|
|
|
tont ta Waldenfes, ji
dir�tenemur, qui Tudae� non funt, ncc Pharifa?i, ctfi non omni»
no, aliquid camcn agant boni: fi autem peccant; honiines funt.
Silomon emm z\t: Septies in diecadet iu[}uf, &refurget: Impij au- Frcue>l>,i4.
tem corruent in malum. Et idem: Non efi homo in terra, qui faciat�c
bonum, ey nonpeccet. Nunquid (non) Dominus, qui fint pec-
catoerat, voluit efle fubditus Iofeph & matri fuse , � qui fine
peccato non erant? Vnde Lucas; Eterat fubditutMis, *li*t,"*
-ocr page 81-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrardut
t, necdcleflrari poteflanimuseorum in orando. Dequ»-
bosdicitur: quiainorecorum lausDeifpeciofanon :ft : quia,.
nunquamlaudant. Nonautemiolummodoiufti, im�omnes
crcatura; laudarc,& benedicere debent Deum. Dominus autcm
non folum iuftos ; fed etiam peccatores alicjuando cxaudit..
Nunquid ( non ) daemones exaudiuit , c�m eos in gregem
Munh f porcorum tnifu? Et alibi, c�m lob tentari pertnifit? Nun-
quid Corntlium Ccmurionem , qui paganus erat, ( non )
Aiier.it. exaudiuit, vt in A&ibus ApoRolorumlcgimus; c�m Ang'.lus
adeum dixiffct: Orationes tu<t, er eleemojyna tuut afcenderuntit*
memoriam inconfyettuDn: Muitomagispresbytcr, quam paga-
nus promercturexaudiri* qui & manus habet fanftas. Vnde
j.Timoth.4. Paulus ad Timotheum: Noli negiigeregratiam,.qua.idataefi tibi
a ] Cregentisper Prephetiam,cum[z]!mpofitionemant(un)preibyterij.Ecce,^ncd
hom, \+- Sa impOfitiomanuumeorum,fan�taeft,&reuerenda.
cerdntes ctiris
pet czoicifmi gratiam , raanura excdentibus imponunt; & habitare malignos fpiritus ia
eoium meute*conciadicsint ;quidaliudfaciunt,nj/iquod dscmoiicseiiciuut.n
Quodaiuemfacerdotibuspeccatadebeamu$confiteri,non
�*m. //.. creditis. Qupd fi malum cflet : ncquaquam Dominus lepro-
fos mundatos ad facerdotes mitterct, dicens; Itt, oflmdite >of fk-
ctrdottbiu; Ac fidiceret: Confiteminipeccata veftra.corameis.
Nam& Paulum , c�m de cxlo turn vocaflfet, ad facerdotem,
hoceft,ad Ananiameummifit, qui illum inftrueret.. Et, c�m
Lazarus abeofufcitaretur, vtfcrtptumeft, erat ligatus in�itis,
facerdotibus, qui aderant, prsBccpit dicens : Soluiteeum, Ct-fmite.
abirt. Nam peccator,c�mpercompun�ionisgratiamfufcita<-
tur j.neccfle eft, vt facerdotali fententia abfoluatur, quibus Do-
M*tth.j$. rninusait: qu&cunque [b~]ligaucritis fuperterram}> eruntligata�*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'a/aam ; Noui �nim, qu�d benedidtus fi;, cui bencdixcris .' & malediflus > in quem,
dl/|a rnnfffll
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sedvideant, ne, ill�d PropKct�cum fupereoscadat: v'n-
uipcabant-animas-, cjux non tiuunt: gr mertificabant animd5> cjuce non,
moriuntur. Qiiia magnum quideitfacerdotium, vt teftatur E-
BK.eth.ij.. zfchiclPfophcta, quiait: Keftient ftyeftiment� alijs; & non fan*
Sipcabuntpopulumin>eftimcnt� juk. Caput nonradent, neijue co-
Z^eeh..+4i. mam nutri�nt: fed tondentesattondeant capita fua, CTprtceptA mea 'm
ibidem. ammbusfolennitatibuime�cuflodiant. Kiciim*m propeccato�" pro
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
________
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 82-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rontra VFaUenf�s. jj
f; C7" omne t>otum tn lfra�l,if>forum fit', CT pri-
muiudpecorum, t3" omnialibaineni4 ex omnibus, eju&offeruntiiY, f&-
cerdotum erunt. Primitiua ciborum tt/homm dabitisfucerdoti.Omne
morticinum & tttClum a befiia, de attibus O" peconbn->non ccmedent
/acerdoiet. Hcce habemus de v�ftimentisfacerd�talibus au<5to-
rem: Et; quod facerdotcsfan<5�ificant; & quod primitiua pcco -
rum, habere ctebcant. *'
Et.quod vobisridici)iofumeft-de[djcoronisincapiteau a] ifiJ. m/ii.
�orcm reperimiisnortfol�mEzechicleiTi, im� & Hieremiam, "/S5«.T-on(artB
qi�ah-.Tondscapillumtuum, gr proijce: Etfubdit: quiaDominui Edcaftics
ti/itabitfupemmnts, quiadtonfifuntincomam habitantes in de/erto, V l-
liocefi;,incceoobio. QineniminccEnobiocfttomniamunda- cft:quicauut
nadcferit. Tamenmulufunt,quicoron3ntur; nee fetalesex- ralebant, &
hibent,vtd?bcnt. Dequibusait Uaaid: ficutnuuaculaacutafe- capillos inig-
ciftidolum. Suntenimquidam,quifitientidant potum; efuri- nem j*5�6"
|
|
|
|
|
|
|
mu
|
|
|
|
|
|
enti, cibum; nudo, veftimentum; fcd fidc pneipitantur. Ecci:, ^°^ *'
hi capillos radunc,ideft,fupcrfluapauperibuscrogant;fednoua pfaim.y.
culaacuta facitineisdolum.perfidem, quamnon habent: fi-
cutin illis, qui raduntcaput,iubobtcntureligionis , &rcligio-
nem nullam habent.
NecfoS�m autemProp1ietas,imo& Apoftolum produca-
mus inexemplum. Aitenim PaulusadCorinthios. Omnis >;r /.Cor.it,
trans, aut Prophtt**ift>eUtocapite, deturpatcaputjum. Omnvsau-
tem muiier orans outPropheuns , non y>ela<o capite, deturpjt caput ,
fuum. idemetttnim , ac/i decaluttur. Nam etfi non Tpelatur muiier,
tondeatur. rirejHtdemnondebetyelareatputfuum;quomam{b~\ima- ^
|
|
|
|
|
|
hftere
Quod aut?m de vclaminecapillorum dicat,oflendens fub- gnum habent;
dit: quod �irejnidem, fi comamnutriat, ignominiatfiilli: muiier -^uod dcfignat
tere, ficomam nutriat,gloria efi ilii: cjuoniam capilli pro \>elamihe ei corona capit-
dtttifunt. Secundumhocerg�capillihominisprovelimincdati 'or^m- Ra"°
nonfunt, fed tonden debent. Et corona, quxfutt data Chrifto jft^j^ifora-
caufaimproperrj.nobiscaufa honoris debet efle. Vnde Paiilus imm depofi.
ad Hebrasos: Exe&musigitwrextracaftra ndeum,improperium eitu tio.
portantes. Et in A�tis Apoftolorumlegimus ; Cume», videlicct Hcl>
Paulo, Prifciila�c Aquila, quifibi totondtrant eaput in Cenchrit : *
habebant enim y>otum,&c. Ecce, quod in tonfura capillorum vo-
tum cxhibctur,
K i Canti-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 83-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4i �br,
Cantilcnas etiam in Ecclefiisdedicatls deritJefe notl cefta-
tis, diccntcs, eas Vm.-u ejj�, & ab horrtimbtu inuenras, (? contra OH
mandatHminftitucdSi Q�iodprobarenitiminiexeo,quodin Apo*
calypfi Icgitur in fine; Conteflor ego omni audienti Verba prophtti*
librihuiiu ,fiquis appcfuerit ad hae; apponttDcus fuptr pla^toiftat,
qtiifuntinltbrvifio: Et,fitjuts diminuerlt de Verhit Propbet�x Itbri,
aufh-et Deinpxrtem eiu-s, detigno'Vitit, C?"deciuitate ftnSia , O" de
hls,quafcriptaf�ntinlibroifto. Oinfenfdti;baculusifte,vospef-
cutit. Noi tnim Apocalypfi Ioantiisnihiladdimus,atitfubtra-
himusifcdnummos.cposSamaritanusdcdit ftabulario,fupcr
crogamus. Dominuscnimaiti quodcunque fupererogantris, ego,
cumredi(ro%reddam tibn ErgofupercrogarejboHumcft, fuper-
cro^anticnim feruodiftum e(t: Eugtftruebont,&fidelis. Erat,
quinonfupererogauitj&illidicitur; SerHenetjuam&piger,fi tu
trogares pecuni-im meam, tgo >iniens cum yfitr'u exigerem, Nun«-
quid(non)Paulus fupererogabat.c� dicebat: De Pirgirithui au tem
prccceptumDomiHinonhabeo;confihi4inautemdo,(P'c. Et, c�mdi-
icit: vtEuangeliumpr*dicans, deEuangelioviueret» Dequo
confili� Salomon ait in Parabolis : Cuflodi legem meam & confi.
hum; O" trit >ita anima tux, & gratiafaucibm tuis,
Siautem dixeritis; quod neuafuncea, qua? canimus, Si.
nouicerinuentajquidnouipon'umusadderePfienimaliqiiidad-'
daturboni; tion eft nouum; c�m Salomon dicat: Nihil fub lolt
nouum: & nonValet qmfquamdkert;ecce, hocrecehsefi, Vnde &
quidam (apiensdixit contra eos, qui cruccm blafphemant: Non
funtnaua Sacrament*, nee recenter efi inuentatrucis hxc religie. Si
«utcmdmritis, quod nihiladdidcbeatinfcripturis, prstcril-
lud, quod in Euangdio le^itur; tamen multiaddideruntfuas E-
piflofas; Et Lucas, in Adibus Apoftolorum: & etiam mulva fe-
cit Dcus> «juas nondum funtfcripta» ncc etiam polTont fcribi, ft
machina mundiefletPergamcnum.&aquamaris<«««/?«»». Sic
illc; qui laudau t Amafiam\ nuncloquitur, fedverius ; Vnde
Iosnnesait: MultaquidtmCr almfignafecitlifiuinconfpefiu difci-
puhrimfmrum, C7c» Et idem in fine: Sttntauttm ey aha multa,
qu& f'dt Uftu; qux, ft fcribanturper (mgtd.�, nee ipfum mundum ar»
burort,tp?rf.eos* tjuifenbendi/unt, libros. Nihil autem canimus»
ca, qu f fcriptx funtin fcripturis (an�lis. C^iiod ipfe Paulus
ctad Epheliosjdicca»; Imflcmini [^(^iritttjAH&o ,4oquenta
|
|
|
|
|
|
liidera.
Maltb. if.
I. Cor.j.
Trt�trh.}.
Btcltfit*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ha», ti.
a]/»C�V. T«/
Hymnos in
Isudem Dei
COfRpofJtOS)
Bul'.'iS vrftr�
im^iobct.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 84-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eovtra TTaldenfes. 77
\obUmtt ip ft in PfttlmU, C7" hy mnis, er canticii fjiiritalibus, cantantei
CP" ffallenus incordibtu >efiri* Domino.
Septics autcm oramus in die : quia,fcptiescaditiufhisin
die, & refurget per orationem, vt diximus : <juod & Dauid �1-
cicbat, quifeptiesindieclamabat ad Dominum. Quod autem
cantemus,moucmur per Dauid, quiait: Cantate Domino canti- Pfd.149,
tumnouum; UttseiutinEcdtftafanflorum. Et Ioannesin Apoca- ■�*/�'� 7-
lypf�ait: Poli bxcaudiui tjuafii>octtn magnamturbarum multarum
incjtlo dicemium, alleluia. Ecce vocem magnam quafi turbarum
exaltarc dcbemus diccntcs, alltluia. Etfubdit: Ittrum dixemnt ibidem,
a�eluia: Et rurlum ; Adorautruntfedentemfiipe* thronum, dicmtts\
iJmen, allelui*. Eccc, exempla habemus, quoddicere dcbcamus, a ] 'ifid. ty
allrluta, (filmen: & canere canquam tuba, aut tonitrua. Lucas ■*">**> (3 <tU
ctiam monet; qui ait: CeeperuHt omnesturba dtfcendemium difcipu- ieiu'a;^x^«*
lorumv.iuder.ttf Uudurt Oeumtoetmazna. Quomodo vocema- yocts)ta'}tx
gna,niucantandof ht iuodit: auentts; Bmediauscjuttemt Rtx tis,vtquisqui
innomine Domini,pax in c*lo, CFglfria in excelfis. Vnde Dominus ab idiomatc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
quiargucoatcantiienas,ait:a;»« fdf«fr/«f, tapiaet ProP
tbmtbunt. EtLucasait: Subito faciati�cum^Angelomultitudomi- ^rre »on »"-
lititcctfleftis, laudantium Deum grdicentium; Gloriainalt-iJSimis Deo^ jj;om
&■ interrapaxhominibtMjbontt'oluntM. Ergopoflumuslaudare Lutt.ip.
Deum haec eadem diccndo. Etiii Apocalypfi dcquatiiorani- ibidem.
«nalibus: Hzquiem mnhabtbant dieacm3tdkentia: \anElnt ,]a» l
tlui,fanflui\Deus ommpotms,fc-" <■ ■ EtPropheta; Clama, necejps, lfaU.su
quafi tuba exalt* yocem tui<n. Et dekprofo mundato dicitur: Re- t-uct.if.
grtjfiu tft turn m»gna toteglorificans Deum. Magnavoce, dixit:
quiayvnusquifquequantumamAt>tantttmclamst. EtIfaias
Prophcta: Po� LXX. autemannastrit Tyrocjuaficanticummere-
tricis i fumecith-tranii eire ui ciuitutem meretrix oblimoni tradita: be-
ne cane, fretjuenta canticum, ~pt memoria tui fit. Et de Ezcchia: Ectlef-f7'
DomintJaluunmefac, pfalmosnoftroscmtabimm , &c. Et Salo- "i�°�''f'
momn* irbroSapientiar. Start f:ecit cantores contra altare, C »» *rac*t�«},:
finoeernmdulcesfeeit modos. Et in Apocalypfi : Cantantis canti- fiafftcum HbrS
turn Moyfiy & canticum tstgni diceutes : vt diximus inTra�ratu Sapientia: et
primo. Et Dauid: Paratum cormeumDeut, cantabo &� pfalmum m'^u* &-
dlC<aH' , . (Mm omnes
tttlwnesdefumptAuxTtirnfalU, C*ntkis& Eccle/i./lid, kitdefumftatex Ubro
K f Quare
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 85-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jt Ebrurdus
Quare autem obiicitis Dauid , qu�audes Dotnini contt-
nuas fuaui melodia decantarc conftituit : tancjuam dicentesj
qux nobls pars in Dauiti, aut qu* bxreditat infUie l/ai f Et ha'cdc
|
|
|
|
|
|
//.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,!
|
|
|
|
|
|
cantilenis fufficiant.
Sed& orationes noftrasparuipenditiSjdicentes; Vos, me±
lius wart. Erratis: quia vofmetipfi nefcitis, qu'd orctis, aut quid
R»mJ, orare debeatrs > tefte Apoftolo, qui ait: Nam, quid ommus, ficut
oportet, mfcimta :ftd,ipfi Spiritu* jan ft m poflutat pro noh'u gemiti.
bus intnarrabiltbus. Vcftrs autem orationes cxecrab�es fuotj
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cum MoyG lcgcm non rccipiatis. VndeSalomon; f/ui obturnt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aurtt fuas,ne audiatlegsm; oratio eius erit execrabilit. > '
Vos autcmdicitis, quia orare non debemus Pater noflert
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H*n. t.
|
|
quia, fic mentimur, Deum patrcm vocantes;c�m alibi dicattir:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Vos ex patrediabolo efiis: probanttsin hoc j quia filij eius non fu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S*f't e», s.
|
|
mus. Male autem inttlligitisillud, quod in iibro Sapientia? lcgi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tur; Tuautem Deusno/ier, fuauis & terus es, p*tiens, ©" in mtferi'
cordia dtf^onsns omnia: Etenim, fipeicauimui,tu�(umtti,fcisntss m<t-
|
|
|
|
|
|
|
Luc*.. ii.
|
|
|
|
|
|
gnitudiaem tuam. Et illud, quodLucasait : SiergoTeos, cumfitit
mali, noflh bons dat* dtrefilih^eflrii; quantomagis pater �efltr de
ceeh dabie jpiruum bonum petentibui[e. Eccc , nialis dixit, pater
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Luu.it.
|
|
yejler: Ergo paterell Scmalorum. Simiiitcr Abraham addiui-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tem : Fili recordare, quia recepiflt bon* in Vita ttta, & Lazarus [imili-
termulj. Diues autem ad Abraham ; Rogo^rgo te pater. Igitur
non mentimur, fi Deum,patrernvoccmus:c�mipfeDeuS)nos
vocetfilios.Hcetptccemus. Quod autem dixh: Vos txpatre dia-
bolo eflis : diabolus, iniquorum pater eflldicitur perimitatio-
a] Cauf.t.ij.T, uem.nonper [«] creationem. Deus autem pater bonorum&
^m�ro/.iadxi mjiorumper creationem : bonoram tantum, per vnttionem.
boiofantnon OrantesigiturdicerepoiTumus; Pater«o/?er,decrtatione, non
inae catnis .mcu�cntes. Deimitationeautem,inDtoert.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fucecffione, Sed a�ud obiicitis; quia, Dominicam orationem permuta-
(edcriminis. mu$,c�m dicimns; panem noflrum quotidtanum; & dimittimus
tacentesillud ; qitiatuumeilrtgnum , �*r. Vel; quiafacerdosin
celtbratione pvxtevmittit tfedUberanosamtlo. O fpeculatorcs
iniqui. Nunquid Lucas illud idem non facit ? Si tacuilTetis, Phi-
lofophi tfletis. Non cnim Gratcos imitatur Lucas.
Scditerumobiicitis; quia,longasorationesfacitnus; Ion-
AM, 17. gifluiutn autem orationem Pcustccit, (leut �oannes tclbtur
in Eu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 86-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontrnVVddenfes. 79
in Euangelio: Sublatis Itfu* eculii in ca turn, dixit: Pater, \tnit ha~
r4,e?"c-viqiieadpa{fionem. Etiam Apoftoli longam fecerunt
oracionem, vtin Afcibus Apoftolorumlegimus,dicentes: Do-
mine,<juifeciliic&lum CTterram, V omnia,qu�ineU(unttO'C. vfq;
adillud■ Bt cumorafjent, mot ui eH loens.
Inuenimus autem mulris in Ioc"t9 Apo��olos orantes; ncc
dicebant Dominicam orationcm. O'rnnisenim oratio bona,fi
non fuerit contra fidem. Ncc etiam Publicanus orabat iicut
ro?; cjiii, vt ait Loicas, Percutisbat pec�ui [man dicens; Deus propi- iUCA t\
tius eflo mihipeccatori: & tameniuflificatus abiit, &nonPhari-
fius; qui dicebat,/< non ejje, ftcut cxteri hominurn, non aduherum, aj o
nonrapacem;Sedie'\�nzbdit bisinfabbato : cui nihil profucrunt/Wr. ludaei lo»
ieiunia. Paulusautcmorarcnosdocet,dicensadTimotheum : ca> in quibus;
obfecroiritUTprimtimomntumfieriohlanones, O1 ora�onn, O"ob- Pso *acT*nca'
fecratwnet, pojtulationts O"graturumaCitones pro ornnibiu homini- foabebantfup
bus y pro regibus, & omnibus, cjuiinfublimitate funt confiituti. Et plicationibos
fubdit: hoc tram bonum &acceprumef} coram/aluatore, confecma;
Etin [V] templboraredebemus. Vndctucasdc Apoflolis ne^ in a'��»
ait in fine (c.cap.) Eterant femper in templohudantes C? benedtcen 1ua� Deo "�-
. iv- ■ � 11 1 ii- catis loeit mu-
tes�tum. /«itf«/'wdicit;non,/nfo6ttjn4,!uxtao!lam buliicncem. nera i>om[l
Sedpartitahaereditas noftry,& chaosfirmamm cft. Nobisenim■offcrebanr..
dicitur, Enge; vobis, y*.\n libro enim,quem comedit EzecWefi tzjui,
fcripta erant,lament<ntiones, er carmina, C? >«� Noftraiautcii�
funtlamentationes,poenitentis,&carminaiuftorum,hoceft;;
�uge: Veftrum ver�fit><«mifcrorum. Etmcrit�illud t>x, vc-
ftrum debet cfle. Carmina auteurprohibetrs,necanamus, lau-
dantes Dominum. Lamcntationesreiicitifsdicentes^uafipro
mortuis orarc non debeamus.Sed rationibus fcripturarum con-
uiftitaceatis. Qu*'a,in x\dibus Apoftolorum lcgimusde Ta-
birha > quat mortua erat; tamen fletibus viduarum & orationt-
busfufcitataeft. Similiter &Matthxus de Archi(ynagogo;qui
ait ad Dom\num:Filiamean»ododefunclaefi;fed'Peni, imponema-
num fuper eam, Cr >/««. O miferi: nunquid Prstlati Ecdcfix
orantes pro mortuis, Archifynagogi appellantur ? Vosautcm
cftis ferui nequam, dicentes ad Archifynagogum: filia tua mor-
tua eft: quid vltra vexas magiflrum ? Vcxare cnim debemus, &
pulfare, vttandemDominusdicat:T<»fc»f/?<Jc«wi:/(if^, tibidico
Ua./i4rger �t alibi de vidu?., euuisiilius moituuscrat,- rjuam
t�m
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 87-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t�m Ytdiflit Dom'mus, mipricordia tnotusfuper mm, dixh: Noliflert.
Poftea.iiifcitauiteum. Ecce,quod orationcspro mortuis, va.
i.M*ch*y,u. lent;&eltemofyn»>ficutdeluda Machabarolegimus: vir for-
ttpimiu Iudof,&e. tufl� & religios� dtrefurrtftiont coghans. San�l*
trgoO-Jalubr'utftcogitatiopro defun&itexorare, Trtd ptccatls fel-
uantur. EtTobias de oblacionepro mortuis loqucns ait: Panem
tuumO"t'inHmfuptrfepulturam iujli confiitue : C7 ne cemmuniaiut-
r'u exeocumpectatoribus.
Sed obiicitis illud; tignumin quamcunquepttrtemcecidtrit, ji-
uc ad itufttrum fine ad aquilonem, ibi ei it; quia> vbi tcinucncro.ibi
teiudicabo. Sed, hocdedieiudicijdi�lumeft; nondediemor-
tis. Stenimdieiudicijcadatquisininfernum.ibifcmpereritiu-
dicatusad damnationem: fiingloria; ibi fcmpcreritiudicatus
adfalutem. Sed anima, quandoacorporefeparatur, nonfta-
tim in locum fibi fem per debitum tcndit: fc d orationibus & elc-
emofyniseialiquandofuccurriturjVeiraltcmpcEna minuitur.
Sequtnti* fine dubio pint a GraciJJante libi ario,
non
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
GrarctenimficdicuntPaternofter; n«7?j -'««,«stroti s'-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
l**fo\j, u>(&\i xggtvu, K, enn rtisyr,s toc tc^rov yj^r,
rtov tflfiir^jMvsriy-i^ov^i^tg j/Mvm 6<^tiKy,f*tS»n(*uy■, ai>L y,fji,t~s
d®lsf$JT(>7( iQ&xi-rousip�iv n#\[A,Yiel<rtviyx.v;tvfA.ci? tia-irt
icm & ■srovvifiS' cti <rw �pv /3<*<nA«#, k >i i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f. uoneta.M. Sj�°d Detti ommpotens creauit omnia
*vifibiUa y inutfibilta.
C A P V T V.
Erumetiamcrcatoremdiffitentc$,DcuTnomni-
potentem efle n egant.Duos ctenim cfle Deos di°
I cuin. Vnum Saluatorcm & benignum, in quera
j fecredcreconfitentur. Alteruni, creatoremre-
rum,&hominumplafmatorem,fed malignum,in
quem fc crcdcrc non fateQtur. Dicunt autem, quod Saluator
duit:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 88-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eontra Wddenfes. St
:: Egonon fumde hoemundo : Et alibi, addlfcipulos: Vos de ioaa.i$l
mundo non eftis; �deo odittos mundus. Secundum hoc dicunt,
quodmundifa&ormalignus eft; &eiusfa&ura, maligna. Sed
nihileft. In hisenimomnibusmmdtu,, promuudiamataribus
pouirur,
Sediterum obiiciuntillud, quod aitlfaiasde ercatore: fa- f�-ff*
eienspacem,O"creansmalum. �Lccc, creans malum iiU&'\[inl; fed,
faciens pacem, nonintelligunr. Se4 omnipotens Deus creafle
malum dicitur; non qu�d malum fit in ercatione ; quia in Ge- cenef.t.
ncCi[eg\tur;yiditDetMea,qu*fccit,&erar}t'�a{d� bona, fedimi-
tacioneoperis & exhibitionc. Alibienim inuenimus ; quia/�c
Deutdilexitmundttm, Wfiliamf�tumt>nigenitumdaret, promundp. .
Vndeloannesait: In mundo erat. Et Dominus alibi ait; A/o«>«- h*n.',
nit[dim homints, ttperddtmundum, fed"vtfduetur mnn�.us pereurn, loan.j.
Et Paulus Apoftolus :Detu eratinChriflo,mundumreconcihansfibi} ».conrtfk.r%
Et quod Ioann.es fah�xv.Atunitaperipf�mfa��iu e/7; ad fitum otv /oan.t.
bisterracumpcrunet. Iuxtaillud; quod Dominus aitinEuan- *«"*�*��
^elio; Euntes in mundum ynuterfum , 0"c, Qiiodautcminfert.:
tnundus turn non cognouh, ad muncii amatores per.tine.tj de quibus
Dominus ait: Pater itifle, rnundtts tenoncognouit. Quod autem
Dominus omnipotens omnia fecerit, probare poflurous per
Paulum, qui ait ad Romanos : Exipjb,c?"peripfum, gr in ipfo
fint omnia. Et ad Corinthios in prima Epiftola: Vobis autemt>- '■
nut titui pater, ex quo omnia; 0" ynui Dominui Itfut Chrifius, ptr
qutmomnia,&nosper ipfum. jEtadEphefios. Qutt fit dijpenjatio fy"e(' i'
facramentiabfconditiflfeculisinDeo, qui omnia ereauit, Et atj Co- Cobj'.u
loflenfes: quia kt ipjocondita/itnty>niuerfa in c<elis (pin terra, \>ifi-
i)ilia & inuifibilia. Omnia per ipfum, & in ipfo ereatafunt, O" ipfe
etlanteomnes,Vommain ipfo conjlant. EtadHcbraeos : qui au- tidr.f.
tem omnia actuit, Deus efi. Et in Aftibus Apoftolorum Paulus A3tr. t+l
ait: tAnwmtiantes \obls ab hts "\>anis conueniad Dominum Deum Vi-
uum, qui fecitcdum O" terram, tyomnia, qua inehfunt. Et ite- Attarjj.
rum: Deus, qui fecit hunc mundum, & omnia, qux in eofunt. bicas-
li & terne c�m fit Dominta, non in manufaBU tempus habitat, <
Et fubdit: fecit que ex tno, omne gtnut hominum, habitarefupe
uerfam faciem terra.
Et in Apocalypfi.: Digntu es Domine Detu nofler accipcregloriam Jpoealyp. 4I
& honorem, & Viwtttm, quia tu cretfii onmin. Et iterum; adora- <*p"«bt
L teeum,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 89-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tl
teeurf>oqu� fe;it ctlum & terram, mare & fontts aquarum. Et Sa-
l�rncfn: quando praparabat c<flos,adtramic�eocunflacomponens.l:.t
Dauid: Dominiefi terra& pUnitudoeius^t. Et alibi: Verbo Do-
mini cxlifirmiti funi. Et Ieiushiius Sirach : cjuimanet in xternum,
trtauit wnni�fimul. Et DominuJ crcatorcm caeli &tcmvocat
patrem dicens yerM&tth$\im:Confittor tibi pater cxli Cnerrx-t&c.
Et iterum: D/r o >o&# non iurare omnino: ne que per Cttlum, cjuia
thronusDtiefl^ert. Secundumhoc; carlum,fedesDeieft: terra,
fcabe�umptdum eins. Omnipotens autcm non indiguit, vtalius
ab eofaceretei fedem, aut fctbe�um. Non cnim omnipotens ef-
fct,Geoindigeret. Et loaunes: Inmundoerat,&�mundm per i-
pfitm faliut efl, & mundm eum non tognouit. Et iterum : Omni�
per ipf�tm faflafunt,(yc.Grxc\is tamen manifcftiusaitivbi nosd'w
cimus,yinf ipf>; Grarcus non dicit, »nv axmf, id cfl, [me ipfo, fed,
0>�c iwrhf, hoc cfl, extra ipfum: Nihilextraipfum fadum til,id
cit,extrafuac potefhtisrerminum.
Quod autem homincs[«] fecerit, probamus pcrLucam,
|
|
|
|
|
|
prtne:l.t,
Ffaim.13.
�alef. it.
Matth,".
Mtttth. f,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/*<»».'♦
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ibidtm.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tnc*.j.
|
|
|
|
|
|
cjuiaic: QjiifuitSeth,tjHifuit Adam, quifuit Dei. Etfecundum
hoc, Adam fuit faftura Dei. Vndc Paulus ad Ephcfios ait:
Ipfiut enimfumut faflura,creati in Chrifto ltju. Et ad Corinthios
1. Ccunth. 11. jn ,# Epifl. Vir non debet ttUrt caput/num, quoniam imago ry gloria
8^ Ht7°j"" '^D":t\uo^^at*srefpondetei,quodlegitur inGencfi: faciamut
m �*/ rtilttu hominem ad [b ] imaginem C" fimi'litudinem noflram. Et Dauid:
ram ;<i:il>f. Faciamas hominem ad imaginem, &c. Perotlpam; �ftli: Vos autem (icui
Jkotniuet raoritcnim, Utfl,pent d'fIm^utuui: Et Pau/w : Nonnecarnalcsc(lis,& (tcun-
duni hominematnbulatis. Per mfirmttattm, <httb<\ Maleditfushomcqui ponit fpem
faam in bomine,«/ tff, mmfitmttute. [ b ] Obijcmnt i'dudm Genef. Ecce Adam taflus
quafi vnusexnobis» (cicns bunum Si malum. Eett Dem ilie faexs mtlumer*t tcumfiliu�
diCAtm tumngtltt itm*l�. Am*n Jieo'iibft, ntfao^ot. Scircmalumdtcitut Dein , tdeff,
rtprtbiire, fan boHum, id tfl, ebger�. fndt Prtfhtt* de Chnjfa : Rutyum & mtl c ome dit,
' \rtm*l*mh f$ tltgtrt �tnvm.
Ploremus roram Domino, quifecit nos. Et Hatas: 'Nontfi'popultu$*�
pienr,propttrtanonmifertbitureius, quifeciieum, ry qut fomauit
turn, nsnparcet ei. Et idem: NuncDomine,pater nofltres tu,tyfi&or
nofler; nos fero lutumtfy opera manuum tuarttmomnes nos. Et Sato-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Trt»t\� '■)
|
|
mon: Qm catumniatur egentemyexfrobratfaftoremtius , honorat
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mm, cjuimifereturpauperi. Et fubdit: tsturem audientem, ty ocu~
tumttidentem Domintw facit �trumque. Et idem : Diues &" pauper
tuUjj. vbuiMcruntfibi ■, ytriufq; operator eQ Domintu. Vndc Ecclcfiaftes t
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 90-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VVa�denf�s. Jfs
Qjtideftinquam homo,>tfequipojpt regemf*8oremfttum?YLt idem, �celef.y.
Solummodo hoctnueni, quod fecit Dttu hominem refiurn;V ipfefein-
finitu mifiuerit quxflionibiu. Et iterum: Memento er ent or is tui in die EuUf.it.
iuuentnti$,*ntequam*vcniattemptu ttfjhc�ionu. EtinlibroSapien- s*t'tm-2'
tix: quoninm-Deuscreauit hominemimxttrminabilem, ryaditnagi
nem [u<t fimilitudinis fecit illum. Etfubditur : quom'am pufillumty ibidem,
magnum ipfe f'tcit: ty <t<]ua�ttr turaett t�ideomntbiu. Et iterum: s*pi<*7»
Qmntumenim artifex dccuit mefapientia. Etrurfus: Deut ptttrum Safnen.g,
ncjirorum, CT'Dominemi/ericordiie>quifecif{iomnial/rerboruo (?(*■
pientia tua conflituifii hominem, "W domineturcreaturte tua, cjitxate
faSia tfi. Ec idem: Qjth tibi imputabit\ ji perierint nat ion es, cjuc.im S*fie* u.
feei(li}ntccnimtftaliutDetu\ quAmtu, cuicuracfl dec-mnibu*. Et
l^ush\\i\s$\rac\\:Inomnit>irtutediligeeum, qui fecttte, ey mini Zcilcf.7*
flroseiuf,nederelmc]Hits. Et idem : Initium fitperbiee hcminis apcfla Ecclef.u..
tare i Deo: quomum ab eo,quifecit illum, recepit eer eitu: quoniam ini-
tium peccati, tfi omnis fuperbia. Et iterum; Detu de terrn creauit tultf. 17*
hominem,&ficundumimaginemjitam fecitillum, O" dedit illipott
flatem eorum, quxfitnt fuptr terram. Creauit ex ipfo adiutorium jimilt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fibi 1 bona{?malu oftendit Mis; CTaddidit ill'u difciplinam, & legem
|
|
I
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yittehxrcditauiti�ii. Et lob.: Memut tuetpUfmtuerunt me, tj-fect '**� "■
runt me tot urn incircuitu. Et hoc idem dieit Dauid: Manu-» tujtft
terunt mt.
Scd, nequisputet, Deumfecifle bonos tantum4 diabolum ',»*n%.
veromalos,proptcrillud:Vosexpatredubolotffis; auditeEcde �"^7,
fiaften , quiah; lndiebona,fruerebonb , 0" malamdiemprxcaue, Ecclcf.tr.
Sicut enim hanc, fic O" iliam fecit Deui. lit Lcfus hlius SiracK: Bona
&maU,\>itaO- mors,paupertaf W honeftasa Deofunt. EtEliuad /tt-1\>
lob dixit: Eccttfme, fuut & te fecit Detu; O~ deeodem luto , ega
quoqueformatuffum,
Ecce tot exemplis probauimus Deumomnipotentcmfc-
c�flc homines tam bonos, quammalos : &mpra:cedenti Cupi-
tulofimiliter probatum eft. Vbi oftenfum; tam bonos, quatn
tnalosdeberedicereorationcmDominicam. Si enimdiabokis
feeiflet hominem; Chriftum fa�um hominem cognouiflfctjfal �
tem , quia cum non feciflet. Nunquid nondiabulascrcatuia
eft, fi^ut& omnes Angeli ? Abfitcrgo, vt creatura, abinitio fui,
fitcreator. Si autem diabolus omnem hominem creaffet; crea-
turam eius (juis redtmere vellct ? quis, pro eius creatura mori ye-
L 1 niret?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 91-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�y Ebrardus �
oiret > Qu�s creaturam cius in currum igncura, fuper caelos po*-
taret'quisincreaturameius Spiritum fan&ummittcret ? quis
creaturaeeiusfim�is ficri dignaretur ? Quis creaturae eius ptdes
ablueret ?Ac, fi creafTet fru�tus terras, Chriftusquomodode
creaturis eius rnanducaret ? aut biberet ? aut veftiretur ?
� ■ ,. . Si enim omniacreaffet diabolus, non dixfflet ad Dominum
,mat s*ta- tentansin Luca, & dicens: Tibtdabopoteflatem banc 'Pmuerftm^O'
(emfer w- glortam illorum; cjuia, mihi tradiiafunt. Eccc,xiicit ea fibi cfle tra»
� fedMt- (jita. patet ergo, quod non fecit ea; fed, quitradidit ea, fccit et.
io fote- pater crgO allcuius dicitur eflediabolus, non crcatione, vt dixi-
(unt"'af"t mus'^'mi"tione:quemenimfequimur,patremvocarefoie-
pPo: Vcte(l*sk mus.Iuxtaquodatt Prophetaadludacos: Patertuus Amorrhatu,
Domino, vn zj mater tua Cethea. Tamen Amorrhai& Cethei Iudii non e-
deiftiili. Reg. rant.fedgentes perfe. Nunquid(non)Ioannesteftatur, Do-
Spintus Do minumcreafleC3ecumanatiuitate, vtmanifcrtentur opera Dei
niini malus ir. ■ in } Etfecundumhoccaeckasillius.opusDeifuit. Dxmo-
spintmDomt. nes enim nihil creant, neque bonum, neque malum ^cdadmo-
ki per /«rcv'M nitorestani�mmalifunt. Vndeiliud: Omrusdijgentium damo-
fotefiatu: lu nja; DominM aut cm ctlos fecit. Etiterum:D//, quicxlumWterram
ft?fa'm>Pernonfecemnt,pereantittrra. Deusxrgo, quinonperit, fecitc«-
itfidertum vo . ' '
lum & terram &
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ft*.: Timen ergo non debet, qmnil, ntfipermtffui , petefi. Luc.+. Ez.ech.it. IsAn.j). P/*.yj,
P/M.8. VndeDauid; quoniamYidebocxlostuos,operadigitorumtuo-
�jii.ut. rum,O~e. Etiterum: Ordinationetuaptrfeuerat dies, Crc. Qnod
paretperEzechiam ; qui, dumos*auit ad Dominum, qui fecit
c�lum & terram , & fcdet fupcr Cherubim, ftatim prolongauit
+.Rtg.io. ciDominusdies eius ; &i�gnum dedit, faciens folem retroire
ifAtA 3X. perX. gradusinhorologio Achaz Vnde&Ifaiasait: cjuj men-
Ijhu. y». j~M efj pugiUoaejuas, C?"c^ioj palmoponderamt: (jh! appcniiit tribus
digit'h tnntem temt, & ttbramt inpondire momesi ©� celles in flatera.
Ibidem. Etfubdit: Lsuatt inexceljo ocutost>eflros, & iidete, quii creauit
lj«i*,4i. hoc. Et idem: Htec duit Dotniniti c*lostre<ms> {? extendens eos ,fir-
mans terram O' qutegerminantexea. Etiterum: Ego Dominus, O"
nonefi alter, formans liictm, O" creans ttnebrcM,facitnspatem &cre-
l/*U,+r, ans malum. Bgo Dominw faciens omnia htec. Et rurfus; Htecdicit
Dominuiy creans calos, ipfe Deus, formans terram, ty faciens e#m.
ipfepUJhseiw. nonttwanumercauieam; fed, >/ habitarttur, forma-
uitam, Etfubdit; Umi iuflm erjainam, non e ft pntttr me; inme-
mttipf�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/■'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 92-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldetifes. i?
tut tip/b 'mr dut; Egredietur de ore meo iuflititt ttrbum: Mihi curu&bi- Hitrem. tg,
tur omne genu: C?" iurabit omnis iingua. EtHieremiasait: Qui fa- a)H*tetiri
ritterraminfortitudinejuaypneparatorbeminfapi/ntiafua, �" pru- temde
dentiaftta exttnditcttlos. ^id ~»ocem fuam dat multttudinem� acjua-
rum; in cAum: (Jeleuat nubes abextrtmitatibtu terra ; futgura &
pluuiamfecit, (?educit t>entumdethefaurijfuis;'�LtC\}bdit: Ntm- mmet lunati-
quid funt infculp'dibm, tjuipluunt f autc<tlipojjuntdareim�res? Et c°s '�{"******
idem: H&c dien Dom/nut, qui d»t loUm in lumme diei.ordinemlume ,'f" iunxt"4t
i�r n 11 ■ i ■ o- ; r n lun*tict, Imo
[_aj 0" JtiUarum in lurmnenoctts; qut tur bat mart, O" rejonant jtn- dtm,Hef {os
�tn eiut : Domitms exercituum nomen illt: Qmbus&Matthscus �exanthutem-
nondifTentitjquiait: quifclemfuum oririfacitfuper bonos O" ma- penim, �tper
los:tFpluit{upenu[losWimuf}o$. Et Paulusin Adibus Apofto iun*m ">/*-
lorum : Dec«/o dans pluuias, �7" tempora fruittfera, implens mbent. "?*" ""*"""
hx Salomon : Dommut Japientia fundnu» terram; flabutuit cxlos imir..ntur tt-
prudentia. Sapientia iihus eruperunt abyfii, �r nubes roreconcref iam btrttiti
cunt. Et idem: Vniuerfa propier Je ipfum opertttu* tfl DorninM; im- '" *"�
fium quoq�e ad Oiem malum. Matth,;,
Etfubdit:PondusCrflatvraiudhiaDominifunt, & operaeitu PrtM^
omnes lapidesficuli. Et jicut diuifiones aijuartem, ita cor regis in ma-
nuDomini. Etiterumidem :Quisafcenditincitlum,atquedefcenditt
quii continuitfyiritum'm manibiu fats ? quiicollig.tuit aqua* qdaf�m
"\>e(iimento f O nis fufcitauit omnes termirsos terra: .<" quod nomen eitu ? JArcm e"fi-
C7" (juodnomenpttj etu4,ji noft; :qnt aiceret; ntmo noiut: gtnerattonen) ,ujiC4<)fum A
tiu4,qnUemrrabitf Et lefus�lmsSirach : yide [b]areun, tr be qua. «e ttmtmm
nedic, qui fecit illum. Valde fyedvjut esl infylendore/uo ; imperio /uo tm .� ignit, Sit
acceleratniuem: O" accelerat emittere coru/cationes iudicijfui: in ma- **R>e«ctur,
gnitudine fuapofuit nnbes, C? f-alii funt lapidesgrandinii. Geltt fi- y" CArulatl
cut falem ejfundit fuper terram. Frigidusaquiloflauit,tygeUuittry t#. a 4
flauw ab aqua: tnftrmone ei/u compofitifuntomnia. Vnde Dauid; mdtaum
IpfedixittCrfaftsfunt; ipfe mandauit, O1 creatafunt. Et lob ai t: ttrmtt,
<jui[c^\pntcipitfoli, XTnonorituricrfle�Afclauditiejuafifubfigna- m mte
culo. duiextendit calosfolia,&graditur fnperfluBui maris. (rut�*�'^'*«i*t*
rif ArBurum (? Orionem V Pletadat, t? interionx Aujiri, Qui fecit /y�/,,^gm
1>entiipondus, & aquasappendit menfura. Qttando pvnebat plunijs ub.f.
legem, C?>iam procellis fonantibui. c ] �'" Dtutey,
■■ Etquidvltradicam ? Omniafecit: &fineipfo, niliil. Ipfe J1,^^?'^
L 3 Cnim cildm ^deas
0.000000e+000m,&lunam,&omniaaftracaeli;& errorcdeceptusadoreseai & colat, quaercauit
DoiBmus Deus cuas, in roiniftcrium cun tlis gea tibus.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 93-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ff Ebrurdut
enim& feeuia fech, quafi omnium feculorum lixres. Vnife
Hei, i. Paulusad Hebroos: Qutminftituit hteredtm \niuerforum, per tjuem
'*"*� fecitcr ftcuL Ipfecnim &ciuiratfs fecit fanftas. VndeMat-
thzus: r«»f affttmjyfitturn diabolusinfaniiam ciuittttem. Et paulo
p�fl:: Dieo ^obu,noniurareomnm�, fpc. Nequeptr Hierofolymam:
cjuia, ciuitas eflmagni RegU. Non autcm eftaliquis vermiculus in
terra, qui a Deo fad:us non fit. Vndeillud j Bt(iix,&dentesfcor-
pij, &� ftrptnttSf omnia in Vindi��am cteata fttnt, Omnia enim
propterhomincmcrcauit,qu�daminvfum : quardam in figu-
ram. In vfum, vt pifces, volatilia, & iumenta fyluatica, aut do-
meftica. �nfiguram;vtformicas,mufcas, &arancas: Etqua:-
dam in vindidtam malorum; vt fcrpentcs& reptilia.
Sed obiiv.iunt:i!ud, quod legitur in Ecclefiafte: Didici qui-
'� *+' detn omnia, optra tjutfecit Dik*, per feuerant in perpetuum. Scd Do-
minusdicitinEuangclio;Cxlum&■ terratranfibunt, �erbaautem
a] Vnit tilud: mt<t mn {ranfilsunt. Si ergo tranfibunt caelum & terra; omnipo-
c f.-.)Ge tcnsnon feCjt ea.c^mea _u�fecerjt perfeucrentin perpetuu.
ncratio radit, ., jr i r j r % t « r'
& g«wat!Q Ad quod [dj relpondemuslic: quod carlum & terra tranli-
aJucnit.tem bunt;non»de(inendoeflc,fedimmutando,Siinnouandofuum
vttb in^tetma cffe, vt ttftatnr Ioannes in Apoc. Vidictlum nouum , C terram
nmetm. Sicutenimaurum.ci�m excoqu tur, nouum dnitur:ira
*i>fftm ^"U" C3t'utn&tcrraignciudicijcombufta&purificata, nouabuntur.
M*nh t+� VndeiUud;�f renouabis faciem terra. Quod autemdicitur;/o/
ebfcurabitur, & lunanon dabit lumen/uum; non reuera obfeura-
j. i)unturjiminutioa«!uminis,fedcompaiationevcra�lucis:cutn
rc itf' tfiizsaiaf.Eteritlux luns ficut lux folis; �2'lux (olis erit feptipiciter
ficutlHxfeptemditrum.QuodiutemEcdcGailes dicic, OmninKjux
* i f _ fecit THutinperpetnumpeiftuerare,-conccdimus. Dominus cniin
.! f' , ',">'' omnia, qusf fecit, pra?uiditin mentefua, qua? a Grscis voZt ap-
D Pnae tav: ., '_...* . n �«■-.»
Wanustucfe peliaeur: tcitaabatteHvooninurueruntin v8u,&antequam
errant roe,*//, fierent:& erunt, poflquam intericrint. Omnia enim prxtcriu
Quantum ad Sc futura ante �eum fant prarfentia.
«nuiyam : & sej [f, J iccrumobiiciunt;^orfomn/^o«n/crt&uiiAnima:
nt diabaltu autem, carporaimmunda. Sed nefciunt illud.quod in Lu-
mew circuitu, ,. ,.' , r , ,■ ■, ■ j , »;■!
'xinaatum *d "legitur:St»lii,nonnecjuif?at,<]tioctdfforuetl,etiatuid,^uodde
corpus. intuitft, fecit} Nunquid (non) pafcitcorpora, tefteMatthi�o,
Imca. n. qui ait: Rf/J>ici!e t/oUtilia cttli, ejuonicm non ferunt, necjUe metunr,
M*itk.i. ne^ne cengregant ia hernia, O~pater yejlercaiefliijxtfiit lila, Et fub^-
di
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 94-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iontrtVValde�ifes. �/
dh: S� dutemfanum *gri ,quod hoela e fl, ty er Af in clibanum mini- ti
tur, Dtut fiOtflit; quant o maj^h t>»s modicafdei. Vnde& Dauid '� pl
quidat e/cam omni carni,f?c. Et alibi; (jui dut iumtnth omntm<fca<n P/*Ii»
tpf�rum>Cfu�'u(oruorum inuocantibtu turn. Si autem pater cx-
leftis dat efeam omni carni, & herbas veftit; patet, quod ca, qus
fecit, pafcit. Nonenimaliusfacit, &aliusnutrit. Ipfe etenim
terramfoecundat:Vndead Hcbijtos: Ttrragtneranskerbamop-
portunumi�is, i quibut colitur, accepit btncdiBiomcmd �tc. Scilket
iterum terrabenediceretura Deo, ficrcacuramalignicflct? ne-
quecum terra faliuam luam mifcuiflet. Et, fiaquammalignus
creafllt, aquar lauacrum non doceret dicens: Nifiquii rtnutu
futrit ex aqu» Q- Spiritu fancio, nonputefl intrekt in rtgmm Dei.
� , ■ ' t . �■->■■*
uodjjum nondum loquentes bapti*
r debeawL).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c a p v t;
| Ebaptilrnoautem rhentionc fa&a, baptifmi Sacra-
. mentum exfequimur. Ipf� ctcnim in co, quod par-
j uulireceperunt.aberrantcs facrarnento: & loannis
(baptifmum pro nihilo reputante», aqua? regenera
1 tioncm & lauacrum paruipendunt Papxnouum : *ju/r"'eure
nuptias prohibent; baptifmum remouent; quid fupcr efl;, ex pn^ttutfl iel
quonafci&rcnafciintcrdicunt? Lcgitnus camen in Matthaco; lm a loaune-;
quod filius Dei a loanne voluit baptizari, ik in aqua, iuxta illud; Pr'>»* > $t **-
yenit Ie fut a GaliUa in lor dam ad toannem, [a]>i baptiiarttur ab eo. P'fmum l°*n-
Bapti�Attu autem Itfiu conftflimafiendit de ayua , C?" Yidit Spiritum stcud* ^'hu-
Dei. Intenditis; quiapoftbaptifmum loannis voluit viderefpi- m,Ut*tem im.
rituraDei- Baptifhiumainem.quemrccipitjauficHisrcnuere. pitrei, ($im.
VndeLucas vosinnuitcffePharifaros dicens; Omn'upopultu au- f^»d»m dect-
diens & publicani, iuflificarunt Deum. hapti7mi baptifmo loanrtu. ref' T'r"*' *f
tharifitiautem & ligu perttt conj�ium Dei ffttuerunt mfemetipfis, r^ $,mre,e»t*.
non biptixjxnubtO) hoc cfhaloanne. Ecce, quod Pharifaci eflis, ratmam cotf
confilium Dei, & baptifmum loannis , negligentcs. Vnde &cfcrret*quH.
fubdit vobis dicens; Vtm ad >ot l'vannesin>m iullitix, & non Lue*-7'
tredidifi». " M"th>"'
Non
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 95-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/� Ebrardu*
Non Ioanncs autem folus baptixabat inaqna, imo&alij',
�\�'tft.i.iet�. quod probat Ioannesdicens: [a] Quanquam lefnsnonbapu\ix~
Jecr. ^«f.Cikm yat t jgjdtfapuli dus. Tamcn Dominus nos in aqua baptizari
tantum valeat ynde jJem Ioannes fubcjit <jc pomino& carco . w<fc
bapmmus pet , ._ , . . ...-.*
hominem c�- cumdixiJjet,ex(j>uittnterram,Crfeatlutumexfputo ,C" liniuit fu~
uniptibilcm, ^fr oculot timt �T dixit: K<ii&, /<»«<! i i» Natatoria Siloe, ^aoi inrfr-
quantum per pretatur,mijpa. Quid per Natatoriam, nifiaqua:baptifmum in-
Apoftolu da- teiijgjmus p pcr fputum quid, nifi vndionem chrifmatis def�-
lmselTcfcd gnamus?
Chrifti�ognoftitur -.Etfttldit: ftliusaliomaius.reinufuebaptlzatusdicinon poteft , fi�
ucab ii'enore, �uc amaiore baptizctur. /«<<». g.
O liter* adiacentes, litera vosoccidit. Quod autem per
i>Pet.j. aqua; lauacrum falui fimus, Petrus dicit: Inditbiu No�', cumfa-
hyAugHitSilt. brjeareturarca, inqttapauti,idefi,oftoanim<efalt4�facl<� funt per
p*rttcata. Vc. , 7 r r ... t ,-, r '. , '.r 'c. '.,.
rus baptifmus <l?«<"», ^«oaC?* nos ritmejimtltsformxjaluosfecitbapnjma, Similis
conftat non forma?,idefl;,aquK. Etfubdit: Non^b^carnisdepofitiofordium,
tam abfolu- fedconfeientix borne inttrrogatio inDfum,per refurreSionem Itfu Chri-
tionc corpo- fli^uieflindexttrtHitipatr'u. Nonideoenimrnergimurinfon-
ns, quamfidc tcbaptjf^i vtlauemus carnem.fedfpirhum. Sicut enim Eli-
Apoftolica '�us ln Spiritu lancto Naaman ajrum curauit a lepra per aqux
tradit do<5lti- intin�ioneminlordane; ita& aboriginali peccatopurgamur
nadicen$:fidc interius , per aquar baptifmum &6dem. Scriptumeft enim:
ipundanscor- Qfticrediderit,(?baptisttu [c]/"«�r/f,/a/«wer/f.Vjide&in Adis
Re��' Apoftolorum de 'Ennncho'.i-cceaqua,Quliprohibet me baptizari f
M0tfb.it ' Dixit autemPb�iippta; SicredUex totocorde/lictt, Ecce,quodo«
tiiilmj. portet crederesqui baptifmum vult f ecipere. Sic enim lauabitur
e\.Aux.d$fttr. apeccato.DequalotioneloquiturPFalmiftadicens;Lauab'ume,
deton/ec. Non ^ j^per ntuem dedbabor. Et alius dicens in perfona Chrifti:
e aqua pro- ^m^nQi^CMHIfUeroin"Pobh,coKgregabo"Posdt\niuerfisterris;CT
tcra.'fuperqua ejfundam fitpert>osaquam mundam,Qr mundabiminiab omnibus in-
uomcnDomi- quinamentisyeflris; &daboyobhffiritumnouum. Ecce,quodab
ni inuocatur, otnni inquinamentomundataquamunda.
qina.necipTa Sednotandum^quiaprimo dick, acjmm; fo(�e&,fj>iritum.
ipfam'nomea Cui Dominus fatis corifonat, dicens ad Nicodemum per Ioan-
adultcruraeft. ncm. NificjuUrenattu futrit ex aqua, (? SpiritupmBo, nonpotefl
Pf*t. s*. imroire in regnum Dei. Exaqun, dicit; & Spiritu ftn�o; tanquam
E^tch.jf. Prophetia; refpondens. Qui autem baptifmum aqus reiicit;
l**"' h poeaitentiam abiieit: quia, in baptifmo aqua:, f oenitentia inti-
matur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 96-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
centra Wdlde^fet. X?
mitur. Vndc Matthamsdeloanncait:Fuitloannts�ndtfcrto'ba-
f titans, CT prtedicans bttptijmum pceniten�ne, in rcwifiionem ptiaxto.
rum. Ecceetiam, qu�drernittuntur peccata, in aqua? lauacro.
Vnde&Ioannesaicadcos, qui veni�bant, vtbapnzarcntur ab M*eik.j..
�Co. Progenits trtperarum , <ju'u demonflrauit ytob'ufugtrta >entura x-'c*a-f-
*r4.\Secun<Jumhocautetn,pcraquaebaptifrmim a ventura ira Vr
Hospoflc higcrcatteitatur. loatmesenim in primaEpiitolaait: merrt0 ,� (,�.
Hic efft qui \>tnitperacjUam (y ftmguintm, CTfjriritutn ItfuiCfiriffuf. pttim* ■. rel, ■it
Won maqHifahlm, fed in chjua C^Jangttine: c/uin tres � a ] funt, qui te- Attgufim. *it:
flimoniun dantintirr*, fpiritttt yaquaCr fanguii , 0* bitrei \>num J""'t dtm*r-
funt inChriftokfu. ^cohaerctki duotefliavonia cx�inguunr:^"' W*w "'
' r -r ■ [ ir ° J mime» exprt.
languincm, in iacnticio; acjuam , in baptdmo, noncrcdunt. mnfit>ultu>x:
Tertium ergo quomodohabcrent ?hoc eft, Spiritum fanftum; fcr^u�mchn.
qui in eis non eft, quia bapiifinam m>n credunt, quem recepe- ft* c-fef.ttn
runt. Priufquam enim SpiricusfaB�lus fuperucniatin aliquem, lumm '" i4-
11 ■ i T i r i � � pttfrr.e: bt cum
oporteteum baptizan.autbaptiimumcrederc, licutlcgimusin Wrif0 e(Hr
A�isApoft. deSamaritanis.'-*Q*irC�my>cniJJ�nt,oratteruntfrop^, ,�fjt.
ipfis, \tacciptrentSpiritumfun�un. Nondum entminqutmquamil Et Ambrof. m
lorum \>enerat,/edhaptixatirantumeraniinnomineDominile/u. Ec- c*teeh.fntn-
ce. quoJ baptizati crant; antequam recipcrent Spiritum fan- "* **nrng*.
ftum: Etctiam Spiritus fanchrcccptiononfufheit, nih aquas Deum, jbre_
lauacrumarTuerit,quod,fifufEcerct,Petrusin A�ibus Apofto- riU�clM (ut<t-
lorum, noixiixifTct de Cornelio&fociis: Nunquidaquam quls n»i v�b*ftt-
prohiberepoteft ,*v�nonb.tptixiniuf>hi, qui Spiritum fan�umretepe %>«*>■' Smult,
runt, fuut c ««^Lieet enim Spiritum fon�um rcceperunt,vo '
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
luiccosinaquabaptizariin remiffionem peccatorum: quia>vt
|
|
m
|
|
|
|
|
|
|
|
|
diximus, rcmiiTio peccatorum fit in aquae lauaero.
Scptcm modis enim fit, remiflio-peccatorum. Primo,per*.* fotrut &�
pcenittntiam: vndeait Apoflolus: Panitemini, �"conuertimini, io*nncs.
>rdeleanturpeccata>e!lra. Secundo,,percharitat�tefte Apoflolo, Aa>r '"
� ' , . i . i. 'r ~r \. v Atior. ia.
qui alt: Ch*nt<u upent wltitudinem peccatorum. Iertio,rum 4^or ,
allisdimitymus. Vnde Dominusait: dimittite, (? dimiittmim.,.rer.+.
%* Quart�, per cleemofy nam iuxta illud; fr.ut atjua txflinguit Luc*. f.
ignemt'tArtctmofyn*,0-c. Quinto, per martyrium : l�cut Ioan-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nesait.'"; mt,qniteneruntcxmsgnntrtbulationt. 3.* Scxto,per ^
|
|
ad»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M Eucha g}
mittat feccAtufttdc *pud Gregortum deV4(:nt'tit Tem j.Ctmment.ThtoUg. Dii
J.* Hocpttft (Afitnttumeffde rtmiffiontftccattrum <btnt«tium , ad
f Uut 'vigenfftBn*. Ftde Grtg.it YAltntt*
|
|
|
|
|
|
�mt »�» *m-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 97-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrardtts
Euchariftiaeperceptionem; dominodicente: Kt/imunducxueri-
tiscArnemfHi]hotninhinonh*bebit'n~vit<tmin'vobU, Scptimo, per
Sactamentum baptifmatis in aqua, vt fupcrius di&um efl: quo-
tiensenimin facrafcnpturalegirnusdifcipuloslauiflcreua; ni-
hil aliud datur inteiligi; nifi homines in aqua regenerari.
Sedicerum [*]obiiciuntillud,quoddiximus : Quicredidt-
re fcut 4r*- rjtt ^j-laptl^atM fuerit filutu trit. Quicredidtrit,dixh primo, &
c�dmtt�fc P°^ea» y*ptix*tu* futrit. Primo ergo oportctcredere, quamb.i-
.ue »d x 11 ptLiri: Er°b [&] & pucr, qui non crcdit,neccredendi habcc iii-
*nni<m;i]M*> tclle�um, baptizari non debet, quoufquerationem habcat. Si-
j/m*el, <juiev cut eaecus anatiuitate;de quo c�xerunt parentesad fenbas; t^f-
'ity.rtm haher; pro je loquatur. Profe ergo loquidebet,qui vulc
|
|
|
|
|
|
to anno tircu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
afl NvU*<> fr*ttri.tt>ritmum f^tutpromittilurinfinfibui.aaia infanta, ftprr facr*-
», auadndh�cilutruttut tfliajiiiuium, incredentiumnumemm non tr.i!;(t*:itttn tt-
pe�iK m«ntnt.
Ad quod refpondemus,quia illud,quod ficbatin patribus per
circurncifioncm prasputij : nunc fit in filiis per vndam baptif-
Ctncftf. matis, qui enimtuncdicebatin Gencfi: Mafiulu-scuius caro cir-
promde dui cumcift non fuer�t; txterminnbitur de populo fuo: Nuric da mat;
jotrff; "*ru"' Nifi (juk i enatttj fuerit ex acju* & Spiritu/anfio, t?c. Odauo au-
modtctdenteitem [f ] diecircumcidebant pueros: ergo oftauodic, procir-
iv mttijftm* o- cumcifionc poflunt baptizari. Ne erg� prsoccupentur; in no-
tnwum /»**- mincPariis,Si filij,&Spiiituifandi bapdzantur;in quoabori-
resfana ginali peccato faltcm mundantar. Paulurenimait: Quos^oca-
c ] M*p- Pf&- utt i}0S y prfdeftinauit. Si ergo Dominus vocat aliquer�, aut
.OAauo die , a' r a � r ^
fi-bat ("circ�- pf3:ocmnat,ant-quamnalcatur; non citmirum, h cumnatus
.tilio} pttrino fucrit,baptizjtur. Lucascnimattcftatur, cjuodIo;»nncsBapu-
cuhrcquiain ftaadhuc ex vtcro rnatiis fuar Spiritu fandtorcplettiscft, An^c-
tcfurrcdione! |dtefle,quiait: Erit mignuscoram�omino, l?in:4m&fice;am non
4jac,cmo«a- yy^.^spiritu fxnclorfplelittiradbuc ex~Pteromatriifux. Vndc
Oatr/m5ideft. '"u^ : l'rluhu'lrn teformarem ex "vtero, noui te, <yc. Et iliudidertl
Chriftum o- de Hicrcmialcgimus. Nunquid [ non ] ik loanncs es vtcro ma-
iD-nis ab e!e- trem Dornini lalutauit, faltem motu, h non voce ? Vndc Eli-
�t\s abfeinde 2a'Oeth: Ecceenimttfafl��efiVoxJaiutAtionis tua,Z?c. Nunquid
*urc'yruPtlo'{non]§;Nico!aus,dumadhucIa�:aretur,fcruabati1eiunia?Vn-
imml\ dei\U\d;adpapillcMccefiit/ummapromererigaudia. Nunquid [nonj
dumAmbrofmjadliuciacuni�Jaccret,apesinorceiusfeceruns
, examen?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 98-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VVildenf�s. pi
examen ? Ecec , & pueros infpirat Dominus. tphlttutnm>bi
Wf, fpirttt. Quis ergo prohibet cos bapnzari ?
S'militer&difctpuliincrepabant Dominirni.cum eioffcr-
rentnr peten, vt imponeretmanusfupereos, ficut Iigimus in
Matthxo, quibus Dom'mus zit: Siniteparuklus �enire adme: & M*Uh.it,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nohteeosprobibere,tauum e�temmregnumctlorum:?? tttmtmpo- ^,� <it.
|
|
Par-
|
|
|
|
|
fut/Jet eis manus; ahijt inde. Si ergo fupcr pueros [al impoiuit nc. Manusim-
map.us ipfe Dominus; quisnonimponerctmantis fuas ad ba pofitio, &fa_
ptizandumeos? Vnde&Matthaeus: hJi[iconue'fifuerini,W�f cMmentfi ba-
Sciamini, ficutpftruuli.crc Quosautem Matthsus hkdii.it ptr- Ptlii!'atls *�
Mmc�saicitpueros; LucasveromfAntes. vnamzil
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
itaconiun�a Tunelisc duo >■ vtabinuieem nifi mertepraueniente. nullatrnuspofllntlc-
gregari. Paruulus, c|aemftatuit Dominus in medio dilcipuioiuin,vt quidam tiadunr, fuit
Maicialis�pi(copusLctnuuicarum. Marc.ie.luc.il>.
Q^od autern dicunt de pueris, quianon hahent intc�e-
ftum.cjuidabeft,autquic!obeft?Nunquid(non) purinornm h]i/iJJc offic.
[tJfidcsproeisfacitfponfionem&fiduciamPficut&dcparaly- r>>ruutt, «lio
tico legimus. Et videns lefusfidemiUorum,dixitparalytko: confide f^fi""**> **-
fiii, remittunturtibipeccatatua. Ecce,quodfidcalionun i'aralv- ?"*■>'"* '' *':
ticuspcccatoruni remniionem con-iecutuscit. vJUiarc & puer «<t rurdt, aui)~
aiiorum fide non baptizaretur ? Nunquid corui natura cflis ? ,um\-ue.*i>ui
Corui enim puilisfuispaftum negant, qjoufqueirgrcfcant, & profiteiifi'.<j»i*
parentibus fimilcsfiant; fim�iter & pueris paftum vitac n qare ^" �"/ "'^'r
vultis quoufque intclligant. Sed Dominus mifcricorscff, & "&"'
|
|
|
|
|
|
vocaotur noa
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
piusjvtcolumba: quinonfolumcoruos,im�,&pu!!oscoma foi^m tplam'
rum pafcit, iuxta illud : tpudatiuvicnris tfeamipforum, %?putitt temrocHtear
coruorum inuocitntibm eum. PuHoscnim ad paftum duxit; cuto nucndo, M
pueros adhuda�lentcsab Herodeinteifcdos, tanquam pritni- pl
tias frugum, genitori exhibuit, adhucinfansinfantes pro fepa
triobtulit, taoqu.imnoiiaXenia. Qu], infanguinefuobaptiza- jj
tiftinc ,tanquainProtomartyres [fj abimatu&infra, vt tefla
tur Tcriptura. Dequibusin Apocalypfl Icgitur : Hs cummulieri r] tnnecer.tts
hiu non fum cowaumati; firvines enim fuut: Etfu'odit: Hiempiifunt 1""iem m"r'
i ■ i ■ ■ ^ ~ . ir j i^ -Ir- ■ r ■ tyres dicunlnr
txhnminwtuprtmtti(tDeo(y Agno. Vnde Daiud: Exoreinfantium / f ^(f^^�
O" laftentiumperfecijiilaudtm tuam:' Vnde8c Salomcn in Para- /�. ���) �uiA
M 7. bo)is.^« chnjti
fuut; feit quiapro Cinfieaecifi'funt; ijutmfinon lo<]ue>tde,n)ort>nd<i conftffifunt \ Ptoqui-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t/it /< teimtZJ<tt\ltcet *d tnftfs de;ctndennt,fed in «<. ru/ri fej,
Hftt(ubtntntur, Adwferos^heceBjiidlimiHm. ,iji<>c.j+ ibidtm. ijitim.t, rteuiib.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 99-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lis.. Nbli fuhtrahereuputro difciplinam ; fi en'tm ptrcutU ttim >/�"�■■*,,
non montur. Tu, yirgap'ercutis ettm, ty animam eim de inferno libf-
rab�. Virga cnim puero iniungiturjquando fidcs a patrini ipro-
tnittitur. Etcum eidicltur: Cdhrtnunti*fatan*tCr omnibus-porn*
�****�*' fiseiuj. VndcinCanticis Canticorum:Sorornoftraparuaefi, &�
yheranonhabet. Quidfaciemtafirorinofir*indie,ijHandoallvcjum-
datH ?fimurui t(i, tcdificmtu fuper eumpropugnacula argentea. Ec-
ce,anitnamUQam�wocitfororem: quae, vbcranon habct> hoc
eft,intclkdum vtriufque Tcftamenti, fiuevtriufquediltdio-
nis. Huiufmodtauremdebcmusadbapcifmum inuitare:Etpcr
patrinos fidcm iniungcre.hoc eflcnim propugnacula.fuper.mu-
rum xdifiiareargcntca..
Vos aucem haretici-, exJlliseffis^quividcntespuerescIa-
w j, mantesintcmplo,&diccntes:0/rt»«4ff//o�4i!(»dLindipnati funt:
quibusait ItfusperMatth�um: Hon-legiftu f.Exorewfantium(j-
uBentiumperfeeiftiilaitdem* Aodiftis, qiiia dixit, Ikiitiuium.. Non^
fblum en: m par�ulos, fed & lacientcs laudem Dei perficcre atte-
ftatur. Nor*ne& ptieroscnrabat? Vnde Matth.17. Exijtabe*
�)' ni/f.. t..dt j*a*j ddmunium, & curauu eilputr ixMa hora* Si ergo pucros cu-
'japcizarL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fiantur, & exorcizantur, vt pclta turab cis dtaboli poteftars inimica. f Je m; Sa! brncdi�uns
joo« Jaturjyt laktypicocondttus, faecoie caieatiniquitatis : necvermibus peccatoruns
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Vnde & Petrus in prima Epiftolasd irjfantium imiratio*>
irernnosinuttardicens: Diponenttsigituromnemmalitiam, C? o�
mmntdolum, (?firnulathnesi0' inuidiat Comneidetraflionts\fi-
cut modogenitiinfantes, ratwnal/ile ,/tnedolo, heconcupifcite, ryc..
t.lum 1. Vhdc loannesin. p:ima Epiftbla, non tantum adult�fe dicit
f�ribcrerimoA: infantibus,dicens: Stnbo 1><>bi}patres; ouoniam
cognouiflii) tfuiabtnitio efi. Scri�o ^ob»adel�(eentts;^»oniamyicii
/fis malignunii Scribo >ob'is infantes : quoniam cognouiftis patremi
Vnde Ifaia?. Eccttgo, erpueri,.tjuoi-mthtdvdttHem. Siergoco*.
tbtDtus>recipidtbcnt. Bonumefienim Dei datum. Siautem
minusintdligentesfiint, nonideo reiicieudi funt. Suos eninv
Kabcnrangelos, Dominotcftc,qtiiait:c^»|f/i eorum(emperYt-
dentfaciempanu. Qui ergocos abiicit, & Angelos corumabii-
cit. N-unquid (non_) Si illi, qui fummo manc opcrati funt in vt»-
ncafc</f«ar<«»aaccegerunt � Qmfuntifii, nifi�ueri, qui ab vtcrtn
feea-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 100-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VFaUenf�s; f$
ft-eaftigant, bencviuentes, fkut de quibufdarn praedtximus.
Vndc&df/>ro/j�veniredicunrurcruidaiK, vtpucri; quidamau-
temdelone�, vt fenes;;cvuiinextreinis dicbus fuis Deo fe recon- cu"l ?mr *"**
eiiiant. Vccair.tautem Dommus Riercmiam,vrpuerum;.^»/^ b*putma
dixitad Dominum: *, <t> a, Domine Dcw ',etce,ne/cio loqui, quiaputr q�art i,y alt}
fum, Cu�Dommut*it;'Nolidictrt, puerfum: quoniamadervnia, <«iipiare no« in
<pt* mutant te, ibis. Per hoc autem nobis innuitur, quod & par- �la* mortu-
uulos vocafedcbemusadfultin perbat>ti(mum., ■sfum^egsefi
r r lirs ex vtero,
non ftatim pcrij \(e effialertmum tptamt. Etfulniit:Nuncenim dormicnsfilcrcm, &fo-
mno mto tctjuicfcciem.- Stl.. i^uatuvrpetcandigtnersinfinHat, dit en s, quatenon in vol-
ua,&c. in corde fuggtfitonemnotat: Egrcffas exylteto, dtleclanctifm : Eiceptusgcnibas;
tenfmjum: ladatus vbecibus.' defi»(io»em..
.
Qupdlttitmn fit nuhert'A
datum*.*
C A F V T VIL
Taurem omnia aboleant, non foliim aurem ve
tera,im�&noua; Veteris, nouatcpe legis recal aJ.c**/ XIr.
citrantfacramentis.Nuptiasinterdicunt;&c�m I"*:1.-Hier!,»>-
aliis facrofanaa� Ecckfi� myneriis nuptiale da^ ^alclscon«r;.
� L- ■■■"■ � i n faln eft wore-
> mnant Sacramenujm; humani genens nofies, juceteite�am,
qui humanum genus nituntur abolere. C�m Dominusdixerit colere,intervi-
inGencC�',Cre/cue[a]&mkltiplicamini. Nihilaut�Ghrifiusrede- IU� & wrum'
miffet; nifiChri��o �Wos&c filbsgencraflTetEfclcfia, Sicorum 1.»<li"«- «u-
yaluiflTetinuidia,ipfietiamnihilcflent. VndelefusfiliusSirach: v,**^1*!*°b~
�, * . , ii../-. latioDcs luper
honorapatremmnm-,<y gsmittu matrutux.nt obhuijcaru; memento>.aIbria dare �
tfuoniam nifi per ilios nonfuifps. [b~] Quj ergo nubere proriiBer, dwimas tei-
& hominem nafci pi ohibet, qui autein nafci prohibct, proiii- «kr« & ita fal-
bet&rcnafci:fedrenafci�e(ibonumversonaf�&nubere bo* uatIPot«un«;
r �n-Ie/.?..
nalunt- BlWrffA;
Sed'obii'ciunt ill�d; qnoJ M'attha:urdicit: Qui fideritmu- oiue./enmm .■
lierem,adconc?tpifcendumeam, 0c; Si ergo videre muliercm, c� h*rttia debet
mcechari; ergo & tangere cam, grauius eft. Ipfi autemin hoc tifc<*ki*r>< �f
decipiuntur, quia verba non notant. Dixirenim; tjui viderit e*Pu'_[»xJ*tiim
mulieremadconcupi/cend�m;non>adconcupifccndumfilios,aut ,Un^rn Je"'
filias. Non enimmoechari dicicur, quicaufagenerandi,l�giti*
saam > ideric mulierem,
Mj
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"""i��
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 101-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
94 ' ** EbrarJus
Sediterumooiiciuntillud, quodad Corlnthioslegit�r. fl>.
liquum eft,~Ptqui habent txores, tanc/uamnon habentesfint. Dicunt
. enim hoc, quia putant omnemconcubitumcfle immun.lum,
f Leem me*- * ficutta�fcum omnema ta�tioneficdici. Ssd falfum efl. Hoe
dofut &corru- autemdixit Paulus propterquof�iam, quide omnibus, qu�fa-
ptm. ciuutjCoram hominibusgluiiantur. Alioquin cnim iSlud.quod
jiidem. . fequitur,nihil efletdi�tu.SubJitemm: Er qttiflent, tctntjuamnon
a] in Ge*,legim flentes fint: Cr yuigandent, tan<\uam nongaudentes. Vndc. fic e ft
n-.ta, quo /u- intelligcnc{um. Quigaiidctinfanftnatcfua, coram hominibus
jcy,�_/�=-,,. nonpaudcat: quirlct in pcenitenu^inabiconditoileat. Qui
jiuum /»» «ii t o l i il! i - �
Petgt *d'\\o. naoct vxorem, tanquammablconditohaoeat, non luxurians
ttm fiat�tui coram hominibus, vt quidam dele�tantes iniocis, lafciuisin
Her, 'ir fu/ct- amplexibus, in bafiis, in ta&ibus : Sed, cum quadam caftitace
tes,ementiiut. gL.neret�[joscx ca,non iuxuriandoin van�m, hoc eftcnirn ha-
fiti nafet fi. ^ere vxorem, tanquam non habere:ficflere, tanquam non fle-
,J re. VndeadCorinthiosait; yxori [a] Yndcbitumreddat;[uni-
ts, littrautem O" Vxor, ~\nro. Viri cnim debitum cft, generare :«Vxo-
funde. risautcm,concipcre,autparere: vtriufqueautem,gignerc. Vn<
" ler"""\ Je quidam; V�rtmtrat, mulierqueparit i/edghnit \>re>que. Qnod
Hom�tu H*(c*. autem dicitPaulus; Tribulatitmemtamencdrnu babtbunt butt<lmo~
t di: Si tribulctur caro, non ttibulttur(piritiis. Carocnimfacpc
eum tribulatur;fame,fiti,morbo,frigore,auccaloie:abillistamen
^"«^fpiritusnon immutatur. Similiter, fiquis generatfilios carnis
rem cu/Ubt. immutationc non immutctur fpiritus intjenerationis dele�a-
lemftutret. . ,_ J . - . . . r s . ,r
tione. 1 unc enimlpiritusimmucatur; quandononcauliage-
b] rniehiiu ncrandi, fedgratia delciSandi coitus excitatur. Dequocoitu
gr<:Jfk Arcad$ Apofloltis paulo ante locutus erat dicens; Nolitejraudareinui-
aujue/t.J�gtc- cem,ni(ifortiexconftnfu,[bladtetnpia^tyacetiiorutioni. Excon*
duris Arcam, f(nf |y,� & ^
&vx�rcsfili«- Oppomt autem �llud ; quod Jicit Paulus ad Coninhios:
rum tuorum. Mon ctttr'u ego dico, nonDommui. Non ergoa Dominoeft'l-
&ce dtfiuntiuy lud,quoddicit. Qu�d falfum eft : liectenim Dominusnondi-
!"�l""*"" est, tamena Domino; non enim contra Dominumefl:. Vndc
" fcriptum eft: Qm-nduerfum \>ojnon«/?, pro �>ob� efl. Si ergoad-
mM uerfus Dominumnoneft, illud,quodfupeterogatPaulus,pro
■m. in epef. Domino cd. Dominus cnim ait; quodcunque/�pertrogaueri4,ego,
ft� ttuttm dl- t�nt
: Egredetede.iic*,<H&0ortu4. Ettectnium&um;quaft dutret; Nuncrtdittem*
Ux*»dt; Qufcite & multiplicamini; U id» djcitt,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 102-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra, VValdenfcs. §?
(vmrtcliero,reddimtibi. In mukis autem inuenimusPaulumfu-
pcrcrogaffe; vt diftum eftquartocapite.
Simiiiteradhucobiiciunt illud; quodfubditPaufus; Qj�fi-
ne \>xoreefi,/olicituJefi,quaDaminifunt, cjuomodoplaccat Deo. Qui
autem turn txore efi, f�licitm efi, (jtatfunt mundi, quombdo pUcc.it
"\>xori,crdiuifui efi: quia f�r intclligunt: qui habet vxorc,non co-
gitat,nifidemundanis,&dc vxorc;&diuifuseftaDeo. Scdide� .,-, ■
lunc hsrctici, vt mai�intcliignnt. NosautcmdupHccmvitam
jnhoc ai��gnamus, aftiuam Icilicet, & contemplatiuam. De
contefnplatiuadicit; Qui/me y>xoreeft,folicitiej efl, qua Domini
jitnt, (juomodoplaceatDeo; quod fecit Daniel, Ioannes& Marias
tjuosnon^/«;/o.(dicit c(le: De aftiua au tdicit:^»/ c umfxore eft,fi>-
itcuiu (fi, tjutefunt mundirfucmodopiaceat'�xorijCicuteram'No�t
Iob&Martha. Nonautemdicitjfolicituseftfolummod�, qus
funtmundi, pauperibus fubuenicndo, &mundanaerogando.
Sed d�uiftu tfi, hoc efi, partim mundanis inhians, vt pauperibus
fubueniat,partim Deo, vtpereroganti:immi]ndanoriim,lucre-
turcarlefiia. Etmerit�actiuavitainmwW/nomineintelIigitur:
quia,cummundoincipit; &cum mundofinitur. Contempla-
tiua autem, licet cum mundoinchoet, cuni mundo non finitur.
Vnde & de loanne legkur : Siieum^alo manere,donecvtniam.
Sarwftiorver�eftcontempla�ua vita.qnamadiua; Vndeidcm f'
fubdit de volentibusnuberc: biatior taminerit, fijicpermanferit,
fecundum meum (onfilium.
Sed quia hucufque fatis refpondii*nus,ad propofitum redca-
mus. Primoprobantes, quodlicitum fit,Huberc,&filiospro-
crearc. Nunquldnon,Matth;roatteftante, & Angeloappro-
bantc, materlefufuitlofcph defponfata f Nonneiliade(pon/a«
tiobona, vti�s&necefraria ? &ab Angelo approbata; quiait:
Jofif.hfili Dauid, noh tirnere, accipire Mariam coniugcm tutttn; di-
xit, coniugem. Notate verba , fignatemyfleria. Et paulo poft
ait: Exfurgsnsauttm lofeph,fecit,jicutprttcepit Angelus Domini, V
accept! coniugem fitam. Angelico prajccpto rcfultare nondebe-
nius. Nunquidnon& Dominus Apoftolosfuosdoccns.dixit Luc.
pcrLucam?C�m 'muit at ui fuerit ad nuptias, O"c. Eccc, Dominus
flonproliibeteosvenireadnuptias;{cd, difcuberein primo!o-
foprohibet,quodl�denuptiis Agaidixiflct; non in primo lo-
foApoftolosfedereprohiberet. Non enimhonoratiorcs,quara
Apoflo-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 103-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebr*rd*u
Apoftonadilfasnuptiasfuntrenturi. Ergo denuptiiscorpora-
libusdixit: quar,fieflcnt illicitx,Jiecaclcasvenirc,ne<in eisdiC-
cutnbere Apcftolos,mandaflTet:Neque, vtIcgimus, nuptiasin
Cana Galilea: fantas, primitiis luorum miraculorumconfecrat-
fet; aquam in vinum t'aciens,futuri.fignaculumiacramemi pix-
figurans, quod fit ex aqua & vir*o.
� J y f*!�- Ipfiaiuemhaeretici nubcrc[o] prohibent; fub obtcnto va-
TtiitMdsciff i■ � - r t- i i
fiiducttift�xQ,- nsrd'g'onis, qua� dicerent; non n.xchamur , Hicjucrr.cechari�o-
fnm'o, c*uf.tll<mM- Sed.fiquisintucaturaltius; &mcechantur,& troedia-
; iie f»- riiaciunt. Animamenimfidelcm,qua; Dcifponfa tft, adinfi-
"■'* Gcn- dclitatcm perducentcs, vtcreatorcm fuum non agnufcat, altc-
Benedixit cos rjus fpoi�lTtmfaciunt, & cum moecho cara n^cechari faciunt:
crefcite&mur I110^ Paulus non facicbat dicens: Dtfpondi enim \os Vr.i ><ro, C<\
tiplicammi. Vel,-moechantur,Iicut Dominusait.per Matthxum ; Egc.autem
Secund'o caufk dico "\>ohis, ejuia otnnit, qui dimijtrit \xorem , exceptafornicaiionis
«dtxtonj, <it,n Cau/a,f'acit tam mcecbari: C7" q>*idimiffstm duxerit, moechatur. Vel
ene'. Non tit ctjam tertjo mOdo poflunt moecliari pcr.auariciam; quia, auari
bonitm e/te ha. r rn � ■ � � i i r ■ -in
fatum- at' fc'"-enltnauaritiaiciolommleruuus,.td dr, nurnmonim.
fittmmtuci*d Coluntcnim nummosy&feruiqntnummismagis, quam Deo.
tutouum. Ter. Non enim funt ficutHoratius, qui ait ;f.tm<,hirts, non me rebus
tio cauf« tm�. f-fiibmittereconor: Autficut Cato,qui ait: Diligeden<trium,fidpar-
""""'*� rnitcidiligtform*m, Ipfi autem coluntformam mctalii: & itamoe-
con"tin« n^- thaatur cutn mctalio. Vndc Hieremias loqucns ad Idololatras
bat. ait: Ttt autemfornicata es cum amatonbus multis: tamen reuertere ad
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mtdicit Domintu:(? egojufcipiam te. Etfivbdit: Ccnttminauit ter-
ram, Vmieckataed cumLfide.O'Cumligno. Scdhfctetici , noa
m.s. Sub- cumj �(jeautclJm}1 no imocumargentoforniiaQtur:ncfci-
Hier i. entesiornicationemniii tnmulicrcm.
Q^odautcmbonum, ftclicitum fit, nubere; &, quod con-
cubitus Icgaiiter nubentium, non fitiOTnicarius, feflatur Pau-
,/, Garinth.j, lus ad Corinthios in prima Epiflola dicens: Bonum efihomini mtt-
liertm non tangere; propterfornicationemaucetnVnufjuiftjuefuitmV-
h.ibs.it, er VnciQUxque .fuum \iruml
|
|
|
|
|
|
|
|
|
utdtm. fumre^at. jlmiliur autem C~ *xor tiro. Et fubdit: Muiier pote-
flatemcurporufninonb*btt�fedytir. Similiter autimZD **>irfuicor-
'b]Cauf. XI t. porii pottflatemnonhabet, fidmulier. Item: Dtcoautem nonnuptst
'� O" tiduit; Bonum efii�i4,fifici>ermaneant,Jicut ego: quodfi fe [b]no«
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Uuas Odiut. conftiftsti, qui fc nou polTunt continue, fortui vxoics pcflunr.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 104-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
centra Wddenfes. $7
eontimnt, nubitnt, Mtlitw tflenim nubere, qu.lm W. Hls autem, cjui
mxtrimonto iunclifunt praeipio non ego, ftd Dominu*, ~vxorem & tiro
non difcedere,quod ff di/cejfirit; manere innupiam; out, Vii-o fuore-
canciliari: �r �tr>xoremnandimittat, Ecce vxorcs dimitti pro-
hibet Paulus. Vnde& Dominusadhscreticos, dedimittendi v-
xoreslicentiaperfcrutantes,reprehendit perMatthrum : Non M"tth- if~['
lepijJi-s, quia, quifecit ab initio mafculum f? feminam fecit eos. Sed *�»� *c, '"*
noundum ; vbi Mjtth*us dicit, ^a»;Mircusdicit, Deus, tt quantum ad
fubdic;Prop<rer hocdimittethomepatrem & [^a] mitrem, &� adhx- t/tfr*m< ideff,
re�it \>xorifit� , C?" trutit duoincarne\ni. Uaque iamnvn juntduo, «fftclum uum
J�d�ntcaro. Ecce,quQddenuptiisagni.quilpiritdlesfuiit, non m"g" *�*/**
potcftintel'ligi^feddecarnalibui: dicicenim ; Erunt duo,incar- <""oa ^"'^
P ,. . v . . ctealtonem fi-
nt y>Kt. tt lubdit : Quoaergo Dettt comunxit, homo nonftpAtet. i,tr�m auam
O [ h ] prophani; facramentum hocaufi eftis profanare , quod *deur*m f*.
cx duobus vnumfacit: rumpere OrivinculumaurHftis: folue rentum.
re corrigiam calceamf nti vultis: cuius rei fe indignum loannes l^"li"n'
afHrmabac.Sed,quiadutijcofdiseftis: illud.quodfcquitur, vo- J If.Ge"e^'
..... * i i i- n ■ r /■ i. . turn Hemorfi'
bis dicitur: Moy/es addurm*m.cordt* >ejlrt permi/it t>obfi dimtttere itM Slcki dorm
t>xores teflrM: abtniuo autem non fuit fic. Melius autem intellect mijfitcumoi.
Ecclefialles.q .amvos,c�ndixit: Meltusefiduosfimulefftrfudm at ucobfiua;
Tenum. Siynu� cecident ,abaltcro fulcierur. F�f�li; tjnoniawc�m >l"demlegitur,
cecideriiytionhabetJubUuantem. De hacautera fublcuationdo '
quituradCorinthiosinprimaEpiflula, dicens: Si quis frater > eftc'um
xorembabetinfiddem.O"h^ccon/enut htbitare cumtllo;nondimif- �ccU/.+.
tateam. Et,fiquintuUtth.0efPituminfidittm; zphicconfenntb*-
biiare cum dia tnon dimitut y>irum. Sjnflificrtw tli enim Yir infidellt
per muiieremfidetem.; C fxnfltficata tfl muiier infidelii, per Ytrumfi'
del(m,altoquifili)>>eflriimmunMtfp!nt. Nunc autemfuntfanfli. Et
fubdit Sicut m omnibus Ecclefiu docto
Ecce,qu�ifialter eorumcecidertt,abaJterofuli.iti/r. Vn-
de & lefus fi�us Si: ah : Noli dijetdere 4 muliere ftnfata C bomt,
(jHum jovtitui et. Trtute filiim tuam , & grande oput ftceris, ty
hominifenfato da '�am. Mulie<-fieft tib'Jecundumanimam tuam,non ih-dem.
prot/cus illam. Mulur � bon* btuttu t{it>ir: pars bon*, muiier bons: Icdtf.if,
JnpArtebona tim-ntium Dsumdabitttrt'ro pro f^ti�bonii. Gratu
tnulierii feduU ddeB^ibit V» utfuum, 7j ojja illiut itopinguabit. Do l^'^tm-
ttum Dei tli mulier ftnf <<<. 0.000000j tuit*, Amiau er fodalu mtenipor? l(c '/� * 9
<onueniunfife(ifupery'tt'-/jtitmhlitrfumVirQ. Vudc& idem alibi ^ff'*/ iJ
N aic;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 105-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9& El'rardus
ait: In tribus efl'hentplaeitum fpirituimeo; qua fint prob'jttit cemvp
homimbus; concord
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tnutierebenejibiconlentientis. Q^iodautcm dicit; Trade filtxm tit
a>n ,hominifen/:itoda-illam;\\�ud klem monet Paul. ad Corint'i.
diccns; De>irginibut auttm praceptum Domini non h&beo, confilium
auterndtitan<jiiam mifcr�tordiamconfecutui a. Dominv, Vr fim fi.ielii.
�xiflmo tnim hoc bonum efft,propttr inftanttm necejiitatem: quoniam
bortumefibomirrii/ic ejje. ^Higatiu es~»xori, noli quarere folutiQ-
ntm. Solutus es abYxore, noliijUterere\>xorem. Siaktem acceptrit 'rr-
xorern,nonpeccafli. Ei■; finupftrit �>irgo,non peccauit. Et fubdit:
Si quh autem turpemfe Vtdertrxifltmtitfuper y>irgne[na, quod firfit-
ptradulta, O~ tt� oportetfieri; quod \>ult, faciat; non ptccat, fi »«-
bilt. Igitttr,&� cjuimitnmon�oiungH Virgmemju�tm, bentfacit; �7",
qui non iunyi�, mdiut fathi [a~] Muiierautemalligaia t(\ legt, cjuan-
»] i'nd* in Ge- t0 tempore Vir t�us Vtitit*, quodji dormierit Vir iinst Uberata eH a legt
tuf. Detnmut ■y,jritiUiy,ulttniibat; tantum in Domino. In Domino enim non nu»
c \!" ' bit. quicaufa gcncrandi non nubit. Beatiortamenerit.lific ptr-
rvjbvm oote- 't d _. i
ftateeris i Sc manfsrtt,ficu.idummtumcs>njHium-:^titoauttm.quoaC!'cgofliritum
ipfcdomioa- Deih.ibtami,
biturtni. EtadRomanos J�cod�mlbqucnsait: Nam,quxfubVir*
,°,m'7' muiier eft-tVmente'viro.)allitata efi hqi\W]Si autem mortuiu FueritYir
t] Si flUtem . ,, rf.i * * . / rr ■ 't.
nionaus fu« eiusiliberata eftaleg*>trt,y>tnonjitadultera,lifueritcumalio>ire.
vi vir, foluta EtadCorinthiosait in prima Epiftofa. fotoautem�o!fcire,quoi
tila'lege »iri: onmis \iri taputChrifim eft: caputautemmulitrk, y>ir; capntyero
igitur viuente f/j>,/?iD;ut. Hoc autcm dii�htm cftdenubentilT is, nonnubcn-
^^'^'tibuscnim caput Chriftus cft. Vndc fubdit: Maker autem gloria
fttcti'cum al eflyiri;nontfienim^ir ex mulitrt; fed muiter, ex \>iro. Et enim non
tero viro. *& creaitus >irpr'>pter multerem ;fed muiter,praptertirum. VeruntA-
\i.Ctrin,u. nunnique^ir finemuliere,nerjuemutier jmeViro, in Domino. Nam
ibttitm. r�ut trtMlif,r de -piro, jta >n de muitere : omnia autem ex�eo. Et de
coivi�) ad Pphcfios: Mulieres >iris[uufubdit* fint, fi ut Domino;
qtthaVtr caput multeris: fuutChnfi/tJ caput tfl Ecdffi.x. Et fubdit:
yrti diligite ifxores �efiraf, ficnt Chiflut Ecclefiam.
Sed ft! per hoc obiiciunt: cjuia Chnftus nonhabetrem cumEc-
(hfi*,ntqut>oirctimyxort,rtmdtbetba,bere. Nihil autem (hoc)
i(\, iltiite enim obiiciunr, vt ftulti. Ecclcfia enim parit filios
Ghriflr>fpiritaliter:at muiierj^ireredtbctcarnalitcr, vtexcar-
«aW partu proccdat fpjritalis*,
Etitc-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 106-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contrn VValdevfes. cjfjf
Et iterum fubiitngit dicens: ha[aJ ->iriddmf �ilipre �xo- ibidem.
resfuas, >rcorpora(ua: quia, quif�am vaoremdi�git; feipfum a'C^of j
diligit. Vnde illud ad Connthios : Omne ptccatum, (juodcuncjus aj,'eua yiote
f;centhomo, extra-corpusefi: ^'ii autem fornicatur, ideft, ada!re amor curpis;
ram mulierem accedit* quam fuam, in corpus fuumpeccttt, hoc L.lua, oinvms.
eit, in mulierem fuam , qua?eftcum cocorpus vnum, & carov Sipiens n-di-
na> vtdiximus. Vndi adEphcfiosaitfupcrGenefin, bropurhoc ClU rt
relwejttit homoj}itrem[uum, ©* matrem Juarn, O" adh*r-ebn \xors -if-^t»
futf.^reruntduoincarne'vna. Sacramtnturfihoc megnumefi , Eg» Kihil--tft :oe-
autem dico,in(hrifto, c? inEttUfi». Veruntamen & vos fingu� d"J5 quamv..
vnufquifqueCuam vxorcm, ikutfciprumd�igat. Vxorautem, xtircmarasre,
vt (ie) dtltgat virutn. ^fi aJ;!t^
Scd tjuia de aupriisfufficienter diximas; rcliiquom eft, vt de qtalrfcm boim-
generationc iiliorum aliqiud dicannis: eamcfle lkitamdifpu- ftaeftamoris,
tantes, & ab auftoribus approbatam. Vndc Paulus ad Timo fed magnrto*
thcutnin primj Epiftola:^damprimusformattu eft; deindeEua: d°Hffc'«'■'*�
|
|
|
|
|
|
Et AdAtn nonef�[educitu^muUerauternfedu�i*inpr<ttttiricationefuif. ' ' / "
faiuzbitur autem per fitiorum generattonem; fi perm.in/�rit in fiie. f Timfh. '.
�cce, [6] qu�d generatiotiliorum matremfaluat, (\ fuerit hde- \)]c<n$f.X2tX,
lisjfan�ta &fobria. Et paulo poft ait: Volo e'^o inniqres nubere, n.q.f» Uur,
fiiios procreare ^rnatresfam'dias ef[�. Sccundum hoc autem gene- L'beroru pro-
|
|
|
|
|
|
o
_ tnmonio Iia-
Ecce,
|
|
|
|
|
|
ratiofiliofumbonaeit. EtadTitum alibi: lubeo tdolifrcn
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jilios atiigam, prudmres f ca/tas, JuoiitM :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
&cum caftitatc hlios poflumusprocreare. Cum autem de Vc- triciavoluptas
tulisloqucrctur; W >>irosamarent,autfiliosdiltgerent, non dixit; «iamin»*ore
camdi'gi.la-fint, &fteriles,& emo tusc. Vnde&ad Homanoi ^"tafc
legmusdcSoJuinitico vitio; Nam[x2 ftmxmt eorwn immutarum T|' e�'Rimj.
n.nu,�dcm 'vfum, m.eum ~t>[um, cjuitftcontranatunm. P.'.tet crgo,^i
(j�odcopuiaviricummulierenaturalis (eft) &habct,cflTe, ex //,.
natura. Qu_id eft autem naturanafcifacieus? (edes rclinquo, 1>*«
qui in omnibus h«erent^ quare & harend appellantur. Et de-naturamc
eodem iubdit : (Xutvttradiditeoi Detutnrtprobumjtnfum, vt j» »jm idinwiie»
ciantea,eju,tnonconueniunt. Perhocemminnuit; quodnatura te.VndctnIib.
lis vfusconucniens fit. Vade&Hieremiasait: tJtcctpitt�xores, 4ud. fenei, c�
generatefilios Z? filiM\ date filtu\>eflris'\>xores, �?{UtastefrrM date q«o hoi^ia.
\ir�i<2-j>Arunt films & films \ & mvliiplicamim ibi. Vnde Sa o ^^|^5J|^
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
filkni virginem&hiciiomoliabet concubinam; Educain easadvov, vthumilic-iiseas:
> nefcclushoccomiiinacurain ofcicminunvuu.i.. ibid.Rtn,,. Hnr.'gx
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 107-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ehrttrdut
|
|
|
|
|
109
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Trtutrb. il.
|
|
|
|
|
|
lomon in parabolis: Muiier diligenstoronaefiVirofuo-.^tfahilt j
Corona fenumfilijfiliorum; O4 gloria filiorum patreseorum. Nun-
quidautemDominusaddifcipulosinterrogantesdectfcoa na-
tiuitatc,perIoanncmait? Nequehicpeccauit, neque parenttseiut.
Ecce, licet, quod csecus nafceretur, nafcendo non peccauit.
Pluresautem nati funt &concepti Angelico monitutquod
quidem Angeli non monerent.fi (parcre) peccatum effet. Vn-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
h.iH.f.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lucs. U
J/aitt, +},
J/aii.tf.
Luctt. r.
Cent f. kt.
Hem .f.
|
|
deLucas: Omne mafculinum adaperiens \uluam, fanBum Domino
"�ocabitur. Etlfaias ait: V<x} qui dicitpatri, quidgentraf, Cr mulieri,
quidparturis f Et fubdit: Vtinam attendijfes mantiara men; &fuijfit
juut arena femen IUV& fiirps tten tui,ficut lapUl�eitu. Et idem ite-
rum: Nttnquid ego, (juialiosparerefacio, nonpariatnidicit Dominut t
Quigenerationtmeaterittribuo, fterilUero? lpfe autcm Dominus
ftenles parere monuit per Angelum,fictn lcgimus de Elizabcth,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n Oeae, & Sara. Vndc Paulus ad Romanos ait de Abraham: nee conjide-
Puta/i>e ume~ r0it corpus fuum emortuumtcum fer� een turn ejjet annorum-.gj- emor-
natto nd/cefur mam Teuluam Sara, in repromifiwneautem Dei, non hafirauit diffiden-
fiiim f & sara (ia y^ confortatM tfl fielt dans gloriam Deo; pUniftim� fciens, tjuia,
"^5'jE*! * ' quodcuncjut promifit, potens efi &facere; C7" ideo reputatum e ft i�i
*t<ieri,rnJe a^ iuftitiam. Et Petrus in prima Epiftola de Sara loqucns ait:
Genef.de/te- Sicentm aliquando �rfanft<t muiier es fter units inDeo, ornabantfe,
raat S»r<t fien fubie&itproprijs Ytr'u'.fi(UtSaraobediebat AbrahxDommumeum\o-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tff , mtnflruu.
t.fit.l.
Rem 9.
|
|
cans. Cuiits tflottflia benefacientes, & non timentes yllamperturba.
tionem. EtaJ �LomanosdeRebeccalegimus: Nonjol�mautemil~
la; fedC Hebeccaex >no concubitu habens, lfaacpatriinofjri. Cum
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Autcmnondum nati fuijftnt, autaliquid egijjent boni,t>elmali, \tfc-
cundum iltclionetn propofitum Deimanertt: non ex op er il us, fedex
>ocantedi8nm efi ei', maiorferuietminori. Ecce, cjuodhuius tria
exemph optima funt: in2.&3. &5- Capitulo, & in pradenti, �
quisben� notet verba.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xfbf.e.
|
|
Si autcm generatio filiorum vtilis non eflet; nequaquam
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Paulus ad Epheiios dixslfet; F//// obediteparentibtu yeflris in Do-
mino ;hoc emmiufiumefi. Et fubdit: Honorap&tremtuum ,& ma'
trem tuam :quod efi mandatum primum in promifiiohe, >r benefit tibit
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Itiden
|
|
C? longsuM fisfiper terram. Et; Patresnolite ad iracundiam pro.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j. Ttmath. f. ttorarifilios "veflros. Et in i. ad Tim. Si qua autem �idua filios aut
nepotes hdbet: difcatprimum domumftiamregere} {ymutuam t>icem
reddereparentibui, hoctnim acceptant efi corom D(0. Et poflea 1 ju-
datvi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 108-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'eontnWddenfes.
Jat vicluam LX. annorum, qua; fuerit vnius viri vxor, in operi-
bus bonis tcftimonium habens; Si filios educauit. Et in A�ibu»
ApoftolorutnPaulusaitinTyro: Inuen�sautemdi/cipulis, man
fimus ibiditbutfeptem;(<\ui Paulo dicebant per fpiricum.ne afcen-
deret Hterofolymam:) EtexpktU diebus >profe�lifuimus, dedu-
tmtibusnosomnibuscum y>xoribtuofiliky>f<\; forcuauitatem&e.
Eccedifcipulosdicithaberevxores.&filios; nondicit; cnden-
tes, fed,difcipulos, QmAcnim cffet,nifi gcneratiofiiiorum fuif-
fet? AudismusPaulum a�ocjucntcm Romanos, ficut prxdixit
Ifaias. NipDominus Sabaotb rtlicjuijfet nobisfemcn,ficutSodotnafa~ #«*�»�
Ui tffemm-, Crftatt GomorrhtfimtUs ejjtmuj.
Ouodautem gcneratio pcccatum non fit, oftenditlobdi- Ui. ju
eens: Si dtctfiumth cormeumfuper muitere; O" f' ad o(Humttmiti
mei infidiattufum: ftertum fit alter w Txor rnea, w luper tllam in-
turuenturalij. Eccc,fc negat eflc deceptum fuper mulicre; ta-
menfilioshabebat &filiasires. Patetergo, quod vxoris con-
cubitus legalis eft, &nondecipitcorhominis. Si autem opinio
veftracredereturjfalfumcfTetiliud, quodlegiturin Ecclefiafte: EceUf.r.
ventratb pr<tttrit,V generatio aduenit, terra "ver�inecternumftat. Ec"cf-P-
Credamus ieiturle�u fUio Sirach,qui ait; Pfryran^ V/m c*«» Vxo
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
te, quam diugls cunE�u diebm Vita twt.
^De hofiiafacrifictj 5 quod fit ip/um cor- r.M*»tt* h,*
pus DomtmcunLj.
C A P V T VUL
AcRjB quidemC<�n*myflcria nefcientes, panis tutt.ii'.
benedi�iionem a Deo nobis collatam floccipen- ^�uft.i.Altx".
dunt. Dixitcntm; Hocfacitein mtamcommemoratio P*p* �� Nihil
\ntm, EtquodChriftus^djcorpu'. iiiumcfiedixit;' r-c
tanquam ludac fucecflbres,corpus Chriftinonaf-1
firmant,im�ncgant. Oalterius corporis menibra. Rccolitep'u7&"
Matthaeumdicentem, Canantibiuauteme�,acetpitItftup*nem,(? chrifti ■ "iec
bcn>dixit,4cfregit,dedit(]t(edifcif>ulisfi:h,&ait:tstcnpit?,&cvme- »Ha oblatio
dif i yoc ett corput mettm. Et accipiens calrctm, pratias f git, 'S dedtt 'iac Pot'01 *&
illti diems} Bibitt tx hoc omnts: hic cft fanguu mem, C"f� Bcce,'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 109-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
quodpancrn, non ante bcnetiiftionemjfed, po/lcj�ambcn?5i-
a]opponu»til s;t, corpus hnim ede dixit: Vinum vcro.fanguinem. Et Lucas
i dceudem\oo[\\znsi;t'ytjAc<tptopant ,^ratiasegit, &fiegit, fvd
|
|
|
|
|
a t/if («dians :hocdlcotpui meum, Cjuodpro \atik tradetur; hocfaci-
n:m pollut�. te,inmeamcommtmora,tionem. Ecce, quod femetipfum ei cd it ad
a«.'. A'o» ^/f//- manducandum ,vt li-oftiam vcram.: Etfitfaccrcttosadinonuit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■Q^arecrg�fic facientesrtdarguitis ? & cum�ciaifl^ re-
iccifolutumw ntl-ftjs > jn hoc-cnimMiflTam cclebrauit,tanquam verus facerdos
"plint les. f�cundum ordincm Mikhifedcch. Qmd cflenim Mi(Tj , nifi fa-
cr.ficium pinis &vini? Si enim fciretisqutdcft Miifa, eum et-
i.cer,n. iamMiflamcelcbrafll',fcirctis. Sednequchoc» neque�iudno-
b]HiUr..Co\. uiflis. C�cienimcltisinfcripturis* De quibus (criptumeft: (�
pusChnfti, q, cscusfacumducat; nonneambo infoucamcadunt ? Eodnht-
lum.itBf, & h- nwn yoyu foues.mynon vi«t'.i«.',quia Sc Paulusad Corinthios deco-
fie 3 & veriias ^cm ^oclucn5 '^ '� Qtwniam Domintu kfeu, in qua noEie tradebatur,
in fabftanria. tccepitptnem, �5 gratiiu agens, frtgu, er dixit: tsicapiie, er mandH-
cj Dicuietttm; cate,hoceflcorpuj [b] meutD,O~c> Sim�ittr G? talicempuffquam ta-
fued ctrpm njUit dicens: hiccaLx nout teftamenii, (pc, cjuo�efcunque enim man-
nM a� ? - ducabitypancmhutiCy&calicem bihetu, mortem Dominiannunciabi-
oflendtbat, at , , f . ' . ... n ,
diceter pnuem ll!> (*onec ^wiat. Pancm huncdtxit,�ltendcns panem, non ma-
hunc. ' num peftori apponens, ficut vos[f ] mcntimini. Et. fub.dk i
dl CetHr'toaif QJi'tfiimmanducatO^ bibit\_d~]indigne; tuduiumjibimanducat &
Pemme mn b�n, non d�udicans corpus Domtni. E< ce, qu�d pancm , corpus
fumdtgofu^t Domiriiapp�llauit. Adhuc hafitatisfilija�ciii.
tntres fubteft� Super praedi�ta autera fic pofliimu argamentari; Domi-
. nus enim accepic panem: pancm autcm, quemaccepu, bencdi-
*b«f& ttutem . ei l jo. .en j- ■ �
lufciftte�aau xlt a<-rregit:depaneautcm bcncdicto.K riactudixit: cim pan?ra
JLmr.tttrjLt*. huncmanducat, mortem Dominiannunciat. Nonenim iocu-
men fectattr. btor eft Domnus, vt pancm tetu-at,& alium pancm dem�ftret,
�tiMeb, jw^dicens; hoc eft, corpusmeum. Si quisauteni de [V] communi
rrat" "' l* Pane comec^at>non oportct aominem fe ipfum probare; neque
tuptrontcUu- u^icium fibi maaducat-
do. AUnn.ic. Sedob�tiuntincrclulidicentes;quia,'�erbafmi�a,diennt
mm jeeundum e(?e panem: quia cibus anima; funt verba iiuangclica.iuxta iliud'j
\>otitnt<ttecm- y-irbaquxeeoloquorij}iririafuni>�r't'it4;EtQu\h�iiiimQdivct~
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ej inlii.Reg Sierde: 4timtlech,<tntei}a*m daret p*nest>r3[-ejirtonu ,tnrerr»g
yttfum tiutri mundl effent a mullere, non ^itttjuettlieu* ifed, a coniugf, EtjiJiAHAtJJiit n6 hl'
f &nttdtut reri? \iautjjf,p*ntt m ctncej�ijjei. Muite mag� er^ i de corfare Chnjli opertetj�er».
