Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek
• nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• nbsp;nbsp;nbsp;the spine
• nbsp;nbsp;nbsp;the head edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the back board
RARIORA
E. oct.
159
-ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8- -ocr page 9-E4^1fr
^téquot; ^^ /^ tS^Cf
QYÆSTIO
NES.C®NC1N'.
quot;PEK.
J\Qkolaigt;im He^mir?^.
Pfalmo 40.
Beatus eft vir ille, qui ponit Dominum fidu’ ciam fuam, amp;nbsp;non refpicit ad fuperbos 3 amp;nbsp;traçantes mendacium.
IN OFFICINE EBNEST! VOEGEL.
-ocr page 14- -ocr page 15-EXIMIÆ PIETA-TIS ET. DOCTBJN^E VIEJ) t I^OMINO N I C OLulO ^B L ^ C K^,^ C ^N O', ^ico Eofchildcnß dignijjimo, Tr^eplori ßo ob“
Jerumdo, Tjcobtis Hemmingius gratiam f^-pMem optât, à Deo Tatreper Dominum noflrum lefum
Chribum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
DOminus,ut eft apud Prophe« tam , comminatur facerdoti^ bus fui temporis, qui padum Leui violantes, rite non funt fun® âi uero Leuitarum officio. Ita enim ait : Vos recefsiftis de uia, amp;nbsp;offen« dieulofuiftis multis in lege: Corru« pillispatflumLeui,dicit lEHOf^^h cxcrcituum,ÓC ego quocp reddam uos contemtibiks 00 humiles omni popu^ lo.Hxccomminatio adnoftraquoœ tempora k extendit,6C ad nos,qui ob* ficio Leuitarum fungimur, pertinct. Nam Geut tempore Prophet« multi gloriabamur de Sacerdotum dignita« te Ô^ eminentia, qui tarnen nihil mi*
nus
-ocr page 16-T K ^E F ^ T I 0.
nus curaruntj quam verum Sacerdo# turn ofFiciam : Ita hodicjproh dolor, plures #nueniuntur qui patrîmonio (vt Mocant) Petrigaudent, quam qui ueftigijs apoftoli infi Rentes, glonam Defi Ô^hominum fälutem fenoqux«* runt, Neep hoc m Papatum didum ede uolo folummodo, fèdin nos quo que qui de Euangelio glorfamur. Et tametfi ut facerdotes Dei de bonis Ec defîæ viuimus î tamê non minus pa* eflum Leui vioïamus, quâ illi de qui* bus per Maïaehiam conqueritur Doi* minus,id quod fane nemo non uidet, qui uicia Sacerdotum , quos accufat Propheta,cum noftris co tuier it. Sunt autem tria potifsimum, quæ Prophe* ta infedatur, quod recefferint de uia, quod offendiculo fuerint multis in les ge j quod corruperint pad um Leui. De uia recederunt mala uita,ó^ flagi* tiofis morib.iê polluentes. Vitæ enim ratio cuiuflt;puia dicitur:Offendiculo fuerunt multis in lege, fuo prauo ex* emplo multis praebentes occafionem lapfus
-ocr page 17-T R ^E F ^ T I o.
lapfus contra legcm Dd : Corrupc# runt padum Leui,ea fide SC diligêda, qua decuit, fuo officio no fungentes, in feruanda puritate dodrinæ,ÔC pro mouenda gloria Dd.Quid non eft in noftris Sacerdotibus firaile i Quod cnim de uia recédant, teftatur multos* rum fuperbia,auaritia,petulatia, po» tatio,incontinentia,2«^ alia uicia,quæ magis foli huic patent, quam ut eelari polsincQuod fint multis oftendicu« loin lege,fcquitur exprimo.Nara mis’ nifterDei, qui bene docet, fed male uiuit, dextera quidem domum Dei aedificat, ftd finiftra eandem deftruit» Apoftolus non fruftra requirit a Sa* cerdotib. ut fint forma gregis. Sicuti cnim in feientijs Philofophicis optime docet is,qui régula 6lt;^ exemplo docet: Ita Doctor eedefig nifi uerbum quod in ore habet, uita exprimât, non tam dodor quam iedudor eeelefiæ habe» ri debet. Nam cum auditoresuident mores miniftrorum Dei non coueni* re cum do(fïrina,moxplericp aut con«* A 5
tem
T K as r ^ T i o.
temnunt doónnam, aut labe corutn inficiuntur , ac ita infec^i percent » Nunquid hoe non eft multis offend? culo effein lege C’A n non hoc eft fuis morib. efficere,ut multi in legem im* pingant c* Vtinam hic uanuseffem. Vtinäpoffent plericp ad fuos mores. Si ad propria conicientiam prouoca* re.Nihil libentius paterer,quam me in hac caufa fticcumbere.Quod corruin pant padîum Leui, hoc eft, quod non fungantur ea fide Si diligentia off? cio fibicommiffo, qua deccret,mani* feftum eft in multis. Vehementer er* rant qui fuo fe fundtos officio putanf, quando uel reóe docuerunt,uelin ge nere uicia taxarunt:Quibus partibus fi fuiffent contenti Prophetae Dei, no tam horrendis fupplictjs fuiffent olim affelt;fïi,Quid ergo defideras C ld quod Prophetæ, Apoftoli omnes. Si uox Chrifti requirunt. Quid hoc eftdut re^ medium adhibeas uulneri, reprehen* das figillatim hominum /celera,6^ fin gulis in os dicas, quo tendat ipfius ui-
t
-ocr page 19-T K JR P ^ T l o.'
ta» Ebriofo fuamebnetatê, Superbo fuam fuperbiamjÂuaro fuamauanci ain,Tyranno fuam tyranidem, Libi-dinofo fuâ libidmem ob oculos ponas thnquam legatus Dei» Sic fandus Na thanfeci't : Sic Baptifta,fic Paulus,fie Ambrofius OC omnes alq ptj paftores* Sed inquiesiSi fie agerem,p€nclitar€r de uita : eqeerer demeis faeukatibus? aâum effet de meo honore: præterea fruftra hoc tentarem. In hac enini malicia mundiuix quifquam patien-ti animo meam correptionem effet admiffurus. à ju.ev Âoy(^ (p^av», ô J's vovg 'Zjr«^i^ç6i'«.Excufatio hæc iufta uideri poffet,fi tua tantum resagereturtSed nunefungens legationeDei, ut non tam quod ubi uideatur, quam quod ipfe a te requirat fpecflandum fit. Ipfe Dominus apudEzechielem in hune modum te alloquitur : Speculatorem dedi te domui Ifrael, ÔC audies de ore meo uerbum, amp;C annunciabis eis ex me.Si dicente me ad impium, morte mon'eris,non annunciaueris ei, 6C lo-A 4 cutus
-ocr page 20-T F, ^E F J. r 1 o.
cutus fucris, vt auertatur a uia fixa impia SC uluatjipfètmpius m iniquita** te fua morietur, fangumê autem eius de manu tua requiram: Si autê tu an«* nunciauens impio,S^ ille no fuerit ab iniquitate fua conuerfus,ipiê quidem in iniquitate fua morietur,Tu autem anima tuam liberafti.Grauifsima etia extat apud leremiam cominatio:Ma* ledic^us qui facit opus Domini frau» dulcnter.Mandatum Dei erat,ut lu* dæi deuaftarent Moabitas,quod quia non fecerunt, pronunciantur a Pro» pheta makdit^i. Cuius rei ratio a ge* nerali prindpio petitur : Makdidus qui facit opus Domini frauduknter. An non multo maiori makdidioni merito cêfentur obnoxq, qui in Mo«» abuis Spiritualibus deuaftandis funt rcmiisiores:hoc eft, qui peccatabomi num non oppugnant indefeffe, ut re-gniChrifti pomœria abolitis hofrib. dilatenture'Huc pertinet cap.^4.Eze* chielis, in quo Dominus commina-tur paftoribus, qui negkdo grege Chrifti,
-ocr page 21-P R ^E F ^ T I 0gt;
Chn'ftj'jquæ fua funt quærunt,quibus non difsimilcs funt multi Iiodie. Nam plures foliciti funt pro grege porco* rum augêdo, quam pro grege ouiuin Chrifti rite pafccndo. Quorum alq ignorant fui officq partes, alq norunt uteun^j fed feientesô^ uolentes officium negligunt, quos fane ab officio remouêdos, fi funt infanabiles, abfep Omni mifericordia iudico. Crudelis eft enim mifericordia, quac dum vni præftatur, multis cedit minteritumgt; Atep infpedores, qui ferunt tales pa« ftores, feipfospotius,quam gregern Chrifti paicêtes,grauius fibi iudicium accerfunt. Requiruntur autê in fideli paftorehaccquatuor.Primum cogni* tio fanx doârinx, quæ profedîo ha« beri nequit fine magnis laboribus,lo« goftudio,afsidua uerbi Dei ledlione, amp;nbsp;pia eiuidê meditatione. Secundum donum docendi, 6lt; certa docendi for ma. Nifi enim quis aptus fit ad docen« dum,5C ea qux reefte nouit utilitera« lijs tradere pofsit, inutilis eft ecckfix
A ƒ paftor
-ocr page 22-T R ^£ F a T I o '.
paftor.Tertiumaccommodandi pm* dêtia feu peritia ^ à^doTop^îiv (ut uerbo Pauli utar)uerbum Dei. Vt enim ftul tus medicus iudicatur is, qui omni morborum generi unam medendi ra* tionem accommodat:Ita dodor uct* bi Detnifi pro conditionc bominutn accommodai uerbumjimperitusccn^ fendus eft, Ignaros enim docebit, in* firmos eriget,pigros excitabit, fcclcra tos obiurgabitjac minis percellet illo* rum animos,ut refipiicant,contuma* ces difciplina eccleüaîpuniet,hoftibus ora obftruet. Sic Chriftus feciiïe Icgi* tur : ita Paulus faciendum præcipit» Quartum fanditas uitæ.Debet enint plus paftor forma gregis elfe iuxta Paub lèntentiam.Et Chriftus uult pa ftores praclucere ahjs bonis operibus. Qui harum partium uel minimam ne glexerit,fraudulenter facit opus Do* mini.Ideoqj malediiflus uoce Domi* ni pronunciatur.His office's ftu parti bus, fi rite fungcrentur plericp, non tarn molli fruerêtur ocio,Sed terftul* ti fu*
-ocr page 23-T n ^E F a T I o.
ti fumus,qui plus puluerem SiT eine« rem timcmus, quam Deum uiuen#“ tem.Multo redius faceremus,fi pro» pofitisnobis comminationibus d/un nis,cogita remus Deum baud impune laturum uiolationê fut pacti.Tametft enim ftatim, ubi ofFenfus fuerit, non punit:tarnenuerepeccata hominum tanquam in faiciculo ligat,ÓCrecódit, donee ei uifum fuerit iniquitates no# ftras uifitare. Ligata eft, inquit Pro« pheta,iniquitasÉphraim,recondttunx eftpeccatum eius.Diucumulauerunt fcelera facerdotes Leuitici/cd tandem Deo iuftaspanas dederunt. Et Mala chias facerdotibus padum Leui uio# lantibus ait ex uerbis Domini: Et ego reddam uos contemtibiles SC humiles omnipopulo, quoniam non euftodi-ftis uias meas, hoe eft, quia uiolaftis palt;ftum Leui. Si quis auté quxrit qua»* lenam fuerit Ülud pacftum,audiat eun dem Prophetam dkentém: Padura meum fuit cum eo uit» SC patiSjdedk queea illi ob timotem, Timuit enim me,
-ocr page 24-T R a£ F a r I 0, me, 6^ a facie nominis mei contritus fuit ipfe.Lexueritatis fuit in ore eius, 66iniquitas non eft inuenta in labijs eius : in pace ÔC aequitate ambulauit mecum,et multos reuocauit ab iniqui täte, Labia enim Sacerdotis cuftodi* unt icientiam, S^ legem requirent ex ore eius,quia legatus Domini exerci* tuumeft* Habes his Prophetæ uerbis pukerrime dekriptum padum,quod Dominus cum Leui pepigit» Domi* , nus pacem dC uitam promittit, fed ti* menti fe QC rite fungenti fuo officio« Vt enim in omni padîo eft mutua ob ligatio : ita amp;C hie* Deus promittit pa* tern amp;C uitam : Leui Deum timet, 0^ tecipit, fe comiflam legationem cum fide de diligentia obiturum.Numeral autem hie partes padli a parte Leui plures,quarum prima eft timor Dei, qui fincerus effe nequit,nifi a fide pro^ ft'eifeatur, Secunda : Lex ueritatis in ore eius,hoc eft,dolt;ftrinauera,lanlt;fta amp;r pura. Tertia : Et iniquitas non eft inueta in labns eius, hoc eft,falüm 8^ fucai*
-ocr page 25-T R JE P .A T I o.
fucatarndoc^nnam fugit, atip adeo utpefterndetcftatur quicqutdcx ore Domini non haufit. (Quarta: In pace amp;nbsp;æquitate ambulauif, hoc eft, ftu-duit uitam fuam componere ad nor* mam iufticiae meæ, feruando pacem 8C æquitatem cum proximis. Quintal Et multos reuocauit ab iniquitate,fti licet dodrina, correptione, comina»» tione, deinde ^ uitæ fanc^imonia, idcp nomine domini exercituum,cuius eft iegatus.Ha^c de padtoLeuijôf corn minatione Sacerdotum uiolanttutn paólum iftudjideo a me dida funf,ut 8C me 6lt; mei fimiles,qui in locum Le« ui fuccefsimus, excitem ad officium præftandum,nifi malimus promiffa a Deo uita 06 pace excidere.Porro quo niam pars padi eft,ut puram amp;nbsp;fince-ram Dei dodrinam tradamus finguli pro fuæ uocationis, QC gratiæmodu« lo,Ego prima religtonis rudimenta in hoc libello explicare ad captum pue* rorum inftitui. Si quis autê hunc me« urn laborem QC conatum improbare uelit.
-ocr page 26-•P K jiE F a T l o.
udit, propterea quod multi extent IP belli,qui hanc do carina puerilem pro^ fitentur , qcp a præftannfsimis uiris conicripti,ei zelum quidem permitto fuum,modo ipiè uicifsim meum mihi officium non adimat. Similis zelus fuit in lofuah filio Nun, qui cum au* diret Eldad 6C Medad in caftris Dei prophetare,uoluit ut Moffs eos pro* hiberet.Sed quid ad hæc Mofest* Vti* nam (inquit) uniuerfus populusdo* mini Prophetæ effent, S^ quod darct Ïehouah Spiritum fuum fuper eos. Ïofuah zelo Mofis ægre tulit, quod alq,qua ipfe,prophetarêt. SedMofes zelo Dei optat omnib. Propheticum (piritum,ut omnes coniundtis uiribus regnum Chrifti ornent amp;C amplificêf» Ego igitur etfi Mofen affequi nÓ poP fum : non tarnen iudico mihi tacen^ dum effe,cum Eldad Ói^ Medad fit et* iam locus prophetandi in caftris Dei. At fi quisnon lofiiac zelo,fed leuitatc animi noftrum improbet fadlum, ei reiponfum uolo, quod olim Demo* fthenes
-ocr page 27-T n M F a T t Ö.
fthcfies fuis Sycophantis rcfpondif, S^rtf^av jbiiv -zircuTOS ilt;^h o-vp-QuÄivsiv J's ai weuraç.
Tibi aütêm uenerande Præceptor hanc mea Carechefin dedkare uoluf, ut extaret tneæ etga te gratitudinis tefiimonium. Tua enim mftitutione 8C ope ita me,dum fub tua ferula fui, adiutum fuiffe agnoko SC profiteor, ut,progrefius qualefcuncp fecuti funt, tibi haud immerito acceptos feram. Nam me non folum in rcligionts rudi mentis fideliter inftituüliï uerum ena cum fortunae meae efient plus fatis te# nueSjbenigne me tuis facultatibus fub leuafti.Hanc tuain liberalem manum hodie quo(p exofculantur multi, qui apud uos literas SC pietatem fub præ# ceptoribus,cruditione SC pietate praci* ftantibus,Magiftro Petro Paulino,SC Magiftro Andrea Laurentio dikunt* Prudenter enim SC pie illud poetasco* gitasï Quas dederis folas femper habe bis opes.Oro pattern Domini noftri lefu Chrifti, utteSCillosadeocpom# ne#
-ocr page 28-T R ylE F ^ T I o.
uencrandos collegas capitult ueftrijû* fui nominis gloriam , ÔC fcholæ uc* ftræ optime conditutæ conieruatio^ nem.quam diutifsime incolumes ô^jJ*’ liera pietate concordes,conftan« tes^ feruare uelit» Hafnia: 4, die decembris^an» noaChrifto
nato
M. D» LX.
/
-ocr page 29-fl nbsp;CATECHISM!
IJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii^jlESTIOl^ES.
0 nbsp;nbsp;nbsp;quot;Vridc dicitur Catecheßs ^
^ “HTuzSi : quod e^ proprie, non firipto fed foee viua do£trinam aliquam tradere.
^nde [umtufn e^t 'vocabul^^n
' M antiquo Sacerdotum more, qui myficria feUgionis non commendarunt firiptis} fed ea ui-1*^1 tradideruw voce : idf, qs tantum qui fui^ fa~ ^i^ erant mitiati : quem morem,etiam olimfuijfe fm^tM patribus ante Mofen apparet.
T‘eneo‘vi?n ‘vocabuli} Mc ia clarè quid fit Chrtfiiana ca-techefis.
Chrifliana catechefis, est inflru£fio in Cbrifia-na religione,quie fit viua Voce docent^.
Quowodo vacatur qui ha docet?
Cat€cheta,amp;qui docetur, Catechumenti^.
B Qwd
-ocr page 30-a nbsp;nbsp;nbsp;càTECHISUt
^j/id^juafo jU?^?i7atim do^ ' cet Catecbefis Chrißiana ? Quod quemadmodum propter peccatum bomi' nes a Deo damnati, à renatuper fidem Chrifli U' berentur : ita Itberati Demn vero caltu in hac vita coUnt, ac tandem refufeitatts corporibm per Chriflum vita fruantur teterna.
Vi^^ofiopiim Cbhfiiaf2£C4 tecbefeos^age capita ein^s do-' ctrina difiméle trade.
Vitinerfa Catechefis continet dotirinam dnpli-cem, Videlicet return ^fignorum : ad hxc enim duo tanquam ad fumma capita, omnia refeni debent,quie in chriftiana catecheß traduntur,
^^^ ^^ doi^rina reri^w^ Lex feu Decalogue, Symbolum apoflolicum, amp;nbsp;orandi forma à Cbrißopriefcripta.
OjM efidot^nnafignorum ?
Dotirina debaptifmo amp;cœna domini, quit duo facramenta ab ecclefta dicuntur, cuitts appel-lationis ratio Juoloco expUcabitur.
^^ funt partes Catecbefeos?
Quinqi
-ocr page 31-S^v ^ s T I o M E s. 5 Quinqi numerantur, doiirina legii feu Decalogus,Symbolum, Oratio, Baptifinus amp;nbsp;C«na.
^iwmodo ha partes fcopoCa techefeosferamt ^
Vt lex Deum monflrat, peccatum reuelat, damnationem oflendit jverumDei cultum pr^-firibit: Ita Symbolum liberationem à peccato per Chïiflum fienmdicat : qu£ liberatio fide appre-henfaiVt oratione expetitur : ita facramentis ob-ftgnatur amp;nbsp;confirmatur, donee tandem in pofiefi fionem vitx aternte per Chrißum peruenerimus.
7)E TT^IM^ P^R-^
TE CJ-TECHISMI.
Qi^ er^ prima pars Cate-chifmp^
Dotirina legis diuin^e feu Decalogus.
Qjtidhabes quod necejario de lege Dei tenendam esd-^
Idpaucis quibufdam qu^flionibus compleHar.
ÿ^ funt ?
I Qunm varia ft acceptio voeabuli legis.
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 Quid
-ocr page 32-aj. nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
3 nbsp;nbsp;nbsp;Quidßt lex moralis, qute decalogus didtuf-5. ^n legi moraU quifquam fatlsfacere po/ßt-
4 nbsp;nbsp;nbsp;Quijnam ßc legis diuitMvJus.
5 nbsp;nbsp;nbsp;Quatenus lex ßt abrogata.
6 nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo Chrifius legem impleuerit.
7 nbsp;Q^£ßt legis Jumma.
8 nbsp;nbsp;Qus: legis appendices.
9 nbsp;nbsp;0^ legis diuißo.
10 nbsp;nbsp;nbsp;Cur lex Dei lapideis tabulis ßt infculpta.
11 nbsp;nbsp;nbsp;Qtiodnamßt difirimen legis amp;nbsp;Suangelq-^
12 nbsp;nbsp;nbsp;Qu^e ßnt partes legis, amp;nbsp;qult;e partium Ug^ explicatio.
DE ‘PRIM.A QTjiESTIOElE.
^^fiam habet acceptionei ^ocabtilum le^is^
1 nbsp;nbsp;nbsp;In genere quamuis dotlrinamßgnificat,Na7H HebriSis nomen à docendo habet, quibus lex did-tur Thora à lara, id e^,docuit,vt in iUo : lex do-mini Immaculata, id e^, duiinna cxleßiseH pura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
2 nbsp;nbsp;nbsp;potles opponitur lex Trophetis, ipfum Maßen cum pentateucho defignat, vt in iUo dida Tauß ad ^pm.3. luflicia fideite^imonium ha' bet in lege amp;nbsp;in Trophetis.
5. Quanda
-ocr page 33-S^V kÆ s T I o K £ s. 5 3 Quando opponitur lex Suangelio, pro lege morali amp;nbsp;eins appendiabm fnmitur, -vt in Ulo quot;Pauli : Kfps iuflificamur fide abfiq; openbus legis. 4 Lex oppofita gratige iram Dei amp;nbsp;damnatio-nemfignificat, vt in Ulo TauU : Nos non Jumus fi^b lege, Jed Jub gratia.
5 nbsp;nbsp;nbsp;Cum opponitur Icx veritati gt;nbsp;innbras legales notât, yt in Ulo Iohannis .• Lex per Mojen data efl,gratia et veritas per I esvm ch^j st vm. Hie lex, amp;nbsp;damnationem cui opponiturgratia : Timbras legales, quibus opponitur verities, f^t.
6 nbsp;nbsp;nbsp;Lex oppojita tempori Chri^i exhibiti, notât totam Mofis politiam cum regno amp;nbsp;jacerdotio, vtinillo Pauli ad Gal. 3. Priufquam venit fides jub lege cuflodiebamur.
y Lex interdum aedpitur pro imperio jeu vi ad aliquid impellendi, qua vis intelUgitur c.x cafu addito, vt cum dicitur, lex peccati, lex membro-rum , lex mentis, lex jpiritus.m quibus di£iis lex per Metonymiam pro vi impellentc aedpitur, idq; nunc in bonam partem, nunc in malam.
8 nbsp;nbsp;nbsp;Lex interdum pro eo cui additur aedpitur, vt cum dicitur ad Bpm. 3. Lex fidei, id esl, fides, amp;nbsp;lex operum j id en, opera. Hac varia funt vocabuU legis jignifieata, quorum appUcatio ex periflaji locorum fiicile inteUigi poten.
B 3 DE
-ocr page 34-6 e^TEcniSiti
DE SEC^ND^ (if‘gt;^^STI0i^Er ^^J eff lex worah^ qi^am lt;^ecalogum appel/amw.^
Eß prieceptio diuina requirens ab omni hornine per/eStam, puram, amp;nbsp;perpétuant obadientiani erga Deum} quie vt promittit vitam amp;nbsp;ßilutem cbædientibut : ita mortem amp;nbsp;damnationem comminatur qs, qui hanc obœdientiam non prit' fiant, vocatur autem morales j quia perpétua viuendi régula e^ ad quam mores cuiufq; fint exigendi.
DE TEETI.A QT^AESK
^cte/lne quißfuam legi mo-rali in bac ^ifa fatisfacere ?
7^mo finè printer Chrifium filum.
G^omodo id probai i^
Ex quot;Paulo quatuor demonfirationes coUigun-tur, quarum prima à nature prauitate fimiturgt; qui enim fieri pote^l, vt ex impuro amp;nbsp;fœtido/on^ te,puraamp;limpida aqua hauriatur^ 2 Sumitur ex Vmuerfili experientia, quot;l^aw cutit
-ocr page 35-j5^V.x«STZ0NES, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
mm omnes mom, qiM e^ fama -violatie legis ob~ noxij funt, fequitur totum gemtshumanum tranf-gre/jtonblegM diurne reum eße.
3 nbsp;nbsp;nbsp;Sumitur ex faipture teflimonio, qualia plu-rima funt,Omnes decUnauerunt amp;nbsp;inutiles fräi funt ; Item non iuflificabitur in conßeölu tua omnis yiuens.
4 nbsp;nbsp;nbsp;Sumitur à neceffitate ri^ime Chrifli, vnde Galat. 2. Si ex openbus est iuflida, Chriflus fu' fira mortuus e^. 'Proinde dim Chriflus non ftt fluflra mortuus, fequitur neminem ex operibus iuflificari pofè,Nemo igitur legi fatisfitcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Hos quatuor demonflrationes memorie cauffa, bis verf^us concludo.
T^tura, experientia, verbum, viäima mon-flrant,
Quad nuUus lege iuflificetur homo.
DE QdJ.I{TJ. Oyj-EST 101^E. Qi^ e^l vfus legü nioralü ?
Legd moralis vflis triplex eH, externus, itf ternus amp;nbsp;ßiritualis. Primus ad externum hominem pertinet, quern lex externe régit. Se~ cundus intemum hominem fpedat,quern lex accu fat,damnat,reumq; cora Deo peragit. Tertius ad nouu hominem refertur, que lex in cultu Dei vero
B 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dirigit.
-ocr page 36-8 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
dirigit, En enim lex fancis norma vita. Hunt legit triplicem vjum, hoc diflicho comple£lor :
Lex hominem régit externum y veterif^n^ reuelat
Errores, vita en régula fanSa noua.
Ci^r primus n^ß^m lt;L!0C4^ externum ?
Quia ad externum hominem in hac vita conf fuetudine pertinet, qui vfut propter quatuor caup fas neeeßariut en, quat hoc ver/u comple£for.
Mandatum , pana , pax publica , dux ai lefum.
Confirmatur autem hic vfius ad Galatat 5. hh verbit. Lexpadagogm ad Chrißum.
Cur feci^ndi^m 'vfum ^ocoi mtemum
Quia pertinct ad confeientiam hominit, quant ream arguit amp;nbsp;damnat, Lex enim régula en, ad quam confeientia ßngula opera, qua à nobit fiunt, exigit amp;nbsp;examinât. Cum enim quid à no-bit fiitlum fit luxta regulam legit, iudicio melt-tit approbatur, quod iudicium in corde fequitut laticia : Contra fit faß um aberrat à legit régula, iudicio mentit damnatur, quod iudicium fiequitut in cards
-ocr page 37-Si^V ^ s T I o N E s, 9 in corde dolor, amp;nbsp;pauor propter imminentem pxnam, Confirmatur autem bic yfin ^om.'i. Ter legem e^ agnitio peccati.
Cur tertium 'vocas fpintu-alem?
Q^ia ad hominem J^iritu renatum pertinetf quem infirme in rero Dei cultu, pnefiribitq; cer-tam viuendi regulam. Confirmatur bic 'vju^ le-remits 2Q.In pneceptii meü ambulate.
DE QJfiHqTJ. Qr.AESTlOIlE.
Qp^tenuf lex eH- abroga-ta ?
Lex triplex esi, Morale, Ceremonialts, amp;nbsp;ludicialis. Trirna habet dua^s partes, qu£ Junt, Horma vitis amp;nbsp;appendix de promifiionibM amp;nbsp;comminationibus. Norma -vit^ nee in hacvita nee in futura abolebitur. Dems enim perpetuam dile£iionem ergafieamp; [uam creaturam fuo online requirit. Comminationes conuerfis funt aboU-tx, iuxta illud Tauli: ISlon furntts Jub lege fied fab gratia,Ita ad Calatas j. Chrifimpronobisfabus eü malediHum. Tromiffiones autem fiunt pijs
B 5 ratiO
-ocr page 38-IO nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
rat£ in Chriflo. Cteterum non conuerft ) legi toti cum fua, damnatoria fententia obnoxij funtiiuxtt iUud : Maledi£ÎM e^ qui non fecerit omnia qui firipta Junt in libro legis.
Lex ceremonialii abolita csi,quo ad ufunt,nott quo ad fignificationem. Nam res quasfigurabant ceremonial funt aternte.
Lex iudicialis quo ad vfum eH: libera i poteH enim ea maffßratas vti vel non vth^t quantum ad fignificationem attinet i perpétua e^. 'Num politia Mofis 1 re^i Chrifti typui erat.
DE SEXT^ Qy^ESTIONE.
- ^^^70^0 Chrififi/ implc-
Quantum ad Moralem attinet j cui omnes ho^ mines obnoxij funt, primum refpondeo , quoi earn quatuor modii implerit, i. Terfeble obef diendo legi Dei, nullum enim vnquam peccatum contra legem Dei fecitifed earn plena erga Deum amp;proximumdile£iioneadimpleuit. 2, Deriuan-do in fe lus damnatorium legis. z.Cor.’i. Sum qui non nouit peccatum ,fecit peccatum, vt nos fiere-' mufiufliciaDeiinipfi. ^. Infundendo conuerßi Jpiritum fan^tum i vt ipfi iam quit legis Junt filtere in’
-ocr page 39-Sf^V ^ s T l o ^i E s. re incipiantjQui enim Jpiritu Dei ducuntur hi funt filij Dei. 4 Transformando nos pkne ad faam fi-militudinem, quad futurum e^ in peterna vita, yndc illud Tauli ad Gal. Nos fairitu ex fide faem iuflici£ expe^tamus. Ceremonialem autem legem impleuit Dominus,dum id quod ceremonijs figna-tum eraf, opere compleuit.Idem de ludiciali lege fentiendum eïï. Caterum modus impiété per ChriÜum le^ moralis hoc diflicho complexus fam.
Implet dum prxflat,dum ins damnabile toUit, Tneumate dum donat, dum fua régna dabit.
DE SEPTIMO. QT^E^ flione.
QiM e/lfimma legisAIoralis?
DileSlio Dei amp;nbsp;proximi, Sic enim Taulus ait i.Timoth. i. Summa legis esl dileêiio. idem probatur Deut. 6. amp;nbsp;Matthäi 22. Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo amp;ç. amp;proxi-mum tuumficut teipfam.
Q^n non aliud reojuirit lex quamaffeói-um dileéfiontJ?
DileSionis voce Synecdochicos inteUigi-tur om-
-ocr page 40-12 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
tur omnii affcHus comunClm cum dileClionC) amp;nbsp;onmis aötio interior amp;nbsp;exterior, quam natural' ter requirit dde5tio,per quam dileàio vera fe pto^ dit amp;nbsp;veluti conjpiciendam prtebet. vt enim qi*^ diligit Deum, eum fimul timet, colit, prxdiaitf inuocat, (^ patienter ab eo promijfd expcHatf omnia qux grata iUi fenferit freiens : ita qui pro-ximum amat, frperiores fe reueretur, pares coi^ ple£iitur, inferiores frbleuat, atq; omnia omftiquot; bm quji vtilia fenjerit, amp;nbsp;vult amp;frcit. Tote^ amp;nbsp;ita refronderi ad quxflionem, quod lex docent in fumma, quid expetendum amp;nbsp;quid fugiendurit ftt,Vt enim expetendum e^ honeflum : ita quoi turpe esi,fugiendum e^ : amp;nbsp;hac ratione fununi legis hoe verfu continetur.
^isfit honefli, quis turpis fons lege docetuf-Quis autem fit honeflatis, amp;nbsp;contra quis tut' pitudinis fons,continetur hoe diflicho.
Trimtes Inneflatis fons cri dile£iio .• contra, Turpia progenerat feua cupido tibi.
DE OCT^r^ OJ^^ESTIONE.
^ju frnt legis appendices ?
Ego fum Dominus Deus tuus, uifiranS infqunatem patrum in filios, in tcrtiamamp; quartam generationem corum, qui ode' runt
-ocr page 41-H^ v ^. s r i o N i: s. ij rnntnic,amp; noncuftodiunrmandata mea» Etfaciens mifencordiam inmiinahis,qui diligiint me, amp;nbsp;cuftodiunr præcepta mea.
Hvc amp;nbsp;illa di£la pertinent : ^ifecerit ea» viuet in eis. Et : Maledilltts omnis qui non per-manferitin omnibus qu£ firipta funt in libro 1er gis.harum appendicum vfum vide jupra in decla-ratione quart^e qu^flioms.
DE '\^0N.A Oy^AESTIONE.
» i (
» K
“Flures funt legis diuinlt;e diuifiones, quarum tres fiintprlt;scipult;e.
F \i M ^ ; legum diuinarum, ^Ua en Cere-monialis, alia ludiciahs, alia Moralis.
Qj^^ eft Ceremomalis .^
^‘j'^ ^lt;^lt;^l'eßaflicos, ceremonias jamp;fi-^^^flciagubernatyCuius vß^intemplo fuit So-lomonis.
^1^^^ eff ^pididalü ^ demur '^‘^^ ^ controuerftas forenfes ma*
|5 /
^Ji.^^ ^^ Q^^oralü f
Qu.e mores omnium régit, amp;nbsp;normam viuen-di mi-
-ocr page 42-14 nbsp;nbsp;nbsp;^^TECHlSMI
dl vmuerfalem Ijomimbm pr^fcribit.
Secvn D^. Legum alia eh pr^eceptiMi ff qua pradpit aliquid operis fieri u^lia prohibitiudf vt qua prohibet qua fieri non conuenit.
T E\Tj^. Legum alia immediate Deun^ rejpicit. ^ha circa officia hommibtcs débitai vet* fiatur.
D£ DECIMJ. P^T^ESTIONE.
Curlex in lapideü tabulé efl exarata^
Hoc Symbolicum eH : Monet enim hoe Syn^' bolo Deu^ 1 tantam duritiem nofirorum cordiun^ effie, vt non prîtes lex Dei in ea inferibi poffib quam Deus fuo digito ea adaptauerit, legemji JuamipfiijsinfcripJérit.hac Jymbolica fignifiaf tio hoe di^hcho continctur.
Saxea lex Mofist tibi faxeapebiora fignati Mollia qua digitus fecerit ipfe Dei.
Deinde etiam lapidearum tabularum fymbolo fignificatur 1 quod Deus nolit vUavetuflate alf olere obeedientiam gt;nbsp;quam in lege morali requirib
DE VNDECIMM. QTME-ftione.
Quoi
-ocr page 43-S^v ^ s r I o N E s, 15 Q^odnam e^t difcrimen le-^ gilt;s Ç^ ëuangeltj ?
Quadruplex ell : 'Primum fumitur â noticiat Cjuia lex natura quodammodo nota e^i ; Suan» gelium autem nuUo modo rationii acumine per^ cipitur. ^t ft quit quierit, cur lata fit lex, quiamp; natura nota efi. Is jciat oh tres cauffo/S idfiiElum ^fi^ • Quarum prima eü, rt legü nature auto^ rita^,noua hac pubUcatione conjirmaretur. 2. Vt qufiperconfuetudinempeccandi amp;nbsp;fideratorum multitudinem latere caperant, manifeflarentur. 3. Vt conflaret certa Deum tolendi ratio, ne pij Sthnicis amp;nbsp;Thilofiophicis fiuperflitionibut à vero Dei cultu abducerentur. Ha^ tres caufio/S memo-ri£ cauffa Ijoc difiicho compleSlor.
Cur data lex nota e^ ? yt confirmetur i yc altè
Mentibu^ infideat : yt pia corda regat.
Secundum fumitur à promiffionum differen-tia^promiJJioenimlcgalis habet comunElam con* ditionem impletre legis : Sed promiffio Suangel^t non habet annexam conditionem impletre le^» Sed tantum fidei qux oblatum per Suangelium beneficium apprehendit » ac po^iea Juos germa-nos edit frudtes.
Tertium fitmitur à differentiayirtutumytri-ufique, Lex enim occidit^ amp;nbsp;eü minifierium mor-
-ocr page 44-16 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
tkiSuangeliim autcm Tiuificat, amp;nbsp;e^ vitlt;s ni' niflerium 2. Cor.2.
QMriKm Jumitur ab obic£iii, legis enim coni' winatio ad impa;nitentes-amp;’ non ad conuerfispef' tinet : Suangelij promiffio ad panitentes, amp;nbsp;non ad impanitentes pertmet, quemadmodam profO-fitis exemphs docet ChriHui Lacte 'j. Match. 22' Nam apid Litcam teflatur CbnfiiM ad mulierein panitentempertineregratiam Snangelij, staflid Matthäum teflatur comminationem legis périr neread fuperbumlegifl/eritum.Hoc quadrupkif legis amp;nbsp;Suangeli] dijcrimen completior hocÜ' flicho.
‘Noticia amp;promiflio, vis, fubie^aq;, quenr turn
Lex ab Suangelio différât, ecce docent.
DE DTODECIM^ quxflione.
^jdot fant partes legis di'
Decern funt Decalogi pr^cepta, qu£ duobiii continentur capitibus, quiefunt. Dilige lehonti^ Deum tuum ex toto corde tuo amp;ç. St proximum tuum quot;vt teipfum.
-ocr page 45-^Vc^STIONES. IJ r ^ijÿ^ phus caput continet^
1 Mandatum homini datum, r nbsp;nbsp;nbsp;2 nbsp;nbsp;nbsp;Mffe^um dik^ioui^.
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obic^iuadquodilleaffeCiu^referediMeSl.
0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;Cauffa indicatur, Cum dicitur : Dominum
f nbsp;nbsp;nbsp;Deumtuumt ifla enim pronomina caujjasdilß“
slt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siionis insinuant.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Modum dileclionis, 'videlicet quod ex toto
111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corde, extotaanima, ex totis yinbics. Sadem
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quinq; continentur fecundo capite.
•11 Chriftus didt in Euangelio,fecundum (ƒ nbsp;nbsp;nbsp;fimile efle priori ,quomodo idincdligen-dum fit, exponc.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TiJon in ordine, non in obie£lo, non in dilebiio-
nii^adu, tfla fimilitudo e^ pofita, T^am dile-Hio Dei ordine prior e^,obie£ïo dignior, amp;nbsp;gra-du fuperior dileilione hominis. £^ enim Detts prx omnibus diligcndus amp;nbsp;ante omnia amp;nbsp;fuper omnia. Sed fimile in affeöiu, Jgam ytrumq; requi-rit dile£lionem, In obUgatione, Ilam ytrumq-, obligat vel 'ad obœdientiam vel ad pcenam, èt in '^ confiecutione obœdientU iuxta illud Iohannis di-£lum : Qui dicit fe diligere Deum, amp;nbsp;proximum fuum odit j mendax e^.
iS
Œ)a methodï4gt;m expUcandi ßngHla pr^cepta.
C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fin-
-ocr page 46-iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“C ^ Ï E C H I S il Ï
In ßngulorum prieceptorum expUcatione !^^ quinq; dici poßunt.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid mandat lex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid vetet.
3 , Quam habeat obœdientia promifßonetttgt;
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quam habeat violatie legts panam.
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quit fit vjkt legis externum, internast^
i fi^iritualis. Hlt;ec quinq; dijlicho hoc compleSor-Lex mandat, prohibet, promittit, amp;nbsp;indici^f iram,
' .Additur bis vf^s qui meditandus erit.
DE TI^IMO TR^-ECETTO. quot;P^ita prim^m pmeept^^ ?
Ego fum lehouah Deus ruus, qui eduXgt; te de terra Aegypti : Nonhabebis Deosal^ cnos coramme.
^^^ eft ratio huit^pracepti?
Quod Deus collator rerum, folus fit omnium bonorum font amp;nbsp;dater.
ê^uid Frais i^
Vt omni idololatria et impietate abietta, ipß foins babeatur Deus noßer,amp;foins à nobis veto ■ cultu eolatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^^îd continet hac le^is verba?
DUO-
-ocr page 47-i^'V gt;Æ s T t o 'N E s. Ï0 Duo. Troamium ^ ^ expoßtionem p^rtteepti t proamium enirn e^.
Ego lehoua Deus mus qui eduxi te de terra Aegypei.
Expolitio autem prxcepti,
Nonhabebis Deos alienos coram me.
Sjüdfibi'UtiU proœmiumj?
Hoc continet duo : 'Primum,modum cogna-feendi Deum per ■verbum amp;nbsp;beneficium Dei:'vcr-bumeU: Ego lehouah Deus tuusamp;c. Beneficium : Qui eduxi te de terra Aegypri. Deinde continet procemium confirmationem legii diuinx à potefiate, promiffione amp;nbsp;beneficifi prlt;amp;-flitiijDe quibu^s latifH' vide Enchiridion nofirum, ^i^id habet expofitw?
Hiec vt meminit alienorum Deorum amp;nbsp;vert Dei ; itu pr^cipit vt quot;verum Deum babeecS)amp;alienos Deos fugioi feu non habeas.
Qiüd esb habere ’Deum^ ?
_ ElimenteyaffetlUiVoluntatei adeoq\ omnibus viribus Deum compUeiL
^^uomodo mente compleUi-mar Deum^'?
C a
Quando
-ocr page 48-20 c^recuisut
Quando in mente e^ vera noticia Dei, yideliquot; eet quodfit vnus aternut Deu^, pater, xi-z^, iif ßgt;intuf Janlitts, quod bic Deu^ fit fans omnis bir ni, quod fua^ creature amet, quod ad fie confié' Rentes iuxta promiffiones velit iuuare : £t contre contumaces punire. H^c in genere vera Dei nir ticia eH:, que in dua^i formai diflinguenda e^‘ S^l enim aha noticia Dei legalis , alia Suan-gehea.
C^uornoJo affeé^pi ampler óii^ur 7)eum ^
Cum ex vera Dei noticia nafcitur affeSlui cotr gruens noticia, rt timor Dei ,fiducia, dile£iio i fits : Sed difiemendum efl inter fiduciam legalem cZ Suangelicam, quarum iUa najeitur ex noticia Dei legali, hac oritur ex notifia DeiSnr angelica.
Qj/omodo Deum complet élifnur ‘volunfatelt;‘
Cum ex mentis re£io iudicio amp;nbsp;puroaninn ajfe£lu nafcitur voluntatis alacrité ad impe-randum omnibus viribus, vt Deo obœdientiam prafient.
-ocr page 49-^V tÆ, s T I o N E s.
21
Gjjiomo/io Œ)eum comple-Ó^imur ^jinb^ ï*
Cum ipfx vires interiores amp;nbsp;exteriores volun-tati alacriter imperanti j qu£ mens re£iè iudicat » amp;affeeiuspurc fuadetgt;obfiquuntur amp;impera-ta prxflant.
pr^edpiMur ?
Ea coUiguntur ex ijs qute di£ïa funt » videlicet amor verbi Dei, noticia Dei, timor, fiducia, lt;ß~ le£lio, alacris voluntas ^ amp;nbsp;fludium omnium virium obœdiendi Deo,
Qf/a opera prohibentur
£æ partim contmentur in hoc di£fo, habere Deos alienos : partim ex ^ntitheß operum pna-ceptorum extruuntur.
Gjj/id es^ ergo Œ)e^ alie-n^/s, ^ e/l habere Œ)eosalieaos ?
Cum in plurali dicit alienos Deos ßgnißeat multa effè, qult;s hominibtis loco. Dei ege fileant.
S^
-ocr page 50-^2 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
SH autem loco Dei hommi, quidquid homo fin^f ftbi ex quo pendet, amp;nbsp;vnde auxilium itérât 12^ Opern,abfq; ven timore ueri Dei.vnde auaricin ^ Dino Daulo idololatria dicitur.
ToJpintne ßatui certagenC' ra alienorum ^eorum^ ^
Tofjunt quidem: Drimum enim alieni Dij fint idola gentium.
2 Sangli, cum illis ab hominibu^ diuima hif nos exbibetur.
5 Bona interna, amp;nbsp;externa animi, corporisgt; ’ amp;nbsp;fortune, .Adeoq; omne in quo homines glorié' ri filent. Quicwiq-,, enim hac mente, affeihh voluntate amplebiitur abfq; timore Dei, aliènes diciturhabereDeos. Licet quidem, imo oportet creature Dei fuo ordine diligere, modo illitts db le^ionis fons fit veru^ Dei timor, idola autentt quie fint opera Satans perpetuó execrari oportet.
^j/£ Opera ex (iy^atüheß prohibita eße eol/igis t^
Cimamore verbi Dei pugnat odium verhit cumnoticiaDei,pugnat ignoratio Dei, ^om-nis fiilfi perfiafito de Deo , vt ‘Philofophorum amp;nbsp;Hieretieorum, vt qui de diuinitate non relie ßntiunt, in quorum n/tmera eii Epicurus, amp;
-ocr page 51-s^y t^ s T i o N E s. z^ ^^ciThiloßphiomnes. Item qui de per finis non re£îe indicant, vt ^rius, Sabeliitts amp;nbsp;multi alq .• Item qui de voluntate Dei perperam finti-unt, vt qui degubematione, prouidentia, promifi fionibui amp;nbsp;comminationibu^ gt;nbsp;erroneum habent indicium.
Cum timoré pugnat ficuritas, cum fide diffi-dentia, cum dile£lione fremitus fub ernee, Cum fie defieratio amp;nbsp;aii^Tris-laiCnm alamtate voluntatis, anerfio voluntatis, amp;nbsp;cum virium prom-titudine ad obeediendum ignania, amp;nbsp;torpor amp;nbsp;qnxgcxcc dicitur à«.'^^iu.
Q^a ßnt pKicmia obœMen-tùhaii/spr£cepti ^
Pauor Dei amp;nbsp;mifiricordia iuxta promifiiones iegi addito/S .• verum quia nemo legi fatisfiicit, premia promiffi tantummodo conferuntur con-nerfi.
Qm pœna violatie legis hm^/s^ MalediSio, ç^r damnatio j amp;nbsp;vifitatio ini-quitatis in tertiam amp;nbsp;quartam generationeni iuxta comminationes huit legi additas.
Qf^s en^jJ'^hptii/s legist
Vt examines tuarn confiientiam ad legis
Ç 4 normam»
-ocr page 52-24 CATECHISM!
normam,amp; fententiam legis mente recelas hot pa£lo. ‘Primoi in hoc examine cum videos te legi non fattsfecifje, agnofie peccatum tuum, t^ gnojle te legis diuime tranjgrejjorem effe. Secundo, agnofie fententiam legis, aduerfus te lataWf iuflam ejfi. Tertio, füge peccatum, expauefic ad iram Dei, amp;nbsp;dole quod Deum tuo peccato of fenderis. Quarto, confugito vera fide ad Chfi flumpeccati expiatorem,amp; veniam deliSivi-ua fiducia expcte. Quinto, Nonius rcmifio-nem peccatorum fide Cmt^isr i, redi ad to-gulam legis , amp;nbsp;iuxta illam vit am tuam quantum quidem id fieri potesl componito gt;nbsp;ac ita cum Dauide orato : Spiritum reiiiim innoua in vifieribus meis, St da mihi vt am-bulem in lege tua. Hoc noua obedientia efit imperfecta e^, placet tarnen in renatis proptef Chriflum. Hic vjas ftmili modo , accommodan etiarn debet reliquis praceptis.
G^idjcfine farspriwi prei' cepti prohibitiofculptUium?
Ttfi reuera fecunda lex ed, quemadmodum omnes veteree tradunt, amp;nbsp;confirmatur ex Deu-teronomio .• tarnen ne cum confuetudine recepts ecclefiarum nofirarum pugnare videamur, con-iungamus hanc legem cum prima, profirtim cum
-ocr page 53-^V ^ s T I o N E s. 25 nihil référât ,f{ue diflinguatur à prima, ftite con-iungatur, mods ex Decalogo non excludatur.
^Jfid ergo mterdiófo ßul-ptiliumprohibeturf
Duo hoc interdi£îo prohibentur : Vnum ne Deum vUa effigie exprimere tentemta..
QjfA en hui^f prohibit tows ratio ?
Effigies Dei manu homimi expreffa cedit in contumeliam diuinæ maiefiatis.
Opia Deus eft expert corporis, inuifibUis, amp;• infinitus .• effigies aittem omnis ex materia cor-poreafit, amp;nbsp;eH vifibilis, amp;nbsp;terminis clauditur, quare in Deum fummè contumeliofa esi.
^Iterumquod prohibetur e^i ne incuruemus noscoramyllo idolocauffdreUgionis.
Q^a en huitss interdim ratio?
Is qui hoc facit ,Trimum inuertit nature or-dinem, dum fubqcit fe infra creature, quarum dominus e^i conflitutus immemor fux dignitatis.
