluit,abalienatus erat, tarnen Luteri dogmata pleraq;prorsùs e fuo regno profligauit. Hbc veronon placuitEuagelicis dogmatiftis,qui fuos principes vel maxime co incitabant, vt potentiffimoru regu coniundis viribus amp;nbsp;amicitia, fefc contra Pontificem amp;nbsp;Cxfarem munirent, quos timebatipfis bellum molituros propter mutata reli-gione. Poft diespaucosTheologi Pro-teftantium fcriptum exhibucrut, cuius hec erat fumma,non efle dilcedendu ab Auguftana confeffione amp;nbsp;cius Apolo-gia.Hocquide illiTheologi præ fefc-rebat,redmentitaeft iniquitaslîbi,cùm ab ilia confeffione etiàm author amp;nbsp;ar-chitedus eius Melachthon difeeßerit, carnque non femel mutarit: adeoq; Luterani pleriq; hodie lumma acerbitate idMclanchthoniamp;plerifq; alijs Au-guftanx confeffionis profefforibus ob-ijciant,quod ab ea confeffione turpiter defecerint.Nec eftcontentionum inter iftos vllus finis,vt mirum fit non aduer-tere Principes, non pofteillos homines Dei fpiritu regi, qui in dodrina Euan-gelij,vt ipfi voc ant,tarn impudenter va-nifunt,tamq;foedis inter fediffidijsdif-trahuntur. Approbat cofeffio liberum arbitrium, quod tame Luterus amp;nbsp;Cal-uinus,multiq; alij Sedarij pertinaciffi-me negant, Deum ipfum, quod fine |
horrorc dici non poteft, fceleru omni' urn authorem facientes: noreijeitMif-fam Confeffio, licet ea Miffa Luterana fit potiiis quam Catholica.Sacramen-tarii veto,qui amp;ipfi fubhac confeffione delitefGunt,aut fe delitefccre fingut, ipfamquoquè Luteranorum Miftamft nonfuperftitionis,ccrteludicuiufdana loco habent. Nonnegat Confeffiove-ritatem corporis amp;fanguinisChriftiiii Euchariftia, Sacrametarij irrident.Lu-terani alij bonorum operum mérita af-'ferunt,alij refcllunt.Melanchthon ipfe huius Confeffionis author, in Confeffione affirmat,in Gœna Domini (fie enim vocatEuchariftiâ)corpus amp;fan-guinem Chrifti vcrè adeffe, ied idéipfê m Caluini errorcm,aut certè nouum Sacramétariorum dogma poftea defle-«t. Quanti igitur,oblècro, ea facienda eftConfelfio, quam neeipfifequutur, qui earn confcripfêre,eam iaditant,ea perpetuo nobis obtrudunt, amp;nbsp;ab ea fc difcedere nolle turpitèrmentiütur?Ni-hil certè iftifaciunt aliud, quam quod grauiffimum æternæ falutis negocium inludum vertunt,amp; quod de medicis alia fignificatione dici folet,animas ne-gociantur. Circa hoc ferè tempus mißa eft à Cæfare amp;nbsp;rege Galliarum Francifeo fplendidiffima legatio ad Veneta Rem-publicam, ita vt Venetiipfifaterentur nihilipfis vnquamfpecie Icgationisad dignitatem honorificentius accidiße. Cælâris nomine mißus fuit Alphon-. fus Daualus Vaftius,procera corporis ftatura amp;nbsp;multa oris dignitate confpi-cuus,rerumquc geftarumfama clarif-fimus, amp;nbsp;Cæfaris in Italia dux fum-mus:Porrô régis Francifei nomineHa-nibaldus Gallicarû copiarum adTau-rinum præfedus. Erat turn temporis Veneta Refpub. vehementer affliétai Turcarû tyranno,qui nonfolùm Cor-cyram,Cretam amp;in(ulas Cyclades mirum in modudiuexârat,redetiàmmercatores VenetosByzatij atq-, tota Syria amp;nbsp;Aegypto in catenas conijci, eo-rumq; res amp;merces magniprecijinfi-fcüreferriiußerat,adeo vttum ncqua-quam tuta eflet Venetis more folito naut- |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 67^
nauigatio,atq; prætereà fumma reifru-mentariæ, quç ex Macedonia amp;nbsp;Græ-cia facile peti poHetjinopia premerétur. Atq; hocquidemtempore,cùm regum legati adeflent,inducijs cum Soliman-no padis fruebantur, quorum tempus iam prope effluxeratJtaq; hoc reru Ha-tu licet Vaftius præfertlm Cçfâris lega-tus diligenter in id incumberetjVt cum Cxfare amp;nbsp;Gallo coniunótis armis Tur-cam panter oppugnarct, tarnen Vene-tusSenatus nihil adhuc certi amp;cóperti habens deGæfaris amp;nbsp;Erancilu regts fo-lida araicitia, ingentiquidem ftudioamp; omni honoris officio cos legatos profe-cutus eft, at nihilo minus pauIo póft Aloifium Badocrium ad Solimanû pacis conficiendæ caufa mißt, certis iili, quibusapud Solimanum ageret, condi-tionibus præfcriptis. Eas conditioncs Solimanus quorunda proditionc,quæ multas perdit Rcfpublicas,iam percepc-ratjamp;legatum Aloifium, ita vt iuflus eratquxdam diihmulatem, feuere cor-ripmt,dicensfciamfcirc quidaDecem-uiris definitum eftet. Ea obiugatione territuslegatus,lupra etiarn, quam Sc-natus permilèrat, Solimano conceffit, vt pax conciliaretur.Ita tum Solimanus cumVenetis paccm fecit, traditis illi Nauplio amp;Epidauro Pelopónefi vrbi-bus,amp; Nadino atq; Labrana Dalmatiç caftellis,non finè magno Venetæ Reip. detrimento.Pofteà veró diligenti habita inquifitioncdepræhêfiproditorcs, gra-uilupplicio aftedifunt.
Cùm Cæfar Carolus eftetGandaui, venir ad eum Dux Iuliacenfis, qui iam Gcldrêfem quoquè principatum vltrô ipfi oblatû poffidebat. Voluit ille Prin-cepscum Cçfarede pacetranfigerejfed nihil tu effedu eftJntenm Galliæ quo-qucrexjvbi fcvidetfpe obtinendi Me-diolanenfis impcrijfruftratum, à effare fit alienior, iungitq; amicitiamcum luliacenfi principe,defponla'illi,vt quidam fcribunt,Iohanna èforore Margarita Nauarrç regina nepte, puella lógè omnium tonus Gallig opulénffima.Ea amicitia nonbenè ceffitluliacenfiprin-cipi,vfipoftcàreferem’,neq;eæ nuptiæ lu um habucreproceft um.
Hoc anno Thomas Cromelius, ex
humililocoadfupremamàregeAngliç Henrico Vlll.dignitate euedus, ab eo-i demcapitedamnatuseft. Fueratis, nifi fallor,quiinEpiïcopum Roffenfem lo-hanem Fifeherium, Thoma Morum,amp; plerofq;alios religiolos viros feueriffi-. meiuffitanimaducrti,quodnollentre-gis cum Catharina diuortium amp;nbsp;quçdl alia approbate. Non defiant, qui levai-; dèbeatos purent, fi magnorum princi-pum gratia fruantur,ciusq; tû obtinen-dæ,tum conferuandç caufa multa plc-runquè faciunt praeter ius fasqj: at præ-potentis Dei iufto iudicio tales non ra-, ro fu^ ftultitiæ méritas dant pœnas, gratia Principum in odium veria: que-admodùm legimus ohm PeriHuAthe-niêfeminfignem fabrum Phalaridi cru-deliffimotyranno,vti!li placeret, çne-umfabricâlïetaurum,in quem coniedi homineSjamp;igne fuppofitodirc excruciate non humanam vocem, fed bonis mugitum edere viderentur,ab ipfo Pha-laride, cuius gratia venabatur, primùm inilUmfæuilnmam carnificinam con-iedumelfe,malumq; confiliumipfi co-fultori peffimè cefline.
Hoc anno Carolus Cæfar graui edi-do propofito,per omnes ditiones fuas hçreditariasGermaniçinférions omnibus interdixit ledione libroru Luteri et quorumeunq; aliorum hçreticorum.in immorigeros capitis poena décréta eft. Hoc veró etfi plcnq; permoleftè ferunt, putantq; omnibus ciufmodilibrorule-édionê permittidebere,tarnen cófultif-fimè fit,neceftin Ecclefia nouum, fed etilm lógè ante mille annos tepore Ni- Niceph.Ec-cenç illi’ fandiffime Synodi nó modó'?®*^^^°g’ ipfa Synodus Arij amp;fcdatorumeiusli- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
broscomburiiuffit,verùm enam Con-ftatinus Imperator Chriftianiffimus capitis fententia tulit in cos omes, qui cos occultaftentlibros,amp;no ftatlm cóbul-fiffent. An non Apoftolus ipfè hæreticu '^‘‘•^^ hominem poft vnam amp;nbsp;alteram corre-ptionem vitadum dicit,amp;fermones hç-l eticorum inftar cancri ferpere? Pauci funt co iudicio præditi, vt polfint verum à f31folecernere,amp;dedogmatibus iudicare: amp;nbsp;multi quidem hoe iudiciu fibi tribuut, amp;nbsp;leguntindifcrirninatim fcripta quorumeunq;, fcdcapti amp;nbsp;illa-
T. LL 4 queati
-ocr page 696-68o APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA. EX OPT.
|
queati infidiofiffima verfutifïmorum hominum blandilbquêtiajdant pœnas confidétiæ amp;nbsp;temeritatis fuæ.Rcdè igi-turetiAm ante mille annos Gelafius Pó-tifexeruditiffimus libres hæreticos da-tnnauitamp;caücdosiulîît,itemq; noftro feculo Pontifices feueriffime prohibent hæreticorum librorum leélionê,nè Ïci-licetincautus Icdor exitiale virus imis virceribus hannat,dumlt;^;fe non poteft ex callidiffimorum hominum argumê-tatióibus extricare,fallum pro vero am-pleóaturj atque fibijpfi mortem con-ïcifcatlempiternam.Certcde Apoftolis amp;nbsp;eorum difcipulis Irenxus landiffi-mus amp;nbsp;apoftoloru ætati proximusferi-ptotjlibro 3.contr3 hærefes teftatur,eos ne verba quidem cómutaffe cumquo-piam eorum, quiveritatem adulterant atquedeprauant : nee dubium quin illi magiftratus non rede confulantfubdi-tis luis,qui in fuis ditionibus amp;nbsp;vrbibus permittut palam proftare dam natos codices amp;nbsp;fcripta hxrctica. Nam nulla fere alia retam multi capiuntur amp;nbsp;perçût apud catholicos, quàm quod eiufmodi perniciolóslibros facile nbi comparare polfunt,diffimulantcinterim wagiftra-tu,inquem illorum perditio,vt veren-dumeft,redundabit. Multi hæc modo paruipcndunt,lèd vbi vêtum ent ad tribunal Chrifti æquiflimiiudicis, iapar-uipenderenon licebit.Multis locisho-rum temporum Sedarij quida non modo Catholicorum,fedetiam aliorü Se-dariorumabipfis difcrepantium libres feueriffime omnibus fuis intcrdicunt, Catholici vcrópleriq; idncgliguntad-inodiim perniciosè. Hoc obiter admo-nerevifum fuit, vtpius Icdor nouent, non folùm non repræhcndendos, fed etiàm præcipuo Audio amp;nbsp;amore com-pledendosPontificcs,Impcratores,Re-ges,Principesamp; magiftratusomes, qui ètotis luis ditionibus damnatos libros profcribunt,corumc|; ledione fubditis omnibusinterdicuntiperindè vt fuisli-beris parentes illi,qui modis omibus ca-uent,nèquidabillistoxici aut exitialis cibi potusve fumatur, |
Hactempeftate Anglia: rcx Henricus,clarilfimiPrincipis Guilielmi Cli-üiæ Ducis fororem Annarn, qua: illi quarta fuit coiunx,repudiar, amp;nbsp;Catha-rinam Hauardam Ducis Norfolcia: ex fratre neptim quinto matrimonio fibi coniungit. Porro Londini tres noue Euangelio addido$,atque in ijs Rober-tum Barnu,cremariiulnt. His alios tres pari poenapledendos adiuhxit,qui Ro-inaniPontificisprimatü,amp; Catharina! Hilpanae coniugium approbabant. Huius anni menfe Augufto obijt Pa-rifijs GuilelmusBuda:us,vir citra con-trouerfiamfumma eruditione, amp;nbsp;apud Gallorum regem magna authoritatc. Mukiim illi viro debent Audiofi omes, quibusplerifq; dodiffimislucubratioi-busfuis non parùm contulit. Voluit abfq;vllofaftu corpus luum fepulturæ tradi,modeftiæ eau fa, vtopinor, vnico tantum lumine pra:cunte. Reliquit vn-dccim liberos, amp;nbsp;non paucos libres ab ipló elucubratos. Moritur etiàm hoc anno Iohannes VaiuodaHungariærex,relido infante fub tutela Georgij monachi, qui Hun-gariam omné,quæ Vaiuodæ paruerat, in pueri etiamnùm in cunis vagientis verbaiurarecompulit. Eares noua bel-lapepcrit, quæ Hungariam Turcis oc-cupandam obiecêre. Fuit huius anni æftas memorabili ficcitate grains, amp;vini quidem precio-fiffimi fcrax,amp; filiginis prouétu medio-cris;fedfoeni,olerum amp;nbsp;id genus aliaru return,quç advidum hommibus prx-fertim tenuioribus necellaria lunt, magna penuria. HocannoaPontifice Maximo Paulo j.approbatum eftinftitucum focieta-tislclu, cuiusjpfelforeslicct hodie maximes toto orbe in vera propagada pie-tate apudChriftianos amp;nbsp;ethnicos,Ma-hometanosamp;ludxos frudusproférât, nihilo minus no défunt lando huicin-ftituto multi acerbi caluniatores amp;nbsp;ob-tredatores,exijsprxfertim, quifeEua-gelicosdiciquàm vcrèEuagclicos præ-ftaremalunt: capropter nónihilhoclo-, codeeoiplbinftituto dicendum eft, ne quisrei ignorantia deceptus errer,aut maledicorum linguis vel Iciiptis fidem commodet. Inftituti huius primus author amp;inchoator fuit Ignatius Loyola Cantaber,nobili Baronum familia or-tus. |
SCRIPT. PER LAVREK. SVRIVM CONGESTA? lt;J8r
|
tus.Is ob fingularem prudentia amp;animi fortitudinem cum Galli arcem Popeio-politana accrrime oppugnarent, prçfe-Ôi munus adeptus,ftrenuè fe ruosq; défendit,fed tandem in vtroq; crure gra-uiffimèlxfus,amp;àGalliscaptuseft. Ea crurum vulnera pofteàeivitæ in melius commutandæ non minima caufà fu-cre. Nam dimiffus aGallis, cumex ijs vulneribus incredibiles nodii diuque ferret dolores, ad feferedijt, mundiva-nitatem,cui iam plus Gtis addidusfu-iflet, amp;nbsp;vnæ breuitatem altiiis perpen-dit,diuinisque amp;a:ternis, quas hade-niis non magnoperè curâlfetjrebusani-mum adijcere cœpit. Contigit interim, vt annum integfum amp;eo amplius ex morbo decumbenti in manus veni-rent Vitæ Sandorum,qua5 cupidèle-gentem mira inceffit religio,dolor quo-què ob admiffa luperioribus vitæ fpa-tijs peccata, deniquè cupido vitæ de-inceps afperè amp;nbsp;feuentèr tranfigen-dæ,3gendæq;pœnitentiæ. Curatisigi-tur vulneribus ita fe comparât, tan-quam adDucem Nagera profeâurus, fed révéra fpretis omnibus mu ndibuius voluptatibus amp;nbsp;vanitatibus,reliâisrebus amp;facultatibus fuis, CHRISTO dcincèps militaturus,inipfo ætatis flore (agebat quippe turn annum ætatis XXVI.) ad cclcberrimum mentis ler-rati tcmplum Ie contulit, vbi veftibus lautioribus amp;fericis exutus, quaspauper! cuidam dedit, eius laceras-rursus induit, tarnque rigidam amp;nbsp;omnis vir-tutis ftudiofam aliquandiu vitamegit, vt permultos ad D EI amorem fuo exemple conuerterit. Degebat ad tempus iolitarius in Ipccu quodam ad lit-tusfluuijper campum Marefanumde-currcntis, faciens dignes frudus pœnitentiæ, quemadmodum DominiBa-«t.j. ptifta Iohannes in Euangelio horta-tur. Id temporis litcrarum rudis fuit, led Spintufianólus amp;nbsp;mirabili eum coHuftrauit lumine, amp;nbsp;fingukri erga proximos amere fuccendit. Indé in pauperis peregrin! habitu fe contulit Hicrofelymam,loea lacra lupplcxve-neraturus, in quibus CHRISTI DEI ctiamniim exprefia extant vefti-gu, Ijs veto locis vfqueadeo delegatus eft, vt nihil optarit tuagis, qwàm ætatem omnemillic degere: verùmdi-uinitùs eft admonitus,vt in Occiden-tem reuerteretur. Itaquein Hifjjani-am redit, amp;nbsp;primo Complutum, póft Salamanticam fe confert, ibique lite-ris dat operam : cumque in vili habitu, facco coopertus, palam homines ad pœnitentiam hortarctur, nulla accepta ab Epifcopis concionand! pote-ftate, nee eruditione fufficienti prædi-tus,bïs!n carcerem coniedtus, amp;nbsp;abln-quifttoribus tanquàm de doârina lu-Ipe(ftus,exam!natus eft, fed tandem extra omnem noxam integer vitæ fcele-rumlt;^uepurus repertus,è euftodia di-miffus, Lutetiam Parifiorum lecontulit; atque vtalijsdocendis amp;nbsp;adCHRI-STVM conuertendis mag'is eftetido-neus, decern annos literarum iUieftu-dijs corpore debilis, amp;nbsp;return propè omnium inops, nifiquantum aliorum liberalitate amp;nbsp;propria mendicitatc fu-ftentabatur, impendit: tantumque la-bore amp;nbsp;diligentia aftecutus eft, vtbre-ui artium magifter crcatus ftt. Nee interim celfabat verbo amp;exemplo homines prouocare adpœnitentiam,idq; adeó, vt mirabili vitæ ac morum cius integritate amp;nbsp;flagrati in DEVMamo-re permoti aliquot infîgnitèrdodi viri, illi fe focios amp;imitatores adiungere no dubitarint. |
Poftea in Hifpaniam proficifcitut anno lalutis 1536. atqueindé Romam, quó etiam focij eius viri cumprimis venerabiles fe contulerunt,vt vnaHi-erolólymam religionis ergo profici-feerentur. Antea veró quàm Romam veniffent, Venetijs illi egregij viri in domibus hofpitalihus pauperum /umma cum humilitate verlat!, incrcdi-bile ftudium ægrotorum morbis cu-randis, vulneribus obligandis, putidx faniei detergendæ impcndcrant, atque ea raræ cuiu/dam (anélitatis de fe documenta præbuerant, vt iam omnibus admirationi eftent. Roma dein-dé iteriim Venctias reuer/ï, audiunt oh pacem inter Turcas amp;nbsp;Venetos per id tempus ruptam, non patere aditum ad loca facra Hierololymo-fum. Mutata igitur nece/farió fen-tcntia |
|
68i APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. tcntia,fcptem exillis facris initiantur, atq; adfacerdotium promouentur, fed icà,vtcontemptisfacultatibus omibus, ad pedes Veralli Archicpifcopi Rofone-fis,legato Apoftolicojvolütariam pau-Eertatem vltió profeÆ fint, vt liberi onus animistotosfe lucris animarum im-pendere posent. Etipfequidem Paulus J-Pontifexcius legis Ecclefiafticx,qua cauctur,nè quis facris initictur, qui nó habeat vndè poflit bonefte viuerc, eis gratiamfecit.DatatuncilIis feptem facultas eft, rt confeffiones peccatorum vbiquè recipere poflent. Cœperunt tue per vrbcs Venetæ ditióisin Italiacûin-gentiferuoreamp;fruftu incredibili præ-dicare verbum DEL Pofteà fimul ornes iterùm Romampetunt, vbipoft multa raræ pietatis,modeftiæ,innocetix,cru-ditioniséditadocumenta,malo dæmo-neillorumlanéiiffimos conatus retardate conante,multisfunt amp;nbsp;varies mo-leftijs exagitati, quæ tarnen illorum in-ftitutum amp;nbsp;nomen mirifîcè illuftrârût amp;nbsp;amplificâru nt.Intereà temporis,cùm non pauciad illorum fodalitaté accel-fiftent,per Contarenum longé doiSilfi-mum Cardinalem pctuntàPaulo j.Po-tifice inftituti fui cofirmationem. Ea in rc nihil fe Pontifex diffieilem prçbetjnô obfeuris indicés iam prçfentiens, quàm illorum viuendi ratio Chriftianæ Reip. iuuandæ effet accommoda amp;opportu-na ; ne quid tarnen inre noua inconfi-deratiùs egiffe videretur, principle) ca-uit,nè vitra fexaginta in earn focictaté rcciperentur.Fuit hoc anno i54O.Cer-ncns autem idem Pontifex, quantos illi in dies frudusfacerct,rursùs anno 1543. eorum Inftitutum, quod. Spiritumfan-dum habere authorem amp;nbsp;procuratoré minimèambigcret, confirmât, nee lam certum fociorum prçlcribit numcrum, quippe quos vel maximeaudos amp;mul-tiplicatos optaret. Ha:c funthuius Inftituti initia. Qinsveró eius progreffus fuerit, quantum breui temporecreue-nt,amp;in omnem terrarum orbem adex-tremos vfque Indos amp;nbsp;Aethiopes,atque antipodes fe diffudcrit cum incredibili animarum frudu,amp;barbararum quQ-quènationum adChriftianifmumtra-dudione, haireticorum adCatholicam fidem t‘cdudione,innumerabilium iam plane deploratorum amp;nbsp;defperatorum adbonam frugem rcuocatione,fidicerc velimus, opus crefcet in immenfum. |
Quanüis autéin hac focietatelefu multi fint viri excellêtidodrina amp;nbsp;raravir-tute,nontamenfaciunt, quéadmodunl hodiè fratresEuangelici, qui à nemine miffi,currunt,falcemq; fuam impuden-tèr mittunt in meffem alienam;fed Romano Pontifici atq; totius Inftituti Pri-mario Præpofito fe totos permittunt, atq; abillorum voluntate penituspen-dent:quicquid illi iufferi nt, id ci tra vlla tergiuerfationem imperterriti cxcquu-tur,etiamfipra:lêntiifimum,quod (xpc fit,vitx difcrimen adeundum fit. Indé adeoaccidit,vtciim non lua voluntate, fediuffu fuperiorum multa fxpè,diffi-cilia amp;arduamunia obcant, ea tarnen fingulari quadam dexteritate, præfenti Numinisfauorefreti,exequantur: fic-ut euidentiffime videre licet in illis, qui apud feras amp;nbsp;barbaras natióes Chri-ftiEuangelium hodieq; prxdicant, amp;nbsp;hadcnùspra:dicârunt,qui licétplerun-que fijpra vireshumanas nodiidiuque grauilfimis baptizandi, concionandi, confelfiones rccipiendi,facramenta ad-miniftrandi,amp;id genus alijs pictatisla-boribus occupentur, non tarnen delaf-fantur animo:quin amp;nbsp;corporis ca fruu-turvaletudine amp;roborcj vtxgrè pleri-que crediturifint. Nec pauca ab ijs in CHRISTI gloria illis m locis funt édita miracula. Dominoillis cooperate amp;nbsp;fernionem confirmante Icquentibusfi-gnis.Vt vero adGermaniç amplilfimam amp;nbsp;Romanæ Sedis quondàm obferuan-ti(fimam natioem copiofiffimus ab hac Ibcietacc frudus manarct,prxftantiffi-musvirRomanæ Ecclefiæ Cardinalis lohancs MoronuS,qui in Synodo^Tri-dctina Pótificis legatus fuit, cû Ignatio huius Inftituti Prçpofito egit de coftru-endoRomæ collegio, in'quo maxima Germanorü adolefcentium multitudo optimisdilciplinis amp;vcra pietatelibera-litér amp;nbsp;gratis inftitueretur, ncc tamé co nomine,vtin lefufocietaté adolefeétcs illi pellicerent,quod quida falso calöni-antur, fed vtab eius lócietatis dodiffi-mis amp;nbsp;fpedatilfimis Patribus prxclarè cru- |
SCRIPT. PER LAVREN. ciuditijih Germaniam remittcrentur, vbi facris concionibus amp;nbsp;alijs pietatis cxercitij s Germanos fuos,ver{u tia aftu-tiffimorum apoftatarum invarios pu-gnantesq; errores fedudoSjad cathoh-cx fidei lynCCntatcm amp;nbsp;vnitatem redu-ccrent-Qiiantis vero fumptibus amp;nbsp;labo-ribus cares conftiterit, nemo facile di-xerit: amp;nbsp;poflent inde, modo vellent, baud obfcurè Colügere Germani no-ftri, quo animo Pontifex amp;nbsp;Cardinales fintin Germaniam,qui immclÏsiiiL-pendijs collegium illud ædificadum amp;nbsp;RudiofosGermaniæ adolelcentes gratis illic rebus omnibus neceffarijs affici-endos, optimisque artibus egregiè in-ftruendoscurârunt.Etiple quidem im-mortali propterea nomine dignus Car-dinalis Moronus ad idem Collegium fuRantandum amp;nbsp;amplificandum, non minus opis amp;nbsp;adiumenti, quam ad in-ftituendum adfert. Ea vcróres,tamque felicesin Germania amp;nbsp;alijs locis buius prxclarx Societatis proceiruSjfatanam inprimis, deinde Sedarios omnes, qui eius funt fatcllites amp;nbsp;adminiftri, mi-rum in modum difcrucianc. Vident enim fuis conatibus in dies magis ac ?nagis ab buius inftituti viris obuiam iri.' vident multos de fuo grege detra-dos,ad ouile CHRISTI reduci: vident non paucos Catholicos, fupcrio-ris vitx impuritate amp;foeditatedamna-ta, redire ad ftudium puritatis amp;nbsp;in-nocentix: vident denique non lolunl vitæ integritate, fed etiam multiplici amp;nbsp;raraeruditioneplerofquehuius Societatis adcó inftrudos, vt,quod alio-qui impotenter amp;nbsp;petulantèr nimisin Clero noftro facere folenr, nee mores illorum,nifiplane impudentes ede ve-lint, carpere, neq; vllum dodrinx genus in plerifque defiderare qucant. Hinc illudplus quam Vatinianum il-lorum in hane Socictatem odiumj hinc illaconuicia probraque iadandi fxua libido,quodcum revera mores reprx-bendere non poffint,nifiper calumni-am,in Societatis nomenpetulantèr in-currunt, modolebuzitas, modo prima detraida fyllaba Suitas, inprimis autem ^ffUWtÖar Germanicè, tanquam Iesv adaerfarios vocam;iicpiu$ etUm atros
SVRIVM CONGESTA. 68 équités, quod plerique omnes pulla verte vtantur ; quafi veró eiufmodi cauilla quiequam noceant laudatiffimx Soci-ctatis Patribus,amp;nonpotiùs Sedario-rum infaniam declarent.Scilicet nocuit fj,j, 8 lo ipfiChrirto, quód dxmoniacus,quocl Mattui, turbx fedudor, quód vorax amp;nbsp;pota-tor vini à calumniatoribus dicebatur. Quaquam nonignoro,etiàm quofdam bonos virosinterdum aliquid erga bic Societatem bumanum efie pallos; fed id inde accidit, quód nondum certain babd'cntipfius Societatis notionc-Mo*-uentur enim nn’ftris fufpiciombus no-nunquam etiàm homines non mal/, quiahominesfumus, amp;nbsp;vthomines,nó rarófallimur. Certó autem mihi per-fuadeo,quifquiseius Societatisres bene compertas habet,cum non niGbenè de illa lèntire porte. Multi fane hilce extremis temporibus verlutiffnnis hx-reticis, qui plurimóm hterarum poli-tiorum amp;nbsp;linguarum penna lefe ven-ditant,huius Societatisprofeflores erte diuinitus oppofitos lèntiunt,vt ilio-rum improbos conatus folida amp;nbsp;vera eruditione atque minimè Gmulata vi-tx integritate pertum premant. id quod multislocis Dei benignitatc fieri vide-mus: atque vtinam plerique illis viris tamfe gratos prxberentpro fummisla-boribus,quos pro iuuanda Chrifbana Repub. fummafide continenter exan-tlant,quam idilli bene merentur.Ccr-tè Chriftianiffimus Imperator Eerdina-dus quam propenfo inillosht animo, aliquot eius Inftituti conftitutis CoU legijsjijfdem^j rion contemnendispro-ucntibus, quibus ftudiofi alantur, at-tributis,regia plane liberalitate deda-rauit.Longum eflet enarrare, quot pre-terea tota ferè Europa eius Societatis à maximis Principibus collegia pall sim fint condita, è quibus ad mor-tales omnes frudus vbcrrimi dima-nantj ad Satanam veró amp;nbsp;eius admi-niftros noui Euangehei bucemato-res dolor incredibihs. In Barbaris regionibus, longiffimè à noftro orbe dilfitts, exea Societate aliquot pro fide fanguinem hbentiffimis animis fu-derunt, atq;in ijs dominus Francilcus Xaujer, qm multis illuftnbus claruic
uiuacu
|
634 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. miraculis^ ^Jphetico fpintu cximiaq; virtuteprscdituSjimmenfos proChrifto laborcs tulit noabfq; frudu vbcrrinio in India atq; vltimis Oricntis regioni-bus.Alius quidam non itapridcm anno Chrifti i^dt.multa nobilitate dar’ apud Lufitanos,Goncallusde Sylueira, fla-grantiffimo accenfus amore,cx ciuitate Mocambiguc,mercatoru frcquctia flo-rentiflima,aliquotLufitanis fibi adiu-disjin ampliffimum Manamotapix regnum profeduscft,vt regem iuuenem cum toto regno ad fidem conuertprét. Poft multas amp;nbsp;inexpheabiks itineris dif £cultates,ita vt maxima natando flu mina no femel traieccrit, reftibus interim facris,quibus facra faccre deberct,capi-ti impofitis, tandem ad Manamotapam ciuitatem maximam peruenit, amp;nbsp;à rege comiter exceptus,tanta dexteritate illis Chriftum annuciauitjVt brcui rex cum matrcfuaamp;regniproceribus quadrin-gentis le baptizari voluerint.Eor urn ex-emplo tota plebs ampliffimæ prouinciç ia accenfa fuitjCiim eccè fatan per Mauros quofdam,iurati{ïïmos religióis no-ftræ hoftes,rcgi pcrfuadet, virum illum fandiffimum,magum cire,atq; co con-nitijVteiuslatiffimum imperium Lnfi-tano regi prodat.Credidit impcritus iu -uenis impuris nebulonibus,repudiataq; Cbriftireligionejmifït fatellites quatuor,qui Goncallüiam diuinitus de morte impcndcnteadmonitumintcificcrct, amp;jn flumé demergerét. Eius veró mors adeo non deterruit huius Socictatis fra-tres abillaadcunda Prouincia,vt nihil magis optét,quam vel fummo vitæ cum diferimineillis milcris hominibuspræ-rcptamEuangelijluccmreftituere. Verum in his commemorandis forte pro-lixior fum,quam ferat præfens argumc-tum. Vtigitur paucis abfolua, nouent CandidusLeâ:or,huiusprîEclarç Soci-etatisPatres conatus omnes eó intendc-re,vt turn propriæ inprimislalutiinui-gilent,tum totos fc proximis Deo lucri-faciendis impendant,fidem catholicam propugnent amp;nbsp;propagent, publicis co-cionibus,præleéliôibus,fpiritalibusex-ercitijs,pucrorum ac rudium in Chri* ftianifmo inftitutionibus, rccipiendis confeffionibus, adminiftrandis facra- |
mentis, fopiendis diflidijs, captiuis amp;nbsp;morbo affedis viGtandis amp;nbsp;confola»-dis,amp;idgenus alijs exercendis pietatis ftudijs,Dei gloriam amp;nbsp;proximorum fa-lutem,quoad eius fieri p offit,pron*^ néant,idq; fanè gratis;vt merino pudefieri debeant pfeudoeusngelici, qui hos fibi viros vel maxime iacerados,amp; apudpo-pulumtraducendosfumunt,nulla qui-de veritate fulti,fed more fuo impuden-tiffimè mCuticndo. Vt autem iam ante d'.Âimus,cofirmauit eorum inftitutum Paulus3.PontifeKjneq;is folu$,fcdpoft eum quoque Iulius 3. Paulus 4. amp;nbsp;Pius 4.Quin etiàm amplilfima Synodus Tri-dentina SeffioneIX.Can.»6. vbi multa agit de Religiofis,inter cetera fie habet; Per hæc autem fanda Synodus non in-tendit aliquid innouarc aut prohibere, quin religio Clericorum Societatisle-lujiuxta pium coruin inftitutum, à fan-da Sede Apoftolica approbatum, Domino amp;nbsp;eins Ecclcfia: infcruirc poffit. Seddehishadem'is. ■ ANNO i54i.menfeApriliComitia Imperij funt habita Ratilpônæ,tûTur-cis refiftendi, turn religionis componc-dæ caufa.Fuit in illis Comitijs Carolus Cæfarmaturè admodùm,diuque alias-rum aduetumfuftinuit.Vcnit co etiàm rara turn dodrina,tum pictateinfignis Cardinahs Cafpar Cotarenus.-nee prin cipes Lutcrani abefte voluerunt cu fuis concionatoribus,qui in priuatis hofpi-■ tijs concionabatur, amp;nbsp;catholic^ Eccle-fiçritus,cçremonias,amp;lolcnc Qjjadra-gefimx iciunium, quod eóftat ex Apo-ftolieatraditioc adeos vfq; perdudum, facile eontemnebantj permittebantque nonnullis fuæ fadioms Principibus in fanda hebdomada,atq;in ipfa adeofa-crofanda Paralceue, qua die Chriftus Dominus tara propter nos pcrpelfus eft, quanta nemo vnquam ncdiim verbis, fed nee cogitatione quidem confequi poterit,vcnationibus obledare animu. Nouum enim hoc Euangclium ipfam quoque Epicuri feholam, voluptatum omnium prodigiofa indulgcntiaj logo poftfcrclinquitinterualio. Cofcriptus autem fuit liber quidam à nonnullis, quibus etiàm Buccrus mirabili vafricic le admifcuit,isq; liber oblatus eftCçfa- |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. tbtanquam rebus componedis accom-modatiflimus.Inftitutum eft houu colloquiumjab vtraq; parte terni collocu-tores defignati, itcmquc auditores ali-quotjamp;duo Prxfidcs, Palatinus Prin-ceps Fridericus, amp;nbsp;illuftris dominus Granuellanus.Diu multumqjaboratu cftjfepofitis interim alijs Imperij nego-cijs,vt cocordia fierct:amp; in quibufdam quide articulis cocordiçineundæ ratio non defuit, fed ad extremu tarnen nulla certa conftitui concordiapotuit, cum neque Catholicijneq; Protcftantes vC quequaque ea rcciperentjquæin libro Cxfan oblato conciliata viderentur. Proteftantium lane theologi tam per-plexas amp;intiicatasmore luo articulo-rum conciliatoru interpretationes mox edideruntj vt Oedipo quodam opus fu-critjqui quidfibi vellent, perfpicue de-dararet. Principes amp;Ordincs Prote-ftantes neque librum, nequcarticulos conciliatos per omnia approbabat, fed in CofefhoncAug^iftana feacquiefce-re tcftabantur. Porro concionatores Euangelici etiam in Contarenum Car-dinalem longe dodilfimum, amp;nbsp;multa generis nobilitate illuftrc,lcriptoacer-bo inuedi (unt,quorum calumnijsEc-cius dodiffimus Thcologusyelpondit. Tandem perdito olco amp;nbsp;opera, non fine maximo Cxlaris Caroli detrimen-to,qui Turcas in Africa inuadere de-crcucratj folutus cftille conuentus,amp; Cælar in Italiam, atque indé in Africain iam byeme appetente contendit. Multa hoc loco impudentiffime mcn-titur Sleidanus more fuo, amp;itàfuæfa-dionis theologos purgat, vt culpam omnem in Catholicishærcre velit,quos ait diem ex die duxilfe, veritos ne vin-ccrentur,icilicetaGrammaticis aduer-fæ partis theologis. Apparctiniftis bo-minibus intolcranda quædam quidli-bet in Catholicos fingëdilibido, vtfux caufæcum milerrimæ plebis horrenda perditioncvtcunquèpatrocinentur.Et nè me ledor temerè putet Slcidanum mendacij inhmulare, nouerit præter aha,extaredodiffimi cuiuidam virihi-ftoriam de vndecim milhbus mendacio-fumSlcidani. ImmóSleidanus iple fua niendacia tam luculétèr prodit, vt non |
lt;$85 fit opus teftcalio.Ettameneius vaniffi-miamp; perniciofifïimi Commentary 1e-guntur ah omnibus, quiafcilicet iuuat cfte miferos,amp; in fraudem impeili. Fuithocanno incredibilis multitu-do ingentium loeuftarum in regioni-bus Poloniç regno finitimis. Hæ primo nullashabebantalas,fèd magnos dabat Ialtus;paulo poft quatuor adepts lunt, tantaqucmultitudine prouolarunt, vt duo milliaria in longum amp;nbsp;latum cu-bito tenùs ità occuparent, vt fólis quo-què fplendorem à toto illo terra: fpa-tiofuadenfitateexcluderent. Dici non poteft,quantum damni dederintrebus bumi nafcentibu5,vaftantes amp;nbsp;depafcc-tes omnia ad radices vfque. Tranfuola-bat aquas,arbores,çdes amp;obuia quçq;. Cùm als fuccreuilïent, erant magni-tudinehumani digiti, amp;tunc atrociùs graftabanturin fruge$,etea qugin vlus hominu neceftarios gignithumus: To-ta çftate nulla neque vi neque arte earum Içuitiaretardari potuit, fed in au-tumno deniquè,cçlo frigefeentejextin-dæ funt,atropoftfe relido fcmine,vn-de proximo anno alij vermes orti lunt. Fuitea proculdubio plaga amp;nbsp;animad-uerfio Dei in hominu peccata me tarnen tanta damna hullo beneficio compen-ßflevideatur, iplas mortuaspecus edebat auidiffimè, porei inpnmis, qui fe illis mirè farciebat:quodlt;^uc illis vefce-returpecus,carnes craffiores babere vi-fum ert.Vulgus Zarantias eas vocabar, putanturq; non ablïmiles fuiflc Acgy-ptijsillis, quarum in Exodo fitmentio. Exo.i«. Extiterunthoc annoprimiim in Vala-chia, cunóbaque in circuitu Leopolim vfquejmilliaribus circitèr lexaginta,ad lólum vfq; deuorarunt.Huiulmodi di-riscladibus foletDeus homines admo-nerc,vt mature redpilcant, ni détériora pativelinc. Sub hoc tempus, fcilicet annofupe-riori,Ferdinadus Romanorumrcx,co-gnita morte Iohannis Hungariæ régis, adoccupandum Pannoniæ regnû ani-mum adycitjTOultis ad ideum inftigan-tibus regni cius proceribus amp;nbsp;nobilibus viris,quieam occahoem minime ncgli-gendam diditabant. Idem amp;nbsp;Germain aliquot duces aflerebant. Porrô Hie- MMM ronv- |
|
686 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. *'onymus Lafchus genere Polonus, generis nobilitatc amp;nbsp;infigni rerum pentia jUuftris, rege hortatur, vt omiflis Martis confiIijs,Solimanum Turcaru prin-cipem muncribus amp;nbsp;precibus eo addu-cercnitat,vtbencficiarij iuris nomine, lt;juêadmodùm lohani Vaiuodæ,regnû fibipermittat. Non difplicuit id confilium Ferdinando, amp;nbsp;ipfum Lafchum, quiiam in Solimani aula effet inpri-mis gratiofus,id Legatiois munus obire voluit. Atque is quidem à Vienna By-lantium eft profedus: at interim ni-hilo minus Ferdinandus à belli cogi-tatione minime fibi difcedendum pu-tat. Mittititaquelegatumad rcginam Hungarix, qui cam admoneat reccn-tis cum lohanne defundo padionis, cuius ca fumma crar,vt lohanne defun-do,regnum ad Ferdinandum deuolue-retur : horteturque vt fponte regno decedat:idfifacerct,Ferdinandum filio eins Sepufianam prouinciam conccffu-rum,amp;reginx peramplos rcditus. Le-gatus vbi Budam venir, ægrè tandem ad reginam peruenire potuit, quibulda proceribus idimpedireconatibus.Poft-quamautem datus cft acceffus, id de-mum ab regina, multo etiamniim do-lorecxmariti obitu afteda^refponfum tulit,ipfam cum Sigifmundo patrere-gePolonixrcm omem communicatu-ram, neque ab cius fententia difceffu-ram,cuius virtus amp;iuftitia Ferdinandu minimèlateret.Legatus ad Ferdinandu reuerfus,poftquam rcgni ftatum amp;qui illic rerum potirentur, explicuit, fua orationeideft'ecit,vtrexfinc mora có-fcripto milite armis ius fuum in Pannonix regno repctendo perléqui fta-tuerit. Mittitur igitur iuftus exercitus Strigonium, vrbem Ferdinandiftudio-fam.Indèiturad Viccgradum,cuiusarx in montis lupercilio pofita, amœnilfi-mum habet profpedum. ld vero lum-mavi Gernianiexpugnani,atquea Vi-cegrado progreffi, primo Peftum, mox Vacciam finè vulnere occupant. Indé promotis caftris Buda petun t. Germani ducemhabebantLeonardum Velfium. Is Budam nó tam oppugnaturus quam obleffurus, ad aquas calidas caftra lo-cauit.lllic nonihil moratuSjtursus Vi-cegradum fe confert, arccm expugna-turus:quxlicèt prxalto effet locobta^ tarnen ceffitingentium pilarum perpetuis idibus.Arce in poteftatem redada, adAlbam regalem contendit. Ea vrb$ quanuls vi amp;nbsp;armis effet inexpugna-bilis,tarnen Pereni,qui Ferdinando cu-pcrct ac ftuderet,confilijs facile ad Ferdinand! fidem redijt,prxfidium«^ueac-cepit. |
Hisgeftis, ob certas caufas VelfiiU Strigonium cum exercitu rcpctit,amp; ex-ercitum inhyberna dimittit. Intereavi-cini Tureçà Regina folicitati,arma ex-pcdiunt, vt Budenfibus maturè opem ferant:nec tarnen quiequam fe mouet, donèc Solimanus exReginx legatisdc omnibus certior fadus, prxfettisilla-rum regionum feueriffimè perfcripfit, vtcitra vllam eundationem quampri-miim Reginx fuppetias ferât.Ea res mi-rificè exhilarauit Legatos Reginx,qui-bus inluper non parui precij munera puero regi deferet^ Solimanus dede-rat. Illis vero domum properantibus, Lalchus Cóftantinopolim ingreditur: cumqueadSolimanumadmißus, mul-tadeCaroli Cxfaris potentia immo-dica orationis libcrtatc iadaret, luf-fus eft euftodix tradi, quibufdam di-centibus dignum capital! lupplicio, qui pacem peteret, cum interim Ferdinand! exercitus iam Hungarian! va-ftarct. Dum hçcgcrunturBy'zantij,Tur-cx magnis coadis copijs, vterantiulïï, Reginx opitulaturiDrauum Sauumq; fluuios tranfmittunt. Vbi ad Danubi-um ventum eft, vel inuiti coad! funt tantifper hxrcre, donèc glacies, qux margines latè conftrinxerat, cxlo mi-telcentelólucretur. Fuit hoc anni 1541. primo vere, quo tempore Hungari cum Turcis coniundi,Vacciam récupérant, trucidatisque nonnullis incen-dunt. Mox Peftum oppugnant, led fruftra,egregiè le defcndentibus Germains amp;nbsp;Hungaris, qui illic in prx-fidio erant. Turex demum re infe-da, relida Pannonia, in fiios le fines recipiunt. Id vbi Ferdinandus m Co-minjs Ratifponenfibus didicit, Carole Cxlarifacile perfuadet,vt Rochan-dulfus |
SCRIPT. PER LAVREI^. dulfus rcgix aulx magiftcrjCum nouis copijs in Pannoniam mittatur.Is vb'i ad veterem exercituperucnit, Budamop-pugnarcinftituit. Inea oppugnatione legatos ad reginammittit, qui earn ad deditionem hortentur,fed nihil impe-trârunt. Igitur duobus in locis fit ve-hemetiffimamuroium vciberatio^'iaq; ingens patebat invrbemingrefiuSjCum ccce node aduentantejea capiendx vr-bis occafiocum fumma Germanorum ignominia amp;nbsp;Ferdinand!regis damno incomparabili, c maniUus dimittitur. DifFertur enimirruptio vlque in alteram lucem,fed interimBudcnfes omnes fumma contentione nouum erigunt aggerem, irrumpentesque Germanos fortiter rcpcllunt, non parua militum cxdeedita. Aguntur deindè cuniculi, led fruftra,' Erat turn temporis Budx quidam Hungarus nomine Bornemif-fa,qui ob priuatas quafdam fimulta-tes vrbem fe Ferdinando proditurum certa conditione polliceretur, fic ta-mcn^vt Hungari,quiin cius effent ex-ercitUj nodù per exoletam quandam partem intromittcrentur. Hoc eo con-filiofecit Borncmiffa, quodea proditi-one velletparcere tot infontium ciui-um fangumi, quibus Germanos mul-tis modis lacelfitos verebatur minime parfuros. Earn quoquè tantam oppor-tunitatcm Rochandulfusdux iua prç-poftera prudentiaperdidit,introdudis in vrbem Germanis contra quàm erat pollicitus. Boi nemilfa enim vbi lenfit non adeffe quos voluit, Germanis fe ducem itineris prxbere noluit, atque interim Budenfium excubix re (vt erat) animaduerfa,conclamantadarm3,tre-pideq; 1 ugientes Germanos partim trucidant, partim capiunt, rcliquis fuga dilapfis. Fuit hoc auófarium quoddam infamiæ Rochandulfi, quemiam etiàm gregarij milites corruptæ tantæ occa-honisamp;vidorix condemnarent. Indè 1 verô obfidendç vrbis confilia expediun-tur. Porto Solimanus opportune de omnibus admonitus/ingentem excrci-tum mittitinPannoniam, qui reginæ obfeflx opem ferat.lplèintérim Adria-nopoli fubfiftit, non immeritô Cæfaris Caroli amp;nbsp;Germanorum potentiam ve-
SVRIVM CONGESTA. ^?7
tionc addudus,ciim Cæfâr minime ad-effet.Vbi Germani deTurcarum aduc-tu cognofeunt, interfc quid agendum fit,confultant, atque alijs alia dicenti-bus,vicitfentcntia Rochandulfi, quiîn-aufpicatiffimoconfiliohoftibusTurcis obuiàm eundum cenfuit. Mota igitur funtcaftra amp;Turcis oppofita,pugna-tumque eft quotidiè minutis prælijs, fed ità, vthoRibus animi crefeerét,Germanis paulatim frangerentur multis de caufis. Nec tarnen parùm damni interim Turcis allatum eft, non paucis eorum trucidatis.Tandèm eôresredijt, maxime cùm Solimanus ipfc cum nouis copijs aducntaret,vt Ferdinand! ex-ercitus reliâa Buda Peftum le recepe-rit.Sed vbiidTurcæ fenferunt,in ea fuga magna noftrorum cædesabillis amp;nbsp;Budenfibus édita eft. Quin amp;Peftum, noftrisindè quoquè turpitèr fugienti-bus, à Turcis cum multa amp;nbsp;horrenda Chriftianorum cæde facilèoccupatum eft.Fcrutur co bello fupra viginti Chriftianorum millia varijs cafibus intcr-empta. Capta funt abhoftibus eximix elegantiæ muralia tormenta triginta fexjminora autè,qux cantherijs amp;nbsp;cur-ribus imponerentur, centum amp;nbsp;quin-quaginta,prxter aliampulueris tormé-tarij,ferrearum pilarum,armorum,te-lorum,commeatûs rairabilem copiam. Rochandulfus, qui non fanis confilijs hoc bello vfus eftet, vulneris ex tor-mentiidu accepti, amp;animi dolore co-fedus intérêt. Paulô pôft Solimanus maximis vfus itineribus inPannoniam peruenit, addudos^j adfé Chriftianos captiuos circitèr oéiingètos,paucisdè-ptis3crudelitèrtrucidan iubet. Eratin • ijs proceræ ftaturæ Noricus miles, hûc inGermanorum côtemptum iuffîtpo-mihoni, vix militis eius genua capitc attingenti,nccandu tradi. Erat hoc fœ-diffimum Ipcdaculum, virum fortiffi-mumimbecilla nani manu per rifum amp;nbsp;iocum crebris iétibus humi profterni, amp;nbsp;ægrè tandèm pr.x viriuni imbeciliita-teiugulari. Huiulmodi fpeélaculoim-maniffimiTurcarum principes Iclcfua-uitèr obleétabat. Hisitàgeftis, Solima-nus tumpucro régi,turn Hungaris pro-
M M M 2 ceri-
^88 APPENDIX AD NAVGLE Ccribus non contemnenda mittit dona, perfuadetq; rcginç,vt puerum in caftra ipfiusmittat.Fuiteares plena periculi. Âllatus cft vero puer ad Solimanura rc-gakbus crepudijs exornatus, carpetoq; aurato impoGtus, comitantibus pleril-queproceribuj, quosi Solimano dixi-mu$ munenbus alfedos. Vbiin taber-naculum Solimani ventum eft, ille qui-dem puerum humanitèrinCpicit,blande cum eins nutrice loquitur, liberos fuos Sclymûamp;Baiazctcm,qui aderat, puerum compledi amp;amantèr cxofcu-fari iubet: fed interim mira rafricie, dum Hungariproceres cum ßa(Gs pia-dent, immifGs in vrbem cohortibus, Budam occupât, moxque Gnè tumul-tu ciues omnes, iubente Tyrannipræ-fedo,arma traduntjTurcasque iamin fidem recepti hofpitio rccipiunt. Nihil quidem illi ciuibus moleftiæ attu-lerunt, difciplinx militaris feueritate coëreiti ; led dubium non eft,quinBu-denGum animos ea infperata rcrum commutatio valdè perplexes habucrit. lam nox fubcrat,amp;:eccè Solimanus puerum remittit in vrbem, fed proceres apudferetinetjn ijs eratGeorgius Va-radienGs antiGes, in quem totius huius Hurtganex calamitatis culpa præci-pucconfertur. Hos proceres non minimum perturbatos Bafix pauló ante blandi amp;aftabiles,feucrè amp;impuden-tèrde rebus grauifGmisexaminarc eoe-perunt. Porroreginabis omnibus val-dè confternat3,fupp]iccs literas fciibit Solimano, quibus cum datx Gdei ad-monet, oratque vt proceres remittat. Deliberatur interea quatriduo de regno Hungarix,fed cùm non idem Baf-læ fentirent, Solimanus tertioCalend. Septembris Buda ingrcditur,amp; in tcplo celebridiux Virginis,priùsà iacerdoti-bus Turcis Mahometano ritu expia-to, fubiatis icilicet aris, amp;nbsp;imaginibus diuorumdeletis, (quodhodiè quoquè apudnos faciunt pleriq; ifti nouiEua-gelici, vt nodubitemus Mahometis po-tiùs quàm Chrifti eos eultum amp;nbsp;rcligi-onem inuchere)facriGcat:indcrcginam iubetexvrbe amp;3rceexccdere, atq; cum puero vitraTybifeum in Lippam coce-derc,eiusq;regionis domiiuo frui. Pa-
