|
BARTHOLOMAEI LATOMI AD
cpiftolam quandam Martini Bucceri dedifpen*
fatione Êuchariftiae,&ïnuocatione diuo»
rum, 8c de coelibatu facerdotum, in
qua interim Ecdeftse 8c fan»
(florum patrum autho*
ritas acerrime de
fenditur*
|
|||||||||
|
eOLONIAEex officina Melehiorfc
fiani. Anno M. O, XLI1II, *
|
|||||||||
|
♦ , ::. .
|
|||||||||
|
D- MARTINO ■
BVCCERO BARTHOLO*
maeusLatomus LL, Do»
dor S. D,
VM hi's diebus ex_auja dom urn
redrjfTem,inueni literas tuas cu fcri* pto Philippi contra delecTros Cieri Coloniêfis,quodad memififti,Ex ïitcris intcUexi ftudium tuum SCcu ram in negocio religïonis, Sc quod nonnihilofFenfionisconceperis aducrium me, quod in fermonibus meis a vobis diffentire dicar. De fcri* pto Philippi petis a me,vt id Iegam diligenter.et refcri bam ad te,quid in eo deiïderem, aut quid maxime re* prehendendum efle putem:fore apud te vnum,quica-^r" quid fcripfiflem,ne(£ ad alium peruenturum efle.Ad haec vt paucis tibi refpondeam, ac morem geram vo* luntati tua?,primum iüud abs te peto,ne me putes mu taffe fententiam,et nunc aliud fentire,^ olim fènferim. Deinde,ne meexiftimes quafi Theologum tecum de (eendere in certamen, fed tanquam vnum de plebe obfequi voluiffe petitioni tu^quam negligendam ef» fc non duxi,vel propter amicitiam, qua» mihi Argen* tinae tecum contradïa fuit, vel quia tanto ftudio obfc* crafli me,vt fine pudore recufare non poflïm, Ego in A n
|
||||
|
HBSPONSIO BART. LA'TOMI
«cognitione facraru m literarum verfatus no fum,nec|t
eam curam ad me pertinere putaui, fed (1 quid intel* ligo3aut etiam iudico de his rebus,quae per ora omni* um hodie volitant, id fuppetit mihi ex communibus locis, quospartim legendo fuccifiuis horis, partim audiendo multis&: varrjs occafïonibus collegi. Et* enim multisiam annis nullus pene angulus tamoba fcurusin Germania fait, inquonon apparuerintli» belli quaeftionum Theologicarum, aut in quo voces concionantium difputantiumveconuitianon perfo» nuerinttSed reprehendis fortafTe me, quod huic ftu* dio deditus non fim ♦ Refpondeo varias efTe,vt in vi« ta hominum, ita in Ecclefia Dei muneru fun&iones: alij terram colunt,alrj exercent artes,alrj docent,ali) im» perant, alrj feruiunt Euangelio}& rei diuinx opera na uant, Quod R omnes vni ftudio addicli eflemus, ca« reret Ecclefia necefTarrjs pracfidtjs, nee diu huc ftatum tueri poffet. Ego priorem partem setatis meae cofum pfi in Gymnajijs,non ignaue,vt opinor,nuc ad Rem* publicam me contuli, quod ita 8c natura mea,cV for* tuna hortari videbatur.Hancelegi fpartamT qua cona tentus iu m, atq? vtinam eam pro dignitate ad vtilita* tem multorum omare poflemmon viliores,credemi hi, partes, g ff concionator eflem in Ecclefia, fuftinere me putarem. Sed cur difputas, inquis, de religione,fï Theologus non es C Cur difputat tota hodie Gcrma» nia?
|
||||||||||
|
/■'
|
||||||||||
|
EPIST. BVCCERL
|
|||||||
|
'
|
|||||||
|
niafcurindocirimulti&prophani hoc peffime fad*
unt,quos a vobis exritatos eitc video f An cum mulis erculae in balneis & conuiurjs de Euchariftia, de fan* dlorum inuocatione, de Miffa,de multis alqs magnis & inufïtatis rebus garriunt:ego (ïcubi in virorum co* greffum incidero, vbi multa pariter abfurda, nmlta indigna audiuntur,ita lentus ac patiens ero,vt nihil ia omnium fcrmonc eloquar-T'prdertim cum interdum prouocari meabaliquo,&:meam expeti fententiam vidcaCHac funt difputationes mea?,de qu ibus audifle te fcribis in epiftola tua,qug fi ofFendunt aliquê,culpa imputct i)s,qui hanc licentiam inuexerunt in Ger ma» nia,nullumc|j fere locum vacuüm ab eareliquerunt* Sed vt ad rem vcnia.fcribis ad te delatum effe non, per leues homincs,me fumpfifTe mihi iure diuino afle / rereinuocationemdiuorum,&quoda facerdotibus z ccclibatus exigendus fit.Itemjquod ftudiofe defende refoleam,partemfacramenti tantum in Euchariftia) difpenfari.Hsec ita ad te delata effe, vt credam Bucce* re tibi, quem cauffam fingendi nullam habere arbi* tror, tamen non poflum sequo animo ferre delatoxis vanitatem,qui de fermonibus meis fi quid dixit,in eo fortaffe mentitus non eft, fed quod vllam diuini vel humanietiam iuris facultatem mihiinhac caufla ar*J i:ogauerim,in hoc faneimpudenter,quod in mentem! ei vcnit,id dicere quoqj non puduit-♦ Sed mitto delaV A iij to*
|
|||||||
|
RESPONSIO HART. LATOM!
torefti» Rcfpodeo tibi de Euchariftia primu,mefem p er in ca opinione fuiflie ,m aioF£ auth oritate fretus,vt geredere tantundê fub vna fpecie cotineri3quatu m fub duabus.Ita em Augu (ïi nus,ica Bcclefia pluscj mille an nis crediditQuid cm feruator nofter Ch?us,cu in cce na xlla panê folum tcnës,hoc eft corpus meu,diceret,tu n no vei?£ 8C perfecT:» corpus extitifle credis C Et rurfus fum pto calice,cum diceret,hic cft fanguis mcus, tu no va& in corpore fanguinê,fèd fufum ia per vulnera, d>C a corpore feiun<fhim fuiffe putabis K Num igit falfus fait ChriftuSjCÜ de folo pane corpus, de folo vino fan, guinê fuum dixitC'nifijortejxangue^ corpus,necfan* guinê commiftum carni, fed priusg funderet in cru* ce,in facramento ia fufu m intellexit.Quod (ï abfurd a cft,cjd aliud dicipoteft,nifi vnum &indiuiduum cor puseffe fub fpecie panis 8>C vini, 8c idê ipfum corpus fub altera fpecie tatum contineriCEtem diuidi nopo» teft,qd vnum folum Sc indiuiduue(t,nec G fpecics fa< cramêti dug funt,idcirco diuifum eft corpus, nee G v* na fpecieSjidcirco Sc corpus vnum eft, fed vnum nu* mero corpus,cja fubftatia vnum eft, qd nee diuidi in partes,nec in aliud quiccj difcerni,cu vnum fi^poteft» Sed cur mutaSjincjSjChrifti inftitutum,qlioc/acramê turn porrexit fub vtracp fpecie difcipulisCPorrexit,fas» teor3fed idcirco no vetiiit}q minus fub vna quoqj fpe* cie porrigeretur fidelibus,praefertim cu ip fe eodê moj do duobus difcipulis poftrefurre<flionê,vt fentit Au* |
||||||
|
Oyy-fi
|
||||||
|
■■>■■«.......
