OUDHEIDKUNDIG GENOOTSCHAP

KLKCTR. DRUKKKRIJ H. J. SMITS
OUDE GRACHT 231 � UTRECHP

Het 18e jaarboekje van ons Genootschap kan weder op
den gewonen tijd verschijnen.

Na hetgeen door ons in vorige jaargangen is gezegd,
hebben wij thans weinig mede te deelen.

Alleen zouden wij onze leden in de hooger gelegen dorpen
aan de Vecht willen aansporen om de geschiedenis hunner
woonplaats eens na te gaan en daarover een artikel voor dit
jaarboekje te schrijven.

Aan de schrijvers van de huidige artikelen onzen hartelijk
ken dank, in het bijzonder aan ons medelid Joan Vis, die,
evenals vorige jaren, weder een uitgebreid verslag ofer de
gehouden excursie gereed maakte.

De Redactie van het jaarboekje.

}. G. TH. GREVENSTUK.
Dr. D. A. W. H. SLOET.
Mr. Ds. J. W. VERBURGT.

Dr. H. TH. s'JACOB,
Commissaris der Koningin in de Provincie Utrecht.

Mr. Ds. J. W. VERBURGT, Leiden, Voorzitter.
J. G. Th. GREVENSTUK, Baambrugge, Secretaris.

Dr. D. A. W. H. SLOET, Abcoude, Bibliothecaris. I 3

J. D. BASTERT, Breukelen, Penningmeester. f ^

W. H. KOOMANS, Heemstede. ) «

L. SCHIETHART, Vreeland. / -^

Jhr. J. K. LAMPSINS VAN DEN VELDEN, Doorn. I ^

lAN VAN DER LIP, Utrecht. I Q

A. VAN BEEK, Weesp. - /

V. L. Baron VAN BOETZELAER, te Twello.

M. ONNES VAN NYENRODE. te 's-Gravenhage.

J. WARMOLTS, te Kortenhoef.

E. A. H. A. VAN DE VELDE, te Loenen.

N. BASTERT, te Loenen.

jhr. C. H. C. A. VAN SYPESTEYN, te Loosdrecht.

Dr. A. M. HARTOG, te Maarssen.

Mr. W. H. K�HLER, te Maarssen.

Mr. W. B. WESTERMANN, te Maarssen.

E. G. WENTINK, Aerdenhout.

KEES VALKENSTEIN, te 's-Gravenhage.

F. C. C. Baron VAN TUYLL VAN SEROOSKERKEN,

te Zuilen.
Jhr. Mr. C. DEDEL, te Abcoude.
Dr. J. J. F. STEIJLING, te Maartensdijk.

Ds. G. G. J. Blceker.
Jhr. Mr. C. Dedel.
C. F. Jonkhart.

A. T. van Goelst Meyer.

Past. Dr. D. A. W. H. Sloct

S. G. van der Werff.

Aerdenhout:
E. G. Wentink.

Mr. A. Ie Cosquino de

Bussy.
Mej. G. van der Bijl.
L. W. Doude V. Troostwijk.
Jan W. den Duijn.
P. Jansen Hzn.
Mr. Dr. N. J. C. Kappeyne

van de Copello.
P. A. Kater.
H. L. Klein.

D. van Lankeren Matthes.
W. Markx.

H. F. L. Sch�ler. lO

Mr. P. L. de Vries Feijens.

Arnhem:
Mr. W. F. E. Spiering.

J. G. Th. Grevenstuk.

Mej. Wilh. F. Grevenstuk.

A. Schoenmaker.
Mr. J. Schoenmaker.

Jhr. J. Hooft Graafland.
P. E. Tegelberg.

Batavia:
L. A, H. Houtman.

Bennebroek:
J. C. Brand Jr.

Bovenkerk:
Jac. Annes.

Dr. M. H. J. Adels.
J. D. Bastert.

D. J. M. Bianchi. ^
Johan Bleeker.

A. H. Doude v. Troostwijk.

B. van Driel.
Jac. de Geus.
Herm. v. d. Grift.

C. G. Hoekstra.
G. C. Hoekstra.

Dr. D. M. Hoogland.
C. de Joncheere.
W. J. Jonker.

E. B. van Julsingha.
J. Kasteleijn.

Deken P. W. A. Pieck.

Mevr. S. A. de Snoo-Sillevis

Mej. J. M. E. Willink van

Collen.
Mej. M. E. Willink van

Bussum:
Bern. L. A. M. v, Ogtrop.

Culemborg:
J. van Holthoon.

Mr. M. P. Thomassen a
Thuessink van der Hoop v.
Slochteren.

fhr. J. K. Lampsins van den
Velden.

Driebergen:
Jhr. P. P. de Beaufort.

Mr. D. J. A. Baron van Ha-
rinxma thoe Slooten.

Bureau der Rijkscommissie
voor de Monumenten.

M. Onnes van Nyenrode.

Mevr. A. Portengen-van
den Broeke.

Groningen:
Kapelaan F. J. Schoemaker.

Mevr. Marie C. v. Zeggelen,

Heemstede:
W. H. Koomans.

's-Hertogenbosch:
B. G. P. Verbiest.

D. de Bree.
Ds. J. van Bruggen.
Dr. A. van Dongen.
C. L. Heek.

A. Roland Holst.
Mevr. A. }. Kardux-ten

Generaal-Maj. E. Luden.
C. Metzelaar.
P. A. Pijnappel.
J. Schipper Jr.

Hoorn:
U. G. Dorhout.

Kortenhoef:
]. Warmolts.

Krommenie:
P. van Walbeek.

Mr. Ds. J. W. Verburgt.
Dr. F. C. Wieder.

J. M. C. van Kempen.

L. L. Posthuma. � *
J. Schuit.

E. A. H. A. van de Velde.
Jan de Vries.

G. J. Weijland.
W. H. Willms.

Pastoor B. J. Brouwer.
Ir. E. Middelberg.

Prof. Dr. K. H. Bouman.
P. J. Houtzagers.
Mevr. Kappeyne van de

Copello-Wijgers.
Jhr. Q. J. van Swinderen.
Jhr. C. H. C. A. V. Sype-

steyn.
W. Voogsgeerd.

F. J. de Freytag. ,
A. M. Hartog.

J. M. de Muinck Keizer.

Dr. A. R. van Linge.

Pastoor A. E. Rientjes.

C. W. E. van Voorst van

Beest.
J. P. van Voorst van Beest.
C. E. Wolff.
Mr. W. B. Westermann.
Wybren Wijmstra.

Bibliotheek der gemeente

Rotterdam.
Jhr. P. A. H. Martini

Mr. Dr. L. Fr. H. J.
Sch�ler.

Twello:
V. L. Baron v. Boetzelaer.

J. B. P. Biegelaar.
Dr. C. Broeksmit.
Dr. Ch. M. A. Bijleveld.
J. H. M. A. Doude van

Troostwijk.
Pastoor L. J. v. d. Heijden.
Jhr. Mr. J. Hooft Graaf land
Pastoor Dr. W. G. J. van

Koeverden.
H. van der Lip.
Jan van der Lip.
Jhr. Dr. L. H. Quarles van

Ufford.
A. Ph. Ridder.
Mr. W. C. Schuylenburg.
H. J. Smits.

Vinkeveen:
J. L. Thielking.

Jhr. J. Huydecoper van

Maarsseveen.
Dr. A. M. Venker.
H. Schoenmaker Ezn.

Maartensdijk:
Dr. J. J. F. Steijhng.

Munstecscheveld:
Pastoor J. J. Swildens.

Nederhorst den Berg:

C. A. de Bree.
C. Hoetmer Nz.

Mevr. C. A. Pos�Kofoed.
G. Graaf Schimmelpenninck.

Th. W. Blijdenstein.

B. H. Blankenberg.
Mr. W. J. Doude van

Douair. A. Baron de Girard
de Mielet van Coehoorn.

Mevr. Wed. Mr. V. H. van
Notten-Doudc v. Troost-
wijk.

Th. J. Verrijn Stuart.

Ds. G. van Veldhuizen.

H. J. van 't Lindenhorst.

Oosterbeek:
Mr. E. van Beusekom.

Pastoor W. M. A. van Rijn.

Weesperkarspet:
J. C. F. Bletz.
G, P. Sorber.

Weltevreden: (N.O.L).
Prof. Dr. A. Grevenstuk,

Wijk bij Duurstede:
B. Schoenmaker.

Zeist:
I. A. Lantsheer.

Ir. F. C. C. Baron van Tuyll
van Serooskerken.

Zwolle:
Dr. G. A. B. Fijn v. Draat.

Amsterdam:
Mr. R. H. Erdmann.

Utrecht:
Dr. H. Th. s'Jacob.

Mr. Dr. F. A. C. Graaf v.
Lynden van Sandenburg.

Ds. C. J. H. Verweijs.

Abcoude:
D. van Teeseling.

G. Feringa.
W. C. Smuling.

Den 6en Juni 1929 werd de jaarlijksche Algemeene Verga-
dering zooals gewoonlijk in het Hotel �de Kampioen" te Nieu-
wersluis gehouden.

Nadat de Secretaris het jaarverslag had uitgebracht, deed
de Penningmeester rekening en verantwoording van zijn ge-
houden beheer.

Over de te houden excursie waren de meeningen verdeeld.
Ten eerste werd voorgesteld de excursie te houden naar Via-
nen en Schoonhoven en ten tweede werd de aandacht geves-
tigd op Gooilust te 's-Graveland. Ten slotte werd besloten tot
een tocht naar de beide Zuid-Hollandsche steden en zoo mo-
gelijk, voor wie dat wenschten, naar Gooilust.

Het Dagelijksch Bestuur werd met 2 leden uitgebreid. Als
erkenning van hunne verdienste ten opzichte van het Genoot-
schap werden hiertoe benoemd de heeren Jan van der Lip te
Utrecht en A. van Beek te Weesp.

Aangezien voor lezingen nog dezelfde bezwaren bestaan,
werd hiervan voorloopig afgezien.

De excursie naar Vianen en Schoonhoven is uitstekend ge-
slaagd, dank zij de uitmuntende voorbereiding door de com-
missie. De ontvangst in beide steden was buitengewoon har-
telijk. Het is niet noodig van deze excursie thans een beschrij-
ving te geven omdat ons medelid Joan Vis in ons laatste jaar-
boekje den tocht uitvoerig heeft beschreven.

Het jaarboekje viel als gewoonlijk weder zeer in den
smaak.

Het aantal leden is weder iets vermeerderd, zoodat ons
Genootschap met eere onder de grootste vereenigingen van
de Vechtstreek gerekend mag worden.

Mede dank zij de ijverige bemoeiingen van onze mede-
leden J. D. Bastert, Mr. N. J. C. Kappeyne van de Cappello,
J. Molenkamp en A. J. Middag zal de �Hooge Vecht" die
jarenlang een schrikbeeld voor onze schoone gouw Niftar-
lake is geweest weldra tot het verleden behooren, daar te

Muiden een stoomgemaal zal worden gebouwd.

Met de beste wenschen voor den verderen bloei van het
Genootschap wordt dit korte verslag besloten.

Uitgebracht op de Algemeene Vergadering te Nieuwer-
sluis 12 Juni 1930.

De Secretaris:
J. G. TH. GREVENSTUK.

Staat van Ontvangst en Uitgaven over bet 18e Genootschapsjaar 1929.

Batig saldo..................