C 5 Deinde
-ocr page 54-26 nbsp;nbsp;nbsp;C^TEC H ISHI
Deinde facrilegium committit gt;nbsp;tribuens creatufi cultum, qui joh creatori debetur. Glorificate ift-' quit Deurn in Jpiritu, amp;■ in corpore vefiro qui funt Dei^Quicunq; igitur coram liklis amp;nbsp;lapidir bu^ retigioms caupii procumbunt, Jerpentem ad orantiqui ligni fiutlu primos occidit parentes.
Q^ igitidr Opera bic f77an' éiantar ^
Vt corpore amp;nbsp;anima nos coram Deo profief‘ namtis, idq-, ex vero Dei timore : Omnis enin obcedientia ex timore Dei proficifii debet.
Q^ premia feruaU, ^ e^ua pæna buiuj le^is gt;vfola^ t£ fant i' i
Quia obcedientia amp;nbsp;inobcedientia huiut legil manat exobcedientia vel inobcedientia primai' gif * eadem preemia hic promittuntur obœdientr bHS,amp; exdëpoenig proponuntur tranjgreffbribuft
Idem qui primée e§i.
SJ^^ESTIO DE IM^GIT^I-bufamp;idolis.
Licet
-ocr page 55-^V z/£ S T Z o N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27
'3 l' t r
Licetne ergo ^l/a habere ido la feti imagines ?
Imo licet. Verum ne hic erretur, fiiendum esi ^S^ t^t!^lilt;:cm vfitm imaginum : Superflitiofumt Typicum amp;nbsp;'Politicum: Superflitioßt^ rfu^ fi~ luidionnatur ■verbo Dei, ybicunq-m firiptura vel imagines gt;nbsp;rel fiulptiUadamnantur. Typions vfus ereUione £neijèrpentes in deferto, amp;nbsp;Chérubin inpropiciatorio confirmatur. Politicus vfits triplex e^l : Hifloricus,Symbolicus, amp;nbsp;qui orna-tns cauga adhibetur : horum nullus e^ prohibit tus. Hifloricus qui ad inteUigendas retins re-rum deferiptiones, amp;nbsp;ad memoriam rerum con-feruandam fiicit, exemplo fanbiorum patrum confirmatur, qui flatuAS erexerunt in rerum ge-flarum memoriam. Symbolicus, qui de re alia, nosa^nonet , yt imago in moneta Cafaris ad-monebat ludxos , quad Cafiiri egent jubieeH.. Confirmatur Christ fa^lo, qui monetam C^faris in manus accipiens,non damnauit imagmem.Cir-cumferebant etiam .,dpofloli monetam Cajaris ima^ne infignitam, qualem amp;nbsp;Petrus de or^pi-fcis accepit.Qui ornatus cauga adhibetur,Solomo-nis confirmatur exemplo,amp; Dei etiam mandatOt^ qui yarqs pi£luris yoluit Juum omari templum. Quare hicyfiis reprehendinon debet.
-ocr page 56-28
c^TEcnistii
Sed quid dicis de trinity' tü imagine F
Trophanum inuentum en, amp;nbsp;voce Dei pf'gt;' hibitum. verumßloco primie perfims ponercti^ nubes, vnde vox finuif, adferiptii verbis : ^^ eH filitts mens dile£fiM : amp;nbsp;deinde Columba, amp;nbsp;^ffiÿ^s Chrißi hominis exprimeretur,hiflorûe coJiquot; i^uandee gratia, nihil haberet impietatis. Si^ pingere Deum Tatrem fenis alicuiu6' barbadß^' ma,magna est impiété, prohibita voce Dei.
Suntne imagines, libri lai' corums^
Concedo idcjuidem,fitantum hifiori£cauffiigt; amp;nbsp;non fuperfiitionis gratia, adhibeantur, 1^^ rum in menjd Dominicie Cœn£, jculptilia, T^ imagines poni poge ßne periculo non arbitrât gt;nbsp;pr^Jertim cum homines nimispronifuntin fttpttquot; flitionum labyrintbos.
DE SECUNDO TE^ECETTO.
Q^otnamefî- fecundunu prdiCePtum^
-ocr page 57-S^y gt;y£ s T I o N E s, 29 Non a (Tu mes nomen Domini Dei tui in-Uanumt Cuius Antithefis eft.AiTumes nomen Domini Dei tui legitime amp;nbsp;rede, id eft,fandificabis nomen Dei.
J Qju cH- ratio huius pr^ce-
f Quod DiW conditor rerum, faints ßt omnium •i bonorum fans amp;nbsp;dator.
^j^ Finis ?
Vt maiefifos nominis Dei inter hommes ha-beatur facroJanSa.
if
i 'f f
Q^d eH' nomen F)ei^
Etl cum ipfe Detts, turn quidquid de eo digne did poteti, vtpote omne, quod in dus notidam» famam amp;nbsp;gloriam vergat.
e man-
dantur ?
Omnia qute frdunt ad nominis Dei notidam» famam, amp;nbsp;gloriam promouendam inter homi~ nes:vt ßtnt.
I Inuocatio.
a Tnedi'
JO nbsp;nbsp;nbsp;Ù^iTECHZSMt
2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Triedicatio factor um Dei.
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratiarum aHio.
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Glorificatio.
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confe/ßo.
6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cultus iurifturandi.
C^^ opera prohibenti/r haC ^^^^ ^
i Quidquid pugnat cum vera inuocatione Ddi rt non inuocare, fine fide inuware, fi-igide inuo-careinon intelle£lii uerbii' orare,inuocare Jàn£loS‘ 2 Quidquid pugnat cum gratiarum actione, Tt non agere grattas Deo , Tharifaica oflentaW fine fide, Boatus in templis, amp;nbsp;condu£iicia opc ra Monachorum amp;nbsp;Jacrificulorum, qui fumuin ■vendunt.
j Quidquid pugnat cum preedicatione operutih amp;nbsp;iudiciorum Dei, vt iudicia amp;nbsp;opera Dei ne» re£ïe x/hmare, filere beneficia Dei.
4 nbsp;nbsp;nbsp;Quidquid pugnat cum glonficatione, vtfitOf dalofa vita, femjmata, amp;nbsp;contentiones.
5 nbsp;nbsp;nbsp;Quidquid pugnat cum confeßione, vt abne-gatio Dei, fidem eelare propter hominum armer dam, vel odium, non ingenue fiiteri, cui reUg' oni quis fit addi£fus.
6 nbsp;nbsp;nbsp;Quidquid pugnat cum cultu iurifiurandi} vt periuratio} execratio, in iurando leuitas.
Dcprel’
-ocr page 59-ÿ r lt;nbsp;o r * o
r e ? r
){ r
i^V '^ S T Ï o N s S. Ji be promus, pœnis, amp;nbsp;yfu, -videprimum pr£ceptnm.
DE TERTIO TR^ECETTO.
Q^dnam e/l tertiumPra-cepti^m ?
Memento ut diem fabtati fanftificeS, Q^ efi ratio huiw Pr^cepti^ Quod Dem conditor rerum film omnium bonorum fttfons amp;nbsp;dator.
^J^ïs Finis i*
Vt proprijs operibus emortui, ver am fantlifi-cationem ofiribm à Deo mandat méditantes, Jmamus nos à Deo fintlificari.
^wd en fahbatum lt;^ Q^d Jannißeare ? Çf quidfabba-iumfannißeare ?
'Sabbatum e^ feptimm feptimante dies, in qua Dominus quieuit potieaquam fix diebm creaffet cœlum amp;nbsp;terram. Santîificarc in genere e^ ^liquid figjregare à prophano vfu, purum amp;nbsp;in» ^fintaminatumferuare, adeoq; vfiui ficro,cultuiq;
diuino
-ocr page 60-32 nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHISMI
diuino defiinare. T/oinde fabbatum fanÉlifictifii c^t /èptimum feptimanx diem abufii prophanofr gregare, ilium purum amp;nbsp;incontaminatuw f^ Mando, Jacro ac diuino cultui deflinare.
(^n non c^ofaicum f^ batu?n efi-abolitum^ï^
E^ quidem (Quantum ad ceremoniam j amp;nbsp;^^' txdiei jeruaMa ludneis obferuationem : Sed»f (piantum ad Genus attinet, Symbolicam ß^dß' cationem, amp;Typum.
G^odnam efl iUiid^enUd^
Vt inftngulüi feptimanis,vnum aliquem ^ fi^egemus à propbano vfu,amp; iUum diuino cid' tui deflinemus, atq; adeo apoHolos imitemur,f primum diem feptiman^e in locum vltimi fiibfO' garunt ^ quem ideo vocarunt xv^t^Kld/tquia amp;nbsp;H^ minus eo die refurrexit, amp;nbsp;cultui Dei is dies ie flinari debet, quemadmodum ex apoccdypfi plt;ttd‘
Q^ eft f^mboUca ß^ni/' catio,fiu tjip^/f i^
significatie fabbati commode in triplex teilt pus diuidi poteàf “Präteritum, PraJens, amp;nbsp;F»' turmn-
-ocr page 61-Sl^V^STlONE s. 5? turum : Siprietentum I^e^ïesyfabbatuïnfuit ty-pM cpiietii Dei ab openbus JuM po^i remm crea-tionem, mde fiv^ftlis-uuti rerum creatanm fuit. Deinde typu^ fuit recjuiei populi Dei in terra Canaan, poS multos in .Aegypto exhauflos labores, quemadmodum ex Tfalmo, Spiflola ad Hebrxos indieat. Tr^terea adumbratio fuit Sabbatifmi domini requiePcentis in fepulcro pera£lts redem-tionis nofttiii laboribtts. Si prüfens tempus Seele-fite refpicitts, Sabbatum fuit figura quietis con-feientiarum à peccatorum procelhs, poü libera-tionem à regno Diaboli per Chriflum ducem. Deinde fignum e^, qmd Deus nosfan^lificet, iuxta ^^ illud Sxod. 21. Ssi^ech. 20. Sabbata mea dedi eis, ' vt efient fignum inter meamp; eos, rt fcirent, qubd ^ fm lebouah qui fan£tifieo eos : huius fanHifiea-j. tionis amp;nbsp;nos admoneant no^rafefla.
'^ quot;Po^ïremo, adumbrat -vitam fanElorum per-quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petuo inmeditatione quietis toileflis tranfigen-
5* nbsp;nbsp;nbsp;dam.
1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si tempus futurum refidcias, Sabbatum fuit
^' t)'piw confummationis mundi, Quemadmodum ' emm fex dies operationis Dei in ereatione mundi adumbrabant fex annorum millia, iuxta diblum Slia : Ita fabbatum fignificat tetemitatem quietis in cœlo, amp;nbsp;fabbatfmum illum beatum per-f petuo duraturum, quem fan£ii expectant.
1*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Quibus
-ocr page 62-CATECHISM!
54
Qmb^/s in reb.fita eraf oba' dtefiaßbbati apud^ael^os?
In vacatione totiwi frmilite ab operibtts ferm' Hbu^, in ceremonianm amp;nbsp;famficiorum obß^ uatione, in meditations legii Dei, in fidei amp;nbsp;f* ritatis exercities. Vt ergo ifla ópera pmeepti erantjita bis contraria prohibita.
DE FESTIS CHRISTI-anomm.
Qj^otupUcia fantfefia Chrr /hanoram-j
TripUcia. Dominicus dies,Fefia faluatori^) Mernoriie fanfiorum.
Citr 2)omimci// dies obßr'
liatnr iquot;
ConJèruandi miniflerij, exercend^e pietatü) ordinis amp;nbsp;difciplinx gratia.
Carfe/ba falnatorü obfer-ï^^antur ?
Trimo, vt ordine difcatur hifloria. 2. vt ftÿb latim perpendantur beneficia. 5. vt beneficies ft' fie vtamur, in Deigloriam,amp;noftram faluteiit» cut
-ocr page 63-^Ÿv^srioNE s. 55 Cur fefia celebrantur fan-étorufTLi ?
Multis fane decaufts.i. Vt cognofeatur hiflæ ria Seeleflii. 2. vt cogitentur beneficia Dei erga membra eedefix. 3. vtgratite Deo pro ipfis agan^ tur. ^.vtvari^ fan£torum caftts perpendantur. 5. Vt fanttos imitemurinpanitentia,Tgt;itai cultu, confeffione, conflantia, patiencia amp;nbsp;ali^s virtu-tibus. 6. vtpt]s fufiiirijs fanCiorum expetamtts tonfortium.
^^umfunt opera Chrifliano-rum feHorum^?
i ^bflinere ab operibus impedientibus fan£iifi^ cationem fabbati. 2. Sacris cœtibus reuerenter interefie. 3. Tartem doCirinx cœleftis, quam proponit Scclefia pie meditari. 4 Ceremonies cum fumma grauitate amp;nbsp;rehg/one vti. 5. San-eiificationi anmx amp;nbsp;corporis ftudere per opera primiamp;fecundiprxcepti. 6. Familiam Juam pie exercere, infiruendo, monendo amp;nbsp;corripien-do. j.êxemploChrifli amp;nbsp;Jandorum, opera ca-ritatis exercere vifitando xgrotos j confolando trif fles, luuMdo egenos.
Ç^Udi opéra prohibentur ?
Cum operibits pTiXceptis pugnantia.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum
-ocr page 64-JÖ nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHlSMl
Vt cum primo, fermlia opera impedientia W' niflerium, amp;nbsp;voluptuaria.
Cum fecundo, vel non interene facris, vcl[f ne fruciu intereffe, vel cum fiandalo incereffe.
Cum tertio, docentem non audirc, fed vel coH' temnere, vel culpare, ft culpa vacat.
Cum quarto, vel nunquam vti facrameuM vel fine fide vti, vel male de facramentis fentifh vel honefia^s amp;^aues Ceremonie calumniari.
Cum quinto, Impuritati animx vel corporis indulgere.
Cum fexto, vel fiimiliam negligcre, vel tot» auocare à facris, vel praue inflituere, vel no» explorare quantum in pietate proficiat.
Cum feptimo, nulla itgrotorum, trijlium, amp;nbsp;egenorum cura tangi, nullis caritatis operibui occupari.
^^utzßii2t prtzif?iaferuaf£,et qu^ paria ^iolata haiw l^'
Triemia amp;nbsp;pceme funt h^ec figt;ecialia, vt enim premium firuati fibbati en profedtes in pietate: ita pcEn£ eiu/dem violati en pietatisnaufiagium) amp;piorum exercitiorum iaSiura.
vftts huius legispetatur ex primo pracepto.
DÉ
-ocr page 65-'^V 't/É s T I o N t s. 57 DE SifjlI^TO TR^ECETTO. C^odr^am en- qt^artu^pra ceptum {quot;
Honora patrem tuum, amp;nbsp;matrem tuam, utprologenturdbi dies,amp; bene dbi fît.
^nteqUam expUcationem fecundte tabuliß ag-grediamur fâendum venit j quod omnis obœdien-tia fecunda tabula oriatur ex obædientia prima tabula ; 'Prima immediata obædientiam erga Dsum,fécundaverotabulamediatam poflulat.
G^ua en ratioprmceptii
^od Deus fit amaps ordinù, amp;nbsp;gratitu-dinii.
G^pfts Finis.
Vt conferuentur in mundo flatus gt;nbsp;amp;nbsp;ordincs, quos Deus ordinauit.
G^^id en honor ?
Honor e^ reuerentia, qua veneramur proxi-mi dignitatem, quam vel Juflinet ex officio, vel expeculiaribm donis Dei habet.
Qmd oioce parentisßgniß-catur f
domine
-ocr page 66-jS CATECHISM J ‘
T^omine T^t^entis Synecdochice omms fignificantur Superiores j ßcM liberorum quot;voc^ omnes inferiores no[antnr.
DiJpone ordme gra^lu/ in‘ fenorum Ç^ fapertoruTïij ?
Tarentes |
Liberi |
Traceptores |
DiJcipuli |
Tutor es |
Tupilli |
TatresfiimiUas |
Domenici |
Mini^ri verbi |
.Auditores |
Magifiratus |
Subditi. |
liEGna.
Horum analoga iura amp;nbsp;officia requiruntur m hoc quarto pracepto.
Qj/otupUcia opera requi-runti^rhoc pracepto?
Triplicia.
^ia enim reffieQu inferiorum, alia fuperio-rum, alia reffictiu finis huius prxcepti, qui f^ conferuatio flatuum inmundot quosDeos orlt;amp;* nauit.
C^£ opera fnandantur in^ ferio'
-ocr page 67-S^Vc^STIONES. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßriorihiishocpr^cepto?
39
;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnia fignantur yoce honoris, ç^^ funt hue
fïtecipua. i. Statuere flatum Çuperiorim effe or^ dinationem diuinam. 2. Libenter Jè fubijcere * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foteflati maiorum. ^. Vera florga parentes
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comple^i. 4. B^uereri. 5. Obœdire in hone^-'*
fits amp;nbsp;liâtis. 6. Gratitudinem amp;nbsp;benefieen-tiam exhibere. y. Errata maiorum tw»«»«« to gere j yel prndenterdiffimulare.
^J^di funt opera mandata fuperionbus ?
Omniacjuxofficies liberorum iure analogoro
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^ondent,yt funt :
i Mutuus amor. 2. Diligens educatio. 3. Trudens traUatio gt;nbsp;ne yel indulgentia, yel aufleri-tate nimiaperdanturliberi. 4. Liberos in bonis artibus,amp; fietate erudire. ’).Tlt;!pn fiieicntes ojfciumyirgis amp;nbsp;femiscohibere.
st nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^^^ Opera quez prdicep^
^ tonbus mandantu^r ?
‘‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i jlmare difdpulos.
D 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 Tide-
-ocr page 68-40 nbsp;nbsp;CATECHISM!
2 nbsp;nbsp;nbsp;Fideliter doccre.
3 nbsp;nbsp;Quie do£ïa fuut repetere, amp;nbsp;examinarc-4 Ca^igare torpentes.
^14^ funt opera qa^ m^fi' dantur magifratib^s ^ t^ torib^
Quia in parentum locum fuccedunt Maÿflf'^ tu^ amp;nbsp;TutoreSiCadem ipfis officia incumbunt)^” eet adminiflrationii modua varius cet,
(^^ opera requindr/tur r4' tione Fmid ?
TriCter enumerata, re£ia conflitutio ^erunf pub.amp; Oeconomiarum, vt nemoini^s fitodf fits, fed ßnguli Jùa^ operas deflinent confer^' tioni toting corporis. Hue leges ytiles, hue iudied pertinent.Commendatur ergo cuiq, diUgens in ßi yocatione fun£tio. Magiflratu^ proinde cura enh yt finguli fuum officium re£ièfiiciant, yt itah^ mana focietasconßruari poffit.
ßf^ Opera prohibentar hoc preieepto^
Omnia,qax enumeratiscontraria funt,(jnt fünf
-ocr page 69-S^v c'£ s T i o ^r E s. 41 funt diß^onenda iuxta ordinem operum pïxcep-torum.
Q^ fi^mt pr^amia obœdiefî-^ tU3^ clUiZ pœMmobœdien-
Vt premia benediSlionis .• ita pœJi£ maledi-£lionii rocabulo fignantur. Tomte funt : Infor-^ nbsp;nbsp;nbsp;tunium, calamito/S, yajiatiofiimililt;e amp;nbsp;domus^
- Bprumpub.turbatio » ecdcfix dilaceratio, ac mul-ta alia huiuftnodi.
. Oiü^ eHr^dfis^s^
'Ufus idem qui primi, nimirum yt primum examinemus noflrum fiiSlum ad normam Icgit.
'' Deinde deli£ïum con/picientes', doleamus obcom-‘ miffittn peccatum. Tertio :yt fentientes Jenten-' tiamlegisconfugiamusad Chriflum. Quarto: * naili remiffonem peccatorum, ad legem redeop * mus, yt turn demum nouam obœdientiam pru^ gt;nbsp;flemusDeo.
DE QUINTO TR^ECETTO.
■ Qf^Jnam eßquintumpr^^ centum ?
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5 No»
-ocr page 70-4“ CATECHISM!
Non occides.
Id e§i.Tu homo non occides proximum gt;nbsp;id e^i quemuis ahum hominem. nbsp;nbsp;.Antithefts :
Vitam proximi conferuabis.
Qj/£ efi ratio huii/s pr^cepti^ Q^ia. homo conditus esl ad imaginem, et ffi*^' Utudinem Dei,homo non debet hominem occidef^' Cenef^.
Qjtis eH- Finis?
Vtmutuis officios, amp;nbsp;mutua beneuoh^ hominum focietai inter fefe coalefiat amp;nbsp;^^ feruetur.
^uid eH' occiciere ?
ESI perfinam proximi quouis modo leedere-
^Q^def} proximum ?
Quilibet homo, fine bene, ftue male nobis f^ lit i fin quiUbet, ftue bene, ftue male merits de nobis, ftue fit peregrinus, ftue domefiietts, quot;^ xta parabolam de Samaritano.
^^ opera prohihentur ho^ pr^cepto ?
puplii^
-ocr page 71-S^V kÆ S- T I o N £ s, 43 DupUâa} fiUicet :
}, Qi^ funt gradus ad externum homiddiumt amp;nbsp;ipfum externum homicidium.
Qw Junt ^rad^ ad extern*
' num homicidtum^?
’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cognata, affeSita, diSta amp;nbsp;fa^apugnantia
^' cum dileUione proximi.
Cogitât a amp;nbsp;affè^itts: vt impatientia, frfli-dium, conterntus proximi gt;nbsp;vindi3lt;e cupidita^t ira, inuidia.
^ Di3a : yt maledi3um , conuicium , obtre-
lt;* 3atio. FaSa ; yt in[idtatio,prouocatio, pulfatio, amp;huiufinodi multa,qu£ continenturingeneri-buîpofitis.
Qmd elt externum homi-cidtum ?
P £3 hominem contra legis iufliciam, fententia, fj nbsp;nbsp;nbsp;vel manu de me^o tollere,
i^opera pracipiunturt
( Hoc ex comparatione contrariorum liquet, amp;ex deflinatione eorum qux finem prxcepti concernunt,
■fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^i^
-ocr page 72-4^
CATECHISM! ua excomparatione co//i'
i quot;Patientia
3 Beneuolentia
3 Facilitas
4 Comitoi
5 PlacabiUtM
6 dementia
7 ^ffabiUta^
8 Benedicentii^
9 Beneficentia
Qj/di rejpeéfi4 fnis rei^ui'-ru/ïtur
Inflicia partiadarii, qua paribus reddinuH officia : Mifericordia, qua afflibiis amp;nbsp;egenis ßi^’ currimus, ^fórtitudo animi, qua oppreffos i^' fendimus.
^j^£ fantpremia obœdientU-
Beati j inquit dominus, mites, Beati paeißO’ beati mijèricordes. Et Iohannes : Deus cariU'^ eil, amp;nbsp;qui manet in cantate, in Deo manet, amp;nbsp;Deus in eo. Talia ßmt multa corporalia amp;nbsp;ff^' ritualia pnemia, qux voce benedi£iionis contine»' tur : Eernittite amp;nbsp;remittetur vobis.
^^^ funt pæna franj^ref fioni tJiUitiii iquot;
oib
-ocr page 73-^ V' cÆ, s T Z o xV E s. 4^
Qm, inquit domimis j janguinem hominis eß-i* fiidmc, cjfundttur amp;nbsp;fanguis eins .• Item, qui gladium acceperit, gladio peribit j inquiéta rita^ multiplex periculum.
Sed quid de prxceptoribus, parentibtts amp;nbsp;ma-gi^iratu dicendum e^, qui interdum iraßunturi t et mugififdtus baud ran hominem è medio toUit. Ilse [unt officia diuimtus illis commendata : quot;verumcauendurneïl ^ne illorum officium yicio-
• fw conumpatur affe£iibu'S.
11 f f
’4 d
r
Qj^Us quafo ira in prAcep-' ïoribtiSiparentibïiSiat^^ alijs Çuperioribiis ferenda ?
Qua ex bona cauffia, id eH, amore erga proxi~ ' mum procedit moderate ad bonum finem ^ id e^l» ad conferuationem amp;nbsp;emendationem proximi. ^^^^‘vfiis ?
Idem qui efl ffiperiorum.
DE SEXTO TKJ-ECETT 0.
Non mocchaberis.
2^^ ^H ratio huilis prezee-pit ?
ßMilt;*
-ocr page 74-4^ nbsp;nbsp;CATECHISM!
Quia Detts puriffimm, amp;nbsp;cafli^mm eiifp' ritus, requirit ab omni rationaU creatura,puf^ tatem amp;nbsp;caflitatem.
Qms esffirns huius pracepti^
Utabnegata omni jmmunditia,inverafi''' blitate imaginem Dei repr^Jentemus, ac focie(‘^ tem coniugalem à Deo mandatam ample^aniKf' QjM opera prohibentur i
TripUda .• quot;Primo, quæ funtgradus ad Hbi^ nemanimivel corporis.
2 nbsp;nbsp;nbsp;Signa quiS declarant libidinem.
3 nbsp;nbsp;nbsp;Extemumfadum expreße prohibitum, i
Q^ fint ergo gradt/s bit prohibitt s^
i Occafio : vt ocium, malum fodaUtium. ’' Cogitatio impura. j. .Afedus mordmatux,i:^' cupijeentiapraua. 4. Intemperantiaomnb'
S^fi^ffigttatefiantiali' ' btainem animism
i. nbsp;In fermone ßurdties. 2, .Amatorue cA tHenit. 3, In xuku procadtat. 4. j^utits^ bi^
-ocr page 75-'Si^V ^ s T I o N E s. 4^ bidinofm. 5. In ineeßk moUities. 6. In haquot; bitu deUcia ad excitandam libidinem compofitx.
Hts adijduntur concertationes amp;nbsp;certamina potandi, prowcationes ad libidines, gula, ebrie-tM,qu£ omnia in ocio tanquarn in molli/ßmopulquot; uinari recumbunt.
QiMfnai/i efi extemumfa-^ clHgt;m precept i?
Omnis vjits ‘Ueneris extra honeflnm coniu-gitm : vt raptics, fomicatio, adidterium, ince-flus, amp;nbsp;nefimdum mud Sodomiticum flagitium.
Qt^ Opera prdicipiuntur ^
i, ^nimt, amp;nbsp;corporis cafla paritas. 2. Con-tinentia. j, Sobrietas. 4. E^frenatio pulla-lantium affedunm. 5. Cafla boneflas in diëtist geflibus amp;fii£tis. “Praterea etiam omnia exerci-tia quafitdunt ad coniiliandam, amp;nbsp;conferaanquot; dam caflitatem : amp;nbsp;diligent commiffi muneris fun^io, ieiunium,corporis cafligatio, abflinentia à rebus prouocantibiM hominem, breuiter mor-tificatio veteris ^dami,
êlS'^/^^^ pi^^^i‘^ ßf^uatiZ legis
Multipliciafane funt: Primo enim Deus de~ leffatur habitare in caflis animis. Deinde Domi
nus
-ocr page 76-48 C ^ 7 E C H I s il t
7iut ait J Beati mundi corde, ciuomatn ipft Damp;f videbunt, 5. Bona confiientia. 4. Félix in aUjstt bus Jucceffim. $, Sxemplum caftitatis omüif prlt;emijsJpiritnaUbufi amp;nbsp;corporaUbuf.
(^^ßnt pœf2a ^iolat£ le^ü^-i Deu^ deferit impurum animum amp;nbsp;cxpellit^ fpiritus fanillif. ' 2. Satan in^editur domn^ fibi aptiffimam. 5. Mentis iudicium corrinf' pitur, iuxta lUud : Fornicatio, vinum amp;nbsp;el^ tets auferunt cor. 4. Frrores in omnibus a^ onibus. $. Mala confiientia. 6. Infini^ y. Varijmorbi. 8. .Aeternus interiM’^ fit maturè occurratur per panitentiam.
Idem (pli amp;nbsp;Jkperiorum.
Qj^omodo ‘^Paul^ ^xa^^i' rat ‘violationem hai^pJ^^'. cepti ?
Sexargumentis, quorum primum ßtmtiM^ ordinatione Dei.
Corpusdeflinatum etiDeo,grgo horrendu’^ ficelus eH ifiud libidine contaminare.
Secundum furnitur à nobilitate corporis •’ ^^ flt;l!gt;
-ocr page 77-S^^v tÆ s T l o N E s. 49
l forci Chriflianorum funt membra Chrifii ^ Srgo horrendum j'celuA e^ lUa fioriM communicare.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertium à granit at e fielerts
Obliqua feccata funt extra corfns, fed (jm iiortaturinfrofriitmcorfu^ feccat.
ƒ! i^artum à deflinatione corforum Chrifliano-rum : Sunt emm corpora Chriflianorum temfla
^ nbsp;nbsp;nbsp;jfiritui fanbii, ërgo grauijjimum fielu4 e^ gt;nbsp;ilia
'^ vda libidine contaminarc.
quot;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quintum fumitur à iure diuino, naturaU gt;nbsp;amp;
* ciuili : J^j emta efl flub iure emtoris,
V Chrifliani junt ernti janguine Chrifli » Srgo, «^ grauijjimum flagitium e^ ea libidine contami~ ƒ nare.
Sextum fumitur à fine noflrorum animorumi
amp; corforum. Glorificate, induit Taulut, Deurn inffiritu, amp;nbsp;corpore veflro, quiejunt Dei.
oAn contra hoc innatum 'vi
'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctum Itbidmü nuUapint re~
^- nbsp;nbsp;nbsp;media?
lmb funt potiffimum cpiatuor , hoc diflicho ^^ comprehenfa.
Ores, cafla lego's, ieiunes, oda yitest ^ Si feruare voies corpora ca^a Deo,
DE S ETTIMO TR.ylECET.
Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moi-
-ocr page 78-JO C ^ T E C H t s M l ^odnam en feptimum pr^ceptti^j^j
Non furabcns.
Q^d efl furari ?
En e^uocuntj', modo fiicultatibus proxini ùi[^ diari, amp;nbsp;ea^ jibi rfurpare.
O^ ef^ ratio pracepti ^ dtm pens iuflif/imut fit, vult vt ad norriiiti» • fax iufliciee, fuum cuiq; tribuanitts.
Cjjtis esl Finis precept i ? ■ vt noßra forte contenti, fuum cuiq; tribi^' wiis,ac communem ficietatemcommunibU'JO^ eus foucamu4, ac iuutmw.
^JS£ opera prohibentur ? ■
Cau/fa,videlicet cupiditets habendi}amp;^’'^^ ' effe^fti, nimirum furtum.
Sed qiiotuplex e/l frrtutii’ :
Duplex.
HumanunH''^;
Humanum » amp;nbsp;Satanicum.
-ocr page 79-Îl^'^ ^ ^ T J o N £ s. Çl fut duplex : tAliud enim in rebuts committitur j aliud iure.
^J^di furti genera cofmnit-tuntur in rebm?
ï. Clancularia aliéné rei furreptio.
(r a. ’l}iolentia,cuirapinaiamp;prißdajubi^itur.
3. nbsp;nbsp;nbsp;Impoflura,ipix commuticur in Tondere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Menjura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
'l^umeratione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra£iu.
0 f^rumpennutatione. Fucatiimercibu^. F^^um frlÇa pr^dicatione.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Tristextttt iuris, videlicet cum l^eàe alumna iuris, aliéna ad nos transferimus.
5. nbsp;nbsp;nbsp;quot;Prietextus donationis, cum videlicet [upe-'^ riores alicjuid ab inferioribits petunt ) quod ipfis
7 negate non audent.
Qj/ando furtum commits titur in iure ?
QMndo alqs, lt;5«0(l ipps vel expaHo, vel ex
1] efficio debemw, non prxflamtts, Tt cum negdS . operarw mercedem, vel quandocunep, hommes non redduntÇibi mutuo caritatis otjicia.
-ocr page 80-51
C^rSCHISMl
Qy^^e jpollij^am inctdif/f^ in n^enfionem debüi 3 expli' canobis debitorîi rati onenig Cum Taului inqHit, nemini quiequam debei' tis j nifi hoc, vt alq alias dUigatts, signifiât dn^^ ejfi debitoritm genera. Quorum mum omnino jlt;df uenditm est, ica vc amphua non debea^s.^ltefUt^ Jóluendumquidem femper, fednon ica folinp^ eest, quin perpecuo debitor maneas .• ^es mutn* acceptai vbi foluerisnon ampUtts debes, pnxi' mum nunquam ita Mlexcrii, quin adhuc dd^ maneas,
Sed ^ndsbuii/s daplicis^i'' biti ólifferentia petenda eß^ Exduplid obligatione : Quarummaetlcid lis, altera natural^. Ciuilis obligatio ett, tuit legibus magifiratusad fialuendum debitum co^ mur. Débita, qu£ hac obligatione debentur, vdl reddi Taulus, ficuti amp;nbsp;boe pr^ceptum, quot;tlpf furtum ßcies.l^aturalis obligatio, qux amp;nbsp;diuid dicitur, eil, cum lege natura amp;nbsp;diuina cogimn^ adJoluendum debitum. Lex natura ett, quody^ tibi, boeßeito alteri, amp;nbsp;contra .• quod tibi nlt;!igt; vis fieri, alteri ne feceris. Lex diuina, dili^ proxt
-ocr page 81-Si^V ^ s T l o N E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$3 proximumtuum ficut teipjum. luxtahocdebiti ^ genv^f, jemper manemta debitores, amp;nbsp;iuxta ;, qwd boni yin [emper inueniunt, quod proximo debean^quemadmodum Samaritanutsqui fpolia-? turn ludieum refociUauit.
t 'd
r » r 11
't f
r K o i tl
o lt;nbsp;r
G^odna^ eïl dtaboUci^m furtum ?
Quod committitur ad imitationem Diaboli, qui animos primorum parentum auocaiat à Deot vtÇibiaàhtererent. Sic ^bfolon dicitur furatus effe corda virorum Dauid, cuitM furti rei per-aguntur, Qui animos difiipulorum à prxcepto-ribm auellunt, fubditorum à mafffiratu, liberorum à parentibtis, Jeruorum à dommis amp;^. a. Samuel. 15.
^ju opera mandantur ?
i mru^KUKj qua quis pua forte contentif yiuit. a Labor probits in honefla yocatione,
3 nbsp;nbsp;nbsp;Commutatiua iuflida feruans lequalitatem in contrabübtts.
4 nbsp;nbsp;nbsp;Liberalität, dr mifericordia.
S vfiis ficultatum legitime acquifttarum pint,
amp; fanSlus. De hoc rerum yju yide enchiridion in loco diuitiarum.
-ocr page 82-C ^ T E C II I S M I
Eadem qu£ quarti prlt;ecepth iuxta iUnd ; Tott' du4 habebis iitflum amp;nbsp;multo mues tempor»! Itetn, qui faneratur Domino, mijeretur paap»’ ris : Item Pfalmus : Miferetur,ac commodat ii^ flus, amp;nbsp;fernen eins in benediSlione erit.
^^ funtpæn^ violai k^u?
Troutfunt varia furtorum genera : ita amp;pif‘ nte funt varie. Et quoniam fur es non Jolum poli ticam focietatem turbant, contra quartum prit-ceptum.verum etiam Oeconomias euertunt, m’ currunt in varias panos, vt funt maledi£iio,nut-la confdentia, infrmia, damnum in rebus, in-xta illud .• ve qui pnedaris, quoniam Jfoliaberii ipjè.€t .Augusi.Nemo habet iniuflum lucrum fmt iuflo damno,furatur quis veflem, amp;-fidem amt-tit, in area eSi lucrum iniuflum, in confdentia damnum.
ÿj^e/l^vp-fs ^
Idem qui efl fuperiorum ^
^ocetne prêter bac aliud
hocpr£ceptum-).^
lm»
-ocr page 83-S^v „£ s T I o N E s. 55 lmb, duo docet ; 7nmb, quod lege ^uina fan-datur diümöiio domiaiorum.
Secundo,quod pins poffit iufiè acquirere fiicul-tates, atq-, ea,s re£lè poffidere, contra furores ^nabaptiflicos.
DE 0CTJ.ro TRJECEPTO.
Q^dnam e^' oéiauujn pracepturn^
Non refpondebisfalfum teftimomum aduerfus proximum tuum.
Qtu eU- ratioprdicepti ? '
Q^ia Dew e^l verax, vult faam creaturam amantem effè veritatts, amp;nbsp;fugere quidquid eSi fflfum ^fiEhan.
§)jfis cH^ Finis?
Vt veritatetn fine fuco colentes, placidins amp;nbsp;tranquidius m humana focietate viuamns.
bent UK ?
Quiecunq^fub nomineßlft teflimonij inteUin poffunt.
E 4 Quot
-ocr page 84-56 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
O^t modis commîtiitu^ falji^»7 teßtmomMf/Lji^ Duobus. fdlicct :
Iniudicio, amp;nbsp;extra iudicitim.
Q^moiio m iudicio ^
Cum vel aSior frlfam accufationem intend, vel defenfir inficiatur c[ua vere obijciunturgt;fi teflfi aut ignota aut fidja teflatur} vel iudex ^' quo affcclu corruptus peruertit veram fententf am. Trohibentur ergo hicfilfa accufitio,tuende defenfio, vanum teflimonium , amp;nbsp;legii dgt;^ ruptio.
^f^f/ior^o com?77ïttiti4rfol' fam teßimonium extra iid' diciiimji^
Tribut modis. .Animo, lingua, fieto.
Qf^modo a?îimo ?
Cum animut malam fufiicionem de proxiwi fouet, amp;nbsp;non candide, vt par e^, de eo ludiek-
Q^modo bn^ua .^
Docendo praua, ealumniando ea, qu^ vel be’ ne dir
-ocr page 85-S^V gt;Æ S T I o N E S. 57 ne di^a funt, vel mitigari interpretatione pof-funtydetrabendo aliis honorem et exiflimationem, trimmando,amp; quouis modo mentieado.
Qwimodo faclo ^
s
r r .t *
Omni hypocrifi in vita amp;nbsp;moribiM, item pi-Slurii amp;nbsp;jignn non iuflam analogiam ad resfilt;-gnatas habentihU'S gt;nbsp;qua in re peccant baud raro picores ^ qui dant rebus formam, quam ipfi fin~ gunt.
0^ Opera rjïandaatïir ?
In iudicio, amor, amp;nbsp;veritas in a^lore j de-fenfore, teÜe amp;nbsp;iudice : Sxtra iucbcium gt;nbsp;amor veritatls, candor animi , re£ium iudicium de proximo, temperantia lingua, lacobm ; vt fitis tardi ad loquendum.
S^ fünf pr/zmia ferid^aU legü ?
Ladern quaquartagt; iuxta illud Tjdlm. 55. Si quis homo vult vitam » amp;nbsp;diligit videre bonoi dies, cohibe linguam tuam à malo, ne labra tua t loquantur dolum. Item 'Prouerb.^t. Quieuflo-(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit os [uurn amp;nbsp;linguam juam, à tribulatione ani-
mamfuameuflodit. LucaS. Tripliteiudicare amp;nbsp;non iudicabimini.
-ocr page 86-5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^•^'^^cHis Ml
ß^^ flint ÿœn£ 'violate le^ii-Eædem qu^ primte amp;nbsp;quanislegM,vtinef‘ emplis apparet Doech,/enatürHm fiilfi acct^ tium SuJatitKimj^nani^Sjtloflium Danidtfiamp;i' .Qius efl vfks^
Vtagniioreutu noflro deploremuf tran^ ftonem, ac confugiamtis ad Chriflum, emusji-' iußificati conabimur hanc legem vita exprimdi'
Sy^dESTIO DE MET^-dacio.
EUne omne metidaciurn prohilittii?72-gt;^
Triplex esl mendacium : Temiciofum, ioi^ fum,amp;offidüjum.
• Temiciofum, quo vel gloria Dei obfiuraWi vel proximus laditur, idq-, vel in perfona, vd '^ fiima j vel in rebus : bot mendadj genus cumfid fiare neqnit, locojum esl duplex : ^Iterum ex pétulante feu libidine memiendi nafcitur, abfq-, tamenU fione alicuius, Sed tantum hoe quaritur, vtau£-tares ivrexvixlx demulceantur : hoc quia non dl-cet Chri^ianam grauitatem ^ fugiendum eü-
-ocr page 87-^y s T i o M E s. 59 \Aliud rebuff defiribendis ferme : ye ^pologi, Dramata. Hoc genui j quh veilem finem habee amp;nbsp;cum carieaee non pugnae, nequaqiiam e^t damnandum.
Officiofum j quo ve nullus Ixditur : iea aliqua veilitas fmper jfe^lneur.
Obfleerices meneiex funt 'Pharaoni, B^ab me-reerix fuo magiflraeui, Dnuid fugiens Saulemt regi jlehis. Hoc genus vmbra pieeatis tegiturt Stfipugnare cumfmplicieaee Chrifliana videeur.
DE T^ONO ET DECIMO prlt;ecepeo.
Non concupifces rem proximi» ^neiehefts.
Toto corde fis proximo carus amp;nbsp;utilis, -
Qfu est ratio precepti ?
Quid Deus fan£tus amp;nbsp;parus e^Ïiamp; ab omni nialaconcupifcentia aliénas, vule nos puritael amp;nbsp;[an^tati fludere.
ue nulla (upiditas cum carieaee Dei amp;nbsp;pro-xirnipugnans humanos animos pereurbee gt;nbsp;èr à. retio auwee.
Quid
-ocr page 88-'^ -^ T £ C H l S M J ßi^d e/l concupißentia 0 genere
£fl bonarum, malarumüc rerum appétit’ ^^d eß concî/p^enha mti(' la qa^ bic prohibe far ^
Est innata ex propagation corruptie noting corruptio, incUnatio ad res illicite, amp;• praidt^ quaexemplonofirorum parentum,qui diuinit^ tent appetiueruw, tefluamtn, amp;nbsp;ea qu^nonii^ beremns appetimu^.
^^ opera prohibentarh^^ lege f
i Damnatur bic peccatum originis. 2. •^!' petitio alienarim rerumtomnium malonnnfo''^’ VMTa!i fifi ’H^aTtra xetKut t^ióvftiot leb hanC Tl^ S-n(»y^»f^v»ilt;p»gt;^iiti fiominauit. 3. Cupiditaf^^^' affenfus. 4. Cupiditatum gefluf.
Q^ opera nfandanfur 1
Boni concupifientia légitima. Humani cordii puritan perfeblifßma.
Vt non minori cura res proximi faluat ^‘‘r
mu^quam nofiras.
-ocr page 89-^r «Æ s T / o W £ 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61
’Perpetua Mortificatio.
En-ne concupifientia mala Mpriorib^ precceptis prohi-~
E^quidem, fed difeernendum e^ inter fontein amp;nbsp;riuulos, hic fions intercludi pnecipitur, il-Uc riuuli, hic pafflua concupificentia, illic aéîiuaf prohibetur.
^^a prcumtafrenata coacu-^ pifcentim fi
Omnis printte amp;nbsp;fiecundts tabulx promi/fiones hue pertinent iTgt;lam ex firenata concupificentia, Obœdientia trgo totam legem naficitur.
Ç^^ii faat pœaiH laxaU coa-^ ciipjfcentù fi
Omnesqutein finperioribtts pmeeptis recitatt» fmt.
^jf/j ^fi/sfi
Vtagnitum Origmis malum deplorcmus, ac lt;^onfiuÿamu^ ad communern medicum Chri^um,
rogantes
-ocr page 90-öl eattcitiSMt roginta vt fuo fanguine nos purificetj ^w aliipi ei grata fiiciamus.
T^£ IL P^RTB
C^TECHISMI.
Qm es^ fecundaparsed' techifwi ^
Symbolum ^po^oUcum.
QmJ eJT Sj^mbolitm ^p floltct^m^ïquot;
, EÜ JUmmaria qu/edam comprehenßo artier lorum jeu capitum Chrifliante religionis, qu£ tlt;^ tifü dutfrinx Chrifliante veluti fundamentxf efl.
^^ eft ratio nominis ?
Quia hac fidei profeffio, ett veluti nota, ^ iefjara quadam mUitaris quie Symbolum appelle tur. Quemadmodum enim milites mundani j^ Jymbolo teflantur, amp;nbsp;cui firuiant, amp;nbsp;a^ fint bofles : Ita Chrijliani hac fidei fax profeffio'^ teflantur fe amp;nbsp;Chriflo regi feruire tamp;efjè heß^ 4iaboli} amp;nbsp;membrorum eins.
cm
-ocr page 91-S^Ÿ ift. s T l o K E 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j
Cur Qy^pofiolicum dicitur ^
Quia vel ab ^pofiolù conferiptum esl, amp;• (jnal't per manus traditum gedefM, quemadmo-dum vetuflM credidit : vel quia ^ponolica do-Srma nitdurtanquarn fundamento firtitiffimo.
^j^ói mjur^ma docet hoc , S^mbolum^
Monflrat nabis Deum amp;nbsp;dus opera, ac VC' rant falutis vlam perfidem in Deum indicat.
0^ funt partes S^gt;?iboli^
Quatuor junt partes.
!• DeDeopatre.
ƒ nbsp;nbsp;2. DeDeofiliohominefitdo.
ƒ nbsp;nbsp;nbsp;5. De DeoIpiritu fiin£lo.
^ nbsp;nbsp;4. De gedefia, amp;nbsp;Dei erga earn beneficies. De his partibus, amp;nbsp;quid fentiendum fit, amp;nbsp;quid credendum confitendumq;, ipfitm fiymbolum docet.
f Qr.AE EST TI^IMJ. T^P^S fymboli.
l( , Credo in Deum patrem, omnipotentem, f creatorem cocli ÖC terræ.
Declares
-ocr page 92-^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C T H C H I S U I
^Déclara banc partem .^
Id certa quadam methodo conaborfacere- !^ ßrfgularum naq; partium dedaratione, hMJ»i^ bra lonjiderentur jparßm.
i Quienam res cognofienda proponitur, vt 0^ per/picua notida habeatur.
2 nbsp;nbsp;nbsp;l{ei propoßu confirmatio per fcriptur£ ^ tenders.
Qualis requiraturfides. vfm notidat, amp;nbsp;fidei.
^l^iamp; res proponitur nobb t^ bac prima parte t^
Quod prima per Joua vnius diumtatit ÇKquot;^^ rui, amp;nbsp;^etemu^ Dem, pater omnipotent ,lt;^ atorcœliamp; terne.
Caitss nos admonet appelle' tio 'Dei s^
Trimum, quod ßt vnm Dtui tstemm ifiH^’ ra, qui trinm ed in perfonis, pater, filitts gt;nbsp;^ /pit dm Jandm.
2 nbsp;nbsp;nbsp;Quod hic vnm atemm Demßt fons ,amp;^‘ tor omnis boni.
3 nbsp;nbsp;nbsp;Qmd ex hoc bonitatisfonte lie cat haurds lt;fi nibm qs,qui eim inuocant.
^v c^e. s T i o N E s. 6^ 4. Quod tametfi longaminisfit, amp;nbsp;tardm ad iram fjéueriffifnm tarnen fit ofr eorum, qui ad-j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfm fe funt contumaces.
^ Cur pater eiicitur Deus
'tlf ' Duplicire^etiu : i.Rcf^Csufilq vnigenitï,qua ratione fola prima perjona trinitatis “Pater di’-'fi citur.
2. Ppfiecïu hominum : Idq; yel ratione créa” tionis, quia hominem ad imaginem fuamcrea-uit, qua re fuum patemum ammum dedaramt ;
■. nbsp;nbsp;nbsp;Vel rationeguhcmationis, Sap.t^^, Omniapater
tuaprouidentia gubermes ; Vel ratione adoptio-nis,iuxta illud ; ^doptauit nos in filios in diledo: Vel ratione donations, ynde à lacobo dicitur i^ pater luminum\ id e^, autor omnium bonarum 1( rerum. Mq; hoe fecundo reflgt;e£iu, non yna ali-qua perfona ,fed tota trinitas Pater dicitur.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;êj^^^ ^if^c col/i^endii^fï eH?
i Quod Deus erga nos paternam curam gerat, iuxta illud Pjdl. Sicut pater miferctur filiorum v fuorum : Ita Dominus miferetur timentium fe.
2. Hinc concipienda fiducia erga iUum, quod ^' nos nolit abipcere,iuxta illud Sfaite. Nunquid mater potesl obliuifci filp fui, etfi illa oblita fue-r nbsp;nbsp;nbsp;rit, ego non obliuifcar.
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5. t»
-ocr page 94-Öó nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
3. Vt ei debitim officium pr/eflemm» ^l^ïd er^o hme patri t^ffi dementi debem^s i'
effi omnia ei debeamitt, tarnen ea /quatuord* pitibus contineri poffimt.
Trimum enim debemm ilU honorem, iuxtaH-lud Malachix 6. Si ego fum quot;Pater vefler, rbi eü honor mens ?