|
||||||
|
AD EPIST. BVCCER1,
guftinuSjporrexerit«Deinde porrexft fblis apoftoïis,
id cjd Ecdefia etiamnu obfêruat in facerdonbus,qui cufintminiftriEcclefiéCj&racra illam ccenam pera* gantpopuli nomine3recT:eimitantur inftitucu Magi* ftri eodem ritu3quo ipfe prodidit .Iuflï aut hoc ipfum facere in memoria ipfïus3palTionê quoc^ reprcfentant fub corpon's Sc fanguinis imagine,Corpus em fufpê* fum in ligno profudit fanguinê,&vtrucp feparatu ab altero redêptionis noftre munus impleuit,Audio,ina gs,qua£ dicis de facerdotibus,fed cur laicis fpecies vi» ni adêpta eft,cü Paulus ea Corinthï)s,&: prima Eccle* fia omnibus fidelibus porrexeric» Dico licuiffe hoc in prima Ecclefia3&: hodie licere:nifi antiquatu eflet mul toi^ tempor^ confenfüj&T poftea decreto Ecclefiae ab* rogatu.Cum em rudis adhuc eflet prima Ecclefiajritu a Chrifto acceptü retigioiè tenuit,donec dodla a patri bus intellexit vtracp fpeciê conuenire facerdotibus,laa icos folo pane cotentos efle pofle. Itace hunc ritu dein ceps tenuit multis feculis3donec Huititai?2haere(ïs de* creto cauflam dedit.In Bafilicnfl igitur cocilio, vtno fti,calicis vfus ademptus eft Iaicis,non vt frauderêtur participatione fanguinis Chrifti, quem nihilo minus fub pane confecrato percipiunt,fed vt tollerètur error fimplicium, qui putabat a corporc feiunclum fangui ■acm,8c in duobus facramenti's Chriftum diuifum ef fe,Sed 8c aliac cauffac fuerunt no lcues,quae referuntur Th
|
||||
|
RESPONSIO BART. LATOMI
a Theoïogis,quas qui'a non ignoras, confulco prxter*
mitto. Verum vtcuncp fit,mihi fatfs effedebet, quod 'Eccleiïae ita placuit,cuius au thoritas contemnêda non eft,& in qua jnquiri nephas effe puto♦ Sed negas fora tafTe Ecclefiam fuifle,quac hoc {ïatucrit,prim una quia Grasci non interfuerint,üaqj non fuiffe vniuerfale coa cilium, Deinde fchifma extitifTe inter fummum Poti ficem, 8c eos qui Bafilese congregati fuerutt De Grae* cis refpondeo,quod fchifmatid fuerint, Sc fint hodie, propcer articulu de fpintus fanAi proceflïone3in quo Sc alrjs plerifc^ diflenfiunt a Latina 8c vera Bccle(ia,8^ ab eadêiam olim difcefferunt.Quod ad Potificem ata ti'nct,isprinuimapprobauit Badlicnfe conciliumSC acfla eiufdem,praerertim contra Bohgmos,decreto co* Hrimuit* Deinde mu tam' t fententiam, id quod facere nee potait, nee debuit,& conatus eft difloluere conci Uu, quod a Martino Pontifice inftitutum, ab ipfo co« firmatum fueratJüud tamen fatis conftat, couentum itlum,qui cum Pontifice Ferrariae primu,deinde Fio* rentiïe congregatus fuit,neque improbafTe decretum hoc,quod de difpêfanda Buchariftta faclum £uit,neq^ frinterfaiffet,improbaturum fuiffe,praefertim cum ia ante inConftantienfi concilio Huffitanah^refis da« mnata effet.Sed qualifcucp fuerit illa congregatio,ego exiftimo authoritatemBcclefiaepeneseos fuiffe,qui nomaic cius conuenerant/ecundum Chrifti promif* |
|||||||
|
fum,
|
|||||||
|
AD EPIST. BVCCERI,
fum,qui' ait:Si duo ex vobis cofenferint fuper terram,
de omni re,quam petierint,fiet illis a patre meo,qui eft in ccelis» Vbi enim funt duo vel tres congregati in no* mine meo,ego cu eis fum, Quibus verbis clarius dici nihil potuic, omitto quod alibi toties fpiritus fandus Ecclefi'ar prornittitur.Sed dicis fortafle, eos qui in con cilio fuerunt,non Chrifti,fed fuo nomine coa&osfu* iflfejVtquinon quzefierint Ecclefisevnitatem,fedfuis rationibus^luduerint, oppugnarint Pontificem)& quicquid libuerit5fuo arbitratu decreuerint.Hoc diffï cile didlu eft, nedum creditu,tot tantosqj viros conuc niffe,vt aliud qucererent,cp Ecdefise vnitatcm3pr«efer» tim cum hoc ipfum concilium duobus ante concilrjs, qua» prseceflerantjSenenfi Sc Conftantienfi, conftitu» tum fuifTet3& poftea confirmatum,vt dixi,non a Mar tino tantum,fed etiam ab ipfo Eugenio Pontifice, qui has turbas poftea excitauit, Sed efto, fuerint nonnulli ex tanto numero improbi,fuerint illi ipfi etia,qui prsc» fuerint concilio, tentarint aliquid contra Pontificem, quod inconfultum fuerit3quod Ecclefiam turbarit,an idcirco minus legitimum fuit concilium ? Iniufti, in» quis, erant homines 8>C ambitiofi, nee ad tantam rem gerendam idoneüQuidttu reges,etiam{i tyranni fint, reges non effe putasCEpifcopos,etiamfi mali fint,epif» copos efle negas?Cur igitur Caiaphas PontifexCCur Ifcariotes apoftolus ? Multurefcrt,quo nomine quid' 6 facias,
|
||||
|
RESPONSIO BART. LATOMI
faa'as}quah'fcunc^ fis3qui faas, An no in nomi'ne Chri
fh'eieceruntdaemonia,etiamqui de numero Chrifti non eranfTQuomodo aut prophetauit Caiaphas C v* trum quia IudseusCan quia Pontifex erat <! Quid ita? quia hunc ordinê Deus in Ecctefta effe voluit, nee no malo facerdoti,non quia malus, fed quia facerdos eft, hanc vim &poteftatêcontuliticaqj dixit Pilato:Non haberes poteftatê in me^ifi cibi data effet defupcr. Ec Paulus iuttit obedire magiftratui etüT difcolo,cja a De=> o efTet. Etem verax 8t iuftus cft Deus, qm cum iubet nos parere magiftratui,quc ipfe dat nobis, quid aliud iube^nifi vtparendoobtemperemus voluntati fax? Quaobrem veread Romanos fcriptü eft: Qiu' pote=> ftatirefiftit,Deiordinatioirefiftit,nec vlla excufatioe, <j aliter facit,culpa contumacias purgare poteft, Quid igitCÏniuftus eft Deus,cj malos nobis dat Epifcopos? minime vero.Sed ita vifu m eft ei3cj fapiêtia fua guber* nat óïs^Sc fepe ita meretur peccata noflra,ficut fcriptü eft: Dabo tibi regem in furore meo,Et:Ecce ego fufci* tabo paftorëmterra,c| derelicflano viïïtabit?difperfum noqu^retjCotritum non fanabi^&c.Quaobrem qua* uis multos tales retroadis teporibus habuerit38«f hodi e fortaffe habeat Ecdefia,tamc qu^ gerunt ab illis,&Tirt hac vfcp die gefta funt,ordine gefta funt,& rata mane re debet. Aliog nihil certu Sc firmu haberet, nec^ vita hgc noftra,necp religio/ed oïm rei^, a<flionumcp hu* (èfibHbf |
|||||
|
AÖ ÊPIST. BVCCERT.