205 leden ......... � 512.50

2 leden ad � 5.�..... 10.�

1 lid............ o 3.�

1 lid voor 4 jaar ineens � 10.�
5 begunstigers...... � 5.�

2 donateurs ........ 20.�

1 donateur........... 5.�

2 achterstallige leden � 5.�
Gift .............. 10.�

Verkochte jaarboekjes............

Gekweekte rente over 1926�1929 ...

Jaarboekje 1929...............

Nadeelig saldo excursie 1929......

Incassokosten, drukkosten, zaalhuur,

porti, en andere kleine kosten ...

Batig saldo...... ............

Excursies van Niftarlake

1912 Rijtoer naar de Herv. Kerken te Vreeland, Korten-
hoef, Oud- en Nieuw-Loosdrecht en Loenen, R. C.
Kerk te Slootdijk, Museum van Sypestein te Loos-
drecht en de verzameling antiquiteiten van Mevr.
Terpstra te Kortenhoef.

1913 Boottocht. Tentoonstelling Muiderslot. Herv. Kerk
te Muiden.

1914 Boottocht. Stadhuis, Herv. Kerk, Kath. Kerk, St.
Bartholomeus-gasthuis te Weesp, Herv. Kerk, Kath.
Kerk, Kasteel en Herv. Kerk te Nederhorst-den-Berg.

.1917 Boottocht. Kasteel Zuylen, Herv. Kerk te Zuilen.

1918 Per trekschuit. Herv. Kerk en Kath. Kerk te Koc-
kengen. Kasteel Haarzuilens. 200 deelnemers.

1919 Motor-Boottocht. Herv. en Kath. Kerken te Abcoude,
Herv. Kerk te Nigtevecht, Slot Loenersloot, Herv.
Kerk en tentoonstelling van prenten te Baambrugge.

1919 Kasteel Nyenrode.

1920 Herv. en Kath. Kerken, ridderhofstad Guntcrstein
en buitenplaats Kweekhoven, te Breukelen.

1920 Kasteel Nyenrode.

1921 Centraal Museum te Utrecht. Autotocht naar Kasteel
Heemstede te Houten.

1922 Tocht naar Amersfoort. Museum Flehite, St. Joris
Kerk, het Gasthuis, het Weeshuis, oude poorten en
talrijke mooie, oude huizen, onder leiding van den
Heer W. Croockewit Azn. Thee ten huize van den
burgemeester Graaf van Randwijck.

1923 Tocht naar het Muiderslot, Herv. Kerk te Muiden,
Stadhuis, onder leiding van Burgemeester de Raadt.
Stadhuis, Herv. Kerk, Comenius-museum te Naarden,
onder leiding van Ds. F. W. Drijver.

1924 Autotocht naar Loosdrecht. Ontvangst op het Raad-
huis. Kasteel Sypestein, Toren Sypekerk, Restauratie

van de Domkerk te Utrecht, onder leiding van Prof.
Dr. Ir. D, F. Slothouwer.

1925 Autotocht naar Oudewater. Ontvangst op het Stad-
huis, Tentoonstelling platen van Oudewater (collectie
Rahms), Heksenwaag, Herv. Kerk, onder leiding van
den archivaris Rahms. Stichting Bisdom van Vliet te
Haastrecht.

1926 Autotocht naar Montfoort. Ontvangst op het Stadhuis,
Museum van Oudheden, commandeury, Herv. Kerk,
Kasteel (thans Tuchtschool voor Meisjes), Lekpoort,
onder leiding van den burgemeester J. B. Kemme.

1927 Boottocht langs de Vecht. Raadhuis te Maarssen,
Raadhuis te Breukelen, Herv. Kerk, Stadhuis en St.
Bartholomeus Gast- en Armenweeshuis te Weesp.

1928 Autotocht: Ontvangst op het Stadhuis, Herv. Kerk,
Ewouds- of Elisabeths-gasthuis, ru�ne van het
Kasteel en de molen van Ruysdael te Wijk bij Duur-
stede, onder leiding van den Heer J. F. A. Thieme.
Ontvangst op het Stadhuis en archief, Cunera-toren
en Kerk te Rhenen, onder leiding van den gemeente-
secretaris J. Houtman. Orgelconcert van den Heer A.
C. Moinat.

1929 Autotocht. Ontvangst op het Stadhuis te Vianen, Lek-
poort, Gebouw van het Waterschap �De Vijf Heeren-
landen", Herv. Kerk, Batenstein, onder leiding van den
Burgemeester S. Hoogenboom.

Ontvangst op het gerestaureerde Stadhuis te Schoon-
hoven, Herv. Kerk, de Waag, Stadskorenpakhuis, de
Veerpoort, het Doelenhuis, de Zilverfabriek van Gebr.
Hooijkaas enz., onder leiding van den Burgemeester
Mr. F. L. J. E. Rambonnet.

1930 Autotocht naar �Gooilust" te 's-Graveland en Herv.
Kerk te Kortenhoef.

Verslag van de Excursie
naar Kortenhoef en Gooilust,

gehouden op Woensdag 20 Augustus 1930

In het Gooi daar is het mooi!
Wijde plassen, rietgewassen,
■ Bosch en hei en veld en wei.

/ ' In het Gooi daar is het mooil

Een Excursie van Niftarlake is altijd 'n merkwaardige en
interessante gebeurtenis. Reeds op de algemeene vergadering
in Juni wordt er over gesproken, en worden plannen ge-
opperd, zij worden gewikt en gewogen, waarna tenslotte,
meestal met algemeen goedvinden, 'n zeker plan wordt aan-
genomen en der Commissie ter uitwerking wordt op-
gedragen. Deze Commissie, ditmaal met den heer Bastert
aan 't hoofd, welke op 't stuk van excursie-organiseeren
haar �gouden" sporen heeft verdiend, heeft zich ook dit keer
weer lofwaardig van haar taak gekweten.

Heeft 't wellicht ook daaraan gelegen dat deze Excursie,
waarin aanvankelijk � laat ons het maar eerlijk zeggen �
verschillende trouwe comparanten weinig fiducie hadden,
zoo schitterend is verloopen? Dan onderschrijven we hier
gaarne het huidewoord van onzen Voorzitter aan 't einde der
reis aan de Commissie, bijzonder aan haar Voorman gericht
en willen we den wensch uitspreken dat 't haar gegeven moge
zijn nog vele malen de Excursie te leiden.

Na 'n lange periode van regen, wind en guur weer kwam
in de Excursie-week het zonnetje van achter het loodgrauwe
wolkgordijn allengskens weer te voorschijn en bracht alvast
het gemoed der Niftarlakers in blijde stemming.

En toen op den Excursicdag de deelneemsters en -nemers
zich te Kortenhoef verzamelden, goot de Augustuszon haar
gulden stralen over het vriendelijke landschap en schonk aan
de Excursie kleur en fleur en blijheid.

Het gezelschap was dit keer zeer groot: 114 dames en
heeren � het getal is t� merkwaardig om het niet even vast
te leggen � hadden aan de uitnoodiging gevolg gegeven en
wachtten op 't vastgestelde uur voor het Raadhuis te Korten-
hoef.

Dit schilderachtig gelegen dorpje heette in de 12e eeuw
Curtevenne en in de 13e eeuw Curtehoven, hetgeen kan be-
teekenen �korte veen" of �korte weide". Eind 14e eeuw
schreef men al Cortehoeffen, later Cortehoeff en Cortehouff.
Het werd in 't laatst der 11de eeuw door den Bisschop van
Utrecht in leen gegeven aan het Kapittel van St. Marie te
Urecht. Door deze schenking werd het 'n Heerlijkheid en
toen 't zich vereenigde met de gehuchten Riethoven en de
Rade, ontving het den naam van Vrye-Ambacht. Aan het
hoofd daarvan kwam als Ie Ambachtsheer het Kapittel der
St. Maria-Kerk te Utrecht.

De �geregte; tinse en tienden" van de heerlijkheid waren
nu eens in deze dan weer in gene handen, de heeren van Ab-
coude hebben ze ook enkele malen in pacht gehad *).

Kortenhoef bezat alleen lage rechten, dus geen �Hals-
recht", vandaar dat de Ambachtsheer Coenraad Burgh in
1676 door de Staten van Utrecht genoodzaakt werd de door
hem opgerichte galg weer af te breken.

De onderscheidene Ambachtsheeren hebben allen min of
meer bijgedragen en meegewerkt aan den bloei van het dorp.

O.a. Godard van Reede, die in begin 17e eeuw veel ten
koste heeft gelegd aan de verbetering van den Kortenh. Pol-
der; Gerdt Schaep, burgemeester van Amsterdam, vermoede-
lijk de stichter van de buitenplaats �Schaep-en-Burgh" te
's Graveland; Catharina Heereman van Zuidwijck, Ie vrouwe
van K., die de heerlijkheid in 1717 ten geschenke gaf aan
het St. Pietersgasthuis te Amsterdam. Het Rcgentencollege
van dit Gasthuis heeft niet veel genoegen van haar bezitting
gehad, zij vroegen reeds in 1752 aan den Advocaat Wante-
haer te Utrecht of zij de verlaten landen �ten profijte van
�het dorp mogen laten verveenen, ten eynde niet te kort te

*) Verschillende dezer gegevens zijn ontleend aan het boekske: �De
Ambachtsheerlijkheid Kortenhoef", in 1902 geschreven door den toen-
maligen Ambachtsheer wijlen B. J. M. de Bont.

,,komen aan de lasten van de verlaten landen, van de repara-
,,tie der kerck" enz. Bij openbare veiling werd Abraham Cal-
koen. Baljuw en Dijkgraaf van Amstelland, te Amsterdam
de kooper, wiens erfgenamen het in 1832 weer overdeden
aan Jan Coenraad During, eveneens te Amsterdam, voor de
som van totaal � 1800.

Na 'n bezit van slechts 7 jaren deed hij de heerlijkheid
weer veilen en na afslag werd ze afgemijnd op � 800. � door
Abraham Nicolaas Pellecom. De totale koopsom bedroeg
toen � 2425.�.

Pellecom is gedurende een derde eeuw predikant te Korten-
hoef geweest en liet, toen het Gemeentebestuur in 1815 ver-
zuimd had de bevestiging van het oude wapen aan te vragen,
in 1839 zijn familiewapen in dat der gemeente opnemen. Tot
1895 bleef de Heerlijkheid in deze familie, waarna ze in bezit
kwam van den heer Bernardus Joannes Maria de Bont. De
wduwe van dezen is thans nog Ambachtsvrouwe.

'Ziehier 'n paar ;korte trekken uit de geschiedenis van het
dorpje, dat het eerste punt van samenkomst der excursisten
was.



		13

�Daald zij op Postwijk neer met de allereelste bloemen, ,,Die Flora immermeer in haren hof kan noemen ,,Ten teken, dat deez' plaats de kroon der tuinen spand, ,,En voor geen and'ren zwigt langs Amsteis waterkant. Bergvliet was van eenvoudiger constructie en werd in het begin der 18e eeuw bewoond door Mattheus van Son, advo- caat, woonde te Amsterdam in ,,de Gouden Ketting", die de plaats in 1734 ten geschenke kreeg van Mevr. de Wed. Franqois Oostendorp-Schuyfhill te Geertruidenberg. Was in 1837 eigendom van D. de Groot, doch is sedert geheel gesloopt. Onze rijmelaar kon van het huis niet veel zien maar wilde er toch wat van zeggen: ,,En schoon de heining mij de binnenste sieraden ,,Verhinderd om te zien, het prachtig huis beloofd - ,,Hier alle schoonheid, schoon die word aan 't oog ontroofd'.

