-ocr page 1-
DECLARATIO
"
CAVSSA
RVM, OB QJAS BEL,
GIVM GRAVISSIMIS PRAE-
miturcalamitatibus, cum demon-
flratione remedij aducrfuseat
dem cfficaciflnni.
AuElore V.V .F.Tetro a S. Audomaro,alias dé
Walloncappelle, Reltgiofoinftitttti <D.
Beneditti, exmonóftenomomis
faniïi Winnocij.
1 E R E M I AE 9.
Quïs annuncier, quarc pericrit terra? Sec. Et cJixir
Dominus, quiadercliquerunt legcm meam quara
dcdicis, 8c non audierunt vocem meam,6c
non ambulauerunt ia ca, & abicrurit
poft prauitatemcordisfuijSc
poftEaalim.
COLONIfi,
ApudMatcrnum Cholinum
M.D.LXXXIL
Cum-, Gr at ia & Trtftsüg,C*J.»JM*/eft.
-ocr page 2-
ÏLLVSTRIS*
SIMO,EXCELLENTIS-
SIMOQ.VE DOMINO D. A-
iexandro Farnefio, Principi Parmen-
fijRcgiac Catholicae Maieftatis,Ditio-
'tium Belgicarum Gubernatori, ac fU-
premo excrcitus duci, Principi
ver? rcligioni deditiffimo^
& domino fuo clemen-
tiflimo.
Erpendens ariU
mojlliiftrifimè
p[
tum Belgü ma-
m attulerit
ignorantia tauffarum, tumul-
tuum3fèu tempeftatum$ ojuibm
loattenus iaCtamuriquodq^faU
f o concept & de ijs opinioneiplu-
rimos pertraxerint, vt parti
A » inua*
-ocr page 3-
E ? I STOLA
inuaforü Bflgui dominijfaue-
rent3atque etiamfuppetiasfcr-
rmt ^peróLpretiumfore duxifi
de caufis Belgicarum calami-
tatum aliquidfcrtberem} per-
fuafits non paucos, percepta il-
larumsota nobis expendutur,
ac declaranturscogmtwne3fu-
turoSjVt ah miqua mox refdi-
antfententia, ac etiam Kegix
2\daieftatifefe 'vhro dedant, e-
'lufcL caufam conftantitiSi dein-
cepstueantur. Atquetanto U-
bentim hunc fufcepi laborem,
quodmihi in exdium ex Flan-
dria3h&reticoruperfidia^ Geu-
fiorumq^ militum f&uitia aba-
£to,plmfatüfuppeteretocij ad
h&c concinnadajum quhdmo-
-ocr page 4-
DEDICATORÏA.                  ; ,|'
nafticen, cuiusjïim cadidattu, *;
dam Jkrtam tetiam cum mo-
nafieriopatrum noftrorum im
menfis labonbits ac impenfis e-
reólo, coferuare anmterer^fuh
iugo plane bar bar ie o eorum,
qui authores funt pr&fentium
arumnarum ,aliquamdm vt-
uens,didtcerim exaéhus, cjum
f$ egregïè perfènferim^uanta
ferueant malkia^ in EccleJÏ-
afticosmaleuolentta, cjuo dein-
defuasintentiones, fludia, o-
perasdirigant3quipatri& liber
tatisaffertores, eiufcj^ a tyran-
nidecüindicatores diavolunt,
cum fint ipfipatria oppreffbres,
eiufy crudeltpmitortores.Por
ro cumhinojtris hifce fcriftis
A 3             f""
-ocr page 5-
BBISTOLA
Juis depingantur coloribus,
calamitatu cauf&: iuxtapluri*
rnorum opimonesperperam de
tuis Jent tent ium minime expe*-.
dantur: Confultum mihi vi-
(umjuit, Jl h&c noflra qualia-
cunfy fludia dedicarem ei, qui
pofjet & 'vellet tumjujfragijs*
tumjua authoritate ea defen-
dereaduerfiisiïïos, qui 'verita-
ti lucuteto propofitA aurem ac-
commodare detrettabunt ,nea
f er et fua d nobis lancinari hul-
cera nimisjajvtpusomneex-
puant^premi. Atquih&cmihi
animo pertraëtanti, thcotua,
IUufirifime Pnnceps, occurrit
celfitudo, qu&nonminori eli
fielgisin admirationeacreue-?
-ocr page 6-
DEDICATORIA.
rentiayqu4m authoritateapud
eofdem pr&dita
. Nimtrurm per
Heroica in Bellis facinoraju-
amojüe in rebusgerendis pru-
detiam9ncc non inejfabilem er-r
ga omnes Bdgas humanitatem
(quorum gr at ta tibi omnium
nofirüm animos maxime de-
uinxtftt)tum ob eximiam mft-
dem Catbolicam^RegemnOi-
flrum longè clemetiflimumjpi-*
etatem, qu&te tuisexditioni-
bus vbi liberu tibifuerat,Jum-
ma cum gloria, quiete^ opulen-
tia3dominari compultt: f£ in
Belgicam deJcendeyesGaüiam,
Regi Catholicofubditamwticfe
pr&üaturus prdia domim ad-
uerfusperditiftimoshoftesMA
-ocr page 7-
EPI3TOLA •
ie ft at is diuin&ac RegU3totum~
qüeBelginm Regis authortta-
te retturus.Annts deinde qua
doquide cum h&reticis, & im-
pijfiimis inuafbrtbus Belgij\ a-
litcr aginon potuent, Belgü,
Deo3Regitfe deuotü,pacem qui-
etemcfe redderes.Illü, vtpatria
hofttbus nocentipmis ex Bel-
gwprofligatis
. QuodDeo^o-
tisacvirtutibus tuis afy ir an-
te >fa£iurum te propediem om-
nes s~peramus3 at que et tam to-
tispra cordijs idipjum ab eo3 f$
abs te efflagitamus
. Itaquetfi-
fyppj
uis ma^no hero'è digna in te
confyderans3atque exofculans
yuam humiütmemeipfiim cm
-ocr page 8-
DEDIC AT ORIA.
his nojlris lucubrattonibus no
indignis,vt muitor urn eftfen-
t ent ia 3 qua in lucem prodeant
T". Ceifitudim offer o at que con
fecroyjupplicans, quatenus a
maleuolis, mimicij^ vent at is
tuen nos ac protegere digne-
tur. QuodJj?erojupphcinon
dedignabensprd(lare3 vbi tn-
tellexens Jyncerè nos caujas
traïïajfecalarnïtatitm'3 quibus
propul(andis tuum omne cofers
ftudiuwitamq^ exponerehaud
dub itas. Turn quodillasfcrip-
titando falfas de Rege eiusque
fidelionbus feruis conceptas}a
vulgo & quibufque maleuolïs
opmiones acfententias conueU
lerejiudeamus, veras profal-
-ocr page 9-
E PI S T O L A
fis .omnium ob oculosportentet-,
at cl etiamjubditos varijs de-
kt fos mendacijs ,partibusfy v-
Jurpatorumfauentes, Regifuo
ac domino leglttimo, quantum
doBrinaanobispotuitficrt, re
flituere: eify arBius coniunge-
re. Vtomtttampharmaca ad-
uerfus calamitates Belgicas ex
diuerfis orta5caujïs,htcpropi-
nari efficacifiima. Feceris pro-
indetua humanitatehaudin-
Jignum, fihoc literarum mu-
nujculunii ea, qua aliorumfo-
ks3benignitatetac antmigrati-
tudine excepens ,patianfqüe,
*vt tua protcttione munitum
in lucemprodeat
. Quodjipro
tua mjtudhfoshwnamtatefa
sim
-ocr page 10-
BEBICATORI A.
itumfinferimustlibetius pro-*
feëto ac ftudiofius adBeigicam
Rempub. Religionemqüe Ca*
tholicam iuuandum, nojira li~
eet exigua conferemus jïudia,
eoqücnomine inftatiusDeum
ac patrem domim noftri Iefk
Chnfli orabtmus,fupplicates,
rut per te refrenentur potent i-
us,atque et tam ex Belgwprofii
gantur, qui omnes Deo deuo^
tos infeftifiime profecjuunturs
quipdem Cathoücam putidif-
jfimo Cahiinifermento inficere
nituntur3a patnaolimfioren^
tifiimamdepopulatur.Qui Ca
tholicumRegem, (uum domi-
nnm abnegant 3perfequunturr
tnaledifiislacerant, aliaqüedi
-ocr page 11-
EPISTOLA
£tu horrenda perpetrant.
Deus optimus Maximus in
Belgarum commodum digne-
tur Celfitudinistu&pijsfauerc
feudtjs,Jalutem tua3 evtomnes
optat Belga, tueri, njitam dm-
tiftime conferuare incolumem^
Janttatuo peftoriingerere con
fdia
5 <vires amplificare, cjuas
in Deiaugendaatqueilluftra-
da gloria 3 Regis 'vero nofirï
promouendis dejiderijs ac ftu-
dijs, quibusfuo Belgio pt ocu-
rat pacem, muit6 Ubentipme
exponis.
F. Tetrm Tu<t Celfitudim deditiffimtu
a S.j4udomaroK aüas de Walton.
cappeUe,
-ocr page 12-
AD CATHOLICVM
LECTOREM CARMEN M.
Adriani vande Brule,Sacr£The-
ologi? Licentiati.
Sïquit forti vela, cognofcere Belgicafat*.
Et cjHét tam* futt difcere eau fa malt,
Curve modo pereat regie famofa per orbtrru^
Qu* cjHondamfalix een paradiftts er at.
Jfta docet cPetrvu V VaUoncappelliia eccey
Stt cctnElo narrans plurimagefia jijk.
Qmepoptili rabietfluüpraui dogmatis error,
Et quant Belgarumpltbs male fuajafait.
Quidüc vfurpator, Regit fideifo deitfc
Immemor.effecttpatriét in exitium->,
Quomodo t/eittthnü, ceutttrpü aranea mufcam
Exttritpatriam mrpiw tpfe[uam->^
Quoue do/o teüm commtfeuit tmafupremüi
*
Et tjutbtu aufpicijs h<trejis or taf uit.
jQjia velut injanafaStüt trucukr.tior bydra%
tJMilleparh colubros, millefa monjtra foute
Templa prophanando pajjim, dtutnac^ facra,
Funditttt euerttns reliigionü opvu :
Qttaüter & Domirti Chrijios templttfe miniflrot
esiffecit varüs mortibw,exilijs,
Tl/tra hic alU narrantur,&ordtn* cau/é-,
Ij'as vtcaHeat,nefctapoft(ritits.
Qum doButn hstnc nojees, letiory volaedo libtllü
Cauti«r vi capitaphurmacajana-, Vale.
-ocr page 13-
ALIVD
VARMEN M. CORNELir KNOflt
Helgu* cjutfutrat c/ttondam ditiffima tetitu,
Nunc longo be/lo,pateper,ittopftfe iacet.
TJonferro fcinduntur Agri>non tnanibtu, vndt
Ttttus mmofuis adibm ejjepotefï.
Cejfat re!ligio.jptrnuntnr iura,fctleftis
Non ïura ihcutinnt, relligioHt metumji
£hti miferos foliti defendere legibsu,& quï
Curaruntj facr* religionü optu,
Hi fuut a patria longè tcUttre rcwoti,
Hoc i/los nprofri conjlituere kco-
Luttm exponit V Valloncapptttiut txult
Vmnia prtfintt.leftor amiceJibro
ZJntfm ego te monto, Be/garum difce pericult,
tflf vtcauedi rtBigione tibi.
REVERENDI PATRI S M.
Pauli Quefnelij Grimbergéfis coenobij prf-
pofiti ad Befgiam matrem Carmeh.
fJ^Cafta tud dadu fine [cis Belgitt cdufat*,
Hic tibi trdtlótw perfpiciendut erit.
iAttihoreminueniet,<jüi teniic vextt & angitx
Impiettu ejmppe eti maxima c*nf* malt,
*Pr'ojper-ttas r er urn te demehtauitjob idfa
Oblna ès domifii ficfittUrata tui.
Crimina toltè igitur.toilet[mulomnut heil*,
Grataifo erit domtno/Hrfu^vtantè tuo.
Hoc Tetrut VValloncAfeltuKiüiOftat
alumnus,
CoHftttit & (cripiü vtrpitts hl fee [uit.
-ocr page 14-
fcRRATA, Q.VAE OBSCV-
tioris manufcripti éxemplaris culpa
irrepfere, fic rcftituc.
tj.obicccnnt 103- l.z.hauciuci 199.1,15.hu«ju>.iih-i n
i.2o.faoguincfunt2oo.l.2.quam,abundat2i4.1.4.
feps242. I.4. Et 1. i6.1uminc24?. 1.2i.qui278.1.i3-
proptereamcodrt 281.1.10. pronam286.1:9. fafri»
tjM.l. 16.augcndasl. 17. fi,\no icihcct.
OPVSCVLI HVIVS
CAPITA.
t. SttccinflA cauffaruTtLj enarratie. -pag. t.
II.     De calamitttibtts Belgij,                   
III.      Peecata Belgarnm ejjh calamitatumge-
neralem cttufanu.
                           $.
IIII. AflrknonejfeAfcnbendaBelgarumpet
tutajttdttm calamitatet.
                  ig.
V. DtinquifitiontHijpanïca.                tp.
VI' De in jolentia militHnu HijpAtisrum quid
femienduntj.
                                4-1.
VII. Dcexailiombtts faSlU a Dnce Albano,
fr alijs patriét Gubernatoribtis. ft.
Vilt. DePactficAtïone rf7ó. Cddam faSla.6<>i
IX.  De*bfemUkegUMaieft.aftio Belgio.74^
X.     De luxu fuftHcynobtlmm "Belgy. gn
XII, P*
-ocr page 15-
INDEX CAPITVM'.
XII. De BelgarunLj diuttijs, & earandtm^
tranquiüapoffeQione.                     +j.
XIIf- De Ubertate quant affeBarunt Bdg<e. mo.
XIIII. DeconnittemiaMagiftratttHm.,. 122.
X V. De indufgenü educatione & corrupta in-
ftitunonetuuemutUl                      />•ƒ.
X VI. De vfurpatoribus Bclgij^ malis.cjuét
per eos lontigeruivL,.                    146.
X VI LD e Harefiarchü, cjuiinBelgiumfttnt_,
introduEli.                                 182.
X VIII. Dsfingulari cattfla calamitatum Bel-
gicaruntj.                                 20 ƒ.
XIX. Oflendtwr nonfttijfe obtemperatum De*
cretit Concilij Trtdentini.
            220-
XX. Eccü/tti/ticorttm peccata Deo ejjè maximi
irniija.                                      237.
XXI. Pan corum reformationem non fftijjifttf.
.ficiecem, vt iram Deia Belgio auerteret. itf.
XXII. Arg»untur,qui contrarij perjiftiit Con.
cilij vniuerfalti defnitionibus.
         2 Si.
XXIII.   Curhétrettci EccUftafticos grauius
perfequantur,
                            tff*
X XIIII. Definalicalamitatnm Be1gic4rum->
cattfa.
                                      2S9-
XXV. Conjolatio utflorum.qtti Helgicispttni-
untur calamitatibus.
                     r$6.
XXVI. De remedijS^utbus dtftü caUmiuui-
bus occurn poteiï.
                         2gj.
XXVII.  OratioadT>eum vice Epilogi. 296.
Finis Capitum.
-ocr page 16-
DPCXARATIO^
5)11 "                     "
KVMr 03 <£$£S BEL,
GIVM CRAVISSIMIS PRE-
jnitur calami tatibus,cum demon-
j ftratione remedij aduerfus
«adem efficacifsimi* . r i
,^j?ilod#JK ) '■'i.ib'iJli                 idrup
Succinóia caujkrum en ar ratio
Onfidcranti mihi
atqüclugcntinoii
jJ minus graucs qua
Varias affliétioncs,
quibusBelgiii Rc-
>is vHifpaniarüm
1 Impef io (iibditum
r valtatur, opprimi-
turque/ óccurrerüpt cat^ffic èmfmödi
néültie:Óuarüm ai«
p;p,
tiinanttirl A1ij(; Vlbröi jnöü 1>öueióri-
- ■- ■■
-ocr page 17-
k CAV?^CALAMITAT.
tur. Qui értim nutriti funtinfidcCs-
tholica, & facrarum vel tenuiter ith-
buti (unt fenfu fcripturarum, prafen-
tcs
jcrumnas afcribunt Belgarum pcc
catis, vti etra füis proprijs. Sunt deiii-
de,qui has tribuunt aftris nottro fxca
lo dominantibus, de Deo,non vt
par
eft fentientcs, fuaque peccata ac fcelc
ta impiè hac
rationc excufantes. At
quibus ludus eft religionisCatholic^,
me totius Belgij cuetfio,vt imperrtuta
vulgus, (quadopinione frequentiüt
quam ratiorie ducimr) concitent, fc-
cumque ad idem snalorum baratrum
pertrahant, calamitatum noftrairum
caufam
Hilpanica; in quifition i.quam
innumeris onerant mendacijs, afcri-
bunt. Tum etiamtyrannidi (fic enitn
illis pro fuo fcilicet candore libet lo-
qui) Hifpanp^u^m- militum.Sunt prac-
tcrea,qui grauifsimèacaifant cxacli-
oncs denariprum ccntefimi,vige(imi
decimi,& alias. Alij calamitatcs fuas
pacificationianno 1576.
Gandaui fa-
&x imputant,atque ctiam abfentias
Regis noftri a fuo Belgio nimis diu-
tuuix. Ali^s ealUcm aicribentibus Iu-
XfjJ
-ocr page 18-
2mi,faftuiquenimio,necnön3etatiiu-
ucnili nobilium quorundam,ac pa-
triae primatum. Suntrürfum quicxi--
ftimant abüdantiam diuitiarum, qui-
bus ante hbs tumultus patfiaafflué-
bat,non parum flamina; adminiftraf.
fcad praéfentem Belgij conflagratiö-
nem, ficut 5c cffrenem pppuli liceh-
ttam.^^hancfiamniaJiVcdnnmcri-
tiaSenatüs,& nimisindulgentiedu-
catione & corrupta inftitutione iu-
Uentutis,natam & au&am aflerunti
Dcindenon dcfunt,qui noftras tribu-
untaerumnas,necfaneimmeritö,im*
pi)s Belgij vfurpatoribüs,necnon hx-
refiarchis,nuper in Éelgiüm admifsis»
Car tcrum, qui religiofius res confidc-
rarc didiccrunt, poft diligentiofcnt
fingularis ac pfaecipuaj caufxnoftra-
runi calamitatum inqui(ïtioncm,hac
Vnam eflc cenfent, qüód pröfcripta
fuifcformatiónejauthémo aüt rarus
admodum fuerit, qui vitam compo-
nereftuducrit.iuxta faciöfahdas Sy-
nodi Tridentinx decfefa. Porfo hós
ininime nefcij,quid vtilitatis continc*
at vcra diüarum cognitio caufarura,
B a quau-
-ocr page 19-
4 CAVSA CALAMITAT.
quantumüe patriae difpendij afferat,
faifarum pro vcris iadatio atqucde-
fcnfio,arbitrati fumus operajkétiüm
futurum,fi fingulas pro viribus éxcu-
teremus,vcras &falfis difcerncrttes^at-
<quea capitali minus principale*» I^ec
non ob oculös omnium ponérémus,
miferias fccalamitates varias Bclgiu
haftenus opprimentes: ac tu,tji dcmji
remcdia fubiungeremus,qüijbUs prac-
didis malis occurri,eaquc pdnitus ex-
pclk , ac Funditüs cxtirpari |>ofsint.
'Quod Deo iuuante fic faöturi fumus,
vt neq5 nos laboris poeniteat füfcepti,
nequeeos adquos praefens Kacïatus
pcruenerit repetitae leftionik; V
lamitatibus
Cup. 11.
IS ita praemifsis, antequam
aggrcdiamur demonftratio-
nem caürarum afpidtipnum,
quibus Bclgium hodie nimis crudeli-
ter laceratur ac perditur, pauca dcip-
iis calamitatibus diccnda exiftimaui,
licct sascQc ^rai|^fsimas# ac j^cnè in-
-ocr page 20-
■ I AT 1                                       ■*
BfcLGII.            ^
fiumcras , omnibus fit notifsimum.
Quis enim ignorat, quam acerba,.
quam horrenda,& inaudita amiliti-
bus vfurpatorum pcrtulcrint Prouin
ciaeZeelandia, Hollandia, Brabantia,
Geldria, Frifia, & nouifsimeMechli-
nia ? Quibus contiguae prouinciae ae
ciuitatcs,licct tam grauia non tulc-
rint,minimètamcnmalorum exper-
tes fnere. Quis nefcit, quo a&um fit
modo in prxdidis locis cum Sacerdo
tibus,religiofis, &quibufcunquc Ca-
tholicis ac probis viris, ad vnum om-
nibus fpoliatis , nudatis, in exilium
pulfis, ac crudelifsimè aflliclis, non-
nullis interemptis, coadifiie fidem
vel diflïmulare,vel ncgare.Quas nunc
oro Reipub. ac religionis Catholicae
in illis prouincijs facies feu vigor?
Qu« in populo non fiunt caedes,rapi-
nae,latrocinia>
TJittitHr ex rapte, mn hofpes mb hofpitt tuttu:
Nonjocer agenero,frMïü qttoijjgrMi* r*r* efi,
Vtüa racet piëta*
                                          Stut*.
N
Trofperum &falixfeelm
Ptrim vocAtM-Jonubut pannt bom,
M 3
-ocr page 21-
4 CAVSA CALAMITAT*
Jut tjlin armis,opprtmtt legts timor.
Quid> num confufa,prophanata, at-
qucdifperfaomnia?Numtempla,mo
nafteria, & alia diuino culrui dcdica-
talócavelfunditus eucrfa ,vel impiè
foedata, per haereticorum concioncs
ter cxecrandas,eorumq; ritus abomi-
nandos ? Nonnc in prxdi&is Belgij
prouincijs omne fublatum cft gaudi-
um,& fpiritualis lactitia? in ludum
mutatae funtfeftiuitatés, domus prae-
cationum claufo,altaria fubucrfa,vcl
fpirituali cultu vacant.Nulli fanèam-
plius Chriftianorum eoetus rlunt.Nul
la doótorum cernitur pr3B(idcntia,cef-
farunt dodrinac falutarcs, ccffarunt
pancgyres, feftiuiconuentus, & pub-
lici, hymnodix nodurn» non ha-
bentur, ncque fupcreft bcata illa cx-
ultatio,qua Dominocrc<icntium t-
nimx in fynaxi & communionc fpi-
ritalium charifmatum cxhilaraban-
tiir. Vnde dieere licet, quöd iam nc-r
que fit Princeps,nequc Prophcta, r^e-
que Praefcs,ncque oblatio,ncq} ineen
fum, ncque locus, vbi cor^m DqrnU
-ocr page 22-
B E L G I I.                    7
nopoflït ofFerri facrificium, & mifc-
ricordia acquiri. Et haecquidem fatis
praeuidebat fiitura Reuercndifsimus
Iprenfis Epifcopus, D. Martinus Ry t-
houius.Quamobrcm etiam fummo-
perc abhorrebat a bello aducrfusll-
luftrifT. Principem D.Ioannem Au-
ih-iacum fufcipicndo. Memini ego
Reucrcndiffimum Dominum rcife-
rentc^qus in iuftificatione a Statibus
confeóia continebantur, fic refpon-
diflc quatriduo plus minus antcqua
captiuus a Gandenfibus tenerctur :
In ilia iuftificatione multa pofTunt ab
«mulis D.Ioannis Auftriaci,& ab ini-
micis tranquillitafis patriac falfo cffc
confifta. Quac aurc m vcrè probaban-
tur',jtaliacflenegabat, quorum gra-
tiabcllunj fufcipcretur,quo Catholi-
ca rcligio, totacjuc patriaperderctur.
Maxime cum Auftdacus lanftè pol-
liccretur/c iuftis Statuum petitioni-
busfatisfaólurum,iuftiffimasq; pacis
conditioncs ofFerrct. Ccrtiflimas i-
tcm, eaique aequiffimas bclli caufas
cfledeberc.
B 4 Cae>
-ocr page 23-
i CAV5A CALAMITAT.
Cxtcrüm iftudparergi loco fit di&ü,
ad fcopum redcat oratio. Süperius
paucis di&um eft de calamitatibus,
quibus affiiguntur Belgicas próuin-
cïae,quae quidsm tantxfurit, vtcogi*
tatione neqqaquam cöriiprehendi
queant, nedum verbis exprirni, adco
Vt malim lachrymis illas cüm Hic-
remia deplörare , qiüm atrametlto
defcribere. Qupd tameiï mjhi fcrip-
turo,dc caufis «rumnarum Belgica-
rumfuit faciendum, ncque enimre-
üè;expendi poflunt caufa?, nifi fimul
declarentur calamitates, quae ex illis,
tanquam fuis fontibus ptödierunt.
Quod düm pafsim per fingulas fit cair
fas,putaui fóre filpêrüJicarhïühijïli hid
diutius irrimórarer illafilrrt eriitrati-
oni feu decïaratïdrïi, öïaxi'rte cunt
manifeftabtoti flht niutldö.T^rrturh i-
gitur in gtfnèredeillis fit'dicïuttt. Qui
autem fingtllarius eas cogriö fc'Cfe dc-
fiderarit,fihgulas pérlégat dïufas.
Teccata, Belgarum epecala-
mitatumgeneraUm caufam.
Ca-
-ocr page 24-
B E L G I ?.                 y
C0f.ni.
[Orrö nunc demonftranda cft;
fquaf putatur generalis omni-
_Jum calamitatum caufa effcf .:_. ,.:
qua perfpe&a fingulares fuis locis dc-i
clarabuntur. Eam autem effe homi-
num peccata,neminem fenfus in i'cri-
pturis habentcm exercitatos, qui ig-
noret cxiftere arbitror. In confeiïö
namquceft,Deum primos parentes Gene.».
noftros, ob inobedientije peccatum
paradifo cie&os, laboribus infinitis
acmorti fubiecifle, totumq5 mundu
diluuio,Noëdempto cumlüa fami- Gene^
lia,deleuifle. Videns enim Deus,quod
multamalitia hominum eflet in ter-
ra,&cunda cogitatio cordis intenta
eiTet ad nialum,omni tempore poeni-
tuit eum,quod hominem feciflet in
terra, & tadus dolore cordis intrinfe-
cus, delébo, inquit hominem quent
creauia facie terrae, &c. Nulla igirur
noceret aduerfitas (verba funt D.Grc
gorij)fi nulla dominaretur iniquitas.
Miferós (inquitSapiens) facit homi-pro.14.acj
nes peccatü. Et alibi, Iniqüitates fuaö-
B 5
           ra-
-ocr page 25-
fo CAVS^ GALAMITAT.
rapiuntimpium, öefinibus peccaro-
Kai.105. rum fuorum conftringitur. EtPfal-
mographus, Irritauerunt Deum in
adinuentionibus fuis,& multiplicata
u-cUi. cft in eis ruina. Ecclefiafticus vero,
Quafiromphaea bisacutaomnisini-
quitas, & plagae illius non cft fanitas.
Quid? num peccatorum multitudo,
diuinique negleftus timoris,atq-ef-
frenisadquaelibetanimusBelgio ro-
phxaeftbis acuta,qua hodie diffeca-
tur,ac tantum non in fauilhm redigi-
Ifaia.42. tur- Vndcquod Ifaias de Kraelitis, id
de Belgis iuftè dixcro:Fadi funt in ra-
pinam, neceft qui cruat: in direptio-
nem,ncceftquidicatredde. Quisdc-
ditindireptioncm Iacob óclfraclva-
ftantibus? NonneDominusipfecui
peccauimus ? & noluerunt in vijs eius
ambularc, Sc non audiuimus lcgcm
1            eius, & effudit fuper cum indignatio-
ncmfurorisfui,&farte be!Ium.lQui-
Lcuit.26. bus concinunt,quac in Leuitjco indi-
fciplinatis minarur Dominus» inqui-
ens: Qupdfi nccficvolueritis Fecipc-
redifciplinam, fed Sc ambulaueritis
ex aciucrfq mihi, ego quoque contra
*                                                            YQS
-ocr page 26-
\
1ELGII.1             u
vosaducrfus incedam,& percutiam
vos feptiespropterpeccata veftra,in-
ducamq; fupcr vos gladium,vltoreni
foederi» mei: curaquc confügeritis in
vrbes, mittam peftilentiam iti medio
veftri, &trademiniin manibus ho-
ftium, poftquam confregero bacu-
lumpanis veftri. His innumerx aliae
fuffragantur fcripturx,vt & malcdi-
diones, quas perMoyfencommina-
tus eft Dominus , ijs qui ïpfius vo-
ci obaudire no luerinr. Verum ne in
re claraprolixioresfimus, neüe hsc
putentur veteris effb inftrumëti com-
minationcs, nihilque ad filios gratix
pertinere,ornifsis quae ex veteri tefta-
mento adnuc poterant adferri pluri-
ma.primum illud Chrifti verbum a-
pud Lucam expendatur: Putatis (in-
quit) quod hi Galilaei (quorum fcili-
cet fanguinemPilatus mifcuerat cum
facrificijs eorum) prae omnibus Gali-
l?is peccatores fuerint}quia talia pafsi
funt > Non dico vobis , fcd nifl poeni-
tentiam egeritis,omnes fimiliter per-
ibkis &c. En Domini verbis fignifica-
tur, mor tem , qux omnium cal a-
-ocr page 27-
GAVSM CALAMITAT.
mitatum fumma cft, tanquampco-.
nam pcccatorum dcbitam a Deo im-
mitti,& Deum hicquofdampunirc
peccatorcs , vt qui tantum vel plu$
meruerint, illorum fupplicijs crudia-
tur,ac mature dignam agant pocni-
tentiam, nefimili pereant cxcmplo.
Lucia. SeruusenimfciensDomini fuivolu-
tatèm &non facicns,plagis vapulabit
R»ra.2. multis. Didis fuffragatur Apoftolus
dicens: Tribulatio & angüftia in om-
ncm animam hominis opcrantis ma-
lum. Acccdit D. Auguftinus fic drgu-
ens IulianunijPocnam vides, cur cül-
pam non agnofcis?noneriim iniuftu$
cft Deus, qui iram fine culpainferat.
frouer. 20. Quis autcm noftrum innoccnSjVt dï-
cerepofsit, mundus fum a peccato,
correptionc, curationc, purgatione
nonindigeó.Itaquecum rarior nun-
quam extitcrit fides,nunquam magis
• friguerit charitas , minus nunquam
fuerit virtuturn ftudium, Dei timor
iam pene cxularit,facramenta ab im-
pijs conculcata fint, male audierint
fandi, fint contempti facerdotes, ab-
ic<fli religiofi, leges iuraq; omnia cef-
fc-
-ocr page 28-
B E L G I I.                     15
/erint dcfidertjs hominum licet iniu-
ftis,otrinès qtiae fua fünt qu«rant,Eu-
angelica liBcrtas' fadrip'f pin'' fit prab-
tcxtus,& quafï omnès ikj^kccita. cotï-
fbirariht. Cum inquahi terra ihfeit^
fit(vt loquitur Haias) ab hibitatorib» sfai. a4:
fuis,quia tranfgrefsi fint leges, muta-
uerunt ïus, dimpauerunt foedus fem-
piternu,nihil fariè mirü,fi afflidtiones
grauiflim^e Belgas prerhant. Mirarir
dum potius quod non in furore fuo
nos corripuerir Deus,& vt de Gomor
rhxis & Spdomitis femel condignum
fumpreritfupplicium.R.egesyarij?pü
niunt fu{)plicijs,quï fuasprgeuaricati
fuptlege&grauiusq^ue in eö§ animad-
üertuht,qui rei lqelas Maicltati? pror
bantur. Et Deus omnis Iuftitiae fon?
& origójrioftram non puniet ^ngrati-
tudiitem irinumeraquepecca.ta, <|jjtfr
bus diuinam eius Makftatcm ad ira-
eundiam toties prouocamus , & ad
vindidamquaficpgimusïProri^X?5- *-A---'
quiffimüm fait, vt iniuftitiae óöftré
dcdecus iuftitiae fuae) detore, pCQC^i
noftra pro mcritis vindicando repara
(etDeus,vel cett« Chrifti vnigeniti
iwi
-ocr page 29-
14 CAVSA CALAMITAti
Tui pafsione intercedenté , ea cori-
donaret. Atqui videns Deus Opti-
nms Maximus,indulgentia, qua diu
ui mis in rïos fuerat pro fua bonita-
te vfus, in propriam perniciem nos
abuti, atque inde deteriores effici,
iüftiffimumatqiOportunifsimum cC
fe putauitjCommeritas a nobis exi-
gere poenas. Quemadmodum er-
go pater immorigero filio , poft*
quam frequentius indulfit deterio-
rem indulgentia faftum fentiens,
tandem acrius flagellat, vt vel fte
& patris indulgentiae beneficium Sc
iniquitatem propriam agnofcat,ag-
nitam odent,fugiat,detcfterür. Sic
mifericordiarum Deus, curft Belgis
iuftifsime agit,& nihilominus mife-
ricorditer, acrius corripiens pluri-
ma , caque abominanda Bclgarum
pcccata,umul&ingratitudinem,qua
t Mach 6. «ucu^iuc diüiha abufi fumüs benefi-
centia. Etcnim multo tempore non
ïinerc peccatores ex fententia agerc,
fcd ftatimvitioncs adhibcrc,bencficij
magni cft iudicium, tcttc icriptura.
Hanc
-ocr page 30-
TdTWJ               
8ELQ11.               tf
Hanc autcm Domini corrcptiorlcöi
fipatienter tulerimus, agnofcentcsq;
pcccatapropria, ex intimis medullis
cofdium veniam profufis lachrymis
ëfflagitauerimus,noftri fanè miferc-
^itur Deus, rcftituetque proprijs fc-
dibus pülfos, &priftinaetranquillita-
ti bellorum turbinibus cxagitatos.
Cuius fidem nobis facit libcr Iudi- uba ia.
cum, referens faepius Ifraëlitas in ma- dkum.
nus crudeliflïmorum hoilium da-
tos (vtique merito fuorum peccato-
rum)& mox itcrum vbi ad Domi-
num clamauerunt ereptos de tyran-
nidehoftiümjatquelibertatirellitii-
tos. Et yalentinianusiunior,quod
faueret haerefi Arrianorum,nonnc 4
Maximo paflïis eft [perfecutionem
grauifïimam & ad turpem fugam co-
aftus; Reflpifcens vero, & a tyranno
fuit liberatüs,& imperio reftitutus.
"Quibus verba Achioris ad Holophcr
ücm non pafum fuffragantur. Quo-Iudith^
tics (ait) praeter ipfum D E V M fu-
um,alterumcolucrunt, dati funtin ""
prxdam, Sc in gladium, & in op-
pro-
-ocr page 31-
Ji C AV?/E CALAMITAT.
probrium. Quotiefcunqj au.ternpop*
nltuerüt fe receffiffe a cultura Dei fui,
dedit eis DcuS coeli,virtutetn refiftéU
di. deniquc Chananacum Rcgem &
Hebüfatüm, & Phcrefaïum,& Hethae-
Vifl»& Hcna2iim,& Amorrh^um,& q-
nines potentcs in Hefebon proftr4-
uerunt, & terras eorum 6c ciuitatés
corum ipfi poflederunt,& vfqucqup
vfT, t nonpeccarentinconfpcdu Deifuie*
rantbonacumillis, Deus cnimeorü
oditiniquitatem. QuidïcuminBel-
gio effct vnus Deus, vna fidcs, vnum
baptifma, cum Dei timore tencfert-
tur incol?,cum fuccenfi charitate Dei
jacproximi arderenr, cum maiüset
fct ftudimn (alutis anima:, quam tent
poralium acquircndöriini,Nonne bo
nis omnibus abundabati Nonne crat
commcndabilis apud om nes natio-
i)C5> ^onne cum florentlflLimistptl-
us mundi prouincijs comparari po te
xit> AtnuncpoftquamDeumpecca-
tis aduerlum Te prouocauit,facti funt
Thi«o,j. J>pftes eius, (vt loquiturIcremias) in
capitcinimici cius locuplctati funt.
QuiaDomiims locutus cft fuper eam
pro-
-ocr page 32-
f.
ft E L G iï.               ij
própter multitudinê iniquitatü'ëius.
Propter peccatanoftra (aitPropheta
Daniel)& propter tranfgrefïïones pa-
trü noftroröjlerufalem &populus tu«
us omnib.vicinis opprobrio funt.Sic-
ut itaque olim diuitiasmifericordiaB
fuas nobis exhibuit Deus: Ita nücexi-
getibus peccatis noftris,diuitias iufti-
tiae füaemirericordia tamëattëpcrat»
nobis propinat, quatenus vrgentibus
afflidionibus, ad illum iupplices ae
poenitentes confiigiendo rigorem di-
uiniiudicij,in pofterüm effugereva>-
leamus. Hxc imprefentiarum de ge-
nerali afflidiohum caufa fufficiant,
quam vtiq; eüidentiorem facient,que;
infradeluxuacfaftu,alijsq; Belgarü
peccatis adferentur.
Oportunum iam efle videtur , vt
particülares mifériarum Belgicarum
caufas perfcrutemur. Et primum qui-
dem quas imperitum vulgus, parum
quidem veras,nedicam falfas,tum af-
flicl:ionum,tum etiam peccatorum
füorurnpraetexit.Deindeproferemus
in medium, quse imaginem veritaris
prae fe ferunt, atque ob re in ore pru-
C den-
-ocr page 33-
.8 C AVS/E CALAMITAT.
dcntum fint (xpius. Demum quam
oprimo iure quilibet, omnium cala-
mitatum propriam & capitalem efi*e
caufam ftatuere debeat,adiuuateDeo
cxplicabimus.
Aflris non ejse afcribenda Bel'
garumpeccata, nedum cata-
mitates. Cap. UIL
|O N defunt,qui hominum ma
flicias ex ipfis confiderantes af-
Jflidlionibus varijsque preflu-
ris,quas fe vel fuos proximos pati cer-
nunt, aftrisillas,influentijsque coele-
ftibus, tribuere non verentur,vanis
indubiè perfuafï,aut colloquijs, aut li
bellis eorum, qui vt admirationi fint
vulgo,nihil aliudfomniant,fcribunty
loquuntur,quam de cöftellationibus
ac earum virtutibus .Taceoquödeo
pratextu quidam fua in Deum trant
ferrepeccata,aut eaextenuare nitan-
tur. Quod quam imperitè & im-
piè faciant ,D E O donante fic o-
ftendcre conabimur, vt fimul opinio,
quas
-ocr page 34-
B E L G I I.                    19
quaï plurimum hodie apud rudiores
inualuit , conudlatur,& extirpetur
funditus. Atquiprimumvndepccca-
ta originem in hominibus fumant vi-
deamus. Sane nulla re, nifi voluntatc
propria(refteDiuo Auguftiao)fitanij
malibidinis aiiorumiie peccatorunic 13 &I$. '
fèrua. Vndepeccatum definit, volun
tatemefl'crennendivelconrequendi,
quodiuftitiavetat,& vnde Jiberum
eftabftinere. Quod adeo aflTenr efTe
voluntariummalum,vt nulJomödo
iddicat peccarum,quod non eli: vo-
luntarium. Cuius fententiam facris
refponderercripturis, vr. quas pafsim
notti & veteris inftrumenti libros
reuoluentibus obuiae /int,planae fu-
pcruacaneum forer,multis compro-
bare.NotumquippeeililiudadCaim
Domini verbum,Nonnefi beneege
risrecipics?fin autemmalè ftarimin crc'4"
foribuspeccatum tuum aderit.Et fub
te erit appetirus tuus,& tu dominabe
risillius.Etapud Pfalmiftam ait: In-Pfal,3i.
telleótum tibi dabo,& inftruam teiri
via hac,&c.Nolite fieri ficur equus <$c
mu]us,quibus non eft intelledu&.His
C 2 quam
j
-ocr page 35-
29 CAVSifc CALAMÏTAT.
quam optimè refpondent Sapientis
tcd.i*. verba. Deus (inquit) ab initio confti-
tuit hominem, & reliquit in manu
confilij fui,adiecit mandata & praece-
pta, fi volueris mandata conferuare,
conferuabunt te: Appofui tibi aquam
& ignem, ad quodcunque volueris,
porrigemanum tuani. Ante hominc
vita <5c mors, bonum & malü, quod-
cunque placueriteidabiturilli. Nc-
mini mandauitDeusimpièagere,&
nemini fpacium peccandi dedit. Non
cnim concupifcit multitudinem fili-
orum infidelium & mutilium. Mille
funt eiufdem argumenti Icripturac.
Cum vcro a voluntate hominis fit
peccatum, nee aliunde efle poflit,in-
eptiflime profefto aftris, feu influen-
tijs cosleftibus afcribitur,quar um ali-'
as aiunt hominibencncas,aliasvcrö
noxias. Qupd quid aiiud eft dicere,
quam hominem non per liberam pee
care voluntatcm > ld qui atrerit,non
folum negat hpminem vnquam pec-
care (ficut enim mereri abfque volun
tate nemo poteft, ita nee demereri)
fed Sc Deum ailroium conditorern
-ocr page 36-
B E L G I I.                  tl
eorundemque virtutum^aftruit au-
thorem efle peccatorum. Quienim
eftcaufa (inquit Philofophus)caufas
cftcaufaticaufa. Si Deus fydera con-
didit,caque hominibus fint nociua,
vtiq5nocumentiac malicix eorum,
(quippe cum inanimata fint,& liberè
nihil agant) author merito dicitur.
Verum id de fontc omnis boni,ex
quo cum dulci amara aqua (Diuola iaco.i.
cobotefte) nequit emanare,crederc
cflet maxime impium,vü fidesCatho
lica pariterque facra fcriptura nosa-
pertifïïmè docent. Vidit Deus (habct
GenefiSjJcun&a qua; fecerat,&erant
valde bona. Qupmodo quatfo bona
funt,quje homines adpeccandum vel
difponunt,vel inclinant, vel pertra-
hunt? Qiix fïquis hominum alteri
faceret,merito peccati illiusauthor
cenferetur,eamquc ob rem iuftè poe-
naslueret. Proinde cum pcrfpicuum
fit aftra eiïèrationis expertia,vtiq; nee
peccatis,nec poenis obnoxia efle pok
funt:Sedid totum inDeumillorum
conditore foret transferëdum .A qua
C 3 f
-ocr page 37-
as CAVS£CALAM1TAT.
lcntentia nos detenet doiïo carmine
'
         D.Profper diccns:
DcProuid. 5; cjüidobejl virMi.ammosfa retavdat,
po tmedi- jtfonfitpeyi parmntignü^tcc abttheremanat*
Stdnojiru oriturde tordtbm,tpja^,bellum
LibertOimouet,^ cjttatirnur ciutlibu» armU.
Quibus non modo aDeo&fydc-
ribus caufa noftrorum peccatorum
rcmouetur, fcd afcribitur, cuiafcribi
dcbcre oftendimus, fcilicet propriae
voluntatis libcrtati, Prxterea nos ad-
monet Dominus per Hieremiam, di
Hicr.io. eens: Iuxta vias gentium nolite difce-
re,& a fignis coeli nolite metuere,qu9
timent genres. Quia leges populorü
vanxfunt. Eflct autem vndc a fignis
coeli metueremus, fi aftra nos ad pec-
catum lege diuina nobis prohibitum
inclinant. Quod vtique docuerunt
Gentiles, quorum fententiam praedi-
Proucr.14. öisreprobatDeus. Odio infupereft
Sap.u. Deo impius,& impietas eius. At nihil
Deusodit tefte fcriptura eorumqus
fecit. Quare impiè nimiscontendüt,
Deum cooperari ad malum virtuti-
bus aftrorum a fe conditorum. Dein-
de nunquid Uüuftum videbitur iudi-
cium
-ocr page 38-
BELGII.                sj
cium Dei, fi hominem ad aeternas, c-
alque maxime horrendas damnaue-
rit poenas,ob peccata qu£ cogentibus
vel etiam inclinantibus aftris perpe-
trauerit > Ncque enim eius voluntati
(cuius fignum foret virtus ad peccata
inclinans, ab illo aftris concreata)refï
ftere fas eft. Prator iï per fatellites fu-
os aliquem'ad furta coëgifiet, vel pel-
leftum ad eadem perduxiflet, iniufli
tiae damnaretur,fi illorum gratia fu-
remadfupplicium exigeret:Et iufti-
tix afcriberetur,fi Deus homines per
aftraadpeccandumimpellens vel in-
clinans ( quod plus habet efficacix
quam pellicicns)fupplicijs aeternis cö-
demnaret. Adhaec fi ad fydereas influ-
cntias,& non ad folam noftrx volun-
tatislibertatem aétusnoftri fadaque
referantur: cur leges pofitx funt hu-
manac, aut iura ciuilia promulgata?
quibus vel poena improbis decerni-
tur vel probis ftabilitur fecuritas.Cur
(inquit D. Ambroiius) venia reis non Lib + Hc_
datur,cum vtique non fua volunta xam.ca.4.
te (vt illi volunt)fed fatali heceffitate
deliquerint. Prorfus maxime deflen-
C 4 dum
-ocr page 39-
-----------—p----------------__                    - —
«4 CKVSM CALAMITAT.
dum cft, quofdam ad tantam
pietarcm hac tempeftate dilapfos,
ytnon tantum propria «5c aliena ex-
cufare pcccata, fed illa mediantibus
creaturis, in D E V M transferre non
vereantur: Non funt profc&ö aftra
aDEO condita, vthomines ad pec-
cata pertrahant vel inclinent, fed
vt per illa Deus laudetur ac mag-
nificetur , vtque homini (tefteMoy.
Dcut.4. fe ) minifteriuni fuum praeftent. Ex-
amincntur nonnihil verba, quibus
vfus legitur D E V S cum a,ftra & fy-
dera omniacrearet,&;lucemeridia«
naerit clarius,quo fine ea condidc-
rit.Fiant (inquit) luminaria in firma-
mento coeli,& diuidant diemacno-
£tem,& fint ;n figna 6c tempora & di-
es &annos&luceant infirmamento
coeli,&illuminent terram. Quid hic
quaefo profertur,vnde probariqueat,
^ydera in hominum voluntatcs agc-
/e,vel eojjum libertatem minuerein-
cünando. Impia, ergo fit oportet vox
eorum, qui gum aliquid mali perpe-
trant vel patiuntur, aiuat: Talc mc-
-ocr page 40-
B E LG II.                   %\
urn eft fatum,vel talia funt huius tem
poris aftra. A quibus etiam originem
iumpfiffevidetur Mud frequcnsino'
rc&fcriptis multorum gallica vten-
tilim lingua:Cvf? vnggranddtjaflre,Telefl
ttoiïre <üfaitn. Quafi vero 'iniquitas
tcmporum,atque facinorum prodi-
rctpcnderetueab aftris,&non ex me-
ritispeccatorum,& praua hominum
voluntate, Casterum de his pro in-
ftituto plus fatis. lam de fignis coelc-
ftibus,qux praeter coniüetum natu-
ra ordinem accidunt, & Deus fre-
quentius praemittere folet, quando
populum aliquem grauius punire de-
creuit,rï6 nihil eft diflcrendum.' Sunt
ctenim quida adco iudicij expertes,
vtab illis fuas miferias, affliélionef-
que prquenire autument. Enimue-
roDE VS nolens mortem peccato-D
rum (pro quibus morti vnigcnitum de
fuum tradidit) fcdmagis vtconuer-Dei
tantur,&viuat.In peccato obduratis
fax irae propedicm defxuitune faepius
nuntios pr^mittere folet,nimirum vt
mature rcfipiicant, quo imminente
C s        Pi
-ocr page 41-
4(5 CAVS/fc CALAMITAT.
Dei iram effugere queant. Exemplo
nobis funt (anguis cum lade, quae plu
it, cum Alaricus Gothorum liex Ro
mam depopularétur. Etvifacihcoclo
aciesinter fe 'dimicantes,quasDiuus
Gregorius fuo tempore,antequam I-
talia Longobardorum traderetur gla
dio fericnda,apparuifle aflerit. Anno
autem 1538.in multis Germanixlocis
homines armati in aëre vifi funt, &
inufitatae magnitudinis ftella, quq cru
cntos fpargebat radios, & iuxta illam
crux fanguinolenta, cum vexillo per
lib.2.ca.5-aëravolutante. In libro autem Ma-
chabxorum legimus per vniuerfam
Hierofolymorum ciuitatem vifos
diebus quadraginta equites per aëra
difcurrentes, deauratashabentes fto-
las & haftas, & quafi cohortes arma-
taSj&curfus equcvrumper ordinem
digcftos, & congreflionem fieri comi
nus,&fcutorum motus,&galeatorü
multitudinem gladijs diftridis, ac te-
lorum ia6tus,& aureorum armorum
fplendorem, omnisquegenerislori-
carum: Quapropter omnes in bonu
monftra cohuerti rogabant, O fi Bel-
gium,
___
-ocr page 42-
f B E Ii G I I.                   *?
gium, vides figna, qux inBrabantia,
FtdiHllandiaZldiifi
tata,tumin coelo,tum in terra conti-
gerunt,tempus vifitationis fü£ cogno
uifict, & Iudxorum exempla fequens
in bonum illa conucrti affiduis De-
um precibus rogaflet. Has ü coniun-
xiflct poenitcntiiB operibus,indubiè
Deus vt olim Niniuitis, quamprimü
propitiusillifadusfuiffct. Vidit(in-
quit Ionas)opera eorum,quia conue,r
ü funt de via l,ua mala, & milertus cft
Deusfupermaliciaquamlocutus fu-
crat,vtfaccret eis & non fecit. Quem-
admodum igitur pater peccantifilio
manuextenta, vel virgis oftenfis mi-
natur,vt a^rauis defïderijs & mori-
bus eum reuocet: Sic &Deusfignis
quibufdam in coelo vel in terra extra
confuetum ordinem naturxoftenfis,
afceleribus nosdeterret, & vindióla
de illis, nifi vera poenitentia prius ex-
tirpentur, fe fumpturum grauiflima
minatur.Tantum abeft,vt hominum
malicijs per illa cooperari velit. Co-
meta ergo feu ftella crinita, quae ante
biennium in hiCcc inferioribus pro-
uin-
-ocr page 43-
CAVSM CALAMITAT.
uincijs apparuit & acies, aliaque non
pauca cceleftiafigna,a Belgis vifa,pre;
fagia tantum erant grauiffimorum,
eheu,malorum qux patimur,non au-
tem virtutes quae incolamm ingenia
ad malum alioqui procliuiflima at-
que pronifïïma magis inclinarent,vd
quibus deteriora efficercntur. Defï-
nant proinde didum Cometam, dï-
cerecaufam efle fuorum peccatoru,
& oGto annorü illi tribuere domina-
tum. Qupd eft Deum huius maliciae
faccreauthorem,& populumquiiu-
üifHmi iudicis iram commeruit,ab v-
tiliflimo reuocare pcenitentiac remc-
dio.Vtquidenim poeniteat,fiCome-
ix peccata & afflidiones afcribi debe
ant.fitcj; odlenniOjVt volunt,fuos ma
]iciaecffecl:usin Belgio pariturus. O
partü ridiculum ac prodigiofum, cu-
ius parturitioni, odennij fpacium a^
fcribitur. Num & Cometae qui anno
fuperiori menfcociobri apparuit, op-
timi fcilicet rerum aeftimatores,parë
dominationem afcribent? Sed valeat
liuiufmodi fomnia. Nemoq5 dicat eu
tcntatur, quoniam 4 Deo tcntatur:
Deus
-ocr page 44-
B E L G I !.                  *9
Deusenim intentator eft malorum:
jpfe autcm neminem tentat.
