r

lt;111(1. ScMB®' NI NOVZENI, DE LITE# RARVM, VOCVM, ET ACCEN# tuumHæbrafcorumnatura,Siue déprima fer monis Hebraid ledione Libellus ^Ex optimis quibufcß Rabinorura Commentarijs, ftudiofe colledus,ac lam pri muminlucein æditus»

ACCESSIT PRAETEREA,DB SER uientiurn Literarum offices,per eun» dem A VG. SEB. N» Compendium.

Erne Ledor 8^ fruere.

irff\WAX’\R‘wiRgt;nw«a’'W\’» “py WA^^n ivyn 3“^ q:? 0Q-\:'^ ' ^-isn WR x^'ö'xRia V3?a ns •gt;n’?KV n’?nn

Marpurgi. M. D. XXXII,

^'S^\’^ ^ssiny^ Viö'? ’'MTQVS : •’n’p^yö nyj?nin Wï-k ’»won

luimt Aifi/ZtfMs’

Xj’i^i^xiiwijJJJ^-Ji^TiKKÙ n^Ki'^yfAa dyiue^t Els lilKlT®' yWiCa ÂÜÇK I^ «T» TmtU,

lïstWrii^mnii'f-KaTTHS tiA. jS/jBA/of» «j-Wt, ËtATtt^yhluifiiiJltitTt AiAoK

kïxö Si^KSlCTos |/i.^«4t Nt4AiS©'?J'»j

O-iitrf^ ufX ót)»samp;7s xsAioZijlfj vÜ!'

^üfo 7txï •nituu Ifihi tri^ mAx tufi «^ iF‘4*f', lutoii afvmiß^^ j^fotrffa^» if^Sf« 7tïf,,

Ttu Win ï«li^'Ït(i*

T f, tui ffdii^fl. Siis^ SitKe^Q' 'itinitat^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Kf«^ am; K^eJ'h }j«lt;füp, j-Karm IfSt j

OtAas«xsi/s'M ?Kai'3A«j-@' K ou Otu^e/©'«

MoJkis ©tS ^ tuzuTi luuiffO,

r dtatcf©’ a PatfliAf y,

TtfA^iAij)Ba}yg«Hf®’Aaf’ à^üAjuoTaJ-AworW

TetuTBc Ptü^nsmt u faio'^Kum mïs^

tfJ'iSeii aif^wnf mlua/y©- avOux Kumu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

PïMx xsyA’yiyiTi't©' euf^ltxASfUUB,

AVG/SEBÄSTrANVS N, Omattflimo, panter amp;nbsp;Humaniffîmo Viro, Valentino BreuleojIlluftrilTimi Hefforum Principis PHILIPP!

Secretarie, adfini SC amico fuointegerrimo, S, D.

QVIDEMHAVD qua^ defuturosexirtii mo, Valentine huma« niiTime, adfinis mnltiS nominibus iueundÜTia me,qui fecus, atq) à me vel inchoatum eft, vel inceptum, hoc feriben« di cönfilium,interpréta buntur,Quum totpaflîm extentnitnirîï, do« di(rimorunihominum,8lt;^ erudite et foelicitef clucubrata fcript3,cquibus facratiffirnae liguée principlt;a,(quæquidem 3d noshoclibello traa ôanda fufcepimus)multo côpendiofîns adoi lefcctesnoftri'^?'^^n'^V4?P ‘’3n'\Xn perciperc 8d pdifccrequeant. Nam en varias diuerfaßq) hinc inde ex RabbinOrum Commentarrjs rads ones fermonis hebraicipcrfcruramur,aliquan to ^ par eft ab analogia tradiandgq nam fere la tinamnoftrihommesfequun funt, rccclTifle vl debimur. Ac proindequædam,quam procô» pendio,qusedam veroquamres ipfa poftulas

A ij revi

re v)debitur,verbo{ÏuSjSlt;^ obfcuriora tenelKs animisnonnulla qua explicanora videri pofs fe,Ncq: vcro trn mihi ignofco, vt Horarianus ille Meuius,velitain me gaudeo, vt Sufiê^ nusinePocta,tam fuiadmiratorftrennuus, ^ ahorn omniü cótéptor maximus, C^ui putem meas nugas ahorum(quf in Hebraicis ftudrja plurimum defudarunÇerudidsfanèlcriptiselsJ feconlèrendas, Nonenirn vfcfadeo mearum rerum vel impudens iadator effe conftitui, vel propriæ laudis buccinator immodicus.

Et poteram fane intra meam me pelliculam, ac mediocritatem cótinere,nifi quorundam ftu dia amicorü,atcj adeo ardcnriflirnus qrundam crga Hebraicam linguam adfedus, hue me per puhflent,vtvelim nolim coadus firn tarnen, «urn fcriptionis,tum vcro æditionis aleam fub ire.Namcum illi quottidianis ferè conuitrjs, inftare,vrgere,cfflagiiare deniq^^nunep defifte rct^quin ca quæ per Scholafticas pledhones ftu diofi quidam adoleicentes exccpiflent,in publi cum communicanda pluribus æderem, aliquâ diuquidemfumreluflatuSjfed fruftta tarnen, Pudorisergo vincula,qui me ab euulgandis meis cohibuerat,(Sumenim mihi, quantum valeam.quid feranthumcri,quid no,probe co fdus)diflblui,8lt;; inamicorumgratiam Scî hu* dioforum tantum conimoditatem,quicquid ideftoperis, etiam antequam maturuiiïèt, ex« »ufîjprædpitaui.Quâobrem h quid hacin par tefla

teflagitrj eft,id fotumiis adicribant velintyqui bus 0lt;: refragari parum honeftura,^^ denegarc prorfus nefes erat,Nam quod guide ad me atti net,nullumhie lanègloriæ tituJum quscroja* ns abundècôfecutusfamæ,fi dicar hifeequibus debebam liberaliter obtemperafle.

Forro fine bis quidem placari potcriqfi quif quam futurus eft calumniator,qui necmaledi-cere nec obganire definat, huic non dictum,fed refpofum volo, Aduerfus fycophantæ morfus (vtapud Ariftophonem cft}nullum eflephars inacon,Neq? fere praedaris rebus funs vn^ de fun, vt prouerbio dicitur.xi^f àzjtTraTÜ^i.

Habes ergo Valentine amieorum omniGhu tnaninîme,noftrum de ædendoconfilium.Pro jnde,cum 8/ tu quoef inter eos,quos Temper et amaui plurimu amp;lt;^ reuerentercolui, primas tc-ncres,equidem(bonis vtfperoaufpicijs)quid= quid id eft Libelli,tuo nomini inferibere baud furnvernus. Neeetiam(qui tuus candor eft) patroanium aduerfus Momos, ßf feio, dettes dabis- Chriftuscumhoneftiflimaconiugetua liberis cbariflimis,te feruet incolumem.

u^'p’-p^ *\p’'n ' nyan^ wma wn’' w

lt;m T^ ^^^^3 n^ïM '\3a'?a ‘^V WW IAH AAM ' Ab AusK ba

A3?b An’'aa wak ow

Ex Academia Mars purgen.xv. kal»

Aprilcs*

A lij. ORAs

ORATIO MATVTINÄÄD PEVM PATREM SVPPLICATO* na, quæ ramctfi a Judxorum Ecdefia quf in Hifpaniisdegunt,idq; mcnfe Au gufto,nnnirum diebus ^W^O id cfr,re miflioms vfurpetur, Attamc nee C hri* ftiams ,fi animo vhep pio pronuncia# bunt,indigna eenferi debet.

Proindene aliquot nobis hie paginas vacarent, çâ adferibere vo lebamus.

ni^jp ^Taw Q*'W2w wn^is.

M’'?\A^at:^a ’'SÄ^^.^K ' WK nj?^’? w^s? w^ ’ja ■^3 w nbsp;nbsp;nbsp;^«

îàha'ç^^VKSSsaj^^’S? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\:?«

Audi ploratum noßrumDeus nofter, qui es incoelis, Eyaexcipe quaefo deprecarionem noftram.

Deus nofteramp;lt;^c.ncdifperdas nos, dum adhuc in terra proferiptionis nofirxfumus.

Perire facias eos, quotquot aduerfum nos ma# ligniter infurgunt,

Fœderisquoejîtui memorem te exhibetOjnc« obliuifcarisnoftri.

î\r’a’''a wrs ^2;^^S w§ ;^^ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w«

’ïîl^WY'Qn^^lVP’A^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'IP«

Sandißca fiue confecrato, non modo cibum, verumedam 8«^ aquas noftras.

Rcuela regni tui maieftateinjgloriam'cj nobis, iam iam feftinanter.

Tu certe nobis curæ ts,adco vt follicitequcrac mustc,inuentu facilem nobis præbeas.

Sit tibi curæfanguis nofter, quimanibushofti urn noftrorum effundicur.

Minjan

«fl^oiamp;ViM'W’larx^W) wk ’Ü1^ n^. S^ylS W« n^bV’Qii’'owSià’'pPî ^T« M^Si? ^’'i’^v^Fj ’'i'‘!?? '^tah, wH Exorabilem te nobis præfta hodie, vt in omni tempore jö^ maxime quü tibi fupplices, pre camur

Nee linas nos effe vanos,aut confufosin fpe^fis ue cxpedladone noftra

Sedcum clamamus,ftatim tute domine nobis refpondcas.

Memor fis noftri quæftimus benigniter, AgCjOoftri mifererc,2lt; puerorum, 0lt;; iuuenü noftrorum.

Wÿ^a ^^Afto

’'a''^3^’pÖ') wn^n^

13’’i'iü Ql’ti 'AÖpa ^ïaM

' c; v'’^X ’^^pP ^iar^a • w Emunda nos ab iniquitatibus noftns« Plurima vndicj copia, adeoeç ad fimilitudinc aquarum tumultuantium, AfFedus illitui commiferandi fupernosirruant, In librum vitæ foelicioris,nos inferibas, In librum iuftorum, cya nos reponas,

Q’'’Q^’Qn’^Q;‘\^’:‘\5ipSM3n2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ww

5r^a'iü nw^ö’^ n^is^'iq^ö'DaSisr*^ lu«

ï^rynb w \ngt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n?«

In album redorum proborum't^hominu nos referas

In librum deniep cpularum eed cilium ac bead torum pafcuorum nos inféras-

Subijee tibi fuperbas génies, quæ nos depris munt,fubrjciunt'^

Opprime, aut coarda coardantes nos,

nalü? ’wa'? nS'^K^vp’a s^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»«

Mn^pi nx QS^ nbsp;nbsp;nbsp;TT«

’Wÿ^s n«' ’^AW nbsp;nbsp;nbsp;TPK

Implecordium noftrorum defyderia benignif Vinditato noftras iniurias.atq; vltiôcs noftras Fuldas

Fuldas,autconfîrmlt;?s quæfo lapfum noHrirm Exaudi infiantem aflîduam'ep deprecationem nortram.

Anerenosdemanibus hoftium noftrorum. Manda nobifeumbenedidionern tu am. Confirma nobifeum fahitcm tuam, Eya nos]uftifica,periudjcia tua.

Accéléra ad nos ftatum diem rcdcmptionis no

MWMKün nbsp;WH

•\nH ’'’' Wn^H ’'’’ zH^Tir y^OW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WH

Q’'n'?HnnH n’*^’flwnwn^’W0’’n’ti3 Peccauimus o rupes nofira, Eya propidus cfto nobis creator nofter, Audi quælo Ifraele, dne deus nofier^deus vnice,Nos diieduspo pulus peculrj tuij iactamus 8lt;^ profiremur, quod tu fis Deus dominus.

w^w^i^ QVM^an^ nbsp;nbsp;WH

'^~A^3gt;’''? MS-^V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WH

mVh:ia MS’'’^ ns'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wH

Accéléra ad nos diem feruationis noßrae, Pertrabe nos ad tuicultum, DeusnofiercoeleßisJitemnoßram feit comen «onena noßram tu contendc,ac libéra nos.

?w^’'r'.^'î3y^î‘'3’^tiK’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w«

' ^PK jV’' ?i^ ’’gt;'\n «üS

’ nsr^nvhS’Qn^ nbsp;nbsp;nbsp;wK

ï^in^w r\ilt;.h3?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;(CK

Refpice ad humilitatem populi tui Ifrael* Sanitati reftituasjinfirmitatem populi tuiIfra# cl.

Ad huius quæfo temporis calamitatem ocue lostuos deflectc.

Oculos demittejamp;^fis attentus ad miferabilcin clamorem fiue eiulatum noftrü.

’a’jnsno’^ n^'?w n^w w« ’ai5'\Bi ^^’p^ i^^Vw o^h in wK

’M’'^«a^^Sa$5Ix?i tPH

Statue'pacem,feu rerum peofperiraté inter nos Pone quietem^fiue tranquillitatem in arabus noftris.

Vitam donatOjacpaccmRegi domino noftro, Illi in animum des,vt benefaciat nobis.

X3«3'aS’?^in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tp«

n^a^Toa nS^w lö nbsp;nbsp;nbsp;wk

^n«a wa nans'? nuiaA 5« in nbsp;nbsp;nbsp;ws

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '^awDt?^n^Si^3?n;5in nbsp;nbsp;nbsp;wK

Dapacemin terra.

PapaceminRegno.

Praertaquaeló libcralKerj5lt;^ rOrem çtpluuiam

lu o tem, nbsp;nbsp;ƒ

fuo temporc.

Largire fementem fefluro fernen^ 8^ vefeitua rOj donato dbum,

C'fjri’'öbQn\?in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itk

Tiü’?^^^^^ ^in'^ün'i^:^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttk

Da panem pueris.

Sic accepta fit oratio noftra, vt fuauifiimuro os doris thimiama.

Q’'’Q'©S^P M'^nV»

n^^üb r\s M’üyn'iK? nyvj?^’^ n^Ä M^ynw O’’’am^ mw M’as? nws?

’oniani^’Mn'Ms? nw «?gt;«”□

o Deus nofter qui fupernis præfideSj æde fig-num aliquod ßiuoristui.

Aede fignum aliquod falutis* ', Aede fignum aliquod nobis ex intimis illis tu iscommiferandi vifceribus

V t videant ofores noftri,B^ erubcfcant,Vide« antinquam hoftes noftriamp;lt;^ confundantur. Nam tu es Deus ille,qui nos adiutas, qui nos confolaris.

FINIS.

Confer r J tioMcnfar.

Hofpes.

Benedicamus Dco noftro, quodillius vndicfr fuffidenubus reL'j-- fi üimur,eiuflt;^ bonitate vi uimiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conuiuarum Refponfio.

•hMf'^ M'VoKXy M’^h'^K V^3

Benedidus fit Deus nofter,cujus vndic^ fuffi^ dentibus rebus fruimur, ciriufq; femper bonw täte viuimus.

Hofpcsgt;

K W3 : \3?’''fl'?Sj?’^S‘{pi’3'\S3’\S^^;? ^^ nVsjyn pk ym ubsyn quot;^$p 5? ’'^ - “v^w. Qt^’?.iMQ’’’ü5A3nSop3 xna *Vv’^’?S'^n3gt;w’gt; n^cn q''p'*:’'? ^3 o!?i3?^v’ttn^'H'vaAib‘^óh’'^KS ns^Soh

’ bo'? Di^öia^ v Kwnn« ’'3 quot;^ÿ^ XAY^ ’'h ba'? r'aws’i w ns hn^ï»

; 'pannspn’’i^'AKiiA^a ■na«

Benedidus ilk quiefurictes ad fatietate vfcp pafdt, Benedidus life fit, Benedidum nome ei us, Benç^a fit dus memoria in fæculum.

Benedi*

BcnediAustufîs domine Deysnofler, qui S^ feuore amp;lt;; bonnare, 8lt;i benignitate mukahunc Vniucrfum orbcpafcisacrcfids, Qufcp mulca ckména largiris omnibus cibumjErgo in fema piternum rua bonitas perdurabit, Vt ergo tua ilia immenfa benignitas, nunquam nos deiUs tuit. Ira necdcfucrintvnquam cibusac potus, qui ad æternitarem nos pafcSt, Tu fiquidem il« le es,qui pafeis amp;gt;^ reficis omnia. Aperis manu tuam, 9^ fatias omne viuum benepladto. Bea nedidus ergo tu ,Benedidus ergo tu fis Domi ne,quipafeis ac reficis vniuerfa.

Amen-

Rhenardus Hadamanus Lectori,

Vi Calydonis aper fàtû lachrimabile quondî, Oeneios mifere difpoliarat agros.

Ledio fichoftis,prolatio Barbara, diuas Phrafisldumææcôtaminarat opes.

Quæmodocolluuies certisexotica prompt», AVGuHi iaculis, emontura iacet.

Leuibus hinc ventis tua fulcaturo profundum AJnus,in hebraco tutior irepotefi-

Erratoram quæ inter operas humanam incuriam fefdleranr, Cafti’^ gationes,

B. i-fade q. pro F lege quot;î- B.q. fade.ü lege, O’’ÖX Eodem, phased,lege fas eft. B ij fä.q lege,, y\*\j?’M7\ B.jrj.fa.i]. volucres,fic, 3'8^^5 vattafob 8lt;; redr)c,vlria, Paulo inferius iH^V^ B.v.fa.rj lege ’’S^ B.vq.fa.i. IVè^ Bodem fa.ij.legefemperfugit. Ci}Iineav. Italix de cus opponam,quam 8lt;c. nefdos lege Nefdos fadeh-iegeaddiras fujITe, C;irj.lege facri loco C.vi lcgefuperneinferne'i^, extantium: D.ij. fa.q pro habeat lege habet, D vn fa rj»fimfliiie Eodcicge,nib’jgt;'A D-viijife.i.n'ften'iK -inw Itemeodem 3?A?\^ E i.fii.ij. Gutturales, pa^ latü E.rj.legehukfuauitateproxima* E.rj.fa» li-ipfumaliquanto. E.vij.fa.i.pronunciatolerf ge,proniindes, B.viii;fa.i.Jegc,àd3ggcspun3: «So conftrtngente,Nani faua iniitum euam bre ueslequitur, tametfi tenoribus eleuctur. Fd* farq.SC cepit feu capti'uauit: F iij.rrij7*ir\ F.nq arbitror futurum, F.vi.’fa.qdege, legedoprae mittimus, G.f.fa.i. D’''?2S hoc ed, tametfi, fa. il.n’'3'l’a G.q.fi.ii- V^aw item, VA«n'^ G.iiij.naquot;\a G.v.fa.i.quidemfola* M.i fa.ij lege proparalepfin, Rcliqua tu ipfe facile deprehendes.

Rhenardus Hadamarnis, ad Ledorem.

Barbaries olim Sicula truculentioraula»

Captiuum ftiidij traxerat omne genus*

Caftalios tabo latices infecerat,iplïs

Inculerat Mufis fanguinolenta manus

Tuta Paleftinæ nee erantfacraria linguae, Seruitij miferum ferre coafla i ugum. Turbidus ingruerat fermonis abufus,8Z birta LediOjthefauros depopulata facros.

Etloca foedaranthoftili plurima ritu, OEdipodionio vix retegenda viro. Monftra fed(Alcides veluti Stymphalidas)ifta Nouzænus calamis di fEdit iUe fuis. Hocigiturfolymis redit adfertore Camanis, Libéra maiefias,et genuinus honor,

’«ïi3r3?’^’’5iW3n •’V ’'13 ‘’'^''3K V« UX •'ma*'« VW3J7«'? nK’»’'3K n’a ’'«’0'0? S^ ^'Û«

n^ï'i W5 ‘^’o« gt;’3p quot;^m^n nw *\3ca uw n« '73^'0 ^tm na^n ma'» . mia

delitcrarumacvocum H eb rai carum natura, deep prima

cmendata'cp lection

ne Liber

vnus.

|VNT apudHe^ bræos,Iiteræ fan^* turn vigintt duæ, quarum figurât, nomina, 6cpotegt; ftatcs,ordine/c:^

idcft,quodcertia liniamentis atlt;p tra^tibus,literæcorpus depingit, No* tncn,dcmcnti appdlatio efh Poteftas vcro, ipfius in pronunciando valorem

indïcat.

DE LITE.

P^ÎSS^ 9^0 litcramm catalog© qUj^cj f^j^’'^lt;^gtifcnttir nempe yQ3’û2 qu« aliter didionum fine quam HaBaBmiprarumprincipio, attamen nihil va nata poteftate, fcribunt. Siquidc iftæ quatuor y Û1^ angulosfuos fiuecuruaminaJnimabä fi,hune in modum explicita porrigunt; 11*1 □ X Y t^Ü.Porró '□ cum alibi nimirum fufientas culi fui parte finiftra nonnihil hiare folcat vel principio didionum, vel intra corpus locata. Qiiando vocabulorum vltima claudet quatUJ orconfiftens lineis quadri,autpotius quadranw guli penèvndi® coeuntis figuram reprsefentar. Éxempla funt, 7^*A^ CarmeJ ,TSlh chanóch, h51 Noach Ipil Nathan t^J?’^Q Parhó h^“^ perfecutus eft .n^3üy Tiaphoma. 'f^J? Hhu2 V^y^^'^TQ Malchitzedeck OH’ASK Abraham* Quarecumigitur,31iaac diuerfa poteftate fais tem clementa, non funt. Non fernerefentiunt, qui literas Hebraeorum vniuerfas, intra hunC quemdixi numerum, confiftcre volunt. Sunc ergo magis in finibus diAionum fiue commiiï furæ,fiue protraAiones iftæ vocari poflïnt,acU fcitx ü*^ na:^ \r-^\?ono r^'^wrb exomäd« fcripturæ gratia ^ neceffîtatis, vt in germanico atq;vulgar! feripto viderephas eft, quafdam omatius voeü occupareprincipia literas, quafis b ij dam

AVG. SEBAST.

dam /nrra contextum infenas collocan mdius^ nonnullas ciiam non nifi fines 5lt;^ vlrima daua derCjVt Von gottes gnadc vnnd geyft.

De punch's vocabbus, C aputfecundum,

I Orró cum nulla fit, in toto fiterara , |ordine,vocalj's cxiljiJibiis quibuG 'dam notis.paruis'q; püdis voces fu __ps exprimunt Hebtari, quas obid J^'^'\'\p3 nakudoth .i.tenuia cjuædâpunda fiue myg«?« appellate confueuerunt.His equidé na tulis cöfonantcs literas promouct, ftidunrquot;cç fo^i nare. Sunt emliterae habitus quids duntaxat, aut figna,quæ cüarticulata hots vox exprimit, Vtcunq; figurant os pronunciantis, arep guberü nant.Non ipfæ quidé voces funt,fed formanda rum vocü tantum indices.Cum itacj punda de quibusagiturfolaconllituSt vocem SémotS, imo vitam alioqui mortuis literis infpirent, re^ de fane à vetcribus p“\J7’iin tanuhhoth.i.mou« ones appellatae func. Sunt aut numero decern, quincf quæ perpetuo longas vocales præftant, rurfum quæbreucs fonftituant qumep.

Maiora punda (quæ Latini longas vocales appellant) funt,quæpcr fc libera pnunciatiod nein habet,i. qcûea tola cônedi litera côfonStc pofTunt, a qua primus in ore nifus c0ncipif,iau aiiej conamen æditur, ita vtnun^ cG eaquæ a tergo

DE LITE. '

tergo Icquitjintra didionis complexum harrere poHint, vt kame'z,tzeVc,chireck iod diolcm, vau nireck,dequarumvirtute laous infra, hie fim^ plices tantum figuras quid'q? ßngulapronund» adonis habeant, omnino crafia Cquod aiunt) min er u a oftendam.

A Primü eft kamcs,trafucrfa linea,fub Ira la^ ccns,cuiquidé ad imü exile pundufubdit quot;nbsp;^d fcribarii licentia (quos ‘C’^Ü'iO-appellac) t hie qua nunc publice vulgo'cß figura habet,eSmu# tauit: ipfius janunciatio atc^ potcftas,eft a porre di apud latinos,vt n ^ Â SK A, ba, ga,da,ha. E Tzere qd alio note exiguü kamez dicit,cti3 fub côfonâte Ifa difparfum iacet.SQt duo minu# tapüda,quorü altcrij,alterius latus clauderc vi dct,c longüjVf’ ü h l A h h; A 3 K E^ be, ge», de, hc, vc,zde,chc,the,ic,conftituer.

I Tertium eft diireck tod, pundum quidem. quod ad figura corpus pcrtinct,valde minu# turn,etiam lub imaliteram depreffum. Atqui cum i longam vocalem Hebræis faciat, perpc# luo poft fe,in litcrarü feric tn,iód trahit, ccu pro ximacumhocelemcnto affinitateiundü fit, vt •»I ’*’) Tt ’'A ’Ä *'□ ’'KI, bi, gi, di, hi, vi, zi. O Chólc,o ,pdudn valet, vno ftigmate,co'cp minimo,folü lup Ifam figurât,ólt; necü accent u rabia, q comatis in fifteda ofonisparte,munere i ungi t jComifccasJiniftrü eleméti latus occupât,

B iq Nom

AV G. SEBAS T.

ylt;Ionnung 8lt;: vau,propter fcn'pturatplcnitudii fKm,jpfum afFinitatis natura confequitur, vt i^ à 3 « vel Sn ÀA Sx Sa SK O, Bo, Go,do

Poftremum inter majora punda (ho. lt;0 Surcck,quod vt non multum à fuperiori ^ latione diffcrt,ita 8«^ fîtu quoej non admodum diftat, fiquidem chokm vtvnka inter vocales notas fupra literam fuam alTurgit.Eum ad mo^ dum Sureck intra folius vau, ceu marris gremi vm'fefe continet. Solum itaep fignum hoc intra Jjtcrarum ordinem atef contextum fefe tuetur. Nam reliqua ad vnum omnia, praeter chólem perpetuo lub ima bafi inferne coIIocantur.Pros nulls labijs 8lt; in Orbem eoeuntibus rotundio-re mugitu pronundafur, quemadmodum ve^s teres quidam Loumen Sc^ fcribebant 8x1 pronun Ciabant,vt ^A SX S3 SK Ou,bou,gou,dou.

Punda breuia praeter literam quam habet fionte confonantem ctiam à tergo proxime ac Cedens elcmentum ad conilitucndam fyllabam afTumunt.Quamobremhaud qua^ folafeora fum faduntfyllabas, fed inter vtramef literam, hoceft,fuam 8lt;8 prQximam, ceu vinculis aüris (üa,coadefpirant,vt prima in ^3K/SP mafias A Prima inter correptas voces eft Pij (chi. thachfincaredaconftans, quae in pronunOado OS hominis diducendum cflecommonftrarc vi detutj valet a darum, quidam docendi gratia

Itali«

DE LITE.

Ïtalicum appellant,vt quot;\K Atlt; Silt;, ab,ag,acï.

E Secundæ nomen cft pathach paruum, hmc forlïtan appellatione dnda, quod fimili proper modum oris figura diducat labia pronuncian=: ris quemadmodumpathach. A figura quoque plxnq; vocaruntzegol.Duabus enim notis vc in tzere pene cocuntibus,tcrtia decenter æquahs bus vndique fpacijs fubditur, Vt ’^^ Xi^ SÄ Eb,eg,cd.

I Chireck exile pundum i valet,vox tenuifa firna cu m fit,1ère per dendu m rimu las er u mpés minimo etiam pundo habebat opus.Nec adeo difidnum eft quod quidam à ‘^“^H charack derw tibus lremere,pundo nomcindiderunt. A rab binis etiam chireck bald iód, id eft, chireck fine iod appel latu r,eo qu o d in hoe ordine contrada rum vocum nuncf poft fe iod ferre poffit,vt J‘\3?^'Q? fimhhón.

Kaméz chathuph fiue 'Q^ÜKV'Ü figura quid dem à fui nominis voce longa,kamez, non dife fèrt,fcd poteftate. Illud cm a longum,hoc o bre ueconftituit.Quaproptercumad fequCnté fefe literam pertinct,aut dagge's,aut faua,poft fe nas tura defiderat. Alicubi veto cum didionis vltw mavocaliseft, permacképh accclcrandi proper randi'epnotamadmaturandum fonum aftrina gitur.Nonnun^ autem ÔC in quibufdam verd borum fu turis,pr«euntem accentû habet.Pors

B nq rd

AV G. SEBAS T.

TO ne vocalis ifti'us incognita vis, rudioribu« »mponat,Hifpani doAorcs,hacinre ingenioru »mbecillitati c5fulctes,faua,dextero lateri adnej lt;flunt amphiboli deuitadi gra. Tametfi 8Z iftuc cjcpadiierfuspüfti natura genium'ep fiat, que^ admodum in .pgrefTii cognofces melius. Exem plafunt i fequcobusdiÂôibusprimæfyllabæ ï^f^W ochl£ cib’Hl^^rt chochmafapienaerurf ditio,’ t)'ür '?□ colhóph ocs volucrcs ïi^*'^ vattafob,8^ redrjt vltima kames chathuph, ad difcrimé kames rachab cognoiat.O breue cóft):= tuit,haecetia nüc vulgo fic ieribunt, ^2 n'lü3p Vltima vocalis correpta eftkibuzlaphathaim ab aftringedis colligcdis'cp labtjs,nomc habet. Exilias omino quiddä magis'qj tenue g ^“\'^U? infpirat cófonatibus,noftri vgallicü appellauc rüt.Qiiibufda i diAióibus imitât germani lacil Ïime,dü u duabusfuperne notulisinfignitaex# primât,qties aut ianua dicere volüt,aut ofcu la^ ri,thür,kuiren.Tria atep ea quidé minima püda côpleciit,leuâ verfus 'a dextro »radatim afeen^ detia vt prima, in ^^^V^ fukhan mefa Dt4 vm QA dumÓdc.Vt aütpcipiascöpcdiofius q vew lumusomnia, aliquot .lyUabarum formulas q tibi à^ vocumSx^ litera rum vtcunq: commons ürare pofTint naturam,fubicd.In praelentem itai q; tabellam qua: dilcrinunatas voces continet* eculos defledc.

DE LITE.

Vocales correpræ, Ab,ag,ad,bag,bad« Eb, eg, ed,beg,bed, Ib,ig,id,big,bid, Ob,og,od,bog,bodl ^ ^3 ’Ahlt; 3.lt; 3« Vb,ug,ud,bug, bud

* De pundorS difcriminc.

Caput III.

Tqui in aiora puda eu p fe libera atlt;Ç f expeditareddant vocc,qucadinodu fup didu cft,atq; id quid? oino citra [proxime fequentis ciemeti comiftio ric,necp daggés,necçfauamutüpofl: fe pofTunt ferre. Abrupur.n.hxc duo vocc,8^ vclutneruia

impediüt,aliog liberü vocis exirii. Plærûc^ 1^0 qn iuxta ^idudS vocale accét? cofedn,mox pro xima Ira dagges intédedi nota intra feie recipiet, vt MAST ÏA’P^ quæ tn ita ^nüaâda funt acef aeß i^^È?^ r^üK^ iaamamare vfusjaantmaqrc, ß y «quid

AVG. SEBAST.

«quidfcriptaclTent Vlp^ P? V^^n'? ’'A’S ^^^B’^Cadelahaphnd ben hackames vahads daggeSjid eft,vt vel ita demum pofli's comode ^ ^3gge® inter pronundandiim feparare camez authorcRab lacob 0^^ ^^ Confimilis fanè dis ftinguendi ratio eft^quum didionis finc,confolt; nans, longam vocalem, fed accentu eleuatam exdpiet.Vbit^enim libère dtra'e^ fequentium literarum complexe pronundant, vt'Qn*\^ Abraham quo quidem loco kamez poftremS loris viribus intendendum,8gt;lt; velut congemis nandum eft,ne faua,qu od in vltima litera dam deliteldt,ipfum conftringat. Enimuero huius tam efficads potentiæ caulfam dodiores Rabbi nitradunt quodcum voces produdæ, literas (quas ’'^n^ fymbolic«s appellant) hue palam adicriptas, fiucclanculum delitcfcctcs genuina quadam attrahendi natura poft fe requirant fern per,neceirario non modo liberiorem, fed etiarn validiorem vbicf pronundationem: c^ reliqua punda defiderare, ^ enim quxe^ maxime extê dctur,tam exprelfiftime ad aures quoq; vocem proferetfuam.

Ex quibuspatct 3«^ breuium natura, quæin omni loco diuerfa fere offida exercent. Nam poft fe venientcs literas cum ad dagges,tum ad faua quoef quod fono caret coardant. Quams obrem ölt; intra fequentis liters complexum cas pria

ptiua fonant,5lt;^ omnino abruptum quiddam, fradumiie ad aures proferunt. Si non accentus, qui 3«^ his quocf intcrdum adferibi folet,vocaö lis natura correptx ceu vincula,quibus aftrida ligata'cp fuit diffoluat, difrumpat, amp;lt;: tanc^ eui denti morandi nota folutarn extendat, vtSsquot;^ dabbér loquere 3V^?'V’ kodfecha facrarium tu Urn. Daierh curn pathach a dagges. Item koph cum kamer chathuph de proximo à faut exdpj Untur.De accentu vero breuem alioqui vocem «xporrigenteexemplum «fto 15^^ vaiiben 3d sedificabat 'f^j# éres terra ^?^ melech rex.

Poftremo nee mutas illas ’'^nW literas, hoc eft eitra pundum adlcriptas, àtergo, vllo vn^ pado ferunt. Habet tarnen nefcio quid latentia enargiæ, iuris'ep propre, præter caetera,vocale pundum zegol,videtur cnim cum vtrife^ pro mifeuam habere naturam,fîquidem breue cum lît,redequidempoftfe daggés, interdum ctiâ faua elaudendis nniendifue fyllabis aptam nota admittit.Ex longarû atitem hue produdarû vo cum communione,pcrinde att^ porreda voca^ lis eflet,præter confuetudinem præter'«^ breuiu naturam,fæpenümero etiam ab''Mnilt; Cvtcasà tergo quiefeentes habeat)non abhorret,lîcut vis des iK?^ n^*^ T^5'^pelc,gol€,dabarccha, miraculum, rcuelans^ exul, fermoncs tui'

Cæterü cam longa ^ breuia punda C’^^^ mals

AV G. SEBAS T.

fnalachi^m.i.rcgû noïc«n/cnt,qd ad conftituen# das inchoandas'q? voces,ex aequo oia dominen tur.Non cm vcl hifccrc quidem labijs, aut vll3 cum'e^ minimû vocis ftrepitû æderc queas, nifi vocales exitü dederît,arlt;$ oris elauftra referaue* rinr.Côfonâtes ergo lfas,q conamîa rin 0lt;^ nifus quidâ funr,imperio fuo,vtfupra didu é,gubcr rantjtamctfîinffcfcremporû Ipacijs atqîdifcris inincvariét.Plusemmor3e8lt;;interualJi ’ •- ’'iÇ ï\ S voces lôgæ requirût,g brcues - - K K W Qiiapropf lôgas p duplicatas, fiue geminas vo calcs,côtradas tn,experiundi gra principio,doi nec legendi côparaucris vfum non incômode ,p fercs.Breucs aût p lîmplices tm,quibus femp à tergo proxima côfônâs adhærebit, vt ^\’'^K'A3

bareêlchiKh^baâ,raâ, in principio creauit, Tgt;t!5 ’'3'^’Q ’QS^n? lithiazzabu malché ares. AftiteruntregesterræSde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca. lïll.