mea de Euchariftia, de qua aliter fentire nodum pof*
fum,nec finit confdentia meajdonec meliora vidcro» Venio ad inuocationê diuoi^de qua vtina illud ve*
re dicere pofle3ita viuere nos,vt infirmitatibus noftris fubleuadis coeleftia prscfidia neceflaria no effencNort £ mukus ero in hac parte fermois,rem tribus verbis ab* ^ foluaJilud fepe dixi,&:hodie dico,inuocationê diuoi^ a fandlis patnbus,nêpe Chryfoftomo^mbrofio.Hie^ ronymo^uguftinQjGregon^multifcp alrjs fancliffi- mis docTriffimisc^ viris afferi,eacp ant^milkdj: duceti tos annos fuifle in Ecclefia)&: inde vfcjj ad nos propa* gata efle,His addo fcriptur? authoritatê. Hiere ♦ XV* Si fteterint,inc[t, Moyfes & Samuel cora me, no eft ala mea ad populu iftum.Et II. Machab,X V, Iudas dux populi videt Hieremia mulds retro annis defundu vi ta,orantê pro populo.&ciuitate fancïa Hierufalê.Qug fcripturg meo iudicio ita apertg funt,vt nulla orone la* befacftari poffint.Qind em contra dici poteft, qd vera &Tprobabiliratioe (ubfiftatCConant quidëaduerfarij, fed ego no video,c|d proficiat5aut omino proficere pof fint,nifi qd vereor,ne apud eos hasc femel ftc£ fentêtia, oppugnare quicqd a Rom, Potifice profedu in Eccle fia,quicquid authoritateeius de religioe conftitutu üt. Reftat vt de conubrjs facerdotu tibi refpondea^de q illud affirmarepoffum^uüa de re minus follicitu me efle,aut fuiffe vnqua, c| de facerdotu vel ccelibatu vel B ij connua
|
||||
|
R.ESPÖNSÏO BART.'LATGMI
connubio, modo honefte & cafte viuant,Geut decet
Eccleföe miniftros.Itacp iurareaufim,nullum locum in difputationibus meis rariorem fuiffe, quemcp libê* tius in omni fermöe praeterierim. Quam^ illud igno rari non poteft,Ecdcfiam interdixifïe connubfa facera I dotibuSjidq^ decretum primum Ckmentisilliusfua iffctraditur,qiu in Pontificatu quartus a Petrofuit,
Hoc decretum Cahftus poftea Sc cseteri fummi Pon* tifices confirmarunt,addita conciliorum authoritate, ex quo ad hoc vïcp tempus facerdotes Sc Clerici in ve ra &Tcatholica Ecclefia coelibatum coluerunt.Sed qug* risforta(re}quidfentiam detjs,quicontra haccdecreta vxores duxerut.Dico eos commififfe contra Ecclefia, 8c pcfiu's canonicis obnoxios effe.recTre ne,an TecuSjVi» derint rj,qui fapientius ifta difputantMihi certe vide tur errorê Ecclefiae ( Q tamen errat illa ) ferendum effe potius,cxT quafi iniuriam accipiendam, cp ab inftitutis illtüs recedendum.Nam (i parêcibus debemus hono* rem hunc,vtetiamfiquid minus iufte acprudêterim perent^amen pareamus eorum voluntati,& pio obfe quio morêgeramus.quanto magiseo animo ergaEc defiam efledebemus3quegenuit nosin Chrifto,&:aïï menta falutisnobis quotidiein vitaaeternam fuppedi tafTSed negas vltra vires quenquaoneranduefle.Faa tnorfiquidê vltra vires.Sed Paulo laborantirefpofum fuit,fufficittibigratiamea,EtChriftus in Euangelio fruftra
|
|||||||
|
■
■ |
|||||||
|
—____
|
|||||||
|
AD Ef>IST.
frtiftra laudaret Eunuchos, qui fe caftrarêt propter re
gnum Dei,fi nemo eam puritatem aflequi poffet. Vf
res noftras tenues,atqp adeo nullas funt,fed adiuüat ea*
Chriftus,qui diligit nos, 8c adeft rjs,qui agnofcunt fa
am imbecillitatem,et prsefidium eius implorant.Muf
tos Ethnicos homines pure& cafte vixiffe legimus*
Quid'TnoSjqui Ghrifto initiati fumus,an molliores eri
musCVbi igitur crux illa Chrifti imitatrix? vbi carnis
mortificatio? mundi contemptus? an verbo tantum
praedicantur ifta, nee re praeftanda funt? Audi Ghri*
ftum monentem:Qui non tollitcrucem fuam,inquit,
& fequitur me, non poteft meus eiTe difcipulus»Et a«
lio in !oco:Regnum coelorum vim patitur^et violenti
rapiuntilludt Quam vim putasintelligi,ni(iquaead*
fertur carni atcp ÜbidiniCltac^ (1 fecudum carnem vi*
xerimus, moriemun Sin fpiritu vim carnis mortifica
uerimus,viuemns. At cocedis ifta3opinor,illud tamert
reprehendis, cumquifcp proprium donumhabeat,
vt inquit Paulus, connubij ius adempttim efle facen»
dotibus }quiomnesfortaffe continerenon poffunt*
Quid t te facerdotem quisq fieri coegitC Sciebas qux
lex eflet pofita huic of dini, quae vitse conditio, cur te
ad ccelibatum adftrinxiftiClmprudês feci,inquis. Da
igitur poenas imprudentiae tua?, Sc pugna, quoad vi^
ueSjContralibidinem.Laborabis cum Paulo,cum alijs
mulusptjsck: fandishominibuSjfed & vinces cum
B it)
|
||||
|
RESPONSrO BART. LATOMI
cifdem,&: iuuabit te Chriftus. Fiddis cnim ^ qui non patietur te tentari vltraid,quod potes.Quod
ü dubitas de coelefti prcdïdio,iam proditor es tui ipfï* us,8c non humana modo,fed Sc cceleftia arma prof]* ciSjindignus Dei auxüio,de cuius defperafti mifericor dia, & cuius bonitati te credere noluifti, Sed quid o* pus eftjinquiSjVenire in hanc neceflfitatem, Sc liberta* tem laqueo ornari,eum prima Ecclefia 8c Paulas per* mittant conubia facerdotibus?De prima Ecclefa nca fcio, nidquodapparetex veteribuspatrumdecrctis, ex maritis aliquando facerdotes fierilicuiffe, opinor propter ordinis infrequentiam, nuquam permiffum fuifTe, prasfertim in occidentali Ecclefia, vt facerdotes vxores ducerent, Paulus certe,etfi dicit melius effe nu bere,^ vri, tamen non tam videtur permittere connu bia fidelibus, g ccelibatu fuaderc» Eatenus enim pro» batconnubium,vttantummodo dicatnon peccarc cum, qui nubat: ccelibatum autem Sc fuadet Corin* thi)st 8c ita commendat, vt fuo exemplo omnes cceli* beseffe velit. Bonumeftjinquitjhomini mulierênon tangere.Et; Volo vos omnes efle,ficut meipfum, Di« co autem non nuptis, fèd viduis, Bonum eft illis3(i (ïc permanferint, (leut & ego ♦ Et in fine eiufdem capitis: Cui vult m ulier nubat, beatior autê erit fi ficperman* ferit,fecundum meum confilium.Sed & cauflas inte* rim ad dit, cur ita exiftimet ♦ Volo vos,inq\iit,(ine(oU licitu*
|
|||||
|
.
