-ocr page 1-



			JAARBOEKJE 1990

		VAN HET OUDHEIDKUNDIG GENOOTSCHAP 'NIFTARLAKE'

-ocr page 2-

Ereleden en bestuur

MrDrN.J.C.M. KappeijnevandeCoppello, Loenen a/d Vecht

Erevoorzitter
Ereleden

Jhr P.H.A. Martini Buys, Brugge, Belgi�

Mr J.H. van den Hoek Ostende, Amsterdam
Lid van verdienste A.J.A.M. Lisman, Nieuwersluis

Drs E. Munnig Schmidt, voorzitter

Nieuwerhoek, 3632 AD Loenen a/d Vecht (02943) 1280

Mv^ C.H. ter Laan-Dingemans, secretariaat
Herengracht 6, 3601 AL Maarssen (03465) 71921

Jhr Mr J.P.E. Teding van Berkhout, penningmeester
Loenen a/d Vecht

Mw Drs G. Recter, bibliothecaresse. Bijdorp, Oud Over 8,
3632 VD Loenen a/d Vecht (02943-4653)

Mw Mr M.A. Dukes-Greup, Amsterdam
A.J.A.M. Lisman, Nieuwersluis
J.H.P. Roeland, Wassenaar

Drs E. Munnig Schmidt

Nieuwerhoek, 3632 AD Loenen a/d Vecht (02943) 1280

Postbank nr. 513805

t.n.v. Penningmeester Niftarlake te Loenen

Bestuur

Leden

Redactie
voor 1991

Betalingen

ISBN 90-6550-345-5

-ocr page 3-



		Conceptstaat van baten en lasten 1990

	Baten Contributies 1990 �14.297,50 Excursies en lezingen 6.914,50 Verkoop jaarboekjes 60,- Diversen 100, - Rente rekening-courant 16,72 Rente depositorekening 896,27 Sponsoring project Bastert 21.600, - Tekort 1990 325,67

�44.210,66 Lasten Excursies en lezingen �6.918,95 Secretariaatskosten 2.332,85 Jaarboek 1989 6.874,40 Donaties 347,50 Ledenadministratie 1.556,78 Bibliotheek 450,47 Project Bastert 24.266,61 Diversen 1.463,10

			�44.210,66

		Opgemaakt te Loenen a/d Vecht, 1-2-1991 De penningmeester, J. R E. Teding van Berkhout De balans per 31-12-90 vermeldt een kapitaal van � 16.819,21.

-ocr page 4-



	Ledenlijst 1991 van het Oudheidkundig Genootschap 'niftarlake'

Abcoude Drs J. Baalbergen M.M.A. Bessem-Aalbers R. Bianchi Mw A.H. de Bruijn Kops-van Lennep Drs D.G. Carasso Mr G. van Donkersgoed Prof.Dr A.J. Dunning MwJ. Elema W.J. Engel Gemeente Abcoude Mw W.D. de Graaf-Vossestijn Historische Kring Baambrugge Abcoude J.Th. Kemme N.L. Loeb W. van ter Meij J.J. Pabon Jr J. van Santen Mw E.M. Scholte-Vis J.B. Schreur MrJ.W.RM. Swinkels W.C.C. Trouw Mw G.L.J. Uiterwaal-V�lker Mw M.A.J. Vreeken-van Brink J.E. Wustenhoff Aerdenhout Mr Ir J.J. Smorenburg Alkmaar Mr Dr J. Belonje Almelo C.J.M. Bak Amersfoort Mw T. Bouwer-Peeren N.Th.G. Klein Rijksdienst Oudheidk. Bodemonderzoek Stichting Museum Flehite Amstelveen J.W. N. van Achterbergh Jr J.E. Dussen Mw M. Fruithof-Matthes D. Hoen Mw C. Lugt
		Sandbergstraat 8, 1391 EL Willem v. Abcoudelaan 11, 1391 CC Meerzicht 1, 1391 AR Blomswaard 19, 1391 VB Dr. Koomansstraat 21, 1391 XA Folkert Postlaan 6, 1391 AV Angsteloord 63, 1391 ED Dr. Koomansstraat 1 H, 1391 VZ Angsteloord 5, 1391 EB Gemeentehuis, 1391 EL Meerweg 19, 1391 HG Folkert Postlaan 1, 1391 AV De Tourton Bruynsstraat 3, 1391 EM Molenweg 16, 1391 CG Zilverschoon 107, 1391 XS D. V. Troostwijkstraat 51, 1391 ER Heinkuitenhof 14, 1391 TS Sandbergstraat 14, 1391 EL Jan Trouwstraat 4, 1391 TT Gein Zuid 7, 1391 GT Torenlaan 32, 1391 AM Kerkplein 14, 1391 GJ D. V. Troostwijkstraat 46, 1391 ET Koppelland 11, 1391 EV Merellaan 29, 2111 GK Nassaulaan 39, 1815 GJ Horstlaan 76, 7602 AN Koningin Wilhelminalaan 30, 3818 HP Kamp 18, 3811 AR Kerkstraat 1, 3811 CV Breestraat 80, 3811 BL Amsterdamseweg 270, 1182 HN Camera Obscuralaan 103, 1183 JX Bos en Vaar�aan 72, 1181 AD Westelijk Halfrond 483, 1183 JD 105 St. Philipsland, 1181 JJ

-ocr page 5-



Mw M.E.E. Spoor Mw H. Vlot-van Lonkhuyzen Amsterdam Mw Drs J.T. Barneveld MwD.J.K. Beynes-HeymeyervanHeemstede Mw E.G.H. Blauwkop-Haker Mw Mr M.A. Dukes-Greup Drs P. M. Fischer Gemeentelijk Archief MwJ.H. Greup-Nicolai Mr J.H. v.d. Hoek Ostende K. Hoen Prof. Dr L. B.W. Jongkees Mr P.M. v.d. Laan K.F. van Leuven B. Lubberhuizen Mw A.M.J. Oosterbroek-Smilde Mw E.G. Pannevis-Lammerts v. Buuren P.J. Meertens Instituut W.A.C. Reesink H. Renes Rijksmuseum Bibhotheek J.R. Ritman J. Stodel B.A.H.M. Theunissen J.M. Tor Universiteitsbibliotheek Mw W.J.C, van Veen-Coenen H.W. Vlietman Dr C.J.J. Westerman J. Zwaan Ankeveen Mw W. H. van Harinxma Thoe Slooten- Mangelaar Meertens A. v.d. Lee Mw J.H.G. de Roy-Blom Apeldoorn Drs R.Th. Schoenmaker Arnhem K.J.H. Doude van Troostwijk J.E. v.d. Sleesen Baambrugge H.F. Anger M. Blokhuis Mw Drs S. Boerdam MwJ.E. Croon-Ogterop
	Meander 491, 1181 WN Ferd. Bolweg 89, 1181 XC van Ostadestraat 137 iii, 1072 SW Cannenburg 39, 1081 GV Prinsengracht 1043, 1017 KP Beethovenstraat 249, 1077 JE Hemsterhuisstraat 173, 1065 JZ Amsteldijk 67, 1074 HZ De Boelelaan 267, 1082 RC B. Wieringerstraat 22, 1013 EB Rapha�lstraat 11, 1077 PN Reinier Vinkeleskade 71, 1071 SZ Keizersgracht 443, 1017 DJ Minervalaan 71-II, 1077 NS J.W. Brouwerstraat 32, 1071 LK Nic. Maesstraat 38 h, 1071 RB Minervalaan 84-1, 1077 PK Keizersgracht 569-571, 1071 DR Koninginneweg 40, 1075 CZ Werengouw 25 (Nieuwendam), 1024 NL Postbus 50673, 1007 DD Bloemgracht 19 h, 1016 KB Rokin 70, 1012 KW Leksmondhof 209, 1108 EW Nieuwe Leliestraat 41 ii, 1015 SJ Singel 425, 1012 WP Minervaplein 2, 1077 TN Volkerakstraat 18 i, 1078 XS Prinsengracht 1029 a, 1017 KP Lijzijde 45, 1034 KN

		'Berkenrode' Stichts end 80, 1244 PR Hollands end 89, 1244 NP Hollands end 2, 1244 NR Groene Kijkerweg 1, 7371 GB Vondellaan 5, 6824 NA Bergstraat 97, 6811 LE Pn Beatrixstraat 13, 1396 KD Rijksstraatweg 25, 1396 JD Rijksstraatweg 22, 1396 JM Kleiweg 34, 1396 HX

-ocr page 6-



				Dorpsstraat 23, 1396 KG 'Valk en Heyning' Rijksstraatweg 147, 1396 JK Rijksstraatweg 113, 1396 JH 'Geinwijck' Rijksstraatweg 91, 1396 JG B. Straalmanstraat 1, 1396 JR Rijksstraatweg 4, 1396 JL Pr. Joh. Frisostraat 46, 1396 KB 'Kroonesteijn' Rijksstraatweg 125, 1396 JJ 'Postwijck' Rijksstraatweg 39, 1396 JD Dorpsstraat 31, 1396 KH Rijksstraatweg 20, 1396 JM Bennebroekerdreef 49, 2121 CM Dorpsstraat 126, 3732 HL Soestdijkseweg 95, 3721 AA Rembranddaan 93, 3723 BM Lassuslaan 55, 3723 LH Sweelincklaan 69, 3723 JC Prins Hendriklaan 3, 1251 AH Postbus 135, 1260 AC Saksen Weimarlaan 31, 4818 LA Schrauwenhof 5, 4837 CW Rijksstraatweg 43, 3621 BH 'Vredenoord'. Straatweg 68, 3621 BR Griftenstein 2, 3621 XK Kerkplein 16, 3621 BA Herenstraat 58, 3621 AR Straatweg 78, 3621 BR Straatweg 107, 3621 BK Zandpad 82, 3621 NG Willink v. Collenstraat 79, 3621 CL Linnaeusdreef 30, 3621 XW Zandpad 61, 3621 NG Kerkbrink 26, 3621 BS Linnaeusdreef 44 a, 3621 XX Orttswarande 55, 3621 XN G. v. Nijenrodestraat 90, 3621 GM Griftenstein 52, 3621 XL Zandpad 27, 3621 ND Straatweg 244, 3621 BZ
		Jhr Mr J.E. v.d. Does de Willebois Mw M. van Erven Dorens-Vinke Mw E. v.d. Lee Mw Drs L.B. Lugt Mw A.H. Mebus-Riechelman Ir D.L.H. Slebos A.W. Steenhof MwJ.J. Tholenaar RC. Versloot G.H. van Walbeek J.H. van Walbeek Bennebroek G.M. de Heer De Bilt H.C. de Wit Bilthoven Mw B. Bleeker-Eeuwens B. Vermeulen Sj. Vrind Mw Wouters-Mertens zur Borg Blaricum Mw M.A.L.R Kleiman-Righart W. Zuidervaart Breda MrL.E. Kalff Mw E. Kalkman-Klep Breukelen Notaris T.C. Akkerman V.B.W. Asfalt J. Bakker Mw Mr L.G. Baud Mw G. Bekker-Jonker Ir G.G. v.d. Berg Mw M. B. v.d. Bergh MwJ. M. Bierman-Polman J.W.M, de Boer H. Brouwer J.W. de Bruyn Kops P.J. Burggraaf Mw A.C. Crietee-Hoogerbeets JAC. van Dam Mr M.W van Dijk-Witjas Mw P. van Dobbenburgh W. Dobber H.H.J. Doude van Troostwijk

-ocr page 7-

-ocr page 8-



				Herenweg 59, 3625 AC Herenweg 109, 3625 AD Herenweg 125, 3625 AD Herenweg 89, 3625 AC Herenweg 76, 3625 AH Witte Leertouwerstraat 47, 8000 Oranjepark 32, 1405 HE Nw 's-Gravelandseweg 67, '1406 NC Breedelaan 1, 1406 LM Koedijklaan 21, 1406 KX Regentesselaan 32, 1405 EM Mecklenburg 52, 1404 BJ Groot Hertoginnelaan 29, 1405 E. du Perronlaan 26, 2624 NA Hezer Enghweg 90, 3734 GV Parklaan 40, 3941 RE Berkenweg 6, 3941 JB V. Galenlaan 12, 3941 VD Wolwevershaven 11, 3311 AV Orpheuslaan 53, 5631 BR Vlietenburg 32, 2804 WT Spanderswoud 5, 1243 HZ 'Trompenburgh' Zuidereind 43, 1243 KK Zuidereind 66, 1243 KH Noordereinde 60, 1243 JJ Prins Willem Alexanderhof 22, 2502 AT Wassenaarseweg 76, Flat 114, 2596 CK Rijksd. Kastelen Beheer Buitenhof 33, 2513 AH Postbus 90407, 2509 LK Postbus 90407, 2509 LK Kalhuisplaats 126, 2586 JS Hendrinaland 49, 2591 TB Hoge Nieuwstraat 28a, 2514 EL Rijksweg 4, 6247 AH
		Dr J.F. W. Nuboer N. Roelofsz Ir J.J. Siepman v.d. Berg Dr P.J. Sinninghe Damst� A.P.J. Strookman Belgi�, Brugge Jhr P.H.A. Martini Buijs Bussum Mw H.B. Blok van Laer-Ravensteijn Mr R. R. Hazewinkel R.H. Heybroek Mw A. E. Koch-van de Stadt Mw D. van Laer M. Langelaar Mw. P.A.C.E. Ooiman-van Aubel Delft Ir L.B. Wevers Den Dolder* Mw Wilhelm-v.d. Meer Doorn Ir H.J. Doude van Troostwijk J.F.F.M. de Mol Mw G. v.d. Stoop-Koekoek Dordrecht Mw A.W. de JongVis Eindhoven Ir J.V. Bruza Gouda Ver. Oudheidkundige Kring 'Die Goude' 's-Graveland P. Honig MrH.L. Houthoff Vereniging Curtevenne Ver. tot behoud van Natuurmonumenten 's-Gravenhage Centraal Bureau voor Genealogie L.J. Doude van Troostwijk G. Heuff Koninklijke Bibliotheek Rijksbur. v. Kunsth. Doe. J. D. Sparrow F. Vintges J.C. Woestenburg Gronsveld Mw M.A.H. Pomerantz-Beks

-ocr page 9-



		Haarlem Mr W.G.M, Cerutti Rijksarchief in Noord Holland J. Vor der Hake Haarzuilens Mw L. Schouten Hilversum J.G. Alleman Mr L.J. van Apeldoorn Mw L. Buwalda-Terlet Mw drs J.B.C. Kruishoop F. Laboyrie T.W. Ploeg Jhr A. Rutgers van Rozenburg H.D. Scheltema Dr W. J. Steyling Streekarchief v.h. Gooi e.d. Vechtstreek E. van Tijn Huizen F. Renou Kamerik W.FE. baron v.d. Feltz Kockengen Dr J.A. van Dongen G. F.W. Herngreen G. Versloot Koedijk RJ. Prett Kortenhoef RA. Bakker Curtevenne Stichting J. Daams Mw C.M. Munnig Schmidt-Schmidt W Spaan Mw M.A. Sprenger-Den Uyl De Kwakel G.RM. Kuipers Lage Vuursche C.M.J.M. Hoek Laren Mw A. Blijdenstein-v. Berckel Leersum W.R.A. baron van Tuyll van Serooskerken Lochem Mw van Weede-Vaandering
				Verspronckweg 98, 2023 BC Kleine Houtweg 18, 2012 CH Gasthuissingel 38 rd, 2012 DP Ockhuizerweg 16 B, 3455 RW Trompenbergerweg 2 B, 1217 BE Rembranddaan 9, 1213 BE Utrechtseweg 52, 1213 TW Gnoelaan 1, 1217 GE Willibrorduslaan 103, 1216 PA O. Amersfoortseweg 44, 1213 AE Utrechtseweg 26, 'Beukendael' Flat 48, 1213 TT Utrechtseweg 58 a, 1213 TW Koninginneweg 18, 1217 KZ Postbus 10053, 1201 DB de Bazelstraat 16, 1222 RJ Nw. Bussummerweg 83 a, 1272 CE Van Teylingenweg 25, 2471 GB Wagendijk 12, 3628 EP Godinweg 2, 3628 BA Portengen 97, 3628 ED Postbus 10, 1830 AA Moleneind 55, 1241 NJ Zuidsingel 20, 1241 EN Zuidsingel 23, 1241 EH Moleneind 61, 1241 NT Kortenhoefsedijk 171, 1241 LZ Oranjeweg 34, 1241 XS lepenlaan 40, 1424 PA 300 Roedenlaan 4, 3749 AP Tafelberweg 15, 1251 AB 'De Boskant', 3956 BV Lange Voren 2, 7241 HS

