-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek is gescand in het kader van het Incunabelen project.

Een incunabel of wiegendruk is een boek of geschrift dat gedrukt is vóór 1 januari 1501. Gezien de bijzondere aard van deze vroege gedrukte werken is besloten deze uitgebreid te beschrijven en te digitaliseren.

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: https://repertorium.librarv.uu.nl/collectie/incunabelen/

Bij deze boeken wordt ook de volledige buitenkant gescand en een scan gemaakt van het geopende boek. De hierna volgende scans zijn (in volgorde waarop ze getoond worden):

*Een deel van de banden in deze collectie bevatten meerdere titels, het is dus mogelijk dat de pagina's in deze overzichtsscan horen bij een andere titel.

-ocr page 3-

This book has been digitized as part of the Incunabula project.

An incunable or incunabulum is a book, pamphlet, or broadside that was printed before January 1st 1501. Due to their special nature a project has been started to better describe and then digitize these early printed works In our collection.

More information on this collection is available here: https://repertorium.library.uu.nl/collectie/incunabelen/

The digitized version of these books includes scans of the outside of the book and a scan of the open book. The scans after this notice are (in the order in which they are shown):

*Some of the bindings in this collection contain multiple titles, therefore it is possible that this scan shows pages which belong to a different title.

-ocr page 4-

accidentia pains in tali cHc,': p png no ell crroncn efi 2Zboma i c5 alqs the ologis teuere acen^ pants ^ vini in facfo altans inendcre : iRndeo t dice ^ vern eft tp bens S’bo.opinat tp eflentia cuiuftibs rd create diftinguir reali ter a fuo efte:6 no tenet cp efle poflit feparari -r feparatim pfernari fine eflen# tia:quia efFectns fotniaiis no pot fieri nee eflc fine fun caufa foimali ♦ mo f m SZbo.eHe eft effectns fotmalis effentie, T^jetcrea dato cp elle poftet fieri et eófemari fineeftcntia:adbuc non fequif Pm 23bo,lt;p in tali efte accidetia pa* nis c vini poftint fabiectari: ga effe Pm Oo.eft vltima actnalitas fo:me vel babentis fotmatvtpj in,i,ptc,q.iq,iiq,v,vi.'i fere p torn libift.a p pits de ró* ne efte eft aetnare i a nullo aetnari, lient enirn in entibus creatie eft dare vl* timn fubqcibile fie non pot akern aetnarenta eft dabilis vltimue actus fie ^ actuate a nullo fo:malitcr pot actuan:quale eft elfe actualis epftetie.*! ideo fi efte pains no pnertaf fi maneat in accidentibus:vt quidâ iCbomifta^z opi* nanqrelinqnit ^ nô maneat vt fubiectn accidentin panis:^ vt forma -r aetn* alitas 1 fubfiftétia foîmalis accidentin panis vini. a boc eft qt5 XboJicit in.iiij.-r vbicucp de tali materia loquif:cp in facfo altaris coicatur virtute di* uina acentibus lUud idem efte qd babebât in fubftâtia.É^t fie pt5 Pm SZbo.q’ crroncn eft dieere acentia panis inepftere fubiectine in efte panisamo econ* iierfo efte panis fc bab, g modn actus c vt fnbfiftentia accidentin panis. ^c cûdo dico cp verft eft q» dns Ibc.dc palude in pîcallegato loco refert iUam opinioné:fed repntat eâ Ipoftibilc c in pfiti materia bereticâ:ga îneertn -t im* manifeftu eft ta Pm fidem ^ Pm róne? naturalem: qp eftentia panis diftingnaf realiter a fuo elTez-r cp maneat efte panis pnerfa eftentia panisamo cómunis opinio docto^j tenet q funt idem realiter, jCcrtn aut *1 manifeftum eft f m fi* dem q accidentia panis maneant fine fubiecto. ergo erroneum -i beretienm eft teuere c alTercre q accidentia panis fint fubiectine de facto c de poftibili f m 'getril de palude in efte panis. iCt IIC5 mibi als vifum fucrit picdicta có* clufionem non efte bereticam;fed falfam -c erroncam: nune autem diligetius conftderanti videtur faluo melioïi indicio de virtute fermonis erronea -c be* rctica:contra veritatem facramenti euebariftie qnam vniucrfalis ecclefia te* net-t credit,

CSeptima iConclufio apologetica Ioannis

T^ici ^èirandulani jConcoïdie jComitis,

iSi tencatur comunis ma de poflibihtate fuppofu ratóiö refpeem cumfene^ crcarurcidico q? fine eóuer fione fubftatie panis m corpus cb^iHi nel pandtahs ambilatione fieri poteftmf in altari fit corpus cb:ifii febm ueritatem facramenti: quod fit dietil loqucndo de poHibiliinon de fic efie.

C^eterminatio magiftralis,

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^W folennes tbeologi opinantur q pwdi’cta conclnfio non foln de fic eftê:fcd de poftibili fit falfa c in fide erronea. 3d cuins veritatis inqfitióq ondef pMmo:q pdicta pclnfio eft multiplexe -1 ambigna in fenfn que de vi verbot facit. Sebo recitabit opinio magfi ^obis '^arifien (cui defenfoï p:edicte pclnfióis innitiQ de criftentia coipis -r fanguinis r^i fn facfo per noua aftumptióem fnbftâtic panis *t vinf.2Cercio ondetur q pie dicta opinio eft berctica,€jc qbus patebit gd tenendu fit de pclufióc pdicta,

C^Ö piedicta pclnfio babct de virtute fer* monis mnltiplicem c ambignufenfum,

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i@n eft dubitandn fed firmiter tenendft: q de’ poftït facere corpus ^pi efte pns in altari facramentaliter manente fnbftantia panisamo multi catbolici tractatores fine errore culpabili B tcnucrunt:antclt;§ ecclefia determinaret modum eriftendi corporis t fanguinis jcpi in facramé* to a rpo iuftituto.fed quia in predicta códufionc ponitur ly fm veritatem fa cramenti quod poteft fupponere pro veritate de facto aut de poftibili:credo, q referendo illam determinationem ad veritatem facrameti de facto:pclufio fit falfa -I beretica.jCuins rÓ cft:quia veritas facramenti a jepo iuftitnti eófi* Hit in boc q verft corpus a fanguis jcpi funt fub fpeciebus panis et vini rea* litentranftubftatiatis pane 'r vino. *1 bec veritas fuit a prinefpio inftitutónis racn:qnia quod ecclefia déterminât efte tenendft circa facfm euebariftie ere* dendft eft B a principio fuiftè inftitutft, fi afit veritas fach referaf ad verita* tem poftibiles: vt defenfor predicte pclufióis fateri videf in fuo apologctico: credo q pclnfio fit vera t catbolica:vtfubtilitcr deducitur c défendit a ma giftro 5oBe Tßarifiefi:quem defenfor predicte pclufionis in bac fectaf mate ria.'t boc eft quod fub alqs verbis a magnis doctoribus dicif:quia predicta eftdufio aut intcUigif de veritate facfi vniuoce qua nftc eccRa teuct:^ fic có* clufio eft falfa ^t berctica 't pdictioem implicans.aut mtclligif de veritate fa* cramenti equiuoce c alterius rónis:c fic conclufio in boc fenfu eft vera *1 ca tbolica.'T^atet igitur q predicta pclufio eft multiple;: -1 ambigua,

C^pinio magri ^o.'^arifiefi de epftetia corgis -1 fanguinis Xpi in facfo altaris g aftumptióem fubftâtie panis -1 vini.

q 'Gia magf 5oBes T^arifien piedfcta pclufióem nó foln de poftibili fi de fic elTe defendit:vt error pdicte opinionismagis apparent: re* citandus eft modus ponendi eft motiuis pdicti erroris. ^od’ igif pouedi taks eft:3Ep6 inqt mediate corpore bumano vt notât prem nó totum alTumit in vnitatem fuppofiti natura panis prolatis verbis cófccratióis:ficut


-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-


-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

■ .Wse


Miscellanea Litteraria



Folio n“. /^^,

B. fol

138

590. Petrus Garcia

Xativensis, Determinationes magistrales

contra Conclusiones Joannis Pici Mirandulae, Rome, Eucha-

rius Silber 15 Oct. 1489. 2°,

B. 2o. 138

Typen 5, 6. — Rubr. Ç. — HC* 7492. — BMC IV p. 110. — MMW I 150. — Peddie II p. 276. — Peil. 4988. — Pr. 3838. — BI. 119 en 120 {□) ontbreken. Met kantteekeningen in gelijktijdig hs.

Op bl. la: ,,Ex legato doniini Alberti Schuersack quondam canonici et scholastici huius ecclesie beate Marie Traiectensisquot;. Zie over hem de aanteek. bij nr. 72.


■1


t

Si


-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

^» /^■* Clt;^'nuo4.r





W^g (y ^rt^t.poiKift»quot;^tf*Tfc »'gt;.-4ii‘®fhn}:’^'9Bo«^ Rm|)'crta}gt;M»rr»Tbe. norfifinVin^ti j »MÏ^Ik !»«•«lt; w ‘^Vl»«« 4x^5 ! '**^qi»^UqK lt;r^ aP^ pV'aC^ JÄ w!^r '^O ^ “faM^jM


SS^^.k^'i^ -Tt*Ski^4iiB»«t U4rr^i»Xilr^fc3nïgt;F--gt;)'^M^*=^^3 \ ^m ■pVk^hitSlh'MyV'-^iU ■^’ ^^-^^jnwïT-1 »ntd’^fie--Vati-sH^»i-^i’fïbnlt;^^=tï|^ WitS rT )«rquot;’^4lt;?’


jfe^pwu^ Ä^Ä l(?=-aef5Tlt;tiJ»lt;ïiWfW^■^- tn^^^i^^i'^^^‘^ ^‘®^jlt;ilt;óS,céïff’C.i«^eFfir »nte’‘^«gS.«=* Jp^S^pAr^d»»^^ i^^^ n/ttU'Gi^MïSili'^-Ïjc- hi^‘“^ip.a^fta^ï*ft^rfin^^vmf^wi^J^ f^n«j''w^'nr^.5gt;«iâ»laS“’«utlt;^»«irt^(eMî^8fiRi«Bœâ(s4fîn*»fc.

jroij^ 'iKyvHsrrï^t^Mtniftïti: Pr’trfP’ü^a J*5^^4î^ii^^»*?*n^«»»»B»tftji««jÿiiiÿjatj««*

Wwi»nt41{^1f^ “fcii^*!e*%#maG'«iM«i'


i^^iïijMrtóssa



’tllJ?®'«5i0^^ïïï''^ll ■Sifiiï’«^^ fl

• 4jTO '^Sï^»^flt;ti«rlt;»i®'iT4 4£.aquot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.



■4 'i^^^^^f^VnrS^^^^^•i'^‘^\éil^^‘^i^^f^^'tV'i,'^ '^ fetUa^A-j^.pVn^'r^CL^'t''^*^^hï*/Ï^5vH5^^^’Pf*t^ -i«”^


k*^ ¥^‘*Tgt;^J^ii«ka^fl.t£%*.«^S*fc»V»»«gt;1?‘iajió|t i^^Jö^^ ' ^-^^^/fn^W^ ()r2-^V^u*t54'»’”«i

i ^iê/®gt;lTn»flïegt; 4xlt;V-^^’'’-»Xquot;^J^ittt,v*(^“quot;^*^'^*^

■ io^pi^^5(y^4öt^gt;^?^ié;;w5tK^,j4^3w*è5^5ia»ii»tgt;amp;i

tó k« «a^^’ïUi'r^ïL^ Ï»?^ JpSPw*Jlt;c'‘f 4*w«r»lt;‘f»^ fc» lWfl,«ï^lt;

É'frh?jHa5^»nlt;â;nje«^^tn«'‘^n3e;/-ïë^i»o- Ï‘^^^l^^B‘1



«»»«mi jt in è^r^iXUin^ rt-rt ^ i^if^MfÄ^e^wXi. i’^'lt;gt;*l-AtÀô Vlt;’'’^ o'hM ■cagS^H^ii^ ?«jv'®4lt;r^'



■^i*Ó»f


*tÄnJ*^M4Ä^*lt;»i*^P-^-^ *^rt^^ii.lt;p. IÄi^4^^i* lt;A?fe v iwT-.^Ä-ti^ -S,lt;k''fett—^lt;amp;»»gt;• nn'’“^ P^54f5iital*^fll''lt;pÄgt;^^^W^»*^]|p? r9lt;cn(^1ïr««?^^»iaf^“a«M/^rfto^^S^^*M^ 5t tr-





-ocr page 14-

ïV') ; ta^rtJ^«ir'^«i^7l*Sfciöijl.

^ ^ nh. .i,*^-^fS*Jtgt;l!^ïfea« f* a-W»i- -mupi^ K^^^v^-^S^


*s«S-.ft4gt;:i»^*


ï©M3* 1gt;vO4 «c ^4ÄS^ lt;Stnflp«fti?U^t*«''''lt;pamp;^i^fa«gt;pT-=» lt;ïf?ïf=^lt;^ ^-_; 3gt;^iiIamp;''ÇW,^4«’®S^^gt;lt;îV4)cH^i^'^‘^90fÿ«^’*^l??T $»(»^^«t lt;K-^lt;h j5^'®^’® ^FVIie^^^le^^Sii« ^fo'^c‘^gïgt;^Ï 4i;^’ F'-^ufcïl' ■ï:'»«'!»^^'»^-^*?*»^«’'^®^ quot;nbsp;• '^Îhiriîlkî ■^otó lt;w»M«^? 4» ^$ ^^^Aojisl-^ ^t^iÏfi-’^fTH^^'* ^o(/i^ü.^iÏïoyvKgt;^ttrt^^* ‘^-4^^lt;^lt;^^*^^4fe^

IWU^^KÄir^quot;! -^

'■^‘'^^^fl^V

-hu ^1^ omai^ta I iQ^iamp;a^F^fiJrtJïfa^

io^^^eeial^-aa'-^ '^^^ ^i^îhf^^‘fi^p‘ti^h;:Sn

1f4A* fltTwiwf**^*^ «**gt;’^?^^Rlgt;*iiamp;w^*Plt;k»«3?0.ti

ft «ni/ F ; *rwlt; j(,,-.j

ßlirgt;nVlt;^’^ 't M ®5^*^''^r« ijprfÄ lM*®^ f agt;^:r. ^ ^ÄöwfW' r m 1

«)^gt;Mr4

Uï*»«^lt;|,4W^eeï

nlBÖHotÖ^ »■,^7*'%r'.'Wj?^'*lt;gt; nbsp;nbsp;i»^«j1^

^£‘S^gt;

Ff^ ikm^^^^ai^tniii^int^^

• ifc^^.f7a%^^^tnè^tJ

jtóhn^^tc^^tntó nr Ut'' t»»«^’*«®?^^«?^#« órihtt^^Hi^

•9^-^i'^^'?i^'-'^--^^4^an^ i^ CBB^

gt;4te,fe e,»^4*gt;P^^i^Sp»rlt;fgt;fii^^''’i^^


-ocr page 15-

i^’^ Hft-*^«''«^ ^^ «^Jf aî» u«^ -»««^^-*«1*« nbsp;nbsp;nbsp;U).H Rît (tot 4Vâ«tV AtTa^f^ vè'v. '.»ÀTAÔS^A. 4^444 O'fe

.«,.^«u-,u^,j^*^^ a^SS5Sî^72^,1S^1ïf

Î^‘ lifh'Ué MHg 1 ÿNi'à v5£«âU.

’»sæ

ite HkéSllfliU-IUr .^^iM^MtAfia ^ C^«(«f^À ,,^3Ît:??ii^ vKH^fW-â^ Vp(î^ ât0 »lei” lt;î^ A^o

^fe Wn^n^ftt.A w 1^^4WiUîoi£î »»lt;âSlt;Acr J^/L,

^^ Uo'^-îxS^Klc tÀ^,lfelt;n5.VR-|i^\V4fluâTT'|»amp;ig3;eiï-^ ^Mæ Uti^®, aEmi «ituamp;ÿ. lt;^^'tVitHeigt;a «âiH! ^ ViU eoUî^ct ^^XW. ^K»feïllîi^âamp;

n»Fgt;'i4gt;â‘ lia .»Æ 4 -pQ âtop rgt;v-tat^oc ilb^ Wt^g, ^

^w^

H?^^ 4i»ilt;'1'


S^fèr»*w«.^S^4 atk-i».tM dTaZ-MtoiW*: fttJtfe .»»wföVwÄHfa«. P. 3 e) isâ* dV^ A^niw^


I BläM üS Rt-(lUzl*»^pi. Æ^*quot;ij^^f? (P SuiaßiSia Ô|

^V1lt;«-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UutU^fte fc A ^T^^ 4t^41*;'\gt;i«»W734#f»»v.^4Plt;lt;‘lt;i»»t»wó

^^■ï^^i-qjDd^.^^.Â^M. fatten Ji^^Æ^4*t*^ îwti


^'b'îff-i^pA'


^^^^(^æ ajv»^ 4gt;‘xuê«»'4'-^M ia öju^tófti.i^

^■^^ *®-'^' ^ lt;*».'»£|ïft^'A**^^ï»^«‘ ^^fîÇ

»SuoEÆ- âcÉra* ^**^‘*-v«^|fr*‘4tH4^p4gt;MiA0eAi-

4gt;^a^'^Ä«*T« j^*^.2 Alf toy'll tU^ M^tó

âd^MtP mâ^ v5i lAr pMiu lt;nbsp;42 diSte A ^Â^ ^A^A ^^ ^C^r^ ”^^^^^^ ’^^ *^ AS. âtte VI/M Tgt;iiâvi?«e lt;p4âolt;2« MUâke-di a. iMMit U t^'j qpj '

** f^A^ uitAV^S^uf;^!’

'^ î»lt;’^(fe^»’lgt;Amlt;u«n. 42.r^-^ pAtuîé^vÂ-.

^^ V?^ “WSquot; tîrt. 42 Msaa lt;1 fP ât d^îR^ will“ rtü *

aê»4^agt;âslt;. (WMuf. a^^. stU. vw^v imöfis u^ v^r :±3te ‘''C^'TXS?~*'«î^jsï


•4«iFarfquot;


MM lt;45 â^H.'â^ec.A.i


^ 4^*^ ^ f^ m^vjia i^a rV«t5ftt4 Rt^ iM iw 'quot;^^XH^ *^;gt;-F'‘^» ^a|p^ ^y lu«.** » iUkrnie Mi^'éB.lt;aif‘jpGH^.4i.^«*3ô'HtdUô (V-ätfeemftMTStti ‘îlt;^aî|»iti!5'A3«te'Mlt;tali6 tiF^MâA/l.^Adfe^MiAi^ Mi^


j^ lt;»^iâ^ po pr.^naaasq Mu^is

Afç^lt;3 lTljta.fHilfa*^T! PTi^ ^'WWP


i ïi*t


'^vtïï^»? «Iff Äie^^^feil^ ^lA’^Ç Y^.AUâ^v^ ^amp;\xA'lt;^^ -^A^â,::,'b)p^Aé^ t'i^^^-i 10.‘^a -ï^ tam (^ lt;^^ 4lt;xMö- tffal’xj» t^.Ä^^Uifl^ä

-ocr page 16-

Æ, RTv^ ^«? piddle «^ XMiS*^x lid ^w-vlt;dót- al3^ J^'flt. 3lt;»-(A-^-quot;^V’*^*^‘**quot;*^'®^'^^^'’^gt;lt;^

^^^ d^' ^^^A*^ ^'V‘^0-Vx^famp;x5‘

Ipfcäftiwgbin;

^l{m4MOH -vriHi vM^^^fà^O» Ivrf^vM-Xni ieV9*^V*^H ^^«5Ï *4^1 ^S. f^.wvtmS Jftftl** TaS- C^^tóê- jt 'WrUr1^p4 f^'Wq^i^ •Crïrf^!^f«'‘èx^lt;‘élt; ^t^ri^^lÏêlt;Sr^^4I^ ^3f»gt;te af 0k f • f^^y^X. viO^C-^J^A3(ii^^ 'i,bf^lXAut^^S i^Ck ^Y^ sif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1^ ‘^ \^A^‘ïf^t^Arc^^j^t^lt;Ÿ' égt;^s 'ii'^ 1^ ^M^^^xx^ j -K'^t^^/JXï^dx 1*^amp; Ifi® imtlu^ aas AUdè'TjrfiUl^rtto^^

2h''ti45 iH^xx*^ ^t^y-i^A^r^ ^^iryirfi0^‘'‘^?Alt;;5t^lt;Hx«’ ^- Htóo^pamp;'la^jff^^^ï^ V‘^2^^5y~ w^VmC lli^ ië^® V^ f^ id^ï^ ^ Ai «kür vï*^ ür i^z^Ài ^ertto ito «0015 até^rtx« (TiT-cf 0-5-vr iï'i'ii'ïfe5»1rti2ï‘t^v^x «^ JHfii«t?'Ai e^ ^Xle-Sf* ƒ éeu4l^ yAM^Ï^èieCK

^4i(Vgt;'x’é^xx’f» •V'-kiSquot;»gt;*quot;iMli fkT'ivitJlnTal^ ‘V-x^''^'*^i i^^jier 4b«gt; a^ttf^ 6iri'.r('iF,5M«4-a;£TTio'^4’ft3''gt;o9^* ^'^^^ xtin^nPaCT^-^ iVé lurAmT n5~^^ ïïilT Ar^ta^ firi px'^Ï^.^l*.ftc-^'k^4’'’?tUi ÜT^kf'Mkw'^m^ «Rx^ r^Ct/Wquot;'1^0*0^ v^^ffvv^Amquot;«tl» £$(Dp xSjiS(»?i)«b*^ lt;i (}?l/)h# 'i^twW'^dbAliïgïUP^,*14^ txr^,reo Mntwfi^

*^ï^^**^ ^f^’^y lâ)^ 'quot;^^ 1t ^W^fhi fif fi~ea pi^ eT^wnxïbï^w^iFl^i) t^itiirA'ftlB MîTegS y. biVl’ Squot;^^^ 'xTgquot;lt;fvf ;gt;(Hc4^^ '^t^^'9^gt;(i^gt;^nif^ iWi?9P lt;^ f^1ïW CxHiS^S^ flp0^nM M^unr vxÇr Abó yV'ytrift.'^'xi «xm »Flt;«lt; (dp 3 rtft»^ïlt;«fegçMrnîÿ ( ,^^*i J^*^y ix3‘*^ft^w(rgt;Mr?ftgt; al» ^^ 'Vxï^W'lt;’xr ^ r^Jquot; ^TARt- ly 5 -vv^^i» M^^ir -W aK^' iTvUtT-tp^y « 041?*'’ it- âUo-n^^’Ar* «T?o w^^/ftrexb^*’^ r*® xlbii «WAmt^xT^txl^ »4gt;tx» rSjilt;i£^5x ^55*0 h*o0^n«t i^MVï5w^f^i«-r^lt;x^^d‘^quot;x^ A^^db'nAu^ ira -nT^-Ay-aV «lapiiXftfgt;(FVlt;?»ed*«VATMltMl*vigt;»s I^

TVT’'VTmi

aq f voeui »t’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^mi n» » eunt J^f^HW rti’^i.-ftb^fri'di»«’*’ Mt^^t^aenF* j«jHhSear afta T»1? ^^'^gxn ^tgt;^^liquot;ïy dcrTk^^tMir’ fVi- ‘^a'i^^x^^J^|?^^^ ^^^*x»*gk betn qtita^ie*^)gt;3lTt‘’'''^i:)x‘dgt;»^''»tr'.Ï'tws^j^f’^

(jk^wi^ rdU^ir^-taA Si/*^ $\*^

b* tï^^**^ A.-!!»■''fyfcKr rttn rrUiWi’XlM-'’■^‘=«^


'»♦♦a^vo rfuj ^lt;*5lt;^AA4co**ilt;^^

■^ ^-rtv nf ^1^ i«ugt;*'4-i:^S.

U ^Û^dÿ ie-i»MU ^i^-' ; ^‘Ï^ ownu • ■'t- tidF^Tó»» W

tud'« iya U4^X^^^‘quot;^ ^^^t^lt;^-gt;gt; ód^wl^i^y-iwM *gt;«Wigt;«^ 1^ ^.■^quot;•i^Tyo ^■»t'i^ü Irtile’^^o**'-Vtrlt;?j'-^?i^''i'e •’fisnPW^i^dtfyéè'ÿ !^Tl^V ^A*l?i^quot;G ^r^;jgt;^‘Kïic!p^^j^^iÏöquot; ^uÀ«tS' pôÿrfjiJ^Î^^

fi%. ^xe ^»e fug^ m __-b'^A:çMiŒ5^tjæ^S!^iL^^£:fl3EÛ.^js^g5 •^^.^^^^wg/jh^ïl^^t*;* ^«uxft j^r 9*1« fe-hü^Ü} Ijoenj oeg ^rfS ^)^^- h?V «SÏ^V^ •». ^y=x 41^ |in- fV^^^A^. »n ie*® laV'«!^ W *gt; • W -n ^n^ IF ^Ss-.PrtS,^i«ï»’ '^'*^ï’’^V^ ^t lï^^^*' w w'»evlt;'t'^lt;,T frïrtev'titivin vrtti^“*4kM

fe *K!nif^1gt;^ è$5^'^H^~'^*''-lt;T« ^IW lt;^^«i^%^ tv»»- tf^if csWiÖlV’ «•«*’’ ^c® V^ ’^ fuut uwofJR^^!?' I^*^^V ^*‘’?'''”^Q'tïiWjgt;' ' «j^^^iiitn^^^ns^É^i^'

ijJ^

^îrX-

Kî/'Mrî^^* *1^ ü^^wFSoÄt S-idVe^e aK^VTiV jr^^^quot;^ *“ 4^? xi? *5 *^^‘ ^«^’MxX t*w’4®v^v’Fr4Wft’p

w^|i^'?F* M W'-VA^ V ’nn^*è^'lt;ÿ^^ ^^^ mV n ^aUFf^ £lt;«tü(^^ étetTo •üf'i^-iJlKlMF t»^ !Vi^^W/'^\^^r=’ ür'-^rnb'l fpërtü^W ®M^ ^u-tv ï^ti^^^j^^ijt ^{Âr^Â^cfi^,^^ i^^3ge^ 3iCgt; îtue^i.ir'viri.f-;râiwirgt;*(RrKtlveo£P,Æ^

i**

A^?^^^'’f^)j «t^Ml.»^^


-ocr page 17-

-ocr page 18-

-ocr page 19-

‘tbrtri JÖarfic Cpffcopf 'SncHdÏ.ad fanertHimn pa frem c dnm ^nnocendfi papó»vfq, (n determmarioes magidralca edtra conclnlionca apologalea ^oannia Ibid ^frandoUni Concoxdie jComUt9:p:oçmîn.

iCrfbtt Spoflolus quot;ijbauliis beartflime pater ad Co^ rintbio6:Opo2tet berdes elTczet qui ;pbati fuut ma/ nifdii fiant in vobis. iQuod quidem dnplici rations dictiï efle arbitroj.'^ïimo vt fidd catbohee verita® elijccfcat:-i vt ab bis qui in dininie feripturte fc eter cencomnie animi pigriria ercuriatur.^ccct enim fi* dele» bercticia vrimon vt eo:p appiobcntur errojea fed eatbolicam doctrina adnerfus eo^^mfidiaa affe/ rentes vigflâtioics lt;nbsp;cautioiee effidamur» «Quaptopter in lib:o ©apie ferf* bitur: ■ƒ ilins emditus -t fapiena impîudente miniftro vtetur.quod e^ponés glo.aiuiEcdefia catbolica per totum oibem late diffufa omnibus errantibus vtitur ad p2ofcctum:vtitnr enim gentibus ad materiam operatiois fuc:bere/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tids ad p2obati0em doctrine fue;fcifmatici8 ad documentum ftabilitatis fuc iudcis ad comparationem pulcb2itudinis fuc,'TP)2ofunt ergo berctfd;nó ve* rum dôcendo:qaod aut nefdfit aut p2auitatc diflimulänfed catholicos eject* tando ad verä querendu -c aperiendd, Secundo opo2tet berefes effe ad ma mfdlandd fidei catbolice ftrmitatem in bis qui rectc credunt, ©iquide5 per beretico? perfecutionem ejcaminantur fideles t p2obantur adeo tan^ aurd in fo2nace electi: vt in codem fapientie Iib2o fcribitun©c duabus bis róibus meminit etiam diuus Snguihnus fnper epl’a ad 2Co2intb,i0mncs inquit inf mid ecclclic vel erro2e obcecati vel malicia dcp2auati 4)funt:quia ft accipföt poteftatem co2po2aliter afdigcndiiejccrcent dus patientia/i vo male fentien gt;nbsp;1 /.. do aduerfantunejeercent eins fapicntiâ.8ducrfario eni mota queftio difcendi 1 t^ctat occafio:nam multa adfidem eatbolicam pertinentia:dö bereticoç cal* ’ * J^ lida inquietudine eragitantur:vt aduerfus cos defendi poftintx conftderan .^r*4 „Ï. tor diligentius t intcUigontur clarius a p2edicantur inftantius. ^caeç pater «f • 6 beatiffime enm apologeticns liber Joannie '^ici -Z^iradulani zConcotdie -^quot; -^ * ÏComitis iijfTu too legend’ t eraminadus ejebibitos mibi fit:in quo -Zlèago* J*»J‘X. rn c Cabaliftay vanitates ac fupa ftitióes Ihfcitant: t in quo nónulla etia ad ^ . vigt; *t fidem O2tbodor3m pertinétia falfo interp2ctata c defenfa elle dcp2ebendunf ƒ 1 in quo plurlma er^pbilofopbicis difciplinis ad facrc fenpture ptrarium fen ^‘^’ f' fum ei-pon5tur:g;piftimaui rem gratiftimd tue eelfttudini facere:-z p2ofeflionf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äi mee conuenientilTima: ft aduerfus eos erro2e8 fidem noftra clipcis dauidice rƒ

' torris p2o modulo intelligentie noftre muniremu8:aut potius munita demo* 1/ ^^ ftraremus.jgluam rem co libentius ac confidentius fecimu8:qgt; fancritas tna ó’..l,gt; cuius munus eft euangelica fake vt optimus -i p2udétiflimus meflo: ïi5anid ;, x 4 v 8 tritico abfcinderc:p2cdicto6 crro2C8 damnauit t anatbcmati53Uit,£teningt; ' *^‘'

-ocr page 20-

SpIUd del Ütfi fcriplit : ôpôîterc rpm amplcctétem effe eS qui Fm dócttina eft fidelem fermone: vt potene fit ejcboztarl m doctrma fana:-! cos qui ptralt;* dicur argucre, ßuas obres beariflime pater ptraapologcticas cóelufiones pjcfatl 5oamp;ï8 '^ici Mbtó bnmili fillo -t fcbolafilco mo:e parlficnfium tbcolo gop fcrlpfufn quo fancto^t patrfi plurlmo:p fentetias -i determmatioes magl - ‘ rtralesCvndc liber nomen accepft)collcgl:picpofita cuillbet determinationtj conelufione apologalüvt liquide a Icgentibus inteUigaf cas no odio 't tnnu’ dia: ß optima c p ^cfficacl roe cfie danatas^i^uare aceipiat fetfias tua bas nras clucnbiatiócs ad fidei catbolice cjraltatlócm pariter x tui nois laudem, iQuas tam etfi In bis dlu multlfc^ vlgUqs labo:aucrim‘’:tibl vni qül^ctd fe dem t auctem babes : cinendaudas t cotrlgendas fubgelmus ofierlmus et dedieamus.

Cl@etermlnatlSes maglfiralcs reucrendi patris dfii : T^ctrl Öarfic lEpl XBneUcfi.eontra pclufioncs apo*» logctlcas ^oannls '^lclziblrandnlanlM3onco:dle X^omltlsbefunt,

d^l^ïlma eSceunda CXercia (TiQuarta

lt;r ßuinta (J©cpta CSeptima

lt;r©ctaua

(ITRona

([©edrna

lt;1 'Qndccima

0 IBuodccima

©e defcenfu xj^l ad Inferos Fm anlmam,/^^*«’

©e pena peccato moitali débita Fm quantitate tempoiis ♦ IÇ^ , ©e adoxatlóe cruels t imagis jepi c reliquiapfetö?: alio^j,-^»^ ©e alTumptlbllltatc nature irratlonaUs quo ad potétia del abfolutam,-^’*’»*?. i©clibcrtqtc«tnscrcdcndlfidcl]c^lanc. i^ ^^v • ©c erincntia accidentia In facramento altans» 10e po Ui bik enfientia coipis c fanguinis ppi cu5lubfiatia penis a vini in facramento altaris» -T*^

30e foma confecratióis panls vltnquo ad fuppofitloné perfonakm vel materialem;-rlv*f j0e intcllcctu i Intelligcrc dlmno quornodo -t quaUt’dlcfi turdedeo, l- . i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

30e intelligcrc obdiro anime bumane cojpo:i eoniunetc« IM 30e ^agia 'i XZabala f m fe et oés fuas gtes quo ad pzo^^ ' bibitioncm *t certificaticcm dcdiuinitaieppi, );;^ï . j 30c mirnculis ;cpl quemodo funt argumentu certiflimufnc diuinitatis, i:



-ocr page 21-

G'l^iitna Conclttfio apologctka Joannie T^ici ^lamp;irandBUnbjConcoidïe jComiris.

/Cbiilhia non ncradur c quantum ad realem p2clt;^ fenna defcendit ad mferos ut pomt Thomas c com mumo uia:fcd folum quo ad effectum.

(Ej^etermmaho magfftralte»

p nbsp;nbsp;nbsp;TRedfeta cócliifio fine p:eïudicto fantons fme fairs et beredea mtof of

detunquod vt manifeftius fiat pmittemus pnmS que afiertio fit catbo Itoa ^ que bcrerica:quot gradus etia fint afiertionn eatboUca^ -t bercticaç. Sdiungetnus deinde quot genera fint ^pofittonu damnabiiifi. Tertio pio* piins fcnrn8 et Ifalis ptedicteconclnfionis erplicabif. Quarto multipliciter oftendetur pxedicta conclnfionctn in fenfn crplicato quem de rigoxe facit fer monis berctied. ƒ inalitcr pxobabimns ç cóclufio pwdicta to fenfo etia pxö quo fit eft de erroxe -i berefi fufpecta.

COue affertio fit catbolica et que beretica fm antiquos nominales.

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intiquo^x nominaliu opinio eft q» aiTertio catbolica dl illa ^ fola

lila que foxmalitcr c crplictte qtlncf in facro canone:aat ep folia cotentis in eo bona *i needfaria pfeqnetia dedudt.Sppellat afit ? facrfi canonc5 feriptura veteris c noni tdlaméti in biblia ptenta, ’ 'lt;3udc puter infenmt lt;^ pxeter affertionca explicite aut Implicite to faerô cagt; none contentas nulle olie fine fint ditfinite a ocilqa vniuerfalibns fine a iRo manis pontificibus aut doctoxibus facris vel ab omibus catbolicis recepte: Vt funt famofe cbxonicc t bifioxic funt dicende catbolicc;fic ^ neceffe fit ad falotcm eas firmiter credere ant pxopter eas rationem *1 bumanS inteUcctns Captiuarc.j^t er boc infert pxedicta opinio:qgt; afiertio beretica eft dogma fal fum veritati catbolice contrariu.feuic opinioni tonitit defenfox pxcdictc cort clufionis:pxo qua due ratónes adducunt ftmdamctales.qprimatquia ertra illam fcripturam nulla veritas catbolica touenitur in qua omnis veritas vti lis ^ necefiaria ad falntem babctnr:t omnis errox humane falnti contrarius damnatur.tab's autem eft diuina feriptura veteris -i noui teftamenti vt feri* bitur .q.ad Gmotb.iq.^mnis inquit SpVus feriptura dininit'’ tofpirata vti* lis eft ad docendu ad arguendu ad coxripiendu ad erudiendum in tofticia: vt perfectus fit bomo dei ad omne opus bonfi inftructu.ertra facram ergo tori ptura nulla veritas catbolica de necefiltate falutis credéda tonenif .^eefida ratio: non minus fufficit pxo fidelibus tpianis noun teftamentfi ca veten ^ fufftciebat vetus teftamentfi fidelibus bebxeis.fed totafides ad quam aftrtn gebaut bebxci fuit erpxefia in veteri teftaméto.ergo tota fides ad qua aftrim guntur ppiani prinef in nouo *1 veteri teftaméto. q^:o bac optotone facit id quod fenbit qpjxouerbjg.ömïs fermo del Ignitus clipeus cl tolbas fperan

-ocr page 22-

tibus fn fc : nee a^das QUK^ verb's HIuis et araris înttenMnïcç mendaje« ƒ adt ctfain qnod feribftnr ©eutero4(q,TRon addetie ad verba quod ego loqno: voWs aut auferetis ab eo, t£t apoc. vlt.öi quis appofnerit ad boe apponct deus fnper ill« plaças feriptas in lib:o iflo:ct H qnio diminuent de verbis pjopbetic lib:i buius anferet deus partem eins de lib:o vite.^p qui« bus omnibus requit q» verbis diuinis que in facra feriptura babent nibil pc nitus fit addendö quod tan$ carbolic« fit tenendû, iQö aut dictis faactop doctor nd fit firma fides adbibenda nee quibufedep ebronicis vel bifioïqs biblic nó infertis vider fenttre Sugaftinus in cpla ad feieronYmfi:£go Polis feriptura^ libiis qui canonici appellant bde bono:cm deferre didici vt nul« lum auctoïem eo:p in feribendo errafle aligd firmiflime credam:alios autem ita lego vt quâtalibct fanctitate quantauc doctrina p:cpollcat nS ideo veru putem quia ipfi ita fenferunt vel feripferdt: fed quia mibi per alios aucto:es vel cbron ie as vel probabiles rónes qö a vero no abborreât perfuadere po taernnt.Sd boe idem facit quod SuguUinus de vnico baptifmo li.ij.fcribit /Buis inquit nefciat facra feriptura canonica tam veteris q5 noui teftamenti certis terminis fuis ptincri:camc|5 poficrioribus olbus epop tfis ita preponi vt de lila omnino dubitari et difceptari n$ podit vtrd verd vel vtrd rectd fit quiequid in ca fcriptd fit vel cófiitcrit cdc.iCpor; adt iras que poft pfirmatd canonem vel fcripte funt vel fcribdtur -i per fermonem forte lapicntiozem in ea re culuftibet peritiozis et per alloy epoy graulozcm anctem doctiozemep pzudcntlâ Heere repzebendi ft quid in cis fozte a veritate deuiatum cft.Tjbze dicte auctes cum pluribus algs pzcdictam oplnioncm pfirmantibus babent in dccrctis diJp', Éx quibus colligit q? de lacra feriptura veteris et uoni te« ftamenti illicitd eft dubitare vty verd fit vel rectd quiequid in ca fcriptd ede conftitcrit.dc cctcris vo fcrlpturis extra faerd canonem cotentis non eft illi« eitd dubitare lt;nbsp;difceptare an a veritate exozbitent antc^ fcripture veteris -t noui teftamenti confonc dcmonftrcnf:-r per pns fole afiertiones in facro ca« none fozmalit contente aut cc folis talibus necefiaria confequentia deducte funt catbolice,

(DConfutatio opinionis nominalium cum folutionc ad rationes Ipfozum.

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13pzadicta adt opinio multiplr deficit,T^zimo gdej in boe q? aller«

tóes lilas dlcit fold cc catbollcas q fozmaliter ptlncnf in facro cano ne aut ex talib^ necefiaria pfequetia deducunt; ga ftrmltcr tenendd eft fpumfanctu aplis -i ecclcfte multas verltates catbollcas t ad falutem ne« ccfiarlas reuclafie.vndc 5o,xvi.xps apVis dixdiSdbuc babeo multa vobis dicere fed non poteftis poztarc modoted adt venerit illc fpds veritatls docc bit vos omem vcritatem,jConftat adt q non oes tales veritates fozmaliter continenf in facro canone:ncc per pfequentiâ bond -t necefTarid ex folis co« tentis in co deduedtur: vt patet ex dcterminatioc 5«nocentu.ip,cv.de ede, mif.c.cfi marte,qui de forma pfccratóis eucbariftic loques didu^ane muU

-ocr page 23-

ta tam de verbis $ de faerie domi'ni'ci's inuenîmas ab cuagelîl^ om(ffa:qiic opoftoU vel fapplenffTe verbo vd facto e^cpîcHîlTc leguntur, 'gaulas cni'5 iit -j actlbue aplbç fie aitlZbeininifTe nos oportet verbop dßi nri ibu xpi q di'rit: ’ , 36carius dl dare ^ aeciperc.bee tn nullttöaq.cuangdi'flap defcripü^vnde ’ glo,actj,q.-i dl feieronymü^n euangelio fngt nó reperif boe fenptum: fed t ’Paulus boe ab aplis audiuit vel a fpafetó legttur. feoc idc5 fenrire vidctar J^ Sug^tq.dc baptifmo panwlop fic diccns.^lla que no fenpta fcmat vlis cc^ ', cldia:acccpit ab aptis rpo doeentc.Sic eni5 ^pUie de cotporie -t fanguinis dnict cói'onej.ad rCorintb.ri.dicit: jQ6 aceepf a dno boe tradidi vobis:cc* tera aut cum venero difponam.£)c quibus patet qp muite funt veritates ca* tbolice que formaliter in facro canonc non conrinentur nee cj: folio cotentio in eo needfaria pfequentia dcduciintnr.^cbo deficit ptedfeta opinio in boe ç alTcrtiones a romanis pontificibus aut cocilqo vlibus diffinitae negat effe catbolicaotquia datutis romanop pontifie« aut vlium pciliop oportet que* [ libct fidelem builiter obedire qn nibil contra dd voluntatem picciplunt.'^n / * ad feebr. vlt.fcribit :i0beditc prepofitio vedrio c fubiacctc cisUpri enim per uigilant quad rónem pro aîabus vedris reddit«ri.Ï0c«tcro,eria.rvq.fcribif * JÖ«i aßt fuperbierit nolens obedire facerdotis impcrio qui co tge minidrat dno deo tuo:^ deercto iudicis morief bomo iltc c auferetur malU5 de ifrael:. eunctufep populus audiens timebit vt nullus deineeps intumefeat fuperbia, i vbi glo.ozdinaria:æps qui dl facerdos fm ordinem mclcbifedccb Vicarios fibi indituit quibus aittiBui vos audit me auditt-t qui vos fpernit me fpemit 3ure ergo damnationts fadmet fnïam:qui contemuit diumitaris potentiam, '^cr candé § rónem diffinitóibus vfis eccldle t romani pontificis qn pilot eos nibil p fidem didmireteportet firmitcr crcdcre;-i oppofitn teuere ed inci ' dcre in erroré damnatilTimu jlobis I^icldfin cócilio iCondantien damnatu feec ró pfirmaf p.c/i romanop pontificu.dijix,-! ßxßc oés fanctioes apli* ’ eefedis accipiende funt tan^ ipdus diuina vocepetri firmate.t ito fanctoes apficc ciufdé auctis vident efle cu fertpturis petri, lÜd aut pcilia vVia fint dr -miter tenenda betur di.rv.c.i.'t.c.ficuf.-r.c.fetaromana eccleda.'^lura ali« décréta pro ido róne podent 3llegari:fed brenitatis gfa bec fufiiciót,2Zercio deficit predicta opinio in boe q» bidorias biblic no infertas negat firmitcr eé tcncndas:qa vlis eedia tenet t docct aplbd fymbolu pdidide;btfim petrum romanfi pontifteem fuide:fedem btï petri de Sntioebia in Iftomó fuiffe trâda ta:romanos pontiftces btó petro fuccedïdc:ct multa alia.que in cbïonicis fi* dedignis de ged’ fanctop c ccclcfic inuenianf:que tfi in fcripturis biblic fox* maliter c crplicitc nÓ prinent nee Cr taliter ptentis necedario fequuntXies enim facra fcriptura de papatu t principatu petri cjepreffe loquahq» tfi btds petrus romana rcrcrit ccclïa5 in codé fcriptura minime prineLfeoc idem de principatu ccclcfic romane:et tfi firmitcr tenere debemus q' romana eedefia principatu babet fup alias ccdcfias.Tïln Tflicola'’ papa t bétur dt.rtP.ii^ui romane cedie priuilegiu ab ipfo fummo ccdiop capite traditö ouferre conaf:

a.üqlt;

-ocr page 24-

bîc pîoculduWo fn berefim labile cû flic vocct miuflue bfc dteendus eft be retiens,ÂZ1 lie aut biflozic c qui lib;i feto?: doctor babcant in aucte c fint ab ccclefla rceepti -t q notbetur in.c.feta romana ccclcria.cli.jcwpatct igif ç pzc dicta opinio eft falfa.TRec rónes fundamentales pcludflt.Tfbïima qdem non ga peeffo qp eptta facra feripturâ nulla veritas catbolica nd falutc neeeffaria reperiattaccipiedo fie eptra çp in ca no ptineaf nee pzincipalit’ fundeftep boe tft nó fegt qp ois veritas catbolica fit fozmalit’ ptcta in facra fci iptura aiit ee folis eetentis deducta.©ufficit enij cp aliquo mo in facra feriptura fundetur ©ictlj eft eni? in putna róne ptra opinionem qp iupta pzomiffuni rpi 5o.rvi, fpuffanctus multas reuelanit c reuelabit ccclcftc veritates ad falutc necefta rias que non funt fcripte infacro canone nee eje folis ptcntis nceefTario de* ducunt:fed fnfficit qgt; in co aliquo mó fundenf, ^ccuda vo ró nó concludit, T^zimotquia non eft fills rÓ de pUbus veteris teftameti -i noui:quia patres veteris teftamti vt diefit doctotes fueröt fub vmbzat-i ideo pauciota fuffici* ebât cis.f pianis out gbus lue per ppm oita eft ad ptemplationcm diuino^z c mirabiliu dci:vt iéribit poumon folu eratnceeflaria ad faluté q in lege noua ptinebant S multa alia que p^ pmufit p fpumfetum aplis t ecclefic vfqj ad confummatióem feculi reuelanda. Sc6o pot dici ad rónem cp ^babilc eft cp patres veteris t ftamenti tenebant credere multas veritates in veteri tcfta* inento nó erpzeftas nee cp folis ptentis in illo deducibilc6:B per reuelatÓent vel p alios mödos deo potTibiles habitas, 3d auctes facrc feripture rfidet cóiter a doctozibustq» nibil eft addendu diuinis feripturis qd fit cis diffond «x ptrarm:vel qd nó fit pfonu alieui vero fenfui fcriptiire:vel etia qd in fc vel quo ad boe q? ipm fit credendu effe catbolicu in feripturis diuinis nullo mó fit fundatu.3d auctes 3ug.quc alleganf di,ir,dicif q» I5 dicta fetó?: doctors nó ideo cenfenda funt ede vcra c eredenda ga a viris fanctis funt alfcrtaztn multa dicta coç tenenda funt tanep vcra -x catbolica quia ró puincit elfe vc* ra: vel quia ad eredenda ea effe vcra mouct c obligat auctas ecclcfle, C^uc affertio fit catbolica x que be*

retica fm cóem -x verani opinionem,

a Xtera vo opinio cóio: et verioz eft q» affertio catbolica eft illa cui quilibct adultus tenctur epplicite vel implicite finniter adbercre p folam fidcni 1 non per epperientia aut ratióem demonftratiua gsins de facto babcat aliqua motiua,'Éet vt alq dieunt affertio catbolica eft veri* tas cp luminc diuinc rcuclationis imediate vel mediate babita epplicite et in piopzia verbog fozma:vel implicite bona x needfaria cófcquentia deducta, ©icif notauter cp luminc diuinc rcuclatóis babita:ad differentia veritatunt per rónis inquifitióem fub luminc naturali cognofcibiliu;que nó merent did catbolicc,©icitur fcóozïmediate vel mediate babita:ga aliqua de’ imedia* te g fcipm nobis reuelanit et rcuelatzficut fecit cuangeliö, vndc ^o.ùferibit: 'Unigenitus dci filius qui eft in finu pus ipc enarrauit nobis.x yfa.luÆcce t^oip^ ft loquebar anum,t ad ^bz,i, tOlim ingt Spins de’ loques pzibus

-ocr page 25-

b pîopbctfs nooilTims diebu? (fK« locutascft tit filîo fuo.^fiqiM vo rctteU^ uit z reueUt nobis deus ß altos ficut per angelos fctós z apl’os fine p alios Viros rctós.vndc.q.T^etriJ.THon eni? volutatc buana allati dl piopbetto:i nbsp;nbsp;-

S fpufeto mfpiratl locuti fuut dei boics.z ideo nó tin veritas catbolica dicen', ,ic da eft a deo per feipm imediate fidelitms tradita:^ cti5 que p fctós ab co dó; ctos t infpiratos eft babita, ©icit pater ejcplidtc iit pjopria verbos foïm« t Vel implicite bon3 z necelTaria ontia deducta.bis enim duobns modis didt «liquid ptincri in facra fcriptnr3:ant in pïopiiaverbos foima lient ifta: ver/ _ b^aro facts eft.z atiqiud implicite qó bona z necejaria pStia eje pofttis eje plicite in Ifa fegtur: Sent ex illa:xps fuit boino:fcqnif necelTaria pStia q» ba* buit aiam rÓnalem z öés aie potentias/equit etiS q* babnit cames z offa Z cetera que pertinent ad veritatem bumanc naturciqilop nnuft (n ^piia ver* bo^fourta ptinef in facra fcriptnra.iQd ft queraf quare veritas a deo reue* lata dicif catbolica^lKndet 30oetius primo de trinitate: T ideo dicif catbo lica quia nó vni genti tm fed oibus obfcruauda z credéda pïoponitur, vnde 2J^atb4Vlti,fcribif:ÈEunte3 docete oés gentes veritatesfej ad falnte5 necef* farias, ^x Ws que dicta fuut de veritatibus catboUcis pt^ multiplex grad“* veritatS catbolicap.n{b:imns eni gradus z principalio: veritatS catbolica^ a dl eac 4 to canone facre fcripture venant no.tcftainenti in ^pzia verbog: foi f ma ptinentur« iQd aut tales veritates in facra feriptura foznwliter contente j fint catbolice manifedti eft:cS de veritate facre fcripture nemo dubitarP déat,( gt;^1. .Y^,/ ^,^ ,Ÿ.^.? ,lt;a-. vndeang^in lib:o de vnicobaptifmoziQuisncfciat facra fcripturamcano* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v. ^i-.f u t

nicam tam veteris ^nouitcilamcnticertis terminis coutmerieSeppofteris .

oïu5 epifeopox litteris ita pponi vt de illa omnino dubitari vel difceptari nó poifit vts verum vel rectum ftt quieqd in ea fcriptum couftiterit, z recitatur in decretis di.ir.c.quis ncfcu^Secuudus gradus veritatum catbolica^ eft ea? que ex folis ptentis in facro canone bona et necelTaria pntia inferut .vil efi tales veritates eand veritat) firmitaté z credulitatis neceftitaté beant c3 veritatibus er quibus necefTaria z fozmali pfitia inférant inter veritates ca* tbolicas rónabiliter pnumcranf.ftcut eft bec veritas:3cp8 eft verus deus Z verus bomo: que Iic5 in facro Canone veteris z noni tdlaméti ftc fo:maliter ' nó ptincafïnibilominns quia ex contentis in facra fcriptura eófequentia foï* mali z necelTaria infertur:catbolic3 cenfetur.T^uto etia q» beC veritasÆpS veraciter z f m realem pntiarn defcendit ad inferos Z nó folfi quo ad effects fit de feeSdo gradu veritatS catbolicaçiqa I5 in ^pria verbolz foîma nÓ cort i tineatur to facro canoneex contentis In co z ex artlculo de defcenfu xp* lt;*^ inferos pntia foxmall z necelTaria dedneit vt poft patcblt. Cercius gradus ' veritatS catbolica? eft ca? q citra canone facre fcripture ptlnenf:que tS per rclatóej z appïobat5c5tm mcdlïtibus aplis ad fideles deuenerSt, ^ane cS Xps vineret in came moïtall et oplos multa docuerit et fccerlt que in facro canóe nó babenf:f m illud 5o.vlt. ^ulta alia fecit ^bs que nó fuut fcripta in libjo boe: micas allas veritates catbolicas xps apl'os doeendas peepit 4

-ocr page 26-

■ b canone non babentunvndc 3u^4n de baptiïmo pamnloçt^lU que non cü fcripu feruat vlis ecclefiaMccepit ab apoftolis fpo docente:©^ cnï Splus de coipis c fangntnis dmd ceionej.ad jCöiintbjtdicit : ^6 accept a dno bec tradidi' vobi8:ceter3 ant cn vencro difponaa'.oïdinabo^^té ang^ibidc ^f^^r 1 ^cclcfiaftfcaïzpflituti'onuquardarcriptun0:qnafda^apro;xtradirioncpcr i ) fuccefiozes fn mmideno pfirmatoe fufeepimus: quafdâ vo confuctudine ro* ' boïatas appiobat vrn0:qbu8 par ritit8 «i idej vtriufq5 pieratio debef affect’ iQuartUö gradno aflertionu catboUca^jï cft cap que ab cedia vit fn plenartjo concilqs tan^ ad ftdent jeptane religtots pertinentin dfffitiite funt:15 erpzene in canone facre fcripture non inucnianfXuiu8 ró eft:ga pcilia plcnarta vlia r’ i ceefte fn bis que ftdei funt errare no pnßvt p5 p btm J6zcg’,dt.;cv,c,ricut feti - cuagelq quattuo: libzospic quattuo: pcilta fnfetpere c venerari me fateoi^c

fn libzo de catbolica verftate: ^fcut deno Vcnta0 eft fic ca que aplka cedia de deo doemt vcra funf.vn )(bïoucrb,i,feribit:1Rc dimfttao legem mn0 tue gloïfofcj.ccdie, ^Uintuo gradue affertfonn catbolfcap eft cap que fn ma terfa ftdei aplice fedis tudicio diffimte fnnt:que Itc3 fn canone facre ferfpture nó reperfanfunter catboltcae tfi verftatee pputanf, Cüi‘^ ró eft:quf3 apKee fedfe fudtefiï fn bt8 que ftdei funt errare non pót.'^:o quo facit ^miflio ppf Xuc.x)cm ^^öo rogaui pzo te vt non dcfieiat fidee tuait m aliqn eonueriu» eófirma fratree tuo8.vn Ibicro.t babeupriimq.i.bee eft ftdea catbolica po* ter btïlTimc.t fcquif:Êld ft apl’atue tui iudicio pp:obaf gennep me caluniare , volucrit fe impi61 maliuolü vel non effe catbolicu fed beretieu eópïobabit» ©ejetue gradue veritatn catbolicap eft cap que de tenenda fide t pfutatióe bercticop a doctonbus ab ccclla vli appzobatie alfcrtiuc tradite funt;lic5 in canone fcripture facre erpzeffe nó ptineanfXuiue ró eftiga cum cedia vlie que regitur fpufancto doctoze8 aliquo0 appzobauit cop doctrina? tanep vc* ram recipien0:ncccflè eft vt talium doctrina adertiue poftta et nunep al’e re* tractata vera fit t ab oïbiie fidelibue firma crcdulftate teneda in ca parte in qua ab vnfucrfali eedefia eft rcccpta:ar0 vniuerfalie eedefia vidcref errafte appzobando t acceptando cop doctrinam tanep vcram:que tarnen vcra nó cfict,^uf autem funt doctozc8 per vniucrfalem eedefia in vniuerfalibue cÓ cilqe appzobatf collfgitur cp quinto cócilio vniucrfa(i;in quo vt fetue Cbo« reeftat in.üp.contra gcntilc9.c.]cpf^«*i3 feribituriSequimur per omnia fetóe patree et doctoze8 eedefie atbanafium, feylarium. JÓafilium. JÓzcgoïium tbcologum.t jözegozium 1A.icenu.3mbzofium, augufiinumXbcopbiluin 3oanncm tConftantinopolitanu.iZirillnm.Xconcm.qfbzocinm.t fufeipfm’ omnia que de recta fide et condemnatione bereticop cxpofucrunt;Ê)cc ibf. T^oftmodu vo papa JÖclafiu8 in fynodo fua alto0 doctozc0 appzobauit: vt P5.f:v,di*c,fcta romana ecdla.TRotadu^tfifm dnm /Cardinale de Orrecre matazq» fynod’ vlis quïta nó appzobauit fimpfr oia ptenta in opufculia pfa* top doctop:S eu tm q de recta ftde t pdenatione bercticop erpofucrut.p qó dat fado intdlfgi ç nó eft neceffe q» oia in ef0 ptenta appzobata intdliganf:

-ocr page 27-

B tm ca que de reefs fide -ï ?)demiiatoc bcrcticoi: fenferut i erpefucrut que tan^ ncceffaria ad credendu fidclibus tradidcrutzncc g pus cp app:obatóc picfata bétunç oés tentâtes pfato?: fetó^ doctor per cccna5 appîobatoç: in opufculie pfeute fint tan^ catbolicc verttates babGiidc:fed ventatee tm ptefati generis que rdl5 de recta ftde c pdemnatiSe bcrcnco;: cepofnerunt, Jlêgt;ulta alia quidem fuut in cis ptenta alterius generis fcilicj pzobabllitatis vt patet in.c,negate no poffum.didic.lRec obuiat pzefato generi catbolicap veritatu illud quod SuguUinus dicit in.c.uoli.'i in.c.ego folis.di.ir.qm Pm glo, Sugullinus loquitur Pm iUa tempoza : cum adbne fcripta Sugiiflini t alio;gt; fanctoy patri: non erant auctentica nee apptobata: bodie aut iubétur teneri: vt pt3,)cv,di,c,vlti, Septimus gradus aflertionij catbolica^z dl cap que ex quarto quinto fepto genere witatu catbolicap pfequ/tia ncccHaria -r fozmali inferri poflunt.©icif aut needTaria et fozmali eófequentia: quia ft aliquid foln pzobabili confequentia inferref no diccret ^pzie méritas catbo lica fed pzobabilis tm, tetanus gradusaddipot : qui ^Ui0 non fit ^pzie loqucndo affertio catbolica:eil nibilominus catbolica veritatem fapiés pzo quanto catbolicis veritatibus eltpzopinqu3,'0nde veritas fapiens catbo/ licam veritatem dl illa:quc adiuncta fibi aliqua alia veritate adfidej imper/ tinente que tarnen rónabilitcr negari non poteft fcquitur veritas catbolica, Êrrcmpli gratia:*lHiïc in aplica dignitate fedet dns ^obefbaptifta jCibourta ergo pzopofitio;diis ^obefbaptifta jCibo eil papaieft affertio fapiés catbo lica VGritatem:quia adiuncta fibiilla veritate que negari non pot ^ fucrit a toto dfiop cardinalin collcgio vel duabns partibus rite fcil51 canonice de/ ctus efficit veritas catbolica dicendo:dn0 ^obefbaptiHa £ibo rite -icano nice elcctus i in papa ab vil eedefia fufeeptus dl verus papa. iQö afit bec olTcrtio c oes in confimili materia fint catbolice patet ex determinatioe con/ - cilij iConflanticn: vbi in epillola dccretaü ^Ibartini fie dicitur zq^apa cano* nice elcctus qui pzo tempoze fucrit dus nomine .ppzio expzelTo dl fucedfoz beati q^ctri babens auctem fiipzcma in eedefia dei jEe quibus patet q? af fertio berctica dl dogma falfum veritati catbolice contrariS : que tot babet fub fe fpés *i gradus quot catbolica veritas vel affertio cui opponitur:qni3 Pm pbos quot modis didt vnu oppofitop tot mois dicitur et rcliquu, vnde CU veritas vel alfertio catbolica fcptcin babeat gradus totidem affertio be/ retica babcbit,ct efi affertionibus catbolicis addat alfertio catbolica verita tem fapiens vt efi pzobatu per eandem rÓnem : affertionibus bercticalibus addenda dl alfertio berefim fapiens vt Ilatim patebit. IHec opoztct addere in defcriptione alfertionis bcretice q» fit per eedefia pdemnata:quia vt qui/ bufda doctozibus placet ficut tota eedefia non pot facere de affertóe nó vo ra veram nee de non falfa falfam:ita de non berefi non potdl facere berefim nee de veritate nó catbolica catbolica: B ficut veritates catbolice abfep vlla appzobationc ccclefic ex natura rei funt imutabilitcr vere ita funt imutabilic catbolice: t ficut berefes abfep vlla damnatide eedefie funt faire ita dreunv

-ocr page 28-

fcripta omni damnadoc ccclle funt bcrcfed.jQoid ergo facit ccdla auf papa appzobado aliquam veritatem vel crroiem repzohando i iRndetor ^ papa appzobado aliqua vcritatem catbolica nó facit cd de noijo cc catbolica: nee danando errozem facit cö de noiio bcrc(im:B déterminât de nono vcritatem illâ dudß ante fuifle catbolic3:c errozem dndu ante fuiffe bcrc(im,-ï inde ert cp greet t Joachim ante determinatóem ccclefic fuerunt de facto berctici ü fUerfît ptinace0:quia aflertiocs quas firmiter tenuerut de facto et et natura rei flint bcretice: fed quia no pdabat ccclefic errozes illos elfe berefeo ideo non fucrunt ab ccclcfia berctici reputati ,T^zopf’ quod oliqui rationabilitcr diftingufit inter berefim damnata t non damnatâ:bcrefim occulta c manife ftâ:de qua?z numero puto ce iftasiæps non veraciter -z fm reale pntiam de^ feedit ad inferos fed folu quo ad effectu.q^cccato moztali finiti tpie non de bctur pcna infinita fm tempus fed finita tm: vt poft pzobabitur,

C^d multiplejc cft genus pzopofitionu damnabiliC p . iRopofitionu damnabiliu genera fmdoctozcsmulta elfe dicuntur o impzimis ^pofirio berctica;cft ^pofitio berefim fapiés:dc qun bus fuflzeienter babifn eft.fft pzetcrca ^pofitio temcraria:eft pzoquot; pofitio crronca:cft pzopofitio iniuriofa:eft pzopofitio male fonans aut feada lofa fiuc piaç aurin offcnfiua:i cft ^pofitio feditiofa:de quibus per ozdine5 cft diccndn.Tpbzopofitio temeraria cft pzopofitio aficrens aliquid tan$ eer tuin quod non poteft cificaci rónc peobari vel aufte, ficut\ppofitio aficrens qgt; mudus finier intrd centu annos.lamp;ec nut ^pofitio licet pofi5 eé vcra:boc tfi aficrens taneç certn dicif tancrarius t pzopofitio tcmcraria:quia ad boe nee auctas nee ró efficac babef. T^zopofitio erronca dicit ^pofitio afierés aliquid quod cft falfum.vndc âugûftin'’ libzo de Scademieis dicit q? erroz cft falfa p veris appzobarc. 'pzopofitio iniuriofa cft q detrabit ftatui alicui fidclifi aut alicui notabili perfone: vt fi quis afiereret qd ftatus mendicantin vel dnop eardinalin cft damnabis *1 fcadalofu8,'pzopofitio fcandalofa aut piazz aurifi offenfiua cft pzopofitio occafionem ruine pzebés auditozibus;vt cft iftaXrup vpi non cft adozanda adozarione latric.rps cft creatura.pater cft maioz filio.^t bzeuiter omis illa pzopofitio cft fcandalofa que eu modift* catione adiucta cft vera: per fc tfi c abfolutc fine modificatioe pzolata vide^ retur faucrc pzopofitionibus bercticalibus beretieozz vt funt pzopofitlones pzediete:^ tfi fm doctozes magis funt erponede q5 eetendéde. 'pzopofitio feditiofa dicif afiertio que diuifionem *t fcifma inducit in populo: vt eft pzo» pofitio aficrens ç malo pzelato aut pzincipi non cft obedicndum:aut q» in/ doctus non poteft pzeefte in regimine ccclefic.ifft autem bic aduertendum lt;p ifta pzopofitionö genera non fic diftinguntur quin fimul quandocp coeur rant aut concurrere poftïnt in eadem pzopofitoej^c enim pzopofitio:deus non poteft afiumerc quamlibct naturam fed rationalem tm:cft temeraria cft erronca eft fcandalofa -i eft berefim fopiens vt manifeftum eft eje pzebabitis ipoftpatebit.

-ocr page 29-

(E©c fenfu pzedicte pclufiotiiö fm rigolen) fermonta, ■ o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nc8 catbolid tractatoics g de fide xpiana recte fcntinnt firmier

retient c credit g? pps Pin aîam defcendit ad mferoetf m vo coipns lacnit in fepnlcbzo, SetSo g? aîa rpi veraciter.t,veio nictii locaU g copetit fubllâtqs feparatis defeendit ad inferoeXercio ^ aîa ppi fin realem pntiam foe fnbftâtie fuit in loco infemi in quo iufto:p aïe deiinebanf.i^uarto q» tps fin aïarn no defeendit ad inferos foin quo ad effcctu.f^cnfus igif p:o piiue et Ifalis picdictc pclufióie.rónabilttcr eft cjcplicâdue a teedego p.üq, piopofitioes quibus piedicta coclufto cqualet in veritate 'i falfitate, jQuaç piima eft affirmatiiia:fc5 eps fm aïarn defeendit ad inferos.qnâ opoitct que liber fidelê finniter credcre:cu fit articulus fidci.Sccûda piopolïtio eft nega tiua:xpô no veraciter4,vero motu locali defeendit ad inferoe.-t bec eft falfa erroneaXereia piopofitioitps f m realem pntiam fue fubftantie no fuit in ilia pre infemi in qua iufti detinebanf.que filïtcr eft negatiua falfa et erronea i^uarta vo pzopofitio eft ejcclufiua affirmatiua et adueriatiua opïoni 2Zbo, c cemuni vie;fc5 tps defeendit ad inferos folu quo ad eftectuique fimilit’ eft falfa:vt ftatim patcbit.iûô aût piedicta pclufio fit intelligenda in p-eetphea to fenfu multipliciter piobaf.T^iinio quidem fie: quia fenfus cuiudlbet ^po fitionis fin quem ;ppofitio eft iudicanda V'-a vel falfaipoifibilis vel impofti*-bili8:neceflaria vd ptingeoicatbolica vel bercticaiattcndif pence piimarm lt;nbsp;adequatu eins fignificatu : qb cq grâmaticali c irait fuo:p teiininoi: fignift* catioe pfnrgitivt pt5 p oes logicos. vn 010 aime fenfus fine fit myfticus fine Ifalienmpcrtincne cenfet quo ad veritatem vcl falfitate ppofitidis« i£t bine eft q» bme Sug.m eplU ad 'Qincentiu donatiftâ loques de multiplieitate fen fun facrc feripture dicit:q» ep folo Ifali fenfu debet fuini efficar argumentu ad puincciidû aduerfarin.fed manifeftu eft cuilibet intcUigenti fignificata termi* no^z pdicte pcluftois : q per ipam negat ab aîa rpi verus motus localis de^ feendedi ad inferos, negat etia rcalis pntia ad pré infemi in qua iufti detine* banf.iConcedit pietcrca q rpi aîa folu quo ad effeetu defeendit ad inferos, cuius oppofitn ^bornas -r cois via quibus defenfo: picdictc pclufiois inté«* dit pdicere tenent *1 fcribâtivt dicta cft,ergo bétur ^pontu. iConfirmat ifta rô per fimile qb m piopofito nfo no pot rônabilitcr caluniari. TRa piopofita tali ^pofttióe inter difputandß: attributa diuina no foimalic *t eje natura rei diftinguuturivtponit Scotus -r fuifeqnaccsifcd fola rónc.manifeftumeft q* fenfus .ppiius piedicte pclufióis eft negare oém diftinctioera foimalem c eje natura rei int’ attributa diuina:qua Scot^ c fui fequaces ponut.-t fola diftin^ ctionem rationis affirmare:que omnem aliam ejecludit.à ftmili ergo poncre qi jeps non veraciter 1 f in realem pzefentiam defeendit ad inferos: vt ponit 2Zl5oma8 ^ comunis via:fedfolum quo ad effectumteft negare a rpo verum motum localem defcendendi ad inferos:*! realem piefentiam ad toen in quo iuftoïz anime detinebantur: cuius oppofitü Ebomas t comunis via tenent.

-ocr page 30-

Si dicaf Q» per picdictam cSclufioncm nonnegaf fimplidter ppin veraciter *1 f m realem picfcntid defcedifTe ad mferosmec talie fenfue de rigote fermo*’ nie p5t babcri:fcd negat en determmatide modi quem Thomas et cóie via ponunt. iCbomae enim videtur fentirein.in,parte,q.lq,ar,q«q’ ró defcenden di aie tpi ad inferos et epflendi in loco fuit eflentia *t non opcratio, '^ta vo cóis ©cotiHaç -i nominalin tenet q» limitatio eflcntie:quod ptedicta pclulio negat. fecc in^ euado nulla eft.T|bïimo qmdem ^tum ad id quod Oome imponit: quia iCbomas in pieallegata queftide non difputat de róne elfendi in loco:vt ftatim patebit/cd fappofito eje ptima pre q? angelus eft in loco per operationem.fuppofito eha cp anime feparate edueniat moueri t ede in loco lient angelô:queritur fi ara rpi veraciter defeendit ad inferos:^ fuerit ibi Pm realem pfitianr fuefubllantie:an fold Pm effeetn meriti fue pafHonis.a: indiibi tanter tenet ç anima p^i veraciter defeendit c fuit ibi Pm realem pfitiam fue fubn:antic:t non fold quo ad effeetfi.vnde in folutidead feeundû argumenté ar.tq.allegate fic dicitr'^aflio jcpi fuit quad quedam caufa vlis bumanc fa* lutis tam vino» lt;$ mottuo^, caufa ant vninerfahs applieatur ad fingulareo effeetus per aliquid fpeciale.vnde fient virtue paffidis ppi applieatur vinen tibus per facramenta cdfigurantia nos paflioni jepiata etia applicata dl mot tuis per defeenfum jcpi ad inferos, propter quod fignâter dicif ^a^bariedje» qgt; edneit vinctos de lacu in fanguine teftaméti fui:id efi per virtuté paifidis, feec Chômas.Zonare fi per predieta pclufidem pdicitur C borne nccefie dl cp in preerplieato fenfu pclufio intelligatur,'^:cterea pilat Cboma opinari angelu t aiarn a corpore feparata nd ede in loco per eßentiarß per effects et operatidem tranfcütcm.i boc negate aut dubitare in doctrina Cbome dl ri dfculn.^i ergo defenfor predicie conclufionis intendit Cbome ptradicere: oportet qgt; pdicat quo ad veracitatem defeenfos *1 realem pfitiam: et nd quo ad róC5 eflendi in loco.T^rcterca qd indneif de Cboma eft ad oppofitö: nd articulo fccndo.q.allegatc: in quo querif an pps defcendcrit ad locn damna 'fi 4. top:rndet,çp duplicitcr dicif aliqd alicubi clïe.dno mó p fuS effeetn : c boc •n» t, nio pps in qnclibet inferno? dcfcendit:aliter tfi -t aliter,'ffla in infernS dana* to? babuit bSc effects q» defcendendo ad inferos cos de fua incredulitate c malicia pfutauit.illis fo qni detinebanf in purgatorio fpem glorie pfequéde /dcdit.fctis aSt pabus qui pro foto peccato originali detinebaf in inferno In* *men eterne glorie infudit.Slio md aliqd dicif effe alicubi per fua efientiam:« »boe md aïa jcpi defcedit folS ad locS infemi in quo iufli detinebanf: vt quos ^ipfe per gratiam interius vifitabat firn dininitatem : cos f m animam vifitarct et loco ♦ Sic antem in vna parte infemi epllens : effectum fuum aliqualiter ( nbsp;omnes infemi partes dirinanit : ficut in vno loco terre palTus : totum mun* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum fua paflione liberauit.^tem in folutione ad primum dicit:q jeps qui eft

dri fapientia penetrauit omnes inferiores partes tcrre:non localitcr firn ani* mam omnes circumeundo : fed effectum fue potentie aliqualiter ad omnes ejetendendo ; ita tarnen qgt; folos iuflos iUnminauit, feec beatus Chômas»

-ocr page 31-

£c quitus patet pn'mo q» jeps defrendit per fuß cffectu irt quamliM partent infemi.Seeßdo q? ad tnfernu damnato? defcendit vps per folü effeetfi. Xcr A do q» anima rpi per fuam efrcntia5 defcendit folu ad locS infemi irt qüo mßi ' ^| detmebatur, /Quarto q» per boe q STbomaß dieft qgt; anima rpi per Hm efTen tiain defcendit ad leen in quo iufti detinebanf: nó intendit diccre q? ró defee ) f^ dendi c effendi anime rpi irt tnli loco fit effentiaivt defenfot ptediefe pclufi/ 1 onis fibi iinponit:quia per candem rónem effectus clfet anime rpi ró dcfceiv dendi ad inferoszeum ibidem dicat q anima rP^per fuß effeetfi m quemlibet inferno^: defcendit* 5ntentio igif bti Cbome in pnti loco cH diffingucre mo* dos -z non tones elTcndi in loco. Öperatio nâq fm 23bomü cQ ratio eiiilibj ongelo t anime feparate effendi in loco.que quidem operatio ft loco c fubic cto difiat ab angelo c anima feparata: vt pringit quando opcrantur tn aliqd difiansztfic angelus i aïa dicunt effe ibi fm effeetu n. nó fin effentiam. ft vo operatio no diftat loco ab angcli fubflantia quis diftet fubiecto:rtort enim re pugnat angclo vel anime feparate effe localiter fimul eu operate lt;nbsp;moto:tßc angelus vel anima dicunf effe ibi per elfentiâ vel fubftantió.z boe eft qö fub 0ltj8 verbis cóiter dicitur:q aliquod agens ed alicubi per fua virtutem 't po tentidzalicnbi vo per fuâ cllcnha -i pfitiam. i£): quo pats q* defenfo: pïcdicte cóelufionio qui gloïiat fc agnofcere familias omm pbo;: 'i tbeologo^ nó ba buit in bac materia mentem doctrine beati Oome.q^ieterea ft defcenderc ad inferos per folu effectu nó creludit veraciter et Pm realem ptefentiâ ad in feros defcendere;cum tps Pm animam defcenderit ad infemu damnatO9:vt auctes plures facrc fcripture tcflantur: c non aliter defcenderit q per fólüni effectum: vt conclufio affirmat.fcquitur q rpo fm afom veraciter et f(h reagt; Icin pfitiam defcenderit ad infemu damnato^z : quod ab omnibus tbeológis reputatur berctiefi. Secundo pzedicta euafio non faluat conclufióem ptcdi* ctam:quia fi per p:cdictü cóclufiócm nó intendit negate ab ala rpi verft mo,« turn localem ad inferos c realem pfitiam in inferno: fed folu rónem t modus effendi in loco quem ponit via cóis: tune talis conclufio rió effet fin p:op:iâ ^î fingularc opinióem a cói modo dicedi tbcologo^z fatis diuerfatvt in rubto fe faccre glonaf:fed cóis -t vulgata a mille doctoxibus difputata, Sppellarc preterca opinióem Scoti -i nóialium viam cóem eft ridiculft, iQpinio nanqs cóis eft:que cóiter a doctoxib^ tenef, talis ant vt in pluribus eft btl 2Zbome opinio.vn ab Egidio Ibcnrico X3odefrcdo Scots -t Sureolo cctcrifq docto ribus fcbolafticis antiquis t modernis docto: cóis îZbomas appellat .Se* eödo boe idem er intentióe ©urandi ^baf:qui pximus aucto: a defenfox eft -, pdicte pcluftcis.TRa in,ift,fcn,di.pru. ^bi querit fi rps defcendit ad inferos: rndet fic:iCu artieuf fidci fit rpm ad inferos defccndiffe:t nó poftit intclligf róe diuinitatj Pm qua eft vbiq: nee róe coipis Pm qó fuit in fepulcb2o:rcft3t q intcUigat róne aie. Quo fuppofito videndu eft qualit’ ala rpi defcederit ad infenrft.Q eft feiendö q efi aia fegata nó fit co:p‘’ nee virtus in co2pe nó póf I ƒ dici q ala ppi defcederit ad inferos co genere motus vel defcenfus q cenpa U

-ocr page 32-

moncntur.-i rurfuo cp anima moncatur co gcncrc motue quo angdi mourn tiir nee dare pater.SngeU cnim dicunr moueri de loco ad locu inq^fum fuc# celluie opcrauf in diuerfio loeis, aia out feparata non dicitur babere aliqua opcratioem circa toed vd circa co:pU9 eriftens in loco: quia cum cc natura fua fit determinata ad certu coîpu6;n5 poteft moucre nee agerc in aliud nid mediante co:po:c piopno.fed iHo caret cum cd feparata.ergo nó poteft dici moueri de loco ad locum ratione opcrationis quam babeat circa locum vel circa co:pu0 endene in loco » IRibilominus tarnen boe non obdante poted dici Q’ anima feparata potcd defcendcread infemum duplieiter.'^no modo fm dcput3ttócm:i fic dicuntur defcendcre ad infernu anime damnatoç finv plieifcrzquia fimpliciter depurate funt vt refumpto co:pc fint in inferno : pp q ö diennt ibi effe vbi funt fimpliciter deputatc.anime aut fetóy patru diciin tur in lymbo ede vel ad lymba defcendide pp deputatioem n5 funpliccm fed conditionata: quia refumpto coipoxe depurate ibi erant foic nlfi hberarétur o redemptoxe, boe aut mó nó dicit aïa ppi defcendide ad infernu pxopter de putatiócin:quia ois tails deputatie ed pxopter culpa contracta vel pmidam que in epo non fuit.Slio mó pot dici ara feparata defcendcre ad infernu f m edeerm't boe mó pór dici aïa rpi defcendide ad infernu pp dupliccm effeetu qnem babuir in illis qui crût in inferno, '^nus effectue fuit erbibirio vifióie diuine;qua earcbant:ad quam febabuit pafTto ypi per modö meriti.Êt quia toa1 meritu dependet pxincipalitcr ab actu animc:ideo bic effectue atrribuit fibi ficut pxincipali pnncipio mcrendi,5tem per appxopxiarióem:vr ficut rps fm alam fuit beata8:ric fm earn attribuit fuiffe cam beantudims in alpszcon gruum enim cd vt ene in porentia reducatur ad actum per ld qd in actu cd Slius effecrus fuit fin quofdâ ad quem fe babuit anima rpi directe per mo* du agenri6;fc3 iUuminare alas patru que erant in lymbo de myfterqs que ca dunt fub rcuclationc.fm ennn j©yonifiu feptimo cclcdis bicrarcbicpips fm alam babet doccre angclcs:^ foxrioxi róne alae, rCt róne buius duplicis cf* fectus potcd dici cp ala jcpi dcfcendit ad infero0:quod rriplici róne pxobatur T^xima ed:quia moueri vet defcendcre competit anime fepate nó per modu motus coxpop:fed per modu quo moueri eópetit fubdantic fpuali.é reliquis fubdantqs fpualibus:puta dco 'i angclo nó ppetit moueri de loco ad locd p inotu q fit fubiectiue in ipi8:S P effeetu que bnt in alqs rebus.ergo fimih mó ppetit anime feparate i eópetebat ale ypi. gccuda rotjeps dicitur defcédilïe ad infernu vt animas fancto:^ patru illuminaret ad videndö deum. fed in co dem indanti quo rps moxtuus cd fancti patres viderunt deu : m codem aut indanti nó potuit anima tpi effe in inferno per motu. ergo nó dcfcendit illuc per motu qui clïj in ipfa:fcd per effectum quem babuit m alys.SZercia ratio ficut in illo triduo dicif ala rpi ede in inferno eu alabus fancto^ patru: fic in j,' z illo triduo vel ptc tridui dicit fuide in paradifo cö ala latronis cui dictui ed: ) 1; ( Hoodie mecu cris in paradifo. 6 illud nó pót mteUigi quo ad locü acquifuu p ) motu : cum f m ponentes fpus in loco diffmttiue t moueri de loco ad locum

-ocr page 33-

fclctn fpu0 no poflit cTc fimul’în pluribue lotis net moucri fimul plurib^ mo*.. tibus ad plura Iota tcndcntibu0:quare opoîtet q» intclligat fin dFcctn.fecc ©nrandu0:qw lace claria0 tenet ptra 2Zbomâ c coem viâ:q’;cp0 fin aîam non defeendit ad infcro0 veraciterndcd veto inota locali cente fabiectiac in anima ppnvt patet q: pzima c fecanda ronibua, nec fait in inferno fin reales pntiam fac rabftantie:vt patet ep tercia rone^ß defeendit ad inferos c fuit ibi foin quo ad effeetu quem babuit in animas fanctoç patrû virtute meriti fue paflionisnmo fequit er dictis ©uradi q» anima jepi in iHo triduo nufeß crûs nec mota localitcr defeederit ad infemu fm effeetu. ^ per pns cum defenfox pxedicte pelufionis conueniat cum ©urando in conclnriôcmcccflc eft li cd« ftarc vult:q coacniat ^ in fenfu. '^zeeedens aut deductio confinnatur taü rationc.i0mnis conelulio pzobleumatica rationabiliter eft intelligenda et rc cipienda in fenfu de quo fcbolaftici doctozes dubitant et fibi inaieem contra dicunt^n lignifteatioibus cnim terminop -i pzopofitionu opoztet fequi vfuj c5muncm:alitcr tolleretar omnis via fcbolafticc difputationis et pdictionis IRam qnod vnus acciperet in vna figiuficatéc c vno fenfu: alter referret ad aliam fignificationem -z fenfum:quod eft inconueniens.fed manifeftum eft ç fcbolaftici tractatozcs dubitant et fibi inuicem contradicunt : ft anima rpi in illo triduo vero mota locali i fm realem pzefentiâ defeederit ad infero0:vel foluin quo ad effectum.ad quod videtur impertinens ft effentia vel limitatio ciTentie vel operatio ftt ratio talis defcenfus vel criftentie in loco:quia quo* cuneç dato adbne contingit dubitare: ft talis defcenfus debeat intelligi quo ad verum motum localem aut quo ad effectuj, zCum igitur 2Zbomas c oés nbsp;nbsp;.

fcrc tbcologi teneant lt;nbsp;feribât q» rps veraciter:idcft vero motu locali et fm rcalan pntiam defcendcrit ad infcros:Ï©aradas vo quem defenfoz pzedicte concluftonis fectat teneat prium vt onfum eft;fegtur q» fenfus pdicte cóclu* fióis eft negate ftmplf ab aia jcpi verft motfi locale et realé pfttias defeedendi ad inferos jReferre vo ly vt 2Zbomas 'Z cóis via ponut ad effentiâ vel limi* tatóein eentie c nó ad ly veracit’ -i fm reale pntia5:eft palliare c occultare cd cluftonis crrozc5, '^atet igitar ex pzedictis quis ftt pzopzius -x Ifalis fenfus pzedicte concluftonis,

Ci^d pzedicta cóclufto in pzeep^ plicato fenfu eft falfa ‘t beretica, p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iRiufqs pzopofttft oftendaf pzemittende funt tres cóclufioncs.'^zl

ma:qgt;angelas a aïa intellcctiua a cozge fepata pofTunt efie x de fa* cto funt in loco localitcr:indiuifibiliter tarnen *1 non dreumferiptine Sicut eni) anima intellcctiua indiuifibiliter eft tota in toto cozpoze -i tota in qualibet parte per infozmatióem:fic angelus ^ anima fcparata indiuifibiliter eft tota in toto loco *1 tota in qualibet parte loei localitcr.^t ro talis elften tie in loco localiter c diffmitiue eft:qaia tam aia q^ angelus funt limitatc c ft nitc nature.-x ob bâc rónem nó funt vbicg:ß in loco determinato lt;nbsp;dilfinitiue TRon but pzeterea quatitatem cozpalej et c^tenfiua.t ideo nó funt drenferi* b

-ocr page 34-

ptfuc 1 comenfuratfue in Toco:fc3 fndfuiïibflîfer fm.£t i^iiio iftn coclufio no poHit per ran'oncm cuidentem c deinonUrariuam oUcndiiranonibun tarnen c auctibus poteft efficacirer p:obar(:quia no répugnât creature (ntdlectnaU wW t appltcari a fc vd ab alio nature cotpotali difFinitiuc -t iudiuifibiliter: vt patet de anima bumana que vnitur indiuifibiliter bumano co:po:i per in fojmationem fm ptobatiflimam pbiam *t Pm fidem^Tlbatet etiam bee ptopo fitio dcangclia t fubftantqs feparati0:que Pm pbos vniuntur indiuifibiliter cotpoxibue cclcQibus vt anime vel vt motricee ipfor.^fbatet etiam ifta pjo pofitio de demombws qui per artem magicam indiuifibiliter diffiniunt -i dc* terminanrur ad aliqua coipoxa.fed non maioxem imperfectionc5 ponit in na tura intcllectuali vniri coxpoxi localitcr indiuifibiliter tarnen et difFinitiuc q5 wiri per infoîmationem vel animationem vel magieain dcterminationcm,| non répugnât nature intcllectuali limitatc qualie cft angelus et anima intet«» Icctiua fcparata vniri -t applicari aliciii loco localitcr difFinitiuc indiuifibi* litcr.iConftrmatur ifla ratio:quia vnio locatie difFinitio nibil tntnnfecu po runt in re locata:fcd cd quid eptrinfeeum Pm cócm opinioncm.vcl li ponunt a'iqd intrinfeen cd refpectue cctrinfecus adueniene q nulla pfectee, vel im^ pfecticcï ponit in fubiccfo,nPgt;ictcrca fin pboe nó répugnât fti5t|'s reparatie moucre aliqtS coipue in loco locar.f’.§ nó répugnât cis cé in loco localir’: qa ad moucre coxpus localir’ fcquif motoié cc in loco difFinitiuc: c oppofitu nó cd intelligible : quia rnouens et motuin Pm pbos funt fimul fnnultatc locali: vt patct.vq,pby.vilde pjima caufa qiic mouet ome mobile -z coferuat omne qiiod cd in ede cd picfcns vbicg:co modo quo fibi conuenit ede in loco:fci* licet per edentiam pxefentiam et potenttam Piii fidem, £^ quo patet fecuiv da condudo:^ angelus x anima intcllcctiua fcparata veracircr ^ vero niolt; til locali mouentur localitcr:quia omne rceeptiuu, foxmarum alicuius gene^ ris quod non cd er fc determinatum ad aliquam vnam illarum fonnar neep edillimitatumadillaspotcd moueri due mutari ab vna illarum foxmarun» ad aliam.^da pxopofitio patet per fe:quia fubiectum includit pxcdicatU5.fed ongelus cd receptiuus alicuius vbi difFinitiuc licj non circumferiptiue: feut patet e; p:ima conclufione:nclt;ç cd illimitatus ad omnia vbi:quia nó cd im* iueufus,crgo poted continue mutari ab vno vbi ad aliud.^t q» cótinuc pof* fit moueri patet: quia inter duo vbi funt infinita duo vbi media,quod pxoba tur er continuo motu coxpoxis per omnia illa vbi : per omnia autem illa pe t ongelus vel anima fcparata tranfirc ita qgt; in nullo illoxum vbi fit nifi indmigt; fibilitcr:vt er pxima concluftonc patet, et per confequens non poted omnia illa pertranfu e nid continue moucaf. ^^r i^^® duabus pclufionibus fequitur tercia pcludo:cp nota »z verba impoxtatia loefi motu -i tps difFcrétias quoq3 locoxum motuum -x tempoxum dicta de animabus feparatis ^ angclis intclU genda funt Pm vera 1 pxopxia nois fignificatióem 1 nó mctapboiicc -t fidtu* dinarie,jCuiU0 ró cd:quia erquo figniftcata talium nomind -1 verbot: vera* citer »1 pxopxie puemunt angclis t aiabus icparatis vt pjobatu cd in putna

-ocr page 35-

et fccunda conclurionïbue.piopofitiócö c^ talibus termfnfö foimate i fn fa* ' era fenptura c fancto^x patra libuó reperte inteUigende funt ^pne et nó me* tapboiiee, ^Ik condunoncö pfirmant pHmo aucte magn finac in primo di. 1 trrvq.c.ennqs diuiiu natura, vbi fic di'cttur:©uobu0 naeg modis in feriptu* ra aliquid locabile dicif.vcl qma dimenfioem capiens longitudinis altitudi* nis latitudinis diftantiam facit in loco vt co2po8:vel ga loco ditfmif ac de terminanqin ca fit alicubi non vbiqï inucnit:qaod nó fola corpori fed etiam omni crcato fpui pacnit.«0me igit corpus oï modo locale eft: fpiïs vo créa* tus quodâmodo localis efl:^ quodâmodo non eft localis,oLocalis quidem dicitur:quia diffmitionc loci terminat:qm eu alicubi prefens fit totus t alibf non inucnitur, iRon aut ita localis eft vt dimcnfióem capiens diftantiam in loco faciat, vnde auÿ.fuper /Öcn,ad Ifam de loco c mota creaturaru fpiri* tualium fic Ioquitur:©eu6 oipotens incómutabili etemitate voluntate verf täte femper idem mouetper tempus crcaturam fpiritualcm : mouet etiam per tempus 'S locum crcaturam corporalem: vt co motu naturas quas con* didit adminiftret,quod ejeponens magifter vbi fupra Ik dicit:5deoq5 Sag’, attribuit mutationem loci corpori non fpiritui: quia licet fpiritus tranfeat de loco ad locum:non tarnen ita vt dimenfionibus circumferiptus interpolitioe fui faciat diftantiam circumftantium ficut corpus,Smbrortus quo£^ in libro de trini,boc idej fentire videtur,2Biclt ingt Vfa,quia miilus eft ad me vnus de fcrapbinri fpiritus quidem fanctus miftus dicitur; fed fcrapbin ad vnuin fpiritus ad ome0,fcrapbin mitntur in minifterto:fpiritu0 operatur miniftcrin fcrapbin de loco ad locum tranfitmon cnim complet ômnia:rcd ipfe repletur fpiritu fancto,£r quibus aperte monftratur q» creatura fpiritualis fit in loco diffinitiuc c moucatur proprie localiter et non mctapborice, feoc idem pro* batur auctibus facrc fcripture:quc loquitur ctprclïe de miiïionibus c appa* ritionibus tarn interioribus $ crtcrioribus,©c temptatóibus etiam c eufto dia angclorum:dc locis quoqj penas -x premto^ angelos t animai fepara* tarum,que oninia mcludunt verum motum localem et prefentia realem diffi nitiaam ad locu,Ï©c miffióibus fenbit £p.^)ciq, Vfa,vi, Xuc,i,i ad feebr, primo,i0mcs inquit Sptus funt adminiftratorq fpiritus in miniftcrium milfi Ï©e apparitionibus pt3 j6cfi.iq,iq,iReg^v,2Zbobic a 3lob.i.5Lué,i,2]ibatb, i,t,q,caplls, ©e cuftodia vo angelos babetur 2IÊgt;atb.pv, et ps i;c,fcribitur; angclis fuis deus mandauit de te vt euftodiant te in omibus vijs tuis, ©e tanptatóibus vo babetur,iq,1ftcg^vlt,2lÊgt;atb,iiq,'T.]cq,7Luc,iiq,'i ad feebr, vi, ©c obfidionibus fenbitur ^(b3tb,vit],'X X.uc,viq, ©c motu animara fo paratarum patet q anima rpi defcendit ad inferos fm articulum fidci:ct ad ^pbeP,iiq,©e altjs vcro animabus ftde tenemus q» a corpore feparate fta* tim defcendunt ad inferos : vel afccndunt ad celos,et boe idem de angclis, *53 tide 3Luc,)cvi,fcribitur:q» anima 5La5ari portabatur ab angclis dei, ft in dyalogo ió:cgo,dicitur : q» adcrant fepc angcli animabus fanctis et defere* bant cas fepe m paradifum. Jdej firuiliter legitur in legenda faned Z^rrini

-ocr page 36-

£16 fi nS credit legendis fetSç nee bto jöxe^.faerc tn ferfpfurc firmitcr cre dere necefie eft.Si dicaf ç ejr iftie auctibus nó .pbat efficacit' cp angcli -i aïe feparare moucant locaUf t fint in loco f m fe t f m fim fubam: ft f m cotpa ab cis afllimpta i mota.Sedin em’5 faerä feriptura tales apparitdes *1 iniHlócs tactc funt piibus vc,i no.tefiaméti (n cotpibus aftumptJjRndef lt;p de aiab** a co:pe fepatis que nó prit alTumere cotpazanétes induete cfficadt’ pcludut ^m oem opinioné q? fm fe moucant localit’ -1 fint in loco dilFinitiue.de angel' vo qui virtute ptopiia etnaturali poftunt alTumere cotpota ad Operationen coîpoîales circa nos c;ercendas .ppottionafa c accómodataidicunt coiter tbcologi ^ cum talia cotpota fotmenf de acre necefte eft q’ f m fe moucatur ad locum aeris de celo empyreo fi funt boni angcluvl'de inferno fi funt mali T^ïetcrea non omia myfteria angelos exercent in cotpotibus afTumptisivt patet de apparitionibus interionbus de euftodus c obridioinbus.t per pffs cfFicacifcr probatur ex ptedictis auctibus locabilitas diffinitiua c motus au gelo:c t aiaç feparata^p.iQuibus pzemifTis patet cp pzefata conclufio in feu* fu p:ccxplicato eft falfa t bcretica:quia ex articulo fidei deducitur per pfiam bond a ncceiTariaiq’ xps fm aiam veraciter c fm realem pzefentia defcendit ad inferosz't non foln quo ad effectn.ergo berericS eft dicerezq» rps non vc raciter 1 fni realem pzefentta defcendit ad inferos vt dicit pclufto.pna tenet quia pzopofitio dicitur berctica; que contrariatur veritati catbolicc in facro canonefozmalitcr t explicite contente: vel ex contentis in facro canóc bona c necefiaria confequentia deductc:vt patet ex dictis.Sfis pzobatur multipli citer:qnia entitas 1 veritas cuiuflibet rei conuertuntur 1 in bona eófequeu tia 1 necelTaria fe confequuntur.Tnam bene feqaitur:Soztes eft bomo.ergo portes veraciter eft bomo;-i econuerfo. fed fides pzedicat de xpo entitate motus defcenfus ad inferos,ergo ■x veritatem.Si ergo xpö fin articulö de* fccndltad inferos.ergo veraciter:idcft vero motu locali defcedit ad inferos Si dicatur q» verbum dcfcenderc in facra fcriptura multipkcitcr accipitur: '0no mo firn elTentU ^ fubftantiâ:quod eft veraciter dcfccndcrc.Slio modo folum firn clFectumZ't.per pfequens non fequitur in bona *1 neceftaria confer quentia:fi xps defcendit ad infcrosiq» veraciter c firn realem pzefentiam de fcendit ad infero6:fed fufficit q» boe vel illo mo defcendit. Üoec cuafio nulla cft:quia non répugnât alicui:fi fimplicitcr dicitur de illo:p:opzic -t veraciter intelligitur dici de ipfo:nifi per rónem ccnuincentem vel auctem oppofitum point pcludi.fed moueri localit’ vero et ,ppzio motu nó répugnât angclo nee aie feparate:vt p5 ex fupzadictis.dcfcéderc wad inferos fimplicitcr dicif de Xpo firn articulü fidei:-i oppofitu nó pot pcludi p r5c5 aliqua cuidcnté:nec g auctcm facre fcripture.§ articul’ fidei inteUigedus eft fimplf de ppo et vero motu locali defcefus ad inferos: 1 per pfequms xps veraciter et firn realem pzefentiam defcendit ad inferos'i nó folum quo ad cffectu.^onfirmatur iita ratio: ga ly firn effectum eft determinatio diftrabens et alicnans verbum do feendere a fu# ^pzia -t ver# fignificatóeiftcut cni bomo moztuus vel pictus

-ocr page 37-

non ell homo fed f m quidud eft fimilttudfnan'e: fic defeendere rm elTcctft n5 ^ eft fimplidtcr c veraefter defeendere: fed metapbonce c nmilitudmarie tm vt pt5 ej: fupîadîcti'a. jCam igitur fides catbolica piedfcct ftmplidter de jepo 1 fine quacunqj dctcrminatioc cp ad inferos defeenditzfeqmtnr qgt; veraefter lt;nbsp;f m realem pfitiam dcfcendi't ^ non fold quo ad effectfl, Tjbzetcrea f m fidem pzopnetates que pueniut bumane nature fm fe ^ füge gres pzmcipalestcon ueniflt xpo per c5icat5c5 idtomatu ^pzie *1 veracltcr.vnde ficut ad ppm efle boiem:feqm'tur fm fidem ppm effe veradter boiem,-i ad ppm elfe moztuum fcquit veradter effe moxtuu, -r ad faemfie in fepulcbzo : veradter laculfte in fepnlcb2o,pcr fitem pfitiam fequi debet ad ppm defeedifle ad inferos: veraci ter -i Pm realem pfitiam defeendiffe ad inferos, “Rotandatn q? ly veradter vno quidem modo déterminât inberentiâ pjedicati ad fubieetfi, Slio modo déterminât totâ ppofitoem:! facit ^pofitoem modale,c quocfllt;ç ni5 accipi atnr:bcc p:opofitio eft pcedenda Pm fidem catbolica: æps veraciter defeen dit ad inferos:! eins oppofita eft berctica, ^tem ly veradter qfi$ opponic ad ly falfe:qfi(Ç ad ly fantaftice vel fllitijdinaric:qfiq5 ad imp:op:ic et meta* pboiicc,! qualitcrcnncç accipiat ly vcraciter patet cp beretiefi eft negate cp ■ pps veradter -i Pm realem pzefentia defcendit ad inferos, TRotandfi fct5o ç S qfi a doctO2ibH8 dicif:q’ illa pzopofitio eft catbolica que in bona ! necefTa* ria pfia deducitur cp ptentis in facra fcriptura:intelligcndiï eft per vnfl vel g pinra mcdia,nec refert fi talia media fint oia credita:vcl enm aliquo credito coalfumat aliqnid in Inminc naturali cognitfl:quia ficut ep folis creditis non feqnitur nifi pclufio credita:ita cp vno vel pluribus creditis coadumpto ali* quo natnralitcr cognito vel plnribustnon fcquit nifi conclufio crédita, £t g bunc modu ^cedunt fup:a inducte deductionc8,lRotandu tercio ç in pßtf materia non loquimur dcbonitate c neceffitate pfitie ita p:op:ic ! ftricte vt dialetid ! fopbiftc:fcd loquimur vt tbcologi de bonitatc ct neceffitate pfitie crédita et fideli:quc tenet in oibns terminis fidd confimili fotma arguedi re tenta,£t fie p5 q» pzefata pclufio in fupza cpplicato fenfu eft falfa ! beretica, CjQö p2cdicta conclufio in fenfu pzo quo

fit eft de erroze et de berefi fufpecta, d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ motu ! loco angclo:p ! animaru feparatay multiplcp c varia eft

tbeologo? ! pbilofopbantiu opinio,'^bi nanq5 tenet q intcUigen tie funt omnino Îmobiles et illocabiles tam per fe ^ per accidens, *^o nunt enim q intelligcntia eft queda effentia denudata ab omni materia ! conditionibus materialibus:! q mouet ozbem per anima ozbi conifictam ficut amatu ! defideratu: vt fcribitur,pu,metapby,! ideo nulla applicatióem ad locö vel cozpus babet : quia non operatur Ïmediate Pm ipos circa aliqtS cozpu8,©icunt pzeterea ccleftia cozpoza effe animata:! numcru intelligen* tiarfi ede Pm numerum motuu cozpo£ celeftiu,Secöda opinio eft quozundd tbcologor. qui pzobabiliter tenent cp angelus ! anima feparata funt in loco ! mouentur localitcr Pm fe t Pm pzopziâ fubftantia adeo q? non eft inteUigi* b,iq.

-ocr page 38-

bflc atigdum lt;nbsp;anfmam feparatam efle t non ede in loco fuppoHta cpftcnti’a loei,©leunt tarnen q? angelus non eft In loco circuinfcrlptlue/ed dlfiinltiuc tm:ga dctcrmlnatur cjc lua intrinfeca natura ad locum aliquemific cp eriflég m vno loco non eft in alio.feanc ant opinióem tenet fcotifia^z i nóialiu febo la.Scotus tn addit m.ü.q’ dato cp fubftantia angeli fit in loco et moucaf 100 calitcr:r5 tfi elTendi in loco magis p:op:ic loqucndo eft limitatlo virtutio qs elTentic.Orcia vo opinio eft alio^z tbeologo^z dicentin qgt; angelus c aïa fe^ parata nó funt in loco:fic cp elTentia 1 limitatlo virmtis fit ró eiïcndi in loco vt p2eccdcns opinio dlclt: fed opcratlo eins circa locu vel circa coipus epl^ ftens in loco ♦ ^óuenlt tn cn piccedenti oplnionc in boe cp fubftantia angeli c anime feparate dielt efie fublectu motus localis ^ realls pnne ad locnm:c efle in loco dlffinltluc -x dlftarc a loco dlftante -t appïoplnquare loco ^pingt; quo.lbanc ant opinloncm tenet jEbomilIa:p fcbola,t€luarta opinio aliozunt tbeologo^ eft cp angelus c anima feparata nee per cHcntid nee per opatóc5 nee per aliquod crti infccn vel intrinfecu funt in loco:fic q? cis cóucnlat loc'’ vel fitus vel vbl fm pzopinqultatem -t dlftantia: aut mouerfloealiter fonna^ liter *1 fubiectiue: vt pzecedentes opiniones tcnent:fcd fold dlcunt efic in lo^ co c moueri loealiter in q^tum funt in cozpoze locato non f m fc fed Pm effe^ ctum:quod cfteflèinallquo ficutmouensin moto : vel ficut caufainfuo effcctu,'ï tenentes banc oplnionem dient cp angelus ad boe cp moneat cox* pus non requiric nee pzccrlgit aliqua pzopinqultatem nee realem pzerentia5 ad cozpus mobile:fed pzopoztlonem tm Pm rónem mouentls t moblllstqua ejrlft^tztc angelus mouct cozpus qn vult:qula liber eft In moucndo:-i quado mouct dicitur efte in loco.jQuinta vo opinio cui Innltlt defenfoz pzediete co«* clufióis eft:çp fubftâtla angeli nuf(^ cft:ncc mouetur loealiter rónc fui aut ali cuius cjcntls in ipfo:ne(Ç rone opatióls tranfeutis cctra:fic q? cl fozmaliter t fubiectiue pueniat motus vel locus vel fitus diffmitiue cu fubftâtla feparata tallfi accldentlu cozpozalllï non fit fufeeptluann quo concozdat cu pzecedéti oplnionc, dlffert tn in boe qgt; bec opinio tenet q? ficut angelus nuflt;ç eft f m lociï fic eft pns cuilibet eozpozi quod potcft moucrc:pntla tfi ozdints vel fit'’ fine moueat cozpus fiue non, fed qfi mouet dielf ec ibi fpecialiter vbl mouct Pm quanda appzopziat5em:quia ibi manifeftatur fpecialiter fua virtus:pfitla tfi realls angeli ad locu pzecedit eins opatlóem in loco j£ui'’ rÓ eft Pm iftam opmionc:qa motus a ois actus q fublectu fupponit pzccpglt pfitiam motlui ad mobllezt actlui ad panïua.6 angelus pót agere in multa ftmul vel fuceep fiuc.§ antc^ agat actu pfis eft cuilibet eozpozi -r fimul et natura fua.et ideo Pm ifta opinióc5 ponit qgt; angelus queUbet fuba fegata fit fimul pfis cuilib5 eozpozi qd pót moucre anteq^ allqd cos moueat ♦ qó p buc modu gfuadet ©urafi.jqcvfi.dtpmi fcn,^i5 inqt facit fit'’ in cozpibus boe facit ozdo in fpigt; rltlbus Pm btm aug^S videmus in cozpibus cp cozpus cclefte bus cälltatcj fug oîa gencrabilia c cozruptibilia pfis eft oibus Pm fituin boe mó vt agat in oïa, g angelus babens câlitatem fug aliqua cozga quo ad motu localcj pfis

-ocr page 39-

eft omnibus Pm oïdmem : ita ^ poftit (n om illci agere c5 voluerfMEt ft non femper agat rónc fuc Hbcrtatiózboc tfi intcreft bi'c et ibnç pntia coipoiis ce Icilis ad om gcncrabilm c coiruptibiUa cö fit Pm fitfimo eft ad quodlibet co: pus Pm fc a ïmediate fed eft ad vnmerfitatem co:po;j ptento^p ’et ad vnfi al* terabile babens parten qua^z queda funt pïopinqmoïe9 cclo 'i ïmediate Pm fitum:queda vo remotiozes ^ ïmediate ac ft totfi cozpus contenta infra cclû efict vnû continua etberogenefî ïmediate ptaerfi celo Pm fui vltimu -r no Pm fui intima impediente boc natura quâtitatis lt;nbsp;fitus m vtroq5:r5ne quo^z qd eft Ïmedima vni eft mediatâ alteri.fcd pfitia angeli ad quodlibet corpus mo* bile ab ipfo eft non fit Pm fitft non impedit per vnft corpus: quin fit Ïmediate ad quodlibet aliud.fient ponendo aïam rónalem non efTe quantâ;dicimus q? ipfa Pm fe tota ceiftens in vna parte corporis puta in capite nó impedit quirt fit ïmediate tota in parte diftantc fcil5 in pede.-x idem eft de angelo refpectu cuiuftibet corporis quod pot inouerc:nin qgt; angelus nÓ eft forma x act'’ coï poris ficut anima.iCt banc opinione recitatme tm et abfep vUa aflertione in* quirendo folum c dando occafionem peritioribus vltcrius inquirendi ven* tatem feribit j©urandus,lÈ)a?z aftt quineg opinionu de motuet localitate an* gcloç -r fubftäriar feparatap: opinio pboy eft ftmpliciter beretiea Pm 2Zbo. di.Krvvq.pzimi fen.ga fide tenemus angelos circa nos opcrari Ïme;’iate:fidc cti.i tenemus plures angelos efTe Pm numerft: ^ fit numerusmotua corpoç celefliü.Scribit enim ©an. vü,c.q’ milia milifi miniftrabant eiza decies een tena milia afiiftcbant ei, Sceunda vo opinio que ponit fubftantia angcli Pm fc c Pm elTentiâ moueri localitcr 'i efie in loco eft probabilior et auctibus fa* ere feripture -t dictis fanctcs conformior, Cercia opinio videf efie fufpecta de errore c bcrcfi:pro quanto nó pót apparenter nee probabiliter faluare di cta facre feripture ^ fanctoç doctor de myfterqs c locis premioç et penarn angdo^z -i atar feparata:;:quia operatio p qua angelus déterminât ad loeft non pÓt efie operatio matcriali9:quia talis eque abftracta eft a loco motu et différentes loeo^z x tempor ficut fubftantia angeli Pm predicta opinionem: oportet ergo ^ fit operatio i effectus tranfiens in materia corpale5,Z3óftac autem Pm ftdem 'Z auctozitates fanctor q» angcli et anime beate que funt in celo t in inferno tanep in loco nÓ operand tales operatióes in celo nee in in* ferno: vt patct difeurrendo per fingulas operatióes ipo^z angelots ^ anima?: feparatar.ûuarta vo opinio *1 quinta videtur efiemagis fufpcetc de errore propter rónem eandemz^ etia boc qgt; ab angelis ^ animabus feparatis nega tur vei ns motus localis c realis pntia diffmitiua ad locumzqn videf faucre pbor crrorizc matirne quinta opinio que pomt angelos efie vbiqspntes Pm propria naturâ.Sunt preterea vitime très opiniones fufpecte de errore «t be refi pro quanto fuerunt damnare n^arifins a dno JÖuillb quondaepo T^a rifieu pluribus articulis.TRa articulo.Cviij.dicitur fiez ^6 fubftantia anime nullo mó eft mobilis Pm loeft nee p fc nee g aceidés.fEt ft ponafalicubi g fub ftantift fua nunqj mouebif de vbi ad vbizjError. 3tem articulo.CCjcuq.dicif b,uq.

-ocr page 40-

ßc:€lt5 anima tiling monerrtur nin coipno mouci'cf;£rro2, ^tcm articub CCjcvg.StJ mtcUlgcntia angelos vol ala fegata noflt;^ eft f m fubftantia B f in oßattonein:£rro2:ft IntelUgar g? fobftatia no fit in Ioco,5tc5 articnlo.CCiiu. ßlö fobftatie feparate lint alicobi per opationem:-i g? no poftont moucri ab cjlremo In ejtremft negj In media:nlfi quia veile poftunt ogari aut in ertrc«^ mis ant In medlo:jErro::fi Intclligat line ogatione fobftantia no cTc in loco: nec tranfire de loco ad loco, £)cp:cflc ifti articoli danant vt erroneao falfas 1 de bereft faltcm fufpectas tercia quarts *1 quinta opiniones.^t ft dicat qgt; tails ejccoicatio vol danatio articulo?z no tranftt mare vel dioc^TRndet ©co ms In4/en.c bene:o’ ft tales articuli funt articuli pdenati ficut bcretict funt danatl no fol6 aocte diocefani tm:ft ctlâ aucte ppe er de here. c»3d abolenda vel faltem fnia tails eft babenda fufpccta de berefi:qn in aliqua vniucrfitate famofatqnalls eft '^ariften.folenitcr eftdân3ta,qR)atet igif o’ piedicta con clufto in fenfo pw quo fit a defenfo2c;eft fufpecta de erroie c bereft,

(E©ccunda tCondufio Apologetica Ioannis 'T^lcl^irandulanl tConcoidie jComitis,

'j^eccato mo:fall fimti teinpo^is no dcbcnir pena mnmm feundum retnpnadai finira tantum.

C©etcrminatio magiftralis,

b nbsp;nbsp;£c condofto videf mibi ftne pzeiudicio fanions Sententie falfa c bere*

tica,Ad quod dedarandu ondetur pumu quid ftt peccatu moitale: et quid fttillud quo tranfeunte actu peccati peccato: denoiatur peccatoï,©c* condo videbif de pena débita peccato moïtali, 2Zcrcio demonftrabit gp pzc fata pclufto de rigoze fermonis z in fenfu quem facit eft falfa t beretica, ƒ I«* nalit’ ^babit gp pdicta pdufio in fenfu ^ quo ftt eft falfa c de bereft fufpecta.