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 110-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ffffttfk Vl'ddenfer,
6aaudit,aut docetindign� ; iudMumfibimanducar, cxbibir;
Quod, ni�iil cll: ncfciuntcnii�i, quid balbutiur.t. Dcpanee-
nim dixit; accepit, benedi.xit, acfrepit. Vcrbaautem l�on fran*-
guntur , aut benedicuntur , aut in manibusaccipiuntrur. Dt'
pancautertvqncm tentbat, & bencdictbit, dixit: hocertcorpus*
meum. Verba autem Euangtlica, -«jus fcribuntur, aut ieguntur,.
corpus Chrif�non funr.-
Siautem dixerint, quodmandticarep�incmillurr,-autbiHe-
rc fanguincm, nrl aliud e(l, tjuam cius verbum audirc; abfir.-
Non cnim inaures, fcdin ora bt4ccell<i>)) dabat. Vndc > Si poft
buccclhmpanisintrauitSatanasincor Judr. Vndecrcdcndum
cfl:, in fidc Catboiica, quod �kidem pants.quemcomed^runt
ApoltoiijCrucifixuseita (udxisin crucc. Er, iHcidem fanguis^
quem bibcrunt, effufus eft a [j] latere eius. De pane cnim, que
comederuntjdixw: hoc cftcorpus mcum, q-uodprovobistra1-
detur; De caiiceautem ait, qttcmbiberunt; hte efi faugulsme- deemp,
Ui,(jHipromuliis(ffundttttTinrerHiftomtnpeccatorhni, Etillcidem�r*f'a-
panis&fanguis quotidie comcditur &b>.kiiui;in�ictkCiz;c\i\3:P" /fe"'""""t
efidomusorationis fbwakarc». CrocleKauwmeftffltls. Kon^a"''"^l'c rt'
euaoitrxracu.ltatisloluerccefrrgi.inu U�q emmett diffxnfatiofa- de Ui
cramtntt ab/c&nditi d jee klis, de qua loqiiitur Paukisad Ephcfios:
|
|
|
|
|
|
iicutcnimludaci videbant hominem,non, Dcum in hoh;ine;^'*Sa'*' d�U-,
ita&infidclcspanem vident, nccdiuinitatemirtpaneconfidc ****Cl»rifiip&.
rant. De quopaneSalomonfuturi.pr.r{ciusa4C; Venm,coimdi' Ep^y
tepanemmeum, �rbibitCPinum, quodmtkui y>obh. Ipfi aurem fa' Pnutt�.el,
mclici,huiufmodi cibo& potn Hon vtuntur. Non tniraiiitclli-
gunt P�iilum,(.»uia!tad.Connthios. Calixbtnedt�homi, cuibtnt- t,ctrintbi»,
diamiu,nonne communieatk fanguin'u Chriftt tfl? Et panit, quemfran-
gimits, nonneparticipatio corporu Dominiefli Non �6] dicit de ]
verbis: Verbaenimnonbenedicimus» nequefrangimus.
enimdicitis,pancmill�m>&fangulnemcfll'verba: quibusob
uiatDominus perloanrvemdiccns: Panit, quem fgodabv, euro a�""e''■ %ur
meaefl.promundi�ita. Etiterum: K'ifimantiucauemiscarnem ftiij ex>t °"'~
homin'M)G?c. Eccc, dicit> qiiodpaniscarofua} & vinumi fan- i
guisfuus,(fit.) Panis taniennondtfanguis; nrque fanguis,
sflpanis. Siautcm panis &fanguii,vci ba effent; quis diHin*
gucr�WOtergaBenjj&faftguin.eoi? Vnde«nim& idem verbum
«ibusSip?tustilai�ims; faunawtemfolommodo cibuscfij
.. " pwguir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 111-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
194 Ehnrdm
fanguis ver�fol�mpotus? Non igitur de verbis intclligenthirh
cd. Siquisenimfcripturasrcuoluac, non inucniet, quod verba
U*n.e. fcripta.autab ore prohta, fint caro&fanguis. Dommustamen
a ] Hoc»ftime ajt Caro wm r-, >w.» ^f^ ^.^ Verba enim fan�a, fpintus
/Fe Betengarij «uut & vita; cibus & potus :non tamen caro,aut corpus Chriiti.
Andeg*utnlis Sed forfitan obiiciunt illud : Verbum carofaf/um eft: & idco
DtAcamm de. dicunt,cibum carnalemanimae, clTc vctbum. Scd maxime in
erttu; yuifite. hoc hxrettci funt. Diflum eflenim illud de incarnationcfilij
"""»� ^- *'--�-- -filio.fifutinPrf)ohetisfiDif.
|
|
|
|
|
|
'tlJn*""""' ^ei' Vtrbum enim accipitur pro fiiio, faut in P
Lui&'t. fim� legimus. Vnde &Lucasaitdcpafloribus; Tranfeamtn^
Bethlehem, O" Vidtcmiu hoc trerbum , quod fattum ttt , hoc dt,
is.nt,it huncfilium, qui fa�uveft (caro.) Et Ioannesait: Dtus erdt
ytrbum. Vnde & Verbum, quod Deus eft, carofadtumeft, id
eft, Deus homo faduseft. In quo Grxcus manifcflius dicit;
C�menim ditimus: hocerat inptintipio dpudDeum. Grxcusdi-
cit; ««f, id eft, hic; Etpoteft referriad vtrnm^uc, ad Veybuvn
fcilicet, & Deum, haec enim duo nomina 0g & Acyoj, ideft,
Deus,& ferbum, apudGrscos maftulini gencris (unt. Vtrba
ergoEuangelij; Dei funt,fcd3 non D«u;aequecaro, autfau-
guis, quod patet; quia, (ingularit er dixir, rerbumcarcfaflum f/?,
, Siq«isenimpluraliterdicac; ye*bacames failajunt,mutatus eft
fenfjs:&nlhileftdi6tu. Siauan->>er^4/biritu*funt, C" *"<*, vt
diximus;nonideocarofunt: autca<»einh�beiit i ipfoDomi-
Lhc*. j+. no dicente; /piriuu carnem fir ojj* non habet, fuut mt mdetii habe-
r«:mult� minus, verba.
u*v, 6. Nonautem folumtnodo Verba cius, fcd ipfum totum man-
b ] Hieron. ad ducaredebcmus,luixt ipfeperIoannemait: [b3 Qjtimanducat
Ettum: Nee mt^ y tpfe i,iuetpropterme. Me,dicit; &, meam carnem; non, wf<«
�usdedic no "peir^a' VndcPaulusad Hebraeosait, Habemuial a*e,dei]voedere
bispanem vc- nonhabtntpouflattmqui tabtrnacuhdefiruinnt. Hoctabernacu-
rum. Sed Do- lum vocat Ecclefiam. Si au tem obiiciant illud; Tabcrnaculum
minuj lefus, yideri, quod finxit Deus, & non homo: Refpondemus; quod
ipfeeoouba DtusomniafinPit;homo,nihil.
«conuiuium; o j n ° e i o i r i r
«pfe comed� aedquaidameua«oi�esprjEtendunt,& quarcum lubterru-
2c qui conte ^,diccnx.cs",quiaJi�trdositnmundM, mundatn nonpotift facert
duur. hofliam; iuxtaillud.: Omniamunda mund'u: loinqumat'u.uttm, ey
Uetr.ij. infidelibus, mlmundum. Q^Kid au:em Icgunt, non intell'gunr.
tttm.i. SacctdoscniinnoiiiiindiiKdtj�'jciulljsli:, liuoiniulbs. Ver.
ba lan-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 112-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Walden fes. jqt
bafan�:afan&ifkant.VndePaulusadTimotri.inprirnaEp1flo»
la. "Nihilre'tjciendum, cjuodcumgratiarum aBienepercipitur. Zan&i-
ficatur tnim per Verbum Dei& orationem. Hac etenim decaufa»
bonaverbadicitnus,&orationcsinpr;rparatione facrificijcor-
poris ChrifK. Sicutentm anima, c�m fit mortuain peccatis, ta-
mcn viuificat corpus, ita& facerdos,licet fan�tus non fit,umen
verba eiusfan�tificant&orationes.
Siobiicianr; Non efl [a] (peciofa lausinore peccatorUi Ituic ■, r
ftioni fstis refnondimusinauartocaDite. vbidcfacerd
|
|
|
|
|
|
tu,t . ri
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
obie�iioni fatis rcfpondimusinqusrtocapite, vbidcfaceidoci- ^UrUll, Nee
busiocutifumus. Nunquid autctn nonexorciflr,filij Iudjro- fOi» , nee m-
rum dxmonia eiicicbant perinuocationem fanfti nominiv Dei? cuspoteftquif-
quod Dorninusinfinuatdicens : Si ereoin Beelrebubeijciodxmo- quara, qui«
nta;filijy>ejtrt,iit]uoeijcii4nt f laeoipji tudices T>e[trierunr. tt La �ft inj-e ?ejin
easaitdequodam: prxeeptor, Yidimui quendaminnominetuo eij- qUOquamma^
cientemdxmonia; &"prohibuimuseum:quia,nonftquitur nobifium. culare Tacra-
Etaitadi�os leftu: [c] Noliteprohiberc: quienimnoneftaduerfum ment� , quod
t>os,pro"»Qbit efl. F.cce,quodpeccatoresexauditDcus. Sienim C^nftus eft,
' i- ^ r n i- -rr m Neque Saul
peccatoresnonexaudiret, fruliradixi�etpublicanus; Dewpro- ^jpjauauitvn.
pititti eflo mihi peccatori. Etlatro; Domme memento mei, dumt>ene- aion�, quaia
tu inregnumtuum. l�ciuflificatusabiit indomum fnam, hic,in acceparat,
paradiio collocatus cft. Non ergoeftmirandum; � dacmonia Lurt.n,
ciiciebant infiddes, per inuocationem Dei: quin&facerdotes, *M*?' elru'
per inuocationem nommis Dei, lanctihcenthoitiam. j^,^ conga�t
in Domino,ftd in homine>-qui tune dicuntfaeramentac/Tefanfla:c�m peilanflosi'an-
tufwntummodo. Luc.p, [c] Scio,quialapisci aqua ferrenon potcll ftuftum :fcd|
per bpideos canalcs tranlicaquaadarcolas. Luc.iP. Luc.tj.
Sed iterum obiiciunt, probare nitentes, quod panis ille, M«tth, f.
corpusDomini non fit. Dicuntenim; [d] Quicquid intrat per A] ^mt
os, in^emremipadtr, &infecejj�memittitur. Itcm,ficargumen Q.
tantur :Ponatur; quodaliquisjacerdos ieiunet, per V'Ut, dies nihil
tornedens,autbibenf,quoujquefiomachu4 euacueturab omniciboipo- K cfirifti i c�
flea4ccif>iat tortampanis integram, & ollur» �implenam:celebret in prater uatuta
de, 0-Janftificet :ficenim potefifanfiificareiiludtotum, acfufptmi fitnatus de
nimum.manducef.Yidebitur, quod per ficeffum pwsexiet. Abomi v'rglne-
nabilia quidemfuntnaccdiaru& auditu, & cum magnahornpi- PJcht,it. poft
lationerakanda. Sed ideo recitamus; quodprcpiiis auribus confrCranp-
O auditii nernnon lub-
ftantia.fedrpfdestcmanct. Etfitidit;Noniquo: fedcuivclante<j�amoffctaiur> con*
fidcrandiuncfii
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 113-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mkrtrdw
audiuitnusapud Du'(�acum,\t eorum fali�ffiniamhaErcu'm repre-
hendendod
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q^ibusrefpondcrtd�mcftpcrordiBcm. Noneftcnim du-
bium efcam fpititalem per osinfrare, & corpus nutrire,tefle
t.Ctrimh.ie. Paulp, qui ad Corinthios: Nolo tos �gnorarepatrei; qttoniaru9-
mnts paiVes nofli'tfuhnubefuerunt: O" omnes mare tranfierunt, C 0-
mnes in Moyfe b<tpti\atifum,innHbe,ty in mart: �7"omneseamiem
tfeam fphitalem metnilucauerunt: C?" omnes eundem pomm f]>irit<$.
hm bibnunt. Bibtbant auttrudc fpniuli tonjequentt tos petra. Pt-
a] In �*y»V. traautem erat Chrtfitts.
Manna, quod Dt[<«] manna ciicit>cjui cibusfp:rita!iserat.Eccc,rj?ilfecibus
t qua 1 e fpjrjtaijs in{ral33t per os in nutrimentum corporis remanens,
album ;& eu- non pcrlccciiumcxicns. Ueimmunatsentmdictumcft;quod
ftuseius quafi exeant perfeccffum. Siomneenim, quodintratperos perfe-
fimilae cum cefliim exirtt, quid corpus humanum nutrirtt ? Qiiod e, go i-
Mcllc. gnc Spiritus fantct coctum cfl, ftatim in nutrimcmumtranllt
corporis, & etiam msgis animx; qu;a, fpiritale cft; ncc indiget,
vtcoquaturinflomacho,autinhepate,autinmembris. Nihil
Hoza.i. enimineocrudum,autimpurum. Ncnenirn, quod fpiritale,
$. cor.l. ignecarnalinouit excoqui ,ctimfitpcrfe�lccxco<5tumin fe,&
b] kf/Ur.Noa perfCj&cxfe,^«M,M»/>^, (?penpjum, Crinipfo/untomnia. Ne-
'�db�ts'in�occiucfecun^urripius.autfecundumminusaccipidebet, tefteA-
eftimandamy- poflolo,quiait ad Corinthios: Quimultum; non abundamt; (y
�eno, ledvir- qui modscum,non m�norauit. Hocenim in ExododitSum cfiprius
tas facramcD- fe manna.
11 Ipintalis. Qualitci [b~\ autcm Dominusin bucci lla panis totum corpus
yncle Abr* r �■ 1 ■ � tri ^ r 1 1 11 � 1 o-
ham ia Genef luum dabat vnicuique diicipulorum ? 5>ola buccuIaUtbcttfle,
Appona buc- qutcnim plas acciperct, non abundarct ;& qui minus, non mi-
«cllam parus; norarct. Nunquidik iffi fandtiores voInntefTe,quani, qui pri�
& coniortatc mus }-.,oc modo fan��fuauit ? Dcquo Paulus loquens ad Hc-
cor vc�tum. J,r�osait: Hkenim Mtkhihdcchl{exSalem, quiobuttmn Abrahccre.
fuut Gorter, &rl�" a cx e R�g'"" > C7" benedixtt ei: cm(7 decimai omnium diuifit
, de Abraham. Pri mum quidem, qui interpretatur lifxiuflitu: &zii\-
9-f(e»ffdeauti;mR.exralem,quod e�, Hexpat� : finepatre, finematre. fini
film, gweatogia: nequt'mitiumdierttm, ntque >>itdfinem bxbtns -, afttmi-
t'**m'jon">r Utiuautem filw Deirmnetfacerdosinperptnum. Intueamini autem,
Uth.7.' qu&ntus fit hiCyCtti & Aecim.\m dtdit Abraham patriarch*? Et f'�b-
dit: Sint �llttauiemtontrddiElione, quodmintu iii, d mtUore b'.nedi-
tiiur. Et condudit; Adbuceniminlumbupattitintf.qHtndoob-
u�auit
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 114-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eentra FVatdeftf�f. n?
ttiauitti Melchifedecb. DeLeuidicit; qui Cm �sterdccimas arce-'
pit. In Gcncfi cnim de Mdchifc-dech legitur; (juiobuUuit Abrs-
ht, ojftrenspanem & tinu m; e rat enim/acerelos Dtt altifimi. Et bt-
nedixit ei dicens: BenediClut Abraham Deo exctl/o, (juifecit cttlum C?
terram. Et benedifltts Deus ; quo protegente, hojles funt in mani-
hm tuis.
Eins ergo, qui tantus actalis perhibetur, (acrificium con-
temnit quifquam; f�rundum cuius ordincm Donnnus degit
ciTefaccrdoo ? Inccenacntm facerdottum Aaran confummans.
tranflu�t in facerdotium Mckhifcdccli. Vndc & poftc.csnara
nooanttccenam buccellam panisbcnedi(5li,quicfl;coi"pu;.Chri-
fti, dcdic vnicuique difcipulorum. Voluit cnim primum Pa-
feba primo celcbrare: (ecundum ver� Pafcha feeundo voluit af-
fignare. Tcfte enim Marco; priufquam acciperet panem, 8c
benediceret acfiangerct, tnanducauerat primum Pafcba. C^uid
autem in primo Pjlcha matiducauerat, Lucasinnuit dic�ns : Luc* ia.
yenittxutem dies a-^ymorum, in qua nccejfeeratoccidi Pafcha. Et mifit a] nieren, (h-
PetrumCT loanntmdicens: �untes paratenob� Pafcha, Gr mandu ter J^"""*"'-
■n r ~i " ji-i t ■ nn -i Poftquam ty �
stmtu. Fatct [itjeigo, quodaliquidocciiumin Pakhamandu pjcut^ pafcha
cauit. Occidi cnim clixit; Etpoftea ; manducemuj. Vndc fubfe- fUcrat com-
quenter ait: Defiderio defideraui hoc Pajcha munducare "�obifcum, pletum, 8c a-
Antecjuampttitr. Ecce , antequam pateretur, Pafcha occifum gnicatn�s co-
manducatiit. Ec paulo poft \ acctptopane,gratidiegit,Wc Eccc, "^"un^at-
poflquam fO2tiau t.communionemaccepit. Dequacommu- g, ad yerum
nionePaulusadHebrarosait: Beneficentitt autem & * communio pafch^ traulic
nisnoliteobUuifci. TaltbtuenimhofiiispromereturDew. Eccc,quod lactamentum.
hoftiam vocat. Et in adtibus Apoftolorum de conutrfis ad fi ****'*',
dcm. Erant autemperfeuerantts in doi�rin* Apoflolorum , & com *. ^J""'�*"
rnunicatwntlb'lf-afiioniiptnijjfyoratiQntbur.^uodprius/»o/?M vo- ^^or i.
-cattimed; bic ,/S-<«J«<r�)<*»«appellatur : quem orationibus fan m A^brofUn:
^fficariinfinuat. Non autem dhitoratione; (ed, oratiotitbu*. Antcquac�n-
�oa cnim vnicamorationcm, vtdicitis, imopluresora fecratur, panis
■tiouciJiccredebemus; ficut prius olleu- efi>,Vbl^Lte^
ra.- r- verba Chriftl
dim eft in quartoCa- aeceJuat,eor-
l°» puscftCirifti,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O 2 � Quod
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 115-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p, uo»,uii.4. �jtpdm carpe noftra refirgermtfi
ZTili.oZl noninalici-;.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
quotidic te- r A P V T � V
(urrcftionem V �**� * " l * �**�'
�ioftraniin (uis ^_mt^ . . ,
clcmencisnifi- f^i V� d decorum contranetaterefcram? non folum in
dus imitatut, � \ vita, aurin mortc; im�ctiampoftimortemnobisifU
quotidieluii- 4 /'ftudent prarliari» Suntenimtanquam Epicurchq�i-
mori�tP°&liS ^<T busPaulusBitinEpjftolaadCorinthios; 5; (�«««-
fluotidicrefut- dumhomincm)adbeftiaspugnauiEp-hefi, quidmthiprodef�, fimor-
eit. Videmut luinon �efurgunt f rnanducemm, V hibumm, aai enim moriemur. �t
«uam ramos paulo ante dixerat: tsilioqui, quidfacient, qui baptixjtnturpro mot'
atefcere; & i- tui), jiomnino mortuinon refttrgunt. Si autem refurgcre intellt-
teium te mu euntde anima; c�m animarton moriatur,licctpuniatur: qui
ftin nunquam[4jmontur,quomodorcrurgct? . Si autem caro re-
i.tormth. if. furgerenonhaberet; peccare, Curtimeret ? Refurget tamtn;
*\vndemMo. fcriptumeft enim Luca*.ii. Capi&iu de capice y>eftro nonpertbiti,
wal. Duobus rtuita mjnus caro aut o(fa#
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. Vel f^ula ^e^ o^iiciunt illud.cp ibi. ad C�rtn.Icgimus;DK«»f aliqut <\
non cft', Vcli toodorefutgtn�mortm?qualiiiecorportl�enientflnfipiens,[j}]tuquod
■qjia male cft feminai non\iui!icatur>nifipylu<mori.itur.Et quod ((min&i ,nb i orpu;,
VnJe &aoima qued futur�eH ftminm,fednudumgranum;y>tputa tritici, aut altcuiui
perire dicitur .■ C(aeroirum [>eM alitem dat l�icorptuSicut >ult;O~ tnicuiq; [�minum,
non quia non T , ,,.r * ,. ,- ' _ .
fit fed quiaPrcPr"4mcorPtt'' «ahocintcnigunt;quoduialiocorporercfur-
mal�fit. Ani-gemus; Et Deus detnobiscorpus nouum. Hac autem fimilitu'-
ma «nim im- dinedccipiuntiir:quia,pro nobisefli&nobifcum. Illudidcm
mortaliter enim granum, quod feminatur, illud idemfurgit: akeratum
motcahs eft, tamcn. morit�r ertim , vt viuificando altcretur. Illud enim,
immorcalis. q«od moritur, viuificatur; Non,aliudmoritur, &a!iudviuifi-
b] Perbtcex- catur. Quod autem dicit; non corpus, quod futurum eft, femi-
lum W*«>nas;^«oti,ideft, quale. Non enim qualc futurum eft, feminas.
Vndc idem fabdit: Semmtuur in corruptione; f*rgtt in incorrupiio-
nt'.fe-
gonum , qued '
eai'iM�ftft/f/irtitfS , fedimpalpabiliterit: Crtprittt Autem refptmdcnt .11/; Dum S. Afofiolu*
de t�f�r- ei�t' «e agens, mt, Non corvttt, ajucd futurum eft, femintu,fednuHum granum ; hac
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,q»oa viaemf '.iquntgrattum, quca/ineCttlamo &(otijs feminntur;cum 1.iUmo &
'rs pm/nor. l!le tt,'<jue tn augmtutorcfurrtflunit non dixit, gruvo femtn» deeffi, quod
': (flc�eti, Unm Sttrum ctrjita rej�rgert tiegat, w^un^MHm dtcit adeffe, ^uod deentt,
ideejJerfmAtrtU
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
> . ■________j
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 116-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontra Walden fes, /op
W.fim'matur in ignobititate,/�rget in gloria. Semimttur 'm infirmita 3
41,/urgetin Ytrtute. Stminatur corpus aninfale \furgtt corpus ffriritale. tud
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Etiterumfubdit; Canettula; & mor tui re/urgent mccrruptt, er
|
|
Putas
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nos immutabimur. Oportet enimtncorruptibile hoc induen tncerru-
ptionem; C7* mortalehoc,induere imruortalitutem. Cumautem mortate .nrRO,','
hoc inauent immortalitatem i tuneJietjtrmo, quijcripttu en, in Ojee: u�, �,/j, %��
csibforptaertmors intifloria. Ecce dicit; mort&U hoc, demon Mii^ando eer-:
urans corpus. '* > V'-'P «"�
Sed itemm opponunt illud, quod paulo ante diftum eflad ti^nferre,^t
Corintliios: Moeautem dico fratres: quoniam euro crfantnisrevnum *? m*P* er'
�. . ** r r \ i i- i iai» [e trant.
Dti pojiidere non pejjunt. ht feeundum hoc,dictint; c^uod caro fer*nt\ ftd poi
lkxc noftra rron refurget in gloria. Ad quod rdpondemus,cjuod ftea, quod du.
caro & fanguis non po/Tidebuntrcgnum Dei, niiiimmutentur. biefratutw�t^
Vndefubdit :nequecorruptieincorruptelampofiidtbit. Ommsenim "«firmant, ft
refurvemujSb^f�dnonemnesimmutabiotur. Oportet creo nos im- '.'!?' t-
' b ■ rf- t >� K � n � ■ ° . «">" rater. n
tnutan,vtpoindeamusregnuDcu uecar«eenimimmutata,ait pOffibile eft,
^Propheixridebuntomnes fines terrafaiutart Dtinoftri.Quisenim tranfeat a me
ncgat hominem ppflTe recuperare, i|uodamifit: fi bcn� operatus «'ix i�c: '»�
fuerit? �Jmifitcarnis immortjiit.ttem; recuperitre camaukneiabit} ^ej cc"Jira""
1 r ' ° -*// : vcrunn.
tnennon , fkut ego volo, (�dficuttu. Ita & lob jubfe^uenter confirmut, ikia.it � Cun(5�is
<Jiebus,quibusnunc milito.exfpedlodonecveniat immutatiomea. [bj lu'tanwm Pro-
jntft.lib. Refutredlio communis omnibus erlt bonis & malis IrDinutatioautcmfoiiS
dandaciliartis.qaatvtiqucg'.otificatio�cininliuuatactcinac beatitudinif. * l/a.$2.
VndcinlibroSapicntiselegimas defapiente, quiait: Intrans in Safttn.s.
domum mcam. concjuiefcam cumilla. Corpus enim vocac domum.
Illud idem lob fatisinnuitdicens: Scio, qu�dredemptormtm "pi- icb.i?.
u�tlO'innouifiimodierefurreclurMfum,0'c, qutm Vijuruifumego
ipfetO'nonalitarpcreflentiamfcilicer,nonpernaturam. Sicut
Sc Deus pater, aliuscftafilio, nonin fubftantia� cfl"entia> ftd
yerfona, hoc eft, qnafi perfonali natura. Etfubditi Etoculimei li>idt)i�
confpeclurifunt. Et Sibylla; Sic anima: etttnearneaderunt, quasiudi-
cat ipfe JanSorum, ftd enim cunt~l<t lux Lberacarni.
De^odem fimiliter Ifaiasait: Ingredi�nt ur, er ^idebunt ca- ifi, e e.
dauera Virorum, quiprxuaricatifttnt in me. yttmU tor urn non marie- c] Fotctl qux«
iur, O ignti [c] eorumnonfxfIinguetur;Verunf\>fi]ueud/atietatem ",'cum 'l'1'1
tijionif omm carni. Secundumhoc,cadaHerarefurgenr;vtavcr- no cx 'Dgua~
mibus indefinenter corrodantur. Cuiufmodi autem cadauera hab'eb�t. Cre-
<orro3untur,ni�6a;qusemcr4taFunt ? Alioquin iniquitas iflct^r;»/» mor,
P j apud
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 117-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tn
*»« M�mi�i» apud Deum, quodanfit: c�m fcriptuminj Et iudkiatud <rtj*i
Mtnx vmor� fjt�. yEuuum eitenim,vccaro, qus peccauit, cadem puniatur:
�c�cremat, ('cd * l r
«lonlucct. ynde i0/Vi6»»/?<»\Supcreosccc!dit igjnis, & nonnticruntfolcm. Et/ei attjTei"
ffaui!lena:& tencbrarum. tifubdic. iiotreuduincllvtrureque , <juod cis accident: do
Jut cum ucnoic, ftammacumoblcuiiucc
&qii�beneoperatacft,infldcglori{�cctur. Lfgimusenim; Et,
opera illorum, /ecjuunttir illos. Opottcterg� morituram carncm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pfxlm. rat.
iiidem.
il*i* 0 6.
fittr.7.
|
|
rcfurgere, n, quod meruit, accipiat. Vnde Dauid: Rsnonabuur
Vf aaudte iuu�ntM men. Et idem : �ytudituimco dab�gaudium & lx.
titiam. Etllaias: Ciftent mortui ,�7 interfefitmei rtjurgtnt. Et itc-
rum: Expergifciniini C? Uudate, cjuihabttaiu in puittere. Et fubdit:
Rcudabit terra(inguinemfuum, C7" non operiet yltra tnterftelos f�os.
Etrurfum: feniet omnkcaro, >f adoret coram facit mea. Vnd«
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hieremias: Erit morticinumpof uh huiusintibo ~folucribusca.li,o
befliis terrx, id tl\, daemonibus. Et Ezechi�l flans in campo of-
fiurtl refurre<3:ionem pracfigurauit;&attadpfla; �cce, intromit-
(biritum,(JTYmet'u; O"dabo(itber\>>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fcere faciam Juper y>ot carnem, O" fuperexteriddm in ~\>obis cutim,:
C dabo t>obhjjjmtum, (? Ywttis. TaEImefl a�tem fonitud, propht-
tantemei&eccecommotivj&accejpruntofja adojja; t>numi/uod-
tjue ad iunfluram fuam: Et ingrefju-sefiineafpiritus, O" "t>ixernntt
Jieteruntque fuper pedtifuos exercitiu grandii nim'u t>aldi : El fub-
|
|
|
|
|
|
|
Uidem.
|
|
|
|
|
|
dit : Hsec dicit Dominus: Ecceego aperiam tumulos ^eflros^edu-
camtosde fepulcrWveflris, ZTmducam Voj interram ifrai't; C7" Tt*
quitfeere l>os fnciam fuperhumum Yeflram. Et quidam Sapiens ait»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
»]
|
|
Vnde m Qjtid eft mori carni tux f [a] Mori carni tu<e f/?, amittere \utamfuam.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sicut Mori «nimx tux ili amittere Yitamfn*m. Vita carnu tutc, tfl anima
excerior tua> ^Jf<J unimxfux, Dein tuut. Vnde fecundum hec; fi mprttUf
ab anima ai. ■ . . * . . . . .
mdit <:aroem ■ anima> montur & caro. Si viuit anima, viuit & caro.
«a mors i»te' Nunquid autem (non) omnia, qus de terra funt,in terram
nota Deo Je- redeunt? Si ergo in terram redeunt corpora : qui deiutofecit
pant anima, hominem: de ladem terra eandem carnem potens eft reforrha-
re. Sicut enim Chridus reformauit tcmplum corporis in tri-
duo; &reQirrexitin eademcarnedictertio : eodem modo rc-
(urgemus. Vnde Paulusad Thcffalonlcenfes: Si enim credimus,
quodCbnflus mo'tuus efi, O" refurrexit; ir* & Deus cos, quidormit-
runt, f er lefum adducetcum e», QTc. Et iubdit i hoc enim \>obis dici-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mutm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 118-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ctntra VVa�ienfes. itt
mttsin*)>erlroDcmhi,<iuianos,cjui Viuimws, quirefidui fumiu had
uentum �omini, n npr&ueniemus eos, quidormierunt, auonixm ipfe
Vommui iniuffu ,CT in toet Anhjngelt, ey in tuba Uii defcendet ds
aio, �7" mor tui, q»i in Chrijlofunt, icfurgentprimi. Et alibi aci Ro-
dumfurrexir Cfmltm amortu'u eer el
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ir.t Z2~ nos in nouirare Yita ambulemu}. Si enim ccmplantatifaflifii-
mm ftmiluudini mortis eiui , fimul & refurrrilionu trimus, �t ad '� Ctr.if,
Corintbiosin prima Ep;�o!a. 5/auttm (hrtfiu* pradicatur, ejuod
refurrexit d mortuit, tjuumodo quidam dicunt myob� \quomttmrt-
furrtEiio morluorum non efl f Si autem refurreciio mortuorum non
e(i,necjue Chriflut refurrexit. Et fubiungit: Nuncautem Cbriftut re-
furrexit d mortu�,primitttt dormientiuxn,&c. Scd in Adam mortui
fumuscorpore& anima: ergo in Chriftovi�tficabimtir corpore
&anim3. Vndc & in Apocalypfi fcgimus dcChriito: Primo- ^fte.t.
genitus mortuorum. �? prineeps rt0mterr<s.
Si ergo primitiai dormientium Chriftuscfl, vtdiximus;&
primogenitus mortuorum, & primus furrexit a mortuis: plu-
rei fecuturi funt cum co refurrcfluri. Idco enim dicitur primus^
vtfcquaturfccundus&^c'deinceps. Non autem cum corcfur-
gcrent.fi in refurreftione fim�cs ei non effent: quod vtique eri-
mus, vtait loannesin Eptfiolz, Scimus ,quon>amc�mapparuerit, , !o<,n ,
fimilts ei erimut. Et alibi; Cum ^pparuerit Chriflu*, tita teftra, tune eelt
C7 >oj apparebitucum eo in gloria.
Paetergo, quod ficut Clirifius f�rrcxit, ita & nos refurjre-
RHis. Quod autem Chriftusincarnefurrexit, in qua mortuus
fuerat,teibturLucasinfiiie, vbi Dominusait: Fidete[a]manu,s
meen, (pptdes mens\<\wa, ego ipjefum. PalpateCy>idete;<juiaf]iiri a ] Sed EutJ"
tui c�rnem CT ojjtnonhnbet,jicut me ^idetk habere. Quod funili � Cre'fc�jet \ j
circo Dotninus liocfecit. vEdabitationcm refurreftionisfa* de difcipulormr. cordihus
amoaetcc GregtriiumtiVaizzigb (idcsdifcipulorumconfirmata : noftrarflilsftrufta ? '
C«; Ewijcbim j Corpuspalpabiie habuit, cjuod o(tcndit:fcdfioftcor.fii:mat!oncniiD(ub-
titicatem eftiedaaum; CutGrtgonus: Chtiftusrefurgcns exmonuis,isnauon nioritur,
mors iiii vltto non ^ominabitur.
ter & nos refurgamtis, probat Paulus ad Thcfralonicenfes di-
cens: Ipfiautem Oeuspicii finBiftcct^oiperomnia, y>tinteger[p"iri~
tm \e'ier, O"anima. KJ" torptufme quereh inaduentu �omintnafiri
lefkChriftiferuttur. Et ad Corintiiios'nfecunda Epiflola: ttm- ■
permortifiationem lefutncsrpore n'ho ci'-cumferentes,y>t (y "»n<t
hfiinci.rporibu4 nojiiii manifj^emr. Stmper tnifftnos, j«j \inimiut
inmor-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 119-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m Ebrardtu
'n mortem tradimurpropter Iefum, t>t &" t>itd Fe/U mttnifefletur in car~
nenafira martali. Et fubdit: Omnes enim nos mtnifeftarioportet an-
te tnbunalChrifii; t>treftrat"\>nu[cjuifquepropri*corporis,proutgef-
Efhtf, 5. jttj puc bonum ,fwe malum. Et alibi ad Ephefios: Vit caputefi mu-
licri;,ficut thriflut caput efi Ecclefix; ipfe.Saluatorcorporis.Qjjpd
Tmuerh.i}. fatis innuit Salomon diccns: TimeDominum, (? recede a malo ifet �
ibidem. nitA5 yiiippg ffjf tmb�Uco tuo, CTirrigatio ofiium tuorum. Et fubdit:
Parata/unt derij�ribtu mdicia, &� mallet percutientes (lultorum cor-
ZccUf.7. poribtu. Et Icfus filius Sirach : Humilis \>ddc jpiritum tuum ; cjiio-
mam WndiEla. carnis impij, ignit O" \ermes.
Uctb.t. JsJec [V] fol�m autemdecorpore refurrc<Ttioncm probare
a] t'ndeVrt poi�limus ;im�,&devnoquoqucmctnbro. Vnde&Iacobusait
pheta-.DcCccn de�ngua: MacuUt totum corpua,(T inflammit rot dm nmiuttatis no-
dsruncad iu- [irx,inflamm»taaGtbenn*. Quomodoinflammabiturlingua ,fi
ctnum eutr. nonfltj> �tDominusdecapillisait:OmnercapiUicapitisy>e(lrinu-
arnnsluissar- .- . . .. r ■ rr r ■ � - 1 1
p,pr^meratijunt Adquid numcrati dient, iiperncomninodcbent.
r, funt Di<5lumeli tameri; [^J Capilltu decapite \>eftro non peribit. Et
i.*Mattha;usdeinfcrnalibuspoenisloqiiensait: ibitritflutu O*
u- j�ridardcntium. Siibieritfletus, erg�ocu�carnei: dentesvero
iiTbe c-<'ueex exoffibushabentcfle, c�mfintofla. Alibietiamlcgimus: 1*
braveftca , ar- ^k^erget DeM omnemltcrymam ab oculis ptn&orum. Vnde & Sa-
ma inkju'uatii lomonait: i^Oculum^uifubfannatpatrem&quidefliicitpttrtum
peccato. mMr�fuce, ejfodienttumcoruidetorrentibus , &comedent eum filij
M*tth.ie. acjuiU. Et4.*MmhxusExpeditttbi, >fptreat"t>nummembrorum
b] Htcoppont- tuorunitquim totum corpus tuum eatinGehennam. Ecce&demem-
Jlruofis.rtrum brIS'&de toto5°rPorf "t mentio. _
f� matorc nu O hypocrit�, qui tantum calicis mundicicm confidcratis ;
mno, W mi calicem omnin� perire,quomod� dicitis? Vobis enim dicit Do-
uore, membro minus per Lucam. Stu/ti, nonneqntfecit, quod deforis t(t,etiam id,
wmreiurgant? quoddeintusefi ftcit f Vos enim eftis, quorum monumentanon
vuliwK�re/la mueniuntur. trudimini,&intelligite,quiddicatloannes: Te-
det>dicens-.Ab flimonium txuttm perhibebat tut hu, qux er at turn eo,(juando Labarum
ftt&tt�umbi y>ocauitdemonumtntOyGrfufcuauiteumamortu'u. Ecce,demonu-
memkrem,qutmtalo VOcauit cum , anima tamen in monumento non erat.
m*tm tftm O. Vn�je
rnnic, tt»re-
furgere ttjfimemtu. Et de Ungua fofptmus idem p r tb Ar e: Vnde diuts; Mitte Laz^trum 9/
intingAiextrcmMmdtgttilut m acjuj-h . 0refiigtret t.nguxm mtam;(ctltcet qui ingulofit4-
tetpblorum pecrauit. Ecce ($ Luxjiriu tligitum; & ttmts linguam bakent, I.* Mutth*,.!
j,* jipec,7.& 11. jAfrwtrb.Jt) 1.*Aitftih.;. Luc.it. lonn.11..
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 120-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra FVaU^/i
Vn Je & Macthxus in pafHone cnucleatius ait: Monumtntt <tf>trp* M*tth. *;
junt, �? multa corpora fanclorum, qui dormismnt ,fnrrexerunt: Et
txtuntes de monumentiipof� refitrrefjionem nus, "venerant in fanBam
fimtattm, K?apparueruntmultis. Ecce cqrpora de moinimcnm.
dicic furrexifle, non, animAS. Vnde & ad Romanos Icgimus r"".4.
Qjti/ufcirauit lefumChriflumimortuU', yiuificabit & mortalia cor-
pora noji-a, propierinhabitantem jhruutr. �utin Yobi-s. Et fubdit:
ipji intra nos ingem�fcirntti adoptionem filiorum, txf�e�antes redem-
ptioncm corporis noftri.
Hubemus igitur, quod corporarefurgent : quodfimilitcr
probatloaimes in Apocalypfidicens: Sedhxbespauca nomina in Afocalyp.
Sardis,cjuinonincjuinautruntYeflimtntafutt> Z?ambulabunt mecum
inalhii iquia dignifunt. quivicerit, ftc Yefl�etur~peflimentu albit.
Ecce,qu�dquali vefteveftinmrjtalivefliemur: quialba, alba;
{jutmaculosa , maculosa. De albisdicic: Mecum ambtdabunt in
alb'u. Quid e/lautemvefiimentum, nifi caro?Etitcrum adPhi.
ladelphiam dicitdeinimicis. Eecefaciamillos, YiteniantO ado-
rentantepedestuos. Ecce pedes & fimiliahabebuntmembrain
refurre�tionc. Etrurfus: Incircuitufeiufedilia XXIV. & fupra
thronos XXIy. fedentes, circumami��i �cflimentis albis, C7" m capi.
�btii eorumcorontaurex.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De vtflimentis autem impiorum, fub�it: Decem comu�,
|
|
'7'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(ju& YidiftitO"bef}ia;hiodientformcariam,& dtfolatstmfacienttL
lam, fir nudain, &carnes eiio manducabunt, C7"ipfam ignieoncrema-
bunt. Idem Angelus ad aucs: Venttecongregamini ad ccenamma-
gnum Dei; \>t manducetiscarnes Regum, tr carnes tribunorum,&car~
nes fortium, & carnesequorum, CTfedemiumin ipfis,&c. Etomnes
aues JMtimtx funt camibtis eorum. Ecce veftimenta impiorum
tnaculofa: quibus fletus &ftridordentium,& aliapeiora (para-
ta fun r^ Vnde Ifaias: Onocrotalus Cr erkius, ©" ibex,&" corutu ha- 1(^.34.
bitabuntinea, Etlacobus: t^urum^rargentumaruginauit, & <e- /<�«*.��
tugoeorum in teftimonium )pob'u; V manducabit'ucarnes Yeftras j�
tut ignis
E* H prsedi&iserg� condudimas, quod in carne noftra a ] *W*
jrefurgamus. Sednotandum, quod fcripturaaliter derefurre- goriKf'» Mer-
�ione animarum luquitur: alter, de refurre�ioneiorporum. ^ n
'Dercfurredionecnimanimarumdicit Ioannes; ficut pater fu.
fiitat mortuos,& Viu>fecat,Ce-Mud ergo fimul pacer &fil>us ope- tl
1* rantur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 121-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rij. Ebrardta
tenebaraur. rantur. DerefurrecVioneautem corporum lcgimus ; Pattr non
Vnam ad nos lucncat quewjuam. Kefurreiftioenim aniroarum fit per fubftan-
uammottcm ^^ patris&filijaternam, & incommutab'.lcm : Rcfunc&io
asnoftras iol- vero corporum ht per diipeniationcm humanitatis n:ij tempo-
uu. Si enimv. ralem, nonfiliocoaternam. Etreft�,filioincamatocarnis at-
uainquefuki- tribuirur refurreftio. Facit enim alLuid pater per filium ho-
perct , nos a minis,quocl non facit ex pcrfona�proprietatefua, ficutipfum
ret'Vnamn'e na^c' * cruc'%'»mor'' & refurgere. Non cnim aiiquid horum
diatoraccepit, patriCootingtt; fic& refurrediocorporum. Sicut a�tem fih'i�s
fciuft�ntam- incarnemancns,iniruintlocluasrcfuire(Sioncsfecit; vnam.Cjua
quedamnauit. rcfurgebant homiucsdcinfidelitate adfidem; de iniquitatc,ad
SimpUffl (ua juflitjam: Aliam; qua viuificabuntur corpora defunfta, &; ir»
" "° Et raonument's'accnt'a: ita&daaefuture funcinfuturo rcf�rre-
oftra <Sioncs,animarum videlicet, & corporum. Anima?cnim , licet
fabe- in hoc mundo refurgant de vitiisad virtutes; tune refupgent de
git. Vndc.non fmuAbrahiad vcri Dei vifioncm tranfeuntes inmelius, ami-
immtrito.viio gmatisfpecie vacuata. Vnde illud; Vbkunqutfucrucorpu*; dlue
'cfn fPu "° congregabuntur (y aqu�U,Vet hor eniminnuitur;qu�d, fic�ta-
s iacuit, quilaerenouanturinfenediutein�ademcarnis fubflantia, fic&
luc� lu* nos in cadem carne refurgemus: Et fic�t irrauerberatis oculis
is- folemintuentur; ita&nosvcrumfolem,ficuticfl:,videbimus;
nonperfyecul�intn'igmate. Tuneenimqueiexparteet"i,tuncuabitur.
adi nISj"°lu* Quare autem Chriftus in carne moreretur, nii� vtcarore-
Matth. *+, dimerctur? ioannesenirn in Euangelio ver� oftendit r�furre-
Mag.Petriutn ��onem carnis in futuro; & , refurrc�ioncm animaein hoc
P/a�cncDux mundo. Deanimaenim ficait; Amen,amtndicoyob�,quia�emt
quippe reiur- ^gra^nHnt (f})(yCi �>e corpore autern fubdit: Noiitt mirarihoc,
Vna'°"JaiTi' ?"'" >f"" ^ora> m Hua omnes> V4' '* monumtnttifunt, andient >ocem
pr^i'cnti, om eiuJ,GTprecedent,quibonafeceruMjinre/urrcfiionemyitte; qu� Ve-
redugit homo ro mala; in refutrtdtionem 'ueticij. Cum deanimaloqueretur , di-
apeccatis:Vn- xit; yemthora , CTnunceft, & vnamdifcretionem facit;^«/4
de Apoftolus: yjutnt) ^Ul audient, id eft. obcdient. De corporibus autem,
dotmuiSc^llu non ^lcn > >'fl" b°ra » ^ mnc e^: ^ ' 9M' 'B mommtn'u /«nt'
mioabit te Necdicit; quiauditnt, yiuent; imo,procedent. Necvnamfatit
ChnftnsiAlte- difcretionem.im� duas:quidam enim refurgentadbonum;qui-
racoipotis in dam,admalum.
im^allibiTc & Notandae funt differentiae,quas prxmifit. De re fur c�ionc
irorcortale. autcmanims fubditdicens; Stcutpaterh^bet Vitmjn jemettpfo,
Ie»», y, Jlt. dt*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 122-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
centra Wdldetif�s. ///
fjcdedit &fHioty>thabeatinfemfnpfo Ecce,quoc! patri& filinat-
tribuitiliud. Decorporibusautcm loqucns pra>mifit : Poif/fa
tem dedit eifacereiudictumi^utafilim homin'u f/?» Eccc, quod fo'i
hlioattribuit ill�d. Immutatioenimduplexeft : Animarcjuidcm
immittantur ; ejuibus Apoflolus ait; Fuiflis alitjuando tembr�t
nuncautem lux in Domino. Dcimmutationeautem corporum lo-
quiturlobdkcns: CunfladUbut ,quibiununcmilito,&c. VnJe '�' '4-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fubdit: Immutab'afacismeiia,& rn'ttteseum.
De vtraqucimmutationelocjuiturSalomondicfns�.dcWo
|
|
ibidem.
i
|
|
|
|
|
|
tjuit naflra inclifiAaurem tuntn;; V/ra tnimfunt intitnitniibus ea, C? >-
ruturfxturntftnitaf. Etiterum: Vit*carnium f.mitascordit:putre- rreuert. +.
doojitum mui'int. Duplcxenim eritpoena;& duplcx gloria: De
duplici poena loquitur DominusinEuangclio dicens: Eum ti Ma'th.ie.
mete.tjttipotetl corpus er ammam perdereingthennan?.Vn&e & Pro Hlir- '?�
pheca: l�l Dubl/cicontritione contereeos.id eft, incorpore&ani ■J°**'" ;.In-
i^ i i ■ ■ i � i- �ie' r^ ■ du.inrut dcue
ma. Dedupliu jutcmbeatitudincquidamSapiensait: Qmcor- jipioidc con-
pus &animamlibcrarcvcnerat;verum corpus &Yeramanimam fufionefua,di-
plO nobisfufceptt.. ploideraquip^
Scdobiiciu�tillud.quodlegimusin,Apocalypfi: Ddt<t funt pe<1up!um tc-
i�fl[invul*ftoU albsy O- di�lumefi tllk, >f rtauitjcertnt adhue tem- ftlmcntu� du
■ c- in. i j- V i ,r l � j- «mus. Con-
pyj moitcum. Singulasltolas, dicunt lingiuarem ellebeatuudJ- fu(;onc ete,6
nem. Nos veroficexponia^us. Singulxeniraftolaeante iudicij fiCut dipioidc
dicmran�tismartyribusdataErunt.quiafolaanimarumbeatitu- induti (unt,
dincnuncgaudent. In futuro autem fecundum Prophetaevati- quiduphci a-
cinium, in terra fua duplicia poffidebunt: quia animaimpaffibi- n'�aduer 1O"
li, & carne immoi tali perfruentur. ^poc s.
Caroigitur refurget immortalis, Vnde &deLazaroIoan io*n.u.
nes ait: Lax^re yeniforat, & fratimprodijt, quifutrat mwtutu, li
gxtia pedes ZT manus inflitu. Et lob: homo cum dorn>ierit,non refur- tob.if.
get, {? non eutgilahit ,dontc cxlum atteratur, nee confutgrt de fomna
/uo. Etiterum de Deo: Ipfeadfepulcrumdtducitur, C7* incongetie '♦*�"*
tnortuatum vigr'abit. De impiisautem idem lob ait: Lugebunt.qux
feeerum omnia, nee tamen confitmenrur. Sequamur ergo cum; qui
decorpore propaoloquensait: Solmte templumboc, O in
tribut ditbuf rexdificabo illud. Sic cnim & nos
rcadUkabimur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
P 2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 123-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'ationes facerdotibtis
antfieri, {^intern*
plot
C A P v T X".
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B!arionurnquoquemuneraretundentcs,d'ccimas
&primitiasapudferetinent, & furantur. Ofures
&latrones aliundeafcendentesinouile. Iefumf�-
lium Sirach audite'. oblatioiuffiimpinguat altare, O"
odorfuauilAtii eft in conffcclu altiftmi.Bono animo red-
|
|
|
|
|
|
1*4», ie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J lic/cru.
Ifadem,
j« Cvrinth.f,
Tfti/�ri.}.
nJCaui.XPt.
|
|
|
|
|
|
de gloriam Deo , &� non minuM jmmuias manuurn tuarum. Ia omni
datOyhilarcmfac tuUumtuum, O" intxultationefanflific* dtcimas
tuM. Nvliojf'erreprauamunera: nontnimfuf�icietilla: Cui Apo-
ftolus cbnfonans ait: Hilarem datorem ddigit Dsu-s.
Nunquid[<»]&Tobiaslaudatur primitiua fua& dccima*
fuasfideliterofferens ? EtSalomonait: Honora Dominum d> taa
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lz.fHbftantia,& depnmitiis omnium frugum, & implebuntttr horrea
cimam dede- tua/kturitate,crvinotorculariatuaredundabant. Et iniegeMoy-
ris, nou fol�m fe fcriptum cfl:: honora Dominum dt tuafubftantia, C?tt
ftu'�attm'te- Ex h'S erg� habemus' 1^°^ W pnmitis dandar funt,& de-
�;" «�^4 «* cima?, & oblationcs. Nunquid (non ) aiftcm Dorninusoblatus
iamUniutcm 'i!lt 5>imeoni in tempio ? TSuncjuid (non)par turturum , aut
corporis con- duospullos columbarutn obtulit, &feipfum -; Matthatus'cnitn
fequeti�. 4lr4 a[t fjc tribus Magis: Et apertis the faut is fkisobttilerunreimunirat
haptimut tb- s^lcctaurum, tlius& rnvrrham. Inquo, nobis infinuaturj
|
|
|
|
|
|
|
lulu
|
|
|
|
|
> prlm quod iittiihtcr aurum , thus , myrrham otrcrre dcbeami s-,
pnrmtiat;Vos enim pmus aufertis, quim offcratis. xMyrrham cnimaufer-
b] Hie>, f>*fert\St c�mcarnis rclurreftionemabnegatis. Ncc]uethus(datis)
M* .QyaaiBi- cumfacrif}cij hoftiatnnon crcdatis. Aurum nciiuaquam (of-
hi non reddi-r � \ \ � � *� ' VM . . .
tis-lecimas & 'c>rtlV cumrcgcm, & omnium crcatorcmrenuatis. Nihiligi-
«timitias, id- turoffcrentcs, mal�intclligitisvencrabilcm presbyterum,fcili-
■circo in Fame cetKabanum, qui ait: Non fol�m per circumci/ionem in "Peteri 7T>-
Rptruiiama flamentohominesfatuabanturfedettampsrho/ltai&facrificiafan�i*.
leditt' eltis ExemplaenimpjiuentueB.lob *dicimu).quipro Ie, fuisqutfiliisaua.
«omplecuseft,ndtefunfiaum oferens, exptabat.
Bc nihil in v Pater
meos tfacfautos, fe4 ia Ycftwhoirea pofuiftw. Mtttth.t, * di(cim(ff,ferts.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 124-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontrx PValdehf�s. i�?
Patetautemexprsdi&is: quodipfeDominusdeditobla- Matths
lionem, & acccpit, & etiam dare monuit, ipfo ad leprofum di- Ex tent. La».
centeperMatthaeum, Fade, o/fendetcfacerdoti; O~ offer munut, dictfiira.Lix,
(<rc. Si quis ergo bent notat ea, qua3 difta funt; con�dcrarc po .Non °Pl ncc
teft, quod oblatio in templo fieri debeat; & emm farerdoti. !ndoni'b-o,b~
�Jomuiusetmnnon manu vacuanosire adlaccrdotem monct, trare.
fed,cum munere.Audifiisigiturquid,& cui,&vbifitofFerend�. Munu
Sedquomodooffensdebeanms.S. Mattharusaflendit di- vitae non
c-ens: Siergovffen muntu tuum ad altare ,ZjC. Pro peccatisautem lntra f
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
offcrrcdebemus; VndcPaulusad Hebroosa[f,Quinor.haberne- ^"
|
|
Fri-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cejiitatem, quem*dmoduml<icerdotes, priuiprofuiide'u8lshojlimof- mitusfnioi
j erre, deinde pro populo i hocenimfccu fem?l,fiipfum cffsrendo. Et terrje tusc de-
paul�ante; Omnhenim Pontifex,exhemmihtuafjumptu*,pro ho- fer in domum
mnibui conjlitmtur in hit, qua funt ad�eum, y>t cff er at dom & ft- ^el tu'*
cripaaproptccatii, Dicit[4lpluraliter, erg�dealiisdonis&fa- H"ei
|
|
|
|
|
|
.7,
|
|
|
|
|
|
|
crificiiseflintel�gendniTijq�amdercipfo. Vndcidem fubdirde
e�clem{quonkmtyipj�circundattaeflmfirmitAtt: Erproptenade-
bet (juirnndmodum pro populo, its etiam pro (e ipfo ojferrepropeccatls.
Ecce,& pro populo,& profeipfo oflvrredcb« Pontifex,id efl,
facerdos. Vnd-e & folis facerdoribus liect facrificarc,& etiam ob-
|
|
|
|
|
|
it.
|
|
|
|
|
|
|
lationcs manducare>iuxta Matih. qui ait: Non Irgifli-s, cjuid fecerit
Dauid,rjuande efuriit, C7 qui'cum eo erant- quomodo intrauhindonm /..Cm.$.
Dsi)& p*ntspropofittonis comtdit, cjuos non lic�bat tdtrcini[ifoliif&- *>] duf. Xlt.
eerdotib/t�. DefacerdotibuscmmpoteflintclligiilludjCpaitApo 1>'M'er<>">. Si
ftolus,-Pafiit(,quiint>obhsett,grfgtm Dd Vndc&i�ud; cjuiaitan' ^j1^ ^
[W]def�rniHnt,cumaltaripartUif/ant, F.tillud:quiEuangtlmmprs- funiculus hie-
dicaride Euangclto Viudt. VndcEzechiclait, Xinmet'otum in I/rail, reditaris cius,
�" piimiliua pecorum, C7" omnia libamenta ex omnibus, (jute off e- "�aecipiopar
tunturfacerdot� erunt. Primitinaat)orumy>eflror�dabiti) lacerdoti. tcS!ntcrc:ete-
~cr r -, . . � o -j cc rasuibusifeH
Urrerre j_cj tamen tenemtni: quia& quidam antecciior ve- qUSg j euta
fter,Phanf�us,in hoc gloriabatur,qui ait teftc Luca; Dcu�-gratias & facerdos vi-
tibi agOyCjitia nonfumficut exttrihominum,raptorest iniufti, adulteri, uo de decimiy
JDecima* do omnium queepofiideo,�c<x',qnod'omni;» fua decimabat, & a'tari fcrui-
fcdneq;inhociuftificacuscrat. Er,uer,imexi!lis,dcquibusLu- fnSia tan*°'"
cas zi�:^<e "pobis Scrwa>& Pharif<tt, hypocriu, qui decimatu men tor,
thamO~aneihum.gr cyminum O"reliqui/its, ejuccprauiora funt hgk, E^ech. 4.4..
iudicittm}mi[crkordi4m.fideMtl>j:coportuitfacerc, �? UUno omittere. c] ■» ixoAo k.
I» , - p�te pmm -. PIuj
olTcrt popu-
cpiim neceffceft, co qi�odoblatifuiEy'ereflt, & fopcrabundarctir, Sedmedt■ntnJi(.
H. /LHC4.11,
1 ■'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 125-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i/f' 'Ebrxrdus
*}', **e>. \pOi Dcteriores quidem eftis, quam efl alle Pharifaun; quia.nee
iiolicis viris& omnia veitra decimatis: fed cum eo; legis grauiera relinquituz'
euaogcliiato' Iudiciutn ensm rtiinquitis: mai�cicaiiisiudicantes, & iudicium
nous Chnfti Domini antkipantes, quibus di�himefl:; Noltteante tetnpnt iu-
in DCCe *tlls dicare. Mifericordiam abiicitk,eiecmo{ynasrcprimentes. Null�
ttibuerc- fc i- enim benefacitis,ijifi tantum mod�domcfticisveftra: ncquitiar.
pfam damru- Cum Dominusdicat: benefitcite hls, quioderunt ~»vi. Et Paukis;
teert. Ben�opsremuradomnes. Fidemonininoomififlis,quod patctlip-
c**f. Xl i. <f. pis&tonforibus.VaEigiturilkid vtflr�eft Etben�d�co.quiami-
�Meph.^ . jcrjcou{esnon eftis.cum�ludnon contempiamini, qu�dMat-
pccunias&E tnxu^ aIC: Qlf'pellta te* daet;& VoUntt mutuarcate, neauertarts.
clefise aufcre, Si autemdixeritis, quod veftrosdiligatisdomtftico'., &eis tri�
&capit,homi- buatis ncccfi'aria ; quara mercedem haberedebetis; nonne&
eidaeft. publicani hoc taciunt? Quomodo aurem initnicum audcflis
Ga *t 6. vocare.c�rr Dominus proditortsn i'imtn aniicurn appellet, di-
Deliftum eenstAmiceadcjuidy>emjh?Ovdt.uiicmcepy. Audite Lucam,
foB^indamn� qui^it; Qjiihabetduastunicas, der non hulemi : (^-quibabettfcas,
Ecclefi* non ftmilifer faciat. Non enim Dominus amicos, vcldiuitesmonet
�* inuitare in quibus fpes efl remunerationismundans; fed , cx-
cos, daudos vel miferos,& occulte. VndcMatthseus: Te facien-
t ' te eleemofynam, nefii<xtfimf}ra tua, quidfaciat dexttr* tua. Et Lu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
quoajup
Et iterum: Pendite, quxpofiidetii,&" date elcemofynani. Vos autem
necpoflfefla venditis, nccelecmo(ynanidatis,im�dare prohi-
betis. Nunquidautem ( non ) Lucas fceneratores elcemofynas
darciiibct :diccns: Factie Vob� amicos de mammon» iniquitatu ,tt
cum defeceritis, recipiant t>os in xterna tabernacula. ^Mtern» dicit»
non tranfitoria. �leemo/yna enim extinguit peccatum.
Qupdvn�iio olei bonaflt»{$ 'valens
infirmis*
C A P V T XL
Nun&ionemetiamoleifubftnnantcs, neechrlfma»
necoleum fibi pofcunt. Quid amplius? ncc ctiam
CcE-nctenj fepulturam.Sienim infirmantur, inungi
refpuuut. Va Je autem Chriflas nomen libi rendicttuit ? nifi,
i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 126-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VVddenfes.
'quia vniftus fuit ? Non ergo Q» ] Chriftiani funt, quinefciunt s]ExCcat,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
vnftionem. Chnfltts enim , trn��os appellamus. Sed nunquid,?'*'^ Alt
|
1 .na
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(non) Apofloli inungebanttcfte Marco,qui ait: Vngcbant o PlacuIt n° &�
leomultosavros,!!? Unabantur. EtSamaritanusinunxitfpoiia "'n/.�n"Ione
tum,ucutLucaste!tatur; Et afipropiansalligaititTwlnera tius, m- fcd ctiara fa-
fundtnsoUum&1>tnum. Ipfectiam Dominusiriun�tusfuit,fe i ectdotali fae-
plbtefte, qui aitapud Lucam : Spiritus Domini fupsrme, prof'ter nedidlionc
quod tnxit me; hoc enim de baptifirnte intclligeiulum eft: quan- conf««ati.
docnim baDtizituseftin lordanc: foiritus D
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
infpeciecolumbaf. EtMarcusdcManaait; jra��o alabaftro, tf- Luc +.
fudtt fupercaput etui. Et paulo poft Domirms ait: quodhal>uit h<ec,
fecit,praitinit Engerecorptu mtum mftpitlturam. Ecce,quod inun-
gi voluit. .,
Vndtionem[b]iaudauit,&vngentcm. Quod Dominus Jn"e'cJ,'j^j,
Iaudat&r8cipit,nonlaudatis? Nunquid(non)iX-»MKi»fr<'j«OTf nacul� Moy-
runt aromata, >f "Penitent, fj" >ngerent lefum ? Nobis igitur aroma feu facra/Ic, Sc
te, oleo,& vnguentolicctvngerc. Vnde&Iacobusaitdeinfir- fan«3iolei vn-
mis: Infirmatur euis intobis, mducat pnsbyteros Ecclefine, W orent "loue' Do�>-
, ' . ' . . r .J. . . rj-r) no lubcnte,
jupereum, ^ngentrs eum aleoin nomtne Domtnts &oratto piet falua perilnj(fe ie
bit �_c] mfirmum.tyalUuiabi� turnDominta; Et3fiinteccatisfit>di- gimus.
mittentur ei. Vndeillud» quod Icgitur in Aporalypfi h«retico M*rrb,ig,
homitii dicitur \Vinum &� cleum mm Ufepis : hsrctici ervim vi- '**�'�/�
num & oleiitn tedunt, dum fpiritalia Ecclefis re negant facra- CJ Lum c6n-
menta. Et Dominus ait per.Lucam ad Simonem; Oleo caputme- ^Uad9fro fMm
urn non tnxifli: h<tc autem ynguenm Trnxttpedes trnos: propter quodeat�
dicatibi; remittuntureipeccatamulta. Eccehabemus> quod
vn&ionem & fidem remittuntur pcccata.
* ■ frtm* debet �t.
grummonertadfanttentiam &confejSttntm, neptcckUmnncntCitaHquam ferrtin 'vtt/neJ
rtifii4ftr*Jit>>n>tl*gni.titppontrt. SicHt de Paralyttcoprimo (fatet))cMtTtmtfitD«minmpetm
fata, cjUtfutruntCHuf* mtrbi, Apoc.f. Luc.-p,
- Et ipfe Dominus inunftioncm nobis infinuat, quancJo
caccumanatiuitatecurauit. Vnde&Ioannesait:Expuit in ter-
ram}& fecitlutumexjputo: &� liniutt ftutum fuptr oculos t�a.Quid
enim per fputum, nifi vnftioneai chrifmatis, aut oleidtifigna-
rnus? Vngereerg6dcbemus,fjcu''&Moyfes; qui, vrteftutur
Iefusfilius Sirach,vnxit Aaroafratretu iaumpko ianflo : Et
propter iprum, confumpt- f.mt l>;;:run, Chorc,& Abiron,qui
ei iua4tbAiiufif ddeftttt i Domino/k jjnmutlt�omtm nnonaiiitita-
ptriumt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 127-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
120 ibrdrdm
perium, (T twx'uprincipes 'mgentefua. Vnger� en;m & fcpei.Yo,
piumcft,tefle Emngelifta, rjuiait: Etacceptocorporeleftph m?r~
catus Jindon�m, intuduit eumin findone, O~ pofuiteutn inmonumtn-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Muttb.tf.
|
|
tum, cjuod erat ex(ifnm dtpttra, cjTc. Ecce, in hoc lofeph pias
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fuit.&laudabiic fuit hoceius faftum. Et Dominus de Maria
a'tperMatthium.'.i/iKf/i/Acff Vngnentumkoc incotptumtum>�'r.
Quodautem Maria primo feeit ante mortcm,Nicodcmns poft
tnortem compleuitin Domino. Vnde Ioannespoft paffioncm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'f.
|
|
ait: yenitergoO" Nicodemus,ejuiy>enertttadlefumnoBeprim�m.fe-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a\seHobijciu>it rtnsnti[iur4mmyrrhxO"alo�t, cjutfilibroAtentum. t^cceptrunteigo
tUud,quodDo- corpus Iefu,&ligaueruntl�udlmteiSiCumarotKatihujJicutmoseftlu-
mmm att ad deeit fepdire. Mttmfeftum efi itaque, quod y>ngere,W [;i] fepeltre, Uu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
wtTstec a*�>*!«ntapn�.........
morcuosfcpeliiemortuosfuos: qua/id'tctnt; Noncflpiumfepetire. SeAulto Dominw di-
xif:�/ui.t, r/f.iiujl/snum^minm bono prdponidtiet. Meliuteftemm fequi tbrijitm, ijuam
fepetirim.rtuHm-yCum^trumcjuefitbonum- FnUeinlib.i. Rcg.Oauidaltad\!iros ><tbes G*-
U*a,ciuiftpei'ter�ints*ulem: Benedi&i vos a Domino, qui feeiftis mifericordiam hanc
cura Domino veftro Saul, & fcpeliftis cuni.
Qupdperegrinai�onufacerejlt bonum,
1aDeodatiirtu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T X�.
1 Eregrinationis Hquidem dertruentes Viatlcum,
locafanda,(&)fandorum mnaculaprohibent
vifitari: tanquani ignorantes illud.quod legi-
tur; quod male acquifiuifti in bonis , expende.
Quid enim magis pium cft, quam locum relin-
quere naturalem, & ad loca ( non ) naturalia, fe faccre peregri-
* Po�tarum. num ? Vnde quidam * meirocanorum att.viddicet Ouidius:
Nefcio,<]ua natale fatum duU editie cun&os
Ducir;(2? immemores ncnfinitejj�ftti.
Qui ergo fe a tanta dulcedine rctrahit, bene facit. Efl enim dul-
cedoillaquali quoddam dcfiHeriumcamale : &adefideriiscar-
nalibusbonumeft abfcmre; propria autcmin bonisvfibusex-
pendere, Dei moiutum dl Chultum, tx amicos Chrifli vifira-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■. >..*,■,,■ . *
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
te;dc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 128-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J2T
|
|
|
|
|
eontra VValdenfcs.
Te,&1�oc; in labore-& fudorcCcutf^l M-reivenientes Hiero f*"*- '�
folymam ab Onente, vt adorarent nouura hominem, nomter /, .
gcnitumex matre. Et mcntoab Oriente vcntunt, quiOnen-^
temadorare voluerunt. DequoOriente,aitProphcta; Inqui
hm t>if;!t$uii«o/QiwwexWfo.Sierg�ipfenosvtfiuuit! &nos.i
pfum vifitcmus.
SedforfitaniHuclobiiciantvgwoJD�wVJiaae/ocofawf/�, o- , <wwf/f*'- *
mm* impiens loca, C *ofo no« tncejjupedum, ftd corats tntuitit debet ^j m*?*UJ,
tij�tari. Scdh�cobiediofriuolacft. Bcatiuscnimefl;&pedc& Semcbim. ffi
corde Deum i.nitari, q�am folamcntc, quod Apoftolifacie- /uaeffim fue*
bant: Sicut Petrus, c�m Domirius locutusell ad eumdicens:**"*' B*u«m*
Jtqutre me,non fol�m fpiritu, imo& corporeeum fcquebatur: '* �>^^*I
Similitcr& Magi, c�m Oominusvbiqueeflfct, &ctiamin Ori- tlc,�Mt chry.
-entc; tamcnabOricnteveniiintHierofoIyma; vtexmaiori af ftftomtu duit:
fe<5tu, maior fcqueretur effc�us. stilUm tnuita
QuodautemMaeorumpereffrinatiobonacflet, &lauda- *"'f te'"t"f'*
buis, tuangelilta vcrbisluisinltnuat; qutacumdeuiarenta p�- a/ie,etur e^
rcgrtnationefijaadHcrodemjftellaeisnonappafebat.C�mau- ^p^ruiffi': Et
tem abHerode reccdentesadfu;r peregrinationis viatnredirent, ,t*multo tem.
ftellaeius itcrumcomparuit. Nunquid&vosHerodianieftit, feitante dd».
Herodcm imitantes. Sicut enim Herodes eorutn percerinatio gm1ua *"»*"J
ncm conatuscit pr�pedirc �ublimulatione dicenseu: lte,& �,,,.»
yuanteditiginterdepuero,*/Cego\>entensadortm turn, ita&vos (�ptrdromed*.
peregrina�tesconaminipraepcdire. Noneftigiturdignum,vt ti»long*miti
vobiscompareat fteltavera. *
Nunquidautem(non)&paRorcs,monitu AngeHco,per
cgrinando veniunt vfqueBcthlcheni dequibusaitLucas; Ttan- ,/?^
jeamui trpjueBethlehem&Yideamtai&c, QnaredicuntiTranfia- mt� ,ie�fmMt �
mtu. Videre enim portent, (1 crederent, Heet non tranfirent. i'eregrino mo
Sed, vt maior notareturafre<5tus, di�t�m e(�',tranfeantuj; vt in ieftusnoneru.
terram tranfeundo, videamus. Manifcftum eftigitur ,quod pa- Luc*- *�
ftorcs.primitijE ludsorum fucrunt,iii peregrinatione fidei: Ma-
gi vei�>primiti«gentium : quorum vtrumque non approbant
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
omnes.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tafnenperegrinaridebemus,dicentescumPfalmifia; <\u'tt r>fa
dabitrtfhipe nujicutcolvmb<e,0'c. Et alibi idem ; Inqtalintu jum Pf*t.jt.,
apud te, (Fpertgrintafaut omnes patres mei. Ne pudeat, aliquem
«flepcregrinum, c�m ipfe Dominusperegrinantibus fe digne-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tur com-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 129-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tutk.it. tur comparare, qu�ajVtteftaturLucasjCuicIarn»qui piantaurt vi-
Bcam, & peregr� profe�tuseft, cuJusferuiintcrfcftifunt, fci-
M*trb.jf. prumcontulit: Et, vtteftatur, cuidam, qui tradidittalcntafcr-
ure fuis, & peregr� profedus eft, fcipfurri comparauit: Et, vt te-
ftaturMarcus,cuidarn,quiferuisfuisdeditpoteftatemcuiufque
operis,& ianitoriprjfcepit, vt vigilaret,&peregr�profeftuseft,
feipfum af�inv.taint.
Nee foltimpercgrinantibBsfecomparari voluit; imo&iptc
|
|
|
|
|
|
LtfCA.J'f:
|
|
|
|
|
|
|
�peregrinus faftuseft, tefteCleopha,qui aitin Luca; Tufi'lmfnt-
rtgrintu es in Hieruf<tlem,crc. Ipfectenim ver� peregrinus exftttiti
non habens propriamdomum,ficutipfeait: Vulpes foueat ha-
btnt,Gr tolucrcscxli nidos,&c. Et etiam parentcs eius peregrini
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I.HCA t.
|
|
|
|
|
|
|
faftilunt. VndeLucasait; /^<iW/><ir«ifMpi««,peromnesannos
in Hierufakm in diefolenni Pafcba?. Qi^areautcm fbant m Hie»
rufalem, nifi peregrinationis caufa ? Apudfe enim fimiliterpof-
fcntfoletmtacelebrarePafchalia. Sic ergo peregrinantibus ma-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ v
|
|
|
|
|
|
|
gisapparuit ftella; &paftoribus Angeli,&Creoph«Dominus:
Similiter & Eunucho Philrppus. Vndein Adibus Apoftolorum
legimus; EcctYir ^ytthiops, Eunuehus potent Candaces Heginx At-
thtopum, <\ui erat fuptr omnesga\M eius, General adorart in Hieruf*.
lem: Dixit autem fpiritus Philippo. Accede, V 'tungt te ad currum i-
flum. iJccurrtnsautem Plniippw ait; Putafneintittigis, qua legiti
JMirabilcrtt-Xiuiait;quomodo[&~\pojjum,nifialitjuiiojlenderitmihi. Et omni-
'emplum eis, biisexplrcatis, taptizatuseft aPhilippo. Ecce,quod peregri-
>^uipr*dlcario nansmeruit conuertiad Dominum.
nis myftenura iperegrinemurergo & corde&<orporc,paflii & mente.Hu-
antequamao- lulmodi enim peregrinantes reciperemonet Ioannes in tertia
ceantur. EpiftolaadCaium;^(ir//«r facti, quidquidoperar'uin jratresi O"
Et in Leuiriet� hocin peregrinos. De quibus paulo poft fubdit: Pronomine enim
Nadab &Abiu nom\m proftfli funt ,nihil accipientes a gentibits. Nos autem de-
ijentesTncen f>emut\))~\kuiufmo(lifu/cipere, "t>t cooperatoresfimm �eutatU;pro
s� fuper &\tz-nomineenimDcminiprolicifcuntur1\t&&.umeft.
ie>g>cispr«ce-
ptum nonerat,/i»'/'f«><4 .^"'««.■deuoratifuntabigne. [b] Etcogert tosdeltmtu, §t eet
fufciftamm,ficuttn Gen.dtLethUgttur-t Compulitillos, td.e�},An�di>s,opftdQltdtsl,r/>uL
>f#m; ytdiutttcjent ad eum:id*R,S>t�ntQrtium>fitctrtntmd«mumeau.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 130-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qupd hannes Baptifta fan� mermt*
($ fahitij e ft*
C A P V T XIII.
'ffidentcsetiara dcDominiprscurforeyvitameiu$
rcpudiant ; & baptifiiium. Idcirco ne rcpudi-
| ant : quia vcftcs cius camelinaj ; zona quoque 'ra/
, bidcntalisjcibusmcl&locuft*: domus ciusitide- doincibopec*
' ferto? Oiniqui. Nunquid(non)admonitucon- cauit.quifolii
ceptus eft Angelico ? Nunquid (non) Propheta. & locuftas & rad
plusquamProph.eta?nunquid non Dominibaptijcator > nun- edebat/Quo-
� i r-v � � r » r v /- t« � ... mado in te-
qmdnon Doaunipraecwior? Ergo,uDominumrccip«is;re- � C(,ujfS.
cipitepricurforem. Daminusenimaitdefuis> Q»i rtcipit >os, mcipr�m pilU
mtrecipit: Et, qtii mereti^it^ttipiteumf^uimtmifit. corp'opetuitA
Ideoneloannemredarguitis, quiadixitjTww, quit>tnturus quompdp ia
is,<inaliumex(httl<imta .-"Sed faaliseft folutio.Difcipuli enim lo- conuet^tio-
tnnisad iplum dixerantdeChrilto; Magi[ter,tcce,ruttu tefltmo- mQ* ^te�f.
uium per hibuifti trant lor dantm, baptiTat: C71 omnis tin ba poft turn fi�i> Quomo*-
■V>^»f:qnafidicercHt; Nos deferimur, & turbaeum fcquitur. doinverbo, g
Ioanncs vcro mifiteosadlcfum,nonfo!�m, vt interrogarent, ^
fed, vtmiricula viderent, & vifismiraculiscredcrent. Vel aH
ter; Ego quidem ab Hcrode truc tdandus fum capite, & ad i nfe
rosdefcenfurus; mandamihi,fitedcbeamnunciareinferis,qui,
te prseconaui in terris. Sciebat enim Chriftum ad hoc natum, vt e"nt«, tam »e-
populum faluarct: Etideonondixit;tues,quivenifli,fcd, q
ytmurui es. Refponfio autem Dotnini, rcfpomlct prima: fo!u-'
tioni, Infirmitati enim difcipulorum magis confutuit, quam ;
fux ignorantir, cum nihil ignoraret: Dominus enim ibidem Mmttk..n,
eum valdccommcndauit. M-tth.n.
Nunquid (non )&Mattha:us de eo ttftatur dicens ? Inter ^<*g«fl�H*-
natas muiier urn non/urrexit maior loanne Bapttfla. Prardicatio au- f'Ztufqui'bm.
tem cius, vald� bona. Clamabat enim indeferto: Parate >i«w fflfmt )■����,
Domi>ii,reflaifacitefemirasnut. Eta Dominoinfpiratuscft,An- b*y
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eclotefte.quiait: Erit magnut coram Domino ; Yinum & ficeram f'<*
|
|
t
l�iiet
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
non bibtt: Et Spiritu fani�o replebitur adhuc ex Vtero matriifue: Etcm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b*r,p
*vi*m Demmi. l/UU. 4>* tuct.t, Tdmen tutti/mm UABttii tr*t bapttfmm (.brijfi; <it du
at MtgtfterVctriH infinttnti�.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 131-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pr&cedetdnteillumin ftirhu O">irtuu �lit. Ecce, quoJ , ante-
Bitr.t. quam nafccictur, Spiritufanfloeftrepletus. Vndei�ud; Pnuf-
Vnde in Mc-qUam te formareminy>tero, nouite , crc. Illudidemlegimusde
Hieremia..
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
q*«m nafoe. Etctiam in defertoraud�uit verbum Domini; iuxtaillud;
mrittnmtm faEiumefl Verbum Domini fuper IoannemZachari* filium indeferto,-
Et aDeo m flus eft;Ynde Ioannes Euangelifta; tuit homo mtfjus
[a]<i Deo, cuinomen-enuloatmesyO'c. Etpofteafubdit: *7 o-
mnescredtrentperi�um. Ecce,cjuodaDeomiffuseft, & peril-
unt, «»*'um crcdcre habucrunt:Q^id mirum,(i non recipitis,c�m non-
■^iianne dam credatis ? Ver�cflisexill�s, dequibusMatthacusait; Vmit
ffi ad �>os loannei in Yta iuflitix, <2 non credidtjiii: Et,fi tultu rtcipereh
ipfe efi �lia». aui ~)»eniwrus efl
|
|
|
|
|
|
M*n .//> Si autcm Ioanncm reiicitisj Angelum Domini reiicitis^
Ipfeenim Angelus eft, Dominoatteflante,quiait :/>«<�/?, <^«o
r '* ffripiumefl;EcceegomittoAngelummtumaniefaciemtuamt(Tc. Et
Ie*».*. ipfe, de feipfolocutuseft ad difcipul'osfuos, per Ioanncm ,� Amu
* Legend. �ide- ctu fponfi, quiflat, & audit (km, gdudio gaudct propter >oeem (J>onfi,
tur, Ifracl, id hoc ergo gaudium mtum implttumefl. Ecce, cjuodamicum fponfi
tf�, laceb p*. feappti|at> ELabanusautem venerabilispresbytetyait i Magni
■- . mtrititredimuieuieJJ�,quorummtritafignamurADeo,priuf<juamin
b] Levim� in Ct"r"t na/cantur t quadlegimtu de ifaac, * ©" Ifma�'l, de Salomone 0*
//.Juffer, cfuod Iofia,de Joanne BaptiflaCT Domino /«■/«. Vndt & loanr.es magni me'
e.Man* pri-rut creduureffe: quia&in vteromatrem Domini falutauit: fal-
m*i***mt ie- tcm motq fi nG[) vocc^ VndeE�fabeth: Ecct [b]nm,*Ptfa8*
mmiffruns et.tfi^oxftlutatwnutux.Crc. LtLucasdceodemait:Etemmmanus
jn*t*{u& ttib. Domini er at cumilio^ Vndeipfemetloanncsdixit^a/po/�Mf "wa..
tnenfibtu do- turui efit ante me fait m eft, id-cfl, dum ef��m in vtero, vidi cuni,
**cpartret: �tmerjto.t>oxclttmanti*,dicitur efle Ioannes, quiverbum
fcjlea tedttt m prae(}jcabatincarnatum. ipfeenim Dominumprarucnitnafcen-
ttcmum [u*m. >, ,. ■ , r .. .. . �■ . ..
Jcan i. do, iuut & vox verbum praecedit.. Vox enim prima egreditur,
Luct.t. & poflmodum verbuminformatur. Angeluserjim deeodixit:
c] yndttmltt. Ipfepraibitanteillttm in jfiiritu & ttrtute Elite,parare Dominoplebcm
Rtg f.de tli*: ^r/etfam.Ecce.quodElias tfTe afleriturjin fpiritu falt�,Iicet noa
&"zonPa1<dr in Per<ona-Vald�enim fimiliaperegifledicunturiftiduo pneo-
ceaaccindus ncs> ^'as cn'm defertapetiit: Ioannes cremum vifitauit. Elias
tenibui. \&\ zonapclliceambabuit circalumbes. Ioannes piliscamelo-
ruin indutuseft.. Elias pallio aquas lordaois diuifit, Ioannes in
Iordan.»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 132-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontra Wuldenfeu rzr
Jbrdanebaptizauit.Eliasin[aldefertoieiunauit:To8nnesinets- ,
momelfyludlrc comedebat. Eliasab Achab & Iczabelperfc
cutus cft: loannes ab Herode & Herodude capiretruncatiiseft".
Elias in fecundo adu�tu pr�curfm*cil:laannesin primo cucur-
ruaduentu. Qnia &ipfeloanneslucernaerat: Deoattcftame "e*
«jui ait: l�t er at luccmaardem O"l'*cnft cjuia,Iicctini no(fle ardc-
ret&luceret,dicm monuit cxfpefbre. Erat cnm, No�urn<*.
lux yiantibiu; A node no�tm fare^rtnr. lp (e enim Prophcta, 8c
plusquam Proph«ta; ijui Deifi!iumprophctairic& vidit^ Sic
Hiercmias captiuitatcm Vrbis prxuidit& vidit.
Qiu>d autetn Ioantres mcl iylutftrc comcdebat & [b~\ locu
|
|
|
|
|
|
|
ai.
|
|
|
|
|
ffas,.nriyfticum cd. Melcnim,&Ioi uftae, quaecitaeuulant, 8
|
|
|
|
|
|
breucm,vtteftatur Bedadulccdincm fuarpisedicationisiiifinu "�'"j
|
|
"e
lo.tnnti
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
antj&etiam breuitatem» Nuncjuid(non)Scipfcconlangui ComtJet»t"i».
neus Domini fuit?Elirabcth enimcognara fuic Maria,teftecu/f^^ /» u-
Luca,M ari Afiquidcmdetribu [udafuit. Elizibech, vcr�dc *"»«*»/»» ie.
genere filiarum Aarot». Lcgimus namque quodAarondetri- f"*""'' 9
mi Iuda vxorem duxic.videlicetElif�ibetham»filiam Aminadab, tuuoat u^
fbrorem Naafon.qui fuit Duxmbus IuJaindercrto,c�m cgrc-ilatet fr,�
derentur de iEgypto.EtM a k i a & Ehfabeth- *de cadenl exie ra retro et ma,
ruottribu. eomedcre de-
becis � rt c(V
Br�cRus,attacus,ophiomachus.acIbco(�a. Lmit.n. Lun t. *� Hotfclnimtclhgendum,
qut* BJr$rgsfuit<tetribu Iuda ; Etifa&cib, de inku l em, *vtp att cap.r. Luct^ Sfdquia C/i.
fibelh B. Virginkcogn-ttii erat, fytibtfem Euavgettflu , 'vtlfsttm An^tlu� *pud l uavgtlt*.
jiim affirmat\ideo Lbritrdm fytramtfe ex end. n, trtbu ejffe alt. Orftt eHau)\ih/te «ignativ inde,
tefie S. Augufiino q.^j.tn libcum luciicum % -jnod *liqun ex tuku lumtduxttit^xortm t»
txiitt Leu�y/t JW> B.. Vlrgo origitMmtraxtrtt,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rit 'mr ar e, t�iurandcf*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f. Mant/s
ttb. f.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T XI\C
Alfftatis (Iquidetn feftatores, pietatis pratenden-
tes quaff vtnbranv, veritatem affirmarenon per-
mittunt. Quideflenimiuramentum,nifi>erit$t'ufir»
1 mamentum t Quicnim iurat verum afErmat; vel,
falfum ne^at: quorum vtriimqueTuis eftfuflinendum. Cuius
Q_ jv autem
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 133-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrxrdtu
autem finis bonus eft, ipfum quoquc bonum cft; hxe e(t i
ma. Ipfiverainuident veritati; neaffirmemus cum fint falfl;
mal�intelhgentcsillud,quod a Domino diciturr�iroautem V<n-
i A/' / t)IJ>nonittrareomn'n°' Quidamerrimebriofimendares,iracun-
�um loauttn dit aleatores, [<«] proteruiiuranriodilacerant Chtifti membra:
tur,iur*re(em Et, quod magis eft abfurdum,ipfum etiam & eius opera irafcen-
fer deleilatur. do dif�uentur. Talibus,di<5tumcft : Non�&Jiurareomnin�»
b ] M, fout yclut fuperius diftum eR in tertio capitulo.
M*gt(ler pe. Iurareomiioo, efttamdereincerta,quamderecertaiurare:
ten* ■ Q*a. Etfecundumhocnonprohibetiurare;fed,o»inmaiurare.Non
uiffimi i�tif- enimprohibct [cjiurare, boceft, vcritatcmaffirmarcvcum ipfc
iurandieftge fitvcritas, quienim verum dicit, non laborat. Vnde&Mac-
pu?, cumho t\\xusi\v,Sn<iutempirmoy>ef}er,tfl,e{l,non,rH>n Affirmantesenim
mofibuinpie- vcntatem.dtbemusdiccre.f/�,^. Ncgantcsvcr�falfum; de-
iikn* a,<t bcmusdjccrc, non,non. Qui enim luratnon penurans, nihil
cinoc,rtinipct . ... �Tv- c n , '. . rj-| .
me Deus, q> Pcccat« VndcDauidinlpirituJanctoIoquens ait: qui \_d\ m-
ptohibet �o ratproximo,^nondecipit: Etftatimfubdit: quifacithoc,nonmo-
cninusdicens: uebiturimtternum. Nunquid(non)&Prophet*veritatem af-
Noniutateo- firmare Volentes,fu iurabant ?ri««Dom�niu. VndeHicrcmiasj
.ninino;Excil- .. . /. . . . - ■ i. . . n- � r-
fatutaut" D mrabtt; ViwtDommiu, in \entate, O" luduio, � iuy.itia. tt
uid.cum dixit* l^ulus fic iurabat: Tefiu efl mihi Deus, & aliis multis niodis.
Werit� decidaiD ab inimicis m«is inanis, cjuia,non imprecando, fed prophetando dixiu
t] l/�it.fentenjit. [vjon eft contraptarceptum Dei.iurare jfcd.dumvfum lutandifacimuj.
Pcriurium euim aliquaudo incurnmuj. ttm Mr*l. Gregor. Duobusmodislabiis ddin-
quimus.c�mautiuiuftadicimus: autiufta ucemus. Vude Propheta ait: V«mihi>quia
tacui. [dj inDeut. Dominura Deum tuutnadorabis.&ilhfoliietuies : ac per nomen il-
iiasiurabis. Pfil.rj. Hict,f. Rom.t.
tfJ. Pierum- , ,. ' ,
«iue fi�e iura- ^os *utcm nuiuiinodi amrmationem ventatis prarcaucn-
mento loqm tes, falfitatis irruitis in fpeluncatn. Nihil enimaffirmatis: ncc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pommus ■ cttam, �eurn die; icd omnia iub dubio proponitis dicentes; /
ed incrcduh- putctmtn, ficarbitramur; YideturnobU, forfitan, fiftc efi, fi contive-
tatceoru, qui � r { r t ■� ■ ■ j r ■ r l r *"
non eccdunt rn-^-cce>^xcle} dicitis.vt mendaces non utis.ln h«relimautein
iaidtt cora.' Jnridicis. Quidenimharcfis.nilidubitatio.ab^rfo^/wrw.di-
pellimur. �ta? Inboccnim,quoddubitatis,ha?reticicftis. Dequibusdi-
*]ot>ijciuntil. citur; Et dumquxrunt medium, vergunt in contrarium. Fa�tt
lui *«W. enim-pitiumfhecie�irtuti
«licabituc&o-
Tan\i\\xt3.as.�.�Kene>KfiderM»tiil»d, quod (iatim feifuitur, Etvenient ad dom urn iuran-
tis in notnine aieo mendaciccr. EtiUud -, IarameDtum mendax ncdiligatis. Demendtcie.
tum loquttar iurnmento, non, Je 'iero. * In/fnuautt tam ulibt Eir*rdm haute |
9tt*tn� Hsceh»: f*d\i»mduntU Grut}n»t>f«ritifim«, htre*%* hutt.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 134-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Walden fes. t2?
"Si autem �urarc peccatum e/Tct, Domtnns mininr� itiTaffct.
Quiaturauit, teftc Paulo ad Hebraros, qui�tu autem turauit, non Heh.j.
introire in requiem ipfitu, nifi tllii, cjui mcrtdult fuwunt f Et paulo
ante dixerat: Quapropterfic ditit jpiritu» fxncliu: Hodiefi>otem tttts
auditritis,notiteobdurarecordttteftra, ere. Etfubdit : quibujiu- ji,jem.
raui�a^\iniramea,0'c. Etitcrum ad Hebraros ait \,jtbtAhx nam a] Cm, lacob
'juepromtttensDeui; quor.iamneminem habuit, pet.qmm turaret ma ad Efau, fura
iorfw, iurauitperfemetipfumduem ; Ni(i Ltnrdicens btntdiraninbi. mi"'-:E: >ura-
C7" multiplicitm: multipticavo te. Er Ju longanmitrtr ftrens,adtptuj tjt j^lt t!Ijmo.
repromiftionemibomines enimper maiorem/«/[b]i»r<*»jf;�f omnis con- genita.
tiuw.rjix eorum finis, tdconjl m.iunncm, eli mramentum. In e/uoab- Hekr.e.
umUntiui tolensDtui ojltndere,po�i(itntion'uhxredtbtuimmvbilita- *>} r»deinG�,
tem con/ilii fui. incerpofuit fel iufiurandum. Jtbtmtltth ad
Nunquid non (8c) Chnltus cum mramento ractus clt fa- iurament� in-.
cerdos,,ficut Paulus teftaturad Hcbr«os dicens: ^�ij quidem fine ternos, & in-
iurtiuranda factrdotts fa&ifunt. Mie ufcttm,fcilicctChriftus,«w» eamus ftrdus»
iureiurando, perturn, qui dixitadilium: lurauit Domhuu, &*on vt nou &****,
ipanitebiteum, &c. Etfubdit; Lex enimhomines cooflituit facer- n� 1&cluldSua
dotesjinfirmitatemhitbeatej;f�rmoautemiurifiurandi,quipvJiJ.egem ct yn^eettf_
*{l,filiumin tternum perfeflum. Etfccundumboc, iHud, q«od ««c<ixtrh h*.
^umiuramento faftum eft, dignius ert,<juam illud^uod fa�um buitiurt .turi.
eftfinciuramento. . �'J'"jf^r-
Etctiam in A�tibus Apoflolorum , PetrusDominumiu- ^�'ceupol
rafleatteftaturdicens; firifrAtres,liceataudtnter diceread Wsdenemanustuas
Tatriarch* Dttuid, quoniam defunUm eli, & fepulttu eli ; &./�pul (upcr femur
thrum ei at apudnos eflyftjue inhodiernum diem, Prophetaigit ureum n>eun>t vrad-
tfltt, C? fciret, quiaiurtiurandoiurai�it illi Deus; de fru�iu Ventris ^reB1 te,.Pw
tius(e%tre{ttper]edemtius,prt>mdcMiotHtu4estderefi4rrechone�hn accjpjaj vxo.
fti. Eccc, DeumiurafleadDauid,dicitPetrus. Vnde&in Pfal- rem filio race
mokgimus; Stmeliurauiin fini�o mto,&C. Eccetotmodosal- defiliabusCa.
�gnauimus, qu�dlicttumiit[d] iurare, hoc'eft, vcritatemaf- nan{Eor�> ia-
firmarc, Vos ver� vcritatem diccrenon vultis. Vcritatemje- rare 'u?e,r�
... � r i i i ■ i � "iUr ■derabi*,
nim non dicit, qu» fub dubio loquitur. �ff lftrare
Qu^odautem fubdubio ioquidcbeatis.obiicitisilluiMaco- chn/ium, qu�
�ii.quiait; Proeo,"ftdtcat�,fiDominus t>oluerit, aut[iVixerimMtde�more <ib-
;fiuimus hoc, out ilkd, O dubij: de eis, quae fafturi cftis, in futuro rah* '*""' >iA
�iiit'^"
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
;�thr*.7. Ibidem, jiclerum.t. Pfilm.ttiJ^i] -rf/f#/w«t;Periuriafacit,qua;lexvetat;»
,)Pcriuuadi�u,uoniuwnicata. Ucot
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 135-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
zit �brarJtu
♦ in retrnTt- .dixitlaeobus: non 3e eis, qux.ad Deum pertinent, airta<l ve-
fitmeato >ur.i rum. Nunqujdautem Dominusdubi�verba profercbat ? Ab-
**>»'*"* D" fn imoaflertiu�dicens;* 4men,<tmen dtco4*(AU.Vn de quidam
minus, /««o- Saptensatt:QM>damtnodo,(idicifaitft,[aJiuranoeituett: htic-
«<»>Amendico cundumhoc,afll'rtiu�,nondubi�,quodverumefljaffirmarcde-
vobis : uiiif benius,nonmufl"are. DominusenimnonmufT�bat, ticnait
fimflicitcr. Se. perlfaiam ; Sicutin dtebuj h'o�iftudmihi efl ;cniiuraui, neinduce-
'"�" remaquAiVo�'pltrafuperterram: (ie iuraui,y>t nonirafcar tibi, �7*
tninat , lux'* I ' ' ' � ,
iliad; fi t fermo non increpitem te. Mtfericorma autemmea non rtceaet, C7" fadu�pacu
tefter eft, eft, mix non mouebitur.
non,non,j»*- Etiterum Ifaiasait: IurauitDominus indtxter*(tu,&inbr*~
/�dtcerer t$eru c^l0 jortitudinU fut: fi dedero triticum tuunt *>ltra tihum inimkU,
erJ'C" ' Qmdeflamem Doniinumiurarewc/ex«r«, nifiinfi�o : Dcx-
al ifa iuratetcra namqueeius, filiuscius. Vnde&adextriseiusfcdcredici-
Dcieftillapro tur. Vnde Dauid; Emiitt m*numtu<tmdtalto,'�&f&t�A\umt\\-
uidentia, qua uin, Et alibi; Dextera Domini fecit >irtutem, C?r. Deiuratione
ftatuit non c�. autCm Domini loquitur Ecclefiaftes dicens; Ego os Regis obferuo,
ruc creftato &■ pr<ecept4iurame�tioti. EtSabmoninlibroSapicnti�. Multi
I/ai*. r4 0digtntia, iudicafli filicf tuot, quorum parentibiu iuramenta (y con-
lf»>*. f-t. utntionts dtdifli ban&rum promifiionum. Et fubdit: idto tureiurand»
r(*lm.iot. Jtcit illum �ominui crefetrein plebem fitam. Ethascdciuramento
fufficiant.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7*
tcdtf.lt, s*p.u lltt etittmpecc*Ht, <juiiur<tnt ftruntmttm Ituit > <juh* Ugimiu in Ex*de �*
Pet nomen citernorum Dcocum non iurabitisjneqnc suchetut txorcvcftio D*uid tnif»
-+#\ Laudabunturumues. qu; iutantin coidctf,iKDtmint.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dpunirt'deheamui malefa�oru*
'$ et tam oectdere^.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
� A P V T XV.
t*%&�3f3& Landimenta quoque fiftularum pratendeatc»»
r- Menu* ei. i^^^J^ non auium.fedhominumnouitatifuntaucupes,
fftfilik.j. ((^}ijl�*}|i & verborum vcnuflatc phalcratai piartcligionis
pallium prjeferentcs, hamos &redafubiic�unt
ta�itatis. C�m ftnt enim mali, tanquam fucfibi
confc�maliusE, fibi�ment, & malosprzdicancnonpuairi.
. ■ Hoc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 136-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra
Hoc antem [«}pietatisintuitu non-prauRcant, fedtimoris.. a ] i(it!\,w l<l.
Bonitati ctenim muidcntcs fub obtentn bonitatis , malorum./'?'�- 1J|"icl"e
malitiam clfe volimtimpunitam: qu2e,fic(�U impunita, mali "ia '^'^jjj
Bialorummala producerent in cxemplum. Hoc inde malumfe- fct,dunt;nc.
quereiur. Mjlaeftcrg� corum fententia : exquomalummalg vndedilphc�r,
prodit in cxem plum. Sententiam igitur approbantes rncliorem, emcndcntut.
eum.quibonisbona, malismaladaturuseft» imitemur. Scri H' eoquunc
ptumeftenim, mulosmale perder, &>ineam fuamlocabtt aliis agri "
e/-* jr-.i n. � � n tf � ij �> vi «ematnslu?,
solii. C^od, liiuitumclt, irnultumdie,quisconcludet ? Nun tdtft,fe<c*t:
qtiidautem (non)inDauidapprobaturraorsGolia;? Etinlu remin deiuiji
dith, occifioHolophernis? Vode& Pauluscos conimendatin/*'*':^/'»^"'-
hoc,dicens ad Hebroos: Quiddicam} dtficiit enim me ttmpw enar- *\s Jffit"»»*'
rantem \deGedeon, Barac, Umfon, Itpbthe, D*ttid,Samuel ty Pro- c!fm
phttif jqu�,petfidem ticerunt rtgtia, operatifunc iu[iitiam,adepii/nrit ^^(�^
repromiftones yfortesfa&ifunt in bello. Ca/ha "Ucrterunt exterorum: Matth, ji.
acceperuntmulieresdenfurrtElionemartuosfuos. Et paulo ante di Heh.t.
xerat: Fide muri lericho conuerunt, circuitu dicrum feptcm. Ecce, b ] sicut iUnA
quod ineucrfione infidtliuineoscommcndat. iuGe*e. Qui-
Sedobiiciuntjquiadi�tumefl; Noueccides. Opraeuaricato- c«nqae effu-
rcsK gis, intendtte legero.Nunquid (non ) occilor c/t, quicon pancujnj, fun.
fentit occifoti ? Nunqyid (non) doc�tis hotnines, vt pectdant, (jctur fanguw
ciim occifores, hypocritas.latrones.idololatras doectis non pu? ��us. Ad ima-
niri? Confentieinesetenim& facientes pari poenapuniuntur. ginem quippe
VndcEzfchi�iPropheta ait: Sinon[c~\annunciaueris iniquo mi- pel fa<aus c^
r r ■ -i � vtd homo. Sol.
quuatemjuam; Janpumem eins aemanutuarequtram. Nam.vt lva humanuro di~
banus ait: Mamfefla maU ^mliajunt futt.t, adutteria, fal/�tefli- xlty,deft,Jt kt*~
tnonia, homicidia, harefis, non folum reprehendeada, fed iudictndt m»«> �ixerit.
funt: Et, cut» quidam [d] Violent ia corrigenda ;ne,fi,let i�icita, «o» *' tn{m w**"
refecentur, >elutluitaperpetrentur. Vnde Paulus ait: Peccantes ca- "*"*'. '�r^
ram omnibtu «tgue. �t Salomon ; Refponde (Itiltoiuxta Pultitiam J^»'»i.
fuam,ne fibi japiens videatur, Ad hoc enim diuinaiuftitiaftatuta z^cch.j.
eftioEcdcfia, vteflretpaftorruperplebcmfuam.&princeps.fu c] r»iet* M-
per populumfuumjvr, vnuspeccantescorrigat; alter, corrige Nuin. Sinoa
renolcntes, puniat., De quaiuftitia Propheta loquiturdiccns: occidentw ha-
Dtligiielujtittam ,<juitudtcatf)terram. De punienu�usautcm �'e- rjeimUS;qUij.
R. tfUSquidil�sface-
�c cogttgrani vobit f acian-, A ] 'fit!, in Li /ent. Cum dolpre abfeicdenda vuloerc, qua: 1«-
nicei (jnaii rob pollun', 1.1 >rr,.. Prcvtrb, -� e. Cr'g in Mor. Flerunquecym manfystu-
dinemfcruatcdtpi^us.aii.ft.iiiir^umlit;dcchiiamv.s ; Icdvciuniouclctuarcdeb
locofuo. Sapiem.j, t.Cir,*,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 137-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
trus ait: Serui,fubditie(lott amni humanx eridtura proptir Deum,fiut
t(fg>, cjuafipntcellenti: fiue duabus ,tanquarn ab to mtjlti, ad �indi-
�iammalefaflorum> Litidcm y>�ro bonorum, quia,ficefl~Poluntat D«'.
MifiTi ergo funt duccs( vt vindiccnt mala. Et Deus malorum vult
vindi�Lm.
Vnde& Paulus ad Romanos ait: Omniianimit, potejlaiibus
fnbltmioribusfubdiiafit. Et \ttTum:'Siautemmat�feceris, time:non
tnimfme caufagUdtumportat: Dei enim minifter efi, yindex in iva ei,
a 1 l(td. Pler� ^«' malt agit. In hoc eriimtnbutaprapatis ■.fa^miniflri enim Deifurit:
que princeps.jfl hocipfum feruientts. Eccc, quod malorum vindicesin hoc Deo
iuftus, eiiam fcrujunt: Vndeeis-obcdicndum eft,& fer�iendum. Vndcillud
maloium er- ^ �pllf flos : Serm obedite Dominis carrulihuj , cumtimoreC tre-
rotcs diilirriu- r . r .. . .. � . r , � . . . ._
Jatnon oucd r/)ul''»ln j>mp"M*ie f orrfo >f/f i-«,/jf»fChrtjto. EtDomim, eademfa-
eisconfen'uat; citeillh,remittentes minaf\ fcientes, quiai�orum C Refter �ominu�
fedaptum t�- cttincx�u. Ecce,totvhabcmusargurnenta)quodir>alavindicare
ftio- dcu
|
|
|
|
|
|
P
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Quoda�temdidumefl: Nonoccides :adqucmlibetdiftum
T�l emendate e"> ne quis feipfum occidat male credendo, & male operando :
valeat, vclpu aut, alium iniufi�, &finecaulaintcrficiat. Multi autcm occi-
nire. dunt; qui fc. occidcre non aflimant. Hiretici enim multos occi-
Epkef. e. dunt; licet ferro ncminem tangnnt. Diabolus enim, non ferro
accinflus, autgladio atmatusadprimumhominemvenitjver-
bum malum fcminauit:inqiiover'bo,cumoccidit. VndeS;ho-
micidaabinitioappellaturfoloverbo. Simi!iter& haereticijTna-
laverbafeminantcs,occiduntmalcpcrfuadcndo. VndeDauid:
■ Tftlm.jf. F'l'j bominum, dentes totumarma& ftgithe, CTlinguatcrumma-
chtra acuta. Arma igitur & fagittas liabentes orcidunt lisroici.
Nunquid non verbum Dei impunc(i'e) flagellareputantPdi-
cemes,domumDeicffefpeluncamlatronum. Nonficimpijinon
'TM i ?* i fic 'ftd' tmt]uam ~*m filuk confringet eos. Hazretici enim oues,■&
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eg
wwiaciunt. Oues enim vendunt; c�m fuam fimpli<itatcmoflcn-
dunt, vtfauoremhabeant hominum ; & col�mbas fim�iter.
Boues vendunt; c�m carnis tribulationem fuperflitios� pra?ten-
dunt:& ideo, mercedemreceperunt. SedDominusflagellum
defuniculisfaciens,eosabEcclefiaexpellit&flagellat. Peccan-
'tes ergo, licet flagellare, & ab Ecclefia expellere.
Dq funiculis autem ait Propheta j Fa hts, qui trahunrpeectta
f'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 138-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra WaMeuf�s-,
ficutreffem hn^ant. Et ifaias: Et erit pro.fuaui odore, ftxtor, & pro, if*i* t*.
7^oha funkulw. De quibus funiculis fit mentio in Euangclio;
turn dicitur a Domino; Ligatis manibtu (? ptdibut eijciie in tent- M*tth. jt,
�traiexteriores\ t.