-ocr page 10-



Loenen a/d Vecht N. Bakker RM. Bakker Mw L. Beyer-Hubrecht B.J. Blijdenstein J.W. Blokjr H.H. Boers M.C. Boev�e Mw E.E.C. Bon-Meyer R.J.M. Bootz H.C. Bos Drs RB.M. Deiters C. Dierdorp Mw M.M.Ch. Dijkstra-Dreesmann J.R Dullaert J.D. Ehihardt J.T.G. Ernst A. Gelderman L.J. de Geus C. Goemans M.J.RA. Graaf d'Hollosy W. Grunfeld Mw H. de Haan Mw M.S. Harms-van Estrik H.J. de Jong Mw G. R.G. Kaldewaay-Wilschut Mr Dr N.J.C. M. Kappeijne v.d. Coppello RJ. Kastelein K. Knol Drs G.J. Koelemey D.R Koets J. de Koning Mw B. Koning-Gordijn Mw W. van Kralingen-Niekerk C.J. de Kruyter L. Kusters Drs A. Ledeboer D.C. van Leeuwen Boomkamp J. Leicher Drs J. v.d. Meulen D.J. Meyer C.RG. Molenkamp Drs E. Munnig Schmidt C.W. van Nie A.J.A.C. Nooteboom
		Oud Over 3, 3632 VA Wallestein 66, 3632 WR Rijksstraatweg 80, 3632 AD Dorpsstraat 68, 3632 AV Vreelandseweg 4, 3632 EP Pr. Beatrixweg 2, 3632 EZ Hofbergen 52, 3632 WC Dorpsstraat 10, 3632 AT 'Vegtlust', Oud Over 3, 3632 VA Hoflaan 5, 3632 BT 'Vano. Ridderhofs, Mijnden', Mijndense- dijk 13, 3632 NT K. Ottolaan 30, 3632 BW Vreelandseweg 24, 3632 ER Grutterstraat 12, 3632 EJ Oud Over 88, 3632 VE Moleneind 4, 3632 DA Oud Over 39, 3632 VA 't Rond 13, 3632 BN Oud Over 6, 3632 VD Mijndensedijk 20, 3632 NV Dorpsstraat 98, 3632 AW Weerestein 78, 3632 WZ Hoflaan 1, 3632 BT Vreelandseweg 25, 3632 ER Dorpsstraat 77, 3632 AS Oud Over 59, 3632 VB 'Middelhof', Rijksstraatweg 96, 3632 AD Graaf Janlaan 2, 3632 CB 't Rond 9, 3632 BN Wallenstein 55, 3632 WP Vreelandseweg 7, 3632 EP 'De Glashut', Oud Over 124, 3632 VG Rijksstraatweg 130, 3632 AG Hunthum 46, 3632 XN 't Rond 1, 3632 BN Dorpsstraat 4, 3632 AT 'Terra Nova', Oud Over 154 a, 3632 VH Oud Over 120, 3632 VC Vreelandseweg 8, 3632 EP Oud Over 5, 3632 VA 'Leeuwen Dijk', Dorpstraat 69, 3632 AS 'Nieuwerhoek', Rijksstraatweg 78, 3632 AD Driehovenlaan 38, 3632 BL 'Vegtlust', Oud Over 3, 3632 VA

	10

-ocr page 11-



Dr M. van Ommen Mw Dra H.H. Pijzel-Dommisse Drs W.M. v.d. Poel M.J.B. Popma Mw Dra G. Recter Drs A.H.J. Risseeuw M.W.H. Sanger Mw E. van Schijndel-Goemans A. Schras Mw Drs K.A.L. Schuckink Kool-Oudendal Dr PJ. Sondaar Mw A.A. Sondaar-Dobbelman R.E. Spee Mw A.A. Steffens Stichting Culturele Raad Loenen, p/a de Heer J.Th. M. van der Linden Stichting Openbare Bibliotheek Mw A.G. Stolp Jhr Mr J.PE. Teding van Berkhout C.J.M. Thijssen Mw G. Thijs-Mantel B. Timmers E. Timmers W.G. Tober G.C.J. Tukker Mw E. Vesseur-Murck Jansen F. van Vlaanderen Mw G.M.J. Voorbij MwH.S.M.J. Voorbij Mw Th.C. v.d. Voort Mw R. Vor der Hake-Campfens Drs S.G. de Vries Mr A. Vrij A.R. van Well Mw H.L.M. Wennink P.B. Westerhuis A. Witmer Prof.DrH.C. Zanen Loenersloot Mr Z.M.F. Dingemans Mr Th. van Hilst H.J. vd. Meij Mw A Meurs-Lukken Mw M. F. M. barones van Nagell-Martini Buys DrsJ.H.W. Veenstra	Rijksstraatweg 69, 3632 AA Dorpsstraat 28, 3632 AT Rijksstraatweg 81 A, 3632 AA Oud Over 48, 3632 VD 'Bij Dorp', Oud Over 8, 3632 VD 'Warande', Oud Over 168, 3632 VH Spinnerie 13, 3632 ET Vreelandseweg t.o. 5, 3632 EP Torenstraat 1, 3632 EK Rijksstraatweg 70, 3632 ZR Oud Over 33 a, 3632 VA Postbus 2, 3632 ZR Vreelandseweg 1, 3632 EP Oud Over 41, 3621VA Wallenstein 26, 3632 WN Postbus 47, 3632 ZR Oud Over 93, 3632 VC Oud Over 1, 3632 VA 't Rond 7, 3632 BN Rijksstraatweg 75, 3632 AA Dorpsstraat 63, 3632 AS Dorpsstraat 63, 3632 AS Brugstraat 10, 3632 EH Hoefijzer 108, 3632 WD 'Vegtlust', Oud Over 3 App. 5, 3632 VN 't Rond 11, 3632 BN 'Vegdust' Oud Over 3, 3632 VA 'Vegtlust' Oud Over 3, 3632 VA Middenhoek 51, 3632 TC Rijksstraatweg 85, 3632 AA Dorpsstraat 40, 3632 AV 't Rond 5, 3632 BN Hofbergen 34, 3632 WC Doude V Troostwijkplein 7, 3632 BC Dorpsstraat 53 a, 3632 AR Driehovenlaan 2, kamer 6, 3632 BK Vreelandseweg 23, 3632 ER 'Geynzicht', Rijksstraatweg 206, 3634 AN Voorburgstraat 23, 3634 AV Stichtsestraat 5, 3634 AR Slotlaan 9, 3634 AP Kasteel Loenersloot, 3634 AC Rijksstraatweg 228, 3634 AN


		il

-ocr page 12-



Loosdrecht H. Aalberts J.G. Boeschoten Th. Burggraaf Ir H.G. de Cock Mw E. van Haselen Hist. Kring Loosdrecht p/a L. H. F. Weker Mw M.M.Th. Hoenen-van Beers Z. Schoute J.M.L. Trouw W. ter Veld Maarssen RB. Albregts W.J.R. Baardman Mr W. Beerman MrJ.W.L. Beijer J. H.W. van Bemmel G.J. v.d. Berg Mw W.E.E. Bernt-Scheffer Mw G.J.M. Bierling-Berg Mw A. Bink-van de Steen J.P. Boelens A. Bohnenn W.M. Bos M. L.C.C. Braakman Ir R.A. Brzesowsky Drs S.W.G. de Clercq Dr J. Cosijn A.R.A. Croiset van Uchelen Mw A. Crone-Kegel Mw M. van Dam-Smallenbroek Mw E. H.Th. M. barones van Dedem-von Martels H.J. Dollekamp L. Ekelmans Mw mr M.B. Geeris-Vehmeijer Gemeente Maarssen Dr Ir A, Graveland S. Haisma Mw C.A.A. Hamminga R. Hamminga D.J. Hamoen M. van Heijningen Historische Kring Maarssen Mr Z.O.H.M. baron van H�vell tot Wester- flier
		Rembranddaan 1, 1231 AR Oud Loosdrechtsedijk 284, 1231 MK Veendijk 4, 1231 PB Nieuw Loosdrechtsedijk 175, 1231 KS Nootweg 10, 1231 CT Eikenlaan 16, 1231 BH Rading 18, 1231 KA Raweg 10 huis 8, 1213 BE vd. Helsdaan 5, 1231 AL Nieuw Loosdrechtsedijk 302, 1231 LJ Diependaalsedijk 31 a, 3601 GJ Boomstede 686, 3608 BT Zandweg 33, 3601 AE 'Hazenburg', Binnenweg 60, 3603 AG Kuyperstraat 29, 3601 VE Zandpad 42, 3601 NA Straatweg 3, 3604 BN Klokjeslaan 4, 3601 HE Lange Gracht 13, 3601 AH Reigerskamp 171, 3607 HJ 'Vechtoever', Diependaalsedijk 33, 3601 GJ J. v. Galenstraat 32, 3601 HW Kerkweg 1, 3603 CL Reigerskamp 382, 3607 HW 'Harteveld', Straatweg 17, 3603 CV Straatweg 17 b, 3603 CV V. Houtenstraat 16, 3601 XJ Herengracht 21, 3601 AM Langegracht 30, 3601 AJ Zandweg 45, 3601 AE J. Catsstraat 17, 3601 SJ Abel Tasmanlaan 8, 3601 XB 'Ganzenhoef' Zandpad 29, 3601 NA Diependaalsedijk, 3601 GL Diependaalsedijk 84, 3601 GM Stationsweg 5, 3603 ED Duivenkamp 753, 3607 VE Duivenkamp 753 a, 3607 VE Wilhelminaweg 9, 3603 CR 'Bolenstein', Bolensteinseweg 3, 3603 CP Postbus 90, 3600 AB Zandweg 44, 3601 AE


	12

-ocr page 13-



Mw M. Hulshof-Veenstra Mw J.H.M. Kamp-Schweers P. van Kerkvoort G.K. v.d. Klis C.H. Knaake S. Komdeur J. Kraayenhagen Mw M. Kraneveld-Lokker DrsJ.K.J. Kuiper K. ter Laan Prof. Dr J.T. Lambers J.C. de Lang C. de Leeuw J.J.C. Louet Feisser Dr A. F. Messer J. Onnes-van der Noordaa C.G.J. v.d. Oosten R. Pfeiffer J. Plas R. Plomp C.J. Rijsterborgh E.J. Rinsma Prof Dr A. van Rossum E. van Rossum MwJ.G. Roukema-v.d. Berg Mw G. Ruys Mw H.J.W. Schol te T. Schumacher A. F. Smorenburg Stichting Openbare Bibliotheek Mw H. Stooker-Menges St. Openbare Bibliotheek Maarssenbroek R. Taal J.H. van Tongeren Y. Visser Mw A. v.d. Vlugt-de Groot Mw E. v.d. Voort R. van Vreedendaal C. de Vries D. v.d. Wal Mw C. Waller-Gunning Mw M. Welle Dr H.B.A. Welle Mw P. Westenburg-de Groot B.G. Wiegeraad J.J.A. Wijs
	Van Lingelaan 23, 3602 PA 'Mari�nhof', Diependaalsedijk 52, 3601 GL Dr. Plesmanlaan 350, 3601 DL Diependaalsedijk 102, 3601 GN Fazantenkamp 721, 3607 DS Straatweg 162 A, 3603 CS Julianaweg 19, 3603 AP Zandweg 34, 3601 AE 'Vechtestein', Zandweg 1, 3602 AC Herengracht 6, 3601 AL Zandpad 22, 3601 AN Machinekade 9, 3601 AR Antilopenspoor 641, 3605 XK Binnenweg 59, 3603 AE Kerkweg 9, 3603 CL W Barendszlaan 19, 3603 GM Maarsseveensedijk 7 B, 3601 CC Treubstraat 18, 3601 BX 'Leeuwenvecht', Straatweg 23, 3603 CV Postbus 45, 3600 AA Parkweg 41, 3603 AB Talmastraat 18, 3601 XA 'Leeuwenburg', Zandpad 24, 3601 NA W Barendszlaan 1, 3603 GM Mich. A. de Ruyterstraat 94, 3601 TH Schippersgracht 8, 3603 BC Schippersgracht 9, 3603 BC Zwanenkamp 1251, 3607 NW Kuyperstraat 27, 3601 VE Postbus 101, 3600 AA Kennedylaan 28, 3601 VG Bisonspoor 1161, 3605 KV Rooyaardslaan 10, 3601 HA Duivenkamp 851, 3607 WG Kuijperstraat 17, 3601 VE Leeuwenhof 17, 3601 JS Nassaustraat 141, 3601 BE Emmaweg 37, 3603 AL R.D. Beerenbrouckstraat 18, 3601 CB Zandpad 30, 3601 NA Herengracht 8, 3601 AL Maire Hofstedelaan 12, 3601 BR Maire Hofstedelaan 12, 3601 BR Kerkweg 23, 3603 CL Lelystraat 20, 3601 BV Raadhuisstraat 25, 3603 AV

		13

-ocr page 14-



		'Vredenhoev', Straatweg 33, 3603 CW C. de Houtmanlaan 9, 3603 GE Klokjeslaan 84, 3601 HG Egelskop 17, 3738 TY Rijksstraatweg 84, 3454 JG Meerndijk 62, 3454 HT Weesperstraat 54, 1398 XZ Botdrager 8, 3641 LA Turfpoortstraat 28, 1411 EG Valkeveenselaan 56 A, 1411 GT Rijksweg 46, 1412 BB Amersfoortsestraatweg 12 BV Brediusflat 12, 1412 KB Turfpoortstraat 44, 1411 EH Thierensweg 19, 1411 EW St. Annastraat 48, 1411 PJ Kerkstraat 6, 1394 CX Ankeveensepad 7, 1394 GW Hinderdam 18, 1394 JB Lange Wetering 27, 1394 KD 'Nederhorst', Slotlaan 4, 1394 BK Hinderdam 20, 1394 JB Voorstraat 11, 1394 CS Dammerweg 111, 1394 GT Reeweg 2 a, 1394 JD 'Sluys Nae', Zandpad 18, 3631 NK 'Middenhoek', Rijksstraatweg 72, 3631 AD 'Over Holland', Rijksstraatweg 14, 3631 AC 'Weerestein', Zandweg 29, 3631 NL 'Sterreschans', Rijksstraatweg 18, 3631 AC Rijksstraatweg 20, 3631 AC Rijksstraatweg 62, 3631 AB Mijndensedijk 86, 3631 NR 'Vreeden Hoff', Rijksstraatweg 53, 3631 AB Rijksstraatweg 35, 3631 AA Mijndensedijk 60, 3631 NP Mijndensedijk 62, 3631 NP 'Rupelmonde', Rijksstraatweg 24, 3631 AC
B.B. v.d. Woude Drs H. de Zoeten R.C. Zwaardemaker Maartensdijk M. v.d. Berg De Meern Jac. de Bruijn Hist. Ver Vleuten-De Meern-Haarzuilens Muiden MwJ.A.W. Hesterman-Stroobach Mijdrecht W. Bos Naarden J.N. Bastert J. F. Dudok van Heel Mw D. Rutgers van Rozenburg-Hartung Mw J.G. Siewertsz van Reesema-Schmidt Stichting 'Tussen Vecht en Eem' Mr A.J.W. van Westrop Naarden-Vesting Mw B.R. Breen Nederhorst den Berg J.F.A. Baar Prof.DrD.R Blok F.H.B. Cladder A. Eitjes J. L. Jonker Mw J.C.E Mulder-Baljon Dr Ir H. Spekreijse A.A.A. Vendrig W. Zweers Nieuwersluis J.J. Beelen Mw B.Th.W. Blijdenstein J.C. Braun R.E.J. Bus L.W. Doude van Troostwijk Mw L.L. Haurer-Doude van Troostwijk J.C.T. van Hoeven Drs W.F.J. Kels A.J.A.M. Lisman C.M. Oostveen Mr Drs H.W.G. van Schaik Mw L. Simons-Smit J.H. Stefels


	14

-ocr page 15-



Mw I. Teijema P.R.E.J.A. Woltering Nigtevecht J.W. Brouvkfer M.W I.L. Lammerts van Bueren-de Jong J.W. v.d. Linden Mw Drs P.M. MuUer-Witteveen P.N. Pikaar A. v.d. Stoel Oisterwijk H.C.M. Hoppenbrouwers Oud Zuilen H.O. Barneveld Ir A.M. Bunjes Mr J.G. van Rossum du Ghatel P. Thoenes G. van Heusden Reeuwijk Mr O.B. Okkinga Rhenen MrT.T.M.H. Bijleveld Ridderkerk A.T. Klein Rozendaal Genootschap Belle de Zuylen Rijswijk ZH A.J. Crucq Schoorl Mw E. Du Croo Kampmeinert-v.d. Berg M. Mol Singapore 1646 L.J. Huisinga Soest S.P. baron Bentinck Tienhoven Mw L. N. Beets van Houten WT. de Boer A. Hogenhout Mw CD. de Jong-Mesker C.P.J. Klap M. Remijnse Th. Schouten Utrecht Mw A.M. Biegelaar-Boogaerdt Jhr Ir R.G.M.P.N. Bosch van Drakestein
	Mijndensedijk 29, 3631 NN Stationsweg 3, 3631 AJ Vreelandseweg 72, 1393 PG 'Zwaanwijck', Klompweg 66, 1393 PM 'Zwaanwijck', Klompweg 58, 1393 PM 'Zwaanwijck', Klompweg 48, 1393 PM Dorpsstraat 130, 1393 NK Klompweg 62, 1393 PM Klompven 10, 5062 AH Vechtzijde 1, 3611 AM Groeneweg 1, 3611 AT Dorpsstraat 52, 3611 AG 'Swaenenvecht', Dorpsstraat 16, 3611 AE 'Zuylenveld', Zuylenveldseweg, 3611 AJ Ree 34, 2811 HE Utrechtsestraatweg 45, 3911 TW Seringenplantsoen 249, 2982 BL - Rozendaalselaan 22, 6891 DG Sir W. ChurchilUaan 915, 2286 AB Laanweg 41, 1871 BK Postbus 60, 1870 AB Baysh. Park Aquam. T. 21-03,50 Baysh. Road QQ. 100 Vosseveldlaan 56, 3768 GN Nieuweweg 2, 3612 NR Laan van Niftarlake 22, 3612 BS Nieuweweg 5, 3612 AR Laan van Niftarlake 30, 3612 BT Looydijk 7, 3612 BC Heuvellaan 10, 3612 BA Looydijk 81, 3612 BE Koningslaan 98, 3583 GR Veeartsenijstraat 89, 3572 DC