2. Debemus ei imitationem, leremix 3. Ti' ^ trem me vocabis,amp; posi meingredinon ceffi bis. Imitatio aatem hxc fita eü in tribus potijfi^ mum.
i. In dUe^ione, Spheß^. sflote imitatores DÓ vtfihj cariffimi, amp;nbsp;ambulate in dileâione. i' In Mi/èricordiaLucaS. sflote mißericordes fient Pater refler mißericors di. 3. In perfetü^u, Matth, y. Sflote perfetli flcut Pater vefler cal^ flis perfetius e^. ^. Debemus ei obcediend-am,cum quia pater etlj idj; filij vnigeniti exeniquot; plo, turn ob benefleiorum cumulum, prxterea dj fi-n£lum obadientix. posiremo propter vitandid poenas. 4. Debemus ei patientiam in crud amp;nbsp;afflidionibus, his de caujts, 1. Propter exen^ plum filij vnigeniti. 2. Propter mandatum Dei) Prouerb. ^. Difiiplinam Domini fill mi ne abiece' ris. 3. Propter /ruSium patientix , In filentii ^ffi^ poffidebitis animas veflras,
Cut
-ocr page 95-^v ^ s 1 i o it Z s. g; Car addit Symbolum Om--nipotentem^
Hoc epitheton proprium Dei eil, vnde quin^j fo^igamiM.
ï- Qubd omnia poJJit qux velit, vult aatem amp;nbsp;^iMpromiftt paternCi amp;nbsp;qux comminattM eü iUf fie. 2. Qmd nuUa potentiel poffit ei refiflere, aut eum impedire. 3. Quad confieruaturMf fit eedefiam fuami yelinmedio hoflium, Id enim pronufit paterne. 4. Qubd fit perdituru^ olim hofieseedefiee, id ehim infle comminatm eSi. 5. Mmonentur cum pij 1 turn impij : Tij qui“ dem, vt I^em futune liberationii promise non abijdant t Impij vero ludicq amp;nbsp;damnationit, nifi mature refipifiant.
- Ctir addit creatorem cœU ^ terrA ?
, vt hoe argumento eim omnipotentiam cun» funcat.
êj^id in créâtione ^^eédan-dum eH: ?
Omnipotentia, fiapientia » iufiicia amp;nbsp;boniteu. Omnipotentia , quod ex nibilo condiderit omnia.
F 2 Sapien
-ocr page 96-^S nbsp;nbsp;nbsp;f^TECHlS Ut
Sapient ia j quod ordine condiderit. luftida i* gubematione amp;nbsp;prouidentia tonß/icitur. Bonit^ in communications faorum donorum.
Gluipen-ßms créâtionü ?
ut Dem laudetur, amp;nbsp;celebretur, iuxta ^ Omnia propter feipfum creauit.
^l^ii vfi/s créâtionü ^ vt nos in timoré Dei, cum fumma teueren^ vtamur creataris Dei in Creatorisgloriam.
G^ti funt tefiimomaiCjiiibut prima Sjmboli pars conßt'
matter t*
Deut. 6..Audi Ifiaël, lehouab Dem nofler i^ houah mm eü. Malach. 2, TS(unquid nonpat^ ynm omnium noflrum, 'Nunquid non Dem vans creauit nos.'PJalm.'i^. Verbo Domini cœU firmà funt, amp;nbsp;fpiritu oris eim omnis virtm corum-Item 'Pfidm.19.Cali enarrant gloriam Dei.
G^alem ßJei72 reejairit hs,c pni/iaipars 1^
Id hifce verbis fignificatur, Credo in Deunt.
gilt»
-ocr page 97-5^F V« s T / 0 N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;($9
fH autem in Deum credere, certafiduda fiatue-rCi (luod veUi: nofler Dein effe, nofler Tater, fit-fientator amp;nbsp;defenjor » cui nemo re^iflere poteh.
^Mse^ 'vß/s articuli ^
Vt anima, lingua, amp;nbsp;externa obœdientîat hune Deum noflrum c^ teflemur, idp, frofitea-mur coram toto mundo.
iiV.A£ EST SEC^NDjl T.AI{S De Rederntione.
Optimoordine ad redemtionem trankt,ßeut poUea à gratia redemtionis transit adimviorta-Utatis gloriam.
ifamp;cpars qi^ot habet articulos?
Sex.
l^ita (^UÂÇoiUos ?
I. Et in lefum Chriftum Blium cius unicum Dominum noftrum. x. Qui conceptus eft de fpiritu fando, amp;nbsp;natus ex Maria uirgine. 3. Paffus fub Pontio Pilaio, cruci-fixus,mortuus, amp;nbsp;fcpultus,Defccndit ad in-ferna. 4. Tertia die refurrexit a mortu-is. y, Afeendit ad cœlos,fcdet ad dexte-ram Dei patris omnipotentis. ff. Indc uenturuseft iudicarcuiuos amp;nbsp;mortuos.
JLGE
F 3
-ocr page 98-70
CATECHISM!
^^e expUcaprimum arti(^^ lu de redemtione gt;nbsp;qui e^ •
Et in lefum Chriftum filium eius unie*®® Dominum nofirum.
Hic arücultij multa paucis compkiHtun '^^' mum enim monfirat, qu£ fit altera perjo»‘^^. Hiuimtate. 2. Sms nomen exprimit) K filio Dei homini nato impofitum c^t, quo cantureiu^ beneficia, 3, ^AppeUationem dit,qua modu^ fatuandi fi^ificatur. 4. Ü'*’’^ Dei Filium Dominum amp;nbsp;Monarcham Sccli(gt;^ pronunciat. 5. Qualit fides huiu^artia^^^' quiratur exponit.
Qj/£ eH-altera perfona h dtumitate P
ERaernipatriscoteterntts filins,qui,yt^ fern ta idem efl Deus cum pâtre, ^jpiritu fi^ Üo .• ita proprietate diflin£ia ab ytroq; perfM.
^P^modo hoeprobas ?
Qtfia fcriptura dicit, lehouab Deus ntßd Jehouah vuur eR, cogimur fiiteri vnum tantuW efie Deum effèntia , amp;nbsp;natura fimplicitatd ^erum quia eadem fcriptura filium alium à fi' tre d-
-ocr page 99-, i ^y s T i o w r s. yi
tfC tefiatur )Vt lohan.ï. In printipioeratver-
i lt;nbsp;burn, eJquot; yerbum erat apud Deum,amp; Deux erae Terbum, neceffe eilfiiterifiliitm diflinSiam per-Çonum e^e à pâtre. Hac Çmplid confeffione con^
0 tenti Çimtis,
J'^(omen quodfilio Dei im-
'0 fofitum eh?
\ I» drcumàÇione inditum e^ ilU nomen lefMi
‘' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fluemadmodum ..ingelws prxcepit, ac rationan
t* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yecMiditj^Hod [uumpopulum à pecc^w eiu^ libe”
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rMuntje^et.
. Diflincd'if^ quizfo explana quid doédrinA, ^ conpla-
* ùoms^uh hoc duldßimo no-winejefu contineatur ? * I. Quia IE s V s dicitwr ex co quod fit falwator y »lundi, (Qnificatitr quod totiw muniws fmç co perditiW)^ damnatu« ßt.
2. Quod ßliws Dei foliw fons, amp;nbsp;yïa [alutii, Tt quifoltw iure I e s v s appeUatur.
t ^. Exfecundofequitur j^uod nulla opera, ?2r t nuUaii-atififcTwfint weritoria Jdlutis .
! A' Ö^^ ^ nomen 1 e s v s monQret no-y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bw v4n
h
Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bis^ntidoton contra de/perationem, particule
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritatera, indignit ztem, ma^ütudinem peccitti)
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;at^i adeo aduerfit^ omnia mala,
p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5. Hoc nomine lefu, fumma Suangelij pn^,
nitnr. Vt tnim admonet nos peccati, amp;nbsp;damnify f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onis : ita monfirat jalutem, amp;nbsp;rcdemtionemld
! '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remif/ionem peccatorum in nomine lefu. Hinc ^Oquot;
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minus Luc£ 2^.0porter in nomine mco pradica^^
: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panitentiarn, amp;remiffionem peecatorutm ^^
lohannis.i. Scee agnus Dei qui toUitpeccata wun di. £t idem in Spiflola: Sanguis lejuCbrifliP’^' gatnosabomnipeccato.
Ofu eH appe/iatio, qi^^ ^^' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dl fff pihdant^i indicatur ^
Chriflust nam vt nomen Ie fus docet, quod [^ faluator : Ita appeUatio Chrifius aperit quamodo fit faluator,
Moe Mcapertii^?
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrifius grace gt;nbsp;Hebraice Meffias, latine vir
£lus, filtus Dei dicitur triplici de eaufid. 1. ï«quot;* dl propbeta. 2. Quia e^ facerdos Jeu Mediator-S-J^da eü rex.
f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j/omodo Tropheta^
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^a t vt olim fuo Jfirdu 'Propl^tis promifio’
b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefi
-ocr page 101-^V.y£ST/0ti/zS. 75 nem reconeiliationis reuelauit: Ita hifte po^re-mis temporihus eandem Jua voce propofuit amp;nbsp;in-cttlcauitt iuxta illud .• Hem o vidit Deum vn-quant} féd filins qui en in finu patris gt;nbsp;ipfe nobis reuelauit.
diator ?
quot;Propter viäi'/nam i amp;nbsp;interceJJionem. IJam quot;rtviüima fua placauit patrem : Ita fua inter-‘^^ffione interpellât patrem i^t qui filu^ median tor conflitutm e^i Dei amp;nbsp;hominum} i. Timoth.i.
Q^modo nobis Rex efi^
!• Quid demoUtu^ én poteflates amp;nbsp;dcflruxit operd Didboli, iuxta illud quot;Pjalmij amp;Tauli: Jfcendens m altum captiuam duxit captiuita-tem.
ï' Swd fuo I^iritu in animii fideUum regnat. 3- Quid défendit Scclefidm aduerfia infero •■ rum portas.
Q^modo 6ccleßaßliu^ei fuumdojninu?n ^ Alonar-cham agnofcit ^
^mn mente ^ amp;nbsp;ore confitetur» amp;nbsp;dich :
Credo
-ocr page 102-74 Currents at Credo in lefum Chriftum Hlium ei'us uni' cum Dominum nofirum gt;nbsp;ipfitm Jblitm amp;nbsp;non aUum agnofiir in Sedefta Dominum,amp;!lt;i^ narcham, iuxta T/alm.2. Sece conflitui regf meumpiper Sion montem meum fanifum.
Q^omoJo qa^fo cH' ‘Dof^i' nw^ c^onarchai
r. nbsp;nbsp;nbsp;Gubermtione vniuerfali, qua ipfe cum C‘ tre, amp;ßiiritu fanäo, vt omnium rerum : ili ^ Sedefta Dominus e^.
2. nbsp;nbsp;nbsp;E^Sedefix Dominus iure redemtionisd' Corinth. 6. Sius enim fumus iurti,à quo reia^
3. nbsp;nbsp;nbsp;Tropterdefenfionem,qua fimpemdedp €cdefiie,eamq; tuetur.
4. nbsp;nbsp;nbsp;^ationepoteflatis, Is enim fdus habet f teflatem imperandi SeckfM, qusfiicienda pn(gt;
Cur addit Syn^bolunfs J^oßrum
nn quemadmodum plus firmiter flatuitdp' filius Dei fit fuus lefus amp;nbsp;fuus Chriftus.' i^^ feiatquod idem filius Dei perpetuum curat» S^ gerat,arceat hofles,amp; tueatur Sedefiam [»»^‘^ omnibus mafis,
Quoid^
-ocr page 103-S^v ^ s T 1 o N t. s. 75 ^jialemfidem requirithic articulii^ ?
Tälern gt;nbsp;quälem prirniM, nempe quod piua ito. dient, ó” profiteatur. Sgo firmiter ftatuo, quoi DâfUiufÇtt meut fäluator, yerws propbeta,yni-CKJ Çaeerdos feu mediator ^ amp;nbsp;rex omnipotens» adeo!p,DmimHS, qui me fua prouidentia guber^ nat, me redemit, we aduerfu^ Diabolum défendit , amp;nbsp;quifelu/s potefiatem habet imperandi mihi, quA in fuo regno jpmtualiyult fieri, Sx bis ettam confficitur y^its.
v Dicfecundum articulum de redemtione.
Qyi conceptus eft de Spiritu fanfto, Nagi* lus exMaria uirgine.
’' Ojiot potißimum ^e^an-dain hoc articulo ?
QwatMor.
i. Fines aJfMmt« humanA natur A ab Atemo Dei Ülio.
jj 1. Cw oportwit mediatoren amp;nbsp;reiemtorem,
^ Deum,?!? bominew eJJe.
3. 'Utrumopiw redewtionis natur« alicMÏjèor-ßm, aw perfon« ad^bendHW fit.
Qua
-ocr page 104-yó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ^ T t. C H I s it I
4. nbsp;nbsp;nbsp;Qux pot/ßtmum circumftanM in Hißs^ concepttottis, amp;nbsp;natiuitatü Chrifli fnnt jßeS»^
Qmnamfunt ßnes affi^nil^ hu?7^an£ nati^r^ ab £tefi^^
^)eißlio
i. nbsp;nbsp;nbsp;Qui in Geneft ponitur, vt contereret tapiüßf pentii, id eÜ, interprète lohanne, vt défini'' opera Diaèoli, idij; fua potentia.
2. nbsp;nbsp;nbsp;vt fua viäima, amp;nbsp;interceffone pitted iram Dei, iuxta illud : £ci^ a^ja Dei, tp ^^ peccata mundh
5. nbsp;nbsp;nbsp;vt hominem iniußum fu^e oboedientUif»!^ tatione iitßißearet, amp;nbsp;reparata in eo im^ Dei,ipfumvita donaret lt;eterna, iuxta fini' Cor. ^. Sum qui non nouit peccatum, fecit f i^^ turn pro nobit, vt fieremut iufiicia Dei a^
Cur oportmt mediatofiJ’^ eJfè^eMm Ç^ homme^nj-
Hoc requirebat iufiicia Dei, neceffita! gt;nbsp;»^^ atorii conditio, amp;nbsp;humana fragilita^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lu/liiia Dei requirebat, vt aut totutn bumanum fui reaeuî tau/fa perirets autaHqi*^ humanoteuere peccatum expiaret, Quenta^^
-ocr page 105-S^v^srioMES. 77 ^ nbsp;nbsp;dum etenim vntty homo fno rcatu fuit mortii, i^
^ damnationis autor : Ita congruebat, vt vnui in humanogenerc Jui iuflicia, vit.n, rccondhatio-, niiiamp; filutis autor exifleret ; 2^roinde redem* tor amp;■ mediator homo ejf debuit. l^ccejjita^ hac ijl) nbsp;nbsp;eïi ; ï^uUa matura fola potuit aut iram Deipla-
Mreiautgemiiftfcordium-videre, aut mortem re^nump DiaboU defiruere, qu^e omnia à media-^ tore re(jumntur,ergo nece/fe fuit eum Dcum eße.
Conditionem mediators hanc efè oportuitt yt natura coniangeretur partibis diffidentibus.Pue-
^ runt autem panes di/fdentes Deu/s amp;nbsp;homo t ^' Oportme igitur Mediatorem Deum amp;nbsp;hominem
eße, time l ren^eua .• 0 por tuit mediatorem Dei amp;nbsp;hominum, propter Jùamadvtrofqi domeflicita-temy in amiciciam amp;nbsp;concordiam quot;Ptrofi; reduce-’p reiamp;facere yt Deult;s reciperet hominem ,amp;ho-^ mo reflitueretur Deo,Humana fagditas require-A bat talem mediatorem gt;nbsp;de cuitts ßeultate amp;nbsp;yo-1 nbsp;nbsp;luntate non dubitaret, amp;nbsp;ad quern änderet acet
ic dere in Çuis angußqs multitndine peecatorum ob-rutus. Hine idud ad Hebrx : Debuit per omnia ßmilis fiatribus reddi, yt mfricors eßet gt;amp;nbsp;fi-^ delis pontifex in qs, qua apud Deum agenda forent,ad expiandum ytiq; populi peceata.
jS Vtrum opus redemtionis f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aUcui
-ocr page 106-78 nbsp;nbsp;C^TSCMISMI
alici^i nat tir £ jeorßmj^l^^ persona ßt aßcribendunu-
T^c naturx diumie Jeorfim, nee bumaM^^. petit, fid perjonx,id quad bifie quinq; argument firmiffime coUi^tur.
'Primitm Jumitur ab unione hypoflawa ^ enim aieenm natWie fine altera e/jet redemtio’^ benefiaum, nunqitam gt;•=7^ leternusmajfitnh^ man^ nature afiumfifict. Nam fit Jolins iii^. nature etl, enr aJJtimta esl hnmana natunl^^ folius humanœ efi,qu^ fr agiles, amp;nbsp;infirme unde tantie uires amp;nbsp;fiicultates^
Secundum Jumitur a coUatione tejlimoniorn''^ qualia funt h^c : Semen mulicris conteret dj^ Jerpentts. CbriJius apparuit ut dejlruat oj^* Diaboli. Hoc eü nomen quo uocabunt eum, 1^ uab iujiicia noflra. Quod autem extrema i^^ teflimonia non ad natural feorfimfint refererti^’ fed ad perjonam per communicationem idio^ turn, oflendit medium, in quo officium medmi^ ris tribuitur perfon^, alioqui extrema imp^ tionem contradi£lionis haberent.
Tertium futnitur d pnerogatiua faceridr^ Chrifli,qua excelluitfacerdotesLeuiticos, in^^* illud ad Hebr. Lex conjiitmt facerdotes babequot;^ infirmitatem, Sermo autem iuramenti, qui r legem conflitutus ejl , filium mysternum confus matiigt;'‘.
-ocr page 107-^ s 11 o tv E s.
^atum, Uic, vt eadem eptflola teflatur, aßumßit ^ntnanam naturam, vt haberet quod offerret.
gt; ii'*
Ql^irtum jUmiturab offices mediatorts, qu£ ^ec diuinitati ßorßim,nec humanitati Jeorfim com petunt, fed Mi perfoM conuemunt : Non comte-^^ßUnaturiehumanteplacare iram Dei, amp;nbsp;de-mere mortem, quia per fe impotentior ePl,quant 'nidfrxflare poffiti NeeImcnaturlt;ediuintecon-ueniunt jèorfim, quia ea non obnoxia fuit per fi ‘li ta officia pneflanda, debuit igitur mediator I^eus amp;nbsp;homo eff.
jKi
rf* if
lU)
i(^
Quintum fumitur à confeffione ëcclefits : Sic enim habet fßcenum fymbolum : Qui propter not homines, amp;nbsp;propter noftram falutem défendit ft Cinllus : Mediator Dei, amp;nbsp;hominum ePi, (pda in co Deus e^ homo coniunguntur. deranda pint in hifloria con ceptionis ^ natimtatüChri iti?
Sex,
I.
3.
iilt;^
Quod ab jlngelo annunciata fit, Qmd mediator deeptw ßt defpiritu ßw^o.
3. ßwod
-ocr page 108-So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c ^ T r. C H I s M t
3, nbsp;nbsp;nbsp;QuodcomepMs ßtiifvirgine, iamp;nMSt^ virgine.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Quad ea virgo fuerit de/ponfata viro.
5. nbsp;nbsp;nbsp;Quod mater redemtorif dejcendent dep fapia Dauid,
6. nbsp;nbsp;nbsp;Quod redemtor natut fit régnante Mÿ^ Imperatore. De bis circumflanttjs vide Sndi’ ridion.
DIC TERTI^M ^RTlCnyM De redemtione. \
Paßusfub Pontio Pilato,crucifïxusjniogt; tuus, amp;nbsp;fèpultus j defcendit ad inferna.
G^uot parfieuhe in hoc^r ticulofant speéiandiii'
Sex.
G^^mnam f
i Qdpdfiliut Dei ßt paffut.
2 nbsp;nbsp;nbsp;Quo tempore ßt paffus.
3 nbsp;nbsp;nbsp;Quodnam fuerit paffionit genut.
4 nbsp;nbsp;nbsp;Euentus pafiomt ^ videlicet mors.
5 nbsp;nbsp;nbsp;Sepultura.
6 nbsp;nbsp;nbsp;Defcenjits Domini ad inferos.
verum priujquam quxram expUcationemp pofitarum particularum » proponamqi(inq;p flio«ei'
-ocr page 109-S^V ^ s T 1 o N E s. St -fliones, quarum expUcatio illufirabit huns ani-culum.
i. nbsp;nbsp;nbsp;Qu-denam fit opu^ pa/fo Domini coram DeoVatre,
2. nbsp;nbsp;nbsp;iiiMnamconcurrunt inhocopere.
3- nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo yniuï hominit opia fatisfiicere fotuerit pro peccatis totiits mundi.
4- nbsp;nbsp;nbsp;vtrum paJJio fitptrjönie, ant humane na~ tune tantum.
5- nbsp;nbsp;nbsp;Quornodofiat applicatio, vt virtute paJJio-nii Chrifli nofirum peccatum expietur.
Q^alenam opus eü' pa^io ^Domim coram (Deolt;^
fH facrifidum propiciatorium, in quo teter-nt^ jiUut homo fiidu^ feipfum per xternum /pi^ ritum obtulit patri xtemOiVt ifia fua viaimaid^ obadiewia, amp;nbsp;expiaret peccata mundi ^ amp;nbsp;pla~ , caretirarnDei} quoomnesqtüin ipfumcredide-runt, credunt, amp;nbsp;credituri funt gt;nbsp;per eundem findficentur ad vitam xternam, iuxta illud Io~ ban.iy, Sgo pro ijs fandifico meipfum, vt amp;nbsp;ipfi fut fan£iifitati in leternum.
^ladinam concurrent in hoc Jacrificio ?
i. Occur-
-ocr page 110-51 nbsp;nbsp;nbsp;cJTECHtSMt
1. nbsp;nbsp;nbsp;Occumt facerdos ipß filiut Dei boMofr £luf.
2. nbsp;nbsp;nbsp;I^es ablata idem fiiias Dei.
^. Modu^ oblationis : Obtulit enim fe per ^^ num ßiritumtquo fignificatur vif buifffficrißc^' 4. Quod patri fe obtulerit.
^. Etfe£lus Jacrificij.
6. 'Patium refeblu hominum : credent^H^ ' enim foils hoe facrificium falutare ebt.
y. Ebt finis ^ fiopus j nimirum vt credentc^ habeant vitam (Ctemam merito huius facrifii'b
Quo/pWi^o ^m^ howiii^ op^ potefl e^ Jatüfitßioi^i^ pro peccatü fot!^ munJi ?
E.X indiuidua, inejfabili, amp;nbsp;adoranda vniom diuin.e nature amp;nbsp;humane ebt dignitaSjpreciiM) aflimatio, meritum infinitum omnium operumt ^paffionum Chrifli. Cum ergo didtur, fb^^ hominis redernit nos per meritum paffionis fu^i nomin.itur opuf infiniti valorls, videlicet ofH^ filij hominis,qui ebt Deuf.Cùm dicitur mors Ci^ fii ebt fatisfiibtio, precium immenfum proponr tur, nempe hominis, qui ebt Deus.
Similiter dim dicitur, Filius hominis remind peccatum,opus ebt diuinum, quia is hominis filquot; us,Deus ebt.
Hild
-ocr page 111-S^v ./f: s T I o N E s, g^ Knecaro CMflidicttw carovit^^ aMa e^
Wo hominis,qui eil Deu^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
Vtrum paßioe^i- perfora, aut humane nature tantu^
Talßo e^ perfonx, non in diuina, fed in hu-mana natura, iuxta illud Tetri .■ Chriflu^ pjfkt e^ came. Qutequid enim contumeUx, amp;nbsp;iniu-rit irrogatum eft humanitati Chrifli,ceffit in con-tumeliamfilq Dei lt;eterni. Vnde ‘Paulus dicit: Dominum giorite crucifixerunt.
§j/omodoßt applicatiopaß ßontsChriflh'Vt et/^ ojirtute no/ira peceata expientur ?
thee appUcatio fit verbo, fide, amp;nbsp;facramen-to ; Verbo enim quaft manu Dei offertur : Fide quot;veluti manu hominis accipitur .• Sacramento ob-ygnatur, amp;nbsp;eitles vis, yfusf tanquam in tabu- . l'Spingitur. De qua rein parte de Sacramentis agetur.
Dic iam tandem de parti-culü huiusarticuli?
C 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE
-ocr page 112-84 C^TECHISMI
DE 7^ EJ Ma TaETlC7Lj.
Déprima particula nempe depafflone in^^ re iam di£ium eïi. Sxpofitum e^ enirn qualennK^ opus fit coram Deo pafiio domini » quanti fitpi^ cq i amp;nbsp;quomodo applicetur.
T)ic defecî^nda parfej^id^' licet ddr Syfnboliim mention nem fadat Œ^ont^ Tilatil
Tondus Dilatas fait profits à Tiberio Rÿ^ norum Cxjare conflitutus in ladM. Fit i^ huias mentio in fymbolo. 1. vtfeiamus quo (0gt;^'‘ porc, quo loco, Jùb quo magiflratu, amp;princif^ paßus fit dominas. 2. vt reaocemas inmemof^ am oracula Vropbetarum, qui pr^edixerunt gt;nbsp;lt;” quarta Monarchia, amp;nbsp;fublato fceptro de 1^ pafiurum eye Dominum, quemadmodum amp;nbsp;i^ cob patriarcha, amp;nbsp;poFl ipfitm Daniel pradixiti qui ipfum annum, quo paffusesl quafidigitod^ monfirauit : DoSl 62. Septimana4 Chriflusotd-detur. j. Vt obfirmemas fidem noftram ad^tf fus deliria ludaorum, qui negant Chrittum ^^ bucycnifiim carnem.
Œ)ic de terdaparte y de frp plicij
-ocr page 113-S^v ^ s T I o N E s. 8$ plicijgenere, Cur ^videlicet fit crucifixus?
!• quot;i^ullum Cupplw^ genmapud lud^osj aut ï nbsp;nbsp;nbsp;tUm Rentes fuit mugis abominabile, aut probro-
funti (piam hominem in patibulum fuß^endere.
^ nbsp;nbsp;nbsp;Quart cum Dotts voluit fuum filium hoe mortis
fuppliciumfubire,fignificauit peccatum ^ propter - nbsp;nbsp;nbsp;(ÿtoi expiandum crucifixus eü dominum, fumme
, nbsp;nbsp;nbsp;abominandum,maxime fadum,amp;extreme dete-
f abide eße : teflatnsß, e^ iram fuam maioremt ^ nbsp;nbsp;nbsp;(juamvtpotueritvllaalia fatisfrehone expiari,
^ nbsp;nbsp;nbsp;mam acerbijftma, amp;nbsp;maxime probrofa morte
jilijvnigeniti fui. 2. Hoc fupplicij genus tt^a-^ tur, Chriflum fufeepiße in fe reatum noßrum, rtdeoq; pcenam reatus,ipfam maledi£lionem vide-
•f Ueeh 'ma idud Deut. 21. Maledicties omnis qui pendet in ügno.Hinc Taul.Gal.'i.Chrifius redemit nos ab execratione legis, fa^us pro nobis execra-
' tiofumalediUum. Crud igitur affixus dominus
’ fußinuit reatum omnium peccatorum noßrorum, ; vtnosa maledi^ione liberaret. Coloß. 2. Cbiro ' nbsp;nbsp;nbsp;grapbura quod contra nos erat per legem è medio
* nbsp;nbsp;nbsp;iußuUt j amp;nbsp;crud affixit. 5. Crudßxus eÙ, vt
veritas reßonderet ßguris. Trimum enim vete^ rafacrifida, quxadumbrabantviänmam Chri-, ßt, hgnii imponebantur, vt ßgnißearetur quoi ■: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrißus
-ocr page 114-86 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
Chriflus ligno affixus ficrificium ßum peragif^^! amp;nbsp;fe hofliam fantin offerret patri. Deinde S^^., ficia eleuata in altü antequa comburerentufipi!^ ficabant exaltionem Chrißi in aram enteis. 'Pr^ terea idem adumbratum esl in Ifaac, qmßnff^ gnorum impofitus erat fienfieandtts à patre. P^ firemo omnium elegantiffime hoe fupplieij gi^^ depingit isneus ferpens,quem Mofespalo afixn''‘ erexie in deferto, quemadmodum Dominus ^ hune typum de fe interpretatur, eumaitlebsii' ^.Qmmadmodum Mofes exaltauit ferpentea^ deferto :itaoportet exaltari filium hominisiX( Omnis qui eredit in ilium non pereat}fed beJx^ ■vitam tetemam.
^ic de (jt^arta pariicuUi cur worfufif fif domina ?
Mortuu^ eSi propter tria, feilieet : vatiänd prophetarum,figuras, ^rfrublummortis.lntd vatieiniahise funtëfàûe 53. ^feifju^t^detd-ra viuentium, propter peecatumpopuhmeil’d; CHUi cum, St in eodem eapite : Cum pofueritsi»' mam fuam pro peeeato,■videbit fernen longsittnih amp;nbsp;voluntas domini in mantis dut dirigetur. ft gum idem adumbrabant : f^emadmodum enifi vi£iima verè oceidebantur offerendi: ita oportiil Chriflum,vt veritas reff oderet figura, veremd'
FntSiU
-ocr page 115-S^V u£ s T I o N E s. 87 ;, fruSim idem rei[uirebat, iuxta iUud “Pauli : j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vertuns e^ propter peccata noflra.Itern, Morta-
li ' nbsp;nbsp;^t^ femel, w nos peccato perpetuo moriamur.
' Die de quinta particula, r cur ‘videlicet fepult/^tz fit ? ^ i. Idfàeium ejî, yt conuinceret ipfum Domi~ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num Tere mortuum fuiffe. 2. Vt Tentai refpon-
' deret fÿtrte. Quemadmodum lona^ fuit in cets '' i tribus diebus amp;nbsp;nodibtis. Ita oportuit Chriflum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w fepulcro effe triduum, eptemadmodum ipje Do-
^ minus hune typum interpretatur. 5. Sepulttss * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;est, Tt Tnafeum in fepulcro noßra peccata fepe-
Uret, tegeret, ç^r in tetemum abjconderet à con-ßedupatris. 4. ut nobis iter preheat de fe-pulcris noflris adyitam, 5. vt nos jpirituaU-litermonuipeccato,cpiiefcamusabeo,amp; deft-ieria ipfius non perfciamu/S, iuxta illud P^m. 6, Sepidti furnus per baptifma cum ipfo in mortem eins, Tt quemadmodum ipfe exaltatua e^ per^loriam patris .■ ita amp;nbsp;nos in nouitate yiu ' mbulemus.
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dic de fexta particula,‘vi-
'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delicet de defcenfi domini
ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad inferna ^
G 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominas
-ocr page 116-88 CATECHISM!
Donunut ad inferna defiendit. i. vt tefiart’ tur fe -viElorem effe infèrorum. 2. vt quemadn» dum morte fuanos ab ietema liberauit morte! ita fuo defienfit ad inferos effecit, ne noSitnoie crediderimui in ipfum, poteflati infèrorum ßlt;lgt;' jjciamur.
‘U^i^i^^ corpore, autaniifi^ ^eßendit admferos ?
Hoe, quiafiriptura nonexprimit» ifuiuirtt^ noli, fed fymbolum videtur innuere quad totid Chrifim ad inferos defcenderit. In qua fententii amp;nbsp;^uguflinU'S e^.
^j/idJentis de idoruwßf^' teiitia qm limbi^m patrui^ /nguntjÇ^ Chrin-^im ii^^^ abduxtjp Qxfdam ^ Bue^^’ adeo^ pios omnes qui ai^^^ Chri^um mortui cranté
Unbent ifla magnos autores, tarnen merdf^ nugamenta, vt qu^e nullis Jcripturlt;e fuleisnt» teflimonqs. Deinde non parum detrahunt vt^^quot; facrificij Chrifti, cuiusprecium infinitum e^gt;
-ocr page 117-^Vo£STroffES.
89
tendensß ad omnia tempora, iuxta illud in cApo~ (‘ilypfi ; ^gnm oedfM e^ ab origine mundi. No ergo minu^ abraham viclimie Chrifli virtnte ab infernis ereptus eü quam Paulus, aut aliquis alius plus, qui poil exhibitum Chriflum mortuus eil. Hac fententia eü analogafidei.
Vtrum defcen^o Christ ad inferosj ad Chrifit hidmilia-tionem, aul exaltationem ! permet ^
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum fit pars triumphi Chrifli, non dubium esl
^wnadeiusgloriofam exaltationem pertineat.
S^dißdesa^^ quü'vfus P
’ Fides ei'-vpi44ycfi)ondebunt noticix. Quemad-1 nbsp;nbsp;nbsp;^^dum fides flatuit fua peccata vibtima Chrifli
expiata effe.’ita-vfus confiiflit in huiusfideime-’ ditaüone, monificatione camis, 'viuifleatione » f^iritus, e^ ÿ-atiarum a£iione.
Igt;iC Qj^^TiT^M ^RTICrLTM, De redemtione.
♦ Refurrexita mortuis.
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5 Qm'!
-ocr page 118-90 nbsp;nbsp;nbsp;car iCHiSMi
§luot fünf f^eä-an/^a in ka^ artici/lo ? Tria .•
i. Certitudo refurreffionts. 2. fries' J' fides amp;nbsp;vfits huitts articuli.
Unde f^mifur cerfitudO'
Tx teßimonijs.
Q^otupUcia funt'teftin^lt;^ nia confrmantia hunc dfquot; ticulid?n^ iquot;
TripUcia .• ^ntecedentia, Comunfia amp;Clt;^ fi^uentia.
^ln£ fünf anfece^lentU ?
Sunt dupUcia ) fcilicet. Figura, amp;nbsp;elan f^ fhetarum vaticinia.
UTM aliquot ?
Q^emadmodum ^dam dormiens fuittj:^^^ inorituri Chrifli .■ Ita idem cuigilans, fumn «r . de latere ipftus , adumbrabat refurreHioV^ Domini, St (piemadmodum Samfin obßn^^'^
-ocr page 119-^rtz«STZ0JV£5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt
^f^t in duitate, amp;nbsp;idem ,fi-aCïii i^udifii; po^t^ i tgt;*tf*f ci^ftt : ita Chriflus Do-^^ obfi^ato dauß^s fuit fepulcro, amp;nbsp;idem '^‘Piii inferii, è morte ad vitam liber egreditur. ^^ luemadmodum lonas tertio die eiediM e^ de quot;^^»trepifiis ;ita dominum tertio die de fcpulcro pfodi^tyiuus.
^^R^ita aliquot clara pro^ 'phetarum vaticinia?
Quia hac infinita funt pene, panels contentif ^0. MofesinyitloriaChrifli fnper fcrpente,amp; in benedidione aterna credentium in Chriflum indudit mortis amp;nbsp;refurredionis myflerium. Da-nii'Ppilmoi’).in perfona Chrifti clarè ait : quot;Non dabis pindum tuum videre corruptionem. Item: Caromeare^uiefcet inj^e. Sß^53. Cumpofnerit Animampuum pro peccatis gt;nbsp;yidebit fernen Ion-gamp;mm. St Daniel Chri{lum octidendum di~ at, ewi tarnen tribuit sternum regnum. Breuiter omnia teßimonia , (pus concionantur de regnet 1 ebrijü, etiam includunt eiufdem refurretHonem àmortuis.
*•1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^S^ f^i^t testimonia con--Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iunSia?
Ex mul-
-ocr page 120-ÇÎ nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHiS Ul
Exmultiibac funt. i. Vacuum fepulchrum'quot; Teflimonia ^ngelorum. 3, Teflimonia cuflodM’ 4. ^ppantioiies mulüpUces, quibui fe viuum d' hibuit ^o.diebus. j. ^fienfio tiusmcahmy' fibilü. 6. Donatio ßgt;iritui Jan£ti in die Tents' cosies,
Qj^iZ fi^nt coj^ßquentiatißi“ monta
i. nbsp;nbsp;nbsp;Condo ylpoflolorum omnium. 2. 0)«^. uado Scdcfis perpétua in tantis hominum diabolorumfuroribuf, ?. Spirittts Jan^usif hunt artieulum in cordibua fidelium obfignat- Srit ipfites glonojus aduentus.
Qjtisßticftis ell reßrrd éltonis ’Domini lt;quot;
Fru^u^ triplexflatui poteii.
i. nbsp;nbsp;nbsp;lp[um Chriflum concemit.
2. nbsp;nbsp;nbsp;Re/pebiu Satanée dufq; regni intelH^titr . 5. .Ad nos hominespertinet.Flam fi ipfum (•^ flum rej^icis:
ChriJlus fua refurre£iione fàâus eü peccati, mortu, inf'erni, adeoq-, totius regni ^^ tanlt;e. St compietum e^ teflimonium: S^-tnnlii^
-ocr page 121-^y ^ s T i o N s s. 9^ fnulierii conteret caput ferpentts, ide^i, Chri-defiruet opera Diaboli. Si Satanam re/pi-^iconculcatm iacet [ub pedibus vi£forii, quantum quidem ad fideles attinet. l^am in reprobis» amp;nbsp;contumacibus plenum obtinet imperium. Si ttos homines re/picis, quibu^ datas efl, pro quibas ttfius, mortuus amp;nbsp;excitatus :fi‘u£lus funt plu-rimi amp;nbsp;iucundifiimi, Hi videlicet i.^emifiiopec-cutorum, i.Corinth.is, Si Chriflas non rejurrexit» udhuceflisinpeccattsvefiris. 2. lufiificatio. Rp-tnan. 4, Refurrexit propter iuflificationem no^in. 3- Donatio Spiritus fan£lhGal.-^.£mifit Spiritum filqfiü in cordibus noflris damatem ,Abba pater. 4- Confirmatio foederis ^aM t feu flipulatio bona confeientiie apud Deum 1. ‘Pet. 3. 5. In-nouatio noflri, eaq-, duplex, fcilicet : ^nimarum amp;nbsp;corporum.^nimarum quidem, iuxta illud ad i^m.6.1{.efurrexit,vt nos in nouitate vitte ambu-lemus. Corporum vero, iuxta illud 1. Corinth. 15. Chriflus refurrexit primitif dormientium , quoniam quidem per hominem mors,amp;per hominem refurredio mortuorum, St ftcut in .Adam omnes moriuntur .• Ita in Chriflo ornnes viuifica-buntur. 6. ReJurredio Chrifti vinculum efè debet fiatemitatis mut me.. Ita enim Dominas excitatus dixit mulieribus : .Afiendo ad Deum meum amp;nbsp;Deum veflrum ad pattern meum, amp;nbsp;ai pattern veflrum. y. Sdremcdium cathoU-cum ad-
-ocr page 122-94 c^rtcatSMt
cum aduerfit'S omnes calamitates animiejCorfonh amp;-fiimie,hjnc iUud Pauli ad Timot.Mementolt fumChrifiumrefurrexifie à mortuis. 8. £Üigt;^ dicium flatus gloru, ^ immortalitatif. R^ nuit enim nos in J^em viuam amp;nbsp;immarcefiibil^ per refurre£iionem lefiu Chrifli, i. Petx.
^jM ßdes, Ç^ ^uid ‘v/iif hm^^ articuU ^
Quemadmodum hic articulés primum f(‘f^ nt firmam fiduciarn in hunt mortis yido’^^', 2. Spern promiflie immortaUtatis. 3- (ilt;gt;^r fionem amp;nbsp;prof effionem huius fidei coramigt;f^‘i do, amp;, portis inferorum : Ita vfus ews, CK’quot;^, tota vita, turn in mortis articula eritgt; vt ®''®^ fra£ii calamitatibus, perfeueremus in fi^^ gt;nbsp;• nouitatevitiO, donee ad finem omnium (•^ tat urn huius mundi, amp;nbsp;falutis portum p^^ nerimus.
^ic quinfum arlicidlbH^ deredemtione^
Afcendit ad cœlos,fedct ad dexteramquot; j patris omnipotenris.
Q_^^ fünf potifimu?n ^^' • óianda m hoc articulo ^
QuatiiO’‘
9?
Ü^Y i/£ s t I o N E St
Quatuor i
ill ï. Mandatum afcendentisgt;
ïi X MfimfionK qualitoit f ' J. Fruölus afcenfionis.
lt;( 4- Fides amp;nbsp;yfits eiufdem.
^J^od ef^ mandatum aj-* f( cendentis ?
Mandatum ajcendentis Marei vltimo hifee quot;verbis de^cribitur: Suntes in mundim yniuer'-f fam, prodamate Suangdion omni creaturte, Qui if. ■ créditent, amp;nbsp;bapti^^atits fuerit, falum erit,Qui ■{ƒ t tero non irediderit, condemnabitur.
’J' nbsp;nbsp;nbsp;Q^ funt priamp;ctpue in hoe
i nbsp;nbsp;nbsp;mandato conßderanda ?
i. Inboc mandato indicatur quam late pateant beneficia Chritli, cum ait : Suntes in mundum * quot;vniuerfium.
2' Significatur i quemodo eadem beneficia ofi ferantur, cum dicitur {Troclamate Suangelium. ?• Oflenditur, quibus offerantur eadem bene-, fida cum inquit .• Omni créature, qua voce firni-fieatur, quod nemo mortalium fit à bénéficias l^eiexdufiu ,fi modofibi^pfi non defuerit. 4, ft Fxprmitur quomodo oblata beneficia acci-i'Mtur 1 amp;nbsp;quomodo reijdanturi yt enim fide fold
k
-ocr page 124-9^ nbsp;nbsp;nbsp;C^TKCHIS a I
Jola recipiuntur .• ita diffidentia YcijcimtKf-Dîcde afeen^oms qualité' te
Chriflui afiendit fifthUiter corpontU amp;nbsp;^‘^^ raUmodo furfum, amp;nube Jkbueêiits emn^ lum è con/^eéu difcipulorum ^£l. i, St inthr. ue£îns eft JUpra omnes ccelos, amp;nbsp;coUoMtii^^ caleßibm ad dexteram Dei patris Sphef-^'” 4. ^rticulm ergo hic debet inteUigi de veto lt;^ fti corpore, amp;nbsp;corporaU ipfitts locatione in i^ ne putemus vel humanam natnram in Ckf^ abßjrptameße à diiiina,vel diffufameffiit!quot; turn vniuerfüm cum diuinitare. vtrum^i ^’^ apertiffime humanitatem Chrißi negat.
E^ fane communicatione idiomatutninxt^ lud Iohannis j. Nemo afiendit in cœlum gt;nbsp;nfif defiendit è ccelo, filitts hominis qui eit in c^' Certum eti autem , quod cum hac loqnenti^ Dominus cum T^codemo , corpus ipfntt ^ cumfiriptum fuerit in terra. Qicire damp;^ Christi omnino per communicationem -t^. matum inteUigendum eti. Vnde C)fi' nus : Afiendit incator, non vbi verbumti^ anteanonfuerati fidvbi verbum taro fid'^
-ocr page 125-^'^ ’Æ s 1 I o }j £ s. ^J imtea non fedebat,fdlicet corporali locatione.
^J^otuplexß'i^äius eH'?
if
Duplex : t'^^ ^ ^^^‘^^ ^^^^‘*”’^ ’ *^^ ^‘^ ”®^ ^^^
St^^fnßu^fum indep pit Dommiss P
erce-
ft verbis fymboli exprimitur: Sedcc ad dex-teram patris omnipocentis.
Qf^ eHr dextera patris j^ (jwdJeder e ad dexteram pa tris ƒ
'if'
Dt dextera patris efl diuina dus potentia,ma-iefias, amp;nbsp;imperium : Ita federe ad dexterampa-trts, e^l effe aqualem patri diuina potential maieflate amp;nbsp;imperia, id quod Jane perfon£ Chrifianuenit. Deinde, quia dextera patris, vt ex^ap. ad Sphef colligi patellen locus bea-titudinis, amp;nbsp;felicitatM,amp; requiei, quibus fini-mur in Interna vita, corpus Chrifii in eo felicita-tis loco collocatum est.
^Dic de f 'i'Kd-n aßenfionis , H qnem
-ocr page 126-9^ nbsp;nbsp;nbsp;C^ATECHlSUt
que nos hont mes percipimui^
is multiplex eSÎ.
'Primum enim ajeendit, vt nobis locum fifi’ retalohan. 14. ^eoparare vobis locum, amp;nbsp;ff ad me affumam.
Secundo a/cenditam omnia fubijeiat fubff dibits ßtis a rt ita emineat caput Scdefix, S^t^
Sed quomodo ejid^fo capn^ 6cclefia dicifur ^
Q^tuor modis : ï. nbsp;Efficacia t l^m faam virtutem in tntfo^^^
diffundit. 2. Terfe^ione virtutum : It ^ filus in Sedeßa omnibus virtutibus perfeuiil^' mus e^. 5. Merito ; Is enim foluS fin lt;^' dientia meruit nobis ceelum. 4. Di^^ feu ordine, amp;nbsp;autoritäre : TSlam is folus Sedii^ Monareba eila amp;nbsp;folus autoritärem mandiO^ eedefhe habet, j. .Afcenditincedun^Td^ dios fu£ virtutis ßgt;argat in vniuerfum orbcnigt; ® pr£cipue in Sedefix membra a ybicunq; in tingt;^ fuerint a ad Sphef. 4. ^fiendit fupra omna losaytamniaimplerera Non enim afcenditTf ■ fit à nobis, fed vt fuam Sedefiam régit a adfit vfque ad confummationem feculi.
-ocr page 127-^v cÆ s t i 0 if E s. 99 J^cendit, rt de c«lo dona det hominibus t amp;nbsp;i ïn miniflerio Sedeßa ßt efficax, Tfalmo. 38. $.
J.fcendit, vt in calo apad patrem habeamns ad-uocatum, i. lohan. 3. Si quis peccauerit, aduo~ ^ ciitm habemtn apud patrem le^um Chrislum * nbsp;nbsp;iußim jamp;ise^l propiciatio pro peccatii noflris.
6gt; ^jiendit} vt noflra corda ad fe trahat gt;nbsp;(IU9 ^ ahfbneamut à mandants concupißentiis} Colo^, ^ ^.Sireßurrexißis atm Chrißa, qaafarjumfuntja-. nbsp;nbsp;piff) yhi Chrißui ßdet ad dexteram patris. 'Nam
' nbsp;nbsp;tm ebri^ws theßumtsßt Sedeßa,debet eim cor
a^adthepaarurn faam effe, Niatth.ó. ybi thefau-VM tutti, ibi cor taum-ThiUp- 3- Ï^oSTOW ttoaI-Ti»fi(t in caliï cH.
'* Ç^iue^tfideSi^ qidlsadfus'^
’r J^emadmotJum fides huiw artiadi efl gt;nbsp;Tt f C^fiumtritimphatorem mortis, dominum om~ tf «w créature amp;nbsp;pacronem noßfum a'pud patrem ^. nbsp;nbsp;a^fiamns, in eum firma fiducia recumbammt
ÿ atqßpfumcoram omnibus hemimbus amp;nbsp;infero-t rum portw confiteamw ; ita y fits in hoc fitit« eft, y Tgt;t abne^atd omni impietate amp;nbsp;humanis defitde-Jï rijs leMcmiw corda noßra in cœlwm, potentes inde ( 'momnibus noßns ealamitatibus ouxilinm jÇgt; ÿ expeOantes Tt nos ad fe iuxta eitts promiJJionew 6 nbsp;nbsp;«fumai: » ac donct promißam Iweditatem.
If nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ha r^ei
-ocr page 128-ret^emtione.
'i Inde uenturus eft ludicare uiuos amp;nbsp;mof' tuos.
,Q^fßt^fpotißime f^etS^^^ da tn hoc articulo ^
Quatuor:
i. 'Quisiudex, folüjhe Chriflu^, anaHjii^ WCo. j. ^wtuplex iudicium exerceatur i t»ino. 3. QuidJpedandum fit m general cio. 4. Qux fides amp;nbsp;quis v/üs fit huim of^ euli.
Q^ii iadex
Chrifius Deus amp;nbsp;homo, mediator Deiamp;li^ minum. Johan, j. Pater omne iudiciumdeamp;t, lio. 2,Tim..^. lefus Chrifius Micaturus eÜ quot;^ ws amp;nbsp;mortuos in apparitione, amp;nbsp;inre^filt;i‘
(^a ßl^s Chnßi^s iudic^' tar^ efiil-^aaf et/a^ apolfigt;' b Ç^finci/camipß.^
Solus iudicabit yt dominus plena M^
-ocr page 129-e^^V ^ S T I 0 N Z S. 101
. Apofoli autem iudicabunt vt tefles .• ChrifltM Jolt luis proferet fententiam, ^pofloU prolatam fen-tentiamapprobabunt.
if
Duplex iiHUcet :
IT
quot;PAniculare, amp;nbsp;Generate, ([uorum iUud patent j hoc fequitur. Sxercetiir autem particnlare primum, turn Dominum ret fitos défendit iuxta promijfionci ; Tortile inferorim non preeualebunt aduer^tts earn, vet errantes caftigat ne cum hoc mundo damnentur, i Corinth.u. ludicamurd Dominoyne cum hoc mundo damnemur.Huc illud Tetri .• ludicium à domo Dei incipit. 2. Cum impiosreprimit, amp;nbsp;punit in hoc mundot eptorum ^uppUcium preludium cpioddam eÜ aeternie dam~ natmisnif repipi^cant. 3. Cum animals pio-rum jlngtlis tradit deportanda^ in [mum jlbra-hx. 4. Cum impiorum animcM tradit Satans puniendics, amp;nbsp;cufodiendecs y ftp, ad reÇurre^io* nem generalem. Generate iudidim, eft quod ßet in extremo die refufeitatis corpordna gt;nbsp;de ^uo fob bit articMliw intcUigendtw eft.
