CATALOGUS

CODICUM MANU SCRIPTOR�M

BIBLIOTHECAE� UNIVERSITATIS

RHENO-TRAIECTINAE

ii

TRAIECTI� AD RHENUM

apUd�� A.�� OOSTHOEK 1909

PKAEFA�IO.

Liber quem v iris doctis offerimus divisus est in tres partes; sequuntur
indices seu elenchi sex. De quorum singulis nostrum est explicatius
disserere.

Primum locum dedimus Additionibus et Correctionibus, quas ad codicum
manuscriptorum catalogum, anno 1887 a doctissimo P. A. Tiele diligenter
editum, censuinms adiiciendas. Sed solos f ere Mc spectavimus codices
latinos theologicos , quorum bibliotheca nostra singularem et in hisce
regionibus sine dubio principem habet copiam, ex veteribus potissimmn
ecclesiis et monasteriis Rheno-Traiectinis congestam. Quam cum in posterum
eiusmodi codicibus augere bibliothecae Praefecto in animo sit, peculiari
cui'a tractavimus.

In liac igitur prima parte omnes libellos memoravimus quorum auctores vel
non, vel minus recte in doet. Tielii catalogo indicabantur, quorumve indoles
et natura ex descriptione ab eo facta non satis trant perspicuae. Magnam
in his additamentis elaborandis cepimus utilitatem turn ex Initiis latinis,
a doctissimis viris M. Vattasso et A. G. Little collectis, turn etiam ex
�Bibliotheca hagiographica latina" quam ediderunt Socii Bollandiani;
maximum tamen ex novissima operwn omnium S. L'onaventurae editione,
a Patribus Franciscanis QuaraccManis curatam, et ex Initiorum quadam
collectione, quam ipsi ad nostrum paravimus usum.

Laborem haud modicmn loc.avimus in fragmentis libellisque acephalis
genuinis suis auctor�bus restituendis. Eorum libellorum et fragmentorum,
quorum auctores nobis manserunt incomperti, collegimus initia, quae huius
libri initio praefiximus.

In secunda parte descripsimus codices amplius trecentos, qui inde ab anno
1887 bibliothecae nosfrae, ex donationibus praesertim, accesserunt. Qui
cum nullo praefinito fuerint collecti consilio, indolis simt maxime diversae.
Plures tamen pertinent ad histonam Civitatis vel Prorinciae Bheno-'Fraiec-

IV

tinae, insuper non pauca acta varia et chartarum continent apographa.
Quos improbo labore minutatim suscepimus describendos.

Tertia deinde pars illos codices offert descriptos, qui Heet ex ecclesiis et
monasteriis Rheno-Traiectinis oriundi sint, in alienis tamen servantur biblio-
thecis. Eo praecipue consilio hanc elaboravimus partem, ut viris doctis,
qui recomponendis veterum bibliotbecis delectantur, peroptatum afferremus
munimentum.

E sex quos confecimus indicibus, primus qiiem iam memoravimus,
inititt nonnulla exhibet libellorum tbeologicorum. Indici quem deinde
paravimus generali integrum prioris toini inseruimus indicem, ita ut ex
Ulo statim pateat, quidquid in utroque Catalogi torno de quadam re vel
persona scriptum fuerit. Insider adiecimus elenchos duos quibus ostendi-
tur, qui codices descripserint, possederint et bibliothecae donaverint,
et ex quibus ecclesiis et monasteriis codices ad nostram penenerint biblio-
thecam; quintum quoque dedimus indicem, in quo enumerantur codices anno
1550 vetustiores, certam anni notam habentes.

Instrumenta tandem publica, qua e in codicum tegumentis imenimus
affixa, in ipsorum codicum descriptionibus diligenter laudavimus. Perso-
narum et locorum nomina, quae in instrumentis ante annum 1528 confectis
occurrunt, exJiibet elenchus sextus.

Grato demum libentique animo recordamur viros illos doctos, qui eximia
benevolentia nos in boe libro conficiendo adiuvenmt; chirographonim nempe
custodes bibliothecarum Begiae Berolinensis et Nationalis Parisiensis,
Reverendos quoque D.D. A. Not/on (Jersey) et Godefridum Vielhaber,
O. Praem. (Schlcigl), qui ex iniiiorum, quos habent, elenchis, haud pauca
nobis suppeditarunt, quae g rato animo accepimus. Doctissimos insuper viros
S. Muller F. f. et W. H. van de Sande Bakbuyzen, qui liuius libri
folia corrigendo perhumaniter nobis adfuerunt. Maxime tamen amicum
optimum II. Patrem fr. tfonaventuram Kruit/vagen, O. F. M., quem non
solum in codicibus theologicis describendis per tres fere menses comitem
habuimus assiduum, sed et in toto libro parando eximium adiutorem.

A. HULSHOF.

T'ABUL A.

I.��� additiones et correctiones ad codices iam a tiele descrip-
tos, p. IX�68.

II. CODICES���� Q�I���� INDE AB��� A.���� 1887 BlBLIOTHECAE��� UNIVERSITAT1S

kheno-traiectinae accesserunt, p. 71�254.

Codices Latini.

�hcologia medii aevi, N�. 1583�1590.

Theologia et philosophia recentioris temporis, N�. 1591 �1595.

Jurisprudentia, N�. 1596�1620.

Medicina, Physica, Chemia, Mathesis, EP. 1621�1638.

Historia et Geographia, �P. 1639�1660.

lust. nnivorsalis et patriae: 1\�.1(>3!)�1(>48; liist. Bheuo-Traiectiria : NMC49�16(iO.

Litterae, N�.� 1661�1687.

Codices Belgici.

Theologia medii aevi, N�. 1688�1696.

Theologia et philosophia recentioris temporis, N�.� 1697 �1722.

Jurisprudentia, 1723�1764.

Historia et Geographia, N�. 1765�1844.

Hist. uriiversalis et patriae: N�. 1765�1789; lust. Brabantiae: N�. 1790; liist.
Gelriae: N�. 1791�1792; bist. Hollandiae: N�. 1793�1800; hist. Rheno-Traiectina :
N�. 1801�1842; hist. Zeelandiae: N�. 1843�1844.

Litterae, �P. 1845�1876.

Historia Naturalis, Mathesis eet., 1877�1882.

Codices Germanici et Gallici, 1883�1891.

Libri ty�is� Tiileati 0,11111� nn+is mss.. 1V��� iSQ9�100?

VI

III.��� codices�� ex�� ecclesiis et�� monasteriis�� rheno-traiectinis

OR1UNDI,�� QUI IN�� ALIENIS�� EXSTANT BlBLIOTHECIS ,�� p.�� 257�271.

Addenda et Corrigenda, p. 273�277.
Indices, p. 279-378.

ELENCHUS LIBRORUM SAEPIUS LAUDATORUM.

J. G. R. acqi;oy,�� Het klooster�� W�ndesheim� en zijn invloed. Utrecht 1875�80.

L. Pn. C. van den rer�h, Oorkondeiiboek van Holland en Zeeland. Amsterd.
1860�73.

H. H. L. � Bibliotheca hagiographica latina antiquae et mediao aetatis. Ed. Socii
Bollandiani. Bruxell. 1898�1901.

G. brom, Register van oorkonden betreffende het Sticht Utrecht (694�1301).
Utrecht 1908.

U. chevalier, Repertorium Hymnologicum. Louvain 1892�1904.

davif> ab augusta, De exterioris et interioris hominis compositione. Quaracchi 1899.

H. demfle, Quellenbelege zu Luther und Lutherthum. Mainz 1905.

H. hurter, Nomenclator literarius theologiae catholicae theologos exhibens aetate,
natione, disciplinis distinctos. Ed. III. Ocnip. 1903�07.

W. P. C. knuttel , Catalogus van de pamHettcnverzameling berustende in de
Koninklijke Bibliotheek, 's Gravenh. 1899vv.

A. G. litti.e, Initia opernm latinorum quae saeculis XIII. XIV. XV. attribuuntur.
Mauchest. 1904.

A. matthaeus, Veteris aevi analecta seu vetera mouumenta hactenus nondum visa.
Ed. II. Hagae Comit. 1738.

F. van mieris , Groot Charterboek der graven van Holland, Zeeland en heeren van
Vriesland. Leyden 1735�56.

W. moll, Kerkgeschiedenis van Nederland voor de Hervorming. Arnhem enz.
1864�71.

MG. LL. rr Monumenta Germaniae historica, eet. Hannov. 1826 ss. Leges.

MG. SS. :=; Monumenta Germaniae historica, eet. Hannov. 1826 ss. Scriptores.

migxe , P. L. = Patrologiae cursus completus seu bibliotheca omnium patrum
doctonnn scriptorumque ecclesiastic., eet. Series Latina. Accur. J. P. Migne. Paris.
1841. ss.

J. QriCTiF� et H. ,1. eciiard, Scriptores ordinis praedicatorum. Paris. 1719.

l¹". rotii, Zur Bibliographie des Henricus Hcmbuche de Hassia dictus de Lan-
genstein in Beihefte zum Zentralblatt f�r Bibliothekswesen.i.eip7.igi.888�89. Bd. 1.

M. vattasso, Initia patrum aliorumque scriptorum ecclesiasticorum latinorum.
Romae 1906�08.

J. van de water , Groot Placcaatboek vervattende alle de placcaten, ordonnantien
en edicten der Staten 's Lands van Utrecht, mitsg. van de Borgermeesteren en Vroed-
schap der stad Utrecht. Utrecht 1729.

ADDITIONES ET CORRECTIONES

AD CODICES
IAM A TIELE DESCRIPTOS,

 

1NITIA LIBELLORUM THEOLOGICORUM QUORUM AUCTORES
SUNT D�BII VEL NOND�M INNOTUERUNT.

Anron consecratie.��� Exodi� 3�. Aaron et filii eins. � [Tabula saiper Bibl/am] (God. 370,

fol. 140�161).
Accedamus�� ergo et�� contempleraur�� currum Isra�l� et videamus primo de eontritione. �

Trad.�� de�� contemplatione�� r/ui dicilur�� Turris� Isra�l [at Currus Isra�l] (Cod. 358,

fol. 49�55).
Ad expugnandum et vincendum indefessum , infostum et pervigilem hostem .... (Inc. Gap. I)

Diabolus�� tentans dicit:�� Superbus�� esto. Angelus�� bonus� custos. �� De� VII peccaiis

nwrtalibus (Cod. 339, fol. 1�23).
Ad gloriam�� et�� honorem Dei...�� atque� gratiam ingenui�� viri�� clomini Stephani�� Garetarii

qui�� significavit�� mihi se�� appetere....�� (Inc.�� opus) De�� parte�� autem aminae.��� Iste

tractatus� pro sui distinctione potest dividi in quinque partes. � joan. de ganduno,

Scripta� super�� tertium de� anima (Cod. 231, fol. 59�74).��� Vide quae notavimus ad

cod. 231.
Ad�� habendam materiani in thema tibus proceditur decern modis. �� Tr. de modo praedi-

candl (Cod. 181, fol. 88�89; cod. 317, fol. 104�105).
Ad hoc studeat quisque bonus religiosus ut habeat cordis puritatem. � Adnwnilio reiju-

Inris disciplinae (Cod. 171, fol. 9�10; cod. 384, fol. 79�81).
Adoramus te Christe lesu, pretiosum nostrae redemptionis .. . pretium, hostia pacifica. �

berxardus, Planctus de�� Passione Domini (God. 159, fol. 91�95).
Aleph interpretatur doctrina, Beth domus. � Vide: �Et factum est postquam."
Aliqui per�� (propter)�� cordis pusillanimitatem�� putant�� se desperare�� cum� non desperant.

Sentiunt� etiam motus desperationis. � Huoo de S. victore, De lentationilnts (Cod.

57,�� fol. 76�78;�� cod.�� 386, fol.�� 74�75).
Anno dominicae�� incarnationis�� DCCviij indictione�� vj.�� ��� De�� adventu S. Bonifacii�� ad

Romam (II p. 266).
Ante prandium esurire, ante potum sitire, ante lucern surgere sanitas magna est. � Doctrinae

morales [cum commentario] (Cod. 325, fol. l�35).
A.nte sex dies Paschae. � Vide: �lesus ante sex dies Paschae."
Antiphona� graece,�� latine vox� reciproca� dicitur. Hoc� interest� inter responsoria et anti-

phonas� quia� ab uno responsorium incipitur. � [Tractatus de musica; in line Anti-

II

phonar�� saec. XII�XIII]� (God.� 400, lul. 229).��� Nonnulla�� huius libelli� incisa vei

botenus reperiuntur apud isidor�m hispai.ensem , Sententiae de musica, Gap. VI (ei

Gerbert,��� Scriplores�� de musica,�� I�� [typis Blasianis�� 1784],�� 21�22. Vide��� etiair

�Primus tonus finitur".
Apcri Domine os raeum ad laudandum sanctissimum et ineffabile nomen tuum. � Prologi

in (pseudo-) bonaventurae psalterium rnaius de B.M.V. (God. 327, fol. 121).
Arguat�� se�� peccator de�� negligentia�� si� reus� sit his�� modis.�� � Quid uil confitendmn c

mulliplici negligentia (God. 339, fol. 23�28).
Ascendam�� in� palmam et� apprehendam� fructus eius.�� Cant. 7.�� Haec verba bene possui

exponi de b. Andrea. � Sermones Lucani (God. 243, fol. l�201).
Attondite a falsis prophetis. .. Pro gratia S. Spiritus impetrauda nobis valde necessaria. -

gard. alberti avenionens. , Sermo contra duos fratres haerelicos an. 1355 combustt

(God. 373, fol. 161�103).
Audiens�� sapiens�� sapientior erit;�� multo�� fortius debet audire stultus . . .��� Quomodo time

principium sit�� sapientiae.�� ��� Tractatus� de timore� Dei principio� sapientiac (Coi

176,�� fol. 133�143).�� Vide� etiam: �Fulcite�� me� lloribus"�� et �lbo� mihi ad montei

myrrhae."
Auditor causae appellationis interpositae statim potest. � Conclusiones decisionum de iwi

canonico (God. 261, fol. 155�167).
Audivimus, fratres carissimi, cum Evangelium legeretur dixisse Dominum ad turbas et e

discipulos� suos: Bonus� homo� de bono� thesauro.�� �� Sermo� (God. 57, fol. 72�73
Auree�� Baptiste non�� est�� similis tibi� natns.�� ��� Versus Leonini de S. Johanne flaptist

(God. 261, fol. 125).
Ave� gratia� plena. . .. Carissimi,�� sicut praeceptis salutaribus moniti et divina institutior

formati. � Sermones (God. 368, fol. 1�12).

Baptismus celebratur in aqua. � Vide: �In virtute Spiritus sancti."

Beata Prisca Bomae orta ex nobili prosapia. � Passio S. Priscae (II p. 209).

Beatissima virgo Maria in verbis istis. � Vide: �Magnificat anima mea."

Beatus�� homo�� qui manducat�� panem� in regno� Dei.��� Hic est panis qui oor hominis coi

firmat. � Sermo bernardi (God. 158, fol. 109�111).
Beatus� igitur Willibrordus in Brittannia insula provincia norderumbrana. � Epiloc/us i

Vitam S.� Willibrordi (God. 122, fol. 91�97).
Beatus Paulus docuit. � Vide: �Uilecti filii."

Beatus vir qui non abiit.��� Impius est. � Vide: �Psalterium nomen accepit."
Bereschit hebraice, Genesis graece. � Vide: �Desiderii proprium nomen.''
Bos ut erat petulans cernentibus obice cursurn. Notandum quod per hunc vorsum intelli

guntur� septem� Sacramenta. ��� Liber de Sacramentis et poenitentiarum (God. 38'

fol. 50�59). Vide etiam: �In virtuto Spiritus sancti."

Carbonum�� et cinerum roliquiis emundatur a coquente pavimentum. � richarbus i
S. victore, De mulliplici pane sacrificii tegalis (God. 280, fol. 132�134).

Carissimi, discutere quod fraternalis vestra dilectio exigit sine melioris iudicii submission
frater innominatus non praesumit. � Quaestio de obedientia (God. 140,^
387�389).

Circa libros�� sententiarum��� primo quaeritur:�� Utrum�� notitia S.�� Scripturae�� sit habih

XI

prac�cus� vel� speculativus.�� ��� Quaestiones� theologicae ex libris Sententiarum (God.

357, fol. 1�19).
Circa liidiira�� qui�� ab homiuibus�� ludus�� cbaiiularum.�� � Vido:�� �Seeundum�� seutenliam

doctorura."
Clarna, ne cesses quasi tuba .... Quid turbati estis et cogitationcs ascenduiit.... An vobis

videor bodiornae solemnitatis oblitus. � ricii. de S. victore , Sermo de b. Grojorio

(Cod. 280, fol. 139�142).
Clerice�� metra� legas lege�� rex�� videas ubi degas [| Sum doctor laetus. � Melra de morte

(God. 1586, fol. 212�214).
Coelosti convivae�� N.�� cum illo�� qui�� est splendor�� paternae�� gloriae ....�� Oinni habeuti

dabitur. � Abbrevatio libri f r. joiiannis ruusbroec de ornatu spirilualium nupti-

arum seu Epistola cuiusdam docti et devoti viri etc. (God. 79, fol. 107�109).
Cognitio veritatis�� de�� pausis temporum�� circa�� motum solis�� et� lunae....�� (Inc.� versas).

Penta.��� viginti. trede.�� iota.�� desep. quiria.�� ��� Computus cijromelralis�� (Cod.�� 292,

fol. 130�163).
Communis vita est multum utilis et proflcua volentibus proficere. T)e communi vita (Cod.

1586, fol. 201�205). Cf. Little, Initia, p. 43.
Considerans historiae sacrae prolixitatem necnon et difficultatem. � Series SS. Patrum etc. (!).

(Cod.�� 261, fol.�� 142�149).�� ��� petr. berthorius (?)�� Breviarium�� Bibliae (cf.� lo.