(Elt;Éuid ftt peccatu moztale:-ï quo fozmaliter tranfeftte acm peccati gs denoïetur peccatoi, s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ppoftto ftn ftdem catbolica gp moztale peccatu quoddam ftt

oziginale i quodda actuale,l0icimus gp peccatu moztale actua le de quo pzefata pdufio loquit eftpmiffto vel omiffio volntaria contra legem del pzeceptiuâ.vnde Sug^FW»?*« ƒ auftu.'T^ec catft eft dietó vel facto vel pcopitu ptra legem del eterna.SSel vt in libzo de doabus aiabos dicitur.T^cccatu eft volotas retinendi vel pfequendi quod lofticia vetat,jQt5 erponens magf fen.in.tj.dlcit : ^ Aog'’ in vtrac^ affigna* none loquit de peccato actuali moztali ^ non veniali:^uis aliqui opinentur contrari0.fr pzima naneg aftignatione Auguftini oftditur qgt; peccato eft vo lontas mala ftoe locotio t operatio pzaoa:ideft actos malos tam interioz ^ erterioz.f F slt^m vero oftditur gp eft aems interioz nec eft opus in pzedic^ aftignatoibos cfçiimcrc onnfrióc5 eterne Icgi8:vt quids argumentant indugt;

-ocr page 41-

tentes illud Sugufh'm' fn pîfmo de Itarbtçp peccarc nibil aliud cil ^ ncgle«* cris reb’ etemis tempaUa feetari, quia fm OoX^\affinnatfo -r negatto ad ides genus redotonfzßtut in dîuini's gemtn -t mgenitu ad rclati'óem:vt in li, de trini.ang‘’ fcribit,'T^:o codé igit eft accipiendn dictö c nó dictiKfactn c n5 factn:pcupitij i: nó peupitó, £t fit pt5 ^ noie peccaci fin Sug.-i ceteros doctoïcs tam fetós ^ fcbolaihcos mtelligit act'’ intcrio: vl’t^icrio: i omiP fio vtriufcß p Icgé dd etema pzcceptiua.feoc aft mó accipiendo pecentu cd babcat rdnem mali:maln aft in^tnj main noccat -i cozrnpat aliqd bond ém Sug.in ^5ncbc.©ïcim'’ém doctozes fetos cp peccatu moztale cozrupit pmo bond nature,fedo bond gfc:macnlâ quanda inducédo ft ala,tertio vo efficit reatd ad pcna:q nibil aliud cd ^ obligatio paftua ad penâ.iBe tonuptone boni naturalis bétur in glo.fup itlud Xue.r.Domo defcendés ab feierufalé in Ibicritozga bomo per peccatu fpoliar gratuiris c vulnerat ft naturalibus ©e macula fenbir 3Jofnc.tc,£4n pap vobis ed;quia pcccaflis ft TÖcclfcgoz t vfqj in pftem diem macula buius fceleris in vobis pmanct, ©c reatu vo ad pena fenbif ad ido.n.lCribnlatio -t angndia in aiam oém opantis malu5, 2Zribulafio adt -t angudia nominant pena quandam, ^fbatb.ctianbrjcv.dict tur: 5bunt in fupplicid eternd, IHotandd tarnen q? cozruptio boni nature vulneratio confequdtur eje peccato oziginali.macula autem i reatus non fo lum er oziginali fed etiam eje actuali,rcatu8 vero ad aliquantulam penam ep veniali, TRotaiidd etiam cp dcut epactibus bonis mozaliterep genere fcilicj •t circunidantqs caufantur boni babitus -i inclinationes ad dmilcs actU8:dc cp mails «r viciods actibus caufantur mali babitus et inclinationes ad dmi* les actus,£t dcut per pzimd actum peccati moztalis boni babitus c inclina tiones non coli||fcpdtur totaliter fed diminudtur:dc in peccatoze multis vi* eps c ftclftatiomlus inalis babitdato dum iuddicatur et gratia infunddur tales inclinationes 1 qualitates viciofe datim non cozrumpdtur fed diminti untur:vt doctozes communiter tenent t epperientia docet.lEr quibus patet \ qgt; tranfeunte actu peccati inpeccatoze non manet de per fe nidmala quali* 1 tas mentis.manet etiam dé^r fe macula que pziuationc nitozis diuine gra*“ ' tie fozmaliter imposât,man^zctcrea de per fe reatus/eu obligatio ad pe^ j nam,J6t dicitur notanter de per fe:quia talia nata funt fcqui de per fe ep pee ? cato moztali tan^ a per fe caula co modo quo peccato conuenit ede caufinn ; Si vero aliqua alia tranfeunte actu peccati in peccatoze inueniatur: boe cd impertinens t de per accidcns:quia vel pzeepidunt vel per accidens fcqud* tur: vt patet de illo qui de iudo cfFicitur iniudus a pcccatoz.Si ergo tranfe«* unte peccato verum cd diccre demondrato illo qui pcccauit cp ide cd peeca toz donce peccatum fucrit fibi rcmidum:qucrendum cd quid cd illud.^t nó videtur q’ dt peccatum pzeteritum:quia licet peccatum pzeteritum denoini* net Soztcni peccalTezpntialitcr tn nó denoiat Soztem pcccatoze5.5tem d ep boe quis denoictur peccatoz quia pcecauit:epns in gfa pod remifTióem pee* cati dicerct peccatoz qö cd abfurdß: nee tranfefte peccato quis denominat

-ocr page 42-

paato: a mala qaalitate per peccatu vnS fiudplura cmfdem rSnis genita: ga cd ilia mancat -r ßct eu gra:poft remifriÓC5 peccati c^ns in gra denoiaref pcccatoï,-t per pfis fimul clïct acceptas ad vitxï etema t oidmatus ad eter«» na pena quod eft incoueniens, TRee poteft quie denSiari pcccatoz a macula qnla deus fubtrabit gram pïopÉ démérita peceâtis: et g pus deus eft caufa ^ macule non dementona fed fubtractiua, ©eus aut non eft caufa cp aliquis fit pcccatoz: ga nemo auctoze deo fit detcrio::ideft pcccatoz fm Suguflinu: quia 5o. trine ipfo factu eft nibil:idcft peccatu.-r per candc rónem tranfente pcccato non p5t quis denoïari pcccatoz a rcatii vel obUgatióe ad pena5: vt ' defenfoz pzcdicte concludóis dicit:quia talis reatus’-i obligatio eft de per fe a voluntate 'i lege dmina;qne tranfgreftbzes pzeceptoç fuo^z ozdinat c obli i gat ad pena ctemä,! per pfis deo auctoze quis efficerct t denoiaretur pee* catozjRcatiis pzeterea vel obligatio ad pena impzopzie -z abufiue dicit pee ■ cata:pzopzic vo i de per fe dicit cffcctus peccati.-r per qns ab ipfo nemo de nóiatur pcccatoz fed reus vel ad pena obligatus, 3 quo ergo tranfeute pee cato denóiatur quis pcccatoz/ ^iemf cp dimüTis nominalm x feotiftazz opi nionibus tranfeunte pcccato gs fozmalit denóiatur pcccatoz a pcccato pzc* terito nondu per gras aut gfe facramentu remÜTotaliquo tn mS in fuo cffectu ' dcrelicto rémanente ex parte puerfionis vel aucrfionis.TRcc opoztet lt;p fi gs dicaf actu pcccatoz q? fit fozmalitcr peccatoz g aliqd quod eft actu pzefens: vt aliqui falfo imaginant:quia non vniuocc dicit quis pcccatoz du actu pee cat -i du celTat ab actu pcccati:quia du actu peccat dicit peccatoz a pcccato pntl:du aut ceflat a pcccato dicit pcccatoz ab codcin pcccato pzeterito non dimiOb. t ideo pzopter talem analogia buius nóis peccatoz:et non vuiaoca tióem pot quis denominari peccatoz fozmaliter:nÓ folum a pcccato pzefente fed a pcccato pzeterito dummodo aliqualiter maneat in fuis cffectibus. foec eftdeterminatio magri fenten.in. u.di.xlq.c. pzeterea queri folet jHon _ eft inquit ignozandupeccatu duobus modis in aliquo dici eiTe et tranfire:fc5 actu t reatu.Sctu eft in aliquo du ipfum qd peccatu eft:aut actio vel volun tas in peccante eftjReatu vo eft ^ co fiue tranfierit fine aftit mens bominis polluta eft c cozrupta: totufeg bomo fupplicqs obligatus gpctuis.ncc vn^ eft in aliquo peccati actu pzeter oziginalc quin fit etia reatuifed eft rcatu in* terdu poftlt;$ tranfit actu. Ép quo pats f m magfm ç tranfeunte actu peccati peccatu manet reatuic per pus a pcccato fic manente in fuo cffectu denóia* tur quis pcccatoz i non a rcatu. idee magf vt poft videbit appellat reatum ! peccatuivt defenfoz pzcdicte pclufionis magfo fcn.falfo imponit.

lt;E©c pena débita pcccato moztali f m doctrinam fidci ^ fancto? doctozum.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^plc]c pena in genere f m doctozcs debef pcccato moztali actuali*

Tlbena gdem damni que pfiftit in carentia diaine vifióis:-i bec coz* rfidet auerfiom a bono incómutabili t ctcrno.aitcra vero eft pena , fenfus que pfiftit in expientia alicuius nocumeti a rebus fenfibilibus accept

-ocr page 43-

i ba pena cotrefpondet conuerfiom' ad boniï creatu lt;nbsp;cóinutabdc 4 jCaftis ratio eft fm 2Zboma:quia pena deb5 p:opo2tionaliter eulpe rfidcre« in culpa autem non folnm anertitur mena ab vltimo fine : fedjndebite connertitur m alia tan$ in finem. 'iRon folum ergo puniendna eft qui fie peceat per boe q» cjccluditur a fine pena damni:fed etiam per boe qgt; pena fenfiia ex alqa rebua fentiat vel percipiat nocumetum. ft bine eft q? dinina feriptura pcccatoiib'’' minatur non folu erclufionem a gloiia quod eft pena damni^ed etia afftieti* onem er alija rebua quod eft pena fenfua.öeribir enim zfbatb.pxv. ©ifce/' dite a me maledicti in ignem eternu:qui paratua eft diabolo et angelie eiua.i c in pa.'^luet fuper peccatoxee laqueua ignia fulpbur fpus p:ocellaç para calicia eo® ƒ ©c qiiantitate vo pene mirantur quida -r murmurant cur de'’ miferieo2diirimu8 p:o vniua tranfgreflione mandati per penitentiam non de Icta perpétua puniatdamnatione: eu tfi quedam peccata in via bxeui tempe perpetienturjbane qonem mouet 3ug^rri,de ciuüc.ti.^'^infiß inquit puta tur vt p20 peccatia qtumlibet magnia paruo fcilic5 tpe ppetratia;pena qfcç damnetur etcrna.iQuomodo veru eft inquiunt quod ait rpa videl5.5” qui menfura menfi fucritia in ea remetietur vobi8:fi tempoiale peccatum fupplü cio punitur eterno.Sd qua aug^rceitatia octo generibua penap que 01* liua in legibua feribit p bec verba rndetJRe quifiS extitif legifl.itoï qui een feret tam cito nocentiu finienda elle totmenta zepcito factum eft vel bomici* dium vel adultcriu vel facrilegin vel quodlibet aliud fcelueJRon enimtem* poïia longitudine^cd iniquj^tia 5 impietatia magnitudine peccatumeft me tïendum.jQuï vo pxo aliquo grandi crimine mo:tc mulctatur: nuquid nioxa qua occiditur que pcrbieuia eft eiua fuppliciu legce eriftimant.-r non q eus in rempiternu auferunt de focictate viuentiu/quod eft autem de ifta ciuitate mo:tali bominca fupplicio piime mo2ti8:boc eft de illa ciuitate ïmo:tali bo* minca fupplicio fecunde mo2ti8 auferre»©icutcnim non cfficiunt logea bui’ ciuitatia vt in earn quifep reuocctur occifus:fic nee illiua logea ciuitati8 ad* mittunt vt ad ciu8 quia vitra beatitudinem reuoceturVternam focunda mol te damnatus^fx quo patet firn Sug’.q ratio quare peccato mouali deboa* tur pena eterna firn tempna eft p20p2ia et intrinfeca magnitudo impietatia e iniquitatis peccati:et non eiua duratio longa vel bzeuia.ft i^uia fancti do* ctoiee et fcbolaftici pliirca inducant et affignent ratioca fundamentales ad pxobandu q peccato mo:tali iufte debeaf pena infinita Pm tempus: adduce da eft tarnen fententia beati Oome : in qua defenfox pxedlcte conclufionia credit fimdarc fuam intentioem: vt oftendatur cp mens beati 2^bomc eft ad appofitum pxedicte conclufionia. '^nde in quarto fententiarum vbi querit S?i peccato moxtaliPm iufticiam debeatur pena etema:pcrbec verba ex pxo pxia intentione refpondet.fum pena dupliccm babcat quantitatem:fcilicct Pm intenfionem acerbitatia:ct Pm durationem tempoxisequantitaa'pene co: refpondet quantitati eulpe fedm intenfionem acerbitatia : vt Pm q grauws peccauit:Pm boc grauioxei pena infligat»r»1Hon autem coïrefpondet

-ocr page 44-

duratio pene durariont culpr.vt dkU Sug’.jc.d.dc dwtate:1Ron enfm adul terifi qö m momento tgis perpettat; momentanca pena punit etia fm leges boanas.S duratio pene rel^jkit difpofuóc5 pecca^.vn pcludit fm Sug^q» g quodlibet peccatu moitale reddit peeeatoi dignus a ciuitatia eófoztio btó:p etemaliter pitnarf,Sd qd pzebandu inducit plures rónes: qua:p alique pzo cedat a pziozi t per cam:aliquc vo a pofteriozi -t per efFeetu, 3 pziozi quide eft illa que fumif Pm Sug’.ab obiccto p qö pcccaf qd eft bonu eternu.vnde Sug^.tvûde ciui,dei: ƒ actus eft peccato: dignus malo eterno: quia boe in fc peremit bouft qd elïe polUt eternu.Secuda vo ro que eft beati ^zeg’.iiq. ©ialo, fumitur ettam a pziozi;quia bomo in bono eterno peceauit ♦ Cercia ró:quia contra bonu infinitu quod eft deus peceatu fumitur etiain a pziozi, Quarta vo ró qua pzo fe inducit defenfoz pzedicte conclulionis eft a poften riozizquia culpa inquit manet:cu culpa non polïit remitti fine gfa quant bogt; mo non pot poft moztem acquirere: nee debet pena celTare q^diu culpa ma** net, fpquibuö patet q dictu bti Cbo.non facit ad pzopofitu conclufionie: ga nd eje boe folu peceatu moztale punit eternalirzqa reaf c macula feu cul pa durât eternalit' I3 de facto ita fit:cu talia fint infeparabilia.fi rd quare g fe pzimo peccato moztali debet pena eterna eft ga pmittif edtra den g eft bonu etemu -i finitu.T^5 igif fm facrâ feripturâ c fetds doctozeszq peccato moz taU fmiti tempozis debetur pena eterna lt;nbsp;infinita Pm tempus,

C^d pzedicta conclufio in fenfu quem de rigoze fcrlt;' monis 'iq:\gt;i verbolz facit eft falfa *t berctica. c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ pzebabitis eft manifcftum q pzedicta conclufio de rigoze fermo«

nis rdnabilitcr eft intelligenda de peccato moztali {ipzie dicto;quia in fignificatióibus vocabulo^z fequi debemus vfum cóem:ncc aliter po Humus pzobarc figniftcata noim,'^zopzieaut peccatum moztale dequo faneti doctozes loquntur -i diffmitiÓes dantur eft comiHio vel omiftio volu^ taria contra legem dei pzeceptiuâ:quod pftat duratoe effe finitu:nain burns na voluntas qjdiu eft in via non pót perpetuate actides fuas.nec vt gbufds placet aliqua voluntas creata boe poteft:loquendo de actionibus ^pzia vir » rate pzoductis,T^zedicta igit cdclufio de rigoze fermonis eft intelligcda de ‘ , peccato moztali pzo pinilïide vel omiHide voluntariat-t non pzo reatu.T^ze 1 terca conclufio eft intelligenda de rigoze fermdis in fenfu pzo quo faneti do^ ' ctozes a fcbolaftici in pnti materia loquutur:gbus defenfoz pdicte pclufidis contradiccre intendit: vt in edelufione pzeambula conclufioni pzedicte dicit. t fed faneti doctozes difputantes de pena débita peccato moztali loquutur de 1 edmiflione vel omiHione voluntaria t non de reatu peccati, ergo ide, quod pzius,T^zeterca reatus noie non intclligitur Pm Cbo.t magfm fen.pceca^* ram vt ifte falfo eis imponit.TRam magf fcn.di,)clü,fic dicit: iReatus autcj in fcriptura multipliciter accipit:fcilic5 pzo culpa pzo pena pzo obligatide pene tempozalie vel eternezqd £bo.di.eadan articulo,u,fic exponittlKcatus di* citur fedm g^ aliqws eft reue pene,^ ideo ^pzie reatus nibil aliud eft ^ ob/

-ocr page 45-

*Jamp;^® ®^ pcnam. £t quia bec obh'gado quodâmodo dl media filter culpa? ' et penazee co ^ pîopter culpa aliquis ad penam obligaturddeo nomen me/ lt;nbsp;dq tranirumitur ad ejetrema vf intcrdnipraculpa vel ena? pena reatus dicaf i ^ in qucihóibuö de malo.q.qu'u rfifionc ad quartd arguments boe idem feu tire videtumReatus inquit:ideil obligatio ad penamteft quidâ effectue con requeue ad peccatû. vnde cum dicit ç peccatumtranfit actu -i manet reatu . idem eft ne ft dieeret çp trauftt per fuâ efténtiâ *1 manet in fuo effectu. £t fie ' 1 patct f m 2Zboma t magernzq? reatue non eft peccatu? fed effectue peccati, 1 bene tn verfi ert q» in facra fcriptura peccatu qnq? furnif ^ pena: qnep vo n culpa.vt in illa aucte:'^eccata tua elimofynie redime.t fn illa:^cta 'i falu/^ P bneeft 020 ejroïare^ defunct^ vt a perte foluanf.vbi peccatu furnif 4) pena ^ ’•*^ ï»;lt; Tfla poft peccatu dimifTum reftataliqua pena fatilfactoiia folucda.T^oflunt

1 ^*^ P-edicte auctee rónabiliter intelligi de peccato veniali q6 inter peceata Jgt;Ö pïopiiedicta qputaf. Sic igif p:cdicta pclufione intcUecta 4gt;baf q» fit falfa c ' beretica:quia ? veritate? facrc fcripture:que pjo peccatie moztalibue finite^ (^ ( tpeperpetrarteminaturpeccatortbueeterna pena.vndc vpe-tïf^atb.rrv.c,

j recitatie peccatie in via pmiHie diccndo:£furiui -r nó dediftie mibi ad man j ducandu:fitiui -r nó dediftie mibi potu: finam p:ofert diffinitiua ptra peeca* ƒ to2ce ad eterna pena:p2o iuftie vo ad eterna gloïiaXonftat afit ç talie fen tentia daf p:o bonie -1 p20 malie opibue in via factie;quc nÓ pfit ede nifi dn ) rationc finira,§ p:edicta pclufio in fenfu perplicato eft veritati facrc fcriptu* i re pria -z per pfequene bcretica.Si dicaf ^ non eft determinatS ab ecclefia J 2 nee puincif eje facra fcriptura:q» peccato mo2tali fmiri tpie debeaf pena infp ƒ f ’ nita fm tpe -1 non finita tmjRndetur q» eje fnla ppi et ejc articulo fidei : löuf _ 1 » i bona egerfit ib^ in vita eternlt;;qui vo mala in ignem ctcrnutefficacitcr con* 1 ’ uincitur a bona 1 necefTai ia pfia deducif q» peccato mottali fmiti tpie debet

' pena infinita fm tempue -z non finita tm : cui répugnât piedicta pclufio,'t ß ! pue eft bcrctica:vt pt? er bie que in piima determinatóe dicta funt de afler* ; tionibue catbolicie t bcreticie.lRepugnat etiam picdieta pclufio veritati fa , cramenti penitentie: virtute cuiue etejna pena moitali peccato finiti tpie de 1 bita pmutaf in penam tempoialc?,-^ auet pictcrea bec pclufio bercticie illie 5 qui eternae penae peccatie moitalib'’ finito tpe perpetratie deberi negabat 11 vt patct er auctcbcatiSug’.piecedenticapituloinducta,

CiQrt pdicta pclufio in fenfu 4) 4 ^^ ^^ ^^ crroie t berefi fufpecta. f Ï^ppofito q? peccati noie equocc et impiopzic reat‘’ intcUigaf et fK gnificef:adbuc picdicta pclufio eft de erroie c berefi fufpecta:quia certu eft -z manifeftu ^ tale peccatu moitalc vfq? od pnla? erduftuc eft durartóc finitS.-z p pfie verft eft dicere fm defcnfoié picdicte pclufióie qp talie rcatue eft moitalc peccarft finiti tpie.ßluerendfi eft igif au tali peccato moitali finiti tpie debeaf pena infinita firn tpe aut finita tm:dare non eft me/ dift.fi infinita pdicit pclufióf in fenfu 4) 4 fit.fi vo finita tm:feqf q ß pnïa5 faß ueniété nó remittif tale petin moitalc 4 ad pena eterna eft nll'a talie fibi déaf

-ocr page 46-

nee virtute elauiu? cómittatnr penn eterna in tempoaaleinzquod non Coin eft ^«vMfK rU«i»r «XHA vH*» ^^^‘^*'^*‘ fufpeetü fed bereticu. qlhzetcrea demoftrato tali reatn peecati moz ^M«44tv*’ r(|gt;rtU*i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tab’s arguitur ficXalc peccatnni moztalc per penitentiâ condignam finitunt

autremanct idem numéro pcccafû mo:tale:ant non.Si remanet idem mime ro peccatu moztaletfequitur qgt; per pniam condign! non remittatur peccatu mo2tale,quod eft bcrcncu:et per pne fequitur q^pcccato: de code, peccato numéro tenctur itc^ penitere t eonfiteri.quod eft impiiî;qiiia dene no punit bis in idipm.Si vo tabs reatus idem numéro no mancat peccatum mouale fequitur qgt; nibil eft dictu :q(bcccato mouab finiri tpis non debetur pena inft nita Pm tempus fed finita tin.imo pcclTa tali impiopiictate loquendi:pot effe tarn vebemens 1 intenfus motus contritiois fm doeto:cs:q'tota pena pec* cato moztali débita etema feiß c tpabs pdonabitur penitenti, qjbïetcrea ^ pcecato moztali per penitentiâ ftnito non debeatur pena infinita Pm tpszS ft* nita tm:nemo fane mentis dubitat;imo qnep nulla vt dictu eft, § it conclufio permittat difputatóncm t pdictioncin nccelfe eft qgt; in pzeejepbeato fenfu in* telligatur: vd impzopzie loqui fe fateatur.Si dicatur qgt; verbum deberi quep fumitur pzo co qd abqn redder;-! lie peccato moztali non femper debef cter na pcna;qn fes per pniam rcmittit t finitunqncp vo verbu deberi fumif pzo dignitatc babcndi eternam penam: ct boc mo peccato moztali debetur pena infinita Pm tps ft peccatoz impenitens in illo decedar.feec inq3 cuafio magis eft ad oppofttn 95 ad pzopofttnzquia cum verbu? deberi in pzedicta pdufióe ftmplicitcr negetur ft vniuocc capiat pzo quolibet fuo fignificato: negaf Pm vera logicam,-i per pus fequitur q» peccato moztali nullo modo debeaf inft nita pena:q6 eft bereticuz't contra fecundu membzu aHignatc diftinctionis. Si vo deberi fumatur analogicc: aut ftmpbeiter equiuoce accipiédus eft ter minus p pzincipaliozi ^ magis vfttato figniftcato apud doctozc6;qd eft efle dignu vcl obbgatu ad pena ctema:^ de ide3 qd pzius.'^zeterea inter difpu tandu caucf ne pdufto multiplcc lt;nbsp;equiuoca .pponat pzopter fenfus incerti* tudinem:quc ocm arguendi -1 pdicendi viam tollir. Tjizeterea ridiculum eft dicerc q» ft JÖerte débet Xcius.peje obligatione ciuili: ft non foluatzq non debcat.ergo cum peccato moztali Pm legem diuinâ debeaf pena ctcrna:ft no pcrfoluat pcccotoz talem penam non fcquif qgt; tali peccato non debeaf cter* na pena,fed eft fallacia pfequentis: a negatóe vnius caufe veritatis ad nega tioncm pzopofitionis babentis plurcs caufas veritatis. q^zetcrea pcccatu5 moztale ftniti tempozis non eft dignu? pena infinita Pm tempus vt conclufio didt. ergo diftinctio de verbo deberi non facit ad pzopofttum conduftonis. Si dicatur q? aliqui doctozes dicunt;q pzefeito pzo actu mcritozio que di* cit a gratia non debetur vita ctemazquia no ftbi rcddctur.lftndctur qgt; ft pie fcito non reddatur vita eterna non fcquif q ftbi non fuerit débita vt dictum eftzfed bene verum eft qgt; pzefeito etiftenti in gratia non debetur eterna gio* ria Pm eternam dei pzedefKnationem.-t per pfequena non reddetur fed quin ftbi debeatur Pm piucm iulheiam ^ fm difpoiiuonem quam actu babet dum

-ocr page 47-

mcrcftinncmo Joefom quo® e^o legerim in bac materia negatamo magf fmaç tbeologo^î painceps boe alTcriMBnde dicit Scot'’ inaiij. q’ pjefeitn« qui aliquando gram babuit in via t mernit habet ins in vitain eternam: fed non actioem petendi ptopter impedimentn peccati.per qnodtetii nó amittat ins t debits babendi vitam etemS:pcrditnr tn actio petendi : c ob boe p2Cgt; fcito nun^ reddetnr vita etema,©ccipit pïctcrea defenfo: p:edicte concli* fionis in boe q» credit:q» peecatS moitale intantS eft dignum pcna eterna in ^tum durât inclnlinc vfep ad mo:tetn: poft quarn non eft tempus penitendi nee rcuertendi ad dcum:^ talepecccatu ftc pieuilum deus oxdinat abfolate ad penam etemâ.peccatû vo moatale quod pseuidit deus per penitentia re.* mittendö lt;nbsp;delcndu non oidinat deus abfolutc ad penâ eternS fed tcmpalej feic ant erroî ßuertit totâ facrâ feripturâ 't veritatem facraméti pme, qó fie pzobaf: nam q6 accidit peecato moztali non eft ró nee caufa eins q6 de per fe puenit fibi/ed cótinuatio t pfeucrantia in peecato vfq? ^d terminn vite in clnfiuc:impenitentia quoeç -i pzenifio dinina accidunt peecato moztali vt de fe patet : effe vo dignn pena eterna conuemt fibi in feefido mó dicendi g fe in quacnnqj menfura pzodneatur er boe q eft offenfa vel impictas feu iniqui*» tas contra bonn eternu -t legem dei eternam comifta:vt patet per btm Sug, ergo duratio longa vel bzeuis ipenitenna quoq5 vel pfeuerantia nihil faciut ad boe q peecato moztali debeaf eterna pcna;t majeime impenitentia cö fit nouu pcccatü:pcccato ergo moztali qualitcrcuq accepte debetur pena eter na ^ infmita f m tempus -i non finira tm.^ö fi talis pena aliqn nó perfolua* tur:pzocedit ec pientiftima mifericozdia dei: qui peccatozi dedit tempus pe* nitendi c rcuertendi ad ipm qdiu eft in via.fEft pzeterea er mifericozdia del picntiiTimazq décédés in peecato moztali puniaf infmita pena fm duratioej en mereat acerbitaté infinite pene intefine i oimodâ anibilatióncï Pm ftricta rigozé tufticic:vt tbeologi pzobatifTinii tenent, 5« punirtóe fgit maloip vtitur picntiftlmus deus mifericozdia fimul eu infticia:fi eóferuando natura puniaf peccatozem pena finita intcnftue:infinita vo duratiue.£t boe eft qó in regn lis theologie fcribifzq deus pzemiat tuftos vitra pdignu:punit vo peecato* res citra condignu.

CZZercia Conclufio Apologetica 5oannis T|bici Zfoirandulani Concozdie rComitis,

Tllcc crux cbnlti nee nUa imago adozanda eft ado/ rarione latne:etiam eo modo quo point Zbomas.

C^eterminatio magiftralis»

b nbsp;nbsp;nbsp;ifc conclufio vider mihi faluo femp mcliozi iudicio fcandalofa lt;nbsp;pia^

aunfi offenfiua contra pfuetudinej vils eedefie, Ad quod oftendendS declarabimus pzimu quid fit adozatio in genere: -i quot fint eins fpes t dif* fercnnc,Scöo ondetur quid eedefia pie tenet et fentit de adojatione cruds

-ocr page 48-

et fmaginfö rpî et de reUquqs t fmaginfibus fancto^.'^robabiftir tercio ^ p2cfata conclufio m fenfu quem de ri^oze facit fennois eft pia:^ aiiriu offen# fma'ifcandalofa»

C©c adoxationc quid fit t de fpeciebits cina.

^oxatio fm comuniter loquentesxfiue capiat pxo actu inferioxi fine erterioxi eft cultus alicui ejebibitus pxopter crccllcntiâ in eo foxmaliter repertam vd aliquo modo fibi attributâ. ©icitur no# tanter pxopter erccllentiam foxmaliter rcpcrtam:pxoptcr adoxa#

tionem de per fe,dicitur côfcqucntcrxvcl aliquo modo fibi attributam pxopf odoxationem de per accidens, Sdoxatio nancç eo modo debetur alicui quo modo fibi conuenit erccllentia vt poll dicetur^Olis autem cultus aut debe tut alicui ratione ctccllctic increate c infinite:^ tails cultus dicitur adoxatio latrie.aut ratione excellentie create vel finite:-x dicitur adoxatio dulie coiter fumptc:quc fm ©urandu diuiditur in fimpliccm dulia5 *1 bypcrduliamtidell cxccllcntcm duliani.Erccllentia nanep creature rationalisxaut dl eminés et fingularisx-z tali cxcdlétie debetur bypcrduliaxqualis eflerccllcntia bumani tatis xpi 'S beate virgmie.aut talis erccllentia creature rationalis dl cols et imperfcetax-r tali debetur fimplcr c comunis dulia:qae tot bab? gradus fm ^urandu -x fpecics dillinctas:quot funt gradus crccllctic fpecificc dillincti Serbin eni5 aliam rónem excellentie pxeell pater filioxmagillcr difcipulo:dux militi *1 pxclatiis fubdito. ideo adoxatio dulie que talibus ccbibctnr non dl 1 vnius réis fed pluriû,adoratio tß dulie que debet pxclato vel rectoxi ^uis * malo cftexcdlcntiox iÇ adoxatio que debef pxiuatc perfone «puis bone pxo# gt;nbsp;pter tria .q^ximoxquia rcctox vd pxdatus gerit vicem dd: Pm illud ad iRo» jci^^ui poteftati refiflit dei oxdinatiói refiftit.Sedoxquia pxinceps vel pxc# ( latus dl perfona publica: ideo in ipfo bonoxaf bonitas eedefie vd reip.que dl maiox cp bonitas fingulario pcrfoneXcrcio:quia regime vel pxelatio ox# ( dinatur ad virtutem ficut caufa effectiua ad conferuatiuâ virtutis« ©ignius eft autem caufam virtutis alqs eriftcre ^ virtuofum efle : vt dicitur.ir.ctbi. TJbxiuata enim perfona fi non fit actu virtuofa non dl pxopxie bonoxanda: fi autem non fit virtuofa nee actu nee aptitudine: vt damnati tam bomines cp demone6:nullo modo debetur cis bonox.Ec ficut dulia vt diftinguit contra bypcrduliam babct grad'’ fpecificc dillinctos fub fc vt dictu eft;fic bypdulia Euiiiß Pm I^ctru de paludc tres funt fpecics. “^na eß qua bumanitas xpi in fc et per fc adoxatur -ipxoptcr earn quicquid babct babitudinem ad ipfam in^tum bmóixvt mater xpi:crux xpi:*! imago xpi. 3n bis enim eft vna ratio pxincipalis venerandi:fcilic5 vnio ad vcrbttm:ex qua dedit ei verbuj nomen quod eft fuper oinnc nomé ut in nomine biefu omne genu flectatur edeftium terreftrium -i infernoxuy. Si aut dicaf q» bumanitati xpi debetur vna byper# dulia ratione qua eft vnita: ena^ fi non béret in fe gloxiam anime -i coxpons quarn babet:debemr etiam fibi fecunda ratione qua nos redemit et eft dus

-ocr page 49-

nofler i nos ftrofdueXerda rSne fanerttatfs fneomparaMfe poted dfd lt;^ quia ad gram vaionis fequunf oia iUa: ideo cd vna bypcrdulia pioptcr vna pnacipalcm boiiozis rónem.vel ft refpeem bowm fit aliqua ratio bonozadi: que nou cd refpectu angelos fuut cd redemptio : tdróue dnq angelt debent cum bonozarexurn fit dus vuiuerfo^z enâ f m buinanirate5. ©eedda fpccica brperdulie cd:Pm q? attribuit bonoz débitas matri jepi pzopter dngularé fan etitatem in fe. £t quia etiam Cup oce ebozoa eraltata in aia et cozpozc:nullf cqualianulliinferiozcdniddeo.ïZerciafpcabyperdulievidcturcncbonoï ^’ » » f 1 debitusfancti6quiruntinpatria,zCond3tcni5(^aliterbonozatfanctu0in

patria c aliter in viaz-tcuinecdefiapzobibeat aliqnem coli nid canoni5atO5 ^, ^. _ Ï*C-*T* eiufdem rónia videtur ede bonoz in oibua beatia alabua et angelie 15 maioi *^‘^'*^*^ r^' f***^ n. minoz.nid quie dicat q» non e^ebibetur fpccialie bonoz parnulis baptijatia ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ’*’**'

^uie beati credantur:fed fold martyribua c ceteria qui vitra ppi mcritû per

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pzopzia mérita funt eternd glozid adepti, zCultna ergo quem fetia ecena cp*, ^

bibet cd vna bvpcrdulia:quia qui ininoz cd in regno cetop maioz cd 3oanc ^‘* baptida viatoze c afcendendo pod illd bté virgini:podca buanitati ppi,qua5 ' folam ponunt doctozea:nó adt alias dans pzopter ppi reuerentiam.fed quin alic due différant a dulia débita pure viatozitet quin cpccllât nemo negat inf re;lic5 no coneozdet in voce bypcrdulic« j€t d queratur quid ed ida epeeUen^ tiaf ©ico q’ ed perfectio intellectualis nature fm qua cfficif bonoze «t ado# ratióc digna:vt cd cpcellétia ptâtis ddij virtutis c flatus ad virtuté ptinctts ïEp quibus patet pzimo pp adozationis in genere funt tres fpecies: fcilj ado^ - C *'^f /^ f^^fi ^i'oah^^ F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratio latrie byperdulie t dmplicis dulic,Tratet fecundo qgt; obicctu g fe ado^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘)vr^-l-e et-

ratiSis cd fola natura intellectualisXuiua ró cd:quia epcellctia que cd ob^ ^♦lt;»* icctu fozmale adozationis pzopzic t per fe conuenit nature intellcctuali.cp ft

X- * '®*‘^“^ ^^^^* conueniat:boc ed de per accidens 1 attributiue vt pod patebit, L ^^^Iffoi3ndü tn fm q^ctru de palude injp.di.ip. ^ reucreri bonozare laudarc lt;nbsp;^fc’Ujk^Slozificarc t adozare inter fe différant jReuercri aStnibil aliud ed ^ babere [; ‘” animo babitu inclinantem ad aliuzfic vt bona que in ipfo funt reputet ma'* i '‘^Mitf gnaz-x bona fua per comparatiócm ad bona illius paruipcndatvel parua ro’ putet, feonozare aut addit aliquid fupza ipm reucreri:tunc enim aliquis di* citur aliö bonozare: qn quod interius inente cocipit eptcrius aliquo iudicio feu dgno cozpozali cppziinit, Ibonoz enim ed epbibitio reucrentie in tedimo^ niu virtutis: vt in libzis etbico:p fcribif c pzimo rbctozicc:lbonoz ed benefa* ^ Çet^f.' ' * ^^“‘^ opcratóis fignu .qjbartes aut bonozis Pm pbm ibidc funt facrificiazrc* ? ^ cozdationcs in metris c fine metris:templiï:antiqua pmozditas fcdi0:moni» mentazimagines c multa talia.Xoudare aut fuper bonozare addit cómenda tionem cum alio vel ad alium.lHon enim tune quis laudat aliqucm qd folU5 meute concipit c eptcrius ftgnu5 reucrentie eppzimit due odenditzd quando

^4 Vff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^“”* ‘^”* ^^'^ cómeudat: vt laudarc fit bonozatum aliqucm cómcndare,Pm nbsp;nbsp;'

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^'^ tarnen bonoz c lans in duobus difFerunt.'Bbzimo quide5 cp parte cozu

in quibus confiduuMRam bonoz vt patet cp dus partibus puumeratis con

C

-ocr page 50-

füllt hm fn dicrto $ in faerie: et vnfuei falitcr fieri poteft per quccimc^ figna crter(o2a non folum vocalia fed etiam realia.pzoptcr quod dictum eft q- par tee due finit recozdatioce tarn in metrie -t He in dictie lt;nbsp;vocibue:^ f^^e me trie c fie in factie feu operibue. iLaue autem folum in verbie ct fermontbue attcnditur.Oeniin laue fermo elucidane magnitudincm virtutie^et fic bo# noz eft vniuerfalioz laudc ; ct per confequene fama c glozu.glozia vo addit fuper landein vniucrfalitatcm loci -z tempoziezvt tue aliquie glozificarc den dicatur vel bomincm:quando ipfum feinper lt;nbsp;vbic^ coinendat.vnde dicitur gloziatfrequens de aliquo fama cum laude : Pm Smbzoftum de ofticije. vd potiue vt credo glozia addit fuper landein ditfuftonem comendatioiriezquia non eft quecunqj lane fed longe latcqj diffufa, eft entm glozia f in Ollium in queftionibue 2Lufculan.folida quedam ree *1 crp:clïa non obumbzata co fenticne laue bonos 't meozrupta vor iudicantiu de ctccllcnti virtute : que quia rectefactos plerûcg comee eft bonie virie repudianda non eft, Ibonoz autem 'i laue diftingufitur fecundo e;c parte illozum quibue dcbentur/lRam Iic3 alicui cccellcnti bono debeat bonoz ^ benificatio non autem laue:vt pt^ pzimo etbicozz.c.pcnnlti, Xaue vo debet alicui bono cjcellcnti in ozdine tn ad crccllentiuötdebctnr enim virtuti in ozdine ad operationem optimam ad quam ozdinatur virtue ficut ad ünctdicente pbo vbi pziue in fij.etbi.^uftö c vtile ^ vniuerfaliter bonum -t virtutem laudamus pzopter opera t actuel pzopter quod ibidem concluditur cp optimos non eft laue fed aliquid laude_ meliue:ftcut bonoiSdozare autem eft fe totum illi fubqccre pzopter eminé# ’ tiam virtutie i fanctitatie.THibil enim aliud eft adozare $ tetam fuam fidu# ( dam in eum qui adozatur ponere.-i inde dicitur cultue c feruitue. iCu enim colitur aliquie fiducia in co tota intentóne ponitur:ct per feruitutem fcipfum fub^cit -t fubmittit ei cui adozatócj ipenditzqd majcle puenit adozatói latrie.

lt;E©e obiecto adozationie in fc;ct ^tum ad eiue partee *1 fpcciee.

ö 3Öicctum adozationie triplex Pm doctozee aflignatur: quodda foz^ male:quoddam materiale:quoddam vo de per accidene.Öbicctuj fozmalc adozationie eft crccllentia nature intellectuals, materiale fo eft fuppofitum fubfiftene in tali natura^JUud 01115 P^opzie ^ de per fe ado

ratur qb fubfiftit.i0biectu aut de per accidcne eft illud in quo non eft caiifa adozationie fed babet babitudinem 1 ozdinem de per accidcne ad id qó eft iJLt ladozandu de per fe.iQó quineg modie pm qpgt;etr3de palude ptingit.fignifi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjjj

cU'Ml

catióc,imitatóc,ptincntia,ptrectatc*e,'Z defccnfióe fiue diriuatióe/èignificax

A Itionequidemadozantelemcntafcnfibiliainfacns:gafignific.ittiantfigna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

ƒ»*»ƒ

' i gratie.-x etiam verba facre fcripturc:quia funt figna eozum que circa rpm ct

1 den funt per fe adozanda,l5mitarionevo adozatur imaginée nó in^tU5funt

ree nature:^ in^tU5 imagiee vel effigiee:-! boe dulw vel bypdulia veUatria

-ocr page 51-

^ fient funt fila quo? fmtt fmagfitea vel efFtgte»,jconttnenria vo adotantor flia /^’quot; 'que cotinent adoï5da per feit fic coluba (n qua fpufianctus apparuit i fpée lp nbsp;nbsp;! facn eucbariflic que cStlneut veru coipus xpl debent per acefdens ado:arf.

j /jContrectatióe adozant faucto^j veiled c cetera bmôi que no refurgent fn re J furrectiSe.crup erta vera jcpi i fepulcbzn ét queenqj alia ab ipfo Contrectata ado:anf de per accidena ^pter )cpm|©efcénfione vel diriuatioe adozanf de (per accidena queeneç defeendfit ab ulo qö eft adozandu per fe per quandaj 1 rcfolutdcm qt5 non habet locfi in ppo cuius cotpus refolutu no fultquîaïm '1 pszlRon dabts fanctu tun vtderc cozruptôe5. fed boc mô reliquie feto^funt 1 adozandc quia defeendut ab bis que funt pér fe adozanda ^uls fint in eine* ' res refolutc -r boc pzoptcr ozdinem quern babucrut ad aîam:qui aliquanter manet q^dia eft ibi defeenfio Pm ozdine, naturalis refolutóis:quia nó fit qd* libet er quolibct:fcd determinatu eje determinato pzimo pbyfi, cozpus ante} bols fic ptinue natu eft rcfolui donce veniaf ad elcmcta,vn qn er buano cox poze generaf azqd viuu:puta vermis vel allgd bm5i:tale genitu erqt ab oz* ] dine defcenfionis c intrat ahn ozdlnej.vfi nó eft amplins adozandu nifi fozte E intellectu referédo ad atarn rónalem cui in refurreetóe eadé materia vnicf c boc fi pftaret tale qd generatu eé de materia q defcendit de cozge fetï: al’s nullo mó eet adozandu. vu qa in fozma einer nó pót eé talc dubin ideo IIU cl nereo firmit’ funt adozandi.ß bine eft qgt; ahqiil doctozes ^babiliter addant

^' fertn modu de p aceldés quo fc5 aliquid adozat pnaturalitatc:! bOC mÓ put adozari t adozanr mébza eozpons ahenlns fcfi:puta bzacbia vel manuS vel materia pzima qfmt po Uhus cotpis naturalis, vn peedut qgt; materia cotgis alicui'’ feti erns fub fozma vermis pót diiplr pfidcrarl.'Bno mó in^tu eft de

] terminata determinatóe actualize fic non deb5 adozari ali4 mó.aiio mó pÓC ( pfidcrari g relatóc5 ad ipm fetum fub cm'’ fozma fuit.ct tune diftinguut;quia aut querif de adozatóe tam erteriozi q^ intcriozbaut de interiozi folu.SI pzi ' mo mó fic dicht q» nó deb, adozari:nc videaf a elrcöftantlb^ q adozef rmis ^ vel aliqtS aliud aial in quo eft tails materia.Si fecudo mÓ fc5 adozatÓe inte* / riozi fold: fic dient ^ pót adozari tails materia erns in verme nó th Inq^tum Th infozmata c terminata actualiter fed g relatóem ad fetum cuius tails ma* « teria pars fuit c eritin refurréctÓe.©{ aut ftet fub fozma defcenfionis fic po* \ teh adozari adozatione erteriozi t Interiozi:c boc modo caro rpi hue fit vi* gt;nbsp;' H^f, ' ^ ^^n^ moztua femp debet adozarbqa femp fuit vnita deitati c nun^ fepata i^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^ ^^^ *^ ^”° ^^ eodem motu cognitiuo vet appetitiuo fertur

u.; obiccth fozmalc i materiale: in obicetu p fe -i de g acens *ï nó diuerfis mo tib^ vt ad erperientih patct:qula vbi vnu pzoptcr altern vtrobiq3 tm vnn hm régula topica5: ita vna c eadem adozatóne numero omo indiftincta adozaf i fubiectu fozmale t materialc:obiectn de g aceldés c dé g fe:cum adozatio fiti, '^^‘^^*’y, '* actus clicltus vel imperatus a libero arbltrio. vnde 4) régula ghaU tenendu nbsp;nbsp;*v^v».gt;./

**»-•4»

eft q» iUud qó adozaf de g accidens femg adozaf eadé adozatóe qua -1 illud ad qd reducif.TRhe ant videndu eft in fpcciall de obiecto adozatónis q^tum

-ocr page 52-

ad fuaG partCG t fpcG,£t $ai9 q: pïcbaWti'G fit perfpfeuff rt manffelW quid fit obteetfi pïopHö T de p fc adowrioniG dulic byperduKe c latrie:pp verba tfi pdufiofG dicendu dl de obteeto latrie:vt ondatar cp cruci xpi “t eins ima* gfnf non répugnât adoiatto latrie faltem de p aeddene, vnde dicimuG q» ob fectS foxmale adoiattoniG latrie eft ejccellentla *t bonitaG dinina in fe vt qui* bufdam placet, vel vt alqG piobabilius vldcf dl bonitas dlulna In fe ^t vt re* lucet In opcrlbuG crcahonis cófcruatlonl6 iufiiftcattólG t redcpnonie:ratóe cams queUbet creatura fpeclalif angelica ^ fingulariter buinana tan$ ferua obligaf lt;nbsp;debet deo tan^ fuinmo bono bonoje ^ adoxatlóem latrie In rcco * gnitóej vUg dfiq:vt Sug^HÜ.de clul,dincrlt.©blcctu5 w materiale -t per fe eft diumfl fuppofitn In quo talie cpcdlcntia infinita et bonitas ïmenfa:vcl vt ca ^t ré talie adoxatóie fo:malit’ -t de p fe indudif. obiectd vo c5c -t de p ac* cidée adoxatióie latrie dl ome illud qt5 babet oxdinem 'i babitudine de per accidene ad id qd cfl p fe adoxandu adoxatóne latrie, ÖJdinciii dico altero 11109,v,modo?x Q“* ^‘ct* lunt, '0nde ©uradue quem'defenfox pxedicte con dulióie pxo defenfione fui crroxle inducit in.lq.fcn.di.ir.boc idem fentire vl dcf, ^qnqxjnquit latrie vel cutufeunep altcriue reucrétie pot aheui ejebiberi I dupliclter:fcil5 per fe et per accidée, T^cr fe crbibcf ei in quo cfl caufa talie bonoxi6,'1^cr acene aut crbibet iUi in quo non ell caufa talie bonoxie g ba bet aliqua babitudinem ad ld in quo eft caufa,©cd aduertendu cil ingt ©o randue q aliquis poteft babere babitudinem ad deum cui per fe debetur bo nox latrie dupllclter,'l3no quidem mó quia cedit in idem fm fuppofitö: ficut buanitae ppi,Slio mó ga nó cedit in Idc fm fuppof«iï:g b, folu babitudine5 extrinfecâ ad ipm:vt mater emp 1; imago ppi, tép quo pat5 fm ©urandu ep aUqd adoxaf de p fe adoxatlóc latrie vt deue,aligd vo de p accue:vt ca que ( bfit bitudinc ad den Itrinfeca vt buanitae ppi:vVeptrinfecâ vt crup x imago. trOmd ccdcfia plc fentit c tenet de adoiatlone crude lt;nbsp;imaginie ppi;t de reliquye i imaginibue fancto^.

gt;KrfU»»Tlt;t?^*'* '^Ct^*l*^. n*Ct^ nbsp;nbsp;tt\^t^ ^^**^ yquot;^’«^

q ISaulG cultue Imaglnu in veten' lege fucrit pxobibitue £po,ppv,tu5 pxoptcr gentee qui accipiétee rfifa demonfi credebat in eie allquid dluinl in imaginibue efle.tum pp pxonltatcm iudaici populi ad ido latrid tCc inter Idolatrae cómoïanti6,tum etia qula deue nondu bomo fact‘s effiglari non debuit, 5« nouo tfi teftaméto verbo incarnato introductus cfl lmaginiïcultue'iritUGfmÊbo,triplicldccauf8,'^ximaeppartememoxie t-*fl^ ?»; rn ? »mh.^ f^p^i^ g^ frequentem recoxdatióem nfe falutie, Ê^eenda ep pte intcUectuG ad infoi v—,»^,..i e» U^ ^f'^**^ *^ff^ mationem rudium:qui litterae ignoxantee docentur in imaginibue loco Ifap

SCerda ep parte voluntatis ad maioiem epcitationem dcuotioni8,plue enim ƒ mouent Vila ^ audita,feic autejrlme c cultuejpic credit a ppo pximo intro aU^***^ ’V rj^ ’'***lt; ^“cme qui fué imaginem abagaro regi panno impxefTam mifit:vt Ofebiue ^^z Ïf/P^*^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;] tefarien in eediafhea refert biftoxiaz-i ©amafcenue libxo fentétia? fuarum

-ocr page 53-

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc6o ab apofloliô famîliari (rtdfrtetu fpfilTancrt. Vrtde lt;nbsp;bcatas Xueas Jfd

tur dcpinrifTcrpi imagincin que iRome babetur:^ apoftolos tempoze ferffs Scruatiua itmginem tpi cruciftp fccum detulilTc in (ua biftotia feribi^Ot* cio c;c continnato ritu ccdefie que adozarionem imagirtiî in cotteilio iRoma* no appzobauit t diffmiuit.vnde Siyibert'’ in fua biftoiia feribit q» anno.tvû Xconis imperatozis tercq -ô:cgo:i‘’ papajp/ynodo octirtgento^z friu epo?: j iRoine congregata t veneratioem fetau imaginiî confirmât: cammed viola* 1 toics generali fnia an3tbemati5at.!Qg confirmât per id quod feribif de pfe. / di.ip.c.pcrlatiï.'t.c.venerabiles, vbi lie dicit: ISenerabiles imagines jepiani A non deos a ppeUant neep feruiunt eis vt dns neep fpem falutis ponant in eis neep ab eis erpectant furura iudiciö:fed ad manozia -z recozdattoné pzimiti* ^nop veneranf t adozant cas:fed non femint eis cultu dinino nee alicui créa tme.^c quibiis olbus patct tan^ certa c manifeilum ^ ccelcfia pic tenet lt;nbsp;f obfemat q? rcliqnie -z fanctos imagines funt aliquo modo venérande -r ado i rande,-zper argumenta a minozi ad maiuszemje -z imago ypzqin eft fanctus Jfanctozurn eft veneranda lt;nbsp;adozanda,

CiQt? pzedicta condulio fn fenfa qnem facit de rigoze fermonis fit fcandalófa.

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ pzediePs eft nianifcftiKq’ negate a cruce -z imagie jepf adozatioei

latrie vt pfata pclufio negat en impiu e fcadalofu5. pzopofitio nJep fcadalofa vt in pzima detenninatióe bétur eft ^pofitio auditozibus pzebes occaftOne ruine: vt funt oés ppodtocs que I5 eu modificatioe adiun* cta fint vcrc;p fe tn -Z abfolutc fine modificàtoe ^late vident faucre pzopofi* tióibus bcreticalibus vel berefmi fapientib‘’,8 tnanlfcflu efi cp pdicta pclulió in fenfu que de rigoze fermóis facit negat à cruce in q eps pepédit -t a fetifli* mis -z btllTimio imagmibus eins oem modü adozatóis latrie td p fe ^ p accigt; dens:qt5 occafionc erradi -z indeuotóis pbet jcpifidelibus.'l^zcdicta inCuper pclufio CU abfolutc neget adozatóe5 latrie a cruce ;cpi 1 imaginib'’ cius fauet errozi iudeos e agarenozz q ritu tpiano;z de adozatoe emeis *r imaginu da nates aderfît rpianos effe idolâtras, -fauet cria pzedicta pclufio errozi 1 in* fanic Xconis tercq impatons:^ farraceno? crroze duet’ ritu ccclie de ado* ratóe imaginu quafi idolatrie cultu auferre pzeciplcs a JÓzegozio.q.-z.iq.ep cóieat e anatbematijat vt pzedicta cn,§ pfata pclufio in fenfu que de rigoze fermóis facit en pias auriu offenfiua t fcadalofa.^:eterea Pm pzedicta cort clufionc nó fold negat adozatio latrie abfolutc a cruce t imaginibus zpi;fed negatnr etiam modus quem ponit Oo. Zfbodus aut quem ponit ÉbOieft modus quem tenet e obferuat ecclefia de confe.di.iq.c.pcrlatn.i.c. venera* biles imagines.TRam Xbo.iq.parte.q.rrvi,ar.iq,vbi querit an imago Kpl fit adozanda adozatione latrie:rfidet q» duplexe dl motus anime in imàgine5: vc pbs dicit in libzo de memo.-z reminifeen, 'Énusquidem in ipfant imaginent Pm q» ree quedam dl, Slio modo in imaginent in^tum efl imago alterius.

-ocr page 54-

Ct fnter boe duo# mottig dl bec differentia : qufa pifmua mohtp quo qnfö »noucnir in imnginem vt ed red qucdam;ert alius a motu qui eil in rem. feed dus afft motus qui eft in iittaginem f m cp eft imago cd vous c idej cum illo qui eft in rem, Qic ergo imagini jepi in$t«5 imago eft res queda:puto ligna fcnlptum vel pictummulla reoerentia exbibeturtquia reucrentia non nifi ra* tionali nature debetur. Tftelinquitur ergo q» e^bibetur ei reucrentia folum imçtum eft imago:« fic fequimr q» cadem reucrentia exbibeatur imagini r pi « ipfi xpo.^um igitur xpu adoxtur ado:atione latrie confeques eft q dus imago ßt adomtione latrie adoxanda.Ct in folutione ad p:imd fic didt: ^pü eutem deo vero cum ßt ineotpoxens nulla imago coxpoxalis poteft pont: vt enim ©amafcenus dieft: ^nßpientie eft « impictatis ßgurarc quod eft dim* num: fed quia in none teftameto deus faetus eft bomo:potcft in fui imagine coxpoiali adoxari. Cxquibue patet q modus adoxationis quc5 ponit.c.ve* ncrabilcs imagines, eft omm'no conßmilis modo quem ponit beatus Cbö. de adoiatónc ^ erucis arti.iiq,dufdem,q.fic dicit:Cam créature infenßbilf non debeatur bonox vel reucrentia nifi rónc rónalis naturc:boc cotingit da plieftcr.'^no modo inqtum repxefentat rónalem naturam. Slio mó in^ru? ei quocun0 modo coniungitur.'l^ximo modo confucuerunt bomines vene rari régis imaginem: fecundo modo dus veftimentu.vtrunq autem venera lur bomines cadem vencratiSe qua vencrâtur « regem. Si ergo loquamur de ipfa eruce in qua xps emeifirus eft; vtroqj modo eft a nobis veneranda, ^noqoidcmmodoin$tum repjcfentat nobis figuramrpi extenfam in ea. Slio modo ex conta cm ad membxa xpi:! ex boc q dus fanguine eft perfufa vnde quolibet modo adoxatur cadem adoxatione cum xpo:fcilic5 adoxatioc latrie:« per boc crucan alloquimur « depxccamur quafi ipm crucif'imm.vn cantat ccclcfia:i0 crux auc fpcs vnica bocpaftiois tempoxetauge pqs iufti* ciamzrdfep dona vcniam.Si vo loquamur de effigie cruds xpi in quacunc^ alia materia puta bpidis vcl ligni auri vcl argenti: fic veneramur crucem tm vt imaginem XpCquam veneramur adoxatione latrie, £t infra in folutióc ad tereiß dieft q $tum ad rónem ptactus mébxop adoxamus non folu cruccni fed dia; omnia que funtxpi.vnde Z^amafcenus dicit,im.li,fen,'1^xcdorum lignum vt fanctificatö tactu faneti coxpoiis « fanguinis decenter adoxamus clauos indumenta lanceam « facra dus'tabemacula que funt pxefepe fpelu* ca « bm5i. ve# quia ifta non repxefentant imaginem xpi lient crux que dicic ßgnnm filq bominis quod apparebit in cclo vt dicitur zèiatb.xxüü.^nde eft q crucem xpi veneramur in quaeuhe^ materia:non autem imaginem danois vel quoxöcünq5 bmÓi.fecc Xbo.qui lucc clarius concoxdat cum ritu quem tenet « obferuat eedefia de adoxatione imaginum et reliquiarum fanctoxum Si dicat q non eft ab cedefia détermina tfi nee ex ritu eedefie cóuincitur q crux xpi ^ lanctOlX imagines adoxenf adoxatióc latrie tan^ terminus adoxa rióiaxvt Xbo.videf fentire in locis pxcallegatisitmo cx.c,pcrlatn.«.e.vcnc* rabiles imagines pdudit oppof«um;nam m frne.c, venerabiles imagines di*

-ocr page 55-

tîfur ^ geplant non ferufunt îmaÿnftoâ cnlfu dfufno nee aUenf creafare. vM glofato: induems argumentum ep,cperlanï.didt:q? aliud eft adotare latria quod in,cpcrlatuj ptobibetur: aliud dnita quod iu.c.vencrabilcs imagine# permittitur.vnde pater ç adoutio latrie nulle modo debetur cruet termina hue nee ppi imagini. TRfidetur q? ejt.c.venerabilee imagine0:cflpïe{re babcf O’ imaginée fctôç fuut venerande x adotande -t a fojtioH imago xpi et crux paeciotb xpi fanguine perfufa. modo eonftat q? talia non funt adotanda p fe •t Pm fe: vt pzedieta capitula inteUiguntur cum fint inanimata.rclinquif ergo Ç fint adozanda p aliud:id cft in memoziï c recozdatoem pzimitiuoçzvt ca* non 'i Chômas in lode pzcallcgatis dicunt. ergo er determinatione et ritii ccclcfie conuincitur qp crux Xpt fanctop imaginée fünf Venerade c adozaït de vt tenninue adozatónie aliquo inodo faltcm de per accidéne lt;t per aliud *J{bïctere8 xpiani venerantur c adozant imaginée ad memoziatu lt;j recozda* fionem pziminuox: vt dicit.c.vcnerabilee imaginee/ed contradictionc5 im* plicat adozare imaginem ad memoziam c recozdationem rei imaginate qum imago aliquo mó terminatiue adozef : efi ree memozata c rccozdata in fe nó fit pzefene fed in fua imaginc.ergo idem quod pziue.'^zeterea ünplicat con tradictionem adozare xpm cruciftrum et non adozare crueem aliquo modo fcrminatiue:cum in conceptu crucifiai mclndatur vel per fe vel per accidene cottceptue crucie.fed adozare crucein nibil aliud eft Pm Cbo.-t veritatej ^ adozare crudfixum.ergo crux 'Z imago rpi aliquo modo adozantur termina hue. '^zeterca adozane imaginem rpi c crucein nou obligatur babere pzo* pzium conceptum c explicirum rpi alium a peeptu cnicis -i imaginie vt ima go cft:fcd fuificit babere in babitu *1 implicttezalU fimplicce qui nefciót refol «ere conceptue compofitoe in conceptus fimplices -i cxplicitos non adoza* rent Xpmjfed eiTent idolâtre adozantes imagines in fe et per fc:quod cft imgt; pium.nec cft pzobabile in adozatione crucis vel imaginis xpi vel cuiufeunep ihneti poncre talem i tarn lougum difcurfum ronie qualis ponif a defenfozc pzedicte conclufiOnietfed fuificit q» in adozatione rei abfentis lt;1 in fe nó pze* fentie adozetur id qd fupplct vice? ciimifiiic fit imago fiue quodcunc^ aliud quod rem per fe adotandaj repzefcntatidu intentiö adózantie fcratijr in rem pzimo c pzincipalitcr vt ©amafcenus didn't ß pus imago xpi i cuiufeunqj altcrius fancti eft adozanda vt terminus de per aedddrts adö’atiönis.^i di catur q? Iic5 xps fit adozandus adozatione latrie in imagine cf in cruce vt ra tiones cfFicacitcr pzobant:ex boe tarnen nó cóuineftur q imago rpi vel crux aliquo modo fit in fe adozada per fe vel per accidens terminatiue adozatióc latrie.f t in boe fenfu pzefata concluüo cum ©urando *1 feokbot X plurib’ alja doctozibus folénibus negat ab imagine c cruce xpi adozarfonem latrie focc euafio non faluat conclufioncm: quia ficut nó cft intclligibile q? aliquid cognofcatur in alio obiectiue -x vtruneç nou cognofcat eadem cognttióe: ita HOn eft intclligibile q? aliquid quod non eft in fe pzefens adozetur in aliquo *5 Ç vtrunc^ non adozetur vna *1 eadem adozatione terminatiue, '^zeteret

-ocr page 56-

adozare aUqdcl (n imagine vel ad picfenha (magi'm'ejvt^zenoiatf doctened dicunt non fufficit ad adozatiócm ima giniß fpt et cmcie qnam tenet ecdelia^ mfi imago aliquo modo terminatme in fc ado:etur:qnia en fiectimuß genus » ante imaginem vel ante crijcem:non pot dici q» adoiemue cruciftpfi et defpi# damuß cruee5 fieut idolum.nec poted did qgt; adozamuß crodfi^cum in cruce vel ad pfitiam crudß.ipfam aut crueem nullo mó adotemuo vel bonozemu» quia ipam crueem in fe ofculamur veneradott auro et argento ac lapidibua pjcciofis omanteß cam bonözamuß: fed pzopter crudftru:! eodem bonoze numero quocrudfipum,É?t ^uiß imago vt imago différât ab crcmplari:! p boe nó fit adozanda pp fe fieut epemplar;eodem tn actn intelligitur c eadem adozatione numéro adozatur, deus quidem pzoptcr fc;c imago dei pzopter dcum,ftcut eadem ebaritate deno pzopter fe diligiturzi pzornnue pp dnim, T^zetcrea cum deuß fit in omni re per efientiâ pfitiam i potentiâ: in omni re de mundo poteft adozari c venerari fm pzedictam opinioncni.fi ergo imago dei vel crur non adozatur fed tm deun in ea vel ad pzefentiam eiuß,ergo nó pluß adozatur imago vel crup ppi qs lapiß vel vermißzeum tarnen reputaret idolâtra qui Iapide5 vcl lignu nô babentia tpi imaginem ita bonozaretzfieut imaginem crucifiai lapideam vel ligneam:vel qui fie adozarct aurum vel are gentum fieut crueem auream vel argentcam.^tem ereatura rônalis eft ima* go dei in qua mô rcali eft deuß : fieut in fancto per gratiam ampliuß ^ fit in imagine vbi non eft nifi fieut in figno. fi ergo no adozatur imago ppi 6 deuß in ea epiftena fieut in figno,ergo emniß bomo fetuß -z fingulariter mater ppi eft magie adozandue vbi eft magie dcue $ fieut in fignozqb tarnen no facit ccelcfia.videtur ergo fin comunem ritum a eonfuetudinem ecclefie q? imagi nibue adozatio latrie epbibcaf in fe terminatiuc lies non pzoptcr fe:fed pzopt deum.i per cofequene pzcfata conclufio que fimpliciter negat a cruce lt;r ppi imagine adotatóem latrie eft fcâdalofa *1 piaç aurin offenftua ? ritu ecclefie,

GÊluarta Conclufio apologetica Joannie '^ici /lêiirandulani Concozdic Comitie

quot;Poii aflenrio: comuni fententk tbcologojum di^ ccntnim porte deunt quantlibet naturant fuppofitare fed de ranonali tantum boe coneedo»

G^eterminatio magiftralie»

b £c eonclufio ep vi fermonie videtur derogate diurne omnipotentie et per boe berefim fapere.Ct ^uie defenfoz pzediete conclufionie in fus declaratónc multa fubtilitcr dicat lup verbo aflentiri:diftingucndo affenfum tn particularem ^ epplicitfi:vniuerfalem 'i implicitu,©icimue tn q’ pzedieta diftmetio nullo modo facit ad pzopofitu pclufionie:quia certfi ^ manifeftum «ft Ç 8pud doctozee non vertitur in dubiu) au quie teneat babere alfenfutn

-ocr page 57-

h partfcuhri t ejcplîdte bnfue ^^pofttSfezdeus póf aflumcre quätibj naturâ fed ft opinio qua defenfo: ptedicte pclufidie tenet fapiat erro:c5 vel bereiim t pria opinio cui n5 aflentif fit vera -r catbohea vel ccoucrfo.^t eu fateatur P pdufioem ç ipe no teneat puma opinione que cil éditer ouitn tbcologos teneat aStfecunda que reputat derogate oipotcntie dei: ronabilitcr videtur mibi etpluribue aUjs doctifTimis virio ptefata pclufióetn de virtutc fennoio derogate oipotentie dei t per boc fapere berefnn.Sd quod magie déclara* dum i confirmandum ptemittendü dlpximô quid doctoics tbcologi éditer tenent de fuppofitationc irrationalis nature quo ad dei potentiam. ©einde quid feenricus Öandenfie de bac conclulionc fentiat adiungetur : 'i ofidec g» defenfo: pdicte oclufioie menté Ibcnrici in bac quciliéc nô agnouit.qjbo nent tercio folutoncs ad fundaméta i motiua opiniois M^cnrici. ^^ortremo ^)babif multiplr ptedictâ pclufióe5 de rigoie fermoie derogate oipotetie dei t g boc berefim fapere,

C'ûuid doctotes tbcologi cémuniter tenent de fuppofitatôc nature itrónalis quo ad potentiâ det.

o Zfenes fere tbcologi qui de bac materia fcripferut pco:diter tenent «1 fenrint ç dcu0 de potentiâ abfoluta pot aiTumere naturâ lapidis: aut quâlibet aliâ naturâ irrônalci. dé potétia tn o:dinata nô deemt q» afTumeref nid naturâ tm rônalis non queefîtç S bumana.'^n btóö 2Sbo, q p2imu0 auctot buins opinionis afTerir in.in.fen.ct vltima pte fume boc te* net a: fcribit.aiîumptibilc inquit dicif qd pot alïnmi.iCn aut dicif bec créa* tura pot aiTumünô lignât aliqua potétia creature:quia fola potentiâ infinit« boc faccre potuit vt in infinitu diftantia piungerentur in vnitate perfone.ôi milif etiâ nô lignât potentiâ paffiua naturalio creaturr.qa niilla potétia na* turalio cil padiuc in natura cui non eozrüdeat potentiâ actiua alicuius natu rali0 agentia, vnde relinquif q» dicat in creatura folâ potentiâ obedictie fm quâ de creatura pot fieri quicqd deu0 vult:licut ep ligno pot fieri vitur^ deo operâte.feee aut potentiâ obedientie coirndct dimne poterie: Pm O’ dicitur q eu creatura pot fieri qd deus ep ea facere pot, Sed potétia dei dupliciter confiderat :vcl vt abfoluta: vel vt oïdinata, Xoquendo aut de potentiâ dei abfoluta deu0 pot alTumcre quacuneç creaturam vult.vü Pm boc nô eft vna creatura magie alTumptibilis ^ alia.loquendo aut de potentiâ dei oïdinata illam creaturam afTumcre potcfl quam congruit eum aflumere ec ondine fue fapictie,vnde illa creatura dicit adumptibilis lu qua bmôi pgruitao inueme 5Jnucnit afît in natura buana pgruitao pie alq0 eprum ad tria que in affum* priée rcqnirunf.T^nmo ^tU5 ad filitudiné vnibiliû. in buana enî nâ inuenit cjcplîio: fil’tudo diuina c^ in aliq creatura irrônali: qa bô f m q’ babj mcntC5 fact'^ ad imagine dei dicif câ in creaturi0 irronalib'’ nô niü fiUtudo vefhgtj m neniat:-t etiâ tçriim ad quedâ cil in ea fiutudo magie ^ in natura angelica, Sedo ($tU5ad terminu afiumptiôie: terminât enî alïuprio ad vnitaté pfonc

-ocr page 58-

perfonahtae antem non (nnenftur i'n naturio I'rronalibnaxntn perfona fit r$gt; naUö nature indiuidua rubfiantia:vt dkit Oöoetiuo » 5*^ angclio vo eft que* dam perfona 6 non Pm onglncm dilhncta:cum vnuo angelus ejc alio nó tra* bat ozigmem.^n bumana vo natura eft perfona difimeta etiarn Pm onginem c Ideo cSuenlentdlime natura bumana in vuitatem diuine perfone affunutur que diftinguitur Pm rclatióem ozigims, SCercio $tum ad fincm alTumptióiö fi enim perfectio vniuerfi dicatur finis aflumptióis pzecipuus vt quida diefit nulla natura particularis alfumi potuifTet per quam vninerfum pcrfici pon5 ficutper alTumptoem nature bumaneXum quia in bómine omnes creature quodâmodo confluut qui cum omnibus creaturis aliquid córnune babet vt dicit j6:egoïius,vnde bomine vnito quodâmodo omnis creatura vnita eft. gi vo finis afTumptionis ponatur liberatio a pcccato:fic etiarn fola bumana 1 natura congrue affumi potuit: quia in irrónali creatura peccatu non erat:in «•«- angelica vo erat peccatu fed irremediabile:{n bomine vo crat remcdtabilc,-t ►-♦t 7«i z ideo fola bumana naturam congrufi fuit aflumereze fic ca reparata creatura 'irronalia que pzopter cius peccatum dicitur deteriozata Pm cp in vfum bols cedit refteurata cfi.ïxc Oornaszeui omnes tbeologi antiqui -i modemi in pzedicta condufione confentiunt paucis exceptis*

CiRationes fundamentales pzobantes q^ deus potefi quamlibet naturam fuppofitare de potentia abfoluta*

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lRo fupzadicta opinione coinuni a doctozibue modernis tres roes

adducuntur fundamcntaleszquaç pzima bec cH.'^bicacç efi cqua lis potentia cp parte agentiszet equalis potentia obedietie ex parte paflibilitatis potefi fcqui cófimilia effectus. fed diuina potentia cqualttcr fe babetadoperanduminlapideain bumana natura zlt; natura lapidiscft in potentiaobedientiali ficut natura bumana,ergoficutvniuit fibinaturam bumanam ita poflet vnire fibi bypoftatice natura lapidio. jConfirmatur ifta ratio Pm @urandumzquia fi deus non pofTet aiïumere creaturam irrónalem boe effet vel ex defectu diuine potentie non potentie terminare dependentie talis naturezant ex parte nature nó potentie carere pzopzia fubfifiétia fui eé. '^zimó nó pót dici pzopter infinitatem diuine pfectionis in qua eff ratio fub fiftentie cuiufeunq, fuppofiti, 'Wee fecundu fimiliter ; quia quelibet creatura potefi carere pzopzia fubfifientia c fpecialiter creatura irrónaliszqa fi ea que funt perfectióis poflunt feparari a creatura rónali que efi perfectiozz foztiozi róne poflunt feparari a creatura irrónali que efi impfectioz, fubfiftcre autem in fe c in pzopzio fuppofito efi perfectióieZ't tfi potefi feparari a creatura ra* tionalizvt fidee catbolica tenet de bumanitate affumpta.ergo per argumen* turn a maiozi ad minus potefi feparari a creatura irrÓnalizquo facto necefla rium effet q» exifieret in alieno fuppofito non creatozquia fuppofitn creatum non potefi luppofitarc fm córnunem opinióej nift pzopziqm natura,ergo fup

-ocr page 59-

pofitabitur m fuppofito (ncreato.S’COjndo confinmatiif picccdcns ratio Pm Scotü:quia natura intellectualis cd affumptibibs quia non habet in fe enti* tatem'polltiua repugnantem iili depédentic fpeciali ad veibu^iue coicationi eius verbs diuino:vt natura coicaf fuppofito.quicqd aut cft cóicabilc beiert: afTumptibile, Et qd non habet vnde repugnet libi tab's cóieatio: non habet vndc repugnct fibi dependere 'i artutni a verbo.fed natura nó intellectualis non habet pcrfcctio:em rónem fuppoati (^ natura intellectuabs.igitiir -z na tura non intellectualis non habet allqua entitatem pofitiuam per qua repu** guet rtbi dependere dependenna ilia p2cdict3,igit “î ipla cc pre fui eü alTum^ ptibibs:-! verbu vider eje parte fua irta dependentie g fe ternunare;cu5 fit iiv dépendons in roue rupportti:-z ita pot terminare dependentia5 hypoflaticam nature irrônalis.Sd ifta ronem rndet Ifeenricus in quadé quertôc de quod* libct:qgt; veru ell cp plcnitudo totius eiTe cft in deo:et ois ro fubftantificâdi et luppofitandi quâlibet natura pleniffîmc in eo rcpcritur.fed hec no eft totalis caufa aiTumptibilitatis alicuius nature;fed eft concaufa.nifi eium id eft 5 anUx mens non poftet aftumere.fed vitra hoc aliquid requirif er parte aft'uniptix bibs per quod fit aftumptibilci't hoc cft ró imaginis ct fmabter aptitudo fug naturabs eleuationis ad beatified operatocunque cum in fola naturaanteHe ctuali reperiat puemes vider O’ ipfa fola fit aftumptibilisicu videat ronabile O’ natura que non poteft eleuari ad actu fecundu no poilu etiam eleuari ad actum puminn. fecc refponfio non foluit rationem fed deficit in tribus,T^î» mo quidem in hoc q? dicit q? ratio imaginis pîcecigitur ec parte aftumptibl* lis.quod cnim coucnit bomini no f m id ptecife quo diftinguitur a bruto po* teft conuenire buttotucut vegitari fentire 1 bmói, fed bomini conuenit ano* mi non folum fm id quo diftinguitur a bîuto : fed etiam fui id quo conuenit cum bruto,homo enim non diftinguit a bruto nifi in^tum eft imago dei : eft aut alfumptus non folum fm illam pattern que eft imago dei : into etiam fm abas partcsiqula ilia que compctu t homini precife f m id q» eft imago : puts deum videre -z amarcmon eópetunt ei fm cozpus nee mediate nee {mediate Silitcr ft precife fibi ppeteret vniri f m qquot; eft imago cft bo fc toto no fit imago non poftet vniri aliquo modo deoinift Pm meutern in qua fola repcritur ima^ goXonfirmat ifta ratioiquia Pin Sug^.m epiftoja ad Xdoluftanftr^n rebus mirabiliter factis tota ratio facti eft potentia facientis.Slîumptio autem na* s ture ad vnitatem fuppoftti diumi inter opera miraculofa coputatur.ergo Pm regulam beati aug^felus deus eft totalis caufa aflumptciis.'Z per pfequens ratio imaginis non debet poni concaufa.öccundo deficit predicta refponfio in boc q dicit qgt; aptitudo fupematuralis cleuatióis ad bcatiftcam operatio nein requiritur ftnabter ejc parte aftumptibilis : quia tabs finis non eft finis er natura rei aftümptionis: fed mere bbere dependet a voluntate dimna or* dinante aftumptionem tabs nature ad talem ftncm:-z per confequens poteft deus non ordinäre ad ilium ftnc5 fed ad alium: fc, ad opcratioem naturalem nature aftumpte.'z g pus tabs aptitude» nó requirit finabf in tab aftumptoe.

-ocr page 60-

k r

ß^iatio pictaca ad bcatffica opcrationcm etfi fit finis afitimptSis de facto non eft tfi finis afTumptionis de polïibili: nee in natura rónaUxu deus libere caufat actu beatiftcu : nee in natura irrónali que nó cft capar tail’s eleuatióis fupernaturalis.Cercio deficit p:edicta rfifio in boe lt;$ dicit q’ ronabilc cft ^ natura que non poteft eleuari ad actum fecundu non poteft eleuari ad actu5 pïiinu:quia quando fundaments eleuatlóis ad actum p2imu cftcólus c gna^ lius 95 fundamentn elcuatioms ad actu fecundu : intcUitjendo per actum fe* cundfi operatoem intcllectus 'i voluntatismon eft fimpliciter necefTarifi nee rónabiletq? natura que non poteft eleuari ad actu fecundu non poffit eleuari ad actum pumu. /©mnis aut natura nata conftituere pjopiin fnppofitum po teft efte fundamentn cleuationis ad actum p:imü:qui eft fubfiftere in fuppo* fito diuino,fola ant natura intellectualis poteft eftefundaments cleuationis ad actum fecundu qui eft opcratio beatifica« ergo non cft ronabilc q-gt; natura que non poteft eleuari ad actum fecundS non poftit eleuari ad actum ptimii fed rfifio peccat per fallaciâ accidentis, ^eeSda ró puncipalis p20 opiniSe cómuni talis cft:quia fi creatura irrónalis eftet inaftumptibilis tune feparata anima a coïpo2c rpi fuifferfeparata deltas ab eodé:quia co:pu6 xpi fine aïa cft irrónalis natura^pfis cft falfum -t bereticu.ergo -t antecedés. iBó antem pus fit falfum 1 bereticS patet: quia fides catbolica ponit filium dci fuifie in fcpulcb:o in triduo mo2tio.boc aut non intelligitur fm deitatem f m qua? eft ? vbicp:quia eodem modo pater i fpSflanctus fucrSt in fepulcb2o,crgo inteb ] ligitur fm naturam aiTumptam per cóieationem idiomatum:non fm animagt; quia fm illam defcendit ad infemum.ergo firn co:pus:quod non eiTet fi diui nitas efiet feparata a coïpoze.ad banc rationem rndet Ibenricus ibidcm:q’ dato qgt; fuppofitum diuinS remanfit vnitum enm coipoze anima feparatamó pzopter boe pot dici q» creatura irrónalis fit afrumptibilis:quia tale co:pus non erat fimplex natura irrónalis fed rónaits aliquo modo per partieipatóc5 fcil5 in$tu5 natum crat anime reuniri, Sed iftud non valct:quia corpus ppi ( mortufi;aut erat corpus per aliquam formam que non remanfit anima adue \ niente in rcunione: vel que manfit fimul cS anima,Si primo modo tune talc j corpus non erat reunibile anime nifi fui corruptionc:boc cft corrupts forma per quam erst corpus,feoc autem modo quodlibet corpus cóieans cum bo mine in materia cft vnibilc anime: vcl per multa media -t opere nature; vd p virtutem diuina (mediate, ©i ergo propter boc dicif corpus rónale per par^ y ticipationem 1 per pfis vnibile fuppoftto diuino;quia fui corruptione poteft vniri animc:tunc quodlibet corpus gencrabilc ct corruptibilc eft vnibile fup ƒ pofito dininorquia eft rónale in potentia lt;nbsp;per participat^em.^tem ilia for«* \ ma que corrumpitur nun^ anime vnitur neq3 eft vnibili8:fcd talis forma eft 1 bmóuet tu de nouo fuit vnita verbo, ergo cum ipfa fit pure irrónalis natura ' pure irrónalis poteft vniri verbo -t affumi ab co, Si vo corpus rpi mortuu5

erat:corpu0 per aliquam formam que manfit adueniente anima:Acut quids 1 ponunt prêter animam formam corporcitatis,adbuc feqmtur q tak corpus

-ocr page 61-

erat nature pure (rrónaliö:qu(a ?m nature tale coxpus nou eft reumbile ant* me nid fut coxruptioue lt;nbsp;per inulta media.ergo Pm natura fuam non eft ratio nabile per participartonem, iQ6 ft diuma virtute effet reunibile:code5 modo poffet ale vmri quodeneg coxpus in quo eflet fola foxma coxpoxettaris: puta coxpus lapidis eftigiatd ad modu eoxpoxi's bumani vol quodcunqj aliud dre 1 tu talia fuut nature penitus irrónaltsXonfirinaf ifta rÓ:quia caufa et effe ctus pxopoitionabiliter fe confequutur in ede: vt fcribif,q,pbydco^x:ita cp ca in actu arguit effects in actu : -t in’potentia effects in potecia.neep eft effect’ actu ft caufa pxccife dt in potentia c aptitudine:dcut non poteft effe coloxatS vet figuratS actu quod eft ^mm fobs in potentia: vt materia pxima d per fe crifterct.d ergo coxpus ppi no erat affumptibile nid in^tum r5nalc:fequitur 1 qgt; actu non erat aflumptum qn actu non participabat rónem:quod eft fairu5 -S^. c bereticum: quia in triduo moxtis Pm fidem erat vnitu diuino fnppofitozqn I actu non participabat alam ronalcj. Tratet ergo q? $tum eft de potentia ab k foluta dens poteft aftumere natura irrónalem. 23ercia ratio pxincipalis p:o optnioc feenrici eft : quia caufa affumptibilitatis aut eft tota eje parte nature affumpte,*! boc non : quia tunc natura bumana poffet aftumi a quocunq5:et de Sutieps a Xucifcro:aut c;c parte affumentis tm:-x tuc indifferenter po IT, quameunep natura affumere:quod eft pxopodt5.aut-vtriufq5:quia fcil5 fobs deus poteft albmerc:^ fola natura ronalis poteft affumui boc no: quia nul la natura poteft affumi a deo:nid quia deus poteft ei cóieare fuu effe 'i illa re cipcrc.lRecipere aut a deo effe non elf pxopxiS creature ronahurno eque có* uenit irronali.crgo idem qd pxius. iKndetur ad bac róncj eje dictis léenrici q? lies recipcre a deo effe per illapfum ftt córnune omni creature; tarnen reci* pere effe nobile per circusnceffionem poteft cÓuenire creature nobili non aut ignobiltfecc euado nulla eft: quia I5 deus nó comunicct elfe fuS alicui créa* ture foxmalit’: cuitibet tn create nature fuppodtabili in fe pot cóieare fuu effe fuppodtaliter.qd enim deus fubftantificat naturS rónalcm nó facit boc feipfo foxmalit quad dt foxma eius:d effectiue -t terminatine: inqstus virtute ptinet perfeetóes effendi ipius nature, vu qa fuppodtu diuinS virtualitcr ptinet dtp pofttS bumanS pp boc nó pp aliud pot fubftatificare in fe bumanitatej: quia bSanitas nun^ fubftantificat nid in fuppodto bumano qd ipa pftituit.vcl in fuppodto ptinente virtutes illius fuppodti c potentis dne co qd póteum co ftcut dicimus deS nó aliSdc fuftcntare accidens dne fubiccto: nid ga beat in fe oêm virtuté fubiccti.cS ergo equaliter deus ptincat in fe virtute, fuppodti irrónalis:-r rónatis equaliter $tum eft cp parte fua pót fuftcntare vtracp na* tura. ÏBidetur etiS ep ex parte affumpti magis dt fuftcntabilis alieno fuppo* ftto natura irrónalis lt;$ rónalistquia m fpSalibus nun^ videmus p naturam q» fuppodtu pplctS vniatur altcri in fuppodto vno pftituédo:nid aia coxpoxi que tn non eft fuppodtu pplctS : qd in coxpalibus videmus,W cibus affu* mit a cibato in vnitaté fuppodti,duc infup aque diftictc dneipaç coxruptióe d piungant fient vnu fuppodtu eje duob’ fuppodris quo^x vna bftetat altera

d

-ocr page 62-

Similiter In'ramo franco i ferro fit vnH ep duobue fuppofitîô: quo:am vnff fuftentot alters:! alien! fuftentaf :q nun^ ptingnt in angclie. § vider cp na-* tara inónaliö ^tH5 eft de fe mag’ fit vnibilis altert in fuppofito qj nä rónali»

CtQuid fentiat feenrieuG dejßandauo de alTum ptibilitatc nature irr5nali0 a fuppofito duuno.

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Banis opinio cois otum tbeologoiji teneat vt dictom eft deft pofle

qu3lib5 natura fiippofitareidoctottn folénis Ibctiricus jôandcnfis in quads queftioe de q uodlibet vider opinari qtrarißXuius verba in fotma funt bec:'T^ofitio comunio: ^ folénio: cui qftqj aliquantulum aften tire cófucui dicit qp quelibet natura fubfiftés in creatuns peteft adumi.ct ifti tenent q? aliqua natura fit elcuabilis cui coyfidens potentia non fit cleuabi* lie : q6 mibi nó videt pofte rónabiliter polluid cuius intellectfl eft aduerte dft:cp deus dupliciter babet eé in creatuns.'dno modo naturalitcr i niodo congruenti nature,Slio modo voluntarie et mó fupgredienti limites nature TJbïimo mó babet efte p illapfum in omni natura t creatura. Seefido medo babet efte folflmodo in natura aftumpta per circflinccfti6c5. fSt h p illapfum deus fit intimus omni creature t intimioz ^ ipfa fibi:aut fo:ma materie p cir cflinccfttoncm:tn fit intimiftimus oi creature alfumptc et intimio: $ infit ali* cui nature per folfl illapfum.'T^er intimatónem enim circflincelïionis nature aftumpte:aftumens vnif ineifabiliter et incóptcbcnfibiliter nature aflumpte: quia necefte cft natura aftumpta amittere pzoptifl efte fubfiftentie:ft qi5 ante aftïimptióem in ca fuit:vel fi nunqj ipm babuit fubintrarc efte fubfiftentie na turc ad qua aftumif:vt fit idem fuppofitfl fubfiftens in duplici natura,vtracp enim illar natural in vnione ca^z rctinct fufi piópzifl cc eftcntie:per illapfum • aflt deus intimât omni creature naturale a mó pgrucnti ad duo : fcj ad actS nature pumfl quod cft efte ftcbilicndu vt perfiftatt'i ad actfl nature fecundu qï5 cft opari p:oduccndfl vt criftat. fine enim illo illapfu non pot creatura in efte pfiftcrc neeg pzopzia opatiócm cliccre: quia p illapfum deus creatura in efte confentat -r coopando oem fus actiócm fine opatóej illi niiniftrat,dicétc i6:cgo2io.li.jcvi,moïalifl fuper id ^ob.jetm, 3pfe folus eftmunquid funt an# gcli x boles celft c terratvtiep. Scd aliud cft efte fej abfolutetc aliud panel# palid cé.funt enim bcc fed pzincipalit nó funt:quia in fcmctipfis nó fubfiftunt cje quo creata funt cuncta quippe et nibilo facta funt:eo:ftcg cirentia rurfum ad nibilfl tenderct nift ca aucto: regiminis manutencrct,t6ccc pamfl dictos c fcquitur de feefldo c fimul per fe nec^ fubfiftcrc valcrcnt neqj moueri:intm fubfiftunt in^tum vt efle debeant acccpcrunttiiitm mouenf in^tum occulto inftinctu dtfponunf,arcfcit terra.pcutif marc.ignefcit aer,obtencb:efcit celft, mardefeflt boles.inouenf angclice virtutcs:na bcc fuis inftinctióibus t non magie diumis impulfióibus agitaf.p circflinceftiócm vo deus intimât foli na ture qua voluntarie aHunut;^ modo fuguaturali.'i boe fimiliter ad duo ; fc$

-ocr page 63-

ad fublfmand« natnrâ ad actu pîfm a cd eße fubridcntte dfufnf föppofitf: et potenni ad aetö fc3 fecundu g cd operari aetö beahften intclhgcdi c volcndf fine dicta 011'5 circßinccßice né pofTet natura in ede diuinefubfidentic fiibkgt; nian:ncq3 differentia opationö pcipere videndo fc51 amado dinina effentia mó pgruenti creature,^ ß circoinceffione deus naturam affumpta ad dinind effe fubiidétie fubleiwt t ad opatióein dinina ^niouet dicéte ©amafceno li, jciikC.rvi.jCaro dm deificata dicif ec,et ideo pdiuiduali nó fm träfmutatiöej nature g Pm difpenfatioem vnioniß : Pm qua indiuifibilit' deo verbo vnita cd caro:p ca que inuicé natural circninccffióem:! ita diuina caro diuinis acti* onibue deificata cd pp fmeeriflima ad verbu vnióem: fumit ibi camé 41 tota buana natura.^4 bis arguo fic: Sicut fe bab5 de'’ in oj erçatura ad illapfu5 naturalé ad duae actóee naturelle per drciïiiiceffióem fe bab5£id duae acti once pdictas fupgrediétes limitée nature:vt ü p5 cc dictis ©amafceni.nce pot negari file quo ad aligd:quia ficut illapfue imçtuin natua ed opari in co cin deue illabit dicta duo:ric circuinçcffio nata cd ^tum ed e^ fe femp opari illa duo.G nulla creatura cd fufecptibtUe neeg pot eé fufccptibiliö illapfue dei ad fufcipicndu in fe mó pgruenti nature pama dei opatiÓe3 piedidâ: qn eti® fit fufccptibilie in fe opatióie fecunde:quia nulla creatura pot eé p fubdantiâ cui nó poUit puenire aliqua opatio per potentia:quia Pm pbm in fme quartfi lt;ï^ metbauro?;:^sa ope determmanf 1 funt pp fuas opatónee:t ta diu funt ^^ ^^ diupntagcrefua6pp:iaeopationce:icüdefinntpolTeopcrarifttaeppïia9\ ^^-A?, /r^7-' *’ 4»j****v! opatóee tue dmul dednijt elT?.'^t enim dicit ©amafcenue ibidé,c.]cvt|, ^n ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tcllcctue infipicne *t phuatue cognitióe non vtiq3 crit vm^.Si enim inopa* ? bilie '1 unobilie cd: incpdibilie oinnino ed. per boe apte infinuane qgt; fi non v podet clcuari pp intelligere: nó eflet affumptibilie ipfa fuba intellcctue:ne(9 ipfc bomo:quia ncq5 ctfet bomo Pm qb pjemittif ibidc.qm aut rónabile intel lectualc aie bomo:qualitcr ergo bomo factue cd deue fi carnem inanimata5

, vel animam anoin:id ed fine intellectu adliinpdfret:nó boe enim bomo.ergo

**»» nbsp;nbsp;nbsp;fimilitcr nulla creature natura cd fufceptibilts aut podit effe fufccptibilie cir^

cuincedióie dei ad fufcipicndu in fe fupja limitée nature p:ima dei opatóem pîcdictârqn etiâ fit fufccptibilie in fe opatióie fecudc.fecude aut nó cd furce^ ptibilie nid p potetias intcUcctue c volütatia.ê lë.^dcirco I5 argumentatio 3ug^tacta in p:ima róne nó tenet de fo:ina:tn nó fallitin aliqua materia qn fcquatur ft natura ifta puta boie cd clcuabilie Pm efientia quin ftt necedario fimul clcuabilie Pm potentia:-! ft nó Pm potentia neep Pm edentiâ qucadmo** du fcqtur:ft a ia ©oïtie cd Ïmoïtalie:^ cuiufep boie ab ed ïmo:talie,-i ft non cuiudib5:nc£p ©oitie:qa cade ró imoitalitatie vel moxtalitat^ cd in oibue.'t ideo talie argumcratio róne materie talie bn tenet ac ft teneret Pm foimé argt; Sumeti: q reuera tenet virtute fozme babedo fc3 refpectu ad cóem róem que puenit alicui nature: puta ïmoitalitae aic:illa.n.cadc ed in oi ab. '^ideam’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

§ de podibilitate c ipolfibilitate bui’ alTumpróie:^ er ptc qdejdei vt dirim’ nó ed dubitatio.S qa nobie kognita ed ejc pte fufccptibilie; idetreo nobie cd

-ocr page 64-

eft difficfliö irttcllccfuß verftatfö in dicta qneftioc.llhzoptcrca bfe eft alia pd fitio a pdicta lie? itllh‘’ folcni6:ga tn mag^ applicabilie eft afo I5 no videaf lU Vera pg incofuetiidincj tn fone wrioi eftiç fcîl5 nulla nS fufeeptibiUe a deo fit ditto mo g drcmncenioiiemtnlft natura intellectualis magie mlbl placet» feet feenrlcue »qjbzo Ifta oplnlone argultur ab alqe dupllclter » T^zlmo fit. /Sul non pot colcarl minnewee maluejed minus eft vldérè deu5 et frul deo ' ^ aftuml in vnltatem fuppofitl vel pfone dlulnc: vt pj p ^ug^fup illud 504. Til er bil caro factu cft»vbl dlclt cp qula euangellfta pzemlferat cp dedlt els po teftatem fillos del fierl:ne bomo mlraretur c dlfcrederet: fublunjclt quaft ma lusti verba caro factu eft.^t boe Idem dlclt.jcv.de trinl» IRe Ifta Inqull bo* mlnu qua vldemus «t geftamus Infirmltas tanta crcellentla defperaret fillos fclUcj del ficrüllllco annemm eft:vcrbu caro factum eft:vt a contrario fuade 'retur quod Incrediblle vldebar, lEc quo vldetur cp mams cft natura elcuarl od vnltatem fuppofitl dlulnl:^ potentie cleuan' ad vlftonem del 't frultóem; Seeftdo fic: amp;nbsp;alloua creatura polTct aftuml culus potentla non potcft de»* üarl: a foztlozl roe poft5 aftuml creatura denabllls fine boe q? actu cleuaret: quod eft falfum: qula ft natura rónalls pofTet afinml non elenatls fuis poten tüs:cum fic manens fit peccabllts:fequcrctur q» natura aftumens talcm natu ram poftet peccare t per pfequens damnarl:quod eft IncSuenlenstt mulrls vldetur Impoflibllc ♦ IHotandum tarnen cp allqul docto:es volcntes faluarc fecnrlcum ab erroze c berefi dlcunt q» Ibcnncus non Intendlt negate ftmpll citer 'ï abfolute deum pofte quamlibet natura tam rónale$ q5 IrrÓnalcm aftn merc:fed Intcntlo feenrlcl eft q per circulncefttócm deus nÓ potcft a ftumcre nlfi rónalem naturam tm: vt pater per verba dus In fine cozpozls qucftlonls zClrculnccffio ent f m feenrieu Impoztat Intima putlog dlulnc nature ad natu rd aftumptâ Pm gram vnlóls -t bnficc frultóls,^ f m bnc modipcertu cft q lm pUcat pdlctlone5 deu pofte aftumere p drculnceftiócm natura Irrónalc5:è ró nalcm trn.ct Ideo defenfoz conclufionls debebat erpnnierc modum lllum fcj per clrdïlncefüoncm : al's non pótereufare nee faluarcconduftóem quin fa* plat bereftm -i deroget oipotentle deltvt poft pateblt,

C^olutlo ad rones 1 fundamenta oplnlonls fecnrlcl ißandenfts fm veram 1 cómunem oplnloncm.

f nbsp;nbsp;nbsp;5 confidcrcnf fundamenta et motlua oplnlonls cols de aftumptlbl*

lltate nature lrr$nalls:n$ cft difficile foluerc fundaméta et róes opl nlonls l^enrld.TRatura.rt.blïana pótdupVr elcuarl fupnaturalitcr lt;nbsp;pfozmlter dus potctla. O enl5 deuatlo nature fugnaturaUs vno mó qtum ad eé fupnaturale pfonalc p gfam vnlóls«Sllo mó qtum ad eé fpuale p do* nu gfe babltualls»q^zima qdej pot pucnlre cullibs creature mqtU5 qudibet creatura eft In potétia obcdictlall ad deu vt dlctn eft.'t 15 loquédo de na In fc fuppofirabllû^cba vo deuatlo nó puenlt nlfi rónall creature que fola capaje cft gfe bituaüs.l’ni aut Iftaseleuatóes deus dluerftmode vmt nature create

-ocr page 65-

'^îîma clcuoHo fin ^amafeenS videtur did fin cfrcHmceniöncmjque heef fit fpirituahs rahóe terminücd tn ahquo modo naturaho fin q* efe naturale diftinguitur ab elle fpirituah: quia ad ede fc5 pcrfonalc hes fiipernaturalc ter minatur.Sccunda afit eleuatio eft fin gratuity inbabitatiócm:-i bee cna5 eft fiipernaturahs fed fpaalis.de qua.tad iConntb.vi, Oui adberet deb vnus ^ i ^ , j. .*^ ft fp03 eft eu co.-i 5egt;.rvq.'3icut tu pater in me ^ ego in te c vt ipfi vnu in no i ***’ ‘^ */ '** bis fint;fc3 Me ^ ebaritate. c fie ifta dnplcr eleuatio eft fm dnpliec5 vnioem^ fupernaturalem. £ft afit tereia vino que dieitur per illapfum generalem fin ' qua deus eft in rebus per eirentiä piefentiâ -i pocentifi.^t hc^ ifta vnio iieeef i fario fupponatur a p:edietis duabus:'ï ab alqs ncedlario tndnddf:qata fine ifta res omnino non eflet : quia nó ens nullius eft eapajeftn ahe funt omnino difpate i altcrius ronis in femee Via aliam neeelTario includit vel fiipponit: vt falfo imaginât focnrieus,vnde quia fm p:ima vniócm nó cfficitiir aliquid in natura affumpta per quod faeere poflit operatises pioptias altering réis fe5 gratiofas vel gloziofas vel bmói ad quod requiritur aliqua difpofitio fo: malistquia natura diuina in euius fuppofito fubfiftit:neq3 eft founa nature af fumptemeep rene buius vnionis aliquid foimaliter perfieiens effluit in natu ra affumpta : quia pieeife terminât ad clïe naturale.ideo er bae vaione boe folfi eonfequit natura alfumpta q illc eedem operatóes fibi fm natura eóue nientes que folnm effent talis nature determinate puta bo's fi fm fe fiibfiftat modo funt opatióes ena dei:x ipfe bomo etia operaf operatóes ditunas fm gt;nbsp;cóieatiSem idiomatfi fin qua bomo eft dens c deus eft bomo: i deus videt comedif.patitur.'i bomo ereat.-t refufeitat mo2tuos. lboe etia videt ©am a feenus veile efi dieit bmói vnionem eé fm cirefiineclïióem naturartque nibil aliud eft lt;5 eóieatio idiomatfi vtriu!q5 nature. IRatura enij diuina eóieat fua idiomata nature bfianc ocretiue fumptc:t ccóuerfo natura bfiana cóieat fua idiomata nature dinine pcrctiiic fumpte.£t cguis rps ppiebcndés naturaiU vtrâq5‘fit ages uignaturale róne pfone agentisteje boe tfi nó babet qgt; fin na turd bumanapueniat ei actióes 1 opatóes nifi pure naturale6:fc5 comedere ^ intelligerc -1 bmói:ficut alqs belbus puenifit ^tu3 ad ipfam piopiia róem opatóis vt fm fe pfidcraf: fié etia aetióes dinine ei puenifit fm ^ptia rónem opatóis.É^t bec eft fina ©amafceni li.iq.e.rv.c fic verfieft cp ^ut na eleuaf 05^5 ad eé fupnaturale c fuppofiti diuini: vt videl5 bns tale5 natura nó folfi dicif bó:fi etia de^ ipe p circfii lcelfionépta etia potétia eleuaf $tU5 ad opa*quot; tióem:fic q» illc operatides nó folfi funt t dicunf ipfius bols fi etia ipius dei 'Önde ficut quclibct natura creata nata f m fe fubfiftcrc eft eleuabilis ad elfe pfonalc diuini fuppofiti:fic etia 1 quclibct cius potétia eft eleuabilis ad opa#

' tiÓcm dicto modo.fi opatio f m elfe fpfialc que fit f m pfeetóes fotmalcs fup# naturales natura elcuâtcs eft altcrius rónis omo: 1 vider q» vna pót eé fine alla, vu deus pót vniri alicui nature f m eé pfonale:cui nó vnirctur f m eé fpi# rituale 1 ccóuerfo, fEt de tali vnióc etia verfi eft q’ nó pót clcuari natura f m eé fpfiale;cuiU0 potentia nó cleuatur fm opcratiócm ^poztionalit’ rfidentem * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.iij.

-ocr page 66-

£t tdco qs'iiô deuG poffit fibi wfre quamcuncß natiirain fn vnftate fuppolïtf ^t-im ad graham vnioniG:et per conrequenG ciim potenda fit p:opo:tiona* biliter clcuabilmmon tn poteft fibi wire quomlibct natura vnione inbabita* tionie per gratiam babitualemmccp chi potenria cuiuflibet nature eft clcua* biliG per opcratioem rfidentem.^t per boe patet rhfio ad fimile quod foenri euG inducit: qma ficut vnio per illapfum requirit q» ficut ree per fuu clTc na* turale fm Cc conftituitur c piophao opcrati0c6 operatur : ita cham ida vnio requirit q fient per cam natura bumana in effe fuppofiti diuini couftituitur: ita etia operatióe6 fm illam naturam fic elicianf q» fint opcrationce nó folu5 bominio fed etia dci;ncc pluG requirit talie vnio.i fm banc vnionem ita cle natur tn natura bumana potentia fenfitiua vel vegitatina fient rónaliG.deue enim ita dicitur videre vel digerere fient intclligerc. fed (Stum ad vnionem vel eleuatócm ad effe fpuale pót elcuari vt dietn efi potentia rónalicmó aut alic.fed quia vnionc6 picdicte funt dmerfaç rónum vt dietu efitpoffet criant buana natura vniri fm prima -i nó lt;Stum ad feeunda^tCt ^uie illa vnio fit p feetiflima pfidcrando natura eni vuita eft natura buana -i pfectfi modu vnio ni6;fc5 in vnitate fimplicifTtma pfonalitari0:non opoitct tn q inclndat allant vnionc5 que efi omo altcrius róni6:fc5 firn effe fpuale per gram inbabitatóia fpuali0 fm cognitioem t amotem fupnatnralcm. vniri cni5 perfonc diuine in rónc fuppofiti fuflcntantiG c in róne obieeri btificantiG non funt ciufdé rÓnio ïmo vt priuG diciu eft cj: quo prima vnio que per fc non inclndit aliquod do num fupernaturalc babitualitcr anima pficicn?:-! non efficit altquid foimalc in natura buana. eje bmói vnionc non pet buana natura in opatlóem in qua priu0 non polTcr: fed folum boe conicqtur q iUa operatio ctia eft ipfiue dei. idd enim deUG non vidcaf a natura rónali boe non ptingit pioptcr dus rea lern abfentiam vel diftantiâ:cû fit inhmio: vniciriq rei q ree fibi:fed quia na tura rónallG non eft difpoftta er natura fua ad boc,^t quia etta deue qrum* cunq fit ptefene f m ld quod ipe eft: non tarnen feipfum rcpicfcntat fub rónc obicctiiqui eft talie nature q fi vult videtur i fi non vult non vider.dieente Sug^de videndo deum:eiue nature eft non videri:-i in euiue voluntate fuu eft videri i non vidcri.i0po:tet ergo in natura rónali cftici aliquam difpofu» tionem fupcrnaturalcm f m babitue gratie -i gloïie:et q dcue feipfum often* dat in rónc obiccti.'i propter boe cómuniter ponitur q pteter gram vnionie que non eft aliud q ipfum elfe perfonale gratie cóicatu5 nature aflumptc ad boe q natura bumana affumpta poffit in opcratióee fupernaturalee gratuit tae fc5 *1 bhficae indiget babitibue infufi0.i6t fic pat? folutio ad rót m funda mentale feenrici.3d alia vo róem allo;: dicit cóiter a doctonbue q iftc duc vnionee vt dictü eft nÓ funt pparabilee cu non fint ciufdé rónte ncc oidmie n^ofle aut minne vbi aligd pót maiue tenet in bie q funt ciufdé róietvt qui pót portare centü pót portare gnggintazc g nó nó pót gnqginta nÓ pót cetu I^t quie mai^ fit qduccre boiem q afina:nó fegtur q g pót qduccic boiem poffit ^dueere afinwrideo Ij maiue fit aftumi ad vmtatem m gfona q i'' ira:

-ocr page 67-

non opoitct q» omnio creature que poteft anTunti ad perfonam poffit aflhmf ad vuitatem in gratia, '^xctcrea lies minus ftt afTumt ad graham lt;Ç ad per* fonamun ad iUud minus plus requiritur: fient ad effe intellectuale plus req* ritor cp ad efle fimplicitcrmon poteft auf minus illud quod potefi matus qfi ad minus plus requirif 95 ad maius. 3d afTumpriócm antin perfona non re quiritur nifi q? fit fubfiftibilis.i.potens afliimi ad cire fiibfificnhc quod inue* nitur in omni indiuiduo fubftantie. fed ad babere grana^ requirunt potentie tutcUcctuales:'! ideo non valet fimilis modus arguendf: zbatus efi effe bo minem 95 effe animal,ergo negahne econuerfo:quod nó poteft cc bomo non poteft clTc animal. quot;Öboteft etiam dici qgt; er parte nature oirnmptibilis non eft maius illud per quod babet roem airumptibilitatis illud per quod cft vin b'lis deo per gratiamumo tnulto minus; fient rario fubfiftibilitqtis minus cft 03 ratio intcKcctnalitahs.et ideo maiox perfectio naturalis requiritur ad na* turam que cft wibilis deo per gratia ^ ad illam que cft afTumptibilig m per fona,X.ic5'quidam dicant t bene qgt; ft ifta duo diuidantur:vnio in perfona t vnio per gratia:cp maius eft creature vniri deo per gratiam:(Ç vniri in perfo na fine gratia;fcd vtrunq5 comunctn maius eft ^ alteru;ftcut fuit in rpo. fft quod dicit 3ug) .fuper 5o.’non ftc accipiendu eft quaft fit melius et dignius alïumi cp ftliu dei fieri;fed quia maio: dignatio oftenfa eft in vno sÇ in alio.et ideo dato illo datur confidentia de alio, 3d fecundam ronem dicitur p:imo q» deus poifet alKimcre naturam in qua poteft peccare t ctia in qua eft pec*( catu eptum eft de potentia fua abfoluta; quia naturam afTumptam poftet di*'' nuttere fibi q^tutn ad ftias p2op:ias opcratióes retinedo ea vnira diuino fup j poftto:ficut rpo in paftióc dimiftus fuit ,ppïic pcrtalitati:^ ideo cft opatto fe* quar natura q eft pnncipin eius.oïs aut natura creata pót dcftecre:defcctus ' out volutahus cft peccatu:opoïtet poncre q» verba potuit aftumcre natural j in qua pót peccare: qß tfi nó attribucref fuppofito nifi rónc nature aftumpte ficut mon -z pati attribuit fuppofito ïmoztali -t impalïibili de fc rónc nature af ■gt; fumpte.vfï deus fine piudicio nature diuinc vel fuppofiti poftet afTumcre na tura alicuius danatüqa nee peecatn nee pena eilet ibi nifi rónc aftumpti.inó L enim creatura eft aftumptibilis quia bona bonitate mon's vel mala: fed quia poteft fubftantiftcari in fuppofito diuino : quod ita conuenit nature babenri maliciam mo:is ficut bonitatcm.i©uia tarnen perfona affumés et natura af* fumpta eómunieant fibi idiomata:indeccns cftct q» a iTumeret naturam dam* natam:lic5 poftet de potentia abfoluta. ^t credo qgt; non cftct inconueniens q» tllud fuppofitU5 dicerct peecato: vel damnatus fi naturam pcceatoïis vel damnati aftumcret qua aftumcre potuit; qa boe non puenit fibi nifi rónc na* ture aftumpte:quc nulla indignitatcm poncrct in natura diuina:ficut nee mu tariócm.fecc aut nó abbonct q pfiderat abfoluta potentid dei.^ccödo diele fm Cbomam q fi aliqua natura rónalis aftumcretur fine elcuatione ad vnl* tatem dmini fuppofiti ipfa non eftet pcecabitis. tCuius ratio eft:quia tali na* ture nullus actus attribucref ficut agenti:fcd folum ficut in pzincipio actióis d.iiq.

-ocr page 68-

qub fuppofîtum eft quod agft : fappofitum eutem taKo nature cum fit deus nuUo modo peccare poteft nee defecriue cgerc.U^cc rnfio magie mibi placet quia ficut tneouenfens c indeces eft bomini cp peccet ita c omni dmino flip* pofifoamo impoflibile : quia non folu actio partie imputatur fuppofito quia mouet partem ad fuam operatioem aut quia no p:obibct camamo quia ipm fnppofttu eft illud quod ptincipalitcr agit. £t ideo fi aliqua opcratio jepi ect viciofa ilia potiue attribucnda eßet fuppofito diuino -t magie imputanda q^ nature bumanc.’^nde confoimiter ad banc rnfionem dicitur:q’ deum pofte peccare 1 damnaritam^ piincipalc agene peccati non folum reputatur inc5 neniene imo bercticQ 1 blafpbcmu c tarn oftenfiuu piac aurium:q’ quicuneç perttnajc afterto: taliu pwpofitionmnon verbie fed igne cozripiedue eft, Si dicatur adbuc pzo opinione lfeenrici:q» fi deue aftumerct 110111135 irronalem puta lapidie aut afini:tuc deue diccretur lapie t afinue:t purer cp lapie vel afinus eftet perfona:quod non minue videf fcandalofum -i piap auriu often fiufi imo berefim rapicne:^ qgt; deue pot peccare vd datnnari:aut cp nd pof^ fit quamlibet nature fuppofitare. iRfidetur cp fi deue de facto afTumerct na* turâ afin! vel I3pidis:dcu6 cet afinue vel lapie p cóicationc:qa tota cacoica tióie idiomatum firn fetóe eft ^ in vno fuppofito funt due nature fundatejet ideo pcretiue mutuo fe denoiant, vfi ideo grâmatic“ eß muficuerqa grâmati ca a mufieu fundantur in eodem fubiccto.v.metbapby,iCu ergo poft aftum ptionein nature irrónalie puta afini vel lapidie natura diuina *1 natura irró* nalis fundentur in fuppofito diuiiio:erit neceffario cóieatio idiomatfi concre tiue.jft q» boe fit caufa talie cóieationie idiomatu patet per 2Iug^libzo4,dc baprifmo paruuloç dicentem: liber diftantia bumanitatie -r deitatie filf dei manebat in cclo -1 filiue bominie in terra: fed róne perfone films bominie et filiue dei manebant in celo -t in terra, 5tcm Sug.i.de trini,2Zalie inquit crat illa vnfo que deum faciebat bominem -t hominem dcummee boe derogat di nine potentie: nee imperfectionem vel indecentiam ponit in diuina natura vel fuppofito diuino:fed magie ejcaltat diuinam omnipotentia: vt patet coiv fideranti pzedictae pzopofitionce, iRam per iftarn deue eft afinue vel deus eft lapie nibil aliud fignificatur vel intelligitur:nifi q? deue fubfiftit in natura afini vel Iapidi6:vcl q? fuppofitU5 diuinu terminât dependentia nature afink nc vel lapidie, lâuo dato aliqui concédant pzobabiliter q’ afinue vel lapie iudicaret mundu vel beatificarct bominem *1 angeloe:uno q afinue effet ob iectum beatificu intellectue c voluntatie diume,de quibue nemo viens róne lt;nbsp;confiderans omnipotentia dei fcandali3atur ac oftenditur, ©c pcrfonali’’ täte autem nature irrónalie fi aftumerct a perfona diuina:dico q aliqua nagt; tura poteft perfonari aut perfonalitate pzopzia et intranea:aut perfonalitate ertranea c aliena,T^zimo modo natura irrónalie nullo modo eft perfonabi* lie fed fob natura rónalis:quia ßfona eft rónalie nature indmidua fubfiften* tia.Sccundo modo quelibet natura in fe fubfiftibilie fi aftumerctur eft perfo nabilie pzo quanto quelibet talie eft in potentie obedientiali ad boe q aftu^

-ocr page 69-

mator a perfona diüitta: vt fepe dictum ed.

C^ö p«fata pclufio de virtute fermonte derogat omnipotentie deize per boe bereiïm fapcre videtur»

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3B pzebabitia eil manifedu^ ^ naturam irronalcm porte artumi a di*

üina perfona non implicat eje terminis contradicnonem.i0mne out quod non implicat contradictioem cc terminis eft deo portïbilc: cd deus fit omnipotens fm articulum ftdei i fm illud X-uc.t.^^id den non dV^ impofiibileomneverbum./CuigiturptefatacondurtoncgctdclipoiTcartult;’ mere naturam irr5nale5:fcquitur q^ deroget omnipotentie dei:ct per boe be refim faperCtT^ïetcrea conclufio de rigoïe fermonis fignificat q- natura r5* nalis eft tm a deo afinmptibilis ad quarn requit qp deus non poten artumerè quamlibetnaturam.fed boe derogat omnipotentie dci:cum oftenfum fit nuk lam contradictioem implicate cp natUra irrónalis fit nrtnmptibi'.is.ergo idc5 quod paus. TFbzeterca nibil eft negandu porte fieri a dco:nift apparcat ma# nifertj contradictio vel eificar ratio boe demonftret:vcl er facra fcriptura ef ficaciter conutneatur.fed nó apparet ntaniferta ptradictio in terminis buins pxopofitionismatura irrónalis eft a deo aiumptibilis: vt cc pxedictis pater, nee ratio cfficac boe demonftrat: cum róncs omnes quas ad bqc ibenricus inducit fint folubiles peccantes inïoxma aut in materia:vt patet per ©cotn, ©nrandum -x Tlbctrum de palude -x fere omnes doctores qui de bac mate/« ria feribnt: nee aliqua auctoxitas facre feripture boe conuincit:cnm nulla ab feenneo inducatur quin rónabilitcr fit glofabilis: imo ad partem oppofitam plnrcs auctes adducatur.2Zemerarin ergo -x periculofum eft alTcrcrcrqp de'’ non po lilt artumere quamlibct natnram:Ïed rónalem tin vt pïefara conclufio affirmât.'Tlbzeterea propofitio aliqua fm doctores loqucntcs de onnpoten* tia dci duplicitcr dicitur derogate diuinc omnipotentie. quot;Clno quidem modo formaliter -x cpplicite.aitero vo modo virtualiter -i implicite, ^ormalit’ qui dem c explicite propofitio aliqua derogat omnipOtétie dei:quando cz babi# tudirtc intrinfeca luo^x termino^z répugnât vel infert aliquid repugnans arti* culo de omnipoterttia dei: vt funt iüc propofitioncs. ©eus non eft omnipo# tens.deus non poteft omne portibile.dcus non poteft omne quod non impli cat contradictionem. dirtualiter aut et implicite propofitio aliqua dicit de# rogare omnipotentie dci:quando ex ipfa coaffumptis pluribus alijs propofi tionibus aut creditis aut in luminc naturali notis: que rónabilitcr negari nó polTunt infertur aliquid repugnans articula de omnipotentia dei: qualis eft bec pïopofitiordcus nó poteft artumere quamlibct naturam fed rÓnalcm tm que coaffumptis iftis duabus creditis que in facto confiftunt:qgt; bumana na tura in epo caret propria fubüftentia -x fuppofitatur in fuppofito diuino:et q» accidens abfolutum in facramento altaris caret propria inberentia et per fe fubfiftit ; fequitur q quodlibet accidens abfolutum poteft per dei potentiam

i

-ocr page 70-

fubfifterc:t ^ queltb5 natura fubfidibfh'e poteft a deo fuppofitarücum no fît matoî contradictio nee repugnantia in viio accidente abfoluto ep per fe fub* fiftat (^ in alio : nee in vna natura per fe fubliftibili q? aflumatur a deo qj in nlia.t per pfequens li deue non prüft alTumere quamltbct naturam fed re# nalem imtfcquif qp non fit omnipotenatvcl cp non poteft ome polKbile: que omnia funt contra veritatem ftdei. £t per bunc modum pïedicta ptopofitio virtualiter lt;i implicite dicitur derogareomnipotentie dei et per boe berefiin fapere; vt patet et dictis.q^at5 igif lt;p pïedicta pclufio de ngoïe fermois de rogat omnipotentte deÜT per boe berefim fapit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;'

Ciùuinta ZZonclulio Apologetica 5oanni3 * n; qjbici 2lêgt;irandulani iConcoidie XZomitis,

Sicut nullus opmafur alïquid ira die p^edfe quid unit fie opman : ira nullus credit aliquid elle ucruiu p^ecife quia nuit eredere ira effe ueruiu»

Cqibiopolîtio coirclaria,

mou elt in libéra potelbte bomiiuo eredere artieu hnn ftdei cTc uerutn quando fbi placet: et eredere eu non elfe ueruni quando fibi placets

C^eterminatio magiflrah^, q nbsp;nbsp;nbsp;'^âufë coclufio ex qua pïedicta ^politio deducitur pîo vtraeç fui pte

fit piobabie: piopofitio tarnen in fe i vt coiruit ex cSclufione videtur inibi erronea -i berefim fapiene. Ad quod demonfirandum piemittenda eft differentia inter intclligere.fcire.credere,opinari.fufpicari,coniccturari.-i du bitarc .'deinde adiungetur q? verbum credere multipliccm babet fignifica* tioem in facra fcriptura -r fancto? dictisXercio recitabitur opinio quoiun* dam tbeologop modernox dicentium q» ad credendu xpiane: aut neceffitat intellcctuo per rónes dcmóftratiuasiaut de per fe i neceffario requiritur ap parentia credendos cum imperio voluntatis,iSuarto ponetur opinio pmu* nioi -t vcrioi antiquoium tbcologoïum dicentium q? ad credendum xpiane non requiritur de per fe apparentia rationis nee ratio demonfiratiua fed in* men ftdei Infufum:cum imperio voluntatis et determinatione explicita credi bilium,jQuinto folucmus argumenta *1 motiua p:o opinione fecunda in apo logetico inducta. -f maliter pjobabitur q^ crcdere fit in libéra poteftate bo^ minis quando fibi placet.tSx quibus picdictam p:opofitionem fo:e erroned T berefim fapere oftendemus.

-ocr page 71-

CfQtfi’ntclh'gcrc.fci’rc.crcdcrc.opfnari.fufpfcarfxS«»

iectart,^ dubitarejnter fe cóijcniunt *1 differunt.

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^pkx in 5encre:Fm Sriftedn lib:o de aïa:ell oprratio (ntellcctus.