|
|||||
|
AD EP.IST. BVCCERfc
Iidtudine efTe.Qui fine vxore eft3 follicitus eft eorum,
quas domini funt, quomodo placeat Deo: quiautem cum vxore eft, (bllicitus efteorum3qu£emundifunt, quomodo placeat vxori,et a domino dfuifus eftJtac|j ad Timotheum digamos arcet a rninifterio Ecclefia?, tanquam fndi'gnos. Oportet3inquit,Epifcopum frre* prehenfibilem e{Te,vnius vxori's virum ,fobrium,or* natum, pudicwm. Et poft in V* cap, Vidua eligatur non minus fexaginta annorum3quaEfuerit vnius viri vxor,in operibus bonis teftimonium habens.Et cauf fam moxexprimiuViduaSjinquitjadolefcêtiores deui ta»Cum enim luxuriatg fuerint, in Chrifto nubere vo lunt,habentes damnationê,quia prima fïdem irritant fccerunt» Vides his verbis Buccere3quid velit Paulus, quatoftudiocommendetcoelibatuomnibus3quanta cun(ftatione nuptias non nifi infïrmis concedat.Qiücf ergoCnum infirmi funt omnes Euangelici» aflfertores religioniSjVindices Ecclefiae, veteris difciplinx inftait» ratores1» Nolo iudicarequenquam, fua cuiufc]? iudex efto confcientia, tamen impudens fim Buccere , nec|; ignefcas rnihi, d mentiar: vt quifcp fe dedit Euagelio, & in vefti^ ordinem cooptatus cft (miniftros Euan* gelirj et facerdotes dico)etiafi ante inculpate vixerat,ta* men continuo quafi crimen fit coelibatus} implicat fc matrimonio,non libidine3vtego opinor,fed vt multi interpretatur,quafi odio quoda veteris Ecclefe: ne fi maneat
|
||||
|
RESpONSIO BART. LATOMI
maneat in priori inftituto, non viuat quidê homftius,
fcd confentire Clcro papiftico,& Antichrifti' rcgnum approbare Videatur ♦QuaseftiftadiiTidendi libido^ Ago libere têcum Buccere pro natura ingenrj mei,hu manitate fretus atqp etiam cequitate tua♦ Peflïma efl; haec mens veftra,(ï hoc facitis, plena odtj, plena male* uolentiae. Si quid vict) eft in Bcckiia, tollatur per vos, faüêbimus virtuti ve{tras,atcp etiamfortes docloftp viros praedicabimus. Quod fi ea tentare pergitis3quae pia&vtilia iudicauitantiquitas, Ecckfia conftituit, conknfus orbis Chriftiani pertotfeculacomproba* uit,videte ne rem arduam magis, q fpeciofam molia» mini,indignam vobis,intokradam omnibus.Quam ctiamfiperfeceritis felicesoperuminhacvita, voto^ rumc^ compotcsjtamen iudicium illius fine dubio ex pccTrabitis }quilibcrabit aliquando Ecckfiam fuam a diuturnaiacT:atione3etfraudern eorum, qui non opti* ma fide in ea verfati funt,gterno fupplicio vindicabit. Fateor mitlta êflTe in religione,quse emendationem de {ïderat,vofc]? in hoclaudo,quod multafortiter rcpre? henditiSjdemonftratis viciasdocT:rinam puram,et mo res incorruptos exigitis. Num etiam eo vfcp progrea diemini, vt eripiatis nobis facramenta falutisCturbetis ordinem EcckfiaeC' difciplinam veterum fupplatctisC vos folos faciatis iudices C omnem omnium tempo-» rum authoritatcm conuellatisC'Quidcmentior inhis Buc*
|
||||
|
AD ËPIST. BVCCÉfet.
Buccere ? An non totaiampridem inklix per vo»,
dC mutcis modis afflidïa, teftts eft Germania ? Vtia nam falfa fint,qua2 dico, qua: iam diu pertulit Eccle fïa,quaenegari non poffunt, qua:omnium tempo» ïum annalibus, crede mihi, apud pofteros impref* fa erunt ♦ Quid enim horum negaripoteft?qua?5es tiamlï eloquêtiffimus Gt, qui oftendere velit,tamen non fatis conqueri pro dignitate, non fatis calamifa temGermanigc deplorare poflïc Jacet contempta legum feueritas,religio opprefla eft, mos maiorum fublatus 3 nulla pietas, nüllus metus, millus püdor tenethomines» Ferturequisauriga,neq^audit: cur« rus habenas. Et tamen in his malis tantis finem nul lum inuenire poflumus, nifi arbitrio veftro permit tantur omnia.Diripuiftis Bcclefias, rhonafteria ex« ~cidiftis,rapuiftis bona,expuliftis monachos,vir» gines polluiftis, nunc etiam iudicia tollere conami* ni, ne quid He in tanta atrodtate,quod metuendum Vobisüt, quodcurfum audaciseveftrse retardare poffit 4 O mores Euangelicos.O tempora infelicta Germaniae ♦ Hunccine fru<flum parit nobis Büana geli)inftauratioCSiccine medemur Eccïefiae vulnea ribusCHifcene moribus regnum Chriftipropaga* mtisCObfecro teBuccere,vt sequo animo feras eon tentioncm nieam, non poflam temperane mmi,ar=» C deo
|
||||
|
RESPONSIO BART. LATOM1
deo Sc doteOjquotiesprofpicioinftantetttrumam
Gcrmantce5quoties hanctemporum calamitatem in animum rcuoco. Sed negaSjfcio, ifta,qua:confe3 runtur in vos, & omnia conuerns in aduerfarios, quafï horumculpaDeus iratusiït nobi's, 8c pee* nas corruptae reh'gionis ex/gat ♦ Hos enim fuftulif* feEuangeliumde Ecclefia conqueriminf, hosada ulteraffe facramenta ftdei, hos ïdololatr/am pro ve* ro cuku ïntroduxiffe. OiiidCpoteftne aliquan* do drjudican' hsec quaeftioC'Ego tantum mihi non fumo, ncc fumplï vnquarn, tametfide his rebus difputo, nee vos vlh'us hominis authoritatem re* cipitis ♦ Quisigfturiudexerit in tanta controuer* fïaC'nam planeneceiïeeft aiiquemfore, neperpea tua feditione iaclretur Ecckiïa t Quis erit igi' tur, qm" defignetauthores tantae importunitatis C Cui ere* demus in tam arduo negocio £ Scn'pturx, inquis, quae falli non poteft.Rede ais,cV placet iudex.Scri* pturaveraxeft,nec mentiripoteft, quajfpirituo* ris Dei diclata eft. Hanc iudicem effe oportet in o* mni caufla Ecclefiafti'ca, ad cuius veritatem tan* quam ad certifïïmam regulam omnisdodlrinadc religionc exigendaeft» Itacphancmerito vosam* pleclimini, Sc in ea fedem figitis docflrinas veftrse, Sed iliud abs te peto, vt mihi refpondeas,ficubi oba fcura
|
||||
|
AD EPIST. BVCCERI.