DeSaua pund:oferuili,Sd quocoponaf.

PRæter decé pu da vocalia, adhuc vnu pabctlùdæi,hac quidc figura = fed nos mine,faua. Qçf equidc haud aliter ^ Proteus, aut vertünus gfpiâin omne fefe forma, habiiü'cp trâlformat, imw tat emoes aliasvoces(fiqn^fert,nôemperpei tuo fonat)^latiôe. Adco vanu atq; mftabdepu dû efijVtcmpufaenepofnr.Siquidcnnc a, nûc c.interdü i,ncnûq o,alibi vero amp;d u qq; pro dw uerfis Ifarûadfedibus, cû quibusredit, repræ fentat.

DE LITE.

(entât. Cû itacjî cern ftrè nihil ftatuat, nef^ m AU dionc monolyllaba ponce vng,nec{? accentîï fer re,ncq; didionis prindpio cÔgeminari poterirv Alienûplanèàrdiquarü voeü natura, q cû in fyllabis coftituedis régali quadâ maieftatc praec tnineât,iftudautpcurrendo,autcoiTiitâdo,iIli9 fefe miniftrn præbefQuâobre veterû grâmada corüprudentiffimiiuxta acdodilRmi, vocalis püdi noiehaudquaâ funtdignati, fed ocs vno ore rM^“i’'i/'û Mafamheth.i.miniftrâdi notam, aut.S^yÔn ”^3 J.anguftiæfiliû,nimirn^pter calamitatc Sel ferunutis miferias,quibus obnoj xiû eft fau amp;,appclIauerûc.Dodiores certe rabini Veteres dî recétioribus ferè p a,vno côfenfu elfe rendu elfe ftatuût,vt ni^l’^ manaffe b^ia^ Samuel ^S3 Canahhan, quâegde ledioncSd feptuagîtaqc^infptrcs fæpius feruafle vident, tâetfi infdü obfeuri? rotüdiufuepnfdü veto dw dudi? atef reprelfiuSjVt hic ad e, illic ad o,m3s: gis declinet,januciauerît, habent nâq;duohæc vocalia elcméta^Vidorino teile} cognationem quâdâ:ita'lt;ç facile fieri potuit vt alterû îalterius Virtuté ppf affinitaté trâfiret,exépla lut Ï^‘Q^^ SoAogûfi folom5'Qy3^'} Rachabhham Pof««/« Ro boamfolomonis filiust^W phanina, GræcJ ♦twim phennana verterüt,hæc fuit altéra Elkans Vxorjlamuclis pmo.Porro qua ratioc jjnûrian do varier faux lté qn legcndû fît,qn nô^mira cer tisregulis commonfiriimus.

Obr

A VG. SEB A S T.

Obferuabis 8^ illud^au» fîmpIexÇquod ta* men alias proferri fokt) cum propter accekraru di naturam, turn propter inftabilitarem fuam, fub literis gutturalibus ynt^W non poni.Siqui dem ab lus ecu capitalibus hoftib’ femp fugiat. Habetemiftæ præcæteris,nefcioquid diffieuk lt;atis,atq;inefFerendo Ccum ventofæ acfpiritæï les fint) tardions moræ. Diffîcfliusenimcum nullis reliquorum proferendi inftrumétorum adminiculis iuuentur,exeunt. Cum itacj faua motu rapidiflimum fit,celerrime'q? profeiatur, in vnam fyllabam cum prædidis literis coire baud qua^ potcrit.Eft itaeg decenti quadam tea peratura atej grauitate milcendum. Qiiaprop£ igiturcumkamez ^ - 8lt;f zegol •.• componitur dilatandæpronunciationis fuse gratia. Neej tas men co temporis aut Stitatis aflurgit vt vel lös gis vel breuibusconfcrri poifit vocibus, nur 3~cnimfiuefimplcx,fiiie compofitum fit, fok idlonem conftituit, vel accentum tolérât, fed omnino breuilfima (fiquæ docendi gratia défis gnari poffint) vocalia conftituit. Qiiotics igit gutturalis Iitcra occurrit,quæ propter gramma tieam affedionem faut requirct,ex his compofi tiscommiftifijepunetis, vnum fimplicis quidc locofubftituimus,vt vicariam operam præftet pro cuiufeç literæ natura, vt eo melius atep pla^ nius prclfius'cp perdpiatur idquod fyllabaex duobus contrarijs dementis compacta fâcere ne qui*

quibat. Commutât criam 8«^ hoc loci veterem nomenclaturam. Nam hic non amplius fana, fedhW nominatur, vt chatheph kamez „dw theph pathach chatheph fegol... nimirn quod raptusfeu fêftinaaccelcratiofittrium punftoru kamez,pathach (id enim t^pn fignificat) 8lt;^ zes gol,kamez au tem hiepundifaua acceflione nö vocem illam iongam/ed breuempodusguae alias kamez diathüph cognominatur,fignincar« Huius enim vocalem expreffionc cxitum'c^ po tifijmum chatheph kamez imitatur pronunda^ tione,vt ^'PHfcJ oholó tentorium eius , non ahalo, vt à kamez rachab fît chatheph kamez fed à kames chathûphfîuc malepoumChathca ph pathach a breuiflïmQ,vt’A’S'Óg^iahhamód ftabitconfiftet chatheph zegol e rapidilTimuni efficiet, vt S^^OK^ jeezoph colliget auferct.In oa mnibusipfa chathaphin vides ac perfpicis inter duos accentus elongandi,eHe omnium vocum accelcratiflïma. Perfæpe vero in alienam haec Kitxolfuvvimt linguam traniïufa: in vnam fyllaba contrada coeunt, vt hiatum Ödduarum vocum hiulcam afperam'qp pronundationem vitemus Vt pro SSlJJjy^ iahhaküb lacob et lacobus effert. Dclitcrarumfiguris,ó^ quomodo ün^ gulac depingends fint,ex vete rum traditione, Caputquintum.

A VG. SEBA ST.

ORiuf^ autem ad poteftates Iiteraru, earum'q? virtutes accingar,dc figu* riscarüdcin,Slt;^ quibus vnaquæcÇ autiinea, aut corpore, conftituat, prins vrcuncj: prælibare, Sx^ cómodilTi’mn 8lt;i vnliiïimü cfle exiftimaui.Nam fi non probe liter» figurant perfpediam habeas,omnjnofi ii-ftra,3lt;^ vimipliiis, 3^ quid valcat, cui'q; è nris refpondeat perueftigabis. Siquidem ante onna dementi nota 0lt;^ character, non cognofcendus modo,fed etiamin animum infigédus eft. Qiia rem,dum quidâ interpretum non fans diligents ter animaduerterîit,faAû eft, vt vel in rebus mi nimis grauitcr hallucinarentur. Exiguuslane bic eft lapfus,vc r«ïy'«J' pro quot;^VS? chanoclii filio. Item Raguelpro b’K^JJ'A 9*^’3 legat : quando^ quidemnonadeo multi refert fortaftis, quo gs nomine feu appellatione cenfeatur, Tametfi nc ad iftumquidem modum fatis,quod afcriptu» ra lacra adfertur,vng eludi pollit.Nam ca,qu3e ànuminc vel diAa vel fcriptacompcriuntur,fir maate^immutabiba elfe oportet, vfejadeo vt ne apieem, aut iotaquidemminimünegligas, multo minus infeitia tranfmoucas.Quod fi lo^ cusfit,in quo vel vna,ca'cp minima, vel mutas ta,vd tranfpofita, vel expundalitera, fpiritus fandi voluntas non confiftat. Nonne adeum modum3qui oldtanter cxplanabit,ftilfarius aut proditor potius, habendus fit ^ interpres» Pro#

DE LITE.

Proinde vt non poftremum eft, vnam^cj Ï/tM ram difcriminatim agnouiflè, Ita quoque vt iftucfecere commodepoftis,non minimum 0a pcræ,in cam rem tibi a me collocabitur.

Principio itacj quod equidem ad orthogras phiam fpcda^alphabetum Hebraris duplex efs ie depraehenditur. Alterum,quod veeft, 8«^ has betur quoef ,altcro mulco prius atej antiquius, ita enam multo ^ alterum, minus corruptum eft,ac minus deprauatum.Quod Vh«^ S^ mira culi vicceflepoflit. Nam cum nulla natio fit, nullus populu3,qui tam varijs, tam'qg iniquis grauibus'cgfortunaecahbus obiedusin, atque Hebræorum eedefia ; mirum eft in tantiscalas mitatibuSjtanus miferijs,exilijs,profcriptionis bus, inter barbares quotÿ, vel vnamialuam manfineliteram,aut vllumvocabulum genui namillamS^primamlinguam potuilTc rclers re.Quamobrem quid aliud dicemus,^ diuinalt; bonitate,8^ inperpetuam nominis dehac gens te memoria,qukquid id eft monumeti fugclTe. Proindecumhoclît,8lt;^ antiquiflimum,3lt;l mis nus deprauatum,non minusGraecis, Barbaris, Hilpanis,Aphris,Syris,Ponnas,atcçrel]quis, quocunq^ gentium terrarumeg fint difperfi,^ noftris quoej ludxis commune cft, omino mo dica literarum apicum'lt;^ ^ qui litcrarum partes lt;onftituunt)varietate diftindum. Eadem ab o* mnibus Vencrauone, acceptum, atej religione

C kruaa

A VG. SEBAS T.

fcniatum,quod hoc ctiani patres illi prifd S/vè rx£Ïdd,8ë omis virtutis viua quacdam exerrw pla AbrahaiB,Iifchac,Iaacob 8lt;' quilongodea nicj? poft tempore,Ifraeli dux amp;lt;iliberator à dno datus cftMoîc,cærcri'cp, in tranfcribendis lcgi=: bus Ïacri3,8xi diuinis illis ad pofteritatem tranf* mittendis pr3cceptis,funt vfi.Quamobrcm vc^ teres quidam Rabinj,nimirum vt rudiores,vel ipfanominis appellatiöe, adexofculandü, arep confer uandii à patribus tranfmißum,acceptü'cß donumpertraherent:hocAbedarium r}’'V'®'K fcripturam aiTyriacam' appellauerut. Nempe quod à maioribus illis, qui ab Aftur primum ad Cananxos,holpites vénérant ac pc rcgrini,ifta fcribendi ratio,pingendi'cp, fit vfur:s pata 0^ ad pofteros tranfmifTa.

Cuius rei 8lt;^ inter recendores quoc^ ®?^ 7P'^^'^T?n ^2'Û Rab. Elias Lciiita,poft Abra hamû medicn,cômeminit.Pingcdi charaAer(in quit) que germani noftri breuitads gfa, nô fine eulpa tarne fimpliciter B^’'^ nominât tlS^nS f\’'‘^^WK diaradcrairyriacus,aut feriprura afty riaca, dicendus eftj’Cn’ûÿ' ^^^K ^^J?n'U7 *10^

Atq:idequidem,quodeum iplicx alTyria fccum exportauerint.

Porto cum huic Rabbinoriî iudido,diuus Hieronymus alicubi fuoru operü,refragari vi^ dcatur,cuius fentendâjquse apud cordatos oes

• feg. LITE'

?/ ChrifHanos holes plur/mum vbicp Slt;^ pôJé ris et authoritatis habere merer. Vt hic no refêllâ «ta nee prorfum fü âplcxuru s,fcd hinc côtrà ftu diolis ho)bus,Picum illum no modo mirädua lasfuæ,verumedam tonus Italie dccus, quain humanitcrateg modeftcHieronymi fentendam interpretetur adfcram,qui inepiftola adignotS quendS amicum,ita fcriptum reliquit.

Et vt ad ea veniäCinqui Oq de ChaldæorG he bræoru'ep Iris,defydcras ; pereüdatus fum ego fope Mithridate,8lt;i multos Hebræos:dchis quæ apudHieronymü in galeato oiogo kgïLs tur,vbiillefcribit, eofdê olim fuiflêSamaritas nord 8lt;^ Hebræorü charaderes Ezdram aut poft inftauradonc rempli fub Zorobabel alias adm^ Uenilfe lfas,qux nüc funt in vfii,nclcios 1e,hui? mutadois oês prædicât,Ôlt;^Cqd maius eft ) j5 co pertohabêt,ijldc, quibusnuevumur inhebrai ca lratura,apicibus,vfum 8lt;i Mofen 8lt;i patriars chas antiqs ocs,culfcntctr3e,vtnücmihi fubuea nit,fidé maxima facit,fcictia Cabalæ,cuius ferlai ptores,q cü ipoEfdra in lynodo fuerüt,fub ipis Irani charaderibus 8x^ figuns,qbus nüc Icgé de (criptâ habemus,diirimulaHe Moferi diulna mj ftcria,amp;d volüt8lt;' ^bat, qd elfe nullomS poli fct,fi al ijs Mofes ab his,gbus nüc vtimur charai deribus,vfus fuilTeqquo tn tutari didü Hicro nymi pofn,hoc vnü héo qd nup Icgi in cornera rqs bbri^que paf aüquus Abraham de creatiöe 1 C i] editf

A V G. BAST.

edidir. Dum enirn duasillasSë triginrapo» tas, quarum meminit, aurores interpretantur, Picunt enim numeru ilium ex dccem numera tionibusödduabusacvigintilireris conflari.

Reliquas autem litcras, quæfunt eaph, mem, nun,p€,tzade,quæ dupbies dicuntur, quarum charadercsfunt'çy r^Q^lDtol^ab epifeoa pis,fine praflêdis addiros fuifle. Hoc forre Hies ronymus,intellexit,cuius teftimoniü 8lt;^ habert apud ocs,oibus in rebus,debet 8Z habetur pro Éedo,apud me fandiffimum, Hadenus Picus,

Quo fane feripto, quid obfecro pro noßra fcntentia,potuitadfcrri accommodatius, quid etiamclarius did potuien Cum itaq? rationem iftam fcribcndi verum ilium hebraicae linguae charaderemconftituerc,cum'cp veterem ilium cfre,quo amp;^ patres quoep iunt vfi.’ compertum fit.Non inutiliter operam fuam locauerunt,Ius daci quidam,qui tanti muneris etiam conferuä« di gratia,de literarum conftitutione libellos va nos conferipferunt,inter quösSlt;^ Rabi Akiba, Rab abraham medicus,^ alijplæricpconnus merandi funt,quorum nos 8^ veibgia atep au* thoritatem fcquimur.

Altcrum vero alphabetum ex fuperiori ma* nauit,fedcum magis dudum,8^ ferè cuiufep prouind»,in qua ludæi exiirj fui poenas luunt, genium fapiat,Iongius à fuperiori 8lt;^ figurisSd Üniamenas deuiauit.Vidcmus liquidem aliter paiu

DE LITE.

paulo quafdam literarum formas hi(panös,al/# ter ferè Arabes, multo omnium diucrlïffimo modojgermanosnoftrosexprimcre. Etvtfes meldicam,quotfunthominum manus depirts Snrium litcras,tot fere fcribendi rationes diucr repcriuntur: Ex quibus omnibus hæc vna tarnen 8^ probatilïïma 8lt;f Optima cenfebitur, qudc,aut ^proxime adadyriacam illam accent dat,aut faltem 5 minimü ab ilia différât. Hane autemCquod fingularum prouindarum aut fingulorum hoïmpotius fît) r\'!l’'')'^n 3^0 (Abrahamo tefte)hoc]eftproufndalcm aut pa triam, aut vernaculam, kripturam, appcllarc licebit.

Practerca cum pro cuiufcf fêrè deicribentis i'n genio fadlc mutetur,nihil eu m ea facr urn fed cö mentarios tantum, epiftolas, 8^ aliaquafdam, qux byblica non funt, kripta deprabendes.

Ad hæc,cu m 8lt;i fadlioris du Aus fît, 8lt;^ mis nori opera conftet, vulgo vt eft ad imitandu fadlior,ita quoep frequentius vfurpatur. Altes ro vero hune in vfum fêrè fol urn deftinato abcs dario cum diffidlius forte pingeretur, vt co tan turn quicquid aut facrum, aut facri lod effet, nimirum quicquid c facris illis voluminibus defumptum, ceu facra rcs fandioribus etiam charaderibus depingeretur.

Ex his itaq; cum radie cuiuis conftare poff t, ^tum inconutiodi,cx non bene a^nita, aut nes C iq gleda

A VG. SEB AST.

glcÂimpræterita Iiteræ forma nafcar. Item qui punc vulgo Hebraicæ linguae, verus 8^ genuia: nus character fffe dicat erudios, practerea c« multiplex fît feribédi ratio. Nunc ad depingedi pracccpta,8lt;^ literarü formas^quemadmodu ina ftitueram principio)mc conuertam. Primû afly riaex fcripturæ exemplar,qtum fieri poterit fini plex,emendatû, atq; abfolutû proponens,citra çés lafeiuientiû feribarâ inflexiÔes,dudus,cona nexiones;vt vel ita nihil obftaculi fît adolefcéd jludiofo,quo minus,nô mÔintégra cuiulcÿ Iw lt;eræ figura afTequatjfedeuâcuiu^ figura: fin* ^ulas portiones.

De conftitutionc

Alcph t

Aleph,inhuncferèmodû eSpoa nitur, fîpriuslatioricalamo ( g. ad hoc pRÜurxgen’adhibebn) à fîniftra, in qua quidem fîguræ partCjCrninétior efî Ira, lineâ tras xeris dextrorfum oblique deelis nantc,atcp delccndcntc, çui fugs

fte ferè ad mediq, iod extrema ima'q? eau da, ins ferne aût vbi tn maxime leuata eft, vau inuerfn ^nneÆt.Obferuata ^tum equidem fieri poflit, yr^mej ( quæ in omnibus quo($ literis vnw / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cefpes

DE LITE.'

ce fpeAanda eft) proportione,hoc eft, vt lodjlw nexcui fupcrne infidet fuprcmam cufpidem aci emuc,longitudinenoncxccdet, ita necvau in imalicerx parte^hnex fùx fpadum fuperabit.

De conftitutiQi ne Beth*

Beth,duabus arque ijsetiam tranfuerfîs, lincis conftituü tur,inferiori autenri qua qux fupra incumbic,aliquäto pro tradiorc, ac nonnihil dextra fui parte furfum reflexa, quas deinde tertia inftar columnx «refta ( vbi inferior furfum affleditur) conno Acs,fupcriorcm etiam,minuta eufpide tranffi* git.Qu od equidem vel earn ob rem fieri credw derim,vt apparcat vndiq: Beth angularis figu* rx effe literâ. Siquidem hoc nomine à Caph, qux ad obliquum ciimque rotundatum flea xum tcndit,diffêrrcputatur.Tametfi hodie plu ’ rimi fint,qui ex ima literx parte,hoc(quale£una que difcrimeneft) foleantanimaduerterc.

' Prxterea in hac,quemadmodum in alqs pea nè omnibus literis, obferua figurx dudum, velapundo,vel abacie quadam furfum estai cuata,flucrc.

' C ui) D e

AV G. SEBAS T.

De confti tutfone Gfmel«

Gimel,aut ex vau longiusqnidem protcfo,cui ad imum finidra fui par te cralEus pundum, iôd,nô abhmi le accenir,aut ex nun inferiori litera: fefüone difTeda componitur,ctem amp;nbsp;cil lime,nificaues cû huius elemeti fl gura permifeebitur. Vitabis autem

idmalijficaudam aliquanto largio remadicceris.

Défigura Daleth*

Daleth ex beth, infe# riori refe* da linea, componia tur, quids fuperiori (quemads

modumamp;lt; inbechquexf fieri obferuauimus') linea, dextra fui parte ftâtem illam,ac Uteraecor# pus fuftinentem leuiter hune in niodum dreuru uolitüt. Literam muerte , ^ gnomonun^plad ntfirmcexpreiTeris,

DE LITE.

He ex Daleth componitur,cui

£ finiftro columnaccu fulcrii quoddam, id'« crccfhim , haudquaquam lupemcfupc^s riorem lineam contingens , fubtjdtur. Quern ccricmcad tum,quantumcunc^ nuniraS etiam,fi claufcriSjObftruxcrifa ue,pro He dbi cheth formabitur.

Deconditutio# neVau*

Vau a iod, fola logitudine ateg protenia linea differt.

A finiftra lineam tranfuerfam cani'q? minimam,breuiffima'lt;w dextrorfum dudto, Ddndc a ealamum ad læuam reduxeris.

afperitatem iod depinxifii.

Quod fi vero ad imum vlq?,nonruhil arun# dine obliquata,aut acre dexrrorfum incuruato, lineam traxeris ,verfus meiifuramconungcns, Vau litcraconfurget.

De conditutione Zdai'n» C y Zda

AVG. SEBAST.

j Zdain, fuperiori trant uerfa, cornuta vtrinej accuipidata,etiam cons traAiori linca conftat, cui breue 8lt;f craflum quoq; velut inmalleo manubrium,nc cü vau commifceri poflit, aps pingas. Alq in hune modum,alij vcro fic conw pofucrunt.

DecofiftitutioncC heth.

Hic omnino nihil,præterillud quod fupra diximus adtjeierw dum eße putaui,nifi quod Rab B bi thammius ( citante Abraham hamo^ hanc literam putet eße gibberofam. Sicenim ille fert ptumreliquir,

Cä^ n^^hn oy n^i ^i^ haw? v»

OmninoCinquit^ compO-renda funt duo zain cum ex= tante gibbo,ita tarnen vtvir^

litcræ parte furrigat in hune rnodum. Verum quan^ id quoq? S^' Rabi hakiba qui ras f.. bonem alphabeü exprokflb conferipfit, placue rit at

D Equot; i l T È. quot;nbsp;'

rJt,attamenvulgo Salomonis fentcntia vfu rcce pta manfic quin’)’Œ’’;n :aa bagag hai^fara-i. cumfiipcrftratOjfîucteiâorio, fîue tegmine re« Âo,depingehdam hanc literam effc voluit,non Gnuofo,aut in obliquamcuruitatcm fiexuolo.

De confti tutionc Theth^

Theth pri rnum, ex zdain,dclt; inde ex ca ph,decusgt; lus figura ^ximedi cam, fed

imperlêdo,ferè componitur.

Operam dabis, vtimaparteconfolidetür. Prseterea ne fijpcrnc literæflcxum duAûmue, nimis dextrorium incuruatum, intus agas.

Nam ira, cum phe curuato, multam habet hæc figura fîmilitudinem cui zdain adiedum cft.

* Deiôdfupradidumeft,Attamcnco=i

ronarum aut pundorum fuperne exa tantium,vj'dé,vt rationeni habeas,ni fi omnino malus velis effe pidor.

De conflnuttone Caph;

Caph

AVG. SEBÄST.

Caph pljcatum duabus indem lineis, verum aequalibus atc^ tranfucrfis,con ftar,quæpfubs obliquam, de^

xtramverfusli neam, citra an^ gularem Cue adem, fiucafpend tatena j combinantut. InJfernc fuperne'ep vbi committnntur, obtufam bterae figuram reddüt. Quôdfîtihcxtra,^tûintràverfumefi:, protra^ xcris,taliscertcfigurarcfultabit, quæ noibus, Vcrbis'lt;jcaphtermin3tibus,à prifcis adaptatac« Dcconftitutionc Lamed,

Lamed duas i fefe litcras cóa pleditur van Öd rcfch,Ercm prius van en duabus CU {pi datis aciebus pingimus,15a gion linea,rci da ad imü des (cendente, àq rurfump trai

ucr^

OB LITE.

ucrfum^rctSa dcxtram pciimus, quo dim pert uencutn eft,molliter obiiquato flexu, nonnihil déclinantes,denuo verfus finiftram,a traäu des fiftimus,qui duAus Reich (quae inter rotunda* las literas à Rabbinis numeral ) delcribit.Qua* ^ 8lt;f hoc quidam obferuarunt inimopuntSo Lamed reflcxumquendam,cum'cp modicuefie qui magis praecedencem ^ fcquentcmliteram rclpiciat.

De conftitut/one Mem»

Mem quod pertum appellat uerunt I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

gramati B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ci, parti ex caph

plicatoCde quo fupra diximus) partim veto ex vau ad finiftram affixo nafatur, veruni ita vt imam liter« feu baiim leu fefti'onem appellate Velis, nufq contin^aeGuius rei nifi rauo conftw lerit tibi, faeillime a vera liter« piAura,ad perci grinam aliquam defermtionem declinaueris.

Pouffima vero dignokendi in hex: elemento no ta eft,in imo laterisjEniftri,liiatus, et obliquais tergo hue obcufa rocunditas .Quidaminkriod rem iineam à beth mutuari eredunt, cum fiepia MS ad anguiaremformam cam^exacuatâ vbZ conj

AVG'. SERA St.

tonfcrrOrAinaturtenderevidcatur, •

Qn aut finalis erit litera,quatuor omino hui’c demcto accédât anguli (quod cuidens argumc turn efle poffit coru qui nonihil cû beth affinitæs ris h abere credunt) Item vau finiftro adherens, cufubiaccteautfubftrata linea cofolidatur,» •

De conftitutionc Nun,

2 Nun ex Gimclconficies, fi noinfrafta led intégra linea fubÀraueris,anipurataquæ in gimel propenderefoleat ■ Iargius,atcj:refedacauda, J Praetereab^bethqepdextra lui parte, propterea qdinfes rior luperiorc linea aliquaa torpaciofuperct,colerendaeft. Eade fivldmu in didione locu occupabit, ^ta^ta cftjfelc extra verfum in imo, vblcuruata fuit cxplicabit.

De conftitutionc Zamcch

ZAmech,trafuerfa linea prim«, à finiftra,modicu capiente flex5, in dextriidudt, vbi Icnlim nonihil obliquato,atc$ in imii déclinante calamo,arcularif igyru liniftror lum vnexijtjCircGucrtit,donee ft* pcrnâillâqUâprincipio depinxi« ßi hncâ^aliquâta culptde extanté^contigerit. A (nein

DB LITE.' \ mem Hnali,in orbcm rotudata forma difcernif.

De conflit^ïfioneH Haain.

H Hain,vau Iitcr3,vcrfus læ uam ali^iS ima parte reflex3 cotinct, à cui'us dein medio^ vbi arcuato flexu finuofa c, in redü,zdainexcreiat.Caue bis inter depingendü,ncduo illi velut ex codé ftipitc rami litcræ bidpitis,hinc inde capi ta conftituentcs,fupernc committantur.

De conftitutione Phe,

Phe, ex caph plica to confiituit,cui à fiiperiori fafligio vau, fed inuerfS qd'cpintcrioralrx penitus introfpis dat fupne eolliga« nï depédet. Tâetfî

no pand Hebrxorü do dores, an gulari flexu,vndicfexacutä efle doceat, itacf j^pius ad beth,^ ad caph plicatu accedere. Inlcrnâ dementi baffm reda deorfum extrahito, 8lt; nafectur ca, qux Verborü finibus accomodata dl nWWSÿ KQ phe pafutha^id dl,phe in rtdum exporreda.

A VG. SBBAST^ De conftitutione

Czade.

Grade, finiftra fui parte dudutn,t8i li neamentanun imic tatur, fine Iongnu= lt;îin€,proptcr didio num fines, verfum excedat, fiue angu* lis conftituta fuis, curuamina redpiat. nifi quod hic tergum^propter iod, i dextro, aducrfa cuipide immid riens, cui'ep velut cedere videt,fi=! niftrorfuminfradumhabcat. Pro^ inde, ne cum hhain (cui quidem liter»,figurae qualitate proximum eile apparet ) confiindi poflit,iód,non ad infimam liter» calcem,fcd il# lic,vbi frada cft,confoh'dabitur.

Exporreda, protenfa'q, largius, inferiori lia nea,quintam, vJrimam'ep, finalem literamjpc« fccterepræfcntabit.

De conftitutione Koph.

DE. LITE

Koph,primum à læua, acuminaro multum lircrx Êiftigio acvcrrice,Iw ncamhaudita longamdcxtrorfum dudto, in obJiquam flexioncm rea curuaram Ölt;^ redcuntem. Quam nS nihil intro, dimidium fuperioris lis ncx adufc^ fpadum, vtreduxens, hinc dcniio dcxtramvcrfus ac modi codudu deorfum, terminato, Sed ita vt finuofis alioqui anfradibua obliquatx fuperEcieï,qux fupra incumbit(quc admodum amp;nbsp;in He quoquc cxprelTum vis des'dineam omnino in redum cxtradam,quae 'cp verbis limitibusoblongitudincm cohibes ri ncqucat, ccupedamentum quoddä iulcrunu lief tanseret mpernc';futurum,fubcendas.

De conftitunone k es.

Rcs,in nonnullis exemplaris ribus3lt;^ ijs quidcm,fere qux nobis aliquot iam fixculis Bohemia Ölt;f huius xmula Germania fuppedita runt(iqui bus fane qd adiflS

rationem attinet ,n5 adeo lor fitan accu rate,germana litcra rum pidura leruata efij cum

A VG. SEBA ST.

Dalcth,aflimilcm vndilt;$ figuram habere vide* tur. Adeo,vt ncc^ facile (enam fî linceis plane ac (erpennnisoculis perfpicias) fi'quid in vtroque elemento,lt;iifcrepantiü linearum fît, duduüm Ue,vel difcemerepoiris,vcl intcrnofcerc.

Effet quidem quemamodum 8lt;^ à quibufdS noninepre prædpicur, inDaleth, aliquantulo, co'cj minimo gibbere extans inæqualitas, ere^ Aa Imea fuperior,intcrim Res lircra obtufum il lum obliquum'cp,8lt;C cui tumor à tergo eminés ademptusfit,flexum, vndieç euftodiente. Sed cum hare à noftris,qiii veterum cxcmplaria traf fenbunt hodic, multo omnium negligcnoffi^ me/cribis plxrumcj! 8lt;f indodis Ölt;^ ineptis, ob feruenturnegligentius,fit vtnon modo huius facratiflfmx linguae nouis tyronibus, verum«! etiam Ód illisquocp,^i Ïam annisplurimis hes braicantur^ifta fiue affinitas,fiuc xqualitas^fiue potius literarum confufio, negotium faceffat, atq: id quidem fatis cum pericu lo.

Quamobrem fingulos porro moneo,huius fermonis candidatos,nifi prorfus Sx^ operambë impenfam perderc malint, vt ca fibi primum cxcmplaria dcligant,qu3e quantum fieri poffît difcriminataslitcrashabeant, quæ'ep ad veter« praccepta ( qui de his rebus cogitationes fuas chartis mandarunt) quam proxime accédant. Qualia funt quæ fuperioribus anis,hoc noftro (otculo, tneomparabiUs file typographorum

»XOjS

ÎDE. LITE

4 xofir^uMî Daniel Bombergius, non latins mo:i do,verum 8^ hebraice quoqueinfignirer crudi tus, exhibuit ofbi chriftiano, nitidiffimis fané cmaculanHimifq? trâfcripra charaderibus.Tam ctfi Conftantinopolitanus illc typus, quo mihi ante annos- aliquot grammaricum exemplar! cui Q’i’\’\Tl^ Dliy^ épigraphe, Rabbi quidam eruditus defcriptum oftendit, non omnino ma lusmihi vifuseft,proptcrea quodin eo hncaru duftus,feu columnarum,8^ fuis in locis hemi a cycliorum quocp flexus,mirifice diftindos, no fit operofum animaduertere,

Cum itaque non minimum, quo diftenou ingénia iuuari poffint, in approbato libro, ad probam iuxta piduramexpreffo, fit urn fitj paulo diligentius, turn etiarn circunipedius, cosagerevelimhodie, qui palfim hebraeado-cent,vtnonitaquemuisfiat]m librum ampi^ ant,fed cum tantum qui cmaculatifiimus fit,cü dcledu quocp pucris commendent.Nam vt lia die ab hoc ftudq genere inconfucto, teneriores indpientium animi abficrrenrur, ita vei maxia me rigurarum,8^ litcrarum inco » onna pidura,8lt; ledionis aiperi= täte, prorfus auertuntur,fed ad inititutum»

Resigitur à Dalcth,vt exfua

pradidis fit manifcfium, plus

rimum differre debet. Tametfi

P ij prin*

A VG. SEB A ST.

principio,non omnino difijmikm vtrac^ tras dum/cqui videatiir,ac filum„ verumtamen fi dextrum vtriufc^ literæ latus pœnitus introfpi das, vbi dcorfum incuruantur, modo omnin diuerlïlTjmo conftitutas cflc depræhendes. Sis quidemDaleth cum eo, quad ab imo ereda lie pea,fuperiorem litcrx tranem aliquato dextror fum protradiorem, magistp extantem htbeat, «iam acuta eufpide, qua velut tranlRxa coit, fupeme nonnihil exafperatur.Quaobre vt vno du du litcram dcfcribas,prorfus fieri no poteft.

AtquiRcscum nullam vl^ eminentem vel tumorem, vel afperitatem hoc latere continet at, vno tradu, à capitis faftigio, ad imum vRç calccm pcrdudtur,adhibito quodam molli 3d circular! flexu,qui dtra inarqualitatem exiften* Km,dcorfumobliquatur. ,

Prxtercavbi adiurtam figurae quantiratem literadeorfum ducitur, obfcruarunt quidam, lento, 3d quodnon ftatim appareat curuamis ne (quemadmodum 8d in ampliflimoru circus lorum diflblutispartibus viderccil) pendenté lineam,nonnihil cflc infledendam.

Cum interim Daleth ex fuperna ac lateral!,li neis redis per redu angulum contignatis,gnos mom's inftar,conftare videatur.Et,vt femel fini am,vt Daleth literx Beth conftitutionê 3d linea menta lcquitur,fic Rcs, imó pcdcrcuulfo, ex Capli oblique rotunda» litcraconfurgit.

DE LITE.