RÏ CHRONICA, EX OPT, retreginanon Gnèlacbrymis amp;nbsp;gemt^ tu,tyranni perGdiam detcGata, tormens amp;armis omnibus omnique comme-atu relido. Gc enim tyrannus voluit. Proceres quoquè cum ea profedifunt. Nonomnino prxter meritum hçc Reginx amp;nbsp;proceribus illisacciderunt, qui IxuilGmos Chriftiani nominis holtes non in Hugarix modo, fed totius Rcip. Chriftianx exitium acciuilfent.Debebant GetifTe paólis conuètis, quibus régi ChriGianilGmo Ferdinando regnum Pannonix optyno iuredcberiiióigno-rabant. Sed ô cxca dominandi libido, quó non plerunquèprxcipites agit mi-feros mortales^Fortalsis autem Regina nonfe difGcilem prxbuiGet ad ineun-da pacis cum Ferdinando conGlia, G non quorundam procerum addignita-tcs amp;imperia adfpirantium fentétix amp;nbsp;monita earn retardalïcnt.Sicpium vidc-tur fentirede pijlGmi Sigifmundi Polo-niç régis Glia, prælertim çùmilla non tarn fuis, quàm procerum quorundam conGlijs duceretur. Vbi porro Ferdi-nandusrexfuorum Gragem amp;nbsp;Turca-rum vidoriam certis nuncijs cognouit, noua caque inGgnia Solimano muncra mittit,quibusanimum ciiisGbi conci-liaret. Legati eiusà Turcis honoriGcè excepti funt, amp;nbsp;poGera die cum BaiGs pranG,orizam «V carnes veruecinas,ni-'S! hilq; pretereà Gbi clculentû apponi ccr-nunt.Eabarbarorû temperantianoGrç gentis luxuria proculdubio feuere caGi-gat,cùmilli no tarn gulx deGderioqna-turx necefGtati làtisfaciatmoGratcs s'c-rôtum le prçclarcfua purent inGituilTc couiuia,fi nullusGt iritandx gulçvcn-trisq; farciédi mod’, ità vt vcnlGmè dici denoGris po(Gt,plurcscrapula ^gladio^ perire.z^tquefanèdeteßabilis illeapud plcrofqj moscG couiuiain multasho-rasprotrahêdi,cùm noanimç dûtaxàt, fedetiàm corpofinon poteG non eGc cxicialis:fedfcilicetfaciendum eG,quod dici folct,Ede,bibe, lude, poft mortem nulla voluptas.Legati régis Ferdinandi ad Solimanûindè mtrodudi, eiusanimum oblatis munenbus miriGcè exhi-laiârunt,cûqjpetcrcnt Hungariçregnû FerdinadobeneGeij nomine cócedi,noc biduo poGrefpofum tulci ût,vtG pacem vellet
-ocr page 705-|
SCRIPT. PER LAVREN. vellet Ferdinanclu$,totiu$rcgni Hun-garici finibus «xecderet, amp;nbsp;pra:tcrca quotannis ex Auftria, Turcis tributum penderct. Fuit hoc arrogantiffimi ty-ranni fuperbum amp;nbsp;infolens refpofum, fed aliud impctrari non potuit, ne in-dueix quidem tantilli temporis, quo Carolus Cæfâr amp;nbsp;Ferdinadus conlulc-rentur. DimiffifuntitaqueIcgatijqui-bus pro regia libcralitatc multiplices vc-ftes amp;pccuniam dariiuffit. Pono mox mifitcluis,qui Auftriam amp;Morauiam rapinis,incendijs amp;C£cdibus vaftarent, quibus tarnen magno impedimento fu-ere plenis imbribus inflati amnes. Dc-nique præficitur Budæ cum imperio Hungarus quidam,qui abineunte æta-tc bellocaptus, Mahometanam fuper-ftitionem lequebatur. Lafchus quo-quèlcgatus Ferdinandi è euftodia di-mittitur, fed pauló poft in Polonia de-cedit, amp;nbsp;Solimanus redit in Thraciam. Obitèr redeunti narratur, Tranfylua-niam quoque magna ex partein fidem conceffifie. Fuitisilli nuneius gratilfi-mus, licètdemùm permiferit, vtTran-lyluani in pueri régis,cui fupra dixi-mus Lippam regionem fuifte attribu-tam, verba iurarent. Hodie totum fere Hungariæ regnum immanes illi barban occupant, quodlànèvirigraues amp;nbsp;cordati vel maxime déplorant. Fuitil-lud regnum fub Matthia Huniade longe florentiftimum atq; potentiffimum, amp;nbsp;multis rebus fortitèr geftis, rex ille non modoTurcis,fcd amp;nbsp;vicinisomnibus tcrrorifuit. lllodefun(âo,fùb Vla-diftao, Cafimiri Polonia: régis filio, Hungari regis cius benignitate amp;nbsp;dementia abufi, ac deinde lub Ludouico iuuene amp;nbsp;rerum adhuc imperito rc-gc, luxui,inertie,ocio amp;nbsp;faftui fefe cor-rumpendos xlcdidcrc. Dejprocerum regni luxu amp;nbsp;pompa quidam grauif-ftmè in luis Icriptis conqueruntur,ciim interim regni limites necefiarijspræfi-dijs dcftituti, ab hoftibus Turcis va-ftarentur ac diriperentur. Oportet quidem certcDE V M vehementer ira-tum efte mortalium fceleribus, cum cos ad tantam amentiarn amp;nbsp;præfcn-tilhmorum periculorumincuriam de-uolui finit, ineafanè tam crudelium |
SVRIVM CONGESTA. 68^ hoftium propinquitate non luxui amp;nbsp;faftui,fcd placando inprimis Numini, moribus corrigendis, vitijs amp;nbsp;flagitijs exterminandis, regno opportunis prar-fidijs muniendo ftudendum fuit. Sed o cæcashominum mentes. Ecquidho-diè faciunt noftri Germani? An vero illi ex Hungarorum periculo didicè-re, ipfis quod ex vfu fict? Bonis viris id minime videtur. Immo vt nihil ad in-flammandam innosprarpotentis DEI iram défit, non hit habemus omnibus fceleribus difflucre, fed etiam in dies nouos fingimus errores, quos ccuido-1a quædam fub verbi DEI prætextu adoramus. Exiftuntalij poftalios,im-mo multi fimul pafsimprodcuntfcele-rati homine$,qui prodigiofisimpiorum dogmatum commentis in mille fèdas Germaniam diftrahunt, et tarnen ha-bent finguli fuos feftatores, qui illos haudfccùs ac CHRISTI Apoftolos fufpiciantamp; fequantur. Quis ergodu-bitetjnon aliud expedandum efleGcr-manis, quàm quod Hungari iam ex-periuntur? Et vt nullus fit externus metuendus hoftis,hac religionis amp;re- ' rum omnium fœdiffima confufione, nifiDEVS propicius nos refpiciat, Germania pereat necefsè eft. De Hugaria: quidem regno, cum illic, vt dixi-mus, pómpa,faftu,infolcntia,luxu ple-rique diffluerent,fertur quidam exau-licisdixifle, nunqu.am fe vel yidiffevcl audiuiflc regnum vllum,quod maiorc, atquè Hungaria, gaudio amp;nbsp;tripudio periret. Pono vero cum illud opulentiffi-mum regnum ademptum eft Chriftia-nis, non mediocrem feciffe iaduram putandi funt. Hoc autem ftultilfimum fuit, quod cum ea effet in Hungaria vi-tiorum confufio, rcrumque defpera-tio, tarnen à Solimano Turca, cum is patri fuo fucceffiffet, non loliim pa-cem nolucrunt petere, fed etiam Ora-tores eius captiuos detinuerunt. Ea eniminiuria laceffitus Turca, Hunga-riam hoftilitèr inuafit, ac paulatim eo progreffus eft, vt Germania: vicinior efle vixqueat. Fuit anteaillud regnum Chriftiani orbis vel maximum prxfi-dmm amp;propugnaculum, vtiam quo- M M M 3 tidia- |
|
tyo APPENDIX AD NAVCLERl CHRONICA, EX OPT. t'idianæ clades facile teftantur.Tum veto tant» lunt illius regni opes, vt non Hungari duntaxàt, quanquàm illi vel maxime,vtpotè pro patria, lcd reliqui ctiam Chriftiani omnes proillo conlèr-Uandolaborare debuerint, aut pro re-cuperando nullum non mouerc lapi-dem,Nihil enim ferè ex ijsrebus,quarû vfu$adhominum lolatia amp;nbsp;commodi-tatcspertinet,illicdcfideratur, ÔC quæ ciufdem generis apud alios babentur, illicp.æftantioraproueniunt. Magna ïbi auri, argenti, eu pu, chalybis, ferri copia eft,non aliunde importata, fed ex apfisterræ vifeeribuseruta. Plumbi partim habet, ftanni nihil. Salem metalli- |
S’S”*® humus optimum amp;puriffi-muminccdefuntaquæ, quæ ferrum in cuprum mutent. Vina profertno eiuf-dem precij omnia, lednonnullis tarnen locis ciufmodi,qux cum Creticode di-gnitatccertarc poffint.Frugum amp;nbsp;fru-éluum copia eft mirabilis. Écris amp;nbsp;aui-BusficabundatjVt rufticis venatioevel aucupiointerdicere,valdè infolens ha-bcatur,necfcrc plcbeij homines minus quam nobiles leporibus, damis, ceruis, aprisjturdis,perdicibus, phafianis amp;nbsp;id genus delicijs vefcantur. Pecus habet copiofilfimum,vt Italiæ,Bocmiæ,Germanix affatîm cómunicarei queat,adeo vt obferuatumfit,vnoannoin Germa-niam,idqueperlülam viam Viennen-{ëm,(ciim fint plures aliæ viæ,per quas pccora inuchantur,) fupra odoginta milba boum ada efte. Deniquè vfque-nimo vçneant, amp;nbsp;propcmodiim gratis dentur : quanquam fieri poteft, vt dira horum temporum calamitateillic quo-què return precia nonnihil creuerint, velctiam irato Deo^eorum, quæ dixi-mus,minorhodiè prouentus fit, vt intra paucos annos alibi quoquè pafsim videmusomnium rerum maximam ex-titifle caritatcmrledid non tam regióis, quam hominum, vitio tnbuendum eft, ApudBudam,quaï Hungarix regia eft, multæluntaquæ calidæ,quas thermas vocamus, quarum aliæ rcgiç,aliç communes funt,lauandis hominum corpo-ribus valdè opportunçraliç verô,nifi re-frigerentur, balncis non lunt idonex. adeoenimferuentexhis quædam,vt iu casmiftum ouu,celerrimc clixetur. Sed iuxta bas fonseft aquæ frigidç,ità pro-pinquuscalidç,vtin codem veftigio ca-lida amp;nbsp;frigidafimul hauriripoffit. Hæ, quasdiximus,thermæ apudBudam aliç luperiorcs, aliæ inferiores didæ lunt, quod aliæ fupra, aliæ infra vrbem fint. Turcæ hodic(quippc qui mirificc hua-cris amp;balneis ftudent,amp; aquas præ(cr-tim flucntes,fummo honore dignatur, quibusetiàm crebrivis perdiem no modo ob corporû,fcd etiàm animarum Tordes abluendas vtûtur)has thermasegre-gic ornarunt, apud vtrafque ceu cœ-nobijs quibufdam extruólis,in quibus Deruifæ degunt, qui ferè apud illos lunt talcs, quales apud nos monachi c mcndicitate viuentes. Habent eniin etiàmilli turpiffimi Mahometis culto-res fuosmonachos, quemadmodùmamp; ' Ethnici fuosphilofophos, amp;lndiGy-m nofophiftas,quorû ifti Deruilç qdam vidêtur ellereliquiæ. Sæuiuntemm in corpus fuum velinuftione ftigmatum, vel nouaculæ incifione,vcl vtroq; modo, Ità habet fatan etiàm fuos mona-chos.Ecquis verô hoc illi inuideat,cùm habet amp;iuos martyres, ficut bodicque videmus multos hærefios nomine da-mnatos, alacres amp;nbsp;iucundos mortem excipere? Ex bis monachis cuidam fa-cellum apud Budam extruâum eft,qui dum viueret, Numinis cuiufdam loco àTurcis habitus,nunc dcfundusamp;il-lo in loco conditus,religiose ab illis mi-leris colitur, cùmaboqul diuorû imagines ex templis omnibus eradant:quo-rum ftudia imitantur noftri Euange-lici, bauddubio afflati fpiritu Mabo-metis. Porto Buda ipfa vix vlli to-tius Europas vrbi cefterit, vel amœni-tate fitus, vel çæli lalubritatc, vel fœ-cunditate foli, vel aliarum quarum-libet rerum vitæ degendæ conducibi-lium, aut etiàm ad Iplendorem amp;nbsp;lu-xum pertinentium vbertaic. Atq; hoc tam omnibus rebus florcntilfimumre-gnum nulli magîs atquè Chriftiani Chriftianis eripuerunt, dum contra Chriftianos Chriftianorum iuratilfimi hoftes accerluntur. Perhoc tempus,quo Turcæ Panno- niam |
SCRIPT. PER LAVREM. SVRIVM CONGESTA:
|
niam occupant, duo Galliarum régis Francifci legati, miffi ad Turcaru prin-cipem,a Cçiarianis intercept!,in Pado flumine interficiuntur. Alter ex his Antoniquot; Rinco nomine,ah HifpSnia exul, C3pitispCEnadanatus,put3tur lurepo-tuifle ca;di,qu0d ad hoftes trasfugiffet, amp;nbsp;omnibus Cæfaris impenj finibus ^-hibit’, nihilominùs aufus fuerit in ho-fl:ilis terrç flumine nauigarc.Sed vtcun-que fit eacædes,licet præfedus Cæfaris Alpbonfus Vaftiusleplanè inlcien-tefadam crebrO teftaretur, cruentiffi-mo bello anfam dedit. Contigit turn ex Hilpaniavenire Georgium Auftriacu, Maximiliani Cæfaris filium nothu, ar-chiepifcopum Valentinum.Is Lugduni in carcerem conijcitur,necis, quam di-ximus,vlcifcendæ caufa. Hoc ferme tempore Francifeus An-tonij Lotharingiç Ducis fili* Chriftia-naChriftierniDaniæ regts filiam ducit in matrimonium. Id non valde cratum fuitGallorum regi,quôd Çlniftiana ex Cæfaris lórore Ifabclla,Cbriftierni régis coniugc,nata non effet nelcius. Ve-ncrûtper id ferè tempus infœdusGal-licum Chriftianusamp;GuflauusDaniæ ,amp; Suediç reges,ambo Lutcrane doftri-næ addiéti,poteranti^; Caroli Cæfaris res iam plane delperatæ videri,tot regibus inillum confpirantibus, nifi pium principemfibidefendendum fumpfiffet prçpotens Deus: maxime cùm hoc ipfo anno non minimam eladem in Africa accepiflquot;et,vti iam dicemus. |
Cæfare Carolo in Comitijs Ratifpo^ nenfibus multùm temporis componé-dæ religionis caufa fruftrà confumen-te,Turca (vtdiximus) Pannoniam fibi vendicat. Ea recomperta, Cæfar vtdi-iierfis bellis tyrannû diftinerct, in Africans expeditioem parat:quô tamé etiàm non mediocritèr eum pertrahebât Hi-Ipanorum querimoniæ, qui a Turcis prædonibus, quos apud Algerium, fi-uc Argieram Afanaga Barbaruflç præ- ' fcklus in Sardinia natus, fed abiurato Chiiftianifmo,Mahometanam fuper-ftitionem complcxus,fouebat,grauiffi-ma in Hifpaniç littoribusdamna patie-bantur. Multa turn in Cæfarcm etiàm à quibuldam proccribus feommata iada-bantur,fed quç ille magno animo con-temneret. Intérim tarnen amp;ipfe Pontifex Maximus,amp; Andreas Auria atque Alphonfus ob impendentem hyemem magnopere ab Africanahacprofeâio-ne eum dccerrebant.* verum ille man-fitin propofito, casq; Pontifici fui con-filij rationes cxpofuit, vt eum Pontifex prolixe dcmiim laudarct. Vbi ex Germania venit in Italiam, vbiquè incre-dibili Audio excipitur, præfertim Me-diolani, cùm ille interim tantusprin-ceps, omnibus eius vifena'j defiderio ardentibus, non nifiin atra penula lt;amp;nbsp;vili pileolo fe fpedandum præbuerit, atque etiàm in oculo eius parvim bilan animus moerore afledus appare-ret, tanquàm præfagire videretur cla-dem , quæ pridiè ad Budam accepta fuerat. Cum Pontifice apud Lucam in colloquium venit, qua in re laudatï-da eft eius prdpe deer,epitiPótificispie-tas,qui multisabhoc itinere,tanquàm certam illi morteallaturo,eum deter-ruit, quanq is nullo pado adduci po-tuit,vt cómuni Reip.faluti decHet.Hoe Ipario, quo Lucæ funt, tèr Cæfar ad mutua colloquia Pontificem adijt. Pontifex Cæfarcm fèmèl. Admiffus efl: quoquè Francifci regislegatus, qui Fregofium amp;nbsp;Rinconem captosrepe-teret: nondiim enim conflabat mor-tuos:palamq; Cæfar teftatusefl, quic-quid illis accidiflet, diffimulato habi-tu nomen fuum cælantibus, idfuoin-iufluamp; fe ignaropenitusaccidiffe.Pc-tebatFrancilcus rex pro filio fiio Carolo Mediolanenlcm principatum,)cd Cçfarfuum ius graudfimaorationcex-plicabat, aitque Gallum cæco liuore corruptum,füæ inuiderefortunç,mul-taque alia, quæ hic referre nihil atti-net. Deniquè in eo collo cy»»^) décret urn eft, vt quod Cæfar vehementer opta-bat. Concilium in annum proximum indreeretur.Cçfans copie omncs,quas ad hoc bellum confcripferat,ad viginti duomilha erant peditum, amp;paulofu-prà mille équités. Vbl ad Africain ven-turn eft,Cçlar biduo expedauitHifpa-noSjinagno quidé exploratæ propemo-dùm vittoriç ctexercitùs fui dctriméto. Interim mittit ad Afanagim prçfeduin MMM A1- |
|
6^t APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. lob If Algcrij,vt vrbem dedat. llle cotemptlm rdpondet, licet Cælarmulta liberali-ter polliceretur.Omnibusigitur advr-bem oppugnandam egregiecompara-tis,dum tormenta expeilantur, ecce tibi repente imber à prima ftatim vigilia maxime gelidus amp;nbsp;proceJlofus tota no-éte in exercitum continentèr effulus, multû illi detrimenti adfertjfçuinîmaq; tempeftas naucs miré iadat. Non de-jùnt illi opportunitati Turcæ équités amp;nbsp;Mauripcdites,magnoqueimpctu in nofti'osirrucntcs,non paucos trucidât, lcd moxà noftris in fugam compellun-tur. AtrursùsBarbari innoftros Jæui-u nt,eos(^; vehemetèr affligunt, quibus tum Cælar ipfe,in tanta rerum diificul-tate prorsùs imperterritus, cû Germains opportune opem tulit.Verùm cùm nhil remitteret immaniffima tépeftas, multæque naucs fubmilitum adipedu collifæ amp;nbsp;confraélç mergerentur,adeó vtde neceflario commeatunon imme-ritôtimor omnesinuaderet.Cæfar in-credibili connâtiaamp; ferenavultûsala-critate omium animos recreabat. Nullum militaris prouidentiæ,nullum hu-manitatis officium prætermittcns, ca-ftns conffitutis amp;nbsp;nrmatis contra barbarorum vndiquè volitantium incur-lus,iubet vtdsleffi duces le dent quie-ti, confolatur laucios milites, amp;nbsp;in ea tabemacula, quæ contravim ventorû pertmacitèr fubftiterant, referriac fo-ucri curât, bbijpfi interim loricato amp;nbsp;madefaâo minime parcens. Delîdcra-uit co die ab hoffibus cæfos milites cir-citèr trecentos. Aliquot etiàm nautæ cum multis æncistormétismerfiperiê-runt. lam alimcta deficiebât, coadusq; eft Cçfarmadatisequis exercitufufte-tarc. Hocautemimllo principeob-lêruatu dignum eft, quod cùm tans rerum difficulcatibus vrgerctur, non eft impacientiæ agitatus ftimulis, nec ftul-tu m aliquid contra Dominum locutus eft,ledeumpotiùs placare ftuduitpura peccatorum confelfione, amp;nbsp;facrolan-dæ Euebariftiæ perceptioe,ad hçc pie-tatis opéra totum etiàm exercitum pro-uocans: cumq; amp;ducibus amp;militibu-s Algcriü lacilè expugnari pofte videref, non conquiclcentibus veniorum iris. militem in naues fereciperc iuffit,dices, fe malle vnü Cbriftianu leruare, quam mille Mauros,Turcas,Poenos^;occldc-re.Hoc idem lans tum quoquè declara-uit,ciim iuffit equos ad vnum omnes in mareproijci,vtin nauibuslocus fuper-eftctmiliti reducendo.Multæ enim naues periêrant, neepoterant vel anguftc capere militem eæ quçfupererant. Ma-luit autem piusPrinceps equos petite, quam milites, licèt ilia nobilium equorum iadura vehemetiffime perftringe-retdominorum animos.Poft omnia demum maris fuperata diferimina, licet rursùs oborta tempeftate, multi in ipfo reditu pericrint,amp; publica Iparfent fa-roa, Cælarê vndis abforptum interijfte, milites paßim incolumitati reftituti, canebant: Alibi Carolus agmina, Algc-nj fele,amp; aera,amp; maria vicit. Nihil cm tantæ clades infradumilliusprincipis animue fuo ftatudimoucrunt.'quanij nó omnino temeritate quadam caruifle videtur,quód vfqueadeó alieno tempore importuofum Africa littus tetare voluit,prçfettim multis ld diftuadentibus. Verùm nonnunquam bonusdormitat Homerus,amp; certèoptimus pij principis animus laudandus eft, licèt parùm ex lententia fucceftcrit. |
In Anglia hoc tempore iuftu régis Hérici capitali fupplicio afteda eft Mar garita Sarisbirienfis, Georgio Edouar-diquartifratregermanonata. Nihil ci ad euadendu (uppheium contulit,neq; generis antiqua claritudo, neq; tonus vitç liaedataintegntas, neque çtas exa-da, quippe quæ iam annum ætatis fc-ptuagefimum exceffiftet. ANNO 154,2.recruduithelium ca-lamitofiffimum inter Carolum Cæla-rem amp;nbsp;Etancifcum Galliæ regem. Cç-far ferebatur fludibus maris ebrutus. Itaq; multa ofterebatur Gallo occafio belli gerendi. Erant tu res Chriftiano-tum valdèaffliéla;,Turcisin Hungaria graflantibus, amp;nbsp;Germania:dira quæq; minitantibus, hærefibus quoquè mi-ruminmodum ferpétihus, amp;nbsp;in varias formas abeûnbus,at nihdo minùs Galli Mcdiolanufibi modis omnibus repe-tendum ccnlcbat. Itaq; mulnslocis ex-ercitu quiutuplici Celarisdinones fibi inua- |
|
SCRIPT. PER LAVRET^. inuadendas fumunt. Aélum videbatur de Cæûre, fed fi Deuspro nobis, quis contra nos ? Magnum præfidium contra aduerfa omnia eft pietasin Deu,qua Carolus Imperato#egrcgiè prxt^jus fuit.Gallic verórcx Mediolanûiurefi-bi deberi putabat,iusquefuu minime fi-bi negligendum ratus, arma corripuit. Hue accelfit cçdes Fregofij amp;nbsp;Rinco-nis,qua vlcilci voluit. Anna Momora-tium ma^iftru equitu, quern Conefta-blium Galli vocant,feitureo nomine à iua gratia amp;nbsp;funélionis luç adminiftra-tioneamouifte,quodilli induciarü eu Cæfarepaciicendaru,parùm commod* author fuiflet. Jgitur rebus omnibus ad bellum eóparatis,duos filiosluos cum inftrudiscopijs mittilin Cælâris fines, Henricum in citeriorem HJpania, Ca-rolumin Lucemburgen(cm regionem. Henneus quidem ad Pyren^os montes perrexit, vtPerpennianum occuparet. Verum eius conatus Hilpanorum du-cum vigilatia facile elufit.Sunt qui potent id oppidum non difficultèr cxpu-gnari potuilfe, fi Henricus maiori céleri tatefuiffet vlus.Tandèm reinfeda retro abijt ad pattern fuu m.Carolus verô, maximæ Ipei adolefcens,in expugnan-dis aliquot Lucemburgefis principatus oppidis pfperos inprimis fucceftusha-buit,(ed ità tarne,vt paulo poft eius dif-ceflum Cælans exercitus omnia è Gal-loru mamb*breui extorferit, vno dem-pto luodio, quod mirificè communi-tum, Gallis per id tempus adimi nó po-tuit. Hocbcllo Galli Danuillerücum arce mirâdæ vetuftatis amp;nbsp;ftrudurç cxi-miat incendunt amp;nbsp;cuertut ; itemq- alias aliquot vrbeculasamp; caftra. Arlunum quoquè, cum ædificiorum m.ignifi-centia,tum ciuium frequentiaamp; opi-bus percelebre oppidum, cum fe ciues ialuts corporibusdedidiHcnt,funditii$ óiruunt. Lucemburgo fexmilliü Gcr-manorum præfidium imponunt. Alius Gallorum exercitus, duce Vindocinéfi principe, in Atrebates atque Morinos jmpetum facit,et aliquot caftdla occupât. Nee Pedemontio ab bofte licet effe Ïecuro. Nam ibi quoquè Gallicx co-piæ,duâore Guilelmo Langxo,hofti-les declarant animos. Yei um hacinrc |
SVRIVM CONGESTA: 691 confilium régis minimè probatur, qui fuum militem m tot partes diftraxent parùm felicitèr, vt'i rei probauit euen-tus. Nee tarnen contentusrex Franeï-fcus tot locis inuafiffeCxfarem, etiam Longcuallumittit in Germa mam, qui ex Sicambris amp;nbsp;Menapijs, adm nCto fi-bi bellicx rei peritiffimo Martino Ko/1 femio,aliquot miHibus peditü amp;nbsp;equi-tum coaétis,cvim iam in Germania in-feriori helium nemolufpicarctur, pro-pterea quod valida Germanoru manus in Pannoniam abijftet,Belgium inua-dit, horrcndislt;!j; pafsim mcendijs Óe fla-gitijsdefignatis,pariim abluit, quin ^-ditione Antucrpiam, longe opulentil-uanium quoquè eeleberrima Academia infigneoppidum, dolo in poteftatê redigeret. Veriim ille quoquè exercitus, prætèrquàm quod miferos amp;nbsp;in-noxios agncolas incenfis pagis innu-meris adiummam inopiam redegit,nihil laude dignum geffit, amp;nbsp;tandem Aureliano principi Carolo fê in Lu-cemburgenii ditionc coniunxit. hæc Ixua Bclgicx vaftationis pmcella co fuit calamitofior, quod nu Hum'effet bellum indiétum,amp; plane imparaci ob-ruerentur. O (i (cirent Principes,quàm immanitèr peccent in DE V M, dum ità crudeliterIxuiuntin turbam inno-gt;iam,amp; rapinis atqueincendijs omnia longè amp;nbsp;latè populantur, profeâô cu-datiLis bella iulciperct. Dum enim mi-feri (ic opprimuntur,clamanth3uddu-bió in cçlum,nec Deus delpicit milero-rum gemitus. Hoc anno bini funtPrincipum cow-uentus habiti, alter Spirx, alter Nori-bergæ. Vtrobiquè prxcipuè debbera-tum eft de expeditione cótra 1 u t eas i n Pannonia.Décréta funtfublidia ex rota Germania,quibus praseftet ioachimus Eleftor Princcps Brandeburgjcus; led oleum amp;opera penjt,manfitq; Peftum amp;Buda, vt pillis,m Turcç poteftate: quin amp;nbsp;de exercitu,qfuit ampliHimus, multa millia morbi cótagione penere. Milerat eó Paulus Pontifex ad tria md-liapeditü, qui hoc hello ftrenuânauâ- |
«dicht
-ocr page 710-|
é^^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. rfai.108. edidit de precibus contra Turcas, fiuc Concionem caftrenfern velmilitarem, plane contrariamaliam quibufdafcri-ptis fuis. Ex hoc libello muIta récitât Sleidanus, fed homo verfutus amp;nbsp;pefti-lens id omittit,quôd Zuinglium Lute-rus medium inter Anabaptiftas amp;Tho-mam Monetarium,rufticç feditionisin Germania authoré,collocat,cauramq; ferè omnem T urcicæ læuitiæ in Zuin-glianos confert.Habet etiam in eodé libello Luterusprecationem cotra Tur-Cas,in qua Romanü pontificem cu diabolo amp;Turcaconiungit,vtineum rede quadret illudDauidis, Fiat oratio eius inpeccatum.Multi tum hortaban-turTigurinos, vteam Luteri calumnia afe amp;Zuinglianisdepeilerét:vertim il-li priuatis felc ad amicos literis excufaf. fe contenti,apublicobello abftinédum cenfebant. Exercitus Ca:faris,recuperatis oppi-dis agri Lucemburgenfis,cùm in Galhä irrueret, grauiffima aëris intemperies tanta rabiei pertinacia illisfefeobiecit. vt non pauct équités amp;pedites partim pluuia, partim frigoreenedifint.Itaq; Gallix vaftandx confiliu in aliud tempus reijcitur, moxq; in Brabantiareuer-ii,Iuliacëfemregioncm populabudiin-uadunt, bellumq; latiffimc cireuferen-tes, Duram,Ieiliacu,Zittardiam,Hinf. bergü,plur3q; alia oppida amp;nbsp;arces lubi-gunt,impofito prçfidio locis opportu-nis.Multa ibiquoquè damna data lunt miferis hominibus, amp;nbsp;penè incrcdibilis prçda abada, vt par parirelatu videre-tur. Superuenit autPrincipis luliacéfis exercitus, amp;nbsp;eos retrocedere compulit, Manferunt tn Hinsbergi non pauci, itemq; Sufteria: amp;Duræ. QuiZittar-diæ erant,deftrudis muris,adtutiorafc loca cStulerunt.Cirea Nouebris initia magna comeatus copia in Hinsbergum Brabanti important, idem faduriapud Dura, nifi eos Principis luliacenfis copie deterruiffent. Vbi fe in tutiora reci-piüt,hoftilis exercitus abeutes inlequi-tur, atrox pügna prêter expedationem in tenebris cómittitur,eademq; aliquot hincindècefisdirimitur. PeridtépusprinccpsGuilelm’ Zit-tardta vallo egregiè munit, aliquotpfi- |
dij caufa reliâisillic cohortibus. Idcns facit luliaci. Demum extremo Decébri Dura Cçfarianis extorquet,rebus tn amp;nbsp;corporibus faluis.Deditione em recepit. ll^enricus Angllç rex CathannâHa-uardä,quam,Principis Cliuenfis fororc repudiata,fibicoiugéadfciuerat, adul-terij nomine,quod cü Duratio amp;nbsp;Cul-pcrio nobilibus perpetraffctjCapiteple-dit,amp;CatharinamPariam viduam fe-xtomatrimoniofibi copulat. Hac çftate innumcra ingentiü locu-Raru turba Italia citeriorem, amp;nbsp;in Germania SilefiäjMifniäq; multa cladeat-fecit.Habebât digiti longitudiné,turgi-da capita,vêtres obefos et fanierefertos. Itaq; extindæ,intolerabilifœtore aeré corruperüt,vt etiam corui,cornices,ac-cipitres, aliseq; aues, cadauenbus alio-qui inhianteSjferre nequiucrint. Bellu atrox inter Scotos amp;nbsp;Anglos terra mariqjferuetjamp;Iacob* V.Scotia: rex anno çtatis 35.vnica filia, vixdiim m lucêeditajrcgnihçredereliéîa.moritur. Fuithic'annus ferax monftrofórura infantum, amp;nbsp;pecuinorum fœtuum di-uerfisin locis, Indidum efthocannoaPauIoj.Co-cilium Tridenti. Saxoniçeledor amp;LantgrauiusHan fiç cü fœderis Smalcaldici locijsHenri-cu Brunfuicefem principe, Catholica: religionis acerrimu vindicé, ombus di-tioniseiusfinibuseijciuntjCÓpelluntqj ad Cgfaré fugerein Hifpania.Dehorta-tus eosfuit FerdinSdusrex, nèbellu fa-cerêtHenricOjfedxlli caulas belli expli-cat,felt;^; reélè fecilfc confirmant. Metus crat,nèinteftinubacoccafionein Germania bellu exifteret,quo nihil potuif-fet accidere calamitofius,nüftris prçlèr-tim inHugariacuTurcisparum féliciter dimicantibus,in fumma Germanici nominis ignominia.Nam cum eflet co-piofiffimus amp;potétiffimus equitumamp; peditu exercitus,nihil tn elfeétu efl,ho-ftib’ Turcis cffusèridétibusGermano-rum militu focordia, ncc dubia fpern de tota quadoquèGermania fclicibusaui-busoccupanda concipientibus. Nun^ aut tot clades,totq; probra ex illis (pur-cilfimis macipijs Germania accepdlet, fi nó religionis diflenfio animorü quo- • que |
|
SCRIPT. PER LAVREN. que concordiam amp;nbsp;mutuam beneuo-lentiam abrupiRet. ANNO i$43.Tjgurinç Eedefiç mi-niftrijUo contéti verfioneLuten,noua Bibiiorum tranflatione edunt. Exemplum eius typographus Chriftophorus FrofchouerusmittitLutero,maximam fcilicetàpapaSaxonicoiniturus gratia. Ecqd verô Luterus?concoqucré ne po-tuit tanta contumeliâ,vt noua verfione eius interpretatio baud obicurè taxare-tur?ScribitFrofchouero,nè quicquam deincèps ci mittat,quodà Tigurinis rni-niftris profedû fit. Se nihil cum illis co-mercij habere, libros eorû necrecipere nec legere vellc.Nam Ecclefias Dei cum eiscomunicarenon pofle.Multos qui-dêillosferrelabores, fedfruftrà: quan-dôamp;ipfiiamdânatifint, amp;nbsp;alios quo. quèhomines miieros fecu trahatin tartara. Seitaq; danationis amp;nbsp;blafphemiæ illaru nolle elfe participe: fed quoad vi-xerit,eos amp;nbsp;precibus amp;nbsp;libris oppugna-re conftituilfe, amp;c. Si non fat habent ZuinglianiàRomanoPotifice efieda-mnatos, faite ne contenatdamnatione Papæ Saxonici,quiEuangeliufeprimu iadatinuexiffe in Germaniam. Veriim quatenus quide Luterus fæuitin Romand Pontificem amp;veterereligionem, hadenus eftEuagelifta Chrifti,tcrtius Eli3S,amp; nefcio quid no. VbiautZuin-glianos quoque perftringit,ia no Chri-fti fpiritus, fed diabolus loquitur per eum.Sic enimTigurini deillo fcribunt: quafivero contumelia fit, iamolim in Berengario damnatæ hærefis excitato-rcs profcindere: porró facinus apofto-licü,inuehi in fummum Pontificem, amp;nbsp;Ecclefiæ Catholicæ, vclint nolint hæ-retici, paftorem, cui in Petro didu eft, Pafee oues meas.Et quarè tandem nó videnthomines, quam abfurdos habe-ant magiftros, qui cumin Papirtis, vt jpfi vocant,hoc vel maxime damnent, quod non verbo Dei, led humanis con-ftitutionibusnitantur, quod tamé ipfi turpitèr mentiuntur,tamcn lèinuiccm ferre non volunt. licèt vtrinquè nihil nifi purum Euangelion crepent? Nè vei o Tigurini nimium diù Lute-ro tacuille viderentur, opera Zuinglij colli gunt,Gennanicè ab jllo fcripta,ab |
SVRIVM CONGESTA.' 695 ei’ genero Rudolpho Gualtero Latine transferri curant,tantum4;thefauru in lucé edunt, vt aliç quoquè natione.s fci-repoffint,quàm egregius virZuinglius fuerit.Illis operibuspfixa ert proZuin-glio eiufdem Gualtcri Apologia ad ca-tholica Ecclefia, (fic enim vocant fuain fy'^^g®§^)*^ S^^ inter cetera aduerla-riorû obicdionibus amp;nbsp;enminatiomb* refpondet. Vç tibi Lutere.Eâ q^dé operu Zuinglij editionê Luterani permolertè ferebat,vtfcribitZuinglianus quidam. Huius anni mcfelanuario,du Carolus CçfareftinHilpanijs,Comitia No-ribergç habent. Mortuus eft dhe Chri-ftophorusEpifcopus Augurtus,Cçfaris in co cóuentu legat’,habuitq; fuccelfo-re Ottoné Truccefiû,pofteà Romana: Ecclefiæ amplilfimö Cardinale, mulris corporis amp;nbsp;animi dotib’valdè infigne. In his Comitijs Protertates 1e purgant apud Ferdinandu amp;nbsp;Cxlaris legatos de ƒ fligato Brûluicéfi principe, aiût rcótè atq; ordinefefecilfe:pelûtamoueri Indices Camere,amp; alios córtitui,amp; qdam alia;addût^;,nifi fic fiatquemadmodû ipfipetût, no polfeledebelIoTurcico qequam ftatuerc.Henricus Princeps amp;d Cameram aceufarat Protertates,fed illi Camerç iudices^rsùs relpuebat.Refpó-ditillis Ferdinadus amp;nbsp;Cçfaris legati, la indidu elle conciliû, Cçlaré aduétare, indidacaufa no porte amoueri indices Cameræ,Henrico principi fua repetéti non polfeinsdenegari, amp;pleraq; aha. Verum Protertates aiüt fe Concihü nó approbate, amp;C. Interim nihilo minus decretu facit Ferdinandus cum reliquis ordinibusde cerris quibufdarebus, cui decretoProtertates 1eminime confentire profitent.Q.nis nó videat,quam hçc adeertam Germaniç pernicie pertinuc-rint, nifi Deus nobis pepercillet? Has animoru oftenfiones amp;dirtenfiones pe^ petit nobis Luteri Euangelion, cuius protafin longe trirtiffimä lampndèm vidimus, catartrophen veró longè tutbu-lentioté expedamus.Turcademum vel Mofcouita docebit nos reda lapete. Mifithoc anno tres Cardinales legatos Paulus PÓtifex adConcihu 1 riden-tinü,fed feruente hello inter Cæfaré amp;nbsp;Gallû,in ahnd tempus prorogatû eft. Mor- |
|
6^6 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. Mortuifunt code anno intra vnius menfis fpatium duo clariHimi viri loha-nes Eccius amp;nbsp;Albertus Pig^ius, inui-âillimi Catkolicç dodrihç propugna-tores.Eccium acerbe perftringunt Eua-gelici: léd fi omnes fuos grammaticos theologos in vnum confient, vix Eccio parem efficient.Diótio eius non admo-dum elegans eft, fed folidè dodu fuifie rcsipfa loquirur:nccGrxcx amp;Hebrai-cæ bnguærudis fuit.iVIemoria tenacif-firna plurimum illi contulit,amp; prætcr-quam quod veteres Patres ftudiosè legit, etiam in 1 cholafticis diligcntèr ver-iatuseft.Horumtemporumfcioli ple-riquelcholafticosfcriptoresobfèrmo-nis barbariem plane contemnunt, ipfi vel hoc folo nomine mérita contemne-di: quafi cruditioa vcrborum phaleris, amp;non ab ipfa potiiis return cognitione petcda fit. Multi hodiè verfanturin ve-terum Patrum ledionc,lt;Jontêptis fcho-lafticis: led quatum illiinfolida Theo-logiaproficiant, resipfa déclarât. Nee , immerito nofiri Euangclici Scholafti-cos oderunt,cum non ignorent ab illis affatim tela fuppeditari, quibusipfi có-fjciantur.Quód enim quæftionibus fua ferè tradant,ingeniorum exercitando-rum caufa idfaciüt,vtpoHintinprom-ptuhaberiargumenta, quibus ha:reti-corum commenta elidantur. Fracifcus Galloiurex kribit litcras ad fummû Pontificem,quibus veheme-tiffimè perftringit Carolum Cæfarem, iamq; animo torus in belluinclinatus, fuis extraordinariü impcratftipédium quinquaginta milllum peditu. Copijs omnibus cquitumamp; peditumcoadis, inHannoniamproficilcitur,Landrefiü capit, mirificè cómu nit, amp;nbsp;Landæ viro ^E’‘’^S*^ ■‘'^ditari feruandum committit. Per hoc ferè tempus Hermanus prin-ceps cledor amp;nbsp;Archiepifeopus Coloni-enfis à quibufdam deceptus,Martinum Bucerüm ArgétoratoBonna accerfit, religionis quandâ reformationem, vel potn'is defonuatione ei’ opera inchoa-turus.Fuitille princeps natura vir bonus, amp;nbsp;in miferos acegenosbenignus amp;nbsp;hbcralis,fi;d paruin dodus. Itaque non mirum eft,potuifie eum Bucera-JnsfaHacijsfacilè cireukribi.Bucerus, |
vblBonnavenit,iubenteEpifcopo,co-cionatur ad populum. Ea res no parùra olfendit Reuerendum amp;illuftremaio-ris ædis Capitulum, clerum omnem, amp;nbsp;totavniuerfitatê Coloniéfem.Hortan-tur igitur Epifcopum,vt defertore mo* nachu reijciat: fi no habcat idoneos có-cionatores, fe curaturos vt habeat. 111c cótra manet in propofito,veile fe refor-mare ait diœcefinfuam. Cum illirdi-uerfo obijcerent,fi quid talc vellet,non debere id ipfisinconfultiscxcanonum præferipto facerc, hec ea in re vti opera votifragorum monachorum,Buce-rusin fuidefenfionem fcriptum editli-bru,quiefi;moxab Vniuerfitateamp; Cie ro Colonienfi contrario feriptoegre-giè confutatus.Verùm Epifcopus,qui-buldam eum inftigantibus,ctiàm Mc-lachthonem à Saxone petit, neeille fo-lus venit, led prêter eu etiàm Piftorius, Sarccrius,«amp; eiusfaring plures. Ab his liber quidam de Reformatione inftitu-enda conficitur, præcipuo architedo Bucero. Hunclibrum Epifcopus mit-tit Clerofummæ ædis Colonien, vt fi poffint, vera ratione confutent: fin mi-ntiS3nouerint eum proximo Ordinum Dioecefis fuçconuentu,qui turn immi-nebat,librum publicatuiu, amp;nbsp;cam Reformatione executioni daturu. Scriptü eft igitur intra tres hebdomadas Antidi-dagma contra liane peftilenté reforma-tionê,amp;primarij Cleri nomine milfum eftEpikopo cüdemilfis admodum pre-cibus,quandoquidéBucerilibrü nulla ratione admittendu perlcgilfet,etia An-tididagma fuu vti nè legere grauarctur. Porró légitima Reformatione non mo-dó non reeufare, fed cuprimis etiàm cu-pere lèfcripferunt. Ad extremu orant, vt minimeprobatos illos cócionatores àfedimittat.Hiftoriam liane Sleidanus longè aliter narrat, quam deceat bonu vil u.Ita non pofiuntifti fuum Euangc-liü propagate in orbé,nifiimpudentèr identidèm mentiantur^Debebat memi-iiilfe infidus ille hiftoricus,fi in alijs nó-nullis rebus, quaru notitiam pauciffi-miliaberét,falsónarradisimpunèmen-tiripollet, tarnen ea in re, quæamp;libris palam editis amp;nbsp;multorum eciânùin fu-perfiitû tcRimonijs efict eópertiffima, mala |
|
SCRIPT. PER LAVREN. mala fidenarrandajnon nifi turpiffime amp;impudcntiflitne eûmentiri potuiffe. Ecquis vero iUi in arcanis refcrendis fi# dem commodet,qucm inmanifeftis no pudet eflevanû?Hæc dida fint propter eo$,qui tantu tribuunt Sleidano.Q.Liod vero Epifeopus Hermannustanti fecit Buccrumjnon minima ex parteeius in-feitiç tnbuendum eftjqui non latis cal-Icretjquantoperè lacri Canones, vetii-ftiffima Concilia amp;fanóliffimi Patres damnent apoftatas monachoSjpræler-tim fi illi etiam inceftis nuptijsfe contaminent. Bucerus vero non vnis contentas nuptijs, etiam tertijs ie polluit, licèt monachus amp;nbsp;presbyter cflet,con-tra Canones amp;nbsp;Concilia omnia, contra morem gentium omniü è religione Chriftianaru.Ettamenhunc virum no dubitat quidam vocare pacis amp;pietatis *^’i.j. ftudiolum, Væ quidicitis bonum,ma-lum;amp;malum,bonuiT). Interca Carolus Cæfarex Hifpanijs nauigaturusinltaliam,Philippum fili-um,lcxtumdecimum ætatis agente annum, Hifpaniae regem pronunciat,eiq; totius regniciuitates per legatos (acra-mentum dicunt. Conferuntur Cæfari in bellum ituro fupra quadraginta myriades aureorum nunimü: rex quoque Lufitaniæ Iohannes grandi pecunia plum pnneipem iuuat.Iam non immerito fummis Orientis belli metus Europam inualerat,nè eius occafione Solimanus Turca totum Occidétem fibi fubiuga-ret: quod quidem facile illi fuiflet, nifi Deusclemcns ócpius eumanoftris ccr-uicibusauertiflet.Et certcloeuftæ illç, quæ ab Oriente per lllyricum ftupédis agminibus inltaliam conuolarat, ma-ximaqjpafsïm in agris,fcgetibus,pi atis, arboribus,folijs omnibus ocyffimede-uoratis damna dedcrant, Turcai u ad-uentum portendere vi(æ lunt: ncqueid prorsùstemcrè,vtex ijs,quæ pauló poll diceinus,apparebit. CzfarcinItaliam aduentante, Pau-lusPontUex multa lt;am ætategrauis,fe datitineri, (pecomponendæ paciicum Cælarecollocuturus.CælaiGenux in ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aurianis çdibus (plendtdilhmo ornatu i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excipitur3amp;vi!us enpaulóalpcrioi-,jp-pterea quodPoncilcxnulla eiinGaÜu |
SVRIVM CONGESTA. 697 fubfidia dedi{rct,vixq; impetrari potu-it,vt in colloquium veniret. SedPontifex, qui (e parentis fuftinereperfonam non ignoraretutafe geffit medium, vt neutnuspartes fouere videretur. Pono Czlar nimium laceffitus tot ditionum fuarum rapinis, incendijs,euaftationi-bus acdircptionibus,dep3cc nihil au-direluftinuit, nec voluit colloquijs nihil tarnen ertetluris tempus terere, vt maturè helium (ulceptum contra Cli-uenfem principem conficerepoHet.Pafi lus eft tarnen (ein colloquiumnedùm Pontifici$,fed ctiàm ampliffimiCardi-nalium Senatus trahiapudßuxetüvr-bem, vbi fa nè Pótifex id vel maxime co-natus eft à Cæ(areimpctrarc,vt pace eu Gallo compofita, in lu ream arma có-uerteret.Idcm conati luntCardmales, fed Cæfar multis decaufis inexorabihs, ah ea belli cogitatione deducinonpo-tuit,Nihil emm eorum latebatpruden-tilfinMm Principem,quç non vnoloco hoftesin eummachinatieflent, idlt;^; eo tempore, quo contra acen imos Chri-fiianæ rehgióis hohes pugnaturus, maximam bellid apparatus in marilaótu-ram fecillctapud Aigicram. Dum hæcgei'ûtur,HariadenusBar-baruffa iullu Solimanni Turcaru Prin-cipis cum centum amp;nbsp;decem triremibus, biremibus quadraginta ad Meffanç fre-tum peruemt, Rhegiu occupât, abdu-Aisindèin miferam lermtutcm (eptua-ginta circitèr Hilpanis milinb*amp; mul-tó pluribus Rheginis ciuibus. Pohea Oftiam vcnit,vfqucadecgt; Romanis tre-pidantibus,vtvrbcm planèdcfcrturi vi-derentur.Triduo illichxfitBarbarufia propter aquationem lógè optima,poh-ea Maifiliam reóla contendit.lndè claC fern ad Niceam Prouinciç admouet,vr-bem grauitèr oppugnat «Sc C3pJt,camq; milites Turce diripiunt, «Scincédijs déformant, multamq; indè atq;ex Italia Chriftianorum hominu vtiluiq; fexiis predam abdueüt in tetrâ captiuitatem. Peril tur fuiirecircitcr52OO.óc m ijs ele-gmti forma virgincs Deo lacratx 200. Reliqua prçda pene (excenrisducatoru millibus xlhmata dicitur. Baibarulla Tui cx gratificaturus,^ hommes Óê re-liqua omnia quatuor magpis nauibus |
|
APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. 6lt;)8 impofita,adiuda alia naui prxfidiaria, Solimanotrafmittit.IntereaGarfias vi-ceregis Neapolitani filiuSjdalIe fua lo-hanniticçfociata, Turcicas orasdepo-pulatur, no mediocri relata prçda. Dû aut Siciliam versus nauigat, obuias habet Barbaruna:,quas diximus,naues eu prædahominum amp;nbsp;aliarumrerû. Senkens veto boftiles effe, irruit in cas, amp;nbsp;omnesMeffanam perducit, no finèma-ximo Deibeneficio, quo è fæuiffimorû barbarorum manibus miferos illoscx-torfit. Nè quid veto ad fiimm am calamita-tem Chriftianis deeflet^dum Barbarulfa mare infeftu habet,Solimanus cu in -gentibus co^jjs Pänoniam vallat, Val-poniu primo, moxSocloscapit. Apud Soclenles in prçlîdio crat ducenti amp;eo ampliùsnobiles Hungari, qui cùm diu fortiffimèreftitilTentjtandcm compulli funt fe vidions arbitriopermittere. Ita -que deditione faéla,porta vrbis eitcedé-tes,advnum omnesinterliciutur. Indé Strigonium,trinalicètirruptioneinfe-licitèr tentata, noftris forticèr refiftéti-bus, tandem deditione occupât, opera prælert'imtransfugæ cuiufdafenis Ca-labri,qui quo loco vrbs oppugnada effet, fcelcratiffimè detexit. Captameam vrbem Solimanus mox admirabili ftru-dura amp;opereitàcommuniuit,vtChii-flianis eiusrecuperâdæ Ipes onies pror-siis præcidille videatur. Mox Tatta op-pidulum,prçlidiari)S lefe dedcntibus,in poteflatcmredadlum funditùs cuertit. Othomani cnim,veteri inftituto,raris, fedvalidis, prebdijspartas bcllo^puin-cias tucri folcnt.Poftcum toto cxercitu Albam petit,qua: proptereaRegalis di-citur,quódillicperantiquogcntis ritu reges coronentur, ac codem in templo pnlcoruregum fepulcra vifantur. To-tius autem Pannoniç facile nobililîîmç vrbesfunt Buda,Strigonium amp;nbsp;Alba, quç paribusfcrè'intcruallis inter ledi-flantes,trianguli figuram efficiunt, Eli Alba cuinprimls munita, nee deerant vrbi tuendæ ftrenui nûhtes:conliliû rebus adminiftradisidoneudefuilTcvidet. Solimanus vrbélate complexus,lpeéla-tes nollros admirabili atq; llupenda ca-flrorum fpecie cóierruit,adeóytquin- |
genti V farones equites ex vrbe difccfle-rint.ma^nonollrorumincómodo.Vbl ad oppugnationem vétum dl, brem eO Albani ciucs addudi funt,vt mature dc-dendam vrbé deliberarint.Itaq;co quo* què infigni oppidoimmanis BarbaruS potltus ell,totiq; demùm Panoniæ Ma-homctélahaoglem cum imperio præ-clTe voluit, qui locis illis, qux etiam-niima Ferdinadorege tenerentur, crc-bris excurfionibus, magnas fæpè clades attulit. Porrodumhæc in Pannonia gerun-tur,Cælâr Carolus ex Italia in Germa-niam abit. Ante eiusaduentum Hinf-bergo impofiti à Brabatis milites, fum-ma annonæ penuria Jaborare cœperût. Rem igitur per literas Brabantis indi-cant.llli cu ingenti exercitu amp;omni fere nobilitate Mofam tranfmittut,amp;i2, Calend. Apnlis maximam commeatus copiam amp;nbsp;reliqua hello geredo necef-laria in oppidum importât. Vbi idprin-ciprs Cliuenlis copiæ rcfcifcunt,adeos contendunt, oblataq; mirabili oppor-tunitate, quodBrabantis venti,pluui£ amp;nbsp;grandi nes eximprouiso fe obijccrct, non dubitant paucicum multis confli-gere.Fit atrox pugna,diii ancipiti Marte, donèc cæfoamp; in lugam verfoBra-bantorum peditatu, vidoria ad Cliuê-bsPrincipis militem inclinaret. Lauta illic amp;nbsp;fupra quam dici queat, magni precij præda capta ell,multa tormenta ^g’’‘^o’® ^ pleraq; alia. Hac vidoria elati Cliucnlcs,ditio-nem Limburgenfem populabundi in-uadunt, pradas Ilrenuè agunt, pa-gum ^(H adeunt, eius cametenum ^g''cgie munitum,quóincolx confu-gerant,oblïdent.*ledincolisimpigrèdi-micantibus, re infeda,non line damno ablcedere coguntur,vtl etiam alias non lemèl ab eodem loco. Appetcnte mefle, quod milites clt; Hinsbergo crebra eruptione vicinis pagis elïent infelliflimi,a Cliuenlibus ob-lidetur oppidum, amp;nbsp;admotis tormen-tis murivaiidis iélibus llernuntur. At qui intus crant,nihilextcrriti,aggcrcs inftituunt, amp;nbsp;le hollibus fortitcr op-ponunt. Odaua obfidionishebdoma-dcBrabanti infiaurato exercitururstis Mo- |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA.