^^ipfft^mt ^ecianda potip ^ fimum in hoc gene rail iudi-doï
Sex.
-ocr page 130-101
C^TECfftSKl
Sex.
I. signa pr/ecedentia iudicium. 2, ratm ludia^ amp;nbsp;notie, j. Quinam fmt ii^ candi. 4. Ordo iudicij. j, Sententixp^ nunciatio. 6. Sxecutio fintentia.
Q^ot ß^ntßgna pr^cedefi' tia iudicium i
Mulla quidem funt, ex quibtct pauca, qp^^ die in omnium oculos incurrunt) recenjebimw^^ SuangeUflii. 1. Eruntfignain foie, amp;nbsp;luM^ fiellis, hoc esi, vt Marcut interpretatur ) j^ obfiurabitur, luna non dabit lumen fuHm gt;11^^ de ccelo décident, id eil, crunt crebtie eclipju 1^ lia amp;nbsp;lune, amp;nbsp;adeo borrenda conjpicienturfo^ teora,acftfielledecælocaderent. 2. QuodLigt;' caa etiam refert, erit anxietaa hominum pre^ Jpcratione .• caußam exprimit Matthpua amp;nbsp;ii^ cut. Surget gens contra gentem, amp;nbsp;erunt be^ in omnibfts locis mundi. 3. Stunt horrendifon^ tus, amp;nbsp;tumultua marts amp;nbsp;fluduum, adeo tem’ peflates contingent hortende amp;nbsp;terribiles, quild hecnofiraetaa plurimasvidit. 4. 'Uirtutescit' lorum commouebuntur, ide^iin calo appitfC hunt horrendiajpedua} vt milttum concurred tium haflis, amp;nbsp;aliarum return comminantiis^ hominibtes iram Dei. 5. £t in terra tertf mottiii
-ocr page 131-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^VoÆSTIOWES. lOJ
mniViSi~tia.nno'ÿ6.terr£motumult£ duitates in Gemicmia euerfie funt. St ante 20. annos aliquot f •vrbeiin Italia funt abfirpt^. Breuiter, calum, it nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;terra adeaqi omnia elementa fiiciem irati iu~
V diets quodammodo referent gt;nbsp;vt peccatores admo~ nitiagantpoenitentiam,niftmalint perire. Htec amp;nbsp;bmufmodi alia ftgna, yt gemm£ arborum
'''* ([icuti dominus ip fetefl atur)mpïQpinquQ £fla-tem efle fgaifeant : ita aduentum Micis in fo~ rihus ejfe pnenunciant.
f 'Prater haeftgna gt;nbsp;c^ prophetia domus Udia
,;( de /ex miUibtw annorum, prophetia Danielis de i^ aduentu Domini ad indicium defleiente Monar-(1 ebial^manit. St prophetia'Pauli t. TheflaL2.de H ïeKeUtione fli/j perditionis, id eft gt;nbsp;^ntichri^Ui If nbsp;nbsp;nbsp;quern dominus ante aduentum fuum confleiet flgt;L
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritu oré Juj, çÿ- adueniens abolebit manifeflatior
f nbsp;nbsp;nbsp;ne^oria^ua.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G^is apparatus 3 Ç^ qw^«o
Ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamp;ïiÀ.àicij extremis
If Dommiw ipfe emittet angelos faos, qui danr et nbsp;nbsp;nbsp;gore tuba excitabunt mortuos, lt;amp;nbsp;congregahunt
(i homines À quatuor anjulw wundijTt ferantur f ebuiam domino ocenienti in nubibws j amp;nbsp;[mul f conj/icietur in calo fignum fli] bominw , boe efl, r iuto maießiW amp;nbsp;gloria apparebit in conj/gt;e£lit 0 onwis creatur«.
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H ^ 'NottW
-ocr page 132-104 C^TECMISMt
T^tos fine proprietates iudicij tres ponit ^^^ lus ad l^ma. 2, rU diem iudicij vocat diem dj reuelationis, amp;nbsp;iuflici^e, Ira quidem, id esïgt; T^' tioms. Tuncenim fametur vindi£ia de omnibid’ qui in hac vita guangeHo credere noluerunt.^'*^ lationis, quia turn nihil erit occultant, fed oddH' urn hominum fiiHa patebunt oculis omnium «f aturarum, into in fingulorum confcientijs fenH^ tur iudicium proprium, iuxta illud Bernhardi- i’' extremo die, qualem vnufqui/q; habuerit «dr fiientiani, talent amp;nbsp;habebit iudicem. lufliciCif'' putetur iudex ita vlcifii, quin iudicium iuftio^ , temperet, reddatq; vnicuiq; fecundum opera fidgt; non quidem vt merentur, fid vt decuiufq; ßdi amp;nbsp;timoré Dei teflantur.
^fff iidr^icaiJt^i fuuf^
uiui citquot; mortui : viui hie vocantur, qui adiH' niente indice viuunt,mox in liluoculi transfot mandi. Mortui dicuntur, qui inde vfq; ab Mt»» ad diem iudicijfatis conceférunt, amp;nbsp;quieuermt in fipulcris. Hiomnes turn viui con^e^abuntm coramiudice.
.^^orJo iut^ic^ .^
Is fiffiatur Matth. 2$. hls verbét CumW nerit filiut hominis in maiefiate /ua,fedebitf perthrt
-ocr page 133-y 'Æ s T l o t^ E s. 10$
(gt; r IT f ÿ fl» r 4lt; 14
per thronum maieflatis fult;e, amp;nbsp;congregabuntur anteeum omnes gentes terra, amp;nbsp;fegregabit eosi jkut piflor Çegregat oues ab hœdis i St flatuet eues ^idem à dextris » hœdot veto à finiflrii.
7)ic tjidif,ßf ratio, curpios quidem oi^es, impios 'rjero hœdos appedet.
quot;Pmappellat oues, quiarelutiouesfuumpaforen agnofcunt, vocem eins audiunt, amp;nbsp;eum tiiuuntw ; ita Chritliani Chriflum a^fcunt re-iemtorem, audiunt voeem dus amp;nbsp;eum [equun-twimientimore Dei. Impios nominat hados: l^iimquemadmodum heedi fiiampetulantiam,amp; iibUmemPequuntur jpreto paflore : ita impij fuis affeßiinw amp;nbsp;yoluptatibu^ indulgentes Chriflum f^ontemnunt.
Qj^d ergo de o^anaße fen ùs, qw toto ^ÙA tempore, ^t hirciis potius quam ouü
. P^^andet S^^edkiel cap. 33.5} egerit impôts pa-ntentiam, öquot; recefferit à via fua peffima, amp;■ fe-^ 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;écrit
-ocr page 134-10$ nbsp;nbsp;CATECHISM!
cent indicium amp;nbsp;iuflidam, viuet. Reêièpri^^ ait Gregoritts .• Qualls bine qiùfquis egre^i^’ talii in iudicio leftimabitur. Hue amp;nbsp;illitd Säp^ M pertinet : In quemeunq; partem ceciderit ^ bor, illic iacebit.
Qj/£ efifententia iuMeù^ t Ouibus (licet, hoc e^, qs qui fiant à dextrin' •UenhebenediHi patrismei amp;pofiidete re^«^ vobis paratum à confiitutione mundi. Hsdif^ tern dieet, hoc eti, qs qui à finifirii flabunt .• id vos malediQi in ignem sternum j qui Diabolo)^“ aus angelis paratus eSi.
^J^^ fentent !£ executie ?
Tijmox cum Chrifiobeata immortalitate d atemum fruentur. impq verb tradentur Di^' bolis eruaandi xterms panis.
Qffdi fedesj t^ quü 'ïƒ^ hui^ articuUi^
i^emadmodum fides fummam cmfilation!^ capit ex eo, quod credat aliquando fore ß^^^ calamitatum huius mundi : Ita fupra n«^ latatur, quod lefus Chrifius fiUusDeifiti^,^ confiitutus i qui antea in [e credentibus lt;^^^^ ‘ iurcid'
-ocr page 135-. ^r gt;^ s T I o M E s. lOy twilurando promtferat vitam xtemam j amp;nbsp;quod ^ tuamp;ium condemnationis non venient. Hanc fequitur confe^io coram omnibus homini-'^ amp;nbsp;Diabolis, amp;■ cura JóUcite ambulandt'ccgt;-Deo, iuxta consilium Michea Trophetie cap. ’Indicabo tibi b homo, quid fit bonum, amp;nbsp;quid, isbouah requirat abs te, vtiq; fiicere iudicium, neminem lodere, amp;■ diligere mifiricor-, id eü, benignum effe erga omnes, amp;nbsp;hu-waure je ad ambulandum coram Deo tuo. Hue Jpblatadmonitio Domini: Cum hac videritis, ^^'‘^^ecdpii^y^ß^^ ^ ^^^^^^-^^ appropinquat re-demtio-Veßra. Item-vigilate amp;nbsp;orate, quia ne-J^tti horam, qua filins hominis jit yentwus.Ha-Henus defecunda parte fymboli.
Sl^^z e^ tertiapars Sym^ boh?
Credo in fpiritum fangum..
^^e retexe, ^ figiliatim
(xponeqidid in Çe coat ineat hie articul^fs.
Q.uatuor in hoc articule continentw. Trmum quod ^iritus fan-ins fit -verus Deus.
a. Siwi
-ocr page 136-IO8 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM J
a. Quad Spiritui fanSitts fit diflinUa feffl‘* à pâtre amp;filio.
3. nbsp;Quodnam fit opus Spirititsfanlli.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Q'ï^l'^ fidts in hoc articula requimtuf-
DE T EJ MO.
C^uomodo probatur ex Sjfi^ bolo qpioel Spiritus fan^if^ ßt Deus
Ex cultu quem ei fymbolum tribuit. Soli etn«^ Deo tribuendut eti cultus fidei, iuxta illud : ^ ledieiasqui confidit in hominem t amp;nbsp;ponit(igt;^, nem brachium fitum. Cumergolubemurin^f^ ritum fanSum credere, iubemur agnofcere gt;nbsp;^ confiteri eum verum Deum effe.
Die alia ten-imoniaj (j^^' bus probatur iHuinitai Sp' ritus fauóii.
Teflimonia, quibus probatur diuinitas Sp^ tus fantii, quatuor capitibus fubqcio, qu£ tti' morice gratia bocdiflicho compr^hendo. Di£lum, cultus t opus, confeßio, quatuor ilbi
Diuinumnumenpneumatisefiè dotent.
-ocr page 137-^y ^ s T 2 o N E s. lo^
Récita diéfa.
Johannis^. Spiritusetl Deus. ^Cfo.'s. Non ^^ ^^ '’^»^^nibus Jed Deo. Loquitw enim ‘*^Spiritufan^o,
êi^i^ cultus ?
Vna cum pâtre amp;nbsp;filio inuocatur amp;nbsp;ada^ ïtltW.
R)ic de opere.
lob.'^^. Spiritus Domini creauitme. Item Spiritus Domini repleuit orbem vniuerfum, Ssi autem dimnie natura ybiq^ elJe.Cum igitur omnia impleat Spiritus fantlus, neceJJè etifateri ipfum Deum e^pe.
Q^ sH- Ecdeßs. confeßio ?
, Da infymbolis,.Apoflolico, 'tticeno, .Ambro-pana, amp;nbsp;aHjs expUcatur. In quibus Scclefta ton-ptetur Spiritum fandum quot;verum Deum e^e.
DE SECUNDO.
^)wmodo probat ur ex Sym bolo quod Spiritus fungus fit ter-
i
-ocr page 138-HO nbsp;nbsp;e^TKCHlSUt
ßt tert ia perfora à pafft (^ ßlio M^lméla i^
Iddoceturordine amp;nbsp;appeUatione. ^'^^^ fymbolum dicat, Credo in mum Deum j amp;1, iungit primum patrem, deinde filium, tertio co Spiritum fantium t vt frtetur Spiritum F Slum Deum effè i ita eundem agnofcit tertio diuinitate per[ónam. ^ppeUatione idem docetX^\ Nam cum Spiritus dicitur , fignificatur, r fit Spiritus ab aeterno de pâtre amp;filio procède^ ^dbiec CMflusapud lohannem difiingiôttf ritum à fie amp;nbsp;pâtre, cim inquit : Sgo mittmn'^ bis Spiritum paradetum à pâtre.
Qj/id efl igittir Spirit^^' pinéltis P
- Esi-veruSiteternusDeuSt'o/itic-if^Tatri)^ filio j nongignens, nec genitus, fed à pâtre amp;nbsp;filio procédons, fimul cum pâtre amp;nbsp;fibe ert ans i confèruans, faluans * fandificans, qui mit' titur in corda eletlorum -vt ea fantfificet, tif^ pâtre amp;nbsp;filio fimul adorandus.
DE TEEJIO.
-ocr page 139-^V t/Ê 5 T / o ^r JE 5, ril ,ƒ ^^odnam eJZ opu/ Spiri-
'Optts spiritui fanUi indicat amp;nbsp;appeUatia ^pritiMjÓfSpithetoti fan£Iui. TS^pn enim di-ritur tantum Spiritus rejpe£lu patris amp;nbsp;fily, Terumetiam reJIgt;c£ïu creaturarum, cJ» pneci-^ P^ SccUÇm , cuius membra viuificat, quemad-twdum Spiritus animalis corpori vitam mini-\ jlrat.Quornodo autem viuificet hic Spiritus, Spi-tbetofanSius ß^ificaturavluificattnim fanbli-ficando.
c 9yïn non pater,fimiliter ^ flirts ßint^ißeat ^
Sanclificat Tater, fanblifi ficat Spiritus fanbius. Out
cat Filius, fait^i-madmodum patfi matio iamp;filio redemtio .• à a ßiiritmßn^ißea-'1 nbsp;nbsp;tie tribuitur ; verum pater créât per filium, amp;
^ res creatas conferuat per ßgt;iritum fanüum.Simi-f liter vt filius pat ri oheediens, offerens fe per Spi-'f ritim^emum, redemits ita Spiritus fanSus lt;• m^usa patre amp;nbsp;filio fanbi ffcat. Tromde ft opus creationis tribuitur toti trinitati : ita amp;• opus redemtionis,fed feruata cuiiffp perfonapro-pnetatc.
-ocr page 140-II2
Etß huius fanilificationis mult£ funt P^ prtecipuai tarnen hoc diflicho compleSof- ^ SpiritiM eccedocet, renouât, iuuat, attji f^ Tromiffaobfi^at ,arra jdlutifera.
Œ^roba quod doceat.
lohan. 16, Cumparadetus iUe Spirdiß'^ tatitrenerit, ducet vos in omnem vtfdi^s Item, spiritui arguet mundum depeccaW^^’'’ docendo conuincet mundum eJJe reum ptet^
déroba quod renouet-
MTitum ^.Benignitas cir tpiMii^^ paruit faluatoris noflri Dei, amp;nbsp;Doniimxo^' 1 £Sv CHRIST I, qui non ex operibfU'i^l^ quxfecimusnos, fed fecundum fuatn tifißf'z diamfaluosnos fecit, purgans nos per Zd*^ aqute amp;nbsp;renouationem Spiritusfanffi gt;nbsp;fudit in nos opulenter, per Dominum n^ß^^^ I£ srM cHTiiSTrM,vtiuflificatiip^i^ß tia hitredes fiamus flgt;eratlt;e vitie teterme-
^robaquod iuuef.
-ocr page 141-^v cÆ s T i 0 N £ s. nj ï. luimt teßando de Chrifio, iuxta illud : dm purcicletu^ vencrit te^imonium permbebit de me. 2. Donando, iuxta illud i. Cor. 12. l^ma poteü dicere Dominum leßum niß per ßintum ßnüum.ltsm diuißones donorumfunt ißd idem ßhitui. 3. Confolando » mde paradetu^ to-ties à Chrido dicitur, qui vt aduocattn nobis adeü,amp;nosconßlatur. 4. Trecando, B^ma, 8. Mceßiüis ßiritum adoptionii, in quo clama-mits jbba pater.Itemtquidprecabmur quemad-modum oportet nefcimtcs, fed Spiritus intercedit pro nobii gemitibus inenarrabilibus.
Troha quod obßgnet pro-inißiones.
^btp,i,Qbßgnatie^is Spiritu promißionis Simdo,
^roha quod ßt arra ßalu~
tu.
Epbe/;i. Qmi en arrabo hAreditatisnotine.
4,
^l^alisßdes requiritur ?
■ut quemadmodum credimus in Deum patrom matorem, amp;nbsp;in ßlium redemtorom : ita etiam nedamw in Spiritum ^andißeatoromtcuius cum l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcwplum
-ocr page 142-114 e^tscaiSMi templum famUii nfm haius articuU ^f^gt;^^ remmeiata omni impwitate, ftmta fanSi Sp^ tu amp;nbsp;corpore, catteamu^q; ne vlUs fri^i^ ^^ trißemui Spiritum Dei in nobis habitantefff-
Ci/fn haófeni// de trib^f^^ ^ fonü m dit^inifafe didafi^ es^, (Die fa^nmam didO' ri^m breaißime.
Credo in unum Deum, in patremqi»*’^‘ creaukj'n filium qui me redenin, Si inSfi' ritum fanÄum qui me fandificaun : han^ fidem palam proteftor, amp;nbsp;confiteor coram toto mundo amp;nbsp;porcis inferorum.
S^UiSen- quarta pars Sjni'-loUi^
De Scclefia, ^ beneficijs Dei erga ipjißb HaSienu^ enim de caußb. efficiente , amp;nbsp;mt»-ria noflræ falutis aSium e^, nempe de mifiricaf' dia paterna i Tnblima filq , amp;nbsp;fanSificationt spiritui : T^nc in fequentibui articulis o^etr detur,quo i^a omnia pertineant, amp;• quornoii applicentitr.
-ocr page 143-j^V tzÆ s T r o N E 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj
Cjjtoi fi^nt articuU hui^ partis ?
Ó^tuar iuxta fymboli verba : credo
’• SnnU.m Scdeßam catbolicam, fan^orum ammunionem.
». T^iffionem peccatorum.
?• Camis refurreßionem, 4. £t vitam letemam.
Die de primo ^ nempe de Ecdeßa 5 qu£ t^ quot praci-pue in hoe articuloß^ntspe-éianda ?
Multi fane requirunttir ad Imîus articuli ex-plkadonem, fed nos pradpua capita Sex quit' SiiDnibw compledemur } que funt : i. quid ftt ^lt;^defu,qualiacunq; ftnt cites membra. 3. ^p-peUationes, quibtts Seelefta pinÿtur amp;nbsp;veluti otidts fubijcitur. j. Quie ftnt mteriores verte £c-deftaproprietates. 4, ^x ftnt viftbtles notte feu externa figna Seelefx. 7. Q^bus rebus fulàa-furamp;conJérueturScclefu. 6. Qualis fides huim etticuli à fideUbus requiratur.
DE TRIMa.
Sdßd en-ergo ecdeßa ?
I » Breuf*
-ocr page 144-Ïlö nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM!
Breuiter amp;nbsp;rotunds verhit fymboli i^ turiCuni didtur âyim »titmiuj id eit ) SitnUot^ focietat, hoe esi,bominum qui fandificatifun^'^ CH\isTo lEsrperSpiritumfandum.
^ic aUam ^ qt^a h^c bren^ Jeßnitio il/idf/rrari potesT^-
Ecclefm eH catut hominum de turbagt;amp;i^ uionetotius generis humanieuocatutinreS^f Chrifli, amp;nbsp;[egregatus ab omnibus alijs clt;e(^ hominum: Suacatus quidemvoce Suangei^’i gregatus verb, amp;nbsp;dißinSltts ab alijs catibuf ^ dus mundi,fide, facramentistvitii fi»^ nia, amp;nbsp;profeßione.
Cjj^omodo conßrfnatur ^^^ i^e/imtio
Tulcemmo ^brahami patris noßri exei^ qui turn fuafiimilia, vera eedefia Dei fud enim de Hur Chaldxorum amp;nbsp;de medio lio}^^ trarum vocatus, vod Deiobcediuit,amp;ft^K phono mundo, fide, obadientia ergo Dsuiift^ externa profieffione figregouit.
Cum hac definitione congruit iUa, qu£ coK tur ex verbis Tauli : i. Corinth, i, gedejU multitudo
hominum vbiuis terrarum dega^'
, nbsp;nbsp;^^ ^ s T I o N £ s. uy
Chriflo, amp;nbsp;vocati' n'-‘‘^‘i^‘item ; ita inuocant nomen Domini no-^^^^lt;!f»Chrini.
^n non Sedeßa in Euan-’ ^^ko comparafur Slt;!i^cn£ ^ijß in ware} in qua com-P^^henduntur ^ boni (^ ^dipißes^
Ita fane e^.
. '^m in externa Sccleft^e focictate funt amp;nbsp;ba~ ^f amp;nbsp;mali J hoc e^, amp;nbsp;vina membra, amp;nbsp;mor-f'w membra, viua autem membra funt homines, ‘[‘^‘non folumfrofitentur dolirinam Chnflianif ^i gt;nbsp;fed funt -verb fanblificati Spiritu, ac rctinent Piem,amp;bonam confeientiam. Mortua autem f^t j (jui profitentur quidem ore dodrinam Chri-flianifini, fed vt Spiritu non funt fanbltficati : ita gt;fec fidemhabere, nee bonam confeientiam rcti^ nereflud^nt. ^imortuis membre non erat petenda definitio.
DE SEC^ND^.
T)ic appel/ationes quibuf ec~ J j cleßa
-ocr page 146-U8 'c a T e e » t f » i clefiaDeipm^iturj Ç^^t-lutoculüfiib^cttur i^
Muitte fane funt huiufmodi appeUationdi fed nos prtecipuagt;s hoc hexaflicho compkxili*' tnttî.
Corpus, ouile, domuj, cumtemplo, 'vineii fionfat
’Uirgo, lerufalem, mater, regina, amp;nbsp;amic^lt; Mons, rofa, fans, hort us gt;nbsp;tapis, yrbs »fo^ tiff ma rupes,
Et genus eUSlurn , fernen, columns j » lumba,
- Sors,ager, amp;nbsp;mef/isi regnum caleHeff catur,
Catus fan£lorum, qui Scelefta dicittff efe.
Qjfomodo bid af^peZ/aitoni' bw pingitur Bcclefia Z‘
si has metaphoricas appellatives retexuen^ in intégras fimiUtudines, habebis eleganüffii»^ Scclefite Dei pleuras amp;nbsp;imagines, vt exeml^ gratia. Cum Scelefta corpus dicitur, confidertilgt;gt;^ analogiam corporis animalis ad caput ip!lt;gt;^‘ Qitemadmoium emm de capiteanimalis deß^, dwtt nerui, amp;nbsp;Spiritus in corpus animalis gt;nbsp;ff bus Viuifcat wc,fouet ur,amp;conferuatur : lts Si^‘,
-ocr page 147-‘^ r cÆ g T r o If E s. ng tug Chrifli eS, quo Scdefta corpus Chrifli viuifi-* MtuTifouetur j amp;nbsp;conferuatur, ita ÿt amp;nbsp;nexu r«o amp;nbsp;adhiereat capiti corpus, amp;nbsp;corporis mem-brimerfefecoalefianteiufdem firitus-virtute. f, nbsp;nbsp;nbsp;quot;^luiuas appeUationes mufquifqHe accommodet
'l nbsp;nbsp;nbsp;f^oSwingenioffcruata ^nalogiafdei.
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â^lt;« fiint HjerA ^ interne
Ecde/iA propnetates ^
,^lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f^t^rniuUashxfuntpriecipUiS. i. SolaSccle-
fw «51 iefripta hxres ■viu xternx, -vt quit eH pe-
^ ‘^'‘^‘«M^tijDci.TfdLî. 2. SoU Scclefici efifii-miUa Dei ddediffma, quam paterna cura, lt;:^ f ^'^lulirifiorgacomplcditur. 3 Sola Scdefta po-tcH Tffc Florian de Deo patre gt;nbsp;de fUo redemto-*'^gt; de spirit« fando aduocato. 4. Sola Scdefta
, ebrißo «erai ppmtu4 yinculo ita fociata efi 1 vt
''’ ab eo nunquam diuelli pofit, amp;nbsp;ita fuis membris «akfeit per eundem Spiritum j Tt eeterno feeders eitwmembraconPociata ftnt. 5. SoLt £ttlcfii,Tt i) «iwinerè fanSi ö“ cutbolica sHi bæc bona habet rf conimuniajTnwm Deumtynum Dominum,ynam ii nbsp;nbsp;nbsp;iidem,ynam^emyocationts. ó.Sola Scclepa Dei
ÿ nbsp;nbsp;habet Terum cultMWjTeram d(ilrinam,amp; e^ca-
$1 tem facramentoruw TjUm. 'j. Sold Scdefta parti-r ceps ed orationw Cbrißi in borto, öquot; in crucej at-j t^ue adeo omniHm pioritm inde Tji^ne ab exordia it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 4 wftndi»
-ocr page 148-KO CATECHISM!
mundî. Omnes enim mum amp;nbsp;eundem patron pro toto corpore inuocant. 8. Sola Scclefta rira florga afficitur, gaudetcum gaudentilnu ^ flet cum flentibus » atq; adeb aliorum commodi fua exißimat }amp; de alienis incommodii non minus dolet,quam de fuis.
DE QJf.4llT.A, wijfießtnf 'vijibles nota fin exfernaßgna 6cclefa ?
Ifiter multa ftgna externa Scclefi^vifibiUii hitc funt pr^cipua.
i. Vox incorrupta Suangelij, fine qua Scdiji^ ver a nullo modo, vel exifiere, vel agnofii pond' 2. Verus vfits baptifini, qui eH veluti iamUt per quam homines introducuntur in famdisin Dei.
3. Legitimus vfus eoenie Domini iuxta infiidt tionem Christi.
^. vfus clauium iuxta ordinationem ChriiHi per quemSedefia fuam exerit potefiatemjcnin vel pr^dicatione Suangelij credentes in regniim calorum recipit, vel difiiplina immurigeros f Hos cafligat, aut refipifientes in gratiam recipit' 5. lus vocandi mimfiros, amp;nbsp;conficrandi fff impofitionem manuumt qui nabis, vt midßff - • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mfff'
-ocr page 149-g^Vt/tSTION ES. 121 in^miunt yerbum, baptifinum, canam, amp;nbsp;ab^-i'ülutionem.
ö. 1‘Mica. oratio j gratiarum a^tio » amp;nbsp;ede-bratioDeiincatu Chrifliano.
7- nbsp;nbsp;nbsp;Crux,hac enimnota tanquam telera qua-dumÇuos idea vult Domintn notari, vt fiant conformes imaginifilq eiu4. Tgt;fam quos deer suit olim ilonficare gt;nbsp;eos cruce prxparat ) iuxta illud B^m. 8.Si mm eo patimur,cum eo quoq-, glorificabimur.
8. nbsp;nbsp;nbsp;Malta officia caritatis inter Chriflianos, qui-b^ declarant fe eodem Spiritu Chriftiduci. H£c l*?gt;afi breuius compldh veils, ita numerentur : 'Vti.ftt voxincorruptaSuangelij.i. Legitimns ’^f^ facramentorum. 3. Obadientia erga mini-iKrHon.Trwr enumeratio lutheri, pofierior Thi-
DE QyitlT.A.
Ç^Hibin reh^ fulcitur fauatur Sedeßa ?
iïuatuor : ..^^tinafSacramentis, Ceremonies, amp;nbsp;di-“P ‘”lt;1 gt;nbsp;de qidbus vide Snchiridion.
DE SEXTjl,
I 5
Qualis
tia 'carieuiS-itt Qj/aUs fides huifi^ arfic^^^ re^mritur i
Quemadmodum fides flatuet Cbriftuin ^^ num tontificem effe ; ita eum habere perpet““’^ ßcclefiam credet, iuxta illud : Tu es facerdi» 'J lt;etemum. DeindeflatuetfidelisJèrereduetn^! ß huiles Scekflx, amp;participem omnium prM fionum diuinarum. Huifisfideihicerit vflui''* cum vera Scclefia Dei matre noüra, Dsu’^f^ petue cultu calamus j ac nas car am mundo f « diabolß profiteamur eflè dues huius Scckfli) » fiparemusnos ab Scclefla ^ntichrifidnutr fuperbe gloriatur de hifie fuß nota, (J«^ fl^l ' H Trimatus Tapie, ordo clerical^ Carditn^ urn, ^rebiepifioporum, ^batum,prioruf»^^^
2. Succeflio ordmana. ^. SimilitudoriUfUf^ Scclefia, Quas notics nunejuam habuitvefi^^,: clefia, fed ea folum quam Dauid SceUftaM ^^ gnantiumvocatt
^ic ßetindttm arficulu^ quarts partis.
Credo retnifsionem peccatoruffl.
-ocr page 151-^V u£ s T I o N E s, 123 quot;nbsp;^£ fint pradpi^e in hoc arttcitlo ^eélanda i^
Quatuor :
*• ^tiopeccati.
’• I^emi/Jio peccati.
3- nbsp;nbsp;nbsp;Fidesremiffionii.
4« tideiremiJßoniiconiunQa. , ^
DE TEJMO.
^£ eil ratio peccati ?
'Peccatum cH aioftl«, id etl, legii violatiotfe» lt;^clt;iuid inhomine eti, aut ab homme fit non congrues cum lege amp;nbsp;voluntate Dehdamnatwa à Deo, amp;nbsp;ream tetemx ir^. Seu poecatum e^ de-fetliu à lege amp;nbsp;voluntate Dei, cum obUgatione «daternammomm, amp;nbsp;damnationem.
^jiötuplex cH- peccatu?nj ?
Duplex, fcilicet:
Originale, amp;nbsp;aduale.
originale ?
EU cum forruptio. naiurx humanJi propa-■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ g‘ita
-ocr page 152-P ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Pit^qOi^ 0tyv *»Hju9juO3
^jffp^otiPJ^^^ ^^^J ^^Î'^à WMP/lt; ’S3tpvjS pgn}P”^ ffP^^J ^-iofib ui^)UHj sajij.
iunjofi^j^sd jt^nf ïiT^
40
‘wa a^jj tun? stivuS ififfnuo WP *oiffitutm3 titiytih i^a^ajvtiÿv ^^^MJ. ' i^^^l^^^^ ^s ^Oi/JIUM^ iP^iJtu ^^IPPPP^^ ppjfn^ttuiftjo ttiV3donnuoiuoq j tU3?aj vJDuoi uittJJiuio » uwÿi^ ‘ uinj2 *, iHjuoJuoJ ‘ Ptiÿs^v ‘ mjpjamp;J fiuMO * 1^3 pt ',^tuiifoti}3PiW^^^o^gt;fiP^^3d potib^d ISJ
'at^puajtytib os ap aJoj MifUdi^^ ^^^ ' -^^^^^^-^dxa uou wq ogjiaa. ttuott drio^ ^^^^-^ quot;^ ‘^Plt;^^ ^^ tUfiMct ♦ î33op ai '^•i'WU ffiJquot;Pd,ifdt muas tutiuvui»q tunt ^jui tuppy' qp up^pdoid tuniPaaad aou
j^ ^miî^^î^doad opouio/î^
•0^1tU3Jl iP^ tJlU * ftu fitmiupp-Q pa Vit iuttJiaiypy'MMjdvjj.ajd j^ s3}U33jpu onb ^ PWP3JI tutti ‘ MPp^ qp pip's ittsiHa^it^a nbsp;nbsp;nbsp;i'Zt
-ocr page 153-^r ./£ s T I 6 N r s. Iî5
Jn Secundo : Malu confiientia t conterntHS ’’ D« J idololamat vniuerfalii iniulîicia, l in Tertio : Mens reproba, etiM£rns-lit, id e^t non [entire peccaci molem gt;nbsp;finale impanitentiat amp;nbsp;de([eratio.
f f r r
it
^d quid prüden- hoße or-dines peccaforu^n ßire ?
Traded vdq, mirum in modum :
'üt cognito periculo » quad cum peccandi con-fuetudme conmnUum e^h maturè peccatorum dlecebrûrenuncicmu^. San£li lueiantur quidern in primo ordine, fedfiunt fuperiores Spiritus fan-Si beneficio .• verum hypocrite, amp;nbsp;propham hymnes feruntur per (mines ordines in prxeipitium damnationis.
Unde quafi gravitas pecca-' cati animanda en ^
Exhis quatuor : i. Sx poena fecuta lapfum * Mx.a. Sxcalamitatibus UterumniSt quibus hodie inuoluimur. 3. Sx dignitate preeij quo re~ demtifumus â iure peccati. 4. Sx comminationi-^ bus (etemarum pœnarum, quas Deus ferio mill nbsp;nbsp;nuturijs,quinon conuertuntur,
DE
-ocr page 154-120
C^TECMl SMI
DE SECUNDO.
Q^id en- remtßto peecatS'
E^ obligationii ad tsternam mortem amp;nbsp;drill’ nationemjolutio, amp;nbsp;panx debitxcondonatio-^^ffomodoßthac remißio?
i^emadmodum materia, amp;nbsp;meritum wi^ ßonis en vibiimafili^ Dei .■ Ita Deus pater twr^ mifericordia recipit homines in gratiam condens' tis peccatis.
Q^dn nonaboletur peccatui^ dum remittitur t^
Duo fant in peccato, nimirum defetlm, amp;nbsp;reatm .• Ipfa defeäio indies in fantîis mimdtut per mortificationem veteris hominis, Sed dm» banc maffarn circumferimus non in vniucrjn^ aboletur.Manet enimperpetuo in hac vita J^iff'' tus amp;nbsp;carnis lutia in fan£lis,Gal j. Verumrei' tus adeo aboletur in pijs, vt Deus dicat [e nef recordaturum peccatorum eorum, Stale 45. Sÿ £go quideleoiniquitatestuas coramme,amp;^^ catorum tuorum non recordabor.
lt;iy^t fan d i ßpe puniunt^t
propter Juapcceata.
San^
Si^^ v£ s *1 I 9 U s s, Z27 Sanlli non tant cartigantur, quia peccarunt, ifumcoercenturneampliu^ peccent. Dettfenim ‘ janUosjuos paterna difiiplina ca^igat y ne cum hoc muado damnentur, non autem punit vin-diSa iudiciaria vt pereant.
' ' HE TEEJIO.
ƒ Q^ eft Juries re?nißtonü f^^^^t0rU7?2-)^
f' ^^ß^afiduciamiJericordiaDeiex promifi fangum concepta» qua ^tw homo, quod Deus veUt fe -vere ingratiam r^^^f^^'’^imamfiltjtamp;m^ ampUus phipeccata imputare.
J nbsp;nbsp;Sj^dhac ßf^jera ßdeira^
J nbsp;nbsp;^^^3quowodo probatur ^
** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'*^ ^°^^^ • ’' ' ^^‘^^^ ^ P^'
n.T-f^^^ ptonuneiatis, 2, TaraboHi. 3. ^‘^l^fhsexempUs.
^ ^^^ {(^^iptura pronunciata.. Ï t^^^ Hautdem ait ; Beati quorum rC'^ dixit leprofo t ^Witemittutur tin peccata tuutSt archify nagogo:
-ocr page 156-128 nbsp;nbsp;nbsp;c^T^CHISMl
nagoÿ) {tantum credetSt mulim Canancaj' des tua te faluauit.
‘Dic parabolas.
Inter multas infi^iores funt siUadeddiitf re,qui debuit decern miUia talentorum Mati^ Item ilia Luc. y. de duobus debitoribus, ^f* eïtLucteii.de.Acolaflo.
^Da exempla.
Omnium clarijjimum eii exemplum Istfn^' in cruce, Item Dauidis poü commiffum tdi^ rium, Manaffis, Magdalenlt;e drç.
^^ QJf.AI{T0.
^^afant camßde reiniff^ nispeccatoram coman^^^l
Duo : Nempe gratia amp;nbsp;donum.
Quid eib gratia?
Ipfa iuflificatio. Gratia enim, vt TrjdiH ^ quit I^. j. ex multis deUSlis in luflificad^^
^^f/id eib iafiijicatio?
Ett credentis perfinne in Chrißum ^f^ à pKC^
-ocr page 157-^V^STI o NE s. 129 lt;ipt'ccato,imputatio iuflicia Chrini} amp;nbsp;accepta-tiaad vitam aternam ÿratti propter Chriflum.
Qj^id dofîMm'VOCO'S ?
Donum e^iipfa donatio Spiritui fanlii, qua hmopola ßde iufliftcatui regeneratur, id eH: * tnortißcätur,amp;viuificatur,-vt iam noua cre-aturafiatiViuatqi luxta voluntatem Dei, quantum quidem id fieri potcii per humanam imbe-cillitatem, idq; exempla fan£ïorum patriarcha-tm, aliorumq; piorumi quorum fummum flu-dium fuit t^œdientia erga Deum omnibus rebus tnundiMteponere : Quemadmodum in ^braha-mo tidemus, qui ad mandatum Dei paratus erat Unicum fiiium fitum mabiare, quo nihil in mundo habuit preciofius, iucundius, dulcius. ^tque ideo quot;Paulus monet, vt honeflam mUitiam militantes ßdem amp;nbsp;bonam conjiientiam retineamus^ Quam param de hoc dono habeant Mi t qui ne minimum faam affe^um propter mandatum Dei iagulari voluntjmanifeftum e^.
T)ïc tertium articulum quariti partis.
Crtdo carnis rcfurrcdlionem.
K
S^uoe
-ocr page 158-ijo e^TteatSur ÿ^f fünt m hoc arüctio pmeipue fpeefandai'
, Quatuor.
i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Probatio refurreClionii.
2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Definitio rejurraxioms, amp;nbsp;coninin’^^ eiufdem.
j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Finis refumdionis, 4. nbsp;nbsp;nbsp;Fides amp;nbsp;rfus.
DE TF^I MO.
Cu^n hic articuluf omn^n excedat capti^m rationi^f qu£fo ^i eum ßr^nü ratios nibuf midma^.
Mult£ funtprobations huius artkuli i» I’f^ pheticis amp;nbsp;Mposiolicis firiptis ; Verum vt t»^ moriie confulamus,omnesßtb fex generalibus c^' pitibus compleblar, qu£ hoe dißiefjo continentuf' Did urn ,promi^um,fiidum,vis, figni » ^ uacrum,
Surgere poU mortem corpora nodra doquot;
cent.
-ocr page 159-^Ÿ .^ s t T o N E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJI Q^dper diâ^um mie/Zigü?
Gnnia aperta ‘Prophetarum,Chrifli,amp;^p». flolorum vaticinia decamii re/urre£lione.
Récita aUcjuot ex ti/idUrio^ ribids.
iSit.tô.viuent mortuituî,amp; interfe£fi tui ftjurgent. S^^ch. ^7. Sece ego aperiam tumulos feüns, amp;nbsp;edueam de fepulcris vos,popultis mi, ^ dibo yobii Spiritum, vt viuatis. lob 19 Scio ‘i^^d redemtor meiM -viuit, amp;nbsp;m noutffimo die re~ jurreQurui fum, amp;nbsp;rurjus dreundabor pelle ^^‘‘’ baniel. n.Multi qui dormium, de pulue-^ ft terrx euigilabunt, alq ad vitam teternam, alq ^d oppnbna, amp;nbsp;conterntum fempiternim. Chri* Im Matth. 22. ex Mojè probat refurredionem f^'OftHorum contra Sadduexos, quibus obqeit ^‘‘*fi^ jinpturarum, amp;nbsp;potentiie Dei. 1, *quot;tl[al.'^. Mortui refurgent.
Qj^d per prowijfum ir/tel-li^ii ?
Gmnes promiffioncs filq Dei de refurredione, confolatus esl Juos difapulos , ne ad~ ^iffiiSi abqcerent confef/ionem. lohan. 5.
K a Omnt
-ocr page 160-_^X3 iA MfDUVi ÜOU JiX3JU.flJ3Jl ffIffUC/J tUV/t '.«^ fiU0l^3JlMf3J fH)Jlia. M)3Ji?0J ’Z ‘SP»} jfHiiaiHJix^f’^px^ sj smsvÿ wb'tp^miuitui sms} ^mUlO t^d OiSASSCJ 3p l§3 tU»pUr}jSo3 ïU»Ui!JlJ jtU‘f!tto;j}3Mitij3jt iU3}u3a^3 lurjtip3 uirjcli
^n^iffUi^i i^^iigt; ^3^1 pi/^
'J»}U33^t»ld. J^JIJ^P ^JUj'^J.nfi^ SJWA VJIO^M3 UlHUlMOq tli»iUtU0 ^ }il,‘ }ur^V3^1uSlJ OUllUop 3JU3?3.»fSJl P}P}p ^^jt!joJjiO3 uiH^cfguvJ ^ * smoi}g3JiMfiji yj»}n/ flffll^ÿ^ tunwtff}}j3dv 3ip 01U3} S'»}P}pX3 snijtifp ^ß?Ÿ^J ‘ii'uvqoi pp^PTl 3gt;3H7 3-»p}A. ifi '6 ‘V^IV * yjpnj ^»ijtotu ot}PWX3 * ïu»]33 itOil^J ^!13 -j^ (pou3 Jd. * }U»J3?1}UO3 fiuopg 3U»ß^ f’IP^l^ß iav»buv} uipo y»b * viuuio ^fi^tp^Ut U^n^t^JJ3d f^/^
‘M}PtU}^U03 S»J»31}JV 3tq S»gt»b ‘ 3gt;pv (ftu JurjpoMpiUfi ‘St}3»ta. soa. ^ * onia. o?3 ' j ji’P^I ‘P^A .jp) oi^3Jjif!f3} lunf o?3 •« 'i^qoi pMUlJjWOUM IU»3 ogvpifflf oto ../^ * iuru}3}3gt; ^}u. jpsgpq ‘ ut»3 w }ip3JL3 j^ luwjif }3pia. wb -i lt;3iu 3tJm mb * s^p fv}utqoa. ys 39H ‘ui3}i ;}tpoiu^’mou ut ui»J'dt oqv}pjnj poj * utP»b3i»b ' (9 x3 uiPp/ad uou Mvd jqpu i^psp po»b sumo
insiH33xr'3 zii
-ocr page 161-^r «zÊ S T I o N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ? flunijfidmulto magis fVtvirtute fuæ rcfiirre^ ^ionu nos in extremo die excitet. i.Corinth.i^. Si Chnflus refurrexit, amp;nbsp;nos rejkrgemu^, Chrifiti^ ^^[“rrexit primitiv dormientinni. 5. Cogicetnr P^tmtia ebrifli, qua poteïl fibiomnia fubijcere, '^gt;ide quot;Paulus quot;Philip. 3. Transfigur abt noflra ab^ * Kda corpora, yt fiant conformia fiuo glonofio cor-f^^i » idque ea virtute qua poteüjibi omnia Jubij-‘■^f^- 4. Cogitetur inhabitatio Spiritus fan£ii ia ffi)l\om. 8. si Spiritus dus, qui excitauit lejum ® mortuis habitat in robis, Is qui excitauit ^^fimi pereundem Spiritumriuificabit etiam '^^dramortua corpora.
^id per figna intcUi^ü ?
^nnia refurre£iionis indicia nature imprefia» ^^bropus, .^HgujUnus, Hieronymus exprej-J*® tffe aiimt rejurredionis notam quandam ia fbaniceaue , quiecum in cineres redada fueriti ^^^Plt;gt;dirrigationemnoua prodit: Mult,eaui-‘ylt;^biberno tempore in profundit paludibus de~ Mejeunt tanquam mortux, qu£ yerno tempore ^wpu viuaprodeunt. Paulus i. Corinth, i^ gra-^‘*^coniedum interram mortuum,amp; poÈlea ^^natum, fymboli.m refirrrtdionis fiicit. Luna veims,et yeluti mortua apparëstmox rurfius yt ^‘‘^^‘i prodiens,mortis amp;nbsp;refurredionis ariumen-^f^gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 Quid
-ocr page 162-134 nbsp;nbsp;nbsp;C^TSCHISMI
^m/i per la^tacrum ?
Ipßimjacrum baptifma, quod fymbûhdf^^^. i. mortii, fcpuUur.t, ^ refurreetionii ChV‘ 2. mortis, fepulrura, amp;nbsp;refurrc£iiorus wß^^ Jpiritualis. 3. mortis, fepulturx, amp;nbsp;rtfurf^^'^ nis corporalis. Debet igitur baptijmus nobif gt;'* memoriam reuocare articulum rejurrtüiänü- .
DE SECUNDO.
^j^d e^l re/ùrredio^
ESI iterata mio, amp;nbsp;infilubilis copulaWCK' porurn amp;nbsp;animarum, qu^e priits per rnorteni^ fe inuicem feparata erant, vt morte viÜa homi' nes immortales fii£ii perpetuo viuant, aliji»i^ ria, alq in pomis. -pq quidem in gloria, /f pijveroinpanis. verum prater hanc definiair nem fiiendumeÜ, quod piorum refurreamp;ol« etiam perfèSa quadam regeneratio. Nam reff’ neratio incoata in hac vitamultum habet impi^ ritatis, amp;nbsp;immunditia adiun£ium, quod totia» abolebiturinperfeffa iUa regeneratione,igt;i j** non filum animi, verumetiam corpora ad fh' num reformabuntur,et induent nouas qualitalU'
^ge e^ic z^e qualitati/^ud corporuf^.
Tsubis
-ocr page 163-f
f r r f Ï V r ft t («
• ^V ^ s r I o N E S. IJÏ quot;PmIu^ i Corinth.ï^.Inflituens coUationem m-^ffcorpora nojira,qu£ bic circumferimttt, amp;nbsp;^^em olim excitanda ex mor tuis j quinque ponic ‘t^irentia^ hit verbid : Seminatur corpus obno^ xiam corruptioni, refurget corpus incorruptum. Seminatur ignominiofum j reßrget corpus gla-t^iofum ; Seminatur corpus infirmum, refurget cerpm potent : Semmatur corpus animale, rc-i^trget corpus firituale, Et paulo poit : i)uem~ lt;timodum geflauimus imaginem terrent, ßc et-' t^m ÿ^abimus imaginem céleris, Sx hiscol-^^amp;w, quod fandorum corpora ßnt futura in^ eorrupPbilia, gloriofa, potentia,/firitualia, yt qux I^iritus imperio fe in totum dedant : Breuil t^r, totus homo imaginem Chritii primogeniti ex mortuis refert. Hm omnia Taulus coniungit ad 'Philip,'^, ybididt fandorum corpora ripftt^tt» foregloriofa corpori Chridi, amp;1. Johan. 3. Cum ‘‘pparueritftmiles ei erimus. ^tque in hisfita ed fe^eneratio corporum.
^-Dic quomodo amm^ fanefo rum re^enerabuntur ?
i Lucebit in animabus imago Deigloriofa, quee quam ftt futura augufla, amp;nbsp;excellent, nemo mortalium in bac yita cogitare potefl.Deinde men tes erant plentefapientia Deis^ffedus puriffimtr K 4 volwi-
-ocr page 164-J^Ö CATECHISM!
‘Uoluntates in omni /stemitate promtiffi/n^ üd^ feqnium Deo pr^fiandum : ^tque ita ent ^ amp;nbsp;perfecta obxdientia legis Dei infanSift^ dileäioDeii amp;proximi.
DE TE1{TIO.
^^ï^ ell ßnis reßtrre^
Vt ChrifliM in omni lt;eternieate cum fua ^ Sale ft a IteHi^ triumphet : vt kolles Chrihi if ceantperpetttofub pedibuseitts profirati ^* Si : vt bonif premia obxdientite, amp;nbsp;malii fi^, pb'cia reddantur. 2. Cor. ^. Oportet nos omîtes P ante tribunal Chrißi, vt mufquifque reporté prout in corpore geßit, fine bonum/fiue nul»»-Hue iUud Chrifli : 'Prodibunt qui bona fecetif^ in refarreSionem vitlt;e, qui veto mabt in refiff reSionem iudicij.
DE i2raj{T0.
Q_ualüßdes ra^uirit^r?
Firmißima fane, quie fua virtute iudiciuni tf tionis ?^ fenfitr premat fub pedibut fuis, qu£ v^ reflatuit firmiffimum effe decretum Dei de f^ fufeits’^
-ocr page 165-K^^itndis mortuis y amp;nbsp;hoc palam confiteturco' ^‘ini anmibitt homimbus amp;nbsp;diabolis.