Trithemius,� De Script, eccl.,�� ed. Freher, Francofurti 1601, p. 326).��� Little, Initia,

p. 44�� libellum�� adscribit semel� petro�� pictaviensi,�� seniel vero anonymo O. F. M.

Alibi incipit: �Sciens ego historiae sacr. prolix." (Cf. Van den Gheyn,� Catalor/ue des

toss.�� de�� la Bibl.�� Royale�� [da Bruxelles]�� t.�� II, n. 1223�� sub 2;� vide etiarn t. I,

nn. 166�174).
Creator omnium Deus Pater omnipotens ubique est et ubique totus est. � Liber jlorum

b.� Grerjor� Papae (Cod. 95, fol. 1�159).
Curn�� ad Dei dilectionem in nobis excitandam, nutriendam et augmentandam. � Seplem

particulae pro horis canonicis (Cod. 379, fol. 23�24).
Curn� de praesentis exilii miseria mortis transitus propter (bene) moriendi imperitiam. �

Trad. de arte moriendi (Cod. 58, fol. 24�50; 173, fol. 114�121; 379, fol. l� 22).

Vide quae diximus ad cod. 58.
Curn�� musica� quae secundum beatum Augustinum in dorno Dei � [ Tractatus de Musica]

(Cod. 408, fol. 283�289).
Cupientes aliquid etc.�� Hic liber scntentiarurn prima sui divisione [distinctionoV] dividitur

in�� tres�� partes.... (Inc.�� Qu.�� I)� Veteris� ac novae legis� continentia.... Postquam

magister praemisit�� sui�� libri prologum�� bic�� aggreditur tractatum�� qui�� dividitur in

4^or partes. ��� Continuationcs�� IV libroram Sentenliarum� mag.� P. Lombardi ep.

Parisiensis�� per me�� Johannem�� gr o n i gis�� [auctor�� an transcriptor ?]�� an.�� 1413

(Cod. 232, fol. 1�87).

Do�� ieiunio�� quatuor temporum� licet�� nota sit�� auctoritas.�� �� De aiictoritate iemniorum

qualuor temporum (II p. 259).
De�� parte�� autem animae.��� Iste�� tractatus pro� sui�� distinctione. �� Vide: �Ad gloriam et

honorem Dei."
Desiderii propritim nomen est cuiusdam episcopi familiaris . . . . Beroschit hebraice, Genesis

graece, latine�� Generatio.��� In principio creavit Dominus .... Ambrosius: Principiimi

autem refertur ad tempus. �� Glosae super totam Bibliam (Cod. 335, fol. l�168).

XII

Deum�� esse multis�� modis�� ostenditur.��� Hoc enim�� fides� recta testatur.�� � Contemplatie/

[ascetica��� de Compendio��� T/ieolor/icae�� veritatis] (God. 358,�� lol.�� 2�32). Vide:

�O tota anima."

Diabolus tentans dicit: Superbus esto. � Vide: �Ad expugnandum."
Dicite�� filiae�� Siori ecce� rex tuus .... Hodie incipit ecclesia agere de advenlu Domini. �

Sermones de� Tempore et de quibusdam Sanctis (God. 349, fol. 94�225).
Dicitur secundum doctrinam b. Dionysii. � Vide: �Quia vita contemplativa."
Dilecti�� filii,�� beatus Paulus� docuit nos� hodie valde utilem et necessariam doctrinam. �

Sermo�� eiusdem�� magistri�� [vide:�� �Ecco sponsus"]�� ad�� reclusas (God. 358, fol.

117�125).
Dilectionem tuam attendite (ril. attentius) deprecor quatenus inter infinita Dei beneficia. �

T!. bernardus,�� De�� beneficiis Dei�� ad�� Gherardum fratrem� suum� (God. 161, fol.

84�85; cod. 387, fol. 131.

Discutere quod fraterualis. � Vide: �Carissimi. Discutore quod."
Domine Deus mens misericordia mea remitte mihi miscricors. � ambrosius , Oratio posl

Missam (Cod. 38, fol. 51�52).

Dominus lesus Christus imminente Passionis. � Vide: �Tristis est anima mea."
Dominus noster lesus Christus in die palmarum lerusalem iturus congruam elegit viam. �

bernardus, Sen/entiae contemplativai? (Cod. 158, fol. 33�61). Vide quae notavimus

ad cod. 158 h. 1.
Dominus� noster Jesus Christus qui ait ego sum via veritas et vita.� ��Ambulare nos voluit

per� se ipsum.�� �� augustinus, Ex quodam sermone de timore dei (Cod. 1584, fol.

97a�98a).
JJomum tuam decet sanctitudo. Ps. 92.�� Nota triplicem domum Dei se. materialen!, spiri-

tualem�� et�� coelestem. Prima�� domus�� quae est�� Ecclesia.�� ��� Sermo in dedicatione

ecclesiae (Cod. 357, fol. 19�21).
Duae�� simt�� species excommunicationis.��� Una�� quae separat�� a� sacrarnentis. � Summula

Iheolofjian� (God. 292, fol. 62�121).��� Ex capitulo XXXIV De Feriis, patet auctorem

vel compilatorem vixisse in Dioecesi Traiectensi.��� Cf. quae diximus ad cod. 292 h. 1.
Dubitatur an prudentia monastica. � Vide: �Quisquis ergo."
Dudum� a me� postulastis vobis aliquid scribi de otio sancto. �� Tractatus de otio sanclo

et de iusto negotio. (Cod. 1585, fol. 84�106).
Dudum� debitus� nuper debendi reus tibi. �� Vnriae. rerborutn sii/nificationes (Cod. 312,

fol. 115�126).
Duo� mihi creditores� instant prae foribus .... (Inc. Pars I).�� His ergo fiiniculis hinc inde

contentiose. ��� Tractatus� de Nativitale,�� Conceptione (Verbi divini) el Assuniplione

B.M.V.��� Dividitur in 3 partes (God. 136, fol. 128�105).

Ecce fratres resonat hodie in auribus. � Vide: �Quantum video."

Ecce sponsus venit. . . .�� Sponsus enim iste Christus est et natura humana sponsa est. �

Epistola cuiusdam doctoris ad moniales (Cod. 358, fol. 114�117).
Ego frater N. promitto stabilitatem meam ....�� Haec est forma ut communiter prol'essionis

religiosorum. � De laude inclusionis religiosorum (Cod. 332, fol. 95�139).
Emersisse reprehensibil�m�� et�� valde insolitum�� usum�� comperimus eo� quod�� quidam. �.

De corepiscopis (II p. 259).

Erunt signa in sole et luna. . . .�� Quamvis multiplex. � Vide: �Ignorantiae propriae."
Et factum est postquam ....�� Aleph interpretatur doctrina, Beth domus ..... (Inc. Comm.)

XIII

leremias�� destruetionem�� lerusalem t'uluram�� prophet.ivit.�� ��� Comtnent.�� in Latnent.

leremiae (Cod. 170, fol. -101 � 131).
Exaltata� est super� choros� uiigelorum Virgo -Deo dilectissima .... (Super Evang. �Missus

est") Superni� nuutii� dignationem. �� Sermones� de U.M.V. (God. 300, fol. l�8 et

17�38).
Extende� homo paulisper� sensus� carnis et irreverentia corporoarum. � Gemma� Crucifijci

(Cod. 16G, fol. 45�52).

Factum est in anno XIX imperii Tiberii Caesaris. � Passio D. N. J.� C. sec. Nicodenmnt

(Cod. 316, fol. 91�90). ^

Fict imuin ovile et unus pastor. � Vide: �Onus hoc praeseus."
Frater vel soror, laetaris te... Etiam.�� Et merito dicit interrogans, quia lides christiana.�

Liber qui dicilur Talum�� bonum� (Cod. 345, fol. l�238).��� Habet codex tres series

septenas habentes Collationes in �Interrogatioues S. Anselmi."
Fratres� mei� carissimi, anima de corpore exibit sed non sponte. � Admonillo de riwrte

(Cod. 143, fol. 146).
Fratres si in hac vita tantum..... Verba sunt. b. Pauli Ap. in quibus intenditur. � Ejcpos.

in I Cor. XV. 10 as. (Cod. 387, fol. 125�120).
Fulcite�� rne�� floribus etc.��� Est� autem triplex� �os� praecipuus sive� fructus� (Viola, Rosa,

Lilium).��� ���� Tractatus�� de . . ."?�� (Cod. 170,�� fol.�� 143). Iininediute� sequitur�� post

libellurn: Audiens sapiens sapienlior erit.
Funiculus triplex difflcile rumpitur . .. Iste triplex funiculus potcst dici I'atris potentia ....

(Inc. Cornm.)�� Osculetur�� me osculo....� �Osculetur me� inquarn� scilicet Deus Pater

osculo�� oris sui.�� � thomas vercei.lexsis , In Cant.� Canticorum �excerptus tamen"

(Cod. 302, fol. 70�192).��� Vide quae diximus ad cod. 302 I. c.

Gervago (Gerungo?) Marbacensis coiigregationis praeposito . . . . Bertramus humilis ecclesiae
S. Ruti servus salutem.... (Inc. Ep.) Sancto Spiritui gratias agimus cuius
instinctn. � Epin/olae declarantes regulam S. Au/justini (Cod. 111, Col. 102�110).
Vide Addenda et corrigenda ad hunc cod.

Haec est forma ut communiter professionis. � Vide: �Ego frater N. promitto."

His ergo funiculis. � Vide: �Duo mihi creditores."

Hoc est opus Dei ut credatis in eum quem misit ille. lo. VI. Vides quomodo (idem opus

vocavit. � De fide et lege nalurae (Cod. 116, fol. 138�147).
Hodic incipit Ecclesia agere. � Vide: �Dicite �liae Sion."
Hora est iam nos de somno surgere. Rom. XIII.� Dicit Aristoteles libro de soruno et vigilia:

Dormiens faciens opera. �� Tliemata sermonum (Cod. 316, fol. 99�103).
llutnilis timore Dei correptus et amore poenitentiarn libenter arnplectitur. � Siyna hu'nii-

litalis (Cod. 227, fol. 202�203).

lbo� mihi ad� montem�� myrrhae . . ..�� �ria proponuntur:�� inons myrrhae, collis Libani vel

1) Est� Eoanyelii Nicodetni� Pars� I et�� II, typis�� vulgati a C. Tischendorf, Evnn-ijeHn
apocrypha (Lipsiae 1853), p. 314�395.

XIV

thuris.� �� Traclatus (Cod. 176, fol. 131�133).��� Huius Hbelli continua�o forte inve-

nitur sub: �Audiens sapions."

leremias destructionem lerusalem. � Vide: �Et l'actum est postquarn."
lesus� ante sex dies Paschae venu Bethaniam in domo Simonis ....�� (Des.) eapere eos qui

scribendi sunt�� libros.�� � Passio D. N. I.� C. cum concordant�s IV Evanyelistarum

(Cod. 386, fol. 109�140).
Ignorantiae�� propriae�� subvenire eupiens� et� aliorum simplicium� praedicatorum .... (Inc.

Sermo I):�� Erunt signa in sole et luna....�� Quamvis multiplex sit Dei adventus teste

Scriptura.�� �� Poslillationes� Evangeliorum (Cod. 356, fol. l�433).��� Vide notata ad

cod. 356.

In eollationibus Patrum dicitur. � Vide:� �Verbum Dei habitet in vobis."
In die illa nutriet homo .... Labor parvus sed fructus non modieus. � ricii. de S. victore

(Cod. 280, fol. 134�139).

Ingressus lesus.... Notandum quod quidam. � Vide: �Venit filius hominus quaerere."
In nomine Domini omne genu flectatur coelestium, terrestrium. �Vide: �Pervenit ad me."
Inprimis dicendum cur psalterium ab omnibus primitus discatur. � De lande psaller�

(Cod. 385, fol. 1�5).

In principio creavit Dominus. � Vide:� �Desiderii proprium nomen."
In principio erat verbum. � Vide: �Sancturn Evangelium."
Introduxit me rex in cellam vinariam ....��� Haec sunt verba sponsae, fratres mei, sponsi

sui� beneficia� recolentis. � De claustra aminae.��� Prologus, et 4 � �. (Cod. 248, fol.

151�152).

Invenietis infantem pamris involutum. � Vide: �Sapientiam sanctorum."
In veritate didici nil aeque efflcax esse ad gratiam promerendam. � Traclatus (Cod. 173,

fol. 89�90).
In� virtute Spiritus� Sancti praecipimus ut honor debitus et reverentia exbibeatur singulis

Ecclesiae Sacramentis. Baptismus celebratur in aqua et non in aliquo alio liquoro. �

[De� Sacramentis �>]�� (Cod. 387,� fol. 60�64).��� Libellus in codice statim sequitur post

alterum qui incipit:�� �Bos ut erat petulans."
lohannes Climacus abbas montis Sion cui alius abbas sic seripsit:�� Supermirabili. � [!ac.

gruytrode, O. Carth.'?], De definitione nominis Monachi (Cod. 205, fol. 171�174).

Vide quae dixirnus ad cod. 205 h. 1.
Iste�� est�� quartus liber�� ethicorum�� aristotelis in� quo�� determinat de virtutibus moralibus

moderantibus passionem inspicientem bona vel mala. � Ex quodam commentario in

libros ethicorum Aristolelis (Cod. 1588, fol. 3�13).

Lavamini� mundi estote, auferte malum cogitationurn vestrarum ab oculis rneis. � Ser-
mones nonnulli hiemales de Tempore et de Sanctis (Cod. 365, fol. l�74).

Liber� generationis .... Praefatio totius operis praemisit de quo dicturus. � Homelia L
eiusdem [bernardi?] (Cod. 59, fol. 157).

Magnificat� anima mea Dominum. Lucae 2�. Beatissima virgo Maria in verbis istis. �
Sermones super Magnificat (Cod. 367, fol. 84�103). Vide Addenda et Corrigenda
ad hunc cod.

Martina� virgo nobilis et splendida, Romae senatorum progenie orta. � Passio S. Mnrtinae
(II p. 269).

XV

Missa suo modo tam plena est mysteriis sicut mare guttis. � De remediis contra pericula

quae possunt conlinyere circa canonem (God. 1580, fol. 206�212).
Multis modis ostenditur Deum esso. � Vide: �Quamvis revera."

Ne pro defectu pastoris gregem dominicum lupus rapax invadat. (Inc. SLat. II) Quia propter

diversas electionum formas. � Statuta duo de eJiyendo pastors pro ecclesns viduatis

(II p. 258).
Ne temere quid loquaris nee cor tuum sit velox ad profitendum sermonem coram Deo. �

Excerpta ex tract. de professione monachorum (God. 368, fol. 51�58).
Noli,�� frater,�� nimium contristari�� pro� isto eventu quod accidit. � Epistola consolatoria

scripta cuidam tribulato (God. 227, fol. 193�196).
Noscere� si quaeris quantum sciat ars mulieris. �� Versus de arte muliebri (et de Sinw-

nia?)�� fr.�� lorzonis Rusbr�telin�� O.�� F. Praed.�� conventus� Argentinensis (God. 317,

fol. 89).
Nostis,�� fratres carissimi,� qualiter Satanas subintrans viscera ludae procuravit ut ipse.� �

Sermo (God. 261. fol. 176�180). Cf. Addenda et Corrigenda ad hunc codicem.
Notandum est quod triplex est humilitas. � Vide: �Quanto maior es."
Notandum�� quod�� donati intelliguntur quorumlibet religiosorum� seu perpetuo� oblati, qu�

videlicet.�� ��� De confratribus�� mostri�� ordinis \Praedicatorum,� ut videtur]� scilicet

donatis�� (God.�� 146, fol.� 387;� cod. 147, fol. 198). �� In utroque�� codice�� aequitur:

�Sciendum quod inf�rmis" (vide infra).
Notandum quod in rationali iudaici pontificis quod erat septimum ornamenturn eiusdem. �

Tract. de XII patriarchis, XII lapidibus, XII apostolis et XII articulis fit/ei. [Fun-

damentum tractatus sunt XII lapides] (God. 373, fol. 185�189).
Nunc�� propior�� est salus� nostra . . .�� Rom. XII.�� Vix enim est ut in corde sit tristitia vel

gaudium. � Semones de tempore CXCV (Cod. 363, fol. l�241).

Omni habenti dabitur. � Vide: �Coelesti convivae."

Omnis annuntiator� verbi� divini debet cogitare valde bene quae legit et quomodo.� � T)e

arte praedicandi� (Cod.�� 236, fol.�� 106�113;�� cod. 373,�� fol. 172�176).��� Vide quae

diximus ad cod. 236 1. c.
Onus� hoc praesens� imbecillis� Immens meis� superimpositum . .. (Inc. opusc.) Fiet unurn

ovile�� et�� unus pastor.��� Venerandi� in Christo.�� ��� Collatiuncula�� tripartita facta in

capitulo generali in Windesim (Cod. 385, fol. 11�14).

Osculetur me osculo ....�� Osculetur me inquam. � Vide: �Funiculus triplex."
Osculetur me osculo ....�� Sicut dicit b. Bernardus. � Vide: �Tres sunt qui testimonium."
O tota anima iam omnes depone tuas vagationes, soli divino splendori intende. � Radius

contemplativae meditationis� [in Compendium theoloyicae veritatis?] (Cod. 358, fol.

l�2). Vide: �Deum esse multis modis."

Parce�� mihi Domine. ���Ad�� evidentiam expositionis�� harurri�� lectionum. ��� Exposilio�� in

Lectiones ex Officia Defunctorum (Cod. 387, fol. 109�112 et fol. 121�125).�� Vide:

�Fratres si in hac vita."
Perfectissima�� atque�� plenissima iustitia� est� Deum toto corde diligere. � (Cod. 174, fol.

224�225; cod.� 387,� fol. 84�85).��� Cf.�� Little, Initia, p. 165.��� Vide quae diximus

ad cod. 59, fol. 142�156.

