-ocr page 1-



		JAARBOEKJE 1999

			VAN HET OUDHEIDKUNDIG GENOOTSCHAP 'NIFTARLAKE'

-ocr page 2-

Ereleden en bestuur

Erelid Mr J.H. van den Hoek Ostende, Amsterdam

Lid van verdienste A.J.A.M. Lisman, Nieuwersluis

Bestuur

Drs E. Munnig Schmidt, voorzitter

Nieuwerhoek, 3632 AD Loenen a/d Vecht (0294) 231280,

e-mail: emunnigs@worldonline.nl

Mw Dr M.A. Dukes-Greup, vice-voorzitter, Amsterdam

Mw C.H. ter Laan-Dingemans, secretariaat

Herengracht 6, 3601 AL Maarssen, tel. en fax (0346) 571921

Mw Margot M. Welle, Maire Hofstedelaan 12 3601 BR Maars-
sen (0346) 580144, neemt secretariaat over in 2000

Mw Godelieve N. F. M. Hofman -van Miert, Zandpad 83,
3621 NGBreukelen, ledenadministratie, tel (0346) 261201,
fax 264961.

Drs Eric F.L.Stubb�, penningmeester. Dorpsstraat 20,1393 NH
Nigtevecht, tel. (0294) 252873, fax 253659

Mw Drs G. Recter, bibliothecaresse, Bijdorp, Oud Over 8,
3632 VD Loenen a/d Vecht (0294) 234653

Leden

AnthonyJ. A. M. Lisman

J�rgen H. D. M. Wasser /^^v^.-f^^^

J.N.W. Voorhoeve /r

rrocf/z.

Redactie
voor 2000

Drs E. Munnig Schmidt

Nieuwerhoek, 3632 AD Loenen a/d Vecht tel. (0294) 231280

fax (0294) 232651, e-mail: emunnigs@worldonline.nl

Postbank nr. 513805

t.n.v. Penningmeester Niftarlake te Vreeland

Contributie

ISBN 90-6550-611-X

-ocr page 3-



	Ledenlijst 1999 van het Oudheidkundig Genootschap 'niftarlapce'

Abcoude DrsJ. Baalbergen R. Bianchi Mw Dr M. Carasso-Kok Mr G. van Donkersgoed J. van Doorn Prof Dr AJ. Dunning MwJ. Elema Mw B.S.J. Elzinga W.J. Engel Gemeente Abcoude H. de Graaf J. de Groot Hist. Kring Baambrugge/Abcoude J.Th. Kemme Mw M. Kok Mw I. Montijn Mw A.A. van der Most-De Ridder J.J. Pabon Jr EE Rehbock J. van Santen Mw E.M. Scholte-Vis Ir D.L.H. Slebos W.M. Timmer Mw A. den Toom-Naafs W.C.C. Trouw Mw G.L.J. Uiterwaal-V�lker Mw M.A.J. Vreeken-van Brink J.E. Wustenhoff Almelo C.J.M. Bak Amersfoort MwJ.T.T. van Goudzwaard Museum Flehite Rijksdienst Oudheidk. Bodemonderzoek Amstelveen J.W.N, van Achterbergh Jr J.E. van der Dussen E.H. Glasius "Nieuwer Amstel" Amsterdam Archief Gemeente Amsterdam (M. van Riemsdijk) *MwDJ.K. Beynes-Heymeyer van Heemstede Bibliotheek Universiteit
		Sandbergstraat 8, 1391 EL Meerzicht 1, 1391 AR Dr. Koomansstraat 21, 1391 XA Eolkert Postlaan 6, 1391 AV Broekzijdselaan 37, 1391 ZA Angsteloord 63, 1391 ED Dr Koomansstraat Ih, 1391 VZ Ereprijs 27, 1391 TA Angsteloord 5, 1391 EB Gemeentehuis, 1391 EL Meerweg 19a, 1391 HG Gein Noord 26, 1391 GZ Eolkert Postlaan 1, 1391 AV de Tourton Bruynsstraat 3, 1391 EM Garshen 3, 1391 RP Stationstraat 17, 1391 GL Papenhof 9, 1391 BD D. V Troostwijkstraat 51, 1391 ER Torenlaan 52, 1391 AN Heinkuitenhof 14, 1391 TS Sandbergstraat 14, 1391 EL Leo Dorgelmanstraat 8, 1391 EW Achter de Kerken 40, 1391 LP Kievitsheuvel 37, 1391 AP Torenlaan 32, 1391 AM Kerkplein 14, 1391 GJ D. V Troostwijkstraat 46, 1391 ET Koppellandll,1391EV Horstiaan 76, 7602 AN J. van Oldenbarneveldtlaan 17 3818 HA BreestraatSO, 3811BL Kerkstraat 1,3811 CV Amsterdamseweg 270, 1182 HN Camera Obscuralaan 103, 1183JX AmsteldijkN76, 1183TE Postbus 51140, 1007 EC Prinsengracht 849, 1017 KB Singel 425, 1012 WP


			f

-ocr page 4-



				Postbus 74888, 1071 DN Prinsengracht 1043, 1017 KP van Woustraat 44 3h, 1073 LM Beethovenstraat 46'\ 1077 JJ Keizensgracht 207, 1016 DS Drentestraat 24, 1083 HK Beethovenstraat 249, 1077 JE Hemsterhuisstraat 173, 1065 JZ B. Wieringerstraat 22, 1013 EB Dirk Schaferstraat .59, 1076 BB Postbus 94264, 1090 GG P de Hoochstraat 38'', 1071 EG Olympiaplein 77, 1077 CR Pracanalaan 80, 1060 RC Minervalaan 71-11, 1077 NS Nic. Maesstraat 38 hs, 1071 RB Michelangelostraat 20'', 1077 CB Koninginneweg 40, 1075 CZ Bloemgracht 19'', 1016 KB Postbus 78,512, 1080 KA Minervalaan 60 II, 1077 PD Egelantiersstraat 10 B, 1015 PL Linnaeuskade 56', 1098 BK Lijzijde 45, 1034 KN Bergstraat97, 6811 LE Pr. Beatrixstraat 13, 1396 KD Rijksstraatweg 25, 1396 JD Rijksstraatweg 22, 1396 JM Rijksstraatweg 119, 1396 JJ Rijksstrweg 147, 'Valk en Heyning', 1396JK Binnenweg 24, 1396 KM Rijksstraatweg 91, 'Geinwijck', 1396JG Kleiweg 14, 1396 HW Prinses Carolinalaan 2, 3743 JH Koningsweg 2 - flat 70, 3743 EV Soestdijkseweg 95, 3721 AA Bosuillaan 147, 3722 XJ Beethovenlaan 24, 3723 JK Sweelincklaan 69, 3723 JC Noord Houdringelaan 32, 3722 BR Lassuslaan 55, 3723 LH Torenlaan 47, 1261 GC
		Bibliotheek Rijksmuseum Mw E.G.H. Blauwkuip-Haker MwJ. Boers Jhr Ir R.G.M.R Bosch van Drakestein Mw L. Deen-van Leeuwen Mw M. Diepenhorst-Sandberg Mw Dr M.A. Dukes-Greup Drs RM. Fischer MrJ.H. van den Hoek Ostende ICHoen Instituut RJ. Meertens Mw Mr E.L. de Jongh M.M.W. Kasteleyn Drs K. de Leeuw K.F. van Leuven MwA.M.J. Oostenbroek-Smilde IrJ.G.S.M. Philips W.A.C. Reesink J.R. Ritman Mw C.J. van der Seys Mw DrsJ.C.B. Straatman J.M. Tor Dhr/mw Vermeiden J. Zwaan Arnhem* J.E. van der Sleesen Baambrugge H.F. Anger M. Blokhuis Mw Drs S. Boerdam F. Eekels Mw M. van Erven Dorens-Vinke H. Kegel Mw Drs L.B. Lugt A.W. Steenhof Baarn Mw Mr C.E.B, van den Arend Schmidt-Oost Indi� Jhr A.E. Rutgers van Rozenburg Bilthoven ....., Mw B. Bleeker-Eeuwens AJ. Crucq Mw A.P. Disch-Jacobson Mw A.A. Mertens zur Borg Mw L. Quispel-de Langen SJ. Vrind Blaricum J.N. Bastert