|
Mofam traijciunt, fenfimquchoftibus propinquantes,nuncaccedendojnunc cedendo ab oppido hoftem in câhipum cliciunt:dumque vtnq; ex aduerfo con-fiftunt amp;nbsp;leuibus præbjs crebro fe 1a-ceffuntj diuerfo innere currusBraban-tici, annona amp;nbsp;alijs rebus necefiarijs onuftijHinsbergum ingrcdiuntur.Iam iuftaomninó pügna inftärevidebatur, dum eccèCliuenfes praffedbrUm iulTu fensimretrocedunt,moxqüein foedam dilap(ïfugam,Brabanns inrcqijendiamp; fugientium tergacædendioccafioncrtl offerunt. Exea fuga non dubio pudo-reperfufi milites,cum ih duces culpam reijcerent^Martinum Rofiemium'dnct primarium fibidari petunt. Annuenté GuilelmoPrincipejRoffemius aliquot Traiedenfis diœcefis oppidula infeftat, Amsfordiam infigne amp;munitum oppidum,exclufis miro aftu prçfidiarijs,qui prçdatum ex vrbeproceflerantjdeditio-ne occupât, eines graui ære muitflat, quo militi aliquot menfium ftipendiu perfoluit.Princeps Aurantius fubfidio venit Amsfordianis,led fero.RoffemiuS porró pergit in Bufcoducenfium fines, Helmundam amp;nbsp;Endouiam capit amp;di-ripit. Sub idem quoque tempus Lim-burgenfis agcr,nupèrintaófus,cum rota Dalcuia et ditione Falckcnburgenfi, opimis abaéfisfpolijs,vaftatur. Interca C^far Spirâ venir, IblProtc-ftantes per legatos quedaeiproponut, quibus rcfpólum eft, fatis ipfis de pace cautu efle,Camera: indices indifta can-la remoueri nefasefic,amp;quidam alia. Moguntiç deniquè3quo eum Legati il-lifcquebatur,didum eft illis, nifi Henricus Brunfuicenfisreftituatur, Cæfari nódeluturam viam, quaillüreftituat. Apud Spiram Arcbicpilcopus Colonien Cæfarem pro Cliuenfi Principe deprccatur,fedCæfar nulla pacis men-tionem audire voluit,nifi illc priiisGel-drenfi principatu dccederet. Rogauit quoquè pro eo Saxonicus legatusiuflu lui prnicipis,led nihil potuitobtineri. Moguntia C^far dat literas ad Senatum Colonienlem,quibus eorfi laudat m fidc Catholica cóilantiam, quód no ceflerintquibufdam concionatoribus, qui cos à Catholica rcligionc anertere |
modisomnibus attetarint:hortatur,vt perfeueret, amp;populum in officio con-tinéant. Idem ferè fcribitadillos etiam Pontifex Paulus J. Sendtus itaque con-uocatopopulom4dat,vthiscdiélispa-reant-Dici vü qijeaty quót dolis, quot cuniculis, quót Inodo occultis, modo apertismachinationibus mainsd^mon per fnosadminiftros hanevrbem mul-tisnominibus lóngè celeberrimam,co-nafus eft ab vna, vera, Catholica fide in iftos deterrimos amp;nbsp;pugriantilfimos nouiEuangelij erfores abducere, qui-busiam rotaferè Germaniamiferè per-ij't;fedquæ DEI cftfingularis benigni-tas,pihil hadenus efficere potuitj Sc-natu prudentilhmo amp;nbsp;graniffimodili-gentèrinuigilanté^nè hominespeftilc-tes voto fuo potiri queant, Multçlùnt artes cacodaemonis, amp;nbsp;habet ille fuos fatellites, qui vbi vident nihil aperró Marte fepoffe conlcqui, vertunturad infidias,transferunt lein angelos lucis, nihil nifi pacem amp;nbsp;pietatem præ fe feront, donee bac perniciofifhma firnn-lationeapud incautos præclarç cuiufi dam cxiftimationis,magnæ pietatis,no dubiç integritaris famam fibi concilier. Turn verô lenslm viruseffunduntluu, amp;nbsp;fubpictatisprætextu,etiàm illos non raro à Catholicæ Ecclefiæ pace amp;nbsp;vni-tate auellunr,quos nequcLuteruSjne-quealij omnes exprofeffoEcclefiç holles, cuertere potuerunt. Vigilandum eft igitur omnibus, quibus (empiterna animarumfuarn faluscordieft, necir-ennueniatura fatana. Habet, femper^j quandiuhic ftabit Orbis, habebit luas laudes eximias inclyta amp;prxclara Coloma Agrippina, quod tam multis in Germania abauitaeademque lanèiiffi-ma religione deficienribus, ipla con-ftantilfima permanfit,nec earn fidem amp;nbsp;religioncmpuerili leuitatefibidcferen-dam putauit, quam longe ante mille annos accepiffet, amp;nbsp;in hune vlque diem, à fan dis Maioribus luis integra fide velut per manus fibi traditam,religiose conlèruaftct, licèt fæpèincredi-bilibus aftutiffimorum fatanæ latelli-tum fraudibus amp;nbsp;technis, armis amp;ma-chinis oppugnata. Orandus autemeft DEVS,vt eandem etiam deincèps,vti NNN 2 bene |
|
APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. 700 benc fperamus, conftatiam feruet,præ-fert'im cùm nuquam ceffet fatanasno-uos texeredolos,amp;nouas meditariartes, quibus vd tandem ƒ turn conftan-tilfimos expugnet. Hoc tempore Caluinus librum edi-dit contrareliquias,dignum plane tali patella operculum. Eftô,fuerit quoru-! dam tanta infcitia,vt nonnunquàm no fans rede vfifuerintfacris rdiqjs,num proptercà tarn impie in reliquias luden-dum eft? Valdc acutifunt iftipfeudo-prophetæ,rt relminima quæq; in Ca-tholicis videantjipfi fuasabfurdiftimas impictates, horrendos errores,infanda fcelera non vident. Cæfar vbi Bonnam venit,ab Epifeo-poaliquot diebuslautiffimeaccipitur: Epifeopum vero Cæfar orat,vtBuceru |
' X d fe dimittat. nam Melanchthon iam \ difeefterat. Aderat Bucero loeius Ca-fjjar Hedio.vterq; non multopoft abijt Argentina.Si in Hilpanos milites inci-diflent,hauddubie martyres euafifient. Verum illis tu longé tutius erat latitare. Habet enim amp;nbsp;diabolus martyres fuos. Bonnæ Cæfar luftrato excrcituluo, ai. Augufti Duram iter intendit: quo cùm pcruenitjHeraldum mittit,qui vr-bisdeditionem petat. Ea non impetra-ta, paulo poft fummo manè horribili tormentorum tonitru quaflantur mœ-nia,donèc tandem quinto incurfu vrbs capta eft. Magna turn oppidanorum amp;nbsp;aliorum intra vrbem cædes fada eft, vt folet ijs in locis, quæ hoftis vi occupât: vaftatæ «des, bona direpta, non pauci capti, qui vitam magno ære redimere coadi funt. Altero die, in-certo authore,vrbsincenditur,amp; quod miles rapax tollere non potuit, flam-ma vorax abfumpfit. Mißt veto plus Imperator milites, qui incendium re-ftinguercnt, fed non nifi paucæ ædes cum Francifeanorum cœnobio lerua-n potuerunt.Ità intra vnius anni fpa-tium vrbs calamitofa tèr obfeffa,nunc demùm milérè perijt. Graflante incendie, qui lùperftites manferant, in ca-ftra edudi funt: vbi fœminæ amp;nbsp;pueri fub Cæfàris papilione, viriEcclefiafti-ciin Epifeoporù tentorijs feruatifunt incolumes, atque luce proxima redu-di in vrbem. Porro caputDiuæ Anna; matris beatilfimæ Mariæ virginis, quod ilhc feruatur auroindufum,amp; quotannis multo confluentium homi-num ftudio amp;nbsp;deuotione vifitabatur, religiofus Imperator cum magna celc-britate ab Hifpanis curauit inferri in templum Francifeanorum, ne incendie vaftaretur.Eiufmodi fandarumrc-liquiarum piam venerationem,quçta-métotain eius fit honorem,à quolan-dihabent fanditatem fuam omné,no-ui Vigilantiani nofiri ferre non poP funt.Dicamusergo illis,quod ohmD. Hieronymus incomparabili turn eru-ditionc,tum vitç fandimonia prçditus, dixit Vigilantio: Rides, inquitillead Vigilantium,dereliquijsmartyrum,amp; cum authore huius hçrefeos Eunomio EcclefijsChrifti calumniam ftruis;nec talifocietateterreris,vteadé contra nos loquaris,quæ ille contra Ecclcfiam lo-quitur.Etinfrà:Sentio,lentioinfelicif-fime mortaliû,quid dolcas,quid timtas. Spiritus ifteimmudus, qui tehæc cogit feribere, fæpè hoc vilifümo tortus eft puluere,(fic enim Vigilantius appclla-bat cineres amp;reliquias fandorum) im-mo hodieque torqUetur amp;c. Multa ibi alia feribit D.Hicronymus, quç merito deberentiftorum infaniam coprimere, qui hodiè cü illis ante tôt fecula dana-tis hærcticis diuorum reliquias atq; etia inuocationé oppugnant,amp; milero per-luadent vulgo,dû illas nos honoramus, idololatriæ (celusadmittere. De Con-ftantino Copronymo Impcratore erç-co,Leonis imaginû oppugnatoris filio, homincvaldèimpie Suidas Grçcus author fie habet:Eó demetiæ amp;nbsp;vecordix, inqt,peruenit,vt publicitùs populo fan diene vniuerlalcm propofuerit,nè qs omnino miniftrorûDciiàndusdicere-tur,fèd vtreliquiç corû inuete defpue-rentur.néve intercelfio illorû, quod nihil poirent3peterct.Q.uin mortaliû oim impuriffimus, prçciperc eft aulus,nc qs Mariæ intereelfioné imploraret: Non em inqt,opitulari cuiquâ poteft. Atqui Veneréillecoluit,(queadmodùm eerte pclarè etiàm noftri Euagelici) amp;vidi-mas humanas obtulit etc. Hçc Suidas. Pudeat tademtam feeleratæ Ibcietatis. Dura |
|
SCRIPT, PER LAVREN. SVRÏVM CONGESTA: Dura expugnata,Cæfar abitluliacum, quod vacuu fere inucnitjdemptis pau-cis fœminis amp;nbsp;ex a da ætate viris. Poft Rurçmundâprofïcifcitur,Geldnçmu-nitam vrbem. In eo innere ex omnibus fermé Iuliacenfîs regionis oppidis veni-untlcgatijdeditionc pacem expetetes. Rurçmundêfes nihil expedata obfidio-ne, Ca:lari fub certis conditionibuslè dedunt.Indè Venlonem oppidum val-dè munitu fe eófert. Ciues primo indu-cias petunt paucorum dierum, quibus conlulantprincipem GuUelmum. lllo refpondente,vt confulant rebus fuis, fe illos facramento, quo ipfi teneantur, foluere,in Cæfaris ditionem concedut. Idem faciut enam aliquot alia Geldrie oppida,itemque Zutphanienfes per legatos fuos. Cæfare apud Vcnlone agente,Prin-ceps Cliuefisfanis vlus confilijs, comi-tatus Henrico Brunfuicenfi principe et legatis Archiepilcopi Colonienfis, ad Cæfare fupplex venit, ab eoq; fub qui-bufda conditionibus ingratiam recipi-tur,Videlicct, vt religioncm Catholica in omnibus fuisditionibus inuiolatam retineat: fi quid mutatum eft, reftituat. Cçfari,Romanorumregi amp;imperio fe morigeru prçbeanfœderi Gallico, Da-nico amp;nbsp;Suedico renuciet: Ducatu Gel-drienfi amp;nbsp;comitatu Zutphanienfi lèlè firorsus abdicet,amp;iuGurandum popu-o remittat, amp;nbsp;quædam alia,quæ no eft necefsèhuc adferibere. Cæfarquoquè principi codonauit, quicquid hoe bcl-lo damni datum effet regionibus ipfius, amp;nbsp;offenfiones omnes. Seruauit autem Gbi adbreue tempusZittardia amp;Hinf-bergu, munitaluliacenfis agri oppida. Per hoc tempus in diœcefi Mona-fterienfi ad caftiii ©ußrublü'^ baud ^p-cula'ïönrfnÏ'Orp, langumcpluit. Hoc anno nouus quidamProphe-ta extitit in Frifia, nomine Georgius Dauid. Illc inflnus non fe dubitauit Dei nepotem appellate. Cùm fcris amp;nbsp;auibus quocunque effet collibitu idio-mate colloquia mifcuit, amp;nbsp;ab illis alimenta accepit. Aiebat cxlum prorsus effe vacuum, Ie diuinitus milium, vt rcgni hæredes accerleret, multaque id genus alia ridicula amp;nbsp;ablurda, quibus |
701 tarnen non defucruntquifidem com-modarent,vteft hoc feculum pudenda leuitate amp;nbsp;plufquàm anili ftoliditatc auidum in res nouas,quantumcunquc alioqu'i abfurdas amp;impias. Quis huius Prophetæ demu exitus fuerit,infràfuo loco dicemus. Carolus Cjelar hui’ farina: homines ferro amp;igni feueriffimè in fuis ditionibus inférions Germania: perfecutus eft, adeó vt Georgius ifte cû fuisBafileale contulerit,vtinfra dicef. Sub finé Decembris Francifcus Gal-lorum rexLucemburgum rursiis occu-pat.Ferebatur opé laturus Cliuéfi prin-cipi,atq; eo nomine etiam adduxiffelo-roris filia Iohannam,Gliuenfi antea de-fpôfam.Verùm vbidePnncipiscu Cæ-fareconciliatione certum accepit nun-cium,non medioentèr fuit perturbât’: at nihilominùs Lucemburgum egregiè muniendum curauit. Eodem têpore Angliç rcx Henricus excrcitum mittit in Belgium, qui cùm Cçfariscopijsconiun(ftus,Landrclîum obfidet. Cæfar co venit menfe O dobri cum ingentiexercitu: venit etiàm Gal-liæ rcx cum manu valida. Res non longe à prælioabefte vidcbatur.-fedGalli, cumin oppidum annonam intuliflent amp;militem recentcm,clàm indè recedût. Cæfarianilucedemùm appetéteidfen-tiunt,abeuntesinfêquuntur,expoftrc-mo agmine no paucos interficiût,mul-tamqj vaforum aureorum amp;nbsp;argenteo-rum, atquealiarum returnprædam re-ferunt, Cæfaris confilia arcana de prç-lioincundo ad Gallos quorunda opéra delata ferebantur: qua re offenfus Cæfar, poftGallidifceffumjfoluta ob-Gdione Landrefij , Cameracum occupât, eiquearcem imponit:quçda etiàm alla vicinalocafibi vendicat;porto ex-ercitûs partem dimittinreliquos ad Lu-cemburgi obfidionem mittit: ipfe dorn um redit. ANNO 1544.. 2. lanuarij c viuis ex-ceffit Lufitaniæ rex Iohannes,Iohannis tertij filius,anno ætatis fuæi7.1nma-trimonio habuit Caroli Cæfaris filiam Iohannam,quæ abillo grauidarelida, eiufdem menfis die 20. Sebaftianu prin-cipem enixa eft. O quàm multi in re-rum omniumfumma affluctia turn au- N N N 3 ferun- |
|
APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. 703 ferunturexhac luCc,cum earn primum incipiunt intueri.Et tarnen in tanta mi-fera: vitx huius incertitudine, quotuf-quifquc eftjqui non fibi Neftoreospro-pemodum polliccatur annos, Eodc mefenatns eftFrandfeuSjpri-mogenitus Henrici Valefi),poij:eà Gal-lorum rcgisjCui idemipfc Francilcus no diupoftfuccefCt. Cxfar huiusanni initio èBclgioSpi-ram proficifeitur ad Imperil ab ipfb in-diôum conuentu^qui quidem cumpri-m'ls Celebris fuit, prxfentibusillic Ele-äonbus omnibu$,quod raro fieri folet, amp;nbsp;ipfo quoque Ferdinado rcge,amp; prin cipibus plerifqj omibus. In hoc conuc-tu Cæfar contra Gallis regem ab omi-buslmpenj ordinibus gradem pecuniæ fummam in fex menfes impetrat: cum Danix rege,qui cum Gallo feedus pcr-eufterat contra ipfum, omninó tranfi-git: Saxonis quoquèElcdor Ferdina-ao regi obferuantiam promittit. Erat turn fama fparfade FrancifcoGalloru *quot;^2^3 tjijod cum Turca fœdus feciftet. eo nomine pcrmultosà feabalienauit, licèt ipfe rexfcriptopropalam editofe-fepurgare conatus fit. Mifcrat legatos fuos ad comitia Spirenfia, led non lunt permilfi eoufque progredi. Hocanno Luterus fuasinGenefim annotationes cdidit, ihquibus pafsim temperare fibi non poteft, quinin Sa-cramétariosinuehatur;amp; nè non omi-nóProphetis fpiritu caruiffe videatur, prophetizat forCjVtipfo extinfto, Sa-cramêtarij, quos fua authoritate com-prelÏerit,ipfius dodrinam certatim op-pugnent. Nechoe contentus,mox,li-» cètMelanchthone refiftente,poftrema. fuamde CœnaDominiConfeffionem euulgat,in qua Zuinglium,Oecolam-padium, corumque dilcipulos aperte hsreticos, Sacramentoru hoftes,æter-numquedamnatos eftedicit. HæcLuteri in Zuinglianos fententia nópauló plus ponderis habet apud Luteranos, quam vel mille Romanorum Pontificü amp;totius Concilij Tridentini, in quo multi fuérevirilongédodiffimi:betamen Zuingliani squè contemnunt Luteri iudicium,atquè Romani Pon-tificis.Erant tum multi,qui Lutero re- |
fpondendum putarent,Bucerus vtriuC quepartisgratiam captarerifus, Lutero tanquàm deEcclefia Chrifti optime merite parcedum luafit. Philippus Melanchthon in quadam adBullingerum per id tempus data Epifto]a,hanc Luteri confelfionem fenptum vocat atrocil-fimum.Tigurini interim omino refpó-dendum cenfent,eduntque Apologia, dc quapofteadicemus. Huius anni menfe Februario Romaï in VaticanohaudprocùlàTiberi,cùni in faccllo S. Petri fundamenta foderen-tur,inuenta eftmarmorea area longi-tudine pedum 8.amp; femis,latitudinc 5.amp; 6.altitudine,inqua condita fuit Maria, Honorij Imperatoris coniunx,quç vir-go obijt, morte abrepta ante nuptias. In ea arca,corpore abfumpto,ahquot tantum dentes lupererantjCapillique ac tibiaru oftaduo:prætereà veftis amp;nbsp;pallium, quibus tantum auri fuit intextu, vt ex his combuftis auripondo j6.col-leda fint. Eratinfupèr capfulaargen-tea,longa pedem vnum amp;lemiirem,Ia-titudlne digitorum 12. in qua valcula multa ex cryftallo,nonnull3q; ex achate perpulchrè elaborata. Item annuli aurei40, varias gemmisornati. Erat amp;nbsp;fmaragdus auroinclufus,in coquefeul ptum caput, quod creditum eft iplum Homoriu referre. Is $oo.aureis noftra-tibus,nempè ducatis,eftimatus eft.Prç-tereainaures, monilia,aliaq; mulicbria ornamenta,in quibus vnaearum,quas hodiè Agnus Dei vocant,pcr cuius am-hitum inlcriptu erat, Maria noftra flo-rentilfima: laminalt;^uc exauro,amp;inea hæc nota, Michaël, GabrieLRaphacl, Vriel,Grçcis literis.Item veluti racem’, exfmaragdis ahjsque gemmiseófertus: amp;difcriminale longitudineu. digitorum, inlcriptum hinc. Domino noftro Honorio:hinc,Domina noftra Maria. Adhçcineratforexex chelidoniolapil-lo,cochleaque et patéra ex cryftallo:itc pila ex auro luforiæ fimilis, ledquæ in duas partes diuidi potuit.Innumerç pene ahæ inerâtgemmç,quarum etfi phi-rimæ vetuftate corrupts,nonnullç tarnen recentem admirandamq; pulchri-tudinem retinebant.Et hæc omnia Sti-Jico filiæ dédit pro dote. |
|
SCRIPT. PER LAVREN. Interea dû Spirç comitia agûtur,Lu-douicus Palatinus Princeps amp;nbsp;eledor vita cum morte comutatSucceftore ha-buitfratréfuu Friderieu, cuius coiunx fuit Dorothea, Chriftemi Danoi u regis filia.IjfdGn Comitijsgrauifiïmis poenis interdidû eft,nè quis exteris militaret. Gallis prçfertlm.Erat tarne,qui eafeue-ritate contcpta,nihilo minùs Galliç régi opera nauare nondubitarér. Ex ijs in Lotnaringia captus eft Hubertus comes Bichlingus GerinanuSjadduélusq; Me-tim adCçfaréjvltimoiubetur fupplicio affici.Vxor eius multiim precata C^fa-rcm,fleftere no potuit, iaq; ad necé parata eratOihia,ciim cccè Maximilianus Fcrdinandi regis filius,Cçfaris animum mollitjferuatq; comiti vitam, AnteqdeCçfarisad bellûJGallicum ê Spiréfi conuentuprofeöióe dicamus, obiter bic queda interere libet de Mule-affis Tunetaniregis cafibus inopinatis. Circa h^c ferè tempora,cum Turcicam Barbaruffaduceclaflem apparari, atq; deinde Italiç oralegere didiciflet, in Si-ciham traiecit. Metuebatem libi baud teinerèàBarbaruna,quem è Tunctani regni poftefhone à Carolo Cæfarc non longé ante expulfum meminiftet.ln regni tutela rebqt fibi maxime fidos, Ma-bometem,qui prçelTet vrbi,et arci Cor. fum quenda,cui nome crat Fares, ppo-fuit.Porro filiû fuum Amidam prçfecit Copijs,quiTunetûàTurcis amp;nbsp;Numidis tueretur.E Sicilia Genua petiturus fol-uit,vtibicû Cçfarc eolloqueretur, led reflantibus vetis,Neapolim cftreieélus. Vb'i à Prorege lautifftinè habitus,Nea-politanis nouo cultu,vefcendi more,amp; exquitilfimis odoramentis adinirationi fuit.Dapibuseius exregiç culinæ difei-pbnaprodigiofilùmptûs vnguenta infar ciebantur,adco vt pauonc,cum duo-bus phaßanis conditum/gt;bferuatum fit centû aureorûiinpéfain exceffifte. Fuit illerexfuperftitiôi Mahometanæ addi-Ôtus,amp; aftrorû obferuator, q res ci ccr-tiflîmû exitium attulit. Vüuin enim ipß fuit ex fatab,vt putabat,aftrorum influ-xu,amittendi regni amp;nbsp;dirç mortis elade fibiimpédcre.Eo partim nomine difcef-ßt ex AfriC3,(ed eo ipló difccftu cladem, quaeuitare voluit, intuas cei uices ac- |
SVRIVM CONGESTAJ 70J ciiiit.Atq;Vtinàm velChriftiani tadèm difcerent vaniffima mearn effegq ex aftris petitur,rerum futurarû,immô amp;fuper-ftitiofam,atq;id£o illicitam diuinatio-nem.Scilicctliberum hominis arbicrid Deus aftris fubiacere vol uit,quç in ho-minum miniftena condita funt. An no ieriptura euidcntifhmèdïcir,Iuxt3 vusferem la.' f;entium nolite difcere, amp;a fignis cæ-i nolite metuere, quæ timent genres, quia leges populorû vana: lun t? Multis locisD.Auguftinus,vtaliospr xtermit-tam,in hoe genus luperftitiofæ diuina-tióisacritcrinuchitur,amp; Mathetna tiens *^g’'‘^8‘^ perftnngitjquoSjdü ex ftvllaru pofitioncaftioncs noftras vel'a^honum ii,a ca.m euenta prxdicereconantur,niiTU nm errate dicit,amp; vendere imperitis homini-husmiferabilé('cruituté:immóeiulrno-- Cap*«* dipdidionem,inagnademêtiam vocat-Quodautemnonraró eueniut, quxalgt; Cap-M» iftis aftrologis prcdicutur, eins cauUm ide virfanótilfimus exprimit lus verbis; Illufionibus amp;nbsp;deceptiombiis præuari-catoru angclorum euenit,vtiUis luper-ftitiofis et perniciofis diuinationü gene-ribus multapreterita amp;futura dicatur, nee alitèr accidant quam dicutur, mul-taq; obfcruantibus fecundùm oblerua-tiones fnas eueniant, quibus implicati curiofioresfiantj amp;nbsp;fblemagis magisq; inférantmuliiplicibus laqueis pernici-ofiffimierrons amp;c. Verum ad Muleaf-fèm rcuertamur. Duin Neapolimoraretur,vbi eu Cç-fariuffitfubfiftcrejpoftNiceearcê fru-ftraaBarbaruffa oppugn3ta.'n,certis ex Africa nuncijsdidicit, Amida Hliu.ipfi-us amicis amp;nbsp;prçfcélis trucidatis. Tune-tü amp;nbsp;arcern occupafTe.Ea rc vehementer perturbatus,militem conferibit magna celeiitate^confluuntqjbreuiadeü mille amp;odingenti homines, ijsq; nauibus impofitis, Guletam proficifcitur. Spe-rabatenimfefihü nódüm cófirmatis viribus facile oppreffuruj nee Prorex Petrus Toletanus cius cófiha imprubabat. Amidafilium quida proceres corrupe-rat,excitatis vaniffimis rumoribus,Mu-Icalsé Ncapoli difceffilïe c vita,ócp lum-mûfcelusantcobitû Chriftiana rebgi-oncinitiatû efle.Amida his rumonbus amp;nbsp;proceru cóhlijs permot^Tunetum Ie NNN 4 cou- |
704 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
confertjfedindc tunc excedere compul-fus eft, quod Tunetani de Muleaffis morte nihil comperu haberent. Hæret interim in hortis Martijs, amp;rursùs ob-lata abiniperato occafione, à Tunetanis quibufdam euocatus, qui Muleaf-iem odirent, Tunetum reuertitur, aliquot ipftaduerfosperimit,amp; in arcem ferecipitjparuo momento vrbe, arce amp;nbsp;regno potitus.His de caufis,vt diximus, Muleaftes confcriptis tumultuarijs co-pijs in Africa traiecit.Vbl Guleta venir, aFrancifcoTouarre Cæfaris præfeélo admonetur, nê cum tam parua manu Tunetum adeat, nift Tunetanorum ci-uiu animos prius babeat exploratos. At illum facile fefelJcrut proccres quidam Afri ex vrbe progreifi, qui gladijs iiigu-loadmotis, moregentis, fidei militaris facramentum ei dicut, Amidamc^j ipfo conQ)edo celeritèr vrbe exceffuru con-firmant.Moxille plurimum deterrente Touarre^Tunetum pergit,amp; initinere rursiis ab Hifpanis eq uinb us à Touarrc miftis admonitus,vt fibi abinfidijs, quç iuxtavrbem eflent,caueret,in propofi-to perfcucrat.Vbiautem ad vrbem pro-piusacccffit,crumpênbus turn ex vrbe, turn exvicinis oliuetis Afris,exciusex-creitu periêrc fupra mille amp;nbsp;trecenti,amp; iple Muleaftes captus eft.Eum adfe ad-duiftum, Amida filius vtroq; orbatum lumine crudclitèr excæcatjcandcti fcal-peUoprofcifta vtriufque oculi pupilla. idem pertuUreduo Amidç fratres, cum Müleafle capti, Nahafer amp;nbsp;Abdalas. Inde cum Touarre fcrit inducias,amp; ali-quidannumcratpecuniXjquodHifpa-no militi ftipendij nomine folueretur. Filium quoque fuumSehitem,.nouem annorum pucru, ei dat obfidemjquem tarnen continuo fibi vult reftitui, fi pax confici certa non poffit.Touarres, licèt eæinduciæ multisde caufis neceffaria: viderentur, tarnen quód non dubitaret Cçfarem Amide crudelitatc offenfum, deditopcram, vt Abdamelech Muleaffis germanus frater, qui apudAnemfe-ham Numidarurcgulum diuexul per-manferatjTunctani regnifedc obtine-ret.Etid quidé mira celeritate efficitur, remilïointerim Sebite puero obfidc Tunetum,nefidem Amidæ data fallerevi-
derctur.Feftinus Abdamelech Gulctam propcrat,indè Tunetum, facieqj linteis fudarijs inuoÏuta,nó eftagnitus à porte arcis euftodibus, fed pro Amida admif-fus, arce occupât,cçfis euftodibus,qui illo agnitoarmacorripereeoeperut.Iti illerepentèàciuibusTunetanis in arce admiftîsrexlàlutatur.Ted, vt nihil eftin rebus humanis diuturnum, paulo poft morbo loetali correptuSjtrigcfimolêxto die vita excedit.In cius locûTùbftituitur Mahometes eius filius annoru ferèduo-decim.’fed cum à proccribus quibufda, ei u s pu eri m oderatoribus,regnum logé aliter adminiftraretur, quam Tunetani vellent,amp;aliaquoq;, quæipfi nollent, acciderent, Amidam rursus accerfunt. SedinterimMulealfesécarcerc educitur in rempli cuiuldam afylum inuiolabile, atq; indè,T ouarre expetente, Guletam perducitur.Idem ipfe Muleaffes ia antea, Tunetanis ipfi necem intentantibus, ab anuquadainopeinlcrobe multis allijs coopertaferuatusfuerat. Amidaigitur Tunetum rursus occupât, amp;nbsp;Muleaftes tandem CæHris iu^fiu in Siciliam dedu-duseftjpublico Siculoi u fumptu alen-dus.ReÂè igitur Claudianus Poéta: Deßnat e/atis ^uijjitam conßdererehtf.
Fuit autem Muleaftes rcx non indo-iftuSjinprimis auté Auerroïs ftudiolus: porró chores familiç, ex qua ipfe prat-alto ftemmate natus elfet, reges Tune-tanos,quoru ftirpem ad Homarem Mahorn etis pfeudôprophetç confanguinc-um amp;nbsp;difcipulu referebat,fupra nógen-tos annos nulla admixtaalicni langui-nisrucceffiôc,rcgnâfte aiebat, Tuneta-numq; regé auguftiore cognométo ap-pellari £mir'!Munemim,h.oceiïj in reli-gione optime crederttium principem.
Cçfar foluto Conuentu Spiréfi,cùra iam exercitus eius ad Lotharingiç fines perueniftet,primo Lucemburgum Gallis extorquer,indé Linçû oppidu amp;ar-i cé:moxSandefiriüobfidióepremit,Hê-^ rico Angliærcge interim Boloniâ for-tiffimèoppugnante.SandefiriüLandra; viri ftrenui opera dié egregie defenfum eft,led eo bombard^ iófu fublato,tadèm ad deditioné ventum eft.In ea obfidionc perijt Renatus Auraicç Princeps, iuue-nis omibus nature amp;nbsp;fortune donis cumula-
-ocr page 721-|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTAj 705 mulatiffimuSjamp;Cxfari inprimis fiJclis amp;nbsp;charuSjadeo vt Cæfâr expirante cum lachrymis complexus fit.Capto Sadefi-hOjCaeGr vitra progreditur, amp;nbsp;ad Ma-tronam vfq; caftra promouet, non me-diocriter trepidantibus LutetianiSjqui jam propinquihoftis potentiffimi arma nonimmerito vererentur. SedDco bene propitiOj turn ^demùm 'inter Cgfare amp;nbsp;Regem certiî conditionibus pax co-fcâa eft,Gallis inprimis exoptata,quod iam regiones eorü non abhoftibus mo-doffed etiam àRcgisexercitu milcrandu in modum vaftatç cernerentur.Subhoc tempus Angliç rex Polonia deditióe ca-pit,quod luperiores cius regni reges fru-ftra tendrant.Sedamp;illequoquèpoftGa cum Francifco rege pacem fccit. Dum Gallicum feruet bellum, Hermanus Coloniêfis Archicpifcopus per-git vrgerefuædiœcefisinfauftaplaneq; Buccranamreformationem.Clerusfelè opponit,hortatur amp;obfecratprincipe, vtrem différât ad œcumenici conedij cognitionem amp;nbsp;definitionem:nam fi feeds faciat, ad fupremum Magiftratum fibi confugiendum,casque vias excogi-tandas,quibuspoffint confeientijs fuis fatisfacere.Princeps malè pcrlualus,ma-fitin fententia.Itaque Clerus amp;qui ad cum pertinent, Odobris 9.die cum in vnum coueniftentjinteralia cómemo-rant, quæ ante annos 2^. Vuormatiæ, vbiLuterus à Cæfàrc, cunâis ferè illi Principibus fuffragantibus damnatus fuit3quçitépofteà Augufte amp;Ratisbo-næ,atq;recèns Spiræ décréta fuerint: quibus omnibus pofthabitis,Hermânus Arebiepifeopus res nouas attctârit;Bu-ccrum apoftatam amp;nbsp;Sacramentarium, quiiam altcrisfefeinceftis nuptijs con-taminârit,Argentinaeuocauerit,côcio-nandimunusamp;illiamp;pafsim alijs leui-bushominibusdcmandârit:horum vero fuggeftionc quandam Reformationis formam conceptam,amp;Principis mada-to euulgatam:Se quidem modis omibus Principem dehortatos,(ed nilul promo-uifleftam vero oiœcefin pcifimc habere, omniaq; ad fummam perturbationem fpeéfare: quamobrèm ncceflariô ipfos prouocare ad fummum Pontificem amp;nbsp;Cælaream Maieftatem. Id vbl refeiuit |
Epifcopus,fcripto publico teftatur nullam eosprouocandi caufâm iuftam ha-buiffe:fe nihil præter officiû feciffe.pro-indèeam feappellationem reijcere,fpc-rareqjipfosà^pofitodifcelfuros. Quod fi nonfaciant, fe tarnen in cœptis pro-greffurum: fimul etiàm nS mediocritèr Luteri amp;Bucerifcriptacommêdat, fed haud dubio ab alijs malè inftitutus. Tum vero fummæ sedis Canonief totius diœcefis Colontenfis Ordines omnes adfe euocant,Principis conatus explic3nt,Cæfaris quoquè mandatum,, ne quam nouationem admittant gra-uiffimè iubentis,cxponunt: hortantur Omnes,vtin Catholicaamp;quäabApo-ftolisacceperint atq; haâenùs confer-uârint,rehgione cum ipfis permaneant. Principi vero, vtab Appellatione cefta-rcnt, amp;quædam alia hortanti,prolixè feribunt,amp;vtSummi Pontificis arque Cæfaris, quibus ipfe quoquè fubditus fît,fententia expeôtet,monent : multalt;^; alia, quæ nimis longum effet hue ad-fcribere.Hilceliteris Canonici Prima-riæ ædis itemque D.Gereonis amp;nbsp;Vni-uerfitasfua fîgilla appendunt. Verùm Epifcopus, credens iè rem Dco gratam faccre,doéfrinæ Luteranæ buccinato-resnon folùm nonremouit, fed etiàm inquibufdam oppidis religionem mu-tare permidt. Per hoc tempus Gallus quidam con-cionator,fadioc Sacramêtarius, nomi-nePetrusBrulius, Argètorato profici-feiturTomaeu Neruioi ûinfigneoppi-dû:amp;primùm apud Tornacenfes,indè apudinfulanos Flandriævrbépriuatim ff fpargit virus facramentarlum.Vbi Tor-nacum redijt,cœpit de eo inquiri, (non enim diù latérepotuit)cumq; non pol-fet prælèns euaderepericulum,ab ami-cis per murura fune demittitur: fed cæ-Icftieum vltione perfequente,dum hu-mifedet,quidam fubmiffa voce ex mu-rocifalutem precatur, at fimul faxo è muro refoluto fedentis crus perfrin-git. Tum mifer ille dolorem cruris amp;nbsp;frigus hyemis (erat enim Nou cm bris fecundadies) nonferens, voces datla-mcntabiles: ficque feipfum prodit vi-gilibus, qui mox accurrunt, amp;nbsp;hominem in carcerem includunt. Non diù |
rot? APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
diù poft flamis cxuritur.Peliciùs è muro Paulus Apoftolus olim clapCuSjtotum mundum Chrifti Euangelio cóplcuit: Idem conatus non defuit Bru lio,fed loge difpar caufa non eofdem habult;t fuc-ceflus.Vtinam vero tam pleriq; Catho-lici fcruerent in tuenda nde Catholica, quamiftibuccinatoresEuagelici infua propagaHda impietat^. Af^NO «545. Tigurini Apologiam cduntc6traLuteri Confcffionem,La-tina amp;Germanica lingua,quainter cetera etiàm ad crimen bçtefios,quod illis Luter’ intulerat,amp; ad alia cóuicia acri-ter refpondétjfruftradehortatcBuccro, qui arte Buceranafcqueftrum le no ferne! obtulit,fedTigurini intricatum amp;nbsp;proptereàfiillaxloquêdi hominis genus fibi terendûmimme putârunt. Vtinàm Colonienfis Archiepifeopus Hermanus tarn Gbi cauiffet ab ilia vulpccula. Luteius,nc plane obmutefeeret, The-fes fuas cditcontraTheologosLouani-cnfes,valdcquidem fupcrbèamp; arroga-terfcriptas:Sedinillisipfisegrcgie mordet Sacramentarios. Nam Thefis 15.he habct.Tn Euchariftix Sacrameto venc-rabiliamp;adôrabili,eftamp;exhibeturetlù-miturvcrèamp; reip(a corpus amp;nbsp;fanguis C H RIS T I,tam à dignis,qindignis.Et Theft i7,Hxreticos,inquit,(cri0 cenfe-inus,ct alicnos ab Eçclefia oei efte Zuin-g1ianosamp; omnes Sacramentarios, qui negant corpus amp;nbsp;fanguine CHRISTI, oye carnah fumi in venerabili Euchari-ftia amp;c.SicLuttrus,vtfe vlcifccreturde Tigurinis:quiin fcripto cuius ante me-minimus,intcr alia hoc prçclarudc illo tuleiatteft^monium.•7’roƒ^e^lt;F tî'Æ^o-/i6ii.^\n quiu nt^Deigkria^non^riuato 6o~ nöri^ fionJuaJferrinacM amp;nbsp;Ju/erliaßue/e-Igt;antße(ijgt;ecc4fforußilut:e ^uareigt;ant ynicè. JLutei'w aurem/üa ^u^rit^^erfinax eß^tn-Joiauiammta eßerrurjamp; conßeßimßatana tradii^^tah (cilicet Pontificedigni eftis, qui Romani Potificis iugu excuffiftis.) ^uor^iiord'iti^ßenrentM non ilicoßuißnle-} eye/’ni:amp;}n ommlu^ correßtwnienf Jui^ /durtmtim nialignißmtus^ ^uam minimum yerö amici amp;nbsp;paterni tn^emj deßra/yendi-tur amp;C. Luterani côtraaceufant Tigurinos, quodLuterum acerbe Ôccontumeliosè |
ftntinfedati,cuitûob multos proEc-clcfiafufceptos laborcs,tuin obfenium parcendum fucrit.Tigüriniillisrefpon-dent, maiorem veritatis, quam Luteri, habendam fuifte rationem amp;c. Itaifti Euangelici fratres mutuisfefeencomijs celebrant. Sunt autem inter illos qui fcribant,Papiftasillorum acerbis diffi-dijs magnoperè lætatos fuifte. Scilicet dcleftat Catholicos, quos illi Papiftas vocant, tot animarum myriades ifto-rum feditiofis amp;nbsp;contentiofts dogmatïs in dies rapi in tartara,amp; Chriftianü or-bem odiorum inexpiabilium flammis, quas ifti fuis concionibus amp;fcriptis ex-citant,Turcisplaudentibus amp;rci bené gerenda: occaftonem expeólatibus,dx-monibus quoquè nouas fempèr faces admouentibus, conflagrare. Quis vero tam faxeo fitpelt;ftorc,vt vel vnius animç morte fempitemam, in ilia æftuantifft-ma gehennæ fornace ftnè vllo fine per-ferédam3hilari ferat animo?Si taméhçc fedariorum diffidiadeleólantCatholi-cos3idcircó deledant, quód facile poft-fenthomincs,modo vellet, iftorum no-uorum dogma tl ft a ru aduertere falfita-tem,dumadeó inter fepugnant amp;nbsp;diflï-dent, ciim de primis noftrx rcligionis hominibus fcriptum fitjErat credétium ^^0.4. corvnum amp;nbsp;anima vna. Hoc anno Comitia habita funt Vuor-matix.Nullus ferè Principu ibi adfuif, nifi per legatos.At Cxfaripfe, licet tar-diiis ob affedfam valetudinem,amp;Ferdi-nandus rexinterfuere : nihil tarnen ad-modi'im cóftitui potuit propter Principu m abfentiam.Alius igitur Ratisbonç indiélus eft Conuentus, in Epiphania Domini anno proximo inchoandus, ad quem Principes omnes cóflucrcnt,nifi quem aduerfa valctudo retincret domi, Porroin hoc Vuormatienfi conuentu inter alia Proteftatiumlcgati palam tc-ftati funt fe Conciliü Tridcntinu,quod Pontifexrursiisindixerat,pro Icgttimo non agnofcere.Eteafuit facilima ratio omniaeiusConcilij décréta cleuandi ec ^'^g^*8^^''^* ^^liceat fubditis quibufli-bet Principum fuorii décréta prolegiti-mis nonagnofccre,nimirùmbreui pul-cherrimü habebimusin Rep.rerum on-dincmamp;tranquilhtaté. Sed hxcabec-defta- |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. clefiaftis fuis Proteftantiû ordineshauferat. Verùm hoc illius ampliffimç Syn-odi authoritati nihil penitùs ponderis detraxit.Atq;itavidere licuit,^ ex animo tot fiiperioribus comitijs luis magiftra-tibusilhccclcfiaftæ fuafiffent, vt œcu-menica Synodu peterct.Erant res exul-ceratx valdè in Germania,amp; fensim via patefieri ccepit ad bellum Proteftatium contra Cçlàré,dequo poftea dicemus. Quanuisautiam fçpètentatum effet,fi quapolfetconcdiandç religionis ratio dodorum virorû vtriufq;partis collo-quijsinuenirijnec quicqua tarnen fuc-celfiffet,at nihilo minus Cælar, qui pacis conftituédç amp;religiois coponendæ cfletcupidilfimus, hoc conuentu in id rursùs confcnfit,licèt catholicis ordini-bus non aflentientibus, vt in proximo Ratisbonenfi conuentu vtriufq; partis doóliviriad colloquium euocarentur, Luterushoc annofcriptû cdiditco-tra Pontificaturn Romanum, à fatana conftitutü.eaefteih prxclari operis in-fcriptio. Et vt omnes cordati videat to-tum hominis pedus, libro pidura præ-fixit.Sedctinfublimi cathedra Potifcx, lundis etprotenfismanibus,ornatufo-lcnni,fed auribus afininis : circa eü plur nmi funtdxmones varijs figuris,quorü alij capiti eius imponunt diadema tri-plex,oleto faftigiatum:ali) funibus eum demittutin mediu infernum,horribili fpecie fubiedü:alij titiones amp;nbsp;ligna có-portantralq tanqofficiofi, pedes ei fub-lcuant,vt rede molliterq; defcédat.Hçc nullaindigent confutatione, quia per 1e prodût pedusomnifpurcitie amp;nbsp;tur-pitudineinquinatiffimü:quodqui non vident,illis nemo poffitpeins precari,q vt in hac cæcitate permaneant.Nec hoc præclaro facinorecótcntus^altera quo-què nó tam in Pótificis,qfuum amp;nbsp;fuo-rum dedecus emifit piduram : Pontifex fui infidctornatus,amplæ amp;mammo-fx,quam calcaribus fodit:dcxtrç digitis duobus, pollici proximis, de more pro-tenfisbenedicitijs,quifortè veniut ob-uiam ;finiftra tenet oletum recens atq; fumans,amp;c.Idquidem notatu dignum eft,in Luteri amp;nbsp;totius gregis eius apo-ftatarum monachoi uferiptis nihilferc .crebriùs malodxmone amp;nbsp;ftercore no-minari;vt intelligat prudens ledor, cos lètotos cacodçmoniamp;lpurcifîîmç Veneri deuouiffe.Ettales, tarn impuri ho-mines,non alio quàm vel ipfius CHRISTI Apoftolorum loco habentur? O horrendam nimis Dei iram. |
Huius annimenfe lunioCxfarCIe-rum amp;nbsp;Academia Coloniéfem in fuum patrociniumrecipir, amp;Epilcopü intra tricefimumdiem adfe venire amp;nbsp;accufa-tionibusrelpódereiubet. Facit ide Paulus Pontifex menfelulio,intra fexagefi-mum diem illum citans. Per hoeferè tempus Cçlari exHilpa-nijslætus aftertur nuncius de Carolo PhilippiregisHilpaniarum filio,tunnc-cènsnato: fedpauló póft earn Ixtitiam nonnihil perturbauit obitus nurus Cç-faris,vt nihil eftin rebushominum omi cx parte beatum. Hoc quoquèteporeHérlcusBrüfui-cefis Princcps,a Proteftaribus è lua diti-one iapridem eieófus, conlcripto milite fua recuperare in ftitui t.At Proteftantes viribusillolongèlupcnores,breui mul-to maiorcs copias colcribunt,amp;eü vna cum Carolo lilio infuam poteftate rc-digunt. Cæfar vb'ud compcrit, fenbit Latgrauio.vtea vidoria moderate vta- ^ tur,amp; captiuos Principes more princi-pum hbcralitèr habeat. Cæfarhocannoin Comitijs Vuor-maticnfibus,ciim Proteftätesin bellum Turcicu nihil collaturi vidercnt,nifi im-petrâlfentde concihoamp; Camere iudi-cioquæ vellet, Gcrardum Veltuuichu, multacruditione amp;nbsp;linguaruminfigni pcritiapra:ditum,ad Turcam mifit pa-cifcendarum induciarum nomine, Obijt huius anni menfeSeptebri vel circitèr Carol us,Fracifci Galliaru regis filius,qué Cçfar vel gcnerü,vel affinem habitue’ videbatur.Fuit is iuuenis çtate flordi,amp; maximç lpci:plerilq; etiam no mediocriter charus,led vt fuo exeplo al-bæ gallinæ filios ad contemnenda for-tunxludibria excitarct,iniploiuuctu-tis flore repente lublatus eft. Luterus poftq cognouit Henricum Brunluicélem principe captum teneri à L3ntgrauio,fcriptüeuulgat adEledo-rem Saxoniç etLantgrauium,quoillos dehortatur,nèc3ptiuum dimittant.Ait |
eum
-ocr page 724-APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
708
cum à Deo caftigatum, nec poffe abfol-ui,nifi veram agat pœnitêtiam amp;nbsp;ritè fa-tisfaciat.Hoc loco ali^d valctpœniten-tia amp;fatisfaâ:to,quamadeô irridcntifti Euangelici.Multa alia in eo libcllo ba-bet,quibusleegregièndendü propinat omnibus cordatis, fedfupcrfluó hÏc có-mcmorantur,qgt;müdusifte videtur veile in errores induci, amp;nbsp;fua perditióc Ix-tari. Sleidanus etiam prophétie Ipintu tribuitLutero,licèthomo Sacrameta-rius,a;Lutero non parum diffenferit.
ANNO i54d.Proteftantes cóuentus cgêreFrancofurti méfclanuario. Deli-beratüibieftdeconcilioTridcntino,de prorogando fœdere, de fumptibus belli Brunluicenfisjde no delerêdo Coloniefi Archiepifcopo,qui cótra Pontificis amp;nbsp;Cçlâris mandatu religionem mutarat. Eius legati in hoe conuentu quefti funt deiniunjscIerijVtipfidicebätjetdecita-tionibus atq; madatis Pótificis amp;nbsp;Cçfa-ns.Eó iam res in Germania reciderat, vt defummis Magiftratibus liccret querelas deferreadpaucos Imperij principes, q,etiam dicerêtfenon defuturosColo-nienfi Archiepifcopo,fi qua vis ei fieret.
Hoc téporein Palatinatu Rheni Lu-terifmus introducitur, amp;Proteftantes mifïalegatióe,tam egregij facinoris nomine Principi Palatino gratulatur. Pu-tabat em Euangelij lucem in eas regióes inuehi,in quas LuteriEuangeliu plusq Cimmerias tenebras inuexilïcr. Hodiè in Palatinatu illorcgnat Caluiniimus, omnes etiàm crucifix! imagines dcijciu-turjvrnullafittantibeneficij apudho-mincs,prçfertim rudes,memoria.Si Romanus Pontifex hoc faceret, omes eum vocarent Antichriftum : nunc quandó Caluinus iubetjEuangeliu ChriftieR Etcertè Antichriftus ex locis omnibus ChrifliDeimemoriam abolere conabi-tur:Caluinus amp;eius fymmyftçimagna eum tanti labohs parte leuant.
Huiusanni menie lanuàrio demùrn inchoatû eft Colloquiû Ratifponenfe. Melanchthon diù fruftrà expeciatuseft. Tandem in eius locum fubmittitur Georgius Maior. Adiy.diélanuarij fadu eft facrificium de Spiritulando,amp; mox agi cœptum in curia Ratifponenfi. lam ante dixi Ordines catholicos objneho-
atumTridentinicocilium noluiftehoc Colloquiß approbare:fed Cxfar vidcns ProteftantesconciliuTridentinupror-susreijeere, ne qua in parte paci cocih-andx defuifteviderctur, permifit haben colloquiu,nontamein aliquod Tride-tinæ Synodipiudicium, ad quafeiebat rehgiois negociu neceftario reijci opor-tere,fed vt paci publica: conkilcrct.PrÇ' fides colloquij fuére Mauritius Eyftc-tenfis Epifeopus, amp;nbsp;Fridericus comes Furftenbergicus.Collocutores amp;audi-tores Catholici,oólo:totidê Proteftan-tium.CathoIiciprimi adfuêre. In ipfius aétioisinitio diù laboratu eft de colJo-quédiratione.VoIebaccm ProteftanteS collocutoresdiéta vtriufq; partis omia in fcripra refern: quod cùm eflet longè moleftiffimü,amp; negocio fufeepto cum-primisimportunujtamécoaifti funtca-tholicimorofishominibusmoregererc, amp;nbsp;multi temponsiadura facere, nè ad-uerfariorum caluniçpaterent,tangqui eau fa: diffiderct.Hoc cm in vulgus (par-lerut deCatholicis,ciim ipfi potiiis bac fenbêdiimportunitate diuerticulaqre-ient,tcpuslt;^; ome nullofrudu extraheren t. Quinto demùrn Februarijdie col-loquiu à Maluenda Catbolico 7 beolo-goincboatum eft,qui inter caetera,fuo amp;nbsp;fociorum catliolicorû nomme tefta-tüseft, fi quidabipfisin hoc congrcllu fortafsis didum fuerit,quod facnsferi-pturis,aut Apoftolicis traditióibus, aut Ecclcfiç Catholicç decretis aduerfetur, idfeproirrito amp;nbsp;nódióioveile baberi: dcindè,vtquxinter partes couentafor-talsèvelconftituta fucrint, ea non aliter valeant,qin congrefTu familiari,nec vllam vim habcant(Ïefinitionis,autpla-citi,aurdcterminatióis.Hoc quidem fa-pientèr Catholici,nè Synodo Tridcti-næpiudicâfleviderentur.Protulit deinde Maluenda Confeflionê Auguftana, Cæfari annoi53O.Auguftæ exhibitam, cum eius Apologia,cuius vtriufq; archi-teóius fuerat Melanchthon, perconta-tusq; eftexProteftantibus, num in eius lententia permanerent, fcripta veró alia quçcunq;,etiàm fua iplorû,illi contraria damnarét. Bucer us,qui primas apud Proteftates obtinebat, primo quidc hîc hærere coepit,feddemùrn re(pondet,lc damna-
SCRIPT. PER LAVREM. SVRIVM CONGESTA. 7®?
|
damnare fcripta cotraria, ^priofeenfe Jugulas, amp;nbsp;fuospantèr fymmyftas da-mnans, qui ab ea Cofeffione in plerifq-, vfqjadeódefecerutjVthocnominciriter fe Luteri difcipulihodiè mirumin mo-dumtumultuent. Longumelïetomnia buius C«lloquij adta referre. Appare-bat facile in Buceroamp; eins focijs quæ-darn aninlorû acerbitas amp;nbsp;amaritudo, quæ identidèm verbis exprimebatur amp;nbsp;moribus; cum Catholici fè vbiquè pla-cidos amp;commodos exhibèrent, acpro-pemodùm vitra quam oporteret,morons hominibus inagediratione cocede-rent.Mulris em modishoccaptabatBu-ccrus cu fuis, vt occafionem haberent à Colloquio difccdcdi: fed ità, vt eius in-termiin culpa omnis in Catholicis hæ-rere videretur. Vicefimoprimo die Fe-bruarij Maluenda extemporali difputa-tione ad cas abfurditates adegit Bucc-rum,vtinillo totdodorum viroru con fcfTu non pudueriteum affirmarejEum qui mortali peccato tenetur, fidem Ca-tholicam amittere, rion credere Deum trinum amp;nbsp;vnum effe, nequeChriftum elfe filiumDei,neq;redemptorem hu-mani generis3ncq; natum3neq; crucifi-xum,nec rediuiuum amp;c.Omnia pecca-ta elïe incredulitatis3 nullum imbccil-litatis vel ignorantie, fed omnia ex nia-litiaamp;contra confeientiam committi. to enim impudentie adigit id genus ho mines óbftinata animi elatio, vt mâlint quantunuis impias amp;nbsp;ablurdas opini-ones pcrtinacitcr tucri,quamfc vidos yideri.Et interim Jpargebatur longèla-tequerumor3idlt;^; contra fidem fêcreti3 Catholicos vidosa Proteftantibus, amp;nbsp;Maluenda à Buceroin fummas adaftu anguftias.Qijidfaciashochominumge ncre? Nimirüm-abijs nobis expedandu eft ftudium Ecclefie reformandæ3 amp;nbsp;hominum laluti conlulendi3quos adeo nullius pudet mendacij amp;nbsp;calumnie, Vicefimaquinta Februarij venerunt li-teræ à Ceiare, quibus Colloquij habê-di forma prxfcribebatur:(volebat enim pi efides certius cognofcerecius hacin re voluntatem) Bucerus cum luis earn formam non probauit. Deniquè,nè firnIongior3exmultis verborum amba-gibus almd mhiimtelligipotuit, quàm eos Cæfarcæ Maieft. ità obtemperatu-ros cfte3fi omnia que vellent3 ipfi fta-tucrentde Colloquio3amp; Cefari etiàm atque Catholicis leges ferrent. Nee ad-duci potucrunt, vt Cæfaris voluntati morem gerercnt3ea,quam diximus3for-‘ ma ampleâenda: fed non diu poft ità le clanculo fubduxerut,acpropemodùm ex oppido eiecerunt, vt non tara profe-dionem quàm fugam adornâfle vide-rentur,magno quidem Præfidum dolore, quibus là lulius^ffö^ Numburgê-fisantiftesex voluntate Cæfaris adiun-dus crat, qui indignitate moti,illos quidem retincre conati funt, lèd fru-ftià.’Porro feripto edito fatis declarârut per ipfos minime ftetifle,quô minus amp;nbsp;Cæfaris amp;nbsp;Ordinum Impcrij expeda-tioni latisfieret,cùm prçfertim ipforum Proteftantium Collocutorum confen-lu ad Imperatorem fcripfilïent, amp;eius refponfum in dies expedarent. Ità de-* mùm etiàm hac vice res ipla probauit, non elfe in eiufmodi Colloquijs expe-ditam amp;nbsp;certam pacis componendæ ra-tionc, maxime cùm religionis négocia omninô maturiori amp;nbsp;auguftiori deli-berationetradandum fit,necin pauco-rum hominum dubio tradatu ponen-dum: turn quoque ea fit fedariorû per-uicacia,vt vinei quidem facile poffint, fed nee vióti vnquàm cedere vclint, nee vidi videri. |
Intereà Tridenti Patres Concilia in-choant.Legatos eo miferat Pontifex lo-hannem Mariam Montanum, Marcel-Ium Ceruinum3amp;ReginaldumPolum Cardinales:fed cùmrariaduenirêt, ali-quandiù parùm admodùm conftitui potuit. Triftiffimum autem fub ipfo Ratif-bonenfi Colloquio ad Protcftantes nû-cium allatum eft de obitu landiffimi Pa tris fuiLuteri. Is litis cuiufdam componendæ caufa abilluftribus Mansfelden-fibus comitibus IflebiÛ3quæ fuitilli pa-tria,honorificè euocatus, eo venir cura magna pompa, tribus ftipatus filijs,ex præclaro monachi amp;nbsp;monachç concu-bitu procreatis. Obuiàm illi miffi funt »13. équités honoris caufa. Itaquedici7i Februarij, cùm lautèamp; fplendidè cœ-natus eflet, ôefacetijs fuomorc hilari-000 ter |
|
*7to APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. ter lufifTetjcadê node fublatus eft è me-tlio.Eiusobitusnoneodcm modoaCa-tboKcis amp;nbsp;Euangelicisid temporisrc-fcrebatur.IonasCocuSjqui fcluftü lo-narn vocat, eius morti interfuit, fed ità gt;nbsp;eamdefcribit,vtapud cordatos maiori cum contumelia quara lande aftecifte videatur.Inter alia leribit cum ipfi lonæ amp;Ca:lio amp;nbsp;alijs circunftâtibus dixilTc, Orate pro Domino noftroDeo,amp;eius Euagclio,vt ci benè lùccedat, quia Co-cilium Tridenti amp;nbsp;abominabilis Papa grauitèrei aduerfantur, Hæcfult egrc-giarnorituri hominis poenitentia. Sed cur tatoperèmctuebat,DominoDeo amp;nbsp;, fuo potiùs quàm Dei Euangelio, cùm prophetarenon dubitarit, |
Pe/hs era^iuus,mortes rua mors ero Pafa ? Quid veto diétura eft pofteritas, cùm bxclegeridHoccineeftadilIudtremç-dû Chrifti tribunal fefe præparare^ Sci-1 licet moriente Lutero Pontifex mortu-us eftùius quoquè orationé fupremam rccitantinhæc verba; Pater mi c^e/e/üs^ 7)eus amp;nbsp;Pater 7)omini nojlri /ejù C^riJh, 2)eustetius con/àlaaonis,grattas ttii ago, ÿuotlmi^i i/üeäumfi/ium tuum/e/ùm C^ri ^Hm reue/âj^itm ^ttem creJo ,fuem/traeitca-ui amp;nbsp;co/e^s/iim,tjucm amaui amp;iau(/aui: ^œm dlominaiths Paga amp;nbsp;omnes tm^tj yt-tujgt;erant,/ferjè^uuntur amp;nbsp;éiaJ^^emant.lïLt fie ille mortuus eft. O verè mortem ex-pauefeendam amp;nbsp;horrendâ: ità obftina-to in Potificem amp;nbsp;Catholicos odio ex-halare (piritum,atq; fie proficifei ad ilium æquiftîmû iudiecm.Cadauer eius ' ftanoeo inclufum loculo, cum multa equitum amp;nbsp;peditûturba amp;nbsp;pompa in-genti Vuittenbergam no fine multoru * lachrymis perdudum eft. lllequidem fie mortuus eft,fed poft fein itiultisEu-ropx ampliffimis regnis amp;nbsp;prouincijs fuprema fere reliquit vaftitatem,religi-onc miferabilitèr confufa amp;nbsp;perturba-ta,innumeris euer fis ecclefijsjdeftrudis monafterijs,omnibus pijs abrogatis cç-remonijs amp;nbsp;ritibus Ecclcfiafticis,facra-inentis horrendum in modum profliga-tis,vtad Mahometanam cóftituendam impietatem pariim aut nihil fopereffe videatur: amp;nbsp;certè quibuldam in locis, vbi eius régnât Euangelium, homines in atheifmum atq^ etUm ethnicifmuin prolabuntur.Eos nobis frudus affadi# produxit milcr illc amp;nbsp;mortalium omnP urn longc infeliciffimus, qui vtinàm nunquàmnatus fuiftet,aut certè folus perijlïet.NuIlum quidem vnquàm mi-raculum edidit, quanquam miracula omnia facile vineit, quod monachus apoftata,incefto monachæ concubitu tones pollutus,totiam ohm ante mille annos damnatarum hxrefum inftaura-tor,tot ftagitijs coopertus, homo im* portuniffimus,audaciffimus,maledicê-tiftïmus,qui nulli omnino parccret,oïa fursum deorsum mifceret, tantam fibi apudcxcosamp; miferos mortales exifti-mationem conciliare potuit,vt nó alio quàm apoftoliloco haberetur, Cona-tus eft quidem aliquadó dxmonem cx-pellerc,lêdfruftra.Id inLedoris grati-amhuebreuitèradferibam. Anno 154$. puella quidam dxmoniaca è Mdnia adduda eft Vuittenbergam ad Luteru, ceutertium Eliam,ea Ijje, quodLute-rusdxmonem efteteiedurus. lllequidem, vtpotc malè libi confcius,princi-pio valdc fe difficilem prxbuit, tarnen tandem iulfitpucllam in facrarium pa-rochianx Ecclefix introduci. Ibi fuis quibufdam exorcifmis adiuratdxmo-ncm,{cddçmonciusexorcifmosirridet. Turn veró Luterus mire angi, difcru-ciari,amp;èfacrarij oftio feproriperc. Ac malus dxmon adeo obftruxit oftium* vtneq;forïsncq; intus rclcrari potue-rit.Earesetiàm in maiores illum auda-^^™ gigantem anguftias adduxit, iamq; per feneftras crumperc conabatur,fed conatuseiuscancellifcrrei retardabant, Deniquè fecuri ferrea per cancellos im-milïaoftium perfringi oportuit.vt Lutero pateret exitus. Faxit Dominus Deus nofter,vt ad fanitaté redeat, qui eius hominis,nullavitx landimonia,nulla miraculorum efficacia fuffulti, infau-ftum Euangelium magno totius Euro-px malo complexi fu nt. Hoc anno Carolus Cxfar Traiedi habuit Conuentus aurei vellens,amp; Ita-liæ,Hifpanix,Germanix,Fladriçprin-cipum aliquotnoua eledioneilludau-xit fódalitium.Indc Ratilponam ad Co mitia iturus, cùm Traieótum fuperius veniflec,Legaü aliquot Principü amp;nbsp;ci-uitaium |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. 7»«
|
uitatum Germanic occurrut,vt certiùs cognofeerent de famaj^ua iam vulgatu erat,Cælarc milite côleribere. Sed code quoqiiè temporcrumor erat, Proteftâ-tes nefeioqa moliri in Csefare, fua habere conuenticula,amp; id genus alia,quç non immeritó Cæfarê ad arma paranda moucre potuiHent. Vbi aut vidcrunt le-gatijCæfarê nullu circa feinufitatu habere milieu pfidium, melius Ïperare cœ-perunt,ita(^; difcedöt. Erant cü Csefare cu Aodiæ caufa équités cataphraöi quÏ-genti.VbiC«far Spira venitjPalatinus cu vxore Cæfaris nepte eum adijt,venit etiameó Latgrauius Hafiïx:atq; vterq; no diiJ^óftdilcenit5^Ca:(arnonvfq;-q ua q u c votis illorü refp ondcre videret. Dû Ratifpons Comitiaagunt,quo iam Cæfar peruencrat, Fcrdinadusrex duasfilias fuasclocat, Annam Alberto Bauariæ,Mariä Guilelmo Cliuenfium Principi. Interim Cælar ad fc tribunos amp;centuriones aliquot dam euocatRa-tisbona,ncq;idlatuitProteftantes, qui oïa accuratiflimè explorarct.ltaq; Cç-faré adeüt,fcirc cupiut, cui bellu fadu-rus fitjfe qdem paratos imperata facere. Cælar nónegatie aliquot cohortes co-Icribercin quofdam refradarios amp;nbsp;rebelles, quos edomare conftituerit: qui ipfi auxilio fint,illis fc benignu amp;nbsp;clemente dnm fore, exteros nó alio q ho-ftiu loco habituru. His auditis, Lcga-ti domum ^ ficifcunt.Hoc belli Germa-nicifuitinitium.Cæfardiù multa difli-mularat,Ièdpadis cum Turca inducijs, pace quoquè cu Gallo amp;nbsp;Anglo eófe-éta,nó putauithbi vltcrius dilhmulan-dû,præfcrtim cum vir prudétiffimus nó ignoralïe videat,quid plcriq;molirétur. Erant per id tépus Luteranorü fiuePro-teftantiummagnx vires,porró Cæfaris exiguç copiæ,amp; magna gerendi belli in ipló initio impedimétaac difficultates, præfertim quod Cçfaris cófilia etiàm ab amicis ad hoftes perferri dicerentur.Au-guftani oÏm primi ad arma cócurrüt, ea tn modéra tionc, vtCælarianos vrbenó arccant,quó minus ad bellu neccHaria cöparare queant. Venerunt aut ad Cæ-faré Germanoru peditu cohortes quin-quaginta: ex PannoniaHifpanoru duo milha expedabatur amp;nbsp;odingetij è Gallia Cifalpina ciufdc gentis tria millia. Equitumadnoué millia cófcribi iufla funt,fedlocis valdè diuerhs, quod Cæ-fari magno ineómodofuit. Proteftates interim ex Auguftaamp;Vlmaamp; ditionc Vuirtébergica Clufamproperat,vt Italos A Pontifice miRos excludat.His Pro-teftantium copijs prxerat Sebaftianus Schertelus vir militaris, Itaq; Clufa arx munitißima deditióe capta eft,funt qui proditione fadu putent.Indè Oenipó-tem petüt,Icd nihil efficiur. Abcuntigi-tur,præfidioimpofito Clufæ amp;nbsp;Fieffx, quæ duæ omnino vise erant, quibus ex Italiain Germania veniretur. Si Schertelus cum fuis copijs reda petijffet Ra-tisbona,vbi Cæfar turn cratrebus oÏbus imparatilïïmis,mcliiis iuoru rebus co-fuIuilfet.Sed eo cófilio neus illos tu pri-uauit.Fuithicprimusillorum error. |