T^uma qua foïmat fimphces ree quidditates c eoeepme: vt quid eft bomo:vcl quid animal.*! bee operatio vocatur a pbiô foxmatio M fimplejc intcUiÿcntia.^n qua quidem operatione non inuenitur vern per fe nee falfuin ficut nee in vocibus incomplccis'.vt in lib:o penbermenias ferl bitur.*t ideo ftcut vor incomplepa non peeditufnee negatnr: ita Fm bac ope ratidem inteUectuu non aftentit nee diftennt.^eeunda operatio inteUeetua cft Fm qua eomponit c diuidit affirmando negando: in qua verum vel faP fum inuenitur fteut in voce copiera que eft erne lignu: iujrta illud pximo perl bermcniae funt ea que Cunt in voce earu5 que funt in anima panionum note. fEt in bac operatione inuenitur alTenfue vcl diftenfus circa complcpónn vc ram aut faUam.iCum aut inteUectus poftibilis eje fe non fit determinatus ad hoc q[’ adbereat compofitioni magie ^ diuifioni vcl ecouerfo. omne aut qd cft determinatû ad duo non déterminât ad vnu coç nifi per aliquid moucne ipfuminecelTe cft $ inteUectus determinetur ab aliquo ad altera partit con# tradictionie, quod contingit triplicitcr Fm tripliccm inteUectus noftrieófide ratiócm. '^oteft enim vno modo inteUectus nofter confidcrari Fm fc : et lie determinatur cr picfentia intclligibilie:ficut materia determinatur ejt: piefen ha foxme.*! boc quidem ptingit in bis que ftatim luminc intcUcctue agentie fuît intelligibilia : fie funt pxima pxincipia quop veritae ftatl cognitie tennis infaUibilitcr apparct: vt feribit in libxo pofteriop.^^t bec eft difpofitio intcUi* gentie pxima pxincipia artiS -x fcicntiap:quc fm pbm vocat intcUcctue. '^n intcUcctue cft habitue quo intcUcctue firmiter aftentit pxopolitionibue p fe cuidentibue: aut mediante fenfu memoxia lt;nbsp;erpericntia euidenter notie : vt omne totum cft maiue fua partc:vel omnie ignis cft calidus.c talie habitua pxincipiop idco appeUatur inteUectue:quia cft imediate per natura potentie intcUectiue c non per pxobationem aliquam vcl auctem innatue.aiio modo poteft confidcrari intcUcctue nofter Fm oxdmem ad róem que ad intcUectu5 vcl vifionem terminatur dum refoluendo pclufiones in pxincipia per fe nota carum certitudinem cfficit. et bec eft difpofitio feientis per babitum feientie. '^ndc feientia cft habitus firmus de aliqua pxopofttionc nccclTaria acquire tue per pxcmilîas pxopxias illius conclufionis t ncceUariae cam demonftra tce.i©icitur habitus firmus:quia fine foxmidine de oppofito:ad differctiam opinionis c fufpitiôis,©icitur habitus acquifitus per pxcmiftas:ad différé# ha intcUcctue c fidci. Ecrcio m5 confidcrat intcUcctue nofter in oxdinc ad voluntatem:quc Fm SnfcImu cum ornes anime vires moueat ad actue fuos poteft determinare intcUcetu, ad aftentiendu alicui complcro quod nec per feipfum videtur nec ad ea que per fc videntur refolui poteft : ep hoc pxecife Ç dignu reputat illi efte adherendû pxopter aliquam róem que eft fufficiens

-ocr page 72-

ad mouendu c dcfcmifn.indu voluntaté lt;nbsp;non {ntdlcctu: vfpofc qtna vfdrf bond vel eonucniene bme parti a flentire, et bec eft difpofitto credentie : vC dim aliqm'0 credit dictie alieniue boministquia videtur deeens vel vtile:fic etia mouemur ad credendu reueiatie a piima veritate inc^tum notie rcp:o* mittitnr ft crediderimne piemiu eterne vite confcquemur,-: boe piemio mo.« wemur ad credendutt ftc in credente ró non déterminât per fe intellcc(U5:vt ; aliqni falfo opinanftfed voluntae.vndc Sug^dicittq? cetera pot bomo nok ) gt;i*i lene:eredcre autem non niü volene, tEt bine eft çp fidee dicitur habitue fir* ) miter adbeduue piopofitioibue no cuidentibue pioptcr folam auctem dicen tie cum imperio voluntatie. iBuando vo ratio que mouet ad altera partem eontradictióie non fufficit ad determinadum intcllectum: quia nó rcfoluit co clufioncm in piincipia per fe nota:neq5 fulïicit ad determinadum voluntatej vt bonum videatur iUi parti adbcrcre:tunc bomo opinatur illud cui adberet 16t bec eft ratio quare credere eft in libéra poreftate boie -x non opinari, i6t cum per rónce piobabilee intelleetue nó determinetur pcrfeetc:quia femper remanet motue ad contratnü:aceipit enim vnam partent eontradietóie cum foimidinc lt;nbsp;dubitative altenuendeo opinae nó totaliter a Hen tit, vndc opn nio eft habitue inftrmus:id eft cum foimidinc de oppofito de aliqua piopoü tióe generabilie per piemilfae piobabilee nó tamé eertae feu cuidentce.iBn vo homo nó habet ratióem ad vnam partem magie ^ ad aliain:ficut in illie ptoblcumatibue de quibue ratióce nó habcmue,quod nefcictie cft;vclp:o# ptcr apparétem equalitatem cop que mouet ad vtracp partcm:quod dubita tie eft,tune nullo modo intelleetue afrentit:eum nullo modo determiner eine judicium vel ncutralitaetß equalitcr inter duae partce ptradictióie fluctuât c ft aliquod debile fignum appâtée veriftmile plue p:o vna parte ^ p:o alia babct:tüc aliq^tulum vni inclinatur fed dubitat de altcnue veritate i adhuc ncutri affentit. iCum autem fignum multum veriftmile habet p:o vna parte; tue dimifla ncutralitate iam fufpicatur de alia, 'Onde fufpitio eft habitué in* firmiter adheftuue de piopofitióe cótingenter vera generatue folum ep qui* bufdam ftgnie rbeto:icie:que nihil piobibct ec vcra:^uie p:opofttio cui in* tcllcctue affentit ftt falfa ; vt ft Z^itiue effet fur:ct quie vidcne cum de nocte errabundu aftentiret p;optcr hoc fignu q? 27itiue effet furttalie affenfue CIÏ5 fufpitio vel piecturatio,T^atet ergo er dictie q’ in illa opcratióe intelleetue qua foxmat ftmp’icce rep quidditatce.i.ftmplicce c'quidditatiuce cóceptae non inuenitur alfenfue nee dilfenfuetcum non ftt ibi verum vel falfum,1Ron enim dicimur alicui aftentire nift qn inheremue ei quaft vero. Similiter du* bitane non habet affenfuin cum non inhereat vni parti eontradictióie magj ^ altcri. Similiter nee opinane habet affenfuin totaliter cö non firmer eins acceptto circa alteram partem. Sententia autc5 vt Suicenna c ^lach volut eft conceptio diftincta vel certiflima altcriue partie contradictionie.Sflenti re autem a fententia dicitur. ^ntdligcne autej habet quidcm alTcnfum;quia certiflime altcri parti inberct: fed non habet cogitatiócm,i.rci0 inquifitióem

-ocr page 73-

quid fine aKqni colbtfone Jeterminafar ad vnnm.Sdcns ’Jo habet cojfta^ tioem -t airerjrain:fcd cogitarioitem caurantem arTenfuin terminantem cogita tionem. £r ipfa ent coUarione piincipio^ ad pcluiioncs affentit conclulionf bus rcfolaendo eas in puncipia c ibi figitur motua cogtacionis c quietatur 5« feientia enfin motus rouis incipit ab intellectu piinctpioç c ad eundé ter minatur per viam refolutóis.-t fic non habet afTenfum i cogitatioejeje eqiio fed cogitatio inducit ad aflenfumt't afTenfus quietat perfecteintelleetn: 0 in fide eü afTenfus c cogitatio quafi eje equo.TRon enim afTenfus er cogitatioc caufatur fed ex voluntatis imperio vt dictö eft.^cd quia inteUectus nó boe modo terminatur ad run vt ad pïopjiu termina perducatur qui eft viftö ali* cuius intelligibilis : inde eft qgt; dus motus nondum eft quietatus fed adbuc babet cogitatioem i inquifitionem concomitantem de bis que credit: cpuiS firmiffime eis afTcntiat.q3tnm enim eft ex feipfo non eft ei fatiftaemm nclt;^ dl tenninatus ad viintfcd terminatur tm sb extrinfeco Icilicj a volutatc.-t inde eft q» intcUectus credentis dicitur eflc capnuatustquia tencturtermmis alv enis -t non pïopxfisjj.ad tCoxintb.x.Sn captiuitatem redigentes omnem m tcllcctum in obiequium xpi. 5«^^ ^dâ eft q? in credente poteft infurgere mo tus de contrario buius quod firmifTimc tenet : q^uis non in intelligente nee fcieutc,'^cr afTenfum igitur feparatur credcre ab operative qua inteUectus infpicit foxmas lïmplicestt a dubitatione fufpitione t opinione,'^er cogita tiSem vo ab intellcctu:fed per boe cp babet aflenfum c cogitatioem quaü eje cquo differt credcre a feientia, “^nde 2lny^In libxo de pxedeftinatione fetóp -t babetur in glo.q.ad tCoxintamp;.iij.fuper illud:TRon qgt; fufficientes famus co gitare aliquid ex nobis quad ex nobisXredere inquit eft cum afTenfione CO gitarc.vndc errant qui dicunt q? cogitatio ftue rónis inquifttio faciens appa rcre intcUectum id quod creditur pxeccigitur de per fe ex pte inteUectus ad afTenfum fidd:vt ftatim videbitur,

CJÜd verbum credcre muttiplicem habet rtgnfgt; ftcatioem in facra fcriptura t dictie fancto^j

e iRcdcre Pm doctoics vno modo furnitur pxo babitu. ^lio modo ^ actu elicito ab babitu.Sumendo credcre pxo actu: vno quidem mo do accipitur comuniflïme:t tune idem eft cp afTentiré fic cfTe vel fu ilTc vel futuru cfTe vel poTc cfTe in rc:ficut per aliqua pxopofitióej denotatur feoc modo credimns iUa que fcimns t ills que opinamur, vnde Mango libxo pximo max' fmap. ƒ idcs eft perceptio veritatis Cuiufeune^ cum alTcnfióc •/ Secundo modo accipitur credcre ftrictc pxo afTenfione fine foxmidine faltCj actuali pxopofitioiiibus de qua» veritate nort confiât nifi g tefiimoniu aliós vel aliundecitra euidentiam: c fic dicimur credere ca que nó videmus neeg per fenfum neqj per rónem.vnde Sug^fuper 5o.omcli3.tin. ^nid eft fidcs mfi credcre que nou videsXale aut credere etfi diftingusT a fcirs nó diftuw

-ocr page 74-

gnimr tarnen ab opinarf cum bclndat foxmidmem faltem babitualcm.genc^ ratur enim per (mperium voluntatis peurrente ad hoc telhmonio vel aucte: vel etiarn diaktica vel pïobabili róne.ZTcrcio mó accipitur credcre Ürictiua pxoanenßonefincfoimidine fimpltciter tam actuali qs babituali talibus de quoç ventate non babetur cuidentia fenfus vel rónis naturalis: fed confiât de eis per reuclat»onc5 a deo îmediate vel mediate factant-z boe eft credere jcpianc ea que pertinent ad falutem.^c boe credere loquitur magtftcr fnia^ ƒ li.(q.di.)C)riü.c,u. ƒ ides inquit eft virtue qua credutur que non videnf.quod ’ tarnen non de omnibus que no vident accipiendu cft:fed de bis tm que ere derc: vt ait Sug^in fnebendion ad religionej pertinent.iQuarto accipitur credere ftrictilTime pio aftenlione vt dictö eft cum cóplaecntia voluntatis in obieeto fidei ejc cbaritate ^eedentc,^6t fic credere eft e;c fide que g dilectôcj f opérât, vnde magifter vbi fup’a.cj'ü,aliud eft credere in deft : aliud credere 1 deo:aliud credere deum.iCrederc deo eft credere vera eé que loquuturtqü ' 1 mali faciimt:c nos credimus bomini fed non in bominem, ^Credere dcuni ( eft credere q» ipfe fit deuszquod etiarn mali faciunt. /Credere in deft eft cre^ dendo amare:credendo in cum irc:crcdcndo ei adberere t eius membtis in co:po2ari .Ti^er bac fidem iuftiftcatur impiu6:vt deinde ipfa fides incipiat g dilectióem operari.tCa enim fola bona opera dicenda funtque fiunt per dile « ctionem dei, dndc patet q» credere boe quarto modo fumptû eft meritoîin • ) «i ad falute5 neceflarift, iCrederc aut babirualitcr fumptum dupliciter dicitur fm q’ fides babitualis firn doctozes eft duplep:quia quedâ eft acquifita:que dam vo infufa.-fides acquifita eft habitus adbefmus certus 1 non euidens fine fonnidine faltem actuali caufatus vel genitus per impertft volfttatis có^ currente ad boe teftimonio fcripturaç vel aucte bumana: vel etiarn dialctica vel pïobabili rónc.-z bec fides acquifita pio quanto innititur faUibili veritati vtputa róni naturali feu humane perfuafioni vel aucti hominis vel miraculo de quo non confiât ptopter quid fit factum:dicit beatus Î^bomas in.iq.fen, q» talis fides nihil aliud efi $ opinio rónibus finnata:que ^tumcöcg crefca non fufficiat ad determinandum intellectft q’afTentiat fine foimidine actualit vel babituali, q» ft continuât per talem fidem fine foimidinc actuali aflentire boe facit affectio voluntati6:que f m T^etrft de ailiaco cum aliquo motiuo parue potefi auferre omnem foimidinem actualcm,1Ram refpectu cuiufeuqj piopofitióis cuius oppofitfi nó efi euidens firmio:cm afTenfum pót in intellc ctu caufare voluntas p fuu imperia cö aliquo motiuo ^ quecunep fuafio fine bmói impeno,£t binc eft q» aflenfus caufatus per voluntatem finnio: eft ^ afienfus caufatus fine voluntate per folam róne5 pïobabilcm,p2optcr quod ^ dicit 3rifto,vtj.etbic,q’ aliqui ita afficiuntur opinionibus fuis qgt; epimperio . voluntatis fuperueniente rationi p2obabili ita firmiter adberent eis ficut alq p2opofitionibu6 fcitis,^p quo patet ^ non poteft intantu augeri opinio firn piedictu docto2em q cogat inteUectum contra imperifi voluntatis aftentire aljcui complepo,'^atet etift q quis nó fit ita foztts aut ita cogens ró facies

-ocr page 75-

o?fnioncm:qotn poffit magte cozens darittamen contra qualibef talcm p5e voluntas conucrterc intcllcctn in parton oppofirxpntcr fèqnitur cp imperil voluntatis non tollit nee poteft tollere a fide acquifita fotmidme babitualcj IRain deducto impcrio voluntatis fi intcllcctus fibi rclinqUcrct c difenteret roncs ptobabiles caufantes fidem adbuc inueniret Tc foimidoloftnn t pcrcilt;o peret per tales apparentias et róncs intellcctu nó fuffidcntcr fed pjobabiliiï ad afiéntiendfi veritatibus fidei determinari. 3d banc fidem acquifitam ge* neranda fnbfcruiöt illa octo media pwbabilia que doctoï folenis in pïologo fina# adducit: auctas videlic5 fcribentiu.cÓco:dantia fcripturar.rónabilitos contentor.irrónabilitas fmguloc errop. pzenunciatio futuroy.vcracitas mi raculop.legis xpi duratio«diligcntia recipientitï,3d bacquoq, ftdan acqui** fitam gencrandam fubferuiunt illa etiam octo media probabiba que dns car dinalis jCamcraccn ^jbetrus de Slliaco in pïologo fnîaç fuaru, ex libto de fide 1 legibus öuiUi qibanficn c cp fumma feenrici öandenris colligit : fc5 per fidedignu bominu teftimoniu.pcr auctenticö legis fcriptum.per iuramen tnm.pcr pactum.per miraculum,per to:mcntu,per eum in cuius oie nó eft in uentum mcndacium,pcr confo:mitatem gefluö coipoxalm vocum et verbog: •fides infufa eft virtus tbeologica fm qua voluntaric adberemus dictis fa# ere fcripturc pioptcr auctem dei reiiclantis.de qua Spins ad fecbj.ri.dicit: 9’ fides eft fubfiantia rejs fperanda? argumenta ito apparentiu, ç ad £pbe. tj.JÖratia eftis faluati per fidem t non et vobis nc quis glo2ictur:dcnü enim dei efi.^t ad JbebJ.ri.Sine fide impofTibilc eit placerc deo. 3d banc antem fidem duo requiruntur fm 22bo.ij.tj.quor vnö eft vt bomini credibilia pio«* ponantnnquod requirif ad boe q’ bomo aliquid explicite crcdat.Sliud aut quod ad fidem requiritur eft aflenfus credentis ad ca que pïoponütur.'T^2i mû bo:p nccclTc eft cp fit a deo, IRam ca que funt fidei excédant roem barna nam.vnde non cadunt in contcmplationc bominis nifi deo rcuclitc: fed qui bufdâ rendant îmediate a deo fient funt rcuclata apoftolis t p20pbctis,quù bufdam autem pzoponunt a dco mittete fidei p:edicato2es:fm illud ad lào, Xi.ônoinodo p:cdicabunt nifi mittâtur.jQaâtum w ad feeundû fes ad afien fum bominis in ca que funt ftdei pot confiderari duplex caufa,'^na quidem ertenus indacens:ficut miraculum vifum.vcl perfuafio bominis indneentis ad fidcm:quoç neutru eft fntficiens caufa. videntiû enim vnam *i idem mira eulum t audientiâ candem p:edicationem quidam credant t quidâ no crclt;^ dunt:t idco opoîtet ponerc aliam caufam interioîcm que mouet bominc in* terius ad aOentiendû bis que ftdei funr.lbanc canfain ponebant q^dagiani elfe folum liberum arbitriu quod eft falfum t beretienm: quia eu bomo aflet» ticndo bis que funt fidei denetnr fup:a naturam faa5: opoîtet cp boc infit ci exfupernaturali piincipio interias moaente quod eft deus,-: idco fides quo • ad alTcnfum qui eft pîincipalis aetns ftdei eft a deo interius mouente p gfa5 Ibanc diftmetionem de ftde acquifita 1 infufa ponit 5obcs ©amafcenus li. ii^Jaîa:^ faaram,vbi fie dicit: fides dupiieiter cft.iCft enim fides ex audita:

-ocr page 76-

audicnteecni'm feripturascrcdimus doctrincfpin'tu.Oautcin rurfusfu dee indidabiliß t l uadicabilie fpeciee cop que a deo nunctata funt.Tjbnma igitur mentis noftre edz^eenda ebarifmatum fpiritue.'^ult ergo diccre tm Slejcandru de Slee tn.iq.q» eft fidee er auditu acquifita fine teftunonio ferif» ptura^i vel alioç i eft fidee gratuite infufa a deo ad alTcntiendu p:imc veri-» tati piopter fe, -fidee pnmo modo dicta eolligitur cc teftimonio -i róne i nó eft fijfficicrie ad falutcm.Secunda vo infunditur er fuperna illuminatioiie,et bec eft fidee falutarie -t donum gratie.

(E'Tfblima opinio qgt; ad credendu rpianc nó requiritut voluntatie imperium:fcd intcllectue necefTitatur per miracula vel rationce demonftratiuae,

q 'gallis ad credendu ;cpiane requiratur voluntatie impcrium:vt di ctum eft:non tarnen eft manifeftu fi p:cter voluntatie imperium p;c erigatur de per fc apparentia alicuiue róni6:dc quo multiplex -t va ria eft tbeologoç opinio, Êluidam enim opmantur q’ per miracula vel anti^ quo? gcfta'vcl rónee demonftratiuae nccclfitatur c compellitur intcllectue bumanue *1 angclicue ad credendu fine impcrio voluntatie:citra tarnen eui dentiam:vt dicit tOckan in qu3da5 queftione de quodlibet, if t buiue opinu onie videtur cfTe magifter iRobcrtue feolkot et -francifcue de zfbarebia et pluree alq doctozee cü quibos defenfo: pzedicte conclufióie in fuo apologe tico fentire videtur, T^zo qua opinionc arguitur pzimo ficJRó mmoze aften fum caufant miracula facta pzo ftde xpiana q5 teftimoniü bommu.fed teftimo nm bumann -z biftozie antique quae inuenimue in libzie caufant in nobie af* fenfum fine fozmidine;intm q? neceUitant intcllcctu,vnde q^tumeuneç bomo fo:ct infidclie fi cozam co fierent miracula infolita ad oftenfionem veritatie articulo^;puta q» moztui refufeitarentur : per pzcdicatce talia neceffitaretur talie infidclie ad crcdcndu,Secunda ratio;Sftcnfue articulozum fidei eft in ipfie demonibue:quia demonce credunt i contremifcut Jacobi,p,-! in cué* gclio X.uc.v,legitur cp ipfi dixerunt xpo f lio dei : Sd quid venifti ante tem* pue tozquerc noe,!©ucrit ergo an iftc alTenfue caufabaf in eis ex cuidentia rci,-i boe non:quia talie cuidentia caufatur ex vifione diuine elïentie:quc de cómuni lege eft impoftibilie viatozi,aut talie aflcnfue caufabatur pzopter mi ra Cu la que ipfi viderunc-r fi fic; CU5 conftet q ipfi non fint affeeti ad illa que erfdiderfinpatet q? non crediderunt per impcriu voluntatie, igitur talia mi* recula ncccHuant c compcUunt intcllcctum demonie:et a foztiozi intcllectue bominie viatozie.BTercia ratio:©i conftaret alicui cuidenter aliquam multi tudinem bominu cfTe veracem in verbis -i boneftam in vita -i pariter circugt; fpectam in naturaliter fcibilibue: fi talie multitude affereret eóftanter queda efte credenda ad que ró naturalis non poteft attingcre: talie infidclie c etia fidclis neceffitaretur ad aUcnfum quozumcuneg credendop, zConfirmantur

-ocr page 77-

fik rênes: qtna Jene indfdft bomfnf qiwnda pïomptftrtdinem ad credédtnn munda regi per quafdi caufas incognitas nobis vel intelligentias mirabiUiï opcmm cffectrices:vt erpcriméto pat5, Jfoomo etia naturahter eft natus ere dere firmiter teihmontts olios in bis que ipfe nd noult, ^jpfer q 55 in iftis agb bilibus videmns: qp tcfhmonium duos vel trifi quos reputam*’ veraces de# terminât totam dubitattdem etiarn de nobis oceultis in quibus nibil feimus nlfi per cos.ergo tarn ró fumpta eje miracnlis ^ boneßare i veracitate mul* titudinis neceflitant intellectum ad anentiendnm artienlis fideix inarimc ß , ad oppofuó nö babeat intellcctus róneo. iCófuetiido pïeterea vel apparent» tia edfnetudinis necelTitat intellects ad credendu ftdei rplano^ vel alias ref Cta^tvt patet de pnerond baptijato -i educato inter rpianoa: a quibus au* ; Mlt; -dire cofueuit a pueritia noßre fidci articules efle crededosz-f deum elle cólt; ' lendum.talis eniwcredit cos fine quacuep fojmidine:! pjecipue fi enimaret illos rpianos qiw cuin infoimant elfe parentes fnostvcl Q’ fui ptogenitotes • talia credfderöt.feoc idem de ludcis i boibus aliasreefas pat5;qui tm ere dunt fuis arrfcnlis:ct»am a naturalirdne remotis fient rpiani’. zCuÏns ró efi; 'quia pfuetudofnbmóiairenfibus -t crcdnhtafibus babet vim róie inteHectn necctritantis.JlndirionfS enim otingunt Pm pfuerudinem:vt ferïbitnr.q.inc» tapb*.\iEt ideo ficut eófueuimus ita dignaiuur diei-Ouantâ enim babet vim pfuetudo leges ondut:vt anerrois in plogojn.pbï.rcribir, T^sigif fm ißä öpinioné;qgt; intellcctus pot necenkari ad credendu articulis fidei,

CiConfutatio pïedicte opinionis cum folutione rationum ipfins»

b £c aSt opinio videf cfTe falfa -r ptra veritate facre Tcrlpture: ga ini’ tellectus viatoïls nó neceflitar ad oflentiendu alieul nifi er einden* tia'alfcums p !b noti vt in ptimis p:incipuo: vel er p Cc notis dedu* Cti vt In pclufióibus: vt p5 ep dictis.fi verirates ftdei rpiane nó fnnt p fc note ncq3 er p fc notis deducteziur illud /£ScclefiaHici.rin.^lurima fup2a fenfum onfa fnnt tibi. £t bine efi cp fidcs Pm Ïlplin ad iKo.ri.dicir fubfiatia res fpc randas arguments nó apparen tin./Confirmât ifia ró: ga ols demófiratio nc ccnitatinteUectij ad afTentiendö.fed alig videntes rpm la^arfi rerufeitantem ê alia miracula faciente nó alTcnfcrnt cp ipfe effet dcu6:vt p5 3(0.pi. q5 etiaj pps cppîobîâdq dicit.50.rv. C?i opera nó fecifiem que ncino alias fecit pee earn non baberént.ergo talia miracula nó ftierót fnfficientia ad tteceflitandu intellectfi credere rpm ede deum fine imperio volfitatis. /Concedimns td cp miracula vifa vel crédita inclinât intellectfi vna efi imperio volfitatis ad cre# dendutn articulis fidci: vt inka patebit./Ct per boe patet folutio ad rationes piedlctc opinionis:quia miracula vel antiques gefta vel rationes in Inmine naturali note : ipuis caufent aliqualcm alïcnfiun fn intcllcctu: vt dictum cd: non tarnen neceflitant: nee fuffieiunt determinare intellectum ad firmiter

-ocr page 78-

Bnenti'endum verftatibue fidei fine luminc dmîne grade t motione vel Impe rio voluntatis?. 2ld fecimda rónem de demonibu» dieft Slcrander de Slis bjtj.ç m dcmóibos cd fides infoimietfieut auctes facre ferfpture i fancto^ doctoïï dicunt. tCuin enim in cis fit cognido veritatis dwine qua non vidót fides in dd dï.'^tan efi veritas quam erednt fit excédés rônalem inteUeetn vt quia deus efitrinue c vunstt quia filius dei eft bumanat'’ i palîustideo fides buius veritatis eft donum gratuitutntfeu habitus non naturaUs feu ac quifitus, Éltiia vo buiufmodi fides in demonibus fine amoze cft:idco info :* mis eft . jEt fi obqeitur qgt; nullus crédit nifi volens:dvnion autan non afftei* tur ad credendum fed noies credit : Iftcfpondet aierandcr qgt; credere fin q? eft motus fidei formate procedit a voluntatc. fm vo q- credere eft motus fu dei informis poteft diabolus credere nolens.3!n boc enim q diabolus fentit fc puniri a diuina virtute in xpoxogitur credere deum bumanatuj x cetero» articules fidei, tEt qjuis talia ligna et miracula compeUant intellects demo^ nis ad airentiendS articulismon polïunt tarnen ppeUere nee neceftitare intcl IcctS viatoris de lege cóinuni: qa demones per etperientw fciSt q» fequétes c imitâtes motjes 'i doctnna t^i rainant :i q educit pies de lymbo : -x alias expientias bnt tâ manifcftas lt;1 notas q pomcimf ad cirdendS oia effe vera que xps docuit.talc0 aut expiétias nuilus viator babj. feoc idé fetSs 2Zbo, videf fentire ,ü.u,q. v.ar.n. ©emoncs inquit cogunf ad credendum ex perlt;* fpicacitate naturahs intellectus, i bocipm difplicet eis q figna fidei funt ta cuidentia vt per ca credere compcHant.Si dicatur q ex tfta folotione babee q demones ex pfpicacitate naturalis ingenq c cuidentia fignoç lt;nbsp;erpienfia multiplici babent fufficicntia media ad concIudendS cuidenter vel faltcm nc ceftario ca que funt fidd noftre. t p pus intellectus demonis dcducto omni impCi io voluntatis needStatur -r ppcllitur ad alfentiendS articulis fidei:qd feeSda r5 pretendebat, iRndetur dnpliciter.n^rimo q nee perfpicacitas in* tcllectus demonistnee cuidentia fignop fupnaturalifi:ncc expe iétia fufFiciSt nec put Smul iScta caufare eutdenria de articulis fidei vel veritate amculos vt dictü cft. talis cni5 cuidentia prefupponit noticia intuitiua vel ablkactiua diuine cirentic: que de cómuni lege nó cft pofiibilis viatori nec demonibus. bene tn vern eft q qto intellectus demonis cft pcrfpicatior : per talia figna c experientias firmitcr credit q XP» doctrina fit vera.'Unde credo q nec de moues nec apoftoli nec aliquis intellectus creatus per aliquid qb audicrut # xpo vel viderfit fieri ab co nccelfifabantur vel feiebant feientia ppric dicta q XP® ^^^t deustquis ex concurfu talifi miraculop cum fide informi vel for mata babuerunt vel babere potucrunt quandam perfectiore) noticia q nos babeainus : qui nec xpm andiuimus nec vidimus talia miracula fadentent. Secundo dicitur q in demonibus non eft propric fides infufa:nec credere « tali fide elicitum: cum demones per peccatu amiferint dona omnia gramita: vt dicitur in glo.fup illud i@fce.iq.^pfi refpidut ad dcos aliènes c dihgunt Vinaria vuarum; nec in ds eft frire redeem talimncrcdibilmmJcd firms

-ocr page 79-

Opinio fen eftimatfo a qua n5 poflunt abfolui. ft buius fignuni videtur effe quia liC5 per miracula rpi c fidem eedefie babuerut efbmationem de ppo ^ fuent fikus dei:non tatnem firmam fidem omnem foïmidinem ejedudentem: alb diabolus non temptaflet rpm in deferto credens iplum eiTe purum bond nem. 3d tereiä rarionein dico ç nulla ratio vel afTenfus que innititur aucto ritati bumane ^tumcunep veraci in naturaliter vel fupcrnaturaliter cogno* fdbilibus neceflitat intellectuin: fed general fidem vel opinionem vt dictum eft,dato etiain q» conftaret alicui euidenter akquam multitudinem effe vera* • cem in verbiszboneftam in vita:-t dreufpectam in naturaliter fcibilibusmon tarnen conftat alicui talem multitudinem in bis que ratio naturalis nó attin* git non pofte male iudicare 'i multipliciter dccipi.i quia quilibet vtens róne boe poteft iudicare c percipcre: mmq^ aliquis neccftitabitur ad credendum jepiane tali multitudini.Sd conftrmationem dicitur q» folum probat: qgt; inteb lectus per talia miracula -i teftimonia multitudinis veracie *1 confuetndine5 poteft manudud ad credendum fine fo:midine faltcm actualized non necep fitari vel compclli:quinïmo intellcctus fibi rclictus deducto impeiio volungt; tatis -t fide infufa difcuticns talia media femper inueniet fe foïinidolorum:et iudicabit talia non fufficere ad credendum ;piane,

(ESceunda opinio qgt; ad credendft ppiane pjeepigit de p fe apparétia credibilm cum imperio volutatis»

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xtera vo opinio quoîundâ tbcologoc eft : qgt; ad credendu ppianc

intellcctus credctis nó ncccftitat pér rónem aliqua demonftratiuâ: vt piceedcs opinio dicit:fed ptcepigit de p fe apparétia credibilium ep parte intellcctus,qua cireuferipta neep intellcctus poftet credcre:ncc vo* lütas ß fuu imperiu intdlectu ad credendu determinare, t6t 6 opinio cui de* fenfoï pdicte pclukonis innitit pbat ß oxdinéjiq.qclufioncs, '^limatq ad credendu rpiane intellcctus credctis indiget intrinfcce vel crtrinfece deter* minari refpectu crcdibiliu pter appicbcnfióe? eo2undc,iCuiu6 ró eft:qa ome talc credere eft aftenfus talm veritatu refpectu qua? intellcctus de fe eft neu ter: vel que funt neutra intellectui ante tale credercagit pclufto vera.pnapj t ans pwbaf :qa intellect'’ et: fui natura nó pot aßentire fine foxmidine alicui ppofitói fibi neutrezq^diu tUa manet fibi neutra: nec ipefe folofpfficit p:opo fitiócm fibi neutra niic:faccrc no eftc fibi neutrd : qa no minus intellcctus ad aftentiendu requirit apparentia vcri:q3 volutas apparentia boni vcl mali ad actuadu fc volitiue vcl nolitiue.'^icterca cu neutralitas ilia fit eqlitas que* da inf aftenfum -tdiftenfujtfi ilia deb3 tolli opoxtet motiuu aliqd peurrerezq® intellcctus de talibus credibilibus nó bj euidentia ß fenfum nee ß intcllcctâ ïmediateznee ß róc5 nalem. §q3Éii3 eft’de fe no pôt pcife in lumic nâli ad Cos aftenfuî ^F pfidcratóe nature rei fignifteate p talia credibilia puenire.§ q5dia no déterminât aUûde e;trinfece vcl inthnfece manent fibi pbleumata neutra

-ocr page 80-

ergo ad boe q? (nfelleeftto afléntiat (ndi’gct (ntrfnfece v cl extrinfeee determi nari refpeem credibiliö pietcr app:ebcnfiócm cowndcm.Sceunda cóclufio ç ad credendS jepiane non fnlfictt inteUectuf memm voluntatis impcrin cuj appiebenlionc credibiliö i influentia dd gencrali.'^ïobanquia fi voluntalt;* tie impcriu fufficerctcum ptedictis ad credendu: fcqueretur q» volutas per folu fun impcriu pofTet determinare intellectum ad alïentiendu ptopofitionf ribi’dubic4pi5a tenet cum crcdibilia de quibus agitur f m cómunem dei indu* entia flint intcllcctui ptopofitioee dubic due neutre, faldtas pntis p:obatur: quia tune non opo:terct bolem dubitare de aliqua p:opofitóe nifi ipfe vellet quod experientia docct effe falfum de multis pwpofitióibus de quibus bo* mo dubitat velit nolit. ©equeref vitra q bomo pollet diccre quiegd vellet ad quafcunep pxopofitióes fibi non euidentes fine mendacio.falfitas pat5 de fe,*i pna p:obatur:nam qn vellet diccre vna pzopodtioem ede verarntpodet libere credere q? edet vera : ^ gn vellet diccre oppodtu pollet libere credere boe ede faldm):quod cd ridiculum -t contra epperientiam.

dRationes ^irandulani Concozdie iComitis pzo fecunda eoneludone fecunde opinionis.

p TRedictam adt concludonem pzobat defenfo: pzedicte concludonis in fuo apologetics plunbus rónibus,'^zimo dc:quia nó cd in libc* ra ptâte bols opinari de vel de ede cum vult, ergo non cd in libéra potedate bominis credere de vel dc^ede cum vult.patct pna : quia d de quo magis vidctur mede c non ined:ncc id quod minus.fed minus eft adberere alicui cum fozmidine ad oppodtuin : ^ dnefozmidine.ergo, antecedens eft ert’î^dum ab 2lridotile in.q.de anima teptu pmenti.Cliü.'t per ejcpcrientiani patet : quia quilibet in fe ejeperitur : q oblata ei pzopodtionc dubia ad neu/ tram partem opinandam per alîcnfum inclinatur: donee ci nous rupemene/ rit apparcntia:vcl per fylogidicam rationc5: vcl per intuitiuam noticiam: vel per tedimonium multozum : vcl per auctozitatem dicentis : vcl per aliud d* mile. Secundo de arguitur: TRon cd in potedate bominis libera facere ap* parcre aliquid fuo intcllcctui cfTe verum: t facere apparcre non ede verum. ergo non cd in potedate bominis de vcl de credere ede vel non ede verum, tenet confequcntia : quia contradictio ed aliquem credcre aliquid ct aflov tiri illi : ct illud ei non apparcre efle verum. adumptum pzobatur:quia hoc vel boc apparcre tale vel talc inteliectui: cd boc vcl boc talitcr vcl talitcr re pzefentari intcllcctui :ct bocnonpoted dependereee impcrio voluntatis: quia boc pzecedit actu volStatis.Cercio dc:3ctus qui cd adentire actus qui cd didcntire funt actus bûtes rones fpccificas oppolitas. § ad adenfum vcl no adenru5 nd potent determinari intcUcctus per fold impcriu volunta* tis.crgo ad boc q aliquis per intellectum credatarticulum fidei cde verum vel non credit : non ed per boepzedfe : quia de vult vel non vult credere.

-ocr page 81-

fed cc aliquo ali'o intcHccdî q: fe ncutrfi ad faite actus fpcdficatónem defer* minanferqaod non videtur elle aliud ^ apparenfia crediWlte er parte rónia iQuarto fic : ad iUud credendum non defenninatur boino pjccifc per actum voluntatt9:dc quo interrogatus cur fllud credat nó affignabit p:ecirum oefd voluntatis, fed ita dl q’ interrogatue aliqute cur credat potins rpiane fidei ^ fidd mabumefcnfiS non aflignabit ptecifé actum votiintatis.ergo non in* clinatur puis ad credendum per piecifum actum voluntatte. iQó autes non aflignetur merus actus voluntatis patet per erperientiam -t per dicta tbeo* ? logowm : a quibus c5munitcr iUa octo aUegannir cur enangdio debeamus credere:fcilic5pïonunciatio p:opbetica.fcripturarum concoïdia.auctöiitas fcribentium.rationabilitas contcnto^j.irrationabilitas ringulo:p ci ronjm.ee* ^ ddie ilabilitas.miraculoïum claritas, i0umto fic arguiturquotienfenep ali* qui duo determinanf ad credendu oppofita:-! quilib’ ülos. p boe piecifc de* terminatur:quia vult fic determinarimon potdl dici cp rationabilius idc mo ucatur ad credendum ^ ille.fed datis duobus quotum alter vult credere.a. dTe vcrumt'i alter non vult credere : dl dicere bunc vel illutn veile rationa* bifius t alium irrationabilius.ergo illi ad fic vel fic veile non detenninantur quia ptccifc fic volunt.maiot buius rationis dl nota : quia vt inquit SlLvr* tus in tercio de anima:cu voluntas fic agit ptecife quia vult fic agerctaflimi latur tyranno in cuius actione non queritur ratio acti:quia ipfius agere non dl fm ratione5 agere:fed pto libito agere.mino: eft manifcflatquia quotidie dicimus macbumetiflas vel iudeos irrationabiliter in boe agere qgt; non ere* dunt:^ nos rónabilitcr agere quia crediinus. ^d fi caufa ptceifa quare ego crederemnllc non credcret dTet pïccire:qa ego veilem ille non vellet:vterqj eflet actus tyranniens voluntatisl-r in neutro appareret maio: vel mino: ró nabilitastfed niera potdlas *i nnperiu tyranniefi voluntatis: quod vider de rogare dignitati fidei rpiane. llxdinquitiir ergo qgt; ad credendum nó fufficit fntellcctui mcrum voluntatis imperium. ‘

ClRationes Scoti -t ©urahdi in.iq.fnïa^p p:o terete a quarta concluftonibus fecunde opinionis.

‘ d Îdabus pclufióibus p:ecedctibus adiugit feefida opinio duas alias quas Sgt;cotU6 lt;: ©uradus in.iq.fcn.allerut 1 defendut.j^uaÿ p:i* ma c tercia in otdine dl bec:ad credendum rpiane non fufficit ap piebenfio credibilm cum fide infufa 1 imperio vdkmtatis. '^robatur : quia infufa ftde in baptifmo:c pollca intellcctu formate in fe illam:dcus'dl trinus -t vnue:non dl in potdlate voluntatis cp appareat fibi fic effe mre ficut ills piopofitio fignificat.ergo $tumcuncp voluntas velit:non opoztet cp inteUe* ctus affentiat nifi plus concurrat.iConfirmat fm 3ug.in de fpiritu i littera Tfleep inqt credere poA^ ata quolibet libero arbitrio:fi nulla fit fuafio vel vo catio cui credat, amp;nbsp;fi baWt’ fidd cu appzebenfióc articulor t iinpio volütatj

-ocr page 82-

fufficcrct ad anenfum comm:non requfreremr ßfuafio vel vocatie fpeefatia, iQuarta conclude: ad credendu rpiane de necenitatc requiritur apparentta credibilia ep parte intellectua, jCuius ró cæquta neep intcllcctus ep fe fuffp cic0 cd ad talcm aflenfutn:vtpatct eje conclufióe piinia, nee volutae per fuS imperiu fufFicit intcUectum determinare pofita articnlo^p appiebenfióe cijm influentia dei generali: vt patet ex fecunda cdclnfione. nee p:edicta fufficiüt vna cü babitu fidei infiifo: vt pt5 ex tercia pclufionc.crgo vitra requirif appa rentia credibiliu ex parte intcllectwe.^t pfirmatur per 3ng. vbi fupia de fpn rc5'‘Z Ifa dicenté: TRó ideo volutaté crededi dinino numini dicimquot; tribuenda fold quia ex libero arbitrio eft çp nobis naturaUter concreatû ed:rcd etiarn ç vifoç fdlicj miracnlo^ vel cognitox. fuafioibus agit deus vt velimus et ere* damns, fine extrinfeeus per exbonadóes vbi etia mandata legio aliqd agnt ad mouendu bois infirmitatem vt ad gratia iuftificantem credendo pfugiat, fine intrinfeens^vbi nemo babet in ptate quid ei cueniat in mente, ^t fubdit , bis modis qfi deus agit cum anima rónali vt ei crcdat:piofecto 'i ipm veile credere deus opérât in nobis.^x Q^a auctontate patet q» ad credendu xpi* anc requiritur apparentia veritad crcdibiliu.Secundo ad eandé pdufioem arguit Curandus in.iq.fen.quia fides infuß non pot exire in actum fine fide acquifita.vocando fidem acquifitam omnem cognitionem accepta ex appa* rentibus.ergo ad credendu xpiane requiritur apparctia crcdibiliu.pna tenet *c ans p2obatur multipliciter.'^2imo quia iudci babentes fidem infufam fm babitu '1 fm actu refpectu aliquos credibiliu: per illam nó aiïentiebat noms articulis a xpo ds pzopofitis, alioquin omnes babentes fidem afTenfifTenr: quod non eft verum.-z qui alTenferunt : boc fuit concurrente cum fide infufa noticia acquifita ex vita -i miraculis.crgo foïtiozi rationcillc qui baberet fo* lum fidem infufa5:que nunqj exiiVet in actum refpectu quo:ucuncp credibiliu nó aflentiret articulis fibi pzopofitis plus ^ oppofitis eo:um per fold fidem infufamtniß concurrerct aliqua noticia acquirifa:Ïmo fo:tc ft talis enh mira* culofep:editU3 coguitione naturali facilius affentiret oppofitis articulo2U5 $ articulis. talis enim facilius crederet vnum elle fuppofttum in diuinis ^ tria’.'Z deft non elfe bominein ^ elle boîcm,Secundo idem antecedens p:o* batur per id quod didt beatus auguftinus in cpiftola contra fundamentum ( Zêgt;anicbci:j£uagelio nó credcrem nift crederem cedefie appzobanti.i iteç: ^ l6uangelium na5arco:um non admitto quia eedefta non admittit. afienfus autem dependens ex app:obatione eedefte eftacquifitus. ergo fides infufa non fufficcret ad credendum articulos in euangclio contentos : ft non con* curreret noticia ex appïobatócecclefte aegftta. q^ieterea actus quidepen* det ex aliquo apparéte in fe : ft ftt refpectu obiceti nó apparentis in fe nó pót ;pccdcre ex folo babitu infufo.fi actus credendi articulos eft bmói.ergo non pót pzocedere ex folo babitu infufo.maioz pt?: quia eft babitus infufus nó fa dat obicctu quod in fe non eft apparens elle apparens:ft actus dependet ex aliquo apparenteampoftibile eft qgt; ad talcm actum fufttdat babitus infufus.

-ocr page 83-

mfnoî dcclarabitur flarirntet oHendctur çp opoitet actum credeudf rcfolucre ad aliquod medifi quad dl in fe apparens.iiCt confirniaf boc per dictû Sab uatoiio 5o,pv,Çîi non veniflèm înqinf c lociims cig non fntfl'cin pcccafmn non baberent.Çü opéra in cio non fecidem que nullue alius fecif peccatu no baberent, jCondat nntem q» non baboilTcnt CKcurotoem de peecaro ineredn Iitati0:dato q tps n5 fuifîct cis locurua vcl alia nnracula fcciflet: (1 fidcs in fufa ruffeciffet ad eredendfcdnmodo credibilia finirent eig p:opolita.'î3idcc ergo q» ad credédum no fuffieiat ftdes infnfa fine aligna acquitra notieia,et ideo fm Splhm ad lRo.i.ad credédum opus ert pjedicatióc, p’edicano ant no eft lîmplcr p:opofitio crcdibilium:fcd ed cum perruanSe ce feripturis vel figuris vel aliquo apparentûiConfinnaf piecedcne dcdnctio:qnia per fide3 nnni^ dimiftitur totaliter ratio bnmana: qui« e^uia aliquod creditiî lit tota# liter fupia rónetn buinmam: vt deum elfe trinum in perfonis : medium tamé credendi boc -t confimitia opo:tct rcfolui ad aliquid cum quo eócoïditer co currit ratio bumana t in generali t in fpcciali.^n generali quidem:quia ipa ratio dictât q? nee deum in fc nee effectue fuc potentie poted ré nodra tota# liter compjebendere: imo nee fojtc aliqua cos attingere t^cum eft ec nobis pure: p:optcr quod ex confequenti ratio dictât q» talibue eft aircntiendu5 ep aucte illius qui talia nouit cuiufmodi eft deug, ^n fpeciali vo: quia pmnum creditum ad quod vltimo fit rclfoutio credibiliiï eft ecclefiâ no decipi m Me tam^ recta a fpufancto:cui cécordat illud quod dus dirit T^ctro ^ü^PK^, (Ego pïo te rogaui petre vt nó deficiat ftdee tua. 3d boc aut clare c pco:di ter cócurrit ratio bumana que dictât er apparentibue q» doctrina cofu mata per tot ligna a martyribue pferuata inter tot fupplicia fit vera.fEt ideo ratio totaliter nó dimiftitur a credente:imo nó eft polfibile aliter credcre faites me ritoïie.jCum enim crcderefit quoddam alfentirctaflentirc autem nullus pet nifi ei quod apparet ven»m:oponet cp illud quod creditur apparcat rationi verum vel in fe vel róne inedq per quod alïentiturt li ratióc medq illud me dium apparebit verum vel in fe vel per aliud medium. ^ fi non eft pioceflus in infinitum opoitct q» deueniatur ad pïimu quod apparent róni effe verum in fc lt;nbsp;fm fett talc fm fe concoidat rationi. ergo fides non creludit ratione5 fed fupponit ipfam:lic5 non rationem demonftratiuam. 'IBndc ipfemet Sak tiato: doctrinam fidei quam picdicabat redurit ad quedam apparentia in fc fcilic5 ad miracula:vtcc apparentibus «r vifis ratio atfentiret dictie non ap* parentibu9.'Bndc 5ü.r.poftq3 direrat: (Ego t pater vnum fumus quod nó eft appareils in fe:adiunrit: Si non facio inquit opera patrie mei nolite crelt;» dere:li autem facio c ft mibi non. vult» crcdcrc:operibu9 creditc:vt cogno# fcatis *1 credatis quia pater in me eft c ego in patrc.(Et idem fuit de doctru na apoftolo:um:dc qua dicitur Zbatb. vlti.q- paedicauerunt duo cooperate -i fermonem confirmante fequeutibus ftgnis.fx bis igitur patct q» ad credé dum xpianc pwerigitur de per fe apparentia credibiliu eje parte rónis.

-ocr page 84-

CConfiitatio fecunde opfnioiiis ^tom ad tcrciam i quartam conciufionca.

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iRedfcta autem fccunda opinio $tum ad conclufioem piindpaUter

fntentam:^ ad eredendn requiratur de per fc apparentia crcdibiUö videtur fa lia 'i in fidc perfculofa:fi intcUigatur de credcre fideï jcpia ne,©110d taU róne p:obatar:quia fides jepiana inclinât ad anentienda vcrilt;» tatibus fidei p:optcr folain auctem dei reuelatis^q^er boe enim differt fidcs fm rónem generalem fidci:'t fingulariter fides rpiana ab opinione lt;1 feientia ceterifeç babitibus intcllectualibuaivt patet eje dictia.SfTenfus aote5 depen dens e;c fola aucte dei reuelantis non requirit de per fe rónia apparentiaxn vnum ejcclndat altcrum,crgo ad credendum rpiane non requiritur de per fe apparentia rónia.^t confirmatur per ©uradumxui defenfo: pzediete cóclu fionió in bac materia -t plnribua alas innititur: qui in pzologo fententiaç.q. pzima lie feribit.^ ides inquit poteft accipi dupliciter.'^no mó pzo fide que innititur aucti bumane.'i bec nó differt ab opinione:quia locus ab aucte buz mana eft topicus : c argumentum inde fumptum eft debiliffimû. 21110 modo accipitur fides pzo fide que innititur aucti dinine, c bec eft fides ypiana per quam foluin aflentitur alicui : vt eft rcuelatum a dcox non vt ab alio dedu* ctum:deductione pure fundata fuper naturas return er bumana róeinatione '^nde fi aliqua deducantur in facra fcriptura tails deductio et ipfa deducta tenentur eje fide vt a deo infpiröta.^c quo patet q? fidei jepiane répugnât aP fentire alicui pzopter rónis apparentiamze inde eft q’ fides rpiana dicitur ab 2lplö argumentum non apparentiû. qj^zeterca diccre -i alïerere qgt; fides in* fufa per fc non pofTet erire determinate in actum credendi fine fidc acquifita aut perfuafione vel apparemia rónis eft erroneu lt;1 in fide periculofu5:eo ma* jcimc; q^ fides acquifita cum innitatur pzobabili róni vel apparentic femp in* clinat ad aftenfum fozmidolofum,qucquidcm fonnido cum fit pzopzia et in* trinfeca fidei acquifitc:vt eje fupzadictis patet : ncc per voluntatis Imperium nee fidem infufa5 poteft aufern ipfa manéte, i6t binc eft qgt; Scotus indÿ/cn. c in qua da queftióc de quodlibet fub dubio relinquit:an fides acquifita con currat fimul cum infufa ad caufandum afienfum circa credibiliaXuius ratio cft:quia quando duc caufe partiales concurrunt ad aliquem elfectum:qua9 vna eft contingens i altera neccllaria: femper effectus fcquitur conditiócm caufe dcbiliozis: vt patet in mlriionibus fylogifticis -i in caufis efficicntibus Si ergo fides acquifita vel rónis apparentia de per fc cócurrat in jepiano cn fidc infufa ad aftenfum crcditiuiqcn fides infufa cc fua intrinfeca ratióe incli* nctccrtitudinaliter -i infozmidolofc : cum fit donum dei. fides autem acquit fita incertitudinalitcr et fozmidolofe : cum innitatur bumano teftimonio vel róni dialetice vel pzobabili:fcquit q, aftenfus creditiuus ab bis duobus can fatus crit incertus ^ fozmidolofus: ^ fic fidclis per fidein infufam non béret firmam certitudinem actualem de bis que credit quod eft bereticu» zConfir*

-ocr page 85-

matur ilia opinio per Spfum ad feeb^jci. ƒ idea inquit eft fubftantia rep fpe randap argumentum non apparentium.^tem ^obee ©atnafcaiuoj'in.fen, ƒ idea eft cop que fperantur bypoftaftoud eft Ihbfiftentia reruni que non vtgt; dent indiftabilis -i iniudicabilio fpeeies cop que a dec funt nobis annuciata id eft non inquifitus confenfus feu imperferutatus.jQuod erponcs magifter aiecandcrjq.partefnmmc.qJcrvnjJk dieit: O cni5 in gcncrc cognitionis fidei triple^ differentiazqueda enim eft ep bumana rocinatione : de qua dici* tur q? Tides non babet meritö cui bumana ratio p:cbet eppennientu.quedaj vo eft ep fciiptura? aucte feu teftimonijs Pm q’ dieit aug.ad namp;auiina5: Si diumap feripturaç que canonice in ecclcrta noiantur pfpicua aliquid firmat auctczfine vlla dObitatioe credendu eft.^t ad JbcK.riJbi omnes teftimonio fidei piobati funt.quedam vo eft cp luminc gratie infufo eleuante ipm intellc etum fup:a fe ad aflentiendu veritati p:imep:optcr fc T fuper omnia.Sedm quem modn dieit ang^ad iConfcntm: ƒ ides eft illuminatio mentis ad fum mam veritatem.-i Pm bue modum fides a ^obe ©amafceno dicitur inclina* bilis -z iniudicabilis fpeeies eop que a deo nobis annunciara funt.ifla autem annuciataintclligitcredenda: fed quia credendis potcftintdlectus aflentire per ftdem babitam cp bumana róne:quc quidem diiudicabilis eft inteUectu: ideo fides ppiana -i faiutaris dicitur fpeeies iniudicabilis,'l{b:etcrca quia in tellcctus poteft aflentire per fidem que coUigitur cp fcripturap aucte vd te* ftimonqs: vt quia ita dicut fcripturc c quia antiqui patres credidcrunt: ideo fides dicitur fpeeies indiftabilis.'ÿides enim que eft cp teftimonio vcl aucte fcripturap eft relut remota difpofitio -t diftans ratio refpectu credendotum, difponit enim aiarn ad receptionem luminis quo aflentiat piimc veritati pp fe:fed per modS nature non gratie: i dicitur ipk? introducere ficut feta filU5 a tune ratio celTat bumana:quando ei non innititur fides introducta.-falfuj igitur 1 in fide periculofuin eft dicere q» ad credendu ppianc requiritur de g fe apparentia credibilis cp parte rónis:rt fecunda opinio aflerit»

OXcrcia opinio comunio: c facrc fcripturc pfo:mio2 q? ad credendum ppianc fufficit lumen fidci infufe cu imperio voluntatis c detcrminationccredibilium,

q ï^ia defenfoï picdictc conclufionis aflerit fc non vidifle nee Icgiflc aliquem doctozem fue opinioni contradiccntcm:nc glozictur de fua fapientia:adduccnde funt contra fuam opinionem antiquop et mo* demop tbeologop fententie irrefTagabilcs:p:iuf(^ argumenta -x motiua p:o fecunda opinions inducta foluamus.'H^zima ergo opinio eft magiftri /öuiHi T^arilidkpnma parte hbn fui de fide c legibus: qui ep intentione pzobat ne ceflïtatC3 fidci infufe t infufficicntia fidei acquifitc boe modo.^p folis inquit naturalibus non afcendit fup:a naturam vel naturalia:ncc aliqua virtus vel potenna per femetipfam eft maioj vel fonio: feipfa.jlntcllcctus igit buanus

-ocr page 86-

per femertpfutn vel naturaha non poteft credcre contra fe vel fijpja fe vel fo ipfum vinecre/ed intcllectiis bumanne tenef limita ci edere contra fe: ld eft cótra naturalem fnam fncUnaHonc5,ißt5 fie ptobaturtquia codé inre et eque pleno teneror humanus intcUectus efie fubditus dco fient buanuo affeetus, fed humanus affeetus fie cd debitoî dco : tp pioptcr deum habet contra fe operari:vt cótra fcipfum -r contra fuum naturalem inclinationem amare vel odire, ergo humanus fntellectus pioptcr deum habet cótra fcipfum credere inccelTarinm cd tgltur humanfi intcllcctu fnper onmera lueem naturalem ih lummari fomiod lumme« naturaUbus aut iUummatóibus nulla cd fonioj bic In via lp gratia^ergo gratia : hoc cd diuinc largitatis donuin gratuitum quo inteUectus humanus piopter deum credit cótra fcipfum cd necedaria, Dcc o6tgr^ cdfidcs infufn. ergo fidcs infufa cd necedaria ad crcdendiim que funt fupm naturâm.^r quo fundamento concluditur cp actus fnic opcratio nes ftdei infufc 1 acquidte non folum differut fm ma gis 1 min'’; vt quibufda placet.fed differunt fpccic:qma lumina dcfccndcntia defuper a patre luminu 1 altcrius modi funt ip lumina dcfccndcntia a rebus creatis -z a rónibus p:o* ' babilibus.'i aliter Fm fpccicm lucet intellectus er irradiationc piimi luminis aliter cv irradiationc a rebus creatis c infmitis. Secudo feqiiitur cp crcdere lmp:obabilia foTtitudmis cd atq5 vigor's nodri mfcllcctusidcut amare dam nofa -imolcdia fottitudinis atep vigozis nodri affeetus: qa ficut intellectus humanus credit cótra fcipfum p:optcr deü:fic humanus affeetus amat ptra feipm pjopter dcn.ïCcrcio fcquif ep credcre ca que apparent ede vera nó cd virtutis intcllcctus:fcd crcdere ca quenon apparent vel non vident ede ve ra:hoc ed eje virtutccrcdentis:quia talis credulitas ptra fe bclln babet.ideo victo:ia cd virtuofa,©uarto fcquif ep non crhibcf dco digna credulitas feu débita fidcs que fibi impendif p:optcr fuafiones aut piobationcs: quia talis etiam cuihbet altcri darct:fublimio: igit ei debetur. quot;Éndc pot fic argui:ïlut credendu ed dco fine aliqua fuafione lt;nbsp;p:obatione:aut nó, Si fic habet p:o pofitmn.Si non:ergo nó aliter fibi credendu cd q^ euilibet altcri. TRec valet diccre q’ ci ereditur fine fuafióc:fed tm quia verat ed : ga hoc ed credcre en fuafione.IRa qui fic credit:fuafum habet cp deus verat non vult mentiri nee p2ccipcre q? falfum credamus.-x fic crederct euilibet viro bono. Inee in hoc honozificat deus:ga fic quilibet crederct qui candem cam credulitatis habe ret.fed dco debetur fpccialis honoïiftcentia •z obedientia in crcdendo:quare credendu ed fibf fine quacunqj perfuafionc -z rónis apparentia,^uinto feg’^ tur cp inteUectus non cd firmus out fidclistfi credit per róes aut apparentia rónis:quia talis cd infirmus requirens boculn ad ambulandö:et ró cd bacu* lus cui innititnr.^gif qui per rónem credit nó firmitcr credit, ^tem talis ed ficut vendito: incrcdulus qui empton aliter non credit nift per pignus -t eau tionem ei crediderit.qjbzobatio afit cd vclut pignus aut cautio fine qua non crcditjQuare manifedum cd intcllcctu cractoicm bmói pignoris ede credit Iitate infirmû z incrcdulum, Scjeto fequitur q? ficut multitudo *1 ma^nitudo

-ocr page 87-

pignons in domo vcnclitozi0:^ui9 fecuritatem cio faciât Cigna tn funt incrc dulitatie ipCiuszüc pignoza ^ fecuritas pzobationü dcfignant increduUtatem intelkctuö.T^atet boe idem per exemplum de multitudmc baeulo^z c'appo ditarioç que defignanc infirmitatcm ambulanris. Septimo Ccquitur ^ fieut bmoi cred alitas Cme fides que fit per pzobatióes vel fuafióee no eft virmofa fie ipCa eft viciofa t deo côtumclioCatideotç damnattoe ac fupplicio dignini* ma,qjbzimu patet:quia virtue cft circa difficile.bniói aut credulitae non fold nó cft difficilis fed Cacilis;quia ftcut ipoffibilc cft non credcre manifefte vera fic difficile eft no credere ^babilia.Secundu pt5;quia Cicut ptuinelia fit viro note bonitatis ft ei abfeg pignoze non credaf;ftc deo; 1 $to maioz tanto me* Iioz.3ltem non eft quie ita mendajc:cui cum pignoze non credatur. que ergo reuerentia fit deo ft ei ftc credatur vel fides adbibeatur, 5tc5 tali credulitatc non creditur deo fed pzobatói;ftcut venditoz non credit emptozi fed pignon J0ctauo Ccquitur q» deo digna credulitae eft illa et Cola talisiqua ei creditur fine omni pignoze rónum aut pzobationu coactioctgratis fC5 *5 obedientcr.c non pzopter boe cp verap cft aut verft cft qd loquir.i oie alia credulitae cft irrcligiofa *1 dco ptumclioCa:quia p talcm dco nó crcdirur:fed pignozi rónu5 quare nee talie facit fidelem, ƒ inalitcr infert pzcdictue doctoz : q» inquifttio ;pbationu cft vuft impedimentft in cognitoe Icgie ppi feu veritatie articule;:,

lt;D0pinio Slepandri de Slistq» ad credendum ppiane nó requiritur de per Cc apparentia rónie.

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ändern opintone5 tenet magifter Slepander de Slie.fij.pte fumme

q.lrrvip.qui poftqj pzobauit ncccffitaté fidei infuCe: qua Cola vocat falutarcm:e)c intentiée pzobat multiplicitcr q» talie nó ftt per ratóes fuaCa nee pzobata boe modo. Sicut aliud inquit cft diligcre aliquem epCuie mcritis;feu róne beneficq vel vtilitatie,aliud vo diligcre ipfum fine mcritie t fola virtute -x gratia diligctie.ftc aliud cft credcre cp pzobabiliratc ipiue ere* dibil{e:aliud eje virtute credentie. Similis ergo virtue cft amare impzobum ebaritate : credere impzobabile ftde, nee minozle virtutie cft credcre im* pzobabilc:(ç impzobS diligcre. Si ergo ep ebaritate feu amoze falutari cótra mérita impzobue t inimieue diligitur.crgo ep fide falutari ftne pzobatione et rónie fuaCione impzobabili veritati credetur. 5tcm quod abfeg pzobatione c fuaftonc creditur: virtute credentie creditur, aut ergo dco boe modo creden dft cft:t babemus pzopoCitft.aut non ftne fuaftonc *r pzobatióe:t tSc non eft ei alio modo credendö lt;§ cuilibet alq.euilibct enim alp pzobatióc crederetur. 3tcm non cft adco quie mendap cui pzobatiÓibue idoncie a quolibet nó ere datur.qui ergo non aliter dco credit q5 pzobatióibue idoncie c ccrtie:mani* feftft cft:qin deum in bac parte in nulle mendaeibue anteponit : lt;nbsp;ipfos deo in aftenfu credulitatie adequatzqd aperte dei ptumelia eftjRelinquitur ergo T (idee falutarie credit deo ftne perfuafione ^ pzobetóe.^tcm ftcut deo de*

-ocr page 88-

betur ^igna dilcctioHta cf debemr creduhta^ dfa:na,*Aon eft aut dec dfgua crcdulftas que pzopter perfuaftoncs aut p:obatióc8 impaiditurî quia brndi creduhtas nee etia bono viro c fapienti digna eft. ergo fi digmoî creduhtaa deo ipeudenda eftxredendu eft ei fine rone lt;nbsp;pfuafionc.^tem fient affectum ronalts debet fuminc bonitati dignu amoicin ; ita intelleetue fumnie ventatf digna credulitatem, Si ergo non eft digna dileetio deo:qua diligir eins bo* nitas folum p:opter vtilitatcm:nó erit eadem rone digna deo credulitas qua afTentitur piimc veritati propter perfuafioem veritatis vet piobatocm.^tent efl virtue a are circa difficilliina fint: credulitas aut que eft per p:o bation es no folfl circa facillima eft : fed etid circa ea qup impoHibilc eft vcl difficile no facere.^iupoftibilc eniin eft no credcre manifefte vera:difficilc aut eft no ere dere piobabilia.lKelinqinf igif biuci crcduliratenr non ptinerc ad Virtutem* ^tem fuppofito e,rempli gratia ep filis fit rd vendifous mercis fub pigno:e velcautioeti intcHectus credence p:obafione:quia ficut de manu tails ven ditoiis merces nd etemit nifi pzius fecuritate pignons vel cautidis tenuerit fie nee de bmdi intcllectu crit credulitas: donee medifl pzobatidis babuerit. ƒ inaliter arguitur:epactio pignons nd eft nifi er puitate credulitatis : q^uis enim multitudo pigno:^ venditozi fecuritatem faciat:teftimonia tn funt incre dulitatis ipfius ♦ ergo er parte intcllcctus epactio pzobationis teftimonium eft fuc incredulitatis : ^uis fint bmdi pzobationes inteUectui quedam fccu* ritates. Si ergo intcllcctus perincredulitatem non potcftplacere deo : ncc per ftdem que eft coacta per pzobationem placebit deo, ƒ ides igitnr faluta* ris non eft per p2obationc8,lfeec aicpandcr in fonua,

diOpinio beati Thonic:qgt; ad credendum rpianc non requiritur de per fe apparentia rationis,

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sndé fn'am tenet blus Thomas in queftidibus de veritate.q.piitf,

a in.iq.fen.c bieniter ols 2Zbomifta:pfcbola,'^n in.q.n«vbf querit an rd que adducit ad ca que fuut fidei diminnit meritn fidet : fic rn* def:TRatio aut bumana inducta ad ea que funt fidei duplicir’ fe poteft babere ad voluntatem crcdenti6,'Bno qdem md ficut p:cccden6:puta efi aliqs aut tm baberet voluntatem:aut non béret pzoniptfl volutatem ad credendfl nifi rd bumana induccret, -t fic rd bumana inducta diminuit meritfi fidei, Sicut enim bomo actns virtutfl mozalifi debet epcrcerc p:optcr iudicifi rdnisinon pzopter paflïdem:ita credere debet bomo ea que funt fidei non pp rdem bult;* mana:fed pp auctem diuinâ,3lio md rd bflana pdt fe bére ad voluntaté cre^ dentis pntcr:cfl enim bomo bab? piompta voluntaté ad credendfl diltgit ve ritatem crédita:-! fnper ea epeogitat lt;nbsp;amplectit fi qnas rdnes «r pgruentias ad boe inuenire pdt,*: ^tum ad boe rd bflana nd epeludit meritfi fidei : 6 eft fignfi maiojis mcriti,Sic etia paftio pfequens in virtutibus moïalibus eft ft* gn» jpmprtozis volutatis,-: boe fignat 3o,üq,vbi Samaritani ad mulicrem

-ocr page 89-

per qua r5 bitmana fi^nraf ditemnt: 5am no ptopter tuâ loqnelâ credfmus Ifeec Oo. Ifeoc idc fenfire vider magf ßnillhs aitifliodoîen in fua fumma li«ig»c.de fide.'Z,li,üc,i,-i fere cés tbeologi antig -z modemi paiicis epeeptia

lt;E«0pinio dfü T^etri de paludc:cp ad credendit xpianc non requiritur de per fe rationis apparentia.

e Sndem quoep opinionem tenet dits Tfbetrns de palndc.iq.fen.vbt eje intenfoe tenet lt;nbsp;^bat q? ß fide5 infnfam fine fide acgfita vel qualt;’ ennep apparentia credibilia p fold imperiû voluntatis et détermina tione vcl erplicatiSe credibilin p5t intellcctus cnre in actû credendi ad falu tem necefTariu.vfi fie fcribit:-fides infufa no pot epre in actû credédi aliquo modo nifi ipm credibile p:oponaf per quéennep qûocunq3 vcl ab boîe verlt;» bo: vcl a deo vel angclon ficfides efi ex auditu. Ét buius rô eft: quia fidcs eft habitus adbcfiuu9,vn efi no magie determinct intcllectû $ habitus natu ralis:ficut habitue piimoç intelligibiliufpcculabiliu vel agibiliS nun^ inclù nat ad afTentiendö de nifi ptoponant termini aliquo fenfu interior vel erte* rio:i:ficut puer nuncp feiret iftud pîindpiu : de quolibet efTe vcl non efletniß audiuiflet vel legilïet: vcl aliquo alio fenfu pccpificttfic ea que funt fidei:nifi ptoponâtur per doctrinâ vel reuelatioem vcl aliquem aliû modu:intellcctue nô crcdcrcf.^n hoc tfi eft differctia: quia puncipia naturalia pot intcUectue per fe inuenire fine altcrius verbo vcl fcripto:quibue p:opofitie c app:cbcn fis non poteft intcUectue no affenrire ncc in de errarc,üq.mctapbv,fiÈa auté que funt fidei no pot intcUectue per fe inuenire.fed ipfis pîopofitie lt;1 applet benfie pot no affentire -t circa talia crrare.iCuiue rô cft;quia dato q» lumen fidei fit foîmalitcr -i fubicctiue in intcUectu:nô inclinât tn inteUcetu ad affen* fum crcdibiliû vel articnlor nifi mediate volntate.-z inde eft q credere dicif ectue intcUectue moti lt;nbsp;determinati per volûtatC5.!^d aut talie fidce infufa pofiit exire in actû credendi fine fide acquifita vcl apparentia rois ptobatur triplicitcr,T(b:imo fic:quia exiftene in gra pot vincerc oém temptatioem fine odminiculo hole vcl influxu fpcciali nô cofentiedo:? m illud:^ulficit tibi gfa mca.Si g puero baptisato g nihil andinit o articulie diabolus vcl bcreticus ßfuaderet ptrarm fidd: puta défi nS ce trinû z vnu: vel no effe incarnatutaut nô pofr5 no afictire errozi:! fie nô fufficerct gra ad faluté:qt5 eft erroneû:aut poftet nô affentire:'! hoc effet p fidcin infufamtqô eft pzopofitu: quia nô vi* tat peccatu nifi g virtutem oppofitâ. habitue aut nô fugit fuS contranu: nifi quia inclinât per fe -r piimo ad fuu p:op:ifl obicctn:ficut graue non recedit a rarfum:nifi quia tendit deo:fum.Si ergo fidee fufticit ad non aftentiendu cr* ro:i:boc eft quia determinate inclinât ad aftentiendû vcritati:non tfi necef* fario vt diets cft:fcd libère -t contingenter mediate volutate.^cudo fic:n5 minue inclinât habitue intcUectuaUead iudicandû: $ mozalis ad cltgcnduj fed caftitas infufa oblata materia temptationis puero efi puno fentit tempta

-ocr page 90-

Honea canifs fnclfnat determinate ad elfgendd caflitatêm ^ fugiendS oppoz fitda'mo luxuriofus'ptritus p'babitn infufum inclinât determinate ad caftita* tern line omni ctterioxi adminiculo vd fpeciali influpuznon neceflarfo tfi:fcd fufficfent ^nis habitus acquifitus incliner cum ad lurnria.crgo pari ratione tides habitue intellectualis infufue’oeenrrete materia fidei etiâ occurrete ro ne in ptranuzinclinabit fufficienter ad aflentiendu ventati c diflcntiendu er^ roxi line fide acquilita vd ronum apparentia, 23crcio lie : ois habitue per fe fine omni alio potentia determinate déterminât ad aliquid pluf(^ ft non eflet aliter cû fit pp indeterminatioem tollendâ: fi ad nibil determinate inclinaret oino fruftra eilet *1 frufira nomen habitue haberetSi ergo habens fidei itv fufam pxopolito fibi articulo crcdibili ad nihil determinate inclinatur plufq5 fi fidem no baberetzfed tfic folu inclinaf per fidem infufam qfi articulue ^po nitur en aliquali pfuafi5e:aut eu miraculiezcu fidee aegfita inclinct ad aflene tiendu facilius ^mptiue -t diferetiue $ (i nô bérct:tnc fidee infufa cet mifera biliox 1. imperfectiox habitue de mûdo : eu oie aliue habitue p fe ad aliquid inclinet:ifte aut no nifi eu alioÆt confinnat;ga fi fidee infufa ad nibil deter* minute inclinarct:tunc fi pxoponat articulue fub dubio no arguendo pxo nee contra nee affirmando altern;ncfciet fidclis quid cligat.qd videt abfurdum: ga maiox debet eédctcrininatio -r certitudo in ftde infufa ^ in opinioe : c tn opinio que eft ptra fidem rpianoç inclinât ad altern dcterminatc.Si diabo* lue pxctcrea vel berctic’ fuadeat oppofitn fidei rpianc in nnllo p^ inclinable data ilia opinione cotra erroxcm fidclis bne ftdem infufam qj nó babes ftde qd eft inconueniens z bercticn:quia babens ftdem infufam fi innitaf fibi pot fufficienter vitarefm doctoxce oém erroxcm fidei contrariu. feec dne . true de palnde patriareba.T^atet igitur f m pxedictos doctoxes q? ad crede duni jtpianc non requiritur de p fe apparétia credibilis eje pte ronis. .

-ii . dRefponfto ad rónee pxo fccunda'opinione ad

■ fecunda pclufionem pximo loco inductaa.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 confidcrent que dicta funt de ftde infufa t acquifita : folucre non

eft difficile argumenta pxo fecunda opinione inducta, IRam peeffa pxima pclufióc c fecuda dicimus:lt;^ ^uie ad credulitatem fidei ac* quifitc nô fufficiat foln volutatis imperiu en appxebenftóc credibilin fine alP qua apparentia rónis vt dictu eft, 'Ùcruntn quia pxcdlcta argumeta vident pcludcre ptra opinióem c5em:quc ponitjq» ad credendum ppiane nó requis t ritur rónie apparentia:rndendn eft iurta pxemiira ad argumeta ptra fecunda pclufióem pximo loco inducta, Sed notandu pximo fm 2^bo.iq.fen.di.rtiü, q.iq.ar.q.in folutioe ad fecundn:qgt; in fidc quattuox’pfidcranf:fc5jpm qt5 ere dendn cft.ró voluntatem déterminas ad credendu, voluntas intcllcctui im* perane,t intcllectus epequés.-t fm boe ftdes $tum ad eius determinatóem ^ ^tum ad eine actum qui cp nobis eftze^uie habitus fit infufus dicitur elfe

-ocr page 91-

ex Qanftnoî que fn nobte fanera ^^^«5 a^ (pm credendû dicff eße er andfm quia determinatio credendox^ht (n nobia wiper locut(3cm (ntcriozcm qua deU6 in nobia loquif vel per voeem ertcn'oiem.qjtum vo ad rónem que m* dneif voluntatcm ad credendö dicit efle ex vilione alicnioa qd ofidit deunt cire:quiloquif in co qui ftdem annödat. ^mm vo ad impend voluntatia dl citur clïe fidea er voluntate.q^tum vo ad cxccutióan intcllectue didtur cfle actna fidd ex fnteUectu.^tem in folutionc tereg lie dicit; bredere quidc5 in voluntate credentiu püilitzfed opoïtet q? voluntaó bominie pteparef a deo per grain ad boe cp elcucf in ca que funt fupza natora.iEx quibua p5 q? act* fidci qui eft afTenfuo depedet q^tum ad executiSem ab babitu fidei c ab intel Icctu tan^ a caufa pzotiina ,q^erfuafio 'Jo vel pzedicatio exterioz requinf ad determinatióem crededor c ad p:oponendö intcllcctui fu6 obiectu mate rialc;puta aliqd complcxö;nó aut od caufandS aflenfum, ©equif terdo q^ ft des infufa nee quo ad babitu nee quo ad actö fuß pzindpalé qui eft affen tire credibilibue dependet ciFectiue a fide ocqmfita : nee certitude dus depedet a certitudine fidei acquifite: w fecuda opinio falfo imaginaf.iQuo notato rü detur ad pzimu argumentmep bomo per imperia voluntatis eu fide infufa et determinatioe appzebenfiuo credibilis poteft Tufficienter determinate intcllc ttum ad crededum xpiane pzopofitiói libi pzius dubie t neutre, pzopter qt? ft xpianus in talibus crcdibilibus a deo reuebtis innitatur lumini fidei mfufe -t non pzopzio arbitriozfiifficicntcr babet in fe vndc omnis ncntralitas -t du* bitatio ab co rcmoueaf,'©n ictns ïCbo.u.n.q.i.arjiqj'n folutióc ad tercium dicit q» lumen fidei facit vide! e ca que credutur.©cut enim per alios babi* fuo virtutu bomo videt illud qd eft libi puenics fm babitö illu;ita etia p ba* bitum fidei inclinatur mens bo'S ad aUcnticdum bis que puenint recte fidei I^X quo P3tet q» id quod facit valutas eu apparctia ratióis in fide acquifita facit cum luininc fidei infare: determin Mo intdlcctum ad credédam firmiter articu'iö fidd xpiane.fiSt ca dicitur qgt; nie no opozteret boïe5 dubitare de ali* qua pzopofitione nifiipfe vellet:^ pntcr ad quafcunqj pzopofitióes hon cui* dentes poffet fine mendacio diccre quiequid velletjRefpodeo cp fob volu* tas nó fufficit vt dictum eft ad crededum xpiane fine luininc fidei:quo cireS* fcripto volutas nó fufficit ad determinadum intcUectum vt allèntiat pzopoft tiói fibi dubie vel neutre: imo vdit nolit in talibus ent dubius vel oino neu* ter;fcd fuperueniéte luininc fidei fufficienter déterminât -t eleuat inteUectus vna eft impeno voluntatis ad crededum xpiune;vt fepius dictö eft,

CSolutio ad ratióes pzo feeftda pcluüóe a jComite 4èirandulano inductas.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J© ratióes Zamp;fradulani quibus nitif pclufiócm fua apologetica efft caciter dcmóftrare:rfidendum eft per ozdinc5. Et ad pzima que fut» dat m accu opinadi;qai f m 3rifto,nó eft in libéra ptóte voluntatis

-ocr page 92-

Î0fccndlt; pifmo lt;^oÎ0 ncftis intcllcctus refpcetu caiufeon^j complet eft (ti ÜbCTa ptâte voluntati6:quia voluntas pot moucre feipanre of 0 aie vires habitus ad fuos aetU8:faltein quo ad erercirin. c per pfequens in ptâte vo^ luntatis cd imperarc roni q, difcurrat -1 réduetur circa oem ptopofitSe^ fibi dubiâ -t ncutra.qf’ü rô fecerit quod inïecilin materia fidei Ixibcbit opparen tias fufFicicntes difponente« ipm ad reéeptific^ luminis diiifticgfc:quod fa* denti quod in feeft deus decreuit inhindcretfiin materia ptobabâi-t opina* bili babebit apparentias fufficiétes ad opmandu: fi in materia feibilt babebit apparentias demoftratiuas ad fqendü’fet 951110 virobiq, voluntas imperet ihtellcctui vt difcurrat « fludcat:tfimotiua inuenta ad feiendu fin curfum ge ncralcm ncceffitant inteUcctfiad afl'cnfam:fic q^ ftâtibus apparentes demon ftratinis medior: voluntas uS pórónpedire intcllcctu ne afrcntiat:vt colligit et p:imo poUçrio^î^c ftio modo cd de Ôpinari:nifi q’ rô dcmôdratiua deter minât inteUcctfîccititudinaliter et fineïcnmidiiie : rô vo topic a 'i.ptobabilis eu fonnidine c dubirationc de öppotito.ßccuo afit cil in fidc:quia dato ali* quo credibili -t appicbenfo no obllàtibuo qiubwfcunq^ apparentes a lumine fidei infitfe intcUectue non pot firmiter credd e velm actum crcdoidi epire fi volûtas fe oppohat vel iiô moucat intcUcetfi ad crcdendfi:quia credere ep fua róne eft actus clicitus ab intcllcctu'moto a voluntatc vt dictn eft/^nde fetfis Oo,q\q.ariijc.8d fecundu argumentö boe idem fenrire vider vbi dicit qgt; in fda duo poffunt pfiderariddl^ ipfe alïenfus fcientis ad rem feitâ:*: eófi* deratio rei feite; aflenfus afit feïe nó fubijcif ltbcfoarbitrio:quia feiens cogif ad affentiardn per effteatiâ demonftratióis t i ideo aflenfus feie nó eft meri* to2iu0:fed cofideratio actualts rei feite ftibiacet libero arbitrio,£ft 01(5 in po teftate bóls pftderare vel nó cófideram-r ideo cófideratio feïe pót efle meri toiia fi refera turad fmem cbaritatis: ideft ad bonoiem dei velvtiUtate p:o* ptnufed in fidc vti ikp fubiaeèt libero arbitriozc ideo qquin ad verfiel actus fidei pót cflcmcritoil’isjed opinio nó habet firmu aflenfumiefV eni^quoddi debile i infirmn f m pbm in primo pollcrio^.vnde nó vidcf ^-cedere et per* fecta voluntatc.-: fie et parte aflenfus nó multu vidcf babere rónem meriti: fed et parte pfidcrationis actualis pót meritoria cfle.T^at5 igif qßo opinart fit fimplicitcr in libéra poteftate volutatts eg tuin ad pfidcratrócm ^15 quo ad aflenfum non fit in plena -t perfecta libertate voluntatis: qPpbo'in.q.de aia ptradiccre non vider. Secundo dieo qgt; conceflb q’ opinari non fit irt libera poteftate volutatis ad mentem pbnnegJda eft pna:qnia opinari ptefupponit rónis apparcntiâ:que epuis totaliter a perfecte nó determinet intcllcctip ad aflentiendu: fuftrat tfi detenninare intellect^ ad-afiêntiendu cum formidine, tCred ere aöt fidei rpiane non eft piopter quäeunqj apparently: vt dtctU5 eft fed pp auctem prime vcritati6:quc eu lumine fidei -1 impcrio voluntatis ma* gis perfecte c fiifficimter dctcrminatinteUcctn crcdcnti6:lt;^ ratio topica vel probabilis intcllcctu optnantist-i ideo minus videtur difficile credcre fuppo fito lumine fidei:^ opinari fuppofita róne probabili.Sd aha roem cfi arguif

-ocr page 93-

ç no eft tn plate hots libera facere appere aligd fuo mtellcctui. 35ieo pîim9 Qgt; iUud ane eft falfum i bercticûzga in libera ptate boia eft faecre 00 in fe eft ad bene viuendu moialir’.t cuilibj tali deus deereuit manifeftare t rcu^lare nccia ad falutc5 p piedicatoaes cctL’riu0:vcl alio mo internis: circa que ft di ligerttcr'difearrat bebit fuflicientes apparentiae difponctes et inducctes ad credendft jepiane. £»ct5o dico lt;p admiflb antetpRa eft neganda, c ad pwba* tione cu dteir : qj» cotradictio eft alique credere aliquid *1 alfcntire illi c illud no apparerc ci circ vcrû:î0ico o» boc eft falfum a erronen: vt p5 per Splbm dicentem q? tides rpiana eft no apparentiu.'i JÖicgóïius dicit cp apparentia no babent fidem:fcd agnitionem.âd confinnatióem dicit confomiitcr.’q^ ft» des rpiana non requint nee dependet de per fe cp apparentia crcdibiliszfed c)c lumine fidci infufe *t inotionc voluntatiszvt fcpe dictum eft. Sd aliam rd*» nem cum dicitur g» actus qui eft aftentirc t dilTcnttre funt actus oppoftti:c5 cedo rcfpcctu ciufde obiecti: i: peedendu eft quod infertur cp ad altéra illop intclleetus non poteft determinari per imperium voluntatis pzecife, fed ejc boc non babetur cp requiratur de per fe apparentia crcdibilis:quia volutas in tailbus a deo rcudatis fuppoftta appicbcnftone credibilis c lumine fidcf «1 amoic p:ime veritatis poteft impcrarc c determtnare fe fob intcEeetu ad credendum circumferipta apparentia credibilis,2ld aliam ratibnem cum ar** guitur q? ft bomo ptecife determinaretur ad actum credendi per actum vol5 tatis:fcqueretur cp irronabilitcr crederet. iRndco O’ nemo credit line aliqua rationc:quia voluntas f m 2Zboma non mouctur:vt dictum eft ftne rone de^ terminante ipa? voluntaté ad volle crcderc,nam intclleetus iudieat et dictât bons efte voluntati veile crcdere pUmc veritati in bis que fuperant faculta* tem rónis. intclleetus pjctcrca iudieat t dictât bonum elle credere pg pio miu eterne vitc;qt^ pimittif nobis ft credim\ intclleetus etiâ dictât -t ondit bonu eße *i optima obedire deo -r ccclle que ptecipiut nobis eredere, t boc debet fufficerc cuilibet credeti pio rónetga certu eft t manifeftu cp nee deus nee eedefta peipiunt crcdere ftnc róne,£;c quo P5 q’ i^uis credere rpianc fit fine rone apparentia de credibilibus faeicnte:nó tn fine róne voluntatem ad veile crcdere déterminante ^ inclinate que nó fufficit etia fine lumine diuine gfe voluntatem dctcrminare.iCt efi dicif q’ euâgeliô nÓ credimus nift ^ptcr Ub octo media que cóiter affignât tbcoloQÜ't ftngularitcr Scotus: ptonuiv datio fc5 pïopbetica.reripturap cóco:dia.auctas fcribcntiu.rónabilitas pten ■ to^.irrónabilitas finguloç erro^r.cedie ftabilitas.-z miraculopclaritas.ïSb cendu q’ falfum i erroneu cft:quia illa octo media Scoti: aut funt fufficictta » a neceftaria ad crcdendu:ftne quibus quis no pót crcdcre:aut non.Si fuft*’ eiétia ^ neceftaria : tune fequitur q’ ftmplices t multi alg qui tales rationed nó but nó credcraitzqd eft falfum -t beretidïs.i vö talia media nó funt fuift détia 1 nccia, § alir’ eft credendu ^ pp ilbs róes.t p pits ridiculu vider di* cere q» aligs debeat crcdere euagclio potius $ Icgi maebumetenftu pp itlas octo róes Scoti:cu multi fine taUb** reib'’ ypianc crediderît pp auctO ccclle

-ocr page 94-

piecipicnriö crecUre.^tem mulri crediderfft ante cuangelin: uno ante legem moyra(ca:vt patet de adam Sbd TRoe Sbiabam -t ceteris patribus qui le^ gem fcriptam piecefTerunt.vnde fcribitur de Sb:abam q^ credtdit -r reputa* tU5 eft fibi ad iuftieia.-i de ceteris patriarcbis ad feebz.p, Tf^zeterea ant fa* les rationes connin cun tin tel lee turn ad credendum euangelio:vcl no, Si Itc ergo oinncs credent enangelio vtenfes ratione:quia tales ratiecs erquo co uincunt vnu intcUectu ad credendn: couincent quemlibet eiiifdem rationis: cuius oppofitu ad epperientia videmus.Si vo talcs rones no couincunt in* teUectutfed fint pzobabiles t rolubile8:requit q» ipfis cirenferiptis bonio po* terit credere. Sequitur vitra q? fides cpiano:p epponeref dci ifioni infideliut qui videntes ppianos pioptcr tales róncs folubilcs credere et intcllcctu ca* ptiuarc:arguercnt nos t fidem nram de Icuitate:q6 cft impiu,ï5ico igif p:o finali rniionc buius argnmeti: q? nulla ró data vel dabilis in luininc naturali fuificit ad detenninandu intcllcctu vel voluntatc vt credat potius fidci ppia* nop. ^ macbumctcnriu:nift affit dnnnn aurilifi interius efficacitcr mouens c inclinans libern arbitriu ad credendn,i€t cc boe pat, q actus credendi fidci ppiane nó cft tyranicustvt vltima ró ptendebat:quia volutas mouet intcUe* ctu pfoaniter ad lumen fidei infufc:^tu5 ad credcre fidci ppiane:$uis dicat '^auliis aplUstq in bis que funt fidei debemus captiuarc intcllcctu in obfe qnm pptl^ót tn bteuius diet ad argumenta fupiadictatq ^uis alTcnfus ft* ' dei ppianc nó depédeat de p fc ab aliqua apparentia róistfed a ftde inftifa et imperio voluntatistin co tn qui inducendus cft ad fidem pfupponit aliquas apparétias t pzobabilitatcs intcllcctu -i voluntatc difponétes ad receptióe, luminis diuincgre:quababitacleuaf quis ad boe q fn mit’credat.'^n fetus ZTbo.u.q.q.q.ar.ip.ad terein dicit:q itle qui credit bab5 fufficiens inductiuu ad credendu. 3nducif enim aucte diuinc doctrine miraculis cóftrmatc:-t qt5 plus eft interioxi inftinetu dei inuitatis. vn nó leuiter nee irrónabiliti r credit: qui fie crcdit:cn beat fuiftcics inductiuu ad credendu.^p qbus pj q opinio nfa eómunis negans tales apparentias de per fc rcquiri ad actum credendi nó derogat dignitati fidei ppiane:9 ca potius bonozat atq défendit.

CSolutio rónum Seoti -i Curandi ad tercia a quartam conclufiones fecunde opinionis.

f Ölutis róibus ^ pzima et fecuda pclnfióibus feende opinióis indu* cti8:rndendû eft ad róes Scori c duradi p20 tercia et quarta pclu* fióibus. 3d piimâ § dicim^:q bapti5atus cu venerit ad annos dif* cretóisifi ^pofitis fibi articulis t appicbcfis innitaf lumini fidci i nó 4)pïio arbitrio fufficient’ inclinât *1 b5 vn pót crire in actu credédi fidci ppiane circu feripta quacu(Ç appentia crcdibilis: vt fepe dictu cft. ^t ad aucte5 bti 3ug^ dicim** q ad crcdédu5 ppianc nó fuificit liberü arbitriu vt pelagian! aflerebat 6 reqrit donu dme gfe interi^ mouetis 1 eleuatis boicj ad crededß id qö cft

-ocr page 95-

fupîa butnanâ roricin. Sed QUi'a opoîtet cp âtdiWà dctcrmincnf -t propos nanmr crcdcnrt:quod qnq3 fit per rcleiwhoem (nterfo:c: vd doctrine epten* oiern.’indc cil fp àit^tdfctt:^ no crcdlmne ep fob libero arbitrio; fed mira* eulo vel pfUafióc:vcl aliqua doctrina cptcrio2e:que ^uï0 zeurrat ad trede* dum qnq3:non rn femp t neccirarioPk Q’ fine miraculo vel peffuaftee nó có tingat credere ppiane:vt ad erpertentfa p5 de mul{i6;(icut ftarim patebit.Sd argumenta ©uradi rndeo fm dnm T^ctru dcpaludc negado ado.Sd p20* batioemdieendum: lt;pqfippop2edieäte-i miraculafacientc vnue credebat alius ncn:hoc non crat pzopter fidem eum miraculo inelmâran que fine mi* raculo non inclmarcr : quia non babentm fidem quidâ mfraeula depïanabdt non credcnteöialq vo bonozabant credentee, et ita crat fimiliter de bntibuo fidem ante/ed Wriim eft cp difcredentes fi pzius fidem babebanf:pcr infidc* litarem cam perdebantibabentes vo crededo pzoftdebant, iQ6 ergo aliquf ’credebantaliqui non:dico q^ non erat:quia credentee baberent fidem -t ^i* derent miraculazqnafi bee duo fuffteerentad poffe erederemon altcrffzqtjb aliqui fine miraculo fola fide credebant : vt ibetrue i Andreas filij 3ebè» dci fccutl funt ppm anteep vidiflent miracula 1 alia figha rptn facientcm.alq ecóuerfo folo miraculo fidem recipiebant.féd quid illie deus infpirabaCilliö vo noiuvel ifti volcbant:illi non.ad volendu aut plus determinabat Vtrunqj $ altern tm:fed neufru fniniliunctü necciTario inclinabat.'Clndc fient tempa tue cum fennone fnadente callitatem:magis determinatur ad refpuendu foj lucationem eÿ continens cum perruafionez-t tfi contingit tempatum confenz tirc vifa mullere c conrinentem rcfpucre,non q» babitue in nullo inclinet:fed quia non neceflano inclmatfic fidee infufa per fc fine alio inclinat;nó tarnen neccfEirio.idco babena fidem infufam qnandoep non crcdit:qnq5 non pzius babens credit, vnde fient babertg intemperantia acquifitâ i temperantiâ in* furamuemptanone furgente f m natnrâ cozruptam t babitfi Viciofum acqui* fitum inclinatur fn Mieten ter ad neceflaria faluti fue:libere tfi c contingenter, gümilitcr babens róncs pbOp vel beretico^ contra fidemzinfiifa fibi tide in* dinar fufficicter ad credendti z elFicaciua c^ fide acquitta pér quafenne^ ra*, tiones apparcntc0:quâto habitus inftifus a deo eft efficactoz ^ babitue ac*’ quifitue. Sd aliud dicendum q’ eedeftam regi fpufancto fozte non dl pzimd creditunt a nobiezeum multi epplfcitâ fide babeant de alpe qui boe erpheite non credunt.^tetn quia fi babenti fidem piponcret bociptn:an ccclefia regaf fpöfctó.fides infufa inclinarct ad afientiendu mag| ^ artculie trfnitatiö -fin* éamatóiezqui fiintmagie fupza naturâ. béne tfi verfi dl q? ad credendu fed* pturé bene dl pzimum creditumZvt dicit äugullinüeztCnangclio non crede^ rem icvt fupza aUegatum eil.nó tarnen pzopter boe fequif:q* ad omne ere* dcre requiraf: quia dia ante oem feripturâ t: ante eedefiâ que fin -Ôzegozïà incepit in abel:in folo Sdam fuit fides -r actue credendi. âd aliud diCénda q» falfum cil cp actue credendi fidci ppianc dependeat ep aliquo apparenti in fe;quia tune non baberet meritum fin ßzegozium.vel fi dépendit e; aliquo

-ocr page 96-

appareiltt:boc eft et naturali co^{(jóe:qna no fuppoftta nîbil crederef;vt ft boino no béret vfuin rónis vel no intcUigeret tenninos no pollet afTentire: nee per pria credcrc^'^jctcrea per folainfnfiocm pollet bomo eredere ft ftbi reuclaref qmeqd alp p doctrina credut. et ftc fobs babitue infufus fufficerc pot fine roin'a apparentia,3d quid ergo valet doctrina ejeterio: i pcrfiiafio: qKndco fm jTbo.q? valet -1 requirit ad determinatoem credédoçtc ad pto ponenda intcllectni fan obiectum materiale : c ondendum quid eredendn *1 no credendu.'^n indq/en.di.Ft^n^’^^ft O’ fides cbfnm ad ifta detcnninatóe5 credendo?: acquirit per fdam tbcolo5ie:que articulos diftinguit:ficut bitns pnncipio^j dicit acquiri per fcnftim ^tmn ad diftinctioem p:iiicipio;j. £t ftc patet O’ perfiiafto vel ptedicatio no caufat aliquâ adbeftoem vel apparentia odbeftua.Sd aliud dicendu qgt; ft rps no fuilTet loeut’ vel miracula no fccin5 no credentec ei no peccaflentmo quia aliter eredere no po lient:fed quia alif eredere no tenebanftga feriptura dicebat: 3Ep6 cu vcneritcuangeli^abitpau pcribu01 faciet miracula ftgna -i ptodigia,vft ft no ptedicaflet nec miracula fcciflet eredere no tenebanfXredere tn poterat fine ftgnis:quia ftgna infide libus data funt.vnde ^ nue cu ptedicar bntibus fidem no funt neceftaria mi* racula:quia fides fuffieienter inelinattalb deus in neceffarqs dcficcretfideli* bu0 magio q? infidehbu6,30catus tn 2Zbo,in quada qóne de quodlibet vbi qucrit:ft rpo facienti viftbilia miracula boles tenebâtur eredere: videt dicerc O’ iudci tenebanf eredere xpo no folu facienti viftbilia miraeulajCed etia non facicti talia viftbilia miraculaXuius rd cft:quia bomo tenet eredere fin boc qgt; adiuuaf a deo ad credendu:cu ftt dona dei ad ^pbe.q.Sdiuuaf aut a deo aliquis ad eredendn tnpliciter.qjbtimo quidem per interiote vocatioem: de qua dieif 3o,vi, 1018 qui audit a patre ^ didicit venit ad me, ^ ad H^o.vift, jQuos p2cdcftinauit:bo0 -t vocauit,Secudo per doctrina lt;nbsp;p:cdicatióe5 cp teriozem f in illud Spli ad iRo,^«'^ides ex auditutauditus aut per verbu ppi 2Sereio per cxtcrio:a miracula. vft dicif.f.ad jConntb.pifi.q’ ftgna data funt inf dclibus: vt fedici per ea p:ouocentur ad fidem, Si autem rps viftbilia ft* gna non feciflct:adbue remanebant alp modi attrabedi ad fidem:quibu0 bo mines acquiefeere tenerentur.tenebantur eni5 bomines eredere actoti legis a pîopbctaruin.tencbanttjr etiam intcrioti vocatioi no rcfiftcrc;ftcut Vfa las de fe dicit:î0ominu8 deus aperuit mibi aurem: ego autem non contradico: retroxCum non abq Vfa.l.ftcutde quibufdam dicitur ïlctl.vp.'dos femp fpi* rituifancto reftflitis.fx quo patet cp iudei tenebantur credere xpo nó folum viftbilia miracula facienti; fed etiam per alios modos ad fidem trabenti.'Bc rum eft tarnen fm Oomam ibidem:^ inter illa opera miraculofa que tps in bominibus fecit annumerari etiam debet vocatio interio: : qua quofdam Bttrapit : ftcut ßiegotius dicit in quadam omclia: q» rps per mifericozdiam tratit ^bagdalenam interius : qui etiam per clementiam fufccpit foxis. Sn** numerari etiam debet eius doctrina: cum etiam ipfe dicat; Si non veniflen» *1 locutus eis nou fuinem peccatum nou baberent.ï boe magis mibi placet.

-ocr page 97-

Sd confirmahoem vo qne i'ndacff p» opfntonc ©umndifpt^ fohuio fufficf enter ep bis que ftartm dicta funt ad argnmeta ptincipalia eiufdem.

CiQi5 pjedicta conclufio de virtute fertno* • ‘ nis eft erronea ^ bercfim fapiens,

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Sauis C]C piebabitis fit perfpkuu lt;nbsp;ntanifdlu ad óme credere vö««

luntatcm peurrére; vt efficacius tn ondafur picdictd pclu(ióe5 bere • - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firn fapere: rotbus a. auctibus facre fcripture ^bandS tfitq» credcre

articulu fidci elfe verii fit in libéra ptâte bois etiâ qfi fibi placet« q^nmo fie: ^ntcllectns bumannenó p6t neceffitari ad credendß.ergo gequfd credit fie bbere credit:^» pot non Credere* -t p pfie tale credere eft in libéra prate bois pna eft nota,! ans pîObat p Sug^fup ^o.omcl'vûq’intrarc ecclcfiâ pot qs nolensraccederc ad aftare nolensxredere auf nS nirt volens.^temm de fpfi a Ira ad 2îègt;arcellinn dicitîq» nibil alind eft credere riifi pferittre vern elle q5 dicir: confenfus ant eft voluntatis. f je gbuô auctibue patet ^ de mente btî flug^eft çp ad pliircs actus pot bomo nccefiitarficu dicit q? bomo pot rceii» pere faefm nolcnsifed ad credere nôn pot necelîitarf.'t p pfis ih libéra ptâte bois eft crcderc.xConfirmaf ifta rô:quia fi aliquid ppellcret -z neceflitaretin tellectu ad credendu:boc tnatime eflèt deus per miracula fua«fed multi vide tes miracula no crediderût,ergo no neccflltaf intcllectus,i p pus libéré cre dit bomo.Çeenndo fic:ad credendum xpiane non fufficiunt intellcctui appa rentic pîo crcdibilibus adducte vna cum babitu infufe fidei:Pm illos qui pogt; nunt tales apparentias necefiario requin operatione voluntatis circumferi«’ pta.ergo ad credere de neceflitate requintur Imperium voluntatis* lt;nbsp;per co fequens bomo libère credit,ads prohatiir; quia non poftunt apparentie tam fortes addueuque vna cum inclinationc lummis fidci cogant vel neceflîtent intcUectum ad credendum: Vt erpenmento patet i ratione p:obatur;quia in tcllcctus difcutiens tales apparentias videt cas non fufficerc ad concludcn dû veritate articiiloç.crgo virtute tab's apparctie nd neccfTitaf ad credenda als talis apparentia foret in fc ratio demonftratina vel enidenter concludes urticulos fidci nfe altiflimosrqd eft bcrcticiim. Xumen preterea fidci ^uis determinate inclinct intellcctu ad afTentiendu ftrmitcr:nó tfi necefTario«': per 'pfis credcre eft in libera ptâte bois* Xercio arguit fic : fi credere nó effet in libera ptâte bois : tue credcre no cadcrct lub pcepro:qg eft p Splln ad fecgt;* bre.p.q pcipit cp accedentc ad deu oportet credcre.^ Valuator ,^atb.vlt, Étui nó crediderit pdcnabif*pfia ;pb3t : ga nullü eft preceptfi nifi ad eins im plctióc5 accedat libertas volfitatis: gain bis que nobis pcife a nd infunt nec laudamur nec vitupamur* cu tn firn 3ug,in de fpu lt;nbsp;ira ^ magna laude ferf# ptu fit ab SplbtCrcdidit abrabam dco -t reputatu eft fibi ad nifHciâ.-z itep Credeti in efi g iuftificat impin reputaf fides ad iuftiefä. fi qd nullo mo cadit fub bbertate voluntatis no reputatur alicui ad iufliciâ tan^ opus propriutfi fiq.

-ocr page 98-

ergo erend e fidn xpinne fn^tom cad(f füb piecepto dfuino rt eedefie eft fn libéra pfarc boïeXonftrmaf piedicta róiQuia ft bonjo tend credcre et nó li bere pot credcre.ergo obligabir ad boe quod nó eft in libéra prate fua, ergo fi illud omittat non libère oinitfit: c^Quo non eft in libera potedate fua. t per pfequeno non peccat:qö eft beretied. ift ex bac rone pot5 q? erquo crederc cadit fub peepto diuino 1 ecclefte; credena no tenet querere apparétias nee rónee ad credendiï;fed pio róne lt;nbsp;apparentia fufficcre ftbi debet auctas del '1 ecclcftciqui fine róne non pieeipiunt aliquid credere, /Quarto arguitur fic Oa libère credidit diabolo ftbi dicenti:£ritiö ficut dq feientes bond *1 main ergo in ptâte £uc fuit nó crederc. -t qua róne in ptate fua fuit libère crederc dictu diaboli:poteft bomo credcre dictd deuergo In ptate culnfcucg bols eft fic libere crederc cuilibct veritati ftbi apparent! per imperia voluntane.Od out £ua libere credidit lt;nbsp;nó ncccHitara patet:quia ft nó:tuc nccclTitata pee* cauit.-i per ons non peccauit:quia nemo peccat in co quod vitare nó poteft ^teni Oa bene fciuit ç deus dipcrat ftbi oppofttü:x fciuit q’ deus eft maio rio auctie qj diabolus.ergo nó neccirario credidit diabolo:fed Itbcre.Quin# to arguif dezatiqui apoftatant a ftde;vcl ergo boe faciunt libere vel nó libere fed neceftifati : 1 tune neceflitati peccant ; c per confequens non peccant, c fic apoftate a fidc pptana -e bererici nó pcccat;qó eft bcrcticuiu.^ inaliter ar guif per róem bn 2Zbo.q.q.q,ü.quia crederc ftdei ppianc eft mcritoziu.ergo eft in libéra ptâte boiP.pna tenct:quia mbil eft mci irozid vel demeritoiin ruft fit voluntariu.afis pj: quia actue noftri funt ineritozp inq^tum piocedunt ep libero arbitrio moto a dco per gram, vn 010 actue qui fubqcif libero ai bitrlo fi fit rclatue in den pót cflc nKritounetquia foloe tales deus ozdinat -t acee ptat ad vitaj eterna fin leges a diuina fapientia ftatutas.ipm aut credcre eft actus intellect^ oftentientis veritati diuine cp impcrio volötatis a dco motc per gratü.ergo crederc fidei ppianc eft mcritoud eterne vite, vnde ad Hseb:. pi,fcribif cp faneti per fidem adepti funt repzomiftionce, Si dicaf q’ ifte ró* nes non pzocedut ptra pclnfiócm pzincipalcmmcc contra pxopofitióem cox* rclariâ:quia nó negat fimpliciter cp credere fit in libero ptâte boistfcd negat reftrictióe vel detenuinotióe poftta in ante,fic videlic^q’ non eft in libéra ptâte voluntatis credcre artlculû fidci ené verö qn ftbi placct.ita q? nó pcifc cp co q’ voluntati placet vt intcUectus crcdat:ipfc credit. T^n dupliciicr dtei tur aliquid efte in libera ptâte voluntatis.'^no mó:qa poftta appxebenftone in intcllcctu nullo alio octu intcUectus requiftto in poteftate impcratma vo* luntatis fit ponere actfi illu,*i ftc negaf in pclnfióe «i coxrelaria'pxopofitóe q? OCtus credendi ftt in libero ptâte bofe:quia nó fufficit ad credendu appxebe fio tcniwnoy articuli : fed requirit v'tra perfuafto aut aliqua ró ^ba bills fin Sug^ Slio mó aliqd dieft in libero ptâte bols: quia oibus alus pofttis que requirixtur ad actö:pót volutas illö ponere in cflc 1 non poncre : ncc ad iftu octu neceffitaf voluntas etiâ quibufeuqi alüs pofttis.-i boe mó actus credé* dl articula eft in libéra ptâte bominis.i^ec camlUtio t diftinctio ncc funt ad

-ocr page 99-

pîopo(ku:ncc pîdi'cta argumenta împedfHttqm’a nemo fane menrie dnWtat quin fola volutas en notiefa appîebédua arttcali fit canfa p:edfa pônendî fit elle actfi credendiXû p2(mo:quia voluntas create no eft oîpotens: îta q» g fuß veile ponat in être omne quod vult elfe.eg fc^o: quia credere eft actus liberi arbitrq:i per pfis piefupponit notldâ appiebenfinâ articuli -r ofifittam quid credendu vcl no eredendfi fit, T^iefupponit pîeterea cjt parte volunta tis Appetitfi finis c electioncm condufiois fylogifini dcliberatiui,'j^2eruppo nit finahter diuinu aupliu ft parte dd libera arbitriu bols interius tnouentis c indinäriö.T boc oes qin recte fapiunt pcedant ^ fatenf. Iftclinquit igit q» ft dubitare edtingat de libcrtate credendi: vertaf in dubifi fi voluntas per fuu finperiu concurrat ad actu credendi vel non.£t fi dicatur q no: vt defenfoi piedicte pdufidis in fuo apologctico tacite efi Olcbot fenfire videtur:pdu* ditur qgt; pdafio puncipnlie ca co:rclaria pzopofinôc non folu berefim faperc fed berctice cenfeanfur: vt argumenta puincunt.Si vo concédât q» voletas per fuß imperia ad actu credendi pcurrat : efi nemo dubitet q* fola voluntas non concurrat vt p2obatß eft:fcquif qgt; quibufeunq? alps peurretibus ejc pte inteUectus fine fit noticia appîcbenfiua fine pfuafio vel rd piobabiliPjejcquo voluntas de per fe concurrit: credere fidei jepiane fit in libera ptate boîs:qn fibi placet,quod fic p:obaf: quia in libero prate bois eft adnnplcre p:eceptn dei 1 ecdefie c mereri qfi fibi placet,-t boc negare eft veritatC5 facre fcriptu* re puertcre, fed credere cadit fub p:ccepto dei't ecdefie 1 fub merito vt pro batfi cft.§ credere eft in libera ptâte bois qfi fibi placet.5tem qfi quis credit out credit qfi fibi placet : out qfi fibi difplicet : aut qfi nee fibi placet nee dif* plicct,fi p:imu babef propofitn.fi feenndß c ferdfi fcquic qgt; aliqs credit no* lens aut nee volens nee nolens: qd eft cotra btum 3ugJ, 'pîeterea dato cp bomo non credat q: vult credere : adbuc credere de facto eft in libera bois ptâte qfi fibi plac3:quia qfi bomo vult credere:aut pót credere 1 n5 credere vcl non pór.öi pót credere et nou credere: ergo iiv libéra poteftate bois eft credere qfi fibi placet credere.öï nó pot credere § nun^ credct:qt5 eft bere ticupona patet: quia nemo opérât nee agit quod nó pót opcrari neep agere: quia qb non pót fieri ab boie nó fit ab boie,libero enim poteftas credendi et non credendi pieccdit oem actfi intcllcctus -1 voluntatis, ergo ipfis pofitis vcl circfifcriptis bomo libere pÓt credere lt;nbsp;nó credere qfi fibi placet credere 3tem efi oftenfum fit in terda opinióc p róes -t auctes Épli t fetó^ doctor: q» apparétia eredibilis nó p fc requirot ad credere ftdei ppi3ne:rcquif q» co* clufio pdicta in fenfu 41 quo fit fit erronea c diftinctio nulla, '^leterea dato lt;f apparentia vel perfuafio requiraf ad actfi credendi: adbuc in libero ptâte bois eft credere qfi fibi placet:quia perfuafio c apparentia nó auferunt neqj dont bomini libéra credendi ptatem : imo tab's apparentia vel pfuafio eft in libera ptâte bois qfi fibi placeqqo in libero ptâte bois eft qfi fibi placj faccre qt5 in fc eft, fed libere facienti quod in fe eft occurret neceflaria ad eredendfi ^ per pfis fi opparentie 1 pfualiócs fuut necciTarie Pm te:fequif ^ apparétia

-ocr page 100-

ßW occurrut T per pHe credet qn fibt placet'^ïcterca dato qgt; fob volfffaa «5 fufFiciat ad act« credendi ; adbuc credcre c^ in libéra prate velutatio qn ftbi placct:q«ia vt dieft 3nfcltn^ in de libertate arbitrq.c,iq. nulla ptâtem ba betn«0 que fola fibi Tufficiat ad act«: -i tn eu ca défunt fine quibiis ad actunt minime pducinur nfe ptatec^nó minus eas q^rum in nobis elf bére dicimur: ficut bémus ptâtem videndi monte abfente monte:c lucem etui claufis ocu* Ii0:c^ui0 nó po (Turnus videre montem nifi mons aflit: c lur remoto impede mento fi palpebxe vei aliud fibi opponaf.£t r«bditc,im.©i igitur abfente re que videri polTit claufos fiuc ligatos oeulos babétes q^tum ad nos pertinet videndi qualibct rem vifibilcm ptâtem bemue: quid pxobibet nos bere pta* tem feruadi reetitudine etia ipfa abfente rcctitudinc: i^diu ratio in nobis dl qua earn valeamBseognofcerct'i volutas qua illa teuere pofinm^fecc Sn^ fclnui0.£r qua aucte p5 ep q^uis voluntas fe fola per f«« impcrui non poffit poncre in elle actu eredendufed plura alia requiront: tn quia in nobis eft ró 1 volutas quibus ptâtem bémus credendi c nó credendi : fcquit q? credcre fit in libera ptâte volutatis qn fibi placetc p pus pxedieta pclulio de virtute fermonis eft erronea a berefim fapiens.iQuid a«t fit p:opofttio bcrefimfapi cno:p5 cje bis q dicta funt de multiplici genere ptopofuion« damnabiliu.

CSepta tConclufio Apologetica Ioannis qP^ici zfeirandulani tConcoïdie jComiiis.

zQiu dirent arddene cpftcrc nó polk nifi men fiat cucbahllie potent Inermnenrum tenere etiani tenens do panio fnbftantiam non reinanere.

C^eterminatio magiftralis.

b Cc cóclufio vider nobis falfa i in fide erronea : Ad qd dedarandum pxemirtendu eft quid pbi fentiant de polTibili eriflcntia accidcntis fine f«biecto,Scc«do gd tbcologi *1 fides tenent de accidentibus in facramento o rpo inftituto.Ccrcio eje bis demonftrabif qp piedicta conclufio de virtute fermonis eft falfa i in ftde erronea,

CiQuid pbi fcquentes rónem naturalem tenent de poffibili epftentia accidcntis fine fubiecto.

p feilofopbo:p omm opinio eft q’ accidens nó pot elftere fine fubie# cto:fcd fi eft necclïario inctidit.jCui'’ ró fundamentalis vna fm cos eft nccia pnetio in fieri i pferuari accidcntis cu fubiecto. ponfit enf pbi Oidiné C3E fimplicif necefTarifi : fia cp puma caufa nó pet caufarc caufa* tö feefide caufe fine caufa fecuda: quia puma caufa fm cos ncccHano caufat quieqd ad eytra caufatiubiectu aßt habet aliquâ câlfiatcj refpcetu accidctis

-ocr page 101-

loqttcndo de oïdme naturaU canfaç.-r (deo fine ida cailla m o:dme fue caufa litatis pofita negarent accides cfTe.T pîo tanto dicini.pby, ^ intellect'’ que rens fegregatîonem paffionfi a fuWeetis crit querens impofTibilia.Sltcra vo caufa x rô quare accidens no pot elftere nîfi inepdat fin pbos ed : quia de rône quidditatlua accidetis ed fubiectû vcl eridere in fubiecto.qô ant ed de rone quidditatlua allculustlmpoiublle ed fine Ipfo elfe, aflumptfi ^ maloae pat5 aucte pbl. vg.mctapby.ln piin.accidentia Inqult fine alla a fubdâtla di* cunt cntla:eo quia tailler entis.ergo foimaUs rô entltatls In accidente ed lu bererc tallc entl.l.fubdâtle. c paulopod nlbll Ipo^x fm fe aptu natu nec podi# bile feparari a fubdâfla.^tcmdiü.mctapby.cns dlcit de fubdâtla c accidenté busidcut fann de fanltate in animall c vrlnatfcd nlbll foimaldcr de vilna fa* nu dicdnlfi bdudlnem dgnl ad fanS dlctu de abU. ergo nec eus djetfi de acct dente allqd diclt:nifi babirndinc Inberentlead fubdarttlâ,lî5ilîtcrin,vtj.c.ltj. vider diccre: q» quéadmodu allqd minus feibile ed feibUe eqUlBOCci-t medi* cabilc:opus:'î vasato -i ida quâtitas ^ qualltas dicunt cntla. l^t fie ptjPm pbm cp Ineridcrc fit de rone quidditatlua aeddentis.^t confirmât ida ratio quia fi inepdentia vd inberentia no effet de ratonc *1 efientia accidentis erit aliud -x inerit Ipfi accidenti: quia accidens dlcitur Inberens foimaliter ilia in berentia vel inecidcntia.iQnerendn ed ergo de inberentia qua inberet inbe rentia accidenti:aut ed eadem accidenti vcl ipfi inberentie, t fi fictparl rône fuit dandu in p:imo. vd ilia inberentia inberentie ed alla a fuo fundaméto et crit piocciïus In infmltu.qîbats igit f m pbos q» accidens eridere no pot nid incpdat.TRotandû tn ed fin Scotu in«im\fen,çp prima rÔ impoflibilitatis epi dendi accidentis fine fubiecto fm pbos ed potius et neceffitate oïdlnls can far: ^ q» fubiectu vel incrldentia fit de elfentia accidentis : qula f m pbm ejc fublccto 1 accidente pditulf ens per accidens« qtradictio etia cd q» in per fe rone abfolutl Includat aliqs rcfpcctuszqula tune effet abfolutfi/x nó abfolutö qjbictcrea fi illa etfet p:ima ro impolfibilitatisduc tali iinpoHiblU pofitotnul# la pollet feruari régula difputationistmaplmc $tum ad illa pfequentia quo^j oppofita includunt in antc.patet enim qgt; tue tali impoffiblli pofito datim cÓ* cedenda fuut cótradictoiia.'c ita in piopofito pcluditur marimti ineóueniens fc5redargutioni6:ad qd duci pot rndens.nimc ant pbsalmpby.c.de vacuo; querit Ida qónem:fi cH^ fpaclu in quo tm elfer cöloi aut fonus: vtrfi lllud eét vacuu.£t rndet determinate ad altera pattern: cp fi eflet receptiuu co:po:is effet vacua, fi aut er pilmo intdlectu dus epeff eolozem ede includcref Ipm elfe in fubiccto:cu fubiectû eins nó polfet elfe nifi coipuster piimo tune Intel Icctu pofiti beretur co:pus ibi ede. t ita illa bypotali pofita rndendu eét darf qgt; fpaciö eét vacuu c nó vacun.^dud dlctu pbl pjo tanto addUelf vt vldca* tur pbm lila pdictióem nolle effe In prima róne quidditatlua occldétis : ficut nec pofult elfe in fubiecto elfe de prima gdditatiua rôe albedinistfi tin ed iHa îpolfibilltas apud eu pp ncccditaté quâ ponit lu ozdine câ^z ♦ feec ant pboÿ opinio ed erronca t beretica fm fidéiga tides catbolica tenet dlulnâ potetias

-ocr page 102-

non dctcrmfnarf ncccfTirw ad (du oîdi'nc que5 l'rt caufis naforalibné crper^ inur:vt patet in openbus miracniofie.'fîdœ pîcteren catboHea tenet qp gc* quid deue agit ad extra agit mere libère lt;nbsp;voUîtarie. i g one pot aliter âge* re 03 agir:quia dette agit per intellectu lt;nbsp;voliintatcm:volutae ant dittina no voit de neceOitate alla a fe nec tanq5 fittem: quia fient potentia dei cil pîimu ptincipin oinm entiu:fie dinina bonitae ert owm finie.nec mit de nceeflitaté alla a fe pp bonitatem fuâ : quia wlentem alique fmem non ellncecHc veile ilia fine qnib‘’ ide finie pót baberize habitue cóferuari«fed fine rebue creatie diuina bonitae perfectiffime c pleniffime babet t babita eonferuancreature aut foltim funt manifcftatiuc condefcendentie bonitatie diuinc.ergo deu vo* lentem bonitatem fuâ nó cd nceefle veile alia ptopter ipfam:fcd libcre vult -t pót nó veile.t per pne pót agere pteter otdiné a diuina fapientia rebus ere* atie 1 caufienaturalibue datutum.^tem ftdee entbolica tenet q’ accidentia panie -t vini in facramento altarie funt fine fubiecto.c per pus pet? ep pbop opinio de iinppl^»bili epirtétia accidentie fine fubiecto cd falfa 'i berctica,

fJöuid tbcologi -i fidee catbolica fenent de poffibili cpiftentia accidentie fitte fubiecto.

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^éuie pbop opinio de impo dibiti cridentia accidetie fine fubiecto

r in tuminc naturalt demonftratiuc imptobari nó poflit: cc crcditie til qmbufdênaturalitcrcognitiecoafliimptieta doctotibue tbcologte erronea i impoHibilie elficacitereirc eoncludir: quia certum i manifciló eft fubiectum nó ede de edentia accidentie: vt ptobatu cd. nec ptima cam fed fe cundâ cdc.-i boe oce qui verâ ptofitent pbilofôpbtâ pcedut.fed deue pot fe folo t (mediate facere -r pferuare qd mediate coufa fecuda facit c conferuaC T boc cd creditfi.ergo deue pot facere t pferuare accidee fine fubiecto. et g pne nô ed impodibilc q? accidene cpdat fine fuo fiibiecto.Êgt;ecunda rô talie ed : quia accidene abfolutum vndc abfolutnm non requirit terminu nec ter* minoeiquia tune non dï^ aL folutinfcd requirit fubiectu.opottet ergo cp boc fit ptopter aliâ dependentia ad ipm edentidem. fed nulla cd dependetia fint pliciter neceffaria alicuiue abfoluti ad aliquid qd nó cd de clïcntia eiue:fed tm caufa extrinfeca:nifi ad cam eitrinfecâ li nipt ie iter p2imâ:fc5 ad deu.fubie* ctö aut nó ed de edentia accidentie : quia tilnc bomo albue nÓ edet ene per üccidcno:qd,edp pbm.v.mctapbv,c.de enfc.et.c.dc vno. c.vn.metapbv.c. vlt.quia addendo alicui illud qd cd derfientia eiue:nó betur ene p accidce ptecipue fiiUud in fe fit ene per fe.accidene aut firn fc cd ene p fe f m pbm.v, metapb'T.C.de ente.vnde t p fc ed in genere: nec fubiectum cd caufa ertrin* feca fimplicttcr piima:quia dcue nó cdfubiectfi accidentis.ergo dependetia accidentie abfoluti ad fubicctö nó ed fimpliciter necedaha. voco fimpliciter necetrarin cuius Oppofitu includit pdictócs.inaioi ptobat :quia caufalitatem ciuuicutiq^ caufe excrinfece refpectu cuiufcunq? caufati pót perfecte fupplcvC

-ocr page 103-

pinna caufaiqitfa habet in lé oém talem dlftatem emfncnti'u? $ éanfa feeun da.^i die af qpfaWectü eft canla inatcrialis refpectu accnriPldcuG aiit né po teft fupplcre vice caiife inatcrialis lient nee foimalfe, ®ieo fm phm, vip,me taplay.q? acenna nó bnt materia er qua S lu qua;quâ deus pot fupplcre. vel fl ha ben ter qua illnd no eftfabi'cctu : quia fubieetn eu aceidéte faeit eus per aceidens: vt dietu cfl.p fc ant intrinfeeu cflentic aeentis fine materia fiue fox ma no céfiitnit ens per aeeidensiquia aceidens vt toni qiioddâ cflicr oibus prinétibus ad efrentiâ eins eft. ÎTereia ró fm theologes eft: quia accidentiu queda funt abfoluto:quedârcfpectiua.vocaf aut ad pns aceidens refpeetiuu Pm ©uranó.in.iiu.fen.nó cc refpectu ad fubieetn vel ad fundamentu in quo cft:qma fic ome aceides eft refpeetiuu t nullö abfolutu.fed vocat refpeetiuu id cuius efTentia -i elle eft btrudo ad aliud fe babere: vt eft rclatio -r queeneg include t refpectu ciTenrialir’.Sblblnfü nut efteums eftenria non eft babitudo ad aliud nee elle eins eft ad aliud fe habere: fed eft in fe queda natura i non fola modus nature vt quatitas lt;nbsp;qualitas. tCft aut inter bee acentia duplexe difterctia, Tibiima eft q, aceidens abfolutu eft queda natura in fe cui copetit aliquis modus efTendi: accides aut refpectiun folii eft modus eftendi alten’ nature, ©ecuda diffcretia eft;qgt; accidentia abfoluta piopnc dteuntur elk in fubiecto;fed refpeetiua in ilia natura in qua imediate fiint magio dientur efle ficut in fundameto if, vt in fubiccto. »Quo fuppofito argmt fie: fjllud de cut’ intrinfeea rone no eft bitudo ad alterûtpôt dmina virtute efeabfqj quocucp altero,fed ome accides abfolutu eo mo quo erpofini eft:eft tale cp de eins in trinfeca rone no eft babitudo ad a herfi in quo ftnanef in fubiccto.ergo ome acefis abfolutu pot diuina virtute efle fine quoetiep fubiccto, maioi pj : quia deus pot facerc quicquid no implicat pdietóem vel répugna in id inrcllcctuu qd idem eft.fed cp illud qd no ineludit in rone fua intrinfeea bttudmc5ad ah tern point effe fine illo altcro no implicat pdicti5em:vt de fc pfi: quia no eft repugnatia intellcctuû vbi aliquid intelligif abfep co qb no eft de fua rone. § deus pot faccrc qtScunq^ ens de cuius roe no eft babitudo ad altcru fine illo altcro.minoi filiter p5 er diffcretia acefitis abfaluti -r refpcctiui:ga vocamus aceidens abfolutu id cuius eftentia no eft refpcctus nee effe ad aliud fc here, et ideo de rone intrinfeea talis accidentis no eft babitudo ad aliud lie? cofe»’ quafi^ ideo deus pot faccre quodcuq^ aceidens abfolutu fine fubiccto.^fte très roues cfficacitcr pcludut de accidenté abfoluto q^ poffit fieri a deo fine quocunep fubiccto, ©e accidente vo rcfpectiuo d’cut éditer doctoics tbco* logi:qgt; nullo mo pot ee fine fuo fundameto, «Cuius ró Pm «©uraiidu duplexe eft,'TPgt;:ima:ome illud qd pór p fe c in fc elftere eft res babens moda c non folu modus rei,crquo eni5 efttres eft.etquo per fc cft:modu effendi bab3:fc5 q» eft per fe,fed aceidens refpeetiufi piout de ipfo loqtnur eft fold modus rd c non res bus modmvt dictu eft,crgo nó pót per fc nee in fc crifterc.^ceij* da ró:omc illud qd pót p fci in fc elftere ft alp vniaf facit eff co ppofitioem fed refpcctus vel aceidens refpeetiuu nó facit eu fuo fundameto ppofitioem

-ocr page 104-

quia album fimilenó eft ppofttiue ^ album tnuvt Oernbriue vider dicere in pjcdicamcntis.crgo aeddens relatiuu no pot per fe a in fe elftere, maioi pjobanquia rec p fe i in fe fubfiftes no eft fobs mod’ rei:vt dtetn eft: ß res büß modn,taliß aut eft rca ftrnplr q addita alq facit ppofirióe5: vt dicta cft.§ aceno refpectiuu nó pot p fc -i in fc eriftere fine fuo fundamento. 2Zercio p:o batur boe idem Pm ©cotu in.iiq»quia refpectuß eft cftcntialitcr babitodo inc duo ertrema.t ideo freut tollere terminû ad que eft rerpectuß:eft tollere vel deftruere refpccnlrita tollere illud cuius eft refpect’ eft tollere refpeetü t de«* ftrucre ronem refpectus.nó ergo quia accidens refpectiuu cft accidena ideo requirit fubiectu vcl fundaincntü.fed quia refpectua cft rcfpcctua:idco requi rit cui’ fit -t ad qö fit ctia in diuinia, £t boc eft qö dicit Sliiü.in li.dc trinüq? oine ejd rclatiue dicit cft aliquid excepta rdatióc.T^cr boc P5 fm ©urandu in.iiu,qgt; numcrua qui cft quatiraa diftreta:-x multitudo que cft dc tranfeen^ denribus nó put ede fine fuo fundamento:quia nó dicut ree fed niodoa rcru vnu ein qß cft p:incipiu numcri:-r vnfi qd eft puncipiu multitudinia tranfee*' dentia circa natura in qua fundant nó dicut nifi indiuifiócm:que cu fit p:iua tio nó cft accidena reparabile.numcriia aut et multitudo tranfeendena nó di cunt nifi diuifiócm circa rea quibua pueniut:diuifio aut nó eft rea babca mo dfi:fcd foln modua rei,pp qd ncc numcrua pót cé fine rebua numcratis: nee multitudo fine bia que multa dicfitur.Simili mó dicendu cft de motu:cp nul lo mó pót efie fine co in quo imediate fundaf. fundat enim motua localia in mobili mediate quâtitatc Pm qua habet ptiua c poftci ius:quc fuut partee in trinfccc inotus: motua vo altcratióia fundaf in mebili mediate qua Iitate ba bente gradua intenfióia i remiffióia, fed motua localia fup quantitatem nó dicit nifi modufe babendiptinuc aliter -t aliter refpeetü loci, 'i motua ad fox ma nó dicit nifi inodu quo mobile babena fotma aliquâ fc babj ptinue aliter c aliter refpeetü forme quo ad gradua ciua.^pter qè I5 motua localia point enè fine fubftâna mobilitnÔ pót tn elle fine quâtitatc,a filiter motus altcrati* onia pót eße fine fubftâtia:fcd nó fine qualitatc in qua (mediate fundaf T^tj § 0» oé accidcs abfolutu pót fine iinplicatiÓe pdietóia e,elftere fine fuo ^pïio fubiccto,accfia vo refpectiuu nó pót effe fine fuo fundamcto:vtröq5 tfi poteft clTe fine fubftatia:vt pt5 dc acefitibua abfolutia t refpectiuia in facfo altaria, lEjc quibua p3 folutio ad fundamenta c motiua pbo? que tanq, falfa funt nc gandatqa nee pp ordiné câ?î ncc pp inberentia ad fubiectu impcdif:qn deus point facerc acefia abfolutu c refpectiuu fine fubiecto fubali:vt dictu cft.