XVI

Pervenit� ad� me caritatis� tuae� devotio .... (Inc. Oratio).��� In noraine Doraini omne gen

flectatur coelestium,�� terrestriura.... Venite�� adoremus. � Oratio beati hieronys

cum Prologo ad Rusticum monachum (God. 106, fol. 32�37).
Poeniteas oito. � Vide: �Yadam ad montem myrrhao."
Possibile� fuit� Deurn carnem assumere.��� Congruum fi�t Dcum incarnari. � [Quae/ttiom

thwlocficae]�� (Cod. 346, fol. 91�112).
Praeclara equidem est iustorurn vita; quomodo autem fulget. � S. joiian. chrysosthomus

De patientia et consummatione huius saecull (etc.) (Cod. 1036, fol. 72�83). ')
Praopara� cor� tuum tamquam domum ad magnum hospitem christum dominum nostrin

recipiendum. � De praeparatione cordis (Cod. 1586, fol. 216a�219b).
Primo�� igitnr�� quia iugum�� praelationis� est gravissimum,� cavendum�� est ne�� pueris.�� -

Tractatwi�� de� praelatis, clericis,�� religiosig,�� mwlieribus, de� omnibus�� (Cod. 38S

fol. 1�84).
Primum�� est:�� Non habebis�� deos�� alienos. Contra�� hoc�� praeceptum peccatur.� �� De

praeceptis (Cod. 357, fol. 21�22 et 186).
Primus�� tonus�� finitur in� voce� quarta D et deponit suam formulam in A.��� Acuta quint

loco super se. � (Cod. 406, fol. 229�233; in fine� Antiphonarii saec. XII�XIII).
Pr�priae infirmitatis conscius. � Vide: �Vocati estis ut."
Psalteriiim�� nomen�� accepit a�� psallin� graece, quod� dicitur� instrumentum musicum . . .

(Inc. Expositio)�� Beatus�� vir qui�� non�� abiit.....�� Impius est�� qui�� peccat in Deun

peccator in seipsum. � Expositio in Psallerium (Cod. 327, fol. l�117).

({uae est igitur ista . . . tam speciosa, tam gloriosa. � Vide: �Quantum video fratres."
Qnae� est ista quae ascendit.... Res magnae et insolitae admirationem inducunt.��� Hod

autem res magna. � Sermo de, Assiimpt. .B.M.V. (Cod. 59, fol. 97�102).
Quaeritur utrum ars philosophiae per inquisitionem. � Quaestio (Cod. 174, fol. 239�243
Quaeritur�� utrum�� sacerdos habens� beneficium� non curatum....� (Qu. uit.) Utrum Mar

Magdalena in hac vita vixerit et vitam fuiierit in continentia virginali. � Quaestiom

pro simplicibus sacerdotilms (Cod. 283, fol. 6�27).
Quam� magnus� sit gloriosus Jeronymus. � augustinus, Epigt. ad S.� Cyrillum de mat

niftcentiis S. Hieronymi (II p. 263). ²)
Quamquam non igiioro, optimi ac rcligiosissimi commilitones in Domino. � Sermo. (Co

116, fol. 148�151).

Quamvis multiplex sit Dei adventus. � Vide:' �Erunt signa in sole et luna."
Quamvis revera�� multa�� utilia in�� Compendio�� theologiae....�� (Inc. ��Gap.�� I) Multis mod

ostenditur Deum esse. � Memot-iale Compendii� Theologiae (Cod. 290, fol. 96�12(

cod. 380, fol. 113�163).
Quando� lacob� fuerat priinis� amplexibus� usus. ��� Contemplatiea�� quae dicitur�� Theor

ntetrica (Cod. 377, fol. 87�97.� Est carmen).
Quanto� maior� es humilia� te et in omnibus invenies gratiam coram Deo.��� Notandum e

1) Invenitur inter S. lohan.� Chi-ijgogth. opera (spuria), t. XII (ed. Migne, Paris 1842
col. 937�942.��� Incipit ibidem: �Splendida est vita iustorum."

2) Est Epistola� pseurfo-AucTJSTiNi�� ad Cyrillum�� ep. de magnificentiis S. .Hieronym
initio et fine rescissis Migne, P.L., 22. 282�288).��� Alias editiones vide B.H.L., 3867.

XVII

quod�� triplex est�� humilitas,�� se. eordis,�� oris�� et operis.�� ��� Da triplici� humilitale
(God. 332 , fol. 227�229).
Quantum�� video, fratres,�� mirabili�� quadam suavitate caritatis circa Dei Genitricem.....

(Propositio). Ecce,�� fratres,�� resonat hodie�� in� auribus vestris de B. Maria laus ....

(Executio� I^ie� partis). Quae� est igitur ista. � odonis monachi cantuariens. , Sermo

de Assumpt. B.M.V. (God. 136, fol. 111� 125; cod. 360, fol. 103�124).
Quasi�� stella�� matutina in�� medio� nebulae, id�� est� peccatorum. � Speculum sacenlotum

dictum �Stella matutina" (II p. 264). ')
Quasi stella matutina in medio nebulae ....� Verba ista .... recitantur hodie in laudem et

commendationem b. Dominici. � Seitno de b. Dominica (Cod. 59, fol. 102�109).
Quatenus desiderio�� iuvenum�� textus Aristotelis�� intelligere� cupieutium. �� Compendium

pliilosophiae Aristotelis (Cod. 324, fol. l�57).
Quia ex iussione Domini et meritis B. Petri apostolici singularis sanctae sedis apostolicae. �

Dicta SS. Pontificum ab adriano I papa directa ad Carohtm Caesarem (II p. 259).
Quia propter diversas electionum formas. � Vide: �Ne pro defectu."
Quia� vita� contemplativa a�� Christo� lesu electa� est et commendata tanquam pars nedum

melior....� (Inc. Cap. I) Dicitur secundum doctrinam b. Dionysii de div. norn. quod

vita contempl. �� Tractattis de vita contemplalioa cuiusdam devoti doctoris PaHsiensis

(Cod. 358, fol. 58�65).
Quicumque�� es�� qui per�� fidem,�� spem et� charitatem�� vis ad salutem pertingere, necesse

habes�� te studio�� triplici mancipare.�� ��� bonaventura ,�� De ordinalione�� vitae� (Cod.

57, fol. 49�51; cod. 384, fol. 36�42).
Quis dabit�� capiti�� meo....�� Conversi�� sunt dies�� festi�� mei in�� luctum.�� ��� Lamentatio

peccatorum��� (Cod.��� 170, fol.��� 249�250;��� cod. 228,��� fol.��� 70�71; cod.��� 229, fol.

86�87).� � Forte� ioanxis� hagen,�� O. Cart., De planctu solitani.�� Vide notam ad

cod. 170, 1. c.
Quis�� nos�� separabit a�� caritate....�� an�� gladius. In� bis� verbis praedictis quae apostolus

Paulus. � Libellus de vita Sanctuli, hominis perfectissimi (Cod. 332, fol. 17�90).
Quis,�� quid,�� ubi . . . . .�� Quis, quae persona . ... .�� Homo habens�� uxorem. � (Cod.�� -130,

fol. 112).
Quisquis� ergo etc.��� Dubitatur� an prudentia� monastica et�� prudentia yconomica.�� ��� De

IV virtutibus� (Cod. 368, fol. 282�280).

Quisquis unum peccatum deserens. � Vide: �Salutem et pacem."
Quomodo et quando lex vetus data est Israeli. Post liberationem. � Sermo in Pentecoste

(Cod. 116, fol. 136�138).
Quoniam�� circa� confessiones animarum�� pericula� et difflcultates sunt quae ermergunt, ol>

honorem beati�� Nicolai�� et fratrum�� utilitatem .... tractatum brevem� de confessione

compilavi sub certis titulis singulae quae circa confessionem .... Primo de confessione

videamus�� quo�� tempore incepit....�� (Des.�� Cap. de�� VII virtutibus) nihil vero peius

quam�� culpam cognoscere� et� non fiere.� � Summa confessionis do-mini berengarii

Cardinalis�� (Cod.�� 112, fol.�� 122�130).��� Cf. Vattasso,�� II. 313�� et��� Little, Initia,

p. 202; item ea quae ad cod. 112 1. c. notavimus.��� Summae, quae in codice nostro

exstat,� non conveniunt ea quae Savigny, Geschichte des R�mischen Rechts, V. 587,

1) Est opusculum Stella clericorttm saepissime typis vulgatum (cf. Campbell, n. lC03ss.),
quodque etiam exstat in cod. 204, fol. 101�111.

m

XVIII

Fabricius�Mansi, I. 199 aliique tradunt de Summa pocnitentiali beren�arii stedelli.

Summa namque nostra non est alphabetico ordine disposita.
Quoniam� rnulti ex Scriptura canonica et pagina sacra male inte�ecta. �� Tractatus (God.

82, fol. 30�34).
Quoniam� secundum� Apostolum quaecumque� scripta� surit. � De consolatione theologiae

(God. 204, fol. l�41; cod. 340, fol. l�75). Vide quae diximus ad cod. 204, h. 1.
Quotquot� spiritu�� Dei aguntur� hi� filii simt Hei.� �� augustixus,� De pugna spiritus et

ca mis (Cod. 1584, fol. 89�91).
Kes magnae et insolitae. � Vide: �Quae est ista quae ascendit."

Sacerdotes�� i>ei altissirni�� tria�� sunt genera�� hominurn�� quae odit�� Deus.�� �� augustinus,

Sermo ad sacerdotes (Cod. 38, fol. 37�38; cod. 39, fol. 11�13).
Sacerdotis silentium decipit populum; peccandi suppeditat fomitem. � �oiian. chrysosthomus,

Sermo� de� eo qui� non� corripit populum de sua desidia (Cod. 118, fol. 169�170;

cod. 297, fol. 139).
Sacrament!�� mysterium�� incomprchensibile est summae� pietatis. ��� Colleclio� Decrctorum

(II p. 259).
Salutem et pacem .... Carissirni. Quisquis unum peccatum deserens et ab alio non recedens. �

[Sermo vel Epistola devota] (Cod. 387, fol. 71�72).

Saucta Petronilla cuius yitam Sanctus Marcellus scripsit. � Vita S. Petronillae (II p. 270).
Sancta Waldetrudis tempore Dagoberti regis clarissiinis orta parentibus. �� Vita S. Wal'

tetrudis (II p. 270).

Sancto spiritu! gratias agimus. � Vide: �Gervago, Marbacensis congr."
Sanctum�� Evangelium�� omnes sacras� scripturas� non solum�� auctoritate .... (Inc. Gap.�� I)

In principio erat verbum .... Undo merito in figura quatuor animaHum aquilae volant!

comparatur .... (Inc.�� Gap.�� XXI [uit.]): Postea manifestavit .... More solito sanctus

evangelista .... (Des.)�� de coaeterna Patris et Filii divinitate exorsus est scribere. �

beda, In Evangelium loannis (Cod. 76, fol. l�139).
Sapientiam sanctorum narrent populi ....�� Quando de sanctis praedicatur circa duo debet

versari .... (Inc. Sermo I. De Nativit. Domini): Invenietis infantem pannis involutum. �

Sermones de Sanctis (Cod. 362, fol. 120�216).
Sciendum quod�� iufirmis�� monachis et�� conversis�� nostri ordinis� confessio� et sacramenta

Eucbaristiae tempore�� interdict!.�� ��� [De�� interdictof ;� in ordine� Praedicatorum, ut

videtur] (Cod. 146, fol. 387; cod. 147, fol.� 198).� Vide: �Notandum quod� donati."
Sciens ego bistoriae sacrae prolixitatem. � Vide: �Considerans historiae s. prol."
Scientes quia hora est .... sed induimini I). N. I. C.� Sanctus Paulus in praesenti epistola

instruit minores quomodo tempus legis. � Postillae in Epistolas Pauli per Dominicas

(Cod.�� 328,�� fol. l�160).��� Cod.�� est mutilus;�� quod�� datum bic fuit initium, videtur

esse secundi sermonis in Dom. I Adventus.
Secundum�� sententiam�� doctorum mundus� iste� seu totum universum regitur a Deo ....

(Inc.�� Cap.�� I) Circa�� ludum�� qui ab�� hominibus�� ludus cartularum�� appellatur.�� �

iohannes O. P., im�us cartularum moralizatus (Cod. 225, fol. 51�185). ^J)

1) Idem�� fr.�� lohannes, cognomento� �Teutonicus"�� memoratur apud� Qu�tif-Echard,� II.
821, col. 2.��������������������������������������� *

XIX

Sedecias primus fuit per quern nutu Dei lex recepta fuit (XXV Capitula). � Gesta, dicta
etc. quorundam philosophorum (God. 389, fol. 59�113). Vide Addenda et Corri-
genda ad hunc cod.

Semper� quidem decantata quaestio et celebris absolutio fuit mulieris eius. � ambrosius ,
Be mullere adultera (Cod. 38, fol. 75�79).

Septem sunt vitia capitalia sive principalia quae sunt omnium origo malorum et mergunt
hominem in perditionem, quorum tria prima hominem exspoliant. � De septem
peccatis principalibus (Cod. 130, fol. 108). Vide quae diximus ad cod. 130,
1. c. et inter Addenda en Corrigenda ad hunc cod.

Septem sunt vitia mortalia sive capitalia se. superbia, avaritia . . . Haec septom comparantur
septem bestiis. Superbia leoni. � De septem peccatis mortalibus et eorum remediis,
(Cod. 373, fol. 176�185).

Sicut dicit beatus Gregorius. � Vide: �Tres sunt qui testimonium dant."

Si quis acolythum ceperit vel aliquam vim intulerit. � [Capilulare?] (II p. 259).

Si tantum, o clementissime Pater, reatum. � Oratio contra remorsum conscientiae beato
Hieronymo per Angelum tradita. (Cod. 263, fol. 248).

Si vis fore sapiens sex serves quae tibi mando. � De modo loquendi. (Cod. 57, fol. 52�54).

Solemnern�� memoriam sacrosanctae virginis Mariae matris Dei decet filios ecclesiae. �
Lectiones pro Officia B.M.V. (Cod. 361, fol. 336�341).

Superni nuntii dignationem. � Vide: �Exaltata est super ehoro';."

Tanto� sunt intercedentium et parcentiufn bene�cia. �� Colleclio Dacretorum (II p. 260).
Te�� alloquor,�� o religiose,�� ego�� Dominus Deus�� tuus,�� qui� elegi te ex mille rn�libus.� �

Invectiva Chrisli in religiosum negligentem (Cod. 291, fol. 199�214).
Tempore Dagoberti regis Franciae orditurpuella quaedam. � Vita S. Aldegundis (II p. 270).
Tota pulchra�� es�� ....�� Magistri�� mei venerandi�� et�� fratres dilectissimi.��� Ut�� gratia alm i

Spiritus in nos velit redundare, Mariam plenam gratiae sic habes invocare.��� O virgo

fons� gratiae.� ��� Sermones in feslis B. M. V. (Cod. 367, fol. l�8-4).��� Vide Addenda

et Corrigenda ad hunc cod.
Tres sunt qui testimonium dant in coelo. I lo. 5.� Sicut dicit beatus Gregorius in moralibus

divinus serrno� habet� in publico ....�� (Inc. Comm.) Osculetur me osculo ..... Sicut

dicit� b.�� Bernardus super Canticum: Si Salomon rex sapientiae. � Glossa triperlita

in Cant. canticorum. (Cod. 334, fol. 1�264).
Trinitas, superessentialis natura, causa est et creatrix existentium omnium. � uionysius

areop.�� Mystica�� theologia sec.�� translationem�� ioan.�� sarraceni� citm�� commentario

(Cod. 79, fol. 91�99).
Tristis est anima mea .... Dominus lesus Christus imminente Passionis suae tempore. �

Passio quaedam devota praedicabilis (Cod. 386, fol. 90�108).

Ut gratia almi Spiritus. � Vide: �Tota pulchra es."

Ut� nullam horarum taediose vel otiose vivas, sed semper in consortio lesu. � Meditatio

simplicium pro� VII horis canonicis (Cod. 373, fol. 77�78).
Utrum� beata� virgo si� ante� Filium decessisset protinus evolasset. � Quaeslio de peccato

originali (Cod. 317, fol. 85�88).
Utrum�� Maria� Magdalena in� hac� vita vixerit et vitam fmierit in continentia virginali. �

Vide: �Quaeritur utrum sacerdos."�� .^
Utrum notitia sacrae Scripturae. � Vide: �Circa libros sententiarum."

XX

Utrum� religiosis liceat intendere studiis Sci-ipturarum; et videtur quod non. Summe
vitanda ab omni religioso occasio superbiae. � (God. 111, fol. 110�114).

Utrum� sacramentum sit. Et arguitur quod non. Xihil supertluum in natura � Q,
stiones de Sacramentis (God. 181, fol. 37�72).

Utrum� tota theologia traxerit totam suam scientiam a Deo. Et videtur quod non. (
quod est notum ..... (Qu. uit.) Utrum indulgentiae datae in ista vita poi
subvenire animabus. � Quaestiones in Librum IV Sent. (God. 346, fol. l�

Vadarn ad montern myrrhae. Haec propositio pro themate assumpta scribitur origina'
Cant. Cant. cap. IV. Et sunt verba sponsae. � [Est Commentarius in versus �Poeni
cito" etc. Cf. Migne, P.L. 207. -1153] (Cod. 328, fol. 161�212).

Venit� filius hominis� quaerere� etc.� luc.� XIX. Notandum� quod� in verbis praemissis
sunt�� consideranda.... (Inc.�� Thema)� Ingressus lesus....� Notandum quod� quii
recipiunt. � Sermo de Dedicat. Ecclesiae (Cod. 143, fol. 144�145).

Verbum�� Hei�� habitet in�� vobis� abundanter....��� Haec verba circa Cant. cant. exprim

causam�� materialen!,�� formalem et�� finalem .......�� (Inc.�� Cap. I?)�� In� collationi

patrum dicitur:�� In� canticis canticorum mens visibirfa transcendens. � Exposil�
Canticum canticorum (Cod. 233, fol. 201�227).