			Zorvyry. toehe/uJoreruU Jen �Ejeit GZMMBT *\rA2r* *JZAsrxz.*
	^orayry. apartenani- a. JH.*. GxX-RBT vjor Kaspxi, .
				71



				56

	en werd in 't geheel niet meer onderhouden, de tand des tijds knaagde reeds lang aan het fiere gebouw, dat nu zien- deroog begon af te takelen. Dr. L. Smids, verhaalt in de ,,Schatkamer" 1704, dat ,,het ,,Slot heden van dag tot dag vervalt, zo door verzuim van �reparatie en den alvernielenden tijd, als door de stormwin- �den van 8 Dec. des jaars 1703, welke laatste wederom een �aanzienlijk gedeelte omver geworpen hebben. �Men was reeds voornemens steenen vandaar weg te voe- ,,ren, om de zeedijken daarmede te onderschragen, hetgeen �echter op hoog bevel is nagelaaten". In dien tijd zijn door

					*fi

		*�^ 'RaSeiwiker J�cit7*
		*�^ 'RaSeiwiker J�cit7*	t Slot te Abkou
			t Slot te Abkou

den teekenaar Abraham Rademaker verschillende teekenin- gen van het in verval verkeerende Slot gemaakt, waardoor het nageslacht ten alle tijde kan weten hoe hecht en sterk en fraai, maar ook hoe onzagwekkend het geweest moet zijn. De laatste eigenaar en bewoner is geweest Theodorus de Leeuw, Kanunnik van St. Pieter, 'n man van hoogen stand en voornaam Regeeringspersoon. Hij kocht in 1715 de Am- bachtsheerlijkheid van de Staten van Utrecht, voor de som van 20.400 gulden; het wapen van Abcoude plaatste hij als hartschild op zijn familiewapen. Aanstonds liet hij het ver- vallen Slot restaureeren, herstelde de beide torens, versierde



			58

�ken toren, beneden welken groote en sombere kluizen aaa- �Wezig zijn". Al was het dan ook zijn einde nabij, toch trok het noa s^^ejfda d� aandacht van stedelingen, die buiten wilden wonen. Zoo heeft zekere Cornelis Dros, zeepzieder te Leiden in 1848 met het gemeentebestuur van Abcoude-Baambrugge gecorrespon- deerd over den koop van de ruine en deze in te richten tot zoinerverblijf. Door ' zekere omstandigheden heeft de heer Dros van zijn voornemen afgezien. De ruine bleef zoo staan, brokkelde bij den dag af, totdat zij omstreeks 1860 met den grond gelijk gemaakt werd. Thans is men bezig de fundamenten op te graven met de belangstelling, die het verdient, wordt deze interessante en veel omvattende arbeid tegemoet gezien.

	Abcoude, Wijnmaand 1930.			JOAN VIS.
				JOAN VIS.

		Kelder in het Slot Naar een aquarel van D. Kerkhoff, in het bezit van den Heer J. G. Tli. Grevenstuk



	59

Schets op schaal van het in 1930 Diootgelegde deel der fundamen. ten vanhet slot te A�coude
			r-.


				V

		�M.1 woa loCir dotum. I t M 5 4 M.



				UT�LE & DULCE.

			T%E B-tdJerJaafi» imtid mei ^^aj^ek^rsde vup Smaeii h^ ae CrjutH'^odts met «p^^ihii vea^K&e»

		M<ifimxriM^kfkiz?mas^d^ vitrw^fe»l»0e(erm^k» FiuxrgtMtim -s^i^^ihs^t met vegf^ t^^e�ia^dit»»

	#*

J i «*■



	JAARBOEKJE

				VAN HET

OUDHEIDKUNDIG GENOOTSCHAP

		,,NIFTARLAKE"

					1930

			KLKCTR. DRUKKKRIJ H. J. SMITS OUDE GRACHT 231 � UTRECHP



		L. S., Het 18e jaarboekje van ons Genootschap kan weder op den gewonen tijd verschijnen. Na hetgeen door ons in vorige jaargangen is gezegd, hebben wij thans weinig mede te deelen. Alleen zouden wij onze leden in de hooger gelegen dorpen aan de Vecht willen aansporen om de geschiedenis hunner woonplaats eens na te gaan en daarover een artikel voor dit jaarboekje te schrijven. Aan de schrijvers van de huidige artikelen onzen hartelijk ken dank, in het bijzonder aan ons medelid Joan Vis, die, evenals vorige jaren, weder een uitgebreid verslag ofer de gehouden excursie gereed maakte. De Redactie van het jaarboekje. }. G. TH. GREVENSTUK. Dr. D. A. W. H. SLOET. Mr. Ds. J. W. VERBURGT.



		BESCHERMHEER. Dr. H. TH. s'JACOB, Commissaris der Koningin in de Provincie Utrecht.

			BESTUUR.

	Mr. Ds. J. W. VERBURGT, Leiden, Voorzitter. J. G. Th. GREVENSTUK, Baambrugge, Secretaris.
				u
Dr. D. A. W. H. SLOET, Abcoude, Bibliothecaris. I 3 J. D. BASTERT, Breukelen, Penningmeester. f ^ W. H. KOOMANS, Heemstede. ) « L. SCHIETHART, Vreeland. / -^ Jhr. J. K. LAMPSINS VAN DEN VELDEN, Doorn. I ^ lAN VAN DER LIP, Utrecht. I Q A. VAN BEEK, Weesp. - / V. L. Baron VAN BOETZELAER, te Twello. M. ONNES VAN NYENRODE. te 's-Gravenhage. J. WARMOLTS, te Kortenhoef. E. A. H. A. VAN DE VELDE, te Loenen. N. BASTERT, te Loenen. jhr. C. H. C. A. VAN SYPESTEYN, te Loosdrecht. Dr. A. M. HARTOG, te Maarssen. Mr. W. H. K�HLER, te Maarssen. Mr. W. B. WESTERMANN, te Maarssen. E. G. WENTINK, Aerdenhout. KEES VALKENSTEIN, te 's-Gravenhage. F. C. C. Baron VAN TUYLL VAN SEROOSKERKEN, te Zuilen. Jhr. Mr. C. DEDEL, te Abcoude. Dr. J. J. F. STEIJLING, te Maartensdijk.



	LEDEN.

Abcoude: Ds. G. G. J. Blceker. Jhr. Mr. C. Dedel. C. F. Jonkhart. C. M. L. Kouw. A. T. van Goelst Meyer. W. F. Pape. W. H. van de Poll. H. van Raan. Joh. Rentinck. Past. Dr. D. A. W. H. Sloct J. Trouw. Joan Vis. S. G. van der Werff. Aerdenhout: E. G. Wentink. Amsterdam: G. Ansoul. A. }. Boom. K. H. Broekhof!. P. Colder. Mr. A. Ie Cosquino de Bussy. Mej. G. van der Bijl. L. W. Doude V. Troostwijk. Jan W. den Duijn. P. Jansen Hzn. Mr. Dr. N. J. C. Kappeyne van de Copello. P. A. Kater. H. L. Klein. D. van Lankeren Matthes. W. Markx.		J. H, Roosenschoon. H. F. L. Sch�ler. lO Mej. J. Sickesz. Mr. P. L. de Vries Feijens. Wouter Westerhoud. Ankeveen: P. J. Eijma. E. R. D. Schaap. Arnhem: Mr. W. F. E. Spiering. Baambrugge: Mej. D. van Doorn. A. Grevenstuk. J. G. Th. Grevenstuk. Mej. Wilh. F. Grevenstuk. C. P. de Groot. Ds. H, Haselagcr. R. L, Otten. Mr. L. R. Otten. F. Rijke. A. Schoenmaker. Mr. J. Schoenmaker. G. van Walbeek. Baarn: Jhr. J. Hooft Graafland. P. E. Tegelberg. Batavia: L. A, H. Houtman. Bennebroek: J. C. Brand Jr.



	vn

Bilthoven: D. R. Buma. W. J. P. Suringar. Bovenkerk: Jac. Annes. Breukelen: Dr. M. H. J. Adels. J. D. Bastert. D. J. M. Bianchi. ^ Johan Bleeker. St. Breuninghoff. S. D. Bijlsma. A. H. Colenbrander. A. H. Doude v. Troostwijk. B. van Driel. Jac. de Geus. Herm. v. d. Grift. C. G. Hoekstra. G. C. Hoekstra. Dr. D. M. Hoogland. C. de Joncheere. W. J. Jonker. E. B. van Julsingha. J. Kasteleijn. P, Land. A. H. Loeff. C. W. Matthes. Hans Matthes. Jac. Molenkamp. Deken P. W. A. Pieck. Jhr. H. H. R�ell. Ph. J. Schippers. Dr. K. de Snoo. Mevr. S. A. de Snoo-Sillevis W. J. Vos. Mej. J. M. E. Willink van Collen. Mej. M. E. Willink van Collen.		Bussum: Bern. L. A. M. v, Ogtrop. Culemborg: J. van Holthoon. Doorn: Mr. M. P. Thomassen a Thuessink van der Hoop v. Slochteren. fhr. J. K. Lampsins van den Velden. Driebergen: Jhr. P. P. de Beaufort. 's'Graveland: Mr. D. J. A. Baron van Ha- rinxma thoe Slooten. ' s-Gravenhage: Bureau der Rijkscommissie voor de Monumenten. M. Onnes van Nyenrode. Mevr. A. Portengen-van den Broeke. Kees Valkenstein. Groningen: Kapelaan F. J. Schoemaker. Haarlem: C. Maarschalk. Mevr. Marie C. v. Zeggelen, Heemstede: W. H. Koomans. 's-Hertogenbosch: B. G. P. Verbiest.



	VIII

Hilversum: D. de Bree. Ds. J. van Bruggen. Dr. A. van Dongen. C. L. Heek. A. Roland Holst. Mevr. A. }. Kardux-ten Hoopen. J. Kardux. Generaal-Maj. E. Luden. C. Metzelaar. P. A. Pijnappel. J. Schipper Jr. Hoorn: U. G. Dorhout. Kockengen: B. Calissendorff. Kortenhoef: ]. Warmolts. Krommenie: P. van Walbeek. Leiden: Mr. Ds. J. W. Verburgt. Dr. F. C. Wieder. Loenen: N. Bastert. Goswin H. Boner. G. J. Dokkum. H. Hissink. J. M. C. van Kempen. Mr. H. P. Loggere. W. C. Pos.		L. L. Posthuma. � * J. Schuit. E. A. H. A. van de Velde. Jan de Vries. G. J. Weijland. W. H. Willms. Loenersloof: Pastoor B. J. Brouwer. Ir. E. Middelberg. Loosdrecht: '" Prof. Dr. K. H. Bouman. P. J. Houtzagers. Mevr. Kappeyne van de Copello-Wijgers. Jhr. Q. J. van Swinderen. Jhr. C. H. C. A. V. Sype- steyn. W. Voogsgeerd. Maarssen: R. H. Driessen. F. J. de Freytag. , A. M. Hartog. L. G. James. G. A. Ie Jolle. J. M. de Muinck Keizer. Mr. W. H. Kohier. Dr. A. R. van Linge. A. T. Plomp. Pastoor A. E. Rientjes. J. B. Scheuer. J. G. Suring. C. W. E. van Voorst van Beest. J. P. van Voorst van Beest. C. E. Wolff. Mr. W. B. Westermann. Wybren Wijmstra.