		15

-ocr page 16-



Centraal Museum t.a.v. De heer J. F. Visser Centrale Bibliotheek Prov. Utrecht Mw M.D.M. Deenstra-Sturkenboom Gemeente Archief Mw W.J. van Gortel-ten Houten MwJ.H. de Graaf Mw CE. Hefting-Beerendonk Ir G.J. Jonker Prof Dr CA. W. Korenhof Prof Ir W.J. Petri Dr E.B.J. Postma Mw J. Postma-van Zijp J.P. Prevoo Rijksarchief Mw E.Ch. van Sandick-Doude van Troostwijk A.J. vd. Slikke Mw A. v.d. Sluijs F. de Soeten Stichting de Utrechtse Molen Stichting Openbare Bibliotheken Stichtse Culturele Raad Universiteitsbibliotheek Vereniging Oud Utrecht, Drs Pietersma Mw N.M. Volkers-Meyssen Ing. J. de Vries Mw Dra CCS. Wilmer Veenendaal Jhr Mr A. R. Clifford Kocq van Breugel F.A. Groen Venray Mw B. Wijnen Vinkeveen Prof. Dr L. Mur Dr J. de Vries Vleuten J.J. Kool Vogelenzang G. Koopman Voorschoten H.M. v.d. Hom Vreeland Mw M. Aalderink-van Groen Auberge 'De Nederlanden' Mw G. Beelaerts van Blokland-Kalff J. Boerstra Mw E. E. Brandes-De Lestrieux Hendrichs		Agnietenstraat 1, 3512 XA Postbus 18100, 3501 CC Emmalaan 1, 3581 HL A. Numankade 199, 3572 KW Koningslaan 109, 3583 GT Bemuurde Weerd oz 76 bis, 3514 AN Emmalaan 3, 3581 HL Troosterlaan 24, 3571 NM Emmalaan 12, 3581 HT Emmalaan 4 A, 3581 HR Stadionlaan 57, 3583 RD Koningslaan 10, 3581 HZ Fien de la Marlaan 77, 3584 ZW A. Numankade 201, 3572 KW van Hogendorpstraat 18, 3581 KE Emmalaan 4 a, 3581 HR Eijkmanlaan 225, 3571 JG Willemstraat 29 a, 3511 RH Postbus 80300, 3508 TH Postbus 80, 3500 AB Mariaplaats 23, 3511 LK Wittevrouwenstraat 9/11, 3512 GS Alex. Numankade 199, 3572 KW Koningslaan 118, 3683 GW Louis Bouwmeesterlaan 60, 3584 GE Takstraat 1, 3572 HZ Landjuweel 22, 3905 PG Lunenburg30, 3904 JN Kiosk 70, 5802 NS Demmerik 21, 3645 AE Baambrugge Zuwe 180, 3645 AL 't Zand 31, 3451 GP Vogelenzangseweg 41 V a, 2114 BB Vondelstraat 16, 2251 KH Klapstraat 21, 3633 BH Duinkerken 3, 3633 EM 'Vreedenhorst' Bergseweg 18, 3633 AK Nigtevechtseweg 2 d, 3633 ER Voorstraat 7, 3633 BA


	16

-ocr page 17-



F.H. Bruna Mw H.W.B, van Dranen-Aleven Mr J.E. Goldhoorn Mw H.C. Greevelink-Swaving Mw M.H. Happee C. Hoog Antink Mw Drs M.C. Huygen J. Jongsma S. Joosten J. Kohnstamm J. Kok Mr J.A.H. OldeLoohuis E. Roosegaarde Bisschop Mw A.Th. Schot-Dolman Drs C. Schuurman Mw M. Smit Sibinga Mw H. Smit-Houpst Mw A. Sprenger-den Uyl G. van Stapele Studiegroep Vreeland, vroeger en nu Drs C. Verhaar J. N.W. Voorhoeve J.H. Vrij DR. Wijnschenk Mw H.J. Winkel Waalre Mw A. Krijgsman-Spoor Wassenaar J.H.R Roeland Weesp J. van Baars Mw H.J. Bodisco Massink-Jongejans C. Draijer Gemeente Museum Weesp Mw H.M. Gerschtanowitz-Pauw J.J.M. Koks G. Lindeboom Openbare Bibliotheek F.G. van Reijen A. Stork Mw Dra A.J. Zondergeld-Hamer Wilnis H.W. van Soest Woerden J.C.M, van Capel G.J. Wesseling	Nigtevechtseweg 169, 3633 XX Otto van Schonauwenstraat 1, 3633 CP Singel 10, 3633 CR Voorstraat 18, 3633 BB De Vliet 8, 3633 EL Lindengracht 31, 3633 EH Otto van Schonauwenstraat 4, 3633 CP Klapstraat 13, 3633 BH Sluisje 12, 3633 AC Voorstraat 16, 3633 BB Voorstraat 9, 3633 BA Boterweg 44, 3633 ER Duinkerken 12, 3633 EN Kerkplein 4, 3633 BG Voorstraat 6, 3633 BA 'Vreedenhoek' Ruiterstraat 13, 3633 AV Raadhuislaan 15, 3633 AP Voorstraat 5, 3633 BA Vossenlaan 9, 3633 AL Postbus 2, 3633 ZT Fl.v.Boekhorststraat 5, 3633 CN Boslaan 4, 3633 VZ Vredelantstraat 71, 3633 EB Duinkerken 11, 3633 EM Voorstraat 17, 3633 BB Hoge Duinlaan 18, 5582 KG Buurtweg 6, 2244 AD Dammerweg 5, 1385 HT Dammerweg 5 a, 1383 HT Fijnvandraatlaan 5, 1381 ES Nieuwstraat 41, 1382 VV Horn 23, 1381 GZ Horn 3, 1381 GX Wintertuin Flat 14, 1381 BZ Postbus 5146, 1380 Ge Zeeburgstraat 37, 1382 BM Utrechtseweg 59, 1381 GT Herensingel 162, 1382 VV Dorpstraat 59, 3648 AG 'Rijnoord' Oostdam 12, 3441 EN Gebr. v. Eyckstraat 4, 3443 VG


		17

-ocr page 18-

Drs H.A. van Zwieten
IJsselstein

J.J.H,D.G. Karelse

St. Prov Bibliotheek

Zeist

Dr J.F. August de Meyer

Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Zoelen

»Mr R, Barendsen

Zutphen

Mr J.A. Alleman

Zwolle

H.W. Schouwenaar

Zwitserland

A.H.R. Hoogezand

Utrechtsestraatweg 54 D, 3445 AV

Doelenstraat 6, 3401 DV
3400 AA

't Kerkebosch, app. 316 Arnhemse B. weg
33, 3708 AA
Broederplein 41, 3703 CD

Kasteel 'Soelen', 4011 EN

Rijkenhage 32 a, Agnietenhof, 7201 LP

Boomkensdiep 13, 8032 XZ

Chalet Ariane 0038, Q.Q100 Waldegg

* =lid voor het leven

NB. Van verschillende zijden is het Genootschap verzocht een lidmaatschap voor het leven
in te stellen. Het bestuur heeft gemeend aan dit verzoek te kunnen voldoen en opent de moge-
lijkheid daartoe. De volgende regel is daarvoor uitgewerkt: voor leden jonger dan zestig jaar
bedraagt de eenmalige contributie � 500,- en voor ouderen � 400,-. Inmiddels hebben enige
leden hun lidmaatschap op deze wijze voor het leven bestendigd. Voor hun naam staat *.

Geldelijke verantwoording over het project
boek en tentoonstelling Bastert 1990


	Inkomsten	Uitgaven
1988		f 2.202,85
1989		� 5.183,44
1990	�21.600-	�24.266,61
t.l.v. Niftarlake	�10.052,90 �31.652,90
Totaal	�10.052,90 �31.652,90	�31.652,90

Loenen a/d Vecht, 1 februari 1991.

De penningmeester,
J. P. E. Teding van Berkhout

-ocr page 19-



Jaaroverzicht

	Het 78ste jaar van het Genootschap was weer met de nodige activiteiten gelar- deerd welke wij hier gaarne willen releveren opdat ook het nageslacht wete wat ons bezig hield. De cursus Griekse Mythologie mocht zich het gehele jaar in een blijvende be- langstelling verheugen. Men las in Herodotus onder leiding van mevrouw dr. M.E. Hoffman uit Abcoude met z'n tienen. De centraal gekochte operakaarten voor Cose fan tutte en Le Comte Ory von- den andermaal een aantal liefhebbers. Een hoogtepunt was de opera van Mon- teverdi II Ritorno di Ulisse in Patria onder regie van Pierre Audi. De Nieuwjaarsreceptie werd ditmaal gehouden in de historische zalen van Nijen- rodeop 13januari. Wij zijn het Universiteitsbestuur zeer erkentelijk voor de bui-

Voorzitter en penningmeester met op de achtergrond de dames Terlaan en Du- kes en de heer Roeland tijdens de Nieuwjaarsreceptie op Nijenrode.

		19

-ocr page 20-



			tengewoon gastvrije wijze waarop het ons ontving. Het bood ons de receptiedrank- jes ook nog aan. De Junior Kamer Vechtstreek, die jaarlijks het Sightsail evene- ment op de Vecht organiseert, had weer/1000,- te vergeven. In overleg met hun bestuur werd besloten deze te besteden aan iets dat zichtbaar is vanaf de Vecht. Gekozen is voor het duifhuis bij huis Vreedenoord in Breukelen, dat door de dr. R. van Luttervelt Restauratie Stichting is gekocht ten einde het te restaureren. Uw voorzitter mocht in zijn dubbelfunctie een cheque voor dit bedrag ontvangen. De eerste lezing werd op 13 februari gegeven op Kasteel Zuylen door mevrouw Van den Bergh-Hoogterp. Zij hield een zeer interessant betoog over 19e-eeuwse sieraden uit de Empire en Biedermayer tijd. Vooral de op zwarte kant gelijken- de ijzeren colliers en hangers waren zeer opmerkelijk. Zij had met ruim zestig toehoorders een vrijwel volle zaal. De 50 kaarten voor de Van Gogh-tentoonstelling, zaterdag 13 maart, vlak na de opening, vlogen weg. Het was voor velen een openbaring zijn hele ontwikkeling aan de hand van de echte schilderijen te kunnen volgen. Iedereen was het ermee eens dat geen reproductie de schilder voldoende eer aan doet. Een echte belevenis. Drie weken later op 20 april troffen een twintigtal leden elkaar bij Sotheby's aan het Rokin te Amsterdam waar de middag leerzaam werd doorgebracht met het doorgronden van het veilingbedrijf. Er komt altijd meer bij kijken dan men zo vermoedt. Kort daarop, 3 mei, werd de tentoonstelling van schilderijen van Nicolaas Bas- tert, Vechtschilder par excellence, door onze erevoorzitter Mr. dr. N.J.C. M. Kappeyne van de Coppello geopend. Hij had de in 1939 overleden kunstenaar goed gekend en kon ons aardige anecdotes vertellen. De Bastert commissie be- staande uit de dames Dukes, Schuckink Kool en Ter Laan alsmede de heren Lis- man en Roeland hebben bergen werk verzet ten einde de tentoonstelling en de oeuvre catalogus op tijd klaar te hebben. Het resultaat was voortreffelijk. Uit het ruime aanbod aan schilderijen was door de heer Lisman een interessante keuze gemaakt die een goed overzicht gaf van het oeuvre. De catalogus is goed bevallen want de 400 exemplaren die Niftarlake ten verkoop had afgenomen zijn ver- kocht. Het aantal bezoekers was met 2500 in 7 weken heel redelijk gezien het spe- cialistisch karakter van de expositie. Dankzij een flink aantal sponsors waaron- der de familie Stefels met bijzondere erkentelijkheid genoemd dient te worden is het Genootschap erin geslaagd de eindjes van dit project aan elkaar te knopen. Zeer vermeldenswaard is de grote inzet van een dertigtal leden, die tijdens de

		20

-ocr page 21-



	openingsuren van de tentoonstelling de taak van suppoost op hun schouders hebben willen nemen. Nogmaals onze grote dank daarvoor. Een week later reeds, op 9 mei, werd de jaarvergadering gehouden in De Kam- pioen te Nieuwersluis. Zoals de laatste jaren gebruik geworden zaten een vijf- tiental leden met het bestuur aan het diner vooraf. Bij ontstentenis van de voor- zitter hanteerde mevrouw Dukes de voorzittershamer. Daar ook de penning- meester verstek moest laten gaan werd de verantwoording over de uitgaven voor 1989 aangehouden tot de volgende vergadering. Een bijzondere en voor het Genootschap nieuwe gebeurtenis was het uitreiken van twee oorkondes. Deze oorkondes zijn door het Genootschap ingesteld ten einde bijdragen aan het behoud en de verfraaiing van het Vechtlandschap te stimule- ren en te belonen. De eerste personen die de eer te beurt viel een oorkonde te ont- vangen waren de heer B. Molenkamp, stalhouder en veevoederhandelaar uit Breu- kelen en de heer en mevrouw August de Meyer uit Zeist. De familie Molenkamp,

Tijdens de jaarvergadering reikte de heer A.J. A.M. Lisman (rechts) de Niftar- lake oorkonde uit aan de heer en mevrouw Molenkamp, rijtuighouders te Breu- kelen. Mejuffrouw C. Knuist (links) vertegenwoordigde de Juniorkamer Vecht- streek, sponsors van deze oorkonde. Foto: J.J. van Dijk, Maarssen.

		21

-ocr page 22-



		hiernaast afgebeeld met mejuffrouw C. Knuist en ons bestuurslid de heer Lisman, bewoont de fraaie boerderij tegenover de buitenplaats Vechtvliet. De heer Mo- lenkamp bezit een aantal mooie rijtuigen waarmee hij reeds een veertigtal jaren velen laat genieten van een rijtoer langs de Vecht. Er zijn twee manieren om al het fraais dat onze streek te bieden heeft goed in zich op te nemen: vanaf een boot en vanuit een koets. Beide bewegen zich in een rustig tempo en men hoeft niet op het verkeer te letten zoals in een auto of op een fiets. Het is meer een hobby voor de heer Molenkamp dan een bedrijf want er moet altijd geld bij en deze onbaat- zuchtigheid meent het bestuur met een oorkonde te mogen eren. De familie August de Meyer, oorspronkelijk het zeesleepbedrijf vanuit Terneu- zen uitoefenend, heeft de ten dode opgeschreven 17e-eeuwse herenboerderij Bijlmerlust gered. Deze zou anders onder het zand zijn verdwenen toen de Bijl- mermeer werd opgespoten. De boerderij is echter steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd aan het Gein ten noorden van Abcoude. Daar vormt hij weer een sieraad in het vlakke polderland. Dat een dergelijke operatie slechts met veel liefde en kennis van de oude bouwkunst tot een goed einde gebracht kan worden mag duidelijk zijn. Een dergelijk initiatief verdient het met een oor- konde beloond te worden. Het ontwerp, het drukken en het inlijsten zijn en worden bekostigd uit de gift van � 1000,- die het Genootschap van de Juniorkamer Vechtstreek mocht ont- vangen. Dat verklaart ook waarom mejuffrouw Knuist op bijgaande foto staat. Zij vertegenwoordigde de Juniorkamer bij de uitreiking. De heer Lisman liet de oorkonde ontwerpen en heeft de eerste exemplaren ingelijst. Na de vergadering hield Dr. K. Ottenheym een uiterst boeiende lezing over zijn dissertatieonderwerp, de 17e-eeuwse bouwmeester Philips Vingboons. Deze ontwierp voor wat onze streek betreft de huizen Vechtvliet, Gansenhoef, Elsen- burg en Driemond nabij Weesp en voorts een keur van andere buitenplaatsen en grachtenhuizen. Na de sluiting van de Bastert-tentoonstelling eind juni brak een periode van verdiende rust aan, die eerst tot een einde kwam op 22 september met de jaar- excursie. De excursiecommissie had ditmaal enige Gelderse kastelen als doel uitgekozen. Deze hadden de aandacht getrokken daar Europa Nostra de Stichting Gelderse Kastelen onderscheiden had voor de restauratie van zes van hun kastelen.