Deinquifitione Hifpanica.
Cap. V.
|Icut toto crrant coelo, qui a-
f^gftris affliólionum fuarum, ad-
'coq5 peccatorum caufam afcri
bunt: ita & qui Hifpanicae inquifitio-
ni turbas tribuunt,quibus hodie Bel-
gium concutitur, pralèrtim cumfal-
fo fibi perfuaferint,illam a'Regia Ma-
ieftatc his regionibus introducenda
fuiffc. Siquidem in confeflb eft,Rc-
gem noftrum lógè clementilïïmum,
paulo ante quam audiflet in Belgio
cieri turbas, nobililiumquc quorun-
dam confpirationes,aduerfus diftam
inquifïtioncm, quamvtpopulumfa-
cilius ad feditionem pertraherent,in-
numcris mendacijs onerabant, tan-
quamqux diuinis humanisquetlcgi-
bus aduerfarctur, & a refta rationc
maxime eflet aliena : Regem , in-
quam,ad Illuftriffimam Gubernatri- surij.
cem Duciflam de Parmes mififle li-
teras , quibus mandabat vti cditla
piae
-ocr page 45-
3» GAVSvB CALAMITAT.
.1;'.. pja» memoiix Imperatoris Caroli V.
patris fui.foclicifïimae mem-ons dili-
gentiüs oblpruarentur : fimul etiam
ConcilijTridentini decretacum nó-
nullisarticulis ad officia paftorum&
fuorum fubdirorum falutem fpedtan
tibus. Quinimö rantzeclemcntiaefuit
Rex,vt audicns rumultus Belgicos,
contentus fuifle prxdicetur, vti alia
contra haereticosprocedendi forma,
abipfil'mct Belgisinftitueretur,dum-
modo tamen fieret,vt hxrcticorum
refrenaretur audacia, & non nimia in
dulgentia multiplicarenmr. Qua Re-
gis humanirate oblata,ftatim videre
Jicuit, quo affe&u confoederati ad-
uerfus Hifpanicam inquifitionê con-
ipirafTent.nempe non quod eam in-
troducendam, velnoxiam patrixfu-
turam crederent, fed quod illius ti-
morc commotum iri populum fpe-
rarent,quo faólo futurum.vti abroga
tiocuiuflibetinquifitionispeterctur,
quin & legum omnium, quibus ha?rc
tici refrenabantur,& quicunquead
feditiones Belgse propendcban t. Cu-
ius deilderij ïunul at que iupplkibus
li-
_ -
-ocr page 46-
■-
■ 'BELGIL                   Ij
libcllisacminacibusarmisvoticom
potesfuerunt.Deus bone:quantope-
rc in BelgioZizania creuerunt? Quam
faedeRelp.ibidemdifibfraeft? Quot
fufcitatae feditiones aduerfus Sena-
tum ? Qupt,quantifq5 calamitabibus
ad vnum omnes attriti fumus?Itaque
inquifitionum ac legum abrogatio,
caufaexftirit mifcriarum;quibusno-
ftro ixculo tam deploratè opprefla
iacet patria, non autem Hifpanica in-
quiu"tio,quamfalfoia£l:abant aRegc
conftitutam atque prxfcriptam. Cui
etiam tyrannidis nomen perperam
imponebant. Quodvt minimedeea
crcdamuSjtum Regis noftri fumma
dementia, turn totius regni Hifpania
rum eiufdeminquifitionis approba-
tio nobis fufrkere deberet. Multo ve-
ro maxime, quod vberrimum frudlu
vbi eius obtinuit vfus, indeprodijfle
ad oculum videamus. Nunquid di&u
regnum, aliaq; in quibus viget, per il-
lam ab haerefibus,ac plurimis malis
quje ex ijs prodeüt,vt furtis,rapinis, la
trocinijs, homicidijs,periurijs.fediti-
onibus^bellisinteftinis^alijsqueinnu-
me-
-ocr page 47-
$e CAVSM GALAMITAT.
meris,quae in Belgio per illas frequcn-
tantur, libera efle cernütur?Sicut cö-
tra,quae inquifitionum aduerfushas-
reticos abiccere vfum, vt Belgium fè-
ciflc fero lugemus,fcediiïime illis cö-
fpurcari,dilaniari,ac confumi. Quae
quidem ab hsrctieis fuifle expeótan-
dafcriptura docet, cüm haerefim le-
prx,ea verb, pefti comparat.quoe nifi
remedio compefcantur efficaci, cre-
fcunt femper ae dilatantur,nec vnqua
definunt,dönec omne bonum natu-
rscorrupcrint,Quod&h2Ereficöftat
commune eflfe,quando fcilicet graflfa
ripermittitur . Hiereticos item lupis,
furibus, atque latronibus fcriptura
comparant ex illorum natura,haere-
ticorum ingenia nofle difcamus,neq;
minus cautè horum fugiamus, quam
illorum confortium: Quibus quan-
docunque ex animi fententia libertas
datur,quid non corrumpunt, dilani-
ant,perdunt?Quaproptereos,qui in-
quifitionum aduerfus haereticos abro
gationem procurarunt, aut hxrefis
morbofuiile infedos, aut eorum €-
guegios fautores, atque etiam pluri-
mum
-ocr page 48-
B E L G I I. "              ]|
mum laboraffc ad Bclgi) fubucr/ïo-
ncm,grauiflima totius patrix mina
clamat.Certè quamprimum leges in-
quifitionum ceflarunt., experientiai-
pfa didicimus , quam fint vera hasc
D.Auguftini verba: Remota iuflitia, Lttv4.4«
quidfuntregna, nifi magna latroci-^u" a
nia?Et illa Scnecae: Regna cum fcelerc
omnibus exilijs funt grauiora. Talia
praefciens D.Paulus,non parum fuiflc
iöllicituslegitur,vtinquifitionefadta
cognofceret, quinam difcipulorum a
fidefemelacceptarefilirent,'eamque
fccleribus enormibus dehoneftarcnn
Quos deprchendens vt pofteris eiTent
cxemplo, grauiflimè ,in eos animad-
uertcbat. Argumento funtHymenas-
us & Alexander, quos Sathanae com- Tu»«tk u
mifit, vt nön effe blafphemandum,
pxoprio difcerët damno.Et fornicari-
us ille Corinthius, iimiliterhumani'.Coriafcj.
generis inimico traditus, vt fpiritus in
die DominifaluareturrSimilia Coria
            ^
thijs fpiritu inflatis aduerfus veritatë,
idem difertis verbis comminatur.Ta- ^
quam (inquit) non venturus fim ad
vos,tic intlati funt quidam: Vernam
D          au-
.________j
-ocr page 49-
j+ CAVS;£ CALAMITAT.
autem ad vos cito,fi Dominus volue»
rit,& cognofcam,non fcrmoncm co-
rum qui inflati funt , fed virtutem.
Qmd? vultis in virga vcniam ad vos,
an m charitate, & fpiritu manfuetudi
Cor.ia.ij. nis > Etalibi, Timeo (inquit) nc for-
te cum venero, non qualcs volo vos
inueniam, &inucniar a vobis , non
qualcm vultis . Et capitc fequcnti:
Haecfcribo,ne cüm pracfens fuero,du-
rius agam fecundum poteftatem,quS
«Jedit mihi Dominus in aedificatio-
nem. Quidquxfoaliudoliminquid-
ti onibus agcbatur,quam quod hic fc
adurum, Apoftolusminatur, nimi-
rum,vt qui aduerfus Ecclefiam inflati
erant, agnofcerentur, & cogniti dig-
nas poenas darent. Plura in hanc fen-
tcntiamadfcrripoi*rent,fcd foret fu-
pcruacaneum, vt quod cuiq; rationc
vtcnti fit perfuafum,& vtiliffimc & iu
ftiffimè inquiri aduerfus haereticos
Deorefra6tarios,& Reip.peftes noce-
tiffimas.NuJIum fiquidem legibus in-
'qtitftffónum cfficacius conflatefle re-
medium, ad refrenandos animosad
hsex eiïnijéc feditiones moucndas pro.
-ocr page 50-
S E L G I I.                  f ||
£enfos,cxpurgandamuercgióriérh,iri
qua iam radices agcre caeperunt.Hi-
lee cnim ac fimilibus ratiónibus, fiiit
addudus foeliciflimae ïnemoriae Caro
lus V.Romanörum Imperator, vtin
fuo Belgio haereticorum inquifitore*
Hiftitueret.InEcckfia verö, aduerfus
quofcunque hxreticos fuifle ftatuta,
ctiam ante mille annos, éuincürttle-
gesCöftantiniMagni,Theodofij ma-
ioris, Arcadij, Honorij, ócTheodofij
iunioris,aliorumq5 plurimorum Im-
peratqrum. Turn etiam Rex Nabu-
chodonofor,legitur mortem indixif
fc blafphemanti, Deum temperatore
ignium.Porroillofum leges, nö mo-
do Catholicis fuiflc Vtiles, fed etiam
haereticis , experientia dodus Diuus
Auguftinus teftatüm nobis reliquit, Epift.jè.ai
fic dices;Propter mifericordiam Chri BonifaeüL
fti magis pro eis (intellige haereticos)
funt iftae leges ,qux illis videnturad-
uerfae, quonia per illas mülti corrcóti
funt,& quotidie corrigütur: Sc feeflfc
corredos, & ab illa furiöfa pernicie li
bcratos gratias agüt,& quos odcrant
D 2 «ti-
-ocr page 51-
3« CAVS/K CALAMITAT.
diligunt,molcftasque fïbi fuifTefalu-
bcrrimas leges, quantum infaniade-
teftabantur, tantum recepta fanitatc
gratulabantur.Et infra: Vndc magna
in eos fit mifericordia^cum ctiamper
iitas Imperator urn leges,ab illa icttz
prius eripiuntur inuiti, vt in Catholi-
ca poftca bonis pracccptis,& moribus
fanentur afluetk Nam multi corum,
quorum iam in vnitatc Chrifti, piura
Chriftiferuorem charitatemque mi-
ramur, cum magna laetitia gratiasa-
gunt,quod illo crrore caruerunt, vbi
mala iftabonaputauerunt.Quasgra-
tias modo volentcs non agerent,nifï
prius etiam nolentes, ab illa nefaria
focietate difcederent.Quid de illis di-
cemus,qui nobisquotidiè confiten-
tur, quod etiam olim volebant eflc
Catholici, ('ed intcr cos habitabant,
inter quos,id quod volebant, eflfc Ho
poterant.propter infirmitatem timo-
risï Vbi fi verbum pro Catholica dicc-
rcnt,& ipfi & domus corum funditus
cucrterentur. Qujs eft tam demens,
qui negat iftis debuifTe per iufla i mpc-
sialia iubueniri, vt de tanto crucren-
tur
-ocr page 52-
T/ B E L G I I.                  %y
tur malo? Dum illi quos timebant ti-
mcrc coguntur, & eodcm timore cc-
iam ipfi corriguntur: aut ccrtè cum
cflc correcïos, fe confingunt, corre-
ö:isparcunt,aquibusantea timeban-
tur.Haecille:Quaequidem a me latius
citata funt, quod magna authoritate
probent,& legum in hxreticosanti-
quitatem,& fimul[earum multiplicë
infinuent vtilitatem. Vnde intelligi
faci Ie pcrteft, decreta de inquirédis in
Belgio haereticisfuifle bona & fan&a.
Tantum abeft,vt caufx malorum Bel
gicorumdici debeant,<5c hacrationc
fiieruntabolenda.Enimuero quomo
doRegesPerfarum, Gyrum &Dari-,
urn Iudxis fauere, decreraque pro ijs
fanxifle vidcntes,Samaritani(qui xdi-
ficationem templi,prius impedierat)
ilico couerfi funt, & operi domus Do
mini Ifrael auxilio fuerunt. Ita haere-
tici fentientes Rcgesfibi aduerfos, fa-
uere autem Catholicis', facilè addu-
cuntur,vt fefe his adiungant,ac tandë
cis fimiles efficiantur. Tantum habêt
cfficacix ftatuta Principum, in Catho
licorum fauoiem promulgata^fubU-
D $ ta
-ocr page 53-
Si CAVSvE CALAMITAT.
taveró ftatim hsreticorum, caetero-
rumq5 carnalium animos plurimum
xnouent,ad quiduis inCatholicorutn
iniuriam &oppreffionem audendu.
ProrfusquameftVratus corum fucrit
animus.quiinqüifitionum leges ma-
ledidtis lacerarc, & donec abolerëtur
tumultuari non defierunt, luce mer|-
diana darius illis fublatis apparuit,vc
quitupraecipitesinomnegcnus pro-
ruerint vitiorü,adeo,vt & in hzerefim
cateruatim prolaberentur, prolapfi
Catholicos omnes crudeliffimèopprï
mercnt.Sicut ergo indomiti equi mo
dicofreno ad feflbris arbitrium ducü-
tur> ^ iuxta D. Iacobum: Magnx na-
ues etiam,cum a ventis validis minen
tur,amodico gubernaculo circunfc-
runtur,vbi impetus voluerit dirigen-
tis.Ita obferuatis inuiolabiliter man-
datis irj h^reticos Imperatorum,faci-
lccorrupuflimorumhominü animi
continentur. cum charitatem timo-
reintroducente hauftum ventnü illi
tandé cupmcre coguntur.Etenim fie-
ut animje beneficio corpus mouetur,
qua. dcftuutum, ftathn diflbluitur.Sic
f
-ocr page 54-
B E L G I I.                ;t
fanciuftitixlegib.Rdp.florefcit, quse
li tollantur, exerceantui üe remiffius,
illico cócidit. Quaprópteriniuttèni-
mis, calumniam fuftinent Catholici
(apudquosfolüeftveritas,cuiancilla
ri debet omnispoteftas)quod de hxre
ticis iuftitiae ac veritatis hoftib9, inqui
fïtionemfaciat:Cumetiam ipfiGen.-
tiles&Iud^ifimilibusvfifintlegibus,
imö & contra Catholicx religionis
cultores:Namq; D.Paulum, ante con Aft (
uerfionem fuam cmdeliffimum fuiflc
Catholicorum inquifitorem,ip(emet
locis plurimis teftatur. Et Plinius Se-
cundus refertjlmperatorem Traiana
occafioncboniteftimonij deCatho^
licis,quod Imperatori indicaucrat,fa-
xifle,vtideinceps non inquirerentur
Chriftiani,fed tantü oblati punirëtur.
Quid?Nöne & inBelgio graflantes hae
retici,exéplo Gentiliü&Iud^orü cö-
traocs ^bos &Catholicos inquiiïti-
onü vtütur legibus'Quid dico legrb9?
Cü grauiflimis muldis ac fupplicijs v-
tatur,antc^vllae fint latxleges.Alios
cnim Senatu, & qbufcüqj dignitatib.
beneficijs ac officijs priu3t. Alios plu-
rimos cxcdedos acfpoliadosmilitib.
-ocr page 55-
40 CAVSvE CALAMIT'AT.
tradunt. Alios a patria & proprijs fc-
dibus ablegant,& ad exilium cogunt.
Alios mendacijs perniciofis oneranr,
acfraudibus circumueniunt, vt iuftc
illos oppreffific videantur. Alios cru-
deliffimè cruciandos, in carceres con
ijciunt. Alios denique tanquam latfx
Maieftatisreos,quod illipatriam vel
ciuitatem aliquam reddere conati
iint,inhumanitcr extrcmis sfficere
iupplicijsnon verentur. Poffent hic
plura hcereticorum (libenter enim fi-
milis farinx feftarios fuftinent) in fo-
los Chriftianac profeflionis,veros cul-
tores crudelitatis adduci facinora:
Sedifthaec fufficiant, vtquilibetper-
fpiciat, quam impiè nos,quod Impe-
ratorum decretis vramur, ad efFrenos
animorum illorü impetus refrenados
accufent,qui tato mentis furore agun
tur,vt fua barbara inftituta expedarc
ncqueant,fed ea praïuenientes horren
dtfm in madum,pro fua libidine in
nos debacchentur ac faeuiant. Itaquc
-vt hisfinem imponamus,cüm (tefte
«.Tim.i. D.Paulo)lexfawdafit, neciuftopofi-
ta, fed iniuftis & non fubditis, impijs
ac
-ocr page 56-
BEL G II.                  4}
acpcccatoribus, fceleratis, mcndaci.
bus,periuris, & fi quid aliud fanae do-
flrinae aduerfatur, omnibus fatagen-
dum eft modis, vt leges reftituantur,.
reftitutae feruentur, feruatae charitati
fraternas feniiant.In pace(h^c legibus.
ftabilitur)Deus nos vocauit. Et Apo- iCorf
ftolus vult nos,fine foltic^tujiine efle
iuftisergo legibus fatagattfr, quate-
nus Catholici in pace degant, & a fol.
licitantc eorum anirnos,timorc grat
fantiumhaereticorumeripiatur.Quo
fiet vt vtriufquc(ficut docet D. Augu-
ftinus)quam optimè confulatur.
DeInfolentia militumHifpa-
norum quidfenttendum.
Cap. VL
QVO makuolenti» fpiritu con-
foederati,& qui eorum adhxferc
fadlionibus, inquifitionem Hifpani-
cam traduxcrunt. Eodcm prorfus cü
illis nönulli Hifpanum militem a fua
Maieftate inBelgium miflum, accu-
U acque damaant, tanquam qui
D 5
         f
-ocr page 57-
4* CAVSvfc CALAMÏTAT.
fua infolentia,^: inauditis facinori-
bus,turbarum qlixab ipforü contigc
readuentUjfolifuerint authorcs. Nc-
que cnim audent omnes feditiones in
cos transferre , vtpotc quod nonnul-
las contigifle , priufquam aduentat
fent, exploratum habeant. Equidcm
quorundam Hifpanorum infolenti-
am excufarc, ncc volo,nec poflum.
ISlon enini fum ncfcius, militcs pene
omnes efFreni folere efle animo,Etno
«iillud vulgare didtum, Nulla fidcs
pictasque viris,qui caftra fcquuntur.
Quod maxime in eoscadit, quimul-
tis cari funt victorijs (folei^t enim vi-
ftorix anknos addere viftoiibus, ad-
coqjijs omnem adimere metum)öc
qui folo natali reliftb in exteris agunt
prouincijs.Arbitranturforfan fealia-
rum prouinciarum incolis timori nö
futuros, & haudquaquam fortitudi-
nis militaris adepturos gloriam, nifl
i!losfortiterconcutiant,vimeisinfc-
rant,innocentescalumnientur,acdc-
mura pro libitu alicna rapiant.Qupd
prxuidifle D.Ioanncm Baptiftam,ex
i eis tradit eft clariifimfl.
Ne-
-ocr page 58-
B E L G 11.                    #jr
Ncmincm(inquit)conGuciatis,ncqueLuc».
calumniam faciatis, & cotenti eftote
ftipendijsveftris. Vtaüt Hifpani qui-
dam ifta liberiuspatrarétjftimulos eis
addcbat,quod fcirent fe aRege aci hae
reticos(quorum magna in Belgio col
luuics erat) efTe miflbs, & quod vide-
rent fe ab incolis odio maxi m o habe-
ri.His incitati,qui nulloDei retincba-
turtimore, arbitrati funtfibiomnia
cflc licita, vlcifci, fpoliare,rapcrc, &
quae folent hoftibus perduellibus &
h?rcticis(iibenterenimBelgasomnes
tales efle,fibi perfuadcbant)animo pe
nè hoftili inferre.Quis fanse ractis,h§p
in ijs qui talia funt aufi excufct, 6c np
potius abominetur,damnct,acomn.i
jfuppÜGiQ digna iudicet? Verum cum
indulgentiffima pfentis faeculi, &pni-
ciofiffima libertas, in aliarum natio-
num militibus huiufmodi tolcret,at-
que adeo in ipfis 'etiam Belgis ,j (qui
quantum patriae plus debent, tanto
minus talia aduerfus cam, audere,e-
os conüenit)vtique & in Hifpano mi-
lite toleranda erant,cum a Rcgia Ma-
ifti Belgaj omnem debent
te
-ocr page 59-
44- GAVSA CALAMITAT.
reucrcntiam, amorem>& obedienti-
am miflus efle cognofccrctur, Rcgiq;
ingratum,quicquid aduerfus ïllos eo
inconfulto tentaretur. Quaefo, Nun-
quid illicitum cft poftpofita Regis feu
iudicis prbprij fentcntia,qüodipfi in-
gratum praefupponitur futurtim,pro-
pria aggrcdi authoritatc. Ad haec tö-
lerandosfaiffe illos <!uincuntcalami-
'tatcs, quibus affli&um cft Belgium,
poftquam aduerfus cos intcftinum
bellumcftfufceptum. Quod merito
dixeris ferrcum fuiffc raftrum,omnia
patriae bona exterminans, atque in c-
amcunda congrcgansmala. Deinde
num pracftitifl'et,dicl:os militcs vfque
ad Regis reuocationcm rctinuifle,
quam ad illorum eicótiónem aduo-
caflemüites,quiinHollandia & Zee-
ïandia tam inaudita recenti memoria
ficinora feccrant. Illisque 'grauiora
perpetraturi serarit in pfdüincijs, quae
cis fuerant intmicac, & acerrimè illos
paulo antcopprefierant. Quod ab eis
fuifle expedadum facile pracuidiflent,
qui tune patrise gubernacula modera
bantur,nifi odium Hifpanice natio-
nw
-ocr page 60-
BELGII.                   4%
nis cos obcaecafTet,& mens minus cö-
fcia ré&i extimulaflèc. Quareficum
ijs,quac Hifpani in quibutdam locis
commiferCjCaufisqueeos mouentib.
ad illa perpetranda, cö fydcrent ur:qu$
fequutafuntjbellum per nonnullos
patri? moderatores fufceptum:&qu£
Geuzij (hoc enim nominc feipfos ap-
pellantjmilites ad patrix defenfionc,
vc aiebant,a Belgis aduocati commi-
/crunt,omnibus iilismalisanfam de-
difle,verius dicentur,qui bellum intc
flinum hoc fufcitarunt, qujque Geu-
zium militem in patrise vifcera crude-
liillmc grailaturum,ad fui tuitioncm
admiferunt, iliumq; introduxerunt.
Quin&iudicabuntur teneri adrefti-
tutionem omnium,quae iniquèfunt
gefta , Iuxta illud, Qui occaüonera, . occt>
deditdamni,damnumdedifle cenfenfionem ff.
dus eft. Lugeant proinde, qui tanta- de Reg. ia-
rum,quibus patriaiacet opprefia affliris*
öionum occafionem fe dedidiflefen-
tiunt,eorum auxiliaexpetentes, qui
ad patriaï perditionem toti anhela-
bant,quofuea fententia pacisamor
miüimc reuocauit. Mccpcriculum
quod
-ocr page 61-
>
*« CAVSiE CALAMITAf. __
quödabhaereticis in patriam,reccn$
per pacificationem Gandenfcm ad-
mifïis.ipfipatriae imminebat. Quos
aduerfus Catholicam religionem ni-
hil non tentaturos, praefertim fretos
eiüfdem fannae militibus, fuit indu-i
biè mente obcoecatus, qui non pratui
dit .Et nimis peftiferae affe&ionis vel
zeli,qui calamitatibus quas ihue&uri
crant,occurrerenolint. Quaefipeni-
tms confiderare voiuerimus, iniquiC
fïmi fimus iudices necefle eft, fi Hifpa
nis militibus ftrenuiffimis, fideiquó
propugnatoribus, Geuzium niiliteni
patriaepeftempraetulerimus. Magnus
I. Heg. 2. illc Propheta Dauid hominem peffi-
mum, & maxime impium homicidj
loabmilitixPrincipem, quod fibifiè
regnoeffet vtilis, toto vitae fuae tem-
pore tolerauit.Et ab exteris militibus
Belgas nihil libuit tolerare, m aximc
cumfcirent,omnibu$commune eflb
militibus, infoletiam acproteruiam,
vt veriffime de ijs Lucanus fcripferit.
$Jon mtwttnt leges, nee ctdit vmbta «cf»umy
ViBacfepugnMitHrAliibcnfeiacent.
Vtinam vclfero tandem, öcmilitu
1.
                                              ia-
-ocr page 62-
B E L G I ï.               'u
inhumanitatcm, & reliqüas omncs
noftri faeculi aduerfïtatcspeccatisno-
ffcris afcriberemus : Praefertim cum
non ignoremus, non raro humani
gencris peccata huiufmodi mcdijs
Dcum punirc.Qucmadmodum ob il •
la ipfa frequentius conftat, Ifraelitas
modo ab Aniorrxis.modo a Philifte- 1^!o-Iildie-
■ vo"                    ■' • • * & Regum,
is,modo a oynjs, caetenscj; vicinis na-           n
tionib9,captiuitate afflidlos fuifle gra
uilfima. CuiusetiamDei verba eui-
dentiflimè fidem nobisfaiunt.Si(in-
quit) dereliquerint filij cius legcmpfai:g2;
meam,& in iudicijs meis non ambu-
laucrint, fi iuftitias meas prophana-
uerint, & mandata mea non cuftodi-
erint, vifitabo in virgainiquitates eo-
rum. EtrurfusapudHiercmiam :Ec-IcrcmJ'
ce ego adducam fuper vos gentem
delonginquo domus Ifraëi ( aitDo-
minus ) gentem robuftam , gen-
tem antiquam , gentem cuius igno-
rabis linguam , ncc intelügts quid
loqua^ur. Pharetra eius, quaiï fe-
pulchrura patens , vniueril tórtes.
Et comniedet iegetes tuas , & pa-
nem tuuni,& dcuorabit fiiios tuos,
&
-ocr page 63-
4f GAVSM CALAMITAT.
& filias tuas, & comcdet gregem tuö
& armenta tua,&comedet vincam Sc
ficum tuam, & conterct vrb es tuas
munitiffimaSjin quibus tu habes fidu
cia gladio.Porrö haec nö modo per Hi
fpanos,fed multo certius ac verius co
gnofcimus impleta, per Gafcones,
Scotos,Anglos,& qui cum iftis patri$
inuaforimilitarunt, Francos Belgio
»
          infeftifsimos inimicos:(Eft enim
Inttr finittmos vetut, at/fa uHtiqnafmulm
l.nnwtak odium & nunqttam fanakik vul-
nm.
Siquidem quse Hifpani(talis cft mul-
torumfententia) crudelius aduerfus
patriam tentafle/erunturpotiflimü:
idfuit poftquam hoftes (hoftium effe
. • • hoftiliaexercerearbitratifunt)aBel-
gis fuereiudicati. Aut quod ftipendia
(cuius gratia aliarum nationum mili-
tes,'talia fxpius tentaffe vifum fuit)dc
bita ijs non penderentur.jSed quid di-
jCemus de ijs,qui patriot§«nomine glo
riantur?lSonne patrix lares,pro quib.
etiam vitam profundere debebant,
fortitcr dcfenderunt & pro concor-
diaclegibusviriliterfteterunt? At hi
font
-ocr page 64-
BELGII.                 
funt,qui proe cxteris omnia facra pro-
phanarurit,cuncl:a crudeliflïmè rapu-
trunt,pulcherrimasacdes, Regia pa-
latia^icosjtempla^ciuitatesjntegras
populatifuntiReligiofoSjSacerdotes,
&JDeo dicatas virgines inhumanita-
te fumma tra&arunt. Longum nimis
efletjhorum omnia Chriftianis auri-
bus horrenda gefta enarrare.Nec mal
turn etiam refert,prjefcrtim,cum Bel-
gx pene omnes fuis oculis illa vide-
rint, atque etiam co mpaflïlïnt.Confi
dereturqucefononnihil mentis ocu-
lis,qu? nunc Hollandix,Zceiandix ac
Flandriae facies, «Scapparebunt onmi-
nodecolöraK,fqualidae,lacer3e,'exan-
gues, ac mortui potius , quam viui
fj>eciem prx teferentes. OitfffuhiDei
iudicium. Qtii clegerant a'Rhamnoi
(intelligo vfurpatorem Bdgij cum
fuis)protëgi ac defèncftjab i^hc qui ex
Rhamno egfedïtUTfmxta^arabolarn
Ioatham ad viros Sichem)confumun,
tur,illiufque fpinis atque aGuleis pcni-
tus dilacerantur. Simile quondam
Anglis accidifle, D.Beda teftis eftfi-
delifïimus: Nam vtipfe pluribus nar-
E rat,
.3' (
-ocr page 65-
56 GAVSjE GALAMITAT.
tfli.i.hift. rat)extera: narionis in Angliam Sa-
Angl.c.14. xones aduocati, vt ibidem praefidio
effent, contra gentium incurliones
maxime fcras.quamprimum patriam
funt ingreflï, fubftantiam incólarum
deuorarunt, & in ipfofmet incolas
grauiter faeuierunt, atque bonos ma-
xime perfequutifünt, quin&multis
vitam tulerunt,imö nee rcligioncm
quideminuiolatam pa Ui funt. Infa-
no autem furore aecenfi, depopula-
tione ciuitatum ócagrorum, publi-
corumque ac priuatorum cuerfionc
aedificiorum nequaquam fatiati, paf-
üm Sacerdotcs ad altaria ipfa tmei*
dabant. Praefules cum populis, nul-
lodifcrimine honoris,flammis pari-
ter&ferrotradiderunt. Scdde hisfa-
tis. Quipluradefiderauerit, conla*
lat Diui Bedx hiftoriam Aa-
glicanam, aliosquehi-
ftoriographos.
.
Dt
-ocr page 66-
B E L G I I.                     fl
f
ce Albano,, Qf alij spatri*
Gubernatoribus.
Cap. VIL
BVperioribus fic abfolutis , re-
i linquitur, vt exaóUones a Ducc
i Albano,& alijs patriïe guberni
toribus Regis Catholiei authoritatc
aBelgis experitas, nonnihü examine-
mus. Eas auteiu tam grauitermulti
carpuntjVt prxfentium calamitatum
caufam, ijfdemtribuendamvnicè af-
fèrant. Verum an taminiquèdeillis
fit fen tiendum,facile eritperfpicercfi
quid iuris in fubditis, fccundum da-
tam a Dcolegem,Rc?c habeat,prius
perpcndatur.Iftud verö quamoptimè
fiet verbis SamueÜSjVel potius Dei,
per Samuèlem loquetis. Hoc (inquit) r R |.
critius Regis, qui imperaturuseftvo
bis,filios veftros tollet,&ponet in cui;
ribusfuis/acietq^fibi cquites &pr«-
curfores quadrigarum fuarü, & mef-
fores fegetum^öc fabros armorum,
-ocr page 67-
)i         CAVSM CALAMITAT.
Óccurruum tuorum.FiliasquöqucVc
ftras faciet fibi vnguentarias & foca-
rias:agros quoquc veftros,6cvineas &
oliueta optima tolkt, & dabit feruis
luis. Scruos etiam vcftros, «5c ancillas
& iuuencs optimos & afinos auferet,
& ponetin operefuo,greges quoquc
veftros addecimabit,vofque eritis illi
fcrui, & cxtera. Quibusfolemeridia-
no clarius oftenditur,authoritatc di-
uina licere Regi a populo tributa exi-
gere,atque fi rebus fubiedi populi ta-
quam propri)s,imö & lubditis tan-
quam feruis vtatur, parendum nihil-
ominusefre,etiamfi xcüx rationis ac
iuftitiac terminos pro libidine tranf-
ofc.13. gredi videatur.Etenim(vt eft apud O-
ièam)iratus Dominus datquandoqj
Reges infurore,& aufert in indigna-
, tionefua.EtregnarefacitDeus hypo-
>-3+' crytampropterpeccata populi. Quae
cum Deus facit, quis fanx mentis di-
eet, Regibus non efle obtemperan-
dum?An non cffet id refiftere Dei vo-
lüntati, de qua minimèeftdubitan-
dum,filegitimènimirum percledio
nem debitam, vel iuftam fucceffio-
ncm
-ocr page 68-
K
nem haereditanam,huiufmodi Reges
creatos efie cognoucrimus. Deinde
vtliceret ( quod tamen cum iuftitia
pugnare videtur)iniquarum exadtio-
num gratia Principibus repugnarc,
nequaquam tamen idfaciendumfa-
ret, cum inde perturbandam Remp.
opinio eft,vt certè noftro fuifle faecu-
lo,grauifïïmae & innumeraï,quaï mox
euenere calamitates^uincunt. Huic
fententiae fubferibens Reuerendifli-
ma D.Dominus Epifcopus Leouar-
dienfisM.N.Cunerusinlibdlo,qucm
de Chriftiani Principis officio fcripfit,
turn ex prxdido Samuelis loco, tum
ex D. Auguftino dodiffimè probat,
neminem omnino efle,cui Principi
fuo rebellare liceat, quanquam iniu-
ftiffimis tributis fubditos oneret. Vt
quod nullus fit,qui in temporalibus
bonis aliquid proprij habcat, quod
iure humauo, feu Imperatorio non
po0ideat. Tollc(inquit D. Augufti- D.Auguft.
nus)htrt Imperatorum, & quis audetm ttaaa-6-
dicere mea eft illa villa, autmeuseftmIoanne'
illeferuus, aut domus hatc mea eft?
Noli dicere, Quid mihi & Regi} Qj-iid
E 3 er-
-ocr page 69-
f         C            CALAMITAT,
ergo tibi & poireiïioniJPeriuraRcgö
pofiidéturpoflefïïones Chrifti. Quid
mihi & Rcgi?Noli dicere poflefliones
meas,quia adipfa iura humanarenü-
tiafti, quibus pofïidentur poflefïio-
«.Rcg.i. nes- Vndc Dauid mortcm Saul Regis
lugens,dicebat: Filix Ifrael fuper Saul
fletc,qui veftiebat vos coccinó in de-
licijs,qui praebebatornamenta aurea
eultuiveftro. Cumautem,Deiper-
miffionc,atque etiam, quod fupra iu-
ra humana fitRex,liceat, a fubditis
quidlibcr iuri fubditum humano exi-
gcre& accipere, proutregno & com-
muni omnium vtilitati (ncque enim
vllo modo probandae cüiquam funt
irrationabiles,nimisquegraues Prin-
cipum cxaftioncsjexpedire iudicauc-
rit: cumque bonum Regi noftro vi-
fumfuerit,vta Belgis exigerentur dc-
narius centefimus, vigefimus, & alia,
fcilicet ad ipfius Belgij tuitioncm,nö
vtique fuit licitum eum pertinacius
refifterc voluntati. Reddite (inquit
Matt.22. chriftus)quje funt Cxfaris Casfari, &
quae funt Dei Deo.Qupd etiam cflc fa
ciendum Chriftusipïo fuo docuitex-
*                                              ffllr
-ocr page 70-
BELGII.                ?y
emplo. Quicumiuftèpotuitfetfeex-
eufare a contributionc didragmatis,
attamen darc maluit,quam cxigenti-
bus fcandalo effb. Volcnsvtiquenos
docere,non efle licitum principibus
id fubtrahere,de quo dubitatur an eis
debeatur .Chrifti autetn doftrinsc fe
conformans Apoftolus ait:Neceflita-Rom.tj.
ti fubditi eftotc, non folum propter i-
ram,fed etiam propter confcientiam.
Ideo enim tributapraeftatis (miniftri
enim Dei funt,in hocipiüm feruicn-
tes)Reddite omnibus tributa, cui tri-
butum,tributum: cui veftigal,ve<5ii-
gai,cui timorem,timorem:cui hono-
rem, honorem. Meminifle etiam o-
portet Prophetx Dauidis, cuiinSau-
lem Chriftum dominü aliquid fini-'"
ftri tentarc.vel manus violentas infer*
re rcligiofuit,licetis iniquiflimèeü
perfcqueretur,,& Saeerdotes Domini
odoginta quinq; viros, Ephod lineo
vcftitosoccidiftet.Imövtconftarecil
lum a Deo reprobatum, fe vcro illius
loco ele&um. Quis hifce pcrfpedis,
pergct diccre fuifle licitum, nö modo
E 4 ex-
-ocr page 71-
f« CAVSA CALAMITAT.
cxa&ioni Regie; pertinacius contradi-
cere,fed & conillia eiusdamnareac
perfequi ? Quae quidem meliorem in
partem fuifle interpretanda docent,
turn fuperius allata, turn maxime af-
fli&iones noftri facculi grauiflimx,
quas plenis plauftris poftea hzcretici,
Dei & Regiae Maieftatis coniurati ho-
ftes,inpatriam inuexerunt. Qujbus
fane potentius occurrere fua Maie-
ftas potuiflTet,didtis exaclionibus ob-
tentis.Adde quod hac ratione militi-
bus fatisfieri, & difciplina militaris
(qua negleda inrmmeris calamitati-
bus etiamnum opprimitur patria)
meliusferuari pptuifTet. Hisenimdc
caufis Principes Chriftiani tnbuta ex-
igunt.Pro patria autem,acirdc feu re-
ligione Catholica non fblum bona
quaeque,fed etiam vitam plofunderc
debuiflent ad vnum omnes Belgae.
Qupdin ipfismalorumexordijs üli-
beraliter feciflent,vtique & inimici fi-
dei Catholica: iam debellati effent, &
patria bonis omnibus abundaret,qu$
poftea & hxreticis,& vtriufque partis
jnilitibus.praedaefunt fa<üa. PrceftitiC
fet
-ocr page 72-
BELGIL                  ï7
fetfanc de Regis dementia'(ca cqui-
déeft,vtrogatafacilè vel in mitiorê*
forma cömutafletpetitas contributi-
ones, vel etiam eafipfas omnino rc-
mifilTet)praefertim faepius experta,be-
nèfperandoconfenfifTe exa&ionibus
a patriaegubernatoribusfa&is, quam
patriam ac feipfos dederemifericor-
dia;haereticorum,qui non modo een
tcfimum, vigefimum,& decimum
nummum,fecl etiam quintum, quar-
tum & tertium exegifle feruntur', &
accepiflè, idque contra Regis noftri
voluntatem.Omitto infinitas quasc-
geruntpradationes,& quodtempla
qusque ornamentis omnibus fpolia-
rint. Imo etiam non paucasaedesfa-
cras vendiderint, &Ecclefiafticorü ac
nönullorü nobiliübona,illis inexi-
liüaba&is vfurparint,fi{'co fuo afcri-
betes.Nonnc miru eft,Belgasoblitos
tam cito fuiffe grauiflimorum peri-
culomm,in quibus fuerant,cumin-
tempeftiua node conuentus 6c con-
ciones tenebrarum ab haïreticis age-
rentur;fimul & fcelerum,quaïfacrilc-
gis manibus perditiffimorum homi-
E $           num
-ocr page 73-
5» CAVS^E CALAMITAT.
num, in Hollandia, &Zeclandiapcr-
petratafuerantrecenti memoria? In
quibus tanquam in fpeculo contem-
plariipfislicuifTet,quam foedè pere-
ofdem authores,facic Reipublicas &
rcligionis Catholicx erat confpötsan
da, ac impiè dilanianda , (i occafrp-
nem prouincias, quxtuncRegiöc re-
ligioni Catholicae addidx erant, inua
dendi nancifcerentur. PrseftitlfTet fa-
nè alieno malo fapere, atq; etiam aerc
quangfimmenfoinfinita, qux poftea
cötigerunt redemifTe mala.ltaq; cum
Regia Maieftas per Gubernatores Bel
gij,cxa£tiones maximas petendo iurc
iuo fit vfa.quod vidcret, (vt patuit ex
literis cius) neccffarium vt Belgio pa-
raret thefaurü.adrefrenandos haereti-
corurn ^onatus, qui adpatri?e perdi-
tionem , tanquam rugientes leones
inhiabant, vbibinainBelgiumirrup-
tione ingenti exercitu, fuperioribus
annis euidentifllmc oftenderant.
Turn quod fciret militarem difcipli-
nam non poffe exailius fernari,nifl
lolutio ftipendiorum fieret. Qupdy-
-ocr page 74-
B E L G I I.                    59
tiquc nonnifi fubditorum fuorum au
xiliocxequipoterat. Atq5 etiaquod
oppignorata caufa fui Belgij tandem
aliquamdo Regis damno forent rc-
dimenda.Cum, inquam, his de caufis
indu&a fit Regia Maieftas ad pcten-
dum magna tributa, nequaquam dici
poteft,regias exa&ionés, caufas eflc
calamitatum prouincias Belgicas at
fligentiüm, etiamfi earum occafione
(illas nimis importunè Duce Alba-
no vrgente) plurima confequuta fint
mala, haereticis profcriptis, Geuzijf-
quc exulibus, ea procurantibus.Con
citata eriim, per eos plebe aduerfus
diftas exa&iones, quas tanquam ty-
rannicas païïim accufabant & dam-
nabant, muitas Belgij ciuitates plebis
fauore adiuti, occupauerunt. Qui-
bus occupatis, D E VS boneïquot
perpetrata ibidem funt fcelera?
Qupt opprcffioncs & cgedes Catho-
licorum?Quot templorum & mona-
fteriorum direptiones ? Qu^mimpiae
mutationcs,ac eti^euerfiones religio
nis Catholica£?Quatac ditionü Belgica
rum
-ocr page 75-
*> GAVS.fi CALAMITAT.
rum vaftationes ac depopulationcs.
Omitto innumera hifce longc graui-
ora, quxquidemcontingerepermi-
fitDcus, vtnimia Belgarumpunirc-
tur bonorum temporalium cupidi-
tas, cuius gratia malueruntpatriam
fuam, ipfamque fidem Catholicam
prodere,quam annuos rcdditus,fuaq;
lucra,vel tantillum imminucre.Addc
quod adhuc expianda crant hoircnda
facrilegia, quae paulo ante erant pcr-
petrata,& immanes iniurix in Eucha-
rifti» facramentum, faccrdotes, reli-
giofoSjfandorumreliquias & imagi-
nes commiflx, aliaque id genus dete-
ftanda hareticorum flagitia.Denique
vt plurimi Belgarum luxus ac faftus
pro mcritispunirentur,illa contigiflc
certumeft.
                             ,
De Pacificaüone 1376. Gan-
dauifaëtd- Gap. VIII.
[Rxccdcnti caufa ficobitcrex-
|aminata venit illa, qux a plu-
frimis Dei zelo acccnfis, miferi
acum Belgicarum origo omnium pe-
ne
-ocr page 76-
BELG II.'                «
nè maxima afieritur. Aiunt cnim pa-
cificationem anno Domini 1576. fa-
dam Gandaui,Belgio maximam par-
tem intuliflfe malorum,vtpote qux
haereticos cxules, qui paulo anre om-
nes prouineias per turbarant,proprijs
fedibus reftituit,eofque liberepro fua
voluntate,dummodo ramen 116 prasi.
berent Catholicis fcandalum ,ager$
permifit. Quapropceretiamcösqui
probarunt, illamque compofuerunt
grauiter accufant. Quod nimirum
plurimis quxpofteaBelgiumobrue-
runtaduerfis anfa'm dederint. Atta-
mentam illosqui huic pacificationi
conficienda: fuam operam dederunt,
quam illos qui eandem fua ftabilic-
runt authoritate, «Sc qui fuis compro-
baruntcenfuris,calamitatu,quaEpoft
modü contigerunt,infontes effe, nc-
moambigere debet. Vt qui fciaturil-
la cöpofuifle, cöprobaffe & cöfirmaC
fe,vti,per cam occurreretur belHs,qui
bus mirum in modum tune multx
prouineias Belgij dilaniabantur:& qd*
ïperarentHollandiam acZeelandiam
hac ratione rcligioni Catholicae, ac
R
-ocr page 77-
ii CAV5-E CALAMITAT.
ÏUgix Maidlati reftituendas. Cuius
etiam fpembonamdabant,qui ex i-
itisprouincijs adillam paeis tra&ati-
oncm mifli fuerant. Amor igitur pa-
triae moleftiflïmi belli inteftini fafti-
dium,pacis dcfiderium,fpes rcunicn.
darum prouinciarum, & reftituendae
ïreligionis Catholicae,plus fatis illos
excufantjdamnant verö cos,qui viros
bonos,pios,dofl:os, tanquamautho-
res malorum pafïlm accufarc, zelo
quidem pietatis,fed non fecundum
iuftitiam,haud vcrentur.Si oculus tu-
Matth.6. us (inquit Chriftus)fuerit fimplex,to-
turn corpus mum lucidumcrit. Ho-
rainum aöiones bonae vel malx ex
intentionciudicandas funt:atqui in-
tentiones di&am pacem componcn-
tium,comprobantium & conflrman
tium(fcilicet qui a parte Regiae Maie-
ftatis fteterunt) optimas fuifle con-
ftat. Qnod autem mala plurima poft-
modum euencrint, non bene ea om-
nia pacis tradationi,quac protempo-
rum illorum conftitutione nccefla-
ria videbatur,fed non obferuatis eiuf-
dcrti
-ocr page 78-
BELGII.                 ii
dkm articulis,mcritö tribuuntur.Ma-
ximè verö hxrcticorum perfldiae,qua6
tanta eft,vt mcreatur,licet ie facro ob
ftringantiurarnento,nevnquam illis
crcdatur ctiam vcra dicentibus. Si-
quidem quicquid proferunt fiue ve-
rum fiue falfum, id totum refcrunt,
vel ad Catholica: religionis detrimen
turn, vel ad Catholicorum deceptio-
nem,quodplurimis doceri exemplis
poflet.Annó h^retici fpecieveritatis
viris fanótiflïmis fimul & doótiffimis
in AriminenfiConcilio congregatis,
impofuerunt ? Et Diuo Auguftino te-:
il e, liquet, Cseleftinum Pelagiana hx- {{£1%^*
rcfi infedum impofuiflfelnnocentio
primo Pontifici Maximo, dum ab
nxrefi fe coram illo purgaret. In-
numcra huius generis funt apud fcri-
ptores ïacros exempla. Taceo quod
plurimi fuerunt hsrefiarchae & etir
amnum funt, qui docere non eru-AuS"ftde
oefcunt, hatum efle mentiri, cumcontram&
fpcratur fus religionis augmentum dacium.
feu commodum . Quod etiam
ex Ubello de Caluini vita fcripto
con-
1                                .,-..!..       - -.1»
-ocr page 79-
•i* CAVSA CALAklTAT.
conftare poffit. An non etiam id fen-
iïflevidentur Belgij inuaforcs, iuran-
tes,frequcntius fe nihil innouaturos,
tiequcpafluroSjVt vlla mutatio vel in-
iuriaCatholiC3ereligionifieret,necvt
qüicquam eontra Rcgiam Maieftate
tentaretur. Perfidiae eorum vhica pa-
cificatio Gandenfis ab illis foepius re-
pctito iuramento firmata, fufficiens
fanèperhibet teftimonium. Num fic-
ut in pacificationis articulis iurarunt,
pacificè inter Cattiolicos vixerunt?
, , Numfcandaloneminifuerunt?Num
aduerfus Cathoücam religionem, &
Catholicos nihil machinari funt ? Nu
fine dilatione reftituerunt arces, na-
ues b ellicas cum armamentis, & caete
ra,quibus impiè Regem fpoliauerat?
Num fecommodo.Sj&morigcrösRe
gix Maieftati exhibuerunt.fubditos?
Num fpem reftitucndae religionis,
quam dederant fa&ocompröbarüt?
Num generalem ftatuum conuoca-
tionem,cuimultain pacificatiöe de-
finicnda relinquebantur promoue-
runt>Imö vero.his alijsq- facpius abïf-
lis iuramenti Tacramento firmatis,
con-
-ocr page 80-
i
B E L G I I.                     «5
contraria«x diametro fecifle, res ipfa
noftraque miferia teftatur.Vndead-
ducór vt credam, quod me olimlc-
gifïè in quodam libtllo de affli&ioni-
bus, quae per Caluiniftas in Francia
contigerunt. Nimirum,quodquan-
docunque hacretici promiferunt, ac
ctiamiurarunt quod fit in fauorcm
Catholicorum,contraf ium eos iura£
fe fit intelligehdum. Iftud autem ex Viac ütel-
cmplisplurimis,qua; in Franciacon- lum clau
tigerunt.docet prxdi&us libellus. V- ^'dc(™;
cn-
nicö & nos exemplo, quod nobifïpu*SptUm, du
accidit, idem probare non inconful- facagémêt
turn fuerit. Anno a Chrifto nato 1*79. "jes ESlifcs
paulo pöft,quam plurimiEcclefiafti. c fiaacCl
ei Antuerpiaeiedi cfl~ent,fcripfit,g ex
Belgio religioncm Catholicam ac Re
giam Maieftatem profcribere cona-
tur, ad duces militum BergarumD.
Gvvinoci, oppidi f landriae, fignirlcas
quid Antuerpiae cfTet fatflum, atque
praecipiens,ne permitterêt tale qüid
fieri,in ciuitate fidéi ipfórurh rnandir-
ra.Has legcns ego Mteras, motf cttpï
de prxeepto dubitare, ac timéré né
fyfxt nobis txpt&itt*
F
-ocr page 81-
ft CAVSvE CALAMtTAT.
dum.Quapropter brcui pofteofderti,
militum ducesconucni, indicansillis
quid op in ar ei" futurum , quidiie ti-
mcndum nobis efiet ab corum mili-
tibus,atque obnixè cofdcm rogaui,
quatcnus nos cum omnibus Ecclefia-
fticis ex ciuitatc pacificè dimitterent,
neüenosdarentprxd«,&iniurijs fu-
orum militum.6c feditioforum ciui-
um , quo modo fuperiori ièmeftris
tempore fecerant. Illi aüditapctitio-
ne,coeperunc omnes polliceri additis
multisiuramcntis, &iui execrationi-
bus etiam plus dccies repetitis, quod
nihil aduerfi nobis contingeret,ac po
tius vitam profunderent,quam quid-
piam iniuria: nobis permittcrcnt in-
ferri.Et ecce vti fub horam nonam vc
fperi nobis praedida polliciti fueranr,
pottcra die manè fub horam fextarn
4 militibüs eorundem,leone ferocio-
ribus,(inevllarefiftentiaiftomm du-
cum, imö ipforum, vt poftea didici
decreto,inuadimur, omnibus fpolia-
mur,veftibus cxuimur,caedimur,&ca
ptidi omnes Ecclefiaftici in domum
ciuicam, ducimur. Sub horam vero
-ocr page 82-
» e t ó i i.
tftiartam pomeridianam cmfd^em di-
ci, omnes eorundem ducum manda-
ex ciuitatc eijcimur, eieeïi iner-
mesexponimuriniurijs omnium* ne-
bulonum, eofoium qui Prioris vice5
fubibatjin quodam domus ciüicse cu*
biculoper quindenam detenro. Vn-
de vix multis etiam precibüs eft dimif
foSjliceriplïus innocearia apud com-
miflariös eö ab aula depuratos,clarit
fimefuifletcomprobata. Qui autem
ciuitate fücrant expulfi, bis térue k
militibus di&orum capitaneorum,
fïcfpoliati& traeïati fünt,vt etiam in»
dufijs proprijs denudarentür. Quo-
rum duo vel crcSjdie (èquénti fummö
man e-, adciuitatis Burbürgi portarrii
acceptisnonnullis proChrifti nomi-
nevuiwïribüsperuenerunt, fedifae-
cis,quos dederant rufticae mulietesj
corum nuditati compatientes: Reli-
quiverö per deüia difperfi fibi con-
fulebarit > ne feuerius ab eorundem
militibus excipcrentur. En quan-
tam fidem adhibere debeamüs pro-*
miffis ac iuramentis , quas.in grati-
am Catholicorum hxretici faciuntt
F 2 lu«
I____V____________
-ocr page 83-
ét CAVSA CALAMIT'AT.
lupus fanc nunquam definit efle lu-
pus, etiam fi ouina pclle contegatur.