Dû hæc gerunt, Saxo amp;nbsp;Helfusfcri-buntCæfari literas, qbusfeteftatur in officiopmänluros, aut fi quas iniurias intulerint,deillis vclle fatisfacere, fi lege agerc finant.Cæfàr illis nihil relpon-dit3quippc qui feiret eorû cxercitû oem in vnû locum códuci. Nee diu poft oct corû copia: Danouertû cumSaxoncamp; Lantgrauio pcruenêrc.Erât peditum ad odoginta,cquitû addece millia; pond tormenta bellica,ijô.Cæfar turn admo-dùmimmunitus fuir, Atq;hîcquoquè fummarei benègerendç occafioné Pro-teftätes amiscrc, dum no vident, qfacile Cæfarem vel è tota Germania exclude-re poruilfent,fi cum omnibus copijs re-dà Ratisbonam contendillcnt.Non eft igitur dubium,quin à Cæfare fteteric Deus,Ethiceorumfecundus eft error. Interim Ferdinandus rexPraga pcr-uenit,cum Mauritio Saxoncadurusde belloinEledoréSaxoniae concitando, Fuerät Mauritio cum tledore cótinen-tes inimicitix, fed cæ pauloantè fopitas erant.At poftq Cæfar^fcripfit Eledo-rê Saxonix amp;nbsp;Lantgrauiü, Mauritius inimicitiasrepetit, amp;nbsp;cû Ferdinädorege coniundus,Saxonis ditiones vaftarc jnftituit.Porró veto Saxo amp;nbsp;Lantgraui-uspucrû cum æncatore ad Cæfarem in caftra mittunt,qui epiftoläproferûc ad teli amentû deligatâ. Hic vêtus Germanorum moscftbelli denunciadi. Vide-000 a ban- |
|
7»î APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT; bäturinidigni eße fupplicio,fedinco-lumes dimilfi Ium cü tabulis proferipti-onis,nullis pterca literis alijs additis.Cç far quidc eorûcpiftolam nee infpiccre voluit. Subidemtépus veniuntad Ca:-farc à Pontifice peditü circitcr decc mil-lia, équités leuioris armaturç feptingé-ti.His alij ducenti équités à Coimo Medice Florentino principe, amp;nbsp;centum à Ferrarienfiducemiiîi accclîerut. Vene-rût amp;nbsp;Hifpani, præftati virtutc amp;nbsp;vetc-rani onns.Erant iam cû Caelar i6. rnillia Germanorû pedituin,Italoru decé,Hi-fpanorum circitcr odo,équités haftati mille Icxcenti; amp;nbsp;pter hos alij, ità vt in lumma effent bis mille cataphradi. amp;nbsp;mille leuioris armaturç;oês vero copias pfertlm peditum longe ieledilïima’inec tnadcrant,quç in Belgioà Burano co-fcribebant.Cumhoccxercicu amp;nbsp;trigin-tafex tormentis æneisCæfaradlîonem cotendit, qtû circaIngolftadiûftatiua babebat. At Saxo cû Lantgrauio Ratif-ponamiter intcndit,prudetèr quidem, icdferô.Cæfàr em mox Ratifponâ fub-fidiacquitu amp;nbsp;peditum mittitJtaqjIn^ golftadiû ProteftanteS rcuertûtur, quo fèetiàm Cæfar cótulit.Non defuifïettû Proteftantibus occafio rei benc gerédç, b totis viribus Cæfarem oppugnâflent, aut illius ad Ingolftadiû iter anteuertif-fënt:fedcertè nonin multitudine exer-citus, fed in Numinis fauore certa eft belli vidoria.Igitur Cælar Ingolftadiû pra:oclt;;upat,amp;opportuno loco caftra metatur.Loci natura hæc erat: Siniftrû latus ripa fluminis amp;loca paluftria tue-banturràtergoqeiantiOppidunnpfum tuta ab hoftiïius reddebat; à dextra amp;nbsp;à fronte,aperta plankies, fed leüitèrfafti-giata.Abbac vtraq; parte Princeps Albanus,qué Cælar eiusbelli lummuim-peratorem elïevoluit, incrcdibili cele-rkatetrafuerfam folïam amp;nbsp;valium per-duxit.Nódiiipóftvtraq; amp;nbsp;C«fansamp; boftiu caftra ea propinquitate inter k coniunéiafuntjVttormentoru pilis có-tingi poftent.ibi Cælar cquo vedus fu-os obequitabat,nè quiequam pilarum denlos imbresreformidarcnt adhortas, amp;vt pfenti animo, priftinæ virtutis amp;nbsp;fecundilfimoru plioru memores, boftis jmpetuferantjlocu quilqi fuu ftrenuè tueatur.Quar Cæfaris oratio amp;prçfeH* tiadici vixqueat,quatiim alacritatis amp;nbsp;bonæ fpei militi attulent. Atqui bofteï ex alia parteborrendu in m©dü tormê-tadilplodüt,amp; pilaruimbribus valium amp;acies Cæfarianas cóplent;fed pauco# admodü,Dco fuu Cælarcm euidcntilb-mè protcgcntc,lædût.Cælaris agmefæ-piffimè traiedu cft,atq; circa eumiplura tamdenlæ volitabâtpilæ,vtin maximo dilcriminc vcrlarctur. Accidit quando-què,vt globusdircdó inillu eiaculat’j ka propè ad pcdcs eius deciderct,vt prç-fêntiffimumiUi immineret periculum, fïvclleuitcr rclultaflet, amp;nó præpote-cis Dei iuftu eodem loco defoftus amp;nbsp;im-merfusbæfllïet.SæuiffJma illa torreen-toru tempeftate,qux odo amplius bons cælum comouit amp;nbsp;vndas,in ea Cæ* faris acie vnus ex ftipatonbusperéptus cft,equiduO3amp; fignu militarcvnu dif-cerptu;nullum aliud grauius damnum datu, flngulari proculdubió bcneficio Dei,qui Itruatfperantes in Ie. Fuit autc inCæfarianis boe erin«« coftantiçamp; inuidi animi baud obfeurû argumen-tû,q,nullus luumvifus eftlocum defe-rere,licèt nongentis boftiumglobis ter-nbilktr co vno diepeterentur. Aliodic rursus ad tormentoiu crebriora,quant priustomtruaboftes redeut. Cæfar ad luos alacntcr accurrk,eorü animos mi-rificè confirmât, cótemptis periculis,è qbus plerunquè nó longè aberat. Quant fuerintboftes in dilplodcndis tormétis pertinaces amp;nbsp;crebri,vel inde eóftarepo-teft,q,pter alics qui vel in caftra nó in-ciderint,velreperiri nó potuerint,mille nongcnti amp;nbsp;amplius globi reperti lunt- |
Cum aut Cçfar illorucaftris in dies propius luas munitiones coniungeret, multisq;illi quotidiè incómodis alfice-rcntur,nó finè magno dedecore eo loco decedût,cùm anteacomminati effent,fc Cçfarébicul ctotaGermaia exaduros. Per boe tempus Comes Buranusfuaa copias,quas Cçfari in Belgio eoegerar, Rbenuminuitisboftibus traduck. Ad Francophordiapoftea cumillis leuiori cóniilfo pia;lio,nó paucos occidit, reli-quis vfq^adeó perterritis amp;nbsp;propere in fugamruentibus,vtnóprius luga dcfi-fterentj^inoppidûperuenilfent.Cçfar |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 713
|
Buranu admonet,vt iter caute inflitu-at:hoftesàfcdifcefliffe,atque ad ipfum properare.Progreffi vero holies, ad Da-npuertucaftra Iqcat, amp;Latgrauius rei frumêtariæ con{’ulturiis,Lauginga Ba-uarix oppidum deditione fada, in fideni accipit,atq; indeDanouerturedit.Bu-ranusbreui poftea cum fuis copijs,quæ erat loge ornatiflîmç,ad Cælàrê IngoI-ftadium incolumis peruehit.Ea re frafti funt nonihil Proteftantiû animi.Biduo poftCæfar Ncoburgû petit, inter dcn-filfimamiffiliumultitudiné, quç abho-Bibus è muroiaculabant,loci natura amp;nbsp;fituoppidifummo cûpericulo Albano comitatus explorat.'indè Ingolftadium redit,poftridiè caBra mouct, atq; reda adNeoburguregione confidet. Neo-burgenfes ad eu legatos mittût,feq; eius voluntatipermittût:idem faciût tribu-ni amp;ordinu duces, quiillicpfidio rcli-di erat.Id quidc Cælâri ob eius loci op-portunitatéjComodifiîmèeuenitéCçfar noftiû præfidiarios milites oés profua clementiaincolumes dimifit,cùm iure in eos,tanq qui in Principe fuum arma tuliiTcnt,animaduertcre poffet* Eo triduo Cælar more militari exerciturh fuum recenfet: repertus eft equitiim numerus millium circiter noüem, peditû circitèr quadragintaquinque. Neoburgo Cçfar Vuendingum cum txercitü proficilcitur, atq; aduentanti Senatus vrbem dediturus occurrit. Per hoc tempus nuneiätur Cæiari, hoftes Cum oïbus copijsadipfius caftra coten-dere,neq;iam prociil abefle.Tum ille, licct dextru pedem podagra affligeret, equum cofeehditjpede linteo ab ephip-pioperifili fuftentat,atq; hunc in modu tota die inter fuos obequitat,cotemptis acerrimis podagrç doloribus; vcriim ho ftes nebuLt beneficie vfi, q ea die denla admodum fuit,itcr Norlincam versus CÓfercbant.Cumautei ab Albanonû-ciaretur,videri ipfi hoftes ad dimicandu paratos,illerefpondit,Pcr me nó ftabit, quo minus,fauenteDeo,fiatpugnandi poteftas:Et mox vt crat in cquo,(no cm podagra finebateum defcendere) arma induit,amp; acies procedere iubet. Veriim hoftes cœptû iter Norlingam versus nihil intermittentes^ Cæfarianos pugnæ auidos fua fpe fruftrantur. Vidés autetri Cæfâradpugnâ eoselici non pofte, ad alia confilià conuertitur. Mittit clam Odauiû Farnéfium cum Itàlicis copijs amp;nbsp;Schamburgiariis cohortib’,qui Da-nouertu vrbem adDanubiû fitam répété occupent.Ea rcs prôfperos habet fuc-ceftus,amp;oppidani iubita Cæûnanorû irruptióeperterriti,fefe dedunt, no mi-nori hoftiâ damno^quam G^iaris commode. Cæfar poftera luceeocotendit, hoftibus intérim nihil fe mouétibus.Altere indè die Dilingâ Auguftani Epi-feopi oppidû,fcdquodtûhoftiû præfi-fidio teneret,venit.Hoftes mox fugiunt ex oppido,amp; eines libentiflimis animis tu Cæfarc,tum Epifeepu recipiût.Indè quoque Lauginga fe dédit, licètinitià fuperbèrefpondiftent incolæ. Idem facit Gudclinga.Itàpaulatim Cælarisrcs crefcebant,Deo ilium adiuuante. |
Intcrcà nunciatur Cçfari,à Ferdina-do amp;nbsp;Mauritio in Saxonia rem profpe-rè geri, Saxonet pulfos amp;nbsp;jpfligatos, amp;nbsp;magna eiusditionis pattern in vtriufq; poteftatem efte redada.Hoc nücio Cæ-far exhilaratus,multa tormenta in læ-titix fignu amp;vt hoftes intelligerenthçc iam ad ipfum perlata,di{plodi iubet. la hyems appetebat,nec deerant, qui Cæ-farem hortarent,vt militem in hyberna redücerct,maximè tp caftra loco admo-dunl incomodo fita eftent. SedCxfar córhodilfimo caftris locadis locorepto, eo traducit exercitumjcunftis vfq^adeo gratuiarttibus,vt eum locü caftra Cefa-risappellarint. Ex eo loco vehementer afflixit hoftes, emiifislongèlateq; equi-tibushippofclopiftis amp;nbsp;leuioris arma-turæ,qui cosafrumentationeprohibe-rent.Indc accidit,vt in eas rei frumenta-rix anguftiasvenerityvt quinq; cotinu-ös dies milites fruméto amp;pane caruerît. Sub his anguftijs Saxo amp;nbsp;Heftus na-äiidoneu hoîcm,pcr lohanné Brande-burgicû,Eleéloris Brädeburgici fratré, de pacis códitionibus cum Cæfare age-fecœpeiût.'fcdcùm Cæfar alias propo-neret,quàm ipfi vellet, nihil effeélu eft. Dolendu quidéeft,Principes illos fuo-ruconcionatoiu malis confilijs eo ad-du(ftosefte,vt tamfe Cxfari refradari-ós pberét,amp;demiim ctiam armacótra 000 3 lUum |
7t4 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
ilium capelTercnt,cùm raro fbleat bene Cedere,fi q,d cótra magiftratu temcrè at-tentetur.Et hoc q.dem bcllo^cùm effent illorumlongè auftiores quam Cæftris copiæj tarnen quatèr caftris excedere compulfi funt. Vbi porró Cxfar inteU lexit,hoftiü equitatum cumparte pedi-tuin Franconia iter habcre,oïbus mo-dis anteuertendu putauit, nètam opu*-lentaillipotiti proinncia,vircs iam non medioentèr elilas redintegrarent, Itaq; licèt difficili anni tcmpore,tamen nihil Hbi ceffandu putauit,donèc Rotenbur-gociuitate imperiali potirct. In eo innere dedutfe illi Boffingenfes,Noilin-genfes,Dinckelfpuléfes. Vbi Rotebur-genleseius fensêre aduentu,pridiè ob-uiam ^greffi^magno ftudio fe fuaq; oia illi permittuntineq; emillircliquis foe-deratis confenlêrant,nequeauxilia illis vlla fuppeditarant, Vbi holles fenscre Rotenburgu àCçlarctcncri,nô medio-criterperturbatur, atq; paulópoft fin-guli domum reuertuntur. Lantgrauius vb'i Francophordiam venir, oblecranti-bus decunonibus amp;nbsp;ciuibus,vt quid faciendum fitedocer v,rcfpôdit optimam fibi rationem videri,vt vnaquxque Vulpecula luam caudam tueatur. Saxoquoque, aliquot contradis di-fperfarum copiarum reliqui)S,domü redit,amp; in innere ab ecclchafticis magna vim pecunia: extorquct.Cxfai veroßu ranum inBelgiû remiflurus,hortatur, vtcxitincrc vel ad defeâioné inducat, vel addeditioné vi adigat Francophor-dienlcs.lpleCælar cuni rehqüo exerci-tu adfoederatas ciuitates,in quibusho-ftium prælidiumoinncamp; roburpoßtu elle non ignorabat, iterftatuit conuer-tcre.Sed tantosiam omnes terror inua-ferat, vtpleræque ciuitates à foederatis difciicerét,amp; adeius amicitiarn adfpi-rarent. Rotenburgo di{cedens,Halam Sueuiæ infigncoppidu peruemt. Eaem turn recèns Cxlar in fidem receperat. Cum illic podagræ morbo impedit’, aliquandiii hxrerccogeret, Fndericus PaJatinus ad eü vcnit,amp;luppleX cu mul tis lachrymis venia petijt amp;nbsp;impetrauit, licèt Cæfar principio nónihil afperufè non finè caula exhiberet.Mifèrat cm nó paucos équités lubfidio Proteftatibus, |
Sedin Cæfarchoc fuit admirationedî-gnum,q» nó tam illatæ iniuriar, qbenc-ficij quandoquè collati eilet memor. Eodeteporevenerut ctiam eo VlmÓ-lés, amp;nbsp;tandem admiffi cora Palatino, (j çgrotantiCçlari aderat,capitedemiflo amp;nbsp;vultu moeftiffimo ad ,Cçlaris fefe pedes abijciut,amp; ei’clemètia implorat.Cç far qque illis ignouit certis códitionib’, Deindè Cæfar Hala egrcffus,Hifpa* nosamp; aliquot cohortes alias mittit in agrum Vuirtembergenlem,atquemox iplccum rcliqua cxcrcitfis partefubfe-quitur.Ea re cognita, V uirtembergen-fisPrincepsnonferensditionis fuæ va-ftationem, atq; animaduertens omne# vicos, omnia çdificia amp;nbsp;oppida omnia^ inCæfaris poteftatem venire,àCæfare pace petit,amp; impetrat noreculâtis con* ditionibus, quas Cæfar præferipferaa Interim veniunt liters àBurano ad C£-farem de occupata Francophordia.Po-ftndiè adeü veniunta lepte ciuitatibus fœderatis legatidededitione. Vtem ad Cæfaris granam propenfiiis adipirarer, eius facicbat incredibilis moderatio, qua in tanto belli maximi fucceffu vte-batur.lam Sueuiæ vrbes oés in eius po-teftateerant: Auguftanifoli cundanti-us fefedcdidêre.Cæfarindé Vlmam vc-nit,fufccptus honorihcctiflrmè amp;nbsp;ama-tiffimè.Fuit enim Germanoru in C^fa-rem amorfingularis,ita vt cum pattern blandilfima voce appcllarent; quin amp;nbsp;exteræ nationes amp;nbsp;holles ctiam ipü non mediocritcr ipfi afficiebantur. Eli enitn ea virtutis vis, vt in fuï admirationera amp;nbsp;amorem etiam improbos inuitet. AugullaniCæfaris exercitu aduentan-te, ad Cæfarem legatos mittunt, fed ijs conditionibus propofitis, quas Cæfar nollet,vacui rccedunt.lndè re dchbera-ta,amp; quod Schertclus,vir militaris amp;nbsp;audax,ex vrbe fpontè exceffiffet, ad Cæfarem redeunt ,vcniam fupplicitèr pe-tunt,amp; à clcmcntilhmo Principe impétrant, adeó vt mitiffima confuctudine luadcxteram lingulorum appræhendc-ret,quohonoreetiam alias ciuitates af-fecerat.Pollremo ctiam Argentoraten-feslidcpublicaadcum vcniunt,amp;fein priffina clientela rellituût.Hicoimirùm iuit prions belli Germanies, nó latis có- ' fidera- |
SGRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM COMiSEStA. 715
|
Ederatefufcepti cuetus,ad quodlmpe-rij Ordines impuleruntimpuri apofta-tæ amp;lcditiofi ecclefiaftæ,qui lalua Chiaris ampliffima authoritate,res fuas fal-uas efle nopoflefacileperuidebant. Ex ipfis autem atrociffimis rcligionis et dogmaturn di(fidijs,quæ inter illos viget, haudobfeurepoteftanitnaduerti, non illis curç elle Reipublicç amp;nbsp;Chriftiano-rum lalute,fcd vt fuis priuatis rebus có-lulant, quantunu'isinterimfursum de-ofsum moucantur omnia. Ipfêquidem Luterusinlibeilo, quem non diuante ebitum fuum ad Saxonias principem 5: Lantgrauium fciipfitjadbocGermaniç bellum clafficum canit,dum inter cetera aitjQuilquis arma non corripit dum poteft,is non vtitur rebus à Deo colla-tis. Q.uidvcrohoceft aliud,quam fub-ditosin luos magiftratus concitare^ Hoc anno pax inter Gallos amp;nbsp;Anglos conciliata eft ea conditione,vt cer-ta pecuniæ fumma Anglis intra odauû annum numeretur: ca perloluta,Bolo-nia ad Gallos pertineat, led interim ab Anglis retin^attir.Eam pacé,ob diutur-na bella amp;nbsp;alias calamitateSjingens an-nonæ caritas apud Gallos lecuta eft. Mechliniæ in Brabantiaacciditclades memorabilis 8. Idus Augufti. Ignis fulminis incidit in puluerem tormenta-num,vndèrngcs excitatur incendium, quo domus fere ad 8oo.dellagrat amp;nbsp;hommes non pauci extinguuntur. Saxoniæ princeps eledor,vbi percc-pit Ferdinandum amp;nbsp;Mauritium ipfius vaftarcditiócs^necaCffarcca, qua vellet,conditionepaxobtineri pollet, copias dilpcrfaspartim colligit, atque in itinere,vtlupra attigimus, magnam pecunia vinl,prçcipuè abEcclclïafticis cx-torquet:Gemundam Sueuiæ oppidum oppugnat,ciues le dedétes pecunia mul état,a Francophordienfibus nouem au-reorü millia accipit,a Moguntino mil-lia quadraginta exigibFuldéfem abbaté amp;nbsp;alios quolda Catholicos codé modo traâa^hccteftetà Cçfare profcriptus. |
Annoi$4.7.dicjfî. lanuarij SaxoLi-pfiam Mauritij principis oppidum gra-niftimè oppugnat, fedre infeda difce-derecompellitur,quód vrbs fortilïîmè jdefenderetur, Crebris tormencorum idibus foediffimè vrbs dilacerata fuit atque deformata. Indè profeftus^ amifta perTuringiam amp;Mifniam,licèt difhcili anni tempore,recuperat, qum-etiàm Mauritij oppida capita prêter Li-pfiam amp;Drefd3, multa quoquè alia ad fetraducit,led non diù occupaturus. Per hoc tepus Hermannus Colonien Archiepifcopu',cùm nulla poftet ratioe àlcntentiainuehédiin luas ditionesLu-terilmi deducijiulTu Romani Pontiheis amp;nbsp;Caroli imperatoris, loco mouetur, amp;ei Adolph’ exilluftriamp; antiqua Sca-vuenburgéfium Comitum familia lub-rogatur. Fuerat is aliquot annis Hermanni coadiutor,multis prçclaris doti-busornatus, amp;catholicæreligioriiad-diftiffimus. Vbi autem ad cam peruenit dignitatem,mox religionc veterem tota diocccfi reftituit, Bucerana commenta prorsùs abolet, amp;nbsp;verum paftorére ipfa declarat.Idquidem mature àcciditprx-clariftimæ diœcen,qux iam multislocis ità erat nouis dogmatîs infeda, vt diffi-cilis omninô curatiovideretur,nifiDe-us manu appoluiftet fùam, eiuldem autem Hermani frater Fridericus Bonné-fi prçpofitura exuitur, caque elariffimo virolohanni Groppero prêter omnem eins expedationem conlcrtur. Eius viri pro tucnda apud Coloniam AgrippinS. amp;nbsp;totam Colonienlcm diœcefin catho-lica religione fufcepti labores vfque-adeo eum celebrem reddidcrunt,vtPon* tifexPaulus4.eum inCardinalium am-pliffimum lênatum coaptarit. Fuitad-mirabili eloquentia,rara eruditióe,ani-moimperterntus, nofte ac die Icriptu-ræ facræamp;fanâiftîmorum patrum 1e-äioniincubans, atqueàfœdiflîmo co-cubinatu, quo fe pleriq; ex clero turpi-tèrdchonc'ftant,viqueadeo abhorrens, vtcùm quodam die domum reuerlus, famulam inueniftet ledum ipfis fter-nentem,vehementiffimècommotus,fa-mulam repente è cubiculo exigeret, amp;nbsp;ledum è ieneftra cubiculi proijcerct. Quodidcirco commemorarc volui, vt tanti vin exemplo permoueantur Ec-clefiaftici,amp;carnis petulantiam vidûs parfimonia,facræ ledionis amp;fcrucntiu precum affiduitate, vigilijs opportu-niSj mulierum vitanda confuetudme, 000 4 amp;jd |
|
^KÎ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. ^ id genus alijs pietatis ftudijs edometi definantt^j procacibus hçl-eticis veterem candemq* catboliCam feligioncmlace-randi ac profcitidêdj prçbere occafionê* Sublanuarij fiiicm Henricus Angliç tex^anno jS.rcgni fui vita cxcedit. Is Poti ficem quidem Romanum ferre no po-tuit, quodrebulfam àpud ilium paffus cflet in appronando Annæ Boknisc c6-jugio,fed tarnen rdigionem veterem in plerifqucretinebat.Succelficei Edouar-dus films, nouem annorum puer, fub quo paulo póft Zuinglianinnusin eo regno fatus eft. Proteftantes ad regem Henricumlegatos miferant, qui ab co contra Cefarem auxilia peterent, fed id fruftrafuit. Non longo interuallo, nempèprî-dic Calendas Aprilis, Francifcus Gal-liarum rex inarce Rambulctana mori-tur,queitidcm proteftâtes de fuppctijs ferendisfobcitarant. Obijtànnoçtatis 54..rexper omnia catbolicus amp;nbsp;aCerri-mus nouorum dogmatum perfecutOr, fautor quoque prçcipuüs hominum li-teratorum,iple non mediocrireru multarum cognitione prçditus, quam fibi indecontraxerat, quodinter edendum de varies difciplinis cupidiffimè loque-retur,baberetq; in eum vfum apud fe vi-ros doétiffimos,qui expoetarum,bifto-ricorum,colmograpborum atque alio-rum autborumlibris fempèr aliquidin medium adkrrent. Habuitquoquèin Italia amp;nbsp;Grçcia,qui veterum monumé-ta conquirerent,confecitquebibliotbe-cam optimis libris refertiffimam, vndc nonnulli poftea in luce prodicrunt.Po-terat'Ecclefia vel florettifima noftris tc-poribuseuadete, finon incidiftct inter CaroIumCçfarem amp;nbsp;bûc Francifcum regem ilia perpétua ferè fimultas, quæ rebus Cbriftianis, bauddubiè propter peccata noftra,magnâm attulit calami-tatem,prçlertim q uod intérim Turcarû aüôlæ luntvircs,Cbriftianorum immi-nutæ, amp;nbsp;portentofæbçrefesmirum in modum increuei ut, certatim aliæ lu per abasabinferisinorbem noftrumreuo-Catre abimportunisingenijs.Regi Francoin regnoiucceffitHéricus filius, anno çtatis lux vicefimoûâ:auo,qui mox Anna Momorantium Coneftablium, |
quem Latlnè Màgiftruitt equitum dicî-mus,in prlftinam dignitatem, qua iam totos ferè annos fex carUerat, reftituit: porro quofda alios magnos virosloco mouit» Horum duorum potentifïÏmo-rum Gallix amp;nbsp;Angliç regum obitus no medióCritcr afflixit Proteftantes,qui k fperStant ab illis contra Cçfârem lubfi-dia babituros. CcfarcumadhuceftetVlma’jamp;ex Ferdinandi fratris litcris certiör fieret deijs,qüxab Saxonc elcdorcgerercn-tur, amp;vtisBoëmos folicitaretj vulgus ad fe alliccrct,loacbimicamvallcm,çra-rijs feéfuns amp;nbsp;auri argentiqj fodinis ab-Undantilfimam Ferdinando eripuiftet, toto in bellum SaxoniCum animo incu-bcbat,licèt afflida effet valetudine. Pu-tabat enim rebus mature opem ferenda, antequàm viribus cofirmatis hoftes no-ui aliquid moÏirentur.Erat cumSaxone peditumcircitèr decern, equitum quatuor miliia.iamquevrqueadeó Boemos in fuas partes traxcrat,vt ij non dubita-rint filias regisin arce Pragenfiinclulas tenere.Itaque Cçfar nullum nequela-borcm,ncquepericulum,ncquevaIctU” dinis detrimentum fubterfiigicns,prçter copias,quas iam prçmiferat,Germanos amp;Hi(panosexbybcrnis educit, amp;nbsp;aliquot tormentis ab Vlmèfibus acceptis, iteringreffuseft. Eo die,quo Vlma difceffutUS et at, venir eó princeps V uirtembergicus in fella geftatoria,quód podagra ppeditus, pe-dibus eófifterenon pollet. Tandem ad-miflusadCçlarem,per CanCellariude-mififfimè eius iram deprecatuf,errorem fuu palam eófitetur, amp;nbsp;in poftcru fum-mam fidem amp;nbsp;obferuantia pollicet.Hoc fpedaculum Vlmenfibus amp;alijs,quieo confluxerantjoó medioCrem ftuporèat-tulit,quódillü quoquèfüpplicc Cçlari viderent,quo nullus èvicinispnncipib* effet potctior.Cçlàr vbiquè vlus clemè-tia,(ub certis Conditionibus noxS omne affliótoPnncipi condonat.' amp;cófcftim Vlma difcedens, prima die Giengam, altera Norlingam venit. Ibi morbus podagrx recrudekens, magnam vide-batur moram allaturus; led prêter omnium expedationem celeritèr con-ualuit. Saxo interim Albertum Mar-chionem |
|
SCRIPT. PER LAVREN. tHionêj que Cçfar prçmiferat, cuiufdä illuftrisfœmina:^didóc apud Roclili-ziam capit, amp;nbsp;de eius exercitu mille trc-Centos homines ocGidir/cliquos ferè in poteftatem redigiripfum AlbcrtuGo-tam pduci iubet,locum valdè munitu. DiimCçfareftN orli n gæ, Argen ti-renfium Icgati ad eum veniuntjVeniam deprecantes. Eos quoquè Cçlar in fide amp;clientelam acccpit5quibus vifum eft conditionibus, inter quas b^c vna fuit, vt Cçfaris(acramentorogarétur,quod anteà nulli cuiquam vnquàm Impcra-tori contigerat. Inde Cçfar Noriberga venit,magna ciuium gratulatione exce-ptus.lbidies quinqueconfirmandæ va-Ictudinis caufa permanfiuConftituerat adAcgram,quod eft Boëmiæ oppidum, cum Ferdinando amp;nbsp;Maurino coram conferre.lbi Boemorum apparuit à fuo regedefcého,qui crebris arboribus fuc-cifis, Ferdinadum amp;nbsp;Mauritiumtranl-itu prohiberc conatilunt: attamcnlo-giori circuitu tandem ad Cçfarcm cum copies fuis,tribus ab Aegra millianbus, in caftra venerunt.Erant illis grains ,ar-maturxbis mille ducenti, Leuis arma-turxHungari noningentiequiteS, oes ‘•'g’‘^S*^*^'^^^quot;'*^^‘* Palcbalibusferijs Ac-græperaétis (eacnim ciuitas cum fum-malaudehadem'isin catholica religio-neconftanter permafit) Albanum cum omnibus copijs amp;nbsp;parte equitatûspræ-mittit,iplemox lequitur,inidvel maxime intentus, vt cum Saxonc darctur priùs confligendi opportunitas, quam illefe vel Vuittembergam, vel Gotam amp;nbsp;id genus aliamuninffimaloca rcci-pcret.Erat per id tempus Saxo apud Mi-Iniam oppidum, quodMauritio paulo ante cripuerat.Eo le confert Celar, nö-nuHis ex itinei e occupatis arcibus amp;op-pidis.Cùm iam non ampliùs tribus mil-Îiaribusabelletà Milnia, comperit Sa-xonem Vuittembergam iter couertifte. Intercrat inter eum amp;nbsp;Saxonem Albis btilfimus fluuiuSjquem omnino tranf-mittere conftituit,nè Saxo cxipfius ma-nibus elaberetur. Erat resfummae dilfi-cultatis ô^penculi, Saxone ad Milbur-gum oppidum in vlterioris fluminis ri« pa cum v.alida manu confedente. Inte-luu aunçiatur Ceiän vadum in amplft« |
SVRIVM CONGESTA. ^17 fimofluminc repertum^ eoloco, vbiamp; hoftes c regione {cderent,amp;: fluuïu$ tre-centos in latitudiné paftuspateret, vn-darumqucimpetuamp;molc vel Ipedan-tibus honorem incuteret. lam hoftes fecudo fluminc nauibus deferebantur: fed id Cçlariani confpi-can, maximo impetu in iplumflumen irruunt,amp; brachijs atquehumcris Ïolis ex aqua extantibus, denfiftimam pila-rum grandinemin hoftes mittunt,itavt amp;nbsp;è nauibus in terram feeijcere,amp;pra:-cipiti fugx mandate cogcrentur, Vt auj tem commodius pedites amp;nbsp;tormenta traducipolïenr, Cçfar pontem curauic ex nauibus fieri:fed quod latior eftet flu uius,quam vt nauesà CçfareaUatæ fut« ficcrent, Cçfar milites hoitatur,vtbo-ftium concifum pontem capiant. Atqj ecee confeftim deeem Hifpani pedites veftes deponunt, gladios tranfuerfos ore mordicus comprçhendunt,flumen tranant, inter tela hoftium innumera feaphasarripiûteçfis aliquot hoftibus, amp;nbsp;adeiteriorem ripam pertrahûtinco-lumes.Saxo turn concioni intererat» fed Cefaris audito aduentu, concio filer, conclamatur ad arma, amp;nbsp;miles ripa: de-fendendæ adefteiubetur. At Cçfar in-credibili celeritateéquités vadum téta-rc,pontemq;ex feaphis coniungere mo-nct.Erattumillic rufticus quidam iu-uenisrobufto corpore, cuiusequosbi-iuges hoftes pridiè eius diei abftulerann Is Cçlari vadum oftendit. Primi traijci-untHungariequiteSjhumeris tantum-modoamp;pcdoreeminentes, amp;nbsp;cum cis leuis armaturx equites,quibus fingulis fingulimilitesfclopctarij,à tergo cquis infidcntcs,adiunrti funr.lndè cataphrs-d:i équités fubfequûtur.Cçfârem vehe-bat cquus Hifpanus,coccino ferico vil-Iofo,cui ex auro fimbria erat, inftratuSt Ipfe armisïauratis cofpicuus, amp;nbsp;cóchy-liata falcia bóbycin3,auro difticla,fup-indut’,caftïde Germanica capiti aptata, breuéhaftavcnabulo fimilemanu tenc-bat. Et fic ille princeps, ruftico prçcute^ Albimingreditjamp;incolumisinvltcrio-rem ptenditripa^atq; cum co equitatus omnis ialu’in terra euadit.Rufticu ante centudonaccoronatis amp;equisduobus. Peditat’ ponte nudum pfedo tardius WA* |
M^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
traducebatur. Itaq^Cçlar omniain ce-leritatepofita cernes,folo cquiratubo-ftem adoriri conftituit. In ipfo autc iti-nere,dum hoftes infequitut, incidit in ftatuam Chrifti ècrucependétis, cuius Ïiedusiormcnti globuio traitdu erat. dille plusprinceps cofpicatus, magno animidolore correptus, fufpicit i n cæ-lum,amp;,O DcUSjinquitjmodoveliSjfa-dlèpotes tantum fcelus vlcifci; fieque coeptiim profequituriter.Interim Albanus oblata rei bené gerendæ occaGone, Cçfari indicat fe iam in hoftes irruere. TumacrisàCçfarianisin bofte fit im-prelfiojita vt mox in fuga incitati équités,peditatum ptçdæ amp;cçdi obijcerent. Iam adLocheranam fyluamyentu erat, quapaftim tanta armorum multitudi-neconftrata vifebatur, vt inlèquentib* Cçfânanis moram adfetrennSed amp;nbsp;oc-ciforum amp;fauciorü multus erat numerus :m3ior verb captiuorû,ità vt plcrofq; Cçfaris milites viceni amp;ampliùs captiui circunfifterêt. CçlarianisverôSaxoni-cosfummacontentioneinlequentibus, brcui ad Cçfarem,qui in media Circitèr lylua conftiterat,nunciusdc capto Saxon eadfertur. Eratisinequo Pbrifio armatusxumqueadCçfarcmperuenif. fet,velletq; ex equo de!ccderc,amp;dextrx cbiiothecamdetraherCjCçfàrmitiffimû TecutusIngenium fuum, neutrum per-miGt.Tumillccapite nudato,Ego,inqt, potentiffime amp;nbsp;clenientiffimeCçl3r me tibi captiuum reddo.Ad ea Cçlar, NuC ita quidem mecompcllas,ait,cum antei fecus fcceris.(Saxocnim amp;Lantgrauius bocrcrumtumultu,nonCçfaremeum, fed Carolû à Gandauo,qui fe falso Cç-farem dicerct, in literis publiais fcribe-bant) Addidit quoquèCçfar, Optimo meritofuoad eiufmodi fortuna ipfum efteredadu. QupauditOjillelublicuit: bumerisqj prcffis amp;nbsp;capitedemifto terra intues ingemuit, vultu lanè miferabili. Indèiterùm petitaCçfare, vt ipfum fic traéiare velit,vtfolent captiPrincipes, Egoverô,inquit,tevtmcritus cs,trada-bo.Mox in caftra abducitur. Eo die Mauritius in fummo periculo fuit.Cùmenimboftespfequcrctur,qui-dam exillis à tergoeum adortus,bóbar-dam dorfo admouit, fed mam conatu, |
quod ignis non emicarct. Verum ille te-merariusmoxà Mauntianis difterptus cft.Captafuntineoconflidutormenta quindecimjamp; magnus bellicarum reru apparat’ipoftridiè quoquè fex alia tor-mentainitinereintercipiuntur. Multa quoquè prçda, impedimenta,figna legionaria amp;equcftria. Captusetiam eft Erneftus Brunfuicenfis,Cçiar non arn-pliùs quinquagintaéquitésamifit. Vi-ftoriahaepotituseftS. Calendas Maij. lulius Cçfar olim Pontico triupho triû verborum titulum prçtuliftefertur,^?-«i,^^//i,/5ri.Ijs verbis nonnihilimmuta-tisficnofterCçfar, longe illiobveram pictatem profeten dus, vlus eft: Feni,f^» i^i^Deusyuif’. vt oftenderet, fe non fiais viribus,ftddiuinoauxilio earn vicforia acceptam ferre.Saxonis amp;nbsp;Ernefti deinde euftodia Alphonfo Viuimadataeft. Porto in deditionemTorga vrbe accc-pta,Cçlàrad Vuittenbergamoccupan-dam cum omnibus copijsprocedit.Eam vrbem Saxo continues vigintiquinque annos adeo cómuniêrat,vt facile ctiam diuturnam obfidionem paflura videref. Obiter, prçtermittendum non eft, qua in parte Albim Cçfar vado traiecit* portera die no nifi natado, amp;nbsp;argre quidem fieri potuiffe.'Graucs quidam fcri-ptores fic fentiui, non fine miraculo amp;nbsp;prçfentiNuminisopeCœfaremilludla-tiffimum flume cum tantis copies vado tranfijrte,Qiio ante die Saxo captus eft, æftus fuit loge grauiffimus,amp;lbl velut fanguinolcntusapparuit, non in Germania du ntaxat, led etiam in Gallijs. lam Cxfar oppugnare decreucrat Vuittenbergam, cum eccèinteruentu loachimi Eleéloris Brandeburgici, amp;nbsp;Cliuenfisprincipis, cuius foror in Sa-Xonis matrimonio vifebalur, precibus flexus, capitali fentenria Saxonem ab-101uit,vitam(^; ei his conditionibus do-nauit:Elcétoriadignitateamp;agrisoppi-disque omnibus ad Eledoris ditionem pemnentibus exuitur.In Thuringia ta-tumarcesaliquot amp;3grosretinet ; Arma amp;nbsp;çnca tormetaomnia cum vniuer-fo rerum bcllicaru apparatu tradit. Eo-rum ingens erat numerus, ita vtex foil Vuittcbcrga,praîter minores machinas cóplmcs,110,bombarda; exportatæ fint; Got* |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 7^
|
Gota nullis viribus expugnabilis folo çquatur. In eafuêrecentum tormenta maiorajminora quamplurima ; çnearu pilarû centû millia,amp;multa alia. Sunt amp;nbsp;aliæ conditioes quas preterimus ftu-dio breuitatis. Accepta in deditionem V uittenberga,biduopóft Saxonis con-iunx cum multis nobilib^inCçfaris ta* bernaculum venitex vrbe,atquead Cç-faris.iduoluta pcdes, abillo manu alle-uatur,amp;humaninïmèinamplexumrc-cipitur.Ea res omnium animos ad fum-mam commilcrationem flexit.Cçlàr vbi multis eius precibus mitiffimè rcfpódit, mariti adeudi copiam ei facit, amp;hono-rificcntiffîmèàlêdimittit, atque altera dieintra vrbem in arceipfaminuifit. Pcridtepus partim à Scythica qua-damgentcad Boryfthenis ripam, partim à Tunetano rege ex Africa Cçfari oblata funtad olt;9:o millia equitum; verum legatos Cefar liberalitèr dimittit, quódiambello propemodum cófeéto, ijs copijs non efiethabiturusopiis. Lantgrauius vbi de Saxonis captiui-tate amp;:Cçiaris vidoria cognouit, non immerito connernatus,per Mauritium ♦ de pacis conditiombus tranare cœpit. Mauntio dcprecatori loachim’ Eleftor Brandeburgicus fcconiungit; qui turn plurimùm apud Cçlàrem gratia amp;au-thoritate valebant. Cçlar quidem illo-rum preces audit,amp;quid àLantgrauio ^envelitjOftenditifed cum Lantgrauius adpoftulatafempèraliquid vel adderet vel demeret,Cçlar tadèm refpondit,ni-liil fe cum Lantgrauio'velle agere,rebus ilk inis vt vellet confulerct. Idrefpon-fura no mcdiocritcreius pertcrruitani-mum,amp; ab vnaiam Cekrisperuulgata dementia falutis fibi prçfidiû petendu fentienSjdatis ad Mauritium literis, co-pofitionis coditiones à Cefare prçlcri-ptas,manu fua delcripßt amp;nbsp;rradidit,i)f-quot;demquepaulo port apud HalamSaxoni-cam in deditione acceptus eft. |
IntercàFerdinâdus rex cum tribus fere millibus equitum amp;fexpeditu Vuit-tenbergaceleritèr Praga^ficHeitur, amp;nbsp;Cçlar cum omnibus copijs luis adLat-grauium edomandum c5tendit. Pridie verô,quàmFerdinandus dilcederetjHu-ganci eq meatus pr^fc^i C^fan vakdi-cunt,orantquefuppliceSjVt Pannoniç à Turcis oppreftx afflidis rebus ope ferre velit. Cçfareis liberalitèr reipondet, amp;nbsp;ftngulis prçfedis ac decurioibus trecc-torum coronatorum torque donat: re-liquisturmis vitra emerita ftipendiain ftngulos équités alteru gratuitum largi-tur.Eam liberalitate omnes mirificep-dicârunt.Hifpanosetiàm illos, qui gladijs mordicus ore correptis hoftiû Ica-pbas nando apprçhédcrant,ùngirtos ve-ftehololerica ornat,triginta donat co-ronatis,amp;intcr duplares armaturas ad-feribit. C^farindè Halam abit,cxpeâ:aturu5 illic Lantgrauij aduentu.Ibi turn repente oritur leditio inter Germanos amp;nbsp;Hi-fpanosjiauddubio trifte habitura eue-* turn,ni Cçfar no fine periculointcrdu-asacies,furore amp;nbsp;amentia cçcas, media fe oppofuiftet.Erant adhuc apud Cçfà-temBoëmorü kgati;cos adkvocat,bor tatur vt adofficium amp;faniratérede3nrj kalioqui fratriFerdinado minime de-futurum. Ëadem ad Boëmos perfcribit. Dum hçc gerunt,L5tgrauius cum too. equitibus Halam venit,poftridièaMaa ritio amp;Ioachimoin regiam deducitur. Adcrantfrequentiffimi nobiles, qui fe id nunquàm vifuros putâi ant.Lantgra-uius coram Cçfarein genua prouolui-tur,amp; eius nomine Cacellarius füppkx Cçlarem honorificétilïïmè appellat,ve-niam pctit,amp; obkruantiam ac fidem in poftcrumpollicetur, aciureiuiadocó-firmat.Cxlarper oratorem refpódet, k licèt grauiffimè Içfumjtamé fuplici no-xam condonare,capitis peena, profcri-ptione amp;nbsp;carceribus perpetuis abfolue-re.His alijsq; nonnullis diéfis, Latgra-uiusfurgit,fedCçfar ei neq; dextrade-dit3neq; vllum beneuolctix genus exhi-buit. Intererathui^pcdaculo Henric* Brunfuicenfis,quem hadenus captiuu Lantgrauius detinuerat. Pofteà Alban* Lantgrauiû (ecùm in arcem ducît, Ek-dorcsadeœnâ inuitatj amp;nbsp;Lantgrauiû cœna fada apud fe detinet. Id verb pter fpem aGciditLatgrauio,qfelógè maiori libcrtate vfuru putarat.Códitiones qbus fedcdidit, ex multis hæ fcrcIunt.’Lant-graui’amp; eikliétes oes Cgfari iurét.amp; vitro «’ volutaufepmittant.Ipk ex omni ditionc |
720 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
ditione quatuor deledas vrbes cotinuo dedat.LocaaliquotWunita diruat.Cc- ’ turn quinquaginta aureoru miflia pen-dat. Tormenta omnia rhedis impofita (ea erant amplius düccta)Cçfâri tradat. Henricum Bunfuicenfcm reftituat. Vi-tam Cçfarisbeneficiohabcat.Perpetua
* cuftodianon aRerueturjamp;c. Hane vîti-mam conditioncm neque Lantgrauius ipfe,nequePrincipes interceffores fatis confidèralTe vidétur,qua vtiquè in Cæ-faris arbitrio euftodiae vel breuiandæ vel prorogandæ facultas conftituta eft. Tulit principió grauitcr captiuitatem fuam Lantgrauius, fed cum fuis ipfius fcriptisreuinceretur,cam fortuna eoepit ferre modératiiis.Ad hanc vero calami-tatem vtrunquePrincipem amp;Saxonem amp;Lantgrauium importuna Luteri amp;nbsp;feditioforum concionatorum confdia adduxêrc.
Is igitur vtriufque amp;Gcrmaniciamp; Saxonici belli euentus fuitjamp; Cçfàr to-ta Germania, quod nulli vnquam Ro-manorum Cçiari obtigerat, felicitèr edomita,aPauloPontifice Maximo in diplomate,quod Hal æiaccepit,MAXI-MI amp;nbsp;FORTISSIMI cognomineor-natur. Olim Carolus Magnus,multis bellicisrebus clariffimus,triginta annis Saxonesçgrè domarepotuirmofterCa-rolus Maximus intra tres ferè menfes Sa-xoniamomnem libi parcreeoegit. Poft z demolitas Lantgrauicæ ditionis ar ces, Cçfàr tormenta omnia, qua: vtroque hoc bcllo ceperat, Francophordia con-ferriiuffitjeaquéliuncin modumdiftri-buit.’McdioIanum 5o.totidem Neapo-lim,trecenta in Belgium,reliquainHi-fpaniam mittit. Poftea Noribergam co-tendit,vt è loei propinquitate Ferdina-direbus apud Boemos neruos maiores fua authoritate adticret. Breul póft cer-tior fit,Boëmosiufta faccre paratos, ad officium redijfle.Dum Noribergæ mo-ratur,àLubeco ampla ciuitate amp;nbsp;nobi-li,legatiadeum vcniunt,qui doceantfe nunquam cü foederatis cóiènfilïe,neq;, vt pro certo etiam confiât, omninó contra eum conlpiraffe.Brcmcfesquo-quèperDanorumregemin fidem Cç-laris recipi vehementèr orant. Idem co-tenduntPomerahus amp;nbsp;Lun^burgicus,
Hamburgenfes primi omnium in dedp tionem veneTànt,miflîs Noribergam ad Cçfarem legatis, qui magna pecuniae fumma muiétæ nomine perfoluta, vr-bem,quodnunquàm anteacontigerat, in Cçfaris clientelam conferrent. Ità jam Cçfàr late rerum in Germania po-tiebatur, fed pro mitiffimo ingenio fuo ca vbique in dedititios hoftcsvfuscle-mentia amp;nbsp;Ienitate,vt no defuerint poft-ea, qui dicerent ilium non ea vfumfu-iftefeueritate, quarcspofiukret. Verum prudentiffimus Princcps, qui fua: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
felicitatisçmulosnon defuturos minime ignoraret, amp;nbsp;longe latequeomnia ’ circunfpiceret, non efi putandus in ea ampliffimæ vidoriae profperrimis fuc-ceffib’ quicquamtemerèftatuifte.Cùm autem tanta: fuerinttamque inftrufta: hoftium copix, amp;nbsp;Cçfàr contra in pri-misGermanici belli initijs adeo impara-tus,vt nihil minus quam de hello cogitate videretur, ac nihilo feciiis tarnen omnem hoftium impetuamp; inunfias vires mirabiliac propè incredibili fdici-tatepfregerit,amp;detota Germania mi-rabiliter triumphârit:facilè, qui volût, animaduertere polïunt,à pio Principe ftetifieDeumdioftes veró, turn quod ab auita Patrum fuorum religione fanétif-fima ad noua feditioforum dogmatifta-rum commenta defciuiftent, turn quód inPrincipem ac dominum fuum arma temerèfumpfiffent, diuina opedefiitu-tosfuifle, atque ideó nihil vfquam ferè felicitèr geffifte.
Eotemporc,quoCçfar è Vuittem-berga excelfit, amp;nbsp;Mauritius, feptemui-rali dignitate auélus, fuos milites in vr-bem immifitjclariffimus vir Iulius Pflu-gius in Epilcopatum Numburgenfèm mifius eft,qucmtum occupabat Nicolaus Amldorffius egregièLuteranus. Is Amldorffius poft colloquium Viior-matienfe vltimum, quod annoChrifti iS57,htibitum eft,vblfeélarijinter lè có-uenire non potuerunt,fcriptum edidit, quoacerrimèinuehiturin Melachtho-ncjn,Brentium,amp;quofdam alios, qui inillo ColloquioZuinglium amp;nbsp;Ofia-drum damnare noluerunt: aitque hoc iplo nomine,quód hos amp;nbsp;eoru f eélatores damnare nolucrint,eosabAugufia-
na con-
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. rxi
WsConfeffionedifeeffifTc. Eodem f'eri-pto sperre danat Zuinglianos atq; etia Adiaphoriftas,quorum parens fuitMe-lanchrhon, Qiiodideocommemorare obiter volui,vtlelt;3:or intelligat, quam predate inter fe in hoc nouo Euagclio conueniant dodores Euangclici: ca-ueatlt;^; fibi à talibus, niodo fuje velit fa-luti confulium.
Cùm FerdinadusrexinBoemia elTet LçtmentiXjCçfar ei auxilio mifit figna ofto peditum Germanoruin. Allata au-
* tern fama de capto Lantgrauioj literas dat Ferdinandus adPragenfes, quibus coshbiprçftôefleiubetin arcePragen-fi ad 6.1ulij diem. Veniunt illijamp;fuppli-c«s ab Rege oftenfo venia petût, amp;nbsp;ciuS fe voluntati permittunt. Intercedebant pro illis Ferdinandus, régis Ferdinandi filius,amp; Auguft’ Mauritij frater,amp; nó-nulÜ alij proceres.Itaquc lub conditio-nibus quibufdaa Regepacem impetrâ-runt:porroinnobilesquofdam, qui ad diem citati non vénérant, feueriorfen-tcntiapronüciatacft.Alia: quoquè nó-nullx ciuitates amp;nbsp;nobiles inftarPragé-fium abfq; códitione fefe dedut. Cafpar Pflugius,quem foederati fibi caput con-ftituerant,lçlæ maieftatis damnatur, amp;nbsp;promittuntur aureorum millia quinqj in caput ei’.Ita illud quoquè regnu bre. ui tranquillatü eft,punitis feditionis au-thoribus.
Ad lulij tertium diem C^far Bam-bergæ, vbi turn eratjimpcrij conuentu indixit:iubet^ue ad Calendas Septebres conuenireomnesAuguftam.Ipléfub fi-nem lulij eo venit cum Saxone captiuo.
, nam Lantgrauium Danouerti relique-rat. Ad Cçlàrem Auguftx moratem venit à Sohmanno Gerardus Veltuichus, quem Cçlar Icgatum milerat Byzantiû, padis cuTurca quinquennahbus indu-cijs.FuithicConuctus frequentiffim®, tametfi non finè morlu eum Sleidan’ar-matum vocat ob Cçfaris copias, quae turn intra amp;nbsp;extra vrbe tenebantur.Ad-erant eledores omes,amp; prêter alios Im-perij principes etiam Cçlaris foror Ma-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ria Belgi) prudentiffima gubernatrix,amp;
1 ' nepti$,Lotharingiç vidua.Maximilian* { nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auftriacus Chians nominepaucis præ.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatuscft,ac dunde C^farper fcribam,vt
moris eft,propoluit, qua: vellet ijs Co-mitijstradari.
Menfis Septembrisdiedecimo quo-rundam cóiuratione Petrus Aloyfius, PauliPontificisfilius, Placentiæ domi fuç confoditur,amp;Fcrdinadus Gózaga, qui per id tempus Mediolanenfi ditioni C^faris nomine prçerat, vrbem Placen -tiara occupat.ln hac c^de commemora-da Sleidan* more fuo acerbè perftringit non Aloyfiümodó,fed iplum quoquè Pontificem,quem non foliim Aftrolo-gia:,fedamp; necromantia: admodiim ftu-diolumfuilTefcribit.Itaifti mileri nuf-quèm fibi temperate poffuntafummo ïacerdote carpedo, in quo fi nollctpcr-fonam,laltem officiu vencrari deberét. Certè dePaulo Pontificemulti honori-ficè fcribunt5amp; eius virtutes prçdicant. QuaUsqualis autè fucrit,Sleidan®facra-mentarius hçrcticus dignus no fuit,qui illum reprçbenderet.In veteri lege capitale fuit,fi quis principi gentis eius ma-ledixilTet.Hodiè nihil çquè familiare amp;nbsp;folenneeft, prçfertim apud Euangeli-cos,quàm atrociffimèin PontificéEc-clefix paftorem inuehi,amp; omnibus ma-ledicctiæ generibus debacchari.Qui au-tem in Catholica rcligióe benè inftituti funr,in Pontifice Chriftu fulpiciu nt amp;nbsp;veneratur,nec tam vita amp;nbsp;mores, quam muneris authoritatem amp;nbsp;amplitudinè attendüt,nè in Pontifice carpedo Chri. Rum ipfum laceralTc vidcatur.Ohm loge ante mille annos Conftantinus pijl-fimus Impcrator,ciim in Nicena Sy no-do oblatç illi eflent querelç aliquot Epi-fcoporum,quibus fe inuicé acculabât: Mihi, inquit, homini errori obnoxio nefas elfe videtur, Ecclefiafticorum vi-rorum aceufationes recipere amp;nbsp;audire, Atq; hisamp;paucisalijs didis, querelas ocs,quas nee legere quidé voluit, cora Epilcopis cóbulfit:addiditlt;?i; amp;illud; Si in Epifcopü inciderct, alienu coniugiu violanté,l’epurpura fua piaculum illud obtedurü elTe,nè tam fœdû facinus fpe-datonbus occafionem mali creareuSed h^cpropterinfolentes dixiHe fufficiat.
Hac tempeftate Angli Scotos prelio fuperatjdudore Somerlctoregis auucu lo.Pugnatu eftadMulïelburgu. Sçotis peratlacobusFlamiltonus,Arrana: co-
PPP mes
|
?12 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX mes amp;nbsp;regni Scotiç gubernator. Dubio aliquandiù marte aerîtèr certatû eft,{ecl paulopoftmultis nobibbus viriscaden-tibuSjViéloria penes Anglos fuit.Caufa belli fertur, quod Eduardo régi Iponfa nondaretur, quemadmodum ex pado oporteret,amp;Scoti fc fadurosrecepcraL Port earn pugnaAngli logins pgrediu n-tur,amp;lux ditiois fines in Scotia pferut. In Auguftano,quern diximus,Con-uentu Principes omnes cócilij Triden-tinidccretisfefubmittûtjCçlàrc pluri-mtim earn in cura incubente, vtveligio collapfa in Germania poHet inftaurari, amp;nbsp;hçrefes profligari. Port o verb,quod Lantgrauij captiuitas prçterquorundâ ipem 3CcidilTer,multùin his comirijs 1a-boratum eft pro eius impetranda libcra-tione. Vxor eius Auguftam venit,amp; cu ea ordines omnes ad effareintcrcedut, fed nihil tuimpetraripotuit-Priufquam intercederetur,Cç(arrem omné,vtcum Lantgrauioadumeflet, paucis ordinc ad ftatus omnes expofuit,nec erat quil-quam, qui eius fadum improbaret,licet Mauriti’amp; Brandeburgicus nónul-la 311 egaren t.Error o m n i s i n d è a c cid i ffe videtur,vtantèdidum eft, quodneque 111 duo principes, neq; Lantgrauius iplc latisperpenderint conditionem illam, de non perpetuo carcere Lantgrauij. ANNOi$48.in comitijs Augufta-nisrex Polonus fuos habuit legatos,qui illiusiusin Pruffiam Ordinibuslmpe-rijdeclararcnt,amp; Profcriptioncm Ca-meræ Spirenfis in AlbertûPrulfiæ quo-dam Magiftrum abolcrent. IsAlbertus mutata Prulficx Reipub.forma, in Po-loniatrcgisfidem amp;nbsp;clientclam fe dcde-rat,nomenqueMagiftri indueem muta-rat.Cçfar vh'iPoloni regis poftulata co-gnouit Vuolfgango Pruffia: Magiftro datorationis exemplu, qdie2j, lanuarij refponder.Tandem amp;nbsp;Poloni« legato-rum amp;nbsp;Vuolfgangirationibus auditis, CLim negocium cognofcendi quibul-dam datum effet, communi omnium confilio dehberatum eft, fententiam à Camera;iudicibusin Albertum latam, effeprolequendam.Atciim difficihs effet executio,in Cçfarem oinia reijciunt. Non diù poft obijt Sigifmundus Poloni« rexvaldèCathohcus, amp;nbsp;iam çtate |
OPT-grauis. NatuseftpatreCafimiroann» Domini t4Ó7,prima lanuarij: eledus in regem 1506, Nam anteeumordincre-gnaru nt fratres eius natujmaiores^loha-nes Albertus,5e Alexander-CorooatuS eft 1507. Mortuus 1548. prima Aprilis* Fuit eius obituspcrniciolus amphirgt;mo Poloniærcgno.Nam co extindo,hçrc-« fes abominabilcs,etiàm Arrianorum amp;nbsp;Neftorianorum, illic paulatim criftaS erexerunt. Erat hoc tempore Concilium non-» nihildiftraótum,Patribus alijsobaëri» incommoditatem Bononiam profedis, alijsTridenti i'emanétibus.IntcrïmCe-farveritus_,nè tardlùs, quàm expediret. Concilium ichgionis negocium abfol-ueret^quibufdam negocium dat formu« 1« cuiufdam Gonicribéd«,qua perGer-maniam vtcrentur vfquead concilijde-finitionem.FIi fuêreluhus Pflugi’Epi-fcopus Numburgenfis, Michael Sidonius MoguntiniEledons Suftïagane-us,amp;IohannesIflebius. Princepsioa-chimusEledor Brandeburgicus, con-ciliationis cupidus, curauit Bucerum Argentorato acciri, Isvbidam venir,! Principe hbrum derdigionea tribus il-lis, quos diximus,conicnptum accepit amp;nbsp;legit.Roga tus à pri ncipe vt f ublcnbc-rct,rccufauit,qu!üd magis eftet Catho-licus, quàm Buceti Euangelium ferre poffer.Ea regrauitèr principem often-dit.Porrbipledomuredijt. Eo tempore Col on icnlis Archicpilcopus Adolphus primitias,vt vocar,(eu primum fa-crificium fecit Auguft«, prçffntibus Ce(arc,FcrdinSdorege, d rdiqs prim-cipibusmaximo numero,quibus pofte! epulumdeditmagnificentiffimum. Per hoS dies Augufta venir Mu kaffes Tunetanusrex,proprij filij, vt fupri didum eft,in kexpertus crudditatem, vtroqueadempto lumine. Secutus eft cumpauló poftetiam alter films. IsrcX in tanta calamitate priftinam vifus eft retinereanimi exedlitatem, creda cer-uiceinambulans, amp;infigniplerunquè cultus amp;nbsp;geftiisgrauitate veteris fortu-n« maieftatemreprçfentans. lnlibello,quem diximus iuffu Cefa-ris conleriptum,inter cetera pacis tuen-d« caulapmittebatur,vt qui apud Pro-teffantes |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 7^5
|
teftantes ex’ facerdotum ordinc vxorcS duxiffent,vfq; adConcilij determinati-onem non cogcrentur cas relinqucre, itemq; qui vtranq; Ipccicm Eu chanftiat hadenùs lumpfiflent, non compellcre-* tur calice carcre. Hçcduo multos Catholicos oflenderunt, quod non pofTet Cçfârtale aliquid ftatuere. Verùm op-tim’ Princeps nihil fibifumebat in ciuf-modi rebus author!tatis^fed quam pof-Ïètcómodifïimècupiebatrcsin Germania nimium exulceratas fensim in prifti-num gradu reuocari: facilcquc videbat, E vi adhibita inuitos adomia fubito mu-tanda cogcre voluilTet,nihil nifi grauiC-limos Rcipub. motus expédiandos effe: quanquàm ego hacin re nihil velim fta-tuersjled libentèr fequi redius fentien-tiumludicium. Hoc quidemeOrcrum Ratu nim'is fuit infolens amp;nbsp;intolcrabi-Ie,qu0d Cum libellus hie pafslm vocare-tur,INTERIM,quida fcriptorcs Euan-gclici miris modis in earn vocem lude-renc, amp;nbsp;fannis atque conuieijs petulan-ter profeinderent. Verifimile cft,iam tu agitari cœpiRe confilia,quibus fe fpera-rentbreuiin priftinum gradum reftitu-tum iri.Vuittembergæ quidem Mauritius Philippum Melanchthoncm, Po-meranum,Crucigcrum,rcftituit.Antc-quàm autem Cçlar libellum memoratu Imperij ordinibus^poncrct,priùs cum Romam Potifici milit,hocipió lane ani-mi fuireiigionem teftatus,quôdinreli-gionis negocio nihil ipfe per le vellet có-Ritucre« Pontifex vero quid co in libro difpliceretjUon tacuit:quemadmodùnj autem Potifex rcfcripGt,fic eft à Catho-licis liber rcceptus. |
Per hoc tempus MaximilianusEer-dinadi regis filius,Augufi:a in HifpaniaS proficifeiturjhabens apud fe Cardinale rridentinum. In multa trepidatione tu fuêrepreclâriEuangelici concionato-rcs,qui fibi vix vfquàm tutum fuperelfe locû vidcrent;amp; mirabili metamorpho-lî,qui priùs acerbiffimè inter fc conten-diflcnt,in hac publica,vt ipG fcribût,EC-cleGæ calamiratc,priuatarû olfenfionû obliuifcebant.Etridiculû fane fuitfpe-daculû, quoida egregiè Luteraos tû vi-dere apud 2uingliâos Gbi latibula quç-rere^quofdä etiàm Helueticis miniftris ômantiffimeferibere, cùm tarne animis alij abalijsdilîîdcrétacerrimèj amp;Lute-rus iampridèm ZuinglianoshçreticoS appellâlîet.BrétiusquoquèinGgnisLu-teran’ Hala Sueuica pulfus,BafiIeaî ali-quadiù moratuseft.PetruS Martyr, an-teà exitaliaprofugus,nunC Argentina reliéla migrât ad Anglos, Vuolfga ngus Mufculus eX Augulra ad Heluctios le recipit. Andréas Ofiander relida Nori-berga fit Prutenorû apoftoluSjEràfmuS Saccrius à Guilhelmo comité Nalfouio difcedit,Erardus Sneppiuscum multis alijs cedefiaftis cx Vuirtenbergenfis Principis ditioibus exulareiubetur. lam periculum erat, nèEuangelium in tota Germania occumberet, nifi quod horû Euangcliû eiufmodieft^ vt votis omnibus Optandum fit, vt ex toto orbe terra-turn penitus proferibatur. Saxo captiu* induci non potuit, vt Concilij decrctis amp;nbsp;editi libelli dodrinæ fubfcriberet,di-Ccns fi hoc faceretj fe Cotra confeientia fadürum,amp; admilTurö peccatu in Ipiri-tumfandum,quod fitprorsùs irremiffi-bilc.SiC iam perfuafi erant aliquot Germanix principes à verfutiffimis apofta-tis.Scd fi illi tara pniciofum putarut dif-cedere abimpiorum hominum comcn-tis,quam nos confiâtes elfe debemus in earetincndareligione, quam omnibus feculis,quibus Chriftum agnouit,Ger-maniacoluit, amp;totusvbiquèterrarum Chriftianus orbis fempèr retinuit?Sci-licet grandepiaculueft defercre, quod ab apoftatismonachis didiccris.* amp;nbsp;pie-tas eft,pu erilitèr ab eo deficerc,quod inde ab Apoftolis Catholica Chrifti Ec* clefiatenuerit. In Anglia hoc tepore fub pucro rege Mifla abl ogata eft, amp;nbsp;non diù poft Stc-phan’EpifcopusVuintoniéfis,virlongè dodiffim’, Cuftodie mandat.Pön o Có-cilium Trideti continuat.Eo tepore Ve neti edido cauét,vt libri à catholica tc-ligióe difcrepates ad certos homines ad-ducant,idq; mtra dies odozqbus elapfis, inquifitü iri aiüt,amp;q deprçhefi fucrint, nó impunc abituros.'ijsj qdeferat huius edidicontéptorcs,munerapromittunt. H^cmoleftiffimèferunchomines,fedlï faperent,gauderent magiftratus jpforü falutj mature confulere: atque vtinam PPP gt;nbsp;vbiquè |
?!4 APPENBIX AB NAVGtERI CHRONJCA; EX OPT.
vbiquè terrarum profcripti effent libri omnes,exhçreticorûhominum offici-^Tia. ». ’’is profefti.Nam ferma eoru, quod re-_ riflîmèdixit Apoftolus,vt cancer ferpita Conftanticnfes,quód nollcnt Cçfan obtemperarein quibufdamjabino pro-fcribuntur.Id illt non fercntes,quód reï plena eflet pcriculi, habita deliberatio-ne^Cçfaris dercligionc Rbellu recipiut, amp;nbsp;Cleruin vrbem admittunt.Porró mi-'- niftri Euangclici, amp;in ijs facile primus Amhrofius Blaurerus apoftata mona-chu$,aliófecóferunt.Lindauiéfes,pau-lóantèptinaciores,Conftantienfiu ex-cmploterriti,libellum amp;ipfi rccipiunt. Augufti menfis die tertioC^farfena-tum Auguftæ cxauthorat,in quo multi etiàm ex plebe effentjOOiiumq; 'coftitu-jt:tribu$ quoquè/îmilitèr abrogat,amp; ci-uium conuenticula, nedeinceps fiant, interdicit. Religione quoque ad libclli prefcriptuvt mutet, fenatui nouo gra-uitèr imperateficó; relifto pr^fidio, V1-
, mam petit,3tq; illic itidèm Senatû locö mbuet,aliulubrogat,’amp; Martinu Frc-chtum miniftru Euangclicu cum focijs concionatoribus, quód nollentlibcllu recipere,in cuîtodîâduciiubet.Senatus libellu recipit.Ex concionatoribus iftis quatuor pertinacitèr in fuo permanfére errore^duofaniora funtconfilia fecuti.