^^is eit 'vßisßt^ei reß^rre-^tonis i
’• Cogitatio refw/eSioms erit commune re-^(Humaducrfitt omnes calamitates, tsrumnas, ^morbus tcum ijuibus confli^lantur corpora no-m in hac vita. Hinc enim plenus vermibus amp;nbsp;Tlceribtit lob, ocdlisfilïjs, amp;nbsp;abablis pecoribtesj (on^dlutionem petit cum induit : Scio quod redem-I tor meui vmt, amp;nbsp;in nouijßmo die de terra fur-teHwus fum, 2. Cogitatio refurrc£lionts miti-l^bit dolorem noflrum in morte amicorum * iuxta md. I. Theflquot;.^ 'Nolo vos ignorare fratres de dor-rnientdiut, ne triflemini flcut amp;nbsp;reliqui non ba-owesfpem ; l^m ft credimus, quod D em Chri-flnm excitauerit à morturs, nos etiam flmul cum (oaiducet.. 5. Cogitatio refurredionis amp;nbsp;no-flrum terrorem imminence morte mitigabit, cum flit»tis ham mortem effeveluti tranfltum queno ^lt;im ad immortaUtatis gloriam, iuxta illud. Be-otilt;^iinDominomoriuntur. 4. Cogitatio refur-ndionis eritveluti frenum, quo à peccando rettahamur,amp;vetuti flimuliM, quo ad pergen-ium in verapietateamp;frnditatc excitemur.
-ocr page 166-ijS nbsp;nbsp;nbsp;c^rscHisM^ 7)ic ijuartum ay^rticultif^ quarts parfü.
Credo uitam setcrnam.
^jwt fi/nt potißift^i^^ ^^' éfan^la m hoc arüculü^ i^atuor t
i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uita amp;nbsp;mortis genera.
3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Definitie) vitig aternie.
3, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bona pr^mi/Ja h^redibtti vitte i£t(f^‘
4. nbsp;nbsp;nbsp;Fides i^ vfn^ huius articuU.
^ DE T^JMO. Qi^t: fint ‘ViU ^ tnortii genera ï^
Quatuor.
i. nbsp;nbsp;nbsp;Vita nature, amp;nbsp;mors natura. ï. Vita peccati, amp;nbsp;mors peaati.
3. nbsp;nbsp;nbsp;'Utta gratia, amp;nbsp;mors gratia.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Vita aterna, amp;nbsp;mors aterna.
Q^ e^ ^ita natur/ü ?
E^ qua m hac vita naturaUter viuimui gt;nbsp;^ aecanima amp;nbsp;corpora fuerunt comuntia; ^
-ocr page 167-.^ r lÆ s T I 0 N E g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^^ lomper fe e^i,quia Dei donum eSÎ, amp;nbsp;quiapr»-wittitur ûbœdientibtis Deo tanqudm premium «bædimtiix Sxod. 20. Verum variai: hxc vit a pro tmdiiione hominum: Nam ^brahamo bona fuit» qf^n earn tranfegit in ptetate amp;nbsp;propagations gmxDei; ^t 'Î^eroni mala fuit, quia ta ab-‘‘lip est in contumeliam autoris, amp;nbsp;in fuam pro-priam perniciem. Huit vitx nature opponi-^^t mors natura, quae^t receffus animarum à ‘■orpmbu^, Hac per Jé mala e^i, fed variât pro f^Mttnne hominum. Vf enim ^brahamo fuit ^’'^ • Nam erat iUi tranfttusab huius mundi w mitatibu^ ad aternam fiheitatem : Ita 2^-mala fuit ; Nam iUi erat tranfttus ab hums pm * ^°^'^^^‘^‘^ ’ potentia, amp;nbsp;tyrannide ad ternu'*'*^ ^^^^^^’''^^ ^ f^ontemtum fempi-
Perfii,u^^‘’^'^'’'^ ^’^ domine amp;• régnât
amp; '‘°^''‘*P‘filt;^wias. Hac femper e^ mala, ^’gt;rtemamp;^a ^^‘^‘^'^ ^^’ ^ '”“ ^^‘^‘^ aternam P^tcati ^^‘^’^^‘‘t^onem, Huic opponiturmors ^^omine peccatum virtute ChriHi in ^‘^gt;ifit^°2'^‘*'''' ^‘^ ^^^ ^^^ ^^ ^ ^^ ‘lquot;^ ^‘‘gt;^ beatdud' '''^’^^^^^^ damnatione ad gr at ui-
-ocr page 168-140
EH^quaChriJltif in nobi^viuit perfidem^“ fuHmJ]fmtum,adGaL2. H^c femperbaH^. quia eïl vis Spiritus Dei in nobis, amp;nbsp;eÜ T^i * ^loriam. Huic opponitnr mors gratis} pnuitio gratige,videlicet cumfidem abijcimn^’f relabimurin peccata,ita vt peccatumin”lt;^^ denuo regnet per concupifcentiM fuas, a^ P^ tes, amp;nbsp;volentesobxdiamus.HMmorsnialit^quot; qaia d Deo damnatur, amp;nbsp;ad sitema M^^'^ dux eÜ.
^jidi e/f Wa ditemai'
E^ cum ipfe ChriJlus, i. lohan. !. 5- tM ^. licitas beata j qua eleSii fruentur in omni £tlt;^ täte refufeitatis torporibtis ; Hst vita finis Ixf’'^ rum eit, atque adeo omnium bonorum furnmiiif^ quod Dominus promijérat diligentibus fi • ^^. opponitur mors teterna, qu^e eH leparatio bei^ nis.d Chrisio, vt ipfiius con/pe^iu non frnsti«' Htcc mors omnium malorum extremum eÜ, »i»^ quamfiniendum. Hue lUud^ugustini, SiM'^ ta corporis, anima est : Ita vita animai 1)^ est. Sicut corpus expirât» dum amittit anivunn^ Sic anima expirât » dum amittit Deuw. Dii^ , amiffus mors anima : ^nima amifid,mor5lt;:lt;f
-ocr page 169-^Vt/ESTIONE s. 141 lt;i^d cjiiid proôle^i haedtß Crimea 'viu Çf martij tenere ?
'^i difiamtit rette mon, amp;nbsp;rette -viuere ; Mo M'*‘dempeccato, viuere vero gratix,quo poti ^gt;«: ntam in ver a pietate ad finem vjque tradu-‘'^ gt;nbsp;permnianms ad £ternam vitam per Chri-! ‘*fn lefitm Dominum nosirum.
J^E SECUNDO.
^l^id eH ‘vita sterna ^
mewn via ad eelestem htereditatem » turn beatorum post hanc vitam,in quo fruentur (anj^etiu Dei in omni istemitate,
i' r * li
li r
S^od Hierna ^ita ßt 'via lt;^d hiamp;reditatem celeflejn proba.
^lt;jban.^.Qui credit infiUum habet vitam teter» ’^amincredentevitaaternaincoata eü, Curfic?
, fis« qui credit, Chriflum poffidet, qui foltts '^gt;lt;‘ t^t ad vitam lt;sternam, lohan. j. '^moaf cendit
-ocr page 170-142 c ^ r e c U i s M t cendit in celum, mfi qui defiendit filius hontt^’ qui e^ in celo.
^Qmdmonfirat hanc 'vi^^ 'Usrbum Dei, quad filium Dei nobii vi^i^ ^^ in celum ,amp; ianuam teflatur, ficuti iffeVO^ nu^ de fe dicit. Sgo fum o^ium, Sgo fum vilt;gt;gt;‘'^ rita'S,^ yita .• ^0 di^lo ßgnifitat fepnodp''^ medium, amp;nbsp;ylttmume^e, per quod venit»^*^ vitam ieternam.
0^ in^reeUturhacvii^'
Qui credit in filium, iuxta di£lum .• Qjp '^^^ in filium habet yitam teternam.
Q^omodoßd^ri ab ho/lih^ conferidam^r in bac 'uita^
Totentia Dei perfidem , iuxta illud i- quot;P^'^ Totentia Dei cufiodimini ad falutem per ß^^'
hac'viai^
fiede in hac yia pergimus, fi magis nnt^l^ in omni cognitione, amp;nbsp;fenfu return Jpiritun^^ profidamitfi iuxta illud Thilip. S^ Coi^^
-ocr page 171-'K.^ tA s t I 9 n t s;‘ T^j '^lirn magii ma^tj-, abundet in omni co^itione JC”/«, w probetii ea qn^e potior a Junt, vtfttis i^^ceri,^ ^ne offenfa in diem lefn Chrifli.
Sed quidetl vita at erna J fro^rie?
^ ^^ptgt;t dixijïatu,; beatorum posi hanc ritamt lt;» ^ fruitio contemplationis diuinte in omni ittemir v ^^^^liuxtaHlud lohan.^. Sic Dtttf ddexitmun-®^gt; quot;vißlium fuum vnigenitum daret,vt omnii ï«* credit in eum non pereat, fed habeat vitam t»gt; t^m. EtadTitum J. Hxredes ftmus iuxta ,jj n^^dx aternie.
DE TERTIO,
K-
Q^ funtU/a bona^qUii T)o^ minus promifera/ haredtbrif 'uiUAïerndi i
^ RtfiTaultm po^l Efaiarn didt : Oculmnon fiditinec auris andiuit,qute Detis preeparamt dili' ÿntibtü fe: tarnen cum firiptnra particular ^ tlualdam iflorum bonorum recenfet, breuiter non* ^ ndnl de illa dicendum eii.
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Out-*
-ocr page 172-144 C^TECHlSUl G^i^M f/^odüfcriptura if^ bona r/obli co^T^mendat ? |
Dwbtts: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
Scilicet t ^ppeUationibut amp;nbsp;defiriptiom^'
Die appellat tones.
Muitte funt appeUationes, ^än^f^^^ terne vite obfiure pingitur : TSlps ex multiff^ ca^ recenjebimtis, quarum hec ‘Prinm.' ^‘quot;. ^ y.dicitur return celorum : 1^nomnisqi*gt;'^, mihi Domine, Domine, intrabit in re^if^^‘. . rum. Hac appeUatione monemur, nihil i» eterna terrenum fore, nihil caducum, n^H lp tune, amp;nbsp;mutationibus obnoxiitm. Secuuio^ tur regnum eternum, z. “Pet. i. Introitus’’‘^ gnum eternum. Hac appeUatione fif^f^^ quamflabiUa amp;nbsp;firma jmt futura bona j abundabimud in vita eterna. Tertio didtuf gnum Dei , Mä. 14. Tosi multas tribuUtp oportet nos ingredi in regnum Dei. Hacaf^d tione monemur,quod heredes vite eterna turi liberi à regno peccati, mortis, amp;nbsp;adeo vt nihil vnquam mali pertimejeant. 4'^ citur nouum celum amp;nbsp;noua terra, z.Tet. ?• appeUatione monemur, quod nuUa fentiatuf!^ tufies , fineüus amp;nbsp;corruptio in etems *{*
-ocr page 173-S^V^STIONES. 14$ $. Dicitw paradijiti iuxta illud : hodie erh me-cuminparadifi. Qü^ appeUatione fignificatur» ^uodnibiltriflitiet nihil aduerft fit futurum itt literna vita, fed omnia fint plena fammis deU-tijs. 6. Vocatur gloria Dei, i. quot;Pet. $. Vocauit ^05ad fuamgloriam. Qua appeUatione fignifi^ ‘stuurt quod in ^stema vita nullus fit futures la-^usignomini(eiinfiimite,contemtus, fed omnia fintmaieflatis diuinx contemplatione gloriofa.
Récita aUcjidot defiriptio-^esjtnqaibtff bona promijja b^redibizs ^iu Alterna pro-fionuntur.
Multlt;e fane funt, fed hac vice vnam tantum aiducam ex Pfal,i6.Dauidis, ibi ita Chriflus lo-quitur ; T^tam fiicies mihi jemitam vita, abun-lt;^‘^gt;‘tiam delictarum ,vulium tuum amp;nbsp;iucundi-tates m dextera tua in lt;eternum. His verbis pro-pomt Dominus tria genera bonorumtquibus abun dabunt eledi in vita ceterna. i. Tfommat abun» dantiam deUciarum, qua voce fignificatur plenitude y amp;nbsp;faturitas omnium rerum expetenda-
amp; flatus omnium bonorum copia perfe-Sus, 2. Deinde vultus Dei meminit}quo perpetuo
L fruentur
-ocr page 174-I4lt;Î C^TECHlSÜt fiuentur elem, qui cum perpétua adfutmW ?' rtJummum bonum,non pote^ ahud fieri gt;nbsp;f«* vt fit fumma llt;stitia, ob priefentiam ifiimfioi'^^ . boni quo fi-uetnur. ?. Tgt;onit iucunditatesini^^' ( teraDeiiide^itfitmmasdeliciett amp;nbsp;fiiritie^^ Toluptates ex contemplatione maieflatM diu^: Horu bonorum guflum perexiguum Jentiunhf rere credunt » amp;nbsp;aguntur fpiritu Dei.
DE QfaiiTO.
^j/£ e/f ßt^es ^ quü 'vf^-Fides amp;nbsp;vfitf petantur ex fuperiori affi*^ Contrahe^remter- haneq^ti^' fi^f/î Syf7^bûli partes.
Credo fn Spi'ritum fanftum ucrum ^ aetemum Deum , confubftannakm paf' amp;filio,ûnAifîcatorem Eedefiæ,quxtf®' nata rcmifsione peceatorum oJ/m ad u(X cem Dei exdtabimr ad uitam æternam ^ , Chriftum lefiim, cui cum pâtre amp;Sftd^ fan do fît honor in Ïæcula ïæculorumjAiff
DÉ JJJ. T^RTE-
-ocr page 175-S!^V vt. s T l o N ES, I^J 0^ en- tertia pars Cate-chipai ?
Oratio.
SjMß^nt cogmtu necejjaria pie precantibi^?
Tria.
*• nbsp;nbsp;nbsp;Quid oratio, amp;nbsp;quotuplex. ^ nbsp;nbsp;nbsp;eircumflantix orationii perpétua. ?• nbsp;nbsp;nbsp;Trecandi forma.
DE TEJMO.
Si^id en oratio P
Esifpfex eleuatio anima hominis ad De-uni tyel aliquid ab eo petentis, rel ei g-atias pro Matis bénéfices agentis. Hanc definitionem exmultis dilOs pfalmorum confirmarimanife-flum eü. Tfam cum dicit Dauid, ^d te leuaui animam meam : item, .Ad te Domine leuaui ocu-los mees, jignifieat piarn orationem efe anima fupplicem elcuationem ad Deum petentis aliquid abipß,vel gratis agentis. Geflus praterea le-.....-‘'quot;quot;s,amp;oculos inter preemdu telum
yerfus„
-ocr page 176-148 C^TECHISMI
verfugt banc etiam confirmant defimtioneni' Hucaccedit antiquijfima Scclefita: precatio : Suf' fiim corda habemui ad Dominitm. dan hactD' fira definitione conuenit etiam grieca iUa anti-quifitmi cuiufdam Tbeologi. ‘ir^os-tvxi èp» miintn 7ovvou jr^og TQï S-iii , ^^ c^Tno'ts rav lt;fr^0TnMtufTf TFtA^ eWT^^ Hoe esï,Oratio e^afieenfio mentit 1^ Deum j amp;nbsp;petitio return vtilium ab ipfi.
^^oiuplex eü- oratio?
Taulus i. Timoth,2. quatuor genera nittnt ratj quorum primumetldeprecatio. 2. Motf tio. 3. To^lulatio. 4. Gratiarum attio.
^l^id eH'deprecatio?
EH jupplex eleuatio animie hominis adDenHh qua petitur liberatio ab ijs t qu^e nobis moleßnn^ adferunt : vt cum pij petunt fibi remifiionetnp catorum, amp;nbsp;liberationem à malts.
^^if^ e^l adoratio ?
Etlfupplex eleuatio animæ hominis ad Deißii qua petitur aliquod beneficium : ut cumpijfeugt;^ regnumChrifliin fe confirmari, amp;nbsp;ponem tpOquot;, tidianum fibi dari.
-ocr page 177-S^v ^ s T I o N E s. I4^ ^^fup^kx eleuatio animée homink ad De-'^^} ([ua rel ynui pro aho, vel omues pro je in-'^precesfuttduat. Vt: cum Sedefta Dei petit i‘^gt;‘aißcari nomen Dei per orbem vniuerjùmt '^dueiùre regnum Dei, fieri roluntatem ipfiu^ enterra quemadmodum in celoftt.
Q^id e^gratiari^m aétio?
^^jupplex eleuatio animée hominis ad De-quot;^»^^'ffjttùe Deo agunturiVel pro benefieijs ^wu alijsùe collates, vel pro malis à nobis alüsùs fdslitis.
1
DE SECUNDO.
ê^Æpint perpétua pu ora-' tionù circumflantia f
Oltimiue funt, quee continentur hoc verficulo, '^ff(ilus,caujee,quis,per quemjquidq; petedum.
^alû ergo affeéfus pre-cantû eJJe debet ?
quot;Precaturus. i. Sxuat omnem opinionem f^oprix glorix, dignitatis amp;nbsp;menti. 2. Sentiat y^fijiMminopiam. j. Troflemat jeeoramDea 13 in vcra
-ocr page 178-r$o e ^ r E c H i s a i inverapœnitentia. 4. ^fferat firwam^ am, -amp; quod vêtit liber aliter, amp;nbsp;gratièo ofw i ferre petentibtts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
^lu caufi nos ael prec^^' d^m mouebuni: ^
Septem » quas hoc dislicho compleBor. Mandatum, proniiffio,cruxtvi£loria,Sataii) Confuctudo precum,f}£Ïum,fiicient vt adoreS’ , quot;Prima ergo cau/a esi mandatum Deigt;f^ requirit à nobit Deta cult urn inuocationü,lt;li^^ pnecipuus in Scdefia. Hic enim cultus re^^gt;^^. in fecundo pTMepto, amp;nbsp;mandatum fipere^de tur in Prophetin ,Pjalmis, amp;nbsp;Suangebeuß^ ptis, Inuoca me inquit, amp;nbsp;in Deut. DM^ tuum adorabis, amp;nbsp;illum Jolum coles. 5(0quot;^ caufa e^ promiffio, quod Deus velit mme^ exaudire : Inuoca me, inquit,in die tribuUtHi’»^’ amp;nbsp;ego exaudiam te. St Chr 1 flus; Quidquid^^' -ritis putrem in nomine meo dabitvobis. 7^ caufa est fenfits inopiæ noflr£ atque adeoHHi^^ Sedefl^, oeconomiarum, amp;nbsp;politiarum. ß®”^^ caufa eit viStoria in tentationibus » iuxU^ Chrifli : vigilate amp;nbsp;orate, neintretis inttnfl tionem. Quinta caufa perpetux infidia dialx^i aduerfus quós nullum csitutius refugium quff pia oratio, Vude Salomon, Turris fortifpw^ »ff
-ocr page 179-I i^V ,7£ s t I o }^ £ s. Ï^I ^inDommiyad earn transfugiet iuflu^amp;falr wbitw ; 0“ quot;PaultM ad ëphef. 6, ^ccipitc gla-‘ii«»! l^mH^, qui est verbum Dei per omnem
1 omtionem lt;^ poïlulationem. Sexta caufa esi, ‘i^d lonjuetudo orandi conferuet hominem in fittate, amp;nbsp;caufa e^l aliorum multorum exerci-tmm pietatii. Septima caufa, Sxempla Ta-^‘^fcbarum,Trophetarum,Chriflii^pofl6lorum, ‘’f^i ndeo omnium piorum, quorum prxcipuum amp;nbsp;fummafludiufuit crebrxs ad Deuprecesfundere.
! Çi^ii eft mtiocanólus ^
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is qui fulu^ ^„^^uy^ifrie^l ;Tlt;ftmcum oratio
[ftfotim explicatie cordis f quam clamor vocis, , lt;amp;nemopotea gemitu^ cordium videre prater , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foltm Deum, erit fólus muocandtts vntis, amp;nbsp;at er
, ssus beui, pater} filins amp;nbsp;Spiritus fanSlus. Et . Damdin fuis precibus vocat Deum fcrutatorem 1 cordium amp;nbsp;renum, hoc eSl, fecretiffimorum affe-, Suum.St J.po^oli in oratione ^^. i. dicunt : ët 1 tu Domine Kx^itcynüja. omnium. Deinde cum Dei . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandatum fit, vt non confidamus in camcm, id
( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(il,in yHam creatwam, fequitur facrilegium ejfe
j fdam creaturd inuocare. Nam quod creatura tri-, buitur, illud impie Deo adimitur. Nee vlli fandii, Tropheta, Datriarcha, amp;nbsp;,Apofloli,alijq; qui ha-J buerunt verum pietatis teflimonium} inuocarunc nififolum Deum,
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 Quornodo
-ocr page 180-l^Z C..STECHlSï{r
G^j/omodo muoeabini^^'‘^ ßr/plMra dicah 'Deu'tifp^^' catores non exaudtre ^
Quia peccatores fumas, e^ datus nobis a l^^ patre mediator amp;nbsp;facerdos, Deusamp;horM)l^'^ svs cHKjSTVs. i^are ipfe ait: Q!pdlt;p petieritis pattern in nomine meo dabit vobù- ^^ que tarnenpromifcue Deusomnes peccatores^' audit nommantes tn fuis precibus filium Dei ) i‘ tantum eos qui pœnitentiam agunt amp;nbsp;peccaref' finunt, qui non vt peccatores, fed vt iaßi lt;^ apparent in confi:e£lu Dei.
DupUcia funt bona y fimiliter etiam du^lf^ mala. Sunt bona, fine quibm filui coat^ff^ non potent amp;nbsp;Junt bona quorum vfif^^J^^^ turn in prajenti vira. Sunt mala impe^^f . lutem, amp;nbsp;funt mala, quiß nobis malefici^^ tantum in bac vita.vt ergo bona, fine quMi^' luscontingere nequit,petendafunt finetoniit^ one,amp;bona conducentia in hat vM P^^. funt cumconditione:Ita mala per feimp^dient^ , falutem deprecanda funt fine conditione, r • vero alioqui molefla funt, cum conditione dep^ cabimur.
Quoniid^
-ocr page 181-ti^V^STlONtS. IJJ Çi^omodo ergo pr^dpitMr, ^^tpetam^ ßne h^flutione, ^arn (jui etim conditione f^tih nofj eer to fibi perfua-^et quodfit acceptor its quiz petit P
pgt;i(sftbi certijßme perfuadeat, quad Dews 'quot;^^texaudirepreces faas vera^. Verum quia ho^ ^ w petunt, quee vtilia effeputant ,autde-^KmtHrqMßbi nociua ege exiflimanti amp;nbsp;fape y^^‘*nïtiriudicio (nefimuf enim quidoraturi ft-^inc^emadmodim oportet) Spiritus intercedit ^0 mbit, diifido qua fuo iudicio iudicat nobis fti-iM ejje, amp;nbsp;tiuferendo ea à nobis mala, qua fuo iu-'^ido iudicat nobis nociua effedsenim retU/fime ‘lt;fiicatamp;quidexpediat nobis, amp;■ quid nonex-fdM-T^nipturdubitat fides,quin Deusfuas prêtes exaudiat. I^mf id non dat quod petitur» cene id quod multo melius ett}largitur,Luca tm-ietimo cap.
DE TEEJIO. ^luii eFt firma precandi P L $ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Multa
-ocr page 182-tJ4 nbsp;nbsp;nbsp;eafecutsut ,
Mul[£ extant precandi fbrm£prMip'ii'^'‘‘p'^ mii ; verum Chrifluf mam certam fuis dfoi
lis commendauit, Matth,6.Luc.ii.
Pater nofter quj'csi'n cell's. SanffiS^' nomen tuum. Aducniat regnumt““ Fiat uoluntastua, neue in celo amp;nbsp;inttij,^ Panera noftrum quondfanum da gt;’® hodi'e. Etdimittenobis débita noftra, ^ ; cut amp;nbsp;nos dimittimus debitoribus n^ • Et ne nos inducas in tcnrationem. Sf“« ranosamalo. Quia tuumcftregnuiYj tentia, ^ gloria in faecula fecuIoruin/'’’‘ ^Qf^ fiif2f poti^imu ii^ ^^^^ oratiofie confiderandaf
Tria.
i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Commendatiohuiusorationis.
2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tartitio eiufdem.
j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Partium dedaratio.
DE PRIMO.
RecUa locos cornmen^^^^' oiiM hu MM orafionis.
-ocr page 183-^V e^ s r Z o ;7 £ 5. IJ5 *• ^^mendatiofumitur ab autoris maießalCt ^'^nguflmtis .• Maxima ab omnibus Domi-'^orttioni exhibenda eü reuerentia, quia à i^d^wefi^aea.
^' ^^mendatio Jumitur ab autoris fapiemiat (ilfapientißimus,om»ia expetendat ~M‘^da digest optimoordine, vnde Chry-Oqu^ffi f^g^f^ g^ j^^g oratio, cuius fef* ^^‘^^ ^^^‘’^ * '^ magiër tele^lis in-5' Sumitur ah autoris afftCiu erga homines ; Is ^'”gt;'Jiatura:tternus lehrniDei filius dsjcendit ^''^gt;^ ‘^S^rnta humana natura, fiàus eil ^^pxibis natura ßlqs ira gt;,ù',^agt;, vt nos per ado-r ‘^»t^gratiam filq Dei fieremus.
U rS''^^’^^'^datio fumitur ab orationis vtiUta-'K^amp; quid ab optimo Deo petere liceatt ^^mdnobif dementer largiri velit, edocet^ 5' Cemmendatio fumitur ab orationis breuita-^'Ä^nibfgifipßfUQ compendio res expetendas 1’^ÿendas in Sedefta, in œconomia, amp;nbsp;poli-continet,
' ionmendatio fumitur ab orationis darita-^[lißnlenm obfeuris obuoluitur inuolucris ^‘^atam jfdomnia clareamp; perfpuuc pan-
Cmmendatio Jumitur ab orantis inflru-‘’’e ; '^m cir quis inuocandus,et qu,ifiducia.
-ocr page 184-i')6 car£cniSMl
amp; quid petendum ßt, amp;nbsp;per quem in et ii^ catur.
8. Sumitur ab orante neeeßtate .• T^m o* , amp;nbsp;multis neeeßarqs egetnua, amp;nbsp;multa «lt;^ ) premimur , in hac oratione j monfiratiir 1gt;^ impetraiidi neeeßana, amp;euadendi caquif»^ lefia fant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
9. Sumitur ab orante dignitate : ^ttm ^lt;^ ^ Jólos orarepoße, quifilq DeiJunt, monemHrif iu^ orationis forma.
DE SECUNDO.
Doz/^imcts ß
Orationis Dominiclt;e partitio trimsfiibß^^^i Secatur enim in compeUationem, in tiones, amp;nbsp;in confirmationem : Comfe^^ uitfideiorantis excitandæ, amp;nbsp;con/effioni:^^ tem petitiones funt return expetendaruwv!
, giendarum propofitiones.■ Confirmatie]^^
■1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;get 1 amp;nbsp;confirmât precantii fiduciarngt;T^(‘ ficonfiecuturum Jfieret,qu£in nomine rif petit.
DE TERTIO.
-ocr page 185-Sl^y^STlON ES, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î^-^
■ De dedaratione.
I Derf4M compeUationemt qua e^ : Pater no-f j fier qui es in celis ? In hoc compeUatione fant 1 ; ^l'w petpendmda. i. Quis fit inuocandiM, amp;nbsp;f i I^iiterganos animo. 3. Qna fiducia fttoran~
\ i- iîuaks deceat efft eos mi efficaciter ora-lt; ^(yolunt.
DE T^IMO.
^^ e^' inidocand/zf ^
i ' amp;nbsp;^^* ?«* ^^ Tatert Filius, amp;nbsp;Spiritus tiiciiternits Deus patrisnomine e^ in-
t f f f r r
^^i^pater dicdi^r P
^'‘ ^y’”^‘’^‘’ explicatum cH : bic ^ ^loreuiter eü repetendum: Diciturautem
'^ ^^op^^^'^‘^- ^°^ autem di-id ^‘‘^^^ ereatione, probatur iUo di£io Deut. ^^‘'^^•^onneDeMettpatertuus, qui poffdet ^f^^' H'Xe paternité monct nost ^R C^^^ ^^^‘■^^0^^^ fumus à nobis : tatnen ab '^oi^^'^ ’ ^P°^^ ^^^^ lt;^^^^tura quam amat,amp; S^ip- Mifererü om-gt; amp;nbsp;nihil odifli eorum qu^s fecitli. Hac di-
kSlione
-ocr page 186-Ï^S nbsp;nbsp;nbsp;ç^TECHlSUi
le£lionc motus pater, peccato nos perditosf^^ mereflatuitiamp;vtfatisfieret Jinetuflid^i^^^ , filium,iuxta iUud: Sic Deus dilexit tmdd^ amp;ç.Quod autem adoptione famus fili^ gt;nbsp;i^o^^’^. i Chrifium credimu^s, probatur Ulo di^o K^' Tlt;lon accepiflis fpiritum feruitutts in titnofi^'’ Jedaccepiflis ßfiritum adoptionis, perc^f^''^' ; mamus ^bbapater, £tGal.4. Quandoviquot;^ plenitude temporis, emifit Deus filium fillin’^, turn ex mullere ,/a£ium fub lege, vt cos ^r lege erant redimeret, vt adoptaremur in ßlgt;''^ Hac adoptione, tametfipeccatum nóbifium If petuo circumferimus, placemus Deo, dr ifr nos paterna ßorga compleSfitur.
Cur aMfdd^y qui es in et* lis .^
i. nbsp;nbsp;nbsp;Vt precaturus fiiat ft inuocare eum ^id^ omnipotens. Dominus dominantium, J{exrf gum, iuxta iUud i, Timoth.6, Solus potent don»' nus dominantium, l^x regum.
2. nbsp;nbsp;nbsp;wprecaturus fiiat hune Deum, ^uHnn^ habitat, implere omnia amp;nbsp;contemplari,at^;^dci omnium cordium rceefius videre.
^. vt precaturus fiiat diuinum numen non f aüigatum creaturts, idolis,fiatuts,fitn«lscrgt;t) rt in ^s adoretur.
-ocr page 187-ÏiVv£ST10NES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^
ïi
4. ut precaturtis fdat: fiinterorandumdel/e-recoramp;mentemin celum leuare, vbi inniaie-kns gloria a^at mediator nofier patri, zif in» ttraditpronoba.
^n non T)ei// chique cH-? Cur igitur non Mdtur in. or at tone , pater noH-er qui o^ cubique ^
t^uidim ex fanSis patribus dich hoc addhunt ^r puister tria. i.'vtferuoreJtgt;irhu5 adoretur. ^^•^tnensorantisadceleflia eleuetur. 3. vtce» '^^^petmtur. Ego quartum addo, videlicet vt errori Sthnicorum, qui fe Deum adora ^ '^f^iturif coram certis fiatuis dicere folebant.
^^ SECONDO.
'r i 1 i 1
S^fiducia eHorandii?
^^ ^^ ^^ ‘i'*^ ^^^ funt-Nam t»ett‘'y'^^^quot;^atur, debentprecantes fla-ftiti^T ‘^’^^ Jé propter Chriflumin filios ado-’quot;^h » ’ ^ ^ dementer velh largm ea, qua ^^'^ ”^quot;^^ gt;nbsp;^odo ea ferio ab eo • '^ cum additur : Qui «s in cell's , ^det
-ocr page 188-l6o . C ^ T E c H l S fi fides duo colligit i nempe quod amp;nbsp;foffii ^^ petimus ^ amp;nbsp;quad nemo dantis m^itii^ re valeat.
DE TERTIO, Q^Us nam ejfe opo^^ qm eßeaafer cun^fi^ ■ or are 'volun^
i. Quod ex dieUspatet,debent efiefiHj petunt, non portiones ficruorum cum Ijt»^ ’i hiereditatemfiliorumcunilfitac. 2. imitatores paternarum ■virtutum,fie not» deprebendantur, ynde itlud: sHote Dei. Item : eflote mifericordes ficut pid^quot;^ ^ e^c. Silote fan£li quia ego fimil^s JuW- ? bent Juumpatrem honor are, mente tT^oci’ vita,iuxtaitlud Malach.i. Si ego p^J ybi honor meu^. 4. Debent) qui coWi»^. pattern inuocant, fi-atemitatem piam a^^. ^ terfiefe: TS(am qui oditfiatrcmfitutniamp;^^^^ Deumdiligere)mendaxeil. j. Quodomni^, uocantesvere fintvnum in Chriflo, adeo i'^ Chrifli Spirituali regno non fit difcrimen nff^ fiabularq)diuitis dr paupers, nobilis amp;nbsp;lii. Nam hieperfonx omnes exuendtefunt inl^ .
-ocr page 189-9^v s 'T I o U t s. lét M chrifliregno, qux tarnen fuum locum in ex-^‘iScekftte Jocietatetinixconomiisamp; politics '^^tinere dehent.
7)e ordine festem fetitio-num. 6xpone rationed ordi nü harum feptem petitio-num-}?
i^ilcipuloruni Chrifii atque adeo omnium ho-1 f^inutn prinium votum e^è debet, vt firmum amp;nbsp;^nanotum cultus Dei fundamentum iadaturt lt;{wi difoUda eim noticia, idq^ in eumfinemiVt Signum Dei erigatur t fiabiliatur, amp;nbsp;propage-tw j amp;nbsp;dues in eodem debitam oheedientiam re^ celeïïiptitllent. Ideo Chriflu^ iubet primumpeti noUcMin Dei. Deinde aduentum re^i. Turn obœ-iiendam duium in eodem regto. Deinde quia ‘tbitctni/rtaUvita return Deiincoaturamp; en-$tw, vbi varijs opus habet preeßdijs t iubet ([uartoloco t vt petamus quicquid ad huiusvitlt;e ßSlentationem amp;nbsp;conferuationem fitcit. Verum ‘ftd ea corruptio esl nature humant£,quodfrcilts ftt lapfus in errata amp;nbsp;mutuals ojfenfiones : quinto loco doeet petendam efè condonationem iflo-nmlapfuum amp;nbsp;erratorum, ne propter ea à re-SU Dei excludamur, To^remo quia funt duo M acerrimi
-ocr page 190-162 CATECHISM!
acemmihoßeS} qui conß/irauerunt aduafiff^ gnum Dei,caro amp;nbsp;Diabolus, docetpetendam^ defenßonem aduerßt^ cos, idq; in firta amp;fi^ ma petitione.Hic or do én orationk Dominidi)^, qua nibil omiffum en, quod vd ad gloriam P® fertinet, vel ad nonram falutem ßgt;eßjt,vd^ fuflentationé noflri in hac mortali vita reqióritgt;f'
DE T^^IM^ -PETITIONS-
^^Uis esl' primapetitio?
Sanftificetur nomen tuum.
^j^d e^l nomen Dei^
En noticia, amp;nbsp;fama Dei iuxta eim fiff^ fana i amp;nbsp;mérita.
^j^deRfam^ijicari?
En Jacrofan£ium haberiifummacHm-^^^ ratione coli » amp;nbsp;vfurpari.
Qmd en-janélijicari^o}^^^ ^ei ?
En notidam Dei, amp;nbsp;famam eiiü ß'^'*^^
-ocr page 191-^V lt;gt;f- s T J o N t s. igj 3 Tirtutes, amp;nbsp;mérita facrofanSlam habere mnn cum yeneratione (oli,amp; vjurpari.
Q^d ^ an non ‘Dei nonnen pnäum e^ßne n(^ra precat ione
into in omni aternitatejn fi fiineium est ; Sed ^ifiecamur, yt taie nobis habeatur, quemad-fnoinm ex definitions pofiita patet.
Q^d petinifiif Jt^mmatim iiï haeprin^apetitione i^ ’^tprecMur fitn£iificationem nomini^ Deii ^^‘^i^o^htinationem eiu/dem deprecamnr.
^^6 cum hoc oh/curif/d’ ßt in généré diédur^j explicati-^per species expone: Ef cam m bac pet it ions fit pre-tntio exprepa, Çf depreca-do implicita,dicprimum de pi^ccatione.
Cum
-ocr page 192-154 nbsp;nbsp;C^TECHISMl
CumpetiniM fan£iificari nomen Dei^im^^ precamur.
“Primum enirn precamur, rt fecandum o^ Deifit eiitf nomen. Opmautem Dei triplex eO' Creationii t gubemationis, amp;nbsp;redemmu^’ f* bu virtutes fumm^e relucent t Omnipotent!^* fapicntia, iuflicia, mifericordia, paterna florin’ veritM amp;c.Cum ergo petimus fan^lificari nom^ Dei, petimits agnofii opéra Dei, celebrariDcn^ propter pot enttarn ,fapientiam t iufliciam, Wir ricordiam.
2, nbsp;nbsp;nbsp;Trecamur, vt fecundum nomen Del fit end inter omnes noticia. ^d banc notii.iamrecmr’i’ tur j vt notier triumpbator Chriflttt mittatnehd dona,confèruct mini/ierium, verum facramentO' rum r/um, amp;nbsp;difciplinam ëcclefu. Cnmerÿgt;^ tirnU'S fanStificari nomen Dei, petimui dan ?’ deles do^ijres in Sedeßa, conferuationem mi’d' fieri}, falutarem difciplinam.
^. Drecamur^ vt jecundum eiits noticiam ld bominum in eum fiducia, amp;nbsp;omnia bona ab V expe£ïent,tanquam à patre clementifimo.
4. nbsp;ut fecundum debitam fiduciamfit eitis b^, èpquot;eelebratio interbomines j iuxta HlHdTflnd 48. Secundum nomen tuum laus tuainin^ fines terrie, iuflicia plena e^ï dextera tuad^etid Zion, d^ exultet filia luda propter indicia tiet-
5. nbsp;nbsp;nbsp;Ut fecundum debitam eim landed P fahttd
S^V t/i s T I o N K s. 165 f^’i^k nominis Dei vjurpatio inter hommes per ^ifocationem, prtedicationem, confe^onem, per ^“hutn iurißurandi gt;nbsp;amp;nbsp;alia opera, quœ in fecun-'^ précepte requiruntur.
Qwd deprecamtir in hac petitione ?
^tp boe intelligi potePl ex ^ntitheß bfiuiterindicabo qu£ pnecipuc bic depre
j tarnen camur.
i. Deprecamur omnium hominum amp;nbsp;diabolo-fnm technas, qui vel opera Dei, vel virtutes ob-ßnre volant, vel tribuere hominibu^iaut Diabolo quodePi Dei, vel tribuere Deo, quod ePi Di-«bolorum amp;nbsp;malorum hominum, vt funt malta r^ipu^nmtia cum primo amp;nbsp;fecundo pracepto. 2* Deprecamur corruptelM doc^briniO cele/lù, amp;nbsp;ficramentorum j tyrannidem impedientium wßm. SuangeH^, hierefes amp;nbsp;alia, quibus ver a Demotina, vel corrupitur, vel omnino aboletur.
5. nbsp;nbsp;nbsp;Deprecamur ëpicureitm contemtum Dei,bar baram negligcntiam, academicam dubitationem, jloicam aflargiam.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Deprecamur ingratitudinem omnium hominum,qui Deum vel non agno/cunt, vel agnitum non predicant.
5. nbsp;nbsp;nbsp;Deprecamur prophanam vfurpationem nominis Dei, qiM cum in moribus malts, turn
M, j in lin-
-ocr page 194-i66 c ^ T E e H i s M f
„ in lingua abutente nomine Dei confiicitur, Hoe e^i deprecamur impuritatem uitrit
amp; nominii Deifacnlegant v/urpationem.
T^lecefflta^ huius petitionis petaturt^uetniif modum et fequentium,ex ^s qu£ fupra ^ßn^
DE SEC^NDJ. ^^ e/ificu^iólapeütfo ?
Adueniat regnum tuum.
^^J efi re^nu^i'Dei ^
E^gubematio eeleflist qua Deut omnia certH legibm adminifirat amp;nbsp;moderatur.
jQ^J e/i at^iiemre re^nM^ 'Detiquot;
EÜ per continuas {irogre/fu^ augen gt;nbsp;^ f^ per noua accefflone dilatari, amp;nbsp;multipUcari.
^mdpefirn rif in hac psti' trone iquot;
Vt precamur Dei regnum aduenireiUii^^ precamur Satanx regnum,amp; omnia qn£ reglnquot;' Dei impediunt. ■
-ocr page 195-S^v ^ s T j o N i. s. ióy Habetne aUud hisc petitio (jüam precationem Ç^depre f^dtione^n i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—
^abet (^ confejfionem : T^am cumprecamur ^^inun Dsi aduenirs, confitemur corde amp;nbsp;ore» ‘l^^iregmm Dei fit nobifinacceflitmiita ytad .^P^HbutnoJirorHm mériter urn, amp;nbsp;operum '^’‘((juitpiam valeamm, agnofcimus ergograph^ '^^^‘'*'^ ^^^* ‘''^^^ ^‘’^'''*^ ^^^^ f^^fitsad-
^xplicadifiiaóï-ius quid m ^^c petitione precam^r ^ ^^precamur ^
, '^^üfieri po^t commodiu^, dicam quotuplex ^^inum Dei ^ ^ qn^ ßfii ÿh^ proprietates, jl ^fi^ ^‘^^^Am amp;nbsp;eminentia pne cunCtMalijs
“PP^’^^atjexciteturq-, in nobis ardentiu^ ^^defidtrita^
‘^’'‘‘P^^x:i.'po(£fiff^^ 2. Cratic. J. CloridC.
M 4 Qwd
-ocr page 196-tenti^
E^ gubernatio cekfliste^a omnia patents moderatur Deus, amp;nbsp;dißionit. De hoc re^^^ quitur Tfalm. 144. I^um tuum reffum on^ urn faculorum.
Ct/rdidtur potenda ?
Quia hiße nbsp;nbsp;nbsp;quidam propriété e^ gt;nbsp;q»“
fiinguitur ab Mijs re^iü. Kegno enim potin^^ fiMtVt omnia moderatur : ita demones fibi ß^ ijcit»coatitmaces punit, et fuosconferuatfotfil‘’‘
^Jfod 'vocoj re^nuw ^^^‘
In quo pater cele^is riuit amp;re^at pi^S^^^ tiarn ) colligit Scclefiam, quant dirigit verbo 6 fiiritu, difiiplina régit: Verbo emm luntatem docet. Spirituimpellitamp; nioiietclt;^‘^ rtpromij^onibus credant homines, elf fr(gt;^ imperata : Difiiplina régit extemos mores-
re^nuin ^ratu ?
C^otupliciterfpedaturlio^ pup
-ocr page 197-S(^V ^ s T I o N E s. i6^ ^it^Hàter : vt e^l priuatum amp;nbsp;publicum, vu ic^Atwnfmgulis memb/is feorfumt amp;nbsp;in toto ^'‘^}f‘fi[tmul.
^riuatpun regm/m gratia
(juodi
^^ per quoi Chriflus in cuiufipte confeientict ’^^S^h amp;Tgt;mt: Conjeientia. emm libera eth .^^S^‘itlibsïtate donataa liberators Chriilo, '‘*^ttillud; Si ßlius vos liberauerit vers liberi
De hoc “Paulus loquitur l^m. 14. Pegnum ® Jon e^i [ibu^j ^ potus » fed iuflicia, paxamp; nbsp;nbsp;' l^^vumm Spiatu fanSio. Hoc regnumgjratite in ^^^iaentia cuiufqite,vt opera carnts euertunt : '‘^firiSpintii^ siuis testimonia funt amp;illiid ^'‘’'ienunt.
S^odnam e^t publics gra-
^u regnum ?
.^^perquodChriflusin toto corpore SeelefiA muit amp;nbsp;regnat, in quo membra Sedefs inter '
^ coa^entatiVtrno Spiritu Chri-sumnia figeant amp;viHant. Hocregnumpubli-^^'^^^ule[uCatbolica appellatur. De hocloqui-^“f Dominics cum ait : Pe^um Dei inter vos eSt. Jtow Matth, 6. Quante primum regnum Dei
M lt;) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;iufi-
-ocr page 198-170 C ^4 r £ C H l s il J
^ iufliciam cuis.Huc amp;nbsp;iUud Matth. u.J^ hm lotjan. B.ipti/h reffum Dei vim patiWi^, violentirapiuntiUudfid eü, homines abr»?^, mundi, amp;nbsp;carnis vinculis, ^ firma in 0'^ fium fiduiia concepta inuadunt regnum Dei.
Cur hoc dicifidr GraM^
Quia cH regnum gratuiiie remiffionii f(^^ torum ,gratuitie mputationiis ittJUciei,fflt;^\ acteptationis ad vitam vernam, g)ratnit£^ tionis jfiiriiui fiandi : Breiüter, qnia nos in nbsp;nbsp;nbsp;' duium huiu.ï regni ex mera gratia celefii ar bimnr.^tq; hac e^ hui'M regni proprietor.
Q/^odnam cfh rc^i^aw^^'
EH: per quad refiufiitatii corporibiis »^ aternitate eledt cum Chriflo regnabunt. D^^ loquititr Dominuf cum ait : Venite bent^ patris mei amp;nbsp;poffidete return vobisà cor donemundi paratum. Item, Beatinqi^^^ ducabit panem in regno Dei. Item in '^f^ '!!j Satiabor cum apparuerit gloria tua , ^ Matth. 12. TSfplitetimerepufidegreXiqiliaC^^ placitum ed: patri vefiro dare vobd regnoif' hoe dido obfieruetur,quod Dominus vocet re^ Dei, donationem ex paterna mifiricordior
-ocr page 199-^^lt;^STl()N ES. 171
’ ^^‘^ '’’^ fi^ merum Dei donum, ’'‘nn ^^’®‘^ ^ Paitltts teflatur cum ait. Do~ Mum ci) ^''^‘^‘^‘^^^^^‘^ Ë^^^^^^^^^ ^f^^tura
Q Mwiam, sfaiji i. Topulu^ tuiM omnes fan-
^^‘^P^^^pafe^ijpmam libertatem, ^^^^aat Jolicite créature« Dei, ^üi.S. ^nm liberties filiorum Dei nullis impedi-^^‘^turbabitur. ^, propteradmirabUemom-^^imabimdantianh cum Detes erit omnia ^lt;^nibns, 4. proptergloriofamMaieflatisdi-^M^tiam ^ contemplationem, quee nullis P^^im interuaUis objeurabitur.
^ineo ciuotuflexfit regA ^ (jua etus ffroprietas,/am ^i^euiter ijmd petam/fs in ^^c fecudapetitione expose.
*; quot;Preceimur Tt regnum Dei, quod gratige di-'■‘^w ) ({Hotidie pus incrementis augeatutiTt muh-^^ Plues in eins catalogum referantur.
^ quot;Precamur rt Chrißus huifts regni Monar^ cha fu-
-ocr page 200-tyz c ^f T £ c H i s n f cha fitam ScclefiamJceptro fito regio adwini^^’ id eik verbo amp;nbsp;ßintit dirigat. . j. Vt imperiii fpiritus in fmguld £ed^P^ ^ brii aduerjus carnem magd magifqi ‘’'*S‘^‘’^fi 4. ve dueshuifts regni fanbla qundM^'^ pitna regantur, quo multi iUorum exempt hoc gratite regnum inuitentur. .. S- vt eodemß^iritu in hoc gratite regio coi bli ad beatum iUudglorite regnum tandem niamut duce Domino noßro lefu Chriflo, j
I. Deprecamur regnum Satana, qui psr^^^^ cidium j amp;nbsp;mendaemm variai; feelers t ^ r gitia reniant in filijs diffidentilt;e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.
2. Tyrannidem fitc^tum Salante, quilles r Turca,‘Papa,amp; Tyranniperjecutores£iUv‘
amp; deuafiatores regai gratige. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ƒ j. Tyrannidem carnia proprio miHtes’i^’^ uerfut ß’iritum, amp;nbsp;conamis nos captitun^ ßih regno DiaboU.
4. beprecamur fcandala, quibifi défont \ regnumgratite, amp;■ diJJenfiones duium huiu^ 1 gni inter fefe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. S. Deprecamur omnem iTalïeu amp;nbsp;courquot; nem, quibm impeditur, quo minm hoc re^^, gratis propagetur amp;nbsp;dilatetur. BrenitefiO'^ impedimenta regni gratie deprecamur, nbsp;nbsp;nbsp;^
-ocr page 201-^^'^ST IONES. jyj ^^ TEit^n^,
'f f
«r
Voluntas tua ficut in cclo amp;nbsp;in terra. ‘^^«? an nonferiptameH ^^^- ÿ. Ziolantati ei^ts qaü ^ßfiey'e poteH. Item inpfal-^^ • Omnia qua 'voluitfecit ^n cdo^ ij2 tgrra?
^yP^'^^^^ e^^S^^t^ amp;nbsp;bre-^^^‘^^ r^Jpondet : petimus, ^’^^quoi vult, Sedvt nos poffimus^-1 '^^‘l'^iipfevult. '
\ ^n quiequam feri poteH contra Dei ijoluntatemu ?
C^fte nmltafiunt qu£ Deus non ruit. Nam de f(KAto fmptum est in pfalmo : Non volens ini~ lt;iiùtitem tues. Hic manifeflum eti fierialiqua ' (mtn, amp;nbsp;fréter voluntatem Dei,
J Hoc abfardum eH' nihil re--^ ßficre volant at i Dei dieere.