Veteris ac novae legis continentia.��� Postquam magister. � Vide: �Cupientes aliquid.''

Veteris ac novae legis continentiam, diligentiam et indagationem circa res etsigna, di
providentia et dementia praecepit versari. � Abbreviatio librorum I�IV Sent
�propter inforrnationem simplicium" (Cod. 283, fol. 27�91).

Vix enim est ut in corde. � Vide: �Nunc propior est salus nostra."

Vocati��� estis ut benedictionem. . . . . Propriae infirmitatis conscius, patres metuei
pastores, magistri et doctores... hic loei synodaliter collecti, meipsum indignum.
Sermo ad clerum in synodo (Cod. 357, fol. 175�182). Cf. Addenda et Corrige
ad bunc cod.

CODICES LATINI.

(TIELE p. 7 ss.)

 

32

De huius codicis historia vide J. F. van Someren, De Utrechtsche Universiteits-
bibliotheek. Haar geschiedenis en kunstschatten v��r 1880, (Utrecht, 1909), p. 40,
42 n. 1.

 

34

Epistolae Pauli cum argumentis.

Prologus I (fol. 1b) cuius initium: Epistole pauli ad romanos causa hec est,
est rahingi, o. s. ben. (saec. X). Sequitur (fol. 2b) prologus II incipiens:
Primum queritur quare post evangelia, qui est pelagii (saec. IV-�V) sicut et
prologus III incipiens (fol. 4a): Romani sunt qui ex iudeis. Codex ceteroquin
non habet glosas nec commentaria, sed solum Epistolarum Paulinarum textum.
De prologis I�III vide Denifle, Quellenbelege, S. 332 et 8.

Tegumento interiori agglutinatum erat instrumenti apographum, quo Stephanus,
SS. Johannis et Pauli presbyter cardinalis, nomine Papae committit abbati monasterii
Egmondensis, ut Johannem de Hillinghen, eiusdem monasterii monachum,
qui licet censuris constrictus ad ordines tamen minores et subdiaconatum bona
fide se fecit promoveri, absolvat cum eoque dispenset. ,,Datum Avinioni non.
Novembr. Pontificatus dornini Clementis Pp. VI anno deeimo� (1351 Nov. 5).

 

38

Hymni et Sequentia de B. Agnete, quos Tiele memorat ad fol. 01 b, sunt qui
apud Chevalier, R.H. indicantur hoc ordine: 22741 (auctor huius hymni est
thomas a kempis), 19025, 23527, 753.

S.�� Ambrosius,�� de�� passione�� SS.�� martyrum�� Vitalis et Valeriae uxoria
et filiorum, cet., fol. 61b �65b.

Est passio SS. Gervasii et Protasii (B.H.L. 3514), cuius media pars est
de eorundem Sanctorum parentibus Vitali et Valeria.

Eiusdem Sermo�� ad�� populura in inventione�� S.�� Gervasii et Prothasii,
fol. 65b-70b.

Narratio est acephala ex. B.H.L. 3513. Inc.: Cum tam effusam.... � Quae
sequuntur in codice fol. 71 excerpta sunt ex libro IX Confessionum S. Augustini,
n. 14�16.

 

2

 

42

Videtur codex conscriptus inter annos 1474�1486 quo tempore principatum tenuit
Wolfert V van Borssele, qui dedicatus fuit. Cf. J. F. van Someren, t.a.p., blz. 47�48.

 

52

De conflictu vitiorum et virtutum libor qui adscribitur� B. Gregorio Papae, fol. 105-115.

Idem libellus invenitur in cod. 373. Certo non est Gregorii, sod videtur ambrosii autperti (� 778). Pluries typis vulgatus fuit libellus intor opera Ambrosii Medio-
lanensis, Leonis Pp. Magni, Leonis Pp. IX, Augustini et. Isidori. Cf. R Augustini
Opera omnia (ed. Antverpiae 1701), VII. 699; Migne, P. L. 143. 559.

 

57

Caesarius (Arelatensis).

Qui in codice fol. 59�69b exstant, sermones et libelli, non semel quidem con-
sonant cum iis quae sub Caesarii Arelatensis vulgata sunt nomine (Migne, P.L. 07.
997 ss.), plenimque tamen integra inveniuntur in eusebii emisseni opere Homiliae
X ad monachos (ed. in Maxima Bibl. Vet,. Patr., Lugduni 1677, VI. 656�666),
ut in ipsius codicis nostri marginibus recte pluries notatur. Libellus igitur qui exstat

fol. 62a�04a conflatus est ex Eusebii Emiss. homiliis IV, VII et VIII.

fol. 64a�67b est eiusdem homilia V.

fol. 67b�68b�� � ���������� �������� VI.

fol. 68b�69b�� ��������� ���������� ������� IX.

Similis sermonum Caesarii Arelatensis collectio exstat in cod. 375.

Sermo de caritate, fol. 70a�72a.

Est augustini sermo 269 (Migne, P.L. 39. 2245).

Epistula devota ad quendam Regularem, fol. 74a�75b.

Exstat inter opera thomae a kempis, Epistola VI (ed. 1607, p. 805).

Eiusdem (Hugonis de S. Victore) Epistola (incipiens:) Insipientem doctus,
cet., fol. 78a�b.

Eadem epistola exstat in cod. 386 fol. 71a�72a cum hac inscriptiono: Contra
timorem inordinatum. Exstat inter hugonis de s. victore, Misscellanea, lib. I,
tit. 74 (Migne, P.L. 177. 509�510).

 

58

Tractatus de arte moriendi, fol. 24�50.

Inc.: Cum de prenentis exilii miseria mortis transitus. Idem opusculum
invenitur in codd. 173 et 379. � Errat Tiele p. 413 (Addenda et Corrigenda),
libellum hunc tribuens johanni gerson, abductus sane auctoritate codicis 379
qui libellum expressis verbis Gersoni adiudicat. Certo non est Gersonis, neque
etiam cardinalis dominici capranica (� 1458), cui saepius tribuitur, nec etiam
henrici (Langenstein) de hassia. Cf. A. Franz in Der Katholik, Bd. XXI
(Mainz 1900), S. 132�7; cf. S. 384; F. Roth, Zur Bibliographie des Henricus
Hembuche de Hassia dictiis de. Langenstein in Beihefte zum Zentralblatt f�r
Bibiothekwesen, Bd. I (Leipzig 1888�89). S. 21 (117). Little, Initia. p. 51 opusculum

 

3

 

dubitans adscribit richardo rolle de hampole, at F. F. Ossinger, Bibliotheca
Augustiniana (Ingolstadii 1768), p. 768 tradit, opusculum Richardi praedicti quod
De arte moriendi inscribitur exordiri a verbis: Quia mortis praesagium. De
Richardo Rolle Hampole cf. Ossinger, l. c., et Dictionarij of national biography,
XLIX. 164�166, i. v. Rolle. Auctor igitur est et manet incertus.

 

59

Sermo�� incipiens�� �Quae est�� ista�� quae ascendit�� de�� deserto� cet. fol.
97�102b.

Est sermo de Assumptione R. Mariae A^f.

Sermo�� incipiens�� �Quasi stella�� matutina�� in medio�� nebulae� cet. fol.
102b�109b.

Est sermo de S. Dominico.

S. Gregorius (magnus), Dialogorum liber IV, fol. 110a�131a.

In line huius operis tol. 103a2�13lal brevicula invenitur deseriptio solemni-
tatum, quae fieri solebant Traiecti in ecclesia S. Johannis tempore Tridui sacri
ante Pascha. Inc.: Nota quod feria quarta post palmas post vexperas in quibus
servatur responsorium Ingressus pylatus, et non ymnus, ita deinceps servari vidi trajecti in ecclesia sancti Johannis. Ad completorium . . . . . etc.

Aegidius (Romanus s. Columna?) De virtutibus, fol. 134�138a.

Sunt fraginenta minutatim excerpta ex aegidii romani de columna libello De
regimine principum 11. 3, praesertirn ex. lib. l, parte 2a (ed. Romae 1607,
p. 43 ss.).

Sermones quidam, fol. 138a�141.

Sunt schemata nonnullorum sermonum; exempla de diabolo et de Sacra-
mento; benedictio super amorem S. Johannis.

S. Bernardus, Meditationes, fol. 142�156.

Inc.: Multi multa sciunt..., etc. Eaedem exstant in codd. 161. 171 (bis), 317
(partim), 323, 332, 361, 387. Libellus saepius typis fuit vulgatus inter opera
s. bernardi (Migne, P.L. 184. 485), cuius tamen, Mabillonio iudice, non
est. Nec videtur esse hugonis de s. victore, nee guilelmi a s. theodorico;
et. R. Haur�au, Les oeuvres de Hugues de Saint-Victor (Paris 1886), p. 175�7.
in codd. 174 (2� loco) et 387 post Meditationes praedictas additur brevis meditatio
quae incipit: Perfectissima, atque plenissima iustitia est. Haec. pluries in codd.
hoc loco. invenitur addita. Cf. e. c. J. Marx, Verzeichniss der Handschriften-
Sammlung des Hospitals zu Cues (Trier 1905), n. 57 sub 3. Vide etiam Little,
Initia, p. 165.

 

60

Inter Augustini sermones qui huic insunt codici non raro occurrunt qui aliorum
auctorum genuina sunt opuscula e. c. caesarii arelatensis, fulgentii ruspensis etc.
Tempus perdere esset et oleum singulos sermones distinctini explorare, quum
apud viros peritos notissimum sit, in medii aevi codicibus non raro sermones
praesertim inscribi Augustino, qui eius nullatenus sunt.

 

4

 

61

Folio ultimo recto abrasa erat subscriptio, quae ope ammoniae liquidae in lucem
edita est: �Volumen istud completum est anno domini M. CCCC. quinquagesimo
tercio scriptum per manus fratris arnoldi aelberti regularis in traiecto quamvis
non sufficientis meriti prout sue competit professioni precatur igitur legentem orare
pro eo ut deus suppleat in quo ipse deficit Et pertinet eisdem regularibus.�

 

71

Auctoritates ex operibus S. Augustini de diversis materiis, ord. alphabet.
digestae. Pars I (A � M). Praec. elogia Augustini ex div. scriptor,
collecta.

Est bartholomei simonis de carusis ep. Urbinatensis (� 1350), Milleloquium
B. Augustini, Pars I, usque ad tit. Matrimonium (fol. 346 a�b). Editio princeps
vulgata fuit Lugduni 1555.

 

73

Tractatus�� incipiens: Intueri libet quomodo sacra eloquia in exordiis
narrationum qualitates exprimant, cet., fol. 125 �132.

Sunt excerpta plurima ex SS. Patrum operibus, praesertim ex s. greogorii
Homilia I in Ezechielem et ex Moralium in Job lihris 20, 21 etc.

 

76

Beda Venerabilis, Commentarius in Evang. Johannis.

Multum differt libellus a Commentario in Evangelium Joannis qui vulgatus exstat
inter S. Bedae opera. Inc. Prol.: Sanctum evangelium omnes. . . .

 

77

Libelli quos Tiele in sua descriptione distinctim enumeratos exhibet: �Sermo de
epiphania Domini; Solutiones de verbis apostoli, cet.; Expositio de libris Regum,�
sunt qq. I�VIII ex beda, Liber variarum quaestionum.

Subscriptio (fol. 240 b), quae apud Tiele datur mutila, hacc est:
�Expliciunt explanationes venerabilis bede presbit. super epistolas canonicas.
Scripte ac finite per fratrem Johannem Petri Delff monachum professum
domus ord. carthusiensis prope Traiectum inferius. Anno dni MCCCClxiiij in die
beati clementis pape et martyris [altera manus minio addidit] qui obiit anno
lxxvi in vigilia sancti mathei apostoli.� Hisce supplentur et confirmantur ea
quae de Joanne Petri de Delff tradit Necrologium conventus Novae Lucis Car-
thusiensium prope Traiectum (ed. in Bijdragen en Mededeelingen van het Histo-
risch Genootschap te utrecht, IX. 1886), pp. 315 et 364�5.

 

78

In hoc codice � quod etiam affirmandum est de codicibus 103, 200, 219, 226,
245, 260, 264, 271, 294, 298 et 735 � nulla possessoris inscriptio invenitur, sed

 

5

 

ex ligaturae indole, ex figuris praesertim eidem impressis, manifestura est eum
olim fuisse moriasterii Canonicorum Regularium Traiectensis. Descriptionem liga-
turae ex ilicto conventu oriundae invenies apud J. Weale, Bookbindings, II (London
1894), n. 323.

 

79

Libelli quinque a Tiele fol. 1�86b indicati sunt Extractio thomae vercel-
lensis super opera Dionysii Areopagitae: De celesti hierarchia, De ecclesiastica
hierarchia, De divinis nominibus, Mystica theologia et Epistola ad Titum. Extractio
illa typis exstat expressa in Opera Dionysii veteris et novae translationis (Argen-
tinae, 1502), fol. 278�329. � Marginibus adscriptae sunt breviculae annotationes
quibus ea, quae singulis capitulis continentur, paucis perstringuntur.

Fol. 86b�87b. Excerpta ex translat. Scoti super Epist. ad Titum. Est frag-
mentum ex translatione johannis scoti erigenae, quod exstat apud Migne, P.L.
122. 1191 litt. B.

Expositio super verbis Dionysii in Mystica theologia: Tu autem Timothee
etc., fol. 99a-106a.

Est, ex pseudo-bonaventurae libello Mystica theologia, cap. III, partic. 4 (ed.
in .S. Bonav. Opp. omn., Moguntiae 1609, t. VII, p. (679�683).

Commendatio�� sive defensio�� libri� fr. Joh. Ruusbroec de ornatu, cet.,
fol. 109b-116b.

Est epistola defensoria johannis de schoonhoven , cd. inter Joh. Gersonis Opera
omnia (ed. Du Pin, Antverpiae 1706), I. 63�78. Differt tamen textus in codice
ab editione laudata.

 

80

S. Ephraem (Syrus), De compunctione cordis II. VI, fol. l�65.

Huic libello De compunctione cordis (fol. l�35a) accedunt alia eiusdem Ephraemi
opuscula:

fol. 35a�42b: De iudicio dei et de resurrectione etc.

fol. 42b�47b: De beatitudine animae.

fol. 47b�53a: De penitentia.

fol. 53a�58b: De luctamine mundi.

fol. 58b�05b: De die iudicii.

 

82

Gesta Barlaam et Josaphat (Johanni Damasceno tributa), fol. 35b �171a.

Implet pseudo-Damasceni narratio sola folia 35b�121a et 137a�171a. Folia
vero 121b�136b turbato quidem ordine exhibent quae sequuntur:

Fol. 121b, 129�131 inscriptum habent fragmentum ex eadem historia Barlaam
et Josaphat ex vincentii bellovacensis Speculum historiale, l. XVI, cap. 31�35;
quo suppletur lacuna in historia pseudo-Damasceni.

Fol. 122a�128b exstat Historiola de� Waltero et Griseldi eius coniuge (francisco

petrarcha� interprete�� latino). De� hoc opusculo vide quae dicturi sumus ad cod.

178, fol, 140�143b.

 

6

 

Fol.� 132a�135a: S. Bernardi epistola ad Fulconem Lingonensem.
Fol.��� 135a�136b:�� Epistola magistri�� Petri Blesensis.��� Inc.: Scio quia ex sincera
dilectione.��� Est Ep. XVIII, ed. in Max. Bibl. vet. patr. (Lugd. 1677), XXIV, p. 448.

 

86

Tegumento ��anteriori voluminis��� III��� agglutinata��� est bulla�� Bonifacii�� papae IX
gravitor laesa.

 

94

Hugo de Sancto Victore, Tractatus de opere trium dierum, fol. 97�118.

Est�� eiusdem Hugonis� Eruditionis didascalicae liber VII (Migne, P.L. 176, 811).

 

102

Huius codicis descriptio quae exstat apud Tiele sic corrigenda est:

102 (Eccl. 223, antea 284 t.) Membr. 4�. 172 fol. quorum fol. 1�107
et 164�172 saec. XV, fol. 108�163 saec. XIII exeunte scripta sunt.

S.�� Hieronymus, Explanationes� in Epistolas�� Pauli�� ad Galatas,�� ad Titum, ad Philemon, fol.� l�107b (non 1 � 95 ut apud Tiele).

Ad reliquam codicis partem (fol. 108a�172) haec notanda sunt:
Epistolao Pauli ad Romanos, ad Corinthios, et ad Galatas (pars prior i. e. usque
ad III. 3), quae exaratae sunt fol. 108a�163b), praeter glosam interlinearem habent
walafridi strabonis glosam ordinariam, de qua cf. Denifle, Quellenbelege,
S. 16�17. Epistola ad Galatas inde a III. 4, et epistolae ad Titum et Philemonem.
(fol. 164a�172b) non habent glosam.

 

103

S. Hieronymus, Quaestiones hebraicae, fol. l�52.

Varii his foliis inscripti sunt S.� hieronyini libelli:
Fol. l�20b : Quaestiones hebraicae in Genesim.
Fol. 20b�21b: De decem tentationibus.
Fol. 22a�34b: Quaestiones hebraicae in 11. I et II Regum.
Fol. 34b�47a: Quaestiones hebraicae in 11. I et II Paralipomenon.
Fol. 47a�50a: Quaestiones de lamentationibus Jeremiae.
Fol. 50a�50b: Epistola ad Dardanum de generibus musicorum.
Fol. 50b�52b: Expositio in Canticum Debborae.

Codex oriundus est ex conventu Canonicorurn Regularium Traiectensi; vide notam
ad cod. 78.

104

Aelredus, Libellus de vita inclusarum, fol. 38�73.

Opusculum� typis exstat expressum inter Augustini opera (Migne, P.L. 32. 1451).
Est tamen Aelredi opusculum genuinum. Cf. P.L. 195. 701.