Argentinen fes legatos ad Cçfarc Soi» rammittût.lbi noninuctôCçfare,Mo-guntia vfq; fequûtur:fed propter Con-hliarios quofdâab(entes,iubcntur Colonia Agrippina vfq; cum ipfo pficifci. HÎÇ Cçlari litcras olferut, petut fibi dc-creti,quod libello fçpè ditto cotineref, gratiam fieri,autillud mitigari:fe cm de iua falute valdè efle folicitos,nec audere contra cofeientiam agere. Ita mirum in modum trepidabatur vbiquè inGermania,cum adviamreuocarctur,vnde ma-lorum concionatoru fraudeexciderat, cum nihil quicquam trepidäffent, qua-do ab auita amp;nbsp;catholica religioneauo-cabantur. Contra oportebat cudantif-Zimèadresnouadas accedcre,immó no-uitatem omnéprorsiis fufpeda habere: porto ad religioncm omnibus feculis amp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toto orbe exculta,etiàm vitro amp;incun-
Pfdia p. Rianter reuerti.Itaq; illic trepidauerunt
’ riiDore,vbrnó erattimor.Tadèm Argê-
tinenfeshoeàCçfare refpófum accipt* unt,Vt cum Epifcopofuo tranfigar.Ïam enim obtulcrâtfeadpermittéda aliquot templa Catholicis,die$ feftos amp;nbsp;iciuma obferuanda,amp;alia quçdam,
PaulófupradcConftanticnfiö pro-fcriptione diâû cft.Erat hoe nomine in fummis angufhjs,nec humanö apparc-b3tauxiliû,Cçfare tune longelateqjin Germania trifiphante.Tadèm igit mul-tisdiuexati modis, quod ^fcnptiseuc-nircfolet,Auftriacç domui fefededötin perpetuü. Ferdinadus rex in fidé cos rc-cipitcertis códitionibus, qs illip iufiu-randu accipiut. EftConflantia velfola Cóftantienfi Synodo vbiquè notiffima; vrbsnó admodum magna, fed elegas amp;nbsp;amœna. Habet Epifcopû,cui* diœcefit amplitudine reliques fere Germaniac Epifeopat’exeedit.Habet emfopra 1800, parcccias vcl parochias,amp; 4oo.monaftc ria. Obiter hue adfenbere libet,quod de Rhenanis Epifeopatibus quidam di-cunnCurienfiseft fummus, quia luxta Rheni fontes.Coflanticfisampliffimus, Bafilccfis amœnifiim*,Argètinenfis no-biliffim^,Spircnreligiohlnm*,Moguti-n’authoritatevcncrabiliffim*, Colonien opulétiffim’, Treuirefis vetuftiffim“.
Äpud Burdegalclcs in Aquitania fit tumultus ob falinariu vedigal Setribu-ta extraordinaria, Resnó multùmàde-fedioneabdfe vifa eft:fedrex Henricus repcRiucoccurres, miffo cumexercita AnnaMómorantio, feditiois authores tollit è medio,amp; Burdegalenfes egregiè Caftigatos,cogit in ordinc. Adéptç fu nt illis cap3nar oès,nè ijs ad turbas ciendas abutereütur3priuilegioru liter« exuftx oés,amp; qa regis pfedum occidefant,co-guturhumü,vbi coditum cius cadauer erat,digitis amp;nbsp;vnguibus fodere, dopée ad corpus ventum effet.amp;c.
CçfartâdèminBe]giûrcdit,feruato apud fe Saxóe,Latgrauto veroAnderna-dam quod eft Fladriç oppidu,niifïo.Pau lóantèadCalendas OdobrisCarnet« iudiciü cóftituit,aduocatostre$ dcLu-terifmo fufpedos remonet,cçtcris omi-bus inter alia pferibit, vt catholic« Ec-clefi« dogmata fcquatur,autloco mo-ueatur.Ad Cçfarèin Bclgiû.relida Gat lia^venit cius foror Eleonora Franci«'
regina
|
SCRIPT. PER LAVREN. regina, idlt;^ucHenrico rege annuente. Hoc fere tepore Philippus Hifpania-r um rex ad patrem Cçfaréjrdi^o in Hi-ipanijs Maximiliano fratiuele/annoru zi.iuuenisex HilpaniaGenuS ^ficifei-tur cum quinquaginta triremibus amp;nbsp;to tidem fere nauibus onerarijs.Apud Ge-pua primo amp;nbsp;indé alijs Italiæ locis ma-gnificcntilïïmèexcipitur. Mediolanum jngrediêti pfto fuêreSabaudie princepsj Veneti,FlorétinijFerrariêfes,Senéfes Ic gati.IntereaBrüxellismorit cornes Bu-ranusMaximilianusanginæ morbo. Theologi Protcftantiu Vuittember-genfes amp;Lipfenfès per hoc tempus inter le de rolu ntatc Principis Mauntij con-ueniunt aliquot locis,amp; nónihil ad Cç-faris fcriptum fefe accómodant,édita re-ligionis formula,in Mauritij ditione ab omnjb’feruada.Indè gradis poftea inter Luteranos orta têpeftas eft et altercatio. Ij poftea didi funt mollesCôfeffioniftçj quorû facile princeps fuit Melanchthó. ANNO 154.9. Cçfarisfilius Philipp* ad patrem venit in Belgium, amp;nbsp;cum eo, prêter alios,CardinalisTridctinus.Cç-far aduentati infignem equitatu in Gcr-maniam vfq; honoris caufa obuiam mi-fit. Mauritius Princeps Tridentum vfq; procelîîteiobuiàm,amp;pro Lantgrauio captiuo plurimùm orat,vt apud Patrem velitintercedcre. Philippus fuameain re operam libevalitèrpollicetur. M^gdeburgenfes iam an te à ypferipfe-rat Cçlar,cumq; nollent decretum reli-gionis Auguftæ cuulgatu recipere,ma-lorem in eoscócipit indignationé. Hçc vrbsferè prima amplexa fuit Luteri in-fauftum Euangcliumjerantq; hoc tempore illic aliquot ftrenui Luterani con-cionatorcs,Nicolaus Amfdorffius,qué Cçfar cx NumburgenfiEpifeopatu eie-' ccrat,amp; Matthias Flaccus lllyricus.lfti videntur commóuiffe eines, vt conftan-tèr Cçfaris decretum repudiarent. Hly-ricusdiufuerat Melâchthonis dilcipu-lus.Sed cùm videretur Melanchthon cû VuittenbergenGbus amp;nbsp;LipfenGbus no yprsùs à Cçfaris decreto abhorrere,mul-ta quoque concedere,{cripGt vna cu fo-cijs Magdeburgicis,qui nee latu vngué vlla in re à Luteri placitis difcedendu pu-tabant, cótra Melanchthoné amp;nbsp;eius af- |
SVRIVM CONGESTA. 725 feclaSiScripGt in eos etia Nicolaus Gak lus,qui,niG fallor,id téporisMagdebur-gi erat,poftca veró fa dus eft fuperinten-dens RatifponcnGs.Hçc veró rigidorum amp;nbsp;mollium ConfefGoniftarum (Sic em Catholici quidam eosvocant) cótentio tandem eoufquè progrelfa eft, vt mifev lllyricus tota ferè Saxonia profcriptus, Ratifponam vfq; ad Nicolaum Gayum profugerit.Vehemés eftenim lllyricus, amp;in quibufdam libellis lupplicatorijs mirabilitèr vrget amp;nbsp;inftat,vtin Germania vel potins Saxonia Synodus cogre-ge€,cui th noninterGnt niG Synergiftç, Maioriftæ amp;nbsp;Adiaphoriftæ, cum quib* folisGbi rem elfe vult, acmirû in modi tumultuaturdeConfefGonc Angufta-nà, quæ multis Gt locisdepranata: cri-menq; falG alicubl Melanchthoni pra:-Ceptoriimpingit,quôd amp;nbsp;CófefGonem Auguftanam, amp;nbsp;librosLuteri plurimis in locis adultcraucrit.Nec plané menti-tur lllyricuSjCÙm in Confelfo Gt,Auguftanam confeGîoné non fcmèlà Melan» chthone mutata. Tales ergo cùm client Magdeburg! buccinatores,pertinacitér diù fefeCçlàri oppofuerût,pclGmo qui-dem obftinatæ rebellionis excmplo. Menfe Maio in Anglia difputatu eft Oxonia ab eius Academiæ Thcologis cumPetro Martyre, profugo cxltalia. Difputationiprçcrantlegati regij, qui pofteaferipto edito,viG funtpalmâ tri-buere Martyri.Is Martyr aliquâdiùBu-ceratto more folebatdecœna Domini, VtipGvocant,loqui:fed vbi aduertit eu loquendi modûàfua mentealienueße, quodBuceruS non magnoperè curâlle videtur, noluitampliùs Buceri imitan Gmulationem, fed aperté proleftus eft Zuinglianifmum.Iuit autem in Anglii etiàmBuccrus,vt né quid ad eius regni infclicitatem deefter. Oétobri menfe Argétinenfes eu Epi-fcopo fuo tranGgut;tria templa Catho-licispermittunt, amp;nbsp;qiiçdam alia inter vtroique componuntur. Hoc anno primogenitusTurCæ So-limani Glius ad Perfas confugit.Erat So limanus propenGorin lecundæ vxoris liberos,équibus altcrû Mufeaphxpri-mogenito,hortatu vxoris,prçlatur* vi-dcbat.ldindigné tulit Muf£aphas,Pcr-PPP 3 farum^j |
|
APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. TSIÎ farum^j frétas copijj,aliquot Perfis lo-cafiniuma expugnat. Solimanuscum quingentis hominu millibus pergitob-uiam,Perlas in fugam conijeiefedcùm Perfæ longé lateque omnia ineen derer, è Solimani cxcrcitu, rcrum inopia pref-Iï,ad centum millia pcricre, coadusque eft Solimanus reinfeda difcederc. Dccima Nouembris dic,anno gratis fuse 82. moritur Paulus Potifex terri*. In huncSlcidanuslcribit fuo more, amp;nbsp;vt vita fundum acerbißimc amp;nbsp;odiofilütnc traducat,citathbrum Italtcum Bernardini Ochinijlonge contumelioliffimü. Siquisitaferiberetin principes Euagc-licos,quemadmodiimilleliberperftrin-gitPonrificé,nemoçquo ferret animo. Ethic vifus eftdignus Sleidano Sacra-mcntario,c quo non pauca in defundi Eontificiscontumcliamluis illisimpijs commentarijs infarciret. Sanè qui taliü commentariorum ledioe deledentur, illi facilè quoqucMahometisAlcoranu 4 ^ id genus alia commenta non admo-dùm reeufaturi videantur. Fuit illc Potifex àluxuamp;crapula aliénas, amp;nbsp;tepe-jranrix inprimis ftudiolus:quæ res illi ta raram cóciliauitfenedutem. Porróqui ftupris, libidinibus, commeffationibus amp;nbsp;largioribus poculis alUduc vacant, vixpoffunt ad eamptingere fenedutê. Anno i$5o.ipfo purificationisdic fo-lenni Argentinefis Gier’ Miftam in tribus templis rursus célébrât, iam pluf-quam viginti annis intcrmiflam.Ibi rur-süsSleidan’mirè cftfacetus,amp;C2remo-nias ecclefiafticas haudlccùs atque Tur cus aliquis aut Scytha irridet. Eo autc die excitatus eft Argétinæ tumultus oc-C3fïonequadam,amp; vfqueadeo res peri-cult plena vifa eft,vt inde vfquc ad Pen-tecoftérursùsdiuina officia'intermiffa fint.OderantClcrum pleriquevrbisin-colçjUec alio quam idololatriç loco fia-bcbantplerafque omnes Catholicç Ec-defix cçremonias:porrô apoftatx Bu-ceriidentidèm repetitx inceftæ nuptiç, horrenda; in Euchariftiam amp;nbsp;alia facra-inêtablafphemix,diuinarum achumanarum reru plufquam Babylontca con-fufiopurumputü Euangelio videbant. |
Galliæ amp;nbsp;Angli.x reges pacemfaci-unt» Boloniam Angli reddunt Gallis, à quib9 ccrta illis pecunia fumma nn me-ratur. Quod Angli Boloniam reftitue-rent,plcriq; non mediocriter admirati funt.EtVtmaiorfit inter reges neCelfi-^ tudo, Gallus ordinis Anglici, AngluS Gallictfitcques, Huius anni menfe lanuariofènatuü Burdega lenfisin Gallia reftituitur.Hoc temporeCçfargrauiffimum in Lutera-nosiuisin hereduarijs ditionibus pro--mulgatediduifedantc qu^m ^mulga-retur,vnàcijm Philippo filio Auguftatft adcomitiaproficifcitur, Saxone quide fibi adiudo.Lantgrauio autê Mechliniç munitiffîmoBrabantiæ oppido relido. IndefundiPÓtificisPauli loeft fub-rogaturFebruarijdicy. lohanes Mari* Montanus,amp;:vocatIulius tertius. Erac turn oblubileum magnus Rom^ homi-num concurfus,qui Luteri amp;nbsp;ei nmiliu blafphemijsfurda aure^eritis, pia ani-mi deuotione loca facra Romanx vrbis inuifebat, amp;largiffimarü condonatio-num,quas indulgentias vocamus,participes lefe reddere ftudebant.Lutcrani,5c eiusfarinx al ij no indigent Indulgérijs, quia fua ftcrilifide fccuri,'rcda profici-fcuntur in Orcum. Deindulgctijs pof. fent multa dici, led iftis nouis Euageli-cis nunquam poflunt fatis multa dici.St tarnen audire dignatur,dicam quid Tri-dentinafynodusampliftima de his fta-tuerit.Verba Synodi hçc funtdie x.SeC fionis nonx lub Pio 4. Cùm poteftas conferendi indulgentias à Chrifto Ec-defix concefta fic,atquchuiufinodi peu teftate diuinitùs fibi tradita antiquilfi-fimis etum temporibus illa vfa fuerit, facrofanda Synodus Indulgcntiarum vfum Chriftiano populo maxime fa-lutarcm,amp; facrorum Conciliorum au-thoritate probatum, in EeeÏefia reti-nendum effe docet amp;nbsp;prçcipit, eosque anathemate damnat, qui aut inutile» effe afïcrunt, vel easconcedendi in Ec-clcfiapoteftatem effenegant. His con-tenti fuut C atholici.Sedarij nee his ncC alijs opus habent,fola fide fua migratu-riquódigni funt. Inhuncquoquèlu-lium Pontifieem Sleidanus impura amp;nbsp;flagitiofa iadat conuicia: vt aduer-tamus, ex abundantia cordis os ilhus taliaeuomerc obieoena amp;nbsp;pudenda. Par- |
|
SCRIPT. PER LAVRES:. SVRIVM CONGESTA. 72^ Parceret faite leßoris pudori, fi nollet parcere Potifici: Verum impunè abiftis quiduis iadaturin Pontificem. lulij incfisdic 2é.Cæfar Comitia au* fticatur Auguftx.Ethxcquoquè Slei-dano armata dicuntur,q, Cçfar vrgcret quædam,quç id genus homines nollet. Mauritius,qui anteà Cælàri fe fubmife* rctjadhunc Conuentum mittit lega-toSjper quos oftendit fe non alitèr pro-baturum Concilium Tridentinum,nifi etiarn AuguRanæ Confelfionis theolo-gi habeant definiendipoteftaté,amp;Pó-tifex non obtineat locum præfidis in Concilio. Hæc abfurda è fuis abfurdis habuit Theologis.Scilicèt rci,immó ia olimdamnatinon rnius^fed multarum ba;refum,in Concilio fententiaitt ferét Q^ns vnq audiuit eiufmodi abfurdita-tes? Videt Mauritius iam tü coxilfe bellum in Cçfarem,de quo póft audiemus. Extremo Augufto menfe Granuella-nus,qui ia totos viginti annos apud Cx fare fummû obtinuerat dignitaris locu, migratà corpore.Eiusfundioné Antonius filius,tum quidé Atrebatenfis Epi-fcopus,poftea veró Mcchliniéfis Archi-epifcopus amp;nbsp;Cardinal. tUultx vir literature obtinct.Erat is quoqucin magna apudCæfirem familiaritate. Per hoc tépus Aphrodifiû Aphncæ munitiffimûoppidûSiciliç prorex Go-Zaga magna vi expugnat.Habebat in ea vrbe nidû fuû infignis Archipirata Dra-gutus,qmaria fuis excurfiombus adeo habebat infcftaj vt nulla ratifie diutiùs tolerari poftet. Capta funt in ea vrbe à Cælarianis,amp;in feruituté abduâa ad odo circitèr barbaroru miHia.Earcs ve-hemétèr olfendit Solimani animu,no-uis^j bellis materiâpbuit.Cfiiunxerat fe cnim lUi non ità pridèm Dragutus. Hoc quoquè têpore Magdeburgen-fes magnis alficiuntdamnis àGeorgio Duce^lagnopolenfi, amp;: in acie nfi fine multoru hoîm cæde vincuntteaptifunt plurimijamp;tormentaj currus, amp;inftru-méta militaria oîa in Ducis Georgij po teftate veniût.Ea ex Magdeburgicis parta viéloria, multi adbcllû ilhsfaciendu lefe accingunt.In ijs fuére Mauritius amp;nbsp;EledorBradeburgicus cû Alberto pa-truelejitéq;HenncusBrûfuicenfis,cœ-ptaqj eft vrbs obfideri Odobris quarta dic.Imperij quoquè ordines in id bellu auxilia pollicentj amp;nbsp;Mauritius rerum t fummxpficitur.Decernuntaût in bellum aureorû millia fexaginta meftrua,' amp;pro fumptibus fadis centurn millia. |
Sub Idus Nouèbris Iulius Pontifex Conciliû indicit Tridenti efitinuandû , iubetq; Vt adfint oes ad Maij Calendas, adquosptinetinterefte. Intérim Mauritius fortiter ré gerit cfitra Magdebuf-gicos,multa illis cladeillatajamp;nouavr.* be(cftenim vrbs ipfa tripartita) multis cxfis ciuibus occupata.Porro rursiis cû Brandeburgico inftat apud Cçfarem de dimittendo Latgrauio,Cæfar refpóder, nfi ipfum modôjfed amp;nbsp;filios eius amp;nbsp;c6fi-liarios ità fe gerere, vt nondùm poffit in libertaté reftitui.Inftabat vero CçÏ3r,vc edidûreligionis oes executioni mada* rent,amp; videbatur oîapoftein tanta Cç-faris fortunapaulatim in Germania adl priftinu ftatûreduef hifi fàtan impedi-uilfetbello Gallico,de quo póft dicem*. Lantgrauiuscaptiuitatis valdè ptx-fus,cfifilia fugx CÛ fuis ex Ha(fia euoca-tisinit.Eratingentis res pcriculi,Hifpa-nis attente vigilantibus. At tn repti lunt duo,qui fua ei opera addicerét. Hi toto itinere ab Halfiç finibus Mechlinia vfq; cclercs difponunt equos5 amp;iam paruni aberat,quinres prolperos habcrétfuc-ceftüs: fed ad Hiipanj pfedi notitiaper-fertur3amp;inipfopropè fugx momento duo ex Lantgrauianis confodiunf, nS-nulli comprxhenfi capite pledutur, amp;nbsp;Lantgrauius ardiori euftodiç mandat. Cæfarhos conatus indigniffimè tuliu In AuguftanisComitijsmultùm fer-tur Carolus Cæfar egifte cum Ferdina-do fratre de Philippo filio ad Imperij fuccelfionem admittendo. Sed nihil ca in re effici potuit.Non dubiu quin Cx-far,quilciret Philippi ampliffimasditi-ones amp;nbsp;vires,Reipublicx Chriftiançil-lo promouendo cófulere voluerit,qua-doquidem amp;nbsp;Turex vicini, amp;nbsp;alq Imperij hoftes non nifi fumiha potétia dr-ceri poffint. Cur autem Ferdmandus ea in re, vt aiunt, Cxfari non acquieucritj^ me latet, nee eft noftrum Principum confilialcrutari» ANNO 1551.111 Pru lila Andreas Ofi-ander nouu de luftificatione dogma e fuo cerebro fabricat, videlicet, homme PPP 4 Clvi» |
APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA^ EX OPT.
Clinftianu eade promus iuftmajq oeus effcntialiter iuftus eft,iuftu efTe oportc-•. re.’hanc veroiuftitia homini inferi amp;c.
ContrahuCjlicetalioqui ftrenuus eflet Luteri propugnator, multi Euangelici pcones aliquot Principu amp;nbsp;ciuitàtû Lit tcranaru acritér fcripferutjleditàj vt amp;nbsp;illi OfiandrOj amp;nbsp;illis rursus Ofiandet nwltas execradas lia:refes impingat. In-primisaut Vuittembergenfes, amp;nbsp;in bis Melancbthonc perUringit. Sic illi Fratres Euagclici no contend türbare Ec*-defiä nei, etiam mutuo fe egregic laCcC fere amp;pturbare no definut.Et quauis ta mültoshaberet Ofiandcrcotradiftorcs Euangelicos,tnin Fuälententiäptrahc-re potuit Alhertü Prüliîæ Principe,qui ei^ aduerfarios,amp;in bis loacbimü Mer-linuinfigne Euangelicu, c fuis finibus cxegit.Quisoô videat,apudiftosinfau-ftos reru nouatorcs Euägelij fui dodri-na totics in nouas mutari formas, casq; tarn diuerfas.atque inter fe mirèdifere-pantes?Scd dolendum maxime eft, dum ifti ita in rebus grauilbmis ludunt,mi-ferx plebi tarn miierabilitcr illudi.
Die 27.Februari j perijt in Anglia Mar tinusBucerus,monaebus Apoftata,amp; qui cotra oim feculoru amp;nbsp;Cbriftianaru gentiu moré,cum effet facerdos, ad ter-tias vfq; nuptias ^greffus eft. Faceflant importuniboies, quitalc viru pacis amp;nbsp;pietatis ftüdiofum pdicare non dubitat. Si qua in eins toto pedore bxfiftet fcin-tillaveræ pietatis,nunqaufusfuinerta-tç fibi turpitudinis cófcius,pfcrtim poft publicitiisDeo nuncupatû ppetuç có-tinentiæ votigin cuiufqua boni viri ^-dire confpedü.Sanè inter EüangelicoS buccinatoresbaud temcrè inuenias, q vafricieamp; calliditate Bucerum fupcret. Multa arte conatus eft pclara Colonié-fem diccceftn in fuos crrores ptrabere, amp;nbsp;iS aliquoufquè ^greftus erat, fed Deus ppotens illius conat’citó dilïipauiti De ciusborreda morte multa turn dida fuêre,fedquia nonfatis Conftant, no-lim cabuc adfenbere.
Hoc anno obijt Robertus ‘^öüUCOp Scotus Lutetiae Parifiorû.Is à puero cç-cus,vlq; eo Parifijs in literis proceffit,vt Tbeologiç Dodor creatus fit.Indè Ro-mæ fitfacerdos,acpaulôpôft Arebiepi-feopus Armachan’in Hybernia,amp;poft-
eà fub Iulio 5. Legatus à latere. Interfuit quoquè Synode Tridentinç.De Didy-mo Alexandrine Cônftat, à parua aetate captum oculiSjadfummä euafilfeerudi-tioné, atq; adeoetiàm geometria, q vel maxime vifù indiget, ad pfedû didiciffe.
Galliæ rex Henricus in fuam fîdéamp; clientelam recipit Odauiû Farnefiû,amp; Parmæ imponitGallicûpfidiuminuito Pontifice amp;nbsp;Cæfare.Earcs iniliô pbuit calamitofiffimo amp;nbsp;diutumo bello Gallico,quo tori’ Germanise, immo amp;nbsp;Eu-ropæ in priftinû ftatû reftitutioprorsùs impedita eft.PontifexCæfariSjtanqde-fenforisEedefiæ, opem implorauit entra Farnefium, nec earn Csfar Ponrifi-ci negare potuit, quôd Parma turn effet dirionisPontificiæ,
Sub Mai) bnem Philippus Cçfàris ft-lius Augufta difeedit in Italiam,indè in Hifpaniam.
Àugufti die i6. Eedefîæ Auguftanse miniftri Euagelici,Cæfaris volutate intra diem tertiû ex vrbe decedere iubent, nec vfqua ominô concionari intra Cæ-farisditiones.Intra Augufta vetat Cat-far Luteridogmata doceri. Eodé modo adûefteum Memmingenfibus amp;nbsp;alijs Sueuiæ cocionatonbus. Erat in ijs qui-da,cuius Dalila ia proxima effet partui. Is petit fibi copia fteri vxoris, vtipfe vo-Cab3t,inuilendç.Tu Atrebatéfis Epifco pus cuprimis cruditus ad fuos côuerfus, vxoré i fte voCat, ait, q feortu eft. Et re-uerà no 111 fi fcorta,immô feortis peiores lùnt,q vel fàcerdotibus, vel monachis iungunt. Horû aût profligatio mag nu oibus vbiquè terroré inCufïit,quibaud-dubib idem fibi quoquè formidarétipo-tuiffetq; bac ratioc facile popup milcrè ledüdüSin viaredüci,expulfisprauis amp;nbsp;fcditiofisdodoribüs,cùm eccè in tanta publicæ pacis amp;nbsp;traqoillitaris cxpeda-tionejG.aIli£rcx Cæfari bellum mouet. Mauritius deinde cum Gallo foedus Ferit,earn gratiam pro maximis benefieijs Cæfari lependens.’Cxfaremq; veheme-tèramp; Gallus amp;nbsp;Mauritius aiflixerunt, tarn inopmato neevfquam indido bel-lo.immocum Cæfari Mauritius omne interim obfequentiam polliceretur, amp;nbsp;Gallus viderctur nullas belli iuftas cau-fashabere.Qmcuq;aut huiusin Cçfarc inexpedari belli au th or es fuere, no did poftei
SCRIPTORIA. PER LAVRquot; SVRIVM CONGESTA, 7zjgt;
|
poftea fupcruixere,amp; pleriq; oes in ipfo ætatis flore dura morte periêre. In Gallia: Chriftianiflimo rege miru fuit, g» le coquoquènoic lcriberet bellû Cælari facere,vtSaxonê amp;Lantgrauium, qui erantpræcipui Luteranæ dodrinæpa-troni,in libertatem a fier er et, ciim tarne jpfein fua ditionc Euangelicos homines feueriffime perfequeretur. Hoc tempore Turcica claffis,Melitae arce fruftràtentata,Tripolim Aphricæ vrbê expugnat,amp; Gallus naues aliquot Belgicas capit amp;nbsp;diripit. Per Pedemon-tiû quoquè aliquot vrhes occupat.Do-lebatregi,qpCæfàr Pontifici ferret ope contra Oâ:auiû,quc,vtdiximus,ipfcin fuam fidem acccpiflet, Cæfar cius fafti publico feripto rationcm reddidit. AdCalendas SeptebrisTridentiCo-ciliumrursùscotinuari cœptû. Aderat magnaoîm gratulatioctrès Germanise Archiepifeopi Eleftores, Moguntinus, Colonienfîs,qui paulô pôft aduenit, amp;nbsp;Trcuericus;à prêter hoc etiàm aliquot Germania: antiftites.RcxGalliæ eô mißt Legatû, exeufauitq; fe cora Patribus Concilij,cur ipfe hac vice fuæ ditionis Epifeopos no effet paffus ire ad Sy nodû. Erat tu propter Parmenle bellû nônul-laolfenfiointerPontificeamp; Regé.Tc-ftabat nihilominùs per Legatû ReXjfe erga Rcligionc amp;nbsp;Romana Ecclefia aîo futurûlyncero amp;intcgro.Et certèCa-tholicâ religionê in fuo regno egregiè tutatuscft,amp;fiillilongiorc5tigiifetvi-tajnunqeashæreticiin cius regno tur-bas excitàffent,qbus poft ci’ obitû Gallia miferabilitèr quaffataeft. Atq; hoc ipfo temporc,quo' propter Parmele bellum alienoin Pontifieem vifus cft animo, ediftum longe grauiflimum contra Luteranos in luo regno propofuit, pmia etiàm magna delatoribus pollicés. |
Nouébri menfe Magdeburgenfes,ló-ga i am obfidione prefli,in gratia his codi tionibus recipiunt:Suppliccs à Cçfarc veniam petat, In Auftriaca amp;nbsp;Burgun-dicä familia nihil faciât,Cameræ fe lub-mittant, Auguftano decreto poftremo pareat,aurcorü quinquagintamiHiap-foluantin vlum fifci pro belli fumptu^ tormeta maiora duodecim Cxlari tra-dant^ôc qdam ah» dur« faüs, Skidanus hanc eoru laudat conftantia,q) illi Cæ-fariamp;totilmperiotapertinacitèr.refti-tiircnt,qua re dicit cos fumma noÏs glo-riam apud exteras nationes adeptos.Ve-rum nemo lànç mentis dixerit eos laudê vel gloria mereri,quiob pertinaciam amp;nbsp;rebcllioné profcripti à Gæfarc,luo exé-plo alios quoquè adrebcllandu inuitér. Porto Mauritius Magdeburgum in Cæ faris,Imperij amp;nbsp;fuam fidem adigit,amp; re-liâoin vtbepræfidio abfeedit. Sub Decembris iniuû Mauritius,Ele-ûorBrâdeburgicus,amp;multialij principes partim per literas, partim per legatos apud Cæfarepro Lâtgrauio ruisùs interccdût,Cæfar,qui de Mauritij cum rege Gallorû fœdere amp;nbsp;bcllicis confilijs nihil fciret3(adeo teftè amp;diffimulantèr àMaurido gerebant oîa) refpondet fe cxpedarcindies Mauritiû,cum illo fe eadereitàcoràm adurû,vt intelligant Principes iplôrû interecinonem apud le pondus habuilfe.Paulo póft Lantgiauij filins Guilclmus venir ad Mauritiû,ait Cæfarishoc dubiûelfe relponfum.Pattern fuû tabefcerclqualore carceris,(licet no ficvcrifîmiIe,C»faré tam duntèr egilfccum Lantgrauio) hortatvrpatri opem ferat. Ità Mauritius,qui {ua con-fibaminfice cælâtat, hoc Cæ/âtis non incomodo accepto refponfo, ftatim ad bellû gerendû animû adijcit, tempusqj anni idoneû expédiât. Habebot iam ex-ercitû quo Magdeburgû oblêdcrar, cui adiunxitcos milites,qui vrbem defende-rant.Hi per Turingiam hyemabant, amp;nbsp;milita præfetfim Ecclefiafticis atquein ijs Moguntino Epilcopo damna dabat. Éares permonittres Eleiftores EpiJeo-poSjVtdomum cogitarent. ANNO »551. Germanien in Cæfa-rem bellum fnlcipitur,Galli« rege cum Mauritio amp;nbsp;alijs quibufdà felcconiun-gente,amp;defenforé Germanics liberta-tispalam feribete. Cslar needuro quic-quacoperti habuit de Mauritij machi-nationibus,quippe qui ome ftudiüCç-farip literas amp;nbsp;legatos polliceret,^ etiàm legatos duos ad cociliû mitteret^Cç fari quoquè pfuaderet milites oh no fo-luta ftipendia tumultuari,ciim tn eins lacramentotenerent. Hæcqdijm in illo Principe,que Cadar ampliltimis auxilquot; |
7P ’APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
rethonorib” amp;nbsp;benefieijs,minime pro-banENam axlLantgrauij liberationem nihil opuserat taperniciofohello, quo Germanix plcricj/Pricipcsdirilhmc af-flidijCiuitates magna damna perpeffx funtjNorihergainprimis, cui Albertus Brandeburgicus Mauritij focius tatum damnidedit,quantû credi vixqueat; amp;nbsp;quodeniquèlatiiis ferpente^ipfe Mauritius florente xtate extinöus eft.Si ac-cclîjlTetCçfaré,vt amp;nbsp;feiaduru dixerat, amp;nbsp;Cæïàr per literas petchat,hauddubiè illius animü flexiffet, amp;nbsp;Lantgrauiu loge faciliori via liberalïet. Sed non vna Latgrauij captiuitas, verum multo ma-gis,vteftverifimile,importuna Lutera-norum dogmatiftarum inftantia eum ad hoe helium Cxfari praeter oinnem expeftationem faciendum induxit. Cum Tridentu crebris nucijsdehello allatü eilet,paulatim Cocilij Patres domüabeut:neq;em tutüerat,cum ar-matomilitede religione difceptare.Ita totCæïârisconatus,totfumptus amp;nbsp;la-bores co importuno hello perierut. lam Mauritius eu exercitu ^gi-editur: prins th ad Ordincs Imperij ienbit, fatti fui rarionercddit:Cxraré,non th nomina-tim,3Cerbèperftrïgit, amp;nbsp;moderatiffimo Principi multa impingir,q in illu minime quadrat. Apparetjillas literas non à Mauritio,(èd ab aliquo impuro apoftà-tavcl Melachthonc cófcriptas, piertim quod ad prima carum parte attinct.In al teraagit deLantgrauio, vbirurstis imputât Csfari,licèt oblique,ftudiü àrri-piendx Monarchig.Sed dum fic Ienbit, videtur Optimo principi propemodùm nimia impropcrare dementia, qua nih illein Germanos vti voluifTet,nó valdè difficile fortafsts ei fuiffettale iugu im-poncreGermanorüCeruicib’,quod nó facile excuterepotuilfcnt. Sed amp;nbsp;hoe ex alicuius virulenli apoftatç monachi of-ficina ^fedh vidct.Scüicct Carolus Cç far apudingratos amp;nbsp;in tot fedas dilïe-dos Germanos monarchiä affedauit. Hahuitillelógè potétiffimus Princeps, hodieq; habet Hilpaniaru lereniffimus teX Philippus filius eius tanta,taq; ani-plaamp;ppotencêinnouoOrbe Monarchiä, vt tóta Europa vixdigna fit,qillo-rü in eo Orbe ditionibus eóparetur. De |
inde laudatGalliæ regc,amp; cum eo fep-euffiRefoedus fcribit,3it^; Cçfaridecre-tum elTc,Galliæ re^cm oibus fortunis «uertere.Hoc quideCxlarem voluifle, nusqapparet,nechocquifquam facile credet, qui Cadans res geftas infpexe-rit. Sed vtdixi, talia Mauritius ho fuo, fed alieno calamo fcripfit. Edidit etiam fcriptuquodda Albertus Bradeburgie’,focius Mauritij,que Gæfar captiuu inlihertaté reftituerat. Is inter extera in hoc fcripto ait,Caefa-ré induxiffe milite externu in Germa-nia,qui amp;nbsp;plurimü detdani per agros, amp;nbsp;cóplures adinopiaredigatjamp;omcge-musinfolcntix exerceat.Hocaötvtrum venus in externos milites,^in euipfum Albertû Principem Copetat,qui totmo-dis vexauitGermania,tcftcs effepofTunt multx amplx Germanix jpuincix.Val-dèetiampcrftringitComcntariüLudo-uiciah Auilaclarifïimi viri Hifpani de Cxfaris hello Germanico,ipfumq; Lu-douicu vocathoÏem impuru amp;nbsp;menda-•cem, qux)d quidé ineumvirunocope-tit,quéCxlar admodum habuitmultis , annisfamiliare.E.t ipfc quide Ludoui-cusetfivnoloco nhnihil infimulat AU hertura ncgïigentix,idq; eo tépore quo captusfuit,tamen alibi valdè hononfi-cam eius mentionemfacit,amp;dicit Cx-farem vel maxime Ixtatum fuilfc, cum cum fibi videret ex captiuitate reftitu-turn, magnisq; eum afteciffe beneficijs. Gallix quoqucrex,cur hoe belló fuf ceperit, puhlicis literis declarat.Is noïa-t'im perftringit Cxfarem nó femèl.Iam oesifti erâtadhellum inftrudilfimi, amp;nbsp;ingentes poft fe militu turbas trahebat, cuminterim Cxlar Oia fere tutaputa-ret.Ità veto necopinatoa tämulcis non vno loco hoftilitèt3ppeti,amp;iam props in ipfaS hoftiu manüsinCidere, ta efthu ïnanx infirmitati móleftu, vtnó paud etiam exlógèminoribus cafibuslegant fubito vel apop!cxia,vcl alio morbo ex-tindhamp;eft verifimile,Carolo Cxlari hanc inopinatam perfecutionem non pauCos vitx annos detraxifte: quanqua neC illidiu fupcruixerunt,qui in eum tamhoftilitèrincurrerut. Scriptuiftud Gallix registypis fuit excufum lingua popularigt;amp; in fronte pferebat pileu in ter |
SCRIPT. PPR LAVREN. SVRIVM CONTESTA. ^^
|
tïr duospu^iones. Subtiis crat titulus regts,qui feubertatis Germaniae amp;nbsp;prin cipu capnuoru vindice appellabatSunt quidicant hoe fyinbolu repertfi m an-tiquis numifmans, amp;abillis,qui Iuliu CælarêoccideruntjV'furpatû. Hiftorici interdùm feribunt, feruos adpileûvo-catos,hoc eft,ad libertatê, cuiusinfigne eft pilcus.lâ antè dixi, multos fuifle ad-miratos,c^ ille rex,qui diceret Chri ftia-nifhmus, eos pneipes ex Cçlaris Catho-lici manibus vi extorquere voluit, qui eflent Luteranorû pcipui patroni, cùm tameipleinluoregnohociplo ferè té-pore decretum feueriffimum in Lutc-ranos promulgalfet. Mauritius cum (ócijs^greditur,mul tasGermaniæ vibes occupât,abrogant magiftratus à Cçrareinftitutos,ipfi no-uos creant:nec hoc cotenti,etiàm pecunia amp;nbsp;tormenta exicût;amp; hoc erat Ger-mamç rcuicuere libcrtatc^cum ipli non eflent dlarû ciuitatu dhi, immo bellû fa cerent lùo Principi.Auguftam quoquè paruopfidio munitâ deditione capiût. Interim Galliæ rex cû maximis copijs Tullû,Virdunum,Metim Imperio fub-trahit,Lotharingiâoccupat,ducépuerû noué annoru in Gallias mittit. Meten-fibus durû eftiugu im pofitû,necprætcr meritû, vt qdâ putât,^Luteri dogmata non admodùmrefpuereviderentur.Ità rex Galliæ breui tépore ab Imperio très abftraxitEpifcopat’jadiut’ Germano-ru auxilijs. Vilus eftetiàm Galliæ texte-tare Argentina munîtilïimû Germaniæ oppidû,fed id fru ftrà fuit. Mauritius Au guftæ mutauit Senatû, à prudentiffimo Cæfare conftitutum,amp;veteré vnà cum tribubusreftituit. Inde fex diebus Vlma oppugnât,fedolcû atq; opéra perdunt; quanqzVlbertusBrâdeburgicus Vlmé-Inim vicos amp;oppida vaftauit incendijs, pecunia cxtorfit,eodem inftituto vtens apud Vlmcnlium vicinos. Conuenitur intereàLincij,quod eft eftFerdinand! regis oppidû,atq;ibicû Ferdinado Maunti’depacetraótat,nec Cælar fe valdè difficile pbet, certis tamé côditionibus,quascùm Mauritius fine fociorû conlcnlù fê dicerct per oîa acci-pere no pofte,itàdilcedif,indiâ:orursùs ConuentuPaftauij.Cælar iam militem |
coferibebat.Epifeopus Auguftanus no mediocri ab Mauritij focijs dâno afficit. Cameræ ludices Spira excedût no fine caufa.wagnaeftin Gcrm3nia,procuius libertateifti fe dicebat arma cepiffe,re-rum cofufio amp;nbsp;pturbatio, multis etiàm Proteftantibusad lumma inopia reda-âis. Vndecimo die Mai) veniût literç ad regé Galliæ à Mauritiode pace eu Cæfare côponenda.I)S acceptis literis,Rcx, quinihil minus fperafteputatur,biduo poftreditî Lotharingiâ.Et hçc fuit mer-ce5,q, Mauntiu Cælàn bellum mouen-té tamagnis impendijs adiuuerat.Mau-ritiusqdcmpaulo poft redit cum Cæfâ-re in gratia,amp; militcm fuû in Hungaria cotra Turcas ducit, regeGallorû poft-habito. SeddûGalliæ rex in Germania verlatur,Cæfâriani duce Martino Kof-lemioGallias inuadunt, amp;nbsp;Campaniæ Gallicæ fines longe lateq; vaftant incendijs. Mouithoc quoquè regem, vt fuos potiùs limites tueretur, quàm in Germania haereret. Mauritius Linciodigreffus, viéloria obtinet apud Alpes, capta arec Ereber-go,vbi non longe abfuit à fupremo vitç dilcriminc,nifi cclcrrimèex militûfti-pendiû polcentiû manibus elapfus eftet* Vbi Cælar cognouit de capto Ereber-eo, moxOempontedifeedit feftinabû-dus, amp;cumgo Ferdinandus rex. Paulo antè Saxonicaptiuo libertaté reftitue-rat,fedisà Cæfare difeedere noluit,ab-euntéè|; fecutuseft Villacû vfq;,quod eft in Garnis qppidû. Vix Cçfar abierat, cùm Mauritius adefteû fuis,ingreffusq; Oenipontem,res oés Cefaris,Hilpano-rûamp;Cardinalis Auguftani diripit,rebus Ferdinadi amp;Ciuiû nihil læfis.Augii ftæ paulo poft Icriptû edût,quo à Cçlà-refugatos cocionatorcs Luteranrs re-uocât,amp; cosiureiurâdo,quoCæfaii fe obftrinxerât,abfoluuntnefeioqua au-thontate. Itàpmifium eft, immo amp;nbsp;mâ-datû illis pclaris noui Euâgcli) pconib* redire adtuteri cofirmada amp;nbsp;amplifica-dadodrina: amp;nbsp;hocqquè’erat libertäre Germaniç reftitucre.ô mi fera libertaté. Per hoc lerè tempus Albertus Bran-deburgicus VuolphagoTeutonici Or-dims Magiftro dircptionibusamp; incen-djisplurimum datdamni,3tqj infupèr pecu* |
75» APPENDIX AD NAVCLÉRI CHRONICA, EX OPT.
■pccuniam extorquer.Indeverôin No-rihergenfium agrum fefe confert amp;nbsp;tam immanîtèreorum omnia vaftat amp;nbsp;po-pulatur,vtvicos centum,caftclla amp;nbsp;ci-uium villas fcptuaginta,amp;cum his tem-pla poftq ea fpoliâflet, atq; ter mille iu-gera lyluç ad cospertinentis cóbufTerit. Bambergenfis cpilcopus duriffimis có-ditionibus pacem ab co redimit. Vuirci-burgicus aureoru millia ducenta nume rare cogituT,amp; prætereà in fê eius débita reciperc,quæ erant circiter trecenta quinquaginta aureoru millia.Sucuicx ciuitates numero ad viginti fcx, amp;nbsp;in ijs Augufta,per legatos hortabatur Nori-bergenfesad pacem cum Alberto facié-dam, fed illi præter alia, quæ cos ab bac pace abfterrcrent,à Cæfaris amp;nbsp;Ferdina-di fide difeedere nolucrunt. Tum verô Albertus loge etiàm maiori impetu No-riberga oppugnat, amp;tâdèmli!scondi-tionibus cum eo pacem facere compulfi funt:Aureorum ducenta millia depen-dant,licèt iam antè Mauritio amp;nbsp;focijs eius centum millia dcdiffent: tormenta magna (ex inftruâa rebus omnibustra-dant,principes confoederatosfauore p-fequantur amp;c.Ethæc ipfa ciuitas Au-guftanæ crat Confelfionis. Hocfucccf-fu fretus Albertus,Vlmenfibus quoquè diraminatur, fed 1111 refpondent nega-tiuc ad ca quæ poftularet.
Galliæ rexLucemburgenfem ditio-neminuadit,populationibus amp;nbsp;incen-dijs granatur,Danuillerium oppidulû dediturjamp;poÛcàluodium valdc muni-tum,in quoerat Erneftus Mansfeldius Comes, qui cum multis alijs in Régis poteflatem venir. Porro Mauritius ad conftitutam diem Pafiauium aduolat, vbi amp;principes aliquot coràm aderant, amp;nbsp;abfentium muitorû legati. Aderat amp;nbsp;Galliæ regislcgatus. Mauritius tria vr-gebar, Lantgrauij liberationem,amp; vt cognolccretur in illoipfo Paffauienfi conuentu de illis rebus,quæ effent contra Germania: libertatem,\leniquè vt religiois eau fa ncmini fiat moleftia, do-nèclis omnis côpofita fit.Albcrtus Bra-deburgicus egregiè pergit Moguntinu, Treuiren(em,amp; abos per Germaniam multisillatisdamnisaffiigere, Volebat ab Argentinenlibus milites lu os quo-
uis temporeintra Vrbem recipi,amp; prç-fidiû quoquèadmJtti,amp; quçda aliaifcd nihil impetrauit. No tuliffent impunè, nifieoipfo temporis pundo,quo hæc ferè exigebat,rumor allat^effet de Mau-ritio adpacem {pcdante.Iam Vuorma-tiamamp; Spiram occupârat. Rcliélo aût ■SpiræpræfidiOjCu copijs Francophor-diâ repetit, amp;nbsp;indigne ferens pace cum Mauritio cofeâ:am,noluit fubferibere, fed pergit oppugnare Francophordia. Reucrà dici nô poteft,quàm multos per Imperij ditioncsille Albertus mirabili-tèr flagcllârit,Mauritius pace fada cum Cæfare, exercitus fui partem ducit in Hungariacotra Turcas. Pace illamrcx Galliæ fertur non æquotulifleanimo.
Iam Cæfar ingenti coado exercitu Oenipontem rcdibat. Indè 20. dieAu^ gufti Auguftam venir,Senatu à Princi-pibusinftitutu remouet, amp;priorc, que ipfccreârat,reftituit.Per hoc verôrepus in Italia Senenfes Gallorum opcHilpa-nos milites è fua vrbeeijciunt. Lantgra-uiusè euftodia dimiffus,vbi ad Traic-élum fuperius vcnit,rursùs ob Rifeber-gi copias cum Alberto recens coniun-das, Hifpanis euftodiedus traditur, do. nèc Cælarconfulcretur. Albertus Bra-deburgicusprimô Moguntiâ,moxTre-uinm occupât. Epifcopus Treuirenfis eratin arcemunitilfima apud Conflu-entiam,quô etiàm le contulit Colonies fis Epifcopus.Facile ex ca arce prohibe-ri poterat,fi Albertus (vtferebatur) mi-htem nauibusper Rhenumdeuehere va luiffet.lnhoc Principum Confœdera-torum bvllo Vlmenles,in Cælaris fide conftantilfimè permanferunt,licèt fex dier um obfidione premerentur, ^k Albertus dira eis comminaretur.
Cxlar Septembri menie venir cum orhibus copias Argcntinam,fednónili CÛ paucis vrbem ingreditur, quodGal-lix rex impetrare nó poterat; lumptoi^; illic prandio,i ursus cgreditur. Tandem iam appetente hyemeimportuno tempore eoepit oppugnare Metim,z3.Odo-bris die. V rbem illam Galli miru in mo-dum comuniêrant.Albcrtus Bradebur-gicus hoc tempore, cum nó poffer cum Galliæ rege de llipendio cóuenire,quo. rüdam precibus cu Cælàrc redit in gra-
tjam.