(E^6 predicta conclufio dc virtute fermonia cft falfa -i erronca in fidc.

e æ bia que dicta funt de epiftentia acefitia fine fubiecto: tn Pm pboo turn Pm tbcologoa:p5 ç p:op:iua fenfua 1 Ifalia predicte pclufióia elhq’ qui dictent eu phis ç accidena nó point elftere nifi lucpftat:

-ocr page 105-

p5t eu tbcôlogfe ^ fide catbohea fenere verifaté facrï eucbarifhc a ;cpo mlb^ nttüetia tenedo panie Tubas ^5 remancre. sujets que fenruî eóftat i pfpteufï eft cuilib5 catbolico pdicta pclufiócj nó folg faifaj ß bcrcticaxu faucat pboc erroïqvt babitft cft. '^ictcrca ventae facft euebariftie cade eftnunc q fuit a puma fui inftitutóc.fed fides nunc tenet cp fubftatia pant's *r vini puertitur in cotpus '1 fanguinem )cpi;accntibu6 pants -r vini idem numéro per fe manen«’ tibus.ad qtS fcquit fine fubiecto eflezvt p5 eje dctermmatioc eeclcne:c,rtra de fum»trini,'t fi.catbox.ftrmitcr credimus.ergo tones efi phis q, aecns no pot elftere nifi inexiftatmó pot fine erröte herefi tenerc veritaté faeri euebarû ftic a jepo iuftituti. Ubteterea ante determinatioem ecclefic de tranlTubftâtia»’ tione Tube panis't vini in cotpus -t fanguinc tpi:fine errote eulpabili qs po* terat opinari acefitia manere facralitcr in aliquo lubiecto:crquo p cecUa; n5 erat determinatu oppofitfi:nuc ant ftante determinatióe vlis ecclcftc qgt; fuba panis c vini nó maneat nee ambilctur ft tranftubftatictur: pftat no pofte fine errote dcfendi:q’ acefitia in faefo inepftat.Si dieaf qt ptedicta cóclufio non debet inteUigi de faefo inftituto;fed de poHibili inftitutfece cuafio 1 caiuiia^ tio ftare no pot pp tria.3fbtimo qdem: qa nos loqmiir de ^pofitioe q^tuj ad fen film que de rigote facit fermonis er quo trabi no pot nee beri talie inteh leet'’: vt pt) ciulib) pfiderâti verbu pSt:qt5 in pdicta pclufioe piungif ad ly ac cides n. ad ly qui diycrit c no nd ly faerm euebariftic.-t g pfis ly faefin fm vc ra logica no pot ampliari nd fapponendfi pto illo qb eft vol pot ec,c marine O’ ly faerm feqtur verbu pót,£c5o quia dato -t no peefto tali intellectu pclu fio no cef dubitabilis nee difpiitabilis: qa nemo lane mentis dubitat q- deus pot inftituere vnu faefin cuebariftie efi quo ftaret q? aecns icriftcret: dato eg fuba panis t vini no maueret nee anibilarenf.pót cnl deus faccre qgt; cotpus t fanguis vpi facfaliter eent fub aeefiribns panis lt;nbsp;vini in acre vcl in aliqua alia fubftdtia de nouo creata fubicctalt;:qb nibiCeft dictu. SZercio: quia dato tali intellectu 'l peefto: adbue no pót qs fine errote teuere pdicta pclufióem qa dato qgt; no fit erroneu tenerc:cp deus pot inftituere faefin cuebariftie in 4 aecns non eft fine fubiecto.boc tfi eft erroneu qp deus pot inftituere aliquod faerm in quo acefis no pot elftere nifi incriftar:vt dicit pclufio:qa onfum eft boc ce erroneu i p fidé.^t lie pj qgt; pdicta pclufio in nullo fenfu pot defend! fine errote, êï fi dicatur: vt defenfot conclufionis in fuo apologctico dicerc videf:çp ejr doctotibus catbolicis fuit qui tenuit: vt '^c,de paludc rcfert in nn.di.rij.q.itj.cp ficut qualitas bic remanet nälitcr;quia remanet fuu Ïmedia tö fubiectö qb eft quâtita8:l5 tollat fuu remotu qb eft fuba.c fic ipa qualitas nó fubfiftit fi inberct:fic etia quätitas.caret qdem lbo fubiecto remoto qb eft eftentia fube;fi bj fuu fubiectfi gptiu -t .ppinquu qb eft eé fube:quo mediate ineft fube: qa talc cc poftibile eft remancre eftentia nó rcmancfc:mio necefte eft ipm remancre: qa Pm 2Zbo.cffentia panis «i cuiuflib) rei create diftingnic realiter a fuo efte.-z g pfis nó implicat pdietóem eftentia panis non manente manere fuum efte : quo manente deus poteft fubicctarc et de facto fubicctat

S

-ocr page 106-

accidentia panis in tali cdt^-r p png «5 cd erroncn c5 Chôma c cS alqa tbc 010518 teuere accn^ panis ^ vini in facro altaris inendcrc : iRndeo 1 dice ç veru eft q? btda Cbo.opinaf eflentia cuiuflibs rei create didinguit rcalf ter a fuo efle:6 no tenet cp efle point feparari feparatim pferuari fine eiTen# tia;qiiia effectug foimalis no pot fieri nee cite fine fun caufa foîmali ♦ m5 f m Cbo.clTc eft effectue fotmaUe eflentie. T^zeterca dato q? efle poflet fieri ct cofcroari fine efTentiatadbuc non fequit Pm Cbo.q* in tali eße accidetia pa* nie *1 vini poHint fubiectari; qa efle fm Cbo,eft vltima actuahtas fo:me vel babentis fo2mâ:vtp5 in.uptc.q.iqjiq^v.vi.'i fere p torn hbzn.'i p pfis de to* ne efle eft actuarc 1 a nnllo actnari, lient enim in entibno creatie eft dare vb timn fnbqctbile fic non pot altern aetnareßta eft dabilie vlnmne actne fic qgt; actuate a nnlio foxmaUter pot acruan:quale eft efle actnalie cpftctie.'Z ideo ft efle panie no pnertat G maneat in accidentibne: vt quida Cbomiftay opi* nanqrelinqnit cp no maneat vt fubiectn accidentin panietfi vt forma *1 acm* olitae 1 fubiiftetia fo:malio accidentin panie ^ vini, -1 boc eft q5 Cbo,dicit in.iiij.-r vbicuep de tali materia loquinep in facfo altarie coicatnr virtute di* uina acentibue illnd idem efle qb babebat in fubftatia.^t fic pt5 Pm Cbo.^ erroneu eft dicere acentia panie inepftere fubiectine in efle panie;fmo ccon* nerfo efle panie fe babj p modn actne -t vt fubfiftentia accidentin panie. gfe efido dico ^ verfi eft q» dne T^e.de palnde in pjcallegato loco refert iUam opinione:fed reputat câ ipofTibilc -1 in pfiti materia bereticâ:qa incertn -t im* manifeftfi eft ta Pm fidem ^ Pm r0nc5 naturalem: cp eflentia panie diftingiiat realiter a fuo eflet-i q maneat efle panie pnerfa eflentia panieamo comunie opinio doctors tenet q? funt idem realiter, jCertu ant c manifeftum eft Pm ft* dem O’ accidentia panie maneant fine fubiccto. ergo erronenm *1 beretienm eft teuere c aflercre cp accidentia panie fint fubiectine de facto't de poffibili Pm '^etru de palnde in efle panis.tft liej mibi alb vifnm fucrit pzedietâ co* elufionem non efle bcrcticam;fed falfam -z erroneam: nunc autem diligctiue confideranti videtur faluo melioji iudicio de virtute fermonie erronea 1 be* rctica:contra veritatem facramenti euebariftie qnam vniuerfalie ecdefia te* net -1 credit,

CSeptima jConclufio apologetica Joannie T^ici zèirandulani jConco:die jComitie,

Si tciicdfur comunis ma de pofTibilitatc fuppofi^ fatois refpectu cuiufc«q5 crcaturc:dico q? fine couer fionc fubftarie panis in corpus cb:illi uel pancitaris anibilatione fieri poteftmf in alrari fit corpus cb:ifli febm ueritatem facramenti: quod fit dictu loquendo de po(fibili:non de fic dfe.

-ocr page 107-

C^etermfnatfo magiftralfa.

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'S W folcnnee tbcologf opinantur $ pjcdicta conclufio non foln de fic cflc;fcd de poflibilt fit falfa lt;nbsp;m fide erronea. 3d eufne veritatfat fngrifióe3 onder pwmo:qp pdicta pclulio eft imilnpler lt;nbsp;ambigua in fenfu que de vi verbolz facit, Sc5o recttabit opinio magfi ^obie TP^ariden (cui defenfoï pïcdicte pdufiois innitiQ de criflcnna corpie t fanguinia r^i in facro per noua aflumptioem fubdatie pania *1 vtnf.2Zercio ondetur qp pic dicta opinio eft berctica,«?;: qbus patebit qd tenendu fit de pclufióc pdicta,

d^tS p:cdicta pclnfio babet de virtute fer* monie mnltiplicem c ambignS fenfum,

n i@n cft dubitandn fed finniter tenendfi: q^ de'’ poflit faccre cojpna ^pi ede pne in altari facramentaliter manente fnbflantia paniedmo multi catbolici tractatotes fine errore culpabili B tenuctunt:ante^ eedefia determinaret modum criftcndi corporis t fanguinis rpi in facramé* to a tpo infhtuto.fed quia in predicts cóelufione ponitur ly Fm veritatem fa cranienti quod potcR fupponcre pro veritate de facto aut de poflibilifcredo. O’ referendo iUam determinationem ad veritatem facrameti de facto:pclufio fit falfa -t beretica,rCuiu8 ro cfl:quia veritas facramenti a jepo inflituti cofi«* flit in boc q» veru corpus a: fanguis rpi funt fub fpeciebus panis et vini realt;* litentranfTubflätiatis pane t vino, a bee veritas fuit a principio inflitutonis facri:quia quod ecclcfia déterminât ede tenendu circa faerm eucbariflic ere* dendû efl B a principio fuifTe inditutu, ft aut veritas fach referaf ad verita* tem poftibilC5; vt defenfor predicte pcluftóis fateri vidcf in fuo apologctico: credo qgt; pclnfio fit vera -i catbolica:vtfubtilifcr deducitur c défendit a ma giflro 505e q^ariftefi:qunn defenfor predicte pcluftonis in bac fectaf mate ria,'i boc efl quod fub alqs verbis a magnis doctoribus dicif:quia predteta cóclufio aut intcUigif de veritate facri vniuoce qua nuc ceefia tcnct:-i ftc eó* clufio efl falfa *1 bcrctica c pdictióem implican8,aut intelligif de veritate fa* cramenti equiuoce c altcrius rónisre fte conclufto in boc fenfu efl vera ^ ca tbolica,'l^atet igitur q predicta pclnfio efl multiple;: t ambigua,

C^pinio magfi 5o.q^aririeft de epdetia corpis *1 fanguinis Xpi in facro altaris p aflnmptióem fubflatie panis t vini,

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IBia magr 5o5e8 T^ariften predict! pcluliócm no foln de poflibili

ft de ftc efte dcfendit:vt error pdicte opmionismagis apparent; re* citandus efl modus ponendi cn motiuis pdicti erroris. -àêgt;od^ igfe ponedi talis eflræps inqt mediate corpore bumano vt noiat ptem nó totum aflumit in vnitatem fnppofiti natura panis prolatis verbis cófccratióis:ftcut

-ocr page 108-

fl pifncfpfo perfona filq alTumpfit bumanitatein. t rone bufus aflumptfonte natura pains alTumpti cum fit corpus vol corpozea eft vere cozpus fpi.^ vU tertus verum cozpus ppi fumptum de virginc medfante quo aOumitur natu ra pains poteftdici panistet econuerfo pain's poteft did cozpus jcpi pzopter coicationem idiomatum inter afTumeno 1 aftumptum. fic ergo in boc facra* mcnto eft realiter cozpus rpi dupler quo ad naturam:liC5 fit vnu tm quo ad fuppofitum.qiioad naturam cnim eft ibi vnum afTumptum tin quod cftfubgt; ftantio pains : que ratione afTumptionis eft cozpus jept c iftud eft realiter in facramento : ahud fuit a pzindpio affumptum t eft medium aflumcdialteru: fcilic5 cozpus aftumptum de virginc, fed iftud non eft in facramento nift pio pter coicationem idiomatum:qtfls verum eft diccre qp panis eft illud cozpus -r illud cozpus eft pains.q^onit ergo bee opinio doo in gcncrali^Tlbzimft eft q^fuppofuu fill) de nouo aftumat natura panis^quâ aftumptioem dicunt fieri niediante cozpe jcpi pre i non îmediate nee mediate totali buanitatc.iCinns rôanaftignâttqa ft fnÖa panis îmediate aftumcret a fuppofito filq:veru effet diccre qgt; f lias dei eft panis/icut verum eft dicercfilius dei eft bomo:q3 im« mediate natura boîs aftumpfiMKurfus ft fubftantia panis aftumcretur a per fona filq mediante totali bumanitate idem fequcretur:fteut cum ad fuppofitu Saztis trabitur albedo mediate totali fuperficic:vcrum eft dicere cp Soztes eft albusj^oc autem non intendant ifti dieerepmo dicut cp per talcm afthm ptionem non eft^verum dicere q* films dei fit panis: vel q ifte bomo demon ftrato xpo fit panis.pzo co q» in epiftola de cozpoze jepi reputatur erroncum diccre verbum impanatatficut verbu incarnatum,i pzopter boc dicut aflum ptióern fubftantic panis fieri mediante cozpoze partc:c,c qua aftumptioc non fcquif pdicta pzcdicatio ficut inctbiopc:qa ad ftippofitu ctbiopis trabitur al bcdo:non (mediate nec mediante tota fuperficie:red folum mediate parte fu* pficici que eft in dcnte:idco non dicit erbiops albus fed folu dens eins,Sc« cundu qd ponit ifta opinio eft : q» in 15 facro remanct fuba panis non mutata quo ad natura fed mutata quo ad fuppofitmquia per aftumptioem tracta eft ad fuppofitu diuinu:c mediante bac fubftatia panis eft in code facro cozpus jepi bumanu qd dicit ptcm:-z eft ibi folu pzopter cöicatióe5 idiomatn:qa vnu ibi pzedicaf de alio t ecouerfo.feac ant opiaione de fic elfe apparct fuifle ap pzobata in pcilio iRomano g IRicolaum papa et.Cpviiq.cpos cp confeftione 30ercngarq ibidem facta -1 a concilio appzobata. cuius verba rccitantur de confe. di.q.c. ego 36ercngarius pzofiteoz panem c vinum que in altari po* nuntur:etper confecrationem non folum facramentum fed etiam verum coz pus 1 fanguinem dni noftri ibu ppi effe: n, fenftbili non folum facramento fed in veritatc manibusfacerdotumtractari frangiet dcntibus fidelium attcri. iQuc verba no videntur de pUno pofte veriftcari ; ficut plane accipi debent verba confeftionis fic folcnniter appzobate:nifi per modum pzedictum : fcil5 per aflumptoej nature panis a cozpoze jcpi parte.fic enim pot dici q cozpus ppi no fold fpecic ejeterioje ; g in fua veritatc fenfuaUter tractatur ^ frangitur

-ocr page 109-

ratione panekati» afTumptc qne de co:pe p:cdieaf:'t tn e-oipus rpi bumanS in fe 'i in natura fna manet integru: fient in paflióe veru erat ^ deus moiic# batur c vinebatfm dinerfae naturae« -i ita dicit magifter fina? quofdam dio rifle: t baberi er confeflione ißerengarq Itii^'.durp^dict nt' fie: Sip tradunt coïpU0 rpi eflènrialiter frangi *1 diuidi ^ tarnen integrn et incotruptibile eri' fiere ; quod fe eolligcre a flernnt er eonfelïionc JÖcrengarn rupenus pofita, Öfiienftö tarnen *t ßanfredus i aSernardus flip dceretalibus .firmiter ere* diinus.i eum marte.notant tres opiniones eirea eriftendi modum eoipotis rpi in altari.qnamm vna ponit q? panis fit eotpus rpi:de eófe.düp.panis^cC qnia coïpns.Slia ponit panem non remanere fed eonuerti i foU aeeidentta remancre:qne videtur appzobari per.e.firmiter eredimus.^Zcreia ponit fub fiantiam panis remanere -i elle eum eo2po2e rpi: de eenfe.dun.cgo aóeren, lt;nbsp;quelibet Iftarum ponit verum eo2pu0 rpi eiTe in altari: vt idem dicit aßar* tbolomen6:de pfe.di.nu'n faeror.ecee cp panis fubftantia remanere dicfit eé opinionem:nee rep2obatam dieunt: imo potius referunt ad confeflióem 30e rengarp que fuit per concilium approbata.^da etiâ opinio vider elle inteuu gibilioz $ alia cois c vfitata:que pontt cozpus rpi in altari per conuerfioeni fubftantie panis in ipfum:quod vider efle mirabile et Vir ab boibus capi pot quomodo aliquid fit in altari per illud quod in altari non eft : imo per id qß iam oino non eft:fc5 per fubfiantiä panis que in fun couerfionc efle définitifs eile aßt capi pot qualiter cozpus rpi fit in altari per aflumptioem pancitatis; qa efi panis fit cozpus rpi lt;nbsp;cozpus rpi fit panis : ficut deus homo i homo deus.vbi eft vnu a rcüqiiö in pcrero fumptfi pzopter coicatiSem idiomatunt tft fic p5 O’ bec opinio nó folu ponit polfibilitaté aflumptois paneiratis:^ de facto ponit q? fubftantia panis -r vint fint m facfo per airumptiÓem -t nó pet puerfioem: vt fides catbolica tenet.feule aßt opinioni innitit defènfoz pdictc pclufióistquod pzobat g boe q? in fuo apólogetico nititur t conaf foluere ar gumenta que fiunt ptra pzedietó opinionem in^tum pcludßt ptra' fic eflc:qö eft fignu efficaciflimu ad pcludendu pzedietn defenfozem fentire cu inagiftro 5obe '^arificn.q’ cozpus i fanguis rpi non funt in facramento g puerfióe5 fubftantie panis t vim:fed per nonam aflumptionem/

(EConfutatio opinionis 5obi0 T^arifienfis '^ ; •ƒ eum folutione ad rationesipflus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' • ■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

q * nbsp;nbsp;'Saais determinatio ecclèfié er de fum.trini.i Fi.ca.c.firtniter ere*

dimus,! de cele.mifia^r.c.eum marte, fufficiat ad oftendendum opi nionem magiftri 5oannis quot;T^arifienfis eiTe berétieam: róibus tamé efficaciter pzobandum eft efle falfam c impolïibilem.'^zimo quidem in boe qó ponit de aflumptóe fube panis c vinitquia ridiculum eft^ omni die affii matur vna natura : imo muite a fuppofito diuino : et Ömni die deponantur, boe autem elTet ft fubftantia panis in boe facramento de nouo aflumerctur:

-ocr page 110-

quia quoi Runt confccrahoce tot fubHantic de nouo ftOquierenf c tot dcpogt; ncrenhcS defmant cfTc per vfum facn. iQ5 ft dicat qgt; natura imediate aflum pta nun^ depouinfed bene deponit que eft alTumpta mediate alio;vt pt5 de fame fiti t caloïe -z frigoïcjearne fluente 't reftuente:qae de iiouo fucruut in ppo mediate buanitatejion valet: quia aliud eft de pwpuetatibus naturam pfequentibuo que infunt viciflim mediate natura:quia tales nó dicunt de no uo aflumi etfi de nouo infunt:qaia de natura fua non bnt efTc in fe fed in alio qd Pm natura fua eft taliu ^^pnetatu fufccptibile: line mancat in fc fme luma* tur ab alio.T aliud eft de natura que nata eft efTc in fe nee pot elle in alio nift per mtraculofam aftumptioem.de tali cnim eque incoucnicns eft qgt; imediate de nouo afTumat vd mediate alio.Sedo; quia no folu vider incoueniens et ridiculu qgt; aliqua natura de nouo aiTumatur t ftafim deponatur:vt pjedieta ratio oftendit. fed videtur impoffibile cp tails a Hum pt 10 fiat mediate aliquo creato:ftcut ponit pzedieta opinio:quia illud medium vel fe babet in ratione efficientis talem alîumptionem vel in ratione terminantis, fed nibil creatum poteft fe babcrc ad aftumptionem aliquo iftojum modop Pm veritatcm.iQd cnim nibil creatu poflit cite caufa efficiens tails aflumptlonlszpatct.qula ta* Ils aflumptio fit per boc q» res amlttlt fuum p:op:lum et naturalem modum eftcndl ^ acclplt nouu t quart oppoH tuin.fed q? rcs allqua manens in fc o. in fua natura amlttat fuum naturalem modum eftendi i alienum induat non vi detur pofte facere nirt acto: naturc:qul rtent folus naturas rcrum mftituitirtc folus cas mutare poteft.z: per idem videtur q» nibil creatU) poftit terminare talcm aftumptionem ; qula non poteft tribui allem nature quod eft fuper na* turam et fuper totum curfum nature, boc autem eft fubftantificarc aliam na* turam que nata eftln fe fubrtftere.ïCcrcio:qiila ponendo talem aftumptiÓcm pancltatls mddunt In ld quod vltare intendant,dicunt enim pancitaté aftu* mi mediante co:po:e parte «r non mediante bumanttate:ne cogantur diccre O’ per talem aftumptionem vcrificcturtq deus rtt panis vel impanatus;rtcut diclmus verbum caro factum eft Incarnatmn.^ftud autem non cuadöt:quia ft oliqua fo:ma accidcntalls eque perfecte omnl modo perfectióis poftet efte in toto mediante parte:rtcut mediante toto:equc verificaretur de toto quod ineftfet mediante parte:rtcut quod ineftet ei imediate.eje neutra enim pte eet dcnominatlo Pm quld:fed rtmpllcitcr, pioptcr boc cnim folum dieft ctblops albus non rtmpUciter fed Pm dentenvquia albedo non ita perfecte ineft ctbi* opi róne talie partlszftcut rt ineftet ei ratione totiusXrt igitur eque perfecte ponaf fubftantia panis aftuml mediante co:po:e parte:rtcut ft aftumcref imc diate vel mediante tali bumanitatc.patj q» eque vcre poteft dlcl deus panis vel Iftc bomo panl6:ftcut dlcerctur ft eftj facta aftumptlo fubftantlc panis lm mediate vel mediate totali biïanltatc.Scóo bec opinio eft falfa c Impoftibi* lis in boc q» pom't:qgt; g talem aftumptóes co2pU8 rpi fumptu de vlrßine ftt in boc facramento pp cólcatiocm idioma«4 non pervers epftentiâ fuc nature qula relatluu femper refert idej numéro quod pjeccrtit,fcd^p8 inftituce boc

-ocr page 111-

facramétum dirit bcc verba Xuec.^n« ff^ec cd coïpno infî qiicd p:o voWa tradetur,-! bic cd calip in inco fanguinc qui p2o vobis cffundctiir.crgo illud (dem corpus numero quod podea fuit traditum ad cruciftgendurntfuit prins traditum apodolis m facrameto ad edendu.fed corpus quod fuit traditd ad crucifigcndu no fuit de natura panisped fuit corpus ptinens ad naturd bdalt;' nitatis.ergo corp'’ traditS aplis in facrameto altaris fuit vere de n: tara bna nitaris.i pari rone in faefo nfo eft corpus ppi ptincns ad bumaftiutej.-: per pus non eft ibi fold per coicattonem idiomatu cp aftumptionc pancitaris: vt predicts opinio dicit.iQö ft quis dicatrq? rclatiim refert idem fm luppodtum hon idem fm naturam.'r lie poteft verc dici demoftrato pane oBumpto: boc eft corpus meurn quod pro vobis tradetur t quia idem fnppofuû eft babens pancitatem a dump ta i corporcitatem podea traditam.i fie ide? fuppolituro fuit primo demonftratum -t deinde traditumdicj fm abatu t aliam naturam. fi^ec im^ cuado non valet;quia cum dicitur boc eft corpus men: corpus no poted ibi teneri pro dippodro babente corporcitatem: fed potins pro natura bumana.vt notât pronomen podediuii quod ci addif eu diciturreorpus meu boc eft corpus quod babco.ergo eade5 natura prius onditur c podea referf -t no fold idem fupporitmcii igit référât natura corgis buani que tradita fuit ad cruciPgendu: p5 cp cade fm fc prius in facfo fuit data difcipufis ad eden* du.Confirmât ifta rÓ:quia aliud cd diccre corpus qö cd pps.boe cm' eft ge nus ad aial t dieft totu fuppodtu ppi:^ aliud corpus ppi qé dicit parte bûa* nitatis.lic5 aut corpus vtroqj mó fumptti fit in altari tn differenter: quia cor pus qtS eft fuppodtu eft ibi fccimdario tm er nali cócomitantia: ß corpus qd eft pars eft ibi Virtutc facramenti t er vi verbog: directe, quod patet cp for* ma confecrationis ipdus corporis qua diefturtboe eft corpus meum: qónó poteft intclligi de corpore qd eft genus: fed fold de corpore qd eft parsrquia genus no prédicat podèlTme de fuo inferiori ficut pars de toto, bfi eni^ dico bumanitas mea et manus inca : non autem animal meu nee bomo meus de mcipfo.nooc idem apparet in pfecratióc fanguinis qua dicif: bic eft calip fan guinis mei.fangnis aut nó eft cquinocn ad genus t ad pattern ficut corpus: fed tm fui ni f pro paite.^ato § çp corpus qd eftrps per affumptioem eet cp vi facramenti in altariruon tarnen corpus ppi quod eft pars: nifi tm cp natu* rali concomitantia:quia per affumptionem non fieret vnio in naturis:fcd tm in perfona.vnde per illam alTuinptiócm fieret q? panis effet corpus quod eft pp8:non autem corpus ppi: quod eft contra veritatem forme confecrationis Cercio predicts opinio non poteft faluarc cp corpus ppi fit in altari nee rca liter nee f m cóieatfonem idiomatu.non realiter : quia affumptio duac natu* ras ab vno fuppofito nó fufficit ad boc lt;p vbi eft vna natura ibi fit -t aliarga. ft ruppofitü ftln a prineipio affumpfiffet baanitatem petri in Ifeoma -r pauli in 3udea:nó propter boc vbi effet petrus ibi effet paulus c econuerfornifi quo ad fuppofita qd de rtroep prédicat de quo vtrucp prédicat pcrctiuc.filiter dato O’ fuppofitß filq affumpfertt bumamtatem *t paneitatan: nó oportet cp Ö.üü

-ocr page 112-

fbi cd iiafura panis ibi fit natura bumanitatig/lRcc rónc ruppofiti pofr5 dici lt;$ vW cft panis ibi fit coxpus rpi pp cóicati5c^ idiomatu; quia Pm banc opi* moncin nomen fuppofiti nó refpien piedicadócm panis aflumpti nee coipis partisJRó emm ert veru dicerc Pm piedicta opiinon.cjxp filiue dei fit panis vel coipus qd dl pars.ergo róne cóisfuppofiti nó pot mu de altcro pdicari vt fic dicat vml elle altcimvcl vuu cffe vbi dl alteru. l^ioprcr qtf piedicta opinio nó folu de fic cc : fed de poffibili a magnis doctoiibus reputat falfa -ï ImpolTibilie:! maxime liante foima pfccratióis a ,rpo inilituta. nam data ilia pofiti5c:fo:ma pfecratióis effet falfatquia contenta mb fpebUs ^uis eet coi* pus q6 dl rpo: vt dicitii ell:nó tn nccio coipus rpi.ft enim ly boe démolira* ret fiibllantiâ 'i natura panisitac locutio penitus dl falfa.fient bec:diuinita3 cll baamta6:vcl ala ppi dl coipus rpiiquia natura nó picdicaf de natura in abllracto q^tumeneg babeant idem fuppofitu.Si aut dcmÓllrct veru coipus Fpi qö ell pars bnanitatieituc virtute talm verbolz nee fnppofitiï rpi née Ua* tura panis dl directe in facro, -i vitra boe pofitio illa nó póf boe poncre cu5 dicat ly boe dcmonllrare nó aliqua natura fed fuppofitu triplicis nature: fc5 diuinitatis böanitatis i pandtatis. '^n Pm illa opinióem vel foima piccrati onis falfa dl:vcl fi vera cll: nee fuppofitu filfj nee natura panis dl c^ dii ceta vi verbolz in faefo cuebarillie : fed fola natura coipcitatie partis biJanitatis j:pi cuius oppofun ponit illa opinio.'n ita videtur implicare contradietónem dum eje vna parte veriftcat foima pfccratióis:-z eje alia falfificat ea, £p qbus p5 Q» opinio magfi 5obis qfbarifien $tum ad modu ponchdi dl falfa c bere tica.nce illud qó inducir de pfefitóe JÓerertgarq facit pio opinione : na ficut dicit glo.ibidem nifi fane intclligas verba JÓcrengartj in maioic incides be* refim 03 ‘Pfe babuit:nifi oia referas ad fpés ipas:quc franguntur -t dentibus ottcrunnilla de coigc ppi partes nó facimus:fed lub illis fpebus fractis 'n at tritis totu 'i integtu coipus rpi manducar c fumitdfeóc idem fentire videtur inagffen,vbifupia:qi5pollca inducir deglofatoiibus: öanfrcdo.lbofiicnfi. 136artbolomeo fup decrc/irnuter eredimus lt;nbsp;efi rtiarte,©iccnda fm ©u randu in.mj.Q» I5 dni canonille récitent tres opinionc6:nülla tn a pp 10 bat vt vera nifi illa: q» coipus xpi dl in altari p tran(rubllantiatióc5 panis c vini.et fi erpiefic nó dicat aliqua erronéa:nó pp boe nó dl erronea, non enim fciue rut ocs palTus facre feripture a qbus dilcoidat opinio fupiapofita: ficut on* fnm cll piius, Sd illud quod adducit cp picdicta opinio de affumpróe panel tatis dl intelligibilioiidico q’ in bis q fuut ftdei non femp dl eligendu id qd dl irttelligibiliustncc id ad qd fcquunf paucioies difficultatcs.fic eni, pone* remus in diuinis vuu folü fuppofitu abfolütu qó dl intclligibili'’ : c ad quod nutla difficultas fequif bumanâ rÓnemJed dl ponendu magis id qd dl con fonu dictie fetóp. c traditioni ecctefiallicc:lic5 plures difficultatcs occurrant ©poitct enim intellcctu nnn captiuare in obfequiö ppi iupta fniam 21poftoli quot;^nde licet illa afTumptio qua ponit picdicta opinio magis faluarct f m “Kbe tru de palude apparentiâ ad rcufum;tn puerfio magis faluat apparentiam ad

-ocr page 113-

fnfdlcctuHd cd verba euangelqtque mdi'ue dl ßlaarctqnc non poflunt me# tin fient fenfus poffunt decipi. 'Tßat3 igif q; licj deus polTet panem t vinum afTumerc fient pot puertcre:poflet enim verba mftituere ad quor pjolatóem fcqueret afTumptiozIicut nuc ad bop pwlationan fcqnit pucrfio.dc facto tn no dedit talem virtutem illis verbi8:nec poflet faluari fenfus verbog: moder nu0:fi fieret afiumptio nó puerfio.iEc quibus oibus p? quid tenendum fit de piedicta condufione:quia tn vno fenfu dl vaa % catboheaan altcro vo feu* fu non folum ell erronea fed beretica,

C^ctaua tConclufio Spologcttca 5oanni8 T^ici Zbirandulaiü iConcoidie iComitis.

5na ncrba:boc eft corpus moirncquc ni confecrari one dicutunmarcnalitcr tenentnr c nó fignificatnic

lt;ï)Öetf rminatio magifiralis.

n Ön parua diflicnltatem apud canoniftas mducut pionomcn dcni5 flratiuu *1 poiTeffinu in fo:ma pfecratois pofita. TRa fi demonflraret per pionomen boe fubllâtiap3ni0:fo2ma pfeeratwis diet falfa:quia panis nó ell coipus rpi,©i vo demonftret coipus ,rpi;tnc ante tonus foïmc piolatiocm fieret tranflubllatiatioiquod ell falfum.p2optcr quod glofatox de creti de pfccra.dfiq^c.timoïcnkvolens picdicm diffieultatem cuadere:dicit» Qgt; pïonomen dcmonflratiuu in piedietis foimis verbog ritbil demóllrat: ga materialiter ponitur -i nó fignificatiue«É6t li arguatur:quallter per dictionem nibil Iignificante5fiat tranUübflantiatio.^tem dns vtebaf lignificatiuc voce illai-ï nos vtimur materialiter,ergo nó facimus ea que Ipfc fecit,landet glo* fato::opo2tet bic q’ mag’ opet fides $ rÓ diUcrcdi. 721 n dicit cp ea vis data ell ipfis verbistq’ ad co:p piolatióem fit tranflubftantiatio. ^tem ideo facets dos ca non pïofert fignificattue:quia nó polTet ea vere pjoferre, mentirctur eni5 li dicerenboe ell coipus men.lbcc fuut verba glofatoiis: quibus innitic defenfoï pïedictc pclulióis:vt p5 per fupîadictâ pcluliócm, 5» gbus quides verbis funt plurcs eri oïes penculoli in fide,'Ub2imus igif erro: dl in boe q? dicit q? pïonomen dcmonflratiuu in foima pfecratióis pofitu nibil demóllrat quia certu t manifdin ell qgt; foima pfecratióis qua rps pfecranit et niinifler euangelicus pfecrat funt vuius t dufdé róni0:fcd pïonomen dcmonllratiuu in foima confecratióis qua jeps pfecrabat aliquid dcmonflrabapcrgo in foi^* ma pfecratóis qua miniitcr rpi vtif illud idem demóllrat.Si dicat q’ qn pps illa verba dipt nó tranlTubflantianit panem in coipus fun:qó piobaf er ver«« bis illius canonisiquia ibi picmittit beneditit.vü dicit qgt; per illa budietóem pieccdentcm pfecrauitmó per illa verba;boc ell coipus men. cui concoidat 3nnocen.de offi.mif.partc.ip.c.vi.'i.riiq.feec euafio nó euacuat difficultatc fed in maiojem incidit erroiemiquia ^ps aut pfecit fine verbisiquod non ell

-ocr page 114-

pîobabdc nee confonû Caere fcripfarc:quü enangeUfte di'eHt:qgt; aeefpfens pa nem benedipt:boc cd benedietione fua eonfecranit.oîs auf benedieno fit ali quibue verbiezfieut ipin nomen fonat.ergo rps confecit en verbis, l£( tune qucritur:aut en ifbs Milten alqs^non en alqs a pïedictl8;qnfa nó eft ;pbabile fm Scotu q? alla fo:ma vtatnr acto: t minlftri qnlbus cómlttlt fotma/i dP dem remanet dlfficiiltas de fignlficatlóc c dcmóftratlone pïonomlnls: qb -t fi demonftrabat In fo:ma jepi -i In fozma qua vtitur mmifter demonftrat, Si non dcinonlrabapCcqnifur q» Kps pfeerando et dlccdo:boc eft co2pU8 men mcntlcbatunquod eft bcictlcu. '^ïcterca ft ips eftet viato: pollet pzoferre Ifta verba -i pftceren remanet cadem dlfficultas an gnomen dcmonftratluu allquld demonftret vel nó.ft nó:fcqultur Incóuenicno deductibft ftc:babctur p:opofttu,® leendu eft ergo cp lllud idem qb pzonomen demóftrault In fo:* ma qua rps mftltutoï facfl -t pïlmu8 pfecrato: pfccramt:demófti at In foima qua nunlfter euangellcus pfeerat, Secundus erro: eft m boe q dielt cp p:c dicta verba tenentur matenaliter -z nó ftgnlftcatlue:qula foima qua rjas con fccrault tenebaf ft0nificatluc,crgo -z foima qua mmifter cófecrat tenef lignP flcatluc,dato q’ 4'at dlcfttur a facerdote -z vt verba dnl redtata materlalltef tencaturiqnla pzolatlo -z rccltatlo nó auferftt a verbis pilmarldftqnlftcatóC) t pcrfonalcm fiippofttócm:vt p5 de lfta:Tfblato dielt q’ Sortes eft aial.dato qgt; Iftud dlctft fupponat matcrlaUter pïout referf ad dicentem et ad dlcturqö non pót elle nlft vor: referendo tn oronc5p2olata -z dicta ad dus pumanam impofttlócm fupponlt perfonallter -z ftgiuficatuieMlb ft quls dlceret Sorretn ené animal nó dlceret verft: qb eft cótra oes lóglcos antlquos t modernos. T^zcrerm nó eft rónl confonft vt arguit JUepader de Slis: tp verba qnlbus pcrfcriblt fonna bulus facramentl matcrlaUter tin teneatur: ftcut nee in alqs facits, nee vider pzobabilc q? verbis matcrlaUter tm tcntls ptulcrit dns vir* tutem trann'ubftantlâdl : ft potins verbis que teneur ftgniftcatluc.qfbîetcrca ft verba p:cd:cta matcriaUr’ tm r non fignlftcarluc tenerent: fcqulf fnr Sbo, q? p:cdleta verba nó appUcarent ad materia coipozalcm pntcm:fcd ad mate rin preterita ppo cenann eft aplis pntem.-z Ita nó perfteeret facrm:qó eft be* retlcu.ÏBldt enim äug) .aecedit vcrbft ad clemcntu c fit faCnn. 5^^”' ^*’® facfaUa cfficiftt qd ftgmficant fm magfm ln,ilq,fcn,di,i. -i bctur ab aus^fuß 50. fed pîcdlcta forma pfccratlóts pains -i vint funt verba faefaUa.ergo cfti* dunt qè fignlficâtfed nó cfficcrctqb ftgnificât ft materlaUrer tm z nó ftgnl* ficatluetcnercnf.crgoidem qi5 prins, q^rcterea fi mlnlftcrgcrcns fpipciTo nam proferret tm lUa verbarboe eft corpus mcû:cfî Intcntóe faciendi qô jrps fcdt:vcrc pficcrct fm doctorcsjqnia in illis verbis z foils ilUs confiftit Cuba forme pfccratóls panl6,fed illo dato verbs'tenerent ügnificatiuc eft nibil pre cederet per quod verba defignarent teneri materialltcr, ergo qualitcrc utiq, proférant tenent fignificatlue.Sl dicatur q? per ifta verba prcci!e;boc eft cor pus meft: nó crprcffis prcccdcntlbusrfcj qui prldic q^ patcref zc,non poftet fieri confecratio;quia verba facraUadebent fignificarc fm iftos id qü prinef

-ocr page 115-

In facro.fed ill« vcrba:boc eft cnim coïpun men:ftnc alqs verbin pjeecdenri bus pwlatis no lignifient cotpus tpi realiter ptineri fub fpeeiebiie pani8:fed potius ftgnificat cotpus facerdotis ptofcrentis ptincri fub eis.ergo.lEt pfiro martqilia fi ego diccrem T^aulus dicit:bec en doctrina mea: nó fignifico q? bec elïet doctrina mea S doctrina '^aulitróne eins qd pteinitnr .fed fi nullo ptemißb dica:bec eft doctrina mca:lignifico doctrina effe mea -i nó altcrius, 5ta c in ptopofito (i ptemittanr illa verba canonis: »Qui padie ^ patcretur vfcg ibi:dicen8 accipitc lt;nbsp;manducate boe eft enitn co:pn8 meu.lignificat cox pus jcpi Ibi ptineri -r no co:p‘’ miniftri:p quato talia verba tenent matcrialid x rccitatiuc.ri autcin eis nó pmidlö dicat facerdos:boc eft cotpus mefi:figni ftcatur cojpU6 miniftri ibi effe : non autem ^pi:quia fic tenent ftgmficatiue c pfonaliter.talia aut verba nó pnt elïe verba pfecratióis.ergo requirif q? p:e* cedentia verba dicant ad boe q» ptopofitio ftt vcra.'i pxopter boe dicit glo* fatoï decreti:q’ pxedicta verba teneanf materialif’. Sd boe rfidetur Pm JOu/ randa in quarto: qgt; fufficit qgt; verba pfecratióis figniftcent coipus jepi ibi effe e;: inftitutióc jcpi oxdinantis c intentée miniftri p:oferenti6:q5uis pïccedétia verba talcm fcnfum nó innuât.jâtS p5 : quia ft opoxteret qgt; eje foxma verhoop Inftnuaref coxpus jcpi elïe ibi: nó folu nó fierce pfeeratio p verba boe eft cox# pus meuzalijs nó pxcinilïisjfed etia g candé réiicj nó fieret eis pxemilBa: qa pxecedentia verba récitant vt dicta a )cpo:lc5 ^ aceipiens pane3 benedict 't fregit t dedit difcipulis fuis dicen6:boc eft coxpus meu.pftat aut q? per bâc feriem verboor nó Ïignificat q» coxpus fpi fit fub fpeciebus panis quem lacer dos tenet vclcoxó fc babct:fed folu fub fpeciebus panis quem jeps accepit c bcncdijcit.ergo per bec verba non effet coxpus rpi fub fpeciebus panis pfiti* bus facerdotixqé eft falfum c bcreticitfufficit ergo qgt; verba pfecratióis ftgni ficent id qé ptinet in ifto facfo:nó eje ferie verbolz pxecedentifi: fed eje inftitu tione jepi c intentione miniftri gerentis perfona jcpi.iÇt eje boe p3 q» pxedicta verba qfi pxofcrunt a facerdote nó tm matcrialiter: fed etia ftgniftcatiue acci piunf.'Rec’obftat qgt; facerdos ea recitatiue ^fert quafi a jcpo dicta: quia fm 2Sboma pxopter infinita virtutcm jcpi ficut eje cótactu ca mis f«c mundifTtme vis regencratiua peruenit nó folu ad Ilias aquas que jepm tetigerunr.fed ad oes vbicg terrap per oia futura fccula:ita etia eje pxolatióe ipftus jcpi bec ver ba virtutcm pfecratiuâ funt pfecuta a quocuep facerdote dicanc: ac fijeps ea pntialiter t perfonaliter pxoferrct.i binc eft q» bec oxo:boc eft coxpus mefi: firn tbeologos eft fignificatma fimulj't ogatiua. fignificatiua quide^ eje piima fui impofttione:opatiua vo eje foxme facramentalis inftitutióe,3Ep6 eni in iiv ftitutione foxme buius facramenti ptulit virtutcm verbo pxedicto.róne ergo qua eft fignificatiua pxonomen boe demóftrat aliquid: rónc qua eft opatma infmuat aliud in aliud puertendu. Ûb qualiter fit deelarat fubtiliter beatus 2;:bomas,in,iiq.fcn,di.viq,fic dicens’.iEa que funt in voce pxopoxtionantur bis que funt in aia.conceptio aut aie duobus modis fe babet,'éno modo vt repfitatio rei tm;ficut eft in oibus cognitióibus acceptis a reb^^ tue veritas

-ocr page 116-

fonreptfonis pïernpponit cndtatem ref ficut pïópïfJ menfurâ: vï JiciT i'n dc«* dmo metapbf ,^ per modâ bmói peeptionö fc bfft locuhocs que caufa fignf ficatióis tm p:oferunf,aiio mó peeptio aie non eft reputattua reefed magia pïcftgnatiua:fteut exemplar factiuö:ficut p51’11 fcia piatica que eft caufa rd.c veritas biuus peepnóiö nó pzerupponit enntatem rei: fed pieeedif ipam nagt; turahter quart caufa 1 rtmul fuut tpc.c ad bne modö fc bnt verba pmilTa: ga fuut rtgnificatiua ^ factiua cius qb rtguiftcar.vu veritas 't rtguiftcatio burns locutionie pjccedit uaturaliter entitatem rei quam rtgniftcat:-z nó pïefuppo* nit ipam g^uis rtt rtmul cö ipfa tpe:rtcut caufa piopiia ert piopiio cffectn, fed quia fignificatio z veritas locutióis que rtmul tempote eft cu trauflubftantü atione pfurgit ejc prtgnificationibus partirt fucceffiuc piolatap: ideo opo:tet g’ dtetio vltimo ptolata oplest fignificatioem locutióistrtcut differentia fpc# ciftca:-ï rtmul cö rtgniftcatóe rtt entitas rei,-: p ons figniftcatóes ptimas ptiö p:eccdut tranfrubftautiatióe5.quc gdem nó fucceftiue fir:fcd in mftati vltimo p rtgntficatióem locutióis iam perfecta, rtc ergo boe pzonomen boe neg? de/ monftrat termina ad quem tranffubftantiationis determinatc:quia iam rtgni ficatio locutionis pzefupponeret entitatem rei rtgnificate et non eftet ca cius TRegj ite:p demóftrat terminu a quo dctcrminate:quia cius figniftcatio impe dirct veritató fignificatióis totius Iocutiói6:cö terminus a quo nó remancat in vltimo inftanti locutióis.lftelinquit ergo cp pzonomen demonftratiuö de* mouftret boe qó eft cóe vtriq5 termino indctcnuinatc.vn fenfus cft:boc con tentö fub bis fpeciebus eft cozpus meu. t bec eft caufa quare cö pzonomine non ponit aliqb nomen:ne demonftratio ad aligna fpém fubftantic determi« nct.rtcut enim in locutióe q rtgnifiCat tm altcratiócm per fc fubicctö eft fubic ctö cóe alteratói9;vt cö dicif boe fit albögta opoztet O’ in locutióe que facit tranftubftantiatióem fubicctö rtt boe qb eft cócin traiïnbftantiatióe.fp quo P5 A? ly boe in pzedieta pzoporttióé babet fupporttóem nó rtmplicem nee de* terminata fed pfufam tm:etrt nÓ eje' virtute fermonis: tfi eje inftitutione ppi ac córnodantis bac locutióem pzatica i factiua eje fuo bcneplacito ad tale, fup* port dóem 1 rtgnificafióemz'i fubicctö cius ad pzedieta demonftratióem vni'* confurt eéis ad terminu a quo c ad terminu ad quem fine actuali crpzertlóe vel demonftratióe alicuius illoç per modfi copulatiuc vel dirtunctiue: aut g modö pzoporttionis de difiuncto aut copulato fubicctö. fed vterg? terminus ibidé demonftraf in quoda cói pfufe 1 potentialitcr:rtcut fingulare in fuo vtt vel cói vel fiipioziXt rt querat ft ly boe in pzedieta ^pofitóc demonftret fuu figniftca tö fub certo tge i ©ko q» nó:quia gnomen nó babet fignificare nee fupponcre cö tpc.c de boe q^e.de palude expones fniam bti STbo.in.iin.rtc dtcit:iBluidö inquit dicöt qgt; boe ^nomc boe in pzedieta locutióe facit demo ftratiócm ad fenfum 1 intcllectö fimnUftc intclligendo cp demonftrat aliquid qó eft obiectfi intcUcctus a aligd qb eft obiectii fcnfus.pzimö in recto: feen* dö in obliquo:vt rtt fcnfus.boc:id eft aliguid gtentum fub bac fpecie fenrtbiW nó rcftringendo cpftentia fub bac fpecie fcnftbili ad aliqua tgis differentiam

-ocr page 117-

detcnnmatâ,figni'ficatfd enfm nomfnfs fine fubftatfui lîuc adfóch’tU no rdWtt git ad aliqua differentia tgie » vn f m ©onatu tps no eft de accidentib’ noîs î quia fuppoftrio noia fundat fup ewa figniftcatiôe : ita ^ nibil fiipponit ni(i (n quo faluaf fignifteatn eiua.ideo per bune terminû fubaletn vel fubftantiun pôt fupponi fubftâria que eft vel que fuit vel que erit, iCu ergo fin ©onatû ideo dicat p;onomen:quia ponir p:o noie: detnonftratu per boe pionomen boc:p5t inteUigi aliqd pna vel de pzopinquo futuru fub Ixic fpeeie: f m enfin 30onatu pjonomini nó accidit tpsJHec pot dici ç reftringat p verba pntia tpiö ad fupponendu ^ aliquo qb eft pfts fub illa fpeeie : c5 verba futuri tpia reftringere no pofTit termina ad fupponendó tm pio re futaraXui'’ ratio eft quia ^uia res fignificata per verba fttimediate vnita rei ftgnificate p fuppo fitft:tn fignificat per modu diftantia.id aat qt5 eft fignificata p modü diftatia nó reftringit id qö eft fignificatö per modu diftantia.cu enim dieft ifte bomo eft albns:ifte terminus bó nó reftringit ad fupponendu p:o albis tmifieat cd didf bomo albus.có § faeerdos in perfona ftpi pzoferat bane pzopolïtionem boe eft cozpus meö.fenfus eft: qgt; aligd fub bac fpeeie pns vel de pzopinquo futurs eft cozpus mcS,i boe eft nmplfcftcr verum: quia $uis bec diftSetiua róne buius partis aliqd'pfis fub bac fpeeie nó fit vera nifi/m vfum loquédi: quo aliqd ftatim puertendu in rem illa dicif res illa: vt aqua ftatim puertéda (n aerem dicif oer:-! bumoz ftatim cóuertendus in camem dicif caro.tfi róne alterius partis diftunctiua eje vi locutionis vcra eft. ozatfoni enim aififtit vir/ tus opans in fine pzopofitióis rem fignificata per eam.difißetiua aut eft vera ft altera pars eft vera, a indiffmita vel pticularis ftüter eft vera:cuicüc^ fup* pofito p fubicctu pueniat pzedicatu. ©ed bec dicta de demonftratióe ^tum od intcllectu indiuidui vagi videnf bene faluare, q? non fit falfitas fi addatur ep'fimplicitcr fiat demóftratio quo ad fenfum c intellcctü.nam fi folö ad intcl Icctu fieret dcmonftratio:non effet neceffe q» faeerdos beret ante fe materia cö demóftratio ad intellcctu abftrabat ab bic c nunc.fcd c;quo fenfus cft:c5 tentfi fub bis fpebus eft cozpus mcö: vel illud quod ptincf fub bis fpébus eft cozpus meü:cft duplex demóftratio, vna ad fenfum que referf ad fpéez-x bec eft indiuidui fignati,alia afit ad intellectü:que eft indiuidui vagi:-! pót cc ve* ra fed pzo diuerfistquia fi dicat:id qö eft contents fub bis fpébus eft cozpus veru cft:qu{a cozpus panis fi dicat cozpus meu: veru eft.quia qn dicit men: tóe eft ibi cozpus ]cpf,£t pót poni tale erépUbponatur ^ deus ejc acre faciaC (gne rémanente quantitate i qualitate fymbolàîficut aliq diefit fieri natural^ -t ponaf qp altcratio qua fit boc:incipiat me incipiente dicerc:illud qö ptincf fub bac quantitate -c qualitate eft ignis:^ pplcaf me pplente bac ozonejitóc ozo erit vera. ©cd ptra iftu modu dicendi vidcf rónabiliter pofte argui : qa qn dico boc,i,illud qö ptinef vel eft ptentu fub bis fpebus: vtrfiq, verbö eft pntis tpis.vfi fenfus cft:illud qt5 ptinef nuc vel eft contentum nuc: eft illud, x boe eft falfum:quia aliud cótinef ia pzinefpfo ozonis c aliud in fine: nee vnS eft aliud,iRndeo qgt; fermoni nó eft res fed rd fubicctus eft fermo: et intentióï

-ocr page 118-

d(ccntio,t quia pïofcrens’non intendit de contento pao nSc: fed de counts pjo fine Iocutiói0:1deo locotio eft vcra«©cd nee ifta rfifio valecquia tüc eit fcnfijsiboc.hq^ptinendn eftn nó id qt5 cd contmtn.-i fie piius effet factum ^ ficjnificatütT fie verba no efficcrent fed fupponerent, 'Qn videf aliter efic dicendu:lt;p fieut demonfiratio ad intcllcctu cd de indiuiduo vagotfie etii cS figniftecf tps vagfi. ita q? ptoferene intendat piiue figniftcare veriftcare: a enritas rei fit media inter fignifteatioem -t veritatem fignificantie: quad df cerct:boc cd cotpus mcü.i.volo cp bic fit cotpus mcu:du id diccf.ct ga dice tur -i vere dicef;vcrificaf.0ed fm boe videt q» nó de virtute fermonis fi de bonitate intcUectus veriftcetür,©iccndfï § alitertq’ aliud cd loqui de rebuff factie in quibus locutio accipif p:o tge quo incipit’^ferntvcl ante. aliud de fiendis in quibuff etiâ eje pzopnetate loquendi figniftcatio referf ad futurum» a aliud de fermone fpeculatiuo qui fequitur rem.'t de factiuo qui picccdit.t talie cd fermo ide.'^ß non cd intentio qgt; p:o il(o nunc ^^pofitio fit veratd P Vltimo,fic § fenfus ed : boe cd cotpus mcn.i.ptentlï fub bis fpebus ed co2p‘’ mefi. -t tune pionomcn fupponit -t demondrat ptentu abdrabendo ab omnf differctia tpis.vnde pot veriftcari p:o indanti vltimo locutionis.fieut ecótra dici podettbic ed panie.i.ptentfi fub bis fpebus cd panist-x tue verificaretuf ^ pjimo indantitnomen enim i gnomen vt dictfi cd abdrabunt a tpeteS nÓ ' configniftcent tp0,Tnec obdat qgt; verbs fubdantiufî cd:confignificat tps pfiff Vt dicif in ptimo peribermenias: quia ptio: cd eins fignificatio qua copulat ptedicatS fubiecfo:$ pfignificatfo tpis que defignat tps illius copule, vndc efi copulatio nó ppleaf ante vltiinc dictionis ptolatióem: p pfis nó defignaf illud tps, vnde fenfus cd:eontcntfi fub bis fpébus ed co:pus mefi nuc ptimo efi boc dictfi cd. i6t fi queraf an ptedietn ptopofitio fit ptius fignificatiua ^ puerSua: ©ico qgt; ed ptius figniftcatiua:quia vt fcpe dictfi cd verba facfalia cfficifit qb fignificSt,vt^ afit ptedicta ;ppofitio fitpuus vcra ^ c5uerfiua:vi der dicere btfis ï^bo,qgt; ptius fit vcra c^ puerfiua:quia in peeptióibus fpccu Utiuis veritas pceptióis ptefupponit entitaté rei fieut ^ptia eâm -i menfuri 5n ptaticis vo peeptióibus que funt caufa reç veritas pceptióis nó ptefup* ponit entitatem rci:fed ptecedit ipam naturaliter quad caufa:$ui0 fint fimul tpe,t ad bfic modfifc bfit verba pmifla:quia funt fignificatiua -r factiua’eiuff qb figniftcaf. vfi veritas c fignificatio buius locutióis ptecedit naturalit’ en titatem rei qua fignificari-i nó ptefupponit ipam,©cotu6 vo in,iiq,fcn,aliter fentire videtur. dicit enim q» ptedicta ptopofitio nee vt vcra nee vt falfa fed vt neutra -i ptiot naturaliter fua veritate cd conuerftua, Cuius ró cd : qui« ome fundamentfi ptius ed naturaliter relatióe fua accidentali.ptopofitio afit feu cóceptus ed fundamentfi refpeetu veritatis que cd relatio acddentalis: quia pót inede 'i nou inefie fieut pót ede pfotmis 't diffotmis rd, Sotte'ern fedente vcra cd otatio que dicit Sottem fcdcre:vt dicif in ptcdicamentis. § ptius cd naturaliter peeptus otonis vt in fc talis:i^ vt verus, tenendfi cd § pto certo ingt 0cotus: ^ » vltimo indfiti ^latióis ptimo fm otdiné nature

-ocr page 119-

eft conceptus ptopofihofe vf neuter. ^ecudo ad illu feqwtur opaho dtm'na caufans iUud quod 0:0 figniftcat.SZ^ercio fequif veritas buius conceptus.^ fie non tm 0:0 vt vocakter p:olata pn'oî eft veritatetfed vt babens fun con* ceptfi ptopriS. T^at5 fgit er dictis q’ ptedicta pclufio efi opinione glofatoris no folu eft falfatfcd fcandalofa « ? coern opinionetn feto:^ docto?;,

(ETRona iConcInfio Apologetica Joannie Tlbici zC^irandulani ZZoncotdic /Comitis,

^èagiö imp2op2ie didtur de deo g? fit tnrdlt^ens uel nitdlectu5:q5 de angelo q? fit anima rationa lie.

(E^eterminatio magidralis.

f zCribit ariftoteles in lib:o topico:c : q» de quolibet pzofcrente falfa fokeitu ec ridiculu eft. T^jimu aut ens qb eft deus cu Pm pBia3 c fa era feripturâ ptopîuiEime fit intcUectus 1 intclkges: angelus quoeç magis diftet 'i différât ab aia rónak:cp deus a ,pp2io intellectu -t inteUigere: cu fint idem p identitatem rcalcons eft q’ pjcdicta cóetufio Pm fe lt;nbsp;oés eius epponentes fit falfa c berctica. ià^ multipkcitcrCnó pp fapientes -1 doctos fed p:otcruo8)demonftrandu eff.nfbn'mo quidem fic:quia deus Pm pbos c tbeologos eft ens vlitcr pfectum cui nibil deeft ad perfectioem ptinens^tale aut ens necefte eft bére in fe foïinakter -1 identice oém pfectioem fimpliciter que Pm Anfclmu m fiio monologion in vnoquoq? melius eft elfe ipm ^ non ipm.ijnekus -r dignins eft babens ipam pfeetionem fimpliciter 95 nó babés ^ntelleetus aut -r intclkgere Pm fe et fuas rónes foxmales funt perfectiones fimpliciter: quia mekus eft t dignius elfe intelligente ^ nó intelligente. § in p:imo ente qó eft deus foxmakter et identice eft intcllectus et intelligcretfu* mendo intcllcctiï fubftatiuc pxo virtu te intdlectiua 1 nó adicctiue.-i per pns deus non folu pxopxie fed ^pxqïTime eft intcllectus c intelkgens. f£p quo p5 lt;^ efi volutas fequat virtuté intelkgenditcp in deo p cande rónem fit volun* tas c actus volcndi 1 oïa que ad intcllectus c volfitatis pertinent pfeetóem Seefido boe idc5 piobat fic: quia deus Pm pbos c tbeologos vinit vita per fcctinïma:quc eft vita mtellcctiua vel mtcllcctuaktas: fic mtelligcdo intd iectuaktas fiue vita intcUcctiiia nó babet rónem attributi quafi actus fecudi aduenientis nature diuine:fed rónem pfectióis oino intime: ptinés ad pximu modfi dicendi per fe.ita q’ fi deus diffmircttmtcllectuaktas fiue vita intcllc* ctualis poneret in eius diffmitióc:-i non diet extra eius diffmitiócm:ficut fa* pientia vel bonitas.oine aut qó intellcctuakter viuit babet virtutem intcllc* ctina per qua pót intelligere:cu intclkgere fit vltima perfectio vite intellectu aks.ergo deus pxopxqftime eft intcllectus i intelkgens. vn Aug.cv.de trini. loqucnsdcvitadcidicit fic :iQuc vita inquit dicitur in dco ipfa eft effen* tia eius atc^ natura.bee aute5 vita taks nÓ eft quaks ineft arboxi nee qualis

-ocr page 120-

(lieft pecôîf q6 habet fenfumtfed niillii habet mtellectff« at (lia ^Itn que deus eft fentit atep (ntelligft oïa c fentit meute nó co:po:c:quia fpfJs cft deua^^d^ vCde trmf.c, vivait ftc: quot;^ bi cft pzima -t fumma vita ibi nó cft aliud viiierc et almd eflê : fed idem elle t viiicrc : -t qualc fit illud viaere:quia intellectnalc fiibdit:T^ïinw9 ac fiimmus inteUectus cui non cft aliud viuerc aliud intdli^ gere.tÇg qbus auctibus pts qgt; in deo ^pxqïfime cft iiudlectualitas intellect^ a mtelligcreXercto hoc idc pjobaf fic:pïime caufe que deus cft f m pBos c tbcologos ppetit nobiliflimus'modus caufandi: ficut ipfa cft nobiliftima ca» nobilKTimus aut modus caufandi cft p intcllcctu -t voluntatC5.^6 fic ps: ga nobilius cft babere dniuj fui actus tç agerc eje ncccftitatc nature.fed fola illa que a gunt per intcllcctu c volutatem bnt duium fui actus: cetera vo nó bfit fed agut er ncccftitatc nature.agere ergo p intcllcctu -i volnntatc cft nobilif* fiinus modus agendi qui pot opercre deo : imo f m tbcologos pfone diurne pioducunt p intcllcctu t volfitatcm» et p pus in deo cft ,pp:uftimc intellect'’ *1 voluntas intclligerc c veile. jConfirinat ifta rÓ:qa ome agens pteftituens fibi finem cft agens per intellects i cognitiócm.dcus aut cft agens pftituens fibi fmcm:quia deus ^adneendo restant agit a cafn:qó cft ineóueniene: cum cafus -t fottuna fint caufe p accidens.aut agit pp fincm fibi picftitutn ab alio qd fimilifcr cft incouenienstquia tue nó effet piimu agenstquia qt5 dirigitur ab alio habet ronej inftrumenti: ficut ferra dirigit a trabcntct'i fagitta a fagit tante.pjeftitucns antem fincm dirigit illu qui agit pp finem. quare agens pp ftncin'pïcftitutó ab alio non pót elle pumutcu fit aliquo mó agens inftrumc« tale, iftclinquit ergo q’ deus cu fit ptimu agcn6:agat pzeftituedo fibi fincm, -z per pris in deo eft intcllcctus ^ intclligerc voluntas c veile, rEt fi dicaf qgt; vna pfona ^ducat alia nó a cafu ncc p:optcr fincm qué fibi pzeftituat vel fibi picftitnaf ab alio.-r pari róe idc pót dici de ^duetóe creaturgç a dco.ÏBicé# du cft qj non cft fimilc qd pzo fiinili inducif.tum quia actio 'i pzodnetio non dicitur bic c ibi vniuocC.tum quia vbi nó eft caufa nó debemus querere fine 311 diuinis aut refpectu diuina?z pzoductionu nó eft caufa. turn quia perfone pzoducte nou bntaliquid potius ad qd tanep ad finepoftent ozdinari.pzop^ quod ^ductio carnó eftpzoptcr aliquc5 finem quem fibi pzeftituat perfona pzoducen6:vcl qui fibi pzeftituat ab alio.fed pzoductio creatura^z cft cozum que bnt aliquid melius fc ad qd tan^ ad fincm poftimt ozdinari.et ideo mft pïoducant a cafu:opoztct cp pzoducanf pp fincm quem pzeftituat fibi agens vel pzeftituat fibi ob alio.-z p pns in deo cu fit agens per intellcctó st volun* tatem eft pzopzijftimc intcllcctus 1 intclligerc voluntas c veile, iSuarta ró ad boe idem demonftrandu eft:quia quod cft talc per efientia eft veriftime et pzopzulüme talc:vt p5 per arifto.in.fi.metapby.vnde ignis qui cft ca q» alia fuut calida vcrilfimc ^ pzopzpllïme cft calidus.pzmiu aut cns quod cft deus per eftentia eft efte viuerc -t intclligerc:eft caufa ctia ^ alia fuut cntia viuen* tia c intclligentia.crgo deus eft veriftime inteUiges t intcllcctus. iConfirmd tur iftc róncs auctibus facre fcripturc.dicif enim 3ob,]c,de dcotSapienscft

-ocr page 121-

eft i font's roboie.^tcm ^objö-^pncl fpfum dl fouftudo t fapiêntiq confV Uu 'z inteUiijenria,^ in ^0, ^(rabilie facts dl fcictia tna cc me, c ad Ko.rf. É) altitude diuitta’z fapientie c (cimtic dd.'Bnde fm SZbomam hbw ptimo contra gcnttlcstfeuiiie ftdd veritas intantfi apud homines inualuit:vt ab in tdligendo nomen dd imponerct. nam tbcos quod f m grecos defi fignificat dicitur a theafte quod dl confidcrare vel videre,ariftotdes quoqs loqucns in metapby.de fapientia dicit:^ folus deus bab5 banc vel mapme deus.rq, etia metapby.attribuit p:imo enti vita intellectualc^ i intcUigere. vnde dicit lt;p deus non effet optima fubftantia nec gd bonotabüctü inteUigcre eet aliud a fua fubftantia. ^c quibus omnibus pat5 q» erroneu 1 berctteft dl dicere ç deus magis imptoptic dicitur intdligcns -t intellectus:$ augelue nia róna* lis:quia angelus c afa rónalis différât plus $ genere f m fidem lt;nbsp;vera pbiaj antma enim rónalis nó dl fpés nreç aliquid ppleru in fperieffed pars fpeddl buanetnift vellemus incidere in erroté pmentatons de vnitate intellectus in oibus boibus:-! q» ala rónalis non effet foima coïpoïis bßani:nec pftitucret boicm in ee fpecifico: fed elfjfotma per fe fubftftens de numero fubftantiarfi feparatas epftens.^ebm quem erröte poffet dici -i peedt q» angelus dl ata rónalis,-; credo q? defchfo: pïcdicte pdufionis innitaf tacite ptedifto erroti dicendo q’ minus impzopzie dicif de angelo q» ftt ala rénalistd^ de deo q» fit intdligcns vel intellectus, tenedo tn fm veritatem q angelus -t «la rónalis différant plus $ genere:manifdliî dl q in nullo veto fenfu dl concedendu? q angelus ftt ala rónalis:^ tfi in vero c verilfimo fenfu Imo pzopzfiffime có* cedendu dl:deó dfe intellectö -r infelligétem:vt demonftratn dl, § pzedicta pclufio dl erronea -1 bcrcrica.©i dicat q pdicta pclufio innitif mó loquédi ©io,g fcpe dicit de deo q nó eft intellectus neeg intelligibile.-t p pfto verba pzedicte pdufionis fuut accipienda co mó quo verba bti ©io,'ènde aduer tendó fro ©io,q ftcutró dicit noticia difcurftua boibus pzopziü:quc quidc5 ró impzopzie diccret elle in deo: ita ftmilif’ dicit I0iony,intclligerc cc notició sppzopziatl angclo:caufata ab angelo -t intellcctu angelico c ipm ihfozman tem -i vitalitcr unutantcm,-t talc intclligere non dicit de deo qpzie ft impzo* pzie, iRndeo -1 dico pzimo:q verba ©io.i fetor doctor que de virtute fer* moms falfu5 -i iinpzopziû videnf here fcnfum:nó funt ertendeda ft erponéda t in fenfu p quo fint accipiéda -t intclligcnda,©ctl enl doctozes pp loquédi oznatfi quem cor fetiptis r dictis feruarut:multa gdem impzopzie -t enigma tice de rebus diuims feripferüt,^ ideo nó eft rónabilc: ft dicta ïtug^-i ^0, quoy doctrina fulgct ceefia funt erponéda -t ad bonó fenfn5 trabéda,^^ df cta defenforj pdiete pclufióis ficut dicta fetór doctop fint erponéda c recipf endattemerarP .pfecto -1 pfumptuofus ccnfcrct:g de feipo talc gd fentirct vV appctcret,Sctgt;o dico q nufq in btó ©io,legif: q de'’ nó ftt intellectus nec intelligibile.nec eft pbabile qbtus ©io,vclgcuncg alius fanc metis doctot verbs intclligere reftrinrerit -t coartauerit ad ftgniftcandS fola noticia ange* Ueâ ab angelo i intellcctu angelico egufatâ: ipfum angelum infozmantem et

-ocr page 122-

vitaUeerimtitaiitan:vt dcfenfoîpiedfctc coticlußSföimponft ©fo.boc cnfm fenrire dc btö ©to,eft ddiculn t (nopinabücxfi intelhgcre *1 faperc figtüftcet abfolutc pcrfcctióem nature intellectualis cóem deo -i creature, fed bn verö eft ^ ©!0.c.i.dc diuinis nolbus dicit;^ deus oibus incopubenfibilis eft:-: neep fenfus eft neep fantafia neep opinio neep nomen neqj fermo;qt5 pcoxdat cu rejeta p:opolitióe de caufts vbi dieif :q’ caufa p:ima fuperioï eft omni nar* ratóne.^tem ©lo.f.c.de myftica tbeologia feribit:^’ duplex eft tbeologia.f, myftica -t fymbolica:c Pm vtranep deus träflatiue nominatur:quia Pm myfti^ cam a nominibus creatura:jjfpiritualiü.Pm vo fymbolicam a nominibus cre/ aturarum coipoxaliü.^c quibus non babetur q? deus non fu pwpjie intellc ctus 1 inteUigens c omne id quod eft perfectius fimplicitcr : fed babetur q? deus non eft ab intcllcctu creato comp2ebenfibilis nee perfecte inteUigibilte nee nominabilis.pxoptcr quod nomina dicta de deo Pm ©io.vérins neganf de deo (p affirmentur.Êtd qualitcr debeat intcUigi eft notandu Pm cqjofito* res beari, ©io.q’ .ppim diuidif ptra cómunc i ptra metapboneu 1 tranflatu nomen aut non conuenit rei nifi ficut fignü fignato.-t ideo nomen aliqb con* uenire deo pjopxie poteft inteUigi dupliciter, “^no modo q» figuificct diuini effentiâ Pm p:op:iam z perfectajeme naturam quart diffmitiuc: ficut animal rónale rtgnificat boïcm.-i boe modo nullö nomen deo p:op2ie conuenit.Cu lus ró crt:qma deu nó nominamus nifi Pm q? eum intelltgimus. fed p20 ftatu vie nó intcUigimus deu Pm ^p2iâ eiusCvt ita dica)fpecifica róem.ergo nullu nomen deo a nobis importtu rtgnificat ipa5 cius piopiid ^ omo determinate róuem.ad bunc fenfuin loquitur btus ©lo. 'i actoz de caufts in picdictts au ctozitatibus.Slio mó poteft dici nomen deo pzopzie cóuenire: quia non con nenit ei metapbozice vel tranftumptiuc.vndc nomen pzopzic dicif alicui co* ucnire;qft in eo eft res ad qua ftgniftcandam nomen eft pzopzic -i directe im pofttü:ficut ridere eft pzopzic -z directe -z pzimo impofttund ftgnificandS de* terminatu actum ojis:qui in folo bomine inuenif.nomc aftt dicitur metapbo rice vel tranflatiue alicui conuenire: qft nó eft res in illo ad qua ügniftcandi eft directe i pzimo importtum. fed foluj aliqua cius fimilitudo vel pzopoztio ftcut in pzato non eft actus ad quem rtgnificadum eft ridere pzimo et directe impofttu’/ed eft in co tm queda ftUtudo vel pzopoztio: quia ftozitio pzati pzc tendit quaft quanda iocunditatem : ftcut rifus in bow ftgnö eft iocunditatis, £r quo patet q» nomen dicitur cóuenire alicui rei mctapbozicc vertranHum priue ejc boe q’ res ftgnificata per nomc pzius nota eft nobis in alio tp in ifto quia boe non facit nift ad ozdinem cognitionis c impofttionis nominis ad ft* gniftcandum,ad pzoporttum ergo nomina que dicuntur de deo poftunt con fidcrari^tum ad rem ftgnificata vel qjtum ad modum fignificandi. Si ^tu; ad ftgnificatum:ftc ad pzefens funt quattuoz genera nommum. '^zimum eft eozum que folam imperfectionem impoztant in fuo fozmali ftgnifieato : ftcut elle creatfi:ellefinit6:eflccozmptibile c ftlia.'i bec nullo mó puenint deo nee pzopzic nee mctapbozicc, Secudum genus nominn vft;que rtgnificat e;cclu*

-ocr page 123-

fionnn imperfcctïonu crcafuro^îlfîcnt infinftue excluait KrnffartSem potentie îmutabilio dependenriâ nature: vel que Impojtât pfectoem in tait grado qui nulle m5 eonuenit crcature:fieut oîpotens i eternuo.et bec nota foli deo cô ueniutp:opîtc t non mctapbo:ice vel tdtrumptmejHö p5 duplicitcr.T^u*’ mo : ga qd couenit alicui metapbonce vel tranfTumptiue puenit tali ^pne a quo tranflumitur » fed talia nomina nulli alp nifi deo conueniunt, cr^o non pueniunt deo metapbonee vel trânumptiue:fcd pï3p:ic,©ecudo:quia illud nomen eónenit deo ;pp2ic qd eft impofitu ad liguificandô illud qd eft in deo fed talia nota directe c pumo funt impofita ad figniftcandu id qd eft in deo: fiue fit remotio impfectionis fiue affirmatio pfcctois.ZZcrciG genus nominu eft eo? q imponutur ad fignificandö pfectóe5 funpl’r abfolutc 1 nó fm alique determinatu modu qui eft in deo tm vel in creatura tm: ficut eile vet cogno^ feere intclligere vel fapere, 't talia nota nó folu pjopiie fed pp^ijffimc deo có ueniat:quia ree fignificatc per talia nota fojmalit’ inuemutur in deo: opoitet eni5 ponere in deo ome id qd dicirpfectioem fimplr -t abfolute:quâ meli‘’ eft bere cp nó bcrc.talia aut noïa funt binói: vt dictü cft/implicir’ cni5 melius eft elle ^ nó elle: z eße cognofcenté ^ nó elle cognofcenté:! effe intelligentem ^ nó clïe intelligcntc.quare'talia noïa 4ap:qlTimc deo pneniunt.O pjeterea quartö genus nominû:eoç.f.queimpoîtât aliquâ pfectiócm:tnfm modu ere atoris pucnicnté:vt fenttre leo c agnus,-: talia nota nó puenint deo ^pïte:ê trannumptiuc:quia res fignificate p talia noïa nó funt p2op:ie in deo:fed ali qua eoi: filltudo.f.cognitio fingularm vt in fenfu:fo2tirudo vt in lcone:mafuc tudo vt in oue.pp que bmói noïa traniferutur a creaturis coipalibus in dcu ocs enim tranfferentes inquit 3rifto.f m aliquâ filitudiné tranfrerunt.Si vo noïa que pueniut deo ^pne ^tum ad rem fignificatâ confiderenf egtutn ad modu figmficadünó ita ^pzie attribuutnr dco.iCuius ró eft:qula oé talc no« men CU defectu t impfectióc figniftcat.na noïe res ejepïimimus co mó quo in tellcctu pcipimusantellcctus aut nf eje fenfibilibus cognofeendi initnï fumés illu modu nó tranfcédit qui rebus fenfibilibus puenit;in quibus aliiid eft foï* ma -i bns fo2mâ:p:optcr fo2mc ^ materie ppofitiéeni. ƒ 02ma vo in bis reb‘’ inuenif quidé fimplex fed impcrfecta:vtpote nó fubfiftcns, bns vo fo2mâ iiv uenif quidem fubftftens fed nó fimplcp:ïmo perctióem bns. vu intcllectus nf quiegd fignifteat vt fubfiftcns in concretóe ftgnificat:qd vo vt Hinplcr nó vt qd eft:fcd vt quo eft fignificat.'t (ie in oï noïe a nobis dicto ^tum ad modu5 fignifteâdi impfeetio inucnif:quc deo non ppctitiq^uis res (igniftcata aliquo eminenti mó deo pueniat:vt patet in noïe bonitatis lt;1 boni : fapientis c fapi* entie, na bonitas ftgnificat vt non fubfiftcn6:bonum autem vteoncrctum. lt;nbsp;^tum ad boe nullij nomen deo conuenientcr aptatur: fed folum q^tum ad id ad quod ftgniftcandum iinponitur.'fboffuntigitur vt ©lo.docct dediuinis nominibus:buiufmodi nomina c affirmari de deo -z negari.affirmari quidem p2optcr nominis rationem que veriflime-r p’opzqffimc eonuenit deo.negari vo pzopter fignificandi modu imperfectu.modus tn figniftcandi imperfectus b4«

-ocr page 124-

dcfcctiiofus 115 falfificat ^polïrfSem: qiifa verfaß pjoponticis nó confifUt In boe ep res fit eéfoimis ipü mó fignificadi: fed ei qö de ipfo dicit vel figni* ficaf.pp qd pdieta pelufio cü de rigoïe fcrmóió neger a deo virtuté intelligé di t inteUigcre que dicut gfectióes fimprr;fequit qgt; fit falfa t bereuca.

([©eei'ma Conclulio apologetica ^oannlo ^ici ^birandnlani tConcoidic iComitts.

Slnima nihil actii c dilhnctc mtdlt^t nifi fdpfam,

lt;I©etermlnatto magiftralis.

c I0mmani0 fiua oium tbcologo^ cQiq? aliqua ^poHtio en modifica tlóe efl vcra -i catbolica: q fimplicit’ c fine modificatóe adiuncta eft falfa 1 beretica: vr pj in ifiairps cit creatura:vel jepe incepit ec:que libet cnï iftap fm magnn in.iq.fen.repuraf beretica vel faltem berefun fapics en faucat beretico?z erro:ibii9,niodiftcata tn p determinatóem bnanitaté ppi fpecifteanté efi vera t eatbolica:vt fi dfeaf : pps fm bnaniratem efl creatura vel incepit cfTe.T^zedicta afit pelufio q^uis modifieata -z fpeciftcata per intcl ligcre abditu vel quacunep alm dctemiinatióem poflit babere aliqué fenfum vcrnifimplielf tn vt ponit de virtute ferinóiö efl falfa -t beretica: en neget ab aia cognitóc5 aliop a fe.i p pne btitudinem *i felicitate que ^mittif nobis in vita futura plojvn.feeccfl vita cterna vt cognofcat te den vern ^i que mifv fti ibm rpm.iQd ant pzedicta pclufio fit falfa ptj fic:qa.in.dc aw fcnbit :q» fie fe but fantafniata ad intcUcctu ficut fcnfibilia ad fenfum.qd Pm pmcntat02C5 1 omnes eppofitozes intcUigendô eft quo ad inteUectus motioem : ficut.n. fenfuß monef a fcnfibili:fic inteUectus a fantafmatibusiga vnumqdqj mobile a fuo ^pzio motoze mouefjantafmata ant funt fil» tudmee t fpes rep fenfibi* lifi -x matcrialm;de quoy numero no eft aw intcllcctiua.é ala actu a diftincte intcUigit aliud a fe.qjbzeterea ala intellectiua fozmat ^pofitócs de reb’ algo a fe:cognofcit etia drwm c identitaté inter alia a fe,boc ant no pot côtingerc fine cognitoe c inteUeetóe allows a fe.feac via ^bat pbs ,n,dc aw necefiitate fenfuß C0i9 q fenfibilia 1 driae fenfibilin exterior fenfufi cognofeit. § ala intcl ligit aliud a fe, 3te pfeetio bfiane ale é feire intelligcr.vn.i.metapby/cribic O’ oes boles natura feire dcfidcrat:fcicntia enim 'i intcUigentia non (bin bcgt; tur dcaw:S de alps rebus ab anima.vn.victbupbs dicit: q? gnqj funt gbus aw dicit vcru.intcllectus fapla few ars *t pzudentia.pftat ant qgt; pzcdicti ba* bitus funt obiectiue de rcb^ algs ab aw.§ ala no folu fe ß aliud a fe actu lt;1 di* fiinctc intelligit.qfbzetcrca pclufio pdicta fi bn pfideref vidctur fauere errori comentatozis de vnitate intcllectus in olbus bolbus.nam in pclufione buic pzojeimo c peatenata dicitur q? aw femper feipfam intelligit:-i fe inteUigendo quodamodo omnia entia inteUigit: quod no poteft intelligi nift de inteUectu fcparato:qui Put pmentatozan feipfum fubftantialiter femper inteUigit: vt cc dictis ariftotelis in,ig,de anima pzobare ninCx cu5 tails quodâmodo fit oia

-ocr page 125-

cntiaxu pertfc^et fujcta modii loqucndi acton's de caudô cum infenojfbuö *1 fiipcrionbuetfcquitur cp anima bommiß fm cómentatoïem inteUigendo fe ipfam omnia entia quodamodo inteUigatfeoc aut de anima buana did non potelhü cócedatnr Pm veritatem pbic -i Caere fcriptarc q? fit fotma coïpoiis bumani:-t g» multiplicet ad multipliesti5em bominfi: quia aia Pm Srifiótelé nibil intcUigit fine fantafmate: nee feipfam nee alia a fe femper actu intelligit corn quandoep intdligat quandoep non intclligattvt feribitur.m.de aiafimó fe bat^ ad fonnas intelligibileö ficut materia ad fotmas fenfibilee.'t per pns pzedieta eonclufio eum fibi annera t occulte concatenata faner et innitit er* rozi Suerroie de vnitate intcllectus in omnibus bominibus.Sgt;ccüdo picdi* eta eonclufio eft beretica:quia confiât Pm ftdem q» Sdam omm rcrum fdam babutt Pm quam animalibus omnibus nomina impofuit:vt pat5 JÖefi.q.c.ps tres etia ante legem c in lege deum -i creaturas naturalitcr cognoucrunttet multas reuelationes de diuinis inyflerqs babuerunt : vt patet de Sbiabam ^oyfe ceteriftç patriarebis -i ^pbctis.Spofioli quoq3 myHeria Ccclefie mi litantis -t triumpbantis perfection modo qi patriarcbe i pjopbete cognouc runt.de q^aulo enim fcribif q- raptus ad terciu cclu vidit arebana dei: que non licet bomini loqui.boc enim de benedictiffima rpi anima credendum eft cui non eft datus fpiritus ad menfuram ficut cetcr{6:fed plcnitudincm gratie c fcie fup oem intellects creatu babuit.ergo bereticum eft dicere q^ aïa nibil actu c diftincte intelligit nifi feipam.T^zetcrea obferuantia pzeeepfo^z c con ftliop pzeerigit neceftario cognitióem:ar6 nó beret lande? nee ineritu.fed pze cepta c confilia dant de rebus alps ab aia.ergo idé qó pzius. ^fe? fides per tinet ad cognitióem.fed fides eft de rebus alijs ab aia credetis.a go aïa actu 1 diftincte intelligit aliud a fe.TRec eft opus ad banc parte plures adduccre rónes t auctc6:cu falfitas pclufionis ad erperientia pateat Pm oem legein c fecta.'^nde querendu eft a defenfoze pzedicte pclufionis: fi aïa fua intelligit actu t diftincte aliud a fe vel nó.fi fic betur pzopofitu.fi nó:fequif q» nó intel ligitneqj cognofcitconcluftóesmagicas cabalifticasozpbeicas platonicas pbyficas t tbcologicas quas difputadas pzopofuit:qaod eft ridiculó.Si di* catur q»'pzedieta eonclufio eft nitelligenda non fimpliciter a. abfolute; fed de intclligcrc abdito:cuius meminit ^ug.in li.de trini.-t lOenricUs in quodlibet feec euafio nó faluat pzedieta pclufióem.tu? pzimo; qa talis fenfus de rigoze fermonistvt ofifuro eft:nó pot baberi de pzedieta conclufiÓc.tum feendo: qa Sug.li.jc.'i.iiq.de trini.nó loquit de inteUigere abdito actuali:quafi aie femp affit actualis intcUigentia c amoz fuipiu8:S loqtur de intelligcrc abdito babi tuali fuipius.qd pj p boe qb fubdit: cp nó femp fe cogitat aïa difcreta ab bis que non fuut quod ipfa, ^;c quo patet q? anima Pm Suguftinu.jeiitj.de trinf. fcmpcr intelligit c amat fe non actualiter fed babitualiter, T^zo quo notan^^ « dumzq» fi per intclligere abditum mtelligatur inteUigere m babitu: fic eft po* nere in anima inteUigere abditum a pzincipio fuc creationis Pm intentionem Suguftini. 'Bfi decimoquarto de trinudicittq’ mens femp meminit fui: femp b,iq.

-ocr page 126-

mtclKgit fc:qin'a femper eft ibi pieftns per fc c fuâ clTcnria5.c talc intelliqcrc fdeo didtur abditû:quia occultum et abfeondtturn ab âctuali afpeew mentis Si autC5 per intcUi^cre abditoni intcllfgatur oKqüa noticia actualio qua ani ma femp fe vel aliud a fe act» UclUgat«c pp hoe dlcat abdita: ga bó nuiiq^ fe babere talcm noticia actualc ejeperif quetnadmOdu Vider fentire feenricus quodlibet,ir.q.rv. dicimns fine p:ciudicio fanions ferttentie: ggt; poncre talc intcUigcre abditum cft falfum -i impoHibile -t contra mentetn augurtini ,jrlt;t jeiiq.dc trinuHd aut boe fit falfum t impoflïbilc pzobatur fic:quia tale intek ligere aut dicitur abditum:quia obiectU5refpectu cuius eft talis cógnitio lagt;^ tC3t:aut quia latet intelligentem fe intcUigcre illud obiectmquia fi obiectum patet *i bomo experitur fc intcUigcre aliquo actu intcUigendi: diccre talc itv tclligerc effe abditu vel abfconditfl eflèt valdc abfurdum.fed neutro ifto:um modo:p poteft poni inteUigcre actualc abditu.TRó p:inio modo.f,qgt; obiectU5 cognitum latcat: quia vnuquode^ intm latet inq^rutu non cft cognitum:et in tm patet in^tum cft cognitfi, ergo cognitu actualitcr no latet actualitcr fed patet actualitcr.fcd obicctu cuius cognitio actualis eft in mente eft cognitu^ actualitcr, ergo iinpoftibile eft poncre actualcm coguitioem alicuius obiceti efle in mete -t illud obicctiï latere % nó patere, 'Iflec feefido modo elle poteft niamp;ïimo quidem:quia diccrc qgt; femper actu aliquis cognofcat aliqd obicctiï q6 ipm no latet t femper fibi actu patett-t cp nmt^ aduertat neep aduertere pofitt fc illud lntelltgerc:vidcf fatis ficticia,fcd bomo nó folö experit fc talcm cognitiócm no babere: nee etia p:o toto pofte fuo c^tumcanep nitaf experiri talc cognitionemmibil tale experiri p5t,ergo,'T^:ctcrca ifta experientia qua bomo experit fc bere talcm cognitiócm nó pót impediri p cognitóe5 que acgt; quirit per fenfibilia:qoia fm Sug’,cu illa cognitio abdita quam aïa babet de feipfa femp airerit.t p pfie ifte due cognitióes ftent fimukvtracp etiâ fit natu ralis:quia vtraep confequit totam naturam fpcciei: diccre qgt; talia que fie na turalitcr pcurrut t fefe ppatiunf femp fe impcdiant:ita cp nullo modo bomo non poffit non efte impeditus in vna per aliatvidcf valdc inconuenicns,nec pót boe poni ex tenuitate cognitióis vel defcctu moucti6:ga eu moues fit lu mcndiuinfiilluftrans mentem fm fesenfiemmouens q^tuiu eft de fe potentiP fimfi eft moucrc:dnmodo mobile fit natu moueri pfectc,dictu cft autem cp ex parte mobilia quod eft intellectus non eft impedimentum p:optcr cognitio# ncm per fantafma:quc fola vidcretur ex parte noftra pteftare impedimetum, nelt;g ctiam pjopftr impotentiam intellectus reficctentis fc fuper fuum actU5: quia intellectus eft potentia imatcrialis refleriua fupîa fe, ergo nullo modo poteft impediri: quin patcat talis actus imelligcndi, Secundo p:obo q» di* cere tale intcUigcre abditum efte noticiam actualcm fit contra mentejSugu# ftini, ©icit enim 3uguftirtUB,xütj,de trini.c,xiü.vbi non inquirendo fed con# firmando exemplum quod pofuerat in capitulo piccedenti : q? diccrc q per# fectus muficus dum actu non confidcrat muficalia : fed geometricalia : nort inteUigat nee omet mftficam;eft abfurda fentcntia.i6t ex boeconelDdif

-ocr page 127-

eße In nobis altquid hteHigerc abdi'tû de rebiis:diiin e^s no coqiMmus.c5* Rat aßt cp nullus ponit;çp bns pfecte babitß mufice actu intclligat muficam; du actu de ca non cogïtat:fcd de alio:red tm mtelligit ca in babitu:nâ nullus pot poncre noticia actualc5 Pm babitß acquifitßmiß fm cß actu cogitet.ergo poncre talcm noticia actualcm in nobis : ficut feenricus ponitjeft p mentem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

aug^fed verß eft ^ in.xß.c.arguit Sug^çp cß id qß eft ante actunlé cogita

tóej ptincat tm ad memoziâ: videt q? in mete no cogitate actu no fint ifta tria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

fej mcmozia iutclligcntia -r volntas, TRfidet O’ no fequit quin fit mente no co gitante fint ilia tria,oftcndcns:(^ muficus actu no pfideras muficalia intclli* git tn ea -t amatfed difficile videt q? efi no cogitans nibil béat nifi qd ptinct od mcmozia ; qßo pzeter mcmozia b5vitra inteHigcntiâ ^ /ft ad boc pot dief

Fm intentioem augMbidcm:q? Ij intelligcntia:vocando intelligentie actual? notïciâ:non fit mcmozia:ptinct tn aliquo mó ad mcmozia: qnia ^nia (n bßte tm mcmozia nó fit actualis intdlfgentia in actu : eft tn in co in babitu fine in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

potentia pzopinqua.ïEt fi dicaf q» inteUigcre in babitu pzefupponit babitum

mo pftat Pm ^Ing^q» aïa ante tale inteUigcre abditß no b? aliquc3 babituxfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

babitus acquiraf p imutatioem facta a fcnfibilihns.crgo p inteUigcre abditS

débet intcUigi noticia actualis «t non babitualisjR ndco çp in argumento eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

deceptie per cquocatioem babitus,'IR o in qnq5 dicif babitus aliqd additß c acquifitß ipfi potentie ad elicicndß actß fuß pzompte.-z talis babitus non eft in afa anteep acqrat fciam a fcnfibilibusz'ncc Pm talcm babitu dicif aïa a pzin# cipio fue creationis fc babitualiter cognofcerctnifi vcllcmus incidcre in erro rem platoni9:qui pofuit aïam ante vnionem ad cozpus feta -r virtute pfecta, aiio mo dicif babitus queeuep aptitude ad ejeeundu pzompte in actu: etia ft boc fiat p fola potentia nullo addito: ficut fi diccref de donnicte q» nó videt actu fed babitu,ft ifto mó dicif aïa babitualiter fc a pzincipio intcUigere Pm Sug’jn^tum.f.in aïa eft pzomptitudo inreUigendi fc efte ;qa ficut in ipfa eft

naturaliter aptitude ad inteUigendß pzompte pzima pzincipia:ita t ad intelli

gendß feipfam efle.boe enim erpcrif afa intcUigendo qtScunepaliud a fc, ft

fie patet q pzedieta pclufio nó folumde virtute fermonm eft faifa beretica

fed per inteUigcre abditum modiftcata eft fibpoflibilisict cótra mentem beati

auguftiui:vtpzobatumcft. :• uizuKnü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n

- ƒ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;C^ndecima f onclufie apologetica 3o3nnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'

»..bhü q^iuTlibirandulani fOncozdiefemitis.“ ■'

Huila cd fcicnna que nos nSgis certificét de diui nirate cbnUi 95 ina^hW cabala. r . ‘

4v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;E©cterminatiemàgiftralis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

p î Tftedicta eoclufie de rigoze fermonis eft fimplicitcr falfa lt;nbsp;beretica ad

fuperftitiócm gentiliß 1 perfidiâ damnabilej iudeo?perrinens * iQuôcl

-ocr page 128-

vt man(feft(U0 fiat declarabff pHitiS de magfa quid fit et de partibue dus et fpcbus, Scôo ondetur per tones c auctes çp magia fu omni lege -z fecta ró* nabiliter fit pzobibendaXercio reeitabit quomnda magop opinio qnos de fenfoïpdufióis in apologetico imitaf; o’ p:etcr magia demoniaeâ -z Ribits fit quedâ alia magia naturalis Keita lt;nbsp;no p:obibita.^uarto ptobabit p octo pclufiocs cf magia naturalis fit ülicitai'ï ^bibita.ßluinto reeitabit alio|t ma go^z opinio:q^ cognitio c diuinatio occulto^t arris magice fieri pot natural^ per infpeetióem corpop luminofop vel alias caufas naturales.Sejcto ondef cp predicta opinio magop fit eótra veritaté fidd catbolice et pbie naturalis. Septimo reeitabit alia opinio magop:q^ vis diuinandi z pzedieendi oeeulta dl ejcaftralitate-tarmonia celerti:z non ejc pacto dcmonö.j@ctauo pzedieta opinio impzobabit z demonfirabit ejc pzmeipqs fidei z pbie q? corpa eclcfha nó poflunt pzefiare boibus vim diuinandi z pzedicédi fijtura: vt magi fingut TRono adiungetur opinio magrop imaginö:Qgt; miriftcentia operfi quoin arte inagica fiunt per imagines figuras figilla z ebaracteres nó ejc demonn pacto fed per virtutem naturalem pzedictap imagina z figillop fiunt,©ecimo pzo dicta opinio ondetur efle p ftdem z pbiam naturalem.'Bndecimo afiignabit caufa z ró mirificap operationn que ^uenire credunt a pzediet) imaginibus z figiUis.^nodecimo reeitabit opinio magop de vocibus z incantatióibus quibus virtutem z efficacia naturalem attribuut in’ogc magico.Cerdodeci mo pzcdicta opinio impzobabit z ofidetur effe ptra pbiam naturalem z fidej eatbolieâÆecimoquarto pzobabit qgt; cabala efiars illicita z pzobibita ficut z magia ♦ ƒ maliter demonfirabit q* pzcdicta pclufio de virtute fermonis eft falfa z berctica ad Tuperilitioe^gcutiliu z pcrfidia danabilem iudeop ptmes,

ib.

lt;E©c magia quid fit z de parribus z fpeeiebus eins.

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àgia tm éditer loquentes cil ars cognorcendt z diuinandi occulta

fadédiep magna z mirifica m natura,3b bac magia F m 5üdozâ di* cri fuut magi:qui vulgo malcfid ob fadnop magnitudiné nuncupan fur.bi z elcmcnta peutiuntuurbant mentes bouniac fine vllo veneni bauftu violétia camus interimut.vfi Xucanu6;.Âèen0 baufii nullafanic polluta ve nenfimeantata perqt.^lèagop pzimi auctozes 5ozooftrc6 reje bactrianop et tOzomafes Fm 3pu[cyu in apologia de magia fuere;quos magicap arriû va nitates eje tradirioe demonfi credit babuifiezz pofteris tradidilïeJRâpfciaî quandâ futurop z infemop z innonatides demonfi inuenta funt aufpicia au gurationeszz ipfa que dicunt^zacula cetereep magie partes fin Su^dn de natura demonfi,quibus qui piediti funt:coîonc quadaj loquendi efi dqs im* moztalibus ad ou que velint incredibilia quadam vi cantaminfi pollent : vt flpuleyus ibidem refert.'Qn de quads famofifitma maga feribit poets : feee inquit fe canuinibua piomitrit foluerc meuteazquas velit afialgs duras im*'

1

-ocr page 129-

mi'ttcrc curas : filiere aqnam flunks c wertere fixera retro: nocftmioftg eiet manes : mugire videbi's fub pcdibus terram ^ defeendere montibus oinoo. feanc artem fm T^linin mulris poft 5oïoaftrem fecubs ©cinocrims ampli am't:qffquidem t Ypocratbes medicine diietpUna efflonu't.vn.icj^r^naturabs biftoue Iib2o:vtrafq3 artes cfHoiuifTc medicina ,f,magicécp cadem etate fcri* bitdUa Vpocratezbanc ©emoerbo illuftratibus circa peloponneffiacn bclln qnod gelift cft a.CCCv:bis anno, 3d bac arte^ '^itbagojas önpcdocleo ©emocritus T^Iato difcenda nauiganerc:cplqs vering inquit 'Vilnius $ pcrcgrmatióibiiö fnfccpti6:banc renerft pdicanerqbac in arebanis babnere arbitrantes claritatc glonacp eje ea fcia confequi ^Ifc, vn Spnleyns fcribit *^latoncm dindè -r Icripfifle magia artem efte dfts bnoïtalibug accepta:cogt; lendi cos ac venerandi pergnarâ:piâ.f.-t dinina fcienté:a 5oïoaftre -r 0to^ ma5c anctonbus fnis nobilem celinïq3 antiftitem.quippe inter pïfma regalia docctiir:ncc vlli temere inter perfas concefTum eft magft elle I?and magis ^ rcgnare.p:optcr qi3 apnd perfas ide3 crat magns:qt5 apud latinos rer a fa* cerdos,feoc idem fentire videt Xacrtins ©iogenes in hbio de monbus et inftitutis pbop.lbuius oftt magie fm T^linift plnrcs funt fpcs : piitna nanc^ ca que a fpbcris.fcciinda ejc aere,tercia eje ftcllis,quarta er lucemis ac pclui bus fecuribufq5:-t nuiltis altjs modis dinina pzomitrit: vtnbiai: pïcterea infc romc^ coltoqnia.^fidozns vo,viq,etbimo.fpccie8 magie nnmerat pzeftigin. nccromantiâ,geomantiâ,bfdronwtiam,aeromantiam.pyromâtiam.arioliam anrpiciam.augnria.pbitonicam,gencdiaciam,arufpiciam.bo:o!lopiam.foïti* Icgiom.'t fabfatoziam.lbaïï fpecicp ró -t appellatio f m jCbo.u.u.beccft : ga in omni opere magico vtit magus demonn confilio vel anplioiqnod quide5 vel erpzclïc implozat vel picter bois intentóem occulte fe demon ingerit ad reucladu5 quedâ boibus occulta:ei8 aut cognita i manifefta.^emoncs aftt cjcpzefl'c inuocati folent reuelarc boibus occulta mnltipliciter, Oniç gdem pzeftigiofts quibufda apparitóibus fe afpectui -t auditui boirn ingerentes ad pjenunciandu futura vel rcnelandft occulta,ct bec ps magie vocat pzcftiglft e)C co Ç oculi boirn p:eftringunf,qua arte ,dÉgt;crcuriu6 pzimu dicit inuenilfc fm 3ug.de ciutdei: vt rccitac.rjcvi.q.v.ncc iiUK de mago;t pzeftigfts.iQncp vo occultoç reuelatio fit per rnoïtuo^t aliquot apparitioem «t locutiSem. et bec fpecics magie vocat necromantia:quia vt dicit 5ftdo:us: necron grecc mo2tuu8:mantia diwnatio nnuenpaqquia gbufda piecantatióibus adbibito fanguine videuf refnfeitati moztui diuinare c ad interrogata rndcre.^t quia demones amare fanguine dienuf : ideo quotiens necromatia fit:cruo: aque mifcef: vt eoloze fanguinis facilius pzouocenf, ^nq^ vo occulta reuelant g boics viuos:ficnt in arreptieqs p3.c bec fpcs vocat pbitonica:f m quam di* ennt pbitoneszvelut 3fidozu8 dicit:pbitone8 dicti funt a pbitone appoHine qui acto: pzimus dictus eft bmói arns.iûfiq^ vo reuelant occulta p aliquas figuras vel ftgna:qne in rebus inaiatis apparct: que ft apparct in aliquo cox poze tcrrcftrï;pnta in igne vel ferro vel lapide polito vocaf geomantia.fi aftt

-ocr page 130-

fn aqua bydromanda, fi afit in acreacromâtia/i afit in ignc pyromâtîa.fi afit in vilceribns aïalium imolato:^ in aria demonn:vocatur ariolia vcl arufpicia 'J^ndc ’^arro diumationn quattuo: genera efle dicit.tcrra.aquain.aerem,c - igne5: vt bctur.rcvi.q.iii'j.fgif, iRcuclatio ant oceukoç que fit abfcç crpiefTa * deinonfi inuocatione fed tacita: in duo genera diniditur, jQnoinm piimn eft cum aliquid pfiderat in difpofitioibua aUai: rc^j: T fiquidem conef aliqs oc^ eulta cognofeere ep pfidcrarione fifus a: motua fideru: boc ptinct ad aftrolo go9:qui c genetbliaci dicunf pp nataliu confideratiocs dfeç.gcncfcô cm bo minS per duodecim ccli figna defcribnt: (idernq; curfu nafeentifi moice act'’ -t euentua picdiccre conanturnd eft quia quali figno fuerft natua:aut quem tffecru babeat vite q nafeit 1bi fm 5fidoîu funt qui vulgo matbcmatici vo* cant:cuiU9 fupftitiSia genue eófteUatióee latini vocatUdeft notatioce ftderö quo fe babeat c6 quifep nafeif.^i vo aliquie conef occulta cognofcere p mo tuaaut voces anifi feu quotucunep aialium: ftuc per fternutatióee boim vel membîoç faltua:boc pertinet gencralit’ ad augurifi: qd dicit a garritu aura: fient aufpiciu ab infpectione aniû.quor, pamn pertinet ad aurc9:feaîndu ad oculo9,5fidoîue tn dicit:^gt; diuinatio que fit er faltu mcmbio^z boia vel ciP iufeunep alteriue alalia fali5atoïia didf. vnde felijatotea vocati funt;qui dn de mcmb20?5 quccuqs partce falicrint: aliquid fibi erinde pzofperu feu trifte figniftcare pzedicut.Éi vo quie conef occulta cognofcere cc pfideratioe bu«= mano^z verhör abfep intentione dicto^:quc quie retozquet ad futuru quod vult p2ccognofcerc;vocat bec fpecica magie omen, de quo '^aleriue mapi«* mue refert: cp romanie delibcrantibue vtru ad aliö locu migrarent : fozte eo tpc Centurio quidâ cpclamauit;fignifer ftatuefignu bic optime manebimne ^ua vocé audita p:o omine accepcrfït:tranfcundi confiliö obmittentca.3d banc fpém magie reducit boiofpiciu:que attendit pence pfideratioej bozar St aut confiderent alique difpofitionea figurar in aliqbue cozpozibua viful occurrcntee:crit alia fpecica magie, na cp lincamentis manna cofideratie di uinatio fumpta cbiromantia vocat : quafimanue dininatio.fed diuinatio cp quibufda fignie in fpatula alicuiue alalie apparentibue fpatulamâtia vocof, a fic de cetcrie pbifonomie partibue aialium, Secundü vo genue täte inuo* cationia demonu eft : cu quia conat aliquid occnltn vel futurfi pcognofcere ep confidcratióe cor que ab bolbue ferio fiunt:fiuc per pzotractóc5 puncto^ fine p pfideraticem ftgura^z:quc ^uemut cp plumbo liquefacto in aqua pzo^ iecto : fine cp quibufdâ ccdulie fcriptie in occulto repofitie du confiderat qe qua accipiat: vcl etia ep feftneie ineqnalibue pzepofitie quie maiozc vcl mi* nozem accipiat: vcl etiâ cp tapillo^z pzoicctioc quie plura pucta pzoq'eiat: vcl etia du pfiderat quid apcrienti libzn occurrat: que ola cu foztifi roem babeat ad foztilcgiu pertinent.'^fi foztilcgi fm 5fidozfi funt : qui fub note ftete rcli* gionie per quafda quae fancto^z foztee vocant diuinatioie fclam pzofttentur eut quarneuntç feripturap infpectione future pzomittunt. ad banc magiam ptinent fin ang),ligaturé cpecrabililifi reraedio;z;quc are medico^z condein

-ocr page 131-

naftltue in piecantationibuo: fiuc m cbaracterfbus vd in quibu feunqs rebue fofpendediß at^ iigandiß.in quibuß oîbus are demonû eft er quadd pcftifc^ ra focietate bóïm i angelo^p malop ejcoïta. vn cacta vitada funt a jepiano c oi penit'’ ejcccratoérepudiada arqs dânanda: vt bétwr.ricvi.q.v.nec nn;:/Hlo tandfi tn: cp cu dicit q? mag'’ in oï ope magico vrif erp:clk vel tacite au,cilio demonn ad aliqua occulta cognofcenda:intelligendu eft boe non fold de co* gnitione fpecnlatiua:féd etid p:atica. mague enim per artem magicâ nÓ foin pot futura picdiccre occulta rcuelare:fed magna c mirabilia aurilio demo nu in natura faccre;vt p5 de Circe c magiß TjbbaraonietT cjrpimétatoïibuê magie naturalie, p:opterea dieebat in defcriptide magie: qgt; erat are cogno* fcendi occulta faciendiqj magna et mirifica in natura » Tratet igitur quid fit magia 1 que ftnt fpccice eiuß.

lt;E05 magia in omni lege c feefa rationabiliter eftpiobibita,

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3E quattuot ant p:op:ictatibue que inagicc arti conueniut efficacif

onditur: q? in omni lege/t fecta ronabilitcr fit p:obibcnda, eft enim are fupftitiofa facrilega fraudulentiftima vana -t falfn.^d fit fupfti* Hofa p:obaf lie: quia ad fupftitioem pertinet no folu cu facrificiu demonibue offert per idolatria:fed cu aliquie aftumit aiitiliu demonn ad aliquid facien»« du vel cognofccndn:qt) ^pziae viree ercedit.oie aHt opario magica ejc opa tione demonn piouenit» vel quia ejcpicffe demortee inuocanf: dd futura que bumanâ virtuté fusant manifeftanda i mirabilia gageda. vel quia demonee (ngerunt fe vanie inquifitóibue futuro;::vt boim mentee implicent vanitate 'Gana aüt inquifttio futurop eft: qn aliquie future ptenofcere temptat vnde picnofci nó pot, vnde Ön'gcrice in periarebon fcribit:^ queda eft opatio de monij in miniftcrio pïefcictieiqué artibue quibufda magicie ab bie qui fe dé* monibue mancipauernt:nnc per foïtce:nücper auguria: nne p ptcmplafióéj vmbJa:p pp:cbcndi vidct:quc oia opcratiSc demonn fieri nó dubito.quieqd out pJOceditejE focietate demonn c bonn eft fupftitiofum: vt aug^dicit.ü'.dc doctrine jc^ana.are ergo magica eft fuperftitiofa.Seendo are magica eft fa crilega t impia : qui enim futura p:enunciare aut pienofcere quoenqj modo pjcfumpferitznifi deo rcuelante: vfurpat fibi quod deo ^piiu eft,et loquimur (n piopofito de cognitióe futurop que fupant naturalem boie cognitioem^'t et boe facrilcgue -1 impiue cenfef tanq^ irreuerenter fe babene ad deum qui fanctuß fanctop dicitur,vndc facrileg'’ Pm ^üdozu dicif:ab eo qgt; facra legit: (d eft furaf,mague aßt per arte magicâ conaf pzediccre futura foli deo cognf ta',3 quo;z pzenunciatióe diuini dieti funt : quaft deo plenudiuinitate enim fe plenoe magi fimnlat : t aftutia quadâ fraudulcntie boibue futura piectat fm 3fidozu.jConftrmat ifta ró:quia quilib^ mague firmiter credit per ópue ma* giefi realiter alTequi qö intendiKputa ölicuiua amojemï vel furti reudatiSem

-ocr page 132-

vel fiifnrl cuentus pieco5nitce5.cert5 dl aft q? qui talia credit pfeqnf podê per artem magicam: opo:tet cp credat in iUo accu aliquid eriflerc dinini nu* minie.que aut a dco folo erpectare debemuszant que foli deo cóueniunt: vC ïmutare vol5tatem:aut ptingentia futura ad vtrulibet ccrtitudinaliter piedi* cere.i tune taks fidem abnegat qua piime veritan debet,-i per pfió infidcha apoftata -t facrilegua dl babenduaXercio ara ma^ica dl fraudulentiflima quia inague nó intendit nifi qudlum a inanem gloiiâ, ideo q^tum in ipfo dl conatur Idioncm oiç^anoç *1 dcceptiócm potential app:ebcnfiuap'caufare: pafTionca ^5 vebemétea in appetitu fenfitiuo pcitare,quo liante qcquid inte riua accidit per modn fantafmatis: iudicat ad eptra obicctiue cridere tan^ pne,i tales in rd venta te decipiunf i illudunt : qô inarime pertmet ad magt; giâ pidligiofam.vndc qfblinina.ttj.nâlia biflo:icltb2o:de magia loquéa didt 2IÊgt;agicae vanitatea f^piua qdem antecedentie opia pte coarguimue:tn rca digna dl de qua plnra dicanf:vd co ipo quo fraudulentiHiina artin plurimn toto terraç oîbc:plurinjirq5 fcculie valuit, ecee çp magiâ affirmât artern frau dulcntifTimâ lt;nbsp;vanâ. ^Quarto ara inagica cil falfatverlnf cnim puncipalitcr drea naturalin rern conuerfioem c mutatioem: drea futuro^ diuinatlôcm et occultos rcuclati5cm:gbu8 oibue non fubqeif veritae:fcd oîmoda deceptio a falfitaaivt pat5mdiicendo per lingula.TLegit cnim de magie q^baraonia q’ virgae in veros ferpentee nó puerterft f m intentióem 3ugl. de dui.dci. nec famoriHima maga zCircce fodoe vlyria in veras bellias puertit.nce pbi toniffa 0aulis Samudem piopbam ad colloquium Saulia impfiffimi regia fufdtauit.fed oia bec Pm apparentia tm et nó Pm rei veritatem facta elle dicö tur:vt fcribit .rjevi.q, v.nce mip.Ttegif pzetcrea de quibufda mulicribue que demonu illufióibua -i fantafmatib“ feducte credut -t ^jfitent fc irc efl Biona pagano:p dca:vel cu fecrodiadczvcl cu innumera mulicru multitudine cqui* tare:-t multam terra^ fpada intempede noctis filentio ptranfirc: dufep indi^ onibua obedire.^ certia noctibus ad dus feruitium euocarc:que oia ad p:e* rtiglu *1 iUufióem pertincnt:vt bctur.rjtvi.q.v.c.epi.-futurou etia diuinatio* nibua nó Cubed vcntaB:quia talid cognitie fuperat facultaté cuiufeunep intel Icctua creatitqb intcUigendu cd de futuria ptingctibua ad vtrulibct indeter minatia.talia cnim vt futura funt nó poffunt cognofd certitudinalitcr:nili ab illo inteUectu qui futura vt puria intuetur: qualie dl folue intdlcctue dinin’ vel illc cui reuelare volucrit, c per pus qui talia aliude nitif cognofcere $ a dco dedpif -i fallif.iKeuelationi quoq5 occultoç in quibua ventas dl deter minata:quia vel funt pntia vel pïetcrita: vt p5 in furtia a bie filibue: admifce tur vt in pluribua falfitaa -i rnendadu: quia ^uis a demone ccrtitudinaliter cognofcanf -r malcftde reuelent: veruntn quia demó menda,c dl pater mé dacq:falfa vt in pluribua malefida reuelat: vt p3 per cos qui ad tales magos rccurrdt.lf^oc fentire vidd 'Plinius vbi fupia : g enumeratis fpebus magie concludit.’^uc oiaetatenra princeps TRero vana falfacp coinperqt.'lFlotan dû qgt; p:cdicte rónes nó folu pcludunt contra magia dminatouâ ^ occultoç:

-ocr page 133-

cogm'tiuâzfcd mfrabilm oper ùctùiâtvt pj cmlibct pfidcranti rónce pSicus Cc qbu9 fequutur due pclufióes. 1^«'ma:cp ^pjia ^ vera ró arrtß ^ fetentic nó puenit magicxums ró mulfiplcc eft.T^îima quidem:quia ars i feïa funt babituß veridief: vt p5,vi.ctbi.m iHox/unt quinep quibuß aia dieft veru.pzo batu eft auf effieuefter magid nó eße de venß G de faino.maqia ergo nee ró* nem arttß nee feie babere pót.©ceuda ró: oiß ars 65 certaß lt;1 determinatas régulas quibuß artifer eertftudinaltt’ -r fnfallibilitcr opcraf :alb nó eßet reeta ró factibfliu; vt bétur.vf.ctbf, fed cppfmcntatoies artis magtee vt fn plurib'’ defiefSt t decipißtur fn op9tióibu9 fuf9:qufa dcmonc9 aduocatf a magfs per Cigna fnter eos fnfta nó femp aduenfût: nee rnfa nee eolloquia eu efs bnr nee pionulfa ab ci9 faefut:vt plures erpfment3to:c9 fateneXuins ró bee eft:qa nee demones nee cop opatfóes fubfaeent alfeuf vfrturi co:po:ali;vel quibnf eunq5 fnduftrijs buanfius adfnuétf9:vt '^ojpbfrfus 1 eeterf maleficifmgüt fed folf deo vel fllfs gbus pzopter mérita c vite crcellcntfü dedft poteftatem demones eoereendf:vt eje doctrfna euangclfea betunCt ex boe p5 erroz ere dentfu demones p berbas -r quedâ alfa co:palfa fn eelf puerfionc obfcruata poffe eogf:! ad eerta -1 determmata loea diffinfrf c dctcrminarf.qt5 fi contin gat referendu cß ad paeta fnter inagum 1 demonem volutarfe fnfta:! nó ad vfm coaetfuâ que naturalff fit fn vcrbfs vel fn berbis vel lapfdfbus vel qui* bufeuep alqs rebus co:powlibus.vn btus Slboun quefhonibus de potentfa da.q.vf,anx,ten5:qgt; demones p quos magfee artes pplementu bnt cogunc ' c allfcfunneoguntur qufdem a fuperfozûqniç qufdem ab fpfo deo:qfiq5 vo a fens ! angclfs ! bofbus virtute dd.nam ad oïdfnem ptatum ptfnerc dfeftur demones areere.fanctf aut boles ßeut dono vfrrutû partfefpant fn^tum mf* racula facfunt: fta dono ptatum fn^tum epefut demonfa cogunt ctfa fnterdu ab fpfis fuperiozfbus demonfbus: que qufdem fola eoaetfo p magfeas artes fterf pótailfefunf vo demones rebus eozpoialfbus per magfeas artes: non qufdem pzopter fefpfas:fed pzopter alfqufd alfud.'Übzimo qufdem: qufa per bmóf res cozpozales fefunt faeflfus poffe eonfequf effect« ad quem fnuoean tur:! boe fpf appetut: vt.f.eoç vfrtus admfrabflis babcar .t pzopter boe fub eerta conffellanonc aduoeatf aduenfunt.^ccundo fn^tum bmóf cozpozalfa funt figna alfquop fpualfu qnfbus dcleetanr, vn Sug.dfcit.pci.de ciui.dci:cp allfciunf demones bis rebus non tan^ aial cibis:fed quafi fpus ffgnfs:quia enfin boies fn fignu fubfcetfonfs faerificfu deo offerunt c ^ffratióes faeiunt: gaudent bmóf reuerentfe figna ßbi epbiberi. ailfciunt aut diuerfi demones diuerfis fignfs:f m qgt; dfucrfa figna ipfoç appetftuf 1 voluntatf magj puenint SZ^erefo allicfunt demones eozpalfbus rebus: in^tam boies per cas in pec* catu adduentur.-z inde eft çp allicfunt mendacqs ^ bfs que boïem fn crroze5 vel peccatu inducere pntXp quo pj cp nulla res cozpalis (çtumcuq? nobilis ! perfecta pót vfrtute pzopzfc nature demonc cogere vel fngare alligare vel determinate ad aliquc determinatö locum vel operatióem magicä: vt plures magoçfalfo opinant, SecffdacSclufio que requit cp dictfsiq? apuleyus et

-ocr page 134-

ceteri 4)fdrow9 arde magiccaflêrnitcö magia cITc dqó fmoïtalibue accepta colcndi ac vcnerandi pcrgnarazfallunr c dccipiunf.conftat cn(5 er fupïadidj magia clTc arte rupftiriofam t fraudulcnnlTimn.i p pne non elTc dqe ïmo«a* libue accept j:fcd odtofam t deteftanda,inrclligédo p dco8 imoUalcs fubas feparatas pus *1 mHas.conHat feefido magia eife artem facrücgain: i g pus fmpid c irrcligiofam.conftaf tacio magia elle arte5 falfam -t vana:-i per pna rqx diuinaç ignaraxondat quarto apud gcntilce non fuifle cultn vniuö ven depnee per pris veru facerdotm nee veram rcligionem: fed cultn demonu et fdolatriXi per pus ars magica non eft ars nobilis nee celitu antiftestvt 50*= roaftres c 0:oma5C8:quoö imitat defenfo: p:edictc conclufióiszfalfo crcdi derunt. lEjc quibus oibus p5 q’ magia in omni lege lt;1 feeta rónabiliter fit p:o bibenda:-! ab omni politia merito repcllcnda:cuius ró pt5 cj: dictis. ^t bine dl qgt; lludiu -z vfus magicap artiu probibetur in facra feriptura multiplici pe napnouis etia cojporie x aïc,vndc ïLcuitici.rpjr.fcribitzq? aïa que déclinai nerit ad magos *1 ariolos 1 fomieata fucrit in ci8:ponain faciem mca contra cam:-! interficiâ earn de medio populi mei.Eltern ibidc^.rp.e.'clir fiuc muller fn quibus pbitonieus vel diuinus fpus fucrit moïiatur:lapidibu0 ob:uct cos fanguis co? fit fnpcr cos.vnde pipter boe peccatu ©ebofias infr mus moi* tuus eft.üuJ^fö’.i.'Z Saul.i.'^araEi.c, Srendo p:obibetur lludiu t vfus magica? artiu Pm eanoncs.eje.fi diuinato? -1 malcftco? peccatu occultum fit Imponif pemtentia quadraginta die?,fi notounzcucbanHia negaf:dc conie. di.q.pio dileetióe.fi fit clencu6:deponcndu6 dl c In monaftcrio detrudedus fi Iaicuo;crcóic3ndu8.rrvi,q,v.non opoitet.talcs etiam infames funt:i qui ad cos concurrunt. vnde nee ad aceufationem debent admitti.q.q.viq.quif* quisXercio piobibcf f m leges eiuilcs; nam tales debent pleeti pena capita a fi accédant domu altcrius debent eremarût bona co? oia debet publicarl C.dc maleficMncmo.l. culpa.-t.l.nulla.eontra oes diuinatoics t malcfieos lura ciuilia feuiflima funt.vnde li.ir.C.rubiica.dc malefic^ -1 matbematicis t ceteris fillbus: vt dicit 35on in fumma:diuinatc8 circa fomnia vel in garritn aulu *1 in fimilibu6:talibu6 nó permittif ad limen altcrius aecedere : altoquin coneremant.nee allquis debet cos fufeipere vel pfulcrc:alioquin depoitat in Infula: -i oia bona publicant .qui aut arte magica vite innoecntiu inftdiantur: / aios mulic? ad libidinem flcctunt:bl befitjs obijeiunr ivt.^nq^dmo etiâ fm Iura.ffo?.lib2l magici dicunf impiobatc lcctióis:qui ilatim funt coirumpcdi. nbsp;nbsp;^

^tem nemini pmittit diuinare : alioquin fupplicio capitis feret gladio vltoie pïoflratu6:vt in fupiadictis legibus P5.3tcin aug.dicit in de ciui.dei.-z bé* tur.)crvl.q»vq.nó obferuabitis.vbi enumeratis multis fupcrilitióibus fic con cludit:qui bas -t quafeuneç diuinatiócs aut fata aut auguria obfcruat aut at tendit aut confentit obferuantibus aut talibus credit aut ad domu eo? vadit aut in fua domu introducit aut interrogat:fciat fc fidcm tpianam 1 bapti mû pieuarlcallc 'i paganum 1 apoftatam -i dei inimieum : iram dei gramter me* temu mcurrcrcïnlft eccllallica pcnuctia emendatus deo recccilict. Tft tj igif

-ocr page 135-

çp are ma^ka lege diafnqzlege canontca:! lege duili:-z per confequens lege naturaUfitp^obibito,

C^plnfo magotp qp pieter magiam aiidtam i pïo* biblta ed queda alia magia nabs beita -i nó ^bibita.