 

7

 

105

Fr. Johannes (Parisiensis sive Piquc l'ane), Quaestiones in IV ll.
Sententiarum (Pt. Lombardi), fol. 38�148.

Exstant in codice commentaria in solum 4^m librum Sententiarum, non ,,Quaes-
tiones in IV ll. Sententiarum,� ut ait Tiele. Libelli subscriptio quae datur a Tiele
sic corrigenda est (fol. 148b): �Expliciunt quaestiones 4ⁱ Sententiarum data a
fratre Johanne [vacat spatium pro 10 circiter littoris] antedicto in studio
parisiensi Anno dni m⁰� [hic abrupte desinit].

Quis sit iste frater �Johannes antedictus,� ipse codex nullo modo rnanifestat; ex
addito tamen �in studio parisiensi� Tiele, in errorem abductus, videtur collegisse,
auctorem nostri libelli esse fratrem Johannem Pungensasinum (Poinlane) Ord. Praed.
� c. 1260, qui Parisiensis I cognominatur (cf. Qu�tif-Echard, I. 119; II. 817).
Hic quidem commentaria fertur edidisse in IV libros Sententiarum, sed quum in
universitate Parisiensi innumeri �fratres� (i. e. ordinum mendicantium discipuli)
qui �Johannes� vocabantur in librum Sententiarum legerint, minime certum est
commentaria nostra reapse fuisse composita per fratrem Johannem Pungensasinum
Parisiensem. Contra ex collatione nostri codicis eum Commentario Johannis Duns
Scoti, O. F. M. (� 1308) in 4^m librum Sententiarum (Parisiis, Andr. Brocard, 1497;
Hain 6431) patet, nostrum codicem maximam habere similitudinem cum johannis
duns scoti praedicto commentario. Cui ergo nostrum libellum tribuere non
haesitamus.

 

106

Vita et translatio S. Hieronymi, cum hymnis et sequentiis, fol. 2�311).

Kol. 3a�6b: Octo exstant de S. Hieronymo carmina, quorum tria tantum indi-
cantur apud Chevalier, R. H. 18106, 34503, 23517. Alia excerpta sunt ex Hieronymiano Joh. Andreae.

Fol. 8a�25b.: Vita S. Hieronymi (B.H.L. 3873) fine rescisso.

Fol. 26a�27b: Translatio S. Hieronymi (li.H.L. 3878) divisa in 6 lectiones.

Fol. 27b�31b: Historia [rythmica] de glorioso Hieronymo (Chevalier, li.II. 18534).

Eiusdem [Hieronymi]� Oratio quam dixit in extremis, cet., fol. 38 � 40b.
Eiusdem Oratio ad corpus dominicum, fol. 40b�47a.�������������������������������� .

Sunt excerpta ex epistola pseudo-Eusebii De morte Hieronymi (B.H.L. 3866) cap.
43�52; ed. Vallarsi, XI (Veronae 1742), p. 312�19.

Fol. 47a exstat quae sequitur subscriptio: �Hec suprascripta sunt ex epistola
eusebii de morte iheronimi sumpta pro ut originaliter describit et hic pro devotione
ad corpus dominicum habenda por distinctiones conscripta Quoniam sunt multum
notabilia In tantum ut non recorder me pociora legisse quam hic gloriosus doctor
in extremis suis de hoc sacramento constantissima et ferventissima confessione
locutus est.�

Eiusdem Epistola�� ad�� Paulinum de�� omnibus�� divinae historiae libris,
cum annotatt. marginal. ex libro Henrici de Hassia, fol. 74 �83a.

Fol. 74a in imo margine haec habentur: �Nota quod magister henricus de hassia
super hanc epistolam edidit insigne volumen. Et dicitur seu intitulatur Hassia

 

8

 

super� magnum prologum� biblie.��� Ex quo�� volumine� hic sunt� quedam in mergini-
bus (sic) annotata pro intellectu epistole.�

 

111

Epistolae declarantes regulam S. Augustini, fol.� 102 � 110a.

In rarissimo bibliothecae Traiectinae Catalogo, Traiecti ad Rhenum 1608 (Van
Someren, t. a. p., blz. 16) inter codd. mss. titulo Theologi manuscripti B. in
quarto (fol. sign. Oo 4) enumerantur inter opera s. bonaventurae : Eiusdem epistolae
declarantes regulam Augustini, quod sine dubio ad nostrum codicem referendum
est. Non sunt tamen Bonaventurae ut codicem inspicienti statim apparet. Error
tamen anno 1608 emissus perpetuas peperit difficultates illis praesertim, qui colli-
gendis et discutiendis Bonaventurae operibus operam dederunt. Cf. Prodomus ad
opera omnia S. Bonaventurae [ed. Bened. a Gavalesio, O. F. M.], Bassani 1767,
col. 725; Ratio novae collectionis operum omnium S. Bonaventurae [ed. Fidelis
a Fanna O. F. M.] Taurini 1874, p. 49, n. 30.

Eandem omnino sortem nactus est alter libellus, qui exstat in codice nostro 164
fol. 109�138: Dialogus de creatione mundi et eius redemptione. Etiam hic
tractatus in Bibliothecae Traiectinae catalogo anni 1608 perperam adscribitur Bona-
venturae. Cf. Prodomus, col. 725; Ratio novae collectionis, p. 50, n. 31.

 

112

Regula S. Augustini, fol. 97a�100a.

Idem libellus exstat in cod. 360.: Hec sunt que ut observetis precipimus.
Est Regula S. Augustini (Migne, P.L. 32. 1377) initio rescisso. Cf. etiam S.
Augustini Epistola CCXI, n. 5�16 (Migne, P.L. 33. 960).

Basilius Magnus, Tractatus de vita solitaria, fol.� 101 �103.

Inc.: Libel de singularis vite meritis. Exstat etiam in codd. 173, 248 (sub
nomine Blasii) et 332. Non est Basilii, sed est fragmentum (cap. XIX) ex petri
damiani libro qui dicitur Dominus vobiscum (Migne, P.L. 145. 246-51).

Distinctio septem criminalium vitiorum, fol. 105a�115a

Idem libellus exstat in cod. 130 fol. 109a�112b, ubi initium, quod in hoc codice
112 est mutilum, integrum habetur. Est ex hugonis de s. victore De fructibus
carnis et spiritus, Cap. 3�10 (Migne, P.L. 196. 999�1002). Aliquando hoc
fragmentum vulgatum fuit sub nomine S. Bonaventurae; cf. S. Bonaventurae opp.
omn., t. X (Quaracchi 1902), p. 29 n. 95.

Berengarius, Summa confessionis, fol. 122a�130b.

Opusculum typis exstat vulgatum in Florilegium Casinense, IV, p. 191�215; cf.
Bibliotheca Casinensis, IV (1880), p. 60 (cod. CLXXXIV, p. 277). Opus anonymum
ibidem inscribitur: Incipiunt rationes penitentie composite a fratribus predica-
torum. Recensio nostri codicis brevior est et capitulorum ordinem nonnullibi
habet turbatum.

 

114

Fol. 66b, cui olim agglutinatum erat folium vacans, inscripta habet praecepta
medica: De virtute sanguinis minuti (belgice) et De virtute flebothomie.

 

9

 

116

Eiusdem (Joannis Chrysostomi), De reparatione lapsi, fol. 38�76a.

Opusculum typis vulgatum exstat in Florilegium Casinense, III (1877), p. 389�411.

(Eiusdem) Homilia de militia spirituali, fol. 106b � 111a.

Fol. 106b�107b exstat initium homiliao Joh. Chrysostomi de militia spirituali;
fol. 107b�111a: eiusdem homilia de militia cltristiana, fine rescisso.

 

117

Formulae quaedam precum, fol. 1,2.

Est fragmentum ex Officio parvo B. Mariae V.

Joannes Damascenus, De summa et individua trinitate 11. IV, fol. 3�99.

Sunt ll. IV De fide orthodoxa saepissime typis vulgata.

Eiusdem (Gregorii Nazianzeni) Liber de Jeremia, fol. 109a�114b.

Est eiusdem Oratio XVII ad cives Nazianzenos et Praefectum irascentem.

Indago subtil.�� quaestionis per� Boethium explosae an pater et filius et
spiritus sanctus substantialiter de Deo praedicentur, fol. 114b-115b.

Est boethii Lib. II de trinitate.

S. Laurentius, Liber de duobus temporibus, fol. ll�b � 128a.

Est laurentii novariensis episcopi, Homilia de poenitentia (Migne, P.L. 66. 89).
Tegumento� tam� anteriori quam�� posteriori�� olim glutine� affixa erant instrumenta
duo, belgice scripta:

1. Jacop, prior, en het gemeene convent van het Karthuizerklooster Nieuwlicht
hij Utrecht erkennen ontvangen te hebhen van Jacop Dibbout, Kanunnik ten
Dom te Utrecht, 20 Engelsche nobelen tegen een jaarlijksche lijfrente van een
Engelschen nobel, dd. 1462 Aug. 18. Orig. A tergo huius instrumenti exarata
exstant lemmata libellorum qui codici n. 117 insunt.

2. Thomas, prior, en het gemeene convent van het Karthuizerklooster Nieuw-
licht bij Utrecht erkennen schuldig te zijn aan Gertruut van Werconden,
weduwe van Gysbert [Stade], voogdes over haar neef Hugo van Werconden,
een jaarlijksche lijfrente op diens leven van 5 gouden Rijnsche guldens, losbaar
binnen drie jaar met 60 dezer Rijnsche guldens, en verklaren, dat hun mede-
broeder Gerijt van Werconden hun gezegd heeft, dat zijn zuster Geertrude,
als voogdes van zijn zoon Hugo, bovengenoemde rente gekocht heeft met het geld,
dat dezen uit zijns moeders erfdeel toekwam, dd. 1441 opten heiligen dertienavont
(Januarii 6). Orig.

 

118

Joannes Chrysostomus,� Epistola de� reparatione lapsi ad Amantium,
fol. 114b�141a.

Vulgatus est libellus in Florilegium� Casinense, III (1887), p. 389�411.

 

10

 

121

Tegumento tam anteriori quam posteriori olim adglutinata erant instrumenta duo:

1. Ysebrandus, praepositus monasterii Regularium S. Laurentii in Belheem
propre Dotinchem, et Baldewinus in Ewick, prior, pro se, Ludolphus Chris-
tiani, monasterii Canonicorum Regularium Traiectensis supprior, pro... et pro
Wa1ltero de Poele, Theodrico de Asperen, Engelberto Goyer pres-
byteris ac Petro converso fratribus eiusdem domus, in concilium Basiliense delegant
tamquam procuratores [Gerardum Brant sacrosanctae theologiae] professorem,
Egidium Bocheroul et Petrum Elre Canonicos Regulares necnon Rutgerum
van Holt, procuratorem in curia concilii Basiliensis, ut ibidem gerant causam
contra Johannem Passert et fratres ei in hac parte adhaerentes, qui bona
monasterii Canonicorum Regularium Traiectensis detinebant, dd. 1433 (mensis?
die?). Orig., line et rnargine a dextra parte rescissis.

2. Wilhelmus B. Mariae in Wyndesem et Baldewinus B. Marine et S.
Apostolorurn Traiectensis priores delegant procuratores suos in concilium Basi-
liense in causa appellationis contra Johannem Passert. (S. d., c. 1434).
Orig., capite et margine a sinistra parte rescissis. Datum et nomina procurutorum,
instrumento graviter laeso, disparuerunt.

 

122

Sulpicius Severus, Vita S. Martini, fol. 1b �22a.

Fol. 1b�2a exarata est opistola Sulpicii Severi ad Desiderium (B.H.L. 5610). Fol.
2a�5a: Breviarium de miraculis S. Martini. Sunt laudationes auctore alcuino (B.H.L.
5625). Fol. 5a�22a: Sulpicius Severus, Vita S. Martini (B.H.L. 5610; deest epistola).

Gregorius�� Turonensis,�� Sermones�� IV�� de�� transitu�� S.�� Martini,�� fol.
23a�26b.

Primus sermo (B.H.L. 5019) incipit: Archadio vern et Honorio sanctus Mar-
tinus Turonorum episcopus plenus virtutibus et sanctitate praebens. Cf. Gregorii
Taronensis opp., ed. in MG. SS., Rer. Merov., l. 55. Eadem lectio invenitur
in aliis tribus codicibus quae infra describuntur nn. 124, 125, 126.

Sermo in festivitate omnium sanctorum, fol. 70b�75a

Bedae tribuitur (Migne, P.L. 94. 452).

Vita S. Willebrordi (auctore Alcuino), fol. 76b�97b.

Comprehenduntur hisce follis varii libelli:

Fol. 76a�88a: Vita Willebrordi auctore alcuino (B.H.L. 8935; deest prologus).
Fol. 88a�89a: Appendix de b. Wilgiso (B.H.L. 8936). Fol. 89a�91a: Sermo
Bedae de S. Willebrordo (B.H.L. 8937). Fol. 91a�97b: Epylogus in vitam
S. Willebrordi. Inc.: Beatus igitur Willebrordus in brittannia insula provincia
norderumbrana ex religiosis atque incluis iuxta seculi dignitatem parentibus
est editus. Des.: fiunt preter hec et plurima inibi divinitus miracula prestante
D. N. J. C. ... Amen.

De Sancta Trinitate, fol. 104a�109b.

Est alcuini Lib. I de trinitate, c. 2�15.

 

11

 

Passio S. Barbarae virginis, fol. 110a�113a.

Fol. 110a�112a: Passio S. Barbarae virginis (B.H.L. 917?). Sequitur fol.
112a�113a officium metricum S. Barbarae; incipit ut apud Chevalier, R.H. 2307.

 

124-125

Cf. notam ad cod. 122, fol. 23a�26b.

 

126

Huius codicis copiosam descriptionem invenies apud B. Kruitwagen, O. F. M.,
Descriptio nonnullorum codicum mss. quibus insunt libelli �Speculum perfectionis�
et �Actus B. Francisci� (in Archivum Franciscanum Historicum , I [1908], p. 324�9).
Ibidem p. 349�412 exscripta habes plurimas lectiones varias ex libello Actus Sanc-
torum sociorum S. Francisci qui in nostro codice exstat fol. 142�217b. Cf. etiam
notam ad cod. 122 fol. 23a�26b.

 

127

Homiliae SS. Patrum de tempore et de sanctis, fol. l�212.

Hae homiliae maximum partem consonant cum homiliarum collectione quae
saepius typis vulgata fuit sub nomine alcuini. Est tamen pauli diaconi (Win-
fridi, Warnefridi). Cf. Mignc, P.L. 95. 1159 ss. � Alias huius collectionis recen-
siones exhibent codices 128, 129 et 398.

 

128

Homiliae�� SS.�� Patrum�� in�� Evangelia�� Dominicalia.�� Acc.�� Lectiones� in quibusdam festis.

Paucae solum homiliae consonant cum collectione Pauli Warnefridi, supra ad
cod. 127 laudata.

Fol. 289�300 accedunt lectiones in festis Visitationis B. M. V., Lanceae et
Clavorum, in die Octava Visitationis et in festo Praesentatiquis B. M. V., nitide
exaratae manu saeculi XV exeuntis.

 

129

Homiliae SS. Patrum in Evangelia Dominicalia.

Sunt homiliae in Evangelia de Tempore. Differt haec colleclio iterum ab iis,
quae insunt codicibus 127 et 128; est tamen simillima alteri collectioni quae exstat
in cod. 398 postea memoranda.

Tegumento tam anteriori quam posteriori agglutinata sunt duo folia exarata
manu saec. XIV exeuntis ex manuali sive renteboek, olim pertinenti ad quoddam
monasterium Mosaetraiectense, ut apparet ex villarum et vicorum nominibus inibi
laudatis.

 

130

Desunt, folia 49�64, inde a voce Lupus usque ad Odor. Horum foliorum iam
sex invenire potuimus in variis libris, quorum tegumentis glutine affixa erant.
Exstant in istis foliis hae Alanici libelli partes: Macula-Mensa; Mortalis-Munus;
Nasus-Nuptiae; Os (ossis)- Odor. Folia ista reperire nabis contigit in bibliothecae

 

12

 

nostrae libris qui signantur G fol. 210, H fol. 118 et H fol. 309, quorum possessor
olim fuit Hubertus Buchelius, ecclesiae S. Mariae Traiectensis canonicus. Cf. notam
ad cod. 709.

Inde a folio 108a usque ad 114b exarati inveniuntur quattuor libelli, quos primo
excepto neglexit Tiele. Sunt autem:

Tractatus de septem vitiis capitalibus, fol. 108a�108b.

Inc.: Septem sunt vicia capitalia sive principalia que sunt omnium origo
malorum. Nonnulla huius tractatuli incisa verbotenus consonant cum hugonis
de s. victore De Sacramentis,I. II, pars 13, cap. l (Migne, P.L. 176. 525).

(Arbor vitiorum), fol. 109a �112b.

Idem libellus, initio tamen rescisso, invenitur in cod. H2, lol. 105a�115a.
Est hugonis de s. victore, De fructibus carnis et spiritus, Cap. 3�10. Cf. quae
notavimus ad cod. 112 1. c.

Hugo� de S. Victore, De fructibus carnis et spiritus, fol. 113a�113b.

Habet codex solummodo quae sequuntur capitula eaque hoc ordine: Prologus,
capp. l�3, 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, sententiis quandoque contractis (cf. Migne,
P.L. 176. 997 ss.).

Alanus ab Insulis, De sex alis Cherubim, fol. 114a�114b.

Exstat apud Migne, P.L. 210. 273 ss., et saepius inter opera spuria S. Bonaventurae.

 

133

Tractatus de laudibus diurnis, cet. fol. 118a �125a.

Inc.: Sepcies in die laudem dixi tibi. Quamvis Deus. Invenitur etiam in codd.
174, 357 et 373. Est tractatus theologicus, diversus valde ab alio indolis asceticae,
qui ab eisdem exorditur verbis: Sepcies in die. Cf. quae notavimus ad cod. 159,
fol. 80b�91a.