	IX

		Rotterdam: Bibliotheek der gemeente Rotterdam. Jhr. P. A. H. Martini Buys. Soerabaia: Mr. Dr. L. Fr. H. J. Sch�ler. Twello: V. L. Baron v. Boetzelaer. Utrecht: J. B. P. Biegelaar. Dr. C. Broeksmit. Dr. Ch. M. A. Bijleveld. J. H. M. A. Doude van Troostwijk. Pastoor L. J. v. d. Heijden. Jhr. Mr. J. Hooft Graaf land Pastoor Dr. W. G. J. van Koeverden. H. van der Lip. Jan van der Lip. Jhr. Dr. L. H. Quarles van Ufford. A. Ph. Ridder. Mr. W. C. Schuylenburg. H. J. Smits. Vinkeveen: J. L. Thielking. Vreeland: A. S. Bartstra. C. Blatt. P. J. C. Blatt. Dr. L. Dijkstra. G. Ph. Ittmann. C. A. Lion Cachet. J. Pik. L. Schiethart.
Maacsseveen: Jhr. J. Huydecoper van Maarsseveen. Dr. A. M. Venker. H. Schoenmaker Ezn. Maartensdijk: Dr. J. J. F. Steijhng. Munstecscheveld: Pastoor J. J. Swildens. Nederhorst den Berg: C. A. de Bree. C. Hoetmer Nz. A. J. Middag. Mevr. C. A. Pos�Kofoed. G. Graaf Schimmelpenninck. Nieuwer sluis: Th. W. Blijdenstein. B. H. Blankenberg. Mr. W. J. Doude van Troostwijk. Douair. A. Baron de Girard de Mielet van Coehoorn. Mevr. Wed. Mr. V. H. van Notten-Doudc v. Troost- wijk. Th. J. Verrijn Stuart. Nigtevecht: M. H. Ladd�. Ds. G. van Veldhuizen. Nijmegen: H. J. van 't Lindenhorst. Oosterbeek: Mr. E. van Beusekom.



			Jaarverslag

		Den 6en Juni 1929 werd de jaarlijksche Algemeene Verga- dering zooals gewoonlijk in het Hotel �de Kampioen" te Nieu- wersluis gehouden. Nadat de Secretaris het jaarverslag had uitgebracht, deed de Penningmeester rekening en verantwoording van zijn ge- houden beheer. Over de te houden excursie waren de meeningen verdeeld. Ten eerste werd voorgesteld de excursie te houden naar Via- nen en Schoonhoven en ten tweede werd de aandacht geves- tigd op Gooilust te 's-Graveland. Ten slotte werd besloten tot een tocht naar de beide Zuid-Hollandsche steden en zoo mo- gelijk, voor wie dat wenschten, naar Gooilust. Het Dagelijksch Bestuur werd met 2 leden uitgebreid. Als erkenning van hunne verdienste ten opzichte van het Genoot- schap werden hiertoe benoemd de heeren Jan van der Lip te Utrecht en A. van Beek te Weesp. Aangezien voor lezingen nog dezelfde bezwaren bestaan, werd hiervan voorloopig afgezien. De excursie naar Vianen en Schoonhoven is uitstekend ge- slaagd, dank zij de uitmuntende voorbereiding door de com- missie. De ontvangst in beide steden was buitengewoon har- telijk. Het is niet noodig van deze excursie thans een beschrij- ving te geven omdat ons medelid Joan Vis in ons laatste jaar- boekje den tocht uitvoerig heeft beschreven. Het jaarboekje viel als gewoonlijk weder zeer in den smaak. Het aantal leden is weder iets vermeerderd, zoodat ons Genootschap met eere onder de grootste vereenigingen van de Vechtstreek gerekend mag worden. Mede dank zij de ijverige bemoeiingen van onze mede- leden J. D. Bastert, Mr. N. J. C. Kappeyne van de Cappello, J. Molenkamp en A. J. Middag zal de �Hooge Vecht" die jarenlang een schrikbeeld voor onze schoone gouw Niftar- lake is geweest weldra tot het verleden behooren, daar te



		XII Muiden een stoomgemaal zal worden gebouwd. Met de beste wenschen voor den verderen bloei van het Genootschap wordt dit korte verslag besloten. Uitgebracht op de Algemeene Vergadering te Nieuwer- sluis 12 Juni 1930. De Secretaris: J. G. TH. GREVENSTUK.



		XV van de Domkerk te Utrecht, onder leiding van Prof. Dr. Ir. D, F. Slothouwer. 1925 Autotocht naar Oudewater. Ontvangst op het Stad- huis, Tentoonstelling platen van Oudewater (collectie Rahms), Heksenwaag, Herv. Kerk, onder leiding van den archivaris Rahms. Stichting Bisdom van Vliet te Haastrecht. 1926 Autotocht naar Montfoort. Ontvangst op het Stadhuis, Museum van Oudheden, commandeury, Herv. Kerk, Kasteel (thans Tuchtschool voor Meisjes), Lekpoort, onder leiding van den burgemeester J. B. Kemme. 1927 Boottocht langs de Vecht. Raadhuis te Maarssen, Raadhuis te Breukelen, Herv. Kerk, Stadhuis en St. Bartholomeus Gast- en Armenweeshuis te Weesp. 1928 Autotocht: Ontvangst op het Stadhuis, Herv. Kerk, Ewouds- of Elisabeths-gasthuis, ru�ne van het Kasteel en de molen van Ruysdael te Wijk bij Duur- stede, onder leiding van den Heer J. F. A. Thieme. Ontvangst op het Stadhuis en archief, Cunera-toren en Kerk te Rhenen, onder leiding van den gemeente- secretaris J. Houtman. Orgelconcert van den Heer A. C. Moinat. 1929 Autotocht. Ontvangst op het Stadhuis te Vianen, Lek- poort, Gebouw van het Waterschap �De Vijf Heeren- landen", Herv. Kerk, Batenstein, onder leiding van den Burgemeester S. Hoogenboom. Ontvangst op het gerestaureerde Stadhuis te Schoon- hoven, Herv. Kerk, de Waag, Stadskorenpakhuis, de Veerpoort, het Doelenhuis, de Zilverfabriek van Gebr. Hooijkaas enz., onder leiding van den Burgemeester Mr. F. L. J. E. Rambonnet. 1930 Autotocht naar �Gooilust" te 's-Graveland en Herv. Kerk te Kortenhoef.



		XX dorp is ��n lange rechte weg, met aan de eene zijde vrien- delijke huisjes en bloeiende tuinen en aan de andere zijde een evenwijdig loopende sloot of vaart met hier en daar 'n brug- getje. Deze vaart is door den Ambachtsheer Godard v. Reede gegraven. Vooral het gezicht op �De Wijde Blik" vanaf de tolbrug op de Zuwe is phenomenaal schoon. De massale wa- terpartijen met vele kleinere en grootere eilandjes, allen min of meer gestoffeerd met groen, vormen 'n prachtig object voor den schilder. Hier en daar rijst de slanke spits van een of an- deren kerktoren parmantig omhoog, hetgeen de aanblik nog overweldigender maakt. In vroeger jaren, toen het dorp nog bekoorlijker was, was Kortenhoef 'n geliefd en gezocht oord voor kunstschilders. Reeds Salomon van Ruysdael, broeder van den beroemden Jacob, heeft er waarschijnlijk in de 17e eeuw al motieven ge- vonden. In den aanvang der 19e eeuw was het Pieter van Os, (over- leden in 1839), die er langen tijd gewoond en gewerkt heeft; later vermoedelijk ook zijn leerling Jan van Ravenswaay. Doch de eigenlijke glorietijd voor Kortenhoef ving aan ten tijde van den Fransch-Duitschen oorlog in 1870 en '71, toen de Hollandsche schilders uit Frankrijk naar hun vaderland terugkeerden en, evenals hun Fransche collega's � die zich bepaaldelijk aan de onuitputtelijke schoonheid van Barbizon hadden gelaafd � zich aan het landschap gingen wijden en bij voorkeur naar Kortenhoef trokken. Dit dorpje met zijn ijlblauwe watervlakten, zijn riet en ruigt en boom en struik, zijn talrijke slootjes en vaartjes en de eeuwig-wachthoudende kerktoren, is zeer bekoorlijk. Vele kunstenaars en kunstbeoefenaars streken daar neer: eerst Gerard ten Hoek, Kruseman, Bauffe, Gabriel, Nico Bastert en Poggenbeek; later waren het de bekende Mauve, Neu- huis. Verster, v. Voorden e.a., onder wie ook buitenlanders. Kortenhoef was toen 'n waar �Kunstcentrum". Van 'n be- paalde �Kortenhoefsche School" is echter nooit sprake ge- weest, men pleegt de daar gewerkt hebbende schildersgroep met de �Haagsche School" te betitelen. Te.genwoordig wordt het dorp niet zoo druk meer bezocht en �beschilderd" als destijds. Nadat men het Raadhuis bezichtigd had en het gezelschap



		XXI door 'n fotograaf was vereeuwigd, dankte de heer Bastert den burgemeester voor de vriendelijke ontvangst. Het volgende bezoek was aan ' het Neded. Herv. Kerkgebouw, dat aan de overzijde van de vaart gebouwd is. De toren van dit kerkje is aantrekkelijk door zijn sierlijken laat-Gothischen bouw, van lichtrooden kleinen baksteen. Het ranke spitsje dekt den vierkanten toren. In de kerk zelf zijn alleen beziens- waardig twee eikenhouten pilasters, versierd met kunstig vroeg-Renaissance snijwerk, met jaartal 1541. Deze pilasters dienden vroeger als schragen van de klokken, doch na de restauratie van den toren in 1923, zijn zij in de kerk geplaatst. Verder trekken de aandacht een klein orgel, de gecalli- grafeerde naamlijst der opeenvolgende predikanten, oude grafzerken en 'n paar wapenborden. Het Gothische interieur der kerk heeft evenals overal elders veel van haar schoon- heid moeten inboeten, gelukkig zijn de sierlijke koperen kro- nen intact gebleven. In den toren hangen 2 klokken; de klein- ste is gegoten in 1498 en toegewijd aan de H. Maria, Patro- es van het Kapittel; de groote dateert van 1641 en is ver- vaardigd door Joh. Dop. Kerk en toren zijn gebouwd in den aanvang der 16e eeuw; bij de kerk was ook de school en de pastorie, en vol- gens de gebruiken van dien tijd fungeerde de koster tevens als schoolmeester. Waarschijnlijk is de kerk eerst na 1593 door de Protestan- ten in bezit genomen, want in het �Verbaal der visitatie der Kercken ten plattenlande" wordt vermeld dat �de Kercke tot Cortehoeve in 1593 noch besmet was met d' outaeren". Het eerste deel der Excursie was hiermede be�indigd. Van het lieflijke Kortenhoef werd afscheid genomen en de reis voortgezet naar Loosdrecht, waar in het Zwembad-Koffiehuis de Lunch werd gebruikt. De excursisten schijnen 'n gezonde maag te hebben, onder opgewekte stemming werd het opgediende gre- tig naar binnengewerkt. Heerlijk is hier het zitje, met uitzicht over de wijde plas, die omzoomd wordt door hoog en laag geboomte, waarboven-