Sic ncc hxrctici,4uanqiiam flmulatis
verbis, vel hypocritarum a&ionibus
aliquando mentiantur fe beneuolos,
mites,nihilqu3erere niiï pacem & con
fcientiarum libertatem, vnquam fibi
diflïmiles efle polïunt.Sed.quid id mi-
rum> Cum vaseledionisco«affef,ac
fuiamantes,cupidos,elatos,fupcrbo5
blafphcmoSjparentibusnonobedien
tes,ingratos,i"cekftos,{ineaffedionc,
fine pace, criminatores, incoutinen-
tes,immites, finebenignitate,prodi-
tores^protcruoSjtumidos^volupta
turn amatores magis quam Dei, ha-
bentesquidem fpeciem pietatis,vir-
tutem autem cius abnegantes. Eft in-
dubiè harcfis inquietum malum, vc»
nenum mortiferum bona quaeq- cor-
röpcns,deftruens acperuertcnsJQuid
quxfo in ijs locis reliqui fecit,vbi è lc-
gibusliberacffrenisqjeftfa<3ta? Quid
non vafta tuin, peruertli m ac dirutum
tuit. Nunquid omnia ibi aerumnofa,
mifera, plena odij, inuidix, periculi,
feditionis calamitatis.ï Nimquid poft
-ui s.
                               ad
-ocr page 84-
L'A 1 8 E L G I I. "                 49
admhTam in BeJgij vifecra haerefim,
anima: peftem omnia vergere ad inrc-
ritum vifafunt > Iftud certèReipub.
BcJgicae fatis fupcrquc docet confti-
tutio. Vbi nulla iubie&io Scnarur,
nulla fenibusrcucrentia, nee obcdi-
entia exhibetur Sacerdotibus , vbi
diuina humanis & humana diuinis
permifceri cernuntur. Atque fimi-
lium facinorum multanimis, Impe-
rium GermanisB , Regna Francias,
AngliajjScoriiJB, & Reliqua Belgio vi-
cina,exempk exhibebant; Si illorunA
aemmnis acmifcrijsBcigis fapere pla
cuifiet. VriccrtèProuinciaeArthen'ai
ScHannoniac,ac ciuitatcs qujedamijs
contiguaefefecifTegaudent. Qax ni-
mirum Rcgi fuo (efe vltroiampridS
fubdiderunt, eiufquc partcs fortiter
nunctuentur. Haercticorum porro
improbitas,iamindcanafcenteEcc]e^
iïa, coëgit Principes Chriftianos Iegi-
bus in illos vti grauiflïmis.Quibus t3-
tum abeft vt liberum fecerint priuile
gijs Catholicorum fruendi , vel illis
cohabitandi, vt cos exihodamnaflc,
bonorum confifcatione muldafle,
£ 3
           atque
-ocr page 85-
CAVSi» CALAMITAT.
atquc ciiam pocna mortis pnni jflc Ic-
gantur,ficut,videreeftinlegibus lm-
Lih.i«. pcratorumCodjcc-citatis.Sgiebantv.!
tique haereticos inëulgentia acman-
fuctudinelegum, aciudicumfempet
fieri detcriorcs, fuisq5 ciuibusnocen-
tioteSjVtplus fatiscuincunt calamita
tcs, q\,\x leges modeftis hsereticis.per
pacificationem Gandenfcm prarfcrip-
tas,coofequut#funt,&nosadhucho,
die crucian t.Quac prjeuidens futura A-
. pOftoiUS)dicebat: Scio,quoniaintra-
bunt poft difcciïloncm mcam lupi ra-
paces in vos,non parcétes gregüQua-
. re etiam fepius admonct,vt illos fedii
lo vitemus: Modicum fanè fermentii
totatnrnaflamcorrumpit. Quemad-
modum igiturin famili)s,ita <§c *0 Rc-
pub.nihileft peftil<*tiu.s contrarijsfen
tentijs cohabitantium, 5c diffimilitu,
d;ine ftudiorum ac voluntatö.in ijs po,
tiffimurn,qu9 religioncm concemüt,
Quis lupos cum agnis habitare abfq^
fuo dam^Q ferat ï Et in deferto cum
latronibusinermisiterfaciet,ac(anus.
addeftinatampemeniet metam ? At
his longè iiajretici iuntnocentiores,
-ocr page 86-
B E L G11.                 j\
vtqui non tam rerirm & corpörum,
quamanimarüperditionem quaerat,
fcilicetvbi nullis legibus coércentur,
&potiffimü,vbi leges vel Principesfi-
bifauerefentiunt.Malumcuinullum.
obijcitur obftaculum, latius femper
ferpit:&obuiaqii3Eq;inficit.Scintilla
(inquit D.Hieronym.)res pama eft, & d iero».
propèdum cerniturnonvidctur, fedin5-eaP-»<*
fïfbmitem comprehenderit & nutri-Galatl
menta,quamuis paruus ignis,inuenc
rit,mocnia,vrbes, latiffimos faltus re-
gionesq5 confumit.Fermentum quo-
qué(cuius ad aliarn partem in Euange
lio parabola temperata eft) res modi-
ca Vidctur & nihili,fed cum farinae re-
iperfum tot5maffam vigore fuo cor-
ruperit,inilliusvinitranfit omncqdr1
            3
mixmrri eft.I taq; & dodrrina peruerfa
ab vneincipiens, vix duos aut tres in
exordio reperit auditores, fed paula- •
tim vt cancer ferpit in corpore: & (iu-
xtavulgareprouerbium) vniuspecu-
disfeabiestotum maculatgregë. Igi-
tur &(cintilla ftatim vt apparuerit,ex-
tingucda eft,&fèrmentü amafi^ vici-
üia i'emouêdü.Secadx putridx carnes
F 4           &
at.
-ocr page 87-
7t «AVSvE GALAMITAT.
& fc&biofum animali, a caulis ouium
rcpcllendum, ne tota domus, mafla,
corpus,& pccora ardeant,corrumpa-
tur,putreicant, intereant. Arrius in
Alexandria vna fuit fcintilla,redquia
non ftatimopprefla, totum orbem e-
ius Gamma populata eft: Verè ex quo
ceflarunt leges aduerfus hxreticam
prauitatem,& haereticis fa&acft Ubcr-
tas ad proprias fedes reuertendi, in ta-
tum numerum cxcreuêre & multi-
plicati funt, vt quicquid crat boni ('c-
miniSjin multis Belgij prouincijs reli-
<flum,idpenituseuulferint, extermi-
ïiarintablumpfcrint. Quod equidc,
per plagam locuftamm AEgyptia-
carum quatn optimè fuiflc ngura-
tum,videtur. Etenimafcenderuntfu-
pervniuerfam teïrafli AEgypti, 5c k-
dcrun t, in cuncl:Ls,finibu& AegyyjtiQ-
rum innumerabilcst quales an&
tempus non fuerant, ncc pofte:
rxfunt.Opcrueruatq; vniuerfam
pcrficiem terrac,vaftantes omnia.
uorata eft igitur kerb^, & quicquid
pomorum inarbm'jbusfuit:quacgra-
do dimifcrat. Nifel quoquqomn^o
virens
-ocr page 88-
BEI, Gil.          ^ 71 .
vircns reli&um eft,in Jignis oc in her- ,
bis terra: & in cun&a Aegyptö. Pror-
fiis quaein Hoüandia,Zeelandia,Flan
dria,& vbi primas obtinuerc hzeretici
gefta funt,nobis graphicè veritatem
didaeplagceexprimunt. Iamenimv-
niuerfam i.llarum prouinciarumregi-
onem haereticos operuifle vid-era.us,
Sc miferrimè vaftaflc, quicquid in fp-
fis erat dignitatis, glorix, fplendoris
ac diuitiariö. Nam} qui inter plebeos
(hi ob humiliorcm ftatus fui cotiditi-
tionem,herbis humi quafi rcpentibus
appofitè exprimuntur) ócqui inter
Ecclefiafticos, & nobilesSenatorijqj
ordinisviros eminebant (quos cum
arboribusredècötuleris) Quiinqua
intereosvirebant,virtutumacreligi-
onisfronclibus, &fruéUbus plurimis
abundabant,ilmul atque hxretici vo-
ti fui compotes fuerunt, ftatim cru-
dcliflimeaffli^ti, Jfppliati, haitcditati-
bxispulfi,inje?ciliumablegati,aiM: eer-
te feruitutem Aegyptiaca grau'iorem
fubirecoa£rj funx. Habes CHri'
le(aor,quidfeAtiendum fit, 4eJ
caüone Gandenfi: Jtcni de ilii&cjm u-
F $ tam
-ocr page 89-
7* CAVS.E CALAMITAT;
illam compofueruntjComprobarunt
confïrmarunt. Prudens verö praeter-
mitto ca,quae de bonis tcmporalibus
(quorum gratia di&a pacificatio , a
plurimisaccufatur)adduci.poteranr,
quibus cuidentius effct illam ( vt eft
multorum fententia)Belgio multum
nocuiffe,nimis indulgendo hacreticis,
pei acRegia; maicftatis inimicis.
De abfintia RegU Maiefta-
tts a Juo BelgtQ.
Cap. IX,
{Vnc videdum,an re&è accufe-
frurRegiaMaieftas quodafuo
JBelgiö Tummis oppreflb cala-
miratibus,'tamdiu fefe aofentaueriti
ciqué non fuccurrcrit per fuam prae-
fentiam, cüm tottantifq^ gemitibus
ac votis piorum omnium haftenus
fit defidérata. Neminï ccrte dubium
arbitror,Regi$ prxfentiam fubditis.
eflevtilifBmam, imö & neccffariam.
Quodenixn Epifcopus eft fuis ouibus
dfl,hoc &ex & Princcps
quif-
____i
-ocr page 90-
BELGII. -           7f
quifquc cft Tuis fubie&is , ad hone«
ftam,& pacificam conuerlationem,
Atqui Epifcopo ab ouibus abfente',
tantum ab eft vt oucs fpiritu profici-
ant, vt in dies magis magisque frige-
fcant,languefcant, ac ccmtabefcant,
Ad eum modum per Regis abfenti*
amfub.ditihctncftatis pacis acMegum
oblitijin traniUcrfum iaepius praccipi-
tes feruntur. Nonne quomodo fole.
anoftio hemirph^noabfcedente,fub
vefperam aegri videntur peius habere,
mcliufculc verö fole diemilluftran-
te: fic Rege,feu quibufcunque alijs
Primatibus 4 luis protcul diffitis, mo^
incipiunt fubditi deterius habere, in
officijs languere, & conuerfari nitnis
diffolutè. Etenim ex eorumabfentia. j
primo remiffior inanimishorumfit.
timor. Metus Regum (Seneca tefte)
rcgna cuftodit) Principum timote rer
miflb,animi diflblutio ortum fumjfc
& incremêtum. Inde praua fuborituc
concupifcetia omnib.perfruendi pla-
citis;Fruitionê coneupifcentiarü (eq-
%m (jiomtcptu^ cius, qui pc? fe vel fuasj
-ocr page 91-
7I        CAVS/E CALAMITAT.
leges ab illis fe&andis reuocat, coar-
guit,fupplici)S deterret,corripit Mox
oritur effrene defideriu^n, prxdidas
fupprimendi leges^JKfiufmodi verö
deudcrium fequuntur tanquam pc-
diflequa: rebellioncs,feditione$> bclla
ciuilia,actotiusciuitatis feu prouin-
ciae ac regni corruptio- Qüibus malis
per Regis pracfentiam occurfum iri
fntt dariffimcSapierwöiocet. Rex"( in-
quit)qui fedet in folio, diflipat omnc
malumintuituluo. Quod etiamin-
nuitur pcL-illudludicum . Indicbus
Iu4icvlti. ilhs noneratRexH'racl,red vnulqüit1
que quod fibi rtdum videbatut1 hoci
faciebat. Quemadmodura itiq^Vta^
pofitis quarumlibet communiratw
icdulö gregi fubdito perfeinuigilan-
tibus,fiunt llibiefti rnanfuetiares, ti-
midiores, promptiores, obedientiO'-'
res, tempcrantioresJllis autcm abfen?
tibus, cfficiuntur duri, effrencs, pro-
teïui, intcmperantcs, inobedientcs,
pcruicaces. Quiaetiaminiquaintcr-
dum aduerfus fuos prarpofïtos rentat.
Ita Regc pracicïi?e,omnes duces,Pj?ia
cijies, Nobiles, confules, Aulici, fefc
ad
-ocr page 92-
.T/. - BEI.QIL                   77
ad modeftiam morumquc honeftaté
eomponunt, ac ftudiofifïïmè obfcr.
uan r, nc qua in re Regiam offendant
Makftatem , eiufüc indignationem
incurrant,omnia eius beneplacita rtu
diofiflïmèieórantcs & ampledcntes,
Regevcro diutiusabfcnte, prxdida
ab illis folent negligi, quibus neglc-
diSjCiftenes cfKciuntur fubditi, & ad
quiduis audendü etiam in (hum Prin-
ipem prompti.Huiusdocumentum,
infignis Chriiti exhibct parabola.Ho-
moqaida(inquit) nobilis abijt in re- LucI»«
gionem longinquam,accipere fibi re-
gnum&reuerti. Vocatisautemdecë
(cruis luis,dediteisdceem minas,Öc
ait ad illos. Negoriamini dum vcniot
Ciucs vcro eius oderantillum, & mi-
ferunt legationcm poft illum dicen-
tes, Nolumus hüc regnare fupcr nos.
Qujd clarius?Ecce vix dum receflTerat
& lubditosreliquerat ,& mox ingra-
tus cffe coepit, quin& fubditi illius
abnuere imperium, ac etiam clato a-
nimoreijcere nonfuntveriti. Anno
1539• ümile facinus Gandenfes aufos
iuiffe adutxlus Imperatörcm Caro-
luni
-ocr page 93-
i^% CAVSm CALAMITAf.
lum V. iliHifpania tune exiftcntchi,
hiftoriae docent, & qui eiufdem rebel-
■ lionis oculati teftes fliere, & adhuc fa
perilitesrunt.Annoaurem152o.eodc
Irnperatore Carolo in Flandria exi-
ftente,nonne inHifpania tümultuati
cft: grauiffimè, ac bella ciuilia, 4 qui-
bufdam perducllibus excitata? Eodc
porro cuinillis fpirituagitarieos, qui
belli, quod in Bclgio geriturarchite-
£li funt,docent vtrorumque furta, ra-
pin?, facrilegia, exa&ionesgfauiffim§
pcromnjafimiles. Qnx dura in Bel-
gio iniquiffimè gcrütur,vulgus quod
jnobili eft ingenio/editiofum, cupi-
dum rcrum nouarum, quieti & otio
aduerfum,quodqj Iibétius in fuapcr-
niciemfeducitur,quam adpropriam
cogitur falutem, exultans auidiflimè
Mos feö:atur,qui tantorum authores
funt malorum,quiqj ipfum dementat
pollicendo ei patriae libertaterrija ty-
rannide vihdicationemjfeu eius extir
pationem omnimodam, religionis
Chriftianae reformationem, ac nouS
rcrum omnium faciem aureaq; fxai-
la.Tant^ porro iiicruia t ellicacia: apud
Si                                                               VUl-
-ocr page 94-
ft E L G 11.                  f 9
Vülgus/inancs iftae pollicitationcs,vt
negle&o Rege fuo longe clementiffi-
mo, Gontemptisqj eius miniitris fïde-
lifïimis,accruatim populü confpiraC
fc in Belgij vfurpatores noftris oculis
videamus,imö &pro vfurpatorüini-
quifïimi? placitis,quafi pro foris & a-
ris dcccrtaffe:atq5 etiamnum eos, qui
horum manifeftarunt dolos,qua(ï pa
triaï proditores laccflere, perfequi, & T f
in cxilium cogcre. Hxc autemalia-
que eius gencris fuperius enarrata, per
Regis noftri abfentiam, ortum & in-
crementum fumpfifle arbiirantur,
quae ipfo praefente , nullo negotio
impediri^aut incoepta pot;erantdifli-
pari. Quid porrö hac de re fentien-
dum fit, Deo & prudentioribus defi-
niendum relinquo.Id tantum dixero,
Regem plurimisoftendifleargumcn-
tis , quam tenerè fuum adamauerit
Bclgium,eiufq5 incolas,dum frequen
tius & Gubernatores,& leges fuas eo-
rumgratiamutauit.MilitesHÜpanos
bis vel tertio reuocauit, ftatibus pa-
triae gubernationem commifit: im-
menfas vt Belgium fuumab hsretico
turn
-ocr page 95-
to GAVS/ECALAMITA!T.
turn incuïfïonibüs , oppreflïonibus
defenderet,pccuniascxpendit,paccrn
illi frequenter obtulit, eamq; quibus
potuitmodis,ipfi procurare annixus
fait. Et tamen cum hae aliaüe pluri-
ma in Belgarum gratiam fecerit,fum-
ma tamen, aquibufdam pro bencfa-
ctis ingratitudo fuae Maieftati rerri-
_ buitur.Vndc meritö dicere de ijs pof-
fet.Cognouit bos poiTeirorem fuum,
&afinuspraefepedominifui,populus
autemmeusnon me cógnouit. Por-
roquod attinetadMaieftatem Regi-
am,certum efteam faspiusdefideraf-
•fe,Bdgi° fuo per fe fuccurrere. Atg ha
&ehus iuftus nö defuit rimor, ne plu-
jrima, eaqueampliffimaregnaHifpa-
niatufn,quibüs praeeft,eo abfente, ea-
dem tentarët quae Belgae hactempé-
ftate perpetrarunt. QuamobremHi- '
fpanix confilium, praeuidens talia,vel
ctiam grauiora folere Regis abfentia
confequi,fateg?t modis quibus po-
tuit &decuit,vtRexa fuo Hifpania-
rum regno non recederct. Ne dum v-
numiam multis vulneribus dilania-
tum,fanarecupcret, aiterum adhuc
fa-
-ocr page 96-
BEL G I h                    81
fanum grauius vulneraret. Quo vul-
nerato, Amencam, &omnia Indifls
Orientalis,& Occidentalis regna,qu£
ab illo depëdent, languere ac deterius
habere, forct necef&rium.Ex duobus
quippe malis, minus iudicarunt eli-r
gendum. Maxime quod ianguenti
Bclgio per Gubernacorcs facilius fuc-
curri,po(iè (pefarefttieaetcr am mede-
la quam adferunt, dum tardius vir.
tutemfuamxgriscommunicat, 5cae*
grotoomnismoranimis longa fit,k
paucis Belgiscommendatur, potifli»
mum ijSjCjui malum per dies iingulos
^rauiüsincrudefcercfentiunt, dcdiu-
tiusexu-laire^ nullus kocus eftdomc
flica fcdc iucundior) 4 patrix fuauifli-
nioconfpeciu, milerrimam agente»
vitam, c©gu<nttir. Hactenus de illa*
nuncaliam calamitatum noftrarum
cauiamaggrediamur.
De ktmfaftuei nobtlium BeU
gij. Cap.X.
■ ■*-■>- ,;
G            Lu-
-ocr page 97-
St CJAVS/fe'CALAMÏTATV
~>7 Vxüm aiunt,faftumqucquorim-
/dam nobilium patriae, & xtatem
nimis iuuenilem nonnullorum Prin-
€ipum,hanc lugubrem Belgio cxci-
tafletragedtam. Sanè infkiarincm»
poteft, Nobilium confoederatorum,
aliorumquecoaiplurium,luxusacfa
flus fuiflc maxi mos. Vnde ctiam fa-
^ium,vt ad tumultus ciendos, icditi-
onesque monctidas, facilè profilie-
rint,impotentes fuam lafciuientem
moderarinaturarn.camqj continerc
interlimitcs,fibi turn aRegc,'tum ab
ipfo Deo praefcriptos. Luxus entm fa-
itusque lalcmiemi naturs habeius»
laxant, camqueadquacuis prxtipitia
impellunt.Ab ijsautem exagitaüillc-
cebnsacftimulis,quidnonau(ilunr,
qui generis non virtutis nobilitatc
cfferebantur ? Authoritatem quam
habebant mox conuertcrunt in do-
minium, dominium intyrannidem,
iusinaliorum iniuriam^tceptrumin
virgam ferream. Nónne^ prolapfi
funt aDei vriius cultu ad impietatemï
Ab Ecckiïx tutela ad eiufdem inter-
ne-
-ocr page 98-
BELOII.                     83
jaccionem?Atemperantia,a-d libidi-
nem?A ratione ad nutum pröprium?
Atributisfibidebitis, ad onera gra-
uiflima? A (iraplicitate Chriftianis di-
gna, ad dolos & Fraudes? A prudcntia
eorum generofïtatem decentc,ad ma
liciam&infipicntiam ? Aliberalitate
ad prodigalitatem, vel a parfimonia
adauaritiam?Abornatu ad pompasj
A Religionis ae Patrixamore,adni-
miam diledlionem fuijpforum ? a dc-
feniioneEcclefiafticorum & pupillo-
rum,ac miferiae plebis, ad eorundem
©ppreffiones? aconcordia adfeditio-
nes?aReuercntia & obcdientia,quam
Regifuodebebant,adcontemptum
& apertam rebellionem ? d pace ad
Bella crudelia? Vndeautem tales fru,
öusgenerentur.DiuusIacobus aper-
tiffimè docer. Vnde (inquit) bella
Sc lites in vobis > Nónne ex coneu-
pifcentijs veftris?Quin & ipfe comi-
cuSjlicet ne aliminequidem,iprasfa-
craslitcrasfalutauerit. Vbi (inquit)a-
nim9 fecupiditatedeuinxit mala, nc-
cclïc eft conillia confequi finiilia.
G 2 Aa
-ocr page 99-
U CAVSA CALAMITAT.
Annonconfaederati, & eorumafTc-
clae confimilia fuis defiderijs ie&ati
funt cöfilia? Qui fcnticntes inquifitio
num legibus prohibcri,quam afte&a-
bantlibcrtatcm, Gubcrnatores Bel-
gij follicitaruntjVti decreta,in haereti-
cos fancita tollercntur.quö etiam nc-
ceffitate quadam adadlos, pertiaxe-
runt:Fada videliceteffreni populo li-
centia,tenebrarum,&no£Usconcio-
nes agendi,& facrarum aedium imagi-
nes, altaria, & csetera pictads monu-
mentaeuertendi. En quomodotna-
lum ferpit, & quiham initia noftris
calamitatibus dedere, fuo nimitum
luxu profufo & vfta diflblutifllma,
corruptiflimisque moribus, acinpri-
itiis pertinaciter patrocinando,pro
defiderijs peftilcntiflïmis mercatoru,
qui fermento haÉrekós infe£ti erant.
Verum eniniuer<J,quó capita,ftu prac
cipua (intcr qua funt nobiles) patrias
membra tendere videbantur, eodcm
prötinus contendit etiam populus.
Cui tantö magis noeuerunt fuis exe-
plis,quantö authoritatéjloco, digni-
tate,erancülo emincntiores.Atq; co-
I
-ocr page 100-
BELGH.'           ff
rum ftudia,conatus,ac vitam Deo fu-
iflfe ingratiflïma,vel ex co conftat, qcP
pcnèomnesqui prxdicia attentarüt,
mücrè pericrinr, fenferintque primi
mala, quae omnibus Belgis excitarüt.
Sxpc equidem in magiftrum fcelcra
redeuntlüa. Quofit,vtquifimiliacu
illis perpetrarunt, & quibus tamen
Deus ha&enus indulfit poenitentiac
tcmpiis,timere eos oporteat,ne & ip-
ii aliquando impoenitentes, vindicem
manmn Dei fentiant.Quod huiufmo Amos 6.
di de caufis optimatibus Ifraëlitarum
Amos Prophcta,minatur,dicens: Vas
vobis g opulenti eftis in Sion,óc confi
ditisin monte Samariae, Optimates,
populorum capita, ingreditntes pom
paticèdomum Ifrael. Qui feparati c*
ftis ad diem malum, & appropinqua-
tisfoloiniquitatis. Qni dormitis in
lcdlis eburneis, & lafciuitisin ftratis
veftris.Qmcomeditisagnu^m de gre-
ge,&vitulos de medio a^menti, qui
canitisadvocemPfalterij. Sicut Da-
uid, putauerunt fehabercvafa canti-
ci, bibentcs vinum de phialis, & opti-
ino vnguento delibuti, & nihil com-
G 3 pa-
-ocr page 101-
16         CAVSM CALAM1TAT.
patiebanturfuper contritionelfracl.
Quapropter nunc migrabunt in ca-
pite migrantium, & aufereturfa&io
lafciuientium, Quemadmodum er-
go Deus magis eorum peccata dete-
ftatur,qui caetcris ratione officij,& di-
gnitatis quam gerunt. prxlucere vir-
tutum claritate debent: Itaetiamin
tales,qui his contraria faciunt,graui-
us animaduertere folet,ipfa fcriptura
. tefte. Prxbeteaurcs(inquitvSapiens)
vos, quicontinetis multitudines,&
placctis vobis in turbis nationum.
Quoniam data cft a Pomino potc-
ftas^ vobis, & virtus ab altiflimo, qui
interrogabit opera veftra, & cogita-
tioncs fcrutabitur. Horrendè & cito
apparebit vobis, Quoniam iudicium
duriffimum in his qui prxfunt,fiet:
Exiguo cnim conccditur mifericor-
dia.Potcntes autem potenter tormen
ta pattentur.
De mueniti Atate Sena-
,-■
-ocr page 102-
B E L G I I. ,• 3 0.000000
' Cap. XI.
vOrrö ficut noftras tribu.
funtcalamitates luxui,fa.
^ftuique confoederatorum
fnobilium xtat<? iuniorü;
ilta audent eafdem afTcri-
bereatati nimis iuuenili plurirriorü,
qui,cx quo labafcerecoepit Bel gij rcC
publica, aflumpti in ordinem fena-
torum,fcu ad ciuitatum moderandas
refp. magiftratus creati (ant, feniori-
busa magiftratu remotis,velcertèvi-
tadefundis mortali. Equidem vide-
tu r, Deus promeritas a Belgis voiens
exigere poenas.prius plurimos fenio ■
resciuitatumredores,(mitto quöd
in multis Ecclefiae pracpofitis , idem
contigifle obferuatum fit) ne tam lu-
gubris tragoediae effent ipeftafores,
exhoceripuiffe faeculo, ipforumque
loco permififTe,vt fufficcrentur iunio
res:quos ad tragicas aitiones euerfio-
nesq^ rerumpuh.multo efl'e aptiores,
nuUi eft dubium. Ytpotc qui foleanc
arFcdionib.magis,gratione,duci:(üa
G 4           «on
-ocr page 103-
II GAVS/B CALAMITAT.
nó rarö animi paflïone potius 5 «quant
jequitate:opihatiorie magis,quam fci-
cntia: Scilicet, q&od in ds natura; fcr-
uor adhuc vehementior exiftat,nulla
jnfit e* perientia,atque Fenfüalia in ip-
fis ferüeant defidcria, qux in praeceps
e'os faepius ira abripiunt, vt eminente
adepti poteftatem, nihil putent fan-
öum,nifiquodlibet.Iuuenis(inquit
Philoludaeus) faniBiam adeptuspo-
teftatem , & cupiditatibus vtens cffóe-
ratis,malum eft inexpugnabile. Vndc
abijsfuiflecauendummonuitD.Grc
goriusNiflènus:In omni (ait) ferè ne-
gotio periculofa (bnt adolciccixtum
confilia:necfacjteTcperias,quialquid
geflcrint rerum magnarum, quibus
cani non fucnnt ad totiiïderationis
communionem adhibiti. Notiffimu
eft, quodRöboÜrniuuenisiuuenum
vtens confilio,fit confequutus: Nem-
pè aduerfuS fe rebellionem grauifïi-
mam: & decenl tf-ibuum k fe «ki fuo
femine in {)eipeïOïim alrenatiQncm.
Sicficcettèfefettówmiriiprüdentio-
res magiftratusiBclgici Regisquc offi-
ciarij prxeipitando con(iiia de eijci-
ren
           > O                        cïl.
-ocr page 104-
Bi E f, G I I.                    29
cndisHifpanis,dcarmisaducrfuseos
fu(cipiendis,de vocando Principe Au
raico,eiufque militibus in auxilium,
aliaq;hisfimiHa,ad rerum omnium
confufionem, tötiusque patrias fub-
uerfionem,acnofl:ram omnium cala
mitatë grauifïimam,egregiècoopc-
ratifunt. Quaproptcr deipfisdicerc
liccatquodCicero, inrerrogans qui
Remp. t5tamamiiifTent,&tamcitOj
refpondetexEnnio. Prodicrunt ora-
tores nou,iftulti>adoleicentuli: Te-
meritaseftflorefcentissetatiSjpruden-
tia fenecl:utis. Verüm enimuerö, quae
deiuuenilixtatefenatorumame hic
dicl:a funt, nolim de omnibus actate
iunioribus credi. Siquidem eorum
nonnullos fuifle conftac, quibufdam
fenibus(Canifunt(inquitSapiens)(ên
fus hominis <5c vita immaculata) pru-
dentiores atque fagatiores. Quales
fuere : qui animaduertentes confilia
atque ftudia inuaforum,fucoplaujï«
bili palliatarea detegere, illisq; reniti,
quibus potuerüt modis, conati funt.
Atque etiam qui in fuis confilijs & a-
ftionibus, etiï minusquamdeccbat
•t'.'A                              G 5           eau-
-ocr page 105-
»» CAVS/fc CALAMÏTAT.
cautis , pia mentis affe&ione profe-
quuti iunt fidei religionisquc catho-
licae commodum: nee non pro viri-
bus fategerunt, vtRegiae Maieftatï
ab omnibus Belgis debita exhibere-
tur obedientia. Qua; quidem non-
nullis in intentione fuifle, vt & mul-
tisnobilibus;& , fi quifucre, Prxla-
tisEcclefix,qui in noftra hac nimis
Iugubri ttagoedia aliquam cgerunt
perfonam , vel ex eo clarum eft:
quöd , perfpedo fuorum confilio-
mm, ac piae intentionis fux infoclici
fucceflu j quodque ad fcopum a fe de-
ftinatum, ea via non fuiflet progre-
diendum,mox acoeptis multidcfti-
terint:codemque ftudioac propofi»
to, quo coeperant, partcm fanioretn
tutioremque funtamplexati: fordfli-
mè expugnantes eos, qui ipforum fa-
fcinauerant oculos i'pccie inani veri«
tatis ac iuftitise; Cüm interim ipfi ca^
tholicam religionem labefaclareiRc
gisveroobedientiam ex Belgio pro-
icribere,totamck patriam perdereto-
tisconarentur vinbus. Atqui his refi-
pifcentiae oftici^s oftendunt profedó
c
                               fio-
-ocr page 106-
BELGII.                   91
fincerum in Regem Religionemque
Chriftianam fe iemper habuifle ani-
munijdamnant verö eos, aquibusta-
tione fuorum confiliorum calumni-
amfuftinët.Quid?An non damnandi
funt, qui ex euentu hominum confi-
ÜaprobantjVelvituperant? ld fï lieer,
damnentur neccfle eft confilia am-
pliffimorum virorum , & maxime
prudentium ac piorum:qu£ procura-
re hominum maliria extra aequiratis
terminosabducuntur, finemque in-
faelicem fortiuntur. Rurfum & hac
ratione hallucinari videntur calum-
niatores: quöd non attendant,quam
difficile fuerit, confiliorum exirus
prauidiiïccurn in Bclgio omnia t'o-
rent turbata, & Refpublica cum rcli-
gione interitum minaretur. Quas
limpida cernuntur in aqua, turbida
cerninequeunr. Perturbatis deinde
rebus,confilia ex tempore funt fume-
da,proutnegotiahominumqueinge
niaferunt. Vndc Comicus:
Sie vt ejuimfu,quando vtvoluntm non heet
Sanèarbitramur dodillnnos
-ocr page 107-
ft CAVSM CALAMITAT*
&quantumuis magno fuccenfos ze-
loot his poftrcmis annis tuerc turba-
taomnia) nequiuifletantaconcirata
tempellatc,malismcderi. Et ficqui-
dem iudicandum ccnfemus de fena-
toribus octate iunioribus, ac nobili-
bus,alijsque, qui piaminconfilijs <5c
a&ionibus intentioncm femper ha-
buerunt: camq; protcftati funt,a coe-
pris,quorum infeliccs forecxitus fen
tiebant,maturè refiliendo: nó autem
de ijs, g Regis partesamplexatifunt,
magis vt fuas tacultatcs regio fifco,
propter ipforum abfentiam afleriben
das, fibi fuisq; prolibus conferuarétj
quam quod caufx Regis fauerent: vel
certe vt tyrannidem effugerent inua-
forum,qui nc fuis quidem fautoribus
parccrefolcnt: iamqucferuntur.que-
admodum Iudxi quondam Chriftü,
abiuraflcRegem fuum longèelemen
tiffimum t quin & contumeüjs atquc
ignominijs, quantis pojtuerunt, affe-
ciffe,libellos in lucem aduerfus catho
licam eius maieftatem , plcniflimos
mendacijs, perniciofilfimis edendo 5
necnonipiius infienia abradendo, &
fiil
-ocr page 108-
B E L G II.                      9}
/ïgillaconfringcndo. Multoveró mi-
nus excufatos cupio eos, qui adhuc
hodicvfurpatoribus,ipforum promo
ucntes ftudia,adh3erent. Quippe qui '
fat aperte doceant, cuius imentionis
acftudijfcmperfuerint'Scilicctcxter-
minandicx Belgio religionem catho-
licam, legesquepro cathoficislatasj
atqucillamm loco plantandi Caluini
religionem j nee non hominom fi^
menta, inanes fabulas fcdantium.
Vt taceam illos ad Ecdefiafticorum,
bona,^ccatholicorum diuitum a(pi-
nflè:quó(ïrievllo legum timoreex a-
ïkïlo bacchan'diaviuerelkcret.
[
De Btlgartm ditiitijs 01
dem tranquillapoffefsiQnc.
Cap. XII.J
Vi hiftorias rerum Bclgi-
carumeuoluunt, nöfunt
nefcij mul tas Belgij pro-
'^uincia? , vt Hollandiam,
Zeelandiam,Flandriam ac
nonoullas alias,a plurimis fseculis bel
la
-ocr page 109-
f4        CAVSrE GALAMITAT.
la ante has tempeflatesnonfenfifle,
imö neciniurias militutn feu coneüf-
iiones(vtqabhoftib.remotioresexti
terint)fuifle expertas.Quihimö tran-
quillitat£acpacefumma plurimis fae
culiseafdé efle potitas,notifïimü eft,
atque etiam perMercatorumtotius
fcrè orbis concurfionem frequenta-
tionemque,abunda(n; rcrum omni-
um amuentia. Etenim ob terras ferti-
litatem,incolaruminduftriam,acceC
fumadvarias Belgij prouincias, per
mare, plurimaq;flumina accommo-
diüimum.fuit hasetota regio inom-
nib.adco abundans & exculta,vt me-
ritö voluptatis dici paradiius merea-
tur, in medio terrae a Deo plantatus,
atq-, in diuitijs cü Sidone,vti Sz. cüTy-
rocompararipotuerit. Cuiusnego-
tiatores principes inftitores inclyti
tctrx fuerunt. Verum cum tantis BeU
gx ingrati benefïcijs diuinam non a-
gnofcuntiiberalitatcm,&qu3cadDci
laudë,& gratiarum adionem eos im-
pellereinpropriamperniciem, fui ac
Dei obliti, conuertunt, fafto (quari-
quam iuo damuo ) illud Poetae cu-
ittt
-ocr page 110-
SE LGII. ' AD j,
iüfdara approbare volentêSé
Luxnriam ammi rebuspkrum^ftcundit.
Deus fitiens falutis humanae, fingula*
ri fua prouidentia modo alio, lkct
Bclgis minus grato, ad faniorem cos
reuócarc mëtcm conatur.Ea nempc,
in quibus voluptuabanturjillifipiïs»,
quos in fuam prote&ionem delege-
rant, dandoin praedam & rapinam,&
permittendo vt per eofdem indignit
«mè rradentur.Caufam quajris \ Ni-
mio tem po ra luim accumulando-
rumftudio, atqucdiuturnaillorum
fcelici fruitione,langucfcebatin BeU
gis virtus, paupertas probro habcba-
tur, innocentia pro maleiiolentia du-
cebatur, iuuentutem luxuria&fu-
perbiacorruperant. Quidplura? De
Belgis dici poteratilludSenece;Peric-
re mores, ius, decus, pietas, fides, &
qui redire nefcit cuni perit ,pudor. Ve
rum ad ncgotiatores exteros reuerta*.
mur,Belgarum inhiantes opib. &eos
millecaptarires artibus. Nonneöc hi
ad Belgij calamitates multïi adüidc-
rüt^merces vitshumansmmimène-
«et
-ocr page 111-
V* CAV§^ CALAMITAT.
ccffarias, fcruientes autcm fuperbijs,
vanitatibus, öcconcupifcentijs, deli-
derijfquecarnalibus,inuehendo.Qui
bus incfcati molles quique Belgamm
& luuencs cum mulieribus illis totos
feconfccrarunt.NónneetiamMcrcai-
tores viara fuaconuerfatione apeme.
runtplurimis,non minus pecegrinis,
quam noxijs moribusïNónne & com
plurcs quo potuercconatu,a fcimbu
tashïereresfimul cum mercibus Bel-
giftelinqucreftuduerunt. Huius no-
ïfisfuuiciensexhibent exemplum cU
iiititcsBelgicas,vbi ampla erantem-
potia,vtpote, qux prxcateris fcrmen-
to hxrefeos infècla; fiieriat. Verüm
iaquictos illorura animos hx non
iatiaruntjfed omncm(quemadmodfl
inprouerbio eft)moueruntiapidem,
vtReipub.ftatus,feditionibus fuo lo-
co moueretur, vtq; fufceptis hscrefib»
CBtholicarcligioebdgio exularct.
Scio quidcm nÓ in oes hoc vitij cade-
rcAttamcn admodüm diincultcr,re-
pcrias,qui ab omnibus pradictis mü-
dus comprobari potucrit. Quum ve-
to per cxteros negotiatores tantum
difpcn-
-ocr page 112-
B E L G 11.                    ff
«lifpendijBelgae accepcrint,cos tamert
ficdilexerunt, vt minimè vcriti fint,
fuas prolcs , pignori chariflïma ijs
commicterc,nimirum, vtin ncgoci-
andi ftudio ab ijs exerceren mr. Piuris
vtiquefacientes huius mundiperitu-
ras opes, quam filiorum lüorum ani-
mas pretfofo Chrifti fanguine redem-
ptas » & negligentiüs ipiis, q ad bcatS
ducüt vitam procurantes,^ quat terre
naêóccaducjefefuiunt. Quö fit,vtho-
dieinnumeri a parëtibus deuotifint
huius faeculi negotiationib9,&Bclgiu
pix exteris prouincijsmercatoribus
abundare videatur. Quorum quidem
induftria vt rebus omnibus affluif,(ic
&pereofdemomnia iunr iu eocha-
riflïma. Etficutperillos inplurimis
fuccenditur cupiditaSjOmnium fcelc-
rum parerisfoecundifïïma; Itachari-
tas,cund:arum virtutum mater & Re
gina fopitur,acetiam extinguitur. Ad
hasc per affluentes Belgarum diuitias,
acMercatorü inanes fabuias, cepit
iuuenfutem defïderium , variaslin-
guas acidiomata cognofcendi,pere«
grinafqueperluilrandi regiones. Cu«
H          iitf
-ocr page 113-
,8 CAVS/E CALAMITAT.
ius etiam gratia,parcntcs nullis peper
cerunt lumptibus,&lubentes iuarü
prol umi lultinuerunt abten tiam, ii-
eet il lis niiius noxia & penculofam.
Vix fanè quif'quamcft nobilium,&
corum quibus per facultates licuir,
qui non ex tcras vel incoluerit,velfre-
quentarit regiones, variaquecalleat i-
diomata.Quod vtiq; Bclgicam iuucn
tutem reddidit logé corruptiflimam,
&pluritiiisdcdicamvanicatibus. Dc-
iiderijseniin fuis exfaturata, poftqua
bonamconfumpfir partemiubftati»
parcnrum.rcucrta in parriam, fecum
aliud nihil retulir( vt clt ccccain bonis
& prooi iu is ad nula)quam noxias na-
tionumconruerudines,ac notitiam
fcelerum piuriinorum. Qnae cum a-
li js(cupiunt enim iuuencs videri,& a-
lijs admirationicflc)referunt, quisc-
narrarcpoiïit,quot&quanta, inani-
mis auditorum Icandala feminarint,
(&quam vehemcntiaplurimisdcfidc-
ria fufcitariut, vt (imilcs profedio-
.nesierttiperent, vt audita perpetra*
rent faciuora,vt peftiieros alienigena
rum
J
-ocr page 114-
B E L G I I."             99
rum mores imitarentur.Erhaecccrtè
Lacedsmonijs praecauensLycurgus,
fanxit legibus, nc quilquam fuorum.
fubdirorum^pcrcgrinaspetcrcc regio-
nes, néue cxtcrusMercator,ia fuam
ditionem intromittcretur.Scd nequc
Hifpani,neq;Germani,ncq^ Frand>
neq5 Itali,neq; vlli aliarum nationum
populi,talivanitateimpulh,Belgiurri
cxteralüe nationes pctunt,vt Belgae
faciöti Prorfus adinirandaBeigarum
vanitas,quöd pra Cïeteris rotius orbis
populis nullis parcantfümptibus,nul
lifq5 laborib9, quin «5c innumera fubi-
rcpericula(haecquantau"nt,innumeri
tcftantur, qui huiutïnodi fulceptis
peregrinationibus miferè moriütur,
antequam dulcem repetere patriam
cis detur) parati cxiftunt, vt (uis fatiC
faciant vanifïïmis deiïderijs ac cupi-
ditatib'.Infupcrdiuitiarüomnisgenc
ris affluëtiaerFecit,vt nullis fumptib9
parccrëtBelgae plurimi,quorilijcru-
dirëtur,atq; titulis fcienti? eminetio-
risinfigniretur.N6quidévtaliosefï>
cacius erudirêtjVcl in vijs dominf,ipft
H i c«r-
-ocr page 115-
ioo GAVSjE CALAMITA T.
certius dirigerentur, verüm vt vel fci-
cntiam alijs venderent,quod eft cupi-
ditatis: vel vtperdo&rinaminnote-
fcerent, alijsque admirationi effenr,
quod eft vanitatis ac fuperbiae: vel vt
difficilium quaeftionum ,& rerü pere-
grinarum aotitiam haberent, quod
eft curiofitatis.His autcm fux fcienticj
ia&is fundamëtis,tali ftudijs fuis prae-
fixo fcopo(cuius finis malus eft, idip-
fum quoque malum eft) nónne vanu
ac euanidum fit oportet, quod fuper-
ïedirlcatum eft?Nónne facilefuitbo-
nos.ciues huiufmodi vanitatibusfu-
perbia,curiofitate, & concupifcentia
inficere,&innumerampopuli (apud
quem erant ob fpeciolos fcientiae r'u
tulos admirabiles) multitudinem in
abiffummalorum demergere ? Fue-
runtautem&alij diuites Belgx,qui
fuasproles bon is tantum literisGrx-
cispariter& Latinis erudiri curarüt:
quas poftqua perfeclè perdidifcerant,
illasque eleganter,ac plaufibiliter fo-
nare norant, minimè iatagerunt,vt
perfedioribus ftudi)s animum appli-
carent. Vnde confequutum eft.vt ni-
hU
-ocr page 116-
B E L G I I.                   toj
hil fcnticntes difficultatisin'fcientia,
quam optimè callebant.alias omnes,
etiam Theologica dogmata, Rheto-
rum & Philofophorumpracceptis me
tirivoluerint. Quin &eodementise
peruenerunt,vt qui ab iftis paululum
recedebant, contemnertac irridcre,
quatumuis do&osacpios nequaqua
dubitarint.primtsinflativerjefcientic;
rudimentis. Qua quidem inflationc
innumeritales (cioli in haerefeos bara
trum prsecipitati funt. Melior certe
efthomo(vtdocetSapiens)quiminu-Ecck.iy.
itur fapientia, & deficiens eil fenfu in
timore Dei,quam qui abundat fenfu,
& tranfgfediturlegem altifïïmi. Vn-
deApoitolus:Nonaltafentientcs,fed „rtm _
humilibus confenfïcntcs. Quid dicJ
de multitudine aduocatorum, caufii-
dicorum,procuratorum, excogitati-
um (übtilitates infinitas, vtin marfu-
pia fua SS procurarent Belgarum.
Qui fua garrulitate veritatem nebulis
oftufcarediligcntiffimèftudent. Qui
meris cauillationibus dilationes vari-
as extorquent,vt txdio partem aducr
fam afficiant; Quiiuftitiam iniquitati
H 3 poft-
-ocr page 117-
Ot CAVS^E CALAMITAT.
poftponerecontendüt.Quiplurimas
paium ad rem referunt ratiunculas,
leges.conftitutiones, Principum edi-
£taJpïebifcita,Scnatu("cöfulta,prudc-
tumrefponfa.Allegantinfupercafus,
fententias,authoritates in Infortia-
to,cx Bartholo & Baldo. (vt aliquam
taufis,quasluciinon iuftitise amorc
dcfcndunt) veri obtcndant vmbram,
quo fcilicctiudicumfafcinet oculos,
& fuorum clicntum crumenas poten
tiuscxhauriant.Quid quxfo his fcelc-
ratius, quidücnocentius ? Qux Refp.
fubfiftcrc potuit,vbi ifta plus momen
ti,quam Iuftitia caufx,habucrunt? V-
t>i(ummumius,fumma fuit per eos
jniuftitia? Vbi caufae defperatiffima,
fententia iudicum illorum cauillatio
nibus fxpius iuftificabantur, acquifli-
maeverodamnabantur. Qupdplcbs
dum vidit,ac fenflt fieri,nihil non vo-
carein controuerfiam, feu litem eft
aufa,magis vtique fuorum aduocato-
rum&procuratorü aftucijs actcch-
iiis confidens,quam cauf? azquitati ac
iuftitiae. Vnde fa&um videmus, vt plu
res ante has turbas vno anno litcs
fufci-
-ocr page 118-
B E L G I 1.                   ie;
fufcitarcntur,quam quondam fpacio
quadraginta,veletiani quinquaginta
annorum. Adeoq;pluresinvna ciui-
tate,quam ohm in omnib9 vnius pro-
uinciaereperirêruraduocati & procu-
ratorcsimmëfoaere.vendentescaufa-
rum patrocinia.Fa&ü etia eft,vtaduo
cationc ac procuratione ,quae prïteri-
tis temporib.non (ufiiciebant ad vit?
alimeta,ppaucis fubminiftrada,ia plu
rimiimmcfas diuitias accumuknnt.
Quod lucri gen» etia Aethnicis maxi-
me fuifl'eodiofum.docctilludOuidij.
Tnrpe rtos empta miftros def"endere hn^ua,
Quodfaciat magntt wrpt tnbttnalopa.
Et haecquidcmfintdida , non de ijs,
qui iuftitiaj afflidisq; ex animo patro
cinantur, quosfumma dignos laudc
cëfeo.Fcrè prarterieram per diuitias e-
ucnifle.vt veri nobiles Belgij, feu qui
auorumfuorum imaginibus clari e-
rat,difcerni vix potucrint a diuitibus,
qui dum (ibi nobilitatem vendicarc
volunt, cadem cum illis nobilitatis
infignia,cxteriusgeftant:etiarnfieoru
auiyel ^paui ignobües,& ex infima plc
bisfeccfuennt.Mercarores,cerdoncs
H 4 fa*
-ocr page 119-
!              CALAMITAT.
futores,lanarij,& fïmiles conditionia
abic&iflïmae hommes.Quostïdomi-
nos appellaueriSjignominio ducunt:
vultenim iftud fuperbiflïmum homi
num genus vocari, Moniieur, atquc
etiamveftibus vti nobilium, gladijs
(quorum vfus adEcclefix & patriae,
viduarum, pupillorum;,& oprefibrü
defenfionem,nobilibus eft conccflus,
nonautem ad inanis glorix oftenta-
tionem)accindi fempcrincederc: de
iuorum auorum infignijs claris, nem
pe recenter ex fimo erutis, frequêtius
diflerere. Quafi vero in illis exteriori-
bus,3c non potius in virtutum exerci-
tio confifteret verum nobilitatis dc-
cus: hacque folarationenon efletac-
quirendum. Atquc hinc elienit, vt
pars maxima fimilium nouorum No
bilium(ferè dixeramncbulonum)dü
nobilitatem Regia virtutis via non
querit,fefe deuoueat vanitatibus, lu-
fibus,aleis,ebrietatibus,tripudijs,im-
pudicitijs fedandis, vtque cxteros,li
eet (e meliores,facilè contemnat, vt
reli'cTiam a parentibus fubflatiam ab-
Üguriat, & dolis ac technis adeoque
non-
-ocr page 120-
B E Iy G I I.                   lo?
nonnunquam incantationibus,foemi
nasac puellas in fuiamorempelljcï-
at,vtfeociormiciofodedat,hucilluc
incertis vagans greffibus.Vndemeri-
tö illudHoratij decantare poffet:
J$os numerusfimw,&frttges cortjumere nati, Horatepi-
Spon/i Veneltipu^ebuloncs^Akinoïcfa.
            ftola2.
Jn cute ctirartdaplui tquo operata lUHentut*
Ctiipulchrumfmt in medios dormiredia,
tsidflrepitum cythar* cejfatumducerecuram.