De conftitutioi» ne Sm*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Sin, Elcmctum vau ad Ixuamredudumlargj us (quemadmodum in Haincommonilratum A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ cfttibi)curaZdainilIic J^- Â vbi delinn^ima corpo^ï ris fui parte conuindt, multo hinc inde inters

uallo,ad lineamredam vtriufq: literæcapitis bus in redum leuatis. Inter quae oblonga vest rumtamen fubtiliori cauda,iód interiedum Et donee angulumil

mcnticongl utinatio faa cit contingat,porrcdG, collocatur. QuibufdS intermediam literæ par rem, vau , quibufdam Zdain,aiqs vero iódin uerfum eflcplacuit.

De conftiturione litc ræ Thau*

D üj Thau

AVG. SEBAST.

Thau,à Res,cum qua pHnd pio,Nun plicatum, i vnam corporis loliditatcm coaks lcit,componitu r. Quemada modum 8^ illi quoque vis fum eft, qui librum Hazps har feripfifle dicit, Simhon ben iocnai. Nècç prorfu s vl lam cum Phe finali vcl affis nitatem vcl fimilicudinem habet. Sj tantum hoc çaues, ne carminis fepta, protradamagnitudij ne cxcedat,accamen fupernumliterætcdum ah' quanta prominentia exuberans, cum finiftro iubielt;ftofulcro,vnitum,confolidetur.Tametfi Ct ab alijs quibufdam Rabbinis, no inter rotun datas literaSj fed inter cas, quae 3lt; angulis, 8lt;i comibus, exafperantur, collocetur. Quorum i^tentia fi eft vcra,non Res, drculariter oblis quatæhteræ ftrult;üurarn,fed multopotiusDa lech exafperatam corôide figuram, iequetur.

Et hæç quidem hadcnus,de feriptura cui ab ATyriorum prouinaa,cognomentum vetcres indiderünqpro fide noftra,quantum Slt;f dodiG fimorum viiorum vfu,8ë qbferuatione quoeç nonmodica, nobis comparatum eft, recenfuis îr»us.Nunçautem8lt;^eamquæ ex fila defluxit {hngendi rationem,quam'cg vcrnaculam fupra cripturam appcllauimus, fubiungam, vt vel Ka demum commodeiudicare polhq quifquis modo

DE LITE.

modo non ineptus fpedator,aut iudexfutums eft,quantum à fuperiori,longo temporis inter# uano,pro cuiufeß fere libidine deferibentis, in peregrinum tradum deuiauerit.

Cæterum, quanquam tarnen quae 8^ in hóe gencre fimplidflima depraehenditur^cum aftyri aca ad amu lBm baud per omnia quadret, Atta# men fere prxeipuis lineis,dudibus, curuamini bus,obliquitatibuSjUoplane difcrepare videt.

Proinde fingularum prouindarum, aut res gionum î quibus ludæi dcgunt,fingulas pidu ras ad animiindicium,fi reuocaueris, ad prius illu d, quod etiam r\l?^“i^^3n id eft, quadratS appellant, conferens. Quam turn deniej pros pius,ad præferipta depingendi præcepta accede re comperies, haec crit feriptura omnium optis ma probatiffima'cpiliue illam Hilpani fuam,fi= ye illam Germani fibi vendicareprxfumant. Quod ßominohuiufmodi alphabetum epros uindatotum, integrum'cg defumi nonpoffir, cum non omnia quæ fibi inhocabedario Gers mani permittunt,proba fint,amp;lt;^ apud Hilpanos quoc$ defyderentur quaedam* Vt enim quafdä ómnino litcras,ad obliquam rotunditatem inj curuantifti liccntius,ita 8lt;; illi,nonnullas redis angulis exafperantliberius.Ex fingulis vel vnl uerfis, fingulas, cas'q? probatilfimas defum? pfiflc literas,quæ orthographiam illam referant genuinam, 0 mm er inline vacabit.

D üq Ad

AVG. SEBAST.

Ad pracfentem igitur patriam fcripturam ( qu» fubieda eft) oculos deflede

Alphabctum,quod qinfc^ vfurparc pó* terft, quottes vel cpiftolam feripturus dl, vel ex aho quippiamannotabit.

^\9nzfnn4:i^ jf ^ ^ ^ J y^^] yyj^-j 71 u, n jtyi ji^iph niTr* yir:?^

T/mor Dammbpnncip/um fap/ent/x, De 11 terarum eonfonant/um, panes quincp or/s mftrumenta diuißone, Ex qua cumfi^ element/ poteftas, facile des* prekend I poffît.

DE LITE.

ÄVthorilk, qui librum de erf an Or: nccabalifticumconfcripfit ( quern Abrahamum patriarcham ilium prilcum,vtcoforlitan maionau^ thoritarecommendabilis liber effet,phirimiaf* feucrant) vniuerfamorfs plagam, ailigentifli's me contemplatus tradidit,quinq! praedpuas cG fc partes,quæ ad formandas cum diferimincIG tcras, reddedis vocibus aptaSjclTent neceflariae, nimirumguttur,palatum,lingua,dentes,8^1a bia.Hisetcnim, ccu adhibitis inftrumcnus,vo ces alioqui cordufiorcs, appofitis literis, amp;d di« fcriminari melius,3lt;^ perpoliri.

Literarum igitur alix gutturis, alix palan, alix lingux,quxdam dentium, quxdam vera labiorum elfe dicuntur.

Quod fane prxeeptum vctus,quia litcrarS confonantium,quas exprimere ftatuifh^fit Aii««' SfaKKu» quemadmodum did folet, 8lt; régula, qux indicet,qua oris parte,quo habitu nifu ue, queue litera quxej inftrumento, potiffimum opus habcat.Etiam pofthuneprimi illi 5lt;f anti« quiflimi grammaud, religiofeconferuaucrut, arbitrantes natiuam illam, 8^ prifeam alioqui literarum virtutcm,nullo modo vcl deprxhen di ^aut fi deprxhendcreturjcuftodiri pone.

Délitais gutcuralibus«

D v Pri

AV G. SEBAS T.

PRimurn ita^,]n hac fcfc IftcrarUm fcAi (Onc,gutturales offèruntjquæctim ab ali)s proferendi inftruincntis, pterg à folo gutture, nihil adminiculi fere ic ciplant,vocalibus certeexarteria pro deuntibus, proximæ elTe comperiuntur.

Quamobrem cum primae, areg praedpuae fint,quæ exeuntes excipiant voces,de ipfis com modiffîmeprius,tra(ftabitur. Atqui,cum non Omnes œqualiter adfpircnt,fed alia,fit alia fpirb tofior.De his quae funt exiliorcs, necnon in ads flando fubtiliores,principio dicendum eft.

’ De poteftarc Aleph,

K Aleph è gutture IcnilTime fpirat, vfepadco, vt afflaturn quo vocalepunAumexorislpe^ iuprodudt,vixqueas agnofetre- Ore tantum adaperto,immota lingua,cum vocali, blâdifiî me exit-Similem lutem cum neej litcram, neej afpirandi notam, habeac latinusfermo,in illis fyllabarum conncxionibus, quæ aleph requis runtjfimplfcesnudas'q? tantumvocales adferis bir.Græci vero,qui rerum inuentione fcelicios fes funt,quibus'q? nihil no fuccedit optime,per 4»^ef',hoc eft,per tenuem fpiritum,exprimere co fueuerunt.

‘ Aleph ergo prima Hebraeorum litera,cum quibufeunep punciis vocalibus connedetur, afpirandi notam, eam'œ fubtililTimam leuiffG marn'e^duntaxatj valebit. Quapropter amp;lt;^ in

DE LITE.

prindpio noftri Iibelli,in ordinc porefiâtum, pro aleph,nullam omnino licerarn, fed cxilioa ris fpiritus fignum duntaxat,vndccnnc^ haberi potuK,adfcripfim?.Exêpla{unt^K Stlt;! ’’K K I5 adou, « * « ’“ 0^*^?^^ Abraham,'^^^□’'38

Hc.quot;

H Si linguae radicein,drcum cpiglottida nos nihil inter afpirandum nioueas blandiufcuk ac lenirer, audietur fpiritus aliduanto priori denfi or,qualisferècxlatinorüaafladi nota, quSdo fubtihus enüda£,pdpitvt ^H ^U ^H H H ha he hi ho ^51^ 'p^H HébeI,Habcl,Kaini frater euern noftri Icui fpiritu Abelcm nominant.

Cheth.

Cheth,litera ventofa (ita enim omnes guttui rales appellarcpoiïumus) aliquanto graujus, quam fupcriores,vodbus vbi exeunt infpirat^ Nimirum paulomagis adgulamicuruata, ac intus adada lingua.Qiiidam vt Hifpani omes, 8lt;1 qui Italiam inhabitant ludaeijdeniïtatis gra^ da per gt;;. Qiiidam vero vtGermanf noftri per hfedmagisanhelüefFerGtjVt^rt SH quot;h Wh Wh cha che chi dio chu,aut h denfiori, magis'eç ahe late, ^ hodie à quibufdam edidtur,hahc hi ho hu h^hhaua chaua, omnium illa viuentium water primi hominis coniunxhlh channa,han na,Samuelis mater,à cuius radice,amp;^ Iohannes dermatum eft.

De

AV G. SEBAS T.

De poteftatc Chhain.

Quod fî vltcrius lingua poliremam, inpar^s tem gutturis remoriorcm promoueasj, quam nj?'’?3h r\'^ beth habbalicha magiftri, id cft, curculioncm,aut dcuorandi aut degluricndi lo cum appclJant.Propemodum vods, ftrangula done quads obftrudo meatu, fonabis omniü maxime ventofum elcmcntum dihaain.Cuius edana lircrac difbeuhatem Si Graed obferuan^ tcs.Vtcunlt;5 virtutem ipfius,pcr ?, quod fimiH fére modo æditur , exprimere conati funt. Tam«fi magis,coclum palari luperius, hæc litc ra pulfet blandiusjdiain interim vel imum gua la: barathrum occupante, plurimo'q; vento (quem à pulmonc concepit) in gyrum ado,vo cis meatum pene conftringentc.

Proindevt fadlius literae præfentis, naturS affequereris(fiqiiïdem non omnino feripto pers dpipolTitcoinmodc) tantü nobis docendigra da permifimus, vt per h h geminum vtetmej expreflam adferiberemus. Exempla funt ny ‘ÿ ^3? w? KJ7 hha hhe hhi hho hhu,-^ rn^iaS?, hhamora vel chhaamorï ÎATaÿ'^ Rails ma, vel Rachhmà H13? hhaza chhaaza quæ noi mina interptes per z zagcffaji? u« Sd gazan ennn dauerunt. Ab auibus adeo'q? crodtantibiis cors uis,dumraucum quiddam inextremo gattus re ( forfitan pituita laborantes ) drcumuols

Dût*

DE LITE.

Hunt,quam ab homme, potins perdifeere plias «rit. Hune igitnr in fpiritibos ordinem, queaic modiim à nobis pr3efcribitur,obfcruabis, eitra fuperftitionem tarnen. Nam 8lt;^ interprètes pro cuiufq? linguae vel proprietate vel natura,paG firn multa confundunt. Sxpius Alcph per alpü ratam granem Cheth per E kuc, vt pro AbrahS Habraham, pro ChauiEua, pro Noadi Noé, pro Chanoch Enoch enunciantes.

V entofanim fiue gutturalium «gitur Ii lt;« terarum, hic eft ordo,

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alcph nbsp;nbsp;nbsp;.3 Icniffimc.

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;He nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H fubtiliiis.

h nbsp;nbsp;nbsp;Cheth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ch,h denfius.

ÿ Hhain Chh,hh,omniumgrauilRi» me denfilTime'cp expirât.

De 11 tens Palan, V^'X

Literx palati,qnod lingnx vibraminc,in p.v latn florins adopropellantur,funt cognonii^ natx.Equarum numéro prima eftghimel,

Ghimel,

G Ghimel,kniter redin^a introrfum lingua, fuperius palatu verberâdo exit, vt g laonü ante vocales a 0 8^ u.Excpla funt, ’M ‘'A ’'A KA KA ga ghe ghi go goUj^^* **e^A.GamaIicI,Rctri-buitperfoluil niihj dominu s.

Idd I confonans.

lod

AVG. SEBAST.

lód Icuiori atef molliori flatu,^ gimel,circa medium palan concaüum,codem propemodS ons habini,lpirando promitur. Cauc cum gis mei, inter lonandnm permifceas, quemadmoa dum in illa,ne cum hac licera confnndas.Quod qurdem facile fieri poteft, quoties autcumchia reck,aut cum zerejïmili'q? pundo conneditur* Exempla funt,3^_^^ lahhacobj^S^^p lifrael cum prima confona H'JW’J luhudà.

Caph, C,£lt;Ch.

Quod fipalati medium plurimo flatu,intus ada lingua quariet, vtrinep ad molares furgerrs Caph exprimetur, vt ^'0’^0 Carmcl Charme!»' M3 !□ ’^2 5 2 cha ca ehe chi co cu.

Koph,

K Koph aliquantofubtilius, lingua hincateg hincmolaribusillifa, à palati conuexo valide erjcitur,valebitk,vt\Vy?^ Kikkaion lonæ,qr= to,quod hæderam,alii cucurbitam interpre tan tur-Tametfi inter Hifpanos, dodorcs quidam non indodi, omnino negcntquidfît,ànoftris hominibus depraehendi pofic.

De Iltens r\‘!^l5’!qnac Iinguæadc mimculo formantur.

Ad has litcras exprimendas, propterea quod lingua vtpotiflïmum 8lt;^ prxcipuum inftrumc ium,defyacfrturjredc fane,ab co qui literas pri mû

DE LITE.

mum in ordincs ftios digeHit.Siuc isAbraha» mus ille, ( de quo diximus ) fine Ha^ï’bafiierif, linguæ funt attributæ. Qiiam fi in earn palan partem /omplicando tendas,quæ fupernis den ribus proxima eft,expedite Lamed pronnncia:s biSjVtnjO^ Laamma ad quid HI , id di, ad-quid,cur pbfecro rifit Zara 8lt;^c. valet L.

Nun,

N Porro nun,linguainpalaticonucxumrcs de protriifa,tinniendo, partim per nafu m, par;: tim per oris ridum, elabcnte fpiritu prorums pit. Exempla funt !f?l Na, temporis aduerbiG, nunc fignificans,vel deprecantis particula 3lt;Cob fecrantis, tefte Rabbi Dauid Kimhi,in radicibus VtKÇ3?quot;''U7Snhofîahh, na,ferua niinc,fcrua qtiæfo, iuua nunc, obfecro.Idcm valet 8^ i*5« obfecro.Qiiod autem 3^ nares, hæc litera,in cxi tu fuo requirat, his fere Verbis, Rabbi Mofc KirnhiinMahalachatteftatur, r\‘\’’lri’SK ’'RH?’'

i;û^p) e^tw 113 Q«ySia i^^p'^ij? onia ySia 139? y^M nwn nv303 nèim 113. Duo (inquit fymbolo ITû) (inter cætera als UK {»habeti elcmenta funt,quorum exitus,amp;lt;f pros atio,a nafo capiunt adminiculum.Quam rem, »um demum lie fe habere cognofees, h in cHercs do,modicum adpreffa manu, nares ocejuferis.

DaUth, Theth, Tau,

In tri

AVG. SEBAST.

In tribus fcqucntibus,cundem, ( commoda inter fpiritus,prdincfcruato) propemodü ons habitum renemus.Nam Daicth ad fupernos in .fcrnos'eç fimul dentes, quos interim extrema fui çiartc fiiperius,kuiter pulfat, linguam, ves lut a palato,parumper obIiquatamexerit.Qui fonus D Latinis refponder,

Theth veto, ad cam gingiuarum partem, vbidentibusiupernis origo eft, fublimatam, largiori (piritu linguam propcllit. Confimili modo, vt Grarcis «, fonat,apiid vtrolq;,0lt;^ noi men 0^ enuneiandi potcftatcm,cuftodiens.Hu* ius dementi vim,Germani, (quos fuperiores vocant) faepiu s ^ pro neceffitate vd decoro,li# bcraliusalpirant, quotics aut otyrum tlutyru aut protea prothea dicunt.

Tau vt T latinum, cxiliusomninofubtilk us'e^j (adempta quantum quidem litcra ferre poll it venti portione) cgrcditur,8^ inter gdafis nos dentes,quibus vtrinqj linguam admoue« mus,leniter exit. Euitataprorlum, quae in Das lethfueratpronundandi mollide, quemadmo dû ex infra poliris cxemplis cognofees U'^'iST daborah nr^ dina Q^)2^n ’';gt;p*^ dibre haias num,id eft res autnegoda temporum,quo noi mine chronic^n libri (qui res geftas,regum pos puli ludaid continent) inferipti funt. In quibus Daicth,fiue D,mollius, Sxi inter vtrafqj media quoda modoprolatû, perdpis 'C^UThelem, du»

DE. LITE

(iintaris nomen, aux ludah forte conrige/ât t^M/H' lohofaphath Jofaphath,n'ÛW C\pO thothaph,thothaphüth,lamina frontalis, fruc te huis membrariula, in qui ludæi, decern pracce« pta, 8^ alia facra quidam vérba icribebant, à Rabbirtis numéro multitudinis, ab alligandO* V^''ÜÏ\ quafi aHigamina, frU appendices, ab tuangeliliiSjphyläderia, didä funr. Hxc enim frontibusOb magnarum, fanAarum'cj rerun* memoriani confcruandam,pictatis ergo, fntcf Vfruhque oculum aHigabaritt Hic liter# Theth, flatu infpiratäm plurimO, cognofcis

r\Ö^ Tópheth locus baud ica procul à Iberofolymorum rticChibus ficus, càdaüeri bus alqs'cp fordibus dcfiinarus. Poft autem,acl gehénx cruciacum, trariflatum vocabulum cft, Ö’'^i^f\ Toomim,Gcmini,GémcIIi, à qua vo té Thomas,qui aliâs dydimus didiß eft,dedus dtur.Hk T,omni prorfum fpiritu, 8lt;f crafiieu« dine Vacuum animaduerris. Tameefi amp;lt;nbsp;alicu« bi Theth hatnram,nempc quando Raphe grau# bitur,imitecur.Quamobrem haud rede fadut, Qui cum S (quâdo alpirata efr) fibilando permJ kenn Ab illis namc^ veteris feculi prudenbus, bon inter dentales literas,qux folx fibilant,fed fft carum numéro, qux linguae formantur in« ftruœcntOjCollocicacfi.

AVG. SEBÄST.

Delftensdentium»

T^WD^

Oft cum ons habitû, quem nobis H gutturales,labialeSjSklinguæ quo Sd^Xnerx deferibnnt, is ccrteproxi# muselTevidebatur,quemturnd« niep Sd labia,certa quadam raoone vel adduda Vel diduda,(intus concepto fpiritu) referre foi lent.Ni' fîngularï cura,acri'cp ftudio, à maiori« bus obferuatum eiret,etiam àdentibus, praecia* pueGeIafinis(quiprimum inorisvallo obna nent locum) ftrepitü,aut fibilum potius admis rabili naturae oplfido formari.Quamobre (nifi ordinem quem natura indidit inuerterc mail's mus) poft praedidas literas.Primü voej locü fis bi iure vedicant dentales, quæ fymbolkCs didi one X^^O'l Zairaraz,fignificant. Porro cum fibilent omnes,aut perftrepant,veruntamc inae qualiter,quemadniodum 8Z fopradidae-Iuxta craffum 8lt;^ tenue,Blaelum Ö^ nolle difcrimina buntur.

Zdain Zd.

PrincipioiZdain,dcntibusfupemis,inli3ercn te lingua, blæfum quiddam, ac balbum exibi Iat,æqueacfiSquidémollius,attamccum D, (propter lingU3e,ponè dentes fuperïores allilio nera) efFeras fimul. In quis certe literas Graeci Oorica dialecto,fuü Z, nonnunej refoluunt.

quod

DE.

tjuod Marius Viflorinn s Slt;i latinis EprO Grae asvocabulis z Iiter5,non aflijmpfiflent vric^ faciendü ede præcepit,vt ja Mezenrio,Me fdena tium,( Sd nimirü molliusacblæfummagis, graecanicæ litcræ ad morem cxibilante ) icnbcis rent. Exempla funt, M M ’'.1 K.I b^J za,ze,zi, zo,zii,aut,fda,fde,fdi,fdo,fdu, '73^'^’ Zarub babel, aut, Sdarubbabed, noftri Zorobabèl, K^^J7 Hhczra,vcl Hhefdra,autqucadmoduni apuel feptuaginta”lt;^lt;i'flt; vndc quod in noftrig codidbus fenptum eft, Efdra depraehendis.

Zamech Z ff,

Huicfuantateprox)ma,2amech li'tera, Cenred bit.Inquafibilus,adiucunditatcniagiscoiponJ tur.Poftg em D If æ balbuties,adempta erit zd» in, fuauius certe multo,aciucGdius fonabit.Eil itacÿSâmcch,zdain,cui linguæadminiculû,4dl D mediocriter adflabat,adcptüeft,fonabit S,v£ in læfus,mura,crœfus,vel vt ff geminam effea rctur,vt ^0 SÓ ’'0 Kp K0 fa,vel za,vel ffa,fc, fi,ffo,ffu, n^p ffela. Decuius vocabuli figniS ' catu, inter Hebraeosdolt;ftorcs,haudvn^ diria médis litibus, vfq; hodie, côtendif, alrjs,vod9 8^ .carminis quanda eleuationê, alrjs,fernper ac iugiter,altjs,acclamandi notam effe,ira lït,fic fes fcres habet, nonniillis ewamamp;lt;iinactemumfis

gtu£care,afreueranabus.

E ij Sin

AVG. SEBAST.

Sm S Sc,

Linguam vwo tuam fiattcmpertueriseum ad modum, vt dcnribus infemis fît propini qui'or,nonnihil attamen pOne fuplt;riores obltó quato, vel furreAo pötius vertfce, SincralTo, Valido'cpfîbilOjinter dentinm pbragmos aerw «er excurret, vt S larinum ^W SW ^P KW «^ fa, fe, fi, fo, fu. Quidam Hebraeorum magiftri corroborandi ftrepitns,fîbil)'c^ gratia C, quids Vtnoftri Germani,etiam3^ ch in exitu liters,fo lent annéAere,vt Ha'S? fabbath,fcabb»tli,fchab bith,r\’'WKA Refith quod re Aius eft, deinde re fdth,mox etiamrelëhith prindpium, dicentes.

Üblèfuabisaucem diligenter, fub hacequw c(eme(ïêrcdipoteftate,literam perpetuo dextra fui parte fnperne,exigu o quodam infigniri pnn Ao,ad dikrimen fîn famól,id eft, finiftra elemé «i coronide fignati. Quod aliquanto mollius propemodum Zamech confîmile, enundat, vt ^W W KW za,ze,zi,8Cc.

Cactérnm,82 hoe propter Ephrataros (vt apse paret)^ VW Ï^^ica V)3m^ ÜÏJl nW« id eft,lt;^} ipfum aliquando,^ par efîct, blefius (vt inngni« ille bibliorum fcholiaftes,Rabbi Dauid Kimchi comeminit)j}nundarût, à grain matids,Zin zibóleth,appcllatum eft. Altero dij qiiofupr3,SinSibólcth,nQracncIaturana acew ■ picntclt;

DE LITE.

Pn/muero cum hoc (Sin dextrum dicere va* Io) ffbilum,flatum'q; fuum,per medium dend Um valium aAum, propelIcrcc acrius, denfius quiddam illi,pro patriæ vi(io,fono'cp,amp;lt; mol* lius rcddiderunt,quemadmodum ex judicuna hyftoria,cap.xii.cognofei poteft. Nam cum à Gilhadinis milidbus/quihuRum huiepopys lo helium crat) vndllt;$ lordanis ripagt; vadum'qi obndercntur,qui turn ex Bcthlechcmins forfit» ab inftHo exerdtu capcr/intur, Sin lïbólcth exs plorandi gratia dicere coaAi funt, vbi quot^t natione Ephraim eiTent, omnes, pro Sibóleth, hJarfum illud zibplcthjrcdididerunt. Vnica lit« ra duntaxat, Ólt;^iêfe,8lt; vitamfuarn, hofttbus prodentes.Nea id equidem mirurn viderieuw c^ debcatjCum 8^ hodie nonprouinda tantum aprouinda,autregnum àregno, diffèrrefonis dignoicatur,quin imoS^ fingulx £trè duitates, (quarum vnlt;iquaec^,amp;^ à ccelo cuifubiacct, vel ab acre quo dreumfunditur, proprium quiddS a«^ fuum,acdperc videtur)intcr iele,vel maxi* mo loqucndi difcrimine,varicnt.

Ex quibus pate^Sin litcrae/quam Sibóleth poften dixerunOpoteftatem efle primam,pr3cd puamep, alteram veroquando pimdum infini lira corona habet^^eire impropriam.

Tzade Ta Tz.

In Tzadc^Ungnl vaincs, infomis fupernis'M E iq umuf

AVG. SEBAST.

fïmiil dèntibus,valide apprimenres, craflum quenda, feu tenuem potius Jinguænifum,fîbis lo cóiungimus,haiid fecus, quina fi primü T, vel (vt aïqs placet) C,intra oris ridu, qd vel in Zamech,vcI in Sin, fibólctlifiniat,vtcunq; prae formareftudcas. Excplafunt,^y quot;iy ’'y Wy KT tfe, tfe, til, tfo 8lt;^c. vel cfa, efe, cfi, cfo,cfu,vt Op^’'^? cl'addikim,iufti,probi,boni'cp.

Neq: hicquiflt;ï,aut parum propicius,autini quiór,de me iudex opiner, cui no omia hæc no ftrafbrfîtanplacebunt,quafîcui^ in efferendis licbræorü elementis,abhominandæ,ac deteftan dæ Temper omibusin literis,fuperftitionis, aus thor elfe velim aut cupiâ.Cum nee ab illis ^cp, qui biblia primû in Græcû,mox neq; ab illis g in latinum fermone trän ffu dem nt, ad amuffîm iff a feruari omnia,non modo fît manifeftum vc rumetiam quouisfoieclarius.Siquidem omnc iftam enunaandi varietatc,per duoelemcnta fis bilandi duntaxat,Zct S,pronunciauerîït.Qiiæ quidem vt dicuntur ita fonaffis Ssï vera efle pofîînt,quæ nee animus eft reftllere,fed cum in cam return tenuitatem defeendete debeat, quiC* quis docendimunus fufeeperit vfurpaucritue, vtSlt;i minima quæ'cpfruftillatim(8^ vt fie dis cam) pundim ac cæfîm, excutiat fingula/quae alias prætermiifa, rudia difeentium ingenia, vd turbare,vel remorari pofiint. Hand equis dem mihijàùtmepcùmeUe putauerim^ aut ils laudas

DE LITE.

laudabile. Si quidvfpiamdictum,fmptüiTi UC,quod incipientium animos,his in ftudijs iu Hare pofRt,pro rhea fide atque induftria,huc ad fcribere,vèl recenfere decreucro. Sed pergam.

Res R.

Res,tremulis idibus crcbrioribus'cp,ac did« dislabr)s,fuperius palatum, vibrante lingua, ad canis fimilitudinem dcntibusrenudaus,pro voce fragroremreddit.Quamobrem cum «; a canibus rixantibus, litcrac fonum, propemod dum quispoffît difcere Latini non inepte Ca« ninäliteram appellauerunt. Cuius fanèeles menti naturam Galilæi, qui drea Tyberiadem habitant,multo quàm nos foelidus expreffiuss que fonare dicuntur’Nam, tam etfi à Gramma dds vt plurimum inter extenuatas literas, ac de bilitatascollocarifoleat.Attamcn, quoties vel didionum prindpia occupât, vel ante fefc proxime literas ^73^ nw^ accipit,mafcu= lo quodam roborc,corroboratam ifti pronuns dant, vt in Commentario Kimhico Elias ans notaiiit.

Reliquis vcro in lods vbicunque intra didw onum contextum loccturvcletiam vocabulos rum fines claudat,exilis crit, 8^ quemadmodû Grammaud loquuntur raphabitur. De literis labia*

, libus.

E üq , t^'a'û

AVG, SEBAST, t\w

PORremo cum 3lt;f Jabia, ad nonnuVa# iruæ vpcum habirudipes, non piod9 difcrirninandas, fed exprimendas eti# am,mircfeciant,quafdapii illis lireras, fymbolof^’C'iS quæ pb id fwr^^H ^’'ÏMSXP dd cRjlabipru literap didx funt,anriÿ feyçriint,

Beth B,

B«h, molli,neenon fuauijabiornm congref fUjCey cpllcdis hueds efflare quidpiam,ccu atu Ir^dis lenitcr, alten pfcujuni præbere vclis,pra ^OWU^MSjVtb lapnum,v{ Sa, ’’^J Ka sa ba, tCjbijhp j ’'?ÿ lt;bi Pater mcus.Tamctfi Öd ali* Ju rumirum quando ^’‘^Ö'S Raphuia, id eft, ß Virgnlam raphe nonnihil commollna eft ( vt rjijibufdarn placet) ad Graecorum ffr« vtproa Jdturhodie, parumper deftedatur, vbi quia ^;^^rad ä leniuntjalj]' veroinuconfonantemh ^gara commutant.

Yaq uconfona.

Vau,u confonam facit, quod orc,didudq J^hHs/^^i^^ c^j^P^m vau fureck,dcfydcrabat ca ^^da rotunditate, dilpalTis, molliter enuncia^ Wlt; Yi' ’’)^^^^ Y’a V^a vi, VI ^-^SV^S

PE LITE.

Achafueros Pcrfarum rex ^V\, PauM. Inter# dum atitcrn vbidagges intra feie redpiet forti# us aht^to labia comprimée, ecu fupemis denej# busjinferfus labium (Icnitcrtamécxcuntefpirf »u)mordiccmus.Nonnun3 propter tenuitaten) fuam,autin «commutatur,aut prorlumelidi# tur ab interprenbus, vt ^‘’'^ ’’^5)^ «faAsf^.Saepinîme veto Ôlt; in fi commuta?,pro pter earn quam habet cumfuperiori proximä, \41 communem labiorum, in reddenda VQ«, applicarioncm.

Mem M.

blem, btcra mutuo labiorum comprefTu, fed magis introrfum adOjip w itf finir molliter fonabit,intra oris fpecum remugiens,per nares prindpio, vocis cuolantç fpiritu .Exempla font •i’Q ’'13 K13 K’3 majmcjmbtnp^ W5^ blalchifcdech, h^^'pp mamre, pç P,2C Ph;

In hoc literarum ordinc,vt plane primoribus Sued aiunt labris P confidtur, ita Sc^ vahdiG me inter labiales fonatur. ComprefTis labris extremis,intus incuruato ridu xdjtur,vt p,latlt; num. Interdum autem amp;^ longiorj fpiritu,au# da litera ad afpiratum f componitur, vt riSz^Ö Parrhho 0^2 Paras Pcriaru regio,^')^ Pb?«

AV G. SEBAS T.

Et jßa quidc haftenus, de Iltens, ipfarum'cp vinutedidafinr. Qiiarü tumdemG exade fas rispotcftascögnolcctjfihiic omnc noftrucona» rum, hue vires et nemos intendamus,ne pronu dando,inter fefe elementoru ordincs aut cornus tentur, aut permifeeantur. Ita vt quaegutturis funt,nulla vnep rationc,adpalau expiramina, vel quæ linguæ funt attçibuta,ad dentium fibi Îos,abufu amp;incogitantia defledanuNam quo minus in literis ifta fieret conftifi'o- Omnis hue, quæà veteribu s in diftinguendo, diligentia ads bibita eft,pertinet.Etenim cûgutturi,fuos quof dam habitus,linguæ fuos nifus, dentibus fibia los,8lt;^labrjs qcj,certam quandagefticulationê, à natura attributam elfe cognofcerct. His etiara inhumano corpore partibus, ceu fideliffimis .cuftodibus,quæ apud omnes holes omibus fœ cults idem referre polfent, liceras quæ fîmilem ods habitudinepronunciado referrent, comité tebant. Vt fi fürlîtanliterarnnegociû,velintcr ddinetprorfum,aut fuilTet labcfâdatû tempos rum iniurta. Veruntamé ex iftis ordinibus ,ceu certis quibufda noris ac fignis,literarum vis 8lt;^ namrafquädocunej itudrjslocus effet) Denuo et elid,ctcognofcipoffet. Quamobrequifqufs es,quarumcunq! return aut difciplinaru ftudio* fus,ante omia perfuadeas tibi,ne,quorü tibi im cognita ratio eil,aut contemnere velis,aut cons uellere. Sed de his fans.

Nuc

.DE LITE.

Nunc vt pfKäidoritrnjSK^fpedmenquoddä Videas,8«i frudum aliqucpercipias, qua ratioe ex literis, vnacum vocibus, lyUabas connö lt;S:antur fluant, commonftrabo,

De fyllabarum conftitutionc, fcu phtnac ledionis initio.

Caput Scptimum,

SEd nobisiam paulanmad ledionc aca crefcendbus, vtcuncj jadis furtdamens tis,acpraemifla materie, ad ipfam fylla^ barum counexionem, properandum eft-Si tantumillud pr3emifero,quod lippis, ac tonforibus iam olim notum eft.Nimirum Hea braeos, eötra C3cterarumgendum,populorufn que morem,atquc confuetudinem, inuerfo ÄS ob id nobis inconfucto ordine,fna,tum legere, turn fcriberc. Quaproptcr,quifquis adhuc ka dionis primordia iedatur, is fdat in dextrum feripturae, fiue carminis latus, fibi oculorum adem effe dcfigendam.Atquchinc,contraLada norum Graccorumque confuetudinem, finia firorfum, ordinepcruafo, ac recrogrado effe properandum.

Poft

A VG. SEB AST.

Poft hacevero,quod ad kAjonis, S^confiitU endarum fyllabarum jnida peronct, obferua^s bis, confonanris fignum,(qncmadmodum 84 fupradiximus)pcrfenullam, omnino voara raddere, fed habitum efie tantum, qui ratione certa vtointj mutam literæ portionem rek^ rat, 84 exprefiam oris figuram repraefentet, qui'ep eoui^ Jatcre debet, quoadufe^ voak pundium accedens (cuius virtute motumacs cipit) exitum dederi t,atc^ ad vocem aljoqui co nitenua ora,rcferaucrit.