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 735 liam.habcbat apud fc 5O.figna peditum, nec paucos équités, Aumalius Guifij Principis frater, cognita eins à regede-fedione,cùm iam ei legionê vnam pedi-tum,cui Rifebergus perat, Galli detra-xilTentjin eum magno impetu irruit:fed Albertus,licètlongè pauciores haberet equites,magnavi Gallos in fugam con-ijcit,multo$ ctiam nobiles cçdit,Auma-Jium ipfum capit,amp;in Germania mittit cuftodiendum:moxq;adMetim fecum Cæfaris excrcitu coniungit. Fuit hoc Nouébris quarta die.Cælar 2O.die No-uembris venit in caftra.Turn vei o tata vi vrbs oppugnata eftjVt tormentorû hor -renda tonitma vitra vigintiduo Germanica milliariafintaudita:fed qjfæua ef-fethyemsamp;tempusomnino importu-num,obfïdio folutaeft lub Decembris finem.Ex exercitu multi frigore amp;nbsp;con-tagione periêrunt. Ab alia parte Cæfaris Bçlgicæ copiæ vaftant Gallia, amp;nbsp;Hefdinû expugnant. Inteiim exHûgaria Mauritius domum redit. Porto Henricum Brunfuicenfem hoc ferè tempore non mediocriter affli-xit VoIratus cornes Masfcldius, qui Alberti militabat aufpicijs, cùm is Gallicarum eflet partium. Magna omnino amp;nbsp;incrcdibilia hoc annodäna tulit Germania,idq; abipfis Germanis,quile Germaniex libertatis vindices profiteretur,preterc|quod cti-àm très Germanix Epifcopatus Gallus hbi vendicauit.Videbantur ia Euange-hei prxeones reftitutbcum eccc loachi-mus Vueftphalus,Ecclefix Hamburgers paftor,clafficum canit, nec finit pace gaudereZuingliani Euangelij fratres. Libellü em emifit hac inferiptione, Farrago con/ujanearu amp;nbsp;inter/è eUßitlefitiu o/gt;i-monum de cæna Dni^exSacramentarioru/i-irt^ congeßa.lioc telo pter fpem Tiguri-ni amp;nbsp;reliqui eins generis fymmyftx,in-prim'isCaluin’percutitur.Vultloachi-mus hoc hbcllo oftcdere,Zuinghanos in varias amp;nbsp;pugnates inter le opmiones lcifloseHe3qfitpropria nota feduclorû. Certèipfe quoquè Luterusodo Zuin-glianorü fedasin breuifua Cófeffione cnumerat.Hortatur quoquè loachimus dodiorcs,vt nocétiffimu Zuinglianorü erroré opprimatiDeniquè dicit efledi-gnas Zuinglianorü blafphemias,q po-tiusfeeptro magiftratüs,q ftylo rerute-tur.Paulo antèCaluinusTiguri often-derat,idé fe cum Tigurinis de cæna fen-tirc:fedhoc loachimus per fimulatióem fadum dicit.Nemo quidem contra hoc Vueftphalifcriptum quiequam hoc anno edidiffe vifus cft,fed non fempèr im-punèferet:quódaufus eft tanta contu-melia afficereCaluinum cum fuis. |
HocannoGiapa infula,in extremx Afiç finibus à Eufitanis, quoru eftlogè late^j prolatu imperiu, etiam inremo-tilfimis ab orbe noftro regióibus,de arn-pledenda Chrifti religióefedulo perté-tat,E.ft cages in paralello Germanix amp;nbsp;Galliçad antipodes fita.difciplinarüi^; oinignara.Itaq;difficiles fe pbent, nec volut Lufitanis more gerere, nifi id priais faciât Sinaru populi. Sinaru rexpcr-petuu gerit bellü cum Cathainis Tarta-ris,quoru eft ampliffimü imperium, fer-turq; Sinaru rexaliquot milliariu mu-rucotra Tartaros exçdificâlfe, vbiper-pertim in armis habeat centu millia ho-minu,nè qua à Tartans fiat irruptio.Gi-apainfula vergitad Septentriones,amp;vt Hifpani numerat,a Sinaru regioe versus Aquiloné diftatleucis lèxcétis: amp;cor-porü qdé colore,lingu£ accêtu,veftimè-tis amp;nbsp;cultu corporis cermaiais perquam fimiles funt. Habet infula in longü Icu-cas fexcentas,alicubi in latu trecentas. Anno 1553. méfelanuario Galli apud Metenlcs inquirut libros Lutericos per ciuium domos,inuentos traduntcarni-ficipubhcè exurédos. Mirum profedó eft,cùm Germani Principes, qui Gallu C(5tra Cçfarê fibi adiunxerut, id co partim nomine fefccifieteftati fint,ne Au-guftana Cófeffio,hoc eft,Luteri dodri-na opprimeretur,tarnen cü co rege per-cuterefœdusvoluiffe, quêfcirèt Lutc-ranodogmati elTeinfeftiffimu; nec mi-nùsmirûeft, rege Henricû Gallû coi û voluilïeprincipû amplcdilœdusct ami-citiâ contra Cçfarè3quos amp;nbsp;ipfeodillet rcligiois nomine,amp; quos no dubitaret à fcquoquèanimis efle alienos caulare-hgionis. Vcnitetiàm Metim Robertus Metéfis Epilcopus,Ga]liç régi valdc ad-didus,amp; nouum conftituit Senatum. Albertus Brandeburgicus rursùs có-Icribit |
|
734- APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. fenbit militem. Foedus contra cum vel potiùs fuî defendédi caufâ aliquot principes ineötjMauritius cûHenrico Brul-uicenfi foedus percutit, amp;nbsp;Epifcopis Vuirceburgenfi amp;Bâbergenfiatq5 Noriber gicis fua pollicetur opem.Albertus coadis copijs in Epifeoporu amp;Nori-bergenfium fines fçuitincendijs amp;nbsp;dire-ptionibus, Bambergam amp;nbsp;Suinfurtum Imperij vrbem capit amp;nbsp;præfidio munit, quædam Noribergêfium caûella amp;op-pida occupât. Cçfar oppidû Morinoru munitiffi-mû Terouenna Gallis vieripit,‘diripit, incédit,eüertitiCaptusin eofuitCone-Rablq filius.Turca hocteporeaut circi-tèr mare loniû amp;nbsp;Tyrrhenû infeftû habet.Sunt qui fenbat Gallos le eis coiun-xifle.Ego nihil hui’ affirmare vehm.Ni-miumemturpeeft, Chriftianos contra Chriftianos cum Turcis Chrifti atro-ciffimis hoftibus fecóiungere.Dum Albertus in Fraconia gralïatur,Mauritius amp;nbsp;focij exercitum eó mittunt. Albertus magna exada pecuniæ vi, multis abdu-dis captiuis obfidibus è Noribergica di. tione,in Saxoniam eelerrimè aduolat, multos Erphordenfis agri vicos diripit. Mauritiuseius repétino aduentu com-motus,oés fuos ad arma vocat. Albertus ciusfinibus nihil nocet,Halberftatcnfi Clero magnam pecuniæ vim impcrat, Henrici Brunfuicenfis agrum incendijs vaftat.Ferdinadus rex amp;nbsp;Mauritius bellum ci denunciant. Noribcrgenles eius ditionê inuadüt,editoq; libro inter alia hoceiobijeiut ceu fingulare quoddam inauditæ crudelitatis exemplum, quod cum Altorfum atq; taufum ditióis Noribergica: oppida occupaffet, amp;nbsp;oppi-danosamp;ruricolas,amp;pccudesincluferit eo animo,vt omnes exureret .* coincen-diopueros, mulieres aliquot grauidas, amp;nbsp;non paucos ægrotos conflagräfle. lulij lexto diem Anglia obijtEduar-dusrex,circiter annorii fedecim adole-feens,magno quidem doloreEuangeli-corum fratrum, qui nihil non illo viuo fibipollicitiefl'cnt: nec minori illorum dolore fuccelfit ei Maria Catharinæ il-lius,quam Henricus à fefepararat, filia, Virgo prudentiffima, amp;nbsp;Catholic« religio ms amantilfima. |
Nonadie luhj comittitur in Saxogt; niaprælium acemmum à Mauritio amp;nbsp;Alberto,atq; vtriufq; copijs. Mauritius cum fuis vidoriapohtur,led ipfelre-taliaccepto vulnere, paulo poftmori-tur,Albertus incolumisetfugit. Perie-runtin eohello duo Henrici Brunfui-cenfisfilij, amp;permulti comités, præter alios.Milita eo die millia periérût,illis inter feinfeftiffimisfignis cócurrentib’, quife Germanic« libertatis aflertores fcripferant. Hocquidem in bcHovide-reerat MauritiumjLâtgrauium,Brunf■ uicenfemHenricû amp;nbsp;Epilcopos Vuir-ciburgicum ac Bambergenfern in ijl-dem verfari caftris. Porró Alberto fiu-dere Ericum Brunfuigium, Mauntij fororium. Fcttur Mauritius durilhma obijfie morte,amp; fe mirum in modum velut in fpiras contraxilïc. Sed nihil hums affirmare velim. Sunt qui fcri-banteum noua cum Gallorege confi-lia turn agitaffe. Vtcunquè fit, Cafa-rem illa mopinata ad Gallix regem de-feélione amp;nbsp;bello præter Ipem illato adeo afflixit, vt eius valetudinem ali-oqui non bonam, non mediocriter pertürbilïe videatur, cum ipfe in le Cæfaris fummam eflet expertus bene-uolentiami Sub hoc tempus lânguineæ guttæ repertæ hunt in folijs arborum, auditi canumimportunilhmi latratus,amp;mu-tuæ dilaniationes,equorum veluti fremitus amp;concurfationes armorum.Fu-crat inter Mauritium amp;Albcrtum maxima nece(fitudo,quæ tademhuncha-buit euentum. Superior! anno Heldinum, arcem munitilfimam diximus Cælarianos ex-pugnafle. Earn Galli recuperaucrant. At hoc anno, menfe Iulio,rursùs Gallis earn vi extorquet Cælaris excrci-tus, cælo Horatio Fornefio Gallia-rum régis genero,multisque captisno-bilibus, amp;nbsp;in ijs Galliæ Marefchallo Marchiano. Mauritio fuccelfit Auguftus frater cius,q. regis Danorû lororé habet i n ma-trimóio. Per id tépus maxim’ terrçmot cóeuffit Mifnia Augufti oppidû. Saxo, que Cçlar captiuû duxerat,eleéioriâ di-gnitaté et polleflioes ablatas ab Augufti opti- |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA? 73J optimatibus, itêq;à Cxfare repetebat, fed Auguftus manfit in poffeffione. Epifcopi V uirciburgicus et Bambcr-gefiscum Nonbergicis,Alberti oppida oppugnant.Lugduni nouem Euangc-licifratresiuffuregisrapiuntur ad lup-plicium.Bernates pro ijs apud regem in-terceduntjfedfruftra. Eduardus rex Angliæ hoc anno, vt diximus,moritur.Is fibi fubftituitloha-namSuffolciam, Henrici régis prone-ptem ex forore:porro Mariam amp;Eliza-betham forores fuas exliçredat.Aflenti-untproceresplcriq;,fedpopulus amp;nbsp;no-bilitas omnis fert indigniffimè. Erat em Maria légitima Henrici filia, amp;nbsp;ipfam Henricus moriens Eduardo voluitiuc-cedere. Multùm Northumbrius Dux conatus eft impedire, nè Maria in regnó fuccederet;at fuccelfit tarnen, Deo il-lam bene iuuante, amp;nbsp;multis ad earn co-fluentibus. Porro lohanna ducitur in cuftodia,captusq; Northumbriç Dux, Londinum adducitur, mira ineucon-uicia iaftante populo.Capti funt etiam eiusliberi,amp;frater,amp;nónulli alij pro-ceres, amp;nbsp;Eduardi præceptor Iohannes Checus,qui tarnen pofteà dimiffus eft. Deinde Maria regina Londinum venit in arcem,atq; excarcere libérât loeoq; reftituit Stephanum Vuintonienfem amp;nbsp;Toriftallum Dunelmelem, doftifiimos Epifcopos,duceq; Norfolcia:,amp; quoL • dam alios catholicos. Vuintoniéfi addit fummx dignitatismunus, nepe Cacel-larij.Northubrius Auguftidieia.capite pleâitunmultiEuangelici Epifcopi iri careers conijeiutur.Petrus Martyr infi-gnis Zuinglianus ex regno excedit.Ca-ledis Odobris Maria regno inaugurât. Henricus BrunfuicenfisAlbertu,nouas conferibetem copias,in pugna vin-cit. Turcica claffisCorficainfulamGe-nucnfium capit,aliquot dcptisoppidis. Cxiar Hcfdinû folo æquat,amp; cum vellet Dorlanum tentare^ eius exercitusa Gallis in fugam compellitur, nopaucis occifis amp;nbsp;captis.Galli Cameracum tentant,fed fruftrà/ctcum vlqjadeo prope Cælàrisad Valencenascaftris fecóiun-xiflcnt,vtrcs ad pr«lium fpedare vide-retur,plurimisdefideratis abeunt tS.Se-ptembris die, in reditu logé bteq- omia vaftantes incendijs.Lutetiam Içuilîîma vaftatpcftis,amp;rex multos Euangelicos comburit.Brunluiccnfis Hericus cu ex-ercitu proficifeitur contraAlbertum in Fraconiam,amp;licèt no deeftet ci occafio quofdâPrincipcs,à quibuslçlùs fuerat, cg’'®gæ diuexandijtamé commodum amp;nbsp;humanumle præbet, amp;finè maleficio exercitum per eorum fines ducit. |
Geneuç Caluinus Seruetu Hifpanfi, valdè impiè de facrofimda Trinitate fen tientem,extremo curat fupplicio affici. MirühoceratjUon folùmq, Caluinus nihilo effet 11 lomelior, fed etiam ^ ifti Euagelici nohlt morte affici hæreticos. Porró ƒ ero Caluinus fuum hoe fadum vrq;adeó illuftre effe voluit, vt tota hi-ftoriafcripto euulgato coprçhéderit,amp; in hæreticos gladio vindicadû docuerit. Tâta eftEuangelicç dodrinç coftantia. Alberto Brandeburgico aliquot oppida eripiuntur ab hoftibus. Galli Ver-cellas eximprouifo capiût,fadaq;dire-ptione,indè recedunt, quod Gonzaga Cæfaris præfedusfuperueniret. Turcica Solimaniclaflîs multadana infert ditionibus Cçfaris,q ad mare ver-gerêt SiciliXjCalabriÇjCorficç quoq;, qua,vtdixi,occupârut,permultis cæfis Corfisamp; Genuenfibus. Interim diuina vltioSolimanû ilium domiperfequitur. Erat ci filius natu maximus Mufeaphas. Hunefufpedum habens de regno ipfius inuadendo,adreeum accerfit Alepiam in Syriam,vbitumregiam habebat So-limanus.Mufcaphas patri ftatim obtem-perans,ad eu cum magnis properat mu-neribus. Vbifcde equo demifit, nullas fufpicatus infidias,in Solimani taberna-culumingreditur,iuftusq; acinacé dc-ponerc,ad Solimanû eius manum ofcu-laturuspropiùsaccedit:fed ô crudelem patris animum,anteq acceffiftetjà régies miniftris,vteis imperatum erat, fubito compræhéfo funis in collû inqeitur, amp;nbsp;infpedâtepatre ftrâgulatur.Eadem hora fignifer eius, ex nobili Michaëliû fa-milia Venetijs ortus, capite pleditur. Ferturpofteà Solimanuseam filij necc multislachrymis profecutus. Albertus Brandeburpicus à Cameræ iudicibuSjplcribitur,tanqpublicçquie-tis amp;nbsp;tanquillitatis pcrturbator.In An- |
|
75b' APPENDIX AD NAVCLERl CHRONICA, EX OPT. in Genefim fingulis ^pè folijs cxplode- re, amp;nbsp;cachinnis amarulêtis excipcre Scc, gliæ regno cathoîtca religio magna ex parte rcftitmt,Regina PhtlippOj C^rol i Cçfaris filiOjdefpondetur, amp;nbsp;Euagclici male muléiantur.Multos martyres nu-meratEuangelici in folo regno Angliç, amp;quidâlonanes Foxus martyrû iftoru Angliç hidoria conferipGt. Sed abhorû martyrû confortiolibera nos Dne. Ne Luterani guide iftos dixerint martyres, cùm Zuinglij potiùs g Luteri dogma fecutividcätur.Ineptus quidam feribit, éxules Angliaj priuatim in Germania multos deverafententia verboru cœnç priuatim docuiffcjijs verbis non folùm catholico$,fedetiÀm Luteranospftrin-gens.Et certe boc eodé annoloacbimus V ueftpbalus Luteranus bbellum cdidit hoc titulojReâa fides de cœna Domini, guem libellum ideô fe feribit dedicâlle EcclefiçHamburgêfi, vteam inftrueret «duersùs Sacramentarios. lolianes aLasko Polonus nobilis,fcd facramentarius,praiffu reginç Mariç ex Anglia cû duabus régies nauibus in Da- nia ié cofert cum mu rame- tarijs. Putabatfeillic perhyemê.latita-turuiCedcjaliaaLutero fententiade fa-cramentis adferretjnon potuit obtinere hofpitiu. Luterani em no ferutfacramc-tarios,vtinec facramentarij Luteranos. Venit ergo ad maritimasSaxoniç vrbes, Lutero addidaSjfedibi quoquè Laskus Cum fuis rcpellitur. Culpa illa inexpia-lem nótamin magïftratus,qLuteranos cócionatores Sacrametarij eóferur. Ta-dèmpoftlongos errores ^^pcricula,in Phriiîç orientalis oppidoEmbdanoin-ueniut nidulu,vbi refocillarétur. In eos acritcrinuefti funtetiàm publicis fcri-ptisSaxonici quida ecclefiaftç,ità vtcó-pulfusfitlohanes Vtenhouius hiftoria fcriberejde inftituta ac demtim diftipata peregrinoruin Anglia ccclefta, qua tarnen etiàm ipfi SaCrametarij vellent non euulgata.Etquisno rideat,dum ifta 1e-git?Prodi)tetiaIo3nncStoltzio autho-re,defenfio Luteri contra Sacramenta-i‘ios,in qua narrat Lutero,Sacramétai i-osœftropercitos,ipfum lenbedo nunc vinccre,ctqbuspolïïnt fannis comenta-rios cius amp;nbsp;verfioneBibliorü carpcre.II-lû,quiàcaluitienomêhabet, (Caluinu intelljge)cius lanóÜffimos cómentarios |
feripferatem Caluinus comentariosi» Genefim^ Luterodiferepantes.O mifé-^ ros,çj, tales fequûtur duces in rebus gra-uilîimis, adanimarum vel falutem vel exitium fempiternum pertinentibus. Hoc annofuit quida PariGjs,qui le lohanis Apoftoli amp;nbsp;Euangeliflçmente pfulum diceret.Porrô amp;Bafileç etPari-fijs vifus eft,qui genio Pétri ApoHoli fc duce frui côtéderet.Alius quoquè BaG-leç afTererenodubitauitjleMoiGsangc-lûhabere,pdixitlt;^;rcgéGalliçanteméGs lunij initium Proteftantiû dogma rece-pturu.Multos ille quidem inino como-uit,led vbi vidit regem Frâciæ coftantèr inauitareligioepermanercjfubduxitle, veritus laqueu,furcifer. Non finxifient ifti,opinor,talia,ni{î vidiffent homines incredibili ftoliditate quibuflibet com-mentis facile commodare fidem. ANNO i554.Cæfaris amplifhmile-gatiin Anglia matrimoniû Philippi amp;nbsp;Mariç reginç omnino côficiunt,inuitis feditiofis quibufda, quiauthorc Viato rebcllionêcxcitârunr. Regina turbaad arma concitata mira dexteritate fedat. Via tus capit,amp;in carcerc ducitur;Dux Suftolci’,leditióis no minima pars, Ló-dinû C3ptiuusadducit,Northûbrij fili-us Guilfordus amp;nbsp;lohana vxor eius, qua Eduard’rexpuer fibi (ùbftitucrat, capi-tc muldant.paulopóft etiadux Suffol- ' cius capitc pleâit die ai.Februarij.Eode die mont Vinariæ Sibylla Chuéfis, Sa-xoniç ducis cóiunx,et vndecimo poft ea dieduxiohanes Fridericus marit’eius. Hoc têporereligio Catholica in Anglia prorsiis reftituit,et multi Euagelici indèaufugiunt,fcdesq; luasapud Germanos diuerfis locis captât. Elizabeth» reginç loror,q,antea(ftç feditiois côleia pu tarct,in cuilodia datur. Hçc religiois mutatiomoleftiftîma fuit Euâge}icis,ij fibiilloin regno certû perfugiû collo-cârant,fi quid alibi aduerfi acciderer. Albertus Bradeburgicus omi ditionc fua eijcitur,amp; BlalTeburgû,pcipuû eius propugnaculûjObtinetrcxFerdinadus. Intereà Brunfuicéfis Hencus per inferiore Saxonia aliquot principes amp;nbsp;vrbes, multos quoq; nobiles amp;nbsp;illuftrespecu- |
mam
-ocr page 753-SCRIPT. PER LAVREN. ntam pofcit. Alterx eius amp;Epifcoporu ac Nonbcrgcnfium copiç,pulfo Alberto amp;nbsp;expugnato Suinfurto, quofdx alios muldatin Germania luperiori. Por-ró Carolus Sabaudiç princeps moritur, relido PhilibertOj qui Cælari milita-tabat.GaHiç rexCçlaris vexât ditiones, inter alia Bouinum oppidum amp;nbsp;Dina-t'j-ftt capitj diripit, arces ibi demolitur, Mariæburgopræfidium imponit. Cæ-fareilli occurrence, in Hanjoniadefle-ditjBinbûoppidum (Scarce,vbi regina Maria res magni precij amp;nbsp;cultiffimos hortos habuit,foedilfimèdiripit,inflam-matjamp;qmnia longè ac latè populatur amp;incendit.Eodcm vcro tcmporeGaHi-cus exercitus in Italia à Cxtarianis pro-fligatur,amp; Senenfesgrauiifima premu-tur obfidionc.
Philippus Caroli Cxbaris filius Q.Iu-lij venitinAngliä:quarto póft die Vuin-toniam,vbi adfummacum multanobi-lium turbaprogreiTusçdeiTijabEpifco-po Vuintonienfi amp;nbsp;quibufdam alijscx-cipitur.Luce altera reginam adit. Porró 1 equenti diejipfis ferijs D. lacobi, rcgali magnificentia nuptix celebrantur.Cx-lar eómiferatlegatum, quifuo nomine regnum Neapolitanum filio nuptiàrû caufa concederet.Poftea cumulto fplê-dorcLódinum cuin regina ingreditur. Sub finé Üdobris,Mediolanenfis quo-què principatuspoftefhonem Cxlarei tradit per legatos. Ipfe interim iuxta Hefdinü,fuperiori anno abipfocaptu amp;nbsp;eucrfum,nouam munitionem amp;nbsp;oppidum contra Gallos condit.
Nouembrisdie li.Lódini in Anglia publica inchoatur Comitia.Aderatrex Philipp’ amp;nbsp;Regina. Venir etiàm co Car-dinalis Polus, vbique lummo honore exceptus.ls in publico conuentu horta-turomnesadEcclchx Catholica: am-pledendam communionem amp;nbsp;vnitaré. ibifanè regni Ordincs petunt veniam Ichiimatis contra Pontificem admilfi, orantq; vehementer, vt à cenfuris Ec-clefiafticis abloluti, recipianturin Ec-clefix finum.Altero die inter aha, qux narrarelongum cft,Rcx amp;nbsp;Regina cum cxterisprocumbuntin genua, amp;nbsp;Car-dmalisinomnes ablolutlóem pronun-ciat.Plxcirridentur abiftis nouisEua-
SVRIVM CONGESTA. 757 gelicis: fed quantuncunquè procaccs fintamp;infolentcs,nifi abfoliianturhor-rédiillius anathematis vinculis,quibus velintnolint conftridi tenentur, nun-quam oei vultü confpicient.Olim Pole-bat plerunquc malus dxmon inuadere eos,quieftent excómunicati:quodcuni hodie raró fieri videatur. Excommunicatie, qua nulla eft pœna feuerior amp;nbsp;formidanda magis,incotemptum abif. Interim tarnen, etfi corpus nonvidetur obfidcre, anima certè anathemate per-euffi malus d.xmon obfidet. Et indé eft, quódin fummumPótificem adeoatro-citèrincurrunt plerique omnes hxre-tici, quia fciuntillidatas eRe claues re- ^^®“- **■ gnicxlorum, amp;nbsp;ligandi atq; fohiendi primariamin terris poteftatem, quam, licet eis rumpantur ilia, tarnen eripere ei non poftunt.
ANNO 1555. loachimus Vueftpha-lus prçcoHâburgenfis,nouum edit Peru ptum contra Sacramentarios. In Prçfa-tionePcribit,Regem Daniç amp;nbsp;Penatum Hamburgenlcm edido prohibuifle, nè quisciuiu Anabaptiftas,Sacramcrarios, vel alios Pedanos hofpitio reciperer. Hoc edidum renouatu efteobgrauilfi-mumpcriculu,quod Luteranis E,ccle-fijsaJacramentarijs ad maritimas vrbes conflucntibusimmincret.Aliç quoquè cius littoris vrbes Pub graui pœna vetue-runt,nè quisZuinglianos hofpitio re-ciperet. Ifthuc quidem eftPapere, lupos arcere à grege, nifi quod fatanas Pata-nam expcllic, dum Luterani pellunt Zuinglianos.Vtinam veroeafeucritate erga Icdarios omnes vfieftent Catho-lici, non tam latè PerpfiUent tot mon-ftroix hærePes.
Diii tacuerat cotra Puum genium Iohannes Caluinus,lednunc tandem pri-mam contra Vueftphalum dePenfiócm euulgat. Vueftphali quidem nomine abftinuit,Pedeo confilio,vtipPe Pcribic, vtfi Porté PanabiJi eflet ingemo, tacite eiusignorantia fcpeliretur.Veriim Pen-fit Caluinus non edentulum Vueftphalum.Mox enim hbellum conPcripfitcó-tra Caluinum,hoc titulo; t^'/afri'wr cuiuß^am/acramentarijfa^am ertminatio-m».Prodijt eodé tempore Timanni Lu-teranijBremenfispaftoris Farrago cô-0.9^. 3 tra
-ocr page 754-758 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
tra Sacramcntariorum diflentiehtes iri-tcr feopiniones,TerrebanthçcLutera-norumfulniinalohanema Laskoegre-gium ^umghanum.Itaq; menfe ApnIi ex Embda migrât Francophordiam,vbi cipermiffum eft conftituere Ecclefiam peregrinorum.
Mefis Martij die i8.moritur Sebaftia-nus ab J^aufcußäui Arebiepifeop* Mo-gutinus, amp;nbsp;ei fubftituitur Daniel 25rè-^dab^^omburg.
Eiufde menfis die 23.obit die fuum Iulius Pontifexeius nominis tertius. Eins morte compcrta,Moronus Cardinalis, itemq; Auguftanus amp;nbsp;reliqui Cardinales Roma eeleriter aduolanr,noui Pon-tificis crcandi caufa. Eligitur autem ab omnibus Marcellus Ceruinus,retento Marcellus »’ßbj nomine Marcclli,multa amp;nbsp;eruditi-onc amp;nbsp;probitate venerabilis. Scd quod dolendum eft,eius Potificatus vixpau-corum fuit dierum. Ab eius obitu die vi-cefimoSenenfes adfumma rerum omi-um egeftatem redadijCxfari tandem fe dedunt poft diuturna obfidionem. Marcellus fucceftbrem babuitlobanné Petrum Caralïam, fenem propc oftoge-narium,quiex more mutato nomine, Paulus 4. didus eft Paulus Quartus.
Sub verisinitiûapudHeluetios nata eft diftenUo propter quofdâLocarnorû fubditos,qui trans Alpes pofiti, Zuin-glianifmu coplexi erat.Id Qujnq;pagici cum cæteris Catholicis Heluetijs nullo pado ferédu putarut, alijs Zuingliana-rü partiu rem approbatibus. Tadèm có-pulfi funtilli,qui rcligioné mutaratjextra ea regioné cu familijs etfacultatibus fuis difcedere.Eoru bonam parte Tigu-nniin luam vrbem amp;agrü receperunt.
Subfinem Odobris Carolus Imperator Philippo filio,euocatis ad ie lega-tis prouinciarum,dominiorü amp;nbsp;ciuita-tumBurgundicçdomûs,poteftatem re-gnandi amp;gubernandi terras ipfifubie-das vltró tradidit. Eo tempore fedentis Cæfaris dextrum latus Philippus hlius, Uniftrum Maria foror eius ita claude-bantjVtterna fedilia triangulan ferè li-nea eftent conftituta.Enarrabattum ad cos quiaderant, laboresfuos amp;nbsp;annos Regnifuijidc^; viuavoce, amp;valdè ora-torje, grauitèr, amp;nbsp;copiosè. Eachryma-
batur autéCæfaripfc,Porto filiusPhi' lippus rex,amp;Maria Regina Pannonix amp;plurimi proceres mirabilitcr doluc-runt,amp;multi in profufifümas lachry-mas cruperunt,etiàm illuftres aurei vel-leris équités. Inter cætera dixit palam optimus Imperator, nemini leientèrfc iuftitiamnegafte.Aderatinteralios Ha-noniç Senefchallus,pod3grç morbo v^*-xat’.llli Cçfar femel atq; iteriim huma-nilltmèiuüÿ ledern poni,qua tarneillc modeftiffimè reeufabat.Finira oratioe, GuilicImi Principis Auranga:,amp; Bure-nij comitis humeris lèfuftentans,ex có-Ijjcdu amplilhmi theatri abfceftit.
ANNOi556.aliquot Sacramentarij dogmatis figniferiLuteranis egregiere-Ipondent.Principio Héricus Bulhnge-rus Apologiam edit, qua oftendere ni-titur Tigurinos miniftros in orthodoxa amp;nbsp;catholica fide fände perlèuerare.Crc de,fi vis.Deinde Bemardmus Ochinus contra Vueftphalum defenfionem con-fetibit et euulgat.Et vt null us Luteranis hoftis no elfer moleft’, etiàm Caluinus fecundâ fua defenfionê piam fcilicet amp;nbsp;orthodoxâdeSacramétis,cotia Vueft-phali calomnias euulgauit.Si Romanus Pontifex amp;nbsp;tota ChriftiEcclefia auf effent,inuitis Zuingllanis iftis,hoc pa do calamu ftringerem Luter3nos3omia il-lorum fcripta nó alitèr acciperentur,^ Papiftica comenta,qbus conarétur op-primere luce Euangelij.Sed vtifthçc ca-lunia facellcret, viderentq; homines ab iftis nouiEuangelij pconibus nó ipfum verbu Dei,quodtam impudentèriadi-tant,fed pnuatas quoruq; opinióespro Dei verbo imperitis obtrudi,permifit 1a-piétiflimo cólilio etiàm inter le atrocil-limè diffidere iftos noua: Babyionic® turns ftrudores,vtqnolintpcrire, no-uerint fibi ab iftis cauendu elle. Accellit hisLuteranorü hoftibus audarij loco lohancs à Lasko,qui ad Polonie rege amp;nbsp;eiusregni ordinesomes fcnbitEpiftola, qua amp;nbsp;Zuinglianum dogma tuetur,amp; Luteranosaitcuméte tonus fcriptur® amp;cathohcçEcclefiæ cófenlu pugnare, neq; citra Dei contumclia coru dodrini renneri polfe. Poterat tot holles mifiis Luteranis fufficerc,fedintati crabrones »6 tam facile cóqmelctint.Angh exuics
apud
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGËSTA.ï 7J9 PfOlMj* spud Geneuam cduntLatinè Nicolai Ridlçilibcllumde Cœna Domini. Hûc Ridlæum hxrefcos nomine in Anglia flammis tradidit Regina Maria. Porro Zuingliani cum in martyrum ^Ibu re-tulerunt. Hunc in modum ifti prxclari Euangelicinoua belia atrocilfime in-ftaurârunt,immô potius fimulatacon-cordiamin apertilfima belia verterunt. Multi libri, orationes, dialogi, confef-fioneSjCpiftolae, thefes, pfationes vtrin-quèàdoftis pariter amp;indo£lis euulga-batur,amp;maiori,quam vnquàm anteà, impetu res agitata eft. LutcraniZuin-glianos apud omnes in odium amp;nbsp;in-uidiam vocabant, amp;nbsp;multas habuere fynodos, quibus de oppnmendis Sa-cramentarijs aélitarunt. Atquehæc amp;nbsp;multaalia IcribuntipfiZuinglianirad-duntq; Luteranos plerofque Iciunxif-fePapiftis, vtZuinglianos facibus opprimèrent. Verum quidem eft,no pau-cos Luteranos ad Catholicos iefe rece-pifre,agnito errore luoded ij no minus oppugnat Luteranos,quam Zuinglia-nos. Exiftaemmutua diflenhoncj cum vtrinque non nifi verbum Dei creparet fratres Euangelici,complures adfani-tatem redierunt, nec cum tailbus quic-quam voluerunt habere cómercij,quos no minus à fc inuicem, quam à Catho -licaChrifti Ecclcfia dilhdere viderent. Erantinhoc negocio vehemétes Saxo-nici miniftri,Heluetij vifi funt modera-tius agere cum Luteranis. Habet Saxonia multis locis ccrcuifiam mouédo ce-rebro, G nimiiim bibas, valdè iJoncam. Porro Euangelicos per Saxoniam fratres veriGmile eft pro more gentis polare largitèr. Indé tot fumi amp;nbsp;crafG ipi-ritus,quicerebrü pertcntant,immo ob-ruunt,faciuntq; nihil ferèfobriè abiftis vel dici vel fcribi, Heluetij cùm vinum non habent,nó inuiti aqua potitat.Hoc Saxones Cane peius amp;angue oderunt. Hçc polGt forlan ratio reddi, quod mi-niftri Saxonici egerunt tumultuose, Heluetici paulo fedatius. Sed vtcunquè Gt,optime dixit Sapiens,Inter fuperbos fempèr funt iurgia. Quin amp;nbsp;Erardus Sneplïius Luteranus cófefGonédcEu-chariftiahoctéporeediditj qua Zuin-ghanosperftringit, |
Interca moritur Conradus Pellica-nus, exFracifcano apoftataZuinglia-nus. In eius locum ÀrgentoratoàTi-* gurinis accitus eft Petrus Martyr Flo-rentinus, qui ex Italia profugerat, Pro-dijtquoquè fcriptum quodda Erafmi AlberiLuterani contra Carlftadianos, Sacramentarios, fanaticos amp;nbsp;Anaba-ptiftas amp;C. Accidit quoquèridiculum quidda Francophordix. Caluinus publiée ddputat cum lufto VelGo (qui apud Coloniam Agrippinam paruin fauftus hofpes aliquâdiùhaeferat,quin amp;nbsp;in carcerem coniedtus fuerat) de libero arbitrio, cumqueillc magnus Sophos,qui apudGeneuenles tantum no deus aliquis habitus eft, cumminiftris eius loei de caula lacramentaria con-ferre vellet, tanq Zuinglianus reieiftus eft, non Gnè enmine Ixfx maieftatis. Inter Carolum Cefarem, Glium eius Philippum amp;Galliç regem quinquennales nó itàpridem erät pads induciç, fed hoc anno rursùs ruptx funt, amp;nbsp;ad armavtrinquè magna mifcrorum ho-minum,qui interim opprimebatur,infelicitate concuiTum eft.Moritur quo-que 4..Caknd. Martij FridericusEle-ólor Palatinus: amp;nbsp;paulo poft eum loha-nesTrcuirenGs Epifcopus ex Comiti-bus Eifenbergicis. Eius Jedem obtinet Iohannes aiaiftt. Exceftite viuis per idem tempus tertio Nonas lulij Reuerendi D.Epifcopus Cyrenen, Iohannes Nopela Lip-pia,Reuerendiftimi archiepilcopi Co-lonienGs in Ipintualibus Vicanus,magna eruditione amp;nbsp;facundia vir, lon-giorique vita digniß. probitate vitx amp;nbsp;ftrenuo concionandilabore deEccle-Ga amp;nbsp;GdeCatholica per annos aliquot optime meritus.'ideoque inter illuftrcs Dominlt;®sCapitulates fummi repli Colonien, haudprocùl à capia tn um Re-gum, Jepultus. Moritur etiàm AdolphusArchiepi-feopus Golonienfis die XX. Septem-bris,amp; ei luccedit germanus frater eius Antonius ex Comitibus Scauuenbur-gicis.Ita breuitempore quatuor Rheni Eledores è medioablatifunt. Menie Februario viJusfuit m cxlo Come-^^®3^P^^f'^*’4'J^ Wns dira minarilolet. Ra |
740 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
Rex Ferdinandus neceflaria contra Turcarumirruptiones prçfidia compa-rare voles, peritAfubditis fuis ea in rem fubfiJia. Auftriaciinferiores apud Vi-ennam conueniunt,feque imperata vitro faduros recipiunt, modoipfis pcr-mittatur Euangelium.Id fi fiat, fpcra-reipfosorimia contra Turcasex fente-tia ceffura. Nihil turn impetratum eft, quod facile videret fapientiffimus Rex, nunquam adeo infeftos fuifte Turcas Germanis, quamhis annis,quibus Luteri Euagelium miferi homines ample-ÔÛ tur.Etreueragt;nifialiquaratione tandem Germaniæ fua priftinareligiore-ftituatur,et noua dogmata,quç tot nobis pariût Iedas amp;nbsp;haerefes, prorsiis eli-minentur, fieri non poteft, quin vel Turcico vel Mofcouitico aut certe Tartarico quandoquè ferro vaftetur, amp;duriffimaferuitute opprefla,leuita-tis amp;nbsp;temeritatis fua: méritas pédatpoe-nas.Vtinam vel Græciæ fummacala-mitasdocerettadèm Germanos matu^ rè fapere. Sed fortafsis peruemtin nos ï,Thef,j. quoquè ira Dei vfque in finem. Magnum profedo eins iræ argumentû eft, tarn horrenda excitas amp;vafta caligo, vel potius iniania quædam, quæ nos non finit nouihuius Euangelijjfrudus longe peffimos intueri. Luterus vifus eft nouam mundolucem inuchere; eins dodrinam multi è vulgo cupidè fta-tim complexi funt,cordatiores cunda-tiiis earn admiferunt, permuiti penitùs refpuerunt.Vbi animaduerfum eft,eius conatus, dum non initió reprimuntur, fuoshaberc lucceftus, mox alijfup alios exiftunt hommes importunis inge-nijs,amp;ipfiquoquè nouam mundo lu-cem venditant, aiunt fe vidifte, quod Luterus needum viderit.Ita repente intra vnain Germania multiplejfnimiùm credulæ turbæ Euagelium obtruditur, amp;incredibili ftultitia abimperita con-cionearripitur3Luteranum,Carlftadi-anum, AnabaptifticüjZuinglianum, amp;c.Ncc vident miferi amp;nbsp;cæci hommes, dum ab vna,vera,Cathohca religione abducilêfinunt,fein tam varias amp;nbsp;mi-rabilitèr inter fè pugnantes feófas ledu-ci, vt iam permuiti fint, qui prorsus ignorent, quidpotiffimùmlêquidcbe-
ant in tanta nouorum dogmatumva-rietate. Hoc vero iure meritoque patiu-tur, quodftultè amp;pucrilitcr quibufti-betnouatoribus primo aures,moxeti-àm fidem commodai unt, cùm in cade-buerintreligione conftantiffimcperfc-uerare,quamtotperpetuislcculis,Ger-maniacoluiffet, quamhodieq; totam-pliffimaregna amp;prouinciæ colant.In-tenm vero dum fedudoribus obtempérant, qui non Chrifti, fed fuam gloria quxrunt, amp;nbsp;miferorum animasnego-ciantur,in multas difcindu ntur fadio-nesandè animorum exiftunt diffidia amp;nbsp;perniciofiffima: diffenfiones, fimulta-tcs,inimicitiæ,vndè necefsè eft Germania: vires ^rsuseneruari amp;fcns'imcol-labafcere,düinterfe Germani tammi-lerè diftrahuntur. AtqjitaTurcis, qui hæc non ignorant,crefcit animus, cre-fcuntvires,nee dubitare quifquam fa-næ mentis poteft, quinilli in om né oc-cafionem fint intenti, amp;nbsp;vbi eis com-modum vifum fuerit,totis viribus nos fint oppugnaturi,amp; certè nullo nego-cioetiàm opprefturi, quod quidemilli nunquam vel fperareaufieflent,fi apud nos Maiorum noftrorum facrolanda religio inuiolata Scinconeuffa perma-neret. Sed de hoc fatis. Ferdinadus rex, vtdixi,hoc tempore non eftpaflusmu-tari religionem, at nihdominus mifit exci citum contra Turcas, amp;nbsp;aliquo-tiès felicitèr cum illis pugnatu eft,mul-tis c«fis, multa quoquèpræda abada.
Accidithocipfo annoin Poloniç regno res memorabilis. Fœmina quæda vilis,Dorothea Lazezka nomine,Chri-ftiana quidem profeffione, in oppidu-lo Sachazeto, non longè ab arce Lo-uitZjCuidam ludæo annis aliquot fcr-uiuit. Interim vero ludæus die fæpiùs earn folicitat, vt facrofandum Chrifti corpus, more Chriftiano cum cæteris acceptum, ipfi pcrferat. in eius flagi-tij præmium promittit ei daleros tres, amp;nbsp;veftem fericis fimbrijs ornatam. Et quid non mortalia cogiS pedora auri facra fames? Foemina fcelerata condi-tionem accipit, tantilloilleda munu* fculo, amp;nbsp;in ipló Pafchatis peruigdio abit ad pagum Cotzo didum, ibi cum cæteris accedit ad aram, ôemftarludç acci-
|
SCRIPT. PER LAVREÎ4, accipit Euchariftiam, ac paulo port ex ore extradam in fudariolum reponit, amp;tertiaPafchatisferiaIud«eoherofuo illam tradit, ad que très alij ludæi huic oppidulo vicini, putà, Michalecus,Sachaus amp;nbsp;lofephusveniuntj fórtafsis ab illoinuitati, facrofandam Eucharifti-am in fuam fynagogam deferunt, pu-gionibus amp;nbsp;cultris confodiunt. Et eccè répété exillahoftia multusemanat cru-or, quem perfidi ludæi cochleari in vi-treum caliccm trasfundut. Non diu latere potuit tarn atrox facin’. Ante omes mulier fcelefta Sachazeti compræhédi-tur,indè ludæus eins herus.Hi confité-turremgeftam omné.Pcr idtépusPo-loniæ rex Sigifmundus Vilnæ erat5qu£ eftLetuaniæ metropolis, amp;: erat turn in Polonia, qui Euchariftiæ vtranqj fpe-ciem neceffarioputarentporrigi opor-tere. Vbi rex quid effet adum cogno-uit, mandat oppiduli præfedo fecuda-rio,vtrem tam diligenter inueftiget, amp;nbsp;h ita fadum fit vt narratur,in omes eius flagitij cóplices extremo fupplicio ani-maducrtat.Itaque Dorothea amp;nbsp;ludæus, prius habita quæftione,die Veneris port Chrifti affeenfionem flammis exu-' runtur.Rcliquiludxifcelcris focij,vno dempto qui aufugerat, Calendislunij comburutur. Voluit omnipotcris Deus hoc infigni miraculo,qualialçpè etiàm alias circa facratilfimaEuchariftia con-tigêre,corû caftigare incredulitatc,qui perinde ac fi non fit totus Chriftus fub vtralibet fpecic, ita prorsus infidelitèr ' amp;infipientèrcalicemefflagitant:qui fi çflentinijs, quæ luntChriftianæ reli-gionis,benè inftituti,fcirent nunquàm pofle Chrifti corpus,poftquàm è lépul-cro rcdiuiuû furrexit,ab anima, à fanguine,à diuinitate feparan, ficqjiben-tiffimè vnius fpeciei perceptione côten-tiforent. Commodilfimè quidé ifthuc eo tempore in Polonia accidit, quando amp;nbsp;pleriqj illic calice expetcbant,amp; Romanus Pontifex eó mil erat Aloyfiû Li-pomanû Veronenfem Epifcopum,virû multa probitate amp;nbsp;eruditione Ipedabi-lem, qui genté Polonamin Catholiça rehgione eófirmaret.Etipfe fancPolo-niæ rexferturhocmiraculo no medio-criter in Caihohcç Ecckfiæ retjnenda |
SVRIVM CONGESTS cómunione cofirmatus, amp;nbsp;propenfiùs etiàm Romani Potificis legatû admififle. Carolus Cæfar, poftquàm ditiones omnes filio Philippe regitradiderat,in Zelandiâabit. Inde cùmduabusforo-ribus reginis,Eleonora amp;nbsp;Maria,com-modâ nadus tempeftatem, in Hifpanjja vento admodùm propitio nauigat.ojjo poftquàm peruenit,quodaminlocofà luberrimo atq; amœniffimo,qui luftus vocatur,vbi Hieronymitanu eft fodali-tium, Deo fe amp;nbsp;rebus diuinis,quod fæ-pè ante concupiêrat, tradidit, diuinis va cas amp;incûbenscogitationibus, magna continentia vitæ, magna morum temperantia,m3gna vint cibilt;^jabftiné-tia inillo relucente. Itàpijffimus Prin-ceps re ipfa declarauit,quàm iniurià fe-pèefletà quibufdâ infimulatusimmo-dicæ regnandi hbidinis amp;nbsp;ambitionis, dum fc Iponte fua omniditionum fua-rum ampliffimarû adminiftratione ab-dicauit,amp; à toto mundo fefcauertit,amp; in quandafolitudinéinclufit.Non fuit dignus hic mundus tali principe: amp;eft: fané verifimile prudentifîîmum princi-pem, nimiæ pertæfum ingratitudinis, tandem priuatum omninó vitæ genus delegiffe, vbi foli D E O amp;nbsp;fibi va-carct. Per hoe tempus aut circiter Otto Henricus Palatinos eledor,amp;Carolus Marchio Badenfis è fuis ditionibus veterem profligantreligionem,amp;nouam introducunt. Non eft: mirum, popu-lum hbétèr ampledi noua hæc dogmata, quia plaufibilia funt amp;nbsp;fuauia vete-rihomini:pcrmittunt direptiones reru Ecclefiafticarum amp;nbsp;cœnobiticarû: ie-iunia, vigiliæ, pieces, mortificationcs carnis,mundi contemptus,ftudiu con-tinentiæ,fobrietatis,pudicitiç,amp; id genus virrutü,papiftarum funt cómenta. Sola fides iuftificat.Confeffio peccato-rum amp;nbsp;pœnitcntia,nuge funt amp;nbsp;carni-ficinæpapiftiex. Quis non hæcliben-tèr audiat? quis non cupide ampleda^ tur? Et tarnen longe fccùs docet fcri-ptura omnis, amp;ipfa quoquè^ quantu-uisdifïïmulemus,lógè diuerlum nobis teftatur conicientia. Qui autem funt Chrifti,ait Apoftolus,carnem fua cru-cifixerunt cum vitijs amp;nbsp;concupif cétijs. |
Hoc
-ocr page 758-|
74i APPENDIX* AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPt. , Luc.jo. Hocfac,amp; vines. EantEuagelicicum fuo ifto bladilïimo Euangelio, quo volent. Vb'i adChrifti tribunal venerint, fcntientfetotocælo errafle. Menfe Septembri borrenda tempe-Ras Locarni vltra Alpes in finibus Hel-iictiorum defæuijt. Summo manè turbo vehemens è nubibus defcendés,quç-dam çdificia fubruit.Indè à meridiè plu-uia, tonitrua, fulgura amp;nbsp;fulmina per boras quatuor tam immanitèr fæuiê-runt, vt eins loci bomines fupremum mundi diem adeRe putarent.Ex eaplu-uia torrens quidam adeo excreuit,vt amp;nbsp;arbores et domos fecum raperet,nec vl-lum tandem,quofeeuolueret,baberet exitum.Totumitaque circuniacentem cjt.At pofteareperto cxitu,magno eru-pens impetu, multa lecum iumenta,pe-cora amp;bominesabripit, amp;m'agna clade adiacentem regionem afficit. Peftis boe anno multis locis pluri-Ifios extinxit, præfertim Argentins, amp;nbsp;in locis Rbenanis, amp;nbsp;inter alios etiàm lobannem Sleidanum, qui fuis comen-tarijs magnam orbiCbriftiano peftem inuexit.Dccreuerant Contra illum fcri-bcre viri duo longè clarifnmi,Co]oniç Agrippina: præclara lumina, Iohannes Gropperus defignatus Cardinalis, amp;nbsp;Eberbardus Biiiicus Carmelitanus Prouincialis, fi amp;nbsp;Sleidano amp;nbsp;ipfis vita prolixior contigifiet. orgius,peftilcnti(fimushçrcticus,cuius fuprà mentio fada eft.Fertur is Delphis apüdBatauosortus.Porrôcùm Cæfar ininfetiori Germania ei’ dogmata per-lêquerctür acerrimè, Bafilcam fe con-tulit Calédis Apnlis,anno falutis 1544.. ’Ü*^ percotatur,cur de re certiflima du-cum aliquot comitibus.lbi ciuitatis fta- ' bitare voluerit: an non credat,fe verum tu diligenter cxplorato, queftus de luis calamitatibus, quas Euagelij caufa per-fcrret,à Sen atu lùpplex petit, vtChrifti lefu amp;Euangelij caufa inciuitatêcum familia fatis ampla recipiatur. Senatus liberabtcrrefpôdct,amp;copiam illi facit Hoc anno obijt Bafilea: Dauid Ge-cum fuisBafileamcommigrandi. Erat homini corpus quadratum, barba fla-ua,oculi glauci amp;nbsp;micantesjfermo gra-uis amp;nbsp;fedatus, tonus corporis motus, Ratus,inceflus decens, amp;nbsp;ad omnem,vt |
videbatur, probitatem compofitus. Sc-natus acceptorefponfo, 8. Calend. Se-ptembris reditBaGleam cummultafa-milia,vxore,libefis,clientibus amp;nbsp;feruis, rdiquoque comitatu, amp;in ciuitatem adferibuntur. Deinde intra vrbem do-mum fibi comparant,extra vrbem arce amp;nbsp;prsdia qusdam opima emunt, con-nubia contrahunt, amp;nbsp;modis omnibus ita fe comparant,vt viri boni amp;nbsp;religio-li viderentur, nee quifquam deeisnni-ftrèfulpicaretur.Huiufmodi artibus id homo verfutuseftecit, vt aplerifq; magno in precio baberetur.Hanc auté fal-fam opinionem augebat magna vis au-ri,amp; preciofçres,quas lecum attulerar, amp;nbsp;ex inferior! Germania quotidièad-ferebantur: prsterea regalis propè fplé-dor amp;nbsp;apparatus, fed cum quadammo-deftiaamp;tranquillitateconiundus.Ha-bebat in ampla illa familia finguli qui-quefuasfundiones, necquilquafupra vires aut inuitus ad aliquidfaciendum cogebatur.pono callidus homo no Da-uidcGeorgium,fedIobannem aßruck fe nominabat,triaque ab illis diligenter curabantur:primiim,nèDauidis Georgi] nomen proderetur: deinde, cuius in patria conditionis fuilfct: poftremo, nè dogma fuum vlli vel Bafileenfi vel Hel-uetio apcrirct.Intenm in Germania inferiore amp;nbsp;alijs femotis locis, litcris,li-bris, nuncijs fedamfuaro continentèr lentio tegebat.Scd quidhumana poffit verfutia cotra confiliuin ppotentis oei? Ex ipfisfamiliarib’ eiusdeei’doßrinx quidam dubitare cœperunt.Exijsfacile principe adlevocat,cuialioquiplu-rimùm cofidcret, ncc fine ftomacbocx elfeillumDauidéa Deomiffum, vthis extremis temporibusregnum Ifraeliti-cum reftituatj lacobiq; tabernaculum inftauret?Sed poft multam difputatio-nem iftemanfitin fententia,amp;aDaui-dc illo fert abalienatus, monuifte etiam permultos, vt à perniciofiffima fe^a quamprimum difcederent. Ad huius admodum coniundi viri defeólionem accelfit, quód è duabus, quasintra vrbemhabuit, ædibus altera fulnn- |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. fulmine taäa eft: altera, quarn in pa-fcuis magnifice extruxerat, cum pre-ciofa^upelledile conflagrauit; nee diu port domus, in quaipfehabitabat, ta-bulatum repente cocidit. Omnium veto moleftiffime tuliffe fertur aduentum cuiuldam viri grauis ex Germania infe-riori, qui Bafilex Dauidem iplum to-tamq; eius familia defcripfiffet. Eo per-cepto nuciojprimtim eius coniux mor-bo correpta morftur, amp;moxipfe quo-quo excedit è corpore, quifc Chrifto Domino prætulerat, amp;nbsp;immortalem finxerat.Fuithoc anno CHRISTI 1556, odauo Calendas Septembris. Sepultus eft honorificè in aide Diui Leonhardi. Eius mors non mediocritèr perturba-uit difcipulorum animos,qui cum nû-quam moriturum putarant: nih quod homo veteratorius falfa perluafióeeo-rum fuftentabat fpem, quod pollici-tus eflet fe intra triennium reuifturum, amp;nbsp;præftiturum ea, quæiphs ampliter promififlet.Poftobitum eius paulatim cœpit latens fraus aperiri,ità vt pleri-queiam fentirenteum, qui felohanem à OSruef, atque etiam abarce, quaBa-hleæ emerat, lohannem à ^Cnningdt falso appellarat, Dauidem Georgium efle ledæ peftilentiffimç authorem,qui fe regem amp;Chriftum fceleratiflimè al-feruïlïet. Hxefamapermouit Senatum Bafilecnfem,vtrcm diligcntii'isinuefti-gandam fufciperet.Itaque 4. Idus Maij anno 1559. (libetenim hïc totam hifto-nam vnum in locü congererc,nèported fit necefsèper partes abiolucre)Da-uidis Georgij iam mortui,filij amp;nbsp;quot-quotin eius cranttamilia mares, quida etiam extra familiam clientes amp;nbsp;amici in curiam accerfuntur. Vbi eo venerut omnes, tribunus plebis,nonnulla præ-fatusdeillorum fimulatiöneetdilfimu-latione, poftea interrogat, num loha-nes a^órUtf ht propriu hominis defun-dinomen,an vnquamfiuepriuatim,fi-uc publicè docucrit,amp; quç eius dodri-nafuerit. Ibia nonnullis relpófumeft, nullam ipfos propnam habere ledam:a nonnullis vero, non aliam fetencrere-ligionem,quam que Bafileçdoccrerur. Mec le aliud nôfïeviri nome,quam Iohannis à ÿrHçf/jquçd à pauja haderet: |
priuatim quidéillu non tarn docendi^ adhortadi caufa qdam inter fuos dixille, nihilà Bafileenfiû concionatorudidis diferepâtia.Erant holes vndccim:cumlt;^; hacratione nihil effet cópertum,iubèn-tur fecedere,amp; finguli reuocatur amp;nbsp;fe-paratim interrogant.At nec fie qcquam repertueft.Itaq^iubent ornesiffi in car. ceres abduci,amp; haberiin vincuJis. Mit-tûtur interim à Senatu, quiinillorum ædibusIcripta omia conquirat, fi quid forte indè cognofei queat. Fada con-quifitione,permulti hbri et litere reper-tç,cum ipfi’ Dauidis ad viuû pkta ima-gineablportâtur,dâturq; Theologis amp;nbsp;lurhperitis qbufdam examinand£,num qdin qs fitdiuerfum à rcligioe recepta. Faciûtilli diligenter quodiuifierat, amp;nbsp;Dacidica ad fenatû referut.Senat* por-ro mittitad eos,q in vinculis crât/epré-uirosreru capitâliû,qui (eueraprimùm interrogatione nihil abilhsimpétrant. Attamen cùm qujdânonmhil titubare vidcrétur,accuratiùsinquiritur; amp;ibi turn quidâfatentur,qui ielohannem à Q^rUtf dixiffet, cû effe Dauidem Geor-giû,eu/nomine in Germania inferiore tot client turba: excitate.Porrocum cis nônuJladodrinç eius décréta ^ponc-rentur,fatebâturlcillamdodrinânun-quàm ex eoaudiuific, necinlibris eius inuenille, fed Je prorsùs cam deteftari. Quod fi th in aliquo errarint, vcletia-niim errent,cupereinftituircdiiis. Hec vbl ad Senatum leptcmuiri retulerunt, miJfiluntcerticoncionarores amp;nbsp;theo-logi,tam ad cos qui incarcéré erant,q ad eiuJdé famihæ fœminasomncs. Vbi adeos ventûeft,vno ore tarn viri quam fœminæ refpondcnt,fedetcfiari ca quç ipfis ranquamDauidisGeorgijinuen-ta ciTent propofita,amp; earn compledi fi-dem,quæ Bafileæ tradatur. Deinde Se-natus Dauidicæ dodrinç capita queda Academiæ amp;nbsp;Concionatoribus cefen-da^ponit.Omnesigita RedoreAca-demiæ cóuocantur,vcniütadConcio-natores, eundique ea capita damnant. Poftea Senatus iubet homines è carce-ribus educi, amp;nbsp;fub certis aliquot c5di-tionib’dimitti.In ijs códitiombus etiam illa fuit, vt Dauidicos libros omnes, fiue typis exciifos^ fme manufcriptos, qui |
|
744 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. quivllo modoDauidicumfermentum redoleant, quos apudfc habeant,mox in curiam apportent,nee vllum Bataui-calinguafcriptumlibrum apudfc rcti-neant. Hac quidem ratione poftent facile extinguihærefesomnes, fi fie cum omium damnatorum dogmatum Icri-ptis ageretuf. Biduo poft ludices rerum capitaliu deDaüidis Georgij cadauerc,libris, amp;nbsp;reliquis ad eum pertinentibus,in aream produ dis,extrem urn indicium inftitu-unt. Inter alia obijeiunt, quod ob eins perniciofamfeda multi vtriufq; fexûs, atque etiàm propria mater cius,in inferior! Germania vita muldati fuerint, atque ea caufaipleindè aufugerit,licèt aliudBafileæ prætexeret. Deindèpro-nunciant, eins feripta omnia flammis exurcda,eius cadauerfiueofta amp;nbsp;quic-quid reliquum in cius fepulcro fue-rit,efFodiédum extra portam in fuppli-cij locum vnà cum libris amp;nbsp;imagine eins ad viuum pi6ta à carnifice trahendu, illicque fimul omnia in cineres redigé-da, ficutcum ipfoDauide fieret, filu-pcreflet. Porro bona eius omnia in çra-rium’publicum inferenda. Pofti'emó fi quis edtra hociudicium quiequamdi-xerit, fecerit, eadem poena pledendum. Sicilli’infani hominis memoriapror-sus abolita eft. Ciim carnifex cadauer eius comburere voluit, priiis illud ità crexit,vt ab omnibuSaqui hominem no-uinentviuü,facilè agnofcerctur. Nam fatis adhucintegrü crat,præfertim fla-ua barba.Eratautem hoc modo orna-tusz In capite villofumè lericopileum purpura lurfultuhabebat, amp;c rofma-rino corolla:caputpuluini nóignobi-les fulcicbantzipfe vndulata toga,quod camelotum vocant,veftitus, ac findo-ne munda inuolutus.Sicenimhæredes eum fcpcliendum curaueranti Com-/ buftus eft autem cum fcriptis luisco-ram maxima hominum frequentia.Fuit illeDauidmagnoviringenio,(hcèt patre, vt aiunt, ludione natus, amp;ipfe in prima ætate pingendivitri artemfitfe-cutus)led malo prauoque3quod ex plu-rimis eius libris, Hollandica lingua co-pofitis,poteftanimaduerti.LinguæLa-tinae amp;nbsp;omnium aliarum, nifi patriæ, rudisfuit.Eius autem Joanna multos continet execrabiles errorcs, è quibui paucoshuc adfenbamzAufus eft fcribe-re, omem dodrinam MofeoSjprophe-taru, ipfius Chrifti, amp;nbsp;apoftolorum ac difcipuloru efteimperfedam,amp;inutilc adabfolutam confequedam felicitate: atq; in cum tantum vfum traditam, vt homines quafi pueros ad hoc rfq; tempus codeeretzfuam vero dodrinam efle perfeda, amp;nbsp;quç hominem beare queat. Afferuit fc verum effe Meffiam, patris chardfimu filium,non ex carne,fed Spi-ritufando natu: fe reftauraturum do-mü IfraëliSjVerosq; Leui filios,amp;verum Deitabernaculum, idq; non cruce, vel morte,aut rebus adueriïs,vt alter Chri-ftus,fed clementia,amp; (pintus Chrifti, q ipfi à patre ht darus,amore amp;nbsp;gratia. Se dixithaberepoteftatemfoluendi pecca-ta,amp;remittendiamp; retinendi, feque in extremo die totum mundu iudicaturu: fe maiorê clïc lefu Chrifto, quód hic ex mulicre in carné natus fit, lè veró c Spi-ritufando cæleftemChriftum natu amp;nbsp;rndû. Malta alia abfurda nimis amp;im-pia fcripfithomoperditus,amp;tame hare omnia conatus eft adftruerelentcntijs feripturæ diuinç.Ità nullus fere eft tarn fceleftus amp;abominadusha:reticus, qui no iaditct Dei verbum. Cur igitur tandem non cauétfibihomincs ab iftisno-ui Euangelij in tot fèdas diftradi præ-conibus,lub prçtextu purç dodrinæ amp;nbsp;verbi Dei amp;nbsp;lynceri Euangelij horrendos inorbem errores inUchentibus, amp;nbsp;innumeros in tartara abducentibus? |
ANNO 1557. odauo die lanuarij mortuus eft Albertus Brandeburgicus, qui intra paucos annosmirabilitèraf-flixit Germaniam.Primo cu mMauritio perfecutus eftCxfaré,lndè Norinber-genlcsjquos maximis alfecitdamnis,amp; Epifcopos Hcrbipoléfem atq; Bamber-genfem.Poftea à Gallo rursiis defecit ad Cæfarem, cæfis multis Gallis amp;nbsp;capto ^g’'^g’° ^^^^®*^^ duce Aumalio.Deindè cum Mauritio acerrimè conflixit, in quo multa Germanorum milliaperiê-runtvnadie, amp;nbsp;Mauritius ipfecüduo-busHennei Brufuicéfis principis fihjS multilt;^; comités.Nifi neus matureeum abftuhllet,putatur maiora fuilfe moli-turus. |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGEStA. 74^
|
turus.Pcr id genus homines folet Deus interdum caftigare pcccata noftra, amp;nbsp;adnwnere nos,vt ad bonam frugem nos recipiamus,nequandoque æternis ad-dicamur gehennas fupplicijs.Obijt Albertus anno ætatis fuæ 35. Moritur etiàm Bona Sfortiajhuius q nuncapudPolonosrerum potitur,Si-gifmundi regis materjCÙm ante fefeßa-riumin /Xpuliam, reliÓio Poloniæ regno,in quod fensim teterrimæ hærelês irreperecœperuntjContuliflet. Dieaj.Februarij in Anglia combufta funt cadaucra Martini Buccri amp;nbsp;Pauli Fagij,amp;templum,vbi condita fuerant, moreChriftianoexpiatû,amp;denuô co-fecratû eft. Et q uidni Catholici fic tra-äentdamnatorum dogmatum aflerto-res3quando idem,vt fuprà didum eft, Dauidi GeorgiofecêreBafileenfes? Nihil débet Chnftianiscomercii ciTecum damnatis hçreticis,nc in fepultura qui-dé.Olim D.Iohannes Apoftolus,(que-admodùm Irenæ us martyr ex Polycar-poeiufdem Apoftolidifcipulo feacce-pifle teftatur lib.j.cap.J. cotra Hæreles) cùm balneoeum vu oporteret,atq; irt eo Cerinthum hæreticû cerneret, qua-ta potuit celeritate indè fc proripuit no lotus,Fugiamus,inquiens,ne balneum concidatjin quo veritatisinimicus Ce-nnthus lauat.Videat, qui voletj Hiftö-ria Nicephori Ecclcfiaftica lib.j.cap.i^. Eodem ferè tepore,cùm fames amp;nbsp;in-edia Germaniam inferiorem pr einer et, RexPhilippus,paterna:pietatisæmula-tor, alicundècurauit frumenta appor-tari in vfum multorum, amp;nbsp;idemipie fu-pra tria millia pauperum fuis fumpti-bus iti ea fame ahiiffe dicitur. |