-ocr page 5-



Jhr DJ.A, van Lawick van Pabst Mw R. de Quant-Gunther Mw H.E. Rote-de Raad Mw Drs E. Verschuijl Bloemendaal J.W. van der Linden Breda J.H. Peek Breukelen T.C. Akkerman Mw M. Albers Archief Gemeente Breukelen J. Bakker Mw M. Balk-van Kampen Mw Mr L.G. Baud J. Beelen Mw G. Bekker-Jonker Ir G.G. van den Berg Bibliotheek Breukelen MwJ.M. Bierman-Polman J.W.M, de Boer C.A.M. Brugman J.W. de Bruyn Kops PJ. Burggraaf Mw A.C. Crietee-Hoogerbeets J.A.C, van Dam MrJ.H.M. Deiters Mw Mr M.W. van Dijk-Witjas Mw Mr M.L. Dingemans Mw Mr P van Dobbenburgh-Rossberg W. Dobber H.H J. Doude van Troostwijk W.F.E. baron van der Feltz B.T. Freijters J. Funken P.L. van Gent D.W. Gerwig R. van Gessel Dr J.W. Gunning Drs H.CJ. Hendriks Hist.Kring Breukelen J.C.T. van Hoeven R.J. Hofman Drs E.W.Th. Hollemans MwW.H. Hollemans-Sterken Mw L. Hunsucker Mw H.J. de Jong	Vliegweg 17, 1261 GK 't Hemeltje-Achterom 5, 1261 EE Hollewegll,1261BW Heideweg 4, 1261 GR Koepellaan 2, 2061 CV Ginnekenweg 84, 4818JH Rijksstraatweg 43, 3621 BH Zandpad 43, 'Vecht en HofF, 3621 NE Postbus 116, 3620 AC Griftenstein 2, 3621 XK Kerkstraat 7, 3621 AK Kerkplein 16, 3621 BA Linnaeusdreef 12, 3621 XW Heerenstraat 58, 3621 AR Straatweg 78, 3621 BR J. Dircksenstraat 20, 3621 CB Zandpad 82, 3621 NG Willink van CoUenstraat 79, 3621 CL Keizerskroon 18, 3621 RS Zandpad 61, 3621 NG Kerkbrink 26, 3621 BS Linnaeusdreef 44a, 3621 XX Orttswarande 55, 3621 XN Straatweg 80, 3621 BRO G. van Nijenrodestraat 90, 3621 GM Zandpad 81, 3621 NG Griftenstein 52, 3621 XL Zandpad 27, 3621 ND Straatweg 244, 3621 BZ Stinzenlaan Zuid 201, 3621 TC G.W. van Couwenhovenstraat 12, 3621 CD Oud Aa 41, 3621 LA Zandpad 86, 3621 NG Dannestraat 33, 3621 AE Linnaeusdreef 23, 3621 XT Straatweg 204, 3621 BX Julianastraat 25, 3621 EG G. van Nijerodestraat 42, 3621 GL G. V Doornikstraat 111, 3621 HX Zandpad 83, 3621 NG Rietland 7, 3621 GZ Anna Pergensstraat 15, 3621 GR Silverstein 80, 3621 PD Heerenstraat 2, 3621 AR


		P

-ocr page 6-



				Linnaeusdreef 21, 3621 XT Vrijheidslaan 81, 3621 HL Linnaeusdreef 13, 3621 XT Zandpad 53, 'Boomrijk", 3621 NE Keizerskroon 5, 3621 RS Straatweg 111, 3621 BK Herenstraat 4, 3621 AR Broekdijk Oost 37, 3621 LM Straatweg 147, 3621 BL OudAala, 3621LA Dannegracht 16, 'Vecht en Dam', 3621 AA Straatweg 79, 3621 BJ Straatweg 76A, 3621 BR Watertoren 6, 3621 XZ Brouwerij 2C, 3621 AD Straatweg 220, 3621 BZ Zandpad 48, 'Gunterstein', 3621 NE Heycoplaanll,3621 WS Eendrachdaan 33, 3621 DD Zandpad 88, 3621 NH Straatweg 192, 3621 BX Keizerskroon 10, .3621 RS Straatweg 224, 'Klein Vechtvliet', 3621 BZ Stinzenlaan 18, 3621 RD Kloosterhofl5,3621BE Zandpad 87, 3621 NG Straatweg 25, 3621 BG Dannegracht 11, 3621 AA Zandpad 80, 'Oudaen', 3621 NG Straatweg 68, 'Vreedenoord', 3621 BR Brouwerij 1, 3621 AD Straatweg61,3621BH Mecklenburgstraat 6, 3621 GP Straatweg 47, 3621 BH Zandpad 9, 3621 NC Brugstraat 19, 3621 AG Zandpad 37, 'Groenevecht', 3621 ND Heerenweg 27, 3625 AA Heerenweg 52, 3625 AG Heerenweg 47a, 3625 AB Heerenweg 59, 3625 AC Heerenweg 109, 3625 AE Heerenweg 89, 3625 AC Koedijklaan 10, 1406 KZ Vosmaerlaan 8, 1401 CA , :
		Mw GJ. vanJulsingha Mw C. Knuist J. de Koning Mw A.E.C. Koole-Quarles van Ufford A. Koornneef R.G.H.W. Korstjens M. van Kralingen H.K. Lenstra Mw M. Martens A.C. Menke R.W.C. Molenkamp J. Molenkamp T. Mur Mw L. Paulson Drs H.J.P. van Pelt ProfDrR. Plomp Jhr Mr W.H.D. Quarles van Ufford P.C. Roeleveld MwA.C.K. Roosjen W.G. Scheurer P.I.M, van Schoonhoven MwW.J. Schr�der-van den Beukei T.N. Simonis Ir W.F. Staargaard MwA.J. Stilting G.S. Streefland Universiteit Nijenrodc MwJ.H.Ch.Vegter-Bal G.H.M. Vehmeijer Ver. B.v.W. in Asfalt Mr J.A. Vermeulen Mr G. Versluys J. Verweij MwJ.C.M. Voormolen-Van der Blom Mw H.A. Wasterval A.J.B. Willemars MwJ. van Zadelhoff-Hortulanus Breukeleveen MwJ.A.M. Aalberts-Veen Mw G.C. Geel-Krijgsman Drs M.M. van Kesteren Dr J.F.W. Nuboer Ir F. Roelofsz Dr PJ. Sinninghe Damst� Bussiun Mr E. Barendsen-Polak Mw W.C. van den Bergh