Quamobrem mirum non eft, fi res ardua adeo'qjimpoffibilis rudioribus efle vidcatyr, dtra punAorum vocaiiym adferiptionem, quicquam conftare,aut legi poflCjCum mutas folum eas'ep filentes literas,fi quid ad cum mo^ dum fcriptym fit,compraehendat,Quodetiam neep alius quifi^cftumuis in Thalmudkis fpw nis veriatus ludaeus aflequi poffit, nifi prjua grammauds adiutus legibus, quae litera, quae pun Aa,qualcfue in legenda voces requirat, du diccrit, 84 longo rerum 84 kdionis vfu (qui eftoptimus in omnibus magifter) percepta ftu diaconfirmauerit.Quae cumita fe habeant, «» conftitucndafyllaba,hoccritprimum,vtconfo nantis literæ poteftatem, quam ex fuperiori ca^ pire djdidfti, aut gutturc,aut lingua, aut alio quopiam pronunaationis inftrumento, prius preconapias,amp;4 vduudancularijs nifibus, in^ lUS

DE LITE.

tus prxformcs,atqp hinc detnum mox vocale, infra,fupraue literam, auc alio loco adfenpeS, pronundato.

In qua quidem vocc,fi ex numero maiontm pundorum fuerjt,quaÉ confedo negodo confi ftes.Siquidcmeafit(vtpr3edidum eft) longan rum natura, vtfeorfim ateg fepararim ab infers qututium literafum commerdo abftradx cona hexionem fedant.

Sin breuis Crit, qux fubcOrtfortantis figura coilocataeft,vltra,haud equidembinario con* tcncus,ad fequentem vfc^ literam perges, vt tria da conlbtuas,cum priori ipfam elementoamp;^ pus do,conuindens.Quae perpetuo etiam aut Dag g^s intendendi notam,aut Saua quiekens aeds: piet,nifi accentus qui ad retardandum vods exi turn,etiam brcues occupât, Icdionis iuftitutum pcrturbauerit,Qux quidem omnia vt aliquan do darius pfpiaaSjinvtrifc^ exempla fubqdä.

De punAis maj'on'Bus,quomodo ex ipfts fyllabæ conftituantnr, ^^^Exemplum eft» ’'^^^ J^^HlRrindpio W quae cum ex numero

Kamp;|fi'^®‘“®W'*®®***«Kgt;™***»pa' dentes D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;componcs,

^^^■■■I|mox infra adferiptam vocalem kas *nes,poft fonabiï.Ddnde quia longions morx pundumefr ’ ab infequeus liters complexu,

libci*

AV G. SEBA ST/

Iibrrum,arque feparaurm pronunciabitirr.

Cum itaque vocabs longx, idexigente nai tura,hic fît confîftendum et quiefcendunijvoca buliprimafyllabaconftitutaerit W fa.

Hinc quot;Q labialis litera coniequitur, c^uæ in ipfo labiorum congreifu,intra oris fpecum, col leAofpirituJenitcrpræmugit. Cui denuo ka« mezfubiedum ’Ofyllabam produdam,atqué abfolutam iàcit.Quæ tametfi afuperiori tem« pore non différât, verumtamen accentus gras da, quem adfcriptum habet, aliquanto quàm prior,magis eleuabitur.

Deinde ad Res eundü,qux non diflimilc oris habitum notât,quado vel inter fefe conatati,ca ’ nes rixantur, vel quando nos R literam iona« mus. Cum quoquidcm clemento, fi vau fus rcch,ad fîniffrnm latus appofîtnm expreflens, !\quot;\ Ru fyllaba conftitueiur. Quare tribus fyllaa bis,quæ ex vocalibus produdis Hunt côffituj tam didionem, fie totam enundabis, ^”\‘Q’^ Samaru, euftodiucrunt, feruauerunt.

De minoribus pundis,fcu contradis vocibus,

Exemplum eft*

In^

DE LITE.

N quo ’O labi'orû admimculo amp;s ^?*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iitcra,cum pathach conexa, ma

k-S^ BKEqnidcfecerct,m'fi eius naturæ eflet proximü enam à tergo ^ypjtf^TiM^elemgntü.pro conftitaéda fyllaba, defyderaret.Nam cü ex ordine correptam vodï fit pathach, inf cofonantes Ifas duas,captiua, fos nare debet.Cui fiatim à tergo,in coftringéda Öd écu vincuhsimpcdicndalra,nepterfluat,Saua, fimquoddaexhibermimfteriü. Quaobre hk, vt m al ijs breuibas pudis, ’t3'^ mem pathach, cü infequeti ciufdé nois,atq:pocefiatis element to,cui faiia miitü annexü é, mam fyllaba reddir, diflimili prorfus à prodiiAisvodbnsrarionc.

Adeundé modum ex o'? Lamed palach, cum vicino elemento, o'? ladi, conficitur.

Hïnc]-\3 hnguæ, ponègelafinos dentes leui quodS appulfu,intra oris valium præfigurata, cum zegol,quod ab infequentis literae cotatSu, accentus libérât HTe, exacutü fadt.Nam 3d il=s lud quocf,fupra annotatum eft, vocales corre* ptas,tum deniq; à dagges,aut faua,pundis con ftringentibnSjliberari, quoties accentus impes rio,præter natura fuä extenfæ, protraherentur.

Poftremo 3d quot;^ caph finalis, cü adlcripto kalt;s inez,Cha fyllaba cfficiens,didionc qmor vel u-li partib’ conftituta côfiimat,quâ ita fimul tqtS ipnüdabis ’;jno'?’i3^ malachtecha^iperiS mü* Ex

AVG. SEBAST.«

EXHS ergo patet produdaru imprimis,brtüi tim'qj vocü,fingiilan' cura,habcndam cfTe ratid tiem. Quas cquidc nifi perfpedas habeas amp;lt;^ qd dicitnr,ad vngacmcognofcas, omnihoinfcelü citer nc dicam male fyllabarum druduras ateg conditunoncs iedaberis.

Praeterea^cum amp;dduariim prædpuo notaru* qux confonantes ad prxcedéaa punda (vt vnS «mul reddant fyllabam)condn'ngât,haud mul lo ante meminerirnus.Nirnirum Dagges 8^ fa^ «à quicfcentis.HicpOtcdatenl Vtriufej atqj offi« dum C^tum ad Idam rem perrinet) notabis obl ter lt;nbsp;Nam de his ^cp didurifumusinfra ladus.

Dagges igit,nota aut fighü c,qd in media litc ra irtferm, tam valida ipGus poteftaccm reddit, vtpro geminato eiufdem potedatis elemcnto probarepOifit.Quamobrem vt fyllabam dtra impedimentum vllum,queas condituerc,altclt; ram ingeminttae liter« pornonemjad praecedéS pundum,ad cam vero vocalcm notam,quæ fc quit altera,annedes- Cuius rei exemplum edo *\Tj9Q quod cum intra medium kophjntenden* dx vel congeminandx liter« fignum acceperit* pronundandam venir,«que ac fi duobus ciuüi dem potedatis clcmcntiSconditutum vocabui lum effet,in quo altcrum ad pr«cedcntein,alte« rum etiam adfequentem voeem penineat, vt quod cum gemino '^ pikked pronunda

bitur.Quarc dagges partim praccedetem vod« fonts

DE. LITE

fonum conflringirclaudjfœ,partim etiam 8^ in fcquentis fyllabæ fîm'ftrorlum verfuSjiniriü au Ipkatur.

Porro fauà,totum femel elementum,fub quo fignatur,ad pmiflam vocem cofummadS ac perficiendam cooit, nouam leq uente liter a cô ftituentefyllabam,aqua quidemcum fcparef, quiclccns fana, nihil in earn poteftatis neq; iuris exercebit, vtSy^AH arzo terra fine regio ipfiu s, J^3^^ma!ehi,rexnaeus.Inquibus quot;\S2»i /^ perfedas planéeonnexiones faciunt ’'^ ^yno* lias in vtrifqi fyllabas poft fauà quiefeens exors dientibus.

Depoftremis in didionelttcris, quae nullo vocali pundio inftgniuntur, vbi cônefti debent,quoue refcrendæ fin^ Caput Odauum,

Nimuero, quoniam 8lt;^illud fæpw K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“® accidit, vt in vocabulis poftremæ (P’’^“S vocale pundû IjL^^CTadfcriptum habeant, per^ facile ab his,qui eciamnum legendi rudiores funt,dubia tari ponît:quonam fint vel referendæ vcl ordia nandæ,aut qui cü elemeto pundouc fine connea Aendæ. Quandoqdem exfupradidis confiât, nullam prorfus confonantem literam,fiue qui-

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deere

AVG. SEBAST.

efcerc Gue fonare pofle^mfipropria quadam ac fingulari nota,ceu certo quiefcendi fonadiuc in diciOjidfiatjinfignitapundetur.

Quamobrem vthunclcrupiilum enam è fiu dioforum animis eximam, ac profim vndiqj, breuirercommunem regulam annotabo.

^De litcris in didione vltimis Régula.

Omnis litera, quæ in verbis poftrema cil, finullopronundandi pundoconlignat, ad ü^ liuseleméti vocalemeilrefèrcda,quæproximc anceffit^nonullo tn inter longas breues'cp obfer* uatodiÏcrimine,excplafunt,‘\1pK “^3^ dabar, amar,fermo,verbuin,dixir,’?^’^ •\5-\ dibbd, regel,locutuscft,pes.\^0 Ïgt;alt;hol,amp;chol brc^ ue,In quibus quidem vocibus, poftremæ liics ræ (vt vides) ad præcedentia punda ,refcrunf, obicruata(vtfupraedoduscs)longarumbrcui um'cpvocumdifFerentia. Nam tametfivnSjja pemodum vocem reddant -8^- •- Si zegol, Cholem 3^ Kamez malepoum, Sureck 3lt;^ Kirf butz, attame ratióe concdêdi,proprer temporû diuerntatem,tradu exitu'q; differunt. Qua etia am in re,cum no fint vernaculo idiomateinfea lices Gcrmani,quidobftatquominusab fifdc exempla defumam,docendigratialt; Namifii 4-lies vocalem ,autconfonantem, fortius quiddä prclïïufue fonare voluni, quo melius quid ex« primat:perdpiatur,pro vna litera geminam adi laibüt^ vt lateris vocabulum iijdten, ij gemina

(O,pro«

DB LITE.

tö, jjpter maiorem ac prefliorcm voccm, fcribv tur,Morcs vcro, fitten,cum exilius quiddä ac fiibtilius efferat,fimplid notatur. Ita noftrates, quoties optimum,ac beftiam nominant, altera egemjnato,alterumfimplici enundant, befte, beefte. Necç iftud cuiep adeo mirum videri dea bet,cumólt;;Fabius,Slt;^ ViiftoriniiSjidcm fadia la He Latinos veteres, vfep ad Adij tempora coa meminerunt, Vocales etenim longas, Ennia us Slt;^ Liuius andronicus,diffèrcntiægratja,gca minis literis expreHerunt.Cum ergo apud Hea braeos tam fonis,lt;^ figuris alias femp, vocales longæ dilcrepent, fiuedidionû principio, fiuc in medio collocentur, Verifimileeftw^finibuS quoepeandemabreuibus differentiam conféra uarc.Qiiod equidem 3lt;^ Rabi Chrjam non dila plicuifle videtur,qtii fic vocales produdas,efïè rendasefleftatiiit(fi forfitaneas cum infequenti elemcnto copulari contingat)vtplun'mum vna diep fpatium inter longas voces, 8*^ faua conftri gcns,qucmadmodum inter Dagges quoqj, in tcrccderet,vtfuprain TilS^ ^*Plt; laamma ii» anima,3^ KiWdidumeft.

Quod au tem ad prsccedentiapunda,vt re gula praelcripfit^extrema in didionibus eleméa la referenda fint,Prifci Grammticirationecona firmant.Siquidem omnis Iitcraconfonans,qu3e indidionisfinepundocarct (vtipfiaiunt) Sas uiquidcenSjVeluucertam coftringedi notam,

F ij clancu#

AV G. SEBA ST.

danculum acdpit, Qiiod tarnen propter elcua* dumacminuendu fcribendi laborem, cSmuni fcribarumdecreto, aquibus primum punAos rum vocalium figurât luntinuentæ, de medio fublatum acptermilTum elfe dicitur.

Cuius equidem rei, ceu prifcæ vetuftatis, atej (cripturæ antiquæ veftigiü quoddam,vfcj hodieindiaphfinali,itcmin~quot;i quot;V'.^ Schalijsq« bufdam literis apparet,Nam finale Chaph quo ties à Kamez liberumefl:,fiue radicaleni fine ièr uilem literam conftituat,perpetuo cum faua g« efeentenotaturvt. ^'^'^ S’^4'^ ‘?^B Halachda barech,derech ambulauit,fcrmoncs tui ó mulii cr,iter,via.Confimili fermé rationerö quot;^Ä^q^ tiesalijspunóïiscarent,indidionü finibus Sü uamuto inlïgniütur, vt C^Ö^l^'^’ÜW 3’1?«'^ Sé feditjCuftodiuifti, adijdese Sic ptP^’^ 2^ P® tumdedit, potauit. Ü^’'iefth,declinabit-Quæ quidem omnia, Saua,quodinalrjscl5 delirefcere iolct,confignantur,exiguo quodam interiedo difcrimine.Nam Chaph vbicj Raphe extenuatur,8lt;i quafi remittat fe ,mollius efferf. Reliquæ,propter Saua quod præcedit,etiâ ad daggesaftringuntur. Quæ cumitafehabcant, baud quagfadunt inepte,qui ad peedentia pü^ Aa,vltimasin didione literas.quories vocaliu ftnrtotätione vacant, connedendas effe fiatuerut.

AttJiftucquidan, vtfemper vertieft,ita in Omni

DE DITE.

’in omnibus obferuabitur,præterg in quattu,or Ikeris K'iH’^, quæ vel ob id n^tPan W^S« '^'^^n^, id eft literæ flatusfiue procraflionis, funt appcllatæ,quod cum illis nimirumfquas proxime fequuntur)longis vocalibus, moram ac retardationem facianc, cum qua, vt bis per omnia. Sauaquiefeenspugnaredeprehenditur. Ita in his quiefeentibus clcmctis,cum aliud vos cibus nihil adferant,clàm delitefcerehaud quas cp intelligetur. Quoties enim, non didionum modo fines, fed fyllabarum quoej poftrema claudunc,litcræ,quæfymbolicosKÄtT' dieting tur. In longam, prætardam'q; tantummodo niora,expirant,nihil adferctes alienæ vocis,aut foni vocalib’,vt’'S'P’p makl-u rex me?, ’p3’5 dibrex^erba, ‘S'^XA raglo pcs cius, W'^S bara crcauit »^^^ gala rcucIauit.Quæ profedo id fo nabunttantum,quod adferipta vocali confos nans extrema efferre dignofeitur. Aliud fiqu w dem nihil fonabit ^s'p'û malchi annotatolod, cç ^'^^ citralod,nihil aliud WAS bara tj ^3 nihil n^^^latÿ ^Ä Nam cG voces longæ (quemadmodü fupra dilt;ftum eft) t^^r.'' lite* ras,quadam ingenita natura,poft fe rcquirant, fiue dam,fine aperto id fiat,nihil amplius in ex primcndo,earum vodbus accedit.

Proindccumigitur vel indicandi thematis, vel cxplendaefcripturge tantum,non adiuuâdæ

F ü) vocis

AVG^ SEB A ST.

•vods gratia, cui aliquid conferrc queant, ad^ feriptæ videri pofTint^rede à grammaricis,alias 0*^1 alias, n^’Q^^2, id eft 8»^ qiiiefccntcs 8d abfeonditæ, feu murælitcBæ funt nuncupatae. Nimirum quemadmodum dixit quidam, nhi tew an^^aa rr^wn nwy'aiw ’’aû'a

n*\3?’\inn nA^Mn^ nnna ngt;'i nn'S'i

Propterea, quod aliquando fcripto,reperiaf Jitcraquæpiam,quæ nullo prorfus vocum acU miniculo,autpronunciari,aui etiam adiuuari poifit,

Porto quum non fingulae produAæ voeæ les, quafuis citra deledum quiefcentes literas trahant,haudequidcm temere poft quamlibet vocalem,quælibetK”\Tl’'literaponetur. Sed J» linguae natura,cognatje voces, cognatas tans tummodo literas admittent,adeo vt poft -A Ie ph,etn poft ■•,et Chirech Iod,poft Cholcm ferè vau collocentur.Dc quibus RabbiEliam Leuf tafn,inlibellocuititulus MV^n^’^Q confus lito.Quarum certc litcrarum imprimis ration? habebis.Nam plurimum cum adfinceram alia Is fociant ledionem, etiam non malaprarftant lniria,vt citra pundorum adferiptionem legens difacultatcmaftcquare.Et ifta quidé hadenus de natura quiefcentium,quo pado cum pracce=» dentibus vocibus expirent tantum, nihil confo «antispoteUatisadü:rentes(qux exterarum na tura

1

DE LITE

. tura literarum cft)lt;iuibuscoh3f«nf dementi».' Qyodrca,8*i hocmanifeftum eft, non vt reli=» quas^faua clam acdpere,fed palam quod ad ^4 nunciationem atrinet, redundare. Nunc etiam quomodo8^ alias Mappick nominentur ad# fcribam.

De tribuslitcns ^^^^ quo {»do infinis bus didtonumjaliquando confonanud urn naturam induant.

Caput Nonum.

SAepenumero baud leuiter conturbare folet,fcrmonis Hebræi candidatos qui^ efccnriumlitcrarum natura, obdiuerfi tatem. Namcumaliamhabeant, quod ad pronundandi quidem radonem attinet, vOd cabulorum principio virtutem, aliam etiam, atcf! earn non vbic|tconftantem,verborumfi=« nibus proprietatem. AdhxcquumSxf aliopo dus fped:cnt,qux de rjfdem ab alqs feribuntur, g vt rudia incipientium adiu tient ftudia.Qufd mirumftipfarum varfetas perplcxos difcentiai urn animos reddatfQuamobrem fi aliquanto 5 par eft hifee rebus diutius immoror,du pro^ hm tarnen,æquioremmihi Icdorc arbibitror, at® ad ignofcendum quoep promptiorem.

Notabis ergo literas K^H'’ vt plurimum vo cabulorum finibus eollexatas, (quemadmodS 6lt;^ fupra didum eft) quiefecre. Tametfi alia F üq quotica

AVG. SEB A ST.

quodes cerds conditionibus legibus'q;, inter cas AH’'cam ferme vocem^reddant^quam laiini Vna cum Græcis J'Kfioyyiv appellant Hebræi à Chaldæis mutuatavoce p’'Ö’Q fine excipient tem,feueeducentem vocarunt, canimirum ras done,quodliterarumMn’’baud amplius deh* tefeat fonus, fed praeter quiefcendum naturam, nefcio quid vocalitads,aut confonandæ podus (id enim dicere malo) iam nunc extra ons ridu producant.

Qiiærcsvtrcgulis cognofeitur, ita inclares fcitexêplis. Primum igjturdelod,hincedam dereliquis Slt;^ régulas amp;nbsp;exempla fubiccero.

Delod.

OVodes ergo Iod,literam fequitur confonantem, quæ aut pathach, autkames notatur,eam ferme vos ____ cem formabit, qualcm Germani præapue vero Suæui ,in exprimendo exiare •edduni,vt nW nrwn ;^’as Amarài haas zma adonai,id eft, verba mea auribus pcrcipc Domine,Pfalm.v. etpaulo poft ''n^tlt;') ’'3^^ malchi velohai. O rex meus 8*^ deus meus, fie '^ÏJ^ ^^^35 quot;'S chi nibhalu hhazamâi. Nam pcrplexa funt,vel attonita, vel fefe conturbant onamca,vbi in ’''0^3?. ’’H'PK^ ’''A^öl amarai, Velohai, Ölt;8 hhazamâi,poftremisquidem fyG labis lod ahoquin muta litera aut quiefeens.

DE LITE.

vocalis aut confonanus potius naturam acets pic,vnacumpathachconfufam quandam vos cem reddens.

Cui (vt lacob ben Chiiarn recenfet) quidam, 8lt;; eaquse l'ureck,8gt;lt;^ vau holem pundantur,an numcrant, vt KlpSn ’'SS’'Sn hoi goi choté, Ach gentem {celeftam^pcccatricem El’aiæ cap. i\ n*^? n*^ 'WS J'SÄ SnnhA vachuttathu goi bagoi, vihir bihir. Excidentur populus à populo,8^ ciuitasaduitate. Parali.rj. capi.xV’ Qiixccrtefideivocabulo, vt à Gallis proferii tur vernacule,non diflnnilc fonabunt,hoi goi, ficutfoy, Sic quot;(rKa ’'S^^ kalui baes, fpicatn igni toftam,Leuitid ca.rj.vbi lod extrema ver^ bi litera,cum præcedenti punAo vau,nonruhil pratter naturam fuam confonat.

Déliteran Mappick»

ITem Slt;^ n litcra, quoties intra fe difcriminis quidem gratia pundum accipit, neep filebit, neep mutefcet vt prins.Sed in vocem,vel diph* thongi. vel confonantis natura pcrmiftam,qua fi ex alto filentio lefe excipiat,profêrat'cp,8lt;i ve* luti vindicet,lêpermutabit,vt Prouerbi.xxxi. nS^a a'p na npabfcthach.baha,Ieb,bahhl£s ha.Confidit in earn cor mariti fui. Sic nS33?ü nni ngt;’'V3naalt;i^bnnno aSu •'a thahæ« ma chi tob zachraha,Io ich be ballaila neraha. Inquihusn præter quiefeëtium morem, extra

F v oris rü

AVG. SEBAST.

oigt;isridum,pronunciandofefcprofcn’e, atque educcrc ientkur.

Nccf relatiui pronominis,perpetuo fic nota eft,prout à quibufdam vulgo lcribitur,Siquü dem aliud omnino quiddam eftjiteram quam piam ciTe K^Q^ » id eft, edudidam, 8d fe à quietc aflerentem ,Aliud relatiui pronominis R uedemonftratiui notam exiftcre. Nam Slt;i H iti terdum differentiæ gratia,fit mappick, vt H^-P ^^ defyderauit, cxaltauit.

De Mappick vau»

SVc pertinct etiam vau,quoties enim ipfum,aut - ,autZcre,autChircck, ncc non con fimilis prolationis, fimi lia punda, praecedunt, haud qua^ inter quiefcentes connumerari debet, led poti* us inter confonantes. Adconfonandum etenim nacuram,quam diAionum prindpns occupaue ratreucrtitur,vc Vgt;iJp,Hefau, V703,laflcu V5«,pater, H^’«^ VIS’? nÇ^'^ Col' ludcns apud ipfum a(riduc,Prouerbioriï .vHj.

Proindecum hæc elemcnta, confonanrium potins oflida vindicent,fequcntes etiam literas R^Q Ï*®^ quot;^^ 3d daggcs kuiter aftringunt, vt *’Ö V^.S ad ipm ore meo chmaui ’’P‘\2’'A ’'4^ Sarai domina mea *\'^S33 hr\'’y5'a macha* ■zithaha, babboker dimidium ipfiusmanc.

- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum cr^

DE LITE.

Cum ergo folcant fere didionum Erfhus K’\M'’ quiefccre ( De poftremis enim litens ad^ hue nobis fermo eft) Interdum aufem 5«^ infer cas^n^ ad confonanrium fere naturam redire Videantur, commode fane ab cruditis Grama» maticiSjdifferentiæ gratia Mappick iod, map# pick he,flue H'VV^Z , id eft,mappick pun do infignitum.Poftremo et Mappick vau,funt appeUatæ.Nimirum quod alioqui fcfc,aut mu tas,aut quielcentcSjamp;i^ filentio veluti ncgledas, Apertiori quadam confonandi virtute, eruant elidant (id enim mappick fonat) atc^ proviri# bus educant,proferant'cp.

Poftremo notabis, quando iod, item vau, cognomento mappick appellantiir, id potifli# mumcxpraecedentibuslignis vocalibus, ani# maduerti,cum mappick propria notarione care ant.Atquielementumn cum intra fepundum quoddam,haud quaquam dagges abfimile re* cipiat,cognitii minus diffialecenieri débet, qua re 5^ praeter cætera potius mappick nakuda, id eft,mappick pundo cxpreflum,fuam appellat tionemaccepit.

Dcgutturalibiishainamp;fh quomodo in didionibuspoftrcmæhrcrar, paulukim àrdiquis diuerfa rati one,fyllabas con* ftituant, Caput X,

Exfua

AVG. SEBAST.

^^£^’'\/* X fupra didis patet, in conncdcn« da fyllaba, illud præci'puum eile atq; primarium,vt prius in ore, co fonands aliogui mutam poteftaté v ten negramen K’Â’Qn’'7^ïi,ideft,pronunâ ctandi inftn4mentis,adcxitum connitenubus, exprimere labores, deinde fubfcriptam mox vocaJein,pro figurae qualitate,pronunues. At contraint Sdfj quandofuntpoftremævoca bulorum licerae,pronundanubus enenit. Ab alijs fiquidern confonantibus,quum guttural« les fint,adeo'œ reliquis ventoiîores, modo Ion ge omnium diucrßilimo,plane'q; contrario eft fcruntur.Naminiftis,fiquando( vt prædixi^ rous) in verbis poftrema conftituunc elementa, V'oeempathach - quam vbiq; eo loci fubferipta habcnr,legendoprsemittunt. Atep hinc deinn à tergo,gutturalem {^ velhaainy annedendo htcram,cnunciamus,vt J?^^ fameahh audw tiit.Quod aeque ac fi famealih leriptum fit,pro nunciatur,Gc W^njadi,vcntus, Ipiritus, non rudia vtconfonantium in alijsexigeret natura, efiènmuSjOrdinem cum legendi, turn conned dendi,quern in exteris obferuamus liquidiiTis jne.contraconfonantinm natura,3lt;; immutan^ tcs,Slt;C inuertentes,propter gutturales vt appa^ •■et, Quasegdem quiafunt ventofæ, multo'cp intra gulx concau urn fpiricu opus habent mas gno etiam hiatu proierrijOrnnes vno confenfu voluca

DE LITE.

Voluerunt.

Nee male fortafüsjhur quadrare videbmir, quod Tyberienfes Iud3eifendunt,apudquos, Vtpote viros,maximcftudiofos,8Z Hierofoîy nus vicinioresjoquendijegendi'cçi ratio, intea grior, ac minus deprauata, manfifleputatur. Qni in his,confimilibus'cp vocabulis,confond temK aleph, inter poftremas duas difamefle ercdunt,cuiufcy rei, adhuc pundum pathach, ceuabfentisJiteraeveßigium quoddam extare arbitrantur,ProindequO($ neefuby aut h ex orthographiæ quidem legibus,notam pathach kribendam ene fed inter vtrafeç literas pos firemas,quo point commode ablentem aleph referre,collocari debcre3Vt r,'’^ ruach, nö tanquam aliquando f\K^“^ intégré fcrijitumcfs fet,cfferatur. Similiter ÿ’Ç^ 57_'Cl27pro ves teri yK^^ kgendum cß. Qiianquam inter 'Û’''\'Çgt;l'Çn, id efl,pundorum magifiros, non defint,qui Pathach, loco finalis faua, pofitum eireaireucrent,8gt;^ y'Ü^ dilatandi^hiatus, pros ducendi'cp gratia, pro y^W dicendumefic.

Porró vt finem faciam,ilIud’r«flf7-or,vtftiM diofis adolcfcentibus fiudiofeconfulam, adies cero. Vau in orationis,feu verborum ponus contextu holem infignitam,non perpetuo mus lam eHê,aut quielcentem,vcrum etiam aliquoa tics cfle;confonantern, tametfi intra le nullum quoqt daggcs racipiat, vt VrtS^y hhedauothe du lt;003

AVG. SEBAST.

eha contcftanoncs,fiuc tcfb'moni'a tua,hhedauo lt;hcchalcgendûeft,nôhedeothec3, fie VH ^YT? niizuothecha præcepta tua, non mizeothecha aut mizoihcchafonandum.

Ht quidem hadenus de fyllabarum conftitu* none, Tu igitur,vtpromptelegédi facultatera alTcquans,operam dab]s,vt non tam Icgendo, vel deguftando kuiter, qualiacuncß tan dé ifta fin: prætereas,Sed diligentius rcuolucndo,poe nitius introlpicjendo,acrius meditando,fingu la ad animi indicium reuocans,vt imitandi ftu di o,feliciter exprimas, te componito, Quod mfi feceris,vcreor equidéne tu legendi,ego vo ro kribendi laborem fruftra fufcepilTc videar.

De Dagges 86 Raphé, Capuc Vndecimum, Voniam autem fupra extremis (quod aiunt) digitis officium dagges 3lt;^ raphe, led quantum tarnen loei neceffitas requi rebat kuiterattigimus,pofi element torum poteftates, commodum

nobisvilum eft ad ea quafi poftliminio reuerti. Habet fiquidem 8^ alia quædam,officia dags gés,quæ neutiquam Hebraicæ linguæ Audio* los.latere debent, nifi partim inanem, partim ctiam inutikm laborem,exhaurire velint. Hac igitur parte, vtpote magno necelTarrj laboria fpado

DE LITE.

^aoo rranfado,ad ipfa redibimus.

Atef id equidem in primis ed obfèruandnm Dagges partim elegantiæ, partim neceflîtaris gratia effe reperttim.Nam cum Hebræorum li teræ,intracertum quendam ( vt prædiximus) numeriim,confiftcrent. Alicubi vcro fermonis habitus,alicubictiam Ô^ res ipfa,in vocabulis Vehementiamquandam, acremiflionem defy*: derate vidcretur. Prudentes viri huiuimodi notas, quæid repræfentarent commenti funt, Fortificandæ feu corroborandæ li teræ notam, ab officio Dagge's, Alteram quae vteunej:pote ftatem ^dementi leuigaret ac mollirct MüS ab attenuando nuncupantes. Qua in re, profedo reliquis omnibus linguis Hebrxafoelicior elle depræhenditur.Nam quotiesillæ confonantS robufliuefonarcvolunt,3lt;S mafculam quan« dam virtutemeloqui,totieslitcras 8lt;^ condu« plicarc,amp;^ congeminarefcriptocoguntur. Hæc auté vtpotcquæ magis breuitate fuagaudeat, nóris,8lt;; quibufdam apiabus,iftafcchciter dif« Cmulat. Proinde dagges (vt fupra memini» mus) exigua quædam nota eft,in medium lite* ræ inferta, velut congeminata poteftate,Iitcrain enunciâdocôduplicans,vt f\ÿ?K ^^^’' lazoth,Lkkare,ifla.Propterea,inquit,Iir» voca bitur, vbi in verbo K'J\^’'. Ïpgeminum perd pis,in Ifia/ongeirunatwu tirbcneamp;io dagges •ffêrri.

AVÖ. SEB AST.

Sedquunialicubijminus robuftüm, ac mi* rus validum hoe punctum fit, nee confimili vbic$robore,literas intendat. Plaeuit eruditis Rabbinis3ipfum,quo meliusfeeihus'cp perfpis ceretureius natura diuidere.Itacj dagges, altes rum quidem ^^, id cft,forte,altcrum /p, jd cft,mollius appellauerunt.

lUud, mollius nimirurri cognominantes, quod in lex literis nÖO “^3 ponitur du ntaxat. Quando m didionibus hunt literæ primæ, vel intra diAioms eomplexum,poll fauaquiclccs, rio u am iy 11 abam ehici u nt. Priori sau tem exent plalunt,gt;'S*yi fcï^a baraereauitüadól magn’, 0^ magnifieus, nam læpead magnificentiam quocf vocabuli natura tranfiertur.Poftenons, lunt, n^ab'Q malehuth Regnum, ^'SSJ« ezeor reminifear,in quibus 3^3 dagges quis demhabent,Veruntameneum robonsnon ita ïnultum,ad priorem literæ potellatem acceflifTc percipias.Didêrentixquo'cppaululum.fiue 3 cum raphe, hue cumeumhuiufmodi dagges, hune admodum proferas,intererit.

,Quoeirca,necp mihi literatorum comment« probatur,qui litcras,huiufcerei gratia,non per mutant modo,ledetiam frequenter inuertunt. Qiioties ^nim ludæorum vulgus r\ Raphé hodie cnunciat,non lingualem literam 9 led vel a zamech,vel ab snondiflimilem fibilum pro fert.Sk,quotes 3 fine daghes fuerit,aliquato ^par

DE LITE.

^^ par eft, magis ad f, à quibufdam adfleditur, quod equidem non eft liieram proferre,fed pos tins corrumpere,teftimonio Beniamin. Etenin» in efferendo (^vt fupra de poteftate præcepim’) Iftuc vel imprimis,obferuandum eft, ne literal rum ordines à veteribus notati,permifccantur. T^am elemenca ( vt Beniaminus inquit)quæ vt plurimum vel dagges,vel Raph^, con lignant, nrshT\'sy nvmsoro ^i^ *^1 wiw e\3?K tiKï^^ mnwiK^i nti^à^ mwxAa'^^ hoceft, Tametfi aliquantulum hoe ab'Q’'^2^ illo differar,quod ad incenfionem vel remilfio« nem attinet, haud tarnen ipforum pronuncians di ratio,yei inftrumentum mutari debet. Qu^w re cum daggés,naturæ vi, præfens elementum foleat intendere,'nec^ tarnen eandem vbicf potc ftatem corroborandi feruet- Et hinc etiam altern fit altero debilius,Parum inepte profeclo fecifa fc putari debcnt, qui hac duplicitatis ratione iplum fecernere voluerunt.

Ex fuperioribus igiturfit manifeftum, daga ges lene,ad exornandam fex literarü HtSO quot;V^S pronunciationem,euphoniæ gratia potius,ada hibitum elfe,^ necelutatis. Nimirum vt rudis Icdor facile intelligat ,literam,cui hunc ad mos dum inferitur, poteftate adeo'c^ quiefcendum imperio,quæ lècum Raphe adferunt natura,mi nime teneri. Qiianq Sd ad internofcenda,8lt;^ di fimguenda fententiae commata,non inudle pun G dum

AV G. SEBAS T.

Aum elTc, fæpcnumero dcprchcdatur,decüfu» officio alibi copioHus.

I^’^w^j gt;^ ^^ robuftum»

Daggésautcmquod '^?'!^ Grâmatid appel* Ïauerunt,id eft, quod non didionis prindpio, fed intra verborum contextum, poft vocalem ferè breucm ponitur, Net^ vn^ odofum eft, vcrum perpetuo grammadcam aliquam fignia ficat affcAionem, vt Pfal. xdj. ’\'P3Ï quot;^’’?^^ B;\^^ÏI^W’O^5’^ph Ad annundandura matutino tempore,bonitateni tuam, 8^ verita tcm,lèu 6dem tuam per fingulas nodes- Id aut odo modis Rabbinorü dccreto, in mediam lia teram inferieur, quos Elias amp;rè ad verbum fît enumerauit.

Primo.