fotraautambigua fcriptura eft, id quodfaepevfu: venit, &teftatur Petrus de Paulinis epiftolis,ref* queipfa> nedum patrum authoritas, fateri cogi'c, quo vtemur interprete? Ipfa fcriptura, inquis, quae fuiipfuisinterpreserit.Fateorhanc optimam inter pretem fore, ficubi clara Sc confeffa fit. At facpe v« fu venit,vc i'slocus,quialteri declarando adhibca tur,aut obfcurus , aut in candcm partem confefa fus non fit, fedin diuerfas trahatur fcntentias, vt cum de cofeflïone priuata citatur illud IacobirCon fitcmi'ni alterutrum peccata veftra , aliud Luthc* rus,aliud Roffenfis interpretatur» Item cum de ob* latione facrificij in Miffa citatur illud Malachiac pri mo : Ab ortu folis vfque ad occafum magnum cft nomen meum in gentibus,&:in omnilocofaa crificatur&offerturnomini meooblatio munda, aliud Buccerus , aliud Eccius in verbo oblationis accipitt Quishicigitur litem diffinietC quam fe* quemur fcripturce fententiam, quae in quaeftionent ipfavocatur C Deinde permulca funtin Ecclefïa, de quibus nihil ftatuit fcriptura canonica, vt de ba ptifmo haereticoram , de baptizandis pueris, de purgatorio,de multis alqs magnis 8c neceiTarijs re* bus ♦ In his igitur quem habebimus iudicem C" cu» ius authoruatem fequcmur C Hic hseres opinor* Si C ij cnim
|
||||
|
RESPONSIO BART. LATOMl
èhim fcripturam nomi'nas, vides quibus cïaudare
angtf ftrjs:fin ab earecedis,metuis in patenti campo plagas.Quo te vertes igitur ? none cogeris tandem fateri Ecclefiam3quaeauthoritatefecundum fcriptu ram proxima eft, interpretem eiufdem efle,ficu? bi dubia obfcurave eft? Sin autem oraculo eius all quid exprefïum definitum^ non eft, in eo quocp Ecclefoe iudiciumnon minus cjiliius valere opor=> tereCQuid enim aliud dici poteftc" An ignoras Pau lmumillud, quoEccleiïacolumna veritatis&fi'ri mamentum appellatur C" An vero Chriftipromi^ fumCqui difceffurus a difcipulis promifït iliis fe fpi ritum fancflum miffurumeffe, qui doceret Eccle^ fiam.Haeclocutus fum vobis3inquit,apud vos ma^ nensParadetus autem fpiritus fancflus, quem mits tet pater in nomine meo, ille vos docebit omnia, dC fuggeret vobis,quaecunquedixivóbis* Et paulo poft, notus eft enim locus: Cum veneritille fpiri* tus veritatis,docebit vos omnem veritatem ♦ Quid clarius dicipotuit Can non feruauit fidem promifa forCCerte fpiritum fuum mifit non fblum difcipa lis breui poft tempore,fed etiam quotidie mittitin animos piorum,qui non abundant infenfu fuo, nee prsefidunt ingenrjsfuis: nonfuperbi,non ara rogantes, maleuoli, fcditiofi funt, fedhumiles 8c |
|||||||
|
.
|
|||||||
|
*
AD EPIST. BVCCERï. n
manfueti, amantes pacis & vnitatisEcclefiar,cV: fer
monum Dei trementesJn Iris igitur membris,atc|j adeo in hoc toto corpore, in quo fpiritus Dei habi* tat, tu dubitas cognitionem dereligioneCiudicium fcripturarum C difquifitionem veritatis conftitue* re CQuid enim habemus certius? aut quem in tan« ta difticultate atcj^ inopia confulemusC Ad Luthc rum nos vocasC at is ïampridem decefïït ab Eccle* fia,Ad fe&atores eiusCat tj cotemnunt veterem, no uam Ecckfiam fibi condiderunt,Nifi fortehanc ve ftram veterem effe dicitis,nouam illam, quam ante octingentos annos maiores noftri tenuerunt ♦ Hoc cnim(èntiovosconandicere,tametfi interim pu* det arrogantiac, Itac^ nee dicere audetis aperte,nee diflïmulare cömode poteftis.Quid? poteft nefci* ri tandem, vbi &quaeverafit EcdefiaC Magnum certamen inter partes effe video3magnam dimicati* onem*Ego pro meo captu dicam, quod fentio, nee tamen conabor oculos cornicum configere, fed &i* cam quod fentio ♦Ecclefia mihi videtureffe fidele urn communio/vacans verbo Dei, Sc facramentis nousclegis vtens.Hec fi vera non eft definitio3facilc patiar meliorem dari ♦ Sed ego nec^ inuenio melio* r em,necp hanc ipfam faciie reprehendi poffe puto, Primumenim fidelium communionem effe,qucB C irj tam
|
||||
|
■
|
|||||
|
RESÊONSIO BART. LATOMI
tam bonos, quam malos complecffotur, demon*
ftrat parabola Euangelica de area, tritico &T pa» lea. Item altera de fagena mifla in mare. Porro quod verbo Dei vacet,id maximepropriurn efi: non fblum totius Ecclefiae, quae verbo Dei ali* tur ac viget, fed etiam fingulorum fidelium, qui per verbum Dei confirmantur in Ecclefïa, Sc non nifi cibo eius fuftentantur ♦ Sacramenta inftitua it nobis primum Chriftus, deinde per fpiritum cius ipfa Ecclefia . Hxc (ïgna certa funt percipi* end«c gratiae, quse ccelitus datur in pe<fï:ora fide» lium, dC falutari medicina contra vim peccati nos munit ♦ Nihil igitur deefle hic aut redun» dare video , quo minus defcripta Ot vera Eccle» fia ♦ Quare hanc formam eius amplecflor, non vt Theologus , fêd vt de plebe aliquis ♦ Tu for* taffe aliam, &: tuo iudicio meiiorem dabis. Sed ego huic tantifper acquiefcam , donec meiiorem videro ♦ Hanc igitur Eccleffam tu vfquam ho * die, nifi in confênfione fidelium &T ordinis Ecs defiaftici authoritate efife putas K Die igitur vbi fit, fi hic non eft C neque enim alia mihi videtur cfle locandi ratio ♦ Moyfes Synagogam populi iudicium efle voluit, eidemque facerdotes praca fecit, qui non tantum de lege, fed ctium de pro* pha*
|
|||||
|
AD EPIST. BVCCBRI.