Et hsec quidem aliaque dus generis
abominanda,dum ftudiofiffimè fe-
fliantur eiufmodi tcnebriones, Epi
cuream agentes vitam (quorum fanè
in multis ciuitatibus maximus fuit
numerus) quis dicar,quantopere Dei
iramin fe, totumque Belg urn iufci-
tauerint,& quanto Dei timori corri-
pi meruerint. Nónne dignum fuit, vt
illorum luxus faftusque, per opes, ir-
ritameata fcelerum fufcitati, repri-
merentur,atque etiam penitusdele-
rentur, vt ditti hiftriones omni amif-
fa fubftantia humiliaretur. Cxterum
cum fcelera hoec aliaque plurima, oc-
ca(ionediuturnacpacis,&diuitiariim
in Belgio affluentium ortum fumpfe-
H 5 rintj
-ocr page 121-
106 CAVS^E CALAM1TAT.
rinf^quin &grauiora temporis lucccd
ïuimmincrent.debuerantvtiq^Belg^
exilliscognouiffe Dei indignationê,
breui icquutura, & vindicem eius ma
mum fc fenfuroSjnifi mature aconfue
fiscuncupi(centjjs,acvanitatibusrefi
pifcercr.Vt enim coelum maxime pa-
catum,&aër nullis exagitatusventis,
cffe prognofticon tcmpeftatisj breui
futurxfolet:Itarerum omnium aflflu-
etuia,& longatraquillitas temporü,
eratpraenuncia Belgicum populum,
per varia difflucn tem vitia, breui pu-
niendurn.QuidïNumquotiesIfraëli-
Iud. tseleguntur traditiinmanusinimico
rum luorum,&grauius afïlidri.id fa-
öumfuit.poftquam ditati ac dtutur-
na fruiti pace, Dei oWiti fuerat, & fu-
as lcquuti cöcupi(centias?Ccrtè quo-
modo animalia deficiunt,& contabc
leunt ocio multo,&taginatione ni-
rnia,laboribus vero & paftu modcra-
tis roborantur:Itahomines terreno-
rum abundantia,& rerumomnium
profpero fucceflu pro libitu fruentcs,
Dei ac fui obüuifcütur. Quo fit, vt fpi
ntuiemper magisac magis frigclcat,
at-
-ocr page 122-
B E L G 11.                 107
atq; a vcritate alienentur,quaproptcr
& calamitatibusinuoluentur.\ tétes
veroillisfrugaliter,cumgratiaruma-
öionc, adfuam & aliorii ncceilitarë,
indubièaDcovirtutibusditantur,ipi
rituq; proficiüt:atqj in vijs domini in-
offenlöpcdedirigütur. Nunquidhu-
iufmodi cxêplis & veteris & noui tcfta
mêti fcripturae abundat ? Nónne q£c- Eureb ,; ,
clefiafticasfcripfere hiftorias, docentca.i.&fCa,
purgandorü peccatorü caufa, Deü f<£-
pius permifill'e,infideliü dcfauire pcr-
fequutionëinCatholicbsïQuidmim
igiturjn* ^( noftro laeculo^pptcr nhniu
faftü, ac luxü, idë fentiamus ac paria-
mur ? Quinimö confiteri necefic eft,
Deu noftrü hadlen9 erga nos funima
xium mifericordia. Erenim primü lu-
xunantes Belgas refrenareaggreffus,
hiereticarü cóu5ticula,no<5hirnas cö-
ciones,imaginücófra(flioncs,altariü,
& quicquid addiuinü cultü tpeftabat
euerfiones,Sacerdotüpfequutiones.
paritcr&religioforum accidere per-
mifit: a quibus breui poftinfigniter
per Illuftriffima Gubernatricem Du-
ciflam de Parmes, ac ctiam perDn-
cem Albanum Rcip. pcrturbatoie*
-ocr page 123-
joS CAVSjE CALAMITAT.
reprefïï fuerunt. Cum autcm ifthaec
praenuntia mifcriarum pndentium,
BelgisparumautnihilprofuifieDeus
animaduertet,alia via eos refrenarc
cft conatus. Vtpote militum Jicentia
maxime graui ac lu£tuofa,qui non
modo immenfam exhaufcrunt Bclga
rumfubflantiam,fedetiamplurimos
inhumaniflïmè afflixerunt. Vcrum
cum nechisquidcniflagcllis,quifqua
reddereturmelior, quinpotius om-
ncsita fegererent,acfiDeumignora-
tes,abfque diuina prouidentia res agi
arbitrarentur , Deus tandem vltrice
manUjVniuerfam Belgij deiecit glori-
am,omnesque eiusperdidit diuitias,
atque pacem illicuminteftinisbellis
commutauit, quibus
Lucanus. Nobilitat cum ptcbepent,latcfo vagaturt
Enfis,& nnllo rettocatum eflpeSloreferrum:
Stat cruor in templü.multaife rubenti* ctde
Lubricafaxa nutdenf.Nulltfua prof uit éttti.
Porrö, his alijsque calamitatibus
nimis frequenter(proh dolor) repeti-
tis,occafionem dedit diuturna tem-
poralium poffcffio,aduerfitatibus ca-
eorundemabundafttia. Ex
qui-
-ocr page 124-
B E L G I I.                   io9
quibus mox prodiere luxuria,peftis
blanda, <5c eiufdem nutrix ebrietas,
quarum fouendarum gratia fadus eft
ardentior terrenorum accumulan-
dorumamor: Vnde tot tanraequev-
furxin Belgio ftatim prodierunt,vt
pluraöc maiora lucra,non modok
publicis foeneratoribus, fed etiam
ab alijsplurimis, ex pecunijs mutuo
datis, fierent,quam ex vllis aliarum
rerum commercijs. Omitto quod
praecupiditate nimia,innumeriBel-
gae, tantopere pecunijs^ ( Crcicit &*
mor nummi, quantum ipfa pecunia
crelcit) fuerint affe&i.vt per fas nefas-
que toti intenderint multiphcandis
rcdditibus,agris,domibus,acdomi-
nijs,necnon maxime fordidislucris
honeftxque conditioni nequaquam
decentibus Atq; dida Idolorum fer-
uitute Belgarum corda poflïdente,e-
os coepit fpiritualium (vbi enim the-
faurus tuus, & ibi cor tuü) omniü,ac
diuinorum faftidium & contemptus.
Paucis efFecit diuitiarum amor, vt de
Belgio dicipoffet,
o pHlfafiau, aura v malta, iftré,
-ocr page 125-
llo CAVS,C CALAMITAf.
jlHTHnt lexfeejuitur^nox fine le^epudor.
32 Quaproptcrillincetiameuenit.vt ó-
ptimèBelgis compcteret illud Moy-
iis: Incrafl'atus eft diledus, Sc rccalci-
trauit.Incraffatas,impinguat', dilata
tus.dcrcliquit Dcum iadtorenijrccef-
fitaDcofalurarifuo.Prouocauerunt
cumin dijs alienis,&inabominario-
nibus (uis,adiracundiam concitarut.
O terquatcrqueabominandaiagina-
tio,quzelai'ciuiens,necipfi Deo peper
cit,&recalcitrans,in Deumfaiuato-
rem fuum calces impegit ? Ex eadem
dcnique nnalorum lerna, prodijt non
minusefTrene,quamexecrandum li-
bertatisdeiïderjum , de quo difleren-
di hic Ce o Hert locus nccinoppoitu-
nus.
Delibertdte quant ajfeffa-
rur/tBelg&.Cap. XIII.
Tdcndum autem primo
]iiae iït libertas,quam tan
ro animi dcfiderio vulgus
cxoptauit,pro qua rerum
omni-
-ocr page 126-
B E L G 11.                   til
omnium adeoq^ falutis ia&uram fa-
cere,ncquaquam dubirauit.Ea profe-
ste eft,qua volebanr, vt a legibus vo-
luntates hominü prauas, earundem.
q ue a&iorïcs perucrfas cocrcentibus,
atcjjctiamafupplicijs ob lcgiunprx-
uaricationem a potcft,»tc Icgittima
infcrendis cximcrentur. i.ft inquam li
bertas,quapopulusMagiftratu,acno
biübus patrix abicclisdom,inanoné
afFedat,& authoritatem apud iele-
gespro placitis vel mutandi,vel tol-
lendi,vcl nouas confhtucndi dlccou
tendit, & quacuique liberuni fit, ia
religione,quod lubct fcdari,& pro a-
pimivoluptateabfque ali.;uo!cguni
metu conuerfari .Macaurcm libtrta-
te,pro qua Bclgarü pars maxima for-
ti ffimc decertat,quid quaTo nocérins
a vulgo defidcran , quici pcftilcntius
obrincri poruit'Nunquid talëaffcdla-
teslibcrtaté, piierismciitöaffimulan
tur,quiapvEdagogia,ve! pcdagog.isli-
beraricupiiit,vtproaniini voluptatc
hucilluc vasari liceatjófqcquidiubet
audt re? Vel poti3 cgs cóparentur indo
id omnib9 iiena reijcer?,
ac
-ocr page 127-
Ml CAVSA CALAMITAT.
ac feffbrem excutere conatur,vt qu©-
cunquctrahit concupifcentize illecc-
bra,prïecipitesnullo prohibentc pro-
ruant.Quid? Num libertate obtenta,
leges,quibus ante hos tumultus, tan-
quampxdagogus in officio continc-
batur,abiecit populus?Num &iMagi-
ftratum,&omnem dominationem li
berhdiuscontempfit? Num quidli-
bet fpc impunitatis illedrus aggrcdi
non eft aufus?M um ficut equus & mu
lus luaseifrenes fequutus eft concupi
fcentias JNotioraiiint, quxlibertate
concelfa per totum contigêreBelgiü,
quam vt cxemplis doceri debeann
Prorfus qui iftam libertatem nunqua
fatis execrandam tantoperè affcfta-
runt,nihilq5 non machinati funt, do-
nec ea concederetur, quae illam con-
fequuta funt facinora impia manife-
ftiflimèoftcndunt,cos intendifle au-
thoritatemconuellereiudicuni, Re-
gis abolere dominationem,Principu
labefaftareftatuta, patriae infiingere
confuctudines, omnem deniquede-
lere atquc foedare Reipub. Belgij pul-
chritudinem,que; conftat ex varietatc
fta-
-ocr page 128-
B E L © I I.                   if]
ftatuum,officiorum,& conditionum
homnium, quemadmodum diucrii-
tate mcmbrorum atquefun&ionum
corpus humanum. Non eft proinde
(tefte D Auguftino)gratulanda liber-
tas,qua fit vt nö reddatur, quod cum
fru&uredderetur.Nequeetiam Apo
ftoli talem docuerunt. Vos (ait Apo- * "5;
ftolus)iiilibertatem vocati eftis fra-
tresttantum ne libcrtatem in occafio-
nem detis carnis,(cd per charitatcm
fpiritus (eruite inuicem.Et ad Roma-
nos,Omnis anima (inquit) poteftati- X-*™>*>
busiüblimioribusfubditafit :Nöcffc
,n. poteftas ni(ï a Deo: Qu£ aüt funt,i
Deo ordinata funtrltaq-, cj poteftati re
fïftit, Dei ordinatiöi reilltit. Qui autë
refiftüt,damnauonemfibiacquirüt. j.Coi^,
Item alibi: Vnufquifquc in ea vocati-
one in qua vocatus eft permaneat.
Seruus vocatus es, non lit tibi curae. i.pet.i.
Et D.Perrus:Regem honorificate.fer-
ui fubditieftote inomni timoreDo-
minis, non tantum bonis & modc-
ftis.ledctiamdifcoli^. QüinetiamA* lC*ri*'9.
poftolus de lei-pfo teftimoniumper-
hibens,Cum(inquit)liber cflem ex o-
I           mm-
________________J
-ocr page 129-
«ty. CAVSM CALAMITAT.
ttinibus, omnium me fcruum fcci,vf
omnes lucrifacerem. Innumera pof-
fenthuiusgencrisadferri,quibusApo
llolos prasdidfoe libertati(quje verius
corruptionis ieruitus dicatur)contra-
ria docuiffe ac feciffe, apertiflïmè con
uinceretur , led i'upcrius addufta in
praefentiarü Tufficiant-Siquidem prae-
didlamlibcrtatemtotcertumeftBel-
giopepcviflc,tamq5 execrada fcelcra>
vt iniquitatê cius ex malis qux in Bel-
giuminuexit,quiuis clarius fit perfpe
d:uriis,quamvcrbörumquancumuis
magnacögene,auticriptispatru, vel
etiaipfifmet facris fcripturis.QujdJA-
lijfnefoiumnocuittantopcreappeti-
ta libertas,& non illifipfis,qu i eadem
gaudentJImö verö ijs vel maxime, vt.
poteqfuos cultores redegcrit adfer-
uitutem grauifïïmam: libertas enim
libertateperit. Quod fcientes Baclrx
p. Romanis iubiedli, cüm libertate do-
10g' narentur, libertatis condicionem re-
fpuerüt,quod ficut aiebant,ea die qua
in libertate conftitucrentur,fcirent fc
aliquid commiffuros, cuiuscaufa in
durioré feruitutcm redigerentur.Nifi
ve-
-ocr page 130-
B E L G I ï.                v,
Vcrïtas odium pareret,muiras Belgij
ciuitatcsmcruiire,diccrcntnondubi-
tononnulli,vtcxipfalibertate,quam
per fas nefasqj fibi vendicarunt,ingra
uiorem feruitutem conijceremur.Ea
narnq^ libertatis eft conditio,vt a plu-
rimis deiïderctur.paudfïïmis vero fit
vtilis: vt multi illam quibus poflune
ftudijsprofequantur.ac penènulliea
obtenubenèvtantur Huiusfufficiës
Fladrie Metropolis exhibet cxemplü.
Nunquid illa Gandenfipacificationc
fuispriuilegijsreftituta,moxhorrëda
facinora eft aggrefla,& etiam nüc co-
operantibus hjereticis & Geufijs mili-
tibus, fïmilia fréquétiasrepetit. Qua-
reiugum decuplo durius, eo quod fa
orum priuilegiorum praetextu excuf-
fitmeruifle,ncmo eft qui negare au>-
dear.Qujfo nunc, diruêdo eaftrum a
fcelicismemoriaeCarolo V.eredum»
capiendo Patrix Primates,& maxime
in Epifcopos inijciëdo man9 violetas»
templa euertendo.facraomniapro-
phanando, ciuitares Flandrixferco-
mnesfübfuadominationem redigcn
do,aliaq} id gea'pLurimainiquiffimè
I * pet*
-ocr page 131-
!t<S CAVSm CALAMITAT.
perpetrandofacinoraad fui vindi&a
Deum & Rcgiam Maieftatem, adeo.
que totum terramm orbem,eiufmo-
di fcelcribus prouocauit ? Nóane vbi
nulla eft fubie&io,feu vbi eft libertas,
quam di&a Metropolis affc&auit: Ibi
Rexinnulloeflelocovidetur:& vbi
Rex contemnitur:ibi leges nullxvi.
gent:vbivcrolegesceffarunt,ibiiufti
tia non exercetur: vbi autem non eft
iuftitia, ibi exulat pax: Vbi pax nö eft,
ibi perpetuum eft bellum: Vbi Bellü,
ibi oninia confunduntur, & furfum
dcorfumqueiadtantur.Vbi verö om-
nia confu(a,ibi nulla Refpub.exifterc
poteft, Vbi autem iftainueniunturi-
bi impunè crudelifïïma exerccntur la
trocinia, c^des, rapin^,depr3edatiöes,
ömniumque cuerfiones bonorum.
Ibi Barbarorum potius more acTur-
carum viuitur, quam Cathohcorum
feu Chriftianorum. Ex quibus fafiè li-
ceatcolligercqtiamin.conlultèfrena
populo fint remifla,& cöccfla eidcm
(èheu) omnisnoxia libertas. Prxfer-
tim cum eafitinfirmitascorruptxna
turae,vt ïibi rclicla Itatim lUlerum vi-
ani
-ocr page 132-
B E L G I I.                  117
amingrediatur,quibusfemeldegufta
tjs,vix vnqiiam ad re Aam reuerdtur,
vtpotecuifempcr,
QHodLcttingraium ejl; cjuednsnlicttacrtia
vut,
Quanquam verö ifta fufficiant vt fi-
dem faciant, di&am libcrtatcm vel
maxime eflereprobandam, attamenr
nonabsre futurum exiftimaui ü ad-
huc pauca adderem praedidis. Impri-
jaiis qucmadmodum medici indulgé-
tia(hocdea:griconualefccntiadefpe-
rantiseftiudicium)infin"nosminimè
curat, fed xgritudinis potins furori
cxponit. Ita peruerfos & ad fcelera
propenfospopulos pcccandi licentia
non emendat,fed contra & propenfï-
ores ad malum & peruerfïores reddit.
Mali homines (inquit Apoftolus) &2.Timot.?.
fedu&ores Temper proficiëtinpeius,
errantes,& in errorem mittentes De-
inde cum gigendis malis ferax fit &
foecundum ingenium humanum(ftn
fusenim&cogitatio humani cordis
in malum prona funt ab adolefcentia
fua)idem ad malum licentia facillimè cn "*'
inficitur,longeautemfaciliusGonfuc
1 3 tu-
-ocr page 133-
ftl CAVSiB CALAMITAT,
tudineillorumquifimiülicentiapcis
ttouer. i3.fruunmr. Amicuscnim ftultorumfi-
t.Coün.15. ^jjiis efficitur. Et corrumpunt bonos
mores colloquia praua.Etenim corru
prclamale_ cöfucrudiuis extinguütur
. igniculia natura dathcxoriunturvc-
rö&confirmantur vitia contraria.
Iftudautem bene intcllexerunt Prin-
cipes Ifraël, refpondcntes Samaritis
infidelibus,volentibus cumIfraelitis
omnipotêti Deoteinplum sedificarc.
Non eft(inqniebat)vobis & nobis, vt
aedificemusdomumDeo noftro,fed
f.tf4rjp+. nofipfi foli aedificabimus Domino
Deo noftro, ficut prazcepit nobis Cy-
rus Rex. Practerea quid peftilentius,
quamimpunitatcm fperare poftim-
piacommifla facinora>Et hanc fanè
libcrtini impic per libertatem fibi'cÖ-
ceflam,& authoritate Senatus firma-
tam arrogant.Adhaec effienem licen-
tiam(qualem illi exoptant)cuüibet
faccre,quid quxfó aliud eft, quam ex
domo Dei extruere fpeluncam latro-
imm > Quim Eceleliam omni tranfc*
untiproftituere? Quam Babylonem
ex ea sdif! care-quaui cpram tilijs Dei,
-ocr page 134-
BELGII."             W
feminarcfcandala? quam proxquita-
te doccre iniquitatem ? quam deni-
que leges iniuilitixcondere pro iufti-
tiaslegibusJ Adde quod talilicentia
Deus non placatur,fed e, contra vel
maxime ad vindidam irritarur,atque
prouocatuir.Quod ex verbis Dei
Angelum Eccleiiae Tiatirx facilè in-
telligitur: Abeo(inquit)aduerfum te
pauca,quiapermittis mulierem Hie-
zabeldocere, & feducerc feruos mc-
os, fornicad & manducarc de Idolo-
thytis, & dedi illi tempus vt poenite-
ret,& noluit poenitere a fornicationc
fua.Ecce ego mitto cam in le£tum,&
gmoechatur cum ea,in tribuiationc
maxima erunt. Quid?Nónneinma'
ximis funt anguftijs & tribulationï-
bus,tum qui fcmel fe eflfrenilicentiae
deuoucruntjtum qui fe^e eiufmodi
libertinis coniunxerunt? Nunquid
hodie cxpilantur, roduntur,exfugun
tur,excoriantur, dilaniantur, confu-
muntur ab illifipfis,perquosliberta-
tem affedarut, ijs inquam qui feruos
Dei do&rina feducunt infana,varijfq-
ipiritualibus polluüt fornicationib9,
I 4           fua-
-ocr page 135-
12O C AVS/B CALAMITAT.
fuadentes manducare de Idolothytis
Lutheri &Caluini, {imiliumqueral-
forumdo&orum. Quorum conlor-
tiaatquccolloquia vt toto fugiamus
conatu,nos grauiter admonet per A-
poftolum Dominus.Exitc(ait)de me-
dio eorum & feparamini, & immun-
dum ne tetigeritis, & ego recipiam
2.Corin.6. vos.Quibus concinunt hare Apoftoli
verba.Noliteiugüducerecuminfide
libus:Quaeenimparticipatio lucis ad
H"cTem6 i tenebras?Qux autem cÖuentio Chri-
ifaixja.5 fti^dBelial? ÉtMoyfes: Receditea ta-
bernaculis impiorum hominum, &
nolite tangere, quae ad eos pertinent,
neinnouaminiinpeccatiseorü. Pro-
inde non poteftin eadem Repub.coh
fifterCjlicentiaïnale agendi iuperiori
poteftatefirmata , cum bene agendi
libertate,pro qua fola railkareom-
ïro.29. nes leges debent. Siquideiu( «ftc Sa-
lomone ) abominantur iufti, vitum
impium.& abominantur jnipij eos
qui in rcclakmtvia.Ethincperpctux
intcr cos funt fufpicione$,iïniftr£(Con
tentiones,& fadiones: Iftis conanti-
bus llcmpu.perderc, illis conferuare
ac
-ocr page 136-
BELGII.                  UI
ac defendcre. Homines (inquitSapi-lbiic«"-
cns ) peftilcntes diffipant ciuiratem:
Sapientesvero auertuntfurore. Pau-
cis , fimulatquelicentiaquidlibetau-
dendi aduerfus legitimam domina-
tionem vel religionem Gatholicam
inuaferitpopulum, omniahaxareg-
no fimiil exularccogütur,legcs,Rex,
Sacerdotes, facrificia, oblationes,cc-
remoniasdiuinicultus,&loca facra.
Quaetanquam connexa &qua: fepa-
rarinequeant.refertDanielomniall-
mul llraeli mento peccatorum fume
ablata. Noneft (inquit)in tempore
hoc Princeps & dux & Propheta, nc-
queholocauftum, neq; facrificium,
neque locus primitiarum coram te,
vtpoiïimus inuenire mifcricordiam
tuam.Condd.erentur qunetam inFlan
dria,quam.Hollandia , &Zeclandia
gerütur,6ccritclariffimLim,illafimul
omnia efle proferipta', & yix vllum i-
Itorum lupereffeveftigium: Nee vlla
eorum publicèfieri mentionem,m'fi
folum cötemptus ac blaiphemia: cau-
fa. Nee mirum eo fcilicet miieriosac
dementia: Bclgasquofdamdeueniffe,
I 5          vt
-ocr page 137-
Uk C A V SM C ALA M ÏTAT*
vtRegem fuum Icngc clemcntim'rmï
&bnegauerint,quiprius Deum facraq;
omnia abicccrint.Siquidem Regis rc-
uerentia amor & obedientiat in fub-
ditiscffcnullo modo qucunt, nifi per
Dei ti morem, amorem, & humilem
fubieclionem,ipforum corda eo mo-
ueantur .Dicarnusitaq5 cüD .Hilario,
^^ri'non Poteft'nec rat^° patitur.vt
repugnantia congruant, diffimillima
conglutinentur,vera & falfa mifcean-
tur,lux & tenebr^ confundantur,dics
quoq; & noxhabeant aliquam con-
iun&ionem . Anguftum eit(inquit I-
faias^ftratüita vt alter decidat, & pal-
lium breue,vtrunq5 cooperirc nÖ po-
teft.
\ De conniuentia Magiflra-
tuum. Cap. XIIII.
HA&cnus dclibertatcnon minus
perniciofaquam deteftanda, fc-
quitur vtdeincepsagamus deconni-
riiuentia,feu indulgëtia Senatus quo-
rundam locorum.acnonnullorü Ec-
clcüa; Praia tot urn iömuolcntia: qux
nou
-ocr page 138-
BEL Gil.                i*|
non parum flammx horrcndis fccleri
bus populi licëtia perpetratisaddidit
fe videntur.Hi enim dü lua ncgligunt
offieia,& fecuri in vtranq; aurem dor-
miunt, hoïs inimicus innumera zi- Matt
zania in medio triticifeminauit.Quae
quidem breui tempore illius üudio
tantum faccreuere,vt triticum omnc
exceflerint, ac pene totü extinxennt.
Sanè cum Ecclefix paftores no&ur-
nas fuper fuo grege vigiles agerent ex-
cubias,atquecumomniro!licitudinc
fubditis prxcflent,& ciuilis qui'qne
Magiftratus nihil cum facinorofis &
maxime hxreticis,omnium ivelerato
rum nocentifsimisdiffimularet, difci
pljnjE legumq^ Imperialium aduerfus
huiufmodi hominö peftcstenax:Tüc
cquidem in Belgio eminebat,& florc-
fcens fruftus fuauiflimos cdebat: gra
tiflimosque odores triticum. At poft-
quam fomnolcntiafuêre oppreflï,ac
negligentia tabcfa&i , confufa ilico
funt omnia;quos (ubefle oportuerat,
imperare ac dominari cecperunt, ad-
coq» fuos legitimosDominos perfeg.
Omnis deniq^ in populo diiciplina,<Sc
-ocr page 139-
tU GAVS/E CALAMITA T.
paritcr vuiucria obedientia euarïuiè:
Quemadmodum enim arcumintcn-
fio frangit, ira ctiam animum remiÊ
fïo.Et hac quidemrationeficmulti-
plicata flint zizania, vtChriftircgno
cxmultis Bdgij prouincijs profcrip-
pto,nunc Sathanifmus(vt fic loquar)
Iblus regnarc videatur. Scilket dum
Belgarum pars maxima Ecclefiam
matVem iuam ac vcritatis magiftra,
ha:refibusvarijscöftuprarc,omncm-
queabijcerc dominationcm,& in ex-
ccranda flagitia tefe praccipitareniti-
tur. Confultius proinde Magiftratus
fubditos rcfrenaflfent, arguiflent,ac
ctiam pro officio acrius corripuifsët,
quam habcnas laxando illos tantae
iniquitati noxios conniuendo rcddi-
diffent Quodindulgenti3egenus,qua
Hom.i. graue fit crimen,Apoftolusexplicat.
Digni (inquicns)funtmortc,non fo-
Jum qui malafaciunt,fed&quicon-
fcntiunt facientibus.Confentiunt ve-
ro,qui cum poflinr,5c ex officio tcnc-
antur,non tamcnimpediunt.Qucm.-
p.chryfo. admodumcninijVtaitDChrylofro-
i
           xnUs,noa ipfi tantum fures dant poc-
nas,
-ocr page 140-
B E r, G II.                      127
nas,verumetiam cadem pocnaple&u- prima co»
tur ij ,quibus cum eiïet poteftas vetantra Iud*"
di, non vetuerüt tamen. Ita non folu
quiimpièaguntjVerumctiam illiqui
cumpoflint ab impietate reuocare,
tamcn ob pigritiam vel ob timiditate
idfacere nolunt, fimili cum ïllispae-
napleétuntur. Vnde & in Codicc per
leges Impériales fimili peena cum hx
reticis puniri iubentur, prouinciariï
recTrores & iudices,qui cum graffanti-
bus hcereticis difïimulant,acctiam au
licos, quorum auxitijs, fauoreacde-
fenfioncillinituntur.Qujd?nnmrcri
ptura peccato & pcena <tos obnoxios
teftatur,qui correptionem peccantiü
ncghgunt,vel etiam difllmulant?Au-
dia'mus quid i pfemet Deus de eiufmo
diftatuat: Qupd lï(inquit)populusLeuit.«*
terr3enegligens,aut quaii paruipen-
dens meum imperium dimiferit ho-
minem , qui dedit de leminefuo Mo-
loch,necvolueriteum occidere, po-
nam faciem meam (uper hominem
illum& cognationecius& lucccnda
illum,& omnes,qui confenferunt illi
vt förnicarentur curu Moloch de me-
dio
-ocr page 141-
U< GAVSifc CALAMITAt.
diopopulilui. VerèquodDominug
hic mjtfjatur, hac tcmpcftate imple-
tumeflïin Belgio,mille;exemplisdo-
ceri poffit. Vbienimdefunt,quiSe-
natus auchoriratcm fegnius admini-
ftianres,& qui quippiaminiuftècon-
fcnlerunt haireticis, alijsquc Reipub.
perturbatoribus, &iuftoDeiiudicio
non funt luccifi, in exilium adi,ad
liimmas cum fua cognationc miferi-
as rcdadi.Pari ratione nunquid 5c plu
rimi Ecclefias Prjepolïti, cutli fubditis
huc illuc fugati funt, perditis omni-
bus in quibuspriusluxuriabantur, Sc
ita ijs eratu i mmeriï, vt paftoralis cu.
racpenitusobliuifcerentur.Quaefanc
mala facile a fe, &a fubditis auertif-
fent, fi dilciplins fuiflent tenaciores,
ac legum obfcruantiorcs. Sunt enim
facinoro/i homincs maxime timidi,fi
vigilantes acrescfc fcclerumvindices,
(uosiudicesfenferint. Semper enim
jj I (teftelcriptura)prcEfumit fzeuapertür
bata confeientia. Contra vero fiunt
audaciores, confidentiores, peruica-
tiores,conrumaciores,quumfacilcs,
icncSjineticulofos^cnegligenteSjfeu
vitijs
-ocr page 142-
BELGII.                Hf
titij&dirfluentes,re<£tores fuos experi-
untur. Vbicnim noneftgubernatio
(ait Sapiens)populus corruet.Et alibi: 1*0.2»*
Virga & correcïio tribuunt fapientia:
puer autem,qui dimittitur voluntati
iu3e,confundet matrem fuam. Vnde
non male dixiffe videtur,qui ait:
Procltuiorvjttt
ïn prior4 daturJuadtUfe licentia Inxttm,
lllttebrüqj effren* fauet.
Fa,lfaproindceft& crudelisindulgcn
tia,qua Tubditis permittitur, vt dete-
rioresflat.Moleltusquidëiefl:,medic9 A"g"ft- &
furenti phrenetico,&: pater indifciplipi ° a5°'
nato filio, illc ligando, ifte cedendo,
fed ambo diligendo. Si autem illos
ncgligant,& perire permittant, [ifta
potius manfuetudo fal(a & crudelis
eft.Sedintantatempeftatc,dicuntfu-
ifletemporiferuiendum,acpopuliru
rori cedendum: QupdfaciendOjfe a
reóta ratione non receffifle afferunt.
Quoquidem modo non folum, qui
indulg'ent ius egerunt cü fuis fubditis,
difiïmulandoquxcorrigidebuerant,
excuiationcm practcxüt. Verü etiam,
gnullaprcflincceffitatefuga fibijpfis
con-
-ocr page 143-
-•
uS CKVSJE CALAMITAT.
confulucrunt, luporum rabici, feu
inimicomin prxdx fubditis relidtis:
Mihi ccrtè(vt ingenuè quid de his feu
tiam cloquar)neutriprobantur. Ete-
nimquiauthoritate vakbant,&ini-
quitarem u* non extinguere, laltem
reprimere ac refrcnare poterant, ac
debueranrrationc fuiorficij, inido-
mnes conatus &vires intendere, ad-
eoque vkamipfamprofunderepoti-
ustenebanmnquam fuo muneri ali-
quatenus deeflent. Bonus cnim pa-
ftoranimam fuam ponitpioouibus
fuis.Quod turn cuique ftudio cflfe de-
bctjGum lupi Sc facinorofi quique o-
uium direptioni inhiant, quaks|ini-
tio harum turbarum fi vnquam alias,
innumeri fuerunt. Quibus quoniani
piincipio non reftiterunt paftores,
& fc tanquam murum perditorum
nequitijs minimè oppofuerunt, qui
inter caeteros authoritate valebant,
nónncgrexDominidifpergi,deglubi,
maftari eft vifus.IdprxfcienteSjquib9
ftudium fuit pcrdere &z perdi,optabi-
liuseis nihil accidere poterat,quam
vtloco cederent, qui ipforum iniqui-
tatem
,
-ocr page 144-
B E I, G I I.                   il,
tatcm pcrrumpere valebantSiccnint
futurum fperabant, vt qui remaniè-
rant, facilè ad fimilem fugam pcrlc-
quutionibus adigerët, vel calumnijs
mendacibus illisos obftruerent: Vel
denique vt populi feditionibus , au-
thoritatcillospriuarcnt. Quacquidë
faclu non ita facilia eis fuiflent,fi vna-
nimi confendi , tamciuilisqiiamEc-
cldIa/licusMagiftratus,pro virili irre-
penti ncquitiae, vti tenebantur, ïeCz
obieciflent,acpullulafcës antequani
pfjeualuiflet maiuin eradicare fundi-
tus ftuduiflet > iuxta illudvulgo tritu
Ouidij carmen,
Principes sbfia, ftro mtdicinnparAiur^
Curh malt f er hnjra: inr.aluert mo'as.
Quod autem aiunt,indulgeinius tena
pori feruiendo(irtud non paucos alle-
gafle audiuijCum fui officij moncren-
tur)cum populo fuifle agentium:nofï
aliarefutatione indiget,qüamcom-
memorationemalorumj qu« cxtali
indulgentia prodierunt. Vcrum qüis
ea enumeret.Facilius profcdö eft de-
plorare,quam vel cogitationeconci-
pcrc,qu2evulgus fa&a fibi lieëria pcf-
K         pc
-ocr page 145-
tj© CAVSA GALAM1TAT.
pcuauit.Non cquidcm laxationc ha-
bcnarum fit populus melior,ied rcfre
nationc potius.Sicutcnim indulgen-
tia mcdici,cgroti non fanantur,fed ri-
gidiori dict£ obfemantia:Sic nee ciui-
tatcs,nec patria^egumr^miffione fer
uantur,fcd cxa&iori earundem obfer
uatione. Quae cognofcens Lycurgus,
ciues fuos (andlis legibus ar&ius obli-
garc,omniq} virtutum genere inftru-
cre ftuduit: Vt &Numa Pompilius,ti-
more Deorum.Exiftimabant vtique,
quanquam Ethnici, hxc media cflc
cfficaciifima, ad Rcfpub. firmandas,
ac patnam contra hoftiles incurfus
dcfendcndam,adeoq5 adconcordiam
inter ciues retinendam. Qux omnia
SeriatoribusChriftianis longè maxi*
mè cordi cffe debent.Huius caufam a-
pcritDcmofthenes: Si, inquit,cuiuis
licentia faciendi quicquid volucrit,
data fit,non folum Relpub. peflum i-
bit, fcd nee quicquam intererit,inter
noftram & fetarum vitam. Quapro-
pter timore legum ac iuftitia, non au-
tcm indulgentia, quae mentis corpo-
xifque frangit ncruos,Bdgici Magi-
ftra-
J
-ocr page 146-
È Ë L G II.               iji
ftfèrüs fibi fubicdos cohibcre,&ad
meliora reuocare debuerant, fi rite
fuo munere fungi, ac deccnter vcnc-
rationi populo efie. Imó&authöri.
tatenl, quam a Deo & Rege ad bö-
num & falutcm populi accepcrant, fi
debitefcruareplaccbat: Adquodeos
hortaturSapieas,dicens. Auferimpi- pr0.x«.
ctatemdevultu Regis,& firmabitur
iuftitia thronus eius. Et alibi: Pro iit- Ecclc<-
ftitia agonizare pro anima tua, & vf-
qucadmortemcerta pro iuftitia, &
Deusexpugnabit pro teinimicostu-
os. Enquomodo inimicos, quorum
timore indulgentius egerunt, & ca-
fundem grauiffima fceléra diflïmii-
larunt,efFiigare potuerunt, riimirum
fortitcr dccertando pro veritate & iu-
ftitia.En rurffl caufa,curinciderintiri
man9 inimicorü crudeliffimas Quèd
rtëpeillos metuerint, quos dmeteno
oportuerat:eü verög folustimédus
eftparuipéderint,&ipliusleges,honó
re, beneficia penit'neglexeriht. Hinc
iüfto Dei iudicio, ipfis tiriior euenit,
quëtimebat.Genscjppeabfq;CÖu'lio>
&fineprudëtia nö intelligês,ncqj no
K z uülioaa
-ocr page 147-
l3z CAVSJE CALAMÏTAT.
ma fua prouidens. O ü habuiflet per-
fuafum,Dei efle iuftitiam quamadmi
niftrabant, & omnc ab eo proutnire
confiliumjprudctiam^.fortitudinem,
quibus in (ui ofiicij adminiftrationc
vel maxime egebant.Sietiamperfuafi
fuiflent, diuitias,gloriam,opes fuper-
bas (quarum acquirendarum gratia
multi,prohdolor, indulgentius ege-
runt^quin «5c plurimi haeredcis voluc-
runt videri fauere.) Si, inquam, illa a
Deo efle prxuidentes fummis petit
fentprecibus,ijsad Dei gloria & pro,
ximorum falutem donari, non vtiqj
illinobifcum hifce calamitatibusin-
uoluerentur. Mecum (inquitSapien-
tiadiuina) eft confilium &ïequitas,
mea eft prudentia, mea cft fortitudo,
per me Reges regnant, & legum con-
ditores iufta decerunt.Per me Princi-
pes imperant,& potentes juftitiam
decemunt.Ego diligentes me,diligo^
& qui manè vigilauerint ad me, inuc-
nientme.Mecumfuntdiuitix & glo-
riajOpesfupb^&iuftitia.Aequiflimo
proindeDeiiudicio eft facl:um,vtfa-
cultatib9,diuitijs,
-ocr page 148-
B E L G I I.                  ij)
fb cxucrentur,qui verurn illarüm do-
narorem defere«tes,ab,ijs expctiucrc
quivindi&^Dciminiftnerat. luiïum
cq uidem/lüt, vt qui Deo negledo ho
minibus placereftuduerunt,aDeo&:
hominibus defererentur, atq^etiam
ab ijfipfis,quoram gratiaDeum ofFen
dcrant,punircntur. Vt vel feró tandc
intclligercntjnon fuilFe temporifer*
aiendum, contra Dei volüntatem a<(-
legesdittinas,quarumf>romouenda-
rum graüia Qrdinantur.Magiftratus,&
omnes Ecclefiac Prsepofiti, Nolite{acfc-
monet vas èlcdionis ) conformarj Rom-I2>
jmicfar.culOjfed reformarrjini imio>
nitaté> fenfiLs veftri, vc probeti^, quae
fit voiutttssDeibona & bènepiacens
&perfoSta. Sapicns(inqüitSalomon) P10.14.
tirrïetji& dcclinat a maio:S.tultus traft.
lit & cóofidit. Itaqije^thuic.caufe fi-
nem imp!onafn,votis optarini omni-
bus,quoslib.et Reipulxre<3:ores,ac Ct?
iam Epclefix Prxpoiitos hoc vnum
obferuareconfiliurn,quod D.Grego-
riusRegibusicripfit. Sunjmum (in*
quit)in Regibus bonum cft^uftitiaqj
colere, &fuacuiqueiiir-aferuar^^:
K i fub-
-ocr page 149-
t\4 GAVS/E CALAMITAT»
fubie&is nonfïnereqd' poteftatiseft '
fieri, fed qd* «quü eft cuftodire. Qua
D.Gregorij fententiam exemplo Va-
EJ^i?'2?'lcntiniani Minoris ex D.| Ambrofio
rkum & comprobarelubet: Ad nucenim, cu
Theobcr. Romanilegatos fuos mififlent,ad re
*""*• cuperanda iura templorum,& priui-
legia Sacerdotum, & reftituendum
cultum deorum,qu3eipfius frater ab-
ftulerat:Et confentirentomnes Chri-
ftiani, qui in confiftorio erant,vt gen
*
           tilibus redderentur,quae poftularant.
IpfeValcntinianusfolus,excitante il-
lum fpiritu Dei, perfidia: arguebat
Chriftianos,& legatis refpondit, a fc,
quod pius frater abftulifict,rcddi non
pofle,cum in eo religio lacderetur &
fratcr.Poftulet(inquiebat)parcnsRo-
maaiia quaécunque dcfiderat, debco
aftcdlum parenti, fcdmaius oblequi-
umparentis authori. Iftud profcfto
cft iuftitiam colere,& fua cuique red-
derc,fi nihil conccdantiudiccs, quod
honori diuinorepugnat:fi leges,fta-
tuta,cÖfuetudines,pro iuftitia & reli-
gione ordinatainuiolabilitcr feruet.
Si dcniq; rcddant quas Dei funt Deo,
-ocr page 150-
BELOII.                 ijs
& qu« Casfaris Carfari, & vt idipfum k
1'ubditis fiat,diügcnter fatagant.
De indulgenti educattone {$
corrupt a inflitutione iu-
uentutu. Cap* XV.
E D his omhljs confidcrc-
mus, quatum calamitati»
;in Bclgiü inuexcritlinduU
igens educa,tioiuuentutis,
ac ciufdcm inftitutio nc-
gligcntior« Sunt quiinterpoftrcmas
caufas rc^runt,quodparentes indul-
gcntius fuaseducaucnntprolcs, & ni
mis negligenter inftitui in morum
probitate,nccnon doftrina fidci Chri
fliana: confona curauerint: Scd alitcr
de hac caufa iudicandum effc cen fue-
rim. Siquidem ea videtur,pr« extc-
ris ferè omnibuscaufis grauiora ma-
la Bclgio peperifle , quin & mcritö,
cam omnium miferiarum noftra-
xum dixcrim feecundiflimum fuiilc
feminanum, Siquidem in confeflo
K 4 cft,
-ocr page 151-
15* CAVS^BCALAMITAT.
cft, Reipub.ordinem,qui ex plebe,ho
neftionbus ciuibus, Senatu, NobilU
busacSacerdotibuscÖftat, pcriuue-
tuteni conferuari,quat temporis pro-
grefliyn feniorum locum fuccedit &
aflïimitur.Porrö l\ cumlade nutricis
imbiberitvenena,fi ab infantia per-
ueifis affiieta fitmoribus, fi peccato-
rum dulcedinem pro libitu degufta-
ueri^ac defideria carnis fïtamplexa,
nee fibi,nec ali js vtilis elTe vnquam po
terit. Qtiin fimili corruptione inficiet
quofcunque fibi famrliares, ac tandë
totum Reipub. corpus tabe fua per-
dct. Recens poculum olcoacctouc
imbutum, quemuis poftea receptü li-
quorem, odorèrn primo corrumpit:
Sicprofeclöiüuenesabineuntcxtatc
deprauati, quofcunque feeum cor-
uerfantei fimïli morum nequitia
peruertunt.Quod fux Reipub. metu-
entesRomani, fancitis legibuspatre
cuius filius Roms aliquod enorme
fcclus commifïflet, fimui cum filio
puniuifleleguntur.Imö& Heliluda:-
orum fummus Sacerdos cum filijs
fuis morte a Deo mul&atus eftgra-
uiffi-
-ocr page 152-
" B B L G I I.                   IJ7
uifïïma, quöd indulgentior filiosle-
gcm Dei prxuaricantes,acrius mini-
mècorripucrit. EtDauid: Nónne
*"
quod Amonem primogenitum dein-
ceftu cum forore commiflb non pu-
nierit,a proprio filio Abfolone durit
fïmampertulitperfequutionem, oc-
cifo pnus filio fuo Amonc? Nónne
hacetiamtempeftateinnumeri funt,
quipernimisremiflam fuomm edu-
cationem,iufto Dei iudicio,indignif-
ümi quxque ab ipfis quos genuerunt
fuftinere coguntur? Enimuero cum
coecafitiuuentus, ócvtComicus ait,
V\VC\.(MeliHSj)tiHsj>roftt, obfit, mhtl vtde*tt
nif,quodlubet.^QMxi Temper illi rixas pu-
gnasque fufcitent |fanguis feruidus ac
lafciuiens natura, cum ipfam ca-ro ad
lui amorem prouocct,eodemque im
pellat fenfualitas,cum illi mundus in-
iidietur: cumdeniquehumani gene-
sis inimicus diabolus, nunquam non
cam Toilicitet atque tentet: Impofïi-
bileprofedö videtur', naturam, qua
tot inimicijtamque vari js impugnant
illecebrarum telis, non fupplantari,
totamque peruerti,fi prius ateneris
K 5 vc
-ocr page 153-
Ijl CkVSM CALAMITAT.
(vtaiunt)vnguiculis,optimènonfu-
crit edomita. Nifi Dei timore caro il.
lius dum adhuc tenera eft,contïxa fu.
erit. Nifï demum paremes exemplo
Sufannx,Tobiae,ac aliorum ftudiofif-
fïmè illatn in lege Domini erudierint.
Quae quoniam hac state noftra vt plu
rimum fuêre negle&a, quo non cor-
ruit Belgica iuuentus ? Qupd carnis
dcfïderium non amplcxa «ft ? Quas
non fedatamundiillecebras ? Qua
non aufa eftperpetrare fcelcraj Non-
ne illi ludus tuit, blafphemarc, men-
tiri, ira cxcandefccrc, vindiclam ex.
pctcrc,exercrari,peierarc,ociari,poti-
tare,commeffari,alios( óc quoddice-
re horreo ) nonnunquam proprioj
parentes maledidtis lacclVcre,lubftan-
tiam propriam dilapidare, fraudibus
ac do lis mal is il lam augcrc,fornica-
ri,adulterari, aliaque innumera pijs
auribus auditu horrenda?Q_u^ prom-
ptiffimè perpetrarunt , non modo
maiorum perniciofa indulgentia, (cd
ctiam fcandaloiïs frequenter exem-
plis,& nonnunquam iniquiffimis co-
run-
m
"(                           ■ ■
-ocr page 154-
BEL Gil.                 m
rundcm praceptis incitati. Quid di-
camdematribus,qüaeimpijffim? He-
rodiadis exemplo, fuas docent rïlias
tripudiare, ftultos adolefccntulos ad
(ui amoretn, blandis lenoeinijs ine-
fcare.gradu iiicedere compofito,pfal
lereinftrumentis,confortia frequcn^
tare,ex quibus lafciuiores frequente!
domura redeunt,rythmDscanereim*
pudicos atquelafciuos, fuas extcrmi-
nare facies, vel gegrinis obducere cp-
loribus, caput fuum dedecorare pile-
olis plumatis virorum, extento(vt eft
apudlfaiam)colloambularc, oculo-
rum nitibus loqui, crines in modum
medij circuli fupra frontem extolle-
re, eofdemq; vt elati fic permaneant
fafciculo crinium cquorum circum-
uoluere,comam crifpare, ac miris ar-
tibas componcre:vittas, varijs colori
bus contexere,aurcis & argenteis filis
infertis, veftes geftare feeïas, varicga-
tas,ac plurimaSj'multisq; limbis orna
tas,onerarc (c monilibusjinauribus,
torquibus,annulis,armillis,murcnu-
lis, palliolis, alijfque non minus va-
ni tat i qua liipcr biae fcr uien tib us orna
BICIV
-ocr page 155-
•*0 CAVS/E' GALAMITAT.
mcntis: Quae ligillatim omniaexpri-
meredifficillimum foret, mihi vero
impoflibile. Atqui non minus arfti-
mandae funt iniquitates, quas negli-
gens,&nonraröperuerfaprotulitin-
ftitutiopuerorum, quam acceperunt
afuis magiftris & pgdagogisr<5c kl qui,
demfumma paren turn incuria. Etc-
nim de iftorum probitatc, fidei inte»
gritatc,rcligiofa conuerfatione atque
fcientia, nullam olim habuiflepiaren-
fes rationem, teftantur plurimGirujm
corruptilïïmi mores,ac hau%ab ill'a
peruerfaeopinioncs, non minus alijs
quamipfispueiisnoxiaefPorröpcrin>
dulgentcm acnimisrcmiflamihftitu-
tioncm , adeoque conuerfationem
diflblutam pcdagogorö^ coopcraritc
innata illis comiptione,&mplliedu-
cationeparentum, in prauitatx: con-
cepta,aetatc maiores fadi, fic Te obfir-
niarunt,vtquicquid boni natura eis
clargita fiicratjid totum corruperint,
funditufquccxtirparint: Quö enim
?ct?atefiuntprouediores,cöetiam ad
peccata procliuiores,& in eifdem ob-
itinatioics c& ciumur.Qmbus dum a
ma-
-ocr page 156-
B E L G I I.                    i#i
magiftrisdiutiusconniuctur, ficam-
plexantur peccata,illisque agglutina-
tur,vtneq; acceptisrefilire, nee quic-
quam boni poftea agere queant. Si
mutare(inquitIeremias)AethiopspoHicrcmI$>
teftpèllem fuam,& pardus varietates
fuas,&vospotcritis benefaccre cum
didiceritis malum. Qujefo an etiam
aliquando vifumfuit,vtqui iniuucn
tutefuitEpicureus, fit fadüs infenc-
druteStöicus ? Quemadmoduni igi-
tur charta lituris, vel litcris male for-
matis repleta, difficillimè expurgari
poreft,milloque ftudio apta reddi i vt
fcripturam bonam acnitidam admit
tat. ItaprorfusiuuQnes corruptMn*.
dulgentia,exemplis,& nonnunquam
prauis magiftrorum fuorum dö^ri-
nis,& rariflimè & cüm id fit difficilli-
mè ad frugem bonam reducipoflunt.
Nam iuxta illud Horatij,
Quo femehft imbatA rtcens firudbit odorem               ■„
Teiladiu.
Atque hinc eft, quod hac tempeftatc
nullis cedant eiufmodi iuuencs exhot
tatianibus,nöSeniorum,nöParentu>
nonSenatus, nonSacerdoturn,non
fuo* m
-ocr page 157-
fti        CAVS/É CALAMITAT.
iüorum etiam Paftorum. Faftidiunt
quippe ac refpuunt,quicquid faliuac,
quam a tcneris imbiberüt annis,con-
trariumeffefentiunt. Exemplo lünt4
quiab haercticis, (quales multi Ludi-
magiftri in Belgio fuerc, ad fubcun-
dum doccndi munus admiflï,non
minoriimpietate Senatus,quam lb-
cordia)in iuuenili state inftituti fuc-
runt. Pofluntne oro adduci,vtcxpu-
ant falfas opiniones atque fentcntiaSj
quas a puedtia hauferint ? Quod fi
quando fiat, nónne femperaliquid
retinent guftus &faporis fermenti,
quo prius infedi erantïNónncfaepius
crudant,corruptos humores a fuis
*r«.«. praeceptoribus propinatos ? Verifli-
mumequidcmeftillud prouerbium,
Adolefccns iuxta viam fuam etiam
cum fênueritnö recedat ab ca. Quod
praefcientes Belgici hsereu"archae,men-
, b dacij fabricatores,& (vtloquiturfcri-
ptura ) cultores falforum dogma-
tum,conatu maximo, omnique ftu-
dioincumbunt,& fatagunt.(dolen-
dum,parentes negligentius filiorum
i
-ocr page 158-
BELGII.                      %
falutcüi procurafle, quam illorum
pcrditioni hxretici iauigüant)vtBjcl-
gica iuuentus falfis imbuatur perfua-
iionibus,authore fcilicct dxmonc,&
cxcmplo Impcraroris Maximini, qui
fummo Chriftianx religionis flagrans
odio, confida quaedam de Chrifto a-
fta, innumeris calumnijs ac blafphc-
mijs referta, mandauit ludimagiftris,
vt honeftarum difciplinarum loco
pucris praslegerent, & frcqucnti re-
petitione profundius corum memo-
riaecaimprimcrent.Quid?Nónncno^
uiEuangclijDodorcsedidis doftri-
naeChrifti contrarijs catcchifmis,va-
rijsque libellis fimili ftudio pueros
& adolcfccntulos catechifantcs fata-
gunt,vt fides, pietasque Catholica,
quama Chrifto acccpcrant,cx coru
cordibus radicitus euellatur, & ca-
rum loco,fidcs ab hominibus Apofta
tis confida, Religio verö ac pietas
nulla inferantur. Ecqui obfecro pij
& religiofi cflcpofllint,qui ab has-
xcticis do&i funt, D EVMvt feuc
rum iudieem non timcre , nihili
ta-
-ocr page 159-
M4 GAVSJE CALAMITAT.
facercEcclefiafticaieiunia, llcut & fa.
crificia & pocnitentia: o^era, fruftra
cos contendere ad légem Dei perfici-
cndam,pietatis opcribus (e non iufti-
ficandos, ad peccatorum quantum-
uis enormium veniam confequenda,
non rcquiri fatisfaftionis opera, ncq;
confefïionem,nequeSacerdotis abfo
lutionem:Ecclefïx ftatuta,caerem oni-
as , traditiones,non pluris faciendas
quam Pharifaicas:Deo facerdotibus,
&quibufcunqueperfonis Deoconfe
cratis male opinari,credere, dicere, a-
liaque id genusplurima.Quibus fe-
mclpcrfuafis, fentientcs iftis dogma,
tibus a fe reiedia omnia frena,quö no
feprxcipitant?quorum fenfus &co-
gitatio ad malum prona funt ab ado-
lefcentia fua,qui per aetatë carnalibus
dcfiderijs feruentyquibus fascularium
libertas nimis arridet, fpiritualium
veröde(ipit,quibusdeniq;nullavirtu
turn, innumera vero fcelemm exem-
pla fuccurrunt. Porrö fïc corruptis
adolefcentulis, qualifnam inBelgio
eflc potuit Refpub. cum ex illis eius
moderatores probentur aflumpti fu-
iflc.