-ocr page 7-

-ocr page 8-



		Heeze Mw Drs M.C. van Tuyll-Huygen Hellevoetsluis Mr R.J. Nieuwland Hilversum* Archief Gooi en Vechtstreek MwJ.Janmaat Mw E.H.A. Korthals Altes-Kamerling D.M.C. Mol, p/a AGV/DWR T.W. Ploeg Dr J. Rechsteiner F. Renou Mw N. Ruiter M. van der Sande Lacoste DrW.J. Steyling Stichting 'Tussen Vecht en Eem' Mw A.J. Swanenburg de Veye-v.Wieringen A. van Vredendaal Houten Bibliotheek Centrale, Prv.Utrecht Huis ter Heide M.J. van Looyen Kockengen Prof Dr J.A. van Dongen G.F.W. Herngreen Koedijk PJ. Prett Kortenhoef P.A. Bakker Mw T. van Essen-Tiggers F. Laboyrie W. Spaan . ? Mw M.A. Sprenger «i Mw M. Verkerk-Tuynman 'f- Lage Vuursche C.M.J. Hoek Laren Mw C.A.H. Bleekemolen Mw A. Blijdenstein-van Berckel MwJ.C.F. Mulders-Baljon Ing H.C. Oortman Gerlings W.J.H.M. Resink Ottenhof H.W. Schouwenaar Jhr Mr G.C. Six Mw A.A. Steffens G.N. Verhoef
				Postbus 1,5590 AA Hoonaartstraat 14, 3222 BC Postbus 9900, 1201 GM Corverslaan20, 1217TN Bussumer Grintweg 38, 1217 BR Larenseweg 30, 1221 CN O. Amersfoortseweg 44, 1213 AE Regentesselaan 30, 1217 EG Soestdijkerstraatweg 28-B, 1213 XC Utrechtseweg 54, 1213 TW Rossinilaanl2, 1217CB Koninginneweg 18, 1217 KZ van Gelderlaan 74, 1215 SP Diependaalsedrift 6, 1213 CP Calvijnhof86, 1216 LA Postbus 650, 3990 DR Korte Bergweg 14, 3712 AG Wagendijk 12, 3628 EP Godinweg 2, 3628 BA Postbus 10, 1830 AA Moleneind55, 1241NJ Kortenhoefsedijk 83, 1241 CS Oostindi� 24, 1241 HR Kortenhoefsedijk 171, 1241 LZ Oranjeweg 34, 1241 XS Kortenhoefsedijk 81, 1241 LS 300 Roedenlaan 4, 3749 AP J. Hamdorfflaan 31, 1251 NL Tafelbergweg 15, 1251 AB Hein Keverweg 17, 1251 BT Pastoor Hendrikspark 9, 1251 MB Zevenend 13, 1251 RK Zevenenderdrift 22, 1251 RC Wally Moesweg 1, 1251 AT Barbiersweg 3, 1251 PA Mendes da Costalaan 2, 1251 NP

-ocr page 9-



		Leersum W.R.A. baron Tuyll van Serooskerken Leiden Mw A. Vroom-van der Leeden Lochem Mw H. van Weede-Vaandering Loenen Archief Gemeente Loenen MwJ.M.R. Baas-van der Werff P.M. Bakker N. Bakker H. Bakker Bibliotheek Loenen MwH. Bienfait B.J. Blijdenstein Mw E. de Boer-Berendsen M.C. Boev�e Mw E.E.C. Bon-Meyer F. Bonnema M. Bootsma Mw E. Bootz-Nieuwenhuys A. van Dalen Meurs C. Dierdorp Mw M.M.C. Dijkstra-Dreesmann J.P. DuUaert J.T.G. Ernst DrsJ.C. van Essen A. Gelderman Mw E. de Geus-Goossen Mw E. Goemans Mw B. Gordijn Mw S. Griffioen W. Grunfeld Mw R. Vor Der Hake-Campfens Mw M.S. Harms-van Estrik P.M. Hiensch M.J. graaf d'HoUosy MwA.L. Hoogendijk-Kuiper MwJ.G. Hulst Mw M.A.G.van Iperen W.B.Jagt H.J. dejong M.C. dejongh PJ. Kastelein Mw R.T. Knol-Smit Drs G.J. Koelemey C J. de Kruyter
				De Boskant 2, 3956 BV Antonie Duycklaan 2, 2334 CD Lange Voren 2, 7241 HS Postbus 99, 3632 ZS Vreelandseweg 19, 3632 EP Wallestein 66, 3632 WR Oud Over 3, 'Veg�ust', 3632 VA Wallestein 52, 3632 WP Postbus 47, 3632 ZR Westerklip 22, 3632 TE Oud Over 86, 'Nedervecht', 3632 VE Vreelandseweg 20, 3632 EP Holbergen 52, 3632 WC Dorpsstraat 10, 3632 AT Oud Over 152, 3632 VH Holbergen 42, 3632 WC Oud Over 3, 'Vegtlust', 3632 VA Dorpsstraat 8, 3632 AT K. Ottolaan 30, 3632 BW Vreelandseweg 24, 3632 ER Grutterstraat 12, 3632 EJ Moleneind 4, 3632 DA Kerkstraat 6, 3632 EL Oud Over 39, 3632 VA 't Rond 13, 3632 BN Vreelandseweg t/o 5, 3632 EP Oud Over 124, 'De Glashut', 3632 VG Mijndensedijk 27, 3632 NT Dorpsstraat 98, 3632 AW Rijksstraatweg 85, 3632 AA Hoflaanl,3632BT Westerklip 54. 3632 EG Mijndensedijk 20, 3632 NV Rijksstraatweg 84, 'Cronenburgh', 3632 AD Dorpsstraat 23A, 3632 AP Oud Over 10, 3632 VD Middenhoek 34, 3236 TB Vreelandseweg 25, 3632 ER Rijksstraatweg 90, 3632 AD Rijksstraatweg 96, 'Middelhof, 3632 AD Graaf Janlaan 2, 3632 CB 't Rond 9, 3632 BN Kickestein 77, 3632 WK