		XXII uit 'n kerktoren heel fier z'n spits omhoog heft en 'n molen z'n wieken kruist. Het kabbelende water, verguld door de tintelende zonne- stralen, kwam in spelende golfjes met wit-schuimende kopjes aangespoeld en zong in steeds herhalend rythme het lied der eeuwige verwachting. Vele gasten beklommen ook het plat- form om van daar uit nog beter van het wijdsche natuurschoon te kunnen genieten. Te ongeveer 1 uur werd de reis voortgezet naar de buitenplaats �Gooilust" van den heer F. E. Blaauw te 's-Graveland, in de laatste jaren bekend en beroemd geworden om haar botanischen en zo�logischen rijkdom, maar ook om de bedreiging van den kant der Kinine-industrie. De kennismaking met dit uitgestrekte buitengoed was voor de meesten van het gezelschap 'n openbaring. Veel hadden ze er zich van voorgesteld en toch werden de stoutste ver- wachtingen nog overtroffen. Reeds dadelijk wordt men geimponeerd door de lange bree- de oprijlaan, die wordt geflankeerd door zware, forsche groe- ne beuken, dik en rond en kaarsrecht. Als fiere wachters staan zij daar met hun zwaar bebladerde kruinen. Langs idyllische vijvers, waarin ganzen, zwanen en andere inlandsche en uitheemsche watervogels zich vermaken, bereikt men het eigenlijke woonhuis. Dit huis, massief-vierkant opgetrokken van grauwen bak- steen, is gebouwd in stijl Louis-XVI en dateert van 1786. Het is gebouwd voor de familie Corver Hooft, naar model van een huis te Velsen, dat deze familie ook behoorde. De familie Corver Hooft heeft de buitenplaats gedurende pl.m. 200 jaar bewoond. In 1895, toen de heer Blaauw eigenaar ge- worden was, heeft het eenige veranderingen ondergaan door het aanbrengen van 'n terras aan den Oostkant, eenige ven- sters aan de Zuidzijde en 'n kleinen aanbouw op het Noorden. In een der vertrekken prijkt nog het behang van beschilderd doek aan den muur, dat bij de oprichting van het huis is aan- gebracht. De heer Blaauw ontving *t groote gezelschap op den breeden stoep van het huis en leidde het door de vestibule naar den tuin. Deze vestibule is met wit marmer bevloerd en gegarneerd



		XXIII met een marmeren beeldengroep van Quellinus; een aantal schilderstukken, dieren voorstellende, van den Duitschen die- renschilder W. Kuhnert; 'n portret in olieverf van Linnaeus, afkomstig van ,,d� Hertekamp" bij Haarlem, waar de groote botanicus in zijn jeugd vertoefde bij de familie Clifford; ver- der 'n paar Ruiterschilderingen van Casberg, o.a. ��n voor- stellende den heer Blaauw, terwijl hij 'n hindernis neemt. Dan nog een aantal antilopenhoorns en een paar oude Fransche Boulle-klokken. Vanaf het terras werd eerst genoten van het schitterend gezicht op de oprijlaan en op het weiland met de kudde witstaart-gnoe-antilopen. Onder leiding van den heer Blaauw zelf werd nu een wan- deling gemaakt door de omvangrijke tuin- en boschpartijen van Gooilust. Deze wandeling duurde ca. 2 uur. Men moet weten dat het geheele buitengoed pl.m. 275 H.A. beslaat. Prachtige lanen, slingerende paden en knusse kronkelweg- getjes door de natuur daar neergelegd, maar ook door men- schenhand gemaakt, maken een wandeling daar tot een heer- lijk genot. Telkens maakte de gastheer zijn bezoekers op- merkzaam op zeer bijzondere en fraaie boomen en planten, uit alle werelddeelen hier ge�mporteerd. Ook op zo�logisch gebied is er nog heel iets bijzonders te zien, allereerst de reeds genoemde wit-staart-gnoe-antilope, een dier ter grootte van 'n ezel, met koeienkop en paarden- romp. Dit gezelschapje van 7 dieren, 3 oude en 4 jonge, was heerlijk aan 't spelen en stoeien in hun door hoog geboomte omringd zomerverblijf en trok daardoor de bijzondere belang- stelling der excursisten. Verbazend interessant was ook het Pampa-struisvogelpark waar een oude vogel met 12 jongen zich vermaakten in de warme zonnestralen. Daarnaast wonen de lama's, afkomstig uit Patagoni�, de Kangoeroe's en de wilde paarden, meege- bracht van de Mongoolsche steppen in Centraal-Azi�. Vergeten we niet te noemen de Amerikaansche bisons, de papegaaien, kuifduiven, e.a. merkwaardige vogels, dan heb- ben we het voornaamste van de fauna en flora van Gooilust meegedeeld. Van hier leidde de Heer Blaauw ons langs den ,,Pruisischen Slinger", 'n slingerpad waar de Pruisen in 1787 tijdens den oorlog gekampeerd hebben; verder langs twee boomen, vorig



		XVIII Het gezelschap was dit keer zeer groot: 114 dames en heeren � het getal is t� merkwaardig om het niet even vast te leggen � hadden aan de uitnoodiging gevolg gegeven en wachtten op 't vastgestelde uur voor het Raadhuis te Korten- hoef. Dit schilderachtig gelegen dorpje heette in de 12e eeuw Curtevenne en in de 13e eeuw Curtehoven, hetgeen kan be- teekenen �korte veen" of �korte weide". Eind 14e eeuw schreef men al Cortehoeffen, later Cortehoeff en Cortehouff. Het werd in 't laatst der 11de eeuw door den Bisschop van Utrecht in leen gegeven aan het Kapittel van St. Marie te Urecht. Door deze schenking werd het 'n Heerlijkheid en toen 't zich vereenigde met de gehuchten Riethoven en de Rade, ontving het den naam van Vrye-Ambacht. Aan het hoofd daarvan kwam als Ie Ambachtsheer het Kapittel der St. Maria-Kerk te Utrecht. De �geregte; tinse en tienden" van de heerlijkheid waren nu eens in deze dan weer in gene handen, de heeren van Ab- coude hebben ze ook enkele malen in pacht gehad ). Kortenhoef bezat alleen lage rechten, dus geen �Hals- recht", vandaar dat de Ambachtsheer Coenraad Burgh* in 1676 door de Staten van Utrecht genoodzaakt werd de door hem opgerichte galg weer af te breken. De onderscheidene Ambachtsheeren hebben allen min of meer bijgedragen en meegewerkt aan den bloei van het dorp. O.a. Godard van Reede, die in begin 17e eeuw veel ten koste heeft gelegd aan de verbetering van den Kortenh. Pol- der; Gerdt Schaep, burgemeester van Amsterdam, vermoede- lijk de stichter van de buitenplaats �Schaep-en-Burgh" te 's Graveland; Catharina Heereman van Zuidwijck, Ie vrouwe van K., die de heerlijkheid in 1717 ten geschenke gaf aan het St. Pietersgasthuis te Amsterdam. Het Rcgentencollege van dit Gasthuis heeft niet veel genoegen van haar bezitting gehad, zij vroegen reeds in 1752 aan den Advocaat Wante- haer te Utrecht of zij de verlaten landen �ten profijte van �het dorp mogen laten verveenen, ten eynde niet te kort te

			*) Verschillende dezer gegevens zijn ontleend aan het boekske: �De Ambachtsheerlijkheid Kortenhoef", in 1902 geschreven door den toen- maligen Ambachtsheer wijlen B. J. M. de Bont.



		XIX ,,komen aan de lasten van de verlaten landen, van de repara- ,,tie der kerck" enz. Bij openbare veiling werd Abraham Cal- koen. Baljuw en Dijkgraaf van Amstelland, te Amsterdam de kooper, wiens erfgenamen het in 1832 weer overdeden aan Jan Coenraad During, eveneens te Amsterdam, voor de som van totaal � 1800. Na 'n bezit van slechts 7 jaren deed hij de heerlijkheid weer veilen en na afslag werd ze afgemijnd op � 800. � door Abraham Nicolaas Pellecom. De totale koopsom bedroeg toen � 2425.�. Pellecom is gedurende een derde eeuw predikant te Korten- hoef geweest en liet, toen het Gemeentebestuur in 1815 ver- zuimd had de bevestiging van het oude wapen aan te vragen, in 1839 zijn familiewapen in dat der gemeente opnemen. Tot 1895 bleef de Heerlijkheid in deze familie, waarna ze in bezit kwam van den heer Bernardus Joannes Maria de Bont. De wduwe van dezen is thans nog Ambachtsvrouwe. 'Ziehier 'n paar ;korte trekken uit de geschiedenis van het dorpje, dat het eerste punt van samenkomst der excursisten was. De burgemeester, de Edelachtbare Heer J. Warmolts, zelf bestuurslid van Niftarlake, ontving het gezelschap in zijn Raadhuis dat te klein was om zoo vele dames en heeren te- gelijk te bregen, en leidde hen in de Raadzaal. Eenige antieke documenten werden hier bezichtigd, o.a. een geschreven foliant, getiteld: ,,Opschryvinghe van de Roetae- len van den torff, geslaghen tot de Cortehoeff in den jaere 1595", voorts een oud-koperen gewichten-�tui in den vorm van nestschaaltjes, ordonnanti�n, resoluti�n, rekeningen e.d. uit de 17e en 18e eeuw. Het Gemeente-Archief berust in de ,,Regtkas" en bestaat uit 80 boeken, omslagen, acten e.d. en eenige voorwerpen. Aan den wand prijkten twee groote schilderstukken van den schilder A. van Voorden, die in vroeger dagen veel in deze omgeving geschilderd heeft. Het Raadhuis zelf is nog nieuw, het is gebouwd in 1910, naar ontwerp van den architect H. Hissink. Met zijn typisch topgeveltje, eiken deuren en rood-gele luiken, waarboven glas in lood, maakt het gebouw een vriendelijken indruk. Kortenhoef is 'n schilderachtig plaatsje. De kom van het



		XXIV jaar daar geplant door ex-keizer Wilhelm, die toen gast was van Gooilust. Het park is in hoofdzaak nog zooals 't steeds geweest is, de oude beuken vormen er de kern van, doch de parken en vijvers om het huis zijn door den heer Blaauw nieuw aange- legd. En dat is door hem op zeer smaakvolle en kunstzinnige manier gedaan. Daarvan getuigen de kunstmatige valleien, die met kleurige Rhododendrons en vele soorten exotische ge- wassen versierd zijn. Trouwens exotische gewassen vindt men in het gansche buitengoed rijkelijk verspreid, juist die, welke men elders zeer schaarsch of geheel niet aantreft. Alle gasten waren opgetogen over den rijkdom van na- tuurschatten, die daar te aanschouwen is. En in die uren werd geheel en al vergeten dat Niftarlake eigenlijk op het bewon- deren en behouden van oude monumenten gebaseerd is!! Het is niet te verwonderen dat Gooilust een wereldver- maardheid bezit, en dat zij bezoekers van alle werelddeelen tot zich trekt. Juist dezen zomer brachten een paar honderd leden van het Ornithologisch Congres een bezoek aan de buitenplaats. Onder hen bevond zich ook de ex-czaar Ferdinand van Bul- garije, die bekend staat als een bekwaam ornitholoog. Ook hij was vol lof over den zeldzamen rijkdom van Gooilust en zei daarvan o.a.: ,,Ik heb veel van ,,Gooilust" gehoord. En de naam van den �heer Blaauw was mij reeds lang bekend. Doch ik heb mij �niet kunnen voorstellen, dat het hier zoo wonderlijk schoon ,,is. Sedert mijn jeugd houd ik mij met de ornithologie bezig ,,en de laatste jaren heb ik de streken bezocht, waarvan ik �vroeger veel gelezen had en waar ik nu de vogels in natuur- �staat heb kunnen zien. Ik ben in Amerika, Afrika en Azi� �geweest en heb juist een reis door den Soedan achter den ,,rug.Het heeft mij nu bijzonder getroffen, hoe de vogels zich �hier op ,,Gooilust" thuis gevoelen. De Patagonische ibissen �b.v. gedragen zich hier evenzoo als in hun geboorteland en �ik vind het zoo eigenaardig, dat juist in Nederland, waar �het klimaat het tegendeel zou doen verwachten, zulk een �exotisch paradijs van dieren en planten mogelijk is. Dit kan niet dan door groote toewijding verkregen zijn. Het is dan �ook onbegrijpelijk, dat men zulk een oord, dat tot roem van