P iRefer magiam fuperius defcriptam: qua illicita -z pzohibita effe de monftrauimue: opinantur aliqui effe quanda magia naturale? licit! «t non pîobibitâ : que Pm JÔuiirum ^^arificfijn U,de fidc et legibus inter ptes tort’ feie naturabs vndecimu obtinet locu.'^er bâc magiâ cognO feunf rocs feminaleazquae a ptincipio deus pdidit rebue create: cognofcunlf filiter aertuitatee agentin naturaliû i applicartôee ppoîtoefq? adinuke t ad fua pafla naturaliaigd prit virtute ^pa i qd nô.Sd banc magiaptinet fubita generarto ranaç -t pediculoç vermiß i aho?ï aialium quoîundâ:in gbua oî* bus fola natura opatur adbibirts tn per magfi adiutoîtjs: que ipfa femina na tare confoîtant 't acuat;adeo vt opus generartôis intm accélérât: vt ab ipie qui bec nefeiut non opus nature videaf: que tardius talia confueuitclficere fed potins virturts nature cuibbet imperanrts.qua de cania fi quis talia tabif operaref malus lt;nbsp;maleficus apud ppianam rebgioncin Iaabercf:c no virtute nature: fed mugis adiiitoîio -r potentia demonu bméi opera faccre putaref. «Qui aut in naturab magia docti funt talia no mirant: Vt dicit ßuillus T^ari ben fis: fed foin creatoze? in bis gloxificant: fdétes qgt; fola omipotctiffima dei voluntate ipius natura opérât:! iujrta pfuetudinc nota boibus:! pxeter cô*' fuctudincm nó folu nouis modis:fed etiâ res nouas.non enfin dubitandu ed in nouis feminu pmijerionibus ! ipfop adintoxfis noua animaba et nedu vifa gigni pofle:ricut aperte docet in bbxo ne?imi6 magi:vt JÔuillus Ubartfienfis ÜJidem refert.ad banc magiâ naturale pertinct mirificentia operu que in me dicina alquimia matbemartca agricultura c ceteris mecbanicis artibus but: de quibus oibus tôuiHus T^ariftefi.aibertus magnusjRogerius baebo et plures alu tbeologi tarn anrtqui q? moderni plura expérimenta mirifica refe* runt ! fcribiit.vn '^bnius narrat.indi.naturabs biftoxic:q» fi quie coi talpe recens palpitâtifq? deuoxarit:diuinatôis ! rep efiieienda^ euentus ^mittit. JÖmllus quoep 'T^ariften narrat in bbxo de vniuerfo cp fi quis bcliotropium lapidem gcflat:radi06 folis in fanguiné puertet: facit enim eos apparere fan guincos:! ide ed piimus effectus etus mirabilis, fed mirabiliox ed eins feed dus efFectu6;qui cd in oculos feu vifum boiuinu:quoç aciem ira perdringit vt videri nó pmittat illu poxtantem.veruntn boe faccre non vider fine adiu* toxio virtutis berbe eiufdem nominis:quc vocat bebotropiu. Sba magiam narrat JÖuiUus '^arifien ibidem: que ad pxedigiofam ! ludificatoua prinet magiâ.funt eni? queda fpés Incernaxx feu luminö:quemirabiles bfit effectus vt cd lucerna que conficif ejc cera c coxio ferpentis pulucri5ato,ft enim inde accendatur candela in loco vbi aliud tomen nóluceat: loco in^ paleis vel

-ocr page 136-

(unde Rrafo:fltiguk reduce ^ (ingulf funef videbunf ferpentee per domfii dif ri(icnre0j3uiU0 ref admfranda caufa fn boc eft: ga vanetao colo:p a puluere peUfe ferpentfuefaciet apparere varfetate ftmilem fn fiinefs atc^ feftuefa.mo tue vo ilhuo flame fafiet apparere dilTnltns fine dilTihtiocsXuwe lignu euf dentflftmö eft: qufa folio qucrcuti vel aUerfua arbo:is linulfe de nocte videf buffo vel ranamec miru:cn putredinee -t fquame pifeiu lt;1 c;trcma quonindâ vcrmiculo^ videur ignea vel flame de'nocte.©fjccrunt etia cjcpimentatoxes magfe naturalia : qgt; ft de femine aftnino c cera paedicto mo fierce candela fn loco vbf ilia fola Iucerct:qufcnq5 boica fbi viderenf appareret alini. Iboc ide fentfunt de lacbiyma eiufdem arinf:que ft admifeetur ccre:fimile3 apparentia ©perabif.plura alia erperimeta tocuitatie caufa obrnftto: que ft vera font ad mirâda piofecto fudicari dcbait.^nter bac aot magia naturalc5 -i piobibita magna uno marima vt dicut eft difparilitao c df irimilitudo:qnia pjobibitam no mo xpiana rcligio:fcd oce leges : 010 bene inflftuta refpublfca damnat et ejcecratur.naturalein vo oce fapientes oce celeftiu -i diuinaç. re:p ftudiofe no tioncs appwbat'i amplectunf.illa artiu fraudulentilfima: bee altfo: fetioteg pbfadHa irrita ac vana:bec ftrma fidclis t folida. illam quifquis coluit femp di(rimulauit:qt5 in auctotie eilet ignommia -t contumelia:e]c bac fumma Ifa^ Claritas glouacç antiquitus 1 pene Temper petita.illius nemo vn^ ftudiofus fuit vir pbß 't eupidus difeedi bonas artes: bec altiHimis plena myftertjs ^* fundiftima re^ facratiffima^r contemplatióem -i demö totius nature cogniri*' onem pplcctit: bec inter fparfas def bcneficio ^ inter feminatas mudo virtu* tes quaft de latebîis coocas in luccm:non ta facit miranda cp facienti nature fcdula famulaf « bec in mundis reccfnbus:iu nature gremio:fn pïomptuartjs arebamfe^ del latitantfacp miracula: quaft ipfa ftt artifep ptomit in publicum c ficut agricola vlmos vitibus : ita magus terram celo ,f.inferio:a TupenoïS dotibus vfrtutibufqi maritot, tCjc differentia poTita inter magia naturalem et p:obibitó qfequif neceftario:vt dicunt fautoxes magie naturalistq» opa ma* goç TJbbaraóis appollonq ZZbfanei cctcroxóqj magoç 4® tpiana danat re ligfolfacta fuut virtute nature bolm miniftcrio t nó demonu adiute.ft binc eft q» propter futurop diuinatfóem o. occulto;: reuelatiócm ac mirabiliö effe* xtuft opatioem non opoxtet confulere demones vel fubftatias alias fepatas: fed virtutes occultas nature:qua6 quf cognofcût:oîum pxedictoç cas i rd* nes redderc pofiiinMl?uic aüt opinioni feu potius erroxi innitif defenfox pre dicte pclufiói8:vt P3 per eas quas de magia naturali iujeta '^itbagoxtcoy c ']^l3tonico^x pbiam fcribit pcluTióes.TRcc moucre debetCvt aiöQvirum ali que doctö:magus vocabulu:qt5 malcficfû fignificarc videt.boe enim nomen magus nee latinu eft nee grccö:red pcrficu:'! fdc5 lingua perftca ftgniftcat qt5 apud nos fapiensjapientes aüt apud perfas idem funt qui apud grecos pbi dicunf:flc vocatf a Thgt;ftbagoxa:qui pxius dicebant fapiétes. fere enim apud diuerfas genres diuerfts nolbus fapiétes eoy nucupabanf:vt druides apud ßallo8:^pbe6 apud bebreos velpbarifei vel cabalifte:apt5 indoe gymnofo*

-ocr page 137-

pbißctapuä egypttoe faccrdoteSMpu^ grecos pM'opnd perfas magf, O fn bac fignificatóe euigehfta ^atbe’ fcnbit;lt;ç magi venerut ab o:ictc adow* turi rpm:n5 crat illi magi necromatee i cö demonibus pfederari: qui boftej demonu imo dnm:i de eis mot triupbaturu veniut adoïarc.fed crût veri fe* pientes cclclliu t terrenaç rep feïam edocti: g ipam patrio fapiarn in bunrio co:pe facts vifibilê colucrut -i venerati funt, feac aötdrntian» aßtißime dat infclligere foicro.in epVa ad TP^aulinußn qua mentôe5 facies de appollonio 2Zbianeo aicappolloniue /Cbiane^’jlmc mague vt vulg‘’:riue pbe vt pitba go:ici dient.in qbue verbis eyplïe fignificat l^ero. cp iUud qd é vera pbia a vulgarib'’ qnq3 credit cc illud qd ipi appellat magia.f F A P5 q» neme magia fm opinióe5 ifta dl equoefî a^ magia lupditioram -i nalem, vft jöuülb qfbari rten.in de vniuerfo fenbinq» magi a magia nali dicti funt:qi magna agétee:^ qdâ male interptati funt magostqi male ^i mala agctcs,g aft nuftcrio demo* nö talia ogant;rcuera c male ^ mala agites -x bndi 't dicédi fft.T^5 igif gd fit magia nâlis fm ft opinatesjad gd -z ad g fe ertcdit cf cognitio 1 ogatio»

CjJmpïobatio cop que dicuntur de magia nalt;= turali per octo conclufioncs pzobabiles,

è Onfidcrftls roibus ptra magia ptimo.c.deferiptâ mducb^zluce da^ nus p5 g^ magia nâlis illicita -i ^bibita fit cenfenda.pRat enij ç ma gia nâlis eft ars cognofeedi occulta faciediqj mirifica opa in natura Vt i^i faten^quare ft magia ft a nobis defcripta tamç ftplhtiofa c franduld’ tilTima oi lege fit ^bibita: cofequit nccio q» nâlis magia fit ilftita •t pbibita^ '^uterca certfi eft qgt; q^lini^iq.nalis biftotic libzo de magia naturali dift* rit t: fcribitmd qua vt ingt q^tbagoias Empedocles SSemocritus quot;gblato difccnda nauigaucre.'t 6 dcfenfoicô magic nâlis fatenf.ft manifeftu eft T^bU* niu er aucte Uleronis tan^ vans 1 frudulenfiUima ilia dânarc:vt ibide p5.§ betur ^pofitö. 5té ad magia nâlem ptinet fmT^li.ca magia q a befpberis eje acre er ficllis er lucernis ac peluib*’ fecuribufqj:! cj: vmbxa^ inferioxuqj col -loqls c muit) alqs dmina ^mittit.6 pftat talcm elle ^bibitâ oi lege ciuili ctia romanoc.fcribit eni q^linius vbi,s.q» gallost druides a 13 genus vat» medi - C02ÛCÇ SZiberq cefaris principams fuftulit^druides aft -t vates fm defenfoié pdictc pclulióis ide qb vocabulu magus a magia nali diets fignificat. q^zc* terea erpimentu de talpa *1 eliotropio -r lucema eje ccra c femie afini cófecta ad magii naturalé ptinet.S qf^lim'’ danat erperimenta de talpa c eliotropio In.jcjqc.'t vittnalis biftorie li.^ ^to vt credo fupftitio queda in bis admifcet vires enim religionis in talibus operibus dicit magos addere : qd fupftitio* fum cenfetur ♦ cadem ergo rationc damnanda vident cetera erperimeta arte magica Inuenta c erperta. Si dicatur q» pïcdicte rationes non concludunt; q» magia naturalisftt illicita z pjobibita: nifi oftcndaturcfficadtcrq’ mirifi* centia operum que in magia naturali hunt; virtute demonum et non virtute

-ocr page 138-

nature tufuffteno mago^ adiutc fiât, diets eft aSt fiipia q^ïn reb'’ créât’ funt virtutes queda oceuke c minficctquas qui cognofeSt ^ appUcarc feiStnrari« fica Oga facerc pSt.pp qö in ejegimentis mago^z naturaliu ft veritas qftcp no inuenianreferendu eft port'’ ad igno:âtiâ expimetato^:^ ad defects virtutS occulta^ nature,Tjbzctcrca in inagia de qua T^linins dift'erit -t feribittpiura narrant que ad magia ^bibita gtinet:quare allcgadus no venir in pfinatocj magie nalisJftSdeo ^ roes pdicte efficaciter pcludSt ptra magia naturalen» quia cS virtutes occulte nd poffint cuidenter cognofei g bSanam inqnifttóc5 vt ftatim patebit:neceflc eft in ogibus inago^z auriliS demons ejepteftum vcl occults in terurn ire, 0,15 octo pcluftoibus ^babiliter tm -i no alTcrtiuc ondo, T^tima igit pcluSo c fundamentalis onn dicendoy in pnrt materia eft bee: •^teter virtutes nature quas editer pbilofopbates in rebus naturalibus ejc periunt:nd funt dabiles tales virtutes occulte -z mirifice quas magi fingunt: qa nd eft p:obabilc aliqd efte in natura qb cfticaci rone a lit cygimeto nd de* picbcndat/ola cnim bee via intellcetui bSano relinquit ad pbilofopbandS, virtutes aSt occultas quas magi finguntmec rd clTicajc cduincit:nec ergietia docet:vt ex incerrttudine c deceptioneope^z magicor apparet, '^zeterea ft entia irngfecta vt mineralia vegetabilia ^ plante aialia quoeç imgfecta 1: cc^ leftia cozga bnt tales virtutes occultas -z mirificas:vt magi fatent: rdnabilc eft per loeS a minozi ad maius:^ aialia gfecta marie bomo talcs virtutes babeat:qui fupzeinu loeS obtinet inter res nales,nd apparet autem ncc ergi'* mur in aialibus perfectis nec in bole tales virtutes occultas c mirificacuuft dicat f m intentdnem Suiccnnc:qgt; virtus imaginatiua et intellectiua in bole pzo virtute occulta a miriftca bctur qd ridiculS ctopinabile in ^mptu appa^ ret,3lt^ ‘^ertS ^ manifeftS eft apud oes pbilofopbantC0:q’ Sriftoteles pbo^z pzinceps c fubtilis inqStoz veritat^ fufficient’ -c pplctc tradidit -z fcripftt fclaj re:;z naturalin fm fc c oes eius gtes:inf qs nd pnumerat feia virtutS occulta ru t miriftcap nature:quâ ifti magia naturale dicSt. TRelinquif ergo tg talcs virtutes occulte c mirifice non funt dabiles. ©i dicaf q? irrdnabilc videt ta* les virtutes occultas negate: apparet nanep magnetem ferrS attraberq'z eft dem ne attrabat ab adamante ligari: vifum eft fcpc 3apbir5 entracem fugarc: aurS coz letificarc:^ iafpidem vndeeSqj fluefi ppefcere:-z plura bis ftli3:quc efi ab olbus vulgata ftnt:Ïpoiribilc eft veritaté nd in maiozi gte bzc. iKfideo: q? bec ad virtutes editer eggtas reducunt: cu ptingat in pluribus: vt medici dicut:quo?z eft talcs virtutes pftderare.^eda cócluftotpccnis talibus virtu tibus occult^ nature -z miriftcis:ïpoHibile eft intcllcctu bumanu fue nature re lictu tales virtutes diftincte -z g certitudtne cognofcef: cuius cd c rd duplejc eolligif ejc dictj q^etri de j^bano Odftliatozis.lppi.drïa.q^zima gdem rd et cd eft:difticultas cognitidis ^poztidis mirtidis in qua fozma cu dus virtute occulta fufeipitur: cognirtonem nanep ftmplicium caufantin bmdi miptionem ignozamusi^diu vijcerimns in boe mundo.vudc Sucrrois quinto colt’.^n» poftibileinquit eft feireper arbitriu menfuram iuijctionis:pcr quam opcrarto

-ocr page 139-

fpedfiea'fit in ipfo ente: qm cómiprfo fon'uô duo? en, toto altenuo e;; opère dei eft benedict! c riimmi o. opere nature.difFiciUs pretcrea cft taliiï virtntum occulranl cogntóo piopter igno:3tiam piindpio^z ptonentiie bmói virtung occulte:cn ipfa non educatur omnino de potentia materie:fcd ad boe acjena opcratur ertnnfecum: vt coipue celefte;dcinde mrcHi^éna plena fo2mi6:dc* innqs pximne benedïetus.Seeunda vo cauPa t ratio cftfcparabilitao -i co:^ ruptio talium virtutum occultarnm a fuis p:op2q9 ftibftantq^quod enenire poteftaut pjopter indifpofitioncm matene cumdiftcmpcratacomplepone in qua fuit fufceptaicui innitebaf foxina.vcl eje parte Ioci:co q; a loeiö in qnü bu0 pzoduete fucrunt c pferuabantur remouedtur, cft enim patria pnncipiu gencrationis velut -z patcrjociie cniin virtuté babet contentini *?: faluatma locari.iiq.pby.aut boe cuenit ej: parte cop a qm bu s ilia forma mipiimif cum virtu tibuß.cö enim vnûqiiodqs periodo terininetur: vt.q.de gnahone fenbit virtutee cclop ad tempus dctcrimnatu in fozmis c materqs fuftentanf, ^ cp boe apparct mnltotice defect'’ lt;1 deceptio lUop qui virtutee bas occultas «t minfteas erperientes non obfcruant tempus fignatu -z detenninatu.inuenic* tes nanep fubftantia i ppofifu credut erpinicnratorcs -z illic virtutes oceul» tas inucnirc:in quo matimc fallunf -z dccipiunf,quare videm'’ moderno tpc multos lapides virtutibus olim fibi attnbutis deftecre. tu? propter cop fepai rationcm a locis pzopiqs.tum etia pp tpis antiquitatem. T^t5igif mccrtitii do 'z ignozantia buane nature circa tales virtutes occultaszdeecptio quoep c fallacia in erperimentis iHap.ïZcrcia pcluliorbomo fuc naturali virtuti ro* lictus non pot mirabilcs 1 infolitos effeetus per modu artia eaufare applied do.f.pzcdictas virtutes occultas 1 mirifieas admmeem. -z notantcr dicit bo mo fuc naturali virtuti rclictus : quia adiutus -t mftructus a deo vel angclo pót nó folu mirabiles:fed miraculofos effeetus caufarejvtpoft parebitrß Iu3 pzopzia 1 naturali virtuté boe reputo impoftibilc. iCume ró eft:qma agere p modu art’ cft agere p eognitiócm t appctitözapplieddo.f.qctiua paffims.on* fu5 cft ûût qgt; bomo fuc nature rclictus nó pót cognofcere certitudinalit -z dl ftinctc virtutes tales occultas naturemee qiportiócs nee applicationcs cap admuieem ad miriftcos effeetus ^ducendos. nee cft opus ad boe plurcs ró nes adducerc:cu eppientia boe doccat.£t gbus pcluiióibus p? q? magia na turalis non cft ps fcic naturalis:vt JÓuiUus q^anficn ercdiditzt in fuo li.de legibus alTcrit: quia magus nó bj certitudinem neep cuidentid diftmetc 1 in particulari de virtutibus occult’ -z mirificis rep naturalin; nee de ipap^po3 ' nbsp;nbsp;tóibus -z applicatóibus: vt deducts cft.fcia ant naturalis certitudinc 'z euidé

tia facit de fuo obiceto:ar6 nó eff? fcïa.!t?oc etia ^batur c;c alio: ga magia na turalis cft noticia erpimetanua q circa fingularia -z iingularcs eireuftantias verfaf:in gbus vt in pluribus deeeptióes -z errozes ptingunt.aUcrere autem talem noticii erperimentatiuâ efle fcientiam vel partem feientie naturalis cft iidiculu,vndc tales magi erperimentatozeg potius q? feientes appeUantur, T^zeterea magia Pm Sc opinantes cft noticia pzatica, leia auté naturalis f m

-ocr page 140-

fc t omnc9 ci'ue partes eft notida mere rpcculatiua : cum fit de bis qaoïum pancipiu non cft in fciente:qt5 eft pjoberelis 'i voluntas, vi.metapby, ft ep eadé radice p5 q* magia naturalis no cft gfeeta fapiétia: vt defenfo: p:cdictc condufióis fine p:obattóc aflent: quia fapienna non cft quo2ucnnq3 notida. vi,etbl.fed dimnlflimo;! entiu a mow *1 materia tarn fenfibili $ intelligibiU fc paratop.magia afit naturalis cft de virtutibus occultis t miriftcis reç natult;* ralifi f m fic opinantcs:que nó abftrabur a motu nee a materia fenfibili:vt feri bitur.vümetapby.ßluarta pclufio:intellectus angelicus fua naturali virtutc pótcertitudinalii’ -i cuidéter cognofcere -z de facto cognofcitvirtutes occul tas t mirificas re;: naturalia:quccüq5 filiter pcurrrunt -i cócurrere pfit ad in folitas -z mirificas illa? opatiócs.Hxc conclufio $uis nulli pbo ncc tbcolo* go dubia vidcri dcbeaticfficacitcr tn pot demóftrah: quia certu cft f m pbos intcUigentias fejpatas mediate motu coipo^ celcftiu iltor inferior canfarc ptedictas virtutes occultas z mirificas, talis ant calitas fit p intellects i vo luntatcm Pm oés recte pbilofopbates. g cas diftincte c cuidenter cognofcut T^ïeterca cognita diftincte i cuidenter natura fubiceti ^piq alicuius virtue cognofcit diftincte t cuidenter virtus pfequens tale fubiccta,'Z bcc eft per fc nota cuilibctpbilofopbanti: cu puncipin cognofcedi diftincte c demóftrandi que infant fubiecto:ftt ipm quicqd eft alterius cctreini.i.pofterio;:, inanifcftu eft afit q’ qnclib? fuba fegata cognofcit cuideter -z diftincte quidditates rep matcrialifi:aut per fpes inditas:aut per fpcs a rebus acceptas Pm ponentes fpés intelligibileszaut quoda alio mó:p noticia intuitiua,f,vel abftractma Pm moderno? tbcologiS, »Quinta pclafio:fubftantie feparatc fua p:op:13 -z natu rali virtutc pfit mirabiles effectus per modfi artis facere: applicado,f,actiua paiTmistin qbus tales virtutes occulte 'z mirificc reperiunt.lbec pclufio non pot in luminc naturali cfficacitcr dcmonftrari: quia nó cft per fc nota ncc cc E fc notis deductfi:cp materia cojgalis gencrabiliu c coiruptibilin ad nntum obediat fubftatqs fepatis vel ad motu localem vel ad motu ad foîmâ,nec eft per fc notö q» intelligentie po flint virtutc fua naturali imediatc mouere loca^» liter bcc co:pa inferiota.-z ideo et puncipqs fidei p:obada eft:vt btfis 2Zbo. ;pbat,q,vi,de potétia dei,ar,iq. vbi fic die: ƒ idei afit fina cft q» angeli nó folu co:ga edeftia fuo imgio moucat localit’:S etia alia co2ga dco oidinatc -z gmit tentc,mouent ergo localitcr fuo impcrio cotpoia in quibus eft vis actina na turalis ad alique5effcctum pwducendum: que auguftinus appellat nature femina in li,de trini.-z fic opcratio cos non crit per modfi miraculi:fed g inogt;' dfi artis, 3n iniraculis cm ^ducunt effectus abfqs actióibus nalibus 3 caufa fugnaturali,;pduccre afit alique effcctfi quem vel na ^ducere nó pót: vel nÓ ita puenienter mediate actóne ptincipio^ï naturalifi artis eft, vn pbs dicit,q. pby,«^ ars imitât naturals quedâ pcrficit 4 natura facere non pót,in qbufdâ etiam naturam iuuat : ficut medicus iuuat naturam ad fanandum:altcrando *z digerendo per appofitionem cojum que ad boe naturale virtutem babent. 3n effectibus autern bmói ^ducendis ars angeli boni vel mali efficacio; eft

-ocr page 141-

c mdioies dfectus facit ^ ars bnana:p2optcr tree rónes. Traîna quidciri: quia cn effectua coipotaleo in inferiozibus inanimé dependcont a celeftibus cojpoïibu6:tac ptecipuc ars pot fo:tiri effectu : qn virtua edeffis co:pi0 ad boe coopatur.vn in opibus agriculture 'i medicine valet coßderatio motus lt;nbsp;fi tus foils i lune a ahaç ffellar,:quas virtutes Titus ^ motus multo certi’ cognofeut angeli naturali cognitoe ^ bôies.vndc boias cligere pfît melius Un quibus virtue celcffis coipoiis ad effectus intentos magie cooper.c bec vider effe rô quare necromantici in inuocatoibus demonû ilrus ffcHar obrer lient. Secuda rô efftqa virtutes actiuas t: paflinas in eo2pibu6 infenoubus melius nóuerurtp boies:'rfaci!iU0 «i cdcri'’ applicare prit ad cffccrû:vtpotc qui imperio fuo coîpo2a localiter'mouent.vndc ettâ medici mirabilioïcs effe crus in fanando faemnq plura de virturibus reç naturaliu fciunt.îZercia rô quia en infirm agat nô foin in virtute Tua: 6 in virtutc mouctis.vn enâ coip'’ edeffe alique effeetu L»5 eje virtute Tube fpualis monéT;ficut qt? eff câ vire;vt P5 in aîalibus eje putrefactiôe nature gencratis.*! calot naturabs m^tum eft inftfm aie vegetabilis agit ad fpém cami0:nô eff incôucnicn6 poncretep ipfa coipom naturalia m^tum funt mota a fpuali Tuba fottiant maioicm cffecru5 qd videri pôt e;c boc qt5 i0en.vi,Tcribif:j6ig3tf s erant Tuper terra in diebus illis.poffep eni5mgrcffi funt fût) deiad filias boîmnllc que genuerût:ini fuut potentes a fcculo viri fatnofl.vbi glo.dicit:iy non ell incredibile a quibufdas demonibus qui mulieribus ftunt incubi;bmôi botes gigantes ec pjocreatos feas duas pcluüôee ptracrat btas aug.iq.de trim.Sicut mqt parctes nó di cimus creatoïce boim nee agricolas trugn: ^uit? eoE ertrinfccus adbibifis motibus iffa creanda dei virtus interius operef.^ta nó foln malos ß nee bo nos angelos fas eft putarc creatoxes.fed p'fubtilitate fui fenfus lt;1 coïpis fcgt; mina iflac res nobis occultioïa nouerut; c ea p pgruas contempatióes de/ mento:p latenter epper^ht: ateg ita gignendar rep atcg accelerando^ incre mento^t pbent occafióes.èic igit P5 Pm intcntóc5 aug.q» angeli boni i malf virtutc naturali femina rep nobis occulta cognofcut: -i inirabiles effectus p modn artis faccre pnt.boc idem fendre vider fuper Ôefî.ad lram,S?crta co/ clufio:bomo aurilio fubap feparap adiutus t inflructus pôt occulta cogno/ feere i mû ifica opera caufare.iCuius ratio cft:quia jd quod eft pioptiu fupi Oli nature non conucnit inferioti nificómunicctur afupcrioii natura, boc patet de caloie:qui cum fit ptoptius igni no conuenit mieris nifi coicctur ab igne. cognofeere aut virtutes occultas rep nalium; a mirifica opa facercteft piopiiu nature angclice:vt ptobatu cff.fi §’bomo talcs virtutes occultas co gnofeit -t mirifica opera facit:côicatur Tibi ab intdligentia feparata. feoc afit fit multiplicif Pm doctoies. '^nmo quidem reudando boibus noticia talig virtutu occultap:modu etia applicatióis ipfap ad effectus mirificïs et infolf tos.qd credit fuifie reuelatu pumis inuctodbus 't fcriptoiibus artis magice quop curiofitati malignitas fpuum quandoeç crpiefie quadoqj occulte deo pmittéte fe mgcrit;vt Sugufhuus videtur fentire in libio de natura demong k.iq»

-ocr page 142-

Leando fit per paefa 1 fujin inter boiem t fubftantiaj feparatâ Wtarat«« ftantibuo fubflatia feparata per verba vd dgtia inuocata aduenit :5 occulta niajo reuebt t effectue nmabilcs facit, ©eptinw pdufiozfubftaiitia fega/a cuius au,Ci(!0 inacjuo occulta cognofeit c miriftca opa facit eft mala5 no bp na:$ai0 fi deus gutitterct bona fubitantia boc faccre poUctXuiusi^io di quia pteffare patrociniu aliquibus que funt cotraria virtutitnon eft aiicume fubftantie bene difpofite Pin cftcctu.boc nut fit in bmoi artibw-magwis -z-di uinatioibus occulto:p:plura nanc^ adulteria furta boimcidia^ alia bmoi ma Icficia ptocuranf arte magicatque conftat ptraria efte virtuti.ergo fubfbntia feparata que ad bee pxeftat aunhu mago no eft faneta l iuftaifed mab, vider in fimili tangere brus Sug-udug JÖen.ad lfam:vbi fie dieftt ^fatendn eft qn a matbematicis vers diennrnnftinctu quodâ occultilTinio dfei'qdne« feientes bûane mentes patiunCqô tn ad decipiendos bores fit fpuumrnîim do^ c fedueto^p ogationc:qui vera qnq5 de tgalibuQTebus nofte permipun tur.quagg bono ypiano fine matbematiei fine quilib5 impie diuinantiû cçuis qnq3 veto dicentes cauendi funt:nc côfoîtio demonio?: aîam deeeptâ pacto quoda focietatis irretiant, feoe idem fcntiendS eft de mirificcntia operû;q5 de diuinatione occulto;:,! bine eft qgt; JÔuillUs '^arificn in U,de legibus feri bit:q^ libn magicap artin funt feripti a magis qc,dcmonû rcucbtiôe:aut a:lt;k monibus fub noîbus magop.qd inteiligcndumeft de pumis innen toubus/z feriptozibus artis magicc:vt,i.capitulo dietu eft. ^ctaua pclufio m openb'* mirificis ■z infolitis que arte magica fiunt: magus fe babet folû per moduin* uocantisl'X demon per modo applicants acttua pafTiuistvcl rem de loco ad locu tranlTerentis: quia nó eft pïpbabile.q?cotpoza in quibus tales virtues occulte funt obediant mago ad nu tu quo ad motu loealem:eû virtue motiua boîs magi fit matcrialis a eptenfa ptranctatcm bus c reftftentiâ ad talia co: *poî3. a per pus no ita vclocitcr i imgccptibilitcr. virtutes talcs occulte funt spplicabiles a magotncutrequirit pzoductio.taliu ctfectuu.fubftantic autem feparate cuius ois virtus tam cognitiua ^ appetitiua -1 motiua fin loeuj eft imatcrialis *; inc;tcnfa:matcria generabiliu.-x co:ruptibiliu ad inotu localem obedit ad nutu.quare cócluditur euidenter ad talia opera infolita et miriftca magfï nibil aliud faccre c opcrari iç demones ad bcc peragendo g figna inf cos inita inuocarc.fft bine eft ^ oga magop T^baraonis non dicunf fuiirc facta funpliciter a ma gis: fed tin fm quid per incantatioco videlj egiptiacas *t arebana queda: vt fcribif.^öp.vtj.'r.viu.c.'Supcr quo loco TRicolaus de 3Lira recitatis tnbus opinionibu6:foln iUâ tenet c probat que dicit;qa puer»» fio virgap in draconcs per magos facta fuit f m apparentiâ aut f m imperce* ptibilem Ihppofitiócj ferpentu alibi naturaliter gencratop loco virgap:quop quodlibet certum eft magos vit tute eop naturali non pofte faccre:fcd demo nem ad i/ec facienda inuocare.lRotandu p:o folutióe eop que defenfo: pre* dicte pcluftonis inducit de, vocabulo magus : cp fuut albu5 ab albedine dicit *7 denoiatur fozm^Utcr albun):z feiens a fcïai'i fagiens a fapiétia/ic a magia

-ocr page 143-

pn’mo defcripta dicimrc denommatur qufó foimahïer mafÇUôXuftje ró eft quia in vocabulop fignificatióibus fcqui debemns vfum edem» c bine eft g? àrifto.pbop pineepô in pbilofopbiciß -t dialcticis libxiö femper ^bat quid noïG vocabulo:p per cócin modd dicendi. vfus aut éditer loqucntiu appellat magu illn tm qui feit futura picdiecrc lt;nbsp;diuinare: maxime quo ad bois bona vel mala t minfiea opera faeere,c quia per aftrok peritia *i virtutu oeeukap notieia foleut pbi diuinare c miriftea opa faeerqbine eft qp aftrologi magi di eunf,p20pter qb ©inon in quinto biftozia^z libio 'i feermodozus tradut 50 roaftrem magiec pzeditionis i diuinatidis pzineipem aftror fuilïe eultozcm: vt Xaertius Diogenes in libzo de mozib‘’ -t inftitutis pboc refert, tt^oc idé fentire videtur 5ftdozu0 in ^tbimologqs: vbi feribit: cp pzimö ftcllaç inter* pzetes magi nuneupabant:fieut de bis legif qui in euangelio natu jepm annö eiaueruntpoftca boe note foli matbemattei euiue artis feientia vfq, ad cuan gelid fuit eóceUazvt jpo cdito nemo crinde natiuitaté alieuius de eelo inter* pzetaref.Cuius pzebibitidie rd eft:quia in tailbus futurop diuinatdibus pp vana euriofitatem -t inquidtidem bdanam demon vt in pluribus fc ingerit:vt fepe dictS eft.pzopter qb pbilofopbanteo de talibus non fold magi:fed male Gei apud éditer loqucntcs appcllanf.quare fequif q» nomen magus nd in bo nâ fed in mala fignificatidem apud ^pianos eft aecipiendS.fignificat enim di uinandi artem lege diuina pzobibita. vnde iKogcrius bacbo quern dcfenfoi pzedietc peludonis in dcfenfidem fui errozis allegat in libzo quc5 ad £Zlemc* tern papa fenbitimatbcmatiea pzobibita c maleficâ:matbematicâ magiea ap pellat.per quod dat intelligi q nomen magus pzobibita artem lt;nbsp;malefieam apud éditer loquentes fignificat.^bagi adt qui adozaturi rpm ab ozicte ve* nerunt:non dieebant magi ab arte magiea:vt defenfoz conclufidis in apolo^ getieo fcribit:fed a magnitudine feïe;non naturaliter inuentc:fed diuina infpi ratione tradite:vt magf Tflicolaus de Xira ^bat.t|\e,dicit4fti enim vidétes noua ftellä:eognouerdt per diuina infpiratidej q illa crat ftella que pzedieta fuerat per 303labam:qui in ozictali plaga pzopbetauerat.'Ree dietd Ifeicro* nymi de appollonio Xbianeo iuuat defenfozem pzediete pcluftdiszquia no* men magus nee apud veteree nee apud modernos pbiam aut faphu; vitter 1 fimpliciter fignificat,boc enim effet ridieuld vt dietd cft;fcd fignbeöt ptety lllam pbie que de aftroç curfu *1 fttu eft: aut de virtutibus oceultis fuperio^ eozpo# c inferiop.pzopter qb pbilofopbantes de talibus magf apud perfas nuneupabanf:apud nos vo diuinatozes vel maleficu neepzopbetes nomen opud.bcbzeo8 idem qd apud perfas magus figniftcacvt defenfoz pcludonis fomniat:quia pzopbeta fm bebzeos ejc diuina infpiratione futura pzenuneiat vndc pzopbetia dond dei eft; -1 nó ab aftris vel kwibus allata, magus adt ee caufis naturalibus aut demons reuelatione futura pzedieit, Iftclieta ergo eó tentione de verbots ftgnifieatióibus: que apud fapientes vana lt;nbsp;inutilis eft; ed de rebus pftet:tenendd eft finniter f m jpianam religioncm: q nomen ma gia a quo manlus quis appellat dgnidcat artem quanda? fuperftitiofamiqpa

-ocr page 144-

nifniften'o demonum magus occulta cognofcere et mirifica facere falfo pw* mittit. Cuius fuperftitionem ^ fraudulentiam fub falfo nomine fapientie nagt; turalis multi etate nofta ptobant imitantur -i defendut « de cuius partibus c fpeciebus ad ampliom deftructione5 errons ipfoutm in fpeciali magis t in particuUri diOerendum ell,

CCpinio quomndam magomm cp diuinatio occultons artis magice fieri poteft naturaliter p infpectioem co: po:j: luminofop. c alia^z caufar naturalium,

e æ conclußSibus pjedictis c bis que dicta funt,q,c.perfpicuu eft çp ta diuinatio occulto^z: qç mirificctia opep art’ magice fit aurilio do monu,ve:;î ga fautoxes magie naturalis conanf pdicta reducerc ad cds mere naturales:ingrendu eft fi occulto» diuinatio c mirificctia opep vit tute nature fieri poOit. Ct pîimu de occultos diuinatwibus; de quibus aUq dicunt *r fcribunt:ç tribus modis quis pot naturaliter per virtutc^ aie occul ta cognofcere -t diuinare.'T^ximus quidé modus eft per infpectóem coipoç ^ inftrumento?: luminofo^tXuius ratio eft: quia mentis bûane acies dus q ' afpicit in talibus inftrumentts reflectie in feipfam,pïobibet enim luminofitas inftrumenti ipm afp{ciente5 faciem mentis in ejeterioxa intendere feu dirigere c rcpdlit ca ateg reflcctit in fe.pxopter qd cogitnr intueri in femetipaun qua iujeta T^latonis pbiajji purgata fit t terfa a foxdibus: que a parte coxpoxis adueniut x adherent aie:vel vt in fpcculo claro -i terfo vidcnt:vcl'oïa occul ta vel partem eo^ vel occulta qd querit, nee mi?, fi ata in feipain reflera vP deat talia occultâtes,fn '^lato.ala bfiana crcata eftpfecta infcripta foxmis omm cognofcibilifi:-i boe q^tum ad cius virtutcm intellectiuâ: oxnata aut ac decoxata tota pulcbxitudine ac varietate virtutu ^tum ad eins virtutcm ap petitiua.pxopter qd T^lato dicebat nos nibil oino pofte addifcerc vel inue^« nire:ncc in alabua noftris noua fdam per doctrina aut difciplinâ aut epperlé : tia fenfu6 fieri:S vctcres 1 ïnatas nobis: q quafi fcpultc fucrât lt;nbsp;obtecte de* tegi per e^ercitatiocs doctrinales 1 epperientiast'r apparere etia nobifipfis: quas pxius apud nos efte nó videbamus, Sedm igit illo? tnago? fententia bec opérant luminofa coxpoxa “X inftrumenta x fingularitcr fpccula:vt ad fe* , ipa5 reuerfa afpiciétis aia in femetipam pfundet intuitu x figat intimius acié intellcct’.qd ^to ampli’ intimius figet;x amplioxa x lucidius in femetipa in tuebif x cognofcct x diuinabit occultu.x a deo intimât'’ x pfundatus potcrit efte: vt dicunt in aiam ipftus bmói intuitus: adeoep ad feipam potcrit efte co uerfa x qfi infra femetipam collecta: vt vel raptus fit bmói collcctio vel ^pc raptiï:vel extafis vel pjope cjctafim. pp qd in bmói opibus crercitati ftatim confummato opere bmói claudunt x claufos foxtiter tenent oculos pucro?: quibus facte funt apparitióes bmói : donce aia reuerfa fit ad ftatum pxiftind 9 coUeetione bmói et eftufa iu^ta eonfuctudinem atip fperfa in eoxpus fuum

-ocr page 145-

lt; das Oîgana.c boc dl diccrcdoncc refumpferft vireó et owçana qne ddc# nuire fairem ad modicii vidcbaualioquin imitieret puero vt dient pcriculnm co2po:i6 aut foxte infania, -i bic dl vuils modus iiirta plaronicofi pbiarn fal uandi occuUop diuiuatióes per cas mere naturales fine quoeuqs autilio eje* pxeflb vel occulte demonu.Opxeterea alius dtufnandi modus c cognorcé di occulta naturaliter: per medicinas.C'i virtutes occultas mineralm 1 bcrgt; baç a aïalium:de quibus JÓuiHus T^arifidï fcribit in de vniuerfoïq’ ocnlus indicé teftudinis 'i cox buppupe i oia bmói bfit virtutes attrabédi vapoxes qui ingrauant fomuu -t générât fantafias fomnior.T pxopter boc fuis virtu* tibus libérât lt;1 erpeditâ faciût alam a grauedine ^ cralTitudinetquibus impe dir apte coxpoxis ala: ne poflit in feipfam refleeti i intueri: vciut in fpeculo claro pntia ptcrita i futuraXereP mod'’ diuinâdi 't cognofcédi occulta na* turalircr magie aprus c pfoxmis aie biianclt;ç modifupxadicti: qui non fiunt fine aliquo boiroxc -t pcriculo vt dicunt:cll per armonias.l.conccntus muß coçinnrop.iCuius ró efttepn peentuu quoxundâ fuauitas mirabilucr eft de* mulcens alas bSanas i rapiens eas in fetc p:optcr boc cripiens cas a pain onibus que impediebant intuitu oculor in fetpfa.pxopter qó qj^iato in libxo qui vocaf Oimeus:magnâ armonqs attribuit ptâtem. dicit enim q» poten* tilTima artiu mufica dix mirificâ habet virtutem armonia ad mitigâdos do* loxes alaç bSanap -t ad incutiendos eofde.fil'tcr ad Ictiftcandas ipfas *1 ad cés paffióes ingcrédas eifdé. tantaeç dl vis armonia^ in pmouedis alabue vt cti35 cas cogat mouere coxpoxa fua motibus gdliculationü:quibus qtfie polïibilc dl cffigiât motus palHonû fuaç interior:»'^er armonias etiarn fu* gâtur naturaliter maligni fpüs:ßuc recedut ab alabus quas vepant.cuius cd in boc dl fm Ifblatoncmtcp virtus armonia? adeo rapit alas bumanas in fe adeoep abllrabit illas non folu ab alqs palïionibus t folicitudmibus; ß etia5 a fcipUs^nimi? igif ft recédant a malignis fpiritubus t fcoxfum fiât a pxlTioni bus:pcr quas tenebant ab ipisjqn a femetipfis quodâmodo abllrabunt i in ipfa? armonia? fuauitatem rapiunf, £]c quibus manifellu cil q» armonie nó mediocriter adiuuant alam ad diuino? '•ontemplatióem 1 occulto? diuinati onc5,feis igif tribus modis fupxadictis difponif c iuuatur ala büana vt in fe ipam conuerfa i reflepa pofTet videre naturaliter ola occulta vel parte? eo? vel occults qd querif abfep auplio demonSauje T^latonis pbiarn: vt dicSt,

CÊIó fupxadicta opinio mago? dl contra veritatem fidd catbolice i pbie naturalis«

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^c aSt opinio de occulto? cognitfone i diuinatioe g infpectionem

coxpo? luminofo?dl ptra fidcj catbolicâ lt;nbsp;veritatem pbie, fundal eni (n tribus ppoiitóibus falfis 'lerroncie.'^ximaxq» alc buane cre anf a deo pfecte lt;^1115 ^S fcias 1 virtutes.Secudatq» vnio alc ad corpus nó dl naturalis fed violenta i pcnalis. £crcia:qgt; per infpectióem coxpo? lumi

-ocr page 146-

nofoç vd virtntcm nicâicinap ^ cetera^ rc^ naturaUff: aut nmlîcaliS armo^ niaç au bSana iuuatur -i difponitur ad videndum in fcipfa tanqj in fpcculo daro t terfo imagines rep oîiim occutop.^bninu fundamentu '^hto.eft p ariftotelé ccpîclîc; cuius pbia apnd oes recte pbilofopbantcs tan^ rani et experientie confozmioi cft magie recepta c p:obata:cp pbia TJblatonie.fcri* bit eni5 arilo.in libus poderiop c de aîa:$ oinnie buana feia caufaf e^E pie cjciftenii cognitione:! cp intcllcctue nf fe babet in potentia ad foimas intclU gibilee fient materia ad foimae fenribîle8:t q? nibil bop aetn cft ata:fed po* tentia tm : -i q? inteUectue pofTibilie cil oîa ficritficnt inteUcetne agentie ow facere:lt;i plura bis fimilia.pcr quad datnr iiitclligi:qi ab non babet feientiae 't virtutes innatas:fcd per vfum x ejeereitiu circa fcnfibilia generatae *1 acq^ fitae^vn déficiente aliquo fenfu déficit fcîa que circa illnm fenfum cft: vt div bitur in lib:o pofteriop.'^îcterea ptra opinionem Tlblatonis rónibue fie ar guitur;€l6 cnijeft perfectionie in natura inferior non eft remouendu a fupe rio:i z perfectio:i:fed magie attribuendu fm modö fibi puenientem, bec p:o pofitio eft per fe nota cuiltbet pbilofopbanti, manifeftu eft aut q» ablia b:uta que funt infra boicm acqrunt de nouo fpee t cognitióee rep fcufibiliu.aequi runt pjeterea imaginatióee memoziae i ftimationcs.'ce quibue difpofitónce lt;nbsp;habitue in ßte fenfitiua generâtur -t acquirunt:quod eft perfcetióie in aia«* libue b:utie.ab aia ergo mtcUecttua non cft negada acqfitio noua fpcp intep ligibiliu « virtutu intellcctualiuXófirmaf ifta ró:tn quacnep natura eft pun*’ cipifi actfuö -r paftiuS acqrende pfcctionie:ibi pot acquiri talie perfectiozafe fruftra c oeiofeponerenf in tali natura piincipia pjcdicta, aia aut buaiia bj in fe acnua piincipia t paffiua refpectu fdap -t virtutu: quare fecpiitur q? de nouo pot feïae c virtutee acqrcrc'i negat e ab ala buana acquifitiócm febp c virtutfi cft incidere in erroicm pbop antiquop : qui negabât ab agentibu« naturalibue actionce p:op2ia6 -x virtutee agendi: reducentee oée effect” in deum tan^ in cam totalem:tta q ignie non caufabat calozcm Pm ipfoe:^ pa ma caufa ad piefentia ignie.nee fenftbilia (motabant fenfus nee caufabat co* gnitionee c noticiae fuae in abm:fed deue ad pnttam fenftbiliu. z fic de vir* tutibue moïalibuefquc ob funt contra veritaté pbic t fidei catbolice.'T^ïe*’ tcrca torn feientes $ non fcientes confitenf fe addifcere c addifcendo de no uo acquircre doctrinales -i diPciplinalcs febs -i cognitióee. c nemo cft q nó ejeperiat apud fe vacuitatem t ignozantia ab bmói feientfje -t cognitionibus antelt;ç per ecpcricntiâ fenfuu aut doctrina pcipiat bmói feientias et noticias in co gigni -i ficri.pïopter qd addifcentiu nemo dicit: oftende mibi feientiam que latet in ab mca:B fac me fcirc quod igno:o:fac me vidcre qö non video quia reuera illud fcio qgt; ego me ncfcirc indubitater fentio, vndc in fme p:imlt; pofteriop fcribit Srifto.contra T^btonem: q* ineóueniene cft noe bére no* biliftiroos habitus -i latcrc,3tcm fi ab buana fm platoncm affert feen bitus febp T virtutu;cótrarq habitus t qualitates crunt in abbus noftris ab ipfa creatione abp.J^ö fic p5:quia virtue -i feb nó put obolcri ab ab buana nee

-ocr page 147-

de none fieri fin '^latoncm:njm naturatiter -r inddebnitcr infintp eandetn ergo rónem nee babitiw idis contrarq^ö fi dicaf wtutee ta intelkctn^ aies qs moïales funt naturaice animabus noftris eifep innate ate^ concreate vitia vo t ignoïantia pzanc difpofittoma adiicnticia,boc nó valct:quia que^ rendu cd a qjblatonczvt;: tales habitus ptrorij poiruntftcriin auiina;vd nó. Si pziniu betur pzopodtu.f.q^ habitus contrary funtfimul in anima,et g pils aïa humana ftmul feit t errattfeit -t ignozatzfimul cd virtuofa t viciofatfnnul bona c mala.quod cd impoflibilc:einn vnu contrario^ erpdlar altcru.Si di catur fecundu; q’ habitus eontrarij nó pnt fieri nee eaufari in animabus nns fcquitur q» nemo boirn erit ignozans vel erransxum naturalitcr fit fetes.nee malus eum naturaliter fit bonus.quare foli boni homines peeeant: foli boni omnia mala faeiunt:foli boni furant;foli boni rapiunt fraudât iniufte iudiear: cum mail nullt funt rd efic pofTunt: pofteg malieia nee naturaliter eft atabus innata:ncc aducnirc poflit cifdem fm platonieos.boc idem de enoze i fgnq rantia fequi nccefic cft:que omnia funt contra erperientia pbicam *1 verttate facre feripturc.Sccundii fundamentu pzedicte opiniois ; videUcj q’ vnio aie ad cozpus non fit natura lie fed violenta -t penalis:eft falfum c hereticn, con ftat cnim aiam bumana efic fozma c enddenebiam eozpozis bumani:eum fit tali cozpozi pzimu pzincipin viuendi fentiendi mouendi I'm Iocu:vt erpimeto patet.fozma vo t actus pzopzius vnitur de per fe ■t indinatione natural!fuo pzopzio perfectibili: quia actus pzopzius naturaliter fit in pzopzia materia et potentia.vnio ergo anime ad cozpus non efimnaturaliß t vioient3,5te5 bo mo CH fit ens naturale c fenftbile nó eft fola materia nee fola fozma: fj vtruq^ fimul:vt.vu,mctapby.pzobaf a in fymbo’lo atbanafu feribiturtq» ficut anima rónalis -t caro viius eft bomo:ita deus «t bomo vuns eft rps, fed manifeftfi eft q» homo eft ens vnu -i qpofitu cp partibus de perïe.ergo gtes adinuieem vniuntur de per fc lt;t naturalitcr:quia fi partes de per fe admuiccj nó vniuut nee in toto de per fe vuirentur. c per pris bomo non eftj ens nee vnö de per fe:fcd per accidens;quod eft ineóueniens manifeflu in metaphy. I^zeterea ft anime humane repugnaret vuiri de per fc lt;nbsp;per modu foznic cozpozi buanoï efiet hoe fm T^latonem auerroim qui '^latoni eonfeutit pzoptcr ci‘’ im# materialitatem -i fubfiftentiâ, implicatio nanep videtur ptradietióis firn Tibia tonem qgt; fozma ïmatcnalis t fubfiftens vniatur materie cozpozaii tam^ foz* ma.cjrquo cnim eft imatcrialis non potcft efie fozma matcric.cpquo eft fubfi«« flens : non pot eu quocunep alio fozmalitcr -i intrinfccc componcre aliquod tereifi de per fe.boc aut nó impedit quin vnio anime -t eozpozis fit naturalis c de per fc:quia anima intellectiua non fubfiftit fubfiftentiâ complete fpecici: qucadmodum fozma feparata angclica.ncc eft fozma imerfa materieled fug gredit cius natura non vtens ozgano cozpozali in fuis operatónibus .ppïijs vt fozme materialcs:quarc nee cius imaterialitas nee fubfiftentiâ impedit: q? fit fozma *1 pars intrinfeea humane nature,pzopter q5 feparata a cozpoze re manct impcrfectaibus effe t ogari imgfectft;doncc vnila fit pzopzio cozpozi

-ocr page 148-

£]C quo p5 Vanitas opinionis platonicojs : qui credunt q anima intclkctina pzopter vnionem ad co:pnö moziatur -t impediatur in fuis nobilibiis opera-* tióibue c vfu fcur *1 virtutS cum quibns fuit creata: quia no vider rónabik q anima patiat detrimentd in fuis pxopzqo opatioinbuG pzopter id quod eft fibi naturale.quod enim eft alicui naturale:non impedit eins ,ppzia ogatSem fed confernat t auget.vniri aut ad cozpue eft anime buane natiiralezvt p:o* batS eft.per boe enim differt fm ftdem ab angclfe^ergo per vnionem ad eozgt; pus nó mozif nee impeditur aiazfed vinit vita inteUectnali fibi pzopzia.^tem vnio aie intelleetine ad cozpiw Ozeanien non eft nifi aptatio lt;nbsp;applies no vir tntiî opatinaç aie ad ozgana fus pzopzia c fibi pzopoîtionata,fed nemo fane mentis dieft eje bmói applicatione vel aptationc ad ozgana fua virtutes opagt; tinas mozi vel impcdiri:fed potins innari a vigoza^i in opatióibus pzopzqs. quod epperimento pzobatnr;quia lefts ozganis potential: fenfitinap p qnas conferuantur t eompzcbendmit fantafmatazimpedit aia in confiderado etia ca quoi: feiam babet. ergo vnio anime ad eozpns non impedit pzopzias aie opcrati5es,©i dieat q virtutes que per cozpiis ad membza eozpozis oganf non moziimt vel impedintnr p applieatióem ad ozgana quibus pcrfieiut opa tioncs fuaszfed vis intclleetiiia que per bmói ozgana nó operaf vt dicta eft: cozpozi iniungit -r quodantodo in co mozitur n fcpclitziurillud Sapiez Cet pus quod cozriipitur aggrauat aiamXontra boe arguifzquia querendu eft a T^latone qualiter i qua ob edm pzoueniat aie intcllcctiue eje cozpe mozi lt;nbsp;impediri « fuis pzopzqs opatóibus imaterialibuszeu vnio ad corpus fit ci na turalis q^tum ad elle t operari vt dictü cft.virtus pzetcrca intcllectiua quaft fcozfum '1 longe eft valdc a cozpoze fm ftatu fuu « fublimitatcm cfTentie fuc: c5fupgrediatur natuta materie, tn manifeftu eft multas bonas c nobiles opa tiones -i influentias eje ipfa in cozpus az partes eins pzouenire, ipfa enim eft que totu corpus viuiftcat totn corpus régit c toti ^uidet. ^ec cft dicendn: vt platonici diefitzq merito peccato^r que pmiferit in ^paribus ftcllis anteqj corpus intrarctzinfligitur ci bmói vnio ad corpus -t impedimenta ad penant quia nibil putari debet pcna quod non cognofcit nee fentitur, aia aut bnana nee in corpore nee ejetra corpus fentit vel cognofcit fc fic punitâ.feee opinio de vnione anime ad corpus danatur in clemen.vnica,de lum,trinf,q fubftan tia aie rónalis feu inteUcetiuc vere ac per fe buani eozpozis non fit formazer^ roz, Ccrein quoq fundamentu predicte opmionis z q’ per infpectióenz edz* poç luminofo^ vel medicinas aut muftcales armonias quis pollet dimnare occultazcft falfu51 bcrcticu.iüd fic onditurzquia buana aia nó pót diuinare nee cognofecre occulta pniium prereritop 't futuroç p fupradicta nifi «itcro trifi modozzzvelga talia in fe -t per fccaufant noticiafenfttiua aut intcllectin« taliu occulto^rzaut quia in ipfte lt;nbsp;maxime in cozpibus luminofis rclucct ima gines fenfibiles vel intelligibiles occulfozjrzaut quia talia iuuant a difponunt eiam vt in feipfa vidcat « inteHigat imagines occultozz.manifcfium eft aftt q nulle ifto;: triu modozz aia bfona poteft dimnare nee eogncfcci c naturalitcr

-ocr page 149-

occulüû.)Dc pn'mo qihdem mó fie patet: qm'a tnlin vt fall’« fünf fn fc non eau fant nee nata funt pnmo eaufarc: mfi pjopnam noficin fui i eSmunem fiW c olqo. -t boe loqucdo de p2ima noticia rei appïebefiua.f.-ï inecplc? «.O’ fi eau fanf noneia altenuo rcuralis notiefa non efi pïima ç incöpleraffed copiera t deduetina p modfi eaufe vel effeetno vel fi^ni vel aiicume binótqö nóptin git in p2opofifo:qa nullfi predictor, babet róncin eaufe ant effeetus refpeetu oeeulti qp querif : vt efi manifertfiJRee feefidus mod’ cfi pofiibiliefqufa ocgt; cultS qp querif nó pot naliter loqucdo rclucerc in annonce mufiealibue nee berbia nee lapidib’ nee gbufcûcç mediclnis : cu talia nó fint fufeeptiua bmói impjeflionu fenfibilifi vel intell(gibilifi:vt cfi manlfeftuj» IRec pót rclucerc in coipibus luminofis de quibus cfi magio rónabile: quia talc occultu qf 03 nó babet crifientij in re. vel fi babcf;cfi in ranta difiantia fituatfi -t pofitü q? non pót quoins mó naliter eaufarc vel impaimere imaginem fenfibilé fiii in corgc lunnnofo.cp fi talc oecnltn nó fit ene fufccptibilc a. materiale fi intclligibilc et Ïmaterialcfvt pfiat de plurib'' occult) que querunf ondi a diuinafO2ibu9:boc cfi magie impoffibilc cu corpa Inminofa nó fint fufeeptiua bmói impicffionn intelligibilifi.'|bïctcrea eertu z manifefiu cfi q’ in corpibue z infirumetie lu.* minofie neep res funt que querunf oficndi a diuinato2ibus:neq3 re;: filitudi* nee vel fonne que videri videanf, alioquin necefie efiet vt ab afpicientibue oibue eque clarc videutibue cqiulir’ vidcrcnf:cu talie vifio fm ipibs fit na* turalie eje parte eunfaqtïu«#. damit ant inultie crpcrinicntb qgt; cfi dccem vel feptein pueri z virginee ad bmói vifionce applicant vip vnus cc eie inueme qui videat rem cui‘’ reuelatio querif :vidcl5 furtfi aut latroné aut aliqd aliud de occultie.iCr quo ps falfum z impoffibilc efie qb Srtcüue mague de infpe n etione corpop luminofop ditit z fcripfit.dirit enim g fold a que refulgcntiam eje fuperpofitioue gladü climati z terfi vifione oïm occultop quecunep infpe* ctoré obtinere polTc.'lRcc tercine end modus cfi polfibilie: quia q^ine p co: pora luminofa z armonias muficales poffint inuari z difponi virtutce orga* nice fcnfitiue tam ertcriores 43 inferiores: vt libcrius aia fentiat imagincf et lntclligat:quia bona difpofttio imaginatiue z fantafie innat intcllcctiuam. ep boe tarnen non fequitur q? anima in fcipfam conuerfa z refiera videat taneg in fpceulo terfo z mundo imagines z fimilitudincs occultop prefentiir prête* ritoîum zfuturop: cum probatu^ fit q? anima talcs imagines non offert feed nee babet in fc.z dato q^babcret per crcatóe5 talcs imagines in fc; vt q^la* to dirit:adbuc per cas nó pollet diuinare nee occulta cognofcere:qoia tales fpeeies z imagines rcp:efcntantres in quadam vniuerfalitatc z abfiractione a materia z conditiombus matcrialibus : a quibus occultum quod queritur non abfifabit;fed a diuinatojibus boe queritur z petitur. iRclinquifur ergo Ç p fup:adicta baberi nó pót occultop diuinatio z cognitie móis etiâ fupra* dictf.iÊp qbus ptj folutio ad róes ^ opinione magop inductas dccorgibus luminofis z armonijs muficalibus,

l

-ocr page 150-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(EÖtS diuittario o«ulfo9 que arte rnagfea ftuut

in co:poubu6 lucidis fit virtute demonn.

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö üq) dcmonflratum cd cfTicacifer anitnam bumanam nee per rot*

pota lucida nee armonias muncalcs nee per quafcuuep berbas vel medietnae babere vim naturalrter diuinandi occulta que a magi?

queruntunreftat odendereg quid habet anima vim diUirtandi 1 cognodedi talia occulta: ad quod dicimue f m doctrinam facre fcripture et détermina* tionem ecclcric:qgt; boe babet anima a demone.Cuius ratio cd: quia diuina* tio diuinitatis queda imitario cd fm ptoptu nomie rónem: licj vfu drictidi* mo fola malignos fpirituu rendatio diuinatio nomincf. neep emm btee illod ac rublimes fpus diuinarc dicim^ccu aliqua de fecretis creators reuelât bo* minibuszfie nee ppbas fetós diuinare vllus boini dieit : 8 mag^ pzopbetareï neep diuinos fed pxopbetas faneti vocare cofucuerut, cóitcr aöt t ^»p:ic di* uini noiantur qui e;c rcuelatide malignop fpirituu5 lecreta aliqua vel occulta loquunt :-i de loqui p2op2ie diuinare ed,2^cdici aöt qinterdn fanatóes bo* minu -i mottes ptedicunt ejc peritia artis fuet^tp occulta alqs boibus dicaC nemo diuinare cos dicit:quia diuinare non eje arte vel artiftcio cd: fed cje re* uclationc/te nee adronomos diuinos boics dieut:quoniam non cc rcuelati* one fed et arte et peritia adroç milita alqs bominibus occulta rcuclant, fed eum per délias de rebus particulanbus et dngulariter ptingentibus ad vtru hbet nulla certitudo vel feientia baberi podit;adrortomi qui de talibus certi* tudinaliter t infallibilitcr vera ptediccre pîomittiint:tanq5 diuini babendi et nominandi funt, arioloe etiam i pbanaticos et arcptieios diuinos vocauit antiquiras.'i nodra etiam confuetudo due eu furote duc alio modo diuinent boc cd cp reuelatione diabolica loquantur occulra.iUos dmiliter diuinos nd cupat : qui indrumenta aliqua lummofa adbibcnt in quibus infpiciantur oc* culta : deut fpeculum t vnguis pucrilis: quibus omnibus additur vnctio ce oleo vt augeatur indrumentotum lucidiras. addunt etiam diuinatotes fo2tP fmato quedam due adiuratones -t obferuantias tempotum -i botarum tan^ virtute return buiufmodi deret appui itio vel vido in indrumentis ptenomina ti8:quod aurilio demonu fieri non ed dubium.maligni emm fpiritus îmifeent operationes fuas operibus idi8:vel vt noceant bominibus leiione vifus cop et infpectioiie luminofop co2po2um que reuera nopa ed oculis bumanis vt dictum ed.vcl boc faciunt demones vt aduefactionc rcuclanonû c diuinati* onum pertrabant bomines ad aliqua que fine pcriculo et ofFenfa crcatotis eterecri non polîunt.'Unde multi eje bominibus auiditatc t nimio deddeno fciédi occulta in ipictatc cultus demonu.i.idolatriâ ^lapd funtt^ vfep bodie jplabâtnr:qt5 peul deb, ce a ^libet jepiano.feoe fcntire vidct btus Stug’ -jet)« fug JÖen.ad Iramzqtres modos ^ cas diuinâdi ponens:qaopaltcro necede cdvtbocdat:p}cmittit q? quidam voluut animam bumanam baberevim

-ocr page 151-

quandam diumationfs fn fdpfa.quâ epinioncm crcludif per boe: qida fi afa In fua poreftate boe babcrct:fcmper pofTet bonio diuimre cum vellet: qnod patet clïe falfumxócludit ergo auguflmue:^ anima indigent ad boe ab alü quo ertrinfeeo adiuiiari:non quidem a co:po:c fed a fpiritu. Queritör Qate5 vlterms: quo ala muer a fpiritu ad aliqua vidéda: vt:p,fjn cojpoje fit ahqd vt inde quafi relarctur i emittatur dus intcnrio:qoo in idens venial vbi in fe ipa videot;fignificantc9 fimilitudincs que ibi iam erant nee videbantonnent multa babennio in mcmoiia que non femper intueinur:an fiunt illie que ante non fuerunr.c fubdir terein mcmb:u:vel in aliquo fpiritu funt:quo iiu erumlt;* pens *1 emergent ibi cas vidit,boc autem terctum reputat Sug^impoflibile anima emm bumana f m p:efcnti0 vite flamm non poteft in tantu eleuari vC ipfarn clTentia5 fpiritualio lt;nbsp;inco2po:cc fubftantic videat : quia in ftatu putia vite non intelligimus abftç fantaônate: per quod eognofeere non poirumuö de aliqua fpii ituali fubftatia quid fit. multo autem minue poteft infpicere fpc cies intclligibiles que funt in mente fpiritualis fubftantie:quia que fuut bois nemo nouit nifi fpiritus bominiß qui in ipfo efi.£t quiequid fit de intellectu* ali eognitione anime bumane: eertum efi q? imaginaria cino vifio vel fenfua* liß nullo modo eleuari poteft ad videndam ineo2poïeam fubßantiam et fpc* eic0 in cio çriflcntca:quc non funt nifi intelligibilco.Syecuudum fimilitcr di* cto:um trium modonmi efie non poteft fm Suguftinum:vtfiant fcilie5de nouo in anima que ante non fuerant. non enim poteft demon nee bonne an* geluo Pm auguftinu ibidem influcre nouae foimao in matcriam coïpoialem nee in fenfum nee imaginatioem in quibuß nibil recipitur fine oigano co:po* rali, vnde rclinquitnr pjimu5 membmm fm :Suguftmu per quod fiat diuina* tio: vt fcilicj aliquid p:ccriftar in co:po:c quod per quandam traufmutatoej localem fpiritufi et biimomm reducitur ad p:incipia fenfualium ozganoy: vC fic vidcantur ab anima imaginaria vel fcnfuali vifionc.bee autem tranfmuta* tio localie fpiritufi c buinor fit quandoeg ab angclo bono:vt in pïopbeticid t dininio reuelationibue. quandoq5 o malo fcilicj demone:vt in diuinationi* buß mago:um -r matbematicoE.quandoq5 a canfa intrinfeca naturali. vnde cc tranfmutatione locali fpiritufi -t bumo^pfm nature operationem contingit aliqua Pm imaginatióem vel fenfum vidcri. dicit enim pbe in lib:o de fomUd 1 vigilia:alTigiue caufao apparitóie fomnio?::cp cfi aial doimierit defcendé* te plurimo fanguine ad puncipifi fenfitiu6:fimul defcendfit mot'’ fme impicf* lioueo relictc cc fenfibilifi motionibu0:que in fpiritibue fenfibilibuo eonferuâ tur.-î mouent puncipium app2cbenfiufi:ita q» aliqua apparent ac ft tfic pun* cipiuin fenfitinfi a rebuß epterionbue imutaremr, et boe modo demoneo Pm intentionej auguftini in dininationibue et reuelationibue occulto^j (mutant imaginatinam t fcnfum:non folum doïmientium fed etiam vigilantium. Sic igitur patet qgt; diuinatio et reuelario oceultop que per artem magieam fiunt: «upilio demonfi i non virtute naturali Pm Suguftinfi fieri dicuutur.

-ocr page 152-

Cöpi'rii’o aKo?; ma^op cp vis dniinandf t pic3fcendl occulta eft cp aftraUtate cclcfti no ej: pacto dementi,

f *^nt vo alq pBi quf ad armonfas et virtutes occnlMo cdoium vlirt dnnnandi t cognofcedi occulta rcducuiit,^uód quarter intclUgc* dum fit VI1U6 mages in libio de fteUicis radps boe modo dedaran ißnclibctmqm't ftellaïrradiatfpberificeinftucntlam fnam vndéquaeç oïbl* culanïcr diffundedo g totum vniuerfum : emus partes vanâtur f m piopitv quitatcin t diftantfam ad agcnsivcl ad ipfunt obicctum radios fnos imittés vel ftn varfetatem angnlos ab bulufmodi radris fupta paffum conftitutot: nam radius pcrpendicularitcr cadens foitio: eft radio oblique incidente.iftc autem irradiationes c influentie funt altcrius fpecici: Pm q’ ftella diftert fpe* cifice ab ftella in virtute c claritatc: vt 2lrifto.feribit in lib:o de celo z mudo, tales autem radq ftcHiei crqiio vndequac^ mulriplicantur oibiculariter per totum vniuerfitm comifeentur ftmukex quibus refultat armonia celcftiszque continue varietur propter motu -t applicationes varias: er quarum variatie« one: vt dicunt refuîtent varie et dinerfe combinationes : quarum alique funt note vulgo qjwm ad eftectu n: vt patet de motu folis t de accelïu et reccHU IpTius a nobie.^f quo milita mutatio -i variatio fit in fpbcra gencrabilium lt;nbsp;coïruptibi'l'ïm.vnde S-aftoteles fenbit in libro de gcnerationciq’ per acee^ füm -r recef. jm folis in obliquo circulo:ftant gencratóncs c coiruptiones in bis infcrioubus.Slia eft combinatie» t armonia edeftis nota/uperióïibus.f, pbilofopbis i aftrologistc ignota vulgo,2Zcrcia ro combinatio -i armonia eft que fe babct ad fecundam ücut fecunda ad primam, vnde ficut cómunes pbi cognofcunt particulariter aliquas influentias -r virtutes co:po:p edeftiu vitra vulgus : ita funt alie influentie i virtutes magis occulte que non funt note nee experte cémnniter pbilofopbantibusznote vo fapicntibuspd eft ma gis c cabaliftis:qiua Pm iftos ars cabala circa iftam combinationem terciam virtutum occultariï t influential^ corpos eeleftium p:op:ie verfatur, ab bac armonia cclcfti t irradiationibus inlunduntur vt dicunt bominibus a natiul* täte virtutes pwpbetandi i dininandi occulta : o quibus per vices c peno* dos pïoueniunt opcratiÓes mirabilcs:co qgt; ad buiufmodi nati funt illi tan^ impetum babentes fine doctrina quidem ac difdplina feu inftruetóne mowli a bi quidem in talibus doctore nd indigentes nee arte:de fublimiozibus funt gradu pzopbetarum, Sant autem t alq qui pioculdubio fuut et pzimi cj: vi quarundam conftellationfl c armonie pzcdicte ad boe nati fant:lt;j ncq3 feien tiam ncq5 vite bonitatem babentes ertranea quedam opcratur 1 mira tanq5 inter pzopbetas ac diuinantes monftra queda epiftentes -1 polenta propter futurs quedam iudicanda feu portendendatquemadmodumpumo meta* pbyficefcribit Sriftotelcs de quibufdam ejepenmentatonbus qui ficut mani matoruj quedam faciunt quidem aliqua: feilte? cptranca:non feientia autem faciuut ca que faciunt ;vt ignis epurit:fcicnnam inquit actioms prepne

-ocr page 153-

non babcn0:ficut nee adamas neep magnes: 's: W nibiloinnnw bmói miraW* lia freieres i occulta predicentes oc dminantes piopter maioJé vninerü per fcctioncm i: varias boîm vtilitatce rónabiliter in rerum natura feu entiu o:«* dine locum babcnt.Slq vo funt qui fimiliter e;c aftrop configuratice quadaj t armonia funt nati quodamodo potentes ad quafda opationes magicas eje cqucnda6:qnéadmodn lt;1 bi qui ad medicatiuam.bi ont ad ediftcatiua feu fa biilem aut ftatuifica -z pïotractiua:alq vo ad agriculturam aut militia aut ad ceteras ar tes. fed potentiom bmói per fe pa ftcere feu ad perfectum actu co* plctc perducere ncqucût:quinîmo requiritur vitra poten tu bmói naturalem in quibufdam ars aut fcientia neenon 1 vfus fotfan et epercitium feu afïuefa ctio.-z in boe concotdati funt anror fapientcs:q’ clcctiones quoiunda opa* bilinm feu ad quedam opernbilia peragenda non p:ofunt neep valent nifi po tentibus ad boe nati6:co q» aliter perduci nequeunt ad effectum,quaob:ein tam in aftrologia ip in quada pieflantillima parte magice documents quod* darn -t régula eft:porcntc fignatu opcrari nó debere: mfi vel in die fui plane* te vel fub conftellarione congrua.illi vo qui virtute eeleftis armonie potetes nati non funt ad operationcs bmói:rale8 pïoculdubio frudra fe mgerunf feu imifcent:fm ep omniu aftrologo?: conçois auctontas teHatur.vndc “^tbo* lomeus in quarto fui quadripartiti,c,v,fcribit;q? li locum operatinu obtineat luna a coniunctlonc cm fam faciens cum mercurio in fagittario quidem t pü fcibus in inoituis diuinafoics deinum cóinotoics facit ; in virgme autem c fcoipione magos aflrologos picnunciatotcs i piefcicntias babentes, in li* bia autem -z ariete -z leone raptos fnimor indices -z coniuratiuos. ^Ibogni tudinem autem buiufmodi operationum er virtute adrotum dominantium opo;tet acuipcre,-z quemadmodum bec ita foze de mirabilibus opcratióibus buiufmodi aiiint:dc etiam diuinatiuas -z pzopbetalcs an:mc padiones -z co: pons binc pzouenire c caufari dicunt pnncipaliter.Sic igitur idi erronei de fcnfoïcs magie naturalis aderunt -z defendunt: cppiopterdiuinationemoc* eultozum -z minficcnnani opcrum non opo:tct recurrere ad demonum pact« fed ad piedictam armoniam et virtutes occultas adreç -z planera^,

Cßlß piedicta opinio de adralitate celedi eil pfr« veritatem fidei -z contraria róni naturali,

p Ikcdicta autem opinio de Mds radqs et armonia celcfli piopter fubrilcin et grafurn imaginandi modum : magnam vidctur babere piobabilifatis apparentiatn ; cum inreiventateftt fidci catbolicc et róni ptraria:diabolico indmetu feminata et introdncta:ad inducendö firn* pliccs ad cultö et idolatriâ coipo^z celediu et planets^ credentes in talibus aüqd numinis et diumitatis edê, '0n p earn pot lie argutUït vidcf piimo

Liq.

-ocr page 154-

(d qß didtur de fleUîcis radijs i de trail'd ilU combinationc c amionia tele fti fit pura fictio c fine rone adinncntum: quia prefer influentiam generalem corpop celeltmm in bee inferiora nee ratio nee erperientia pbilofopbiea ncc oflrologica conuineit talcs irradiatides occultas t armonias quas magi fin gunf:quia talcs irradiationcs 1 armonie celcftes aut funt caufe totales c fuf ftcicntes brndi cffcctuum qui continguiu in fpbcra gcnerabiliu t corruptibi^ lium:vcl funt caufe partiales -x infufficientesjxc piopofitio cil manifefta cm libct pbilofopbantuquod cnim dependet ab aliqua caiifa dependet ab ca vel totaliter vel partialitcr, corpora aute ccleftia caufe totales -i fuificicntes elle non pofluntzquia eu nccclTario c natiiralitcr caufentocs effectus dependen tes ab ei6:neccflario cuenirent a corgibus cclclhbusiqó cft ptra ftdem 't ep pcricntia.'llbrcterea ft tales irradiatides 1 armonic eeleftes tanqj caufe tota les x fuflicientes concurrunt ad tales effectus mirabiles : fcqiicretur q» fine caufts particularibus c vniuocis polfcnt caulari effectus omnes dependen* tes a predictis irradiationibustquod vider effe contra eepenentia, videnms enim q bomo bomincin generatie: afinus aftnö 'i ftc de ftmilibus. Kpanc ró* nem tangit 2lucrrois contra 2luicenna i Tlblatonc de gnationc aialiU5 poft diluuin, tenet enim 51iiiccnna q poft diluuiu vle per quod ammalia perfecta dcftructa fucrunt:adbuc virtute ftelbp c predtetap armoniap polfcnt bindi animalia q^rnm ad fpecies gigni -1 produci.feoc idem fcntire videtur qfblato in tbimeo dicens: q deus creauit iementem dcop:id eft virtutem feminalem producendi corpora olum fpedep -t indiuiduop -1 tradidit ftellis incorporait dum 1 ejcequendu, vndc Suicenna i Tlblato videntur rcduccre ad corpora eeleftia totalem caufalitatc5 -x virtutem caufandi quemlibet effectu in fpbcra gencrabilium -x corruptibiliiuquod ft verft cft;ratio predicta cfficaciter pdiv dit:quia nd videtur naturalif polïibilc q bomo a cctcro aialia pfecta polfint caufari nift ab agente vniuoco -t et femine virtualiter organifatidcm ct pfeeti onem talin aialium continente;'! cum boc in locoipftus edferuatinoXin ma* trice, non ftat ergo bolent vel equö virtute ftcllap pofte totaliter produci:vt T^lato c Suicenna dicunt;quos defenfor pclufionis imitatur.'! per candem rdnem nee quieftep alius effectus ad cuius productidem requirif agens vni* uocu,Si dicat q pdicte irradiatdes x armonie cclcftcs funt caufe ptialcs eft agentibus particularibus concurrentes ad p^oductionem bmdi effectuft mi* rabilift,boc ftare nd pdt:quia cum caufa particularis x Imediata fit caufa vni uoca refpectu effectus pzoducedi: neceffe eft q fit talis formaliter qualis eft effectus ^ductus ab ea. x g pfis ft ep aftralitate eelefti aliquis nafcif magus vel dininator feu ^pba: vt dicit predicts opiniQ;c8ufa particularis x vniuó* ca concurrens cu5 predicts amionia eelefti erit talis formaliter,etita magus non generabitur nift a inago: x propbeta nifi a propbeta: x dininator a diui* natore : quod eft contra efperientiam : cum vidcamus generalis ct genitum non cdmunicare in predictis accidentibus indinidualibus. Si dicatur q no oportet ages pticularecfte tale forinalit’ qualis eft effectus : fed futficit q fit

-ocr page 155-

talc vfttaoUtcr.boc eft contra rSnem agenrie partfeukrio i thfuoeft-t eSfra opintonern piedicta: quia en effectue fit magte reducendue tn earn piocimi -i imedwtazt^ remota lt;nbsp;rlbn:vie diuinandi occulta reducenda effet ad can* fae particularee i non pxedictae armoniae celeffee:quod ipft negant.^een do piedicta opinio falfa z erronea multipltcitcr ofteditutzin hoc q? vim diui* nandi t ptopbetandi ptouenire dicit bominibue ab aftralitate celefti:quia in taro;: ptedictio «t dminatio conuenit bomini fin partem intelleCtioa que im** materialie c tncoipoiea eft Pm omnee recte pbilofopbantee.coipoifl autem eeleftta eff omnibus fuie irradtarióibue -i armonqe non polTunt agere in a{a$ intellcctiuam nifipcr inodum obiecti:nec poffunt quamcunc^ difpofitióem in earn impnmerqnce materialem nee Imaterialem: CU5 cojpue non agat nifi in coipue. ergo qc virtute celeffium cotpoium non confequitur bomo vim di* uinandi futura a cetera que ad pattern intellectiuatn pertinent.^tem via p:e dicendi futura i dminadi occulta pertinent nccio ad babitu naturalem et in* natu aut aequifttinquia ome quod qe nouit aut nacuraliter aut per doctrinä vel muent dem piopwa nouit, manifeftum eft aßt ç habitue naturale» funt a generante:cü ümul incipiant efi ipfa re.pare aut intellectiua Pm pbeä nó can fttur ab aliquibue pxincipqe coxpoialibue fed eft omo ab ejetrinfecoJ.deo. § vte pîcdicendi futura i diuinandi occulta non caufabitur a coxpotibue ede* ftibue:fed a deo créante alam,€i dicatur cp vie picdicédi futura fit habitua vel difpofitto per doctrinä vel inuentionem acqfua:cu talie doctrina c difci* plina caufef virtute luminie intdlectue agentiezqd coxpomli virtuti nó fubd cir:fequif ide qd ptina. 5fé oé qd recipit tpicffióe; ab aliquo coïpe opoxtet effe coxpue vel virtute coxpoxeâ: quia coip‘’ actióe ^pna t rcali nó agit nee mouct nifi coxpue nee aliqd mouef nifi coipu6:vt pxobaf,vi.pby. ata ant in* tellcctiua nee cft coxpue nee virtue in coxpoxe, § vim diuinâdi lt;nbsp;pxedicendi futura non pót a coxpe eelefti accipcre, iContirmaf ifta ró:quia que funt cino e^ttra tpe t motu nó pnt caufari a coxpibue ccleftibue que nibil pfit caufare nifi p motu c tranfmutaPóan. ea vo que pueniôt bomini Pm partem intcllc* ctiua funt olno ertra motu i tpe: vt arifto.pxobat. vü.pby, jCuius fignfi eft: quia per quictem a motibus fit ata pxudene c feiene: vt ibidem feribif.^ vim diuinandi 1 pdiccndi futura nó b^bó ab aftralitate *t armonia eelefti. bie ró nibue fidem faciunt que circa boe funt a pbie dicta, antig enim pbi nales vt ©cmocritue i?mpcdoclce pofucrfit qgt; intellect'’ nó differta fenfu: vtpj.iiq, mctapby.i.iü.de ata, ad qö fcquebaf qgt; intdlectue fit queda virtue coxpea fequée coxpo;x tranfinutatióce.vfi direrfit q» cu trafmutatio coxpoy inferio:? fequaf trafmutatóe^ coxpo:;i fupiopantcllcctualie end opatio fequaf ccleftm coxpu mot‘’:Pm illud lbomerq: CaKe eft intellect'’ m dqe -i boibue terrenie: qualc inducit pi virop dcoxncç.i.fol vel magnue 5upitcr:qué fammü den di cebat:intelligétes p ipm totn cela:vt aug.in li,de duudei fcribit.binc etia edfit ftoicop opinio: g dicebót cognitióej intellect^ caufari eje B:q» imagines coxpop nfte mentibquot; ipxinwnf:ficot fpeculfi quoddä: vel fic pagia recipit iras l.uq.

-ocr page 156-

(mpîcHaa obfiç boc cp aKqufd agat fm quop rnîa5 fequebafçp eje (mpidTiStf co:po:p eddîwnr intcllectuolcs notiones nobis tmpjimerent.vfi ©rotei inc* rant qui nccclTitatcquadâ fatali boîm vitam doei pofucrnr:qd crpcricnric t róni con tranar, in telles tu s cnim bumanus componit -i diutdit c fupîeina ad fnfima comparât ^ fimpliccs foimas lt;nbsp;vüa cognofcit:quc m co:po:tbu0 non (niieniuntur « i fie manifciln eft q» tntdlectua non eft reetpiens tm imagints co2poE:fcd babet aliquâ virtutem coqioiibus altiO2cm4nam fenfus ertcrio: qui folu imagines coapo^t redpit ad picdicta fe nô ertendit. i bine eft q» via dininandi *c pxedicendi futura no pot conuenire bomini fin cogniriSej 1 vir^ raton fcnfitinâ.-t idco oés fequentes pbi intdlectu a fenfn difccrncnteexâm nortre feie non aliquibus co^Jonbue:^ rebus îmaterialibns attnbuerfitpicot q^lato ydeistSriftotdes aût intdlectui agenti. £^ qmbus omnibus eft ac^ dperc: q ponere coxpoza edeftia ciTe caufarn bominibus dininandi cpiedb^ ccndi futurs vol babendi quâcunq3 artem vd feiam sut difpofttióem intdU/ ctualcm:vt afironomi t magi aiTerunt c feributteft pfequens opinionc omm cou qui ponebant intellcctû a fenfu non ditferrc.qnod non folum ptra fidem fed contra veritatem pbie cfh vt Änftotcles feribit in li.de aïa,Sciendum tn «Il q I5 coxpoza edeftia directe i per fe non poftint elfe caufa eoç. que ad in tellcetiuam pertinent cognitioem: quafi inteUectfi iUuminâdo a in ipm influp* cndo: aliqd tn ad b opérant indirecte;quia Iic5inteltcctu6 non fit virtue co2^ poxca:tn in nobis operatio intcltcctus compleri non pot fine opcratióc virtu turn coxpo:eaç:quc funt imaginatina t vis inemoxatiua c cogitatiua.c bine eft q impeditis ba^ virtutu opcrattóibus pxopteraliqnaindifpolitiócmcox poxis impeditur opatio intellectus; ficut ptj in frencticis 1 letargicis c alqs bmói.tEt pzopter boc etia bonitas difpofttióis coxpozis bumani facit epturo ad bene intclligendntinqtum pzedtete vires eje boe foztiozes eriftimt, vndc in.n.dc anima Icnbiturtq moites carne aptes bene mente vidcmns.iSifpot fttio aut coxpozis bumani fubiacet eeleftibus motibus.dicitenim aug\in,v, de ciui,dci:q non vfqjquatpabfurdedici poteft ad folas coxpoç drntiasi af* flatus qnofdâ valere fidereos.-c 33ama.in.q.U.lcrtbit:q alg -t alq planète di uerfas pplcnócs babitus a difpofitioes in nobis confhnmt:'z ideo indirecte cozpoza edeftia ad bonitatem intdligentie operatur .pzopter qb ficut medici poflünr iudicare de bonitate intettectos eje coxpozis complenonc ficut ereW pofitionc'i caufa pzojeima: ita aftrotogus eje motibus eeleftibus caftraktate ficut ejc caufa remota «i vß taks difpofitóis.ft per bunc modu pot vcrificari quod T^tbo’.in centiloquio dicit:jCn fucrit in^ mcrcurius in natiukatc alt cuius tn aliqua domoy farami *t ipfe foztis in elle fuo : dat bonitatem intelk* gentie medullitus in rebus.quod ad cozpoxls difpofttióem tm t non aie refe rendu dtßöci» rónibus oftendi poteft q cozpoza edeftia non poftunt eße caufa voluntatfi 1 clccttonu bumanaz2:quia voluntas m róne eftjideft cogni tionem intdlcctiuâ in fuis actibus c operatióibus feqtur.Si ergo impoflibile «ft atam bumanam fm ca que ad iiitcUcctum pertinent dépende re a motibus

-ocr page 157-

coîpo? ceUfhn vt piobatn e(l:cadcm ronc volontatee -t dedfone» humane «b aftraUtate dépendcrc nópolïunt. T^wterca (nditu dl bomtn( naturahtèr vt in fockrate v(uat;cö fit animal politics lt;nbsp;fodalc per natura, óido aut dint ne ptoaidcntle non aufert allem' quod eft fibi naturale:fed inagis ;puldet vnf cniep Pm fuam natura.per oîdlnem ergo diainep:ouidcntte non eft fic homo ordinatus vt vira focialia toIlaturtoHerctur aSt fi voluntatee'-i electoee htt mane er Imptcflionibue compos ccleftiu ^acnlrenttficut naturales inSinctns altO9 atallum.fruftra enim darenf leges c pieeepta viuendi R homo fnap vd luntatn c décrions c operations erterioE dus non efiet/ruftra cxiS adbibe* renf pent « ptemia bonis aut mails ; erqno »5 eft in nobis bee vd ilia vdle ant digere antopcrari.bis ant dcfmentibnsftattm focialis vita diffbluitur -t coirSpitunquod eft contra erperfa ab omnibus bominibus ♦ ©ciendS tn eft lt;p iKijeoipoia edeftia no fint directe canfa volnntatS c elections bumana# quafi directe in volStates bSanaô Iptimenria: vt dficacif roes inducte ;pbat: Indirecte tn er bis aliqua occafiobSanis preftatur dectionibU0ïPm q? habet impicffióem fuper coipoia, quod contingitduplicitcr, “Bno quidem mó Pm q? impjeftioes coipo# edeftiSin crtcrioia coïpo:a funt nobis caufa alicuius dccriomstficut efi per corpora edeftia difponit aer ad frigns intenfum:digl* mus calcfteri ad ignem vd aliqua bmói facere que congruüttépori.3lio mó Pm qgt;fmprimunf in corpora noftra aliqua ad qno;r ïmutatióem infurgunt in nobié attqui motus pailionfi: vd per taUamimprelTionem efficimur habiles ad aliqu aspaOes.ficut colcrici funtprOni ad iram vd Pm q? cp eop iprefS one caufatur in nobis aliqua difpofitio corpalis que eft occafio alicuius de* ctionis:ficut nobis infirmantibus digimus accipere medicinâ.^nterdu etiaj cc corporfbus edeftibus iictüs bumani cau^ntur: in^tum èc imprefiióe co: poris aliqut cficiStur dementes vfutónis priuati:in quibus ^prie dectio nó eft;fed mouentur aliquo nnturall inlhnctu fient c bruta.ihanifdlum eft aut c epperimento cognitS q» tales imprefiióes edeftes fine fint interiores fine fint epteriores non funt caufa (ufficiens t neceflaria voluntatum a elections btt* manaçxum Iwmo per rónem poflit ei refiftere vd obedire.fed plures funt q naturales impetus fcquiinf.T ;ppter boe dicit TJbtboloun centiloquio:q’ ala Tapiens adinuat opus ftettarm epnopotertt aftrologus dareiudicia Pm fteU las nifi vim aie t ppledonem bcnexognouerif.c cp aftrologus non dcbj dl* cere rem fpedalitcr fed vniuerfalir’rquia fc3 in plurtbus fteUait impreflio forti tur effets in co qui non reftftit mclinationi que ep corporeeft : no afit femper in boe vel inillo:qui forte per rónem indinationi naturali reftftit, ^p quo p^ vonitas matbematicofrmoftri tpstqui .pmittunt fe pofte prediccre in fpenafi per certitudinem non fotem futurort euentus qui a caufts naturalibus *5 nc* ceirarijszfcd voluntarqSTliberis dependent: quo^t quodlibet irtparticulafri diftinctc eft impoftibiieper certitudinem piedicere.'^cqi q^alfqui volétes defendere opinionem predicram de aftralitatc t caufaHtatecdo^r ad pdiem rfideneq» corpora eeldlia nou folom indirecte i per occafioncm:fed directe

-ocr page 158-

c de per fe in intellectî i VôlunfafC3biimanâ polTant fmpHmere.ponot enîm coipoia edeûû edè aîata. vnde oportet q.gt; cuin motus edeftio fit ab aia i fit mot«0 coxponsiqtS fieut in^um ed motus corporte babet virtutem trâfmu tandt coipozapta int^cum ed ab anima babet virturé imprimedi in oiae nfas difpodtioncs îmateriales ad intelligcndu a volcndû.ad qô ctiâ redire vider opinio Slbumafar in primo fui introductoru:t pluriû aHrolo^oç: vt ejc fupra dief pt5. b aut rlifio t defenüo irrônabtlm multiplr ûpparet.'^nmoiqa oem effeetu qui ed per indrumentu aliqb ab efficiente proccdée:oporrct elle pro portionatu indrumento fient c agenti, non enirn quolibet indiumeto vnmur ad quélibet effectu.-i ideo illud non poted fieri per aliqt5 indrumentu ad qô nullo modo fe entendit actio indrumenti.actio aut corporis nullo modo fc eje tendit ad imutationem intcUectus 1 voluntatis nid per accidcnspnqjtum ej: bis corpus îmutatur:de quo non loquimur. motus ergo corporis eeledis a quocuneç dt due ab ala due ab intelligentia feparata:non pot imprimerc vel induere per fe lt;1 directe in intcUeetd^ voluntatem.@ec6do:quia fm Suice* nam qui auctor ed bmói opinionisantcllcctus agens ed que da fubdantia fe parata que agit in aias nfas in^tum facit inteUecta in potentia inteUecta in actu.boc aut fit per abdractiócm a motu 1 materia firn cos. 1 per pfequens ara celi vel intelligentia feparata per motu corpored nó agit nee imprimit dû recte -t per fe in aiam intcUectiuâ,Tratet igitur q’ vis diuinandi -1 predieëdi futura ^ bis fimilia de quibus vulgus miratur non conuenit bommi ab adra litatc 1 armonia celedi;vt magf t matbematici opinatur:fed a malignis fpiri» tibus;vt 3ugudinuo -r ceteri fancti dicunt.

COpinio magidroipimaginüi dgilto^pzi^miri* ficentia opep que a talibuo fmt:ed g virtutem naturalem imaginum ^ figillorum.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£drucfo mago# errore:qui omnem vim diuinandi c predicendi di „ T nbsp;nbsp;nbsp;tura ad adralitatem 1 armonia cclcdc5 reducunt; inquirendu redat vltcrius/i corpora ortiftcialia: vt figure imagines figilla *1 cbaracte eres fud due liquati aut quouis alio modo fculpti 1 fabricati ab adraldate et armonia eeledi fortiant virtutem faciendi mirifica iUa opera que vulgus mû •raf: quod ccrtilTimü 1 veriHimö ede quida mago:p pluribus róibus déclarât a probant.qjbrimo quidem eje intentibe adrologop:quia firn qf^tbolomcum in centiloquio: vultus buius feculi fubiecti funt vultibus -t conf guratióibus ccledibus.timagmcs que in fpbera gcncrabilia ^ cotruptibiliü due a natura due ab arte fiunttfubiecte funt a. dependentu babent a vultibus a imagimb’ ßderdza quibus elfe virtutcm.i opatioem confequif. Iboc fentire videf Srü dotdes in.i.metbeoro^r dicens:^ neceffe cd mundü bunc inferiore pnguari lationibus corperp cclcdiu.pjoptcr quod fapientes imagines fabueätee pla* netay introitu in cekdes vultus obferuant lt;1 pdderant,*i tue ad pdructioem

-ocr page 159-

1 dcftructióem qó cxpclt;3ït operant.-t bine eft qgt; edeftis ico:pi'o nó folu nam ralibus dnatur fcoïpionibus;-! ferpens ferpcntibns:-t Ik de alge fpébus rc:;2 namraUö:8 artificiahs figura vel imago feoxpionte celelko que fufa vel kub pta vel ak figurata fuerk fub afcenfione feoipionts celcftis dnatur feotpioni* bu0 naturalibus : i boe p:opter virtutem 1 fplcndoxan celcuem quem taks imago recipit a fcoipioe celcfk.^dcm ccnfendu eft Fm iftos de rebus alqs na ralibus: cö quelibct res buius mundi infenons fini obtmeat fidus in mundo fupeno:i,£gt;ccndo boe idem oftendk eje intentione aiberti magni m.qji.mp ncralwquia eertfi t manifeftn eft inquit Albertus figuras -t imagines ecloçj pumas eé: t ante oîm generator natura 1 arte figuras -1 imagines, äst b aut p:imu eft gencre -t ozdine generantiu abrq3 dubio eaufalitatem fuatu p modu euiepeongruu omnibus influit fequctibus.babebit ergo figura t imago cele^ ftis eaufalitatem in omni figura c imagine generata a natura 'i arte;-t co ma )cime:cp ars rcfoluit in p:ineipiiï nature: quia pxinciptó artis natura eft Fm cp epuit a fuo edefti pziucipio:euius pundpin eftintdleetus p:aticu0:ficut idé intdlectus eft puncipiu artis, lEjc bis ant de neceflitate cóeludinu' firn aiber tum:çp li obferuarc ad edeftem figura impzimif figura in materia per natura^ vel artC3:cp cclcftis figure aliqua vis influitur operi nature t artis,! inde eft lt;jgt; obferuarc ad imagines edi pzecipiutur fieri opera -1 critus i introïtus et iucifio veftiu i veftitura,binc etia eft q? in fda geomantie figure puncto:? ad imagines talcs rednd pzccipiunf:quia aliter non funt vtiles,feac ergo indu fti ia plidcrata inquit Albertus p:imi pxceeptozes ! piofenbzes pbyfici Zlba gotb,f,grccu0 ! èenna babilonieus c feermes egiptius impzimis gemas c imagines metaUieas ad imagines aftro? obferuatis temponbus qn vis ede ftis fomHima ad imagincm cande elle p2obatur:vtputa celcftibus multis vir tutibus admi^ta : fculpi piecipiebant c mira per tales imagines operabatur, vnde queadmodu ab ipfis conftdlatióibus obferuatis cum faufte ! fonuate funt: queda fußcminentic ipfis boibus fub ipis nafcctibus ^uenirc videmus vt cp reges ! principes p:opbcte ! fapictes lint ante alio8:lapidibu0 qiioqj S ! gémis virtutes quafdâ mirificas ! diumas a pîcdictis conftcllatóibus pm quot;nbsp;✓ uenire videmus:^ japbirus virtutem babet naturale curandi antraeem ej:lt; ) tinguendieç ardozes ! repzimendi tumozes.! ad bunc modu carbunculus c diamas ceteriep lapides pciofi:fic figure ! imagines anuli -1 cbaracteres vir tutcs bis fimilcs rónabilitcr credendö eft ab aftralitate 'i armonia edefti ac* cepifte,vnde queda imagines t figure: vt narrat Slbcrtus:bnt virtutem pze ftandi bis pzo quibus fiunt bonozes dfiationes pzelatiócs artes doqnentia inuincibilitatcm temperantia caftitatem -t gratiofitatem apud bomines, £}: cadem radiée pzoeedit: q» imago mufee fub eerta conftcllatióc fculpta babet virtutem fugandi omnes mufeas a loco in quo tails Imago eft:! imago feoz pionls babet fimlliter virtutem fugandi oes feozpioncs a eluitatc ! regione in qua fculpta eft.eodem mó ! imagines quozunda aialium but virtutes co* gregandl/imiliter quedä fpecula fin Ipfos babent virtuté llbcradl queeune^

-ocr page 160-

C ^csfltaSvaaKaiitS,^!tÿineefteteteailt;ilt;smelt;iÿin!ixcbarlt;iameb6t Virtutem -r efficacia iiawrakm ab adralitatc et armonia celefti inducendi fa« nitatem t moïboe ^MuifTimos -t infirmitates vfepad mo:te5mclufinc:quod non folwm mdimduo fed patrie toti contingit : vt récitât 27bcbit de ƒ edice: qui conftrupt imaginem regionem dellruetiteni.binc etiam p:ocedit cp tales imagines ftifc ac fabiicate fub determinatis eonftellatióibus caufant odia et amoacs c mirabiles pafTiócs in appetitu fenfitiuo vfq, ad mentis alicnatióc5 Xic^ant pacterea tales imagines c figure coapoaa naturalia nc fuas ^^paias c naturales crerceant opcrationcs : vt cp ignis ad coinbuiïibile applicafus ardere nó point nee ertinctus reaccendi: neqs lat ronce in aliqua regione fu« rari nee foanicari:nec mercatoacs vendere nee cmcre:ncc molcdma quaerq^ vi ventop aut aquc mok re : nee a puteis aut fontibus aqua banriri qn va fa aquaria q^tameunaî f^atia frangantur: nee fulgura nee tempeftates fimiliter in aliquibus locis noccre : nee naues vlla vi ventop a poatu egredi. “einde j6uiirn9Tjbariricfi in de vnfucrfo narrat de vectanabo mago:quod bolles fu os 't naues ipfop periclitari faciebat in mari -i in airs aquis: e^ co q^ imagi=« nes namu boHifl fuop cercas faciebat. -z co mó i artificio:vt cu ipfc imogies mergebat fubmergerentur i naues boftiu. ^crcio boe idem paobaf ejc inten tione medicop;q paedictis figuris imagimbus figillis ^ ebaractenbus in ogi bus fuis empencis vtunt,quod nó ciTet nifi tales figure i imagines ab aftra Iitate -i armonia eelefti viitutes mirificas -a diuinas rccipcrent.vndc ^pgt;ctr‘’ de Sbano confUiatoa c medicus paeftantiflimus dfa.lcim.coiitra tbeologos qui mil ifica opa paedictap imaginu c figurap ad malignitatc fp^aun .i.dcnio nu rcducüt:fcnbit c tenet: q? materia Qcllis paopoationali fufeepta *i liquata 'üc aut aliter vt confonu5 eft illis -z pao quo fit figurata tempoae conuenienti lue cclcllis que intclligcntiap ek velut inllrumcntu motu c radijs in bac dik pofita imptimitur materia: vt virtue quedam dccidatur intetionaliter feu fpi« ritualiter vim cftnnanaam illius pao quo agitur paimitus imutari : quia alije

intelligentes fufeitatur : vt q? intentionale crilht: fibi paopoationabilius am«' plius imutetur ad amotem vel od odiu incitando.vnde bmói operatur de no etc plus (Ç die : ne virtutc folis radq aliop coapop cclcftiu obtenebaentur et diiroluantur»conant ctiâ radios directe fup id quod funditur faccre peidere: '1 q? fimplices magis alps eófequanf cfFectu foatalTis cuenit quia firmius in bis credunt.'Z idco in bis magis polïunt cftimariuasilloawjpao quibus talia fiunt alterarc x Ïmutare.concludit igitur jConfiliatoa q» quicqd bomini natu ralitcr cuenit opus eft materia difpofita -t eius coakralitate quocunep modo confurgcrc:iuuari tn arte, fm ndep qjbtbolo.aia fapics opus admuat kcllap vt feminatoa foatitudines naturales, vndc dfa.Cpij.narrat dc fcipfo:q7 ima^ ^ go fabaicata capite cu iouc in medio ente celi 'Z luna emne ad ipm cótulu fibi plurimu ad fciam.quod reges inquit grccop earn volcbant aliqmd fins pen« tionibus ejeaudin obferuabant, drntta pjeterca.p.eppertum fe dicit figuran

-ocr page 161-

konls nuro (mpicnam certa Cub diTpofitfone eelt anferfe doloian rmn.feoc fentire videtur 'l^hm'us.lijjcip.naturaUö birtoHe;® en laccrra inqott vindt c cececata m vitreo vafc includawr anulus aureus vel ferreus tantn lacertà vifum recipietz-x anulU9 contra lipltudinetn oeuîoç ma,time confert. ^uar* to boe idem pxobatur cp Intentlonc beati 2Zbo4i.lq.cótra geiitiles,c,Cv,qnl repxobata opione magop de ebaractenbus figuris -i vocibus quibus in opl bus malleis vtntur: cócludit per bec vcrba:öuïa vo figure in artifictalibus funt quaft fo:mc fpcclficetpotcft aliquls diccrejqn nibil piobibet qum Condit tufioem figure que dat fpeelem (magint confequaf cliqua virtue et influctia celedÉnon fm cp figura cd: led fin qgt; califat fpciU artificiati quod adipifeitur virtute et ftcllis, fed de littcris quibns feribitur aliqUid in Imagine vel alps cbaracteribus nibil aliud poted dici q^ qgt; Cigna fint.vnde non babent oidmc nifi ad Intcllectu. quod etta odenditur per facrificia pxodratides t alia bmol quibus malcfici vtunt ;que non podunr efle nlfi Cigna reucrentle cebibita all»« eul InteUcctuall nature,Éc quibus verbis ptj Cm btnm SZhOiCp figure -r ima gines Coitluntur eje adralltate ^ armonia cclcdi Virtutes naturales miriftcas T dluinas,vndc quidam modernus tbeologus B3iCpanus:in libîô quem feri* pût de cat ben as virtutibus bcatl qfbetri: eredens piédictam opinionem edè bcatl 23bomc pîobabiliter défendit fabîicatloncm et vfum imaginume Cigib lop elle licltum 'z non p:obibltum.dicil cnim q? aliter faciunt magi figuras c anulos:alltcr adronomi atq5 alit’ mcdïci.î0c cbaracteribus vo c Ins alla cd rô Cm Xbo. magi atit quia faclut imagines t dgllla per pacta cd demontbUs inita aperta vel occulta:illicita *1 pïobibita funt,imagines fo c Cigilla que ab adronomis obCeruata figura ccledi fiunt:Ci nibil fupcrdltióis imifccaf o Cide* rtbus vlrtutcm acciplut c in vfum licitu accipi podunt. imagines vo -i Cigilla que a mcdicls en berbas fuccis vel certis quibufda rebus fiunt Infpecta ima gine celi:Ci nibil fuperditionis mifceat in top condltutlOne t appllcatióc virlt;» tutem naturalem ab adrls recipiunt lt;nbsp;in vfum licitu fine pieludicio pplanc rê ligionls accipi poUünt.feanc opinione tenet et défendit défenfoi pdicte pclu fióis. dielt cni5 lt;p neccITe cd pftrerl e; pn'ncipps pbic plus pode ebaratteres c figuras in ope maglco:^ poffit qcuneg qualitas mails* qi5 tail róne in fuo apologctico p:obot: qula vt pltbagoilcl dicunt ; ficut matbematlcafunt fox* malloxa pbyCicls:ita ctla5 actualioxa*-t ficut In fuo ede minus dependent: (ta ctlam In fuo opcrari.vnfi enim quodeg ficut fe babct ad edeiita ad Intelllgl t operari.iEt fic Pm pltbagoacos ebaracteres t figuré babent éx fe actiultatej naturalem c In agendo -z patlcndo 'i In modo agendi i paticndl » IRotandS tfi q» magidrl bmol Imaginü x anulos allqul opinant: q tales imagines fufe vel fculptc bmói virtutes mlrlficas 'X diulnas nó rcclpiut ab adralitaté et ar* monla cclcdi:nlfi mediantibus qulbufda éonfécratlólbus fumigatiólbus i be nedlctionlbas:quibus In fabxicatione Ipfaç vtunt, SI enlm vt inquiSt foxme/J ’ écree quevtiq3 fimilltudinem babent agnos banc virtutem celedc51 diulna ƒ ' ocdplunt per beucdictlócm iRomanl pontlftcis; vt fulgura arceant lt;nbsp;ppefclt;t v

-ocr page 162-

ne leêlant coe qui nias dctulerintfi campane que vtieg nec foima but aîalcj vlUzfimUan virtutem in confecratioc foa feu bencdicnoc rccipiut: vt temper* fiâtes lt;z fulgura nibil ledere ponint in regioibuß qbus fonituß car eo tpc an dilue fuerit/i fal t aqua per eroxcifinos -t bcuedicticein virtutem efruGandi lt;nbsp;abijaendi detuonee rccipiût. ü cerci qui bcnedicuuf in ferto purificarionie beate virginie virtuté arcendi fulgura cr benedietóe illa furcipiût.qnc virtu«» tee oée etieftes t diurne elfe dubitari uô pot : verifimik apparet vt dient illi magiflriimaginô:çiniaginibue etfigilüe mcdiâtibue pdictie eófeeratióibue ab aflralitate i armonia eclefli virtutee ecleftcß t diuine darcntur^Slqe aut magillrie imaginât videtur magie pjobabile-z rónabiletep fine talibue benedi ctióibue t confecratióibus imaginée fufe fub tali conftcllatióc vel adralitate recipiant naturaliter ptedictaß virtuteß.i quéadmodtî ree natnralce debito modo appiopmatc fine quibufeunq, verbis fuas complent actioncs natural les : fie fuo modo piedicte imagines i figure ftgilla c cbaraeteres per artein applieati,©ic ergo pallet opinio magor de imaginibue figurie figiUie t eba ractenbus,

(l öt' opinio de virtute imaginu c figillor eü fufpecU de idolatria geutiliu a contraria pbie puncipijs,

q 'gallis ptedieta opinio de imaginibue et cbaracteribus magna vn deatur babere piobabilitatie rónem.tum pioptcr motiua ^ ratioes inductaejum p:oprer dcfcnfo:ee quoe babct magne auctis viros; a niilio tfi catbolieo debet teneri neqj defendi p:opter duo.qjbiimo quia fu* fpecta de fupcrflitióc -z idolatria gcnriliû,©ecûdo:quia contraria pbie p:inct pijs.'ljbumü fic odendotiConflat enim q» p:cdicta opinio oztu babct a pbia ffgiptiopi jCbaldcopm qiiibue idolatrie ipictas ois 1 fupditio emauanit, pbi naeg cgiptij t cbaldci vnicuiqs cclo?: fpus ^puoe pzcfiderc c miniftrare opinati funt:quoç mimfteria iurta diflinctioncm circuit fignor qui 50diacu9 giccc vocat dillinrcrunt.vn quida coy piefidcbat p:imc triplicitati eomdej figno?:quida fecudctalq vo lercic.-t eodej mó de circulie alior planetar di* cendu clï.pofncrüt infup pzopzios fpue qui pzeeflent terre -t mari r igni -1 cc terie clementie z rebue altjs oibu9,5mq5 fm egiprior pbiam oïa crût plena dijsnurta quo9 ^puctatee impofucrut uoia eie : que fcripturie imaginibue figuris c inflrumentis Ins 1 cbaracteribue dcfcripfcrüt:qiubue in inuocatio nibue bmói fpirituö vtcbanf;p2out credebât congrucre openbue fuis« verbi gfa:cfî intendebantoperari in rebus pertincntibus ad fatiimminnocabat per noia fua vel cria p imagines faturni picdictos fpus quoe credebat pzcfiderc circulo faturni üuc celo cius,! cum volcbat opcran in rebue ad veneré pcr^ tinentibue inuocabant fpus quos credebaut pjeliderc circulo veuerie. et ad bunc mods de al^ß.'Bn Cbos magus in libcllo dctcflabili quern fen pl it de ftetioibue ad cuUû veuerie pîomittit culture crercentibus ; q» venue mittet

-ocr page 163-

festem angelos obedientcs mnicWiß bcnepbdris cou *: funiSi hoc ide? fen tit de r4turno:vidcUc5 q? fpirftum de cclo Gio mitterct in o:t« fuo:q ui loque* tenir in imagine créa tunc fufa: vt refert J^uiinis nfgt;nri(ien, que oio manife* Ihffimô idolatrie continent errojem. contra quoe 'Janine Spiîio.i.ad O* rintb.piûi.ftnbit idolu nibil effe. codé mo fadebat operari vOlcntcs in rébus ignis c in rébus maris lt;nbsp;in rébus terre, fient legif i docctur in libiis feptem plancta^i: quos demones f m j6uilfum '^arifien.in hbio de legibus fub ho* minibus perditoç boîm feripferât. ßSr quo pat? q? ars fabiicaiidaÿ imagina i ligillop fub aftralitatc eelefti peruenit piimu ad nos cc reuelattonibus dé* moniï,£)c bac igitur pbia pioceiftt opinio ztoercurtj égiptq:q deos ficticiOS bumana arte fieri pofte crcdidit:cn a fpiritibus.f.celdhbus vel Renie -i ediS ac luminibus fplcndo: quidam deitatis -t virtus numinis infundebaf feu im* piimebaf imaginibus fuGs vel fabxicatis.iucta obfcruatióes mago^ fub cerÄ bons 1 cóftellatióibu6:quibus idolis -t imaginibus fubfumigia fiuc fubfumi* gationes verbaeç t decantatióe6:ac Ü veri dq effent fictictjtpïcdiCtus Zl^cr curius egiptius cönRifuit. vndc in libio quem fcripfit dé dleratboc dl deO. deo^j ad Éfclepiü difeipulö cius fic rfideri'^ioani nolli i inuenerut arte qua ' deos cfticcrcnt:cui adiunjeerut de mundi natura puenientem matenatcamcb mifecntes'.qih alas faccre n5 potcrat:euocantes aias deo^ vel angcloç cas fndidcruntimaginibus fanctis diuinifc^ myflerqsïpcr quae idola et benefaci endi z malefaciendi virtutes bere potuiltcnt.'t infra.o afclcpi.de lapidibus 1 aromatibus vim deitatis naturalem in fe babent.'t pjopter bac caufam fa# Crificrfs frequentibus oblectantur bymnis et laudibus et dUlditimis fouis ih modu ccldlio annonie cócinenttbus. lEt quibus manifcRu cd pdictos pbos dei bonoicm *1 glouam t virtutem tranfluliffe m bmói imagines »t idola.nec folum in imagineo:fed in Hellas ipfas i luminaria.nec in ipfa folum:fcd ctiaj in figuras quafdâiquaç. alias figilla planetar alias ebaraeteres alias imagi* nes vocant.que omnia manifeftn eft ad fuperftitióem -i impictatem idolatrie pertinerc.^jc bac igitur radicepiocefik fm X^uiU'um T^arifien.idolatria dé# monfï flcllap luminu clcmento^z imagmö figura r verbogt nominö tempo^z et partiu eiueqboïar videlic5 'iquattuo: partinannipnitior r inltiahtl re?: inue tioufï 1 inuentiaiî rc9:que oïa perditi boics eolebant i vt deos vencrabanf falfo credentes in talibus aliquid numinis feudiuinitatis cité. fient légit pientie.ciiq.igncm aut fpurn ant citatu aerem ant girfi ftcUa^: aut ntmia aqua aut folem aut luns rectoics oibis terras deos putaucrut.'^tj igit cp opinio magidroç imaginû de figuris imaginibus -t figiUis liquandis et fabricandis fub eenj cóilellatóibus planetar o:tu babet ab idolatria t fugiUtóe cgiptios t cbaldcoç:p20ptcr quod rpiana religio taniÇ fußHitiOfam a illicitam danat 1 piobibet. Secundo predicts opinio ed côtraria pbic pïincipq8;quöd mul tiplicitcr onditur.'^ïimo $tum ad boe qp dicit pdietas figuras lt;nbsp;imagines ab adralitate recipere virtutes eeledes et diuinas non elcmcntales neep mi# jetas: quia cd piedicta vittas fit aeddeus ab ertrinfeeo totaliter pioiientens

-ocr page 164-

Pm magiftros inuiginujicccfTc eft q? imago vel figura rccipfat talent vlrtutej edeftem t dtumi vel ex parte materie m qua cft vel ex parte fo:mc imagini« fe5 figurationio velllneatóÏ0:velcx parte ambo? ümul.qtS fi a parte materie vldclic3 metalh’ vel hgin vel cere vel cumfeunqj rei naturaltsteonfequihir ne celfario cp in omni materia daftiem rónie eidem planere applicata talie vir^ toe rccipiauquia qo couemt alicui inq^tum talexuilibet emfdem rónie cône nit.ft ergo materia cupri inqjtum cuprum cft ró rceipiendi talem virtutem eê leftem t dmiüam: cupm omne recipiet vbicuqs fit fub codem afpecru faturm ivei altcriuó planctc.'t fic de quacuep materia figurabili: i tune fruftra t fine ncecHitatc talie matena figuraf.vnde fi figuratio fiat ad fuperftitióem perti” nere vider, Si vo bmói virtue eeleftiß i diuina recipiat in figura:vcl unagi' ne ex parte figureputa lineatióie vel protractióis artificialiter facteCquia de talibue figurie nunc loqmur)idem requit incóiicniens.’quia efi talie figura in differenter poffit fabrieari in quacunep materia naturali figurabili;omnis ma term fub figura ciufdem rónie confimilé virtutem poffer recipere a corporib^ celeftibue.'t fic quodlibet corpus naturale i qblibs artiftciale et oie domus quadrata vel quolibj alio mó angulata poffer recipere talem virtuté celcfte5 qd eft ridiculu, tCt g candem rónem quelibet figura matbematica angularis fc5 vel pentagona vel circulariß ccfimtlem virtutem eeleftem -r diuina poffet rcciperc:non folu defcripta in materia naturaüffed etu eófiderata -t criftens in fe:vt de pentbagono Salomonis a fugftitiofts credit Si vo dicaf q’ pre* dicta virtue ccleftis non recipit in predietio figurie er imaginibus róne mate rie tm nee róne forme tm : fed róne vtriufep fimul: vt videtnr diccrc fanctus 2Zbo.li.m.contra gcntilee.dicit enitn q» figure in artificialibue funt quart for me fpccifice,t ideo nibil probibet quin conftitutióem figure que dar fpeciem imagini confequat aliqua virtue ex influctia cclcftitqd nó ptingir de litteris lt;t cbaractcribue que infenbunf in imagine vel quacutp alia materia.'® nlt § dicere brus STbo. q» materia naturalis que cft babitura virtutem eelefiem g figuratócm cclcfti coaptaf imaginfivt neep vin'’ celcfiie fit figure firn fc neep materie figuraudcffed materie figurateffm q infpecta imagine cell pftituitur fub tali figura, /Contra boe arguitur : quia enti per accidens nibil conuenit de per fe nifi róne fnap partiö. cu igitur figure c imagines artificialcs nó fint entia de g fc S dcg aeefis: vt cols fater pbia : fequertf q fi figura vel imago nó recipit talem virtutéeelefte ex gte materie nee ex gte formejq nó recipiat ex parte vtriufqj fimul : cu tales partes nó pftituant aliquod vnu tcrciu de g fe;róne cuius aliqd pót puenire tori quod nó parti, qfMere ren figura nó eau* fat fpeciem artificiati nifi fub róne figure, fed figura fini ZZbo.ineptum figura non eft ró rceipiendi picdictâ virtutem, ergo nee inqrum caufat fpéin artift* ciati,q^2etcrca:fieut figura conftituit fpem artificiati m imaginibus t ftatuis fic in litteris et cbaractenbas.qtiiibct cni3 illo^j eft figuratfi.fi ere o figura nó vt figura fed vt conftituit fpccie5 artificiati eft ró rceipiendi virtutes eeleftes neceffario feqmtur q ebaracteres z ife babebut pjedictas virtutes eeleftes