Primo quidem,vt defêdum Nun i tam ra dicalis,^ feruilis literae fignificet,vt *\quot;iyK pro ‘^'iyZK euftodiam, conferuabo, pofuifti, dedifti,pro Wpi fic Opn^K r\’’£’Q pro Ï\a lia Item ^ipia pró wç g^ in fu* pra addudo exemplo V^H7 pro ■wgt; annunaare.

Secundo»

Deinde vein coniugationibus, fecunda 8^ quarta.

DE LITE.

quarts, vcrborum fignificanonem non modo grauiorem,fed edam illuftriorem reddac, adhi baur, vi X%S ''p'^’P ’i^??^’^ Ithiatztzabu, malchc,ercz. j. magno fcfc apparatu,magno'ep ftudio reges terrae,ad aflïftendü vna, Slt;; infur« gendü panter componunt,Pfalrj. In ^ quidem quartæconiugadonis vocabulo ^py^Ü^ mgé* tem feditionis vim,ac magnüperfequendi, con currendi'cj ftudiïï,8lt;f id quids prompte à regier bus fufeeptum, vt aduerfus Mafidia regem coa fpirent, Prophètes fignificauit • Sic Genef cap- ij. Ó'^J^ hOnn?^ Et abfcondebat fcfc homo,vbl magnü latere volcntis,tamctG fruftra, adfeftS, Hudium'cß Mofes indicauit.Nam tametfi omes ille, crimmis fuiconfcius, latebras qucreret,S^ fcfc inter arbores ab irato numine, vellet abfcoa dcrc. At tarnen, à deo,quc offenderat, çum ille intucaturvniuerfa,8lt;^ vbic^ præüo fit, fngere nonpotcrat. Ita 3^^^Û’’, alicubi prophetaru, vifitabit,recenfebit,fignificat,fed acritcr,fed dw ligenterac ftudiofc, adco vtplane relinquat ni« hil,quod non vdt^exadiHime fit inipedurus, de quo non fumât fupplidum.

T ertto.

Itemin verbis nominibus'ep, quae duas po« fteriores literas, congeminant, nonnunquam benefido fyncopx, ex congeminatispriorem extrahi«

G q

AVG. SEBAST.

extraWmus,cuius fane defedum abfenris litCi ræ, officio fuo dagges Chazak infiaurat,-vt ^'SSp fabbótha circundedifti dreumiuifti pro na3pltem’'2^ cor meumjloco thematis pers fcdi ^33?

Qiiarto.

Adhæc quoties efficax quædam in nominis busexcellentia,autexcellens efficada, demons ftratioûefignificatur,T; literameum pathach -aut lireras S'^’2 eadem manente pundandi nos ta,etiam fubfequente corroborandi figno dags ges, vocabulorum prindpqs affuimus, vt ■ ’'»'? ;ni T^^ rdrr’z n’^.^wa’^^’a'^n Ûquot;^ Cœlijcccli domino,terrain aüt dedit fîltjs hominum.Prius ccclorum vocabulum,c5 era Shafi vates protulit,æque ac fi diceret, Cœlum oc, tarn infigne, tam mulus rerum miraculis *xornatum,ccEluminquam, hoc, Dei ceel urn éft,8lt;^ habitatio Sxfc.Sic n’’Q3 bammaueth, id eft,in morte,UÛW”p3 in iudido, vtpeeuJiare quiddam,accertum Sxï quidem emphatic^s cos inonftrent, 3 cum-infignita, vtrobic^ facit, Quamenergiam,8^ primoplalrao, Ideonon confiftent improbi W'ôÿ'aa in iudido, dials dæus Paraphraftes,qui à quibufdam eruditis R.Ioleph cæcusefte puratur, refpides, ita verrit «a^ Kpvaj3?’'3i?vi;^:sr bsi^ Kizv.x yj\i

Ojiams

DE LITE.

Qiiam obre haudq^ infontes erutimpH, jn d/c ilIamagna Qiiôdetaliusquifpiam (fiquidem plurcs pfalmorumparaphraftæ fueruntjQV^. ad euidentiam alludenscxprcflît, in die magni iudicrj.Tametfi fréquent tm arrieu 1? fit cafuû • Confimifif etiam vfu uenit, quans don vocandi fignumeft, vt U^n ^'?'n^ qd tibi o mare‘)''^n o gencratio, 0 foecuium,

Quinto.

Præterca,8^ vaucopulandi litera, quando futurum in præteriti fignificatum conuertitgt; im mediate fequenti elemento, dagges imprimit, Vt nTa'ilt;î'’\Slt;: dicebat, la’W^ ôlt;^ ita factum eft.Siccontigerat, in vtroeg vocabulOjiod eu dagges fignatum vides-

Sexto.

Interdum etiam fw^^Â’^ ’«'i v^'“^ ^^^^r*^ ob IcAionis ornatum ac dccorcm,adhiberi teria pfit,R.Dauid in michol.Q_uod duplici ratione fieri,animaduerfum efl:,Primum quando in fis ne verfusponitur, longapræmifla vorali, vt in libro ludicum ^^’^^ ceffauerunt,pro ’^^ntj efienimà Iw Sic ^gt;\1 fluxerunt, ja ’''^Î fine dagges.

Inf^dum amp;lt;f littera fau ata, ornatus gratia, in tendchdi figuram accipit,atc^ id quidem diftio nismedio,vtUn^^facrarium,lacrasedes, rei G il) giados

AVG, SEBAST.

giadomusjadquanón quilibct adinittit ord» W^’^^AdcundemmodSPlal. Jxxxix. Qui opprobres 8^ cÔtumelia affèccrunt, HAS^ vdligia fiuc itinera Chrifti tui, ita em pSS^ Abrahaben Ezra,8d R- Dauid, vrer^« ^Scholiaftesjintcrpretantjvbi f^Ss^p cG Dag geSjOmatus gratia, j) Ï^^S^y fcriptutn eü-

Septimo.

Necadmodüraro,pro literis quicicenobus KAU’' poniï,per /Wi'«/««*,hoc cft xquipollenw* am,Nam vocaliscorrepta( quales quinep fu* pra cómonftrauimus)quxper Dagges fiftitur, aut p faui mutüconuincif, eiufdc ^latióis voz cali ^dudæ correfpodet, 8^ ecÖtra,vt tl'®^'^Ï pro r.'Ü^A^ Item w'^TÏ pro OV^ SiePro« iierb l-''22tlt;'^^'' quot;(S luncclamabunt ad me, ^

Odauo.

Poftremo autem, liter» ÏA verborG Enibua radicalis, atramen abfentis, i^mbolon eii, vt n^? infculpfifti,pro Pn*^ vt PfaI.819 ’'FJ^a r*^quot;'»a hoc eß,mfculpfi hue pepigi,in/* ui fixdus,cum eledo meo,iuratus Turn Dauidi itruo meo. Alkubi vero 8^ quaitxconiugado nis dia#

DE LITE.

«îscharaAcriftican repfentat, vt’^i^CP* Î^ ne vos ipfi polluatis, pro ’\«Taüï^Pgt; IPK Dags gts,nimirülitcram abfentcm defignante.

Sed notabis,quones aut i9»lfat(gt;^ aut (yncoes pen, aut alium qualcmcunq? defedû,vbicGcp tandem collocemr, rcpræfentat, ante cam perpc tuoliteram,proximc,inqua Dagges ponitur, idacddiflc aeclarat,vt^7~ ^PK dabo tibi,vbi Dagges 1 litcrae defeAum,fcd proxime ante fia gUramn contigifie fignificat.

Obfcruabis autem amp;^ illud quotj, tametiï noninfrequens, fed padimhoc pundu occurs rat, Attamen haud qua^, autcitradeledum, auttemcre vbic^afcribendumcfle. Nam poft vocales rantummodo breueSjannotabitur.Ets emm poft voces produdas,nun^ ponitur,nifi lUxaccentuum benefido, veluti fune retradæ, 8lt;: mods quibufdä longioribus impeditæ, rca tardcntur,(vt fupra didum cft) in h^« nts’? Ü^na n-a; 8c reiiqua- ' ‘ quot;

Ad hæc, neque didionum inittjs, quocun» que etiam clcmcnto,ncquc in literis “\ï?nhK collocabitur vn^ • Atqui dum fefe cafus offerer vt gutturales,aut Res S ,p grâmatka affedioe, id adco re^rêdb’ vocabulorü rei ^cj aeddêtib?

G üq hancin

AV G. SEBAS T.

hancintendendi notam, defyderare videäntuf, fub correptis ps'cp à fronte proximis vocalibus eiuspoteftatein occultabimus, Breues nimirS inlongasc0mutando,vtpro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aleph

cumdaggcs,præcedentePathach Si rcnnueriJ ris Mb^’pî^^ Vattamaenu dicendum eft, vt Pro ucrbiorum primo fadum videre licet

ïdeft,Eoquodciamauerim,8lt;^ nolueritfs, exté derim manns meas, 8«^ nemo animaduerterit 8lt;ic.Pathach in kames conuerfo,fic quot;^AS benedi xit,fortunauit,Ioco '3'^3 vtlob pri, H^^Ul ^3*»^ V'P ©pus manuum ipfius forü tunafti,ßcf\5^^3^bencdida, loco r\^“\3’Û cum Dagges, Item '^'^’^^’^ bencdió:um,pro ^“^P^in quibus omnibuSjDagges fub lógis vocalibus djlTimulatur^brcuibus nimirum in maiorapunda conuerlïs.

DeRaphe.

AtquiRaphe\abeo nomen inditum efle ap^ paret,Qijod litteram,fupra quam ponitur, des bilitet,remittat,8lt;^ quodam modo præter ipfij i usnaturam, ad exilitatem quandam fubtilem , dementi poteftatem declinet, Diuerfum plane à Dagges officium habet, ^tum em hoc iignu literam intendit,tantum illud, nempè Raphe vi ciffirainfirniat.Tranfueriaautcm lineafupra U teram

DE. LITE

teram adfcriptaconfiât Pathach non diffîmilc, quod tarnen infra literæ bafirn Jocatur.Nec vbi q?,omnibus in litcris habet locum, fed ranruin PÖ^’^^3 vbi « Dagges aliéna?fucrint, fcribet, Quocirca 8lt;1 facilis coniedura nafcitur, Dag^ ges,fed Jeuiori duntaxat contrarium efle.

Nam qudkies fupra dida clemcnta, atcp hæc quidemintendendi, didionum aut fyllabarü, principijsnotam detredant, ftatim id exigence fcripturæ proprietate,vti exilius foncnt,remif= fiulve,Raphe debilitahtur ateg molliuntur.

Quamobrem,cum iftius lineolæ naturam à Dagges abfentia metirentur quidam,in vniucr fum adfcribereneglexerunt,ne varfjs, plurimif C^hincindepundisaclineisj quibus Ölt;i accent tus quoeç lîgnificantur,icripturam alioquin fas tisgrauatam epiftilrjs partim onerarent, partim etiam figurarum fimilitudine confunderent. Arbitrantes fiquidem vel à rudibus,fatis intek ligi poire,eam nimirum quæ Dagges abieciG fetliteram,adrcmiflïorem pronunciandi mos dum,bcneficioRaphèeire inclinandam, etiam finufepRapheadferiberetur. Quodcerte per^ ftudiofe, in hifce excmplaribus faditatum obferuatum efle comperio,quæfuperioribus annis,partim Genuae,«^ Complud, partim Ve netrjs et Romae diligentiffime lunt excufa.Tam etfiPragenfes,8lt;^ Germani quoej ludæi eaquS dixim’figura,notamiftamvbicj faus curiofe

G v foleant

AVG. SEBASK'

folcantadfcribere- Nam cum no vfcjadco circa accentuum ncgociS defiident ifti, hac fermé nlt;w ta, prodigialif vulgofupcrbiüt,vt,nÖ 5^X3 b mollius vel v,gh,d,ch,ph,ihExcmplumcft ^^P^^lÿ quod airj ad hu ne modû fine Raphe «xpreffa notant'^^^’'^ Raphe tarnen hoc eft elementorum mollicicm ac debilitate, ex Dag* ges abfentia exiftimantet-

DcSaua 5quam inter Icgendum vocem exprimât, Item quomodo varietur.

Caput XIE

Aua, cuius 8^ antca mention? kein innus,minifträdi pundû,ab aflimu« hando,fiuc coæquâdonomcacccpif Jfe vidcENam (quemadmodü Sc^ K. Abraham, fcriptum reliquit) Jn^rW^ KATT KO^'ffiSnSWn ^ÿMn^hoceft, alfis ferj »nè Omibus in efferendo vlt;xibus,fu5 (qualcm cuncf tandc habeat)^nunciarionc accomodat, vti ex infrafcriptis regulis, melius cognofces. Prómde nee mirii cuiq efle debet, fi varia ab idi otis ludacis ratione, Sc^ ferè portentofa proferri audiat,dum alius inter labra neicio qua vocem vixdum naran» comprimit,alius infeheiü vm brarum quiddareferens/um ocommijcet,ali4

usau#

DE. LITE

vs autan Reut E proferens ( vt cum Plauto diä cam)ronchifl'at.Quacdcmü pronSdandi bar:* baries,diim quifœ vulgo parends infddam ali felt;Sariftudct,confuetudineroborata, 8^ p2lt;fH natura, 8lt;^ doAiflimorûGrâmadcorûcanone» propemodü euerdt. PelRmus fiquidc linguae euftosperpetuofuit vulgus- Quamobrê vd exadius faustcognofceres Rudiofe adolefcens, advocabulictymologiarecurrimus, quæ gd fit,quideffidat,^demef inilabilisEuripusut, abunde exprimit.Nam n}^ côparari,adæqua n',fimilc eire,8lt;^ conferri eft, vt Proucrb. xx\d. Ne ftulto fecüdü ei* Rultitiarndeas nV4?n \Ö *^~ ne forfita cü eo adxqueris, ne cG eo conféra ris,fimilis ftulutiaQuo certe refpexine,erudi« loscredendumeft, qui per vau pundum fauâ KAIS’ leripferunt-

Nam qd alq plxricp per 3 lntermediu,K3IP (nifi mendofaquorunda Grâmadeorû fintex5 plaria)fcribât,nô damnamus,patimur cm vtriî lt;$,ad mutam potius fiftédi afiringedi'ep naturâ accomodari poteft.Eft em fau^ mutü,^d iras co fonantcs,ad praecedetia pûda breuia, aftringit, correptarum vocum vclud career quilpiam, intra qucm,ccu neruis impeditæ, bine Inde ca* priuum quiddam, interconfonâtes exprimSt, VerSquQCvt opiner) fatisfuper'c^,deifiiuscG

offido.

A VG. SEBA ST.

offîdo,nim natura fiipra diximus^ad commue nes pronundabilis faua régulas, quas veteres adfcripferunt fcrmonem conuerteinus,fi tantu ïllud monuen'mus,vt meminens femper, hfic vertumnü aliarû voeu méfié minifirum. Pro inde fi omnino fonabit aliquidjfiuc (^ cèlerri^, me, 8^ ^odflimeiacere,ne multumineaquâ. reddit vocem hæreas,cum ab Omi prorfus gra» uitate,accentu'lt;p pu nd uni fît alien um*

Prima régula de pronuntiatione faua*, quæ cftRabinorum,Dauid, amp;nbsp;Molche Ki mehl'.

OMne faua quod fiteras gutturales ynt^K præcedit, vtgutturalis li^ teræ pundum vocale fonat,profê retur,vt Kb^^wV loocbla in cibu pro dbo faua ficut Kames Cha^s thuph pronundatur.Proptereaquod K codem pundo kamezquodeft Malepoum infignit, quodhacimprimis ratione àkamezracbab di-kcrncs,fi ad vltimam vocabuli aduft^lyHaba accentu decurratur Nam vbicuneß podkamez produdü, fauafequitur fiatim,neconfiridio^ nem quemadmodum breues,patiatur,diuifîo, nis roora fcccrnitur,vt H'^Tp'lJ? f^mara, ad diffè rentiam Ï''?’'??^fomraeuftodijpronundatur.

quant

DE LITE.

quam rem dum parum attente quidam coniys* derantjinarcunipedius confufius'qg de prolans One kamez loqu untur.Ex ea naneg nó bene per ipeda pundi régula,fedum eft vt vbiq: ferè fi= cut o,vulgo enuncietur.Quoriesenim ’)’'^’^ dabarecha vel dauardha dicendum eft, perkara mez rachab,hic dofore'cho per kamez chathuph feu malepoum craflius edicitur. Sic vt ad inlba lutum redeam TUKI^ teenaficus, faua ad voeë zerepronunciando defleditur, propter guttua ralis element! pûdû zere. Sic 'Ç'^Kn^ vahaàrez X^^f □ XT*,^? beérez Biniamïn ’'H? kidii accis peCX’ij?’) vohhóph Sd au is.

Hue etiam et ea pertine nt,quæ Graecis Bd La tinis contradis fiue exemptis fyllabis,hiatus ni minim deuitandi gratiaproferuntur, nViiX? UÊTSn’' 3?gt;^n^ r2xw q^,'??t^? Q'T'^ï M7S'(r\''loi/j'a:,IWf«(t,(a(«K/';i,I«ap^i(v, iuiaj^ lutrafiS^ (a«,Iouda,Ioram,Ioiakim,Ioach]n,Ioiada,Ios faphath Slt;^ loas.Nam fiiniftis fauaper E pros fers,vides eptum à vererumconfuetudine, ateg a dodionim Rabinorü inftituto recedas. Quaa obrem fansinconfulte,necfe dignafacere, qud dam feribentium hodie,mihi videntur, qui no aliquando,fed plærun cf (vt apparet) inmihus ^uis leuiculam ob caulam, in Rabinorum vo culationcs,tanq:parum cruditas inuehuntur, exidiotarum n»^ tiiilt;fhf^iinTi[i pronundatione, an tiquo#

AV G. SEBAS T.

tiquorum ledioncm æfiimantes- Cum tantum haec ab ilia diHerat,lt;^tuni dieîjnox intereft.

Secunda régula.

Qiiando veto ipm iod fequn, quacunc^ va eali fubfcripta,fonabit chireck, vt nU?T3 V3 bi iad mofé,Slt;i W^^’^’'. lirmijahu'Quâ régula in comentario Kimchko, ad Ttberienfes veluti authoresEliasLeuitarctulit. Qui(vcnomul to ante meminim*) emedatioris ac purioris lau defPnundaHOnis,cum ab omibus eelebrétur, 'tü vero maxime à Rabilona, cuius nS poftre ma inter hammadakdakim au tliontas eft,com^ mendant DuminRickmaficinquit, nw^ïa n’’K'^3 nn «■»Wü •ow’« nAhy^ “tfw nn^K o'^äw i’^pn O’^^wn M^W ^313 nW33t hoe eft, lu^ dæi qui Tyberiade vixcrût, vt fuere reliquis o^ mnibusHebræisdodiores, Öd in facra lingua callentiorcs,ita profedo redius,elegantius, Öd melius caeterls jjnundauerüt.C^uos etiarn citas te Lcuita,Rab Abraham ben Ezra,piindorü,ac ccntuum,ó^ Maforeth, inuentores nó Ezram, contraThalmudicorum fentenriam, elle credit dit.Sed ad regulæ exempla nos conferamusJo élis I- ç^n Vs;*! vgt;;n ^3« np-^sn ^n;i idquodrehdü eft à loeufta, Brudiusdeuora^ bit,ód

DE LITE.

bit,8lt;^ qd poft fc rclinquet Bruchus, depaftetuf Chafil quariü locuftægenus,omibus nocenris us,*^^^^'^vi iether Icgcdu eft,fic 'C''^'^ ’’^T^’’^ vi ionake fadaiin,amp;^ ladites pucros, faua ficut Chireck ^nunciat.Qiiang Elias feciat difcrim?» Nam fi lod cG Chircck pundatur (inquit) üui ficut pAthach,enundandü eftjVt^l^^W’;’) va Ui raÓ,nó viIfrael,Quod cur alia fadu rarione pu labimus,^ vt ne fyllabæ diuerfx,tjfdcm corn i fceatur fonis, Alicubi em et Rabinos magis cle« gâuæ,q rationi ftuduiffe liquide apparet-Eiu£i dem gnis eft qd R. Abraha edam diolS excepit»

Tertia régula.

Poftremo, ^cûqî loco, qcûcç fub Ira ponef, oïm tam recendu, g veterii Rabinorü authorita te,ficut p8[hach,aut nö ita multu àpathach dilli milif, j? terre debes.Cui? rci,ceu priftx quxdS Vetuftads imago,i famuel,Mananc, ZacÏiariih Saba, Salomon, lt;raji«lt;y#, ^baoth,Saalthicl,8^ Chanaan, edä vlc^hodiecôfpici(,quæ oiafaua prindprjs fcripta vifunt, vt H^l’ü ^tt.’^’QW ïwp^K^n^^’Wïj'itçaï nti^^ tó^ ïj^ói

Tametfi Graecis confufius quidam obleu# riulque,etro(üdius efterantur,vt Ssxa^iSf/.rs/.tf A(«hZopow« quemadmodum etfupradiximus. Nea lue ludxorQè vulgo.miferidabalbutie quifpiS

AV G. SEBAS T.

quifpiam idiota permouerit animum, qui Sdilomo, Smuel, aut Schcloino Semuel, 8d quomodo nonlt; proferendum effe achter i n ftet,proconfuetudine.Cum plurisapud ingea nuos,eruditorum tptumuispaucorum conlen fus effe debcat, cp id quod cum repræhenfîonc (quemadmodum Fabius inquit) multis infe^ derit. Quis enim iftiufmodi vocumportenta faltcm meliora dodus ferrepolTitc'nifi qui etiäs num ita fapiat (modo iftuc eftfapere) vt corns monftratis frugibus,ac meliori cibo, glandib? adhucvefcimalit.Quoarcacum eapundi fas ua ^nüciatio,cuiplus nimiOjCpdecuitGerman ni baden? induIferüt.PJurimas ab etymo didi« oneSj^^ multaextra hebraifmum vocabula, è noftris biblijs alienauerir, eo redcundum een-feo, quododioreshebraicaefynagogæ magi^ ftri,eruditisfuisacfolidis grammaticæ præcci ptis3nos reuocantacreducunt lnter quos Rabi Iudas,8d lonas. Item fapiens Öd dodus Abras ham ben Ezra.Uauid Kimchi, amp;d nouiffime Ra bi Elias Leuita,connumerandiveniunt, quiali quanto purius facrae iinguæ,adifcendæ primas piacomplexi funt, cp ifti, quiindodamfecuti multitudinem_,fæpius malæconfuetudinis des prauatiorilicentiæ,inferuirecogunf, magis g rationi.

Præcerea obferuabis,tametfî ( vt fupra didu cft)rapidiffîma fît huius vods natura,dum pro, fertur

DE LITE.

fenurjadeo vt breuiïTime omnium celernmc'cp fellat potius aures, ^ feriat, Attamc,fi quando breuis lineola ipfam præcedet, nonnihil terns porecolIcftOjöi; beneficio tardands notæ remu giet-Quamobrem non S^VP tantum fed edam W’'J7A id eft mugituSjà remugiendo grammati cis dicta eft, vt ^13« *\W’a ?3a yi^W» Audi bani mi fili patris tui inftitutionem, fïc, n'3''V^^'^ ^'^^^^? baróchobothin plateis da bit vocem fuam^ficlxviij- pfalmo r\^'prgt;p'ü3 'D’'n'7S/\^’^'3 8d aliquanto infra eodem, üi^’o^S ti^w ^yv^yy V5?y ^’O’^ia q^s» •»^nM ’'’VÏ’ ^^’p3\^’\^ Ibi Beniamin natu minimus Dominator eorum. Principes luhus da duces eorum,Principes Zabulon, Principes Naphtali.In omnibus iftis atej confimilibus ex emplis, faua praeter folitum nonnihil protrahi tur,beneficio remorantisfiguræquæ adipfum anneditur vt vidifti'

Porro quando componitur, quod propter gutturales fere contingit id fonabft,fed rapidifa limetamen,quodpundumcuiairuitur Nem pc cum - lïc-= a breuiflïmum,cum ••■ ad iftü mo dum ■■■■ e breuiftimum, cum kames chathupb hacfigura” 0 rapidiffimum conftituit, nihil alienæ vocis admifcens, quemadmodum bd Rab.Dauid in nuchlól atteftaï,vt 3V^r7''

H

A VG. S EB A ST.

C\S0|^^. oholojaliacobjcezoph.

Ex quibus cuiejj fan's liquere puto, cum tarn Ct varium ac prolatione diuerfum pundum JauajCur pouffimum faui didum fit, etymolo giæ proprictatem pofietueri. Nunc autem ÿfé quandokgendum fit, 8lt;^ quandomutefees» re debeat pauds (aduerte) docebo.

Qiiomodo faua, aut plane filcrc, aut pronundari debeat.

Caput XIII,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ametfi ex produdarumbreuis

gt; I y um'c^ natura vocumaedifferena ■ ,tia,coll]gerequeantftudiofi,qn faua pronundari debeat quana do minus, Attamen cum videa in Grammatkorum feriptis efie quædam, quae difficultate quadam fua,tradandi'q; ranone,in» firmiores,qui nondum robur his in rebus fes ccrunt,turbarepoflint,paucula,(quantum qui dem,cüex facræ linguæ ratione, tû obferuario ne veterum didici,)ad necefiarias pro confuctu dine ab eruditis annotatas peeptiones adijdS, quætibialiquanto propius penitius'e^,pronu ciabilefaua,cognofcendum dabunt-

Obkruabis igitur,cum frequenter, pundu, de quo nunc agimus mutum plane, veteres quidam anim’aduerterent,alicubi autem 8^ Jgt;^ nundatione quadam, quan^ kuion prxdit5 elk

DE LITE.

elïcconfyderarct,duplicéeius naturam cfleyoi Ïucrunt, Altcrüfaua hl .i.quiefcens,alterG fas lia 2?3 hoceft qd mouetur,ac j^ferri poteft,apa pellates.Mutüexfupcrioribusita finiripoteft, quad poft vocalem nimirn breuê, fyllaba clau dit,8lt;; cum rjs quæ à tergo hærent confonätib? præcedentis pundi naturacöftringn, vt ’’3’?T3 Malk chi,rex meus ’'Ïht^arzï terra mea.

Pronunciabileidefle didtur, qd nouaperpe tuo fyHabamjfiue didionis medio,fiue princü pio collocetur inchoat, vt h^Q pakód vifita/ei ccnfe, fis memor, IVYS hÖ^ ’'y^’n

Nam vtpriusilludclaudendis vocibus, ita pofterius, aperiendis fyllabisaptum fignü erit, Quocirca et moruû feu vocaliü pricipiü haud=: quay inepte,quida effe dixit. Et quanq nÓ adeó diffidlc fit (pipeda pundi natura) cognofcere, qn pronuciari debeat,vbi muflandum,vbi dea ni^ lïlendü fit-Attamé quo memoriæ difeentiu confulerét Grâmatid, quincj régulas ^nüdâdi faua,pofteris tradiderüt, quas etiâ japterea qd ^t val de breues, 3lt;^ memoriæ bono nS defrau dem ftudiofos,libenter adferibam.

Prima.

'Saus didionuprincipio, quacücç fub litera fignabitur , perpetuo fonabit, vt r\’’1Ptlt;h3 bakodes î facrario, barefith principio.

H q Cuius

AVG. SEBAST.

Cuius regulæ author eft,magnusine gram« maticusIudasChiagusinhbro Haflcthcr vas hammeTech,quamobrcm friuolum eft,quorü* dam deconnexilibus litcriSjCommentûjSmus cl pro Samuel, Schloîno pro Salomo, Bres fchis pro barefich pronunuanrium- Naminhis fimilibus'e^ vocabulis faua, cum lyllabam or* diatur efferendum eft,cp^ tarnen eius vbiq? eer lcritatiscommeminiireoporteat,quam 8i lu* pranotauimus.

Redius itaq; Germanis noftris integrius'tp Hifpani 8^ Itali, qui propere ac eeleriter pro ß® gni conditione omni in loco didionum initijs lau a proferunt.

Vnum tarnen à régula Ben Affer excepit, né« pe^r\^ölt;:n’:^w quod ^nvi/S ac Q’^nij?« non tam protulilTe,propter p\ dagges intefum quam etiam fcripfine,creditur, cuius fententiä crudituspundandi Magifter Rab. Naphthali, confutauit-

Sccunda,

Item quod poft longam vocalcm ponitur,citra controuerftam fonabit, vt ^‘^’ïa'® famaru, r Iófau4 avez habitatores terræ Io« helis primo-

Etenim produda vocalis, cum per fe voeem terminct ac libere eloquatur,quæ ftatim à tergo Liera lubiequiqnouam cum luo pundo fylla# bani

~ DE LITE.

Vans închoct nccefle eft, vt ^3^’^ lafabu Cue lifauiJ media breuiffime prolata.

Tertia,

Eadem fane proferendi ratio icruatur,quotK es fub literis quæ dagges fignanf conocatur,vt ^K^V^’’ M?A’\'^^ mikkadoslifrael aiandolf: raclis leremia LI. r*s'?^n__r\S;\«i?n hammo orothhaggadoloth, Etfadebat dominus duo luminariamagnajrubiaS^a fauàjJÉercdû é.

Quarta.

Præterea quando intra didionis medium ,fa uicongeminatur, prius quidem,cum ad præ^ cedentem vocalem pertineat filet, habent fiquia dem opus carccribus,ne perfluant breucs,quamp; admodum principio didumeft, Alterum aut2 quia fubfequentis initium fyllabæ eft, proferri debet, vt '□’*^n’\yA'ÏP’ liCrazu Hammaim fcateant, 8«^ multa copia abundent aquærepti libus. Sic xxxv.pfaI.’'3''Sl^ ’^^quot;’î^h^TÏ?^ 7^ *\V5^/ allifmuchuli,negaudeant vclcxhilarc tur mea caufra,hoftes mei falio 8lt;ïc,

In fine didionum fi conduplicabitur, quiea fcetvtrumcj,vt^*\^^ famart euftodiuiiU

gt;' mulicr, ï^^yO^dixiftimulier, 17*1^ pakadt Vifitafti.

Adhaecfi vel vnumhoc loei tantum ponic iäuitjuonpronunaabii, vcKW“? lafau KVjy

H iq Vaiai

A V G. s E B A S T»'

Vâiar.Et vfditquod difcriminis gratia',p «VV didu eft,a themate^W’} De faua qd principio vocabulorûcongeminari pofietjiic nulla men «o,nam(vt ante cômemini)verborü initijs nus lt;J fine fîmplexj fiue compofitumfit, condu# plicari foiet.

quot;V^regula,

Poftremofonabitetiam,'quotiesduæconiï^ milis figurât literæ, inuicé immediate côfequS turret prior figno faua notatur,vt »Jiin ’j'??n balalu,hinnanj,laudate,ecce ego. Quas vel hic demû obferuatas eife apparetpnunciâdi præce .ptiones,qd fimili fiatu, Saua, etiam fi proxime vicinas habeat rÛ3'A^S cas tn nuf^ ad Daggés corroborandi fignû afiringat. Quod alias ferè fcmpercontingit,quoties ipm eft ineffabile, vt VQVE?^ '^'SDywézcorjMiipath, Ergo ne quis □ddubitare point,vel præmilfis cômorâdi acs centibus iuuari,vel (vt aliquâto cralfius exeat) cum Pathach,criam fubconfonantibus dilatari folet,vtÛ’'‘A5^’pn ‘^p^1□p loques loquetes, s^^;^gelale ,zilalé'5iïercora, vmbrae, 8d jfpSSp quibufdam in cxcmplaribus, pro

Frequenter etiam 8lt;( qs vocabulis quæ dag* gefiari confueuerunt,pronunciatum fauapoft correptas voces ponit, ob confuetudinc tarnen adcnpturæleunqtç Dagges expundo, qualia lunt.

DE LITE.

funt,n^V»Vn halalula Laudato dnm. ?Ï3'p^ ad præfulem.Quod qua frons impudcna infij niriuü gdâ effe afleuerauerut, diuinare nö poL fum,fed ipfi viderint,qui ne quid nefdfle vide antur,cognofcendi tantii opinione turgidi, hu iufmodi in vuigu s fpargere nö verent, E gbus dagges,attenuadi laboris gratia,a feribis eiedS efre putat, fic eft’^IIH pro’'13p quod ’'1W \^ aut ’'58BWEn egointerpretamur.

Et Cf^ hæc omnia,inani propemodü à Rabi nis ftüdio,ac fruftraneo quodam conatu, alias adfcripta,nobis annotantur.Attamen cum fos lentillatenacius hærere, quæ vtfufiusnacres brius inculcantiir.Nonnuncf autem 8»^ variera lis grariacapiamur.Pro docentium confuetudi ne,quinq! pronunciabilis faux régulas pro ut à Grâmatids prædpi folent,explicatius recenferc placuit.Namqui fauaÿl hune admodu finis uit,nimirüquodnoua vbicf fyllabam inchos at,fetnelocm janGciâdivim,c5plexus c, gfgs igit iftâ ^nûdabihs notæ deferiptioné, velut re tSie jaferedi filû fcquet, vt nufg lods gtücücj fas lebrofis impingat,cauebit in tempore.

Cæterüqd Latinorü plæricç Grâmaricos turn, operofis appendicibus vcterüpceptiones grauare potius p explicate malucrunt,adrjs cicntes,cû an gutturales htcras,Slt;; iod,tum fub gutturalibus eriam faux quocuncf loco,pronû aandum efie,vt non præter audiohuté modo,

H Üij lt;ed

AVG. SEBA ST*

fed prêter omnem rarioncm fadunt, ita vidG firn jure optimo (ne rt^’^ ’’JJ^ÏA^ Sx^incogKana tiæ qcj fua défît peena) aimhis fuperfluisproa nundandi legibus a nobis explodentur. Non ein in his ^OS lt;'i3 3d H^h'pTa confimilibuskp Maleachiaut Milechama vt quidam voluc* runt^ed Malachi 3d Milcham*, pronunciandu efi.Pende adi ’'2K~^^ Mal ’ achi et Mil ~ cha mafcriptumenepSic ^:y^tlt; Elhazar, Aronis filius trilTyllabum quot;\53^?t5 Elihezer Abrahams mi feruusjetrafyllabon eft^Sic 3d alia plæracj efferuntur-

Nam port vocalcm fere breuem, faua non proferturJedeH ineffabile,ea namlt;$ ( quemad modum 3d multo antepræcepimus) breuium natura eft,vti mox proximam à tergo litcram, vel ad dagges, vel adfaua, quodmutum ap^ pellatur, cum præcedentibus dementis, fub vnam fyllabam conftringant,

Erit itacp in his confimilibus'ep vocabulis falt; ua combinandæ, feu claudcdæpotiusfyllabæ nota,non pronundabile pundum.