Nunquid autem (non) tonitruis, grandinibus,tempeftati-
btis, frigoribus, caloribus& fimilibus interficiuntur homines?
tamenomnia operaturvnus atque idem Deus, ficut inCapite
decrcacionc rerum przdi&umcft: qui enimdatviuere ; dat Sc
tnori. Nam &mala,qugE�ngerudiabolusmalis,�mandato Do- * Hecdem*li*
mini ingeruntur; quod innuit Salomon c�m ait: Semper iurgia taH* ^"p"»-
qutrit malus: Angelus autem crudelis mittitur contra turn. �t iterum dum.Er/P^ i.
de lob dixit Dominusad Satan: Ecce*»niuerft, qucehzbet>in manu ,n^'Je'^i
tu.ifmt : tantum minium extendas manum tuxm. Et in Euant^clio mmiint $iut-
multislocisrepcritur.dedaemoniacisilludidem:Neefol�mdx- ni»nt.
moncsmitteredicituradcruciandummalos,imoipfecruciat&
|
|
|
|
|
|
Pteuerb.iT.
j.Pet.t.
|
|
|
|
|
|
occidit: Vnde Petrus in fecunda Epiftola: Si tnimDtut lAngelii
|
|
|
|
|
|
|
|
|
peccantibta non pepercit,fedcarceri(>ui inferniretrudent tradidit: {?
ciuitates Sodomorum ©" Gomorrhtorum incineres redigens, enerfione
damnauit: extmplum eorum, quiimpic a&uri Jantponens. Et tujhon
[a^J Loth opprejfurn,an(fandoru>n impudica conutrfaiione eruit, af�e b ] Gregor, i»
ftu en'imzjnudnu iufliu er at, <?c. Moral. In hoc
Ecce Deus hoc faciens,exemplumpofuit eorum, qui male Lothlaudabi-
agunt; quod fimiliterdeeisfaciendum fit. lnfinuat enim Lu- ^\l% bonus
cas; quod Dominus voluerit Petrum percufliffe Malchum cum excitir. Nott
gladio: Petrus enim ait; Domint, fipercutimw ingladio. Etpereuf vatd� laudabi-
Jit�numtxiUij feruum Princip'u, &� amputauit auriculam ciut dexti- l"** ,J>onum
ram, Refhondens Iefiaait;finiteyfquehuc, Percuffionem non pro ' , ,ca bon'*:
... Xii � -j r ■/" i- -j i-u- � fedjbonumel-
hibut, kd vltenus quid, racere non permun. Et tdem alibiait: ^ cum maii,,
Vicoautemy>obhamic'uwe'u,neterreaminiabbu,quiocciduntcorpus, vnde illud ;
Cyc.oftendamautem>ot«,quemtimeat'ts; timeteeum,qui,p()ft<]uam Vireratin ter-
occidetit, babtt poteflatemmittere in gehennam. Vnde & lob ait;ra Husnomi-
Etiamfiocctderitme,inip/�fperabo. Etdemuliereirtadulteriode- "e ° '
prelienfa ait; vt teftatur loannes: quifmtftccata eft, primus in il- Luc*.n.'
Umlapidem mittat, Eccc lapidem mitterei�ffit, � finepeccato iat.\j.
effent. Non lapidationem arguits fed,peccataeorum- Ipfeerg� tt>*n,%.
Dominus, qui fine peccato eit, lapidem mittere in illam poteft. /(
mifericors in mifcram. Lapidem veromifit, c�mdixit; Vade.
CT amplius iamtwlipcccare. ,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 139-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nee foluni lapidationem approbat; imo& fubuer�loneift
Msirik. iX. in mari,ficutipfeaitinEuangelio;q^«/c<jBiM/^.<j«rm'Wj«wdepu-
fdlis ift�, quiinmecr-edunt, O~c. Si au tem dixcritis, � hxretiew
Mtttth, r$. quod fpirituatitcrintclligi debeat,ficr�iter& tocakx^ quareer-
e� vittiperat�jlegrtn ?VobiscnimdkerepoflRimus, quod Do-
rt ] Sciipturac tninusdtxitadSaduc2Eos:[«*3�rri"^> nejtimtesfcripturas. Nun-
enimaliis,!ant,(jUij ^non ^ & nutu Dei fa�ta eft dcftruAio Hicrofoljmitana
0A01 monis |,O^XLII. annosfuspaffi�nisPquiproeo, q«od patrem&fi»
l|'�dor*m' 'ium-nonreceperant; apatre& filio,fcilicetaTito& Vefp:,fia-
a, tefte nomerueruntcaptiuari: quia die PafchifiliumDei crucifixc-
rant;diePafd\2;ab hoftibusekcumuentifunt : Et cadempra:-
difta funt cis a Domino.
/. Paulnsietiafn AntichriflammanaDominipcritunitnatte-
ftaturadThcffalonicenf�s: TuncrtudabhariUemiejuui,queml)O'
tnintu lefui interficiet fpiritu orit fut. Ipfc cuimcftquiaitperLu-
Lut*. t&. cam; Vtrunietrmn immicos mios, qui noluerunt me regnare fuper fa
adducitthuc,X?inttrfi<ite�nttTnt. EcccquodDominus interh-
SMpicn. ie. cereiubet incrcdulos, & etiam infidclcs. Vnde & Saiomon in li-
b ] Vndc/» Ui. Jjro Sapientisc: Tu es, Dvmine, qui [b] >*><« O" mortis-habespottfl*-
*rRef' j* tem: dtducis ad portitf mortis arreducis. Ergo Deus dat mortenr,
*�fJt:iiterLte- Qg}Aeft» dare mortem, nifi irtterficere? �t lefusfilius Sirach:
gu synt, ait; MultiaciiiTuntin oregladrj: Sed nonfic,^uomodoqu�ntcrie-
Nonquid De- runt per lin^uam fuam. Dehcereticiscnim didtum eft ; qui/w-
'fc^�Scare' Nunquid non & angeli intcrficiunt.iuxtaiUud, quod ia
Btclef. if. Aflibus AptjftolorumTeperitur de Hcrode: Confeflim autem per-
Tftl.s. cuflit ium Angtlia Dominfytoquodnondediffit�oHortmDeo'.i^-con-.
jtStr.it. fumptM�>trmibuiitxfp'ir*uif. Et in Apocatypfi: Exiuit alm t-
^f3Cf' . ■ tjmu rufta; X^i<\uifidtb(tr(ttftr eum, datumtfi ei, ttfUmnet pactm
AtTel'usaUad dnerra; O" trmuicem (e interficianh dtumeft i�igUdiusmagmu.Et
halaam. Nifi fubdit: Data til ilii foteflat fuper quatuor partesterrx, interfieer*
«finatfcdinaf gladio,f<tmt,& mortt^c. A'Jiquodata c(l eipoteftas, nifi a Do-
ia devia;dans mino? R'riptiim d\ enim: fine me nihil poteftiifactre.
locQmihirefi- N�-nqirid^criam & verbis ipfins Petri Apofloli Ana-
M"nias,& Vxoreius Saphyra cecideroat? nee refufcitati funt, fed fe-
.m»/j. putti, vt in A�libusApoftolor�mlegimas. Nunquid (non^
Mor. /. & Elias multos morteuflFccit? & propri» manu , igne diuinitus
,.Rtg. ,9. impetrato ? TaracncumDcodt, niortc ajhuc �iiaca. laihim
*"«�"- cfteniim
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 140-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rontn Walde»fes. /#
«eftenim, htipiouimpeccarninaretundere,ruxtaTFlucl Salomo- Prmtr%,-*u
'nis, qui ait; Difiipatimpios rexfapiens: incuruat fuptr co; fornicem.
�tidem; �ominusconfgetsos,tjuiconpxfruntansmameiM. Vnde Trovtrb.12.
Ecclefiaftes att; Tempm occidcndi, O" tempus ftnandi. Et idem Ecclef- '�
fubdit: Etenim, quia at o nonprofertur contra malos/intentia,abpfi*K * '"» '
\�o timoreftlijhomtnumperpttrant mala, [«]Bonum eft ergofen- Uruml(gtnsmt
tentiamdarevni, vt timeantmt�ti. DicttenimHoratius Flac auod
cus i Odernnt peccaremali formidinenari*. Si autem altius "* Ttno-
ttmia; Dominus feipfum voluitoccidi, iuxtaillud: J� �oUnte,
nati*s, ad hocpafionideditu}-. Si [�j ergo occidivoluit; aliqu�d�� ^ei!i^Jre ^
homicidam voluit: alioquin cnirn occidi non.potuit. * Voluit poflolu,ti>mrt
ergo ludxos cflc homicidas. Si cnitr. n�lutflct; homicidje non tiufdem pan*..
Fuiilcnt. Hocantcmdico, vtimpediantur'haErcticiinreprehen- * rtmeentem.
fione. Sed, neerrorem credatisfratres, ludxts, quia voluerunt»^lemur-
non mutataeft voluntas; & idco data eftillis facultas pei�lmx vo- mir°e"fe %�
luntatis: ficuthodiedaturmultis. Libcrumcnimhabemusar- a*proi,^»il^Et
bitrium. Vnde Apoftolusait: Nos pradicumm Chriftum trucifi- (t»ol$,>jja,bec
xum, ludxisquidemfcand{ilum;genttbu> autemftultitiam. Eccerui- tBJtvon fer-
naduplcx>morsgemina, occ�ftonon vna. Iud�i cnim in fan- **�#*'> h"r'lr
iJalo; gentcs vcro in ftultitia moriuntur fua. Kuina fiquidem ef* "'" '"'''
VtronimquelefusChriftus. VndcaSimeoHcdicitur: Ecctpofi- uctrim,§.
tmeflhicmruinam. Ipfecnim DomiDO&hptfofftnJtoniiteyii�im� Lutt.u
appellatur, Zipetrafcandali.
Nunqutd (non) & ipfeTDominu^ra, quaenociuafunt, Etcte.}).fe»fc
creauit, advindiilam malorum? Vnde illud; Be[fia,ty dentes Sapien.t.
�corptj,cr(�rbentesiomniam'\>indiclamcrearaf�nt. Et ipfc'Domi- ^J Othultgi-
■ -^ J 1 ■ n J .mui in O/e* i
�iusatt: Per mereges regnant ,&�conaitores tcgum lujta aecernunt: peccata ��pu-
Legesergo & legum d«retaiuftafunt, ad quos loquiturPro \\ mei come-
fhetadiccns;Di^(rriuflitiam, eju�udicatisurram. derant. c«r
Vos autem, �rebellcsfidei, curnfitishomicida:, homici <""em ?'««'*
Hasoecidereprohibctis,&puenarecontrainfidcles.Quoduui toty'">me<*'-
�em homiciaxfitis, probatSalomon quiait: Qttt fubtrahtt alt- ^ .ulit pe(,
quid 4 patrejuo, f? 4 mat re, ty dicit, hoc non efi peccatum, homicida c*t* delmyuf'
<ft. Quod iimilner pugnaredcbeamus,infinuatloanncsin A- tmmfiuem,»*
■pocalypfidicensj Michail, C Angeli e�ui prxltabantur cum dra tc*»J">r«li* *-
xone: Et fubdit: Et ipfi�icerunt Mum. Si ergo pugnant Angeli, & �e'"j-"f
|
|
|
|
|
|
|
pen
|
|
|
|
|
|
4iobis pugiurepro 'fidc/efl�citum.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'Notatio
|
|
|
|
|
i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�in-----1-----------
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 141-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
EBrardut
Notatio ad Caput X VI.
Ebrardi.
Aldenfesopera externanim� extoRebant,fde
glecia. Ebrardtts centratendit, &fidem extollit f
quidum totm in hocesl, in alteram partem nimi-
am dccltn&uit, & non nu/la duriufcuU ejfudtt, qux in fwi-
Jlram partem accippojjent,niftAuftor�feoptts w/piciatur.
Waldenfes% & Seclarif contra, quosdijpntAt,omnia tribue-
bant operibus, & quidem cxtern� , ijfqtte mirific� gloria-
bant ar, Ebrardtts oftendit, hocpr&pojlerejieri, narnfidem
primo qu&rendam , turn opera , opera enim ver* exjide;
nonjidem ex opeributproficifci. Hmc digreditur in Uu da
f dei, & quicquidfcriptura, defidemagnificiprxdicatjd'to-
t urn ferm e adducit.
Caueautem exiflimes, Ebrardum celebrare & decan-
tare folam feu folitariam illam fidem Hxreticorum noflri
tempor �■, cuifoli&'vnicA iuflificationem & falutem at er-
pat» adfcribunt; Minime ver o, fcdjidem viuam , &
eharitate Deifuperomnia, informatam prddicat, eamque
potiorem ejj� operibtu extern/s affirmat ,■ nam fitte h te ne-
tninem iuftificari; fine operibm autem (e xt er nis feilt eet)
hominesiufiificarii Itefinefideillavittaneminem vnquant
beatitudinem confequii ataltquos etiam fineexternis iftis
operibtu beatitudinem adept os effe; & pro exemplo adfert
Latronem in Cruce3 quem folafide, (vitiamformatamque
-in'ellige)faluatum ait, ab/queopertbw, quta eo -v/quei»
Jcelenbus & latrocinijs v/tam egerat.
Ver urn ipfa pubhea confeflto latronis in Cruce, & re~
prehenfio focif ,qni adfinijlram; in Chriftum iniuriofi &
blajphemispr&c�ari(?imumopus,& quidem extermm, &
vit* Aternx omtiino meritorittmfuit, vt & oratio ad chri-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 142-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contrg Wddenfes.
jfum', Domine memento mei, c�m vcncrisin
gnum tuum," quiaexf�ntentia Theologorum,fecundum
legem Dei ordimriam adultts nttejfariafunt merita ad vi~
tamxternam conf�qitendam $ hoc enim Scriptura tr*ditt
quotiesa/t; Deum vnicuiquc rcddituriim fccundum
i�aopera. J&odfi quem ponamiu flAtim acin gratiam
receptus ell, � vtta excedere, dictndum erit, talent per di-
jpofitiones, quibttsfe dijpontt ndgrAtism, promereriglo~
riam $ Nam dtjfrofitiones vt a gratiaprocedunt,- meritorut,
funtgloru^uemadmodum rejte docet Gregoriu-s de Valea-
tia Tom.z.DiJp.S.q. 6p.4. CxterawjieJatiunculisadfwgit-
UlocaEbrardi.
dfides oper�bu� pr&ualeat>&ft-
des primo qtiarenda
fit.
C APV T XVI.
1 Idem quoque negligentes Chriftianam'Chnifli
difcipulos fe faciuntappellari,cum lint potius An-
tichrifti. Jnoperibusenimfolummodoconfidon-
(tes, (idem prastermictunt, c�mfidesoperibus po-
' tiusfit praeponenda. Reuoluens etenim paginas
fcripturarumjoperaprfftcrfidem valcrenon reperi. i.Fidem ve-
ro,prxter opera, valeremultotiensannotaui. O Antichrifti
praccufforesauditcChriftum,quiait.tefteMattharo,cumficui '-M*nk.ti.
nea aruiflTet. tyimendicotiobls,fihabueritiifidem, nonfotumdefi~
culneafaactis, fedetfimonti dixeritls; To�trt^ia^A te in mare fier.
z. EtLucas ait; Omnia , quitcunque fetieri'Uinvratione ,creden-
tesacaptetis. Dixit: Credtntts, non, optrantes; opera enim fi-
dem fequuntur, non fides opera. VndeDominus in Euange- iea».(.
lioloannisrefpondit adturbam quirentem : (juidfaciemw, �>t ai i/M^ut'
Koperemur opera Dei? Hoc [a] eftoput Dei, >f credatu in eum ,quem fente».s.Dcu$',
mifit
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 143-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ehrarctu*
� ereilnor, rnijit ille. Ecee, qaoi crtdirt, hicappellatepir/ttt, Om nis e�irr?,-.
mcnco inuo- ^j Credit»opcratur. Sednonoomi�.quiopcratur.credir. Fides
ruur' &AcU*t cninf1PrfC�^'toPcril:>tls' VndePaulu»adR»omanos: Kt/e/�<r-
koc turn per- goglorittio t�A? Excluft e ff. Perquamlegem ? faftorum ?' Tvei. Sed'
feft�laudacur, ptr tegem fidei. Et ad cofdem fubdit: tsfrbitramur enim hominem
quando&cce iuf}ifjcariperfidemtjineopcrilfwlegis. Vndeiterum fubiungit: Ei
>er&, tjuinon operatur; crtdeniiautem ineumquiiuflifiejr impiunit.
/tid�m repHtabitur fideseitaadiuftitiam, teflcDauidin P&lmo XXXI.
Rum.*. Btati quorum remtflxfunt iniquitates, O"quorumteftafitnt peccM4y
a] ifid. Reus Inquooflcnditbeatitudincm hominis, cui Deus acceptoftrt iufli-
Buidera illc, & aam fine openbus. Hare funt verba Pauli. Et poftea ait: Dicimut
fcatetno (an- tn\m �fttsrtputataefi Abraht MesaiiufHtiam. Non enim omnis
gr.inc vcmt . ' ' ., r. ri -a». ri r 11
cruentus � fcd "omo> 3- exoperibusi.nuatur: led, gratiao�4. "^c: vt(_4jl»-
rfiuinagratia tro.qui pependitin cruce. 5. Nullaquidemeiusmcritapr�Ecef-
incrucemut»- ferunt ;qui, de *fauceiniudicio, d": Jud;cioin!ignum,dcligno
ms.paradifura in paradifum trans!atuscft,per6.fidern folam: Et illatn habuit
? ,' abco»qiiiii*xtapcpendit. Vr>de Dauid : Pro nihilu faluotfacia
* de carcete in � ,'n n � J il -■ n n - f» �
iudscixm fine «x.ideit, nullis 7. pricedentibus merrtis. H�c elt entm Dei
l�, mifcricordia: quam innuit Paulus ad Romanos dicens: Sic ergo
r(*l. /�. & i» hoc tempore reliqui* fecundnm eU6lionemgtatiee ,/alux f<ttt<t
Rem.u. fmt% Siautemgratii,iamnonexoperibttf 1 ali�quigratia iumnoneli
gratiti.
Ecce patet;quodgrattam Dei deftruunt haeretici.qui, 8. (c
. operibusfuisfaIuari,gloriantur,magis,qtiamDei gratia : qui-
f ''*' bus obuiat Paulus ad Ephcfios dicens: Gratia enim eflitfaluati per
fidem, iT hoc, non ex y>obis,donum enim Dei t(t; non ex operibtu, ne
quis giorietur. O ftulti, 9. quid gloriamini in operibus ? Nun-
quid (non )fides opus Deieft.ficvtdidumeft ? Vnde idem ad
�.Yhefiti.r. ync(|"alonicenfesait. sineintermifiionememoresoper'u fidei yefir*<
Mukicnitn opcrantur, inquibusfidesnon completar. Vnde
r.Thtfot. j. \fem a(j cofdem loquens ait: Orantes, >r >ideam facitm tnftramt
Crcompleamiuta,quxdtfimtfidei: Complemcntum enim tidei,
A8n,it% hominemfaluat. VndeinA�ibusApoftoIorum carecrariusad
Paulum ait: Domint, quid me oportet faccre y\tfiluut fiam * Ai Mi
dixerunt: Credein �ominum lefumyO" falum erit tu, ty domus tua.
'Al*r.\. Nonnulli enim 10. fola tide faluati funt: ficut in Abacue
Prophetalegimus; /»//*■/suteminfidtfua*t>iuet. CuifatisDomi-
nus refpondet ia Euangdio dicens; u. Qui credit in me, ttiamfi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 144-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eontretl'V&ldcfifes. /;7
tfuerit, Viuet. Vndead mulierem duodecim annorum
mcnftruacam dicitur in Matthaso : Confidefilta; f des !ui,tefdu»m
fecit. Et faluafaSaed muiier, ex UU hora. Ecce quod fidcs faluam
iecit cam. ii.Deopeitbusnuliarnmentionemfecit.Etine�detn
Oominus ad CKCosait! Creditu,quiapojjitmhocfacerey>obW> Di-
cuntei;T?ti<jut Domine: Et tetigit oculos eorum dicens: fecundun f-
dem�tftramf�ti vat�,non,fecundumopera. Nunquid&(non)
alibi ait in Matthso. O mubermagnaelifdestua; fat tibi, ftcut Vu.
SimilterDominusaitad ArchilynagoguminLuca; Noli time- Luc*. g.
re, tantummodocrede. Ecce, tumummodo, dixit, crede, excludens L*t*h*tpr*ci+
omnia, prsEtcrfidem. Fides enimpotens omnium eft,Domino/**^'*%*»r
tcftc, qui ait in Marco, Sipotes credere; omniapojsibi�afunt creden- Tffr^ """"
«. � Credenti dicit, 15. non, operam. mir*cuterum.
Sedforfitanobiicitisillud lacobidicentis;Qutdproderitfi*- Mare.9.
tres mei: fi(j»is dtcatfehabere fident, opera autem nonhabeat: Et il- '««'*� ■*�
lud; Ojlende mihi Rdem tua.ni [me operibut; Cr ero oflend&m tibi ex * QP*?'
1 ei r\ t � -ir \i ■ ■ 1-i nmdeftde,
epenbwipdtm meam. U miieri; nunquid ( non ) baptizatis ndes rac�iorum
opus eft, vtfjrpcdiximus? i^QuidoperatuscftlatroftifpenfuSi,
nidquodfidemhabccric*" ineademenimhora, quaconfefifus
cft.inccriit, cam nihil bonifeciflVIcgatur, Fides enim bona,
mala vincit opera. Vndcloannes in prima Epiftola: HttceflYi-1
3oria, qu* vincit mundum f des teflrtt. Quis eH autem, cjtd Ymcit
mundum, mfi, quicredit; tjuia lefta e�lftliM Dei ? Et ide�, 6 ftultif-
fimihominnm .mirainini aiborem, non radicem. Opera mi-
ramini>& non fidem. Totum tamen, quidquid vosdele�latin
arbore, de radice habet furgcre. In domo iacentes,ncfcitis fua-
damentum. Fidem quidem, oonvidetis. Fides enim eft, quod
non vides, credere. VndelefustlliusSirach; Inopereomni, crtdeEccL
exfide. hsccfteniinconfuminatiomandatorum. Vndequidam
ait. 15. Crede tantum, grefi fat�s: non eft tuxfacuitatisfoluere
corrigiam.
Nunquid (non) & Zatliarias mutusfac^useft, quia noa
credidit? cuidixit Angelus, tefteLuca; Eccetr'tttacens, &� non Luc*\�,
potcrii loqui, pro eo, quod non credidifti "verbk mi'u. Similiter & ver-
ba vcftia muta funt, � hxretici: quia, non creditis: Vobis enim
di&um eft illud Lucje; Vbi efl fides yeflra ? Audiftis Marcum j
quidinfine fuioperisdicat: Quicrediderit, &baptixjxtut fuer�t
rif^uiyer�noncredtderit^omdemTiitbitur. Vosautem nee
$ credcro
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 145-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ctrderevuttis: necctiambaptifmum approbatis. Item audiatis
*** Ioanntm,qui m'.Ded� eupottfldtemfilios Deifieri,hiscjhicrtdunt m
lti!t'e^7. nominetius. Et alibi idem : Sicut Moy/es exaltauit/erpentem in defer-
jaaii.7. to,Wc.&L qu# fequuntur. Et fubdit: Q�» credit in eum.non iitdua-
* Sedvi*'*, ex tHr Qutautem nonet edit in tum,iam iudicatus tft. Et idem ; QMitrt-
1:'" J?1 *" I"* dtt in me, ficut dicufcriptura ,flnent de Centre eiiu acjux t>itne.
/"*"' ""' Ecce in bis omnibus exemplis, de folafide * facitmentio-
joZi'jr. nem, non deopcribus, in quibus gloriamini infidelcs. O t'u-
tjoA». t. an^clillx adulteri. Cur fcripta fint Euangelia, vos nefcins. Sci-
Rom.io. rctis viiqucfirancintelHgeretisillud, quodfequiturinloannc:
|
|
|
|
|
|
Hxcautem/criptafunt,t>tcredatii, quia Itjtuei\ filius Dei, ey-c. O
es'ou* ro>ftr|i 'uc eftcaufa, quare(criptafuntEuangelia. Quare,eos,
------r"hriftumnlium DeiefTc.nonpraedicatis .�'im�
|
|
|
|
|
|
fi i fidcotdet
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fiorcuonpro- uuicredunt.refutatis. De quibusIoannes in fecunda Epiflola
feratuitiuni- lOqaiturdiccns: quoniam multi feduEiores predierunt inmundum,
bil profeftura . non conjittntltr itfcm Chrijlum yenijjsin came; hicefifedu�ior O"
J«w�Cc�rde utntkhripm. _ _
non «editur. Connteri ergo debcmus, Paulomonen^tcqiuaitadRoma-
Rom. ie. nos: Si conficearis tn ore tuo Dominum le/um, O~ in corde tuo credide-
Jttm r. r(tt nuod �etu i�umfuftitauit amortuii,faluta erts. Corde enim credi-
Hom u* turadiuf�tiam, oreautemconftj�a fitadfalutem. Etlfaiasait: O
M.T/moth.r. . '. .. . . . ... ir , -r -j
Heb it mntst<]iucredideritintUnm,noHcoiifnndetur. Jt.t idem : Omnts, qm
,, c ^ nanti, inuocnueritnomen Domini,falutu er/f.Dicit enim Paulusad R.oma-
au,a ptrjidem nos: lujiificati igiturexfide,p»cembabeamtu ad Deum. Vnde vnum-
ft,tr*»dai»nv- quemque monetadeofdemdicens: Tuautemfidffta; nolialtvm
i� Jubfiftunt. japete,fedtime^ Et ad Timotb. in i. Epift. ait: hnu autemprxctpti
Argumentum (f. ^^^ fa cor4epuy0> & tonfcientu bom, «y fi de nonfi�a. Pau-
"l^utrl't'd� 'lisautetn defcribitfidem non f�ftam,dicens: Eliautcm [a~]fidet
^■arfu^iretifStlperandarumfubflantiarerum, argurnentumncnapparentixm. In hoe
*Mt de future tnm teftimonium conf�cutt funt (eniores. Fide intelligimw aptata
fiat» ekfori: (rrtfta,lai,er{,o 0«, >f exinuifibiiibui'vifihiliafiertnt. t�dcplurimam
hulliiim Abel, quant Cain obtulit Deo, per quant teftimonium conftcu-
nf/i auod tre 'm eflejje tujtMjW pertUamdtfunaut adtouc loquitur , �rc. quae
do: jub(i*niia fequuntur.
tgitut, juint� Eccc, quod omnia. qua: fcriptafuntin lege, fafta funt fide,
*A*vj �*'?"� perfiJem, &cumfide. [tjCredamuscrgo, & bcn�crit nobis,
"*f"t. iuxtaLucam,qui ait: Be*ta,quxcredidifif, quoniamperficimtur,
pur* GUAn'Um * * � * *
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�^ autreait .
Tgl ■>>'«� tl�hd pitfhttiatm immtceiUr, FctiitEl3c$, ablata c.1 dooieeotum. Lhci.i.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 146-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttntr» VV&Uenfts<
qti�tiii�a font tibia Domino, Et in A�ibus Apoft�iornm} Huk-*<S«.-. >«,
onmes Prophete teftimonium [-e>hibent, remifitencmpeccatorum acci
pere,per nomen (iiis, omnes, ejuieredunt in eutn. Dominus autcm»
putius luidat fiticm, cjuam opera. Vndede Centurioneicgimus
in Matthio, cjuod homoeratfub poteftatcconftitutus, habens U*ttht.
fubfcmilitcs&lcruos : tatnen fidemetusadmiratus eflD�mi<
nusdicens: Non inucni :anta>n fidtm in Ijva�l; & petitioncen ctus
CKAudlUit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Annotationesincap. i�.
I. Fidera vcr� prater opera, )fidesfine operibus
morcua c�, tefleS. lacoho cap. 2. Sed loqmtur Ebrardus
de openbitsmer<extfrms,{qualiAiaciabant & f�ctabantur
VFddenfes) �f exf:denoMprofe5i�squodi»dtcantproxi-
me ttntfcedenti(tverb&.:\\\ operibus folummodo con-
fidences, fidem prajtermkeune*
II. Et Lucas aicj) Hxc terbatimapuds. Laatm
non exftant ap.p. Ex quo tamen ,vt &ex cap tr.S. Mar ei
iiidetur Ebrardm hocfuttm diclum (oncinnnjje. J>>Han-
quam S A4arcwnondictf:cre�entes:fediovaates.Qux-
cunqueoratucipctitiSjCrcdite,qtiiaaccipiccis, &e-
ueniencvobis.
I tl. Non enimomnis homoexoperibus fal-
uatur.) SideprimafalutefiuittfftfcAtionefermofitj md-
lm homo cxopertbusfaluatur, boceH, itifiifjcatur; f�dgrx-
tia, tantum & j�de, cttm cbaritat�, pccaitentu, timortf &
fpei ac�tbw comuncia. Sidefalutc&ternit, hoc e ft, dec&le-
Jf' hentitudtnefermofit, eamnemo adultut adtpi/citar; mfi
habeat mertta; Vndenutem merrta, mfi ex opertbus quan-
anttm non tantum exexternistfed& pure internis: imo et-
iam exipfis dijpofitionibm, qnibta homo vltimate ad gra-
U Am dif�omtur, vt ex f de cum fupra diflis afltbitscopuU-
S 2 ta-ySf
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 147-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�zbrarcltts
Ha-, Si qulsjliitim mor er etter,fitte vliottliobononc�m 'vijh--
fradiffm».
IV. Et fide.) Fideviua, dehacenim Ebrardofermo
tfi, qaiaaddit-; fed, gratia & fide>
V. Nulla quidem eius raerita praeccOerunr.)
luftifictttionent prirtiam latronisnnlU merita tr^ccfferunt 5
fgdglon&m Utronispraeejferuntiffamerita3quxi>of}is a~
ciibus incruce exercendis J�bi comparatief at.
VJ. Per fiderofolam.) Sedviuam-, qu/t operatur
'per cbaritatemwe HareticiadfttAmfelttarUmfidemEbrar-
�itdic�iim trahant, ltaque Utroperf�lamfidem viuamfal-
ttatut eft', ita v't vocafotlum ibhexc/udat iffa dunt&xat 0-
fera externa, quorum exercitie gloriabantttr FVdldenfes,
qulbus exercendis non er at htront hcutin cruce; Ne que
mimincruce occafio erat, vtprAter&ttuscbaritatis>potnL
tent'u,pAtienti�i, cofjfefionis �1 reuerenti&erga, Chrifiurrty
'varia operaexterna exerceret.
Vil. Ndlis pTteccdcntibus raeritfs.) letf�de
prinufcdutefiuiufttficutiene, pro nibilo enim,ideB, abfi
que vlhsmeritis, Deus nosfiluosfacit; idesi, iujlificat. De
ccelcfli gloria id nonverUm; nifiill&m in fundament o Juot
quodest meregr&tuitum, (fiettanus.
VIII. Qai |fe operibus fuis. ) Suis ergo cperi-
btiifi�t trshuebant yValdenfts, quam gmtitDct 5 Jt>ufd
non modi prtpofterum} fed<& pUv� impium er at.
� X. Qpid gloriamini in operibus?) vefiris;
fcilicet, qu&it&cffertis,'vtJtiprngnitinmDei ejftratis, iff
quepotius, qitkm grgtix Dei Jalutem adfenbendam exh
jlim�tis.
X. Nonnulli enifio (blafide,) Solaviua & wirn*
feu f de, qua vera opera adeo non excludittvt eapenitijTim�
jncfadat) nam iujitu vimtperfidem ,J�d ex thdrttate ope-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 148-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
txmtra Walden fes. r*/.t
i: Hxc nut er» th.iritas & &d interna} & ad extern*
opera/�extendit, cuia cbaritas pAtiensttt,benignA esi^on
.tmuldittr, nenagitperperam, zit ait Apoflolus i. Cor.ij.
XI. Qui credit.) Ftdtviux,eodemquefenf�t cate-
rAAccipi debenty qu/iaddiicit Ebrardus, non vtexcludat
epera, q»� ex fide profielfettntur, f�dvt oflendat, Walden-
fesprius defidefo�kitos ejfe debere, (jr tune de operibm di-
jpuere, eumfcripturafidem muit is in locispr&dicet, nul/a,
ffsquidem Ucis,mentione operum faflti, ifqtie reftus re~
rum ordo/it, vt priitsjidem h Abc umus, pojlea exfde opere-
mnrbontim.
XII. De openbus nu�am mentionem Fccit.)
ExpreJJarn fcilicet, tatitam enim non excludit Ebrardm^
quifemperdefide viiialoqmtur;cuiusettper dile�iianem o-
perari j vt omittam^ ex hoc Euangelt/loco, & alijs nonnnl-
Hs, qttd paulo poft citAntur, fermenem petim -e([e defide
impetrandi miracttla. Futemur mtem , inquit Illuftrij�i-
mm BeiUrminui tib.i. ds lufttfientionecsp. zt.fidemfoUm
interdumf&tiiejfe admiraculaimpetr&ndtt^-videlicetcum
fertwturadbi'aM fidem conftrmandam.nen ad
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nd&m quimiraculum impetrat.
XIi I. Non> operanti, ) S'mefide fc�liset, inflar
Wsldenj�nm, quibus vnicajiducU inexternis operibus,j�-
■deinfojiremis habita.
XIV. Quidoperafuseft Iatrofufpenfus.)Mul-
turn froculdubio boni operatuseB inipfa Crute, qtiandiu
Jpintum dax'rt,af�ibus dileftiomsergAT>enni, pceniten-
tia, patientit, k quibttsprobabile, non deftitijfe> quoadani-
mam exhdUuiti �uok' ergo Ebrardtts dieit; td de latronx
ante (iipplitium int clligi debet', defuo, quid boni prius fe-
it, mhilliquet,
XV» Crc4siant�na,) Etkoenondeiujlifcationt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 149-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I** Ehrardm
impijfeddemirAcuUs impetranc!'.s,!veiae ffsevtaenetts,^
fupr<t captum noftrum funt, accipi debet ; anm mbts my-
fier ijs fatis esl eredere; necnecejfe , intelligtre. Vnde �*
ilfud S. Tkems Atfuixatts in Hymno de Euchari/tia: Ad
firroandumcor fincerum (olafidesfufficic: K^idhoc
netnfe myjterittm credendum,foLfides fuffitit j non ad ;»♦
fitficutiontm, velbestitudwem ajj�quendam.
Hxc Ad iftamdifputationemEbrArdianitotarevifitm.
�ht* fi'fatiifAciunt, bene est 5 (inminus; meitor Adferatur
de feu (10 : aut/� ditU quxdam eiusduriorA fuut, qukm vt
henign» interpretatione leniripoffe videantur, eogitemus%
homwem fuijfe, cui htRnciriArtprocttue: nee eb kauu hunct
cxterat qn<t recle t radst, repudiari debere,quamais certum
rnibtftt\Ebrarduma Luthera/10 defdefclapUato, tantum
adfutj/e; quantum xther diflat ab Orco: vbtque enim de fi-
deviua&percharitAtemformatA lo^uitur;quAm Qpponit
eperibus non quAltbuJcunque fed VV&ldenfium, qui,fide in~
fuper babitA^openbus «mniatrib�ebaKt.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qjiod Crux Dominica venerandajit;
t$lignitrn crucu veneran-
dunu.
C A P V T XVII.
R. v c 1 s ctiam facramentum prophana»tes, cru-
cem fariftasi, 8c ctiam fan�tiflimam dehono-
rant, in qua faiuscfl, vita & refurrt�io noftra,
per qiiam faluati & liberati fumus : quam , cjui
paruipendunt, fpcm falutis repudiant [a] & faiu-
. De qua ilkitur: O crux auefyes Vnifd. Lt alibi: Arbor deca-
C? fulgtda, Ornut* RfgU purpnratCtc.
Sed
|
|
|
|
|
|
f.MtnttAli.f-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 ,Ucer
des inhuur
mittere tn fla
rn.tm Irgium
ctdrtnum, hjf-
(epum (§ coc.
Cum �n tincl�.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
purgantnemp
impiijmm;perccfctfT" [angfin Chn/lt $nrtUifit»r.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 150-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontrs. Walden fes. itf
Sed quid mirum , fi cruci inuident. & faluti inimicantur;
cos enim inimicos ctuc�Chrifti vocat PaulusadPhilippenfes di«
cens: Muliienimambulant, cjuosfti>?dtcebam W>//,nuncautem c~
fiensdico, inimicos crnc'u Chrifli. Nefciunt, quid factunt: fuut
enimbeftiales;&montemtrafcendcreproperant, fednonpon-
funt: neecuiuishominicontingit *dire Corinthum. Timeant ergo
bcftiales,nemontem commaculent. Moyfescnimait; Btftia,
tfu-t tttigerit montero, lapidabitur. Hicefl mons, fupcr quem filius ***'"� '�»�
hominiscxaltatuseft. Ipfecftverusferpens, exaltatuseflinco- Kum.tt.
Iumna,quem quiadorauerit,ferpentiummorfuspeftiferosnon '�<�»�/�
timebit. Adoremusigitur&ferpentcm&columnamindeferto
hinus mundi, fcd potius ferpeatcm in columna. Scrpens enim
fandus efl: &columna fandificata eft per ferpentcm. Nun-
quid (non) munusf.i�ftificaturatemplo; & donumabaltari;
ficut DomJnuspcrMatthatum tcfiaturdicens;Jf«/n"e7 cctci,(juiti.
mAiui efl, aurum, antemplum, <]uod(an�lificat aurum f Cttci, quid
maitutfi,donum, *naltare, quodfanflificataurum} Ecce, quod
templum & altare fan<3ificantea,quae eis apponuntur& vouen-
tur. Mult� magiserg� Dominus,quiverum templumeft, &
verum altare, crucem, fanclific.irc di&us cft.
Vnde& crux fandifitata eft, & fanda, & a (anSis r�ucren-
da. In ea enim pcpenditfruiTtus,qui cfttotius feeuli precium.
Dequofruftu,quidam Moiaic�ait: BenediBiutalis jrucim,fu-
Uut gaudij,nonlnflia; NoneritAdtmfedttfitu,fidehotguf}<tuerit.
Siergofru&us efl bonus, &arboreflbona. Scriptutn eftenim
in Euangelio: Afru&ibtueorum cognofectu eostO"c Mala quidem
arbor non poteft fru&um bonum facere , nee, � conuerfb. *
Crux igitur Chrifli euacuari non debet, qmm Chriftus portauit
fuperhumcros. EtPauliiseuacuarenoneftaufusdicensadCo- -_
rinthios: Non enim me mifit Chriftu* bapiix.<*re,fed euangeli^re: non
infapi(ntia\>erbi;y>tnontuacuetureruxChrJfii. Et fubdit: Verbum
enimcrucis,t)ereHnt:bujc/nidem ftaltitiacfi :ijtautem, tjuifalutfiunt;
id e(l, nobis, Dei Urtut tk. Vnde ad eofdem * alibi ait: Nos autem ' m'
pnedicamis Iefnmcrucifixum; Ittd-xisqntdem fc<xnddum,g(r,tibns cm-
temflultitiam.Nobis ergo neque fcandalum.vt ludaris; neq; flul-
titiam, vt paganis parturiat crux Chrifti. Iudioenimdicitur: M*"h.tt. _
y<e i�i, per quem /canddym Vwr. SiultittaE autem eentium dici- *i Cor''*'
tur: Ignorans, ignorabitur. �.f ahotaa Oalatas dicitar: Ergo eua-
cuatum
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 151-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H,cejf !ijT»u, cuttufneftfcanialumcruch:Minamahffindantur,qulVaritntutbsr.t»
deytoUnmtu Non conutrbemur erg�ab haretics, qui nos fcandalizantJ
/» �*#J»/.juod fedanobispctiusabfcindantiir. Vndefubditadeofdemdiccm:
e«m Moyfe» Mib;aHtemabfitgloriaritnif�ncruct Domminofiri tefuCkrifli. fis
oua's Matath" keatiffimus Leo Papa, aitcCrwxC/rriy?», qua faluandis efi impenft
a«ju(j in dulce' mortahbiu, &ficramentnm efi, CTexemplum. Sacramencum , qua
dtucm teifs virtusimpleturdiuina. Exemplum,qttodeuot�oinatatHrhu>nan4.
Nunquid (non) Licob rirgam (ofcph ariorauit, tefte Paulo
'r', . quiaitadHebraEos'.fiJj Iacobmor'uns, lofeph benedixit,(yadord-
t- Effi uitfaftigium Yirgx titu. Simil'ter&vefligiumvirgxChtidi,qnje
C'ntiftu Cfux fanfta eft, [djadoremusincademfide. Dequa virga per
ijuitranfispro Prophetam dichur : Vir$Atu&i&bxsultoluvs , ipfameconfoUt�
�us honorj. font. Vnde,quidamait; Ipfxcrux, fiAttendfo, Cbrijlitrtbitnal fuit.
^j"on fr' Inmedioenimlud�ce conftituto; t>nusktrot quicredidit, liberattu;
al adora <>'w> 1U' Multauit, darrtnutus efl. Mm cjuidtmfignabat, quadfaBu-
Pfat. i2. rtu efi dt Yiu'u &mortuh; Agnos pojitwris idextr'a; hxdos tw� �
b ] Hoc m Uk, finiflrk. Vndc verficulus i�e; Difmas &■ GgftAS, medio diuina pot e-
xium.t�lAe*.yy(W# Tribunalcrg� etus nefpernamus. In eo eniraefi: via vita?:
�/u<* contra i- ^quiyjgni'recuuint.pamamquomodoqusrunt? Nunquid
'" (nonj in [b'JlibroNumfrorumlegtmusde petraincremo,qua?
vtmanarct > bis cum virga percuffaeft. DuplcxilIapcrcufTio,
■ 0.000000e+000flt. duoligna crucis dcfignat. Vtiiieillud. P�rgittuai Z? baculta tu-
int, &mc(Hto M)iyc, Notate, quiavirgam dixtt&baculum.
�/m^w fit,» Nuhquid (non) & Chriftusrefurgensptfccm aflum comc-
T(<*1. xi. ^ere ^olufr ? quod brn� il!i congruit. Aflatus cnim fuit in ara
c] R*L*nus dt crucisyiuxtaitlud; �tittscorpusfan&ifiimntn; Inarncrucktorridum'.
Injlit.cler* Si- Et Propheta; Aruit tanquamtejh Ymtu men. Qmd eflautem tc-
gnatut bapti- ftaantcigncm,ni{l molle luturn ?fsd,eiexigneadditur,vnt!ero-
CitS» ti� lidcmr* 9mx 'Situr f°lidat:onoftraeft, inChrift�: h*c enim
ftonre quitn cftTaulitcrainoftiodomus noftrar:&in fuperliminaribuspra:-
in corde, vt ab notata: fti�cet in fronta corporis noftri.olco [c] & chrifmate p-
eo tempore A- fcripta, tatiquam fanguine Agni figurato. Si Chriftus cnim R.CK
poftatadiabo- noftcrefl,&cius vexillum portare debcmus. De quo vexillo di-
|
|
|
|
|
|
..uur; Vtxw* ren* prodeunt, fuhetcrucumyfierMim, &c. V
fntetemptio- a" CialataSjdictt Paulus: Ego entmfligmata Dommi noftn tefu in cor-
nis cognofc�s poremeo porto. Cumco iguurambulenius , portanteseiuftieni
fignum.iamfe ftigmatij fignaculum, perquod ftigmainterfe�luseftinimicus
deiaceps, jllic no(ter, Paulo teftc, qui ait ad �pheffos de Chrifto: Vt reconcilit�
|
|
|
|
|
|
felat efl"
ounu
|
|
alie« 4 A /mj}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 152-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e ontrn Walden fes.
�mbot in "�naeor.portVeo per crttcemjnttrficicns iribnkum'hfimetipfti!*
Gruxigitur baculusnoftra: prote&iormeft; & no/tr* falu- '
tis reparatie Vnde Petrus: Peecatanoftra ipft\ tuktfuper lignumm
corporejuo,>t ptccttth mortuiiufliti* yiuttmxs, euiutliuorefitnati
fftis. Et fubdit eodetn loquens de ligno : <\wi. ah ali� yuidtm /lidem,
bUfphematur; a lob'u autem honon/karur.
Incruccaute�nciiirographum malignidepcriit, tcftePau^ &>Uf,t%
1 o, cjui a k ad Co! o lic nfes: De Uns, quod adutrfut not erat chirogr* ■
phum decreti, quodrrat contrariumnabit, ipfum tulit de mtdio, af^
gens illuricruci. De hoc enim Ifaias ait: EtfaBtu efiprmcipatusftt- i/*.f% -
perhumirumtiui. Etfubdit:Eccepkermtiu,exatt«bitur,&eleutt-
bitur, zrfablimis erit �ald�. Si ergo crux principatus Domini elt,
crucisimpcrium vcneremurj & Chrifti imperium & imprope-
riura. De quo jmproperio Pauius ait ad Hcbreos de Moyfc t Heir<^
Maiorti diuitiat aflimant thefauro ^yt^yptiorum improperium Chri-
/?'. Sedhuiufinodiimproperium, nobis fuitgaudium}&etiam
Chrifto. Sicutidemteftatur ad cofdemdicens; Afrkitntesinau, Htbr,?.
(ioremfidei,& conf�mmatorem ltfum, rjui,propofitofibigaudio, f14-
flinuitcrucem. Si ergo cruxChrifti gaudium eft; quiseft aufus
eam blafphemare ? Inipropsrium igitur eins portare debemus,
vteum eogaudeamus. VndeilludadHebr*osinfinc:f xeamut 8*1*fh
�deum extra tafira improperium e'uts por tantes,
Nunquidautem nobis(non)opuscmhuiufmodiimpro t»**-i*+
pcriumipfo Dominotefte, quiait: Si txaltatwfueroaterra, a- p^/'/*
mnia traham ad me ipfum. Et etiamfic difpofitum crata fummo 2\viidt iot *in
Peo, &aProphetispra?nunciatum. Vndeillud; C�mamniacon quamobtem
Jumm«jpnt,efu<t de eofiripta erant,depontntes eum de ligno, pofuerunt fufpendi� ele-
in monumtnto. De hoc l:gno diftum cft alibi: Kfgnabita ligno g«t anima me*
neui. Et Moyfesait; Vidtb'u yiumtuam nofludieijue fetidentem ^""""/^
in ligno. ■ /u/l>(mliru>\ai
Si autem [^a] qtia?ratis, � ha?rctici, quare Deus pratlcgit mo- imit ad *lt* *.
r�nligno?mukaefuper hocfuntrationes: Legimus enim cum ie*<tihr,<juier.
Iudsei vellent eum prarcipitarede fupercilio montis, ipfe trar.fiens i' 'ff*'** lfr»
,. ,, .} Ti, r 11 1 ' 1 1 furrtluaincm
f er medium iliorumibat. K.unum,cum vcllenteumlapidare; au- (tir�^ mt,�ff
fconditfe,&exiuitdetemplo. C�mautemconuenerunt, vt cum c»t^birn(�<td
crucifigerent, non refugit, non ulegenus mortis abborruit: *lt* ttndtt, &>
fed quare hoc fecerit, pratergredi non Heet. iufe/uff>r»dtt.
Prima fuitcaufaj VtmtdeUm ferret indeHoJl�, yndehferat. '
X Vnjfc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 153-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Vnde Hltid : fpfi lignum tune notauit, damnn ligni >t fchtrit.
Sccnnda ratio cft: quia hocgenus mortis apudprifcos n�a-
lediftum erat,& maledi&t�ppdlabantur, qui fic moriebanttti?,
& domus ciust�ta/obignormruam, domus crucifixi vocaba-
Dtmt.tt. tur. Quia ergo genus humanum fub peccati maledi�tionetc-
nebatur, maledi<5�a morte voluit mori, & maledi�umfieri.'iu-
xtsilkid; maiediciu4, quipendetinligno. Vtenirnnoseriper�ta
'ptctato,pronobis peccatumfafluscft. VndcEcclcfia,qus�ft
domi:scius,<iowjwfr«c;/?.v«appellatur,criicis vcxil!um,tanquam
f�iregis fignufn,in fc habens, vtcumPaulodifat�, Ego fligmattt
"yDomini mttJffu in est port meo porto : Et c um' Prophc ta; Signatum
tfif�ptr nos luwen >ultus tui Domme,
Teftiaratio �ft, quia, &cr�xt�d� rtatuitur; vna pars ece-
lum pet'tt: alt era, terr jf- iungitur. Et idco tali m ortc pati voluit»
qtiia vencrat Arigeiorum&hominum difcordiam cuacuarc;&
czleMiacumterrenisfociare. VndePaulusait: Ipfiethaxnoftra,
ijutfectt\tra(jue\num; C7" mediumparietern mnctnxfolutm:, inimi-
' ciiiatin c�fnifu*.
Quaitaratioeft^quiaCruxWft�ftstuta, fuperior^parsaae-
lurripetit, inferior teiram penctrat; duo latcra cius, omnem
mundiambitum figurant. Vndccamconi'cendcrc voluit, vtfe
t}4u, 4ft dominatorem omnium oftendcret. Vnd�Propheta: rtuotgo,
dicit Diminiu; quia,mihi curudbitutoiuntginif^fyconfittbitttr omnit
Phih?. t. Ungua. EtPaulu�jInnomineItfucmnegenufiefiatur,ctleftium,Ut-
tejlrium�?'inftrnorum, quia , faBtu eHobtditnsyftjutadmarttm,
ijk.it, mortem�titimcrutu. Jiludideminnuit Ifaias,dicens: EtUuabitttr
in tiati�nes,"C7 c�ngrtgabit-profHgos ayuatuer plagU terra,
'Quinta ratio �u,q«am exponit Pauius dicens; ff pafittU
tompith�ndertc�m omnibus fin^i'ti, qua fit loagitudi'-, latitudo , fub-
limit as <yprofuridum (truck Chrifli) quia,quatuor in crucefatis
yidentur ad oculiim,& Chriftofatis congruunt.'Chrifltiscnim
longitudincm habct tantam. vtinitiumnonhabcat, & fuictn
non hab�at. Akitudinem habet, q�ta alta csi�rum potenter
pulTuiet. Latitudinem hibct ;quia ciusimmcnfa diuinitatis po-
tentia, per omnem mundum dilatata cft. * Sublimitatcm nihilo-
minushabet: quia, fuadiiiinitatcomnes trafcendit creaturaj.
Ncc non profundhatem habct; quia etiam inreriorapenetrat.
Hh.tr, Vinitbcatuslob: Exccijior (do ttt, prof'undior inftrno }crrxenfu~
rattus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 154-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontrA W&lA�nf�s.
nteiuilatiormari, firc. Et nohiscadcm incfTe debent. Longuu-
d«>ideft,perfeucrantia,quselonganimnasappel.latur. Vndead
pulillanimes dicicur; V&hh, <juiperdidtrunt fufttnentiam. Altitu-
(Enctn fimlliter haberedebenuis.vt altaquatramus, dic�tes cum
Apoftolo; Kofira auttm conuerfattc in o lis ert. Et, latitudinem PW.*.
charitatis; qu^nonfolumadanHcos, imor, & adinimicos ex-
tcnditur, vt dicamus cum Pfalmifta: EtambuUham inUtitudine; Pfai. //#., ,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 f
|
|
|
|
quia,mandat*tuatxquifiuk Et fijblimitfltcmhibcamiu, vt.in
eo fpem ponamus: quia.fublirnts eftfuper omnes carlos: Et.quar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■!<
|
|
|
|
|
|
furf�m funtjfepiamuStnon.quiCiperterram. Et profundum
liabcrcdebcmus; idcftxrimorcmg«hcnna; propeccatis. Vel;
profundum fcripturarum imeHeftom. In quam profunditatem
Paulus mentcnulircxir,cum ait: O altitudodiuitiarum./apicntit
ttfjeiemi* Dek
Sexta ratioeft» quia Dommuscxtcnfii&eftincrucc, itavt fudtfupr* U.
caputverfusorientett), pcdcsvcrarefpiccrenc verfcis occiden cum.'Mtchri.
tem: finiftra ad auftrum; dextra vero> vcrfiisaquifot»etn> vt in- ?***""$*»"
nucret, feaquatorpartibusmundumredimcro, ficut Prophcta < <eu>
i ■ * t i f » ■ i ^t Ort.ce: ojtoq
aititAbOrutueadducamfementuum,&abOctnttntteongngitoo«. n \. «
Dic4matjuitowyd<t;&<aitf}ro,noUi>rof)il>ere. DiUtaiWp'lkttaber- � ", .
mculorum tnarumextende, nepercas:Longos facfhniculos tuos, CF ^ '' . #
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I
|
|
|
|
|
|
clauoituos confolida. vtdtxtttutmm&UtMpmtttvbu : CT /n«e» ^.^^ ^^ r#
tuumgentes hareditabit* ■' ^ *. Q
Ex his ergo patet, quod fandi/nmum cft crucis tnyfteriutn, ^tyfaaUft
Sedobiiciunt hxretici, dicentes; Sialiquisvideatfiliamfuum Deus.Rcxtw!
fufpenfum fuica, ttltxflini�um latjuto ,yel[ubmerfumaquis, >*|fterante fecu.
truncstumgUdh,nunquidnonfurcam,�ellaqueum, aquamttlfla 1»operataseft
di«m oAo A^�f t;> j" ita &� crux Deo patri odiofa eff, in qua film pAJjut j,aV^ntn*5
*/?: Quodfalfumeft. lucliria enimDomini, abyfjus mult<t: ncc
oportet hominem conHIiarium Dei e(Tc: 4«m en/m conf�iarm
til» f uit f Non cd cnim,a quo Deus confiiiutn accipiat, vel
exemplum. VndehominumexempU
Deo ad feribcre, cft nc-
fandum.
tv .,,.......-.:.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 ■ '
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 155-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r a»*»** 4 Qw>dm uiterts in multehriftxnfit-
uabuntur.
C A � V T XVIIf,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
peirtia <x aamiraDiiistenxentia,q
aducrfariis collu�tatur, fed& faoinuentori. Fee-
mineo «enimfexiii C�lorumbeati.tudinem nitu-
tur furripcr^,& a tanto munerc,fuas ipforum tfitt-
iiercalas non tlift«runt viduare. Cuius erroris
r' ^ p'v: phantafiicorrobof a«t ex eo,cj>dicitur: Fenke btntii�ipatrii mtk
rcfuttcflarura >ren'tt<btnediStdixitj^n, btntd&x* Ex quopatet eorum vmpcri-
effcMfi dubi tia. Conccptionero enitpgencrum non confidcrant: makuli-.
tant. num enim genus, dgnius eft, 3f concipit fcemininum. Qijam
MAit'a.M' .. oonccptionemLucasmeiius.c<P((xfiderauiti cilm de Zacharia Si
Eiifabtth loqueni ait: Erant autemamboiufliaote Deum.
uZu hum m '■Sed fartius ob�ciunti�ud quodicgimus ad Ephtfios. Vo-
iiK d* ciuitAt. nectjcturramtuvninetin^nitatemfidti, CragnitionufilijDti, in t4t
t>ei � Non ait rumperfcfltim, in menfartm tttittii plenitudinis Ckrifli. Ex Hoc cnim
Apoftolt�s in af��rmant quodinfpecie viri perfc�i, & inauateXXX. anno-
mtrrfura eer- j iudicium vcniamus, & muUcres fijum permutent fc-
* fcd*tati* »nm; Quoo«nuiiatcnus MceltHitcli)fic»duin,<iuiaviriini(
|
|
|
|
|
|
<jui9, mus- Yirilij&mulieresinfexufemineocomparebunt. Scd Paulusad
q�ifqire fuaih viroiJ<K}HebjKur,ciMT»ill«d«it: vclctiam muliercs, virieflc di-
tecipiet men cynturjciim virilitcroperantur, C�menimcapilluscapitisnon
f�iam torpo- a viHHnquodque membruimin fpecie priori reformabi-
XXX IKan- tur- Vivoeilkid»dCormth.D<«<autemaatiuicorptu,ficutyoluit$
norvimSc wf&erynUuiqut femini.frapriumcorpM. QportttmorniU hoc induere
menfrum. immortatitattm, (?c. Et paulo ante dixerat: Vnit Iets, muiier, fi
i Cormih. //. ^irumfaltiumfaciesf4ut�ndejci4,'»ir,fimulieremfaluamfaciet. Et
'l ErDimm'i* ^�^lt '� ^tr^ntMttnntcjue Ytr fine muliere^-ntque muiter [me *iro, in
z«-<W/«,g»u- Deo- NecToI�mmcmbrahabcbuntmulicbria, fcd&nomina.
-dete,«jnia oo- Vndei�ud ad Philipfvcnfes :�uediam rago^Syntychendefrtcou
mina «reftra Ecfubdit: [a] tjuarum nomina funt inlibro Yita.
T�riptafurttna Sediterum quaeramusabeisdeB e a t A Mahi A,qu*fo-
ln\4djm'fiiim P^T c^oros Angelorum cxaltataefl:, vtrum mutaucrit fexum?
; iut,fi Q^odf�rfitaft putant: quia Chriftusfilum [ b ]lioniinisfcap-
it\ peliat,vbiqii«fcfc:g_uoaiJul!itcnujdtdiccnduni.-Mulicrcni
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 156-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fait, & efl, Sc crtt: carne quidcrrt eiarificata, non a�itcrpermma- w«, /ftfi
ta. Nunquidautem (non) nvuliebrisf�xus Angelosviditr&pe- �'�«■'Cl
desDomini<rcfurgeflffetcneremeruit?l�xtaiiliKh l�x�utmac-^.'0 '"*"*"*,
ctfl�rtint,Gr ttnuertmtpedet �itts, & adoraucrunt eum. Si ia fcemi- 'ctmi^^a't
neofexu DcmiHum refurgcntera'viderant, quare infceminco;» i»^n�eln.
fexu non refurgcrent? Nuaquid iwhlegimus ; Eijtt ancillam, hiTcfurteam-
C7" filium tita. Si ancilla eiicictur, nunquidlibcra non recipic- Be '«nne »u-
tur?DequibusMatthxus]oquitur,c�mdicit: Tune duotrunt'm pcnt»ne<i:no-
«gro: \rwt afJumetur)O' tnuj relintjuuur: dux molentes in mola; V
n<t ajjumtiur; C7"i **� rtlinquetur. Ececvcie ma(culino fcxu�oqui-
Uir,& femini.no. Vndeillud; Maria optimampartemtlegit,tfu<trwn
�ufereturabe�. AbcadtKit.no�iab.co. NtirtquidnoiiApofto- ■**�*"*��**�
lusait: t^liacUritasfiliSialiadantaslums. Ecceiolemdixitjquan- ** aJ"tlr *'*
tiwn ad mafculos - lunam, quantuma� feminas. Vode fubdit c�rporaTq'u»
■ftatim .' fic trit in rtfttrrci�iont mortuorum. Et in Canticis lcgi- po/font nube-!
«nus: LXvfuntregin*,!?LXXX. tancubir\�,(yadoltfccntularum te» & ducc-
non e ft numerus. Nunquidautem (non)& inArcaNo�^ tam rt: ^M c^»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
quod muMcres non relurgant j
ili�PMulta fiquidemexcmpla, ad'hoc idemvalentiarelin«]ui- "te.
mus, qua? pr*fcrif>ta funt in Capitvilo derefurreftione carnis. 'Si °*lMt- *� v
autem inrefurreftionem iudiciirefureentmulieres:: quarc& in J^atfh' **- -
reiurrectionem vit* non relurgent? i^uod enim mulieresrc- ,. cor.tu
furgant iniudicio.tdlaturEKeniclProp.'hetadicensdeiadicio: cmt. �
Sifaerintinmedweiiti tres>iriiupi, 'Noifiam�lz? lol>,tiuotgo,dicit Etjetki^.
Dominuj^nonltbetabitflium nee filiam, ftdipfi foliiniuflitia fualibe-
burtt animm'fuas. Eccc,quo J filium dixit, & filiam.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yfint Qrdines &
iigtonesfalutis.
|
|
|
|
|
|
■ ■
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ CAJ V T XIX.
, �'
etiam tanquamJiidicesconftituti, ante tempus
iudicant, do&rinamquc approbantes erroncam,cos,
^ qui non appr�bant., «ondemnare iam prsfumunt:
luarnenhocfaciun^vtcitiusiudicentur. Dominus enimdj-
it:.KuUtt ittdicart�,>? nun iudjctminl Nun<juid'(non) funt tan-
lx
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 157-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*ee* XM**v/ta* <
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rs&
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ipfedixerii >, (per Apoftolum:) no-tittante tempiisiu
*L»ieuntenim>vrianmnHsm faitirisefle viam.adquamipfi pre*
riitemibu» Te- casteris jV|dcuen<al�Bt. 'Q�itDomihusdixit; * Ego [urn v/a, t>e~
cuutatenv cL *"»** O" *«'<�� Nefehint eninr qtiod plu r� $ vfead vnam deuent-
t� pollic�tuc: unt viani. Plurcscnirn aquxmarcin vnum conlluunt. Dequi-
«jjii�u* bene busaquisdicitur: In acjuis-fan&is &ekphaspoteft natare.agnur
eer Piophcti- f pedJbusam&�lafrc. Nunanid au tem P non)& fcptcm Ec-
c'pntritionem ciefi*m-Afta>qj�i»usroaniicslerrbit') ad vnam rercruntur Ec-
filiac [iopuli cleftam? Eta^num vidit fepremconiua.habcntcm. Sicut ergo
i c� igno- plufac�rnuainvmiinconucnitintagnumjita&pluicsvixad v-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
te«,P«.&noa ^^
crr»tpar. C�m ^
ignorainia igiturcuiritavfcontritionrm.q'ii peccanti, & non Jcgicim�pocnitcnti pramic-
ut t�curitatcm, * Uatijj. jptt.j. jifot.f. z*ih,j..
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Quod autctn pliircs viae Dotnini fint, multis probamusar*
*f"*'fT* gumen tis: Et i. per tfatam; qui ait; Non enim ngittuionts me<t,co-
gitation�s Tfeftra; neq; Vut mett> yitettjlrtt, dicit Do min ut, quis ,juut
txalumur cxli a terra fie exattantur via me<e d YtU 1rtflris,E,t fubdit:
CUma,nectJJis; quafi tuba exalta'bocem tuum, &annuntiapopulo
mt�fteltraeorum. Mtenimdedieindiemqtrxrunf, &/cire\>i<umeat
Thren.t. W«nf. Et ETicremt us ait t Vi<* Sionlugenr, to quod non fmt, qui >>e-
niantad folennnatem. Et Danicl. Nuneigitur e po TJabuchodoncf�r
laudo Rtgem c*lr, quia omnia opera titu \>er4, &" >'* tiut iudicia. Et
f?*T ' ' � Salomon de Domino ait: Seruans rblj�mitafiuflitix,<ypi<ts(4n-*
o] Crtgtr.m � n ,, <- -" ' ' �
Mor. Sttau^9rHmcu!�°dt[nr'
anguflior eft, Deiniquisautemfubdit: Necapprehtndent/imitM >it<t. De
quam via. Et iuflis autcni ait; Vit eiiu^itpulchnXy &omntsfemiu iUitupacifice,
ideo.fi riai a- EtkciVKa,fUmfipietfti<emonJirabotibii ducam te per femitas tqui-
mut^nierit� ttui�,quase�m ingrejpufueris} non artabunturgr*j[ut tui, O"turrtnf
femicat aftm- nonhabebuofjcnduulum. Etidemfubdit:>/'<«*,qu<ea.dtxtrUfunt,
nu cogitatio- nouitUominut \peruerfxttro fmt>quxa finifir�/unt. Ecitcrum;
nes accipitnut. yite jnpientm monflrabo tih�. ducam UpcrftmitMttquitat'w. qutts cum
rrourrt.j, ingrei�iu futrit, non artabuntur prelfus tui; (pcurrens, non habfbit
Frouerbj. offtndtculum. Etidem fubdit: F>M,qu*adextrufunt, nouit Do-
S*ptc».it. mituuiptrHtrft y>ero,quaafmiflr'ufunt. Etiterum : Nttnctrgofitfj,
�itditt me; betti qui cuflodiunt "pms mtat. EtinlilsroSapiemi* :
1 luflam
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 158-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
neb: y<t cjui dere Itcjuerur.: Vias reSLis, &iUuerterunt m 'tpy/ttp&t.
iw«;dequibusaitldb:#«i<fa«^
'Tri�rumtuarum nolumiu.
Sed, ne folummodo Prophetarumvaticinia fufficiapt: np-
uxlegisteftimonraproducarnusin Exemplum. I)icit enim Io-
annesin Apocalypfi: MugnaCT mirattilia-tuaopera Dtui omnipo- -#<*./■
tint ,:iujt<tcr >er« >/'« tux Rfx fstulomm. Et in E^angelio : Eva //"M-*'«
>u.y clamantu m atferto; parate ~viam Demini, reelm facite JemitM
lint. lit PjuIus ait: O aleimdo diwisrum fapitn�x <y fcientix Oei, Rtm.it.
<?t. Vnde illud-J Tupucr Proph.'tx. Altifiimt^oaberii. Et alibi: In Lucna.
m.mVixtu*,!? femiux tutin a<juU multii. Et Sal om on : Dominus vI«l'7<'
■fofledit mi ininitioyiarumftarum. Vndc inEaangelio de tribus J.'"'^ '
Mjgts lcgimus;.Perdism �iamreuerft funtinregionemfaam. Bo-
namfeccruot viaei, qaafrcn�olefum. Bonam-feccrunt re«cr-
tenttsper aliam. Urg� ad minusdu*funt bonr. Vndc& Da-
uitl; Klivcr� non cogiroaeruttt-vias tneas,&c. Et alibi :-D«»»w
'lacabtyinitetambHlemMinlMmintBominiyO-diitil^motyjasfuM,^'*^'
� O"t. Et alias; Vm tuas Domtntdemonftramthii&-e. '*
!Plures [«] ergo vi»�HW^ux.adviamvitwtenduntJ&, plu IJpZ"*'�
f«vis,admortem. Et.umen inEuangelipdicitur: Atiudceci- ($ tltmen trllt
> ditfic.u yiam, Cf conculcatnm tii.: Eccc ta n quam vna tantum ef k*pti(mi gene-
kt viaadmortem,dicit,/«'«oi<*m. :H*retici;auteminhocvim*�}»/«,«»<til
'■ nonfaciunt. Vimverofatiumin eo,<3uoddicitur.i?�g«y�w»>M,':*'*« & **m$P
Scd,quoties voluntadtropologiascurrunt. s -\-f4t rti,.ientf
Prtmum b*j>tt[m<* .n>u*. Secundum f,tnguinu, iuxt*il/uJ; Potefti� bibere cjliccm, qncm
'ego bi&itarus fum f Sc baptifmo, «juo ego fcaptizor, baptizati f. Terttum,Uirymarttm. Vn~
deadRom. Sicul invnscorpore niulta membrahabemuj. omniuutem niembra
"cundetn adlam babeni: ita mulu vnum corpusfumut in Chrifto.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f �fee auterri Propheta dicit; J.
Ubuntine�. C�mergofinrpluresvia�Dominii&piurcifictor jjf*"*-
tlints (abationis, in quibus hominesp�flun^�luari:':[ b ~] Tres Jo/^^ '■�
cniin Oli'.tis ordincvoflendit MattKariis.c�tnaitdc die iudicij Noii fxom'nj
loqucns:Tuniduoeruntinagro;Vnw a(fumctur,O alttrr�linque- busammanti»
tur:duxmuientesinmnla,>naaJJ»metur,C7"alterartlmquetur. Duo buj muudi»
tnlecia, "�ntu affumetur, V altirrtlinquetur. Eccc, quidam in »*>!�«* fepteha
agro; rjuiJarninmolaj quidam in li-ciofaluabuntur. Inagro; fcu^m ^ ^
hoceit, ia Ettlcfu. la Mol», hoc cjl, jnoegotio fcculari. In miai- je jn.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 159-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ehmrdus
■» �n otio & quietecoiitemplaMCS Deurn. Per
triaautemintclligimusNo�, Danic!,&Iob. Per<*�*&menir�in-"
tdligimusNo�: quiarexitarcaminyndis. Pcr/f#aroint�lligii
mus Daniehquiainaularcgiaexiftens, abftiHuit, ideft,am«iT-
danisinfultibusqaietus-pemianfit. PcrTW�/nwintcUigimuslob;
quta curam domus egit, quodfatis innuit Lucas; ^ttmdeaducn-
tuChri�iloquiturdicensiinillahortyquifutritinUBo, &Va/�
tttts in domo, nu dtf�endat tollergMa. Et ,tjUimagw, fimiliticr nonn-
deatretro. Ecrc,qu�dimgro,&:in lcdo{aluabun.tur,&falua-
ri potcrunt. O infenfati»dii�ftc pnus.qtiam dorcatis. Nunquid,
ficutper ArcKitrklinumint?UigimusDo<SoresEccIefiap,itapeft
triclioiam,Ecdc(�am tlefign3tnus? ficutenimtridinium eftdoi
mus, tres ordineshabens, ideft, tres accubitus ; ita & F.cclcfii
ex tribus ordinibus conftat.
Primus ore!o eft coniugatorum. Sccundns Contincn tiuro,
Tertius Virginum: Qups tres qrdines afcendcrein carlum in*
Buit fcriptura; Per Enocli cni m, qu i vxorem babuit & 61ios:qut
«iam per coitum gencratus eft: Et per coitum generantes con-*
iugati dcfignantur. Per Eliam, quipereottutngeneratvtscft.fcd
non per coitum generans: qui nee vxorem, neefilioshabuit,
continentes figurantur. Per Chriftum, qui nee per coitum ge-
neratus, nee per coitum generans, virginesannotantur. Hot
tres ordincs faluandos in diciudicij Fzechiel prxuiderat.c�m de
terra p�ritura fame, pefte, & gladio loqu'uur dicens: Sifuerintin
medio eitu trei ~Piriifii, Nee, D.tnitl & lob, >/'«o egoditit Domintu^.
non libtruhuntfjtlium autfdiam ,fedipfifoliiufiitiafiu liberabunt ani-
maifu.it.
N'unquid & Apoftolusait ? ^dUefitUrittM folU, diacUrU
tas lun*, <tli4 clantMfiellarum. Steil* enim aflella differt in daritate:
ftr evit inrefitrrettignemortuorum. Nonenim omnes ordincsciuf-
dem cfaritatis: licet non fint ajquales; squatiterrcfurgent: fed
iusqualem habebunt gloriam, tamen plenam, iuxtaillud: in
demo pat ra mei manftonts multx funt. Si enim vniufmodt tantum
kominesfaluarentur, vnam tantum redonaret »ww/?onfw,
Nunquid autem illi, qui vadecima hora vocati funt ad vi-
ncara , eiufdem ordinis funtcum iiiis. qui vocati funt (iimrno
manc,aut hora tercia.aLitfexta, autnona? ramen omnes Qium
densrium rcccpcrunr, licet diffcrenter, Vnde Euasgelifta de
. femioe
|
|
|
|
|
|
«wttv�*, duo
*c<tuo:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fff-: nee $>
tntquitat� fa
fter.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�t>. t4.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttCorim,;;.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
UiK.14.,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mrtfh. tt.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 160-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
' . v 'S � -
eontfa. Walden fes. tst
fcm'nc ilf o, quod cecidit in terram bonam ait: fec�t quidem fnj-
�um; aliud trigefimum,aliudjixagejtmum, altijd ccntifimum. Jn
lioccnirnc.oniugati, viduae&yirginesfigurantiir.
�t alius E�angelifta oftendit populgm difcumbere quin-
quagenos & ce,nte.nos. Ergoad minus duo Punt ordine* difcuni-
bcntium. Quarcautcm Marcus ait: Ecce, iamtriduo/uftwentme,
nifi proptcr eos, qui fueruatante legcm, & fublcge, & fub�^
gratij. diat'�
Nunquid (non) & ipreDominusyirgincsconfecrauir, na
tus ex rirgint ? Nunquid (non) vid.uas ,,cum natus mox, ab ore t»'e'>rUM � fui
Anna?fcltcts v;duasbencdicitur ? Nunquid (non) coniugalis, '^'fr'""
cumlignoruminitiisluorum nupttis�luftrauit. Vade TaMani tltr
func,&etiamMarciani.quinuptiascondemnanc. Exultenter- M*re.t.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
go Virginesj Chriftum Virgopcperit. L«enturyiduz,; Anna
|
a».
|
|
|
|
|
|
|
|
|
filia l'hanucl de Chrillo prophetauit. Gaudeantcojiiugales; E-
lizibeth nupta Upmit�um in fpirit.upra?agnpu.it. VndePaulus
ad Ephd�os: A(cendcn> inaltum,capti»arn duxit captiuitatem, �?
dtditdonnhomimbuj : d^nadkiunon,dont4»i. Qiiid-.m.opcTan- Mtttkifi
turin quinquctalcntis &proficiun* : quidatninduqbus : qui-
dam irivno, &proficerepoffunr. EtdceodemadjCorinthios: /.c#n/.
Volo auttm omnei hommeseffe, (leut meipftm; ftd y>nufcjutftjue pro-
prittnt donut?) h.ibet a Deo%aliu< auidem ju,aliuj yer� fic.
J)etribus autemordinih�&loquiturSalomon inCanticis! Cttntfr
Sexagintafttnt reginx, C7" ofloginta concubinx, &� adolefcentuUrum
non tft numerus. Dequibiisiubdit: Ciderunt illam filtx Sion, CT
beatiftimamprtdicaueruntregime, CTconcubinct.Uudatittunt cam.
Contemplatinaautcm vita>nunquiddiffefenseftaba�iua?
Vtraque tamenad viamfalutisnospcrducit, ficutde Mariale Luc* "'
gimus&dcMirtha: Jcio3nneidem&Petro;quorum;Vterque
lalaus fjdus eft,I c<t diff.renter: De Liafimiiiter& Rachtl:
quarum Lia�ppa, &focunda:R.achelpulchra, &fterilis. Vn Geniftt*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[<ijquibuldam Domuwsd�c�tjequertme:q
|
|
|
|
|
|
d
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
idam enim ordohicincipit, & fin-tur; cm
. Quu�m hictncipic, led non hie hnitur: H'eT . Dt,H�i
V cui.
|
|
|
|
|
|
lutum y>pl« manere, qudictum til; Itvueremt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tetur �tnslecniu , fui/�r eleg. fu*m fercv]Jer*nt, *dt«nentem Refor nUe^utt CC. q�t Uft
�m*t. L> iHiitumK.LC . ttlum'b'�i'� r rtd'ffit, (JicUthnretuimododicHnt^ yuid*mi*t-
muMuex)uk alt', quiu h: CC.ne/> WneruntKotifcum, nondAbiinmtuojutilqttAm deprtda,
cm �*« d:Hou6et*e tmus, jF.cjuiimeniniyaisciitdcfcendtmisici^iiiuai, &iema<
acutis ad taicioas; ti fimtlitctduidcnc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 161-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrardus
cuitiir'tu!': fittum~»o!e manere. Vriileiliu�: tfemerh ftvnumtU-
kr*uw,ftxannisftruitt tibiiinfeptimo egrtdittur Ubtrgruw. A'�ti-
uaenim (ex annis; Contcmplatiua , fcptimo refporuiet anno.
Sexerqo annos fcruiarnus : vt in fcptimo quiefccrc valcamus.
Seruicntienimdicitur;/?^»»*** me;<juicfcentiver�;/i'f cum Vo/o
mAtitre,
; ,�, Nunquid autcnidcinciidicolcgiiTius: faBumeflauitm, 'H
mortrctut tntndutu; �7poirartturab Angelh injinu Abrabx. De lat-
troneauteiti legitur:'Ao«/if mecumerit inparadtfi.'N unc^td men ■
dicus&latrocmfdcinfuciunt Ordinis? quisdicerct? Hxretici
tamen nccrncndicos Icaflerunt nedatroncs. Nunquidautcm
& eorum, qui coliigebant manna j quidam plus nee abundaue-
runt; quidam n-.inmnecminoraruntitamenad vnasn menfu-
ramperucneruntGomor. Sic& religioncs, iiectfint varix, ad
vnam tamen ducunt beatitudincm.Varij enim variis bcatifican -
turvirtutibus. Sic ut Abel innocemia, Abraham obedientia,
Ifaac conftantia, Iacob tolerantia> Loth ho.'pitalitate, Iofeph
* m*nf#ttM' caftimonia, Moyfcs �miticia,Dauidmirericordia, Daniclabfti-
*'"e% nentia, Iobpationtia,& alij aliismodis, quidreligtonum varir-
tatfs adnvmmini � hseretici? Daturne omnibus vna gratia? im�
Rom.tr, aliish�c aliisilla,tefle Paulo, quiait: Habtntet donationes, qu.-c
ioh>M fllTu- d*** efl n^u difftrtnter; fiue Prophetia ,ficundum rationem f dei: fi~
tititit fmt, iu- utmmifleriitm,i>iniiniflrgndo;(iue^uidi)cet)i>ido�irina:quiexhort'a-
�xta 'tkvA t Si tur, in txhvrtando; qui tnbuit, infirnplicitAte: cjuip*atll, infoltcitu-
rontempfi fii- dine: qui miierctur, 'mhilaritate. Eccc, quod his variis modis
mdicium (jaturno[-)i1;oratia:quibus& faluatnurpermifcricordiam.
■Nunquidautcm & pcrarc;amNoe manufactam,Lccleuam
defignamus nvanufadam ? Per congregationem animalmro,
congregatio fidelium figuratur : quae (Imilicer cfl EccUfij per
bucctl!.-m jdiucrfaianimalium genera, quarabaqnis�bciMntur in Arca ;di-
ntcatn iou«. uerfa bapti�atoium gentra dedgnamus, qux a Doir.inorc-dL-
Ho pcs. v^cmuntur Nunquid (non) multivenientabOficnte, &rcrum-
nu'non roan-bent cum Abraham? Multi abOccidcntc,& recumbentin rc-
fitfqtis. gnocaclorum PPerhoccnimnotaturviarumdiucrl�tas, fed (v-
AUithj. nius) beatitudinis. Haertticos autem decipic illos, quod dicit
JJtt.13. Paulus adHebrxos: DoUr'mU *Pnriis &ptregrinis nolite abduci.
Varia: cnim funt, & pcregrinas, qus in fide vadantur doftrinaf,
&percgrinanturafide.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 162-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ojiodgloriarinon debent in iemnijs *
1 lutttimfit carnes come-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T XX.
Loriantes ctiaminieiuniis, & iuftitiss coram ho
minibus {uasfacientcs; vt ab hotninibus vid«n- /i^'
cur,mcritorum ftipendiarcceperunt & merccdenfl: T,t'*tm\
fcd» vt pecuniam multiplicentabftinentes; quod
abitme-ntia gloriantur. Nonnc & Pharifxifunt, quidixcrunt/''?""»
ad Dominumia Matthseo. Quarenos ty Plwifai mutmmut fie-runt''
tjuenter, difcipuli autem tuinon ieiunant} Ecce,quoddifcipult Do- fllc-}a tac
mini non it-iunabant; imo Pharifaei&hajreticifrequenter, prs huwiUter
tendcntcsfacici pallorem, intonficumcapillorum proiixitate; e* m te:>a
incedentes & barbati: Illisefreauthenticumatflimantes: bar- derunt^avfis
batohoccredemagiftro. O barbata barbaries audite Dominum,'*^""i*MJ'?"
aai ait in Matthaso: C�m ieiunatis, noliteperi ,ficut hypocrits, tri ae. }t^int^'r
fles. Exterminwttriim faciesftim^t bominibut appartantieiunantei. c en (ocu(i^nt
Amindico'Vobts, receperunt mtreedem fuam. Cum autem iduvaueris, perdideruurt
ynge roputtuum,er facitm tuam laua, O"C qi*odt*nto fa.
O parceviucntcs, putatis neacarnalibus dcfidcriis(vos ) °Je�tr�*tf
abftincre, qutacarnes non comeditis ? Siincibis&potibus.car- M^ithsa.
naliadcfiJciij intclligicis, fimiliter panistriticeus, mcl, fru�tus, Perfim.
pifces, vinuin &*pigmentalia,carnis�untdefideria. Si dixeri- M*ttk.s.
tis; tjuod carnes luxuriam commoueant, vinum quoque magis *"/»"^«^r»-
& * pigmenta: quodin Loth& Nu� pofiiimus comprobare. Jj*/*" , -
Vndc Dominus veflrisdodoribusaitinMatthafo; Non quodin M*'tth ir
trat inos,coinquinAt homintm; fedyuod proceditexareycoinc[uin*l
hominem.
A Domino etiam totieiuniorumftabiiii-ncina nonhabctis.
Dominuscnimincarne veniens,XL.diebus & XL. nosfhbus
folummodoieiunauit: pofteacfuriit. On�uiinucncores, do-
�rinas hominum attendentes. Burfae parcitis, & non carni.
Nunquid autem & Marcusait ? Omne extrinfecm innoiens inho-
minem,nonpotefleumcommumcare. Nonpotett,A\x\i; & fubdit;
'fjlttn exit,[>urgms omnts efiat. Owjej,iterum dixit, Et Do -
V i minus
|
|
|
|
|
|
,, .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 163-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
is»
minus etam a�t in Lvtca; In quamcunqueeiuitateii intrautf�tU, &�
fufceperinttos ,ntanducate , (ju* apptnuhtur yubii. Quxcunque
crgoapponantiircomeftibiiia, manducareinuitat.Oniniaenim
quxireauit Deus, bona funt. Vnde in A&ibus Apoftolorutri
dicit �ominus a J Pctrum: QHodDetu creauit, tu, necommunedi~
xerif. Tamen ram & vermes erant in vafc, Mult� minus ergo
ca, qu�abhominibus comeduntur, communiadtbent dici.
|
|
|
|
|
|
Genef. t.
Mie*. 10.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lucxu
|
|
Et Lucas ait: Si ergo ~Pos,c�m fit'u malt, noflii bon* data darefi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ijsVeflrity&c. Bona dat ad\x�t, propterpancm, pifccm&ouum.
�rg�ouumintcrbona datareputauit4 Q^areergo non come-
dit� fa!tem hoc, quod bonurn datum appellauit: quod autem
commune fit.dicatis, fi audetis* Et idem alibi: Beattu >>tnter,qui
ttportanlt;(y �bera, quecfuxiftL VberaergofugemChriftus.lac
comedir, Paftoris erg� non fpernatis edulium. Jfaiajenim de
filioDei locjuensait: ButyrumC? melcomtdtt, y>t jciatrtprvban
maium, V tltgere bonut». Dicitiscnim, quu Domiiiuscarncs
Hitron. fa-per tiontTomedit,cjnodfalfumci�. Si enimDcminus panemdici-
ja-t'ih l'oft- turmanducaflejfub nominepanis,omnia>qua;advi�umper-
quamtypicum tinent, intclliguntur. Sicut in Genefidepucro Abrahar; qui,
pafch» fuerat ^ vxorem Domino fuo qu*reret,«ppofitw tfl in confbeflu dus
& aeni catnes ?****■ t-t lolepnderratriouslulsdixit: rmijtimecumbvdiecomi-
eoroedftantj flu�ifuntpanem. Nunquid&Beat�sAbraham,tresAngelosho-
«flumpfu pa- f,itio recipiens, vitulumtenerrimumoccidifl*;, cisquecumia-
rem, qui ton- Qe^ panc & butyro epulandum legiturobtulifle ? T�cut & in Eu-
hrmatcot o angt]jo pater fi�o vitulum obtulit faainatum. De bonisenim
rum palch* terraeclt vituhis. Vndeliaias: Si>oluerttucrr<uditrintmet bona
tranf�it (acta- terra <omedeth. Si ergo Chriftiu lentatiu eflperomnia piofimilnu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mcncuin.
|
|
|
|
|
|
|
dme carnU abffte peccato: carnes autem comedere, aut huiufmo-
di, non eft peccatum, pro fimihtudinecomedit carnes, quod fa-
tis probabileeft,quia, c�mindomibus publicanorum comede-
ret, pro fimilitudinealterius, huiufmodicibos (refpuerenon
volt bat) fimilitudinemenimhominisomnino habcrevoUbat
abfq;peccato. Nunquidautem(non)&pifcescomedit. Pifcei
vero carnes funt. Nu n enim omn'u taro eadem caro ,/ed, dha homi-
num, alupeeorum, alia ^eolucrum, aha autem ptfeium.
Vos fiquidcm tibaria no'tra dicitisefle immunda; vfftra
vero,munda. Munditiam«nimincibi�,&potibus,&vafis,io
rebus, qux iunt dcforis atundentes, munditiam rclinquitis
intc-
|
|
|
|
|
|
Cen< f,
Luc* «�.
I/f* i.
Kom X.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 164-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tont ra Walden fes.
Interiorcm, Vndead vosdicit Dominus:NuncvosPharifxi ,q> a] '/?<*. />»'*��
deforiscfl, calicis &catini mun�atis, quodautemintus eft ve "*■ O�'«*e-
ftrum, plenum cftrapina&imquitate. Nobifcumautem, aut in 'ratIonlt ft"-
valis noitrismanducare, prophanum elledicitis. O hypocri ftiUcott« vo-
tar; nunquid Domimis, (quando) cum Pharifiis manducahut, toab efciicar.
& ad fcrcula eorutn inuitatus veniebat, vafa tamcn, fuafecum nium fc fufp�-
ferebat? dit:hjcpotiu$
Q �areautcm [al d'citishominum immundacfTccib.iria ■■ eXfct^ us e"!
Q^idaicat Wjulus adK-omanosatidiam. Sao, &� conpdomDo ta,an)i v(;t,u»
m notefit, tfuoi nihil commune per ipfum ,mficit quiexiflim.it ejuid bumaniscon-
tommuneelp, iUicommune tfi. Et alibi. Omma quidem munda funt: cefliro;r
ftdmalumcflhomini,ejuiptrcjfenikulummanducat. Etadcofdem: R'm-'*-
Bonttm tfi, non manduc*recarntm, CT non btbere Vinumi neijue in quo Prttier\
|
|
|
|
|
|
|
*0.
|
|
|
|
|
|
frattrtuutvffenditurat4tfcandilix.*'ur><*utinfrmatur. Sierg�car- \>~\ynde
nem omittitis, quarenon&viuum? Salomoncnimait: luxu lud. jngetut
riofares </?. {"bj >;»»>». Et(ubdit;/Vf inruearutinum, quandofln $*»>"» M«n»t
utfcit, c�mfjiltndutril in �ttro colortim. Ingredttur hlandt ,pdin no *'*'srcrilis e�»
uipmo mordet t>t coluber, Crficut regulus y>enena dijfundet. Et Ec caueTrc'�'ne
clcfiaftcsait; Cogjtauiin torde rneoab/Irahtreat>inocarnemmeam> bibas vinum
"�tanimum meum ttansftrremadlapunnam. Non dixitacarnc; fcd, aut ficeram,
avino. Siuiiliter& Jefusfi�usSirath : Vmum CT mdiertsapofta Habebis fili�,
tare fadunt ptpitwes. Etillud: �iligentn in V/no, noliprouocare: <:iJIUSnt">acB-
multos enim exierminaffinnm. Ignisprobatferrumdurum: fic& Mput. Erite-
vinum corda. eimNazararuc
Patct ergo, quod vinum potiusinuitat hominem ad illicita, Dei.idcftSam
quam caro. Crcdunt cnim haretki ebrietaterti vitare, quia farpe ^on'
bibunt aquas. Audantcrgoilludifaia;, quiait: hln-caaudihoc �"c/fr''
paupercuta, O"cbr'unoni'�ino. Et /ubdit de calice fapor� &� indi idem. j',
gnationU&ir<t. quoquitintbriari potefi. Ifaias�c]cnimnouitie J/a.jt.
iuniacorum, qui ait: Eccein dieieiunij teftriinuenitur toluntM >e */*'*� *�
flra, W debitares t>eflroiripetitis. Nunquid rale tftieiunium, quod c J -41""'"-*
elfgi? FrangetfurientiptmemtuumyWegtnos, Tragofqui induemdo- Quiic^t*'"^
mumtuam,tyc. Noliteerg�gloriariinieiuntisvenris, ohirctl ftment.&pra^
ci.ncque alios arguatiscomedentes. DicitcnimPaulusadRo u�agunt, d«-
manosi Qm-nonmanducatimanducantimnoniudictt. Dasienimrf mones imiia-
lumafpimpfit. TuquUtSyOuiiudKHSaltenumftruum: Dominofuopar,tur> 1,m!i-f'c"
aut t*dit. Qui]Apit diem,Domino fapit, Etqutmanducat, Domino &nequjtiafpj.
manducat. Gratitu tnimagit Deo. Tu autem quh ts,quiiuditaifiatrtm titalis (�mpet
tUHtn l O mms enim Jlubifnut anu tnburul D'i. ineft.
V 3 Audia-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 165-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'�'"� Atidiatis itcrumillud, quod ciicit Paulus adCorinthio^m-
'"*■ prima Epittola. Omnequod in ntacello y>enit, manducate, nihil inttr-
cfftKiunt pit togiinteip'opterconfcuntum. Dominitflterra,C*plenitudottus. Lt
ter lignum/ct. 'tcrunl»/' 9"'11 ^oi '►'ord/'infidehurn, Et\uUii irl; omnr,(jU�d�obk
gvti.t bint &■ appomtur, manductitt, nihilinterrogantes propter confcientiam. Siue
/» qua trgomtinducatijyfiuebibitiSyfiuea'iud'jutdfacitii, omntitngloriam
|
|
|
|
|
|
Lt.
um 'trgt fit.
bont ?4
|
|
|
|
|
|
n~i faare. Ofallaces, notate5quxauditis. Carntsomififfiirqus
rohibcntur. Vinum aute'rtjquodinterdicitur, non otni-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dicitcnim PauluszdEohe�os-.Noliteineb
h-trettci male tfl luxuria.
Std fori�tan obiicitis.carncs cfl'e immundas, fententiam
|
|
|
|
|
|
itoominutadapprobantcs Pythagorse; cuius fe�lamOuidiuscxprimcns,ait
tecutn ei o ^eucj!iintumfcc'UJei''" ^i(cnatifceracondi.InieBo<j
mnibui eicis Jcerecorporecorpm.O Pythagor^.cj
cux maudi. citis, c�m Paulus ad Tttum dicat? Omniamundamundis\coir>aui~
pofl'unt,&c�- nutii autem ZTinfidelibuj nihilmundum. Nunquidautem lcgil�s
■>.�«*M««Pujf i� Adibus Apoftolorum.qu�d Petrus viditvasplenum rcptili-
tibi quaraillis busterr«j& voxfa�aeftadcum : Surge Petre,occiLley&- mandk-.
inefcam. ca< Cui Petrus ait: Abfit Domine: cjuianunqua, manducauiomnecQm-
Ephef.r. munt O" immundum. Et voxitcrum fecundo: Quod Deus purificx-
uit,tu,necommune dixerh. O [<t] immundi, omniavobisim-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ittdem.
|
|
munda. C�m autem abftineatis a cibis ; quare non a vcfiibus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eut O- "bftinetis: Apoftolusenim hocfecit, quide fcipfo ait : Infame
roe quod m�- &~/i'i, infigoreO'nuditatt. Vos autem iitutcepamuitiplicesha-
dumcft.co. betistunicas.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
incditc.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
itumfj i�is iCfuidquidLt en-
ter faciuntj.
C A P V T XXI.
Alequidcm&peruers� opciantes inquibufdam,
|
|
|
|
|
|
:i ■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t>] TimeoHttl- g�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pxaamquoq
abuiiua, aba!iis,&cofumi,ouiciis (c videri non
permittunt. C^uis [6] hoc bonum aflimarct,
quod in lucern non procedit ? Verum eft illud;
i ui male «git, odit lucem. O in tcnebrs, & vmbra mortis ambu-
laTucs: pr�ccptum euimintelligim Dominicum, quodlcgitur
inM
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 166-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VFaldcnfes.
�n Matthzo: Dixit enim : cjuodduo t-ok'uinttnebrli,dicht in(h *t*td;re.'
mine: O"(fuodiniturtttuditis. ■p**>titAtt f�ptrte&x, Olunv.nepri- luit. *.
uati,quidoccultamini. Kihilocaitttim, <fur,d nonreuelauv. Ui Matifcj*
�tum nc c(�vob�$; ros e/fii luxmundi} Non videtur; cum in :ib
frondito pratdicetis. Sidofhina veftra filubriseft, cxcat fuj-cr
te<5la. Scriptiuncftenimin Mattlt.ro; Nonpottf�■ctititari,abfcon tin!<m.
di/uper monicmpofita.&<.Si opera veftra fana funt, Domino pa-
rcatis, qui ait: Sicluceat lux Vijha co'<sm bominthtti, C7T. Vndcy
itcrumait: Pide ergo, nelumen, yuodmite�fyrtntbr.*fiaHt.
Vos autem tenebrofi cftisr& htcntes, homincs enim nc ' em'
iciunt, qtiales fitis. quamimpij Vnd«Ltrtr«,att;>'<e'>�»iw,^«� cuc*.it.
f/?M V/ Tnonumenia,qt<tenonai>li;>renii?3- hotiincsambuUntes (upra, T, , _ #
,-. u� i n- 't > - ' ' . yn&e Vrcphet*
ne/eiunt. ld enim ad nos rctorijucre non potcltis. Hommes enim ,�ftr�e ecs dt-
plura fciunt de nobis, quam (int veftra. Vcflraautem monu futat\eutita-
menta nonapparent, quseforisfunt dcalbatainhypocrii�. Oi- hl«>dKtpii\bi
gnetnexflinguentes:Dominumaudite,quiait: /gnem�enimtt- A "'.' '"'^
tereinterrAm.&qttid'Volo.mfitit&ccendaiur. Hoc ic'ic cxdin- " "!,"
_ i-i i- \ i ■ it ■ »� mnssmiiifita-
cto, palpatis tencbras. ht vcremonumenradcaibati'.aucntcs a�cius, vtin.
&glorian.te$,ficut Pharifsusjtjuiait: Dtut[ajgrdlpui�n>?n,qunt circunu
non/urn, fientexttrihommum, raptores. inmjli adttlteii, Jicutcwdn
|
|
|
|
|
|
hl&rettct th i>n
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
hicpubltcamu.
' . ■ diitbr.lt mm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i funt: fedexterittsrtc.ilbjtihypcrij?, lue,tl. tuiJt.x'.. [a] fid.tn lid. (ent,
Citeunolpict temctlpfum homo, nihikjuc tibi atroges, qusin te funt, praEicr pcccat�ni.
Nonnc& vos Pfiarifari cfiis, hsc eadem facientes; .nee ta-
mcninhociuftificaticftis: llrutnccille. O tanquampueri fub J4/*,1**'
cribrolitcntes;putatisnc latere.1' Dominusvos videt,dicensin bi y�'je,i/u4
Luca: ^cj tflt$,qttiittflificath nos coram hominibus: Oeiu autem no tn (H, /o^.Nu-
B/rcorda\eftra. Vnde Pfalmifta : Vultut [/>] autem Dominifuptr duseftinfer-
fadentesmaU. Nunquid (non) &Ioannesin Euangelioad vos nttS «oram il-
loquiturdicens? Dikxerunt hominss magis tenebras, ejuamlucem. Z' n" uta
Erant'enim torum maU opera. Qjtiautemfatifperiratem, \tnitad tjj pet^jiojH.
iuttm, >f m.tnifffhntur lius opera, quia d DeofitntfaC�a. Et idem ; Uan.;,
Ego lux in muridum Vfni, ft omnis, qui credit in me , in tensbr'u non c] Eflu,dt >
maneat. Si ergo creditis.detenebris exeatis, alioquin Ecclefia
veftra, Ecclefia malignantium erit, & obfeurabitur.
Nec[c]Thyatirevocabitur,qu|interprctatur»�«m»rtdf<«.Ne-
<jue vobis iom^tihitfie�amatutina. Palam ergoloquimini, fi-
caito.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 167-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: loanncs de Domino teftatur in paflionedicens: Egt palam
locutui (ummundo. Ego/�mper docui itt/ynagoga, C iritemplo, <juo
cmnes ludaiconueninnt, O"inoccult o locutwsjum nihil. Et I iaias ad
nos clatnat.dicem: V<t,c\ui dicit'n bonum,m<tlum>w malum%bonum^
ponentes tentbraiin lucem, & luctm in tenebr�. Et idem:frf.^w' pra-
fundt eflUcorde, V/4 Domino adfcondatii confilium, quorum junt in
ttnebrisopera, &-dtcunt,<]uis \tdebitnot, autqtiisnouitnos,peruet-
Ja efi hac cogitatio: quafi/fiitttutn contra figulum cogitet, O" dkat fit-
dura fa�lorijuo wonfeajli me: -C7" fgmcntum dicat fatlori /«o: non
tnteUigit.
AudtteSalomon, qui ait: Sapfcntiaforb pntdkat, O" inplateu
dat >ocemfiiam. In capitttmbauan <lamitm\inforsbta portarum Vr+
�isprofert "ftrba/ua. Etiterum: Dtriuentur fontes tui foras,0"in
plateii aquas tuasdiuidc.O li;eretici,qiii in occuko dcfcrtis ignem.
Ignis invosirruet; iuxtaillud; alli^abit ijuuifmtmin fmumfuumt
tS-�tflimentafuanoncombuitntur. Grftas in linuprunas ; pcr-
foratur tunica :fcd, iftas prunaspauti vidcnr.: idc�eas (non)
commcnd.it fpiritus Dei. Propalcturerg�ignit«ne, in finuab-
fcondatur. Ignis enimillateattprc oinnibusfuum vrit pord-
torem.
Glttpdh&rctkitemporalia nonomit-
tunt> (edpoitm qua.-
|
|
|
|
|
|
�*'».
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fnuerb,'.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T XXII.
An� quidem fuperflitionis intuitu , de tcmpora-
' lium miflionc non minimum gloriantcs, deeorun-
poimnG of- S^h^^ ^Cm amP'exatu ^cbeccnt gkuiari. Omifcrunt a-
6°n, & cura ^^^^S) n'm'uclicra»^ 11('n 'Ucr2-'abiecqruntotia,ftdnon
Trophet» di- L"apc*iari negotia. itaenim.mundanis abrcnunciant, vtaua-
cit, pars mea ritiat ob�gentur vinc�lo fortiori. Si juuper [4] enim fueris
Pomuius, ni- & mendicus, moram cum illisfacias, ftatnn cxies opulentus,
'■ ""h b° 1u'PPe*^''ucll'°ad<:rcP"fcuJum'nniunJa'1i5Mope''ofimer-
put�ft. Qaodcatur"»manusnonPefmittant "tiati. De quibus fcriptum eft
fi ijuippiam a- in Mat-
liudhabiietit("actfrDorninum 1 parse�usnon ctitDominus. [i-J Z�cLat. Noa critnKt-
eatot vku in domo do mini cxucituum.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 168-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
centra Waldtnfa.
�nMatth«o; vbitflthefaurustutUiibie�O cortuum. O cupidi Mutth f. < ..
&auari, audite Dominum dicentemin < �dcm : [a] Rfff>ic»sy>o «] credmnt er~
latiltaceeli, tfuoniamnon/irunt, necjue metunt, tacjitt congregantin*0 "
herrea, (? pater teflercceleflispafcititia. Etfubdit: Si au tem fenum ^
quodbodit tft >&■crash dibanum mittitur, Hetujicteflit : quant o �OsXL
magit y>os modicnt fidti. Ecce, quod viftum vcftitum mira cum fe pet dcfertum s
dulitstc^uiEritis. Nonne bxc omnia gentts inquirunt. no�fotitauri-
Neque[�] in hoccontentic(Us,im� vinexs&hortos.&et- "J�,�cg*".
iam domos in pignus reciperc, &, quod pudendum ert, locuios CC3ra�nca pe-
farcirenontimetis, Domino reprobante, quiaitinMaithzo;dum vetuftato
Nolitepoflidereaurum, nequeargentum, mquepscuniamin 7on'u >e- confumpta.
Prif,nonptra.minYia,nequeduo» tunica*, nequecatceamima, neque ^Uem.
r- l-L* �� !� I , ■ i- i r ■ il bl Leiimtu at
*virg<xm. fc..t alibi: TJolitetheJAun^are \>cbu thefxuros mterra, ybi J y'm^H.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arugo Qr tineademolitur ,CTf. O frattes vxorisLoth : nunquid ,e/um ttnutt,
( non) manum tenentes in aratro poft terga refpicitis ? Eftis e c-»# mex petU
nimtanquara cancsad vomitumreuertentcs. Relidaenimfe- cl
quimini. Mattbafum non Iegiftis, vbiDominusadSimonem& ?*'*�
Andream ait: Penitepoflmt: At Wlicominua, reli&U retibiti, fecuti "�t"*ea,',~a, 9.
funt eum. Es poft pufiUumYidit atios du�s, lacobum^ebtdai, CT lo n<ll�mt,tutpe.
anncmfiitrem�HScum'^ebedtcopatreeorum,reficientesretiafua, & dejfoloDti*.
"�ocauit eos. lili autemflatim rdicii-i rttib�s (ppMri, fecutifunt turn. m-re r«»««-
Vos autetn �coiiiterfo, Chriflum relinquentes,fequimini re�a.tur-
FilijenimScfibaf cftis: cuiMagifterdixitin Luca; fulpes foueaf %*"e, ,'f'
h4bent,O"velucrescxli, nidos,�"c. VbiDominusficrcrpondet: �,af^,y.
(Filttuat4tcmhominisnQnhaber,y>bicaputjuumr�clinet.)VosCiqui », Pet. .
dem mucatoria habentcs, cilicium&cinerem derideris. Cili- M*tth. f.
ciurotamcn&cinisaDominoapprobanturjquiaitinMatthsro; luc*- }
Vtt tibi Corcxjtim, >.f tibi Beth/aida: quia, fiin Tyro �* Sidonefaflx
tffnt\irtutef,qu<tfa�lizfuntinyobisi oliminc�nere&ciliciQ poeni-
tentixm fgijjent. Vos,nee ciljeium neccinerem recipitis: nee eos,
quirecipiunt,fuftinctis. Vndcilludadvosdicitur: Progenies y>i- M*tth\ n.
perarit>n,cjiiomodoputejliibonaiocjUi; Eti�ud : Ex~vtrbutttiscon- il»^ent'
demnaberif.
Omnia ifta vobis dicuntur: quia, in raercimoniis fo�citi
eftis. De qua folicitudine legiturin Mattha:o. Solicitudofeculi Mtl '*'
iftius, &faUdcia iii�narumfujfocat >erbum, C?finefi~u��u effiatur.
Non legiflis de femme, quod cecidit inter fpinas ? O iroperfcfH, L!iC�-*'
auiite Dominum, qui ait: SiYuperfeSm ejp, Trade, & y>ende,cju<& Ma" ' 'f%
X babf�,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 169-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�hnrdtts
,& d* fduptribm ; & >mj, fecjutrt mt. Nondiim Ottvni*
|
|
|
|
|
|
quomoao perrecu enis t icitisenim, quoa f
i l'b "*#f fi^Cltme^umPtrfortmtnsctutranfire,<]uamdiuiremintrartinregnum
t.Saut&n»». ctlorum, NullomodoPctrumimitamini j cjui ait; Ecctnos rtli-
ia. erfecutifumtute. Poteftisne Dominumfeciui
|
|
|
|
|
|
M
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ut mitigeer* pdliparij pellibus oncrati ? Vcr� de vobis difitiuin Mattharo.
P*"'J} 'am Muh' 'm nomine mto �enimt, dicintes, ego (urn Chnfftu, & ftducent
Vum'VrJpheu* mu^tos' 'Vndc bclla, fcditiones, & fames,& peftcs quocunque ic-
4$cctt>crvBt. ritis, vos fcquuntur; & �virtutcsDeifugiuntalocis, in quibus
M+ttb. 1^. habitatis,Matthxo atteftance, quiait: �t non fecii ibi yirtuttt
\>]s*ddicunt, multxs^propterincredulitatemeorum. Oincrcduli:nondixit,pra-
fusd Dimn>*> ptcr maja corum OpCra: (C(^) propter itrered ulitatem.
^p*tum"ftd il» Otimidi; [4] necetiam caftrorum munimina reliquiftis,
c*uf* tim*ri*; Nonne, fipci feftacharitas in vobis efllt, vbiq; tuts t<P:tis. Li-
tiiii iidiraertt uuet, de vobis cflc fcriptutn. Illic trepidautrunt timore^hi non trol
ideU S^ffii: umor, Qu^ibusdicit DominusiiiMatthjEo; Nolitetimereeos,ejui
fyde i/a. Ake. pM occidunt animam auiemnun pof�unt occidere. Nonne duo paf
det Dominus _ ' �- .... ' " , r r ' '
niibcm & in Pres alr teneunt, & �nttt ex iUu non taaetjuper terrampne patre Vf-
gtedietur M- flro,multitp*jjeribtumeliortstflit>ot.
gypta,& mo- Firmiorquidemf�it Daiiid,qtiiait: �omirnu nihiadiutor,
pcbaatur fi. mn ttmtlOi quidfaciat mihibomo. Et alibi: Non timtbo milliapopu-
°� licircumdtmtisme. Paulusautemtanquamtimidusincaftrisnon
VM. ij. latcbat, qui ait ad Hcbrxos : Exeamiu igitur ad eum extra tafir*.
Ma/th.ia. VndeSalomon:/«/?/« <]uafileolcyonpdensabftj;terroreeri!. Qua-
Ffitt.il?. re autem non complctis parab�lam -hominis inuenicmis tiie-
P/tl.j. faurum nagro: qui, fragaadiotke/aunl/endiditomnia , qugha-
- *'?.' F ■ buit; er emttagrumillum. Et parabolamncgotiatotis,9«)<j«^«nf
im»ius,actni- bonasmargaritas,inuenit"Pnampreciefam,&flatim�endidtt tn'wcr-
ne pcdcq�cte./vC^froire'xm. Nt;chanc,nccillamcompletis. Non cnimcfKs
Matth. 3, il[j9dequibusLucasait: Et[ubdttflis ad terramnauibuj rtli��is 0-
Matih.+. Tnnibtu,fcnttifnnteum.
|
|
|
|
|
|
Luca �.
|
|
|
|
|
|
|
Def«ic»te3uternad teloneum nonlcgiftis ? Dequo, Lu-
casait: Helifiii omnibusfmfcnsfecutttsifteHm. Similitcr &deZa--
ch�o.quidiinidiumbonorum fuorumdcditpauperibu$,&)qiWB
fraudauit, reddidit quadruplum. O fer�i nequam; cuius eftis-
'"''■" difcipuli? Antichrifti. Non cnim Chrifti; quiaitinLuca; Sic
erg»omnis ex \>obis, <}ttinon remweiauerit omnibui, qux pofiidet, non
■pottftmemcfiedifcipuit»\ Qnodvltra? Creditisneduobus Do-
minis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 170-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c ontra VFaldcnfeSi
wnnis feruire? Deo & Mammonat? Ideo dicit vobis Domtnus in
Matthseo; Nolitefolicititfjeanimx>tflra,quidmanducetis, EtIo- M<ttib.t
atines; operamini aoncibum,qutperit: fed, quipermanct in\ittm l"">- «�
«ternam.