-ocr page 165-

c dinfnaezqnod ipfi negantSf dicat q? non qnebbef figura eft ro reripfendf tales virtutes celdtc8:fcd ca tm que app:opïiamr coipoiibus cclellibns vel qucafTimilat -i confo:matmatcrlam naturalem Imagmibus cdeftibuel iorta lUud '^-tbolomei:'C3ulfU6 bui^fcculi funt fublccri vultibue *timagintbtt0 ee Iclhbns, talie autem aHimilatio et confotmitae non muemtur in ebaracteri*’ bue et litterie: ideo cbaractcres et littere non poflunt redpere a co2po2ibae celelhbue aliam virtutem naturalem pzeter earn quam babent et parte mate rie naruralie, jContra boe arguitur: quia nullum patiene o:dinatur ad fufei piendae impicflioncs agenrie nifi per boe quod eft in potentia quodamodo naturali,fignra autem artificialie ^tumcunep affimilet 1 configuret eoïpoia inferioza rupcrio2ibu6:non difponit matcriom vt fit in potentia ad aliquâ fo: ma:quia figura abftrabit fm fua rónem ab omni materia c fo2ma fenftbilixS fit quodda matbematicu.T ft boe veru cd in figurie co:po:p naturaliü:vcrilTi mu erir rónabiliter in figurie co2poç artificialm.non ergo per figuras fine na turalee fine artiftcialce determinaf aliqtS coipus ad fufeipienda aliquâ infiu entia celdlc 1 diuina. “l^zetcrca co:po:a in quibue funt imptefte bmói figu* re 1 imagines fuut ciufdem babilitatie ad redpiendu virtutem ecleftem cum alqs C02p02ibu6 eiufdem fpedei.qp afit aliqd agat in vnS co:p que funt cqua liter difpofita p2optcr aliquid fibi app20p2iatü ibi innentum 'i nó in aliud:n5 eft opantie per neceffitatem nature:qaod vnifo2mitcr agit in pafta etufdé ró nis, TRclinquitur igftur cp figure qualitercue^ conftderétur non déterminât nc£^ difponfit materiâ ad rccipiendfi p2edictas virtutee edeftes et diuinas, T^2eterea ft edeftes imaginée pzeftent fic factie imaginibus -t figurie p2cno minatae virtutc6:quia imagines return funt:rationabiliU8 videtur q? imagi** nes naturales tan^ ppinquioics t ftmiliozes 02dinc nature imaginibus cc* leftibue recipiant p2cdicta8 virtutes ab imaginibus cclcftibus, verW gratia: fi fuper imaginem fco2pioni8 mo2tuam: vtpotc cream vel aurcam vel et alio métallo arte factam defcendit virtus congregatiua fco2pionum vel diffuga* tiua co:um aut virtue inductiua fanitatum vcT mozboium: Pm q» dicunt ma* giftri imaginum:cum fcoipio viuus c naturalis fit p2opinquio2 oidine natu* re *1 fimilio2 fcoipioni eeldh: videtur magie rationabile:q7 buiufmodi virtue defcendat fuper Ico2pionem viuumi't fic de ceteris rebus naturalibue cotre* fpondcntibus imaginibus cclcflibus;qnod non'eft ejepertum, ©icere autem q» materia metalUca lapidum lt;nbsp;gémarum per artem figurata fit magis apte c idonea ad recipiendum pzedictae virtutee cclcfteszcft volutaric fine róne dictfi:ad defendendu fuplHtóe5imagin5:que ad qucflfi magoEaftronomotd 't medicop prinere vidcf,T^2Cterca figura in^tU3 caufat fpem artiftvian de* pédet ab arte i nó a nâ.id afit qö depedet ab arte no pót efle ró recipiédi ali gd a nâ. Caf ró cil;qa I5 are po (fit inuare natura applicâdo actiua pafTmis ad qua applicationem fcquunf dFcctus naturales nó quidé ab arte g a natu ra,nuUa tarnen are nee intcllectue ercatys poteft dare alicui ratióem agendi

-ocr page 166-

- Vel patfendf : qma ntio agendf t patfendf nccclTc eft ^ rit qufd abfoluh?mï c non nfpeertua. ars antem et ïnteUcema piectieos non poffunt (mpninerc directe c per fe cntitate5 alfquam abfolntam in rebus naturalibusjvt omnes piobati pbilofopbi dfeunefed folam cóinpofïtioncm lt;nbsp;oidmem partiÜtquodl per fijbftractionen) vel wjrtapofinonem vel irtotum alium localem fit * vndc figura fuper res naturales non addit nid ozdinem t fitum partiu.talis autem oido Ct compofirio cum fit refpectus non poteft efle ratio Cuicunq; rei natult;* rail recipiendi a coapibus cclcflibus tales virtutes mirificas t dminas: qua* les magidri imagmu fingunt. Secundo p2cdicta opinio eft contraria pbilo* fopbie principle eptum ad boc ^ dicit p:cdictao imagines picftare bOmini* bus bona intrinfeca anime: vtfeientias c virtutes : quia nullum coipns ncc virtus eridens in co:po:e poteft caufare per fc z directe difpofitiones quaP cunqj fpirituales in animas noftras: vt feientiam fapientiam c bis fimilia: vt eje fupxadictis patet. Jèianifeftû eft autem q? figure -i imagines fufe vcl fcul* pte co:poza quedam funt naturalia i artiftcialia:omni6 deniep virtus earum ab intrinfeco fiuc ab aftralitate caufata virtus coipozca -t in co:po2c cft:non cjccedens naturam p:op2p fubiecti;nec acta ncc potentia tales imagines ba* bent feientiam aut quameunq? difpolitionem fpiritualcm.^rratiönabilc ergo videtur O’ bis p2o quibus talcs imagines fiunt vcl qui cas appo2tât: pzeftet feientiam aut eloquentiam i cetera intrinfeca bona animemee videtur ratio nabilc q» imago mottua lt;nbsp;omnino inapp2cbenfa -r imobilis moneat viuétem ad aliquam pzedictarum difpofitionu« a majeime ad amoze; vcl odm i alias onimi paflïone8:vt magiftri imaginum dicunt.Êlö ft diperint q» imago régis omnino mo2tua:vtpote vel cerea vel plumbea vel aurea mouct imagines vi ttcntcs:id ed bomines t inclinât voluntates éo2um ad facienda voluntatcm regiamZ'i boc facit virtute imaginis Viue que eft rep.fic imagines buiufmodi quia imagines funt imaginum ecleftium : que vtilt;^ viue funt:vt ipfi ponunt: virtute illarum fcilic5 ecleftium faciant omnia bec:! multo maioza facere pof fcnt:fi materia bec inferio2 effet capap t difpofita, i boc eft qd dicit qfbibo* lomcuö in cenploquio:q’ imagines terreftres fubieete funt ccleftibus imagi* nibus 1 cis obediunt. fecc rnfio non eft ad p2opofit6tnec foluit argumenta* ad p2opopofttfi quidem noniquia nos loqmur de caufalitate imagina natu* rali a realünó aSt intenfionali4 obicctiua:dc qua loquif pfis rnfio, certn eft entj c manifeftü q imagines vel quecuneß coipa virtute p2op2ia et naturali non poffunt caufare difpofitióes fpirituales c Imateriales per fe t directe in anima noftram:vt rupjadicta ratio edicaciter concludit, imagines pzeterea djuis appiebenfe et cognltc per modu obiectl poflint caufare motiiö fpirttu* aies c cognitiuos IpfarS et aliaru5 reç qua^ funt imagines : pzedare tarnen non poffunt animabus noftris feientiam et fapientiam et cetera bona intrin* feca anime. Secundo pxedicta refpondo non foluit argumentum : quoniam imagines regalmm rigiUo2ó;nifi appiebenfe fint neminem mouenr.nifi motu

-ocr page 167-

app:cbcnfionf0,nec ad volontatcm regfarn faefendam: ntfi ipfa voluntas re* gin vel fcriptnra eni appenfa fit Unago regfa : vel md aliquo aUo mnotefcar. imagines vo t figure que f m (Hos talia bona fpualia pzcflatznec app:ebenfe nee cognïtc:fed omnino inappiebenfe c occulte talia bona fpiritualia pzefiat ÏZercio pzedicta opinio eft contraria pbilofopbie pzincipüs: $tu5 ad boe q» dicit figuras c imagines pzeftare bominibus ertrinfeen bona foztune et ani* me:vt pzincipatus c bonozes -i bis fimilia:quia manifcftu5 cft ç dignitates c bonozes c potentie feculares -t ccclefiaftice : aut bereditario iure aut lar* gitione maiozum pzoucniunt;aut etiam dectione multitudinis.Si ergo ima* go aliqua fculpta vel fufa vel defcripta pzeflaret bonozé vel dignitatem que aliqua pzedictaru caufap alicui de iure coinpetitipolïet quis per artem ima* ginu auferre bereditariu bonoicm.'t ad bunc modum de alqa que quifq5 in* ftifllmc polTidet: -t pzo libito fuc voluntatis pzeferre feu pzeficcre rebus bu* manis nequiffimos ac peruerfiflïmos bomincs: -x fic nccelïe eft per arte ima gmu turbari res omnes bumana6:ac omnia iura fubuerti: quod cft infolcra* bilis erroz, ^tem q’oliquis non obtineat dignitatem per clcctioncm:aut crit per impedimentum electioniszaut per aliqucm aliö defectum aut impedimen tum.nó videtur autem rónabilc q? imago aliqua fub aftralitatc fufa c fculpta recipiat virtutem mouendi cozda bominu:vcl ad concozdiam vel difcozdia: vel flectendi indices ad iniquitatem: vel pzocurandi -i inducendi moues bo minu,fm enim boe nibil effet in poteftate bominupofitum vel voluntatc:cö tora poteftas bominum omnefqj voluntates fubdite effent bmói imaginibus vt contra cas omnino nibil poflet bumana voluntas,«! fic perirct libertas ar bitrq «i bumanü confilium c redditio pzemiop «t penaru5 pzo actibus bonis «x mali8,3tem ars fabneandaru imagina apud ^giptios zCbaldeos et Sta* bes marine viguitpi ergo tales imagines poftunt pzeftare imperia pzincipa* tus -t régnai inuincibiliratem «i cetera bis ftmilia:fequitur jfgiptios tCbal* deos «r trabes ablqj viribus c armis totum mudum fabuertilfe:-! inimicos fuos per ligationcs atq, pzeftigia imaginum ertermmafte, quod non Icgitur factum fuiftê:immo cum ignc «i gladfo omniep genere beUandi contra boftes pugnafTe, qf^zetcrea data ifta opinione de imaginibus fequitur de neceftita* te ^ omnia regna terrarum omnis dominatio «t omnis pzincipatus terrenus effet in poteftate vnius modici bominis magi : cum per artem faciendi tales imagines poffet omnia bec auferre «t conferre quibus ei placeret.et quod cft apertiozisinfanic démentis et animabus tam bominum $ aliozum anima* lium:«! toti nature impcrare «r dominari: quod'eft contra ratiócm «x erperien tia, qjbzeterea fint duo magi ambientes vnu «x cundem pztneipatö vel impe* rium: «t quilibet cozum fabzicet imaginem pzo obtinendo pzincipatu «x inipe* rio:cafu0 cft poftibilis.aut ergo quilibet obtinebit totum pzincipatum: quod non cft poffibile, vel neuter:«t ita ars faciendarum imagina cft falfa «t mendo fa, vel vterqj obtinebit partem ; «t iterfi mentitur ars que faciebat imaginem pzo obtinendo totum pzincipatum « £odcm modo dicendum eft de imagine

-ocr page 168-

pîo obtfnenda vkfoîfn.Tîînde m talibus imaßmibud fabifcandiô pro atklttâ re obtincnda:adocrterc debet inagîftri imaginu; ne aliquie cia centra operC tonaUter talce imaginée nuUius cent efFicacic neqj virtntie« /Quarto 't vin/ mo piedicta opinio eft contraria pbilofopbicpnncipùe c^tum ad boc lt;p di* cit de ligatnrie virtutum natur3Umn:quia ligarc virtutee agentin nat uraliu5 odinniccm appropimatomm : î3crl i grand : q^ combuftibilc in medio ignis non comburatur : q? aqua p:ofluuiö inneniene non ftnat : c fic de cetens li* gaturis catifariim nantralium : inter opera miracnlofa computatur: enm fu* perct faciiltatem nature create» JÊ/anifeftij eft antem q» nulla creatura c^tum cunq5 nobilie poteftfacere miracnla:vt infra patebit.ergo imagines i figure artificialee ligare non poffunt virtutee caufarum natnralinrnmec fufpenderC cas ab actóibuS 4?pîq8. 'T^rcterea no eft poiîibUc fin natura q? ab vno age* te vel patiéte aliud agat vel patiaf loco -i fubiccto diftinctû: i marie actione vel paflióc ciufdé róiemifi pp aliqua ligatura ^ connenientia inter illo:vt ptj de anima i corpore : que propter vnionem et Identitäten) fuppofiti bumani patiente corpore patitur t anima:-i econuerfo, Iboc enam patet de duobus amantibus inter quos eft adeo fortis ligatura amoris: vt interdum quod pa titur alter corum:pan velit t reliquus. fed vnitas amoris vel quecunep alia coniunctio amantiü cfficerc non poteft q? ft vnus mergatur alter mergatur: vel ft vnus priuatur actione propria alter priuctnr,boc enim vidctur cfl'c co tra nature ordinem,cum ergo inter imaginem 't imaginatu5 nulla fit ligatura vel babitudo nift reprefentantis ad reprefentatu : non vidctur rationabile cp ft imago alicuius patiatur vel agat;^’ imaginatu5 agat vel patiaf.'^reterca tales imagines 1 figure non opcrantur per intcUectum 7. Voluntaté: en mbil borum babcant:fed opcrantur per virtutem corpora lern per modum nature ’ opcrationcs autan corporales per modum nature funt per contactn aut me diatum vel ïmediatum fm pbilofopbie principia.buiufmodi antem imagines manifeftum cft qgt; non agunt in terram vel in locum quo fepulte funt vel ab* fconfe:quem ex omni parte contingunt. ergo impoflibite cft qj agarit in cor* pora magis diftantia actione reali ^ naturalqque ftt ex virtutc corporis fine gcnerabilis t corruptibilis fme eeleftis. Tratet igitUr o’ predieta opinio de virtutc imagmu t figurai^ fub aftralitate cclefti fabricatar a q uolibct xpiano tam^ fufpecta de fugftirionc *1 idolatria gcntiliû eft fugienda -1 vttanda«

Cßlß mirificcn tfa open! que fa Ifo proucnire ere# dunf ab imaginibus *1 ftgilliß ht virtutc demonu«

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iRiufiç argumenta 1 motiua a magiftris imaginß inducta foluamuô

reddenda eft caufa -1 ratio buiufmodi mirabilium cffcctuß:qui pro* ucnirC creduntur ab buiufmodi imaginibus fufts et fculptis fub ima ginibus ceklhbußtSd quod inteUigendum premutendu eft priinn fm hdenl

-ocr page 169-

cfltbolicam:q?liC5 natura angelica fuerît a deo omnipotentinîmo errata bo* ' na -r rectajurta illud JÖcncfi0.i,c,'l3idit deus cuncta qnc feccrat et crût val de bona : nibiloininus tarnen pars eins aiierfa a deo per liberum arbitnum peccando cccidit a loco fue creatónis eternahter mifcra 1 damnata^pars vo ad deum conuerfa remanfit in cclo eternaliter bcata,p:imi appeUantur demo ne0:fecundi vo angcli boni faneti -t iufti.pnmi pJopter fuperbiam t inuidiam infcparabilcm inimiciirimi funt generis buinani ^ dei altinimi.iuxta illud ps» gt;nbsp;©uperbia comm qui te oderunt femper afcendit in cclum, -i ideo omni alhv tia malignitatis fue bominibus noccre: etdiuini cultus bonoiiftccntiam mi* nucre:T ctiam ad fcipfos trabere mtendunt.fier qua radice omnes fpedes c modos idolatrie fuggeiîerunt -i cotinuc fuggerunt bominibus : vt ipfos deo altirtimo olfcnfos /i odibilcs reddant t in poteftatem fuam redigant: vt pat$ cc biftoda veteris -z noui teftamenti.vnde beatus Tbetrus m Canonica fua fenbit: aduerfarius veiler diabolus tanq^ Ico rugiens circuit querens queï dcuo:ct;cui refiftite foucs in fide. ©emonibus igitur diuina ptouidentia et bonitas pioptcr multiplices vtilirates et p:opter pulcbntudincm mftteie fue bmni gencre temptationis temptare bomincs x multiplicitcr ctia5nnpugna* re pcrinittit:qucmadmodum videmus inter bomincs qp boni a malis inflo i occulto dei iudicio vecan c turbari permittuntur, Cp fuggeftionibus igitur demonu banc opinionem de virtutibus mirificis imaginu? t figurarum dico b3buiirco:igincm:vt bomincs traberentad idolatriam ftellarü: et a cult urn -i feruitio dei altiffmi aucrtcrcnf.qucmadmcdn cni3 eu ignis picfto fit ad ca Icfaciendummon a crcatoie calefactio petitur: fed ad ignem rccurn'tur:quia fcitur virtutem babcre calcfacicndi, fic qui tot et tantas virtutes ftellis ede credidcrunt *1 adbuc credunt:pïo oibus bonis tempo:alibus: ^ multis ctia5 ac magnis fpiritualibus recurrendu ciTe putauerut ad Relias -i imagines cis coirefpondentcs fab:icatas:-r ctiam in bonis -r mali0:quomm largitio vel a quibus libcratio foli deo dl pollibilis. 'iflibil enim idolâtre maius cenferunt de idoliomibil adeo magnum cis attnbucmnt:$ vt Uli magiRri imagmö fcn nunt de imaginibus fepultis t obfcóditis 'T de quibufuis alqs« quis ent vn^ fanc mentis bomo regnum vel iniperiu petcre vm^ cogitauit ab imagine ali* qua vel ab aliquo demone: p:cfcrtim cum ipfi magiRn imaginu opinentur fc poiTe ligarc fpiritus buiufmodi -t incarcerare ipfum pïincipem comm. ÏOico igitur cp ficut bomincs multa ptocurant circa obtinendos bonoïcs t digm* tates puncipatus fimilitcr -r dominationcs:-! interdum bcncplacitum cR dei atnlTimt vt fiat quod intendunt, interdum vo iudicio fuo vel occulto vel ma* nifeRo fieri illud gmittit: vidclj vtmali dnentur *1 malos fubditos pmant ad coïteetóes ipo^:vcl etia bonos vt mdiotes efficiant: fic t demonibus poUi bilc cR:-x ctia facilius fuggerere multa bóibust'i etia induccre cos vt aliqua vclint aut nolint tam^ fuggeRozes cófultozes c fuafozes, cogere autem cos nuu^ illis pcrmittitur,'i de multis credit cp bmói p:ocurationibu6 demonfi

mjq«

1

-ocr page 170-

fummas dignifatcc obtfnucnint tam ccdcfiafticae qj fccularce. quod vtfqj d3U9 altiffimue ficut lt;nbsp;alta mala ^ptcr bona que inde nouit fulhnuit^ic ^ de amato:c)0 carm nibus vel alqs openbus que pzopter aniozem mulieru ftulti *r deeepti hommes faciunt feutiendum cft.fi entm polïibilc eft viro aut mulic ri fuggdh'ombue aut fualiouibus mulicrem aliquam feduccre et in confenru5 turpitudinis fuclmarc : ^to facilius iftud en demombueni fuerit in hoc per* milïio creatozie,talcs etemm i. etiam foztiozes fugetertionee mulieri que cô* cupifcitur mgereretT quia fpirituales fubUâtic funt (me per cogitanoem fiue per fomniû fozmas viror cas coeupifccnnû i alia amozis bniôi incenriua in imaginationibue earum pingere,. quia igitur dclecrabilc imaginatum mouet defideriu Pm 3ri(lotelem m libzo de animaunanifeftû cil ce boczqualitcr de* moues pzoeurent fieri oecultis fuggcHônibus opéra bmôi. fuggci unt tarnen fieri cas per imagines -t figuras t cbaractcres: vt lie trabat homines ad vc nerationem -i feruitium ncllarum:cum omnes virtutes imaginS bmói 'i eba* ractcru ndlis tan^ eaufis influentibus attribuant. Iboc idem fcnticndu5 eft de luultuationc imaginu. non enim dubitandum eft quin omnipotens altilTi* mus fuo femper laudando iudicio pmittat aliquos c;: bomintbus veran mul tis modis a demonibus:-t quofdam fieri demoniacos;quofdam arrcpticios: quofdam lunaticos, quid ergo miru fi ea boza qua malus bmói imaginu vel figura^zoperariusivei pungit imaginem vel in aquam feruente mittit:demo* nes fimiles paftioncs infligant cis interdu quibus afcripte funt et ptra quos fabzicatc.^pinantur autem deccptiffimi homines q» talia fiant per virtutes Imaginû a eozpozibus ccleftibus impzcl1'as:quod oftenfum en elle fuperfiiti* ofum:ct pbilofopbic pzineipqs contrarium. zCuius fignuj cuidcntiflimû eft: çp frequenter falluntur 'i fruftrantur intentiôibus fuis operatozes bmói ima* ginum:quod virtutibus naturalibus non conuenit, natura cnim vnifozmitcr et vno modo opcratur.ncc eft dubitandum boc idco effe:quia bonitas créa* tozis non permit! it niû raro:vt demones operentur pzo voluntatc hominu5. a boc ipfum eft pzopter multipliées vtilitatcs ipfoç. hominû. qf^zima eft de* clinatio ab errozibus ctfeductionibus demonu, ©ecunda eft declinatio ne.» pbariozu5 operum ad que paratiftimi homines multi funt:ri oppoztunitatem vd facultatem demones cis faciendi talia pzocurarent.nulla cnim mulicr fpe ciofa incozrupta remancret; nullus pzincipû vel magnatum incolumis pcrfi* ftcret;lî demones mails voluntatibus bominum adefte c fatilTaccrc permit* terentur, ICcrcia caufa eft : vt bonoz pzopzius et glozia débita creatozi fer* uctur: que buiufmodi operibus leditur lt;1 minuitur vitra modu : dum ca que Ipftus folius dona funt;ab eins mimicis capitalibus pctuntur;*i ab eifdem ob tineri qucruntur.n^atet igitur q? mirificentia operu que falfo pzoucnire ere* duntur ab imagimbus x figillis fit virtutc demonuni,

-ocr page 171-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(DRerponfio a3 rationes maçidroç

’ imagmamfttpcrwöinductae,

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5® ^5'f“r ptnrn'lTw c rónabiliter creditfs rnno facHis pß ad ratjes

magfoip imagtnó.iCu enim pzimo argmt et intentione aftrologoç: ç vultuo buiue feculi funt fubicen vultibue c cófigtjratióibue eele ftibuo: vers eft bee ^jpofitio T^tbolomei (Çtum ad figuras *t Imagines que fiût a natura -t né ab artetet pzecedentüc.pzobatu eft.dicit eni btfis îCbo.n. p,q.]ccvûar,ô.ad fecundû: q» virtutes naturales eozpoç naturaliu pfequnnê eo^ formas fubales quas foitiunf et Impzefliôe edeftifî coipoip.a Ideo et eo rundem impzeftione foîtiunf quafdâ whites aetluas, fed forme corpoE artf ficialiû procedutet pceprione artifteis. -x eu nibil aliud fint ^ opofino oido c figura :vt dieif in.q.pbvficor/non pnt babere naturale virtute5ad agendô Inde dl q» et ImpxeUiôc eclcftifî eozpor nutlâ vlrtutc fozrlunf in^tnm funt artiftcialiapcd folu fmmateriâ naturale, falfiim eft § qb Tpgt;ozpbirio videbaï vt augj.dleit in.r.dc eiul,dcl:berbis -t lapidibus t animâtibus -i fonis eert) quibufdâ ae vocibus -t figuratiôibus atcpftgmcntls quibufdâ et obferuat’ in cell eonncrfionc motibus lidcrû fabzicari in terra ab bolbus poteftates ido* ncas fidcrû varus eftectibus ctequenda8:qHafi effect'’ magicap artin et w tute eozpo? ccleftiu p2oucnirent,fcd lient aug^ibidem fubdit;totiim boc ad demones pertmet ludiftcatozeo aiaE fibi fubditap.vndc etiâ imagines quaa aftronomicas vocant:ct opationc demonu babent cffcctu,euiu6 fignfî eft çp neeeffe eft cis infenbi quofdaj ebaractercs qui nà liter ad nibil operanf.non cnim eft figura actiois naturalis paneipiu.fed in boc diftât aftronomice ima* gincsa nicromanticiszquia in nicroinâticis fuit erpzefTeinuoeatióes i pzeftf gia qiiedâ.vn pertinct ad etpzeffa pacta en demonibus inita:fed in alqs ima ginibus funt quedam taeita pacta per figurarn feu cbaractcrû quedam ligna fecc îZboinas. Ær quo patet q» vins imaginö -i figurai^ tarn in arte magies q5 aftronomia c medicina eft ilhcitus et fuperftitiofus. ad fecundam rónem que fumitur et dictis atberti magni dicendnin : qgt; licj figure t imagines cc* leftes lint pzime natura ^ ozdinc figuris a imaginibus que ftunt tam a nam* ra 03 ab arte, er boc tarnen non babetur q» eozpoza artificialia vt artiftcialia fubquacunq^aftralitate fabzicata recipiantvirtutemagendi etimpzeßione cozpoziim ccldhum. fed fi aliquam recipiunt : boc eft ratione materie: vt di* ctum eft : quia artificialia vt artificialia dependent et eonceptione artifteis: que non fubäcitnr per fc et directe caufalitati cozpozum celeftium.ft bec eft ratio fundaincntalis quare fozme return artiftcialiu5non foztiuntur aliquam virtutem agendi a cozpozibus cclcftibus: ficut fozme return naturalium, fp quo patet falfum et fuperftitiofum effe quod 2llbcrtU8 magnus ibidem dieu: de obferuatione ad imagines edi c de figuris punctozum: quibus ars vtitur geomantie, £t multo falfius patet eße quod dicitur depzeceptis Zllbagotb greei et ^enue babiloniei in fabzicandis imaginibus mctallicis et lapidcis.

-ocr page 172-

S3 Cl penentt a s vo adductas diccndurcp nee ex vfrtinc aftree nee imagfnO talia fttmnvt pïcccdcti.c.onfmn eft:fed ex virtute demonu vel akerme caufe fuperione. Sd tcrcia rónem que funuf ex intentione medicor: dicendum q» efïectuo qtn pwuemre credunf ex appllcationc aliquot de qnibuß no eft ma nifeftû babere virtutem ad talee effectua caufandosmecefte eft tales effect'’ reduci tn aliqua caufam fuperioïem cotpoiali naturaXóftat aut ç figure et Imagines cbaracteres c ftgiUa quibus medici in ogibus fuis cmpcricls vtun tur:;non babent virtutem naturalem ad motbos curandos: vt ptobatum eft. iKelnquit ergo qp talia nó adbibeatur ad bos effectus caufandos tan^ cae fed folu quafi Cigna ad pacta figniftcationû eu demonibus inita.iEc quo patj folutlo ad rónem iConCiIlatonsJalfum eft enim ç materia fie vel aliter figu* rata fub alla 'i alla aftralitate cclefti recipiat aliqua virtuté agendi ex impïcf* Hone cotpop celcftiü róne figuratióiszquia figura non eft ró allein rrcipiendl talem virtute5.afferere cni boe:eft Cupftitiofmn. fed ft aliqua virtus tn rebus artiftcialibus reciplaf eft ex pte mJe nalis t nó róne fotme artificlaliszvt fepe diets eft. ad auctem q^tbolo,qgt; anima faplcns iuuat opus ftcllap:dicendu q? ftate determinata influétia eelt: ft ede naturales iiatc recipe talé iurtuentiâ debits mó applicenf ab ala fapiente et fcicntc bmói influérfas fequentur effe ctus:aliter non.figura aßt artificialis non eft difpofitio actiua nee pall'tia co* odiiiuans vel coopcrans aftralitati cclefti ad aliqucj effectu caufandn in bee iiiferio:a:vt dictu eft,3d experientid iConftliatotis c '^Imu dieendn vt pu'’ O’ talia fuut fuperftitiofa ad al notent cam rcduceda:q3 ad imagines c figilla ad quarts vo rónem que fumif ex dictis btt 23bo.in,iu,ptra gentiles dicen* du 0» non loquif f m ptoptid opinionem:vt p? per verba fua.dicit cnis fic: ga vo figure in artiftcialibus funt qnaft fotme fpccificc: pot aligs diccre qgt; mbit ptobibet quin conftitutionem figure que dat fpern imagint confequaf aliqua virtus ex impteffione cotpop celeftiit.iCx quibus verbis prs q’ non loquitur 23bo,f m ptoptld intcntiócm:fed fm opimionc magiftrop imaginn: qiiatn ibi reptobat quo ad figuras i quo ad cbaractcres.feoc end p5 ex bis que dieft q.Ü'.q.xcvi,lt;.xq,quodlibet. t6t dato qgt; in.iq.cótra gentiles loquaf fm p’pnd (uteittionem:tencnda eft tn fnia.ü.n.tanep vltima rétractas ptioics.TRcc va* . let diftinctio data ab actote libti de catbenap virtunbus bti 'Tf^etn:de imagi iiibus que fiunt a magis aftronomis ^ medicis : quia olm talm tinagmu c fv gillop fabticatio eft illicita -z fuperftitiofa ad pacta denionü pcrtinctia.dicerc enim q» ft nibil mifceat fiipftitóis:licite talibus quis poreft vti: videf lidiculu ■ quia co ipfo cp aliquid babens tm rónem figni: adbibctur vt caufa in oliquo opere : eftfuperftitiofumad pacta cum demonibus inira aperta vel occulta, ad lUud vo quod a defenfote pclufióis additur:qgt; nccclïe eft pfiten ex pan* ; cipqs pbie plus pofte cbaracteres c figuras in opere magico: tç poflit que* cuncß qualitas materialis, ©icendu cp boe eft ßlfum:vt onfum eft: -z ab Cc* ' clcfia damnatu.'Z concelfo qp matbematica fint fotmaliota pbyfidstquia ma gis abftraetaidbftrabunt enim a materta fenfibtluqudpbyftea entw mcludut#

-ocr page 173-

er hoc tn non habet qj fint magis oerfaa : qüfa matbematica Cc tenent ex gte materie ent répugnât agere, ad illud vo q6 vltimo adducit deimaginibus agnoç -r campanap i alias rc:p artificialni quibus vtitur rpiana religio.^ cendu q» fim.Utado que inducitur non eft ad pjopofitn: quia manifeftu eft qgt; bec que ftunt in religtone rpiana non ftunt virtute rtcllas vel vocutvt pdien mogiftri imaginfieredunt de fuis imagintbu0:fed fiunt oipotenti virtute créa tons. vnde non petit rpiana deuotio ab aqua benedieta vt füget demones: neep a capana neep ab agno nee a cereo benedieto vel candela vt arceat fut* cura « tempeftate's: fed ab omnipotenti creatoïc. Tfhatet igitur q? imagines figure -r cbaractcres bmói magos nó er virtute fua naturaii opcrantur mirt* fica illa opera que eis attribuüfur:fcd er demonu pacto:quo cultoïibus fuis per bmói ligua fe adefie polliciti funt.paopter quod dieft Sug. q» ob bee pa eta funt demonfi -r non opcratio virtutu naturaliu.'t er boe vt dieft JÓulUus *J|hatificfi.p5 iulhcia diuine Iegi9:quc ofa picdicta tan^ nepbaria pjobibct: Vtpotc bflani generts pollntiócs vililfimas «creatoiis intólerabiles uurtas. gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ÏUb.u unv '’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

• (TÖpinioniogosdevocibua-tmeanrationfbus - r quibus vtuuturm openbus magicis, r

TM'- c •gt;..

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ magia voéum t nominu qua multi möget credunt effe natural^

diflerendû ell quibus tanta virtutem impofuerunt magi:vt ipfia au dtris vel vids boics c afalia ocefderent c eria infpectione figuraru5 feu leap quib‘’ inferipta cént bmói verba c nomina: ftcut dicebat iudnis puf* dam magu6:qui fola infufurratóe quo:unda verbogt taiiru vifiis eft occidifTc fliferebatquippe q? verba lUa nee bomo nee aliud alal audirc potcrat qn mo rcretur ptmuoincc ctia Iras infpiccre quibus verba illa inferipta client« iKc* fertpicterca JÖuill'us TJhanficn.inli.de vniner ro:q’Albere urius in lib:o que fcrfpfit de eaptionibus atalium t fcratidocet per verba t incautationes oni* malia q^niniC kp fera depofita feritate indürt 1 inelinart ad Venicd 115 -1 dadu fe in manus capcre volcntiu ad ocni cot volutatcj« Ona opinione 'petrus de Sbano iConliliato: dfa.Clvi.róne -t ccpcnentia nitif eoiroboïare.likónc quidem fic:quia ineantatio babet virtutem c efficientia naturale refpeetu in* eantati.ineantatio out pertinet ad genus vocis f m 3rtfto.in p:imo pertber* menias« ergo voces 1 nota babent virtutem naturalem lt;t efficaciaj in opcrc magico.airumptum p:o vtracp lui parteptobatur per diffimtióem ineantatio nis:qnc fm eum talio eft.^rtcantatio eft oiatio admiranda alïeetione in fub* ftdifi incantati pxeeipue confidcntis ccpltcata.dicitur aut 020 ad drntiam ter minop non ligniftcatiuop.dicitur admiranda affeetionetquia ineantatio eum fit de miris ^i oceultiS amplius earn reputans inCantatus eidCm eóferret ma gis, ^ ideo return poßibilc oeeultatióe eft vtcndu,deitatem enim minuit qui feereta my ftfea vulgat, ars notozia pzeeantans etia vt dicit eu grandiozi dili genna debj ipam ^mere; vt tam ab ipfo iç ab incantato digraftima reputat#

-ocr page 174-

poUit amph'ae coiifcrrc.cum cnfm fucrit de ipfa ampliuß confidcns eundem incantatum luuabit mapmcuuxta illud;5llc plures fanat egritudmes de'quo plurce pftdunt.Tf^ï^cantatoï pzctcrca debet clïc aftutus credulus affectuo* fus anime fouis impzcrtluc.incantandus va auidus fpcras ^ma^ime ac dif* pofitus omnimode:vt actio incantatotis concidat in materiâ pteparatura.et merito: quia cum incantatio fit quid intentionale:non agit cfficaciter nlfi m* terucniantp2cdicta: cum actus agentia fit in paffum 'i fufeeptiuö picdifpofi* tunkt ideo pertranfmutat t altérâtquod efl marimepermurabile : fient vir* tntein animalem.t matime in fomnqs: cö motus reliqui tue cédant co:poui É^ quo p5 pjccantatiócm conferre in egritudinibus t fanitatibus bumanis« Scendo boe idem p2oboturcrperientia:videmus inquit cp verba facramen* talia babent virtutem t erficacia caufandi t cfficiendi aliquid. nomina etiam id confirmant diuina notoïic arris,magicie etiam verbis prolaris in auricula tauriuum incantatox pzolkrncrit in moïte5 in pfitia «ilucfiriibunc t reuini^ feere denuo effecird? eriä pftrmat mot’ panie ad furtii lueniendu aut pfaltcrn vel enbi, verba etiam queda in aurem cuiufeunep bommis p:olata:fatagit eu tibi queeuep peticris claigiri.incantatióc fimiliter pxolata vel fcripta ne vn^ pandant qui crucianfur, ea etiam fupcrgladiiï ambulâtacutifrimâ et pumas viuacc6:digitoiuq5 vno applicantes alterutrucp boiem aut pondus fubleuat in altu grauiflimu; ferpenteep Ilupcfaciut vt nó ledat:cquos furibundos car^ mine quietant cofq5 caftrant cu alus : (mobiles eadem redditi, boe etiam mó trucidati euadunt periculü.pjima fimiliter aftronomie omtione plaçant et in fubfidiu concitant noftru: vt oiationö cpilogus infinuat plaiictaç, vn Slbu** mafar infadan: reges grecoy cu volebat obfecrarc defi ^ptcr aliqd negoew ponebant caput draconis in medio celi cum ioue aut afpectum ab eo figura amieabilüt lunam contunctam ioui aut recedentem ab ipfo t coniunctionem a dno afcendentis petentem.adbuc aut t cum caput amicabili figurauuneep dicebant ipo^t petitioej epaudiri. vfi Slmanfo: in affo2ifmis;fi quis poftula* ucrit a deo aliquid capite c^ftentc in medio celi:non p2Cteribit quin bxcuiter adipifcatur quefitfi. t ego quidem in bmói oibis qnep configuratióe feientiâ petens a p2imo vifus fum amplius in cam pioficcre.^ncantatione quoep gs do2mirc non valct:repfitationcm ptinue incantantis imaginas, ipfa ctia pol* Ioróc5 inducit in fornuis : quid erit fururu talitcr aperit de aliquo,fagitta ctia ofliadeo infitavtalio ncquit ingeniodigitis lateralitduobus facile ac fine doloze dulei applicatie foras educitur.eaneerep mo2tifieaf:lumb2ici oecidun tnr:fanguis ea t cbaractcrc vndccunep fluens fiftitur, paropifmus cpilcntie quictatur, nolbus magoïp in aure p2olatis aut portatio fuper fe ceffare cogit omnis, cpilenticns fanat t lunaticus incantationc,vnde efi pater aut mater in quattuo: tempost feria quarta cö ad eedefia deducatte feria ferta c dein* de fabbato fuper ipm cantetur -i fufpendaf illud dnicum cuangeliö : boe ge* nus demonio^t nó eqcitur nifi ofonibus c iciunpe, cbaractcre fimiliter *1 car mine paffio curat renaUs:^ furtö pzenofeitur.vndc qui dicunt pzecantatióc ;

-ocr page 175-

non confcrre:nec nomina et verba cfFicaci'a5 m opere maqi’co baberemegant qeperientiam tan^ grofü -i incrcdnlimon putantee aliqnas acnoneö p:ouc.lt; nire nifi matenali et grolTion quoda contactu mediantibus qualitatibna p:ü mie fenfibilibne valdc,qt5 accidit propter imerrioncm plnnnid ipfo:p materie corporali, vndc nee pnria vtcunq? demidata futuraqj minne coneipcre pilt, ■^13 igtfur Pm Tfbetrü de Sbano rConfiliatorem noia -i verba 'i oJonce cft'i cacia babere in opere magico.OtS ft quernf a quo ebaraeteribue -i piccata/ tionibue cuenit talie virtue etefficacia ^ ifkndet vbi.ê.q, necefTe cft boe pro uenire aut ab aïa incantatojie -t incantati:tan$ a caufie prorinne t imediarf aut a folo deo imcdiate:qui folicitudincj babet bmnanap re:;:: aut ab angclo bono noe cuftodientc:aut a dcmone:aut a eorporibne cdeftibno propria in* tclligctia motierquéadmodu de imaginibue fufte c liquatie fnb detenninato aftro dicebat.-i binc eft q? multi magop in predictie incantatónibue inuoeât iouem faturnu vel aliü ptancta nomine intelligcnnc:qim credut prepare cffi/ cacia predictie incantatióibue, ^t bac vltima viam tenere videtur Tjbetrue de abano:vt p3 verba fua confidcranti predicta dfa. feac opinionem de vir tute “Z cfFicacia vocum requit c imitatur dcfenfor predtete conclufionie.dicit enim q» vocee *1 verba in magico opere efFicacia3 bnt inq^tum dei voce for/ mantur.-i çp non figniftcatiue vocee plue prit in magia $ fignificatiuc, vnde ft aliqua nota fignificatiua per fc fnmpta in magico opere virtutem babétjlla funt bebrea vel inde propime deriuata:quod lèiigenee vt dicit fentire videt q dicit; cp queda5 noia bebraica in factie Ine ficut ofanna.fabaorb.alleluia -t fimilia fucrunt fic referuata 'i non mutata in alia lingua in‘qua nó rcnnuiffent fuarn naturalem rignificatióem;'t confequenf virtutcm.lfeoc idem fentire vi* detur dcfenfor predicte cóclufionie de numcrie fm pitbagoricoç pbiom. vfï dicit q ficut cbaracteree funt propre operi magico:ita numeri funt 4)prp opi cabale.quod confimili róne probat^que de ebaraeteribue c figurie:quia funt formalioree inter ou matbcmatica;'i per pfequene actualioree *1 actiuiorce qd etia aucte fancto^r doctor ,pbat:qui numerie cfficientia -t virtutc tam ad bonu ^ ad main attribuSt.'Gn feilan’ in cómento fuo fug pfalmoeanquirc* do caufam cur pfalmop ordo non fitfm biftoriam:fcd fepe pe,qui priue fuit compofituezpoftcrior in ordine collocaf.fic inquit:TRon eft aut ignorandum indiferetu apud bebreoe effe numerö pfalmop. ^ fine ordinie adnocatóe effe confcriptoe,non enim illic primue aut fccundue aut terciue aut quinquagc/ limue aut ccntcfimue prcnotanf:fcd fine preferiptione aliqua ordinie in vnu permirii funt.lbcfdrae enimCvt antique traditionee ferunt^ineópofitoe eoe •t pro aucto:;r c tempoor diucrfitate difperfoeun vnu volumen collcgit lt;nbsp;retti lit.fed feptuaginta femoree fm 2lboyfi traditiócm ad euftodia legie atq? do* ctrine in fynagoga manétee poftea ^ illie a rege antioebo tranfferende eje bebreo in greeu fermonem totiue legie cura mandata cft:fpiritali 'i cclefti fel entia virtutem pfalmo^r intclligentce;in numerö eoe atep ordine redegcrunt fmguke quibufq^'numcrie pro efficientia fua t abfolutóne perfectie;pfccto:p

-ocr page 176-

1 effidcntw pfalmo^ï oidinc depijtantcó,£x quibwe apcrtiflimc p5 lt;p name/, rus virtutem dat -r efficicntia.lfeicronrmus quoeg contra 5üumt3nü in fan.« Hum dicit numeru vicefimunn quo fcnniut ^acob -i renditue dl ^ofepb: et qucin dilcfitt^fau in co queda manera accipiensju codé loco laudat dena^ nu dicene de eins laudibus fc fepius dixürc. 'Z in codent libto.c.vin. dicit:q’ idco in fecuda die nó fuit dictu:Ét vidit deus qm bona: quia binarius nume rus ftt malus: quinimo ey numero binario fumit argumétinn cótra bigames, 'i p:optcr boe dicit oinnia ammalia intunda in arebam IRoe bina ingredi.fe* ptena autem que funt munda,ll?oc idem de numcris 20afiliU6.inaïan3enus Smbzoftus, I0:igencs.augullinu6 et alij doctojes caibolici fentiunr.quin iRabonus infignis docto: eccldic de numero^ virtutibus: vt inquitzfpccialé libïuni compofuit.TPjtj igitur Pm opinionem magor q; voces -z namen vir* tutem t cfficaciam babent in opère ma g ie o,

und opinio mago^z de virtute vocum c numero^ dl falfa *1 ab cedcfia damnata,

p Hscdicta au t opinio de virtute «z cfficictia voeu et numeror eil ptra pbie pimcipia ^i ab cccleiia tamÇ foperftitiofa danata.nuod lie po teft oftendi: quia nullU3 agens naturale virtute pzopiic nature agit vitra fus fpém,-z bee pzopolitio eft per fe nota in pbia: quia ft agit actioc vni uoca:agit fimilc fm fpcm.ft cquiuoca:non pot agcre fe foloj. virtute piopzie nature oliquid nobilius fc: fed virtute altcrius nobiliozis feeu concurrentis. a bine eft cp omne agens equiuoeu eft pzeftantius co quod fit:f m pbm.iq,dc ara. ^ 21uguftinu ocfogintatriû qudlionu. n lie patet cp nullu agens virtu# te ptopzie nature agit vitra fuâ rpem.vot aut fine ftt complcpa ftuc incóplejca ftuc ftgnificatiua fine nó ftgnificatiua fm fc eft quid iperfcctius -z alterius rogt; nis 03 opus magieft a voce caufatu : vt patet difcurrendo per effectus quos magi vocibus attribuüt.crgo nulla vor Pm fc c virtute pzoptic nature babet cfticacia in openbus magicis./Confirmaf ifta ró:quia ft vor f m fe béret vir* tutem *1 cfficientia in opere magico:'z ois vor : cum non fit maio: ró de vna voce 05 de alia;oi6 cnim vop eft ciufdem rónis inq^tum tails eft alia vocc:có fequés eft in pzomptu falfum:qina vop in^tum vojc non altcrat de per fc co: pus ad fanitatem vclcgritudmcmmec caufat alios effectus mirabiliozes qui in arte magica fiunt : cum fanitas inducaf naturaliter alteranonc.vn Srifto. a.i.itj.de aia,Zlbanifeftu eft inquit O’ ncq3 lumen i tenebm neqj fonus neep odoz nullu facit in cozpoze effcctft:vidcl5 nifi per accns:puta ft ftmul fono de pulfo fiat ictusZ'Z in tonitruo femdente lignfi.i a vifts fttmlitcr i odozatis fit motus eozrupcntibus accidctalitcr tactu vcl meatfi.eppmnis cnim qualitati bus conftamusmon afit er tereqs.Tjbatet igitur cp voces non babent virtu# tern -i efficiently in opère magico.T^zeterca ft vop baberet virtute a cffictcu tUm in opere magico: tails virt'’ ineffet vocibus c verbis de necenitate vno

-ocr page 177-

quatmo: modo^z: vel cp parte materie que eft àer:aiit er parte fo:mc que eft fonu0 vel fonario.vd er parte fighlfieàtl in vöclbüö nçnificatiuie: aut er öl'* bus bis aut er ahquibue illo:um. T^umu dati non poteft;nifi cum oer venez no vel alia eaufa cotruptus fucrit vt motte inferat, bec aut virtue venmi eft öut älterius peftl0:non vcrbl nee Vodo: qualio virtue apparet in acre quem fpirât draconc01 cetera animalia venenofa, TFlcc fecundu eft pöiribile:qula fonü0 fme fonatio non poteft noccre andientibus nifi per vèbetüehlia acumi bis fut aut magnitudinem fua per qua interdû eft terri fieu a: fient franko: to* nitruu-z rugit'’ icon is. vn c p terrote feu tlmote poffibiie eft mon audieteu vf boieu vcl alia aialia.manifeftum eft enim emnem paffionem alap vebemetfa fua mottem pofle inferre panenti.-r boc npud vulgus famofum eft:videl5 ni* mio amote vel odio:nimio doloze z gaudiot-t fit de altjs palficiibu© vebeme ttbu0 animc:mo:i boic0 c animalia in quibU0 tale© pa Hionee vebemeteu re periunn c boc modo er vebementi cóeuffione fine pcrculïiohe onto petroft in quo fit aUditusipoteft tâta perturbatio fieri in irtferioubus capitini vt moi tern indneadboe aut eft de per aeddena c non de per fe vt diets eft:rone im murationio realia -r eotruptiuc. Tice terciiî eft poftibilc:vt videlicet ex parte fignificati voces babeant banc ctfieadâ t virtutc:quto ft malicla 1 notumen turn fignificati pteftarent banc virtiitem hocendi verbis atq, nominibusmo* men moms t inferni moîtem ettotmerttum intolerabile neceftario inferrent audientibus:quod eft ridiculû. *: per contrarium falubiitas -i bonltas figuift cati pteftarct virtutem verbis ateg notninibus: lt;nbsp;boc ^ponlonabillter iurta quarttitatcin *t magnitudine5bonitatis rd fignificate.quàrc tanta virtus eet vnicUiq$ noininû vocaliû ercafo:iö:vt àd pzoiatóem ipfius ola mala tôlière* tur ab audientibus *1 ola botta picftarcnf eifdc. quare et mois tollerer c ola infirmltaa, i er bocfcqUitur vlterfu0 tp virtute nomlnS voealiuj refurrcctio ino:tuo:pfteret:c fanatio cuiuflib5 generis Infirmoç: i ablatio olum penitua noeumentop.'^ïcterca ifta virtUs quâ babent vocés verba er parte fignl fteati:aut ineft vocibus -t verbis qula ügniftcant:boc eft rôtie fignificatónisi aut quia res : boc eft pioptcr Ipfam rent que fignificatur.èi föne fignificati* ontsUunc necclTc eft vt que magls ftgnificat maloiem babeant bmól virtute quare Imagines rep bmól fine pieté fine fculpte fmè ftifc magls bebunt bmcl virtutem ^ verba i nolaxüeuidcntius c erp-fSIus fignificcht» *i ita foitioi erft imago allqua vel fimilltudo ad occidendn rem Infpicichtcj eâ qj nomina quecumç vel verba. et ita Infpectione aUculûô fmaginls vél Vifn mônetur quicunqj vifoz vcl infpectot Ipfius,ç de omni figno natufali fimilitcr eft dice dum:cö natnralia figna magls fignificctqp pofitiua.f,ad plaCltö figmficatiua Si dfcaf ^ vocibus *1 verbis ineft ptedicta Virtus piopter res quia resmort ftUia fignfficate nee róne fignlficatióisiboc eft falfum ^ impofi'ibilc. res enint quia res non pertinent ad verba « nola:non enim pertinent ad ca nifi ^ptef fignificatiócm.i ita non potius pteftant els virtute bmói qj altjs quibufcGq3 rebus^quare nnlla erit virtus a pteiUa noibus t verbis, T^xterea eu figni^

-ocr page 178-

ficatfo ml?!! point nili rSne fmagfnatiofe aut Intcncctiom’óxum vojc nó fignP fleet lüfi fit imagmata *1 cocepta: vt babetur.q«de abupa vo iniaginatfo 's: mlt;* tcllectio lignificotiones finit mapme atq3 fo2tiHimc;vt feribif pnmo periber/ nictiia6:talc6 virtutee crunt neceflario imagmationie aut in teilet tois pzimS ^ ipfap voeu c verbolz,-! ita o ia imaginando -i intelligcndo abftç nominib* -t verbis faccret iniriftca illa opera: que virtute verbop et noitu magi facere opiuauf:quod eft ndieulu -t contra epperientia.^e^p quibue oibus p3 q? ft vo* ces ^ verba bmoi virtutem non babent rone materie nee rone fo:mc nee to* nc ligniftcationis nee rei fignificatc:q? non babeant rone oim iftop fimul nee aliquop, Si dicat q» b voces 1 verba cp propria natura fpecifica vel ep pte p:edictop non beam talent virtuté:vt arguments facts conuincnt:tfi vt funt inftruments magi recipiunt quands virtutem caufandi effectu a mago paincl palitcr intentn.-t boc mo aliqd pór agere vitra fus fpém: vt pt5 de cslo:e:quf vt inftrumcntuin anime attingit ad carnia gcncratióem. /Contra boc arguit quia cum magus ad opus magieu non fe babeat nift per modu artis applied do.Cactius pafttuisrnon pot preftare vocibus z verbis nift motum localem, per motu aut localem nó habet vop formaliter virtute agendi qua prius non bébat:clîmotus localis non ftt principiu agendi nee patiendi.5tc5 quiequid agit magus circa voces lt;1 verba:agit g virtutC3imaginatiuâ vel inteUectius, virtus ant imaginatius ç intellectiua non pntcaufarealiqua entitatem abfo' luta adcptra:qualis eft virtus agendi vel patiendi.^c in boc errauit Suicen na'qui voluit q anima per fold imaginatiócm c intcllectióem poteft alterarc -r tranfmutare fubftantialiter corpus eptrinfecu:vt poft patebitXp quo pat? qgt; neeg deftdenu neep fpes vel quecunqs paftio interior appetitus fenfttiui cp parte magi vel incantatorisrnecp fides neqj confidentia cp gte incantati pót preftare incatationi vel voci virtuté aliqua agedi vel puicdi: vt 'petrus de iCbano rCóftliator falfo opinaf. bene rn verft eft q* predictc palliées pfit alte rare corpus intrinfecu ad egritudinej vel fanitate vel ad alias qualirates cor rumpentes yel faluantes naturam propre fubiccti:vt'dictö cft.'T^rcterca vo ces 1 verba in opere magico nen babent rónem caufc:fcd ftgni tm.funtenim ftgna inter magft t demonem inita:vt ftatim probabif 1 cp dictis patj. voces ergo -r verba vt inftrumenta mago^z non recipiut virtutem aliqua. éi dicat vlterius q» voces *1 verba a mago prolata fub certo tempore t certa conftel lationc recipiut cp impreftione corpop cclcftiu virtutem aliqua caufandi mi* riftca illa opera que arte magica funt.feoc ftmilitcr ftarc non potcft:quia vo ces bumanc lt;nbsp;verba non recipiut cp impreftióc corpop eeleftin nift virtutcs confequentes effe fpecifieft vocis:quia virtus vniurcuiufq5 rei confequif elk ipfius.talis aut virtus eft naturaliste per pus non fe eptendit vitra opcratio nein proprie fpccici vel Imntatióem fpftalem e intentionalem ad potentia sip ditiuä.5te5 ft voces e verba bumana cp impreftióc corpop ccleftifi rcaperct tales virtutcs mirifteas quas magi fingunt: eft oes voces im^tum bmói fint eiufdem rónisivoecs.awlium eodem tempore lt;1 fub cadem eonftellatióc for*

-ocr page 179-

Wate redpermt ep impiclîionc cclclK cortfimflcs vfrttitcö,*: fic voeep non ft çmficanoe aialinm baberent efficfentiam (n operfbus mirificis artia ma^icc quemadmodu weeë c verba böana:qiiod ert rfdiculS* jConfitmant irte ro* nea per rónem bti SZbo.rq.quodlibet. quia in rebus nahtfalibua Oîà que ba bent ahqna virtutem éje cotpoxe celcfti;bnt iUâ pfequenrein aliquâ fOilnâ tub ftantialcm:quia foxmä fubftantialia eft radix c fundamerttu Omnia virtutié i operarionia naturalia, vnde nibil agit ad fpent nift virtnre coipoiia eeleftiat *: fie fonna fubftatialia eft pxiua in vnoqnocp $ virtue ad taliajertiofo ergo pzioii remouetur pofteriu8,©i § bmói virtmea attribuntur aliquibuatöpov tet cp radicentur fuper fo:ma fubftantialcm.vox aut efi fit quaütaa queda^^ aeeidena nnlla talem fo:ma5 babet.foime afit artificiaka non funt nifi figure qucda.'i boe idem dicendu eft de nnmeria,-i ideo falfum eft ç vocca c ver* ba eo:po:3 etia artificialia -i nomeri virtutem aliquam babeant c^ impwftï6c có:po:^ ceicftifi. Si dicatur ftnaliter vt dicit defenfo: eörtelufióiö q» voces c verba rccipiiu bmói virtutem fnc^tiim Voce deifounanf.boe fiare nó poteft STum p:imo: quia ridiculu eft alTererè q deus foiniet vóeeai cS non babeat In fe inftrumenta foxmande vócia,Secüdö:quia nÓ cohftat nobia per rónem vel auctem facre fcripture cp deus dèdétit VoeibUa ^ verbis magicia virtutc caufandi iUamirifica opera què arte raa^ea fiunfiqUemadmodn fide tehem* ^ verba facralia cc inrtitntióc diuina virtUte^ -t cfficacia bfit Caufandi irt ma gram facfalcm. jCcreio:quia nó eft pxobabile cp deuG conférât verbis qUibuf euneg virtutem ad effectua ptrarioa virtuti:vcl qui Vérgfit in ininria creato* tis;quéadmodö cotingit in opcribua magoip. lÛuartô qUia diccre qgt; vOCta lt;nbsp;verba magiea foxmauf voce dd’.eft defcndercartem notoxia:quc bm$i vo cibua c oxonibUs diUinis:vtdicüftmàrfmc vtRur. ÄtO àtt nôtOifO àbêécüa / 1 nbsp;nbsp;nbsp;’*

eft damnata:vt bcti)r.rcvi.q,v.qpgt;atef ergo q» Opinio dé VirtUte VoCu i ver boy in opère magico eft contra pbic pxiueipia.T^cr eafdcin rortCs pot füiter piôbari q numerua ex fe nullâ beat efficientiam in opéré fnagiCô»3n fpecialî tn arguitur fic:quia fim 2ltifto.iiq,pbyficoy:numeruß tripliciteX dicif, eft ha* -^ lt;f ^ merua numcran8;'t bOc eft anirha.eft numerua foxmaliB 4üo numcramü0:5 boc eft quantitas difereta.de quo dicif q idem eft nUttiXtUs deeem bOminfl lt;nbsp;deeem canu.cft tereio numerus numeratus ^ màténalisîvt bOtcG afin! ko nea t fie de fimilibua:qtte per diuifióem materie plnrificôtun jCôftat auteni q numerus numerans i numerus numeratus fuas virtUtés ^pxlaa t natu* raies bnt agendi vel patiendi efi fint entia naturUlU* ied'^ numerus foxinâgt; lis quo numéramUa beat virtutém naturalem ex fua natura fpccifica agendi in opère magico videtur omnino impoftlbiléiquia tails numer* eft quid ma* tbematiefi: vt oés reete pbilofopbâtes pcedunt* matbemàtfeà afit abftràbfit àb actione ^ paflioneJä.metapby, c per pfis non bfit ce fe virtutès aetmas, vnde fi voces c verba bumana de quibua magia videf pbabile;c5 fint qua* litates fenfibilea non bnt tales virtutes vt pxobatfi eft : fequit q nec numcH nee aliqua quantitas continua habet virtutem aliquâ actiuâ» quot;^ieterca im^

-ocr page 180-

poTibilccil aeddena abrolufn idem numéro effe in pluribus fubiecris loco c Cira difcrcns.red virtue aenua eflquahtas abfolutamumerue out cd quantic tae difereta -z dïconrtnua hne partes loco 'i fitu difcontinuae.ergo impofli* bile eft O’ in numéro fit aliqua virtue actiua vna numéro, '^icterea numer'’ fotmalie fm éditer loquentee babet elle abaia.quod fie oftcndo:quia bina'* riueduo^îbo'umquopvnueeftlRome alter q^arifiue non póteUcaecne realc:qa nulla tale idem numero poteft elle fubiectiuc in pluribue loco t fitu diftantibue.opoxtet ergo qp fit ab alaun cuius .pfpectu res numerate ^tum** cunep diferete 'i diftantes funt fimul obicctiue.quod aut babet efte ab anima non Ibttit virtutem aliqua actiua. ergo numerus non babet aliqua virtutem realem actiua.Si dicat q? numv; as fo:malis abftractus non babet virtutem neep effieicntia in opere magico:fed applicatue rebus numeratis: vt pat5 de numéro fonoto in armonia muficali:cuins confonantia c difTonantia virtuté bnt maxima *t foîtiftimâ.ptoptcr quod '^lato dieit in Cbimco: cp potent riftima artifi eft mufica.feoc idem fentiendum eft de numéro applicato rebus medicinahbus *1 rebus alqs naturalibus, iRndco dico qgt; binói virtue que eft in armonia muficali vcl in numéro re:p naturaliu no eft virtue numeri f m fe ncc numeri applicati ad voces fonowsded eft virtus naturalis ipar vocu adinuicem o:dinafaç vcl piopoxtionataç;: fm qua virtutem imutatur inten* tionalitcr potentia auditiua:quéadmpdfî fc babet de pukbntudinc coloxc fa po:e odozc 1 alps qualitatibus fenfibilibus.boc mo armonia muficalis pfert ad pafiides aie incitandas t mitigadas:ad egritudincs quoep 1 mozbos cot powlcs curandos. 5tcm fi numerus applicatus ad res numeratas er bmoi applicationc béret virtutem c effkientia in opere magico: tails virtus incll^ potins numéro eje parte rep numeratap:«^ cp róue fpecifica numeri.'i fic nu* mcrus non daret efficientia rebus numcrati6;fed ree numerate numeriszqö ipfi neganr. Tratet igitur cp voces *? numeri non bnt eifteientiâ o. virtutc cp fe in opcre magico:fcd fi aliqua béant: vt decepti boies credunt: eft ex malk gnitate fpirituu imuudop:qui Pm Kbo.vt.s.imifcent fe verbis boim vt dcci plant cos Pm Sug^vnde tales voces' verba potius fe bfit per modfi figni: ^ per modfi caufe.t binc eft q, demones aliqn vtnnt verbis fabulofis i fal* fis t vanis:qulbus ad illudendfi boies fe imifcent.vnde ob Ifta friuola fu* pftitlofa funt. imagines quoep oftronomice in quibus etfi nó adfit aliqua ex* pzeiTa inuocatio dfmonü:tfi eft ibi quids tacitus confenfus. feoc idej fentire videtur JÖuillüs lbarifiefi.in Itde ftde legibus.dicit enij cp quemadmodfi veri cultozcs del altiftimipzonficbndo fermones eius ^ etia fcriptos interdn differcndo ipm vencranf:i g bmól veneratiSem mira interdû a crcatoie ob* tinent: fic i malcfici non virtutc verbop que vcl pzoferfit vcl fcripta deferfie fed vcncratiotiequfi velpujfcrcndo Ub vel deferédo demonibus impéndüt: eb eifdem obtment multotiens que boies admirant,multonens afit nó obti* nent:vel quia demones del altiftimi creatozis imperio illa faccre pzobibetur vel malicw vel fraude l|^p qu» fozfitan cü po Hint petita cultozibus fuis non

-ocr page 181-

flonuut vt cao gratis feruos poflidcant : dam coiiim feraftq« mbi'I rependut Tfber bunc modu ad piolatiócm quomnda verbot;: ltganmr inferdó ferpen^ tee a malcficiß -t aggreganr:non quidem t'pfoç virtutejfed mimftcrio occult to demonn.fenbif cnim Sugiilliiuiß.ri.fupcr tôcH.ad Ifannq’ gaud^demo* nes banc ptâtem fibi dari:vt ad incantatónem boïnm ferpentee moucant vt quolibet modo fallât quos polïnnt.boc aut facere permittunt ad p:tml faetî memotiâ pmendandâ:«^’ fit eis quedam cô boc geliere famihantas. lEt bine eft ç ccclcfia damnat -t reprobat tan^ falfam c fuperftitiofam predicts opp nioncm.vnde.ppvi.q.v/cribif : Si quia ariolos arufpiccs rd mcantatoxes obfcruaucrit:aut filatcrqs coip rfus fuerinanatbema lit.fEt infra: 'flou opoi tet faerie offices deditoe : rd dericoe magoß aut incantatoxes ctifterc:aut facere pbilatcria: que animaru fuarum vincula pxobantur.boe autem qui ta Iibu0 rebus vtuntur:pxoqci ab ccclcfia infiimus. fooc idem.c.nô liceat x^a* nis:pxobibetur4'T|blura capitula contra meantatoxes et mago0:que ponun# tur in pxcdicta caufa per totum pofTent allegari: fed bxeuitatis caufa bec di* cta fiifficiât/lRotandum tarnen q» Iic5 voces *t verba ignota lt;nbsp;non fignifica* tiua pxobibeantur per dicta copitula:vcrba tarnen def t facre feripture ft bo na c recta intentione dicantur t appoxtent non funt pxobibita fed licitamec ad incantationcm;fed ad pieces i oxoncs pertinent, Si vo cü verbis facris contineantur aliqua vana:puta aliqui cbaractercs inferipti pxetcr lignu env cis:aut fpcs babcatur in modo fcribendi aut ligadi aut in quaeûqj bmói va* nitate:que ad diaina reuerentia nó pertineant:eft illicitum t fupflitiofum.tft ad banc intentónem repxebendit iCbxyfollomus fuß illud 21featbci;©ilatat pbilatcria illos qui collo verba cuangdti fufpendunt:diccn0 : j0ijidain alf* quarn partem cuangdi) fcriptam circa colluin poxtat: fed none quotidie cuâ geliu5 in ecclciia Icgif t auditur ab omnibus • eni ergo in auribus pofita cuâ gclia nibil pxofunt:quomodo polfunt cum circa collum fufpenfa faluarefde* inde vbi eft virtus cuagelq: in figuris Ifßru5:an intellectu fcnfuu.fi in figuris bene circa colin fufpendis.fi in intdlcctu:ergo melius in eoxde pofita ^funt: ^ circa collum fufpenfa. ©icendum ergo q» remota omni fnperflitióe nó eft illicitu fuß fc gercre cuangclin er dcuotióe:quia de bta xCecilia lcgif;q cuâ# gcliu rpi femper gerebat in pcctoxe : fine tn aliqua addifione vel verbolz vel cbaractcy vel cctcropfufpecto9.q^atet igitur qgt; pxcdicta opinio de virtute 1 efficientia vocum et numero?: eft contra pbie pxincipia t ab ccclcfia tan^ illicita c fuperftitiofa damnata.

CSolutioadrSnesmago^de ’ . virtute vocum -x numeroxum.

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ bis que dicta funt pxecedenti capitulo contra magiarn vocum et

numcrop patet folutio ad rationes pxo opinione magop fnductas. iQuod cnim pximo inducif de iudeo mago ; qgt;in pntia btï Silueftri

-ocr page 182-

h rnfurratfone quontnclam verbolz accidit t^an\m : ÏÖkendum q? boe non fecit ^iVrote verbos ^ nominu:fcd ex P3Cto t virtutc dcnioiw. Ü^oc idem de (nfpechonc btreras vel ebaraercrû piedicta nomina figmficanfias dicendum eft .Sd fecimduin argumentum quod inducitur de 2Ilbcrcurio;qui per verba a incantationcs docer capcre animalia ^tumcunq3 fera: Dicendum cp cum onimalia non irttelligant nee audiant p:cdicfa verba vt ftgnificatiaa funt ï no vider piobabile cp talia verba agant in pzedieta aulia auferendo ab ciB feri» tatem.*! ideo referenda eft boe ad virtutem maligiiox fpirituinvt dictum eft» ad tercia rónem que ert: q^ctri de £bano /Confiliatozißmcganda eft maioî fc3 ç incantatio babcat virtutem fozmaliter ad caufandu opus magicu.TRee valet eins pzobatio:quia vt pzobatum eft:nec admiratio nee affectio neep fi* des neep confidentia ex parte incantatozis vel incantati confert virtutem alt q[Uam incantationi: lie? quodlibet illom aliquo modo dirponatfubicctum ad recipiendam impzelTioncm agentiB:qualecuncp fit illud agens.Sd experiem» tias adductas dicendu:lt;p non eft fimde de verbis facramentalibus -i de vet bis artis notozie lt;1 artis magice:quia verba facrarttétalia funt inftituta a deo ad fignificandum et caufandum gratiam faCramentalem.dcus autem qui eft auctoz nature poteft dare verbis ficut et rebus virtutem caufandi cftectum realem, quod non poteft couenire bomini nee angelo bono vel malo. a ideo verba -t nomina ab eis inftftuta folum fe babent in ratione figni:x nullo mo* do in ratione caufe.ft eófequenter dicendum ad omnes ctpericntias:qgt; ta* les eifectus non caufant Virtute incantations: fed virtutc demoniuvel a eau fm quofda:iuxillud poftcrioppumo: 27e ambulate cbozufeauit, vu ennobi* lis quis paupcula docuerit vctula pzecâtarc:dicendo duo t tria conftituunt quin£p:'ï tria filitcr c duo.du aut bic fpina pifcis gutturi eins infira cruciate tur:eaq3 tm vocata: peruenies ad eu dixit fe alia nefcirc mcdclâ:nifi ca quam ab co didiccrot.is aut in vebemcntiozcm rifum concitatus fpina efi fanguine fozas mandauitiqb a cafu vel foztuna cueniffe certiftimu eft. Üb additur de lunatielo t arreptieqs q fananf p verba cuagclica fup cos ^Iata,©iccndu5; f Qgt; verba cuagelq eu deuotióe dicta vel appoztata fine admirtióc af ewus fu* pftitióis:!mpctrat a deo plura bona aie -z co2pozi0:quéadmodu -z ozones ad deu directc:qö nó ptingit in incautatióibus.incc ncgando virtutc i cfficicrt tiâ fozmalé a vocibus 'Z verbis negamus crpcricntia:f} fegmur rótm:que pze ferf expcricntie:cu in talibus experientia fit fallax. '?eqmur pzeterea auctem

virtutibus voeu c incantationu.Sd illud vo qb vlterius inducif de vocibus nó fignificatiui0:q’ pP put in oge magico q^ voces fignifica;iuc,©iccndü q’ nulle voces vt ^batu eft bfit virtutc lt;nbsp;cfficictiam in ope magico,vu fi voces -z verba aliquo mÓ pcurrin in ope magico: rónabilius eft q? tales voces fint fignificatiuc:quia voces vt dictum eft in talibus opcribus fe babent per mo* dum figni tm, voces autem figmficatiuc magis babent rationem figm tp nou fi5nificatiuc;lic5 voces nou fignificatmc magis pertincant ad fupci ftitioncm

-ocr page 183-

vt dictum eft, Jld illud vo quod dkitur de nommibus bcbicis: dicendum cp nullu nomen fme bebzeS hue grecum fine larinu hue barbaru habet virfufcm aliqua caufandi effeetu realem ceparte fignificatioieXumo rd efttqma cum fignificatio fit refpectus rontß er buana Infhtutióe voel puemens: vt oc0 gra matici t logici dicunt: nó pot ede ró vel caufa iph voci recipiendi virtutc a li qua reale,c g phs nota illa bcb:ca:ncc quia behea nee ga hgnificât:babcnt talc virtuté.nce iuuat defenfoïcm pcluhóis dicta ongenio de vocabulió illiö bcbzci9:ga h talia noia funt refcruata apud latinos lt;1 greeoetud ch pp cffica ciâ -i virtuté notm bcbïcoip: 8 pp dignitatem ^ pamitatc lingue bcb:cc -t rd fignificate per talia nota,boc 01115 aUcrere eflet incidcre in errozem magop «i ahronomortqui virtuté emufda nois creatozie vt refert JÖuiHUs ^jbanhen. in libzo de legibus opinati funt fe operari omnia mirabilia artte magice, cui ctiarn id bonozis -x reucrentic impendi volunt:vt librum in quo fenptö eflet nemo tangere pzefumeret mh mundue c mandie veftibus indutu0:quod ad fuperflitionem pcrtinct.cttalc nomen vel vor efl vor barbara: et non oh alt* quid ejc decent nomimbus quibus apud bobzoos nominatoz creatoz.ÏOicon dunt ergo q? nomina c verba diuina hgmficatia doü ipm in fc quo ad pzopzi etates alfolutas et refpectiuas fibi pzopzias fme fint bebzea hue greca hue latina hue barbara nullam babent ratione fui nee ratione fignificationie vir* tutein 1 clïtciétiam caufandi chectum realem: fed ratione fignificati quod oh deuo bcncdictu9,'Sudc fi cum deuotione ^ reucrentia débita audiantur pzo ferantur -1 poztrntar : crcdibile efl: deunt pzo tali deuotione tanep mcrifo de congnto conferre fuis deuotis bona fpiritualia lt;nbsp;tempozalia. ad illud vero quod vltimoadduciturdcnunicrio : dicendum q* numerus foquiturdiuiho* nem quantitatis continue fe tenentia er parte materic:quc ita efl pzincipium patiendizep non agendi. quantitas ergo omnis fiuc fit continua fiue difcreta q^uis fit accidens c foztna: non pzoptcr boe efl actiua quia confequitur ma* tcriani.fi enini quelibet foznia accidentalis eflet actiua:tunc fozme omnes re fpcctiue eflent actiue, quod oh falfnm ^ contra 3rihotelem,v.pbyhco;z. Iic5 ergo omne quod agit fit fozma vel babens fozntam:non tarnen omnis fozma accidentalis agit vel efl pzincipiü agendi: nifi fit fozma abfoluta confequens foimam fubhantialcni.qiiod nee de numero nee de quantitate continua con tingit:quozum quodlibet confequitur matcriam.ft bec efl ratio fundameta* lis *1 potiflima quare quantitas a toto genere non efl actiua,boe idem dicen dum efl de figura:cutn fit paflio quantitatis. ad auctozitates vo fanctozuin dicendü:cp fancti non attribuut cfficieutiam c virtutem nutneris nih ratione matcrie:id efl rc;z numcrata^: vt patet confidcranti verba feilarq.dicit enim Q?.lpr.feiiiozes fpiritali t cclehi feientia virtutem pfalmo^z intclligctes in nu* merum cos atq5 ozdinem redegcrunt: attribuctes pzopoztionaliter perfectis perfectu -x gfectiozibus pfectioze numcrum.£r quo patet qa virtus pfalmoi: non efl ep numero -1 ozdine eis attributo:aliter ante^ eflent a.lrc.fcniozibus ad numerum 'i ozdinem reducti:nullam babuiffent virtutem: qb efl beretiefi

-ocr page 184-

iCócedfmiis tn cp ficut m nunicrfs eft ozdo fpccfficnsnïa ffl oïdo mafoiis et minons gfectói0:vtfcnbif,viq,metapby.'i fm boe Ibicronym'’ t iKabanus a ceteri faneti t an'fmetrïci pftderates nas ■^ ^pzietates numcrenp feribât de laudibus ipoy.é er maion c mmoH gfcctióe numcroip arguere maiozem vel minoïé actiuifatc:cft faUacia pntiô.lRotandfî cp tuulta dicunt -r feribuntur a fetis de laudibus numéro^: que potine ptinct ad rcnfu5 mylltcu ^ lfalcm:vt P3 p ca que defenfo: pclufióis adducit de 5acob 1 £fau.qö certa eft debere IntcUigi mylhce c allcgo2(ce:-t nó Pm ^»ptletatcm nalc5 numeric iCt fenfu ant mydico nó pot fumi argument efficaje ad puincendu aduerfariu : fed cc folo fenfu Irali: vt augj.dïcit in cpl'a ad '^incentiu ÏÖonanftam.lbatcf g folutio ad rónes p:o opinione mago^ï inductas,

lt;Ltöld iCabala $tum ad rem nois eft ars illicita t piobibita«

9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11^9 cabala ficut lt;nbsp;magia ert illicita et p:obibita q^tum ad rem noid

verfat enim circa diuinatóes occulto;z *1 mirificauld opep Pm defen foze pclufiÓie.dicit enij in fuo apologctico:q» ars cabala dl dnplcr. 'dna que dicif ars coinbinandi,31ia cft de virtutibus ren fiipcrion que funt fupia luna:! eil po magie nalis fupzcma.npJïima vocaf alpbabetaria rcuolu tio,^ccunda que de virtutibus rep fupiop.i.coJpóp celdliu ell:vno mó pot capi vt eil pars magie naliszSlio mó vt res diilicta ab ea.de qua vt dicit lo* quit in pdti conclufiócttp magia 'i cabala certificat Hos de dnnnitate rpi.lCp qbus verbis p5 q? per cafde rónes per quas pzobatn cil magia cfTe illicita et ;pbibitâ:pcr cafde p:obar cabala elle illicita -t piobibitatcpquo cabala dl ps fupzema magie nalis: vt dicit. a ficut magia dl ars vana fupilitiofa c frauda lentiflïma reuclatióc demonn introducta:vt p:obatiï dl:boc ide, tenendu dl de cabala.^t notant’ dicif $tum ad rem nols: quia 15 apud latinos -1 rpiana religion cm tale nomen nó fit in vfu: nee res fub tali noie figniftcata fit piobiquot; bitatepq tn idem fignificaf p vocabulu cabala qd g vocabulû magus c druy^ das: vtdefenfo: pclufióis fatef:fequif epres nois apud rpianam religioncm fit pioblbtta to n^ illicita c fugilitiofa. iCuius fignd dl;q’ quids bcb:co:p ca baliila^z dtjceriit fe bcre fecreta del noia: -r virtutes qbus demones ligarct et miracula faccrct;^ ppm nó alia via fecilTc miracula 03 g arte cabalillicâtqua vt dicut deus rcuelauit ^Iboyli.qd (^ falfum c erroneu fit p5 cc dict’.lRotan dum q* defenfo: pJcdictc concluftonis ad oftendendum q cabala non fit fei* entia illicita et p:obibita : fed a deo reuelata: ponit in fuo apologctico quat* tuo: notabilia.'l^ztmum: q ficut magia dl duplex: quedam illicita x pjobi* bita auriho demonum introducta. quedam vero licita et non p2obibita:que vocatur magia naturalis totius fcientic naturalis pars nobilillima: ftc dicen dum dl de cabala.quedam enim dl illicita et pzobibita: quedam vo licita et non p:obibita reudatione dmma babita, Pm enim fapientes bepzeor pzeter

-ocr page 185-

legem quam deus dédit zlfeoyfi fn monte;lt;t qua flu quince libne contentam fcriptain reUquit;reuelauit quoq3 deus eideni ^feovli vera legis erpcfitoctn cum manifeftatione omnju myfteriop lt;1 rccrefop:quc fob eoitice et rudi facie verbot legis contincrenf.E^itç duplicé aecepit legem ^Iboyfce in monte littcralem -i fpiritalem.litteralem fcripfit c er pieeepto dei populo comunica tutje fpintali mandauitdeus ei ne ipfarn fcriberet;fed fapientibus folum qui erant,l)cjc,cóicaret, quos idem -aÊJoyfes ep p:ecepto dei elegerat ad euflodi«* dienda legem:eifc^ itidem piccipcrct nc cam fcnbercnt;fcd fucceiTojibus fuis viua voce reuelarét:tum c illi alq8;-i fic o:dine perpetuo.^jc quo modo tra dendi ifta fcientia p fuecelïiua.Crcceptiócin vuius ab alfcroidicta cft ipa feta feta cabale.qb idem eft q’ fcia receptióis: ga idem ftgnificat cabala apud bc^ bzcos qó apud nos receptio. ƒ ueiut aßt poftca 6 myfteria Ifis mandata tpc a câ infradicendis«! illi libu diert funt cabalc;in gbus 1*^ multa imo pene oia inuenfunf confona fidei noftre. fucrut 01115 ^ ^b 02c ^u traditi:-: a iudein antejrpm fcripti;quo tpc nulla paftióe moueri poterat ad vicianda vel co:ru pendâ ipfarn veritaté.iQd aft ita fit ^ deus 2lègt;oyfi pfer Ifalem lege qua ipe fcripfit dederit etia c rcuelauerit myfteria in lege cotcntaibctur et quinqj te* ftibu8:£fdra.f.Tjbaulo,i0:igcnc,lbilario,-i ^uangelio^q^ximo enim babet boe ejc teptu £fdrc:apud que loqucns dfis fic ingt: Iftcuelas reuelatus ftm fup rubu -i locutus fum ^boyli:qn populus meus feruiebat in egipto:et mui eum c edup cum de cgipto -t addupi cum fuper montem fynai: et detnebam cum apud me diebus multi8:*i enarraui ei mirabitia multa: et oftendi ei tem«’ po2um fccreta cfmem.'i pzecepi ei dicens : bec in palam facies verba:-! bcc abfcondc6.Secundo boe idem pzobatur auctozitate i9:igeni6:qui fuper ik lud Tfbauli ad iRomanosJq, löuid ergo amplius iudcozaut que vtilitas cir cumcifióis ^ multu p oem modiu'^zimu gdem : quia ci^ita funt illis eloga dci:dicit lOzigcnesXonfidcrandu eft;ga nó dircrit iras effe créditas:^ clo^ quia dci.iEr quo dicto i0zigenis bétunep pzeter Ifalem legem aliud gd tra** ditu fuit iiidei8:q6 bic vocat “Paulus eloquia dei,iras enim.i.lfalcm legem eis fuiflc tradita nemo negat,6 nó imputât cis ad pzcrogatiuâ:quia Ifa per fc occidiU-t nifi affit fpus viuificaszomo per fe cft res moztua,9 pzeter bas Ifas tradita funt eis eloga depde gbus merito gloziant:que nibil aliud funt ^ qtS apud bebzcos df cabala, i.verus legio fenfus ab ozc dei acceptus.vn -1 apud bebzcos qfiep vocat lep de ozc n8ta:que pp illa fucceirmâ rcceptÓcm deinde dicta fuit cabala, iSt çpiftam feientiam deinde ziÊioyfcs iam a deo acceptam Ipp.fcniozibus tm cóicarct:apte teftaf föilarius:g in eppofitióe pfalir i feefidi: ^uarc fremuerunt gente8:fic fcribit : £rat aft iam aZ^oyfe ante inftitutum in omni fynogoga.lpp.eflc doctozc8:TRam ide5ZÈ»oyfe8 q^uis veteris tefta menti verba in Ifis c5didinet:tn feparatim queda ep occultis Icgis fecretioza myfteria,lpp,fcniozibu9:qui doctozes deinceps manerent:intimauerat,cuius doctrine etia dfis in euagelqs meminit dices: Super catbedrâ Zboyfi feden tes feribe 1 pbarifeboia ergo queefitp dipcrint vobis facite 1 feruate: Pm vo

-ocr page 186-

facta coin; noli'tc facerezdoctrina to co? manfit (iiipoficr.lî?cc Ifeflarfue ad VcrbihiöEcce q^ Ibilariug crpicflc tefiaf fin He picter legem fcripta doctrinom quanda ali35 fecrerioaem: qua Zboyfes ipfis4xx«lt;apgt;cntibu0 intimabat.^d out lt;1 ifta fecreti'o: ct verloa de myfterqe legle crpofitio oibus paffim no pu* blicaretur:fcd folu Zboyfi fpecialiter a deo: ct ab co alvjs tm.ljcjr.fapientibuö fucrlt reuelata;teftat ena Oiigcncg in loco pacallegato fie diccs:©e Zboy* fe p:opbctifq51 ceteris bo:p, fimilibue bee inteUigenda funt dici:quibu0 funt crédita eloquia dei.adde : Ét fi quie apud cos fapiens bee intcUigens audi* to: ct mirabilis confiliarius fuit.lbcc lOngeneg, Tiber bos autem mirabilcs confiliarios illi intclliguntur quos vocant bcb:ei fenedrin: id cQ.lcy.illoo fe* niozes quos elegit Zboyfes cj: p:ecepto dni, Secudo notandn cp ad imita* tionem numcri illo:p.lrr.fcnio;: vt nunc dedaratu cflifncrnnf rcdacta myrte* ria cabale in.lxr.bb’^jS pzincipales tempoze ^fdre.vfq5 ent ad tps €fdre de irta doctrina nibil â ^t fcriptu:fcd folu per fuccenîuâ receptioem tradcbatur: vnde cabaliftice nome accepir.pontç autem a babilonica capnuitate rertituti fuerunt per iCyru -t 50‘0babcl inrtauratu fuit tcmplum:tunc tEfdras qui fuit pzefectus fynagoge: port^ reparauit legem feriptâ a Zboyfe t cozrerit terta mentu vetua: voluit etia vt irta fecreta dei cloquia que vftç ad illud tempus fcripta nó fucrant feriberenr. -r boe quia pzopter captiuitatem genlis nó po* terant feruare illu ozdine tradendi fibi illa doctrina per manus.-z merito erat dubitandume pzopter difperfionem cor:fi non inueniebant fcripta:tnndé pe rirent.Statuit ergo ^fdras vt feriberenr adbibitis ad boe fpccialif notarijs c qui erantjeje.feniozes fiuc confiliarq inter quos erat bee doctrinanuffit vt rédigèrent oLa illa fecreta in.Itr. volumina pzincipalia: que tn deinde etia nó nirt fapiétibus cóicarent.'i boe ert quod apud Äafdrä legitur bis verbis. £p acti9,ri,diebu9 locutus ert altifiimus dicens :Tpgt;ïioza que feripfirti in palam ponc:legant digni t indigni.nouirtimos anr.lEr.libzo9cófcruabi9:vt tradas cos fapientibus de populo tuo. in bis eni ert vena intclïcctus c fapictic fons c feientie flumenze fic fecijbee £fdras ad verbu.feabef afit de ifto concilio in quo fuerunt feripti irti libzi mentio lata -i diffufa apud bebzeos m libzo qui dicif ^edcrolam:id ert liber rcculozz. vbi betur qui federunt in cociliox de* nic^ totius concilt) gertazi o:do. £j: quibus oibus fatis patere pot: non efie conftetn q» pzeter legem fcripta Zèoyfes vera qooq3 legis ejcpofitóem a dco occeperitz't q» illa deinceps p fuccertióem a Zboyfc,l;;:,feniozibu6:-i ab illis alqs fuis fuccelTozibus fucrit reuelata: vnde c nomen acccpit vt diccref Ca balirtica:! tpc ffdre in plures libzos fucrit rcdacta:quidicunf libzi zCabalc STercio notandu q» irta crpofitio biblic pzopoztionatur modo crponcndi bi* bliam:qui apud nos dicitur anagogicus. ficut eni, apud nos ert quadrupler modus erponedi biblia.Xitteralis.Zlbyrticus fiue ailegozicus.2Zropolcgi eus.*: Snagogicus.5ta ert apud bebzeos.Xfalie apud eos dicitur Tfbefar. ailegozicus ^idrasXropologicus dicif £ccbel. anagogicus dicif iC a* bautet boe quia illa crpofitio que dicif oze dei tradita^Z^oyfi:! accepta p

-ocr page 187-

fucccfTionctn modo pîcdi'ctozqaafi Temper Tenfum Teqm't onc5oe:ictî:qii( edâ inter oée eft fublimio: c dmimo::furrum nos dneene a terreniô ad eeleftm:a fcnfibilibus ad mteUigibilia: a tempatibus ad etema: ab infimie ad fupzeina: ab.buanie ad dmina:a coxpalibus ad fpuaUa. ^t bine eft çp validiflima inde argumenta babentur côtra iudeoatquia difeoîdia que cd inter cos': noetvt marime pt5 e;c eplia T^auli:binc tota pzeefpue dependetjep ipfi fequunf litte ram occidentemmos ant Tpurn viuifieantemjât) mico ejeemplo dcclaratur: nam CU5 eis in pzopbetqs pzomittihq» jilbcUias cos hberabit de captiuitate 1 adducetin terra pzomiflïóisz-i eiuitas dedructa et diruptu luit tempJu. qt5 ft noluerint dmul cum cabalidicis anagogice erponedo feripturâ intclligerc illa de ccledi bierufalem: de captiuitate fpiritiiali: de ededi terra viuentium, agnoTcat c pfitcant ncee ed:illS veru fuifle 21Êgt;ediam:p que totus pene ozbis de manu dcmoni0:cui per idolatriâ feruiebat;fuit libératus«que j foze cffectu pzecipuu aduentus jcpi ipfop cabalida:p firma cd opinio, «Quarto notandu; ^ qn doctozes nodri,f, Hoicronymus Sugudinus ^Cufebius majeime *1Ö:^ genes ad pzobandu quod dicut:allcgant bebzeop Tapientesmon cd dubitan du de doctozibus cabale cos intclligerc.Qb cuidenti róne pot demondrari: fEd ent omnis fcbola bebzeoç in très fectas diuifa:tn qibbosnn /Cabalidas c in 5Calmudicos,2Zalmudico0 allegari ab antiqs doctozibus tins no cd cre dendu,Om quia «Clemens -i multi alq qui bcbzcos allegât:fucriït ante co* pofitiócm ipdus Olmutb;quc fuit pod jcpi moztein pluflt;^ per centum quin* quaginta annos.23iï quia doctrina 2Zalmudica cd totaliter ptra nos cóficta ab ipds bebzeis iam cótra rpianos pugnantibus.quarc illi doctrine talé bo* nozc nó detulident nfi: vt tne marime aliquid dictö ab cis firinö pntarét:cum iudeo;s tedimonio cozrobozaf.q^bos paritcr certu cd cos nó allegare:quia « idi qui.f.fm pbiam erponere ceperßt biblia: ceperSt a modico tpe. pzimus enim fait iKabi Ziboyfes de egipto:quo adbuc vincte flozuit 3uei rois zCoz duben.nondu aut flurcrüt.CCC.annia mozte SuCrrois, iRelinquif ergo: vt bec bchzeo^ï doctrina cui doctozes catbolici ejc U^ieronymi tedimonio tan* tu deferutî-x qua adeo appzobant:rit illa qua ipdmet nn doctozes fatentur c credunt a deo ^Jèoydtt a Zl^oyfe per fuccedlócm alqs fapientibus fuilTc re* nclata,i cd illa que eje boemó tradcndi dicitur «Cabala:quafepe etia video o nfis auctozibus boe modo dcdgnari:diccdo vt dicit antiqua traditio.lbcc fant verba defenfozis eoneludonis in apologctico,

CiConfutatio co^ que defenfo: eoneludonis in* ducit de cabala cum folutione rationa ipdus,

p iRcdicta adt fententia de eabala iudicio nodro malta falTa et dbi in* uicem ptradicentia continet,iQb vt manifedius dat:lnquircndü ed qui libzi apud iudeos tan$ auctétici recipiunf: vt inteUtgat d caba*

lidard libzi dnt de numéro talin. T|bzo quo feiendn f m feicronymu in ^logo

-ocr page 188-

ßalcntotcp tbif canonici veteris tcdamcti funt o indt is recepti tan^ deo in/ fpiranfcrcnpn.-r funt in vniucrro.nq.t’in antique coinpijtanóciin-ï.rrnïj.fin inoderrta:qnia lamentafoes feicremic c liber iRutb ponunf mó p:o duobns Iibïi8:a libïis feieremie -i 5udicüfcparar!ö,Ï0c ifhs aut libns aliqui dicunt legales,Gquinep lib:i eifeoyfi:*! funt in ptiino endine apnd iudeos.aiq diefje tur pïopbalcö.f.Jofiie.^udicu. Samuclpd eftpzimus c fecundus iReguin» 21amp;alacbin:id cd tercius -t quartus iRcgnni.Vraias.lbicreiiiias./fjCcbiel.'t l»bcn]cq,p«gt;pBa^i qui dicif izbarcafra.c illi octo funt in fecundo o:d(ne jRc liqui vo dicunt Égyograpbti.fcripture fancte:vel fetó^ fci!pture:-r funt idi, libcr 5ob,libcr 'l^fnlmoï:,'i^arabolc.iCcclcfiadc8Xantica cantico:p,'^(ba* ralipomenon.^anieU^idrazqui in duos lib:00 diuifus cd,ct feederjdutb, lainentatióes feicrcinic.-t idi funt in tercio o:dinc. ^di aut libxi fm nicolan funt apiid iudeos multipliciter cofcripti.'^no mé pure beb2aice:ct de pïimo traditi funt:vidcl5fernionc bebzaico cd Iris bcbxaicis.Slio mó beb:aicc (3'110 pure:vidcl5 fermone cbaldaico fed Ifts bebzaicis.^cd qa bcbiaicum c ebal daied funt idiomata p:opinqua eundem numerd Ifa^x babcntia:quc Ifc ^uis difcrepent in figuraud puenidt in fono -r virtute: vt fcribit Ibicro.in p:ologo galeatoadeo vnd idioma pot faciliter fcribi per Iras altcnus,]boc igif modo plures fcripferunt vetus tedanientd.-x majeime Jonathan filins ^xieUenius fcriptura ed ita auctentica apud bcbxco8:q’ nullus adbuc aufus fuit fibi con tradicere, pxopter quod in libxis notabilibus ludcor ponif bebxaied purd in vna colnna:-i cbaldaicd fenptum ab ido Jonathan ins bebxaicis in altera.*1 vtunf iudei ido cbaldaico:quafi pxo ccpofitioncxquia aliqua que crât multo obfcura in bebxaico puro:clariu8 ponunt c quafiexponunt in ido cbaldaico pxopter quod iUa tradatio ed necelïaria rpianis ad dtfputandd ptra iudeos« Similiter trannatio.ltr.intcrpxetd apud iudeos bétur lt;1 recipit tanq^ aucté* tica faltem apud aliquos dediofos.iUi cnim.lrp.fuerdt clecti de toto populo ifrael tan^ epcdlentidimi t dudiofidïmi ac pcriti in lingua bebxaica -t greca fm cp dicit 3ofcpb’ in.ripli.antiquitatd, ipd aut nó femp trandulcrdt de be^ bxaico in greed verba eje vcrbo:fed frequent’ fenfum ex fenfuunutates aliqua vel occultantes cp indudriacaquepofTent ede caufa erroxis T^tboloineo regi.banc adt trandatioem voluerdt babere dudiofi bebxeor: tanqj factd fa^ pientifTmop- virop, £t dato q? nufqs ab eis baberef:nó tn podunt ipfain nez gare:cd fucrit facta a fapientidimis -i valentioxibus de toto populo -t in taiv to numcro.-r ideo er illa podunt fumi argumenta ad pxobandd aliquid cotra iudcos.'^xeter fcripturas adt canonicas funt alie fcripturc a iudeis recepte tan$ auctcntice.f.Ólmutb.-i f m cos fcriptura ida nó divert a fcripturis ca nonici8:nifi iieut lep data verbo a lege data fcripto: qa ida fuit rcuelata moy fi a deo:ricut illa que funt fcripta in libxis Jboyfi.fed tune ^bovres vt diedt bebici non fcripfit ea que continent in Olmutb.-r boe potuit elfe duplici de caufa f m TRicotadde X-ira.qfbxiino: quia non erat necedarium vt populus feitet talia:ficut erat necedand de pxcceptis in lege, Secundo: quia ida eraf

-ocr page 189-

mag’ in fccrcris babcda.^feoyfcß tn tradidit ca 5oruc i alijo fenfonbuß ver bo:ficnt babucrat a dnozt alp altjß poftcnoiibnö codan moje lie pntci ;qno Dfq5 feripta funt taUa per poftertotes doctô2C0:nc cederent in oblnnonc. bac afit doctrtna tahnudicä fcnpiit poft monem jepi: vt diennt beb:ei:iRabi ibir* râüina.T^îctcr feripturas canoicae lt;nbsp;talmudieas funt alic feriptnre doctor bcbjcoiJ g glofarut vetus teftamcntözaucteticc -i recepte apud iadeoatmul* tomagis qj apud nos dicta feicronymi i augiiftini z alioç doctor carboti* co:ç2, -i boc potiftime per id quod feribitur îOentero.rvn, 'iRon declinabie à verbis cor ad derrerâ fiuc ad fini.'ira,vbi loquitut feriptura de facerdonbus a doctonbus ad quos pieccpit feriptura in dubpo recurrcrc:-t cor fniam in difeufle tenere, I5 aut feripture canonice tint vere: vtpote diuina infpirationc coferipte: feriptura tn talmutb et glofe doctor hdraicor in magna pte funt falfc i ftdei catbolicc contrarie, per cas tfi pnt rpiani contra iudeos efficacit’ orgucre;etquo funt ab eis piedicto mo rcccptc.*Kbat5 igitut q’ apud iudeos tria funt tiû gênera lib:or;qnos tam^ aucteticos t veros recipiûtîint’ quos Iib:i cabale no pnumeranf. qfbîimu genus lib:oç eft canon veteris teftamert ©ceundu libzi talmutb,ICcrciii lib:i doctor qui facru canonem ejepofuerunt lEX quo fcquit cp ft ars cabaliftica eft auctética c recepta apud iudeöS:vt de fenfo: pelufionis affirmât -1 pxcdicat: nceeiïc eft qpcótineaf aut fub doctrina libzop canonis:aut fub doctrina talmudica;aut fub doctrina Canonis erpofu tiua,-t boc P5 er fufFicienti diuifionc libïor quos iudei rccipiut.^lfeamfcftum eft aut Pm defenfotem conclufióis q» fub nullo genere iftoç ptincf,lRclinquit § q ta lis doctrina cabaliftica aut nullius ftt auctisï aut tam^ falfa babcatur: a iudeis vidcR bercticis conficta c inuenta,1^ïeterea ft peedat q? feïa caba liftica reducaf ad aliqua lUar trm doctrinaiptboc maxime crit ad doctrinam talmudica.eft ent doctrina talmudica Pm bebxcos 1er o:c dei ptolata Zßoyft verbo t nó feripto data:per iucceftiuâ rceeptónem tradita 1 tandem feripta: que omnia defenfoî conclufióis attribuit feie Cabale, fed doctrina talmudica Pm ftdem noftra p:o ma ion fui parte eft falfa c beretica^ergo doctrina cabali ftiC3,Si dicatur q reducif ad doctrina erpofttma canonis iudeo^s: vidclj ad ejepofttioem anagogica:vt dicif in tercio notabili;boc non valet, 27115 pnmo quia erpofitióes tam Ifalcsq myfticc doctoß bebïeor reputant falfe 'll con* trarie fidei noftre:vt patet cc dictie, x per pns doctrina cabaliftica a nullo ca tbolico eft imitanda nee dcfendenda:fed tanq falfa t fidei noftre ptraria ba^ benda,Om fecundo:quia cum doctrina cabaliftica Pm defenfo2e5 pclufióis fuerit vine vocis oiaculo -Zllboyft tradita: eft maions auctis t p:obahlitati6 ^ myftiea erpofttio doctoß bcbicoß.x per pns Cabala non continet fub do* Ctrina eypolitiua canonis:fed fub doctrina talmudica : que Pm fidem eft falfa C ftdei catbolice contraria,^! dicat fccödo q cabala ad nulla p2cdictaß do* etrinaß enumerataß reducif,boc ftarc non potjquia non eft ponenda plura* Utas abfq3 neceifitateïed ad fidem antiquoßfufficiebat le; feripta que in ca* none connnetur;-i le; o:e dei pzolataiquc fmiudeos continetur in doctrina

-ocr page 190-

talinudo t docfrma erpoHtiua t defenfiua facri canonie Ixbïcoy.fi § caba la nó continet fnb aliquo iHo^ trin niemb:or:vt pïcdicta rfifio dicit i defen* fox conclufioniö in fuo apologctico fcnbit, cr^o fruftra c prêter ncccflitatent talie ie ia cabaliftica fimjitur.Tllec volet quod adducit c cllegat in p:imo no* tabili ad p:obandü fcïain cabalilhca ede ^Jhoyfi reudafani.conccdimue emy q? dcue pjcter lege qua dedit populo iudaieo:vt bJtur £'rodi.rr.c.reuclauit ^tboyfi vera legio erpofitioncm cu inanifcftatióc oium inyderio^i a fecreto^s que fub conice c rudi facie verboer legie contincbatur:vt dictii cd. rónabile cniin crat:qp Jboyfee qui fuit a deo electue doctoï c dur iudcor:baberct Ic gie intclligcntialfalem ^t myfticó feu fpirifalcuhfed q? occulta legie inteUigé* tia pertineat ad fciam cabalct't q? dcue p:ccepcrit ^oyfi ne ipfam fenberet fed vcrbo.I;c)c.legio fapientibue cóicarct:non babetur er Ifa Éïcodi : fed a iu* deie p:cdicte artte cabalifticc inuentonbue eft confictuin.5llud out quod ex facra fcriptura non babet auctcm:eadein facilitate qua diciqeadem ptcininf fm IbieronyinuJRcc dictii £fdre iuuat defenfotem cóclulionieXum p:imo quia liber tercf^Cfdre apud fapiétee bcb:cop grecox 't latinop apocripbuo ludicaf 1 Ixtun'^ndc contra defenfo:cm pclufionio dici pet quod B^icrony muo otra '^igilantiu fcnbit epl'aji, Cu inquit vigilano doimie 't donniene fenbiett ptoponie inibi libzu apocripbu:qui fub nomine Cfdre a te -i filibus tuio Icgitunvbi fcriptu ert apport mojtem nullue p:o alije audcat dcp:ecarlt; quem ego libwnunq} legi,quid cnitn nceel ie cd in nianu funierc quod ecclia non rccipiti Cx quo py ^ cx libïo Cfdre non pót fumi argumentu ad ^ban* dum artem cabaliftica a deo 2lboyd elle rcuclata.Cuni rccudo:quia dato cp liber Cfdrc béretur in aucte;adbuc non bétur ç talie occulta intclligcntta Ie gie pertineat ad feiain cabalidica:fed ad doctrina talmudicâ: vt pt5 ex dictie IHicolai de Cira, ad aut tem vo q^auli apodoli dicendum: q? non facit ad p2opofitu:quia 'T^aulue per eloquia dei non intclligit fciam cobalidicam:vt defenfo: pclufiéie mepte exponittS doctrina in lege -i ^pbie populo iudaico traditó.iQuod fic pat5:quia qj^oulue Spliie ad ■fkojii.c.intcndeiie pjobare mclioicm edepditióem iudeor qy gennliö per boe qp dcue iudaico pplo fpe/ cialitcr dedit lcgem:qucnt: quid meliue iudeo qy gcntilu' aut que vtilitae cir ciimcidonie a deo date patribuo fanctie ^ Ct rndet qp multó per oem modu. 'l(b:imü quide: quia tradita funt fpecialit’ ludcie eloquia dei in lege t ppbie que in den dirigüt -t ad fufeeptióem xpi difponut.vnde ad JÖala.iq.fcribitur: qp lex pedagogue noftcr fuit in rpo.Cr quo py qp per eloquia dei non intelli* gitur cabala:fcd lexilli populo data.-r in boe conliftebat pïcrogatiua iudcox: fUper gentee.ptopter qua nierito glo:iabanf,qpgt;:ctcrca ccrtii i manifcftü eft f m aplüm ibidem : q» eloquia dei in lege -t piopbctie cótenta funt crédita,i. tradita populo iudaico.per boe enim differt populue illc deo peculiarly a ge tibue:que legem nó babebant.fcd cabala fuit reuelata ^Iboyfi tm;ct nó pplo fm defenfoxem pclufióis.ergo per eloquia dei non intclligit 'fbauluaSplae cabala: vt lüe noiius erpofito: facre fcripture dicit: ß lege illi populo tradita»

-ocr page 191-

Si di’catur q? traditio UttereXlegfe littcraUs nó (mputabaftudde ad p:cro» catmarntfed verus legio fenfus ab 02c dei acceptus.piopter quod T^auluß apl'ue.q.ad 2Co2intb4ij,poncns differentia inter Irani -i fpiritnUJittcralcj c fpiritalem fenfumtdidt:^ littera occidit fpus nut viuificat,bic aut fpuö viuifi cans nibil aliud eff f m bebteoo q^ cabala, iRfidco q» deus qui biimana car* nem aflumplit e^: populo iudaico:non foluni dedit iUi legein lt;nbsp;p2opba6:6 vc ram inteUigentia littcralcm ^t myfticâ legio 1 p2Opbeta^.dètJ0 cni5 nnn$ de fuit ftdclibu0 fui0 in ncccfrarq0 ad falutcm.*i in boe confiftit magna uno ma* pma pierogatiua iltiuo populi, bec aut myrtica a occulta intclligciia legio c p:opbctaç quâ maioico tm illiuo populi babucruntmon pertinet ad feiaj ca balctvt p:obatu cltjcd ad feiam legio t ^pba^Jtquä p20p2ió vOcabulo tbeo togiam greci appell3t:de qua J02igenc0 c Ifeilariuo c Saluato: in locio pie allegatie loquutur,1Rec auctao Tjb3Uli,q,ad iCozintbjü. lira occidit fpirit'’ aut viuificat:facit ad ^poritu:Gad oppofftn: quia T^auluo in ptedictaaucte non intendit diffinguerc inter fenfum Ifalem *1 fpualem feu cabalifficihßtntcr legem vctcre5 que fucrat data in Irio fcriptio,f,in tabulio dccalogi et in libiis moyfaice legio c inter legé nouâ:que data fuit in fpu fancto in cozdibuot^ut fuit 4?pbctatu Ibicrcmic.iq.c.'Onde let vetuo dicif 1er Ife;-! 1er noua lep fpi* ritus,iL'r quia teffamentij vêtus cognitóem peccati dabatteje qua augebatur concupifeentia occafionaliter cp malicia bumana : que fenip nititur in vetitS non aut dabat gratiam qua bomo adiuuarctur ad implcnda diuina pzecepta 5dcirco dicit aplustXfa occidit,f.lejc lre:que occafionaliter occidit mó pze dicto,*:; boe eft quod dicit 21 plas ad lRo,vq, lOccafióe aut accepta peccatu per mandatu operatu eft in me oem concupifeentia, fine lege enim peccatum moztuu crat: ego aut viuebam line lege aliquadó, fed cû Veniftet mandatum peccatu renirit, X-cr aut nóua que lep fpirituo dicit viuificat in^tum eft lep gratic;qua bomo adiuuaf ad implcnda diuina pzecepta, l^âc aut differentia inter littcramoccidcntem t fpum viuificatem ponit Spluo ad lRo,vu. dices MZuin eftenmo in cariic paffioneo peccatop que p Icgem erantoperabanf in membzio noftris vt fructificarcht tnozti, nunc aut foluti furnuo a lege moztis fn qua detincbamur,ita vt feruiamuo in nouitate fpus 1 non irt vètuftatelfe. Tratet iginir q per Ifam occidentem lt;nbsp;fpum viuifieante non mtclligit T^au luo spills fenfum Ifalcm lt;nbsp;fpiritualem feu cabàlifticn legio moyfaice:^ Icgc5 veterem t nouaubSd iccundu vó arguments quod fumitur ep feeffdo nota* bili dicendu:q liber,iq.i£fdfc eft apócripbu0:vt pzobatu eft cp aucte Ibiero, g;t cu dicif: q» ad imitató€Ui,lpp,fenióp fueröt redacta myftcria cabale in.lpp, libzoo pzincipaico tpc Xfdrc;23ieo q eft fabulofuml quinimo Xfdras.püu.e, libzi tereq oppofitü fenbit.dicit enij in pzcdicto.c.boc modo: £t rfidit ad me fc5 altillimus: vadeno cógrega populu -r dices ad cos vt non querat te die* bus quadraginta,tu aut pzepara tibi bupos multosja accipe tecum ©aream 23abziam Sdemiam tEebanu t Sfycl quinep bos:qui parati funt ad feribé* dum vclociier:c Venice b«c:i ego accendam in cozde wo lucemam que nS

-ocr page 192-

nrHngnetnr quoufeç finfantur que lucipis feribere: i tune perfectie quedam palam f3c(c3:quec!am fapicntibue abfconfe tradae.iCt fcqiutur infratSUilTp mue dedit intcUectum quinq5 virisn fenpferunt que dicebant creefiióee no cri0:qua6 non fcicbantjcripti funt per quadraguna dies [ibn.CCiuj. -i factu dl cum ppleuiffentrl. dice locutue eft alnfiïmue diccnö:'^:io:3 que fenpß Ih in palam pone:! legant digm t mdigntnoiulTimoe aüf.lrr.plcnwbiö tra* dene eoe fapicntibue de populo, in bie enim eft vena mtcllcetue a fopientic fons 1 fcientie ftumcn:i feci fie Jbee Odrae.t6x quibue verbis pater primo O’.irr, fill fenioîce non feripferunt libres cabalc:vt dicitur in tercio notabtli: fed illi quinq3 quos ffdras cp precepto dm feeum airumpfit.Sccüdo feqnif Qgt; illa que £fdras tune fcripfit:non a prioribus fapicntibue Icgis : fed a deo imediatcaeccpit:quod eft contra defenforem ccncluüonie. 2Zcrcio fequitur qgt;in illis.jcl.diebus fcripti fuerunt.CCiiq.libii:quop,Cx;riiü.mandauitdeus manifeftarent populo vt legerer digni x indigni.quod non poreft inteUigi de libris lcgis:qui non funt in tanto numero.reliquos voJrr-preccpit deus có* feruari:vt fapientibus de populo tradcrentur.qö non pór iutclligi de cabahgt; fticis lib;is:vt p3 eje dietis defenforis cóelufionis, iRelmquif ergo q? libri illi CCiiq.qui tpe ^êfdre fucrut feripti ptmeat ad alia fcïa3 q? cabale.i6t ft queraf ad qua doctrma ptinenr^ rudeo qgt; folutio querenda eft ab bis qui talC3 libra rccipiut.fufficit enim nobis ondifle q? ep illo libro qui imponif Éfdremon ba betur q» tCfdras fcripferitlibros cabaleinee.lpp.fcniores legio, ad terciü vo argumentö qd furnif ep tercio norabili:q’ cabala proportionat modo anago* gico erponendi facra fcnpruräiiOicendum q’ filud dictii in fe eft falfum ad oppofitü fac opimonio.ób fit falfus fie p5:quia cabala eft lep ab o:c dci nata vt in primo notabili dicif:cui uó l3pdieerc fm bebreos. a bine eft çp apnd fa pientes bebreoE libri cabale in maiori aucte babenf:^ dicta quorumefiq? et pofito^,erpofitióibu6 aut quibufenep docto^r facre fcripturc lieer ptradiccrc 'dn augbfup j^en.ad Ifam dicit : q’ eu feriptura diuina multiplicitcr erpeni poflit;nulli eppofitioni ira preeife aliquis inbercat:^ fenfum fenprure bue af* fercre prefumat.ep boe enim feriptura ab inftdelibus deridcrcrur: t cis pclu* deretur via credendi. ars ergo cabala non pcrtinet ad eppofitiócm anagogi* ca facre fcripturc.'^reterea fm defenforem pclufionis cabala pertinet ad oc culta c fecrcta intcUigétia5legi6;quâ deus Jfeoyfi reuclauit:i Zlfboyfcs.lrr. fapientibus legistvt dicif in primo notabili,talm aut occulta 'i fecrcta intcllP genria nó fold pcrtinet ad fenfum anagogiefi fed littcralem:qui prineipaU^ tn tenditur ab auctore facre fcripturc, -i bine eft q? fenfus Ifalis eft radip i fun* damentu olm aliopt fenfuu:ep quo argumenta fumenda funt ptra iudcos. fen fus ctiaallcgoricus t tropologicus ad occulta intclligentiâ -i fecrcta ptinet legis -r proptjap magie ^fenfus anagogicus:cum prineat ad ecclcfm milita tem:in qua militamu6.anagogicu0 afit ad triûpbantem:quâ fperamus. ergo fi cabala pertinet ad eppofitióem facre fcripturc: vt in tercio notabili dtcif : vi det magie rónabile q^ptineat ad fenfum Iralcm: tg anagogiefi: vel ad onmes

-ocr page 193-

pcrtineatfcnfas» ïEx quo fcqintur falfum eflc quod fn terdo nöfabflf dïd^C cp cjc fenfuanagogico quc5 cabab pfidcrat fn facra rcriptura:dTicacinima ar* gumenta indehabenfur ptra iudeoe: quia Pm angurtinn in epiftola ad '3^m centifi donatiftam: er folo fenfu litfcrali ctficar argumente fuinif ptra aduer* farm:i nó ejc fenfu mrfbeo vdfpnalt.iConfirmat ifta rójquiafeereta ^ oceul ta mtcUigéria legio qua deus reuclauit Ziboyfi -r ^iboyfeo.irr. fentoubus er tendebaf ad tota facra feripturâ c quelibet pafiïim dus: alb ^ifeoylco -rUrr, feniozeo non fuiHênt fuificientco doctozeg illius legmifi aliquid cóntincretur inferiptura eie occultum ; fed fenfus anagogieuo non fc ertendit ad qnem* libetpafium facre feripturexrgo cabala que ptinct ad occulta ^ feercta intcl Itgentia legio nó ptinct aderpofitiócm tm anagogied, Sflumptu p:o minozi pzobatur ruidenter: qnia duo pzecepta ebaritatie in quibuo tota fer pendet -t pzopbete: vt betur dl^atb.’rrtf.lfalitcr tin funt eyponenda 'i nó myfticc nee anagogicc.vnde btne ïZbOvVti,quodlibcf.q.riiq,dié. Q’ facra fcripturn qnqj cll cyponenda quattuoz fcnübiiszqnq? tribu6;qnq5 duobu0:qncç Vno tin.vn ca que Pm littcralcm fenfum ad facta vetcrio teftamenti fpectant poiïant.ün. fcnfibuo erponi.funiliter ca que ad ira; de ipo capitc dicunf: pollimt crponi littcralitcr de ppi geftiozt allcgozice referendo ca ad cozpquot;’ ppi myfticiK't mo ralitcr referendo ca ad actus noftroó;qui Pm ipfum debet regularize anago* gicc inq^um in ipfo rpo elf nobio itcr glozie demonftratum,5lla a fît que Pm fcnfiun littcralcm dicutur de ccclcüa: poffunt crponi mozalitcr -t anagogice» ca ro qiic Pm litterammozaliter dicuntur:non confucuerunt crponi nifi ana* gogicc, illa vo que Pm fenfum littcralcm pertinét ad ftatum glozie:nullo alio fenfu confucta funt crpoui;co ç ipfa non funrfigura alio^tzfcd ab olbue alpo figurata.Sic ergo pater q» cabala nó folum pertmet ad ejcpofitioriem anago* gicam facre fcripture:fcd ad omnem modum ceponendi earn, Secundo pzc* dictum dictum eft ad oppofitum fue opinionio:quia Pm fidem nfam eppofiti* once doctor: bebzeor tam litteraleo q^ myfticc pzo maiozi parte funt falfe et ftdei noftre contrarie:vt p; er dictio.-r per quo a nullo catbolico fequende c imitande.Si ergo cabala pertinct ad myfticam cjtpofitiócmzvt dicit in tercio notabili;bnda cft a qlibct rpiano tan^ falfa c ftdei nfe pria : ciiiuo oppofitS in pzimo notabili dicit, 3d quartu argumentum qöfumif er quarto notabili dicendu q» doctozee bebzeoç quoo lfe)ieronymuo.3uguftin‘’ ^ufcbiuoXle meno t Ozigeneo allegat ad ppzobatióem fidct nfc:nó funt doctozee cabali ftici 6 talmndici: aut veritatio bcbzaicc crpofitozeo. g epms in multio nobio pdicant:aliqua tn vera c pfona fidci nfe fcripferut:a quibuo tanq^ ab iniuftio pofleflbzibuo argumeta fumunf a nfio p pftdia eop: vt p5 p magfm iHicolau de Xira 'iT^ugione t; dnm Xpm JÖurgen.in fcrutinio feripturaç, Xt ft db cat q’ nó cft credendö doctrina talmudica allegari ab antige doctozib‘’ nfio;

2Zu quia iClcmcno *1 multi alü q bebzcoo allegat fucrut ante compofttitócm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

ipftu0talmutb,quefuitpoft]cpimoztcmpluf(^pcr,CUanno0,Omquia do • ** ^ etrina talmudica cft totaliter contra noecófteta ab ipftobebzeisiam contra nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'- ' '

o

-ocr page 194-

Fpbnoo pn^antfbrts: qaare OU doctrine talon bonoum nS doulifTcnt nrü Vt aliquid dUtu ab de firmö putaroit. iRdinqulf ergo blt;bjco:p. doctoue qui alleganf a n?ie;nó fint talmudid aut vcritatie bebake ejrpofitoice: S ca balirtid, iRndeo qgt; vera inteUitjeria Icgfe t ^ïpba? incepit a ^orfe: vt fepe diets dl duranit vfcç ad ppi adnentum: quo tonpoxe pioptcr cceitatem et (nftdeUtaté iudeo^:i mapme fapientS apad quoe erat defeeit et fnccclTit in eplie -z eeddia jepianop : quibue tu)c intelligentie i veritae legte ^ p:opbegt;^ tarum per jepm oxta dl: vt 'Wanlus SpoHolus tdlatur.ct $uie fopientes iit dco2um pioptcr infidditatont ingratitudinem amifcrintveraminteUigen* tiatn legie t pxopbetarS.eredibile tarnen dbq* talie fatteUigentia in de tota« liter qctincta non fuit:fcd in fcbola eowm aliqualiter rcmdfiuvt ad dam ve* ritatie poflent redire.pxopter qnod aliqui comm^varia t Vario modo feripfe runt:inter quoe vt dient fapientee beb:co;2‘ïlt;abi 3uda Smaji piimue poft jcpl monem feripitt amifna.poft quê TRabi feyrranina feripfit libioe talmutb in quibue fm bebxeoe vera intdligentia legie t piopbetarS eontinetur.pxo ptcr quod Smifna t talmutb opud roe feeundum loeum obtinent auctorita tie poft legem c pxopbetae:vt dictum dl.23c cabala fo dicunt fapientee be bieop: qgt; poftejeddium t dcftructiócm bierofolymo^ fuit a ’Övabi Simeone filio 5o^T in fepaginta libïoe redactet^uie Sbrabamfvt dicunt)p:iinue a deo babucrit: i tree libioe feripferit. de qua feientia miroi cur ^ofepbue in libiie antiquitatS iudaicar non fccerit menrónem:nec noftri doctoiee .fi tam faneta tam vera i tam confona fidd noftre eft : vt idc jCabalanoiu pdneepe affirmât -t piedicat,£luare ^ certo tenendu dl;q’ fient libii talmutb c Smi* fna a difcipulie pbarifeo^ contra r^ianoe pugnentibue in fauoié iudaice per ftdie feripti funtzik dicendum eft de libiie cabali.lide.£p quo patet cp ft do* etrina talmutb,'rc^pofirioncsbcbieoia poftjepi adnentum feripte a indde cum rpianie pugnantibue funt falfc ^ fidei noftre contrarie;pcr eandé quee^ rationem cailla eft a epianis babenda vt falfa t fidei contraria. i per con* fcquenö non lieet cui$ ppiano:p fequi talee doctrinae: i'mo qui fequuntur et (mirantur doctrinam cabalifticam t talmudicam babendi funt tan^ fuipeetf de perftdia iudaica.'^nde Joannes andrer doctoicgregiue in.c.quod fu* per bie,de voto.didt bec verba de talmutb : q^apa punit iudeoe cum con* tra Icgem fuam berefee inueniunt c obfcruant.i bac ratione motue ^5:cgo* riue papa et ^nnoeentiue quartue mandauerunt comburi libium quem iu/ dei vocant talmutb;in quo muite berefee contincnturz'i puniri illoe qut do* cerent illas berefee vel femarent, feoc idem fentiendum tt tenendum eft de libiie cabale, jdemene fo t ceteri doctoiee pzimitiue ccclefic^pianor:qui piecefferunt doctrinam talmudicam ; non argumentantur ct anctoiitatibue C3bale:fed ex anctoiitatibue facre fcripture c erpofiroy eiufdej: vt qfbaulue apoftolus frequenter fadtin epiftolie fuie.'t tpe in doctrma euagcltca, nee eft inconueniene ex libiie talmudide i expofttionlbue doctor bcLicoç; ptra Xpianoe pugnantiö; runtere arguments p perfidi# cop: quia talee Ubii i^uie

-ocr page 195-

contra non fcn'pt{:mnlta vera i fidef noflrc confona prinenf: vt inagr THko* laue de XJra fcribit ficut dicta eft.Hotandff cp ptcurio inter rpianoe ^ iude 09 o:ta de oduentu ^eßie *i trinitate ßrona;:;nö f»ndat in fenfu myiMco vc tens tcftamenti:vtdefenfo:pclufi5i0 in fuo apologetfeo faUbfcribicquiacjc tali fenfu no pnt puinci iadei: vt dicta eft.fed fandaf in fenfu Ifali qui cote eft nobio 1 iudei0,-i ideo vbi inter noo z ipfoo eft ptentio t ddferentia in Ifatre carrendu eft ad veritatem bcb:aica:a qua tranflatio noftra dependet -i otigi ncm trahit. *1 bine eft q» doctowts nfi fepinîme dienttbebuica veritao fie b5: ^ai0 micolauo de Xira affinnet: q ipfe no viditaliqua bibliâ iudeo;: anti*“ qua;quc n5 lit in paflibue pto fide ppianopfacientibue cozrupta.iEjc quo pj O’ per antiqua traditoem qua fepe nn aUegat ptra indcootnó funt inteUigedi lib:i cabalctvt defenfo: pclufioio in.iiq.notabili dicit, fed bebzaica veritae in qua trdilatio.l^cjr.interpzetu -tSymaebi Cbeodotionie Squilc jOzigenia -t bd feicronymi fundanf. Tratet igir ej: dictie q fundamenta defcnfozie pein ftonie ad pzobandS artC5 cabaliftica ftiiftc ^Ifboyfi a deo reuelata: 'i tempoze ^fdrc a.lrp.fapietibue t feniozibue legio ep pzecepto dei Ino mandata: func falfa *1 fl bi inuicem ^dicentia.pzopter quod tenendS eft cabala ^tum ad ren» noio elle pzobibitâ tani^ ad perfidie iadaied pertinentem.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' Cßlöfapzadictapclufioeftfimpftfalfatberctica

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad fupftitiocmgentilm-i perfidie iudeopptineno,

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Éfgula gnalio apud dialcticoe q artem eyponendaç ;ppofitiona fert

pferunt eft:q» ;ppcfitio viio negatiua ncc copula duc nec difumetiuc epponittfed per fua fingulaila aut pdictozm pzobaf.pzçdicta aût cÔ* clnfto eft vile negatiua cuiuo aliqua fmgulario eft falfa: vel etue pdictozin eft fimpliciter verti.f.q aliqua few demóftrata tbcologia certificat noo mag’ de diumitate vpi ^ magia î cabala:qa fola tbcologia tractat de jepo a ciuo my* fterqo.'t marime go ilia que ptmet ad noua teftamcntu.-ioppofita diccre eft bereticu.S magia c cabala no ptinct ad babitû theologie, g pzedicta pclufio eft fimplr falfa -i berctica.'^zeterea ypm effe den facere miracula diuinita tc5 duo atteftatia eft articuluo fidci.-i p pno ptinct ad fciajfidd.Ç facra tbeo logia t fola illa eft few ftdei: vt patct p btm aag.nin.de trini.dicenté : TTloa vtitp qcquid fciri pot ab boie in rebao baanioivbi plurimu fuguacue vanita* tio t nope curiofitatio eft:bwic feie eft tribuendutfed illud tantumodo quo ft dc0 faluberrima que ad veri beatitudine ducit gignit nutrit defendif *i rebo rof,qua fcia n5 pollent fidelco plarimi:i^ui0 poUeant ipfa fidc plurimi.aliud eft enij fcire tantamodo gd homo credere debeat pp adipifeendâ vita beatâ: que nd nifi etema eft.aliud aft fcire quemadmodu boe ipfum lt;nbsp;pgo opitulef *c contra impios defendatur, qua pzopzio appeUare vocabulo feientiâ vider Spfuo.^c qua auctozitate pat5 q^fola tbcologia eft feientia fidei,etper con Tequeno magia -i cabala non certificat magie de diumitate ypi $ tbcologia.