Præterea quando iod de ^ximo faua fequif, nifi ex fupra didis quicep impediapidem oba fcruato,vt rP’A2'^Zacharla,tribus fyllabis efa fcrendü eft,non Zachare la aut Zacharia ^^5^ Nathan la, non Nathane la aut Nathania, fie ’'ÏV?’®^ Jafahlähu, non lefahelahu, Ïp’^aÿ

hobad

DE. LITE

Hobadli, non Hobadelah, aut Hobadia, nifi apud Hebræos Græce porius cfirrre,^ Hcbraia ce mail's- Namifti quidem (Graecos volo) cü pro linguae natura, nu fep iod habeat confonan tem.fedvbilt;pfcrccorrefpondenrem iota voca km,pro confonantehebræis quidem vodbus apta,vocalem iota(vt vbicp literain literam ma xime vidnam conuertatur) fubftituerc coguna tur.Nam fi plane diuerfis in aliéna lingua lires ris,quod equidem ad poteftates attinet,;noniid naexprefleris, omnistibi etymologise ratio, q apud Hebræos vnice fpedanda cd, fluduabit-

Hæcigitur necefTitatis lex totas,nónun$ dk óiones,nedum fyllabas aut litcras, ad peregris na quædam,permutarc confueuit, V t enim La* tini fuælinguæ flexibus,quædam turn vrbiû, turn populorum,barbara vocabula,ab ijs gen tibus, quibus propria fuerant, vfurpando, adeo obfcurant,vt vix agnofd poffint (Quoa tusenim quifep inter belgas Flandrorü hodie Gandauum,aut Gallorum inter celtas Lugdu num,non latine dodus fuamduitatem nomi* nari credatfeum vtrobiep plurimum à barbaris vodbus lÏt diferepâtiæ) Simile ad modS Gtæ ci,cumcxfacrælinguæpenetralibusad fc noïa redpiunt,fui idiomatis fæpius neceffitati fæpk US elegantiæ,(cui quidem hæc natio vbicp plu# rimum indulfit) fefe accommodantes, aut litcs ram,aut fpintum,aut fyllabam, nunc apponüt

H v interdû

A VG. SEB A ST.

înterdum etiâ adi'mût didiôibus, vt in luhuda 8^ lofaphath videre Ikuit, qua guide re effidt fæpcnüero, vt luhudæi fua tn vocabula,ab his vfurpata nopoflint agnolcere, cuius fane teftii moniu ex eo que de antiquitaribus lib.jlofeph” Gorionis filius infcripiit,vel hocfolo noie ads ducam, vt aliam fermonis hebraid, aliam graeci in rjidem vocibus lcdionc,ec cognofcas.No inina(.hebræaintellige)propter fenpturæ décos rem(inquit)Græci ad deledationc legentiû mu tauerunt,necp cm ^uinciæ noftræ efthuiufmo di formis vti. Et alibi, Quidâ vero placita fibi noia mutauerunt,Altj aüt,(vtinhabitatonbus elarius eife vifum eft)conuerfionc noim fcceruc Græci tn funthuiusreiauthores, qui pofteris téporibus côfortati,etiâ antiqrügloriâ japriani cffccer{it,8lt;^ gctes noibus exornarût 8x^c. Item in ciufde voluminis epilogo, tametfi Græcaru literarü, qd equidé ad grâmatices expérimenta pertinet,fc fatis gnarü efle exiftimaucrit,attn ver bont prolatiöis integritaté adipifd,paterna id fi biconfuetudincdenegalTe conlcriplit. Ninuru qd aha Græcorü,aha et multuin ab hac diuerfa Ïudæorû prolatio lofcphi tempore fuerit.

Quamobre Hebræa redilfime pronudabis, 'C nö Graeco,nó Latino, nó Germanico,aut also quopiâ ex alrjs defumpto linguis fono, fed hes braico tm ore ^pferas.Sunt em Græcaj propries * • f- täte

’DB.' LITE

täte,quae huk genti natiua eft efférenda, nÓ latis nis idiotifmis aut tenoribus commifcenda. Quemadmodü enam Gallü nimium gallkc, aut Scotü plufcp lcotice,Iatina fonantem proper modum exibilant latine doÆ, ira haudquaœ fèrendusefl:,qui facram, Slt;f adhuc omnium a cataclyfmo linguam minime contaminatam, V’'’^ na ^3quot;^ r«^ ! n3 ^a W’’ «b» quot;awk (In qua, vt ninil Abrahami teftimonio deert, itaprorfus nihil inaniter fupereft) varrjs ac dis uerfîs à loco petitis idiorifmis,8/ fu æ in q quif tf natus eft linguæjdialedo confpurcat.

Necdiffîmilis, aut rationisautconGlqfuiffe vidée,doôtiffîmusiUe difertiflimus'cp Fabius, cum feriberet, fe quidc à lèrmone græco pueru indperc malle,fed tn, vt nô ita longo port terns porelatinafubfequercnt, ne inplurima nimis rum oris vinajn peregrinn fonn corrupti, 2lt; fermonis,cui cum græcæfiguræ, affidua cons fuetudinehæferunt,quæin diuerfaloqucndira none pertiriaciffîme durare folent, puer incides ret,fed pari iuxta cura,ne altéra (quemadmodu inquit) alteri portit officere, fed quafi pariter eant, tutaretur vtramef. Qiio quidem è feripto quid aliud quæfo te qucas colligcrec’q hue oem deftinatu eé ,integerrimi parif ac folertürimi vf ri laborc,cp vt ne pueri, tâetfî cos pri? græca dj feere vellet,^pf pulcherrimas difeipUnas è gb?

Ôlt;^

A VG, SEB A ST.

EZnofiræfluxeruntJarinæ linguae purnatem,’ caflam'q? pronundationem Grxeanids idiorifi inisacpcregrinis vodbus contaminarent. Qd* fiin prophams vfejadeo Ethnkus homo lina guis June arnmi folidtudinemjCuram'cç repod nere non eft veritus, vt alteram, non cum alters us detrimcnto,fcd intégré à ftudiolîs vtrameÇ perdpi volucrit.Nos ChriftianiJdem ea in lim gua,è qplurima pietatis myfteria promanant, diuerfareligionis facramenta cxuberant,Pros phetarum oracula adiuuante fpiricu cognofeïK tur,non attentabimuse’ Et ne diuerfis (qs quai cjj natio proprios habet ac innu merabiles) fonis commifceatur,H3ec, non modo linguarü olm Cmplicfljma,fed SZ pcrfcdifiimaquocj!,qua'c^ deus ipfe rerum parens, miferis mortalibus no bis,diuinx mentis,animi'cp fui,viuam quandä cxpreflit imaginem,ne commifceatur inquam, noncurabimus^

Quaproptcr vtcuic^ergo linguae, propria quædam kribendi ratio,ctluus quidam ortho graphiae modus,ita fanè 8^ vnicuiq; peculiaris proferendi genius cft,0lt; quædam à natura va «oljta« tributa, quam turn demum facile ac fixa lidter,in facra lingua afrequcris,lî non ex turbu lends quorundam lacunis, fed ex ipfis vndieç fontibus haurias,fi non indodam vbiqj luhua dxorumconfuctudinem,fiuepotius abufum, fed radonem cui dod or urn confenfusRabbia norS

DE LITE.

nom conformis eft, 8^ linguae naturk fequans. Eadem quotj, 8^ in iftis ratio feruabitur, vt )?ï^21^^?^ audiuiftijVna, quæ non famrna hata, vel iachedau ,fed fammah ta 8^ iachdau ^ feruntur,Nam rametfi fub gutturalibus fau^ ponitur, baud qua^ tarnen efferri debet, nifi nouam cumfualitera fyllabS ordiatur, quod praecedentes vocales correptæ prohibent, 8^ dagges quod ftatim fubfequitur,diuerfum in# dicat.

DcAccenribus quid conférant, _______Caput XIIII.

Vcu fcf deliteris,vocibus, pundis, ^® conftitutis fyllabis, vas ffitrjs'cp ipfarum pa(rióibus,quid mes lU Mliorisioeculi Rabini veteres,fcripto mandarint, fi nö, vt volui, breuiter, attamen qua potui fide,reccnfui, fed vt non fan's eft, fas xa,materietn, calccm, cxtcra'q? xdißeaturo nes ceiraria,in vnum accruum rudia congerere, nis fiadhibitisartificum manibus,rafa,dolata, ac perpolita prorfus omnia in iuftam xdifieq mos lern furrigantur, Sic in pronunciando,quamli bet multas I.iteras,voces,fyllabas,vnam in dis t^ionem comparas etiam congeras,'cumulus tantum,St^rudis quxdameftfittura congeries, indiftinda'tÿ mafia, nifi rationecena, attç ordis ne,adfcriptus eas accentus,regat,digerat,guber nee, ac vcluu viuum,adpofitopronunciandj modo

A VG. SEB AST-

niodo,morcuu alioqui feu languid^ diAionis corpu s,effidar.Eft enim(q ucmadmodû non in feite quidâ dixerunt) accentus, rû’'^n XP^S id eftjdidionis anima, S^ iîgnû propter vods harmoniam adhibitUjCum ad retardandam reti rendamvepr3epoperamceleritatem,tum ad ac celcrandam vocabuli tardam pronundatione, Vt acutæ nimir5grauibus,longæ breuibus tes! peratæ fyllabæ, cum fuauitate currant.

Necç alius melior eft emendatæ pronunda^ tionis artifex aut moderator. Siquidc hic annis graues tardoscçfenes,dudt. Hic etiam pueros cclcriusjcondtatius'cp voces ac fyllabas conglo merantes moratur^hicmuliebremdcnicp mok lidem,ac virile robur,contemperat,8lt;l vt fum^ matim femel dicam,hic vnus, eft ratio, virtus, robur,vita,diiftionibus,

Proinde quoef no male à veteribus etiam ÜJ?’0eft appellatus,quod diftiones certo quo« dam confilio, certa'cp vel deprimendi vel elci uandi rationegubernetjln quo 3lt;ï vfejadeo 11« turn eiTe multum, prifd Grammatid volue« runt,vt fi antea, hue non haberes cognjtum,n3 modo qux de redapronundatione verborutn prxdpimus,vcrumetiam S^ reliqua, quxcun* que vel ad grammatieam fpedant cognitio« nera omnia, nequiequam fis attentaturus. Q_iam fane verborum fententiam, quidam apud Hebræos eruditus Pocta, duobus nort inei

DE LITE.

fhdeganribus verficulis cxprefiît-

Q’'’Qr\ ^^At^na i^V’^’? X'^on okç n’'^i7ü rank's ^tó^ Äs’?

Si voies eHe^in Grammaticaconlummatus Appone cor tu u m ac difce intelligcre accet* Huketia 8lt;Ï illud confonat,qd alkubiinlïgnis ille Rabi Abraha ben Ezra VIl/'A’ti^ fcriptu reliqutt,n’'’aycnT\’^ ^y ’\l’’IStPjr’’\'A’'Ö gt;0 37ün’pï'2 ’'□Jv'?K3?^w\K7’M’5?na^Kb M’ö’o “\nv wwan y^’’ o’'^ Oem dia nv* ïerpretadi rationcCinqÇqnôaccctus relpidt, ng lt;}; voies,neejferes. Naglesillefucric, g prim? accent? repperit, quicj fingula tenorib? ßgnas uit,multoreAius ac melius, ^ nos, vniuku^ iufef interpretatione nouit.Itcm amp;lt;i illud quod Efaia primo annotauit,Nilï de? zabaóth fugefe fe feciffet nobis ÜJ?’Q^ V‘\^ .i.reliquias, op:^ pido paucas S^c. ^'O'O «’'3^ ’'■\3'M’'^’sb JM? V^'^ Wta^^ ! Q’’*i’a^« nw ^K‘gt;'ö?n 7'\-v:Ï ^W ’'3!V’'0Ü'ttn n5?ü ‘^■^^y3 T^w Ö’'W5n ^^A ^AYltP'p S'gt;nHoceit,N]h,8lt;c Verba lunt Prophetx propter Ifraelitas g fie lo^ quebantur affeefti'q? fuerant 2kc. UJ?’U2’\ .i« Óppido parum fiuepcrpaucascum V\'U7.i.res fiduo,fiue reliqurjs cohxrere debet,propter a ca centü,qui fub vocabulo perpaucas,quietc aut cömaprxftat.Vnde ^fedo argumentü naferf. cur quis diligenf accétus obferuare debeat, haa denus ilk.Huc S^ illud gtinet qdRab.Salom.

celo*

AV G. SEBAS T*

Celebris apud nros Iiidæos famæ, comenrarór, faepiusinfcholqs oednit h’^av ST^^STî Q^^ ideft,accentusfcripturæid ipfum arguit,quod certe non faceret,lï aut kuis, aut nulla, qucack modum apud plærofcç eft, apud ipfumtquoej eflet ratio accentuum.

Quamobrem cum apud Rabinos etiam in fi gnißeando tantum habcat momenti accentus, ^ in legendo fit velut artifex,qui didionc per poliat,necnon 3lt;^ j8ftaKii®'quifpiam,qui certa ra none (quando ex muleis tum literis,tum vod^ busdidiocoiuit) qua parte,fyllaba fiteleuans da,commonftret,nefes effe duxerim ipfum vel difiimulare prudenf, vel negligenter prætcrirc.

Nam vtplanè deformis kdio negleda pros fodia redditur, quis enim vel apud triuiales Grammaticos hodie ferat,autfaltem rifum rene re queat, fi puer Dominus, domini, domino, dominorum, ac Mufarum,vel apud Hebräer os,indodus quifpiam (quorum vbicj magna copia eft ) pakad,p akadthi ,pakadto,contra vo cabulorü naturam jaferatC

Ita vidflïm,fi ordine certo, modo'cp longas àbreuibus,acutas àgrauibus, fyllabas difter^ inines,amp;^ dikrimine quodam fuo fingula mej naris,non in hac quidem fola Hebraeorum lim gua,iêdin alrjsomnium nacionum, omnibus linguisjuontantumcommode, fed etiam des ganter pronunciabis»

Dca«

DE LITER.

Dcaccentuum dimfione«

Caput XV.

Ccenrus igit, quodènofterWefers* ^^/^s^fernoinftirutus eft, tamerfi quidem à Gramands triplex elle dia ^g|g|^^catur,nernpè Grâmaticus,Rheroriis eus (ficemappellarequibufdaplacere video) hoceft,proprius, improprius, 8lt;i muficus,dc proprio,8lt;^ improprio,vel maxime tn hie dica, Nam poftremus,cum noad ledionémofaciat, verü 8^ aliaquædâ habeat, in oranoiscorpore potiora officia,iiiftiorc fan è q vel hic locus, vel paginæ anguftia patitur,tradationê defyderar.

De a cc eut LI proprio qui noiatur 0^0 ri'^Roprius accentus, que 8«^ alfj Grämatieü clv' vocarnt,is eft,quc vnü aliqué omis diAio naturalitcr habet, cuius potentiaatepvirtute, q quidcinfyllabaponit, cleuanda venit, ac præ cæteris q grauant,exacuenda,vtin præfenti ex emplo vidcre licet, r»*^?? T^‘'‘'? ?'^^'^ M^n enpa ! DiP’iïp v^^ m’? ’ƒ nSn M’'^^ n^“Qy'?i Luie iohouazabaothhothir lanu zandkimhad, kizdóm haiinu lahliamo^ radaminu,hoceft,NifiDominuszabaóth fua pcreirefeciHecnobis,refiduü quidda,ölt;: idquii aempcrpaucum,ficut Sodoma fuiiremus,ipfi Gomorracfimiles fuilTemus. In fingulis vides accentus fingulos diftionibus, vbi Ö^ reliquis 1 deprcf

AV G. SEBA ST.

depreflîs atq? grauaris fyllabis, vnaquxeçfeui quidem profodiæ lignum eft) cxtollicur. Nam vt Larinis/græds'ep didionibus vnus aliquis femperaccentusperdpitur, fic apud Hebræos, nullum omnino vocabulum inuemas (praeter ca quae per Mackaph combinandi lineam colli* gantur) quod non peculiarem quempiam, ac naturalem accentum habeat. Nam cum tenor ornatus quidam fit didiombus, aut vitapos husvtvolunt Grammatici, nullacerte poteft dtraillumditftioredefonare, amp;d quemadmo* du mquoque regem à quolibet è vulgo, non fädle queas iècernerc,nifi purpurea chlamyde, aut regio paludamcnto, aureave palla, indu« tus,etiam corona ac diadematcconfpicuus fit, Sicdifficulteradmodum quid didio fît penis rus cognolcas, nifîproprium (quem'cp natura defyderet )tenorem adferiptum videas, qrc n5 abiurde cecinit quidam.

npyt? t^’p? wy^a

Qualis didio citra accentum eft, Talis Rex qui fîne corona eft.

Hoc eft per omnia regi,qui citra coronam eft, fimilis eft didio quæcitra accentum eft.

Pong accent us propnus qui Cl^ à Grains maud»

DE LITER.'

maticis co5nominatur,bifàriam dfu/d/tur. AU ter enim ’piÿ'pTO id eft, fupernus,alter vero 3?nV^ id eft,infernus appellari poteft.

Milhelvero is efte dkitur, qui in diftionia bus,penultimas ferè fyllabas occupat,vt X'^Ï^ n’V’^ r”)W ^V *^''^P quihinecertenoi men fortitus eft,quod ferè fuperiorem ftuc ante riorern vocabuli partem eleuet.Nam in iftis n5 dicas commode Ere'z,melcch ólt;^c.Sed erez,mé lech,kódes,famamp;rta 8lt;^c,dicendum eft.

Milra,qui ab inferiori, nomen habet,Perpe tuo fiquidem in poftrema infima'cp vocabuli parce,atcpadco vltimadidionis fyllaba hietes norconfidet,vt *\^Q C^h n^h'^'ü H^^ft Chochma,fapientia,Mi]chama,bellum,Chach 'am, fapiens, Paklt;d vifitauit, Neque cftalius huic genti,aut femiliarior au c frequetior acect?.

Nam vt Latini penultimas, vel antepcnultfai masferè peculiariter acuunt,ficólt;i Hebræuspo pulus,fingulari quadam ac natiua confuetudw nc,vocum vltimas frequentius attollit- Accg hæc vel imprimis fermé vnica eft ratio, quam« obrem non vfqueadeo fefe primo confpedu amp;nbsp;cilem,noftris hominibus(qui latinis tenoribus a(rueuerunt)hxc lingua præbcat.Cum latina cj propemodu pueridifeimus, plane diflimilib* VocS elcuaüôjb? cotrarqs'ep fyllabaru tenorib*

I q eßeran

AVG. SEBAST.

,efrerantur,8lt;f ab hacnoftra (quod equipe ad aamp; centuumrationcattmet)plus^ lt;f''i!i'ia7rxlt;rü(i,i, bis per omnia ( vt habet prouerbiû) difcrepent. Qiiotiesenim noftri homines hebræa Jegunt, ad iuos,na(iuos'cp fonos relabuntur.

Defiguns accentuum nanuonim, Z^Aeicrum S^ hoc diligenter confyderandS ^i^eft^accentu proprium leu natiuu^quem al ij Gramaticü appellant,proprias figuras no habe» re,quibus prolodiam notarepoflît,fed ab accé» tu mufico ligna (quæ quidc ille habet plurima diuerla'cp) mutuatur,quæ,præterid quodacc2 tus muficus figruficat,vocabuli,vel in vltima, Vel pen ultima lylJaba tenorê fine propriû accé# turn repræfentant. Quod igitur in vltima di# Aionis fyllaba,autin ea quæ huic eft proxi# ma, notamquampiä adferiptä vides, hoc eft, qdpoftremu in didioe locum, veleum qui ab ifto fecundus eft,ccu certam quieicendi fecl5,ac« centus fibi dclegerit,ad Q^Ü .i.natiuu diAióis accentü, amp;lt;^ pcculiarê elcuandinotam pertinct. Sed q^uod hæc nora.^priä quandâ atq; lingula» rem fit nada figura,hoc eft qd aut ‘^W^ *\Û*iM? .j.buccina feu cornu rcAu,autn^0 ’’S‘)V i cor nuavaccæ,au t *^5'^5^.i,catena,aut ^■\'\^ C\1JJ^ .i.creAus,magnus,aut?Q^n’p^SSVP .i. cor# nu, feu buccina conuerfa, hoc eft, quod fit,in# Aar buednae curuata, aut furfumereda, autin

Obb

DE LITER.

oblfquû retorta, vel vtroc^ latere cfrculanï ob« liquata figura,mußcorü accentuû offiefa refpia cir,qui ad oranonc magis integra,^ ad diAioa nes,referendifunt,c5modeper fingulas pa (Tun oradonis partes diftributi, vt efficacem ac fignw ficantem efficiant fententiam»

Próinde fi in plærisc|! Grämatfeoru ludibra* tionibus,natiuorü accentuû placraCp figna com« peries,hæc folum docendi gratia parata ene,co« gnofcito,vtvclutcertisindices vnaquacp in di dione comonfirct tibi, vbi accentus hue didio nis profodia defyderet. Quod in iito quiequid libelli eft, feduloquidê(etiarnquoiies hebræa latinis feriberemus literis)feruauimus.Notauii mus cm nó aliquando,fed plærumcç tonorn fc des,vteoncmpcfacilius,ludaicæ didioni a da fuc(cerent,quicun(^ ad hacciacracontendunt. De accent« Rhetoricofiueimproprio»

Caput XVL

IKT'SÎSÇ^^*'*^’’’ cmn^tocû non môparum de forfîtanledio videat, fed ^ re B^itÿ^â^quæfignificatureriam abfurda, Eas r^-^^gï nimirû didioes, quætribus,quatua tuor,aut eo amplius fyllabisconfiitutæ funt.iï accentu 3?^'?^ (qui vt facræ magis linguae Éw miliaris eft,ita frequedfiime occurrit)notentur, vno velirt faltu praecipites, cp ocylTime ad pos ftrerna vfcj fyllabam decurrerc. Quin edam 8d

I iq perd

A VG. S EBA ST.

perieulum inde nafatur, nepræapua didioms parte(dum ad hune modum TLprYJ^''^^’^ non refrenato prindpio, fed condtatius pro ^^’'^T^^V'^^ vmmimóhazóthehem profes rimus) auditons aurcs fruftremur.

Prætereacum 8lt;^ illudparum fitgratum au ribus,didiones, quæ pcnultimisfyllabisacus untur, ea prindpijs vidna habere vocabula, quæ Græcis ^^u'’®»quot;»' dicuntur, facit enim hæc combinatio, propternimium propinquas Öd frequentiores ekuationes,K9X9f«ki«(v,vt Proucr biorum primo, h'Ç^^C^OWproh'^'?. ITXC'S’’’gt; tranflatis accentibus efferas. Inuentus cft aca centus Rhetoricus, qui vtrumque hocledio^ nis malum caftigaret, hoe certe nomine Rhe^ toricus à noftris appellatus , quod ornatu, grauitate, Ö^ oratoria quadam maieftate in certos veluti numéros orationem ftruat.

Nos impropriS vocauim*,qd præter natura Jem,qui didionis anima,antea didus eft,ob de corcm(vt fuauior diuerfarum vocum pronun datio reddatur) accedat. Quemadmodum in quibufdam latinis didionibus,videreeft,qu3e propter enclitica,qu æ tenorem fu urn in proxij mam fyllabam rcfledunt, præter natiuum^ adcifcuntetiamaccentum alienum,vt dominé dórainus'lt;^,athamas'cp,thoas'cp. Quin Ó«i Græ d in

DE LITER.

din orationiscontextu, fæpius acutum fn graai uem afpcritads deuitandæ,gratia: commutant, Vt Matthaei V* ^an^’i mTHfifiSfi i ^f/rsnouctasTt^ r'tÂSMtsif/.i.qucraadmodum pater vcfter,qui in cœlis cÂjperfeAus cft.Quæ tametfi per omnia, non fint his noftris æqualia, attamen docendi gratia,qua8lt;^ aliaplaeraqueabhumanis Icdos ribus feruntur,adfcripfiraus.

Hic etiam eft duplex,alter qui Sï^p Metheg hoc eß frenum,altcr qui t^^fJ^O Makkiph,id eft, copula vocatur.

De Métheg, fi«e no ta protradtoms» .lt;f^éthcg,linca quidam eft refta/quæ in vltf •A-tyma acuus didionibus,vel ad principium Velnonita proeul à didionis principio, proa pter retardandam ac refrenandam pronundans di celcritatem, adhibetur.Eftenimficut frenum quo quis nimis condtatu vocabuli curfum,cós pclcat,rctineat,ac velut auriga,è carcerib? cmifî fos equos quo velit gubernet, vt V^^ ‘^V'^ Benachavbenhiifla,intertc 8^ mulie rem.SütquiK^yXgahi^.hoe cftmugitum ap^ pellcnt,quod fyllaba, iftiufmodi protradionis Îinca,àcondtatiori currendi fuga retenta, nons nihil remugirc,quafi qnæ vineuKs fe impediri fênüat, videauNeej ddüerût q n^^Un? hoc eft

1 üq ftatio

A VG. S EB A ST.

fiatj‘onem,aut firmandi notam cognominaruf, SylJaba cm fub qua collocat, firmitudine quas dam grauiorem cffiat,nc fub æqualitatccætes ris comuni,ad fine vfepfvbi verus accentuseft) ocyus decurrat-Ncead fimphee tmpronuncian di legendive ratione fàrit,vcrû 3lt;^ rei qc^ fignifi cationcm,necnó orationis efficadam fæpius des centi grauitate comendat, PJærume^ fiquidem rei praefenris negocin id adeo exigere videt, vt nevoces,quæinorationis confirudioe, autfi* gnificantiores funt aut illufiriores,condtaio ni miscurfu praeterfugianqvt Mofc primo, •;gt; m^i «quot;71 ! ’'^'Q3? n^pi ^w n^Pt^tj

XÏ^Ï^'^^ Culpamreijdetis, verbafunt atepin muliercm traniferentis crimen, acfi dicat Domine n^b^B Mulierilla, mulier incp,ca, quamecoram fiatuifti,quaexhismeis oiTib’, S^ carne finxifti,cuiurcß gratia 8/ pattern et raa=gt; trcm,hoiem defercre voluifii, K^H ba ipfamet millier,ex arboris ffudu porrexit, vt comede^ rem,vel Slt;^ comedi StfeCumEmphafimigitur habeathoclod,mulicris vocabulü, non male firman'onc,autÄ?\p gubemandæquidem pro nundationis fignü, prindpioaccepit, vti præ^ propcram in didione ccleriiatem n^T3J?Û 0lt;^ grauitas, caftigarct, EftigiturM^bl;!^ Ha, Ifla, propter commorandi notam,ferè diuifira enu# ciandum.

DE LITER.

Huius mor» virtutem,quidS inter hebrafO» carmine complexus, poftentati commendauit, quodequidem quia admodum breue eft, 8d ftudioforü adiuuare poffit memoria,adnotaui xnian ^^3 «quot;^^pa

Qui fine Metheg,hoceft,morandinota pronui ciat,is per^ fimilis eft equitanti,qui necj habe« nas,necf frenos adhibet.

De accentu Makkaph fine copula«*

Geen tus alter,fîuc improprius fiue aceeftb« rius, ^^^ Makkaph vocatur, à priori Ion ge oim diuerfiffimus. Nam cum fuperior illlt; in eadem frequenter fyllabas diAionc, xqualibus currentes fpatrjs,numeris'q?,interie«: da mora, diftinguat ferè ac feparet. Hic contra didionibus etiam diuerfis, connexione quads ac eolligandi vinculo,fyllabas omnes fub vn3 aliquem accentum cogit, adcovt diuerforum nominu fyllabæ diuerf3c,vnam propemodum didionem conftitucre videantur. Id em t\p^ etymon defignat,quod à ^Çi coardare,contra herc,circuire,copu lare, Sc^ coniungcre, Chal dai co themate manar,cxcplü eft Qh’?'’’\33 U7’'l^'p hoe eft,fing ulis kiccarlekhcm .i.portion? panis Vbitametfi kiccarledicm, duo fint aediftinda vocabula,ad vnum tarnen accentum benefido 1 v mak

AVO. SEB A ST.

Makkaph quæcopulam præfîar,3eque ac iï vna diftio forentcogunt. Qucadmodü ergo jjy^ in didione, vnam aliqua,8lt;^ id quidé initio,ab accentu natiiio fyllabâ retrahit, ac vcluti retara dat,ita duarG,nonnun^ Sd trium voc5 diuera fas fyllabas C^p’Ü ad UJ^tp accélérât.

Cæterû vt ilk propter accentu qui Milrah dl flus dljitaSc^hic propter cum c^ui Milhel coa gnominatuseft adhiber. Namqties Syntaxis fine verborü fit,lïuenoïm,di(ftionê Milra, ad earn quæ milhel eft (itapoftiilantefermonis or dine)conglutinat,hocpadoh^'^ ^^'IÇi Turn fere inter vtramqt,ceu comifiuram quanda, lia neam Makkaph,expundo quidc prioris aecena tu Milrah,interferimus.vt pro h^*^ ^pW id 2 humilis fiue delectus animo, fub vna eleuSdi nota Saphal -Ruach efferim’’. Sk n^^'^’Q'ipM valfmor-clk. Perindeaeß vna diuerfis compaifta fyllabis didio fit, negk do prioris accentu pronunciatur. Nam fi diftin guas n^^ ’ppl^faphal ruach,non tantüafperl täte pronunciandi,in Grammaticorû leges com mittes, verumetia 8C eaquæ naturaconiunda funt,multocum periculokparabis.Sæpius tn iolam exornat kdionem,quemadmodum 8lt;Z ^^'P Neej vero/mn qs etiara didioibus quae

func

DE LITER.

funt Milrah .i. vltimacutæ raroponit, vt lefai primo q-VO’'ry^^nW/^^'A ^^J^-iy^Aua dite vcrbudni Principes Sadóm’ Sed tu vero maxime,qn vel ca,quæ fyncategoremata grós maticis dicunt, vel indeclinabiliü partiü voces quæ ludæisOyprt r\S'?’^cognoiantur, præs ccd tint ,1Î vel ipfa ftierint penacuta, vel monos fyllaba,quibufcGcj accendbus,fubfcquctia vo cabula fine noia,fiue verba,notari cotingat,8lt;^ aliq faltcm mö ad vnâ fyntaxim pertineat, per Macckaph cobinabunt vt ^pO^'?'Q~ ^0 omis ne opus fu5 ^KAW'^ W'j'\^~r\K fandulfraclis Ï''^’'n^ aduerfusIuhuda’Etccontra, iimo nofyllabon fequat, vt ’'b~ H^^ quid, cur mis |ii^ K^ ^0^ 8t^c.Dcquibus quids omnibus Gramatiascurandu eft. Illud aüt obiter tm cos monefeccro, ^ties ca quæper iflam accelerandi notam didio coniungit,in vocalem alias pros du Aä exit,hic voce produdâ in breuc, fed fibi fîmilcm (propter Makkaph) cômutari. vt ' ^3 I^V^I?^ Col-mahafc kaméz chathuph, ja Cho iém fedü eft. Sic ern on dilToluta c copula72 p^ petuo fcribitur.SicnV^^'QTïr Ifmor-cHcpro dtHoluton^K '^’^W’30lt;rdiqua.

DE

De a cc en tu miifico»

XVIL

ff^^S^Ccentus muficus, quem 5«^W’’X? dixcrunt,a conanendo aut pfallcns do,jseft,qui non tantum iuxtaety mologian,fonos muficos, vel in ca nendo harmomam indicar,fed didiones fingult; las (quod quidem ei vel præcipuum eft) ad bo numfenfum, proprijs quibufdam figurisno# oYc^ difponit,vt fdas vbi fufpendcre Ipiritum, quo loco verfum diftingucre, vbi comma fige re, vbi colon apponcre debeas, vbi fenfus clau* datur,vnde incipiat,3lt;^ (quemadmodum in la tinis Quintilianus Icripfit) quid lentius, ccleri^ Us,condtatius,lenius denied ac temperatius tar diufvedicendum fitcommonfirac. Breuitercx huius profodiae figuris tam varps, tamtç dis uerlîs (habet enim piurimas) cum pronuncian os,tum lcribentis aflêlt;ftum,ac vdut totius ora bonis vultum, habitum'ep, ftudiofis eruenda «fie, quidam ex Rabinisnon indodi,cxiftimaa ucrunt.Nam quis obfecro inanimum inducat fuum,qua vnufquifq! accentu um præditus figura cft,tcmere,ac citrwrudens à prifeis fapien obusconfiliumcxprefliimcfleCltemcurhic ib lum procédât,hune autem fcquatur ille.ad hæc curfuacui't^appellatiotributa fît, cur illc fus pra,hic infra corpus vocabuli ponatur, cur dd

DE. LITER.

niq» didionis finemhiCjilkvcroprfndpium, Vt peculiaiem quiefcendi locum deicgent vfur paucritijclt;

Quxtametfia dodiflimis ludxorü magi* fins (^tum equidc mihi conftarc potuit) jgnoa rentur.Neej; ob fuorum pcccatoruni quibus et premuntur Slt; exulantmolé, antefuiiam olim fed fruftra defyderati MESSIAË tempora fcire confidant.Veruraenimuerocumintra paucos annos in linguarum ftudrjs ad miraculum vfep ^ Chriftianis hominibus 8^ fudatum fit 5^ pro feAum,iuuanteChrifto»

Item cum alia multa,tum praecipuebebraica fplcndorem acceperint, fpero futurum equidc, Vt fi quæ hinc pietati gloria cedit Ccedit enirnue« roexhis fimilibustelitcns vel maxima) tanto cognitionis bonOjiuos CHRISTVM haud qua^ dedignaturum.

Diuifio muficorum accentuum.

Z^T huncetiam biläriam Grammatid diuilé# 5C'runt,Qiiidamenim Q’'3^‘Q hoceft Reges quidam Qquot;'p^W^ miniftri aut famulantes ap pcllantur. Quanep Rabi Kalonimo placucrit diuifionemciretrimcmbrem,alios etenim ille rcges,alios miniftrantcs,alios qui neep reges,ne q! mmiftri eflent, ièd medium quiddam inter y trofft tenerent fecit.

Reges«

Feget

A VG. SE B AST

Reges quid fint,

qufdve efßdant.