phams cauflïs cognofccrent♦ An peiorc ïoco ene
EcclefïaC HIe tcmporarius legïslator cum in vm* bra verfaretur, Sc typum adornaret futuro Euan* gelio , tamen profpexic fuis , ne laberentur abin* tellectu fcripturas, Sc fenfum legis datas amitte» rent ♦ Chriftus Dei filius , qui lucem veritatis mundo intulit, qui non kgem nobis caducam, fed diuinam ac minifterijs plenam tradidit, nul* los voluit in terris efle iudices? nullos interpre* tes earum rerum , quas in contentionem ventu» ras effc videbat K Sed fateris opinor ifta , S>C in communionem fidclium locas Ecdefiam, Ve» rum qua; nam ,& vbi fit illa communio, requi* ris» Eft enim hominum viucntium in terris,qui Chrifto militant, Hanc mouere Lutherus fuis fe* dibus , Sc Romano Pontifici extorquere cona» tur. Contra Pontifex pugnat pro focis Sc aris, &T quamuis ingens certamen fuflineat, tamen fre* tus maiorum authoritatc fortifïïme fe defendit» Quid igiturCquem fequemur ducemC vtri gu* bernaculum Ecclefix , arcem religionis,fpemfa* lutis noftras committemus ? Fuit certa quon * dam in apoftolis & patribus Ecclefia ♦ Poteft ne inueniri eiufdem fucceflfio Z vtfiue in bonos, fiue in malos propagata fit, exiftat tamen vera cius
|
||||
|
RESPONS! O BART. LAT O Hl
cias fóboles,&: adhuc germana pofteritas agnofcas
turC Audi quid in menterri mihi venerit♦ Chriftus apud Matthasum fub imagine ouilis de Ecclefi'a, Sc depaftoreeius loquitur,& tandem addit,vnum ös uilevnumqj paftorem futururri effe ♦ Idem alio in ïoco dicit:Ecce ego vobifcu fum omnibus diebus vfc^ ad confummationem feculi,fignificans Eccka fiam fua praefentia incolumemfore,&nunquam defedluram effe.Quae d vera funt, aut igitur manfit ïn hane vfcpdiem vna &indiuiduaEcclefi'a, aut fciffa aliquando & diuifa fuit» Atqui diüifa non fu= it,cum vna effet,alioqui non vna iam, fed plures fu* iflfent,Man(ït igitur indiuidua ♦ At vbi manfit, nifi inapoftolis primum Cquieam vt ftudiofiÏÏÏme,ita feliciflïme coluerunt, Abhis porro quis accepitc! Hebion opinor,aut Valentinus,aut Marcion,Mini rnevero.Qtiis igitur Cnonne qui apöftolicam do* «ftrinam fecuti funtCqui difciplinam coluerut a ma» ioribus traditamCqui in eadem perfiftentes vnitatê religionis Sc facramentorum vfum in hanc vfc^ di em perpetua progreffione tenuerunt^Na vt quifc^ " lefeflït a commünione patrum omni tempore, ita pro hseretic© habitus cft,&: deiliorum fententia ab Ecclefia fegregatus fuit.Neque enim in Ecdefia effe ftjqüi fcindit Ecclefiam.Alioqui cur Nouatus, cur
|
||||
|
AD EPIST. BVCCERr.
cm Arius, cur Manichïeus fuere extra Ecclefiam «v
nifi forte fcindi poteft, 8>C tamen vna manere ♦ Hic Chriftus,& illic Chriftus, an tu eundem Chriftum effe putas? Quomodo igitur quiscp,cum recefïït ab Ecclefia ,tamê in ea fe ede putat? vfurpat nomen EuangeliricTefolum Chriftianum,folum pium,do cTxim, fanclum,apoftohcum exiftimat <i O caEcita» tem miferam.Ocaliginem mctuendam»Non fcidr, inquis}Ecde(ïam,recefri ab imprjs, tyranniden Pon. tificiamferrenonpotui.Primiiniquis te iudicem Pontificis,quis fratrum tuorum coftituit 't Deinde ftierint im pij /acrilegi/celerati.Hominu m funt ifta, non Ecclefi£e,non ordinis hierarchicit Cur tu de via deflexifti propter aliena viciaCCur te fcadaliza ripaffusesCSedaudt Chriftum refpondentem ti* bitSuperCathedram Moyfi^nquit/ederunt fcribae Sc pharifei5omniaergo}qu2ecunquedixerint vobis, feruate Sc facite,fecundum opera vero eorum noli* tefacere,Nunquid nofeparat dodrinamavitafa cerdotumC hanc damnans, illam commendans po pulo? Deinde an non iubet parere illis,quamuis im prj fint3&r doiflrinam eorum recipi^ neque ex parte recipi/edtotam&finedeledxi CQuid itaCnifi vt tollaturinquirendi licentia,&authoritas facerdo* ctjin. Ecclefia confirmetur. Omnia, inquit,cV quae* D cunc^
|
|||||
|
---------
|
|||||
|
RESPONSIO BART. LATOMI
<$ dixerint vobis3facite,quafï fpeclata Gt cfoclri*
na facerdotum,nec fas fit eos contemnere,quos ipfe praefeciros in Ecckfia efTe voluit ♦ Quid enim fi'et, fi ipretaabiedhqjordinaria authoritate,quiuisinge=> nio fuo indulgeat,& fuum in fcripturaiudicium (è* quaturC Exempla fimt ante oculos,nemo de veteris busEcctefce vulncribus dubitecQuod (ïinfacris miniftcrrjs ordo nullus eft,nulla prserogatiuaper* fonarum,nulla authoritas3vbi Tunt donationcs gra» tiarumCvbi manuum impofitioCAccipite fpiritum fan&unv'nquit Chriftus. An irrita fuit ifta infpira tio:qu^etiamnum manetinEcclefiaCSinautem co tulïc aliquid accipientïbus,nihil ne inter facerdotem &laicum intercfleputas^id quod aliquando nega* uit Lutherus, Nihil in ter eum,qui proeft Ecdcfi'a?, 8>Ceum,qui vltimum in ca munus gerit ? Sed redeo ad defenfionem tuam, Recellï ab impijs, inquiSjty», rannidem ferre non potui.Tyrannidem vocas ora dinem Ecck(Ta?,Pontificiam authoritatem. Sed nc=» quchoceft/atis.Antichriftiregnum appellas, qua* Q Euangelieum fït conuicij-i cauiïam agere38L mak» dicere, fi non principi Ecclefiaftico, certe Epifcopo, qui praefedit confenfu orbis terrarum tot feculis ia Ecckfia3cuihonorem deferrefï dedignaris,parcere faltem,& acontumel^'s linguara continere debe* rcs.
|
||||||||
|
AD EPIST. BVCCERT.
res* Ab impijs receflïfti, a quibus obfecro?Ati oinnes impi) funt,qui hoc feculo noftro,autana te quadringentos annos vixerunt in Ecclefia C Dura Sc improba vox eft , ü omnes intellïgis. Sin aliquos,aut certe plures,ta videris,quicuni ipfe peccator fis,alios iudicas. Sed vt donemus tibi hoc, quod Lutherus magna internperantia, dC plufquam tragica infectatione populo inge* rit,Papam Antichriftum effe,Sacerdotes,iyionaa chos, Nonnas, Papiftica? creaturas efle. Poteft ncfubfiftere veftra defenfïo,quia impius fit Pon* tifex , irapius Glericorum ccetus , idcirco licuifTc vobis feceflionem faccreCDixi modo hominum ifta,nonEcclefiïc vicia efle. Quid igiturC a ma^ lis hominibus feceffiftisC at Chriftus iuflït 212a • niacum tritico vfquead meffem crefcere , vt tune denique malam herbam abona fruge fegregaret» Fugiftistyrannidem fcilicet(nam hocquoquedi» citis) Sc vos inlibertatem Euangelicam aflerui» ftis, Qiiae nam eft ifta tyrannis C Monachatus o* pinor,primatus Pontificis, diuorum inuocatio, ccelibatus facerdotumjfinecalfcecornrnuniOjMifi fa pro defundis^id genus alia ,quacfupramil* Ie annos fuerunt inEcclefia , introduda a fancflis patribus, dC nunc tanto tempore confirmata, D ij vt in
|
||||
|
RESPONSIO BART. LAT OM!