-ocr page 196-

'^îrtcrca omnfö ccrti'tu3of m doctozes dzcolojoo auf dl cuidcnnc out fuv me adbefioniö.fcd magia *? eabala non cerdficant nee certiftcare poOwnt vi* otozem cerntudtne ciHdcnriezqp jeps fit veras deus t bomo'.aut q’ eius mira cub dut vera iniraculaxum talie cuidentia non Het cum fide.nec ma^ia'i ca bah poflunt certiftcare certitudine firme adfxrfioms:^ jeps fit veras deus j bomo:qoia tails certitude pertinet ad fob ftdejïnfufam vel acquifitd.quaru quelibet eft altcrius generis c fpecici a magia lt;Cabaia.'Sb:etcrca fi magia *5 cabala fuut fcientie -i non reuel3tc:fed per bumanam Inueftigationcm acquit fitc:vt defenfo: conclufionis dicit:fequitur q* fint fcientie facientes eijidcntia de fuis conclufionibus.'i per confequens quilibct magus t cabalifin euiden ter cognofcit q rps fit veras deus i bomo;ct q» eius miracula fint vera mi* racula.i per confequens non efi neccifaria fides ad talia credenda:quod dl bercticum, Si dicatur q pzedicta conclufio ed intelligenda defcientia non reuclata : fed bumanitus adinuenta et acquifita :qualis non efttbcologïa« 'dnde fenfus -t intellectus.conclufionis cæq fi aliqua fcietia bumanitus in iicnta -i non reuelata certificat de diuinitate fp per miracula cins*b0c mad me facit fcientia qua oognofcuntur virtutes t actiuitates agentiu naturaliu5 c eomm applieafiones adinuicem -t ad fua pafia naturalia. et per quarn co(’ gnofcit quid poflunt agentia naturalia virtute pïopiia:-! quid non. boe mis cogn{to:videntcs deinde opera tpi excedere graduin -t terminu ülomm que poffunt fieri per agentia naturalia tconcludimus necefiario q fucrunt facts virtute diuina.quod fcire non poffumus illo non cognito: nam ignozatis ter minis potentie t virtutis return naturaliu:ftat nos dubitare lUa cadem opc* ra que fecit rps pofle fieri per media naturalia. cû ergo talia maxime cogno* fcat lila pars cabale que ell de virtutibus cozpo^z ccldlium.'X ilia pars feien# tie naturalis que 3 plnribno catbolicis vocatur magia naturalis.ideo no bc# retice fed catbolice; non fuperfiitiofe fed vcriffime et feientiftee dici poteftzq magia -i cabala certificant:id dl adiuuant nos in cognofeenda diuinitate xpi Bxc autem defenfio -t deelaratio conclufionis non faluat cpnclufioncm : fed continet plures errozcs in fide periculofos.'Tibzimn fic patct:quia fignu vni# uerfale difiribuit terminu eSmunem non diflnbutum pzo quolibet fuo fignifi#’ cato.cum ergo tbeo’.ogia fit fcientia t veriffima fcientia; vt ex auctozitate bti auguftini pater; fequitur q tbeologia non cxcluditur a fubiccto pzedicte co clunoniszfcd includitur.Secundozquia data q fcientia reuclata non cotinc# ref nee intelligcref fob ilia difiribut5c;magia -t cabala no certificat ncc ccrtifi care pfit fcientifice.i.euidcntcr de diuinitate xpi: vt pzobatn efi. 5Cercio:quia Pm doctozeszpaeter tbeologiam reuelatam pzimis fcriptozibijs facri eanonis neccifaria ell tbeologia per lludiam c exercitium libzoç facri eanonis -r ma# gifiri fententia^z t eepofitozz acquifita.manifcftum ell autem q tails tbeolo# gia acquifita magis certificat nos de diuinitate xpi q magia t cab3la.£luar to : quia Pm defenfozem conclufionis cabala pertinet ad fcientiam diuinitus reoclatam;i non ex bnmana adinuentióc acquifitó,fuit enim pzimo reucUta

-ocr page 197-

Z^oyru't a J^oyfe fapictibuo legis c p:opbcfar vfc^ ad fpa ^fdre.-r p pfia fi cóclufio intcUigit de feta acquifita : feqiuf ^ cabala nó fit fcia rcuclata:fcd acquifita.in quo manifefte fibipi contradicit. Sccutidu:fciliC5 qp picdieta de*-fcnfio i: declaratio conrineat plures croice periculofoe in fidc:patct indu* ctiue.T|b2imu0 quidem erro: dl q? magne vel cabalilla potdl per ntagla vel cabala cognofcere feienriftee de ali4 cfFectu:an fit niiraculS vel uó.Sccund^ erroï q? mag’ vel cabalilla pót cognofcere fcictificexp opa que jeps fecit er* cedebant gradum et terminu eo2um que polïunt fieri per agentia naturalia. SCerdue crro:;q’ mague i cabalilla videntee opera rpi potcrant cócluderc neceflario a fciaitiftcc:q’ talia opera fuerunt facta virtute diuina, tQuartna erro::q? magus vel cabalilla videnö'jepm talia opera facientem poteratcon* cludcre fcientifice ppm elle verii dciim.Ob autem pjedicti errozee fequâtur ev dicta defenfione -i dcclarationc:patet per id quod dicit: q’ magus -i caba lilla videntes opera rpi epeedere gradum i: terminu lUonij que polïunt fieri per agentia naturalia:concludunt neceUanotq? fuerunt facta virtute diuina, *i infra concludit:q’ en talia cognofcat pars cabale:quc dl de virtutibus co: po:um cclcIliumtT magia naturalis:verc t fcientifice magia c cabala certift* cant nos de diuinitate jcpi, Ûb autem quodlibet illoç fiperroneum 1 in fide periculofum:vnica generali ratione pzo omnibus fie ollendo:quia eertum et manifeftum dl fm dcfcnfo:em conclufionis : q? feribe -1 pbarifd cum quibus Kps difputabat erant ven magi T'cabaliHc.dicit etu3 in apologia de magia;q» fapientes gentis bebzcos appeUabantur pjopbetes apad beb:eo6 vel fene* drin vel pbarifd vel cabalille.fed tales magi -z cabaliftc videntes rpm c opa dus :ncgabant rpm effe dcum:t opera dus fieri in virtutedetquinimo dice bant in nomine bcljcbu ppm djeere demonia.vnde pps dctdlando infiddita tem pbarifcop *1 cabalilKw dicit 5o.X^» ®* ”*”^ veniflem *t locutus ds non fuilïnn et opera non fecilkm in ets que nullus alius fecit peccatu non babc* rcnt.-i. loquitur de peccato inf.delitatis fm Sug^fuper 5oannê,ergo magus vel cabalilla videns ppm ^ opera dus non cognofcit nee cognofcere potdl fcientifice per magiam *1 cabaUï:qgt; pps fit verus deus -t dus opera fint vera miracula.tConftrmatur ifta ratio: quia omnis argumentatio fcictifica neceP fitat intcllcctum ad aflcnticndum cóelufioni. Si ergo magus vd cabalifla vi dens rpm *1 opera dus potdl pcludcre fcicntifice:q’ pps fit deus t dus opa fint vera miracula fola virtute diuina facta : fequitur cos ad talia confitenda needfitari. ^ per phs omnes magi i cabaliftc qui ppm et dus opera viderfît conuerfi fullTent ad ppm per feientiam magie c cabale fine fide: quod eft be* rcticum.tcnendum eft ergo q’ ppm efle deum:-i miracula fecifle vcritate5 fuc doctrine atteftantia femper fuit creditum:^ per nullam feientiam bumamtus inuentamCqualis eft magia t cabala: vtdefenfoj conclufionis fatetur) feitu ant conclufum, Ét lie pat; q, prediefa eonelufio de virtute fermonis ell falfa t beretiea fuperllitiont gentUifi t perfidie iudeo^z eonfentiens.

' • * o.ig.

-ocr page 198-

,1

CSuodedma jConclufio apologetica Loan's T^lci 2IÊgt;ir9ndutani iConcoidie iConiitiP.

/HbirdcuLi cb:ilh nonrahonereifacrc fedranone modi' fadendi fuc dimmuriG argumentum finir cet n'lTimum«

Cßetennfnatio magiHMlin,

p nbsp;nbsp;nbsp;TRedfeta conclufio qito ad due pu'mam partem non videtur noble vc ra:fedcômnnldoctrine rbeologommcontraria,-tquia polira inter conclndones magicae -t cabatifticae babenda eft eni vt fuipecta de fuperfti Hone gcntilitatis t dânabili perfidia iudeop:p2opter duae rationes,'fbilno quia magi:vt dictum eft picccdenti determinationermiracula omnia et mirifi centiam operum que nos reducimns ad virtutem dtuinam: reducunt ad cau fas naturalcs.ad quod fequitur mi-acula epi non fuille facta virtute diuina: quod eft bcreticum.^ccundo:quia cabaliftc dicunt ^ aflerunt vt dictum eft in rubîica de cabala : q? miracnla que tps fecit nó vt deus fed vt bomo fecit per feientiam cabale vel virtute quoïundam diuinoïö nominu beb:cor:que in femoze fcripta po:tabat,quc omnia funt ridicula -r contra fidcm catbolica Ï3t ergo fciatur quid veritatis contincat ptedicta concluriorlnucftfgabimns pzimu rationem miraculi:fpecies quoqj c gradus miraciiloE.Sccundo reen tabitur opinio pBop c fingularitcr ^uieenne de poteftate et virtute faciendi miracnla ♦ jCcrcio piedicta opinio oftendetur falfa f m pïincipia fidci et pbic pcripatbctico:i,?5u^a que qnarto ad rationes fundamentales pxedicte opi=’ nionis refpondebitur,Quinto ponetur fentetia fidcuq’ folus deus miracula faccre poteft. ©ecto inquiretur qua poteftate virtute rps miracula fecit« j^jc quibus manifeftum crit quid tenendum fit de piedicta conclufionc«

lt;t0uid fit mlraculu:-t quot funt gradue-t differentie miraculous

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5''^^nll nomen fm cómunitcr loqucntcs ab admiratione eft fumptft

3d admirationem autem duo cócurrunt: vt poteft accipi ep verbid pbi in pzincipio mctapbyrice,quo:um vnö cft:cp caufa illius qö ad^ miramur fit occult9,fccundum: cp in eo quod miramur apparent aliquid per quod videaf contrariö elus debere elle qó miramur: ficut aliquis poftet mt/ rari li vidcret ferrum afcendcre ad calamitam : ignozans calamite virtutem* cum videatur q» ferrum naturali motu debeat tendere deozfum. boc autem contingit duplicitcr«vno quidem modo f m fe:alio modo quo ad nos.quo ad nos quidem:quando Caufa effeews quem miramur non eft occulta fimplict# eer: fed occulta buic vel illl«nec in re quam miramur eft difpofitio repugna® effectufiquej miramur fm ra vcritaté;fed folu fm opinionem admiré fis«^ ex

-ocr page 199-

hoc contfngft çp fd quod eft vni niiru vel admfrabile:n5 eft miru vd admfra* bile altmzficut fden« virtutem calamité per doctrinam rd etperimentu non miratur p:cdicf ft effectftrignotans aftt miratur»? in fe aftt aliquid eft mirft vd admirabile: cuius caufa fimpliciter eft occulta et quâdo in re eftedtraria dif* pofttio Pm iwtura cffectui:q6 apparet, ^p quo fequir cp miraculi nomen du plicitcr accipif.'^no qde5 mo gnaliter 4? 01 effectu infolito bftte cam occulta vd fimpliciter vd quo ad nos.'t boc mo no folft deue: fi are 1 natura 1 fub* nantie lepate tâ bone 93 male miracula facerc pnt:vt pj de mirificcntia opeç art) magice:quc virtutc demonft vd nature a mago adiute fieri dicunf.Slio mo accipit miraculft 4gt;p:ie: p:o effectu infolito bfite fimpliciter cam occulta5 a boc fonat 4)p:ic miraculi nomcn:vt,f.fit de fe admiratioc plenftmó quo ad bftc vd illft tin : ft fimpliciter quo ad oes.caufa aftt fimpliciter occulta 01 bo* mini i a fenfibus nris remotillima eft dinina virtue: que in rebus omibus fe erctiffime opatunTZln ilia que fob virtute diuma hunt in rebus illis in qbus eft naturolis o:do ad ptrarift dfeetfi vd ad contrarift modft faciendi:dicftiur piopiie miracula.ea vo que vd ctia natura facit alicui nnn occulta :vd etia5 que deus facit nee aliter nata funt fieri nifi a dco: miracula 4’prie dici nó pnt fed folft mira vel mirabilia,p:opter quod in diffinitione miraculi quam ponit au^Jn lib:o de vtilitate credendi dicens:q’ miraculft eft arduft aliquid 1 in folitft rup:a bcultatC) nature -i fpem admirautis apparens, ponit aliquid qtgt; cjtcedit nature oïdincm:in boc q6 dicif:fup:a facultaté nature: cui cp pte rel mirabilis refpodet qb dicif:arduft.ponit châ aliquid qb cjccedit nfam cogni* tioiicm in boc qb diciepjeter fpem admirantis apparens.eul ep parte rei mi rabilis refpondet qb dicif infolitö.iCjc quo ptj q? accipiédo boc mó miraculft nibil pót dici miraculft eje pparatióe ad potentiâ diuinâ;quia quodefiep factS diurne potentie pparatft eft minimft:Pm iltud yfa.pl. ^cce genres quafi ftilla fitule c quafi momentft ftature reputate funt.Sed dicif aliqd miraculft p có* paratiócm ad facultaté nature qua ereedit.t ideo Pm Q’ magis ereedit facul tatem nature:? m'boc maius miraculft dicif.^teedit aftt aliqd facultatem na* turc triplicitcr:vt dicit ferfts 2Zbo.parte,i,q.Cv,'^no mó qjtum ad fubftan* tia facti:ricut q» duo co:pa fint fimul: vel q fol rétrocédât aut ftet:aut q cox* pus bumanft glo:ificcf:t q mare diuifu5tranfefttibus iter pxebcat.que nullo mó natura facere pót.^ ifta tenent fummfi gradfi in miraculis: inter que crias oîdo attendit:nâ quanto maioxa funt ilia que deus ogatur:'t quato funt ma* gis remota a facilitate naturertanto miraculft maius cft.ficut mains eft mira* culmu q fol rétrocédât vel ftcirq q mare diuidatur, SeeSdo modo aliquid ereedit facultaté n3ture:non $tum ad id qb fit:ft qtum ad id in quo ftt.ftcut refufeitatio moïtuo^x: -t illuminatio ceco^x 1 fimilia. pót enim natura caufarc tita ft nó in moztuo:pót p:cftarc vifum ft non ceco. -t bcc tenent fecundft lo* cft in miraculis: inter q etia gradus attendit: Pm q id qb fit mag’ eft a facul* täte nac remotft, jCercio mó cjccedit aliqd facultaté nature ^tam ad modft c 02dinc3 faciendi: ficut cft aliquis fubito p virtutem dinina a febïc curaf abfe^ 0»«^.

-ocr page 200-

CUrcitioe c pfucto pîoeeffu nature tn tahbuu. -i eu ftatun mare ctrnma virtutè tn plumas denfatur abfep naturahbus caufiszficut faetfi ell ad pieces SaniU ehs 1 Ibclie, £t bmoimlracula tenent mftmu loeff In miraenits que but etlai diuerfos gradUs:? m cp diuerfimode e^ecdunt faeultate5 nature. Tfbieter aut Iftos tree gradus et differentlas miracutö^i ab antiquis doctoiibus pofitas ponunttbcolo^i modernt q^uattuot gradus -i fpes nuracnlora caufis feeun dis tulïu *1 imperio dei pzoijcnicntin.Ouod Ite déclarât ab cisidicunt ent cp , aliqua caufa pot bére trlpltcem caufalitatem feu tnpliccm modn caufandi cP fectus fuos.'l^nmus dl fm natura piopiiâ fpecifteâ i mdmidualcm. -i böd modo queltbet res peurrit ad ogatioes fibi ^pnas: fie cnim terra collocat in centre mundi c tendit ad ipin qn eilcrtra.-r lie de alps rebus nalibus.vndc Sug^an lib:o de trini.fcribit; qgt; lie deus codidit res vt ^piios motus agerc linat.Sccundus modus agendi ell fm nam vl'cm i cócin:boc ell fm vlbm in flinctu rebus oibus c fpebus «t indiuiduis inditu: quo quclib5 res appétit de coiem vniuerli t bonu totius.-t boc mo li daret vacuuzgrauia tenderent na^ turaliter furfum *1 leuia deoifmn ad illud reptendn i impcdiendum.ZTercius modus agendi ell fm iulfum *1 imperiu fupicmi agcntis:cui tota latitude fe-’ cundoc agentiu ad nutuobedit rcfpectu euiufeunep effectus quern ^adUcerd velit, -x boc mo fol ftetit tpe 5ofue ex p:cccpto t volutatc diuina 5oruc.r.clt; quia certu lt;nbsp;manifellii cH:q’ 5lt;5fuc no bebat ex fe auctem ncc virtute faciedi filiere folcmiG P modu meriti impctrauit pacceptu a deo quo pciperct foli: q^ Ilarct.ad qua Ilationem no bcbat folmclinatioem nâlem:fcd obedientialé tin Rpoc idem dicendu ell defufpcnlione actimtaris ignis in camino vbi eratpo fiti tres puerf. t rub illo tercio modo caufandi aliquem effectu continent out miracula piopiio modo fumpta : quor quattuoz funt fpes i drntie fin iftam opinioncm.Tl^Jima fpes ell: qn aliqua caufa p:oducit aliquem effectu fupza eius caufalitatem naturalem -x virtutem p:op:ie nature, c boc vel $tiim ad fpém afcendendo vel ^tum ad gradu vel ^tmn ad mediu vel q^tum ad tps vel locu vel quantitate. tEpempln (StU5 ad fpém:vt fi fpes inferio: ^ducerct effectu fugiozis fpeubmoi effect*’ eet miraculofe ^ductus.nâ bmói ca inferi* ons fpei ^ducedo effectu fugions fpei ageret fupza caufalitaté fibi ^pna et nalem a pnneipio inditatqa ex calitate a piincipio fibi indita talis caufa non poten pjodocere effectu fugioiis fpcciei.abfolutc tn pot ad boc fupza fuâ na tura clcuari:x tuc miraculofe talis caufa opcrarcc.lCx^^mplu $tum ad gradu vt fi caliditas vt duo pzoducerct caliditatcin vt centum: ^tum ad fpém non effet miraculu: qa Caliditas fm natUra fuâ fpecifica dl caliditatis pïoductiua fed q^tum ad gradu effet miraculu:quia eius puma -x naturalis inclinatio nó dl nifi ad ^ducendu caliditaté vt duo.^cemplu de mcdio:vt fi aliqua caufa que fm cócm curfuut opérât aliquem effectu ad certâ dillantiâ: fi ageret illu vel limilem in fpecie ad duplâ dinarttiânuc ageret miraculofe.'^ndc fit ita q? fpera actiuitad alicuius cao terminet ad.S.püctu^ffi iUa caufa agat vltra.a« diccret agerc miraculofe rcfpectu mcdg,£x^Pl^gt; ^‘^ tge: vt fi aliqua caufa fit

-ocr page 201-

hata ^ducere ah'qué effects fn vna boiat-i vcloci'tef mot*’ nó onefa due aert uitatenune illa caufa aderet iUu effect« miraculofe ^tum ad fpe.tCxemptun» de loco:quod muktpUcker pot ptfngere.vel qufa vna ree pot elïe in diiicrfiG Ioci0:cu vna ree vnien fitü fibt determinat.vel quia in eodem loco p:ercr fUu naturalem módu quem nafurahter requireret ftat:vt pt, in facrameto altario vbt tOtn integru cotpus ppi in quolibet puncto boflie continet.-r bod eft mi* ƒ aculû.Êpemplû de quätitate: nam quelibet ree déterminât fibi certa quanti tatem ^ babet certos terminoe fue quantitatietvt betur.p.de aia. vfi fi vitra babcat quontitatem maiotem vel minozem : miraculü eff. Scennda vo fpés miraculo?z eff qn aliqua caufa p:oducit aliquem effects fub fua naturali eau* falitatc defcedendo:vel $tum ad fpem vel ^tum ad gradS vel ^tum ad mé dia vel q^tum ad tempus vel locum vel quantitate,cErcmpln ^tam ad fpem vt ft bomo p:oduceret lapidcmtcffèt miraculu:quia infra fua naturalem eau* falitatem agcret.tCrcmplü $tu5 ad gradn: vt ft caliditas vt decem applicata paffb fumme difpoftto remotis impedimentio oibus pzeter voluntatem diui* na non ^dueerct nifi caliditatem vt duoteffet miraculu, c ita de medio i de alqs oibus difcurrendo per fin gul a eft dicendö ♦ STercia fpecies iniraculozu eff;qn effeetus aliquis .pdueff a caufa fm qua nó eófueuit pzodnei fm eoem -i folitu curfum nature: vt ft deus fe folo caufarct ignem. ^uis enim a natura ftt pzdducibilis ignistquia tn nó .pducif a fuis caufts a quibus eonfueuit pzo duci:bmói effeetus vocarct miraculofus in ozdinc ad caufas a quibus natu* raliter pfucuit ^pducit-z ftne qbus etia non ^duceret fm cóem lt;nbsp;folitu nature curfum. t^jc quo ps q? deus pzodueendo aiarn intellectiuâ nó agit miraculofe fed ft 4iduceret fe folo aiarn aftni ageret miraculöfC.T^zimn p3:quia aia intel lecriua non eff nata .pduci a caufts feciïdis:fed a foto deo, et ideo nó eft eins pzoductio miraculofa:15 ereedat totiUs nature facultatcm, jConfimilit’ dicen* dû eff de gratia fide i fpc de atqs donis fuperUâlibus: que q^uis fint dona fupnaturalia:nó tft miraculofa:cp co ^ nó dependent vel babcnt ozdinc pzo ductionis ad cas fecuda6:pzopter quod nó funt vitra curfum naturalem.Se cundû p5:quia deus 4gt;duccndo fe folo aiarn aftni ageret vitra curfum nature inftitutu:qaia pzoducercteffectu fe fólo:pzoducibilem à caufts fecundistimo remoueret ozdinem inffitutu:quia afinus fm ozdine5 cóem nó ^ducif nifi fm difpofttiócm materie -i virtutem feminis cap fecûdap:que fin inftitutóem na turc cócm pfucuerut eócurrere ad aftni ^ductiocin, Quarta fpés miraculop cff:qfi,f.effectus nó pzoducif a caufts fuificientibus fm cóem nature curfum remotis ipedimentis oibus pzeter volutatcj diuinatftent fuit in camino ignis vbi fucrut poftti tres pucri,paffum enim ibidem crat applicata fufficicntcr:ct ignis etia crat agens fufficiens fm cócm nature curfu5 ad pburendü:-: tn nó pbuffit nee Icftt cos.qt5 miraculofum fuit^ïEt fin (^ dietü eft de cffectu mira* culofo refpectu cap agentia ejc iinpcrio c iulTu diulno: ita dicédu eft rcfpcctü paffiuap caufap. t ad iff as quattuoz fpes iniraculop reducutur fin pzedietä opinionem oio mundi tniracula;vcl ad aliqua ipfap,»üö ft queranquo eauftf

-ocr page 202-

fccundc poßunt agere vel pari ejepzecepto dwino pïcdictoö effectue mtraett Iofo0:cu take caufc non funt capaces pxecepti diufni.fola enim creatura ró^ nalis eft capar toll's pzeceptijRfideo I’m pzedicta opinionc;:cp tale picceptu dïulnö nibil aliud dl fo:maliter:$ voluntatem diuina veile aliquó cam feefi* dam noutter agere vel pati aliquem effectu: cuius dicta coula non eft actino nee paftiua Pm piopriâ natura fpccificâ ^ potentiâ naturalcm:fed obedientia lern tm,et boe mó accipiendo pzeceptu diuinü:oi's natura creata tam intellc^ etualis ^ non intellectualis eft eapar p:ccepri diuini.Sunt vo alp doctores tbeologi g aliter diftinguut fpés i drnrias miraculoy ^ fupzadicri: bin id€5 vidcant redirc;quia queda miracola dicunf fieri fupjo naturâ:qucdâ ptra na tura -r queda prêter natura.^lla miracula dicunt fieri fijpza naturó:qfi deus facit aliquem effectu qiic natura nullo mó facere póf.Oc quidem pringit du pliciter.vcl ga ipfa forma inducta adeo omo a natura induci nó pót;ficnt for* ma glorie qua inducet deus in corgibus elector:-: incarnatio verbi,vel quia etfi talcm forma poffit in aliquó natura induceremó tn in iftó,ficut ad eaufan du vitó natura poiens eft: fed q» in mortuo natura vita caufct:boc faccre nó p5t.3(lla vo miracula dicunf fieri ptra naturó:qn in natura remanet cótraria difpofitlo ad effectu que deus facit,ficut qn pferuauit pueros illcfos in cami no:remanente natura pburendim igne,-i qn aqua iordanis ftcrit remanente grauitate in ca,*! file eft q, virgo peperit,3111a vo miracola dicunf fieri prêter naturó:qft deus producit effectu qué natura pducere pót:lllo tfi mó quo na tura ^duccre nó pót, vel quia defunt inftfa quibus natiira opatur: ficut corn jeps cóuertit aquó in vinó ^o.ü.qd tn natura aliquó mó faccre pót:du aqua in nutrimentu viris aflumpta:fuo tpe in fuccu vue per digefta ^ducif, vel ga eft in diuino ogc maior multitudo i^ natura face córucucnt:ficuri ps de ranis que funt producte in egipto.vcl q^tum ad tp6:rtcut cn ftatim ad inuocatócm alicuius fancri altgs curaf: qué natura nó ftatim 6 fucceftiuc in alio tpe nó in ifto curare poftet,1 fic accidit in miraculo de focru T^ctri: vt Icgif in acti* bus aprop.q(Sat5 igif quid fit miraculoz't quot funt fpés 'Z drfitie miraculo?: Pm antiques -i modernes tbeologos,

CiOpinio pbo^r SrabiKi fingnlarltcr 3uicennc:q' miracula que ptingut in rebus fint virtute nature,

o ^nis aót virtus atlt;p ptós fadendi miracula Pm pbos trabes ad cas fecundas p fe primo -i nnediate rcducif:cuiu9 opinionis defen* for precipuus Suicenna eft in libro quarto ferti naturalin,dicit enij aïe buane duplicis funt nature:quedó funt elate 1 nobiles:quedó demerfe c ociofc,£late vo t nobiles funt grandio 1 mirabilium oparionn effectrices nedfi in corpe ^pzio:facri8 alteratióibus i tranfmutatióibus:verfi eriam alp eno abfqj medio,©e tali igif aïa nobili dicit 3uicenna:q» multoriens opatur iu corpore alieno ficut in proprio, quemadmodum eft opus ocuU fafemóris

-ocr page 203-

lt;r cfHinadonfs opantisumo en aîa fur rk pftans -r nobilîo fifte pjfnefpqs que vcIliSt materia fozini9:obcdict d materia que eft in mndo:! pariet cv ea:^ in uènief in materia gequid fozmabit in illa.qô fit pp boe q» afa bumana nó eil impzclTa in materia fua:fed dl pzouidens ci.-r pzoptcr bée modu coUigatois pót ipa pmutare materia cozpozalem:ab eo qß çrpetebat natura du0,*i tune nó eft mirü:ü afa nobilis *1 fozriflima tranfeedat ogatioem fua in cozpe ,ppzio vt en non fuerit demerfa in affeetu illius eozpozi0 vebementer: c pzeter boe fucrit nature pzcualcntis c eóftantis in babitu fuo fallet inftrmó9 c débilitée pzauo8:-z conringatpziuari naturae c permutari fibi clementazita vt qt5 non dl ignis fiat d ignis:-z qï5 nó dl terra fiat d terra.'t pzo volnntate eins prin* gat pluuia c fcrtilitaezficut pringit abfozbirio a terra c moztalitaó. c boe to* turn pzouenit Pm needlitatem inrelligibilcm.oino enim poUibile dl vr cornu# tetur eins veile ome id qö pendet eje gmutatióe materie in contrariama ma* teria obedfit ei naturaliter : -r fit er ca f m q’ videtur eins voluntati.matcria etenim omo dl obediens aiczi multo ampltus obedit aie qs prijs agentibus in Ic.'i bec dl etui vna de ^pzietaribus virtutu pzopbetaliu. /Et q5 dierfi ell de virtute e potenria aie parrieularis: boe idem dl intclligendum de aia cói que Pm Suicenna dl intelligentia mouens edu.vnde dicit:Si aut fuerit boe in aia cói que ell ccli e mundupoflibile dl tune Vt dus opatio fit ad naturam totius.Ü vo fuerit in aia parricularüqualis eft aïa buanazpoterit opari iii na* tura parriculari per modu fupzadictü.altcra vo aïa demerfa 'Z oeiofa ell palfi ombus eozpis fubiceta « paucazz opationn i minima^zogatiuazgg dus imp frcriócm.vndc indiget inilrumentie e medqszquibus materia ta mtnnfecani ertrinfeea traufmutare polft.-z boe dl qd dicit Suicena vbi fupza fub bis verbis: ^onna que dl in aia pzincipm ell dus qd eonriagit m matcriazficut fozma fanitatis que eil in aia mcdici:pzincipifi eil fanitat) que acetdit in egro eurando.-t pzeter boe fozma ftanrii in anima earpentarü.fëd bec nó adducut ad id qd pzouenit eje illis nifi g inilfa e media: que no egent bmÓi inltris nift pzoptcr debilitate c pzopter oeiofitatem. jEx quibud inferuf auiccnnillc.iiq. conclnfioes.'Tfbzima dl:qgt; ad boc qgt; aia bnana vcl in Ino cozpoze vcl alieno per fold imaginatiócin vel inteUigibilé appzcbcnfiócj fine medijs póH*5 opari tna requiruntn^zimu q» fit aïa data -z nobili6:böc dl multu fegata e deba ta fupza natura cozpop.Sccundüzq’ nó fit demerfa in affeetu eozpis: boc dl O’ nó fit viens earilalibus irrctita:fcd fimilis cffecta fuis p2incipns:puta intd Iigentn6:qua8 auicenna pofuit nfa^z aiap caufatri£c8Xcrcium cp fit nature pzeualcntis conflantiiq^ in babitu fuo : boc dl^ fit fozri8 arqgt; vebemens in imaginatione vel cogitarione fozme imaginate vel cócepte queCucç fit illa.ta lis img aïa vi fuc appzcbenficis fanabit infirmoe:debilitabit pzauo8:natura9 depzauabit: e miracula faciet firn Suieetina fine quibUfeuep intermedns cox* pozalibus actióibu9:rcd fob contactU virtutis ♦ et bine fcqmf qgt; aliquid pót calcftcri -t infrigidari:nullo formaliter calido vel frigido ad boc concurrente fed pcrfola fpém imagmatam vel concepta virtuabter calidam vel frigidam.

-ocr page 204-

Sccunda conclufio : cp materia (nfêrioifemimdt ed taU anfme date «t noMf obedicnrio::$ ptrarqs agentfbue.iCum» ró di:quia materia mundi inferio* ris obedientioï debet efTc naturaUter cauris *1 piiiicfpqs’magis nobilibus:^ minus nobilibus:ars O2do vniuerfi effet peruerfus i male difpofitus.fed aia data *1 nobilis fine fit aîa particulans buanaiduc cóis,f,celi:funt caufe nobi* lio:cs ^ virtuofiozcs ad agendu $ agetia ptrana.^ tales aie p folâ vebemé* tem appïebenfióem put tranfmutare materia buiiis mundi inferioiisXonftr mat ifta ratio; quia en aia nobilis pioducir fub dominio iouis vel faturni vel alterius motons ipfo eriffente foitunatiflimo;crüt duo founaliter c ejc natu* ra rei in tali aia prideranda.q^2imü:q6 eft anima; -i boe cóe babet cum alijs aiabus.3lteru:q’ facta eft imago motoïis befpercceleilis fatui ni.Cvd iouis *1 bac róne induit wtutem illius moto2is;cuiu6 imago facta edia quo etiant refultatióem quanda lucis virtutifep pfequif:vt poffit nó mo piunctü fibi cot pus mouere: veruetia totu qt5 fubiacet bcfperc;qua5 mouct moto2 ille cuius imago facta eft, ^ cc bac parte pot aîa natura inferioicm a fuo curfu atep 02-* dine ^ nutu fuo ft velit tranfmutare c impedirc.Cc quo p5 q» rónabilc 'i p:o babile vider materia mundi cui dnatur inteUigentia iouis vel cuiufeuqj alte* rius bcfpere effe buic aie et fuc imaginationi vel app:cbcnfioni obedientem: ficut intelligentie iouis. cu enim imago vel ftmilitudo iouis vel dus intcUigc tia fm dus imperiu materia mudi difpoftta exteriole realiter ïmutct;-i nouts foimis banc induat i ven:iat;necefre dl banc aiam fm dus imperiu epterio* rem materia pofte tranfmutare realiter per fola imaginatióem auLpceptiSem fozme imaginate vel peepre, 'herein conclufio; aîa demerfa -r ociofa nó pót tranfmutare C02pus pwpnil nee alieiiu per folâ imaginatióem lt;^tumciïcp fo2 tem z vebementem ftne C02p02ali tranfmutatóe intermedia.'^atet ifta con* clufto;quia talis aia nó eft fills ejecta fuis pzirtdp^s.l p pfis nó obedict fiW materia îmediate ad folâ app2ebenfióem;ftcut aie nobili *1 cleuatc,rcquirif § vitra app2ebenftoncm actio aliqua realis c corporalis intermcdia:vt pat', cp dictis Sincenne, /Quarts conclufto;aia elata cnobilis pót tranfmutare cor* pus ^p2iü -i alienu tranfmutatióe.f.locali i formali p folâ eftimatiócï fortem «i pftanté ftne quocu£^ medio corpali, ^Hù cócluüo ^bat róne z erpientqs, lRónc fic;quia non minore^ virtute vel potentiâ vinualir trâfmutandi corps pfit celu 1 intelligentie imprimcre in aia;lt;^ in lapidibus c gemis preciofis.ft r imprefta eft virtus virtualiter tranfmutädi corpus alienu lapidibus et gemis ' predofts ftuc inftrumentis realibus intcrmedus:vt iadneto fanandi t eófer* j trandi fanitatemri eppellendi egritudinem cordis dû ecterius applicatur: vt Suicenna teftatur. boe idem de fmaragdo erterius obiceto oculis ferpcntis quos liquefacit;vt Serapio in.c.de fmaragdo didt./Cu igit iadnetus -i fma ragdus non opcrenf p inftfm reale tntermediû:fed folu per ptactû virtutj no Videtur irrónabilc q» aia elata 7 nobilis crcellctior eriftens illud facere poftj feoc idem probat eppicntÜ8.T^rima tangif ab Suicenna vbi fap2a.de trabe que eft in media viaftup qua pót bó ambulare.fed ft poftta fuerit veluti pons

-ocr page 205-

fuper aquarn p2ofundn:non andeWt ambulate fuper eam:f o cp magmamr fn au Vel aïo dus fomu Cadendi vebónent’ Imp)cl1üm:eui obedit materia cm» x virtue mcb2oç:c nd obedit due ptrario/ud erij^eudu lt;nbsp;ambulandiu Se* cunda erperientia qua pouitauicennaiquia fepe videniue egrOtautee coua lcfccrc:cu fe pualcfccrc fonif ac vebduenter imaginant ,-i fanoe cgrotare eu fe cgrotare purant.quod pîopterea contingit:quia fonna fahitatie vd cgrtm dinie foztificaf ae roboxat in aia.-r coipue aie cedene atq, obediene fanitate vd infirmitatcm fufeipit.-t banc opatioem didtSuiccna dficatióïcm ea die que a medide fit medidnis mediantibus't rdiquie inftfie fuc artie, /Cerda erperientia ponif ab Suicertna.vi,naturaliö»c.vlt, ©e mirabilibuß inqt alaquot; gt;nbsp;hum dt:cp galliUa qfi videt gallû in pugna erigifiquafi ft cet gaUueit deuat fua caudâ ficut galP, i aliqn etiâ nafeitur illi coinU in crure:ficut gatlo,i c^ 15 perdpi pôtobedientia materie:qn pîdpter fuaco^itatioem in pugna nafeitur galline eoinu in crure ficut gallo, tandem fnîam tenet 21riftôtde0.ii^',dé bi ftoîqs ûîalfum,c»vltû j6àlhnc inquit dn viccrint mafculos côcblfaht t crure coinuanCi time decentius crigunt fe i eaudamz-icalcUria patua fuperdefit Quarta erperientia cft:fi quis frequérer imagmef «t cogitet de veuerdeieri? gitur virile mcmbimita vt qntp fernen erpdlat.'t fie virtue naturalie motina ventofitatie ^ fpue -t ecpulfiua feminie obedit cogitarioni.jAïunta crplcntia dtep puer genitue frequenter fimilatüt et que videtunt côcfitcelaut de quo imaginatt efficaciter fiierût;aut fuper quô cadit Vebemene imaginatio mulie tie tpc pccptiôni0,quôd u5 eflet uifi materia genera tioie embnowe cet obc dienrio: imaginationi ^ virtutibUe naturalibue franfmutâtibue materia, pp , quod ^acob ponens virgas diuerfo^ color in cartâlibüs vbi effundebatur aqua:factu dl vt in ipfo calOïe coitus ones inttterent virgas *1 parèrent mà*^ dilofa t varia c diuerfo colotc refperfa: Vt fcribic j^On.rqr.c, C^erta erperp 1 entia dl de hole vidente olin offitare facta imagirtatione de fitmofis fupflui* l tatibus que er offitatione ducunhmoüetur fpititus c Virtus natural^ ad ej: ( peUendu bas fupHuitates fumofas.'i ofUtaf bomOïvt feribif.vmpióblcuma* t^,i,'t,lï.piôblcumat^ Tjbueri etiarn baurienfes vind cp vafc per danulam cp imaginatione micture frequenter mingcre cOgunf.t imaginantes aqua muP tamtpxouoeantur ad mingendü,vü.p:obleumatn.iü.pïobldimarc, tCf multii cogitantes de fanguine aut res mbeaspneurrunt flujeum fanguinis varin.vi dentes etia alios comedentes acredmem irtcurrfit Hupotem dentiu. boe aut non acciderct nifi virtutcs naturales eflent aliquO mó obedientes imaginati oui fine dlimationi.vnde patientes ireridâ iuuantur per afpectioem in rebus citrinisdUud enim mouct naturaliter ad cppcllendu materia citrinâ totai.» ôd cutemtt fie adiuuatur adiutOïio curationis ih ea, ad banc igif aiam nobilé Velut caufam naturalem lt;nbsp;fufftcictem reducunt Suicenifie mirifteentiâ opeç que per artein magicam Vel per imagines adronomicas Vd per verba incart tationu ftunt, t£t finalitcr dicat:q’ mirabilia i miracuta que comendarttur irt fscris Uttcris per virtutem anime nobilis et conftantis naturalie facta ffietut

-ocr page 206-

c ntUlo mo4o fopcmaturaliter: vt let jcpiano? firmitcr crÄ

C^f^P^obario opmfoni'e Sakenne qno 3d fmgula dicta ipfiuo,

p iRcdicta tn ^uicenne opinio ridicnla -z fugflitiofa apud pbo0 indu cafJuit cnini deceptue fictionibue fecte maebumeti:^ cor qui fafei natióco 'tincantationce defendiït.pioptcr qó oftendendu cft fupta dictam opinionem clïc falfatn in fingnlis dictie fiuöX't piinio q3tU5 ad dirtin ctióe3 fundamentale qua pzemittit de diucrfitate aiapzq» quedâ fuut nobilcs c elate:quedâ demerfe -i ociofc;qui3 talie diucrfitae *1 difKetio niai: neeefle cft q’ fit cflcntialie -i fpccifica:aut accidentalie *i materia lie. TPgt;:imu dari nó pot: quia tune indiuidua humane nature diftingucrent fpeciftcc:{urta diftin* etionem fpecifica alas fuap:qd eft falfum c p ejeperientiam.videmue emm q» Oce boiee cóieant in accidentibue c opatióibue tota fpem pfcquciitibue.bó etia b5 rónr5 fpei fpecialilTtme fm dialeticoe.c p pile aiay drfitia nó cft ellen tialie -i fpccifica.ncc pet dici ^ fit acentalie -i malie ejc ptc coipoip ^juenice: qa fm auicc.talee aie fiue fint nobilce fiuc ociofc: nó imergunf neep inberét coigi: ^ ome funt mdependentee ^tum ad eflentU i clTc a coïpe c co:pali? bue difpofitionibue, i p pne aiat diftinctio t dinerfitao nó depedet a co:pc ConfinnaFift3 ró:quia aïa intcllccfiua cu nó educat de potenna materie Pm auiccnna:pïiu6 naturalit habet pjoptié eflentiâ 'i efle:^ vniaf coipi buano 1 p pile diucrfitae aÏa» $tum ad magie nobile c minue nobile nó ptouenit o cojpote.Si dieat q diucrfitae alac ^uenit ep pfe agentia, hoc elle nó pót ga Pm Suiccnna.ijr.mctapby.c.iitj.aia mtellcctiua pioducitur ab intclltgcntia agente p actS intclligendi, t fic nccclTe eft ç ^cedat ab cadé intclligcria vel a diucrfie.ab cadem nó:quia ab eodem pHneipio nó pfit Imediate piocedere diuerfi cffcctuö:qin'a idem nn^tum idem femp facit idem ïmediate.ü.dc gna# tione, 1 in boe pimcipio fundat Suicenna tota imaginatiócm fua de diuerfv täte effectumque Pm eu nó pót reduci ad edm pzimd imediate:^ ad cas fccult; daejRclinquif § ^ diucrfitae alaip ,p cedaf a diucrfie intclligentqe.i cü ta* lee fint diuerfaç fpc:p Pm ipm:qa impoflibile eft plura feparata a materia elle folo numéro differentia:fequif q’ effectue eiufdé fpei ^edunt a cêie diffère* tibue fpccU ïmediatc:qó cft p opinions 3uicéne.Si dicat qgt; diucrfitae aia^ Pm magie nobile i minue nobile infra eandem fpem pioucnit ex ptc agentie fuppofita diucrfitate difpofitionu exiftentiû in materia, vn.ii.dc ata fcribtf':q’ actus actinop funt in patiente *; difpofito, pp qd eu materia plus i min'’ dif* ponif:recipif in co fozma ab codé agente pfectio: vcl imgfectioz.vn in co:pc minue difpofito recipit ignobilio: anima:-i in coxpote mcliue difpofito nobi* Uoî ab eodem agcntc,£t ex bac diucrfitate difpofitionu coxpaliû que hj lati* tudincm quodâmodo inftnitâ:^uenitPm intentónem auicenne et aigasdis diucrfitae J^dicta aia;:.£gt;^( dût rnfio -i euafio Rare nó pót. 2Zû p:imo:qa aîa

-ocr page 207-

(ntcllcctiua non caufatur na pjoducftur ab fntclUgcnh'a agente: vt dieft Sul eennatfed a folo deo creatnr: vt fnfra oftenderur, Om fecundOtqofa ft cjc par te difpoftriona elTet inequalitas animatinon minue tmo madt eftet cy parte difpofitionu ejeiftenhu in materia eft foiniaji^ e)t parte difpoftHonü pieeeden* tiö mtroduetioem fo:me;quia ille eo:rumpimtur in adUcHtu fö:me fm eóem opinioncm:ftent ea:p fubieetft. manifeftft eft aftt ^ ejc pK difpofttionft eoeomf tantift fotma in materia no pót argui inequalitas ata#:ati0qufn eft in eodem fuppoftto ^ alio *1 alio tge fint difpofitiSea inequaleeifequeret qp olio t alio tpe cadem aia eflet nobilio: i ignobilioi: data -i ociofa: qt5 eft abfnrdft. § cp parte difpofitionft nó poteft argui talie inequalitas animait, quot;^zeterea difpo finonen materie nó redundat in fotmam que non educitur de potentia mate rie nifi foîte qjtum ad opatioca in quibus indiget materia fen coige.g aïa bn mana ponif efie talia fonna que nó dependct ^wm ad efTe a coipe fm Sui* cennâ.nec edneif de potentia materie ^uis dependeat a coipe qjtum ad ali/ quae opatiocs fcnfitiuas c vegetatmae c $tnm ad intellcctiuat^’iit vtif cot poie vt obiectó.§ ex diiterfitate difpofitionft materie vel coipia nó arguif di* nerfitae aiap ^tum ad eflentia a cfleiß ^wm ad pdictas opationea,^ B mó aiaque bs Cotpus magm aptu difpofirii ad opatióes etequendaa eft nobf Uoz t pfectio:« vft fantafta ejefite code mó difpofita in dinerfie difpofttóc inna ta -t dirpofitióc acqfita p ejccrcitifi *i doctrina:t pntato code? mó obiecto;n5 eft ^babile lt;p vnua melius intdligat fUud obicctö ^ alias,-t qt5 dictu eft de opatióeptis intdlectiue;boc idé dicendu Cft de opatóibus pris vegetatiue'e fenfitiue.B aftt diuerfitas opationu nó arguit aliqua5 dinerfitate in eéntia aïe nee in eins potentu8;vt vna dicaf nobilis t data:altera demerfa ^ ociofa: vt Suiccna falfo imaginât, ©coo pdfota opinio Suicenne eft falfa in boe q» di cit aiarn eóem mudi:qua intelligcntia agente *1 datrieem foimap noïat:p fuft impcrift (mediate riafmutare mam gnabiliö t coiruptiblllö ad foîmâ fuBalcm tâ materiale lt;§ imateriale^iqa fm magfm fuu ariftotelétföime materiales nó impzimunt in mam ab aliqua fuba fepata:6 reducunt in actft de potétia mate ric p actiócm fozme in materia e^enris.vn.vu.metapby.pbaf q, id qó fitpzo* pzie eft ppofitmnó fozma vel materia.ppofitu enim eft qt5 ppiie bj efie. ome oSt agens agit fife,vfi opoztet q? id qb eft faciens res naturales actu enficre per generatióem fit ppofitum nó fozma fine materia:boc eft tuba fepata.Slia pzobatio ponif in.viq^pbyfieo^z: ga eft idej femp natft fit idem faccre.q.de ge neratióe. qC aftt gnatnr vel cozröpitur vel altcraf aut auget vel diminuif nó femp eodCm mó fe beat ; opoztet q» id qd eft generös x mouens f m qp bmói nó fit femp codé mó fe bfis:S aliter c aliter.boc aftt nó pót efie in Cuba fepata ga o(s tails fuba eft (mobilia fm Suicenna.oé enim qd mouet cozpus eft; vt In.vf.pbyfi.^baf.vfi id qd eft (mediata ca reduces fozma de potétia in actus per generatióem t alteratióem eft cozpus aliter c alif’ fe büslfm cp accedit t recedit p motft locale, t inde eft qgt; fuba feparata fuo impcrio in cozpe caufat îmediote motu localqz eo mediante caufat alios motnaisibua mobile aegrit

-ocr page 208-

!jl(qnâfo:mâ.-i hoc rónabilitcracddinna motue localis'cft pumas -i perfe»» criflimus motua:vtpote qui nó variât rem ^tum ad rei intrinfecatfed folnm ^tum ad etterioïé locu, -x ideo p pumn motu lïw.fJocalé cotpalis natura a fpirituali mooef.Pm boe ergo cotpalis creatura obedit impie fpualie fm nagt;» taralc5 online ad motu localémóaüt ad alieuius fotme malie reeqjtócm.^p quo pj ^ ft materia cotpalie nó obeditfubitótie fpirituali c^tiu ad reeeptioej fotme matcrialie cducibilie de potentia fitaterie: nee obediet qstum ad rcee* pttoem aie intellcctiuc:vt Suieenna falfaimaginaf. 'till iCófiliatoï derides Suicenna drÏa,Ci,dicit:Suiccnna otdinetn rollcne agens fere fruftrat parti* cularepuneipaliue dearticulatiuu.fniam etia deptauae Sriftotclie : eu idem fen eundem fit difponens materiätt fotmâfufeitâs eje cadc:vt apparuit eje co hóenim boîan generat 'i foUq.pbyfi. TRcq3étiâ illius valet mottuû : qm etft pîimapmaneatcadein realiter câ:rôibu8 tn ydealibus qbufdâ ponit nó ineó nemensipfam móaltquo pmutari:ca tfi pmutatiócm nójiifcipiétcdcd effeetn ficuf tradut efi pbis tractates que deiJRotandu q» cu dicir q materia eotpa Me nóobedqt fube fpfiali ad reccptóe5 foune fuBalisnntclligcndu cft de fuba fpnali ercata:cuiu6 virtue i eHêntia ert limitata fm determinatn genuetnon de fuba fpfiali increota:cuiue virtue cllinfinifa non limitata ad aliqd genus Pm régula alicuiue generis.ideo tali fube quelibet creatura obedit ad nutu 23ercio pdicta opinio anicenne cft falfa in boe q dicit aïam nobile t elcua* tfi p folfi imaginatioem -t fottcin eftimatiócm vel intclligibilé appiebenflócm fine quoefiq medio cotpali trfifmutarelt;»tpU6 p2op:ifi 1 alienfi trafmutatóe locali t fo:mali:quia inaiojrs virtutis t «fticaciotis funt intelligentie mouen tes oibcs cclcftce:q aïa bfiana qtumcunep nobilis t clcuato.matcria ctiain mundi inferiors olxdicntioz eft intelligcntueiq aie bfianc.onfum eft afit q intelligentie fepate citra ptimfi nó pnt materifi mundi inférions realiter imu* tarc.t maxime tranfmutatióe fo:mali:nifi mediate actióe cospotea.non enim imptimfit in b inferioïa mfi inotu c lumine mediate: ^ nó fob fua intellcctióc .vel affectióc.aia igit bfiana p folfi imaginatióem vel afteetóem bec faccre nó poterit. 3d boe facit articulus dfinatus '^arifiustq diccre angelfi fob vo^* lUntatc moucre:erro:,tConfirmaf ifta ró: qa licut agens realiter trfifmutans ceteris paribus cft pzopinquius patio fucactióis receptiun : ita foztius iltud tranfmutat. Gabt imaginatio quelibet cft pzofimio: i vicinio: co:pi pptio q cotpi alieno.materia p:etcrea obedientio: debet effe impteflioni pptic fot me,§ quaefiq tranfmutatióe *i ciufdc róis trafmutabit aia p folfi imaginatócj cotpus alienfi: trfifmutabit imediatius cozpus p:opîiû:qt5 eft p pofitióe3 Sui cenne -t crpcricntifi.SctSo arguit fic:qub aia tranfmutfis cozpus alienfi per folfi imaginatióem vel tranfmutat ipfum efi refiftétia vel fine refiftentia.^» fe cundfi:fubito agerct oém fo:mfi vel difpofitióem quâ deberet pjoduccre:qó apparet impolïibilc.-t pna colligif .iitj.pbyfi.pmento.vtj.Si def piimfi:tfic ft* cut eilet limitata gradualitcr velocttatc:ita eftet limitata diftantia:qua co:p^ extrinfeefi polTjimutare.qb nó ponit pofitio 3uicéne,vult eni q aia nobilis

-ocr page 209-

1 deuata pot per foil imaginahonn b ^tamcHcp diftantfa agerc. '^ictfrcs data opinione 3uiccnnc fcquif o» fn codcm fubtecto adequate polfent fimnl recipi foxme ptraric.ponaf enfin q» pio eodem tpe due aie nobilce c deuate eque dficacitcr imaginent vel appetant duo contraria indTe eidcin fuWecto puta caliditaté z frigiditaté.c pj fm polttóe5 antcene qp idem fubicctu fimul fiat calidn t frigidu fand c egrötqd dl ineduenfene, T^xetcrea egrotet Hj^c* true egritudfne moxtali: t cadant fuper eo due imaginationeo dua;: anima? nobllluxvna falutio x vlte:altera moitié.'t Acquit fm pxedlctom oplmonr 5 q? T^ctme fimnl duet «i moxiet.i per Idc5 pot dedad:q' li eflent due aie equa liter cleuate:-i cqualitcr imaglnarent:vna camdn caderc;altera comdunon cadere: q» camclue caderct ^t nó caderet:qt5 dl pdictlo.fi enim caderctzima* ginatlo earns effet dficacioxzqd dl ppofitu. li nó caderet:t5c imaginatio nó eadendi dfet dfieacioxzqd dl ptra pofitn, 5f‘'ui data pofttióc amccnc:fcque ree qgt; fine cibo poflet bomo vinere: -t g torn deeurfum fua? etatii naUter de/ currerezabfq} B q» aliqn comedcret aut biberet;qa qua ratióepót imaginatio boie nutriendi nó terra In terra puertcre Pm Suicenna: fi fit aia nobilis *t de uata: cadem róne pót nó nutrimentn vel demeta in cibfi c fangumé 't partes membxo? puerterc.i g plie nutriri a augcri poteritzabfeg boc q fumat cibu5 ab cetra.^t ep cade5 radice fcquitz q ala nobilis t data polfct boiem perpe tuarezquia obedientiue eft bumidu radicale imaginationi aie deuatez $ eali do naturali ipfum refotuenti. ergo fi feratur ad oppofitfi imaginatio vd affe* ctio ealoxie in bnmidnznon aget ealox in bumidu radicale.-i per pfie non ro foluct ipfum.5tcm data opinione anicennezrps non illuminaftet miraculofc ceco0zncc elaudos crcjciltetzncc aqua in vinn cóuertiftetznee moxtuoe fufei* taffet, bcc enim où per potentiâ naturalem aie nobilis cum imaginatióe fixa fieri pnt.i per candem foxtem imaginationem poftet Virgo fine peurfu maris impxegnari. t lie btâ virgo fine peurfu maris nälitcr pcepiftet fine miraculoz qö dl ptra ftdem c crpcrientia.pna pxobatzqa partem menflrni ad matricem Virginis defcendentem pót aia nobilis t cleuata g foxté imaginatiÓem c offe ctióe5in fetn ^lificu fperma puertcre.quo in dfe pofitozfict pzegnäs virgo fine peurfu mariszqó eft p e^rgientiâ c p fide5. £t bac opinione vider teuere defenfox pdicte pclufióis in quads pclufióe qua ponit fub bac foxmazTf^ofTu bile eft bóie5 eje putrefactóe gnari.qtS nÓ pót alit’ iteUigi q g imaginatóes aie nobilis deuatezaut g intelligibilé appxebenfióe5 fube fegatezquä Suicenna intdligentia agente t datricé foxman appellat. T^xeterea data opione Sui/ ecuuezfeqf q qua róne fine peurfu calidi -t frigidi pót 013 nobilis c cleuata g fold imaginatócj calidi c frigidi care caliditaté c frigiditatézpoffj fine peurfu lucis vl’coloxis pducc fpé5 lucis -t coloxis in oxgano vifus.-t fpem foni in o: gano audif^'t fic de alüs fpébus fenftbiliß crtcrio?.'i fic ptingcrct fieri vifio nem vrauditióe3 fine obiecto vifibili aut audibili.'i et B feqtur vlteri‘’ q nulli euident’ dl nonlzan id qó videt fit colox vel coloxatu.i g idé poft5 ecc'’ -t ca/ rés oculis ppxebédere coloxé.t B où gatetzqa imagwtio fm pdicta opionc5 P

-ocr page 210-

petdlcaufarc omnia fupiadicta line obiectie exterionbus. quod ab omibao recte pbilofopbatibue reputac abinrda,p:optcr qó Oliliato: cplurea me'* dicop reputat pxdicta opinionern Sniernne falfam ^ fnplhtiofam.

CSoIntio ad rones lt;nbsp;ejeperientias pzo Sukenneopinione fnperius indnetas*

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iRiufig argnmeta c erpictiao ^ ^nicene opione Inducta folnamud

eft notandu:^ no qlibct appbenfio vol imaguno aie ^tumcnep fol tie pot ec câ tranfmutatois rcalie coipis:^ ilia tm q qiungit cn pafli one appetitns fcnfitiuizqa certu -t manifefta eft q? appiebcndctce ct imagina tes calo:c ant frigus vd quodcliqj aliud obiectö:nó altcranf in coigc de per feamo Pm tales appzcbenfioes c imagmatoes: vt die Sriftojn li.de ain nos bému8:vt refpiciétes in picturis:qne no mouct ad fuga vel ^fecntóe5,fola § imagiatio ad qua feqmt paftio gaudq vVtrifticie vel aliqd bmoi altcrat rcalic co:pu8,i?uiu6 câ -r rd eft:qa bmoi paftiocs accidunt cn aliquo determinate» motu coidtotvt ftatim patebit. er quo fequit vltcrius imutatio totius eoipis vol Pm motö locale vol Pm aliqud alteratSej.'lBn feufu 1 expimeto p3 ^ in ti mo:c c gondio fpfis mouenf intus vol ex diuerfis motib'’ Pm dinerfttate mo* tuu appetitus feniitini.l$ etia pt5 in opatdibns eftinwriuc virtut^vn opinâtes vebemenf aliqd pucnics vol difednenies: alterant x foitiftcanf in cis fpljs t debilitant.cx qbus accidit altcratio ad ealiditate vd frigiditaté bniditate vcl ftccitatc.c B eft qß dicit arifto.in li.de cd mot'’ malins fub bis verbis: Sipes (nqt 1 fantafie altérât no6:qa bnt rec virtute.vn ficut res ertcriotes bfit vir tute alterâdi coipus nfm:ita *1 fpes appicbcfa c imaginata pinncta.f.paflidi: vt dictu cft.'ï ideo poft illnd verbu fubdit pbo:aii4 eni md fpes IntcUecta ca lidi ant frigidi dclcctabilis aut triftabilis talis cjciftirtqualis qdes rc^ vnaqtç fes in alterado coipus.vult eni bis verbis pbs: q’ fpes appiebcfa calidi call* da Iit:qucmadmodû c res a qua fufeepta cft.i fpes frigidi filiter fit frigida.'X fpes apptebefa rei q voluptate vel doloiem ingerit:nâ fpes appxebefe re^ ta les virtute fnnt:quales -t res a qbus fufeipiunt: cn ois cffectus virtutem fue canfe aliquo md retincat.meditatio igitur ealidar re:;! caufa ealefaetdis cft.c etia ft res abiint.'i meditatio frigida^x caufa eft refrigerationis.furtt autem ca Iida vcl frigida virtute omnia que mouent appetitfi fine ad piofecutdem fine ad fugain.pioptcr qb omneo paiHoncs ale funt cn ealote vel frigiditate.non cnij fine frigiditaté timox eft:neq3 audacia fine caloxe.duod qualitcr fiat eft fciendu:q’ad méditatidem cuiufeuq, rei appeteiidc vel fugiede fcquitur mo* tus appctitiuus:qucm paffidem dicimus.ad talem vo motn appetitus fequi* tur alteratie» coidis ad ealiditatem velfrigiditatem.altcratidem dcnilt;p ipam ^tumeuneç paruam fcquitur altcratio magno in partibus exterioubusznam ft flat altcratio circa cox ad frigiditatem rcuocatur ealoz c fpns ab ectenoxi* bus ad interioxairemanctqj partes exterioxes frigide:': paUefeunt ac tremut

-ocr page 211-

(nterdam vcbemcnter.^î w fiat altcrario coïdi'ö ad ealoïC$:emftfffur calot ac fpas ad eKterioxa:^ fit tn coipoxc mbo: i membza ctta roboianfur.-x boe eft quod dieft ariftofekö vbi fupja.afterario quideni partibus quedam fint maiozeoiquedâ w minozesmain fi altcrario ad cahdftatc’fucrft: partes qui# dem ertenduntur x maiozes ftunt:quafi per quandam rarefacrioem *i dilata rionem fpiritun. Si w altcrario fuerft ad frigiditatem: hunt partes minozes quart per quandam fpirituu condenfatioem t rctracriócm.quod in ris partie bus mapme p5 que generationi deferuiunt, feis ftacp pzcniiflie facile iam cd ad róncs aaicenne rnderc:quibu6 opinionem faa ^barc conaf.TRam quod pzimfi indueft qgt; aie duplicis funt nature:©icendu q» oes anime buanc funt eiufdem nature: nee vna ert nobilioz altcrastura ad elTcntiâ vel dïe:vt ;pb3 ril eft:fed ^tum ad opari.qd ^uenit eje varias c diuerfis difporttóibus natult; raliter aegóris vel innaris.pót etia bmdi diuerrttas opariond pzouenire eje di uerfttate donor gratuito;: c fupnaturalin : cp qbus ^uenit O’ alique aie bnt elriozes t nobiliozcs opationcs qj alie,*t B mó aia ppi ert nobilioz cetcris fm q? fibi datus fuit fpfis nó ad menfura vt cetcris aiabus.de talibus aut pfeeti* onibus gratuirie nó loquif aaicéna:qa tales nee nouit nee credidit. Étep 15 p5 falrttas olm cor que de aia nobili âuicéna feribit. dicimus eni q* tails aia nobilis nee b? ptatem faciendi miracula ncc ^pbandi nee tranfmutadi mam ad nutu.r boe prtderata tali aia m fua nd't pfeetóibus nalibus. ^;: gbus pt5 falrttas pzime pclurtóis auicénc:qa dato qgt; aliqua aia fit eleuata fup natura cozpo^:-z victio camalib'’ nó fit irreritazqd pót fieri p mozoles virtutcs:fitq5 foztis -z vebemés in imaginatóe fua:adbuc nÓ pót oibus irtio pofiris:fi aliud nó ponaf:p fold imaginatóem tranfinutare mam imediate traufmutatóne foz* mali feu locali.nec fola fpes calidi vel ffigidi imagiata pót caufare calozé vel frigidftatc:nifi piungat pafiiói appetitus fenfitiui: que nó pót efie fine trâfmu tatióe cozpali: vt ^batu eft.IRce feefida pclufio Suicene otinct vcritatcm:in qua drq» ma inferiozis mudi ert obediétioz aie nobili ^ prijs agetibus: quia acrio nâlis -t pbyfica nó pót fieri fine prietatc c refiftetia:qaalls ert ois actio trafmutariua materie ad fozma fubalem vel motu localc.Ct ad ^batióem cu dielt q ma mudi Inferiozis obediétioz debet cc naliter caufis pzincipüs ma gis nobilibus $ minus nobilibus, ©ieendii q nó quodlibet fit ep ^libct nee quodlib, agit in quodlibet:fi determinatn in determinatu i mó determinato c ideo licj nalis ptas aie vel angeli vel deroonis fit maioz t nobilioz ^ nâlis ptas cozpozis vel agetis p prictatemmó trt ert ad boe qgt; imediate fozmam in mam inducat: 6 mediate cozpc.vn boe facit nobllius ^ cozpus : qula pzimu moues pzincipalP cft in agendo applicâdo actlua palTmis:^ fecundu.f t ad pfimiatióem efi driq cu aia ^ducit fub dnio louis vel fatumi bj q fit imago louis vel fatumi.^ vt fic pót trafmutare tota mSm loui fubicetâ. ©icendû ç falfu5 't bcrctlcu ert dicc:qgt; aia intcllectiua ;pducaf f m fc fub dnio louis vffa turnfinift içtU5 ad difpofitóes mac vel cozpls In 4 fufclplf. falfum etia t bere tieu efi dicere q aia intcllectiua $tu5 ad fubam ,pducatur a loue vel fatumo

-ocr page 212-

vt pîobatu eft.c dato Pm Snkennâ q^ aia bumana effet pioducta a loiic vel fatumozadbuc nó fcqmt cp tali aie vt eft imago iouis vel fatumi ad nutö obe diat materia inferiozis mundi (mediate : quia pzobatS eft Pm Srifto.cp fozme feparatc non pnt impiimere imediate aliqua fozma fnbalem in mam nifi appli cado actina paffinio^i p pno aia bffana vt imago iouio vel fatumi non pór p fola imaginatióem vel peeptiocs trafmatare mam ad fo:ma fubalem fine mogt; tu aliquo locali,iE)c quo patet falfitao quarte pcluftóis Suicéne in qua dicif ^ am nobilis pót trafmutare cozpus pzopziu i alienu tra nfmutatióe locali lt;nbsp;fozmali fine quoeoep medio c contacta cozpali p fola imaginatoem -i ptacta virtaalé,Éet ad roem pcluüóis cu dicitzq» ficut ctitta impfecta vt iaciiictus c fmaragdus -t bis fiOazbnt virtutc virtualit’ agedi n. trafmutadi cozpus remo tfi T diftans fine inftrumcris realibus intermedtjs:ftc aia tan$ nobilioz ctiis p fola imaginatioem boe facere pot.©icendü cp aia viiitur cozpozi bumano vt fozraa -r motoz Pm q» fcribitur«q,dc aia.-z ideo naturali ozdinc fuo imperio mouct cozpus localitcr: na vis eins appetitiua eft impcrans motu;^ cozpus obedit ad nutu aie ad inotu.qd etia eft p virtutes motiuas que funt ozganis oflijcc x fluut ab aia in cozpus ab ipfa fozmatu«alie vo altcratiócs vt calcfacti onisinfrigidatidis c fimiliuzfequunf ab aia mediate inotu locali.cp ipfa enim imaginatóe fequit paffio per qua aliquo mó variai motus cozdis c fpirituu, É):qbus vel retract^ ad coz:vel diffufis in mebzazfequif aliq altcratio in cox poze:quc etia pót eé infirmitatis vel fanitat) ca:pcipuc ft fit materia difpofita Sic igitur patet ç ft aia p fola imaginatióem nou poteft caufare in co:pe pzo pzio quod eft fibi pzopinquiusquot; aliqua alteratiócm ftne motu locali peedente fequit per argumenta a minozi ad maius: q non poterit in cozpoze alieno et diftanti confimilem vel altcrius rónis caufare altcratióem fine motu locali in termedio^nee boe pzouenit ep imperfectionc aic:fed eje modo fuo ogcndi,£t fi obqcitur:vt iConftliatoz -r ceteri medici obqciutzq fpeeies calidi imagina*^ ta vel cócepta eft virtualitcr calida: vt dicit ariftotdee in libzo de motu ani* malium.'t per cófcquens critpzoductiua calozis fozmalis in fubicetum rccc* ptiuu -x difpofitu^q^zetcrea nos videmus q qualitatesfpfiales bfites eiTe in tcntionale funt p fe ca imediata altcratóis realis;vt pï^de illuminatóc ad qua fequit calcfactio in fubiecto difpoftto,boc idem de fpebus fcnfibiliu ejeteriop ad quay rcceptióem in medio t ozgano fequit altcratio cozruptiua ozganoç; plurimi etia influrus celcftcs q funt fpualcs a intentionales eje fe calefaciût ^ infrigidant, nó vider § pzeter róem q fpes imaginata vel pcepta caufet imelt;* diate aliqua fozmâ réglé in cozp^ fupza qd eadit imagination nee eft opus vt dieut q talis aia agat pziue in ^pinquS ^ in diftâs:qa videmus multa agelt;lt; tia per virtutes occultas c tmanifeftas agere in diftans: ftne boe q» agant in * pzopinqua:vt patet de virtutc magnetis trabentis ferrum:que nó trabit nee altérât media,lacinctus etiam collo appenfus confortât coz impzimedo coz* Ó di qualitatem confo:tatiuâ:quâ nó impzimit in partibus intermedijs.-t fic de * fmaragdo liquefaciendo oculos ferpentis: vel calcfacicndo vel infrigidando

-ocr page 213-

ûlîquod divans fine Hquefactoc 1 alteratione medq pîopînqtiiôîfô.fôl rtiam cakfacit 1 altérât ifta inkrioia:': tfi no ealefadt nee alterat fm caloiem eoi*» pota ccldha intermedia, mnita alia ercmpla adducuntnr a medide pto opi^ nione Suicenne : fed bee fuffkiant. iftia enim folutio patebit rnfio ad fimilia TRefpondco igitur c dicotep nulla fotma c^tumeunqj perfecta imaginata rd cocepta poteft efie caufa (mediate ptoductina alieuiua fo:me abfolute in ma terra:vt dictum efi,vndc forme return naturalium in mente angelica criften«' te0;$ut9 fine magis actuaks t perfecte $ forme que funt in materia,i pro* pter hoc funt imediatum principium perfectioriß operationiß que eft intcllk gere : operationiß tarnen que eft actio materiam tranfmutanojnoh funt Imo diatum pzincipiumded mediante voluntate:-i voluntas niediante virtute:et virtus Imedtate mouct ad motum locakm:quc mediante motu locali cozpo* rum eftcaufa inducroiß forme in materia : applicando fcillc? actiua paftiuis, forme etiarn que funt in intclkctn bumano non funtactiue rcrum artifidalifi nifi mediante voluntatc -t virtute motiiia c organis naturalibuß c infirumé# (is artificialibus.feoc idem dicendum eft de forma imagmata:qgt; ipfa non eft principium imediatum tranfmutationis materie ad aliquam foimam Hifi me* diante aliquo motu locali,-1 per bunc modum concedimus qgt; fpecics imagi* nata vel concepta calidi vel ff igidi eft calida vel fri^ida virrualiter,! per có* fcquens caloriß vel frigiditatis caufatiua:vt fepius dictum eft, IRotandu ç Suieenna -t Sriftoteks magf fuus puenifitquidem in boc:cpocm motuaia* km referunt in apprebenfióem ale velut in earn primaiquia forma imaginata vel peepta mouet ipm appetitu p mOdfi appetibilisrqtJ cftprinin principiS in tali motu:vt fcribif.iipde aia,differfit tfi in düobu9,'li^itrtiö éft: q? ^uieenna refert tales alterationcs lt;nbsp;tranfmutationcs in apprébenfiohem propter vir* tutem Qtq5 potentia aie apprebendentis qua? ponit feparatam elic et poten* tem fuo nutu imutare materia corpakm fine medio,21 riftoteks aut refert ta* les tranfmutatiocß in forma apprebcnfam:quecu fit fimilitudo -t efFectus rd retinet virtute ciu9,aliquo enim mo vt inquit fpés intelkcta calidi ad calorc incitat:atlt;ç ad frigus fpés intelkcta frigidi. ^ß figno qibat dicés:^ptcr qS timent ac tremut intelligentes folu,boc eft dicrujfcpe enim videmus cos qui formidolofum aliqd cogitdt:fi vebeméteB in fua cogitatioe fuerlntretw ft rem Ipam no vidcât:nibilominus timent frigefent paUefent t botrorem patiuntur atqj tremore.qß in illis fepiftime apparet; g ultimo fupplicio pdemnati funt, prius enim $ ad locum fupplicq dcducantur:fola imaginatioue return vebe* menti plcriqj moriuntur vcl premortui elle videntur, boc enim refert 2lrifto teles in fpeciem rei formidabilis imaginatam vcl conceptam : que cum tails aliquo modo fit quails -r Ipfa res : cundem quafi effectum babet, /Eft eflam boc manifeftum in bls motibustqul a pruritu carnis c deftderio veneteoru? orluntur, conftat enim ç fola meditatione rei veneree abfente oblecto alte* rantur vebementer cor ct membra delude pudoris Intumefcunt 1 totum de* nieg corpus Incalefcit: t nónun$ mens ipfa furqs agitari confucuit,2lltcrutn

-ocr page 214-

in quo cÜlTcrut pudicti phi dl:q^ ^riftofelcs c^uis fpem intellects dicat vir* tute talcin quails eft i tpfa res a qua fufeipitur. lt;nbsp;per pfio eóftmiks effectus efficcrcjnon tarnen abfep coipoîaii medio:vt dicit Suicennaamo buc inotu5 animalem funikm die a lient motui currus.in quo Scut eft aliqd mouens no motu:-! aliquid motu t non moucns^t inter bee intercedfft milita -z mota et mouentia: fie in motu animalis res appetenda vel fugienda mouetzq^uis no fit mota vd fimpliciter vcl faltem non eo motu, ejeteriotes veto partes anu malis mouentur 1 vitra nibil mouent unter bee autem ertremafunt multa mouentia fimul 'll mota: quefeinuicem in motu confequuntur : nam funt pit mu fantafia fine imaginatio 1 inteUectus : que a rebus mota mouent appetk turn, ad motum autem appetitus fcquitur alteratio et motus coidisud altc^ rationcm veto motus cotdis etiam fi fit parua atep remifta alteratio magnat quoniam vd ejetendunf vd retrabu tur fpiritus ♦ ad quam denitp ejetehfioem vcl retractioem fequif calcfactio vel infrigidatio partiu: 1 alteratio in caloie c roboxe.ad qua poftremo alteratoe, cafus dolox 1 lafiitudo queda 1 multa alia accidentia confequuntur^ bine p:oucnit qgt; egrotantes efi fe pualcfcerc foxtit oc vebemeter imaginanfxpualefcut.'i fani efi fe egrotare putât:infii ma*« tur/pés nâq3 appxebéfa fanitatis vel egritudinis: que tails qdem aliquo mó eft ; quales fimt c Ipfc res: du foxtiter ac vebementer fub Imaginatlóe vertu appetltu impelllt ad fanitaté cupienda t tlmcnda cgritudinc.motn aut appetitus coxdis alteratio comitaf:que fi ad caloxé fuerit:ln toto coxpe caloxé cv cltat.calox aut ipc: vt dlcif ln,vn,mctapby,vcl fanitas eft vel fanitatis ps,vd li neutra fit faite caloxé ipm pfequif fanitas aut queda fanitatj po.pg qd tCó métatox dicit in.liü.dc cclo -1 mudotep cox alterat membxu ad lamtaté:i md bxü ipm infirmu eft altcrabile.©i vo coxdis alteratio ad frigiditatem fucrit in toto coxpe frig‘’ crpaudinoflringif deinde coxt-r fpus adinterioxa reuocant, ^eje^fequit difpofttio ad egntudme qua imaginatio pcedebat. ^jc quo pt5 cp dato -I peeftb tp fpes imagiata vel pccpta fit talis virtualif qualc eft obiectu foxmolir’:nó fequif vt dicit iCóciliatox 15acobu6:qgt; fit ca g fe -1 miediote ali cuius foxme mails fine motu locali Intet medio, 2ld aliud argumentu de qua litatibus intcntlonalibus dicendutq? ab code agetc coxpali 1 mail a quo pxo ducunf talcs qualitates fpûales -i intétionales: caufant qualitates reales et mâles: penes qs attendit alteratio faluatiua vel coxruptiua, vfi fol 1 coxga edeftia motu fuo caufant lumé:quo mediante caufant caloxé 1 alias foxmas mâles m bec inferioxa.£p quo pj q? tales alrcratióes reales c mâles no Can fantur de per fe a pxedictis qualitatibus intentionalibu6:vt piedicta to pten debat:fed tin de per accidens, Sd aliud argumentum de agente per conta# ctum virtutis: quod agit in diftans a. non in pxopinquS.diccdum: q? nullum agens fmitfi 1 liinltatu^tumcuncp perfectum pot agere inejetremu p medm: nifi pans agat in medm:t boc vel effectum eiufdem rationis vel alterius. vi demus CIU5 qgt; fol alterat ifta inferioxa ad caliditaté:quâ no pot Impximcre in oxbes intermedios: quid funt malterabdes tali alteratlóe,tarnen alteratlóenf

-ocr page 215-

qnandâ fantin de altcrius r5m'ö;vi4d5 iUuminatioem.-t hoc ideo eft:^« me diö *i ertremfi font diuerfaç rónii3 in reetpiédo talcs altcratióee^^tcm pifeio quidam retentos in rcti mediante rcti ftupefacit manus pifcatons ^ facit ca» trcmercificut dicit jCóment3to:.vtj.pbgt;'(t. t tarnen confiât q» piCcis non Riv pefacit rctc.B eft ga retc i manus pifcatous nó funt emfdé naturrc:aliqnâ tfi altcrationcm facit pifcis in retc.feoc idem dicendu eft de adamante ianneto *1 fmaragdo 1 de omnibus bis fimflibus: ^ aliqnâ qualitatem caufant in eje*’ tremfi quam non caufant iamediumtfed aliam alterius rationis occultam et innominata, 'dndc ^ recula generali vniuerfaliter tenendu eft:qgt; quocuntç eliqua ca eft pluriu clfectuu pïoductiua:quo? vuns eft altero poftcrio: -t de penden6:nó répugnât etfeetö pofterioze puenire ad ejetremß c nó ad mediu. ■t boe ideo:ga mediu pot ede fufeeptiuö puons effectus *1 nó pofteriojistvel quia mediu foztius refiftit $ ertrcnuïXvcpli gfatfol eft calefactiuus a ilinmi natiuu8:cuius calcfactio dependet ab illuminationc. c ideo pot illuminando calefaccrc crtrcmui^uis nó calefaciat quodlibet intermedin.media enim re* gionem aeris que fufficientcr eft difpofita p diaffancitaté illuminât -1 nó calc facit pp multa frigiditate, £jc quibus oibus pat? folutio ad oes crpericntias que adducunf ^ opinione Suicenne. Sd puma de cafu illius qui ponit fup trabé in alto loco poiirâidiccndû q» tails cafus non ^»uenit ejc fola appïeben* frone vel imaginatóe cafus,6 quia ferma ipfa cadendi q imaginatiói imprelTo eft virtutem retinens rei a qua fufcipitur:inclinat ad cafum.ftcut forma calidi vclfrlgidi apprebenfa calorem vel frigiditate excitât c inclinans ad cafum ti morem ingerit.ad timoré aut altérât cor ad frigiditatem -t retrabit calor fpu ritus ab erterionbus ad intcriora: frigefcutep deinde ptes ejttreme corporis attp p3llefcunt:-i fequitur tremor *1 inftabilitas tibiaytad qua5 de neceflitate fcquitur cafos.Sd alias vo crpericntias dicendu eft:qgt; tales effectus nó fe* quStur in corpore imaginâtis er fola imaginatlóe: fed er motu locali fpirituó i difpofitione que eft in materia pat tin ad tales tranfmutatióes ^ alteratóes. fofeipiedas, ©icit enim Cbomas de i6arbo medicus in queftióc de acenti* bos are:qgt; nó foin er imaginatóe caufante appetitu pcupifcibilc caufaf realis trafmutatio in nfo corpe:vt calor vel frigus lt;nbsp;fifta pp motS fpug cordis vita lis intus vel cctraiG etiâ fepe 1 fepius accidit alteratie in corpe nfo multifa* ric er imaginatóe pp motu factu in fpS näli t buoribus -1 bomiditatib“ alqs ficut cuenit in multis accntibus aie:quc vocant animi affectlócsjin gbus afa vebement’ imaginas afficit ad aliqd appctibile;cr q affcciióe nó folufpös vi tali6:é nalis t aialis t alic bfiiditates erntes in corpe mouent : corpus nnn multu altcrâtes.ficut accidit q’ ad imaginâtioe5 alicuius pulcbre mnlieris ge nitalc membrn ftatim erigit -r vebement’ calefit .fiüter er imaginatóe alicuius de fanitate fanaf bó.in piunctóc etia mafculi cu femella cu vebement' imagü natio cadit fup forma t figura alicui‘*:accidit qgt; fetus illi fimilef.-r oportet ad boe q tales effectus fequant:rit etia difpofitio -r aptitudo in ma« -t pp B non oportet q er afpecto comedendi acerrima; percipiamos in dentibus femper p.uib

-ocr page 216-

acrcdincm vel Ilttpo:e5:fcd eu eft dlfpofttfo ppinqua in dentibua alkuiud e^ bumiditate akqua vcl quams alia cd ad id incurrendu.er afpeem filitcr reru rubcaiz non femp canfat flutens fangninis narin:S en b5 eft difpofttno in fuo fangnine ad iUnd defadli incurrendu. i oia B canfant pp motuin faetd in fpu quienc^ lit iHe fp0s:qiji mouet localis -r afterat p id dictes hiodoa»-z talia fpi ritua aliqfi eft Vitalia t aliqn ndliet-r aliqfi eft vterq^tqui aliqn mouet Vapd* rca in ventolitate0:aliqfi burndtea -t buiditatca.^i ga ant no poncret fpnnt ndlem diftinctd a vitalitberet ponere pdictae tranfmutatioca fieri er alterati one facta in fpd a co:de ^cedente Pm dinerfaa t varias imaginatóea caufart tea dinerfoß appetitaß affectióes aie in gbnô accidit dinerfimode fpum aP terari t mouertbec 27bomaa de j6arbo,lboc ide fentire vider 5«eobu0 de ƒ otlino irt cadé,q,diccna:q? ft tpe pceptióis fiat fottio imaginatio determi*= naticotpia vel figure:-?: fuerit in materia generatoia fonis pparatio ad tale5 figurd vel colOierntbee fottie imaginatio mouct ndlfter fpum -i buozes bmói impzeftióia receptiuoa ad loeft pceptóia:^ pmifcet cós t temperat Pm engé tid talia figure vel eolotia. quare ;pducit fetus taliter colozat*’ vel figuratua ad qï5 iunat multfi nälis obediétia t fubo:dinatio virift naturalift ad virtuteï aie mótiud.c Pm boe pot reddi cd ftigmatft apparentift in naris pp vebemengt; tem alfectióem mulieris pzegnantismó fiat aftt bec ftigmata in membris pa-» rentii: ga nó funt ita facile paflïbilia. nee boe magis mirabile videri debet:qs eje fo:ti imoginatióe acredinie effe acredinem in denribus imagindris, vn vi-dentea comedere rem acrem er imaginatióc vebementi mouet natura: i na tura mouet Ipum t bftozem faliualem ad oa: t pmifcet -z tempat Pm erigen* tid acredinia inducendé. ad alia ejrperientid de fafcinarioc diccndft:q’ in fa* remariée nó tranfmutat materia naturaUs ejc fola vi appiebenftóia: vt Suieé na pofuit:6 eje co q? pp vebemente affecrióem inuidie vel ire feu odu vcl cü* tofenep alterius ede: vt plernq5 accidit in vctulabua:infidunf fpfia.-i bec infe etio pringit vfep ad oculos : cc gbus inficif act cirefiftds: cjc 4 cotp’ alicuins infanris pp teneritudiné reeipit aliqua infeetocm:p modft quo fpeculö nouft inficif ad afpectft mulicria meftruate: vt ab ärifto.feribit in li,de foin.-x vig^ Tgbliniua quoq5. vq.naturalia biftoric:rcfcrtfamiliaa quafddfuilïe in apbri# ca t fcytbia.'i iUiri3:que oeuloa effafemdt quoa infpcrerint,qd a inaia pplc* jcione ^uenirc pftat:vcl aliqua occultiow cd: vt in determinatione de inagia dictfi cft.Sic igif P5 ^ opinio Suieenne reducentia oia mirabilia c miracnla que ptingftt in rebus ad virtuté aie nobilia -x elcuate nó folft in fe:9 q^tum ad ■ diftinctidem -i róes -i ejepientiaa quaa adducit eft falfa i in fide erronca,

‘ OQd folu9 deus pjopzia virtutc -z aucte mira* cula facere pót:creatura vo per gratiam.

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^duis ejcrupzadict)fttmanifcftft:q’folus deus miracula facere p5t

* nbsp;nbsp;nó tß eft notft:fi creature répugner ali4 mó miracnla facere: vt multi

-ocr page 217-

fgt;15f aflrocrc conanugg q6 déclarante funt pjobabilfter tm 't nó aflertitje aU que pcluftóe0,^^:ima:qgt; loquédo 4gt;ptfc i ftricte de mlracnlisznS dl cuidê» in Inmine naturaU ahqd elle miraculû.tahquid èffe à deo fadu fnp2a faculta tem -t curfiim nature que erpcrimur in rebusXunie ró dl: quia bon dl p fc nótiï nee et p fe nötig deduetü cp deus agat ad er merelibere libcrtatc ptra* dictoia: vt fides ponit:al's pbi qui veritaté ree näliter cognofcibilin diligder inqfiuerutznó tenuifTent pnuï.Cq’ deus agit ad ettra p modu nature -t necio fm fubóidinatócm car necio rcqnifitar ad p:oductióem cuinnibct dïcctue. Sc6o:quia nature facultas 'i polTibiUtas dl cuilibet viaton ignora ^m^ ad tôtâ ct'’ latitudinc^.t p pus de nullo dïectu pftar nee prtare pót enidenâqni fiat ptatenature.etquo enim potdlas nature dl nobis ignora qnocnep effe* etu dato ^tumcHep magno: ineuides dl an ptas nature ad illu effectn fc crlt;’ tendat vel n5,cui^ ignotatia p5 eje pbinatióibus infiniristque hó funt feibiles a nobis.T^umo p applicatióem agentiu ad fua pa da:na neut magnes qn ap plicaf ferro trabit ipm ad fe *1 [35 fpeeialem dfeerö lt;nbsp;mirabilé refpecru ipfius ita forte quelibet res b^ pafTum in qt5 béret fpccialc5 effeetu c mirabilé li fibi opplicaref, ino impombile dl qgt; quodlibet agés ad quodlibet pafTum appli* care poflimus.^t iter ficut magnes 65 refpectu fem fpccialé 1 mirabilé effe ctS:foïte refpectu altcrius pa Ui fi fibi appUcaref béret adbuc fpedaliorcm et mirabiliorcm effectil'T ideo planta qa cfl aiata 1 nobilioris pfectióis ^ fit la pis magne6:béret nobiliores t mirabiltores opatióes: fi fibi applicarenf paf fa dcbita.cr pre tgif applicatióis agentiu naruralin ad paffa dl nobis impoffi bilc cognofccrc ptâtem naturc-z p pns nullius agelitis naturalis fetf tota fa* cuiras vel polTibilitas actióis. Sci5o aliqd agens ed ^uctiuu olicuius dfe ctusefialioagente 'mop fe.fi impoflibiledloiaagentiafimuleóbinare; vel quodlibet cu quolibct.5 nós latent effectua q et pbinatióc agentia puenirét cóbinatio enim agentifi facit diuerfitaté in effectibus » vn certn dl qgt; aliquis effect’’ ^uenit eje pbinatióc aliquot agentió:qui hó ^neniret èr aliquo illor vt P3 in ppofitióe medicina^ -t in tberidca vbi pónif vcncnü:qt5 tfi preferuat ab alid verteno pp cóbinatióem alio^ c5 ipfo verteno, *1 ideo fi portèrent oéa pbinatióes ótm agentiöhrtfinitc venrates fcirenf qüc latent nos» impofTibile dl aut iflud fcire p bumanfi iludiutn.'lRelinquif § q» impoflibile dl euidenter cognofccrc p buraanainudligatioem rtaruralein faculta tem i ptâtem nature 5tem q: applicatióc diflantiappntinftniti effectué diuerfificari:qa in aliqua diftâtia aliqó agés pot ^ducére vnn effectn: qüé citra illa diftantia vel infra hó ^ducerct.5te3fm quantitate ta agentiu tg paffo^poffent dia infiniti effe CtUs diuerfiftcari.'ï fic infinita rdlat latitudo inuentóls buahe circa opatóes haturales,quare pater q nature facultas eft nobis ignOra.-t p pfis quotnep, effectn datotnon dl euidés in lumine néturalitqn poflit fieri p rtatarâ.pp qO ( liber ille qui intitula? de mirabilibus facte fcripturc:btó Suguftino afcriptuo / oia mirabilia t mwacula a pxincipio creatóis mfidi t totius veteris tdlametf reducit ad cas naturales « iRabt quee^ ^Kboyfes récitât opiniohem aüquoit

-ocr page 218-

dfeentiß q? natura ab (m'tio n3 fuît ad vnfefi opus inlhtutatimo pîfniaria (niH ttttSc fuit inftituta ad plurce effectue alten'uo roie.i qltcç oppofitoe: imo gc nerolitcr ad oce q pfit pringere in boc mundo infenoii.vn dieit cp cy lege nu dita ab initio:mare potuit (fare ffru in traufitu fiüor ifrael de egipto ad defer tönta O’ naturale fuit (pft man nó flucretnaturale etiam fuit ipft igni tree pue roe pofitoß in camino ignis nó pburcret't fie de ceteris cffectib'quot;’ miraculofis TRotandu g» dato ç nó fit euidens nobistq’ aliqd opus fit miraculu.i/upïa nature facultatc.de facto tn tenendu elf ftde c ^babili rónezq» multi effectue fint miraculofi -x pteter facultatem cuiuflibet nature create: vt fiatim patebit* pjopter qt5 beretiefi elf diccre q? miracula que legunt fuiffe facta in veten te ftamcnto:rcducant ad cas naturales: vt dicit iRabi 2l6)oyfes:-i auctot de mi rabilibus facre fcripturc:nifi dicaf illud naturaliter fieri:q6 iulfu diuino fit:ut aliqui dicfit.-i furnif a btó 2Zbo JiJq.p gentiles,c.C. dicit enij 3ug'’ q’ deus creatoï t pditoi ofm creatur3p:nibil p natura facit:quia id eft naturale cuiep rei:qt5 facit,a quo eft ole modus numerus c oido nature,£r ifta cóelufione fequit cp viato: non p5t in Imninc naturali euidenter difcernere inter vera lt;nbsp;falfa miracula:neep inter miracula *1 pftigia,vn ft qs difcernit inter talia: boc facit fm 3ltiftodo:cfem li.iq.c.de fide p gfarn gratifdata;quc vocat difcretio fpiritnu aut p fidem aut aliqd aliud pzeter lumen naturale, ^eenda cóclufto Ï3olu8 deus pJoptia aucte *1 virtute miracula faccre pót.bec cóclufto nó pót in luminc naturali demonftratiue ^tbarqvt dictum eft:fed fola ftde tenetur et ratióe piobabili magis ^ oppofttatconclufto poteft oftendi.fcribitur enim in pfalmo de dco:M^ui facit mirabilia folus.^és pteterea fectc bfttes cognitio nem vnius ven dci:crcdttt folft defi miracula faccre,lRóne vo pfuadef fic:qa p:obabiliu0 eft in lumine naturali deu veile i intcUigcre ome aliud a fe libère ^ neceitario c naturalitcr:qa ola alia a fe funt entia lt;nbsp;bona p participatióent *t p pfis o:dinata ad ipm tailed ftnem:ftne qbus finis cHc pót,fola § bonitatC5 fua que eft finis vltimus olm vult -x intclligit de neceflitate abfoluta.'X p pfis ome aliud a fe vult mere libere libertate ptradictiói8,3ïtcm pxobabilius eft in luminenaturalf q» totu vniuerfum firn fe i fuas ptes c oidine? partifi depen* deat a deo:non folfi in genere caufe finali8:vt fenbif.pü.metapby. fed etia in generejeaufe efficiéti8,vfi Srifto.loqués depzimo ente.i.deo dicit:q’ ab ipo dcpendet cclu -x’tota natura,dicit etia q* bond ejetrinfeefi vniuerft eft deus,*! p pfis ft deus vult ome aliud a fe mere libere:p eandé libertate caufat res ad ejetrat-x inftituitozdiné in rebus’vniuerft libertate pdictióis, -x p pfis pót op* pofitfi velle:z p zeter oidiné inftitutö agere, 5ft^ due ,ppofttióes funt pzobalt;* biliozes in lumine naturali ^ cap oppofite:^ui0 multi'pbantes a veritate re / cedentes oppofttu fenttót,jQuibu8 § pzemiflis onditur pclufio:folu0 illc pzo 1 pzia virtute pót miracula facerc:qui pzeter ozdinc5 rebus nalibus inditS pót lt;nbsp;veile t agere.manifclffi eft afit ep pmifits: qgt; fol‘’ deus pót boc veile c agere quü ab ipfo folo tota natura t ozdo nature dependet libere: vfi ftcut in poli* Öcis iUe folus pót lcgem Imutare vel difpenfare in lege qui Iege5 pdidit:ftcut

-ocr page 219-

patet de (mpcratoïc qui folue pct Icgcm îmutarc qua códidiï: fie Coins deus g Iege5 naturaUs curfus ïnlhtuit: póf pzef lege naturalis corCua c fupïa lege «i ptra lege agcre.qö efi rolracula faccre:vf p5 ex dictie« lEx Ifia pclufióe feg tur:q? nulla creatura ^ptla virtute i aucte pot tnlracula faccreqö quattuoi róibue ,pbah'^ilmo gde5 fic: 010 creatura in fua actóe regrit fublectu In qö agat:qula folius del efi ex nibllo aUqd facerc.nibil afit qtJ regrit in fua actóe fubieetó pot agere ntfi lila ad q fublectu efi lu potétla:ga IS folö agens opat In fubiectu:vt educat Ipm de potétla lu actu, ftc Iglt nulla creatura vlrtutc ^pa pót aligd create: fta ctla nee agere In allquo fublécto:nlfi qb efi fn potétla Ib Ilu9 fublectl.nianlfcftu efi aßt q? multa mlracula fint In re allqua:guc nÓ funt fn potentla illlus rcl.ficut tp monuus rcululfcat:'t cp fol rctrocedat:-ï cp duo co:pa fiinul fint.B Iglt mlracula nulla creatura ^pua vlrtüte faccre pótJfooc fentlre vldet 2lrlfio.ln ll.de gnatlonc dices: flâner fata dèpenjt Impoflibllc dl eadé fm numeru redire« t In poftpiedlcamenf ponés drnPam mé babltu •t pzluatlócm dieft: q’ a pnuatlóe In babltu unpoflibUle dl regrefru9«@ecfido fic:clufdé róls effe vidcf cp allqó 9gc9 opetur ex fublccto c cp opet ld ad q6 dl lu potentla fublcctu:-ï cp oidlnatc opetur 't p determmata media.na fubic ctu nó fit lu potentla ;pplnqua ad vltlmu:nlft cu fuerit actu In media« ficut cl* bus nó dl fiatlm potentla caro;nlft efi futrit puerfus lu fangulné« ois afit cre atura iiccefic b5 fublcctfi ad boe cp aligd faelat.rtee pot aliquld faccre nlfi ad q 5 fublcctfi dl In potentla: vt dlctu dl.^t p pus nó pót faccre allquld:nlfi fub Icctn reducat In actu p detcrmlnata media, mlracula iglt que fiunt ex boe cp allgs dfectus ^duclf nó lllo ozdle quo vliter fieri pót:nnlla creatura vlrtute ^pzla faccre pót.2Zcrclo ftc: qfi allqua vlrtus finira ;ppzlfi effeetn opatur ad que déterminât ce q'’pzla natura:nó dl mlraculfith polfit elle mlrfî allcul qui lila vlrtuté nó ppzcbcdlt:ftcut mlrfi vider Ignarls gp magnes trahit ferrfi:vel q? allgs paruus plfcls fit rctlncns naulm.Ois afit Creature potentla naturalis eil hmltata c detcrmlnata ex fua natura ad aUquenf clfcctu detcrmlnata vel ad allquos«qulcgd Igif vlrtuteculufcßq5 creature fiat nó pót dici mlraculum pzopzlczc^uls ftt miru creature vlrtutcllllus nÓ ppzebendenti. «Quarto ^ vb tlmo ftc: qulcgd dl fub ozdine totaUt pftitutn:nó pót pzetef oïdlnc lllfi opari 019 afit creatura dl pllltuta fubozdine que deus rebUs Ilatulf:vt fupza dlctu dl.nulla § creatura pót fupza böc ozdlné oparl:q6 dl mlracula faccre. feas ilq.rócs tanglt btfis 2Sbo«ll.lt(«p gcntllc9«c«Cü.que ^ule nó pcludat demon ftratluc p opinlonc 2lulcennc:efTicaclter tn ^babillé ofiendut verltaté fidd -r pdlctc pduftonls, 23crcla pcluftolqudlbct creatura In qUdeutç gradu en tltatls fit pót ptlclpare vlrtuté *z ptâtem mlracula faclcUdl p grant, feec pdu fio nó pót demonllratlue ^baruftcut nee pzccedc9:ft ftde i ^bablU róne per fuadcrl.T^zlmo gdem fic: ga ozdlnes angdo^t nó funt pllltutl nlft ad ca q an geil pfit faccre c oparl.ft ozdo allgs angdoy dl infiltutus ad mlracula fade/ dfi.dlclt enfin Özcgozlus In omella quadfi:qgt; vlrtutcs funt per quas figna c tnlracula frequétius fiunt,^ angdl p gram mlracula facere pfit,Secundo ftc

-ocr page 220-

^tcUiu.vf.dicinStepbanus plcnus gfa t foïtfnidfne fackbat ^^df^'a -x fi^a magna m populo.nó aßt pzcmittcrcf dci gfamifi octuß fcquco ejc gfa ;pccdcgt; ret, per virtuté § grc boics miracula faccre pnt, SZcrcio fic:donn gre n5 dat nifi ad id qd p bntem gram fieri pot. aligbuß afit dat donn gfc gratifdate ad miracula facienda, vn,i.ad jCozintb.^,fcribif : Slp dat gfa fanitatö in vno fpó:alq opatio virtutó.fcti § p gram miracula facerc pnt,^uarto ficzÖzego* riu0 in.fj.dialogo;: dicing? qui dénota mente deo adberétxû ren neceffitas ejcpofcittcrbibere figna mo vtroq? folct: vt mira queqj aliquo mo cjt: p:ccc fa dSt:aliqn ejc ptate,angeli § c fctl boice p pcc0 lt;nbsp;ptatem miracula faccre pfit vt dicit -ÖJego,/Confirmant ifte róeo: ga cui nó répugnât qd maiuß cltnec répugnât qtf minne cft,manifeft3 eft afit q» ptae creandi ed maio: i pfectioz ^ fit ptäß miracula faciedi.'X tn ptäß creadi faite miniftcrialif eft cóieata créa ture;f m magfm fen.in.iiq.di.v. qua opi.multi folcncß doe. vt.b.SZbo.T dnß ©urafi.in.ti.tenet. § ptäß miracula faciédi c coicabiliß i de facto eft cóieata vt ofidunt pdicte auctcezmultiß creaturiß.lRotandfi g? de ptâte faciendi mi* racula duo egregij doctO2Cß Suguftinuß.f. -r J0ïcgo2iu9 adinuicé cótrarg c diiïentire vidcnt.aug‘’ enï.ccq.dc ciui.dei:fub dubio rclingt:fi creatura ptâ* hue vel impetrado tin miracula faciat,dicit enim: fine deus ipfc p feipm miro mó:fiue p fuos miniftros etia faciat:iiuc etia p martyru fpa0:fiue p boles ad* buc in coipe pftitut09:fiuc ola ifta p angelos quibus inuifibilitcr impat ope* tur:vt que p martyres fieri dicunt cis oxantibus tm c impetratibus fiuc etia opantibus fianqfiuc alqs modis qui nullo mó ppxebédi a moxtalibus pntuft atteftant bec miracula fidei:in qua carnis incternn refurrectio pxcdicar .©cd JÖxegoziu? in.ij,dialogoç:bdc queftiócm detenninare vider dices: q? fancti boles etia in carne vinentes nó folu ozado c impetrado:S end ptâtiue ac per boe coopando:miracula faciût.qô pbat c róne lt;c cremplis.'^zimo quidem róne:quia fi boibus data eft ptas ftlios dei ficri:nó eft mirufi er ptâte miracu la faccre pnt.iCjcemplis aüt: quia q^etrus Snania c ©apbiram mentientes mozti increpando tradidit nulla ozone pmifta: vt bétur Setufi. v. btfis etiam OOenedictus dû ad bzacbia cuiufda ligati ruftici oculos dcfletiHcntanta cc* leritatc inceperfit illigata bzacbgs loza difl'oluere:vt dilTolui tâ concitc nulla bolm feftinatióe potuiffet. vn pcludit q? fctl qnqj facint miracula ozado:qnc^ afit eje ptâte,dualitcr afit boe elfe poflit:declaraf a btó Xbo.in quads que* ftióe difputata demiraculis boe mó, confiât ingt lt;ç deus folo imperio mira* cula opatur, videmus afit g? imperia diuinu ad inferiozes rónalcs fpüs,f,bu* manos mediitibus fupiozibus,f,angclis pucnit;vt in legis veteris latióe ap* p3ret,*t p bunc modfi p fpfis angelicos vel bfianos impenfi diuinfi ad cozpa les ereaturas puenire pót:vt p eas quodâmodo nature pnretur diuinfi pzccc ptü:t fic agat quodâmodo fpfie bfiani vel angclici vt inftrumentfi diuine vir tutis ad miraculi pfectiócm.nó quafialiqua virtute babitnalif in cos manéte vel gratuita vel naturali in actö miraculi polïint: quia fic qncunq, vellet mi* racula faccre poirent,qt5 tfi JÓzego.in.g,dialogo;; non elfe teftar.-z ^bat per

-ocr page 221-

fejcempln *^aiili:qui Riinuln a fc rcmoncn' petqt:ncc fmpctranfe.c per crcm* pin Äcnedicti: qui detentus fuit ptra fuâ voluntaté per pluuiâ foions p:eci bus impetratä.ß virtus ad coopandû deo in miraculis in fetîs îtelligi pot ad mods fo:ma?z impfccta^::que intentioes vocant: que no pmanét nid ad pli* tiam agentis pîincipaliszScut lumen in acre a motus in inftfo.'i talis virtus pot intelligi donu gre gratifdate:que eft gfa virtutu vcl curationS: vt fie bec - gfa que dat ad operands fupnaturaliter fit fûts gfe pîopbctie:quc dat ad fi» 1 pcrnaturalitcr cognofeendS« per qua ^pba no pot qSocunep vult ^pbetare f S folS efi fpSs ^pbctie eo: eius tangit: vt jöiegtponit in p:ima omelia fiiper Ï?5ecbielem, nee efi mirS fi per buc modS fpfiali creatura deus inftrumetalit vritur ad faciendS mirabiles efFectus in creatura co:pali:cu etia co:pali créa j tura vtaf inftrumentalitcr ad fpirituS iuftificatióem: vt in facramentis ptgt;^6t ( fic pï f m JÖ2eg^qgt; ptatem miracula faciendi creature deus coicat Pm capaci tatem creature t diuinc fapictic ozdincita qgt; creaturaper gram miracula mi nifierio operat.Sed obficiet aliqs:quia nó vider pfoiifj róni nee fidei q’ que libct creatura ptStme miracula facere polïitzvt dicit pclufio:qa ptas faciendi miracula pertinct ad donS gfe:cuius capaces nó funt nifi fole creature róna* les. ©icendS q? I5 oîâdo 1 impetrâdo fole creature rénales miracula facere poUintzpratiuc tn quclib3 creatura fine rónalis fine irrónalis pót miracula fa ccre:vt dicit oclufio; quia quelibet talis efi in potentia obedientiali ad talem gfam,-t p pns deus pót cuilibet creature talé gram cóieare, nee magis repu* gnat creature irrónali a deo recipcre gfam faciendi miracula ^ donu ^pbic 10ö de facto rccepit afina 3Öalam: vtfenbif H^uineri.rxtj.c, *1 ^uis de pof* fibili quelibet creatura fit capar talis ptâti0:de pgruo tn t potentia dei ouü* \/ nata efi tenendum q» fola creatura intellectualis pót miracula facere ptatiue cooperando -r impetratiue ojando, ; i

CjQÓ mali rpiani polTunt facere vera miracula quod de iudeis -t paganis difputabile efi,

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^bitare cotingit circa p:edicta:fi epftens in peccato moïtali lt;nbsp;ca*

rens gfa gratSfaciéte pót vera miracula facere.ad qd dicimus fine pwiudicio fanio2is fnic:qgt; epûentifi in peccato moïïali: quida5funt ppiani:quidS iudd:quidS pagani.©c malis vo jepianis dico q» put facere et de facto faciSt vera miracula p figna publice iufticie,iCuius ró efi Pm 23bo, q.a,q.Cl)cpx.qa vera miracula opatur deus ad boïm vtilitaté dupheif.'^no quidé mó ad veritatis picdicate pfirmationcm.3lio mó ad demonftratióem fetitafis qua deus boibus vult ^ponere in exempts virtutis.'^ximo aSt mó miracula pnt fieri per quemeSq} qui vera fidcm pzedicat t nomen xpi muo* cat;qó etia interdS per malos fit. 1 Pm bSc modS exfites in peccato moztali pfit vera miracula facere. vn fup lUud ^atb.vq.lRonne in,noie tuo ,ppba* wmusidkit feierony.pzopbare vet virtutes facere ^ demonia eqcere;nó cd

-ocr page 222-

due menti qui opatar:6 innocatio note tpi hoc agit:vt botes den bonojent ad cui^ inuocati5c5 ft^t t^ta miracula,@ecödo aßt mó nó fint miracula nifi a fctfe:ad quoç fentaté denuncianda miracula ftnt:vcl in vita cos vretiâ poft mo2tc;fiue per eos fine per aliosjegif cm, actuö.rije.^ deus faciebat virtu# tes p inanus q|bauli:c ctiâ defup languides deferebanf a coipc dus fudaria lt;nbsp;recedebât ab co languors, a fie etia nibil ^biberet p alique peccatoze mi racula fieri ad inuocatóem alicuius fetuque tfi miracula nó dicit facere illc:é illc ad cuius fanctitatem denuncianda bec ftercnt.feoc fentire videt aug^m libio.lrrcin,qiicftionn:aiiter ingt magi facifit miracula alif boni jcpionitaliter mall.magi p puuatos ptractus en demonibus.boni rpiani p publica iulhcia, inali vo jepiani p figna publiée iufticie.Si queraf quid eft diem p publics iu# fticiâ *1 p figna publiée iufticie.TRndeo:lt;p quedâ eft p:iuata ptâs fiue partieu laris:quc pferf vnieuieç creature in creatóe fua f m gradu fun:f m q? dicimus q? vnus angelus plus pot ^ alius;ga maiozi ptâte pzeditus cft.i angelus in gencre plufiç bomo:-t bomo plufi^ b:utn:'ï b:uin plufqj vegetabile; -i fie de flip's, c Pm boe maU etia angcli a fua creatióc aliqua ptatem acceperfit fuper quafda creaturas vifibiles aliquo mó trafmutddas vel difponédas.qua pta* tem nó amiferfit;có p fuperbia cccidcrfit.i pp boe aliquando pp illos g vtu# tur illa ptâte pfidentcs c détectâtes in ilia: vt magis’eos fibi obligent:faciut ilia que pnt,'t B mó facifit magi,de gbus dicit aug^vbi,s,lt;f Facifit miracula P p:iuatos ptractus cfi demonibus.vbi accipif miraculfi cóitcr ^ nó p:op:ic i6ft ant alia ptâs publica fiue vlîs.f.diuina«lt;r bec dicit publica iulhcia: ga pu blice regit om -i influit fup creaturas.'t cfi aligs in ifta pfidit: virtute ipius in duentis fifit miracula.^15 ptingit dupl'r.pót enim publica mfticia influere et inuoeanté ^ fup Facto ^ quo inuoeaf,^ boe mó Facifit boni rpiani miracula. influit enim deus nó folfi ptâtem fua fup factfi miraculfi:fi etia fup bonfi rpia nfi ^tum ad fidc5 fó:mata:'r ^tum ad id qt5 cfi ftde Fozmata requinf ad B vt bonus rpianus facit miracula.nó enim fola fides fommta fufficit;fi requirunt oliqualia erpcdictia.-i boe mó dicit Sug^q» feti dei ferui facifit miracula per publicâ iulhdâ:qn eos boe donfi bere vtite eft.aliqu etiâ influit publica infti« eia fup factfi tm -i nó fup inuocantc.c tune nibilominus aliqua facit deus mi racula pp bonojc note fui:15 nó fit bonus rpianus g cfi inuocat.c tue dicunf fieri miracula p figna publice iuiheie. ©c iudcis w 'i paganis g fide rpi cagt; rent dicfit alig pUbiliter tm c nó oflertiue: cp nó folfi malt rpiani:^ infidèles pagani pnt vera miracula facere p figna publiée iufticic.Sd qó pbandu pze* fupponic pzimfi:^ tales infidèles c pagani q^uis nó béant ftdem de ppo;bfit tfi aligna fidc vel firma optone5 de vnitate lt;nbsp;puidéria vnius veri dei, c B vl’ p tegem vel róem nälem veldoctriuâ maio^, #f bec fides de deo c eins .pui# détia femp fuit necia viatoU ad falutc:iur illud ad beb:eos.ri. /Wredere enim opo2t5 accedenté ad defi ga eft;'t ingrentibus fe remuneratoï eft.Sedo pfop pomf: ge» ^uis poft tegé ppi pmulgata oés tcncant «i obligenf ad eâ recipien dam -i feruandam fub pens peccati mo;tali8:iur Ulud So.iq.Wi gs renotus

-ocr page 223-

foerit cjc aqua t fpûfetS n5 pot fntrarc in regnS dekt alibi:©i vis ad vita fn* gredi ferua madata xpi.afi Icgé tfi xpi multi poterât faluari in lege nâe:in qua de'’ fufficient' ^uidebat de necqs ad faluté: niü ob culpâ cop ^neniret. )Cui* ró eft:qa q^uis 1er moyfi eilet feta o. iufta a deo data populo iudaico:ad ea til rto öbligabant vliter oce: nififolu defcendetes ob abjaba per yf3cb:quia in yfacb debebat gentee benedici: vt feribit JÖeff.xjeq.c« «r ideo gentee q Icgcm moyfaica nó recipiebat nó peccabant mo:taliter:ncc ereludebant a remedtjs falutie: qa p lege nature qua deug oibuß coiter obferuanda ^pofuit:pötcrat ad falutem difponi.'€ln,©ionyriu04):,celefti0 bicrarebie dicit q? multi genti Uu p angcloo redueti fut in deu. bac via tenet btus Cbo*i.^,q,]ecviq\ar, v. *[ plures alp folennee doeto:c9:-i ftngulariter magf iRobertus lbolcot:q pie tenet a credit in quads qucftiócfup.iq.fnia^ï ^ Socrates TJblato ariftote/ les 1 cetcri pteclarifTimi pbi f m paincipia lt;ï paccépta legis nature viuetes ad fdolatria nó déclinâtes fucrut in via c ftatu falutis: non q? fota 1er nature ad falutcm fuificerct 4? tllo tempe : fed difponebat ad ca que nceefTaria crant ad pfequntdâ faluté. STercio p:cfupponif cp quilibs inftdclis pot bene agere mo ralif ep genere c circöftantqsu'ta ç nó óis actio infidcliu ert peccatu moxtalc lt;nbsp;böc tenet btus iCbo.q.q.q.r.ar.iiq.T multi alp folénes doctoxes:! fingula riter Curandus in«q«di.]di.JCuiu6 róeft: qa fidcs jepiana nó requirif ad bo* hitate moxalc:nifi fold ad bohitaté meritoxia vite etemetaliter impoflibile cét ep infidelis difponcret fe ad ftdem. lt;nbsp;ita inftdelitaó nulli imputaret ad culpâ: qó eft fairum.t pxobaf pnaiqa nullus difpohit fe ad dci donu recipiendu per aliqué actö culpabité. ßfi fides rpianâ requireref ad bonitaté actus moxalis corétia fidd eet defceno circuftautic ncció debite:quc reddit detn ttialU* lt;nbsp;ita in nó bntc fidem ppi 010 actus cét malus culpability fie p nullu actö volungt; tariö polTj infidelis difponcre fe ad credenduïqö eft iutolcrabile ineóueniés, 2Zcncndö eft § qgt; fidcs ppiana nó requirif ad bonitaté moxale5 actus:^ mcri toxia eterne vitc.-z fic quilibet inftdclis pót bene agere moxalitcr.'^n feicro. in eplh ad ©emetriadem dicit fic:$multos pboc y audiuimus y legimus -t ipfos vidimus caftos patiétes modeftos liberales abfiinétes benignóojama toxcslufticie nó minus ^ fapiétic, vnde quefo boibun olicnis a deo ifta:qüc deo placent: vnde bcc illis bonaf ^jc qua aucte pj q? alierti a deo.i.a ftde jepu ana ejetraneizbnt v rtutes moxales.-r p pfis pöt bene agere nioxalitcr fm cas 5tcm aug.iii li,de fpö y Ifa: epponés illud Spl» adlRo.tj.jÖcntcs que Iegc5 nó bfit:nälitcr que fuut ICgis faciunt,dicit:q* ab ipfis infidelibus queda facta intclligimus vel nouimus vel 3udiuimus:quc ^m iuflicic régula nó folu.vitu perare nó polTumus: verfietiaj mcrito recteep laudare.-r paulopofixSicut nÓ impedint ingt ad vitâ eternâ iuflu quedâ peccata venfaliaîfine qbus bec vit® nó ducif: fie ad faluté eternâ nó ^funt impie bona opa fine qbus difficiUime vita cuiufiibet pcirimi bois inuenif. Iboc idem fentire videf Sug^in epl’a ad zbarcellinu, vbi dicit:iRempublicâ romani pflitueruntxaujcerâtcp virtutibus etfi nó bûtes vers pietate} erga veru dcô:quc illos etiâ in etemam duitatem

-ocr page 224-

poTct falubifter pdaccretcudodiétcs tn quandâ fui generis pzoUtaton que poßet terrene eiuitati cuftodiede augedepferuadec^ ftifficcre. deus entm Tie ofidft in opulentiffimo c pdaro impto romanouz^rum valcrcnt ciuilcs ctia3 fine vera religione virtute6:vt intcUigeref bac odditazfieri boles eines alte# rins cinitatis:cnfns lejc cbaritas:cuins modus etemitas cß.rEr qua aucte p5 Ç in romanis fuernt vere virtutes moïales politice feu ciuilcs fine vera relilt; gione jepiana.quare fine fide jcpi qs pot bene agere mo:alir’ cp genere c ciren ftâtÿs.feoc idem tenere vidcf magf fniapin.q.düRcvi. iQuibus p:efnppofi^ pmiflis arguit Hc pw pclufióe: 3d boe qgt; aliqs faciat vera miracnU p figna publiée iuflicic fufficit c regrif fides firma t pfidcria in den:q folus miracula facere p5t:-x innocatio dei ad veritaté mo:alc fiuc fit vite fine doctrine tcßifi candâ.x boe p5 eje diet bri 'iCbo,-! bti Sugunanifedu cR ant cp fides firma -i pfidétia in den c innocatio noïs dei ad veritaté pfirmanda in inoubus repc# riunf in infidclibus a pagani8:vt pj ejc pfnppofi^ pmiflis.ergo qlibet talie in fidclis pot facere vera miracula p figna publice iuflicic, ©ctgt;o arguit: facere vera miracula ptâtinc ptinet ad gram gratifdatâ:vt dietn efl.ß talie gfa indif feréter p5t efTc in bonis -r malie fidclibus 'll infidclib‘’:qa talie gra nó dat ad vtilitatc pfone.i,ad merendfi vita cterna:vt dié Xbo.i.tj.q.Cri.Sad vtilitaté cóitati8,vfï cuilibet btifi fidc de deo vero c eins ,puidctia:-i nomen dei inuo eâti ,p veritaté moïali teflihcada pot deus dare talc gram faciedi vera mira* cula,t boe mó apud gétiles c romanos:vt dteßt: facta fuerut vera miracula odpfirmatiócm veritatie mo:alis. legit enim in bifloigs romanos: q? queda ^ virgo veflali8infignnpadiciticc0feruatc:aquäinvafcperfo:atodc5Ciberi VM-^ ^quot;^^ ^ üX poitauit fine aquepfurióe,qt5 fieri nópotnit fine miraculo,30e quo dié btne i 5Cbo.inquadaqneftiócdifputata de miracutie,q.v,adquintö argumentum J q» nó eil remotfi quin ad pmendatóem cailitatie deus verue p fuoe angelos bonoe bmói miraculfi p rctenti5c5 aque feciffetzqa fi qua bona in gentilibus fucrut:3 deo fuerut, fEt fic ptj qgt; nó cfl p fidem dicere ç inftdelis poffit vera miracula facere p figna publice iuflicie.feae tfi pclufióe5 ego nó afïero: S pla cuit eâ recitare t feribere cn motiuis a fundamétis eop q ipfam tenet atep de fendut: vt inteUigat $ pcriculofu5 Ut in fide ipfam tencre atep defendere.vidi eni t audtui ^plurimos modemi tpis boiC8:q gentiliu libios t biftorias le* gentes p:edict3 opionej firmiter tenét atep defendut.nobie ant nó vider pio babilc: q? infidèles q cu lege ppianop pcurrut:fiue q pteceflerütrpofnït vera miracula faccrc:qa opatio virtutu t tniraculoç o:dinat ad boe vt boim cói# tas oidinef in deu.nó oïdinatióc illa gnali qua oés creature oïdinanf in deu tan^ in pxindpm pximö z vltimu finé:S fpeciali quads o:dinatióe que eR per gram 1 cbaritaté:p qua merent vita etema.c boe eRqtS dicit 'Paulus 3po ftolusXad jCo2tntb.tq,'^n(cuiq5 dat manifcRatio fpus ad vtilitaté, Calio^x. ,abanifcftu eR ant q? talis oxdinatio in defi nó pót eé inter infidèles q nó bât fidcm:fine qua impoRibile eft placers deo:vt feribif ad feebî.jri, TRelinquif § q? ab cis nó put fieri vera miracula,Stem miracula funt quedam arguments