Reges funt,qu?regia quadam fublimitate in orationeprxetm'nent, didionem, verfum, auc qualemcunqueperkopan (vtmai'or circa firw gulaanenno comparetur) à confequcnti ver* borum contextu leparantes.His enim Colo Sd comma, Periodus quoque, in omni 1^’^Ü*) aut'^J^^O hoceft omni vcrfu qui abfolutain complcditurfcntcntiam.fignificanrur,

Ifti nobis Slt; vultus grauitatcm, 8^ animi palliones w 7raö»,hoceft animi motus 8^ affes dus,pro diuerfis figurarum formis quibus ex primuntur produnt. Quid lentius, quid cond tatius pronunciandum, vbi kuiter commoran dum,vbi deniquciufta orationis quies conftw tuenda fit,coramonftrantes.

Miniftn«

.^f^Tniftri autem func,qui cerra ratione/crto« 4vC'que collocadonis ordine, rcgibus debiü tum praeßantes feruiendi munus, prxcurrunc, Vt iUi femulantiumconßipatiminiftcriOjgra^ uiori pompa, ac maieftate, diuerfis orationis parübus,vndiqueprxcenanc. NuJJa alioquin * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infi^

DE. LITER.

fnfigni quiefcendi nota, quas occupant diAfOs nesjtetardantjcekritatcmmagis 8^ condtadoM nem,ac maturum ad Reges verborum curfum tantum indicantes.Pertrahunt enim velut vno fpiritu ad regios accentus (in quibus fob's cum refpirandi, turn quiefcendi mora cft) didioncs fuas. Ea tantum eleuata fyllaba tono,vbiaGs centus figura,au t nota voeulatióis figitur, illic enim ferè proprius vocabuli accentus defydera« tur (quemadmodum fupra didum) quem paulo antecum plserifque Grammaticumap« peliauimus.

Porro accentus regios Kalonimusex vetes rumconfuetudine fededm recenfuit, cum fes ptem miniftris, quorum fîngulorum,fîngula nomina, figurx,fiue figna,quibus effigiantur, fubfequuntur»

Sed priufquam pergam,notabis,cum in hoe typi genere nobis accentuum charaderes deels fent,lincaspro vocabulisvfurparc, ( vt corns modius quæ vellemus commonbrare alles quereris) coados elTe. Quamobrem quo loef Ipadoaccentusconfideat, quæquelînt, fingus lorum fedes, diligenter obfcruato- Quæ res, Vel,eam objrem minus difficultatis habet, quodHebræorum populus, vltimas tantum pcnultimas fyllabas natiuis accentibus de* ftinarii, quos kre magna ex parte ( paucis

admo»

A VG. SEBA ST.

admodum cxceptis) muficorum figna fequun« «ur.Quodrca vbicunq? lineas (quæ nobis voa abulorum vice, docendi gratia vfurpantur) vel intcrpundis,vel exiguis alias notis difcria minataselTe confpexeris,hic tropum,feu mufi cum charadercm vel ut peculiar! loco veile qui efccre,accipies.Vbi vero duobus fccantur inter ftitijs lincæ,vtrocj citra controuerfiam fpacio, toni figuram figi pofle meinoriæ commendaa bis.Quanquam tarnen reperiantur, qui prima in didionibus literam ( edam ß binarium, vel cernarium fyllabarum didio fuperet) pc^ culiariter occupent, vt S^'^rTaHa Eradicaa cor.

Sic 8^ alfl plæricp poftremas uocabulorum literas proprio Ö^ fingulari iure defy der at, vt 2arka,fparfor, Zcgoli proprietas, Pafeth vel paila,id cft,extenfus, Taliflakathana,quemad naodum infra fuo lococommodius dicetur.

Tabula fedecim regiorum accentuum, «x qua fingulorum nomina, figuras,quo quifeß didi onis loco confideat, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile poffis co^

gnofcerc.

DE LITER.

DcRcglt;bus norabis,Quories vocabulum, cujus poftrcma IjtcraKWconfpiciturjaccentu quopiam regali fucrit infignitiim,pcrpetuo ab infequenti max didione, paufæ beneficio, dis ftinguctur,ac notabili pronunciationisquietc, feparabi'rur.Quamobrem fî vllam è fymbolo nÖ^'^ÄS verbuminfequens,litcram habues rit,cum daggcs,non tam pronundandum quâ fcribendû ede prjndpio,diftindionis ergà,oba fcruabis,vtPfaLvii. ’'V^Sy rÇS^aya KWIH Eleua te,remet anollc,propter indignantes fu^ roreshoftium meorû. En.adaggus,poft quia efeentem Aleph, propter regem Tarchâ prioré. Nam ilium qui in fine didionis ponitur, Tara cha pofteriorem,in PfalmiSjProuerbqs 8lt;^ lob diftinguendi poteftatem non habere Mofe Kia mehi in Mahalich, annotauit. Quakeft illud Pialmi centef.amp;rquarti W^ü^n'JbrVa ^’^SW’Î Ubarû Pharaim, frangent, fedabunt illicfitim fuam onagri. Conlimilem ad modum lob quarto,verfu decimo, ^571^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'i’^

Et dentes leoninorum catulorum ftlfî lùnt, autfunteuulfi,quemadmodum Rabbi Molé bar Nachman interpretatuseft, Quodin hilà ce tribuspræcipue voluminibus, fieri exiftia mat Elias, proptercaquod 2lt; verfîbus,indfîs, 6lt;;mcmbris quoque bieuioribus, præ cætea risjiaerseIcupturjclibris, confient, Quamoba rem

A VG. SEBA ST

rem 8lt;f pundorum quoque vocalium,non modo accencuum rationem, hic quam alibi fæpius variare,contra Grammatkorum decree ta. Abraham à Balmis, non femel libéré fate^ tur-

Hue edam S^ Soph pafuck, lathib, Et las garmé ( quod quidem ad diftinguendum pet* tinet) tametfi Reges non funtjannumerantur.

Tabula feptem Miniftrorum Accentuum,

Cornu redum ^ Cornu inuerfs Lunauniusdici ^

Gradus Scutum

Antecedens

Pfotrador

Iftiomnis

DE LITER.

Ifti omnes,pro fua quifcf natura^regibu# inferuiunt,didiones fuas, quibusaffiguntur, cèlerirate quadam, ad diflindionem , quant Reges præftant,cogences. QuamobremS^ W2’’’y;'Q»0'\ V2’gt;WHoceft aliigati S^ peri Irahcntes,a nonnulhs Grammaticorum baud quaquam inepte cognominati funt.Nam adea quæproxinie fubfequuntur vocabula,decew ro pro fe ren di nexu, vel u t catena alligantu r, vt Lrmiah Capite primo.

opSÄ^ b«’'3i yn^jfin in^^^a wyn

Quod itadiftindum accentibuscomode pro« feras, Batherem ezzorcha babbéthen, iadahtw thicha'.vbatherem, teze merdhcm,hikdafticha rabi'lagoim,nathatticha.i’. Priufquam reform marem in ventre,cognoui te,Et priufqu5 proa dires de vtero,fandificaui te.Prophetam popu lisconftitui te. Inquocerte ^AeÔ.i.veriu vel periodo, Batherem ezzorenä, Prius quidem cum Kadma, alterum cum Muhuphach mmw Aris, ad Regem Pafta qui eft fupra Babbéthen, decora proferendi continuatione( vt illic diftin guendi mora fit) ducuntur.Nam Pafet vel Pa fta rex. Si duas ante fe didiones habeat, prior Kadma,pofterior Muhuphach notabitur. Sea quitur ladalülthidia cum ZakephKatôn,in4

ficut

A VG. SEB A ST.

ficutin Colo vcl commate,quiefdtur. Hi'cnuJ lumminiftrum habet, propterca quod Paft^ wox præceflérat, Alias enim et cornu fuftinens 8lt;^ cornu Hhilui cognominatum, praemitterc fokt. Deinde Vbathcrem cum Tabir Regium tenorem fubiedum habeat,morâlâdt, fedPa=j fAh aliquando minoré.Teze etmerechem cum Maarkh lubfeguente Rege Tarchi, proferunt, Quocirca fubdifiindionis nota à reh'quofers monis contextu feparantur.Pod haecHikdafti cha,cum Athnachta(quod quidam autcolon, autmembri vicedTecredunt) fine minikro fea Suitur,Quanquam ferme alias aut Sophar la* ir,fi vna didio praecedit tantum, Aut Sophar lafar 6k Mackaph,fi duæpræmittantur, minis ftros habere foleafNabi Lagoim,cn Maarich, qui 8k Merchadicitur,8k Tarcha regeOmniu poftremus, qui eft in Nathathkha, propterca quod verfum finiat. Sophpafuck.i.finis vers fusant Pedodus eft appeilatus.

Porrô qualemvnufquifque Regiorum acs centuum,vel miniftrum vel præcurforem ads mittat, præfentis inftituti non eft,et vt maxime fuerit,attamenneque négocia noftra, quibus dum hxc feribereraus, obruebamur, neque temporis anguftia, vlteriorem hnius rei trada tionem permifcrunt. Quare qui velit amplioa ta,autReuchlinum,autRabi Kalonimum,aut lakob Quiamconfulac, qui ex profdTo accens

K «7 tusius

DE LITE R.

tusjußis Libris funt profecuti.

Praeter ißos,fupra commemoratOS, repen* untur amp;lt;^ alq quidam^qui neque Reges, neque minißri putantur, Attamen ( vt Kalonimus fcriptum reliquit) Regum ac minifirorum ves ßigiafcquuntur, Illudnamque inter reliquos accentusefledicuntur,quod 'Q'''Ö?1W3 ^'A Q^ Hoceß,qu0d homines plebei,inter prxclaros Cities, vel(vtaliquanto propius conferam) quód ordinis Patriefj, præcellentes viri, inter Reges ac Principes, 8/ caeteros Aulicos qui ne^ que regia,neque principis fublimitatc pol lent, exifiimantur. Habent liquidem 8lt; ißi pote* ftatem,fî non per Omnia Regibus æquiparani dam,fæpenuinero tarnen ipfis Minifiris, plx-rumej fuperiorem. Qiianquam igitur à pria fcis fuperiorum appellationibus fint comptes henfi,Et figuris etiam cumRegibus,vel minis ftris plane communibus, fint notati, Hauds quaquam tarnen recentiorum induftria Gram« maticorum (quando non vbique fimilem vcI aequalem obtineantproprictatem)contcmncns da fuit. Nam tametfi lathib eadem cum Mus huphach figura, fignctur, nonnihil tarnen dis iierfitatis habet officio. Ponitur enim Muhus phach,vel in vltima,vcl inpenultimafyllaba, citra difcrimen vtrobicf. lathib vero propes imodum extra vocabulum,fub prima tantum Ïitera,ólt;^ id quidemance pundorum omnium appreffis

AVC. SEBAST.

appreiïioncm, collocatur.

Confimilis fermé differentia ginter Sophir Ïafar, Hilui, 8d Makarbél effe putatur. Nam tamctfihaectria,vno atque codem ferè figno, figurentur, Attamen anteZareka Regem, plæa runque Hilui , id eft, cornu exaltatum, Ante Zaképh Kadion, ff didio praecedat, ciiius vel princ)pium,vel penultima defyderet accentum Makarbél, id eft,cornu fuftinens,hæc figura di cetur. Sed quandoreliquasdiftinguendinos tas,hæc fine cornu,fine buccinæ figura, præcea det- Sophar iafar vcl Munach, id eft, cornu redum (miniftrorum accentuum ferè præcipu us)appenabitur.

Sic Pafleck,Regale pundum à lagarme, diferimen habet. Paltèck ferè inter duas cons fîmiles didiones ponitur, alio’quopiam mox fubfequente Rcge,vel Athnachta,vel Zakeph Kathon, Sé miniftrum habet, Sophar iafar. Atqui Lagarme,inter duo cornua rcda,cotu fimili cum Pafleck figura exprimitur.

Huiusautem ordinis accent us, numerans tur odo,quorum fignacum praedidis (fi vos les) conferto.

Tabula Plcbciornm, feu Mc* dionim Accens

CU urn,

K üq Inquis

DE LTTE^

Sedens - l Cornu fufti* f———.

(nens____-^

Cornu exalt, L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

DuoBaculi *

Difcus euer» »——

(fus .._-^

Subulinum

ExolTator -gt;

Finis verfus, * •

Inquibusquj'dcmManh, quod fubulw »um cornu interpretantur, tametficum Tara cha priori conueniat figura,baud tarnen fenren uam,aut fentennæ partes diftinguit, fed ferè pe culiariter Sophpafuck nonnunquam inferuit.. Eftautem Sx^ illud præterca obferuandum, BOnqfdem apud omnesludæos aecentus, no minibus appellari, Nam quem Romani Tara cha,Germani Tiphehanominant,quem illi So phar iaiarjfti Mu nach appellat- Quamobrem^ neearundempenè rerum diuerfis tarnen appel lationibus turberis,accentuum fynonima luba ijciain.

’ RegumSynonima» ^ ^,

A VG. SEB AST-

Talfa 8lt;^ Talifa GadoIa,Tarcha vel T/pfl «hi,Garißn 8^ Therfqn vna res eft- Pazer 3^ PafcrKaihón,Karné Phara, 3lt;i Pazer gadol, Segola Si^Sarc, idemeffinunf

Miniftrorum Synonimia-

Sophariaf^r, et Mu nach idem præftant,Dar g£amp;lt;^ gaIgal,Maarich 3lt;^ Merdia, KadmaEfet TarfaS^Talifa Katarina.

Plcbeiorum Synonimia.

Taren Chutann 8»^ MerchaCaphul^aut Sane MaarichinJathib Slt;; Sophar Mukadam, SophPafuckjSd Saleck.

Inter eosautem qui paufant plurimum, Si fententiarum partes; vel praccipue diftingunt, funt. Zakephkathón,Athn4chta,Soph Pafuk, Item Zarka,Zegola,Tarcha ,Pafta,Pafeck. âdc-

Ex his igitur cuicf fans liquere putoÇquoct’ quidem ad Rudimenta linguæ pernnet)quan3 turn fermonis Hebraid candidans Accentuum inuficorum,vclleuis notida/onducat. Nam prxterquam quod vel commata,vel cola, vel plænas alioquin diftindiones repracfentent, Itv quauis etiam didione ftgnificat, vbi vel depri# menda vel attollenda fyllabæ vox fit. Prodift enim (quemadmodum St! fupra didu eft) na*; nuum tenorem,mufica figura, Hifee rantfiex# ceptisfignis,quae vel primant vel poftremamu in didionibus literam defyderant peculiaritciv Qiialia funt ZarkiiZegola,Pafe'th,Et in mini#

K, v ßri»

DE LITER.

ftrisTarfa,GucTalifa Katannx Nam cumhace poftrcmas tantum in diAione litcras,fingulari quadam orthographiæ proprietatc,ceu ccrtam quiefcendifedem, occupent. Accentum ilium quivocabulis in penultima natiuuscft,indii care non poUdnt.

Quamobrem ex aliis,quam exiftis potius, Grammaticorum legibus, cognofcendus eft-Exempli gratia, in Paroxytonis, 'C^S ‘v'P B^)3W cumaut Zarka autPafeih infigniun^ tur,contra natiuum profères accentum, fi mUi ficum fcquaristropum. Proindefcribarum, 8^ quorundampundantium induftriam flus diofis,(præcipue autem his, qui Grammatical rumpallîonum, etiamdum funt impcriti)öd collaudandam 3^ amplcdcndâ cenfeo, qui vas biq in his fimilibufque voabus, Accentuum charaderes, congeminant ; Alterum quidem ftatuentes, vbi vel Zarcka vel Pafeth, cæterauc canendi figna,proprie folent quielcere. Altera vcro,vbi natiuus accentus delyderacur. Itaque in ’l'/TQ quoties Zarka,aut confimilia figna rea quiret, Alterum fupra finale '^:Altcrum qui=s dem fupra ’□, propter infirmiores collocaue^ runt.

Necverodifiïmilisin Eradicatore eftratio, Namcum primum in vocabulis elcmcntum poffideat, ruff «^«rsi-üj/profodiam mdjeare ned

A VG. SEB A ST.

quit, vt h^^rt fapientia. Quamobremfvt dixi)quidam e numéro U^l^^anCqucmadmo 8lt;^ hWXm ^3?^ tradatus acccntuum,atteftas» tur)nr«ïlü’'3nvniw ’QAK’’33quot;\A33?3 Vl'p ’'’AKA Wipia Hoc eft, propter cos, qui vbinaouatenonsfedcsfit,ignorant, duo Tai fa,altcrum vbi acccntus didioni proprius eft, alterum veto didionis prindpio adfcribunt.

Quanquam veto S^ifiam congeminandi ac centusranonem,fæpenumero plurimi præteæ reant,proutcuic^fadlein diuerfis Bibliorum cxcmplaribus,videre eft.

Sic eriam 8lt; Tarcha prior in tribus Libris, SA ASK id eft,Iob,Prouerbiis,amp;d Pfalmis, cons tragenuinum didionisaccentum, inido vo^ cabuli,nec quidem raro collocatur. Interdum autcmölt;^ rexfuo loco ponitur, 8c^ præcurfos rem,feu miniftrum,eO in loco vbi acccntus proprius defyderabat,in eadem frequenter dis dione,aedpit. Nam cum Miniftro Rex eg«* at, nequeplurcs didioncs præcedant,fit vtm« nifter natiui quidem acccntus loco ponatur. Quam equidemfignorum proprietatem,quis bus SAAI’^Mn Slt;^ modi Qé numeri in Mulids fignificantur, nifi S^ cognitam 8^ pfpedam ha bueris,frequenter etiamin vulgaribus tritifep didionum fignificatis halludnaberis.

DcMufia

DE LITER.

De muficonim Accentuum vo* culatione, ac Mclodia,

Cap. xviif.

Gf Antus fiue Regum fîue MinïftrOlt;» ^ rum accentuum,vtnon magnopea rc noftris hominibus conducit, ita ^necmultu operæ in coponemus, Siquidem ad folam ludæorum am^o^j^ quant» iiii nwan^nvn'ïK ntpjan^’’?! appellant, cumreliquiscercmonijspertinet.Tametlîquisf dcmcumalq plurimitum veto maxime Kalo nimus,opinctur,cxdi(ftionum tono muCco, (prout quifcj figuratus eft )adregis miniftriue qui adfcribitur proprietatem, Hudiofos pcruc nire facile polTe. Nam vt quifeç vcl in fublime circulariterattollitur,vel inimum defleAitur, vcl vbic^lîmili tenorecompofitus incedit, Ita vcl effiicaciac minus aut plus ponderis habere putacur. Proinde vt tu quo^ mmori négocie» diftinguentium notarum officia,Ledor agnos feas. Atep etiam(fi quando voles ledionis tæa dium fellere) canendi fuauitate animum obj-ledes, Accentuum melodias, Sed quas Sebafti anus Munfl:erus,ante nos ftudiofecoIlegic(Hi3 «nim fermé omnes quotquot Germaniam in:» lt;olunt ludæipaffim vtûtur) adferibanv Nam Itali et Hifpani alios fere canendi modos in pie vif» fequuntur»

Melo»

A VC. SEB’AST.

Accentuum Muficorum Melos,

t*\o^hI’*^t^ «rwo «^w ç^ôô v^0Qï\’0

Si quid

AV G. SEBAS T-

Si quid amplius voies cognolccrc,vel Mun fterum ipfum,vcl Capnionis Libres, quos de Accentibus 3lt;^ ortographia inferipfit, côfulito.

Exemplum feu ledionis abfuJutæparadis gma,quod prædidaspronunciandi præceptis ones vfu confirmabic,fubiecimus, Vnum hoc rcftat,vt drea fingulas.non modo literas,vcrS etiam 8lt; fîngulapunda, qualicunquetandena figura,fignoue,expn'mantur, teattentum prac béas, alioquin fruftra omnem operam nauas turus.

V ^57 n‘\'®^ Kuû'an’i r^'^pn tw

Pfalmus Cenufimus S^Duodecimus.

tçjn’fntç.^’t •w^kquot;’'S5?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k

1 ^t^TP.Xûn • vp'Sya^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Halalu iah, q ‘ Afre” is,iaréeth~Iohoua; vel adonai B Bamizuothaiu, chaphez mood.

Celebrate Deum, Laudate, 8^c, Beatus ilk vir, qui rimet dominû,Dcum,lO« HOVA,Qui'q? mandata eiu s:cupit impenfe. n*\n’' Del nome eft illudjTtTfaxfaMMaTOfz qd^ab efTefiueexifterederiuatum eft, exprimit enim propric diuinam fîue fubftantiam, fine eflena (tain. Quaraobrcni,vt quidam à vincere

Vinccito

DE LITER.

Vincentium,â vigilarc VigilantiS,Ira ab n’il^ Eflcntium,fiucab exiliere Exiftoncm,Deü,pra prio vocabulo nominarepoteris. Quidam c3 Ladantio Firmiano id nominis ex Appollinis carminib, per xvroffuét vel wr«?if*!,explicarc vo luerunt. ludæi vbicp per Adonai,non tam ins terpretantur quampronuntianc. Grande nefas Fx^ piaculum vel æterna morte expiandum eG fe autumanres, fi quisn^æ lOHOVA, fuis quibus conftitutum eli literis,efferat.Itain Tal tnudcuiufdam Rabbini, nomine Abba Saul, traditione,à veritaris luce,in fuperftitionis tenc brasablati funt,qui in Sanhedrin» i tradatulu die urn Cap.Chelekjlcriptuin reliquit.

Th^br«! vn’\’«\’W3QvnnKTaw:\« *tlt;’3nQ?'\S?^^^nhoceli, Etiam qui nomen Dominin^n^ lOHOVAnimirumfuis lite^ yis,quibus fcribitur,pronuntiat,huic nulla in fcculoFuturoexpedandapars eft, QcF quam fit ridiculii 8^ iudaice fuperftitiofum,vel put* riiudicare queant.

Proinde tollcrabilius eft quodLatiniper Dominum vel Deû, quandoquidem propria nominis appellatione carent,ferme interpréta« tur.

ÿ?^I HW ' V'^.^^ ^^'ias x

G Ghibbor baarez, lihie zarhho;

D Dor, hlarim iaboradi.

«». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PraepO»

AV G. S EB A ST.

Pereppotens 8Z nobile in terra,erit fernen eiusî Gcneraüo,reAoruni bcnedicetur, fortunabit.

•‘^^nA’ipSy * ^jf^n n H nbsp;nbsp;Hon~uahhóferbabeth6

V nbsp;nbsp;nbsp;VatzidkathüJihomederhlahliad

Omnisrerum copia rede acquifita^ Sd diuitisc •• indoinoeius-

Et iuftitia cius manet inaeternum.

P2^^?^ * ^■'«quot;\^\'3lt;^M X

Z ■ Zdarach, bachófechor,laiafarïm: Ch nbsp;nbsp;Channun, varachum vatzaddick.

Exoritur in tenebris Iumen,redis: Benignus, mifericors3lt;^ iuftus._

p^’w aa^h • «?’'« aS’j © 1 quot;éà\y^2a v‘%S’\ * ' ^a’pa'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•*

Th Thob“ is,chonen vmalue

I Iachalkel,debaraiu bamifpath* VirbonuSjdonatS*^ commodat, Difpenfabit, resfuascumiudicio.

Rab Abraham ben Efrh,D)fpcniatrem fuam quemadmodüæquum eft,interpretatur. Præs terea prineipio comparand! notam, intellexir, vt à fuperiori dependeat hic vcrfus,fic, Vtbeni gnus,mifericors 8lt;^ iuftus,Dominus videlicet Sic Yir bonu S,bcnignus cit,Sd libenter mutu# um dat. commpdat imferis ^fuccurrit..

DE LITER»

cKia^'R^ ’ ogt;sj?^gt;*’â ' a .î v;*^?ïW? * o^’pji'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

C Chi lohholamjoimmôd : L Lazecherhhol*m,iihictzaddick»

Ergo nullis vn^ fœculis commou«bitvrgt;

Sedin memoriam perpetuam critiußus.

«7: k^ * Tq?3 nÿ’^Tû^ nbsp;nbsp;nbsp;« Î n^n^anv^a’' gt;3gt;;gt;2î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^

M MilTamuhharahhaJüiira;

N Nadión libbó,bathuach baihou£,

A malis rumoribus,fibi non metuef, Siquidem cöSrmatü eß cor eius,deo fidens.

: v^ya n^T’^F» V 3?

S Samuch libbójüiira, HH HHadj afcr irc batzaraiu

Subnixumcorcius, nee fbrmidabit,

Vfq; dum vidcac(quæcuncp velit}in hofti« bus fuis. Samuch 8^ bathuach, duo funt adieA'ua, atteßante Abrahamo,flt;u participia lia nomina.

,Q7S-'a^7\^ii’WQ •^y^nTpi?.^^ 5 *vja2aia?*M5!$S^

P Pizdzdar,nathan, Jaebionim, Z Zidkathó hhome'deth lahad, K Karno,tarumbachabod. autbadttUod-

Djlperüt^dcdjpaupcribus, '

lußida

AV G. SEB A ST»

lufii’da dus manet in foeculum. Cornu ciuscxaltabitur in gloria.

Autfic.

Abunde largitur,ac donat mendie J,

Vfcf adeonum^cenac ipfius bonitas,

Quamobremcornu,liuegloriaeius glorio fecrefeet*

, Dy3^ip^!!*)\y^ nbsp;nbsp;nbsp;n

J ^I^n o^^”^ nyi^ nbsp;nbsp;nbsp;n

R Rafah,iirre, vacaas,

S Sinnaiu iacharuck vanamas,

T Tiauathrafahhin robed, vcltou^d Improbus magno animi dolore videbic,8^ in dignabicur,

Dencibus fuis fremetjftridebit, atcontabefeet, Sic 3lt;: improborumdefyderiu interibit’

Hunc Plai mû proptcrea ftudiofis omnibus c0mendo,quod beati boni'ep viri,non ram vir lutes vei officia, quamipfum præclpue beni« gnitatisexemplar,continear. Quæ nifiexfyna cero numiniseuku , Slt;1 alïïdua mandator um deimeditatione,proficiicatur, larua pietatis 8^ /jrfxfirK tantum futura eft. Prxtereacum Ordi* requodam alphabetico, finguli verfus confti/* luu fint,taaie cuiufq^ literae 5^ proprictatem, •c nauuam pronundadonem ex iatinis eßpej* “F*’®’

trOidCjCngula cü prlorib.pccptlonib'coferto, L ij “ Cquid

DE LITER»

fîqui’d primo confpcAu non aflequeriSjno pia geatvel tertio rcpetere. Nam tametfi quidem hebræa, latina fxpenumero facilitate fuperent, habent tarnen alicubi 0lt;^ difficultatem fuam, et nodos,quinonftatim àquouis difToluuntur.

Habes ergo,ftudiofe lecior,q uibus admf niculis,eorum primaftudia,adiuuari poflear bitramur,quicuncp,quæad Grammatica qui^ dem cognitione pertinct,focliciter cupiunt pers difcere Proinde,vt laborem nofïrum,quemad modum ex animo tui iuuandi,at'c^ his in reb. reAeconfulendi,auidilTimo, proficifcitur. Ita prompte,ita hilariter,velim accipias. Si quid defyderioparum refponderit,voluntatem lau dato, Çniæ vtomnibus in rebus,præs cipuacenferi fofet, ita maxime Ölt;; in praeclaris quoqt,ac rede fadis, vel vna fatis

effe debet.

Delitcrarum ac vocum Hebraic carum natura, amp;nbsp;prima ledione, Libel

IijFinis,

GENE^

A VC. SEB A ST.

GENERALIVM QVORVN DAM ACCIDENTIVM GRAMa ma«corum,qua: vel fob's Iitcris, vel fyllabis confiant: Per eundcm AVG. SE:# BAST. Nou^ zenum: Compendium.

Deb’terarum penes officia diuif/one.

Vpen'ori quidcm Libro, literas fe= cundumnaturamfuam,quid vnai if quæq?,potiffîmum verenbusproa nunciando valuerit,tradaui- Nunc auiem quid ad grammaticas affediones, genes ra nimfrum, Cafus, Dedinationes, Tempora, Modos,Qualitares,cxteraue accidentia faciat, quæ habeat officia,qua potcro breuitate, recent febo.

Alphabethum ergo nobis(vt queam coms niodius)in duos æquales ordines fecabicur. In fubftantialcs nimirum,amp;C feruiles literas.

Subftantiales.

Subftannalcsfunt, quae perpetuo didionis thema,autnudam fubftantiam,fcu fundament turn nobis exhibent,'a Rab Abraham ben Efra, '^'?3?B nVJ\'iK i Literae fundamenti fût nun L iq cupatac.

DE LITER.

cupat#. Quemadmodum ab alqsferèGrams matidsO’'?»^^ **« n'S^W^W Radicales fîue radices, propterea, quod radieem vocabulorû (de qua varix voeu m formæ pullulant) pros dunt,dicuntur. Huiufmodi ucro litcras,in os mni di(ftionc,nec^ plurcs,neque pauciores tris bus, hebreu midi orna, requirit: Vfque adeo vocum 5^ fimplicitatem 8^ perfedionem eles mentoriï triade condudens, quafvt Abraham! Verbis vtar^Mtï'ü’PKz'* nVÿ^? SzA .i.netÿ fupra,nccï! infra,nihil eft amabilius.

Proindefitarnen accidat, quodfrequentifTw incfit(diuerlÏs idadeo vocabulorum affedis onibus,pcrgrammatieam cogentibus) verbö pluribuscx literis conflari,quæternarium fus perentjdilToluenda compofitio, abqeiendæ lis teræomncs,ptætercas,quæ nobis integrum, nudum,8^ Iola triade confritutum, thema res prxfentabunt-

PorrOjfidilToIuj nequeat, quod ex quatus or,quinquc,auteo amplius literis congeftum eft, nee ad »^ viâJlk, reduei velit, certiJTimam bine inde conieduram acripe, earn vocem lins guxfaerx (vtGrammaticis vifum eftinonefle vemaculam, fed hofpitem potjus ac peregrin nam,quae vel à Pcrfis,vcl à Medis, Aegiptqf-ue,aut alrjs vicinis gentibus, quibufcum vers fail funt Hebræi defumpta fit.

Qua; cum ita fc habcant^nuUa hie tempo

AVC. SEB A ST.

fît# vel decompofita,præterquS propria quaeî dam nomina,quae nonnunquam integriscons fiant orationibus inuenics. Difcent ergo flus diolï,quicquid cft hebraicarum vocum ad ter* nariumthematis.fiudiofe reducere, nunquam alüs propius peniriufue,qu id vocabulum va re fît, autquid proprie fîgnifîcet, perfpeAuri.

Siquidemex folo tnematc,co'cp acddentalibus Iiteris,exuto,quodnam fît diAionis etymon, cognofdtur.Vtfîqiud VJS’^'a^ fîgnifîcet, Velis cognofcere, ad trcislitcras Ü Ö VP quod iudicauit,vltus cft, défendit, tertia perfos na,Temporispraetcriti,amp;^ Gencre mafculino, fingularisnumeri,fignificat, reduces. Haud fccus ac latini fadunt,quoties pnmam,inhono rificabilitudinitatibus, pofitioné(id em docent di gratia, exempli loco, vfurpaucro) cupiunt agnofccre.Quo certe vocabulo,nifî varias caf* que diuerfas vcrbalium nominum formas,ca« fuum inflcxiones,compofîtionis fpcdcs,abici ceris,nunquam quidhac didione fîgnifîcetur, intelligas-

Seruiks ,fiuc Mmiftcnalcs, fïuc aducntkiae litcræ,quæ fint.

E R V I L E S funtillaeomnesli* *^gt;'æ)B“æ ^^ Themata nuda accamp;s dunt jGenera, Numéros,Perfoa

L ui) naSjSi

DE LITER.

nas,5lt;f qukquid deniq: cft, Hue qualiratum,/b» ueaccidennumgrammatfcoriim,fignificat- vt ^U?3Va in fando fuo 3 præpofitiualKera,ïn valet, ^ 1 lp , fubftantiales Iiteræ, the:« ma, elementorum trinitate conftiriitum, pro;î dunr.Poftremo omnium S Relanuiacpofgt; fefliui pronominis index eft,Suus,fua,finira, SicGn*rj'iyj7'S}C’^'\ S*^ confilijs fuis. Primû clementiim ^ copulatiuum elft, •□ prr=; pofitionem conflit uit, 13 tertio loco pofitir nominis verbalis indicium eft,Subfcqucs vau •{pro prima thematis litera iod i ,ponitur.Hinc y 8lt;^ yquætemarium perficiunt,fubfequïr tur-Hisapponitur nS foemininorumnomi num,pluralis cxitus.Iod ’’ quod huicvicis numcft,adcóftruclionis ftatum,in famininis didionibusfecit. Poftrema uerofyllaba en femper adhærens didionibus pronomen, eo rum,autfuus,fua,fuui-n,perionasmafculinas refpiciens,efficit. Itacj: rotum hoc, ex varqs, cu dementis,tumfyllabiscongeftum,ad Vj;n 'i.confuluit,radicem omnibus Ipoliatamacd dentibus, reduces.

Radicales,

Radicales vero literæ, vndecim numerantur quas nobis hoc fymbolo Rabini comendarût, '

C\v: ^5^ 'ion üx

Scruiles,quasali) r\'iÜÖ’il Hoc cft,aducnti das.Gue

A VG. SEB A ST

cas,fine adjcdidas literas vocanfen'am nume ro cum fuperioribus xquali, vndecim,hocfi-gnoconftituuntur. Mofechatab elemi, W^K ÛM HT’IO autfecundumben Efra quicashodymbolo p notariakon coplexuseft

VW ' 3» 5t^ , Quaru minifteria, partes Slt; omeiabreuirerex ordine recenfebo. Neq? vero hie quifep à nobis omnia,quæ ad feruiles amncnr,requiiet.Com modiorem quippe locum,alia in verbis habis tiira funt. Alia vero melius inter nomina, alia alibi feciliusexplicabuntur.