-ocr page 10-



W.F. Kuijper L. Kusters Drs A. Ledeboer J. Leicher Mw F.M. Luxwolda DrsJ. van der Meulen C.P.G. Molenkamp Mr A. Mostert Drs E. Munnig Schmidt C.W. van Nie Mw W.M.J. Nooteboom-Bonarius Mw C. Pacenti-Batterman Mw Drs H.H. Pijzel-Dommisse A.A.J. Plateyn Drs W.M. van der Poel JhrJ.H.J. van der Poll M.J.B. Popma Mw Drs G. Recter Drs A.H.J. Risseeuw Mr P.J. Rogaar A.C. van der Sande Lacoste Mw M.W.H. Sanger-Kleine Mw M.A.H.M. Schoorl-Nooteboom Mw A. Schras Drs K.A.L. Schuckink Kool-Oudendal Mr B. Schuit Mw Mr A.A. Schwartz Dr PJ. Sondaar Mw A.A. Sondaar-Dobbelman R.E. Spee Mw A. Sprenger-den Uijl Stichting Culturele Raad Loenen MwA.G. Stolp Jhr Mr J.P.E. Teding van Berkhout Mw R.A. Thiadens Mw G. Thijs-Mantel C.J.M. Thijssen IrA.M.Thole E. Timmers W.G. Tober G.CJ. Tukker Mw E. Vesseur-Murckjansen RJ. van Vliet Mw G.M J. Voorbij Drs S.G. de Vries Mr A. Vrij A.R. van Well		Kon. Julianaweg 22, 3632 EE 't Rond 1, 3632 BN Dorpsstraat 4, 3632 AT Oud Over 120, 3632 VC Oud Over 28, 3632 VD Vreelandseweg 8, 3632 EP Dorpsstraat 69, 'LeeuwenDijk, 3632 AS Rijksstraatweg 95, 3632 AA Rijksstraatweg 78, 'Nieuwerhoek', 3632 AD Driehovenlaan 38, 3632 BL Oud Over 3, 'Vegtlust', .3632 VA Dorpsstraat 16, 3632 AT Dorpsstraat 28, 3632 AT Postbus 150, 3632 ZV Rijksstraatweg Sla, 3632 AA Oud Over 146, 3632 VG Oud Over 48, 3632 VD Oud Over 8, 'BijDorp', 3632 VD Oud Over 168, 'Warande', 3632 VH Oud Over 59, 'Vecht en Lommer', 3632 VB Wallestein 65, 3632 WR Spinnerie 13, 3632 ET Dorpsstraat 21, 3632 AP Torenstraat 1,.36.32 EK Rijksstraatweg 70, 3632 ZR Cronenburgherlaan 1, 3632 AN Oud Over 9.Sa, 3632 VC Oud Over 33a, 3632 VA Postbus 2, 3632 ZR Vreelandseweg 1, 3632 EP Ter Beekhof 7 b, 3632 BK De Werf 7c, 3632 AE Oud Over 93, 3632 VC Oud Over 1,3632 VA Oud Over 138, 3632 VG Rijksstraatweg 75, 3632 AA 't Rond 7, 3632 BN Grutterstraat 11, 3632 EJ Vreelandseweg 18, 3632 EP Brugstraat 10, 3632 EH HoefijzerlOS, 3632WD Oud Over 3, 'Vegtlust', 3632 VA Mijndensedijk 9, 3632 NT Oud Over 3,'Vegtlust', 3632 VA Dorpsstraat 40, 3632 AV 't Rond 5, 3632 BN Holbergen 34, 3632 WC


	10

-ocr page 11-



Mw H.L.M. Wennink P.B. Westerhuis ProfDrH.C.Zanen Loenersloot P. de Boer H.de Cock Mr Z.M.F. Dingemans Mw L.J. Loeff J.W.F. Straesser Mw S. Verster Mw E.G.M. Wieling-de Rijk vd Gracht Loosdrecht H. Aalberts J.RB. Biemans Mw P.M. Bijl-Lazoe J.G. Boeschoten MwJ. Bruna Th. Burggraaf Hist. Kring Loosdrecht Kasteelmuseum Sypesteyn W. ter Veld Mw AJ. Visscher Maarsbergen MwJ. Gimtenaar Maarssen Mw M.M. van den Akker-Weck MwW.J.R. Baardman-Dusseldorp D. van Barneveld Mw M. van de Beek-Bomgaars Mr W. Beerman J.H.W. van Bemmel MwJ.D. van den Berg-van Cleeff G.J. van den Berg Bibliotheek Maarssen Bibliotheek Maarssenbroek Mw GJ.M. Bierling-Berg Mw A. Bink-van der Steen Mw M.Th. Blom-Zegers J.P. Boelens A. Bohnenn Dr Ir H.A. van den Boogaard B. Borkus JJ.de Bos W.M. Bos Mw M.L.C.C. Braakman-Dolmans Ir R.A. Brzesowsky Drs S.W.G. de Clercq
	Hoefijzer 24, 3632 WB Dorpsstraat 53a, 3632 AR Vreelandseweg 23, 3632 ER Hollandstraat 6, 3634 AT PN. Kruiswijkstraat 14, 3634 AZ Rijksstraatweg 206, 'Geynzicht', 3634 AN Stichtstraat 5, 3634 AR Hollandstraat 19, 3634 AS � Hollandstraat 19, 3634 AS PN. Ki-uiswijkstraat 1, 3634 AX Rembrandtlaan 1, 1231 AR Larixlaan 20, 1231 BL Breukeleveense Meentje 10a, 1231 LM Kreek 1, 1231 NM Nw Loosdrechtsedijk 234, 1231 LG Veendijk4, 1231PB Acacialaan 2, 1231 BT Nw Loodrechtsedijk 150, 1231 LC Nw Loosdrechtsedijk 302, 1231 L\| Rembrand�aan 8, 1231 AC De Driest 2, 3953 BS Bisonspoor 325, 3605 JS Boomstede 686, 3608 BT Schippersgracht 15, 3603 BC Zandpad 30, 'Midden Gansenhoef, 3601 NA Zandweg 33, 3601 AE Kuyperstraat 29, 3601 VE Nassaustraat 43, 3601 BB Zandpad 42, 'Cromwijck', 3601 NA Harmonieplein 2, 3603 BM Bisonspoor 1161, 3605 KV Klokjeslaan 4, 3601 HE Lange Gracht 13, 3601 AH Albardastraat 8, 3601 BN Reigerskamp 171, 3607 HJ Diependaalsedijk 33, 'Vechtoever', 3601 GJ Zandpad 22, 3601 AN Diependaalsedijk 31, 3601 GJ Duivenkamp 504, 3607 BJ J. van Galenstraat 32, 3601 HW Langegracht 33, 3601 AJ Reigerskamp 382, 3607 HW Straatweg 17, 3603 CV