 

136

Albertus Magnus,� tractatus� super evangelie� Missus� est� angelus Ga-
briel etc., fol. 2�110b.

Est libellus qui saepius vulgatus est sub titulo De laubibus V. Mariae Virginis
(cf. cod. n. 137). Non est tamen Alberti Magni, sed richardi a s. laurentio. Cf.
Qu�tif-Echard, I. 177; Hurter, Nomenclator, II. 382.

S. Augustinus.��� Sermo de eodem argumento (de assumptione B. M. V.),
fol. 125b�128b.

Invenitur inter Homilias de Sanctis quas collegit Paulus Diaconus (Migne, P.L.
95. 1490).

Tractatus de B. Virgine, fol. 128b�165a.

Fol. 128b: �Petrus comestor sequentes versus composuit� = Chevalier, R.H. 18874.
Fol. 128b�165a: Tractatus de nativitate, conceptione (Verbi divini) et assumptione
B. M. V. Inc.: Duo michi creditores instant.

 

13

 

137

Albertus Magnus, De laudibus Mariae Virginis.

Non est Alberti Magni, sed richardi a s. laurentio. Cf. quae diximus ad cod.
136, fol. 2� 110b.

 

142

Anselmus�� Cantuariensis episc. , Tractatus de custodia hominis inte-
rioris, fol. l � 6.

Est fragmentum (Cap. XIII � XV) ex libro IV De anima pseudo-hugonis de s. victore. Typis vulgatum invenitur apud Migne, P. L. 177. 185 � 188.

Eiusdem Orationes sive Meditationes XV, fol. 7 � 54.

Partim consonant cum meditationibus S. Anselmi quae exstant apud Migne,
P. L. 158. 709 ss. Meditationes 2, 3, 4, 5 sunt apud Migne respective medd.
2, 3, 20, 11.

Eiusdem Orationes ad B. Mariam et ad aliquos Sanctos, fol. 55 � 106a.

Exstant apud Migne, P.L. 158. 948 ss. sub nn. 50, 51, 52, 62, 64�72, 75, 74.

 

143

Fol. la scribitur manu coaeva: �Sum cruciferorum Traiectensium ad ripam Mose�.

Antonius Parmensis, ord. fr. praedicat., Postillae omnium evangeliorum
dominicalium totius anni omniumque feriarum quadragesimae, fol.
2� 144b.

Fol. lb scribitur: �Postille dominicales Anthonii de padua.� Non sunt tamen
Antonii de Padua, O. F. M., sed antonii parmensis O. P., ut fert ipse codex fol. 144b.

Sermo de dedicatione cct., fol. 144b� 146b.

Inc.:�� Venit filius hominis querere.��� Deinde sequitur:

Ammonicio utilis et proficua de morte, fol. 146a � b.

Inc. : Fratres my karrissimi anima de corpore exibit, sed non sponte.

Sermones L super Orationem Dominicam , fol. 147 � 244a.

Sunt hermanni petrae de scutdorpe, O. Cart. , (� 1428). Saepius exstant typis
vulgatae. Cf. Campbell, nn. 919 et 920.

 

144

Allegationes� factae pro fratribus ordinis fratrum minorum in communi
viventium et fratres eiusdem ordinis de observantia nuncupatos
per ven. patrem Franciscum Tafet eiusdem ord. generalem
ministrum et magistrum in sacra pagina in S. Concilio Basiliensi,
fol. 234a� 245a (non usque ad 260b, ut ait Tiele).

Sequuntur dein in codice :

 

14

 

Responsiones ad praemissa pro fratribus de stricta observantia ordinis
minorum contra fratres eiusdem ordinis de communi vita factae per
venerabilem sacrae paginae professorem magistrum petrum regi-
naldi doctorem eximium universitatis parisiensis fratrem de stricta
observantia ordinis praedicti, fol. 245a�260b.

Ludoy.� de la Turre, Apologia defensoria fratrum minorum de obser-
vantia, fol. 260b�271b.

Typis exstat vulgata in opere Speculum Minorum seu Firmamentum trium
Ordinum S. Francisci (Venetiis 1513), Pars III, fol. 228a�245b. Sequitur in
codice fol. 271b�272b: Bulla Eugenii Pp. IV �Ut sacra ordinis Minorum� (1446
Julii 23). Vulgata exstat in laudato opere Speculum Minorum etc., Pars III, fol.
40b�4lb et saepius alibi.

 

146

De confratribus nostri ordinis scil. Donatis (et de aliis quibusdam
materiis), fol. 387�390.

Haec ita supplenda sunt:

Fol. 387a: Quaestiunculae de Donatis et de Sacramentis ministrandis tempore
interdicti.

Fol. 387b�389a: Quaestio disputata de obedientia.�� Inc.: Canssimi, discutere quod.

Fol. 389a�390b: Quaestiunculae variae de hac materia: Utrum religiosus teneatur
revelare suo praelato secreta sibi commissa. Auctores harum quaestiuncularum
sunt: thomas de aquino (389a; 390a), rob. holkoth (390b) et magister wilhelmus
(390b). His intermixta est alia de eadem materia quaestio in cuius fine exarata
sunt: �prescripta questio cum quattuor aliis infrascriptis proposite fuerunt in capitulo
generali fratrum predicatorum parisius celebrati anno domini 1269 coram magistro
eiusdem ordinis et diffinitoribus Inter quos erant septem lectores et unus magister.
Item coram magistris simul congregatis videlicet fratre thoma de aquino fratre
boniohe [1. Bonohomine] fratre petro de cathamisia [1. de Tarentasia] fratre
bartholomeo.� Typis exaratae inveniuntur istae quaestiones inter S. Thomae
Aquinatis opuscula, in editione quam curavit Petrus Pelican (Parisiis, J. Jost, 1056).
Cf. Qu�tif-Echard, II. 650.

 

147

Fol. 198b: Exstant eaedem quaestiunculae duae de Donatis et de sacramentis minis-
trandis tempore interdicti, quae in codice praecedenti 146 exaratae sunt fol. 387a.

 

148

Fol. 1a in fronte legitur: �liber iste continet folia II^c ende l^ta pro folio pappiri
I stuver solvi pro scribendo. vj. r. gulden V stuvers pro ligando II s. gro;� et
paullo inferius: �lectura domini francisci de zarabellis constitit in scribendo �
V gouden cronen.� Fol. 6b abrasa erat annotatio quam ope ammoniae liquidae in
lucem edere potuimus: �Partinet Adriano de Warberghe.�

 

15

 

154

Operibus S. Bernardi a Tiele iam indicatis inserta sunt fol. 70a�70b qui sequuntur
tres sermones:

Fol. 70a�72a: Sermo de Nativitate Domini. � Exstat inter S. Bernardi opera
spuria in S. Bernardi opera omnia, ed. Lugduni, Jo. Cleyn, 1515, t. II. fol.
128a1� b2.

Fol. 72a�74b: petrus damianus. Sermo de annunciatione B. M. V. (Migne,
P.L. 144. 557; 184. 832).

Fol. 74b�76b: Sermo de S. Stephano. � Exstat inter opera S. Bernardi spuria in
ed. Lugdun. 1515, fol. 130b2�131bl; cf. supra.

In codicis initio legitur: �Sti Johannis.�

 

158

Eiusdem [S. Bernardi] Liber de XXII sententiis, fol. 33a�65b.

Fol. 33a�6lb descriptae sunt Meditationes quae sub Bernardi, alibi vero sub
Bonaventurae circumferuntur nomine. Videntur tamen neutrius, saltem in
redactione nostra. Inc.: Dominus noster Jesus Christus in die palmarum (cf.
Little, p. 80). Habet libellus paragraphos 21 (non 22), quarum ��6�13 verbotenus
exscriptae sunt ex opusculo pseudo-bernardi Meditatio in Pasionem et Resurrectionem
Domini, cap. l�8 (Migne, P.L. 184. 741). Alios paragraphos (� l�5 et 14�21)
inter Bernardi opera invenire non potuimus. � Libello in codice adiuncta est Epistola
ad Odonem mox describenda, eaque a manu saeculi XV notatur ,,� XXII.� Inde error
apud Tiele: �Liber de XXII sententiis.�

Fol. 6lb�65b: Epistola [s. bernardi] ad Odonem Canonicum (Migne, P.L.
182. 211).

S. Methodius,�� De�� principio�� saeculi�� et�� interregnis�� gentium�� et fine
saeculorum , fol.� l lab� l lob.

Est initium libelli quod typis expressum exstat sub titulo : Revelationes B. Methodii,
ed. per Seb. Brant, Basileae, M. Furtor, 1516, et saepe alibi. Longe maior libelli
pars in codice deest.

Expositio�� in�� Cantica�� canticorum,�� secundum�� S.�� Bernardum,�� fol.
135-196.

Est haymonis halberstadensis (Migne, P.L. 117. 295�358).

 

159

Fol. 69�79b : �Septem epistole edite [a B. Bernardo] . . . . ad fratres ordinis nostri
[i. e. Ordinis Carthusiensium], cet.� Hae epistolae typis expressae exstant apud
Mabillon, Opp. omn. S. Bernardi t. I, nn. 11, 12, 153, 154, 155, 250, 270. In fine
(fol. 79b): �Expliciunt septem epistole edite a beato bernardo ad fratres ordinis
nostri partim, specialiter prime quinque. Relique duo ad papam pro fratribus
ordinis Que hic sunt insimul collecte et conscripte ut ex eisdem considerari possit
in quanta reverencia iste sanctus pater ordinem nostrum habuit pro quo sic zelatus
est unde merito est dolendum de negligencia moderni temporis ut dicunt statuta.

 

16

 

Nam si adhuc in fervore primo staremus utique haberemur in reverencia qui propter
nostram negligenciam habere [despectum?] etc.� Verbum uncis inclusum olim
abrasum fuit.

Fol. 80b�91a: Contemplationes b. bernardi de Passione Domini. Non sunt
Bernardi; vulgatae vero exstant inter Opera S. Bedae (Migne, P.L. 94. 561).
Inc.: Sepcies in die laudem dixi tibi. Rogasti me. Idem libellus invenitur in
codd. 161 et 387. Est libellus asceticus, valde diversus ab altero theologico, qui
incipit: Sepcies in dit; laudem dixi tibi. Quamvis deus semper, quique exaratus
exstat in codd. 133, 174, 357 et 373; cf. notam ad cod. 133 fol. 118a�125a. In
nostro codice 159 fol. 80b ad calcem haec de auctore minio adnotantur: �Sequens
tractatus attribuitur beato bernardo licet multum discrepet a stilo eius consueto forte
tamen quia propter simplicitatem illius cui scripserit vel ad maiorem devocionem
excitandum stilum variaverit.�

Fol. 91a�95a: Planctus beati bernardi de Passione domini. Inc.: Adoramus
te Criste Jhesu preciosum nostre redempcionis precium hostia pacifica.

 

161

S.� Bernardus,�� Opuscula� quaedam� (genuina�� et�� spuria), fol.� l � 145a.

Codici insunt qui sequuntur libelli:

Fol. la�59b: s. bonaventura, Vitis mystica, ed. in S. Hon. opp. omn., VIII
(Quaracchi, 1898), p. 159 ss. Codex noster hunc ordinem habet: cap. l�23; addi-
tamentum V; cap. 24; additam. VI.

Fol.� 59b�67b:� Pseudo-bernardus,�� Lib.� de amore dei (Migne, P.L. 184. 583).

Fol. 69a�76a: guillelmus a s. theodorico, Trad. de contemplando deo (Migne,
P.L. 184. 367).

Fol.� 76a�80a:� egbertus� schonaugiensis,� Soliloquium (Migne, P.L. 195. 105).

Fol. 80a�84b: Hymni qui apud Chevalier, R.H., notantur 9541�2, 19416 et
18056. Ad 18056 (Planctus b. bernardi de Passione Domini) in codice fol. 81b ad
calcem scribitur: �Istum planctum beati bernardi eciam habemus alibi molius et
correccius qnia hic sunt plura inserta que non sunt de essencia planctus bernardi
unde eciam non est tutum ex isto transcribere.� � Ad incisum vero O triumphale
lignum crucis in margine notatur: �Istud non est de essencia planctus bernardi licet
aliquis forte ex devocione inseruit, sicut et cetera.�

Fol.�� 84b�85b:�� Tractatus b. bernardi de beneficiis dei ad Gherardum fratrem

suum.��� Inc.:� Dilectionem� tuam� attencius deprecor.��� Exstat idem tractatus in cod. 387, fol. 131a�b.��� Inter opuscula B. Bernardi typis excusa hic libellus non invenitur.

Fol. 85b�92a: Stimulus amoris. Editus saepius fuit inter opera tam anselmi
tam bernardi (Migne, P.L. 158. 748 et 184. 955).

Fol. 92a�98a: Contemplationes eiusdem [b. bernardi] de Passione Domini.
Inc. Sepcies in die. Cf. notam ad cod. 159 fol. 81a�91a.

Fol. 98a�99b: arnulfus de bo�riis, Speculum monachorum (Migne, P.L. 184.1175).

Fol. 99b�101b: Liber de honestate vitae. Inter opera b. bernardi (Migne, P.L.
184. 1167).

Fol. 101b�116b: Meditationes. Inc.: Multi multa sciunt. Cf. notata ad cod. 59,
fol. 142a�156b.

Fol. 116b�134b: Liber de conscientia. Inter opera b. bernardi (Migne, P.L.
184. 507).

 

17

 

Fol.�� 135a�145a:�� B. Bernardus. Epistola apologetica (Migne, P.L. 182. 898).
Fol.� 147�181: henricus de coesfelt, O. Carth., (� 1410),�� Tractat.us de tribus
votis monasticis.

 

162

S. Bernardus, Opuscula quaedam.

Insunt codici:

Fol. l � 58a: Bernardi epistola ad Fratres de Monte Dei, ordinis Carhusiensis
Non est Bernardi, sed vel guigonis Carthusiensis, vel guilelmi a s. theodorico.
Idem libellus exstat in codd. 184, 361 et 375. In fine (fol. 58a) atramento pallido
legitur: �per manus ade de scoerl exepto primo latere [alia manus addidit] monachi
professi huius domus.'' Revera folium primum rectum huius libelli alia manu
exaratum est ac reliqua pars.

Fol. 60a�96a: b. bernardus , De consideratione ll. V.

Fol. 96b: Excerpta ex dictis SS. Patrum.

Fol. 97a: Manu saec. XV ineuntis exaratum est:

Interpretatio nominis ihesu

������������������������������� Jocunditas merencium������������� Vroelichiet (!) der bedroefder

������������������������������� Eternitas vivencium ��������������� Eewicheit der levender

ihesus ����� Saturitas esuriencium��������������� Satheit der hongherigher��������� ihesus

������������������������������� Utilitas egencium���� ��������������� Nutzicheit der dorstighen

������������������������������� Sanitas languencium ��������������� Ghesontheit der siecten

Interpretatio nominis marie.

������������������������������� Miseratrix miserorum�������������� Ontfermerinne der armen
Auxiliatrix desolatorum����������� Helperinne der ellendighen

��������������� Maria������ Repaiatrix��������������� confractorum���������� Wedermakerinne der gebrokenre

��������������� ��������������� Imperatrix�������������� angelorum��������������� Ghebiederinne der enghelen

������������������������������� Advocatrix peccatorum����������� Voorsprekerinne der sondaren

Sequuntur duodecim fidei articuli, distributi per XII apostolorum nomina.

Fol. 97b�113a: Epistola B. Bernardi ad sacerdotem. Inter opp. B. Bernardi:
Migne, P.L. 184. 772. Amanuensis initio tractatus hanc apposuit notulam: �Sequens
opusculum sive epistola intitulatur sic secundum aliquos Incipiunt gemme crucifixi
beati bernardi abbatis. Et est liber multum utilis pro sacerdotibus.�

Ad calcem libelli (fol. 113a): �huic libro repperi quedam addita in alio quodam
exemplari.� Codex tamen desinit ut in editis.

 

164

S. Bonaventura, Parvum bonum vel Regimen conscientiae quod vocatur
Fons vitae (vel Centiloquium), fol. l�24a.

Verus huius libelli titulus est De triplici via seu Incendium amoris. Typis
vulgatum exstat in S. Bonav. opp. omn., VIII (Quaracchi 1898), p. l�18.

 

18

 

Expositio super Pater noster, fol. 24b�29.

Est opusculum dubium S. Bonaventurae, ed. in Opp. omn., ed. cit., VII, p. 652�5.

Speculum prelatorum, (auctore Jacobo de Gruytrode s. de Clusa?)
fol. 30-54.

Speculum subditorum, (auctore Jacobo de Gruytrode s. de Clusa?)
fol. 55�108.

Utrumque speculum est jacobi de gruytrode, O. Carth., � 1475, (qui non est
idem ac Jacobus de Clusa) et pluries oditum est sub falso nomine Dionysii
Carthusiani, e. c. Nurembergae apud Petr. Wagner 1495. C f. notanda ad cod. 236.

Dialogus de creatione mundi et eius redemtione, fol. 109 �138.

Inc.: Sepius rogalus a condiscipulis. Verus libelli titulus est Elucidarius. Cf..
A. Sanderus, Bibliotheca belgica manuscripta (Insulis 1644), I, p. 115 n. 22.
Little, p. 220, qui libellum Elucidarium fidei nominat, eundem tribuit guilelmo
coventry. Quomodo hic libellus aliquando adindicatus fuit S. Bonaventurae vide in
nota ad codicem 111 fol. 102�110a.

 

165

(S. Bonaventura),�� Pharetra,�� sive excerpta ex auctoribus ecclesiasticis
et profanis, ord. alphabet. argumentorum.

Non est Bonaventurae, sed alterius anctoris Saec. XIII, cf. S. Bonav. opp. onm.,
ed. cit., VIII, p. CXV n. 11.