		22

-ocr page 23-



		Het Genootschap bezocht eerst Rosendael bij Velp. Naast het fraai gerestau- reerde park met zijn unieke schelpengrot en Marot tuinhuis is speciaal de be- wonderenswaardige inrichting van het huis een bezoek waard. De Michelingids zou zeggen: "Il m�rite Ie d�tour". De directeur van de Stichting, Jhr. Quarles van Ufford en zijn rechterhand, drs. J.C. Bierens de Haan hebben met hun me- dewerkers de sfeer weten op te roepen die rond 1900 in dit soort huizen moet hebben geheerst. Voor een goed begrip diene dat het huis kaal en uitgewoond was toen zij begonnen. Na een voortreffelijke koffietafel in restaurant de Pos- bank werd 's middags het huis Middachten bezocht. Het is familiebezit bestierd door kasteelvrouwe Gravin Zu Ortenburg-Bentinck. De schitterende inrich- ting en betimmering met het zeldzaam mooi uitgewerkte ovalen trappenhuis samen met het echt unieke uitzicht op de tuinen maakten het bezoek tot een belevenis. Het doet goed te zien dat dit soort moois in zulke goede handen is. Veertig leden hebben dit alles op zich in laten werken. Vijfentwintig oranjeklanten ontmoetten elkaar op 25 oktober bij de ingang van de Koninklijke Stallen in Den Haag voor de tweede excursie naar het Konink- lijk Huisarchief. Dit is slechts een paar weken per jaar voor groepen toeganke- lijk na toestemming van de Koningin. Ook deze groep kwam weer enthousiast van het bezoek terug. Het laatste evenement in het daaraan zo rijke jaar 1990 was een op hoog niveau staande lezing op 13 november op Slot Zuylen over Daniel Marot. De heer R. Baarsen, hoofd van de afdeling beeldhouwkunst en kunstnijverheid van het Rijksmuseum te Amsterdam was bereid gevonden ons deelachtig te maken van zijn grote kennis van de beroemde architect/decorateur uit de tijd van Stadhou- den Willem III. Uit de vele reacties na afloop bleek hoe zeer men zijn presenta- tie over de Marotstijl waardeerde. De zaal was tot de laatste plaats bezet. Dan rest de aangename taak de evenementencommissie een pluim op de geza- menlijke hoed te zetten. Dat bovenstaand verslag dit jaar zo lang is geworden is geheel aan hen te danken. Reeds een aanmerkelijk aantal jaren kunnen wij op de nauwelijks gewijzigde commissie rekenen om steeds weer een hoogstaand programma samen te stellen. Uit aller leden naam zeggen wij de dames Dukes, Ter Laan, Munnig Schmidt en de heren Lisman en Roeland hartelijk dank voor hun niet aflatend enhousi- asme en ijver ten bate van het Genootschap. De voorzitter

			23

-ocr page 24-



		"Welgelegen", een vermakelijke buitenplaats te Vreeland

In de serie artikelen over verdwenen buitenplaatsen rond Vreeland is dit het tweede. In het jaarboek voor 1989 verscheen het eerste, dat de plaats "De Nes" of "Realeneiland" behandelt. Direct zuidelijk van De Nes' lag aan de westelijke Vechtoever in Vreeland de thans verdwenen buitenplaats Welgelegen. Het interessante aan Welgelegen is de, voor Vecht en Angstel begrippen, enorme oppervlakte die het buiten tegen het einde van de 18e eeuw bereikte. Uit veilingcatalogi, boedelbeschrijvingen en verkoopactes is het gelukt de op- komst, bloei en ondergang van de plaats te reconstrueren. De enige tot nu be- kende afbeelding van het huis Welgelegen is een litho (afb. 1) gemaakt door P.J. Lutgers, die deze opnam in zijn in 1836 uitgegeven boek "Gezigten aan de Ri- vier de Vecht". Welgelegen wordt daarin beschreven als: "Een der aanzien- lijkste plaatsen aan de Vecht, zoowel door uitgestrektheid als door de breede schaal, waarop zij in den jaare 1788 door den Heer J. van der Tuuk is aangelegd" Zonder afbeeldingen, maar wel uitvoerig, werden ligging en aanblik van Wel- gelegen in 1837 beschreven door J.B. Christemeijer in zijn wandelgids "Het Lustoord tussen Amstel en Grebbe". ^ Het antwoord op de vraag door wie Welgelegen in welk jaar werd gesticht dient vooralsnog met de nodige slagen om de arm gegeven te worden. De bouwheer en zeker de architect zijn anders dan bij "De Nes" niet met stelligheid aan te wijzen. De oudste afbeelding van de buitenplaats werd aangetroffen op de "Nieuwe accurate kaart van Amstellandt", van Gerrit Drogenham^ Op deze kaart, die zich bevindt in het waterschapskantoor van Amstelland aan de Die- merzeedijk te Amsterdam, staat geen jaartal van uitgave, maar wel werden bij "De Nes" en "Welgelegen" als eigenaren respectievelijk Reael en Van Beunin- gen vermeld (afb. 2) De eigenaren van Welgelegen. De oudste tot dusver gevonden eigendomsacte dateert van 27-12-1712. Op die dag transporteren de erven De Rooij aan broers en zuster Horn "Sekere Hofste- de met Bergh en schuur met omtrent twinting margens lants" etc. etc. "en nog seven margen buitendijks landt genaampt de Kuijlen".* Voor zover nagegaan

	24

-ocr page 25-



		Afb. 1. Welgelegen, litho uit "Gezigten aan de rivier de Vecht" door P.J. Lut- gers. 1836 (Collectie Van Kralingen te Breukelen).

			25

-ocr page 26-



			*T %*

		^''Ss��WGjSIM�^

Afb. 2. Gedeelte van de kaart van Amstelland ca. 1720. Deze helaas slechte foto van de kaart in het Gemeenlandshuis van Amstelland vermeldt De Hr. J. van Beuningen Welgelegen boven het woord Zaayland. Zie pijl. kan worden betreft de verkoop een boerderij en nog niet een buitenplaats. De grootte van het land blijft overigens de rest van de 18e eeuw dezelfde. De volgende getraceerde overdracht vond vijfjaar later plaats in 1717 toen de familie Horn aan "Johan van Beuningen, Heere van Darthuijsen" etc. ver- kocht: "Seven mergen lants genaampt de Cuijlen, alsmede buitendijks landt aan de Veght, alwaar naast de tuijn ofte boomgaart van gemelde Hr. Cooper".^ Dit stuk buitendijks land heeft afwisselend bij de Nes en Welgelegen gehoord zoals verder nog zal blijken. Uit bovengenoemde acte zou afgeleid kunnen worden dat Johan van Beuningen inmiddels de boerderij van de familie Horn had overgenomen. De volgende ac- te uit 1719 werpt daarop echter een ander licht: "Maria Elisabeth Spengh, etc.etc, vermogens procuratie 19e meij 1718 voor notaris Philippe de Marolle binnen Amsterdam gepasseert etc, verklaart te cedeeren, transporteeren ende in eijgendom over te geven aan ende ten behoeve van -- Jan van Beuningen, Heere van Darthuisen, Bewinthebber van de West Indische Compagnie en als erffgenaam van sijn overleeden soon Hendrik van Beuningen, bij wien het naa- beschrevenen was gekocht, seker huijsinge berg ende schuur en met omtrent 22 en een halff margen lants".^

	26

-ocr page 27-



		In februari van het jaar daarop gaf Van Beuningen een plecht op zijn ge�rfd eigendom als volgt: "Jan van Beuningen, Heer van Zuijlenburgh en Darthuij- sen" etc. "verklaerende hij specialijk Hypotheek ende onderpant te stellen -- Se- kere Huissinge genaemt Welgelegen, met een Boerehuijsinge bergh en schuur en omtrent twee en twinting en een halff margens landts" etc.' Hij leende toen 4500 gulden van mevrouw de Wed. Geertruid van Gessel-de Weijkerslooth. In deze acte wordt voor het eerst de naam Welgelegen vermeld en is er sprake van een apart huis naast de boerderij. Het is niet te gewaagd te veronderstellen dat �f vader �f zoon Van Beuningen de bouwheer van Welgelegen is geweest. Het nemen van een hypotheek zou kunnen duiden op het vrij maken van gelden voor de bouw van het huis en de aanleg van de buitenplaats. Lang duurde de eigendom van Welgelegen niet voor de familie Van Beuningen, want twee jaar na zijn zoon overleed Jan van Beuningen (1667-1720) op het eiland Curagao. Zijn vrouw Catharina Constantia van Leeuwen (1675-1720) overleed twee maanden daarna met achterlating van enige minderjarige kinderen. Hij was Vrijheer van Zuijlenburgh en Heer van Darthuijsen, twee heerlijkheden gele- gen onder Utrecht. Als beroep oefende hij dat van koopman en bankier uit te Amsterdam, handelend in den beginne op de Oostzee en later ook op de West wat meebracht dat hij in 1709 bewindhebber werd van de West Indische Com- pagnie. In 1715 werd hij benoemd tot gouverneur van het eiland Curagao. Waarschijnlijk als dank voor een belangrijke lening was hij in 1713 bij keizerlijk besluit te Weenen door Keizer Karel VI in de adelstand verheven. ^ Welgelegen werd eenjaar na de dramatische afloop van het verblijf van de fami- lie in Curagao overgedragen aan Barend Gerbrand Homoet (1695-1768) ge- huwd met Anna Horneman (1700-1769), zijde fabrikant aan de Binnenkant te Amsterdam. Zijn moeder, Susanna van Leeuwen was een zuster van Jan van Beuningen's echtgenote. De transportacte geeft de volgende omschrijving: "een Hofstede met zijn Heere Huissinge, stallinge, koets en wagenhuis, zijne plantagie en landerijen, zoals de- zelve bij den Heer Jan van Beuningen bezeeten zijn geweest". ^ '" Hier is dus dui- delijk dat er een volledig uitgeruste buitenplaats was ontstaan, die mogelijk be- doeld was als pied a terre voor wanneer de Van Beuningen's met verlof naar Hol- land terug kwamen. Evenals zijn oom werd Homoet later ook bewindhebber maar nu bij de Oost Indische Compagnie voor de kamer Zeeland "wegens Groeningen" ^ en was hij vanaf 1750 Hoogheemraad van den Zeedijk beoosten Muiden. In 1726 verkocht Homoet de plaats aan Jacob Elias Scott. Welgelegen bestond toen uit een buitenplaats en een boerderij tezamen 38 morgen groot. "Jacob

			27

-ocr page 28-



		Elias was een zoon van Everard Scott (1639-1682) en Joanna Cornelia Coymans (1642-1715) die in 1663 waren getrouwd. De Scotten waren goed bekend met de Vecht want grootvader Everard Scott (1616-1679) en zijn vrouw Anna van Zin- nick bezaten de buitenplaats Leeuwenvecht in Maarssen. Deze lag net ten noor- den van de nog bestaande 17e-eeuwse buitenplaats Harteveld welke tussen 1668 en 1704 in handen was van een oom van Jacob Elias, Jacob Scott (1674- 1708). De van oorsprong waarschijnlijk Schotse lakenkopersfamilie was rond 1620 naar Amsterdam gekomen vanuit Middelburg. In Amsterdam stortten zij zich in de haridel op Spanje, Itali� en de Levant en verdienden daarmee zo veel, dat zij zich al ras als bankiers opwierpen. Vader Everard werd raad en schepen van Amsterdam in 1674, ook broer Balthasar (1672-1741) kwam in de stadsregering en bereikte zelfs het burgemeestersambt in 1735, doch Jacob Elias maakte niet zo veel carri�re en bleef bankier. Balthasar had als vrouw eerst Petronella de Vicq en na haar overlijden Constantia Aletta Coymans, beiden zeer vermogen- de erfdochters. Helaas kregen zij geen kinderen zodat toen zijn tweede vrouw in 1744 overleed het formidabele fortuin van 2.2 miljoen gulden naar broer Ja- cob Elias en neven en nichten vererfde. Hij ontving 100,000 gulden welke men tenminste met 100 mag vermenigvuldigen om die met de hedendaagse koop- kracht te kunnen vergelijken. Zijn buitenplaats mogen wij aannemen, zal zijn welstand wel weerspiegeld hebben. Hij was getrouwd met Isabella Maria Smissaert, die hem en mogelijke kinderen overleefde. Zij overleed in 1774 waarna Welgelegen vererfde naar haar neef Jan Carel Smissaert. De buitenplaats was voor de erfenis geschat op 17.850 gulden. Hij diende bij het staatse leger en bracht het tot Luitenant Generaal der Infan- terie en Gouverneur van Heusden. Zijn vrouw, Jacqueline Hesselt van Dinte- ren heeft hem een zoon geschonken, Balthasar Constantijn, die in zijn vader's voetsporen trad en eveneens bij het leger in dienst ging. Toen zijn vader hem in het najaar van 1774 Welgelegen cadeau deed was hij reeds Luitenant Colonel en Kapitein ter Zee. Hij was toen gehuwd met Tereze Meyer. '^ Een tante van Balthasar, Nicola Geertruy Smissaert, was getrouwd met Jacob Kieft Balde, heer van Cronenburgh, Loenen en Nieuwersluis. Zij bewoonden in die jaren de buitenplaats Wallesteyn bij Loenen. Vele verbindingen dus langs de Vecht. Nog even terug naar Scott die behalve Welgelegen ook nog acht morgen land kocht welke als volgt werden beschreven: "seker 8 mergen 146 roeden 48 voeten en 22 duijmen landts", "strekkende van den Indijk ofte Banscheijdinge af van Abcoude tot aan de Riviere de Vegt toe, belendt ten Zuijden de Vrouwe van Ankeveen (eigenares van Bree�vecht, mevrouw Maria Elisabeth de Wale) ende

			28

-ocr page 29-



		ten Noorden den Heer kooper Selver". Deze acht morgen land waren opmerke- lijk genoeg: "Leenroerigh aan den huise van Loenderslooth ende voorts in sulk- der voege als het voorsz. landt bij Gillis Verhoeff qt. qua den 20 en meij 1705 aan den Hr. en Mr. Joan van der Voort is getransporteert". Verder was er nog de interessante conditie "Dat den Heer Verkooper of sijne descendenten het regt van overgang, overrid en overdrift over dit land tot aan de Vegt sullen mo- gen behouden, ook als sij water benoodigt hebben de pomp te mogen opsetten die uijt de Vegt door den dijk loop". Dit recht zou vervallen als Scott het land zou verkopen tenzij de nieuwe koper "De dammen van dit landt voor sijne Ree- kening wilde houden, alsmede het uijt de Schouwe houden van de Wegh op sig te nemen" '^ Mr. Joan van der Voort (1667-1727) was gehuwd met Anna Jacoba Valckenier, dochter van Jan Wouter, die de buitenplaats Landlust bezat in Baambrugge. '^ Joan had daar zelf ook een buitenplaats die ten noorden naast Kerkkroon (nu Kroonestein) lag. Hij kon kennelijk over zijn eigen land van de Angstel naar de Vecht komen. '* Na het overlijden van Isabella Maria Scott-Smissaert werd er een "Estimatie" gemaakt van Welgelegen op verzoek van Jan Carel Smissaert door Schout en Schepenen van het Gerecht Nigtevecht*^ welke als volgt luidt: -- "Welgelegen, met zijn Heerenhuizinge, stallinge, koetshuis, tuinmanswoning, speelhuis, tui- nen, bosschen, plantagien en landerijen, groot ca. 22 mergen" werd daarbij ge- raamd op 13.500 gulden. De bijbehorende boerderij, de Kuijlen en verdere lan- derijen tesamen 17 morgen groot, raamde men op 4350 gulden. De familie Scott had in de 48 jaar die zij de buitenplaats bezaten derhalve een tuinmanswoning en een theekoepel erbij gebouwd en zo veel bomen aangeplant dat van "bos- schen" sprake kon zijn. Reeds drie jaar nadat Balthasar Constantijn Smissaert Welgelegen gekregen had deed hij het van de hand aan: "Den Weleerwaarden Heere Henricus van Cranendonk, Predikant tot Vollenhoven". (Diens zuster woonde reeds in Vree- land.) In deze koop waren, kenmerkend voor een 18e-eeuwse buitenplaats, me- de begrepen: "De beelden, tuincieraden, broeijramen, tuinmansgereedschap- pen volgens de inventaris daarvan zijnde" etc. en de bekende buitendijkse met griend beplante Kuijlen. Verder werden nog stukken land verkocht evenals Welgelegen liggend in de Hoeker polder. Voor het totaal moest de dominee 18.000 gulden neertellen. ^^ Na het overlijden van zijn vrouw Alida Catharina O'Brenan in 1782 deed de toen als "rustend" omschreven predikant Cranendonck de buitenplaats met een aardige winst voor 20.500 gulden over aan Jan van der Tuuk (1752-1824) wonend te Amsterdam.