-ocr page 160-
B E L O I I.                     1*5
iffe. Quxnam rcügionis ac morum
iuxta do&rinx Chrifti normam refor-
matio fxculis futuris fperatur ? Cuni
proculdubio quae a fuis pcrceperunt
Magiftris & do&oribus, vel illis dcte-
teriora (Error enim in alium impellit
errorem)fuis prolibus ac pofteris fint
tradituri. QusenampoftremöBelgis
pax & concordia,cum Ecclefi^ relida
vnitate, frenis humanarum concupi-
fcentiarum ablatis,iam cuiq5 fit(quot
enim homines tot fententix)liberum
feftari proprij cordis placita &defide-
ria?Prorfuspro ChriftianifmoPaga-
nifmuSjimöSathanifmus introduce-
tur:profidetheologainfidelitas,pro
morum refbrmationc , omnimoda
dilTalutio: Pro concordia in bonum,
perditifïima in malum confpiratio:
ProRepub.fandiis quodam dccretis
moderata,crigitur talis, quae nullis v-
titur iegibuSjiiiu* quibus peruerfas eo •
rumopinionesac fentcatix ftabilian
tur,atqueitatuantur,omnes vero in-
fringantur,quasperuerfi aducrfari ü*-
bi exiftimant, licct ejcdcm a mille an-
nis,& fupra,optimè fint a patribus no
L            ftri»
-ocr page 161-
Ui CAVS/fi CALAMITAT.
itmiudicatxacobfcmatx. Cum igi-
tur in Belgio nimis indulgcntcr iuuo.
nes fuerinc cducati, & rara illis ad vir-
tütebaparëtibusdataexempla.quini-
mö, prscceptum nonnunquam accc-
perint, vt quibufdam vicijsindulge-
rcnt,a tque etiam ad illa ludimagiftro
rum accefferit ncgligens inftitutio,&
quae innuineros infecit perniciQfa co-
rundemdo&rina, nihil ianè mirum
vidcri debet, (ï dicam9 iuucntutis Bel
gicaecorruptionem aperuifle fcneftra
calamitatibus,quibusnuncopprimi-
mur,& copioiam illis praparafle ma-
tcriam.Sed his fuperfedcamus.
De *vjurpatoribus Belgij , f$
liSiquAper eos contige-
runt. Cap. XVL
Vncquantum admiferias no-
ftrash"ntcoopcrati,qui hodiè
muitas Bclgij pronincias oc-
cupant , nonnihil confidcre
mus. Prius tamen quam dcclaratio
ncm hanc aggrediamur,opcraepreti-
urn-
-ocr page 162-
B E L G 11.                  \4j
um fucrit,leui manu dclincarc pa triae
conftitutionem,qua:praefentisf£eculi
calamitates immediatè.prjeceifit.Si-
quidcm ea vi dctur f ui lic ad mala,qu£
confequuta funt,pri£paratio, feu dif-
pofitio,imö & eorum caufa.Superius
oftenfum eft,terrenorum abundanti-
am, cum diuturna ülorum pofleflio -
nc tranquilla,innumerorum fuiflepa
rentem malorum.Quaeibi di&a funr,
hicriirfum confideranda obijcimus.
Addcntes quod illinc tanta Belgas in-
uaferit luxuries,vtcius illeccbrispel^
ledi, omnia quaehinc inde cörradcrc
illafibipoterant,in ea plurimi confu-
mcrent, pudorem pudicitiamq; pro^-
ftituerent, fidem, probitatem, & bo*
nas artes negligcrent, vanitates,men-
dacia, ineprias amplexarentur. Qui*
bus peftibus dum in initio non oceur
ritur,innumeri cuiufcunque setatis
conditionis &fexus funtinfeóli. Vbi
quaefo maior luxuriandi libido > Vbi
couiuiafrequétiora,vbi minus chari-
tatismutu^ ftudiü,C£terarüq; virtutu
& diuini cultus? Vbi faftus fupexbior?
t 2         Vbi
-ocr page 163-
14S. CAVS^E CALAMITAT.
Vbi denique omnia fuere magis fïmu
lata,terramque redolentia,quam in
nonnullis Belgij prouincijSjdum flo-
reren t & a bund aren t terr en is faculta-
tibus. Vbi viri nihil virilitatis, fed ef-
foeminata omnia prae fe ferebant. lu-
uenibus deerat verecundia, icnibus
continétia,pauperibus humilitas, di-
uitibuschantas.Reuerentia,obcdicn
tia,dileftio,necparentibus.nec feni-
bus, nee Magiftrarui exhibebantur:
Ecclefiafticiplurimiserantabomina-
tioni. Virtutibus non miiiiusquam a-
uorumimaginibusclari, ac nobiles,
negligebantur. Probi ab jmprobis
perfequutionem fuftinere non rarö
cogebantur.Seruorum & ancillarü in
veftimentis maxime abominandus c-
rat luxus.Qui ditior erat,in maiori vc
nerationehabebatur. D gnitatcs, be-
neficia , & officia ijs conferebantur,
non qui ratione probitatis^octrinae,
ac benefadtorum in Repub.promo-
ueri meritö debuerat,fcd qui illa blan
diffimis adulationibus , & nonnun-
quam ampliffimis muneribus venati
fuerant^tavtdiccrc tune omnibus li-
cucrit;
                                        In
-ocr page 164-
- ' B E L O I I.
Intrede prttittm nunc eftfat ctttfw Ij<»toret,
Ctnfus amtcittM vttlttate probat.
Demulierum incontinentia quidat-
tinetdicere,quumtantafueritinmo-
ribus &ornamétismuliebribus,vtad
exceflum nihil addipotuerit. Conui- ,
uandi taufa nónne terra marique dc-
licatiffima quaeque inquirebantur i
Nónne exquifitifïïmis menfa onera-
bantur,fic vt vifa folum fercula tem-
peranribus faftidium parerent, & me-
fx non ferrent lances multiplicatas.
Deinde nónne commefTandi gratia
nodes in dies vertebantur r & contra
inftratis lafciuiendi caufadiesin no-
ftemJDeniquenonneBeJgarum pars
magna Epicuream potius,quam Chri
ftianam vitam agebat? Nimirum qui
licviuebantjVtmerito diceres eosexi-
ftimaflc fummum bonum e(Te volu-
ptatem, quam capiebant ex delicijs
carnalibus, faporibus, corporum cö-
plexibus,ludis,cantibus,formis,&ca
teris omnibus qux corporales fenfus
obleclant j vel certè qui videbantur
exiftimafle fummum efle bonum,ca-
tcre doloribus, quorum propulfan-
L 3 do-
-ocr page 165-
1?© CAVS/E CALAMITAT.
dorum gratia nullis parccbant fump-
tibus,curis,laboribus,pcriculis. Oni-
nes cnim pharmacopolarum officin^
cuertebantur,exhauricbanturquc, vt
pharmaca morbis vel folum imagi-
natis procurarentur,atquc adhiberen
tur. Medici vero (horum ob Belgarü
plurimorum immoderatam luxuric
•c intcmperatam in omnibus Belgij
prouincijs,ciuitatibus, pagis,frequen
tiflïmus erat numerus) vndiqucaccer
fcbatur,qui futuris laguoribus occur-
reren^ve^vt verius dicam) qui pro i-
maginatis veros adferrcnt morbos.
Et interim ne minima quidem deani-
mabus Ixrhali vulnere bis millics co-
fibciscuraerat. Taceo quod corporc
segrotantes vifitantibus faepius prohi-
bcbantur, ne de peccatorum confef-
iïonequicquamagerent, quodtime-
rcnf, ne hac ratione morbus magis in
grauefceret: ignorantes corporis as-
gritudinem fepius 4 morbis animat
ortum fumere, horumque gratia il-
. lamnonraroaD^o immitti. Quod
!" ctiam docereApoftolus videtpr,dum
multps infirman ac mori aflcrit,
-ocr page 166-
BELGI I. '              ijl
quodnodijudicaret corpus Domini.
Ideo( inquit)inter vosmultiinfirmi ^
& imbecilies , & dormiunt multi.
Quod ü nofmetipfos dijudicaremus,
non vtiqueiudicaremur. Dumiudi-
camuraurema Domino corripimur,
vtnoncum hocmundo damncmur.
Paucis, tantaBelgasmulrosoccupa-
uerat mollicies, vt non famem,non fi
tim,nonfrigus , nonfomnum,non
quicquid carnis concupifccntijs ingra
tum,nondeniquerentationcsopcn-
rentur, fcdeaomnia luxu antcuertc-
l-ent.Et haec quidem vfu longo in F15-
dria,&quibufdamalijs prouincijsfic
inualuer5r,vtobfimiliafacinoraHol
landia,Zeclandia,Brabanriagraui{fi-
mè afflidis nihilominus frequentarê-
tur: Necillarum vifis cxitialibus ma-
lis & affli&ionibus vlli rcfipifccrcnt,
quin illis fe proflindius immergc-
rent: Exemplo tribus Iudac, quae vi-
dens a Deo rcpudiatam fororcm Cn- iwcm<15
am aucrfatriccm Ifracl, non timu-
it, (edipfamct abiens frcqucnria for
nicationis fuxcontaminauit terram,
L 4           Por-
i
-ocr page 167-
u                    calamitXt.
Porrö in tanta,tamque varia morum
animorumquecorruptelajquidfaci-
lius tuit, quam perdcre ac fibi obliga-
re infinitam propc multitudinera
Belgarum?Prxfertim cum feductores
blandam illis libertatem polliceren-
tur,&atyrannide(vtaicbant)vindica-
tionem,atqucEcclc&E Chrifti genui-
namreformationcm. Multo raagis
quü fentirent hxrcticis valdè terrori
& horrori efle dominationcm,quam
ob facinora multi Bclgarum reformi
darc confcientia ftimulante cogeban
tur.Longe autem maximè,quodad
extinguendos confcientia; ftimulos,
exreligioneCatholicareliöos^eligi-
onemintroducerétnouam, qux nul-
tos admittitani mi fcrupulos, & om-
nemnonfolumhominum,fed ipfius
etiam Dei timorem exulare cogit.
Prazparara itaque,vti fupraoftenfum
cft, corruptionis materia (quod illi
tempcitiuè contrarijs remedijs non
fit occurfum ) nullo negotio po-
tuit altcratio introduci , quinimó
exitialem fubfcqui morbum ncceC-
fc fuit. ld cognofcentes, qui nunc
in
-ocr page 168-
BELGIL                    1J|
in plerifquc Bclgij prouincijs domi-
nationeminiuftiffimèvfurparunt(dc
authoribus commotx fcditionis lo-
quor,ac ducibus, qui confïlijs,autho-
ritatc & armis bellum,quod aduerfus
noftram religionem , & Rcgem Ca-
tholicum hodie geritur/ouen^arte,
dolifque prsedi&is, coepemnt, Bclgi-
casinuadere prouincias,eafque Rcgi
fuolongè clcmentifïïmo, acoptimc
deipfis merito fubtrahere. Caeterum,
quoniam principio Belgicorum tu-
multuum maximaBelgarum parsad-
huc erat Catholica,& eorum complu
rcs religione ac autfaoritatc adhuc va
lebat,qui haercticorum conatibusrc-
flfterepoterant,ac etiam nitebantur,
non ab re fuerit aperire,quo aftu,qui-
bufiic dolis ïllos a ftatu & authorita-
te deiecerint,<Scdidas occuparint pro
uincias.Imprimis eodem prorfus mo
do, quo Ab Talon a patre iuo Dauidc
auertit populum,fibiquc eum deuin-
xit.&iftipopulumBelgicum fibiob-
ligarunt,atqueaRegc fuolongèbc-
nignifïimo feduxerüt. Abfalon equi-
dcm iuxta ponae introiturn,omnem
JL 5             vi-
-ocr page 169-
W                    CALAMITAT..
virum.qui veniebat ad RegisIudici.
um conuenifie, atque audita eius eau
falegiturrelpondiflc: Vidcnturfaie.
bar)mihi fermoncs tuiiufti&boni,
fed non cftqui tcaudlatconftitutusè
Rege. Quis me conftituat iudicem
fuperterram?vtveniantadmeomnes
qui habent ncgotium, &iuftè iudi-
cem ? Sed <5c cum accederet ad eum
homovtfalutarctillum,extendebat
manum, fuam,& apprehendens ofcu
labatureum.Qiiodipfum faciebato-
mnilfraëlvenientijVtaudircturaRc
ge, <Sc follicitabat corda fifiorum Ifra-
cl.Qutd?Num lïmilia fecere Belgij v-
furpatores in omnibus ciuitatibus,
quarumobtinuêrcdominatum? Sci-
licctplau(ïbilibuspcr(üafiöibiis,adu.
Jationibus.hipocryfi,illecebro<ïspro-
mifïionibus, benigna fufceptioneac
iuftificationc omnium,quiciufdem
erant cum illis rentcnti«,etiamfi ini-
quifïïma poftularcnt ? Nunquid apud
pkbcm Regis caufam paflimdamna-
bantjimö & fcripto Regiam Maiefta-
tem paffim lacerarunt, quofe(hsc
defperatorum hominum confuetu-
do
-ocr page 170-
B1L6IL                m
do eft)ac fuos iuftificarcnt. Nunquid
vfurpando nomen propugnatorum
Patriae contra tyrannidem (vt aiunt)
eorum quiRegi fauët,eiufq; tuentur
partes,feu (vt loquuntur)qui Hifpani
zatifunt.Sicmiferum populü etianii
dementant, vtreli&o Rege fuoipfos
totocordefequantur. Nunquid eos
qui finiftrè(vt par erat) ipforum fa&a
interpretabantur, fpoliarunt, perfe-
quuti funt,in exiliutncoegemnt, ac
eorum nönullos mortc crudcliffima
muldarunt?Populuii dico eiufmodi
inefcare ftuducrunt, quod eum fequi
res nouas,ac mutationcs (iuxta 'illud
.Pythagors ,Semper prxfens ftatus
fubditis cft moleftus) ftatuum amare
fcirent. Vanitati item magisquamve
ritati illum efle deditum, atque in o-
mnirevarium &inconftantem. Ad
fc vcro ifto modo pclledtum, & fuo
Scnatu ac lcgittimis Dominis pri-
müabducerc ftuducrunt,moxeotan
Kinftrumlto vfi funt,vt Catholicos
ex ordincSena^oriocijcerét, nobiles
fcegi fuoaddidtos patria piofligarct,
piot
-ocr page 171-
■■
if« GKVSM CALAMITAT.
piosomncs opprimerent,qüoslibet
Ecclelïafticos,tanquam fcelcratos ho
mines perfequcrentur, (üamMaiefta-
temRcgno & propria hsereditatc eij-
ccrent, diuinaomnia prophanarcnt,
,. acvaftarent.SicficnouaDalilafagati.
u CI*' usperfcrutataquipofiet,virtute,do-
minio,poteftate,Regem,Nobiles,Se-
natum, Catholicos, omnes priuare,
deturbare,pcllcre,tunditSamfonem,
plcbis curbam iupcrionbus fuistan-
quamc.ipillicapitiadhirentcm,aacr
tendo,concitando,armando, fibiquc
obilringendo. Hisacccdir, quod pri-
uatis Scnatus dignitatc Catholicis,
quiqucRcgiaeMaieftati 6ucbant,in
corumlocumhomines opinionibus
prauisimbutos, praefertim haerefeos,
pauciflimis excepris,fermcnto infe-
ftos.nccnon feruilis «Scinfimx condi-
tionis homines, qui opinione falfa,
qua ad fuam erant perniciem imbuti,
magis Rempub. quam redo iuftitiae
diöramincadminiftrant. Quo fado
moxpotuerütomnes Religioni Chri
Hierem ftianac deuoti, cantare illudThreno-
rum:Scruidomiaatiruntnoitri, non
cft
-ocr page 172-
B E L G I f.                   157
cft qui nos rcdimat de manibus corfi.
Enimucro
^jptrimmhileflhHmilifumfurgitindtum.Q^^
Cunliaferit)ditm CHnEla twetdej<tmt in sm.
nus%
nes
Vtfepojfe ptttent.nec bellna tetrior vil* efii
Quamferui rabies,in Itbers coiïafitrentü.
Tantó autem potentius in probos
quofque Deo & Regi fuo benèaffc-
üos, ab illis defocuirum eft,quod hu-
iufmodi farinae hominibusguberna-
cula Rcipub.moderantibus,vbiquc
adiunxcrint plurimas fuorum (mali
corui malum ouum) cOhórtes mili-
tum,quos
NiMfitftrpe iuttat, cur* eft fua cuitfc xoïuptM
H'tc (]'-«j 0e ahertK» gr at 4 doler e Ventt.
Adiunxerunt,inquam,inilitcs,qui
Magiftratus nouos, ad quxlibet au-
denda aducrius Catholicam reJigio-
ncm animarent, atque in rcbellionc
aduerfus fuum Rcgem,pro fuorum
ducum dcuorioneretinerent,obliga-
rentjdetendcrait.Quitemplaacmo-
r...ii\.ria omnia fpoliarenf,Ècclefiafti-
*.0i omuesperfequerentur, facraquc
-ocr page 173-
i<,l          CAVSA CALAMITAT.
vniuerfa prophanarcn t.Qui totam pa
triam, & maxime probos ac Catholi
cosdepopularentur, homines fica-
rij^xlegcs^thei.raptores, crudeliffi-
mityranni, abominabilcs,& prorfus
lob u inutiks,bibentes(vt cft apad lob) fic-
ut aquam iniquitatcm:Qui feditioiis
ex pof ulo ammos addiderunt, adfi-
milia cum ipfis facinora perpetranda,
impuleruntq^ ad leges quaslibec prae-
uahcandas,ad iacra quaeq; peflundan-
da, ad fidem & omnem rcligioncm
extirpandam. Prorfus Flandriae cle-
diüimaetotius Belgij prouinciae vt <5c
cactcris tantam cladem,ruinam,deua-
ftationcm, Syllani militcs non attu-
liffent. Non Catilinam fequentium
nefariorumhominuminnumera co-
hors: non maximus Turcarum cxer-
citus,quantamintulêre hibelli mili-
lites , fortiffiriii atlilctae ad deijcien-
das imagines ,&debellandos Saccrdo
tcs,acinermesreligiofos. Quae dum
impunèfacere permittuntur, flbique
maiorcmliccntiamadciufmodi per-
petranda fieri fentiunt afFcclata finui-
-ocr page 174-
B E L GI I.                  f ?y
Utioncillorum, qui capita huiusin-
teftini belli exiftunt,tanto amoris vin
culo cis obftringuntur, vt libcnrius a-
nimammndant,quameorum partes
deferanr, vel pro virili non tueantur.
Quali ergoIicentiaSyllainRempub- salluft.üi
licam Romana maxime impius , fi-Catiii*
dum fibi fecifle exercitum lcgitur: ta-
li communes patriae hoftcs fidos (i-
bi fecerunt omncs, qui corum ftipen-
dijs merent aduerfus Chriftianam
religionem, Maieftatem Regiam,fa-
lutem lidclium, & patrix Belgics
quietem acprofperkatem. Encau-
fam cur tam fibi deuinftos , atque
adeo in malo obflinatos habcant
nu lires. Cui furTragatur, quodhax
militum manus feratur ab illis con-
flata, partim ex homicidis, fangui-
narijs, hominibus impuris, adulte-
ris , periuris , facrilcgis , parricidis,
& quos fada iudicium timere cogc-
bant: partim ex ijs qui alea, ma»
nu,ventre, patriabona diflïparant,
vel qui alienum xs grande conflaue-
rant,partim ex ijs,quos focors cgeftas
cxagi-
-ocr page 175-
16» CAV5/ECALAMITAT.
cxagitabat.Intcr hosautem tenacior
ad malum confpiratio, & quafi indiC
folubilis necefïïtudo fit oportct.Om-
nc enim animal (inquit Sapiensjdili-
git fimile fïbi: fic omnis homo proxi-
mum fibi.Qui autem a culpa vac ui fc
illisimprudentiusconiunxerut,mox
quotidiano vfu atqj illorü illecebris,
pares fimilesq5 csetcris efFedli funt. E-
nimucro cümhas bellorum hominü
copiaeinFJandria,Hollandia,Zeelan-
dia,alijsque prouincijs ac ciuitatibus,
quas obdnuêre, Turcica quasque <Sc
barbariea exercuerint, acomnes rufti
cospcnituscxpilarint^bonosquecru-
delifïimèafflixerint, adhuc nihilomi-
nus patriae defenfores, libertatis pro.
pugnarores,atque ab opprefïïonib us
vindicatores, a vulgo iniipientefalu-
tantur&proclamantur. OinauditS
hominum coecitatem, ö ftupiditate
cxecrandam.^ Ceduntur,&minimè
fentiurit: vulnerantur,nec dolentrin-
tcrnecioni dantur,&non contriftan-
tur. Imö &eos quorum gratia talia
perpetrantur facinora perditè amant,
immodicis cfferunt laudibus, &pro
corum
-ocr page 176-
BEf.aiL               itf
eortim tticndis opinionibuslicetpcr-
niciofiflimis, decertarej atque etiam
certiffimar, motu Cc tradcrcnon dubi-
tant.Porröcümingcnium> doli,im-
pictatèstftqiie a&ïónes vfurpatoruiil
Belgi) cum Iuliani Apoftatoe ingenio
fïlijiiftiib^
qUidcth fententia) optimè coriueni-
ant,nön incongruum opinpr crir,fi i-
ftosintcrfc comparauero. Principio
qucmadmodum Julianus a tide Ca-
tholica cui fe deuoucrat apoftatauit,
abijciendo nempe Chriftianifmum
& baptifma, qiio inEcdeiïa fuerat k
peccatis ablutus, cxccrandis quibuk
dam ritibus eum expiando: Sic pror-
fus Belgici vfurpatqres fidem Catho-
licam in baptifmo pfofeflam cunt
Caluini(moconimutantes,atqüe4fi-
deChrifti Apoftarxfadti,quicquidm
Ecclefiainbaptifmatcaccepefantfpi-
ritualium charifmarum ,abiecerunf.
Quödcumaccedütad fufcipiendum
prophanum panem , quem coeuam
vocant,quibufdamhorrcndiscxccra«
tionibus ac iuraiucntis iplos fecifle
quantumuis occulte , multis unicn
-ocr page 177-
Ut        CAVSA CALAMITAT.
tft notiffimd. Vndcfacilèinrelligas,
quamcongruèiilij conucniat, & A-
poftatsevocabulum.Sc modus abne-
gandi fidcm Crmltianain. lulianut
deindeprohibitusaConftantinoIm-
peratore, ne Libanium Sophiftatn Pa
ganum fe&aretur, fecrctö Libamj c-
gebat libros, palam vcrö facros. Iu
qui Bclgium turbant,ha:refes cüm U-
QlC materno potas , toto tempore,
quo Regis poteftas in Belgio inua-
luit,pröfemone fidei Catholicacma-
nifefta palliarunt, actate vcrö maiorcs
fa&i, occulte quo crant modo cdocli
contra Regis voluntatem fidemque
inbaptifmodatam, ócEcclefiz cano-
nes,Lutheri & Caluini hderefiarcha-
tum libros legcrunt ac rclcgcrünL
Pofteaverö oportunitaterhnadi,re-
icda religione Cliriftiana.publicè hc-
refiarcharum fcripta cuoluerun t,imö
& corum nonnulli Atheiftarum li-
bros legere non funt vetiti.Et pree ca.
teris impij Machiauclli dogmata.qui-
bus apprimèdocctur,quomodo tyra-
nos agere,& in tyrannidc continuarc
dominationcm opoitcat. An non ex
co
ik.                ï \
I
-ocr page 178-
B E L G 11.                tfe
60 fumpferunt illud fréqüens ih ore
jpforum axioma , Dilatandas domi-
nationis gratia, omnis negligcnda
velfïmuiandacftrdigid. Rurfum lc-
gimus Iulianüm grauiffimo peirfc-
quutum odio, ciuitatcs rcligionis Ca
tholicje cultrices, ömnesque Catholi
costributis& grauilfimis oppreififlc
cxaftionibüs. Quid?Nunquideaderti
inuafores commiferunt ? Nónnc Ca-
tholieos exadionibus ac mulritudi-
nc militum fic opprefsêre,& omncrh
ijs cxfuxere fubftantiani, vt prae egt-
ftate^cl ccdere patria,vel ftétiotlibus
coriim coniungi cogetentur > Nónnfi
ciuitates, qu£ religioncm CarhölicS
cum Caluinifmo miitare detreda-
runt,vel a Rcge deficcre,ob id (blüm
crudclifïimam ftintpcrpeflaj hiilitum
tyrannidem, cum in eorum manus vi
niflcnt.Argumêto funt ciuitates Hól-
landiae,Zeelandiae,&nonnulla; Bra-
bantiaE,quxcxtremaomnia fuftinnc-
fun^quod olim fuerant Catholicor,
& inexordijsturbarum quandiupo-
tuerant illorum conatibus , & fec-
rctieorum factionibus reftiterant *■
M z Owit-
-ocr page 179-
j«.f CAVSiB CALAMITAT.
Ömittimusquaeïn Flandria vidimus
fa&a,&ex partcfenfimus, fpeiantes
breui aliquem futurum.qui vt meren
tur fingula omnibus fcripto fit propa
laturus. Deinde ficutimpiuslulianus
Ecclcfijs pecunias, vafa argentea, <3c
pretiofa quxque örnamenta auferri
iuflit,ita & diiki vfurpatores, quipre-
tiofi nihil reliqui feeerunt in
motu-
fterijs, templis, & quibufcunq; locis
facris, vbiobtinuêre dominatum. In
hoc tantum
ab i 1 lo dilïcrun r, qupd il-
lc verberibus,& fupplicijs grauiorib»
Ecclefiafticos adegcrit ad prodédum
argentea,aureaue
vafa Ecclefïarü. UU
vero vafritie circüuenientcs(additis (i
recufalFent niinis,qu3B patrix prodito
ribus conucnire folent) fub prxtcxtu
defendendee patrix, propulfandx ty-
iannidis,pacis ac libertatis confequen
d£E,illos eodem pertraxerint. Verum
an etiama
tyrannide per eos vindica-
ti,& libertatem cöfequuti funtEccle-
iiaftici,quam illispoliicebantur?Im6
veröiufto Dei iudicio priuilegijs om-
nibus , honoribus, confuctudinibus,
legibuspro
ipfisi'ancitis, boniique v-
ni-
-ocr page 180-
B E L G I I.                     tlf
niucrfis ab cis fpoliati funt,quin & ex
ciuitatibus fugati.vita ijs tantum pro
ipoliorelifta. £thxequidemalulia- 7
no,cuiusvitam,moresqueimitantur£ccl. Hift.
longè ante fafta fuifle legimus. Scd
reuertamur ad pradi&a facrilegia.
Quibus dignos putatis lupplicijs, qui
totEcclefiaSjtotmonaftcria, tot Deo
dicata loca, omnibus quae diuinum
commêdabantcultum &illuftrabat,
facnlegè fpoliarunt?Quï vt (verifimi-
Ie eft)vifis tam muitis Ecclefiae vafis, öc
facrarüm rcliquiarumaureis & argen
teis capfis , ridentes Catholicorum
deuotionem, & Ecclefiafticorum pia
obferuantiam,cum Iuliano dixeiunt:
£h quibus vafis miniftrabatur MariaeP11'"0"-
filio.Grauiflimo Dei iudicio excepti Hiiarfonis
funt Antiochus & Heliodorus.ob fa- a. Mach. j.
crilegia in vnica ciuitate, & templo
Hierofolymorumcommifla:Et Bal-
thafar Rex Perfarum prophanando Damcl*
quae diuino cultuifucrant confecrata
vafa.Quatito grauius eft iliis expedan
dum judicium, qui pene innumeras
Eccléfias fpoliarunt vafis omnibus,
omanientisquc pretiofis. CyrusRcxli;fdraer-
M i
           Per-
-ocr page 181-
16* GAVSM CALAMITAT.
Perfafum vni tcmplo Hierofolymo*
rum,quamuis a profeflïonc religio-
fiisludaicxcilctalicnus, reftituitvalq
auixa &argcntea quinque millia qua
dringenta. Per Belgicos vero vfurpa-
tores. Ecclcfiac, tcmpla, fupra quin-
que milliaquadringêta fpoliata funt,
omnibus facratis vafis, & vniucrfis,
quae Dei cultum atque Maieft-atcm
cpmmendabant. Quod ne in vno
quidem templo fieri permifit Alari-
cus Rcx Gotthorum,quamuis barba-
rus,qui inuenta omnu Badlicx S. Pe-
trivafa,adcam honoriiicc reportari
iufïït. Énimuerovtclarius videatur,
quanta agebantur impietare,qui ra-
perc, prophanare,comminuerehaud
quaquam funt vcriti, qux ctiam im-
maniflïmi barbari contingcre rcfor-
midarunt, imó ne id ficrer armis dc-
fendcru n t,l a udibu s cum Chrifticolis
eacelebrantes, operaepretium fucrit
Órofiui U. hiftoriamlatius,vt cft apud Orofium
- defcribere. Etenim Barbarus quidam
difcurrentibus extcris per vrbcm Ro
mam prxdx caufa, acecflu quandam
-ocr page 182-
B E L G II. "             «7
fan&imonialem,atq; rogauitvtpro-
dcrct quicquici haberet auri vel argen
ti. ld audiens di<£ta fan&imonjalis,
ftatim protuhtpretiou*iïima& pluri-
ma vafa.dicens BarbarorHax Pctri A-
poftoliiacra myfteria funt,praefume
fi audes, de rado,tu videris, ego quia
prohiberc non vaieo, nee tencre au-
ico: Barbarus vcro ad reuerentiam
rcligionls,timorcDci & fidevirginis
motus, ad Alaricum haec per nunti-
um rctulit, qui continuo reportari
ad BaliiicS apoftoli vniucri*a,vt erant,
vala imperauit. Virgineni etiamfi-
mulqj oés,qui (c ei adiunxerant Chri-
ftiano.«,codem faluos deduci. E.iau-
tem domus a fandis fedibus Ion-
go vt tcrunt medio intcriedu vrbis
abcrat, Itaque magno (peftaculo o-
mnium dilpotïta per iingulos fin-
gula, <5c fuper capita data, palam au-
rea &argcntca vafaportantur, excr-
tis vndique ad dcfenfionem gladt*
J5 pia pompamunitur, hymnus Deo
Romanis Barbarisque concinenti-
kus pubiicc canitux: Perfonat late in
M 4
          ex-
-ocr page 183-
_.-......
ti% CAVSvE CALAMITAT»
cxcidio vrbis faJutis turba,omnesquc
ctiam in abditis latétes inuitat & pul-
fat :concurritur vndique advafaPe-
tri,va(a Chrifti.Hiec Orofïus. Verurn
ncquid ad maliciam luliani pertur-
batoribus Belgicarum prouinciarum
(dcefTet.ficutilJe Epifcopis & Ecclefia-
rum Prsfulibus minimè pcpercir: Ita
neciftiin carcere iam triennium, Sc
co amplius captiuos dctincntes,lan-
diflïmös Epifcopos Yprenfem & Bru
gcfem,|j:eJiquisfuga fibi cöfulere coa-
öis. Quod etia in no paucos nobiJes,
quos fenferant rdigiofiorcs,<5c fuis co
natibuscontrarios, tentare nonfunc
ycriti. Adhaec quemadmodum Iulia-
nusgentilium templa apcruit.Paga-
nis indulgens vt facrificarcnt: Sic ca-
pita prafentium turbarum , templa
Catholicis auferentes, contulerunt
hxrericiSjiftisfolis libcrtatem facien-
tesexercendacreligionisruar,nöChri-
fli.Iulianuis Gentilibus,Iuda:is,& qui-
bufcunquchsreticis aniicus, Chrifti-
anjsfuitinfertiffimus hoftis. Nónne
Óc viiirpatores Be.lgici omnibus cu-
iufcunquefecla: hxrcticisfauiflc pro-
ban-
-ocr page 184-
BELQIL                   \€f,
bantur,ijspoftulara,licetiniuftiflïma
conccdenres.Catholicos verö repro-
bando ac rcijciendo, & iuftiflïma eo«
rum defideria iniquiflïmèpcrfequen-
do: Chrifti adueriarius expugnarcfo-
lum ftudet Chrifti milites & caftra.
Infuper quomodo Julianus legirur
Ecclefïafticis annonam abftulifle :ita,
qui Belgij dominiuminuaferüt.Quin.
&inillosiniquiores eflc conuincun-
tur,fifco afcribentescum Diocletia-
no,vcndentesqucomniaillorumbo-
na.Qup fado Deigloriarh obfcurarc,
imö & quantum in ipfis fuit illam cx-
tinguere, palam eft eos ftuduifle. Ni-
mirum dum laudes qu«Deo abEc-
clcfiafticis ac religiofis viris,die ac no
üc decantabantur.abrogando.Quin
ctiam fe vel maxime probant impios,
in Principes mortuos quofcunq5Ca-
tliolicos, quiEcclcfiac (lus facu 1 tatcs
contulerunt, yt fcilicet Ecclefiaftico-
rum meritis, orationibus, facrificijs,
iuuarentur:Nec minus iniurij funt vi-
uis,quos inedia varijsque perfequuti-
Onibusenccapt,nempebonjs omni-
bus, nataliquo folo priuarido fanclii-
M i mo.
-ocr page 185-
1
t-o C A VSM C A L A M1TAT*
monia!cs,religiofosque viros, <5c Ec-
cle/iailicos vniuerfos. Verum nihil
dicó. Aufi funr prater ilJa (horrcn-
dumauditu)corum aflccla: in nobi-
lilfimos & illuftrifTimos viros iam k
fexccntis annis & fupra viti dcfun-
öos,manus fccleratas inijccrc. Monu
nientaeorum(quodomniiure fem-
pcrprohibitumfuit)violantcs,ofla6-
rucntcs , ac nimis ignominiosè tra-
ftantes: vt vel fic apcrtiflïmè often-
dcrcnt, fc omncm abncgaffe humani
tatcm, & quibufcunque feris anima-
libus cffe ferociorcs. Qucmadmo-
dum ipforum nuper impia facinora
Vltraie(fti, alijsquc in focis commiC
i.\ apcrtiflïmc dcmonftrant^ Practct
h^c,qucmadmodum Iulianus blan-
ditijs, honoribus,officijs pubiicisac
dignitatibus ChrilHanos folücitabat,
vt a Chrifto fccum apoflararcnt :iic
prorfus Bclgij occuparores non pau-
cos Catholicos a Chrrfti fidc ijidcm
quibusilleilleccbris alicnarunt. Ni-
niirum quos auaritia obcoecauerat,
& q'iibus magis cordi fucre diuitix
ac honores^uim ipfa Chrüti fidcs <Sc
-ocr page 186-
BÉLGII.                   17»
j-cligio. Atquicum fentirctlulianus
fuanr vafriticm ac inefcationem Ca-
tholicis minus incommodare, quam
fpcrabat, edidis publicis ac legibus
fategit, vtnobiles, militcs, adeoquc
ipia plebs , thus idolis inccnderent:
Ira Apoftatae Belgici quibus poflunt
conatibus, ftudent Belgas omnes no-
biles,iuxtaac ignobiles, quosprae-
-didis inaefcare illeccbris ac pertrahe-
re,vt a Chrifto deficerent,non potuc-
runr.varijs cxadionibus, atq5 edidis
Chrifto fubtrahere, fubtradospluri-
mis Idolis a Luthero «5c Caluino con-
üdtis confècrare ac deuouere. Neq; e-
nim inter milites officiarios, confilia
rios, & (ènatores quenquam admit-
tüt, ni(i qui opinionibus rcligioni Ca
tholicae contrarijs fit totus infedus.
Vel qui fidem Catholicam illorum
fadionibus fauens diffimularc cgre-
giè nouerit. Atq^vtlulianusmona-
chismilitandifecitlibcrtatem:Itaeti3
didi vfurpatores quibufcflq; Sacerdo
tib'ac rcligiofis,nö modo militia, fed
«tia execradas nupti as, aut poti9 incc-
ftuai ...
-ocr page 187-
17* GAVS>E CALAMITAT.
ftum concedunt. Quo etiam eo inui.
tant, talia tentan tibus aflignando pca
iioncs annuas, ex redditibus feu pro-
uentibusmonafteriorum,velEcclefi.
afticorum. Dcniqucficut Apoftata
Iulianus iudices immutando prouin*
ciales (adexemplum Bacchidisimpi.
'9 os regionis Dominos conftituentis)
pailïraq- derogando imperatori Con
ftatio, a quo cucd:us fucrat,in prima-
rium fui(exercitus dueem, plurimos
Conftantij fubditos;corrupit>.<5c ad
bcllum inteftinum aduerfus fuum
dominum armauit: Sic
inu afores Re*
gij dominij, derogando Regi Hifpa-
niarum Belgij legittimo domino &
haeredi ,& MagiftratusCatholicoscü
impijs mutando,fubditos Regis con-
tra fuamMaicftatcm,vt diftum cft,fic
fufcitarunc & armarunt,armatos ve-
röetiamnumiicdcmcntantjVtnullas
pacii conditiones, vltrö a Rcgia Ma-
ieltate oblatas,licet omnium iudici o
ïcquiilimas admittant, atque etiam
nequaquam vcreantur paflim malc-
didis&faHiflimis calumnijs (contra
. *Uud;Principi populi tui nonmaledi-
ces
-ocr page 188-
BELGII.                 17 j
ces) Regcm fuum appeterc,& impiè
lacerarc. Quod proprium eft omni»
urn(Iuxta illud, Lingua malipars pet
fïma fèrui) feditioforum,hac rationc
eelare cupientium fuam iniuftitiam
atque oppreiïïonem, Sc, ambitionem
iniquiflimam. Iftud aütdum faciunt,
eau tam qua illo argumento iufüfica-
ri credunt, eo ipfo condemnant,atqj
etiam
Dcum adicelerumluorum vin
didam vel maxime prouocant:Rcgis
vero caufam apud omnes probos, &
Deumiuftioremrcddunt. Quinimö
iplbrum malcdidioncs Regi nöftro
in benedidiones conuertendas pro-
bet illud Regij Prophetx,Malcdicent Pfal.iMi
illi,&tubencdices. Quiiniürgunt in
meconrundentur,feruus
au tem tuus
tetabitur. Hinc audent quidam pro-
nuntiarc futurum,vt illarum maledi-
dionum ac icelerum authores Dei
maledidionem aliquando fentiant,
Sc nill mature re(ipifcant,mortc dam*
nentur impiorum. Docent cnim hi-
ftodi,omncs qui Ectlcliam oppugna
runt,pariterque feditioncs contra lu-
um Rcgcmcommouerütjiuiflcmor
-êD
                                               te
-ocr page 189-
:if4 CAVSM CALAMITAT»
tntraft.ad te fingulari extindtos. Nunquaui (üi-
Demctriü. quitDiuusCyprianus)impiorum fcc
Icrc in noftrum nomen exurgitur, vt
nonftatimvindicïacomitetur. Cu-
ius ctiam fidcm facit intcritus Iulia-
ïii Apoftatae,Honorij fccundi Vanda-
lorum Regis, Ecclcfi* pcrfequutons
graulflimi : Arnulphi Imperator ij
j. Mach. e. impijffimi tcmplorum Cbrifti vafta.
toris,Maximiani immaniffimi hoftis
Aftw.». Ghriftianorum , Antiochi Uluftris,
qui nefariè templumHierofolymita.
num fpoliauerat, Herodis tyranni cru
dclifïïmi,& aliorum fimilium.Qui o.
inncs horrendo mortis fuae genere,
x ■■.:.:. Belgicis vfurpatoribus exemplo ac ti.
mori cffe dcberent,vtpote quorum
impictatem ad amuflim haótenus i-
mitcntur. Profequerer comparatio-
ncm vfurpatorum cum Iuliano, niü
longum nimis foret fingula dcfcri-
bcndo conterrc. Legantur quae lib.
6. Hiftor.Ecclefiaftioe de Iuliano po-
üeris fcripto funt rradita,& mox'oc-
curret peromnia hos xmulatos cffe,
apoibiïjs,conriiijs, a&ionibus ac hy
pocryïï, Apoftium Iulianum ff dei
-ocr page 190-
BELGFI.                 fff
Catholicae hoftem coniuratiïïïmum
tcfraudulentiflïmum. Porrö coecis
cft notiflïmum.dicïamala, &innu-
mcra his grauiora,iolum bclli (quod
hodic vifcera Beigij cuideliilimc dila-
ni*t& confumit) eflb tribuenda au.
thonbus,infU'licifïimisquctumultu-
um omnium parcntibus.Num quxfo
parcntes & authorcs bclli merito di-
ccndi funr, qui fatcgerüt iniquiffimis
pacis incundae propofitis ar ticu lis, vt
èStatibus, & ciüjtatibus prouincia-
rum illis fubicftarum reijcerentur ter
quateriie pacis conditionis aquiffi-
msiRcgiaMaicdateoblats ? Scmel
fcilicct atque jterum per Illuftnfli-
mum Dominum Ioannem Auilria-
cum, qua: compluribus patrix Pri-
matibus anttquam perturbatoribus
communicarentur, adeo grar« fuc-
runt,vt iam iam ex vtraque partc fuif-
fentconfïgnandx, nifï iIJi luis coniï-
lijsimpijmmis intcrccflïflcnt. Aliasg
Baronem de Scl les exHifpanijs al larc,
omnib'ctiam probisquam maxime
«Xüptabilcs.Nouiffitne per Principes
G
-ocr page 191-
I7« CAVS.ft CALAMITAT.
GermanixEIeftores,<5c alios ab Impe
ratoria & Regia Maieftatc Coloniae
Agrippinae deputatos ad tra&ationc
paciscum ftatibus prouinciarum, v-
furpatoribus adhaerentium *! Num et-
iamoptimoiure malorum authörcs
dicüntur ? Quipatrixlibertatis fe a-
'mahtiffitrioslimuiant, quin&proca
moriparatiflimos:quumintcrcaom-
nia qux ad illius faciunt ruinam,cort.
fülant,& profequantur.nullosqj non
fuó loco moueant lapides,quibus illa
ha£icnus ere&a ftetit, acimmobilis
coiiftitit aduerfus omncs hoftes licct
^ptentifïimos? Qui pro Regc Hifpa-
liiarum Bclgij verohaeredeac domi-
no fatagunt quibus poflunt ftudijs, vt
éxterusaliquisPrinccpseligatur^&in
dominum ac Principcm Bclgij fufci-
piatur.Qui efFccerunt,vt Vltraie&i &
alibi nouae inirentur cdnfpirationes
fèü focdera, religioni CatHóIic^ ac Re
giae Maicftati ex profefso contraria.
Qui libcllos perplurcs defamatorios
ki*populo fpargi curarunr,aduerfus
Regem fuüm, Rcligioncmq5 Catho-
licam, ac Eccleiiaiticos omncs,nee
non
-ocr page 192-
BELGII.                   177
non arriculos pacis a fua Maieftatc
oblatos. .Qnjmilires exteros,Gafco-
nes, Anglos,Scotos,Francos in Belgu
umintroduxerunt, & contra Regem
acPatriam armarunt. Quiiurarecon
didcruntin vaginismiutum,&ineo-
rum manibus ïllorum exequutioncs.
Qui permittunt,vt quifque pro defi-
dcrijs viuat,& quantum libet, iniqui-
tatibus fe inebriet. Qui fic negotia
Reipub.Belgicac turbarunt,& fuis cö
filijs eö pertraxerunt,qui illos fequun
tur, vtfentientes kgcosl^ix Maiefta.
tis.nullas pacis conditioncsquamuis
«quifïïmas, admittere audeant, con-
fcientiagenerante in ijs diflidentiam
atque etiam defperationem, perpc-
tuo verfanteobmentis oculos imrna
nitatefcelerura. Qui praïfens bellum
opinionc iniquiiïïma , qua imbuti
funt, potius quam ratione fufci tarot,
& haftenus fouent. Porrö iniuftiilï-
mumeiïe bellum,quodab vfurpato-
ribus gcritur,vel ex eo colligas, quod
cum Regis fint fubditi plurimifque
illiobnoxij bencflcijs, contra fuum
Rcgembcllumhocintcltinum fuicu
N         tauc-
-ocr page 193-
17» CAVSM CALAMITAT.
tauéruntj&adhucvfquenutriunt.Ia-
ihun equidem bellum dcfiniuncDo-
ctores, quod 4 legittima & fuprcma
potdtate infertur intentionc recta, &
iufta de caufa. Sed quaefb vndc illïs le-
gittima Sc fuprcmapotcftas,cuius fo-
lius eft bellum indicere feu mouerc,
nifï viurpatioue propria, & aufpicijs
ac
icditionibus plebis, adulationibus
ipibrum corruprae J Quae iuxta Pro-
phetiam Ezechielis, Vnum tollens de
konculis fuis , leonem con^ituit e-
um,i]iriaincedebatinterlcoücs,&fa-
&as eftleo,&didicit prsdam caperc
«Schomincs deuorare: didicitviduas
facere , Sc ciuitates eorum in defer-
tum adducere: <5c}defolata eft terra, &
plenitudo eius a voce rugitus jllius.
Intrarunt igitur vt vulpcs , regnant
vtleones. Deinde qua ratione iuftam
docere poterunt,
fufcitati a fe bclli
cauiam, cum Principum eleclorum
Germaniae
iudicio, Sc eorum qui ad
pacem Belgio cóciliandam fuêre
de-
putati,omniumq; qui fana fhnt men-
te, Regia Maieftas Belgio
omnia ob-
tP' t;quxaCatholico ac ctiambe-
i
-ocr page 194-
fc E L G I ï.             f79
higniÖimo Principe defïdcrari pöf-
fcnt? Sed qüidtum illis agat,qui neq}
ius, nequc bonum, neque xquum rc-
cipiunt. Certè cüm omnibus illis bo-
iia Regis fifco afcripto reftituerit:
Cum Hifpanos pro defiderijs eorum
ex Belgio reuocauerit: Cum quxcun-
qtte ab eis in ipfius Maieftatcm fiierat
fceleratc commifla benigniffimè re-
ntiferit, aliaque innumera contulerit
beneficia, nihil tamenhumanitatis, 5c
aeqüitatis ab illis obtinerc vnquam po
tuit. Quaevt non feciflet, nequaquam
attamen Regi fuo bclluminferre', ëc
aduérfus illumpöpulum RegixMaie
ftati fubditum commouere,vel ei dc-
negaredebitam obedientiam potue-
runt.Sübditieftotc(inquitD. Petrus) I
non tantum bonis & modeftisjfed et-
iam difcolis. Quibus conformis cit
Senecae fententia:Aequumatquéini-
quum Regis imperium feras opor-
tet. Nequeetiambelli feuveriusfux
rcbcllionis cauiam iuftificare ipfis
licet per iniurias, quasa Regeacco
piflent, cum nullae ftierirtt. Neque
quod pacem procurare Itudeat,, cüm
N 2 R
-ocr page 195-
i8o CAVSiE CALAMITAT.
Rex vltrö & iua fpontc camofFerar.
Nequequod auitam reftituere cupi-
antrehgionem,quum eamcxquoin
Beigium illata eit, adhocvfqjtêpus,
quo ifti & regnum & religionem mu-
tareconantur, illibata permanfit, &
quam fua ctiam Maicitas dcuotiili-
mè obferuat, atque ab omnibus Bel-
gis obferuari maxime defidcrat. De
illorum intentione quid attinet dicc-
re,cüm eorum opera doceant,ambi-
tioneinfed:am,(jmul&nimia domi-
nandi libidine, necnon maleuolentia
in Regem perditifïïma, atque etiam
Caluinifmo,cuius natura eftciêrefa-
o.Auguft. ftiones ac feditioncs. Nocendi cupi-
hT2.074. ditas,vlcifcendi crudelitas,& implaca
biiis animus,feritas rebellandi, libido
dominandi,&lïquafuntlimilia, hxc
funt(inquitD. Auguftinus)quxin bel
lis iureculpantur. Et hatc qüidcm fi-
mul omnia,in eorum animis efTe,qui
bellum fouent, omncm exfugentes
fubftantiam fubditorum Regis, nc-
mo ex praediftis non videt-Quaprop»
ter cóftat, iniultitïimè hoc bellum ab
ijs geri. Vbi vcro iniuftitia domina-
tur,
-ocr page 196-
B E I, G II.                 tft
tur, Vclfcopus cft adquemcollima-
tur,quid aliud efle potcft bellü,quam
latrociniü? Quidaliudmilites,quatn
(cel era ti raptores,fïcarij latrones,ho-
micidx. Adhaeccumminiftri fintin-
uaforum,quicalamiutes, quibus op-
primitur Bclgium operantur.Nónne
in eos quibus merent omnia ipforü
facinorarecidunt?Atquctantömagis
quodneminemprofacinoribus,qua-
tumuis enormibus,latrocinijs, deprac
dationibus,rapinispunierint.Sedcö-
tra faepius fi miles exakarint,& ad lau-
tiorespromouerintconditiones.Qd'
eft non modo licentiam faceré, quae-
libet perpetrandi fcelera,fed etiam ad
eaexcitare, inflammare,impellere.
Nihil eft(inquitD.Augüftinus) infoe- Aug.inêb.
licius fcelicitatc peccantium, qua ge- Marce'
hennalisnutrimrimpunitaSj&mala
voluntas velut hoftis interior, robo-
ratur.Ergo
Btt ttocet quifijuk pepercit malit,
Veteremferendoiniuriam inuttat noumm.
His alijsqj plurimis, qux adhuc addu-
ci poffcnt, conftat,in capita corum,
qui fe iniufti belli fcccrunt authores, .,
N 3 om-
-ocr page 197-
lli CAVSM CALAMITAT.
omniafcelera, iniquitates, perfcquui-
tiones,tyrannidcs,rapinas,homkidia
rcddere, acetiamapudDcum& ho-
mmes, omnium corum qua? vtrinq;
in hoc bello intcftino commifla funt
&cÖmittuntur,eflereos,adeoq; tenc
jriadreftitutionem, reparationem, öc
fatisfadionem,vt apertiljimè docct
Reu erendiflïmus Dominus Lepjuar-
dienfis M.N. Cunerus inüheito fupc-
rius citato. Videantiam quifatisface-
retottantisq;malispoterunt,quaevel
prascepto vel indulgentia, vel eorum
ftipendijs fiunt^& qu£ hoc bellum ir^-
teftinumpariunf,
jpeh&rejtarchis3 qui in Betgi*
um(unt tntroduéïi.
|Erum enimuerö,quoniam bei
Ha, & quaeindefequuntur ms,-
fla, funtflagelladiuinaeiiiftidx,
quibus Deus peccatores caftigat,vt i-
pfemet per fcripturam facram tefta,-
Lcuit.26. tur.Quod fi(aitjnó amlicntisnie^nec
f
-ocr page 198-
B E L G 11.                    >9]
feccritis mandata mea, ponam faci-
cm mcam contra vos,& corruetis co-
ramhoftibusveftris,& fubijciemini
his qui oderunt vos, Sccxt. Non mihi
videtur tribuenda militibus Belgium
occupantibus & vaftantibus,neq5 et-
iamvfurpatoribus (nifiquatenusno.
ftri tortorcs funt & exfcquutores di-
uinx iuftitiae) prascipua calamitatum
caufa, fcd 'aliö eam efTe referendam,
declaraturifumus,fiprius aliquid di-
xerimus de bellis do&oribus , quos
dicliinuaforcs in Belgium,eieftis o-
mnibus paftoribus, & cuiufcunquc
ordinis concionatoribus dodiflïmis,
introduxerunt,vtfcilicetpfeudoeuan
gclium Caluxni diiTeminarent.In quo
egrcgièfepartesillius agere declarat:
de quo interrogatus paterfamilias, vn
dein agro fuoeffent zizania,refpon-
dit,inimicushomo hoc fccit.Erenim Matth.ii.
quodzizania tritico mali adferüt.hoc
fanè inferunt hxrefiarchx Bclgio, o-
mnibus quibus pofïunt viribus inten-
tes, femen Catholicx fidei, morum-
qucreiigioforüminuere,multitudinc
N -f feda-
-ocr page 199-
1                                        /       '            I
0 fcAVS/E CALAMITAT.
fe&ariorum opprimere,ac etiamfifie
ri poffer, extinguerc.Id quod faJfis do
örinis efficere lï ncqueunt, certè fedi-
tionibusmoris&militibus adiJlorö
nutum paratis id arrentat, vt iam plu-
rimxprouinciae Belgij fuo danoiunt
cxpertac.AnnonhodievidcnturmuI-
torum Bdgarum fana &quieta inge-
nia, feditiofisillorum concionibusa
menterranquilJa tanquamaftatione
dcturbataefïe? Ferunt Xenocratem
cöcionibusadpopulumhabitismul-
torum animos perditorum ita per-
ftrinxiflè,vt illo audito multi refipifee
rent, fierenrque ex diflblutis fedati:
At h^refiarcharum cöncionibus,qui-
bus Chriftianae religionis reformato-
res(fïDeo placer) (e probarenitun-
tur,nullifiuntmelioresatqueniodè-
ftiores:fedcontraplurimi efficiuntur
ex modeftis Sc pacificis perciti furore,
& ad quoduis fcelus audendum auda-
ces,& leonibus ferociores.Num quar-
fo ex concionibus Sc inueótiuis illoru
conftat fatis.quod ü pra:didi dodo-
res mendacij,vim verbi habereht,qua
i- lemhabuerüt Apoftoli Petrus & Pau
lus
-ocr page 200-
B E L G I I.                   i$*
Jus,dum punierunt Ananiam, Saphy-
ram &Elyma: Sacerdotes, Clericos,
virosque religiofos advnum omnes
interimerët, & immenfas eorum ftra
ges facerent vno furoris fui i&u.Noui
quendam,quiproCaluino exfugge-
ftudiccnsficexclarnaireferebatur: V-
bi zelus pro fide noftra: vbi religionls
feruor: vbi ille ardor, qui in primis fc
öatoribusnoftrxreligioisfuit?Quo-
tidieambulant in foro,& ob oculos
verfantur, qui tantum fanguinis fan-
&orum(intelligebatfibi fimilium h^-
reticorum)fuderunt,& non commo-
ucmini,& alia hisfimilia, quibusau-
ditores excitabat aduerfus Senatores
& Regis officiarios,qui pro oflïcio
fuo legibus imperialibus aduerfus hg-
reticosquondafuerStvfi: Vnde enS
non parum quidam fibi timuerunr.