-ocr page 202-' 174
C ^ T t C H ! S i! !
Ç^ »^uUa tarnen Jieri co^' traget 'volt^ntaten/j ^i^ ergo e^aotnodo hoe intt^
'Vl commode inteUigi po/jdt, fciendumi^’] J quad duplexvohifitas^Dei ex Jcripturis fl^^’^' J tur, £ tl enim voluntas antecedent )amp;‘^'^ gt;nbsp;* tas confiquens:Tgt;rater vtramq; etlpetwiffi^^ ' Deus ea qua non vult permittit.
^1^^ eH ^oliintai Mt(^^'
v dens .^
'' Huius ratio duplex etl : ,Alia eH enim ^T tas Omnipotentia i aliaiv^o’^i»^ feu nis. voluntas Omnipotentia,etl q»s Di.'-^-'^^^^ res à fê conditas gubernare amp;nbsp;moderari ^ ' fuum ob/èquium adducere.Hi;:c voluntatitr. renemo potetl. Quare petitio haedeesw^ genda non eti. voluntas lu^tidiit feu nis ett duplex : fiUicet voluntas finis, amp;nbsp;‘^^ tas adfinem.Voluntas finis, qua Deus vidt mines affequifinem cuius gratia ct^utifuittf^ illud. i. Tim. 2. Deus vultomnes homines p ^ fieri. Voluntas ad finem eti, qua Deus ^^^‘‘■^
-ocr page 203-C r d ? f !r 'if r f {^ i^ }i r
S^V S T I o N £ S. , I7J nibus fieri, qua adfinem confiquendum pep* ^^quot;^^^e^^i^ fimt ;vt homines veniant in cogni-lt;mem ventatis Dei : vt cognita veritati ere* !'etcredentes iuflificentur amp;nbsp;regenerenturt ^^lenerati veram ex fide obeedientiam pro* .‘’^^ i ^ in pietate per feuer ent vjque ad finem» '^^tiiUud; Seatus qui perfeuerauerit vjq-, ad i.Tliefi^. Hac eü voluntas Dei fatißi-PWiovefira. liane voluntatem in hat tertia pc petinus.
^^ifivolunfas confiquens?
. /^ ^'*‘* eonfequitw hominumfaüa fecundum '‘'l gt;wnßei,qu(i impiesfupplicia, amp;nbsp;pijs pre '^‘^‘^P^i’nireddit,iuxta fententiam lUamfepif r^emfiriptura inculcatam: Reddet vnicuique Mum opera fua.
^^fi^Ha Detu permittit, vt benii amp;nbsp;malii P^^^itis i voluntas eligat qua vult. Hac per-^VJio cmßrmatur Deiit.^Q. bis verbis : Teiles wococelum amp;nbsp;terrain j quod propoÇuerim tibi 'f^irn amp;nbsp;mortem, benedinionem amp;nbsp;maledi- ' ^•'»‘tt)i,eligeergovitanj, vt amp;nbsp;tu vinos zä^ linen tuum, amp;nbsp;diligas Dominum Deum tuum^ 'eeciUliui obcedias,eiq-, adhareas. Hoe teflimonio ’^‘‘wfefliffime probatur, quod fit volutatis quada
-ocr page 204-176 CATECHISM! lt;ir?lt;gt;M^irK. Deinde quad Deus non velit malitf^, permittat, quod ft non fiiceret y deflrueret ^?^. fuum Deus t nempe Ubertatem voluntatii, ^ hiec,qui per'pioUntiamcoÿturvt aUquid^ vel non faeiat gt;nbsp;dus opus voluntanum did ’‘^ potesi, atqi ideo nee fupplicia neeprterain na^ j
Efine 'voluntoiipfi '^^i^^ ' na 'vel zf^ala
si fubflantiam ßiedas, id eil, ipfif* ”^^^ lent volendi facultatem fjemper bond (^’ ab Optimo Deo esi. verum ft habitum jftd^ profiatuhominum variât :Jldam odiH^. ^ pfum babtut voluntatem bonam habitu. verum posilapfum in ‘:orrupC‘t^^^ manftt quidem voluntas, quantum tiambona,fed mala effeda e^lex quia vult mala. Cum ergopetimusfitri’^^ tern Dei, precamurvt noftrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
per natur am malum, fiat vnde quidam antiquus Theologus ait : Si voluntas ed bona ex haminc ß^^ ratione,dicat chriflianus in orationc tas mea. Cum erga precamur, fi^^ ^^ tua, confitemur noftra volutatem natut^ ^^^ effi, quam precamur bonam fieri ß^^^^/pud
-ocr page 205-^V ,^ s T l o N i s. 177 ifnmcititt adepti ßmtM y ere bona did potent. Jntel/igo qti£ fit ratio ^olun tails ^ei, ^ permifiionisj tarn explaaa petitionenf.
Sÿ^admadum precamur fieri yoluntatem' ^^'gt;tAdeprecamnr fieri yoluntatem noflram, V^itenuf adhuc corrupta ett, amp;nbsp;non reformata ^uguflinus eleganter fummam hu-'pfetitionk explicat,cum inquit-’ Fiat yoluntas gt;nbsp;w qux odk odiamus, amp;nbsp;qua diligii diliga-'^i amp;nbsp;quadpracipii perficiamus.
^oc qaideTTLi rotunde di-^lim^eH-fid cispio explica-' tionem magis difiinâiam^.
nuhT ^‘^^° ^^^^'*^ breuiter regulam, ad qua titt yoluntate noflram exigi,declarauero.
ç^^^^''l'^^^ i^um additur in precatione 1 Si^ ^‘’’” ^quot;^ ^'^^^ Dominut nos afli-^o»fi*lt;^^gt;^di»^m angelorum,pra-noflra yoluntas cum iUorum congruat.
N Cum
-ocr page 206-lyS carectitSMt
Cum ergo Uli cafie amp;nbsp;fan^e voluntati diuinsi^ tempérant,iubei petere vt nos iUorum exem^^ imitantes, fanlie caflef, hanc vitam mnliÿ' miis. Q^lti autem fit obadiemia, amp;nbsp;quot;polwi^ angelomm fignificatur in quot;Ffalmo lot.hisvtfquot; bis; Benedicite Domino omnes Angeli einspgt;t^ tes virtute, qui facits verba dus, amp;nbsp;ad aait»' . dum vocem fermonis eius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Jam Jic per partes tjiff^ precemaria hactertiap-titioae.
i. nbsp;nbsp;nbsp;Trecamur voluntatis Dei certam amp;nbsp;dat^ noti£iam,idq; ex ipfins verbo,lege amp;nbsp;Eaan^i^O’ amp;nbsp;Trophetids amp;nbsp;^pofloUcis enarratiombiu-
2 nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;Cor mundum creari in nobis, amp;I^iritm» f^ £lum in vifienbus nofiris, 'P/al,lt;ii.
3. nbsp;nbsp;nbsp;l^t offerarntts corpora nofira hofliam fn^^’ rationalem cultum nofirum, vt probemm filler voluntas Dei bona,beneplatens,amp;perfeUa-
4. nbsp;nbsp;nbsp;I{eformationem imaginis Dei in nobisii»'^ ra iuflicia amp;nbsp;fantlitate, ad Hebr.^. i.Tbej!‘^-HieceH voluntas Dei fandificatiovefira.
5. nbsp;nbsp;nbsp;f^t in totius Scclefia corpore in Oeconem?
amp; politics fingulifaciant fuum opus fineert in timore Dei; vt Ma^flratus bene regat : ^^ tresfimulias pie adminißrent fiimUiam fi^
-ocr page 207-^♦'cÆSTZOJ/BS. 179 ^o^wes in templis amp;nbsp;fcholisfideliter doceant: ^MÜtorcs amp;nbsp;difiipuU fuum quiqne officiHm l^dmtif^ßc ^i ^i,^^. Breuiter in hac petitione f^^mwi-vt omnes homines jisam vitam compo-^^tad normam legis diuinx.
Ç^uid deprecamur?
^' 0efrecamnr ignorantiam voluntatis Dei» ^(mitptdas do£irmx,qu£ fiunt partim per tra ’^‘^^oneshommum, partim per doeentium infeiti-‘^mdnterdum etiam maliciam.
^' Oeprecamur cordis noflri contumacem re-«dliman aduerfits voluntatem Dei.
3; Deprecamur corporum nofirorum effrenem wentitmicjuj Jè fubqamt impuris affehiibus.
4- Deprecamur dcfbrmitatem illam qua Satan ^^formmit hominem, amp;nbsp;aboleuit imagmem Dei ^^homine,
5' Beprecamur ignorantiam, amp;nbsp;inertiamfin-l'i^onmhominum in fuis offices qui vel fraudu-^terMlnegligenter in Scclefta juo munereper-t‘t»guntur.
Habetne aliud htamp;c tertia petition '
Itubet corrcltionem omnium eorum, quite fi-^'ll^ehyeUmprudentervelmalèpetunt à Deo.
ti 3 quot;ih^m
-ocr page 208-i8o c ^ T s c H r S M „ “Islam dum precantur volufiratem Deiß^^’f^-lant vt Dei voluntas noßra voluntath ^^J^ amp;nbsp;imprudentia in precando pr^feratur ti^J^ quid nociuum petimus,non illud donet, Sedf^'Z id quod faa paterna cletnentia fiit nobß Tdd(’ falutare fore.
DE i^r ^ R T J-
Pancm noftrum quondianumdano^quot;* f hodic.
^j^i^ fromme pauid /£^i^^ catur.^
Quiequid ad huius corporalis viM fufl^^^^^ nem per tinet.
^^d epithe^o^ s^t^n^ ^
Hoc epitheton ß^ißeae nos petere Hold ß nem dan» qui nobis in hae vita alendis ßK id en,quo in bac vita fapereße,amp; viuerip mus.
Cur ad^l/tur noßer.^ t. Wt iußo labore nobis panem noßrum qilt;^^ mus. a. vt abfiineamusabalieno.
-ocr page 209-S^ V '^ s T I o N £ S. 181 Cur additur bodies
Qÿn non vult nos effe jôlicitos in craflinum eu ^^‘■^nK.i,^^ profana.
Cur petimus nobi^ panenLi dari i
^nc petition« primum fitemur,tnodo ex corde ^ttimHr,nos coram Deo merè mendicos effe. De^ ^’^tnosomnia ab ipftus liber ali manu acciperej inxtaillud quot;Pfalmi 105. Omnia à teexpeSant, ^itsiUtse^cam in tempore, dante te illicoUi~ lent,aperient« t« manum, implebuntur omni bo-mtate, Oculi omnium in te fferant Domine.
^t qui habet, quornodo ide petit?
Wabetvt œconomtiis non vt Domintts. Deinde Gilbet pattern,fed non virtutem panii. Lucre 12. H® in abundantia hominis vita dus. Et in Renter. 'î^on in filo pane viuit homo. Sape enim p‘inis,cimi non adfit benedidio Domini,fua defli” tiiitiir virtute. Wnd« E faires cap. 5. Ecce Dominais Detts exercituum Hi«roJolym£ amp;nbsp;ludeevi-^orem amp;nbsp;vim ademit, omnem vigorempanis amp;nbsp;dinnemvigoremaqure. Tijs igitur obfiruandum cS, (^wd duobus modis adimantur nobis alimen-1gt;^ 3 ta.
-ocr page 210-l8î CATECHISM!
ta. quot;Primo dum omnirto panis amp;nbsp;cib(tria,iiiti^ rilitate terrie,aut: penuria tolluntur. Deinde en^ iUorum quidem fuppetit copia, fed vis ediui^ Cir“ fußentandi eis adimitur: T'fullum enimfi^‘' mentum per fepanis afferre potent nifi Dom:'''quot;’ fua benedi£iione robur addiderit. f^nde DtnamH Leuit. 27. minaturt fê baculum panis fi'i^“^'*''’' Hac ftmilitudine tria docemur. i- 'Npepane Tf badUofußentari. 2. Ipfum panem nullam di ex fefrcultatem habere, fed earn totam exif nediâione Dei proficifci. 5. vitam noßram eoeo’ dere,vbi Dominus panem nobis vt vitafuleiff^^ turn non priebuerit.
^d qu^fionem igitur fic reßondendum eÜ' H^ nes petit vt œconomus à patfefiimilias,et f'-^ff^ nis f er fe non nutrit fine benediblione Dommuf' tit a DeO) vt virtutem nutriendipani fuppeditK'
£xplicata 'vocabalomm ‘Otr tute j ^ic pritaam cit4Uifi genere precamur^Ç^ deptf camur.
vt precamur nobis quotidianum panem iani id eH,nos in hac vita ßtßentari : Ita deprecawee famem, amp;nbsp;qud nobts in huius vit£ curriculefKt
-ocr page 211-S^v ^ s r i o n £ s. 1^5 Hamp;C qmdfint in genere in-teHigo, Sed die figidatim^ ea qu£fkb hoe genere continent ur.
!• Cum panii baberi non potetifine defenftone ^lt;iÿ!irtitut, legibus, amp;nbsp;bene conflituta republi-[»iprecamuryt Deus omnes flatus tueatur, affit ^^P^Vii,tuent ur a;con(miiut,amp;poUtiui.
^' quot;Pfecamur bonam yaletudinem.
3- f^Mndkatem tcrrx, commodat tempefla-t^hpluuiam, ^ ferenitatem pro rerum najeentiu ^onniDditite.
^ 'Precaniur vt Deus fi-utiibus natis yirtu-^^'^f^rjuam beneditHonem largiri dignetur.
^ ^wetam quandam curam in patribusfiirni-^bg^ernatoribus,amp;alijf,yt ftnguli fuum offi-^fi^'^imorc Dei filant.
rt noflra forte cotenti fimusfluxta illud Ti-‘’^■®' Uabentes alimenta,bis contenti ftmus.
in 1 ^^ ’’°^''^^ bonis,cum in noflrum bonum,tum g ^'gt;nm commodum rette ytamur.
nur r ^ i^^fflt;^th^ ynquam ipfius donis yta r^‘‘’^fitßftsbenedieiione, inuocacione,gratia-^‘^«ilt;gt;ne,amp;pradicatione.
^id deprecamur?
ld nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. Bella,
-ocr page 212-1S4 C ^ T E C H I S M I
I. nbsp;nbsp;nbsp;Bella » turbationem legum, amp;nbsp;iitdiciorilt;^'’ iTK^'nuin ordinibui amp;nbsp;flatibus hominum.
2. nbsp;nbsp;nbsp;Morbos cum publicè graflantes: qiialis e^f^ fiü,amp; alp contagioflt morbi, turn eos qui jin§i^^ inuadunt,Mtbus impcdiuntur homines,quoVi^ nus fuis offices relié perfungi poffint.
5. nbsp;nbsp;nbsp;Sterilitatem terrie,tempeflates)iociuas.I{i''^ befliolas à quibus frulius terra: m panam mÿ^' torum hominum abfumi Jolent.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Deprecamur vtrunquej amp;nbsp;SthnicamfAd' tudinenitamp;aftninamignauiam.
7. nbsp;nbsp;nbsp;Tentationes amp;nbsp;laqueos Diabolh in quos ^ incidunt) qui -voluut ditefierCf ï.Timot.6.
6. nbsp;nbsp;nbsp;Cyclopicam hominum ingratitudinemt^t^^ creature Dei vtuntur fine omnigratituiine.
7. nbsp;nbsp;nbsp;Deprecamur abufum rerum, ne donis D^ '’ luxum, voluptatem, ebrietatem, amp;nbsp;fitperbiafOi amp;nbsp;contemtum pauperum abutamur.
Breuit er, omnem iniuriam créât urarumD^gt; quas nobis Dominus dédit, vt illis vtamurjibilquot; gloriam, amp;nobis invtilitatem,inverotinio'lt;^ Dei amp;nbsp;gratiarum aHione.
D E Q^js I ij T J. ^l^i^ cH- gjuinta precatio?
Rcmi'ttc nobis débita noftra, ficutamp;noi remittimus debitoribus noßris. ..
-ocr page 213-S^V ^ s T I o N E s. 185 Ç^utd ‘voca^ débitai
^^^^»V^^ ^^^ ojfendimut: legù tranfgrefflo debitum dicitur. ^^'^^ peccata 'vocantur de-
' ^^ ^^^^ débita duili^ tPYLi^‘^^ fil''*donem: ItapeccataJpintualb-^^ ‘^‘^'’^ ^ fdttijù^iionem pcena, nidifiât re-
^ißhquodcuTn^ßlq Dei ^ßißnty, iuhea)7tür pecca-^^gt;quot;cs fè a^nofcere^?
^'^Ï ^eifunt iufli imputatione amp;nbsp;incoatione: ''^ferfedione. Deinde peccatores ßmt natur at ^^tirijs lapfibus obnoxij, iuxta illud, i.Ioan.i. quot;nbsp;^‘xerimui qnod peccata »0 habemHs, nos ipfos ßiiui'mits,
Cum Afrique ßnt^ peccata-i'ss, renati çÿ non renati, ßnt ne^ aliqua difcrimina peccaton4?7Lj in il/idi
-ocr page 214-i8i^ e^TiCHtsui
Immo funt mullet difiriinina,(}itorunt ^lt;^lt;'i'''^ pr^cipua. i. in impies en peadtum, amp;nbsp;*'lt;^‘*^^ fimul: In pijt vero feu renatis, en quid^f^^^ turn, fed non reaM. ^b/óluti enim fugt;^^ ^^^^^ virtuie vinim£ Mediatorii lefu Chrifli. ^-‘^ impies régnât peccatum per concupifentittif^’ J\om.6. Inpqs -vero peccatum premitHt dr ^lt;1quot;^ tur jub imperio Jferitus lu£ïantts aduerftti f^‘‘^' turn, ^. T^n renati fcientes amp;nbsp;valentes mf^'^ cata ruunt,amp; oblcàantur cum malafeee^' ■ Renati vero tantum infirmitate amp;nbsp;i^naranW' buntur,lapft gemunt amp;nbsp;petunt remi/fioneW' \ , Impiorum peccatum en in memoria apodPii^''' ' J^natorum vero in profunda obliuione,in!‘^'^ '' lud: “Peccatorum tuorum non recordabot-
Qj/ii fid7^ eauß lapfrui^ m re^aiijf
Tres funt preecipuee. Prima: Inhabitansf^^ turn, quod perpétua moleßat fanb^os, amp;iii4^ tiendum impeUere conatur. Huic oppomtuff ' nor/piritus,quo reprimitur tyrannispeccdtii'^. , bitantis. Secunda.- InfidiieDiaboli.Tf^fn^f^ mis parentibus, deinde capiti Chrifloinfi^“^'^ en: Ita omnes alias inuadit,contra quem p^f^'^ dum en precibus. Tertia: Improbitas munib’^ ins exempla renatifepe labuntur,quod nefi^f’^^
-ocr page 215-^Vc^STlONCS. 18y
^^«■niajunt fimSiorum exempla,qm fi huie fecu^
'^^‘'^^‘(‘Klu.m accommodauernnt.
^^^ gieret condonarc,amp; abluere peccatum.
i ’•^'‘’''■njconaon'irc, iz^ aoLucrc peccarum, , nbsp;nbsp;^ ftaatwum obliuifih amp;nbsp;hominem à reatu
‘^^lohtere.
'■ f^r^^ ^iT^^ gratuita, non poffet dici re-i J^^^^flt;ttiop9tiut. ErgoaitllacaujJaeSl ^meritofia remifßonis.-Verumfi Chriflum
J ^gt;fl(ncteüpropeccatüf.itiifa^io.
’. d!^lura ne docet ^ox remip ßonh?
^^^^!^ P^^' ^' Deflmii: dogma Morm ^'‘‘^iittiifiiSiQnibus. 2. Omnia bumana
j. gefeint NouatianorÜ errorem, ^ ü nbsp;nbsp;^^'^^''‘'‘^ ^‘^dùu ad gratiam. ^.Tefia-gt; circumferre fecum,dolin' ^t^'^^^^^jdntur. 5. ^pemianuarnfa-^ferù nbsp;nbsp;affhölt^ confeientijs, 6, in agone t^^'‘^^^?^‘‘^*^’'‘^fogt;'i!^^t‘ 7* 'Plt;^fpetuo tefla-recto 'vi£lima,cuitti beneficio recipimur in ^ “’'^^fmo potentes condonationem.
^dfibi ^ji^lt appendix ifia:
^^cutremittjmyj debicoribus noftris7
-ocr page 216-Qy^n non licet a proximü^i bituntj exigerez,an oportif ßnere conti/maces ^ deH^' qIdentes impunitos abirul Dijcemendum etl inter debitum ex contritquot;’ dtquot; debitum ex Ixfione feu iniuria. Debitum oontraeiu,quia iufle ßluiturfuße amp;nbsp;exiÿtur:1^ uata tarnen cantata régula. Debitum ex ne amp;nbsp;iniuria condonandum etlgt; de quo fil» quot;^^ appendix inteUigi debet. Deinde difcerueu^ eïi inter officium amp;nbsp;perfonam. Officium »^^ firatus est tranffirejforesfuie legis pumre.-Mu”^^ docentis est,defdes amp;nbsp;négligentes cafligare: p rentum pietets requirit,vt peccantes films diffir nainviamreuocent. Hi enirn ft hmenonffi^^ rentjDeum offienderent,cuius vice funguutufffi terea tarnen ipfe magifiratus, parentes, condonare debent dehnquentibus in fi, vti«»^ l rint eos,fed tantum iUorum errata corrigent’
^J^ieb.^ efi ne nßra con^^ i natio caußa nem^ionid ß' i cats co nam Deo .^ j ^quaquam.- I^m parabola de Debited^^ •
-ocr page 217-S^V^ST IONES. 1S^ MS mille talentorum oflendit nofiram condona-tionem effeSum debere eJJè impetrata rcmiffio-w 4 Deo,
Jhiarunij
ergo rem/TL} nos admonet hinc appendix^ Midtamm: i. CoUationis debiti quod nos Deo iibmu^, lt;ir eins quod nobis proximues debet, vt (wnTiiilermus magnitudinem noflri debiti, faci-Hwu reidamut ad aliorum débita condonanda. 2. Imitiitionis patemte,yt di^iumeH: rt enim iff: remiÇit nobis gratis: ita amp;nbsp;nos viciffim affe-^i^imusergafratres. 5. Obligationis ad condo-niniumfiatribus llt;£ftones,quibus nos offenderut. 4gt; Mmonet nos pantin quant ihcurremtts, ni ft « ®iwo condonauerimus proximisfua débita.
Jam dicito in generen quid fneamur ^ deprecamiir in hac petitioned
Qnpmadmodum deprecantur peccata amp;nbsp;offen-(ss Dà,quibtis obligati furntts ipf ad peenam,nifi ttmiuit: ïtaprecamurregenerationis amp;nbsp;fan^i-titis qiiotidiana incrementa.
^Inidprecamur d^edatimd
i.Treea'
-ocr page 218-190 C T t C H t s^l t
I. Trecamur perfe£lionem, MXta Dei. Ambula coram me tamp; efto poffimm vero corde obœdientiam erg-i D^ nibicsrebu^mundianteferre. ,.. .^lt; 2. Quotidianorum lapfuumjClM iftfigt;gt;^^‘j ’ culthamp; mMifefli,cündonationefn. ^ j. Gratiam, vt poffinms aHorum erriti^^ confulere,amp; in meliorem partes interpf^^^^
4. Trecamur nabis mitiores affc^luf gt;nbsp;les fimits ad remittendum eis,ciui nosUftf^ ‘ 5. 'Pacem amp;nbsp;concordia inter metnbri ilt;^^ /
.Q^d deprecaf/JU^^ i. Ignorantiam,qua fape labimur, amp;nbsp;tatem,(iu.eplerunquelapfuicaHlpen. . j, 2. nbsp;nbsp;Rigorefn,cum in nabis turn in a£te inquirendi de alienis erratis.
j. Moroßtatem amp;nbsp;difficultatem m woff^’ vnde fape orimtur offenfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 4. Dijcordias amp;nbsp;dijßenßones in Sccleßs gt;^ non tantum oriuntur fiandala, quibus slij nantur à ver a doSrina, verumctiam ritus exacerbantur.
5. Tertinadam irxjodiß liuoris amp;c.
DE S E X T J.
^1^^ ef/ fexta petition
-ocr page 219-^V gt;/£ s T I o N E s. 191
* ne nos inducasin tentarionem.
y. ê^id cfl tentatio .^
Î''‘’^« ^^‘'^^“^‘'^ ^^^^^^ ^^ aliquid,ynde probat ^id en- indticere m ten-^(itionew?
^^ Çtnere hominem tentationibm faperari, ^^^‘’’^’^rrnpeUi. Cum ersp dicitur:
‘^^‘^ijen/iis e^,ne ftno/S nos induct.
OjMtuplex en tentât io?
diflinguitur: tarnen ve ii^i ^^^‘^ ^^^^ ^^^‘'^^ '^^ nbsp;nbsp;nbsp;/* ^^^‘^^^‘^fi~
®”^gt; lt;^liapr£pumtionii, ^Ua probation^. ^^ ^n tentatio ßdnnionü? ^^Si^iidtatio hominis ad aliquid perpetran-
Eiine fimplex huii/s tenta ^^onis ratio ?
Xo«; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßjfffi^ quarum
ntrmfeca, altera extrinjèca dicitur.
£fï
-ocr page 220-192 CUTÉCHlSA/i
E^ cuiusprindpium amp;nbsp;cauffa in ipß ^«^^ e^: quotes funt omneï tentationes, t^ pf^’*^'' unt ex concupifientia mala. ,
^J/^ eil tentâtio extrinßc^' Etl cuiw principium amp;nbsp;caujpi exW ^' nem)amp; hac diuerfitate cauffarum eüdiß'tn§‘^ daivtitiha etî mundic aha Diaboli, ^iiif^^ nos tircumflantium.
^j/omoJo nos tentât ^n^
Cum faa vanitate amp;nbsp;improbitate honài^ ^ adpeccandum foUcitat. Et hot genere tentafff^ nudti fuccumbunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
^l^omoelo nos tentât ‘I^i^' bolus.^
y ar ijs modis: yt per corruptelas doSnUi per fiandala, amp;nbsp;per occafiones variorum ß^^ ramt quas hommibus obijeitt vt eos Jubuai^' Uinc “Petrus dicit eum circumire tanqiM loi»^ rug(€ntem,amp; querere quem deuoret. Jlf^ de cauffa in Euangelio dicitur Tentator. । nos res circungt;' ,
ttantes tentante ^
-ocr page 221-S^V s T I o N s s. IQJ '^^’^te nos: mors,iudicium Dei,infer}iUf. quot;Post ^05: piccata preterita, commiffiones, amp;nbsp;omijjio-^^^- J dextris: potentM,diuitiiEihonor. ^ lini-fifftifericulat perficutiones^ Jcandalat externa ^fWM.
cH' tentâtiopr^ßimti-
onis?
^^ßUcitatio hominiSiper quant co inducitur,
W J^tum tentet abutendo eins longanimitate, iu-! ‘'■‘^gt;pi‘jiricordia,liberalitate,alqsci; pluribus be
Periculofe igitur peccant, qui propterea ^^fteuritu,^ Dei mißricordia magna eß f i^f^i^dicatWjamp;itadealijs. ^tq^hac duo ten-i‘^tionun genera mala amp;nbsp;nociua funt, yt qua in ' f^Kitam amp;nbsp;à peccato in damnationem inducut.
. ^^Sobcitatio hominti ad aliquid agendum rel t^’''^Wn,qHo dus fides amp;nbsp;obadientia erga Deu ^^twetur ; laf ^y^’abarn propofito mandata de ‘^^*^gt;idofitio,fuam fidem amp;nbsp;obadientiam ergo, ^‘f^itefiatus en,quando potius voluit amittere ^'’^‘‘KfiltHm^c^uàm Deo non obœdire.Sic amp;nbsp;lob miilcipbci probate cit, amp;nbsp;in dus crucefi-^bamp;obxdientia tanquam aurum in igieproba-
Q dor
-ocr page 222-IÇ4 e ^ T £ C H I s M t
tior eïl fileta. De hoc tentationif generehpi^ Mo/ès Deuteron. ^. Tentauit te Dem, vt fiKquot; tur ijuid eßet in corde tuo, an ambulares in tnn’^ data eim3nec ne.
^D/c ia7?7 fimmabw lt;ji^f^ , f^recamifr^ t^eprecafn^ff-rt deprecamur tentationum violentos iwß', tm: ita precamurßintum Chrifii,lt;iiio confirmd^ I poterimus omnium tentationügenerilfmreßß^lt;^'
^l^ii^ fpeciatim ^recaiTiHf' \
quot;Primum precamur mentis fanilitatem, f( ‘' cogitemm qu£ Deo prohantur, amp;nbsp;nabis fild^' na Junt.
2. nbsp;nbsp;nbsp;.Aßeiduum puritatem, vt ipßpijs amp;fif^^ cogitationibus reßondeant.
3. nbsp;nbsp;nbsp;roluntatts confenfum in eis, aux mens pi ^^ gitat, amp;nbsp;ad quie purgati affeßus feruntur.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Piarum rerum memoriam amp;nbsp;affidnam tn^ ditationem.
5. nbsp;nbsp;nbsp;Precamur vibforiarn plenam faper csf’'^gt; fnundo,amp; Diabolo.
^^1/^ t^epyecamurß nbsp;nbsp;j
i. Impuras mentis cogitationes,quibftsirrd^^' turpraiäaffeäu^.
2.Tt^‘
-ocr page 223-S^v ^ s T I o N E s, f^ miios z^ vidofos motus ex mpuris covi-^^^onos.-
flt;gt;njmÇum voluntatis in mentis amp;affcSu~ ^'^furitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
^^tilafodahtiaipraua colloquia, aUMÔ: pec. ^^’‘iioccaÇiones.
5- Varias technas Satanic, quihus ipfe cona--^^os à Deo abdnccre,amp;in fuos laqueospertra-^ f' ^reuiter, deprecamur quiequid nos vUopa^ ^‘^^feccandum JóUcitare pote^.
E S E T T 1 M
Sed libera nos a malo.
^id hicß^mßeat rfjalum^ kn'^ ^^ ^P^' ^‘^1‘ii^ culp£,amp; malum Petd'^k“^ ‘''*^^^ ^^^P^^^^^-^ li^^t^ ^f^ proximis ^‘^wus; Malum penne bic deprecamur,
^id cfl mallem pœn^?
, ^ft mm ipfet Satans tyrannis, turn omnis ca-y^^'^^cuavel Ecclefia,vel dus membra in ^pubp ^'^^‘'“^’^^'^^^ ^^ ^^ duplex, Triuatum
0 a Quoi-
-ocr page 224-I?“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ ^ T E C H I s M I
'^l^Oôinam eftpriuatu^n-
Esi quiequidftngulorä in Ecclefia,vel(i”’gt;'^‘ vel corpori,vel filmte, velfortitnii adnerfatKrgt; ^l^od e/lpublici^mf
E^ quicquid focietatiEcclefitenoxiunie^-^ fimt beUa,fiandala,hterefis,fèd!tiones, fepixß^ bypocrifis, amp;nbsp;quicquid vinculum Ecclefiiyl^of^ liodifiuluit.
^ft ne elißrimen inteiquot;!^^' j lum e^ido premitur Eccleff^f (^ mah^m qi^o imp^ ^fr' unfurl
ErtJdne,quodexhislocisfumitur. tJ^^i fits efficientibus. 2. ^ eaufiis ßtidibM. ^“^ effe£iibtts. 4. ^ tempore, j. ^ loco. Sd * hii confitle Snebiridion in loco de cruce.
Q^moilo T)e^ liberate rnalo^
Dupliciter : Jlffifiendo ficilicet, amp;plcmbß rondo, ' '
-ocr page 225-^V ^ s T I o N £ s. i^y
j^j ‘‘^^^^ ^itigdt malum priefens, vel robw pienter ferendi onm impoßtum » vt cum lA^^' ^‘^ff^‘'^^ ^‘^^ ^^^^^^ ^^^- quot;f'^^ /ßifttif^i-^wnpfi^ß^fifj^ cfud^ acerbitatem cotnpen-^‘^'^^^‘^ J^iriti^ flio erexitj ne in ifia Vin m qujfmt: abijceret confeffionem,
Sj^mot^o plene libérai i^
. ^ikrahii; nos plencj^uando in extremo die ex-^'^ imabit immortdUtate, amp;nbsp;gloria beatitit-‘’dt^trmg. Q^am turn nonfölnm liberatieri-®w a Kilo; verumetiam à periculo omni^ maU. W enim tmU ijs pote^i accidere,qui prafenti ^’^^'‘^^timo eil' atemo Deoipfofruentnr.
S^d petimus generatim ifihac precatione ?
^^^^precamur detentionem amp;nbsp;captiuitatem nnalo! ita precamurfelicitatem amp;nbsp;tranquiUi-titentineyllis turbemur malM,
S^dprecamur ^edatim^ t. Tacem totim Eccleßx cum (biritualem) turn txterrnm,
0 ?
2. Tran-
-ocr page 226-Ï^S C^TECHtSifl
2. TranquiUitatem amp;nbsp;quietem fp!^ullt;3n)ii^ brorum Ecclefi^, yt, iuxta 'Pauli diiiutihf^ mus in hoc rttapiCiamp; modefiè in omnipK^ amp;quot;nbsp;modefiia viuere.
^, Incobtmitatet» amp;nbsp;bonam valetudinetn fi^ gnlorum membrorum in Eedefia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
4. Plenam hberationem d toto re^o Siil^gt; omnibutmalu dt“ calamitatibtff.
y. ^etemam vitam i^ feUcitatetn.
.Q^J 6lepreca^^^r^
r. nbsp;nbsp;Bella, fiandala,feditio»es,h^refii amp;ß^'^‘ mata in Eedefia.
^*. P^^‘^ ‘1^^fifit noxia ftnguld gedeßa^ brif, id^i vel in animo, vel in corpore, veHv ma, vel in fortunif.
^. l^orbos quibiff noßrum corptti bi biC ^^ fxpeJatigatnr.
4, nbsp;nbsp;nbsp;Totum Satanie regnum,peccatiamp;gt;iietlb' ^» i/ïeternam mortem.
^£ CO^TF/PM^
T I 0 N E.
-0^ e/i eo^ßr^/^abioß
. ^'r^ tüum eliregnum,potend3) SlS^'^' eti in ixcula ixculorumi Amen.
-ocr page 227-S^V t^ s 7 I o K S s. 199 ^^e explica ?nihi banc ra-bonsfn.
^tio hlt;$c trimembrii e^. Trima enirn eiM f^rijumitur à Regû officio: T^m cum ipfc Rex ww EaleÇta,amp; nos eins fnbditi, fieri aliud non ?off3 ) quim vt Optimus amp;nbsp;clementiffimns Rex ^‘*os omnes in filios adoptauit, ’veut
(os tueri,amp; confier narei acfimtul etiant en lirgiri ea, cjiix ipfits fialutaria efifie nouit. Hinc p^‘^'epdesfl(ifi^^f^qi^g2 clementifijimus pater xe-^^^estxaudire, ^gitur enim rectum ipfiuts.
Secunia parsfiumitur à potentia Dei ,• Huius ^^’''^eoÿtadQfn. iiggg„^lfiff. ß^g^^ yt cmnino fiibi terjimiecitf quod Dei^f pofifit nobis largiri onmiai Ï“^ ex paterna bencuolentia promifitt. 'iSlpn ergo ‘l‘*^‘fiim in rerum natura poterit impedire ma-^eiiquiniUjgy^Hfofin nos effundat omnia ^eimodo eum ex fide inuocauerimus.
^enia pars fiumitur à cauffafinaU; Gloria ^^ Rei interen, yt nos filios clementiffimU'S ^^efexaudiat. 'Rjamdumnos inuocantes ex-pL^^fifiit^are debemus, atq; alios noftra ^^vffidnei ö“ exemple, ad eum laudandum, öquot; r^teandum inuitare, yt ipfiius gloria perpétua ndefiia perjonet.
0 4
^en
-ocr page 228-200 C^TICIIISUI ^Q^dfibi hac ^ox 0^^^^
f HiSc yoxfidei ert amp;nbsp;ferfuadentis ftbi ßuM exauditM cffè,amp;‘rsuocantii igt;^ ^^ m-promi/fionem C^mfli iureiurando con^r^^^ i ^msn amen dico yobis, quiequid petientif ƒ in nomine meat dabit vobis, Quotiefcunili 'S^ fob fine noftrarum precum nomintiftf^^^^^-^^. eemt reuocemus in memoriam hoe Cnnfi ' mentum, quoconfirmata e^l promiffiow'^ ximepaterna. EH quoq; htee vox damfidei certijfimè impetrantis ea, taria effè po/Junt. Troinde quihaneßdenf orandum non adhibet,operam ludit, ‘ ßo precari rite putandus eß.
GE1gt;JEB..ALIS DOCTRJ^'^
DE S.AC'E^.AM ENTIS.
Q^ge priußfiiam ^^fi^^fi »71^^ a^i quartam mi partei ogeneralef^. ébrmamD tie Saeftî^^^^ mihi exponc.^i ^.
-ocr page 229-Sl^v ,Æ. s T I o N T S. 201 ÿtu ™^’” perUbenter : Ita enirn re£iittt inteUi ^^rina de Baptißno amp;nbsp;Cœna Domini, ^a Sacramer/ta Junt^ i^b genereßgni, elic qu^ß ^jiiotiiplicia ßgn^ cof^de-^^ndaßnt mßhptura^ itit‘^^^'^‘’' ' ^‘^^^^ ^^^^ doSlrinie, quicdam ^uxdam Grafite funt teflimonia.
Sj^ fantfigna do^frina? ^ß^lt;io^irm.taddita, de oms immota yeritate 1 '^^^f*^ ' I'^^M funt extraordinaria opera Dei» 1 ^niraculavocamus, H^c enim Ecdefix da-celeflem doefrinamtanquamfir^ ^‘waÇi^jUa obß^arent: qualia fiterunt in ye^ ^^ ^(ßimento Bubm ardens, Columna nnbii r wem, amp;nbsp;Columna ignis per no^em) Exieca“ ‘'^Kmrubri, .Aquafluens de petram amp;nbsp;huiuf ^oiu multa alia: In nouo teflamento. Muitte fa-’Agîmes infirmoruntj Excitationes mortuorumt ^litrreQio Chrifli, .Afienfio yiftbdis. Donatio ^invus (andi^de quibm yide Snehiridion.
rnnij^
0 5
f^tho’
-ocr page 230-202 C T h C H^ l S U t ,A' rt homines hisfirmißimii teflimw^i con de veritate Dei nonflu^uent opinionibu^ily^ to fibiper^uadeant firmiJJimit effetCiM vonn^ ^ proponiti adeo vt nuUte demogt;ifleitionei f^‘’J phiciS maiorem certitudinem in fi babectf^t'
Qu£ tefl2ntur de ira Dei aditerßif bai^^ funt dnplicia .• Comminantia amp;nbsp;pnnientia»
0^ luntfi^r/a cofn}^^^^^
Qn^pr^nunciant panai hommbm '^^^^^. propterfua peccata: qualiafuntqu£conjplt;‘^^^ turinterdumin aërejconcurfitsboftiloh oocn ^ Item tempeflates amp;nbsp;alia malta cippadti^^^ (ptibm/npra di^ium eti in tertia parte Sf^^
^atd komm ^p/d^
yt commone^£H de ira Dei reftpiß^^ praueniamus -vindiëtam jëria panitentiigt; quot;nbsp;i effe vfum comminantiumft^orum teftand*^ ta condones Trophetica.
ßj^ fa^^ fi^^ pi^l^i^^^‘'quot; . Hoe funt dupUcia : fcilicet torpor quot;dia amp;^P^ tuaUa. Corporalia epadem : vt fitnes ff^^‘^^
-ocr page 231-l^v t^ s T t o Jf E s. 2oj ^J^‘S^ius, malie hefiiiC. Spintualia .• Vt ßt»t; ^^^fih doSlrinie deprauatio, prophanatio Sacra-f ^orurn, cultus idololatrici à tyrannis defen-^'’^Ï^^ftnata.
„ ^this ferulü Dei aafligati clamemus adip-«j ^ cenuertamur à vus nofirü peffimis per ^^''^^Pmtiam.
^^'^ntc^u£adijc'umtnrpromijJ'ionibiM diuinis^et ^^‘'’^turde^atia Dei erga homines: Et hiße vfu y^pxdimtur facramenta, amp;nbsp;i^iXcè rtvri^ia, ‘i’^^lunt externa quidam figna feu extern^ a£li-^gt;ïlt;« habent coniun£lam Jpiritualem contem» ï^tioneni. De hoc genere fignorum in Catechefi [“treriim flummodo tra£lari filet.
^^e die qu£ m genere Ife
^andafuntin facramentii ßußgnis gratU^
OlfitHorfieeiantur. 'Primum quß fit ratio fa-^‘toientorurn, 2. Quotgenera. ^. Differentia in-fcranienta veteris amp;nbsp;noui teflamenti. 4, ^gt;amp;quot fint facramenta noui teflamenti. S^efergo ratio facramenti?
Detü
-ocr page 232-SO4 C T £ C H I S M I
Deuj perpetiw inde vfq; ab initio mandH^i^ ritum [eruatiiti quod promißionibuf fais ytl tlt;^ cens propofitisj vel folenniter répétitifgt; adietti^ externa ftgna tanquarn aßieSiabiles concionesj'^' arum promiffionum. Quare veriffime ait Ji*ff flinus, Sacramentum effe vifib:le,id e^jffi^^^.. le,verbwn: T^am quod DoiwintM verbo ojfttl^ Jacramento tanquarn viftbUi teßimonioobpS’'^''^ £x quo facile inteUigi pote^ï, ad fubflantvtquot;^^ iufque Satramenti quatuor requiri. i. ^^ t turn amp;nbsp;inßitutionem diuinam. 2. ËxtemuiHi gnum. 3. Tromiffionem gratiie. 4. Fid^p miffionis, ßne qua facramenta ineßeacip r Hocita eße facile ofiendipoteïlpropofitif ^-‘‘^^ j pits. In Circumcifione apertum eü mandit _^ I Cußodies pa£lum meum, E^i amp;nbsp;preß'a: Ero Deus tuns amp;nbsp;feminis tui, l^^^Htf, miffioni additur fignum Circutneißapritpat^' ^ rum quia promifao inefficax esi,nifi atteftti^^ des: quarto loco requiritur amp;nbsp;ipfa neceßario- ^ I^man. ■^. breuiffimo aphorifino oßenditlgt;fgt;., 1 ita aie ,/ipoßolus : Et ßgnum accept citti^^^'^^ ; nis,ßgnaculum lußicics fidei. Cum ditilt;^r^ piße,aotatur mandatum: Cum additur C^ cifioiexprimitur externum fignum: ^f^CjO-gitur Signaculum iußieice, fignificat illud f ^ num fignum promi ffionis, gratuité gnaculum: kerumeum quarto loco
-ocr page 233-r .- ^y ^ S T I 0 N K S. 20Ç iufliciam fide accifi. Hinc ^tanuf defimtionem facramenti generalem. , ‘i^omentum e^t -vifibileft^um,mandatum amp;nbsp;'”j tutitin à Deo j quo vt DeU^ Jkamgratiam te-gt;^^'gt;r amp;nbsp;obligat i itd homines vielem fuam in ^“^fidemprofitentur. Hinc amp;nbsp;iUud fequitur, ‘i^’^i principalis finis facramentorum fiti vt fint Pamp;wula firomiffionis duun^fide accipiendx: Ex ‘f^opt, quod fides augeatur amp;nbsp;confirmetur Jacra ^^tonm -vju. Est quoque obfiruanda analogia P^id rem fignatam s qu£ nihil aliud eii quant lyriibobca comparatio rei vifibiUsi amp;nbsp;inuifibilisj ^quot;^Piinbaptifmoclare cernitur. Ham vt aqua “ulntur fordes corporis s ita fianguine Chrifti ‘^uluunturfordes animi. Et vt camts praputium pr^mdebatur in Circumcifitonei Ita yetUs natural m regeneratione abjeindenda eSi. Hanc com-pirrationcm necefidrio requiri in facramentis tefta twJugufl. cum inquit : Si facramenta compara-timmad earn rem, quarn fignificanti non habe-rWiPmamenta non effent. St propter hanc com - p^ratmem facramenta dicuntur Symbola, id ^^jpgpaquxeomparatione docent.
Sj^t fuinLa genera Sacra-^ mentorum ^
, Duofunt. .Alia enim funt Sacramenta yetc-f^ tefiamenti, alia nouL
-ocr page 234-A
206 C^TSCHISMt
_Q^ f^ir/t z^/^erenfû inM Jaerame^fa 'veteris ^ no^ as teßa^^e^ti s'
^u^ußintis tra ponit, quarum Trima eSl: Sacramenta veteris tefiamenti priXnunciara’X remfuturam,quamfacramenta noni exhibitum , eße declarant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Secunda fumitur à diuerfitate ßgnoram. tf l Hits facramentnm initiatienta fidt Ciremneiß' / Ita nobit initiale Jacramentum eSl Baptifiaf^- ƒ £tvt illii fâcramentum fuit confirmattoadf ƒ gniaphafe: Ita nobiî Corna Domini amfr»^ i nisJacramentum eÜ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Tertia Jümitur à numero, fignifcatiM^ virtutefacramentorum. T^ßra enim, vd^^ .Äugußinus, Jacramenta numero Juntpaiuioi''‘gt; j fignifcatione augußiora, amp;nbsp;virtute praflaxtif^d' ■
J^^y ^ i^UCt Juist fist^quot; ' iiseuta nous tj^aiiseistt^
Sacramenta noui teßamenti Juntrituif^ million! additi, vt/intpr^ora df tefimoaiàp^ tiai exhibitie eit“ applicatie. TtJunt numero (f turn duorfi/icet BaptiJmus amp;nbsp;Coma Dlt;^' T^aminhif duobus f^d noui teßamennf^^
-ocr page 235-s r J o h' E s, 207 ^'quot;^ ‘^J^ß^fftiam facramentO'' fitw pertinent.
^JKTe C.ATECH ISMI. Q^ a^^ qi^arta pars Cate-cbtjmi ?
Doârina de EaptiTmo.
Ct'!w facramentafint alie-
^lt;^ pars mimfierq Dei in ^(^cle/ia^ti^ge explicate di-(^ito de [acramentis noui te-fi^rgt;7emi , ^t qi^id de ii/is fatten dam ßt^ßne an^bi-^^ttate inteüigam.
Pquot;'^'*’” ^^ Saptifmo. ^erum vt, ^ ^caÇitnoflra de hoc Sacramento tradatiot ^^°P^^‘^'gt;^hciu£ ordine explicabo: quo^ tun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^S^ ^tgt;et de definitione Baptißnitet
unaiyPi, 2. De ftgnificatiombus Baptijmi. 5. '^^^^ßißupraxi Baptifmiper totam vitam, DE
5
-ocr page 236-2o8
carECHlSMi
Tgt;E TRI MO.
Qmd eR baptißfim?
EH facramentum noui teflamenti confii^^^ • Sione homing in a quam, amp;nbsp;pronunciations'^, | borum: Ego baptia^ te in nomine “Patris ! amp;nbsp;spiritui Jan£li, .Amen. amp;nbsp;habet aunt^“'' i promiffionem faluttifide accipiendam. |
T^exe hanc defaitioni^ i?j faa membra.
lUa quatuor, qux dixi in omni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i debere, in hac definitione con/piduntuf, '^‘^^^^^ diwna inflitutio, externum fignum, tiat, amp;nbsp;fida promiffionis.
^ic ele mßtMfOfi^' ^^_
Baptifmus autoritate diuina
niflerio Iohannis Baptiflx. Sic enim fi% ^^ Luœ j. Et fi3um dt verbum nemfilium Zacharite. renit îÿ^^- gfiii^. amp;c. predicant baptifinum pænitenti^ ^^^,p onem peccatorum. Deinde autorit Matth, j, confirmatur infigni iUa tfi^’ g^fjn^ ritione,vbifilius à lohanne bapti^^dtit gt;nbsp;m /an£iia in^ede columbie appareh '^ ^^*
-ocr page 237-S^y »£ s T I o N E s. 209 ^‘^ de celofonat : Hic eïi fiUfn mem dUtôÎM in ^^^’^^^pUcui.To^remo, Saluator po^ rejum-‘'^^in celum confienfuru^ ) commendat difci~ facramentum} cum inquit: Data r ^‘^‘ ^^’^^ poteflas in celo amp;nbsp;in terra, pro-gt;^^itrpredicate Suangelium omni créature, vîntes in nomine patrti amp;nbsp;filq amp;nbsp;j^iritus
Hinc apparet amp;nbsp;rndeßt Baptifinm, amp;nbsp;^'^[fteim dignitM, ^ quanta cum reuerentia ^^mdebeat.
Sj^dnam e^-ß^num exter
'dipia, tinplio, amp;nbsp;verborum pronuntiatio.