Qmd de cibo dieam ? Et in verbis cflis abundofi vanis, ma,-
ledicis, & ctiam cachinnofis, quodprobibet Mattharusdicens:
Suautemfermo fejlereii, efi,non,non,quodautemhts abundantiuf
tfi,<t maloeli. VndeIacobus,&'quismticrbonon offtnditjucpet:. iact
fti�us efi >t>.
Omalcdomeftici, tantum ad domefticos veftri fidci opc-
tantes:intdligitePaulum,quiaitad Romanos:Sitfurmitmimi Rom
cu>tuiu,cib»i�um:fifitif.potumda��i. Et ipfe Dominusin Eu-/.Wf<j^.
g.ngf lio: cijm quisfeccrit conuiuium,coecos, dc'oilcs, daudos
vocari prar-dicati nonamicos, aut parentes, i,a cjuibus (pescfl:
niutui? Licet alibi dicatur ad Galatas: Ergodumumputhabtmus, ,
cperemur �onum ad omnes, maxime aut email domefttcos fidci. Hila-
rher ergo omnibus dzre dcbetis,hilarem tnim datotem diligit Deut, t c ..
Vndeillud; (jui mifertturin hilaritate; quipraefl, in foluitudine: Rt�M,
Vosautcm nihil datisifed,folicit�mundanaacquintis.Demun-
danisaiuetn in quibusfolkiti tflis,dicit Paulus adPhilipp. Pro- pbiGt, ?.
pterquemttnniartettimtntutnfeci,&arbitrort>tflercora. De fter-
coribus ergo quare foliciti eflis f Scriptum eftenimadTimo- i.Ttmttk.t.
theum. Nemo militant Deo, implicat ftnegotijs fecularibtu. Et ad
Corinthiosak: Nontnimquxro, qu<t>tflrafunt,/id'Pos: praemo i.Ccrin.it.
«uit e.nitn eos fic; (icut egentes,multos autem lacupietantes; tanquam *' Ctr'f%
nihil hihentes, rjr omnia po/sidentet. Vos autem �conuerfo: Q-
mnia poiTidttis, tanquam nihil habeatis,
Nuaquid autem (non) in Adtibus Apoftolorumlegimus;
Qmnes etiam, q<ii credebant, trantpariter, CT habebant omniacom-
munia: poirdTionemSc fubftantiam vendebant : & diuideban:
illaomnia omnibus, proutcuique opuscrat. In vobisautcm,
qon om niacommunia; quidam enim plus; quidam, minus ha-
btnt, cum nihil habere debcatis, tcltq Petro, qui att in A�t.ibus ASt�. y
Apoftolorumdefe ipfo, t^irgentum C7* aurumnoaefimtbi, quod
autemhabeo, hocttbido: /nncm'mt lefuChriftiNanarenifurge. Vos
autem prupria habetis, &c d'ic'itis; hoc efi meum : quod cftcontra
illud, quod in Apcftolorum Adibus legitur: Mulcitudtnb autem
dtntmm, ew cor >n«Wi C?" anim* *»n*,&c,
X 5 Kift-
|
|
|
|
|
|
V �
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 171-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrardut
Nunquid(non)mercatoreseflis: tamenin Apocalypfile-
* fnmusiCeciditiCecidit Babyion magna; Etfubditur: Mtrcatorester-
r*dey>irtutedeliaarumeitu,diuitesfafliftint. Et paulo poft: Ne~
|
|
|
|
|
|
ibidem.
|
|
|
|
|
|
|
gotutoresterrttfl-buntf&lugebuntj�tperillam : cjuoniam merces eo-
rumnemoemetatnpliui.crc. Quarecrgoin totmercaturisfoliciti
eftis: Scriptum eftenimadTimotheum. Habentes autem alimtn-
ta,&quibns tegamur, ha content!famw. Nam , qui "Yolunt diu�tit
fisri, meidttnt in ttntationem O" Itujutum diaboli, O"c. Item audite
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�.Ptt.t.
F film- it.
f reutri.'».
Ie.ui 4
lf*.S>
ihsdtm.
|
|
Petrum quiait: Omnemfilicitudinem Ireftramproiicitttes in turn:
quonium ipftcura efl de t>obk. Solicitudinem ergo abiiciatis, & di-
camcum Pfalmifta; �eminus pafcit me,ty nihil mihideerit, (pc.
Scriptum eftenim; ttonaffligttDeiu fameanirnamittfli.
Nunquidautem muiterSamaritana, cumei Chriftusdice-
ret ; Ego fum, <jui loqttor ttcum ; reliquit hydriam , cuangc'i-
zanseuminciuitate? O hzretici, non hydriam relinquitisj fed
domos f�perdomosxdificatis. Vndelfaiasadvosclamat: r«e,
quiconiunghudomumciddemttmi&'agrumadagrum copulat�. Et
iterum: V<x,(]uitrahitu iniquitatem infunkulum tanitaiis, C cjuaji
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ymculumplituftripeccatum. Va tjhi dicit'umalum bonum, �r bonum
malttm, ponentes ttntbrasinlucim, CT lucem intenebras, ponemes
- -, . .y amarum[in dulce. O" dulctinamarumiO'coramy>ol>Umetip/�spru-
fent i. Hitreti- dtntes. Ver hoc radix eorum fauiUa erit: abiecerunt enim legtm Dti
ei inuic� funt txtreituum, & ttoejuium faiBi /fiael blafphemauerunr.
diuifi : fcdin- Quareautcm [aj veftracommunianonfunt, c�mdcla'ro-
Bdiierfitatem nibusfcriptum fit : Sortemmittenobijcum; marfupiumt>numfito-
c�e | . mniumioftrum. Qiiod vcro babet s, abfconditis, & potiusen>i-
Prouert.i. ' *is> qnam vcndaiis. SedaaditeSalomonem. Q«i abfconditfiit-
Irouert.u. menta,maUdictturinpopnlis : BenidiBioauttmfuper caput y>enden-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
T
men fcriptum efl: Bonus rtlmtjkithxredeifilios, fJT nepotes, t? ctt-
Jiodiiur tuft'vfubjlem�<224d04eccatoru.
Trnttrb.t4: Paupcnbusetiam nullatenus fubucniti*; c�midcmSafo-
Pmuerb.'p. mondicat: Qt<imi[ireturp<tup{ri,beatuierit: Etiterum � Fcenera-
turDomino,cjuimifertturpauptri-, C Yicifiitudintm fuam reddetti.
Fmuti-t.it. �t idem: Qui obturat auremfuam ad clamorem pauperu; ©� ipficU-
mabit,& nonexaudietur,<juiautemiufltu,tribuet,&non cefpibit,E.t
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttiHtrb.)0.
|
|
idem: Mendidtatem grdiuitiasne deder'umibi; tribue tantitmYi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sui mto ntcejfmai Ne forti puur at iu Hl uw ad negandum : &di-
tam,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 172-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'~
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CMtr&VValclenfes. jf?
tam, quh tfi Dsmintts ? <tut ege(late cempulfus, furer, &� pmurem
nomtn Dei mei.
O miferi, nunquidfa*perecordamini, tyioAomniffdriuas. :
Vos tamen in illis, quas funt vanitas, de mane vfcjue in vcfperum '*/»*'"*'�
inftudctis operofi. Man� furgitis, vtvanaoperemini: Ecvos,
nunquid (non) vani eflis ? bonum etcnimfoenusrelinquitis.
Pequofcenorelefus filius Sirach ait: Qhi facit mifencordum, &tltf.tt.
fcener�turproximofuo. Conclude eieemofynam in manupjuperis , & /*'*f;w-
hicpro te txorabit. Et idem: Q»i aufert infudorepantm, qua(i occi- '"
dit proximum fuum.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cProbatio, quodtpfifi
rjulhaltj,
C A P V T XXIII,
Vnquid autem (non)tanqu3mfures&L3troncs /«*». pc.
in ouile veniunt ? fc quiiiem Vhrifti Aportol�s
nuncupantes, fub hypocrifi fals� fibi adferibunt
nomina rEosautem hfrcticos,veronominc,poP-
fumusappellarc. Paulusenimcos nouit&pnno-
oit di.ens ad Timotheumin i. Epillob :Spirtttaautemmanife/l� uTtmeth.4
dicit: qu ia, in nouifiimh t�mfroribui dtfeedent quidam afide, att enden.
tes[piritibia erroris, C?"d�flrinisdxmoniorum : inhypocriji [a] lo
dacium , ZT cauteriatam habtntes fuam conlc
|
|
|
|
|
|
*'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
prohibtntittmnubere,abftinentium a cibls,quosDetu(reattitad per ne"*mUnj ^S'
tipiendumtCitmgratiarumaflionefidelibuitCrhis, <jui cognouerunt Meodacium
"peritatem 1 qtt�-A omniscreaturaDeibontt',^nihtlreiic�endum,quod?�ofa\uKs-<ie\
turn gratmum aBionepercipitur. Sm�ifcuturenimper Verbum Dei eommodoaK-
Vorationem. fte'trkesYn"'
Etiterum ad Timotheum in fccundaEpiftofa : Hoe autem odo ci|x'"tQnJ
fcito,(]uodinnouifiimUdiebminfiabunttempordpericulofx, &erunt Pharaoni fal-
hominesffipfosam<intes,cupidi,elati,/uperbi} blafphemi, partniibuf fum> profiliis
non obedientes, ingrati}fcelefli, fine affeftione, fmepace.criminatoret, H
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
quod fit ioco,
qwod non fallit :fcit enim illc,eui dicicur,ioco dief. In his cft culpa^fed non magna.Men-
dacium exmalignitate , quod furamopere caaenduineft: Vnde; Perdcsomnes, qui lo-
quuntur mendacium >fc�ic«talc, vbicordupleitjcutninremionefallandi ,�1 hypocufi.
u Ttm*th. j, '
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 173-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a T Stit* *« incontintntes, immites,fine benignitate, prodihns, pvoterui, tumhfi,,
%>tti-tM nobit toluptatumamatores magis,ejuam Dei,htbentes fpeciem cjuidempie*
ttur; tatis, Virtuttm autem eiut abnegantes: Et hot deuita. Ex hit enimjunt,
fumvtatt tji quiptnetrant dumos, Vcaptiuas ducunt mulierculaf.oneratat pecca-'
dorui in lum- '. ' , .. , 'r, .. r ,.r ' ,
itat � H* tUr ?"* ducunt ur Tpatijs acjiderus, jetnper dijcent es, C nunquam ad
tecicorum oe fcitntiam Veritatis perucnientes. Qutmadmodum autem temnes CT
caf�onepropa Mamliresrejliterunt Moyfi: itahitefiflunt'perttdti; hommes corru-
gati fuut do- ptimentt,re[>robicircafidem. Nondixic^circao0«r«,inquLbusvir.
�oreunSdc:dcQturdori �
|
|
|
|
|
|
V.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Et pcc accu-
nmiationemhzrefum.Ecclcflx Magiftti ereuerunt: ficutcnimexercetur pactcncia wm
tcnuturgladiis ,iw exercetur fapientia, c�mtentatuc veibis.
Omnia autem Capkula, quaepraeJiximus, fuper cos pof-
*t V-J* funtincelligi. DeeisautemloquiturPaulus adEphcfiosdiccns;
Molitc communicareeptribta infruffittojis tenebrarum; magis redar-
m.Ttmtt .r» ^u-{e.^uxm-mmoccultofiunti<tyipfisjurpeeftcrdicere.Etiterum
adTimotheum in prima Epiftola; A cjuibta quidam aberranter,
tonutrfifuntin \>anilvquium, "Potente; ejje legis doflores, non mte�i-
gentes, netjue tjua loquuntur rneque detjuibas af firmant. O ftupen-
dum jlfcctfalfi (Int, defalfitate tamen audiuntur, tcRe Paulot
qui loquitur ad Timothcum in fecunda Epiilola dicens: Multum
enimprejiemnt<tdimj>ietatcm ; &fermoeorum,y>tcancer,ferpit. Et
fubdit: Mali autem homines CJeduflores proficiunt in ptitu errtut-
%.Cermth. ir. tes,Crin erroremmittentet. EtadCorinthiosinfecundaEpifto-
b ] f ode Greg. ja_ Eiufmod, pfeudo3poftoli, cpirarij dolofi, [b] transfigurantes ft
tn Mor*. Ami ^ Apo^iot chrifli. Et non mirum: tpf�autem Satanus transfizurai.
ei lob) qui co- il *
fuleotes inuc- fdiAngehr* Ihcu.
Huntur, barre- Nunquidnou&fapientioresfibi applicant, &conducunt,
ticorum fisju- vtmimis fapitntes faciliusfeducant, teftePaulo;quiaitadTi-
tam etpti- raotheuminfecundaEpiftola.Eritenimtempus,<timfanamdeflri-
inun ,q , namnonfubflinebunttfedadfuadefideriacoaccruabuntfibimagiftroSp
letuii, at;unt prurientes auribus;&i�eritatequidemaudittimauertent,adfabu-
ncgocium (e- la autem conuenentttr. Si autem Chrifti funt, quare Chriftutn
ducendi. non prjfdicant, vbi, Chriftum de Virginc na^um a mortuis fur-
i.TiMHk,'. g�re non creditur? ficut Paulus facicbat; qui, ait ad Romanos;
$ieautem pradicauiEuangelium, non, t>i>inominatU4efiChrijltis, ne
fuper alienum ftmdamentum adtficarem. Ipfi autem fuptr alienum
fuadamentum idiiuarenituntur.
■-..;■;., Seipfot
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 174-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
toHtnWA�dtfifis.
Se ipfoscmmiuftificant, &commendant,proutp«(runt3
ifcd ftultum eft& inane. Vndc ad Corinthios infecunda Epifto-
h: Non enim, qttif�ipfum commtndat, illeprobatu! efiyfidqutm Den*
commendit. Etadeofdeminprima dicit Paulusdefeipfo* Kihtl
enimmihiconfciuj fum,fednoninhocmfi(ficattu fum. Et paulo poft
(ubd�t: GratiaDafumid,quodftm. Ipii autcin ab hutnanodie
nolunt iudicari.
Nunquid ctiam tlicunt, quod P.mlusin Epiftola adTi-
tum oflendic ordinationcm Ectlcfitc corum? Cedibidemdicic
Paulus; feruos Dominkfuii fubditos efj'e. Ergo in eorum Eecleiia,
quidam funtferui,<juidam Dominii ciii Dominus adueriatus
inEuangciiodiccns; lamnondicam~�osftructs'. cjuiaferuuinefrit,
tjuidfaciat Dominiu tiiu. Pojautemdixi,arnicos,c]uiaomnia, qu<�
audtuia, patre meo, nota feci t>ohis, O iniqui; Vocatis ncieruos,
quos Dominus vocatamicos? Pa«Iu$ autem & fratrcsadPhi-
k'tnoncm, diccnsde-Oncfimoacolytho: 5/ergehabtsmefvcium,
fttfcipt illum, ficut me. Quarc ergo arquanimiternon fufcipitis
pauperem, vt potentem ? lacobus in hoc vos accufat die 'ns: >Et.
enim ft introierittnconuentum �tftrumyiraureumannulumhibensm
t>tf!ecandida; Introierit autem pauper, in habituf�rdido: C7* > inten~
dut is in turn, ijui iniutus e(i VefteprtecUra, & dixeritls ei; tu /ede hit
beneipauperiautemdicatis;tu, flailiic,out ft�e fub fcalitio pedum
meorum: NonneiudicatifapudVo/metipf�s: & f'acii eflti indices co-
gitaticnum inicjHarum. Et paulo poll ai t: Si tutter»perfbntH accipitif,
(^a^j ptccatum operamini, redarguri u lege ,tanquam tranf^rejfores.
Nunquid(non) & IoanncsintroitamEcclefiacvdbisin-
tcrdicitjdiccnsinfecunda Epiflola; Siquittenit adtos, tykane
doElrmum non ajfert; ( de do�irina dicit: quod dile�lio proximi,
non efl: mandatum nouum; ffd, in Veteri lege datum) nolitt re'
cipere eumin domum, nee aueei dixeritis, <jui enim dicit illis, aue,com-
municat operibiu illorum malignit. Etludasin Epiftoia, vos pi unes
accuut, qui aft : Deprecans conctrtari femeltradita fanfiis fidei.
SHbintroierunt enim quidam homines,(juiolim defcrip�fttntin iudich,
Deinoftri gratiam transferentes inluxuriam, %? folum dominntorem,
«grfilum Duminum lefumCbriftum mgantes. Et poft pufillum ait:
Similiter �7 hi fomniantts, carnem ejuidem macuUnt, dominationem
autemfpernunt, maieflatem t>ero blajphemant. Et iterum ait: Hi au-
■tm, quxcunijtte ignorant, bUfhktmw, ^utmcunque autem naturali-
|
|
|
|
|
|
n.
1- Cermifi, 4.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Non confidt-
res perfonam
paupciis > nee
hocoies vul-
tum potentis.
l.Tftfi. ic.w,
lud.iotftfi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 175-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16S Ehrardus
ter, tanquam muta animalia, norunt, in hts lorrumpuntur, Y& iWu.qui
in V/d Cainabitrunty &errore Balaam mercedeconfufifunt,gr in ton-
iradiflione Choreperierunt. Hifunt in epul'uftis mtcuU, conuiuantes
fine timore, femetip/o paftentes, nubes fine aqtta, qua i '�entk cir-
cumferuntur} arbores autumnales, in^ruBuoft^eradictitf^bii mortutt,
C7*c Prophetauit autem de hts fepttmu* *b AdamEnochdicens: Ecce
i n ,'t l ~*enit Dominusinpmci'umilltbut(u'ufauoreiudiciumcontraomnes.,0"
aj ilitt%(tn ub, . ' . j ., ' .. . ■ _ .
Qiii 2\xi�[antart>tienfomnes'mP'ofl^eam^'"Ult opeubtatmptetatueorum^ htite-
hj;retici. ulfi rum: Cosaratmcfiarifiimi, memorei efton�erborum tqu*difla/unt
qui cclidla Dei ab ApoftoUs; qui dicebant, quonium in nouifiimo tempore Ireniunt iliu-
Ecclcha, pn. & fecundumfuadefideriaambuUntesinimpietattjiifunt,quifegre~
uataseleaerur r *\'r �> / /> � � ; / »/ e, ' &
focictatcs &ant La \leinetipfQS,ammttlei,lptritHmnon habentes *(ancium.
i.'oAn.i. Nunquid autcm chcitis vos exDconatosefle, quodfal-
h]r»dcinlib. fiimeiTeprobo. Peccatumenimnonhaberttis,nee,ctiampec-
lo'o ■. Ecce, qui carepofletis.vt loannes teftatur in prima Epiftoladicens: Qmnls,
erin uur ei, n o ■ q(0 ( f$ peccatHm mn facjt. quoMAmfemen ipfitu in eo
in Aneelisfuis m*net> O" nonpoteftpeccare, quontamex Deoettnattu. Siautemdu
repetit praui- xeritis,quodnon peccetis,audiatis,qaodfequitur. Sidixerimus,
tacetn: quan- quiapeccatumnonhabemuj,ipfinosfeducimui, C?"[b]>mr<Mm*o-
to maeis bil non eH. Qupmodoerg�eftisex Dconatif Vndc & Salomon
i» qui a i Qt. Qj�fpQtt{idicere,mundumtfi<ormeitm} puriutumA peccatoi
uru domus � ,■ ' vt vt i- -n- i -i i
quia,dicerctur;Ncmo. Nonncexnobisexutis,dequibus loan-
nes. Ex[c]nobii prodierunt, fed non trant ex nobis. Nam, fifuijjent
exnobiftptrmanfilfenfptiquenobijcum. Eflis enim tanquamcor-
t] rnde i/�d. ujab arca exeuntes , & in arcamnon rcdeuntes vt.columba.
tSUSvnum Vnde Paulusad Laodiceafes de vobisait: Qaudetein Chriflo, &
funt. Me, quia prasaufte fordidos hommes in /«rro.Magis enim intenti eftis iucro,
nunquamfuitquambuacro. Eloannesin Apocalypfi ad Ecclefiam Ephefi:
cum populo filonpotesfuflinertmalosttytentaflieos, quifidicunt Apofiolos: O"
�■>K=>quiaaonfunt;crmueniflieotmendaces, Dicitiscnim; quia Apoftolo-
tcceUit * Dei ■' ■ . . . r r , .. , � ,� j .,
populo rum vitamducitis, r.tiubditadeos,quivobiscredunt: Memor
�ifior. i. ejio itaque, t>nde excidtr'u, (? ageposnitentiam, O" prima opera fac;
liiilem. fmautem, ><»;'o tibi,O' mouebo canddabrum delocofuo. Quidaliud
■�ftmouerecandelabrum, quam Deifaciemauertere.
Perfequentibus autcm vos dich'. fincenti dabo edere de ligno
tx. Lignum vit», eftChriftus. Vos autem prscipitantescuis,
vtBalach. Vos, fine fubftantia,vt Balaam. Vos enim Balachitap,
W Jf- '� & e%tiam Balaamitie. De vobis euim dicitur in Apocalypfi : Pu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 176-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Watten fes.
gnabo cum Wis inghdioorismei. Etiter�: Ttrtiuf angelus tuha tteinh Jfec.t,
teciditdecccloftella magna,ardens tanquamfacula Ft cecidit in tertiam
p*rtemflyminttm,&infontetaquamm,inabfinthis4m : 0" tnultiho-
mmummortuifuntfdt aquis; quiaamarx fatlxfunt. Stella magna BtitmlttaiSz
deca?!o rucns,vos figurat; qut defirmamen to EcdefiarLpfi eflis <*raco .caudi �
influmiia,&fontcsfcripturarumfan<$arum:quasprau�intd- & ttam tcl>
iigcndo, inamantudincm vemtts: dequibusProphctaait: ^f.fteHa/�. Of«-
auipotum d<tt amica (uo , mifiensineoftifuum. Et irctum: Soluti ttnk taud*
fut! quituor Angeli, quiparati trant in hordm>0' msnfem, C annumt flilUrum part
"Vf «cadsrem terti&m ptrtem hommnm. Quatuor dixit, propter t>'*h""r: 1ut*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cjuatuormundipartes, quasinlicentiamperfccutian-ishabetis, . * t�
|
|
extre-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
vttertiampaitcmhominufnoccidatis.Etitcrumlubditur: Nu '
|
|
i.ia
|
|
|
|
|
|
|
|
|
meru� equeftrh txercitiu deciesnti�ies millemilli*.Eccc numerus ve- q
fler, �iatnnaci. Et de pre ifforumproctdit ignis, O" fumut, @r lxcere,r>tpiu».
jklfiur. tmnjMlmtA
Vos quidem eftisbeffialisbensduo cortuia, fimilia agni.io J^rft^e%"ec�
quensfuutdraco: EtfacitisadorarebefliamprimairijCuiuscu- -ut ^dentur'
rata eft plaga mortis,id eft, diabolum, (iue Antichriftum. �nde /tndio <biu «e-
Vaulusad Timothcum, loqucnsinprimaEpiftoiadevobisait: leflt*nh*rere,
Hoepricciptunxommendo tibi fili Timorhee> fecundumprxcedtnttsm """"* UT
|
|
|
|
|
|
|
rum tnt/o Inert,
|
|
|
|
|
|
■tePropbetiM, Vt militesineii bonam militiam, habens fid;m, O"1 i>o- .,
■ ■ ■ j n ■ r 1 r - ■/lbae' *'
namconjcumitm, quam quidam rtpilltntescircafioLem naufragauerut. ^*BC g.
Et ad Titum ait; Hxreticum homintm pofi vaam G7 fecundam cor- ibidem,
reptionerx deuitd.fcuns, quiafuhuerftu td, quieiufmodieft, Cyc. Et '.Timoth
Iacobus etiam vos monuit, qui ait : Si qu�autemputatfereligh T>e'['
jume[p:,n<)Hrefi-':nanslmgu*mfiia.m,Z7c. Eccetaciturnitasmona-1 Pcl't'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chorum in hoc non eft vituperanda> fed harrcticorum loquaci-
|
"er.f.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tas:magi5enini garriunt, quamobcdiunt. Obedirecoimno
iunt Praelatis tioitris: dicentts, quiamalifuHt. Ignoraotautem
illud, quod ait Petrus : Serui [nbditi eftoteinomni rimare Domiriist
non tantum bonis ZT modeft'u, f«d etiam difcolU, &c. Vnde & Raba-
nus ait: Sme iu(i�, fiuemiufiiproferaturftntentiapttftoris; ohferuM-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■da eft: ne fort t cutpa, qux non fit ex op«re,fiat ex duione. Petrus ite -
|
|
'«rn
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rum ait: Paulajfecundumdatam fibi faplentiamfcripfir. Ec fequi- (OTS,/�^
tur: loquens dtlm: inquibus fiint qutdum difficdainte�e�u; -quae (untodo-
[a]mdoEiiZyinfiabiUsdepr*uantyficut(ycttterai!aiptur<U,ad(u!tm fti'" ">°.......
ipforum perditicnem, ryc. Et iterum de vobis Sybitia : (Yuarttu ?"' '*Fi*m> °-
autem/oi,(juariageneratiacfi. Eruntnormats,quQd�ciumettatw
Y games:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 177-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrardus
games: Et iiJiebta Mis txurget muiier de Jlirpe Hebr*orum,nontm�
jl/ARiA, (?f. Vos enim cflis tanquam Sichemit* , qui apu�
Iud�oscircumridebantur, nonprQpterDeum:;fedpl�opterjpo»
pulir*all�rem.
Nunquid atftem (non) & duosdicitis eflc Deos ? obuiantes
■Baruch,quidit:t�c �flDett�iwfter,?? nonajiimabitur aliw abjq;illo.
*"k 'm�-tcuU Nunquid non voseftis tanquam diues , quiinduebatur pur-
Gcrmumc* puraf? kyjjo ,t? eputabatur quottiiefrhndidhi Induimini enim
Papeuget.qu*. purpura�c byflb, id cft, * Papagen, quafi cultumhoii� vitr ha-
ftdtctii Hare. bcntcsextcnus,potius adnitorem, quamadvtilitatcm. Qmd
mos ^crtrtin. eftenim purpura, nifivana gloria ?-Nos-auEem/liccrfimus vlce-
"piitJcl-10^''^ ' Peccatorcs>vtLazarus: vlceranoftraimrute funt:id
"um, eftjpeccata noftra extcrius parent, & confeffionc dclcntur:
quia, ore confefSiqfit ad fuluitm.
Vos autcm Chriftum refurrcxiflcamortuis, noncrcditis.
Vndc vobis dicit Lucas-: Si Moyfen CT Prophetas nonaudiunt, ne-
'que,fi<ju�exmortu�r�funtxerit,credcnt. VndeDomtnusait: Si
ieatt. /. tredefetii M�yft, ■crtdtrttkforfiran ©* mihi, de me enim illejcrifftt.
Mdttk.?. Nurtquid-& vosiudiccs fa�ti eftis? Eadem quuiem mtnfura, cjua
'menfi fuerit'u, ttmttietur t>obis. Si ergo iudicatis ; iudicabimini.
Vultisnon iudkari?fcriptumcft: ejuodtibinenyii fieri,alterrne
*J' fecer�. Vobis autem iliud dicitur: r* \>obk, Scribt ty 1-harifti,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
In iai\cioSa-^yP0C**t't'''}l4't'teu*t'fmare &" aridam>"**faciatii y>numpreftly-
lom�aisChti'turn ,*>/,' cumfa�ita fuerit ,faciatti eumfilium geheim* duplo, quant
ftt figura fxiu.'Vox. Vbicunque cnitnadbypociitasloquicur,advosloquitur.
yhimtttie*im. Vos enim eftis fimiks mommiw-ntis dealbatis,de quibus Salo-
'/"/-"/ ' f- ' �on' !>*mulatorts&'ta'dldiiproHoctmtiramE)ei. Et alibi i Simula.
rum ^etttmatrift hoc eff, Ecclt/iifitiumafpeuittt, not>,<vtn�trtret,f(:d,<etinterimeret. 'Ett
I'ptufgUidta �ttlemonu, ■nuttrtn'gemnu�er* ,comfe(ta tfi: ituplures jeduBi htretic* rut/et
fbitttu Dei docente, redcuxj ad'�ertm matrem Ecdefiamf/ro tffisgementem.
toreredccipitamicam ftt&m. VndeB.loh'. Non "petattinconff>e6ht
Domimomnis hypocrria. Eftisenim vu!pe$,plcnidolis, & latentcs
infoiids, fcEtent�sinodorc,nonre�toittnere,fcdperanfraftus
curritis tortuofos, quibus Do'minusait:lte,dicitey\ttlpii�i. '�c-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!,
|
|
|
|
|
|
|
ce, eiicio d*monia,wc. Et in Canticis: Capitenobis tulpesparuuldt,
cjux demoliunSHrYmecHynAm^meanoftrafioruit. EtlefusfiliusSi-
rach: �/?, cjui neqniterhitm�liatfe, fed tnterioraeimfplenafunt dole.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ScdDcusnavLilt.VndciUudialibroiobidcDto^wrdf
|
|
V
hc�iiiism
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 178-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contraVFaldetif�s.
1lom\ntrnhypocrit&mpropterptccatapopu�. Q^iia vtajtlfai.is: Dies '>�"*� *k
Domtnifuper omnesnauesTbarfts,0'fuper omne, oupdyifu pulikt um
efi. Etfubdit: Agnitiotulttaeorum, rejpondtbife�, V ptccaium 'tidtm.
juum quafi Sodoma pneditauerunt, Etiter,um: PulcherrimijuotjHe U«t* \.
yirituigladiocadent: Etid,cmde vobis prophetauitdicens: Ertt '["'*� $'�
indienouifiimctintyeflimonvtmi!? t>fr\M\n,*ternum. Populuienimad
ifacundtaprouocans efi&filijjmendaces, filijnelfmes audire Ug� Dei:
qvi dicunt *identibt#, nolitt videre', e?a(f>i(ienti,bui,no\itezfyiccre.
Nunquid fnon) voseftis o�afuccen/*, cuitti faciesk faiie 4 �
tjuilonUerat} VospraeuiditHieremias:Etfubdit: Ecceegoiudicio Mietem ,f,
contindamtecum,eoc]uo,ddixeri4,nQnpeccaui. Etidemait: Necre- a] ,y? Nonn�.
dus [a]eis,cumlocuti fuerim tibibona. Etitcrum: Holt orarepro quam hllita*
populo ifloin bonum. Cum ieiunauerint, nonexaudiam prects, eorum. reuloquioad-
Peccatumtnim\eftrumjcriptume(i flylofnreoin>ngueadanymtino, '"nguut: c
Sicut dicit Hicremias:Etxajathus yzftprplcnui eftficubut, qu*cor J;tate incipif,
nedinonpofjunt. Etvoscaltcem vini furorispropinatis., Ngn- quifalla con.
tjuidvoscftisfilijlonadabs filij R.echab, i^ot^ bibentcsyinum? fingit, faepe
Nontamfidclesjbibitiscnim. Lumb^re vcftrum computruit: ^li F*�!'
Dcntcsobflupucrunt; necimpun� , fcioenim Ytrgam,y>igtlan .
tem. InhisquidemomnibusjVobisinfultatHieremias. *Qfa- ijtm%, 4.
golidori, fcncs Chias rciidtis, quas efiis iterutncorrpfuri. PqI tdtm.t?.
luita&morticir�iim eftcfiavcftra.&abcftiis lacerata. Nuntjuid u>tr.z+.
jWtctT>8{npbisictipfitarticulusDomini ? ManefTecktl^phares} Hel"'-3S'
Mant j qttia complcbitur tcgnum yeflrpm ad maluro. Tecb.el; *er !'*
quia nuliius ponacris, &c nu�ius vaforis cftis. Pharcs,(mhd\u\Ci �^f.r.'
eilis : Vnde&Pharifei vocamim. * Locmit
Peveftra autemviaSalomonait: Efi ria, qua yiJeturho ft»»-
mi»i (i*P<t; nouifimti autem eiu4 deducunt ad mortem. Et alibi idcRi \ ^""'"�J'
Gentratio, qua f,bi rnwd*>ide:ur, 0" tamennofltft lotaa, fordibut p'^r^'f0'
fuis: gcnerasio ,v*iustxcelfi luntocu�, (Tpalpebrnceiminalttfur- ibidem.
teBx. Gcneratio jifUdeprodentibu*gUdioshabtt, &■ comnmnditmo
laribiufitu. Etidcm:Suntimpij', quiita f�curifunt, quafi ittflorum
fa�iahabeant: fed Cthoc tranijjimum iudico. Hiercmias etiameos
onagris,ideft< aftnisagrcftibusaffimilatdiccns: Oaager ajptetia
infolwtdint, in dejiderio aiymx f»<t, attrahit tentum amoritfut, Hc-
rcticus quoquein folitutijncafluetus, cumterraro non excolat,
habitat vbi fru�tus non eftj & attrahit y ent um amoiis fui. In- e
ftahtenim, non xdificant. Contra quod illud; Scienti*ir>fl*t, r.Ctrimth.t,
chanitu Vero adtficat.
Y i Quad
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 179-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
thr&rdtts
d fcripturs, Jpiritaliter dcbcant
wtelligi non ad litc-
rarru,
� A P V T XXIV.
Via aufcem fcripturarum hta depingiturarea ; noni
fol�m latitudinem mirari fufficit; fed, profundum,
Cutnfitcnim mulfjs dulcis, hixinillud : Quant dul-
t'mf�ucibusmtiielocuicttuit, fuper melorimeo. Cortex
tfd. n!' exteriusamarelck. Vnde Hictemhsait:y"erf*eflinamarhudinerrt
Vniie areg.m >ttu^mii 2sjucteum ergo oaremus; fed corticem , tanquarrt
tettura confi- nucleivcntrctn, rclcruantes>nucieumdenudcmus. Lex enin»
derat, & Ier»- cortex efl Euangelij. Euangclium vcro nudcus cft Irgis. Ta-
tamltetx Ie- men, tam in lege, quam in Euangelioeft cortex &nuclcus, quis
ftionis tgno- enim parabolas corticem elTenceat? Non ergo corticcmcom-
r»t, non tam * °
(eeruditfoneinftiuit, quam arnbiguitateconfundit; quia, nonnunquarn �bi Iherx verba
con rra dicunt, quae legentii adi A uitat e pene ttantur. Si enim ignoti hominis faeicm ccim-
nius, eot nefcimut: (cd, fi familiares«is fiamus.vfu.colloquij eoium cogitatioiiesind.igs ■
mus. ka turn �terse h iftoria afpicitur, nil aliud. quam facies videtur: fed a fliduirn te le�io-
n i-s nientcm quafi ex fa miliatitate pcrcipinius; & aliud effci quod inuni at,aliud tfle. o no �
(onati agaofcimus.
mendemus: fed cum Petro dicamas; Edijpre nchU parabolam
Mtttb ij* hanc. litera enim occidit, fpiruiaautem 'viuificat. Vnde, & in O-
MXonmbij. mnibusprimoliteram,vtpuerorumlac: Sccundo, fpiritalem
inte�eCfcurn, tanquam adultorumpanemattendamiis. Nun-
quidfempcrbalbutiemesvtpueri»nihiHoquemur vtadulti ?
De vifibilibus igitur ad intiifibilia tranlcendamus, quia, O-
mnttcarofxnurn. Literam ergo, ficut foetuim conculcemus, cum
pedibuscalceatis: quia /ptciofi font pedes tu*ngfli%<mtium pacem,
Conciilcanteserg�fcenum&pakam , veniamusadnicdullam.
Cum pater enirn operaretnrfiliis Ifra�lperfiguras.fuxta illuds
itCtriuth ie. omniahxccontingebantillii infigura; filius autcm loquercturcum
difcipulis per parabolas: & Spiritus fanftus defcenderet indi-
fcipuioshabens�nguas igneas: neceffe cft,vt figuras prjefigna»-
tes, parabolas differentes , linguas igneas explicantes} in (pirita
ambulemus: quia,ye dictum eil, f^uiiusviuificat.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 180-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttntn Waldsnfet.
Erubefirantcrgo hajrctic�inlitera, tanquamin volutabro
tai delc�antes. Sed quid mirum ? carnalibus cnim dd�de-
riisadhuc qaudent. Nos autem, unquam caprcoli, cornua eri-
gentes &facicrn , perabruptafcopulorum depafcamus : �uxta
lilud i qtn�furfum/unt,fapite,non,<}t((tfuperterram. Vtdicamus
C�ra Apoflolo : No(lr* auto» conuerfatio in txlw tfl. Ipf� vei�
tanquam porci cum roftrisinftcrquiliniofodientcs, tranfglu-
tiancvcrmic�los&immunda. Sic cnim implebitur, <juod(cri-
ptum tft in Ouidio ; Pronaque c�m fpecient animaliatcxterater-
t.tr/i, oi homim jublime dedtt. Ipli cnim bruta; nos, homincj,
Hominibus enitn dicitur : Notate verba ; fignate myflcria.
De'orutisautemdkklfaias : Canesmuti, non Valentes latrare, >i-
dentes trana, dormientts cratAtmtesfomnia. Vnde & nobis iniun-
gitur: Nohte fanfluM dart cambus : Et illud: Nttjue mutatis mar Jff,"'t '7*
garitas yejlroianteporcos. Ipilautemplus, quatn porci: minus
vero, quam alinus aut bos. Quiactgnouit bos pojjejforem fuum, 'l*-'1
V afmus prte/ept Dominifuu Ipfi autem ftabulum * perennan- * Pc**tr*»ttu
tes, prarfepcnoninucniunt, vtgunumruminentfpiritaic.
Nunquid(non)(1 Domimisc\id\xcm;Soluitetemplumhcc, io,m.t,
C7* 'm tribus ditbus readificabo Mud ; rcfpondercnt cum Iudxis :
(juadra^inta , CT ftx annis ttdificaeum efi hoc ttmplum; C in triduo
t!lud/n/titabis} Scitis,quiddeeisdico? Exfjieflate htccumafinoy cenert9, �
afini enimfunt, nihilintelligentes. Quareautem non intclli-
gunt, Propheta infinuat, diccns: Nifi credidtrit'u>noninteUige- ifag 7,
t'u. Crcdant ergo, & intelligent. Intdlc�tio cnim mercesc�
fidci.
Qaod autem Iacobus alt; hoc 0? dtemonetfaciunt �, Verum
cil, quoddxmoncsercduntDeo,(edtnon,inDeum; (leut nos
credimusPaulo,fednon,inPaulum. Occulta enim funt ver-
ba: Vnde enim occulte afcendifiet Icfus ad dicm fcilum; nifi
quia & non credentibus occultus crat: Si myfteriiun dici i'dli
iuum crat, fed occultum.
Vndelfaiasadhucclamat» Auditeaudientes,&nolkeinte!Ii^e-
re,Yidetet>ifionemt&'nolittccgnoJ:ere. Intelligamuserg�, &co-
gnofcamus fpirituminlitera; & imitemur iHum, dequo Ifaias
«it; NonJkundiimVifwnemocitlurum -uduabit,necficttninm audi-
Y i turn au-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 181-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rf# Ebrard'ut'
tumautiumdrguei. Nouit enimintctiorahotninis. Etnosmte»-
tiora liters agnofcamus: & flc bcati erimus,fi & alios doceamus�.
Difiitenim Ifaias: Beafi,qui[eminatisfuptromnts<»<7»<w,imittentes.
pakm bouis& afin'. Siccnitnquxfunt arida,tran(euntin fta-
gnum,&fitkntes.infontesaqua?um. Incuhiltbwjnejutbusprtut
habitabant dracones,orietur *»iror ��<*/<»»»/C7"/««f».Egentesautcm 8c
patiperes quaeruntaquas, & non funt. Lingua corum (ui aruit.
Imitcmur ergo illum, uuiait: Aperiamin fupinitcolitbtuflumint,
CT tnmtdh camporumfontes. Ponamdefertum inftagnaatjuarttm,O<
ttrram inuiam in riuos aquarum. Quareautem hocfaciat, fub-
dit: >f yideant, &fiiant, ttrecogittnt, &inte�igant. Rccogitatio
enim intclleftum operaturmyfticum. Vride Ifaias. luflttsperit,
t? non e ft i\m recogitet ineordt Juo.
Hier ti. Nunquid (non ) patres comtderunt \u&m acerbam, & dtntes
a ] rnde ipi filiorum obfitiptfcunt f Maturemusergo vuam , non literam fo-
t* (ummo Ie \\xattendctwcs.vtad'nojilludreferatur: Dabolegemmeamin >i[ce-
nt Lexdiuioa, ribttteornm,(!?in cordeeorum,Jiribam eam. Tune [V] enim incor-
trijilicilenten- deferj�,ttur,c�ni fpiritaliterintclligitur. Quiseitautem.quHn-
Frimfc, vtfii teliigcrenonvalcat. Umneslpeculum \_bj habemus,mquoo-
ftotic�, ideft» mniafpcculainur. Omnefeculum, nobiseftfpeculum : tedea-
iuxtaJiteram: mnsergaiuxt»ripamfeculi,noninfcculo, & pra:c!ara intuea-
Secundo tro- mur niyftcria» Nunquid tanquam boues foenum comcdentes,
pologic� , i<i fa<ai f�mmbeftialcs, ficut Nabuchodonofor f Leuemus cre� o-
raIiInfclentJ5. culosad coelum, & recuperabnnus iBtelleaum. Audireenint
Tertio myfli- dtbcmus auribus cordis, & videreoculis cordis. Vndeinfcri-
c�.ideft.iuxta pturis faepe inuenitnusitfaaW, (?,aurtbus ptreipere ; haec duo.
fpitiialein in- ycrbafimul cf�eiun�:»: Vt,tnGencfi,qu3ndo Lamech loqui-
:IIip;eotiam ^ vxoresfuas,Adam & Sellam: Audite >erba me*,Auribtaper-
intellieatur. . . r . ..... . '
Genei +. cipitefermonit mtos: quta�trum oceidt m\mntt*t*tum, O" tuuentm%
h] rndemMe. in iiuorem meum. Et Ifaias : Audite cati, & nunbi»percipe terra*
r«/.Sactafcrt Audiarnus ergo fpiritaliter, vt coeleftcs percipiarnus literam i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pcura , q
(juoddam fpe-
culutn oculis men tis opponitur -, vt interna facies noftra in ipfa videatnr,
Dcvtroque tntelleflu locjuitur Satomon dfcens: Circun<U
r ''* tasgutturituo, &� de[cnbeinubulit conik tui, &� inumiis gra-iam
C0ramDto&"hominibtu. Gutturituo, dicit; quantum ad litterae
fuperftciem ; tahulit cordU, quantum ad intelle&um fpiritaleai*
Etite-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 182-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Wnlderifts.
Et ifcrum: Fili mi sattfcultafermones mtos, inclmaaurtm tuam: cu-
jiodi tos in medio cord'utui. Domino eni�i paramus lucernam,
c�minteriora perfcrutamur, Salomone tefle, quiaitj Lucnna
Domini, Ipiraculxm bomin�,<ju.t inueftigat omniaficreta >entr�.Vn-
de hxbd�t: ApponeeortddoflrinAmmeam.ijtdtepulchraerattibiiC�m
feruaueris tam in Ventre t-ue, & redundabit in labijs tuis. Nolite ef-
fefiinplices,vtftulti,&bruri: licet columbinafimplicitas bona
eflelegatur:dequadicitur:Ejloteprudentesjicutferpentes,!!?-fun- ^ ■ .
flictsjuutcolumlfX.Et Silomon.Quiamb«la[.ftmpltcttcr,f«luM erit, freMert. jf.
iixccnim [a] fimplicitasbonaefl; fcdfliiltorumiperiicrfa. Sim- <] Multienim
piiciter cn:ra ambulare debcmus in openbusjifed non in fcri funrfimplieet,
pturis. � quireainon
* funr. r*dt de
/e^^/f»r*r:Eratvirfimplex&rcflus. Et Paulusaddifti^ulti *it: Eftoteprudentesinho-
oo,n<np!iccsautcmin \\\ :ilo. Etrv,j:im.Nohre pucri cftVrcnl�bus.icdmaiitiaparuuii tfto-
te, Vndtnonftlum SptrttHt/un�lta in celumb*aj/^Arutttfvtfunpltcttatem,mntteret,fedmi.
gne, 'itzjelttmtuftitt* tndicartt: Cm �omwttt[»tu comord^t dictin . Eftote ptudentcs,
dcuc fcrpciucs,&c.
!SedForficanvos*pauetillud, quodlegitur: qu�forwetpie~*tt"'t-
mittbera,adeltciendumUc,exprimitbutyrum:�"> (jui�>ehemtmtttpt'"trr''*''
■ tmungitiilkitfanpuintm, "Netimeattsfratresrfolummodo cre-
dite, ftantcsinfidc, ;viriliteragentes,&omn�avobiscruntpro-
fpera. Bonis cnim omnia copperantur in bonum. Qui bene
mulget, non mulgctbutyruin: qui bene mungit, non mungit
fanguinem.
Et foilltan vobis illud�buiat, quoi�fegiturin'Ecclefiaflc: &*t*foi
Nequc plvt fapicu, quant nsceff�efit ne �bftupeJioA: fed, de m�ndana
di�iutneflfapientiahuiusniLindi: qns, qua(3 vuaaccrba�bftu-
pefecre facit hominem. De qua di�him efl \Sapitntmhuiuf-,t.c«rmtKf.
mundi ftultitiaeft apudDtum. Adillam'ergo pracurramus fapi-
entiam.dequa fcriptumeft; Si/apientiamtnuocatterit, crindtna- prouerb.t.
utrU cor tuur» prudentix: fiqusfier�etmjcjuafipecuniam, er fit ut a] Sttperktt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■4u» m
|
|
|
|
|
|
|
tbefauros [W]tffodtr'uMam, tuneinte�igestimoremDei,(? fcitntium Grtgtn�
Vitinuenies,quii, Dommm aatjaptentum, C7" IXore etusfeientia V, <
prudentia. pe>
Ecce, hsc cft vera fapientia :■ fed oportct eam efFodere in K- fupetficie non
rera,ficutth�fauros effodimus in terra. Latent enim plurain iacetiqui» ia
� terius.-ficutlegimusimCanticis; QuampulchraesamicameayOc jnuifibilibi»
'jLtttcrum:Skutfragment*maltpunui,it*guit tua,abfqiieeo,quod cu> ggodtia.
\ innin-
I
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 183-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tji Ebrsrdus
intrinftctu Utet, habet cnim aliquid intcrius hoc, quod miramur
exterius. Qnideft autem intelligere,nifiintuslegere? lntuser-
go legamus, vt intclligamus.
Creditifnc videre literam, ficut pi&uram. Long� a�ter vi-
dendaeftlitera, quatn piftura. Piftara enim nudaeft, & aperta,
Litera autem vcftua& velaminecarnaliumfacrameotoruvn cir-
cumtexta: Etideo, nifivelaminereie&oadmedullani nonpof-
t.Cmmth.t. fumusintueri. De quovclaminefcriptum cft; ejnandiu legitur
a^rndstH Mo Moyfes> ttlamen fupra corda eommpofitumefi: fed, �elum ttmpli
ra.'riw. Sctl-ft'J]>"n<rt'' &medullanobiseftrcuclata.
piura facra in Non fo��cn autemfa] panes intcgros miremur,fcd & frag-
locis obfeuus menta: quodpopuluscapercnonpoteft; capiamus cum'Apo-
qusfi exponc- ^qjjs qu,t,uS datum cft nofll' myflerium regni Dei, aliis autem
te. mandend©ln Para"°'ls' Ad minus entm intcliigcntesparabolasinducimus
giutituriEcitapcrfiro'leJproueftisautem micas&rragmentacommendamus.
eftdbus.Inlo- Literam ergofrangamuSjVtaperiatur.quia^ciffiim cft vclamcn.
cis aperds ha Nihil enim aliudeftpanisfraftura.aut veltfciflura; quam lite-
lbtbctur,ficut rj�nuc|cus jntcr;or gj mcduua. Et ipfaquidemintcnorintem-
«unreft'potu*1 'a» Chrifti cflfe fudariumafleritur: Etincubiculofpiritalisintel-
Vndc filii iob'C(^u^>tanquam in monumento conquiefcit, Litera enim eft
«e$ forotes tanquam lapisfuperpofitusitidaufuramonumenti, hinc&in-
vocabant.vt defirmiffimamcomponensmaceriern.Cuierg�rnonumentuni
"�'dcrent. claufum eft, deuot�nm�, &fideliter, & puroanimo, dicat c�m
eis Fil� Ado heatismulieribiis;Qg» reuolnet ncbitUpidemaboffiomonumenti}
ftoli.lot'ores, Et refpiciens vidcbitlapidem reuolutum, & fic prrucnictadin-
populi. teriorem monnmentiintuitum: Angc�costeftesfic videbit,fu-
M4uh.il, danunH]ue& veftcs.
Cum Chrifto ergo vrqueadmonumentum dcHendamus^
vt mulieres; cum eo,iidera tranfccndamus,vt Ioannes: fic enira
permonumenti maceriemvtlynces, &perfolis radios irreuer-
beratolumine, vtaquilaDeum & hominem merebimurintue-
ri. Sicetcnim veniemus ad medullam. Sic hydria in aquofo ab-
ftemia, in vinofum demergetur temulcnta cellarium. 'Nam (ie
*byjjiu abyflxm inuocat in catanhtt8it,hoc eft,in diuinis fcripturis^
fiuemyiteriis.
Nonnc,ficutloanni.nobis incumbit fylueftres frondium
rirgas in aurum conuertere, & faxalittoris ingemmas, & frag-
mcota gemmarum, in propriam reforntare naturam. Nam fic
terr*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 184-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Wddenfes. 177
ra�nnoftrisviJcbituf fcaturirc monumentis. Nunqmd Temper
aquam potabirnus? Nunquid hydrias Temper vapidabimus in
aquofis? Altiusfigamusinfuitumacjuilarem : &fic, aauariiin
vinumcoimertemus.&byiiriasfacicmusodoriferas.Tunctnim °'t"'1
Domtnus acjuam vinumfecit, c�mpoftreTurre�ioncm appa-
ruitduobusdiTcipultsambulantibusin via ,�r incipitns d Moyfey Luc**4'
& omnibus Prophetkjnterprctutui eH iUis,tn omnibui fcripturis, qu&
de ipfo erant. Vnde& il� intbriati Tunt dicentes : Nvnni corno-
flrum arcltns erat in nobis, curn loyueretur nobk in yia,& aperiret no-
bU [cripturM.
Intcprctemur erg�& nos; & meraciffimum bibentcsvi-
rium, hydrias vTquead fummum implcamus, dicentes etim illo,
quiaic: Et calix mtns intbrians, quant prxclartu efi. Et cantemus pfat, ji.
cum Proplicta: Potafti nos Ytno compunSionis \ nonfolumcum P(«lm.)j,
Domino de montc deTcendamuSjTcdctiam cum Domino mon- �
temaTcendamus,tanquamoperofi. MoyTes euim cum paucis exa^.if.
afcendebat montem, multis cxfpcftantibu� iuxta pedem. Nos O*Ut.s.
t>ero,fii>iuimtisf]>iritu,(piritu & ambulemui; quia nos oportct co-
i'nederelibrum, quemcomeditloanncs, Scamaricatuscflven Jfcatjp.n
ttr eins. Sacra etenim Tcriptura Tpiritaliter viuentibus dulcis
cfl;: carnalibus autcmeftamara. Videamusergone innobisa-
rnareTcat, fed dicamuscumPropheta : Eloquiatuabominc, do. pftlmitS.
<juin caj}a,dulciorafupnmei erimeo. Sed charitaremoportetnos
habere, fi bene omnia volumusintelligere. Vnde Apoftolus; Bphef.t.
In charitate radicati O" fundati, ttpoflitis comprehenderecum omni-
but fan�l�, qux jit altitudo, Utitudo, longitudo O" profundum. Ne
{imus infipidi, fatisfaporem hibeamus in verbis. Infipidtas
enim nauTcam facit; & fal infatuatum foras eiicitur , & ab
omnibusconculcatur. Si autcmTaleuanuerit, in quoTalietur;"
Noscgo, qujbusdfdumeft; Kw eftis falterrx; in nobis falitis Mat/h. f.
fal inteliigamus, & fub lingus. Intueamur Dauid, qui percuflit 1, RegJ.
Edom,ideft,teirenum,& XII. in VaileSalinarum. Dauide
nim XII. percu(Tit,ide{l,duodccim prasdicationibus Apoflo-
lornmauditis, inValle Ssiinarum, ideft,in fcriptura verborum
bene Talita,perfc�hiscirepromeretur. Sic enim cumipTo Ua-
uid Sobal euertemus, id eft.vanam yetuftatcm, & Sy riam, id cfl,
f�blimes: Etconuertemus�oab,quodinterpretatur inimicus.
Scruiamus ergo mnonitate Jpiritttt, noa hyetufiateliteree, vtait
Paulus ad Koniaiios.
Z Contr*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 185-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�brartliu
Contra tos» qui dicuntur,
batati.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C Af VI XXV.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q
|
|
VidaM autem, qulra�enf�s feappellant, eoquo�
in ValU lacrymarum mancant, Apoftolos Chrifti fc
faciunt, tanquam Chrifti Apoftoloshabentesin dcrt-
f�m:&ctiam Xabatenftsz.Xahata votii\s,aui.ir, Chri-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ftiani aChrifto, fe volunt appeltari. Sotulares cruciant, c�m
mcmbra potiits debeant ciuciarc. Cakeamentacoronant : ca-
putautem non coronant:c�m Ifaias dicat: Scinditecorda TuftrU)
*f*'u . . , (? non�>e(hmenra>e(}ra. Omiranouitas. Nouum genus * Tri-
■in Leuitiet> Ie- � i ■ � i- � i "
rimui' Vcfti- r<">»0>'»w>qii1locorumvarietatesalitcr videre non pdterant,aut
nienta'veftta mir4ri, nififefingerenteiteChriftos. Scdcnt cnimtota die ante
nolke fcinde folem. Hora autem ccens, per plateasTecxponunt. Dequibus
re, ne fotte ait Paulusad Theffalonicenfes: ^Audimtu tnim inter�os quofdam
inotiaraini. St a^ulareiffquiett nihileperantes ,fedcurioscartntts. tilt autem, qui
luper omnem . _ .., _ ' , . * _.-,. *. ,, .� . ,',
csertini �tiatar Wf"10"' lunt > dtnuntiamtu, & objecramuimthrtjte Domino Ie/u,
indignatio. >' eumfilentio operantet, fuumpanem manductnt,
* %tM�»tis, Ecec,quodfilcrc,&operaricos pncipit,&fuum panem man-
TrutaDnot�. Jucare, noBalienum. Pancm enim caecorum, daudorum & dc-
■*' 'ff* 'i' biliumfibi adfcriburit,& etiam mendicorum,quos Dominuiin-
unareiubct, non tortcsautrobuitos, qui porentes lunt operari.
Yndecoscanesappellat Dominus dicens.' Nonefibonum[urnen
panemfiliotum, O~mitterecambtu. Paulus autem cosotiarinon
Ifhef.4' iubet,diccnsadEphcfios. Magisauttm laboretoperandomanibus
■*'T<rJ/* ■*. fHU�qttodbonumtft. Et ad Theffalonkenfes; Optrtmini mantbtt*
ytflrii, ficut pnectpimut >o�«, >t honefl� amiuictu ad tos, qutforii
fmt, V nutttu-5 aliquid dtfidtrttis. Vnde & in A�tibus Apoftolo-
rum legimus: QuoaUmnoninq�ietifuirnu* interyos, ntqtte panem
_ gratii manducanimtti ab aliquo ; ftdin Ubort'CT fitigationenotie tT
dieopirantei,nequemy>ejlrumgrauaremut, Etfubditur:queniawfi
'<ju'unon t>ultoperari,nonmanducet. Etiterum : Ipfi jcitis quoniam
adta,cjU<tmihiopui crant, Z? hit, qui nucum funt, minijlrauerunt ma-
mu iflit. Et aiibi in Adibus Afodolorum: Neque emmqui/quam
egens erat inter Mos: quotquot enim pojjejjores agrorum& domorum
*4rMt,>endtnies tffmbantprei�* (orum,qu<t yindcbant,!? pombane
■Am*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 186-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
centra
�nttpe&es Apoflolorum. Diuidtb�ntur dutempngulU,prout euij-, opus
vrat. Vnde ibidem ait Lucas: ieatitu efi magis d*re,quam acciptre. **«*"'� **».
Quidefl autcm, quodinEuangeliodicitur: Difcipulienim/ff<l
tuit abierant in ciuitatem, "Vttibos emirent. Non dicit: Qjtxrerent.
Operamini eig�,vt cmatis.Legimus enim; Melior efi pauper fuf
fctem fbi quamgloriofiu tndigens pane. Etfubdituribidem: Qju
opcratur terramjuam,(aturabttur panibut, <fui autgm /�&atur ucium,
ftultifiimwefi. Sed,>i<xf}ultirt�laefiinf>cuHstiM. f/-Mlt,&non'Pult p.-eueri.i\
piger: anima autem opcrantiam impinguttbitur. Et idem: Abfcondit Frtuert.ii/,
piger nmnumfuamfubafce�a; necadosfuumapplicateatn.EtheT'un:
Nolidihgerefpmnum, neteegeftmopprtmat. OmnUtnim piger femper Prouerh.ie.
inegef}*te. Dtfideria octiduntpigrum Nolaerunt enim tjuidquemt ma- prouerk n.
ntu tius operari; toto die concuptfeit & defiderat. Dicit piger: Leo efi Proua�.it,,
foris, in medio platearum occidendu- (ion. Sicut enimoftium Yertitur
in cardine (uo, ita piger in leef o fito, Sapientior fibi piger \>idetur f�- litdcm,
totem >/r« laqmntibtu fintentias.
Omnia i�tavobisobiiciuaturaSalomone,�iVa�cnf�s. Vos >
enim neq.uecolligitis.vt formica; ;nequemanibus nitimini, vt
ftcllioncs : i]U�, ctfifumminima;. fapientiorafapientibus funt,
vtaitSalomon. EtEcdef. vbiait; Dulcistiifomnusoperanti,put
parum ffmemultiim comedat. Et idem: Sunt iufli, titcjae [apientes,
{$� opera eorum in manu Dei: lic tam en nefcit homo, >trum amore,
an o Aio dignm.pt: fedin futurum J�ruamur incerta. Sed, melior eti
ean'u Yiu-tu, Leonemortuo.
De vobis autem loquitur Iefus filiusSirach dicens: Eflctu-
%tm amicttj fotitu mznfx., �" nonpermanet in dieneceftitatis. Et idem:
Melior efi,cjuioprratur, &abundat inomnibtu;quant, (jut gloria- Ecckf.it.'
tur, �7" egetpane. Et iterum: Beatia diues, quiinuentut efi fme ma Eccle/.ji,
cuU'.fS", cfuipoflaurum,nonabijt,t^c. quia, vt dieitquidam ;
Qentuquodfammartyrijeli,abftmentemejji inahundantia. Opera-
niiniergo, vt abundantes fitiscV abftinentes. Noneftenim bo-
num,eneociofnm. Dicit enim Iefus filiusSirach : Multa malt
docuitocioftrai. Etfubiit : C�my>ira religiofo trafla de(in�iitatt,
funt f�ruopigro, de operationemulta. Et iterum : Kir reffiiciens in
men/am alienam, non efi 1>tta eitu incogitatione.Vi&iis enim alitani-
mamfuam cibi$alienis, Sedlegimusinlib. Prouerb. Confidera
�itfemitM domtu(ux,{?ptmemoaopinoncomedit. Comeditisenim
fceneratonbus, quod prohibet Paulus ad Corinthios di-
l l eens:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 187-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�So Ebrttrdus
eens: Si is, (jut fitter nom'mttur, efifornkator, nut attdrtu, aut idolu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mdtth. r.
|
|
ftruiens,*ut rnAledtcw, aut tbnofiu, aut rapax, t�m huiufmodi nee ei.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�,. buinfymere. Sed forfitan gloriamini in eo, quodlegitis; Beatipau-
mf. ds jlra-pt/et jfirtiu. Sed, multiiunt pauperes, quipaupcresnonfuntin
him dtctiur : {pir�tu; quia, cupiiii funt. Multi auteradiuites pecunia,ijtiipau-
Erataottmdi- peresfunt fpiritU;ficut Abraham, lob. Pecunia cn:m, non dar
|
|
|
|
|
|
al de in
ir.
|
|
|
|
|
|
mnathominem: imocupiditas & auaritia.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
auii & arg�ti.
loan. 6.
Ibidem.
|
|
Si ver� refpondcatis; eptramur noncibum,<juiperit, non fic
ei»»dctij. Nunquidcnim Oominusoperatusdtcibum, qui pe-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rit,ficut manna ? Et,c�m de quinque panibus faturauit tot
miliia hominum,dansincrementumpanibus;"i<iieope-
raturcibos qui pereunt: omnium enim fa�or cft. Vakifne
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
laan. I».
"■ Atltr. te.
j� Timath. }.
|
|
parincari Chi ifto ? vt dicatis; Opera , <jua egofacio > ipjatrpimo-
ntum perhibentderni. Opera autem veftra tcflimonium perhi-
benthypocrifiveftre. Aliter cnim hypocritx non efletis, nifi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\>\simdirntdi qUaec|am bona pr�tcnderctisopera, dequibus mcrcedemrcce-
u�reii'ioZ^uiT^'^- ^nde&*Paulusdcvobisprophetauitdicens: Scio, cjuia
etf d/ctxs:a\ti- f °^dificeffummeum intrabuntad t>oslupirapaces, nonparcentes gre-
cunq; die co-|i. Et alibi: Hifuntquiptnetrantdomosmulierum, captiuasductn-
medcritis.fta- tesmulierculns,oneratas peccat'u : t?ptr[b~] dulcts fermones>&be-
nrai-ap^'-e"l[ nediciiones feducum corda innoctnttum. Qnanmis enim contra fl-
eritisficutDii. ^em multadoceant, tamcnqua:<Jam bonaperniifcent, vt,dum
ifa &-k*nmr. bonum conferunc,malumabrcondant,morcvcnjficorum : qui,
diumttutUme- dum vcncnaporrigunt, ora calicis mcllclinunt; vt poftdulce-
trttumpoften, dinem ad mortifcrumpcrducant. Nunquid (non) ck Virgiiius
**r-L>t-'e*"* eos3-gnouit,quiait; Qu�ltf�tliflores Crkuminafcentiafraya, Fri-
pclliciMione », ■ V ■ >■ , ■ ■ L L *Ck/ti
'fim. �'-'>/w> oputrt, fugitehtnet Ittttanguumberbi. ht Mattlirusait:
Atteri.ittectfdfis Propbetis, (juiVeniuntad�os, &c. Vndc& Cato
ait: Nulihominesblando nimiutnjirmonf probare, FiftuU dulcecnnit,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tolucrem dum dectpuaucep
***"* 'um >cu De vobis igiturnosprimonctSalomon dicens: Fitimi,fitt
nem prlmtt Mclautrtntpeccatortf ^niMtfuujtMtts. 'bed ei nos mcretncibus
tunt>\rtute■ comparatdicens: Fauiudtftillans�abiameretricis■. & nitidiutolto,
ii»rotuim»b- gutturaus; nouifiinaautemillius amara, cjuafiahfinthium, C" acu~
ft"1''*"'- ta.tiuzfi vUdiUi biceps. �titerum: Hotieapvflata.yirinutil^.gra-
_ e; ' duur ore peruer/o, annutt ocuhs , tent f.ic, aij>ito loquitur, prauo
Prot-ert, i. cotdemachinaturmalum. Etidcm: Virinicjuta laflatamicumf�um,
!>� e, , V dunt mm per \um nonbumm, Vnde Virgiiius nos appellat
D�hMS
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 188-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
centra Walden fes. 1X1
T)*n*os(!l\ccns',TimtoDaTiaosCrdonaferentes. Cnm autem Pau-
lus curiofosappcllauerit vos, voseffccuriofosnotauit. Curio-
fitas quidcm peffimum efl vitium. Semperenimcuriorusalio-
rum fa<5ta,etiam minima, fcrutatur, &fuamaxima obliuifcitui;,
vt fin&ior&infliorcxtcris videatur. Suntenim ficutDina,fi '
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\'or,i.
|
|
|
|
|
|
Jialacob.qu�rrui�cres regionis videre de(nlerans,patcrnam do :
mumreliquit, &diimalicnaconfp ceret, ipfaab HcmorfilioSi- ,
chcmflupratacft: & ,.ni(� patreirmrueniente, &frjtr.bus pu- (a ,
gnantibus,liberaripotuit.:fic5i vos curiofialienavultis videre, tjtr f/emtr\*U
id eft, aliorum crin:iaa,& re!incjui:is paternam &propriam do t(r'" G***fi
mum, ideft,p.opru crimina non eonilJeratis, & interim ab im- '""" J'1""
mundisfpiritibus vulnera fuftinetts, nu�o modo iiberati, nifi /�TrautVoi.
Deo adiuuante, & orationibus fratrum interuenientibus. Vnde ���,_
& Salomon prohibet, ncvobifcum ambulemusdicens. Nelief Prpuert.it.
fismicw homirtiiratundo, nerjueambulescum Yiro furiofo , nefort�
di/caipmitaseius,O' fumasfcandalumanimxtuit. Spina enimlicet
nongeneret vuas, tamen alicjuando portat vitem cumb�tro.
Ita & haerctici, atiquando bona docent, feclfpinofa. Vnde la '*«'�?«
Cobus ait: Ex ipfoore,procedttbentdtflio & maledifiio; Et etiam
ex malasiborc,bonusfni�iusaliquandofequiturj ficik ludas,
quifecutusert lefumcumaliis Jifcipulis: EtNabuthodonofor, D*mtl.e,
quipervrruerfum regnumiuum �cum Danielis adorarinrx-
cepii: Etlet-o,quando Moyfi vtileconiiliumdedit. Sirruliter Exod.it.
Petrus, quieftbonsarbormalumfrudum fecit, quanio Do-
ffilnum ter negauit. ScdDominus quando dixit, Arboriona,
nonpotetf mulos jrudiut factrt; & �conuerlb; ad intentionem ho-
mioisrcctirrit. Ad cor cnim refpicit Deus. Vnde& Dominus
ait: qualis trit intentio tua, tale erit & opustuum.
Etiterumotia veltra red.»rguitSalomon,qui ait: Propterfri-
gm, pigtr arate noluit. O pigri, foderenon valetis; fed mendi- Luc*n.
care non erubefcitis. Vosenim femperaccipientcs nihil datis,
cum Dominusdicat: Date, er dabitur>obis. Quidcrg� vobis Luct.c.
dabitur? Nihil feminantes,parummetctis. Auditequid dicat
Iefusfilius Sirach : Non ft porrefiamintu tuaad accipiendum, (? Ettltfc*
adridilendumcoUt&n. EtipfcDorrinusait: Homi�iiicuimuitum*-"1*-!'-
datum e ff, multum requireturab eo.
Siautcmorrnes feripturasreuoluamus, darciuljemur ma-
gis, quam acciperc. Yndepater piu^ ad filium: FilieUemoJyna li iob.it.
't i btrat
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 189-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
E&rarJia
beratdmmma.mortet&nonp*titurireintenebr<u. Etiterum: Til
li,fiducia magna iHtoramfummo Deo eliemojyna, omnibus, qui faci-
unt eam. Qui faciunt, dicit, non, qui accipiunt. Et iterum: �efu-
det eleemofyn* in manu tua, dontc inutnit� iuflum, tui tradai edm. Et
Dom�nusin Euangclio: Date eleemofynam, C7" tcct, omnia mund*
/unt>o�;V, Eccc.dedantibushscdicuntur:deaccipitntibusau-
tcm fcriptum cftin librolob: Ignis deuorabit tabernacuU eorum,
quitnunera li�enter accipiunt. Et alibi: Now accipies in iudicio per.
fonam pauperis; quia muneraexcacantoculos fapientum, C" �erba r*-
�lorum fubuertuntur. Et Salomon: Quioditmunera, >/««,Et idem:.
Diues pauperibta tmperat; C9*i qui accipit mutuum,feruto eftfaneran-
rii. Vos enimaccipientcspinguescleemofynas, cxcjccamini ab
eis,vt{msin otio&fomno. Vobiscrg�dicendumcfl; quidbic
fiatis toto die otiofi f Nunquid& vosgloriaminiin patlio veftra:
hypocrifis f Vndc & vobis dicit Dom�nus: yotfori* tjuidem part-
t� hominihm iufli; int ut autem plcn�eflis omni doLo (J Jimulatione^
Vos cnim eftis, qui dicitiscumPharifxo; Veiugratim tibiago-^
tjuitt, nonfitm, ficut cxttrihaminum, raptores, iniufti, adulttri, Vtlut
etiamhicpublicanus. In quibufdam cnim apcritis oculos, in qui-
bu&bm clauditis. Manticam cnim in prxcedenti tergo confide-
ratis,vtait Perlius.
Quatuorquippemodis tumor fuperbi* in vobis dfuiditur.
Primumcnimfupcrbit homo.c�mfeputathaberc, quod noa
babet. Sccundo, cum, quod habet, a Deo accepifle non credit»
fcd propria vrrtute habere. Terti�,c�m, quod habet, a Deo ac-
cepilTecredit; fedpropriismeritis exigentibus. Quart� , c�m
al�s defpeclis, ea fe habere putat, qux alij habere non poflunt.
Huiufmodiqaatuor fuperbix generainvobis^icut&inhaere-
ticis, habent locum. Glorificatis enirn vofmetipfos dicentes,
ficutPharif�usin temploorans;cjuiaiti Nonfum,ficutexteriho-
minum: leiuno bis in Sabbato , deum.u do omnium cju<c pofiideo.
Decimant enim multi, idefl,dccimasdant, fedgrauiora legis
omittunt. Qo^i autem humiliseft, contra, ficutpublicanus lon-
g�ftando,ocuiosinclinando,pc<3:ustundcndo,peccata confi-
tendo,iaiSantiam retunditPharifaei. Vnde quidam : V'uit[uptr-
lilia Publicani >enia.
Nunquid (non) vos eftis, dequibus legitur : duptici contri-
tien:contente eos. PaupercsenitneAi»,&hic,&infuturo. Na-
uisenim
|
|
|
|
|
|
tucd.rr.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nb>S-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pmuert.if.
Preueri, !*■
Mitth: ie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mttth. i
|
|
|
|
|
|
**
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
luc.it.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
liiJem.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 190-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u�s cnim veflra bene compaginata, minimo foraminc, in medio
marifubmergitur. Putatis enim puluerem fub vento poftecon-
gregari. Intaciemcaduntluimilcs : vos autcm f�perbi,aretro
caditis, dequibus fcriptumefb (jut<tdbieruntrttrorfumt &� ctci- '
derunt 'mtertam. Qui cttim cadit iafaciem, ibi cadit, vbi videt. " , "%' Ir
Quiautcatergo.ibijCadit.vbi non videt.C�m [ajautemitafu- �!»' Excmpl�
perbiatts, quaremendici cftis? C^u^seritis enim cibum ventris, Domini acei-
ctim cibum anima: qustrere debcretis. NonnedicitPfalmifla? pitecoiwer-
Junior f ui, st enim fin ui, Vnon tiet iuftum dereticium, &et fan tes"? '""�
' ' ' quate >habuil
loculos.rui angcli tniniftrabant ? nifitquiaEccIcfiaipfiusloculoseratKabitu». iciem-.Hi-
bsbatDoniinuslocuIosafidclibus oulatacoakruans, &, ncccfl�tatibui akoruir. (ubuc.
aicns, i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Scdobiicitis,quiaDominusdicit; Ne folicitifitu. Opigri; Mat tl. 6*
folicitudinem remouct, nonlaborem. Laborare cnim poiTu-
mus, liect foliciti noniimus. Audite Dominumin^Euangelio: «^
Quodcunque \ultis "W faciant f�hii hommes, &" tasfaciteillis. Sed M*tth. ?l
hxecharitasin vobisnoneftmutua. fndeO"tob'u dicituraOom/- ***«*.<*,*.
no. Ommhabenti dtbitttr, U" abundabit: ei auttm, qui non habet, KT
quodYidetnr habere, aufereturab to. Vicietur enim in vobis qui-
dam fan�titas cflc , fed potiusa vobisablataell. Aliudcniniin
ere: aliud in cordc habetis.
Vnde Hicremias de vobis alt: Sagitta "�ulntrans lingut torum: Hier f,
delum lucuta tfl in orefuo ;pacem cum amico iocji�tur, �7" occultepo-
nitinfidios. Eftisenim ficutcalamiintusvacui:deforisapparen-
tes fandi per hypocrifin. De quibus B. lob ait: Sub \rnbra dor- /fi ^
mit in feertto caUmi, in loeit bumentibtii. De quibus di�tum eft, l
VirxaSodomot:im\itis eorum ,&jiropagoeotnmex Gomorrh*. Vu&
eorum,\uaftllii,butrusamarifiimu*. Fildraconum'vinumeorum,&
furor afttdum infanabi�u. Sicut cnimxluxivefterdiabolus,mal�
interpretabatiirfcrjpturas>c�mdicebatfcriptum effe de Chri-
�o: Angelts fu'umandauitdete, >f cufloditnt tetnomnibus t-iiituis.;
■ in manibtu tollentte, crr. deberet cnim potiusdiccre ; fnperaf�i
dem C7" b&lifcum ambulabk, C7V. De Angelorum auxilio, tan-
quam egcret, locutus cft: de fui auteraconculcatione,quafi ter-
. giuerfator, tacuit: ita &vosverlip�lles eftis ferjpturarum: ficut
olim ludari,maleintilligenteslegtm. Dominusenim, cum dctlif� Dtuta,
■ fetlcgem Moyl�, ad extremum intulitde mandatis : Ligabu eam,
iin manu iua}Z7(rit immattt nnteoculos tuos: quod cit dicere; Liga-
ib�m
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 191-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bis in manu, operando fint t>ana gloria :& fint ante oculos, id ef�, no>
(fte& die mcditerisin cis. Pharikn ver�decafogum lcgis porta-
baut fcriptum in chartula, facieotcs inde coronarn in fronui ha
&>.fii, portanttextumtnmanudej>ollice': cordcautem negant.
Male intelligentesillud, quod Dominusait: Om»i*operaft«if<*-
ciunt t>npide*nturabhominibu4. Vndeilludad vosdicitur: Qj^i
"Pos felices dicunt,inerrorem Vojmittunt, C7"centurbant femitimpe-
dant \>e/�rorum. Auditealiquid,quodclamat fcriptura: Q«««-
aderitfuper Lipidem confringetur; Jupe r cjuem 1>ero cecidtrit, content
turn, Peccatoresquidemfuper laptdemcadunt, Scconfringun-
tur,nontamenomnin�conten.ntur. Lapisver�iupcrh*rcti-
coscadit; & omnin�conteruntur.
Siautcmincaftitategtoriamlni.auditciraiam./Vonrf/Mf Ett-
nuchtu; Ecceegolignumaridum: Vosautemcftistanquamanguis
latcns in herba viridi. Qojd ergo g'oriainini ? Ecce Salomon
ait: Gloriam fepitntes pofSidtbunt: ft uitat urn autemexultatw, i�no-
|
|
|
|
|
|
M*tth.zy
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M�ttth, n.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IJ*)*, ffi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TroHtrb ji.
|
|
minia. Sed.vt idem ait: QmnisXia'\>irire�ia[ibi>>idetur y appendit
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�utemcordaDominus. Veftracnim via, viam��erisadulterae eft,
qus, vtdicitSalomon, Camedit,& tergensos (uumdtcit,nonfum
Frouertj, operatamaltint. Vos autcm,< �m ftulti fnis, llultitiatn non agno-
teetif,}, icit�s. Vnde Ecclefiaftcs: Sed&inYiaftulttuambulxns, c�m ipfi
1 c r'x'i'i '"f'!*'*"5' fi*t ohmftulta xftimat, Scdipfe Dominus vos agnofcit.
_ , qu,j, 'J/nde Iefus fities S'rach. Nefuerk [a ] bypocritain conffnfiu bomi-
critaeft,mor- num, O"nonfca-tdali^ruinUbt'u tuis: \treueltt Dttu abfeonfatua:
tuuseftt quoniamacceJsiftimaltgn�adDominum, �7 cortuumplenumefl dolo,
Crfallacia.
Excogitatis autcm verba, vta�os �berius feducatis. Difpu-
tandoautemfalfis rationes aff�gnatis, quibusMatthxusobuiat
b] ft/emmt- dicens: Ctimautemf b~]trad(tit't>os,noliteco�itare,au�modo, aut
dalvqfttturp*. , , \, \\ � n. � r � � i ■
ter Jd M» Tn Hul<*''oclH'*mtni' *os autetT1 libris veitrisiignaapponitis multi-
dtccos ■. Egoe- c°loru. Iutelligereenim(non)vultis,quodmale3gitis.dequi-
ro �a ore cuo» bus dictumefl; Noluit inttUigere ,\t bene ageret. Vos enim dlis,
& doc�bo te, de quibus Dauid ait : Dilexifliomnia terba pntcipitationis lingun
quidloquatis,dolol». Ecibidem: Dilexiflimalitiamfuperbeniqnitatem. Nitimini
TUtm y enimaquamletiareiuperolcum, quodelt imponihile, aquae-
Ff«l. ti. n'tn dein- rgetur; oleum fuper eiiatabit. Nitimini lucem pone-
re fub tencbris: fugabuntur tenebra:; lux mant bit. Terram fu-
per ctluui locarc niumini,fcd, in vanum. Terra enim pondere
fuo
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 192-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VFddenfes. jf;
f�odeprimetur. Ignoranterhocfacitis,&ignoraruerpeccatis.t.ccrhtK;-*.
SedApofrolusait: Siquitignorat, ignorabitur. Sicenim pla.ccre*reriieffpr,m
*hominibus nitimini; c�m Dauid dicat: quoniam D(tu difiipab� pketia^H* ah-,
t>jfteorumttjuihominibfuplacent,&c. Laudaturpcc-
Obiicitis autem dicentes; Non cftmirum, fi clerus nos per CAtot m de�'
fequatur. Scriptumeftcnim. Otnnes,^ui\>olum puinere in Om fj^j'j"^*
flo,perfuuiiontspttientur. Sed nihil efti Pcrfeciuioenirn hare re bcu'edicicur.
fertur ad il.'ud, quod ait Apoftolus: Quit infirm&tur, O ego non in Pf*l. n.
firmar� cjuisfcanddii<ttur,&egunonyror? Alionimcniminhr *.Ttmttk.$.
mitates & fcandala, perfecutiones funtiufto. *' C(r""h' "*
Stditerum [djrefpondetis : Sifciumus i�ud ejje malxm,*]lK l'b- K("
t]uodf<tcimu�,nuUatetwffaceremt0 : naiia autem cd h�c re (pon-""""'"*.?'"
iio. Alioquinenim Uauiddcvobisnondiccrct; Et dejetnaunt m$�. ^arou jj
infernum >iutntet. C�cn cnim fciatis, malum cflc, quod facitis; filioseiuscon.
viuentesadinferostenditis. Sed quiainf 6] quibufdam nobis ftituw fupet
communicatis.inaliisjnondiflentitisjhoftescftistanquamdo-"'111'11"1 facer"
* dotu : Extet-
Bus, quiad miniftrandum accefl�tit. morietur. Secunium hecnon Ment l.aict prtrttcare.
Pftlm. S4. [ b j Hi, qu*ftdefen<}untDeun*.SedGregontain Moralibwuit:Oinntshx-
teciciiDeutn liumikfendcrcnitumur, offendutu; V'nJcFialniiib i vt deftruatiaimicum
& dcfenfoum.
meftici. VndeDauid: RtdimaanimammiAmabhU,^uiapprop'm- p(al' ■*'�
quantmihi,CTc IulegendoenimEuangelium,incoli:ndo Do-
ttiiiiicum ciiem.snieiunando, inorando,nobifcumc(lis. Sola
fides, quaemaioreft, a nobis vos fequeftrar: dcquibus Dauid: rftl.ff.
Tota die �erba nteciexecr*bantur,^c. Et itcrum: Inhabirabunt O" i�tdtm.
«bfcondent,erc< Nobis enim,vt abfconfi,infidiamini: vt, fi
quando cadamus, parati fmsaccufare. Sed.quid obcfl? luftu* Proutit, t(l
enim f�ptius cadit CTrejurgit: Et, Dominui non dabitin sttrnum fht-ff^'l*'
ihitti�tum iufio. Vos autem ab vttro Eccldlifeparati cftis, &
Heo mendjees eftis. Vnde Dauid : Errauerunt ab Vtero, locuti p/*'-f7*
funt fuift. Scd �tud me folattir, quod Dauid dicit: Adnihdumde. lb'dem'
uenienttaneftittmaquadecurrens,%?c. Scicntcscnim vosci�edici-
tis.&iu hocmagisredarguimini. Etipfc loannesrcdarguitvos
&cen<,iSic*cifjjt!is,peccatumnoni)abtretls: nunc>>ero quiadic'uiu l9att' 9'
"nidcmus , peccaium teftrum ma.net. Vos autem libentius ad do-
mumcomd�ionisacecditis,quam addomumiciunij}c�m Ec-
clef� tfles c!i;"ut: Mtliui e fl in ad domum Itifl u> ,nudm addomum col'
lii. Initiaenimfinijcnnfitorumadmoneturhominem,&l?iuensro-
a gitat,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 193-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tat,tjuidfuturusfit. Vos autem adconuiuia curritis, taryqnam
Biufcx ad fauum meilis: de quibusmufcis idem loquitur du: cnsj
Mufae moritntes perdunt fuauitatem yngucnti.
|
|
|
|
|
|
Eet lef. 10.
Caput hoc fer-
me dejumptum
eff ex lib.'t.c*.
j. Ongmum
lfidott. Qui
pratnde ceaju-
leudat.
8 ] Hmc t�l,
c/uod tbUtori.
tut hoftix *
May f e tttrum
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rumfententtts.
C A P V T XXVL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ed quouiam Laicorum ignonntia vfque ad nucleum,
fiiei o.ulum non extendit: Supcrficicm operurn,tan-
|
|
|
|
|
|
O:
|
|
|
|
|
uam fupcrius enatant�admiratur.[a]Stolidusenimdo-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mnm pidam, etfi fuperarenam fundata fit, non mini-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mum obftupefcit. Ramosquidemarboris confiderat, nonra-
�apellehoj�«t> dicem. R.ufticus enim,qua?palpat,nouit*, qua: autcm palparc
mrtmm puft* nonpotcft, h�cignorat. Durasenimhabet manus, oculospin-
tm'nlmafho- Sues»aurcs vero obcuratas, dcquibusau*PfaJmifta:Oculos ha-
fubflirnt. bent ,&non Ytdtbunt, ai4reshabent,&-tton audient, &<. Fides e-
,cttmZmi nimcordisradiosfolummodointuctur. Sed,<juiacoi'discorura
'ftr<tocutn hebetatuseftradius ; quidfithacreticus,quid.peccator , nona-
fuperficie \tr- gnofcunt> Dicunt enim pcccatores harrctkos appellari, c�m
tutti amoue- P,, � , * � r \ -ir 1
m cutm*r- L^Jpeccatorinopcre, harrcticusinndearguatur. Vt autem he-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gnuumnt,q
fcntenciasin publicum proponamus.
igxenui Duo autem [c^genera harrctkorum apud Iudsos cflele-
/ubtUiter tenn gUntur: Saducafi fcilicet,&Pharifai. Saducai, refurre�ionera
� carnisnonrccipicbant.neque Angelum, neciuelpintum,&et-
tmique cgit*- . r t o ir
mftf- tam oracula Prophetarum relpuebant. Pentateuchum Moyli
*pft.tif. folummod�fibivfurpabant. Pharifa:iomnia praedi�hrecipic-
b ] Maller bant,fed,abaliisfeduiidcbant» vtfan&iores^ &iuilioresaliis
rernmm P/tl ^ominibus apparcrem.
teno : lmpu ** � -,
funt ir^fiddes ^PUd
&hflerctici :|)eccatores,funtfalfi Clirifttani: VncleT)amd.: "Nonrefurgentimpiiiniudi.
cio; nfquc peocatoresin confilioiuftorum. [c] llid ocladiett -.jddens, tjjenitos, <juidi.
(klit eumrffe ..hnftum, yin dorwt$Ujsomnem �ibjitnentum. Mtttbontos,cjm dicunt ewnef-
Ie tbriflnm, fui do uileoi in ommre 'tbb^tiZjire. Urniflos, qui de genere ,il>r.ih*ft tantum
etpgUrtantHt:. \UriftM , tjm dnttnt <jw>fdam C-ropbetttml'o, quofdam allo (jnrttu prcphe-
t<tfff,a\Ki^i c/uode�f fetjtttttratte. SttmafttMi <jhi ftttttn legemcu/fodiunt, neerectptunt
'*. Hcmtrobttft-ftatgutyvotidieSre/liment* &� coiporajuuUuah
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 194-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eentra Wddenfes.
A pud nos autem multa funt haeret icorum genera;quos brc-
ttfter percurrentes, moram facerenon audemus. Periculofum
cfl enim venenum auribus intimare*
Ariani enim ab Ario di�H, non credunt homoufion, ii cfl, >-
namfubftantiam; fcdheteru/ion, id cfttalteritufubfianti*. Dicunt
enim patrem cfl� maiorem, filium.efleminorem -y Spiritum fan-
ftumcflfe minimum. Et.aliud,eflepatrem ;aliud> cflefilium,
atiud,efTe Spiritum fan&um.
Qi�bus &Eunomiani,a.bHunon\\ad�$, fatis fubferuiunt;
dicentes, filium patricfle inacqualemjcjuosrcdarguicDoniitms
dicens; Ego-, Cpater '�numfuntu. Et; Paterinmeefi, (pegoin u-m.'t.
patre. Eticerum; Qj�y>idetme, \>idet & patrem* ibidem.
Sabelliani, aSabelliodifti; dicuntcjuodpatereflfilius,&fi l""'m'*'^
Iius efl: pater: Vnde & Patropafianidicuntur � quia, patrem in fi l0A� 'f'
Hoefle paffumaflerunt: & mundumadiabolocreatumefTefa- a]ifid. Mani-
tentur, non,acreatorc,quibus illud obticimus; � Alia e/? enim chxi a quorfa
perJonetPatr0,aliaFilij,aliaSpiritujfan^i. Etillud; Pater non iudi ?ctf* ' qu|c)l-
catquen<ju4m,/idomneittdiciumdeditfilio. Pater enim 8c filius,v �UjC a"tc*'
numfunt/fednon, vnus. ras& fufcftan-
Manichxi, [<i]Virginemconciperediffitentur. Et Chriftum, uas incrodu-
folumDeum cflc, & non hominem, dicunt. Qui bus illud Pro cunt; bonam,
p'hcticumobiicitur: EcceVirgo concipiet,&-parietfilikm,<yc. Et &malam: Ec
iliud;Sicexanimarationalicrcarne,yntiiefihomo, O~c, Si enim an r ^~
tantum Dcuscfflt j quisfleuit, quis efuriuit, quisinlignope- quofontcma-
pendit? nare dicunt,
Photiniani, aPhotinonuncupati, dicant,cplofephfuit ver� Vetus Tefta-
Chrifti pater: Et hicontra Manichaeos dicunt Chrirtum folum ment� iefPu-
hominem fuifle: nefcientes illud; \tputabatur Filius tofeph. Si au- "°c^t"�°m
tem Chriftus tantum homoeflTct, quismortuosfufcitauit .""cui pjunw
di<5i:um eft; hieeflflius metu dilt&M,&c. ifam.';.
i^pollmariflx, ab Apollinarificdifti. Dicunt, quod Chri Symb. jthan.
ftushuxnanam non habuitanimam, fcd diuinam tantum , qui- Luc*- ?�
busillud obiicitur:Tri/?M efl anima men t>fque ad fnorttmx Et alibi: ,J*'"?"^ '7'
n l l |. /-lr> Mittn.iO.
Potefiatem babeoponendi dntmam meam, C? iterumjumeadt eam. ra ltan 19^
tet ergo, quod humana erat eius anima.
Heluidiani, ab Hcluidio nominati. Dicunr.quod B.ata M a-
r i a poftChriftum habuit alios; quos fratrts Chrifti appellant:
ignorantes, confobrinos fratres pofTe appdlari.
a z Marcio-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 195-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tSt Ebrnrdus
a] ,t Mama. j-aj MAtc\cn\tf )negai»t eum verum corpushumanum afium-
�l/opk'o'faJ, pfilft»fedphaataliicum,quibuso"buiat Dominusdiccns: Vidt-
(unt.�tditifid. "«cjuiaf�ir�tMcarnemC? ojfinonhibet, fuutme\>idctishabere. Et
titerum kon�, illud; Paer autem Ujui crefcebat &■ tonforubatur. Si ergo crefce-
*lter*m m*l» bat;phanufticum non crat,im�naturale.
tpDeum,tAn. Mtthtmaiicifunt^�A&cuni hominem nafcifubfato,idcfl,
u0 trtn' j-ujjf^ti[a_ Vnde& ftellaapparuit nouainnatiuitateChrifli.Qui-
tipitt trifttio- ..... �> % � r
»</«�■ temt*, busobiiciturillud; Ommaperipfum facto. junt. biergoomniare-
«>. cit; ergo & ftdlas. Videmus etiam, quod filius paupcris, & filius
Lhca. t\. regis jn eadem nafcuntur hora : urnen pauperis filius, ad ara-
Ltta. tram; regis filius ad feeptrutn promouetur.
**V»f<f Eufy. P>ifciiii-*nif}�,non fub ftella.fed fub punfto fiella;, hominem
thUnos hok«t nafci dicunt: quibus,taliterobuiamut. Pucr enim nonnafci-
turnifi fucccffiuc primo raput, fecund�, humeros extrahens,
& ik dcaliis: Et 1'ccundumhoc, totcfienthominis fata, quot
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'(tlt-' Tatiani, a Tatiano appellat!; nubcre prohibent; dicentrs,
otnnem concubitum cfle vctitum ; quibus fatis obuiamus in
uk Eurychn Qi^.Aenupti'u.
p*trUrch* Ptlagi»m,a. Pdagtodifti, dicunt hominem afcipfo iuftifica-
Cmfttntim. r| gj proprirs meritis,non,sratiaDci : quos argut Paulusdi-
3. Grenrim Kns» Gr*"* Dtijum id, tjuodjkm: Et, Dominus, dicens; fine mi
M*g«M<ttfl,u. nihilpottflis faere.
undo ad me- * Eutychiani��nt, quidiennt corpora noftra poft [tjrefur-
litremmmttm rc�ionem, vento,a�requeeflefubtiliora: dequtbu» in Cap.dc
'/fp'', ~ carnis refurretftione (atis difputauimus.
uk "^nnftru Donatifl*, dicunt Deum effl localem, & locoeircumfcripti-
Relurreflionc b�em: quibus Dominusait: CAum & terramimpleo: Et alibi;
cat nis-Fci� c�- tjHtm tot ut non capit orhis, In tuafe cUujit \ijtera, fatlus homo.
fiiemur, aon, Epicurxi Punt; qui dicunt animas cominori corporibus.
Ttcjmdamde. QujijusPaulusperindignationemait: Manduccmw V i>ib.imiu,
S «Iq�t- "«tnim moritmur.
libct alia car* /^^(►rfi'dicuntanimaspermutarecorpora. Contra quos
r.c furgamo*: efl illud Euangdium, inquolegitur: Inttmost? Tros chaos ma-
tei in hac.qua Hm fjtm(,tumtfl.
nut.
G>epr'nu f» Merttilw. gi in a�reo cerpofe furretefo »iam eg� non ero, q«i refuigo.
Nam �iion-.o Jo «ft verafefutttdtio, fi vcra c fle nen potctit caro i Nrrjuc enim ic�X idut-
�cctiodicif oteft,ybinoni�rgit, tjuodceci<ici»c. iXermihif, Lu-.it.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 196-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tMltA Wtddtnfct.
Voiut 'uni Mcnnr vcniam pcccatoribus eflf� ncganJum, cjui-
feusobiiciturillud: "Nolo morttmpeecator'u^c.
[a] Pattntinianidirunt tresenenaturas, fpiritalem,animal� & a] /ffJ. Vaten."
terienam: Ecfccundum hos tres arteruntcfleDeoss quibusiic tiniam, qm
obtiiamus: Naturadicitur,co qu�d nafci faciat: fed hocfoli Deo *onas� >d �ft»
congruit; & fecund�m \\oc vnadl natura,id cft,vnusDeus nos .ccu a. ^uaB"■
nafci faciens. Vnde Ouidius : Hmc D:us &� melior�umnatura n.mo«i ctea-
diremit. totis imiuxe-
Theodoriani dicunt Dcum hon haberc pondus fecundum runt: Chnft�
carnemz&idcoeumfupramarepoiredicuntambuliircquibus q
obuiamus, (kut & Marcionitis.
Wi»Mfni<iomninocarnisrefurrc6tioncm negant; quibusrc- pi
fpondcmus ficut Eutychianis. can^quaGpcr
\j>] ��ionif<eChriltumexviro&mulicreitanat�cfledicunt, fiftuiam tran-
ficut8cnosoafcimur,hoceft,pcreoitum. Contra quosefl illud, |*^e *^�nr
Spiritu: JMCitts fuperutnkt in te, O t. Et illud J quod ex ea natum f/7, Jf#
dt Spiritu fanflo t(t. tM mt^
Trimt*, [ f ] dicunttrcs Dcos cflc, ficut tres pf rfona? afle inttl'.igunt *-
runteflcivndc&Triteit^appellanturaTfrtf.quodcfttrcs qui.lic mm <-hrt,ltti&
argumcntantur: Socrates til homo, Plat o tfi homo ,�terv ift Jumo, 'fle 'f *'*m'
trgdifli-, tres hommesfunt, harcargiimcntatioeltncceffina. Er- t4im IMa^mt
g�afimilieftneccflaria: Pater til Dtm ; plint ttl Deus; Spiritu fan- l*c*.'.
iftu efi Dtut: ergo ijlt, tres dij fuut. Sed hareargumentatiofriuola MAtrh,:
cft,&nulla,quia,ficrcfellimus: Unohnhuitoculum,Eury^th*-c ] FnthttAi
buitoculum,Medufihabnitoculum: ereoifla tres, ocuUs tra habue _u tac':.
runt: quod ralfum elt. Vno cnira oculo participabant. Sic & tres vnus eft
perfonaf, vna Jk eadem deitate participant. dj Cawf.i. y. �
5iwo>iMri,[<iJaSimonemagodidifunt: quem Petrus ma- Amirefadst.
leJixit in A�ibus Apoftolorum, qoia, voluitgratiam fan�iSpi �**<*'» Noo
rituscmerc pecunia. Hidicuntcreaturam noncffe a Deo, fed z
aquadamfraternavcritatc:fed,fccundumhoc, veritasaliudef- gj^ Etfutd$f.
iet a Deo: quod falfum ert: Dorniaus enim ait: ego fum via, >e- u\\ Spiritum
ritxi& >tf* fanftum eflt-
MemndH a Mcnandro difcipulo Sirnonis Magi dicuntur:ciunt ^
qui mundum, non a Deo, fedabangelis tfle faCtum affirmant:
cjuos arguit Paulusin A�ibus Apoftolorum dicens: Dtut qkift-
<it huncmundam , &omnia,<jua: �ncojunt-. Mi. i«.li�?terrx cum fit
innft oen in m<tn*f4flii ttmpli hibitat.
|
|
|
|
|
|
JU
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 197-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tf& Ebrardus
Bafilidiani, a Bafilide di&i funt; qui inter alia fcandafa
pafTumdenegauitjquodfatis redarguitPaulusdkens ; Chrtfluf
faftiu t(\ pro nobis obediens \fqueadmortem,(yc.
Nicolaitce, a Nicolaoqnodam Diacono Hierofoljrmitano,
qui c�Stephano,&aliisaPetroele&usefl:quipropterptiIchri-
tudinem relinquens mulierem, dixit: vt quicunque vellet, ea v-
tcretur, mutato more coniun�tionis, vtintcrfe mutarent con-
nubia,qiioslojnnesin Apoca!ypftincrepatnominatim>dicens:
|
|
|
|
|
|
!.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dkoehabesi quia odiflifxtla 'Nitohi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gno/?K7,qui prar nimia fapientia>feita vocari voluerunt; qui
dicuntnaturamcffs DeianimanT,&finguntcumfuisfcntentiis
tl cffe bonum Deum, & malum Deum : t�m fcriptum fit: Nema
banu*, mfi folu-s Deus.
\ifd c r C«»r^ofr<»fM»j[<»]aCarpocrationominati,dicuntidem,quod
crAtiAMAf«»f Ebionitsab Ebionedi<Si:quodeft,p(j«perf(«j«f//f(,7/w. �Hie-
chrijtum ht. nimEuangeliumintclliguntcarnaliccr,(icut&IudiEilegem,cum
mtnem fuiffi legunt in Epiflola (S.Pauli:) Literaoccidit, Spiritu*autem Yiuifi-
t*r,tum,& di f(Jf# Etloannesin Euangelio: Spiritus tfi. qui tiuificat: euro 4»-
�treaue texu i rr ■ j
ntt tem non prodeft qutaquim.
* nde fupra Cherimhiania, Cberintodicuntur. Hi inter alios (ritus) fcr-
tbiotuu, ad uant circumcifionem, Sc dreunt milleannos futuros e(fe peftre-
-*»<«/v furreftionem �ndeliciiscarnis. QuibusDominiisfatiscongru�
j corinth.;, refponjetjn Eiiangeliodiccns: {nre/nrreffionenequenubenttne-
fjue nubentur,feierunt,j�cut Angeli Dti.
Naz<trai a Nazarcthdicuntur. Hiconfiter.turomn�a,qux
legunturinVeterilege, multanouarlcgis omittentes : quosad-
P/*-ps.&97. monet Dauid, dicens : Cantate Dominocanticum nouum. Et Do-
minus, qui ait; Linguis lotjuentur nouis.ferpentestollent.
Ophitx,A\c\int\itibophi; quia,coluntferpentem; dicentcs
ipfum pofuifle in paradifo cognitionem virtutis. Oph'u enim
/ Cerinth f Gnc�, ferpens dicitur Latin�, quibus dicit Apoflolus Paulus:
quod idoturn nihil e(i.
tsipellitcc, quorum Apclles fuit audor, qui dicunt, nefcio
quem Angelum gloriofumcfleDeumlegis,&Chriflumnon a
i.icob.+. Deo effe in veritate, fcd hominem in phantafia , aparuifle in
MS.. Arcbo- phantafia : quibus illud obiicimus ; fnta eflIegulator Qr iudex.
natici. Et illud quodobiecimusMarcionitin
ifid. Atdron- tAnhonticit qui omne hoc, quod Deu$fccit,dicuntfa<9:uin
ruiflc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 198-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Walden fes. spt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fuifleab Archangelis: & idc� ab «^«K.quod eRprineeps dieun-
tur, quibus obuiabimus, ficut & Meiiandris.
tyidamitx, qui fimiles funt nudirati Ad*. Vnde midi orant,
&nudiconueniunthomincs& mulicrcsintcrfc, vnde & vulgo
dicimusillud, m�fl,m�fl.
[a] K^ainani dicuntur,eoqnod*Kainfilium No�adorant:& a] ifid. dicit
aliquandohabucrunt nomen afilio Ada?, fcilicetSeth, dicentes cmnmni A
jpfum e (Te Chriftum. Contra quos i�ud dicitur;tjuifuu lieth!rlm Ca'"> 1
f uit A dam, cjuifuirvei. f r�'"
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M.lcbifcdtchiMi',qvA9, Melchifedcch non hominem, fcd f,,,/^
|
�IMt
|
|
|
|
|
Dei virtutemrfl^arbitrantur, quibusilludol);icimus: quoddi fedch
cic 1'aulusad'Hebrxos: Mie tnim MtUhfidech l{ex Salem. Et l'ub- ftniendum
dit: afSimilatusflio Dei. Si ergo fLcx Salem ftiit,homo fuit. Si � c^"""'»»' ■■
lioDeiaflimilatur,filius Demonelti dimnibillltillud, cuieft He r'7'
fimile
[b]!>*«^//«dicuntur,quiaAng<'losrolunt. Hi nihil poflfide-
bantproprium, necrecipiebantaliquem, quipropriinn.habe- _
ret,quiillud,quodlegimus ia Apoca'ypiirecolcredebsnt, vbi «hi(id.
dicit Angelus ,� Noli(meniorare:} conferuus enimtuusftm. Si (.rgo -ifoc.it.
Angeliconferui funt, *coli non debent, nequeadorari.
fel CtrdontanLz quodam Cerdone nancupati,qui,dicuntxJflo C'flta
rr � ■ ■ ie ir n. xt r\ ■ ■ cttdtumg.
clleprincipia,quoaraliumeit. Vnus enimDeusvnumpnnci- ci
pium,fineprincipio, iuxtaillud, Ego [urn alphaO' omega, tdeft pr>
principium &finis. Etillud; Inpnncipio erat>srbum, CTf. In
principio, dicit, non, inprincipils.
lArtotyrit* difti funt ab oblatione fu i,quia ofFerunt pancm
& cafeum :fcientes, quiaprimlhominesofferebantdefru�Kbus
terras,& defruftibusouium,quibusilludob�cimHS; quiaDo- Manus
minus accipienspanem& vinum,ait: hoc fac�etUinmeamtorn Dominc free-
memorationem, depanc8f vino dicit,- non, de Pane & cafeo. runtme.y**».
t^tquarijdicuntur, quia folam aquam ofFerunt in calice fa /u� 'df"'.' r
crificii; quibusobuiamusficut&Artotyritis. nTucrunt" fn"
Seueriant,aSeuero. Hi,non bibunt vinum; & nonrecipi- ckcuitu, qua.
unt vetus Teflamentum : neccredunt refurrtctionem,(de) tumadeamt.
quibus fatis difputatum efl in tribus praecedentibus Capitulis. ■*}"■'.
Encmritx, qui & Tatiani appcllan: ur, prohibent carnes co ^*j^/** _.
jnedi,quosfimiltterrcprehendimusin vno prarced�ti Capitulo.ti'«ni,* "'
.eyilogi dicuntur ab #, cjuod e(t fine, & As'ysj, quod cftfermo.
Inde
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 199-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
EbrArdus
io<tn,\ Inde Alogi, quafi fineVerbo, cp�iVerbumeuro /d<f7«m,refutant�
& Euangelium Ioannisnon recipiunt,nee Apocalypfin.
Cataphtygtsa xa7<*,quod eftiuxta,& Phiygia: quia, dePhry-
giafunt eor�auflorcJ, fcilieetPrifca&Maximilla, Hi,Spiritutn
*C: ianftum nonin Apoftolos;/ed.ineosdcfcendifTeaflerunt. Ccn*
|
|
|
|
|
|
ccntrit vmnes
|
|
|
|
|
|
|
<r»f�ai>eff Ar. tratjuoi omnuauctoritasfattstUmar.
ticuht htre/e�. Cathari, a mundicia fcita vocant, gloriantcs in fuis mcritir.
c*tk»iic*entm Hi, ncgant poenitentes recipere reniam peccatorum. Viduas3ll
*""�" ?***<*- ^a] nubant;quafi adulterasdamnant: fe, mundioresaliisprat-
'{*%'* ' Ah ^'Cant: 1ui > ^ vellcnt agnofccrefci magis mundandos, quam
tiianTpoft mmios diccrent.
mortem Sat», Pauliani, a quodam Paulo nominantur, qui dixit,Chriflum
Ceturam du- non femperfuiffe,fcdinitiumhabu iTecx Maria: quos *Salo-
xit; ne pu- mon rcdarguit,loquensdcfapicntiaDei,hoccft,dcfilio,dicen«
taretur peeca- Ay -^ ^ 4merecu[a creata fum ^c
reortem vxo- \Jo\Htrmogtnum, abHermogene, quiferuiuntclemcntis,
tis aliam du- tanquam Deo: quos Apoftolusincrepansait: ftruitnteseltmtn-
cerclicctaliud tM,tye,
intelligatutrei [c]isimhropomorphitx.,cpx\ ruftica fimpIicitatcdicunt,Deum
acrametuum. jiajJerchumana membra, qui ita vocantur, quia oivhoimt Grat-
* Ecdeji�. r#. ce,Lauocnomodicttur,qmbus A«hanaiiusdiiputansait:$»fw«
^/W. «/<(^»»r anima rationalt Cf4V0 V««*erfhemu,crc.
mtteri«m ele- Heraditx ab Hcraclio: hi recipiunt monachos.connubia r�-
mentorum fa futant.paruulosnon credunthabcrcrcgnum czlorum.Dequi-
""e�l'mtiJTt busDominusait: Talinmefienimregnumcalorum.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c] ijidoru*. AinJirppomorphit*, humanaitk mbta. tjuarinfcr'pturhrepcnunturiDc»»
patrem habete arbiyantur, qui iucorporcus elcucc tncmbrisdiitinguitut, nee molecen-
Ictur. iunh
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jl/onfiwidicuntiir; quia in tempore perfecutionis in mon-
tibus fc abfconderunt:quadc caufa in fidcCatholica erraucrunt.
f. Ethiexillisfunt. Audiantergo: Timomoneflincharitate.