Scdquid illum idiotam commemo-
rem? Expendatur quid effecerit Apo-
ftata Gandaui concionatorem agens,
Nónne fic commouit populum Gan-
denfem,& milites ex eo afiiimptos,vt
furibündi totam pene peruagarentur
Flahdriam, omnia vaftantes, qu« ad
N $ Dei
-ocr page 201-
tU CAVSM CALAMITAT*
Dei cultum fpeftabant,vtPaftores Sc
quofcunqueSacerdotcsvarijsafflicïi.
onibus ex patria profligarêt? Sicut <3c
rcligiofos omnescü virginibus facris,
&quibu(cunq; Catholicis, qui inter
caeteros erant pro fidc Catholica ar-
dentiores? Nonne idem fua procaci
lingua in publicis concionibusficin
Principem Auriacum debacchatus
eft(fentiebatfortè Ce ab illo ob detra.
öionespuniendum,& furiasquibus
Gandenfes commouerat, paululum
per eum refrenandasj; vt pene obti]
nuerit vti didus Princcps a Gandenfi'
bus (cum anteeidcm fuiilcm deditif-
fimijin xternum rcprobaretur, & ab.
ijceretur. Eidemconcionatori, coo-
perante Senatoreeiusciuitatis,omni.
urn quos terra vnquam fuftinmtho-
mine feditiofiffimo. Atqui maturus
Prin cipis Auriaci aduentus cum pluri
mis,quibus horrori crat vtriufq; furo
res,impediuere, neid effecerint. Qua-
obrem&diótus Senator latafentëtia
Principis, fertur exulare fuifle coad',
$cApoftataclam fibi confulere fuga.
$ed quid de finulibusCicero licet gen
-ocr page 202-
BELGM'           187
tilispronuntiat?Qucm(inquit)difeor
di*,quem caedes ciuiun^, qucm bcllö
ciuile deleótat,cum ex hominum nu-
mero eijciendum, & ex finibushuma
nae natura cenfeo exterminandum.
His attexcre placet concionum fedi-
tiofarumaliudexempJum,quodipfi-
jiiet experti fumus. Antequam nouiC
iïma depredatione fpoliaremur,cede-
remurjCrudeliflimètraótaremui^&cu
ignominia ex noftro monafterio Sc
ciuitateeijccremur, egregius fcilicet
quidamPfeudoeuangelijbuccinatQr,
vixaliudquicquam tribus autquam-
or diebus praecedentibus in fuiscon-
cionibus,quarum auditores erantmi
litcs,&nonnuIJifcditiou"flïmi ex fog-
cepopuli, debJaterarat,quamquod
nunqprofperos fuccefïus efTet habitu
raip(brumreligio,feupQtiusderifio,
quadiu nosEcdefiaftici retineremur
inciuitate, &nosmmimè retin^dos,
quibus poterat argumetisprobabat.
Inuidebat malignus i lle pro (pcris plu-
rimorum Catholicorum fucceuibus,
qui quo magis vcxabanrur, &a mi-
litibus affligebantur , eö arden tius
Déum
-ocr page 203-
m CAVSM GALAMITAT.
Dcum colebant, &fïequcntiorcs no
ftram vifitabant Ecclefiam. Cum in-
terim illepfeudopropheta exciuibus
auditóres vix haberet viginti, aut ad
fummumtriginta.Prcjtefmitterenon
poflum,quodhorumquofdam ftipé-
dijs datis conduccrenteius aflcclae,ad
vifïtandasnouiDo&oris conciones,
gncvcrbüquidc latini fermonis no-
uerat Etcnim cum nobis in prxfentia
ducis cohórtis militum,& nonnuilo-
rum aliorum cum illo fuiflct ditpu-
tandum,& difputationem latio idio-
matc aggreflus fuiflem , ab eo,mox
Flandrico fermone audiui,Vernacu-
lè,vtomnes intclligant loquerc. Ifl
progreflu autem difputatióis, videre
fuit hominem planè ignarum & Ec
clefix dogmatum & hiftoriarum, lo-
cos tantü communes vernaculè red-
ditos callentem.Sequeti die, eo quod
hic minus fatisfcciflet expc&ationiau
ditorum, rurfum, in maiori virorum
conceflu,aliumofferunt Doftorem
haercticum,hicfultu$ cuiufdam Iurif-
confulti prafentia & auxilio, ftatim
nosaggfeditur. Nobis vciöaliquam-
diu
-ocr page 204-
BELG II.                    if»
diu detrcftantibus difputationcm,eo
q<? in mcnfa inftitueretur,refpondit
gallicè (neque ctiam quicquamlati-
ncnoucrat)non domine ,<5c tempus
& locus funt oportuniilima. Siquide
Apoftolus ait: Cibum fan&ificari per _..
verbum Dei.Tandem ne quod praece-
dentis diei difputatione, ctiam hxre-
ticorumiudiciofiieratobtentum,no
ftro iïlentio perderetur, aflenfïmus,
difputatumq^ eft de Baptifmo, de £u-
chariftia,de Iuftificatione,de authori
tate iudicadi de dogmatibus Ecclefias
& alijs varijs, illo pmifcenre fimul di-
uerfa Neq}enim retineridiu poflunt
h^retici invno dogmate,fed modo ex
hoc in illud, & ex illo in aliud traiïJi-
unt:vt multitudine & varietate dog-
matü,ppon*ta,offu(centoculos metis
eius, cü«juoagunt,&ignaris audito-
ribus mul mm dodi videantur,vtque
adpalinodiam cogi, vel erroris con-
uinci nequeant:flenim vrgeas vnum
dogma,ftatimaliudopponut,vt pri-
oris veritas indecifa maneat, ficquc
prxfcntes de fuo fedudore finiftri ni-
hil concipiant. Quod attinec ad ea
qu»
-ocr page 205-
't»ö CAVSM CALAlvllTAT.
qua: Vtrinq5 fucrunt allata, nimis lön
gum forct reeen fere,neque etiam hu-
ius eft arguméti. Tantum dico, vt fua
iequeretur principia fï admitteret ab-
furdiffima parüm curafle. Skut ncc fi
D.Auguftinum C£terofquepatres,feu
corum do&rinamreijceret, atqueet.
iam irrideret. Porrö hic fan&ulus fe-
quenti die concionem habituruSjpri.
us luggeftum confeendere noluif,
quam altaria, Sc quicquid reftabat,
quod ad pias cogitationespopulum
mouerepoflet, fubucrfa atque obli-
terata elTént. Vnum adhucaddam c-
gregij hsrefiarchae exemplum, quod
illi ipfi qui eius interfuerut concioni,
nobis retulerunt. Hic in territoriö
Cafletenfi Caluini figmenta populo
J>ropofiturus, templumintrareprius
noluit,quam deicótum eflet daimoni-
bus tremendum, crucis Chrifti figna.
culum. Quod cümfa&umaegrè poft
multumtemporisfuiffèt, intrattan-
dem tcmplum crucis Chrifti inimi-
cüs, fcanditq; fuggeftum, in domini-
camcrucë deblateraturus. Atq; ante
omnia populum > qui ad Orientë ver-
fuf,
-ocr page 206-
B E L G I t.                   fj>!
jpro more Catholicorum óra-
turus conuerterat, admonct,iubctqj
vtdorfisorienti conuerfis,ad occidc-
tcmfuam faciem vertcrent,& illor-
fum preces dirigerenr. Quibus fc nö-
ne inimicum eius de quo fcriptum Ie-
giturjEcce vir oriens nomen eius: <5c
fc Principis tenebrarum occidentisqj
Sathanx vcrum cultorcmprotcihba
tur? Nunquid fïgnificaba t iibi nullam
ipem confeendendi, quo afcêditChri^^
ftus,qui in fcripturisoricns dicitur,&LUc,,'.
iplendor lucis sterns, nee nonillu-
minarefedentesintenebris & vmbra
mortis. Pfallitc (inquit Propheta)Pftl.57.'
Domino,qui afcendit fuper coelum
cocli ad Orientcm ? Nunquid etiam
fado oftendebat, nullum iibi cflc
defiderium cceleftis patriac defigna-
tae per paradifum voluptatis a Deo 'm
Eden ad Orientem plantatum ? Quid
abfurdius,qd indigni', qua quodBd-
gepmifenntfibi (icilludiab huiufmo
diimpoftoribus?Quid focordius,quS
quod totis viribus fe non abiccerint
fiamis, quibus fegetcs agridominki
vi-
-ocr page 207-
                                                                       r-
#9» GAVSJE CALAMITA T.
videbant incendio perdi ab haereticis,
planèmdibus & ignaris hominibus,
quos ob animae peftem & damna quaj
ladic 15 ^n^erunt Samfonis vulpibus,qux faci-
bus ardentibus colligatis ad caudas
fuas fuccenderüt fegetes,vineas, & O'
liuetaPhiliftinomm, redèPrudetius
comparat,inquiens:
Ttrcentum vttlpu Samfon tapif.igntbus trmxt:
Tone facet caudu arcumbgat ixjata mittitt
zsJllophjtum jigttcjque cremat. Sic cdiuia vul
*                          P"
Nuttetureftfflammat v'ttiornm fpargit in *~
gros.
Sed his nimium immoramur. Ne
quisveroexiftimet,quos fupraaddu.
ximus hxrefiarchas tantum fuifle 'm-
dodos,
alibi veröinBelgio efledodio
rcs.-audeo affir mare(pr«fertim cum i.
dem non pauci viri prudentes mecö
fentiant) rariffimos intcr cos efle do-
ftos: exceptis;llis,quiapoftatarunt a
vocatione facerdotali,vcl monaftica,
Quippe qui firequentius ad hoc mun'
aflumantur(dignum patella copcrcu
lum)viliflimaeconditionis homincs,
futores,rabul£,cemcntarij;Cerdones
fico-
-ocr page 208-
t----                            "—;                            ' f
B E L G I T.                    lyf
(ïcophant^, lanarij.fullones, &huius
gcnerisahj linguambencpcniilemha
bétem, & prompti ad inucdiuas,ma-
ledicentias;debacchationes.Quapro-
pteretiamgrauiffimè haiufmodi re*
darguuntura Petro Carpentarioin e-
piftola ad Francifcum Portum, cum
tamen & ipfcfeprobct Caluiniftam.
Deilliscertèdicipo(Tet,quodSaluÜi-Siluftins.
usdeconiuratisCatilinx Cum neqj
res,neque fpes vlla eisbonalbperfit
quieramRepub. moucrcpromagna
jnercedehabent.Seddicent: Chriftus
pifcatores jgnaros & judcs ad Euan-
geliuni difTeminadumafTumpfit. Bc-
nè quidem ,fed rudes & ignaros non
rdiquit.Vtpote qui praeterqua quod
triennio ancc mortcm fiiam cxatliiü-,
ömnia illos docuerat cifdem et- "c"24'
iam fanctum rpirituminfpirauit: qui
fenfiim ijsaperuit, vtintdligerëtfcri.
pturas.Qui illos omnium linguarum
fcientia donauit,vtquod ex lcripturis
perfpiritummtellexerant,accomma
dè,fapientcr,Qi(ertè toti mundo pro-
poncrent,acdiireminarent.Apoftolo
turn fcripta, qui fuam ignoraotiaru
O           ac
-ocr page 209-
•9* CAVSM CALAMITAT.
ac vilitatem, rudiratis Apoftolorum
pallioolxumbrarevólüt,examincnt,
voluant,reuoluant,ruminent, &eos
füifFedottim"mos>& maxime diuinos
teftabuntur. Etenim illorum fcripto-
rum profunditatem ac energia,quan-
tum uis m agno ft udio i js incum bant,
atque etiam totam confumant atta-
tem, nunquam comprchenderc potc
runt. Quod de feipfo fetetur D.Augu-
iTinus,ha2re/iarchis omnibus ingenio
atqueftudio, turn etiam vita: integri-
tateinnumensparafangis praeftatior.
Atqui cümnulio docentnoui docto-
res argumento,non fingularis doclri-
n«,non miraculorum, non religiofi-
oris vita: fea Chrifto illuminatos &
miflbs. Imó verö conftet eflè miflbs
ab ijs, qui a fide Catholicaapoftata-
runt, &quinullam habent mirtendi
poteftatcm. Neque etiam vlla vit*
fanclimoniaclareantjiriaudita etiam
haólenus contra Ghrifti & Apoftolo-
rum doclrinam , totiufque Eccleffas
traditionem proferant dogmata,me-
ritó de ijs fentianius,quod Chriftus e-
f
-ocr page 210-
É E L G 1 L                  l,j
itifque Apoftoli docuerunt,dehaere-
ticiseflelentiendum. Nempeefiefe-
dudores, füres, lupos rapaces, pfeu-
doptophetas,falfosoperarios,csecos,
&C3ecorumduces.Qui fecundumdo
dtrinam D. Petri Principis Apoftolo- *
rum, poftcarnem in concupifcentia
immunditiae ambulanr, dominatio-
ncmcontemnunt, audaces, Gbi pla-
centes, feclas non mctuunt iritrodü-
cere,blafphemantes. Hi velut irratio-
naliapecoranaturaliter in captionê^
& in perniciem, in his qut;ignorant»
blafphemates in corruptione fua pcr-
ibunt, percipientes mercedcm [iniu-
ftitiXjVoluptatemaeftimantes diei dé-
litias , coinquinationes & maculai;
in conuiuijsfüis luxuriantes,oculos
habeittes plenos adultefij,inceflabi-
lis dclidipeüicicntcsanimas inftabi-
ks,cor exercitatum auaritia habëteSj
malcdidliónis fïlij, derelinquentes re-
da via.Er poft pauca.Hi funt fontes (b-
flc aqua, & nebulse turbinib9 exagita-
f.^,quib9 caligo renebrarö rcferuaturi
Supba.n. vanitatis loquëtes,pelliciüt
in dclicijs carnis luxunce cos: qui pau-
O i lu-
-ocr page 211-
I95 CAVSite CALAMITAT.
lulum effugiunt,qui in crrorc conuer
fantur,libertatcm illis promittentes,
cu m ipfi fint ferui corruptionis. Si li.
ceret, ac iibcrct excurrcre in vitam,
mores,Audia,intentioneseorum,qui
inBelgio fefc venditanr.pro verbiDei
nouisconcionatoribus,nondifficilc
fpret oftendere, praedi&a Apoftoli Pe
tri verba quam appofitiffimè in eos
congrucre. Vcrüm quia id feciflè Ie-
guntur plurimi & pietate& fcientia
eminentes virigra,phicè depingendo
fimilis farinae homines,veritatem fal-
fitatis adulterantes fermento, exifti-
maui iftis mihi efle fuperfedendum,
Ecquiobfecroalij efle poflentjqui^
carne patrocinantes,docent vana eflc
Catholicorum ieiunia, carnis morti
ficationes inanes, peccata confeffio-
ne,Sacerdotali abfolutione, fatisfa-
ctione opcrum. pocnitcnti»,non eflc
diluendaj Ad jeternam vitam compa.
randam, nullius exiftcre virtutis me-
rita bonorum operum: Nullum efle
internam honainis iuftitiam , fblain
Chriftüfïde hominëiuftifkari: quan
tumuis peccauerit:Deum vt fcucrum
iu-
-ocr page 212-
BELGII.                U7
iudicem non efle timendum: Perfide
in Chriftum fe fados fecuros: quod
acternam confequuturi fint bcatitu-
dincm. Quibusiadis fundamenris,
quid relinquitur, nifi vt fado oftëdat
belli ifti dodores,id fecrederequod
docent.Id eft iciunia Ecclefie foluant,
genio pro voluptate indulgeant, car-
nis delicias £ mortificationibus am-
plexentur, peccata nihili faciant, bo-
na opera & iuftitiam fedari ncglig^r,
nihil timeant diuina iüdicia,ac proin-
dcomni fe immunditixac iniquitati
dedant,innixi fundamento fidei, in
qua totam hominis iuftificationem
conftituuntjhxc fanè & multa fimilia
necefTe eft opere compleant,fi dodri
nam proprio exemplo(quod quifquc
verbi Dei praedicator facere tenetur,
fuis auditoribus commendare, infpi-
rare,&perfuadere velint. Exemplo e-
nim perfuadetur efficacius,atq5 etiara
libentius dodrina fufcipitur, quant
vcrbo,quantumuis ornato. Sed haec
miflafacienteSjdc maiis qux inuehüt
inBelgium,&magismagisque inue-
hent, nifi mature occurratur, adhuc
O 3 non-
-ocr page 213-
i»f CAVSM CALAMÏTAT.
nonnihil dicamus.Pauciffimis omnjj
comple&i licet, nimirum fi aiïera
mus eos,(quod res eft) fuos auditorcs
&afleclas iïbi fimillimos effe&uros,
& vt nis nö minus conueniant,quam
fibimctipfis,qii9 exDiuo Pctro &P
lo fuperius adduximus . Caetcrütn
praeter illa etiam Tuis blaterationi.
bus, fine concionibus aduerfus veri.
tarem,rudem populum, qui veruma
falfo difcernere nequit, in tenebras
denfïflïmasinducuntjCfficiunrque vt
quod prius illi eratper fidem certiffi.
mum, iam fafcinatis oculis hacrefiar.
charum rationibus , exornatis qui.
<lcm veritatis (pecie, & fcripturis per-
peram allcgatis incipiantpro dubio
habere, ac hasfitare, (Omitto quod
multos peruertant,& a veritate ad fu-
as hxrcics traducant ) cui parti ad-
haerere debcat. Vndcmeritödeillii
Jfai.59. conquerentcs dicant,quod Ifaias fcri-
bit: Ab eis expedauimus luccm,&
ecce tenebras: fplendorem, & in te-
nebris ambulamus. Palpauimus fo-
ut cccciparictem, & quau' abfquc o-
-ocr page 214-
BELGII.'               19*
culis attcntauimus. Irnpegimus me
ridiequafïintcnebris, in caliginofis
quafimortui. Vcrè nonnifitcnebras
offendunt inentibus hominum.cffi-
ciuntque,vt fidei noftrae facrofan&a
niyfteria, qux ctiam Angelorum fu-
perantintelle&um, ad examen &iu-
dicium rationis tenuiffimx , etiam,
abiedifïimorum hominum reuoce-
tur . Qupd dum fit Deus boue, in
quot errores,quamc]ue abfurdos pr?-
cipitantur mortales ? In quos infidcli-
tadsabyflbsnon demergunturi^cde-
merfi niox cum infipiente in cordep
fuo dicunt: Non eft Deus: Credentes
vana efle omnia,qu3C fidei articulis,
& fcriptura facra continentur. Quas
item tot Conciliorum authoritati-
bus , tot fandorum patrum fenten-
tijs, totmyriadum martyrum funt
conilgnata , & a vero nihil alic-
niim vel diflbnans'habere, approba-
ta', quin omnia veritati quam maxi-
mè confona efle,funt ad oculum o-
ftenfa. Porrö ad atheifmum hae-
refim Calainianam, fuos fedatores
Q 4 prac-
-ocr page 215-
*oo GAVSM CALAMITAT.
pra:parare,ac deducerc,vel ex co intel
Iigas,qu4m quod in ore nihil habeant
frequentius eius cultorcs,quam quod
malintTurcïeefie,quaPapii1:a;:quod-
q- religionê CatholicS nung nö.varijs
maledi&is,execrationibus, profcin-
dantjdcVeftantur, vtetiamadvnum
omnesCatholicos. DcindenumA-
theifmum fapithocrefis, quac de Deo
in bonitate non fentit, cum feiliert
peccati authorem £iciens?Et qux rur-
fumdeChrifto finiftiè iudicat,ei ni-
mirum rynderefim,rcniorfum,com-
pundionem, & confeientix coardla-
tionem,& tantum non perfedam de-
fperationem afcribens. Quafi vero
Chriftus fuum ignoraflet finem , &
non fuiflet verus Dei filius, in manu
fuaimperium mortis ócvitaehabens.
Qiiafi vt exteri mortales fubieftus
fuerit peccatis, quae cau(x eflefolent
remorfus & coardationisconfeien-
t\x , & nonnunqum delperationis,
qiiurrt tamenjteftefcripturajne mini-
mus vnquam in anima eius fuerit ma
culjetmius,nequeinuentus fit dolus
in ore eius Imö etiam Chrifti doólri-
nam
-ocr page 216-
BET, Gil.                  io»
nam mulris Caluinus deprauatfaliïs
interpretationibus. Tacebo quod a-
pcrtèqua:damneget,quxtamenipfe-
nietChriftuscfleaffirmat. Atque ex
prxdi&isfatisperfpicuum cffe omni-
bus arbitror,quam impiè & fallaciter
nomen reformatie rcligionis, quod
Catholiciscupiuntdifcerni fibi vfur-
pët. Eftne oro religione m rcformarc
nolle (vt faciut) Regi iuo obedireJEi*
legesac ftatuta arguere ac damnare?
Illi leges veile praefcribere ? Fautores
RegiSjluftitiaeaclegum obferuantes
perfequi.An eft religionem reforma-
re,ijs qui iniuftiffimè alienum inuafe-
runt dominium, adhxrereac vniriï
Eorum inuafiones concionibus fuis
iuftificare,vt& tyrannidem,quam in
Catholicos & Regis fideliores feruos
exercentï An eft religionem reforma-
re,docere altaria efle fubuertenda,o-
.mniaqabolenda,qu3eadpietatempo
pulum Dei permouerepoflent & i'o-
lebant, antequam ipfiperiuafcrintfe
veritatis efle do&ores? ld certè Athe-
nis minimè fecit Apoftolu«,toto io- Aftor,
'«umbens ftudio,vt veritatis viam wc
ïiizu
                         O $            re-
-ocr page 217-
tei CAVS^E CALAMITAT.
rcfragabili do&rina,&vitjefan&imo.
nia perliiaderet Athcnicnfïbus, relin.
quens liberum ea lubucrtcre, quibus
aliquid diuini tatis male quonda attri-
buerat.An cft dico reJigionê reform a
re,vfurpatorö ftatuta &legeslicetini.
quiiïïmas ampJe«5ti?Cü eos fciat nullü
habereius nee potcftatëiJla didandi,
iïcut necMagiftratus & oificiarios có-
llitucdi? Carent fanè oes prouinci», q
vfurpatoribus adhaerent, dominis ac
iudicib9 Jcgitimis. Vnde etia fit vt,nul
Jus hodie in eifdë feruetur iuftitias ac
iudicijordo.Adh^cquóEcclefiarefor
maredicüturjgfuafigmêta^Dei ver
bo populo credëdaproponüt,g Chri-
ftiEcclefia no foliï no agnofcöt,ied o-
dio fummopfequütur?Quj facrificiu,
quodper totü terrarö orbéMalachias
^phetamtofFcrcndü'aufemntJQuidi
uinü cultü,gno&edieq; Deoexhibe-
Malachi. baturprohibét?Quicöuerfationefua
neminimüpietausipccimêfuisfeda-
toribus relinquunt? Qui ad fcelus per
fcelera viam ftcrnüt?Népe ad haercnm
pellicientes animas inftabiles,ijsfcili
cetpmittédo. edeupifcentiarü fruitio
. ;
                                           ncm
-ocr page 218-
R E L G 11.                    aoj
ne,Viamq5 lata,q ducit ad pcrditionë
doc€do Sc proeeüdo. Cü deniq; q ïllos
fe&antur-viminrcratvirginibus Deo
facratis. Sacerdotes & monachor. o- . ,. ;
mnesin exilium vadjs propelia.--
flidionibuSjEcclefias^onafteriafpo
lient ac euertant, & vniüerfam patriS
depopulentur,nullumquefit facinug
quantumuis deteftabile ae horrendu,
quod fipoflint,nó libenterperpetret,
quomodo rcligionem reformare di-
cuntur. Valeant proinde inanes lar-
ux,quibus quod non (ünt mentiütur,
fepulchra dealbata:intus autem plena
oflïbusmortuorö, omniq- fpurcitia. Matth.».
Quid ? Caluiniftas plenos omni fpur-
citia &iniquitate,nónnc docent eora
opera vita & docTtrina? Quoe in Belgio
patrarüt leui tatü trutina expédatur,
Sc erit quod dicimus, loge notiffiniu-
Ambulatplanèvtgëtesinvanitatefé-
fusfui, obfcuratü habëtes intelledu,
alienatia via Dei p ignoratia,qinillis Ephcf.+,
cftj^ptcrccccitatëcordisipforütScd
vnde qfo tata corruptio in noui huius
Euagelij primis fedatorib», nifi ex eo
<j(FverbüDei fpóte fuicegim adultera
tum»
-ocr page 219-
104 CAVSA'GALAM ITAT.
tüm,deprauatum,corruprum. Ex fe-
mine aurerri corrupro nihil boni pro-
ducipoteft.Cur autem taleiïifcepc-
s.Corin.4. rintcaufam,aperit Apoftolus. Si (in-
quit)opertum eftEuangeJium,inillis
quipereunteftopertum : in quibus
Deushuiusfaeculï excaecauit mentes
infidelium,vtnonfuJgeatiilisillumi
natio Euangelij glorias Chrifti, qui eft
imago Dei. Deniqueincremenrum
dicïa corruptio accepir, quod noua i-
pforum dodrina carnis voluptatibus
habenaslaxe^ciufqueillccebrisviam
fternat,ficq; paulatim a via Dei ac vi.
t» fancÜmonia alienet,vt tandem de-
fperanteSjinprofundiflimam infidc-
litatis praecipitet voraginem, quam
omnium fequitur colluuies vitiorö.
Quibus irritatus Deus, grauiifimis
non rarö calamitatibus varias afBigit
prouincias, &tempeftatibusconcu-
tit, quemadmodum hodie in
Belgio rieri videmus, fenti-
mus,dolemus,de-
ploramus.
De
-ocr page 220-
B E L G I I.
Dtfingulari caupi calarrn-
tatum Belgicarum,
.
Cap. XFI1L
Vperius fuificienterdecla
ratis ijs,qua: caufèe funt,
vel fine quibus non fui£
fent, vel inllrumentales
fuerunt, & quae plus aut
minus ad calamitatesno-
ftras funt coopera^ac. Nunc tandem
accingimur, deciaraturi fingularem
acprxcipuam calamitatum Belgica-
rum cauram.Sanèpraediclas prefTuras
atque calamitates ïbla Belgarum me*
ruiffepeccata,(dequibuslubinitium
huius tradatus) omnibuseft notifliU
mum. In ter illaautemingratitudinë
qua contempferunt feu neglexerunt
pcepta Sacrofandi ConcilijTridëtini,
eflefingularë & maxima caufam,Deo
opitulante,demonftrabimus. Princi-
pio, quemadmodum medici nouis
morbis,noua ócexquifita folentad-r
hibere re*nedia;Sic Deus noua pecca-
ta
-ocr page 221-
G;AVSÏfi CALAlSJlTAT.
ta nouis pcenis vindicare foJct. Sodo-
mirarumenormia fceleraigne& ful-
phurede ca?lo demifïïsptjmuitXibi-
dinem qua^rllijDeiin filiashominum
*' ardcbant,-diïuuio Chtore, Dathan&
Abiron cum ïibi adhxrentibus, ob fi-
16. ^oï ^furpatain Moyfis poteftatem atq;
aüthoritatCin, dehifcenteterra viuos
praecipitauit in infernum. Et Gra:cos
proprerambitionemaduerfusRoma
num Pontirlcatum,variaqj fchifmata
ab eis in Ecclefïa fufcitata nónne Tur-
^iCödominio fubdidit.' Innumera
!( pöflentin hancrem adferri exempla,
ied neiufto prolixiores firaus, his fa-
perfedentes, ad Bdgas noftrosreuer-
timiir. Saepius bello, fame, pefte,
4egimus&viditnus, quarundampro-
uinciarum Belgi; pcccata, nimirii in-
^conrinentiaéjebnetatis^luxurise, auari
tix,fuperbiae,nogle&:us diuini cultus,
*& id genus alia, qua: olim a Bclgis fre-
tquentabantur,aüeofuirrcpunita,nö-
quam tarrien ex quo fidem fufceperc
Chrirtianam arbitror fui/lc vifum,
quodperhsereticosrebelles diuin^ac
Kegia'Maicihti adcobarbarè tradra-
<^                                                       rcn-
■.
-ocr page 222-
BELGH.             f
rcntur,vcl tali abijsexcipcrenturty-
rannidc,quali nunc dilaniantunQua-
obrem fïngularis huius punitionis,
meritumfingularenobis eft quaeren-y ,
dum.Equidcm faluo meliori iudicio,
vidctur harum tempeflatum praci-
puamefTecauram,quod dccretisCon
cilijTridcn tini non facri t a Belgis ob-
temperatum,quodquc eaapJurimis
fuenntnegleda,contcmpta, abiefta,
nc dicam a quibufdam impugnata.
HanceandcmReuerendiflimum Dó
niinum Yprenfem(qui olim pro Con
cilij decrctis apud omnes fibi fubie-
d;os laborauir plurimum) afflidio-
num rationem intelligo reddidifle,
cuidam viro probo conferenti cum
iJIo dum carcere detineretur, de prae-
ièntibus caJamitatibus.Dignum (anè
aciuftum ruit,vt qui Deo benigniffi-
moper Cöcilium oecumenicum'no-
bisloqucntiobtemperarenoluerunt,
deprauatos mores reformando , vi-
tam corrigendo diflblutam, defide-
ria fugiendo fecularia^raderentur in
manus difïblutorum,mundanorum,
prauorum , <5c maxime crudeiium
ho.
-ocr page 223-
«et C AVS^ CALAMITAT.
hoftiü,quibusveIintnolint,BeJgxco
gütur fubeflejObtëpcrarc, fcruire,pro
ipforülibidinc maxime impia. QJuja
nolueruntfinqui t ipfecnet Deus) mea
confiua fequi, led increpationesmc.
as deriferunt.viae fuse frud:ibus fruen.
tur, &cupiditatibus fuiscxpJebötur.
Non eft autem cuiquam obfeurum,
coadumfuiire vniuerfale conciiium
(adquodquafiadfacram anchoram,
quafiadportumfalutis, quafïad Afy.
lüm,ad domum refugij, ad areem nii
nutifïïmam fempcr confugerunt ma-
iores noftri,quoties Ecclefïae labefcen
tivelcollapfe, confulere voluerunt)
Coa(H:um inquam fuifle ConciJium
ad refrenandos &conuincendosh»
reticos,qui morum maxime perdito.
rumaccufationej&graffantium pee-
catorum in Ecclefia, preecipuè verö
Ecclefiaftieorum,ruamab eadem Ec-
clefia defe&ionem iuftificareniteban
tur. Deus etenim volens vna fidelia
duos dcalbare parietes, fine vnico re-
medio duos curareaegrotos, non ha-
buit congruentius cfficaciufque anti-
dotum, quamillispropinare genera-
lis
-ocr page 224-
B E L G I I.
lis Concilij authoritatem,confenfio
iicm, Maieftatcm,quibus fi qüas fu-
pcrefïèt Belgis,vti etiam toti orbi con
ualefcentix fpcs &fideliumcorrupti
jnores,fcilicct multorum (candalorö
feminaria rcformarcntur,& impiorü
haercticorum ralfx opinioncs refrcna-
tcritur, quae ex corruptiflimisinori.
bus Ëcclcfïafticorum, ortum.robur,
& malicixconlummationcm acce^'
piflTencmo eft qüi ambigat.Quod cö.
iilium acremedium nobis mitèricor-
ditcr exhibitum fentiens Deusinané
cfle,imö êtianl contcmptibile,nec,
qucnqüani ferio cogitafle de pocm tc-
tia ageilda,vitaq; ad pr^fcriptumCon
<ilij emcridanda. Quo congruentiort
quxfo flagéllo, tantam irigratitudiné
fimülque indifciplinatos Belgarum
moïts argueret ac vindicarct, quam
per eofipios haereticos, quibus ferte-
ftram ad depopulandam Chrifti Ec-
clefiam,aperüitEcclc(iafticorufnvitat
diflblutifïïma vt etiam omnium Ca-
tholkorum. Ad hxciftam caufam di-
&a«; meruifle calamitates,euiricit ia«
•bedien tia.qux in omni ftatu genere
-ocr page 225-
«k> G AVSM CALAMITAT. >
& faxueam cftconfequuta.Quemad.
111 o duin cnim lolutafidevnicaalicu-
ius lyrae vel pfaltcrij,omnis fimul har-
monia vitiatur : & ratione humana
Deo luo conditori non obtemperan-
tc, mox contra rationem infurgunt
omnes infcriores animx partes,& eae-
dcm inter fe perditifïimè diflïdent.
Ita Belgis Deo per Concilium loquca
ti nolentibus obtemperare,foluta eft
inBelgio omnis difciplina, paritcrqj
omnis fubiedio & obedientia exula-
uit, vindicanteDeoin Concilij reic-
ótionc fui contemptum: Per quas quis
pcccatphacc& punitur? AnnÖ que/o
ncglcdo Concilio ftatim plurimi Bel
g« Regi fuo ob tempera re detre&a.
runtïEtviciffimBelgioMagiflratuii-
pfi fubditi? An non filij parentibus in-
obedientes exritcrunt, vxores mari-
tis,fcrui Dominis , Ecclelïaftici fuis
praepofitis,& rcligiofi Praelatis» Nun-
quam equidem arbitror fuiflerario-
jrem,vel minorem reuerétiam, & ob-
edientiam erga fuperiores, quam ex
quo Bclgas occumenici Concili) decrc
U neglcxer uur, ac iümma cum ingra-
ti-
_ i
-ocr page 226-
BELQI1.                  tU
titudinc contempferunt.Porró ingra^
titudinem, qua remedium propina-
tum a Deo fpreucrunt cflc longè in-
digniffimam, vel ex eo videre liect,
quod gratiam , qua Ecclefiae maior
conferri nequit,abiecemnt, dum ge-
neralis Concilij ftatuta reieccrunt.Vt
enim qui in defèrto erranri,& intcr la-
trones crudelifiimos verfanti, redam
femitam oftendit, & arma prabe^
quibus munitus ad patriam iüxfus
pcrtingat,maximumcontulifTebene*
ficiumcenfetur: Sic planè Deus dum
Ecclefiam varijs deturpatam vitijs,
multiplicibus implicatam erroribus,
plurimorcfperfamfermento haercfe-
on,voluit authoritate & confenfioac
totius orbis per oecumenicam iyno-
dum-r€p-cxièntatï,a vitijs purgare, ab
erroribus exthcarc , contra haerefes
pra;munire,fummum illi cenfendus
cftexhibuiflebeneficiü. Quapropter
ingratitudinis fummae damnandive»
niüt,qui ifta gratiam,ambabus,quod
aiuntjvlnisnonreceperüt: magisqui
eontempferunt, longè aüt maxime <|
P i ioi-
-ocr page 227-
Vt CAVSM C ALAMITAT.
Lue.i». impugnamnt. Hicrofolymorum cu
uitasChrifto prxdicente,vallo ab ini-
micis cit circundata, & coanguftata
vndique.atque etiani ad terram pro*
ftrata cuin filijsfuis,ficvtlapis iuper
lapidem in ca non rclinqucrcrur,co
quodnon cognouerit tempus vifita-
tionisfux. Quidni cadcm patiantur
omnes,quiidemvifitationis tempus
non modo non fufceperunt, fed & ir.
riferunr,contempferunt,abiecerunt,
Heb.tf.&2.exploferunt.Terra(inquitApoftolus)
faepe vcnientem fupcr fe bibens im-
brem, & germinans herbam oportu-
nam illis,! quibus colitur, accipit bc-
nedjftionem a Deo.Profèrens autem
fpinas & tiibulos rcproba cft,& malc-
didioni proxima,cuius confumma-
tioincombuftioncm. Omniscnim
prxuaricatio & inobcdientia accepit
iuftam merecdis rctributionem.Eruf-
modi verö ingratos & rcfra&arios,
tali animaduerfione, quali nüc in Bel
"gio vtitur Deus,punien<ios efle, illis
ïfai*j. comminans apud Ilaiam oftendit.
Quid eft(inquit)quod debui faccre
vinc» meae & non teci? An quod ex-
-ocr page 228-
BELGII.                i.j
pc&aui vtfaceret vuas,fecit autem la-
bruicas ? Et nunc oftëdam vobis quid
faciamvineaemeae. Auferamipemc-
ius,& eritin direptionem:diruam ma
ccriam ciu«,& eritinconculcationé.
Ponam eam defertam, & non putabi-
tur,& nonfodietur,& afcendent fu-
pcreamvcpres&fpinae. Hunc porrö
locum repetcntes nonnihil expende-
rc libet. Quid oro Belgi» faceredc-
buit Deus,quod non fecit ? Obtulit
eisSacrolandi Concili) decrcta (alu-
bcrrima : dedit eis Rcgcm maxime
Catholicum ac bcnigniflimum, qui
nihil defiderauitmagis, qnam obfer-
uationemeiufdcm Concilij.Dedit et-
iam Epifcopos non minus do&os,
quam pios,pro Concilio non fegnes
patronos : dedit poftremo infigncs
verbi diuini przdicatores,qui populo
non fegnitcr ob oculoseiuspoliicrc
peccata, & viam iuftitiaeexemplis de-
monftrarunt. Scd quid hxc profuereï
Prorfus nihil. Pro vuisproduxerunt
Belg£ labrufcas,quifque fui cordis pra
uitatem eft fequutus,&plures antido-
to deteriores efFcdi funt, quo mdio-
P 3
           res
-ocr page 229-
iu CAVS/E CALAMITAT»
resrcdÜidebuerant. Quae cum müs*
rcns videretDeus,quid agcrcr. Nura
iufto eiusJudiciocouenicbatjVt au-
ferretur illis qua protegcbantur (xpe l
(Ncmpc Rcgia proteclio, qua aduer-
fusfureSjpraedones, raptores eatcnus
protedi fuerant)fimulquc diruerctur
maceria, inrellige cuftodiam, folJici*
tudinem, defcnffonemcjqe Ecclcsfia-
fticam. Qnod vtiqucfa<5lumeft,dura
fe a fuo Rcgc fubduxerunt.qui partcs
inuaforum fequuntur, & EocJefiafti-
cos omnes a fe difti Belgae profliga-
runt, eofque in exilium duriïfimum
coegerunt.Vt taceam queineoscom
miferuntipfaetiam morte grauiora.
Sequitur: Et ponam eam defertam,
Nónnc iam defertum eft , quamuis
pleniflim urn populo noftrum Belgi-
urn ? In quo non eft lex, nequefacnfï-
cium, non eftRex, nequc Saccrdos,
non cft vllus vcrusDei cultus, nulla
iuftitia,nulia difciplina.Qui üc?Quo-
niam non eftreliclus,quiputetEcc]e-
fïafticis difciplinis feu cenfuris , nee
qui faecularicoërceatpoteftatc, luxu-
names palmitcs: Non eit qui vineam
-ocr page 230-
        7----------------
BELGIL                  «f
excolat(qui profunditatem iniquita-
tum aperiat,camque effodiat, inicdo
Dcitimorc, ac nouiffimorum quae
iinpijsluntcucntura.Qjuaproptcrnc-
quaquamfuitdifficile, Bclgasi omni-
bus pracfidijs,refugijs,proted:ionibus
defritutos, opprimi a fpinis, & vepri-
um (haereticos dico, qui Bclgi; non
paucasprouincias iniuftiffimè occu-
pant,& crudeliffimc infcftant) cre-
feris püdionibus lacerari ac dilaniari,
vti adhuc hodic,no fine magno dolo-
re, & animi mcerore fieii videmus.
Cuimiferandae calamitati occurfum
profefto fuiflet,fi pro intentione Cö-
cilij eiufquc praefcriptis, mature quif-
que fuam emendaffet vitam,fi rclidis
concupifcentijs, iuftitiac Chriftianas
femitas ar<ftiorcs quilibct fuiflet fcda
tus. Si Ecclcfiaftici omncs cum Reli-
giofis,(inquos maximum harum ca-
lamitatum pondus recidit, nee pror-
fus immeritö) fuam profcffioncm
luxu faftuque omni repudiato,vitae
fanftitatc decoraflènt. Magna (in-
quit Sapiens) mifericordiaDominiEccic
& propitiatio eius eonuertentibus
P 4
           ad
-ocr page 231-
V CAVS/E CALAMITAT.
adfe.Verümtam inueterata ruit ma.
Jiciahominum.Sic plurimiEcclefia-
{ha cum monachis non paucioribus,
juxui & prauJ5 addi&i fuere confuetu
dinibus, vt fruftra illis vitte reforman-
dae normam Conciljum praefcripfiflc
yideatur.- fraftra Epifcopi vt ab om-
nibus fufciperentur iaborauifle. Fru-
#ra Rex fuis ediélis tcntaflc eodem
pertrahere fuos fielgas videantur. Ve-
nitlux in müdum ((cilicetSpiritufTan
ftusinConcilio loquens,atque redas
vitaevias commonftrans)&dilexeröc
Jiomines msgis tencbras quamJucê.
Erantenim (iaquit D.Ioannes)maJa
eorum opera: Omnis enim qui male
agit oditJucem, &non venit ad Jucé
vt non arguantur opera eius. En ape-
rit fcriptura caufam,cur non modo
gratis animis, non funt fufcepta fan-
da Cöcilij decreta, fcd ctiam (ummo
odioapJurimishabita,vtprobantfre
qucntifïïmae multorum murmurati-
ones, lires, detraótioncs, rebeUiones,
aduerfuscxcquutionemdidi Conci-
Jij (Ufcitatae. Dolebant miferis fe illis
dccretis 5Ogi,erudiri, dxrigi in vijs iu-
fti-
-ocr page 232-
BELG II*                «7
ftitiae,quas teftari minimè placcbat.
jSciebantetiamindegrauiusfuumfo-
reiudicium.Scicnti enim & nonfaci-
«ntipeccatum cft illi. Et alibi; Seruus *acob-4.
qui cognouit voluntatem Domini u'
fui,&non & praeparauit, &.non fccit
fecundum volunratcm eius,vapula-
bitHiultis.Quidigiturmirum.fi Bel-
gxnmic duriffiaiQvapulent, cum vc
ritati inConcilio propofitae plurimi
pcrtinacitcr vfquc adnuc rcftitcrint?
Cuiuflibet Proepofiti non feruarc raa-
dara, piaculum cft muitis fupplicijs
diluendum. Quantopiuribuscxpiari
debet, inobedientia totius Ecclcfiae
praeceptis proteruè fada > An non Ec-
clefiaepraepofitis dicitChriftus, Quitncw.
vosaudir^mcauditj&qui vosfpernit,Matth2f
fperniteum quimifitme.Et alibi:£c-
cc ego vobilcum fum vfqueadcon-
fummationcm fasculi. Rurfum. Non
vos cftis qui loquimini,fcd ipiritus pa
tris veftri,qui loquiturin vobis. Cum
?erö Chriftusin gbufuls EcclefixPrae-
latis audiatur,vel fpernatur, cum Ec-
clefiae fax perpetuö afïiftat. Cum Spi-
rituflan&us per Praepofitos Ecdefi*
P $         l
-ocr page 233-
i
»tf          C AVSM CALAMITAT.
loquatur,qui .Apoftolorum loca fi.
demque tcnent. Quanto magis in ce-
cumcnico concilio ifmd fieri faren-
dium ctt,cui praecft Chrifti vicarius, i-
mö vero ipfe Spirituiïan&us.Necnon
adfunt omnium nationum adeoq; to
tius orbis Chrifliani Epifcopi,traftan
tcs,quas ad Catholicorum reformati-
oncm pcrtineant,&qu« graflan tcs hae
rcfesrctunderc vakant. Adhxc didö
cft,Concilium vniucrfam reprcfcn-
tare Ecclcfiam, aduerfus quam pro-
mifit Chriftus portas infcrni non prae-
i.Ti».3. ualituraSjEecldïam dico,qU2B colura-
nacft veritaris«Scfirraamentu. Enim-
ueroquoniam tanta cft Concilijge-
ncralis dignitas ac maieftas , poenis
grauiflimis mcritocosmuldari vult
Chriftus,qui illi obtcmperarCjilli» fan
öiones rcciperc & amplccli noluc-
rint.De quibus talcm ipfc profcrt fcn-
tcntiam:Qii|Ecclcfiam non audierit,
fit tibi ficut Acthnicus &Publicanus.
Matt.18. Atquc hinc ctiameft,quodBclgaeab
infïdelibus kaereticis,iuxta Chrifti ver
bum hodie ficut Acthiiici &PubJica-
111 traftentur, Nimirum quodnoluc-
nnt
S__________________________________
-ocr page 234-
fiELG II.             11»
rintample&iEcclefiae, feu fynodi oe-
cumenicaemandata. Qupd equidem
nobis mirum videri non debet, cum
jnveterilcge Dcoiubcnte mortcpu-
niatur, quiSacerdotifolü immorige- Dcut f
rusftierit. Qui fupcrbierit(inquit)no-
lens obcdircSaccrdotis imperio, qui
co tempore miniftrat Domino Deo
tuo, ex decreto iudicis moriatur ho-
mo illc, & aufcres malum de Ifraël,
cun&nsquepopulusaudienstimebir,
vtnullus deinceps intumefcat fiiper-
bia. Itaquc cum nulJum peccatum a-
pud Deum maneat inultum,neccfl'e
proftftoeft id puniri,aut propria pcc
cantiscenfura(fi (inquit Apoftolus)Rom-"-
nofmetipfos iudicaremus, non vtiq}
iudicaremura Domino) antidfiato-
portet Ecdefiaftica vel ciuili Tenten-
tia:Qu« cum negligötur, aDeoiudi-
celongèaequiflïmopro meritis mox
puniuntur. Atqui cumBeJgarum pan
ciflimi ftia in Ce vindicarint peccara:
cum pene nulla ordinaria in Bdgio
eenfura , nee vlla ciuilispoteftas in
illa zelo iuftitk & diuini iüccenla
amo»
-ocr page 235-
iïo CAVSA CALAMITAT.
reformatipnis, quaeeft de abufibus 3c
erroribus.qui circa facramentaj rcsq.
facras,feu ctiam dogmataEcclcïïafti-
caverfantur,eius tantum partisquae
decreta cft, pro fulcienda labcnti &
propemodum collapfa Eccleiïaftica
difciplina,quofdam tantum percurrc
mus errores, quibusvitatis,Eccle(iae
Chrifti totique Belgio quam optimè
confultumfbrct.
Oflenditur non fuifsc obtem^
peratum decretis Con-
cilij 'Tridentim.
Cap.XIX.
IMprimis fciens fan&aSynodusplu-
rimorum Sacerdotum tantameffc
ignorantiam, vt non defint, qui mif-
fas &diuina officia vix legere fdat(vi*-
de fir,vt inter dëtes fubmiflïus ca mut
fitent,ncab aflïftentibus rcprehenda-
tur)tantum abeft vt energiam, virtu-
tem,dignitatcmillorum,&ftatusSa-
cerdotales intelligant, vel tueripof-
iint. lila quoque ignorantia cfle effe-
éJtum
\
-ocr page 236-
B E L G I I.                  ctf
dum,vt nonnulii animarum pafto-
ïcs,lubentius legcndis & fe&andis va
nitatibusa<c ixcularibus animum in-
tendercnt, quam vt articulos fidei no
ftre.veldubia quaeab hsrericis quo-
tidiè aduerfus illam proponi folent,
fcrurarêtur & exaélius difcerent. No-
ne hodicrariflïmi funt,g ftudio quo
deect perfcrutantur,matcrias de libe-
ro atbitrio,dc gratia Chrifti,de operi-
bus 5c mcritis corum, de natura &
fïu&u facramentorum.ac etiam le-
gumECclefiafticarHm & confuetudi-
num,& fimiliaTheologia dogmataif
Quamuisdeillisfcriptumfit, Labia
Sacerdotiscuftodiuntfcicntiam,<5clc
gem requirent ex ore cius, quia An-
gelus Dornini exercituum cft.Nónne
plurimos repcrias, qui lac ouium fua-
rum comcdentcs,& lana fefecoopc-
rientcs ignorant, quomodo fubie-
ftos pafcerc debcanr?quomodo con-
(olidarc infirmum ? lanarc xgro-
rum ? confrattum alligare > abiedum
rcduccredebcant? & quxrere quod
pericrat? quodpinguc&fortccuflo-
dirc ? Ixnoquinclciantiudicarcintcr
pecus
-ocr page 237-
tlt CAVSA CALAMITAT.
pccus&pecus, arictcm & hircum*
Quidautem deillis dicam,quibusnö
fatisfuitiftaneglcxifïè, niu'etiamfua
conucrlatione diffblutiffima, & igno
ranria nmiisföcordi, fallïsqueopini-
onibus,fubitosfuos vel inficcrent ac
ctia pderct. Aduerfus quos Dominuj
apud Ezechielem quacritur,Nónnc fa-
tis vobis crar,paicua bona dcpaici.'In-
fuper & rdiquias pafcuarum veftrarö
conculcaftis pedibus veftris, &cum
purifïimam aquam bibcretis,reliqul
pcdibus veftris turbabatis , & oues
meaz his quas conculcarafueranr pedi<
bus veftris pafcebantur, 6c qu» ptdes
veftri turbauerat,haecbibcbant.Qiy-
proprer talibuspaftoribus apud Pro-
j phetas Ieremiam & Zachariam iudi.