			29

-ocr page 30-



		De omvang van Welgelegen met de boerderij was sinds 1726 onveranderd en mat ca. 38 morgen. '^ Van der Tuuk was in 1774 te Amsterdam met Anna Caro- lina de Wit (1750-1800) in het huwelijk getreden. Haar ouders bezaten de bui- tenplaats Slangevecht te Breukelen waar zij ook overleden is. Zij was een oud- tante van Kees de Tippelaar, C. Dudok de Wit. Kort na de aankoop van Welge- legen liep het huwelijk stuk en scheidden zij in 1786. Jan van der Tuuk dreef in die tijd een kennelijk succesvolle handel in "Laakense stoffen en wollen ma- nufacturen". Zijn zaak was gevestigd in drie panden "staande en gelegen bij den Dam tusschen de Kalverstraat en de Pijpenmarkt met een wijden uitgang in de Boerensteeg op de Pijpenmarkt uitkomende". '^ Nu staan de panden aan de Paleisstraat naast het voormalige gebouw van de Groote Club, nu een Rabo- bank filiaal. Hij was duidelijk in goeden doen en had grootse plannen met zijn nieuw ver- worven bezit, dat hij tot de waarschijnlijk grootste buitenplaats zou uitbouwen die ooit in de Vechtstreek is aangelegd. Toch heeft hij zijn plannen nog maar ten dele kunnen uitvoeren zoals verder zal blijken. Hij kocht en verkocht regelmatig land in de buurt van Welgelegen met als doel de buitenplaats te vergroten. Zo nam hij in 1784 vijf morgen land inde Voorburgse polder over van Johan Frede- rik Pottgieter^" en verkocht die later om onbekende reden weer aan Pieter Glas- maker, ^i In 1788 kwam de koop tot stand van een eendenkooi met 1500 eenden in de Meeruiterdijkse polder. "De Kuijlen" en enige "Boschjes" gingen in 1788 over in handen van de toenmalige eigenares, Wendela Eleonora ten Hove Dou- airi�re Godin van de belendende buitenplaats "de Nes".^^ Een opmerkelijke aankoop was die in 1790, toen hij een "weer" land (lange smalle akker), strek- kende van de Angstel tot de Indijk kocht. ^3 Het doel hiervan wordt duidelijk uit de omschrijving in een latere acte: "en gebruikt tot het formeeren van de oprijlaan naar Welgelegen". Met deze ongeveer twee km lange laan kreeg hij een kortere verbinding over eigen terrein naar de Angstel. Langs de Angstel liep immers de hoofdverbinding tussen Utrecht en Amsterdam die door trekschui- ten werd onderhouden. Vervolgens ruilde hij in 1790 met zijn buurman - Jean Philip du Quesne, Heer van Bruchem, eigenaar van o.m. "Geinwensch" te Baambrugge - ca. 1 morgen land tegen 2,5 morgen met bijbetaling van 800 gul- den. ^^ De westelijke toegang tot Welgelegen, aan de Angstel dus, lag tussen de buitens Landlust en Schoonzigt. Afb. 3 geeft een beeld van Welgelegen na deze operaties. Aan de westelijke Vechtzijde tot aan de Angstel was daarna waar- schijnlijk geen land meer van zijn gading te vinden, en besloot hij de buiten- plaats uit te breiden aan de overzijde van de Vecht. Dit is uniek want zoiets was nog niet eerder gedaan en is ook later niet meer herhaald. V��r 1796 kocht hij daartoe ruim 90 ha. land en hofsteden in de Dorssewaardse polder oostelijk van

		30

-ocr page 31-



	�f» ,
	�f» ,


Afb. 3. Kaart van Welgelegen (in grijs), ca. 1923.

		31

-ocr page 32-



		de Vecht. In deze "overtuin" liet hij een groot park aanleggen met lanen, bos- sen, slingervijvers, waterpartijen en bossages met een oppervlak van ca. 60 ha. Van der Tuuks bezetenheid om van Welgelegen de grootste en mooiste buiten- plaats in wijde omtrek te maken brak hem echter op. De landaankopen en de omvangrijke parkaanleg vergden zeer veel geld en noopten hem zijn goederen te bezwaren. Op 29-6-1796 gaf hij een eerste hypotheek in de vorm van een Plechtbrief van 43.600 gulden aan Marianna Cohen, Wed. van D.A. Meijer te Amsterdam. Van der Tuuk was inmiddels in November 1793 in Vreeland hertrouwd met Ma- ria Helena Geertruida van Liesveld, weduwe van Mr. Cornelis Willem Jacob Meurs. De echtelieden stelden zich garant en gaven al hun vaste goederen in de Dorssewaard in onderpand. Tot meerdere zekerheid werd bovendien het landgoed Welgelegen als onderpand in de hypotheek opgenomen. De hypo- theek, met 5 procent rente, moest in zes jaar afgelost zijn en wel op 1-10-1802. ^^ Ruim een halfjaar voor de vervaldatum van de eerste hypotheek gaf hij op 12-2- 1801 een tweede hypotheek van 40.000 gulden aan Jaques Leonard Dozij, han- delend onder de naam van de firma Wed. Hendrik Wilhelm Clignet en Zonen, gevestigd te Leiden. Met deze firma had Van der Tuuk van 1797 tot 1800 een "thans gedissolveerd" compagnonschap gedreven in "laakense stoffen en wolle manufacturen" in Amsterdam onder de firma J. van der Tuuk en Comp. Deze hypotheek werd aangegaan tegen een rente van vier en een half procent met een aflossingsperiode van 5 jaar. Als onderpand werden dezelfde bezittingen ver- meld als omschreven in de eerste hypotheekacte echter aangevuld met: "benee- vens de nieuwe aangelegde bosschen, weij en teellanden, zodanig als dezelve goederen thans zijn geconstitueerd en zijn principaale in eigendom zijn beho- rende en staande en geleegen zijn in den Dorssewaard"^^ Was dit al een gevaar- lijke opeenstapeling van schulden in Januari 1802 gaf hij ook nog een derde hy- potheek van 40.000 gulden aan Willem Six en Jan Schimmelpenninck beiden te Amsterdam.^' Waarschijnlijk heeft hij met deze derde hypotheek de nog uitstaande aflossin- gen van de eerste hypotheek willen dekken, maar slaagde hij daar, zoals u wel- licht vermoedde, niet in. Het noodlot voor Van der Tiauk sloeg dan ook onverbiddelijk toe in augustus 1802, toen de schuldeisers het faillisement bezegelden met een acte van conven- tie en cessie^^ waaruit het volgende is te citeren: -"Wij ondergetekenden zo in priv� als in zodanige qualiteit en relatie als bij onze naamtekeningen staat uitgedrukt, allen respectievelijk crediteuren van

			32

-ocr page 33-



		Jan van der Tuuk zoo in deszelfs priv� en als genegotieerd hebbende en nog ne- gotieerende onder de firma J. van der Tuuk en Comp alzoo te zamen ter eenre, en ik meede ondergetekende Jan van der Tuuk zoo in mijn priv� als in relatie voormeld ter andre zijde" etc. "verklaarden uit hoofde van de onaangenaame omstandigheden van den ondergetekende ter andre zijde als welke daardoor in de noodzakelijkheid is gebracht om zijnen betalingen te moeten suspenderen, met elkaar te zijn overeengekomen en geconvenieerd bij dezen" etc. etc. verder samenvattend: 1. Van der Tuuk deed afstand van zijn eigendommen ten gunste van zijn credi- teuren, in acte vermeld als volgt: "verklaarde op de krachtigste wijze naar rechten doenlijk af te staan en te cedeeren bij deesen, het suiver montant van alle zijn roerende en onroerende goederen, koopmanschappen, acti�n, credi- ten, pretensien en effecten niets hoegenaamd uitgezonderd". 2. Liquidatie en vereffening geschiedde door twee gemachtigden welke zelf ook crediteur waren t.w. Dirk Bolten en David van Lennep Coster. 3. Meubilair, goud en zilver bleven van Van der Tuuk en de opbrengsten hier- van moesten worden gebruikt voor de afwikkeling van de huishoudelijke schulden. 4. Van der Tuuk mocht blijven wonen op zijn buitenplaats tot laatstens 1 fe- bruari 1803 of zoveel eerder als de buitenplaats zou zijn verkocht. 5. Bij iedere 5 procent van de schuldenlast, opgebracht uit de liquidatie, volgde naar rato uitdeling over de crediteuren. In twee latere acten worden alle feiten van het faillissement gecompleteerd en door ruim 100 crediteuren ondertekend, waaronder Franse, Duitse, Engelse en Belgische. ^^ > Nadat Van der Tuuk 21 jaar eigenaar was geweest van een steeds fraaiere bui- tenplaats viel voor hem het doek en kwam er een einde aan zijn toch wat megalo- mane dromen en plannen. Deze moeten toen echter, naar aan te nemen is, wel grotendeels tot uitvoering gekomen zijn. De bezetting van Nederland door de Fransen in 1798 en de daarop volgende eco- nomische malaise, gekoppeld aan Van der Tuuk's verzuim tijdig de tering naar de nering te zetten eisten zo hun tol. Hij moet gestreefd hebben naar een zo groot mogelijk aaneengesloten bezit en is daarin zeker geslaagd, want de omvang van Welgelegen was in 21 jaar toegenomen van 38 morgen of ca. 27 ha. tot ca. 140 ha. Wat de nekslag gegeven moet hebben was de inrichting van de landerijen in de Dorssewaard tot een "overtuin" of "overplaats" met bossen, lanen, waterpartij- en, vijvers, parken, fraaie hekken, bruggen, etc. allemaal veel arbeid vergende en dus dure zaken. Afb. 4 geeft een indruk van deze tuin die inclusief de omrin-

			33

-ocr page 34-




					X
					X


		V	\
			\

				\v-

	Afb. 4. Kaart van Welgelegen oostelijk van de Vecht.

34

-ocr page 35-



		Afb. 5. Hek aan de Kleizuwe Noorduitgang Welgelegen, ca. 1950. (Collectie Aalderink, Vreeland). gende landerijen ca. 90 ha. besloeg. Dominerend hierin waren drie lanen waar- van de middelste en breedste, de zogenaamde Utrechtse laan, gerooid was met uitzicht op de Domtoren in Utrecht vanuit het huis Welgelegen. Aanvangend bij hofstede Groot Kantwijk, waar de koetsen en paarden werden gestald, voerden deze lanen door de bossen en parken in de Dorssewaard, en eindigden bij imposante hekken aan het noord- en zuideinde van de Kleizuwe, de weg tussen Vreeland en Kortenhoef. Deze hekken hebben nog lange tijd stand gehouden. Het zuidelijke hek werd in 1939 afgebroken en verplaatst naar boerderij "Noord Amerika" aan de Slootdijk in Loenersloot. Omstreeks 1986 is de laatste paal van het noordelijke hek nabij Fort Kijkuit gesloopt. Afb. 5 toont dit hek in toen nog herkenbare staat. Wie Van der Tuuk adviseerde in het ontwerp, en wie de aanleg van dit grote park heeft verzorgd is niet bekend.

			35

-ocr page 36-



		Na de voor hen zo slecht verlopen zaken in Nederland vertrok het echtpaar naar Suriname waar hij administrateur en eigenaar werd van de suikerplantage Vreedenburg. Ook was hij secretaris van de wees- en boedelkamer te Paramari- bo toen hij daar tenslotte 72 jaar oud overleed in 1824. Zijn hypotheekacten waren in 1803 geroyeerd en in datzelfde jaar werd ook de "uijtgegeven plechtbrief geknipt". Zijn winkelpanden in Amsterdam tussen de Kalverstraat, de Boerensteeg en de Pijpenmarkt op de Nieuwe Zijdsvoorburg- wal werden geveild met de inventaris waaronder "vier gladde toonbanken met lessenaars en kasten". Ook de inboedel van Welgelegen werd verkocht waaron- der: 8 koetstuigen, 4 harddraverstuigen en hoofdstellen, 2 driejarige paarden, 3 veulens, 11 schapen, 3 lammeren en een hit. De volgende eigenaar van Welgelegen, werd Johannes Baptista van Geulen (1765-1819), die in Amsterdam woonde op de Herengracht 596. Hij was regent van het R.K. Maagdenhuis, en was in 1872 getrouwd met Anna Maria van Baerle (1756-1808), die regentes was van het R.K. Jongensweeshuis. Hij kocht het gehele landgoed op 19 november 1803 op een publieke veiling in Amster- dam. De veilingacte zelf is tot dusver niet gevonden, en derhalve is het nog niet mogelijk na te gaan of Van der Tuuks vele schuldeisers nog enigszins redelijk aan hun trekken gekomen zijn. Van Geulen heeft het landgoed waarschijnlijk kunnen financieren uit een erfe- nis van 160.000 gulden die hem in 1793 toegevallen was.^" Buitendien zal de prijs niet erg hoog geweest zijn in aanmerking genomen de staat van 's lands economie. Eigenlijk was de aankoop nogal gedurfd in die tijd. Na het overlijden van zijn eerste vrouw in 1808 hertrouwde hij in 1809 te Vree- land met Theodora Ghristina Bouvy (1783-1843). Nadat zij tien jaar samen van Welgelegen hadden kunnen genieten overleed Van Geulen 12 december 1819 op zijn buitenplaats. Zijn weduwe trad bijna eenjaar later eveneens te Vreeland, in het huwelijk met Mr. Andreas Anthonius Reael (1783-1856), advocaat, lid van de dubbele kamer der Staten Generaal en oud Wethouder van de stad Am- sterdam. In mei 1843 overleed ook zij, te Amsterdam. Deze drie huwelijken leidden niet tot nageslacht zodat weduwnaar Reael alleen achterbleef Tot zijn verscheiden in 1856 was hij een regelmatige bewoner van Welgelegen. De fami- lies Van Geulen en Reael (1803 tot 1856) hebben de buitenplaats actief beheerd en waarschijnlijk steeds des zomers bewoond. In hun tijd werd Welgelegen nog verder uitgebreid door aankoop van de volgende percelen: - In 1807 - 21 bunder, strekkende van de Angstel tot de Indijk, en gelegen

		36

-ocr page 37-



		langs de oprijlaan naar Welgelegen, later genoemd "De Laan van Reael" (de bomen erlangs stonden er toen al 25 jaar). De vroegere naam "de Jagerij" van dat perceel ontstond doordat de jaagpaarden van de trekschuit Amsterdam-Utrecht daar gewisseld en gestald werden. - In 1821 - Boerenhofstede "Grootlust" groot ca. 25 bunder gelegen aan de Angstel naast Schoonzicht, eveneens strekkend tot de Indijk. De Indijk is een dijk tussen de Vecht en de Angstel en min of meer evenwijdig daaraan, die ontstaan is tijdens de ontginning van de woeste gronden in de 10' en 11' eeuw. De ontginningen vanaf de Vecht en de Angstel ontmoetten elkaar daar. De Indijk vormde de grens tussen de gerechten en gemeenten en later ook tussen de polders. - In 1821 - "De kuijlen", groot ca. 3,5 bunder, weer teruggekocht uit het bezit van "De Nes". - In 1833 - Percelen hooi, wei en bouwland alsmede een uitgestrekte, met plantsoen aangelegde boomkwekerij groot ca. 8 bunder (gekocht van de naastgelegen buitenplaats Bree�vecht). In dat jaar werd ook ca. 11 bunder hooi-, wei- en bouwland gekocht ten oosten van de Vecht gelegen in de Dors- sewaardse polder. Welgelegen had met deze uitbreidingen toen een aaneengesloten oppervlakte bereikt van ca. 160 ha., gelegen in vier polders en vier gemeenten, nl. Nigte- vecht, Vreeland, Baambrugge en Kortenhoef Het goed strekte zich uit van de Angstel tot in de Kortenhoefse plas "de Wijde Blik", en had een lengte van ca. een uur gaans en werd toen nog niet doorsneden door de in 1843 geopende Rijnspoorweg en het in 1891 gegraven Merwede Kanaal, het latere Amsterdam Rijnkanaal. Bewoning van Welgelegen door de eigenaren vond overwegend alleen van mei tot oktober plaats. Het verblijf in de winter was weinig aantrekkelijk en men was wat ge�soleerd door de slechte toestand van de wegen. Comfortabeler woon- de men dan in Amsterdam, waar Reael een overigens vrij eenvoudig grachten- huis, Herengracht 267 met koetsen en stallingen bezat. De lasten voor de eige- naren van Welgelegen waren niet gering ondanks de opbrengst van de boerde- rijen. Diefstal en stroperij waren toen ook al niet ongewoon. In 1807 bijv. vraagt Van Geulen permissie bij de Staten van Utrecht en bij de gemeente als volgt: "Dat de requestrant ten zijnen beveijliging op de hofstedens Welgeleegen, Groot Kantwijk en Klein Kantwijk gaarne zoude leggen voetangels, strikken of klemmen". 3' De franse tijd bracht grote armoede mee en kennelijk trachtten velen zich wat van de te velde staande gewassen en vruchten toe te eigenen. Wegen voor zover deze die naam verdienden, waren meestal eigendom van en in onderhoud bij de aangrenzende eigenaar, en in de winter was het een mod-

			37

-ocr page 38-



			derboel. Veelal werd dan ook van de trekschuit of een trekjacht gebruik ge- maakt. Welgelegen had daarvoor dan ook een schuitenhuis. Ter illustratie: in 1815 werd voor de volgende, thans geasfalteerde wegen, in Vreeland aangege- ven: ^^ Naar Loenen 1/2 uur gaans, bij de winter niet best. Naar den Berg 1 uur gaans, bij de winter niet best. Naar Nigtevecht 1 1/2 uur gaans. Redelijk. Naar Kortenhoef 1 uur gaans. Bij de winter niet bruikbaar. Deze laatste weg - de Cleijzuwe langs de Dorssewaard - werd in 1844 verbeterd en geplaveid met macadam, een soort steenslag genoemd naar de uitvinder Mc Adam. Reael kocht bij die gelegenheid zijn onderhoudsplicht voor deze ca. an- derhalve km lange weg af voor 800 gulden. Eerder had hij al het recht op de dertiende penning en het tiendrecht op de lange oprijlaan ("de laan van Reael") afgekocht,'^ evenals het tolrecht op de laan van Vreeland naar Loenersloot. (Nu Spoorlaan resp. Slotlaan, afb. 6.)