		11

-ocr page 12-



MwA.C. Cosijn-Gouda A.R.A. Croiset van Uchelen Mw E.H. du Croo Kampmeinert-van den Berg Mw M. van Dam-Smallenbroek Mw E.H.Th.M. barones van Dedem-von Martels H.J. DoUekamp Mw T.H.H, van Duin-Furstner Mw Mr M.B. Geeris-Vehmeijer A.J. Gelderblom Gemeente-Archief Maarssen J.H. de Graaff Dr Ir A. Graveland S. Haisma D.J. Hamoen Mr H.F. Heerkens Thijssen J.H.H. Heuschen Hist. Kring Maarssen Mr Z.O.H.M. baron v. H�vell tot Westerflier Mw R.E.M, barones v. H�vell tot Westerflier MwJ.H.M. Kamp-Schweers J.J. van Kerkvoort Mw M. Kloosterhuis-Duinker C.H. Knaake D.R Koets S. Komdeur J. Kraayenhagen Mw M. Kraneveld-Lokker Mw C.M.L. Kruisheer-Brunt DrsJ.KJ. Kuiper Mr RM. van der Laan K, ter Laan J.C. de Lang G. Loomans J J.C. Louet Feisser Mw C.A.A. Mac Lennan-Hamminga F.W. Meerloo DrA.P. Messer M. Meysen D. Niesing MwJ.M. Nijhoff MwJ. Onnes-van der Noordaa J.Plas J.C. Plomp C.J. Rijsterborgh E.C. Roos E. van Rossum Prof Dr A. van Rossum		Straat%vegl7b, 3603CV van Houtenstraat 16, 3601 XJ ZandpadM, 3601 AN Langegracht 30, 3601 AJ Zandweg45, 3601 AE J. CatsstraatlV, 3601SJ Peerlenburgh 29, 3601 JA Zandpad 29, 'Gansenhoef, 3601 NA Binnenweg 60, 'Hazenburg', 3603 AG Postbus 11, 3600 AA Diependaalsedijk 37, 3601 GJ Diependaalsedijk 84, 3601 GM Stationsweg 5, 3603 ED Wilhelminaweg 9, 3603 CR Heerengracht 21, 3601 AM Klokjeslaan 16, 3601 HE Postbus 90, 3600 AB Zandweg 44, 3601 AE Vechtensteinlaan 111, 3601 CP Diependaalsedijk 52, 3601 GL Zogweteringlaan 17, 3601JJ Van Lingenlaan 6, 3602 PA Fazantenkamp 721, 3607 DS Straatweg 17, 3603 CV Straatweg 162a, 3603 CS Julianawegl9, 3603AP Zandweg34, 3601 AE Heerengracht 19, 3601 AM Zandweg 1, 'Vechtestein', 3602 AC Veenkade 16, 3601 CH Heerengracht 6, 3601 AL Machinekade 9, 3601 AR Zandweg 5, 3601 AD Binnenweg 39, 3603 AE Kantonnaleweg 11, 3608 AC Oostwaard 47, 3602 XA Kerkweg9, 3603CL Zandpad 6, 3601 AN Royaardslaan 2, 3601 HA Langegracht 22, 3601 AH Rogier van Otterloolaan 44, 3604 BH Straatweg 23, 'Leeuwenvecht', 3603 CV Zandpad 40, 3601 NA Parkweg 41, 3603 AB Maire Hofstedelaan 12, 3601 BR W Barendszlaan 1, 3603 GM Zandpad 24, 'Leeuwenburg', 3601 NA


	12

-ocr page 13-



MwJ.G. Roukema-van de Berg Mw G. Ruys Mw L. Schwartz C. Siero Dr W.Smit A.F. Smorenburg E. Spetter Mw I.M. Staal Mw H.A.S. Stooker-Menges R. Taal J.H. van Tongeren MwJ.M. Verhoeff J.F.M. Versteegh y. Visser J. van Vliet Mw M. Vos R. van Vredendaal E. Vriesinga J. van Waay D. van der Wal Mw C. Waller-Gunning J. Wasser Mw M.M. Welle Mw P. Westenburg-de Groot B.G. Wiegeraad B.B. van der Woude Mw A.P.M, van Zelst-van Dalen Drs H. de Zoeten W. Zweers Maartensdijk Mw. K. Scholten-Kloosterman G.H. van Walbeek Mijdrecht W. Bos J.C.A. Dalmeyer Mw M.W. van de Gronde-Visser Naarden J.F. Dudok van Heel Mw E. Kamp-Sonneveldt Mw D. Rutgers van Rozenburg-Hartung Jhr Mr F.O. Sickinghe Mr AJ.W. van Westrop Nederhorst den Berg J.F.A. Baar ProfDrD.PBlok Drs F.H.B. Gladder Prof Dr E.N.G. van Damme
	Gerbrandystraat 12, 3601 BW Kerkweg41,3603CL Heerengracht 22, 3601 AM Nassaustraat 71, 3601 BC Abel Tasmanlaan 12, 3603 GB Kuyperstraat 27, 3601 VE Herengracht 7, 3601 AL Machinekade 11, 3601 AR Kennedylaan 28, 3601 VG Rooyaardslaan 10, 3601 HA Duivenkamp 851, 3607 WG Van Lingenlaan 12, 3602 PA Langegracht 44, 3601 AJ Kuyperstraat 17, 3601 VE Diependaalsedijk 31a, 3601 GJ Straatweg 152, 3603 CS Emmaweg 43, 3603 AL Diependaalsedijk 78, 3601 GM Van Lingelaan 100, 3602 PB Zandpad 31, 3601 NA Heerengracht 8, 3601 AL Straatweg 160, 3603 CT Maire Hofstedelaan 12, 3601 BR Kerkweg 23, 3603 CL Lelystraat20, 3601BV Straatweg 33, 'Vredenhoef, 3603 CW Diependaalsedijk 80, 3601 GM C. de Houtmanlaan 9, 3603 GE Bloemstede 387, 3608 VD Dorpsweg 187, 'Rustenhoven', 3738 CD Maertensplein 85, 3738 GN Botdrager 8, 3641 LA Postbus 1032, 3640 BA Midrethstraat 4, 3641 CD Valkeveenselaan 56a, 1411 GT Nagtglaslaan 20, 1412 EH Rijksweg 46, 1412 BB Oud Blaricumerweg 7, 1411JR Thierensweg 19, 1411 EW Kerkstraat 6, 1394 CX Ankeveensepad 7, 1394 GW Hinderdam 18, 1394 JB Hinderdam 15, 1394JB