 

166

Speculum monachorum (adscriptum S. Bernardo), fol. 31a�39a.

Non est S. Bernardi, sed est fragmentum ex davide ab augusta (Lib. I, cap. 1�26).

Anselmus episc. (Cantuariensis), Stimulus amoris divini, fol. 39a�45a.

Cf. supra ad cod. 161� fol. 85b�92a.

Speculum peccatorum (adscriptum Gregorio I), fol.� 140b�146a.

Typis invenitur expressum inter opera spuria S. Angustini (Migne, P.L. 40. 983).
Apud Little hoc opusculum his adscribitur richardo rolle be hampole; vide ibidem
initium: Quoniam carissime, dum in huius via vitae et aliud: Quoniam in huius
vitae via (pp. 201 et 204). De praefato Bichardo Bolle cf. Dictionary of national biography, XLIX, 164�6.

Tegumento�� tam�� anteriori�� quam�� posteriori�� agglutinata�� fuerunt�� duo instrumenta:

1.��� Arnoldus de Loec, clericus Traiectensis, procuratores constituit Theodoricum Poelman et Henricum Inghenoech(?), perpetuos vicarios in ecclesia S.�� Walburgis�� Arnhemensis,�� ac� Johannem� Rebel� et Wilhelmum�� Thonys laicos,� ad� prosequendum beneficium in ecclesia S. Walburgis Arnhemensis, quod ei

 

19

 

a�� Martino�� V� papa� reservatum fuit.��� Datum� 1420� Novemb. 20. (Orig., margine a
sinistra parte paululum rescisso).

2. Sententia officialis Curiae Traiectensis �sede Traiectensi vacante,� subdelegati
a Ghiselberto de Lochorst, qui per generalem synodum Basiliensem �ad
sedem specialiter� deputatus est ex inserta bulla dd. 143[3] Kal. Octob. � S. d.;
circa finem anni 1433: in instrumento enim legitur �bone memorie dominum
Swederum protunc episcopum Traiectensem�, et inter personas saeculares, ad
quorum notitiam hoc instrumentum profertur, enumeratur Walramus de Moirse.
(Orig., bina fragmenta, margine a dextra parte et fine rescissis).

 

167

Codex est apographum codicis 126 fol. 92b�217b, quod abunde describitur et
probatur apud B. Kruitwagen, p. 332�i, in opere laudato ap. cod. 126.

Fol. 108b legitur subscriptio: �Explicit feliciter per fratrem wermbold a^o 1510
XXV marcii.� E collatione cum aliis codicibus a fr. Wermboklo �a Leydis'' cogno-
nime exaratis (codd. 131, 180, 187, 198, 199, 335, 733) liquet, Ir. Petruin exarasse
fol. l�70, fr. Wermboldum vero fol. 77�192.

 

169

Diaeta salutis et quaedam minora, S. Bonaventurae adscripta.

Fol. la�145a: Diacta salutis non est Bonaventurae. sed certo est guillelmi de lanitia, O. F. M., ut etiam expresse dicit cod. 108 fol. la. Cf. S. Bonaventurae
opp. (ed. cit.), VIII, p. CXI, n. 8.

Fol. 146b�160b: Breves Sermones bonaventurae. Non sunt nisi themata pro
sermonibus, addita ad calcem libri Diaeta salutis (cf. cod. 108, fol. 87b�103a).

Fol. 178a�179a: Devota contemplatio seu meditatio edita a beato bonaventura
de nativitate domini nostri ihesu cristi. Est ex pseudo-Bonaventurae libello Medi-
tationes vitae Christi, cap. VII.

Fol. 179a�183b: Tractatus de resurrectione a peccato ad gratiam admodum
utilis e.c dictis sancti bonaventure excerptus. Libellus non est ipsius Bonaventurae,
sed uti codex recte dicit �ex dictis Sancti Bonaventurae.�

Cf. de hoc codice S. Bonav. opp. omn., VIII, p. CXIII, n. 6.

 

170

Profectus religiosorum (adscriptum S. Bonaventurae), fol. l�92.

Est� davidis ab augusta,�� I.�� II�� et� III.

Fol. 29a�30a interpositum est initium (prologus et art. l partim) opusculi
dionysii carthusiani, De votis et professione religiosorum seu De professione
monastica.

Fol. 28a: �Explicit liber primus (sic) profectuum religiosorum anno domini
mill^occcc^olxxv^to in profesto io[hannis] ante portam latinam infra primam et 2a^m. Per
fratrem iohannem mersen novicium oretur pro eo etc.�; et fol. 92b: �Scriptum
per fratrem iohannem rnersen tunc temporis ibidem novicium Anno domini
M^oCCCC^olxxv^to In festo valentini infra 2^am et terciam oretur propter deum pro
eo etc.�

 

20

 

Lamentatio (peccatoris), fol. 249b�250b.

Inc.: Quis dabit capiti meo.... Conversi sunt dies festi mei. Idem libellus
habetur in codd. 228 et 229. Est forsitan Johannis Hagen (de Indagine) O.
Carth., De planctu solitarii. Cf. Jo. Trithemius, De scriptoribus ecclesiasticis (ed.
Colon. 1546), p. 339.

 

171

Descriptioni a Tiele datae haec substituatur:

David�� ab�� Augusta,�� lib.�� I,�� pars�� I�� (=�� c.�� 1�26),�� lib.�� II�� et III.

Fol. 9a�10 inserta est: Admonicio regularis disciplinae. Inc.: Ad hoc studeat
quisque bonus religiosita.

 

172

Speculum��� B.��� Virginis��� Mariae�� (adscriptum�� S.�� Bonaventurae).

Non est S. Bonaventurae, sed conradi de saxonia (Holzinger), O. F. M. Nuper
editum est a Patribus Collegii S. Bonaventurae, Quaracchi 1904.

 

173

Meditationes do vita J. Christi (adscriptae S. Bonaventurae), fol. l�40

Non sunt Bonaventurae, scd verosimiliter johannis a caulibus, O. F. M. Cf.
S. Bonaventurae opp. omn., VIII, p. CXII, n. 14 et X, p. 25 n. 41.

Lamentatio�� glor.�� Virginis�� Mariae�� iuxta�� crucem,�� a� B. Augustino
edita vel sec�� quosdam a B. Bernardo, fol. 41�43

Typis excusus exstat hic tractatulus inter Opera S. Beniardi, ed. Lugduni, Jo.
Cleyn, 1515, t, I. fol. 190al�191b1.

Meditatio super Salutationem Angelicam , fol. 44�45a.

Fuit aliquando edita tamquam opusculum S. Bonaventurae; non est tamen eius.
Cf. Ratio novae collectionis operum omnium S. Bonaventurae (ed. Fidelis a Fauna
O. F. M.) Taurini 1874, p. 40, n. 18.

S.�� Basilius,�� Tract.�� de� recommendatione vitae solitariae, fol. 87�89.

Non est S. Basilii, sed est fragmentum (cap. XIX) ex petri damiani libro qui
dicitur Dominus vobiscum (Migne, P.L. 145. 246�51). Cf. notata ad. cod. 112,
fol. 101�103.

Speculum, adscriptum S. Bernardo, fol. 89a�b.

Est arnulfi de boeriis� (Migne,�� P.L.�� 184.�� 1175).

Tractatus de arte bene moriendi, fol. 114�121.

Tiele p. 413 (Addenda et corrigenda) libellum falso adiudicat johanni gersoni,
Cf. adnotationem ad cod, 58 fol, 24�50.

 

21

 

Speculum peccatorum (adscriptum S. Gregorio magno), fol. 122�125a.

Typis vulgatum exstat inter opera spuria S. Augustini (Migne, P.L. 40. 983).
Cf, notata ad cod. 116 fol. 140b�146a.

Regula fratrum ordinis tertii B. Francisci de penitentia , fol. 125b �127b.

Est regula Nicolai papae IV, 1289 Aug. 18 (Potthast, Regesta, n. 23044).

Monita de verbis Isidori extracta ad instruendum hominem qualiter
vilia valeat evitaro, cet., fol. 128�131.

Sunt minutatim excerpta ex isidori hispalensis De contemptu mundi. Inc.:
O homo scito temetipsum (ed. Colon., 1017, p. 228 col. 2 F).

Proverbia Sapientum, cet. (partim metrice), fol. 156a�157a.

Versus qui habentur fol. 156a�b, inc.: Cur (non Quod) mundus militat sub
vana gloria (Chevalier, R.H. 4110), tribuuntur fratri jacoponi da todi.

Petrus Damiani, Epistola ad Blancam comitissam, fol. 157a�b.

Est ex eiusdem opusculo Institutio monialis, cap. VI (Migne, P.L. 145. 737),
inc.: Pensandum quippe est. Eadem epistola exstat in cod. 386.

S. Bonaventura, Tractatus de stimulo conscientiae, Parvum bonum
dictus, fol. 168a�173a.

Est opusculum� De triplici via.�� Cf, notata ad cod.� 104 fol. l�24a.

Tractatus cui titulus: Nota, ut homo possit amplius proficere et Deo
magis placere, ista decem quae sequuntur in se studeat habere, etc.
(a nonnullis S. Bernardo adscriptus), fol. 173b�180.

Conflatur tractatus ex variis fragmentis libelli pseudo-Bonaventuriani Stimulus
amoris (secundum editiones antiquiores) hoc ordine: Pars II, capp. l, 6, 7 (pars
prior), 10, 11 (pars prior), 7 (pars posterior), 11 (pars posterior) etc.

Tractatus de vera confessione facienda, fol.� 181 � 191a.

Est opusculum magistri matthaei de cracovia, ep. Wormatiensis (� 1410). Cf.
S. Bonaventurae opp. omn., t. VIII (Quaracchi 1898), p. CXI, n. 12. Pluries iam
editus est libellus inter S. Bonaventurae opera spuria.

Narratio�� quorundam dubitabilium circa acta seu dicta per spiritum in
Meyerick, quam decidit Jo. de Essendia ord. praedicat. con-
ventus Wezaliensis, S. Theol. prof., fol. 224a�228b.

Exstat opusculum typis expressum, sub nomine tamen proprii auctoris, inter
opera Henrici Kalteysen (vol. VI, n. 7). Cf. J, Hartzheim, Bibliotheca Coloniensis,
p. 169.

 

22

 

174

Vita Jesu Christi sec. Bonaventuram ut dicitur, fol. l� 50a.

Conflata est, ex� Vila Jesu Christi ludolphi de saxonia, et ex Meditationes Vitae
Christi pseudo-bonaventurae (cf. cod. 173, tol. l�40).

Meditationes S. Bernardo tributae, fol. 74a�83a.

Inc.: Multi multa sciunt.��� Cf, notata ad cod. 59 fol. 142a�156b.

De Sancto Jerone, fol. 83a�85b.

Incipit ut B.H.L. 3682, sed deinde differt ab editis.

De modo legendi horas canonicas, fol. I76b �179b.

Inc.:� Sepcies� in� die laudem� dixi tibi.��� Quamvis Deus.��� Cf, notata ad cod. 133
fol. 118a�125a.

De�� praedestinatione�� seu�� de�� praescientia�� Dei,�� fol.�� 195b�196a�� et
Considerationes VI ad missam celebrandam, fol. 196a�198a.

Sunt ex Stimulo amoris pseudo- bonaventurae (iuxta editiones antiquiores), 1. III,
c. 13 et 1. II, c. 17.

Speculum monachorum, adscriptum S. Bernardo, fol. 200�209b.

Est� davidis ab augusta,�� lib. I,�� pars� I,�� c.�� l�20.

Meditationes S. Bernardo tributae, fol 211b�225a.

Idem libellus invenitur supra Fol. 74a�83a; cf. ibidem.

Speculum��� peccatorum�� (S.��� Gregorio��� magno��� adscriptum),�� fol.
225a�229a.

Non est Gregorii I.��� Cf. notata ad cod. 106 fol. 140b�146a.

Super Psalmum: Noli aemulari, cet., fol. 244a�248a.

Est�� nicolai de lyra,�� Postilla in Psalmum XXXVI.

Super Psalmum: Quam bonus Isra�l, fol. 248a�250b.

Est nicolai de lyra, Postilla in Psalmum LXXIL

Tegumento posteriori agglutinatum fuit instrumentum quo Hermannus Peter-
man, decanus S. Mariae ad Gradus Coloniensis ac thesaurarius Osnabrugensis
ecclesiarum, a sede apostolica delegatus ex inserta bulla (s. d.), episcopo Leodiensi
et praesertim capitulo ecclesiae S. Servatii Traiectensis, Leodiensis diocesis, praecipit
ut Johannem [de Monte?] in possessionem admittant beneficii, quod ei ab
Urbano papa VI reservatum est ex inserta bulla dd. VIII kl. Maii pontificatus nostri
anno primo (1378 Aprilis 23). � Orig., fine et margine a dextra parte rescissis.

 

23

 

Ex� instrumenti� laesione� datum� disparuit.��� In� fronte instrumenti legitur inscriptio:
,,Iste liber pertinet Johanni� de Monte.�

 

175

Joh. Brugman, Vita almae Lydwinae.

Est libellus B.H.L. 4926, Cuius subscriptio in codice (fol. 57b) haec est: ,,Et sic
finitur legenda virginis alme lijdwine a venerabili patre fratre iohanne brugman
Anno domini MCCCClvi^o pro tunc conventus fratrum minorum iuxta sanctum
audomarum lectore composita ac per nycolaum filium symonis de beverwijck ad
honorem dei et sue benedicte genetricis necnon ad laudem et honorem prememorate
sacre virginis anno domini. lix^o taliter qualiter in domo ac mansiolo margarete
valcken [alia manus adscripsit �vidue�] scripta. qui eciam pro mercede laboris vir-
ginis opitulamen desiderantem. eidem se devocius recommendat. finita et completa
anno eiusdem mense Julii V kl. infra IX et X^a horas de mane sub misse celebra-
cione cantate in conventu dominorum Jherosolimitarum sancti Johannis Haerlemensis.�
Cf. Acta Sanctorum, Aprilis t. II. (Antverp. 1675), p. 303, n. 400, ubi profertur
eiusdem indolis subscriptio.

 

176

Erratum fuit apud Tiele in foliis numerandis. Habet codex non 156, sed 143
folia quae a libellis hoc ordine occupantur:

Fol. l�101a: (Caesarius Heisterbacencis), Dialogi miraculorum libri VII�XII.

Fol. 10lb�131b: Commentarius in Lamentationes Ieremiae.

Fol. 131b�133a: Tractatus vel Sermo de textu: Ibo mihi ad montem myrrhae, cet.

Fol. 133a�143a: Tractatus (de timore Dei, principio sapientiae).

Fol. 143a�143b: Tractatulus incipiens Fulcite me floribus.

 

178

Historia Walteri et Griseldis, fol. 140b�143b.

Est historiola quae interprete francisco petrarcha exstat typis vulgata inter
eiusdem Opera, ed. Basileae 1581, p. 540�7 sub inscriptione: De obedientia ac fide
uxoria. Saepius etiam alibi fuit edita. In nostra bibliotheca 4 sunt codices
quibus historiola ista inest, nempe cod. 82 fol. 122a�128b et cod. 178 fol.
140b�143b; inc.: Est ad Italie littus (deest ergo Petrarchae littera dedicatoria).
In cod. 259 fol. 71b�80a eadem historiola incipit: Inter omnes marchiones terrae...
Gualterus ad quem familiae; rescissum fuit itaque libelli initium (cf. ed. cit.,
p. 541 lin. 14). Cod. 318 fol. 129a�136a praebet etiam litteram Fr. Petrarchae
dedicatoriam. Omnes codices quattuor mutili desinunt verbis: haec muliercula
passa est �(cf. ed. cit., p. 546 usque ad alineam primam).

Eiusdem [Ioannis Chrysostomi] Epistola, cuius initium: Age iam itorum,
cet., fol.� 149b � 150b.

Est Ep. CXXV ad Cyriacum Episcopum exsulantem.

 

24

 

David Carthusiensis, Compendium, fol. 150b�153a.

Est davidis ab augusta, lib. I, pars II (� cap. 27�41).

Compendium�� cuiusdam�� episcopi�� Parisiensis�� de�� claustro�� animae, fol.
161a�167b.

Libellus desinit mutilus in cap. IV De ambulatoriis. Typis vulgatus fuit Parisiis
1507 cum Hugonis de S. Victore De claustro animae. Est forte guillelmi alverni
(d'Auvergne) ep. Parisiensis. Cf. N. Valois, Guillaume, d'Auvergne, sa vie et sas
ouvrages (Paris 1880), p. 169�170.

 

181

Themata notabilia pro sermonibus, fol. 88b�99b.

Sic corrige :

Fol. 88b�89b: Tractatus de modo praedicandi. Inc.: Ad habendam materiam
in thematibus. Idem libellus exstat in cod. 317.

Fol. 90a�99b: Tabula locorum S. Thomae quibus Epistolae et Evangelia totius
anni illustrantur.

182.��� 183.��� 184

Hi tres codices a wilhelmo dicbier, priore Canonicorum Regularium S. Augustini
in Haga Eyndhoviana, c. 1520�30 compilati miscellanea continent ex variis
operibus asceticis, quae tunc temporis maxime in usu erant. Quae cuique codici
insunt brevi calamo perstringere visum est:

182. Continet opuscula sive integra, sive mutila, sive etiam inepte quandoque
retractata gerardi zerbolt de zutphania , bonaventurae praecipue, aliorumque
minoris ingenii auctorum. Sparsim etiam invenies multa Exempla.

183.� ��Pars I: eiusdem naturae est compilatio ac n. 182, conflata ex ger. zerbolt de zutphania, hugone de s. victore, henrio herp �(Harpllio)��� O.�� F.�� M.,�� etc.;

sequitur deinde Expositio brevis titulorum Psalmorum.

Pars II: in se habet Exhortatoria ad omnem Statum, Collationen in Evangelia
Dominicalia, Collationes pro Religiosis Ord. Can. Heg., Collationes in festa non-
nullorum Sanctorum.