G-tlte- Fotiniani, a Fotino Epilcoro � Galliro : qui fententiam E-
bionitarum rccolensaffirmauit CHrifium fuifle conceptum nu-
ptiali roput.1 ex M a r i a & Iofepb: contra quos illud: Antequam
i in Xtcro h
|
|
|
|
|
|
flACIit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�] Dammmm
tuxitieito De t^frM«i,abAcno, qui'rclpuit lacnhciumofrerrepromor-
dieautsmillo, tuis; dequibusdifputauimusinprsmiflis.
ft hora, Demo [d] No�tianii NcctOiidein^l^od Eunoinia.ru' dicuntfcilicct
filium
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 200-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
filmm cfledifl�m�em patri»& Spiritumfinftum fitio: Et dicunt, (dr,n«que »n
nullumpeccatumnoccre.ftantibusinfide, quibus illudlacobi gtlus> neV
pQteilob\ki:fides,(�neoperibuimortuae{t: c�m fidesfineoperi- ""^
buseflenonpoflk.vtduimus.. . f, '
OrigeniantabQrigcnc i dicunt.quod films non potcft vide
re patrem , necjue Spiritus (an&us filium; & � conuerfo: Et
dicunt, animas peccaffe a principio: & proptcr varietatem pec-
catorum;dicum,variacflccorporaacxlo vfcjuead terram : fed, l^J"'^"lt■
quiramus abcis,inquopcccaucruat anima;? 8c forfitan can-�Qn ?w/< ,� f,
ticefcenr. -^«n/i/,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A/^ffcJowM/jiaMacedonioEpifcopoappeHantur: hincgant i3f
Spiritum fan&um tffcDeum: quod falfum cft; c�m fcriptutn Ucob-'-
fit: Ethitref�num funt. � tj*t*.y
tsfniidteoivarit* ;ani contra dicunt Virginitati Marl* ;di-
ccr�tes,[rf}pofl:Chnlium>maritum cam cogtiouiffe; ficut &ajCA«/«»
Heluidiani, quospraediximus. Um Pr""'S'-
Metangioji ,ab «yyor, quod eft vas; hc vocati; quia dreunt, lf �uemttllut
itafiliiim effein pat re, (ie ut vasminuiin maiori vafc: quibus ob-^^ a�
uiamus (per) illud; Egoinpaire, CTftater in me eft. <Ww.
. PatrtciamiPatricio; quidicuntcarnemhominis adtabolo^-
cpnereatam, quibus Dominmait: Stuiti ,noHne quifecit^Hed dt-Pfm"""'
for'uefi, etiamid, tjuod deintustft,fecit � LucJ lt'
*Cotdiani � Cotilio: dicunt, Deum non ercafle"^ malum:» tru. CoU-
quos Ifatas redarguitdicens; Egofum �eus facienspacem, C71 ere- utbt*m ajua-
ans malum. d"m o'1"'1"-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Circumcdlionts [b~J funt, qui, vt a populo dicantur martyres, ""* " 'Sa"*'
�benter martyrio �� exponunt: quosvitupcratPaulusdicens: bi 'rdi 'jgre-
Minimum til mihi, >f a, Vo�a iudicer ,autab humano die. fjtt, & coioti
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Luciferiant, a LucifcroEpifcopo, quireflflebant Epifcopis i
|
|
|
|
|
|
<iocAt,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cittholicis.&confentiebant Arianis.
louinianiu a Iouiniano monacho quodam; qui dicunt nul-'" ""'
|
|
V*deJI~
as di�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
la^nefle dir�ercntiam intcr coniugatas & Virgines; fiue.intcr Ocml�,_|
comedentes,&abftinentes: fiueinterconfanguincas mulieres,,
autalienas: quibus Pauiusloquiturin EpiftolaadCorinthiosdi .
eens: Omninoauditurinter >ox fornicatiotalhs,qualitneeinttrgen- lucem, &1.01»
tes; it*~vt \xorem patris fuiqu'uhabeat. ludicotalemtraderejatante' c j.'
in mteritum ctrnis. >f (piritus fatum fiat. tis aurorac.
Patern�.mi, al-'atarnojciui di^it, infimaspartcshominis,fic- /. ctrmth. j.
b ria
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 201-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
thrurdus
riadiabolo,q�odfalfumeft: Lauitenim Dominuspedesdifct-
pulorum jquod vticjsnonfecifTetji�adiabolo effent. Scriptum
Rtm. te. eilcnim; ejuimffieciofifuntpedes tu»ngehtjinuum pacem,f^-r,
t^jrjbici, ex Arabiaprodierunt; qui dicunt, corpus &ani»
Luit.if. mam (imui mori, & in extremo die fimul refurgrre. Quibu�
poflumusobiicere�iud,quoJlegimusdcmcndico& diuiic, vbi
dicitur yFaBumtflauiem, >>t moreretur mendutu&c.
1 St unimat W TeYtulliinittti aTcrtulliano prefbyteroCartkaginis;<jui
tjfe prxdicant animas peccatonm mutari inda?moncs: ied fecun-
itit dumhochuliaanjmaciuciarctur: quia, damon�darir.oncnoii
fflid
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
g
Teffarefdecajita: qui in XI V.luna contendunt facere Pa-
fchacom ludasis. TtJJara cnim Gratc� cjttatuor ditimus, Decai,
i.z�v.�,decem. Cum ludsis ergo participant.
] Ditotes) hyFiagefti,[b~] ano�tedicuntur i quiavigilias^cnoflere-
fved Demn: pucjiant, llon rccolentes quod Pfalmifta ait: Medianocie jurje-
'pm rtvmtm. ^amadcoKftendum tibi. lmputantcs nobisillud * Horat. Ft iugn-
Pf*lm.ii8. hnt hommes,furgunt denocit Lttrones.
* l*»enalu> Neflor�ant a NcftorioEpifcopo Conftantinopolitano; qui
afleruntM a ria Meffematremhominis, &non, Dei, facien-
tem vnam perfonamcarnis; alteram , deitafis: fed fecundurn
hoc» non Trinitas, fed quaternitas perfonarum in Deo efTet.
tsfeephalit*, quafi finecapitedicuntur; quia au�or eorutn
* chdeedtn?/ non inuenitur. Utirebclles fut-runt duobus Capiui�s *Cbake-
GtKciUj* donia?. Negant duas proprietates cfl'ein Chnflo, c�m ipfe Deus
fii,& homojfcripturapluriesattefiante.
t^gnottx, ab ignorantia, dicunt enim; quod Chriftus igno-
rabat d^em & horam vltimiiudtcij, dum in carne paflibilis effet:
«juibus obiiciamus illud; Ncn efi feftr� nojje tempora, >«/ rnomenta.
Prxterea, funtaliae multae hzrefes, llncnomine, & fineau-
(Tcoie, quarum quasdamdiuinitatem Chriftipaf�ibilcmcflcdi-
cunt taliae,natiuitatemChrifti apatredicunt cfleternporalem.
Aii�.negantanimamimaginem Deitfle: ali*, defiabilimento
mundi ififcordant: Alise contra fidem Cathoficam damnant
fcriptaPatrum»
Iftud autcm me denique confolarur; quia nsrefes in Ce di-
tii ix funt: Qmne autem rtgnum in ft diui/ttm drf�labitur, Ecce,�ra-
ucs,cjuidoccultius, quatniides �qwdapertius,quamopera?
Opera
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 202-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldtnfes. j+f
Opera ergoinhsercticisconrpicuafunr.. Fidem vero in operi-
bus confpicuis fepeliunt. Fides enim illorutti tanquam cadauer
infepulcrooperumdealbatoiacctconfepulta,
T�ijputat�o contra lud&o$,
C A P V T XXVII.
Vid dicam? Bella video plus , quam ciuilia. Non
cnim ciucm in eonciues, fedpJtres infiliosintueor
dtbcllari. ludjei enim a latere, tanquam hoflesdo-
meftai nos admodum inquictant. Non iam patres
), fed vitncos,ciimfiliis,vtpriuiguis,inftudesntnoucrcari.
Oqiantahofltummultitudo. Sedanimusmefolatur, tnihidi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cens: CadcntaUteretuomi�ey&c. Arma, arma, armaviri. Sed,
|
|
et,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tquid arma voco? Hofles, tanquam armigeri nobisarmafugge-
funt; non iam eoshoftcs dicam, tm�tcftcs.
Nam, (1 negant Virginem pcperifl'e ; teftes nobis funt in
iraia,qui ait: Ecce �irgoconcipiet,(7pariet filinm. Hicefteoimla-
pis ablcifTus de monte (ine minibus conci«lentium, id eft, nat us
de Virg ne.finecottucomple&entium. Ipfcenim eftSpiritus, tf<*i*,n,
cjuirequieuit fupcr virgamde radiceleffecgreflamc quaevirga N*m>'?
flo.uit in tabei naculo teftimonij. Moy fes cnim duodecim vtr.
gis propter XII. tribus locauitin tabernaculo : quarum illa,
«jua: fuit Aaron, fronduit, & poft aitcrum diem floruit, & nuc(»
poperit ttneradice, & etiam fine fucco, fine humore, fine furcu-
lo. Qu\A ergo obeft, Virginem pepcriflTefineviro ? qui afinam
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11.
|
|
|
|
loqui tecit, Virginemimplerenon potuit? R.adiusfolis vitreamNum.
ingreditur per feneftram, non eam corrumpensi Dei filius Vir-
ginis vcerum, ingredi non potuit, fineomnicorruptel> ? tlubu*ExtS.j.
igne non c�mburitur; virgo Deigrauidatione quomodocor-
rumpitur ? Si Elizabeth ftcriiispepcriti virgo quarenonpare
ret? Quod fitinandojCurmiramHiiin viridiligno? Mira qut-
dem nouitas; �anieUmin lacukoncsnontangunt;Puerosin
forntce flimma non vr«: rnulicrcm pr*gnantem homo non
cognouit.
Ofupernxdirpenfjtionisdi(cu{rorcs:qua?virtuseminen-
tiorvidctur."'partumde<iifleviie;ini?aut,pcifc(aumfaominem
v b i creafle
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 203-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tpg "Ehrurdut
creafle deterra ?Si prwnum contra naturam cflc contenditis;
.cuius quarfo natura: cfl, quod in parente noflri genei is carofine
carnc formata cft? Nonnc vicinius cfl, hominem de Virgin};
formari, quamde pulucre? Quod iftorum trium mirabilius?
homo,delimo;temina, demafculo; homo,de Virgine? Quid
horumnon'nouum?dccft ratio :adfitfides.Vnde quidam: Crt-
detantum: (ptftf&tis. NonefituafacultatUfoluerecomgiam.
, De Vireincoquidempartuloquit�rEzeehicldiccns: Con-
Zzjtch 4-4. o. 1 . ra- n- i
uerti me,inquif, ad Viamportiefjntluari] ext(riorps, qux i ffpiaebat
�d Orientem; z? hsc er»t ctau/a: Et dixit Domtrwi ad me: por ra htc,
ejuam�ida , dan fa erit, C oon aptrietur. Virnontranfw per eam,
auoniam Dete� l/ra�'legrejpa eflper eam: Et,fempererit daufa. Eccc,
cuidcntcr ofknditnobis,quod B.Maria fcmpcr virgofuit;
/�/"«/ ey. ante pjrtum ,& in partu, & poft partum. O inercduli, mons
a] ccaji'itrmt jj>cj ^ monspinguis, y>tquidfuf}>icamini montts coaguUtos} Qm
iob,i»ti» i . r -||,eem intabulislapideisferipfitfinegiaphio : quJpanemin
/«jk.sis'-'-J & | . r i . o r 7 r
r r dEliphar «"emoproduxit iinekminc; Vngincm tcecundauitiinecorru-
Ni'h^l in terra ptione. O Iudari Virginem concipete legiftis: oculis videre ti-
fiae caufa fit: muiilis.
&dehumon� Sed, quxfunt Dei mirabilia, nifiquseliominibus funt im-
oritut dolor. pOf�ibilia? Nunquid(non) Dauiddiciti ficutaudiuimtu, fict>ir
e(*fH.47- ditnm inauitate Deineftri. Audiftisergolocutionem: oculorum
adhibete vifionem. Moyfen in nube degentem nouirtis: Deum
in carne manentcm non creditis ? Deitas a carne non pouiit te-
xnerari: Virginitas a Deo quomodopotuit corrumpi? Qui cor-
rupta redintegrat, integraquomodo corrunipit ? Quid tam lu-
cisalienum,ficut& veftrifcrib�? quiapercunftantibus Magis,
& Herode qu3erente,vbiChriftusfecundum teftimoniafcriptu-
rarum nafecretur ? hoc refponderunt deProphetico eloquio,
quodindicabatftc�adccslo: Necfol�mftclladucebatjfed (&c)
fcribarum profefi�o. Nam fie deludxis ad gentestranfitPro-
r. phetia. Ver�annuntiant,quodnoncreduntdicentes: InBeth-
PjmI, 4*. lehem �uda9. Q^ijs eRfjionfu* procedens de thdstmefuo f Nunquid
(non) aftmm» cxlo egrepio eiui f
O increduli: quid pigritamini ? Omnis setas, vterque fixus
Imt^.^i. deChrifto tefiimonium adftruit; Virgogcncrat, fterilis parit,
ufut- �»/. minus loquitur, magusadorat,vterodaufus ("infans) exultat;
viJua cunlitctur : icntx expedatj ZiphainouciuntDauid la-
tentem
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 204-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eo»tra, tValdenfcs. ip?
tentcmintereo$:Vos[d"]autemDeumlatentemintervos,non a] c*i,
n�uiftis. Vnde& peiores eftisD?o,<juamZipha:i Dauid. Sau
lis quidem filij eftis; ficut cnim [b~] Saul non vidit Dauid in fpe *ef de b
lunca, ita & vos, non vidiftis Deum iatehtem in homine. Vnde T^lncH fr?»«
& difperfi eftis, & etiam conculcati. Vnde & Dauid de vobis ait: l^ai ^oa�d
�editinopprobriumcenculcantesme.ln qualcopprobrium,(l qux- agmtusabeis.
ra'tis ? Portat Iiularus , tanquam f.ruusaut afinus, vnde credit Pf*i.s6.
ChrifHanus. Credite ergo cum Chr�tianis. Hieremias cnim Buru.j.
ait: Hic e ft Deu-s nofter, &� non &flim*bitt(r alitu abfcjut Ulo: po� hit b] Oamds«um
in terri� y�fus ert , ty cum hominibu-i conuer/atm 'efi. Et Danicl: l*m -tluit te-
C�m \tnmtfancitu fun�orum, cei�abit [cl �nEtio �eflra. tUuw.fid ori
" u J chUmydis etui
abfcidit: Ita Cbrifiiu ludtoshgiturnon Sulieacctdiffejed regntglortimabflultfje, cl AWfe
in Gene f. Uctl> ad lucUm filtum luum : Nonaufcrcturfceptfum de luda,&dui de femere
eius,&c. Si cjuid<berumes}tctjftuittmfertum & dtjjierfieftn, quare, quitnitteadiucrtt, S*.
Btfie non agnofettis.
Si, quod verum eft, veflra ccfTauit vnfHo; agnofcite vcnifle
fan�um fanftorum. Et Moyfesait; Propheum Tcobis jufutabtt �eHt' '*�
Deuj defratribu* yeflrii, Omnisanima, quenonauditrit Prophetam
Mum; exterminabitur de populo fuo. Similiter & Dauid ait: Dixu Pfitm $.
DominuJDominomeo,CTc. Et alibiexpre/�ius; ^(iitemnt reges pf*lm, i.
terr<�,C?principes,&c. Et Abacuc: Domme auditiiauditumtuum^t"1'-}'
&timui;confidtr<iuiQper*tua,erexpaui. Q^seopera ? fabricam
mundi ? abfit. Scd illud; In medio duorum animalium cognofceris,
Dequibus animalibus alibi dicitur: Cognouit bospojpfjbrtm Ju if*.r.
um.�rc* Etfubdit:AmbulauitVerbum,Cexiuitincampis,
Nunquid (non) & Simon illefenex4c«y>wrtffronfuma. Sfiri- Lmts. t.
tu fanfle: fe non yifurum mortem , donec yideret Chriftum Domini,
quem,c�m vidcret, & teneret, ait: N«nc dimitt'uferuum tuum Do-
mine.Vc. EtZachariasadfiliumfuumIoanncmait:7"lM/)»�rPro- ■
phet4 altipimi tocaberif. Et Elizabet eius vxor ait: Vnde hecmihi,
yt�eniatmtter Domini mei ad me> Etloanncsin vtcro,motu(alu '
tauit matrem Domini fui. Etc�mbBptizareteum,ait:�fff a-
gnus Dei. Et etiam gentilisilleVirgiliusait: Jam nouapregenies
ctelo demitlituralto. Similiter & Nabuchodonofor ait: Nonne tres Dauitl. /.
"piros mifimiu in fornatemligatos i O" aiuntei: Vtrirtxi Et ait i�is -t
Ecct,y>idte auatuor >iras/ilutos deambulantes in medio ign'u: O" cor-
ruptio nu�a e/i in eit: G? t>fte&H4 quafifimilis efifilioDei. Quia ergo � - <,-v
b } non
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 205-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�� noncreditisea, quselegnis.di/fipatieflis. Vnde & Salomon �e.
vobisait: C�m P> opheiia d>fectnt, populiu diftpabitur. Mcruiflis
rf*' SS- enim diffipari; quia , vana timuiUis. Vnde Dauid de vobis
Hah.u, aitr lllictreptdauerunttimort, v6inonerattimor. Dicebatiscnim»
Si dimifirimut eum, >e»ient Romam, O" tollent nob'u let urn (^^entem.
Pf*lnt.fi. Vndc & voseftisilli, dequibus feriptumeft: Non propofutrunt
Deur»anteconffrettumfuum.Inconfpc&ucnimycftioerat Deus,
quem non intellexiftis.
l/ai*, tfj. Quare autem Iudxi vultis appcllari ? c�m Ifaias dicat ? Et
feruos juoi Vocabit nomineatio. Inquo, qui hcncdiccndus (uper
tenambencdiceturin Domino,amen. Etalibideeodem : fi-
dtbunr gentes iuftum tuum, (y cunftiregts inclyutr tHum,Crc. Nun-
qutdautem (non)ad vosclamatDauiddicens: Si'fer�'vnqueiu-
a] Vnie illud; nltl<tm loquimini^c. IuRitiam loquebamini dicenres: M*ziftert
heem &■ cu l'-lmul ><\ul* >f<jx ts,& ><*"> Deun ventat e docer.b anmr�Ctt[aj
melttm gumt- iudicaflis pctentesBarabbam, & Chnfluincrucifigcntes , qui,
tei:tJeffx U. nifi veniflet,lex implcta non fuiffet.
trorncm Ubera- Sedobiicitis; cju�d 4gnu4cumltfpo,& Vrntluscum Uone ncn-
ttt, c nf um jumia(ent j QuOCJ nihile(t. Piusenifii, cumimpio, iuftus cum
tel iniuftoiacereapprobatur. Vos enimpium cuminap'orepuu-
ifdUit. ftis. Vnde& l'rophcta: Cum[celeratUreputattueft. Agnumcnim
tfn* n- intcr luposcruciHxiftis: �lltfum vitulum inter konts. Vnde il-
b)[nlit.I7um. lU�jj Ttncfuam oh� ad Qccijionem duf, ia tft. Oingrati. Arietetn
i<g,!ur dttti. jmmolaftis: fedlfaacnonUMis. Dcum quidem vidiftis &au-
au/t depuuu ""'lS > KQfUror VODIS /ecumtumjtmilituainemJerprntH, Jicutaffidu
trimt kt miei* furds, c?" obturantis aurts fuas, qua, non exaudtfth tocftn incanta»
</(».Manebitq; tor'u.H? �ocem incantant�japteneer. Vos enim eftis ficut Saul: qui
ibi, f bemia- m[fitf & cuftodiuitdomum, vt Dauidinterficeret: fimiiitcr&
d) once la- voscuflodcsadhibuiflisirtf�pulcbro. Sedcuftodes vtftri men-
enus qui o!eo�'3Ccs^!lK' Sienimdormierunt, vndcfekrunt? Si vigilabanti
Tma� rndus quare furesnon tcnuerunt?
eft,cnorinut. Nunquid (non^&fignum Cain pofitumeflin vpbis? Po~
Gemef.tt. fhitenimDeutj!�numtnCai>n,ne{juitoccideret eum. Vnde & de vo-
rRr't' bisdicitDauid : Neo(cideriieoi,ne(]uandoobltuifc4nturle0stntei
M^ttt./f. quiacircumcidimini.fabbatumcuftoditis, &?afthainimo!atii,
azymacomedifis, fedtotumhocnon fuificit» Vndc,nonocci-
�, fed difperfi eftis. Vos enim eflis tanquam fi�ae Loth, quia ;
§***[, 9. fiiutil!*mal�abuf*fuatptrcfuo:ita&yosma!�abutiminile-
; geve-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 206-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
legeveftra, Nunquid & perimmolationcs veflrasfiu�pcrfim-
guinemhircorutn,fiue vitulo^um iuftificaricrtditU? Nunquid
(non)audiftis Dominum Ioquentem & dicentem* mifiricordiam
t>olo,crnonfacrijicrum, EtSalomon in parabolis fuisait: Face~ °fte-**
remiferkordiam &■ iudiciummagiipUcttDeo,ejuam^iliimx. In 1c- M ,
ge fimiliter fcriptum efl, quoniam aliii /;»?*«, &tabiu atiislo- ■ ' '
quitur populo huic : nee jictxauaietme,atatOomintts. Vnde Da- p.r,j� (l
uid: Scmtl locuttueflDtu4; duoh*caudiui, &<. Si erg�aliislin-
gaislociuuseftDominus; fiduolocutuseft: quarenobis, cju�
aliis linguisloquimur, noncreditis; quaremufti^rapulaaaru-
ilaredicitis: quare, vnum creditis,& nondao?
Vbi autcm tcftanientumcft,ncccfletft, morsteftatorisin»
tercedat,al!oquin nondumconfirmatur.donectcftatormoria-
tur: Ettamenillud; quod * �auiddicit; >tfugeretmeldepttra, * Mtj<n.
&oleumdefaxodurifiimo,quibuscontigit,nefcitis. Si enimto- °**">it*
turn vctus Tcllamcntum reuoluatis j nulli veftrum contigi:.
Non cnim vos, fed Apoftolifuxerunt raddepetra: qui mira-
culafilijDei,eopr«fentc, vidernnt. Olcum vero de firmap*- ,
tra fuxcrunt :quia poftrefunvetionem okofan�ti Spiritusvn-
gtmeraerunt: quando iam firma erat petra & faxum durilS-
mum, Quia Chriftus a moi ruis refurgens iam non moritur.
Mei enim depetra fuxerunti quando dixit in terra; Accipitc foan.*i.
Spifitumfan�urn, infuf�lans eis. Oleuin, quando de<doin
igncapparuit. �itc^iQO�eoA\^mr\eii\Cwnputrefc*tiugumi fa- i/*t*,tt+ l
aeolu. iugumigiturveftruraputrefa�tumeft; & nosliberifu-
mus, Iuxtaillud; ^biSpiritiu^ibiUbertai. Teflamentumigittir,
<]uod vc�ruin didtis, non in vobis, fedinnobiscfi confum-
siatuin.
Illud autcm, quod Moyfesa«: FidtbU Yttam tuam, die&no- Oeut, >L
Siependmteminligao; quomodo(non)intcIligiti$.?Chriftum qui-
«iem filium Dei viui, qui eft via, veritas& vita, in tigno fufpen-
fumvidiftis : Vnde quidam *Propketai Mortutu efitaim * siajuia
fropter delifla noflra, &■ refurrexltpropter iuftifi- M S.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 207-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ehrttrettu
Qfufiianes ad * dectptcndum f Am ht-
retho$yquam lud&QS.
c a p v t xxviii.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
s
|
|
Enquia modis omnibus inimicos crucis Chrifti debe-
mus aggredi, non fol�m rationes autargumcntapra�tcn-
damus. fed vtobmutefcant.falcem quardamquaeftiuncu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
las proponamus pueriles. Tutior eftenimfempcrintcr-
rogans, quamratiocinansiautrefpondens. Omnes enim verba
habent:pauciver�fbIuunt.Pr©ponanturigiturqua?fliones,foU
uat, qui poterit :fin autem.erubefcat.
j Primo igiturqusrendumcfhquare, Domino eunteadpaf-
fionem,difcipuliinterrogant,quo vadis? Eo ver� volenteafcen*
dere ad patf cm, nemointerrogauit qu� vadis, Domino dicente;
hdn. if, y^0 aj eum> qUj me mjfitt {ymmo ex Vo�w interrogat me,quo >adis ?
Petrusautemante pairionemiffamenscumlecrct�aitilli: Do-
m\ne,quoyr<iAui
' Solutio. Quiatammanifefla, tamquc prasclaraerat eiusa-
fccnfio; vt nuUus indigeret interrogare, qu� vadis, quia, viden-
tibus cun (ftis ca tos penetrauit, licut Lucasin Ae't.bus Apoflolo-
rum ait: Yiitntibiu illiiyelcuattu efi,(?c.
II. Item,BLabanusait; quodille,qui concipit.vuluamaperit,
Li�t.r. nonille,quiconcipitur. Euangcliftavcr�dicit;quodowflj»i(*-
fculinum adaperient tuluam, fitnclum Domino Vocabitur; Ergo ille,
qui concipitur.aperit vuluam.
Solutio. Sic debet intelligt; Cmnema/cutinum adaperienst>ul-
uam, hoc eft, per apertam exiens vuluam, fan�tum Domino vo-
cabitur. Sed, quid dicemus de Chrifto, qui nee aperuit vuluam,
nee per apertam exiuit vuluam,quia,perdaufamportamexi-
uit. San6iusquidemeft,quiainfeipfofan�i:useft: dequolefus
�cc(*r.u fi�us Sirach ait: cumfidelibus in yulu» concreatut tli.
III, Item Lucas de Simeone ait; Non yifurum je mortem, nifi "vi-
derit Chriftum Domini. Mors autem videri non poteft. Mors enim
prius clauditoculos, quam quismoriatur. Et morsetiam inui-
�biliseft.
Solutio, Videre, pro fentireponitur. Vifus enim ad omnes
. fenfu*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 208-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sof
|
|
|
|
contra Wddtxfes.
t�nfusaccommodatur, vtinRabanoreperimus. ItemDomt-
nusadtentatoremait; DominumTXeumtuumadorabts, cp~ tilt juli
ferhies, Similiter&nobisdiftumeflTccredimu-*. Ergo foliDeo
feruirc debemus. Sed alibi legtmus, in quadam Epiiloh; per
cbarhatemf�ruite inuicem: ergo & aliis feruire tencmur
Solutio. Scruitusduplexeft,vnde&btnomiacft
cos. Seruircenim Deo latrt* Jicitur. Scruirehomini,
Serundum ergo latriam diftum eft; Mtfohferuies: fecurtdgm du-
ham diifturn eft, feruite intiicem.
Item Dominusad difcipulosait; /ff, dectte omnes gentes;
Alibi autcin ait: In Yiamgenttum ne abteritis, O~in ciuttatem Sama
rtranorum neintraueritis. Si ad gentes non icrint; cjuomododo
cebunt omnts gentes?
Solutio. l^)occremonetinprafci!ndo,&in da�h"in!s: fcqui
autcm prohibct .adorando f ulptilia,
|
|
|
|
|
|
1*.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Luce,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Item Dominusad incredulosaitj Porro, fiin digito�eieiicio
|
|
VF.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dxmon;*, pmftfio perutnit in >of regnttm Dei. Dauii) autcm ait j
quonitim ft-itbocmlof luot, op radigitorum tuorunt. Doininui dj
cit fiflgulariter,</»^/ro, Pnuidamem pluralitc,
Solutio. DiiZ'tusdcxtr.r Dei eft Spiritu1-fanftus. Licetan-
templvircsfintdigiti:non funt plureslpiritus. Suntautqm plu-
ra Spiritus fan�ti chanfmata. Domi.nus ergo fpintus vnitatern
iniinuat: Dauid verogratiarum varictatcm.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Item Dominusait: Padepofl meSatana: DominumDeumtu-
|
|
VII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
umisi.ora.bis (T i�tfoliferuiet. Si ergoSatanas Deum adorat, & AUtth.*.
ei feruit, aliquam habet conuentionem cum co, quare ergo di-
cit Apoflolus: Qu#ettconuentioChiifliadBtlial}
Solutio. Conuentionem habet cum eo increatione, quia
omniscreatura, fuicreatoriseftcreatura: nullam autcm inope-
re, Opera enim non conueniunt.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
itcmDominusdepaffioneioquensait: Confummabuntwo
|
|
VIII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mnia,quce feriptafuntptr Prophttas defiliobomin�. Vndeipfe in L»t*.>S.
crucependensdixit: conf>mm<tium efl: quareautcm hoc dixitj /�«»�'?�
c�momnia nondum effent confummata?
Solutio. Proptermaiorcm partem dixit; vtteftattirRaba-
nus. Similimodoloquitur Mattha;us dicens: Lcqmbatur lefus, Maiib. ij.
ittm dijcf'lii fuif (itparaboli); {?, fineparabuly non Lautbatur eis.
c Vd,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 209-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�hrardtts
Vel.ficfo! '-uiusi Oinn'a implctafuerunt; quaeantemortem
fuam futuia erantdd Chrifto.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IX.
|
|
|
|
|
|
Item, Dominusadludseosait; Si filij Abrahx fuiffettt, opera
Abrahx fecijjitis i Alibi autcm ait; Scio, tjuia filii Abrahx eftk, tyc.
Solutiu. Filij Abrahx erantfccundum carnem, fixundutn
vero fpiritum,minim�. Dux ctenitn funt hominis natiuitates;
Vndeillud ; quodnatumdlc.\ carne, carocH; gr, quodtx ff>mtut
fp�ritiu tft.
X. Itcmfiliusdepatreait; E&,quiejuxrat,&� iudicet:Etfccun-
t»<in. f. dumhoc,vidctur.quodpateriudicct: Sedalibi di<5lum t�, Pa-
lean.f. ter non mdicat <juenc]ttam,fed oma; judicium dedit filio.
~ly d�inlii Solutio. ludicare, [a]aliquandodiritur, pro,dt/cetntre, Et
Jerum.3. Sa. fccundum hoc, pateriiidicat, ideft,difccrnit. Vndciliud:/«^;f4
tomon ad Do. nuDcm,CT difcernecahfammtam, firr. ludicare alicjuando(c�)
mtnum <"r: pro, damnare: Et fccundum hoc dieitur: pater non mdicat ijucn.
Dabi» i=r«o w> Vndeillud ;IxdicaillosDcM.
tuo coc doei- '
Ie, vt iudtcacc pollicpopulum tuum , & difcErnercintci bonum &inaium. P/a/tr. 41,
P/alm. 5.
Y\ Item Marcns dicit : Fald� mam t>na Sabbatorumyenitint ad
monumentum,ortoiamfote. Mattharus vero ait: Vffj>ere autem
Sabb.ni, qux lucefcit in print» Sabbati^c. Ecce, alter, dicit > man�,
alter, txfpere.
Solutio. Nox fuum mane, & fuum vcfpcrchabet,ficut dies:
TUtCic; Vefpere noftis eft>quando manedici ei�: & mane no&is,
quando teftere diei.
XTI» ItcmMaicusdicit: Ortoiam jok: Ioannesvero, cumadhuc
Mar. diJ. tenebrs effent.
Solutio. Tcnebraradhucerant,cumfurrexcrunt,vtirent:
orctisautem eratfol,cumadmonumenrum p^ruenerunt. Vel,
alitcr: quia proptcr fnum terra*, multotiens folin orienteori-
tur,& tameuin rcmotioribuspartibustencbr�funt.
itemLucas dicit.quod duo ex diicipulis rc^rtffi funt in Hie-
rufalcm, &inucneruntcongregatos vndecim,&oos, quicum
iphscrant, dicentes: cjttodjurrtxit Dominm >er�, O" apparuit.Si-
tnoni:quid ergoe�,quodloanncsdicit,dcfuiffe Thouiam, qui
vnusc-ratexillis? ^ , ,. ,; ,; . .
Solutio. Prim�m, fuit cum cisj Te^ad tempus regrefluije�»
in quo ipaiio rcgi ciTiunis, vcuitkfus.
Item,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i - _______
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 210-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t Vl'aldenj�s. 20;
Item fcriptum eft ; quod omnis homo txendax: Deusautcm XIV*
folusverax. Erg�&hsrctici.fihomines funt, mendaces funt. p/a'-"-f'
Ip� enim ex patre diabolo funt. Non teneor foluere: fed, eo-
rum (nfoiutio, quidicunt,fe non mentiri. Scd ipfi ad tropo-
iogias currunt,ficfoluentes: Omnis homomendax, ideft.qui o -
mnin� homo eft, mendaxeft. Sednullaefthajcfolutio. Nemo
enim eft omnis homo, ncque omnin� homo: quis efl enim,qui
omnes iniquitates in fe habeat: c�m Ecckfiafles dicat, Deum ti-
me , G7" mandata eius obferua, hoc tti enim omn� home. Zcelcf<»
Item, Dominus ait; Si non abiero, paracleti-u no»t>eniet ad XV,
>os. Siautemabiero.mirtameumad>es. Nunquidautem(non) lt*n-"f
poft refurrc&ionemfuarnapparensdifcipulisinfufllauit cosdi-
cens: Acapitefpiritum/anftum � quorumremtfiritispeccata, remit-
iuntureis,&c Quare erg�Spiritumfan��um, quem dedcrat,
iterum fe miflurum dicit, tanquam non haberent ?
Solutio. Habebant quidcm,fcdnonplen�. Spiritum fan-
&umhabebant,vtben�, & pi�viuerent:fcd non, vt fortes in
paflionibus effent, &conftantcs in prjedicarione,ficut poft dicm
quinquagefimum fucrunt.
Item; Spritns fanflus quare dicitur argocre mundam de XVI.
peceato,& iuftitia &iudicio? c�m Chriftusin mundum vcni- ita».tf,
ens, per fanetipium arguiflet mundum depeccato, & iuftitia &
iudicio.
Solutio.Chriflus tantum (ad)vnamgentem,fcilicetlud�o-
rum pra»dicauit, & arguit de tribus. Spiritus ver� fandus, non
folum vnamgcjitcm.fcdvniuerfummundumarguit; depecca-
to, quia non crediderunt: deiuftitiaelc�orum, quam fecuti
noni�nt: deiudicio; quia,praElegeruntdiabolum,quiiamiu-
dicatus eft � quam �cum, qui iuftiticatus eft.
Icem.Dominusait; C�mTpcneritillt fpirittu Perieatis, docebh XVII.
>ox omnem Vtrit*tem, Ali bi autcm ait; Non efl t/eflrum nofje tempo- Io«h- >f. ■"
ra,>elmomenta,Crc. Ergo liane veritatcm non docebk Spiritus Aa"
fan�t�s; ergo, non omnem veritatem docebit.
Solutio. Docebit omnem Veritatem, in quantum huma-
namens caperc fuiSciens erit. Non enim cogitationeshomt»
num potenseft caperemenshuraana. Vel, duetbttomnem 'veri-
ttuem, qua; fcilicet ueccflaria eft.
! c 2. Item,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 211-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
294 � 'Ehrurdat
Itcm.CnriftusclcSpiritufan�toloquens, atc: "Non enimlo-
tfimttr i■femetipfo , fed,(]ux<unqutaudttt,loc]uetur. Alibi autem
ait: Spiritm carnem & ojja non habet, juut me Videtti babert.
C^uornocio ergo loqu�tur, fi carnem & offa non habet?
Solurio. Spiritus faiidus loqui dicitur , quia , loquentcs
no�facit.
�tcm Dominusloqucnsdca'Jucntufuo; Solohfiurabitur,^
lunmondibttlummfuum. Ifaias vcr� dceodemloquens ait: St
tril lux lunx , ficutlux fol'u; Et lux folitfnt ftpttmplkittrficutlux
Jeptemdierum *Tc. quomodoerg�obfcurabiturfol?
Solutio. Non obfcuiabiturdiminutioneluminis.fcdcom-
parntionever�lucis,omnia videbunturtenebrofa. Exietenim
�kutfulgur. Similiter caElum&terramtranfircdicit.immuU-
tioiusnon, fuiabolitionc.
Item Dominusait; Siyuidpetierithpatreminnominemso, dn*-
bit �ohis. Legimus tamen Paulum ter Dominum rogaiTe , &
non impetrauit.
Solutio. C^ni pet�tin nomine I e s v, falutcm animac petit.
Et, hulus petitores, fi digni funt, impetrant, non, ad * volupta-
tem, fcdi ad (alutem. Vnde Paulus, impetrauit ad falutem: qui*
\irtw infirmittteperficitur. Mali vero, fi non ad {alutem , tamen
quandoqae impetrant ad* voluptatcm,proptcrinaiorem infu-
turodamnationem.
Item, Ioannesait: VfquimodononpmflUyuidquammnomi-
wmeo. Nunquidergo (nihil) petierunt haftenus? Peticrunt
fiquid«m, cumdixcrunt: Domme, edijjerenob�s parabolam Ziza-
niorum; & aliis loeis multis?
Solutio. Ad comp3rationem eornm, quxpeteredebebant,
«juafi nihil petierant. Vnde,quid petendum fit,oflendit dicens�
Xtg&udium \>e(irum fit plenum.
Item.cjuaredicit Dominus; Non, dicoyobis, yuiatgoroga-
bopatrem de yehls : c�mfrpius rogaflet patrem pro eis dicens:
Pater tufte, fetu* tos, qitof dedifti mini. Et alibi: Ego pro te rogmti
feu e, 'vt non deficiatfides tutt.
Solutio. Dominus tales eos inCnuatcfllfuturos,ytnonia-
�quoi pro eis orare.
|
|
|
|
|
|
XVIII.
lam 16.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XTX.
Ai itih 24*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XX.
la*» 1'.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*voluntatem,
ftrte.
»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXI.
te �n. 16.
Mat/h, 13.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lO 4». 77.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ '
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Item,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 212-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontruWddetifes.
Item,Dominusait;PrjtdicateEuAngtliumomnicrtatur*t er-
go & brutis animalibus prjedicandum eft.
[a] Solutio. Omnes creatur* propter hominem funt crea- a]
ra?. Vel jquiahomo affitvtatemhabetcumomnibus cmturis: "">"� S
Elfe.cum iapidibus, viuerecumarboribus, fcntireeumbiutis DoiB�ni re-
animalibus, difcernere cum aneelis. Plcuu orberm
hoc. quod continet orania > ideft, htmo, propterqutm f,ifla e ff tmnis crettuta, fcienciam
habct vocis, tdeff, ling».%rnm. l .
Item Marcus de Chrido att: Erfidtt a dextris Dei. Steplu- X X11 F.,
nus vcro ait: Etce\ideoc*los apenos, er tefum (lantem Jide\trif Maren.
ylrtut'uDei. Quare,Marcus,/�c/<TejStcphanus,/?jr*,dicit?
Solutio. Marcus uidicantem;Sttphanus certantem inGnuat»
StJce,cnuniudicautisc(lik regnanas:llaic, pugnantis cfl, &
auxiliantis.
Item, Dominusad diHipulosait: Vosttflimoniumptrhibt- XXIV.
bit'u \ rjutu abinitio mecum tjlis. Ergo ab iuitio feculi fuerunt 'j-**.'/.
cum eo.
Solutio. Non click; al irdtio fnuli, fed,ab i ntti o fu ae prartl�-
cationis, quiatrigefimo fuaeaetatis anno, coepit prxdicare di-
cens: pecnitentiam *fite. Vel altter; quia, ante fecula praedefti- Matt(1 ^
nansclegitcos. Vndetilad, fi< ut elfgit nu s in :pfo, ante mimditon- �pkefci.
flitutioncm, >/ tfftmiu fanfli tj immacuUticuram \pfo-, in cbaritate,
Vndc & illud: Vcnltt benedidi patrisn>ei,fsre. Mttth.z f.
Item Dorainuspoftrefuirt�ioneinait; bteefunt>erba,^u<t XXV.
locHtusfumad\ostt�madhucefJem �obtfeum. Nunquidcumeis
(non)erat,quandohocdi ebat ? Eratvtique.
Solutio. Sicintflligcjc�madhuccflem vobifcummorta-
lis, & pafllbilis, ficut & vos raortalcs eflis, & paffibiles.
|
|
|
|
|
|
Item Dominus ad difcipulos: Si dtligtretii me,gnuderetis >»'-
|
|
XXVI.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
^ue,quia,y>adoadpatrem, quarehocdixu? nunquid (non)dili-
gebant eum? Et Thomas,qui art; �amm & nos, CT moriamur'
cum illo EtPctrus; Domine,tecumparatmfum fj 'mcarterem, Cf
inmortemhe. Curerg�dixit; (iddigerttiimti
. Solutio. Ide� duit; quia humanitatem , quam ipfi vide-
bant, diligebant; fed,nondum eiusdi�initatemad plenum in-
telligebai)t;&camforrnam,in quamagisdiligendiiserat.non
.agnofcebant. .
c 3 Item
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 213-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*t4 Iharitu
Item Dom�nus c�ic�t; Nemo afienditin Cttlum, nifi'film homi-
nii^tiitflin ctlo. Filius hominis, ideft humanitas nondume-
rat in cselo, cuni hocdicerct,quare ergo dicit,<?«* rft in c<elo}
Soiutio. Humanitatem diuinitas clarificauit: &> quod non
habuit ex fe humanitas, habuit perdiuinitatem: ideoque, qus-
cunque diuinitas egit, fimul & humanitas dicitur cgifle.
Sediterumobiiciturillud.cjuodloannesait : Stergo>ideri-
tlsfiltumhominitafcendentem, y>bitratpntu,O'c- Sifiliushominis
coepitefleinterr», vbicarnemafiiimpfu de terra; quia, Vtt'im
de terraorta f/?,filius hominiseratneincaeloprius, quam in ter-
ra rcepit e(Te homo ? Etetiamaliudobiicitur. Dixit, vbierat
prius, quai�tuneibi noneflet,cumfuperius diftumfit: Nemo
ajccidtt in c.tion, Crr.
Soiutio. Gh riflus Deus & homo, vna perfona efl,non duar,
vttrina fitfides, non quaterna. Sic ergo erat filius hominis in
ca:lo, quomodo filius Dei erat in terra, filius Dei per carnem fu-
fceptam in terra, filius hominis per perfonae rnitatem inca;Io.
Scditerum; quid eft, quod fcquitur : Spiritus efl, <\ui 1>iuifi-
catycarononprodeflquidquam : C�imipfe Dominusdixerit, A//j�
efttk manducauerit meam atrnem, O" biberit meum janguincm, non
h.ibt'jii infe t>itam ?
Soiutio. Male intelligentibus Ioquitur fecundum eorum
intclle�lum: Intclligebant enim carnem, quomodo in cadauere
dilaniatur.aurinmacellovcnditur: non, quomodo fpirituve-
getatur: fecundum eos ergo dixit; caro non prodeft quidquatn.
Eodem modo dicit (1'aulus;) Scientia inflat, charitai Veronedifcat.
Item; quarcdicit; Nemo afcendit in ctdum, c�m fidclcs Chrj^-
ftiinc�ium feafcendereconfidant ?
Soiutio. Caput Ecclefias Chri�us e(!; huius capitismembra
funtomnesele�ti: VndePaulus;Vostft'ucorpusChrifli,(?mem-
bi-a'dt membro : Et ideo, quod caput agtti dicuntur & membra
agcre.
Itcm,Pctrus ad Dominum � Ext a me Domme, auu, homo pee*
CAtorfum. Quareorauit Dominum exircafeipfo ?
Soiutio. In hoc Petrus prafigurauit quofdam,quipra?miilti*
tudinc*defpf rare videntur;fed,in hoc monemur,quo magis no$
pcct-atorcscHcagnoicimus, coampliusDyminu imploremus.
Item
|
|
|
|
|
|
XXVII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■=■-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXVIII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/»<�».�,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXIX.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ibidun.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXX.
10*».}.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXXI.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 214-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tont ra Walden fes.
�tem; yui edit animttm fuam in hecmundo, int>Uam�tternam XXXIL
tu/loditeam. Quare,iubetodiohabcreanirnarn,quuhbiait:�>i» iean.it.
ligitt immicos Teeftroi ? Marti, j,
Solutio. Ininimicisdebemusdiligercnaturam,&odire vi~
tium. Animam autem debcmus odio habere, id eft, prsfentem
vitara. Anima enimaliqttando*fpiritus. SicipfeDominusait: *>ii*fi,ju»i,
Stulttyhacno�ie auferent animam tuam d te. Aliquando, prjefens Luc<t-It-
(eft) vita: Vndeillud; Animaplut ef�, tjuam «feu, C^ corput, plus, *'f' 'f*
quant t>efttmemum. EtPaulusaic? Ntqutenim facio animam mom
preekfiorem, quan me: Etaliismultisniodisaccipuur, quoshic
explanare, non eft necefle.
Item,Lucasait;Muitire^es&Piophets\olueruntyiitre,qn<e XXX11L
1>os>>idetis,0-nony>iderunt. Alibi autem ait Dominus: Abraham Luac,
piter >efier, exultauit, >f Trideretditm meum: >idtt, C" gauifiu efi. io"a'g'
Et Iacob. VidiDominumfacie adfacum. Q^jd eft, quoddicit: Et Cenef- i*-
non Yidirunt f
Solutio. Quamuis Prophet*,per prephetia: fpiritum, Deura
viderunt; tamen corporaliter cum videre deiiderarunt: ficut pfakn 143.
Dauid,quiait:Dom;>jf, inriinitc<ilostuos,0-def<endt,�7c. Etlfa- tfii*. e*,
hs;Ftinamdifrumpertfc<elos,&-de/cendtres. Prophetae ergo cum '-'«*�. f,
viderunt,quafiperfpecuIum,&inaEnigmate. Apoftoli.oculo t-Ti">"h-f'
�doculum.&conucrtcbantur. Ueumtamenncmovidit,ficuti a^* 'jPje ^
eft. De qua vifioncloannes ait :�<:»»*», <jui4e�mapf>arucrir,f�mi «<,�� pater
les ei erimu4;quoniam Yidebimiu eum, ficuti efi.Q^od autemDeurn Samfon dixit
nullus viderit, Apoftolustdlaturdicens: quem nemo "pidithvmi- "J mulitrem
num, fid nee �iderepotefi: Et Moyfes ad Dotninum ait: Si inueni f"*m '* "*lmf*
.... � r-, n j i � 1 � s> � » . Mortemone-
gratiimtnconfpecixtuo,o}ieniemihiglon»mtuam. Cuiait: Non mw q�javj_
pottr'utiderefaciemmeam. Nonenim>idebit mehomo(c?><««,) dimus Deun».
1, Item qusritur, quare Dominus de folisleprofis iufTcriteos XXXIV.
ire ad facerdotes.quandocurabateosj&nunquam dealiis?
Solutio. Primo, vthonorem facerdotibuj daret. Secundo,
nedeftruftorlegisefle vidcretur. Terti�, vt facerdotes, vifis
innndatis.credetentinmundatorem. Quart�, vt pcreosfpiri-
talcfacerdotiumfigurarct. �
Itemquaeritur;CamDominusomniafciattjantequamfiant, XXXV.
|
|
|
|
|
|
prQpis; Ntfctt >ps,yndtfi
Solutio. Scire D<ji,t ligere �fl,ucfcire §ius, reprpbarc.
item,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 215-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sof Ebrurdiu
XXXVF, Item, Dominus ait; Difc�io Dei primum mandatum tfi;
M.�tiii.ir. f�cuniumttutem fimiletfthuic ; dtlijret proximum tuum ftcut teipftim,
NonncaHtem primo oportetd�igereproximum, quam diliga-
mus Deumtyer amorem cnim proximi,aJ dile&ionemDei per-
ucnimus: & > non conuertitur.
Solurio. Primumdignitate.fcdnon,onfine.
XXXVII. Item, Dominus (ait") in Euangclio ; Ne �oceminimdsriltri.
Vnu-t e(i tnim magifler "*tfler, quiincxluefi. Paulus vcroad Ti-
|
|
|
|
|
|
|
Tintith.i,
|
|
|
|
|
|
rnothenmait; In tjuo po fit m funt ego prtdicator, �7" Ap�flolu-t, C3"
magifler. Ecce,fe vocmiimsgiftrumPaulus;& piiEnpto Domi-
ni videturrefilire.
Solutio. Aliudefl, cflentialitcrefremigi�rum.aliuH.nun-
cupitiu�. Aliiscrg�deferimus; fcdau�loem noh nrgimus.
XXXVIII. Item; Mattharusdicit Dorninum,paralyticumcura�l'(in)
Nazareth > cur ergo Marcus dicit de Caprurnaum ?.
Solutio. Nazireth &Capharnaumoppida funt Galilear.Et
td.�, quiain Galilfafunt, & prop�, pro indifferent] h ,bcnt.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XXXIX.
In ju I.
Matih.iti
|
|
Itemloannesdeloann.'ait; Qjtiderg�fil'aitftu}quicficirt
nonfum. Prophetaet f»? zprtftondit, non. Dominus autem ait
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
deeodem. Hicefl Propheta C7* plat .quant Prophrt»; Et iterum:
lpfe efl Elias, qui yenturu* t0 : fi vultis credcre: Ecce, quod di-
ftipulusnegat,m gifter affirmat.
Solutio. loannes Eliam fe c fle negauit, in perfona; quem
Dominus efle in fpirituaf��rmauit.Prophttam iterum fecflene-
gauk, quia oftendendo eumdigitoproplietiamfiniuit: Etita
ctymologiam nominisamifit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XL.
AttircM.
|
|
Item,Marcus decoionisait: Hhefthttres. Vtniteoccidairut
|
|
|
|
|
|
|
|
|
turn,�7" noftnerithxredttM. Non erpo per ignorantiam, fed per
inuidiam crucifixerunt nlium Dei. Scd alibidicttur: si cegno-
/. Cerinth. i. utjjent, nuncjuum Dominumgloria cruafixiffint.
Soiutio. Si cognouiflent, id eft.dilexiffent; Cognofccre
cnim Dcum diligerc eft.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XLI.
|
|
Item Lucas ait: lie &dicite vulpiMi; tcce,mciodxmonia,(�-
|
|
|
|
|
|
n>tattsperficiohodie�?crAS,C7'Mrtiadt*c6nfumor. Etfubdit: fe-
runtamenopertet mehodit Grcrai 'equemi timbulare,quin,noncupit,
Prcphetam petirt extra Hierufulim. Cur erg�dttii; V tertttdie
t»>>ftmorf ,-,.,■■
Solutio.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 216-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Walden fes. te?
Sohitio, Ad corpuseius, quodcft Ecclefia, rcfertur :'qu«
fpiritaliterdaemoniaeiicitperfidem.&fanitatespcrficit, pero-
pera: & in rcrurre�ionemortuorum,1 qua:tertiadies cft> con-
lummabirur ad plenum.
Item Dominus, cuidamvolenti fepelire patrem fuum, ait j XLIi.
Sine, y>t mortui feptltant r,wtnos fuos. Videturerg�, quod non L"c* **
fit pium, fepelire mortuos.
Solutio, Imo pium cfh Sed aliquando minora bona prster-
mittenda funt, pro maioribus. Maius eft enim; annunciare re-
gnurnDci, vt mortui in anima refurgant.
liem de ludaris inEoangeliodidtur : propttreanonpoterant XLIII.
wredere; quiaiterumdixit lfaias: Exciecttoculoseorum, 0-eorum '**'�'*■
corindura. 5ier^orr^<wnonpoterant,cum Dpraiousepsexci- '*'
calfet; quarculpaeorum?
Soiudo. Wo«potw<iM|<jui3, nolebant. SicutdjsDorriinodi- * Timtth.t.
.�umeft; Sinoncredimui; ilie,fidel�permanet, negere (eipfum non
puterit, id eft, non vuit. MaUmerg� Volhntatemprxiiidst Deut \ &
perProphetam.pnnunciauit:^: voluntas eorum (blaraeruit,
rtexcafcarentur.defertiaDomino, non adiuti. Etboc, oceul
toiudicio facerepoteftDeus; iniquo,non poteft. Vnde il'ud; p(*1- it'
ludicia tua, Domine, abyffiamulta. Sed tneliorcflhzc folutio;
<jua dici.turj ^hiorate^ne^Uisfierit, CT fortiorate� ne jirvtatu* Ecelel3-
fueris.
Item; Dominus de diabolo ait; Cttmlocjuiturmcndxcium, de X LIV.
propriUloijuitur: quia, mendax e/?,,(? patereiui. Videtur .ergo, !'■*"�*'
quoddta'bolus patrem habeat mendaeem: (leut ManichariaHc-
runt,quodabfit.
Solutio. Diabolus mendax eft, & pater eius, ideft, menda-
cii, vel mendacis. Ncmo enim jnendax pater efi (ui mendacii,
nifi folusdtabolus.
Item Moy fes ait in Genefi. l^ecjuieuit Deut die feptimoab o- X L V.
mniopere, ejuodpatrarat: Sed �contra Dominus in Euaogelio
ait; Pattr metu "Pf^ue modo operatur :ty *go optror. Si erg� opera-
tur vfqucmodo;i]uomodoquicuit ?
Operansquitfcit,&quicfccnsoperatur,quia,verboomnia
feeit, quod autem quieuit die feptimo ; Chriflum dieSabbati
quieftcre ia fepulcro prasHgnauit.
d Item
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 217-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrtrdm
Item de tranifigurjt:oncloquensMauh*us�ic!t: Poflftx
dhs,fyc. Lucai* vti�iit; Du oSiusducit i�osin moatcm txctl-
(urn: in quo, vidcntur j^ucrfv^
Solutio. Matthxus dies tantum intermcdios confidcratc
Lucas vcr� prirnum & nouiflimum connumcrat,
Itcirij Dominusait; Multa habeodtyobisloqui c ittdkart*
Alibi autemdixit: Ego, non indico quenquam.
Solutio. Noniudicofdhit, adprxfens:Vndevencrar,vtfaI-
uaret,non, vtiudicarct. Habeo auttmiudk*r«> dicit dcfuturo:
quoniam iudicabit viuos, & mortuos.
Item, Dominusait ;/icut docuit me pater yhxcloyuor, Doe uit
tt2p cum,c�m (tatr.en)omniafcirct,
Solutio. Kon eumdocuit; quafi indo^umeenucrit: ftd,
hoceltciim docviiflc, quod cft fcientcm genuifle. Et hoctft,
docuittmep*tft;;<j«od e(l,!cicntem megenuitpater. Idem enim
|
|
|
|
|
|
XLVI.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XLVIL
leatt.S.
itidea*.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X�.VIIL
i* i», S,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Item DominusadfiliosZebedaei. Caliamquidtmmiurnbibe-
t'u; federe auttm ad dextram mam, (9 finiflram ,ncnet� meum dar»
*»ob'u- lacobumquidem ab Herodccapitetruncatum legimus;
fcdIoaanes propriamortefiniuit vitam,quarcergodixit: cali-
ttmmiumbtbetis�
Solutio. SilegamushiftoriasEcdefiaflicasj loannc�infcr-
toens oleum miflTus eft; & illaefus» Et relcgatus poftca in Patmos:
<aliccm quid«m bibit,fcdbibcndonon intmit.
Item Dominusait: Sicutaudio,hdko. A quoautcmaudit,
nifiapatrc? Erg�a patreauditiudicium: fcd quideftje�m pa-
ternon iudicet?
Solutio. Audire filiotn apatre, efl; cflefilium a patre. Vn-
<le ifuut audio, iudico,id eft, ficut fum, iudico.
Item, Dominus ait; Konquodintreit in os, to'mcjuinAt homintm*
Cur cico Apoftolus proliibct idolot'nytis vefci ? Vnde ait':
NoniwttflU caticerr, Demini bibere, C?caltc�m dtcmoniorum.
Solutio. Omnes quidem cibi, & omnis Dei creatura,
quantum in fc, miuidacfhfcUidolorumkruitus, &darmonum
|
|
|
|
|
|
XLIX.
10*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L,
li.m. �.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Matth. ij
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
muoca-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 218-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Innoratio, ea faciuntimmunda; ficut Dei inuocatio/an�ificat * *
*»X*ynn. � **"�■
leem, Dominusait mulieriSamarltan* : Voc* Yirum tuum: LII«
poftca, «ir; Bene di.xt/li,<juia>it urn non httbe»; tfuinqueenim y>ir»i /««*.*»
habeti/if. Etifte,quemhahes, nontfi ttuu >ir. Cumergovirnoa
cfll't:quaredixit; Vom>/r«w/mmw.
Solutio. Perquinqueviros, quinque fenfus intdiigc, out
regum antmaminpueris. Poftea,c�mv�rum fibiaflumercae-
beient, fciliect)iiHellcftiim;adulterum ,ideft, errorem fibi af-
fumunt. Dixtt ergo , >oca �irum tuum, id eft, qui tuus cfle
debet.
Itctti Dominnsalt: Omnbplantatie,auttmnonplaniauiipater LUI.
meus cileffii, eradicabitur: Ergo & illa, de qua ait Apoftolus. Ego *�nntl'
plantaui, Apollo rigauit.
Solut o. Cum Deo pofiuraus plantarc; fine illo, nil. Vnde ibidem.
(Nttjue) ejuiplmtat,nequecjuirigute/ialiijuid,fed,cjuiincremtmum
dat Deus. Tamen Hieremias ait; Ego te plant/tui >ineam meam (ele H«'em- *�
Sam^^uomodo >rrft es in*ma>itudinem �itis alienx ? Plantatioe-
nimDei non cradicabitur,fed liberopermutatur arbitrio.
Item; q�arc dixit loanncs: lUi credebantin nomineeiui\?S LIV.
ipfi tt/�isnon credebatftiUit. Chriftum credebant, quare Chrif�us i'*» 7.
fc;eis non credebat ? Timebat ? abfit,
Soknio. Plusnouit, quoderatinoperefuo; quam �pfum
©pus.quo'JeflTetin femetipfb. Nunquid (non) Petrus ait: Et-
iamfioportutrifmtmorttecum,nontenegabo. Domimis tamen me-
lius fciens cum, ait; Antcquam gallus cttntet ter me mf0�.
Item �ominusait; Mea doFtrinanonefi mea, de eodctndi-
th,mea, & non mea. /<4n;
Solutio Idemefljacfidiceret: Mea doBrin*, non erf mea; id
eft;rgononfumameipfo. Vndeillud; Ei,fermunem, q*emau- itam, r+.
dtftit,none(imtstf.
Item, cjuimtnet 'm tternumtcrenuit omnia ftmul: Dominns au- LV[,
tem ait: Patermeta^fquemodo operatur: fi m,Qd�operatur,quo-
raodocreauit omniaHmul.'
Solutio. Creauitomnii fimul: fedvfque modo operatur,
regendo,nonc�cando. �
d i It«m
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 219-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ebrardut
|
|
|
|
|
Siti
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lvii.
Iti. li.
|
|
|
|
|
|
Item qusritur: Vtrum mors ab acterno fuerit ? quod vide-
tuf: quia, vita abjeternofuit. Et contrariorum eadem efl difci-
p!ina,vtait Ariftoteles. Etfimiliterinlibroloblcgimus; con-
fumatbrachiailhudprimo^enitamors. Patet ergo, quod mors ab
�ternofir, l� primogenitacft. Seil �contralegimus; quia per
hominem introiuitmors.
Solutio. Prior ruit vita, quam mors, quia, ipfe Deus, vita
omnium eft. Morsautem&pecca.tumco�qu�uafunt. Quia,
infuperbia Angeli,quidi&useftSatha�l; feeundum quofdam,
Lucifer,initium habuerunt. Q^_odautemdicitLogicus, con-
trariomm eadem efl difiiplina; verum efl; fcd mors, qux inert rei
tttorienti.contrarianoneftvita;, quatin Deoeft,& fuit, & erit
femper: fed, mors, & vita contraria funt,fecundum qued eidem
rei diuerfisremponbusinfant,fecundum efTe,&,non elTe. Mors
autem primogenita dicitur; non, seterna ; fed a primogenito
genita.
Item ; Ini�nnofte, trunt duo in'UBo V»o. QuaredicitMat-
thius,«of/e; cumdiesiudicij appelletur)c�mDominusveniat
in igne & fulgure ? , -
Solutio. Dies erit bcn� habentibus; nox & tcncbrar.in ma-
le fibi confciis.
Item Matthx�sait; lacobauttmgenuh lofephtirum Marijk.
Lucas autem dicit; \tputabatur fi�tts lofeph ,cjuifuit Heli, cjuifuit
Melchi. Vidctur ergo, qu�d lofeph duo's habuit patres, lacob,
& Heli; quod efl:impoffibilc.
Solutio. Lucas oftendit generationem (Chrifli) a Dauid
perNathan;& feeundum hoctertiuseftMelchi. Mattharuso-
ftendit generationem a Dauid per Salomonem: & feeundum
hoc, tettiuseftMathan: Etita Melchi &Mathan de eadem tri-
bu facrunt:fed.non.de e�dem genere. Contigitautem,quod
Mathan duxit in vxorem Eftam; & ex ea, habuit filium nomine
Ia:ob,&mortuus eft Matthan, & ftatim Melchi duxit Eftam
in vxorem, & habuit ex ea filium Heli: Et fic , lacob & Heli fra-
tres funt vtertpi. Contigit autem, vt Heli ducerct vxorem, &
fineprole defun�tusefl:tacob vero, mandatolegis, duxitean-
d.m, &ex eagenuitlofeph; &fic lofeph fecunckim naturam
geminus fiiius eft Iaeob; iuxta prjtceptum iegis , filius dicitur
Heli, quiaikfcmeneuis, dicebatur reftituiinIfra�l.
Item
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LVIII.
Lucx.17.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LIX.
JU *tth\\.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j ■ __.___
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 220-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eontra. Waldenfes. 2/f
�tem�ofeph,fifufpicionemhabebat,quomodoiuftus erat? LX.
Si fufpicioncm non habebat; quare Mariam dirnittere vo-
lebat?
Solutio. Idco eam dimittere volebat; qtfia, veritatem my-
fterij, & facramentum quoddam magnificumin ea cognofcc-
bat;cuiappropinquare,?eindigmimaeftimabat, & humilem fe
longcfacerequa?rebat: ficut Petrus,c�m ait; Exii me Domme, Luu.f.
quia, homo peccator fum.
Itcro Lucas ait; Tnxnf�amui \[qut Beihlthem, & Ytdetmus hoc L XI,
\-erbum,(j'.iod faciumeft, & Dominm oflendit nob'u. Vidctur ergo, �«"■*��*�
quodfi Verbumfaftumeftjcreatura eft; quodabfit:cumalibi
lcgamus: Fiiitu ipatre fuloefi,nonfti�ui,mccreztui, fedgtnitut.Symt. Ath*n'.
Solutio. Natumcfl Verbum, non fa�tum fimpliciterjfed!
faftum caro. Vnde, Yideamut, dixerant. Prius enim, quam
fieretcaro, videri nonpotuit. VndeBedaait: Per non fa&um,
fedgeniium omniafa�iafunt ,nongtniti». Nam ipjituexpatregenera-
th} ipfaetfcaufarum omnium conditio.
Item;quidquidin Deo eft, Devs eft: fedloannesdicit; LXII.
quodfa��um eft in ipfo Yiu efi. Ergo, quod fafturn eft ipfo, De- /»�». /.
rseft.
Solutio. Aliteriniprorunt,qu*peripfumfa�afunt, quia
peripfum, & in ipfo habent, viuere, & moueri, & efle. Aliter in
ipfo i'unt ea, qu* ipfe eft, hoc eft, coafternaliter in eadem cflen-
tii& natura.
Item ; Ent lux \era, tju* i�uminat omnem hominem y>enientem l X11L
inhuncmundum. Nunquid omnis homo a iuce vcra illumina it«v.<.
tur ? Mtnimc. Multt enim in tcnebris, & in vmbra mortis
fedent?
Solutio. Trcsmundifunt. Primus,quiabfolut�folisinui-
fibilibus & fpiritalibusimpleturfubftantiis. Secundus, qui vifi-
* bilibus Sc corporeis eonitiuiitur naturis. Tertius, qui arUni-
tatem cum vtroque retinet, hoc eft homo 3 corpore enimcon-
ftat,&anima. Corpus,demundovifibili,& animamdeinuif�-
biliaflumcns, vuumfacit. De primo ergomundoloannesin-
tellexit; adqucm, quicunque vencrit, vcram lucem contcm-
pUtur. ,
. Item quaeritur de Kachel, fifleuit, quare coofolari contem- LXIV.
f �i? i� confolari coatempfit, quarc fleuit? M«tth. *.
dj Solutio. *'"■�"
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 221-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3*4 Ebraretttt
Solutio. Fleuit affe�tus matris, nofuit confbfari fiJes.
Vcl.fic: Noluit confolari; quia non funt, frilicet ronfolandir.
cinn dolorcm nonhabeant,fedgloriam. Vel,noluttconfolari;
quia non funt vkra: reuocandi in mundum,decuins arrumnis fc-
meleuafucruntcororrandiaChrifto.
Item Lucas ait; Et erat pater illius & mater admtrantes fu-
per his , qu« diecbantur de co. Quare dixit Iofeph c(Te pa-
trem?
Solutio. Quia nutrierat: Vel, quia feeundum generatio-
nem a Dau'rd, cnm deeoden. genereiflet,paterpotuitappella-
ri: Veljquiaputabaturabalirs.
Item Simcon ad M a r i a m ait; Et tuam ipfius anrmam
pcrtranfiSit gladius: Tamcn nulla doecthtftoria , eam exhac
Titagladijoccifione migrafle.
Solutio. (Per)g!adiumintelIigirr.HS dolorem; d[equodi-
c�tur: C gtadituinUbiiseorum. C�rnenimviditcrucifigi; do-
luitanimaeius. Etbrn�dolorgkdiusdicitur, quia gladius fer-
reusnonanimam, fedcorpus pertranfit. VndePfalmiftadelo-
leph: Ferrum ptrtranfut animam tita , donce �rnirct Verbum eita.
Item, quid eft> quod nato Domino twb»tui tfl Herodtt, 07*
emn'u Hiero/olytna cumillo / Num tuibatus cfl Iofeph & M a-
R1 a, fiue Simcon, fiue Anna, & alj, qui eum defiderabant ?
Minirac.
Solutio. TurbanturirainfiJcIes: tutbantur gaudio,rlde-
lej. Turbaturenimanimusingaudio,ficutinira: Infpe,ficut
in timore, quia quatuor funt antrrr� pafTiones.
Item quxritur; quare IoannesBaptiftadixit; Poft mt >enit
yir.ejuionteme fuStutfi ? Subdent; C egonefciebam eum, quo-
modo nefciebat eum, cum di >.iflet; Ecce agnut Dei.
Solutio. C�m vitiiflet fpiritum (S. ) infpeciecolumbar, &
and fllt vocem patns; ad comparationem lilius intelligentiar»
quam tune acccpit.quafi nihil noucrat.
Itemquzritur; quare dixeritpater; Pxnitetme fecijje ho~
minem.
Solutio. Pcenitentiaquidcmnu�ain Deumcadir; fcd no«
ftromorcloquens,quicomp«ngi pcenitentiafolemus; quan-
do contra votum noftra opera verti videraus. Q,iudam tamen
dicunr,
|
|
|
|
|
|
■ -,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LXV.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LXVL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r/ki. s
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I.XVII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LXVIII.
(■■>
Itmn.t.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LX IX.
Gtnt/. St
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 222-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontrn WalAenfes. sis
�kunt,pcen!tttmtftciffehomintm;ide(i, poena tenet me, quia fc»
ei homiuem,quodnihilefl:im�.hsrreticum eft. Pater enimim-
paffibilis eft,& fuit,cV erit: quod Putropaf�ianintgant. «
Itemquasritunquarc B.iVl ari a diempurgationisexfpo LXX.
�hns purgati voluit, cum purgatione nonindigeret, fe ipfa Luf-**
feiente?
Solutio. Celarevolebatfilij maieftatem,hinceft,qiiodeum
appellauit filium lofeph, dicens,� Fili, <\uid feciflinobls fic ? Ecce,'ii,dttn.
pater tut/s, O" ego dolentes quxrtbamtu tu Vd, quia legem(blue-
re, legisatnore, nolebat.
Item; Dominusak; Wonneegotos duodecim eltgi, & >nra LX XL
fx- >obls dubolai efi ? Qupmodo clcgit diabolum» eiitn alibi di- io*n. c.
cat; multi >ocati,pttuci >?r� eletli.
Solutio. Sicutiniquimal�vtunturbonisopcribus Dei; Cte
c contra Deus bene vtitur malis operibus iniquorum.
itcmLuc&sattiQjiidturbatieflis, Wcogitationts»(ctnduntin j XXII
tori* "�eftra, quare dixir»a/cendunt,&. non, defcendunt, c�m bons Lmi*j^»
afcendant, maladcfccndant ?
Solutio. Omne, quod bonumcfl dtfurfum efi, & deficra-
dit. Vndelacobus; Omne datum optimum, C7omnedonum per f e-
fluntydefurfumtil. Cogitationesvcro mala: non defcendunt de
fudum, fcd dcorfijin pulkil.int: 8c ali.endunt ficut malx hcrb,r.
Item P«ulus-ait; Ca.ro rsr JM^u'ts regnttm Da pofsidere non pof-
funt. Nunquidautem Verbocarofaftum(non)eft?
Solutio.Caro & fanguis tripliciter accipitur. Iuxta naturam,
vteflillud: hocnuncosexofiibiameis, er carodecttrnetqea. Iuxt»
culpam; Vnde Paulus; C�m fit inter tosxjtlm C contentio : nonne
earntlts efils^fecundumcarnemambulatiiHuxtfLCorn^tiontm:
Vndc Pfalmifta ; Et recordatm efi, quiacaro funt. Et itafecun-
dumculpara&corruptionemcaro& fanguis regnum Dei non
j>offidebunt. Caeterum iuxta naturam. Vnde lob: Qurj�m cw
cundabor ptlle mea.
Item Petrus, qui pifcatoranteconuerfionem fuit ; quare
conuerfiisadpifcationemredittjc�m Veritasdicat: Nemo mit~
Hos m-vtumfuam ad aratrum, &" reflriatns retro, aptus efi regno Dei.
Solutio. Negotium, quodantefinepeccatoextitit,poftca
xepetere, culpajionfuit. YadcMatthjeus ad telonfium,nQn re-
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 223-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H9 �hrtrdttt
diir. Exemplo igitur Matthzi adpriftina negocia r�direnon
debcnt haeretici.
IteminEuangelioIoannisDominusait: Afctndo adpatrem
ft4». i». tneumtO-pixtrtmye(lrum , Dtummeum, O* Deum>eflrnm. C�m
meumdicat & veftrum; quare communitcr non dixit,no/?r«»n ?
Solutio. Diftin&� loquens indicat: quia, eundcm pjtrcm
& Deum diffimiliter habeat, quam nos. Afcendoad pturem mtum,
per naturam; >?/?r«w, per gratiam. Ad Deum mtum, quia defccn-
di: Deum vcflrum, quia afcendiftis.
L5CXVI. Scdquia prsdiftasqu�rtioneslud�inonrrcipcrcntrdeeo-
ml ruim libris aliquantulasproponamus. Primo igitur obiiciamus
illud, quod Dauiddicit: Ntcjuthnbitabit iuxt�ttmalipnui, neque
'''�*' permxnrbuntininfiianteoculosmof. h\\b\Mt.,Si*fcenitromcxlumt
tu l�ktStfidtfctndero in infemum nies. Si ergo in inferno cft, an-
te eum permanebunt iniuf�i.
Solutio. Potentialiter eft in inferno: pr*(�ntialitcr autem,
& corporaliter malignus iuxfa eum non habitabit.
LXXVII. Item,Diuid:�cct,nondormitahufne^uedormiet, qtticu/lodit
tptlm.itt. ifracl. Alibi autem ait, Ego dormiui ty[opvrattu fum.
TM'i' Solutio. Dominusdormiredicitur,vthomo:dormirenua-
cjuam dicitur, vt Deus. Sedhzc folutioeorum noticll.
LXXVIII, Item D&md, Deutmeta, mifericordiaeitaprsuenietme. AMhi
fjum.ff, autem ait; Et mifmeordiatua fu�ftqktturme. Si ergo prsuenit,
rfttm.it. non�ubfequiiur.
Solutio. MTericordia Domini aTiquando nos prxucnit.-vt
bonainchocunis: aliquando fubfcqcutur; vt inchoata implca-
LXXIX. mus.
Pf*lm.i+g. Item Dauid; praaptum pofuit, C7"nonpr<tterilit. Et alibi Jn-
"Denimus; Ttrmimm po fuift i, quemnon prateribunt. Quare ergo
|
|
|
|
|
|
rf�i.'■ 4. alibidi&um eft ? Vtri Janguinum, wdolaft, non dimididbunt die*
fuos. Et lob: Anteqttamdieseorum impleantkr, pertbttnt. EtSalu-
mon : Ind�faplmatif obuiat mort.
Solutio. Sandis-omniaplcnafunt. Rcprobis.omniaim-
perfeda; quiaerfi vltri viuaiit, ad perfeftionem non pcrucni-
unt. San&i, etfi prxoccupati fint, dies fuos compleucrunt.iu-
F YYV *ta^afoLon%,itudintditr�repleboeum,%rofitniam�lifalutureme�.
P/*h* ui * *Ccm ^au'^: la"*m mmdttum ttmmmmU: Alibi autem kgi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 224-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eentra VFaldetif�s,
mus; AbbreuiatHmfirmonemfacietDomiitUifiperterram, quomo
<JoLatum,(� cf�abbreuiatum ?
Solutio. Latam eft, in exhibitione operis: breue efi, in fer-
mone, hoc eft, in deferiptionc fermonis; quia, in duobus man-
datistotumpendet.
leem Dauidin perfonaChrifli: Periit fugaamt;&nonetf,qui LXXXI.
requirat animam meaw. Alibiautemait: Confundantur^reuere. P[*li*>>'+i*
antur qui quxrunt animammeam, Sinon eft, quirequirit, quo- l'^"**'
modo dicit, recjuirentts ?
Soimio. Primo culpateos.quinon requirunteum fuba-
morc, cum non fugiat diligences fe. Secund�, damnat Iudxos,
qui tjuxreb�ncenmfubodio,* quibus&dixit;Q«*m^«*nm? "**� '*�
Item; Hicremiasait; Patresnoflripeccauerunt, CTnosiniqui- LXXXII.
tates eorum portauimtis. Eascchigl autcm alt; Filit� non portabit Thren.s.
iniquitAtemputrk: nee, �conuerfp. �z,ech,iX.
Solutio. fdiiuportabit iniquittttemptttrfa,// fim�lhei fueritin
peccato. VndcEzechi�l ait: Siquis genuerit filium, qui �idens o- ll"Je'n-
mniapccctttat>.itr'nfui,nonfeceritjimtleeis>hicnonmorieturinin:i]i<i-
tate patris fut, fed�iiayriuet. *
Item Dauid; Vidthunt *iuf�i&�mehuni,Cftptr ewn r�dtbunt, I,XXX111.
quare dicittimebunt; cum ftatimfisbdat,ric/efc«nf ? ' *»*/w
Soiutio. Timebunt ittfti, manentes in bac-vita ; feruientes
Dominointimore: vt, quiftarefeputat, vid."at,necadat. Ri-
debunt in gloria, dicentes depeccatore : Ecce homo, qui non po-
fuit Deunt adiutorem fuum.
ItemDauid; In Deo laudabo fermones meos. S\,inDeo, quo- LXXXIV.
modo, tneos, imo, Dei ?
Solutio. Et, in Deo, Scmeos, in Deo, quia.abipfo, wfox.q
�ccep'i, & ipfc voluit meos cfle, quidedit. Similc c{\ illud; l'anem
noflrumquotidiamtmdanobishodie, quiaabillopetens, non fum
vacuus: meum conGtensab ipfo, non fum ingratus.
Item Dauid; Magnificatatil "pfquead cttlos mi/�ricordia tua. LXXXV»
Habet ne opus mifcricordia magnificari vfque ad cselos, vbi nul-
lus cftmifer?
Solutio. Veritas prspollens in Angelis, nubibus, hoc eft,
hominibus data eft, per quam homines mifericordiam confecu-
tiin rcfurre&ionis cotnmutatione Angeljfiunt, Domino tefte,
qui ait j In rcfurtcflhne neque nnbcm,neque nubtntur, fed erunt MMt \ts>'
e fuut
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 225-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ficut Angdi Dei. Ita ergo vfque ad cx\os mifericordia cius,
L XXX VI. Item Dauid ; Latabitur lufltis, turn yiderit Ymdi��am, manui
rjal.jj. fuailnuabit in fanguine petcatorU. Siiuftuseft,c|uidlauabit?
Soliuio. Iuftum appellat fidelem,qui perfidem.videt Cliri-
ftumpunirepeccatores: &fumensindeexemplum, peccare ti-
met: Et ita lauatmanusfuas in fanguine peccatoris.
Et nos fratrcs chariffimi peccare timeamus, non timorc fer-
nili, in quo charitas non eft; de quo fcriptum eft: Timor, non eH
in charitate, quil�cenim timet, non eft perfedus in charitate,
VndeHoratiusait; Oderuntpeccaremaliformidintpoenx. Timo-
rcm igitur habeamus filialcm, in quo charitatis cft dilcctio &c fa-
pientia, ficut fcriptum efl:; Initium JapientU timor Domini. Vn-
dc idem Metrocanorus ait: oderuntpeccare boniyirtutisamore.
Qmenimferuiliter timet,odit: VndeClaudianus: Afptrimni-
hii efl humili, c�mfurgit in alt urn: Cun�aferit, dum cunfla timet, de-
ficuitinomnes. Q^iautemtimet,filialiteramat,&, �conuerfo,
Vnde in lib. Metamorph. Nos cttnfla timemus amantes. Timea-
xnusergo, nontimoreodii, fedamoris. Timeamus,vtfilij,non,
Vtferui. Nobis enim di&um efl; lam non dicam y>os(eruos; fos
autem dixi amicos. Nos ergo filij, & amici, lauemus manus
noftras in fanguine peccatorum, vt lotis ma-
nibus. admenfam inuitati vcnia-
mus, non illoti,
Amen. i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fin is EbrardtBetbunienfis.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fcom/mta
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 226-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jconifmus Waldenfmm
EX CONFESSIONE
EORVNDEM, QVAM PVBLI*
CAVIT LVTHERVS ADOITA
Pr^fatione Anno 153J.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I,
|
|
A mor V Valdenfium erga ingen ua s
|
|
|
|
|
|
|
|
|
difciplinas.
Onodimusartesliberales, (qua-
uis in Academiis operam literis
non dederimus) fedamamus,
praefertimillas, quae ad veritatis propaga»
tionem, ad erroris oppreffionem, aut alio
modo ad commune bonum conducunt,
sAmant mmtrum bonas artes , vt hodie
Anabaptifia; Et <vt m eadem Bohemia,
Thabonu, decjutbus Dubrautw l�j�. Hu
ficru Bohemtcafcrtbit ,� Eos ferre noluiiTe,
vtqui popul�doccrct, Magifter Artium^
autCiuilisCanoniciqjIurisDo�torappcL
laretur, qu�d huiufmodi vocabula do-
(Strinam a lcgediuina prorfus alienam prae
fc ferant. Scilttet liberales artes amant\ cju�
*vt Thabont*, f$ hodte Anabaptift*, fola
c 2 Biblia
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 227-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
130 �tomfmus
Biblia ia<5tant, nee fchol�r, hiflituenda- iu~
ttentutis gratta, plus locttrtbuunt * cjuhn
Cjui nthiL §luapropterettama Luthero'iw
explicatione primi praecepti, honoru &'a-
moris ergo Ruftici nomtnantur.
II. SacrafupellexVValdeofium.
In noftris conuentibus habemus men-
fam, non tabulas, nonimagines, non cru-
ces,non vexilla, non thunbula,non Ba-
ptifteriajnonaquaeluftralisvala, &cc. Sed
tantum neceffaria, vc (camna, pulpita, B�-
blia; li bros pro cantu. Curtafan� fupellex,
cjua vix vilt, quantumuisfacrtiegiorum
raptnarum au�dtfittnOidefiderium tnua-
dendt mij c fat - maxime cum non fat men-,
tw caltcum, �� quamuU ahbtcaltcumme-
mtnermt, eos tamen Stanneos duntaxat e f.
Je aiunt; pt»cvft)o �on ftcfenfi fem t�nntuf
autexaliaaclhuc viliore materia, adtmi-
tattonem Thaborttarum, cjuijejle Dubra-
uw, calices aureos �$ argenteos repudiant,
obuijs cjuibufaue^fiue lutciitjiueltgneu
tenti. At quem furem lutei ftf l
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 228-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wddenjittm. 221
ftannei caltces ad audendum f$ aggredi-
enditminflamment ? Tutifunt VValden-
fes >ne qau ex ipfis qu&rat: Intemplo,quid
facit aurum ?
IIJ. QuonaodoVValdenfesccenent.
Jd ipfimtt nobis dant expltcatum hls
'verbis. Stcrnitur menfa linteo candido".
Imponiturpanisazymusj rubrum quoqs
& album vinum in calicibus ftanneis,
hi\\y?lcfwmnt>t/n\aiy
^ceaucflliC&tKnUg* Scmus(/ta vocemw,
cjuem tpfi 'QkftSXindtgitant)i\on induitur
Cafula, nee Crucesformat, metusns opi-
nor, nefuget Dmbolosi qui Eptilt hmusprA-
cipuipdredrt, t$c. Congregato iam popu-
lo, @o ftitgct mm dn 2kt/ Cantatur canti-
lena. CurnoPfalmas altcjuisl Cur etn�tcfc /
Qu& i)ox cjuid Cermants figntficet3 Ger-
manus, Imgmpentis non po te ft eff� tgnotu:
SeJ (jualis conuentus-y tabs (� cantus. Po-
ftea fratresin ordinem coguntur, ftantes,
autingenuaprouoluri.Circuitferuus, �c
vhicuiq? bolum panis porrigit; Deinde et-
c 3 i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 229-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Z2Z Iconifmm
iam hauftum vinij ne ccenafit nimiumari-
da. Poft quant exempta fames Epulis, ex-
flintfaque njino fit is ySemusomnes monet,
<ut hoc tantum beneficium gratisanimis a~
gnofiant {$ recolant; quos tandem fauftis
precationthm cumulatosAomum dimitttt»
fvrjan tttud admodulans:
Ite domumfaturi, vcnit He(perm, itecapeff*.
IIIud vaU� arrtdet iCjuod ferum ccenahanc
coquit f$ ccenatonbitsfiits appontt, abfque
*v�a veflefacra hfed \\\ cmcttt fcf>(ed)fCtt i�bto
rett $\vfct>tnquMnt bomtflifratres\\n vili,
honefta tamen lacerna : quia vt cmam
profanam veflis facra quam maxime de-
decet i ita profana quam maxime decct.
IV. QuandoWaidenfesieiuqenr.
Hoc ipfimet docent. Qjiando volunt,
($quandoUbett imbeftcum $ nonlibet �
teiunanttamen, flfctltcet nth'dfit, quode-
dantv Sifcireruelisiquidedant, {$quot'tesy
quando leiunant; re[j?ondent: Quidquid
appomtur, f$ quoties apponitur,. om nis
entm creatura Dei bona e�U quotiefcunqut
f$ quandocunquefrHenda offer tur.
V. Quo-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 230-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Waldenfium. ai$
V. Quomodo Waideaf�sbaptize�t*
ttAdultos ita bapttl^ant. ©er ©f etter.
SerausafFundit manibuseius, qui bapti-
zari cupit,aquam,fubie&a pelui. Ex qua
aqua baptizandus abluit manus fuas, �c
faciem in nomine facrofandtae Triniratis.
Enegregiam baptifmt admintftradi rat�o-
nem. Vbtforma a Chrtjloprafcripta ? qua
a Miniftro profem, dum aquam mani-
bta bapti^andt aftundtt ,� iflt non tndicant\
VtbapttKandus dum manits �$ faciem ex
aquaajfttfa abluit^eamproferat; inutilc
��i, cum nemo fiipfum bapt/%are queat,
VI, Qnid WaldenfcsdepoJicicomagi-
ftratu fcnciant.
'Docent, a Deo datum 3 at non fibi, Ccd
aliis. Namfiftf ftbi Magiflratum a Deo
datum credunt, curnon patiuntur fios,
dum quidlttmm habent, adire politici Aia-
giftratus tnbunal? Cur exfito ccetu turi d�-
cundotudices conftituunt, eofquequi alibi
mjtitU opem contra ewfdemfe��a confo rtes
implorantyfemd'tterumquemonitos ex Sy-
naro-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 231-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
leomfinm VVA�denf�um.
nagogisfuis eiiciunt, nee dtgnos iudicanty
qmdiutius Fratrum VValdenfium nume-
ro accenfiantur ? Plura, qui de his volet,.
'tsipfam VValdcnfium Confefitonervconfii-
lat ,� inqua,pr&(�rtim de prafentU Cbrtfti
inEucharijiia^'�jcfueadeoperplexe {$ im-
pltcate locjuuntur > <vt cum Lutherus eos
fetam in partsm trahere veile?, id ahfolut�
nonauderet, metMens, nefrbte^is f$ &ni-
gmaticis Waldenfium verbis altcfuidfn�s
opinationicontrarmmoccultaretur,^lupd
f$ Caluino euenit; vtliqmt ex Prdo^
quiis f�tiProlegomenis, qua hh
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fee tribusfcriptortbus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pr&jiximtis,
� I N I S.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BERN-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 232-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BERNAR-
DVS ABBAS
F O N TI S CA-
L IDI.
r ■
aAiducrftii
VVALDENSIVM
S E C T A M
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Frimum in lucem prola tus.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 233-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
INCIPITTRA-
CTATVS BERN,
ARDI ABBATIS FON-
TIS CALIDI.CONTRA'VAL:
LENSES.ET CONTRA AR-
KIANOS,
Anti* Roman & Ecclefi&pr&fidente
Domino L ucio, intltt& recordatio- JJifu«d
o txtuleruntcaput
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
h&��tici; Qjtf quodamprafigiofuiurorum,ll8'
foHiti*vocAbulu'm,dt�iifitnt Valden/es; ni-
mirttm a Valle den fa $ eo quodprofundis f$
den fis erfor�m t�nebris inuelnantur, Ht,
\ �� f s r* r .� »m vide
quamuts aprdfat� fummo Ponttnce conde-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
menain
|
|
|
|
|
|
mnati tVirtts [ufiperfidt&lonzetlateq,peror
, .J V «�» Mi contra
bcm temer ar w au u euomueruntj* walden-
Ea propt er contra e os pro Ecclefia D e i <aam non
Eomintis Bernardw Nar bonenfis
t� 2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 234-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bemardtu Ahbas
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pifiopusjreligionctfDzihoneftate infigritSy
telans legem Dei> fefortem murum oppo-
Jutt. Accitis itaquepluribmtam Clencis,
qttam Latcis» religiofi$acftcuUribwyadit4-
dicium vocai�tt. Qj�idplura ? Caufddtlt-
gentiftme inuefttgata, condemnatifantj.
Nthilominpts tamen poftea t f$clamt$
public� , fimenfuA neqmttA /pargere au/i
fawLj. Vnderurfatn>qt4ammsexabundan-
t^addifieptatsonem wocatifant, perquof-
dam tam Clericosyauam Latcos :�t, neus
dMtituprotrabtrett*ry eteftuseftab vtrac^
parteiudextfuidamfacerdos, Raimundus
fetlketde Dauentna. Virfiquidemreligio-
(us>ac timens Devm, notvltsgentreyfedcoa-
uerfatione nobi�or*
ndftgnataigtttirdie caufiadueniente,
congregatts inutcempartibu�, alvstfe qudm
plunrnis clerias & latcisy de quibufdam ca-
pttultsjn qmbta mal�jentiebant,a veris Ca-
tholicis accufati [unt: etsfy perfingula re-
Jpondentibm, hmc, inde, dit� dtfyutatum esl9
tfab vtrafyparte mult& proaucJ* autori-
tatcs.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 235-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VValdeafesl t
tates. \Audit�s �gitur partitttn allegationi*
bus 5 pr af at vu tudex b perfcriptum, defimti-
uam dedit� fententiamt&'htreficos ejfe in ca-
pitults, de quibus accttfatifuerant\pronun-
ctautt.
Qutbvu A�ttm auftoritatthiu > wlra-
thmbtisfuam/ijfertwnemdefenderet 3 quiA-
ue ets,a nobis Catholicwre^onfumfit^ aut7
bm fcripturarum tefttmomtsffdem tm-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,pr*fenntntextmw op
ft: ulo 3 a die fits etiamqutbufdamaltis traffa-
tibtis contra alias hart fes,. H&c autem 0-
mma fechnm maxime adinftruendos, vel
commonendos quofdam Clericos ,� ejui\ *uel
imperitid» vel Itbrorum inopia laborantes,
hofttbu4*uerirati&nonrej�fl;endo9f4�tifunt
^enfonemx^fcandalumfideltbus.autb
|
|
|
|
|
|
prdfunt. Eos nam^infide Catholtcanonro-
borantynecatimentis(an��arumferiptura-
rum reficiunt/Undtitpidfihii�nim viaprt-
fentisjeculiy viribusfyirttaltbus deftttuti de-
Jictunt, ne ad pat nam , fctltcet paradifum
*valeant mrfeare. faffaquidem eslcaufa
13 ma-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 236-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
matoris maliprsfcrtpt^deijciAc^liiomum >
Chrtfttiupos rapaceS�tdeB d&mones bweii-
cqs�$ tyrannos ,� net voce pr&dtcdtwnis,
nee baculodijciplm& (eu(euentatk.
Sufciptant igitur, quafi, a noftraparui-
tatejiflacetiex tguum muniukum(opufiu-
li, mandent(Lmemorua^Qrit4tes SS. P*-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tfi
penetrabtlia, tont ra reflores tenebrarum*
contrafabttlatores mendacij, contraculto-
resperucrforum dovmatum » �deil id&nto-
nes h4srettcos - quattntts Ut i gratta pr&~
MJ# > &de ipfis vakant'triumphare, f$pro
rigtmtne at que doffirinafobtefforum afum-
mo paftore immw.ceftbilem gio.ru
coronam perctpere mere-
antur.
|
|
|
|
|
■�■■>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 237-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontraVValdenfes )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'**' *�■
|
|
|
|
|
|
INDEX CAPITVLORVM."
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I.Cap. Esl contrahoe ^quoddicuttt, nonejj�obediendum
fummo Pontifici}aU�ue TrtUtis^ .,
II. Traftttde digpitate, JPrdlatorum, & quodeisfii def�-
rcndum, & obediendumi
III. Contra. eos,qui detrahw? rtftoribut timmarum.
�#,' . Contr(kbof\quodomnesyetiamLaifipradicant,(frt
quidadhocduant yquidae nos contra ��s.
p. �tip4 non lic ei eis verbum Hei m�niflrarej�delibus..
VI, Rejpondetur obiefl,ioni>c[uam dicttnt contra Afoftolosy
ObedireoportetDeotnonhom'wibm j & deqttibufdam
|
|
|
|
|
|
rs
|
|
|
|
|
|
|
|
|
»* o n .^ i.
|
|
|
|
|
|
lu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
VIL T>eclaratur> quos maxime[educantiCptosnon.
VUL Contra hoc,quod'tnulieresprddicarepoJJeMcunt.
IX, Contrahoc, quoddicunt,defunftisfidelibttsnonpr<r-
dejfe viuorum eieemojymis, ieiunia, mijfiirum filennrar,
aliasue oniiones.
X* Contraeos, quinegantignemVurgatorium.�'aiunt,
Spiritus a carnifolutos continuo ir e adcxlum velinfernS.
XI. Contra eos, qui dicunt eofdemjpiritus dcftwttornm
ante iudicium , nee c&lum Mc infernum ingredi ,/edaliis
eontineri receptaculis.
XII. Contra tos , quiinEcclefia orare nolunt, neeEcck-
fiam ejfenttncupa)tdkmaff�runt', vbiprobatur > (jrE�~
clefiamefo vocand'am ,(jribiejf�orandum, &inmagn*
veneratione babendam, ibi etiam rejpondetur cuidam
eorundamhareticorumobieclioni; quarexverbisB.Ste-
phaniaiunt, quod Excelfusnon habitat in manu fa-
~ Sf�1idea,necinEcelejix*
CA-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 238-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t Eerntrdus Abb�f
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CAPVT PRIMVM,
Sft contra hocquoddtcunt, nonejfe obedien-
|
|
|
|
|
|
|
t\
|
|
|
|
|
|
|
dumfitmrno Pontifici,aliisue Pr&-
latts.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
Nprimisigicurarguunturdcinobcdiencia,
quiafcilicecnonobcdiuntEcclefiaRoma-
nae, quae plenitudincm habct poceftatis Ii-
gandi &folucndi, Scdignitatcm, csterai
Ecclcfias difpcnfandi.
Praecerea , neeEpifcopis, nccSaccrdotibus ob-
temperaot ;cum,tefteB.Gregoiio,locumdifcipu-
larumChriftihabcantEpifcopi, & auftoritatcra li-
gandi & folucndi, qui locum regiminis forciuncur.
Hac ergo audoricate Romana F.cclefia, cseteriq; E-
|
|
|
|
|
M.j,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pucopi>vcpote quiDUS aittum eir, q
|
|
uodawa.allumtieri
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iUtlth. \t.
|
|
|
|
|
|
|
' tisfuperterramterit ligatttm & in ccelo: Et quvdcunfyfs
rit�fuptr terr&m>tr�tfilutum & in calts, pra;fatos haerc-
cicos cxcomtnunicatioQis vinculo innodarunc : in
fromptuhabctites, cum Apoftolo, vlcifciomnem inobe-
|
|
|
|
|
f. �*r, i»,
|
|
|
|
|
|
dientism. NihiUutem, vcait Auguflinus fuper loan-
ncm , fie debet formidare Chriftianus, quam /�parari 4
forporcChri/iit Si enim feparatur acorporeDci, non
eftmembrumeius. Si non eflmembrumeius, non
vegetaturSpiritu cius. gujsquis ttttem, inquicApo-
Aoius, nonhabetjpiritum Chrtfti,hk non e�l eitu. Iccrn il-
lud de verbis Apoftoli', Ornnis CbriJtUtm dtleftifimi»
|
|
|
|
|
|
Ktm.t,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 239-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttntr* Wulden/tf, t
quitSaeerdotibtu excommunicatur, fat&n�t tradi dicitur.
guotttodo ? fciltcet, cjma extra Ecclefiam e�l diaboltu; ficut
in Ectlej�a Cbrijlus: Acperhoc qmft'diabolo traditur,quidb
Ecclefiafticacommunionercmouetur. Vtidei�os, cjuostunc
Apoftolusfotan& tradttos ejfeprxdicat, excommunicatos kji
ejfedemonjlrat. Hinccftcciam,quodidem Apoflolus
aicadrheflalonicenfcs: Siquisnoebedieritverbonoftro tThef-t'
perEpiftohm, hunc notate; &,necommifce/imini cum Ulo,
vtcenfunddtur. EcceApoflolusroandatioobcdientc
fibi i reprehendi, &acivcerorum communiouc vel
conuiduabijci.vcncabictfluserubcfcac.
Ad Hebraeos quoq; aic: Obedite Prxpofitis veftrisi�" ^ei. tj.
fubuceteeis. ipfienimperuigihntqtufirAtionem reddituri
proanimabusveftris. AdTimocheumquoq; aic: <0i
hen� pr<efitntPresbyteri,dtiplici honore digni hdbeantur,ma-''
xime,qmlaborantinverbodrdoftrim. Duplex honor
exhi bendus e ft Presby ceris, vc eor u m fcilicet praece-
pcisobediacur ; & cum debita rcucreatia exceriora
fubddiaminiftrencur. Dominusquoq;,vcoftende-
rcc obcdientiam exhibendam cflg Pra�latis.aic; Super M*tA.*i.
cathedram Moyfi federunt Scribn & Pharifii. Omnia ergo
qtucung{ dixerint vobis,feruate (frfacite. Ec rurfunQ ''Jjj>uihHe'"'
vos audit, me audit; dr qui vosjj>ernittme (pernit.
C�migiturChriftus&Apoftoliprxcipiantobe-
diendum efle Epifcopis & Fresbyceris: quicunq; eis
non obediunrjConfequencer Chrifto,& cius Apofto-
lisiuobediencesexiftunt. Omnisautem pra'uaricatro
&i iobediencia.cefte Apoftolo, ticsepitiuftum merced� n«b.*.
retribntieuem. Quomodo ergoef�ugicnc, qui Chrifti
&di(cipuIornmeiusprjEcepta ncglexerint ? Quooia
itaq; in cbed ien tes exift ud c , habendi func quafl E i h-
13 flici
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 240-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/» tirmrius Albas
HMt.it. nici&Publicani, Dominodiccnte : SiquisEcclefum
non uitdient,ftt tihificut Ethnicus & Publicanus.
Prxcerea ab corum communionceft abftincn-
duin, ficutexprarfcripris Apoftoli verbisadT hcfla-
lonicenfespatct;Nam&perlegemMof�iGam,fiqui5
■ imperio Sacerdocts non obcdieric, occideodus cfl::
neexmaloiaobedicncfjepopuluscorrunapatur.Vn-
Biut.17. dcinDeuter: ^nifitperbterit}nole»sobedfreSneer'dotis
1 imperio , tjtti eo tempore miniftrat DffmitioDeo-tue, ex de-
er et o mdnis morietur homo ilte, & auferesmal'um demedi»
J/ra'el: Cundtmj^pofniusdudienstimebit,vtnullus demcepf
intumefcarftiperbra:. Ecce hincpatct,quaruwm cft cri-
meninobedicDtiae : c�rats.quiSaccrdiHinonobc*
diebat,corporaligladiooecidebatur. Io temporeve.
' r�gracjje , qttia Dctts non valt mortem peccatori*, f�dvt
cenuertatur& viuat, nonocciditurcorporaliter, fed
fpintaligladioferkunc�macommunionefiJdiucn
perfentenciam Epifcopifeparacuiivcfic abicclus?s-
rubcfcac&refipifcar.
_ Quicunq;etiamiDobedicntesfunt,infidcIeseCi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
qttiap
Undi ellsepagnart: e^^mfifcelus ldoloUtrutno�e tccfitiefi
cere. Super quem locumauB. Gregorius: Solaefiobe-
dt e fit ia, qutjrdeimeritumpof�det ,fmequa quisque mfide-
Ifseonuincitur, etfijideUs ejfe videatm. Ioobcdicnciac
quoqwevitiumirncer mortalia crimina connumcrac
h p oito lus d i c e ns: Genriles rep let os omni inic[uitttf>m*~
litia,fernicatiorre,dtniriti*: Et poftpaucaylnuenforesma.'
lorum.parenttbus nonobedtentes > parencibus fcilicet, fiw
cucDodores orthodox* exponunccarnalibus vel
^piricahbusy Etpaul�poft: JgiHtAltaagunt, dignifun*
mor*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 241-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jnntrt VVddenf�s. it
morte: nonfoumi nutetity quiea Agunt ,fed eti/tm,quifaei«n -
tibusconfentiunt: Coufentire aucem eft, iecundum
Ambrofium; Siquum quispoflicrcprchcnderejCa-
ccac,authocaudiez:s,aduletur.
Nccmirum; fi inobcdicntespoceflacibus Fccle-
fiafticis,djgoifuntmortcjetcrna. Tefle enim Apo-
�oio:Is^oneBpoteftas,m(�a Beo, quA nutema Deoju»t,or- Rom-lt>
■dwAt&funt. Ita^quireJ/Jiit fottfiati, Deiordinationirefi-
fiit. j^ut nat ent reftftunt > ipfifibi damnationer» acquiruat,
Audiancerg�pr«efaticrroaci, & qui.eisconfeauunc, Rom r ,
Apoftoliprceceptumdicencis : Omnisanimaj>oteji<tti-
hutfublimioribusfubditttfit. Spiritusquippe/2#�?«*,fkuc
Apoftolusaic in&.�t\sApGft/.j>?/uifiEpi/copos fuper grc-
,gemfuu«),r^*y EccUJiam Dei, quamacqui/iuit fknguixe
fuo. QufergoEpiftopis refifticperconturoaciaBa.tn
Spiricumiiiadum peccac. Nam & Iuda;is murmu-
caacibus contra Moyfen &Aarori, fefponfum c(b
Neccontranosmurmurve/intmtfidcontruDeHm. Hinc JuJ ..
Iudas Iacobiaic : V*iUls ,qui in contmdicliene Chorepe- Num.tf.'
rier�t. Chorequippe,&eiuscomplicesinfurrexeruc
contra Moyfen & Aaron Sacerdoces Domini ;&con-
fcibm igne ca iicusrniflb^combuftifunc. Gontradi-
rtionecrg�Chciiepercunc,quiSacerdorumiiTipcrio
C�nrradicunc, &ideo ignisa^terniincendioconcre-
mantur. Vudtvs,idei\,oeccrnadamnaciocftillis.
Pt%�cerea per inobcdicnciam Adx peccatores
conftitijci Uint multi : EtperobcdienciatnChrifti,
4]uicjbediensfuicpatrivfq;admortem,iuiliconflitu-
tifunc mulci. Quicunqi crg�inobcdicnrcsexiftunr.
veterishominisimagiacrnpQrcant. ContraquodA- r ,
ftolusaic; SicHtp&rtanimunimAotncmterreniyforte*
� ji mus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 242-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\t termrdta Abbts
mm im&gwtm eelefi�Mvt
t vcqui per inobedienciam deparadifo eiefli furaus
per obcdicntiam , quafi per aliamviamcumMagis
t.Reg.tf. redeamus. MelioreHenimobedientia>quAm'vi�iimx't&
au/cnltare magis, quant offerre adipem arietum, Jguia, per
victimas alienacaro,perobedientUmverovoluntaspropria
maclxtur. E C S al O m o n, Vir ob e diens, loquetur viftorias*
Quiadumalienae vocihumiliter fubdimur, nofmec
ipfos in corde fuperamus. Ex his omnibus patec
quantaficvircusobcdieutia;, quantumqicrimenin-
obedicncis.
■ ' ■■* ■. ■ .
C AP V T II.
Tra ft at de dignitate Pralatorum, (tf quod
eiifit dtferendwn tf obedien-
dunu.
Tverolucccbriuspateat^quantumSacerdo-
tesexcellantca-tens, & quod eis fitdefercn-
_ dum & obediendum,cxverbisiaJuatonspo-
M*n.t. {e^ perpCQ�j,; qUj curaco \ lepra ait: Va.det oftendett
Sacerdoti, & offer mumis, quodprtcepit Aioyfes, in teftims-
niumtllis. Saccrdotum quippeeft, difcernere,&iu-
dicare,qui fint Cacholici, quiue hacretica con tagione
refperfi. Inde e ft, quod cum muicos languences Do.
minus fanauerir, leprofostantum ad Sacerdotes mi-
lic: In kprofi quippe corpore variuscolordefignac
iu hxrecico homine vericacem falfnati penniflam,
Plan�Dominusaoluitleprofum , licecmundatum,
hominum coctibus aggregari.fmc �udicio facerdotis,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 243-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■tontra Waldenfis. /$
vcapert�oftendereceum , qui ab vnicaee Catholica
crraucntjlicet fort� refipueric» finefaceidotahiudi-
eio,conueiuibusfidelHimn3inim�aggregaadum. Et
in figautn deuotionis & humiiitatis iubeturoblatiq-
ncm facere facerdoci, vc eifc fubie&umpartcenn-
nuaccuiusmanum diuino intuicu �fcuiando hoftw
immolct.
leem Clericipafcunt> a!i j,quafi oues, pafcuncur;
Ecdeakari viuuntilli; Ifli ver� offerredebeor, Illi
pofluntpeccatorestradere fathante : IOi ver�, ante
eos Tedere; nee fine eorum confilio,qu�E Dei funt, a-
gerc debent. Vode Hierooymus ad Heliodoruro;
i^fliacaufa eBmonacbi>alia Clerici ; Clerici oues pafcunt,
egofafcor. IlH,de alt ar i viuunt', mihifecuris qttafiadradic�
infrucluofzarbor� ponttur. Simunusad'altarenondefero,
mtbiantepresbyterumfedere non licet.Itti,fipeccauero,licet
me traderefatana in interitum c ar nis, vtjpiritus fit faluus
indie Domim. Irkmarf Rufticum : Ecclefiahabetfina-
turn coc turn presbyterorum ,fine quorum confilio mhilmona-
th� agere licet. Roboamfilim Salomon� ideo perdidit re-
gnum: quia audire noluitpresbyterosfuos. Senatum quoque
Momam habebant, quorum confilio ctincln agebantt�f hos
habemus fenatum noftrum,c<ztum presbyterorum.