		Afb. 6. Tolhek bij Loenersloot in de huidige Slotlaan (Litho door RJ. Lutgers 1836, collectie van de schrijver).

		38

-ocr page 39-



		Naast de wegen vroeg ook het land de nodige zorg. De parken, bossen en lanen en het andere geboomte aangelegd door Van der Tuuk, groeiden gestaag door, ongevoelig voor enige verandering van eigenaar, en met regelmaat werden te zwaar gegroeide bomen en hakhout geveld. Veelal werd zulk hout geveild zoals bijv. in 1846 toen op Welgelegen een tweedaagse veiling werd gehouden van een partij bomen, hakhout en takkebossen etc.^* Zo gingen op 16 december, 235 kavels spaanders, takkebossen en hakhout met een opbrengst van 1528,50 gulden, en op de 17e 49 kavels van totaal 118 bomen met 822,25 gulden opbrengst. Brandhout was toen veel waard, alle bakkers bij- voorbeeld stookten hun ovens met takkebossen. Was de buitenplaats sinds 1782 dankzij het goede beheer en onderhoud uitge- groeid tot een groot en rijk bebost landgoed, toch, en ongeacht het "welgelegen" zijn, ging het grote veranderingen tegemoet toen in 1856 de heer Reael op 73 jarige leeftijd het tijdelijke met het eeuwige verwisselde. In 1852 had hij reeds in zijn testament^^ bepaald hoe zijn nalatenschap moest worden beredderd; in hoofdzaken als hierna vermeld. Om tot een idee van de waarde heden ten dage te komen dienen de geldbedragen met een factor van ong. 50 te worden verme- nigvuldigd, op basis van het jaarloon van een tuinbaas van ca. 800 gulden. Als legaten werden gespecificeerd: - "Levenslang legaat aan Mej. Juliette Boulais - welke thans zijn huishouden waarneemt - van 1000 gulden per jaar. - Aan Mejuffrouw Olfers en aan Mejufvrouw Elisabeth de Groot, aan elk van haarbeide een levenslang jaarlijks legaat van 100 gulden in contanten. - Aan Gerrit Hageman, gewezen tuinbaas op Welgelegen, of aan zijn wedu- we - 100 gulden en levenslang wekelijks 6 gulden. - Aan Johanna Welle, werkmeid, 100 gulden en 25 gulden per dienstjaar, en levenslang wekelijks 6 gulden. - Aan Johannus van Leeuwen, in dienst als oppasser in zijn Amsterdamse wo- ning, idem. - Aan acht katholieke stichtingen en liefdadigheidsinstellingen total 20.000 gulden. - Aan de tuinmansbaas (toen Jan van Tongeren) 250 gulden en 20 gulden per dienstjaar - Aan al het vaste huispersoneel, tuinknechts, de molenaar van de Dorsse- waard en de koetsier 25 gulden per dienstjaar." - Voor het lezen van 20 missen per jaar - voor de rust van zijn ziel en de ziel van zijn vrouw - in de Mozes en Aaronkerk te Amsterdam, gedurende 30 jaar na zijn overlijden, een vergoeding van 3 gulden per gelezen mis.

			39

-ocr page 40-



		- Voor de aankoop van een gemetselde grafstede op de R. K. begraafplaats bij de R. K. kerk, genaamd de Liefde te Amsterdam. De inhoud van het bestaan- de familiegraf in de Oude Kerk diende daar te worden bijgezet evenals de stoffelijke overschotten van wijlen zijn vrouw en de heer Van Geulen. Het graf mocht nadien nimmer geopend of geruimd worden. - De inventaris van de huiskapel in de buitenplaats Welgelegen werd geschon- ken aan de R.K. kerk op de Slootdijk te Loenersloot. - De acte van vrijdom van tol op de weg tussen Vreeland en Loenersloot werd geschonken aan de pastoor van voornoemde kerk en aan diens opvolgers. - Het resterende van zijn nalatenschap moest over zijn erfgenamen worden verdeeld. (In de boedelscheidingsacte worden 26 personen vermeld.) - Tot Directeuren Executair werden uit de erfgenamen benoemd de heren An- tonius Ignatius Koek, Theodor Baptist Westerwoudt en Johannes Hubertus Nieuwlande. Voor deze niet geringe taak zouden zij hoofdelijk een eenmalige betaling ontvangen van 2000 gulden. Uit de inhoud van het testament valt te concluderen dat Reael bepaald een vroom en sociaal voelend man was. Uit de gelukkig bewaard gebleven boedelacte blijkt pas de omvang en ook de indeling van het huis Welgelegen. Het bevatte de volgende vertrekken: "een kelder, 2 gangen, een keuken en een mangelkamer: de blaauwe kamer, de witte kamer, de groene kamer, de kleine gele kamer, de zaal, de kapel, de grote zijkamer, een zijkamer, de slaapkamer, twee andere kamers, 2 bodenkamers en een vliering". De zaal zal wel de gebogen ruimte met veel ramen geweest zijn die op de litho van Lutgers vanaf de Vecht te zien is. Opvallend bij de inboedel is ook de grote hoe- veelheid linnengoed t.w. 36 tafellakens, 238 servetten, 302 handdoeken en 120 thee/keukendoeken. Dit wijst op frequente bezoeken aan Welgelegen en op het nodige werk dat dit voor de boden en ander personeel met zich meebracht. Bij veiling van de inboedel in december 1856 werd o.a. nog het volgende verkocht: '^ 8 tuinbanken � 10,15 1-brandspuit �165,00 26 stuks gereedschap � 86,20 1 pomp � 25,00 6 wagens /226,00, 1 draaibank � 10,25 waarvan 1 van �96,00 kennelijk de mooi- 2 schaafbanken � 1,80 ste was 1 paard � 63,00 4 kruijwagens � 20,75 oud ijzer � 66,50 1 mallejan � 62,00 soldeer � 11,00 1 bokkewagen � 4,00 4 boten/pramen � 92,00 jagtje � 85,00 lood � 13,25 lekzand � 26,00

			40

-ocr page 41-

*�53fs^te«^fi

!«?>.

11^ JU^Uimi/Kit

i^'"'

4e piseKHfee 'Fi'«(�»id, jaf�fiacie ��imiW

i^,

,WKI-, BOUW- m TKKLUiVI»

*e geme(�«ten Vre^imd m Jiapkam, fawpisci© yawAf, Ke�^aaA»^,

�erkoopiBR <>(. WOK�SOiC «len »<- OCTOBiK l«5«

1. ««T lO�Ail. FRASCATI,

ir K A ,n « «�is « » A sii

Afb. 7. Drie eerste pagina's veiHngcatalogus van Welgelegen.

Het verschil in waarde van een aantal zaken met die die wij daaraan heden zou-
den verbinden is opmerkelijk en staat in relatie tot het arbeidsloon.

Op 24 september 1856 werd een uitvoerige veilingcatalogus uitgegeven voor

-ocr page 42-

CATALOGUS

WELGELEGEN,

' «ia �a V�^t, ik»' va» 5en

t»t fts» «i^a "W^ «■«« TriM^a�i^ ttnm *s '

HERMiTAGK. TIIINMANS-, PORTlliJlS- «» i)AOOBI.I>BaS-WONIK0BN,iO�t��lTlJ��nf|B,

Mim/Amu m myimnwnwM met fijHC fiii «aa«re Ynummmm, mmm^mn m LAnm

rattB Sif^� ti'iJgeu,

Vijvo'-ii,

fh^hgf, ka^i^t�te S^- ea �l'«p

Stif.�.ffti)'»; vmiv H«i<>i'»�i?f f*» Paac��*!), ^cm^fiv.^.. KApae»««!* v«hh- lly«! «■» Kar�-n, l'';»''" "*"■

de verkoping van het landgoed Welgelegen. De drie eerste pagina's zijn hierbij
opgenomen, (afb. 7)3'

De aandachtige lezer kan zich hieruit een goed beeld vormen van de omvang van
de buitenplaats, zoals die er omstreeks het midden van de negentiende eeuw bij lag.

-ocr page 43-

fi.

if.: '..■' ■

AL HETWEIA «iEVEll.D 7.M, WO��KN OP

iJ��iB�fi BIS n mmi nu, ms VMHiiii).\6i n% ut rm:

tN fier i^(h.ftAt

�iHilitH,

im tf# Jl'i�«, f0 4LJn0'rMH)»MM,

f�-^ «i�asiAAK ^As; ws?* KiJTiSJt*

1'. i. fi � 11 » E i I «.

i»>tm tm »*ti�i,4XKs .

H B, �«MA>iS U�. ,

i. WENT Jk. ,

J. H, SCIIXIEDKINC,

H. C. SMIT,

J. VAN DHK-.

J, N, A MEUE�.

C- H bIJSEl»\H\,

�» M U !lErKB.S^UJ.m

K )!r.rM'\MTtr>l �.!,%<.litA.

,1 \ Nll-Wt J» ,

i ) u«-ii.'«m 81. V�

o. A. VA» DEB YOOKT,

f. �. �!\'ERAH»,

J, H. NffiinVEXHins,

P. L. HOELEN,

S. J. BI PIJKKS,

P, J. A, S�KDOKFF,

J, A, BEWTKEN J».,

JT. PIES.,

i. F. WBrrERS ,

H. ». VAN Wi�lUJl',

W. K.. VAS M.UKSCHAIAKKW.^AK�,

H. ». EllSIHCK,

a 1. VA» KIKT,

B. F. KOKDOK,, .

De hoofdzaken van de catalogus en van de verkoop van Welgelegen zijn hieron-
der samengevat.

(Waar het hier alleen gaat om "Welgelegen", blijft informatie over eigendom-
men in Amsterdam, Purmerend, Edam en Jutphaas achterwege.)

-ocr page 44-



		Het landgoed werd voor de verkoop opgesplitst in 20 kavels welke eerst afzon- derlijk en daarna in vele combinaties werden geveild. Als eerste werd het buiten zelf dwz. het huis met bijgebouwen en het park daar- omheen geveild met een hoogste bod van 29.000 gulden. Voor een zestal kavels grond strekkende van de Vecht tot de Angstel (Welgelegen in zo klein mogelijke vorm met oprijlaan) werd bijna �60,000 geboden. Een familielid Bouvy bood hierop ijverig mee, maar hield zich buiten biedingen op verdere combinaties. Uiteindelijk werden 13 kavels in combinatie gekocht door een vijfmanschap be- staande uit: Dirk van de Wart, notaris te Krommenie 2/10 deel Cornelis Planteydt, scheepsreder te Krommenie 2/10 deel Jacob Schots, koopman te Krommenie 1/10 deel Johannes Emanuel Bonnike, koopman te Amsterdam 2/10 deel (Zijn zuster bezat al veel land in de Hoekerpolder) Theodor Joan Baptist Westerwoudt 3/10 deel Deze laatste was makelaar te Amsterdam, maar ook mede-erfgenaam en direc- teur executair van Reaels testament. Zij kochten: de buitenplaats Welgelegen met de er naast gelegen boerderij Welgelegen, de Laan van Reael (ca. 41 bun- der) en ook het grootste deel van de overplaats in de Dorssewaard met de hofste- den Groot- en Klein Kantwijk (ca. 103 bunder) voor een prijs van � 144.975 (Een prijs dus van ca. �1.000 per ha. inclusief opstallen.) In vergelijking met lonen dus een flinke prijs. Voor een dubbeltje per vierkante meter zat het vijftal toen op de eerste rang om het landgoed verder te beheren. De overige kavels werden afzonderlijk gekocht en wel o.a.: boerderij Grootlust door Gerrit Griffioen, landbouwer, wonend op de plaats Vischmeer aan de Amstel onder Nieuwer Amstel voor � 25.600, boer- derij Schoonzicht door de huurder Pieter Cornelis Wouters voor � 23.450 en de boomkwekerij naast Welgelegen door Bernardus van den Berkhof uit Utrecht voor �8.750. De eerste twee lagen aan de Angstel. Twee kavels in de Dorssewaard, bij de veiling opgehouden voor � 27.095 werden een halfjaar later voor � 24.200 gekocht door de tuinbaas van Welgelegen, Jan van Tongeren. Hij trad mogelijk als stroman op voor een kapitaalverschaffer. Westerwoudt zelf kocht het daggeldershuis met land en water in Kortenhoef groot ca. 5 bunder voor � 1.659. Hoe het landgoed tot de veiling gebruikt en beheerd werd blijkt bij benadering uit de volgende aan de veilingcatalogus ontleende gegevens. Het landgoed was geheel verhuurd of verpacht, uitgezonderd het deel dat voor eigen gebruik van Reael was: "De Heeren Huizing, Stalling, Koetshuis, Orangerie, de Werkloot- sen bij de Moestuin en het Schuitenhuis", voorkomend in Kavel 1: "De Koepel

			44

-ocr page 45-



		aan de Angstel en de arbeiderswoning aan den Indijk" voorkomend in Kavel 3: en "de Hermitage" voorkomend in Kavel 6. Een hermitage was een typisch vroeg 19e-eeuws gebouwtje behorend in een "engelse" tuin. Het diende ter stof- fering van de "natuurlijke" parkaanleg. Soms woonde er iemand in die voor kluizenaar speelde als dat gevraagd werd als er gasten waren. In bijlage 1 wor- den deze kavels nader omschreven. Onderhoud en aanleg van parken, lanen en bossen werd in eigen beheer uitge- voerd onder leiding van tuinbaas Van Tongeren, die met zijn gezin tot 1 mei 1857 nog vrije woning had in het tuinmanshuis in de boomkwekerij naast Wel- gelegen. Ook stond hem in de Dorssewaard voor dit beheer een "Aanzienlijke kwekerij voor Plantsoen en Heestergewassen" ter beschikking. Een indruk van de aankleding van het huis en de omvang van de tuinderij en orangerie, geeft de volgende in de catalogus vermelde conditie voor de koper van het landhuis: De Kooper zal voor � 1.600 moeten overnemen: Een Spiegel met bovenstuk voor den schoorsteen in de zijkamer, 1 dito in de andere zijkamer, 1 dito in de receptiekamer en 1 dito voor den Dam- en Penanttafel op de zaal. 2 Winddeuren, 13 paar Jalousieen en eenige Gootplanken. ^^ - In de broeijerij 8 ijzeren platte Glasramen 32 dito met lood 22 Druivenbakramen. Eenig Dekgoed 12 Perzikenkastramen 4 groote Oranjeboomen. in houten tobbes of bakken 2 idem Citroenboomen, idem 2 kleine Oranjeboomen, idem. 2 idem Citroenboomen, idem 400 a 500 Potten met bloemen en fijne gewassen. 20 Lessenaars ieder van 2 ramen, en v^'el in dien staat, waarop dezelve goederen zich bij de levering zullen bevinden. Wat deden nu de vijf eigenaars met het gekochte landgoed? Geen van hen kon het zich financieel veroorloven het geheel of gedeeltelijk te kopen en te bewonen. Bij de aankoop had duidelijk voorgezeten om het totaal te verkavelen en met zo veel mogelijk winst uit te ponden. Men besloot tot kaalslag van de zeventig jaar oude bossen en plantages, en tot verkoop van de van bomen ontdane lande- rijen in kleinere kavels. Het voert hier echter te ver om het hele verloop ervan te volgen, slechts het lot van enige hoofdzaken is interessant. De Laan van Reael werd in 1858 aan Wouters van Schoonzicht verkocht. Klein Kantwijk werd in 1857 door fam. Schoordijk gekocht die het sindsdien bezit. (De boerderij werd in 1970 afgebroken en werd iets verder van de weg her- bouwd.) Groot Kantwijk werd in 1858 gekocht door Hendrik Griffioen uit Spengen,

			45

-ocr page 46-



			doch de boerderij brandde in 1929 tot de grond toe af. Deze werd herbouwd en is thans een proefboerderij van UTD te Maarssen. In 1859 werd de boerderij Welgelegen met ruim 31 bunder land voor � 20.000 verkocht aan Trijntje Schip- per, gescheiden van tafel en bed van Klaas Kooij uit Naarden. In 1881 brandde de boerderij grotendeels af en werd herbouwd. Cornelis Kooij uit Nieuwveen erfde dit bezit in 1883. In de Dorssewaard werden alle bossen, parken en hakhout in ongeveer driejaar tijd geveld. Het hout werd in meerdaagse veilingen met veel ophoudingen vaak per boom verkocht, zoals bijv. blijkt uit de opbrengstlijst: 17 dec. 214 kavels hakhout, 27 ophoudingen, voor �3.270 18 dec. 327 kavels bomen, 78 ophoudingen, voor �5.258 19 dec. 320 kavels bomen, 102 ophoudingen, voor �5.772 Deze veiling bracht � 14.300 op voor het vijftal. ^^ In de winter van 1857 en 1858 werden opnieuw veilingen gehouden van totaal 2907 kavels, voor�22.762. De veilingen gaan in de volgende jaren door tot het hout en ook het land alle- maal is verkocht. Ook gewas werd geveild bijv. in 1858: 42 kavels grasgewas en naweide voor � 1.541 etc. Zo ging het vijftal door tot omstreeks 1860 alles met profijt aan de man was ge- bracht. De kale Dorssewaard had nieuwe eigenaren gevonden die er vijf nieuwe boerde- rijen vestigden. Een van deze, een noordhollandse stolpboerderij, brandde in 1953 af En Welgelegen zelf? Het met veel ophef in de veilingcatalogus geprezen heren- huis werd in 1857 afgebroken. Fa. Bernardus van den Berkhof en Pieter Knops uit Utrecht hielden toen ter plekke een veiling van "Afbraak zich bevindende op de gesloopt wordende Heeren Hofstede Welgelegen." De veiling van 176 ka- vels bracht � 700,90 op. Op de plaats van het afgebroken herenhuis werd later een noordhollandse stolp- boerderij gebouwd, die omstreeks 1914 afbrandde. De boerderij werd herbouwd en kreeg de naam Ora et Labora. Zo kwam er na het overlijden van Reael in vier jaar tijd een einde aan het om- vangrijke en bosrijke Welgelegen. Wat is daar nu nog van terug te vinden? De boerenhofstede Welgelegen is er nog en de vroeger van brand gespaarde opstallen zijn nog in oudere stijl te herkennen. In het land westelijk van de weg ziet men nog de grotendeels verlande restanten van de vroegere vijvers in de parken van Welgelegen. Ook in de Dorssewaard is aan het slootverloop nog te zien hoe het park er ongeveer uit zag.