'la" cium grauiffimum Deus minatur. An
nonfimileiudiciunitimereconuenit
do<ftos quofque,& maxime Theolo-
gos,qui refugientcs officia paftoralia,
canonicatus &opimaquacquc bene-
ficia ambiuntacprofequuntur?Nón-
nc ralcs qimunr, vnde lan rius pafcari
tur.nonautemvtaliospafcant'Nón-
nc talcmum übi a Dominogratiav-
iiu*
-ocr page 238-
B E L G I I.                     j
furae fpiritualis exercendaj commii-
fum,fuffurantur?Nónne per cos fir,vt
populus Domini & oucs pafcuae cius,
ncceffè fitpafdabidiotis&planè ru-
dibus,vix idoneis,vt ipfi pafcantur?
Verüm ad rem veniamus. PrxCeiens
fandiffiraaSynodus perignorantiam
Eccleiiafticoruni,plurimos & in mo-
ribus,& in fide ïrrepfiffe errores in Ec-
clefiara,praecepirvolensiftisinalisoc
currere,vt in celebrionbuscollegijs
ac in monafterijs eiTct ordinariusfa-
cracTheologiaz profeflbr.cuius iedio-
nibus depuliïs ignorantice tenebris,o-
mnes illius loei Ecclefïaitici doceren-
tur.Quod minimèhaiftcnuüfuifle fa-
ftam euincunt hierefes,quac in Belgio
hoc tempore graiïantur, quibus an-
fam & robur prsebuerunt craflTa nimis
ignorantia,& conuerfatio Ecclefiafti-
corum indifciplinata.Vbi veröledo-
res Theologi inftituti probantur,
numetiamfuerunt auditores? Sanè
rarifïïmi ac pene nulli, vtipfevidi in,
Collegio celeberrimo & ciuitate, vbi
numcrofiffimus erat clerus: Vbivix
vnus atque aker ad Theologicam Ic
Q Ai
-ocr page 239-
»a* CAVS^ CALAMITAT.
&ionemconuemebar;& talesqüimi-
nus egebantdodrina, &quiEccleu'as
per aetarem & corporis eonftitutio-
ncm prode/lenequibant.In ccenabijs
vcrönon minus hac parte peccatum
efle, doect plurimorum monacho-
rumignorantianimiscrafla. Qiiido-
roiacraiuuacled:io,n* clerus & mona
chinpninteriinr? Qupd facilècertè
obtineretur, fïg eelebriores interil-
Joshabentur,& quoru cftaliosdirigc
rejarguerejprteluecrCjprxire, ad Je&i-
ones ipCi conuenirenc. Exempla enim
efficacius mouent> quam prscepta*
Quamuis&haecnonieuiter extimu-
Jenr.In fecundo rcformationis decre-
tovult,vtquiEecIefijs pr«cfunt, aiei^
pfis reformationis ininum fumant.c-
iusreddenscaufamair.Jhtcgntaspr^-
fidenrium (verba funt Concihj) lalus
eftfubditorum.Sedquotufquifqueo-
ro in Belgio Prxfidcntium hums prx-
cepticaufa,Iuxum fairum^ue confuc
tumremifit, (uisque rubdinsvirtute
acvitx fanótimonia pr*/uxit> Quin
nónnefaerunt,quiprofundiushuius
feculi VQlupuubus fefe immerge-
rent
-ocr page 240-
B E L G t ï.               itf
renracdeuouerent? fuisinterim oui-
bispalantibus,acfametabefcenrib%
eöquod non eflet qui illis frangcrer
panê. Vult deinde Synodus,vt£cclc*
uarum regime ijs conferatur,qui ma-
xime digni,&quorum conuerlatio ir-
feprehenfibilisrlierit, quiq; morum
grauitate, ac literarum fcientia pol-
leant, & Paftorum officia per fepraï-
ftare valeant: Non autem ijs qui anl-
bitione magna, & muneribus id mu-
ncrisprofcquunfur. Nee huiushabi-
tamfuiilerationem.teftatur f^cularis
ambirio(^quevira,&inofficijspafto-
ralibusnegligenriaplurimorum, qui
afTumpti fueriint ad regimen antma-
rum.Illis interim abiedis, quibusre-
JigiofuitilJa,velfo!o ambire deiïde-
rio,&quiemjnebantrdentia,virtut<ï
religiola conuerfatione,fcilicet tan-
quamineptisad temporaliuni admi-
niftrationcm , &cum mundo con-
uerfationeni . Qi^ix hodie tand
fiunt, vt ifthaec nonnulli pr* cecte-
fis neceflaria cuique Priclaro exiftü
ment . O pnepoftera hominum mi
cUcia/ Opcruerflutem execrandam/
Q
               Af.
-ocr page 241-
ui GAVSA CALAMITAT.
Aflumuntur Praia ti adanimarum re-
gimen, vt fubditos vias Domini do-
ceant,atqueadeuijs reducant:&in cis
quaeriturSapientiafaecularis ac mun-
dana. Affumunturvtfubditispraelu-
ceant virtutibus acfpiritualiconuer-
fatione,& requiruntur qui terrenis ac
mundo feruiant,illisq; feimmergant.
Quum efle tales in Ecclcfia maxime
doleatSynodus, Dolendum(inquit)
hoc tempore repeiïri, qui propriae et-
iam falutis immemores, terrenaque
cxleftib9 & diuinis humana praefcren-
tes,indiuer(ïs^ vagantur curijs.öc m
negotiorum temporalium follicitu.
dineouiliderelidto^atqueouiumübi
eommiflarumcurancglcda, fe deti-
nent occupatos.Hic fanè cardo verfa-
tur totius corruptionis Ecclefiaftico-
rum.Siquidem naturale eft, &aDeo
ordinatum, vt fubditi fuos Prapofi-
tos in vijs Domini fequantur,ficut o-
ues paftorem.Paftor(inquit Chrifttis)
'lo' cum propriasemiferit,anteeas vadit,
& oues cum fequuntur, quia fciunt
vocem eius. lllis proinde errantibus
nccelle eft omnes errare,quiipforum
ve.
-ocr page 242-
BELG II.                   it7
vcftigia fcquuntur,quinimo Scdcmer
gi in idc damnationis barathrum.Vn
deeademSynodus:Totius(inquit)fa-
milise Domini ftatus& ordo nuta-
bit,fiquodrequiritur in corpore,no
inueniaturin capite. Quibus Conci-
iij verbis, vtarbitror,fatisfierct,fi ad
Pra:!2turas,dignitates,& quselibet be-
neficia animarum curam habentia aC-
fumerentur,qui multo vfu ac tempo-
re perdküci(Tent,qua pietate, quo flü-
dio,quibufüe pharmacis, fitanimam
languoribus medcndum,& paftorali-
bus fatisfaciendum officijs. Cuius du
nulla ratio habetur, faclum eft, vtnö-
nulli (heu dolor) hodie inueniantur
Pratlati, quibus nulla eft pietas, nulla
iollicitudo, nullaprouidentia, nulla
compaflio erga fuos, quiq-, asquorum
& rei familiaris maiorem curam-ge-
runt,quam fuorum fubditorum.Ne-
queenim folio iublimati adexercitü
corum,qu3enunquamdidicerunt fe-
fc dimittere poffunt. De beneficiorü
au tem pluralitate,quis enarret,quam
male feruentur qu« Concilij decretis
funtprscepta. An ctiam quifquarn
Q                  ft
-ocr page 243-
»i» CAVSA CALAMITAT.
cft,qni rctcnto vnico actere refigna-
ritbcneficia,qux poffidebat,& non
potiuspluraillis adderc optarit,atq}
ctiamaddidcrit, fi qua: conlequendi
fcobtulitoccafio.Cum interim quo-
tidiè plurimi vidcantur Saccrdoies,
huc illuc curfitare.&quafïemëdica-
rc fubfidia , quibus v 1 tenuiter vi-
uant: iIlis qui Sacerdoti)s,fcu pluri-
mis bcncficijs onufti funt.luxurianti.
busChriftipatrimonio.Equidemfer-
tur ante hasturbasfic in prctio fuif.
feapud BelgasEcclefiafticos, bcncfi.
ciorumpIuralitaSjVt non modoim-
punc ca multiplicarent, led plurimi
criam inde gloriarentur , & homi-
num laudes captarent: certo fcilicet
oftentantcsiudicio.quotquantifque
onerati effent beneficijs: atque etiam
curantcs fuis afcribi monumentis
multum digniratum beneficiorum-
quenumerum. Quodquidaliudeft,
quam illis humanam vcnari gloriam,
quoru in pudere eos oportuerat? Qua
ca, quae iniuftifïima iunt iuftitiaede-
purare? Qiiam indemercedem fpera-
?C, vn4c certiÜima cft expedanda
-ocr page 244-
B E L G 11.                ttf
«Haninatio,fdlicct nili condignapocni
tenux latisfaütip praeceflTent ? Perinde
proktto talci t'eciUcmihi videntur,
atqueh quis quodplunbuscffet iun~
£t >s vxoribusin thcatrum produdus
prccdicaritupcret, quoJprsealijseflèt
plunbuscxornatiis, fcuvcrius dcho-
ncftatus coli's Cue furcis penfa, quae
fufo trahun&iir continentibus. De
Symoniacis quid attinetdiccre, quii
eos in fummo fuifTe numero ncmo
fitquiignoret?atqueetiam innume*
ras tranfaftionum, contracluum,re-
nuntiationum, creandarum penfio-
num,redemptionum,&(imiliumex-
cogitaffe praxes maxime intricatas,
quibusfuaSimoniam palliarent?Ta-
tum de illis: Inferiora vero beneficia
potius cognaris, ('cruis, & in quos afFc
öione propendcbant,quam perfonis
dignisatqueidoneis, & qui per feip-
fos officia exercerent: nónne contra
Concilij fandiones vifum cft ha&e-
nusfuiflecollata > Argumento funt
frequentes quaerelae eorum , qui di-
uino zelo ardent, & illorum ino-
a, qui verbo & exemplo
-ocr page 245-
j                      CALAMITAT.
prodcfTepoteranc: fiquid fubfidijex
bonisEccJefiacacciperentjÖcinnume
rum corum,qui eius gaudent benefi.
cifs aicriberentur. De canonicarum
horarum le&ione hoc fölum dico, ea
apermuirisnegligentius fuifleperfo-
lutarri.Qiiin etiam a non paucis con-
tra fundatorum intentiónem, EccJe-
üx mandatum,6c fandam fuam voca
tionem,fuifleneglc(fiam,contcmpr5,
irrifam,licet pluribus ïjsque opimis
fruercntur bettcficijs,collatie vtique
proptcr officia.qu* fperantur Deo -5c
Ecclefoe ab illis exhibenda.De quibus
non incongruè quidam mihi dixiflc
videtur: Qui in bcneficijs eft pluralis
& non eft in oifici js, erit equidë plura-
lis in fupplicijs. DeindepcepitSyno-
dus Ecclefiae Pr3elatis,vt Paftores ft ef-
fe méminerint,non percuflbres, u*cq;
pracfint fubditis, vt in eis nondomi-
nentur,fedillostanquamfilios5cfra-
tresdiligcrttes,vbidèliquerint fecun-
dum Apoftoli prxceptum, arguant,
obfecrent,increpentin omni bonita-
te & patientia. Verum nunquid haeC
conftat füiflc ncgtefta,dum feueritatc
ac
-ocr page 246-
BELGIF.                    zjf
ac minis nonnulli extorquere a fubdi.
tis maluerunt illa,qu3B ipfi nc quidem
extremo digiticontingere volebant.
Plurisqucfeceruntleuiulmam offcn-
fain omiflam in fe commiflam,quam
innumera quibus faepius grauillimè
Deum offendebant: Alij vero non
pauciores fuerunt,qui omnem fubdi-
torum difciplinam neglexerunt, vel
inluosvicarios tranftulcrunt,mole-
Iftias, quoc inde fequi folent fubtcr-
fugientes:vel in fubditis indulgentcs,
quae in feipfis maiori punitionedigna
fentiebant.QuotqucEfoinBelgio erat
Pra:lati(exceptis qui ordinis mendica-
tium funt) qui emendarioni iubdito-
rum per feipfos iuxta fynodi decreta
intendebant. Rara (anèauisinterris
&nigro fimillima coruo. Ad h^c aua-
ritiam, (quo nullum in Ecclefiafticis
Vitium tetrius)cx domo Domini cen-
fetfynodus tollendam.ScdDeusbo-
ne,quam rariiFücrunt,quiillama fe
abiecerunt? Vnde quxfo tantum in
Ecclefiafticis defideriö beneficia mul-
tiplicandi,& ex ipfis penfiones crean-
diifiauaritia, quam idolorü fer-
0. 5 ui-
-ocr page 247-
I
in ' C'AVSM CALAMTTAT.
üitutemnominat Apoftolus : Vnde
tot rantarquc quxrelx aducrfus Eccle-
üaf!icosminimum liberales? Nónne
cveoHcm fonte cmanauit, quod in
nonnuilisCanonicoröcapitulis(qii3e
oiim fuerunt Joca vbi deli&a purga.
bantur,&quxfaciuntad promoucn-
dam vit£ perfc<5tionem,traci:abantur)
aliud nihil hodie, vtfvrunt.rra&atur,
quam de tcmporalibus iplörum bo-
nisconfer«andis,velaugendis,ncglc-
da interim virac reformatione cum-
primis ncccflaria. VerèdeBclgisdiei
potu flearbitrorillud [eremiae,A mi-
nore vlquc ad maiorem omncs auari-
tiae rtudëc,& a Propheta vlq; adSaccr-
dotem cundifaüuntdoIum.Prorfus
Eccldïafticorü auaritia<5c ambitionc
(hae ncmpefanguilugx funt.quae fcm-
perdicöt,adfer, adfer,necvnquam(a
tiantur)fadum videmus, vrplerifq; in
locis virtus <5cdodrinanegligerêtur,
vitium&ignoraria honorarentur.vt
acdificatio omnis abiretin deftruólio-
nem,mifericordia in impietatem,pie-
tas in fucum & hypochrifim. Prater
l
         is non Vi4ct, quamprudentor
Syno-
-ocr page 248-
B E L G I I.                      S<3
Synodus ordmaiit, vtClerici omtus
in iortem DomiRi vocari, vitam óc
mores ruosficcomponaiUjVihabitu,
geftu.inccfili, (crmone, aüjsque om-
nibus rebus , nil nifi graue, modcra-
tum & rdigione plenum, prae Icfe-
rant'Lcuiaetiam delifta,quxinipiis
niaximacflent cffugianr, 3c vt coruni
aftioncs cun&is afFcrant vemratio-
nem. Perpcndaruroro^uantumin
praedi&is , virx diflolutone , niori-
bus incompofitis , frequentia ccm-
mcfl'ationum,cupediarum appararu,
füperba luppellcctüe, famujovii inul-
titudinc/aftu Regio,nimiique iupcr-
boveftiumluxu.rcr^nonein.ulfojn-
cefTumolli ac faccularijindiicipiinatis
gcftibus (vt omittam Kis grauiora o-
mnibusfatisnota)olim fit pec».atum,
ócapparcbit^onüneiuililTimacattla
nos premi calamkatibus: Qtiarunl
brcui fiaem futurum fperarem, li mo
dodeeflent,quiinpredidi^dclinqij<;-
rct.Rurfumpr^ccpitSynodus.quibus
animarü cura cömifla eft,vt oucs fuas
curentagnofcere, pro iisfacritiv.ium
oifvrat, cailj, vcrbi diuim
-ocr page 249-
% CAVSM GALAMITAT.
facramcntorum adminiftratioxicm,
omniumque bonorum operum ex-
cmplo paicant: paupcrum aliarumq5
milërabilium perfonarum curam ge.
rant paternam, & in cxtetn muncra
Paftoraliatotiincumbant. Quotuk
quifque qu»fo eft intcr primos & prae
cipuos paftores,qui illisper fciitc fa-
tisfaciat ? Qui frequenti follicitatio-
ne& curationcfuasoues cognofcart
Pro fubditii,(plcriquc fibi vidcntur bc
nèrundi officio,fi bis tcrüein anno id
fecerint)faepius facrificct? Quiinftct,
raoneat, hoi tetur? Qui verbum Dei
ijs pnedicet ? Quifacramenrapraefer-
tim pocnitentiae (quo dignofcerc fuas
oucs melius queat)adminiftrct?Equi-
demfubditorum multos moriarbi-
tror,quos ne femclquidemaegrotos
Paftores vifitauerint,confolatiq; fuc-
rint, tantum abeft, vt horum confet
fionemvnquamexceperint: Quiddc
cxemplo bonorum operü dicamusl
Cum plurimorum vita talis fit, vt in-
devllavirtutumcxempla.petincquc-
ant.Sed forfitanpauperum & mifero-
curam ficgcrunt,vt illisvacarc
-ocr page 250-
B E L G I I.                   ttf
nöfit libero.Quodfieft,mcrito dici
cis poflit: hxc vos oportuit faccre &
illa non omittere. Imö verö illa per Matt.«.
vofipfos fecifle decuit,hxc verö fï tem
pusnonfuppetebat,pcr alios.Vcrilm
autumohac refponfione non efleo-
pus,cum extiterint rariores, qui hu-
iufmodi milericordix opeiïbus inten
derint,quam alijs officijs paftoralib».
Oés(inquit Apoftolus)( qua: fuafuntpjyijp^
querunt,nonquseIefuChrifti. Quod
fi initio nafcentis Ecclcfix a Chrifti
Apoftolo dici po tuit, nu m multöma
ximèidlicet nouiflimis iftis tempori-
bus, quibus iniquitas fuperabundat,
refrigefcit autem charitas ? Deficeret Matth.14,
calami &atramentum citius,quam
fcribendi materia, fi defciïbere atque
cxagerarevellemusfingula,quibusni-
mis turpiter nee fine multorum fcan-
daloefthadenus in feruandis Conci-
lij decretis erratum,& maxime ab Ec-
defiafticis.A planta enim pedis.vfquc
ad verticem non eft fanitas.Caeterum
ne nimia prolixitate lcttori graues fi-
mus, finem his imponemus, prxfer-
tim cum videatur lupcnus allatafuf-
ficc-
-ocr page 251-
t\8 , CAVS/E CALAMtTA T.
ficere, vt o nnib' lir perfuafum, itiftd
Dei iudicio Belgas rantis puniri cala-
mitatibus,eo quod lecundum ftatuta
'IridentinxSynodi,vitam noncom-
pofuerint, Jiccr adhocipfinrandatis
Regijs impelleientur. Epifcoporum
deinde edi^lis, imö & totiusEccldïx
authoritatc.Tantumdemonachisfic
Religiofis(quiiddebentdreEcclefi*>
quod arci ac ciuitati funt prxfïdiarij
militcs)hoc dixero,paucos admodu
fuitfe, qui iuxta ConciliüadRegulas
qu.im profcflï funt praelcnprum vi'
tanirynccrcinftituennt,quivotapau
pcrtaris.caftirati^obcdjêtiae.&qiiasqj
alia vota particularia fuiordinisdebi-
tè oblcrtiaucrint. Qui bona mobilia
& nnmobilia quocüq, nomine obtc-
ta (latim rcfignaucrinr. Qui feculia-
morerepudiaro^e totos Deo fecun-
dü profclfionë (tiadeuouerint. Quod
aurem ad Prxla^os eorum atrinet,o-
mmbu« cd not^ifimü,paucosfuiflc,
qui non caderp ïibi&iirbditis indul-
U nnr,quxpfius, quinonlxpiuscum
laicis.gluisconfratribusfintconucr-
iaci.Quj non omnia ü"biliccrc;coip(o
quod
-ocr page 252-
BELG tl.                 ij7
quod effent Praelat^arbitrati funt.ve-
rius dominantcs,quam forma fa&t
gregis verius feipfos, & fibi fanguinc,
affinitate, aut familiaritate hifi&os,
quam Dominipafcentesgregem.C^-
terumdeillisfufius inlib. Inftitutio-
num monafticarum Tecundum Sa-
crofandi Concilij TridGntini,quo$
anno i572.cmifimus.
Ecclefiafticorumpeccata Deo
efse maxime muija.
Cap. XX,
JOrröSacerdorumac Religio-
|(orum,& omniü qui diuino l'c
[dcuoueruntcultui petcata, a-
pud Deüeflc maximeabominada,<5c
mereri, vtgrauiflimisfupplicijsrubde
rëtur.docëtplurimaKfcriprurje. Etinv
primis hjec Dei apud Ezcchiclëqua:-
rcla,dicentis: Sacerdores contemp-
ferunt legem meam , & poiluerunt
fanduaria mca: Inrer ianclum & pro-
phanum non habuciuntdiftautiam,
iuterpoiiutumöc muadü nö intclie-
xc-
-ocr page 253-
»j« CAVS/ECALAMITAT.
xerunt,& a fabbathis mcis auerterunt
oculos fuos, & coinquinabar in me-
dio eorum,Et poft pauca: Quaefiui vi-
jrum de eis , qui interponeretfepem,
& ftaret oppolitus contra me pro ter-
ra, ne difïïpare in ea & non inueni. Et
effudi fupet cos indignationem me-
am,inigne irae mex confumpu* eos:
viam eorum,in caput eorum reddidi,
ait Dominus Deus: Nunquidhanc
Prophetiam in nobisimpleri videra9?
Nónne in caput noftrum reciditvia,
feuvitaparum difciplinata? Nórine
fentitur melius, quam cernitur Do-
mini indignatio , effufa fuper Belgij
Amote. Ecclefiafticos ? Nimirumquod(tan-
tumaberatjVtfeinterponerentmurii
pro domo Domini, vel compateren-
turfupercontritione Iofeph. )extite-
I rint plurimi, qui nimia diflblutionc
& prauismoribus fuerint plebi fcan-
dalo,& caufa cur fandlum nomé Dei,
cuifedcuouerant,inter gentes blaf-
phemaretur,plurimiquea vijs Domi-
ni;auerterentur. Quos ita Dominus
Malaeh.2. apudMalachiamalloquitur: Vos re-
ceffiltjs de via Domini, «Sc icandalifa-
ftis
-ocr page 254-
rB E L G I I.                    tj?
ftis plurimosinlege mearProptcrqd'
& ego dedi vos contemptibiles, öc hu
miles omnibus populis,ficut non fer-
uaftis, viasmeas,&accepiftis faciem
in legc.Hic addere adhuc duo fcriptu-
rae loca,quibus conftet peccatis clfe
imputSdum, quod pre/entibus Eccle-
fïafticiiübijcianturca]amitatibus,n6
inconfultumfuerit. AitDominus a-
pudHieremiam. Sacerdotesnon di-
xcrunt: Vbi eft Dominus, Et tenentes
legem nefcierunt me,& paftores prx-
uaricatifuntin me. Paucisinteriedis
fubditur. Proptereaiudicio conten-
dam vobifcum,ait Dominus, & cum
filijs veftris dilceptabo. Er apud Ofea; ofcas4.
Quiatu (cientiamrepulifti,repellam
te, neSacerdotio fungaris mihi;& erit
iicut populus , fic Saccrdos. Quid
qu?fo,obtcfl:orque, differentiaenunc
eft inter Ecclefialticos & plebem? Nü-
quid^ab innumeris licet viliffimis ho-
minibushodiè cötemni, irrideri,ma-
|ledi£tis(nequidgrauius dica) appeti
cernuntur J Nunquid etiam iuftö fuit
ac dignum, vt qui prius Deum fpreuc
runt, feu ipfius legem, & ipfi fperne-
-ocr page 255-
t49 CAVS/E CALAMITAT.
rentur ab ijs,quibus pr3sefle,ac praJa-
cere debuerant,rationc fui (cilicct or-
dinis, ftatus & diuinorum obfequio-
rum,quibus fe deuouerant > Plures
huius generis fcripturas profcrrc li-
berct, nifï fuperuacancum foret:
Praefcrtim cum Belgaium nullus fit>
qui non damnet pcccata Ecclefiafti-
corum: alij quidcaa quod 111 is, & qui
cum ipfis pariuntur, pio affeftu con-
doleant:alij quod cos fprctos & con-
tcmptibiles apud oês eflc fumma a£ti
impictate velint. Suntigitur Ecclc-
fiafticorum peccata Deo maximb
inuifh,& omni punitione digniffima.
Eteuim ficut Regi pliirimum gloriae
accedit, ex domo feu familia mori-
gera, & bene ordinata(Cuius gratia
Salomonem'Regcm fummopere cö-
mcndabatfRegina Saba , videns do-
mum quam xdiücauerat, & habi-
tacula feruorum, & ordines mini-
ftrantium, veftesque eorum, & pin-
cernas, & reliqua, quse ibi narran-
tur)Plurimum\[eróineum ignomi-
mid^fi cius domeftici, tam il ia-
tcs.
-ocr page 256-
B E L G I I.                  Ui
*cs,&qui ipfiusgerunt vices,fciantm?
immorigcri & vitas perditje. Sicpla-
nè Dtus gloriofior redditur, maxime-
que in eo dcle&atur,fï domeftici & irt
eius atrijs quotidiè conucrfantes,(int
vitaeintegritate, virtutibüfquc orna-
ti, & minifterium fuum vitae fan&i-
moniahonorificentjeledionifatisfa-
cicntcs,diccntis: Sandi eftote: quiaLcuit.it.
ego fan<3:us fum, & fcpcraui vos a cae-
teris populis, vt efletis mei. Contra
grauiilimac iniuriae óclongè abicftiC-
fimi contemptus loco habct Deus, &
quos inter familiares [gratis afciuit ü-
bi, videantur ignobiles, fedari inep-
tias, vanitates,iconcupifcentias pro-
prias,<Sc fcfe abijcere. luxta illud:Sa- pro.i*.
pientis , Filius Sapiens laetificat pa-
trem : Filius vcro ftultus, moeftitia
cft matri fuae. Et quidem tanto ma-
iori^contumelia DEI Sapicntia aifi-
citur, & ad iram prouocatur Dc^
us, quod ex diflbluta conuerfationc
illorum, quos primogenitorum lo-
co übi adoptauit,fciat lalutcm omni-
um, qui in Ecclefia Dei funt inferioris
R 2. gra-
-ocr page 257-
,-------------------------------                             
t+i GAVS£,CALAMITAT.
gradus,grauifïïmèpericlitari,imön6
raröinterire: Non fecus quam Regis
difiblutione \ & eorum qui ei ex offi-
cio afiïftunt, vt vicinius ei authorita-
te & dignitate accedunt, regni totius
corruptio prouenire fokt. Regnanti-
g bus(inqwitSapiens) impijs ruinseho-
minum.Hinc idem,tali regno compa
tiens. Vee tibi(ait)terra, cuius Rcx pu-
ereft:& cuius Principes manè come-
dunt. Beata terra cuius Rex nobilis
cft,& cuius Principes vefcuntur in të-
pore fuo ad reficiendum, & non ad
luxuriam. Certè infatuato fak nihil
reftatquo condiatur,atque putrefa-
£tione praeferuetur populus} & lumi-
num tenebrefcente quo illuminetur.
QuapropteriuftoDeiiudicio, iuxta
ChriftiProphetiam,videmus ac etia
fentimus,omnesEcclefiafticos,&qui
diuino cultui,fefingularius con/ecra-
runt, fux tamen vocationi minimè
refpondent,pro tenebris hodie habc-
ri,&ficutftcrquiliniumetiam a vilif.
limeconditionis hominibus vilipen-
di. Prorfus,quanto odio Deus profe-
quatur Ecclciiafticorum peccata,ma-
nife-
-ocr page 258-
■■
BELGIL                  ï^J
nifeftè fatisdeclarauit, mortc fubita
interimens Nadab & AbiuSacerdo-Lmit.i».
tes: Eö quod fcilicct non rite fuis mu-
neribus fungerentur, temulentique
igiiem alicnum ofFerrent: Turn quod
Chore,Dathan &AbironLeuitas me-
ritöfuxambitionis(quiaplurimiho-
dieexurunturEcclefiaftici,) terra de-
hifcenSjVinos abforbuerit. Nónne et-
Num.
iam peccata Ophni & Phinees Sacer-
dotum & filiomm Heli, grauiflïmè
punijt DeusJIdque non tantum in ip- i.Rcg.4-
iis,fedè patre quoque & toto populo
Ifraël, cxüs ex eo triginta millibus vi-
rorum,& arca Dei capta a Philiftijs: Si
Deus tam feuerè peccata duorum tan
tum Sacerdotum,iniquitate fua popu
lumadiuinocultu & facriflcijs auer-
tctium,punijt.Quid miramur, fihac
tempeftate, ob innumeram multitu-
dinem Ecclefiafticorum,quibus olim
ac etiam nunc fuam profeflionem,
feu vocationem facram turpifïïmè
dehoneftarunt, fueruntqj laicis, qui*
bus virtutum decorepraduccre debu-
iflent,fcandaloconuerfationcindifci-
plinata: Quid, inquam3miraniur{ï
B. 3 cum
-ocr page 259-
M4 CAVSM CALAMITAT.
cum illis diflfolutis.cxtcri ciufdem or-
dinis,atque etiam Belgae omnes,quo-
rum pars maxima (vt lüpra cft oftcn-
fum)fe luxui faftuique dcuouerat,eiC
dem calamitatibus inuoluantur, at-
que in manus crudeliffimorum tradi-
ti fint hoftium*, qui omnia propha-
nant, vaftant,dcprxdanmr,pcrdüt?
A quibus fanc ü libcrari libct,prorfus
neceflarium cftE€clcfiafticos,&qui
proximc illis accedunt, rcligiofos fei-
pfoscmendare,vitamquefuam pcro-
mnia componere fccundum Concilij
Tridentinidecrcta. Quamobrem (o -
t. *. mnes Ecclefiafticos compello) Cha-
riülmi obfecro vos, taquam aduenas
& pcregrinos^bftinerc vos a carnali-
bus dciidcrijs, qux militant aducrtus
animam : conuerfationem vcftram
intcr gentes habcntcs bonam, vt in.
co.quod derraftant devobis tanqua
malefadoribus, exbonis opcribus
vos confiderantes,glorifi-
cent Deum in die vi-
fitationis.
Pa»-
-ocr page 260-
BELGII.                 W
Vaucorumreformationem no
fuifsefetffiaentemwt iram
Dei a Belgio auerteret.
Cap.XXL
,
[Nimucro quoniam quibufda
finlocis clerus honefti9 quam
Jolim vifus cft conuerfan,óc^
comme(rationibus,€brietatibtis,lu(ï-
bus,& alijs quxetiam quofque fideles
dedccebant.abftinuiflè, ac religiofius
diuina quam olim peregüTe officia:
cxiftimant quidam tragocdiarum Bel
gicarum caufam minimè effe, quod
Tridentinae Synodi decrctis minimè
fit obtcmperatum, quodq; Ecclefia-
ftici mores & vitam ad illius normam
noninftituerint. Verümobhancra-
tionem non aliter de praedi&is efle iur-
dicandum,quam iam diftü cft.fequë
tia Deo iuuantc docebunt: Nonc-
quidem difïitcmur,nonnullos exEc-
clcfïafticis, & monafticem profefïïs
religiofius conuerfatos, fuique ordi-
nis in^itutum fandius excoluiiTc.
R +
            Quin
-ocr page 261-
%46 CAVSiE CALAMITAT.
Qmnetiamingcnuèfatemur, illorü
mtritis hadtenus f'acrum oa Deo nobis
gratiam,vtmeritö dicere poiïumus
Ifai.i. cum 2faia : Nifï Dominus Sabaoth
nobis reliquiflet femen, iïcutSodo-
ma & Gomórrha fuiffemus.Cattcrum
quoniam (vtait Apoftolus)multi v-
num corpus ftimusin ChriftOjfinguli
autem alter alrcrius membra: Sicuc
roneftdiccndum,corpusilludcflcfa
nunijnullaquecgere medicina, quod
vnum vel duo,vei tria fanahaber mé>
bra,(èd quod ex omni parte fui eftfa-
num: Sic nee fanum fuiflcBelgium
eft aflerendum, aut propterea negan-
dü cguifle alperiorc medicina, quod
ïionnulli vifi fint rcformatiores,jmc-
liusque fiiisfundli munenbus, quam
olim;cummultö plures perditè om-
nern, refpuentes dietam haóicnus x-
grotarinr,nullisqueph2rmacijileuio-
ribusfa.naripotucrint.Vndeetiarn.fa-
öum fentimus , vt quemadmodum
dolente aliquo corporis membro,c«g-
teracompatiuiuur & condolent:ita
Bclga:omncs(etiarr»quibuscordifuit
religioflor.conuaiatio ,&, EcckjGafti-
. ■ ;■                        . j\                                       ca
-ocr page 262-
JB E L G I I.                      %47
ca difciplina)tanquam cum illismem
bravnus&emidemcorpom compa-
tcrcntur,Dco pcccata aliorummcrn-
brorum vindicante , eaquc curantc
pharmacoprxientiumcalamitatum,
delicatis ac voluptuoiis niuiis ama-
ro.Legimus Deum toti Ifrael iracum
fuifle, atque etiam punijiïV non paur
co$,propter ynius Achai pcccatum, ÖU3r
quide anathcmate Iericho iSbi quae-
damvfurpauerat. Et pcccanteDaui-i,parai.i.
dc:Nónnccecideruntexirrael70.mil ,,, .
liavirorunx?;Qujd mirum,lióbinnu
mr ram mujtjtudinem, peccatorum-
quc horrendam cnormitatem,pau-
ciores (folct dici, vnus vir_,nuilus vir)
pietati addi<3:i,ac Chnftianae difcipli-
rwEtenac;cs,fimul calamitatib'inuol-
uantur,& gravijqraqujgque patiatur.
JMaxi|iiè curii thorun> nullus fuerit
>abrquepeccato,quiquenonmeruerit
faltem .tcnip^wlitcr affligi. Deinde
cumagiturderepiopitiandoipeo,ho
•ffninum pëccatisirato,&A'.indiclani a-
Jicuiprouincixintcntante,.omnium
ct cffe pcenitenria,:(atisfa<^io ac
R i         ui-
-ocr page 263-
t*S         CAVS* CALAMITAT*
ui tam m,aqua,neipfaquidem anima
lia fuerunt exempta.Etenimimminc-
tehoftili exercitu,fi quibufdam ar-
ma fumcntibusmaior pars otio fefc
ac ebrictati dederit, nunquid omnes
indiffcretcr cedentur acprofligabun-
tu r>Ad hxc plena efle debet cuiufquc
emendatio atque perfcfta. Non enim
fateftab vno,duobus,tribufue abfti-
nuiflc confuetis peccatis, fedabvni-
: ucrlis^uibiisDeusofFenfus eft,abfti-
2. Corïn. 5: nere oportet.Si qua (inquit Aplüs)no
i,Coriu. 9. ua creatura,vetera tranficrüt, ecce fa-
da funt omnianoua.Et alibi: Omnis
quiiti agonecontcndit, abomnibuS
fe abftinet. Et Chriftus: Sic nos adim-
plcrcdccetomncmluftitiam. Atqui
cuin rarifïimi fuerint,qui afuacon-
fuetudinc(nihil cnim(inquit D.Chry
foftomus) cft tam firmü in rebus hu-
manis, quam veteris confuetudinis
Tyrannus ) multö firmata tempore
plenc <le(ciuerint, tantoquc ardore
amplcxatifint ftudium nouaevita:,vt
nihil vetuftatis in eis remaferit,quia^
'fedionenon inhaeferint praua,vel di-
1 uiti }s, vel mundanis illecebris, vel bc-
y
                                               fteficijs
-ocr page 264-
BELGII.                t*f
neficijsacdignitatibus,quifuasadin-
ucntioncs non fint in multis fe&ati,
quimodeftiam vel temperantiam do
bitam in conuiuando, in veftibus,fer
monc,rupellc£l:ili feruauerint, qui li-
bcrtateconfucta,pro fuis placitis non
aliquandofintvfi, vel qui pictatis o£
ficijs,orationibus,velfrequcntil>usfa
crificijs,pKedicationi,eleemofynis,&
coniolationimiferorum debit^ intc-
derint,quiq; aliainSynodo fancitadc
facris fcripturis praecepta non farpè o-
miferint.Cuminquam rarilïimi talcs
fuerint iuftiffimü efle iiemo ambigc-
rcdebet,vt omnes calamitatü pfenti-
nm ficrentparticipes,vtluerentom-
nes, qu» vel a publicatione concilij
contra ipfius decreta , vel ante di&a
fynodum fuerant commifTa. Deus e-
nim patiens cft retributor.DilFertngi-
que Deus, nonnunquam de^ quibut
dam vindi&am fumere,vt fimul cum
perfeuerantibus in peccatis, comtai u-
ni vindi&e^ cos inuoluat. Confideira-
tisijs ctiam attenderc expedit, quid
Chriftus de illis dicat,qui ipecietu
h
-ocr page 265-
*?» CA VS/B GALAMITAT.
habetcs pietatis cxteri orem, interim
vacant, nee ad perfe&iora feruntur.
Matt 12 Cum(inquit)immundus fpiritusexi-
crit ab homine, am bulat per loca ari-
daquaerensrequiem,«5t noninuenit.
Tuncdicit: Reuertarindomum me-
am vnde exiui,& veniês inuenit e5 va-
cantem, fcopis mundatam & orna-
tam.Tunc vadit &aiïiimit feptem a-
lios fpiritus fecuni,nequiores fc,& in-
trantibi:&fiunt nouiflïmahominis
illiuspeiora prioribus. An non ftepius
fit,quod deterius a d^monc poffidean
tur, qui fpeciem pietatis habent, vir-
tutemautem eius abnegant? quiali-
quibus obtemperat praeceptis, alia vc
tb pro libidinc praeuaricantur, qui
claudicantvtroque pede? ProrfusnÖ
tam attenditDeus fpeciem religio-
9is,quam ipfas animi afFedioneSiquae
fiveroeffent pietatis zelo fuccenfx, v-
tique ad perfeéiiora femper conten-
dercnt,&fu3efalatisftudio(i,totisvi-
ribus fuijpforum emendatiohi nun-
quam non incurnberent, otnnia (i-
mul&fingula: ambabus quodaiunt
vlkis amplexantes propofita in Sacro-
fan-
: ;■
-ocr page 266-
B E L G I I.                     *51
fan&a Synodo infirmitati fuae remc-
dia.Nam(tefteB.Apoftolo.;NonquiRoai-x
in manifefto Iudseus,ncquequ3C mani
fefto in carne eft circumcifio, fed qui
in abfcondito Iudaeuseft,&cïrcunci-
fio cordis in fpiritu,nonlitterx, cuius
laus non ex hominibus,fed ex Deo
cft.Beatus igitur qui non iudicat feip-
fum in eo quod probat. His fatis fu-
perque probatum puto,iuftiflimum
cfleDei iudicium,rantis calamitatib9
Belgas punientis, etiamfi quibufdam
in locis vifi fint clerus cum monachis
plurimifq; alijs Chrifti fidelibuscon-
uerfari religiofius, atq5 ad fynodi fta-
tuta vicinius accedere.
jirguuntur 3 qui cotrarij per-
Jiflunt Concilij 'vniuerfa-
lis definiftonibus
.
Cap.XXIL
|OS porrö qui tantac nolöt
adhuc endere au thori tati,
nee totius Ecclcfiac defini-
tioni in concilio prop o fi-
ts ob-
-ocr page 267-
iji CAVSiBCALAMITAT.
txobtemperarc,clarirtimumcft, vel
ptopendere ad haerefim,vel ad fchiC-
ma:Aut quodhisfcrèaequipollet,eflc
duriflimae ceruicis, ac falutis defpera-
tilfimae. Autenim obtempcrare Con-
cilio reculant, quod erralTe in fuis dc-
finitionibus iudicent, quod hxreti-
cumeft. Autquod credentcsvera &
fandia continere,nihilominus conci-
lium refpuant, fuas eligentes fcdari
concupifccntias , quibus contraria
prxfcribunt Synodi decreta , quod
fchifraatis fpecie haberc videtur. Dc-
fpcratoe verö falutis eos efle conftar,
qui coniilia fana,omniaque pharma-
ca aegri refpuunt & abominantur.
Rurfum qui per calamitates,quibus
cxagitamur,fuam non agnofcunt ac-
gritudineai,iuftè phreneticis compa-
rari poflc mihi vidcantur, vtpotc qui
cum periculofiffimè aegrotent, fe ta-
men segrotare diffitentu^quiftnee pa
tiuntur libi vllam adhiberi curatio-
i nem' QEaProPter fcucrè talesincrc-
' pat Dominus,dicens:Defpexiftis om-
ne confilium,& increpationes mcas
neglcxiftis;Egoquoqi*in interitu vc-
ftro
-ocr page 268-
T"1
BELQII.               *jj
ftro ridebo vos,& fubfannabo, cü vo
bisid, quod timebatis aduenerit. Cü
irrueritrepentina calamitas & interi-
tus,quafi tëpeftas ingrueret, quado vc
nerit fuper vos tribulatio & anguftia:
Manècöiiirgcntnecinueniêt mc,c6
quod exofam habuerint difciplinam
me5& timorë,necacquieucrintcon-
filio meo, & detraxerint correptioni
mex.Comedëtfru&us vitac fux,fuisqj
Cöfilijs faturabütur.Melius ccrtè illis
rat viam non cognouifle iuftitiae, qua
poftagnitionem retrorfum conuerti,
ab eo quod illis traditum eft fan&o
mandato.Cöfultius,ing,fuifret,filux
cis noniüuxifletjfi iuftitiae «5c veritatis
tramitesnon eflent in Concilio ijs ob''
oculos pofiti,& varia dcuia,quib9 er-
rabat demÖftrata,qcontêpta Juce &
repudiata iuftitiac via, gtinacius in coc
citatcacerroribusgfeuerare. Vtpotc
cjDeu aduerfus fè talis ingra titudinis
mcrito grauius irritauerint, & nimis
noxia proximis inobedientiae & in-
tempcrantise propinauerint exem-
pla, Vt omittam religioncm Catholi-
cam per huiufmodi diilbiutos, atquc
in»
-ocr page 269-
?4 CAVS^CALAMITAT.
indifciplinatoSjiocum &t fibulam fic-
rihxreticis, Iudaeis&Gcntilibus , vt
Kom». Apoftolus apertiffimèinfinuat. Qui
in 1 ege,ait,glorians, per prauaricatio-
nem legisDeuminhonoras. Nomen
eni m Dei blafphematur per vos inter
Heb. 19. gcntes.Voluntariè igitur peccantib*
nobis,poft accepram notitiam veri-
taris, iamnon relinquitur pro pecca-
tis ho(lia:Terribilis autem quxdam
expc&ario iudicij & ignisacmulatio,
quaEConfumpruraeftaduerfarios.Ne-
minem proindeiuftificabit, obferua-
tio vniusatqj alterius mandati,fïpru-
l«cob.2. dës plura veletiam vnum ( qui enim
. j . oflfènditin vno,fadluseft omnium re-
us ) ad falutem neceflarium prasceptu
neglcxerit. Neminem deinde aiufta
Dei ira,liberabitprofellioquantum-
uis fanda,firnêtisfan&ificarioninul-
lu m veletiam imperfedum& perfun-
H)crcm.24 6lorium adhibueritfludium. Vceilli
Matth.22. quifacit opus Dei negligenter. Quid
quae(b illi profuit homiui , quod ad
nuptiasfilnDei conuiua cflet admif-
(*us,qui qnod veftem non induiflet nu
ptialcm^Deo iubente iigatis mambus
ac
-ocr page 270-
B E L G I I.
acpcdibus incxterioresproie&useft
tenebras>Mundemusproinde nos ab
omni inquinamento carnis ac fpiri-
tus, perficientes fan&ificationem in
timorcDei.
Cur h&retici Ecclejiafitcos
grautus pcrfecjuantur*
Cap.XXIII.
CAEtcrum quacri poflfet.cur hacre-
tici,& qui Chrifti Ecclefiam per.
fequuntur,primö& maxime Ecclefia
fticos viros oppugnent ac perfequan-
tuf! Nónne idcirco faciunt,q.uod Ec-
clefiafticispermanenribusiniïincho-
neordinisfui&muuerumlibiiniurl-
clorum,nihilhxreticivelGentilesef-
ficere poffint J Non difpcrgere,non
deglubere,non ma^aceïlmö nee per-
llftere in coquodcccpcruntnocendi
fludio,Eccicfia{licis,veladmcliorae-
os rcuocantibus,vel ab ouili domini-
co repellentibns?Sicutigitur Samfon
volens domum,in qua PrincipesPhi« Iutjif I#
liftinorum cum piurinu multitudi-
S           no
-ocr page 271-
l?< CAVSACALAMITAT.
ne vtriufque fexus, fibi inimica dirue-
re,id cfficerc eft aggreflus, columna-
rum, quibus tota nitebatur domus
collifione,atque deie&ione.Ita hxtc-
tici Ecclefiam oppugnantcs,omni co
natumalignitatis columbas dcijccrc
tentant: Ecclefiafticosdico, quorum
oöïcijs ac meritis caeteri fidcles in fide
acpietateretincnturacfouentur.Ni-
mirum vt illis dejedis atq5 proftratis,
caeteri nullo negotio fubiugétur. Qua
" ctiam intcntionclegimus RegemSy-
ri* prxoepifle Principibus fuis ( quo
vatiumnsreticorumpraefigurabatur
j.Reg.22. ftudium, Ecclefiam Dei perfequenti-
um)vtnonpugnarent contra mak>-
rcm vel minorem, fed folum contra
Regem Ifraël. Sciebantquippeoues
difpergendas paftorepercuflb. Qupd
ctiam lupirapacesouilis dominici Ce
non ignorare , rabie qua poffimt in
Belgio oftendunt. Et vt prophana,
nee non impia haereticorum ftudia,
fimilibus Gentilium ftudijs confera-
mus,dicimus eos feclari Philippum
Regem Macedonum, quicum roga-
retur,vt pacem inirct (um Atheniea-
ü
-ocr page 272-
B E L G II.               aj7
fibuSjaflenfitjSimodo ei tradertfntur
ducesmilitias &Oratores Athcnien-
fïum. Quod vafrum cius confïlium
lcpida fabula,Demofthenes populo
aperuit, ncmpeluporum pacem cum
agnis inire volentium, ea conditio-
nc,vtagni fuos paftores & canes pri-
ns traderent, vel a fe abigerent, ran-
quam belli incentores, acque aurho-
res: Sie planè haereticiEcclcfiafticos
pr^cipuaEcclcfl^membraacriusper-
fêquuntur, vt illis in exilium abadis,
vel extindis, cxteris facilius pracuale-
ant,cosque fuppeditcnt: imitantes
impijfïïmam Iefabelem,quae Domini ^S"»1»»
Prophetas grauiffimè affligebat , &
perfequebatur,ficut & ïmpijquiquc
Rcges fecifle leguntur. Iiaias enim
aManafleRegeobveritatis ftudium,
nónne feólus legitur? Et Hieremias
cumfuofcriba Bamch, a falfïs Pro-
phetis& Principibus Ifraël varia pat
fus ? Iohannes Baptifta ab Hcrodc
capite truncatus? Innumera adhacc
poiïentadferri exempla perfcquutio-
numgrauilïïmarum,quibusfulgentc
S 2
          Chri-
-ocr page 273-
*<;« GAVSJE CALAMITAT.
Cforifti Eitangelio Sacerdotes acDei
ininiftri , crudclrffimè oppugnati
funt. At nosvnico tantum mmediü
allato,contenti crimus.Legimus Hu-
nericum Rcgcm, Epifcopos fan&ülï-
inos,Sacerdot6s,Diaconos, omnesqj
Ecclefiae miniftros exilio damnafle du
riuimo.eo nimirum animo ac confi-
lio,vtomnesincointerirent.Quibus
cateruatim proficifcentibus ,(cribit
vti- ViftorVticëfis, turbas eis occurriflc,
ccnf.iiH.dc ex diuerfis ciuitatibus & pagis,cereos
pcrfcqun- jn niam5us tenentes,& adillorum vc
ftigia fuos paruulos applicantes,ac di
centes : Quibus nos relinquitis, dum
pergitisadcoronas? QuihosbaptizA-
turi funt paruulos fontibus aquiE per-
ennis? Qiiïnobis poenitentixmunus
collaturi,& reconciliationis indulgê-
tia o bftri&os peccatorum vinculis fo
luturi > Qui nos folemnibusorationi-
busfepulturifunt morientes? A qui-
bus diurni facrificij ritus exhibendus
eftconfuetusJEtfïcquidetn lugebanc
fe a luisrelinqui paftoribus, in ijsque
amiiïis ,diuina munera perdere d^plo
rabant. Hoc autcmagebatimmai)is
ülc
-ocr page 274-
B E L G I I.                    »(•
ille hoftis Chriftianorum(vti etiam
hodieBclgici inuaforesjvt non modo
non effent, qui veritatis lumen often
derent verbo & exemplo, fed nee qui
facrirkjum pro populo orFerrent, nee
quirecöciliationis facramentum ad-
miniftrarent,& qui morituris fuccur-
rerent. Sic etiam Iulianus Apoftata,
licDipcletianuSjficdenique oranes,
qui velut feroces apri,vineam Domi-
ni deuaftare annixi funt., Porro cum
harretici primo Ecclcfiafticos oppug-
nent, ac perfequutionis pondus ma-
ximum in eos recidat,nihil non fanè
facere eos decet,vt ex omni parte fa-
nentur,& vndique armaturaChrifti
muniantur, virtutibusque omnibus
exornentur. Ne fi negligant,fccuri ad
radicem pofita exfeindantur: Nam o-
mnisarbor,qu2enonfacitfru6tumboM
numjexcideturj&in ignem mittetur.
Dejinalicalamitatum Bel-
gicarum caufi. Cap.
XXIIII.
S 3         Poft-
A
-ocr page 275-
CAVS^B CALAMÏTAT.
Oftquam autem fufficien-
ter declarauimusBelgica-
rum calamitatum cau(as
fuperius enarratas;iam tan-
dem poftrcmo loco diccn
dum vcnitde caufa finali, atqucoften
dcndumeft, qua intentione Deus ta-
tis nos fubieccrit aerumnis , quidiie
cömodi ex illis Belgae percipere po£
fint. Principio ficut medici aegrotum
curaturi,fataguntvtiprius apeccate
materia purgetur. Sic Deus animaru
cupiens languoribus mederi, primü
hominesamalitia,quaeanim^ peftcm
adfcrtjpurgarc ftudet, afflidionibus
nimirum ac miferijs pharmacis con-
trarijs ipforunm xgritudinibus. Excm-
pli caula:Quinimia diuitiarum cupi-
ditateDeumquondamofFendebanr,
coshodiccurat maxima paupertate,
omnirnodaq^ rerü omnium inopia,
quo vel fic difcant (e cöfi difl'e in inccr
to diuitiarum. Quifuiamoreimpulfi
nonnifi fuperba mundique gloriam
fpirabant/ipfos humiliatione ac ab-
ie&ione extrema curare nititur, vt
vel
i ,*.
-ocr page 276-
BELGII.                   ftff
vel fic mundum fe&ando,&qux mü-
di funt, meiam fpe&afTe vanitatcm
doceantur. Qui vcro delicijs carni£
que voluptatibusimmerfierat, fum-
mis miferijs ac etiam vrgentiffima
neceflariorum indigentia fanat.Quo-
modo filium prodigum DE VS ad
mentem fanam reduxiffe legitur. Im-
milït igitur Deus affli&iones atque
acrumnas prxfentes, tum vt per illas
auferretur materia, feu caufa qua fe-
cundumanimamBelgac languebant.
Tum vt affe&ioneseorum prauac cir-
ca temporalia corrigerentur, corre-
&x verö ad Deum creatoremfuum,
(cui feruire regnare eft) dirigcrentur.
Tum ctiam vt afflidiones pic tole-
rando,pro fuis peccatis fatisfacerent.