		XXV �Holland en de wetenschap strekt, aan schending, misschien �wel aan vernietiging prijs geeft". Het bleek in de gesprekken van de geleerde bezoeker.s dat men overal ter wereld op de hoogte is van de bedreiging van ..Gooilust" en in vele talen werd hierover verwondering ge- uit. We willen hopen dat Gooilust nimmer het kleinste deel van haar schoonheid zal behoeven in te boeten. Na de verrukkelijke wandeling door Gooilust's dreven bood de gastheer het gezelschap thee aan, die zich onder een gezellige causerie heerlijk liet smaken. De heer J. D. Bastert, voorzitter der Excursie-Commissie nam deze gelegenheid te baat den heer Blaauw in exquise woorden dank te zeggen voor zijn gulle ontvangst. Het be- zoek aan Gooilust was, aldus de spreker, de clou van den dag en heeft onze verwachtingen verre overtroffen. Wij danken u, zoo vervolgde de heer Bastert, voor de aangename en leer- rijke uurtjes, die wij hier onder uwe persoonlijke leiding heb- ben mogen doorbrengen. Namens bestuur en leden van Nif- tarlake sprak de spreker den wensch uit dat het den heer Blaauw gegeven moge zijn nog vele jaren zijn fraaie buiten- plaats te mogen bewonen. Niftarlake, zoo besloot de heer Bastert, strijdt ook voor behoud van 't natuurschoon, en zij is overtuigd dat de verzorging daarvan bij den heer Blaauw in goede handen is. Dat bewijst dit buitengoed, dat gerust ge- noemd mag worden: �de fraaie Lustwarande van 't Gooi!" Abcoude, September 1930. J. V.



			Ter hofvaart naar Leiden

		In de middeleeuwen en tijdens de republiek der Vereenig- de Nederlanden berustte de rechtspraak van elke stad bij schout en schepenen, die gekozen werden uit de burgerij. In de dorpen werd de vierschaar gespannen door schout en ge- buren of door schout en schepenen, ook wel door schout, azing en buurlieden. Deze schepenen waren geen juristen, door rechterlijke studie gevormd. De rechtsverhoudingen waren eenvoudiger dan thans, zoodat de toepassing van het recht in den regel geen moeilijkheid voor hen opleverde. Maar toch werden zij soms voor ingewikkelde rechtskwesties geplaatst, zoodat zij deze ,,niet wijs" waren. In zulk een geval gingen zij advies vragen aan een ander gerecht, aan welks voorlichting zij dan ook gebonden waren. Dit werd genoemd: ter �hof- vaert" gaan. De rechtspraak der Leidsche schepenen had in den lande een goeden naam. Naar Leiden kwamen ,,raet van vonnes- sen" vragen: de schepenen van Weesp, Muiden, Naarden, van bijna alle dorpen van Gooiland, van Woerden, Gouda en Am- Sterdam. Zulke vonnissen, beslecht door eene andere sche- penbank, noemde men ,,gesteede vonnissen"; ,,steden" wil zeg- gen: op een lateren dag vaststellen, na eerst eene stede, eene geschikte plaats of tijd genomen te hebben. In het bijzonder noemen wij eenige plaatsen, gelegen in Niftarlake. Zoo moest Vreeland ter hofvaart gaan naar De- venter, hetwelk aldus bepaald was bij privilege van 1298. Maar het dorp Loenen, dat ten deele gelegen was in Utrecht en ten deele in Holland, moest vonnis halen te Leiden. Wat Weesp betreft, worden wij ingelicht door een privilegie of voorrecht, door graaf Willem V den 20sten Mei 1355 aan deze stad geschonken; in dezen voorrechtsbrief is te lezen, dat, wanneer schepenen van Weesp een vonnis moeten vel- len, waarvoor zij �niet wijs" zijn, zij zulk een vonnis ,,sullen soecken tot Leyden oft daer zys beste wys mogen werden binnen onsen lande".



		Ik vond eenige aantcekeningen betreffende dit onderwerp van Jan van Hout, den bekenden secretaris van Leiden tij- dens het beleg van Leiden, waarvan ik den inhoud laat vol- gen. Tusschen de jaren 1566 en 1572 waren afgevaardigden van het gerecht van Loenen naar Leiden gekomen niet een cri- mineel proces. Een der maarschalken, vermoedelijk die van Abcoude, had een vrouw laten gevangen n«men. De eerste beschuldiging, tegen haar ingebracht, was, dat bij haar een boekje was aangetroffen, gemaakt door Johannes Anastasius Veluanus. Dit boekje van den prediker der hervorming werd in dezen tijd voor kettersch gehouden en daarom verboden. De ver- dere beschuldiging was ontstaan op den dag, toen de koster bij haar gekomen was, om hare koeien en beesten met gewijd water te besprengen en deze hierdoor tegen spokerij en too- verij te vrijwaren. Zij zou toen gezegd hebben: ,,loop, loop, ik en wil mijn koeien met uw water niet besmakt hebben". De Leidsche schepenen gevoelden zich bezwaard, om in deze zaak te adviseeren, wat wij begrijpen kunnen, als wij be- denken, dat zij voorviel in de eerste dagen der hervorming. Zij trachtten zich eraf te maken, door te zeggen, niet tot ad- vies verplicht te zijn, omdat deze zaak uit het Sticht van Utrecht was en alzoo buiten Holland. De afgevaardigden, dit antwoord vernomen hebbende, reisden naar huis en kwamen terug naar Leiden met hun origineel privilege bij zich, door welks inhoud de Leidsche schepenbank overtuigd werd, dat zij gehouden was advies te geven. Om zich dan ook niet zwarter te maken in de oogen van den hertog van Alba, den landvoogd en zijne tirannieke regeering, als zij reeds waren, dienden schepenen � hoewel huns ondanks � van advies, hetwelk ten gunste van de vrouw uitviel, haar ontslaande met eenige boete. Van Jan van Hout vernemen wij verder, dat de gerechten, welke zulke �gesteede vonnissen" begeerden, twee van hunne medebroeders zonden met de rechterlijke stukken, gediend hebbende voor beide partijen, welke stukken meestal gesloten en verzegeld waren. Soms kwamen partijen zelf in persoon met hun voorspraken of taalluiden, door wie, ten overstaan van de twee gecommitteerden de zaak ook mondeling werd bepleit.



		Zoo is er van Weesp een �gesteede vonnis" geweest, waarbij een der twistende partijen een advocaat van Amster- dam, n.1. Dr. Engel, den zoon van Adriaan Engels, die secre- taris was van Katwijk aan Zee en de andere een procureur of voorspraak, Heijmsoon Boot, medegebracht had, die de zaak voor schepenen behandelden. De Leidsche schepenen plachten niet alleen de dingtalen te hooren ten overstaan van de twee gecommitteerden, maar ook de stukken te lezen in hunne tegenwoordigheid en hen te hooren betreffende de omstandigheid der zaak en �voor- komende duisternissen, om zodanige en zoveele onderrichtin- gen uit hunne monden te verneemen, als eenigzins doenlijk was". Daarna vertrokken de gecommitteerden. Nu behandel- de de schepenbank op zich zelve de zaak en stelde het advies vast. Zulk een advies begon met deze woorden: indien zoo- danige zaak voor onze Vierschaar hangende ware, wij zou- den" z�� wijzen enz. Zooals ik reeds zeide, moest het gerecht, dat ter hofvaart was gegaan, zijn vonnis doen, volgens het gevraagde advies, zonder daarin de minste verandering te mogen aanbrengen. j. W. VERBURGT.



		De buitenplaatsen langs den Angstel Onder de dorpen, die in de 17de en 18de eeuw rijk met buitenplaatsen begiftigd waren, bekleedt Baambrugge een eerste plaats. Men vond er aan de lieflijke oevers van den Angstel niet minder dan ongeveer dertig, de een al mooier dan de ander. : ;_ Het water, dat als een zilveren lint door het landschap slingerde, gaf aan de streek een bijzondere bekoring en het is niet te verwonderen, dat zij die van plan waren een buiten- plaats te bouwen, zich hiertoe aangetrokken gevoelden. De weg tusschen Abcoude, Baambrugge en Loenersloot kon in dien tijd, door de mooie buitenplaatsen en de daarbij behoo- rende prachtig verzorgde lusthoven, als een van de mooiste van het land beschouwd worden en leverde een schitterenden aanblik op. Des zomers was de bevolking, wanneer de buitenplaatsen bewoond waren, wel een paar honderd zielen grooter, wat met het gerij der koetsen en het varen der jachten en boeiers een ongemeene levendigheid aan het dorp gaf. De eigenaars waren meestal voorname Amsterdammers, die door hunne verteringen en het onderhoud hunner be- zittingen in hooge mate de welvaart van Baambrugge be- vorderden. Op enkele uitzonderingen na waren zij dan ook zeer ge- ziene gasten. De meesten waren echter ook kooplieden, want bij verschillende buitenplaatsen behoorden de daarbij ge- legen boerderijen en landerijen, die natuurlijk het noodige profijt opgebracht zullen hebben. Soms ging het wel een beetje vreemd toe, maar dit be- hoort tot de uitzonderingen. Zoo was de eigenaar van een der buitenplaatsen er met een meisje van doorgegaan en met haar getrouwd, zeer tegen den zin van de oudelui van het meisje, omdat de jongeman Gereformeerd en de jonge dame Katholiek was. De jonge Mevrouw scheen erg verkwistend te zijn



			6

		en daaraan is het waarschijnhjk te wijten, dat Mijnheer in financieelen nood geraakte en door zijne crediteuren onop- houdelijk om geld gemaand werd. Hij raakte aan den drank en stierf een ellendigen dood, waarna hij in stilte begraven werd. Hiermee is de geschiedenis echter niet uit. De dame dronk niet minder dan haar man en werd op een goeden keer door den onderschout, die zich verkleed had, uit haar huis gelokt, in een koets gezet en naar een verbeterhuis gebracht, wegens hare ongehoorde verkwisting, drankzucht en mishandeling van haar man. Excusez du peu! Een mooi onderwerp voor een onzer medeleden om er een roman over te schrijven. Toen in 1682 nieuwe gestoelten in de Geref. kerk werden geplaatst, droegen de gereformeerde bewoners van de zomer- verblijven daarin rijkelijk bij. Het rekenboek van de kerk- meesters vermeldt onder de namen der contribuanten: De Heer Becker, Gecommitteert ter vergaderingh van Hoogh Moog. Heeren Staten Generaal 8 ducatons De Heer Cornelis Valkenier, Schepen en Raadt der Stad Amsterdam................ 8 ducatons De Heer Dionys Baillij, Coopman tot Amster- dam ........................... 8 ducatons De Heer Johan van Senden, Coopman tot Amsterdam...................... 8 ducatons Juffr. Swart Wed.e ... ............... 8 ducatons De Heer Deutz, Coopman tot Amsterdam ... 4 ducatons De Heer van Zanten, Coopman tot Amsterdam 4 ducatons De Heer Lodewijk de Bas............... 8 ducatons De Heer Secretaris der Stad Amsterdam,Wouter Valckenier........................� 25�8�8 De Heer Pistalozzi .................. 4 ducatons De Heer Everwijn Glimmer (1686) ...... 8 ducatons De Heer Christiaan Wentsel (1729) ...... 8 ducatons De Heer Verhamme (1738) ............ 8 ducatons

		En toen in 1684 het uurwerk in den toren moest vernieuwd worden werd daarin bijgedragen door: Hr. Becker, comparerende in de Staten Generaal.