Fuit hactempeftate bellum inter Po-tifieem amp;nbsp;regé Hifpaniarum Philippu: iamq; anno iùperiori viq^eoprogrefla: erant Philippi regis copiç,vt iplam vrbë Romam obfiderent,amp;,vt putat, Âcilè ea cepiflent,nifi pius amp;nbsp;catholicus Priceps fummoPontifici,Chrifti vicario omi-110 parcendû ftatuiflet.Porrô rex Galhç validum mifit exercitum in Italiam, qui Pontifici ferret fuppetias. Verùm interim dû ille exercitus hæret in Italia,Philippus Hifpaniarum rex infigni potitur Victoria apudD.Qmnunû CaUiç oppi-dû.wiferat Philippus Philibcrtû Sabau-dia: principem cum inftruâo exercitu, qui in hoftiû terrasirrués, tadèm deim-^uilô ad oppidû D. Quihtini defleâit, caftraq; illic figit,vrbemq; obfidet,Gal-liæ rex eo mittit Anna Mommorantiû Concftabilem cû trigintaduobus fignis peditû Germanorû,duce Reingrauio, amp;vigintiduobus fignispeditû Gallorû amp;nbsp;quinq; millibuS equitû, cum quatu-ordecim maioribus tormentis.Eos Mo-moratiusiubethoftëleuibus plijsdifti-nerc,ipfe intérim in oppidû conatali-meta inuehere. Verùm Philibertus Prin-ceps, que Philippus rex fuis copiés pfc-cerat,ad eos cotendit.Erat in cius exercitu,pter alios, equitû Germanorû cir-citèr decé millia,quorû fingulipter ha-ftasamp;gladios,quatuor autquinq;fclo-petos,rotulæ circûadu igné Concipieb-tes, geftàbat. Hi vnà cum alijs in GalloS irruût. Galli, equitatuS tabu impetunt ho ferehteSjin fuga Vertunt:peditcs, turbans ôrdiriib’jàPhilippiciscædunf, plu rimi capiunt,reliq abiedis armis fele de-dût. Captiuorûingêsfuit numerus,amp; in ijs multorû principû amp;nbsp;nobiliû. Co-neftabilisipfêcaptüscftvnà cû filio fuo, Captiui ocs ad Philippû regé, qui non-dùm in caftra venerat, perdudi funt.Si-gna militaria Gallorû ferè oîa atq; tor-métabellica capta funt.Incidithæc me-morabilis viâoria in decimum Augufti menûsdié.Aliquotpôft diebus Philip-» pus rex venir in caftra, amp;nbsp;quod fe dédere nollent Galli, qui in S. Quintini oppi-doerât,vrbs iplà valide oppugnata,amp; die 26,Augufti viexpugnata amp;nbsp;direpta cft.ln ipla vrbe capt’ eft Amiralius Fra-ciæjCum multis alijs nobilibus. Non eft hîc prætermittéda infignis pietas regis Philippi. Anteipfam Vrbis expugnatio-né pconis voce edixitj hè facramenta amp;nbsp;facra milites prophahét, nè qd in reliq-as fandi martyris Quintini,q illic reue-rentèr afteruaban^comittantjnè facer-doteS iniuria 3fhcut,vt parcantlènibus, Cœnobitas amp;nbsp;virgines Deo facratas nè Içdant.Ex ipfa deindè vrbe imbellê tur-bam curribus per media caftra in Gallias duciiubet*Germanos milites eo belle viftos in gratiam recipit, adhibitisq; contra vim cuftodibus,in patriam re- RRR duel |
|
74lt;î APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT, duel curat, fingulis aureis in fingulos pro viatico diftrihutos.Pon o pro victoria parta ingentes Deogratias egit. Ca-ptoS.Quintini oppido,arces aliquor^-ximæHanamp; Caftelletumvidori Philippe rcgi cedunt.Erattum Franciç rex in no mediocri trepidatione, coadusq; eft fuos exItalia reuocare,amp; nouum repente conferibere militem. Vtautcmefthçreticorumin omnem. occafionem mirabilitèr intenta verlu-tia,dum ftc Bella feruetin Gallia, amp;nbsp;rex alijs negocijsdiftcnditur,ipftfua agunt clam conucnticula,amp;lpargunt in illo Chriftianiffimo regno peftilentiffima Caluinianæ impietatis dogmata. Dieç. Septembris lummo mane in cuiuldam priuati hominis ædibus, qui tunc pro-cùl aberat, Lutetiæ depræhenduntur permulti viri amp;nbsp;fœminæ, qui illuc ad concionem nouorum dogmatum con-ucnifledicebâtur,amp;ferèomnes in vincula conijciuntar,demptis illis,qui no-ßurnis freti tenebris,fuga dilap fi erant. Initiohuius ajmi Iohannes à Lasko Polonus Sacramenrarius, fcripto cdito conatus eft teftatum facere, Zuinglia-num dogma non diferepare ab Augu-ftana Confeffione. Philippus Melanchthon earn Cofeffione lubindc muta-uit,amp;tandem etiam Zuinglianisfene-ftram,qua in cam irrepcrent, aperuit, cum alioqul etiamteftatus efletdeCœ-naDomini magis hbi placereZuinglij lt;juàm Luteri dodrinam: immo etiam coqueftus eft de Lutcri tyrannide,qua diu paftus effet. At prima Confeffionis Auguftanæ editio, quâCælàri Augu-ftæ Proteftantes exhibuereanno 15 jo. nulla ratione admittit-dogma Sacra-mentarium. Pon 0 ex Anglia profugi Ztngliani, qui Embdæ nidulum obtinuerant, libel! um edu nt f an fti Chrifti martyris amp;nbsp;reuerendi patrisThomç Cranmeri Ar-chiepilcopi Cantuarienfis, qué regina Angliæ Maria ob impiamhærefim vita mulCUrat. Sicenim vilumeftillis pro-fugis ornare hominem impiu,non Chri fti,léd latanæ martyrem,plèudocpifco-pum,non Archiepilcopum. Et quid nó audent ifti?Inuentifuntohmhæretici, quiamp;Cainamp;luda venerarenturjquln |
amp;Core,Dathan amp;nbsp;Abiron amp;nbsp;Sodonsi-tas colcrent.Tanta eft haircticorum in-fania. Atqul loachimus Vucftphalus Luteranus Epiftolam edit contra Caluini conuicia: breuem quoquerefponfionê adicripta lohamsà LaskoJn qua oftc-ditlohannê aLasko cum fuis à Confeffione Auguftana in Ceena pni ddfentl-rCjCtiamfi aliudcalhdè fimah t. Idem Vucftphalus Cófeffiones Eedefiarum Saxonicarum collcgit,amp;in hbellum re-dalt;Sasedicurauit,cótra Caluinum. Et quauis Ecclefiç Saxonicç ftrenuè defen-dunt amp;nbsp;mordicus retinét fanétiffimi patris fuiLuteri doâ;rinâ,tn libellus, quo earuConfeffionescontinebatur diucr-fis copræhenfæ Epiftolisjà Zuinglia-nisjo rem indigna,per iocum dictus eft Epiftolae obfcuroru viroru. Itanc etiam Lutcrani iam obfcuri vocantur,amp; qui-déafymmyftis Zuinglianis, ctimapud eosortafit mundo noua Euagelijlux? luftuses Domine, amp;nbsp;rcdum indicium Pfd.iit. tuû. QuiECclcfiam tuam,^ non nifi vna eft, amp;nbsp;fola reftè Cathohea dicitur, fibi irridendam amp;lacerandamfumprcrunt, iurèfè inuicèm iiridentamp;: lacérant, amp;nbsp;omnibus cordatis hominibus irnden-dospropinant. Menie Augufto Caluinus librum euulgat hoctitulo: ^^kimaa^fmonirio at^ /'oac^tmum Kue^^a^um^cui mji v^tem^e-rer^eo loco^^lgt;àc Iraéenilus mr^^uo Jfert:i~ naces lgt;arecicos ialeri tuier Pttulus. Réfutât etiàm hoc fcripto, vt titulus habet, luperbas Magdeburgéfium amp;nbsp;aliorum ccnfuras,quibus cxlum amp;nbsp;terram ob-ruere conati funt. Sic ifti Euangclici fratres omnibus oftendut, quid ex mu-tuis aliorum de alijs iudicijs Entire de ipfis debeant,atq; vtinam puderet nos Cæcitatis noftræ,quod nolumus vel fe-ró animaduertere, quam mifèrè nobis impotentfubpuræ doûrinæ prétexta impuriffimitenebrionesifti. Romanus Pontifex cum iftos hærefios damnat, cenfuram eius contemnimus,amp;tarnen illijpfi inuicèm fe condemnantamp;haî-reticos vocant, idque tantum pondus habet,vt hoc nomine amp;nbsp;Lutcrani ZuL glianos,amp; ZuingUaniLuicranos ferre nequeant. Menfc |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. 747 Trou. ij. Mttth.n, Menfe Septembri Martinus Micronius Sacramentarius Apologeticû feri-ptum euulgat,quo partim Vueftphalu, partim Sucrincles miniftros Luteranos confutat,amp; fuos fÿmmyftas tuetur. At rursùs Paulus Eizenus, Ecclcfiæ Hamburgenfis fuperintendens, feripfit de-fenfionem vcræ dodrinæ de Cœna^nc-peLuteranæ.Eoconfiliofefcripfifle di-cit,vtcontradicentibusveritati Dei, amp;nbsp;multas fimplices animas fuis importuns in perditionê feduccntibus,rcfirtat:ma-niferte Zuinglianos indicans. Nam amp;nbsp;eademferè habet, quæ Vuertphalus amp;nbsp;Timannusiam ante contra eos attuîe-rant.Et quidem importorcs amp;nbsp;ledudo-res eo^ vocat. Porro quidam Adamus Chrirtianus (appâret nomen effe fidi-tium) libcllum edit, quo farciendæ inter Euangelicos concordiæ viam often-dere moRtur; fed oleum amp;nbsp;operam per-dic.Inter fuperbos em fempérTunt iur-gia.Nolunt irti à Chrirto diieerej mites eneamp; humiles corde. Putabat forfan Caluinus,fe fuaportrema terribili ad-monitione Vueftphalum prortrauiffe penitus:fed eccè tibi nouum Vuertphalus librum cudit,hacinicriptione:/z^lt;ï zie/enßo diluerstis tnßgnta memlacia /olgt;an-nisaLasko amp;c. Librum dedicat Franco-phordienfi Senatui, hortaturque vehementer, nè Zuinglianos foueant: nee dubitatinexpiabiliblafphemiaeosZuï-glianos, qui lupremo lupplicio affedi funt, martyres diaboli dicere, Vfq^adeó nihil cómouit Caluinus fua admoni-tione Vuertphalum. Hoc anno Colloquiuindidum eft Vuormatix inter Catholicos amp;nbsp;Luteranos. Acciditibl quiddam lógè fœdif-fimum,quod operxprecium fit adpo-rteritatis notitiam tranfmittere. Erat Euangelicaru partium duodccim theo-logi. Abhis Catholici theologi petiê-runtj quandoquidem multijuges Se-ftx fub Augurtana Cofertione l’ecom-præhendi volunt, quæ tarnen etiam in maximis rebus inter fe diffideant, vttn declararevclint,quas ipfi Sedas Augu-rtanç Cófeffioni vel eófentaneas vel dil-lentaneas rtatuat. Na decretu erat, inter cosïólos colloquium habendu,quieß lent vel rehgionjs veteris, vel Augufta- |
næ Confertïonis: exclufis reliquis fediS omibus.lbl in diem vfq; dccimufextum certatu ertinter Euagelicos theologos, nectaméres coponi potuit, q, a lij ex ijs Sedas quafdam,tanqaCófcluone Augurtana difcrepantes, cxcluderét amp;nbsp;da-mnarentjalij retincndas,eisq; parcendu Cenferent.Eacotentio amp;nbsp;altercatio eo-4gt;greffaert,vt ex duodccim quinqj reiedi fint,nee eos deincèps Collegaru amp;nbsp;fymmyftaru loco habere voluerint reliquifeptem.Itaq; quinq; illi excom-municatijrelido Colloquio domu abi-êrunt. Erat expedatio magna alicuius inter Catholicos amp;nbsp;Euangelicos con-ciliandaï concordiç,fed ea vlqjadeó in-irinopotuit,Vt ipfiEuangelici in duas propemodùmçqualespartes turpiffimè difledijCa’thoheis non immerito du-bitationem attulerint, vtra pars Cofeß fionem Augurtanam fcquat.Nec leui-bus de rebusirti Euagclici theologi inter fe rixabantur, fed de præcipuis capi-tibus:putà,De libero arbitrio,DeIufti-ficatione,Deopcribus,De Sacramétis, pfertimdeEucharirtia.EtCertè quinq; illi exclufi theologi literas figillis fuis munitas nortris theologis tradidêre,q-bus tertantur, omniuarias hadenus fe-das amp;nbsp;corruptelas irrepfirte, amp;nbsp;earum authores Cófeffioni Augurtanc feim-mifcuirte,amp;fub Augurtana: Confeifio-nis pra:textu,tanq eiufmodi hærefes illi confentanex fint,cas defendere voluif-feamp;c. Quadóveróipfilt;5uinq;easaCó-felfione Augurtana cxcludere amp;nbsp;fpcci-ficè códemnarevoluerit,a fuis reliquis feptem CoHegis amp;nbsp;focijs ex eorü cofor-tioextrufoserteamp;c. Itaqj irtisitainter fedirtradis,amp;q( afeptem reliquis, qui Vuormatix remanferat,nunqimpetra-ri potuit,vt multiplices Sedas à Confeß fióe Augurtana fpecifice fcpararct atq; damnarct,nè frurtra cum Euangelicis Colloquij labor omis infumeretur,nc-certario hac viceColloquiu intermitti amp;nbsp;fufpendi oportuit. Prodiérunt port-ca Icripta acerbilfima, pfertim Nicolai Amfdorffij amp;nbsp;Nicolai Galli,qbus mi-rabilitèr lacérant illos feptem,qui alios quinque reiecerunr. Inter alia fie habet Amldorffiusinlibello,cui titulu fecit; Publica Confelfiopurx dodrinx Eua-RRR a gelij, |
|
748 APPENDIX AD NArCLEPl CHRONICA, EX OPT. gclij,amp; cofutatio pfennum Suermero-rû:Brentius,inq,t,amp;Acliaphonftæ (Phi lippum Melachthone amp;nbsp;focios intclli-ge)ia i n Colloquio Vuormatienfi Zui-gliu amp;nbsp;Ofiandiu, oh linguaru amp;nbsp;artiu infignempcntiä,cödcmnare noluerut; Doftros aûtgt;qui in Colloquiû iHud co-fentire recusarut, nif illi danarent, fannis amp;nbsp;cotumelijs Iaceratos,c colloquio excluferut amp;abire copulerut. NOsZui-glianaamp;Ofiandrina hxrefes traquilla cofcientia ampledi no poßum’.Et qua-uis Thcologi,quiin Vuormatich Colloquio poft noftrord difccffum perma-sercj publice editisfcriptis teftati fint,fe ab Auguftana Cófelfióenolledifccde-re,retameipfadiucrfum plane faciunt. Cùm em Zuinglianos amp;nbsp;Ofandrinos execrari nolint,no poftunt Auguftanæ Confedioni adbxrcre.amp;c. Poftea noia-tim fcx danant Sedas acdiris deuouct,q tn fere ocs ad Auguftana Cofedione fc refcrut. Nicolaus Gallus ^co Ratifpo-nefis in fuis Thcfibus amp;I-IypotypoGbus inter cætera difertis verbis ita fcnbit:No funt leues inter nos (Euangelicos)' co-lt;;ertationcs,ncc de rebus Icuibus, fed de fublimibus dodrinx Ohriftianx articu lis,de Legeamp;EuageIio,dc luftificatioe amp;nbsp;bonis operibus,deSacrametrs amp;vfu Cxremoniaru; ncc vlla ratlonc coponi amp;nbsp;tranfigi poffunt amp;c.Sic nimirum ifti fcribut, amp;vcrueos hacin parte fcribc-rc,cumaliatnulta, tupfentis anni Colloquiû déclarât. Quare veropmittit Deus iftoru pudendos crrores amp;nbsp;priuatas opinioes in eiufmodi foeda abire diffidia amp;nbsp;iniplacabilcs animoru diftenfioesac acerbitates, nifi vt vel manibus acpedi-bus tadem palpare ponimus,ab iftis ho-minibus no verbi Dei veritaté,quç fem-pervna eftamp; vbique fuîfimilis,led(iab prxtextu verbi Dei mendacium, quod vanumlemper eftamp; inconftas ac multiplex, amp;lubinde in alias atq; alias formas transformaturj miferis mortahbus obtrudi,amp; tarn multos horrendos erro-res in orbcm noftrum inuehi? |
ANN Oi558.HenricusGallorûr€X paulô ante no mediocriter afflid’ amil-lione excrcitûs lui ad S, Qujntini vrbe, luos exitaliareuocatos cum alijs recèns confcriptis,Duce FracifcoGuiliomit-titcótraPhilippu. Guifius primo ita Ic coparat,tanqGtS.Qipintini oppidu op-pugnaturus.Erat anni tépus longè alic-niffimu: atq; cccè per exploratores cer-tiorfad’ Calctu no fat'is firmo Anglo-rum pfidiotcneri, derepetè couerfo innere,eo cum exercitu cotendit,vrbcm(^; oÏm opintoneincxpugnabilem,lcptimo obfdionis die,hoceft,p. lanuanj in re-gisGallorum poteftatéredigit,cum ia annisducentisxVngliearn obtinuilfent. Fuithocfacinus audax amp;nbsp;propè incre-dibilc,prxfertin’ii taminiquo anni tem-pore.Mox etiàm Guienna vi expugnat, caftellum munitilSmü,direptumq; in-cédit. Hoc quoquè oppidu Angli fupra ducentos annos Gallis ereptum pollc-derant.ijsinopinatis vidorijsGallipam propè confternati,animos récupérant. McGs Februarij die 24. quo die in hac lucêeditusfuit,amp;annoi55o.Bononiçà Clemente vn.incrcdibilifplendorelm-perij infignia acceperat,milfainfigni 1e-gatioead PrincipesEledores, qui Fia-coforticóuenerat,CarolusCxl’3rImpe nu in fratre fuu regê Ferdinandu tranl-fert,amp;vt Septêuiri id gratû amp;nbsp;ratû habe re velît, orar. Indè 13. Martij die prîcipes Eledores Ferdinadomaximi Imperij di-gnitate dcfei üt,amp;tadcm Imperator ipfe amp;nbsp;Principes oes domum repetunt. Vt in multisalijSjGcin hoc quoquè fado Caroli V.Cxfaris lógè optimi fumma ap-paruitmodeftia amp;humilitas,qlua Ipo-tefe Imperio abdicirit, cum interim no deelTent,quiilliambitioné amp;nbsp;regnandi libidiné impropcrarct. Vtinàm digni el-femus multos tales habere Imperatores. Deincèps priuatus in multa pace vixit aliquot menfes optimus Princcps,quod etfimifcru amp;nbsp;ingloriu videtur plerifq; huic mundodcditis,taméƒpontc renu-ciafletanto Imperio amp;nbsp;omnibus qfunt huius mundi, inprimis gloriofum amp;nbsp;multa laude ac pdicatioe dignilîïmû eft, Huius anniinitio Vüeftphalus,minime Caluino celTurus, aliquot fen-ptis apologeticisfeeddfimas, Vtipfeait, Sacramétanorü caluniasdiluit, amp;nbsp;Luten de Euchariftia dodrinam tuetur. Edidit etiàm Confutationem aliquot enormium mendaciorumiohânis Cal-uini, fd^uuturx Apologix aduersui cius |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. ^4^
|
cius furores præmiffæ amp;C. Hicefteninl eius confutationis titulus. Moxfecu-tacft Apologia ilia ad vltiniam Calui-ni admohitione. loachimus quoque Magdeburgicuslibfu euulgauit de ve-tere amp;nbsp;nouo Chrifto.'aitq; veterc Chri-' Rum prxdicari à Lu teranis,nouu,à Be-rengario excogitatumjànnünciari à Sa-cramentarijs. Non poEunt dicere Eu-angelici haeceffe Papiftica commentaj fedlunt purum putum verbum Dei,vt quidem ab vtraq; parteifti mileri iafta-refolent.Curigitur tandem alij alijs no cedunt5amp;hadenus fe errafle confiten-tur?Sedhoc non finit fpintusiUcj quo regun tut. Menfis Aprilisdiei6. Melcbicr Zobel,ex antiqua amp;-nobili familia,omibus charusPrinceps amp;EpifcopusHerbipo-Icnfis, nefando latrocinio in ipla vrbe Herbipolenfi amp;nbsp;Mœni ponte crudeli-tèrinterficitur. RcxGalliæ duce Guifiô Theonuil-lam oppidulum munitiffimû multis fuis defideratis expugnatj fèd Lucembur-gum fruftràoppugnat. Alius verôeius cxcrcitus adGrauelingâ à Philippicis partim deletus, partim Captus eft. Mul-ta peditum amp;nbsp;equitum vexilla Gallis ablata funr,omnes maebinæ, quas partim ex vrbibus nupèr occupatis ablpor-tarat, rccuperatx funt, aliquot belli duccs,Çomitcs,nobiles,amp; quinq;Gal-lici ordinis équités Capti funt. Paulo póft Dunckerca vi expugnaturjamp;Gal-lorum ad tria millia cæduntUr.Aegmo-danus Cornes,vit ftrenuus amp;nbsp;bellicç rei peritiff. huius prælij amp;nbsp;belli duxfuir. Die 18. lunij moritur Antonius Co-lonienfis Archiepifcopus,è Comitum à Schauuéburgfamilia,habuitq; fuccel-foremlohannemGebhardume Manf-fddicis Comitibus. In Hilpanijs obijt Eleonora Caroli Cælaris foror,Francis regina. Eius ex-equiæ LutetiæParifiorum diebus 13. amp;nbsp;t^.Aprilisin fummo beatilïimæ Mariæ virginis templo celebratæ funt. Et24. AprilisHenricusGalliarû rex Mariam Stuardam Scotiç regina, FrâcilcoDcl-pluno£Iio fuo Parifijs dat vxorem,nu-ptijs rcgia magnificentia Celebratis. |
Dicii.SeptembhSjCÙmiam aliquot dies acutillîma febre tertiana laboraf-* fet, è viüis felieitèr exCeffit pijlfimus amp;nbsp;celeberrimus PrincepsCarolus V. Ro-manoiûimperator potentiftîmus. An-temortemin illafua optatà folitudinc dies ac nodes precibus ad Deum fundé-dis confumebat,mundo feiam inutile, immo amp;Deo deirteeps in vita bacinuti-lem dicebat: itaq- cupiebatliberari mor tali corpulculo,vt in sterna vita Deum perpetlm laudare pofTet. Cùm effet in precibus ardctior,fspc amp;nbsp;valdèpiè pro Ecclefiæ concordia Deum orabat, in-q uien s,/« manus tuas 2)omme trat/ti/i Ec-» deftaniruam. Sæpè laplus fuos publiée ingemifeens lamcntabatur,amp; toto vitÄ lus fpatio nullum diem le dicebatDei feruitio digne amp;vt par erat impendif-lè. Crucifix! Seruatoris imaginem pet multos dies vlnis,oculis, oreq; comple-xus,feptimoàtranllatolmperio menlê, prsfente Arebiepifeopo Toletano, oî-busfacramentis Eedefis imbutus, maximam vimlacbrymarum dfundés ex-pirâuit,ânno statis fus 58. Ante mortem poft faCram vnófionem, licet ianl ante corpus Domini accepilfct,iteróm illud fibi dari petijt,dicens,/» me manes^ ego in remaneam. Sic mortuus eft pijffi-mus amp;lempiterna memoria dign’ princeps Carolus V. de quo ob totius Ecde-fis sdificationem boe loco vifum eft breuembiftona annedere, vtpro multis amp;nbsp;maximis eius in Ecdefiam benefi-ci)S,banc qualemcunque illiimpcnda-mus grati animi fignificationem, amp;nbsp;cognolcat pofteritas omnis,qualem no ftra stas, alioqul loge ealamitofiffimä ob bsrefum amp;nbsp;nouorum dogmaturrt prodigiofam fertilitatem,babuerit Im-peratorem. Et quidcm,vtiam initio didum eft, flatus eftGand3ui,idlt;^; anno leculari, annolubileo,anno gratis.Nimis elfet longumjOmiafingulatim perlequi,quç inbuius Principis totavitaviri graiul-fimi obléruarunt. Porróveró fingulari quadam Numinis prouidentia hunc Prifleipem orbi labenti datum, dubita-rinon poteft.Incum enimftatum,cuni illead Imperium proucduseft,i3m res Cbriftians in Germania reciderant, v( nifi tantailleamp; autboritatc, amp;nbsp;poten- RRR 3 tia |
^JO APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
tia amp;nbsp;Numinis indubitato perpétuas; £auorepixditus Imperij habenas acce-pilTet, de Germania pro^emodum dc-iperandum fuerit, prçfemm in dies ma-gis ac magiS increfcentibus fedis amp;nbsp;er-roribus, atque Turcis earn ob caufam Germaniç extrema minitantibus.Poftq enim in Germania mutata eft pri(caamp; auitareligio, vires quoquè Germaniæ labefadatæ funt, amp;nbsp;multa Impenode-traxerunt Turex , Mofcouitx,amp; ple-hq; alij, idque paruo négocie, ob ani-morutn diftcnfiones, quas noua religio peperit. Stat'im poft natum Caro-lummulta omniin re præclara homi-nû ingénia extitêre, multos ItaIia,Ger-mania, Gallia, Hilpania, Britannia, Sarmatia, Hungaria dodiffimos viros protulit, poteratq; eo nomine hoc fc-culum longè feliciffimum videri, fi non plcnqj luis ingenijsinDei contumeli-am abuti voluiftent. Qupdad corpus Caroli attinct,erat illi cutis Candida, capillus flauus,ocu-li glauci amp;nbsp;pxti,in quibus cum fumma grauitatemira inerat amabilitas: genx fucculcntx, brachia amp;nbsp;femora camo-fa, venter fubaftus, rotundum, neruo-lum amp;compaö:um tergum,graciles fu-r^,nafus aquilinus,labra rubicantia,la-ca,crafla; pedes, manus,auriculx bre-ues: digiti vtrinque longiores, ncruo-fumcollum,humeri latijpedus latum amp;nbsp;frons Iat3,vultus lercnus, placidus, mitis: ftatura media. Atque hanc corporis formam vfque ad annum xtatis quadragefimum incolumcm retinuit, multa ornium admiratione. Pattern ha-buit Philippum Auftriacum, regem Ca ftcllx amp;nbsp;Legionis:matrem lohannam, filiam Ferdinand! amp;nbsp;Elizabethx Ca-tholicorum regum Caftellx amp;nbsp;Aragonix. Philippi pater fuit Maximilianus Cxfar,M3ximiliani Fridericus tertius, Friderici Erneftus, Ernefti Leopoldus, Leopold! Albertus, Alberti Albertus Romanorû rex, amp;huius pater Rudol-phus,xquc Romanorum rex. |
Ingenio fuit Carolus V. humano, miti, candido, difciphnarum capeften-darum auido,t3citurno,tradabili,pio, pietatis maxime ftudiofo,clementc,ho-nefto, magnanimo, forti jteconcilia-bili,multiim amicitix appetente, vin-didx noncup!do,hberali, largo,ama-bili, dulci, verhitili, prudente, fapien-te, prouido, cundabundo, non prxei-piti, non erfreni, modefto, moderato, xquo, iufto, bono, veraci, triftitixamp; gràuitatimagisquàm leuitati aut Ixti-tix dedito,raróhilari,fempcr conftan-te atque tranquillo, vbique fuf fimili, nufquam amp;nbsp;nunquam dilfimili,aut fuî immemore. Mechliniç à piiero educatus eft apud Margarctam Maximilian! Cxfaris fili-am. Primam eius pueritiam guberna-uit pontifexBifontinus Vergiacus Se-quanus, Virgrauis, Ôlt;pofthûc Guilel-mus à Croia Marchio Arilcotix. Porto Maximilian* Cxfar,Caroli auus amp;nbsp;tu-tor,cupies eumoptimis amp;literis amp;mo-ribus imbui,Adrianum Florétium Vitrai eö:inum,vir urn grauem amp;eximium theologum,ei prxeeptorem adhibuit. Adrianus Caroli ingenio bene perfpe-do,nihil fui officij in eo optime inftitu-endo prxtermifit.Carolus veto, optima indolis iuuenis, morigerum fe prxbuic promptilfime, amp;: leótioni, fcriptioni, alijsq; literarijs exercitationibus gnaui-tèrincubuit. Guilelmus à Croia Marchio rebus mil!taribus,ludationbiacu-lationi qux fitatcu,equitation!,falta-tioni,armotum vfui amp;nbsp;venation! ope-ram dareeum permittebat. In omnibus facile fuperabat commilitones fuos; nc tarnen eos contriftaret, vidorix braui-umillisimpertiebatur. Multa ei quoti-diè proponebantur vetcrum heroum ex facrisamp;prophanis hiftorijs fortia fa-da^quin amp;nbsp;Maximilian! auipatern! amp;nbsp;Ferdinand!auimaternibellica facino-ra; quibus fiebat, vt literarum ftudia fensim refrigelcerent, prxfertim diccn-te Adriano Florentio, virum princi-pem magis bonos mores quam bonos colores compledi debére, eumqueiam vitropietati deditum, adftudia pictatis ampledéda extimulante. Interim Adrianus legationis nomine abitin Hilpa-mam, amp;nbsp;Carolus totum fe confert ad Rempublicam. Anno xtatis fuxij. fui iurisfadus, Belgicis ditionib’inauguratus eft,(umma cum Belgarû oïm gratulat!one,ma-ximis |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM GONGESTA. 79
|
limis illi exhibitis triumphis, idc^ue non raro. Deinde magnoperè ftuduit regum amp;nbsp;principû fibi affiniiates,quod eæ plu-rimumfaciantad pacem publicam, co-ciliare:amp; primo quidé totumfe ad Fran cifci Gallorum régis amicitiam cótulit, qui turn recèns regni titulum obtinuc-rat. Lufitanorcgi Eleonora, Daniæ régi IfabelanijPannonia: Mariam fororcs fuascollocauit. Henricus Anglix rex eins materteram Catharinam,Ferdina-di Hifpanix régis filiam,iam antè cóiu-gcm acceperat. Anno gratis lux t/. primo in Angliam,mox in Hifpaniain na-uigat,matrem amp;regni proceres huma-nitèr et piè tradat,dum regnitHiCpaniç inauguratur. Interim vcróadferturad eumdeobitu Maximilian! Cçlaris. Ha-bebat turn fecum quoldam principes vi. ros,qui eum cuperent in Impcrio lucce-dereMaximiliano. At Carolus veritus ne Francifcum Gallix regem, qui puta-rctur Imperium petiturus, ea re olFen-derct,fuam illi mentem aperuit.Franci-fcus rex refpodit, nihilo magis fe offen-fumirijquàmnduovnam virginem ex-peterent:pergcret bonis auibus, Deum feliciori adfuturum. Itaq; Imperiu Ca-rolodefertur 19,die menfis luli^qux il-11 caulafuitmaturiùs in Germania re-deundi.Relidoigitur Adriano iamEpi-fcopoDertulenu,prçceptore quondam luo,eiqucfummainHilpanijspoteftate tradita,in Belgium redit,amp; Aquifgrani in regem Romanoru coronatur à vn-gitur.Eo tempore conftans inter Caro-lum amp;nbsp;Francifcum regem pax fuit. Indèad Conuentum Vuormatieh-fem abitannoçtatisfuæ n.vbiLuterum damnauit,amp;graui ediéfo paCi publicx conlulere voluit. Etant turn Principes quidam in ea fententia,vt dicerent,Lu-tcro,licètfidc publica Vuormatiam ac-cerfito,nonefTe leruandam fidem. At Carolus eumiufïîtinSaxoniam reduci, dicens Fidem return promiflarum,etiâfi toto mundo exularet,t3men apudlecó-fiftereoportete.In bis Comitijs dum eft Cçlar, bellum ei mouetur in Belgio,in Italia,m Hilpa nia.Et ille quidem palam teftatus eft,lead bellum amp;arma capef-fenda prorsusinuitum defcendcre:por-ró rem omnem Deo committercrfibi ve-ro id maxime dolere,quod interim Tur-cis in Gcrmaniam via ftemeretur. |
Multa per omnem vitam vit mitiffi-mus amp;nbsp;clementiffimus bella geffit fem-pèrferèadeo propitio Numine, vt hrt-ftibus fuis, ipfiquc adto potentilfimo Turcarum Principi ob perpetuam in conficiendis bellis fclicitatem terrori fuerit. Fuit autem hoc in illo admirabi-le,amp; eximix virtutis euidens argumentum, quodneque turn,cumrexGallorum Francifcus in pugna Ticinenfi ca-ptus,neque cumClemens Pontifex amp;nbsp;Romaluperata nunciaretur, vllumde-ditlçtitiæ fignu necpublicè nee priua-tlm,fed Deolupplicationesfeptem die-rum decreuit:porró pro Pontihce ex fe-uiffimi militismanibusliberando,dieru quadraginta.Nam certè Pótiheem Ro-manü,vt verè Catholicus princeps^ex il-lafumma voluntatelua non amauitta-tùm,ledcoluit etiam.Itaque quampri-mum militis efferos animos, qui Ponti-ficem obfidebant,pecunia placariiuffir. Necdiii pôftGalliçrcx,Italicis quibqC dam illi fe coniungentibus, Neapolim inuadlcfed eccè tibi prçpotens neus ab-fentis Caroll Cçfaris curam gerens, fœ-da lue illas hoftilcs copias adto attriuit, vt quatuor amp;nbsp;triginta peditu, iex equi-tum millia Gallus le amififte querere-tur.lnter hos autem Chriftiani orbis in-teftinosmotusamp; bella ciuilia, valdè lê pi*princeps cófolabatur, quodin nouo orbcabiphusprefedis fubafto, innu-merx genres Chriftianam fidem in dies amplédcrentur. Et quidem inter cçteros dus prçfe-dos Ferdinandus Cortefius, in regno Mexicano, amp;nbsp;Francilcus Pizarrus in regno Peruaco, ododccim reges amp;nbsp;prouincias, totidem acerrimis prxhjs lubiugârunt, amp;nbsp;Chriftiana religionc initiari curâtunt, alijs etiam eó fuam operam accommodantibus. Eft autem hoc notatu dignum, quod noui orbis incolx Temiftitani nullis literis fiue charadcribus vtuntur,fedres geftas ma-iorum, imaginibus quibufdam auium acftirpium annotâtunt;Pcruaei autem, chordarum colonbus amp;nodis. Aiunt c^lum amp;nbsp;terra poft certa fparia peritura, RRR 4 amp; |
|
751 APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. amp; animasimmortales rede amp;nbsp;malèfa-Öorum prçmium amp;:fuppliciûapudcæ-lites laturas.Porro ante cçli amp;nbsp;terra: m-teritum Solempriiisamp;Lunamoccubi-turos,quos interim pro dijs coluerunt. Credunt quoquèPeruaci carnisrefur-redionem: fed plane barbarû eft, quod cam ob caufam mariti cum vxoribus amp;nbsp;familia magis chara fcpcliri folebant, amp;nbsp;quidem eodem momento,codemquein loco, vttanto citius fimul refurgerent. Tot autem bominum millia inillo nouO orbcCaroIino ( lie enim vocant) Chrifti fidem complexi font, quantum elfepoffitin hoc veteri orbe noftro. In folo regno Mexicano iampridèm fuerc odoginta fandilfima monafteria, amp;nbsp;in diesplurahunt. Suntibimagni vbique populi,multx amp;validæ vrbes,pulcher-rimaçdificia amp;nbsp;palatia ex latere amp;nbsp;can-dido quoque marmore:incredibilis fru-’ gum,auri,argenti, çris amp;aliorum mc-tallorum copia. Vnica vrbsMexicana centum viginti millia çdium habet:vici-na autémunicipia,alia fepte,alia quin-decim,alia viginti,alia triginta, alia q-draginta,alia l'exaginta,alia feptuagin-tadomorum milha obtincnt:Marcnio-nisFerdinadi Cortefij palatium folum tanta eftamplitudine,vt cum iple,amp;fe-natus Caroli Cçfaris, amp;nbsp;multi prçfedi amp;tribuni militatesillic ernes laxilïîmè habitarcnt,feptemtame ducatoru millibus partes xdifieij vacua: quotannis clocarentur. |
In regno Peruaco quanta fuerit re-gum Culconiorum potetia, antequam Caroll armis domiti effent^ vel indé facile conftarepoteft, quod du as illivias militates à ciuitate Culconc in fèptin-gentas Lpucas direxerant, quarum vna per alpeSjalterap vallesducebatur: atq; in bis vijs ad fingulas feptenas leucas di-uerforia,quas ipli tumbas vocabant,có. ftituerat,in quibus/ingulis fempernu-•dus,cxarmatuSj fameheus quadraginta autampliusmillium hominum exerci-tus,lubitó appellcns,veftiri,armari, pa-fci m longum tempus pofletEt quidem Atabaliba vitimus Cufconij rex,q multos fub fc babebat reges, Cçlaris Caroli lubadus armis, feptuaginta milliones aureorum CaroUnorum (id ell,(cptua^ giès dena centena millia aureorum Ca-rolinorum) intra diem feptuagefimu fc Ipoponderatappéfurum,fi libertati fuse reftitueretur.SedduorumTribunorum C^Iarisdilfenfionc amp;auaritia fadu eft, vt poft feptiès quadraginta auri vafa ap-penfa,morteviolenta ablatLisfït,n5 minima Caroli Cçlaris iadura. Miranda quide funt bçc,ledid multo mirabilius, quódtam opulentçgcntes fanö:c,piè amp;nbsp;caftè Chrifti religionem colunt, qiiod vtiquè fine prçfentilfimo Numinis fa-uoreamp;fummomiraculofieri nópotu-it,vt nos meritô gaudere debeamus no-fttoçuogenres amplilfimas amp;:opulen-tilfimas,teliétisdçmonum cultibus, ad vniusviuiamp;veriDcicultum traduótas effe, dum interim inhisEuropxiorbis angufti)S,in mille felt;Sas diftraófi,lensini ad atheilmum quendam amp;nbsp;paganilmu rclabimur. Eft hoc quoquè admiratione dignu, quódplerifque Imperij Mexican! locis coloni amp;incolçidiom3te vtuntureiuf-roodi,quod valdè affine amp;fimiJc fit Fla. drico, prçfertlm Gandauienfiumidio-mati.Nec finè maxima ludore amp;nbsp;multis periculis nnuusorbisin Caroli Cçlaris ditionê redaduseft.Suntibi mulex am-phffimæ ciuitatcSjinultialtiffimi montes, rupesinacceffibiles, profundiffimx voragincs,denfiffima: fylux, frequentes hominum turbç,multæ amp;nbsp;in terra amp;in mari horrendx beluæ ; fed hçc omnia, Deo benè fauentc,Caroli Cçlaris virtu-ri amp;pictati ceftêre, Hifpano veterano milite nullos pro Cçfare amp;nbsp;Chrifti fide propaganda labores reeufante. Inlolo regno Peruaco quadraginta nouas vrbes Carolus Cçlar exçdificari • curauit.'porroin regno Mexicano vrbe Mexicum,inqua(vtdixim’)tcr quadraginta lunt millia amplilfimarum çdiu, quam Cortefius obleditionem totam iufteratconcremari, auguftiffimè tota nouam çdificari voluit, vndè etiàm Palatium Caroli vocatur vrbs ipfa. In noftro quoquè orbe (vtid obitèr dicam) multas amp;nbsp;vrbes amp;arees conftruxit Carolus Cçfar,putàCarolomôtium,Phi-Iippopolim,Hc(dinfcrtû vrbes.Caméra-ci, Gäda ui, Vltraiedijarces validilfimas inßelgio,atq; alibi complures alias. Legatus |
SGRIPTORÏB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA/
|
Lcgatus Indicusnouiorbis Anno Dominii5$5.tèr fepcem milliones aure-orumCarolinorum coronatorunl fine ducatovu (million fignificatdecies centena millia) Carolo Cçfari obtulit, vt pnuilegium amp;nbsp;legem quandam Caroli-nam abrogaret. Totidem milliones eo-rundem ducatorum etiamPhilippo Caroli Cefaiis filio alter legatuspoftea ob-tulit.Ex ipfo nouo orbe leptem decades millionum auri feruntur in Hi/panias relatæ3amp; totidem decades millionu auri ex margaritis, gemmis, vnionibus amp;nbsp;reliquis lapidibus amp;nbsp;rebus preciofiori-bus nouiorbis : quæ fummafiritelup-putet,penè incredibilis euadit ; fed funt magnæ opes illarum regionum.At mul-tó major iumina pccuniæ,demptis tarne bis auri fummis,in milites amp;nbsp;prçfedos Cçfaris an nis quadragin ta in nouo orbe (ùbigendo amp;nbsp;mumendo confumpta eft.Per hos autem auri milliones hoc loco accipi debet purum putum aurum CafteUanorum ducatoru Carolinoru, - Et quidem in Auftrahori vetens or-bis noftri plaga trecentis quinquaginta leucis vitra caput Bonæ Spei nous no-ui orbis Carolini plagæ amp;nbsp;vaftitates re-pertee lunt,qua: magnitudine fpatioru longe apud fretu Magellanicuin Ori-entem amp;nbsp;Occidétem amp;nbsp;Auftru porri-gatur,adcó vtnoux quotidiè terrai no-dùamp;interdiù emicarmtin marii Porróin nouoorbefeptem Carolus CçfareRe voluit amplifhmos Senatus, quorum quidam Cancellariæ vocatur: nempè,ln FanoDominici, in Mexico, in Guatimala amp;nbsp;Nicaragua, in noua Granata, in Regibus ciuitatePeruaca. In C uba eft Gubernator,amp; in noua Ga heia hint quatuor Prçtorcs,qui vocant Alcaldes maiores, Conftituit qUoque duos Proreges, altcrum quiprçGt mari meridional! amp;nbsp;eins littorib’ amp;nbsp;locis mc-diterraneiSjhabitatque Regibus in pro-uincia Pcruacazalterum quidominetur man Aquilonari amp;nbsp;eius latifflmis littp-ribus, amp;locis ac prouincijsmediterra-nei$,habitansin Mexico. Suntquoquè Gubernatores plurimi fiueprocólulcs, vt,in Boriqueno, Panama, Cartagena, Venezuela.Sunt Adelantadiprçfidesp-«inciarû,Sunt amp;prcGdcs vrbju, item^j |
Confulares prouincia:, qui in maiorib* ciuitatibus habitant,quorum eleélio ad duos fupradidos ProregCs pertioet. In Fano Dominici eft ArchiepiföO-pus,amp;habetleptélubfe Epifèopos, vi-delicet,Xali(conium,fMech3uacanuiTf, Guaxacam,T3rcala,Guatimala, Chia-pam amp;nbsp;Nicaraguam.In Regib’,qux eft vrbsregni Peruaci nobdiflima, eft Ar-chiepifcopus, cui inter c^teros fublune Epifcopi,Culcon“,Qiiiton’etCharcas: amp;nbsp;quotidiè plures creabatur. Porro rex Caftellç eftPatron’omniû ArchiepileO porû,Epifcoporu,dignitatû amp;nbsp;benefi-cioi û Ecclefiafticorû noui orbis;amp; iplô illosdefignarpmifiu Romani Potificis. Nouus ille mûdus Carohnus in mari Borealünidiméfionc littorum obtinet feptem millia leucarum communium GandaueGum, quarûtèr feptem leucai conGeiunt vnum latitudinis Gue alntu.» dinisgradunijh à feptentrione Borcali in Auftralem plagam metiaris. Singulis autem gradibus Ptolemçus attribuit fe-ptuagintamillia paffiium, quæ efGeiût leptu aginta milliaria Italicà. Porto vet* orbis nofter habet trecentos fexaginra gradus;amp;totidem dies numerant noui orbis incolæ in anno vno:fedillis inter-ferebantdies quinque, quos habebant toto anno celebcrrimos, vt nosPalcha noftrum. In mari autem Auhrali noui orbis di-menGo continctin le tèr mille quingen-tas leucas corn unes. Nofter vêtus orbis, quacunque cas, conGeit feptem millia leucarum communium. Si Gnguliscli-^ matib’ mille leucas attribuas, fepteeruC orbis climata.Si dccê parallèles Gngulis climatibusinijciaSjamp;Gngulis parellclis Gngulas leucarum centurias adqCias^lè-ptuaginta parallelos amp;nbsp;leptuagihta cé-turias leucarum orbis habebit. Vndè conGciûtur56o.grad®Ptolemaici3quo-rum Gnguli continent ter feptem leucas communes Gàndauenles, in quos Pto-lemçus orbem partitus, ipatia teHuris marisquediftnbuit. Eftautem omninô veriGmile amp;ferè necefsc,in Auftrah no ni orbis plaga,hoceft, adpolum antar-fticum amp;lretum Magellanicô,vbi aræ amp;nbsp;colunç Caroli Quinti coftitute hint, eflelatiUimajVaftilfimaiïi teiraru fpatia: |
|
7« APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT. amp; animas imnrtortales reâc amp;nbsp;malcfa-äorum prçmium amp;ruppliciû apud cæ-lites laturas.Poi ró ante cçli amp;nbsp;terra: rn-teritum Solern priiis amp;Lunam occubi-turos,quos interim pro dijs coluerunt. Crcdunt quoquèPeruaci Carnisrefur-rcélionemrfedplanèbarbaru eft, quod cam ob caufarn mariti cum vxoribus amp;nbsp;familia mag'is chara fcpeliri folebant, amp;nbsp;quidem eodem momento,codemquein loco, vttanto citius fimul refurgerent. Tot antem bominum millia inillo nouO orbeCarolino (fic enim vocant) Chrifti fidem complexi funt, quantum effeponîtin hoc veteri orbe noftro. In folo regno Mexicano iampridèm fuêrc odoginta fanftilfima monafteria, amp;nbsp;in dies plura fiunt. Suntibi magni vbiquè populi,multa: amp;validæ vrbeSjpulcber-rimaçdificia amp;nbsp;palatia ex latere amp;nbsp;can-dido quoquè marmore:incredibilis fru-gum,auri,argenti, çris amp;aliorum mc-tallorum copia. Vnica vrbsMexicana centum viginti millia çdium habet:vici-na autcmunicipia,aliafepté,alia quin-decim,aha viginti,alia triginta, alia q-draginta,alia fexaginta,alialeptuagin-tadomorum millia obtincnt:Marcnio-nisFerdinadi Cortefij palatium folum tanta eft amplitudine,vt cam iple,amp; fe-natus Caroli Cçlaris, amp;nbsp;multi prçfedi amp;tribuni militatesillic ornes laxiftîmè liabitarcnt,feptemtamé ducatoru mil-libus partes ædificij vacua: quotannis elocarentur. |
In regnoPeruaco quanta fuerit re-gum Culconiorum potétia, antcquàm Caroli armis domiti eftent, vcl indè facile conftarepotcft, quodduas illivias militâtes à ciuitate Culconc in feptin-gentasLçucasdirexerant, quarum vna per alpes,altera p valles ducebatur: atq; in bis vijs ad lingulas feptenas leucas di-uerforia,quasiphtumbas vocabant,cô-ftituetât,in quibusftngulis fempernu-•dus,exarmatuSj famclicus quadraginta autampliùsmillium hominum exerci-tus,lubitô appellcns,veftiri,armari, pa-fci m longum tempus pofteuEt quidem Atàbaliba vltimus Cufconij rex,q multos fub fehabebat reges, Cçfaris Caroli lubadus armis, feptuaginta milliones aureorum Carolinorum (id eftjfeptua-* gics dena centena millia aureorum Carolinorum) intra diem feptuagefimû fc fpoponderat3ppéfurum,fî libertati fuæ reftitueretunSedduorumTribunorum Cçlaris diftenfionc amp;nbsp;auaritia fadû eft, vtpoft feptiès quadraginta auri va la ap-penfa,morte violenta ablatuslît,nô minima Caroli Cçlaris iadura. Miranda quidc funt hçc,lèdidmultô mirabilius, quodtam opulentç genres fandc^pie amp;nbsp;cafte Chrifti religionem colunt, quod vtiquè fine prçfentilïimo Numinis fa-uore amp;nbsp;fummomiraculo fieri nô potu-it,vt nos merito gaudere debeamus noftro çuo genres amplilfimas amp;nbsp;opulen-tilfimas,reJiéiisdçmonum eultibus, ad vn ius viui amp;veriDei eultum tradudas elle, dum interim in hisEuropæiorbis anguftijs,in mille fedas diftradi,lensim ad atheifmum quendam amp;nbsp;paganilmû relabimur. Eft hoc quoquè admiratione dignu, quodplenfque Imperij Mexicani locis coloniamp;incolç idiomate vtuntureiuE modi,quod valdè affine amp;fimiJc fit Fla-drico, prçfertim Gandauienfiumidio-mati.Nec fine maximo ludore amp;nbsp;multis periculis nouusorbisin Caroli Cçlaris ditioné redadus eft.Suntibi multæ arn-pliifimæ ciuitatcs,multialtirfimi montes, rupesinacceffibiles, profundilhmæ voragincs,denfilfimæ fylua:,frcquentes hominum turbç,multæ amp;in terra amp;in mari horrendæ beluæ : fed hçc omnia, Deobenè fauente,Caroli Cçlaris virtu-ti amp;pietati ceftère, Hifpano veterano milite nullos pro Cçfare amp;nbsp;Chrifti fide propaganda laboresreeufante. Inlolo regno Peruaco quadraginta nouas vrbes Carolus Cçfar exçdificari curauit.'porrôin regno Mexicano vrbe Mexicum,in qua(vt dixim’)tcr quadraginta lunt millia amplilfimarum çdiu, quam Cortefius obleditionem totam iufteratconcremari, auguftiffimè tota nouam çdificari voluit, vndè etiam Palatium Caroli vocaturvrbsipfa. In noftro quoquè orbe (vtid obitèr dicam) multasamp;vrbes amp;arees conftruxitCa-rolus Cçfar,putàCarolomôtium,Phi-lippopolim,Hcldinfertû vrbes.Caméra-ci, Gâda ui, V ltraiedi,arces validilfimas in Belgio,atq; alibi complûtes alias. 1-egatus |
SGRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA.’ z^i
|
Lcgatus Indicus noui orbis Anno Domini 15$^,ter feptem milliones aure-omm Carolinorum coronatorunl fine ducatoi u (million fignificatdcciès centena millia) Carolo Cçfari obrulit, vt priuikgium amp;legem quandam Caroli-nam abrogaret. Totidem milliones eo-rundem ducatorum etiarn Philippo Caroli Celaris filio alter kgatus poftea ob-tulit.Ex iplo nouo orbe lèptem decades jndlionum auri feruntur in Hilpanias relata:3amp; totidem decades millionu auri ex margaritis, gemmis, vnionibus amp;nbsp;reliquis lapidibuS amp;nbsp;rebus preciofiori-bus nouiorbis : quæ lummafiritèlup- ' putec,penc ineredibilis euadit.‘ fed funt magnæ opes illarum regionum.At mul-tó maior fumma pecuriiæ,demptis tâme his auri fummis^in milites amp;nbsp;prçfedos Cçfaris annis quadragin ta in nouo orbe (iibigendo amp;muniendo confuitipta cft.Per hos autem auri milliones hoc loco accipi debet purum putum aurum CafteUanorum ducatoru Carolinoru, - Et quidem in Audraliori vctcns orbis noftri plaga trecentis quinquaginta leucis vitra caput Bonæ Spei nouæ noui orbis Carolini plaga: amp;nbsp;vaftitates re-pertx luntjqux magnitudinC fpatioru longé apud fretu Magcllanicuin Ori-cntemamp; Occidetem amp;nbsp;Auftru porri-gätur,adc0 vtnoux quotidie terrai no-Clii amp;nbsp;interdit! emicarintin marii Pori0in nouoorbe feptem Carolus Cçfarefle voluit ampliffimos Senatus, quorum quidam Cancellariæ vocatur: nempè,ln FanoDominici, in Mexico, in Guatimala amp;nbsp;Nicaragua, in noua Granata, in Regibus ciuitatePeruaca. In C uba eft Gubernator,amp; in noua Ga heia funt quatuor Prçtorcs,_qui vocant Alcaldes maiores. Conftituit quoque duos Proreges, altcrum quiprçGt mari meridional! amp;ciuslittorib’ amp;nbsp;locis mc-diterraneis,habitâtque Regibus in pro-umeia Peruacazaltcrum qui dommetur mari Aquilonari amp;nbsp;eius latilfîmis littp-ribus, amp;locis ac prouincijsmediterra-i)eis,habitansin Mexico. Suntquoquè Gubernatorcs plurimi fiue procofulcs, ■ vt,inBoriqueno, Panama, Cartagena, Venezuela.Sunt Adelantadi prçfidcs p-•umciarû.Sunt amp;prcGdes vrbiû , itemqj |
Confulares prouîneiæ, qui in maiorib’ ciuitâtibus habitant,quorum eledio ad duos fupradidos Proregés pertiùet. In FanoDominici cil: ArchiepifCO-pus,amp;habetleptéfubfe Epileopos, Vi-delicet,Xalilconium,^Mech3uacanuiTf, Guaxacam,Tafcalâ,GuatimaIa, Chia-pam amp;nbsp;Nicaraguam.In Regib’,quæ eft vrbsregni Peruaci nobilifiima, eft Ai-chiepifeopus, cui inter cçteros fublunt Epifcopi,Culcon’,Quiton’etCharcas; amp;nbsp;quotidiè plures creabatur. Porrô rex Caftellç eftPatron’omniû Archiepikö porû,Epilcopoiu,dignitatû amp;nbsp;benefi-ciorû Ecclefiafticorû noui orbis:amp; ipk illos defignatpmifiu Romani Potificis. Nouns illemûdus Carolinusin mari Borealiin jdiméfionc littorum obtinet feptem millia leucarum commuhium Gandauehum, quariitèr feptem leucal conficiunt vnum latitudittis fiue altituj-dinisgradum^ G à feptentrione BoreaK in Auftralem pbgam metiaris. Singulis autem gradibus Ptolemçus attribuit fc-ptuagintamillia paftuum, quæ efficiut kptuaginta milliana Italica.Porrô vet’ orbis nofter habet trecentos fexaginta gradus:amp;totidem dies numerant noui orbis incolæ in anno vno:fed illis intcr-lercbântdies quinque, quos habebanc toto an-«o celeberhmos, vt nosPalcha noftrum. In mari autem Auftrali noui orbisdi-menfio continet in fe tèr mille quingen-tas leucas comunes. Nofter vêtus orbis, quacunque cas, conficit feptem millia leucarum communium. Si finguliseli-matib’ mille leucas attribuas, lepte erûc orbis climata.Si decê parallelos finguliâ climatibusinijci3s,amp;fingulis parellelis Gngulas leucarum centuriasadijcias^fe-ptuaginta parallelos amp;nbsp;feptuagihta cé-turias leucarum orbis habebit. Vndè conficiûtuij6o,grâd’Ptolemaici,quo-rum finguli continent ter feptem leucas communes Gàndauenles, in quos Pto-lemçus orbem partitus, Ipatta telluns marisqucdiftnbuit. Eft autem omninô verifimik amp;ferè nccefsc,in Auftrali no uiorbisplaga,hoceft,adpolum antar-fticum amp;nbsp;Iretum Magellanicû,vbi aræ amp;nbsp;colline Caroli Quinti coftitute lunt, eflelatiùimajvaftilfimaqi terraru fpatiai |
^^ APPENDIX AD NAVCLERI CHRCNICAj EX OPT.
|
aliudhortarctur.Etintticnfaplel-üque folusamp;tacitusfedebatj itavt cohuiuia eius fine conuiua, moderata, folitariaj honefta^non opiparè apparatâ/efle collaret. Nunquàm pecuniæ prçter cau-fam prodigus fuit,cuius expendcdæ ma-gnam fempèrrationem babendamcen-fuit^nonignaruSj quanta pecuniæ vim bellaabfumcrcnt. ' Avinolcntiæ,van3C gloriationis amp;nbsp;volüptatum vitijs adeô lempèr fuit alie-xius,vt qui ilium amp;nbsp;à puero optimè no-uerantj candcmiUitumindolem, quæ nuncinfcneamp;extrema etate apparuit, etiàm infanti amp;epbebo, amp;nbsp;adolcfccnti, amp;iuueni,amp;viro fuiffe affirmer, fempèr in co pudorc ingenuo mirifîcc rclucen-te. Fuithumanitate, morufuauitate amp;nbsp;dementi^n omnes fingulaii.Familiam fuam omnem prçCipuè ebaram babuiti Erat natura valdc placabilis amp;nbsp;cxorabi-liSjidqucfualenitateamp;bonitatealfecu-tuseft,vtfçpii'isipfeab boftibus lauda-tusfit,quàmalij Principes ab amicis amp;nbsp;ciuibusfiiis.Cùm ad SôlimannumTur-carum principem quidam Cbriftianus dy nafta tranffugiftet,amp; abillo interro-gatuSjCurreliôloCefarc ad ipfùm per-fugifletj ille tribus de caufis, putà aua-ritiæjbbidinis amp;nbsp;iniuftitiæ Cçfaris fe-eiftercfponderet, Solimannus ait, nibii borum fibi pofle de Carolo perfuaderij quippequidiù percontando amp;indaga-do cognitam baberet Cçfaris vitam,ncc pofteborum vitiorum labern in illo bç-rere,quitamfanôlè amp;nbsp;pic leges cçremo-niàs^ucDei amp;nbsp;Maiorum fuorum obfer^ uaretuulfitque bomincm Solimannusà fuo cônlpedu remôucri,amp;pôfteà etiàm odijs amp;nbsp;proferiptiombus eum eft per-fecùtuS,amp;extotaTurcia exturbauit. Eftbocinfigneteflimonium abcored-ditum,qui non Caroli tantum,led toti-us Cbriftiani nominis boftis infeftiffi-mus eftet. Multas Gçfâr callebat linguas,quod iUi ad multa magnas attulit commodi-* tates.Itaqueinbellodiuerfo vtens mili-tc,cum Germanis Germanicè, cum Hi--Ipanis Hilj33nicè,cùm Belgico equitatU Gallicè,cùm Italisltalicè,cùm Neapo-litanis equitibus mixtim loquebatur:ad Hungaros,Boëmos, Dalmatas, Macc- |
donesvarijsfermonibus vtebatur. Imperium amp;nbsp;impériale diadema fempèr no vt patrimonium fefuiim poffidere,fed vc magiftfatum gercre profitebatur, idque quàm humanitèr amp;nbsp;beneuolè accepit, tara bberalitèr ac muhificè reddidit a q-bus accepcrat. A rifu fuit abborrens, quod idem de Carolo Magno legitur: interim tarnen in apopbtbegmatibus,amp; acutè,falsè,breuitèr,faceted!dis valdè clegans fuit,fic vt Atticus quidam lepos in cius fermone amp;nbsp;Neftorca eloquentie apparéret.Ita enim labijs compreffis lui verbadiftindè,articulatc amp;tradim j)-nunciabat,vtfingula:amp;iyllabæ amp;có-fonantes,amp;vocales, amp;nbsp;dipbtbohgiau-direntur.Hisâdiungebatpronunciatio-hisdulcedinemj cum fumma modeftia ekgrauitateconiundam.Inipfisautcm apopbtbegmatïs fuis ità fc cóparabat,^vc eifentfinèiocoioci.Atq;exipfa natura magis ad condolendum amp;nbsp;collacbry-mandum, quàm adfubfannandum aut irridendumvitamautmores bominum procliuis fuit:qua: quidemrara eft virt* Indèaccidit, vtnonraro in lacbrymas lblueretur,cùm pro bominibus calami-tofis ei preces ofterrcntur,amp;plerunquè magisipfefleret, quàm pro quibusro« gabatur. Quótidièfuas maneboras Canonî-cas,vtvocànt,legebat,casque ità exten-dcbat,vt bis tantum ferè, quantum presbyter! fempèr manè legerit. A cœna fempèrredibat ad longiffimas preces fu-âS,quæ duàrum plerunquè erant bora--i'um,ficutamp;matutinæ. Non ehim fuis viribus fidcbatpotentillîmus Princeps, fed tetus à fummi Numinis ope amp;nbsp;auxi-lio pendebat,quodfibi precibus tam logis quotidiè cociliare ftudebat.Etbinc tanta illi in rebus gerendis félicitas,tam infignes vidoriæiadeo vt ob multa for-tiffimègefia, Galli eum Hercule Gef-mani Carolo Magno, Itali DaUidij Si-Culi Africano,Hilpani Alexândro Ma-gno,Turcælulio Cçfari, AfriHanni-balicomparârint. Multi ciam aduertif-lènt eum amp;domi amp;militiç çquè continu Uni amp;prolixum efte in precibus fuis, dicere foleba nt: C^^lus/àjfiùs cum Veo^ auàmcumhomimlusio^uitur. In fingulas beUorum expeditiones nouas fibi preces |
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CONGESTA. Z57,
|
Phil.u ipfeamp;componebat, amp;fuamanucon-fcribebat,qiixprolixitate fere çquaret feptemillos Pfalmss vfitaciffimos, easq; priusexaminadas dabat fuis ConfcRa-rijs,amp; ab eis approbatas,quotidiè etiam inagmineamp;aciedicebat, nonunquam perljjccié exorieradæ veficæ autaluiab agminefecedens,vt prolixius amp;nbsp;£eruen-tiùs oraret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Cùm bella gereret,ipfe primus fern-pèr fuoin agmine fuit, nonnunquam quindecim horas,nonnüquan( diutius in çquoiugitèr refidens.In omnibus ex-peditionibus bellicis audaciffimus fuit, itavt mortem plane cótemnere videre-tur:adeó fe ad omnia pericula impauidü offerebat, vt nufquam adbombardaru idus caput indinaret, nufquam pedenï moueret,nufquain expaUdceret. Etin caftrisitafeaudaétcrfuprabumanumo dum cótra holles gerebatjVt occidi veile in militia vidcretur:In omi quoquè çta-te nun quam cupidus vitæjfempèr mortis auidus fuit. Sçpè etiàm in caftris, amp;nbsp;in ipfoiuucntutis flore dicebat, Cupio dillolui amp;nbsp;elfe cum Chrifto. Earn verô inufitatamanimi fortitudinê indè partim habuit, quod nullam expeditionem in holles fulceperit, nifi animo traquil-lo amp;nbsp;optima confcientia. Plcrique virimilitares dicercfole-bant, Cçfarem vincere quidé nolle, fed vidoria non perindè vtl nolle aut veile: quibus Cçfar rel pondit, lulium Cçfarem quem illiobijciebant,amp;alios vete-resethnicosvnum tantum habuilïc fi-nem,videhcet honorem.'nobis Chrifti-anis duös efle propofltos,puta amp;hono-rem,amp; animæ falutem. Sçpè etiàm dixit: Etfl totum expugnâlïcra Francise regn um ,r edderemi IIud regi, modo id exi -guum,quodmeumeirccontendo, mihi relinqueret. Inléruadismatrimonij legibus fempèr caftiflimus fuit:amp; licèt no deeflent, qux eum ad libidinemillice-rent, eas tarnen fempèr conflantiflïmè ^relpuiu Sçpè ipfemet feneftram claufit, nè infpiceret prçtereuntes formofiores fœminas. Sçpèdiftitabat, nunquàm fe duólurumvxorem,fi fratrem Ferdinan-du m tam fœcundum fore Iciuiflet. |
Nunquàm choreis auttripudijs dele-datuseft, nih decoris amp;honcftirefpe-Ólu. Nunquàmperaliquodnumèiu-rare .audit’fuic,nifl cùm fœdera inijt, aut reg,nis inauguratus elf. Supra modum acuto amp;nbsp;perfpicaci fuitingenio,ità vt cius iudicij acrimo-niam,prudentiam amp;nbsp;fapientia prçfta-tiffimi viri lepè mirarcntur.Sçpè fuam fententiam fcripto comprçhenfam,ad aliquot fuos principes amp;nbsp;duces mitte-bat,amp;illorütamé iudicio, vteratmi-rabili modeftia,fe fubmittehai: fed illi ferè fempèr eius fubfcribebatlentètix, eumq; melius quàm feie rem perlpexif le fatebantur.Hinc conftans fama fuit fempèr, Carolum/a/ienci^tmifJènatorUt /orrtßimum centurionu^ ^ientißimum iu~ dicum/uiße: quam iudicij pietatem nd femèl in iUo experti funt potétiflimi fa trapje, cùm illis grauilïima effent cri-mina intetata. Tres belli neruos dicc-bat,Commeatu,pecunia,militc:ex ijs fl aliquo carendum elfer,militem vete-ranumfepotilîimùm eleèlurû, cuius promptitudine reliqua duo fe ex hofte cdparaturumcofideret. Cùmelfetin cubiculo cu fuis familiaribus etdomc-fticis, nulquàm quilquam vel Içta vel triftia ad eum elfe perlata,ex eius vulcu aduerterc potuit: tata erat oris, oculo-rum,amp; toti* vultus Cç farei cóftantia, amp;nbsp;quaflperennisquçdamferenitas» Quotidictres quartashorç partes genu flexo orabat manè,long;i talari fu-pra fubucula indutus vefte;ac tum nc-ininiincubiculu patebat ingrclfus.Po fteàpatebatijsjquibus iusingrediendi crat,ac tum preces EcclefiafticorüHo-rarias dicebat.lndè le veftiebat.Poft ad Rempublicam gerendam fe compone-bat.Hinc ad facrum audiedum fe con-ferebat,quod in omi vita fempèr audi-uit,pterquàm in hello Africano femèl. ASacroredà admenfam,nûquàm ad négociaibat, nifi grauis accidilfet ca-fus. CùmMilfçfacrificiûadmediûp-duélû effet,menfa parabatur.xùm iplc è Sacro egredicbatur,cibi ex culina ef-ferebantur. Halecibus,falfamentis amp;nbsp;pifcibus naturalitèr deledabat, led ità taméjVt haberetrationcm valetudinis. In mcnfaetliparùm aut nunquàmlo-querctur,audiebat tarnen libentèr all-quid nonunquàm, prçfertlm ex facris SSS de- |
7j8 APPENDIX AD NAVCLERI .CHRONICA. EX OPT.