De minifteriOjfcruib'Sjfcu acddcntaljsliteræ ’a»

Mem duplici quidem loco tbematibus in» feruit,prinapio nimirum Sc' fine,Principijs au tem I^ .i.de, à, velab, præpofitiones valet, vt r\’'3'^ de domo, JOT^^ ^^ ortu folis. In« \ terim St^ pro,ex matcriæ,cum inftrumenti vel modi,magis,autpræ comparantis,cumfocie3 tatis:ïtem pro,propter,et pro à quod agentem cauflam fignificat,accipirur.Excplapaflim oba uia reperies, vt 3W’p ex auro,*^’^^’^ e.x 1 uto t\Ça’aexargento,rugiebam ïV^OTiS eugc^s mitucordis, VQ ÏVV’'’^.’Q cumofculis, t^^2^1Q'O prægemmis prædolîs.Melior ert ne gociatio ciust^O^ ^hO'^ præ negodatione Velmercatu argenti,Prouerbiorum.iij, Peptis

L y

DE LITER.

gifti Exclus. QU'A cumipfîs, ‘A'^^*^

pro via pracuaricationis^Oco impjctatum,hult; tniliabuntur.Et hSæ’û A Domino fedum eft, Alkubi 8Z tempus nOtat,vt ^’JSÿTfl Afaculo n^^3 ex tunc,hinc inde. Etpro in,vr, Caefarex vincuIiscaulTam dicerc vfur pauit, vt, nSnp r\’'3’Û in domo Domini, In duitate fiorebunt, Pfalmo fcptua gefimoprimo. Sxpenumcro negationem vel priuationem indu dit, ‘^5^1Ç itranfeundo netranfirct, Qualia fercfunt verborumadii# inilem formaminSninua-

Poftremo fignificat hSAÏ^'^'^Vf' Hoc eil partem c multitudine, vt, YJ^H ’'Ap'Q de frudu arboris, ‘^'13’'KA^^'O de Mandra* goris filrj tui' S^c. Sed quoniam hare iêrè adfi* nia funt, ad primum modum facile reducen* tur. Nec vcro te moueat,fignificandi vnius lü terae diuerfitas.Nä minutis iftis,fiueorationïï, fîuedidionû partibus (gbus’DJ?ün ÏAA^^ id eft, indcclinabiles partes fignificantur, prae^s pofitiones,coniundioncs,pronomina,aducrsi Dia,8^c)non minus eleganter,aut variefcripio res hebraid vtuntur,quam Græd aut Latini.

Porro,Vt aliquanto propius literæ prarfen* tis officium qucas cognofecre, obfcruabis hoe fignificatu *□ Mem, iêrè perpetuo cum Chi* reek halo iodj quod ftaüm ac proximc daggee fcquitur.

AVG. SEBAST«

lt;«quitur,notarijVt, t\Ç2’Û F^^'P «»bb^ mickkeTeph, quequidem ornatusachrcuitatis gratia, pro C\0a l’a r\’'S ^a efferuntur, Itacj dagges abfentis nun defedum inftaurat.

Quodfivero proxime fequens lire ra fucrit “yy M n K quaedaggesnon fuldpiunqChi rcckbaloiodjfub quot;a Mem in zerr vocem Jon gam commutabitur amp;lt;^c. vi, ^^bjö pro “Xlflh^ effererur.

Frequenter etiam eodem loco participjorS index cft,veruntamcn lub alia pundandilege quemadmodum in verbis dedarabimus

In finibus didionum pronomé eft,cum vers bis quidem aur partidpijs,primitiuum,Scd dï nominibus poilcfliuum, quodad fignificata, mafculini generis, rcfcrtur,vt U'AS’^ fermo corum.ncmpèmafculorum, Q^''?-^ vifitauâ cos.

Dcmimfteno Sm,

S In, prindpio tantum vocabulis minw ftrat,Quotiescrgoaut finalis,aut mes dia didionis litcra Ritura cft, radicalis cenfebitur, Significat autem relatiuum qui, aux, quod, fine vlla generis differentia, Interdum veto pro quia,quoniam,quod pro* pterca, eo,quo, vfurpatur Perpetuo (paucia admodura excepus^ui zegol notatur^dagges, prôna«

DE LITER.

pro naturabreuium punftorû infequcntc, præ terquam in gutturalibus,quibus nullum dags' gesimponitur, ctiam fipundum Zcgol præs cenerit.vt’'r\7iiÓ2 k^b ’'^W ''’^'^3 Vineamme amqu3emihi,nocuftodiui lÿ quod £^’^quot;\?' fî^ ue relatiu um Grammatici cognominât loco di Aionis ‘^1174^ pofitumeft. Sic rcliqua quot;^^ TSt'lï^^ donee voluerit, vfq: dum, vfqjquo, quam diu voluerit, Itacum gutturalibus eles menu's eadem obferuata punftandi lege, verus tarnen citra dagges,eodem Solomonis Libro, coniungitur. vt ’’^S’Ül HaT^ip '’^ H^^W Indica mihi, quem dilexit anima mea, ^/yu? fiïrt’An I’D quæ afeenderût de lauacro, ’’IKU? flÀ^T^riW quia,propterea quod fîm aliquâtuj lum colore fulca, aut fob's ardoribus dénigras ta.Nonnuncp autem zcgol in pathach alfinitas tis gratia,conuertitur.vt D.'W3 ’'nD^W Eo quodfurrexi,eo quod etiâ,8lt;^C'Exfranca funt, quæ vel kamczeuphoniægracia,vcl faua pus Aantur.vt npS^ 'Cn'J7 J. quod ipfi, prOs pterea quod tu. Citra difFerentiâ vero nominis b*,verbis, et OJ^pH nS ^D .i.confîgnificantis bus oratioms partibus, apponitur.

Demtntftcrio Iireræ feruiUs H He, Hadahhith,

A VG. SEBAS T.

He, didiones quibus apponitur, dariores efficit fignificarione, Quamobrem Grammafia ci ipfu appe]Jant,B^’’Vjy KH fine r\3?*\Tl KU Quemadmodum et Abrah. ben Efra nuncupa uit,hoc eft he notificandi, ant certificadi, ant co gnokendi, Nam fæpcnumerorem cognitam, atq? adeo antea vtcunc^ deguftatam, in anim3 a n ditoris,cum e ffîcacia reducit,Et perpet u o dû dionibus quibus apponitur, hoc figuificatu, præit,8gt;lt;^quemadmodum Græcorum articuli, nomina antiftes eft, vt ’'^5 Ü^’^'Ö? ' D’’’^ïï®'U Cali,cocli domino, Ferè cum patach,comia tante daggtSjnotatur.vtK'SinHannaui^Pro phetes aut ille vatcs emphaticós,’^'7'^B Rex ils ie infignis, nW “^^3?' Ea res, tam admirada ni niirum,tamnoua,tam'c^ftupcnda,NifiguttUi raies fequantur,8gt;lt;i quideminprimis “^ J? ^ quse, quum(vtfupradidum eft)daggesnon fufcipiant H principes appofita,ad kamez, loa co patach aftringut H/quot;S^ri holocauftü,n3I?Kn mulier,U’'y\n curfores.

Verumenimucro,quando didionisprima litera kamez fignatur,fæpenumero ornatus gra tia, ad deuitandam multarum vocum, lïmilii umiie lyllabarum vnius exitus, concurlum,n nocum patach aut kamez,fedcum zegol,quæ nefcio quid cum produdis vocibus communi tatis habet, fignabitur, vt -^quot;^yn tnufeam.

DE LITER.

ü^hn fapiens, n’'^nn montes.

Porrü,fimonofyllabi's,in quibus primt quidem htcra gutturahs eft,apponitur,proa ptervicinumdidionisaccentuai, ferecumka* iriez enuciabatur. vt WH ’n*J?K T^n ^HH i.mons. tener, Beatus, fort unat us, homo alle, •^^i^niux-

Præterea quum latera,quæ fiatam fubfequi* tur,faua pundo fucratanfignata,plærunc}; dag ges, ob tonfuccudanem, vel vt quidam opis» »aantur,propter fcribentium laborem extenu* andum,abrjcitur, Quemadmodum in trada* tuDaggesinobisfuperaorilibro didum eft, Vt, ‘^SK’^T^ Riuus, VO’^n fundamentum, *\S3’Ör^ Pgt;'®quot;'?CÏ©Q ‘ Sedifta locüduntaxat habereputant, in has,qu3eiodincipiunt,amp;(^ v* iriJcj verborum Pihel participijs.

Nee vero filentioprætereundum eft, hanc ïpamp;m literam, non omnibus orationis partis busapponi, Sed nominibus tantum,fiuefub# Aannua fuerint,fiueadiediua,fub quibus co* prarhendivolumuSjS^ pronomina, amp;(^ parti* opia.

txnpiuntur hominum propria, quæ cum ipfa rem alioqui certam iatis.atque determinaa tam fignificent, Hocdetermananda fiuecogno* (cendi daoento non habent opus.

Pfoind%

AVO. S EB A ST

Proinde, vbi'cunquc Rabini hujufcemocÜ loqucndiformas, Cue coaccruata nomina re« periunr. D^K« n^^n ’'p^a^n aut confimiba’ Gentiliciapotius vel appelJi* tiua,lïue communia fadunt,- Haadam,homta nem, Hamanaflc,è tribu Manaffe quempfam, pro ’'Triian , quemadmodum efferimus quot;naj? hebracum , interprétantes.

Qiiod fiiuxta verborum prxterita, (quod Vtiquerarum noneft)ponetur, refcrendi no* tam ^^^5 Qui,qux,qnod,cadetnpundo rum ratione, Ggnificabif W^'^ptlH has hickdis^Qui fandificauitjoco ^T^^^H \^tfj abbreuiandi nimirum fermonis gratia.

Incerdumetiam vocandi aduerbiumeft, Vt D^n ^b n^ Quid eil tibi o mare, lui in carmine Mofe,Libro quinto.

! quot;^p-'-^’^K ïgt;sn 5?p\^m Haazinu halfamaimjVaadabbéra, Vathifmahh haaretz imrc^phi.

Aufeu 1 täte o coeli,qusefum didurus, Audi o lellvs verba oris mei,fermoncm meS.

Onobilislfrahd. O grate omnibus Ifrah/I.

Y'^n O generado, VOS Viditel

, DE LITER.

Neque vero au t minus frcquens,aut minus præclarum officium gerit,quotiesinterrogans cli,vel admirandi,vel addubitadi fignueft.Sic cm r./.sVLï^Kn^^n’a^pnKTnv^En «n Grammatici appellat,hoeefi,He,dubitjtis,adï mirationis, interrogandi. Omnibus enimhoc elcmcntüpartibus, fiuenominibus,r)Pq; cum appeUatiuis,rum proprijs,verbis,contundio^ nibus,3duerbiis, nee non amp;^ feruihbus quoeç literis3gt; □ H \Ï/ *□ quod tarnen luperiori des negatumcft,annelt;ftitur, Proinde,cum 3lt;^ las te pateat ipfius vfu s,fu mma vbi'q? cu ra, du dH olis aduertendum eli. Ferè cum chatheph pa tach,nifi aliud faua ftatim,moxproxima m IH tera léquatur.'difcriminis gratia, notatum cons fpicitur,vt X^’StPn Num^ ergo ne iudex lt;nbsp;’'□51tlt; quot;HS '^^■iiyn Ego ne obleruator,aut cu ftos fratris mei lt;

^ ~ ^3K ’'r\tó vr\’'^Y w» T^nquot; '^'T3.n

Num ergo exea arbore, de qua præceperara, re velctrcris, comedifti ^ Frequentiffime quoef m indignatiombusjocü habet, vt Mas H.i, ÜfleriHudpræfidi tuo,num beneuolens «a tecompledaturC Numanimo demum gras tOjtiii m ii neris oblationem ferat^

Sin.’prima vocabuli cui adhæret Iiter3,faua adferiptum habuerit^ne duo lau à principle

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iquidem-

AVG. SEBAST.

quidem dilt;Sionis(qiiod flagidü aduerfusgrS# maticorüfacracommilTum, longe grauilnniS eft)congcmincntur.Chatcph patach,jn pachach lußamquidem vocalem comutabitur, vtGea refis xix. Qn^aS’p ’’IK HO^^p Egone ce« labo Abrahamum, amp;^c. Sed turn linea remua giendi quamfiij?^ nominauimus, ferè ad fini firum,difcriminjs q indem gratia/onfignatur Namidquodemphanconeft,ad dextrum lis tus pachach, mugKum,fiuecommorandi nos ta accipere Rabbi Elias tradidit, vt, nOP^H

operics, quioperit inteftina, “VC'ï? ÏT^nResifta.

C^od fi gutturalis litera jpfum cxceperlt autcum fimplici pachach, aut fubfequentc kas mez, cum zegol notableur:vt,V[?’'Kn Nu vir; *’□51X1^ Num ego, Ï^^Onnum fucrit- Pros pemodum fine daggcs effertur,nifi ad feruilea litcrasSb’a h^ia affociccur,vt,n’'IÖia5n numincafirisC

Poftremo autcm,Quoticscum kV autfyls laba Qtlt;componitur,rem confirmât.vt, tAPt^ Nunquid non malitiatuaplurimaC Quafidf# cat,certe multo omnium maxima dl. Sic 8lt;^ in aliisquibufdam,vt T^x^in^ Nunquid non C Quafi dicat, m ulto omniu m maxime reuelans do reuelacus fum,domui patris mei. ij. Reg.n. AuthoricateRabIofeph,parcntis vtriulcj; Chs sohl« M Por#

; DE LITER.

PorrO ad vocabulorum fines confinuta, ft^ remotum ad locum fignificat,vt Wa’^^'® eoelum verfus,furfum, nYquot;gt;S in terra deorlü, n’a’A^^m^Qy-^n'a’’ 8^ dhataben's ad occis dentem ad orientem 3lt;^ aquilonc verTuSjGen. xxviij.Verum enimuero notabis, quoties aut pro'p vocü principrjs adiedo(vt Rab Salomon ni p]acuit)autpro^K accjpitur,diAióis accenm nó mutarejed illic vbi tenons fignü eft relinqa re.vt à Q^,n’ö^didtur, a y^ÜÏ aquiIo,ni^ÖY aquilonem verfus,enunciamus.

; frequenter autem 2xi fcemminoru nominu, vérborum'q? charaderem conftituit,vt ƒ‘'’^ magnus,Ï'^'’^ magna effèrimus: Ita IVJ5^ paruus, nyjp. parua, In verbis, ^'pÖ vw fitauit, n^pQ vifi«auitmulier,efièrimus. Veruntamen fub hacferuiendiproprietate ac* centum didionis permutât, perpetuo enim ad fefetenoremrapit,vt n^pp lapientia rjpquot;VÏ indicia-

Omnium autem poftremo didionibusftrè omnibus,fiue nomina,fine verba, fiue confia gnificatinas partes conftituant, KSràTÀfi ayu^Ä/i« »/«■/iJ« aut propalepfim apponitur- vt, tP’''? pro 71'^ Sic 3^ futuris 8lt; imperatiuis^tl’^^^n dndicapro’^’’An. Item, n^S pro *W? Rei liguaporroeins officia^ partira in verbis,'pars lira

AVC, SEBAST.

tvn in riominibus quocß melius explicabûtur» Scquiintur oiFicialiterarum 3^0 Mimftenum Caph.

GAph duplici ferè feruiendi munere fungicurjnrerdumemm vocabua lorum initqsjnterdum vero didi onum finibusapponitur. Initrjs fi militudinem fignificat(quemadmodum labs nis) Sicita, vt,ficut,lïcuti,quemadmodü,t3ns quam,quaG,quomodo,8lt;f qualis, vt Joelis.i. . ^’??^ n’^^'^^a :wi«:5 wv. '□’'^'^^^3 H’^'in Sicut præualentes accurrent, vt viri qui bellandi gnari funt^muros ac mœnia fc ans dent.

Interdum autem vel effi'cadæ,quæ in coma paratisfignificatur, vel abbreuiandi fermoms gratia, vtrobique congeminatur, vt Efaiæ Ca* pite vigefimo quarto, W03 '03/2 ^^^^^

' nbsp;nbsp;‘ npgt;-\3« nh£iü2V3”\'w-\Sy3

EteritSaccrdosficutpopulus,amp;lt;^ populus li* cutfacerdos,Dorninus ficutferuus,Hera fimi* lisancillæfuæ. Adiftum Gquidem ferè mos dum hebrsei ieriptores vbi vtrinque omnimo dæ Gmilitudinis collatio Gt,atteftantibus Rabi nisjcomparare fólcnt«

■ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M q FrequS

DE LITER.

rum,tempus acmodumrefertur, vt in ludic, r^*\y[?J?3 cirdter decent miliavirorumr^Syh3 f'gt;:gt;ri drciter nodis dimidium. RabElias» man^Tam ^aoian w'^w c\a appellat uif,quod non omnino mak Caphjin numeris acmenfuris nonexadeomniaæftimantis, aut colligentis,intellexeris. Accipiturinterdum pro iuxta,fecundum,ôlt;i conßmilibus praepo« fiduis didionibus’ ,

Punftatur porro/um faua communiter, vt fupra vidifti, Nißca quaemox litera iequitur, faua infigniatur, Nam tum Citi reck balo iod, propriumilliuspundum erit, Et rations Mas giftri allcgant,Quüd duo faua,in principio di dionis,nun$ congeminari poffint, ExcmplS eft’il^’*'n'a'i^0a ßcutZodoraafuiflemus,Efa ix primo.

Sed quotiesgutturalis cd chatheph p^thach fiarimfubfequAur Caph cum ßmpJidpathach ßgnabitur. Sin illacum chatheph z/golCaph cum figura zegol. Sin autem cumchatheph ka mez punStabitur illa. Hxc cd kamezchathuph infignita confpidetur. Exempla funt.

f'''’'? ?r^ '^')^^?P «i. ficutleo, Quandodixes rint,populus domini lunt ifti,ßeutnaues. Pro Uerb.xiij.

Emmuero quando iod faua, mox Caph li* teramex»

AVC. SEBAST.

teram «cipiet,manebit equidé fub Caph Ch/lt; reck,attamcn iod fuo vocal» Hgno pnuabitur, Hoccft,€xconfonanteinmutam,fiucquicfccn tem lireramcommutabitur.vt Pfalm- Ixxxix» «Tja'W ^13’9 'Sspq^ V’^i 3^ ^'i?irs P9nam, feu confirmabo in perpetuum fernen eius,0^ Thronum eius,quemadmodum dies eœlorum, ’'^’'D pro’'T3’^ÏJ paracquipok lentiamfni fellor) didura eft.

Ad hæc,quoties gratia breuitatis, cui plurk mum hebreus fermo paflim indulget, M r(J7^ Vn.i.he cognofcendi intra fe redpietjOm nem earn pundorum varietatem atef conditio nem,quæ funt empahtico eleraento pcculiares, defyderabit. Proindc,quemadmoaum pecult; liaritcrferècumpathach y; perfacra volumk naincedit. ItaCaphquotksquidem huius Ik terae vieem obtinebit,pofthabita propria notas rum adfcriptione,ferè cum pathach confpidec, 8lt;^fignificatuin quoeç eius vocabuli,cuiads hacretjillufirius efBciet. vt, 3^^^ I^JS^ Pfal.cxxxirj.Sicut vnguentum illud prædos fum,vugucntüinquam illud, quod effufum in caput,ftillabat ac defluebat in barham barba AaroniSjb^epro l^l^n^ (quod rariffimS eft)nonGnefingulari emphafeos nota, Vates Cxtulit. Cönßmilcmad modum rcliqua.

Noubis quoef iuxta n omina diuina liane li ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M irj terä

■ DE LITER.

teram quiddamf quod ad communes punlt;ft an dl leges attineqdiuerfitatishabere. Nam cum Q’'nVt‘ iunda, Q^n^O proQ^n^^ pcrzc= repronunnabitur Sediuxtanomc illiid ntf« 'j-fafiitATU^i n^n’^ per pathach UAH'^ fignabitur.

Infinibusautem vocabulorum, tuus, tua, tuQ,fi nominibus adhæret, pronomen eft. Por ró fi verbis aut colignificatiuis apponif/ecude perfonæ primitiuu côftituet,mihi,mc,à me.Ex pundo kamez mafeuhnam perfonam, adqua rcfpicit.Exfauafoemininum genus agnolces, vt,TpK patertuusovir;‘^7l^Q vifitaunteo vir, ^l'ASyy dolorem tuum o millier, nifi qd' inquibuldamrcgia poteftate præditis accentis bus,punAoriim metathelis nonnunquam fiat* Vtin Sopli pafuck, ^^ pro S^ mafculino genere dicimus.

De miniftcno h'teræ feruilis H ÖAu à principio quorundam vers baliumnominS initiumSd chara ctcreft,vtri*\!^ör\ decor A fis nc,præteritoruminomnibus con iugationibus, fecundas perfonas, fingularis numerijVtriuli^generis,defignat vt, S^'^pÜ viBïaüivir. ^‘3'^0 vifitafti millier, Kamez 8d Tauageneris diuerfitatem quemadmodum infupehori defignantibus’ Reliqua dicentur incona

AV G. SEBAS T-

în connigatjonibus. Et fccmininorum quod lt;Ç nominum terminationem nonnunquam ins dkatjVtn^W^n

Dcfenutjo S Beth.

^-'Ji^jS^ Antummodo vocabulorum ims t^s Beth litera feruilis eft, 8lt;i coms 9* munjterpræpofinonem,in,didi-onibus cui apponitur,adcôfignis ficandum adfert,vt WS^^ ï\’’33 in domo do^ mini. Quancf 8/ variam fæpenumero accepci Önern pro diuerfavel didionis vel orationis raturahabere5compcriatiir. Nam 8*^ pro, de, cx,côtra,cü,pcr,âd,antc,propt,frequentinîme fignificat.Q^ auté ad pûda pertinet,omnc il 12 puncioriim vocalium conditionem,ac plurifa riam notarum diucrfiratc,qii3 elemento Caph competerediximus, omnibus in locis fcquet, quemadmodum pafTjm ex Bibliorü libris, va rrjfq? fcripturæ locis, vfu melius cognofces, 8lt;S cxercitationis üudiofacilius depræhendes-

Exêpla,Iurate mihi n^H’'^ per dnm, ^^'53 propt Rachelé- Gcri.xxix.n';r,’z'‘P7.n ’’V’amp;Tgt; ^n^’^MJ^ïa ^■’’U7J3 Et aîa mea ,ppter dnm exul» tabit,Gaudebit japtauxiliü eius 'Pfal.xxxv» Sri^’lf quot;’S loco ‘înyVJiy^^ (vt fuprain minime no Caph diAn cft)Extraneu efto^^'^^T'? pfal xxxvi. Nähehaiada noponitcnferuihbuslw ten's 3^2,Vt fupra commemini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. “

M hq De

DE LITER.

DcofRdo Aleph.

Nter alia hoc fere in primisAlcph ^J^prxeipuum officium eft, quod hi turis perfonam prima,pro vtroej genere,principi)s verbalium pofi» nonu appofita c0ftituat,viAAlpt5W vilitabo ’Y’^''a S^^X Ingrediar domum tuâ, pro vtriufep generis pcrfona.

Porro autem, quomodo in nominibus de* riuatiuas feu denominaciuasquafdam formas ftatuat-Item quo pado per epenthefin fxpius medrjs didionibus inferatur, poft in tradatu nominum commodius dicetur.

De Lamed.

jAmed, prærerep quodfrequentifli* fineDatiuorum lit notus articulus, Etiagcnitiuis,interdum autc accu fa tiuis, 8lt;^ (quod omnium eftmaxia nacinfrequens'inominatiuis quo'q? nonnun^ apponitur. Nifi bate pofteriora antiptofcos bc=

nefido figurata efle mails,Exempla fut, U''2‘i ’'y^i^ Q^7^^WuIti dlcîït animae mexamp;^c. T^^B^?’^''? Apud dominü eft falus, fine in domino eft adiutorium, In pfal- epigraphis fere genitiuis inferuit,ct in his vbi fere pofleffio fignificari folet, fuffraganribus commentâtes r^us, vt ’^^‘^7 ’hS’fllTQ Pfalmus Dàuidis: De

Acd5

AVG. SEBAST’

AcAo exemplum eft Iiremiah lx» 3*5 hp?^ Ï)’')avb 'Q^hSOEtaccepitjaccerftuitjfeu adhi buitprætorleremiam.pro^,«^^., ^^ De no mjnanuo,Efaiæ-xxxij. •^’Q “^S^TQ^ V-V? ^^ 'fk’^w; '1^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Èn ad iuftidam ex*

cercendam regnabit Rex, 8lt;; Principes ad Xi quiraris rationem prxerutj'Q^*^’^?^ pro D'''\'U? vfurpatumeft, Confimiliter, necerit 'p^b «j.

Eobur in manibus tuis Deu t.xxvif.

Carter urn nee raro praepofiriones, A,ex,de,’ ad, propter, in, pro, vfq?,Ki per, poftea,item,po ftea^, valebir,Nonnûquam Ö^ iurantjs efle de prachenditur. Sæpiflîme verocum amp;lt;^ he haia* dia referre cognofcitu r,notificantis efle dicetur. Alicubi vero 8lt;^ fimilicudinis nota conftituit, propter afFinitatem,nam literæ 3^2 cum eana dem ferè püdandi lege ac notarum,quibus ina fignirifolentcomunioncm fequatur, fæpenu# mero vtieç fit,vt altera pro alteraconfanguinw tatis iure veniat! Exempla funt. Deuter, xxix. ^■^lÜ^ ^OM^ fugient à lade tua Daggoncor# ruit Vlö'? fuper lade fu3, Vnulgfq,33^3y^ iuxtaexercitumfuü, ’’7 propter me, ^Swb In terra, 13^^ pro lapide, Aeftimauit cam, nTiSTph ficutinebriatam.nb'i?^ vfq? in per petun,viq!in æuum, Eritis inter cos “A^3'? fcutcaro,pro‘^'U?33 S^e.Reliquafi quae habe at miniftrandi aut figniScandi offida,ipfc meli« Mv ustenu

DE LITER»

us tempore,et plura, qua hic à nobis adferipta func,pcrfcrutando inuenics-

Porro autem quodquidem ad punAorum annotationem pertinet,erjfdem plane legibus, 8kî communibus cum Beth,Caph,adfcribenda rum vocumconditionibus,vfitur

Eandem ergo 8/ in hoc elemento vanetatc. quoties notificantis dementi naturam intra feie recipiet,qualemaut he haiada, aut Caph cons uentre fingulariter ate meminimuSjfpedabis, Appendix.

Qjiando iuxta nomen ^S^'AiS collocabitur. Lamed quidem cum pathach notabitur, Sed quemadmodum Aleph fuam vocemCatheph pathach repeUet, ita ncc aliam aiTumpferit^vt ■'I'iAK^ QcF 8lt; duab. fuperiorib.literis 3 □ etiam competerc notabis, A fine, vt vocabu lorum medio,radicalis perpetuo cenfebitur-

Minifterium Tod.

QVanSSlt;i literacfcruilislodplurw ma officia,redius cum ex coniugS di paradigmatibus, turn ex nomia num inflexionc,cognofcantur. At tamchocloci minime prætereundü fuit, quod didionibjfeu qualibufcûc^ vocabulis, ad fine appofitum, rclatiuü vtriufqjgeneris, prono' me efficiat,et id qdc vtroej numéro,Si noibii s adhxrct, pofleflliuuxîij â verbis,autMiUoth

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hauhaam

A VG. S EBA ST

hatthaam,prim]riuum repræfentabir. Quanep prodiiierlà pundorum annota«one, iftuc fis at. Nam præcedente Chireck,fîngularcm,Præ cedenteparhachautkamcz, pluralem numern jndicat.vt ’'‘^3'1 verbum meum, ’'■^3■^ verba mea, In verbis,ante fe Nun per Epenthefin ac-cipit,vt ’'i^V®. vifitabitme.

Altcubi vero Sx^ nominibus Slt;f pronomini bus,altjfue partibus,prorrabendi nimirum Ier roomsgratia,paragogicum elementum efi, vt WS:,;^ eleuator. *’51^ pro ^3*^g imqua tas tua,8lt;reltqua.

DeofRdoNun,

”’’^® adifda,prima plii= numeri perionam,futunslâe Item pafTiuorum terriæ perfos K^Ylt;g^oæ,malculini generis, charaderefi-, vt, ^k’ü’J^l^’^S'Ü'SW cuftodiemus,conferuatus cfl.Afine pluralis numeri, in rebus quæfemf rino generi compctüt,relatiuum eft,carum vi delicet, i}s,eas, 8xfc. vt, I’A3'^ verbum carum, I^iaXP conferuauiteas.

Praeterea verbis fiue prætcri«s,fiue futuris^ Cueinfiniriuis^quot;»J^Vcognofeem,loco ’^J^V «t I« fretfutru)^ apponitur.

De officio ac diuerfa vau fignis ficandi ratione»

Pofires!

DE LITER.

POßremoj'nter fcruilcs literas no mfi nimS vaiu exhibet negociu, di propf fignificandi van'ctatc,tii propi netarS feu pundorS longe diuerfifiimamac muldphccadferiptionem, Sumatim tarnen praedpua eius olfida,quoad fieri poterit breuiter indicabo, Prinapio notabis igit, vau literänul^ vocabuloruinitrjs, necj radkalcm neq? fubftantjalem, praeter^ duabus in didioi nib, V^ sc Sh^ nimiru, efle.Quaobrem 6 dlimufucritinde iludiofis,cognofccre, quado vcl radkalis vel accidentalis litcra futura fit.

Seruilisin duas praccipuas partes fccatur,nS eopubtiua dkitur et conuerffua,Copulatiua à gramatkis quot;^A^h AK quot;WJ^^cognominata, did f quae nomina di nominib,aut verba di verbis, aut diuerfas oronu fcntcniiariiuc,pcricopas(vt latinis copulandi fiueconededicoiundiones) connedit, vt C'^çp^SW aurum8lt;^ argtniü^ T'V^^ ^^^’'^ 3lt;1 commederat 3^ biberar

EnJmucro,fub hac connedendi potefiate, multiferie acdiuerfimode vfurpatur,Nam as lieu bi aduerfantis eft,fed, Aliquando compas rantis,pro fic,ita.Sæpenumero veto et ordinis eft, deinde, pofthæc,prætcrca,nonnun($fignis ficans'Itcmcolledionis igitur, Subfecutionis ftatira,continuo,quod ctiam vaiu properandi conunuandiqj appeUarc licebit.Praeterea caufa lis,qui«

AV G. SEBAST

liSjquiajnamjnamfJfjqucmadmodum 8^ rO pulanuæ poteßacis coniundionesquaedam, la rinis vfurpantur Alkubi vero corredioncm notat,quinpotius,i{no,multdmagis,vtPfaU mo.vii. Tw^htr\ 5n’'Tü^w ’’n'^Tazi-QK ÖV*’^ ’’^’^'^y “C cO qui mebcncficrjs affet d^fummalcmeritus^ 8lt;^c, Qiiinimo multo ponuseos,qui mihi firiiftrafuntaduerfati,fera per adferui. Au tor ben Ezra. Nonnunquam ea tiam referentis natura induit, vtEfaiæ CapJiq Sicuthinnulus reiedus, MJ^'^'Ç VK^ I^yO’^ 8d ficut ouis crratica,quam nemo colligit, ne^ mo reducit. Interdum vero pro dum, autlos co beth, præpolîtiuæliteræ, ponitur. Item pro fi, vel aut,cum focietatis,necp. Et lamed, pro diuerfooronishabim collocat,vt Ml\'’3’\ Regn. v. pro Ï^’Î3’? intrinfecus, intus.amp;^c-

Verutamccum ifta fere oia ad eSnededi vir tutfattinerc videanCOmniageneratim copy* lationis noiea plæriftç Rabinoru cenfenï

Ex quibu s facile patet,cG hebreaeos configni fîcantiûvoeûcopia deftituat,paucas illasqua# habent,pro fentendarû uarietate,varieac multi plicitervfurpare. Vbiq? veroliterarû, 3'73 quas antea declarauimus,voculandifiaepun* dandi legc obferu abit. Nifi quando vocabuH cûqnedicur,primûelementü,authabcatfaua, vel ipfum ex literisC^'OSeHe deprarhendatjVr,

DE LITER.

^’A'^3^ nÿ^û^ ‘^^^û’^ 'cm^^ id cft,3^

eudodiens,^ rex.Sé' Pharrho^ôé' in via. C^c.

De Van Conuerfluo,

BAu conuerfiuG id efle diciturjqd* prætcrcopulariuam poteftarem, aut praeteritum futuro commus® futum in prxteriti ^^^BüSJi^aJhgnificatu couertit.Porto qn præ tentum in futurum conuertit, Aut cum faut PunAabicur, Aut fi primum verbi element« fuerit,C'^^^cum fureck infignietur,vt H'^n^ nnw ^5'^ n'^^w .i.amp;lt;:crit, séeufto dies, 8/ eJiges,8lt;; delebitnAÛ^ 5lt;^ liberabit. Nam abiedo feruili clemento vau,nuda plane verborum præterita,re]inquuntur. Hike pers petuo exceptis vocibus,quæ propter gramma ricasaffeetionesChataphin i, compolîta pris mis li ter is puncta habere dinofeûtur.Nam hæc ex jafeirOjpathach autzegol pcedit. Q^^’^Sg^ 8^ feruietis 8lt;^c.Dereliquis,in noftra gramma ticafufius diettur.

Sed quod futurum in præteritum cornu tat, perpetuo pftthach,ferè comitante dagges, ligna bitur.vt ■\quot;t“5D'\ A^Ta^n^eccuftodiuitiCt Vificauit. Vbi veto Aleph proxime fequetur, pathach in kamez,ex natura quidem gutturali urn literarum,quxprorlum à dagges grauita te abhor#

A VG. SEB A ST;

tc abhorrent,conuertetur.

In medio didionum corpore,plæruncÇpro tradiua eft,partic]piorum 8^ nominS fere fora mas indicans,vt quot;Ap^Si vifîtans.

In fine, præterc^ quod cü fureck mulritudis nis numerum indicat, vt ’\*A'^0 vifitauerunt. Etiam rd a tin a mafcnlmorn pronomina, eius, ei,en,conftituet. vt. j’^S’'. fermo eius, 'in’O^H fapientiaillius. Sæpenumeroquoeç nullum prorfus vocale pundum adfcripcum(eademat tarnen obferuata fignificadi lege)habere cogno feitur. vt, ’^’'^SA verba eius.

Hæefuntquæin gencre ad feruilium literaria officia pertinere putauimus. Reliqua fiquæ fuerint minifferia,partim ex verborü inflexione,para tim autem ex nominum accidentibus,vtcóa modius,ita ves ro facilius g dpict.

FINIS.

FrancifcusRhodus Mar# piirgi excudebat,xv Kal, April «An, ’Î3«»

»1 a C 1

i Ql? ciuQimî’^f^jir ciïtv’nl? cr ponî iw fllîfa qij'^Cvdh^cit- flirt c^ iw r^i‘ J »itfl^ bcbcnirn nÔPi^ ûinr oblunow (jflicnf aurma^^nmii,a lôpin lt;^ fntrl^i^wif iantm^i oZüiar wr^ebcnoicriwfittioicctlt;^mo

iff t üM^^^t^gj r«j fljFr/^tjd’nnflij berna minnm beriiVqt/bzqiith/d*/ onrc^nnin t^ awrqnrilin^f»; pno/