		Hr. Schepen Cornelis Valkenier. Hr. Secretaris Wouter Valkenier. Hr. Pieter Rans Valkenier, Secretaris. Hr. Constantin Ranst. Joffr. Margarita Dilburgh, Wed.e Hr. Soererier (Serrurier?) Hr. Thomas Maijden. Hr. Johan van Senden. Hr. Cornelis Barchman Wuytiers. Joffr. Lysbeth Lemmers, Wed.e S. Swart. Hr. Dionijs Bailly. Hr. Raatshcer Mr. van den Broeck. Hr. Lodewyck de Bas. Hr. Jan Everwijn Glimmer. Hr. Pieter Schaap. Joffr. Apostool, Wed.e Hr. Blaeuw. Sr. Cornehs Schut. Sr. Nicolaas Heuvinc. Joffr. Haijmansen Koeck. Sr. Andries Apostool. Hr. van Naerden. Joffr. van Beeck. Dit is bijna een complete lijst van de toenmalige buiten- plaats-bewoners. Ik kon echter niet van allen nagaan waar zij woonden. Velen hunner komen echter hierachter onder de beschrijving der zomerverblijven voor. Wij zullen nu een wandeling langs den Angstel gaan maken en daarbij zal ik zoo terloops een en ander vertellen over de buitenplaatsen, die er in de 17de en 18de eeuw ston- den. De later gebouwde zal ik buiten beschouwing laten. Zoo hier en daar zal ik om de wandeling wat op te vroo- lijken een stukje rijmelarij, te vinden in �Holland's Arcadia of de vermaarde Rivier den Amstel" ), inlasschen. We beginnen bij Elzenbosch.* thans een boerderij, gelegen

			*) De naam Angstel werd haast nooit gebruikt, bet is bijna altijd de Amstel of het Gein.



		8 bij de Groote Coupure. Mevrouw S. M. van Strijen-Witsen schonk deze buitenplaats in 1761 aan hare dochter, die ge huwd was met Mr. Cornelis Graafland, advocaat van de O. I. Compagnie, secretaris en later schepen van Amsterdam. Hij woonde aldaar op de Keizersgracht bij de Huidenstraat. Wij gaan vervolgens naar het slot van Abcoude, thans behalve de fundamenten geheel verdwenen, dat na 1715 door den nieuwbakken Heer van Abcoude, Theodorus de Leeuw, op zeer smakelooze wijze «tot een zoogenaamde buitenplaats werd herschapen. De heer de Leeuw had niet veel aesthetisch gevoel, getuige het leelijke uitbouwsel of bult aan de schoone Herv. Kerk te Abcoude, waar hij tot zijn eigen verheerlijking een grafkapel heeft laten bouwen. ,,De Heer de Leeuw vertoond zijn wijsheid en vermogen, ,,Met bij zijn leven zorg te dragen na zijn dood; ,,Waar zijne grafkapel het ruim der kerk vergroot ,,En heel Abcoude siert voor 't oog der vreemdelingen". 't Hangt er maar van af van welken kant men de zaak bekijkt! Aangezien de geschiedenis van het slot op een andere plaats in dit boekje behandeld wordt, kan ik mij hiervan ont- houden. .,, , ,, , We moeten nu een eindje wandelen langs het jaagpad (de Groote Coupure was er nog niet) en komen dan aan Meer/e- velt, een mooi gebouw van 2 verdiepingen en met 2 inrij- hekken. �Wellustig landsieraad hoe kunt gij 't oog vermaken �Met 't prachtig hof gebouw............" Het behoorde in het begin der 18e eeuw aan Rynier van Reklinghuysen, waarschijnlijk een Duitscher afkomstig uit Recklinghausen, die te Amsterdam zaken deed. Reeds in 1837 was de plaats gedeeltelijk gesloopt en werd alleen des zomers als optrek bewoond. Thans staat er nog een klein huis, misschien de vroegere stal, dat tot woonhuis voor het boerenbedrijf is ingericht.



		JOtr SLOT ABICOUDE. Na de verbouwing door den Heer Theol. de Leeuw Eenige jaren geleden had ik eene correspondentie met Prof. van Recklinghausen den Duitschen, die belangstellend naar de buitenplaats informeerde. Ik teekende toen bij mijn antwoord een schetsje van het gebouw, dat door hem op hoogen prijs werd gesteld. Wij gaan nu naar lepenburg, een mooi groot gebouw met' 2 verdiepingen aan de overzijde van het water. ,,De Triton, die 'k het plein zie voor het huis versieren ,,Blaasd Ypenburg zijn lof en Molenaar zijn deugd, ,,Die zich als Hofheer vaak op dezen grond verheugd ,,En vind zijn wellust in het vrolijk buitenleven". In het begin der 18e eeuw eigendom van Nicolaas Molenaar, doch reeds in 1837 gedeeltelijk gesloopt en alleen des zomers als optrek gebruikt. Thans boerderij. In 1757 werd lepenburg bewoond door een zekere heer van Buytene, die Katholiek was en te Abcoude ter kerke ging. Zijne vrouw was echter Gereformeerd en ging ook te Ab-



		10 coude naar de kerk. De kerkeraad van Baambrugge, die zorg- vuldig over het aantal zielen waakte, rustte niet voordat de dame beloofd had voortaan de godsdienstoefeningen te Baam- brugge te zullen bijwonen. �'k Genaak de voorpoort van 't aanminnig Lang-verzwegen. �De Voorpoort, die zoo trots met Hek en mueren praald, �Zijn ronde gevelpraal zoo heerlijk boven haald, �Versierd met lijstwerk en met rijzende pylaren". Lang-verzwegen is sedert lang gesloopt, zelfs de naam is verdwenen. Jan van Sevenhuyzen was omstreeks 1715 eigenaar. Van Veld en Hoven dat hier in de buurt lag, vond ik nog : noch afbeelding noch beschrijving. Ergo heb ik er ook niets over te vertellen. Lindenhofl wordt niet afgebeeld in de �Vermaarde Rivier de Amstel". De toenmalige eigenaar schijnt niet op dit werk ingeteekend te hebben en daardoor is zijne buitenplaats er niet in opgenomen en bleef hem de po�zie bespaard. Het werd in 1758 bewoond door den heer Groenendaal, die er volgens het Baambrugsche doodboek een slavin op na hield, waarvan toen een kind in de kerk begraven werd. De man was waarschijnlijk iemand, die in Indi� was geweest en . zijne concubine oftewel huishoudster naar Holland had mede- gebracht. In 1761 werd Lindenhoff voor � 14600.� gekocht door Hendrik van Couwenhoven, lid van de firma Hendrik van Couwenhoven 6 Zoon. Deze firma dreef handel op de Oost- zee en schijnt voor dien tijd groote zaken te hebben gedaan, want in 1775 verrekende zij door bemiddeling van de Wissel- bank te Amsterdam ruim 1 en een kwart millioen gulden. Van Couwenhoven was geboren te Koningsbergen en hij woonde op de Keizersgracht bij de Wolvenstraat te Amster- dam, waar hij in 1792 overleed. In 1837 werd Lindenhofl bewoond door A. Classen, waar- schijnlijk ook een Duitscher. In de vorige eeuw werd de buitenplaats nog bewoond door



			12 den heer Beckeringh, die er een stal met 6 paarden op na- hield. Zijn zoon, een bekend assuradeur te Amsterdam, heeft mij wel eens medegedeeld, dat hij nadat Lindenhoff in andere handen was overgegaan, behoefte gevoelde om ieder jaar een dag naar Baambrugge te gaan, om de buurt nog eens te be- kijken en met de hem bekende oude Baambruggers over den goeden ouden tijd te praten. Later werd Lindenhoff door de gemeente Abcoude-Baam- brugge, ik meen voor � 11000.� jaangekocht om daarin een school te vestigen, omdat er behoefte was aan uitgebreid lager onderwijs, sedert de Fransche school van den heer Legrom, die tot hoofdonderwijzer aldaar was benoemd, was opgeheven. De buitenplaats werd toen kosteloos ten gebruike afgestaan aan den heer S. Hennes, die er een kostschool vestigde, welke zich vele jaren in grooten bloei mocht verheugen. Na het vertrek van genoemden heer werd de school nog eenige jaren door een anderen kostschoolhouder voortgezet, maar de tijd van kostscholen scheen door de opkomst van het Middelbaar onderwijs voorbij, zoodat de school langzamerhand weg- kwijnde en opgeheven werd. Langen tijd was Lindenhoff daarna onbewoond en aan- gezien na verschillende pogingen zich geen gegadigden op- deden, werd de buitenplaats door de gemeente voor � 5000.� verkocht. Nadien werd er veel aan verbouwd en verwisselde het nog eenige malen van eigenaar. Thans is het ingericht als zuivel- inrichting.

		Postwijk werd in het begin der 18e eeuw bewoond door Joannes Boelema, Schout van Abcoude, en in 1837 door Mevrouw Zeelt, die den tuin op den toenmaals nog weinig in de mode zijnde Engelschen trant liet aanleggen, met bloem- partijen en vijvers. Zij heeft in sterke mate den bouw van de Gereformeerde Kerk (afgescheidenen) te Baambrugge ge- steund. De buitenplaats is nog geheel in wezen. De tuin moet reeds in de 18e eeuw mooi aangelegd ge- weest zijn. Ik zal 't onze rijmelaar maar laten vertellen;



	14 Onze vriend wist aardig met de stroopkwast om te gaan. Zorgvrij een prachtige groote buitenlpaats. �O Zorgvrij zo ik u van buiten kan beschouwen, �Gelijkt uw grootsheid naar de Graaflyke gebouwen �Die Holland eertijds heeft gedragen op zijn grond". Was gedurende de 18de eeuw eigendom van en bewoond door de familie van Caspel of van Kaspel. Is gesloopt geworden toen de Groote Coupure, op last van Napoleon, werd aangelegd. De weg liep juist door deze buitenplaats.

		�Overdorp" in 1890. Rechts het raadhuis. �Nu zie ik Overdorp en stap den stal voorbij, ,,Waar in de klepper rust en word gevoed, na hij �Ten dienst van zijnen heer den weg heeft afgelopen".