Praeterea,cumquisdelege diuinadubicac, con-
fcftim adfacerdotescurrere debet,&interrogare. I-
pfi funt enim , per quos creator omnium fidelium
plebespafcercdi{pofuir.Hiuceftenim,quodDomi-
nusdifcipulisl'uisquinq;, vel feptem panescradidic,
vcponcrentante curbas. Spiritualem enim dodri-
nam (acerdotibus,qui in locum difcipulorum CucccC-
feruatmimflrac;vt,qua�bonidirpeniatorcsfamilii«
B 3 Dei
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 244-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■f4 tertttrdut Abb**
Deianimarumalimentaminiftrent, ne invianuhj»
L0t.1t. feculiabhocciboiciunideficiant.Hincfcriptumeft:
guisputast��fidelis dijpenfator�"prttdem\quem conftituit
Domwwfuperfamtltamfuam: vt det Mis intemforetritici
AS.g. menfttram. Vndc �cDominusPaulum , adbucSau-
lum ,in via quidero profternit > fed, quid eurn opor-
tcat faccrc,oon doeet: fed in ciuuatem ad difcipu lura
.d/t. 19, Ananiaro doeend ura mittic Nee Angclus.qui cencu-
Tioni viro rel igiofo apparce, cidem formam fidci tra-
didks fcd Simeonem accerfiriiuberjVtpercijmjquid
opoirteat facercinftr uatur.
Exquibus aperte datur intelligi, quod nullus
pratfumere debet docere aliquam viam perfe&ionis,
nifi fic in ciuicate, id eft,in fandlaEcclcfia, & Chrifli
fit difcipului;c�mCferifl;us,vel ei us Angelus Saulura
vel centuriooena docere noluerinc, 'vcirjagifteriurti
Ecclefije inuioIabiHter cuftodiendutn e(Teoilend«-
tenr; & a nullis omnin� attentandum.nifi ab his, qui
in locum difcipulorum fucceflerunc.id eft.ab Epifco-
pis, �cvirisEcclefiafticiSjquibus id officij Donainus
m*i.j. delegauit.ficut fcriptumeft,Malachiaatteftatice:�(i-
bia Sacerdot� cuftod�untJcienfiam , & legemrtyttirent ex
oreeiu�: qaia Angelus Domini exercituum etf* Ecce,quati-
' tafitdigoitasSaccrdotis. Ipfecftenim.ficutinEze-
chielelegitur,gazophylacium inDomo Domini,qu�
diefaurumfapientiae&rcientiaejnpedlorefuocufto-
dic, & ex ciHusorc, Domino prKcipientc,lex requi-
rendaeft» C^uodipfeDominuSjtcfteEuangclicpcr
exernplum docuic, quiin tcmplo, in medio Dodo-
rumfedebac, audiebatillos, &interrogabatJdocens
pariceriafan�atcclefia, maxime dottrinatn coele-
fienj
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
I
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 245-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttnttA fValde/i/is* tf
�cm adcJifcendam cflc,non in foro,nonin plateis, vt
tancomelius percipiacur, & mcmoriae commcndc-
f�r; quantoinEcckfianonrebus cctnporalibus>fcd
«Jjuinisacccnrius vacatur.
Quantum vcrocft, quod faccrdos Angelus Do-
mini,idcft,nunciusvocacur? fuperaum quippeiudi-
cem nuDciareroicticurrideoque, ctfiexfuadcfpica^.
bilis,taracnexDominipcrfonaveneranduseft. Te»
fteenimB Gregorio : S*pcjM)tensperfonafamulumha;~
betdeffeflum-, pereumfh�fortc, velextrane�altqitodre-
fponfum ma»daf,»ondejpiciturperfont loquent�ferui, qu'm
feruatur in corde reuerentU mittentis Domini. Itaergo
quUibetfaccrdos,ecfiforfitan<lign�de(pici�ur abali-
quo,in mencc tamen fua mittencis Domuu reueren-
tiam fcruare debet is,cui mitcicur.
Sacerdonbus ciiam peccatores nequicias fuas
«on fi rcri debcn t j vt rearus fui vi nculisab Jol uantur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
reven�foras, Qui,c�m egreflusfuiflee viuens, a vincu-
lisperdifcipuloseflfolutus, Domino iubente&di-
ccncccis:Solttiteeum,&Jiniteabire. Foras venit mor-
tuus, cumculpatnconn'teturpeccacor. Venicntcm
aurcro forasfoluuntdifcipuli:quia predicacores Ec-
elcfiasei poenam dcbemamoucrc.quam raeruit, qui
Boncrubuitconfiteri,quodr«cic. Sao�ludasconfeP
fbseft peccatum fuum.non Chnfti difcipulis,fed Iu-
dacisdicens: Pccaini trudcm(anguinemiuftum. Ecno
profuit ei confeiBo*
Necfol�ro foluunijfed ctiam l�gancpresByteri, Cor .
rcos,& Satanse traduncin intcritumcarnisjVtfpiritus
faluusfic. VadeDonainusait: Jguprumremi/entdp?t-Icl>'Jc'
ca*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 246-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ie - ternttrcttu Abbtu
eata, remittmtur els, & quorum retinueritts, rttentaj�tnt.
Tefte quippe Gregono,difcipuli,quorum locuna tc-
nenc Epifcopi>vice Dei,quibufdam peccata rennen u
quibuldamrelaxant. Apojfliolusquoq; aicdeforni-
i.c*r.u catore: ludicauiinnomineDommitioftrilefitChriJli, hoc
eflr,vicc cius, vel ad eius gloriam; trader e huiusmodi Sa-
tan* , vt Spiritwfaluus fit in die Dotnini nofiri Ie/u Chrifii.
Sacaoas craditjVtcorporaiicervexet, &ficreOpifcac:
Vel feeundum quofdam, intclligicur mors corporis:
fiueexcommunicarejeftcradereSatanx. Qnemad
modum enim diabolus nullum ius habet in hora in �,
poftquam homo per fidem iuftificacur; (cd, poftqu�
homo, pro culpa,ab Ecclcfis Sacramenti«,quae func
nbiarmaconcraSatanam , fequeftratur,exindcfub
iugo Sacanajrcligaiur.
PrKterea Spiritus fan flus plerumq; potius digni-
tacem Sacerdotis penfac,quam mencum, & per eum
eledisprouidec. Vndcc�m eirecCaiphasPontifex,
prophetauit; Vbi patenter Euangelifladonum Pro-
uh4n.11. phetiaediuinotribuitSacramentodicens: citmejfet,
idcft>quiaefletfumniusPo»///i>x. Tranfit quippe a^
quapercanaleslapideosadareolasaromatum;ideO:,
gratixfpintualisirrigationonnunquamperduras&
infenfibilcsroentespraeridentium, rigat & infundic
rldeliumaniraasvircuuim aromatibus redolentes Sc
confitas.
/««■��. B.quoq;Iacobusoflcndicquam fitneccflarius
^vtilisOrdoSacerdotumjCumait.- Inf�rtnatarqu�in
vob� ? indusatpresbyteros Ecclefa, & orentjuper eum,vn-
genteseum Oleo mnomine Domrni; & oratio<fi■deifaluabit
ji^�- alleuiabit eum Vomiimj&fimfeccAtisfit, re-
wit-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 247-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
&>ntr*VV*ldenfes. 17
mittentur ei. Ecce oratio Saccrdotis & /aluar; &per
camDeusinfirmumalleuiar,&peccataremittic. Sic
ergo faluat, dum corpori & anima; prodcfl oratio
presbytcrorum", relcuando infirmitat� & remitc�do
peccata. Vbipariterreprchenditcos,qui hsrecicos
inducunc, &presbyterosde(�runt; cum Apoftolus
iubeatpresbyterosinduci , non hxreticos. Tacitc
quoqVeprehenditquofdam etiam Chriftianos, qur,
cum 1 n fi r man cur, non ad presby teros, fed ad medi-
cos mi tcunc; vel, ordinepra?poftero,poftea mittunt;
cum (aep�languor anima;, fit caufa inrlrmitatiscor«
poris. VndeDominusParalyticiadfeallatipriuspec- ,
catadimictitdiccns: FiU,remittuntttr tibipeccatatua:
& poftea, corpus fanac. Sublataenim causa, toffituref.
febius.
Sacerdocum etiam eft emergentes de religione
Chriftiana qusftiones decidcre. Vnde Moyfes.afcen-
dcos in montem ait fenioribus Ifra�l: ExfieBatehic*Zxti »f«
donccrcucrtxmur: habettf Asron (jr Hur vobifcnm, fiquid
natitm fuerit qutjlionis, referet� ad eos. Quajftione»
quippenafcefitesiuecrfidelesdcfideautcultuChri-
fliano, adEpifcopos &prcsbyterosreferenda;funt.
Inde eft,q u od ob hanc, & alias neceflarias eau fas Epi-
fcopi per fingulas ciuita tcs, & Presby teri per fingulas
EcclefiasftatuunturabApoflohs. Quapropter Apo- Th.t,
ftolus aic Tito :Huiiu reigratia,re�quite CreU,vtea,qu<e
defunt^orrigaSi�?conftituaifcrciuitatesfresbyteros,ficut
&ego dijpefuitibi. In A�ibus etiam Apoftolorum ha-Aa' '**
betur; quod Paulus &Barnabas conftitueruntper
fingulas Ecclcfias presby teros.
Nocaudumvero,qu�dpresbyterorumnomine
C Epi-
|
|
|
|
|
|
■ .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 248-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
it lernurdtu Abbas
Epifcopiaccipiuntur, ficut paulo ante ad Titum, 5e
fimplicesfacerdotes, ficut & paulo fupra in A&ibus
Apoftolorurn. Nam^Sc vcrfaviccEpifcoporumno
mine, aUquandominores facerdoccsnuncupancur,
ficucadPhilippenfcs , cumait Apoftolus: Pauks�r
Timotbetuferui Je/u Chrifti, omnibus Sanclis, quifunt ?hi-
lippit, cum Epifeop� & Diacctiibw. Neque cnim in vna
ciuitacc piures iuncEpifcopi: auc cacicis Sacerdoti-
bus,dc Epifcopis loquen$yintcrfcreret deminore or-
dincideftdtaconorum jnifiquia Epiicoposvocauic
Sacerdoces. Interdum ver� Epifcopi, appropriaco
vocabulo dicuncur maiores Sacerdoces,, ficuc & vfus
quocidiaous probar,
Hbper exccffum di�lis,fciencfun�, qu�din'na*
uo Tcftamcnto, orta quaeftionc ,an oportet creden-
tescircumcidi, legemqjMoyfi fcruari? Statuerune
Paulus & Barnabas manere credences ita, vt credide-
rantj&vtiidem Apoftoli, & quidam alii exaliis a-
fcendercnt ad Apoftolos &Presbyteros inHierufa-
tem fopcr hac qaa�ftione. Conueneruntfe Apofioli & Se-
moresyVtderedeverbohoc: EcfimulApoftoli & Scnio~
res deciderunt quaftionem: Etfuper hocEpiftolam
decrecal�,credencibusexigentibus>dircxeruac, ficut
inAdibusApoftolorum legitur.
Ex hoc patec exenaplo , quod orca dubitatrone
circacultum fidci Chriftianae, adfummuta Pacriar-
cham,qui viceB. Pecrifungitur.aliosq;, tam Archic.
pifcopos, quiperfonas Apoftolorum, quam Epifco»
pos,qui locum obtin�taliorum difcipulorum : quos
1'uptainAOibus vocac Lucas nunc presbyceros,nunc
fcniorcs, rccurrendum cft. Si emm Apofioli Paulus
|
|
|
|
|
|
fhii.r.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 249-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*�vtr*VVddenfes tf
te Barnabas non prsfumpferunt decidere tanram
quxftionem, nifi communicato confiliocum A po-
ft olis & Senioribus: c t ta&a magna inquifitione ;pen-
iandnm e(i fblercer, quantse fit pis:fumptionis& de-
■rKeniise, dehis,quseadfldemDeiacciurdcm datum
pertinent:abaliis, & non aChrifti Sacerdotibusin-
q�irerc, & maxime ab haerecicis, vel malis Catho-
Jicis.
Ad hoc Apoftolus ad Corinthiosait: de rebus
cranfi toriis non debere fideles caufari apud in fideles, r Cot i
f�dapud (an�os: dudetjaquh, aliqu�vejlrum habens
negotium aduerfat alterum, iudicari apudiniquos, &nona-
fudfatttfos. Nefcitis qnoniavi Angelos iudicabimus ? gujin-
to magisJiwlaria ? Et//in voh�iudicabiturmnnditsjndigni
eji�, qui de minimis iudicetis. �t poft: Sic non eli int er vos
Jkpiens qttisquam, qmpajTitiudicare mterfratremfuumtfed
frater eumjratre tudicio contendit, ■& hoc apudinfideles?
Umquidemomninb delicium est in vobis,quodiudicia habe-
tis int er vos. Si ergo negotium derebus minimis fan-
Qidebentiudicare;idefi,fideles>noninn'de]es;mul-
t� magis,cum de f�de,& rebus (piritalibus agitur, vel
dubicacur; ncn,ab h#reticis,vel infidelibns,fed a ian-
�is&fidelibusefttradandum&iudicandum. Et �
i-a fideles indigni funt,qui de minimis iudicent; mul.
tomagis funtindignidercligione Cbriftiana iudica-
rs&fide : Maxime cum Moyfesmoneat vnumqu�- D(»t Jt
quedicens: Intetroga patremtuum, &annunctabittibi,
maioresttu>s,�r dicsnt tibi. Quiseft pater, vel maiores,
quosinterrogaredcbemus^niliRcdoresammarum,
quiinfandaconuerfationenosinflituentes, qita�fi-
l'osfpiritales gigunt. Et quia dignitate vel merito
C 2 aos
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 250-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'U "Bern&rdus Abbat
nos prxccdunt, maioresnoflri vocan cur,qui alio nomi-
ncdicunturfeniores. Qmbus&B. Pctrusaicfcribens
t. ftt.f. credencibus: Seniores, quiin vob�funt, obfecro, ego con-
fenior�" tefttiCbrifli faponum,pA/cite > quiin vob�e�i,
HU Zreiem ®e*' ^t paulo poft *� Similiter adolcfientesfubditi
eftote Seniorsbus.
Ecce, pacenter referc, fidcliu m grex i quibus de-
beatpafci,fciItcetaScnioribusfuis. SicucenimaicB.
* Ct*i- ^ ■ r *� � ■
Gregonus: Senes eotjAcr*[crtptur/i v ooit,qut moramgra~
uit At e, non temporttm quantitAtemAturefcunt yJicutfiriftU
eB: Senettus en/m vetter Abtlis eft, non diuturna,negfArtno~
rum numero computata: Cant Autemjuntfinfus howw�i&
atasfene&ut�vitaimmActtlata. �uuenes quoq; dicun-
cur,quinullatoafiliigrauirate deprimuntur : quos
AportolorumprimusiubecrubdicoseflbSenioribus,
vcleuiumleuicas^grauiutngrauitacegraueturjfccua-
dumillud: CumfAnftopmfltuer�,&cumviroinnocentet
innocent er�. In quibus verbis rcprchcnduntur> qui
prteceptis fcnior u m, id eft, Pr xla tor u m non obtem-
perant; & fic ApoftoloPecroinobedientes exiftunc.
Denique, Sacerdotmne�i, ficuc Dominus ait eis
Lt»it.�~ jDperfonaAaronSacerdotis & filiorurncius, difcer-
nere int er fanftttm ejr prophAnum , int er ntundum ejr im-
n)uidum,& do eer e omnia legititn*, qu&prdcepit Deus fli is
ifrAelperniAnumMoyfi, ficutferiptum eft in Leuitico :
Dixit Dominus ad Aaron j Vinum, & omne,qucdinebri-
*rcfotest,ncnbibetis, tu, &jiliitui: quAndo mtrabitis ta-
bernAculum teflintonii: ne mortAtnini j qtti/t, prtceptum eH
fempiternum ingenerAtionesveftras; Et,vthabeAttsfeien*
tiam dtfeernendt interfAnttttm & prophAnum, int er po/fa-
tum & rniwdum, dtceat�fyfilios ijra�l omnia legitimamea,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 251-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CMtY* VVddenfes. 31
q loenttuefl T)6minus,&deosfer manum Moyft, Ex qua
reliquid�apparec,quodpresbycerorumeft:,aona]io-
rum,difceniere,quifincfan�ti,ideft,Catholicij&qui
propliani,ide(thcerecici,quiuemundi amaculacri-
minis j quiq'ueinimuudi,idcftcriminofi.Quinimo
ad cos fpedtacdocere fidclcs prseccpca Dei. Quare
damnabile eft aliis, qui non funt de cribu Lcui.id cd,
deordiac Clericorum, vfurpare officium iJlorum ia
iudicando,vel docendo.
Eccep-uica de muicis collegimus, adortcndcn-
dum,quan ta fit Kpifcopor u m, ac Saccrdotum digni-
tasacauclonras:quocognico, quiha^lcnuscisrebel-
icsfucruutjhufniJitereiidcmobtempercnt.
C A P V T III,
Contra eos5 qm detrahuntreftoribut
animarunu.
Edquoniamfunt quidam, quieifdemre&o- r.Mo»tu
\ ribusanimarumdetrahunt: &cumpericulo M's'
[anittiarumfuarumeosrcpreheadunc, adi-
pforum corre^ionem vel pauca dicamus. Audianc
erg�jquitalcsfuntjquod Apoftolotcfte, detraftores
Deoodibdcs, &fufurroties, at que contuntetiefi digni funt
morte. Detra<florver�efl:;quibonaproxiini,inqua-
tumpoteft, miuuic:&mala, qua-in cononfunc, ei
imponir, Sufurrovcr�eft, quimaladeproximoad
proxiraum occulte transfert. Concumeliofuse^qui
aliquam curpitudinemdedecoi is, vcJ in dido, vel ia
C 3 fafta
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 252-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fa&o libenterinfert proximo. leem idem ad Cor�n-
thios ait: Si �^uijraternomiriAtHrsJlm/tledicttiAd cft,de-
ttaCto�jCum eiusmodinee cibumfumere. Ecrurfum; Ais-
lidtctregnnm Dei nonpofidebttnt.
C�merg�detraftor , vel maledicus 'm commu
nioocm fidclium recipiendus non fic, & dignus fie
aiorte,vtpote,qui non poflidebic regnum Dei; fpc-
eialicer tamen prohibetur quis naaledicere re�lori
populi:Vndc Paulus,ci"i abAnania Principefacerdo-
mm iuberctur percuti in ore; ignorans, eflc Princi-
pe m faccrdotnm,ait: Perctttiettt Dtusfp4riet dealbatei
Et,quiadftitbantydixertmt:Jummumfuerdotem Deima-
ledic� ? Refpondit Paulus: NefciehtifiAtres\ quitPrinceps
facerdotumeB. ScriptumeBenim : Principem populi tui
non maledices. Ecee au tem, Principem populi, licec 3-
perc� contra legem agentcm,& iudican tem Te pereu �
ti, air, non efle maledicendurn, & fcriptura?audtori-
tatc hoc probat. Hincergoperpendant,qui rediori-
bus Ecclefiarum maledicunc, quanta damnatione
fintdigni ? Si Apoftolusinf�delem, &legicontraria
agencem, maledicere fuperfedie: ex quocognouit
Principem populi: &, quod maledixerac, ideo au (e
fecifle: quia nefciebat c,(Te.PTincipem populi.
Eranerea Cham,v;idi.cvef enda Pairisfui Noenu-
data,&rific; &ideo infuapofteritate damnatused,
diccnceNoe -.Mitledifttu ChMaattpuerfiruttieritfratri-
< bt�tfu�, quia, mala Prxpoficorum 1'uorum, nonargu-
ere: non diuulgare temere quis debet % vel,dum vi-
detjgauderc: alioquin damnabitur in po(lerum,id
eft.in futuro. Boniyer� Noe filii verecunda Pacris
Tui > jniefto doriispallio, auerfi venientes operiunr
|
|
|
|
|
|
v. Ctr.f.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
l. Ctr. t,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jbtd.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 253-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tonfra W*ldenfh. * j
J2htia,botiisjubdit�,vtaic B. Gregorius ,JicpritpoJitoritm s c .
jitorum maltdijplieent>vttamenb<ecnb ali�s occultent\tudi-
cantesfefaftum, & veaertntes magifterium nolunt videre,
quodtegunt.
Acicadanc etiam prarfati detra&ores: quiahu-
miiicerran�tusDauidobcdiuitSauli fuperbo ; Scd/
taroeoregij&aDominocletlo, fcdperlequenci,&
occidercipfumDauidvolccti; feddeniqueexigen-
tibusGulpjsfuisaDeoreprobaco > &Dauid adregni
gubcrnaculacledo aDomino. C�m erg�h^citaef-
f�ne, maloregi ica Dauidobcdiuic, vc fcriptum dci-
pfo fic : Jgujs 'm omnibus fuut Dauid inuentta eliinregno
tuo ingredtens,& egredienst&pergens ad imperium Regis ?
Ruriumqucc�ra perfequentem fe regcm ferirc pof-
fee i cidem bumiliTeprofcflioneproflrauicdiccns,
J^uemperf�qaeris Rex Ifra�l, quem perfequer� ? Caneti»''Re�*
mortuum, drpulicemvMm. Hincdifcanc fubdicijliccc
humiIes,ltcetinnocentcs,prx!atisfibiaDeopoteIla-
tibus,licct contra fe fxuientibus deferre, nondetra-
herc,obcdirc,uoncontradicere. Idem eciamDauid;
t�co fcrui eum lui ad feriendum Saul in fpeluncam
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. <■
|
|
|
|
|
ingrdTum, vbi ipfi crant,|accenderenc, fregit eos
refponfionibus i quia manurn in Chriftum Domini
imteerc non debcret. Qui tamenocculc�furrexic,& "�**&**�.
oram chlamydis eius abfeidic. �c quia hoc fecerac,
poft hoc perculTuDauidcorfuum. Jbxcc,dumpen-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tem, veoccidcret, occiderenon vulc Dauid: Er quia,
velextremarn oram chlamydis eius abfcidir, pocni-
tet. SuperhunclocumaitS.Gregorius: FaftAPr&fo-
fitorum or�gladiofericndiinonfunt^ttAm eum nft�repne-
ben-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 254-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tl Hernardui Abbtu
bendenda iudltantur. Si quatdo ver) contra eos,velh mf-
nintis lwgti.% labitur\neceffieH, peraf�tffiommpxnitenttA
corcremttur,qitatenmadjcmettpftmredeat j Et cumpr*-
fofitapote/ias dcliquerit > eius contraf�iudicium, aquojibi
pr*lata eB,perhorrefiat. Nam, ciim inprap o fit is delinqiii-
wttiy eius ordinationiy qui eos nobis pr&tultt, obuUmtts.
Ecce au&oricatibus fanftarutn fcrrpcurarum Sc
fan&orumexemplis, probauimus', quantaficreue-
rencia cxhibcnda.rcmotaobtcedationc.ergaPrar la-
tos, & cis eiredcferendum i nondecrahendum , vel
roaledicendum; ali�quin & Dei pracepcis contra i-,
nius,& fanftorura veftigiis non iaftamus.
C A P V T IV.
Contra boe,quodomnes, etiam laic'tpr<edi-
cant: Et, quidadhocdicant, qmd-
uenos, contra eos.
Ecundo prsdicancoro nes paffim,& fine dc-
ledu conditionis)atacis)vel fexus. �t quoni-
am in hoc errorc multi eorum, qui fpecie te-
nus Chriftiani dicuntur/edneun tur, gratia reuocan-
diipfos, &reiiquos confirmandi,cooperanceDeo,
vidcamus,quibus tz ti onibus, vel au�toritatibus inni-
tancur ipft.quidue aCatholicis dicatur contra eas in-
firmandas,&penitusvacuandas, & tcrtioloco,quid
in fua allertione Cachol ici inducant.
Prim�igiturdicunt; abomni, qui feit verbum
Dei in populis feminare, pnedicandum efle, Quo-
niam
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 255-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«tam �acobusdicit: Scientibonnm facere,&Jtoftfieiett-1^4.
thfeccutum tli�Ut. Quareautero,fi fcirous euangehza-
re,&ce{Iemus;grauicerpeccamu» ? hanc, cum qui-
dam hjercfiarcha fcripturam pro fe» nducercc, eirc-
ipondc; LegiturinE�ange�odiabolumdixifleDo-
minolefu: Scio,qu�Jis,/an�iuiDci. Eteommin&tuseBM<r.tl
eilejus dtceas : obmutejce. Ecce noiuit Dominus per
osdiabolipraedicari: licecdicerec, fefcireipfumt nc
forc� veritaci falficatera promktensdeciperetijmpli-
ces, ficucincxordiofemiuatiifcduKic. Sic,fic,re-
fponde, ex oretuo nomenCht�ftinoncftannunci-
and� m ,ctfi icires: nc.more venefk i,du m mcllita po»
culapropinarecredcns aquohbetfimplice, permi-
ftutn virus infundas. De maIisquippefcripcumcft.-#«"-.?*.'
Feldraconum vwum eorum, & venenum afpidum infantbi-
le. Vcnenumafpidum infanabileeftdogmahxrect-
corum: quia,quisquisillud bibic, id eft, libenter au-
dieodo percepic, morce procui dubio non carec.
Pra:ccrea,aonaicApofl:olus -.fiientihonum docc-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
num, quodincelligit, nonpsrficicj &ideopeccat.*
non de lilo, qui bonum,quod fcicdocere4aondocec.
Nee enim om nis homo peccat, qui non docec, quod
fcic: irno potius peccat, fi doceat, cum tam en ipfe
pra'uaricacorexiftac. Dauidenimdic«nte: Peccatori
dixitDeuti qttaretu en ar r as-tuftitiasmeas, �raffumiste-
f}'ttmentttmmeum,per os tuurn ? Hoc ApoftoLus hit:quia- R'm *'
lium doces, teipfumnon doces ? qui in legtgloruris,fer pr*-
|
|
|
|
|
|
"Zf'
|
|
|
|
|
MAricATitmcm leg� Deunt inbononu.
Item in fomitem erroris fui inducunt illud, pro
fe: gHtattdit,dicat,vcm. VbiB.Gregoriosaic: vt,quis' 'r'x'
D in
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 256-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ih corde voce/ltperni amor� tcceperit,for4S ctidmproximis
vocem exhortationis reddatt�.trurfum idem Gregoriusj
In quantum pro diuina largitatefufficit�, proxim� vejlris
boni verbi cyathos date.
Adhocrefpondemus: quodfidiligenteriftaat-
tcndancur; eis,de cfroncis obfcrua tionibus non pro-
func. C�nocnim&\t'.cjMaudit,dicat;vem; confequ�-
ter incelligicur ; vcqui non audiumus in corde vo-
cemfraterniamoris: Vel,quivoeemDeinonaudit
aure corporis, vel cordis,licec corporis; aut etiam o-
perenonimplec,nondiGatalii,yeni. Quienimver-
bo Dei aon obcemperat, qua fronte ad eandem obc-
dientiam,q�amipfe opere noaimplet,aliuminui-
tet: auc,quomodoinalioKdincatobcdicniiam,quai
iDfedeftruic^Qui^eig� verbum Dei non audiunci-
tn�inobedi�ceseidem exiftunc.ficut iupra cnonflrar
tum cd j alios doctre non debenc. Vnde & in hac ca-
dem Homilia idem S. Gregorius ait: In quantum pr o ~
fecijfepenfat�, etiam aliostrahite, &invU Deifecioshabe-
rcdejidcrate* Ex his verbis patec; q,uosadmoneatB*
Gregorius>adexhor�anduno proximo»; eos fciJiccc».
quiprofecerantj&in viaDeierac: quosadmonecvt
iuxta quan ti tatem profeduum alios trahanc. Sed,hc-
retici non profeccrunt, ira� dcfeccrunt,& in via Dei
nonfunt; \motficutCcriptum: errarefeciteosininuio,.
& non/»wrf»quare> alios exhortari non debent. Ope-
ra en i m,fi fides defic, fic func, canquam. (1 fint magnae
vires: &curfuscclerrimus prater viara.
Item inducuin proaflertionefua illud.quoddi-
. cjtur jn Euangelio Marci; Ioannes quidem refpon-
dicDomiaodiccas; Mijtert vidimwftendminna*.
i.» *.. mi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 257-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldeufes. '$}
minetuoeye'tententdsmonia, quinonfequiturnot, �'pr�-
hibuimuseum, lefusAUtcmait'.Noliteprohihereeum. Ne-
rno�li enim, q ui f kei at virttttem in nomine meo, & p ojtit ei-
tb maleloquideme, quienirnnonel�aduerfumvos,pro vo-
■b�el�.
Ecce, inquiunc.iftc non f�quebatur Apoftolos;
& camecquia daemon ia eijciebac in nomine Chrifti,
Dominusimperaccis, neprohibeanc. Quare,fi Chri-
�ti nomen pra-d icam us, quamuis non fequamur Epi»
fcopos , Sc alios Sacerdoces, noa taraen debencnos
prohibero.
Sedadhocrefpondemus: quod autoricas illa no
�iuuat eos; fed iardic. I! Ie nam que & bonum operaba-
tur, quia dxmonia eijciebac; & in nomine C hrifti, &
4ic,fidemhabebae,&, non ioquebacur male. Qua de
rcliceccorporaliternortfcquereturApoftolos; no
«racprobibendusabonoopere : quia fpirifaliter vi-
«endoperfidem, &©pera, Apoftoiosfequebatur,
nee per uerfum dogma incroducebar. Sed ifti, &in-
fidelesfunti&funcfineobedientia, qu&feUfideime-
ritumpopdet :c�mllnefide,fecundum Apoftolum,
impoi�ibJlcfic,placereDeo : Etideo,eorumopera,
�viafideieoselongant:nccperea,Deoapproximac,
fedrecedunt, &fabricatoresfunc mendacij, & culco-
respcruerfbrum dogmatum. Qtiare prohibendi
funt; quiafuntaducrfumChriftiSacerdotes. Super
huncquoque locum Catholici doftores feripferune
dicenres: qu�d in hxreticis&malisCatholicisnon
Sacramencacommunia * in quibus nobifcum func;
non contra; fed,diuifionem ,paci, veritatique con-
firariam, qua aduerfum nos funt, Se Dominum
D z non
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 258-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
pf Bermrdus Abbtu
non fcquuntnr nobifcu m, deteflari & prohibere ds-
bemus\
Itcmaiunrillud ApoftolifibifufTragari.cumaic:
Gh�dam autcm & propt er inuidiam,& contentionem: qui-
dam autem �r propt er bonitm v dunt ut cm CkriftHmpr&di'
tant* Quidam enim inuidebanc Apoftoliglonae, &
concendebanchabere, conantesf�parificareilli > in
laude prxdicacionis. Alii prxdicabanc Chriitum,
qu ia, veil en c omnes hominesad agni cioncm vericacis
venire. Ec poft pauca: �)uidenim ? Dut» ommmodo,fi-
ueper occafionem, (�ueper veritatem Cbrifius annuncietur.
Et,inhoeg�udeo\fed,&gattdebo. Ecceinquiunc: Apo-
Jlolasgaudety quocunque modo ChriAaspradiceturyJ�-
neperinuidos,(iueperbonos\fiuebonaintentione,fiueprit~
na. CurigiturEpifcopinongaudentfimiliccr,quan-
doanobisChriftusprKdicacurjfcdcontradicuntnO'
bis ? Adhocdfcirnus;quodmukumreferc, aquibus
Chriftusannuncietur: ACatholicis,velnonCacho-
licis. A Cachplicis prasdicacur Chriftus aliquando
bo nis;aliq ua n do rnali s,id eft,inuidis, vel haben tibus
odiofracres: hoceft,modopafcunt ouesChriftipa-
(rorcsboni;modomercenarii. Dehisdicitur:^fr
eathedram Moyfifi4erunt Scrib* & Pharifdi : qutdicunt
vobisjfAcitei qu<tautcmfaciiit,facerenoUte. De bonisau-
tcm dicit A poftolus: Mementot e Prapofttoramve/lro-
rum,quivobis locuttfunt verbum Dei, quorumintuentes c-
xitttm conuerfationis, imitaminifidem. De non Catholi-
cisver�,ideft,haereticisdrcicur j Attenditeafalfis Pro-
phet�, qui veniunt ad vos in veflibm ouittm, intrmfecm au-
temfuntlupirapaces» Ecquafiqursquaercrec, in quo
di/ccrncrentur veri Propheet, a falfis, fubdit Dom i-
OOfl
|
|
|
|
|
|
liid.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Maft,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
MAtt. 7.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 259-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nus.' A frtt&ibttt eorum cognofcet� eos. Quia,fidciesop«
pnmunc : Peum,finonverbis, fa&isblafphemanr.
Maxime aucem per impatienciam difcernuntur ia
tempore aduerfitatis. Ieiunia enim, & ora tiones, &
huiufrnodi,funcfimulatis,ficut&bonis. Igiturdi-
fcernuntur.nonin foliis,ideft,(�rmonibustaucum;
fed,infru�l:ibus. VndeApoftoluS: VeniAntcitoadvos,
(iDominm voluerit >& cogno/cAtn nonfermonem eorum,
quiinflatifunt,fedvirtutem. Nonenim in fermonee$~lre»
gnum Dei,fedinvirtute; quafidieat: Non cognofcacn
eorum fblia,fedfrudus.
Prscerea, Chriflused veritas; ficut idem ah: Ego
fumvia,veritas(jrvitA. Q�are> qoiperuerfumdogma
fiogic&annunciat, Ciinitura non prxdicat. Igitur
Apoftolusloquiturde malisCatholicis, id[eftmercc_
nariis,fedcamenChriflum,idcft,ventatcmannun-
ciantibus. Iftiaucemfua mendacia fabricant,& ideo
iuxraprxceptumDomini,atrendcndurneftabeis,id
cft, diligentcrcaucndum» Eisitaqueprsdicantibus,
nongaudcmus: quia.Chriftura nonpradicant, f�d
falfkaccm. Et quia neeredtoresfunr, neemercenarii,
fed lupi. Quoniam paftores & audiendi (bat & i-
micand�, vc iam fupra per Apoflolum probaui-
raus. Mcrccnarii audiendifunt, in his, qua; verba
docent, vt fiant,non imitandiinopere, ficut Domi-
nusait: Lupiattendcndi&v�andi. VndcApofto-- .
lus : RogofratreSyVt obferuetiseos,quidtjfenfiones &'offert-
dtcitta, prater doE�rwAm, qaam vosdidicift�-fAciunt\& de-
elinate ab i/lis : huiusmodi enim Chrtflo Domino nonferui-
unt yfedjuo ventri: & per dulces fermones & benediftiones-
fcducunttordainnocentmm. Eccc, quiadeclinaadi feiic
D 3 tale»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 260-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ft tertttrdw Abbnt
talcsj&quare? fcilicetquiadiflentirefaciuntafenui
fc�iccc fidelium crcdentcs fibi remouences, & cciam
*>c»r ;o offcndcreinproximum,cnm ferjpcum fit: Sineoffen-
fioneejioteIttd&is&gentibut, &Eccl�(i<eDei. In hisfcili-
cet,quadicecficri; i&uonfieri; vt omnibus f er omnia,
id eft,velfaciendo» vel nonfaciendo, flaeeatif}proui-
detc. Veliideodillenfiones&of�endiculafimuliun-
git; quia;quicunquealiudfcntiunt, quam ca-terifi-
dclcs, oflendant; inrpingentes in lapidem offenfionisdr
' petramfcandali: Vndc & Apoftolus j Peccantes infin-
tres, &percutientereorum confeientiam infirnnLtn, exem-
i.cir.x. p�°rcilicetj quodab cisvidetur, in Chrifiumpeccutis,
cuiusrnembrafunt. Apoftolusigicuriubetdi/l�nfio-
aesvitarijC�m ait: Obfecrovos,fratres,pernomenDomi-
i. c«r. t. ninoflri Iefit Chrifii, vt idipjum dientis omnes, & non fint m
vobis(chifmata. Sit� autcmperfee�iin eodemf�nfk, idem
volendi j ineademfcitntia,idcm credendi. Ee rurfum
iubecetiamo#endicula caueri \ cum ait j Hociudicate
mag�,fteponat� ojfendiculumfratri,velfeandalum. Igitur
hsrecici, qui faciunc difleDfiones & offcndicula, do-
ditlax Apoiloliciefuntconcrarii, Si ideo declinandi
funt.
Rurfum profeinducuntillud j quod Moyfes re-
fpondiclofue; Cum enimlofue duobus in cailris re-
inanentibus & prophetantibus vellet obfiftcre j ei
stmm.ii. pcrMoyfendicitunquid�emularisprotuc ? quistri-
baat, vt omnispopulutprophetet ? &, det e� Dominus Spi-
ritumfuum. Ececinquiun^harreticijMoyfesnonin-
uidic prophetantibus, im�defidcrauicvtomnispo,
pulusprophetaret. Clericorum autcm ordo obfirtic
jiobis* & inuidecpropbecancibus, id cft, exponenti.
buj
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 261-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c$fttn WAldenfe*. 3/
busrnyftcriaverbiDei. Prophccia quippe cftfucu-
rorum praeounciacio,velabiconditorurn rcuclacio,
feu occultorum myfteriorum cxpofitio. Sunt igicur
ClericifimilcsnonMoyfi, fedlofua'. Ecquiafan-
tforum ve(hgiisnoninhcerenr:redinuidorum;pcc-
canc,& contra nosaudiendi-non func
Ad hocrnosdicinuis, quia ficut & Moyfes velle-
«ius,vcomnispop�lusprophetaret, & dareteisDo-
niiuus(piFicum fuum, vc vericacem,quana nosloqui
DonfufficirDus,oracundtorumfbnarent. Sedvntu- r,c*r:f..
qtttifeproprium donu babet a. Deo, aliui^uidemfic, dim ve~
rojic. guofdam enim dedit Apoftolos,quofdam autewpro ■ �/>*«■/. ^.
pbet/ts,alios ver o. Euangelifttts, alios autem Pasiores & Bo �
tfores. Simikeft q.uod ApoftoJusaic: Volo omnesho- ,. cor.j.
mines cjfe ,Jicutmeip/um, Icilicec concinentes yf�dvntts-
i/uisquehabttpropriumdonumexDeo,&c. Deusauccm '�Gw'1^
dillcnfionisnoneft, fedpacis; ficucinommbusEc-
clefiisfaQ��orum, docetApoftolus. ErgoProphecia
omnibusdaca non eil, Ecdicimus > illisnon e 11 e data.
Propbecia cnim donumDeieft. Irti ver� diilcnfio-
ncm Sc oilcndicula faciunc, ficuc fupra didum efr.
Quare, in eis Deus non eft, qui ia pacificis & concor-
dibushabitac. VndeApoftolusi Pacemhabete'i�rDe*
utpAc�, & dilei�ioniseritvobifcnm. Ec alibi 5 Supportan, c^
tesinuicemincharit&te ,f>luitif�ruare vnitAtemffiirittts 'm
vincttbpac�, Ifti aucem pacem Catholicam necha-
benc, nee aroant,fed> in populo Chriftiano difleofio-
ncm, &dilcordiamfaciunc; ade�»qu�dquidam eos
fequuncurj quidamhafficanc, an.cos, an ver� viros
Catholicosfequidebeanc.Quareineisvnitas/piritus
fti lr
N�n
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 262-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H "Bernurdtu Abbtu
Non erge inuidemuseispropherantibus ; quia>
mtdttk.7. Prophccatnonfunc$nififort�falfi;dcquibusDomi-
nusj AttendiukfalfisProphet�t&c. Ecdehuiusmodi
, Hiercmias populo Ifra�licico : Prophete tui ■videbant
titi fa l/a, won apertebant imqmt&tevt ttbt, vt teAapoenitea-
tiamprouocarent. Talesfunciftij quipopuloChriflia-
novidcntur,&prscdicantfalia. Ecciim (criptum fic:
tftt.fi. ~cUma,neceffesi4nnunciapopulome�fceUraeerunt,&do-
mui laeobpeccata torttm. lih � co n trario, n on ao nunciac
fidelib°crimiua,quxperpttrant; quida,nonadpa'
nitcnriamcosprouocanc. Merit� igicurrepelluncur
quafiPfeudoprophctar. EtcerccDominusaic : Sur-
M�$tt.t<t. gentPfeudochrifti,&Pfeudoprophetx,&dabuntftgna.m<t~
gna. �rprodigia, itA vt in errorem inducantur,Jifieri poteB,
etittmelefti. T emponbusnouifllroisPicudochrifti fi-
gna<iabunt,&ideo, multosicduccnt. Nccmirum:
cura ifti, qui nuiia figna faciunt, mulconim fidccn
fubucrtant : &per duicesfermonesfcducantcorda
inaoccntumj*
Adhocdicunt: quodmuItiLaici, verbum Dei
in populo fidcli diil�minauerunt, ftcut fuic B. Hono-
ratus, Sc fanCtm Equitius, quorum meminic S. Grc-
goriusin lib. Dialog. & in his tem poribus fandlus Jtai-
mundm-, cognomenco Paulus 5 ad cuius fandicatern
approbandan3,mukafiuntmiracula. I)eniq;&pri-
miApolloliidiotaij&rinelitcrisfuerunt. Etiflio-
mnes,licetLaici, verbum Dei pr.xdicauerunr. Qua-
rc,6cnos,eoruma<5lusnnicantcs, repclleudinoniu-
tnus.im�audiendi.
**v'*^- ScdadhocrefpondemusjquodreveraApoftoli,
auccyocauone�jjfinclicensJtuerunt 0.000000cdapfruitDO'
mi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 263-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eentrn VV&ldenfif. a
minmetsfenfum, vtintettigerent SeripturM:Et Spiritum
fanclum infudit ; &iptemetmifiteospra:dicare re-
giium Dei, Praeterea,nonerrores,fedfidemGatho-
licam,&prascepta Dominipra-dicabanc. �c,quia no-
ua, &inaudica praedicabant; noua, & inaudica mira-
cula,per Deigraciam rccerunt; Domino cooperante, &
fernnmemconfrmttnte\fec[uentibusfignis\ Sed �fti, facras
licerasnonintelligunt, ficut& Apoftolusait :^quod .
quidamaberrmtes, cornerfifunt in vsniloquium, valentes
ejjeleg�d�ttoresy non intelligent es neque quidloquuntur ,
nequedecjuibitsAffirmant. Non incelligunt > quia, ca-
rcnt fide,fioc qua> nemo poceft donutn intelligenciac
habere,(icucTeripcum cfti mfieredideritis nonintellige-
thy Icen3,nonincelligunt;quia,nonfaciuQC. Sifacc-
Tenc, quaerariptafuncbea�incelligerent, ficutferi-
pcu m efl:: Intclleftw bonta omnibuifaeientibui eum. Inde
oft, quod viaea ablaca cft colonis non reddencibus
frudum,&dacaaliisagricolis,quiredantfruduccm-
poribusfuis. �c talen turn eft ablatum feruo pigro,
qu4noluitnegociari. Hinc&DomiousIudaeis: Att-M*tr'"'
feretur AV�bisregnumDei ,\A eft, facraefcriptura? iatel-
iigentia: & dabiturgentifoaentifruftus. Spiritum ve-
r� fandlum non habenr, quia, a ianda Ecclefia recef-
ferunti extra quam, nullidacur. Inde cft, quodDo-
rninusaicdiicipuiis: Sedetein�uita.teiquo4dvfyueindu-A
uminivirtuteex alt o. Ecclefia quippe efl: ciuicas regis
magiii,mquaqui fcdencideii, humiles, induuncur
virtutealtiflimi. Vnde&Spiritusvchemeasreplettit as,*,
totam domum ,vbi srant fedentes, id eft,fan&am Ecclc-
liam,vbihumilesrecipiuntSp!ritiamranAum. Scri-
jcum eft enim j fuper c^em requiefcet Spiritus mem, niji /A- **>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 264-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f4 ternArius Abbat
f af er humilem> frqu.ietum�' trementem J�rmonesmtor,
Ipli ver� hu miles non font; dum redonbus Rcclefia
rum fe praeferunc. � contra bumilisDauid, fuperb�
uRtf. 14. rcgcm fibi praftu�r, cum ait: -gaemperfiipier�Rex if
nel, qttemperfeqner� ? unem mor tuut» &pulicem vnum*
Nocandum ; quam bumi�ter de fefenferit -, cum fc
canemmortuum,&tpuhcemvnum nominauerit. Ecquid
deSa|)le,licetrcprobatoaDeo ? quem rcgem Ifra�l
rocauit. Hinctam hxretici, quam aliiTuperbi Chri-
fnaniattendaorjquantumdebeanrdcferrepoceftaci-
busEcclcfiafticis, velfeculanbns, quaruramcritaa-
pudDeum ignorant: Sifandus Dauid tantum vcne-
ratuseftHjperbumregem,quew Icu barreprobatura
k Deo, feq; cle&um ad regni gubernacula,
Prastcrca; ambulantmquiec�,#//<?�*T4»Mf, fieof
Apoftolusaitdceoruro ittnilib�Syicdeurhs� agenten
fciliccc,dealienis>: quibus Apoftolwsiubet-, vtcumfi-
lintiooperantes,fuumpat)em^ id cft.propni \abQns,rnatt-
ducent,nonahenum. Cum ergo iuperbi fint, &in-
quicti, nonrequrefcetfupcr eo& Spiritus fanctus, qui-
h umiics & quiecos inhabitac.
Quod vcr�dcfandlisLaieisopponontiquiavcr^
bum Dciprardicauerunt; nullomodoobijcerent,(i
verbaS Gregorii accenderenc. Ait enim de fancl©
HonoratOjquodvii tuceab(lincntix,humilitatc,ali-
isqucvirtutibus,&infupcrroiFaculisfulfitiintCTque
ingentisfaximolcmvenientcm fupercellam > &ia-
tcrempturam fratres, inuocato Chrifti nomine (8cCi-
gnocrucis, permanum dexteram excen/am oppofi-
tofixit : Hunc alicuius fuifl�difciplinx-, fenonau-
diile,»eftatur Gregorius: laquo hxretici i�hsrent»
�i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 265-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
~er>ntr&VV&ldenfes j}
��ccntes3 feio�larillius, poft �c habcrc difcipulos:li-
cec nullum magiftrum habaerinr, Sed accendanc,
quafubdicS. Gregorius. Aiteniro -, Vfttsre��Aconuer-
fationts e�, vtprxeffe non audeat, quifitbejfe non didicerit.
Etidcmait: Jj)updhachbertas inexeroplum noneffc
trahenda: ne dumqa�quefefimiliterfan�iojj>irituimple~
tumt ide�y notikumanomagifterio edcc�umpr&fiimitydifci-
fultts homin�ejfe\dejpicittt,&magiftererror�fiat^&c. Et
item: FLecmfirm�vener*ndafunt,no» imitanda.
San&usqaoqueEquiciusa.bAn.geloedo&usen:,
&mi(Tus, No^cquippcfpeciofusiuu^niSjpcrvifio-
ncm ciadftitic, 6cin linguaphlcbocomumpofuicdt-
ccnsj Eeceyverbaat^afofuiineretuo, egredere adpr<edi-
candum, Sanftusidecafhcac-e, oratione, aaitnarura
zelo, dodnna, bumilitace ,prophecia, & poceftatcin
efFugandisipincibusimmundisfulfit. Noneftigicur
mirurajfiifteaDeoedodus&oaiiTus , &tocpollea6
vircunbus, liceci.jrumordincmnonhaberct, pra?-
dicauic. Sdnc huius viri exemplo dtfcanchieretici,,
quoddebeancfine«>oraobcdire &(ummo PoDtifi-
cij & Epifcopis. Vocacuscnim a Romano Pontifice
per Vitalianum Defenforem , protinus gratias egic
Deo; 5cillic� iufllc hora eadetn iumentapararij &
Vitalianum vehcmencifl�m� vrgere ccepit, vtcadem
hora ex:re dcbuiilcns. Sedquia Vitaliaaus ex itiae-
relallacus erat, adciusnucum, node illa reman-
ferunt. Man� vec� fa�lo furomus Pontifex per aliura
nuncium mandauit, vt famulusDei Equitiusde mo-
nafteriononmoueretur. QjJoaudito, feruus Dei,
quamuis contridatus, quia non perrexeranr, remsn»
f
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
insundoj&icremanendo, Ez Item
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 266-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jf Abbat
Item, cnndcm Dei famulutn CaftoriusEpifco-
pus rogauic,vt in congregatione fua fufciperet quen-
dam nomine Bafilium , quiin magicis artibus pri-
mus,Roma fugiens, in monachico habitu Valeriatn
petiit.Rogatusigitur S.Equicius refpondit Epifcopo;
huncquem mihicomendaspater,non video mona-
chueffe/eddiabolum-.EtEpifcopusaitjOccafionemi
qua»ris, nedebeasprx�are, quod pccerij: cui fandlus
Equitius. Ego quidem hoc eum dcouocio efTcquod
video : netamen nolle roeobedireexiftimes, facio,
quodiubes. SufcepcusigiturinmonaflerioeA. Poft
dies ver� non muicos, abfente Dei famulo, idem Ba-
filius (bis magicis artibusdemencauit quandam Vir-
ginum fan^imonialium , quibus Equitius prxerac»
lila quoq; Virgo febrire cocpit.ac dixit, fe flatim mo-
rituram,nifiBafilios(monachus)adueniret, �Vcura-
reteam. Miflum itaqueeftrepent�i', &DcifamuIo
nunciatum , qui & Virginem protinus curauit � &c
Bafilium, euidenterafratribus cognito, quodeiTec
maleficus,acongregationeeijcifecit. Ecce,& Epi-
icopoobediensexricicinfufceptioneBafilii j Jicec>
perSpirkum prophetie.cogno(ceret,eflc maleficum.
Hisigiturexemplisdifcanthsrerici ubedire, &Ro-
mano Pontifici, & ca-tcrisEipfcopis.
San�, quod allegant de S. Raimundo Pau!o;q uia
eum Laicus elFet, praedicauerit, & Ecclefia eum rece-
peritjverumeft : SedvirCatholica�conuerfacionis,
vcdicitur,honef��, permittcntibusEpifcopis, pree-
«hcauic, nulluminducenscrrorem, fedinomnibus
orchodoxuSjredtoribusKcclefiarumobediens, toto
ftudioad coJligeiidasDeo animas inardefcens, ha?-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 267-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W&ldcufes, $f
rericoram, pro (eire , ScpoJJe acerrimus expugna-
tor; fuperfluuium rapidiffimum , qui dicicur Du-
rentia,ex eleemofynis fideJium pontem conflruens,
& tranfitura ab omni exadionc , vc dicicur , Jibe-
rum , peregrinis, cun&isquc viaroribus redimens;
euioperipio, in loco, qui dicitur BoniPas, curaai�s
indigencibus, pro temporis opportunitace vacauir.
D cfiuant ergo hqretici.ini ncvirumCatholicum,pro
i u i erroris d dfenilone inducere, a cuius ve�igiis tam
proeul deuiare nofcuncur.
Hxcdiximus, ad confutandas rationes harreti-
corum , oftendendo etiam au&oricatesfandarum
fcripturarum , quas cefte ApodoloPetro, adfuara
perduionemdeprauant, qualicer Hat intelligendar.
Nunc ver� ftudii fit ooftri, proferre in m edium,coo-
peran te Spiritu fan�to,& auQoricaccs&rationcs,qui-
bus luce clarius conder, eos non debere prwdicarc
verbum Dei, neea fidehbuseileaudicndosr3.
C A P V T V.
Qjiodnon licet eis 'verbum Dei miritftr*-
refideltbus.
T quoniam deLaicis quxrtio eft; an verbum fMe�tttl
Dei feminare valcant in populist diftinguen- *i. /.
dumefl: Anfint Catholici,velnon ,- Nimi-
rurnjfifintCatholici�.&hoticitas vitre eoscomtnen-
detjfifermoeorum, fitfalefapientiaeconditusj&iu-
xta capacicatem fingulorum , verbi meniuram di-
r . E 3 /pen-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 268-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3f Berntrdm Abb<u
^penfareaouerunt, certoque loco prsfuerinr, aut,
f�bobedientia veri Catholici fuerinc, fecundum
quancicacem profedtusfui, infcientia > veloperead
nucunaEpifcoporum.vel presbycerorumjn quorum
tcrritorio Fuerinc, proximosexhorcari,vcarbitror,
poterunc: fi carnen vxoribus allligatinon Fuerinr,nec
cos pondus cerreniE folicicudinis oppredic. San�, fi
... , vitaeorurareprehenfibilisfueric,eosaudiri,neceflc
noneft. QuodenimDominnsait: qu&dtcunt,factie-,
non cCt diftum, nifidehis, qui fedent fupcrcathcdra
Al oy fi, id eft, de magiftris & do�toribus diuinae Icgis,
quosDeuspraefecitpopulo fuo. Peccatoriautemdixit
P[«l-4s. Deus: qu&re /« enanas i�ftitias me as, & affitm� t eft amen -
i.p«r n tummeum^ferostuttm? HinccciamDauiddi&utB eft:
Non tdtficabis ttt mihi do mum; quu virfatrguinum es, Vit
fanguinum.templum Dei qdificare prohibeturjquia
qui adhucFaftis carnalit)us incubac,necefTeeft, vtin-
fticuerefpritualncrproximorum mentes er�befcar.
Cel. 4. Sermo quoque, ingratiaf�mperJitfklefipientU condi-
ttu, fecundum Apof�olum , vtfcitt.i quomodo oporteat
vnicuiquere$andere : alircr fcilicec idiocx, aliterlice-
rato, a�isq'ue perfonis, Sed »quando'�iocl.aicusdi-
flioguer� poterit: c�m ad hanc fcientiam vix Clerici
percingant ? Erquidem cibusnon eflapcus, nifi fale
condicus: necf�rmoeftvtilis, finedocumentofapi-
teHtt.t. -entisr. Vnde inLeuJtico : Inomni oblAtioneoffcresJ/tU
id eft> in omnibusdi�is, vel fa&is Apoftolicam fapi-
eaciaaihabcacSicrgoApoftolicamfapicntiamindi-
dis&faclisnonhabeacfermoeiuseftinutilis.&ideo
vitand9. Apoftolusenim aicadTimoche� :prophanat
'*' ideft» h^tc�s^mmilojmndeutta'T, ideft, ( quaefunt) &�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 269-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t�ntn
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nefru&u, etf� non ica mala, vtprophana. Multum
enim proficiuntadimpiettttem^d eft,contra cuItumDei;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j
corrumpendo.
Ad b»c,qui docet, debctattendcrecapacicatem
3udientiura,vttnenfuramtritici,ideft>diuiniverbi
difpenfec, fitut Dem diuijit vnicttique menfuram fidei+
VndeApoftoiusiubecprophctian>,ideft,occultoru
reuelationem miniArari fscudumrationemfldei,id
cft, menfuram fidei eorum quibusmanifcftari deb�c
occulta;ue, velut imperfecta, altioribus fuft�cecur;
veladultahis.quibuseltpcrficienda, fruftretur. A-
li�qui, fi in eius verboauditorofTendcrit; apudOe-
umreustcnebicurdoftor. Vnde,inlcgefcripturDeft:
Si qu�apcruerit tijlernat», �rf�deritt &non operuerkeam%
eeciderittfebos,velafirmsineam, Dominus ctftern&reddet
preciumiumentortm. Cifternamaperirc,eftfcriptura;
facrxarcana penecrari per inte'lcdum. Il!e ver� co-
opcrit,quifublimcs fenlusfcriptuiJEjCoramnonca-
pientibu s, perfilentiumtcgic. Quisquisautem apud
bruta audien rium corda non contegit, p^n» reus ad-
dicitur,- fi per verba eius infcandalum fiue munda,fi-
ueimmunda-, tnenscapiatur.
Pra:terea,fi certo loco praefuerint,auc per obe-
dientiam fubiacuerinc, euidencius innotefcunt, Sz
quiafan�aeEcclefisobedienresfint, apertiusJiquctf:
e�m omnis fer�locus in aliqua fit dioecefi; omn�sque
dioccefts fer� limites proprios habeat. Nee hoc (b-
l�m, fedetiam inqualibct dioeceficonftitut�eEcclc-
fix propriis limitibus diftinguantur diuerfimode:
quatinus; nee Epifcopus Iura Epifcopalia,. nifi in fua
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
________i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 270-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4* terrurius Abbat
dioeccfi; neefacerdosinparochiaalicn3,pnteftatem
habeanc; Cumfcriptum fu : Nemomittatfalcem in
alienammcfl�m; ideft, tidelcs, aliicommifibs nul-
yt.tm.14. lusiudicarcprafumat. Ec Apoftolus: Tuqu�es, qui
iudicasfermm alienum :fuo 'Domino (l At % aut cndit. Si ergo
Epifcopus extrafbam dicecefin,velSaceidos extra fua
parochiam poteftatcm fuam exercereregularitern�
podunt : quanto minus ignotus homo & laicus ia
raefl'e aliena, id eft, in populoalii commiilo, falcem
Mm. 19. verbi, fiae licentia Epifcopi, vel Sacerdotis, ad cuius
curatr pertinet, minere potcrit ? Etcert�in vinea
nonlaboraueruntjEuangeliotefte, nifiaPatrefami-
M*t.u. liascondudi. Etinaliolocohabctur, quodvineam
fuamlocauit paterfamilias agricohs. qui reddentei
fru&ustemporibusfuis: Etcert�» licetipfinonred-
derent fru&usDomino, fed�contrario feruoseiu:
caederenc, occiderent, &lapidarcnt, & in fine filium
' eius occiderent: nullus tamea prsfumpfic vineam
fibimancipare, quandiu Dominus tolerauiteorum
inutilitatem, & mahtiam : quoniam > in plebecom-
rnilla aliiquamuis in utili,quamuismalo, quandiu ab
Ecclel�a toicratur, fine eiusniKD & licentia, cuicre-
dita eft, nulluslaborare,id o(t, vites inutiles eijcere,
& frudluofas plantarc, ligonem verbi ponere, vine-
am in fuperfluisputare, in neceflariis propagare piq-
iumir.
Denique,quisadeodemenseft, vtouesalienas,
Domino inconfulto,pafcereattentet ? Eocnim ipfo
fufpecluseft,quofeipfumingerit,maxim�,fi ignotus
M.i*. e^- foifae&tq�ilnonintratperoftiumifedafccnditali-
unde, & eft fur & lacro. Fttrautem non venit, niftvtfurt-
tnr
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 271-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
perdtt. Etcert�> vtaiiintDo#ores,pcr
ofhumquisintrac, credcndo in fiijum Dei; &c imi-
cando hum�itacem cius, amore eius, non pro merce-
<dealiisprqdicando. Ali�qui fi infideliseft,velfupei>
bus, veJ, qua;fua Punt, quajrat, non quae Iefu Ghrift-i,
fureft; q.iodaiienum eft, fuuna diceodo : �c'atro,
occideado. ! ;s � '* *
Exhis omnibusvidetutyncc Clcrico, nccLaico,
cuiushab-cacioignoratur, ( im� eciamfi fciatur, vbi
BabiteOcflslicuum, vioeaoj, ideft,plebecn, &gre-
gcm alienutn cxeolcre, feu pafecrc, finclieenciaEpi-
icopi, vel Prcsbytcri,*dc*iiiwcuram fpedar. �t,fi
rqiU*fQrc�pr«run3ac,potcrJceiilludobHci: gmscon- ,
Jlituit teprincipem, outiudicem fupetno$ ? Teft��H»&ge-
jJio IegiCLr,qt;od quidam de tui ba dixit Iefu: MagiBer,
Mcjratn meo, vt dim dat mecum hare dit atem. At Me dixit *«"�� **�
.ti; homo, qu�me confiitttit iudicem, aut diuijoremjaper veil
Lc,f\ in rebus tranfitoriiscxigitur,vti«dexc0nfl:itua-
.w^jnefequisfponteingerat i quanto noagis indioi-
nis. Apoftoio-quoque tefte; Neequ�qua fumitfibibo- ftei.fi
jioremifed<q4tin>oaitw&Deo, tmqtum Aaron, Itaquevo-
lensoftendereia.vocationeDeif�det�jCxaudicuver-
�bi Dei, prsdicacionemq;cxfontediuina�graticBma-
nare, aic r ^tomodo muocabunt, in quem non crediderunt*,
�ut qimnodo credemlei, quem non audierunt: quomodo au-
tem audientfinepradicante � q uomodo vcro pra;dica- *"** **�
i>unc,nifimttuntur ? Ex hac connexione probacur,
quod necinuocant aliquiDcum, finoneicredanc-s
neccreduntjfinonaudierint-: nccaudiuntjficisdi-
-qui non praedicaucrinc j ncc aliqui pradicare dc-
bent,oi�inittantur, Priusergoeft^Deomkti,aquo
J? bona
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 272-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ter*Ar dus Abbat
bonacunftaproeedunc: Etfic, Deomittentiqiufq",
obediredebcc, &prxdicare. Sic nimirum Aloyfes
micticuraDeofilnslfra�l: Et.poflmukasexcuratio-
nes, ne mittatur, habuas, Deo in voluntate perfiiten-
ti, obcemperac Sic Ifaias, fic&aliifandiProphecae,
connifi miili.populuni Deidocuerunt-
In nouoquoque teftamento, Apoftoli,aliiqjDi-
foipuli aDomino mifll funt praediearc verbum Dei.
Vnde,& Apoftoli dicutur,id eft,mifii: Apoftoli qu�-
quePaulus &BarnabasaSpiricufan&o midi funcdi-
fcipulis tamen ieiunantibus, orantibus, & imponcn-
tibus illis mauus,5c fegrcgantibus in opus5ad quod aC-
iumpti erant: nee prsdicandi ofHcium accipiunc,
quovfqueifta&aDeo, & adifcipulis fada fucrunc.
Deinde Apoftoli per f�ngulas Ecclefias presbyceros
confticuerunt. Sanfcus quoque Paulus prajcipitTi-
to, vc per fingulas ciuitatesprcsbyteros,id eft,Epifco-
posconfticuat.
Exhispacec; quod quidam raitcuntura Deo tan-
tum: quidam,?.Deo &hominc: quidam,necaDco,
oecabhomine. ADeorantum,vtMoyfes, Ioant es
Baptifta,&pra?fcripc9S.Equ!cius,fcilicctB.Gregorio
lefte: Ijforum Ubertas vit* abinfirmis non eHtrahenda j ne
dunt qutilfc/efimiliterjanffo Spiritu impletum prx[umit,di-
fcipulus h emm� effe de (piet At, (jr mttgtfter crrer�jiat, A
Deo mittuntui & homine,vc Apoftoli a ChriftoDco
fcilicet, & hom iae, & alii ab A poftolis, vel Epifcopis
eorumlocumcenennbus. Hinccft,quod Apoftolus
aitEpifcopis, quosipfe confticuerat: Attenditevob�t
&vniuer(o gregijn quo Spiritus (anfitu pofuit vosEpifcopcs
regere EccleJLim Dei,qnnm Acqwfiuitpinguincfuo. �«ce,fi-
( . cot
|
|
|
|
|
|
'-' -S
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rif.r.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 273-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■contra Waldenfts. * 3
eutliber Aftuum ApoPioiurumrefert;ipreeonftitu-
erac,&camena Spiritu fando mulos, ait, Suncalii,
quiaDeonon mitcuntur; fed excremitace prxfurn-
ptionisper(evcniunc;&,vtfubtiliusfeducanc,aDcQ
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ie rauTosmenciuncur; quibusvcr� potcft illud pro-
phccicum coaprari: V<e,quiprophetantdecordefuoy qui&vtb.
ambulantpo�t fjjiritum fitutn. gut dictint; dicit Domino*,
�r Dominmnonmifiteos. DequibusSaluatorinEuan-
gelio Ioannisloquicur: Omnes, quiantemevenerttnt fu-
resfunt&Utrones. Qui vencruncnon.quimiflifunc.
Ipfc cnim aic: Vcniebtot, (jr ego non mitteb&m eos. In vc-
nientibus,praefumpcio cemeritatis: ia miflls ver�,ob-
fequiumferuicuciseft. ^�igitur,idefl,ctcrnadamna-
tiocftbis>quidicunt, femiflbs>&uonfunt;quafim�-
dacibus, furibus&lacronibus, & prjcfumpcuofis. Sa-
o� qui a Deo mitcuntur, fignaeuidentiHima habcnt;
vircuces^cilicet charitatcm, paccm, pacientiam.con-
tineDtiam, benignitacem,humilicatcm, & eius indi-
uiduam comnem obedientiam. HincB. Iacobusait:
gttedefurfum e�tfapientia ;primurnpudica eH\deinde paci-
fist, mode/la, faafibU�, bon� confentiens ,plena mi/�ricor-
d:a,�~fiuBtbm bon�,non iudicans,finej�mulatione. Ecce,
euidencia figna fapientias aDeo data?.
Qui ver� a Deo miccuotur & bo minchaben c te-
ftimoniumapertum,quodmiflifunc. Qui ver�per
feveniunt, nccfuntmifli; nechabentteftitnooium
hominismKtentis,necDei,(j caruerintcbaritatcbu-
miiitace& obcdier.na : qua;, tefteBeda, eflindiui-
dua comes bumilitacis.
Ex bis omnibus certo certius efl;, eos, qui facrum
ordincm aon habeat^ion facil� in plebe Dei audien-
F z dos;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 274-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BernArdtuAhhat
dos; ideft,nificuidentiafigna habeant,qu�daDeo?
fonc naiffi: Et, fi re�oribusfan&ae Ecclcfta�ebedien-
tesnonfucrint,pater,quodnonfuntmifll,fedperfc
,; vencrunc. �)uidcvi\momnispoteftasaDeo*tti &yqu*ti
Dtofunt,ordinAta(�n)t,quipoteftatire(iftit>Deiordtoatior)t
rtfiftit: quiautem Dei ordtnationi rtfiftit^amnationcm/ibk
de outfit � -
Praeterea, quivxorcshabenr.aucpondcrecerre-
nac folicitudinis �pprimimtur , ad difl�rairfandum
verbumDei,idoneinnnrunt;!ApoftoIonamqu�ce-
fl e; Qui cttm vxore elf ,�hlititus �H, quxfunt mundi, qua *
modoplaceat -uxon, & d�mfut �B. 1'rjtd�cdcor quippo
vcrbiDei, aborwo»curaterrcnacor Itbcrum habere
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eohocipl�pcrrcicuta&vitamveriusdcclinac. Noa
«nim propn� maculam in rebus confidcrat�c�lusi
qutmpuluis |>iauat: hinc enim Dominusait prU
imr\». misfaodt» EccleHaidoOoribus: Noliteportare faccu~
lumtncqneper<ir». Ojiidautemperpcramfignificatur;
JihrJ. nifionera feculi ? Hinc & primus Ecclcfiarpaftorait:
Non e�t aquHmvosdereliMquereirerbum Dei, & mini/i f are
, menfis. Injlituamtu,inquit/uper-hocopitsvirosboni tefti*
tnoni�-tplenosjpiritufanft�, &fap.ientia,nos orAt toni, & mi*
nifierio verb� in(hnteserimitSi
Cumigituroitmiafupra di�la fnd^^orediumi
iermGiiis-attendcndafint, Forrnrdolofum eftcom*
niitterelaicocalentum vefbirm'a'jt-irn�c�m boccom-
m�Turn fit Sacerdotibos, fcilicet doccre om nis legi-
tima,quiEpr?ccpitDeusfiJiisirracl per manum Al oy*
ft, Malach'fa dicente : Lahu facerdotii■ cuftodmntfeten-
ttam t & legem reqmrent ex ore dm j quia angelte Dom mi
extr-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 275-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
exercituurnefi. Haecdi&a funt,fi Laicus foeric Catho-
licus jfcilicecvt finclicentia Epifcopi, vel Presbyterr,
ineiusnaefle> ideft,plebe,fakemvcrbinonmittati
aecfamiliae, fuperquam Dominuseumnonconlti-
tuiCjdet rricici mcnfuran^autfeingerensgregcm pa-
(catalienum , auc ia viiiea laborsc aUcna nun voca^
.tusr*. �> ui'. i.,' ■
GAP Vf'W.
obkBwn�» qua dicunt cum
la: ObtdtreoportetDeo,nonho~
minibus 3 {$ de quibrndam
altis*.
�'>'■' ' .''
g An� fiucLaicas, (Tue Clericus in Kaerefim h-
pfusfoejir;afidelibusaudiendusnonert;,rcd ]
vitsndus. Hjerencujver�cft,quianriquam,
feu alteriusbaerefin (�quitur, veJnouaro frngit. Ta-
les funt;qui dicunt, nan eflcobediendumEpifcopisi
Sacerdotibus;nec,quod didu horribileeft,�anflae
RomanafEcclefia;. lftostaleshafreticosefl�,feuinfii
delfs,ex eo conftat.quodfupra didum efl:; Selaemm
eJt obedteKtia^uAfdeimeritumpe^idet j q ua fine, quisqj
iofidelis coBuincitur,etfi fideliseflevidrarur.
Sed, i n q 11 i u n t^obedirntts Deo, non hcmimbiu,f�qurn-
t�s Petrum qm dixir, ohedire ofortet Deomagis, quant htr.
mimbtK, Dorvft?ft> /iHippeprxceptratdtfcipuludicens-.Futi '
UsinnmndnmvnitHrfitmfYtdtcattEuangelium ontnt ere- M4ttb.tf.
at m�t. Prineipfs verof/tcerdotumC? magiftratw templi,$"
feniores probib�ir&nf� ne dourent,at*t luquerentttr in ttemi-
B $ ne
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 276-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
46
m lejit. Viiens ergb Petrtti Chrtjlum iufi{fc\ vt doccrettt #-
nmemcreAturtim : et�contra, Principes Iud#ornmprohi-
huijj�, dixit; obedire oportet Deo mag�,quam homimbm.
Sed,cx hac fcriptura p�aefcnpci hseretici errorem
fuumdefendereoeque.uoc. Noueft euim cis a Deo
iniundum,vcdoceant. Illienim.quosDominusir.it-
ticficucpra-di^uim e(l>euidencia fignahumilitatis»
cuiusindiuidua comes elt obedieotia, & charitacis,
aliarumquevirtutum& miraculorum habcnt. Do-
mino cooperante, �"^�rmonem confirmante ,fequentihmfi~
vis,, Hac (igtiailhnon babent; quarenccaDeo mifli
func, necloquidcbcnr, Vndc,c�m Beatuslob vo-
cairetamicosfuos, in fpecie ha?rcticorum, fabricatores
... mendaciit&cultoresperuerforumalogmatum,{\i\)&'\tx Vti-
namt/tceretis,vtputaremimfapientes: Item: Nunquidin-
diget Deus vejtro mendacio, vt,pro Ulo loquamini dolos ? Ec
niit, ' *cem: Nunquidhabebuntfnem verba ventofa. ? Etrur-
fum: Rug&me&tejiimoniumdicuntcontra,me : drfu/cita-
Hid. tiirfalfdoquiu contra faciem meam, contraduensmihi. Et
tid item: Ferbofi amici mei. Et item: Jtleaditeadme,^
ui tr. objlupefcite, &[�perponitedigitum orivejlro. Er i tem : Re-
Jponfio vejira ojlenft esl repngnare veritati. Dom in us
quoque dixitad Eliphaz Themanitem : Iratus eB
nl> +*. furor meus in te^& in duos amieos tuos; quia, non cft� locu-
ti coram me recittmjicutferuus mem lob. Tcfte ver� Gre-
gono, lobhabettypum fanftaeEcclefia;, & e iusa mi-
ei hguram hsreticorum.- qui,eo dicuncur <t»;/'<.-/,quod
fsnitajEcclcfias inquibufdamSacramentiscommu-
nicant:fed>inerroribus,quosf�lancur,velfiagunr,
�ic�ntur,fabricatoresmendacij. Et,quia,inipfisdefen-
dcndis laborant,dicuntur (ulttres pertterferum dogjtt*.
tum.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 277-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ium. Et quoniam corum malicialatotivocantbrrag*:
qui dicunc tcfhmonium contra fanftam Ecclefiam»
dumeamfirnuloppugnanc , nonrationibus,fcdfcr-
roombus faifis & �nucilibus; & ideo dicuncur falfilo-
qui, �r verbofhSc eorum vcf &a ventofa : ft idco eis
expedir, cacere, Vnde>& opcat lob, vc taceant; & vc
fuperponanc digitumon, &attendant redorcsfaa-
da;Ecclefi^ loquences.implencesilludlacobi: i"//^«-
tem omn� hom» velox ad tudtcndum, & tardtu adtoquen-l4e-'
dam. k
P r ouoca n t veto iram Dei in fe; qu ja,ali ter, q udrn
/an(ftaEcc!cfja,docenc. Qua de re, ncceorura facri-
ficia, nee orationes D eus l � fci pic: Sed,fi eis poenicen-
tibus fanda EceleHa pro eis overat, vel or«t, CuCcipit.
Vnde& Oomiausaicamicislob : Stuntte vob�fiptem
tauros, & feptem arieter,& ite adferttummeumlob: &of-
feratholocauftumprovobis : Jobautemferuusmeus,orab�t
pro vol is \faciem eittt[ufetpiam, vtnonvob� imptitetur m
fittltitinm. Neqneemmlocuticft�cQramme,re�ltim \ficut
f�ruut meus leb. Et feeerunt', ficut fuerat ad e«s locutut
Dominut', & fufeepit Domtnmt/aciem lob, & conuerfus eH
*dpan item tam lob, chm oraret tllc pro umie �fius.
Definancergo ha?recici verbofari, ^reljctofu-
perbo principacu, quafi immolacistauris Sc arictibus,
poenitendo ad fandam redeanc Ecclefiam.; quq facri-
�c�s Sc precibus , pro eorum erratibusincercedic:
quoniam,extraeam, nuUiuslacrificium, veloracio
fuicipitur. _ .
ApoftolosigicuraDeoeflemiflbSjvitaehoneftas,
miraculorumnouiras, do�lnn.eintegritasce/>aban-
lur. Q,uade caufa,IudaisiafideJibus, Dominicruci-
fix
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, ■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 278-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
^xorib�s,acdifcipulGrum'perftc�toribus, pfaecipt-
enubusaliud, vt (cilicec nomen Dominiexftingue-
recur, quafi blafphemantibusDeum, Apoftohobe-
dirc non debuerunr, fedDomino coopersnti,& fcr-
rnonemoonfirmanti i�quentibus fignis, qui & «os
miferat; (�dccontra, pra-fcripti hxrccici, c mnin�,
Dcorionobcdiunt,& infuper obedianc infidelibus
hominibu5,iden:, hserefiarchis -.quidam ver� , nee
Deo, nee hominibus; Deoquippe non obedire , ex
eoconftat: quia,non obediunchis, quibus Dominus
iu�uobediri, fcilicec, qui fedene fuper cachcdram
Moyfi,ideft, EpifcopisScSacerdotibus, quilocum
Moyficencnt, dumpopuloDeiprseruntjrcgunt, &
Dei praeccp�adoceDt,ac peruerloscorripiunc. Hfnc
j «fcripcum cft : Super cathedram Moyfi f�dent Serihx &
PhArifai: Qmniatrgbqu&cuntitu�dixerint vob�,ferttate<�'
Hd. rj. facite. Prscerea, Apoftolusaic: Obedite Pr/epofit�ve-
ftris, &fubixcetee�. Et PcErus: Adoiefcentes fubditieftot-e
i. "tt.s. semaribt�, Scniorcs vcr� vocat paftor«s gregis: de
ib,d. quibus fuptadixerat: Pafcite, quiin vobti esl, gregem
"Dei.
Exhisccrti/��mcapparet, praenominatoshoerc-
ricosnec Deo, nccApoftolisobedire. Quidam vcr�
inreprobumfenfumtraditi, hominibus perfidis,vc
haerefiarchisobediuntjOonteropcispaftoribusCatbo-
licis. AUi, quafi ouesfinepaftorcnuHiusobediewciaj
fubiacent, quoslex Dei voczxfilios Beltal, hoccft,abs-
que iugo, San� Dominus oues, quas per fe paire-
X�t,- afcenfurus ad coslos , non fine paftore reli-
tek4n.tr. qu'C-^edB.PetrocommeQdauicd�cens: Simon
�dtlig�meflushiii' fafceottesmm. Quo l
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 279-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. sontraWaldenfes 49
ftru&i Apoftoli acque Apoftohci viri, per fucceflio-
ncs temporum fidclibusDei paftorcs praeficerecura-
uerunt. Nam &grex finepaftorcperic; &exerckus
fincDuce;&vrbsfineDomino;®io,fineRe��o-
rediUlpaturjiicucfcriptumcft : Vbinonesl'gybernatw, tnu.in
torruitpopultts,,
Exhis&huiusmodi attendancinimici veritatis,
quantum dcnpianc.qui fine gubernacorcDeo,vel ho-
minecxiflcrepra-fumunc. Ex verbis igicurB. Pecri,
quibusfeobcdireDeo, nonho�ninibusjaftruerc ni-
eebantur,quaf�Goliath, propriogladto iuguSancur,
dum,necDeo, nee hominibus Catholicis obedirc
conuincuntur. Ea propter.quafi infideles,&anathe-
macizaci vicandifuncnecfalucandi.nccinGommu-
ntoneoi rccipiendi,fed fugiendi, & de medio collen-
di. HincApoftolusaic: t{oliteiugumducer�cuminfide- lCtT(^
hbtu: qu& enim participatio iufiiti& caminiqu� f Aut, qua
ficietas luci ad te nebras ? qu� autem conuentio Cbrifiiad Be-
Hall Ant,qu�parsfdcli>cuminfideU ? �>uiautemconfenfus
temploDei,cumidol� ? Iccm idem Apoftolus: Sedlicet Cai.r,
nosyatttAngelu4 dcc&Co ettangelizet vobis, praterquant quod
tuangelizauitnusvob�^nathemajit. Siatt■ prtdiximut,&
minciterum duo ; fiquisvobk eua/tgelizauerit prater id',
quodaccepift�>anathemafit. Ecidem : H&reticum bomt- Tir.j.}
nemposi vnam & aitertm torreptionem deuita ;/cie/tt,qaU
fubucrj�uest: quieimmodiest, id eft, perdituseft >qui &
ica incorreptibilis, & delinquit proprio iudicto conde-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Alii iudieio Ecclefiae,abea, pro futs criminibus e-
tjciuntur; fcd hsretici fuo iudieio ab ea recedunc.
idcmpraecipicTheflaloaiccnfibus; Necemmifieafttur
« «4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 280-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jt tern&rdus Abhas,
ei, qu�non obedieritverbo,eiufdcm Apoftoli. Hinc &
». loamt. B. loanncs: Omn�, qui recedit >& nonperma.net in do&ri-
na chrifli,Deumnonhabet. Ec poi�pauca : Siquisvenit
ad vos,�' banedoftrin&m non ctffett, nokte recipereeumin
demum\nccnu?eidixeritis. ^m enim dicit illi aae : cont-
munic&t operibm illitu mdtgnis. Hinc & B. Paulus: �><?-
a. Thefi.}. nnnclurnut v obisfia.tr es in nomine Domimnojlri Ie/u chri-
Jfi ,vtfubtrahatisvas ab omnifratre ambulant einordinat�i
�r nonfecundum traditionem, quamaccepemnta nob�. Ec
item;Proph*na,drinaniloquiadettita : multumenitnpro-
Jtciuntadimpietatem,&c. Etirerum: Do��rinii'variis�'
peregrin�noliteabduci. Ecicem: Aufertemalumexvobis
ipj�s t quod fic, c�m malus homo a conamuoioncEc-
■ , clefiepcrdirciplinamEccIcfiafticamciicitur.Ecitcm':
Currebatts bene ; quuvos tmpediuit venta tt non obeaire f
Nemini confenfertt�':Perfuajio enimwoneH exeo,quivocat
vos,f�ilicet Deo ,fed ex diabolo. Modicum fermentum to-
tarnmajjhmcorrumpit. Ecicem;Nolitecommunicareope*
ribtts infitttfuofis fenebrarum, mag� autem & redarguite.
Ecicerurn t Nemo nos deapiat infublimitate fermfnunt,
qnufcilicetnoneUynifiinverb�. Eticerum Ioannes:No±
Ut e credere omMjpirituiyfedprobateJpmtusJiex Deojttnt.
i.vetrt3. EcB. Petrus : CharifitmusfiaternofterPaulus■■, fectmdum
datamfibi/apientiam fcripfit vohls,ficut & in omnibus Ep�-
fiol� ; in quibusfunt quadam difficilictintelkftn, qutt mds-
cii, �rinftabiles deprauantfuut�1ester asfcripturas^djit-
am ipforum damf?4ticnemt Vos igttur-fintres^rAfcientes^ctt'
fiodite vo/metip/os, neinfipientium errore trnduftiy excida-
tis apropriafirmitatcj,
Hasc facrarum fcripcurarum verba , quaficona-
monicoriafaluusfidelibusChriilicogicaada, memo.
. ri-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 281-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttDntr&Wdderifes. *Jt
.riterqjreti'nendaexcerpfimusjvcapcrt�fciaacj noa
efl�parcieipacioncmjf�ufociecatemhabendamcuni
perfidish&*rec�cis,necaudieades, quali anatbemati-
2acos>fed vicandos3quafi perditos,& manifeft� incor-
r igibiies,ncc sis comrnifcend u m effe, quafl i nobedi-
cntib^necfalucandoSjautindomurecipiendos.quafi
ancichriftos, fed quafi prophanos & inaniloquos de-
vicaodos. Trahunc nerape ad impietatetn, & more
cancri, paulacim fana mcmbra, id efl.fidcles corrum-
puntj acqucquafi fermencum cos, qui fibiparcicipar,
quafi madam ilmils , arnifta nacurali dulccdineCa-
chohca: vnicacis, inflancadiuperbiam, &acidosred-
dunc,ide(l>fibiconformesmcate,'-red&mencecor>
rupto$,vtaitApoftolus,&;quivericatepnuacirunc, '
cxifttmantes quscflumeflepietatem, diimproqua�-
ilii,nonprofuturispr«dicant. Hinceft,quodnon
«d eis coinmuaicaudunj, fed raagis func redargu-
endu
Vnde&Apo�lolusvicn&vcrbisIfaiaEj^uafi filiis 'fi.f*
|
|
|
|
|
|
|
Cor'e'
|
|
|
|
|
aic: Bxitedemedio eoritm,�"feparamitiidicitDominus. Etl'
immundum ne tcttgentis. Et, ego reciptam vos ,& erovobts
in fit rem > & vos eritis mihiinfilios &filias dicit Dominus
omnipotens. Separacuratnalis,quicorum opera non
imitacur. Immundum non cangic, qui peccatisnoa
conf�nric Rxic,quiorenonparcit, fedquantum li-
ceCjGorrigic. Ha�Geftcoeleftisvox,quamIoanncsau-
diuicdiccncem: ExitedeilU.po.puhsmens, &nepartici.
r ■ j in ■ j j F ■ ■ ■ ■ ■ 4poc.it,
fes fit is delict orum eius,& defUguems-^non acctpatu-.qito-
nUmperueneruntpeccata eins vfqueadctelum, & record**
tus esl Dominus miquitatum etus. His duobus modis
Moa maculantnos/i eis nonjconfcntimu&jfed>rcdar-
® % gul-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 282-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V Sermrdtts Abbts
guimus.quafi agentes opera tenebrarum,& qua fi de-
prauatores fanftarum fcripcurarum, quafiinfidelcs
& infipiences,& corrupcorcs m entium,&quafi 1 u pos
h fpiritualcs,quirapiunt & difpergunt gregem Domi-
ni>ficutfcriptumcft: intrinftcm [tmtlupi rAf acts: ha-
bentesaaimumvenenatum,&intentionen)»&extc-
ri9 fi copia detur,perfequendo,& inccrius,corrupen-
do, & morefpinarura, veltribulorum,crucntances
cos.quifibiappropinquanc, &confcindentcs, ficuc
fenptum eft} NtM0idcolliguntdeJ$w�vuAS?aHt,dctrp-
hUfl
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CAP V T VII.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tf maxime ftducanf*
qvtosnon?
| Stenfo, quantum noceant baereticr, in popu-
t lo Def,vidcan3us, cooperante Spiritu fanfto,
) quos maxino� feducanr,
Seducunterg�mulieres,viros,nonviriliter,ftd
mulicbricer agentes', imperitos: mendacesieosjqui
nonobediuntveritatijredconfentiunciniquitatJia-
uaros.-deniqueeos, qui nonhabencfignuminfron-
tibusfuis.idefl:, charuatcm in cordtbus. Seducune
mulierespriusj&pcrcasjviros; vt, diaboluspriusE-
j,yh uam ;& per eam, Adam. Sic & lob per cius vxorem
f ubuertere voluit dicentem: Adhucfermancs■injimpli-
sittte tnA ? BenedkDeo,�'n$orere. Sic&pcrvxorem
"' Pilati dicentem ei; Niltibi�rtufto illi, Multa enimpafi.
fafumhodieper'vifumpropteriffnm* Myftcriunopa/fio-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m$
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 283-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
emtraWddenfes^ fj
nisDomitiivcIuicimpcdirejnejpereiirtmortemja-
mutcrecimperium, HincApofitolusdcpfcudochri-
ftis& hxrecicis tic Timoiheo : Habentes quidemJpe-
eiempieutktvirtutem antem eiusabnegantesi & bos deni-
ta. Ex hu enimfiint ttfuipenetrant domos; & mulierculas
ducunt eaptiuas,onerataspeccat�,qu* ducuntur variu defi-
denis.
Ecce patcc,quia feducunc non firm os/ed m uiie-
res fedudtibilcSjdignas feduci, vtpote oneratas pecca-
ris. Scducunt&viroSjfbemincsedebilitatis.ficucfcri-
ptum eft: CongregatiotAmoruminvicc�populorum. Tau-,
rwvocathsrecicos; q«iftint (upcrbi, &indomitic�
Titiis: qui congregantur in vaccispopulorum; hoc
eftjin illis,qui facil� poftunc (�duci.
Scducunt & imperitos : Vnde,in proucrbiis>�
Mulierflulta�f clamefa,plena� illecebris viti8rum,&nihH "
imninbfiiens,&e. aitj qui eH par nu lus, declinet ad me.
Muiier ftuka &clamofa,efr haretica prauitas; Stuit*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
py,pg
liratem : pletia^i�eeebr� vitiorum ; & nihil omninbfci~
tnSfZit i quie��paruulus,declinetadme. Paruulus efto-
m�isftuJcus.dericiensfcnfu,
Scducunt& innocences,fcilicetfimp!iccs. Vndc
Apoftolus: Perdulcesfirmones & hencdiftionesfeducunt
eordainnocevtium. Scducunc & cordc hu miles: Vnde
in Proucrbiis:Generatio,q«�prodentibusgladioshabet;
& comtfiandtt■mof.artbusfuis:vt comedit inopes deterra^
punpcrtf. Exomnibushi-rericiprodcnubusgladios
|jabent:quia,eorumprauidodores,percutererr)s-
gis,quammeden, occidereporiu«,quamviuificare
isoueruat. Himopesdeterracomedunc,dum quoi-
G 3 dam
|
|
|
|
|
|
.,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 284-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
damfenfutardioresPeducendo,iniuocorporeveiui
«nortuos caugunt. Similicer & pauperescx omni bus,
hoceft, corde humules decongregacione fidelium
fupplancarecoaaatur.
■pf«l i, Scducerenituncurrc&oscordejVnde: Eccepec-
c&tores intenderunt arcttm,.faraueruntfagittasfu as inpha-
retrA, vtfagittentin ebfeurt reftos corde, Peccatoresyid e�
hxreticijincendcruncarcum , hoceft fcripcuram ve-
csris&nouiTeftamendadfc decorferum, iuxca f«-
um errorem eam interprecaates; &purauerunt fagit-
tas/itas.hoc clt, veaeaatav«rba in corde; 5c hoc ideo,
vtfagittentr.eBos tordein obfcuro,ideft, inambiguis,
V«l fcy in obfcuro, ideft, in fimplicifenfu, & propcer
carnalcs&impcritosobfcurato: vel,/» obfeuraLum,
ideft, Ecdefia, quacobfeurata fuit inexordiofidei,
velqua obfeuf atur nebulis blafpheraorum: vel.c�m
cxdibus Martyrum cruentatur. In hacobfcuricacs
fagittantha:rctici. Quia,fciunchaec cemporadecipi-
endisinfirmisaccommoda. lllisautemrubuerfis,ar-
bicrancureciaroficadcrahere redos corde. Vel, filii
�ccle(ia?dicuncur ob/cttralutia, dum peccauc j in qua
hffirecicifagittancjc�m psr talee miniftrari Ecclefias
Sacramenca prxparanc: perquosquofdam infirmos
decipiunc, cutu miniftroruna mericaatcsndere, fug-
gerunc.
^- �xhispatcf,qtrodfedttcunt infirraos 5c infeios:
qu�d,nefiac, Apoftolus admonec dicens: Vtiumnon
fimus f&ruuhfla5lu*mes> & circumferamur omni vent o do-
ftr'wtt, in nequitia hominumjn aflutia,adcircumuentionem
error�. Non dmus,inqim,^r/w//intellec~tu;y?«�W»-
tjs, id eft,mod� benei modo male agentes} &circum*.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 285-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontraVVddenfcs. n
feramurtz\\oUrgenccomni vento do&rinz. Dbtfrius
pra�orurn, quaf� vcncus tcmpeftatis impellitignc-
raneem & inikmurm ad perdicioaetn, id c(t, naufra-
gium : queedodtriua, ficin nequicia &aftutiahomv-
nurn.ideft, perhominesnequaminfe, & ad fimpli-
cium decepcionem aftucos: quorumdo�lrina, Icni-
perncadcireumuentionernerroris;hoceil,vtaiu]na
cireuaiucntionejinerrorenainducaac. Hiocerg�a-
jibiaic: Nolttefieriimprudentes,fedintelligente*,qu<&Jit
�volantai) &c. Et i ter urn: Fratres, nolitepueri effiti fen-
fibiM ,fedmalittA parmli'�■ eflotc \fenfibus autem perf�fli e-
Jlote.
San�fapientes& fbrcesnonfsducunt. Vndcin '»*�'��
Proucrbiis: Frujlra, iacitur rete ante octdospetwatornm,
Oculipennacorurrhariirn&'funcbeatorumj virtutum
pcnnisfuifultqiquaeacutovifucoeleftiaconcemplaa-
tes,adfupernacuoianc: Ante quorum intuitum fru-
itra ab impiisdecepcionis recepra'eend:cur: quiadi-
uinitusadiuca?,cund[�seorumlaqueosfacil�tranrc�-
deiucs, ad fupcrnani pertranf�um fcientiam.
Seducunc&eos, quivcritatcm, feu charkatera
nonrecipiunt. Vel,fi recipiunc,nonrecipiuntjVtial-
uirjant,&eos,quiconfentiunciniquicati: VndeA-
poflolus>volens de diabolo, qui iam per Pfeudochri-
ftosoperat�rmyfteriuminiquitatis,oflendere,quos
decipiatperAntichri/lum, ait: D�flruetMuJIratione*.Thej?r�,
aduentutfuteunt, cmujel�'aduentusJ�cundum operationem
Satana:in ontni'virtute&fignis, &prodigiis mendaciBus,
&inomnifedttclioneiniquitatis , i� ,quipereunt: eoqu�d
chArttatemveritat�nonreceperunttVtfaluifierent : Ideo
tnittetiUis Deusoperationem erroris, vt credantmendaao%
vt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 286-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ptittdicentur tmnes, qui non crediderunt veriuti ,/�dccn-
fenferunt iniqnitatu
EtDorainus in Euangelio Ioannis: Ego vent in-
■nominePatrisme'h&non aecipitis me. Si aliusvenerit in »«-
minefiiojllamaccipietis. Eccc,quiveritatem.qusChri-
ftusefbnon recipic3diftri�to Dei iudicio.crcdit men-
�dacio,&rccipJcerrorisoperatorem:&,quiverisDet
fsgnisnoncrcdiditjCteditmendacibus; vcquiave-
ncatcl� elongauit &cius fignis ; iungicur mendaci
per mendacia figna. Vnde&Dauid dereprobis tSe-
tundum opera tnanttum eins tribue ipjis: redde retributiont
torum ipfis: quoniam non intellexerunt opera Domini,�r in
»pera manitum eins dejlrttes Mos , & non tdificabis im*
Denique fcducunc eos,in quibus non eft fignum
Dci,idefl:chantas,(cuvircusndei. VndeinApoc3.'y-
pfiprsceptBrneftinfpeciehaerecicorumlocuftis;ne
�aederenc foenum cerne,neque omae viride, aeque o-
n3aemarborcm,nifi tantum hommes, qui nonha-
benc fignumDeiin froncibus Tuis- Q^id bicterra fi-
gniflcat, nifi fan^amEcclcfiarn., ficuc (cripcum eft;
Terrain&tewumftat. Huius terraefcenum,funcincipi-
entes,adbuc formidances aedum tribularionum; Cc�
tamen fidci & vnicati Ecclcfia- cotis cordisradicibus
proporteinha*renccs. Viride vero quidaliud figni-
ficat,nifleos, quiviroremfuioAendunc, quo vitara
f�deioperumprofedibusoftendunc? Q�id vcr�ar-
borfigaificat,nifi contemplatione,&opcrum, feu
virtucum cxccllentiafublimes ?
Hisigitur tribus fideliumgeneribushqretici non
accent � fedhis,qui non habencrf%»«w DsiM e�>cha-
xi-
|
|
|
|
|
|
«*.�.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 287-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontra VVAldenfii\ jf
ritatctn: Inquo, vcB.loanne$ait,manifeJfiJi�#tfi/�Dei, '� r"-t-°
tfrfilit'diaboUy EcDominus: In hoccognofcent, quia meie-
rit is difcipuli tfidiUBionem babuerit� ad inuicem. Velji-
gnum Dei,e[i virtus Dei- de qua idem Ioannes \H�tce�l llth t%
vifloria, qu/tvincitmundum:fidesvejira. Hiigicur,qui
hocfignumnonhabencdignumcit, vcladancur: vc
*qui in fbrdibus funcfordefcancadhuc: & jccnfttmme- <4p»c. tt.
turnequitia peccatomm. Dignifunt, vc talcs habeanc p,(
magiftros,qui magiftrum vnum contempferunc De-
um.perquos caecos cxci intbueamcadanc. Hincin
Ofee haerefiarchis dicitur : Laqueutfattiefl�jpecuUtio* °''s'
ni omncs vof&expan/um retefuper Thabor. Laqueus fu QC
& rcce,pcr quos, qui figno Dei careoc, irreciuncur ia
fpeeulatione coeleftium,q uam illis promitcunt.
Merit�vcr�pcrlocuftasinftabilcs,faltances, ore
nocen ces frugibus, pius quam extcra min u ta ani m a-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fedexierunt exnobis; quia nonerant ex nob�. Sienimfuif
fentexnobis, manfifient vtique nobifcum. Et in difcepta-
tione pofici quafifalcanc, duminaliquoerrorccon-
uidi ad aiiquam fugiunc, im� faltanc vmbramratio-
iiis,nevi<Sli videantur. Orever�nocenc.- quia , ficuc
icripcumeft : Acuerunt Unguasjuasficut ferpextcsjvene- rf»i
wimafpidumfabUbi�eorttm. Acueruntlinguas fuasfi-
cm�tptntcSyVtperdttlcesfermottes�rbenedic�iones, fe-
ducautcordainnocentium ; &ideo vcnenum afpi-
dumcfleis,noninlabiis,red3rublabiis; quia,nona-
pert� � led occulte la-dunt ,6c more ferpentiuro per
linguam morfu venenum erroris infiinabile immic-
tunc. Vnde, &plus,quatn csteri prauihomines,qui
pcrroiuucaanimaliafigurancur,orenocencfrugibus,
H id
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 288-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
:st der» Ar dm Ahbas^
ide(F,opcribus & virtucibus quorundam fidelianv
Quia ea, qua; necpenitusauferunr,quandoq; vitiaac
Sccorruropunc: vcaucextocopriu�curfideCatholi-
Ga>aucintidehxficcDt > quod> quantum ficmalum,
Ut r ex verbis B. Iacobipacet, quiaic: guiverohdj�tat) in
fidc fciiicec, fimilis esi flutfui waru, qtti a vent o motie*-
tur, &c: Non ergo tftimet homo Me, quodaliquidaccipiatk*
Domino^
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
� .
|
|
|
|
|
|
|
San�&au�iri, plurirnumcjuecxigentibusculpis
ruismerencurfeduci. VndelegicundiabolumdixiiTs
contra AcbabRegem, fedidololatram: Egodecipiam
Acbub's EtdiciumeB : In qnodecipies ? Qui refpondit:
3■ Ksi< «� Egrediar, & erojpiritfts medax in ore omniumprophetdrum
eins. AcbabcnimRex; pcccacisroagnispraeccdentir
buSjdignuseracvctaJjdeccpcionedcbuill�cdamna-
ri J quaccnus, qui fap� volens ceciderac inculparc,
quandoque nolens caperctur adpoenam.occuJta iu-
ftitia, licentia mahgnis fpiricibusdacur, vcquos vo-
Icntes in peccaci laqueo ftrangulanc, in peccaci p oen a
eriam nolentestrahanr
leem is, qui vicarn reprobamnon mucac,aperpo-
: crandis peccatis animum non aucrtic: c�m a Pro-
pheta aliquid requirie, iila audic, Deo di�ponentc,
qua?mereturaudiredamnandus. �cce,&domusIf-
ra�l aculcu Dei Aib idolorum feruicure receflerat,
&cam�adProphecas,aquib9decipiconfueucrac,rpe
veniebacprofperarequirens: C�m ver�exorePro-
phecarum, peruerfa agens, profpera audirecquid a-
hud fuperna ludicia agebanr,nifi, vcpeccacorpopu-
lusin (uc cordecaperetur : quacenus, quiperfidiam
. iequeodo deliquerar>ficprophetarura fuorum blaa-
dis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 289-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontr&W�denfes. & ,.
disfermonibqsdecipetecur : vtianynecpertimefce-
ret,quia deliquiflet: & canto poft duriusraperetur ad
po&nan3,quanconuncf�curiusviuerecinculpa.
Sedec�dargieute Deo.jrenushumanum veram
fidem public�facecur,f jbdi cutlibec creacurq in ado-
jat�onerenuic. Securuserg�,prophecamquilibccin
�depofitusconfulk.* quia, hoc audkurus eft,quod
audirefidem decet. Fidencerdico, fiabimmunditiis
aiiis,atquea prauisadhbusreceflkrecurusefl:. Nam
c�m Paulus clamcb&auaritnti-fuaefiidvlorumferuittts; Co/- /�
jquifquisadhuc auanncj fubieftusefi:, aculcu idolo-
rumiiberaoneft, Sicrg�is, quiauariciae anhelacin
�de quidem poli cus ede videcur, (cd a�ena ambicac-
ciperchonorcs mundi dcfiderac, temporalcm glori-
amcoocupifeit i acquedehac eademgloriaprophe-
camconfulac: iuftum valdeeft, vcexculp.�fua? me-
rico a Prophetae ore prolperaaudiac; q uatcn us, fi ver-
ba Dei audire in facrocloquionoluic, vc cerrenadc-
ipicerec,cociefl:iaamarec,illud, Dcoiudice, exPro-
phetit- fu i ore audia t, vnd e amplius obligat us cadac.
Ecce ex his patet; quodauan aculcu idolorum
liberi non funcquam�isinfidepofici videantur. Vn-
dc Deo iudice.illud ex Propfaecae fui oreaudiunevn-
.deobligati cadanc : �c, vtgcneralkerdicamus, qui
vitara reprobam nonmucac, illeaudiec, Deo
difponent�,qua; merecur audire dam-
nandus; vc fic cacorum duces
fintcaeci
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H *
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 290-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
te Bertwrdus Abhat
C A P V T VUL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L">
|
|
|
|
|
Qontra hoc > quod mulieres
pejfedicitntji
Gaeter errores iam di&os, grauiter errant;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f|jl|I| quiafceminas>quasfuaconfortioadmitcfic,
WiP^ docerepermictunt,c�mhocficApoftoliC3e
i.ctr.i* doftrinaconcrarium. Scriptumeftenim; Mulieres
in Ecclefits taceant. Nonenimpermittitureisloqui, Si
cjaid Atttem volunt difcere j domi virosfttos interrogent.
1'urpe eli enim mulieri, loquiinEcclefiA t Ecce Apofto-
lus iubet, vc mulieres taceant in Ecclcfiis, macerta-
Iibus, vel in congrcgationihus fidelium, non qui-
dem aborationc, vellaude Dei, fed a DoCtrina 5 &,
nc quxin Ecclefiaaliquid interrogentfuboccafione
docendi,fed domi,viros fuos. Vndeapertiusalibi air:
_� , Mnlier in ft leut t o difeat cunt omni fitbieftione : doe er eau-
tem muiten, nonfermttto, neque dom wart in vtrum ,fed
efjiinftlentio. Adam enimprimum formattueB; deinde»
Eua: Et, Adam non eH fe du ft ut: muiterautem, fcdu�h in
fr&u&ricatione fuit. Eccc aperte Apoftolus dicit: vc
raulier, eciam c�mdifcit,filcatj nee do�orcm Ec-
clefiae interroget. Doeere quoque, non permitti-
tur, vel dominari in virum duabusde eau fis: tum fci-
�cec,quia poft virum formataeft; rum etiam,quia
fedu^a fuic in preeuaricatione Oominici pra'cepti,
quafi dicerct: �rnonvir.
Igitur ratione temporis, & culpa exigen te3doce-
rc,nonpermitcitur, vel dominari in virum i nccdo-
�orem iaterrogare; quia,pro peccaco, quod ipfa in-
du-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 291-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
toritrt Wddenfes. gr
duxir.femper verecunda, confpeflu publicumfuge-
repotius debec.quamquaercre. Beatusquoq';Petrus '
aic: Miditresfubdit&fmt'vir�fu�,lvtt&fi, quinon er e dunt
verbo >permulierum cornet-fationem fine verbo lucrifiant',
eonfiderxntes in timore fanttam conuerfationem veftrttm.
�cce, hicdicicurapert� ; quomodo fkieles mulieres
debent lucri faccreviros infideles, fci�cctcxemplo
ran6Vaeconucrfacionis,fine verbo prardicacionis. Vn-
de colligicur; qiiia,fi viru m docere non pocefl: verbo;
f�dopcretantum, muk�minusaliosdocerepoteft
verbo. Timendum eft enim j nehoftisanciquus,arte
priflina veens, peeraulicris verbum, virumfeducar.
Sicait(ad) lob per mulierem: Adhucpermanesinfim- ubu
p�icitAte tuA ? Benedic Deojd eft, roalcdic.c^murere. Sed
vir in quiecc& tribulationcpcrfc�lus,repuliceamdi-
c�s � guafivna de fluit is mulieribm locuta es: Et fic in fter-
qui Jinio pofitus,(uperauit eum.qui pri mum hominc
inparadifopro/lrauic. Hinc&inlegediciturmulie- Ge� ?#
ri: Subviripoteflateer�. Hinc& Apoftolotcfte : Aftt- uc»*u*
lier,ficemamnutriat,gloriaeBiffi: quom&mcapilliprove-
Uminedatifitxteh Ecce> qua?debeecflegloriamulic-
ris,fcilicetvelarefcipfaminfignumfcilicetfubie<T�io-
tmh Caputenimmu�erisvir. Etnerum: Omnis muiier o- Ml.
rans, dutpropbetansnonvelatocapite,deturpat caput(uu.
EcicerumriVb/» eH creatus virpropter mulierem ,feaImulier
preptervirum. ideo debet muiier pot ej�at em hnberefaprx
saputt& propter tngelos j quibusfcilicetgrata eft, facra-
ta & pia figniflcatio.