		13

-ocr page 14-



J.L. Jonker Prof Dr J.Joosse B. Noordanus Dr Ir H. Spekreijse A.A.A, Vendrig RJ. Verkaik Nieuwegein C.J.J. Westerman, p/a St Ant Zkhuis Nieuwer ter Aa Mw K. ten Brink Mw Mr M. Lispet Nieuwersluis J.C. Braun R.EJ. Bus Drs W.FJ. Kels P.T. Lakeman AJ.A.M. Lisman C.M. Oostveen Mw I. Rot Mr Drs H.W.G. van Scliaik L. Simons-Smit J.H. Stefels Mw 1. Teijema RR.EJ.A. Woltering Nigtevecht J.W. Brouwer P.H.M. Dankelman Mr Th. van Hilst C. Kootstra C. Lipsius J.W. Nieuwenhuijs RN. Pikaar Mw M.E.C. Rehbock-Beyers Drs E.F.L. Stubb� Oisterwijk H.C.M. Hoppenbrouwers Ophemert L.D.J. Walraven Oud Zuilen H.O. Barneveld IrA.M. Bunjes G. van Heusden Mr J.G. van Rossum du Chattel Mw M.G.S. Vehmeijer Ouderkerk E.J. Jonker		Slotlaan 4, 'Nederhorst', 1.394 BK Hinderdam 15, 1394JB Hinderdam�, 1394JB Voorstraat 11, 1394 CS Dammerweg UI, 1394 GT R de Hooghlaan 24, 1394 GK Postbus 2500, 3430 EM Laantje 2, 3626 AN Wilhelminastraat 3, 3626 AL Rijksstraatweg 14, 'OverHolland', 3631 AC Zandpad 29,'Weeresteijn', 3631 NL Mijndensedijk 86, 3631 NR Zandpad 18, 3631 NK Rijksstraatweg 53, 'VreedenHoff, 3631 AB Rijksstraatweg 35, 3631 AA Mijndensedijk 64, 3631 NP Mijndensedijk 60, 3631 NP Mijndensedijk 62, 3631 NP Rijksstraatweg 24, 'Rupelmonde', 3631 AC Mijndensedijk 29, 3631 NN Stationsweg 3, 3631 AJ Vreelandseweg 42, 1393 PG KJompweg26, 1393 PJ Petersburg 30, 1393 PT Dorpsstraat 142, 1393 NL Dorpsstraat 18, 1393 NH Klompweg 41,1393 PJ Dorpsstraat 130, 1393 NK Dorpsstraat 154, 1393 NL Dorpsstraat 20, 1393 NH Klompven 10, 5062 AH Dreef 1, 4061 BL Vechtzijde 1,3611 AM Groeneweg 1,3611 AT Laan van Zuylenveld 54, 3611 AT Dorpsstraat 52, 3611 AG Dorpsstraat 1, 3611 AD Binnenweg 2, 1191 AA


	14

-ocr page 15-



Putten Th.J.C. Oudemans Rijsbergen-Br Mw E. Kalkman-Klep Schoorl M.F.L. Mol Soest Mw E.M. Veiiaan-Dikker Tienhoven W.T. de Boer Mw B.Jansen Mw CD. de Jong-Mesker M. Remijnse Th. Schouten GR Termohlen Uithoorn Mw E. Schreuder-de Muinck Keizer Ulvenhout A. Met Utrecht Archief Gemeente Utrecht Mr D.A.N. Bartels MRE DrsJ. Berghoef Bibliotheek Provincie Utrecht Bibliotheek Rijks Universiteit Bibliotheek Gemeente Utrecht MwA.M. Biegelaar-Boogaerdt Mw E. Birnie-de Vries J. Erens Federatie Stichts Cultureel Erfgoed MwJ.H. de Graaf Mw Dr C.A. Hawkins Mw CE. Hefting-Beerendonk Hist. Ver. Utrecht (DrsJ. Baars) Hist. Ver. Oud-Utrecht (R Kroes) W.C.M, de Meyer L.R.C, van der Molen Museum, Centraal (att. Dhr Koot) Mw Drs M.C. van Oudheusden ProfIrWJ. Petri J.R Prevoo MwA.M. Rosenberg-Zegers Mw E.CH. van Sandick-Doude van Troostwijk Jhr Ir D.L. Six Mw AJ. van de Slikke Stichting Stichtse Geschiedenis Stichting De Utrechtse Molen
	Peppelerweg 54, 3881 NA Overasebaan 22, Vinkenbosch, 4891 RG Postbus 60, 1870 AB Van Burenlaan 7a, 3761 BZ Laan van Niftarlake 22, 3612 BS Nieuweweg 19, 3612 NB Laan van Niftarlake 30, 3612 BT Heuvellaan 10, 3612 BA Looydijk81,3612BE Dwarsdijk20, 3612AP Tesselschadelaan 17, 1422 HZ Postbus 67, 4850 AB A. Numankade 199, 3572 KW Museumlaan 2, 3581 HK Hengeveldtstraat 116, 3572 KJ Postbus 80300, 3508 TM Witte Vrouwenstraat 7-11, 3512 CS Postbus 80, 3500 AB Koningslaan 98, 3583 GR Lange Jansstraat 21, 3512 BA Postbus 24048, 3502 MA Postbus 10058, 3505 AB Bemuurde Weerd o.z. 76 bis, 3514 AN Zwaardemakerlaan 33, 3571 ZA Emmalaan 3, 3581 HL G. Doustraatl2, 3583SE A. Numankade 199-201, 3572 KW Weth. D.M. Plompstraat 41, 3555 BS Nieuwegracht 46, 3512 LD Agnietenstraat 1, 3512 XA Havikstraat 12, 3514 TP Emmalaan 4a, 3581 HR Fien de la Marlaan 77, 3584 ZW Sophocleslaan 7, 3584 AS Wilhelminapark 12a, 3581 NC A. Romerostraat 611, 3573 AT Emmalaan 4a, 3581 HR Postbus 10058, 3505 AB Postbus 10058, 3505 AB


		15

-ocr page 16-



		Postbus 3232, 3502 GE Oudegracht I87G, 3511 NE Oudegracht 187G, 3511 NE Jacob V. Ruisdaelstraat 104, 3583 CH Cayennedreef 49, 3563 SC Kiosk 70, 5802 NS Meerkoedaan 78, 3645 JP Demmerik21,3645FA Dorpsstraat 1,3451 BH Vogelenzangseweg 41a, 2114 BB Badhuislaan 4, 2273 AA BergseweglS, .%33AK BergseweglS, 3633AK Floris Boekhorststraat 11, 3633 CN Ruiterstraat 7, 3633 AV Boslaan21,3633VZ Nigtevechtseweg 10, 3633 XS Voorstraat 7, 3633 BA De Vliet 18, 36,33 EL De Vliet 7, 3633 EK Nigtevechtseweg 196, 3633 XX Otto van Schonauwenstraat 1, 3633 CP Kleizuwe 105a, 3633 AG Singel 10, 3633 CR Voorstraat 18, 3633 BB Nigtevechtseweg 24, 3633 XJ de Vliet 8, 3633 EL Lindengracht 24, 3633 AT Sluisje 12, 3633 AC Voorstraat 16, 3633 BB Voorstraat 9, 3633 BA H. van Viandenstraat 6, 3633 CH Klapstraat 13, 3633 BH Boterweg 44, 3633 ER Duinkerken 12, 3633 EN Alambertskade 4, 3633 VX Voorstraat 5, 3633 BA Kerkplein 4, 3633 BG Voorstraat 6, 3633 BA Ruiterstraat 13,'Vreedenhoek', 3633 AV Vredelantstraat 20, 3633 EC
Utrechts Bureau voor Toerisme Ir AJ. Vlaardingerbroek Ir L.B. Wevers Mw Drs CCS. Wilmer Mw Drs H.J.M. Winkelman Venray* Mw B. Wijnen Vinkeveen Mw M.E. Buehre-Andriessen ProfDrL. Mur Vleuten Hist. Ver Vleuten-de Meern-Haarzuilens Vogelenzang G. Koopman Voorburg Ir H.G. de Cock Vreeland Jhr. C Beelaerts van Blokland Mw G. Beelaerts van Blokland-Kalff F. van den Berg Mw L.V. Beyer-Hubrecht E.J. Bink J. Boerstra Mw E.E. Brandes-de Lestrieux Hendrichs Broex-Vliet BV Mw Drs F.E. Brouwer F.H. Bruna Mw H.W.B, van Dranen-Aleven Mw A. Driessen-Hermsen MrJ.E. Goldhoorn Mw H.C. Greevelink-Swaving A. Groenink Mw M.H. Happee J.H. Hattink S.Joosten J. Kohnstamm MwJ. Kok-Boekschoten Mw R. Kooperberg Mw I. Monasch MrJ.A.H. Olde Loohuis E. Roosegaarde Bisschop Mw W. Sandberg Drs M. graaf Schimmelpenninck Mw A.Th. Schot-Dolman Drs C Schuurman Mw M. Smit Sibinga M.H.L. Stubb�


	16

-ocr page 17-



C. Verhaar Mw A.M.G. Vlam-Voorhoeve J.N.W. Voorhoeve J.H. Vrij D.R. Wijnschenk Mw H.J. Winkel Drs W.E. Witte Waalre* Mw A. Krijgsman-Spoor Wassenaar F.P. Buis E. Klaver CR. von Lindern J.H.P. Roeland Mw M.A. Stubb�-But�t Weesp J. van Baars Bibliotheek Weesp Mw H.J. Bodisco Ma.ssinkjongejans C. Draijer Mw H.M. Gerschtanowitz-Pauw H.Kok JJ.M. Koks Museum Gemeente Wee,sp AJ. Nipius F.G. van Reijen Mr J.A. Schepel A. Stork Ir L. Vuyk Drs AJ. Zondergeld-Hamer WUnis H.W. van Soest Mw G.J. van Staveren Woerden J.C.M, van Capel Zaltboininel Mw L.L. Doude van Troostwijk Zeist Rijksdienst voor de Monumentenzorg Mw DrsJ.T. Swaab-Barneveld P.L. de Vries Zoelen Mr R. Barendsen Zutphen* Mr J.A. Alleman Zwammerdam A.PJ. Strookman	Floris van Boekhorststraat 5, 3633 CN Alambertskade .5, 3633 VX Boslaan 4, 3633 VZ Vredelantstraat 71, 3633 EB Postbus 62, 3633 ZV Voorstraat 17, 3633 BB Boslaan 9, 'Slotzicht', 3633 VZ Hoge Duinlaan 18, 5582 KG Lange Kerkdam 63, 2242 BS Acacialaan 4, 2243 BW Kievietslaan 9a, 2243 GB Postbus 599, 2240 AM Kerkeboslaan 3, 2243 CM Dammerweg 5, 1385 HT Postbus 5146, 1380 GC Dammerweg 5a, 1383 HT Fijnvandraatlaan 5, 1381 ES Horn 23, 1381 GZ Utrechtseweg 25, 1381 GR Horn 3, 1381 GX Nieuwstraat 41, 1382 W Jan Campertplein 53, 1382 SV Zeeburgstraat 37, 1382 BM Dammerweg 5b, 1383 HT Utrechtseweg 59, 1381 GT Nieuwstad 100, 1381 CE Heerensingel 162, 1382 W Dorpstraat 59, 3648 AG Dr Mees ten Oeverlaan 17, 3648 XA Oostdam 12, 'Rijnoord', 3441 EN Thorbeckestraat 75, 5301 NE Postbus 1001, 3700 BA Griffensteynseplein 10, 3703 BG Bachlaan81,3706PW Kasteel Soelen, 4011 EN Halterstraat 20, 7201 MX Brugstraat 16, 2471 AT


		17

-ocr page 18-



	ZWITSERLAND A.H.R. Hoogezand Burgerweg 1, CH-3800 Interlaken

		=lid voor het leven NB. Van verschillende zijden is het Genootschap verzocht een lidmaatschap voor het leven in te stel- len. De volgende regel is daarvoor uitgewerkt: voor leden jonger dan zestig jaar bedraagt de eenma- lige contributie �500,- en voor ouderen �400,-. himiddels hebben enige leden hun lidmaatschap op deze wijze voor het leven bestendigd. Voor hun naam staat .

18

-ocr page 19-



Jaaroverzicht 1999

	Mooi al die negens in dat jaartal. Net een prijskaartje van de Bijenkorf. Het duurt weer een millennium voordat dat opnieuw voorkomt. Hoe arbitrair onze tijdrekening ook is toch staat men er bij stil, dat er duizend jaar voorbij zijn en ook een eeuw en kijkt terug. Maar het Genootschap heeft nog 12 jaar te gaan voor het een eeuw oud is, dus houden wij ons kruit nog even droog. Beperken wij ons tot 1999, dan begon dat genootschapsjaar op 9Januari met de Nieuwjaarsreceptie in de ontvangstzaal van de familie Van Zadelhoff op Groe- nevecht te Breukelen. Velen, zeer velen, kwamen eens kijken wat de familie daar allemaal heeft neergezet. Men was verrast over de mooie gebouwen waar- in paarden en koetsen een prachtig onderkomen vinden en over het poloveld daarachter. De gastvrijheid was groot en het Genootschap dankbaar dat het op korte ter- mijn de receptie daarheen kon verplaatsen. De start van de voorjaarscursus Klassieke Schrijvers was op 13 Januari, als steeds op Nieuwerhoek te Loenen, onder leiding van mevrouw dr M.E. Hoffmann. Onderwerp: de satiren van Juvenalis. Het aantal deelnemers schommelt tussen de 15 en de 20. Ofschoon het fraaie huis Van Loon te Amsterdam gewoon te bezoeken is ap- preci�ren de leden het als er een gezamenlijk bezoek met rondleiding georga- niseerd wordt. In dit geval was er de tentoonstelling van de Florentijnse beeld- houwer en leermeester van Adriaen de Vries Giambologna als extra interessant onderwerp voor de excursie op 25 Januari. Er ging een 40-tal leden mee. Op 23 Februari hield Frits Scholten, toen nog conservator beeldhouwwerken in het Rijksmuseum te Amsterdam, op Slot Zuylen een inleiding over Adriaen de Vries over welke laat 16^ eeuwse beeldhouwer hij een prachtige tentoonstel- ling in het museum had gemaakt. De Vries werkte in hoofdzaak voor Keizer Ru- dolph II aan diens hof te Praag tot einde eerste kwart 11" eeuw. Hij maakte vooral bronzen beelden in op het laatst Rodin-achtige stijl. Een maand later, op 22 Maart, trof een 50-tal leden elkaar in het Vleeshuis te Haarlem voor een inleiding op de tentoonstelling daar: Aardse Paradijzen II* door dr Eric de Jong. Zonder de inleiding had men het niet graag willen stellen bij het bezoek aan de tentoonstelling. Want die verduidelijkte veel.