,,Het breede Tuinhek lokt mijn blijde Zangnimf aan". O f erc/orp werd in het begin der 18e eeuw bewoond door joannis Klerk en in 1773 door Jan Beum. De buitenplaats is later in ^twee�n gedeeld. Op het huis werd een verdieping opgezet en de vroegere stal met de helft van den tuin kwamen in andere handen. Werd in de vorige eeuw bewoond door den wethouder



		15 H. Witlage en daarna door A. Grevenstuk, na wiens over- lijden het in andere handen overging. De mooie groote tuin van vroeger is thans tot moestuin ingericht, een leelijke groote schuur is bij den ingang gebouwd en het huis zelf ingericht als burger woonhuis. Naast Overdorp lag de mooie groote buitenplaats Poelen- Stijn, in 1715 eigendom van Jan Baron van Lawick, Heer van Cortenberg. ,,0 Poelenstijn! hoe schoon ontdekt ge u aan 't gezigt, ,.Omsingeld in een kring van hoog getopte bomen? �Het Hofgebouw schijnt hen hun hoogte te betomen? �Door 't rijzend dakwerk, 't geen zich zelf zoo breed verheft, �Dat het den wandelaar met veel verwond'ring treft, �Als hij u langs den zoom des Amstels komt genaken: ,,Baron van Lawick hier kunt gij u zelf vermaken". Poelenstijn stond op de plaats waar nu het raadhuis staat. Er is niets meer van te vinden, zelfs de naam is verdwenen. Verder gaande krijgen wij de buitenplaats De Pacienzy, omstreeks 1725, eigendom van Pieter Apostol, waarschijnlijk een kleinzoon van Ds. Samuel Apostol, predikant der Doops- gezinde gemeente te Amsterdam, bekend door een geschil met zijn collega Galemus Abrahamsz, waardoor eene openbare scheuring in die gemeente kwam. �Het oog is als verrukt wanneer 't den Hof genaakt, ,,Door 't prachtig Voorhek met zijn rijzende pylaren,

			,,Waardoor heer Apestol hier vind zijn zielsgenoegen ,.Wanneer 't hem lust zig tot het landvermaak te voegen". De buitenplaats en de naam zijn verdwenen. �Waar langs ik verder ga om Bassenhof te aanschouwen. �De pragtige ingang kan myn aandagt tegenhouwen ,,Om verder voort te gaan. Dog 't hofgebouw, zo schoon ,,Verrukt my e�r ik 't weet. 6 Bassenhof, 6 kroon ,,Der landgestigten! wie kan uwe schoonheid noemen, . �Wie zal uw heining, hek en lugtig speelhuis roemen �Gelijk het waardig is door sierlijkheid en stand?"



Bassenhof, een mooi groot huis, werd gebouwd door Lodewijk de Bas. Heer van Horstermeer, Ossenburgh en Heynoordt. Hij was een voornaam ossenweider en woonde te Amsterdam, daarna sedert 1676 op Bassenhof en vervol- gens te Utrecht. Hij was driemaal gehuwd. Na den dood van zijn tweede vrouw was hij getrouwd met Sara de Marez, een zusters- dochter van zijne eerste vrouw, waarvoor hij een speciale ver- gunning en dispensatie van de overheid kreeg. Later werd de geldigheid van dit huwelijk betwist, maar bij een resolutie van de Staten van Holland werd het wettig verklaard. Hij overleed in 1740. Daarna kwam de buitenplaats in het bezit van zijn zoon Lodewijk de Bas, evenals zijn vader heer van Horstermeer, enz. Hij wordt als een vriendelijk man geroemd. Nadat hij van Bassenhof een prachtigen lusthof had gemaakt, verkocht hij deze buitenplaats voor � 30,000.-� aan zijn zoon Mr. Jan de Bas, secretaris van de weeskamer en commissaris van de nachtwerkers. Deze woonde op de Keizersgracht en daarna op de Binnen Amstel. Hij overleed te Baambrugge in 1770 en werd te Abcoude begraven. Zijne weduwe Mevr. de Bas-Surmont verkocht Bassenhof in 1771 aan Jean Benjamin du Peyrou, een Surinamer, koop- man op de West te Amsterdam, directeur van negotiaties op plantages en eigenaar van de suikerplantage ,,La bonne amit�" in Suriname. Hij gaf aan Bassenhof den naam van �Rusthoff" en over- leed in 1786, waarna de erfgenamen de buitenplaats ver- kochten voor � 29000.�. Van het gebouw is niets meer te vinden, er staat thans een boerderij, de vroegere tuin is weiland geworden, uitgezonderd een klein gedeelte, dat sedert 1827 dienst doet als Algemeene Begraafplaats. De heer du Peyrou had zeker een profetischen blik toen hij den naam in ,.Rusthoff" veranderde.

		�Nu naar de Meebaal toe daar 't lugtig Hek aan 't oog �Een vrij gezigt vergund............"

	�O Lugtig Speelhuis, dat by zoele zomerdagen �Uw landheer geeft het schoonste en aangenaamst' gezigt"



		17 Het gebouw bestond uit 2 verdiepingen en werd omstreeks 1730 bewoond door Bartholomeus Bazuyn. Hiervan is niets naders bekend, de naam is ook verdwenen. Op de Heeren- gracht 252 te Amsterdam staat een groot heerenhuis van den- zelfden naam als de buitenplaats. In den top van den gevel staat een meebaal afgebeeld. Paddenburg, een groot gebouw waarop de wapens prijkten van den heer Cornelis Barchman Wuytiers en zijne echt- genoote. Het werd gebouwd in 1664. Hij droeg in 1684 8 ducatons bij voor reparatie van he^ uurwerk in den toren te Baambrugge. In 1706 werd de plaats bewoond door Simon Barchman Wuytiers, die in dat jaar lid was van eene commissie tot aan- stelling van een nachtwacht te Baambrugge. Hij had op Pad- denburg een huiskapel, waaraan (volgens een lijst van pries- ters, aanwezig in de Holl. zending door den Apostolischen Vicaris Joannes van Bylevelt opgemaakt) een kapelaan (Sa- cellanus domesticus in Paddenburch) verbonden was. Barchman Wuytiers verzekerde aan kapelaan Jacobus Ter- steeghe de som van � 1000.�, indien deze tot aan zijn over- lijden bij hem den dienst bleef doen. Deze som werd in 1727 aan den kapelaan uitgekeerd. Na dat jaar wordt zekere heer Reyks als eigenaar genoemd. De buitenplaats was reeds in 1837 gesloopt, ;de stal werd tot boerderij ingericht. Thans een mooie boerderij, eigendom van den Heer Labouchere te Amsterdam. l Geinwijk bestond volgens de notulen van den Kerkcraad reeds in 1684 en was omstreeks 1739 eigendom van Hamel Bruyninx, Gezant van Holland aan het Hof te Weenen. �Maar, Hof gezant, durf ik u in mijn zangen noemen, ,,Daar gy te Wenen voor het heil der Staten waakt, ,,En Nederland altoos aan u verschuldigd maakt, ,,Door d' Adelaar en Leeuw in vrindschap te verbinden?"

			,,De vogelvlugt vergroot deez' hof zijn sier'lykheden, �Daar 't welig pluimgediert' den lof van Gynwyk kweeld"



		1« Er schijnt dus een voli�re geweest te zijn. In 1837 werd de plaats bewoond door Mevr. G. Hofs, doch kwam later in het bezit van den heer Witsen, Baron Straalman, die het huis belangrijk liet verbouwen en 2 sphinxen op den stoep liet plaatsen, welke er nog staan. Hij legateerde aan de gemeente eenige huizen te Abcoude om uit de opbrengst daarvan jaarlijks � 250.� aan de armen uit te keeren. Wat van de opbrengst overschoot, kwam aan de gemeentekas ten goede. Aangezien die huizen te veel aan onderhoud kostten (de gemeente was een goed kantoor!) werden zij verkocht en de opbrengst in N. W. S. belegd, wat een behoorlijk rendement gaf. Het huis is nog in wezen en wordt met den voortuin als uitspanning ge�xploiteerd. De achtertuin is tot vruchtboom- kweekerij ingericht. Middelvaart, een flink gebouw, was in het laatst der 17e eeuw eigendom van Nicolaas Rochusz van Capelle, Bewind- hebber van de O. I. Compagnie, Directeur van de Kolonie Guyana of Wilde Kust, Koopman op de Oostzee. Een ge- fortuneerd man die in 1674 was aangeslagen voor een ver-, mogen van � 146.000.�. Hij woonde op de Heerengracht te Amsterdam. Na zijn dood werd de plaats des zomers bewoond door zijne weduwe, die in het begin der 18e eeuw nog eigenares was. ,,Op, op, mijn Zangheldin, gij naderd Middelvaart, �'t Geen zig zo vlak en groots van voren komt vertonen, ,,Regt waardig als den roem der Hoven te bekronen, ,,Te meer wanneer Mevrouw vande Capelle daar, ,,De zomerlugt geniet, en geeft de helft van 't Jaar �Aan 't lustig landvermaak, daar d' aangename dreven, ,,Van Middelvaart aan haar een koele schaduw geven". In 1757 woonde daar de heer Pieter van Alphen, die jaar- lijks aan de Diaconie een rijksdaalder moest betalen voor het opruimen van de boomen, staande op het land van de Diaco- nie aan de overzijde, omdat die het uitzicht belemmerden. Die rijksdaalder was hem blijkbaar nog te veel, dus zocht



19 hij van die verplichting ontslagen te worden. Of het ironisch bedoeld is weet ik niet, maar in het notulenboek van den kerkeraad staat aangeteekcnd: ,,daar het voor de diaconie �geen nadeel is of de boomen er staan of niet, wil men gaar- ,,ne tegemoet komen aan den wensch van iemand, die in ,,on2e kerke in den somer gaat" en werd de Diaconie in zijne liefde en mededeelzaamheid aanbevolen! Dit laatste is kostelijk! Toen hij nog meer boomen weg wilde hebben, wilde hij het dubbele aantal wilgen pooten geven. Zeker in een erg royale bui I In 1805 overleed Anthony Bruyningh, laatste eigenaar van de Wijnkoopersfirma Bruyningh, welke firma in den Franschen tijd achteruit ging. Hij woonde te Amsterdam op de Oude Turfmarkt, terwijl hij des zomers met zijne zuster op Middelvaart vertoefde. In 1837 werd de plaats bewoond door J. Jansen. De tuin is verdwenen maar het huis, ofschoon kleiner dan vroeger, is nog in wezen en door den tegenwoordigen eige- naar weder in goeden staat gebracht. Landlust was eigendom van Mr. Gillis Valckenier, commis- saris van de Ossenmarkt, een gefortuneerd man, die in 1782 overleed en � 800.000.� naliet. Zijn broeder Mr. Jan Wouter Valkenier, Heer van Bru- chem en Cillaarshoek en lid van de firma Valckenier � du Quesne, erdfe toen de buitenplaats en overleed in 1785. Landlust wordt in 1837 nog een schoon buitengoed ge- noemd, bewoond door J. D. N. van der Trappen. Later werd het als boerderij ingericht en deed dienst als station voor de verwisseling van de paarden der trekschuiten. Thans is er de zuivelfabriek Moba gevestigd.

		...........maar Gijn wens roept my voort ,'k Zie 't prachtig Tuinhek, dat een ieders oog bekoord",,

	,0 Gijnwens! welk een kunst, wat schrander overleg ,Heeft u ontworpen, om uw roem in top te halen". Geinwens werd in 1730 bewoond door Chr. Wentzel eu werd in 1773 gekocht door Mr. Gillis Valckenier voor