VÉinhancvfquediem in cademimmotaperman* ferint, Quidc" vos ne ea ferre grauamini,qu2enon dicotulere tot proceres, tot heroes,tot lumina reo ligionis ? /èd introduxere in Eccleftam, 8c coelefti fapientia, diuina authoritate ad falutem multoru m conftituere C At qui viri ? do(flrinaexcellentes,fapia entiaclari, pietate confpicui, fancfli'tate verendi, quorum nonnulli non dubitauerunt pro Euan* gelrj veritate,& pro Chrifti nomine fanguinem fuum profundere.Horum ne pietatem vos,ho3 rum dodlrinam ,horum authoritatem contemne* re audetis C Perfrica frontem Luthere, &: die te vi» difle aliquid in diuinis fèripturis, quod ifti non viderint: aliquid exiftimaite ad verum cultum, ad frudum Euangelrj, ad difcipïinam Ecdefiafti« campertinerc,quod iftinon iudicauerint.Homfs nes fuifle ais,&: tu quis esC niG te fortenonho^ mo,fèd Deus quifpiam genuit C Nullius homi^ nis,quantumuisdod:i 8>C fancl:i,authoritatem re* cipis C Ita fcribisenim,&: negas tevlli hominum, fed foli fcripturae crediturum effe . Qtiid C tibi ipfe credisCanetiam tuamipfius dosffrinamjquia humana eft, fufpe<firam habes C' O caccitatem * O inconftantiam rifu dignam.NulIi hominum cre=< dit Lutherus, Sc tamen fuam ipfius fententiam amat,
|
||||||
|
AD EPIST. BVCCERL
amat3pro Euangeh'o habetSed qusero ex te, qui ais
te foli fcripture credere3ficubi obfcura vel ambigua fcriptura eft, quod tu negas, fatentur omnes,qui fa* na mentefunt,aucredis?Hoc eft corpus meum dis xitChriftus.Hicaliud tu,aliud Oecolampadius in terpretatur.EtrTu es Petrus,& fuper hancpetram, &Tc. ah'ud in petra tu, aliud Faber accipit ♦ Hic ergo plana fcriptura non eft, vel certe in diuerfas fenten» tias trahitur.Quem fequemurigiturC'cui in his dif=» ficultatibus credemusC Sed redeo ad teBuccere, quem scqinoremefleexiftimo.Scribisin epiftoia tuameauthoritatihominumnimiutribuere.Item alio in loco, me in difputationsbus meis authorita* tem, ordinem 8C difciplinam Ecclefiae fingulariter vrgere.Vtorenim verbis tuis. QüidCleuiahax ar* ma putas contra hoftes Ecclefiaev Ego alia non ha* beo,tu fi meliora nofti, profer* Vtar tecum,8^ aequo Marte in certamen defcendam.Sed neep liabes alia, neq? his ip(ïs carere potes,quamuis dïffimulare co^ neris.Cur enim nomê Auguftin^AmbroffyChry* foftomi, Cyprianijtotiesauditurin dcfenfionibus tuis ? An quia non plus credendum ilh's, ^ tibi pus tasC"CuralIegas igiturcCur libellos tuos authoricate illorum oneras'vO miram confcientic vim.Fruftra cglatur verbis, quod re ipfa diflïmulari non pctcR\ D ui ikd
< * |
||||
|
RESPONSIO BART, tATOMI
Sed dele<fr.um agi's opfnor, nam hoc omnes dici'tis,
Itac^ Philippus in h'bcllo quodam, dum agit cenfu=»
ram patrum, al/os in hoc, ah'os in Ulo lapfos effe di*
citj nee quencj a mille ec treeën tis annis tam bonum
ciuem habuit Ecclefïa3quem mtcgrum 6c: fine nota
dimittat.Scd tamêdeled:um agi't Buccerus,&T qua:
commodaei funt,excerpi'c depatrum fenptis: quac
contra eum faciunt,reti'cet,vt aiimt,aut non optima
fide promft.Ita nc verov Tu excerpis,quod tibi cos
modum eftjCx orthodoxoi^ patrum libriSjet quod
contra tccft/eijciSjCum neges interim vllius homü
nis authon'tatem recipiendam efle, Qux c(t ifta va
rictasCAuc vtere mecum armi's omnibus,aut omni
bus abftine.No efl: delccluSjquem tu putas,fed do»
lus.Tu enim eum m harenam defcenderis,vt certis
mecum armi's dimices, fimules qui'dcm hoc agerc
te, fed fallas pugnam, 8c pracftigias populo faciasC
Quid enim aliud agis C Non credi's patribus, 8c ta*
men vtens eor$z fententi]? contra me, Quid hocefi:
ah'ud,q (i dfeas, fcr/ptura clamat contra papifbs, SC
cofdem codemnantorthodoxi patres, Quid reftat
igitur,nifi vteuertamus regnum Antichrifti,cVrui
naeius nos in libcrtatêafferamusCiVIentiorhic Buc
cereC An hoc non eft confilium artis veftr^ C Noa
in concionibus tantum, fed etiam in libellis veftris
crebro
|
|||||
|
m
|
|||||
|
AD EPIST. BVCCERf.
crebroia&atisfandtoi^patrum fêntctias.Quid ita?
tiiü vt non tam diflentireab illis5cj ipforum authoa ritate aduerfarios iugulare videamini.Sed mi'tto ar tificium5ad rem redeamus, Tu no credi's patribus? neep ego tibi credo,qui em coges mev Deinde quid caufTac eftjCtir plus creda in te iudicrj}plus doclring, plus veri'tati's eiTe^ non dico in aliquo patm ,fed in FabrOjin Eccio,in ErafmoCNum iniuriafacio,(ïtc illis noanteponodgnofces mihi Buccere, nihil con, |
||||||
|
q
pe prasdicaucrim: fed tamen iï coÜatio facienda eft,
vt eft necefle in hac caufla,(ï vei^ qugrendam,quid dicam aliud,nil7 quod dici couenit,& quod res ip(a poftulat C Tu non credis patribus3nec ego tibi ere» do.Lutherus Auguftinmn norecipit3hominênula ltim recipit3ego Lutherum recipiam^Auguftinus, Ambrofius.HieronymuscathedraEcclefieRomas collocauitjfummufaciuntRom.Pontificemjhuic claueSjhuic gubernaculu,huic iudicium EccleOg tri buuntjVtunturfcn'pturïcteftimonijs.maiorumau thoritatêjConfcnfum longilïimi temporis allegant, Qiiid contra hzec LutherusCpugnat acn'ter,conuia ciajmalediifrajfcómata ingeritjallegac et ipfè fcriptu* raSjdiluft quxobftare vidêtur3mucat3torquet3fle<5Ht qua potsftjCt in alium fenfum diuertit.Qiic igiturï quem
|
||||||
|
RESPÖNSÏO BART- LATOHI
quem fequi me iubesïAttende Bucccre,et cogi'ta èli
ligenter, quid refpondeas. Bonum te virum multi pracdicant,amantem veri5amantem pacis & cocors diae, Sc ego videor mihi in te perfpextfle quandam ingenrj redtitudinem♦ Quod R pro fingulari pru» dentia, & docSrina tua verum vt iudicas, ita fateri volueris,quid dices obfecro^ Lutherum ne antepo nes tot hominum3tot feculorum authoritati?& al£=» quid ei in mêtem venire potuiffe putabis,quod tan torum temporum interuallo3tot docliffimis fapien tiffimifc^ viris, totEcclefiae orbifc^ terrarum lumi* nibus non veneritC Quid Ctantis temporibus erra^ uerit EccleiïaC verum Euangelium Chrifti, verum cultum ignorauerit <t 6>C fponfa Chrifti hsefèrit tam diu in adulterrjamplexibusCVbieftergo fponfi fi^ desC vbi indiuidua illa coniundioCSponfa mea,in» quit,columba mea,dilecT:a mea, Vbi proraiffïones illaetNorelinquam vos orphanos, veniam ad vos, rimram vobis fpiritum veritatis,Et:Omnibus die bus vfquead confummationem feculi vobifcum fum^Mendax ne fponfus, & falfa Chrifti promif» fio? Audi quid dicaBuccere,nihilenim drflimulof Si in tanta caligine,quantam vos dicitis,orbis Chri ftianus tanto temporum interuallo oppreffus iacu iï:fi non Chrifti, fed Antichrifti regnum apud eos, qui
|
||||||
|
• ■
|
||||||
|
AD ËPÏST. BVCCERI.'