Car aqua adhibetur ^
quot;Ptopter analogiam. Quemadmodum enirn ^nacorporii [ordes abluuntur : Ita Jpiritualiter ^ arcano quodam modo confeientix hominum ßn^untiefu chrim abluunturà mortuis opérions.
Q^dßbi ‘vult tin^io ?
Hxc adhibstur propter ßiiritualem fignifica» ffonem)de qua in fecundo capitc dicetur.
-ocr page 238-210 nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHISMl
^lua e/f prominciafio vtf^ horUTn^ ^
Ego Bapti:^0 te amp;ç.hoc e^l : ëgominifistJX^ bac merftone te flor te recipi ab atemo pâtre gt;« abha fanguine filij erns itérai, amp;nbsp;fl^S^ ( regenerariq; 'virtute Spiritui JanÜi in nouai« ^. aturam gt;nbsp;vt hune mum amp;nbsp;lt;etemum Deiii«gt;f efl quot;Pater,FMui,amp; Spirits fanôlin a^ofc«tfi hune firma fiducia reeumbas, eum inuotei ^^ loi, expedans eetemam vitam, in quam i’' lauairo regenerate es.
Tantale tjù men' ae^i^^ -
Iflequaquam i Salutis enirn beneficiur« ^ tuitum Deidonum efl, quod Dee impernt . tute Spirite fui, verbi amp;nbsp;facramentorum ”quot; i flerio,quibe tanquam internuneqs ytitut)^^ j voluntatis interpretibe.
^^idfentîs de idomrn f^' fenfia 3 qui dicuntfaerai^^^ ta noui tenamenti confide
fratiam-3 ^
verbo amp;nbsp;facramentts confertur ff^'^
-ocr page 239-!C'^ ^ s r l o N E 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;211
rmnißeriaUter .• Solns enim Deus gratiam con^ im per verbi fui ^ facramentorum dijbenfatt-^^ j dum fide accipiuntur.
S^di eit promißto annexa ‘^aptßmo
^^^^atuitxfalutis , iuxta iUud c Qui credi-^K amp;nbsp;bapti^tu^ f^gfjf j hic faluus erit. Ifam ^^f^f eaptifinumtanquam authenticum fute '^'^'*^^^’^fig‘Uum,nobif falutem^atuitam çir ^^‘Ijionem pectatorum obfignat.
^alüßdes re^^mrittir?
'^‘lt;bi fides requiritur,qualii eü promiffio ; £§l ‘Milten promiffio^ vt dtblum e^, quod Deus homt-^^cmdonatis peccatis propter meritum Chrifli in gratiam,vt fit hteres vitd eetemte. Tro-^‘^^^ ^^^^ fi^^ fi‘^^‘^i^ i H‘*‘^ homo fiatuat gt;nbsp;* ^(um talem cfiè, qualis in promifjione fua ÿ^^nitt defiribitur. Hacfide homo iuslificatus Spiritus regeneratur, vt iam nouam in ^‘^ Mitate vitam meditetur.
DE SECP^NDO.
^ic de ß^nißcationib fff
T a
significa^
-ocr page 240-•^M/t^dp^ Mf^a^y sj ^i iiMUtouaifti y^pj^ MfSi yypy!^dy'‘yupj3f/p ^lUtfff^f-^i’p ^i^pfiiP^ijdp^ yonlfjon^ : u^sj/'^ao 4]tgt;j3uy^y'i tüpjjppp^ f/y ^Ktfiydrff : piüoim^3f jft/ mW ‘MJ^P 0J3PPP^ filPOi/^dP^ ïU3U0fi ■fi^ilf‘'! /if!-^^^ ^-^^^Z ^'^^ ‘?dp34 MPVPjSui a/m juifd^^ po^^ *^^P^!f aiP3i3U3(/ypp J3ppa.fj3 , ;iiuijpdp^ Pfff^ ‘oy3A yypyt/dd}^ ‘ffitafia/p^ Mjiy / ,ii!)gt;p/llC/X3P»PjS tüPtU0tU}JJ3J 0yiJ3tU ‘ MiP^Sy ' ijms^yppc/ tPUffiidpff^ * MP^uqj lup/si jsJ fffJUSiC ^ Pt)PJ? ‘ ^3 Pfpp P3/0fV J!3d X3J.' pK/ .iirixnpyifP-i^^uo/yijM^uqjjpyiStMPj ’Mf 4^3) sj/tusa. W3püM3 PntUftidPS ^JI • iaPJK3U3/L IIPJW/ PpPjS iüp^uqj JP^PM?^ 0tfl3aiP3jlt3 jifiiib ‘tü3pmb 3'ittfu/X3 .• yypyj/ddp MP} ‘9gt;3}^ .i[jX3 üifi3 PiypxS tupiuoiuif^sj ^3 tttu^iydpg
^' yp^i^3(^ u/p^/^ou/p^ ,^J^3 f/il/^/^^1^^ O^OU^Of^
3^3 P3j ftaof/jy/o^d yuJ3jx3 pjou y^ 'è : tuptjppj
»^ ^ mp.(PUP3jip tupjt3Jt utppgoi/Cf yj 'z •»lypj? füPiuoatiys] j^3 nbsp;‘i 'S3X} »Cj jppjiudptjpa S3U0l)P3^tuS:S
1 M s 1 a 3 3 X P' 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl'^
-ocr page 241-S^v ^ s T I o N l s. 2IJ Q^re baptif^j^^ Sy^bo-lum dicitur f
^^ptifwM! e^ fymbolum hiflon£}gratM,doni, ^onformitaùs.
Qj^jnodo baptifm^/f eft
Symbolum hijboru ?
tnf^‘‘''°'''‘'^^’^-'‘i'^^b.^ptijman de morte, fipul-^ ^^fitrreSHone Domini .• Merfio emm ia farn^^^^^ fiÿ*^^^^ ’ ^^^^ f'*^‘^V*^ fepultit^ nsn • extraHio de aqua refurre£iio-
^^‘ ^' ^°^^’^^^ ^S^'^’'' baptij-Htur ^^“’^^ t™i^ dier urn, nempe mortis, ß^ ‘^»amp; refurre£lionis Domini.
S^modo baptißnus efi fy?n ^^ftm^ratU ^
^‘^^t^^^^^^^ ^^fl^^'^^ ^0^ ß‘‘ bapti-s^antur, ^iabli^'*^ *^^P^^'*^‘^ ’ ^ refurreblionii Do~ ^ '^lt;»gt;itn‘'^-^^‘'‘'^^° ’ ^J^ Chriflotregenerari amp;nbsp;^‘^!^erf'‘^^^’^ '^po^^ Chrifli recipi. I^m '^^»t c}j^^^‘^‘*^ mundamur à peccatis, infe-
^^fw, id e^, Sedeftam t fit benefi-quot;P 3 ciocor-
-ocr page 242-214 nbsp;nbsp;nbsp;earieaisut
do corporis Chrißi quo induimur, amp;nbsp;ß«^ quo abluimur.T^am Chriflus m baptifmo ß ^^fquot; ( d'S^atii emundado, tegumcntim amp;caput.Q‘^^. ob caufim ipfe bapti/mum recepit, vt bapPl^ iUo infereremur, fanguineeiusablueremurgt;y omnes bapd:i^ati vnum corpus myflicum v»'^ i capita Cbrißi fier emus, iuxta illud.i.Coriiitb-^ Ter vnum ßjiritum nos omnes in vnum corp^ bapti:lt;^ati fumuS) fine ludadfiue Crsei, fi» K ui, fine liberi. £^ itaque £cclefia tota nihil quarn vnus Chrißus quemadmodum idem^l^ fiolus teßaiur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)
C^owo^h ê^aptifrud f^ Sj^/bolidm ôlomF
Quia teßaiur de virtute mortif gt;nbsp;fepidi»^ ^ refurreilionis Domini in nobif. islam qfi^’quot;, , rimur peccato, benefido mortis Chrißi fil •,r ' relu£lamur peccato, vtquiefiat amp;nbsp;imperium excutiat, virtute fepultnr.e Cbfrl ficitur ; St quod de peccati fepulcro in nous^ tam refurgimus, id quoque fit efficacia rtf^ ßionis Chrißi in nobis, iuxta mud ^m-nefiitis quod quicunq; bapti:^ati fumus igt;f^ , ßum lefium, in mortem eins bapti^ati Confepulti ergo fumus perbaptijmam ^ ’ vt quemadmodum excitatns eß ^^'^^
-ocr page 243-^y t^ s r i ff N £ s. 215 ^nifpergloriam putris : ita ^ nos in noui-‘^^^ fi ^'^fi^^ f^*»*quot;^ f^ nu mortis eius gt;nbsp;etiam rejürreêiionis eri-Kus ^r
Çi^omodo baptifmwfymbo-^urn e^ conforf77itatü ^ .• ^^^flutfimos conformes fieri debere ima-S'^p^beit cum in morte amp;nbsp;fi;pultura,tum *f^n in refurre£lione. ^monebit igitur nos ^Mnm crncisferendxin hac uit a cum Chriflot ^^ corporalis, amp;nbsp;refurreSionis. T^am fi ^ns, qm caput eÜ, per mortem introiuit in ó ’^^w ) nos qui eius membra fumas non pote-^^iM alia via adgloriam beatitudinis peruenire. ^Uefeunq^ ergo premimur cruce, reuocemusin numonam baptifmum nofirum, qui nos crud fub-'^‘^^foreft^ificat, non ita tarnen, vt cruce per-ff^«» profirati iaceamus, fed vt cum Chriüo f’^oetn ad gloriam beatitudinis perueniamus, ^'*’‘taillnd ^fw.8. Compatimur vt etiam vna ^“nieoregnemus.
^ifiomodo baptismus efb externa teffera^
£o quod profeffionis Chriflianifini quidam T 4 nota
-ocr page 244-2l6 nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISM! nota csl, amp;nbsp;vsluti militare quoddam ‘■«gt;'^ii“‘f Chrifii milites à Salante mancipqs difeer^^' modo baptifmus hominum eulpa non deflitm^, fua ßgt;i)ituali virtute. Verum hxc fiffiißcatio^ mts principalis etî, quam cum .AnabaptiÜ^ X lam amp;■ vnicam agnofiant, merao repu^ funt j qui non filum hoc impium dogma mab^ defendunt : Verumetiam pueros bapti't^andosti^ gant contra manifefium mandatum Cbrifligt;amp; facramentc huius rationem, quod in locum of’ cumcifionis fucceffit. St impie ftatuunt itiff^ dum e/Jè baptifmum, cum fit initiale facriWO*^ turn ó perpetuum in corpore bapti^ati Dei teflimonium , non Jeeus atque circumop olim perpetui valoris er at, cui, vt dixi, bapót musfucceffit.
^^1^ cil 'verus'vßdd ^f'i^^^ taris meditatio baptipri?
' Cum quot;Petrus prions tertio dicit : BaptijrM e^ bonte confiientite flipulatio cum Deo per rejiirt^ blionem Chrifii, fignificat baptijmum effe mut»’ ampaliionem Deieif confiientite hominis lbo quidem offerentis ^ promittentis gratuuMfi lutem propter filium : Conficientiie veto rej^’t dentis,id e^l,accipientis fide promijjam gratMiU' Hinc primum eolligatur vniuerfiaHs do^dus»
-ocr page 245-^y zÆ. s 7 i o N E s. 217 ^^ilt;»nnes fine regenerations gratia htereamtts '^itcdtM i^ damnatione, iuxta iUud lohan, j. ^r^tiirenatisfuerit ex aqua amp;nbsp;/pintu, non ^^witin regtum celorum. Item ; £phef,2.0m-^^fttmut natura filq ine. Deinde quia Bapi/mui ^»Kutua paRio /eu fiipulatio inter Deum amp;nbsp;ho’-
j debet confcientia, vt ex paäo Dei, do-™‘itn ; ita ex pa£lo re/pondente t admonitto-^u^ere,
^l^amdot^rwam ex padio i^st capitßdes ?
’• iiipidDeutteterntts fit placatts propter /gt; ^^mfiixtaidudi Hice^ filius mets dileClts ^IWcwn^laeui ,id eilj per quern reconciliatie in emmbts, qui meo filio inferuntur t ac eiM y^nbrafiunt per regenerationis gratiam, ’■ Qipid Cbri/ii bénéficia amp;nbsp;mérita baptit^ats ienentur. Qui enim Chriflum induit, eim meri-tt^ amp;benepcia induit t atque eiis efficaci pne» /encuide/enditur.
^ Qiud pater atermts baptii^iptos in filios ado-pu ) qms iam caros habet m dUe£iO}£phef.i.
4. nbsp;nbsp;nbsp;^oti pater xtcmis relit not regere /uo fan-Se^intu,ad Galat.^.
5- nbsp;nbsp;nbsp;QuodreUtnos eripere à morte aterna amp;nbsp;yinmlis Diaboli, eif donare nos aterna vita,
quot;P S Odf^
-ocr page 246-4l8 'c^TECHISUl
Jpon^lenie if^nobis cafienlt *
l. nbsp;nbsp;nbsp;^dnionemur conflantii fidei in bunc Duf» qui nobit filium dedit.
2. nbsp;nbsp;nbsp;^dmonemur obligation^ : 't^am dunt b' pti:^amur in du^ nomen, obUgarntti nos tul t Jum inuocandum elr colendum.
3. nbsp;nbsp;nbsp;^dmonemur /pei, qua omnia promiffi ii^ tiffime ab eo expeSiamta.
4. nbsp;nbsp;nbsp;Glorifications, vt ipfum corde,ore, ^^'^ feffioneglorificemts,acnoHram ßdemconi»^ .' to mundo teflatam fiiciamts.
^. “Poenitentite, mortificationti, amp;nbsp;erwb' , 6, ^dmonemur rejiirre£lionis ad ietem^ '^ tam, dr plcnte liberations ab omnibus dn^’ quibts in hac prafinti vita obruimur.Hs!C0»t''‘^^ 1 confirmanturfignificationibts bapti]mi,^^f ) 1 bus Jupradi£lumeiï,ntmirum quod fit im’’i'^ nbsp;nbsp;1 1
gratiie tefiimonium,quod fit hifloriieCbriflif ^i ■ lt;nbsp;ti£, doni amp;nbsp;conformitats nofira cum c^ ■ lt;nbsp;fymbolum,£t,vt breuiter dicam, quod fit ßS'^ j ’ certiffimum vit£ ietern^, nifi nos fidem bapfi/mi repudiauerimus, Quotieft'‘’‘x_ ' igitur labimur in peccatum, reuocemur tione baptifini, ac meminerimis huiut P^^
-ocr page 247-lt;^ s r ƒ o ÏV E s. 219 Wf CuiiKvinutelapfi in ^adam recipimur: VKinmnmu4 quoque nofiri offici], id e^, fidei amp;nbsp;mmntiis erga Deum : meminerimm etiarn faienigfub erme, cui nos perbaptifmum fubie-amut,
\ quot;DE STINTE TAR-
TE CJ.TECHISMI.
Qj^ E^ quinta pars Cate-
I f^^ijmi ?
Cma Dominica.
Qwd de hac Cœna pie fen-tiendunt) e^ ?
^nÇummentum Came dominiez e^l fum-KCfKcejirium in SccleÇta, yt epiod Chriflu^ iam
, 1 woritHw ÇuK ditüpulis^ atque adeo toti ScckÇi^ ^vmm(niiiKrit,(piinq\capitaproponam,quibfis compieSi emihor, quicquid ad huim [acramenti ntmtm fenintre videtur. Sunt autem hxc
. «piw. i. Cma deferiptio. 2. Siffiificationes mg. 3. DeM probatio eiiu, qui hac Cetna ■»tivelit. 4. Tia amp;falutans meditatio huiu^
; [mutiffima esna. 5. Sacramentanorim, id tU, prupha-
-ocr page 248-Î2O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f T E C H f S ^/ I ■ frophamitorum facramenti Canx ^^^^‘^ brcuibus confutationibuf.
DE TRIMO. ■ Qy^ge ófa per^ÏM^ ^^
facrati/^îma Cæn£.
Vt plena defiriptio huius facratiljinf^ ^ haben poffit, bxc quatuor veluti eMf»-^' ,^ ßgt;e£iandafunt. Tnmoparafceuefeitap^‘^‘^^ ■ 2. Inflitutio. 5. Cinumflantix biflori^ . tionis. 4. Ratio fa cramentaHiCcrn^)^^^^^ rum omnium confideratione coUigitur def^ ^^ua eilparafceue tid i^d^^ Cœna?n ?
In apparatuhu!ua Ccenu fpebiandum i-^*'. j Quid a£lum ftt antequam ventum e^i in ‘^*^ in qua inflituta e^i. 2. Quid in cteMCido ■ cotnainflitutionem.
C^uidatS-um efi anteij^^ ' lt;uentum es7 in loeuw mf'
tl/U Cœi2£ ,^
-ocr page 249-S^V ^^ S T t 0 N £ S.
221
i ■i f' r r
^ochubutur Luclt;e 22. hi fee verbis : Venit au-'^^Ks^i^ymorum, in qua oportebat mablari W4.ft tnijit Dominus 7^etru et lobanne dices: ’*^^^parate nabis pafcha,vt comedamus. Jdi aüt ^^f'^i'vbi vis paremus^lUe dixit eis ; Scee in-^fj‘i nabis in ciuitate, occurret homo fibiile vets . ‘'‘P*^ gedans, fequimini iUu in domum in quam t^i'*^' ^ ^‘‘'^^^ patrifiimiUas domus ; dicit pj ^lt;^^er : ubi eh diuerfirium, in quo pa-^Sk ^d^ ^^^ difcipulis comedam ? Et iUe vobts ^^^^ aulam ma^iam flratam, iUic parate. gt;^iteis^^^ ‘“*^^^ ^^u^fi^fi^ftt quemadmodumdi-
^ 'j^^‘’'^‘^'*^‘*^tP^fi^’^‘ fixe SuMgelHiie hes f°'''^^^^^^^‘^‘ ^* Signum diuinitatis Chri-' ^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ contingentes certo pneuidentis,
1 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difiipulorum de Juo magifiro, i ^ita-^’^'*^^Wiminente amp;pnefentibusærum-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ iudicarent de dus autori-' ' ^cm nii^‘^^^ ^’^ rebus ordinandis. vtrumq;
«ou.v^^ ‘^'^ ’ ^“-^^ aggrefurus erat in ^'^^ ‘tnal t; ^^ ^^‘^ apparatus ad dignitatem
i)
^‘‘Ifofiea m cœnaculo co-
i^
'^^^«mbitad
wenfarn cum duodecim : Ma-
gifleriMm difcipulii: I^x regni celorumcunteiiii ■ admini/lratoribu^.
2. ^Uoquitur difiipulos dominum hit ifi^^’ Defideriodeftderauihoepafeba uobifeummoquot;^ , care, oc fi dicat, id quod in buius pafibi dl^ tione infiituam, erit extremum amp;nbsp;f^.r^uitruttv^quod me^ Sccle/ie, yfque dum ff. i rus fum iudicaturus yiuos amp;nbsp;mortuos, f^ i quam.
5. Tnedicitiamiam faam mortem inifnbif^M 4. Meminit fai proditoris qnem ff^^l^u, one grauifama propoftta in viam reuoMfe P 5. luxta legem cum difiipulis agnum pv^^^ lem comedit. Cuius ritus defcribitur
amp; LeuïLxq.
.Q^ii^ hacatl Cod^^^'
Osiendunt quam digna, quarn feria, f^ uerenda, quarn fan£ia eÿ- quarn nete/Jif^r^ j can^ huius inflitutio, quarn dominus i^^^ 1 turus in fammo pauore, conßematione, flitia animi inßituit. ^uie res amp;nbsp;nos adtnlt;^^ vtin huius came eelebratione vero pauod’ trifiitia propter peccata noßra tangamuf-
0^^ ef/hu^^f c^^£ ^fi^^
z/of
uißlt;^
5^V.;£STZlt;gt;WES.
1^3
Hijlorw mßitutionis habetur Matth.z6.Mar..
^•Ll«.î2.I.Cor.u.
kecitauerba ir/ßitutionli.
Dominus noftcr lefusCliriftusinea no-^«iqua traditus eft, accepir panem , 05 '^01 gratias egilFet, fregit ac dedit difci-Wis fuis dicens : Accipite amp;nbsp;comedite, i 'gt;0c eft Corpus mourn, quod pro uobis tra-I Onur •, hoc facile in mci commemoratio-nem.
^ \ Similiter amp;nbsp;ealicem accepir poftquam d ; romauit, amp;nbsp;cum gratias egiHet, dedit Ulis
1' '^cnsiBihite ex hoc omnes, hie calixno^ gt;nbsp;'quot;’^teftamentum eft in mco fanguine, qui ptouobiseffunditur in remifsionem pecca-^'umthoefacite quotiefeunque bibcritis ®''* ^ommemorationem.
^’Q^w hui^^^ cœnA obferuan-^^'uemunt circumfiantU ?
M^,’'''^!^‘^^^lt;gt;^hiflorilt;einflitutionis cema hoc
^^ (^ 1 conuiuie, benedißio, fanSlio, ß^af quot;^a na^a ßii^ mandatum, fader a, fines.
Cur
-ocr page 252-224 nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHISH^
Cur t emportafit mentio ? vt admoneamur amp;nbsp;ingentis amoris fi^^ erga nos, quia ea notie, qua fciuit fe eße propter peccata nofira, hanc cananimfi bonum inflituit, amp;nbsp;nece^tatis maxims a cana. Tlt;lam in eo marore propter i^^^^ tem mortem , nequaquam inflituijfet baue nam, niß fumme fuiffet Sedefts ipfuts Tj^}^ eonfummationem feculi necefdna.
ebrififtf Dominits amp;nbsp;MagiUef figt;»W* i prlt;efuit t quot;vn^t c»m di/cipulis comtiuator ertt» f'j ' quibus etiam interfuit ludiM proditor. HUK^ moneamur, quod vt Chriflus perpétua cum r difcipulis fu£ cana adefevebt, ita vixP' Judas excludatur.
quot;SeneJiófio (fj^a F j
Dominus in inflitutione huius Cems ^^^ benedixiße amp;nbsp;pratias e^ffe Deo,nlt;dns rdàf'^ exemplum » vt hoc Cana nunquamfweff^ tiarum aSione vtamur.
Qj/£ Jane^io ?
Hoc freite : Hac dignitatem » reuerentiom ^ perpd^
-ocr page 253-J ^y ^ s T I o N £ s. 22$ o^fiy‘f‘ffgt;tMm nobiscoW’-ê^i^nam funt^ ß^^^^
lt;iia^'‘^^fignificationern adhibita funh de ^'^ Secundo capite diectur, ^i^nam mi^nera funt^ in ^^c cœna muißbiUa.^ { ß'^'^‘*ni corpus amp;nbsp;verm fanguis Domini no-Y^^pt Chrifli : non metaphoricum corpus aut amp;*^^‘ ^ ^yflieum corpus,aut fanguis,fed il-^sß'S^ J ^«od ex Maria virgine natum e^i,amp; ^S^eiinafam cruets fußtenfum en, iUe ipfi fan-^‘*’^‘i‘tiejfujjis en de fanbiiffimo eius corpore, vt ^ ^^^Swant verba came. Quod datur pro volts, ^''‘^id-efundicur pro vobisin remißionem pecca-*^ Cum his aden quoq; inuiftbilis gratia, ‘'I'eim Denj lff^^ ^^^^ y^ç Sacramento offert»
^^ale fœdiM eH^
, ^ouum amp;nbsp;fancitum fanguine Chrifli de gra-^'^^remißionc peccatorum, de ffto poflea plu~ ^tUtentur,
Quinam
-ocr page 254-22lt;î C^TECHlSifi
G^ma ßnes funt hui^^^^^'
i. Perpetua beneficiorum Chnfti recori^ 2. Obfiguatio remifponi^ peaatontffii J(‘l'^ funt principales fines cœnx Dominiez-
^^^^ ratio Jacrawcntal^
Cum ornne facramentum Ecclefi^ fi^^ diuinitU'S infiitutum, cui addita efl pflt;^* dem Mentis facramento requirent, nemothil^ poteü, quin hlt;eccœna fit facramentum, Tn»^ J emm Cbrifli inflituentis mandatum eilt»^‘c ' flum. 2. signum uifibileesl panisamp;yi^^'^ ; 3. Additur promifflo noui fcederis de renr peccatorum. 4. Q^iiapromiffioreqnirdf^’ ! ea quoq; includitur hijie verbis ; Hoe finite j mei commemorationem.
, Cœaam Do^/tiai facratfii^ j tam a£noßo} fed qaaleü^^ ; qa^f en-Jacrameatam ? ' rt in ueteri teflamento duo Jaaameiitlt;^ j genera fuerunt : Knum inittationis,tttcinii^ ' fio: ^Itemm conféruationisfeu confirmatioti^i !
-ocr page 255-l^v ^ s r I ONE s. 2ty ‘l^mphaß, fanguts yaeœruffæ afperfus, amp;nbsp;^kgalu; ita in noua teflatnento buptijntus ficramentum esi : Eo enim recipi-^^f^fimiiliam Dei, Cana Domini conferuatio’^ Tfim eo recepti in fiimUiam DeiieonJer-'^nitr confirm amur.
Collide tanlt;^em plenum hu-i^sjacramenti dejeriptione^ ^x i^s ^ dilia funt b.eepotefl coUigi plana amp;nbsp;f^defiriptio. Cana Domini e§l facramen-‘^nnufi'a per vi^timam Chrifli redemtionis ab W Cknfla illJ■f^ jnoficuro pro peccatis nofirts in-Ututumt amp;nbsp;lommendatum dijapuUs, in qua ‘“»i pane amp;nbsp;yino porrigitur amp;nbsp;aceipitur ue-^‘fncorpus amp;nbsp;uerus fanguis Domini, ut fitre-^ot^Ua Chrifli in cruce pro nobis oblati in pia-^ irm viltimam, amp;nbsp;confirmatio nouifiederis ^ff^tia ^ remijfione peccatorum. In hac de-iCftftione fajit eircumjiantix ill£ nouem, qua-^^^flipfamemini. Deinde quo^i eapunbla dilute reiitantur, qu^e ad integrant fairamento-^‘n natwam pertinent. ConfpiciuntW quoq;
omnes, qux in hoc facramento concur-^^t- Esl Olim cauffa efficient Dominus Chri-^:^nateriagt;panii amp;nbsp;yinum: forma verbo add^ turt
-ocr page 256-228 CATECHISM! tur: fluts, recordatio mortis Chrifli amp;nbsp;o^f'S’‘‘^r gratie amp;nbsp;remi/flonis peccatorum. De Jórijs fluibus dicetur iu fecuudo capite.
^DE SECUNDO.
eramenE cœntc i^
Sicut agnus pha/e in veteri teflitnientt^ habuitfigniflcationes. ^dmonebat enimpepz de beneflcio ei olim preflito, id eil, de l^^. ne à feruieute ^egyptiaca, amp;nbsp;iugo Thur^''^^ Conflrmabat fldem vtentium hoe Sitenu^^. venture Meffia: amp;nbsp;erat flgura future j Chrifii,amp; liberationis à Jeruitute I aboli tyrannide : Ita hec facratiffima elt;tfgt;^quot;^ varias fi^ifleationes, easj; intimocorderez ‘ dendas, idq; reflgt;e£lu temporis preterith ff^i tisjdt'futuriomnis temporis.
nj praterifi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Cum tempus preteritum re/picimust (^, ^ ! cotua commemoratio quedam, amp;recorillt;tti^ .
-ocr page 257-,«^ V v€ 5 T / 0 N E 5. 229 ^itft^one Domini, iitxta pr^ceftum Do-^idicentii .• Hoc freite in mei commemoratio-’‘fw. ruit enim in hac cana perpétua memoriam ^frinm erga Eceleßam fram beneficiorum.
Qi^m habet^ cœna htamp;cß^ni ficationem resj^eefru tempo-^ü pr^fe^tü ?
'^nmum Ctgnificat nos miri amp;nbsp;incorporari '’’'pori ebtiflif idq- frirituabter, iuxta hxc Tauli
: Calix cui benedicimnst nónne communi-^“frptn^uinis Domini e^i ^ Tams quem fran-S^Hs, nónne communicatio corporis Chrifli esl? ‘ frgt;Cmmunicatio corporis amp;fanguinisDo-^^'frd nos habere quandam cum Chriflocom-^^nioneni.
'f^'^^- ^^S^^fi''^^ ^^^ quoque inter nos yniri nM'a-^^^‘*’ ‘'’^‘^ communionisfymbolumv-qJ-^‘^^'^ ’ ^'‘^* 'P‘^gt;*^^ teflatur cum ait: quot;vnus panis ynum corpus multi fr-^’^^^ '^^if^^ P^^i^ fnmus partici-^/ ^emadmodum enim panis ex multisgra-^^ • ^^lt;1 multi in mum corpus Sitraf^ ‘'°‘‘^^fi^^^‘ -^tq; ideo Taulus hanc communionem appellat, ‘^^peUationem DamaÇeenus hifie -verbis 0^ 5 expli-
-ocr page 258-230 C^TECHISMl expUcat : Cæna dicitur commimio, quia cmmi’ nicamm per ipßjm Chriflo, zif qidapartidpttimi eietfamem amp;nbsp;diuinitatem, amp;nbsp;quit commît camMamp; vnimur inuicem per ip/am. Tritst *'‘^'^ fii'fificat hM caern nos jpiritiuliter ali amp;[^ flencan corpore amp;nbsp;ßmguine Chrifli. rt («^ panis amp;nbsp;vinum corpora humana nntriiMi ^ gen[,confiruant, exhilarant : Ita corpus ff fr gisis domini alic, auget, confiruat, exhiliUstt^ mos noßras ad vitara teternam.
^j^am habet h^c ccienaßff^, ßieatioaew re/ßes^u fif^’^^ teffjporis .^
H^c facratißma cerna ßgnificat) quoi corporis Chrifli rejufeitati ex mortuis iam corpora olim refurgant amp;nbsp;fiant oo’^r^, g'onofó corpori Chrifli, ‘Philip,j. f^nde SiChriflus refisrrexit} amp;nbsp;nos refHr’go^quot;^J.-^ fi'aamiir perpétua prafintia corporis ten omniietemitate. rade quidam veterest*’ ^1 nam vocarunt viaticum, quia admonebaf mortem furnentes han: cœnam,quod tbnb^^ [ ipfis via ex bis ærumnis amp;nbsp;calamitatibu^ uitie ad aternam beatitudinem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
^^ftamhabetcœaa^^^T^^ !
-ocr page 259-S^Y ^ s T I o N £ s. 23t tionem reipeéiu ow/^ü temporis ?
^oipit perpetuum fiiuorûs Dei erga hommes ^^mmium,nulli mutationi obnoxium, uuUa ve-^wte corrumpendum. ^tq; bac de cauffa h.^c ^it ah ipfo Somma nouum tefiamentum voca-^i’ftqiMd nuUi yetuflati unquam obnoxium l'finnimlit,
^^c aie breuiter qtsidßt nouum tefiamentum,
\mum tefiamentum esi fadus ictemum in-^^beiim e^ hominem gt;nbsp;fancitum morte Chrifti ^WorM lis gratia Dei, remiffionepeccatorum^ ienatione yitie alterna: promijfie omnibus gen-^'°’'^amp;populo,in hundefum Chrifinm crucifix ^^credentibuf. Jn hac definitionejunt.quinque f^i^iquain omni tefiamento conjideranda i“^^ i i^uorum primum eti teflator Chrifiuf, ^‘Editas. 5. Scripti hteredes, id eH, omnes
4. Mors teflatoris. 5. Conditiones fer-à firiptts hicredibtts, nimirum yt certo i “turnt f^i h^reditatem obuenturam ex gratuit ^^ pnmijfione teflatoris. Fides ergo fola fiicit» *^ ^“is inter hieredes firiptos numeretur .• Con-ß,4 t^^f
-ocr page 260-332 C^TECMlSai trà, fila diffidentia fiicit vt homines bac bifi^ täte excidant amp;nbsp;excludantw,
DB TERTIO.
Q^natn esl 'vera (^ If' tima hofninid probatio ant^ pi^tionem cœn£i^ '
'Paiilut dicit : Trobet autem quifius fei^i^ amp;nbsp;ita de pane iUo edat, amp;nbsp;depoculo bibat. ‘^^ qui edit amp;nbsp;bibit indigne, iudicium ftbi edit bit. Ex hiße Pauli verhit quam fit mtep^'^ probatio ante huita came fumtionem intelbÿ^quot;^' amp;nbsp;quod hM cœna tantum porrigenda fit ^^ gt;nbsp;f fe probate po/Junt.
Dic quaUfna^ htic ff'ok ’ tio ejßidebeaß.
Huim probationis tres circumßantilt;tfigt;gt;’^f^^^ pcndendx. i. Quifnamfi probate ^^ll Q^idprobari oporteat. 3. U quo hat pr^^^ fieri debeat.
^^ ß probare klebet?
-ocr page 261-^v ^/t. s T 1 o N £ s, 25J ^^^‘ n ‘•‘^ ^‘^^^‘^ buitte Cana fumtionem com-l^fni) ^^ ^’^^^^ ''^‘^^^^^ dillum e^t » edit indi-Domini, indicium ftbi i.Corint n.
^^d probari m eo oportet?
fe^°' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. Corinth, ij. expUcat bis ver-
Prol, ^^ ‘^-^^^ t^ntatc num fitis in fide, vos ipßs
‘’•^^' '^^°^comofcitM vos ipfis, quod Chri-ttó f quot;'■^^^^^' ’“/’.^^^reprobieftis.Hæc.An v^illuflris e^j qua probati amp;nbsp;reprobi oppo-^gt;itur, y t euiffi p^obatos dicit eos,qHi in fide June ^^‘ßuininfehabitantemfentiunt: itarepro-(os flat uit, qui fide carent amp;nbsp;Chriflum in fö ^itantem non fentiunt. Sinaré iujla probatio Y (xmen in hoc confijiit vt vere fentiatur fi-'*^^amp;Cbriflipr£pentia in nobis,idq‘, exvirtn-^(J^mut eiufdem nos ad pietatis fludium ex-otmtts, Isproinde vere probatmeSl, qui reue-footer mtimore Dei, in vera pœnitentia , in ve-’■'‘ ji^ia, amp;nbsp;enm pio propolito ad hanc cosnam «mda.
^ quo hoc exatnen ßeri debet?
Taultcs refigt;ondet: quot;Probst feipjum homo, ^e-1 WO enim melius lt;eir certmr iudicare potetl, an fit ) n^iefejtamqHifiqwdsfiipJo.
s ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. iL 5 Qax
-ocr page 262-SJ4 CATECHISM!
^^i^l ai^^iio.^ a^fjori reifUi' rUur f^eeeßano co/jßßio ^ al’ßhi/io i
ConfeJ^o quißfit Deo, qui folia credcntcvn^ filuit, fémper e^neceffaria;P'erumiiktu'ii*^ candum e^ de confe^one aurieuktri amp;nbsp;olgt;^^ tiofie,qujc à facerdoie annunciatur.
i)ic clarè njitiä fentin ^“ eonfe/siof^e auricuUri} ^^^ eeßariaßkjncc ne ^
si ejfet omnino ad hoe examen neccfariii, “P^ ha nequaquam dixijfet, Trinet feipfumif^ fed ita potua^quifq-, probetur per alium, quo^lf^ ; ne fieri nequit. De confe/fione ergo ex ßv fentio : Si adfit ver a fides amp;nbsp;pxnitendHi opus esl alio confeffionis genere, quam ipaf^ homines Dei, Dauid, Manages, TetntiJ^ am de maxima fielenbus impetrauerifitt dp Deo, qui filus peccata condonare d“ ddetfk tefi. Ouare ad aliam nemo cogi débet^' ( täte verb: Dei, niß qua forte tçtam Écdr ofienderit. Turn enim ex mandata Dei tenctiffi'^ (onfeffione publica EedefM reconcUietut, ^^
-ocr page 263-^V v£ s T I o N E s, 2^J ^id er^o ß^tü de co/^eß ßone tn f^oßru £cclej^s re-
(^epta P
Îià^^^ ^^’^f‘^-(r^^’^^^ mandata diuino non ^f^erobUgof^^ quemadmodum oflenjum ^ • ^crum, quia estpio confiliopropter difcipU-^^'lgt;f!igt;idamretinendamrecepta,nenio earn con^ torh^’'^b ^^^^^-^ ”'^ ardinii amp;nbsp;dijüpUniS contem-
^äqmdhac confefsio 'Vti-^^Cd ^
^ultum pme habet vtiUtati^. T^rimum e~ ß-^jipituimtitr rüdes amp;nbsp;ignari, qui Chriflia-ß^i^onis myfleria nondum norunt. Deinde in “'^‘^onfeflione iuuenum amp;nbsp;adole/centum explo^ ßffofi£}ni, 'Nam boni pafloris e^ non fa-ß publice docere » ■verumetiam “Pauli exempla ^‘’'iinexperiri,quantum auditores fui inpicta-^^^^^Srinn profecerint. Turn in hoc examine ß‘(ur ratio fidei ab ijs, de quorum fide ^ ^diÿone iufla potest efae dubitatio. Prater-^ in hoc coUoquio, dohinna, confilio, amp;nbsp;con-S^time imantur, quorum perplexa ett con-Ww, ^ premitur aliquo Pcrupulo ) qui earn
2^6 C T E C H t S M l reddit inqt4etam. Hi re^e ßbi conjuluntifii^^ fuos fe paflores, aut alias quo/piam Tins bonos ri’ cipiunt,Tt erudiantur ac confoUtionem capinr^^-Tropter hxc quatuor hominum genera confeS^i friuata in noflris Eccleftis retinetur ; Tbi tamiir nemo cogitur ad enumerationem peccatornr’'’ quemadmodum in TapatufiiÉtum esï.
J^i^letHme h£C confeßio tH' cejpiria propter abfolutis'
Qui Tult fcirequid fit vera abfolutiotdi^ prins cogitare quid fit peccatum, inde abß^' tionis veram definitionem petere.
Qy^ge hoc expUcacitiJ Mci(^‘
Cum peccatum fit defc^us alege,Gquot;i'^‘'^' täte Dei cum obUgatione ad atemam mortem amp;nbsp;damnationem, Jtbfolutus abfque dubio is d«* dits etl,qui credit promiffioni gratiütie, I^im^ liber ett ab obligatione mortis amp;nbsp;damnation^! iuxta illud .• Qui credit in filium habet Titami' ternam. Tromde Ter a ^bfolutio csi Uberatio^^ minis credentis ab obUgatione ad xtcrnam muf tem amp;nbsp;damnationem,
-ocr page 265-S^V^STIONE s. 2J7
EFine igîtar abfoluüopn-uata contemnendaF
'N^tiu^uam : Traded enim etiam priuatim vmnibm Suangelium audircjquo annunciatur requot; ^Squot;^ feaatorum credentibu/s. 2{am turn de-^nmapentur return celorifm,cum Euangelium ‘^wunantum fide recipitur. Sunt enim ha du^e il^ws Ecckfht, verbum amp;fides : priedicatio ver ®’ i^ remijfione peccatorum impetranda per Chri i^vnadamt e^ ad aperiendumreguum celo-'^^^ ifiuodfit is qui audit, adiungit ver am fidewt lt;‘'^’^eiit etiam dauis altera. His ergo duabtes cla~ quot;‘^'^recluditurregnum eelorum, amp;impetratur ^^'^donatio peccatorum.
quot;dn nonChrifi/is didt: quo
^ant peccata ßlueritd^ß^ ^uta erunt. Item : dabo ttbi (flaues re^ni eelorum F
poU re{urrc£iionem faam emittens Malos hifce verbis .• Euntes pr£dicatc Euan-omni creature gt;nbsp;amp;nbsp;qui crediderit Jaluus '^^^M^^‘^t'ft clauesi quM tradidit EedefiMi ‘^^ndefie, quarn pruedicationem Euangelij
-ocr page 266-2j8 C^TECHISUI
amp;fidem pnedicati Euangelij. Hoc tantum o^' dO) quod voce miniflri fape infirmitati fidei fl^ curratur.
oyld non minifiri quonuf ) abfiluunt^ lt;^
^ßluuntjVt diSium eH,pr£dicando Eaanie lium de remiflione peccatorum : non virtMe,t‘‘lt;^ conceptie abfilutionis forma, aut impolitionefi^' nuum. Nam ifle ritu^s abfoluendiprorfm ^ t»t erat puriori Eccleflie.
eil ijtiiJe accedit con/l^f^^^ j ^ra fia,dice h pu quo?no^lt;^ ^^ um abpluet lt;^
T^n inutile fuerit hac aut fimiHfi^’^ ’ Cum mi fili non (olum tepeccatorem ^f^'^^ j agnofiis, jèrioque doles, quod Deumtuiiho^^. । dis peccatU offender : Ueruni etiam ^^ i promiffioni Kuangelij de remiffione ! rum, elf vod Cbirifii pronundantM enw qn* ^ \ dit habere vitam atemamietpromittentiif“^ fore in celot quiequid folutum fuerit in tert^gt; l teflorte remiffionem peccatorum tuorum^^^^
-ocr page 267-^v lÆ s T ! 0 tf E S. 259 li^Mtibiyice Chrifliannùticio, atq; adeo vt Mi-^^ite ablblutumpronuncio m nomine pa~ gt;nbsp;^fiHj, amp;nbsp;Spiritus fanSîh^men^ rade in amp;nbsp;noliamplius peccare. Hic fine manum ^it^^^^^'^^^‘^*‘^ ^‘^^‘‘ nihUrefert, modo abfit
quot;^E ^^7{T0.
Çlj^amp;eti- ^jera ^ falutarii ^^ditatio hi^i^isfacrtii cœn£?
l nbsp;nbsp;^^fn hic Chrifli cœna flt noflr£ per viÜimam [^^inienitionis flacramentum, Trimnm '•^''’1‘^ntemcmimiinicantibits -venire debet tauflit '’■wwDomim, nempepcccatumnoflrnm , pro-^^^ lt;{gt;Kii nos fuimecs obnoxij xtémis irx amp;nbsp;mor-\ ^' Mmun4 efl enim ^ -vt “Paulus in^uiti domi-J ’*« fm^er psecata noflra : Zt 2. CorintlK 5» ^®” «lui non nomt peccatum, pro nobis fedt pec-^’^KiVtnoifleremus iuflidaDei in ipjo. 2.
1 ^'^'’’/'’Sitdtiowe peccatiflmul coÿtandiM e^t finis ■'wimx corporw amp;nbsp;panguints Domini in ar a ' '’’‘wi perafi^, q»{ efl noflri redemtio à iure pec-f^i amp;• mortis. 3. Cum his fimul cogitan-“W, (j«wt t pierit ira Deiaduerpus peccatum^ ^Hod
-ocr page 268-340 c .A r 1. c n i s gt;i '^ quad peccatum non potuent: ■vUis boftij^^^^^yi-nifi vnigeniüfilq Dei,qui pro nobi^fi^'^ Mt -i?gt;^- 4. Cauffa impulftun duplex biäu^'’'.^^ cogitanda eflifiimirum inenairal^^J^ Dei volentis nos in gratiant redpffff^^ Jacisfa^iMnem, amp;nbsp;amorfilij qui ’^■^^'★''‘‘‘ ’Liiïi'' affumta voluie fieri viöfima} amp;nbsp;bt fi, “^ iram ietemi patris, pœnam pro pece^^quot;\^e generisJuflinere dignatu^. Hxc medit^t^^^^^^^ bet, amp;nbsp;totitts Ecclefu amp;nbsp;fingulotutu ^ :^ rum in Eedefia. 'blam cum Dominés canam fieri in fui recordationentjtequin^l^, hxc cana fit amp;nbsp;publica amp;nbsp;priuata fi^'^^liti ytraque requirit earum rerum meditsfo’^^^f am,de quibtts dixi. Hinc accenditur'fi tio,gratiaruma£iio,amp;alqmotusp^’ ‘'^f.^^ ■ bic y fus cante dulciffima airtv^'n csl,tn q‘^^ ^f j filim Dei nobifium fxdus facit, quod ter recipiat, amp;nbsp;nos yieiffim mus,quod ei eredames amp;nbsp;beneficia ^^^f^^tf cipiamus. Facit amp;nbsp;inter fe fadus Ecd^l ’^^^j^ dit confefionem, con/ènfum, concordiaf»gt; ^^ feadmutuamcaritatem, Breuiter,fe^^^^ u ! flo cari/fimo /fionjójubqcit,omnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
dientie ergaipfum,quinonfolumfua^^ ^,^ temtiffima yoluit nos à morte rumetiarn fua paterna florga dignatus d
Janguine fafiere ad vitam aternam. j^ ^
-ocr page 269-S^v ^ s T l o N E s.
241
DE QJ^INTO.
^ia multi funt prophana-tonshuiiis facra cœn^, rogo 'vt me breuiter m/bituaSifie iftorum labe mßdar.
'^fo^hanatores cœnis dominiez rulgo vocan-'^mitmentarij, quorum non eti mumgemtf, mim in Seelefta multi fuerunt, qui hanc ecmam prophanauerunt. Hocloco ’»genera reatabo,quorum etiam errorem ^lt;ienùbtt,s rationibiis refeUam. Sunt autem bac ’Primum gentil eorum eti gt;nbsp;qui monflrolo Tranßubflantiatores dicuntur. Secundum Magkorum cti. Tertium eorum, qui facri-à^'^’^^ramfacramenti partem laids auferunt.
turn genus cd eorum qui x^TiXxTi^HM^Ierua-panis ^ ems circumgeflationes defendut» '^^^‘^^*V^ facrificii^’’^’^c pra Sextum genus eorum, Se6t^^'‘^ ^‘^'^‘^^^’^^^ P^^ fi gratiam conferre. ^^■^'^ ^^ eorum, qui furenter prüfen-f«!« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odauum genus eo-
nienr“^ ^^^^’''^ ficramentum noui tefia-xtSn'^^^^^“^ ^‘^^^‘^^ P^ofeffonis feu Chriflia-f ^xtenam cfè,t\onum genus eorum, qui ne^ gant.
-ocr page 270-242 C^TECHrSMt
gunt impudentcr ver am Chrifii humMitatti» puü re/urreätonem cirmmfiriptam eße, idj^ii^ vt prxJéntMm corporii amp;■ fanguinis in cam tui' an[ur,qui Jane cum vnum errorem faÿn’Kgt;1 alium prxcipitantur. quot;Po^tremum genui eofnnh qui vtuntur facramentis vel jine fide, vel ai''* fideftne débita reuerentia, quarn tantum m]^'^ rium requirit.
C^itos ^oca^ Jranjpibfianti^' tores^
Minmiritf qui dicunt natuntimutarigt; i^^ ’ panes fubjlantiam in corporis fubfiantMtn^ vini J'ubflantiam in Janguinis Jub/ianttS^J uerti.Verum manere elcmenta panem amp;nbsp;non mutatis naturis panis amp;nbsp;vini, Jei Jaerum vfum deflinatis, conuincunt ' li. s. Corinth, cap. 10. Panis quem fi’^'‘i .^^^^ J nónne communicatio corporis Confli t^ ■ ^^’ ft mutaretur, Jeu vt papißx ( fifcut à To^ ^^ qui didicerunt ) tranJJubflantiaretur rp^ij elementorum in naturam corporis nequaquam haberet rationem fitramenti- ^^^ ad facramenti integritatem requiritur ^f. temi propria natura: vt,arbor vitx vets bor: .Arcus celeflis,veru^ er at arcus: P^^'^fit tis in circumcifione, ver a erat pracifio: nbsp;nbsp;nbsp;^^^^
-ocr page 271-^V ^ s T I Û T} £ s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'2^^
n,yera eratpetra .• Man,vemm man erat .■ ^^“^P'^fs, yerns erat agnui : Janguis vacae ^’‘S'^iveriK fanguis erat : aqua bapttjmhvera ei'i ^If^^^iamp;lkdealijs.
'^t ^JÏrga Aloßs m coligt;t-I^rum, Ç^ aqua in Cana m 'vinum coauerßi e/i- ^
Jliiccum naturarum mutatione etiam proprie-^^^^inutatejunt f quod in facra coma non fit, bic manent proprietates pants amp;nbsp;vini, ‘l^dmodumomnium'expcrientia tefiatur.