		46

-ocr page 47-



En de "Laan van Reael", oorspronkelijk aangelegd door Van der Tuuk? Daar is niets van over dan een smalle akker In 1893 werd de laan voor de tweede maal doorsneden ditmaal door het Merwede kanaal, dat na tweemaal te zijn verbreed nu Amsterdam Rijnkanaal heet. Aan de oostelijke kanaaldijk werd na ruilver- kavelingen nabij km bord 17 op de plaats van de oude laan een nieuwe boerderij gebouwd. Deze droeg als naam "Op de laan van Reael". De boerderij werd later gesloopt wegens kanaalverbreding en daarmee ver- dween ook de herinnering aan de laatste eigenaar van het vroeger zo welvaren- de "Welgelegen". Vreeland, dec. 1990. J. Boerstra. E. Munnig Schmidt

	Bronvermelding: 1. Jaarboekje Niftarlake 1989 blz. 23 t/m 37 2. "Het lustoord tussen Amstel en Grebbe" dl. I, blz. 43 e.v. J.B. Christemeijer 1837. 3. "Nieuwe accurate kaart van Amstellandt. Gemeeten en geteekent door G. Drogenham geometra en gekorrigeert door J. van Petersom geadmitteert landmeter in 't koper ge- bracht door D. Stoopendaa! en uitgegeven door Nicolaus Visscher en tegenwoordig te be- kome bij R & I Ottens Caartverkopers op de Nieuwendijk in de Wereldcaart" (ca. 1720). Een eerdere editie van 1706-1707 van deze kaart, eveneens aanwezig in het Gemeenlands- huis van Amstelland, die alleen N. Visscher als uitgever noemt, vermeldt op de plaats van Welgelegen slechts "Zaaylant". 4. RAU DG 1577 no. 91. 5. RAU DG 1577 no. 124. 6. RAU DG 1577 no. 137. 7. RAU DG 1577 no. 140. 8. J.E. Elias. "De Vroedschap van Amsterdam" 1903-1905 blz. 342/343 en bl. 646/647. 9. GAA not inv 6375. 10. RAU DG 1578 no. 168. 11. RAU DG 1578 no. 200. 12. RAU DG 1578 no. 201. 13. Ehas blz. 614 14. Kaart van Mijnden en de beide Loosdrechten (uit 1710) uitgegeven door Nicolaas Vis- scher 15. RAU DG 1579 fol. 97. 16. RAU DG 1579 fol. 129. 17. RAU DG 1586 no. 34. GAU not inv. U 267-AOOl. 18. RAU DG 1586 no. 55. GAA not inv 12641 no. 29. 19. Amsterdamsche Courant 1803 nr. 2 20. RAU DG 1586 no. 67.

		47

-ocr page 48-


	21. RAU DG 1586 no. 97.
	22. RAU DG 1586 no. 95.
	23. RAU DG 16 no. 305.
	24. RAU DG 1580 fol. 306.
	25. RAU DG 1581 fol. 155
	26. RAU DG 1581
	27. RAU DG 1581 fol. 214.
	28. GAA not inv. 17613 no. 271.
	29. GAA not inv 17613 no. 407, 408
	30. RAU DG 1581 fol. 237
	31. Gemeentearchief Vreeland.
	32. "De Utrechtse Gemeenten in 1815"	Prov Utrecht 1972
	33. GAA not inv 19883.
	34. RAU not inv. VR 004-E-Oll.
	35. GAA not inv 19880.
	36. GAA not inv 19881.
	37. GAA not inv 19882

38. Jaarboekje Niftarlake 1988, blz. 29 en 38

39. RAU not inv VR 004-1-002.

Bijlage 1

Kaveling 1

Een aanzienlijk en het meest smaakvol aangelegd gedeelte van het LANDGOED Welgelegen,
bestaande in het kapitale Heeren-Huis, bevattende tien zoo beneden- als bovenkamers, en
welgeordonneerde en met smaak uitgebouwde koepelzaal, welke een allerriantst uizigt heeft;
alle deze kamers en zaal sierlijk geplafonneerd en behangen en de meesten voorzien van
stookplaatsen met marmeren schoorsteenmantels; royale gang en vestibule, rijk met marmer
bezet; spatieuse keuken, provisiekasten, ruime kelders en verder gemakken, gelegen aan den
linkeroever van de rivier de Vecht, op een met zwaar opgaand geboomte beplant plein, het-
welk door een ijzeren hek van den langs hetzelve loopenden weg van Vreeland naar Nichte-
vecht is afgesloten. Bevindende zich nevens gezegd plein eene groote turfschuur en schuiten-
huis, uitkomende in de Wijk die zich in de Vecht ontlast; ten westen van gezegden landweg
zijn de kapitale gebouwen ingerigt tot paardenstalling, koetshuis, billardkamer, orangerie en
daaraan verbonden tuinmanswoning. Verders aanzienlijke Moes- en Broeituinen, rijkelijk
voorzien van diverse vruchtboomen, waterpartijen, goudvischkommen, overheerlijke wan-
deldreven, met uitmuntende hoog opgaande boomen beplant (waaronder eene aanzienlijke
partij tulpenboomen), verder houtgewas, Bouw- en Weilanden, gelegen aan de rivier de
Vecht, in den Hoekerpolder, gemeente Vreeland, provincie Utrecht 186, 186'"".
Zijnde onder den Verkoop van dezen Kavel begrepen een Bewijs van Vrijdom van Tol op den
Weg van Vreeland naar Loenersloot.

Kaveling 2

Eene aanzienlijke hoeveelheid uitmuntend BOUW- en WEILAND, rijk opgaande zware

-ocr page 49-



		iepen-, beuken- en eikenboomen, kapitale lanen en wandeldreven, smaakvol aangelegde par- tijen met heester en andere gewassen beplant, uitmakende een gedeelte van het Landgoed Welgelegen (linker oever van de rivier de Vecht), gelegen nevens de genoemde Kaveling 1 in den Hoekerpolder, gemeente Vreeland, provincie Utrecht. Kaveling 3 De kapitale LAAN, uitmakende een gedeelte van het Landgoed Welgelegen (linker oever van de rivier de Vecht), met verschillende zware opgaande boomen en akkermaalsbosch beplant, met ijzeren hek aan den Straatweg afgesloten, waarnevens een welgeordonneerde steenen en met smaak gebouwde koepel, alsmede de portierswoning aan den Straatweg en eene daggel- derswoning aan den Indijk. Deze Laan is gelegen in den Oostzij derpolder, gemeente Baam- brugge, provincie Utrecht, strekkende van den Utrechtschen Straatweg tot aan den Indijk. Kaveling 4 De kapitale en bijzonder goed ingerigte BOEREN-HOFSTEDE, gelegen nabij de Heeren- Huizing, naast Kav. 1, in de gemeente Vreeland, provincie Utrecht, uitmakende een gedeelte van het Landgoed Welgelegen (linker oever van de rivier de Vecht), waarop eene hechte en sterke bouwmanswoning, zomerhuis, stalling, dorschschuur met daaraan verbonden paar- denstalling en daggelderswoning, bergplaats, hooibergen, vruchtbaren boomgaard, weitoe- gemaakt weiland, uitmuntend houtgewas en met opgaande boomen beplante laan, strekken- de van uit de rivier de Vecht tot aan den weg van Vreeland naar Nichtevecht. Kaveling 5 Eenige perceelen met volwassen driejarig Hoephout en ander hakhout beplante GROND, genaamd de Kuilen, gelegen aan de rivier de Vecht, buitendijks, in de gemeente Vreeland, provincie Utrecht, nevens de onder Kavel 4 genoemde boerderij, groot 3 bunders 52 roeden en 20 ellen. Begrensd ten Noorden de Vecht, ten Zuid-Oosten de weg van Vreeland naar Nichtevecht en ten Zuiden Kav. 4. Kaveling 6 Een gedeelte GROND behoorende tot het Landgoed Welgelegen (linker oever van de rivier de Vecht), grootendeels met hooge en zware opgaande boomen beplant en in lanen en dreven verdeeld, alsmede boschjes van verschillend houtgewas, waarin een koepel, het uiterlijke van eene hermitage hebbende; verders aangename waterpartijen, eiland, wandelingen, benevens Bouw- en Weiland, gelegen in den Hoekerpolder, gemeente Vreeland, provincie Utrecht. Kaveling 8 Eenige perceelen WEI-, HOOI- en BOUWLAND, bevattende Steenaarde, alsmede eene uit- gestrekte met Plantsoenen aangelegde Boomkweekerij, gelegen tusschen de Hofsteden Bree- vecht en Welgelegen, in den Hoekerpolder, gemeente Vreeland, provincie Utrecht.

			49

-ocr page 50-



		Afb. 1. Dorpsstraat 88 te Loenen.

		50

-ocr page 51-



	Een beeldhouwsters atelier te Loenen

Het aantrekkelijke van oude huizen, zeker van die waar al enige eeuwen de sei- zoenen overheen gegaan zijn, is niet alleen hun verweerde uiterlijk, maar ook de geschiedenis van hun bewoners. Zo bijvoorbeeld Dorpsstraat 88 te Loenen (afb. 1), waarover onlangs interes- sante gegevens aan het licht kwamen. In het enigszins naar de Vecht gezakte pand dat zeker uit de 18" eeuw zo niet uit het einde van de 17" eeuw dateert woont en werkt de beeldhouwste;r Gerarda Rueter. Indien u werk van haar wilt zien: een aantrekkelijk beeld van haar hand voorstellende Maria Tesselschade, de bekende deelneemster aan P.C. Hooft's Muiderkring siert de geometrische tuin bij het Muiderslot. Door een gelukkig toeval werden bij de heer H. Houtman in Loenen de koopak- tes gevonden van het huis, dat mevrouw Rueter in 1970 van zijn vader kocht. De oudste aanwezige koopakte dateert van 25 juni 1799 en is op zich opmerke- lijk. De akte is waarschijnlijk een van de laatste die nog op perkament is geschre- ven en een van de eerste waarin sprake is van de gemeente Loenen en Nieu- wersluis. Er hangt een lakzegel aan in een blikken ring met het oude wapen van Loenen dat horizontale balken vertoont met een schuine dwarsbalk van links boven naar rechts onder. Langs de rand staat "Loenen en Nieuwersluis". De tekst refereert nog wat onwennig aan het "gerecht van Loenen en Nieu- wersluis" en de akte werd nog gepasseerd in het "Rechthuis van Loenen en Nieuwersluis", dat ook nu nog het gemeentehuis is. De akte is getekend door Jan de Rooy als "president" van het gemeentebestuur. Hij deed dat samen met Gerrit Althof en Abraham Oostrum, leden van dat bestuur. J. Fr. Seydell was secretaris. ^^ Het huis dan genaamd: "Van outs de Olymoolen" werd door Marcellis de Jong middels deze akte overgedragen voor � 2.000,- aan Hendrik Edema. De naam "Olymoolen" doet vermoeden dat in het huis of op het terrein voorheen een oliemolen werkzaam was. Dat moet dan wel een rosmolen geweest zijn, waarbij een paard rond de molen liep om via een overbrenging de bovenste steen over de onderste te laten draaien. Zoals toen en nu ook nog wel gebruikelijk strekte het erf zich uit van de halve

		51

-ocr page 52-



		(Dorps)straat, toen nog Moleneinde geheten, tot in de Vecht. Aan de noordzij- de van het pand lag een gang die hoorde bij de huisjes aan de overzijde van de Dorpsstraat, eigendom van Samuel de Jong. De nog bestaande gang aan de zuidzijde behoorde aan Hendrik Spaarenberg. Deze gangen stelden de bewo- ners aan de westzijde van de Dorpsstraat in staat water te halen uit de Vecht. De familie Edema heeft het huis lang bewoond. Hendrik Edema zal er in 1847 in overleden zijn, daar zijn zoon Jacob (t 5 december 1862) het op 15 juni 1847 erfde samen met zijn vrouw Dieuwertje Pos (t 7 december 1866). Zij was familie van de in deze streken bekende verveenders Pos. Uit de boedelscheidingsacte van 13 juni 1867 van hun zoon Jacob jr. (t 22 de- cember 1862), die getrouwd was met Rebecca Margaretha Schoenmaker zijn een aantal gegevens te ontlenen over bekende Loenense families. Hij zelf bleek de "schildersaffaire" te Amsterdam uit te oefenen. Hij had een zuster Jacomina, gehuwd met Jacobus Nimmerdor, die een zoon Arie hadden, die het beroep van zadelmaker met dat van behanger combineerde. Hij kreeg het huis toegedeeld waarover meer. Voorts blijkt dat Jacob jr. en Rebecca vier kinderen hadden waarover Rebecca's broer Christiaan Schoenmaker na Jacob's overlijden voogd was geworden. Hieruit blijkt dat Rebecca v��r haar man was overleden. De vier kinderen wa- ren in 1862 nog minderjarig, zij heetten Heloisa Paulina, Jacomina Wilhelmi- na, Jacob en Christiaan. Jacob jr. had nog meer broers en zusters nl. Everdina Edema ongehuwd te Amsterdam; Trijntje Edema, weduwe van Gijsbert Krook, die winkel hield te Loenen en die een zoon Laurens had, die stuurman bij 's Rijks Zeemagt was, en nog drie kinderen: Dirkse, Everdina en GijsbertaCatha- rina; Hendrik Edema, geneesheer te Driel in de Bommelerwaard en tenslotte Jacobus Theodorus Edema, schilder te Amsterdam. Mogelijk oefende deze laatste dat beroep samen met zijn broer Jacob jr. uit. Als getuige trad op Johannes Krook, timmerman en molenmaker te Breukelen Nijenrode, die sinds 30 januari 1852 voogd was over de kinderen Krook. De waarde van het huis werd geschat door Thomas Flinck, loodgieter; Adrianus Krook, timmerman en Hubertus Johannes Stokvis, metselaar, allen te Loenen. Een aardig verband is te leggen tussen deze families en de bekende Vechtteke- naar en -schilder P.J. Lutgers. Zijn dochter Elisabeth trouwde met A.M. Schoenmaker, waarschijnlijk een broer van Jacob jr.'s vrouw Rebecca. Toen Arie Nimmerdor het huis toebedeeld kreeg, 22 mei 1867, werd het om- schreven als: "Huis, schuur en erf met steeg genummerd B56 groot 2 roe en

			52

-ocr page 53-



		11 ellen" met een waarde van � 2.300,-. Merkwaardig hoe lang na de invoering van ares en centiares nog gesproken werd over de oude maten roe en el. Die 2 roe 11 ellen staan overigens wel voor 211m2, de maat die het erf nu nog heeft. Kantonrechter Jhr. J. B. Strick van Linschoten tekende mee voor de minderjari- ge kinderen. Vijfjaar later liet Nimmerdor het huis veilen bij W. B. van Dillen, logementhouder van " 't Raadhuis van Kroonenburgh", ten overstaan van no- taris Evert van Beusekom Ernstz. Nimmerdor, die nu op "Oud Over" blijkt te wonen, had het huis verhuurd. De huurder had nogal wat besteed aan de inrich- ting en die viel dan ook buiten de veiling. Het ging daarbij om een betimmering op de voorzolder, de bedstee op de achterzolder met de schel voor de diensbode die daar sliep; het nieuwe schotwerk in de bedstee in de benedenachterkamer, houten regels in het kantoor, de katrol van de ganglantaarn, de gootsteen met de turfkist in de keuken en de aanrechtbank. De zinken rookpijp op de schoor- steen en het hek van het bleekveld alsmede de kipperen waren ook van de huur- der. Zo te lezen werd er geen bedrijfin het pand uitgeoefend, al hield de huurder er dus wel een kantoor op na. Dat werd anders met de volgende eigenaar Gerrit Abraham Cramer, bierbrou- wer te Amsterdam, die het huis op 1 mei 1872 verwierf voor �2.100,- en het op naam stelde van zijn brouwerij "De Haan en Sleutels". Het bedrijf vestigde een slijterij in het huis, dat de vaten bier gemakkelijk over de Vecht aangevoerd kon krijgen. Aan de gevel kwam een uithangbord te hangen waarop twee ge- kruiste sleutels waren geschilderd. Reeds in 1888 werd de brouwerij geliquideerd waarbij Arend Cramer als liqui- dateur optrad. De bierslijterij werd overgedaan aan de zetbaas. Ernst Breyaen, die zich voor � 2.200,- eigenaar van het pand mocht noemen. De buurvrouw aan de noordkant was mejuffrouw Van Veeren en die aan de zuidkant mejuf- frouw Rasien�. Op bijgaande afbeelding (afb. 2), mogelijk een van de laatste aquarellen van de hand van RJ. Lutgers, welke hij overigens niet voltooide, staat met potlood in de linker marge "Vrouw Rasien� breeder Bukhorst idem". Waarschijnlijk is vrouw Rasien� degeen v��r de deur van wat nu Dorpsstraat 61/63 in Loenen is. Aan de rechterzijde is het nu dichtgemetselde poortje te zien met de sluitsteen waarop een gebeeldhouwde leeuwenkop, welke heden nog in de muur zit. Op het aquarel is ons Dorpsstraat 88 met enkele lijntjes aangege- ven achter de straatveger. De houten schuur naast hem stond in de overtuin van Dorpsstraat 61/63 naast het huis van mevrouw Rueter. Kroegbaas Breyaen had in het huis, naast het drinklokaal, ook een bierbottela- rij ingericht en een billardkamer. De gelagkamer was links van de ingang aan de straat, de bottelarij rechts en het billard stond in de achterkamer.