qai nomen Chrifto dederut5tanto tempore valaki
eftque necefTe hxc nunc vertere omnia ,quaefupra mille annos in Ecclefia viguerunt,nouamcp docfèri nam recipi,alienam ab ea,quam fanclipatres,quam EccleficC authoritas tradiditmon patiar me falli diu tius/iec vano Euangelij nomine dedpi, fèd ficfla fal (ac^ omnia, qua? de religione prodita funt, nomen* que Eccleföe commentitium,vanum at(^ inanepu tabo.Habes quid fentiam dei)s,qugad meretulifti, nee minus interim de Philippilibel!o,ad quem fin* gulatim refpondereoperseprecium vifum noneft, Diïèrteenimilk,vtPhiIippiomnia, fed tamenex dogmate magiftrifuifcriptuseft.Nunc illudabs te peto, vt mthi ignofcas, (i liberior in hac difputaa tioné vehementiorc^ fui. Non eftenim fadum o* dïo tui, fed rrie Iongius, g vellem, euexit cum indis gnitas rerum,qu^ mihi in hac caufla vifx funf,tum feruor quidam ingenij mei,quiin ipfb curfu fcribêa di extulit me,nec paflus eft,fïcüt inÜ:itueram}tempe rare mihi ♦ Deindeillud etiam oro, ne me putes vl* lo tempore in hacöpinione non fuifTe. Erras enim^ fi itaexiftimas, me maiorum authoritate pofthabi ta,Lutherï docflrinam vnquam approbare voluifi '(è,quam fufpeeftam Femper etpopularem habui» IU lud föpe ex me auditum eft, prolapfam effe Eccle* E Cm dU
|
||||
|
RESPONSIO BART. LATOMI
ciplinam5mores corruptos,vitam procerum
Sc miniftrorum ordinis Ecclefiaftici luxu, auaritia, ambitione,inquinatam effetdocirinam partim ne* gligi, partim fordide 8>Cïmpure trac"fori:cx quo h* (flumfit,vtconcionatoresindocftyabfurdi atq?in* epti habeantur in Ecclefrjs, Illud etiam fïcpe coquea ftus fum, negligi curam animarum, Sc parrochias defèr^certari de ociofis bcneficrjs,et calumniofarum litium, turpiumcj nundinationum inqua;rendis facerdotrjs finem nullum cflTeJtacp ex his malisgra uiora iampridem fecuta efTe, diiïïdium pene barba ricum in Ecclefia3religionem corruptam,ignoratio nem verbi Buangelici, abie<flam veterum difcipli* nam3animos di(Tolutos,vitani impia,contemptunt Dei,contemptum magiftratuum, odium (acerdo* tum,&T vt femel dicam, tatam viciorum,fceleruma que molem, quantam vix hodiefuftinere poflif musjn his tatcor dolorem meum faepe animaduer fum efle, vocem fa?pe exauditam,qua: vtinam fal* fa fuiffet fèmper}ac ne riunc quidem vera inuenirea tur,facile &: acquo animo paterer me leuitatis argui» Nihil igitur mutatus fum, vt tu mihi exprobrare conaris Buccere,& d eflem,nihil me puderet muta* ticonfilrj.Sed mutatus non fum, idem fum,quifui fcmper, in Germania, üallia, Italia, ac de fententia mea
|
|||
|
AD EPIST. BVCCERI.
|
|||||
|
mea nc tantillum quidem deflexi.Quod fi ignoras,
qucre ex Io. Sturmio,quem amicifliimu in Galliaj&C fracris locohabtii. Quïereex Io, Sleidano.quem pa riter Lutette,&: amicum fingularem, & familiarifs fimum habui, Quatreexalrjs multisdo&is mihicp coniun&iffimishominibus,quipartim adhuc via mmtinGallia,partim iam inde difcefferunt.Sed quidopuseftfingulorum hominum teftimonrjsC Publicedocuipernouemannos in Gymnafio Pa» rifienfijtnultosftudiofos&attentos auditorcs ha» bui,dicac Bc refellat mêdacium meum^uifquis vn* quam verbnm ex me audiuit,quod Lutheri docftri nam oluerit.Theologi Parifienfes düigentermquü rerefolebantineoSjqui de Lutheranifmo fufpedli erant,&: prsefertirn in Germanos omnes.De me au* tem quid fenfcrint,quid fxpe loquuti fint, ex alrjs te audtre,q? ex epiftola mea cognofcere malo.Sed nuc finem facio.Longj'us enim,^[infl;itueram3procurri6 epiftola.Si quid refcribere ad me voles, & refpon» dere ijs (quod te fadlurum efle video)quc a me ne* ceffario/ed cadide Sc ingenua libertate fcripta funt, poteris id facere arbitratu tuo.Me enim non ofFen» des,modo intra fines difputationis coftiteris,ncc dif fimulaueris ea,que hic in meam partem}fi non tanto applaufu & felicitate ad populum ,libere tamen SC E rj incora
|
|||||
|
RESPON. BAR. LAT. AD ÈPIST. BVC.
incorrupto animo fcripta funtQuanqua illud non
ignoras, me ciuilibus negocrjs implicitum efle, nee
vacare pofie his ftudijs, quscociofum hominem 8>C
Theologurequirunt.Quamobrem parces mihi3&
imputabis occupationibus mefs,fi te non fequar los
gius.Quod (1 deledlaris hoc genere dimicationis,^
neruofius ifta3cp a me tentatum eft,dirputari diïd
raSjinuenies alios magis idoneos ad hoc certa*
men,mecp imparem tibi,&: in alio cam«
po verfantem,pro tua aequitate
atcp prudenrt^ rhiffum fa
des. Vale. Conflua
enttïc XII Juli),
M, D. XLIIL |
|||||||
|
F I N I S.
|
|||||||
|
■
|
|||||||
|
;
|
|||||||