Iuxta fententiam Concilij Tridenti
nidocentis, tantam eflfe munificen-14'
tiae DE I liberalitatem , vt non fo-
lum posnis fponte a nobis pro vin-
dicando peccato fufceptis , aut Sa-
cerdotis arbitrio pro menfura deli-
impofitis : fed etiam( quod ma-
ximum amoris cft argumentum)
S 4 tem-
-ocr page 277-
GAVS* CALAMITAT.
temporalibusflagellisaDeoinfliclis,
& a nobis patientcr toleratis, apud
Deuni Patrem per Chriftum Ieilim.
fatisfacere valéamus. Quibus confen-
t.Corin.ti. tit ApoftoIus,diccns:Dum iudicamu r
& Domino corripimur, vt non cum
Hcb.ia. fjQc iriundo damnemur Et alibi: Fla-
gellat omnem filium quem recipit.In
difciplina pcrfcucrate, tanquam filijs
fe offert Deus.Et Sapiens:In igne pro-
batur argentum, hominesverorece-
ptibilcs in camino humiliationis. O-
ioan. 15.' mnemcrgopalmitcm,quiinChrifto
fertfruftum , purgat Deus Pater,vt
fm&umplusafTFcrat.Acceditquodca-
lamitatibus Deomileratc Belgaeper-
cutiantur,vt cautiores, vigilantioref^.
que reddanturaduerfus malafutura,
caucantque ftudiofius pracipitia, in
Deut.s. quee ptius corruerat. Vnde Moyfes:
Dominus Deus tuus erudit te, ikut
homoeruditfiliumfuum. Queniad-
modum ergo pater filium apeccato,
non tantum expurgare virga, fed &
cautiorem reddere aduerfus mundi
illecebras nititur: Ita planè Deus no-
bifcurn prxfcntibus agit afflidio-
ni-
-ocr page 278-
B E L G 1 I.               »«$
nibus.Vexatio cnim dat intelle&um.
QuinoncftfmquitSapicns) tcntatus,
quid feit} Vir in multis cxpertus cogi-
tabitmultaj&quimultadidicit.cnar
rabit inteile&um. Atqui icientia,
quam quis magnis didicit incommo.
dis,memorix tenacius inhaeret, eique
prafensfemperoccurrit. Quo fit,vt
tribulationibus eruditior foetus, ma-
ius inDeivoluntateperficienda, &ac
quirendisvirtutibus adhibeat ftudiii,
cuius ncglcdlu, quas patitur accidifle
calamitatescognofcit.Propemodurn
praeterieram, tentationcs at que angu
ftiasnonnunquaminfligi, vc quantu
invirtutisviaquisprofecciit, ipfï ïn-
notcfcat,atqueindeapud ho mines il-
luftrior reddacur. Qupd iniinuatDe-
us Abrahamo in proprij filij immola-
tione occupato,dicens:Nunc cogno-
ui quod timeas Dcum.Quid eft,nunc
cognoui, &c. Nifi hac tentatione tibi
cognitum feei, quodfeci, quod verè
me timeas. ld quod etiarn omnibus
poftcrisnationibus per hactuamob-
edientiam erit notiffimum.Siquidem.
Deo,cuius oculis omnia nuda & apcr
S 5          tt
-ocr page 279-
*«4 CAVSM CALAMITAT.
tafunt, quifque ante tentationem
«ft cognitus . Tribularionibus de-
inde feu tentationibus Belgas DE VS
exagitari permittit, vt patiemiores
acfortiores reddantur, contra qux-
que aduerfa, Sc in profperis conftan-
tiores. Hunc verö anguftiarum fru-
&um vas ele&ionis apertiifimè do-
Rom-5. eet, dicens : Gloriamur in tribula-
tionibus, feientes , quod tribulatio
patientiam operatur, patientia au-
tem probationcm, probatio autem
Coiimh,2. fpem, fpes autem non confuijdit. Et
alibi : Virtus in infirmitate perfici-
tur. Lubenter igitur glodabor in
infirmitatibus mcis, vt inhabitct in
mevirmsChrifti. Propter quodpla-
„ ceo mihi in infirmitatibus mcis, in
contume!ijs,inneceffitatibus,inper-
fequutionibus,in anguftijs pro Chri-
llo.Qmim infirmor, tuncpotcsfum.
Atqui non tantum patientia, fortitu-
dinc , conttantia,C£terisqjvirtutibus
afBidliones paticnter tolcratxditant
atque exornant, verumetiam fimilcs
Chrifto(ipfo atteftate)crHciunt. Non
-ocr page 280-
B E L G I I.                 *«ï
cft (inquit) feruus maiorDominoioan.15.
fuo:fimeperfequutifunt, &vos per-
fequentur: Et ü odit vos mundus,
fcitote,quia me priorem vobis odio
habuit. Et alibi: Quivult poft me ve. Luc.g.
nire,abneget femetipfum , & tollat
crucem fuam,& fequaturme.HKceft
(inquitDiuusPetrus)gratia,tiproptcrlPetï"
Deiconfckntiamfuftinet quis trifti-
tias patiens iniuftè. Qux enim gra-
tia, fi peccantes &!collaphizati fuffer-
tis? Sed fi benefacientespatientcr fu-
ftinetis : haec cft gratia apud Deum.
In hoc enim vocati eftis,quia & Chri-
ftus paflus eft pro nobis, vobis rc-
linquens exemplum, vt fequamini
vcftigia eius . Poftremö permifit
D E V S Belgas premi calamitati-
bus, vt qui eas deuotè tolerauerint,
via ipfis fternereretur fecurioradre-
gnum coclorum. Oportet enim (te-
ftc fcriptura ) pejr muitas tribulatio- Aftoi+.
nes nos intrare in regnum DEI.
Fcramus ergo animo forti aduerfa2 Corin<4,
quxque , fcientes quod in prasfen-
tieft momcntaneum & leue tribu-
la-
-ocr page 281-
%66 CAVSM CALAMITAT.
lationis noflrae, fupramoduminfub*
limitate aeternum gloriae pondus opc*
raturin nobis, noncontemplantibus
nobjs quae videnrur,fedquas non vi-
Matth 5 dcntnr. Qune cnim non vidcntur tcm-
poralia funt,quae autemvidcnturae-
terna:Beatiigiturquipatiunturpro-
pter iuftitiam,quoniam ipforum efl:
regnum coe lorum. Quod (anè tanti fc
cit Apoftolus, vt dicerct: Aeftimo,
quod non funt condignx paflioncs
huius temporis ad futuramgloriam,
qüx reuel abi tur in nobis.
Conjblatto iuftorum, qui Bel-
gicispuniuntur calami-
tatibus
■. Cap.
XXV.
[ Ad:cnus de caufis
I Belgicarum,ipfisquc afflidio-
I nibus. Nunc co nfolandi veni-
untqui pufiUanimcs funt, fcmntquc
minus patienter tribulationes,qui-
. bus exagitantur: Quod nimirum fibi
vidcan-
-ocr page 282-
B E I, G I I.                 Uj
deanturcasnon mcruifle, & rcligio-
sèproviribusperegifle huius morta-
lis vitae curriculum,ncmini facientes,
quod fïbi fa&um nollcnt. Incedentcs
ctiam in omnibus mandatis & iuftifi-
cationibusDomini line quercla. Age-
dum ijs quae difta funt in declarationc
caufaefinalis,nonnullaaliaadiUorum
confolationemaddamus. Sicut ergo
nouumnon eft,impios bonispermi-
xtos elTe, ita nee nouü dici debet, qd*
iufti ab iniuftis affligantur.Sicut enim
bonorum eft proprium fealijscom-
rriunicare,atque fatagere, vt fibi difïi-
miles afiimilentur , vitam icilicet c-
mendando, & corrigendo: Ita & im-
piorum eft, vt quos deprauare nulla-
tenus pofflint perfequantur,atq5 per-
dere ftudeant. ld atteftante fcriptura: Efaiae$9-
Opera (inquit) impiorum inutilia,&
opus iniquitatis in mariibus eorum:
pedes eorum ad malum currunt & fe-
ftinant,vt efFundant fanguinem inno
centem. Vaftitas &contritio in vijs
corum.Iftudautem familiare femperGea, 4,
fuiffè impijs,etiaa mundi initio.innu
mera docent exempla : Abel Chrifti
te-
-ocr page 283-
CAVSM CALAMITAT.
teftirnonio iuftus , nónnc ab impio
fratre fuo Cain cft occifus J Huius ra-
tionem rcddit D.Ioannes: Quoniam
illc ex maligno crat,& eius opera ma-
ligna,fratrisvcroiufta. Et Noenun-
quidapcopriofilio irrifionempafius
c^>? Annonetiam Abraham cumin-
genti timorc, fuae vxoris raptum ab
Abimelechfuibnuit? Ifaacveröper-
fequutionem ab Ifmaele p«rtulifle, te
ftiseft Apoftolus:Sicut(inquit)quifc-
cuadum carncm natus perfequeba-
tur cum quifecundum (piritum : Ita
& nunc : Et lacob timore fratris fui
Efau,exulareeft coactus. lofeph au-
tcm,e6 quod frarres de fcelere pefsi-
mo apud patrem accufafiet,&quod a
patre plus eundis fratribus amaretur,
mittiturincifternarn,5c inde vendi-
. tur Ilmaëlids. Dauid qui fetundum
Dei cor fuit, quantam d Saulc tulit
perfequutionem ? Quoties in an-
. guftijs & mortis periculis fuit con-
ftitutus ? Nónne & Helias Iezabelem.
perlcquentemfugitïlcrcmias inncr-
uum mrffus cit a Phaflur,vt oc Danicl
ia lacum LeonumJEt tres pueri Ana-
nias
Matth.25.
i.Ioan.3.
Gcncf. 9.
Gencf. zo.
Gcncfor.
Galat. 4.
Genef. 27.
Gcncf.}/.
1. Reg. c
19.21.22.
23 24-
j. Rcg. 19
icrem. *o
Damcl.14
Daaicl.3.
-ocr page 284-
I
ft E L G I I.                  16 f
nias,Azarias,Mizaélin caminum ig-
nisardentis?Similia excmpla nónnc
licuitexIob&Tobiapetcre?Iudasvc ...
rö Machabacus cum fratribus,& qui il, .^ a*'J
lisadhaeferant, quot oro incurfiones
hoftium? Quotclades'quotdepraeda-
tiones ferrc coa&i funt? Deniq; quot'
quot fiiere fandi in veterilcge, om-
nes varia efle paifi lcguntur.Huius te-
ftiseft D.Stephanus. Quein(inquit) Aöor. 7,
Prophctarum non funt perfequuti
patres veftn, & occiderunteos,qui
praenuntiabant de aducntu Chrifti.
Et Ifaias:Qin receffita malo,pr^daepa ifai.59.
tuit.Dc perfequutionibus qu« conti-
gerunt tempore noui teftamcti, quid
attinetdicere?Cüa Chrifto nato viqj
ad noftra fecula h?retici multö crude
liflimè Ecclefia diuexarint,aliquando
apcrtoMarte, aliquando dancularijs
oppreffionibus iuftorum, prxeipuo-
rum Ecclefiae membrorum. Eius veto
caput & anteljgnanus Chriitus,quam
crudelia,quamignominiofa aludazis
pertulit, vt omnibus panentiae prac-
beretcxemplum, & viam, quam nos
omncs ingredi eft accefle,fterneret.
hanc
-ocr page 285-
»7o CAVS* CALAMITAT.
AAor.5. hancprcffim iequentcs Apoftoli,ibat
cQeiïa conlpechi conlilij, gaudentes
quoniam digni habiti fuerant pro no-
minclcfucontumeliam pati. Quini-
móocs dempto Ioanefimilitcrcrudc
li ab infïdelibus funtpcrcmpti mortc,
poftqnam innumcris afflidhonibus
toto Apoftolatus lui tempore ad vnü
Iou.16. omnes examinatifuiflent. Iuxtaillud
C^irifti verbum:In mundoprcflliram
habebitis,iedconfidite, egovicimun
d ura.11 los mox funt fequutae innumc
reu martyrum miriades, qui in primiti
uaEcclclia mortem profideacChri-
ft i mftitia,lubentcs oppetiere, aliasqj
atflicrioncspertulerc grauiffimas, de
Hcb.11. quibus Apoftolus:Alijludibria6cvcr
bcra experti,in(üper & vincula & car-
ceres:lapidati(ünt,fe(5tifunt,inocci-
ilone gladij mortui funt,circuicrunt
in mclotis, in pellibus caprinis, cgen-
tes, anguftiati, quibus dignus nö erat
mundusinfollicitudinibus errantes,
inmontibus, & in (peluncis,&:inca-
uernis ten*. Hinc idem vas elec'tionis
poftquam perfequutionum,quas va-
rijsgtukratlacis, Tunotheo memo-
riam
-ocr page 286-
B E L G I I.                 tf\
riam rcfncaflet,hancgcneralem pro-
tulitfcntentiam: Omnesquipièvo-
luntviuerein Chrifto kfu perfequu-2 ximh
tionem patientur. Quisoro rcferat,
quam horrëda intulerint mortis fup- -
plicia feu tormenta fandis fidelibus,
Nero, Domitiasus,Traianus,Mar-
cusAurclius,Scuerus,Maximinus,De
cius,Valcrianus,&Aurelianus,Dio-
cletianus, Iulianus Apoftata, <Sc alij,
quiEcclefiam expanfis vcxillis oppu-
gnarunt? Quatas Chriftianorum ftra-
ges fecerint Pcrfae ? Qujmta crudclita-
te in eos debacchatae lint Barbarae na-
tiones,Vandalorum,Gothorum,Hu*
norum, Longobardorum, Norman-
norum ? Dequibus fic D. Hicrony- D.
mus:Horret animus temporum no- «P
flrorumruinasperfequi.Viginti&eo 10 '
amplius annifunt,quod inter Con-
flantinopolim & Alpes Iulias, quoti-
die Romanus fanguis efFunditur.Scy-
tiam,Thraciam,Maccdoniam, Darda
niam,Daciam,Theflalonicam,Acha-
iam,Epiros,Dalmatiam, cundasquc
Pannonias, Gotthus, Sarmata, Qua-
ds; Alanus, Hunni,Dandali,Marco-
T man-
-ocr page 287-
%7% C AVSjE CALAMITAT.
manni,vaftant,trahunt,rapiüt. Quot
matronae, quot virgines Dei,&inge-
nua nobiliaq; corpora, his beluisfuc*
teludibrio>CaptiEpifcopi, interfefri
Presbytcri,iubuerfae EcckfÏ3er ad alta-
ria ftabulati equi, martyrum effofiac
reliquiïe, & cxtera. Quid dicam de
hsreticis, qui ipfïs Gcntilibus & Bair-
baris maiori properoodum tyranni-
de Ectleiïam Catholicam dilania.-
runt? Difcurrere per (ingulas hxrefes,
atque oftendere, quantis furijsvna-
qucequepiosoppugnauent,immen(i
effet laboris.Cui fuperiedendum cen-
femus, partim quos ex huiusoperis
difcurfu «Sc hxreticorum praefentis
temporis crudelitate, reliquorum fc-
rox ingenium vnicuique fatisinno-
tefecre debeat,vtpote cum omnes eo-
dem furore mentis agantur. Partim
quod Magifternofterlohannes Len-
faeus & Petrus Boifteau,alias Launay>
in libris quos ediderunt de varjjs per-
fequutiombus,quaspij inihoc mun-
do peregrinantes patiuntur, fatis fusè
dehacmateria tradent, & hic qui-
dem
-ocr page 288-
B E L G I ï.                  i7i
«Icm Öallicè,UJe verö Latinc. Partirri
quodhiftoiriogrsphi Ecclefiaftici pe-
ne omnes fimilia plurima contiao
ant. Qjiosquiconiulcrevoluefit, vi-
debit cuiulq; fcèhfc haereticos fempef
animo maxime hoftili efle perfequu-
tos eos.quiCatholica doftrinam & pi
etatem fedabantür. Nos igiturlaco*
nifmo ftudentes , vlterius iftis pro-
bandis immorari nequaquam eft cori
ucnien*. Idautemvnum afl'erereau-
demuSjCatholicos a fidei conftantia,
ob innumeras grauiilimasque perfe-
quutioncs,quas infidelcs ac hsretici
fidelibus intulerunt, haudquaquam
defecifle, nee etiam numeropaucio-
res eiïè fados , ïèd è diuerfo maio-
ri animi alacritate extrema qusque
pcrpeflbs. Cuiusfidelis teftis cit Ter-
tullianus. Plures (inquit) efficimur, i
quotics metimura vobis. Semen efï
fanguis Chriftianorum . Et DiuusIi:cPifta*
Hieronymus. Perfequutionibus Ec/•rhcoPhik
clefia creuit, m artyrijs coronata eft.'
Quod praefiguratum efle in popu-
io liraëlitico videtur, qui quanto
T i
           d
-ocr page 289-
%74 CAVS.E CALAMITAT.
durius ab AEgyptijs fub Pharaonc
premebatur , tanto amplius multi-
ffdl ♦$ plicabatnr.Fluminis impetus letificat
ciuitatem Dei. Cum verö proprium
fit impiorü, quód pios <5c bonos per-
fequantur,crucient,extin&oscupiat:
Cum ab initio mundi & maxime in
primitiua Chrifti Ecclefia improbi
probos,iniufti iuftos,hxretici & bar-
barifidelesfint grauillimè perfequu-
ti,vt edocent fuperius allata exempla.
. Cum Deus afflicliisiuftisfemperfit^p.
* "9"+$ ximus, adeoq; adiutor (vt aitProphe-
ta)in oportunitatibus &intribulati-
one, eofque non modo confoletur,
fedetiam crefcerefaciatmeiïtis acvir
tutibus: Vtique decet Belgas etiamfi
religiofius curriculum huius mortalis
vitx fibi peregifle videantur, fortilïi-
moferreanimo, fuarum facultatum
rapinas, confifcationes, exilia,omni-
umreruminopiam,&amicorumab-
iediffimum contemptum, & perfc-
quutionem,&qujcqueextrema:Illud
lob a. ^°^ cantantcs in cordibus fuis : Si bo-
na fufcepimus de manuDci,quarc mz
la non fuftincamus > Dominus dcdi t,
Do-
-ocr page 290-
BEL'OXI.                   175
Dominusabftulit.Sicur Domino pla-
cuit,ita fa&um eft: Sit ruomen Domi-
ni benedidtum. Quinimö cos cum A-
poftolo gloriari in rribulationibus o-
portet,expendentes earum fructus at-
que vtilitates,de quibus fuperius. Ma-
xime quod inter ipfas affli&ionesac
perfequutioncsDco fint gratiffimi &
longè chariffimi,vtpote qui ab eo tra
ótentur, quomodo excipere foler fu-
oseleftosactenerrimèdiledos. Exe-
plolunt,quos fuperius oftcdimus va-
rijs modis f uifle affliftos.Prctiofa pla- pfal f|
nèinconfpeduDominimors fancto
rum cius. Nunquid xgrumreprobat
medicus illipropinansiuxtaaegritudi
nis exigentiam potiones amaras? Et
pater filium propter dclidia caftigans
odióncillumprofequitur?Imö verö
odiflet,finoncaftigarct:fiilliproani-
mi voluptate laxaret habcnasrfi illum
fibijpfi abiedaeius curarclinqueret.
Hincadmonet Apoftolus, Fili noliHeb.u.
negligere difciplinam Domini,neque
fatigcris dum ab eo argueris: Quem
enimdiligit Dominus caftiga.tDeus
Pater tradcndo in mortem pro noftra
T i om-
-ocr page 291-
H CAVS/E C AL AMITAT.
omniumqueredemptione,vulncran
do propteriniquitates noftras, atte-
rëdopropter fcderanoftrafilium fu-
um vnigenituni;, an non eum dilexit»
Imö verö ob idipfum fuiflc dilediffi-
Matth.3. mum ipfc tcftat9 cft, dü baptizaretur
Manh.i7. chriftus : Dum Te coram difcipulis
transfiguraret, & paulo ante paffio-
ncm,& alias per opera ipfiusfrequen-
tiffimè.Declc(fl:isautem,quodetiani
. dile&iffimi lint eum affliguntur ab
impijs,ipfe apud Zacharia profitetur,
Pfal.10^. dicens:Quitetigerit vos, tangit pupil
lam oculi mei.EtPfalmographus. Fa-
ciensmifericordias Dominus &iudi-
cium omnibus iniuriam patientibus.
ï.Pct.4. Quaproptcr lic omnes Catholieos
exhortatur Diuus Petrus:Chari{ïïmi
nolitepcregrinari in feruorc,qui ad
tentationemvobisfit,quafivobisno-
ui aliquid contingat, (cd communi-
cantes Chrifti paffionibus gaudete, vt
in reuelatione glorix eius gaudeatis,
exultantes.Si exprobramini innomi-
rjeChriftibcatieritis,quoniamquod
cfthonoris}glor}a:,& virtutis Dei,,^c
qui cft fjpiritus, eius fuper vos requie-
-ocr page 292-
• B E L G II. ■ .               177
fcit.C«tcrum ne quis miretur, cur iu-
fti qui a Deo probantur, dile&i, pene
femper ab inipijs p.erfcquutionê fint
paflï. Huius cauliimapctuiflenonin-
cögruumfuerit, vtnëpe intelligatur,
quam impii lint gfequuior.es., finuüqj
declaretLir,iuftos ncquaq meruififea-
pud impios,vtaffligerctur,ab eifq$ tri
bularentur.Nóniieeius caufam aperit
Chriftus,oftendcns quamobrem ip-
£ Apoftoli odio eflent faturi muada-
nis hominibus, atque ab ipfis tolera-
turi perfequutiones. Si(inquit)dcIoaniJ-
mundo fuiffetis , mundus quod fu-
um erat diligeret: Quia v-ero de mun-
do non eftis , fed ego elegt vos de
mundo , propterca odit vos mun-
dus. Non eft feruus maior Domi-
no fuo , fi me perfequuti funt, &
vos pcriequentur . Quibus dupli-
cem odi) & perfequutionis fidelium
caufaminfinuat,& quod nihilcom-
mune cum mundo habeant, & quod
Chrifto adhaireant, illique feruiant.
ïgitur turn quod C H RIST V M fe-
quatur,cui omnes aduerfantur impij
T 4 (mi-
-ocr page 293-
*7« CAVS/fi CALAMITAT.
(militcs fub contrarijs ducibus merc-
teslèmutuö infcftiflïmè profequun-
tur: Et qui odit Dominum,odio pro-
fequitur&feruos) Tum etiamquod
inter cos maxima fit niorum diflimi-
litudo,quae parit in impijs contrarieta
tem & abominationem iuftorum, fci
licet.quod horum conuerfatione,do-
örina, excmpüs arguantur,corripian
Pro.i5. tur,damnentur. Nam(vtcftapudSa-
pientem) Non amat peftilés eü qui fc
ioan.n. corripit. Et apud Ioannem,Nö poteft
mundus odifle vosr^pter me,quia te-
ftimonium perhibeo de illo,quod ma
la finteius opera. Enimuero fï diftin-
ftiusodijiftiuscaufas nofle libet,ex-
pendantur,quaenamin iuftis&maxi-
Sap.2. mèDeifiliooderunt impij. Circum-
ueniamus(inquiüt)iuftum, quoniam
inutiliscft nobis, &contrarius operi-
bus noftris, & improperat nobis pec-
catalegis, & difFamat in nospeccata
difciplinjEnoftra?. Promittit fefcien-
tiam Deihabere,&filium Deifeno-
minat.Faftus eft nobis in tradudionë
cogitationum noftrarum, grauis eft
nobis ad videndum. Quoniam difli-
mi-
-ocr page 294-
B E L G I I.                    179
milis cft alijs vitaillius, & immutatae
funtvixeius.Tanquamriugacesasfti-
ïïiati lumus ab illo:& abftinct fe a vijs
noftris, tanquam ab tmmundicijs,<5c
piKfertnouiflïmaiuftorum. Quibus
fanè innuitur,impios varia perfequi
iniuftis.Nempequod iuftivideantur
aduerfaricommodis &lucrisipforü:
quod pictatisoperibusvacent, qua il-
Ji refugiuntrquod arguant ipforü pec-
cata: quod boni fint nominis, & fan
£tifilij Dei exiftimentur. Quodcogi-
tationesatqj intcntioncs iniquorum
accufando ac damnando propalarc
vidcantur: quod conuerfatione ipfis
fint difïirnilesiquodpcccataipforum
pcrfequantur: quod iniquos vilipen-
dant, & tanquam homines nihili eos
habcant : quod impiorum mortcm
tanquamlongemiferrimam atq5ab-
ominabilcm contemnant, praeferetes
mortemiuftorumquamuis fecundu
faeculumignobilem. Atq; vtifthjecin
iuftis perfequatur, cfficiunt fuperbia,
inuidia,cupiditas, concupifcëtia,qui-
bus omnes impij & maxime haeretici
agutur. Vitiumproindceftimpiorü,
T j
         qluod
i
-ocr page 295-
CALAMITAT.
quod iufti perfequutiones patiantur
nonautem iuftomm,vtpote quimi-
tes fint^mafuetijquietis amantes,pro-
uidentes bona , non tantum coram
Deo,fed etiam coram hominibus, at-
Rom i2. Q^C pacem (iuxta Apoftoli praeceptü)
cum omnibus habentes. Inuidcntias
d. Aug.n. (inquitD.Auguftinus, diabolice,qua
!5.ca.j.De. inuidenc bonis mali. nulla alia caufa
ciutt. Dei. n                       ■ml/-           ■ n.-
ett,quam quiailhbonilunt: iltivero
mali. Enimueroprxterlupcriusalla-
ta,vtconlölatio fitefficacior,& for-
tiori animo perferant Belgae, quae ab
haereticis aut alijs hanc prouinciam
dcpopulantibus fcrrc coguntur,cogi-
tarecos oportct,in fe efl*e'multa,qux
DeioculosotFendant, & quaeanimx
fuae noxiafunt.Multaitem commifif-
fc,quaeplenapurgatione necdum di-
luerunt:Dominum verö tanquam ar-
tis medicina peritiifimum, perfequu-
tionü pharmacis morbis corum con-
uenientibus ipfos veile purgarc, & ab
omni coinquinatione liberare. Qui
enim iftud perpetuó mente voluerit,
quicquidei accideritaduerfitatis, pa-
tienter vtiq; fuftinebit.Fit profe<ft6,vt
tanto
-ocr page 296-
B E L G I I.                    %h
tantopatientius ferm Chimrgi quif-
que toleret, quantö magis putridum
cfle fentit quod iccatur,& timet ne re-
liqua quoq5 putrefcant, fi quid putre-
dinis in mcmbro remaneat. Siint ccr-
tèpeccata afFedionesqae prauar, ani-
marum morbi,u"cut huius (acculi pro-
fperitatcs(recundumD.AuguÜ;im«i\)
animarum vlccra.Scire deinde vnum-
quemq; conuenit,prauam eflc natura
hominum ad omne malunijilliq^ fre-
nis cfTe opus, Atqui Deus illam refre-
narefolct,anguftijs,miferijs,prefl'uris,
pcrfequntionibus,idqueinijspotifli-
munijquos maxime diligit, quofqu«
pr«paratad beatitudinis aeternae pre-
mium, velutioftenfum fuit in exem-'
pliü pró argumento prafenti fupra ei-
tatis.Sieut enim pater farailias in om-
ni generepatientiae probatum famu-
lum ardentius diligere, atque etiam
liberaliusremunerarefolet. Et belli
dux eum militem., qui in pluribuspe-
riculisnon vulnera,nonmortemob-
ire reformidauit, gloriofiori donarc
brauio.Ita prorfus qui aduerfa quecü-
que,forti atque eonftanti pertulcrint
ani-
-ocr page 297-
lU CAV$M CALAMÏTAT.
animo, qui in fc luxuriantem natura
cohibucrint, perpeflis fortiter calami
tatibus , maiori a Deo donabuntur
beatitudinis gloria, delicatius cibabü
tur , vberius diuinitatc fatiabuntur,
profufiusinebriabuntur, ab vbertatc
domus Dei, & torrente volupratis c-
iVeti iuspotabuntur.Bene proindeD.Pe-
trus:Siquid patimini propter iuftitia
M*tth.5. beati.Et Chriftus:Beati cftis Cum ma-
lcdixerintvobishomines,&cum per-
fequuti vos fuerint, & dixerint omne
malum aduerfumvos mentientes $>■
pter me:Gaudete & cxultate, quonia
merces veftracopiofaeft in coelis :fic
cnim pcrfequuti funt prophetas, qui
fuerunt ante vos. Itaq5 quicunq; Bel-
garum direptiones bonorum, exilia,
&qu£q} indigniflïma ab h^reticis pal-
ü funtjCxultét ac fpiritu exiliat, quöd
dignifint habiti apudDeum, vt pro
eius nomine paterentur, atq; cum A-
poftolo dicant: Abfit mihi gloriari,
nifi in cruce Domini noftri Iefu Chri-
calat.6. fti. Et cum B.Iob: Haec mihi confola-
tiQ, vt affl igens me dolore nö parcas.
s. Et Pfalmifta:Bonum mihi quia humi.
liafti
-ocr page 298-
B E L G I I.                 i8j
liafti mc.Etiterum:Caftigans caftiga-
uit me Dominus, m orti non tradidit
me.Sunt fanè affli&iones,dolores,mi-
ferix,exilia,contemptiones, abie&io
ncs,Domini Dei correptiones ac pa-
ternae erga nos bencuolëtiae argumen
ta non contemnenda.Obfecro proin-*•**»*•«.
deomnes, quihuc librö le&uri funt,
neabhorrefcantpropter aduerfos ca-
fus, fed reputent ea quee acciderunt,
non ad interitum, fcd ad correptionc
eflegeneris noüri', omniumqj Belga-
rum Deo ac Regi fidelium,fi tamen i-
pfas calamitates animo patienti pertu
lerint.In patientia veftra(inquit Chri-
ftus)poflidcbitisanimasveftras. Bea- Luc-2L
tus igiturqui fufferttentationë,quo-
niam cu prpbatusfuerit, accipiet co-
ronam vit*,quam repromiut Dcu$Iacobl'
diligentibusfe.
De remedijSiquibus dïtfis ca-
iamitatibus occurripotefl,
Cap.XXFI.
Ha.-
_______il
-ocr page 299-
CAVSA CALAMITAT.
\ Aden9 autumo etle fatis iup4;
rdemonftratum,qucn5 fuerint
jcaulx calamitatumBclgicarü,
& quantum malorum Bclgisfingulas
attulerint.Nuncrettatdeclarem,quo
modoexfinguliscaufisanridotonad-
uerfus eafdem calainitates,quifq; fibi
conficerepoilit:atq; aDco impetrare
vt ab ill is liberentur Bclga;,ac meliori
conditione donentur: Turn ctiam vt
cfïicatiora lint rcmedia,Dcoq; gratio
ra,quid Belgas addcre conueniat.Pri-
mum (eire cöuenit, calamitates haud
quaquaa nobis auerti pofle, nifi cau-
fas vnde ortum (umpfere & incremen
turn, vitemuSjfünditusq; extirpem9,
atq; illarum contrariaamplexemur:
Contrariaenim contrarijs curantur:
Et optimus eft(inquit Cicero) portus
pocnitentize, mutatio condlij. Exem-
pli caufa, offenliis eft Deus indifcipli-
natis Belgarum moribus, varijfcj-, in-
iuftitijs,(qua:pra:fcntesmeruiflecala.
mitates iüpra probauimus) iam iufti-
tiae omnes ftudeamns, peccata in no-
bilipfis crucifigentes,atq5 perfequen-
tcs.Peccatum cfl luxu &faftu? (quib*
Deus
-ocr page 300-
B E L G I I.                  iïf
Deus vel maxime ofïènditur) iam fo-
brieratem,continentiam, humilitatc
illorum loco induamus.Nimis indul-
tum eft hxreticis, & praecipuè Belgij
inuaforibus?Iam demum zelo fidei in
eosaccendamur,& quibuslicetmo-
disacprauis ftudijs eos reprimamus,
Deo & Regi pro cuiufq5 ftatu & ordi-«
nc fortiter militantes. Indulgens edu-
catio iuuenturis, & mala eiufdem in-
ftitutio patriaenocuit. Nunc tandem
operam dent Belgx,vt fuas proles, ab
ipfollatimnutricis lade fandlè edu-
cent & doceant. Senatus indulgentia
& Pralatorum fomnolentia fubditis
calcar addiderunt,vtliberratem afte-
ftarentj&recalcitrarent? Nuncabil-
^is nihil diflimuletur, nihil indulgea-
tutlhbditisj, quod ab illorum vocati-
onealienum fit, ipfisq^ difpendio cflc
poflït.Deniq; peccatumeftneglecl:r-
one, vel contemptione decretorum
SacrofandiConcili; Tridentini? Ula
nunc omnes fimul totis amplcxc-
mur praecordijs, eaque operibus o-
mni conatuimpleamus,nec vnquam
ab illis vel latum vnguem recedamus.
Ex
-ocr page 301-
tU CAVS« CALAMITAT.
;           Ex his plus fatisconfrat,qua arte reme
diumcxcaeteris calamitatum noftra-
rumcaufis, aduerfus affli&iones Bel-
gicasconfkerequifquepofïït. Porrö
vt diuinam fuper nos expanfam iram
auertamus,eaque aucrfa,Deo recon-
ciliemur: reconciliati, tanquam filij
patcrno tra&emur affè&u, ncceflari-
um eft, non modo v t praedi&a fatis ex
primamus, ver um eti am vt quoe hade-
nus a nobis iniquè funt commifla:
quodqueinpraefens tempus noftri e-
mendationem diflulerimus,pcEnitcn
tia diJuamus.Facice(inquit D.Ioanes)
Matth.s. frud9 dignos peen itctia. Etcnim quë-
aditiodö vulnerato non fufficit fpicu-
la decorporecuuKifle, fiquidem Sc
vulneribusmalagmata adhibcrecogi
tur: Sicplancconuenit, non tantum
nouamingredi vitam,verumetiam q
hadtenus animabus noftris vulnera
infliximuSjCurare fatisfaétionis operi
b9 oportet, id requirente Domino cü
locl.2, ait: Cöuertimini ad me toto corde ve
ftro, inieiunio,in fletu, & in plan&u:
Et fcindite corda veftra,&c. Vnde B.
lob.+i. Iob:Dolens,quod cum Deo infipien-
tcr
-ocr page 302-
B E L Q I I.                    %f
ter cflct loquutus, & qu& vltra mo*
dum cius excedcrent fcientiam, ait:
Idcircomcreprchendo,&ago poeni-
tenciam
infauilla «Srcinerc. Quisdct
Belgistalê mcntem? Ecce vnius fer-
monis rationeinfipienterprolati gra-
uiflimamlob agit pocnitétiam,& nos
pigct,quitot tamq5 varijsmodisDc-
um offendimus, fimiliter poenitcre,
atquc
afllimcre noflrum languorem
curatura rcmcdia5 fciücet poenitcntix
opera. Ad poenitentiam nos
inuirant,
inao etiam eö impcllunt non foluni
cxcmpla lob,led etiam Prophetx Da-
uidis, & aliorum plurimorum, qui vt
auerterent
a fc & a fuo populo Dei in-
dignationcm, egerunt poenitentiam
inleiunijs,oratione,cilicïo,lu£hi,ali-
jsque carnis ac fpiritus macerationi-
bus, etiam priufquam manum Dei,
pcrpetratafcclera'punientisfentirent.
Atquinosetiamfiiam diuDei manu
fcnferimus,& calamitatibus gramill
mis opprimamur: in eo tamrn quod
cocpimus p.erfeueramus,poenitcnti*
opera negligentes,abijcicntesq}. Vi-
demus&fcntimus quantum maliac
V          ama-
-ocr page 303-
*84 GAVS* CALAMÏTAT.
amaritudinisfitinvijs,quas hadenus
tnuimus,& refilire nonlibet. Méritis
peccatorumnoftrorumiuftè vapula-
mus, non folum flagcllis, fed&fcoir-
pionibus ,'& pigct dolerc ac deflere
qu? fecimus. Non ignoramus eum,
quem nimisgrauiter ha&enus offcn-
dimus, patrem cfle mifericordiarum,
&Deumtotius coniblationis:illuna
tamen fatisfa&ionis operibus, & vit»
renouatione nobis reconciliarc di£
ferimus, furdaaure cxcipicntes Chri-
fti voccm, nós inuitantis & dicentis:
Venite ad me omncs,qui laboratis,£c
onerati eftis,& ego rcficiam vos.Tol-
liteiugum meumfupervos,&inuc-
Matth.7. nietis requiem animabus veftris. Et
alibi, Intrate per(anguftamporram,
quialataducitadpcrditioncm. Pos-»
nitemini igitur(ficutadmonetD.Pc-
trus)&conuertimini,vt dcleantur pee
cataveftra. Quibus concinunt verba
Apoc 2 Öomini ad Angclum Ephcfin? Ecclo
iïae: Memorefto vnde excideris,&a-
ge poenitentiam, & prima opera tua
& ; Sinautem, venio cicö, & mo-
uebo
-ocr page 304-
B E L G f ï.                    4Sj
ticbo candclabrum mum de loco
fuo. QuicorporcasgrotatjVtrecupe-
rct fanitatcm, non dubitat fumerc
medicam potionem quantumuis
amaram:Et detre&amus ex animo va
carepoenitentiacoperibus,vtapecca-
tis laethalibus liberemur, eorumque
cicatrices obturemus: necnon tan-
tas quibus affligimur auertamus, e*
uadamusque calamirates, fcilicet hst-
reticorum Deo Regique rebelliunt
conuitia,opprobria,contumelias,ob
pj
calumnias, ludibria, irrifiones, ama*
riffimas perfequutiones, indignaspef
cuflioncs, exilia,bonorum rapinas,
crudelia mortis genera, qux Ecclcfia-
fticisinHollandia,Zcelandia,(StFlan-
dria, permultis fHifle illata, longe eft
notiffimum. Quae indubièacciderüt,
vt torpor fpiritus quo langu ebamus,
excuterctur , Deumque toto corde
&opere quaerercmus.QuamrationS
confideransPfalmographus,Deum o
rat inquicns:Implc facies eorum igno
aiinia, &qusrctnom£tuü Domine.
V %           Cui
-ocr page 305-
i9o CAVSjE CALAMITAT.
Kd-77- Cui confonat illud, cum occiderct e*
pfal i os> <luere^ant cum & rcucj:tcbani:ur>
'5' ócdiluculoveniebant adeum. Etre-
morati funt,quia Deus adiutor eft,&
Deusexcelfus redemptor eommeft.
Et multiplicatae fuut iniquita tcs cor ü,
& poftea accclerauerunt. Diuino c-
quidem munere fit > vt flagella oculos
deliquentis( tefte D. Gregorio)aperi-
aut ,quos intcr vitia fècuritas cocca-
bat. Modus igitur quo opprclïi abx-
rumnis releuemur, infirmi curemur,
vapulantcs flagella aucrtamus p Dc-
umque pcccatistnoftris iratö fleüa-
mus, eft refipifcentia, & vita noua,cu
iufta vindicatione peccatorum, feu
voluntaria puni tione eorum,quae ad-
ucrlus Maicltatcm diuinam impiè i
nobis olim funt commifla. Prxterea
cumprimis neceflrariumeft,vtno<fles
dicsque clamemusad Dominum,o-
rantesvtfui Belgij mifcreatur,mifer-
tus pacem ac tranquillitatem reftitu-
at,liberetq5 abijs,quiiammulto tem-
poreipfuminiquifïïmèfunt depopu-
!ati,vaftamaf,atquc horrendum in
modum dilaniarunt.Qups fi a Eelgio
armis
-ocr page 306-
armis folum depellerelibet, fruftrane
uscertèerithominum conatus iterö
atque iterum illis nouas moucntibus
feditiones. Nónne vifi ha&cnus funt,
<quiBeigiumconturbant,quo magis
viribus humanisconam cftcoscohi-
bere,co violcntius, tanquam torren-
tcs rctcnti,omnesremouiflreac perfrc
giflc obiccs, nee non in preceps vchc-
rnëtius diffluxifle,&obuia qiueq; fecu
raptafTe. Potilfima igitur via mcdëdis
malis rclida videtur,fi praedi&is rite a
nobis obferuatis credamus humana
remcdia cfle per fe inutilia, & valere
potius ad agcndas,quam tollendas ca
lamitates confitcamur, fcilicet prins
Chriftigratia vnanimi confenfu, fidc
vnua,& perfcdacharitatenö ftuducri
mus orates demereri: Si ante Deü pee
catis noftris iratum,indefeflis pcibus,
lacrificijs,&,vt diximus, conuerfatio-
nc fanfta, religiofaque omnium de-
cretorum SS Conciiij obferuatione,
nobis nö reconciliaucrimus. Etenini
iicut, qui reus eft \xCx Maieftatis, ct-
iamfia l^dendo abftineat,nihilomi-
nuspocnas commeritas luit: nifi pre-
V 3 ci-
-ocr page 307-
», C            CACAMITAT.
cibusquampoteft obnixiflimcfufi»,
aRegedeli&ifui obtinuerit veniam.
Et medicinee ignaras corpus expur-
gare a multa malorum humorum
colluuic morbum caufante, fi,atten-
tauerit,negle£tis pcritioris medici co-
filijs, frcquentius morbum auget, &
nonunquametiam mortcminfirmo
conciliat.Sic qui diuinam l^fimus Ma
ieftatem, quiq5 carnalibus defiderijs
indulgentes contraximus multa pcc-
catomm colluuiem ,fDei indignatio-
nem nequaquam effugiemusab illis
abftinendo,nifi pariter iuxta Dei vni-
cl animarum noftrarum medici con-
filium,opern eius fcdulb imploraucri
mus,ipfiusq5 iram oratipnibus condi
gnis prius placarc ftuduerimus. O-
randus ergo primum pro praediftis
Deus, & quidem tantum, quantum,
res tant* rogari merëtur. Ac turn dc-
mumShumanis medijs efl: vtendum.
ludithi». Exêplo Moyfis,Iudith, Ezechiae, alio-
rüq5)qui vidorias aduerfus infideles,
lachrymisacprecibusadDeumfufis,
prius promereri ftuducrunt,quam ar
inis viribuscjj humanis obtinerc nitc-
-ocr page 308-
B E L G 11.                 193
rcntut,Dcus compatiens eft,multüqv
mifericors, fiedctur vtiq^ ad mifcri.
córdiam, fi nos comifla deflcndo,vc-
niam humili ac pura mcnte deprccari
fenferit. Etenim quemadmodü pater
filiü immorigerü caftigas, tanidiu fla
gcllat, doncc ex veniac humili implo-
rationCjillü compungi, contnto effe
corde,acdecÖmilïis dolere fenferit.
Ita indubiè non prius Deus mifericor
diarü a Belgis flagella auertet, qua ex
animo eius auxüiü totis pracordijs ef
fiagitemus. Quodfifecerimus,tunc
ïuxtailludDauidis: In Deo faciemus pfai.
virtute, & ipfe ad nihilü deduect ini-
mieosnoftros. Defperatè fanènimis
agrotat,quin öcincurabilis effyqui fu-
am agnofcere3egritudinem,& medici
implorareopërccufat.Agedüergocu
non fit abbreuiata manus Domini.vt
faluare nequeat, neq- aggrauata auris
vt audire nolit, die ac node oremus,
plorem'jdeprecemurjObfccrem^ob-
teftemurq-Dei^vtnoftri mifereatur,
magnamqj aduerfus Belgas indigna-
tionë remittat,flagella noftras iniqui-
tates vindicantia ab ij ei at. Fidclis
V 4
           cft,
-ocr page 309-
t9*         CAVSM CALAMITAT.
c(i', cxaudict vtiquc ficut promifitfï
orationibusperieucrantesintcnderi-
mus. Tanto equidcm noftraefalu-
tis dcfiderio tcnctur,vt ad fuiinuoca-
Lnc.it, tioncm nos inuitct,;diccns: Petite &
accripietis,qrite <& inuenictis: pulfarc,
& apcrieturvobis.Et apiidPfalmifta:
9' Inuocamcindictribulationiseruam
te,& honorificabisme. Quod fi quis
de precum fuarum dignitatc,ob mul-
titudinemöc enormiratem fcclerum.
diiïiclat,(aequecnimrarum eft,quod
prcctó maioribus precibus indigcat)
eas fanétorum fulciatprecibus.Adhi-
beatpro fc interceflbres, Bcatiflima
pei Genitricem Mariam,miferorum
adtio ca tam optim am, omnesque fan
ftos noftrsc falutis maximo flagran-
tes deiiderio.HorumfufFragio fahus
cumfiduciaacccdat ad thronummi-
fcricordijc Chrifti,&proculdubio cx-
audictur.Nam (teftcApoftolo)Dcus
diucs cflin omnes, qui inuocSt cum.
. Omniscnimquicunquc inuocauerit
nomen Domini faluus crit. Promifït
qui promiflaretradarenefcit.Amen,
, Amen(inquit) dico vobis: Si quid pc-
i
-ocr page 310-
BEL6II.                  i»5
ticritis patrcm in nominc mco. dabit
vobis.Etalibi.Omniaquaecunque pe- *
ticritis in oratione credentes.accipie-
tis. Innumera (lint huiusargumenti
loca,quibus ad oratione excitamur,
atquead fpem exauditionis plurirnü
animamur. Vt autcm acceptior fit no
ftra oratio, apprimè iuucrit, fi in illa
noftraparentumquenoftrorum pee
cata confiteamur,ac defleamus.Si ag-
nofcamus peccatis noftris efle haud
condignas.quas in illorum vindi&am
patimur calam itates:Si diuinam in o-
mnibus commendernus iuftitiam:Si
mifcrias calamitatcsquc noftras com
memorandOjdc iniurijs in Dcum lan
öosquecommiflis magis doleamus,
quam de noftris miferijs & affiidio-
nibus,pcrfequutionibus,&anguftijs.
Quamorandimethodü fequuti funt
Daniel,Ezcchias, &quicunque inan-
guftijs cöftitutijDcum ora(Te,atq; ex-
auditi Icgun tur .Nobis(ai t Daniel)cö-
fufiofacici, Regibus noftris &parri-
bus noftris, tibi autem Domino Deo
noftro mifericordia & propitiatio,
quia rccCüimus a te, & non audiui-
V 5
           mus
-ocr page 311-
*9l CAVSM CALAMÏTAT.
mus voceDomini Dei noilri, & caetc
ra quae apud eü habentur. Quantae ve-
rö virtutis haec cius oratio fuerit,do-
cuitGabricl Archagelus adeummiC-
fus,eademorationefinita. Itaq5 cum
nimis multa fint, & longe grauiffima
peccata & fcelcra , quibus Deumcle-
mentiflïmum offëndimus, necleuio-
ribüscalamitatibuspremamur:quam
qui formam orandi & modum nobis
reliqueruntjfi ab his releuari defidera
mus,illosaEmulemur, orationes pro
communi Belgarum falute frequente
inus,noftracöfiteamur ac defleamus
peccata, eaq^ deplorando, mifericor-
diam noftri faluatoris, fedulö implo-
remus.
Atq5 vt tandem aliquando praefen-
ti tradatui coronidem afcribamus,o-
ro obtcftorqj omnesBclgas,&quicu-
quehoc opufculu lecl;urifunt,vtmc-
cum infpirituhumilitatis,& animo
contnto DominüDcü orcnt,dicct es:
Oratio adDeum 'vice Epilogi.
C*p.XXVlL
Ora-
-ocr page 312-
B I L G 11.                  197
ORATIO.
^Omine Deus mifcricordiaru,
]Pater,<5c Deus totius cölolano-
_jnis,viquequo patieris nos.quos
hadenustot tantilqi benencijs dona-
fti,opprimicalamitatibni>Vrqueqi'.o
noftridominabunturinimicitui? VT-
quequo religionera auitam tuumque
cultum peflundabunc, qui nul luis
funtreligionis:tevcropeccatifaciunt
authorem ? Magna certe fucrunt pec-
cata noftra, quae mcruerunt,vta tam
impijs hominibus:atqucetiam in ijs
qu^ptiofioranobis eflc debcnt,qua
qcquidin hoc müdopoffidetur,itiiö
& vita propria puniamur. Magna, in-
qua,fucre pcccata,q te Patre benignit
fimu ad tanta indignationé prouoca-
uerüt,atq5 pertraxerüt ad ta graué vin
dicationem.Prorfus ex calamitatibus
nos premétibus fatis intelligimiiSjqcP
Deus nÖ voles iniquitate tu fis,quod-
que odifti oës qui operantur iniquita pfal.5.
tem.Scimusettéac fentimus,quama- !
lum Sc amamm fit,reliquiffe teDomi
num Deum noftrum, &nonfuifleti-
morem tuum apud nos. Expcrimur
d
-ocr page 313-
»»« CAVSA GALAWITAT.
deinde verumeflêilludSapientis: Iu-
Ctitiaeleuat gentetn,miferos autcni
facitpopulospeccatum .NónneBel-
gae,qui olim apud te Deus nofter & o-
mnes nationes fucruat,per Iuftitiam,
quamtcnaciflimè fcruabant gratiac
celebres, hodie per illius negle&ionc
grauifïïmis atteri miferijs, aefcruitu-
teplufquam Aegyptiacafubdi viden-
tur?Atquidominator DomineDeus,
mifcricors 3c clemcns,paticns & mul-
taemiferationis acverax,qui cuftodis
milcricordiam in millia:qui aufersin-
iquitatem & peccata: Qui no vis mor-
tempeccatoris,fed magis vt conuer-
tatur & viuat: Memento quxfumus
tui caduci plafmatis, memento mife-
ricordiarumjquibuspocnitentcspro-
fequifoles.Exanimo equidem poeni-
tetnoscommiilbruni aducrlus tuam
Maieftatem: Lapfusnoftros non mi-
mis enorm es, quam varios confitc-
mur,dolemusatquc deflcmus,tuam
fupplicantes mifcricordiam.Eya ergo
dulciflimc Deus,nos crige lapfos^erra
ticas oues tuas require propitius:ad te
teuertctcs d ulciflïmis humcris tuis ex-
ci-
-ocr page 314-
B E L Q I I.                 19»
cïpe, pocnitêtes,|deploratesq; noftroi
errores confolare: ncc non mifcrijs Sc
calamitatibusoppreflbs,recrea:libera
nosdemanibushoftium noftrorum:
aperi oculos tuos,& vide defolationo
noftram.Da nobis auxilium de tribu-
latione, quia vana eft falushominia.
Inclina Deus aurcm tuam ad preces,
quas ante facicm tuam, non in iuftifi-
cationibus noftris, fed in tuis mifera-
tionibus multis proflernimus.Exaudi
Pomine,placareDominc,attende öc
proptertemctipfumDeus noftermi-
lcrcre.Mifertus tanta nos gratia dona,
vt fpiritu renouati,te pura mentc Sc
corpore in hac mortali vita,fic cordc,
ore,opere colamus, ficlaudemus, fic
glorificemus,fic adoremus,vt hxc ip-
fa in cxlcfti beatitudinc,liberiab om-
nibus peccatis ac miferijs, tua perfru-
entes exoptatifïïma vifione, in seter*
num tibi Domino noftro, cura
fandis omnibus lxti ex-
hibere mereamur.
Amen.
Soli Deo honor & gloria
-ocr page 315-
Libellus ifte continens explicd-
tione caufarum,ob quas BelgtH
afjligitur,nihil habet quod Ca-
tholtcx, do£trm& aduerfetur,fèd
multa compleffitur3ad commit
tie <vtditatem fcitu necejfaria.
jirnoldus 2ldafius S. Theo*
logtA Licentiatus EccUJia
ISlamurcen.Decmus.
*
.