^t muit a fuat miracula edi tiisGiM ahuduidetur doe ere ^ Mtracula ifla non fitnt vere miracula,fed tan-[i^n ([uadam prxfligiie Satanse, quibm errorem ^ioUiiricum conatur confirmare. Smanauit, rt ^‘^Whjdnguis de pane à ludiit cultro rulnera-
Inpago Falfirix Kypinga fur es qui panem iflii ^'^ßnargenteoergaflulo furati fuut, in terram Megm commifio ad genua vfq; demerft fuut, et (tiamnum vefligia apparent. Muru^ quoq-, tranf ^“ntibitsefifraélus. Hsec fuerunt diaboU quidam »njicia, de quibus Spirittts Dei prxdixit in quot;Paulo ; Quia non credunt veritati j dabit De tes ^is tfiieacem errorem, ft credant mendacio.Cur
autem
-ocr page 272-244 CATECHISM!
autem his prxflig!^s Satan mundum iduferit^^^ nifeflume^l. quot;Primumenim confimaidt cïtii^^ ram adorandam effe. Deinde f artum ficrU^ rumfiabUiuit, qm alteram canx partem en^i^^ priecipuam,qnce tejiamenti nomine ßgnatufij^ ripuerunt.Pra:tereateflatnr idem Sedeßa funif’. T^am inter alios Gelaßus, qui vixit anno Doii^ 480. ita ait. Certa faeramenta quießtmimfH^^ ports amp;nbsp;fanguinis Domini diuina res eü) pnp^ quod e^per eadem diuinx efficimurconforta^' turie,amp; tarnen eße non définit fubflantist w/’’^ tara panis amp;nbsp;vini. St ^uguflinus ait ; .Acc(^ verbum ad elementum, amp;nbsp;fit /acramsntu^‘ T^on dicit bic fan£ïus pater verbum tollere ellt;' mentum,fed accedere elementum, ita vt virait maneat Jaluum, verbum videlicet et elementK’quot;'
Qui infufurrates verba dementis,amp;firt‘^^^ litus virtute putant confecrationê fieri,amp;^^lt;1^*^^ tur de potentia Jacrificuloruraforum etvnSotih qgt; quinq-, verbis poffint Chriflum de celo deducai' Nd vtfint quinq; verba impari numero,mtiÿr^ fuperflitionem confirmantes,addunt, emm,^^' cunt afflandopani : Hoe est enim corpus meiK^'
Qmdfannon hor urn ^^fquot;^^' rum 'uirtiitefit confierdth^ Confi^^'
-ocr page 273-a^V tÆ s T I o N £ s. 247 Canferntio pmis amp;nbsp;vint non fit aliter, quam mjmüo aqux baptifimi. l^am vt bac conjecra-ta iicitur mm -vjui baptifini applicatur.Ita panit amp;nbsp;Tinum deflinata came Domini confetrata [Mtid^i virtute facerdoti^ fummi Dei, amp;nbsp;homi-’’•^I(Ç‘f Cimfli y qm baptifinum amp;canaminß-tiet-VAd enim aliud confecrare e^t, quam rem amimuncm^ prophanam facro rfiti dedicate, ^^conficratioproinde fitobadientia erga Chri~ l»tnSiituiioncm per pruedicationem beneficiorum Confiip^ precQ^ ^ gratiarum atlionem, amp;nbsp;per pgt;^ Tgt;Çnm buius fixeratiffima canie. T^c aliud ’^‘^Mguflmu^s cum dicit : .Accédât yerbum ad thmemm.
Cur facramentarios 'uoeas, (jui alteram partem facra-mti cœaa laicis auferuat ? Suia ciuoi Dominui commune vult efifie omni-otiiiHli jolis Jacrifieulis fiacrilege proprium efifie toluntDe calice enim,quem auferunt, dicit aper-^^ bmiirui ; bibite ex hoe omnes, £t Spi/copus ‘ifidam Romanics Gelafituf nomine ita ait : Corn-firimut autem quod quidam fiumta tantum cor-f^neportione à calice fiacri cruoris abflineant,qi(i P^vul dMo, quianeficioqua docentur reUgione “Sinn^i, aut Integra fiacramenta percipiant, aut
/^ 3 ab inte-
-ocr page 274-24^ nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHTSM!
ab mtcgrii abfline^tquid diiußo mim duß^' tfiyjlerij fine grandi faerilegio non pote^ r^'
Cur wter ^acr‘a)n0t‘^^^^^ numéros eos qui pansf^^^^' fecrotum referuanheii^^'^^' geßanh ^ fe coram £0 rAquot; giofe profiemunt i*
i. nbsp;nbsp;nbsp;Quia en contra verbum Dei. Wtit ®* verbum, ne cultus Dei fine eim mandato mp^ tuatur,Matth. 15. Frufira me coluntdocenm^^ Urinai mandata hominum.
2. nbsp;nbsp;nbsp;en ‘^fgt;ioi(iiTXHxdamnata Deut. i2.T^lt;igt;ifi detif fimguli quod fibi reSum videtur, amp;nbsp;fi^^i^^'
• Quod pracipio tibi hoe tantum facias Dofndgt;^gt; nee addas quiequarn nee minuas.
5. ESI horrenda idololatria. Ifam ex fi^( idolum fadunt quod adorant.
4. Uetui Scclefta hune morem i^orauit.iti enim Clement aiti Certe tanta bolocaufla imiti' ri offerantur,quanta populo jufficere ddteat^iifSil fit remanfarint » in craflinum non reficnientiir.
$. Tugnat cum natura Sacramenti. 'tfiimfi' nis non magis eti fiacramentum, cum nondc» municantiboi fiumitur, quam aqua cum ea »w® abiiii^
-ocr page 275-^, ^'^ ,^ s T I o N E s. 247 ^ ‘^“^ Mt bapti'^tur. Qitarenonmagii ù^r,. ’^‘quot;‘'^uam hydrolatria ferenda e^.
^Of^odo coniiincf^ eos fa-^^‘^imentartos ejf, qui cæ^ ^^^ facrifcium ejfs dicunt P^O'viuis Çf mortuisi^ f^^^prophanant facramentum. Horum enim f^^prirnumconfittat inßnutio ipfa. '\ain
‘■°^P^ ^dendum, amp;nbsp;fuum fangui-j fdum uiuis tantum pr^eï/uit.
if^ . j'*^‘^tiflum error em fititi coma. Canam lt;^ommendauit, qui earti poffint in fui
eu.^^^t^eSl facrificium, fed tantum ^f^recvrOotio.
' ^in nullum facramentum ex opere operato ^‘^^'■‘^^ effeax eH, cum fide redpitur, i^^^amp;,-gt;^bum.
^^‘ ^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^iptura,
Ww Chriflu yna oblatione femel tantum g ‘’) lt;^onfummaße in sternum fan£iificandos. fy.y^^^^P^^lt;^^fo^î* remiffioyiam no eß oblatio UntTa-^' ^‘^^^^ patres interdum cana ro-
^^^*y^P‘^^^^bolocauflii,hocfaciunt,qMa
* Bornim esi viEUma viâimarü recordatio.
\ 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cur
-ocr page 276-248 nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHlSitl
Curmter Jacramettifio^ ^gt;^ meras cos, qui dicunfß(^^ merifaper ß coferre^J^/^^^^^ i. Quia id quad filins Dei e^j iwp^^ creatu^ tribuunt. 2. Quia hac ratione tribuitur,quam verba. Impium igitur e^ r ficramenta per fe gratiarn canferre. mttf^ men nan reprebenda,fii quis dicat,fiicrdment^‘ feruntgratiam,hac JenJit, Sacramenta confié gratiarn,hac eH, Deus canf ertgratiarnpo'p^, mentarum difpenjatianem, (i verafide tur. vt enim verba .• ita amp;nbsp;facramento op^ gratia, fed fide recipienda.
jQ^id habes contra i//oS}f{
m c^i^a ^
m, quia manifeflepugnantcum Chrifit^”^ tutione amp;nbsp;perpétua purioris Scclefn pótitts deflendi funt quam confutandi, ^^L pra fatis aflendimtis veritatem corporii ^ r guinis Dominiin ccena.
.Q^wat^o refe/iiseos (jui ^^
-ocr page 277-^v ^ s T I o N £ s. 249 ^^ntfacramenta fanti^meß fi ^xtemam tejfièram Chri-fi^^}2ißnt ?
^^^^‘^gt;iaba^tifl£ funt muhis alijs horrendü er-iitn ^'^‘'‘^^^‘*^^ ^^ ^^tf^f^^f^ mifiriam amp;• iUornm furor eli exc-c ^gt;f’^‘^fertim cum TaultM iUorum infamant “(‘Vide fupra qux diximu^ de fignificatio- ' '‘^x, car videlicet dicatur commumo.
^d dteis de idis (^ui dteuf ^^n^ihumamtatem ejfèv-^iji^e cum dwindate ?
^hfterrorem vitent illorum quinegant nos '^^f^ndparecamem amp;nbsp;fanguinem Domini ^(lt;1^, in hune horrenduni errorem inciduntt '^‘’^Sefanthumanitatem Chrifli efe vbiq; cum wnitute, quorum fententia fupra in fymbolo in inicido de ^fcenfione clariffime refutatur. ët ‘'■’^l(^ Domini aperte mulieribus dicit:Surre-xttnmeSlhic. Hic fane aut angelus Dei menti-^gt;^^wdhorrendum e^cogitatu t aut iUi fitUun-tufi^ diemt humanitatem Chrifli effe vbiq; cum dnitette, qua omnia replet amp;nbsp;vbiqi adeft, De-j(^ 5 inde
-ocr page 278-îÇ» e^-recHisat
indeTaitlM ad ’Philip. 3, afferit noBm corpiri fare conformia gloriofo Chrijii corpori. Seifi aiidet afferere no/ira corpora fore infinita, ytp vbiqae, qua faite ratione toUeretur humatM mtn-r^e veritM. Proiude neq; corpus Chrifli i^Si”^ turn eïl efféSium po^ refurreàionem. Tri^ Jan£ii pacres ßtentw Corißi corpus dremß plum ^e. 'Ifai^ani^nuf enim eundem Cbn^ pronundat,^ f^‘;i^lt;!tiriiigt; ^ ünti^ini-T» » Ixhi« év^a*iti,xt^iATaf y^àzlt;igt;ei!lii. Sa eßenimdiiufß rum naturarum humante amp;• diuiuie diuerfu^^i quam quia Sucyebiani fuflulerunt ) iußah^i'^f^^ damnatißmt.
G^omoóla er^o ajferftuf^ catholic^ qi/o^corp^ Chf^‘ fit Ç^’ faf?^u^ßt ‘vere m cii'
- naß
Verum corpus er verus fanguis Chrifli ndß^ in ccena vna cum pane amp;nbsp;vino, non quidem«^' tuneconiundione, fed facramentaU. 'ïftm’K^quot; eße camalem, nec induftonem corporis in psuh fanguinis in vino,ita vt locus, et corpus fl rnn!^-continuant,locicsq; cedat corp'ori,teflatur cuinß ills patrib.etiam Lutherus.l2uareadhancueri^ corporis ^ fanguinis Chrißi in coma prefinid'^ nefquot;
-ocr page 279-S^V v^ s T I o fr E s, 2JI lt;i{ijiuufta reqiiiritur,vt humanitär Chrißi fit vbi-Γ£ am diuinitate, fed hoc fuffcit credere} quod ‘ixeriuitnadum in can/e tnflitutioaefidet dominus ammfiripto corpore, amp;nbsp;nihilomintts exhibuic ^läpulit corpus Juurn edendum,amp; JangHinem fu ^f^bibendum, idq^ veraciter, iuxta verba creux : WkcH corpus meum,et hie esl Janguis metisilta gt;min gloria maiefiacis fedens porrigit communi-^^ntibusmanib miniflrorum(ea est ipftus dimna ’^■rtw^potentia) corpus Juurn amp;nbsp;Janguinem. '^''^^bui.n.iScclef aprecari ante communionem S^ubtieH: ^urfum corda habemusad Dominu. dipennidmodum ergo in prima ccenx infiitutione ^[àpiilioculosin dominum intentes habuerunt, ‘(^‘jidensadmenfam porrexit faam facramcce-’*^^:Itano5quoq; leuare corda noflra in celum ^^btmus ad eundem, qui iam in gloria maieflatis i^iats porrgit in cesna manibus miniflrorum com ^‘*^n:antibus uerum fuum corpus amp;uerum/ùutn I^ÿdnm, vt fit cibus amp;nbsp;pottos interioris ho-*”“Mj quo iUe alitur, auge feit, amp;nbsp;crefcit ad vi^ ^^^‘mmortalem. linde Bernbardus de facra-''‘^’Xo CSM verba faciens ita ait : Cibus ifle non ^^ ventris fed mentis, '^^on eH enim datusad '*BiM buius vitx,qux vapor e^ ad modicum ma-^^»itfd ad aternam vitam animx conferendam. ^^[nut aqua inBaptifmo aßgt;erf.i,fun£laeSl fuo innere ; ita panis comefluSfamp; vinum hauflü in
-ocr page 280-2Î2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clt;ATEC H ISMI
jacratif/ima cæna, fuo quoji perfun^ii nere : Verum visßgt;iritualis fide poßdeMfi tinetur vérins corporis amp;nbsp;Jänguinis poinv^
Ouare facrament^^^i^^^ ca^ eos qidi ^ti^ntur j^^ mentOfVelß^eßdej^al^^ ilebta renerefjtiai*
Quia vtriq; prophanant facratifi^fn^ß!quot;^. ni canam. Qui enim fide vacui fi*^^’P'''^!'rKfgP ißunt,ad quos hœc cana nonpertinec -^‘r^^ ducanr amp;nbsp;bibunt in iudicium dawnatiigt;nti)l^^ amp;nbsp;verbum audiunt fibi in iudicium dam»“^ ^ Deinde qui fidem quidem habent, fid ^^^ .ÿ-ab/que débita reuerentia, comedunt dr bid ^ i digne fibi in iudicium cafligationis feu ß^j- I nis, quemadmodum Corintbios fecifietejwtn^^ poftolus. 7fam iUi graui peflilentiu reuerentiam erga hoc Jacramentum ^d cundcm modum ft fide pneditfts legUgt; d“*^ dit verbum abjfi débita reuerentia et legit amp;nbsp;audit fibi in iudicium correptiou’^ ^ , fligationn. islam huiufmodi irreuerentß .^^ , amp;nbsp;facramentorum punit Deus etiam lU r i fed lorporalibus poenis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n(
-ocr page 281-S^V u£ S T I o NES. 255 ^^MISS.A 'P.A'PI ST1C.Â. Cum apiidpiostam male au diat miffa papißiea ^ age dus rei ca^Jas expose.
^f^tereü fane omnium piorum fugere horren-w facra cauis prophanationes, amp;JacriUgant wminationerni qux in facrx cante locum ere£ia ^^iquamfmemagii ahominandam amp;nbsp;execran ^^»htrünr,quam ß^igt;^vvi^^ iUud quod .Antio-^'‘gt;'-^i'ntmplo Hierofolynitano pofuit. I{ecitabo ft^i ciuijtu o£lo,quare papifUca mtffa merito om-’»bm ^üi inuifa effe debeat. Trima : Mi ff a pa-^ilUci eH ad turpem quxflum amp;nbsp;nundinationem fnflituta,qHod omnes cordati norunt,qua propha-’^itione nnlla maior inueniri ab ipfo Satana huiut vmidinationii architc£lo potuil.
Seemda: Canaquarn Dominés inflituit fu£ fdmtatii perpetuum teflimonium facrilege mu-tilita eü, fublato rfu facri calicis.
Tenia ; Miffa ifia papalis canam in alienam fnamconuertitiytyntn feorfum epulum Juum bidieat, abolita communicatione, quod fane per-^‘iitsi,acfiynus fubindc feipfum facro baptif-^iteabluereti quaquidem abominatione » quid ^Kx/o pateel dici fodius ?
er^ ex-poßtiof
Ü«tirta : In miffa pa
2Î4 -C ^ T £ c R I s !gt;{ Ï p,i)(itio » (cd murmur incantationi magere, amp;vl( fimUs gentium (acris potim quam domini i«r tuto conueniens. luflinm martyr refert rituK^ fimUem fouatumfuiffe olim infacrh fills (ifi Rille'Ll» Jaeerdotes ipfitts votarunt) In kis find v/us panis amp;nbsp;aqu.c fuit, fed nulla voxàfiiSdt ribits audiebatur, nifi hicefi i7n's-»!â-t » /i»iâgt;l«gt;*’ ^'t-hoc en, aut noflis, aut difere poteflisjbid faerifieulis Solia faam mi/fandi legem amp;nbsp;if^d Chrißo accepiffe quot;Papifiaa luce elarius eü.
Quinta .■ Habet mißa ilia infinitoa eermens , aa,partim ineptiarum hißrienicarum, partim fi i perflitionia plenaa, quibua manifeße fadfa fi cram cœnam vel pueria pie educates notum tü'
Sexta ; Diabohcum figmentum facrififi ^' \ treme abominandum en, Quis enim qui rd dir ) camveritatia Sumgelicre habet, non videt V^^ j figmentum manifefiam ia Chriflum blafibimr am in fe contincre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Septima : Mißaißa culinariaad mifatsbo' I mines carnali fiducia inebriandos aptatiff)^^^ j quam expiatio Deo opponitur, adeort bodd^^ l hocamuleto pnt€»tfe expellereomnesnoxfaY j fine fide amp;nbsp;pœnitentia, quin etiam ter ß^d . i minesauditu mißf^feu potiusinfieffione I mexfaltationis armari fa putant} efi udutf' Deum tanquam tutopraifidio muniti,milled fi^d ; tioßuspeccareaudent, amp;nbsp;obfiinatioresreddudd^ i
-ocr page 283-K.^ gt;gt;£ $ r t o N È s. S^f ) ^^^•‘ ^^ ^‘^'^ papiflica idolum adoratur ^jo injti, prophana amp;nbsp;Sthiüca JdnPlorum in-Veruniiyt rem totam vno verba com-P^ ^^ •'Mißa i^la papiflica vtut Jpedofain hy-f^ritmm ocitUi apparet, omm abominationum
Opam abammationem, etß vident onupcij, tarnen earn gladio amp;nbsp;igne tuentur» ^^eatdjoUt a vident magnum periculum fuis nmb^ (^ culinario Deo imminere. Quare pu cum Chrifto eontemtibiles,(iu.im gloria mtijs abundant cum diabolo amp;nbsp;eitts To-e^cbajipicfti i^^ulu-i filium perditionis, ^ /o. ’^^u Mtichriflum appellat.
^^ficJmnendidm eR ^e p^iß P p^piftica, ^idetiir quod Multis centenü arifiü nonfn-^^it rite celebrata cœna do-^inica m rnundo.
^^‘fddem obuciunt papisis! ,fed faUuntur, ^^'^’“‘fijitamccenaminverovfi fitifèi ft apud '^^^ ^^^^gt; anguflis Hmi-^claudunt Sedefia pomeria,cum eajparfaftt [jV'’'“^.^“’’^ oebem, tefle Chriflo , cuius finis jPi^itimoppono omnibus et papiflis et diabo-'^'^'lt;'^-K[i(^uxi'i},vbi)iamfuent Sedefta extra papa
-ocr page 284-2^6 nbsp;nbsp;nbsp;C^TECHTSMl
papte ditionem, Reß/ondeo : Mahi fiteri«^ P ■ externa focietate papiflammj^iui etji ci^i^ j^ ( uati erant : tarnen fundamenta reHÿonU^ ticulosfidei reôte mtellexerunt.Dcinde in ‘'^^.J^ in yirabia, in Terfia, in udegyptlt;gt; yjq; à temporibus ^pofiolomm, amp;nbsp;^ '^ Scclefite, etji grauem fuflinent ty^nnni^^’ fecus atque populus Dei in ^egypto oUtn^ ne yana refèrre videar, afferibam deßript«^ cœnte feu mijfe, quala in Arabia lt;^ JW hodie,ybi Cbrisliant junt, celebratur.
^ic t^uafo J/^y^cJ'C ólê fif^ uari óhcis.
^nte triennium fuit bic vir fenex amp;nbsp;^^'^’ miffu^ à Confiantinopolitano Patriarchat^fquot;^. trim nomine, natione Tbefalonicenfu, fi’'^.^ multa de reUgione Chrißianorum degentii^^ terTurem narrauit: St quia innobibfi^'^ ^egypticiuitate Cairo, que amp;Mifiir/t amp;i(i^' vixerat decennium, eim Sedefie ritum c^ gt;^^ bia translatum in eelebranda miffa mibi i^ filt;it,cuim narrationem hoc paito diflinxi. ' i. Habent m Cairo Chrißiani multa tenir i (omnia infignita LunaFalcata, que eUftifi i
cmniii'
-ocr page 285-fl f Ü f K tl f r r
^y C^ S T I o N Z S 2jÿ ’^ gt;^[t^e)fi^ßug campants (humana mim va « ixuantur adfacra) amp;nbsp;fine idol is, nifi quod pi-“f^ nfiorica^i ex veten amp;nbsp;noua teflamento in (‘tnetibm^ templorum habeant depi^io/S, • '^ttio:henu4 pafior eïl illorum patriarcha, pi'i’tii^iopcatur 'Patrianha effe, pileum Uturn ( w cuins medio e^l crux rubra ) fiti muneris infi~ ^^^Mpkegeflat.
J' Qii^tuor vicibus in anno^ nempe die natiuitn t^^smini, die reJurreêHoms, die pentecofles, ^ ^•^•dugufli communicant omnes Chrifliani,qui '^J^fi'itJ»bytraq-,Jpccie ; non e^l difirimen laid ^perdotis, fed eadem myfleria porriguntur v-f Milfecekbratio hoe modofit: Sacerdosindu ylbam amp;nbsp;pallium noftro fere more, nifi quoi lt;^in(s rubras quatuor habeat in vefie facerdota-bindextobrachio vnam, infiniftroalteram, in pdiore teniarn, quartam in dorfi, vt quocunq; ß '^init, nfi^ia Chrifti fummi facerdotts contem-exhibeat.
5« Sicerdosita in fierario omatus prodit, amp;nbsp;^^iidpopulum conuerfits verba hxc alta vocet ’^txtiudiripofiit ab omnibus qui adfunt,pronun-to'^ÖAoyn^^vi) n^ariXSit JiraTfafi i^ 3^4«,^ ?«-’ ’^^ *”’ ^'^^ ^^ ^^^ alt;â'»«î T MMIU,, ^^Uibenedidum regnum patrfs,amp;filq amp;nbsp;ßi-^laftn^li, amp;nbsp;Jemper, amp;nbsp;in fieula ficulorum t
i^
-ocr page 286-atS C ^ T E c .H i s il i
• amp;nbsp;rejpondet totu^s popultis,àftàà^amen,
6. nbsp;nbsp;nbsp;Huie co^ifeßioni max precationem ad trif tanem fubittngit:, ad quampopulua lotus Jsntli rejpondet.
7, nbsp;nbsp;nbsp;Finitaprecatiouecanitur à populo,- Hv^' ^i'-f, èi'/t^ h i%vçlt;is, üyiet i aiaictr®^,(i»r» i/iïl’ hocen, Sandus Deustfanfluifbrtis,faHßus Of mortalisimifirere nofiri.
8. nbsp;nbsp;nbsp;Huic cantioni Jubiungitur leiïio ex jcripit ^poflolii JS primum griece, deinde arabicfr^ plenque Chrifiiani qui mie fuut ex ^rabiajimt translati.
Ç. Canitur HaUelu lah.
lo. nbsp;nbsp;nbsp;suangelium legitur grtece, deinde arabics, u. Finito Euangelio canitur à toto cstucitt' tnen quad Cherubim vocant.
12. nbsp;nbsp;nbsp;Carmine Cherubim finito, fit condo à fim' mo miniftro, idq; fiere ad horam. I^unquam eniia | vUaconcio fi vitra horam extendit. , ' ij. Finita condone recitantur cænie verba dr pjh fiuggeflo, idq; tantum in quatuor fiefiù,d(f'' buf fiupra ad tertium numerum dixi.
14. nbsp;nbsp;nbsp;Eeuerfius à fiuggeßo ad menfiam,qitiei’»»^‘ dio templi fiita en, ad populum fie conuertitfacii' dos hM verba pronuncians, ^Sn-» ^igt;!!-‘( i‘7lt;‘^'lt; ’ ''^ vSgt; ^ai^tun riidiu èn X%b 3^sr»Te'tf tpmtn atiilgt;’ '‘'‘’* ^w. Omnis donatio bona,amp; omne donumptr fê£lum dejeendit celitusa patre luminum-
’5' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
-ocr page 287-^ y ^ s r -i o N g s. 2^^ ’5' SmeerdosdißnbuensjairamentKmcœna!,fin ÿgt;l^! cmmunicantium bijce verbM aUoijMtur» ^‘^^)i^i‘lt; vui^ K!gt;^'nt,gt;(^ iXitiu-iinJÂo -isra^a :±ii na-'quot;i'fvi’dde^ijaccipegratùim à Domino,amp; mi-^^hrdiam a Deo faluatore noflio.
’ƒ Ai htec reßiondet qui accipit facm came my J ^^^i^^ttmv ra $^vçtKÿ qe i#quot;lS xô^v^nisx jUS ztä^äXä-^**RVtf(r{^vijrAgt; « ifngt;^ny i rot^!^(rû)^Kot.èâ7ri^ a 13 “^’ÄÄ Vf 0 A^r^f iiUôAoy^ a* ^v-iêvHif^(.f^ xv^ti c* rîî le« ''''«a fâchai eïi, Can£ tue myflice fili Dcifac me flt;^^‘àfm, Nequjqusim enim tenegabo, nec ^lèiiiiim iLbojkut ludaf, Jéd veluti latro te confi ^diar: memento mei Domine in regno tuo.
V- quot;i^lnl canitur inter communicandum, fed. '^''‘^tj^eüntores fingulan deuotione méditante ^‘^ß^remyßeria.
Communicatione ßnita, additur gratiarum ‘'^‘Odimprecatione, amp;nbsp;wertens fe ad populum n^’^^'^^ 1® ^unc modum benedicit populo j H tJv gt;‘«i^«i-;ii(i4i’i^af, benediciio Domini fupervos^ ^tef^ondet totut catuf,^men.Hec de Miffit re ^^“f^emetrim, que quatuor anni vicibus cele-quot;^‘‘(w,quemadmodum fupra admonui. verum in ‘^tidianu conuentibiM hunc morim habere Cori wnos muht idem Demstrim.Omnium primum ’^Uturficerdos à benediH one,vt in mißa. 3. Fi-prêtes pMice,recitatur aliqua le£lio ex jaerü
^^'^i^tamp;fitbreuii conjo. 3. Difirtbuitur,preci~
but
-ocr page 288-i6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P-R^E C ^ T I 0 N E S '■
buifinitifffine vinopauK: hunc panen diiuifl^ aofi effè corpus Domini, fed tantum dari inß^ mutu£ fratemitatis i vthocfymbolo admonn^ pfirum animi co.de fiant, qui de eodem pane f^ß ticipant. ^.Hot percepto pane popuhtt cumhace^ nedi^iionCf n aG^tyiit S'xvfis ifi gt;ii/.»si dimttitaf'
OR^T/O ^‘D
CH^JSTTM.
Dvlcißimt Domine JefuCbriflefiliDeiißgt;lt;‘^'‘^ gratta mens noflra denfißimis offunditur Ue^ bris-, Affedus omnes in flammas atpiditatuitißt''^''^' Voluntas mentis cahginc inuoluta affcduM lt;wf abripitur: denitp omnes aciiones noflra interiors quot;nbsp;exterlores a norma uoluntatis tua longe aierrtt^'' j Tenebras igitur mentis noflra allato uerbi tuilKquot;” , dulciflime iefu chriße difeute : Cupiditatuinfi^’'^ • gratia tuafintibus elementer extingue: Vohnd^ ^^ tua manu rc/ormatam, tuo fando impellejßitii''’ . qua mens illuminata retie monflret-.quaaffediO'' cordis pie fuadent : ea lt;y uoluntas alacriter gt;'”r-’ Cr omnes uires animi çy corporis uoluntatisnnpp obtempérantesfludiofe exequantur, Tu emtnl^. nofler propiciator, nofler Rex, noflra firtitadgt; uirtus, noflra unica flies,unica falus,untcailt;ia (^quot;k atema. Te inuoco dulciflime Iefu chriflc,utn^^'^^^ flat, ne uelfedutiiafilfis prophetis,uelpeUedißy pria carne,uelperfiuaß a diabolo,uel abdutligt'^'^^ '
-ocr page 289-f'K.E C ^n o N E s., 261 tiiinimmorib.^y excmphsiUel etieim offenß fctrndults ftwàmur in f riflings tenehms et abcrrcmiisä te uia nitit eternee.Deduc obfecro nos fili Dei in lutninc ml iß iw, ßßint nos, ijui es dexterd Deipâtris,ne eoncia iimnsi dirige nos quo tandem te duce perueniamus re dind gloriam immortalitatis^quam promififlif^eran i'^X! inte-ididcißime ïefu chrifle : Tibi laus,conßßio C gloria in facula faculorum, Rmen.
F0I{^M^ TEJEC^ANDI generaliei.
^»utifotensjaternetuerißime Deus,pater Domini ^fakatoris noflri lefu chri^i, conditor celi ç^ ter iXyWa cum filio tuo lefu ebrifio, ei'fßiritu fanclo, ^S'i^'astibigratias toto pcnore,quodimmcfa miferi tordia te nabis pateßeißi miffo filio lefu Chrifio, (^ fiolitoarcano ç^admirando decreto de redemtione gtnerisljumani, (y eolligis tibi aternam Dcclefiam f^^minißeriunEuangchf çy ßiritumfangum, çy firtbeshoffitia Ucclefice,çy resuita fußentationi i^tteßarias. Here et alia bénéficia confitemur uerißime i'i‘idonaejje,etabs tenobispropter filium tribui çy ^’^^firuaruConfitemur etiam multisnos peccatis mula ^ipliciterpöKHtoj eße, çy ticris atq; ardentibus doloa ™iis cordis deploramus, quod contra normamiuflia C‘ie iaa feccauerimus,acprecamur, ut conuertas not ^^ ie, et condones nobis omnia peccata noßra p rop ter ^llcdwnfilium tuum lefum chrißum, çy ßiritu fan* ^0 tuo accenias in nobis ueram fidem gy ueram obae* ^‘‘gt;^iim,çy regasnos,ut ficut ferio nobis propoßia i^»icSi,auxilio tuo emendemus uitam çy tibi obeedia
Anns
S î Orlt;lt;«
-ocr page 290-2(52 P Tt^E CITIONS S.
Oremus ctiam propter lefum chnfluM ßHnfi^^^ um dilcilum-, ut internos çy in bis regianihusf’’^^ tua tibi colligas Ecclrjiam, çy in ea puritüSfX^''^^ dodrinx conferues, ut te uera inuocatione cobwitigt;-’' tibi oboediamus,çy in omni (eternitatetecelebre»^^ çy diltgamus. Ad banc rem largiaris Eccleßaf^'^^^ dodores çy paflores, lt;jui reda docendo, çy exemf pilt uitx gloriam tuam lUuflrent et profint Eccbß^'
Oremus ettam propter lefum chridum ^/ww*“* urn ddediimyUt in bis terris largiarispiain,[alutsrt’lgt;lt; Cy tranquiUam gubemationem, çy regiam miiß^ tem,ac regni conjiliarios etfenatores tuearis, sclßi^ tu fando tuo regas,ut tota ipforum gubernatio(tix'‘ atglorne tua, çy ipfis çy fubditisfit trmtjuillt ^ falutaris.Confirmcs etiam omnes pios reges^pmeif^^ çy nobiles in propofito tuam gloria,ueram do3ris^i çy bonejlatem difciplinx conferuandi. Btiam «Hÿ' flratus huius urbis dementer gubernes ac ttitiris.f'‘ camur etiam,ut res terra nafcentes (quashrgint'd in bac uita genus bumanum fuflentetur et te iiiMCd) fiucas ac protegas,çy panem quotidianum btni^^ nobisprabeas. Et quia tibi nota ed ingensimiealk' tas nofira,çy promifiiflt te magnitudinem iraaiutf* fus peccatum temperaturum mifencordia profi'^ mterceßionem dilcdifily tui, oramus, utpxnistjn^ merito fuflincmus, clementer mitiges, çy aff‘^^ omnes, qui teinuocant, confoleris jfiritufandotsoi ut muera fide çy uera inuocatione maneant confié tes, çy m omni aternitate mifericorduim titan «^ brent,Amen,
Oratio
-ocr page 291-f T{_£ C ^ T l o N £ s. 28^ (i^i^TlO DEKOTISSIMJ. ^D
Chriflum D. ^itguflifii.
^fts mat chrifle Deus, hominum tu dulcis umAtor, “X, KW, ^li^^ faills, decor çy decus omne tuorum, O* »twafro ijuorum uoluißißrre fahite, Cernito uinda, ^f^(tm,uiilnus,mortem utqi fepulcrum : Pod tres in^ ^Hesieuida morte refurgens, Difcipulis uifus,nUo ^^Hi coriareformans : Vuce quuter dena cclorum P»‘»Mpctifli,yiuis in xternum, nunc çy per fcecula ^‘gnws, 'lues Deus meus uiuus çy uerusyputer meus llt;indus, Dominus meus pius, Rex meus magnus,paftor ’^^gt;fdonus,magiflermeusunus, adiutor meusopti* ’^‘‘■’tiddiasmeuspulcerrimus, panismeusuiuus, Sd” verlos meus in ceternum, dux ad patriam,lux mea wc* 'f‘^,itilceiomea fanda, uitamea reda ,fapientia mea fi’‘sdari,fimplicitas mea pura, concordta mea paci* ^^^gt;cufloiia mea tuta, portio mea l!ona,falus mea fern fitema, mifericordia mea magna,patientia mea robu u'lgt;imit,uidimamea Immaculata,redemtio mea fanda, jf’eimeafirma, caritas mea perfida, refurredio mea Wi,uitA mea ceterna, exultatio €y uifio mea beatific
fine fine manfura. Te deprecor,fupplico ey ro ?0i nt per te ambulem, ad te perueniam, tn te reejuie^ fitm,cpii es uia,ueritas çy uita,fine qua nemo lient t ad pttrern. Teenimdcfiderodiilcißimum çy pulcerri» WKW dominum, 0 ff lender paternte glories, qui fedes fifer cherubim, y intuens abyffos, lumen ueridi^ ttim, lumen illuminans, lumen indeficiens,in quem de^ fitrant angeliprojficere,ecce cor meuni cord te ed, S 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difeute
-ocr page 292-,204 P '^E C T I 0 N fj.
discute tendras eins, ut amoris tui claritiilc f^*' ferfundatur, Dd mihi Deus meus te,redieindgt;‘^^’ amo tc,(y fi parum eü, amem ualidius. WfoK tnetiri, ut jciam quantum dept mihi amoris tui gt;gt;' quad fatis est, çy currat uita mea in amplexus tx^^ neeauertatur doneeabfcondatur in abfcondito «“''* t«rHoc tarnen feio^quia male mihi edi prater te^'^' ne^Kon folum extra me,fed in meipfo. 0m»iseni»‘‘' pia qua Deus meus non efi,egeflas mihi tfi, ^'^^‘ namq; quodneq; in melius, ncqi in deteriuscomiuoi^l poteft, tu foluses, quifimpliciter foluseS,cui«eu‘ aliud untere,(y aliud beate untere,quad tiabeitift tu es, creatura nero tua, cui edi aliud uiutre, GT leate uiuere,omne quod uiuit et beate uiuit,non des’ nifi gratia tua attribuere, çy ideonosegemust^' non tu noflri,quia p omnino non effemus,^^^^'^ effet ad bonum quod tu es. TibUtaqiDominoOeot^^ flrofemper adheerere neceffe habemus, ut per conto umauxilium tuumfände çy pie,(y redeuiutrtuff
' amus. Pondérépquidem fragilitatis nofiradeofr. trahimur,dono autem tuo accendimur amp;nbsp;furfur'f tnur,inardefcimus CT imus, afcendimus.afcenfionetO corde ßeimus, çy cantamus canticum graduum, '^ tuo bono inardefetmus çy imus, quo iam fiirfioof^ adpacem ïcrufalem. Quoniam iucundatusfinir ^ qua dida funt mihi,in domum Domini ibimusfbt^' loeauit nos uoluntas bona, ut nihil uclimusaHudir^ permancre illic in aternum. Sed quia dum («»'“j* corpore,pcregrinamur a te Domine, nonhalemns ciuitatem manentem, ded futur am inquirimuSjnor
auttO
-ocr page 293-i^^E c ^T r o fie s. a^ in edis e^jideo duce gnitia tua,in fl '^^ ^ ^‘^^‘^^ cordis mei, çy CMto tibi amatoria,, ^^ (‘f! Çy Deus meus, gemens inenarrubiles gemi» !^^^a^^‘^^‘°*^‘^ '^^'^■‘‘^^‘ cdntubiles mibijides f ^^.I^^‘^^‘°’^*^ ^^c^’ E^ recordims iïierufdem,ex» 2J’*‘*^f‘’^f‘*^ cordis, Kierufidem putrium mea t ^/^^mAtrtm meAm,tei^ fuper earn regnuto ‘''^''»‘gt;^itorem,pAtrem,tutorem,pAtronum,redo« ^^tfi^ortm, euflas çy firtes deliciAS,folidum gAu* quot;quot;b (3“ omniA bond ineffabilia,fimul omnia,quid u« ^’^^jimmuDt çy uerum bonum ; çz non Mcrtar,doa quot;ff Weil« picem mittris edrißimx, ubt funt primitia Faills wei, colligas totum quad fum a dißierfionc et i^^»titAtebAc, çy confirmes atep confirmes in tea 'fiw««, Df«j tneus,miferictrdid mea,hmen.
^^.^TlOTI^p CONSER^a- ■ tione in pietatii cumculo.
^»»tgt;fottnsDeus,falus, protedio (y liberdtio no /^ ‘°''^‘^^ pctitiones cordis noflri, deledamur Ç^ Ifenunus in teDominc, dirige greffus noflros in bo* quot;“WiCr cj«^ ceciderimus in peccatum, porrige dexte ^*'''^'^dntiluscumauxilio gratice çy mifericordix '“‘f)«c colli(i4w«r in interitum,neconfundamur in Monfort tmlo,ne dißgt;er camus cum impies, fed heer edi* ^^ioniuforum uiuentium in terra fortiamur,pcr Do WmwHoJïrKw iefum d^riflum, Amen,
CK^Tl^P^yM J-CT10 BE^TI
Thilippi Melanchthonis.
,AD DE^M T^TEJ-M.
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rgo
-ocr page 294-^66
PTi^Ec^r tones
Ago tibi grAtim omnipotens, ceterneamp;uiut'^^' fis, aternepAter Domini noflri icß ebrißi,emt^'*^' omnium rerum çx canferuAtor ac opitulAtor, lio tuo coatemo dominonoflro lefuchriflo.fHr in lerufAlem^çy jjiiritu fmeio tuo effufomAfo^^ ^uod tepAteficiJii nabis immenfAboniMecertii^ illuftribus tcjlimoni^s, er quad condidijii (f c^‘S^ tibi E-cclefiAm perpetuum, er uoluiflifiliumOV''*^. minumnoflrum tefumchrijlum pro nobisferi»''^'' mAm,dedifli nabis Euungelium tnumber jjuntno'i^ ßum,rcmittis nobispeccAtA, c;g' liberAsnosAfoir te diAboli, çy A morte eeternA, er dus nobisiiiigt;f^^ ternum, Ç^ h Ademis in b Ac uitA me muîtis msÿi^^ nefici/s donußiydedifli uitAm,uidum dodrindm,{^^^. y s lacis in quibus uixi, er mitigujli pœnAS qiuo «“’'' tus fum,
^D S-tMfçu^ti FiLIf^M.
Ago tibigrAtiAs etiAm domine leß cbrißij'^'^'^ uiui,crucifixepro nobis et refufeUAte, eminuclf^.^ copuläflt tibi humAnAm nAturAm, paßus es f’^'’^\i er refurrexifli,Ac redemiHi nosßeruAs ac defiAm contrA diubolos h oßes tuas, Cf dus Cf ^r^ rAs feepe lucem EuAngely, remittis nabis peceii^' j dus nabis uitAm ceternAm,er es mediAtor amp;nbsp;quot;’*% lAtor pro nabis Aßiduus,ey uis nabis opitubuigt;f ^^ dixifli, Venite Ad me omnes qui luborAtis, Gf ^fii^j ^S° refidAm uos.
,AD DEf^M SVUilTrH fanSlum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
d^S° dbi grAtiAs^intusfAnde uiuißcAt0rgt;‘igt; '^
-ocr page 295-f'^EC^TtONES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26j
i’i^pojfolüs, quoi accendis luccm tudni in noflris men J'w, rtgis,ioces, mones, iuitas me confilio, gubemds Worts itocdtionis mece, çy fandificas me nd Hitnn «ICDMOi,
OS^^nO EirSDEM ^D
Dcum pairem.
OwNipotciw, teterne çy uiue Deus, teterne pdter Wwwi «oJJn iefu ckrifli, qui te pateficijit immenfd ’witof, (^ ci^,^((ƒ}, de ßbo tuo dommo nojlro ïcfu ^’''MuncnuditCyConditor omnium rerum^çy con* tt Qpituldtor,cum filio tuo coceterno domino *Wgt;lef«c6ri/foyegnante tecum (y pdießHo in le ^idtn, ^jjuntufdncio tuo effufo in dpoflolos, [api ^^Mtyinißricors index çy firtis,qui dixilh ; yiuo ‘i^'gt;«gt;lo mortem peccdtoris, fed ut conuertatur çy ^quot;‘^^•^tiixijliiinuocdme in die tribuldtionis çy eri P'“”te, Kifereremei propter lefum chrifium filiutn
‘iominKm no flrum, quem uoluifli pro nobis effe •' “gt;«»,«gnirlTut i^ ixirnv, çy fdnüificdyregeßuudt *''twlt;it cor çy animam medmjfintu jancio tuo, ut te '*^''^*ÿi!ifcMi (y inuocem, tibi uere eredam, gratias
amp; obcediim,rege et ferud Ecclefidm tudm,fic» ^^fnmifijii inquienstUoe eFtfœdus meum eum eis,{j}i I^*® Wens,^m' eü in te,et uerbd med,qua pofui in ore “l’ion rcccdcnt db ore feminis tui in xternüi femper ^‘^iinnoiis 'Eudngelium tuum, çy rege çy confirm ^^'^^idiioflrdfliiritu fan cio tuoM in furores Epieu gubernd fludid Eeelefix, çy ^^ feilt ids, qux prxbent ho^itia Ecclefljs.
ÂD ä-utii^aifii F IL ITM.
-ocr page 296-alt;?8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P-T(^ E C T / o N £.5.
Jeß chnflcfili Dei uiui,crucißxe froKohsGt^ ßfeitate, qui régnas eld dexteram ^eitris, ut its W bominibus, or conflitutus es intergelUtor prciici’i* mfercre mei et intercede pro meapui aternuß’* tun/an^ificameßiritu fetneio tuo,fientpromijiß^ qens: No relmqua nos orphanos.,rege etiefnitß^ flam tuâmes politias, qua firn fEeclcjiiehol^it^
an SPIEJTTM saK'^Tm.^ Spiritus fanlie effufe in Rpoftolos,qutKtpni»!^ nobisfilius Dei, redemtor nofl er, ut acccniatifit^'^. ^teram agnitionem çy inuocationemDei,ficut i‘’* ptum eli-.E-ffundam fupcr uos fliritum gratia G f cum ; Exufeita in cordib. noflrisuerim timorem^^' eyueramfidem cy agnitionem mfcricorUf^l'^^ nobis eetemus pater Domini noflriießchriflfl' pterfilium promifit ,fis nobisparadetus insgt;t^^ confilifs çy pericul{s,(y accendementesnoSi’'^’^ uera obet dientia patrem Domini tefu ciirfli^Gr dus redemtoremnoflrum, et te,pcrpetuo celti^^'^'
0I{^TI0 ^ANTE C0Miï^' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Domine Deusceleflis pater, tibigratiaiiy^^ quodpro nobis filium tuum unigenitum ”””*^1^ tradidifli,ut nos a mortepeccati cy gehenna i‘ ^ ret. Poflea me mi Ier um ad illum traxifi, f^*’^^ peccata çy damnationem mihi cognitamfi^'^^La ter oflendifli,quam eer ta falus in codent ^^^’^Kj prehendentibus illum pér fidem. PratercatV j ly tui carnein in cibum, çy fanguinem in f°^'‘''*'alfa
-ocr page 297-jjf^. ^ Â.E C ,A 71 0 N E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;262
^[dn'^^''^^^'’^ ^^^^‘^“‘fl‘-‘ wt f^tfli in cum indies ado ^S'*^^^ accipmus deinde per eum in maius ' ''iiWo'f ^^‘^*^^^‘°^‘^ noflne precium, hoe »# ^''\^f‘^^Z‘(‘^^°gt;^lt;gt;ii‘^c0ei nofiri femperub ^o^ljiv‘^^^^^'‘ ^f‘'‘^^'^gt;^lt;^gt;^ilt;^ eamlocitpleip (iritu ^^’^‘'”'“^ '“ ‘*'^^P^‘°'^^gt;»fi‘i(ni,qucepcr ^^(ii^^^’'^'^^^^^^^ ‘^^ P^^fi^^ ^pp^yatiores fubin '»tan^'^'^' “^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“’”quot;* è^°^^ 'lt;gt;^‘‘^lt;= fff omnem
^'‘mAnt^^^'^*’' ^^*''^^”* lt;^rifi»m Ïiominum no»
iff« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xtemapatrisfapientiaDontine
jïi l^'^ f*^**^*^* ^f^^* docilitatis commodum addidi* ti«'t ' ‘^'“^^^ ‘’^ natures p ropenfionem auxilium gr a ^‘in*^ ^’^’'‘’’'’‘'^i^^^^^^^difciplinascitiusperdi iinta ^‘“^ glories feruituras, quarum adminiculis pleniusaßequatur cognitionem tuit Mff' ^''^^'^^’“’”‘’’’‘® f'^^^^o^itUtq; ad te (( f quot;quot;’'^pMcricirt' exemplum indies profiaam esta lt;nbsp;P'Wtiii Çf gratia apud Deurn çy apud homines : K «Wis çf régnas in conPortio patris ac Ihiritus
^\4TIO itq TEUJCrLIS amp;nbsp;cruce,
i»
^^nt non ['ecundum peccatanoftrafidas nohis, ^^^d^^undim iniquitatesnoflras rétribuas nohis, ‘‘^^^If^rkorspater, qui contritorum non dejjai^ S™if«»), çy moerentium nonjpernis affecium,ad» °f''^^d'»ênojlris,quasinaffliPiionihus,quesiugi» '^^^frenuint,coram te ejfundimus,eafq; clcincnter * exaud
-ocr page 298-^7® ^ '^ ^ ^ ^ f i O' u e s. exMdi,ut hoe, ijuod contra nos diabolic^ ac hHI^ fraudes mobuntur, adnihilum redigatur, ca^1^ tute bonitatis dijpergatur ; ut nullis mftSatia^ l^Jt,tnücclcjia tuafanéia,tibifentper grattasa^a^^ periefumchriflum dominum nojlrum, Amen. t^on intres Domine in iudteium cumferuo tMgt; C^uta non mjltßcabttur tn conlpeUu ttio omnii^
Uens.
Omnipotens Deus qui nos in tanfis periculis lt;gt;gt;^ flitutos, propter humanamfragil,tatemfcisno)ipii[^‘ ^e)njijfere,danabis falutem mentis çg“ corporis,^^‘^ i quiepropeccatis nos affligunt, te adiutiante,ii«lt;‘' Mus per dominum nojlrum te/um chrtJlum,Amcti. l
Jnuoca me in die tribulationiSf
Et emam te, (y tu bonorificabis mt.
Parce Domine, parce peccatis nojlris, Cf tf“»quot;^ incejjabilitcr debnquentibus continua poena dtbeiusr, prxfertim tarnen qutefumus, ut quad adperpet««» meremur exitium,tranleat a nobts ad corredioiusgt;‘‘‘ xilium,per Dominum noßrum lefum cbriflinih^
0I{^TI0 CTM M,AN£ j frurrexerfi.
Quandoquidem tu celeßispater, turn in celnd^ / in terris unus lUe omnipotent Deus, ubiq ^(»^quot;quot;^^^ 1
-ocr page 299-f KE V^ TI ONES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijl
pcrmanehisï Te ex animo fup» fheißime pretor, nefmas ut in meam, nc^ ut alij ere» ^iM mfiMm uoluntatemhunc diem conuertamus , ^’'jiittadfrauum arUtrium noflrü prelabamur, fei f’tiM p4tcrHlt;0H tuamuoluntatem, (etemumconfdi» *’•gt; «eriHm illud tuum falutifèrum,tuumq; bencplaci» *wgt; rtdamtutamur , CJ“ueracicorde perfidamust ï^tiomc» diMiHUM per nos miferos peccatores, nune ^Awper faneiificetur, per filium tuum 1 e s v m Cinj^Awc«.
Q^^TIO DTM J.BJS , cubitum.
Tiïi Domme Deus animam ac uitammeam com» '’*’^gt; ut m chriflo, qui eïi uita (y refurreÜio not ^r^ub atema morte me deßndas, atlt;p ut ipfet
Ïm «erlt;lt; lux e^i, jjilendorem gratae fuse m corda noßra tenebrofa perfitn* dat. Amen.
P I N I 1.
-ocr page 300-\002AÙ of^