|
depromptu. A prandioomnesprolixif-fime audiebatetiam infimç fortune ho* mines,virhumilis amp;mirericorSs fuppli-cesqueomnium libellos accipiebat. In prçUandis eleemofynis peromne vitamadmodum liberalis fuit, adeo vt d'lm puer effet, quadragenos aurcos in loculishabens,fçpè feptiès vno die cos erogârit,nefcientibusprçfeâis amp;occo-nomis fuis.In virili çtate amp;nbsp;fenili in lar-giendis elecmofynis adpuellarum ma-trimonia,iuuenum ftudia,fenum vitani fuAentandam, captiuos ab bofte redi-mendos,çgrotos curandos,omnium re-gum, principum, Cçfarum libcralifli-musacrnunificentiflimus efthabitus. Quçcunque autem eius generis dona-bat,clanculumfaciebat, turn accipien-tium pudori,tum fuæ modeftiæ confu-lens.In Germanos ab hçreticis rebus f uis fpoliatos autvexatos, facros amp;nbsp;fecula-res,libevalitatefua pientifftmè vtebatur; fednunquim ferè tales dedit cleemofy-nas,quinlacbrymas multas profunde-ret,grauiterlt;^; doleret, non fe pofte ege-nis omnibus ex çquo fubuenire. Habuit autem œconomos fempèr circum fe at-tentiflimos,quorum fêueritate fiebat,vt princeps naturaliberalifïimus,non eftet profufus in eos, quos non effe egenos putaret. Quilt;Iain fapientiffimi proccre5,Cæ-fari intima familiaritate coniunfti, Qpè eum admirati funt,atqueplane fui temporis miraculum naturæ Carolum fuif, leconfitebantur: tanta erat in Carolo amp;nbsp;morum,amp; fapientix,amp; pietatis præ-Aantia. Tandèm optimus princeps fen-tiens fe viribus deficcre, amp;nbsp;multam erga femultoriim ingratitudincin expertos, toti mundo amp;nbsp;omnibus mundi honori-bus va!efecit,amp; in folitudinem fefe con-tul:t,n3uigans ex Bclgioin Hifpaniam. Scdinipfóitincrenunciatum eieftjOu-ranum Africa: promontorium libera-tum obfidione Turcarum amp;Afrorum, acmultaillicTurcarumamp;Afrorumil-liaconcifaabHifpanis: atque etiam in auro quinquagiès catena milliaaurco-rum Carolinoru,amp; in lapidibus precious viciés centena millia aureorü ex orbe nouo C arolino Hifpalim effe allata.Per id tempus ftupendx auri copia: ex Per. |
uaca amp;nbsp;Mexicana plaga turn expedaba-tur. Deniquè felicitèr ex hac luce in lu-cem lêmpiternam migrauitoptimus,pi. iffimus, potentiflimus princeps Carolus V.cui parem per om nia imperatore multa fecula nonviderunt, amp;nbsp;fortafsis nee vifura funt vnqufm. Atqueinterim tarnen no defuntprçfertim aliquot Gal. lici fcriptores, qui tantum principem non femel acerbèptrftringant, amp;apud omnes traducere conétur,quos oporte-bat modeftia vti,prçfertim in principem religiofilfimu, cui ipfi fuis fcriptis apud cordatos omnes non folum nilijl detra-hent, fedeoipfoefficientetiarn, vttan-tó in maiori precio amp;nbsp;reneratide habea-tur. Atque hçc quidem in Caroli V.lon-gè potentiffimi amp;pientifïïmi Imperato-ris commendationem pro noftri infti-tutibreuitate dida fint fatis.Caroli Cç-o ij^ j. faris mortem pauló póft fecutus eft obi- / tus Mariç forons eiu$,fortiffimç amp;nbsp;pru-dentiffimæheroinæ, quæ multisannis Bclgio prçfuerat.Sub finemNouembris mortua eft etiàm Maria Angliæ regina longe pijfïima, cuius incredibili virtutc intrabreue tempus in Anglia reftituta fuit religio Catholica.Eam breui fecutus eftReginaldus Polus Cardinalis amp;nbsp;Cantuanenfis Archiepifeopus, multa amp;virtuteamp;eruditione, amp;nbsp;regio quo-què ftemmate clariffimus. Obijretiàm in Germania Otto Henricus Comes Palatinus eledor,amp;in Dania Chriftia-nus Danorum rex. Bodem anno Mofcouitarum Princeps potentiffimus in Liuonia: Torpa-tenfem ditionem ingentem mittit exer-citum,trecentorü millium hominü,qui omnia longè amp;nbsp;latè populatur,ferro amp;nbsp;igni omnia vaftat,amp; per multa milliaria omnia cçde, rapinis, foediffima barbarie etimmanitate complent. Nulli neq; çtati,neque fexui parcitur. Pueri infra annum decimumnecantur, intra decimum amp;nbsp;vigefimum conftituti. Tartans feris hominibus vendutur: fupra viginti annos,trucidantur omnes.Pecusomne, quod in Mofcouiam abduci nó potuit, madaturnngésextotaTorpatén^puin-cia prçda abjgitur. jQuadraginta dies hune in modum f^uitum eft, paucis ar-cibus amp;nbsp;vna Torpatenfi ciuitate vim hoftikm |
|
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTA. Iioftilem euadentibus.In Germanos ille Mofcouitanus excrcitus prçcipuè fæ-utebatdeprçhenfos omnes,mares quidê brachijs truncatis, fœminas fèélis vberi-bus dirè cruciant: plerofque in frufta difcindunt, amp;nbsp;membra palpitantia haC iliacdilpergunt.Multa nobilium amp;po-pularium, immoinfinitapropemodum turba cum vxoribus amp;nbsp;libens amp;nbsp;rebus om nibus intra Torpa tu m vrbcm fe reci-piunt, etiam ex ijs qui decern, immóamp; viginti milliaribus indé diftarét.ded cum nimiammultitudinem vrbs capere non poHet,fupra millia decern in oppidi foß fas confugiunt.Erat vidcre mifcria,alios afperrimohyemisfrigore, alios inedia, alios poftremo hoftili ghdio confedos, pafsim ruere,Nam f^uiffimi Mofcouio-rum milites vbi miferos in foflis latitan-tes confpiciunt,prçcipites in eos irruut, gladijs, lanceis, fagittis immanitèr con-ficiunt,eratqueplurima mortis imago. Qui intra vrbem erant, nimia hoftium multitudinc abftcrriti, non fuêre aufi milêris ferre opcm.‘tandcm multis in eos tormentis exoneratis, boftesabfcedunt Indé porro inTeutonici Magiftri ditio-nem per Leidenfe territoriü proficifcu-tur,eademque illic horrendx crudelita-tis exempla edunt,adeoque populantur omnia,vt ne vnum quidem tuguriolum incolumepermanferit. Eundemin mo-dum fe gerut in regione Neruicnfi,quæ amp;ipr3paretMagiftroTeutonico. Vbi fatistandem cçdibus, rapinis amp;incen-dijsgraffatumeft, in Rulfiamimmenfis auètifpolijsreuertuntur.NemoillisLi-uoniæ procerum aufus eft ireobuiamj ità vt impuné illi omnia vaftarent amp;nbsp;di-riperent» Fit deinde conuentus omnium Li-uonix procerum in Vuendenfi oppido, amp;nbsp;poft multam difceptationem in earn léntentiam itum eft,vt fexaginta aut iê-ptuaginta aureorum millibus pax ab bofte redimatur, Quod etfi turpe videri poterat,poft tantam acceptant cladem, tarnen in prælens non aliud occurrc-bat conGbum. Interim verodum Li-uonienGum legati longiffimis viarum emenbs Ipatijs ad Mofeouiæ Principem contendunt, (abeft enim vrbs Moico-uia à Torpato centum quinquaginta |
75? milliaribus Germanici$)Liuones contra parlas quadrimeftres inducias Rute-nicae Neruiæ incolis vim adferunt, du-abus colubrinisineos difploGs, amp;:non. paucis occiGs. At tarnen Mofeouitæ, quibus religio erat violateinducias, ni-bUfecommouent, fed celerrimo nuncio rem totam ad Principem fuum refe-runt.Ita accidit, vt eodem tempore quo LiuonienGum legati Mofcouiam vrbcm perueniunt, etiam bic nuncius ad principemperferretur.Legati,eius quod accideratignari, Principem adeunt, de pace traftaturi. Sed ille vehementér commotus,induciarum ruptam fidem eis improperat, cum nouo eodemque impio Luten dogmate, quod ab annis paucis complex! Gnt, omné illos Gdem, pudorem,conftanti3m abiecifte, didi-tat.Iubet redire ad fuos, pecuniam red-dereMagiftro, fe breui adfuturum, amp;nbsp;^g''^Sæ acceptam iniuriam vindicatu-rum.AdGnes Mofcouiticae amp;nbsp;Liuoni-enfisditionis, duæ erant vrbes curnGn-gulis arcibus,vtraque Neruia diceba-turded altera Germanica, altera Rüte-nica. Inter vtranque non niG fluuio-lusintererat. ItaqueLiuones éfua Neruia, duas,vt dixi,colubrinasin Ruteno-runl Neruiam exonerarunt, alijsque prçterea Liuonibus vicinis, qui inducias ruptas putarent,confluentibus, aliquot Rutenorum c^des ediderunt. Ea res animum Mofeouiæ Principis ab omni pace prorsùs abalienauit. Rursùs ingens conferibitur é Mofeouia amp;Tar-taris exercituS,quiprimoNeruiam Ger-nianicam occupant vi, arcemdeditione capiunt : dues Neruienfes Mofeouiæ Principi facramentum dicunt. Capta Neruia,exercitus omnis Neruienfe territorium longé lateque ad quindecim Germanica milbaria fccdilGmè rursùs diripit amp;nbsp;vaftat, multaé|ueinfuiPrin-cipis ditionem redigit. Poft in Torpate-Jem diœceGn aduolant, Epifeopi arcent NienbuGum,ododecim àTorpato vrbe milliaribus diftantem,obGdent amp;dedi-tione accipiunt,vita vins amp;foeminis do-natafted cùm ex arceadduo milbaria ex-celGiftent, in aliud Rutenorum agmen incidunt, qui raptis virginibus amp;nbsp;foe-miniSjvirosrebus omnibus Jpoliatos di- S S S a mit- |
|
r^o APPENDIX AD NAVCLERI mittunt. HabebatMagifterTeutoni-cus aliquot cquitum turmas, fed cum audirctMofcouita cum vniuerfo agmi-ne aduentare prçlij committendi cau-fa,defertoTorpatenfi Epifeopo, ad vi-gintiquinq-, fere milliaria aufugit.Por-ro Ruteni équités ad triginta millia cœ-pto pergu nt innere, Germanos quofq; ebuios trucidant.Totius exercitus Mo-Ecouitici dux Petrus Sifegalcider, ftre-nuus olim pirata, cum omnibus copijs, in quibus erant Tartaroru triginta mil-lia,amp; fclopetanorum millia duodecim, ad Torpatum obfidendum progreditur. Eranthominum ad trecentamillia. Interim Germanos quofdam apprçhêfos, crudeliter traâativiris brachia,foeminis vbcra amp;nbsp;nares prçcidit: fiequefoedè de-turpätos,in vrbem mittit,oppidanis vt /ê dedantimperatmi faciant,eadem ratio-lie feomnes mulâaturum edicit. Multi jam dues ex vrbe difccfïerat,pauciq; qui vrbem defenderent/elifti erant, partim Catholici, partim Luterani. Catliolici intraEcclefia: cathedralis immunitaté, vtvocant, fuas habebant çdes. Neminé enim ciuesTorpatéfes apudfe ferebant, qui non Catbolicamreligioneni eiuraffet.Mofeouitæ vbl ad oppidum veniut, horrendumin modum tormens omnia concutiunt.Fit magnus fœminarum amp;nbsp;puerorum eiulatus, amp;nbsp;licèt Catholici vrbem conftantèr defenfuros fe recipe-rent,amp; Senatum atque dues Luteranos ad conftantiam hortareneur, at nihilo minus pauló poftintolerandis conditio-nibus fe dedunt Mofcouitis. Modó vita amp;facultatesipfisfaluæ maneant, Pontifici amp;nbsp;imperio Romano renunciant, amp;prçftitofacramento, in magni Mo-feouiæ Duds imperium concédant. Prçclarè nimirùm, vt quiexCatholicis fadi erant Luterani, ex Luteranis fierêt Molcouitç.qui ferè Grçcorum ritus amp;nbsp;religionemlequuntur.Eamdcditioncm indigniffimè tulêre Catholici, qui eti-am vitam cum fanguine potiùs fe fufu-ros dicerent,quàm vrbem hoftibus pro-dant,amp; ab aulta religione difeedant. Ea re cognita, Dux exercitûs Mofeouitid nunciatobfeffis,neminem fe cogère, vt abiurato imperio Romano in Mofeo-uij Principis ditionem tranl'eat. Si qui |
CHRONICA, EX OFT. idnolint, licere illis inGermaniam il-læfis abire. Itaque cùm Catholiciforis ■hoftes,intiis dues aduerfos haberent,ab vrbeexcedunt. Erantomnes viri amp;fœ-minæ ad quadringentos.Fuit hoc quo-què triftiffimum ipedaculum,dum ma-ritus ab vxore,fra ter à fororc,liberi à pa-rentibus diuelluntur. Qui in vrbe re-manférunt, Pontifici amp;nbsp;Imperio Romano valefaduntjamp; Mofcouiticoiugo colla fopponunt. Longum efiet enar-rare,quantam eladem Liuoniæ amplif-fimæ prouindæ dederit Molcouiticus exercitûs;fed omnia redo DEI iudi-do, quia à prifea religione ad Luteri commenta dilapfi, cum religione pari-ter priftinam virtutem amp;nbsp;conftantiam, atque robur inuidum perdiderantplc-riqjTeutoici milites. Olim cùm catho-licæ effent religiói amp;nbsp;pietati addidi,de-cem illorum millia,Mofcouitarum 80. millia collatis fignisin fuga vettere po-tuêrc.Atpoftquam part'im Luteri,partim Zuinglij,partim Anabaptifticu Eua-gelion amplexifunt, Molcouitisprçdæ lùnt. At iure ferunt Mofcouiticum iu-gum, qui Pótificis Romani ferre noluc-runt. Quàm veró miferum cft,nó viderc homines, dura fub Euangelij prçtextu à Catholica Ecclefia fe lêparant,mox in diuerfas amp;pugnantes fè ledas diftra-hi : Indé porró exiliere aniraorumdif-fenfiones, quibus necelsè fit tandem etiam arapliffimas Relpublicas inter-ire,cum veriffimè didum fit, Concordia res paruæ crefcunt, difcordia maxims collabuntur? Sed hje Turcico demum autMofcouiticopreffiiugoin-telligemus. . ANNO 1559. dedmoquinto la-nuarij die in demortus Maris regins locum AnglifubflituuntElizabetham, quam Henricus rex ex Bolenia fufce-perat. Ea, religione vetere ex toto regno exulare iuffa, Zuingilanifmum aut Caluinifmum reftituit. Sed dum il-lud regnum religionem mutat. Deus Optimus Maximus inter potentiffimos planeque Catholicos reges Henricum Gallis, amp;Philippum Hilpanispaccm largitur multis conditionibus initam, quas nimis longum effet hue adferibe-re, lam vtriufque regis prouindæ tot |
|
SCRIPT. PER LAVREN. tôt annorumppetuis bellis defeffç erätj nee fine grauiffima Catholicx religio-nisiaâuradiutiùs protraki potuiffent, kçrcticisintereàfuum virus cUmfpar-eentibus j amp;nbsp;multos inficientibus. In bac mutua tantorum Principum conci-liationejVt effet pax firma amp;nbsp;ftabilis, régi Philippo defpodetur Elizabetha Hé-rici regis maxima natu filia,amp; foror eius Margareta Emânueli Philiberto Allo-brogum clariffimoprincipi. Menfis Februari) die 14. inPrincipu amp;nbsp;Procerum ex tota pene Europa fre-quentilfimo Conuentu Augufix exe-quiae celebratæ funt Caroli V.pientiflï-mi amp;nbsp;potentiffimi Imperatoris: idque fingulari ftudio amp;nbsp;folennibuscçremo-nijs,atq; magna animoru comiferatioe, Diei4.. Martij obijt Romæ elariffi-mus vir D.Iobannes Gropperus,EccIe-fiæ Colonienfis in tuenda Catbolica re-ligionefingularedecusamp;ornamentum, quem Pontifex Paulus 4.in Cardinaliu ordinem ampliffimumcoaptarat.Sepul-tuseftinEcclefiaGermanoru ad pedes optimi pontificis Hadriani VI. Vicefimafecundalunij magnificen-tiflimo apparatu celebratur nuptie Philippi regis amp;Elizabeth3e filiæ Henrici Galliarû regis. Aderât Philippi nomine Dux AlbanuSjprinceps Aurant?5amp; comes Egmondanus cum alijs proceribus amp;nbsp;nobilib’.Cumq; pauIo poft etiam Phi libcrti amp;nbsp;Margaritç fororis nuptias eftet . Celebraturus Henricus rex, amp;nbsp;interim Certamina equeftria fierétpublicè, ipfo rege omnium admiratione fortiffime fe gerente,eccè repente poftremo cócurfu hafta in regis pedore frangitur, amp;nbsp;eius fragmentum per galeam adaftû, in cranium vfqj altè dengitur. Ex eo vulnere intra paucos dies rex annos natus qua-draginta,çtate,opibus,gloria ftorétiffi-mus occubit. Eius obitus Gallia: regno incómodiflïmèaccidit, plerilq;res nouas moliétibus,et praua dogmata copie-étcntibus,quodillo fuperftite nuquam aufifuiftent. Omninó ftatuiffeferturjfi eifuperuiuere licuiflet,acerrimè in toto rcgnofuoperleqeosoês,qui nouiEua-gelij comenta fequerentur. Eiinregnof lurfedus cft Fracifcus fih’natu maxim*. Die iS.Augufti Paulus ^.Romj vita |
SVRIVM COMGESTA* r^t cum morte comutat.Morit etiàm Hercules Eftenfis Ferraris dux ; itemlt;^; Ifa-bda Hungariç regina,cui rara felicitate cotigit,vt amp;nbsp;regis effet filia, amp;nbsp;regis fo-ror,amp;vxor,amp;mater. In regno Scotiai vnus atque alter temerarius amp;nbsp;indodus nebulo inter populäres religionis nomine feditioes exCitat plane barbaricas, qusdejndè quorunda nobiliu adiutat ftudijs,eius regni ftatu mirepturbaruntk Caluinus poft vltimam fuam loachi-mi Vueftphaliadmonitionê, ^fuama-ieftate nihil deinceps contra eum fenbe-re cóftituerat.Itaq}Theodorus Beza impunis nebulo, hoc anno fcriptum edit contra Vueftphali calünias. Prodit eti-^ àm Petrus Martyr,'fed no martyr Chri-fti,aduersùs Stephani dodiffimi Vuin-toniéfis Epifcopi librum, quo is Caper-naitaru (fic enim vocat Sacrametarios) cauillationes confutat. Efthoc Martyns fcriptum longè peftilentiffimü, quó homonefari’audetfacrasliteras amp;nbsp;an-tiquos patres amp;nbsp;concilia ad fceleratiffi-mum dogma fuu confirmandu fumma vi detorquere, cum certiffimum fit,hçc omnia ab illo vel maxime diffentire. Sed huiufmodi inendacijs miferç plcbeculs illipetulantèrimponunt. Faciebathoc homoverfutus, quia videbat tot tefti-monia Patrum contra Sacramentarios adferri à Vuintonienfi, vt multi in Anglia egregièin fide Catholica confirma-rentur,amp; non prorsùs à periculo abef* fent Sacramentarij. luniores Saxoniæ principes hoc anno Latina amp;nbsp;Germanica lingua fcriptu publicum ediderunt. Itemque Comités Mansfeldenfes aliud fcriptum, quibus vhdecimehumeranturfèdæ, amp;nbsp;vtexe-crabiles hçrefes condenanturjnijsfunt -ctiàmMelâchthonici,Maioriftæ,Adia-phorifts amp;nbsp;Sacramétarij.PorroinHei-^ delbergenfi Academia periculofum or-tum cftcertameninter Tilmannü Hel-hufium amp;GuilielmüClebitiumdecoc-na Domini.jPrinceps Palatin”, cui pârec Heidclberga, in hac Euagelicoru fune-ftaaltercationea Melachthone quérir, quid ipfe hoc in negocio fêntiat. Mela-chthon ficrelj5ondet,vt nouu quoddam . Sacramctariçimpictatis genus effinxiffe rideatur.Sic tfti mifen ex erroribus alijs S S S 3 ia |
|
‘ 3, APPENDIX AD MAVCLEM CHRONICA. EX OPT. in alioslabutur, iemper feipfis détériorés. Nicolaus Gallus,prçco Ratifponc-fis Lutcranus,buic Melandlthonis fcri-pto egregie rcfpondet. Rex Oanorum fois amp;nbsp;focioruprin-cipu armisThietmarfos liberos populos vel qui libcrtatem fibi vendicaret,in da-ram rcdegitforuitutem, Solcbat ille populus Archiepifeopo Bremenfi parère, amp;Catholicæ religionieffeaddiftus: amp;nbsp;eatenùs permanfit inuidus. Atvbi Lu-terizatamp;religionem veterem abijcitjn-fignileruituteprelTus, datfoæ leuitatis ' poenas. Atquehi lunt prçclarifrudus noui Euagelij. Nouü Euangcliu docet libertati carnis ftudere gnauitèr, amp;nbsp;interim paos fedatores vel Turcicæ , vel Mofcouiticç,vel aliç moleftiffimç ferui- 1 . tuti addicit. luftus es Domine-, amp;nbsp;redu ludiciumtuum. Anno 1560. dier. latiuarij RoraatPS» ' tifexMaximus renunciatus cftlohanes Angelus Medices Mediolanéfis, amp;nbsp;Pju$ 4.diäus, qui hodieq-, fomma cum lande pontificatu adminiftrat.Eodé anno obi-itin Polohia lobanesa Laskovir nobi-lis,fedinfignis facramétarius.Obijt cti-am Philippus Melanchthon, Luterilmi *8’'^g*^5 (Ppagitofj hcèt in Eu chariftiæ negocio Zumghanilmi quam Luteri-fmi eiïet ftudiofior. Multtim is vir no-cuit Catholicç Ecclefiç,vel hoc loio no inine,quodmodeftia quada vlusjmu Ito-rum fibi incautos animos cociliauit, cu Lutcrus plane importunus amp;nbsp;vehemes, jnuilumfenonnullis hociplo redderct. Ferturauteipfe Melanchthon aliquot LuterifcriptalimaHe amp;nbsp;cafogafle, quæ alioqui in luce fic emilTa,vt Luterus im-poteti quoda animi impetu amp;nbsp;infolétia eac6fecerat,plurimiimLuteri dogmaus detradtura fuifleputantur. Fuit Melanchthon admodiim familiaris lacramen-tarijs^quippeà quoru dogmate no val-dè abhorreretdohannem Crifpinum ad edenda denuo Oecolapadij fcripta hor-tatusell:,Bullingero amp;Caluino dereb’ fuis Qpc fcripfit familiaritèr.multis ftu-diofis author foit,vt Tigurum amp;Gene-uam,ob cognofeenda liquidé deEucha-riftia fcntentia,fe coterrent. Et quia illu no puduit à fandiffimi patris lui Luteri dogmateEucharifticodilfentire, ipfius cjuoqucdifcipulietaluniet viufietmot luum multis côuicijs,vt quida leribit fa-cramentariusjaccrärut. Et quid niillu latereht fui difcipuli,quandö ille totiès lacerauitmatréfoaEcclefii Catholica? |
Magdeburgenfesminiftrigradia aliquot voluminaedidetuntHiftorix foat Ecclefiafticx.Hoc anno quarta ccturia cius prçclaræ hiftorix prodijt.Et vt ma-gh mireris, Matthias 11 lyric* cum foeijs eius Hiftoriç authorib^tam reginç An-gliç dedicanr,nec dubitant in ea Epi Hola nuncupatoriaZuinglianosacritcrp-ftringert, vt qui philolbphicisrationi-bus teftamentu Domini adeo euacuenrj vt corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti, quo ad prçfentiam amp;cómunicationem, iuxta clari(fima,euidentiffim3 amp;nbsp;potetiffima Verba ipfius Chrifti prorsiis remoueant, miraq; veiboru perplexitate fucum fa-ciant.PorróciimZuinglianiiaóbtctve-tuftos Patres ab ipfisftare,ifti côtràhoc prorsus neganr,amp; feefi faccre Patres,cu Zuingliais veropugnare affirmât. Qui-bus tadèm aftentiemur?Hoc etiàm anno in Ducatu Vuirtembergefi, vbi Brétius eftfupcrintédcns,promulgatum eft edi-dum contra Sacramentanos. Bafilex j)dijt liber Iohannis à Lasko., cum h acin le ription e^7^j^onßo ai^ yiru-ienram^calummjs^ ac mei/aajs conßreinata /oaciimi K'^eß^/^ab Epißoiam ^uam^a^fua ^urgarionc eceJeßaruJ/eregrinaru Fraeßorri couellereconarur amp;c.A.dco etiàm poft fata Lasko no definit effe infeft’miferoVueft-phalo.’quifi ledefendere velit, cum vm-bris illi pugnandum crit.Porro Theolo-gi lenenfes Supplicationé edut ad prin-dpe$ amp;nbsp;ordines Cófeffionis Auguftang ^ légitima fynodo,in qua Luterani foli c5ueniant,ctZuinglianos atq; aliosad-uerfarios cofidénent. Nó dubiu qn illiv amplilfimx fynodidécréta plusautho-ritatis amp;nbsp;pódenshabiturafuerintapucl miferèfafcinataplebé, qeaomia facro-fanda Cóciha, qux Romani pontificis volûtate amp;authoritate indida vnqamp; habita fint.Et quid eft abfurdum magis? 0 quo prolapla es Germania? Ojuin amp;TilmanusHeshufius libella lenx edit cotra Sacramentanos,amp; mox in ipla Prçfatione queritur,Zuinglij amp;nbsp;Cafoinjerroré deeoena latè perorbem Chriftia- |
SCRIPT: PER LAVREgt;J. SVRIVM CÖNCESTA. ^63
|
Chriftianu diffufum efle,cuietiam gu-bernatores potetcs applaudät.inter cat-tcrajhoc libro fufijid cfl:,Lutcranum de Cœna dogma ex fcripturis amp;nbsp;patnb’^-bate conaf.Idem cotra faciut Zuinglia-ni.NO ità pridèm SuperintcdetitesHeil-delbergenfes huiufmodi decretu ^mul-gârunt:Lutcriamp;Brénj Catcchifmi extra Ecclcfiam cijciantur,amp; eoru fcripta nullam habeat authoritatc. Ecce vtille Pontificiæ authoritatis impotctiffiinus exagitator amp;eucrfor,ia à luis plane re-ijcituramp;profligat. Idemeueniet oibus alijs turns Babylonicæ ftruftoribus. Francifeusz, Galliæ rex port célébré fuîapud Rhemos inauguratioem cum multo comitatu Ambæhas le cófcrt.wbi paulôpoftà feditiofis quibufda excitato tumultUjresadlummum ipfiusregis amp;nbsp;vniuerfæ aulæ penculum Ipediare vide-bât. Sed eccè Deus mifertus optimi ado-lefcentis, authores féditionis prodit,de quibusmox 24.Martij grauiffiinü (um-ptum eft fuppliciu. In Scotia boe anno mirètumultuatüeftjdum Caluinilmu èmpleêhintur,Angbs fuppetias ferenti-buSjqui amp;ipfi CaluinifticiiEuangeliu cóplexi erant.Rcgina Scotiæ logé optima, MariaGuifiani olim ducis filia,du à Galbærege contra non itàdudum de religione concitatos motus fuppetias opperitur, curis permnltis amp;nbsp;morbo có-fecia,moriturEdimburgi in arcc regia, In Gallia quoquè pleriq; Caluinilmu lulpirabat.lntcnm cm^dû Henricus rex totppetuis annis grauilïimo belloim-plicatus tenebatjCaluinus cü luis funimam naóiusopportunitaté,pcftilentif-lima fcripta per Gallias dam difperfit non Latino tantum, fed etiàiti Gallico idiomateiq re multos deprauauit. Itaqj FrancifCusrex,fumma: fpei adolefccns, oibusregni Ordinibus Conuentu indi-cit,rcligionis coponendç caufa. Verùm nó diu póft fu^ernixitj4.Decembris die morbo increbreicéte extindus. Succef-forem habuit Carolum fratré fuum,t2. annoru pueru magnæ fpei. Multa boe anno feruntvifa portéta. Alicubi ignis inaére per boras tres, Alicubi fanguiné pluifte, Fofani tres cometx vib, In pla-nitieiuxtaCentaliu maximus equitum numerus tuematim cofpedus; multaq; in Gallijs,Germania,Polonia portent» alia.lam enim pafsimbominesa Catbo-lica religione ad plaufibilia multiplicis nouiEuangelij dogmata defieiebât/di-gni qui eiufmodi oftentis terrerentuf. |
ANNO isdi.Cóuentus fuit Princi-pu Auguftanx CófdFonis Nuburgi in Turingia.QuidaJZuÏglianus fcribit,in boe Conuentu acerrimèadu effe,vtfc-rcbatur,deZuinglianis fólennitèr amp;nbsp;^ aptiffimè códemhadis,fèdid quorunda principfibonitate cßcimpcditu.Mift ad eu conuentu Pius 4.Pótifex nunciu fuu viru longèdodifïimuynobili apud Venetos ftirpeeditû,cui Cçfàr Ferdinadus fuu quoquèlegatum adiunxerat.Sedg, principes Auguftanç Cofefbonis fuoru concionatorû verbis plus æquo tribue-rct,illaPontificislcgatioparùm effeeit. Porrolobâncs Caluin’fcriptû euulgat cotra Hcsbubu,qbus eius nebulç difcu-tiant.Mox Theodor’Beza inbgnis Cal-uinianus duos fubmittit dialogos aduer sùsTilmàni Heshubj fom ni a :prior Cyclops,pofterior Sopbifta ïfcribif,vt ani-maduertas Euangelicoru mutua inter ipfos modeftia.Ediditquoquè abfterb-oncaliarucalumnian'i Hesbubjin Cal-uinii.Sed amp;BoquinusTheologus Hei-dclbergébs examé libri abHesbubo fcrl-pti euulgat. Porró veró Guilcimus Cle-bitius,ó facinusaudax amp;incredibile,li-bru edit boe titulo: Z^/foriayeritatis^ amp;nbsp;ruina ^a^atus Saxonici. Sed qa fublimis fuit Papatus Saxonicus Martini Lureri, nó potuitruere,nib frada ceruice.depe-liat crgójnec ei’ deincèps vlla bt memoria. Hoe qdem cotendutSacratnentarij, fed uiterani nó deerötfuoLutero Papg Saxonico.Eodé ferè téporeetia loban-nes SturmiusqdaBuceri fcripta Eueba-rifticadiuulgat,amp;in prçfatiôefua que-ritur,Luteranosimportunitate amp;nbsp;inm-ftitia lua curfumEuâgelij impedire.Ad-extremó dicit,Si magiftratus illis homi-nibuspcr tnduûgladiû fuu cócederet, crudclibima ftafitn lecutura códemna-tionu tonitrua,fulgura,fulmina, amp;c. Dicit etiam eos, quos velint, amp;'jq velint jpbare:rursum,q velint, amp;quos velint, impröbare,vexare,códemnare, profcri-bere, palo^ppè amp;nbsp;cruci afbgere,in ip(as propè vftrinas amp;nbsp;rogos impellerc amp;c. S S S 4 Porra |
x APPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT,
|
Porro Lipfîæ Martinus Kemnifius Brufuicefis apoftolus, Repetitioné edit fanae doftrinx de vera prçfentia corporis amp;fanguinis Domini in Cœna^Pro-dijt verô etiàm Brentij liber de perfona-livnione duarum naturarum in Cbri-ftOjin quo veram corporis amp;nbsp;fanguinis præfentiam in Cœna Lutericè explicat, valdè tabplcentibus Zuinglianis, qui earn plagam à Brentio acceptam nollét. Attamen Petrus Martyr illi refpondet, amp;nbsp;défendit negocium Zuinglianum. Scripfit alium quoquè libcllum Brenti-uscotra Bullingerum, qui nihil minus forfan ab illo expedarat. Hocanijo quidam'impius, blafphe-mus amp;nbsp;tèr execrabilis furcifer, Lucas Sternbergerus nomine j in facro/anda Trinitatem,in CbriftilE S V diuinita-tem,inipfum quoquè Spiritumfanduj infandiOimaDd genitrieem Mariam, de Sabbato potius quam die Dominico eolendo, de Euchariftiæ Sacramento, de Baptifmo denique, quod fatanicam vocat inftitutionem, tam horrenda amp;nbsp;abominandapalam dixit amp;nbsp;afferuït, vt nullæ piæ aures fine horroreferre que-ant.Idemipfe cum aliquando pauciores opinionefua Coena Domini perceptu-roshaberetjahos omes his verbis accer-fiuitrVenitehuc;nonenimpolïum fo-lus illum deuorare.Etille quidé in Eu-chariHia fe fallus eft Melanchthonem fequi,in reliquis Sacramentis Lutcrum. Docuitinter alia,non effe Trinitatem, fed vnum Deum,non Ghriftü, non Spi-ritumlànâum.Huic tam impiæ opinio-ni quidam alia plané contraria cm erbt in Polonia, dicentibus quibufdä p(cu-doprophetis,non vnum,fed très elle ne-os: atÈilium tarnen aliquato minorem elfe Pâtre amp;nbsp;Spiritufanóto:pon ô ïVtha-nafij fymbolumiure Satanafianum ap-pellandum. Scifeitantibus quibufdam Poloniæ proceribus,vndè hoc dogma accepiflent,illirefpondent purum putû elfe Euangelion,amp; earn dodrina feac-cepilfeà fuis præceptonbus, Caluino, Bulhngerü,Petro Martyre, amp;nbsp;Vuollf-gango Mufculo. Hune verô tantû the-lâurum nûc demum voluilfe Deum per fuos fideles feruosreuelare.Scd cum tali thefauro abcantilh quodigni funt.Ec-cè quo tandem promit humana temc-ritas, amp;nbsp;temer aria impietas. |
Saxones Luterani Lunçburgi Con-Uentus agunt,damnantq; hærefeos A1-bertum Hardenburgium Zuinglianu. In Tranlïyluania ahj Luteri,alij Sacra-mentariamde facramentisdoârina re-cipiût.Indè fecuta eft ecclefiaru dillradio, effuse ridentibus Turcis tantam Chrillianorum infania.Porro Bremen-fes,qui ferè ex primis Saxonia: populis LuteriEuangelium fufceperat,iam no-uo afflati Ipiritu, Caluinilmum cople-éluntur,frementibusLuteranis,quod à vera Luteri luce ad has tcnebras effent deuolutiXuteraniomesex vrbe profu-gerecompulfi funt.Vbi nunc funt illi, qui ea in vrbe hadenus Luteri Euangc-hum tanquàm certam veritatem arn-plexifunt?ScilicetCaluinus plus vidit, quam Luterus GermanicusElias. In Galliç Chrillianilfimo regno multi à Catholica religione ad Caluini bla-Iphemiasdeficiüntjamp;res needum fatiS lopita eft. ANNO t^ilz.Caluinianiin Fracicc regno multis locis templa fpoliarunt, monafteria eucrterunt, amp;nbsp;ex bonis Ec-clcfiafticorfi ingentes pradas egerut, vt haberèt quo militem fuû contra Regem amp;nbsp;illi adhærentes Catholicos alerenu lam multi Aureliam cófluxerant,amp; ex-terni quoquè Principes ab ijs Iblicita-bantur de fercndis fuppetijs. Princeps Fracifeus Guifius ab ipla Regina amp;nbsp;toto Regis Concilio ad regni defenfione ex Lotharingia reuocatur. Is Princeps Regi amp;nbsp;regno fidilfima nauat opera, amp;nbsp;ci'im adpugnam dcmum ventum effet apud Aureliam,quam Guifius cum régis exercitu valida obfidionc premebat, Caluiniani primum aliquandiu rem p-Ipere gcrût,cæfo fummo Franeix Ma-refcallo S.Andrex, quern infenfilfimè oderant,capto etiàm ipfo Coneftabile amp;nbsp;multis primx nobilitatis viris. At vbi Guifius cum extremoagminefuperue-nitjvidoria ex eorum manibus extor-quetur,amp;ipfe Cöndxus Caluiniano-rucanut capitur, amp;nbsp;totus peditatus ad intern ecione deletur. Feruntur ex Co-dxi partibus cecidilfe coprxlio adfede-cimmilha. Ex regijs quoquè pcrmulti ceci- |
SCRIPT. PER LAVREN. SVRIVM CONGESTÆ Z^Jj
|
ceciderunt,amp; in ijs nobiles amp;nbsp;egregij duces.Condæusin cuftodiam ducitur, ^quiabeiusgregecapti erat ex regijsj Aurelian) abducuntur. Ammiraliusfe-cundusa Condæo,ab hac pugna redit AureliamjVrbemque mirifice coinunit. AtGuibusad obfidendaih vrbem cum omni exercitu reucrtitur. Hoc fere tempore Abdyfu Aflyrio-rum Oricntalium Patriarcba venit Ro-mam Iongiffimoitinere,vt Pontificem inuireret,atq; ab eo confirmaretur: ad cuius etiàm genua prouolutus, obedie-tiam promibtiiurauitetiam feConcili-orum œcumenicorû amp;nbsp;Ipeciatim Tri-détiniftatuta atq; décréta oîa fufceptu-rum, feruaturû,amp; fuosocs doâqrum. Habet aut mültos (ub le Epilcopos, amp;nbsp;ingenue fafTus eft,fe de Synodi Tridentinx légitima cogregatione nihil ambi-gere.Iple quoquè ad Sy nodu illa accel-blTet,nifieu neceflaria negociain patri-amreuoeäffent.Et qa initinere à Tur-cis lpoliatuserat,Pontifexeum eiusque presbyteros amp;nbsp;diaconu veftimentis amp;nbsp;rebus oibus ad eins läcerdotiu pertine-tibus amp;nbsp;viaticodonauit. Eidern fuamin ConcilioTridentino in 6. SclEonedie 7.Scptcmbris,Anno 1562. liunc in modu ablcns profcllus eft:Confelïus lu in pu-ro corde amp;nbsp;fide non fiéta coram Reue-rendiffimis amp;nbsp;llluftrilï. D. Michaele ti-tuli S.Sabinæ Alexandrino, amp;nbsp;M. Z\n-tonio titulïS.MarccllizVmulio, S.R.E. presbyteris Cardinalibusinbac forma: Ego Abdyfu filius Iohannis de domo Martia,cx ciuitate Geziræ in Tigri flu-mine, ohm monach’ S. Antonij mona-Rcrij fanâorûRochæamp; Iohannis fratrigel ettus Primas fiuc Patriarcha ciui-tatis Muzal in AfTyria oricntali;luro q, ita corde credo amp;nbsp;ore confiteor Sandx Romanx Ecclefix fidéjapprobatis omi-bus amp;nbsp;fingulis illis,quç]pfa approbat: amp;nbsp;damnatis fimilitèr omnibus,quç ipla damnat:Ainpleftor amp;nbsp;perpetuó me am-plcxurum amp;retenturum efle profiteor à promitto,amp; omnes fratres meos Me-tropolitas fine Epifcopos ac diœcela-nos,quouis modo mex iurildiéhói füb-iettos ita credendu amp;tenendü efledo-cebo,amp; modis omibus qbus potero pcr-fuadereconabor. ItameDE V S adju-uet,amp; hxc fanda DEI Euangelia.In quoru oÏm fidem hanc mea fidei profef^ fionê amp;nbsp;atteftationem manu mea fen-pfi amp;c.Romçdie7. Martij, Anno 1562. |
Cum vrbeexcederet rediturus adfu-os,petijtftudiofillïmè,vt Tridétini co-cilij Canones amp;nbsp;décréta adipfumpferri curarentur.Teenim omniaferuaturum. De lacns literis fxpè interrogatus, gra-uitèr amp;nbsp;copiosè refpondit. Nominabat etiàm amp;nbsp;fe habere dixit hbros omnes veteris amp;: noui Tefl;ainéti,etiàm quos He-brxi amp;hxretici ex Canone reijciunt. Antiquos Doélores Grçcos amp;nbsp;Latinos, eofdéferè quibus nos vtimur^Chaldai-cè,Syriacc aut Arabicè verfos diligétèr felegifïe; nónullos etiàm,quoru nomina nobis funt incognita.Sacramétis vti 1e ac populosillos ijlde ferè quibus nos: Confelfione auriculari,precatione pro falutemortuorü,Canoneijfdé ferè verbisin celebranda Mifla, confécratione prorsuseadé.Imagines diupru pijs pre-cibus vencrari.Fidé ah Apoftohs Thoma amp;Thaddxo eoruq; difcipulo Marco ohm acccpifTe,hodieq; retinere ea lo ca,vbiipledegeret.ItaEcclefixdignitas amp;falutaris dodrinaper i5oo.annos in tam longinquisgentibuSjintertot perpétuas infidclium vexationes, eadem in hunc vfq; diem permanet,qua apud nos Euagclici pcOneS oppügnSt amp;laCerar. Annihuiusmenie Nouembri Fran-coforti in Romanorum regem communibus omnium Eleóforum Principum fulFragijs eligitur Maximilianus Boé-mixrex,Cxraris Ferdinandi filius,mul ^'5 ^8''^S9^ corporis ac animi dotibus infignis,de quo omnes boni fibi polli-centur, cuminleruandaactuenda Ca-tholica religione,patrui Caroli V. amp;nbsp;parentis Ferdinandi lanâiffimorum amp;nbsp;pientiffimorum Cçfarum conflantiam amp;integritatemprxfliturum.Temporis anguftianó patiturrem totam accura-tiiis amp;nbsp;prolixins commernorare,amp; quç illic gefta fint,omnia ordinè delcribcre. Turcici Impcratoris Lcgatus venit Fra-cofortu,prxter hteras ad Cçfarem Fcr-dinandum datas à Turca Solimanno, etiàm equum gradarium amp;nbsp;quatuor Camelos munera Solimanni offerens. Ait etiàm Solimannum mifilïe Cxfavi douo |
766 ^VPPENDIX AD NAVCLERI CHRONICA, EX OPT.
|
dono captiuos Chnftianos,quos nüllo nee precio, nee munerib’, necintercef-/ïoneprincipumquorumcunq; redimi paRus cRet: petere autem,vt amp;nbsp;ipfe Cæ-Îàr captiuos Turcas dimittat. MenféMaioLunçburgi Conuentus fuit Principum amp;nbsp;ordinü Imperij, Circuli, vt vocant, inférions Saxoniæ, in quopræcipuèaâumeftde Breméfîbus CaluinizantibuSj amp;decretum fadu de Sacramentarijs. lam enim metus erar, nè fenslm Caluinus etiarn in Saxonia nidificaret,amp;: Luterani præcones cogci renturlólum vertere. Tilmannus Hel-huHus fenbitpiam defenfionê præfèn-tiæ corporis Cbrifti cotra Caluini,Bo-quini, Beza: amp;Clebitij cauillosamp; ca-» lumnias. In diuerfum fcribit Thomas Eraftus Medicus,abutens Chri fti, Fault amp;nbsp;Patrum teflimonijs. PorroBuHin-gerus egregiè fctuctur contra Brentiö* Trifti(hmumfuitgt;quód J]lyricus,Vi3n-dusamp; Matthaeus iudex feriberent fe à Saxoniæ principibus è Schola lenenfi dimiRos eöqüoquè nomine3quód Sa-cramentarijs fc oppo(ucrint. Et quide, nifi fallorjhodieq; miferè exulat lllyri-cusinfignisLuteranus.Deniquè Bren-tiusdeveraprælèntia corporis amp;nbsp;fan-guinis Chriftiin Cocnalibrum edit cotra Märtyrernamp;Bullingeiu.Hoe ierj-ptum du ille Martyr impugnare Ratuitj magnoBrentij commodo exhalat fpiri-tum Nouembris die duodecimo. Pro talibus noneftoradum,quiaimmunes funtaPurgatorio. ANNO »563. Bullingerus Brentio refpodet.Ita eft inter Luteranos amp;nbsp;Zuï-glianos rixa implacabilis,cùm vtrinquè puram dodrinam iaélitent. Mirum efl. Principes non aduertere iRoru dogma-tiftarum vanitatem,amp; quatocum peri.^ culo coniundum fit talibus fidem com-modare. Quidam Zuinglianus vcretur, nèhæc controuerfia tandem funeRum amp;nbsp;lametabilem exitumhabeatiEt quid mirum,fifunefluhabcat exitum quin-tumifihuc Euangclion,cùm non fere nifiturbulentum amp;nbsp;fediiiofum babeat jnitium,vbicunquè rccipitur? Valdè of» fendunturiRi puri Euangelici impura vitaquorudam inCIeroCatbolico, amp;nbsp;earn vehementer traducuntapudindo- |
Öü vulgus,Rd funt cx noftris, qui qua» doquè in tabulas quafdam vintatonas iftorum nouorum Vifitatorum incide-rint, in ijslt;?|; plura amp;nbsp;détériora à coniu. gatisconcionatonbus adultcriâ perpc-trata Icgcrït, quàm poffint apud nos in tam augüRo orbefcortationesrepcriri. Quidam Luteranicusiacerdosmirabili fraude adeptus parochia quanda,vxo-remduxit. EaCumnouello maritoiam minus 3rrideret,toxiéoearn perimit, vt houis nuptijsvia fterneretuhlnterroga-tus cur tantum admifiRet facinus, rc-ipondit coniugium in Luteranis facer-dotibus no reftinguere vagas libidines. Innumcris idpoRet exemplis doceri,vt maxime quoquèrepræhendendi videa-tur,qui hodièapud Catholicos volunt pcrmitti coniugia laccrdotibus, contra omnia omnium feculorum amp;nbsp;ætacum exempla. Hoc anno cum Princeps Guifius for-liffimè Aureliam obfideret regisGallia-rum nomine,amp; quodam die ad velperu nauigio Ligerim traijceret domum itu-rus,in ipfoitinerea quodam fceleratif-fimo proditorc,quc hoRes prece amp;nbsp;prç-cio ad tantum fac'inusimpulerant, tri-b’(clopetti globulis in humcro dextro Icctalitcr vulncrat, nee multis poR die-busluperuixit, magno quidem Calui-nianorum Aurclianenfium Commodo, qui propediem in eius manus venturi putabantur,fi paululùm ei diuturnior contigiUetvita.Eiusobitus regnoFra-ciæ lógè infauRiffimus fuit. Ante mortem ahquotdiebus fuperuiuens,omnes fuos grauiffima oratione admodum pic amp;nbsp;religiöse inRituit,amp; tandem Catholics rciigiönis ergo tam proditorièoc-cifus,ChriRo fpiritu reddidit. Eo mor-tuo,Cond3ïüs iiberâtur c CuRodia, nec diùpoR Lugdunenfes hadenus refra-étarij regi fe dedunt,amp; Catholica apud illos religioreRituitür.Porró reX neceR fit3teadaduS,cum Caluinianis pacem fecit. MenfeDecembri finis optatusimpo-fituseRSynodoTridctinç,in qua mul-ta fanCtiRimc amp;nbsp;falubeinmc décréta lunt,fedEu3ngcliciinfuisfæcibushæ-rcni.Fueruntinea Synodo multi Car-dinale$,Archiepilcopi,Epifcopi, amp;nbsp;viri com- |
|
SCRIPTORIB. PER LAVR. SVRIVM CON6ESTA. 767 complûtes longe doäißimi. Multos in cam Synodum fumptus fecit amp;nbsp;Romanus Pontifex Pius 4. itemq; Ferdinan-dus Imperator. Hoc anno Presburgi in Hugaria: regem cum multa celebritate amp;nbsp;folitis cç-remonijs coronatus eft Maximilianus, Romanorumamp;Boemiaerex. ANNOj$lt;gt;4.RcxDania: amp;Lubc-cenfes bellum, quod fuperiori anno in regem Suedia: fufceperant, continuant maximisimpendijsj multis vtrinque amp;nbsp;datisamp;acceptisincoramodis, Menfc lulio ip fis ferijs D. lacobi Apoftoli,vt conftans habet fama,diem fuum obijt fanâiŒmus amp;nbsp;omibus mo-dis Catholicus Princeps Ferdinandus |
Romanorum Imperator,de cuius intc-gritatc,pietate,amp; in Catholica fide co-ftantia multa dici poffent.Etfi veto tur-bulentiffima fuit noftra a:tas,tamen no immcrito gratulari fibi poteft de duo-bus fandiffimis amp;nbsp;religiofiflimis,amp; Catholic» religionis obferuantiflimis Im-peratoribus CaroloV. amp;nbsp;Ferdinando eius germano fratre, quorum ad omem pofteritatem facrofanda amp;nbsp;ccleberri-maeritmemoria; à quorum altero hxc qualifcuq; Appendix fumpfit exordiu, amp;nbsp;praeter expedationem in altero definit. Ob temporis angu-ftiam in plerifqj coadi fumusfuh nnem effebreucs. |
SHRISTT.Q I£sy HONOR ET, GlORIAi
-ocr page 784-: ?«fcU
-ocr page 785- -ocr page 786- -ocr page 787-|
iij^otr i rtiïxnr baiï fteïi^” ‘^'^ ^^ HinMfwöttaralïÏ 'i^^^ mbif tvnW^irtiiif ^Œ jilOrbml? zou (Irftm^mj^ft^äi« hr ^n^sSn ôtiîp al0C|kvjnrWcu0rwc^wj? f ^q«iacabrc Hwy aShalbj raior houe i^^r^ '^^gfflt OCTö üo^o^rc^QSb]co\(n- j; mltpcWfM2Kraitj|Ï(?lt;^^»^r1i^l9r Jll^iü^CnPitt^ittüifSif^iirtt'inffó j q tw Orb^î Iau^^ iiuoi^üib^ nut ^ tc ioq (fc^^fiPuma^^utuuS^Sl icac aw^afpf ilniTûtiri^ânidcf^ÿ pDnrbölt;p1 K^f öïüir ÖKnrr fhiïgt;gt; v u«(^| 1 fulnrtilaiornwtJCflcBüfep önnjliaübif^pn^p yn'mcuacuünrpup cmari^QS' ïh? 0p£ö( psu^trnfsnr^ üurpïiP iïïbû^û^ncUePtt^^ Üf^i twt^qwlwj m veil to puthdcnaO) i ftnrnmußd f Ciupm fölöflnflinuiä’ qm (Vme ^ çanîftnâ cuaaiatv^vb^M tiwn- criuc*^j f^a tenarjtamp;m«r ilo m i qn^qnàftZHiu^avIhlnîmiriIndtirMir tmtmaudiirbaitnä« K^’ttSfl^urno twipiarmtiftrcplmt Oihi^nariVp/ifr atöwe imitü1in«t^in.fl»/94pör»mir ^t^ari dl^n-^iC^ aut^uAot^â^neü a alâïCDm ü^^i batwïhTwwT ptëbw^ ^t^aücücaóitrtiihoriiéii acTblt ^ç^ ♦ atfquot; fllV»^ tat^ hlbor |
anima ^^rn^flaa 4 «cpbiVîÂM ! eSPöwj ^jjqFqmraa^mrlaaino^ caPbirmf i m trß^p^ q’mßmfbq, fUniTfpbnf ï^crpotbmi^ö cSïfiw^ *4 m mtinA ^avi ^eneiffaücif^^üai^ 4 c^ t^ponüttPmW^cSetm nbsp;nbsp;nbsp;j. ‘quot;Ui^ ^^^^^^^^ ^qî’mnjf^penc evpaftnm^ettvb ^ t^ Tocthir0^^wî^î/‘lt;^ôflij;^ /if no thâ 2)^1 œîntfupftimfloq lnix^ ( mcni^^’^ifljihcf'tiotat^jrW^^^ {mteU^pew CVpanaaPiqb flS^qnn oinc “OfO^oa^ 4 U^ni no ^imrat^cfb, , ^m^na rOr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»lt; lt;«—gt;«lt; t^^ j ;. pi^ramftv wflJedoc (tönnVO^’iJ^/^ ^Ï^l^%«^i*gt;W4/Ïini^ * |
€T^ rnhin* cv^bj i tmH^Ti^ iTf I’IUtojT^^j /ïiTiÏM là mi^rP.i’ l0WrMFf^’^üM*4‘n ^Q^nt^^ bübnbj^ Vi^cpoZr M^^s^uiif^
lt;^ 0T^lt;’‘lt;!Ölt;'?'f^gt;CVlgt;£tl^ iU^élft^ t^s^'^rC^ib^'jf^'M :^T^.‘Cmliu imCnCttuêt^quot;;;^^^
iâ:‘’q^t^i:^dr-i^lt;^ncbl^tzîVhk ; täS-
,^ic(iw^^‘fntrq'n't^^ü:ir^h}c^ ^^i^Mcaufir ÿZ,,^ ,^^Ttpn-^^' it^i^ar^? ! • Jmi%npT7 Vf^Z» X^ T '7* f^fei^ «gt;« pi^ V«kfi5, ^h cHi4 por tn td^'fUr M^zatuwth «. ^^''^4tt/^,2 ^ur^VtipetrU^ w^^f^li^molltbâi â^rndha Lfi»^ quot;Tlwiy’iïCÏ^I^
J^««4 fc^laftj^m ç^pî^^ t (3igt; ^ /^^ 0* liC .r*r -r*gt;ï»*ïfiJf3!f
|
m^üfm ^ vlt;it^ÏP^^4bm0nif4^ iTUftu^^^eb^^^'^ uróm^Ziif btijitiffS smcumc-^nsn '*Ï^ ^0 b^ ‘' ^ p^we^4i^Sjtnhjmrtit^rni^i^.:a 'J te uö ft^tï?a1lt;^* fl^^igi^^’^ATr't^ j iwpioi^inaói ^é^^^tnci:^ Bapnl^ol^ii^^ u oK cp/w^hwer fuller ï^rtróïijit^r^olamp;i '^^^ 'lt;^oü i:!^gt;:^ tgt;' Tf •l^b j^ip lltki^ ...K^^i^t$i^tni-i(p'}^:, iiï /1 ^ pts^udbm? rtftbf^ij^ic t^agi^ / / flrplm t^ün^mn^^ unzwil^^ r^buro^ieUbv^ 0}c^^ii^aft^^ päueü^tt^m^naenp maiëïnCtfpÊ ' «x*4 f.^ ih^^^^txnf -^ ‘ nw^ ■^t0 ^oirÇfifP^C^^^^i^^^^ \^’ quot;'^^*^^^^*^fncnvi quot;^piv^ t «V^'y f ^r;rn‘ßöT^ttf »tt»* ttü nbsp;nbsp;lijM^ 4^‘'fc^ iM^in jmkr ii^Uy^i :i^?'tt(bhn3y^''9rtti^^ • wifcawtF foccoïh tAw nloï^^o»^ uchtrafmuf^ b^mftÿfokf^yviûç^ j päueü^tt^m^naenp maiëïnCtfpÊ ' «x*4 f.^ ih^^^^txnf -^ ‘ nw^ ■^t0 ^oirÇfifP^C^^^^i^^^^ \^’ quot;'^^*^^^^*^fncnvi quot;^piv^ t «V^'y f ^r;rn‘ßöT^ttf »tt»* ttü nbsp;nbsp;lijM^ 4^‘'fc^ iM^in jmkr ii^Uy^i :i^?'tt(bhn3y^''9rtti^^ |
j: lia^^-f pp^f^- ^(p iptlfP\ quot;T» ^r ^.W^ r?^a*2.' ' , :i k, :4^f^'^ hrfiutffttt^ 1x^:1quot;:‘iuh'^ ^^ ’’rwat^ju f ’^- ♦ l,^^*i71Urt’2cr (l,*ap^c roalanp^ii \ tui^^^n^pi iy^ncTfr*^ ^^^ 1 ^ii^V. 33' quot;• ctCTzOat^^ ., ' '“^^^ ^ fi^(^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-■^:rlt;^^--^ü'ti^' ,'j lWh4£,%ïlt;ntrpeni bf^jn' ri *^ VraftöTpp^ihf fi ïï^Mö^t. c M4-ttcncc^Mjï^ irw. '^Pf'^lhL^ i^tl!^^\Ï^CC^p1u£U^t\t J. y*Vt |