			53

-ocr page 54-



		Afb. 2. Het Moleneinde alias de Dorpsstraat te Loenen ca. 1870 naar het zuiden gezien met rechts nog juist een deel van huis Leeuwendijk. Voor de deur van Dorpsstraat 61 waarschijnlijk vrouw Rasien�. Gedeeltelijk uitgewerkte potloodtekening met aquarel ingekleurd, door P.J. Lutgers. Collectie van de schrijver. Afm. 24J^x30 cm.

		54

-ocr page 55-



		Mevrouw Rueter vertelde dat het in de bottelarij na 70 jaar nog naar bier rook. Om een en ander te financieren was Breyaen een hypotheek aangegaan van �1.800,- a 4J^ %. In het jaar van de eeuwwisseling is de vaart eruit en kan hij rente en aflossing niet meer opbrengen. Mogelijk was het overlijden van zijn vrouw Elisabeth van Berkelaar, die hem in 1896 achterliet met vier minderjari- ge kinderen, hem zwaar gevallen. Op 14 augustus van dat jaar werd de boel bij Jacobus van Nes in het Rechthuis van Kronenburgh geveild en bracht � 2.550,- op. In een eeuw tijd was het huis � 550,- duurder geworden; inflatie was er nog nauwelijks. De nieuwe eigenaar was meester metselaar Jan Strijland uit Loenen wiens na- zaten daar nog steeds wonen. Het is hen goed gegaan en in 1919 verruilde Strij- land zijn woning voor een modernere en kocht Dirk Houtman Hendriksz. het pand aan. Ook hij was metselaar. De inflatie begon nu merkbaar te worden want de koopprijs bedroeg � 5.000,-. De plaats van het pand werd omschreven als liggend aan "De Oostzijde van de Dorpsstraat in het zgn. Moleneinde". De naam Dorpsstraat was dus nog niet zo lang geleden ingevoerd toen de akte ver- leden werd. De familie Houtman heeft het huis ruim vijftig jaar in bezit gehad tot zij het in 1970 aan mevrouw Rueter verkochten. Zij heeft het voorste deel aan de straat ingericht als beeldhouwatelier. Daartoe werd het stucplafond uitgebroken alsmede de linker gangwand. Zoals op de foto (afb. 3) te zien is bestaat het huis uit twee gedeelten waarop twee evenwijdig aan de straat gebouwde, met oud-hollandse pannen gedekte zadeldaken. Aan het metselwerk is niet af te lezen welk gedeelte ouder is. De plafondbalken aan de voorzijde zijn ruw behakt in tegenstelling tot die aan de achterzijde, die glad geschaafd zijn met een kraal. Dit zou erop kunnen duiden dat de voorzijde gebouwd is als werkruimte en de achterzijde als woonhuis. In de werkruimte moet dan de rosmolen voor het malen van de oliezaden hebben gestaan. De twee kamers aan de voorzijde op de begane grond hebben een nor- male hoogte van ca. 2.80 m, terwijl de kamer en de keuken in het achterste huis slechts 2.10 hoog zijn. De kamer op de verdieping aan de achterzijde is daaren- tegen juist hoog ca. 3 m met hoge ramen. In het atelier staat een oude trap van een preekstoel, die via een planken looppad over verder niet belegde balken naar de bovenkamer voert. De rechter voorkamer daaronder heeft als achter- wand een vroeg 18°-eeuws houten schot met twee bedsteedeuren en rechts een kleine deur naar het er achter gelegen halletje. De bedstee zelfheeft plaats moe- ten maken voor dit halletje. In de lage achterkamer heeft mevrouw Rueter een open haard gezet geflankeerd door eiken zuiltjes welke afkomstig zijn uit een

			55

-ocr page 56-



	Afb. 3. Dorpsstraat 88 te Loenen vanaf de kerktoren. Opname ca. 1910 (collec- tie A.J. A.M. Lisman). kerk in Sloterdijk waar de familie Rueter een tijdlang heeft gewoond. In de keu- ken daarnaast zijn 17°- en 18°-eeuwse tegels met voorstellingen aangebracht. De ingang is nu via de steeg of gang via een deur in de zijmuur naar het halletje. Daar bevindt zich ook een trap naar de bovenverdieping van het achterhuis. Het is zeer waarschijnlijk dat de muur aan de straatzijde door Edema rond 1800 gemoderniseerd is, waarbij de classicistische voordeuromlijsting is aange- bracht alsmede de twee ramen aan weerszijden daarvan. De kozijnen in de lin- ker en rechter zijgevel en de vroeg 18' eeuwse bedsteewand doen vermoeden dat het huis ca. 300 jaar geleden gebouwd is.

	E. Munnig Schmidt
		Loenen 1991


56

-ocr page 57-



	Huis Fluijtestijn nogmaals na 70 jaar.

Op de bladzijden 42 en 43 van ons Jaarboekje uit 1921 verhaalt de heer Matthes dat toen zijn huis te Breukelen in 1906 was gebouwd hij er nogal wat moeite mee had er een geschikte naam voor te vinden. Hij schreef: Toen herinnerde ik mij plotseling, dat mijn Vader eens twee steenen gekocht had, met het plan die ergens te laten inmetselen, doch dat plan nooit ten uitvoer heeft gebracht. Na eenig zoeken vond ik de bewuste steenen, die hoogstwaarschijnlijk afkomstig zijn van een huis te Utrecht. Op de eene steen was een wapen gebeiteld, op de andere dit twee-regelige rijmpje: Die mijnen naem wilt weten, Fluijtestijn ben ik geheten. 1645. Ik liet den steen met het rijmpje in mijn gevel metselen en noemde mijn huis Fluijte- stijn. In de Nieuwe Utrechtse Courant van woensdag 30 januari 1867 trof ik onlangs een artikeltje betreffende gevelstenen die zich toen nog - of eens - zichtbaar vanaf de straat in de muren van panden binnen de stad Utrecht bevonden. Ik lees in dit stukje: Op den hoek van de zuidoostzijde van den Springweg en de Havenstraat stond een steen met dit opschrift: Die mijnen naem wilt weten Fluijtenstijn ben ik geheten 1654. Ik meen de volgorde van de laatste cijfers van het vermelde jaartal in de Nieuwe Utrechtse Courant als een drukfout te mogen zien en aan te kunnen nemen dat de gevelsteen die vanaf 1906 het huis te Breukelen siert afkomstig is van het ge- noemde pand in Utrecht. De voorgevel van dit nog bestaande 17°-eeuwse huis, met als adres Springweg 58, werd in 1863 van een grote winkelpui voorzien. Mogelijk is toen dat deel van de gevel afgebroken, waarin deze gevelsteen zich bevond. Vreedenhoff januari 1991 A.J.A.M. Lisman

		57

-ocr page 58-



		Jaarverslag over 1990 van de Dr. R. van Luttervelt Restauratie Stichting Allereerst kan gemeld worden dat de firma Niessen te Vreeland erin geslaagd is een paar fraaie smeedijzeren hekken te maken en te plaatsen in de 'poort' van Wallesteijn te Loenen. De ruimte tussen de naar elkaar toe neigende pilaren is zo kunstig verdeeld over de hekroeden dat de vernauwing naar boven niet op- valt. Dit project is derhalve een succes geworden. De gemeente Loenen heeft op onze instigatie de smeedijzeren brugleuning langs een stukje van het Zandpad ten noorden van de Willem III kazerne te Nieuwersluis hersteld. Tevens werden enige hardstenen blokken in de gemetsel- de kade daar vernieuwd en werd dat metselwerk bijgewerkt. De stichting droeg �3.500,- bij, welke aan de gemeente werden overgemaakt. De brug ter plaatse is niet meer aanwezig, deze lag over de fortgracht in het Zandpad. Burgemeester Boev�e van Loenen was zo vriendelijk om met zijn echtgenote, de familie Blijdenstein en een aantal bestuursleden op 26 mei de theetent van Middenhoek te openen. Deze was in 1989 verplaatst en gerestaureerd. Wat de hekpilasters van Ouderhoek in Nieuwersluis betreft kan de verheugende mededeling gedaan worden dat de gemeente subsidiegelden daarvoor gevo- teerd heeft. Nu is het wachten nog op de beschikking van Monumentenzorg te Zeist waarna het werk ter hand genomen kan worden. De palen worden ca. 1 meter uit elkaar gezet zodat de vrachtwagens meer ruimte krijgen voor de draai vanaf de Rijksstraatweg. Het theehuis van Rhijn en Vecht bij Nijenrode wordt nu eindelijk gerestaureerd waartoe de Stichting bijdraagt middels de restauratie van de omloop en het hek- werk. Het herstel van de duivetoren van Vreedenoord te Breukelen, nu omsloten door terrein van het waterschap De Vecht is aan de Stichting overgedragen ter res- tauratie. Met aannemers wordt over de prijs overlegd. Die valt tegen. De Ju- niorkamer Vechtstreek schonk � 1.000,- voor deze restauratie via O.G. Niftar- lake. Met de eigenaar van Harteveld te Maarssen is contact opgenomen ten aanzien

			58

-ocr page 59-



		De hekpilaren van Ouderhoek.

			59

-ocr page 60-



			van de restauratie van de ontbrekende loden vaas op het hek. De Stichting gaat ook daaraan bijdragen. Tenslotte zeggen wij dank aan onze donateurs, die middels hun financi�le on- dersteuning blijk geven van hun medeleven met het wel en wee van de Vecht- streek. Ons banknummer? NMB te Loenen, nr. 65.74.10.616. Loenen 1991 E. Munnig Schmidt Voorzitter

		60

-ocr page 61-



	Adressen volkscultuur gezocht

Het Informatiecentrum Volkscultuur is op zoek naar mensen die zich op ��n of andere manier bezighouden met volkscultuur. Deze beslaat het brede terrein van 'het leven van alledag': de manier waarop mensen hun leven vorm geven. Volkscultuur kan vari�ren van gebruiken rond vrijen en trouwen tot een verza- meling bidprentjes of stoomminiaturen. Het kan gaan over de manier waarop we eten en drinken, over massacultuur, over de taal van tieners en het dialect van een streek. Talloze particulieren houden zich met aspecten van volkscultuur bezig, zoals: spel, mode, wonen, muziek, sieraden, kindercultuur, normen en waarden, volksgeloof, feesten, tuincultuur, hygi�ne enzovoorts. Dit gebeurt echter vaak zonder dat men op de hoogte is van eikaars activiteiten. Het Informatiecentrum Volkscultuur wil al deze gegevens graag opnemen in zijn uitgebreide adressenbestand. Omroepen, kranten, musea, verenigingen en dergelijke kunnen hiervan gebruik maken voor bijvoorbeeld uitzendingen, artikelen en tentoonstellingen. Bovendien gebruikt het Informatiecentrum Volkscultuur het bij zijn eigen werk: het beantwoorden van vragen, het uitgeven van publicaties, het organiseren van lezingen, tentoonstellingen en cursussen. Wilt u uw gegevens op laten nemen in het adressenbestand, dan kunt U contact opnemen met: Het Informatiecentrum Volkscultuur, Lucas Bolwerk 11, 3512 EH Utrecht. Telefoon 030-319997 (iedere werkdag tussen 9.00 en 17.00 uur bereikbaar).

		61

-ocr page 62-

-ocr page 63-



		Inhoud Ereleden en bestuur........................................... 2 Conceptstaat van baten en lasten 1990............................ 3 Ledenlijst 1991 ............................................... 4 Geldelijke verantwoording Bastert-project.......................... 18 Jaaroverzicht ................................................. 19 'Welgelegen', een vermakelijke buitenplaats te Vreeland.............. 24 Een beeldhouwsters atelier te Loenen............................. 50 Huis Fluijtestijn nogmaals na 70 jaar............................. 57 Jaarverslag over 1990 van de Dr. R. van Luttervelt Restauratie Stichting . . 58 Adressen volkscultuur gezocht................................... 61 Inhoud........................................................63

			63

W.F.E. baron v.d. Feltz

B. Fritzsche

P. Funken

R.T. v.d. Geer

Gemeente Breukelen, Gemeentehuis

P. L. van Gent

D.W. Gerwig

Dr J.W. Gunning

Mw Mr E.A. Haars

Drs H.C.J. Hendriks

Hist. Kring Breukelen p/a Mevrouw M. B.

van Leeuwen

R.J. Hofman

Mw G.J. van Julsingha

MwC.P Knuist

R.G.H.W. Korstjens

M. van Kralingen Jr

H.K. Lenstra

Ir H. F. Mertens

J. Molenkamp

R.W.C. Molenkamp

Mw Mr Drs R.Y. Nauta

Openbare Bibliotheek Breukelen

ProfDr Ir R. Plomp

Jhr Mr L.A. Quarles van Ufford

E.L.P. Rijpma

Mw M.L. van Rijssen-Dingemans

P.V.L. Ritmeester

Ir F.J. Schijff

H.J. Schr�der

Mw T. N. Simonis

P.B.A. Smits

Mw A.J. Stilting

G.S. Streefland

A.C. van Uchelen

RL. Vegter

Mw F. Verhagen

Mr J.A. Vermeulen

Mr G. Versluys

J. Verweij

Mw J. van Zadelhoff-Hortulanus

D. van Zijtveld

Breukeleveen

Mw J.A.M. Aalberts-Veen

Mw G.C. Geel-Krijgsman

Drs M. M. van Kesteren

Stinzenlaan Zuid 201, 3621 TC
Vrijheidslaan 23, 3621 HM
Oud Aa 41, 3621 LA
Nassauplein 1, 3621 EA
Postbus 116, 3620 AC
Zandpad 86, 3621 NG
Dannestraat 33, 3621 AE
Straatweg 204, 3621 BX
Kerkplein 16, 3621 BA
Julianastraat 25, 3621 EG

Bisschopswater 5, 3621 WV

Zandpad 83, 3621 NG

Linnaeusdreef 21, 3621 XT

G. V Doornikstraat 8, 3621 HZ

Straatweg 111, 3621 BK

Herenstraat 4, 3621 AR

Zandpad 94, 3621 NH

Rijksstraatweg 236, 3621 BZ

Bisschopswater 27, 3621 WV

'Vecht en Dam', Dannegracht 16, 3621 AA

Silverstein 85, 3621 PD

J. Dirckenstraat 20, 3621 CB

'Vegtvliet' Rijksstraatweg 220, 3621 BZ

Zandpad 48, 3621 NE

Zandpad 40, 3621 ND

Zandpad 81, 3621 NG

Straatweg 76, 3621 BR

'Nijenrode' Rijksstraatweg 19, 3621 BG

Straatweg 120, 3621 BV

'Kleine Vechtvliet", Straatweg 224, 3621 BZ

Rijksstraatweg 101, 3621 BK

Kloosterhof 15, 3621 BE

Zandpad 87, 3621 NG

Rie�and 2, 3621 GZ

'Hofstede Boomrijk' Zandpad 53, 3621 NE

Straatweg 74, 3621 BR

Brouwerij 1, 3621 AD

Straatweg 61, 3621 BH

Mecklenburgstraat 6, 3621 GP

'Groenevecht' Zandpad 37, 3621 ND

Straatweg 95, 3621 BJ

Herenweg 27, 3625 AA
Herenweg 53, 3625 AG
Herenweg 47a, 3625 AB