Qua ergo temeritace prsefumar mulicr verba
Dei public�doeere, quacipfumDeum orare , aue
prophecarenon debcc,ni(i velaca..? �t, fi caput mu-
H 3 . li-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 292-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�a ' tem Af dm Abbas
kcris eft vir,qua froote audcat docece virura, fcilrcec
capucfuum ? E^fiinfignurnfubic&ionis&pudoris»
vclaraen debet habere,reminifcatur peccati>pro quo
ex prima prxuaricacione puniea eit, & viro fubieda:
ocolegemlibercacisdocereprserumacfubieda. Hinc
in decrecis dift, 2 3. per Concilium Carthaginenfe
VI. iubetur; Muiter,qunmuisdotfa �rfinBa�viroswcon-
uentit docercnonfr&fumAt. Laicm AUtem^rtfcntibus Cle-
■riris>nifiiffisrogAnubtts>ioccre non audeat.
lue- '� Prauereagloriofa Dei mater & virgo,qua?fo»/?r
itabatomnia ver-b» fibi o(\iCaCa,confinns incordefuo,aon
Icgirurpra-dicall�: Sed.nec Maria Magdalena, auca-
ljquademulienbus,qtia� feeuexfunt Dorcinum,
Seddicuncinimiciveritatis,muliercsdeberedo-
Tit.t. cereieoqu�dApoftolusdicatadTicum: Anusfimilt-
^r,rcilicetexhortare,vt �mtinhabitufkncio;noncrimi-
natrices,nonmultovinofermentcs,ben�docentes > vtpru-
dc>itumdoceant AdoUfientulat, vtvirosfuosament jfilios
fiios diligantfprudentes,cd(las,fobrias, curam donuts haben-
tesibewgnasfobditas virisftt�,vt non bUfphemetur verba
TXomini. Ad quod norandum efb Apoftolum non di-
cere, vc public� viros anus doceant,led priuac� adolc-
fcenculas,ica tamen, vc eas prudentiam illam doceaac
q^uamconfequencerfubdic. Nee taraennifi anus dc-
Gcrepermicnt:qua',(ieutxtate, fic morum macuri-
taccadolefc&nculasexcedunc: vt praetcrca,quajcum
fenibuscommuniahabenc,qua!fuperiu$dixic Apo-
itolus; fcilicetjVtfiat fobrii,pudici,prudentes, fani ia
6de,indiiedione,&patientia;habeanc,qu�eprorexu
illopropriafubiungicApoftolusdicens; vcfint/»^
bjtttfantto>&c. Rcpcllunturigicur,nedoccancraulic-
Xfif
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 293-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VValdenfcs. ty
res hgrefim fapientes : f�cundum prardrfta autcrn
verba, nedoccant,nifi fintanus moribus &«tatCj &,
nedoceanr,ni/lado]efcentulas: im�, omninoincer-
eUcicureis, nedoceant; ideof�ilicec; quianonfunc
fanar in fide, fine qua effe conuincitur, quisquis obe*
diens non eft.vt fuperius monftratum ed:.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
itembuncerrorem confirmarenitunturcxem-
|
|
Lhc. i,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
plo Annaeprophet�r^jquajjEuange�oteftc, inip/a
hora,quaDoT�inusoblacuseftintemplo,fupcrueni-
ens,conficebatur Domino, & loquebatur deilloa*
mnibus,quiexfpc�tabantredemptionerDlfra�l,
Sedattendant,qualiseracAnna. Eratquippevi-
ro mortuo, vidua vfque annos odoginta quacuon
qua non difcedebat de temployieiunm & obf�crationibtts/�r-
uiensnofteacdie. Merito ergo tam diuturna? abftincn-
tiff,continenticB,& continue orationi data efl:ei pro-
phctia. Adducat quis talcm foeminam; & ego liben-
tcraudiani,DondocentemjredconfiEentcrnfuapec-
cataDco,vel,confltentemDominoconfc/fionelau-
dis. Nee diciturbicquia prardrcauir^veldocuit; Ced,
loquuta esi de-Chrifto ommbtts,qmexjj>e�takant redemptia-
nem Ifra'el. Non cftideno ,pr<td�care,(k loqui. Omnis
enim^ui praedicat>veldocet jioquiturj Scd, non o-
ranis^uiloquiturjprffdicat.autdocec. Loquiture-
nimquis,dumorac,ncctamen diciturdocere. Lo-
quebatur ergo de Chrifto, confiiendo^� eft, laudando
velpropl�etando.nondocendo. Diuerfa enimfunc
donafpiritus, feilicetprophetia , &dodrina;quod
poteflpcrpendi ex verbis Apoftoli �\cen�$;NuMcatt-
t<f»Jratres,fiveneroadvoslinguis loquens ,quidvob�s pro-
dero, nifivob� tornar aut in reuilati&nt, aut infeientia, aut
pro-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 294-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6+ Btrndrdus Abbttt
thd prophet'tA.auti»doclrina ? Et iterum t Cumconuenit�fftu-
tres, vnttsqu�quevefirum pftlmitm habet, dottrinam ha-
bet,apocatypjin habet,linguam habet iinterpretationcm hn,~
bet. �mniaad&dificittionemfant. Etitcrum: Voseftiscor-
pus Chrifii, & mem bram de membro. Et qu os dam quidem
pofuit DeusinEcclefici ,primum Apoftolos,fecundo Prophe-
tasttertio'Do�tores,deinde virtutestexinde grttias curatio-
numlopituldtiones,gubern(ttiQnes-,generA�nguarum. Et i-
t.ctr.ii. xtxnva: Alii quidem per Spiritumdatur f�rmo fapientU\ a-
Ui autemfirmoJcientu fecundum eundem Spiriturn, alt er i
fides in eodem Spiritu,alteri gratia, fanitaium in vno Spiri-
tu : alten op er at i o Virtutum > alteriprophetin, alteri diftre-
tio jpiritmm, alt er igr at ia linguarum, alteri interpret ath
fermonum. C�m igituraliudfitdonum prophetiae.a-
liudfermodo&riQX,fecur�concefferim,Annam,feu
quafdammulieres prophcca�'c : nee tamen confe-
quenccr dicendum erit, eafdem docuifle: ali�qui
malepofuitApo(loluseademquafidiucrra->.
CAPVT IX.
Contra hoc, quoddicunt dejunBisjideltbus
nonprodejje 'uiuorum eleemofyna4,te-
mnia% Mifiarumfolennia,ah-
asu�orattones.
Tquoniammoseftroal�ercantium,nificon-
tinu� rcfipifcanc, io deceriora labi; vt, quino-
cent\noccantadhuc; &quiinfordibusfunt,fordef-
vt rf. confummaturnequitupeccatoru; aud�c
iaminfanihqrecici,eis,quosfeducuac,dicere;defua-
�li
|
|
|
|
|
|
�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 295-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontra VVddenfes #/�,
�h'snilprodefle fiddibusviuorum eleemofynas, ie-
iunia,oraciones,nececiam Miflarum foieonia, feuo-
racionesproeisfadtas. Haecha?rcfisrcfclleodaefl:,pri'
au&oritatibusCanonicis: deinde, fcripturispatrura
Cacholicorum,feu racionibus Cacholicis.
Lcgicur ergo inlibro Macchabseorum -.gfucdVir^ Mtt(e/t
fortif�imta Iudas,fo��a collutionejuodecim mi/liadrachmas
ar gent i mifitHierofolymam, ojferri propeccat� mort nor urn
Jacrtficiumi�'c. Ecccvirfideplcnus.zelolegisDeiac-
cenfus,pro populo Dei mukutn orans, Deo deuocus
cyrannisrefiftens, pro lege Dei fui cercansvfquead
morcem, pro his, qui turn pietate dormitionem accepe- au.
rant, duodecim tnillia drachmas taiCn Hierofoly-
noam offerri. Hoc Ecclefia Catholica Icgic deuoc�,
prx'dicacpublic�.&feruac inexcmplo , offerenspro
fidelibusdefundiSjVtacun&isreatibusabfolucijCum
Deo fine fine htceacur.
�c cerc� legimus in nouo Tcrtamen to,circu mci-
fioncm,a!iaque nonnulla veteris Tcftamcnci inftitu-
ta debere cellare: nufquarn vero lcgitur facrificia pro
fidelibusdefundiseflTeprohibita: c�mcert�certius
fiCiquxdam peccaca nonnullorum fldeliumhicfol-
ui; qu«dam,infuturo: Vnde & inlibro Macchab.ha- n,j.
becur: SakBa^fdubris e�lcogiiatto pro defuncl�exora-
re,vtapeccat� folunntur^ Inde ettam Dominusait■; J>htiatt- Matth/ti
temdixerit (verbum) c ontr.t Spiritumfkn�ium,non remit-
teturei^nequeinhocfecutojnequetnfuturo. In quafen-
tenciadaturintelligi, quasdamculpasinhocfeculo,
quasdam ver�in futuropo�elaxafi, Quodenimde
vno negatur, confequens intellcclus patet, quia de
quibusdamconcedicury paruisfcilicec, minimisque
I pee-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 296-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gif "B�MArdus Abbas
peccacis: ficuteftaflTiduusociofusfermOjimtnoc�e-
ratusrifus,peccaturacuraercifamiliaris: quasvix fi-
ne culpa velab ipfisagitur, qui culpam qualitcrde-
clioare vakant, fesu nx: aut,ia non grauibus rebus, er-
ror ignorantie. Hinc&B. Auguftinus aicin Enchi-
ridio i Neque neg&ndum esi defunttorum anima, pietate
f uorum viucniiiim releuari, cum pro Mis facrificiummeditt-
ton offertur j veleleemojynx in EcclefiafiuMt. Et iterum :■
Cumfucrificiafiue <&ris,fiuequ&rumcunc^ eleemofymtram
■pro btip't&iit� omnibus offer untur, pro vald� bon� grattar�
attionesfuntypro vdde mal�^etfinulUfunt adiurnenta mor-
tuorttm, qudefcunque viuorum eonfoUtionesfunt yprotto»
vdldemal�propitiationesfunt. G/mbus autemprofunt ,au?
adhocpre(unt,vtfitplena remifiio ;aut cert�,vt tolembilior
J�at ip fa damnatto,
Prtetcrca.qi�od preccsviucncium profint dcfunr
disfldelibus, exemplisconftat non paucis. Eccee-
Dim,cum tefte B. Gregorio, Gcrmanus Capuanus E-
pifcopus, ex prscepco medicorum, pro corporis(a-
luteAngolanas thcrnaasingrefluscflccvtlauarctur;
& Pafchafium fedis Apoftolicae diaconum iam de-
fuiKflum,qiumirarandticiuisfueraE,elcemofynarum
maximeoperibusvacans, culcorpauperum,&con-
temptor fui, ftantern & obfequeneem in caloribus
inu«nic:Ecinquificus,quidHliccantusvirfaceret?re-
fpondit:fe in poenali illo Joco depucacum, ideo tan-
tum.quiacontraSymmachum prol-aurcntiofenfc--
ratj vc,eofprcto,Laurentiusfunamus Pontifexcre-
aretur jaliisfidelibus contra fentientibus, qui&prq-
ualuerunc. Sedqut/ojnquh, te, pro me Dominumdepre~
sar e : atque in hoe cognofces, a^uod cxaudittts (is ijt huc re-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 297-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
' tomra.Wddenfis. e?
�ienstmenoninuemes. Qua de re vir Domini Gerraa-
nuslbinprecibusflrinxu; Ec poft paucos dies rediic,
f�d iam prajdiftum Pafchafium in loco c�dera mioi-
m�inucnic.
Ia c�dcra quoque libro , Petro interrogante,
quidnara eflc pofllcquod mortuorum valeatanima-
busprodeff�■? Refpoadec B. Gregorius: Sicalpxposi
.mortent infdlubilesnon funt, muitumfilet anima*, etiam
foHmortem,ficr�obl&�o hoftufalutar� adiuuare: ita^vt
hosnonnunqu�ipfxdefuntforuanima videcmtur expetere,
Presbycer enim quidam ia dioecefi Centumcellenfis
vrbis in aquis calidis, quoties neccfficas corporis ezi-
gebat. lauariconfueuerat; c�m quidam virincogni-
tuscummagnofamulacudepedibuscalceamencaab-
ftrahebac, veftimentaiufcipiebat.excunci acalorib9,
■Sabana pntbebac, atq-, orane mioifterium peragebac.
Cumquchocfa-piusfieret, quadam die duasoblacio-
nutn coronas obfequenci fibi viro pro bencdiftione
obtulit ,� petens, vc benign� fufciperec3quod .ei chari-
fatisgratiaof�ercbattquamoblationemhun-'iliccrre-
ruicnsjintercjctera,aic : Simihipatrocinariv�,omnipo~
tentiDeoprome offer huncpanem^vtpropeccatiswterue-
nias: Et tune te auditum ejfe cogno(ce,cum huc adlauaridum
©eneris, &menoninuener�. In quibus verbis difpa-
ruic: & is,qui homo eflc videbatur, euanefcendo in-
notuic;quia,fpiritusfuir. Idem ver�presbyterjheb-
domada feconcinua pro eo in lachrymis afBixic, fa-
lutarem hofliam quecidie obtulit,& reuerfus poft ad
balneum eum iam miuim� inuenic. Qua ex re5quau-
tum profic aaimabus immolacio facrs oblationis,
<�ikndicur,quando hanc & ipfi morcuorum Spiritus
I 2 avi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 298-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f
�! Hern&rdus Abbat
a viuen tibus petunt, & figna i ndican t.quibus per ea m
abfoluci videantur.
Monachus quoq; quidam in monafrerio B.Gre-
goriiinvltimaKgritudiueprocribusaureis,quosab-
iconderat quafi propr ios,a fracribus concern ptus eft;
vceius morti interefle nolleut, &fracrum fepulcura
carcret. Amortever�eius 3O.diebuseuolucis, con-
fulenceB. Gregorio, 30. diebus continuis falutaris
e ft hoftia immolaca : �c poft hoc > apparens cuidam
per vifionem node; dixic,fibi bcn�cfl�: quiacora-
munionem receperaccum prsecedenti die cricefima
oblacio fuiflec impleta pro eo.
Ecce,his pacec exemplis,mulcum prodci�� fpiriti-
busdefunclorum preces,&immolationemhoftiQfa-
lutaris;cumpcr i(laa peccacodiflenfionis, feufchif-
maris prxdidus Pafchafius, & a peccato proprietatis
poft amaricudinem animi habicam in exicu ; &poft
ignis Purgacorii cruciacum 3 o. dierum, praefcripcus
monachusficabfblucus.
Hocetiamroboratur.&amoto omnidnbictatis
fcrupulo,confirmatur tcflimonio,& longi/Iima con*
fuecudineCacholicqEcclefiq,qu�Eeft,Apoftolocefte,
tolttmna �rfirmamentum veritatdr. Orac nam q; pro dc-
fuodis fidelibus,n� folurn alias, f�d eciam incer facra
JVl 1 flard folernnia. Eccerc�,finuilaaliafuppecerecau>
coricas,exemplu,auc ratio, furRcere debec fan�aeEc-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* PPP
1 in oreduoritmAHttr�um tc(l�um,ftat omne verbum: quan-
co magisfi coca Ecclefia^vbiq'; terrarum hoc concor-
diterclamac P Spiritus cnim faniftus, ficucDominus
au, docee Ceam ) omaena veritaectn. Hic replcuit
or-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 299-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eontraWddenfes. 0f
orbem terrarum, id cft, fan&ana Ecclcfiam, qua: eft
vbique terrarum ; &idco , nonpermictic errare �-
pfam. H&'ccftenimfepcemlucernae,fupracandcla-
brum cabernaculi. Sepci formis quippegratia Spiri-
tus fan�ti,Catholicam �llu ftrat Ecclefiam.ne tcuebris
error urn inuoluatur.
Hisetiam adminiculantur rationes Catholicar.
Etenirn, vtaitAuguftinus : Jjhtidatnviuendimodtunee
turn bonus etf , vtnonrequirtf ijiapoftmortem \ neet Am
malus,vt ei nonprojint i/la poli mortem. EH ver o tal� in bo-
no,vtnen requirat ijla: EH % rttrfiu tal� in ma/o, vt nee hts
".'/ik At, cum de hacvita tranfierit, adiuuari. Ergo, pro non
�vald�mal�propitiationesfuntiprovaldcbon�gratiarHa��i-
ones -, Provatd�mal�nullafuntadiumentamortnorum,fed
viuorum qualescun^confolationes.
Nee mirum/i viuencium beneficia, vel orationes
momiis corporalicerprofint in quibuiHamculpisfol-
uendis; cumprofinteciammorcuisinanimaadinfi-
delitatis, vel aliorumcriminumlabem abolendam.
OrauitquippeB.Stephanusprolapidantibus,&con-
ucrlus cft Faulus. Orauerunc pro paralytico»quern
portabanc quamorviri36cdimiflaibnccjpeccata,&:
corporisialu� reparata.
ItemChnllus^orporaliterpoficusin monumc-
to.ipirituin infernurn defcendens eduxit inde fuos:
qu id igicur miru m,fi ele�i ad loca purga tion isdefc�-
d�tes,indepofteacducaucur,c�m proipils illa vidti-
maimmokcur,qu.cfingulaficerabxternointeri�ua-
nimafaluat, quamorcem vnigenicinohispermyfte-
riamreparat ? Et fi oratio pro aliofa<fla c�fert ei,quid
Tairum/ielccai�(yiia,autieiuniumproali�exhibi-
turn
|
|
|
|
|
|
U.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 300-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7» 'BeYnurdut Abbat
tu ei prcfit ? Sunt illa enim verba Apoftoli \Sineintet-
piijfioneor^/r.AitS.Aug�ftin":/«/?»*nunquadefmitora-
retnifidejin*t iujlus ejje. Sevnfer orat,qui/emptr bene agit.
IV' , leem : S'tctttinvno corpore multamembr*habemtis-.
omnin autem membranon eundem affumhabent x itamui-
tivnum corpus fitmtu in Chrifio % Jinguli autem alter alt e'
ritu membra. Deus autem temper' et uit cvrpus.vt nonfitfchtf
w<t :idertdifcordia ,tncorpore,i�c{�,iah.cc\efia , vbi
debetcflevnitas : Sedmidipfumproinuicemfolicitajupit
»;fw^:Solicica,inquam,fincin id folicicudini?,quod
fu ipfum, id e ft, indiffereos, vc non minus pro alio,
quamprofc(laborec) Ec, Siquid'patitur vnummem-
brum,compattuntur omnia membra, Siue glonatur vnum
tnembrunt,congaadent omnia membra.\
Ex hispacet;qu�dficucper eandem animam di-
uerfamembra viuunt,�ccolligantur: Sic&;per cun-
dcmSpiritumChriftijdiuerfaeiusmembrareguntur,
& in vnicacc conferuantur. Inde cft, quod pro feia-
uicem Policiu funt omncsfldelcs in Chrifticorporc
confticucijvCjfiquid patitur vnus,com paciancurcae-
ccri. Etideo, fidelibus in ignepurgatorto patienti-
buscajtcricompatientesfoiicitifunt pro eis: Solicitn-
itid. diaever�nonpigri, fed quafi pto fe laborant, proeis
abfoiuendis. lndeeft,quodieiunando,vigHando,e-
Ieemofynis3aliisqi piisaclibusinfiftcndo, orarioni-
businftando,ca1ibusremediis&viuis&defundisin
Chrifti corporepcr vnitacemrjdei&compagemdi-
le^ioniscooftitucisfubuenireprocurano.
Et nimirum fAnttus �'verut, quihabet clattemDt-
^C/ uidy quiclciudit, �r nemo aperit, aperit, & nemo cUttdit%
fu hxbet c latte f mtrsit & inferm, defidtmmpauperitm ex-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 301-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
MtrAVVddenfet. n
�tfdh, & mr es eiutwprtcesreorttm; vteosfoluat, quos
Ecclefiafoluit:cosligec, quosEcclefialigat,ficutipfe Mmh^t
ait? Ghtodcunque Ugaueritisfitper terrar», critligatttm�r
inccelts; & quodcunque folttfl^t� faper ter ram, eritfilu-
ti�&mca-lo.l�e�q; ,fi quos Ecclefia foluic fuper terra,
foluuntur& inccclo, fiueviuences,fiu�morientcsfi-
deles. Aitenim: ^uodcunque^>.
LegitureciaminlibroDialogorurD^uodB.Be-
nediclusproricioIingu�B,nififecorriger�c,duasfan-
�imonia�esexcomraunicauic: qu�e,priftinismori-
busnon mutatis poft paululumdcfundifunt,&in
Ecclefiafepulta?jSed,dum fanftaE coromunienisho-
ftiarierer,abEcclefiaexirevidebantur. TuncB.Be-
nediGloindicacumeftjquiprotinus, manufuadedic
oblationerD,iubens,vtproeis offerrctur;quzdum
pro cisfuiffet immolaca ;non fuot vifq vlterius ab Ec-
clefia exirc. Communionem qoippe a Domino per
f�ruum Domini recepcrant. Ecce, &exhoepatet>
quantum proficoblatiofidclium fpincibusdcfun�lo-
ru m. Vc cnim caro i pdicare de fpiritibus pof�itj hoc
largiridtgnatuseft.faclusprobominibuSjDeuSjCaro.
Sedadbocobiiciuntinimiciveritatisjpoftmor-
tem hanc,prxdicl:a n ulli prodeffe: Et ad fui errorts af-
fcrtioneminducunthqctefrimonia. Dominusenim
dicit: Amhulate,dumlucemhabetis-,ne, tenebr&voscom- " 'a'
frehendant. Et Apoftolusj Ecce^anctempm acceptahile, txort.
eccennncdiesfalutit. ^t\tzx\�miDnmtemputhiibemus,o- G*l*<*
feremur bonttm ad om nes,maxime autem, addomejticos fi-
dei. EtSalomon: gupdcunfypoteBmanusttta>inftimter icclef't
operare: quia, nee opus, nee ratio, neefcientia, necfipientia.
trit apudinferos,qno tupropera*. Et Dauid: quoniaminfe- rf-'*J'-
cu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 302-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TT terndrdus Abbdt
cukmmifericordUeins. Ex hisverbisIiquet,quod poft:
morcem tenebris poenarum inuoluitunqui in hac Ju-
ceviamDeipcrambulare conccmpfcric. Hic enim
ben�operantib9mifericorti>iaDei cribukur. Malisve-
r� poft hanc vitam,non mifericordia,red iudiciuDei
eric. Quiacuncnullumpofluntfibicompararefub-
fidium,aucfaluccro. Quapropterviuenuumheneri-
ciis defun&ifalutemadquirercnequeunCjaiK ratio-
nera. FccmtcftcApoftolo: Omncsnos mattifejiariopor-
tetantetribunalchrifti, vtrefertt vwuqu�fopropriacor-
poris,provtgefittjiuebottumjiuemdum. Ecce,fecundu
h»cverbavnufquisq;reportabit in �udiciumbon�,
vel malum, quod geflitin proprio corpore. Ex quo
datur incelligi.non prodeflc fibi,quod aliusgeffic pro
$o, poft folutionem corporis.
Adhocfcienduro, hasaudoritateshocinnuere,
quod poft morcem nullus poteft com parare fibi ali-
quod meritum. Nulluscnim,qui in hac vita neglexe-
ricpoftquamobicricDcunopotcricpromercri. Ve-
runcamen,fi quis in ride operance per diledion� vlti-
mumcIaiircritdicm,fideliumprecibus,aucpHsaQi-
bus poteritadiuuari. Hic enim meruievtabipfis tide-
libusiuuarecur. Quia,incer ipfosfidelesHdeiuervi-
uendofid�feruauit, &intermembra corporis Chri-
fti membrum extitic. Hinc B. Auguftin9 au: Hicomne
meritum comparatur; quo poj�t po�t hanc vit urn releuari
qttifpUm, velgrauari. Nentofeprdptret^qui hoc neglexit,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
funftiscommendandisfrequentatEcclefu.illi Apo-
R>m. 14, ftolicq func aduerfa (cntetie,,qua dicl� eft: Omnes aft&-
bimtts ante tribunulcbrijtt , vtreerpiat vnmquisgi feeun-
dttm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 303-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Wddenf�u ?i
ilum ett,qusper eorput gept Jitte bonum/iuemthtm. Quia
«ciam hoc mcntum fibi quifq;,cum in corpore viue-,
rctjComparauiCjVteipofl^ncifta prodefle. Necenim
omnibus profunt. �cquare non omnibus profunr,
nifipropcerdiffercntiam vitae, quam quisq;geffic ia
corpore ? Hinc & B. Gregoriusloqucns ait: Hacfcien-
d�esi$qui&iUicfaltemde minimis nihilquis cfJdtgnepurg&tio>-
�bbifb�hl^hdhf
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tUic obtineat,promtreatur. Inde eft,quod aic,- quia fu pra
di&us Pafchafiusrx fuarum eleemojynarumlargitate obti-
nuit hoc , vttuncpotuijfetpromereri vernam, cumiamnU
pojfet operari, Quod aucem aic Apoflolus/'fr corpttsjn-
telligendumeft,perteni|)us,quovixitincorporc;.
C A P V T X.
Contra eostfuinegant tgnem pur gator'turn ^
f$ amnt. Spiritus a carnefotutostconti-
nuo ir e adcdumsue�mfernum.
Vat ver� ba;retici quidam, qui afleruntani-
masacarne(biucascontinu�afcendereincq-
lum,aucde�c�dereininfernifupplicium.Ne-
gantenimignem purgationis, Hisobloquuncurau-
�oricates,exempia,racioq;Catholica.Apoftols'enim
ait;GhriftumeffefundaTnencumj atqjfubiungit: Si''
quis fuptrudificauerit fuprahoc fundamentum}aurum, ar-
gentum,lapidesprecio(bs,ligna ,fa'num,ftipulam, �vniuscU'
*mth ofm qMkf1*' ign�prcbabit. Si, cuitts optts manferit,
quodfuper&dijicattit>mercedem accifiet\ficuim opus arfeiit*
detrimentum patietttr\ipfetamehjkluui erit;jictamen quafi
prigncm% HocdeJgnefuiutu \ urgatioriis potcftac-
cipi. K Pcn-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 304-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jty Bernardm Abbat
Penfandumigiturfolicit� efl: : quia illum
perignempoirerakiari;uon,qiiifiipcrhocfundamc.
rum ferr um.jes, vel plumbum ardif�cat, id efl:, peccata
niaiora,&idcirc�duricra;atq;cunc,infolubilia,f�d,
]igna,facaum> ftipulam>ideft, minimapeocaca, acq;
Icu ifluua>q uq igais facile confumat. Ic� Auguftin9 in
Enchiridio; IncredibilenoneliiHutinueniri^AHt latere no-
null�sfidelesjerignem quenda'purgat orhm, qmnto magist
minuiu�bona.fereuntia.dilexeru»tt tantotardtm, c�tiutfy
Gul. f. faluari; non tametrtales, de qualibusdiflum ef�, quodregnti
Dei nonfopdebunt, nificonuenienterfcemtentibm e adem
- criminaremittantur. C�nuementerautemdixiivtjleriles
ineleemofin� non fint. leem B.loannesBapciftaaic po-
pulo de Chriflo j Iffe vos bapiz,abiLinSpritufani�o,�' /-
gm. Furgat quippe Dominus peccaca in baptifraate
&ignitribulationiscemporalis, feuignipurgationis.
y. Item fcriptum eft: Pone o//am/�iperprunafvacu/tm,denee
intdefut&UqneftAtas, &con(umnturrubigo. Ollaeft,,
quaeuisanima fidelisnuncplena virtutibus &operi-
busboniSjnuncvacua^ide/timperfe�la. Et quiaio
fan�lisdcfideriis& opcribus perfecte plen� non efl,
((�djpcccatoru m venialium r ubiginc efl feedata; &c
ideo fuper prunas Jgnis purgatorn poni iubetur.quo-
ufque cruciecur ignisardore, & fordes peccatoruna
leuiumin igneconfumancur. Tancaenim erit
raorapermanendiinigocquantaeric
rubigopeccaci.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CA-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 305-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7*
C A P V T XI.
((pntra eos» qm dtcunt, eofdem Spirit as de-
functorum ante 'wdicium^nec cdumjiec
infernam ingredt,fidalt� conti-
nertreceptaculis.
Vnt� contra alii,qui dicunc, animas nee cce- l'tM�
i lum,necinfcrn� ingredi ance iudiciuro. Sed
> animas iuftorumplacidiscontincrirecepta-
culis; reproborum ver� Spiritus,in locis poenali bus.
Piorum ver�receptacula vocariParadi/�tm t ficutma-
lorum locapccnalia,/«/�r»«CT. Poftiudicium veroc-
leftosfidcreaspofllderemanfionesj&reprobos, in-
i ferni cruckcibus corqueri.
Sed &hi in fuaoflertionefailuntur. Triaquippe
funtloca.quae Spiritusa carne folutos recipiunt. Pa-
radifus recipitSpiritusperfedorura. Infernusvald�
malos. Ignis purgacionis eos,qui nee valde boni iimc
necvald�mali. Etficvald�bonos f�fcipic locus val-
d� bonus: Vald� malos, locus fumm� malus: medio-
cnter ma!os, locusmediocriter malus, ideft Jeuior
inferno,fed peior mundo. De vald� bonis erat Apo-
fto^iqmdicebat'.CupiodiJfilithejr ej/e cttm Cbrifto.Chvi- pki/.t.
flus au tem cd in dextera Dei pacns, vbi etiam incer-
pellac pro nobis. Quocirca,qui cum Chrifto efTe poft
diflolutionem corporiscupiebachaud dubium,quia
in coelo, vbi Chnftuseft,cflTedcfiderabat. Vndeeui-
dentiusad Corinthiosait; Scimttsyquoniamfeterrejir�*'
domm noflra huiut habitution� dijfoluattir, quodxdificalio-
MemexDeo ba.bemus, domttm non manufaftam At er nam in
K t car-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 306-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ff Bern *r dm Abbas
ca lis. Ecce, fine orani ambiguitate feit A poftol us,
poft diflblutioncm rerreftris domus, id eft, corporis,
quod eft de terra/e habere in carlis domum cternam,
non manu faftam, id eft, mimfterio aleerius, fed ex
**. Deo,id eft, operacione diuina. Hinc& Dominus: V-
bifueritcorpus,Miecongregabuntur&aquiit. Quia,ani-
msfpirituales.folutamolecorporisjafcend�tadcoe-
lum.vbi Cbriftus eft nonfol�m fecundum naturatn
diuinam.fed&fecundumhumanam, inquacorpo-
ralicercoelosafcendiu.
Etiterum: Siquismihimimftratimef�quAtur;�'vbi
iok. 14. egofttmjUic�'Mini/iermeiMerit. TLt\teTuva\Siabieros&
prtparattero vob�bcum,iterumvemot & accipiamvosad
meipfttm>vt>vbifgo{um,�"vosjit�. Etrurfunu Pater,
*'"''7* quosdedifiimihi, volo tvtvbiego(um, (jr illifint me cum,
'vtvideant claritAtemmeam, quant dedifti mihk Magna
icaque eft merces amoris, & operis boni, efle cum
Chrifto tReverajinaeftimabilishonorjVtfitadopti-
uus cum vnico; vc fit, vbi eft vnicus, non coaequaiiter
diuinicati/edconlbciatusa�terniratL
r.cer.e. Devald�malisait Apoftolus: Notiteerrare ; ne�
formcarii,neque idol�fermentesitiequeadulteri,neque mot-
les ,ne^mafcularttm ce»cubitores,ne^fttreSine^auari,ne^
. *r. tbriojj )ft(qUe male dia 3 neqtte rapacet,regmtmDei pofiidc-
bunt. Et in A pocalypfi Dominus: Timidis �rincredu-
lis ,�rexecrat� &'hamicid�\formcatoribm %&veneficis, &
idototatr�f&ommbuamendacibus : Parsittorum eritinfta-
gno ardentiigne,crfulphure,quodesintorsficunda. Eccc,
magnacommittentescrimina, nonpoi��debunt re*
gnumDeijfeddetrudcnturininfcrnumj.
Sanc leuia peccata corn mitcences ad igaem tran-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 307-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eontrx Waldenfis. 7j
feuntpurgatorium,vtpurgentur: Sitamcnbooisa*
tiibusinhacudhucvitapofui, vtilhicvcnianc,ohti-
neant;quosApofl:olusaitfaluari,fictamen,3'«4/J1^r
ignem, vcpra�di&um efl;.
. CAP VT XII.
(ontra eoi,ejui in Ecclefia orare nolunt ? nee
Ecclefiam ej[e nun c upan dam ajfemnt: Vbi
probatur, f�Ecclefiam ejfe ruocandam,^'ibi
ejfe orandum, f$m magna *veneratione ha-
�endam. Vbiet tam rejpondctyr cuidam eo-
rundem b&retkorum obie��ioniy qua ex ver-
bit jB. Stepham aiunt-, auod excelftu
non habitat in manufatt�f�U-
deo nee in EccleficL->»
} R^tcreaapponuntiniquitatem fuperiniqui-
[ cac�,& dotnum Dei, domum vciq; orationis M's'
Iconcemncntes, raalunc orare in ftabulis, vel
incub!culis,feuiothalamis,qu�miiiEcclcfia. �tad
rnaiorem concempcum, tnuiierculis & indpientibus
perfu ader e ni tuncur,aon cfik Ecclefia, n se lic deber e
vocari»
Contra quos facrx fcriptur^ proferimus tcflirao-
nia :f / hoc praftientesfidelesfxcxit B. Petrus docet,c»/?o-
dmnt f�metipfos, ne iitj�pientium errore traduffi, aproprin
excidantfirmitate. Attendendum igiturcft,quoddo-
musDci,doraus orationis vocatur,& Ecclefia.Quan-
�aqifKeircuerentiaexhibc�da,rcriptumcfliniibro
K $ Eu-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 308-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7'
Euangeliorum; quodOominus inuenit in templo
vcndences boues & oues, & columbas, 6c nummula-
riosfedences; &c�mfcciflecquafiflagcllurndefuni-
culis,oraneseiccic detemplo,ouesquoq;&boues,&
nummulariorumeflbndens�es3mcnfas(�buertit: �t
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nolitefatere domuntpdtr� mei domum negotiation�, Hax
Icannes. Marcus ver�ait quod non finebafDomi-
nus, vt quis quant tramferret vasper templum, & docebat
dicensds : Nonne/cr'tptum eJicfuia domus men, domus ara-
tionis irocdbitur omnibusgentibus: Vos aufefecijlis eumfyt-
i*e. ii, luncam Utronum. Ec his gcftis; fecundum Lucam, erat
quotidic do eens in temflo.
Eccceuidenterpatet, quod templum xocatdo-
tnumyAtr�'fui', &, Uomumfuum; &, domum oration� non
fol�rn fibi,vcl Apoftolis,fedin cundlisgcntib9, id eft,
eledis ex ludacis 6c Gentibus. Hxrecici ver� > nee do-
rnum Dei,nec domum orationis vocanc, nee in ea cu
cleftisorarc curaiu: fed malunc in domibusfuis, qua
in domoD*i orare. In quo,patet,nec verbis,nec opc-
re,Dominum�efumChriftun�requi5dum templum,
quod ipt� cantoper� vencratur & (ermone�c opere,
ipfi blafphemant: nee inco, vbigentibusorandurti
eiFe prafdixit.orant. Bcftiam namq';,hoceft, Anti-
chriftumfequunturj ideft.imitantur ; qui ficucin,
4j>oe. 13. Apocalypfi diertur: Af eruit osfuum in bUJphemias, blaf
■phemare nomen ei&s} &-ttbernacuium eins ,&eos qui in cve~
tibt�itant.
B Iafpheman t tabernaculum D ei,du m dicut,po-
tiusincubiculis,velftabulis, quamindomoDeiora-
dum.Bla/phemaainomenDeijdumdicunt,noncre-
a�c
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
� i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 309-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldenfes. 7*
afle,aut regere mundum. Blafphemaccos,qui in coe-
kyhabkant,durodicunr,Apoftolos,Martyrcs,ciucsq;
coeii.nullampofleopem confcrre fupplicancibus.fi*-
dcJibusr*.
Praecerea,in semplo doccbat,ficut di�um eft: Et iuctf,.
eratdocens quotidieintemplovlbi do&oresaudiebacfi-
cucfcriptum eflde parencibus ziu^quitiinuenernijtUlTt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c' ■*�
|
|
|
|
|
|
|
in templo fedentem in medio do6torum,audientem Mos &itt'
terregantem: Etcurndicereat: dolentetqnxrebammte\
Refpondk: 9uideft,quodmeqtt&rebat�?nefciebat�,qui&
inh�^qttxpatr�meifitnt,oportetmeejf�. Ecceinucncusia
tem plo,rcfpondeE, iliud e 11 e pacns fui,& oporcer* fe
elTeineo:
Adhucfcriptumcft inEuangelioLucae dedifci-
pulisDomini poft afceaCioncmtEt erantfemper in teplo
laudantes&benedicentesDeum. Ecpoftaduent�fan&i
Spiricus,ficutin A�tib9Apoftolorumhabccur:�r«j»/^^}
cjuotidiepsrdurantes'vnanimiter in templo (Ec iccruraj Pe-
trta & hannes afcendebant intemplum ad hor x orationis
nona: & cunc claud� ex vtero roatris fuae reparauer�r.
Item, Angelus Dominieduc�s Apoftolosdccar-
cere,ait; Itt^fiantes in templo loqttiminipiebiomnia ver- *a- f>
ba vit& huius. J>)ui e urn audijfent, int ra tier uut diluculo in
tcmplumi& docehant. Item j Paulo oranti in Hmplo>conti-
gitfieninjluporemment�}&videreIefum^ Annaquoq;Luc'i.'
vidua non difiedebat de teploJiruiensnofte acdteJbitacoQ. H>«i-
e ei a m iujtus & timoratus,exfpeftans confofat�on em I/ra�l;
et Spiritusfandus er at in ec :& venit in/piritu in temp lm Et
acceptt Iefuminvlnasfuas0 & benedixit Deum.
Exnispawt * quod Apoftoli inwmplo orant,
teudantq;Deuni;&videtlJaulusIefum.-Ibiq;expre-
ce-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 310-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S' Ier n at dut Ahb�t
ceptoAngeli docent: Anna etiomatcmplo non di-
fcedebat fcruiens Domino die ac no&e: V ir quoqwe
fanftusSiroeon,Spiritufan$oplenusincodernfpm~
tu venitintcmplum, &accipit Icfum, &benedicir.
Quarc ergo impii hserecici ia&anc fe feruare Euangc-
liu,& fequi Apoftolosjc�m non in ternplo orent.i�d
inthalamo, necibidoceant, fedinforo, & quidam
clamindorao.
O infenfati nunquid moleftum eft vobis.fi Deus
inqualibetvrbe,villa&caftrodom«mhabeatvcho-
noretura fuis� cumroulti veftrumhabeancnon vna,
fed pluresad veftras voluncatcs X Item vos habetis do
mos>aliamadmanducaodum;al}aro,addorroiend�,
aliam.ad alios vfus:Cur inuidecis populo C hi iftiano.
fihabeatdomumadorandiirn,laudandumueDeum.
feu ad doccndum verba vitq ? Item.quiaDeus omni�
eftjnovniusfoliusjabomnib'incomunieftorandus.
Quodautcm domus orationis dicatur Ecclefia,
&auttoricace&racioneprobatur. Ecclcfiaquippedi-
citurnunc conuocatio fidelium, nunc congregatio
malorum,nuncdonous Dei,ad quam plcrumq; & hi,
&illiconucniunt: Ecclcfiadicitur conuocatio fide-
lium jvndefcriptum : Paulusvintfus IefuChrr(H,&Ti-
methcusfraterPbilemom dtle��o�rtKHtitorinoftro>& Appte
forori ckari/sim�,& Archippo commilitom noftro, &Ecclcfi&
qun in domoftu eli. Gr at ia vobis (jrpaxa Deopatre noftro,
& Domino Iefu chrifto. Ecclefia dieicur cogregatio ma*
Jorum;vadeDa��d-OdiHiEccU/iammalignanttum. Ec-
clefia quoq;dicitur,domus orationis :vndeApoftol*
adCorinth. Conuement�busvob�inEccleJ�&yaudiofciJJu-.
ras ejft,& ex part e credo, Ec paulo poft : Conuenienttbus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 311-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra. Watdenfes. �/,
vob� in v»umt 'mm non eB Dominicam cxnam manducare.
Vtiwqu�fe entm fuam ecenam prafumit ad'mandueandum.
Etulitu quidc'ef�ntyaliu4 autem ebriustH. Nunquiddomos
nonk&bet�a.dmanduc&ndum& bibendum ?autEeelejiam
Deicontemnitis&confunditiseos,quinon babent ? Aperte
aicquiaCorinthii,quorum quidamerantbooi, qui-
dam mah.eonucniebant inEec!efia,id eft.in domo o
racioniSjficuc Expoficoresauthentici dicunt: Etideo
fubiungi t: Conuenien�bm vob� in vnu.Quidcft in vnttm
conuenire, nifiinvnuralocumfimulvcnircjquemlo-
cumfuperius nomina ui xEccicfi/imt Etquoaiaminil-
lo loco,id cft,in Ecclefia, fe reficicbanc, rcprchcodic
cosdiccns: Nanquiddomosnonhabetisadmandueandum
&bibendumlAutEccleJiamDeicontemnit� ? hocefl,n�
habecisalialoca^vbivosreficiatis? Auccumbabeatis
aIialoca,Ecclefiam Dei, idefl: domum orationis con-
ccmnicis.ibimanducando.aucbibcudo. Quafidice-
rcc;Ecclcfia,nonefl; domus ad manducandum.vel bi-
bendum, fedadorandum:Ecideo,(idomoshabecis
admanducandum velbihenduro.ibi vosreficnc3n6
in domo orationis,id eil,in Ecclefia, Quocirca>qui ia
EcclcfiaDeimanducat,autbibic, ipfamconteroDic,
maxim�,fihabcat domum ad manducandum. Eccle-
fia namq; Dei, non efl domusad manducandum &
bibendum > fcd dom as orationis3.
Ex hispacer,Ecclcj5amDeidici hoc loco domum
orationis.Alioqui,nquisdicat>Eccle(lamDeidicih!C
fideles}incendat,quanca(equacurabrurdicas.Apo(lo-
lus quippereprehendic hicCorinthioscomcdenccs^ Cens~tm
in Ecciefia Dei. Et, � EcclefiaDei,inte�igiturhic gat><>.
fidelium , * conuocacio , confcquemer, videbi-
L tur
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 312-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
fi USerntrdus Ahba*
cur eos,qui comeduoc inconuentu fidelium rcprehc
dere: & fic reprehenfibilis critDominus,qui mandu -
cauit & bibit cum difcipults. Ad hascconfequetur.no
elTemanducand u m cum aliquo; aut,manc!uoandum
ede tantum cum infidclibus; quodfencire, eftfuma
dementia. F.ef�a�gitur, vcEcclef�amDeiintclliga-
inusibidomumorationis. Vnde &Ecclefia dicitur
per etymologiam, aedes Clericorum: non, quodipfr
tantum in ea conuenianc j fed.quiaca'terisfidelibus
frequentius j & quia corura eflr, eamcuftodire} clau-
dere,aperire,&diuinaibiee}ebrare myfteria_>,
Nccmirumjfi�cclefia Deidiaturtamconuoca-
tio fidclium, quam locusoratronis, vbi conueniuns>r
ficuc & domus dicitur manfio aliqua, &i manemes ia
i-4>r ea cun3 enim legkuriDommttmmfraJ/�mdomumpritt'
cip�Pharifiorum,fabbatomanducartpanem ; domus fi-
gnificatmanfiones. Cum aucemlcgicur dereguloj
quia credidit ipf�, & domus eim tota; domus fignificafr
manentssindomo. Ciuuasquoq;fignificatloc�ci-
uiumaliquorum &.ciuesibimanenrss. Locumfi-
gnificat,cum dicicur; Videns ciuitatcmfieuit Iefit�.C\xxt%
fignificatjCum dicitur: Cum intrajfet lefus Hierofolyma»
eomrnotaeHvmuerftciuitastdicens'. qu�eFihic? Neq;c-
nimmurorumarabicusjaucloeusipfcdicebat, Jt�
ttfhic ? fed,ciucs immanentesJr
Synagogaquoq; dicicur locusorati�nis, inquo-
Itidffiicongregabantur. Ecipfi etiamludaihincaiunt
ad Dominum decenturione: Synagogamipfeadifcauit
«o^fignificancesnomineSynagogaedomumjquana
cisa;dificaueiatadorandum. Ioannesquoq;aitAn-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gclo Sroyrna; EcclefKf j Blafphemarts ah h�} quife dicunt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 313-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ecHtra Wddenfes t%
fttntfedJunt/yndgogaSdtantXluo'm \o-
-co.fineomnjfcrupulolude.osvocacfynagogafatanq.
Manifeftum^ftigicurtumaucoricateApoftoli, c�
�nduclione praefcriptorum firoilium,Ecclefiam Dei
diciC3mclomumoracion;s>quamconuocationem fi-
delium.inE<clefiacnimmacenali>varictas,fiueit)ul~
tiwjdo lapidu,auchgnorum fignificacdiuerfbsordi-
nesfidehu:Pauimcnt� & ce&�, Subditos & Prslacos;
Fcncftr^per quasluxc^li infundicur Dodores.p quos
caeterifidelesiiluftrantur;quilucefermonisDci iliu-
nainatur.Fundamcntu.quodtocum pondus Ecclefiq
fuftinct,Chriftuseft, qui moresnoflrosfuftinet :O-
ftium,fides: Alcarc,Dous: LatitudbEcelefi�e,charicas:
Alcitudo,fpes:Longicudo, pertcuerantia t Lampa-
des,reucandelac,Scripcur«,fiueVrrtutes: Cymbala,
fignura i-ubilationis. Gum ergo matcrialis Ecclefia fi-
gnificet fpirictialem.non inconuenienter eiusnom�
�accipit. QuiapIerumqjfigniMxicenreturnominere!,
�cuiuseftfignum. HincProphetaaicdemana;/><«»fw
^dngelorummanducauit homo5 non quiacflet panis An-
gelortmuj fedquia figaificabacillum : EtApoftolus
aic de pccra,quae fuodcbac aquam Iudaeis: Corif�quente l/79rtt;
eospetra ;petr*aut enterat cbriftiu: non,quia petra cflec
Chriftus;fed , quiafignificabatChriftum ; quiaqua
lapicntiae ncspocac.
C�maucemdicimas.indotnoorationis.ideftj'n
Ecclefiaorandum, inimici vcricatisconcranosindu-
cuntilludEuangelicum;T«4«^«?,f«w» ormer�jntra in M*u.e.
�citbiculumtuum,&claHf<H)Jiioiorapatrem tuummdhfeondi-
�fo i �"pater tuus.qui videt in abfee»dito}reddettihi. Ex bis
enim aiutitjorandum efle in cubiculo, no in Ecclefia»
Sed,(iorandumcflincubiculo, noninEcclefia,
L x Ie-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 314-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S# Bemkrdus Ahbat
lefus C hrift us,in cuius ore dolus n 6 fuit,errauit,cu m
vocauicdomum orationis, fi ibinonoratur. Si autetn
ver urn dixit: imo,quia verum veritas dixit,dornus o-
rationiseft;quia,ibiorandumeft. Item fiin Ecclefia
orandum non cft,peccauerunc Petrus & Ioanncs,qui
afceuderuntad templum, ad boram orationisnonaj
Item peccauic Paulus; peccaui c & Anna; qua- non di-
fcedcbacatcmploieiuniis&orationib9 feruiensno-
&eacdie,quod vciq; (�ntire,extrema; demenueieeft.
Con(letigicur,orandumenein�ccleria,cumaudori-
taceChrifli,tumexea)plisApoAolorum>aliorumqi
fan�torurru.
Orandum ramen eftvbiq;, ficuc Apoftolus ait:
/. Tim. ti. f oio viros ar ar e in omni loco; leuantespurat munusrfne ira
& difceptaticne i fimiliter dr muiieres\ E t Propheta: Ia o-
p/.m. wni leco dominationis eitts , benedic Animo, mea Domino,
C�m ergo vbiq; fit orand urn, voluit Deusfpecialitei
cfle locum oracioni depucatum, fcilicettantum ad o-
rand urn, &(eruiendum Deo, vt canto attentius fiat o-
ratio,quant�ibi foh vacatur Deo, nequid aliud fiar.
Aliaquippe!oca,plunb9 funtplerumq-, negociisim-
plicita: Etideojfiibioretquisjvelitnoiic, nonnuncj.
interrumpituroratip. Mufctnamtfe morientesferdunt
frxuitAtemvnguenti. Caufqquippe temporalesmufca-
rum more, per infolentiamfeingerentes,cordaora«
ciumconfundunt:ne,orationes,qu^ per fc velut aro-
rnatafragrarcac, fuaucmreddancDeo in oiantibus
odorerru.
C�m ergo aitDominusjvcoraturusintrecincu*
biculu,nonilacuit, vtle�^miucrialisficlocusoratio-
nis;nusg.enirohocfecic: nusc|.vocauitle3um,vel
thalamunijdoraura oratioais. Saa�ccraplum vocac
t .i do-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 315-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldenfes.
domum Dei,& domum oratton/s. Noa ergo intelligend�
«ft dele�o macerialjjed fpirituali. VocacigiturcubL
«�«/«w.fccretum cordis: vb»,fi bonaefl:c�fcientia,fua-
uicer quis paufat: fi vcr�mala, vehcmencer grauatur.
Oracurusitaq;quis,fecretura cordisincrarcdebet; vc
non tantum ore, fcd&cordeoret: Cubiculu cordis
increcne mensperexteriorafufa,fruftum oracionis
perdac. la Ce ver�reuer(a,canc�faciliusperoracion�
impciret,q uaat� cundis aliis (pr�cis» l�li Deo vacarc
concendic.�cideOiquandiuoracioniinnAicurclau-
dehd�eCt oftium, ideftaditus cordis per circumfpe-
�ioncrDmuniendus;vcdefidenaillicitaco�rceancur,
nee coacupifc�cia carnalis admiccacur; (cd coca cordis
int�tione pater c^Icftisorecur,e�accentius.quoclau-
ib cordis adieu, afuperuenientibus non interrupicur
euris.He.c eft oracio,que. ce.lu penetrac.He.c pulfac au-
respatriscaelcftis. Hcecimpccracfiquid poftulat.Vn-
defubdicur: Ei pater ttf,quividet in abfeoditoreddettibi.
Praecerca,quia in Ecclefia orare nolunccontra nos ***"'f'
przetendunc excufationes in peccatis i & inducu n c il-
lud quod B.Scephanus aicin A61. Apoftoloru: Salomo
adtficauit Deo domum ^fednonExeelfus in manufaflis habi.
tatftcut Prophetadtcit: Cxlum mihifedesel�'; terra autem 4a>
fc abc Hum pedum meorum. gttam domum xdificabitis mihi,
dictt Dommus ? Aut,cjuis locusrequietion�meAes�? Nonne
niAnusmeafectth&c omnta r �cinquiunt; fi Excelfusno
habitat in manu fa�bs j non habitat ia >.ccle(iisfadis
manuhonainutn. Siaucemibinonhabicat, curire-
iDusillucadorandom_»?
Adquodrefpondemus^cintelJigendumiDfWj»»
habitat in manttfatt�, i d c/l n� i bi claudi tur,aut cocine-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
L 3 De-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 316-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
$S ^erttardt� Ahhds
|
|
|
|
|
|
|
|
|
©eus,& irilocalis, & ideo,non circ�fcribitur.aut con~
tiuetur loco.Cuienim cjeium fedcsefl,&terra fcabel-
l�,quomodocontincTcturinaliquadomo?Cumha»
bitas in domo tua j ibi iacludcris, nee vfpiam alibi es.
Non fic habitat Deus in manu fattis tempus, vt He ibi
includacur,quaccnus nusquam fit alibi
■Pr»tcrca,J/'W>«)>5/?�>^/»,ficutidemait: & ideo,
loco corporali non concinetur; fed habitat per gratia
tfhef.f. incordibuselcdilorum.VndeApoftolusadEpherD^
vobisf&ter Demmi noftri leftt Cbrifti httbitare Cbrijlttmper
fdeincordtbusveftrh?Site$en\m tuadeChrifto, Chri-
.-., ftusCcft)in corde cuo. Hioc&Propheta ;&repulitta-
hernaculnm Silojabernttculum fuutn,vbi habitauitin homi-
»/�«�. Ecce,quomodohabitaukBeus in tabernaculo
fuo. Habicauitenim ibi in hominibus: Sic habitat
Deus in Ecclefiis, habitando in hominibus: Ecideo
potius'habitatibi.quamaiibiiQ^iainterdaplurcsibi
<;onucniunt,& cum maioridcuotionejac feruentiori
fideconcurrunt,fcruiturDcoobfecrationjbus,&per-
ceptionefaeri pabuli, id e�jCorporisChnftijScdiuini
vefbi.C�migrturfemper&vbiq;fitDcusincordib*
clc�orujplcnius&perfe�ius eosrepleiin Ecclefiis,
cum in fuo obfcquio eos viderit prompt oresi Vern-
■cam�,fi Deusvbiq;cft> cum dicav.Calttm�r terrarhegv
imfleo\ in manufa�Hseft,continens,ac regens: fedno
ibiitainhabitat,vtincordibuscle�torum: hicenim
inhabitac etiam per gratiam : in illis ver�eft^
per dl�ntiam, potcnciam,&pra5-
fcntianij.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 317-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ERMEN-
GARD VS CON-
tra WALDEN/
SIVMSECTAM
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Prim�m in Iucem prolatus^
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 318-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
INDEX CAPITVM
HVIVS OPVSCVLL
LICET FINE MV-
TI LI.
Ck"B.\.Deum ejj� rerum omnium creatorem,
II. NoneJJeduosDeos.
III. Legem Mofaicam a ver o Deo datum & latam.
IV. Moj�nnonfuijfe Magum.
V. Matrimonium effe licitum.
VI. Conccptioncm & Nat tuit at e Ioanm's Baptijlx a bt~
no Angelo annunciatam ejft.
VII. De Chrifti Incarnatione, Natiuitate> Papone,Mor-
te, Rejiirre�iione; & num ver e mandacauerit ne
biberit.
VIII. DcEcclefiismannfactis.
IX. DeAltaribta.
X. DectntuEcclefiaftico.
X T. De Sacrament o corpor� &fanguin� Chrifti,
I11. De Sacrament o Baptijtni,
I1II. De Sacrament o Posnitentix.
XIV. Deimpofitione manuam.
X V. De e fa c ar mum & aliarnm quarundant rerum.
XVI. De Refitrreftionemortuorurn.
XVI l.De inuocationeSanftor�i�'precibttsprvdefHntfis,
XVIII. De inramcato,
XIX. De occiftone hominis,
IN-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
� �
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 319-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(f) <<?> <"*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sancti Spiritvs Adsit
Nobis Gratia.
IN Cl PIT OPV-
SC V LV M *ER MENG AVD I5*^»~
CONTRA HyEHETICOS Q^V I D I, /-r
CVK� ET C R E D V N T M V NDVM ISTVM, 8T.
omniavifibilianoneffea Dcofafta, fcd
a diabolo.
C A P V T I.
Dsum ejfe rerum omnium creato-
rem...
;tici dicunt & crcduntmundum Qu�t lr
, & omnia, qua in eo videncur.vide meng*ri»s
licet, Ciclum, quod videmus , & folero & iremter*t*
tuuam &ftellas,& terram, & omnia i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
maiia, & horuines, &ea, quaein ea videntur, mare & «
pifces, &omtiia,qua;incovjdentur,veH�nt,dicunt '
inabrcondicisfuis.abomnipotcnu Dcononefle fa-
�a, fedaPrincipe malignorum fpirituuro. Quibus
liKrcticis,&eorumifti maliciofoerrcriplurimivno-
uiTeflamentiaudoriLatesfuntcontraria-.
Habetur in Euangclio B.Ioannis.qui contra hae-
rcticostalcmerrorcoiafRrmantesfcripficdicens: In l"">'~>
frinci-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 320-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S» Ermengxrdus
principio er at verbum, & verbum erat apudDeum,�r Heus
erat verbum. Hoc erat in principio apud Deum. Qmniaper
ipfumfaciafunt, &fi»eipfofa�lume�t nihil. In hoc ma-
nifsftum eft, quod Deusomnipotens,pater,& fi�us,
& Spiritus fan�lus,creauic&fecic:omnia vifibilia Sc
inuifibilia, vcB. ApoftolusPaulusinEpiftoIaad Hc-
"" bra;ostcfl:aturdiceos; Fideinte�igimusfecuhaptatacffe
b ^
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14. DeM tn% item, ui A�ibus Apoftolorum inuenuur,
cjuod otnnes Apoiloii & difcipuliin vnum coDgre-
gaci voccrnTuam vnanimicerleuaueruntdicentes:
Vonilne Dcmju, quifeeifticalum er terram,& ware, & o-
e. ?itttia,qtt,tinetsfimt,&c. Item, quod Ioannes in Apo
calypfi duit; Et Angelusquemvidijl&ntem(;iprn w.ire,
& (uperterrami leiwtit maaamfuam ad'calum, & iurtutt
f er viuentem infectdaf�culorum, qui crexuit c&lum & ter-
*fu. i+. ram, �" emnn, qu&ineisfunt, &c. Item in c�dem; Ti~
trnte Domimtm, er date i�i bonorem j quia venit hora iudi-
(ij eins 5 & adorate eum, quifecit c&lum & ter ram, mare^�r
omnia,qu4tineisfunt,�rfo»tesaquarum. leem Faulusm
mir. m. Epiftola �d Hebrseos dixic: Et tuinprincipio Bemint
terramfumdafti, & opera manuttm tuarurn, fuut exit. hem
*utth. u, jn Euangeliofecundum Matchxum; Co»fteortibipa~
terfjtli&ttrr*,&c. Item Joanncsdecoderni Etmnn-
dm per ipfumfafttt� ett, &i.
EuUa-autloritatesnoui Teftamcnti vobisfuffi-
ciant: quarnuismulca'auQoritatesinnouo & veteri
�eftamenco , & in Prophccis eadem teflificantes,
quod Dcuscreauit&fecitornniavifibilia& inuifibi-
lia, inueniantur. Item in A&ibus Apoftolorum Pau-
lus 6cBarnabasi Firijratres^anxxnti^mmvob�^bhis
vanis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 321-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ContraFraUenfes. pi
i'�nis conuerti&d Deum viuttm & verum, quifeeit exlum
& ter ram, & emnia, qtuin e�funt, dans pluuias de calo,
& temport frutiifera, tmplens cibo & Utttn corda veftrA.
C A P V T II.
ejfeduos Deos.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O c quod baerecicici dicunt, duoseflcDcos,
i vnumomnipotencem,&alium,malignum,^"'»^c'
1 c�tra omnem diuinam fcripturam fentiunc. �1°�^.
Quia , omnisfcripcura , diuinitusinfpirata,noui& */««»,»*.
veteris Teftamenti, & omnium Prophetarum, v-Upi*
num Deumfolummod�afnrrnat.DicnenimB.Pau- .
Jus in Epiftohad EphedosiFnus Dominu4ivntfides -,v-
vum baptifm» VnuteH Deus & pater omnium,qui esl fupcr r?hef,+.
ornnia,�' in omnibus nob�. Item MarcusinEuangelioj Mar( /t
Qi�daoi deScribisincerrogauit Dominum Iefum,
quod cflec omnium primuna mandatum: lefus au-
tem refpondicei 5 qaia primum omnium mandatum efii
Audi f/raeli Dem tuus, Deus vnus e si. Et diliges Dominum
Deumtuumextotocordetuo,�rc. EcaitilliScriba, Bene
magifter inveritatedixifti,quUvnmesl Deut > & non eH
tlimprxtercum,
C A P V T III.
Legem Mofatcama ver o Deo datam
(� iatarru.
jjcunch&retici, Lcgem Moyfi qtum Veterem di-
'jcimus, *b omnipotenti Deo non ejfe dxtam j fed', a
�prituipemalignorumf�iritmtm. Cuicrrori p'u-
M »
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 322-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ps, Ermengdrdus
rirnar auftoritatcs diuinarum l'cripturaruro contra-
dicunr. DicitenimDommusin Euangehofec�dum
Macthxum ; Nsliteputare, quinvenifoluere Icgan, ttut
�rovhetas,nonveni(<ilHere,fed&dimplcre. Ipf�, qui fiSius
Deicft, � lex adiabolodata fuiflecnondixiifetj fe
eam adimplere ; im� deflruerec. Item ; fecundum
Lucam: Poftqudmconfummatifitntdiespurgattort� Mk-
R � M, fecundum legetn Moyfi, tulerunt tltum m Hier afk-
lem, vtfijierent eum Domino, ficutfcriptam eH in legeDo-
mittii&c, Et,vtdare?ithe/Iiam, fecundumquoddicium eJt
in lege Domini. Eciteruin, Etvt peraEla junt omniaf�-
tundum legem Domini, vetterfifuntin ciuit&tem CaliUam
/uamNazaretb. Ethoccertumefl:, &fineomnidubi-
tatione, Chriftuni, quiverusDeus,& verus homo
cd , non confentirec diabolica* legis prxccpta ia fe
feruari, vel implcre.
Item in Euangeliofecundum IoannemDomi-
nus dicit; Nolite putare; quiaego accufaturus fimvos apud
pat rem ; E��,qui accufat iios Moyfes, in quovos fperat�.
Si enim ere der et is Moyfi, er e der et is forfitan & m ibi, de me
tnimillefcripfit. Si autem i/�m liter is non credit is, quomt-
do verbismeistredeiii ? Ac fi dicac, qui non credit ver-
bft veteris legis, & infidefua non recipir, verba Eu-
angelii ad fuam faiutem credere , vel recipere non
pocclt. Item in Euangelio fecundum Lucam;Domi-
nusdixitcuidamLegifperito, feinterroganti, quid
faceredeberec, vt vitam pof�jderetarternam, quae-
rens ab eo, quid effet fcriptum ia lege?Illc peritusrc-
fpondens dixic ei j DiligesDominum Deumtuum ex toto
corde tito, & ex tota anima tua, & ex omnibus viribus tuist
& ex emm menu tua, & preximum tttum ficitt teipfnm:
dixit-
|
|
|
|
|
|
J.MCA, 1B.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 323-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tontra Walden fes, jj
dixitque Wi\refte rejpondifti', botfte�rviues. Si enim
lex Mdyfi aDeo data nonfuiftec,nunquamChrirtus
proeaobleruanda.vitampromiliner.Icera in e�dem
Domious teftatur; babent Moyfen & Propbetasi audiant
iUos,&c. In hoc apparet,qu�d obferuatio legis & Pro-
phecarum nonpermktit hominem ire ad pocnarum
loca inferoi.
leem in e�dem; c�m Chriftus refurrextflet a mor-
tuis, duobus difcipuliseuntibusincaftcllum Emans,
apparens legcm teftificans dixit; Nonne hxc oportuit
pati Chrifium, & ita intrAre ingloriamfuam ? Et incipiens
kMoyfe, & in omnibus Prophet� , interpretabatur tllisin
emnibtufcriptur�, quxdeipfoeraKti Siemmlexdataef
fctadiaboloMoyf^nunquamChriftusfuisdircipuliS
doccret,& interpretaretur. Item in e�dem ipfa Vc-
ritasdixit» quoniamneceffeeBimpleri omnia,quafcripta il**tw.
Junt in lege Moyfi, ejr Prophetis^ &pfalmis de me. Item in Uitfth lf
F.uangeiio fecundumMatth^ucu; Dominus f faari-
fa�isqu�rcntibus; quarediftipulieiustraditionefife-
niorumcranfgrederenturFdicitj Quare �rvostranf-
gr tdtm int mandatum Dei, propt er traditionem vejiram?
Nam Deus dixit\ h on era pat rem tuum �? mat rem tuam; Et
cjHsctwquc maledixerit pairi, velmatri, mort e moriatur.
Eccertutn eft hoc teftimonium de lcgeMoyfi. Et
Chriftus dixit, hoc teftimoniuma Deo efle didturn
& datum; Ergo lex a Deo data eft.
leem in A&ibus Apoftolorum Paulusaie,- An- *a<>r-'7-
nttntio vob�iD evs, qui/eeit cxlum �r mundum,& ontnit,
quA in e o fuut; hic cxli fjr ten* eitmfit Dominus, Idem Aa<>i.i+.
1'aulus in codem (lib.)excufansfeaduerfus Iudsos,
dehiSjdequibusaccufdbacuraiUcFdicemprajfidcra
M j Caefa-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 324-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
',Confiteor hoc tiki,e[U<)dfecttnduMf fectam,
qit&m Iaditidictint h*re/im, (ie dtfermo Deo meo pat ri, ere-
s dens omn�bta ,quxinlege & Propbet� fcripta funt. Item
Paolus in Epiftola ad Romanos: Anign9vas,�\c\\.:lex
peccatum eH ?abjit. Lexquidem fitni�a & bons., & d
&& borwm.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T IV.
y nonfuijfe Magurru.
Tem funt quidam h^retici, qui Moyfen
Maguni fuiffc.aflerunc, &omnipocencem
Deum non ei fui(Te locutum,ncc, ei dcdifle
legem. ContraquemerroremPaulusin Epiftolaad
Heb'u Hcbraros fcripfit dicens; Multifar�m, multifquensodis
o lint De(u loqitens patribtts in Protbetu, nomfime diebus
iftis lo e ut ns esi nobis infilio.Std Moyfcseft vnuscxPro-
phetis, quibus Deus locutuseft. Dicicur Sc fidelisin
D�tno , cui Deus locutus eft: Item in codem: Omnis
nkrttquedomui fabricaturab aliqno: quiautem omnU crea-
uity DeiueB. Et Moyfes quidem fidelis erac, in to-
ta domo eius , tanqnam fnmulus, in teftimomum eorum
verborum, qu&dicendaerant, Chrtfiuiverotanquam filius
in domo/u*: qux domus )Jumu4 «os, fifduciam & glorUm
Jjtei v/que adfinem jirmumretineamus. Apoftoiusvcr�
non eum e lic MaguiD>f�d f�deicm in domo Dei cilc
famulum teftatur.
Item Moyfes inmultis fcriptur�s noui& veteris
Tcftamcnti,acProphetarumamicus, & fidelis Dei
dicitur. Sic B.Pauius in Epiftolaad Hcbraeos deco
«ommernorauie dicens; FideMoyfesgtand� faButne-
'gauitfe ejfe filium Pharaen�, magis eltgtns affiigi atm popa-
io Dei,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 325-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VFaldenf�t.
10 Dei, qukm tempor dis peet ut i habere iocuaditatem,
res diuitias aftimuns thefiur» Aegyptiorum improperium
Cbrifti. JJpiciebatenimm Deiremunerationem: quia hoc
apparetcerciflim�, quoniamB. PaulusdeMoyfc, 5e
delcgeMoyfi,&dcDeoHebrqorumnondiffidebat:
fed Moyf�n&(andum> 5c bonum,&legem fanftam
& bonam , & Deum Hebraorum omnipotcoeem
Deumailcrebac, & corde credebat.
■ .
C A P V T V.
rimonium ejfe UcttHnu.
fecundum Tacianum h*reticum,
quimacr�nonium dan)nabacomnejmatru
monium maris�c fentiinxad inuicerncom-
mifcentes, nullo modo poflc faluari dicunt & cre-
dunc. Sed huic crroii mulca ceflimonia diuioarum
fcripturarum noui & veteris Teilamenci func coa-
traria.
Habetur in Euangelio fecundum Matthaeurn»
qu�dDominusPfaarineisf�incerrogantibusdixir.J/"
Heet hominidimittere vxeremfuam, quaeunqueextaufa ?
Qn\ refpondens, aiteis: Nonlegijlts, quia, quifecit ab
initio mafcttlnm &feminamfecit eost & dixit -.propt er hoet
dimittet homopatrem & nrntrem, & adharehit vxori fitg,
& eruntduo, incarttevna. Itaqueiamnonfuntduo,/edv'
na euro, ^ttodergo Deuscomunxit,homononf�paret. Sed
Chriflus ad hocvenicin hunc mundutn, vchomin�
abomnimaloftparet, & feminam fimiliter. Sedo-
rane.q,impedic hominem avitaqcerna,malueft;fed,
11 matrimoniojnunquamprohiberet
Chriflus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 326-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
§9 Ermctigurdut
Chriftusfepararirnecetiamconrentiret: quiinnul-
lummalumconfenf�c. IteminMarcodee�dem:^
imtio au tem creaturA, mafculum & feminamfecit eos De-
v s, &c. Item in Luca; Fuitin dicbttt Herodis reg� ludea,
facerdos quidam nomine Zucharias, de vice Abis, &c. E-
rant tut cm ambo iufti ante Dominum , ineedentes in omni-
busmsndtt� dr iuflifictitiombus Dsminijinequerela. Se-
quitur itaque,- quoniamiuftierant, faluabantur. Et
non eratfititu i/fis; eo quod Elizabeth cjfetfierilii, & ambt
proceftijfcnt in dicbtts fuis. Etetiam notandum, quod
non Itetit per virum, quod non haberetfilium: fed
per muliercm, quia ftcrilis crat. Et Angelus Domini
�ppartns Zichari* in templotdixitei: Netimeas Zachtt*
ria: quia exaudita ef� oratio tuit, Vxor enim tua par iet tibi
filiumy&vocabis nomen ciusloannem, (jrc. Ent enim ma-
gptus eoram Domino; & Spiritu fanfforeplebituradhuc ex
�utcromatrisfu*. leem , vnde hoc faam ? Egoenimjum
f�nex, & vxor mea,proceftt in diebus fu�. Et nota , quia
hocdixit, non credens verbisAngeliproptervxoris
fenedutem, quia ipfa prsceflerat conceptiuam aeta-
tetn. Item; lnnuebantpatneins; quemvellet vocarieum\
Euangelifta non vocaretcum patrem , nifi haberec
filium. Nemoenim potefteflepaternaturalis.nifi fi-
lium naturalemhabeac. Item>Zachariaspatere'tuiim~
pletuseBSpiritufanflo. Ecce trina paternitatisaffirma-
tio. Et�uangelium nonauferceis,quinfintiuftiam-
boante Dominum progenerationefilij: fiincedanc
in omnibus mandacisDoniiuii nccin Vctcrilelta-
mento, nee in nouo.
Item in Epiftola adCoriathios Apoflnlusc�ans
coafilium fidelibus Chnftianis, dixic : Propter/orni-
fdtlO'
|
|
|
|
|
|
Uk*. I.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ilidem.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
llidtm*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 327-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cmtr�VVAldenfes. pj
cAtiotsem vnufquifqnefuam vxorem habeat, & vnaqusque
virum fuum, Vir vxori debitumreddat; firmliter&vxor
yiro. Muiierfuicorpor�potejlatemnonha-bet ,f�dvir;Ji-
mi�ter autem & vir corpor� poteftatemnon habet, f�dmt**
lier. Nolite fraudareinuicem, fiififorte ex confenfh tdtgm-
■pus,ytvacet�orationi. ld pft, nolitec.onnnere,akero
pplence. Item in eodcm, Dieoautcmt/on tiupt�,(�dvh
du�ifificpermanferint,ficut ego; quodfinon continent\nu~
bint: Melius ef� enim nubere, quant vri. His autem, qui
m&trimonio iuncit funttpr&cipio non ego, fed Dommus; v-
xorern k vir o non difcedere, quodfi'dtfcejfe/it, manere in-
nuptam, nut vir o fhoreconciliari. Item fejquitur; fi quis
ergo vxorem habet infidelem,& h&cconftntit habitare cu*n
i�o,non dimittat i//am,&ct San��tj�cattu efi enim vir infi-
deliiperrnulteremfidelem: & ,c conucr/o \ Altoquifilijve-
jlriimmundi effent. Nuncautcmmundifunt. Nonpredi-
dit Apoftoliis, virum & vxorem, fi (uncfideles, pro
reddicione maritalis debiti amictere fuam fandit;^-
cem j fi cafteraeorum opera fine bona.
Jtem Apoftalus in eadem,-Sidcceperis^vxorew,no»
pcccafti* Et, fimtpferit 0.000000irgo,»onpeccauit. Idem ia ea.r
dem Apoflolusaic,: quiKiatrimonioiungitvirginemJu-
am,ben�facit:&quinoniungitymeliu4focit. Ha?c prs-
ccpra fupradifta Apoftolusfuisdiicipulisuondaret/
6j hafc verba eis non fcribcrcc, fi propcer hoc coniu-
gale faftumcredereteosefledamnandos.
leem Apollolu.sinfpiftolaadTimotheurn; Spi? .jim.t
ritus mum f eft�dicit ,qHtAin noutfam� temforibus dtfeedent
quidam a fide, at t endent es fpinttbtts error�, & do�rtn�
dtmot�orum; in hypocnfiloquentiu mendacium .prohiben-
tiumnubere. Ecuuca,qu�d fpiritusfan�tusaperc� ma-
N nifefta-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 328-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p$ Ermcngardus
hifeftauicquofdaradcfidedifccdere, &eos(doftrU
nis) daemoniorumadhaerere,mendacium in bypo-
crifiloqui. Etilii talcs, nubcrc prohibenc. hem ia
codem Apoftolus; Voloiunioresnubere,filiosprocreare,
matresfamilias ejfe> nu/lam occafionem dar e aduerfario ma-
ledtciigratia. Ecnota; cj> Apoftolus non credidicpro
h�ctadoelTeairc^dairinationisoccafion�c�iigatis.
Item habcmusinEpiftola i. B. Petri. B*vcr�Pe-
trus Apoftolus quiprinceps omnium Apoftoloruro,
uDeoeouftituuisiuu,&etiam totiusEcclefiscoput,
t. vcin Euangelio Chriftusah,Tuvocaber�Cepkas, &in
eodem , TuesPetrus, &fuperhancpetram �tdificabo Ec~
clefum meam, poflquam viris, fidclibus Chnftianis
dodrinam fuamfcripfifler,fcripfjcmulieribus,qua-
literpropriis viris fuisfubie�la�eflent, humilitatsm
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J
dita fint viris [nis \rvt&,ft qui non credunt verbo, per mu-
lierum conuerfktionem fine verbo luerifiant, &c. fic enim
aliquandofanf�a muiieresjperantes in Deo, ornabant fefuis
vir�tficut Sara, obediebnt Abraha, Dominum eum vocans,
�uiusefli�filU,benefacientes, &c. HicinnuicB. Petrus
viros ab vxoribus, & vxores a viris n� difcedercj quia
Abraham aSara, vxorc fua, non difccflic, mfi per
mortem: fed, nutu Deicognoukcam, & flJiuna gc-
nuit, flcut EIcana,Annam,&IoachimSulannaro.
n. Item B .Paulus in Epiftoia ad Connthios^<?/o vos
fcire,eptbdomn� viri caput eH Chriflw, caput au tem m uite-
rts est vir, caput val Chrifti, eli Detu. Non vir ex muite-
re, fed multtr ex viro. Etenim non eli creatus vir propt er
mulitrem, fed muiier propt er vir urn. VcruntAmen, nctjue
virfwe muitere, neque muiter fine viro t m Domino.
Item
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
____:■________~
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 329-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e ontrt Wddenfis. pp
�cemhabeturfecundumloannem; quodf�lua-
tornofter, & matereius, & difcipuli cius vocative-
nerunc ad nuptias, & in iifdem nupciis, inicium fi-
gnorum fuorum coranodifcipulis fuis fecir, fcilicec
deaquavinum.Propterhoccertiflirnumcft,nuptias
efle bonas,quia non eftcredendum,nifi bona: eil�nc,
Chnftum venii�c: Nee tantum Cquia) miraculum in
easfeeifle.leemPaulusinEpid.idCotihth.Mulieral- /.
Itgataettlegeviri, quant o tempore vir ciutvtttit i quodft
dormierit vir eius, liberata e�i a lege viri; & citivult, hu-
bat,tantum in Domino. Item PaulusadTimotheum:
Saluabitur muiier per generationemjiliorum, fipermanfi- tXm. t.
iid&dl &&fb
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CAPVT'Vl
Concepttonem tf Natiuitatem loannis
Baptifta a bono Angelo annun-
eiatam effect
Tem Ioannem Baptiftam non a bono An-
gelo, fedadajmoniaconunciacumfuifle.Nec
,bonucumeflecredunc. Sedcontra huncer-
rorem multa ia Euangeliis teftimonia inueniutur:vc
inEuangelioB.loannes fcripfit;F«/>homomiffiua Deo, UMmU
cui nomen er at loannes.Hic,vemt in tejlimonium,&c.liem
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
g
quitottttpeceatamundi. Itcm;teftimoni�loannes per- ib,d<m.
hibuitde Chrifto; �m mifitmebaptizareinaqua, Me
mihidixit \Juper quem vfder� Jpiritum Dei de/eendentem,
ejr manentem fupereum , bic e�i, quibaptizat in Spiritu
ftt�c. Itemiacodcm i �>uibabetf�onfam.fion. It4nJ
Juten,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 330-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tot �rmengurdtu
JUs efi: Amicw Mtemjponfi, quijlat, �r au dit cttm gaudio,
gaudet propt er vocemfponji. Hoc erge gaudium meum im-
ftetumesl. Item in Euangelio fecundum Matthaeum
Chriftus ipfum loannem Baptiftanicommenctatdicens:
^men ^lco vqI�i nonfurrexitinternatos mulierum maior
|
|
|
|
|
|
M*n tl,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iM«m.
|
|
�oanne Bapttf�a. Item; J>)utdexijt�indcfertumvidere?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Trophct&m\ Dicovobts,&plus,quamPropbetam. Hicel�
emm>de�ju ofiriptum e�t; Eet e ego mitto Angehm m et/m
atitefaliem tuam, qitipr<tparabit viam me*m ante te, Qiu
deloannefenticmalum,vclperuers� , contra Chri-
ftum, & concra Apoftolos, & contra Cacholicam ti-
dem eft.
Habemus in Euaogelio > quodipfelcannes La-
ptifta in flumine Iordanis Chnftum baptizauit, &
Spiritumfanflum infpcciecolumbae fupereumdc-
fcend�temvidit,&ca2losapertos,& vocempatrisdi-
litdtm. centis: HtceHflitu meusdiUBus, inquomthi bene com-
placui. Siipfe e liet a maiigno Ipiritu nunciaius, vc hx~
retici dicuntj nunquam Chriftus abco fepernmte-
rfctbaptizari: nee tantum facramentunaabeo vellet
initiari. Item in Matthaeo,ipfeChrifluseumappro-
M«tth. jr% bat dicens Pharifaeis y Amen urnen duo vob�, quiapubli-
cAni & meretrices prtcedunt i<os in regnum Dei. Venit e-
nim hannes Baptifla ad vos in via ittftiti*., & non credtdi-
Jiis ei: Publicani &peccatores (jr meretrices crediderunt ei.
Vosautetn eum videntes, neepcenttentiam habwftis foftea*
mtctederet�ei. Ecce Chriftus deloannc Baptifta a�.
feuerac dicens; quod ia viam iuftirise ia quaitur ad
regnum Dei, ipfeloannes in ea ambulabat, & tam
prsdicabat. QuodnonageretjfiroalignuSjVelania-
liguo ipintu fui�ec nunciatus. Item in Euangelio
fecun-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 331-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Waldenfa. ht
fecundumloannem de commendatione IoannisBa-
pciftae : VosmififlisadIoannem: ipfetejiimoniumveritati
perhibet. Ego AUtem non ab homwe teftimonium� aceipio:
fed',hocdico,vtvosfdui fit�: llley erat Ittcerna ardens &
lucens, Voluijl� atttem vos exulture adhoram in lucedus.
C A P V T VII.
tDe Chrifli Incarnattone, Nattmtate, Paj-
fione, Alorte, Refurrecltone^ nwn
*ver� manducauertt ac
biberit.
EIncarnatJoneChrifti func quidam haereci-
ci:inccriftosCondomaoamhaercfinfequen-
' tes;qui dicunc, Chrt/Iumnonexfeminanatumi
nechabuijfe vtram carnem; necveremortuum> nee quid-
a.numpsjfum: fid fimulajfepaponem. Nee credunt eum
manduetjfe; nee, btbiffe--, & ^naftphantaftieum corptuhs-
buijp; nee eum refurrexijje,
Concra hunc erroret» hsreticorum eorum, qui
non crcdunc Chriftum de Virgine fcmina fuiflena-
tum,deftrucndum, teftimonium habemusinMac- Matth.t.
thxo: Cumnitus ejfet Iefa in Bethlehem Iudx. Idem in �btdem.
eodem; Apparuic Arjgelus Domini ia fbmnislo-
fephdicensjSurge,&aecipepuerumeum Maria nut-
treeita, &c. Item in Euangelio fecundum Lucam ,� Lu(t A
Afcendit autem Iefeph a Galt Uu rn Bethlehsm etaitatent,
vtprofitereturibieum yJ/ARiA dejponfatafibivxoreprm-
gnante. Et impleti font dies,vtpareret; & peperit filium
Ji�umprimogenitum, &e. Idem in e�dem ; Angelus,
N 3 Domi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 332-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ermengarduf
Dominl natiuitatem paftoribus nunciauit dicens:
Eccecnim Eaange/i^o vob�gaudiummagnum, quoderit o-
mui populo; quia natu* esi vob� hodiefalttator,qui efl chri-
flus Domintu, in duit at e Dauid. Et hoc vob� fignum: inue-
niet is infantempann� inuolutum, & po fit urn in prxfepio.
Item in eodem : PoHquam cotjj�tmmati funt dies o�io, vt
circutxcideretur puer, vocatum cFi nomen eiws left*s: quod
'uocatum elf ab Angelo , priufquam in vtero conciperetur.
l idem. jcem JQ c�cjem ■ cumfac�u* ejfet Ieftu annorum duode-
cim \ afcendentibtis i�is Hterofolymam, f�cundum confuetu �
dtncm dieifejli, confummatifquediebtts, cumredirent, re-
mtinfit puer lef ut in Hierufalem\ dr non cognouerunt pn-
rentescin4,&c. Et lefeu proficiebat xtAte& gr at ia, &Jpiri-
tufancioapudDeum, �" hommes. leem in Epiftola ad
Galatas, Paulo attcAante; Chriftum natum fuifl�ex
mo�ere, c�m dixit; Atvbivenitplenitudo temporis,mi-
fit Demjiliumfuum natum ex muitere, fa�lum/itb lege, vt
eos, qin fitb lege erant, redtmeret.
Habemuseciaraplura teftimoniade Chrifticon-
ceptione,natiuicatc,circumcifione,puerma,�etate,
adojefcencia. leem loannes denaciuitatej Ego in hoc
natuiJUmi & ad hoc veni,vt tejlimoniu perhibeam ver11ati.
De incaroacione Chrifli, tc�imonia aduerfus
haerecicos qui non credunt Chriftum habuiffe ve-
ram carnem, fed a�rium corpus eum aflumpfifle.
Sed contra huncerrorem loannes Euangeiium
fuumfcripfitdicens: Inpnncipioeratverbum, & ver-
bum er at Apud D eum,&Deut erat verbunh&c. Et Verbum
car» faBumeil, & habitauitinnob�. Itemincodemj
Judtti rogauerunt Pilatum, quoniam Parajceue erat, vt non
remtnerent corpora in cruce Jabbato, drc. vteorum crura
jrangc-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 333-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eentra VValdenfes. 103
fi-Angerentur. Et milites quidem primifiegerunt er urn, &
alterius, qutcrucifix� e ft eum eo; Adlefum autem eum ve-
nijfent, vt viderunt eum iammortuum, nonfiegcrunt eim
critra ,fedvnusmilitum Uncea Ut pis eiut aperuit; (jr con.
tintto exiuitfanguis & aqua: Et qiti vtdit, tejlimonium per'
hibuiti&verumetftefltmomumeittt.EcloannesinEpi-
ftola 1. dicic: Omnisjpiritus, quiconfitetur lefum in car-
ve venijj�, ex Beo eft. Et, omtiisjpintm, quifoluit lefum3
ex Deo noneli, ideft, negat eum *carnalem eflc ho- *ex'«*»*'
rainera, Et hicell Antichriftus. Item in eadem: Et fa- pC/tuL7'
mtu\quoni&mjiliu5 Deivenit',$indttitcarnemprstiobis,& tiifem.
fnortuuseJl, &refurrexitamortuis,pronobis. Item idem
loannesin fecunda Epiftola: Tam multi f�duflores exie-
runt in mundum, qtti non confitentur lejum Cbriftum m
curntventffe. HkeHfeduclor & Antichrifim. Omnis,qui
recedit, &nonmanet in doclrtna Cbrijli, Deftmnonhabet.
gutpermanet in dofirina, hoc eft, in fide Apoftolica,
hic,&patrem, &filiumhabcc. Siquisvenit ad'vos, �" ibUem.
hanc doSirinam non ajfert, fed lefum Chrifium in carne ve-
nijje negat; nolite recipere eum indomunty necaueeidicA-
tis. �j)ui e mm dicit illi, Au e, communtcat operihtfs illius
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rnalig
|
|
ms.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p^
tepromiferatper ProphetasftiosinfcripturisJkn�Jis, defi-
iiofito, quifa��us eBei exfemine Dauid fecundum carnemt
qatpr<edeftinatu4e��filius Dei,e's. Item Petrus in Epi-
ftola prima ; Chriflo ergo pajfo incarne, & vos eadem
togitatione ar mam mi, quia, quipajftts tSi in urne, defiit *
feccat�s.
leem contra cofdem hxrecicos, qui non credunc
Chri(lupafluna,uecfuiiremorcu�:concrahunccrro-
rem
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 334-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ermeng&rdus
remMatch#usinEuangelio fcripfit dicens; Iesvm
flageilatum Pilacuscradiditludxis vtcrucifigeretur,
Tune mtlitespr&fidis fufc�pientes lefnmin prxtorio exuen-
tes chlamydem coccineam circumdedernnt ei, &plec~lentts
coronum dejpin� ,pofukruntjuper caput eins, & arundinem
jndexteraeius,&c. Itemiaeodem; Turn crucifxertwt
eumr,&c. Item ia coderns Tuncvntu militumaccepta
iatuea, ptnxit htm eins, & exiuit fanguis (jr aqua. H�ec
de Chnftj pafllone, & eius morte, Cateri iuangeli-
ftxin Euangeliisfuishceccadcmteflificantur. leem
inA�ibus Apoftolorum , Petru-sJI&nscumomnibut A-
pojielitinterIudxosydixit\ Viri Ifraelitx, audtteverbabxc;
lejam Kax>nrenum, virum apprebatum k Deo, verbis, vir-
tutibuSiprodigtjs &fignts qiufecit pcrittum Deasinrnedio
"veftrt,ficut vos fcit�': burtc defimto cotifdio , & pr&fcientiA
Deitraditum,permdmts iniquorum afjligentesintercmijl�y
quemDeui fufcilaHttfolittis doloributtnfa'ni. Echocce-
itimonium (e�) de paflione, 5c morce Chrifti, & ec-
iamde refurredione, quod omncs Apoftoli in eo-
dem loco tnanentes teftificatifuut.
i,r>et,u Itens Petrus de paillonc Chrifti in Epiftola f.
Chrijiia paffmelfpro nobk, 'vobisreltriquens excmplum, vt
fequ&miniveft'giAeiutyffre. Cumpatcretur, non comn�na-
batur > quipeccAta nojlra pertulit corpcre ftiofuper ligmim;
*««.�. cuiosmorte fanati fumus. Item Paulus in Epiftola ad
Romanosde rcorte eius di xi~; qnomam cum adhucpec-
taloresejjemt&,chrij}uipronobismorttiwseH.idem in ea-
dem ; Cbriflus [efks3qmpro nobis mort uut eB, imo, stil &
reJim'�xtt; Etdehis plurateftimoniahabencur.
De Chrifti refurred�ionecontra ha-reticos, qui
noocredunt Chnftum rcfurrexiiVc araortuis. A4ac-
(hxus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 335-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VValdenfes. /»�
thaus in Euangelio de refurre#ioneChrifl:i �'\c\v,An- M«<th. *
gelut dixtt mnlieribui; nolite ttmere: /ei o ,quod Iejum, cfui
cructfixtu eft, qnarit�. Non tH hic ,/�rrexit, ficut dtxit.
Hoc jdem ceilacurMarcus&LucasinEuangeliisfuis.
leem Ioannesin Euangelio dick; Soluitetemplum hoc, i04n,*,
& in tribus dtebu-s exeitabo illud. llle autem dictbat de tem-
plocorpor�fiii. Cum ergo refurrexijjet kmortu�,rscorda.-
itfuntdifcipulieittt.quiahocdicebat,&c. IceminEuan- l/tctl %4
gelio feeundum Lucara, humanam carnern Chri-
ftum habereceftiroonium affirmans: Videtemwus
.meas&pedes meosi quiaegoipf� fum:palpate & videte\
quiei(piritiu carnem & ojfa non habet, ficut me videt� ha-
bere. Et cum hoc dixijfet, oftendit eis m&tms �rpedes. I c e ra
Ioannesin Euangelio decarnisrefurreftione j Venit '<"*"' *'*
Ie fut ianu� cUufis, & fletit in medio difcipulorum fuorum*
& dixit eis, pax vob�. Deinde dicit Thomm j in f er dtgitum
tuumbuc, dr videmanusmeasi & ajfer manumtuum, &
Witte in UtM<s m eum, gr nolt ejje incredultts,Jedjidel�,
Suuc quidam hasreticorum , qui non credunc,
quod Chriftus manducauic, &bibic,dum cum fuis
dilcipulis mancbacante paffionem. Sed contra hunc
errorem deftruendum habemusin Euangelio, fee�-
dum xMacrhsum teftimonium, quod ipfeChriftus, ^tth.
quieftVeritas, protulitdicens: VenitenimloannesBa-
ptijia, neque manducans punem, neque bibensvinum, &
'dicunt j d&moniunt habet, Venttjilius hominismanducans,
&bibensi&dicunt-> Eccchomovorax,&potatorvini,pu-
blicanorum drpeccatorum amicus. Hoc idem te�atur
Lucas in Euangelio. Item Lucas in Euangelio, tefti- iuet.7,
moniutn perhibec', quod ipfemauducauit dicens,-
Rogabat autem quidam de T'hariftis, yt manducaret cum
O M
|
|
|
|
|
|
-■■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 336-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ermeng�irdut
illo. Cerei{fimumcft> euro manducafle; aliter non
inuitareturabaliquo, ad manducandum.
Item e�dcm Lucas; Rorauit quidam Pbarifitut, vt
pranderetapudje; & wgrejjturecubuit. Idem in eodem
teftatur $ Etfaftum ei�', cam intraret lefmindomum ctt-
ittfdam princip� Pkanfaorum manducare paxent. Item
**** Icannes in Euangclio .� Rabbi, manduca. Hoc dixe-
runt ei difcipulrfui, c�m veniflTentaSamaria.af�e- .
rentescibos,quosemeranc, &c. Sialiquisobiiciacj
cum illis dixifle; habeo atium cibnm mandu(are\ qttem
vosnefcit�s. Verurncft,quiaipfcChriflusduobusci-
bis vcebatur/cilicet carnali &rpiricual�,hoc, defpiri-
tuali dixitv Nee enim minuseft credendum, quod
carteri Euangclift^ teftantur »cum vfum fuiifecib©'
cemporali.
MMtktt. irem in Euangeliof�cundumMatthxum, quaff,
d�iiitcrrogauerunteumdifcipulidicences : vbi-vis,,
paremitstibiy comedcre Paj�ha ? dixerunc, tibt, non ,fibi
ide f^Are Pa/cha:quo� ceFtiflcat.eum manducaffc cibura
tcmporalem, dum erac cum illis. hem in eodem te-
ftimonium(eft,)quodipfeChriflusdixit: quiintin-
git mecum manum i» par op (idem, kic me tradet. N o n c (l
credendum, q.uod ipfe Cbriftus manum in paropfi-
dem intingeret, nifi manducaret. Hoc idem Marcus
& Lucas teflificancur in Euangeliis fuis. Ha?c ceftU
moni-a funtdc Chrifti comeftione » antequam pa»
cerecur.
Poft pafljonena ver�TuamceftaturLucasinEu-
angelio eum coram difcipulis fuis manducaHe di-
cetv>; Habetii bicaltqt�d', qtiodmanduectur. At i�iobtK-
Urunt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 337-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldenfes.
Urunt eipartempifc� aft & fituttm meff�. Et ciim mand*'
tajfetcorame� ,fumensreliqmas, dedite�. Ibidem Lu-
casin Adibus Apoflolorum teflacur dicensj Eicon-
uefcefisprxcepit eis, abHierofolym� ne difcedtrent. Ec ica
cerc!�imumeftacfirmum,Chnflum,antequnmpa-
tcrecur, omnibus adibus humanis vci, vc Paulus ia
Epiftolaad Philip, tcftaturdicens; Hoceritmfentitein
vob�, quod&in Cbrifto Ief�t, qui, cumin forma Dei ejfett
nonrapwam arbitrattueft ejfe fe aqudem , fidfemetipfiim
exinaniuit formtim ferui tccipiem , (jrkabituittuentus vt
homo, bmmlunitfemetipfiim v/que ad mort em* Et i fta de
Chriftihumanuatefuificianc.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T VII�.
T>e Ecclefi� manufatfis.
E Ecclefiafticorum inilitucionibus invetcri
T eftamenco legkur, qu�dDominus Moy-
I Cl cabernaculum non manufaftum in raon-
teoftenditdicens; Vndc,&factabernaculum non ma-
nufat�nm ftmilt hutc> in quohabitem inter Mos , quando
Uquxr a dte -.inquo offerantur a facerdotibus dena, & liba-
mitiA, & facrij�cia, & hofiU & oblationes alhta a populo
l/ra�litico.
TuncMoyfesiccundumpraeceptuDotninifideli-
tcrperegit.Ec pofl:Moy(co,quafl<io populuslfra�l in-
trauwcerrapromiffiontsdcmlit �lludfcc� ia Silo 5 in
quo cratarcaTejftamcntijinrraquam erat vma aurca
O 2 coaci-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 338-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
toS Ermengurdu�
continensmanna,&cabulseTefl:amenti,&virga Aa-
ron, quasfrond�erac.
Deindepoftmulcumtcrnrjus3SalomonfiliusDa-
uid, iu�'u DominiaedificauittecDplummanufaftum
in Hierufalena; in quo omnis populuslfraeliucusad
adorandum & facrificandumconueniebac: ficncSc
Patres eorum in priori Tabernaculovenireconfue-
ueranc: itaobferuanteslegaliapracccpta Dominica,
vfquead aduentum Chrifti.
Veniensaucem Gbriftus, nolcnsdeftraercle^
gem,redadimplere,afuisparencibusvoluitineo prq-
ibidem, fentari, & fecundum legemdatamaDeo, fiene mos
ibidem, eratofFcrri. Inuenicurpofth�ceum vcnifTeinteai-
pluminadolefceotia cum parentibusfiiis, c�m XII.
efi'ct anuorum. Poft triginta ver�annosfua;a:tatis>
venitHierulalera, vtinuenkurin Euangeliofecun-
Mttth. 21. dum Mattha'iim j & int ramt in ttrMplttm, & omncse-
mentes & vendentes eieeit de temp lodi eens; Domus med,
domusorationisvoca�ifur; Nam &ipfeChriftusteftifi-
M*n, n. catusell cemplum dowumD�ieffei(Si')Drationis. Iccm
Marcus idem ceflimonium iifdem verbis proculit in
Euangelio fuo:&eciamprohibebar,nequifquamfer-
recvas per cemplum. IccmLucas bis verbis ceftacur
xn �uangeiio fuo. Item Ioannes ia Euangelio fuo
fcripfu dicensj Etleffts wutnit intemplo v endent es ba-
ues & cues, & columbas, (jre.
Inuenicur inEuangeliis, quod Chriftus mulco-
ties venic in templum , ibique docebac populum:
Ec in eo multa figna & miraculaincuracionibusin-
firmorum faciebac, vc MacthseusEuangelifta narrar:
Et Accefferunt ad le/um at ei & claudi, &fenauit e os. Ha-
bemus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 339-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tonin yyaldenfes. �of
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bemus & iftEuangeliis,duroIefusprafdicandoper- M*»tb.
|
|
11.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ambulaflet ciuitates Ifra�liticas, intrabat potius fy-
nagogasludseorum, ibique docens populum de re-
gno Dei; 5c in cis multa figna 5c mirabilia peragebat,
vtdiciturinMattha;o. Et circuibatIejits ciuitatesomnes M*nb.t.
(jf ca/Ici�a, docens in Synsgog� eorum, & pradicans Euan-
geliumt & curans omnem Unguorem, & omnem infrmi-
tatem. Item in Euangelio Matchxi ipfemectellatur
d ieens vo bis; quotidie apudvcs/edebam docens in templo.
Iifdem verbis teftaturloannesin Euangelio fuo: Ego M*tth.ie.
femper docui injynagoga, &intemplo , quo omnes lttdxi i0""jg-
conueniunt; & in occult o locutusfum nihil.
Siobiicitis nobis, qu�dfaepiuspraedicabatina-
liis locis, quam in templis , vel in fynagogis: ve-
ruraeft; fed propter turbarum multitudinem adfe
venientium, neeirentimpedioacnto miniftristera-'
pli & fynagogarumj ne minus redderene vota fua:
5c ea,qu�efibiiniunclaeraat; in montibus, 6c in aliis
locis difcedebac.
Poftafcenfionem ver�ciusdifcipuli,Chrifturo
magiftrum fuum 5c faluacorem imitaricupientes,
quandiu in Hierufalem roorar�tur, quotidie in tem-
plum orare veniebant, vc in Aftibus Apoftolorum
inuenitur; quotidietrant Apoftoliperdurantes& orantes
�vnanimiter in templo. Et iterum , Petrus & Ioannesa- r
Jcendebant in templum, vt orarent, adhoram oration�no-
fjitm. kemineodem; c�m AnnasprincepsfacerJo-
tum,6c omnes, qui cumillo erant, inieccruncnia-
nus in Apoftolos, & pofueruncillos incuflodia pu_
blica : Angelus autem Deminipernotfem aperiensianud*
e Ar eer is t &educenscos,dixit> Ite, & Jinntes loquimini in
0 $ templo
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 340-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
na Ermengdrdtu
temploplebiomnia verba vitsehuius. Vnd� habuit
i mei urn domus orationis manufa&a, quam uos.Ec-
clefiam vocamus.
C�mApo(toli,&corum difcipuli ab Hierufa-
lem cftcncexpulfi.&perdiuerfasmundipartes.Dei
voluntate, fuuTcnt difperfi, & in ciuitatibus vniuer-
fisludaeorum vidifleatsdificia fynagogarum;cran�
eunces ad genees, diucrforum templaidolorumia-
xraciuitates carum iouenientes; inquibusfua vota,
f<ruafacririciadaemoniorumidolisoftcrcntes,&ad
hac perfoluenda.anidu�crantconueniences: inie-
runc ApoAoii confiliumaSpiritufao�to; vt a canto
errore, & malcrlcio facilius pollene «ruellerc; &. a
diabolicis vmcli s, eos crucre ,� vt in oomine patns, &
filij & Spiritus lancli domus maou fadtas xdiHcare
lubcrenc: &ad inftar cempJi cas ardificare oftendc-
renc, inqulbusfidelispopulus ad baptizandum,&
adorandum, &facriricandum, ad verbum Dei audi-
endum, &adomniaChriftianita«s facramentaper-
cipiendum, fideliccrac deuoc� conuenirent. Et in
eas doraos, quas propter coogregationem popuJi
ia eis, Ecclejias vocarous,- Apoftoli miniftros, vidcli-
cetEpifcopos,pre3byteros,diaconosad Chrifti jny-
ftenum perficiendum, conftituerunt, ficucin AC�-
.ij. busApoftolorum legitur: Etcumtonftitutflent perfin-
gulai Ecclcfiat fresbyteros , ,& oraff�nt cum munaniibus
commendnuerunt eos Domino, in quem crediderunt.
Exhochabemus; qu�d ab Apoftolisprcsbyteri
primicus in EccleHa Dei fueruac ordinati. Diaco-
�os habemus in Epiflola ad Corinchios: quos A po-
Ooiui
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 341-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
een f ra Wddenfes. nr
fMusredarguens,domun],in quacram fidelejcon-
gregatt, vocauic Ecclcfiam dicens: Nunqttidnon ' ba-
bet is domus admandwcandum, �' bibendum ? aut Ecclcfiam
Deicontemnitis, & confunditis eos,quinon h abc ut ? guid
dicam 'uob�, laudo vos; in hoc non Ludo.
Item aicPaulusin EpHlola ad Corinthios. Mutie*
resin Bcclefiis tuceunt. Non emm fermittitur eis loqttis
fedtjkbditas ej[e,fic»t lex dicit. Si quidautem volunt dt/ce-
re i domi virosjhos interrogent. Turf e eB emm mulicrt,
loqui in Ecclefm.
In hoc, �cmulrisatfisdac ApoftoJusinrell�gerc,
quod omnisdomus, vbi fidcles congregati funt^d
participandum Chrifli facramenta, con/lituta, Ec-
clefia nominetur.
Item loanncs in Epiffafa vftima dicens com-
ininatrdo Diotrepbi, fcripfic; Proper hocfi venero,
tommonebo eitts opera, quxfaat, verbis mnlignif, garnens
in nos : Btquafinonei iftafitfficiant-, nefoipfefiifcipitfra-
fres, &eos,qiiifufcipunt,frohtbet,deEccleJ�aet/cit. Item
Paulus ad Timotheum ; Siautem tardauero, vt/ciat,
cjtiomodo oporteat ttcoftuer/ari in domo Domini, qiis eli Eg-
clefiA Deiviaiy &c.
Inhis Teftimoniis ApoftororumfupraTcriptis»
& in alrismultis in hoctraftatuiofcriptis, plan� o-
ftenditur, quod domus Dei, & domus orationis, Ecclc-
(ia manufada dicitur & inte�ligitur, in qua Chrifti'
facramenta aminiftris ordmatisadfalutem fi»
delium Chrifiianoruna perii-
ciuntur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PTT
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 342-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Brmengardm
|
|
|
|
|
ril
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T IX.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-■ -,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Altaribus.
|
|
|
|
|
|
:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
E d quoniam om nes hsrretici Ecclufiam
manu fa�tam, &alcaria , qua? ineisfunt, &
facramcnta, qua: in eisaminiftris Deifiuoc;
&omniaornamentaEcclefiafticaad nihilum depu-
tant,&ad falucemanimaruro nihil proficeredicunt»
& defpiciunc : ad hunctantum errorem>& tam ne-
farium dcftruendum teftimonia breuiter profere-
mus. Et prim� de altari; fine quo Ecclefia manu fa da
i ellc non debet, nee4 dicidebetj in quibus munera»
oblationcs, & hoftia? propeccatispfFeruntur. Ha-
bemus in Euangelio fecuodum Mattha-um ; qu�d
ipfaveritas offerentemdocet, C&) qualicer ofterrc
debeats inftruicdicens; Si offers muntu tuum ad alta-
re, �" ibirecordatui fuer�, qutafratertuus habet aliquid
aduerfum te, relinqueibi munw tuum ante altare, & vade
frius reconciliari fiatrituo 5 & tune veniens,offitresmumn
tuum. Hoc innuit ipfe Chriftus, vt fideies habeanc
in Ecclefiis altaria,inquibus munera ofFeranr.
Item in Euangelio fecundum Lucam : Inde
Chriftus voluit ofFerri a parentibus fuis in teroplo,
fecundum legemDomini: & ofFerri pro (� hoftias
adaltarc,quoderatintemplo,fcilicet/i«r turturum,
autduospu�oscolumbarum. Ex hoc datur tnteliigi,quia
ficut Chriftus ofFerri voluit altari, & profehoftiatn
dart; vt oranes fideies, qui funt in partibusmundi,
vniuerfim alcaria habeant, in quibus, pro fuispec-
cacis, Deo munera 6c oblationes ofFerant. Item Pau-
lus de
|
|
|
|
|
|
ferte.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 343-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Contra VValdenfes. j/j
lus de eodem in Epiftola ad Corinthios, difcipulos
fuosinftruens, vthabeantaltaria, & inhisDeofer-
uiant: & de altario donis Deo feruientesfiant par-
ticipes , ica (cripfit; qui altario defcruiunt, cum altario '�c'r-!>-
pArticipent. ItemPaulusj vc fcriptum eft in Aclibus Aetor.tr:
A p oftoloru m, obtulit in temploprofe, dr pro ctter�; qui
turn eo erantpurificatijjojliasadaltare; nol�sdefpiccre,
vel ad nihilum deputare altaria, (ed exempli�cauit.
Item in Apocalypfiloannesceftificatur, fevidid ^/»f-^
fe altare in cxlo, in quo incenfa muka, qua- funt ora-
titjncs (auctorum, ab AngeloorTerebantur. Vnde ji,jem.
B loannes, quia in cslocoram Deo altareaureum
vidic; incerra,in F.cclefiis manu faflisaltare manu fa-
dtum mundum & purificatumadificari voluit.
Contraiftos fupradicloserrores, quafi maxi-
mamnubem teftium veterisTeftamenti,fcilicet le-
gis, Prophecarum & Pfalmorum, podumus inducc-
re.Sed quoniam ipfi bcErctici refpondere}(ncc ratio-
nem reddere ad obiecla fibi teftimonta veteris Te-
ftamenti legis & Prophetarum ) nolunt^ videlicec,
quia ignorant: fedftacimconuidieffent, propterea
inhislaborarenoluimus, nifi tantuminhisteftimo-
niis, qua? de libris noui Teftanoenti decerpfimus;qui-
busnolle reipondere,nullam raciouem redderepol-
iunt; nunctniuflamoccafionem habent.
G AP V T X.
<De cantti Ecclefiafiic�.
TetDhsrecici improbanc Ecclefiae cantum
&1aodes, quas Clerici de n�uo & vcteri Tc-
flameuto redduiuDeocrcatoriluo. Con-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 344-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■At*
tra huncerrorern proferimusteftimonitim Paulidi-
centis in Fpiftolaad Ephefios : Iwpleamim Spiritu fan-
el o, loquentes vobifmet ipfts inpfalm� dr hymn�, ejr canti-
c�fpiritualtbus, cantant es in cordibus veftr� Domino \gra-
tiaf agentes femper pro omnibus, innomine Domwinoftri
lefu Cbrifii, Deo �rpatri.
w$bfi. jcem de e�dem Paulus ad ColofT dicens; Ver-
bum �mjli habitetin vob�abundanter in omni fiptevti*,
docentes & commonentes vofmetipfos pfalm� & hymn�,
rjr cantic� JpirituaUbus in grMia cantantes in' cordibm ve-
Jlr� Domino. - >
Item Ioannes in Apocalypfi vidicXX 1 V.fenio-
res, (qui)cecideruntcoram Agno, habentes finguli phta-
las aureofyplenas Odo/amentorum, qu* (unt orntionesjan-
florum ; dr eantabant canticum nouum dtctntes; dignm
es, Domme , accipere librum , �r aperire frgnacula eittt:
quoniam occifas es, & redemifli nos Deo in fangutne tuo.
Item in eodem Ioannes dicens; Etvocem, quam
mdtui, fuut chharcedurum cithariz,antium in cithar�fu�;
fjr eantabant quaftcanticum nouum, antefedem Dei. E t i n
alioloco:Habentesetthara* Dei, dr eantantes canticum
MoyfiferuiDei, &c. Item Ioannes in e�dem ; Audmi
vocemmagnamtHrbarummultarumin cxlo dicentium-Al-
leluia ,� Lans �1'gloria �r virttu Deo noftroeB; quia ver*
& tujla iiidtda eiusjunt.
C A P V T XI.
De Sacrament o Corpor� f$ Sangui-
n� Chriftt.
"pOftquamdedomoDomini,quaeeflEcclefia,aIi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xinau»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 345-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Contra Walde»fis. uf
x-imus te�TimonTa : de Sacramenco corporis Scfan-
guiois Chrifti, quod omnibus facramentis eft digni-
ns; aquo.&cuiusconfccratioindoraoDomini.qua; 'r"»»'.r-
ert Ecclefia Dei viui, Paulo atccPiame,celebracur;
contra haerecicarnpraukatemdiuinamaud�oritatem
jd medium profcramus.