-ocr page 225-

confirmantia vcrftatemtnSquacune^ fed ad falutcm necefTanatn i dtobims reuelatam, ventae aöt pare moialis fiuc fit vite fiae doctrine nó indiget taU piobatioc vel pfirmarióejaleö afit ventates ad faluté neue -x fugnatarahter rcuelatc nó reperiunt in lege infidclin lt;nbsp;paqanoy moderni tgistfed in fola le*’ ge'jepfano^s.t g pus non eft pîobàbilc ^ apud cos fiant vcra miracula,lb2e terea vera miracala pjefapponfit fidem: quia incrèdulitas inipcdit ogatiócm miracnlor eje gte eins qui facit miracala ^ ex gte illius ^ quo fint,vnZÉ^atb« XVi^fcribif :®t babucritis fidem ficut grana finapietdicetis monti buie tranfi bac 1 tranfibitti nibilimpoffibile ent vobia.i ^Ê)atb,vi,dexpo feribiftep nó potcrat ibi:boc eft in patria faa face miracala: vbi paacoa infirmoö impofit’ mantbiie curanit:‘Z miraf gg incrédulitate cOE.-x TUbatb.rvii.fcribit d5m rfi^ dilTc difcipulio qacrétibas: quare nó potnimus cqcere demonia^^pter mere dulitaté inqt vïam.T fic fides requirif ad ogattoem miraculo^z.fcd inter inft* deles nó cft ftdestorr nó cHcnC infidèles.g nÓ put facere vcra miracula.S^i di cat (p ftdes qae reqnirit ad ogatóe5 miraculoç nÓ cft fides fpiana vel infufa fed cft ftdes gra gratifdata que pót effe in inftdclibns.lfooc ftare nó pÓt:quia ftdes que requirit ad ogahoem miraculoç cft ftdes (uftiftcas,i.ad iuftiftcatio nem difponés.talis afit nó cft in infidclibue.gra etia gratifdata g qua miracu tor ogatio gftcinoïdinat ad faluté mcbïop ccclic:qa fpöfletfis a quo ois çfa dar : vt feribif.i.ad jConntb.rn.fnfficicter ^uidet ceclie in bis que funt vtilia ad laluté.mter infidèles afit nulla cft ccclefia:ncc aliqs inftdelifi cft acta mem b:fi ccclcfie ft potétia tm.g nó pnt vera miracula facere: q^zeterca afterere in fideles t paganos vera miracula faccrc eft cor fectfi c ritfi cómendare -r ap^ pzobare.-z qó impzobabilius cfhmiracula c polenta quelegfitur in biftozas romanop -t alior infidcliu:non a demone ft a deo facts fainê:cnin9 oppofitS fides catbolica tenet -t pdicat.i g pus no vider pfonfi fidei rpianc:q’ infide# les pnt vera miracula faccrc g figna publice iulhcietpCcfTis etia tribus pfup^ pofitis piedict^ JRotandfi tfi fm jCbo.n.n.q.n.ar. vtj.ad.in.q? mult^ gentili» qui rpm pzecefTerfit facta fuit reuelatio de rpo:vt ©iony.dic.ix,c,cer,bfcrar ebietx p5 g ca que pdirerfin TRa ^ob.rr.drScio cp redemptoz mena viuif. Sibilla etiâ pnunciauit queda de xpo:vt Jlug.fcribit.inucnit etiâ in biftozys ronianopt q’ tge iConfiatini augufti c Ibciene mns ef inuentu fuif quoddä fcpulcbzfi in quo iacebat bó aurca lamina bns in pectoïe:in quo feripen crat: 3Ep0 nafcef et virgine i ego credo in cn.o fol fub Ibclene t £lonftütini tgi« bus iter me videbis. Si q tfi faluati fnerfit in qbus reuelatio nó fuit facta:nó fuerfit faluati abfcp ftde mcdiatozis:qa etfi nó babuerfit ftde erplicitaibabuo runt f#icn fidem implicitam in dimna pïouidentia:crcdcntc0 deum efle libc ratozé bolm firn modos fibi placitos.-i firn q» aliquibus veritatem cognofcé* tibus fpus reudanét: Pm illud 3ob,rtrv.c.qui docet nos fug iomenta terre, ©e talibus igif getilibus qui ppm pzccclTcrüqnó eft p fidem peedere cp pote rat faccrc vera miracula -r g publica iufticiâ et g figna publice iafticie: erquo fidé babeb.it ad faluté neciam. ft infidèles qui religfoni xpiano? aduerfant t

-ocr page 226-

ptrarfnnf; Vf fünf fudei t nwbuinetidc eu lege tpi peurrétesxredo q? n5 put face vera miracula ncc g publies îuflîciâ nee g ligna publiée inftieie:vt ^batâ cft:(5u(0 béant fidé no fnfnfam S firma opîoncs de deo vero et eins ^nidétia q6 ^bablli^ tm -t nô aflertfae a noble dicta fit: vt alq béant occaiióe3 ampli'’ veritaté Ingréduréee vo facte ^ opione pria minime pclndunt:vt p5 eje dief. TPgt;5 igit T lolus dens ^p2la virtute miracula faclt:crcatur3 vo g gnim c no per natura,

C«Qt5jcp0 deus 't bomo cnïtciio virtute diuma fimul it bumana fedt miracula,

q 13attuoï mfraculo?: genera a xpo facta fullTe Icgunc. '^ilmS circa fpiialcs fub30,SecundS circa coipoia cclcfba.amp;rcu'i circa boles, ^uartu circa creaturae Irr5alc9,©e pmo gne miracnlor fcribit in gfona jcpi 5acbarlc,jciq.©pSm imundu aufera de terra, c ^Ibatb.viiï.-r.fr.lc ginq» ad prcceptiirpi recedebât demones ab obfeffis.q5 ptinet ad mlracu«» I5,©e fecudo gne legif X-ue.jepq.q» tencbic facte funt in vnlucrfa terra vfc^ ad boum nonam: 't obfcuratus eft fol, ©c terelo geilere mlraculoç Icgltur Zlbarci. vq.30cnc oia fedt -t furdos fecit audire c mutos loqui, ^oannis 45 jcviq.'i X.né.nü.'t /amp;3tl5,tpv, feribunf miracula jcpi circa boles ta fm coip*’ 05 f m olam.?0e quarto genere miraculous legit ^atb.jed. q? ad verba, tpl ficcata dl ftculnea.'t Xiic.v.'t ^atb.vitj.i: ^o.q.'i vit. narrant miracula q jeps fedt circa creaturas Irronales.t in bac’veritate fidei doctoies tbeologi cólter c vnanimit pco;dat:cu cjcpïe[re.ilg,cuangcllfle 6 ancrât 'i feribSt.ß an ^ps cens deus t bó Cola virtute dîna fcccrlt pdicta miraculoç gnazbuanita*^ te dus ad Binftfaliter nócoopate:magna Int tbeologos antics ^ modernos dlilcnlio c ptétio dl. btiïs eni ïCbo.fcntire videt q’ ,rpß e;:n0 de** bó nó folii virtute dîna ^ icreata:6'virtutc buana -t creata pdicta.iiq.mlraculoy gna fee 'Qn.iu.ptc.q.jcliq.dicit: q vera miracula fola virtute dina fieri pnt : ga Iblus deus pótmntarenaco:diné:qt5ptlnctadróc3mlraculi,'^fi 7Lco papa diele In cpl'a ad ^tauianmep In rpo funt ducnäc.vna capdl.f.dmaq fulget mira^ culis,altera.f.baarta:q fuccöblt Iniurtjs, -i tn vna cap agit eu cóieatóe alten*’ Iné§tu5 buana na dl mllrm dîne actóis.-i actio buana virtute occepit a na di nina.5té»q.nr,ar,l,dlc:vblcucç moués t motu büt diuerfas fo:mas feu virgt; tutes opatiuusabi opoitj qgt; fit alla ^p:ia ogatio niouctu alla ^p:la opatio moti:15 motu gtldpetopatlÓC5mouentis:'c moués vtaf ogatione moti, -x fic Vtraq3 agit eu cólonc a’teri‘’,èic igif In ?:po buana nü b3 ^pzia fozmâ c vit* tuté g qua ogau't f^ter diulna.vn -x böana na b5 ^pna ogatóc5 diftipetâ ab opatóe diulna:! ecóuerro.x tfi dma na vtif opatóe nae buane fic opatióe fui Inün.filitcr buana na ptldpat ogatioem dlulne nature ficut inllrumcntó gtici pat ogat5c5p:mdpali6 agétis.-ï boe dl quod dicit Xco papa in cpiilola ad ■ƒ laulaniï:3gtt vtracp fo:ma: fcillc3 tam natura diuma q^ bumana in jrpo eu alterius commuone, quod pzopziu dl babuit: verbo,f,ogante qó vcrbi dfce

-ocr page 227-

cartie erequente qßcamfs cfl,£t (n foIutSc ad pifmu dieft q? ©fonyfius po^ nit in ppo opatioem tbcandricaj.diutnam virilé vel dinina bumana.nÓ g aU-i qui ofurióc5 opationn feuvirtute vtnufep näe:6 p boe cp dinina dus oratio i vtif bianan bnana d* ogatto pdeipat virtuté diuinc opati5i0.vn fug boicj opabat ca que funt bofstqó móftrat virgo fupxanalitcr peipicetc aqua terre * noix pedfî rumines grauttate.manifeftâ eft afit q? pcipi eft buane naturc;filiter -a ambularc,6 vtruq3 fuit in ppo fupemSliter.'c ülUcr diuina opabat buanitu» lient eu fanauit Icpzorumtangcdo.vn in eade epfa fubdinTRô fin deu diuina facicô:nô buana fm b 0113: öd co boîc facto noua queda dei -t boîs opatone opat.^c qbus P5 çp tps cells de** bô no fold virtute dina:6 bnana a dînitate in bdanitaté cfflura;miracula fccit.£t fi obijcias p pdicta determinatiócjtqa n5 vider ;pbabilc q? buanitas ;:pi buerit aliqua potentiafupnale? p quâ mira eula faccre poUetiqa 010 potentia fupnalia data ppo vel pficicbat co2p‘’ eins ad act'’ co2pale0:vel aiam ad actus aie foin:vel ad actus cotpis mediatibus actibus aïe,nó enim pot dici q? pfeetio aie fit ûnediate ad actus coxpis: enm dufdein fit potentia cuius eft actus.nulla ant potentia videf data fuifle rpo quo ad corpus ad fupxadictoe actus: qa rps p defectus coxpis quos aflum pfit:manifeftauit fe ede veru boÏC5:fic p miracula manifeftauit fe cc verfi deS, g oia miracula q fecit rps attribuenda funt virtuti diuinc: ficut oés defectus quo0 babuit referendi funt ad corpus, t fic loquit ipemet rps de miraculis fuis 5Io.v.diccs:q(batcr mens vfep mó opat -1 ego opox.t 5o.X»^^ß^ 4 ‘^Ö® facio in noie patris mei ipa teftimoniu pbibét de mc.illud inlt;^ tefh'nioniu qti fubdif Thater t ego vnu fumus.i infra eodem di,rit:Si no valtis mibi crede opibus crédité:vt cognofcatis qa ego in pxe t pater in me eitlt;«]ti^Adnfdê dicif:qpgt;ater in me mancs ipfe facit opa.£)C qbus clare p5 q, tpß faciebat mi racula -t cetera opa q funt fupxa curfus nac p virtuté diuina p qui cd vnu eu patrc:t no p aliquâ virtuté creatâ fibi data fupnaliter pficienté ipm ad bmoi octusjRndeo dicendutq» jepo quo ad corpus *1 quo ad aiaj fuit data virtus c potentia faciédi miracula, TRcc ró indueta valet pp multa.'^ximo quidej qa falfum eft qó dicit jepm ideo pcife fecifie miracula: vt ofidcret fe ede deu: qa fm. jCbo,vbi,s.diuinitU6 peedit boi faccre miracula pp duo.q^ximo qui dem c pxincipalif ad pfirmandâ veritatem quâ aliqs docet: qa cni5 ea q funt fidei bumana roem c)cccdut:n5 pnt p buauas rSes ;pbari:ö opoxtet qgt; ^benf per argumentu diuinc virtuti0,vt du aliqs facit opa q folus deus facere pot: credant ca que dicunt effe a dco.ficut cö aliqs defert iras anulo régis figna* ta0:crcdif eje volutatc regis ^cedide qd in illis ptinef,©cdo ad ondendum pfitiam dci in bole p gram fctlfpus: vt du.f.bó facit opa dei credaf de'* bitarc in co p gfaj.vn dr ëala.iu.Oui tribuit nobis fpumfetum opaf virtutes in no bi9,vfróq3 aut circa ppm erat bóibus manifeftandu.Cq’ deus eet in co p gras nó adoptióis fi vnionis.t qgt; eins fupnälis doctrina eet a dco.-t ideo puenic^ tiffimii fuit vt miracula faccreq^p qbus pats q) pps nó folu fecit miracula ad ondendu fe ciTc deu:imo ad pfirmaudu fuam doctrina^ficut feccrut apoftoli»

-ocr page 228-

Seciîdo piedfcta (nUanria n5 pdudft:qnfa non fegtur^rpa fedt mfracnla ad onfionem fne diuinitat^§ fola dwfna virtute fedt miracnla:! nnUo m5 virtn te vel potenha creata.Cuiua ró eft; ga faccre miracula virtute ^piia punci* palid 1 pferre initfo fuo virtute coopandi in miraculia: nd minuit è äuget ar* gumentö -i onnonc5 diuinitatio ppu^ic igif ps ^ jepe erns dcuó ^ bó virtu te diuma ptineipalid: % virtute buana indrumétalitcr feeit piedieta quattupi miraculo;: genera*

C^t? jeps er tribus odendebat fuflicicnter fe efTe deum*

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stenfo q» )cpö '’^ ^^ ^^“s quot;^^ '^ bomo fecerit vcra miraculau'nquirert

dû redat qüo rpi miracula crût argumentum certidimû fue deitatis* 3d qb dcfenfoïpclufionis in apologetico fuo fub bac fo:ma rndet: Miracula jep» nó róne rei facte 6 modi faciedi funt argumenta certidimû fue d citato iCuiquot; ró fm ipm ed:ga firma fnia tbeologop ciHcp ^^ miracula q jeps feeit podent a puro boie in virtute dci fieri.dicit enim pps 5o,riiu. 3mcn di co vobis: qui credit in me opa que ego facio ipfe faciet -r maiora boe facict. ideo pcludit:q’ id eje quo polTumus pcludcrc rpm fuide dcü nó ed ipa res fa* cta d modus faciédi:qa taliter agcbat qualif agut g virtute ^pxia c nó allude accepta agût:q6 eft ^piiû deo i nd opende ter. f.r nó aliéna virtute agere.qul modus agendi creature cóieari nó pÓt«quia § taliter multa egitepsnó oxan* do,f.ncc petendo:6 piccipicdo -r impcrado tanep ptatem bne:p5 q» tps erns deu8:-ï nó in dci virtute erna bó opabat ,fecc aut dedaratio deficit multiplr T^ximo qde, in pcluftóe pxincipali: videlj qgt; miracula rpi $tum ad ipa5 rem factâ nó funt argumentn certidimû fue deitatis. bec enim adertio eft orpxeHè p facra feripturâ.rps enim toques de miraculis fuis q^um ad ré facta 50«v, dicit:i0pa que dédit mibi pater vt pficia ca: ipfa opa que ego facio teftimo* niu pbibent de me.-t 5fo.t,j0p3 que ego facio in noie patris mei ipa teftimo niü pbibent de me.illud in^ teftimoniu qt5 fubdlr.'^ater ^ ego vnü furnus. lt;1 in!ra code dirit:Si nó vullis mibi crede opibus crédite vt cognofcatis ga ego in patre -1 pater in mc e{t.£r qbus auctibus -1 pluribus alijs que podent adduci p5 q» miracula ppi ^tum ad rem factâCqd notaf in verbo opa)ondc bat deitatérpi.'X róem de boe c cam oes erpofitoxcs pcoxdit' adignat: q mi racula rpi ^tum ad fpem opis.i.ipam rem facta virtute totius nature create ejecedût.qd nó pot intcUigi de mó agódi S de re facta,'^xeteroa tps ^babat fe cd'e deü cc opibus ab co factis tanq eje cffcctibus qpxqs ipfius dci: vt pis ejc auctibbs allega^.manifcftu eft aüt q miracula rpi róne rei facte -t nó róne modi agendi bnt róem effectus: ga modus agédi quo rps talia miracula fa* debat, independenter -z nó aliéna virtute agerc nee róem effectus nee ogig opati b3.§ idem qd pxius.'^xetcrea certü -t manifeftum eft fm qbatidirnos . tbcologos qgt; modus agendi quo miracula rpi eertifieabant de fua deitate fe

-ocr page 229-

tenet et ßte miraenU i non et ßfe agentis:afr mfraenla n5 dfeerenf ^p:fc lo* quedo ccrtificare: etq talie modiie nee eflentfarr nee aeefitafr ptinct ad mira cilla.6 age independent’ « ^p:ia virtute nee ad miraculor^ efTentiâ nee ad ac cideß punctzO ad ipm ageß a quo miracnlfi depedet.er tali § allertióc rcqtnr cp miracnla tpi nee et fc nee et aliquo gtinete ad fe erdt argiimctu certiflitniï fae deitatis:qt5 eft bereticil^fle rocß pfirmant g ilia cóem c vulgata diflïcti onémiraciilop atbeologiórcripta't,e.c,i.poritd:qgt;miraculnfnprrdr.'dno , , mÓ$tnniadrubamfacti:fientqgt;duoeoipafintfimul: vel^folrétrocédât 5 . »'^i«? i^'»r^ ant fiet.^eefido mo ^tum ad id in quo fit: vt refufeitatio moifuoç gt;r illuinilt;‘ natio ceco^.pót cnï na care vita ^ nó in nio:tuo:pót pftarc vifu5 6 nó in eeco 27ercio mó aliqd df miracnln ^tum ad modn c ozdine faciedi: fient efi aliqß ) fnbito g virtuté dinina a febzc enraf abfqs pfueto geefTu nâc: c en fiahs mare t dîna virtute in pluuiae denfae abfcç nälibuß câio.manifeftfî ell enî ^ et quo** libet gne ifior iniraculop fulFiciéter manifellaf virtue dina.i g pfiß oc mira/ culum ea ratione qua miraculum arguit a virtutc diuina elle factum. 'dnde fi defenfo: pclufióie gjnodn agendiin cóclufiócpofitfi: intelligcret miracnla tercio mó fumptaipclufio fua eet aliq mó pibabihs.ß eu g modû agedi intelli* gat independent’ -t ^pjia,vtrtute agc.q5 etfi verfi fit q^ inférât talif agéo efle dcu:tn qa fiinpl’r negat de miraenliß q’ roe rei factc no fut argnmentfi fuc del tatiß vider mibi faluo femg mclion indicio q? pdicta pclufio fit falfa i p ver/ ba facre fcripture fugiuß inducta, Sedo pdicta dcclaratio deficit in boe qß dicit:q’ tpß et boe qgt; agebat miracnla no o:âdo nee petendo : fi pcipiendo c imperâdo ondebat fc elle deß:qa ^oHie.t.c.fcribiftq’ in eófpeetu filiop ifrael dipt 5efiie: Sol p gabaon ne moncariß:'! luna p vallc baylon:lleterfitq} fol *1 luna donee vlcifceref genß de inimieiß fuiß.fiatio aßt folio i inne ad mira/ cnlß gtiiict.verba ctlâ 3ofuc ad foie lt;nbsp;lunâ crût pceptina t imgatiua.vt pat5 et foîma verbop 3ofne etiâ erat puriio bô.ct tali § mo agédi g imperifit pîc ceptû nô peludif fuificicnf dinitao agent’, Iboc idé legif Sctuß.v,de Tfsetro ) qfolovcrbo'tptâteauania-i53p^*tâvto2cfU3mentiéteGmoitiincrepâdo * ^v»*»***“^ i^^U'i tradidit nulla oîonepmifia.'î.jf.codcdf de'^etrotq» ad vmbxäilliuß libéra/ ' bantinfirmiabinfirmitatibußfuiß.qßefimaiußqstactU'iverbofaecremira fquot;^**^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

cula: vt magf THicolauo de Xira ibide fcribit.feoc idé tenet btßß JÖtegMq. ' dialogop de btó 3Ôndicto. Si dicat qgt; miracnla que 5ofuc c '^etrue fece/ runt *1 ceteri feti p:ecipicdo -i imperado ptatc a deo accepta c dependent’ fa eta fuerüt,gg qb et tali mÓ agedi nó peludif q* 5ofue fijerit deu9:fic de tpo pcludif:q miracnla fee independent’ t ptate ^pîta nó alinde accepta.fecc rfi/ fio nó valct.^2imo:qa tpm agere independent’ i ^pfia virtute dl eque in/ certn *1 imanifelln in luminc nali ficut tpm efle deß, fi g mediu incertß t igno tfi nemo vtenß róne certificat de eque incerto i ignoto:cu argnmentfi omne ^cedat et certiojibuß nobiß ad minuß ccrta.§ miracnla tpi alit qj et tali mó agedi ccrtificabat de deitate d^^tc agere miracnla pcipiédo -r imgando aut dl agere independent’t ^«a virtntc:aut nó,fi p:imfi:§ 3ofue q miracnlofc

-ocr page 230-

Jißebat foie Hare pïccipfédo c fmpando crat denstq ß cd bcrctkn, oHa renet ga agere independent foli deo pnenit.Si dcc fecandff: fequit q? cc mó agedi peeptino -i impatino nó pot pcludi in bona pna c nccia:qgt; talir facies miracu la fit deus, pp qßer tali m$ agendi nó magj conclüditnr q? miracula rpi fint orgnmentü certifTitna fue deitatis ^ róne rei faetcetquo vtroep mó vt ^balt;* tn cft:pnrus bo pot faccre vera miraculaXercio pdicta dcclaratio deficit in boe qß dicit ç tps cens deus c no in dei virtuts ejens bó opabat miracula: ga ^batü cd p:ecedéti,c.ec auctibus Xeonis pape i ba Î0;onyrq:çp bfiani^ tas rpi vt infirm pinnetfi deitati pcurrebat ad opatioem iniraculos ipins rpi pdat aut oc infirm in opatóe agetis pnneipalis recipe ab codé agente pîinci pali virtuté agendi.g faifum c ? intentiÓe5 fetóp ed aflerererq^ tjas nó in dei virtute erfis bó opabat miracula.©icendij ed igif alif.-t p:imo dico cp mira cula rpi ea róne quamiracula: videlj aut róne rei facte vel cius in quo fit vel modi lt;1 oîdinis faciedi vt dictu cd funt argumentfi certiffimu fue deitat^Sc* eSdo dico:qgt; modus agedi quo tps faciebat miracula virtute.C^pzia 'i non alicnazfufficicnt’ ondebat ppm elTc defiXercio dico:qa doctrina qua rps pze dicabat fufficienf etia ondebat rpm ede dcn.'l^zimü 't fecundu fic odcdo:ga quando aliquod opus cd pzopziu alicuius agcntis:pcr falc opus fufficienter pzobatur virtus talis agentis, ficut cum rationari fit pzopziu bots: odeditur oliqs effe bó et boe ipo q» rónatur circa qßeunep particularc ^pofitö.G mira cilla ca róne qua miraculu:cd ^pzius edectus diuine virtutis:cn excédât fa* cultaté c virtute totius nature create, erquoenq; igif miraculo qb rps fccit lt;nbsp;^pzia virtute fecit:ondeb3c fufficienf dcitas ci‘’Xcreiu fic ,pbo:qa doctri* na qua tp0 pdicabat nó poterat cé falfa S omo vero:cfi ciTet veris miraculis pfirmata,dcu6 env eu fit veritas p eflentiâ nó pót cfTe tedis falfc doctrine.fed tps dicebat t pdicabat fc effe den: vt p5 p ca q allegata funt p defenfozé pclu fiói6:5o,v,lt;,t»c»S tpi doctrina fnfficicnt ondebat rpm effe deu.bee cd intcn tio bti 2Zbo,ptc Vlri.q.rlin.ar.iiq.vbi die qp miracula' q tps fee erat fufliciétia ad ondenda deitaté ipfius fm tria.'l^zimo qdem et fpecie eper que trafcen* debat oem ptâtem create virtutis.T idco nó poterat fieri nifi virtutc dinina.c pp boe cec’ illuminatus dicebat 5o.iv. 3 feculo nó cd auditu:qa aperuit qs oculos ceci nati:nifi eet bic a deo nó poffet faccre qc$. ^cdo et mó faciedi miraculazqa et fpzia ptâte miracula facicbat:nó aut.ozado ficut alp, vn dicif Xuc.vi.qgt; virtus eribat de illo -e fanabat oés.p qß ofidif ficut iCirillus dlc: cp nó accipiebat aliéna virtutcfi cu cét nâliter dc‘’:^pziâ virtuté fup ifirmos ondebarin: pp 15 inumerabilia miracula faciebat. vfi fup illud ^IÊgt;atb. viqXq* eiebat fpas verbo:-r oes male bûtes curauit.dicit zCbzyfo,5ntcndc quanta5 multitudinc5 curata trafcurrut cuagelidc:nó vnuquodeg curatfi enarrateszé vno verbo pclagus ineffabile miraculo:;: inducctes.i et ß ondebat q, béret virtutc coequalé deo patri:Pm illud 50, V,Ouodcüq5 pater facit boe t filius facit.! ibidc:Sic pater fufeitat moztuos ! viuiftcat:fic ! filius boics 40 vult viuificatXercio et ipa doctrina quafe dea dicebat:qiic nifi vera eflet nó có*

-ocr page 231-

fmnarrftir^nfracuUô dtaha vfrfote facH0,*t fdeo dicitur zifeatlSJ, ßjie nam dbetrma bec nou3:ga in ptâte fptrittb* fmundie impaUi obedwt ci,^£i qbuB ptjï ^p CU jepe faceret opa q a nuUa virtutc creata poterât fieri tan$ a ptimo lt;nbsp;piincipali pzindpiox talia faceret nö pcifc oïando:fi tan^ piincipalc agea p:ccipicdo:i afTcreret fc deS lt;nbsp;pinna piincipiü cfTeiipfe fufficienf ondebat fe dcó elïe.15 vteref opatióe bSana in miraculiß faciédieiquia miracula talia nó arguât infirm fi piincipalc agéô.fjuppofitâ ec défi, £t g boe ps folutio ad rS nem qua defenfo: pclufióis pio fna infirma fnia indneit: qa dato qgt; parue bS faciat vera miracnla:fiue oiado -1 impetrâdo:fiae piccipiédo z impado. ve^p tfi quia purns bó facit miracula vt caufa inftfalie c nó piincipaliemó pcludif de tali caufa q» fit dcu6:fi q? agit miracula in virtute dei vt fepe dictö cfi. Q^ pio fnali mtelligctia pclufióie ingrendS efl: qua certitudine miracula xpi crat arguments certiHimn fue deitatie.cum enim fit duplejc ccrtitudo:cuidcntie,f, 1 firme odbefionis fidci;vt in determinatione piccedenti diccbatur:cft dubiu apad doctoics qua certitudine miracula rpi funt argumentum certifilmS fuc diuinitatis: vt df in pclufione pdicta.-t vider quibufdam magnie doctoiibna lt;p apli c illi q viderSt ppin miracula facientem -i fufeitâtan moituos in tefti* rooniS fuc dimnitatie % fuc doctrine:babuerant cuidente certitudine -1 fciam de diuinitatc ppi 1 de veritate fuc doctrine, iCuius ró cfi:qa neSum t g fc no tó efi tam inftdeli (g fidcli deS nó poffe mentiri.cui § cuidene eét deS aliquid diccre vel facerc in tedimoniu alicuius rei: illc béret eje g fe notie certitudine euidcric de re dicta vel teftiftcata. qualif aut p5t eé alicui g fc nota den aliqd diccre vel facerc in tefiimoniS alicuiue rci:dicut q» dupl’r.'Bno mó: fi bcatue videne den g efientia:viderct ipm moucre inteliectG alicuiue od afientiendu alicui veritati:! ific modue nó ppetit viato:i,3lio mó:fi alige viderctalique effects creedenté tota virtutc creature fieri in tefiimoniû alicuiue rei, Cf boe lt;ni feiref q» dcue faciene talé effects tcfiificaref illud gg qt5 fieret, t boe mó epll -i illi q viderSt refufeitatóem X.a5ari quatriduani in tefttmoniu dmitatie ^pufciucrüt deS teftificari q» tpe eilet dcus,'t fic babuerfit g ß fcumiquafi g talé demonfiratóe; ^cedenté ex g fe notie eie.quieqd deus teftiftcaf efi veru fi dcue g talc faetüCdemefirato miraculo^tefiificatue efippm elle deS.g pp« eft verue deae.-t g prie babuerfit certitudiné euidentie q» tota doctrina quâ andiernt a ppo que feiebât efle deS fuitvcra, feâc opionem tacite vidcf tenc dcfenfoi pdictc pclufióie in fuo apologeticoîvt babitfi efi in determinatóe de libertate crcdédi.lfeec aSt opte nó vidcf nobie vera ^fu5 ad modS aflignatu pio viatoiibuetgg tree róce.'^umoiqa demóftratio neceflitat intellects ad affcntiendfi.fialig vidétee ppm refufeitanté Ïta^arS talia miracula faciétem nó a ffentierfit q ipc eét de'’: vt P5 5^*1^ 4^ ^ f p6 eppiobiado die 5o,pv. 0i oga nó feciffem q nemo aims fecit peccatS nó berent | illa miracula non fnernt fufficiétia arguméta ad ^bandS demófirattüC t eoidCnf ppm effe dcS.\ jocbo:qa ft apli babucrSt g talia miracula fciaj t cüldCntia de ppo q i^ eét ' ^ ' deue«t g pne q doctnua aue eét vcraifequercf $ e;;tunc nibil meruerfit in

44ig;

-ocr page 232-

r credendo pdic€a:q3 Pm JÖïcgodn omeló'e m octauisparce fidcö fiS b5 merf ) til vbi bSana ró pzebet cxß*mentß,boc aut videf cc mcoocnicez-z p pils apft gt;nbsp;) nó babucrut de taUbas certitudme eufdetir. ETcrcio ga dato cp eét g fe nota

c cuides alique cffcctu fieri a folo dco:ficat fint rcfufcitatio Xa5arf:tfi B non* ^ eet p fe notu cp boe fieret ad tclhficandfi:qö dicerct iftc vel ille q pdlecrct mf raculfi: qa de nullo boic eft p fe nota qn pofict diccrc falfum cj: ignoiatta vel malfelamcc dejepo fint B p fe notS 8 folu fuit credit« ab illia q credtderfit ipm eé deu.i ^tumefiep aliqß videat verß dinfic in vno: nó cft pp boe p fe notai O’ dieat verß in alio, pofito § qp jeps dipflet eg deus refufeitaßet jLa5aru ad tcßificandß eg ipc rps ect verus dcu0:T pflarct enidéter de refufeitatde Xa 5ari facta a dco:t quo ad boc de veritate ppiptedieetio tale rcftjfeitatóe5:n3 f ’ RE boc ect p fe notfi cp jeps verß dijeiflet:^ iUo addito.f. eg ilia refufeitatia fieret in teßimoniß eg ipc ect deus.Si dieaf q? (mo:qa dene non pbtbet tefli moniß falfitati.fi fi pps no fuiflet deus: x tale miraculfi fnißet factfi a dro:r^o-inuoeâte deß:vt p tale miraenlß tcfhficarcf ipm cc deß;fcqucrcf ç de^ faciclt; do talc miraculß ad talé rpi innocatiÓC5 pbibniflet teftimoniß falfitati: qB cd impofTibilc.iRndcodiccndn:^ fi de^ p talé iniiocatócm y§i faccret niiracnlS tßc eer in teftimoniß illino innocatóis.è ^tumefieç peurrât talie innocatio et; miraculttznó eft tß pp B p fe notfi q? mtracolü fiat ob talc inuoeatÓ^:qa aUqe pot p re «da té es fcire qd fa c turn 3 fit deus ^t ignorare pp quid debcat ficrize-^2iap2cfuniptióc vel malicia cogifare vel fingere ae diecrezepde'’ factura» fit illud pp almd cp fiat a dco.donfi ent ppbetie ede eft bonis c malis.-t tali» fte dicens falfum dicit,8 deus faciens miraculß qb pdictf nd tdbficat faUnm qa nd facit miraculfi pp illud qd alius dicit;^uis fiinul peurrât.t fte nd eft g fe notfi ep miraculfi fiat ad teftiftcandfi dictö cuiufefitp bots etia rpi : 8 folum creditfi ab illiß q cred ut ipm eé deuz-r p ons nd pofte mentiri.pp qd mino2 ^ pofitio rdis qua voeär demdftratides nd éft p fe nota 8 tin crédita.Sic igif p5 qp tniracula q rp8 fceit;nd fucrfit argamentfi ccrtiftitnfi certitudme cuidentie fue diuinitati9;8 certitudine ftdei -t firme adbefidis: vt edis tbeologozp tenet opinio, ©icit eni ©aradus m.iq.fniazpzip argumentfi duprr df.'^no md rd dubie facies ftde. aiio ind fcnfibile fignu qd indued ad manifeft«tidc3 alicui* dicti vel ractufie fcribit J0cfi.Ftrijc.de vcoreTfbutifarlszq’in argumentfi fidei retentü pallia ondit manfo,'^2imo md aceipiedo argnmenra Fps nó ^baait dcitaté fui nee ventate3 fue doctrine p argaméta:nift aftumedo auctes facre feripture; qa cfi epm eé defi ereedat bumana rdem: nd pót .pbari p ptincipla nota lumme rdis näliszvt dietfi cft.opoitct cni5 principia et codé gne affumi cfi pclufidc: vt dr primo poftenonz-r Idco ad ;pband6 taUa aceepit auctem fa* crefcriptureïcum die Jt uc.vlt.i0po2trt implcri oïa q fcripta funt in lege t in pfalmis x ppbctis de me. Si afit accipiat argumentfi ^ fenfibili figno qd in* ducif ad manifcftat!de5 alicuius dicti vel factizficrps veritate fue deitatis et doctrine argumentis declarauit t pjobauitzin^tum adbibuit i fedt miracu* la tam^ quedam ligna euidcntw quitus fe verum deum oftendit.que quidcj -

* ” P

-ocr page 233-

lîfçna non fueronf adbibifa quafi er necefTnato cdcludenffa venfafem Tue dd fans *1 doctrinqfed tanlt;ç nata indmare bumanae mentes ad ftdem rpi con ftracndam:vt in determinatione de libertate credendi latius Vifarn dixredo tn epapoftoU ^ illi g viderunt rpm miracula facientem: er conenrfu talm mt* raculo^ enm fidc: babneront quandam altfo:em c perfechozem notidam de rpo -t eins miraculis: ^ nos babeamus qui talia miracula a rpo deo lt;nbsp;boic efle facta credimus, ^ic ergo patet quomodo miracula rpi funt argumeniö «rtillimu certitudine tm fidci t firme adbefionis fuc deitati» «t doctrine.

■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'. .»1,0'7

'gt;'-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CCerciadccima xCoclufio apologetica ^oanni®

ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^id Zbirandulani iConcoïdie X^omitis.

. ./Ranonabih'uö cd crederc ^ngenem elk faluö:q5 credere ipfum elk damnatum.

•* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^cterminatio magiftralis.

d £ piedicta conclulionc flatueram a piirtcipio nibfl feribere cipier duo# » T^:imo:quia determinatio magfalis defalute vel damnatione alicum» depend« regulariter er iudicio i dedaratide ecclefic:cuiu8 meneem 'tintel* lectnm melius foite agnofcunt dni canonifte q3 tbeologi:qao;i fdam ti»i ego pioftteoi.Secödo: quia defalute ©dgenis poft bnü feieronymu c TRuftmu viros doetillimos fcribcrc:nibil aliud cftzc^fcripta a feieronymo ^ligenem aceufante -t iRuffino ereufante repeferex vt verius loquar rapcre c furari, '^esga defenfoi pcluftóis in apologetico fuo pturibuo articults etargumen tatióibus 03 opus fir.i0iigenis faluté nitit defenfarc;1Re opus nrm manen c impfectu ab cinulis criminenftatuimus opionem nram de pdicta pdufióc bie ntus (^ tâta res dici pot .pbabülr tm fenbe.Ct piimu pdufioci vnica piincipa lif intenta ecclefiafticis determinatóibus t fetó? auctibus pbabimus, ©ein* de roes aducrfario:p ;p falute ©tigenis inducem’. ƒ inaft ad obiecta p nram pclufi5e5 inducta rndebimus. ^r quibus patebit piedictam cóelulionem cfllt; temeroriam ^ contra detenninationem eedefie,

CiQö picdicta conclufto non eft confon# róni nee pietati fidei catboUce,

4 ^pUci autem via demouftrari poteft cp picdicta conclufto ftt edtri rónem t pietate^ ftdei.piima fuinitur er determinattóe ecctie,fccSda ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er fcró;t au“te. lér determinatione eedefte piobatur noftra eddufto éluia in piima actióe quinte fynodi vuincrfalis feribiturtep beretici poft moi tem fuut anatbanati34di 't eccóicandi.rrüp.q.q.c.fane ^fertur. qd pluribus cjcemplia que tu facto.cófiftant tbi piobatur. inter que ponitur e/xmplum de

-ocr page 234-

©iofco2o i;0:igcnc quoepoft mo2tc ccclb d^nauft t anatbnflatïjani'tvW glo.lt;Jicit:qgt; cognito erro:c ctia port moîtem crcóicanmr bo'crtd.^c «Onge ne vo çcp’.eiïc feribit in,§. ^tem rt ad tpa ZZbcopbili fanctc niemojic vel fu*. penus aliqule reeurrencetiaj ^ligcnctn inuemet poft mowem anatbemati* 5atd:qö ctia in ifto fccit ^ veftra fanctitae et inline rdigfofiffimus papa on* , tiquiona iRomc.i glo.ibi: jCü ifte danafus facrit: none c duo fcripta^vriqj.

er de bere.c.fratcmitac.ibi afit fient feribit: iCn jCeleftin’ atcp TJbelagina in iCpbefina fynodo fint danatt:qno poternt recipl capitula illoE quop dananf auctoïeö^ vbi glo.in fuScripta Öngcnia appwbata fuerilt.rvï.q.vq, *1 boe dictmu0:g danatua fuit poft mo:tc.)cpi9gt;Q.9.c,fane ^ferf,16)c qbu0 pj lt;$ p2e dicta pclufio eft p determinatÓe5 ecclic. a p pda no eft pfonö róni nee pietati fidei : afTerere q» rationabdina eft credere ^li^enc cfle raluiï:^ credere ipm clïc damnatrt.éi dicatur vt defenfo: conclufióia in apologetico dic:qgt; ccclia p pdicta verba nó intédit danare pfona Cngenia quo ad aïam:0 opionea et dogmata Öiigcni attributa vt betica: c ipm rtc dogmatisante danat i detc* dat ,lfecc aut rnfio apparct efïê ridicula c ficticia: vt p5 pondérât! fingula ver ba.c,fane ^fern na in quinta fynodo neep vnqs apud viroa doctoa fuit dubi* tat5:an doctrina feu liba bercticalce alicuiua doefodé portent damnari poft eiua moitétqa nulli dubiu q» nc,3 erat dnbin rónabiktan aucto: libioç bae* ticaliu pollet poft motte pfonalif danari c bereticua ab ecctta fnïalitcr decla* rari.1 dicrü.c.dctcrmtnar erpterte cp rtc: vt pt5 cc p:itno,§.'i pcipue ec,q.vbf df: augurtin'’ feté memone pfuluit fiatui t tcneri ab initio in ccclia.impiâ cnî dogma lâ inculpatû eft c odemnatnt-r eoa q tali dogmate obnocq fût anatbc matisari volait ccclic traditio:15 ctiâ mottui eent.ideo feté memoxie Sag'’ die Si mo puinecref iCccilianua de bia q inférant eitetw poft motte ei‘’ illuana tbematiso.^té manifertu eft p.§.fequenté:^ dictfi,c.loquitur de pfonia c no de opibua vcl deauctotibua in(^tum auctoteatga dieit q» defuncti q faaa fa cultatca bereneig rcliqucrnttfacrût port mottes anatbcmati fubiecti,£ft artt daru q» ifti no fuenît ejccoicati poft motte vt auctoteaîalicuie puerft dogma# S vt pfone ptiuate:pto quanto decerterunt in peccato mottali tan^ fautotee bercticop.^dem ps p,§.iiq.-t.v.'t fequen.-c p glo.fup,§,itcm ft ad tpa Oeo pblli.vbi glo,diftinguit int’ damnatóes pfone c ope^p.'z. boc ides clarine p5 ej: glo.cr de bcre.c.fratcrtiitaC.qfbs igif eje pdictie q intétio ecclic in pdicto,c. eft dânarc pfonâiOtigenia ^ qnâto deceffit beticua in iudicio eedie militât ^ebo eje cade radice argiuf ad nram pclufioes fictep vna ^porttóe crédita t de fidcti altéra de pietate ftdei:fequif in bona pna pclufto depietate fidef, et B ps cuilibs fciéti regulag micnôia fylogümo^t.è ß ^»pofttio qciincp decedit in peccato thottali eft danatua in aîa infemaliter:cftdcfidc.cû erpterteptineaf in facra feriptura C in fymbolo fidci. bec vo ptoportPolötigenea decertit in peccato mottali bererta: eft depietate fidei: cum dependeat ep iudicio -t de* elaratione ccclefic:quâ in talibue pie credendum eft non crrare:vt ps ce pie* duxiejergo bec côclurtoiiôtigcnca eft dânatuo infernoft eft de pietate fidd*

-ocr page 235-

Confirmatur (da ratte: ©ninis berericue vel fcifmatteus ed cum diabolo et ongeile due etemi ignie Inccdio addictnexr de bcrex/irtnifninc tene -i nül latentie dnbitce.i dl btï Sug. te li.de fide ad '^etrö.S J^ngenee te iudido eedie betur vt bêtlcue *1 fdfniartcua: vt g pdicta p3.§ p róe? ^ pfetatetn ftdd dl airercrc zOngenê effe fateatfiXerdo ad eande pcluriócin ejt cadê vla arlt;’ galt nc;ga pari ptâce gt;i aucte pot ccdla fmalif dedararé altqué poll mótte eg bercticiK'z g pne in iudido cedie militatie tefernalit’ damnatß:ric fnteliter de darat alique poft moite cc fetm.B ^apofttio p^ga nó videt maioï aiiêtae nee iurifdictio regri ad vnS c^ ad aliiid.fi ent cedïa bj ptâtem -t auac5 interpzeta di c dedaradi dubia circa facra fcriptura t artfeutee fidd *i circa oipotentia dd:de gbus nulla b5 eiiidentia.ptätej vtiq3 b51 aucte5 dedaradi alique poft moiré ec beretien.in eedia anr -r in papa eft plèhftudo talie ptat^g Çtpimeto p5 ccdia5 fmaliter dedarare poft moité alique cc fctm,§ equali ptatc *c aucte pot fnialiter dedarare poft moné alique eé beretieu, qb de Smo Ï©i0fcoio TReftoïio fEüticc 'i pluribue alqe eedia de facto fecit.'i $uie in canoni5atoc fctó:p pluta peurrât 'lïegranf ^in danatóe bercticopzin vtroq) tn eedia mi* litae Pm foimé iurie ^edirifm qua glibet tener pic credë in talib'’ eediam nó errare.-ï marie te damnatone bercticor -i bercfum:cu vtrüq, ptteeat ad bo* noié dei i fidei catbolice:fic canonijatio fetó^z, -z hme eft qi eedia ;pbibï 02« re -z oblatióes offene p talit’ danarzer de berc.c.Cc ait btue Xco.vbi glo.d. q» pftat take dcceffiffe te moitali petó.rriij.n. v,placet.-r nota verbs confiât qö eerntudine impoitare videf. cü § diligence ab eedia tan^ bercticue fit anatbcm3ti5atu8 c ercéic.ituezvt p pdicta p5:pecearet ,pfccto ft gó ^gt;ciquot; ate oiarct c obïatóee offerrCt.jCócludo igif q? p róem *2 pietaté fidei eft afferere Öiigcnc cc faluft. £p fccuda via vidcl5 fetó^z aucte .pbaf nfa pdufiozga de dogmatibue a danatioe t^zi^enie tenendu eft qb btue feiero.c Sug^tenét *1 fentiötzga eedia te talibue piefert indicift bti Eaiero.tudkio iRoffini -1 £u* febq iCefaricft.a alio^z : dogmata ^ perfonam Öiigcme ejeeufantifi : vt patet pv.di.c.fancta romana eedefia.vbi crpicfle babetur de TRuffmo.^tem iRuf* ' finue vir rcligiofiie plurimos cedeftaftici opie cdidit libioomSnultae autem gt;nbsp;/ feripturae interpietatue eft, ^ed quonié beatua feicronymue in aliquibus , wf cum de arbitré libertate notauit: illa rentimus que beatum feieronymö picdf j gt;^i^ ctum fentire cognofcimuö.-i non folü de lRuffmo:fed etiâ de vniuerfte quo81 vir fepiue memozatus jdo dei c fidei religionc rcpicbcndit. €t de lOiigcnc/ ' §.imediate fequenti.^tem J02igcni9 nónulla opufcula que vir beatus Ibicro nymue non rcpudiat;legenda fufcipimus.rcliqua autem omnia cum auctcic fuo dicimue elle renuenda.^e £ufebio vo /3clariefi.§Jmediate.5tcm cbio nicam tEufebp ^efarienfts ac blftoiie ecdeftafticc Hbioezcpuis te piimo nar» ratióis fue libio temptauerit: -i'poft in laudibue atep epeufatoibue i@iigcnig» fcifmatici vnö pferipferit libiüzpp rc^z tn ftngularc noticia que ad inftriictcey ptinct vf(çquacp nó dicimue renuendoe.f tgbue auctibue P5 O’ de dogma* ribue 1 damnatióc Eugenie tenendu eft eje pieccpto eedefie qb btue H?ie*

-ocr page 236-

1 T^ Z*?ri' vn’rf«^ ^«H* I* A P* ^V^'WO

ronymus fentit c tenet ♦ manffeftfi eft aßt cp btuo feieronymus fcntit et tenet O’ Eugenes plura dogmata contra fidcm cf intentione fcripfen'tZQ’ bered*’ eus fuen't *1 fmaliter m bereft dcccflerft:pïopter quam ab cedefta anatbema fijatus fuit,crgo aftêrere ©zigenem efte faluu eft after tio contra intentónem feicronymi -x determmationem ccclcftc,aftumptum pzo mmozi pzebatur. et pzimo de dogmatibus beredcalibuo ©zigenia fcribit IÈ)ieronymuö ad T^* macbin5ïn epiftola.KX^^bi octo errozes inter cetcroß deteftabiliozes refert ©zigenis.'^zunaa crroz:q’ ftcut incongruft eft diccre qgt; poftitfilmé pidere patrcm;ita inconuenienß eft opinari q’ fpirituftanctuß polTit videre ftlin,©c^ eöduß erroztç in boe eozpoze quafi in carcere funt anime relegate: c antc^ bomo ficret in paradifo inter rationaleß creatnraß in eeleftibuß cememozate funt.ZZerciuß ciT0z:q’ dicat lt;nbsp;diabolum i demoneß acturoß penitentiam alf qiiando:-i cum fanctiß vUimo tempoze regnaturoß. ©uartuß erroz: q? tuni* caß peUiccao bumana cozpoza interpzetatur:quibuß poft offenftonem -t eie* etionem de paradifo Sdam 1 ©ua induti funt,baud dubiu quin ante in para difo fine carne fine neruiß x offtbuß fuerunt, ©uintuß erroz:çp carniß refur* rectionem membzozutp c5pagcm x feymn quo viri diuidimur a feminiß aper tilTime ncgat:tam in ccplaiiationc pzimi pfalmi;(^ in alijß multiß tractatibuß. Septus erroz:vt ftc paradifum allegozi5et vr biftozie auferat ventatepzo ar bozibuß angclos:pzo fluminibus virtutes cclcftcß mtelhgcß: totäqj paradift ptinentia tropologica interpzetatoe fubuertit.Septimuß erroz:qgt; aquas que flip eelos in feripturis ce dicunt fetas fupnafeg virtutes que füg terra x infra terra prias x demoniacas efte arbitrai.©ctamis ci rozzq’ imagine x ftlitudi* nc dei ad qua bó pditus fucrat dicit ab co gditâ:x in bole poft paradifum no fuifte, lbos aut errozes eu plunbus alqs Ibicro.in pdicta cpl'a luculcntiftimc pfutat.btus 45 ©pipbanius in epl'a ad 5übc5 Ï^icrofolymitanu a btó feicro. e greco traftatazeunde Röbern pinonct nc ©zigenis errozibus implicef;©b fccro te mqt dilcctiftïmc x aduolmus pedibus tuis pzccoz: pzefta mibi x tibi Vt falueris ftcuti feriptû eft a gnatione guerfa:x ab bereft ©zigenis recede x a cuctiß bereftbus dilcctiftime.xJ, ©uis enl eatbolico^z poftltcquo aio fuftf nere x cop qfidé fuaboniß ogibuß epoznât: vt audiât ©zigeft.doctrinâ atiç pftliu/x credât pclarc illf pdicatioi: no pot filiuß videre pzem neep fpuftetûe videre filiuJbec in libziß periarebon fcrib»nf,'^lurcß alios errozeß poftem adduecre ©zigenis ep epiftolis bcati Ibieronymi: pzefertim ep li,u,ptra iRu* fmS ad T^âmaebiu x .tiÊgt;arccllum:fed bzeuitatiß caufa rclinquo, feoc idem fentire vidée beatuß ^uguftinuß de dogmatibus ©zigenißin libzo de bere^ ftbuß bcrcft.plij.x.pliq, vbi bec verba fcribit : ©zigenis ©zigcniß Sdamatq fectatozcß g x moztuo?3 rcfurrcct5c5 repcllut.ppm aut creatura x fpumfeturn introduccteß paradifu5 aut x eelos x ois alia allegozi^âtes.B gdc5 de ©zige nc ©pipbanius.Sed g eu defendut vnius eiufdemt^ efte fube dicut docuifte pattern x filium x fpiritunifctûmznec rcfurrectôc5 rcpnliftc moztuopziçuio in iftis eu conuincere ftudeât qui dus plura legcrut» 6 funt bmôi ©zigenis alla

-ocr page 237-

dogmata que oatboliea cana omo non rccipftn'n qbua neq3 tpm falfo arguit nee p5t ab eins defemojibus falli.mapmc de purgatióe t liberanóc.i rurfus poft longui tps ab codé mala rcuolutócs ronaUs ^nmerfe creatureqs ent ca^ tboli'c* jcplanuö vfdoctus vel Indoct’ no vebemeter exbozreateâ qua dielt purgatoem maloç:ld eft etlâ cos g bac vita tn flagitqs c faemonbus et faerf legqô step Impletatibue quâlibet fmicrutupm etlâ poftrenid diabolû âtqs an* gelos dus ^uls poft lógilïima tpa purgatos attç liberatos regno del luclcp reftltuûi rurfus poft longifttma tpa oés g liberatl Cumus ad bec mala deliuo dclabl ^ reuertin bas vlees alternates beatitudlnu t mlferla^ rónalls créa* turcfemp fo:e femp finde, de qua vanifTtma Implctatc aduerfus pbos a qtif* bus Ifta dldlclt Ä^xigenes In libns de clultate del difputaunbcc Sug^vbl.s, ©e danatlone vo pfone öngenis fcnblt Ifelero.ln.q.li»? If^ufmu ad.qibâma cblu: £rgo bd epi anaftarius *1 SZbeopbiP '^enerlus -i /Cromatlüs t oés tam oiicntis lt;$ oeddétis catboUco^x fynodus gul pari fnla qula pari fpn iHu beretlcu denuelat populls.^dem In cplh jCbcopblU ad fplpbanlö.^tem de dânatlône ^xlgenls In cplj.rrcv.fcribiï’M eft ànaftafi epl romanu^Hud 45 eucninc gaudeo:taccrc nó potunbiidimor pxlnclpft manafte rnfa gbus vnuf* gfq5 deo feruiens ab i0«gcnis Icctióc rcuocet:damnandÖ£g fnla pnnciptim: que lectio reu ^pbana ^idldcnf.^té.plv.cpra btifelcronymiad 'T^amacblu t Zfbai'CcHii pmendaf diidló Cbcopbill epi 2llcrandrinl : qui tota hbertate lOxlgcné argult beretlcu.'z.jf.ln fecundo lt;nbsp;terdo loco ^pollinate i /öngcnc lugulat.tEt: gbus olbus pj cp nó eft pfonu rónl nec'pletatl fidei aircrcrc:g? ró nablllus eft credcre iBxigcneni ene fnlun; $ credere Ipin ené damnatij. t eft volde mlrandu de defcnfoic ^^duftots:^ de re foil deo cognltaïquaUs eft da natlo vel falus tOxlgcnlstvt ipc fatet:vcllt fine rone ^babili vel fpcciall reue latióc fibl factaCde qua nó credlmns fibQadercrc *c tenere p detcrrhliiatóem eccliejt p fnlam bcatl Ifeieronymi: q? i0 zlgencs fit faluus.

Ciftóncs ^oaniiis q^icl zlSiranduianl zConcoidie jComltlstpxo defenfione falutls J0:lgcnis.

a tCcufatotcs j^xlgentó adamâtq de tribus pcipiie Ipfum acciifant. gfbnmü g? in fdc crrauciit.^ccödo q? pdictls erroxibus ptlnadter adbeferit c in illis decciTerit. STefcio g? ecclcfia ©xigenem quo ad dogmata t pfona poft moxté dänauit anatbematl3auit i e^cólcaUit.^ln nul* lo ifto? fnculpaudus eft tOxigenes nee criminadUB.§ rórtabUms eft credere 0xlgaic effe faluö $ damnató.'Tjbxima ^pofitio buius argumentatióis ptj ga tenentes i@xigcnem ené danmatatalias cas fue damnatióls nó alignant pxeter enumeratas.Secuda vo ^pofitio In qUa tota vis argumentatióls pil* ftit:pxobat p oxdlné a defenfote pclufióis In apologcticO fuo feptem articulls ad tres róncs a nobis reductis.Èét pxlmo q? ©ngenes unq^ bereticâaliquâ de rebus fidei.oplnione fcrlpferit -i crcdidcrit;pxobat aucte T^ampbili mar*

-ocr page 238-

fyrisxiiujs liber ferfin dcfcnfióe^ jOtigetiM quo ^lon'difTimug martyr c^ verWô ipfius ©Hgcnle er due libïiö ibirecitatie ondit ipin catbolicc Icntifle in bie in qbus catbolicus aceufaf, feoc idc5 ^baf aucte £ufcbü iCefariefi.q cadé que '^ampbilue martyr in.vijibzie ^ defcnfióe XDnçcnie feribitjpoe idem aucte ‘iRufini ^baf:qui libzß T^ampbili martyris ppzobans cé:ad J02i genie facere defenfióem in,ü,li,inuecti,p feiere, affirmât et ;pbat q? beretica dogmata que in libzis ^zigenis reperiunt ab heretic^ faifo fuiffe inferta : qui ilU'’ depzauaueröt Iibzo9:-i eje ^zigenis mete nó eé.q^zctcrca dato *1 peefTo q^ Ä^zigenes aliqua p fidé fcripfcrit:illa tn nó dogmatice nee afTertiue: g du# bitatiue femp t inqfitiue fcripfit.fic p5 de libzie b.Èug^'i fingularif fup JÓen. ad Irani,vbi multa fcribmif que a doctozibue catbolicie non acceptanneren faf tn a nobi0:qt5 vt ipemet dicit in libzo retractationö: plura in co libzo funt quefita qj inuenta.ita a multa ede pfit in libzie ©zigenis repzobanda i dam nanda.que qa ipfe nó determinado g inqrendo dicit:nó pp boe bereticue eft dicendue:c6 berede aflèrtu 4?pzie dicat dogma p erpzetlam vel fcripture ve ritate vel ecclede determinatócm.Sedo ,pbaf q? ^zigenee nó adbeferit per tinacit errozibue quoe fcripferit:ncc in taii ptinacia dcceUcriuqa i^tumcnqj magnue fit erroz in intcllectu:du in volutate nulla fit malicia:nó vider pzoba bile q’ tatiter errae peccet moztaliter:nec fit ptinarzeu ptinacia includat actö volutatie.'T binc eft qp btne Sug^de talibuß errâtibue dicit: frrare potcro g bereticue nó ero.talc aut maliciâ in volufate lOzigcnie nó Icgimue fuilfc nee fozmalif nee interpzetatiue. voco aut fozmalé maliciaxu qe volutatc directe vult aflerere aliqua:quo:p oppofita tenef afferene ccplicita fide tencre,voco afit maliciâ iutcrpzetatiuâ:c5 qe p negligentia ingrendi veritaté qua tenet in quircrezaffentit alicui crrozl p fidé, quop quodlibet de Özigene nepbae eft crederezefi de ipfo fertbat feiero.cp in pferutatóne feriptura^z diebue fudauit a noctibu0,^zigcnee pzeterca in nullo errauit: qd ipfe tune teneref fic crpli cita fide credcre:qß oppofitn afferco nó dogmatice g vt ^babiliue vifum eft bereticue dici pofTit.Tjbzetcrca dato q? Özigcnce ptinaciter adbeferit erro# ribuö fui0:nó eft pbabilc qp in eie dece Heritzqa eóftat z^zigene de errozibue fuiezdö feragefimu agerct annu penituiffe, vu feiero,in apologia fua ad '^â rnaebiu c 0cccanu:in qua fc ondit doctrina ^zigenie nó dogma fectatum: poftqj özigenierccitauit errozee bec verba fubiugit;5pe ©zigence in epVa qua fcribit ad ƒ abianu romane vzbie epm penitentia agit;cur talia fcripfitzi cae temeritatiß in Smbzofifi refcrt:qp fecreto édita in publicfi ,ptulcrit.T^zo ifta róne facit planctus fine lamentfi ^zigeniezqó fie incipit: ^n afflictióc et doloze animi incipio.-t finit fic: recipiar rurfue in gaudifi dei mei a mcrcar re gnu due ozonibue t depzccatóibue fetó^z -i petitióibue pdolctie mibi ecclo fiez q ma tibi eft glozia cum patre t fpiritufancto in fecula feculoç Smen.özi genie quoeß penttentiatu Jfidozue bie verfibue cecinit.

-ocr page 239-

’/ä

^üe 0 zigcnce ego doctoî veriflîmijs oiftrt

^uem pztmufidei gratia data dedit:

Cclfus eram mentis -r elarus copia fandf

•^^zereptus fubito lingua nocente fnü

Condere fi credis findifi tôt milia libzoô

ßnot legio mifibs dneit in arma virost

TFlnlla mees vmç tetigit blafpbemia fenfus

0cd vigil c pziidcns tutos ab bofte foi:

^ol3 mibi cafum penarebon dicta dedcrunt

Ibis me collects impia tela pzemunt.

Xercio pzobat lt;p ccclia non dananerit neC potuerit danai c t^ii^cnc quo ad mam ddnatione infemali.iCt pzimo fic:qa de iUo enius altera vel altera pars determinari certitudinalif nifi temerarie nó p5t:non debet credi factâ elle de tenninatioem ab cccHa.G de 13 qnefito: vtrn «Ozigenes falniis fit vel danatus determinari altera ps nifi temerarie nó pot: faite abfeg rcudatióe fpeciali dd § efi de tali renclatióc nÓ pftct:nó debï credi de 15 facta clïc eb eedefia deter* ininatiócm.malo: eft nota; c oppofttS eins eet ininriofum ecdcficzcredcrc/. Q’ ab'ca poffit incófultc -x temere indicari. /Confirmât pdicta ró:ga certificat ri nd poterat cedia de dänationc ^zigenis nifi p fpecialé rcnclatióem de eó facta.G de tail renclatióc qgt; fnerit facta niifq5 bewr metio.g bétur ^pofitom. ©cóo argnit:2ld cediaro nÓ ptinet danare alas boirn aütfalnarc: ga ad illS attinet folmnodo g tndcr eft vinop c moztno:p,qnarc ridiculS eft fi in decree Icgiu^inamue èzigcné:erpónerc,i,aiam eins danamus damnatiocinfer* na li. Cercio arguit:Stnltnm eft dicere qgt; eedefia dcterminancrit^ zigcitis mam elle damnata:ga nó fient pfnenit eedia canonijare alignoszita etiâcon fnenit danare,i,fnïaliter decernere tp fint in infemo.ß ró quarc boe pfucue* rit 1 nó illud eft: ga ad decernendn qp aligs fit faluns opoztet nos certificari gp illc deceflerit in gfa:cuin0 rei indicia h tn nó certa bere pofinm^ nó er bis que egit in vira:ga illa nó fuffidfit: erquo du eft in via femp merendi -r deme rendi eftlocus:^ mutadi fe de vno ^pofitoad alind:6 bémns figna poft moz tem: vt funt miracula vel aligd fimilc.talc ant aliqó fignS ep quo damnatiocs alicnins puincamus poft mozte3 alicuius bcrc:n5 eft facile inuenirc:uno fine dubio baberi aliud fignS nó pót:nifi fpedalis de boe rcuclatio:quc fi ptinge* ret vel prigifiet ^fecto fient eedia cum aliquc canoni5at:dc miraculis fuis te ftaf':c de alijs pzopter que mota eft ad canoni5atócm. ita etia eu aliquc dana rct:fpcci3lis reuelatióis de boe facte mentióc5 faceretme temere aut incófnl* te fic viderct decrcuinc:q6 tfi de 0 jigene nufq) narrat eedia « debem ‘’ergo intclligerc damnatS ©ugené ab eedefia co mó quo ex bis que de co narrat a teftat videt venifi'e dänandus.ß de co nibil aliud narraf nifi qp erranerit in myfterqs fidci.c ad bSc erroze nó feqnit abfolnta danatio ©zigenis infe fed fois in feriptis *1 in doctrina fua: Vt pj ex pzecedétibus.'t fic demus ipm indi# care damnatS ab eedefia c non aliter* ©narto arguifz/CertS c manifeftS eft

-ocr page 240-

Q’ glo/uß îllad: fi nd tga 23beopbfli,x]dig,q.g.c,rane pjofcrf.dicit^i ipc d«“ natus cd none duo fcripta^i rndet q? ficiBucro iginfi fiat bcc pfianpfe ^li genco cd daninatu0:ergo t duo fcrïpta:qno (n ante capitur dainnatue/i fic capdurad ed in fua doctrina non appiobatuo t vt dogmatidee non accepta tU6:béturp2opofitfi:vfddic5cp cedefia non damnat ^zigenem infemaU da** nqriónc.fi aut intclligatur damnatuo in aia fua:tunc nihil valet pna.poflibile enim ed multo9‘docto2e0 quoç fcripta catbolica funt etpïo catlxdicio quo# tidie leguntur efie in infcrno,quia dat alique in fide nihil errate fed recte fen tire de oibuo articulio:^ tn ec in alio peccato mouali a, in illo decedere.'c oi# no impertineno cd damnatio ate ad damnatioem-doctrine: quia ilia attendit pence maliciâ voluntatieuda aut pence defectfi intdlectue.quarc non valet Ide ed in paradifo:crgo dicta due funt catbolica: nâ -t '^apiae cd in paradi fo -t feirenene lt;nbsp;'Bictoiinuo -t jCipnan'’ c multi alqtquou tfi dicta -r fcripta in mulK q nun$ reuocanè legunt vt betica rep:obanf, /Confirmât pdicta rd ex illo dicto ad qd fe refert gio.de bere.er.c/raternitatie, vbi dr:©i zCcledi nue atq3 TPsdagino in ^pbefina fynodo funt damnati:qfio potcrut illoy ca# pitula recipi quo?: damnant auctoice, certu ed aut qgt; in ilia fynodo iCdedi# nue x '^belagiue non fuerunt danati in fcu\in aia fua:fed in fua doctrinaXfi quia aliter damnarc boice ccclcfia ncc pfucuit nec potedXu quia ab co de# bernue intcUigerc fententiatu de quo pîiu0 cd quefitS c difputatu, fed in fila fynodo vt ex actie concile patet non fuit quedio vtrû aie tCclcdini et 'gbda# gq eflent in paradifo vel in inferno:fed an dicta cop lt;t dogmata client catho lica vel no catbolico.quarc de boe.i.de cor dogmatU5 veritate c de aucto?t ipfo^ï vt fic dogmati5antiö appîobatioc vcl rcpzobationc dcbcinus intcUige re fententiatu. iduinto arguit fietq^tumeuqs aliquie grauiter in vfta motta» liter peccet c condct ipfum mo:taliter peccafle:nifi coder de eine finali impe nitentia:temcrariu cd veUe afl'crcrc ipm efie damnatu,pt5 veritae buiue p:o pofitidie ex comuni fnîa oîum doctors in dicta pzopofitiôe confentientiû, fed de finali impenitentia ©ngenio non codât ecclcfie:quinnno de oppofito cô* dat: vt P5 ex plâctu t lamcntatiôe fua,§ temerariu ed adererc ccclîa} dâiufle lOzigcncm quo ad aîam damnatioc infcmalû £k ida inquit argumentationc fcquutur due p2opofitione0 p:o falutc lOiigenie.'^jima : non p:opterea cp aliquie in vita mojtalitcr peccauerit c nobie non condct ^ no penitueritin# dicandu ed firmiter a nobie illu effe in inferno.pat3:quia pofito peccato moi tali tm n5 ponitur totu illud ad quod fequit dânatio etema: fed opo:t5 vitra peccatû ponere ^ certificari de finali impenitentia, nec ego qui ncgo firmiter elfe credendS illfi effe in inferno habeo onderc tibi penitentiâ illiue : fed tu q oflerie illfi efie damnatfi babee certifteare de impenitentia,-z p:o bac pzopo# fitione multfi facit dictfi feenrici de 3nia:qui in expofitioe tercij.c, j6en,dicit bcc verba fo2malia:Si ergo argumentfi quozundâ effet cfficax quo aliqucm damnatfi eflc:ficut de Salomonc pfuadét: per boc q» feriptura due peccatû cômeînoî3t;-i nullâ de indicia aut penitétia due mentiôe) facit:tfic ita pnmû

-ocr page 241-

hominem ejc peccato fno damnatu conutnccrccricnt piimu angeln« bcc Ibcn rfcus.nufi^ enim betur inentio de penitentia ade 6 fold depeecato, Simile Judien.viq.Icgitur:de peccato JÖedcon ^ nó de penitentia:^ tarnen a docto ribus bene créditât de eine falnte.'^er boe etiâ argumenta quidam decepti erronée dicebant:çp ^oyfes erat damnatU9:quia legebatur peceatu eins in aquiô contradictonis:^ de eine penitentia nibil babcbaf crpjeHimK'T tarnen dipt deus 5ofue : ^Ibovfes fernus meus monuus cil « ©ecunda propofitio cil bcc:THemo potcR elfe certus cp aliquis lit damnatus ad infernu: nili boc babeat ep fpcciali rcuelationc dei: vel ab bis quibus creditur deus rcuelalÏc. Tratet veritas baius ex pïemiiri6:quia nemo potefi efle certus de fmali pc^ nitentia vel impenitétia nili ille qui nouit feereta coadis:! cui ille voluerit re* uclare.cum eni^ nullus de liatu alicuius ita lit ccrtus licut ipfemet de fc:quia que funt bominis nemo nouit nili fpiritus bominis qui m ipfo eft: vt dicit ad jCohntb.a. et de feipfo bomo non potcli: efle certus vtrS fit dignus odio vel amo:c:vt df ^cd'ix. quanto magie nópoteriteflecertus dealio:nili deboc babeat fpccialem reuelatióem.Êx iibs autem infert defenfo: conclufioniszqp dato etiam q» /9:igenes in illis errotibus libi impofitis et attribulis peccaue rit moïtalitcr : tarnen cum incerti fumus de dus fmali impenitentia vel peni* tentiataflerere ipfnm efle damnatutternerariu eft omnino indicia c rcqcicndli aCu ergo nec de falutc poflumus efle certi nee de dumnatióe:pium clïtamcn ^ valdc rónabile credere q» deus cum faluauerit boiem talis ac tante fcientie J0e quo feicrony.in p:efati5c Cantici canticociiCu in cetcrisomnes alios fuperauerit in boc feipfum fnpcrauit:t de ipfo illud vcrificar: ^utrodurit me rex in cubiculû finit alibi: ^mitari volcns expte i0zigené: quem poll aptes ecclclia?: magiftrû nemo nifi imperitus ncgat,t alibi:è:igenes tanto feriptu raç labo:c fudauit:vt iufte Sdamanta nomen acceperit, et poll quedam bec fubiungit:Ouis vnq5 tanta legere poted quanta ipfe confcriplit:et boc fu* doze quid accepitpzemqï damnatur a ©emetrio epo:cxceptis qamp;alcHine t :0rabic t ƒ ciiicis atqj âcbaie facerdoribus in damnatónem dus confentit vzbs iKomatipfa cotra bunc fenatu cogit : non pzopter dogmata nouitatem non pzopter berelim:vt nunc aduerfus eu rabidi canes falfo limulant: fed qa gloziam eloquentie dus t fcientie ferre non poterant.feeefunt argumenta c rônes qbu9 defenfozpdafiôis crédit ^barc t defendere faluté/Ozigenis,

dRefponflo ad rônes Ioannis '^id pzo falutc lOzigcnis inductas,

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1ftiuflt;S argumenta pzo falutc J0zigcni8 inducta foluantur cil notan

dumtq» certitudo in vnaquatp re no cil querenda vno modo: fl alio a alio fm exigentiâ materie: vt 2lrillotelc9 in pzimo etbico^z fubtilic deducit t pzobat.O autem certum t manifcllum cuilibet tbeologo:ç foins deus babet notidâ certam t cuidentej de flatu bominis t in vita et in moite

r

-ocr page 242-

1 port nioîtemJakm antem ccrtitudinc euidcntic ccckfia babcrc non potcH fed pjobabilitatis tin 'i opitnonin per indicia i Cigna ejctei io:a:qnia dene fc» quitur vcritatcinxccldia opinionan:vt dicunt canonifte.'i fm banc certitn^ dinem piobabihtatis et opinionis p:ocedit eccleüa in canonisatióc lancror damnarione bereticor:! declarative alia:: caufar ecclcfiafticaçuam in foio interioîi ^ epterioxi.'Strû entern ccclcfia in canotuiatione fancto:^ *: damna tione bercticop -i berefutn pofliterrare i dccipitvidentur tencre quidam ca nonifta?:: lt;p quandoep eedefta errat tigando nó Uganda vel abfoluendo non abfolnendü, boe enim pzocedit qaia ccclcfia non poteft iudicare de occulnn ficut ipfe dca0:vtin,c,noftrn.fed quandoeg fequitnr opinionem:qiic quidetn opinio quandoep dl falfa:ideo opoitet ccclciiain nónnnep errare, quod intel ligendfi dl de ccclcfia partfculai i'.no aüt vniuerfali que repzefentatur per col Icctionem ftddia.THa ccclcfia vniuerfalis errare non potdl Pm Ödicn.qjbio boe facit,c,a recta.criiu.q.i.'Z Pm iftos opinionem ca canoni^atio lanctox et damnatio bcretico» pertincat ad ccclcfia vfemtpatet q? in tailbug ccclcfia er rare t dedpi non potdl, Haane fniarn videtor fequi z tencre beatus 2Zbo,dc canoni5atióe fanctou quodlibcto.it.ar.jcvi.'t vlt.vbi fic fcribittlBiccndum q’ eliquid pot iadicari polubile Pm fc confidcratutqd rclatö ad aliqtS ertrinfeen impoiTibile inuenif, ©ico ergo q? indicia co^ qui pzefunt ecclcfie pót errare in quibn(libct:fi perfone eo^z tiïi refpicianf.fi vo conUderct dinina ^uidentia que ccclciiam fnâ rpufancto dirigit vt non erret:ficnt ipfe pzomifit 5o.tiiu.q’ fpiritus adneniens doccret oem veritatem de ncccfrarifo.f, ad falatem.ccrtiS cil q» indicia ecclcfie vnincrfalia errarcin Wa qnc ad fidem pertinent impolït bile dl.vndc magie cil ftandn fnic pape ad qnem pertinet determinare de ft* detqna in indicio pzofert:c^ qnoznlibct fapientfi bolm in fcripturie opinion^ cü iCaypban cpins neqsCtnm quia pontifer)legatnr etiam infeins .ppbetafle 3o,n. 5n alqs w fententija qne ad particnlaria facta pertinent vt cum agit de poficnionibna vel de criminibus vel de bmói:poflïbilc dl indiciö cccleftc crrare:pzopter falfoa tdlca. canonijatio vo fancto^ media dl inter bec duo: qa tn bonoz qnem fetia cebibetnua queda ^feftio fidei dl;qna fetó? gloziam crcdimua:pie credendn dl cp nee ctü in bie indicia ecclcfie errare pofrit:pzc cipue q dmina zuidentia pzefemat ccclcfia ne in talibua per fallibile teilimo nin bolm fallaf.vfi lient tenemar credere illud qtJ dl in facra feripturatita ik lud qö dl p ccclcfia coiter determinatö. vü beretiena iudicaf:qni fentit ptra determinatioem pdlioip: t fic c5c indtclu ecclcfie in talibua erronea ene non pót.bee Î^bo.^x qua detenninatióe pj Pm ZZbo.q ccclcfia in canoni^atóne fancto:p nó pót errare neeg dedpi: pzo quanto fetó^z canonijatio dl quiddaj media inter ca qnc funt ftdei -i que funt facti, i per candem tóem cö berert“ co;: danatio fit media inf ca que dint ftdei c facti:crcdo cp ccclcfia in talibua etia nó poilit errare neeg dccipf,$ cade pictate qua cerdendu dl Pm 2Zbö.cc clcfia nó errare in canonijatóe fetó^zteredendn dl boe idé in damnatóe bere reticop.^bbaa vo in,c.a nobia«el.q,de renten,c;cómuni.vidct fentire prium

-ocr page 243-

lt; tenet (ndt(Hncte:lt;jgt; ta ecefta ßtfculan'o ^ vfis fn talibue poffit errarc i de* dpi:ga cade ró eft in vtracp ccclia.na c pciliu gnale p qd repfitaf ecdia vlia bene pot errarc ercoicando fo:te p:clatd g no erat excoicandna cj: ca latent! nâ c ipa ecclia vlis etia qnq5 fcquif opîone5:quia non pot dininare.iEt ad id qd d: q? ecclia vlia errare no p0t:rndet abbas cp no pot errare in fide feu ar ticulie ftdei;na p B tin ozauit jepa ad pzem in euagehotiego ^ tc rogaui piem vt no deficiat fidea tua:vt inxmaiozee.Si rnrfue dicaf ggt; ludiciû eedie de* bet pfozmari indicio dei:vt in dicto.c,vt nfm.rndet ide abbae vbi,5.q) pfoa marc fc debs ecclia ind^tum pot.fi align nd pot vt in occulnstquia de'’ fcquit vcritJtc:-x veritas qnq5 latet ecefiam, feac opi.vider teuere aug^dc anco* na tbeologua in li.de eccliaftica ptxïrc.q.rvn.ar.iiq.vbi in cozpe.i in folutice ad pzinm bec verba fcnbit:©icendn Q’ nulP admittit ad vita eterné fine cba ritatejupta illud augLev.de tri. IRifi alieni tantö donn imptiaf fpnlïcrüe vt en dei i primi faciat amatozé:a liniftra nó traffert ad dertcrä.ßebaritatc ba bere null'’ feit g certitudiné cae:cn caliter ipa5 dare imediate effectine ptincat ad ipam dei voluntaté.de q certitudie feriptû eft {Ccclcfiaftcs.ir.inultus feit an ainoze vel odio dign^ fit.T apl'us dicebat.i.ad.M^oz.iq.lRibil mibi pfeine furn:6 non in 13 inftificatus fum.figna out p q retiras ali^p pot cedie patefteri funt cóia bonis x malis, ideo p certimdine cac nó pot ecclia feire oés qs pzo fetis cauoivat t roléni5atcé in vita eterna.pp qb dié aug,i ponir.i.q.i.ft fine ebantate martyriu recipiat:c cozga cos ab boibus vencranqpfidie mag’ fut talia 03 cozona victozie:i tali opi magj pena ^ pzemiü debef.a JÖzeg^in ilia Vulgata auëtctzfoultos cozpa veneramur in terris quos aïe cruciant in tozlt;') uj mend.'i^n dicendu q?alif iudicat deus t al’r bólqa deus indicat iudicio inte ? riozi bns ,p refte ipam bois pfciainuur lUud ad iRo.iil.Tcfliinonifi reddentc^ illis pfcia ipop t intra feinuice, cogitationu aceufantiö aut defendentiff.ideo deus in fuo iudicio nó fallit neq, faUit.ß bó iudicat indicio epteriozi bns ^ tc* ftc opu cetenos cuidentiaudeo pót falli i falie, ecclia § nÓ errat canonijado ali^s fetóstqa nó canonisât cos cé fetós iudicio diuino Pm determinate filial S iudicio bSano Pm pntem mftieia: Pm que modu feti funt boim reputatióe et vencratóc. tEr 4 fcquit Pm pzedtetas öpïoncslqp dato q» ecclia nó béat certi tudiné enidette de ftatu canoni5âdi vel danandi nee fpalc5 del rcuclatióc5;nó incófultc nee fernere fi pzudenf t iufte infozmata publicis teftib'’ i public^ do enmétis -t ^babilib'’ indiens pót ,pfcrre indicia de aliq poftmoztéiPm Sug’. in li.de pnia;vt in reputatóe boim béatur fetus vel bcucusf-i p pus infemafr danatus.iêt cö 15 cóiter pzacticet in eccliafpericulofum eft aflerê: vt defenfo: pclufióis alÏeritfq» ecclia nó pfucuit nee pót aliqué poft mozte fiualir danare. 'Bidem'’ eni ad eppientiâ:^ ecclia tenet ƒ pcipit ab oibus fideltb'’ teneri 3r nu apollinarc Tlbaccdoniu c cetcros beticos -i cos g fine faefo baptlfmi de cedût fine adulti fine pamuli in iudicio c reputatóe ecclie militât infemaU dû natoe eé ddnatos:vtp5 ad longfl.fciiq.q.iq.c.gdâ aut befiel« ligna aut c indi eu babilla t cfficacia gbus ecclia ^cedil ad puineendû aliqué poft nioztC5

-ocr page 244-

fullTc berericötenomcrïtdni canóille lt;nbsp;tbeologf: fingulanï Öckan U.üq.dfa Iogop,q4. i dfis jCardinalis de Currecremata poft cu.li.iiq.dc ptâte ecefta * ftfca,c,]cvi'.q pfoimif poniït,r]c,modo0 -i indicia gbue in indicio böano vi ï nbsp;nbsp;nbsp;nee line nionn* pStpuincide prinacia bcricah.iCócludo i jit q» ÖJigcnes in

T^^^ indicio eccllc milftatie bndus cft vt feifmatiene -r betiene; t p pfie danatioc

infernali dänatnsxf de bcti,c,ftr,tcnc t nnUaten* dubites.çp li in indicio dci c ccclic'triiïpbant) béatur ^ tali:folnö de’ fcitiq ftani cuinflibj bois -i in vita c in moite t poft moite enidenf cognofcir.feoc § notato -r inteUecto rnden^ dn cft p oidmé ad arguméta p nfam pclu(ióe5 pJincipaft intenta inducta. ad piimö dicendS: q» q^uis 'Ifbapbilns martyr £ufebfue iCefariefl.'X ibutïinus tennerint -r fenferint crroies qni imponunf i0 ligcni nó ede eins^cd ab emu* lis fibi attribiitos.feieronyinus tarnen contrariû fentinvt fepe dictum cHtcip ins indicia ecclefia tenet c appiobat: vt pat5di.rv.c.f3ncta romans ccclefia. Secundo dico q? U^ieronymus enins indicio ftandn cft fm picallcgatn.c, cp piclïe affirmât picdictn libin Tfbampbilo martyri falfo aienbi: vt pater in epi ftola.tv,ad Ebefipbontem de libero arbitrio contra 'Ijbclagianos.vbi dieft: quot;^dagiani libnim Sipti pictagoïici bominis abfep ppoMtep, ctbnici imutato nomine Sirri martyi is -; romane ccdcfic epi picnotanit. Simile dicit fedfle TRuffinu in faneti T^ampbili martyris nomine: vt libium piimü fer libzou de fenftonis ©ligenis £;nfcbq jCefaricniquc fniffe arriann nemo cft qni nefciat noie Tjbampbili pnoraret. quo fc5 egregia iUa qnattuoi ©iigeniP periarebo Volumina latinis infunderet anribu0,5‘cm cpla.rvijRnlfmus nó vm vibi:S oih blafpbcmias Eugenis i periarebó libios lt;$tum in fc fuit intnlft : ita vt amp;»febrj quoq3 piimu libm defenftonis fub noie qfbampbili martyris ederet: -T quafi ille parn ditiiretmoua ^ co volumen cnomcret, 5dcm a lier it in cpla ' Kerin, vbi dietn hbin affirmât a fcctatoiib’ Öngcn.ppofitil ec fub noie T^â*, pbdi.^déin epla.rli.vbi ad iRnlfmu fenbes aitijn iCcfanefi bibliotbcca tfn febp volumina repen apologias lOiigcnis: q C115 legitiem piimn en libiu de* ßbendizque tu folus fub noie ^apbili martyris cdidifti: de filio -r fpufetó in boni ptem plen'qj blafpbemqs pmutat’:-! 15 vel didimn vel te vel alm feciffe nefcio.qué qó tu aptiiftmc in libiis periarebon fecilfc puinceriszmapmc cuy idem fnfebius vt iam in duobus libiiö dccui:rcribat qjbampbilum nibil pio piq opcris cdidinc.fCc quibus auctibus pat; piedictu libin que iRuffinus in defcnfióem lOiigcnis Tfbapbilo martyri attribuinno eé nfbipbili Pm fóiero, 15 ^afebq vel cumfda; al tenus fcctatoiis 0iigenis. ad illud qb df q» dato qgt; 0 ngen, fcrip Cerit aliq pilde nó dogma ticc neep alfcrtinc: ödubitatiue tm c inqfitiuc illa ftripfu:vt fee augJup JÖcn.ad ira;:': in plurib’ alqs li,©icc* du: q» qualftercncp qs fenbat p ea q crpiefTc ptinent in fidc ^ facra feriptnr« culpabilr errat.nee pot rÓnabilr crenCan ab bercfi.tenebat eni 0iigen.tan^ doetoi fefte facram fcripturâ.-i per plis nó licebat fibi dubitare nee dubitado innrere: q’ in diuinis fmt tree ßfonc vnins emfdeep fube:^ fic de alqs.g tales verftates dccUrare -i CKponcre, mó eóftat fm Ibicro.t Sug^q» Öiigcnes p

-ocr page 245-

trfnftatem dwma?z pfonar:refiirrect3c5 monuo^:-! etemitoté pïoniót t pc nas füripferi^-ï p pfis de bereft ereufan' ndp5t.de bis w q ad fuBa5 fidct nó ptinét:n5 eft erroj culpabiUs pria t prie opinart «i fenbere donee onfum fue* rit altera gte effe p facrâ renptnrâ.qb Sug’ a plurca fct5^ c febolafttco:p do cto^ fine piudicio ftdei feccriit.Sd feenndd vo argnmenHÏ piincipale in quo ;pb3f lt;pj0ïfgenc0 nó adbeferit ptinàcif errotibus quoe fcrlpfcrit hCt^ in ei» deecflerit: dicendn q» ^ HgCrtee fuit puictuo poft moite de bereft t ptmoeia in pcilioîqa Cjepjefle feripftt p determinata ß facrâ fcriptürâ'i ftdé catbolicâ; quo^fx qnodlib5 tenebat credc. ©icit cm dne Ordinafio dcCurrecremata ■ «t Cckan vbi.ö.q vous modus puineendi aliqué de ptinaefa bcreticali in iu dicio bfiano eft: ft qs rpianus capap róio negat veritate catbolicä que apud 1 oes catbolicos fideles eft gbus puerfatur tam^ eatbolica diuulgahc a picdi ' cantib‘’ verbu dei publice piedicaf: ficut de iflazæps craciftrus eft: XegaUa Zboyfi no funt obfcruada a rpianis:! üc de filibus.Sfius modus puineendi de prinacia cft:elï qs negat aliqud ancrf5e5 qua nouit in feriptura diuina vel determinatóe eedie ptineri.cö | tOngenesjvt dietö eft tenuerit 1 fcripferit -i pdicaucrit p trinitatédiuinap pfona:p:p mo:tuo^ refurrcctióc3:p ventaté bu matte nature:'?: p eternitaté pîcmioÿ c penayzvt pt5 et dict^cfficacir’ puincic de prinacia bercticaü in ïudicio bumano -t eedie mditatisXr quo p5 q* toto deductio defcnfoiis falutis ^ligcnis eft vana ridicula *1 fine ^batione intro ducta.que li bene pondcraftpot p falnté ©ligenia induci fic arguédo: 2^a* gnus crroi in intdlcctu eft malicia t prinacia volntat’ circa Ca que funt ftdei lt;nbsp;que qs eredere tcncf:arguit fic errante effe bereticuift de tali erroie *1 perti nada m buano iudicio pot puineftG i0:^enee ptinacif’ erramt drea ca q pti* nent ad fubam ftdei:de gbus in pcilio p fcripta ab eo fuitiudicialir’ puictus c fmalitcr danatus; vt p5.rxiiü.q.u.c.fanc q^ferfg Eugenes in iudicio cedcfic bndus dl vt bcricus.'^icdicta ró en folutóibus datispfirmanf p dntn JÓui donc ïZerreni iCarmdita Xatalanu epm 21Égt;aioïiccrem:in glo.decreti.erüq, q.iq.c.quida ant bcretici.§.j0ïigenianiA'bi recitatis varps -t diuerfis errozi* bus 0:igenis p dus defenfozes bcc verba fcribit:MBaia nó eft verilimile nee credtbilc q* tâti viri in vita c fda pclari -r ^bati:ftcat papa Snaftaft’.Xbeo* pbilus pnareba:^ tot epi: pfertim Hpfcro.-i Sug^. vellet tâ docto viro impo* nere fic ardentcr:ftc patent crime bercfisînifi certi effent eft tenuiffe doenifTe piedicaffc ac fcripfillc berefes fupzadictasreftimo mag’ verft q» I5 t^zigeneo in alqs fcripferit catbolicc c credfentan iftis tn q fibi a pzedictis doctonbos imponunf crrancrit,O quia fic feti pies -t viri docti eft in bis erraffe et feri* pfiffe abflt;p dubio aifeuerât.Xu qa feierO.dic: q vbi Özlgencs feripfit bene nemo melius: vbi male nemo deten^ßd vo adducif de pnia c lameto ß:i* genis in.lt.anno:diccndfi q» über ille eft apocripbusivt patsqv.di.c.fetä ro* mana ccciiajncc valet dietfi feicro.q defenfione pnie lÖzigenis: qa feicro, nun!^ credidit ßzigene pniam egiffc.ß in pdicta apologia ad '^ämaebiu et 0ccca»ö arguit ad boiem:p iRuiftnö q 1II4 epfam pfuebaf ec ßzigenis: fed

-ocr page 246-

ncijabatflloö moies futfre^jigcniß. i credendo eil q? fall's eplhfueritall« gata ß defenfoxes öxigenie in polio in quo fuit danafus bo eiicuo.-i no ob»^ Hunte pdiefa epfa fuit dânatuezqa foxfan talie cplh nó fuit i0iigcn»:Gulietu los defenfoxie einexvcl iUa cpla nó fufficicbat ad faluandfi 'i purgandfi i^^^ genexu zét gnalie:! opoxtebat ed penituifle de fingulis bercfibus.vl’ foxfan poft ülicplatn recidiuautt ^ moxtuue fuit bcncoß.jCrcdendü eft etiâ q^ tâ di eta cpla ^ cia q.p öxigenis defenftóe potcrat t allegari induci:fucrnt alle gata -i adductatiniljppcilioz'inibilonnnjfuitpdénatus tan$ bêticue.'^o# aut tenemur picércdeie fm pdiefa q? pciliu tantôt- patrfi nó errauerit danan do JÓxigené.ljSer Bp) folutio ad verfue ^fidoxi g ^ pnia jOiigcnie indueft* tur.fmidanf eni in plactu apocrlpbo öxigenisxfm determinatóeia fntam cc clefie. Sd tercia róe3 pxinopalé ca dr;q’ nó eft crcdibile q? eedia déterminas ucrit altera ptembuius qucfKi;vts Exigence faliuis fit vel danatnexfi de B nó babuerit Cpceialc reuelatocj nee certitudinc.dicendu q» ifta ró fi béret alk qua apparentia 'i cfficacia: pcludcrct q’ cecRa nó poir5 deelarare poft moxté de aliquo cp cét fetusiqb eft bcrcticfi.i pj pna:ga de mulf canoni5ati0 nó b5 eccRa reuelatócj fpecialé nee certitudiné fm ipni arguenté, ©ico § qgt; ad B qj ccclia declarct oiiqué poft moxté fetin vel damnatiï:nó regrif régulant’ fpeeia 110 rcuelatio neccertitudo euidétic;vt arguée male credit: S ^babilita^ trîi et iuris: Vf fepedietu cft.i fi bn puderet^ -i evaminenf verba arguéti9:crcdo çp in pdictaargumçiitationc phneanf multapericulofo in fidc.Sd feeundaréc? eu df q* folus deue pot dânarc t faluare: eu folue ipe fit index vttic:x '^ mox* tuox.dieendû q veru cft effeeriue *1 caufalif ; eedia tn B pót dedaratiac:dc^ darâdq.f.'i diftmiédo fin pntem iuftidâ aligné poft moxté eé beretiefi. i per pue infernalr dânatn.c oppofitu dice eft male fentire de ptâte eedie i fummi pontifie^ Sd terdâ róe5 en df:q ftnltß eft dicere g» eedia det er miau er it 0 xi genie aîam eé damnata: ga nó fient canoni;at:ita dânat. dieendn q erroneft eft aflercre q eedia nó béat aucte5 danandi béticoo poft moxté fient canoni 5âdi fetóexvt fepe dicta cft .ep fi miracula penrrât ad vnn -r nó ad aliud: ex B tfi nó fegf gn ccclia poffit dénare beretiefi fine miracnlie : fié canonijat fetfim efi miraculie.ncc miracula regrunf fimplr in canóijatióc fetó^xtga martyr pót canontjan fine miraeuli6:vt dient doefoxee,miracula g regrunf in canonisas tióc fdój róe müc,pp qb vbi ma indicada -t dedaréda peedias nó regrit mi racula:5 alia figna i indicia egualétia:tnc nó funt qneréda miracula: vt ps in danatione bcticoix i canoni5atióe martyrfi, ad qnarta róem cfi qncrif ab ar gnéte fi B pna cft bona:©xigenc0 eft danaf :§ t ei* fcripta.dicédu5 q pdicta pita eft bona fm glo.róc müe:ga ex4 Öxigc.fuit danatue tan^ bctieue:ncée eft q eine feripta bétiealia fint danatatex de bcrc,c.fratemita^,lBx quo p; q ta gfoné bercticaxgj feripta bétiealia dânat ccdia,i: p pus ly danatue in afite nó folfi appellat danatóes doctrine:^ unctoxis -t pfonc. lEx qbus fegnif lt;r de ductio arguée de g^apia feirenco '^ictoiino c jCipxiano nó facit ad ^poü tfi fun:ga tales nó fenticbât beretice in erroxib* ^s tenuerfit t feripferfittdeut

-ocr page 247-

jözfgoïee tn doçmatibos 4 t^tiU c fcrt'pficvtû.dktu cft.Sd ?fimiat5e5cS dr:q^ jCelcftinue lt;nbsp;'^elagiiie tn fynodo lEpbcüna nó foerât dänan tn fe g tn faa doctrinazqa eatta nó pot aUt danare altqnc.diccndn cp tilud dictü cft fat fnm «t erronefi: vt p? p glo.tn dtcto,c,q B verba fenbtt: ^tb duo danatt crat tn fynodo fpbefma de bereft, dnbttabat afitpitareba Snrtoebenuazan feripta eo^ eent rectptéda.t dr q» nó: qa cx4 pdénatne eft auctoa:! fenpra tliins ad mttri nó debcnvt.tq.q.tiq.c.nallus.cvt.dt.c. canonee.i^nis aitqua vnlia fint tbt.lEr quo p5 clare t mantfefte fm glo,q tn tlla fynodo jCclefhnus et 3^cla gtua facrSt danati tn fc'tan$ berettd *c tn fua doctrina bcncali. ^t miro: de orgnéte qgt; petUo^ décréta audeat eytoïte epponerc gtofare et co:rüpe:afftr* mado q eccRa nó al’r plaçait nee pot danare poft motte bêrtcostnift ad do arinâ.ad quinta róej cft dr q ecclia nó pot danare aliquc danattoe infcmalf poft moite nift pftct fibt de finali ipcnitentia:qt5 de Öiigene pftare nÓ potuit eccUe.^tcendö q tn fynodo tn qua danat'’ fuit jOitgenes tan^ bëtienezfufo fictenf plhrit eedie de phnacia -t impenitétia eftvt fepe dtetu eft. pp qb non fernere ^ pfulte ecclia tn pdicta fynodo ipm in fe quo ad fcripta dänauit. cp ft aliq cx ei'* fcripf rcctpit:nÓ vt ei'* fut recipit:é ga ab ecclia appiobata róe bo ne fmeXqXdfte declaranit.-r.rpcvtj.di.fi gd vcri.iEt ad pclufionee duae qs infert argucotpeefta pinna piO nnetnegaf fecuda tan^ falfa -t erroneatga e^c ea fequif qgt; ecclia nó eet certa de falute -tgloita canói5ato?;;ncc de danatióc tnftdeliug fine lege ^ tide ppi decedßt:q6 cft beretieß. B pfia pj: ga ecclia de talibus nó b5 aliquâ fpecialc rcnelatócj. nee vt arguene aflerit de finali impe nitetia vel pma taliff aliquâ certitndinc: c6 nemo fciat vt^ odto vel amoic di gnuo fir.Enccndn § .p finali rctôlutôe buf mae:q ecclia militas é eerta et fa era fcriptura: q’ oée g moitunt fine lege c fide ppi fuut danati danatioc infer nalt: vt p5 de oibus Infidelibuö.ecclia etia certa Cft q» ocó ppiant g decedót in peccato moitali funt danati:i g decedót in gfa funt falaati:de quo nemo do* bitat nifi fit bcticu9.£ft p:eterea ecclia certa certitudine ^babilitatis ^ iuria q, anatbematpatus lt;nbsp;dcclaratue poft moité tarief bcticua in tudicto cedSe t boim reputatóetdanattone infernalt eft dänatne: queadmodûcanétyatue cft faluatuo, ad illud qb vltimo indocit debtó feiero.q in tCanticie câticoy t pluribus cplis fuie laudat i0ïtgené:quc poft aplbs ecclia;: magfm’piedicat: dicendó q btós foiero.feipm creufat tn mulf cpVio de tali laudatióc.'^ïimn q landanit ftudiS 10 tige ma nÓ pfonâ.^té q laudauit qn erat luucnio.^tem q laudauit anteq eet danatua bereticus.^tem tn cpl'a^ij.p TRuffmn fertbit: J0mittamu9 beretico^t patrocintu et nulla crit inter noß ptetio.eodé feruoie 4 öiigene ante laudauim’tnóc laudatu cS toto oibe danemue: erranim'’ iu* neneoiemendemur fenea.tj, ^gnofee mibi q jOitgenie cruditóem lt;nbsp;ftudió fcriptura:^ anteq ciue bereftm pleni'’ nolïem in iuuentli etate laudaut. ^tem epü.tjejeiq.ad T^âmaebiu t occcanniMBbtjcint ingt mibiquare J0ïigenc ait* qn laudaóerimi ni fallozduo loca funt in gbuß eó Iaudaui.pfaci6cula ad Ïda mafu5in omelqe cantic’ câticoç.i piobemlntnlibio bebiaicoß noim: gd tbi de dogmatib*’ cedie df:gd de pïe i filto ^ fpófcióïgd de conus refurrecttoe:

-ocr page 248-

gd deale data afcç fuba^implejc interptatto afq, doctrina: fimpUti voce iaa* data cft.-i fe^r:Xaudaui interpjcté nó dogmatiftcungenm nó ftdé:pbm non aplin.c^ fi volât fup ^zigené mcö feite iudiciö:legat in ^cclefiafté cémenta* rioezreplicet in epiä ad ^pbeftoe tria volumina: i inteUiget me femp ei'* do gmatibuß piiTe. venenata ^fecto faut illina dogmata:alicna a feripturia fetia vim feripturia faciéiia.^t gbue p5 ^ eje laudatéc Ifoiero.né pot apparent c$ cludi falna ^zigefî^O poti^ dua dânatio.pp qô no eft rôabiliua credé tätige né cé falun ^ eé dânatô:vt defenfoz pclufiéia afTeriKeu eedia i auctee fetép pfertim feicro,-i SugUencat -i difFmiât ipm deceflifle beretieu c feifmatieß. a qjuia ccclta no dânet 0zigcne5 fub bac fozma:q’ deelaret diffiniat t afeti* bat eu in catbalogo ifemafr dânatorzqueadmodû canói5atoa diifmit ^ ûferi bit in catbalogofetoç.ad ^pofitu tfi nfm fufficit q? eedia danaucrit ^zigefi, poll mozté tan$ bereticû c fcifmaticû.ttjciiq.q.p.c.fane ^fernad qd fegt ipm in indicio lt;nbsp;reputatée eedie eé infernaVr damnatûXt in B fenfu inteUigéda t rccipiéda funt:q a nebia feripta font de dânationc ^zigcfi.'l^zopf’qd vifum eft mibi t pluribua aida doctiflimia viria magi’ réabile *1 mag) piß credere çp js0:igenea fit danat'’ q) falu‘’:ga pie credendn eft q» eccUa militâe in dânatée bereticoç -z bcrcfu5:i canonpatée fctÔç pfozmet iudicio dci: cuiua eft g cer titudiné câe *1 euidétic cognofeere de «©zigene Sa loin oc Samfone a de ov bue g vient ccdiani iudicatiatan fint in inferno vel eterna gloiia:quam deus mibitoïbuajcpiftddibuapzeftaredignet 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tS ,;Tl«

b- -e C^inaliazConduftooperi® ;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

AiZHf :'Cumdébitapzoteftanonc. ; i.: , i ' n; l iniTór^n. .. -o b fnLt if c fimt btifiime papa Innocenti que iufTu tue fctitatia p pdufiéee • JU ofr apologalea fpectabilia viri 5o.T^ici2JÊgt;iradulani Z3oncozdie zCo* ». ; mitißtego '^etrua JÖarfiaa de ciuitate 3Eatiua ’Walentine diocefia c Êp«.'0ffellcn.in artibua -x facra tbeologia magf T^arifiefi,anno falutifere natmitat^ dni nfi ibu jcpi.z^tcccdxicjcviq.fclicia pótificatue tue btitudia anno, iitj.in vzbe iftoma fcripfi: in edibua iReucrcndiftiml dm mei dfii ‘H^oderici de :!óozia £pi 'T|boztutfi.SJl\.ecdk 'SicccaceUaru jCardinalia '^alétmi.Jn pdictia aßt determinatóibua magfalibue femg mena mea fuitpdufióes tm nó gfona ^o.Tfbid danare^Scio cm, i ejegtfi babeo pluribua pcertatióibua fug B babitj cozaJft.'l^.dno 5o«i6 po Eoznacen.tue.S.magfo domua:i in bmói ca cómiftano dignifiimo:pzefatu viiö fingulari ingenio panter -i doctri na ac eloquentia elle pzcdituXctcç fi in boc opere aliquid digne laudabili* terep a noble feriptfi fit:illi foli laue -r glozia per qué mundo data eft gfa -x ve ritae patefacta. qd fi fccua forte fuerit: attribuât imperitie mee -i né malicie. ftudiû enî meß q^anliuß x iRome 1 vbiq5 femg fuit vcrltatcm inquircre: fed quia bomo fum:nó dubito ïmo veriftime pfumo: q in dctcrminatióibua nno multa fozfité potcrut inueniri:que faniozi iudicio polïunt iure cozrigi et in me liua cómutan.quod opto x fieri ozo per talemiqui fit veritatie amato: x non

-ocr page 249-

cmalae rcp»berifoi:vf tî opus nFm ^ eonectio Óperfs «dat a5 Bfenojê dfi nn 5bu tpi qui veritas eft e vita cÖ déo pah'c *t fpfifetó.Smen?^

»•»-lt; ' ■ !505CT/0.i!i;:j'^.lt;,''' iKtiFjr.nïrjSOfoXÏïR'». ’ - ?rriiïiü

.•n*^--'gt; *ibï C^nicndarfoneacrro# »'ntor z/jc^jcloq’^ otdinern ebartarum,

lCbarfa,p,fadf»q.4itfiiie deficit: SCerdadedma de i^tfgene anfit falimÏÏ^èï dSnatua, iCborta.fiq.ftcie.f.lmca, vi.p:o Ie0f:pcep(f. ƒ ackq.nnfa.jrvitï.^p' moiiet:monehCb.vi.f,fi4tXKV»q.^ddnaWö:ddrtaWU0Xb.tgt;i9;f.q.H,^j;^vp. fnfinelinec defidna^’ jCft.p.fa.q4i.)Èpp^.poftquia ddidKqdXbjjc^/Xlü pXJeviq.^ make.’fmSli'p; lEoó fa.ICpppv.poftettó dcficinpp.Cb.ritj.fo.tj.U.rc ;p aUqd:aligdXb.xfiq Xi ,lf,pïq,;ppperienf:ppetrenfXa^ fa.lujvi,^ vfdel5 veder, ƒ a.p.ltpu^ pcccatn:pcccafXat5 fadupp.^ ftnitfi:infinit6Xbi,t v^.f. tU.pppq.p fiidtdo:tndfeidXb.pviq.fa,6.mfine vü(mc Uneedefidefm*bpio« né 5lt;’«*flidf«rlt;nfuo ^ptorio.jCb.pp^fij.tiUi'pv/^accfilfRpfit^fcb;;^^, faJ.U'.pvL^feérici:c6t;fa.q.li.ppVi^oâte5:nâlit*Xb'.ppvi'.fa.tj.li.pvp.ante

, qm« dcfici't:i'dfomatü.iCbvppi'p.ÓJ»*p,c*w;;ptntcllcctn:fntcllcctu!.

pppvi.p riue:nne,5*aci'c.p.l(,ppip,pïo fnfficiant tfuflicinnt.Jn finedufiJemfi, fbpfloe ponïf.r.1 deficit fn p2eccdctilüOkppp.amp;.i.h,Miq»;P‘f0lriH«}fi}bfilm.

. •fa,p.li,(ifï.^’fine:rwe,jCb.pppviq,fa.i,li,piij,^tercio:recödo,lt;Gb‘,pl;’f3'Xir,q j^releuati$e»»jreiielatióem,/Cb.pU«.fii,t1Éptt.;plt;teci:dicif.jCb,plv,ft:d^n;pf« «H tenon drfidt;lt;5».Xplvq.fa.i',U.u^.^'dfccn^:dicct»B.jCb;plvia*f3;tïXfl^'.^ rerpfcit:recipif.iCb,lv.fa,ti,h'.t.^ibi;fibiXa5,fa.K.ppvf.p:o«irent:alt;fitiJCb. Ivi.fa4fi.li\p|f)m’^inn«iwtamp;0rinüöc««óe»Xbil^'.fa.q;If,)cM^i^fïi«d'i^« jÇb.lvitj.fa.q.li. v.pofi ^fe deficit: vtiJGb.lp.fa,Ï.H.ppp,^palpitütirq5 palpi* fiinl^.'^a^ti.tï.rPCTiï.^ïinatcficiiïtmcrtcficn.Cb.lri.fa.i.li.ppvt^frudulentir* fimâ:frattdulentiltimâ,jÇa6fa.li,prvif).4?infcn'oifîcp:infcroîlj(çXb.1)5j'.fil.q Rlt;rir,p qU(cqd?dfcqitöd^dfefiiOiipï^«.q.n*vq,^ cfFectfi:affcctfi.'iGb,lptiq fa.q.li.ppi.^ vidcnt:vidct.iCb.Ipvi.fa.ij.h.ppfp.^inwngi/:(fflëflt;0fXb.fpvq faa h.piiq,ptó ft(ftçpnbiU:fenftbik;OUpp^ÀXl(.vi'.tn fine Uncédeficdritti, ^;^.UrPpip,;p’«ltegafa^p«lligafa#«Cb,lppVkM.li.p^'.£pc fmé Aipdnepo* niftabXb.lprp.fa.i.li.pppip.^ aduocatióetadnofatióe. fcad faJtpppvp.pio dtfiferciido:dcfcrendoXb,lrpriiif.fa.i.li.pvi.4?noiato2:nbïaturXb^p‘c.f«.i3. U,ppp(ivi.^data:dato.iCbïpc«q.f3^';Upjtpv;;pfioc;ririe.jCb.pcv.fa.i.li.pppiq ;p vàPifi:nartfi.£bXi^'.ft;q,ltppiwF.mftiieItnec dcftcit:fup/€«ö fa.Utppiiq» in fine lince dcficit:et.iCb.Cp.fa.fiXpi.;p’pincnicgt;wte:c5inoïate.l6«de5fa.lf, pppVq.ip@îi5eni5:©iégçnianiXb.Cptj.fii.(ili.ppvip.^iudida:indida.Cb. Cpiq.fa.q Jupr^i.^? tiim:tamen,ïeadé fii.'lT.ïi.;p cerdcndiï.'credéndff.^teni in matena demagia qooticftfcöc^ aUe^gf li.rtj.nalis biftorie: debet poniji.pjij;

. diST ''Eïü siinatiJliïiiJïdr z;;Jkamp; .^c:a.Lntbc-^''' jïquot;quot;—-rinslbinli

-ocr page 250-

CjCapfta detcrtm'rtartonamagîftraliu.lft.n^.dfn “^tri J^ariie de ciiutate Marina 'Walentine diocefts et £pi '0ncllcnri8 : in arnbus a facra tbeologia magirtri '^arilien.ptra conduftée» Spologalcs pointa '^ki ^ètiradutani jCôcoîdic Comitta,

GT^îfma XZonclufio Spologctfca.

Cæpa nô veracter lt;nbsp;(çtum ad realem pfittam defeendU ad lnfcroô:vt pontt Oomae i cola viazfed folöqnö ad effeetö,/^!»«» x:gt;«**»

Élue affertio fit eatbohea:^ que beretUa fm anriquea rfomfnalca, | ZLonfuM no opinfomsnomirtaUûzcâfolurione renom ipro:p. ^ jQue aderrio fit catbolica c'qoe beretica fm eSem t veram opfnionem» * p ? 106 mulnplcjc ed genue pwpofitfonfi damnabiliâ. » » • ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Î0cfairupîcdi«ccondôfionfafmrtgozemfermonfa. *»♦

0.6pzedicta conclofio inpjecjcplicatofenfo edfalfalt;beretica. ^'f

06 picdicta conclufio m fenfo p:0 quo fit cd de erroze i bered fofpecta« »

J. ‘ ■ CSeeuhdaConclufioApologetica.

CT^eccato mottali finiti tempozia nó debetur pena infinit» fm tempna: fed finitatm,‘(i ;:ji;i.. u .i

0uid dt pecatum mottalei t a quo fotmaliter tranfeunte acto peccati:quia dcnonwicfurpcccatoï.i'V

ÏSe pena, dcb,irapeccato moitali Pm anSea facre fcripture t fetó^z doctor« -^ i 06 pzed^ta edclodo in fenfu quem de rigo« fermonia et e; vi verbop facit eftfatfatbetetwa. v *j ,■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'•** • •. .ï'^* '' f

06 pjcdicta pclodo mfenib ptoquo fit cd de erroze t bered fofpecta,

■ fr-j.'p.nK?: ;'f-'€27ercia0onclndo Apologetica. - -

CTHec criij: t^nec vlla imago adozanda cd adozatione latrietetia co modo quopomtïibomaa. ^-^.- h . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*lt;■

)0e adozatione quid dt t de fpeefeboa erna Pm doctrinam cómonem tbeolo go?jîfanctoç,doctor:. v***t nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. u... -fr- n

30e obiecto adozationia in ic « lt;gtnm ad dua partea -i fpeciee. ^ *quot;

0aid cceledaJpieƒent^t t tenet de adozatione cructa ^ imaginia ppi:t de re* liquida-l imaginibua fanctozz. ^ '^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•■ • • 1. ’•’’-

06 pzedictacóebido in fenfu quem facit de rigoze fermonia cd fcadalofa, v*’ ^‘: i7jï,(.t.7,7ii/;G0uartaConclofio Apologetica./ :

adentioz córnuni fententie tbeologop dicen tid podé deum qoamlibet naturamfuppodtarezfeddcrónalitinbocconcedö, ;' ■**gt; j^

0nid doctozea tbeologi cómoniter tenent de fuppodtatione natoreirratio* r naüaiqnoad potcnriamddabfolutam.- »’^i^. nbsp;nbsp;nbsp;•' nbsp;nbsp;nbsp;.

TRationce dzndamenttlea pzobantca cp deoa poteft qoamlibet natora foppa dtare de potentia abfolota. ^ • ’

0uid fentiat feenricua de JÖandaoo de anomptibilitatc nature irrationali» a fuppodto diomo, - f *» -

-ocr page 251-

uüo ad rSnee t fartdamenta opintonfs feenrfd jöandenns, p»fata cóclnfio de virtute fermonia derogat omnipoterttic dd; 'c p boe gt;nbsp;refim fapcre videtur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii lt;nbsp;-' '

CiQuintaCotltlaftoapologetica» ■ nrrï’isf.

cut nullas optnaf aligd Ita cfTcpcifc ga vult de opinaridtanollhö credit ;^^defrcvcrtï^cife:qaïavnltcredcreitacfl'everd»i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■quot;

hu v- _ ! CT^ïopofitloijCoïrcUrfa» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

on dl in libéra ptateboïs credere articolfi fidei 'dTc verS qd fibi placet: rodere efi non efle vei dqfifibi placet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nr ff

intelligere.fdre.credcre,opinari,farpican vel cóiectan.l dobitare: Inter conucniunttdiflérUttt» ' gt;nbsp;verbutcrederctmultiplicci^figniftcatócï in facra fcriptora -t died fetor. ma opinio:qp ad credendu t^iane no requirif volatatia imperiff: 6 inteb 100 neceffitaf per rónCe demdnftrattuad. Di j ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' ? r

ifntano ptedicte opinionis cd folatione rónnm ipfiud, nbsp;nbsp;r- -lt;■ i ' ■ -

ffda opinio: cp ad credendu epiane pejeigitur de per fe apparentia credü ucqmimperiovoluntatis... ,

les 5^.“^^^^ Jtamp;iraudulani feedda pclufionc feedde opinionis. ’• rs Scoti c ©uradi »n.i^^en. jp terda c quarta pclufióib^ fede ópionis. ifutatio feende opinionis t^tum ad pdurióem pzincipaliter intenta: q* 3d dendd ^piane requiraf de pór fe apparentia ronis. nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

riqopio c$ioï *1 facrefcripture cofotmiot: q ad credendu jepiane fuffidt icn fidei infufe cu impio voluntatis c determinatide explicita credibilifi. iio aietódri de Slistq ad credendu xpiane nó requirif de per fe appa* itidrdniatnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-gt;o';ƒ-’•

o bti Cbome: g^ ad credendô jepiane rtó requiritur de per fe apparentia onis.

ufo dÄjlbetri de 'T^óUtdci g^adcredcndil jtplane no fequiritor dc per onis apparentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

itió ad róes pfeeSda opioufeadfecundêpcluJïóe3 p:imo loco inductas. itio ad roes p fecimdaconclufionc a Roanne q^ico ^radulano feed« ’loco inductas, gt;-nwo aLilß ?^ 'jionitr: d '

jtiaad róncs Scoti t JBurandi ad tercia i quarts pclnfiones fecunde hiOrtis inductas. .~oa m lün* yy.f.jrr

pdicta pclufio de virtute ferm onis ed erronea 1 berenm fapiens.

:ic ^gt; hJ .-CSetta i^oncUtfio apologetica.

ui dirent accides ejciftcre nó poße nid inctidaf.eucbarUlic potcrit facra nöi tenereena tenehdo panisfubflantw nó remanere.

dpbi fequentes rÓej ndlcm tenét de ipoBibili ejefitia acefi^ due fubiecto, d tbeologi 1 Mes catholic« tenent de poOibili epdentia accidentio fine

pzedicta conclufio de virtute fermonis dl falfa t erronea in fide.

-ocr page 252-

C^eptîma Condulîo Spolo^etka.

CSî teneaf cois via de poUibilitarc fuppofitaricis refpeettt euwfeffqj creatt re:dico cp fine puerfioe fubfiârfe panin (n coipue ^pi vd panefiaf) ambiU tionc; fieri potefi vt in altari fit cojpue tpi Pm veritaté fatramcnti,qtî fit di 1 etn loquendo de pofilbiUiion de fie efle^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

»©6 ptedicta pclufio bj de virtate fermonis multipliée i ambiguî fenfum. j0pinio magfi 5eânia qfbarifien.dé criftétiaeoxpis 't fanguinis ;pi in faer® mcntoaltarieperairumptioemfubfianticpariiacwni. ''

06 pdicta opinio de erifientia eoxpis lt;nbsp;fanguia jepi in faefo altaria g afluii piiocmfobfiantiepaniscvinicflberetiea,'' i.-z t *

COetauajCondufioapologetiea, ' cailla verbazboe eft eoxpua mefi:que inpfeefatoe diennf matcrialiter ten tin;inon figuifteatinc« 06 pxefata códufio no foin eil feandalofa c ? eÓem opinionem fanetoy do ctoyxGinftdepericulófa.

j 1 ’(j CIRonaiConelufio apologetica.

C-dbagis imp:op:ic dicit de deo cp fit intclligens vclinteUectUG:^ de an^* lo Q’üt aiuqa róiialso. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... i.

06 pjedieta pclyfio de rigoïe fermonis eft fuift ^ beretied. 7 lt;nbsp;'

„ lt;I©ccitna Oonelufto Apologetica. ’ '. r o:^ CAnima nihil actu -; diftincte inteHigit niö feipfamw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 06 pfata pclufio de virtute fermonis eft falfa -i beretica: c ß inteHigerc at ditq modiftcata eft impolfibis c p mentem btïAuguftini, nbsp;nbsp;.j is j J CelndecnnaOonclnfio Apologetica. ' f r ’ CTRulla eft fda que nos maÿ certifteet de dminitate xpi^ magU etcalwü« Ouid fit içagia:^ que finît partes ems -t fpecies.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^ od Jî ^ gt;, q 1 06 magia in omni legc t feeta rônabiliter eft pîobibita, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 1 Opinio magoy; q? pictcr magia lUicita-x^bibitfi eft quedâ magia naturali^ licita z non^pîobibita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j. !cquot; quot;nrpil

5mp:pbatio eoy q diennf de niagianaturali ß oeto pclUfioes ;pbabiles. Opinio quoiunda mago^zq» dminatio Occnltoyartis magiee fieri pot nam ralitcr g infpeetóem coxpoy luminofoy lt;nbsp;alias caufas naturales, 06 fupîadicta opîo magoy eft p vcritatéfidefCatholice c phie hâ{ts.ii 06 dininatio occultoy que arte magica fiant in eoxgibus lucidisfit virtu* dcmoîifiîi.nô virtute natural! coxpor lwninofoy. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 - ^. ;. ^ - nbsp;nbsp;gt;nbsp;Opinio alioyinagoytq^ vis ciiumandiipzedicendiocculta cfte^aftraliWt«^ Ç^^i^^^^on^Ppaetodemonu« .jüo'.fnz. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'(* 6 nf 06 piedicta opîo de aftralitate edeftiteft p ^eritatéfidei t priaroni nâli. Opinio magrt^imaginfi ^ figilloy : cp mirifteentiaopey que a tailbus ftun* eft per virtutem naturalem imaginfiTfigittoy«..«^^ 5' ft • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 06 opinio de virtutc imaginu -i ftgillo? eft fufpecta de idolatria gentilifi; tt contrariapbiepxmeipqs^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’uMn.;u: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft

TJC

VTRECHT

-ocr page 253-

-ocr page 254-

-ocr page 255-

-ocr page 256-

-ocr page 257-