184. Huic codici insunt: pseudo-bonaventura, Speculant disciplinae (est forte
bernardi de bessa, O. F. M. f c. 1290; cf. S. Bonav. opp. omn., VIII, p.
XCV s.). � s. augustinus , Speculum peccatorum. � s. bernardus , De amore Dei.
thomas a kempis, De vita boni monachi (Inc.: Audi religiose monache), Enchiridion
monachorum, Manuale parvulorum, Doctrinale iuvenum de laude bonae congre-
grationis (� Sermo 2 ad Novitios cum aliis excerptis ex operibus Thomae a Kempis),
De disciplina claustralium et Eruditorium devotorum, quod compilatum est ex
variis fragmentis eiusdem Thomae opusculorum. � Praefationes et capilulationes
in omnes S. Scripturae libros. � s. bernardus, De vita solilaria ad Fratres de
Monte Dei (de hoc opusculo spurio vide notata ad cod. 162 fol. la�58a).

 

25

 

187

Tegumento anteriori agglutinatum erat instrumentum quo Magister Sexagardius
de Placentia, praepositus Westfrisiae, procuratores constituit. Datum 1437
Junii 8. (Orig.; instrumenti verba legi vix possunt).

 

195

Dionysius Carthusiensis, Sermones de sanctis per hyemen, fol. 1 � 89.

Est quartum opus sermonum de Sanctis ad religiosos.
Eiusdem Sermones de tempore hyemali pro religiosis, fol. 90 �177a.

Est tertium opus sermonum de Tempore ad religiosos.

Initio codicis inserta fuerunt tria folia chartacea in quibus manu saec. XV sunt
exarata instrumentorum nonnullorum apographa, mutila tamen, quae sunt de
causa inter monasterium in Valle Florum prope Traiectum ordinis Carthusiensis et
Wilhelmum de Boxmeer, dominum de Acquoy, super certis redditibus (datum 1406).

 

200

Codex oriundus est ex conventu Canonicorum Regularium Traiectensi; vide notam
ad cod. 78.

 

202

(Florus�� Magister,�� diaconus�� Lugdunensis),�� Defloratio epistolae ad Ro-
manos et ad Corinthios I.

Inscriptio quae exstat in fronte fol. 1: �Defloratio flori episcopi cantuariensis super
epistolam ad Romanos� manu posteriore (saec. XV) exarata est, et verba flori epi-
scopi cantuariensis alia manu, coaeva tamen, inserta sunt, aliis verbis prius abrasis.
Quis sit revera auctor huius dellorationis, sive florus diac. lugdun., sive beda,
sive petrus adbas tripolitanus, discutitur apud Denifle, Quellenbelege, S. 22�25.

Foliis la et 238b exarata sunt duorum instrumentorum apographa manu quae
scripturae saec. XIII indolem imitata est.

1. Heydenricus, abbas S. Pauli in Traiecto, confirmat statutum, quod eius
praedecessor Volquinus de antiphona Salve regina cottidie post celebratam maiorem
missam a fratribus sui monasterii perpetuo cantanda fecerat, et pro hoc, et etiam pro
suo proprio anniversario, quarundam arearum redditus designat, domo Rodenburg
vendito. ,,Datum anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo sexto.�

2. Heydenricus, abbas S. Pauli in Traiecto, dono dat conventui curtim in
Veltdrile, bona in Hemestede et Scalkwik, decimam in Cralinge, unam libram ex
nova curti in Papendorp et alia bona, et eorum redditus designat ad victualia tri-
buenda fratribus in nonnullis festis. Datum 1204 Octava Stephani (Januarii 2).
Utrumque instrumentum deest apud Brom, Regesten van oorkunden betreffende het
sticht Utrecht (694�1301), 1908.

 

204

(Joannes Gerson), Liber de consolatione theologiae , fol.� 1 � 41.

Inc.:�� uioniam secundum apostolum quecumque scripta sunt.� Idem libellus exstat

 

26

 

in codice 340. Non est Gersonis; toto namque coelo distat ab eiusdem opere
quod De consolatione theologiae inscribitur. Fuit aliquando editus sub nomine
henrici de hassia (Campbell, n. 911), inter cuius tamen opera sive genuina sive
spuria non enumeratur apud Roth, a. a. O., S. 1�22. Quidquid est, ex collatione
nostri libelli cum ioannis de tambaco , O. P., notissimo opere Da consolatione
theologiae manifestum est, libellum nostrum istius operis esse Compendium; de
quo Compendio etiam loquuntur Qu�tif-Echard, I. 668.

Speculum peccatorum (tributum Gregorio Magno), fo!. 126a�131b.

De auctore huius opusculi vide ad cod. 166 fol. 140b�146a.

S. Brigitta,� Sermo de excellentia Virginis Mariae, fol.� 135 � 157a.

Est Sermo Angelicus qui exstat inter Revelationes S. Brigittae, ed. Colon. 1627,
p. 535�52.

 

306

Quinque�� definitionos�� monachi ex Joh. Climaco cum glosa seu expositione Dionysii Carthusiensis, fol. 171�174b.

Certo non est opusculum Dionysii Carthusiensis, sed videtur esse jacobi de
gruytrode. Sicut enim refert Am. Bostius, De praecipuis aliquot Cartusianae
Familiae Patribus, Cap. XXXI, (ed. Theod. Petreius, Coloniae 1609), p. 51, Jacobus
ille scripsit opusculum: De quintuplici diffinitione nominis monachi secundum
Climachum.

Petrus� Damianus,�� Epistola de puero Jesu duodenni, fol. 228 �242a.

Est aelredi abbatis rievallis sermo (Migne, P.L. 184. 849).

Gilbertus�� Porretanus,�� Epistola ad Hugonem priorem Sancti Victoria
de scientia animae Christi, fol. 242b �252a.

Inc.: Hugoni S. Victoris priori g. salutem. Nuper de Parisiis. Inter neutrius
auctoris opera haec epistola invenitur.

 

206

Wilhelmus�� Lugdunensis�� (Paraldus ?),�� Sermones�� epistolares de dominicis, fol. 54a-86b.

Sunt solummodo sermones a festo Pentecostes usque ad sermonem I in Dom.
XIV post Trinitatem, qui desinit mutilus. Typis exstant saepius vulgatae sub
nomine guilielmi (alverni) parisiensis.

 

27

 

207

Gilbertus Porretanus, Sermones in Cantica canticorum.

Non sunt Gilberti Porretani, sed gilberti de hollandia (Migne, P.L. 184.
9�298). Error iste qui in ipso codice invenitur (fol. la) ex Catalogo Bibliothecae
Traiectinae anni 1608 (fol. Pp, 3 verso), et huius Catalogi exemplari, quod vulgaturn
fuit ab Ant. Sandero in sua Bibliotheca Belgica Manuscripta (cf. ibid. t. II, Insulis
1644, p. 85), et altero transsumpto, quod suo operi Sacra bibliothecarum illustrium
arcana retecta (Aug. Vindel. 1668) inseruit Theoph. Spizelius (cf. ibid. p. 303),
transiit in Histoire litt�raire de la France, t. XII, p. 471 (cf. etiam Migne, P.L.
188. 1253�54), ubi Commentarius in Canticum Canticorum enumeratur inter
Gilberti Porretani opera inedita. Sed est error qui ex solo nostro codice Traiectensi
n. 207 ortus est.

 

211

Guilielmus�� (Paraldus)�� Lugdunensis,�� Sermones�� super�� Epistolas�� et
Tractatus de confessione, fol. l�103b.

Saepius typis vulgati sunt sermones sub nomine guilielmi (alverni) parisiensis.
Tractatus de confessione qui in codice et exinde apud Tiele memoratur, non est
libellus singularis, sed est sermo ultimus (Dom. XXIV post Trinit.), qui est de
Confessione.

In subscriptione (fol. 103b) lege: �Scriptus anno 1446 in profesto beate Kathe-
rine virginis� (non �Sancti Mathei evang.� ut apud Tiele).

Conradus de Brunswijk, Sermones de tempore, fol. 115�233a.

Sunt sermones conradi vulgo de saxonia nominati. Saepius typis vulgati fuerunt
sed falso sub nomine S. Bonaventurae. Cf. S. Bonaventurae Opp. onin., t. IX
(Quaracchi 1901), p. XIII s. De hoc codice, qui solus Conrado de Saxonia cogno-
men tribuit de Brunswijk, cf. Speculum B. Mariae Virginis Fr. Conradi a
Saxonia, Quaracchi 1904, p. IX.

 

212

Tegumento posteriori agglutinatum erat instrumentum, quo Wilhelmus de
Wege, ecclesiae S. Castoris in Confluentia decanus et executor litterarum compul-
satoriarum � (ad id requisitus(?) a Ludovico de Garsiis, canonico Bononiensi,
qui a sede apostolica deputatus erat iudex et commissarius causae inter Herman-
num de Keppel, commendatorem generalem domus et baliviae Traiectensis
ordinis B. Mariae Theutonic., et Swederum �assertum� episcopum Traiectensem)
� revocat excommunicationis sententiam, antea ab ipso latam contra Bernardum
Uten Enge, Maioris, Theodoricum de Boechout, S. Johannis ecclesiarum
Traiectensium canonicos, necnon contra Theodoricum Spyerink, curatum paro-
chialis ecclesiae in Rijswijc. Datum 1432 Nov. 11 (Orig., margine a dextra parte
rescissa),

 

28

 

213

Henricus de Balma, Stimulus amoris.

Exstant in nostra bibliotheca 4 codices (n. 213, 214, 215, 300 fol. 97a�214),
qui omnes Stimulum amoris in eadem forma continent. Opus namque divisum est
in 3 partes, et Pars I cap. l inc.: Currite undique gentes et miramini. Differt
ergo nostra redactio longior ab ea breviori, quae sub nomine Jacobi Mediola-
nensis, O. F. M., edita est in Bibliotheca Franciscana Medii Aevi, t. IV
(Quaracchi, 1905), p. l�129. Quis sit auctor nostrae redactionis longioris nondum
constat; probabiliter non est Henricus de Balma. Cf. Biblioth. Franc. Medii Aevi,
t. IV, p. VIII ss.; S. Bonaventurae Opp. omn., VIII, p. CXI, n. 3 et X, p. 23,
n. 30 et libros ibidem laudatos. Quoad cod. 300 notandum est in eo etiam
inveniri (fol. 62a�96a) breviorem Stimuli amoris redactionem.

 

214

(Kenricus de Balma), Stimulus amoris, fol. l �132b.

Vide notata ad cod. 213.

Tegumento glutine affixum erat instrumentum quo Henricus ...... Ottonem

Hacken, opidanum Daventriensem, Paulum de Malsen et Johannem de
Honthorst laicos, cives Traiectenses, testamenti sui executores constituit. S. d.,
c. 1470. Cf. instrumentum anni 1472 eiusdem notarii Wilhelmi, filii Wilhelmi Buer,
manu scriptum, exstans in illius �formulierboek,� Inventaris van het kapittel van
Oud-Munster, n^o 780, fol. 121. (Orig., capite et margine a sinistra parte rescissis).

 

215

(Henricus� de Balma), Stimulus amoris (bic falso S. Bonaventurae tributus), fol. l�55.

Cf. notata ad cod. 213. Libellus certo non est Bouaventurae foetus, ut scite
notavit Tiele.

Manuale precum e SS. Patribus collectum, fol. 56�64.

Typis exstat expressum tam sub nomine s. augustini (opusculum spurium Manuale,
Migne, P.L., 40. 951) quam sub nomine hugonis de s. victore (tractatus spurius
De anima, Liber IV; Migne, P.L., 177. 171). Cf. B. Haur�au, Les oeuvres de
Hugues de S. Victor (Paris 1886), p. 183�4.

Miraculum S. Mariae (versibus leoninis), fol. 64b.

Est miraculum quod indicatur apud Poncelet Index miraculorum B.M.V. (ed.
in Analecta Bollandiana, XXI, 1902), p. 356, n. 1772.

 

29

 

217

Henricus de Hassia,�� Dialogus�� de�� modo�� celebrandi�� seu�� recipiendi
sacramentum eucharistiae, fol.� l �15.

Est matthaei de cracovia, ep. Wormatiensis (� 1410). Editiones et codd. rass.
apud Roth , a. a. O., S. 9�10. Auctorem genuinum in suis correctionibus iam
notavit Tiele (p. 413), ubi tamen erronee correctio relegatur ad codicem 218 p. 71
lin. 20; lege p. 71 lin. 7.

Sermones de sacramento eucharistiae, fol. 65 � 94

Sunt dionysii cartusiensis sermones sex de Venerabili Sacramento.

 

219

Tegumento olim adhaesit bulla qua Generalis Synodus Basileensis decanis B. Mariae
Dordracensis et S. Johannis in Wyck prope Duersteden et S. Walburgis Zutpha-
niensis ecclesiarum mandat, ut quibusdam personis, qui bona et ornamenta et
archivalia monasterii B. Mariae et S. Apostolorum Traiectensis occulte detinent,
praecipiant, ut ea priori Balduino restituant et ut iidem mandatarii de eis, nisi
faciant, excommunicationis poenam sumant. �Datum Basilee 1434 III Non. Oct.�
(Oct. 5). Orig., margine a dextra parte rescisso.

Codex oriundus est ex conventu Canonicorum Regularium Traiectensi; vide notam
ad cod. 78.

 

220

Fol. 158a�171a: Epistola� petri damiani ad Blanicam quondam comitissam.
Est opusculum integrum quod typis exstat vulgatum inter Petri Damiani� Opera
sub titulo Institutio monialis (Migne, P.L., 145. 731�50).

 

223

Oratio de passione et quinque vulneribus Christi, fol. 43�45.

Sunt thomae a kempis Orationes V et VI de Passione Domini (Opera omnia, ed.
1007, p. 222 post Concionem XXVII).

 

226

Perperam Tiele Jacobum de Gruytrode, O. Carth. (� 1472), eundem esse
supponit cum Jacobo de Clusa. Qui in codice inveniuntur libelli quatuor certo
non sunt Jacobi de Gruytrode. Videntur omnes genuinum foetus jacobi de j�ter-
bogk, O. Carth. (c. 1465), inter cuius opera enumerantur apud Th. Petreius, Biblio-
theca Cartusiana, Coloniae 1609, p. 151�6. Notandum est in Tabulario Zwollae
civitatis inveniri codicem ex Windesheim oriundum, qui omnino eosdern ac noster
codex habet libellos, auctoremque itidem assignat Magistrum Jacobum Carthu-
siensem, absque addito. Cf. Acquoy, Windesheim, III, 275�6.

Codex oriundus est ex conventu Canonicorum Regularium Traiectensi; vide notam
ad cod. 78,

 

30

 

227

Insunt, huic codici varia thomae a kempis opuscula, quorum tamen indoles ex
eodicis superscriptionibus, a Tiele datis, manet plerisque ignota. Nominabimus igihir
opuscula iis titulis, quibus in editionibus ornari consueverunt.

Fol. 1b�109b :�� jac. de gruytrode, ������������� Rosarium Jesu et Marine (etc. ut ap. Tiele).

Fol. 110a�134a: thom. a kempis , � De tribus tabernaculis.

Fol. 134a�139b:����� ,,����� ,,������ ,,���� , ���� De compunctione cordis.

Fol. 140a�155b :����� ������ ,,������ ����� , ���� Sermones I�IX ad Fratres.

Fol. 156a�174b:���� ������ ������� ,,���� , ������ De fideli dispensatore.

Fol. 174b�187a:����� ������ ,,������ ,,���� , ���� De solitudine et silentio (seu De vita solitaria),

Fol. 187a�192a:����� ������ ������� ����� , ����� Epistola I (ed. 1607, p. 855).

Fol. 192a�193b:���� ������ ������� ����� , ������ Epistola II.

Fol. 193b�196b: Epistola consolatoria scripta cuidam multum tribulato. Inc.:
Noli frater nimium contristari.

Fol. 196b�199a: thom. a kempis, �� Epistola III.

Fol. 199a�20lb:����� ������ ������� ����� , ������ Epistola IV.

Fol. 201b�202b:����� ������ ������� ����� , ����� Epistola� V.

Fol. 202b�203b:�� Nota�� signa� humilitatis.��� Inc.:�� Humilis timore Dei correptus.

Fol. 204a�212a: thom. a kempis, �� Exercitia spiritualia (ed. 1607, p. 509).

Fol. 212b�217b:����� ,,��� ��������� ����� , ����� De recognitione propriae fragilitatis.

Fol. 217b�235a :����� ,,����� ������� ,,���� , ��� De disciplina claustralium.

Fol. 235b�236b:���� ������ ������� ����� , ������ Sermo II ad Novitios.�� Initio et fine rescissis.

 

228

Lamentatio peccatorum, fol. 70b�71a.

Est fortasse johannis hagen (de Indagine); cf. notam ad cod. 170 fol. 249b�250b.

 

229

Lamentatio peccatorum, fol. 86b�87b.

Est fortasse johannis hagen (de Indagine); cf. notam ad cod. 170 fol. 249b�250b.

 

231

Joannis de Gandinio s. Janduno, Commentarius in tertium (A.ristotelis)
de anima, fol.� l � 56b , 59a �74a.

Quae a Tiele tanquam unum opus describuntur duo sunt libelli distincti:
Fol. l�56b exstant Quaestiones� joannis de janduno (cod. fol. 56b: de Gendinio)
super�� tertium�� (librum�� Aristotelis)�� de� anima.��� Inc.: De parte autem anime volo
quedam�� congregare�� de�� anima�� intellectiva�� ex� dictis Aristotelis.��� Hoc opusculum
typis expressum habetur Venetiis 1480 (Hain *7460) et saepius alibi.

Fol. 59a�74a exarata sunt eiusdem joannis de janduno (cod. fol. 74a: Ganduno)
Scripta super tertium de anima. Inc.: Ad gloriam et honorem Dei..... atque
gratiam ingenui viri domini Stephani Garetarii qui.