Chriftus vicieus fibiimraincremortem, volens
commendare nobis facramencum corporis &fan-
guinis; accipiens panem&gratiasagens, benedixic
& frcgic, deditque difcipulis f�is j 6c calicem firni-
licer. VndeMatthasusEuangeliftaj C«nanttbusatttem
e � ace e pit IcfUspanem, & bensdixit acjregit, & de dit du
Jcipulisfu�, & dit: Accipite, & c ome dit e: boe cB corpus
meum, Etaccipienscalicem,gratias egityQ'dedttiU�di-
eens»Bibite ex hoc omnes, HteeH enirn fanguif mem noui
Tejtamenti, qui pro multis effundetur in remtfionem pec-
catorum.
Item de eodem Marcus: Et manducuntibmi/l�, u
eepit Iefuspanem, & benedicens ,Jregit, dr dedtt eis, & *it;
fumite,hoce�icorpus meum ; Et accepto al�ce , gratias A-
gens dedtt e� : Et biberunt ex illo, omnes. Et ait illls: tjic
eslfaxgu� mem, noui Tejiamenti, qui pro muit is effundetur,
lteruLucas: Et accept opane, gratias agens ,&fregit, (jf ***■**�
dedtt e� dtcens: Hoc e ft corpus meum, quod pro vob� tra-
deiur; hoc facttemmeam commemorationem. Siroiliter
ejr calicem, poflquamcxnautt dtcens ; hiceH cnimcalixno-
tiumTejlAmentumi»ptnguinemeo, quiprovohuejfiinde-
tur. Kiiangeiiftx" namqueaflTerunt » quod Do minus
accepic pancm, & benedixic, &dedic difcipulis luis
s; hoc e�i corpus meum.
Nota il ngu laiaccepitpjfn^benfdixit^fregit^dedit,
P x Non
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 346-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ermcrtg&rehu
Non habetur in Euangelio, quod Dominusaccepc-
ric corpus fuurn>quodbenedixeritjquodfregir, quod
deditdifcipuhsfuis. ScdtcftanturEuangclifta-.quod
accepericpanem, &benedicensfregefit, &dedcric
cis dicens \ hoc eH corpus meum: bic ctfcalix mem noui Te-
Jiamentiinfangttinemeo, quipro vobisfundetur.
Scdhccreticidicuntj quodillud,/wdemonfl:ra-
tiutul� pronomen, non refercur ad panem, quem ia
manibus tcnebac, Sccuibenediccbac, & quem fran-
gebac&fuisdifcipulisdiftribuebat-, fed.refcrturad
G�rpusfuum, qyodhaecomniaperficiebat: Vnde^
corumerror» cara nequiffimusoriginem habuit» i-
gnorances vim pronominis. Hocnon poceft relati-
:* nifitl u�ref�rri, * mfihiSjdequibusfafta mentio: Sedut
***' tFadicionehuiusfacramentiydccorpore fuo mencio
nulla cunc fada fucrac t ergo falfiffiroum eft , quod
aucumanc. Sedjficucfarinay&aquaj&fa^c�mhaec
tria comrnifta fuerinc & decoda amplius non funt
farina,nequeaqua.neque fal,quaeanc� fuerant> fed,
ver�pjanispuruseft>&dicitur: ltapanis, quem poft
coenam Iefus Chriftus roanibas fuis accepic: poft-
quam hunc beacdixic & fregiccorpusCbnfti, noa
panisincelligicurefle,&credicur:quem Chriftus fal.
uacornofter&redemptorincoenafuisdifcipulisde-
die dicens jAccipicc&comcdicejhoCjCftcorpusmc-
um. Ead�m racione, &decalice, poftquam g.racias
agensdedic fuisdifcipulisy&dixiceis, bibice ex boa
omnes: hiceft fanguisnoeus noui Teftamenci, qui
pro muicis efFundetur inremillionempeccatorum.
�c addidic; quoueicunque feeeritis, hoc facice ia
meaiacomcneraoradonem, .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 347-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c«ntra Vfa Uenfif*
H*c verba, quae a Chrifto in Coeria fuper irtud
facramentum prolatafuerunc, maxime, quatl vlu-
mum Teftamencum,nocaridebenr. Sed, c�m dixir,
^ttetiefcanqaefecerit�i hocficiteinmeam commemoratio-
nem, in his verbisindicatur; qu�d Chriftus iftud can-
tum, 5c tam fau&ifl�mumlacraniencum, noluic, vi
ibi finetnhabercCj fed Apoftolisfuis,ficuccoharre-
dibus, &eorum fucccfTonbus, hoc facramenturn^
poftfuampaflionem&refurre<ftionem,&afcenfio«
nem fuam in fempiternum facere pr^cepicin oac-
moriam fuae paf�ionis, & i n fpe faluci&a�ternar.
C�m Dominus lefus dtlcipulos fuos congre-
gaflec, carnem fuam, infpeciepanisj & fanguinena
fuura y in fpecievinifedacurum, illispromil�c, vtin
EuangelioB.Ioannisconcinetur,&dicic:/>4»^,qitetn '*».r»
ego dab o vohis , c ar o mes e si, pre mundi vita. l u d se i a u -
temhxcaudiences, incerfeiuigabanc,dicenres;^«e-
modo pote�� nobii dirc carnem fitxm ad mandttcandum \
Propccrhuiunnodilicigacioaem ; &quiaintellexit,
cos fpiricualem intelledlum non habere j fub certa
adercionedixiceisj Amen AmendicovoBU, mfimandu-
cuitent is carnem filyhomin�, & btberit� eius■ fa»guinemt
nonhabebit�vitamin vob�. Ec; quimandtuatmeamatr-
nem, & b�bit meum fhnguinem, ha bet vitam *t er nam ', �*
ego fiifcitabo eum in nouif�mo die.
In his verbis notandum cft, quod nemo poceft
habere vicarn aternam, nifi maaducauericcarnem
ipflus, & biberic eius (anguinem , fecnndum hoc,,
quod ipfedixic. SedipfeChriftusnolukdifcipulos
fuos fallere, nee fuum promiflum exioaniri. Car-
ficmver�fuam» & Tanguinem f�una iii/peciepanis
P j &vi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 348-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u & Ermengtrdut
,&viniinvltimacocna, vtmanducarentfine oris ab'
horncionc , �iis difcipulis dedic. Sed qua:cunquc
verba Chriftus dixic, certiflmia & veriflima rune;
neque, inaliquo fallunt. Muica enim dixicqua: ve-
rafuucj qua?, fialiusdixiflec, nee vera eflc vidcren-
cur, nee credcreocur.
Illeemm dixit; Ego/�m oftium;per mefiquisintroi-
erit,faluabitnr. Ego fum paftor bonus: Ego fuwpan�vi-
g. uw. Egofumvitis,�'vospa,lmites. Ego fum vin, 'verittts
'f. �vju fancaenim eft v;sverbiDei, atque virtus:
vtomaia.qusecunquc dixit, (faftafint) quod nul-
lura vnquamfallic, aceprasterit,ficut dixit 1'ialmi-
r(*Lit8. fta;dixitt �rfaclafitnt ■-, mtwd&ttit, �"creitaftmt.
Et hoc notandum, quod Euangclifta nonpofuic
practeruumifed.praffens; quamuis poft pafOonem
(criberct, intclligcos & credens hoc j quemadino-
dum Cbrirtus dixit, (c cffc, & eft, & femper erit; ita
lua verba, quat CbriftusinCocna protulit, corarnfui»
difcipulis, & cosdocuit, eandem vim in fe recinenr,
quara habueruntin Apoftolis in Sacrarnento panis
& vini, fcilicec corporis & fanguinis Domini; & ean-
dem vim, & virtutsm, & cfficaciaai in Dei aiimftris
recinebune vfquein tinera feculi.
Poftquam Dominus nofter IesvsChristvs,
proluda-orumlitigio.quodficbat decarnefua, au-
diuic, & dixit eis.; nifi manducaueritis carnern filij
hominis,& bibcritjseiusfanguinem, non habebi-
cisvitam & a?ternam refurre�ionero : vt promifllo
manducationiseiitsfacramentinon videocuriilisef-
fe difRci�s�ciuutiliSiicdcerta , & vtiliflima; &, in
prae-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 349-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e ontra VFaldenfet. up
pratfenti tempore fufcepcibilis in fpecie panis & vi-
ni, quam eis in cocna dedit, & corpus (uum diftri-
buendum,a(TeruK,addic: Gtroetiim mes, ver� eH ci~
bus: &/attgu� meus, ve re e fl pot ut,
Sed iunc quidam haerecici, qui credunt; audi-
endo verbum D e r, Ce manducare carnem h'lij ho-
minis, &cius (anguinem bibere: quafi Chriflus ne-
(cirec diccre, qui omniafcic j Verbum meum ver� eft
ttbtu, & fingitis meus, vereeltpottts, aliud verbum pro
aiioponens.
Sed, c�m hoc dixit; Caro mea, vere eH cibm; &
fanguismettsver� eBpotus : non dixtc, caro mea ver�
cftauditus, vel intelle�lus; fed, operance fpirituali
gracia, caro mca, ver� e ft ei bus, & fanguis meus ver�
cftpotus.
�thoc* propri�Cbriftusdixic, &certiflimum
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'<'�
|
|
|
|
|
|
|
eft, de facramento panis &vini, quod in coena eis ?»'<
tribui;,1 & qaotidie a miniftris D e i ordinaris hoc "
Sacramencum fuper altare in Eccleda Dei con/e
cratur cum ipfius verborum commemoratione: D""'"'ce
Sed, quia indemanducatiom&huiusSacramenci v- �
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cilitatemben� percipiencibusoftendcrevoluic, ad- *"" e""
didic: guimanducAtmeamcarnem, & bibit meum fan.
gitmem, m memanet ,&*go}iniUo: Et, gut manducAt
me, �ripf�viuet propfermcs.
Et hxc cft vircushuius Sacramcnti, & vrilicas be-
ne percipiendi, quod confequicur: rldelem fcjlicet
euna in Deo manere, & Deum, in co. Et hie talis af-
fert fruftum multum, vc Ioanncsteftatur:quia, fine
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
me, vc dicit ipia Vihllhf
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B.rc-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 350-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Beatus ver� Paulushuiustanci, & tam cert�fli-
mi facramenci vim & vtilicatem audiens & cogno-
fcensj&credens, fuos difcipulosinftrucrc verbis �c
a�ibus volcns, nihil vtilc ad eorum falutcmcisiub-
trahens > vc fuis fcmpcr fubfequencibus in memo-
fiahabcrcturj inEpiftoladiredaadConnthiosfcri-
pfit diccns : Ego emmAcceptaDomino , quod & tradidi
Hjob� ; quontam Dominm tiofier le/usCbri/ius, in qua no~
51 e tradebatur , accepit panem, gratias agensfregit & di~
xit\ Acapite, & manducate : hoceH corpus mtum , quod
pro vobistradetur; hocfaciteinmeamcommemor&tionem.
�t hocnotandumeft.quodChriftusiufllr, difcipu-
los hoc Sacramentum in lui memoriam facere; &
vc illi fuisdifcipul is ti aderent, ficuc ipfi ab eoacci-
picbant, vc in memoriam jpfius, & fuae paflionis per
hoe facramencum fempiccrna inleculum fcculi in �-
dehbushaberetur.
Icemj^im�liter 8c calicem, poftquam coenauit
dicens j hic calix noui TeflamentieFtintneo funguinei
hocfacite, quotiefcunque biberitis, in meam commemora-
tionem, qtiotieftunqueenim munducabitispanem hunc; &
taltccmbibetisimortem~Dominiannunciabitis,doneeven�at.
Itaquequicunque mandncanerit panem, &biberit calicem
Domini indign�, reus ent corporis & fanguin� Domini.
Sed,fi,vchacreticidicunt; panis&vinumconfecra-
tum nullam habenr dignitacem > quare Apoftolus
poneret, indign� accipiencem panem confecra-
turD,corporis&fang�inisDomini eflVreum ? Quia,
fiquis panem fimpucem comcdac, reus efle corpo-
ris �c fanguinis Domini non dicicur, aon creditur.
Eci-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 351-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. contruWddenfes. tst
Et idco Apoft�lus, % antequam quislibet, hoc facra-
roentura vidclicct panis & vini percipcre voluerit;
probet femet�pfum , id efi:, purgec feipfum a peccatis
jfuis: Etfic, de p/tne Ulo edat, & de calice bibat.
Item,ipfe Apoft�lus rcddiccau(am,quareper-
cipiens purgatusapeccatisefle debetj cxxva d\c\t; qui it,dem.
enimmanducnt dr bibitindigne,iudic'utmfibimanducat&
bibit, non ditudicans corpus Domini.
Item Apoft�lus approbans &affirmans hoc fa-
cra mentum panis Sc vinucttb corpus Domini, quod
Coriothiis ofteoderat vcrbo&fado, in Epiftolaeis i.c#r.w.
transroiffj fcripfit �iczas\Calixbened!��io»�,cmbeite-
dtcimtti, nonne communicttio ftngntn� chrifiie�l ? Et pt-
tt�y quem frangtmu* t nonne partmp.it 10 corpor� Domini
eft? Noneftin mericoconfccranns, fediti vircuceSc
\cntztcS^\nzii%[in(X\:quomAmvnuipa»�, vnumcor- iba<m.
pttimulti{umxf,omnes, qui devno patteparticipamus.
Inhoccapitemanifefl:atApoftolusPaulus,quod
ipfemechociacraraentun3,quodaDommoacccpc-
rat, faciebat. Similiter & caeteri Apoftoli. leem,
Pa^lus Apoft�lus iaeadem : Conuenientibm vob� in nctm.ir.
<vnum,iamnoneBDdmimcamcxnam manducare: vnuf-
qutfqHe enim faam tcenum pnfumit admanducandum > Et,
atius quidem efurit, ulitts autemebriuscH : Sed conue-
nire in vnum, & fuacibaria propria cotnederc, & ni-
hilalmlargiri,f�dinebriari,hxcfa3anonfunt, Dp-
minicam Cocnano manducate, Apoftolusreprehen-
dendo Connthiosjnterrogansdicit; Nunquiddomos
non habety <td manducandum & bibendum, fcilicet, ci-
baria �mpltcia ? Aut Eeclefiam Deicotitemmtis, & toa-
O . fuadi'
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 352-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
--.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t23 ErnteMgardtu
funditis cettqiu nonh&bent* Laudovosinhoci quodfi-
mul comcmt� in vnum innomineDomini noftri Ie-
sv Christi. Non lattdo vos in hoc; quia comeditis
veftra propriacibana; & confunditit eos, quinonhabenty
fede/uriunt, non htbentes, quodmdnducent.
Inde hoc apparet, 8croanifcftumcfl;, quod di-
foipuli Apoftolorum, eos imicanccs, huius Sacra-
menci traflationem per vniuerfuna mundum me-
moricer peregerurit.
Ecnos dicimu?, &credimus, &omnisRomana
Ecclcfia a Beato Perro & Paulo primuro fuodata3hoc
dicitj�c crcditvquodoranishomo, qui in hoc Sacra*
rocntofidero non habet; Scincstcris Apoftoloruno
traditionibus, ficut inBaptifmo, in Confefllone�c
pocnitcntia, cscenfque Apoflolicis inftnutjs, quac
fiuntin Rcclefia praefcnti;alienuselT:abvnicatefaQ-
�l*Ecclcfiae &Catholicaefidei, &fcgregauis a con-
forcio fandorum fidelium , videlicet praeccrito-
rura,& adhuc degen tium, & damnacus e ft in fecula
fcculorum.
C A P V T XII.
*De Sacrament o Baptifini.
■
OST Qva m expediuimus, licetindigni,de
icorporis&fauguinislFsv Christi, tra-
1 ftacu in Catholica Eccleila , per vniuerfum
mundum extenft , vniuerfaliccr eclebrato; de Ba-
ptifrno incipiamus; & contra hareticorum errores
Bapufmi aqus uiliciantes facramentum } tc/tirno-
aia.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 353-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contr&VV&ldenfis.
ma, qus Spiritus /an&us nobisadminiftraucrit,in-
friog�do.au&oricacesnoui Teftamentiproferamus.
DicuDt eoim quidam harreticoruro , quod hoc
facramentumBapcifmiaqu^jfineeorumniaiiusim-
pofuione recipienci>ad falucem pcrpctuam conlc-
qjcndam, nihil prodeftaduicis,necetiam pariiulis.
Ec hic crror, incer caeceroscrrores.in quibusvolu-
tancurlacencer,maximuscft. HaberousinEuange-
lio loannis, quod IoannesBapcifta, vtefl�c pivecur-
ibrChrifli, & vcruspra�co, ab otnnipocence Deo
milTus eft bapcizareinaqua, vc ipfemet Bapcifta cc-
ftacur, dicens,(&) Ioannes teftatur in Euangelio;
NonpoteH homo accipere quidquam, nififuerit ei datum de loan
e do. ( E c j) qui mifit me baptizare in »e/u*, Me mtbi dtx'tt\ io*». r.
foperquem viderit Jpiritum Dei defcendeatem, & man en-
tem, (leut columbam, ipfe eff, qui bapti&tt in Spiritu fan ff o.
leem; in baptifmate Chnfti, aperti func c#li, Mtttth ^
xjox pacris audiea eftj Spiricusfandusapparuic. Vi-
dc magnum, <k diuinum piecacis facracneiKiun. T o-
ca enim Trimcas in bapciTmace Chrifii opcraca eft,�
&dignacainccre(Tc. 1'ateraudicur, films ba priz:uur,
Spincusfatidusappai'ecinfpeciecolumbae.FilioDei
bapcizato, cwii aperti funt. Etquoniam tanta�digni-
caciseftinfticutio Scfacraraentumbaptifniatis, ideo!
Dominus aic in Euangelio Nicodemo j Amen urnen
dicotibi}m(�qtt� natm fueritdenub, nonpoteBvidere re--
gnumDei. Item, Amen,amen duo tibi,nifi'qu� renattafue-
rit ex aqtta & Spiritufinfto ,non pot efi videre regnum Dei.'
quod nat urn efi ex carneycaro efi, Et, quod nat um efi exjpi'
ritu, (]>iritus efi.
Audi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. - ■ ■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 354-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Ermcngirdiu
Audihaerecice; Duasoportctvoshaberenati-
uicates \ carnalem fcilicec, & fpiritualem: & ccftan-
ce diuino eloquio , qui caret naciuicate fpirituali,
nonpoteft viderercgnumDei, necintrare�nillud:
fed fpi r 1 tualis na ciuicas non poteft haben, nifi carna-
lis habeatur. Quomodo erg�cu dicis, malatn efl�
carnalcm naciuicacem; adquam fequicurfpiritualis
naciuitas,quaeconfcrc, videre regnum Dei, &in-
trare iniilud, c�m Ipiritualisfinccarnalihaberj non
portie? Nunquamenimpoceftrenafci,quinondum
eft nacus. Oporcec itaque priusnafci, & poftea re-
naici.
HabemusinEuangeliis,quod Baptiftaloanne»
Spiritu fanilo afflatus ia dcferrum abiic, & posni-
tentiam & bapcilmum aquae , fibi adueniencibus
prsdicauic & prxbuic. Vnde ChriAus Ioannis Ba.
ptifiDumaqna: fanftiHcarc &confirrnare volens, ad
eurn veniens, abe�dernbaptirraumaqua'infe acci-
pere digoatus efl: : prabens omnibus fidehbus cx-
crnplum , facramencum bapcifmi aqux ad anima-
tum falutem percipiendam , debcre recipere , in
quo i ab omnibus peccatis tam originaJibus, quam
aftualibus mundantur: 5c, Hoe quo , eft fides vni-
uerfaUsEcclefiaj, quodomnis defpicienshoc Sacra-
mentum > & accipere nolens; seternam viram nul-
lo modo meren', nee confequi poceft, vt Saluator
no^er IjESVS CHRisTvsin Euangclio B. Ioan-
nis teftatur dicens i nijiquis renattu fuerit ex aqua &
Spiritufanfto, non potetf intrare in regnum Dei.
Habemus e tram ia Euangclio, qu�d difcipuli
eius�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 355-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tetttraVFaldenfit.
c'ius, coiubente , ante paffionem, credentcs in �-
liumDci bapcizabant; vbi dicic: Ft ergo cognou�t Ie.
fin, quia andierunt Pharif�i, quod Ie S V s plures facit di.
fcipulos, ejro*ptiz>at, quam loannesj (qa&nqnttm / e s v l
non bapti&aret, feddifeipuh eius ) reltquit ludaam, &c.
Sed fciendum ei�, quod BapcidaIoannes, in no-
ittine Domiai,qui cummiferat> bapcizabac: Scd
Domioos nofter Ies v s C hrist vs j quia apatre
dccxhs miflusfuic, humano gencri aeccrnam falu-
tem fecum affcreas, vibm (acramenci bapti(midi-
icipulosiuos docens, per vniucrium mundum eos
roittensj iuflic eos prsdicare regtium Dei, & ba-
ptizare, addsns, innominepatris,�'filij%& Spiritus fan-
�li,&c. vtinfiaeB.Macihjei EuangcliftKinucnitur,
apparensdifcipulisfuisin monccdixiceis; Ite, doce-
te omnesgentest ba.pttz,twteseos,&c. Ecadiungir; qui
credident, �" haptt^Alm fkerit,/dlutu erit: qui ver o non
crediderit ycrmdemntbilur. Ex bac aucoricate ben�in»
tclligcrepoflumus ,qu�dnuili, vlus (acramenciBa>
ptifmi incredulo , eciamfi fufceperit» ad falutem
proficit.
Dicunccciara hsrecici,qu�d nul�,nifi, pro-
prio ore, & cordehociacramcncum petac, pcceft
prodefls. Inde adducences bunc errorem , qu�d
paruulis Bapcifmus aquasnibi! profic.
SedaoshabemusinEuangelio B. Marci, quod
Dorninus IesvsChristvs poft refurredtio-
nem fuatn difcipulis fuis apparuit,&dixiteis: Bun-
tes in mundum 'vniuerfum, &pradicate Euangelium omni
er e At min: qui crediderit & b*/>ti%atus fuerit ,falu/a erit.
CL3 : Ia hoc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! . * .
|
|
|
|
|
|
■�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 356-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tt4 Zrmengurdtu ^
Io hocloco nonfecicaliquam cxceptior�Sm ma-
gnorum, velparuulorum j ixiafculof�to, vel'mu'lie-
runojc�mdicit; ommcreatur*. Et idcofidesefl; Ca-
tholica�ccle(iai,pervniucrfum mundum; in qua-
cunque parte nomen Chnfti celebrac�r, & credi-;
tur: fiuefint paruu)i,fiucmagni,fiue vin , (iuenou-
liercs,; fihocSacramcnturtiBaptifmireceperinc, Ci-
nedubiolaluantur, &abocnnibuspeccatis, Hue ab
onginalihus, flueab atfluahbus,coopcrante gracia
Spiritusfandi, raundancur &puriricantur ; nifi in
corruptioncm peccaci cecidenntpoillauacrum Ba-
pciln;i,antequammoriantur.
Quoddicuncdepartiulishsretici, inbaptifmo,
|
|
|
|
|
|
�V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
non poflb faluari: contra hunc errorem dixit Bea-
cusPaulusin Kpifrolaad Corinthios; Siqu�fraterfi-
del�habet muiier em infidelem , & hxc conjentitbab�tare
cum t�ot non dtmittat Ulam; Et, fiqua muiterfidelis, habet
�vintm infidelem, & bic cenfentit habtturecum ilU, nott di-
ptittat virum. Smtttficatur enim virtnfidelis per muite-
rtmfidelem: Et muiier infidel�, per virumfidelem. Alio-
quifilij'vefiriimmundtejfent: nuncautemjanl�iJuni:
Apoftolusdicic, filios fidelium parenrum, efls
mundos & fandos; Mulc�magis auccm e(\ creden-
durn i qu�d immerftoneaqua; fadaa minirtris (Ec-
clcri^)5cinuocacioncnominis> patris& fjJ)j'&Spi-
ricusfandi3paruuh bapcizatiin (idepatraiorum.crc-
dunturmundan & faluaii.
M*tti.ff. Vnde babemas in jEuang�lio Matthafi * qu�d
filia mulicns Canaaex fidemaraisCux fdlua fada cfh
lceo) habcmus in Euajigchoj qu�d quidam defrrea-
fespa-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_____
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 357-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra VFaldeti/�s.
tesparalyticum ad i e s v m , iacentem in !c&o, non
potu�runteumadirepra; curba ad eum (tante in in-
troitu domus; vcppnerentantecum, &fubmif�rune
Paralycicum pertegulasantceum, vt euro (anaret:
Ipf� ver o rejp�cims fidtm iUorum, deportan tiunv, «gro
redJiduianuatem.
Item regulo I es vm caufapuenadeunte, aDo-
mino aud iuic, Fade, &ficut c redtdtfti,fi*t tibi, er fana-
tuteBpuerilltustx i/hhora. Item fliia dcfun�ta prin-
cipis fynagogae, rogatu patris,a Domino fufchata eft.
Itemfiliuscuiufdam mulierisviduac, dum extra
portara ciuitatis ad fepciiendum deferretur , rleru
6c vlulatu matris Dominus mifericordia motus, eum
fufcicauit, Sc matri fuae reddidir. 1 i.u."- .*>
Ec idcirco bis Enangeliosau�ioritatibus,& alirs tj.
plurimistcftimoniis, qua? in Apoftolicis fcripturis
c�tinencur.vniuerfalisEccleriapervniuerfum mun-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dum credit & tenet,quodrldepatrinorutn, per in-
|
|
.,. ...
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uocationemfan�.i� Trinitaristaclamaminnlris Ec-
clefia?infan»bus &pueris fpiritualisgratiaaDeo o-
ranipotente in Bapcifino donacur, vt PauJus refta-
tur dicens; Ego plantaui, Apollorigauit, Deus autem in» t Ctr
trementum dedtt. Itaque, neque qui plant'at, est aliquid,
n e que qui rigat ,fed, qui incrementum dat Deus. Et q u i a
Apoftolusdixic,- dat D % v s incrementum ; vnufquiC
queHdelis crederedebet, vc, quahlcunque fit, qui
baptizatcum inuocationetlda, fcilicec,in nomine
patris,& filij & Spiritusfanfti, Deus det incremen-
tum , (gratiamj videlicet fpiritualem, hoc facramen-
tum rccipienti/fiuejihparuuius. vcln)2gnus. . "
VndePetrusinAdiibusApoftolorumdixiti Ba-
ptize-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 358-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-�-�'■' � . -■----------------------------------------■■ '■■ , _
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HS v trmemardus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ptilUtur'vnufquifque'ueftruminnomine'Domini koftri � e-
SY CHRisn,^1 Accipiet�donumfpirittufan�i.
Item dicis intretice , quia peccaor baptizare
non potsft : quomodoigitur baptizabant Apoftoli,
quipeccacoreserantjatteflante loanne, 6c dicente,
SidixerimttSy quonium peccatum non habemut, ipfi nesfi-
/ ducimws, �r vertt af in nel is non efi.
Item dicis;quia,per minifterium facerdotis non
datur Spiritus i'au�ius , quetn tedare, menciris. Ec
quomododicis, cedareSpiritumfan�um,c�mipfc
Ipiruui im�o , in quantum pores, contradicis ? Ec
c�m fitfolius Dei dare Spiritum fan&um ?
j�torj. ^ccm 'n A&ibus Apoftolorum babecur j qu�d
Apofioli,imponebant minus/ttperijlos, & accipiebantSpi*
ritum fan��um. Nondicitur, quod darene; fed, per
impofitionem manuum eorum accipiebant homi-
nes Spiritum fandtum.
jlidtm. Item in A�ibus Apoftolorum, Et defcendebant
vtirque in acjmm, Philtppfu�r Eunuchus-, & baptizauit
eum 5 dr defeendit Spiritusfanffus fuper eutn,
leem de infantibus&paruulisin Euangeliis in-
�enimus;quiaDominusnoO:er�efusChriftuscalem
paruulorum a?tacem probauic; vtdicit difcipulis, of-
ferences ad feparuulos probibentibus; Siniteparuu*
lesvenireadmes & nolite e�prohihere, venireadme, t/t-
hum eU enim regnum cxlorum. Quicunque ergo non
crediderit paruuiorum Baptifmum , atque infan-
tium, ad filmern vitxxternaevalere, contra Euan-
gelium credit, & eft, quafi qui cuutru dicit, paruulos
adChriftum venirc.
Item
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 359-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ttmtr&Wdderifes. 129
itefnhabemuskiEpift.B.PauliadCormrh.quod71^"'''
in primitiua Ecclefiadifcipuli Apo/tolorum pro
morcuis bapcizabancur: credcnces eis confcrrc,ad eo-
rumialuc�animsrum. Dicitcnim Apoftolus;Simor- ll"J'
tuinottrefitrgunt%qttidficiefstiquibapti'^anturpromortu�)
SiommnbmortuinonrefurguntyVt quidetiam baptiz,antur
pr$i/f�lvtquid�r noypradicamusvmnihora? Sicrg�fi- 'DehocI»-'
desprireiitiuacEcclefia;ApoiloHcc�erat,quodBapci- [°&A/c^'
Tanis viuorum protnortuisfalutcm xtcvtA iMis mor- ius icnfu
.tuisconfercbat;quodilli non audieranr,non accepe- vldfKe"«"
»rant;&idco|)roillisD3ptjzabancur:quantomagisn- /.deput-
.dcies crcderc dcbencmod�quodfidepatriooruba- gat0«a
pnzaci paruuli�alutemeternam.&gratiamfpiritual� Mp'
r
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CAPVT XIII.
*De Sacrament o Tcerittenth;
^I^IxirnusdeSacram�toBaptifmi.quodeflpri-
^|frJlmatabuIapoftnaufragium;ldeof�cundolo-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ipoenice-
■tia.-quod Sacrame�tum auchenuc�,concra harcnca
prauicacenocOnfirmaTenosoportccApoenitcnciain-
cipic pra�dicaeioIoannis.Aiceniro: PeenitentUm&gitex
tppropinqunuhrtgntimcaelorum^ Quoddixeracpr^co,
idpofleaipl�Chriftusdocuicinprincrpiofuaepr�edi-
cacionis dicens: Panitenti&magite; ttppropinquauit tnim
regnumcoslorum. EcPccrusin A�ibusApoft.ad cos,qui
in prafdioacionefuacompundli fucranccordej Pani-
■tentUm inqmtyagite, &bapti^etur vnusqu�y?'veftrum+
leem Pecrus: PKniteminiigitwr>& conuertimmijut dele-
AKturvejirapeccaH.
R Scd
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 360-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t$» trmengardw
Sed quia i� poenic�cia neceflaria efl: interiorcor-
dis cofitritio,& orisconfeflio,&dignafacisfa&io,ia-
iun&a a prcsbytero; de vnoquoej; exerapla profera-
mus. Quod incerior cordis contricio fic ricceflaria,ha"
lfld
|
|
|
|
|
|
p/.Jf*'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tyhnmilUtum, Deus non dejpides. Contritioenim,efl
jtttt.MS. compUn$;jo cordis , qua� nafcicur ex recordatione
practeritorunamalorumjvtinEuangelio: Etrecordx-
Sus ej Petrus verbilefu^quoddixeratiprittfqHam Gallus can*
tetitermenegabis : & egrejfusforas,fleuit amare. Eccc,
quomodocompun&useftcorde ; Rccordansenim
mali prasterici,ad lachrymas recurrit.
Icemncceflana eft oris confeffio, quae,duobu&
jttatt.t», modisdicicur ;confeflioDei,&peccacorum.Confet
fio Dei cft.dequa Dominusin EuZgclioi-Jhticoii/�tebi-
tur me coram hominibus, confitebor & ego eum corampatrt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tf,i»f.
|
|
meo. ConfeffiopeccacorumeftjdequainPfalmoDa-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uid; Confitemim Domino,quoniam bonus: quoniaminfectt-
Ittm mi/�ricordia eiut. Bonum dixit Dominum&jnifericor-
dem j quia,fi quis confiteatur1, paratus efl mi-fereri: E-
iusnaqjmircricordiaspra�uidebac delonginquoper
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pf.ieo
F/. IS
Ff. 31.
|
|
Spiricum fandum,c�m dicebat % MifericordiatDomini
indternum cantabo. Item} MifiricordUm�1 iudicium can-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tabo tibi Domme. Item : Mijerieordixtu& mult& Domme.
leem Dauid: Dixi,confitebor adnerfum mejniujlitfam me-
praxis. amDomino, Confefllo ccenim eftpropriiaduscum
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lac.f.
|
|
fuiacoufationeexecratio. Vndeillud : IuJIu�friorae-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cufatoreFtf�i* EcIacobusinEpift. Canonica : Confite-
mini dterutrumpeccata veftra, & orAt e pro in»icemitvtfkU
ueminu EtPaulus Apoftolus:cordecreditttradwjlmam:
ere
|
|
|
|
|
|
Rom.'C
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 361-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Wddenfes, rjt
*reautem confepoj�tad/klutem. Eccehab�musexau-
ftoricatelacobi; quod pcccata noftra confiteamur.
Ecnondixic;coiin\eminifoliDeo,ficutdici�hxreci-
cus5(�d,confiteminialterutrum. Et; quod Sacerdoti-
bus debeamus coofiteri, dicic Do minus in Euange-
\io;Fade,�foftendeteSacerdotL Eclacobus: Infirmatur
s m va bis, inducAt presbyteros Eeeieju, (torentfuper
|
|
|
|
|
|
|
J7*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eum.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Quod item fatisfadio fit neceflaria ; habctur in
Euangelio,vbiLucasaic: Foeite'fruffu�dignosf ventten- ■�
ti&- Nota j Facere dignos fru$us,dignospoenicentias,
Hihilaliudcft,quaradignamagefelatisfa6tionem,ia-
iundam apresbycero. Satisfadlio efirentencia,vel
judicium, quod aSacerdote datur pccnitenti iupcr
peccatum. Echoc eftiudicium , dequodidumeft. h
Non iudicabit Dominus bis in idip/um. Ec Paulus : Si nos
ipfosindicAremut^envtitfewdicaremur. EcPetrus: Iat~
tempus etf,vt mcipiat iudicwm a domo Domitti.
Etha'ceflpoceftaSjquam Dominus dedichomi-
nibus; fcilicec poceftas ligandi & folucncii : Oicic
namque ip(a veritas : Jjhtorum remiferit�peccata, re-
mittunture�; & quorum retinuerit�, retenta fitttt. Si-
cuc enira in vcteri Teftamento leprofi iubebantur
oftenderc fe Sacerdotibus, vc difcerncrenc,qui eflenc
mundi, vel immundij ita &nunc , pro officio fuo
Sacerdos, cu m audieric peccatorum varieta tes, fciac,
quisligandusficvelquisfolucndus. Item poftquam
Chriftus Lazarum fufcirauit, aic difcipulis: filuite
:eum; Voluit Dominus, vcquem fufcitaueratjipfi fol-
uerent, Scfolutumoftenderehc, Et ita Deus dimic- ,
ucpeccacapertniniflrum. Cum emm Deus dimic*
R 2 tat
|
|
|
|
|
|
f "'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
II.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 362-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J�rmeng&rdw
t« peccata; & homo dirniccat; aliter (camcn )Dcusj
�caluerbomo. 0eus,exfemetipfoj quia per feracc-
ipfum» quando vulc, pcccaca dioiiccic j homiaes, non
cxfe>fedexg«acia>ineis>& per eos opera nee. Ecita
verurn eft 5 quod Deus foiu* peccaca diraiccic: ficui
tfli. 4*. ipf� dieit in Propbcta; Egofum , qui deleo intquitatesy
rf'ss. $, peccatapopub. Item: Ip/e eH{ qui faett mirabtlia magn*
Lu*,t%. Jol�. Ecnonnegacur rquJD&honiincsmirabiliafa-
cianc. Sed,nonexfe,ficutDcos. Item; nemobonm,
tiififolus Deus 1 quia j exfe bonus; nee taroen nega-
fwusbonoshomines efle. �t ficuc homines peccar»
dimutimt, nonexl'e, itdDcubditTiitcit per rniuifte-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sed dicis j afiquem pofleferuari f�nc eonfc/��o"
CCj&obiicisillamau^oritacem, quadicitur 1 �>ua-
eunque hord peccafor ingemuerit, f ahnes er�t. Ad quod
dicenduro cft \ quia ver� iouifibiiis Sacerdos, (cili-
cecDeus; eum, qui vulccoafiteri,(�d non potcft,fol-
uicadeliftopoena? anerna.*,percordiscontritioncmr
fcd,quandiupotef|-,nifioreconfiteacur, ncnabfol-
iik. �ftnamq'ue certum, quodille > qui habec cob
contneurn, vukconfiteri j Scdiflam bonam volun-
tacein poceftdefcrere. Non enim vult hom», dura
eftinbacvica,quodnoapofficnoSlej Ec, fibocvo-
luncaceamina, nollccconficcri; & tune morerecur»
nullum dubtun) ci\, tumdamnari pro illopcccato;
quodcorjfitertnoluit: Nullum cnimpeccatum im-
p»nuum_r. Aucenimhomopunit, autDeusr5. Ap-
paret igitur, quod rolusDeusdimitticpeccata,viui>
ficandointeriuspergraciam t &, quod Sacerdosdl-
mitcic, non intus vimficando , fcd a debico fucuro
quaminiurigir,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 363-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contr* VVddenps.
facisfa�ioncm. Quodveradicis^
horaitigemueriti/aluwerit, de eis di&urn eft,qui m-
ftance periculo mortis, tempus (acisfa�honishabe-
renonpolfunt �� Acfidiceret j Peccacor,quacunquc
hora i-n hacvicavere poeoituerit,in futura vita noo
peribir. Vclxdc omnibuspoteftdici ; quaciwqueho-
ra ingemuerit,faltuuerit i quiacunc peecanti�falu^ia-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sedpoftquamd'iximusdehis, qusinpanitcn-
fiaconfideraoda funr;dicenduaoeft, quid fitpoeni-
tcntia^. Poenicencia-eninoert: pcrpetratamaiaplan-
gcre, &pJangendanoncommitcero. Nam qui fic
aftadeplorat, vcahaMmencoromittat, adhucpoeni-
tentian) agcreaurignorac, auc difliraulac. Item irri-
fbr eff,.noo poeoitcns, quiadhucagic, quodpceni-
tuit t nee videtur Deura qusrere fubdicus, fed fub-
fennarefuperbus. Ilaiaspeccantibus dicic: Ltutamp-*
ni,mtmdiejiote, Lauatur,& rounduseft, qm prare-
ritaplangic;&plangenda kerum nonadmittift Fr
hxceftverapocnitencia, de qnaDominusin Fuan- Lu'
gclio ; Maius e�i gaudmm �n cetlo Angel� Dei fuper vno.
peccAtore pcenitentiam agente, qukmfugra XC nouemiu-
(los,quinonindigentpeemtenth, Nonquodfic, aliouis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
indigent, id e/V, qui Eeftjmant fe non indigere. Et hoc
eft.quodadhucrecinenc hasretici defupercih'o Pha-
rifxorura. Ipfi func eoiro, de quibus Salomon ait;
L&t antur>cum malefecertnti&exultantinrebut pep
/Hdiid f
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ciuai depecnicentia fuft�-
ciauu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CA-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 364-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mrmengtrdttt
CAPVT XIV.
De lmpofitione manuunu,
\Oft tradatum panitentia:, fequi tur, de ma-
;nuum impofitione j quod tonfokmentum
'vocantj quam hasretici manuum �mpofi-
fionem , contra Dominica prascepta , & Apoftolo-
tum inftituta agcre inuiccm vfurpant. Quomodo,
& a quibusperfonisfiat j & quid de co fentiant, pri-
mum eft dicendumu. Modus cenfihmenti talis eft.
IlIe,quidiciturPraepofitus, vel Epifcopus, vel Dia-
conus, nominacus eftRedor aliorum hxrcticorurn
fibi fubiedlorum» Et quando volunt facere confik-
mentum alicui viro, vel mulieri: Ille, qui M&ior> Sc
Ordinatus dicitur, ablutis manibus; 5comnesfimi-
liter \\\i, qui adefle volunt, locis manibus, librum
�uangeliorum in manibus fuis tenens, eum, vel cos,
quiadrecipiendum confohmentum conueniunt, ad-
monet; vtin eo eonfohmento omnem fuam fidem,
& Ppem ialutis auimarum fuarum in Deo, & in illo
Confohmtntoponano. Et fic fuper capitaeorumli-
bropofito, orationem Dominicam fcpties dicuntj
& deinde BeatiloannisEuangelium, ab Infrim'tpo,
incipientes, vfquead hunclocum Euangelii, quod
dicit > Gratia & veritas f er lefum Chriftnm fai�aest : o-
mnib�saudientibussdicitjEcficfinituriiludro;?/^-
mentum*
A quibu?perfonisfit, dicarnus. Scilicet, ab illis,
qui'miei:cos Qrdimtt dicuntur, Si ipfi defuerint; ab
il'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 365-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f Hls; qui Coft/oldti dicuntur Jupplct�v, &, fi viri noa
adfinr,muheres tantum infirmisfaciunr. i
Quiddceofentianc, dicamus t In ilJo enim ge-
neraliter, omacs faluandi, fidcm fuam & fpemha-
bent: & omnium remiffionem fuorum pcccato-
rum» &emundacioncmfuorum dclidorum>abrque
fatisfad�ionc aliqua, in eo fc confcqui crcdunt j �
ftatimmortedeficiunc. Ecnonfbi�m veniaradeve-
nialibuspcccatis, quae commiferunc, fed & de cri-
minalibus pcrpctratis dari ineoflbiuDeo,credunc.
Dicuncetiam, quodnemomagnus,vclparuus,virr,
fiue tnulier, nifi illud Confokmentum^h ipfiscon/�lat�r
receperic, coclefteregnura, & Angclorucn focicta-
cem, aliquo opere, vel bencficio, velcontempla-
tione religionis, neectiammartyrio , etfi ab omni-
bus , quod eil impoi�ibile, peccatis & deli�is fe abfti-
neac confequi poceft*
Credunc etiam hoc : quod, fiillc, qui facie il-
lud ConfoUmentum-t in aliquo peccatorum, quas ipfi
crimindiA vocant, lapfusfueric; ficut eft comedere
carnem, aucouum,vel cafeum : vel inceificerea-
uem, vel aliquod animal, praeter repencia t velcci-
amillapeccata, qujeEcclefiaRomana Critninalkno-
minac,velucihomicidium,adulterium , fornicatio-
aem,immunditiam, furtum,falfum teftimonium>
periurium,rapioam, Ci>n(ohmentum illius recipiea-
tibtisnihilprodeft. Dicuncenim,eum talem Ge la*
pfum, Spiritumfan^um nonhabere: Et quod non
habec, credunt,non pofl� alicui daro. Im� eun-»
dem credunc iterum oportere illud CoKfikmeptum
recipercabalto, fifaluari defiderac & hoc vnluer-
fa-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 366-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
falicer,deomnibas,tam viris.quam mulieri
icaopon;ereficri,vtdi(ftunaclt.
Romana ver�, ApoftolicaEcclefla , omnia ifta
pratfata,quacabh�erciicisconficiuot«rJpc{fimo?,&
mortales crrores effe, multis au&oritatibus iudicac.
Qiiia, non funca talibus perfonisfa&a, a quibus�eri
debenc- nequc,tIefuChrifl:oinflitutumcfl:: ncque
ab Apoftolis, ncque in tempore eorum fa�omcft.
Habcmus & in EuangeHis > quod Dominus Iefus
Chrifttis &Salu3tornoftcr,pucris, adfedelatis, Sc
«tiamxgrisimponebatmanusfuper cos; <k bencdi-
«ebateis,&fanabantur. Echocofficiom, noninue-
niraus, vt alicui dtfcipulorutti darec, ante paflio-
ncm, quoufqae a mortuisrefurrexit : Scd poft re-
furrettionem poteflatcm Bapttfnni,& masus impo-
nendiinnomineDoraini tantum Apoftolisordina-
tisdedit.&conceflk : vt,quiabcisordinatifuennt,
candem poteftatcm baptizandi, & manus impo-
nendihabcant; vidcHcet,quosDeus c'legerit, 6ci-
pfidignosiudicauerinr. Vnde habcmus in A�ibus
jS g ApoftoSoruro, quod Bcatus Petrus,�imoni Mago
offcrenti pecuniatn fibi, & petenti Spiritum fan-
�tum danditalem poteflatem darifibi: vt, cuicunc^
ipfe imponeret manus , Spiritum (anilum accipe-
ret j Rcfpondit : NoneB tibifors , neque pars inferm*-
ti>d' ntifio j cjuiAtsiimaflidonumDei, pecunia pofitderi. Sed-
roga Dcum, & agepcenitentUmabkacteintanequitiatust
qii&incortuumafceftdit. Etica illum indignum huiui
diuini offkii refpuendo eflc iudicauic.
Habcmus ctiara in eodena libroj guod Apoftoli
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 367-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldenfes.
jperomnesciuicates, in quibus nomen Domini no-
itn Icfu Chrilli celcbracur, & Chriftiani fideies pcr-
fiftebanc: Presbyce�os&Diacenos, Cad)eademdi-
uina Sacramenca prxagcnda, eis ordiflabanr. Ver-
bigratia s Cum conjlituijfent ill� per Jingulas Ecclefias
presbyteros. leem in eodem ; Cum Paulus vellec ab ''
AfiaireHicrofolyraam, trani�ens per Ecclefias, in
quibusPrcsbyceros ScEpifcoposordin^uerar, venit
Milecum ; & miccens Epbefum , vocauic maiores
aacu Eccl�fias, dixitque eis : Attendite voh�, d"i'#i*ii"1-
Merfogregi >inquo vos Spiritus funftwpofmt Epifcopos, re-
gereEcclefumDeiy quamacquiftmtJkngninejuo : Ec pofl>
quam Dominus nofter iefusChrft�SApoftolos elc-
git, & poft eius Afcerrfionem Apoftoli pervniuer-
ias.Ecclcfias Epifcopos&Prcsbyteros, & etiamDia-
conos,ad peragenda omniadiuina myftena confti-
tuerunc: & eandera pofeftatem , & traditionem,
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
quam ipfi a CJhrifto acceperanc j illis a fe ordinatis
cohcedebanc : quisquis contra hanc Apoftolieam
traditionem facie & credit, mulcuro errac, & raor-
tem fibi operacur. Vnde Apoftolus Iacobus ait:
gui t-otam legem feruauerit, ojfendat autem in vno ,ft-
cluse�tomniumretts% leem Paulus : Modicttm fermen-
turn totam majfam corrumpit. Et contra perfbnas luere-
licorum ifta i�fficiano.
Jtem contra modum etnp�amentieorum : b�erc-
iicidM\t\\hidconJolamcniHm tamraagnis, quam par-
uis.virisacmulieribus, quodminquam abApofto-
�s, necincerdi(cipulos eorum fa�um fuit: neque»
d fe, ab eis > inueaicur, I tem Apoftoli,
S quos
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 368-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
---------- � _ ��
r$$ Ermengtrdus >s
quosordinarevolcbanc,praedicatores,presbyterof*
veldiaconos fuper populum, manus tantum impo
nebant: de aliis non inuenimus in facra fcriptura »
nifi qu�d praedicabant, 5c baptizabanteos,cum in-
uocatione Spiritus fanfti 5 vc Donainus nofter Icfus
MMtt.it. Chriftuseosdocuerac, 5ceismandauerat,vt dicitur;
Ite , docete onmes gent es, baftizantes cos in nomine F«-
tris, & Filti, & Spiritus fan ft �. Sed for mam & tnoduna
dcditeis: qui vfquebodie inEcclefia affidu� retinc-
tur. Vnde valdc af�idu� mirandum cft, a quo talis
confoUmtnti confuetudo hxreticorum habueric ini-
tiura t vel fucnpfic exordium. QUfa, ncquc a Pr<v
phccis,ncqueaChrifto,nequcabApoftolis, nequc
ab Apoftolicis viris, Apoftolorum fu^cefforibusymi»
tiiimhabcrcvidccuii.. Quiamulcum difcrcpat ddi-
�tis &afa<ftis,&afcriptisomniumiirorum : Etidco
credendum e(l, vt fit de �llis, de quibus Apoftolus
.pauios inEpiftoIaadTimotheumfcripru: Erittcm*
f as, chmfitnam doft t� nam non fttj�inebunt\{�d'adfan defide*
rk coacerua bunt, fibi magiftros-prurientes auribus 5 �" * Vc~
rit at e qui de m auertentur.
Item �fhnon difiaProphetarum, ncctraditia-
nes Apoftolorum ,- nee mores vir.orum Apoflolico-
rum , nececiam fcripta fan<ftorum Patrum credcre,
nee obcdire voluno. Ipfi hxrecicf, omnes homi-
ncs, cuiufcunque vitsfint, qui illud Con/elantentum
abeisnonacceperint,damnacoseflsiudi.ant. Et in
hoc contra dicanc verbo Domini noftn Icfu Chri-
*■»� *� fti; qui fuis difcipulis dixit; T^olite iudicare j cJ*noniu-
dictbimmi; ndittsondemn*n>&Ct �tide� pofliioreC
ft
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 369-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eontraVValdenfes
fedeillis, de qnibus fubiunxit: In qtto hdiciokdica-
Kerit� , iudicabimini: & in qua menfuramenjijkerit�, li
remetietttr<vdb�. Ecquia iudicanc & condemaanto-
mncsalios, qui de illis non funt; coademnacio&iu-
dicium fuum, Deo volente , erit fupercapita co-
ninb. Iccmconfiha BeaciApoftoliFauliaonacced-
dunt; neque obediunc ,� qui dicic; Nolite ante tem- *'
f as iu die ar e, quoadufque veniat Dominus; qui & illumi-
nabit abfeondtta, tenebrarum > & manifeftabit conf�it
tordittm. �t inalioioco ; JDomnus nouit, qui fint
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<euts.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v �
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CAPVT XV.
|
|
|
|
|
■ ■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IDt efiicarrimm, ftfalUrum quarun-
dam rerurru.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
� ■
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mniura hxredcorura cft fides, quod nul-
lus poft fuum eonfolamentum receptum , fi
carncm, vclcafeum, vel oua comedcric, pof-
fitfaluarhnifipcenkenuam rccepcric ab eis, &poft-,
& ab eis reconfolecur. Sed contra tantum errorem
deflrucndum teftirnoniis Euangeliorum , & etiam
Apoflolorum, & Epiftolarum Sc AQuum obuiarc
conemtiL;
Habctur namque in Euangelio , quod Domi-
nusdixitdifcipulisfuis t In quamcunque domum intra- l»c.
ueriti$y ma.nete edentes (jr bibentes , qu& *vobis appontn-
tur. Nullam ciborum exceptionem, fcilicet carni-
urn, vel a�arum efcarum fecit cis: fed vniuersaliter
S 2 di-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
te.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 370-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dixit: qufccurtquevobisapponentur, mandwcatet
leem inEuanselio fecundumMauha;urn inuenkue
quoddixit: Nonquodintratinos: cowquinathominem:
Jed > qu<eproccdunt de ore, h&cfunt, qua coinqmnant homi-
nem. �)uiadecj)rdeprocedunthomicidU, adulteria,furtat,
M*tt. it.'falfa teftimofHA, &c* Item habcnaus in Euangeliis5
1**�.!+. quodlefusGiriftusDominus incocnacum diicjpu-
lisfuis agni Pafchalis camera comcdic: ficuc Lucas
jn Euangelto fcripfit manifeft� : Vemt autem dies a-
"Zymerum, in qua netejfeerat occidi Ftfiha :. Et mtjit Pe-
trum & lotinnem dtcens : Ettntes pctrxte nobis Pafcha, *ut
tnanducemWi KjAt t/li dtxerunt \ Vbi v� , paremui
tibi comedere PafchjtX &c. Tticit tibi mxgifter; vbi efl dU
uerforium vbi Pafcha cum dtfitpulis me� manducem ? (frc*.
Euk&s autem , inuenerunt, Jicut dixit illis, & paraue-
rutit Pafcha. Et cum faffaefiei hora , dtfcttbuit, &
duodecim cum eo i dfa^i/Z� : De/iderio defideraui hoc Pa*
Jtha manducare vobifcnm, anteqnam pattsr. Dico enirn
vob�: cjuiaexhoc■, nonmandiicaboi//ud, donecimpleatur
inregnoDei. �t casten Euangcliftae fimilia verba-
ba hisRripfer.unt. Ecccquanvnaaruftft� Euangeli-
0 Ha; fcripferunc, qu�d Chriftuscomcdit Pafcha: &
illud Pafcha ,quodneceflecratoccidj,cratagnusPa«
fchalis,deq«opraeceperatDominusMoyfi. EtChri*
ftuscomeditagnum Pafchalem; &illeagous, erafi
caro : crg�Chri-ftus cotnedit earnem. Quarc ergo
b*retice,prohibes comedere carnemj?
u c*r. u. ltem Paulus dicit inEpiftolaad Coriothios: 0*
mne, quod in m&cello venit, manducate, nih� inttrrogttn-
Us prop ter ewfeientiam* Si qnu wjidehum vocat vos ad
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 371-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i �r'vultu ir e3quedvob� appvnitur, manditcate^
nihil interrogantes propter canfcientiam. Si quis nutem
dixerithocimmoUtum ettidol�, nolitemanduatre7pr�pter
uhrt, qutwdicamt, &propttr conjaentiam, cttn[aentiam
|
|
|
|
|
|
.-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mAU*n>ntu*m
|
|
f
|
|
ddter�ti* >>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
l�ern Paulus ad Timotfieum : Omn�er�atura Ve
|
|
l
|
|
|
|
|
|
'�Ttm 4»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
honit; & nihil reiiciendum , quod cum gratiarum
fercipirur. SaM&tficatur emm per verbum Dei',
nep». Ecnos/cirnus, &cred�mu$; quodCh
eft verbum & fa pi ettria Dei pacris, ad nihil aliud ve-
nitia mundum, carnc aflumpta d� vtcro virginis,
nifi ad falutem animarum. Hxc fupra fcripta ooa
feciffcc, necfier�uflifTetvftcflcciudicium Scdamna».
tio aniniarum fidielitjm-r. Nee ctiam Apoftoli &
fpirituali Sapienwa imbuti imitator es Ghriftief��<3i
feccrent>nequcfcripfiflent: nequcc�ttiedercntco-
noeftionem carnis , velaliorum ciborum, fi fcircoc
eile damaabile pcccacum manducantibus. Icem_»
Paulusad Romanos.* Infirmum autem in f de ajfumite-,
non in difeeptationjbmauTztionum. AliasentmcreditJe
wanducare omnta : gui autem infirmm eli.olus mandtt-
(*t. Iy, qui manducat, non matiducantem tjonjjrernat: Et\ ^
qui non manducat ,manducnntem n niudicet. Deus emm
tllnm affitntpjit. Tu qu� es, qui iudtcas aliemtm J�ruum ?■
DominoJunfiat, nut cadit; Stabit autem; potens e$ enim*
THeui ftatuere itlum^�rc. vfque ad fincra capic. Deb�-
mu� Autem nosjirmiores, imbtci/fttatesinfirmorumfitfiine'
r�>& non nobisplactre-J, Ap�ftolus autem infirmunt*
injide vocacillum, qui iudicat & damnat mandir«-"
6aotemcarnen),bibentemviQumj. Et eftpeflimu^s
& 3 . er-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
■
|
|
|
k ■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- ■
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ " .
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
■
|
|
V
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 372-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14* HrmeHgttrdu*
errorjiudicareferuum Dei: c�m Deusdic3t: Noli-
te iudicare, & non i�dicabimini. Hout e cottdemnare, &
non candemnabhnini.
Scdquoddicic ; Bonum elinonmanducarecurnent,
^rnonbiberevinum; noncft praeceptum, fed confi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lium datumillis,quicarnes(bas voiuntaf�ligere ; ne
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
incidantincencarionesd�monum ; fi non credunr,
homines per carnis comeflionem efle damnacosr*.
^j-'' Etiterumdicic Apoftolusad Coloff Neme vosiudicet
incibotautinfotut&c. Et iterum Apoftolus ad Ti-
iM. tuiHj: Omniarnunda mundis: coinquinatis autem, & in-
fdeltbw nihil tnundum. Item : Inquinatafunt �4 eorum
wens,&confcientia, Auditemeomnes>&intelligite ; Ni-
hile�l extra hominem , introiens in eum, quodpo/fit eum
coinquinare \Jed>quA de homineprocedunt, iffajitnt^uam-
inquinant hominem.
'' . \\�\ . . ■"" ■
CAPVT XVI.
RejurrtttioM mortuortm.
Oftquam diximus de ciborum come�lio-
ne, dicamus de raortuorum refurredlio-
no. Hacretici namque Saducxorum erro-
rcm imi tantes, corporum morcuorum, (feu) homi-
num re(�rre�lionem dedruuno.
M4tth.it, SedaudiancGhriftumicadicencem ^ Errat� ne-
ftientesfcripturas,nequevirtt4tcm Dei. In refurreciione
enim, neqtte nubentneque nubentur >fed erunt fuut An.
et in calo, HerefurrecHone autem morluorum non
/*-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 373-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
contra Waldenf�s.
legiftis quod dittum eH a Deo dieente vob� : Egofitm Detu
Abraham, & Deus Ifaac, & Deus Ittcob. Nen eH Deus
mortuorum, fed viubrum. Item ia eodem Matthseus j
Et monument* sperta fitnt , dr multa corpora fanftorumr
quidormierantje/urrexerunt: Et exeuntes de monument�
poB refurrettionem eins, venerunt infant�am eiuitatenr ,
(jr apparuerunt mult�. Audis hanrecice » corporafurrt-
XtftJ>.
Item; Dominus fn Euangclio fecundum Ioan-
nem j Nolite mirari hoc ; quia venkhora, inquaomnest
qni in m onument�funt, audient vocemfit� Dei j & proce-
dent, qui bona egerunt in refitrreflionemvit* ; qui ver o
malaegerunt, inrefurretfionem iudic�. Item in codem r
Cum autemvenerftfilimhominU in maieftatefoa,& omnes
Angeli cumee, tune f�debit fuper f�dem maiejlat�Ju*, �r
congregnbunturante turn «mnesgentes; &feptrabit eos ab
inuicemftcutpaftorouesabbced�,&c.
Et non foJ�m refurreftioroortaorum Euange-
licis teftimoniisconf�rrnacur: Sed cciam Paulus ia
Epiilolis ftiisdifpucando derefurre<ftione multalo-
cutus eftad Corrnchios j Siautem Cbri/luspr�tdicatur,
quia refurrexit amortuis;quomodo dicunt quidam in vob�,
quoniam refurreffio mortuorum noneH ? Siautemrefurre-
ftiomortuommnoneB, ne^ Chrifiur refurrexit. Siautem 2
Chrtjlus non refurrexit/nan� eftergopradicatie noftrajna-
nis eH &fides n 9ft'ra.
Sed hic h�crettci obiicfunt tquoniamcaro �rjanguu
regnum Deipo/tdere nonpojfunt. Hoc au tem non dixie
Apoftolus de fubftantia carnis &fangtjrnis : fcd, de
operibuscarnis&fanguinis; quodexponicApofto-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lus
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.: . .1
|
|
|
|
|
--------�».______.___*__
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 374-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lus in fequentibasdicens: Ne^corruptiomcorrap�onem
foflidebit.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
liid.
|
|
|
|
|
|
|
Apoftolus vklens Corinthios cfle fedu&osia
hoccrrore j volcns eos de refurrcdione cercificarc,
fcripfic eisv Seminatur in corruptione, furget in incorru-
f<tiorse;feminaturinignobilitateifurgetin gloria:Jeminatur
in infirmitnte,furgtt m virtute :J�min»tttr corpus animale*
furgetcorpus jpirituale^&e. Si cft corpus animale, cfl: &
. ft^r^ fpiricualc. teemPaulusadThcflaloaicenfes:Nolumus
I, THtf. f. * . ii-./
autem vostgnorare fratres de dormienttbm, vtnon contrt-
jtemini,(icut & extert, quifhemnon habent. Si enim credi-
mu<s,quodlefut mortitusest >.&refurrexit; itn&Deus eos-,
yin dormierattt,/tdducet ettm eot Hoc enim vobis dicimusin
verbo Domini j quU /tos, qtu viuimus, quirejidui fumus, in
tduentu DomimnonprAueniemweos\qutdormierunt: <>)uo'
mam ipfiDominttiiniujfu.&in'uoceAngeliy&in tuba Dei,
defcendet de c'celo; & m ortui > qui in Chrt/fofitnt, refurgettt
Phil.i. primit�rs. IcemP'aulusadPhjlipp.Noflraantemconuer-
fatioincxl�e�ti vnde &faluatorem exjpeclamiu, Domn�
nofirum lefum Chrijlum, quirefarwabitcorpushumtlitAtis
ttojlrd confgttratum corpon cUritat�fux, (ecundam opers-
tionemrvirtut�fii�. ItetnxMatth�eusin Euangelio:D/<ro
|
|
|
|
|
|
M�ttt.9.
|
|
|
|
|
|
|
autem vebds,qui4 mttltiabOrlente & occidente venient, &
recumbent cum Abraham, e�" ifaac, & tacob inregno ceelo-
rum. F1I11 autem regni eiicientur in tepebras extertores: tbi
eritflettu-,&(Iridordentium. Si /?^«xoculorum erit ibi,
cjui pcrtiuer ad caroem ; &-ftridor dentium, quiofli
eraen: ergoeoruadem membro-
rum, qux cccideranc, rcfurr c-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CA-
|
|
|
|
|
V_
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\ ■ ________
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 375-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
% ■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■�* onira Waldenfes.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
\
|
|
|
|
|
|
CAPVT XVII. n***w
'Deinuocat'tone Santtor urn, t�preefbut
ir n-
proaefunerts.
quorundam hsereticorum per�erfarn
|opinionem; qui afferunt fanttos,& eorum o-
^rationes viuis adhuc �nmundo proChrifto
certantibps, non prodd�� : ii�cdcfun^losviuorum
beneficiis & orati�nibus releuarij fidem noftram, &
omnium Catholicorurn Do&orurn EccleficeDeiau-
ftoricacibusmuniamus.
Aliquandooranc viui pro defun�is.Sc mortui pro
viuis. Vthabeturin�uang�liofcc�ndumLucam;fic tu
enim diues ad Abraham; Kogo~tefaterjvt mittas ettm in
domumfatrismei: babeo *nim quin^fi-atns; vtteftetnr
Wis;ne, & ipj�veniantin locum bunc tormentorum. Hi c
diueseratfepulcusininfernum; &tamenorabacpro
Viuis:quid�rgodicendumeft,d«(an&is, qui confe-
cuti funt mifericordiarr» 5 &, qonfuam,fed aliorum
dcfid�rantfaluceini&falutifuturorum elcdorum c-
xaltantur?EtIoannesinApocalypti : Et tl'nts Ange-Af»tJ.
lus venity �rjletit ante altare,habens thtiribulum aureum in
wanafua; & data funt ei ineen fa multa , vt dar �t de oratio-
nibus'fanfttrum omnium fuper altare attreum, quodeH ante
tbroham. Et dfcenditfumus �ncenforum de orati�nibus fan-
ttorumidemanuAngelicoramDeo. Audis, qisia fan�H o-
rant; & fi orant, pro fe,vel pro aliis oranc. Pro fe non.
orant*, quia,non habencnecefle ,� nee cgent augmen-
toalicumsvirtucis: Ergo,pro aliis orant. Er,fi pros*
'Iiis-5 ergo pro reprobis, vel faloandis. Sednon prorc-
probH iqqia ficaic Ioaancs ia Apocalypfu Vidifubtns
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 376-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
altare anima* int er fcftorum propt er verlum Dotn'mi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gn&dicentes : Vfquequo.DominefanSlus&'verusnoniudi-
cas�r vindt cos fmguinem noftrnm, de h� ,quih abit ant in
terra? EtDominus inGenefiadCain : V�xfanguinis
Jratru tui Abel clamat ad me de terra. Et de Abel Paulus:
Et per illam defumlus adhuc loquitur. Patens cft ergo,
quod non iroplorant pro reprobis, de quibusexpo-
ftuiant vindiftam: Ergo orant pro (al uandis,viuis vel
defun&is. Et,fi defun&i, pro viuis, patens eft, quod
rault� magis viuipro defun&is.
Seddefun�orumcria funtgcnera. Suntquidam?
vald� bonr,qui in ipfa diiTolu:ionc coniung�cur Deo
m cosleftibusj&finepocnaeconflidu, gaudium per-
ci pi un t aet ern u m -, v t Pc tru s,loann es & alii:Ec hi prc-
«ibus non pofluni iuuar i: quia non egenc i uuamine:
quibusDominusait: Gaudete, quodnominavejlrafcri-
ptajuntincxlu: EcIatro,cuiDominus: Hodiemecume-
r�inParadtfi. Item,funt quidam vald� mali: quipec-
cantesadroorrem,velexiftcntcsincriminalibus,n6
func conucrfi per posnitcntiam : Et hi fufcipicntt»
mortem prima m; fufcipiunt & fecundam: de qua Io-
annes ia Apocaly p fi j Jgui viterit,»o» Ltdeturamertej�-
eunda, id cft,morte perpctua. Et hi non poffunt libe-
rari inter uen tu fandlor um,ncc aliquobencficicquia
in inferno nulla eft redcmptio,Et ipfeDeus dedigna-
tur exorari pro talibus. Item, funt quidam nee vald�
boni,nec vald� mali; qui poft cora m ifla, poenitentia
du�t r,con fefli (un t peccata fua; fed/atisfadioae non-
dum perafta, ingrediuntur viam vniuerfecarnis j Ec
hi,aondaaonantur,nccftatimfaluancurifcdpuniun-
tur
|
|
|
|
|
|
0e*. f.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tut. ie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.«� ■'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 377-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tmtruWaldenfes §47
tur fubexfpe&ationc pcrcipiends falutis. Ethiiuua-
turorationibus&beneficiis; pro quibus Deus nou
refpuicpreccs. Quianon peccaucruntadmortcm.
VndcIoannesiuEpiftola prima : H&e fcnbavob�,vt *
fciat'�,quoniam vitara habetis&ternam* �)uiacredit� in no-
minefii� Dei. Et httv es�fiduciti quant habemtu ad e urn : qui»
qu&cunifc fetierimus ficundum volunt&tem cittttAudttmos :
Etfcimus,quia audit nos,quidqutdpettcrimus. Scimut,qu9-
miam h&bemmyctitiones,quasfoftuUmusab eo.gmfcttjrt/-
tremjhum peccarefeccatum non Ad mor tem; f et at > & da-
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
',;!
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
bit ei vitampeccanttnon ad mort ent. E�l pcccatum admor-
4em ■'. non pro Ulo dico,vtvoget quis. Ice m, fu n t p c cca n ces
adrciortem, de quibus ludas inEpiflola Canonicat
qnibu-sprocelU tencbrarum conferuata elft'm tternum.
Dixiinus;pro quibus ficorandum; & etiam au-
ftoritaceloanDis probauimus. leem: quod viuoru o-
ratioprofucricdefun�lis , in AilibusApo�oloruRi-'*>'�
C pat et.) Eiettitautem omnibusforat,ponensgenuafuaora-
uitt Yx conuerfusad corpus:dixit: Tabithafurge. At HU
dpcruitocHlssfuos,& vifo Petratrefidit. Dans autem ifttma-
num,erexiteam. Etcitm vjBCjff�tfari�tes,&rviduat,Afiigna-
miteam viuatn. Item Mar tha ad lefum 0ominejifuijfes toh. n.
hicjratermeus non fuifjetmortmis; Item in libro Macha- 'MMel>'i*
bxo r u m; At verofortif�mtts ludas Jatia ctdlathne^uode-
tim millia dr ach matargentimifit Hierofolymamrojferripro
�b�&iid/
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�ionecogitans. Nifienimecs}quiceciderant,re/urre{fttros
Jperaret, fitperflttumvideretur, &vanum1orarepro mortu-
�. Et quia conjiderabat, quodf�, qui cumpietate dormitio-
aceeperant , op t imam hal e bant repofitam gr at tam.
7i Sam-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-J.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 378-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ErwengArdus
Sanftd ergo, & falubris eU cogitatio prodefunBis exora-
re, vta peccatis foluantur: Et cum apud vetercs effec
eonfuetudo, &re�tum viderctur , orare pro mor-
tuis; quia (taciro nonpeterant faluari: Sed ,fub cx-
fpedatione ad in ter nu m defcendebant;Quiddice-
mus de his,qui ftacim poffunt faluari l
Itemfunt, qui dicunt, neminem poffe faluari,
qui non poenitear, nifi inarticulomortis, necproeo
elVe orandum Sed audiant, quid dicac Dominus
latroni, ad vlcimum poenitenti, & fatisfacere non
valenti: Hvdie menum er is in Paradifo. Item : J!>tta~
amqtic hora peccator ingetnuerit, faluus erit. Sed di-
eis; facere te pofie, faluari peccatorem fine poeni-
tentia & facisfa&iono, In quo nocatur; quia di-
uinae potenciae detrahcre conaris; cum Dominus
dicat inPropheta ; Ego fum qui deteainiquitates &pee-
catapopuli, Sed peccatum huius peccatoris, quem
tefaluareaffirmas, non delee Deus : ciimr onpee*
niteao. Caueerg�,nedecxteroaHquidcam
deceftabiJe praefumas dicc-
ro.
|
|
|
|
|
|
. \
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tot'*}.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Wii i " '.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CA-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 379-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ednir* Wddenfis.
A P V T XVTI�;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j�>e l�ramento.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
____ wttVHJuwbft tbt&tft*ba3f on
E Iuramentoagamus; & quod �urarncatum
! Jicitum,& quod illicitum, auchentice de the-
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
___�f�uro fcripturaruna proferamus. Air aam»
que, M oy fes i n Genefi: JLosutw eltDominus ad Abraham
dicexs.Permemetipjumiuraui,dmtDominm; quufecijli
remkanc,&c. Item Moyfes ad populum Ifra�l ;Da- otta.t*.
minwn Deum tuum time i ,& per nomen Mms iurab�� Ec-
ce audis hseretice , Prophetam Moyfen acteftan-
tem,quod Deus teftatur in Ewangelio dicens j Noli- *****> s,
uiurare, nequeper calum ,nequeper terrain, Iurarepe.r
creaturas prohibebat Domiuus,quiper femecipfum
�urauitadNoe,&ad Abraham. VndeMoy/�sdicic:
Jnnomine/Deituimub�. Item tReddesDomino iuramen- Lemtf<t>
tiitna> Et Dorninus;Non periurab� ia nomine meo. �c
Moyfes huic di&pconcordat dicens: Nonperittrab� in
nomineDuminiDeiviui, Item Abraham ad feruum fu-
umj Iuramihi per Deum cteli. EcceperGrcatorem,&
nop per crearuram voluit Abraham iurari: cuiDo-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
minusperfemetipfumiuraueratjcognouitjperipf�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
debereiurari. DequoiuramencoZacharias: lufiura-
|
|
LucS.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dum>quodiurAuit ad Abraham patrem noflrum,dxturum(e
nobis, Ec Hab&c\ik:Jufcitansfuf�itab� dreun? tuum: iura,-
menta tnbubus,qu<e locutm es, Ec Dauid in ?faltno'.Semel p/tg.
iurauiinfi.n�io meo>(iDauid' mentiar ,femen eiusin tternu
tnanehit. Item Dauid j Jgutiuratproximc\fuo,&non deci- ppu^i
pif,&c. ItemPauid j lurauitDominus,&nonpceniteb.it ?/*!*&�
^«v»Noacam�iurauic,(cdeciaiurairenonpoeiKCuir.
T 3 In
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 380-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IS* 'Ermengardfu
In quo probatur,illud iuramen torn non «fle mslum
Incomroendacioneeaimopcris, defignaturccruina
opusfa&oris.
Item in libro Ecclefiaftici; Jdeoiurtiurartdofecittl-
lumDominwerefcereinplebemfu*m, Item pacecadCo-
e rinchios Ego nutem te/tem Deumiwuocow na imam mam.
Met. f. leem t Tejlificor eoram Deo.item Paulus: Nonfegnes eff-
ci&mini,verkm imitatores eorum,qui fide ejr patientia h*rc~
ditabantfromifiionesi Abrahx nam 0.000000rowittens Deusquv-
ntsm ncminem habuit ,pcr quetn ittraret mtiorem, iurauit
Ce».i2, ferfemetip[um%dicens : Ni/i benedicensbenedicam te, S"
multip�cans multiflicabo te. Etjic longxnimiterfcrens, »-
deptnst��repromiflnnem. I» qtn volens Deut abundantws
ej�enderep oflic�ntionibusimmobilitatem ■cort/t�ifuijnter-
fof�iit iuj�urandum ; vlperltasduasres�mmob�iei, qntbus
tmpoj?ibileesl> mentir't Deum ,fortij?imum (oUtiumhaba-
�**�*' mus,cfM confagimusadtenendum fpem. Item Petrus in A-
t\ ibus A poftolorurn de Dauid: Propheta igitur cum ef-
fit, efyfcireti, quU iureiurnndo iuraffet UU Deus, defrtt&H
limibi eius ftderefufer fedcmeiusjiromdens \ locutus elfde
|
|
|
|
|
|
I
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
refurreBiofte Chrifl�.
Sed obiicis hjcretice illud; quod
|
|
|
|
|
|
DominusinE:a-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
MMtt.f,
perterrtm. Hic prohibeciu rare per crea turas: quia,
nnncrtadducendaintefti-moniumiuramcnti,ciea-
tura; fed.creator. Scd fi peccatum*:ft,iurarc per cve-
corem j & Deusiuratiit: ergo pecca uit.
jMm Item obndsiSitf�rmo v�fttr^esl^��-, non}non. Vide,
i*#rf./. quidhocverboro,/5«B,«,bab«atfigoificare. Often-
dicenimdiuinameiTcntiaricutaitDominusadMoy-
fea t Bgofum, qmfum Item Dominus ad Moy&n; Si
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f
|
|
atm-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
♦
|
|
|
|
|
|
"
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 381-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tiatra FValdenfcs.
qtt&fierwt nomen meum?dicest,deo^'.q»iesimifit me 4dvos.
kenaitt Apoca\yp(i ;Egofitmalphaefru. Eccchocver- �''"�'�
bum ,^,diuinam oftendiceflentiara , quat propric
en>&aquaquidquide{l,habecfuumenc. Er,quidi-
cir,fi/,Dcun)inducit in teftimonium ■ EcfifaK�scrt-,
quidicic.profercndo ,est > in vanumaflbroitnomen
DominiOei; quod Domtnus prohibccdiccns \ Non
affumesnomenDomrniDeitmmvanum. Sed, cum Do- � .
minusdixerit; Serm9vejterjit,e��ieBjionnon:docec,
vt?quori]mconcordac vica > corum concordcac 6c
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Itemobiicis ; Sed'fi\diquid'amplius e�i,amaloest'.
Nota; hoc di&om cft:i/»4/tx>i?;noadixir,malumeft;
fcd a malo cft,id e�t\ a!>racrcdu&tate* Sed hsrcctcc
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
audi\ proximum tuum debcsdiligere,ficut ceipfum,
Dominodicente x THtigerprox�mHmtuumficutte'tpfum.
Itemloanncs: Jtoinon\diligitjratremfuttm;quemvidet; t.uh.*. -
T>eum,qitemnonrvidetiquomod»poteHdittgere ? Sed tu fo-
Junamododicisfratres tuos, hacrccica; praoicati con-
fentiences: quod nequaquam cfl ita. Quia; ornnis \
homo cft frater cuus, &proximuscuus. Quiproxi- \
musjfifuiacredulustibi, quantum potcris, debes [
reuoeareeum abincrcdulitate, adhibcndo fidem.
Quod > ni feecris» aon viseura faluari : nee iropies C
mandatum diuinum. [
Item de luratnentoIoannes in Apocalypfi: Et
Angehs, qui tenebatpedem dextrttmfuper mare 5 (iniftrum 4tf"t'"' f
Mtemfuper terramjeuauit mttnumfuam ad ex lam t & iura-
nitperviuentcm wfeculafeculorttm: quicreaHitccelum,&
tmma.tn illofunt: &in terra, & ea.qtu in eafunt. Et mare,
&cju*iniUofnnt. Ecce audis idoneum teitem Ange-
lum
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 382-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ermeng/irdttf
lum.qui iurauhv&ceflatuseft; quiaDe�sonVniacre-
auiccuidi�o, haereticc,contradicis ? Ctcdis Ange-
lum peccaf�c ? Abfit. Non enim peccare pofifunc A n-
geliOei.- quia, confirroatifunc, Scadflridifummo
bono. Iftacibifufficiant, haerccice, de iuramcnto;
quia.omaia^quseoccufruat, enurn^rare per loDgum
faaberetuc-.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C A P V T XIX
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
occifione hominis.
Xplanatis ad euidentiam fupra dirtorum
qu.vrufEceredebent Ca puul is.de occ�ionc
! agamus. EtqualicerDcusnonocciderc-?.
Reliqua in M. S. codice membnm&seo defiderantttr %
nififorte auftori ipft mors. telamprafciderit inche-
Mam, & aliquo -vfyue dete»
|
|
|
|
|
|
NB.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IN,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 383-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J N D E X
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PRiECIPVORVM
FIDEI CATHOLIC^
DOGMATVM, CONTRA WAL-
DENS�S, EORVMQA'E SEQ^VAC�S
NOSIK.I TEMPORIS HiERE-
ticos ailci tor urn.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v
|
|
|
|
|
|
|
'■■ ,.
O Anima apparens triginta Miffis
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
^tare' Anim* quomodo liberentur �
| Ltaria in Eccfefijs. 70. Purgatorio;B. A. $}t 70.
, AltarisoblatioBefuft�- Anima: excommunicat� ex Ecclc-
u.ir^^M: taturfacerdotes.n7» fiaexirevidentur.B.A. 71.
Akana chrifiTiate vn&a Sc conle- Animsexcommunicataequomo-
crata. njv doDEoreeonciliatas.-B.A.7i.
vinims, Animi quaenam poft mortem iu-
......_ orationibus&elcemofjr- uatiqucant.B. A.72.
nis viuorum iuuantur. 80. -iv
Animx immortaliter mortalcs, & *
mortaliterimmortales. 108. Bdptifmiu.
Animar�refurrc�lioduplex.114.. BaptizaricurvoluitChriftusajo-
Animarum immutatio. 115. nnne. 8/i -
Anims iuuantur oblationibus & Baptuaruntenam Apofloli. 8g.
facrificijs viuorum. Bern. Ab.. Baptifmo petcatumoriginaleab-
|
|
|
|
|
|
65.
i
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e iuuantur viuorum oratio» Bjotiy.1tr.n1m nincLm^x^ :�
|
|
|
|
|
Anim^ iuuantur viuorum oratio» Baptiznorum tri
nibus,&Miffls.B.A.<?'^. terrvigaao�iaundJa 89; . .
Anima Pafchafij apparet in ther- Ba^tizatus recipit- Spiritum fin-
mis 1>. A. 66. �h,u.89.,
Anima apparens Miflam pro fe B^ptidno quomodo remittantuf
efiF«ripeut.B.A.^;» ptccata.b^.po,
- V Bapti-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-^1. -'.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 384-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
�*',.■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Baptizandi etlara pu�rl & infan- Confhentes fua peccata a'Sacer-
tcs.jKJ. dotibusabfoluuntur.BvA.15.
Baptifmo deftituti pamuti and�- Confeifio-Iudae cur ei non pro-
nati.yo.93. fuerit.Bi A. ij.
Bapti�nus ctitn itnpofitionc ma- . Cc«xr.
nuumcODiundus.91. CruxDoraifticaveHeranda.142.
Baptifanturv-parauli in Ade patri- Crucis lignumvcnerandum. 141.
norum.9T.5z. Cruxper cedrum fignificata-.i4i.
Baptifatiin fanguinc fuo SS. In- Cruxfanda&fan�tiBcata.i4J.
nocentes. 51. Crux columna, altare,arbor bo-
Bapttfnii ritus & ceremonie ex- na. 14;.
plicantur. 91. Crucis figara virga Iofeph. 144.
_ Crucis figura literaTau in fuper-
>-<� liminaribus. 144.
Cantiu. Crucis figno cur iignetur bapti-
Cantilen«Ecclefiaftic«.7<5. zandus. 144.
Cantandi in Ecclefia mos anti^ Crux baculusproteaionis. 145.
quus. 7(J. Crucifigi cur volueritChrifl'.^j.
OntandummagnaTOCt.77. Crucifixi domus Ecclefia. 14*.
Cantu laudandus Deus. 77. Gr"c!s vexillum regale. 146.
Clerici. Crucis hgura& myiteria. 146.
Clerici pafcunt, & de altari vi��t, Crucis fitus & fuperfcriprio. 147.
Bern. Ab. 13. Crucifaxus Chriftusin medio ter-
|
|
|
|
|
|
Clcricorum cUgnitas & poteflas.
B.A. 13.
Clericorum & monachorum di-
fcrim�n.B. A.13.
Clerici de tribu Leui. B. A. 21.
|
|
rsc.147.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
'-: "i
|
|
|
|
|
|
Deus.
Deus omnipot�s creator o��.80.
Deusan creet malum. 8r,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Clericorumordo.B.A.30. DeusancrearitDiabolum.^.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Genei cum Moyfc&lofuecolla- De
ti.B.A.31.
|
creauit
mincin, 8tf.
|
|
mnja DroDter\o.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Clerico cju* fcientia I nccefiaria.
B.A.38.
|
|
prxtcr
funt prefentia. 8 6.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Clericus in nxrefin lapfus, vitan-
dus.B.A.45. ■*-*>
Confefio. Ecclefia.
Confitenda Saccrdutibus pecca- Ecclefiadomuslapideafeumanu-
0,74. fafl;a.^j>. ' . v
Ecclefias
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 385-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
&E Krui:
Ecclefia* conftruxerunt Apofloli religione deddere. B". A. 17.1?»
& SS. Patres. 69. Epifcopi maiores Sacerdotes. B.
Ecclefia per arcam feu «auem fi- A. 18.
gurata,7o. Epifcopi aiiquando prcsbyteri Sc
Ecclefia domus orationis. 70. ScnioresdicYi.B. A.i8- 20.
Ecclefia templum Dei.71. lib Epifcopi Apoftolo rum locum te-*
Ecckfiaftica vafa & vdlimcntafa- nent.B. A. 42.
era. 72. Epifcopi a Spiritufan�o mi/�i. B,
Ecdefix Praflatis obediendu. ji. A. 43.
Ecdefiae Frxlatt honorandi. 7$. 't Euchariflid.
Ecclcfiafticus cantus. 76, 77. Euchariftia cft ipfum corp" Chii-
Ecdefia Romana pldnitodirtenr fii.101.
habctpoteftatis.Bern.Ab.8.^ Euchariftia an quotiJic fumca-
Ecclcfia Romana hireticot ex- da.ioi.
communicauitB. A, 8. Eucharidiz flgHra manna, & pa»
Ecdefiae fenatus, cectus presbyte-* nes propofitionis. 101.
rorum B.A.15. EuchariftiafumiturinEcdefiafu-.
Ecclefia Chrifti fchoIa.B. A.' 14. pecaltare. ioj.
Ecclefiaciuitas regis magni.B. A. Euchariftia: veritatem fateturBc-
3J*' rengarius. 104,
EcclefiartypusIob.Bi A.4^; Euchanftia an confici poflit abx
Ecclefia orat pro hasteticis. Bi A. immundo facerdote. 104.
� ■ 47, �' Euchariftig figura oblatioMelcht-4
Ep�jcopi. fedech & manna. io<J.
Epifcopts.mdxim� fummo Pbn- Euchariftia; figura agnusPafcba-*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rifici obtemperandum. Bern. lis. 107%
|
|
. r
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Epifcopi loeumnabcntdifcipul�- ■ r*.' . . r
rum Ghf ifti. B. A. 8.14. ' rider.
Epifcop's obedire Ghrift�t & Fidesan operib9pua!ear.iJ4.i35^
Apoft�liiubent.B.A.p. Fides primo quscrenda 155.
Epifcoporum efl inobedi�ntes Fidcm fequuntur opera; non
cxcommunicare.B.A. 10. contra. 135. )
Epifcopis refiftentes in Spiritum Fideslatronis incrace.ij^.
fan�tumpeccant.B. A. 11. Fidei complementum faluat. 136.
Epifcopi vic� Dei peccatarelaxat Fides patrandorum- miraculo-
velretinent.B. A,itf. rum. 137. ;�
Epiftoporaro eft qiixftionc» de Fides radix, arbor opera. 137. ,
V 1 Jids*
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- \
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 386-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fides, eftcredarequodi non vides. Gregot�u» Papa �e presbyter©
137. CentumceUenfi. B. A. 67.
Fidesviuaqu*. 138. Grcg�riusPapa Miffasdedefun-
Fidescordis&oris. 138. �to fieri iubct. B. A.68.
Fideidefinitioexplicata.138.. 'Gregorij PapahiftoriadeS.Bene-
Fides qua; & quomodoiuftificet. dicto. B. A. 71.
�J9- H.
Fides viua per charitatcm opcra-
tur,i4O. Hxretta.
Fides interdam folafufficitadim- «*rctic|Waldenfes. itf5.
petrandarairacula.14!. HareuaXabanu.178. §
Fides folaad myfteriutn Euchari- ;Hfrena IudSotuquot&qui.i8tf.
itucrcdendamfufficit.141. ;H«retia Chnftunorum quot &
qui.i86.&feq.
G, i "Haereticusquisfit.Bern. Ab. 45.
Hsretici fimiics atnicislob. B. A.
Gr* ei. .^
Gr*cum Pater nofter. 80. Hwetkidefmantverbofari.B.A.
Graeci Migos Phuofophos appel- _
lant.ur. Hsretici filii Belial. B. A. 48.
Grarcayoxhxrefis.vnde.iiff. Heretjcicxc�mimicandi&vitan-
Grscatnfenpnoloci vbiChnftur di B> A<4p JO#
crucihxus. 147. Hzrctici quantum noceant.B.A.
Oraecorum nommumaliquotin-
terpretationes. 189. &4q. H*rctici qiros maxime feducant.
Gratcisduplexrerauuselt,latna& g. ^ J#
duha.zot. Hxretici tauri in vaccis populo-
Cyr^?^. rum.B.A.53.
Gregonus Papa Eutych.um h*- Hjerefis & hyrcticorum dcfcri.
reucamconfutat.io8.nl. ptio.B-A.5j.54.57.
Gregorms Papa Eutych.um h«- Hxrmici trib^s Jfiddium ^
rcticum Patnarcham conuer- busnonnocent.B. A.5I.
Grcgori us Papa quid fcribat de S. *�,
Honorato-Bcrn. Ab.31.34. Ieiuwum.
Gregorius Papa quid deS. �qui- Iciunijs gloriatnes. 155.
tio. B. A. 31.35.2^.42. Iciuniumacarnibus. 155. i%6.
Gregorius PapadeGermanoEp. Ieiunandumquomodo. 155.156.
&P�Tchafiodiac.B. A. 66. Ieiunium a vino. 157.158.
Iciunium
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
't ■ 1 < .��<
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 387-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kZRVM.
leiumum hasreticorum. 157.158.' ludaei excof arites culicem i & ca*
Iciunium IuHarorum. 1^7. mclum gluticntcs. 198.
Iemnium Pythagorsorum. 158. Iud�i ingrati. 198.
Io. Baptifla. Iudan cur non occi fi, f�d diiperfi.
Io.Baptifl« veftes, dbus,domus. 198.
123-115. Iudari vnucrcdunt, non duo.199.
Io. Baptiffar baptifmus an Chril�i. ludxi an vcrc fuxerint mei de pe-
1*3. tra. 199.
Io.6aptiflz c carccrc Icgatio ad ludsorum iugum Sc teftamen-
Chriftum. uj. tum. 199.
I0.Baptiftxlaudes.123.124. luramentum.
Io. Baptifb quomodo Angelus & TuratnentnTn quid fit. 115.
voxclamantis. 124. lurameritumc�TeliGitum.125.
Io.B.iptift*cMin�liacomparatio. luramentum bonum, & quod-
�4''25' nam.ufi.
Io. Baptilla an veras Iocuflasco^ Iurareomuino,quidfit. \i6.
� mederir. 125. Juramentum grauiflimum quod-
�o.BaptiflacjuomocIoconfangui- nam. 126.
ttcusthrifti. 115. luramentofum exempla ex fcri-
ittdui. pturis.126.n7.
ei domeftici noftrihoftes,imo �uramentum Dei & Chrifli. 127.
tdtes.i9j. I28.
ei tanquam armigeri nobis Iurarefirperfcmur,quidfit.i27.
trmafuggerunt. 195. Iurat Deus in dextera fua, quo-
IudarinegantVirgincmpepcriffc. modo 128.
�95; Iurare per animam Iouis, pecca-
Ii'dx�ncTcduli. 196. tum.128.
Iudaeorum fcribar� prorefllo.196. T
IudjEorum prophetia ad gentes �*-<�
tranfit.196. ? Laici.
Iud«i peiores Deo quam Ziphaei Laici non debent pracdicare vcr-
Dauid.^7. bumDei.Bem.Ab.24.25.
Iudari filij Sau�s. 197. Laici aliquiSan�i prsdicaut runt.
IudaEusfcnmsaurafinus.197. B. A.32.
ludarorum imperium & vn&io Laici adhuc Apoftolian prxdica-
ceflauit. ij>7. rint.B.A. 32.33.
Iuda?imerucrunt:di(npari.i98. Laicus S. Honoratus, miraculis
Iudsicur ficappdlari velint.198. clarus.B. A. 34.35.
1 V 3 Laicui
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 388-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lex comparatur veftim-ento. jo».
Lfgisabufus^r.
Legis Patres defenduntur tan*
quamiudi.52.
Legis Patres falui facHi. 53* ■;
Legis Patres laudati. 57.
Legem Moy fi dedit ipfe Deus. 59»
Legem non deflxuxitChri�us, lei
pctfecii. 6z.
'm
Malcfa floret.
Malcfaflorcs puniendi. 128.
Malefa&ores ctiam occid�di. 118.
Malefadores & confcnticntcs »
pari poe na puniendi. 129.
Malefada impunita prodeunt ia
exempla.129.
Malefa�ta cur aliquando diffinui-
lentur.ijo.
Malefaftores flagellandi, & e»
Ecdcfia cxpellcndi. 130.
Malefa�toresaDeopuniti. i;r.
M;>!cfai5torcs a diabolo permiiTu
Deipuniti.131.
Malefa&ores a Deo iubenturin-
terfici. ijt.
Malefac^ores ab Angelis & San-
�isinterfe�i.i32.
Malefa�oribus tim�da pcena. 13}»
Malcfa�tores a beflijs puniti. 133.
Matrimonium.
Matrimoniurnlicitum.p3.95.
Matrimonium bonum.96.
Matrimonij Sacramcntum. 97,
99-
Ma;rimonium ex duobus vnun»'
facit.p7<
Matrimcv
|
|
|
|
|
|
Laicus S; Equitiusab Angelodo-
ftus.B. A.35.
Laicus S. Equitius obedit Papa &
Epifcopo. B. A. $5. $6i
Liici S. Raimundi Pauli vita. B.A.
� 3<5-37- '
Latei qui & quales alios exhortari
poffint. B.A. 37.38.
Laici vxoribus non alligati. B. A.
38. ,
Laici n� immittantfalceminati-
cn,-vin mclTtm.B. A. 40.41,45.
Latei prasdicantes non audiendi.
! B. A. 43. .
Laicis non permittendum vt pre.-
dicent. B. A. 44.
Lex»
Lex quomodo non fit ex fide. }8.
Lex per fidem, pro fide, cum fide,
in fide,n� contra fidem. 38.3y.
Lex non eft peccatum. J9*
Legis fi iis Chriftus quomodo.39.
Lex an iuftiftcet. 40.4T.
Lexan malcdi�la, vel malcdiflio-
nis caufa. 40.
Legis iugum quam graue, & an
importabile. 41.
Lex panis hordeaceus. 42.
Lex fcruanda.n� foluenda.42.43.
Leges du*, noua & vctus. 44.45.
46.
Legis libri quot. 4 5.
Lex carnalis & fpirituaiis. 4<$.
Lexfan&a & vtilis. 47.
Legem vocant Walden fes fabulas
Arturi. 48.
Lex in Iluangel�um tranflata. 49.
Legis & Euangclij differentia. 49.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 389-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R-ERVM.
Matrimontum laudatum�blibe- nonpra»dicaffe.B. A.6$.�4,
rorumprocreationeni»9p. � KT
MijJ�. o � iN'
Mtflk facrificium & oblatio.roi. Wupti*.
Miflam Chriftos celebrauit. 102. Nuptta* licitas efle, & doatrei
MiflaquicHiM�i. Dei. 93.95.
MiflTse figura-oblatio MelchH�- NuptialeSacramcntum.pj.
dech. 107. > Nubercprohibcntes,nafciprohi-
Miffa pro dcfunftis oblata pro- bent. 93.
dcft. Bern. Ab.66.6~r. 69, Nuptise cumcaflitateconiiinftaf.
Miflfam profeoffcrripetijtanima 94.
ap^parens.B. Ai 6j. Nuptiamra cum ylrginitate col-
Miila pro cxcommunicatis obia- latio. 95.
ta.B. A. 71. NuptijBAgni.95.97.
Muiier. NuptbsChriftus primo mirac�lo
Mulicrcsfaluabuntar.148.149. confecrauit.96.
Mulieres non permutant fuum Nuptiarumeaufxtriplices.pfJ.
rcxum.148.149. Nuptias curprohibcanthsrctici.
Mulieres viri dicuntur.cum virtli- 96.
ter operantur. 148. - � Nuptis duplices, fpiritalcs & car-
Muliebria nomina. 14$. nales.97.98.
MulierfuitB. Virgo. 148. Nubcrein Dominoquid.98..
Mulicmm fan�larum exemplam Nuptiar�finis&efFe6tus.99.ioOi
fcriptufis. 1-48.14^. /%
Mulieres icfurgctiniudicio'. 149. ^J»
Mulieres rcfurgent in fexu fuo. oblationes.
149. Oblationes Sacerdotibus debita?.
Mulieres cur docere & dominari ix<y. 117.
non debeant. Bern. Ab. 60. Oblationes in templo fieri de-
Mulieres quomodo debent lucri- bent. 115.117.
facereviros infideles. B. A^i. Oblationesfuntdecimae&primi-
Mulierum capita cur velanda. B. tiac. ut.
A. 61.6i. Oblatio prima decimarum & pri-
Mulierum fan&arum nullam prg- mitiarum. 116.
dicaffe. B. A. 61. (J3. Oblationes pro peccatis ofFerca-
Mulicr^s anus priuatim doceant da?. 117. - -
adolefcentulas.B.A.�i. Oblationealtarisfuftentanturfa*
Mulieres quafdam prophetafle, cerdotes. 117.
Ordtio.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 390-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XDE X
Peregrinatio Hicrofolymitana*
|
|
|
|
|
|
Ordtia.
Orandum fepties in die. 77.
Oratio cum cantu. 77.
Orandum Pater noftcr. 78.
Orationesiongzfacienda;.78.
Oratio bonaquy. 79.
Orandum io templo. 79.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
121.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Percgrini fufcipiendi & quafico-
geudi, �zz»
Pntlati.
Prclatis, maxime fummo Pomi-
ficijob, diendum.Kci'n. At>. 8.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Orandum pro mortuis. 79.80. Prxlatorum poteflas ia excom-
Oratio Dominica Grxc�. 80. municandis ruereticis. B. A. 8.
Orationes prodefun&isprofunt» Prxlatorum dignftas & excellcn-
8ern. Abb. 66* tta prs ceteris. B. A. iz.
Orari pro fe anima apparens pc- Prxlati malt canalibus lapideis
tit. B. A. 66* com parati B. A. 16.
Orationibus viuorum libcrantur Pralatorum eftquaeflioncsdcfid«
1 anima: Purgatorij.B.A.65.7O^ decidere. B. A. 17^18.
�ltum. Prselatis non detrahend�. B. A.21.
Oleo facrovngendiinfirmi.il8. Prxlatorum mata occultanda. B.
Olcivn�tioquabona&vtilis.nB. A 22.23..
Olei vndUonem refpuentes non, Prxlati ctiam mah reuerendi. B.
fuut Clirifliani. 119. A. 13.24. 34»
Olei vndlioneremittuntur pec- Purgatorinm.
cata.119. Purgatorijignis.Bcrn. Ab. �8.
Olei vn�lioni» cxempla ex Scrt- Purgatorio erepta anima per tri-
pturis. iip.110. ginta Miflas. B. A. 68.
PPurgatorium cflfc probatur. B, A.
* � 68.69*
Ptregrintttio. , Purgatorio detentae animx libc-
Peregrinationesbon;e&piaM2o. ranturfacnficioMiflW.B.A.69»
Peregrinasiones ad loca fanifta & Purgatorio eximuntur animx
miraculisclara.no. precibus.ieiunij". & eleemofy-
PeregrinatioMagorum.eorumqi nisviuorum.B.A.^.70.
nomina. 121. z-^
Percgrinationemimpcdi�tesHe- ^<i_
rodiani.m. Qjteeflio. �
Peregrini pafrores in Bethlehcm. Quzftiunculx ex facris fcripturiy»
121.122. earumq;folutiones. 209.
Peregrinus, 8c perrgrtno compa- Qualtiones ex nouo tcilamcnto«
ratusChriflus.j2j.jaa. zoo.
Qux-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r. .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 391-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* B R FM.
|
|
|
|
|
|
v 'Af
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O
|
|
|
|
|
nei ex veteri tertamemo. Refurrcftio a!ia corporum, &
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
antmarum, u^. n^,
R. Refurre�io anima in prsfenti,
corporisinfi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Religioncs varia: Ordinefq; varij.
ReligLesvixadfaIutcm.,50. Rerur8^car0immortalis.n5.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Religiones piures & vna. 150. S.
|
|
|
|
|
|
|
|
Religiofemitaangufta.,5o. Sac(rJ
RclieioncspluresvmusY!*.i5i. SaccrcfotesKonorandi 7,
nommordtnum. I?I Saccrdotum orationuexa
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
molavdagro.ijmji. Sacerdotum manus fan�he. 74^
Rcligioforum figuraDanicl. 152^ 7^.
ReligiororumfiguraElias&Chri- Sacerdocibus peccata confitcnda.
Re�gioforura vita daplex» con- Saccrdotium ma
|
|
|
|
|
|
giares.;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.
giones iicet varix ad
ducunt beatitudincm.
|
|
|
|
|
|
. Sacerdotalia vert
tiua.7'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.& Mclthifc-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ant
9-
I.B.A.
|
|
|
|
|
|
communis bonis & 9. irk
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- !
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
' X
|
|
|
|
|
V
!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■ -.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 392-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IN'T)
�tti�l�ci, qui haefctici. B. A. i
|
|
|
|
|
|
EX
Scripturas non intellignnt h'are^
tici. 17 j.
Scripturacfenfus triplex. 174.
Scripturx intelledusduplcx. 174.
Set ipturafpeculum mentis. 174,
Scriptura quam fimpheitatem ra*
quirat. 175.
Scriptura thefaurum ver* (apiea-
tiaecontinet. 175.
Scriptura; medulla quae. IJS.
Scriptura exppn�do fragitur, &C.
176.
Scriptura quomodo cibus, quo-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21.
Sa<xrJotiofFerendum, eiufq;tna-
nusofciilanda. B. A. 13.
Saccrdotum ccetuSiEcddiaeflni-
tus.B, A. 13.
Sacerdotes.pafcuntplebetn fpiri-
tuali do�trina. B. A.15.
Sacerdos gazophylacium Eccle-
fias.B. A. 14.
Sacerdos angelus Domini. L>. A.
Sacerdotibus confitendum pro-
pter abfolutionem. B. A. 15.
Sacerdotam cit foluere Sc Hgare.
B. A.16.
Sacerdotum dignitatem Deus p�-
fat prae merito. B. A. 16.
Sacerdotit oratio f.tluat corpus &
animam. B. A. 17.
Sacerdotutneft qti^fltones defide
decidere.B. A. 17.18.
Saeerdotes maiorcs, Epifcopi. B.
A.18.
Saeerdotes patres noftri, B. A. 19.
Saccrdotum eft difcernere intcr
facra & prophana. B. A. 10. si.
Sacerdotum eft docere fidele*
praecepta Dei. B. A. 21.
Sacerdotibus n� nuledicendum.
B. A. 21. -
Scriptura.
Seriptura fpiritualiter intelligcn-
, da,nonadlitteram.i72.
Scriptun nucleus dulcis, cortex
amara.172.
Scriptur* latitudo & profundutn.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
potus.i7
Scripturac catarrhaft�. 17
Scriptura fpiritualibusdulcis, car-
nalibusamara. 177.
Scriptura vallisfalinarum. 177.
T
Tonfura.
Tonfura capitis in modum coro-
nae.75.
Tonfura facerdotum & mona-
chorum. 75.
Tonfura capillorum votiaa. jf»
WA�itnfts.
Waldenfes Lcgemreprobant.jS.
Waldenfes Lcgem vocant fabu-
las Arturi. 48.
Waldenfes Patriarchas&Prophc-
tasdamnant. 51.
Waldenfes negant Legem aDeo
datam.59.
Waldenfes Dcum ioculatorem
V�Cant. 59.
Walden-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
171.173.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 393-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; z \
|
|
|
|
|
�
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"WaMenfes Eccfe�mfpel�cas vo- Waldenfes aLudo III. Papa cc4�
canti&tonluramndent. 69. demnati.B. A.3.
Walden{esduosDeosftatu�r.8o. Waldenfes aNarbonenfiConoi-
Waldenfes Baptifm� reijci�t.87. lioeortdemnat�B. A- .3.4.
Waldenfes proliibcntnuberc. 93. Waldenfes non obediunt Papae,
Waldenfes negant corpusthisifti nee aUjs Pralatis. B. A. 8.45.
|
|
|
|
|
|
in Euchadnia. ioi.
Waldenfes non credunt r�furrc-
�fronem. 108.
Waldenfes nihil-offerunt Sacer-
dotibus. 116.
Waldenfes excremara vn�iionem
negligtmt. 118.
Waldcnfes non pcregrinanturad
locafacra. f20.
Waldenfes S. loanncfn Baptiftam
damnant. 125-
Waldenfes iurare putant iliici-
turn. 12^5.
|
|
Wafdenl�s etiam Iaici prsedicant
Verbum Dei. B. A. 24.
Waldenfes quos maxime fcdii-
eant.B. A.^i.
Waldenfium mulieres prsedicarc
permittuntur. B. A. 60.
Waldenfes tollunt omnia furfra-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gia pro defun&isJB, /
X.
Xabatati.
Xabatati etiam Valienfcs did�.
|
|
|
|
|
|
r
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
178.17?.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Waldenfes non cenfent punien- Xabatati fotalarcs cruciant, cal-
dos malefa&ores. 118. ceamenta coronant. rjS.
'Waldenfes neglcdla fide, opera Xabatati Apoftolos &Clinflosfc
nimium extoilunt. 134.135. fingunt. 178.
Waldenfescruc�conculcant.t4.z. Xabatati fedent,tota die antefb-
Waldenfes negant mulieres fal- lcm.178.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
uari, 148.
|
|
.Xabatati o ion & nihil opcrantcs.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Waldenfes non admittunt varias
rcligiones. 149.
|
|
179.181.
Xabatati hypocrit*. 180. 1S2. 8c
|
|
|
|
|
|
Waldenfes gloriantur in ieiunijs feq.
& carnium abftinentia. 155. Xabatati curiofi. 181.
Waldenfes latenter faciunt mala. Xabatati Temper accipientes, nihil
158. dant. 181.182.
Waldenfes temporalia qusrunt. "Xabatati quadrupliciter fuperbi.
160. "f 181.
Waldenfes' haretici, & an foli. Xabatatiduplidterpauperes.182.
165. Xabatati mendici. 183.
Walden fes avallc d�fadi<5U,Bera. Xabatati male interprctanturScri-
Ab.3. pturas.�8j,
X x Xabata»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ocr page 394-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
JNDEX RERFM.
Xabatator� Jifputandi ratio. 184. Xabatati colunt Domioicum die.
Xabatati libris fuis figna appo- 185.
nuntmulticoloria. 184. 1 Xabatati ie�unant, orant, Euaa-
Xabatati aic�tur impofnbilia.184.. geliutn Legunt. 185.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F 1 N 1 S.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ERRATA.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pag. m. verf. -f, Scbloijs,lege Scholijs. �. 11. indidignas,lcge,indignas. Ibid.
\C. Sabbataris,lcgc,Sabbat;uis. g. <j. ij, lege.c. Ibid. n. (aut) lege, Z.autS.if.
1. riiis.lege,iftis. iS./f.�guijlegc,linguac. 11.vit. coniuncbarmisobuium, lege,
coniun�is armis obuiam. jo. penult. fiiSc>lcge,fide. 6e.iix qux dcdit kgem qui,
lege, qaidedit kgem quar. i{o. «2. Hiereraius, lege, IJieremias- ifj.n. coniuga
lis, lege, coniugales. Ibid.t^.nuptijs,lege, nuptias Ibid.penulr. .�quum>leg?,
iEqna. lts- penult.fallandi, lege, fallendi. (66. i^. Molice, lege,Nolitc. iX�.jz,
& vit. hos, lege,vos. /p<f. in marg. caliccm 8c cumclumjlege^nliccin & camclat».
ttmtrafitciit 4 %H0»k *nim«duerttntur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: ' ■'
|
|
|
|
|
|
|
|
|
■
|
|
|
|
|
* jj
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|