		w

-ocr page 20-



		Over het Restauratieplan voor de Vecht wilden zo veel leden meer weten dat wij uitweken die 6-'April naar het Gemeentehuis van Maarssen waar burgemeester Schouwenaar ons gastvrijheid verleende. Een 120-tal leden hoorden de inleiding van Dijkgraaf ir J. van der Vliet, de uit- leg van Dick Mol, de direct verantwoordelijke man voor het project, en daarna de heer H. Bolding, die de handhaving van de nieuwe regels verduidelijkte. Hij verviel een beetje in herhaling. Uit het vragenuurtje kwam naar voren dat de Vechtoeverbewoners in wezen on- gerust zijn over de manier waarop de besluitvorming plaats vindt. Indien alleen met de gemeentes wordt gesproken komen de oeverbewoners te weinig aan zet. Immers meer dan 95% van de inwoners en kiezers van de gemeentes woont niet echt aan de Vecht. DWR, de uitvoerende arm van het Waterschap Amstel- Gooi-Vecht, heeft die ongerustheid inmiddels onderkend. De verschillende be- langenverenigingen zullen uitgenodigd worden om mee te denken bij het uit- werken van plannen. Het park van kasteel Nijenrode* was het doel van een buitendag op 24 April voor een vijftigtal leden, die in twee groepen deskundig werden rondgeleid. Men was enthousiast om te zien hoe fraai het park onderhouden wordt al is er droefenis over de grootschalige nieuwbouw voor de universiteit. Dat was inder- tijd niet de bedoeling van de stichters van de school. Op een veiling bij Christie's in Amsterdam viste Uw voorzitter achter het net om een van de schaarse schilderijen van P.J. Lutgers uit 1854 aan te kopen. Het betreft een gezicht op Vreeland vanuit het Zuiden. Hiernaast treft U de afbeel- ding ervan aan. De jaarvergadering in de Nonnerie te Maarssen op 18 Mei werd zeer goed be- zocht. Ruim 50 leden deden mee aan het jaardiner vooraf. Na afloop van de vergadering onderhield mevrouw M. Carasso-Kok het gezelschap met een dia- lezing over de schoonheid van het Geingebied. Daarover heeft zij met anderen een met veel historische afbeeldingen verlucht boek geschreven, dat helaas reeds uitverkocht is. Dat het Gein er nog zo mooi bij ligt, letterlijk onder de rook van Amsterdam, is een pluim op de hoed waard van de zeer actieve groep Abcoudenaren, waaronder mevrouw Carasso, die dat gebied succesvol verdedi- gen tegen de gebiedshonger van Amsterdam. Na de gebruikelijke zomerslaap ontwaakte het Genootschap op 21 Augustus voor een aantal koetstochten langs de Vecht. De heer B. Molenkamp uit Breu- kelen werd die dag bereid gevonden de route via Nieuwersluis en Loenen terug naar Breukelen aan beide zijden van de vecht 4 maal te rijden. Het idee voor deze millenniumrit werd tijdens de Nieuwjaarsreceptie geboren. Ruim 40 le- den maakten van deze mogelijkheid gebruik.

			20

-ocr page 21-



	Gezicht vanuit liet Zuiden op Hotel-Restaurant de Nederlanden te Vreeland. Olieverfschilderij op linnen van PJ. Lutger.s gedateerd "1854". Afm. 27.5x35 cm .In Gezigten aan derivierde Vechtvnn P.J. Lulger.s uit 18.36 staat vrijwel hetzelfde gezicht als litho. (Foto in kleur, catalogus Christie's Amster- dam, nr. 289, voorjaar 1999)

Rembrandt trekt altijd en dus is het Genootschap met 50 leden naar de ten- toonstelling "Rembrandt zelf" getogen. Als extraatje werd een bezoek ge- bracht aan de collectie Rembrandt-etsen achter soci�teit De Witte waar de lunch werd geserveerd. De zelfportretten in het Mauritshuis gaven een indrin- gend inzicht in de ontwikkeling van Rembrandt's artistieke gaven . Een indrukwekkende ervaring die 27^ September. In het gemeentehuis van Loenen was het Genootschap te gast op 27 October met ruim 100 belangstellenden voor de lezing over de scheepvaart op de Vecht in de 17" en 18= eeuw. Henk Dessens, hoofd collecties van het Scheepvaartmu- seum te Amsterdam hield een gloedvol betoog over de binnenvaart in de 19'' en 20'' eeuw. Dat was een klein misverstand tussen hem en de voorzitter De 17= en 18'^ eeuw houden de leden nog te goed, er wordt aan gewerkt. Ziekte van de spreker over de Hollandse Waterlinie* noodzaakte het inschakelen van Paul Vesters op 9 November op Slot Zuylen. Hij ging in op de planologische problemen en mogelijkheden rond de Hollandse Waterlinie, die naar ver- wacht wordt in 2001 op de Werelderfgoedhjst van Unesco zal komen. Voor

		21

-ocr page 22-



			2000 is het onderwerp opnieuw op de rol gezet waarbij vooral de vestingen en andere kunstwerken in de Vechtstreek in het zoeklicht gezet zullen worden. Op 4 December zou het Bijbelsmuseum bezocht worden, doch de verbouwing en restauratie daar waren nog niet gereed. Er werd uitgeweken naar de ten- toonstelling in het pas gerestaureerde Rembrandthuis. Men kwam daartoe bij- een in een zaaltje van Holland Experience dat een directe toegang heeft tot het annex van het Rembrandthuis. 30 leden kwamen onder de indruk van de inte- ressante gegevens en voorwerpen, die alle licht wierpen op het leven en werken van de grote schilder en etser. Daarmee werd weer een levendig Genootschapsjaar afgesloten. De familie Ter Laan zette dit jaar voor het laatst de schouders onder alle activiteiten. Zij ver- dient alle lof en heel veel dank voor het niet aflatende streven het de leden van Niftarlake naar de zin te maken. Alle bestuursleden werden op gepaste tijden door hen achter de broek gezeten om programma's en evenementen op tijd rond te hebben. Zo konden zij ook op tijd de programma's klaar krijgen en dat is hen steeds gelukt. Gelukkig een vereniging met zulke bestuursleden. De voorzitter Loenen Februari 2000

		22

-ocr page 23-



	Mededelingen

Genootschapsdas Deze donkerblauwe das met acht zilveren theekoepels kost �40,- toegestuurd na overmaking van dat bedrag op nr 65.74.11.698 van Stichting Plaatsen aan de Vecht te Loenen onder vermelding "das". "VreedenHoff Van deze buitenplaats legde bewoner, en bestuurslid van Niftarlake, Anthony Lisman de boeiende geschiedenis vast in een kloek boek. Hij wist, in de 25 jaar dat de familie Lisman het huis bewoont, een groot aantal afbeeldingen bijeen te brengen om de tekst te begeleiden. In 1999 was het ook 250 jaar geleden dat het huis gebouwd werd. Het boek is voor leden van Niftarlake te verkrijgen @ �60,- afgehaald op Nieu- werhoek te Loenen. Toezending kost � 10,-; in dat geval geschiedt die nadat op banknr. 65.74.11.698 t.n.v. Stichting Plaatsen aan de Vecht te Loenen � 70,-ont- vangen is. Van het boek zijn 500 exemplaren gedrukt, dus niet te lang wachten. Genealogische website Aan de Stichtse Heraut Jg. 11, nr. 1 blz. 15 (het blad van de afd. Utrecht van de Ned. Geneal. Ver.) ontlenen wij dat het Centraal Bureau voor Genealogie een internetsite heeft - http://www.cbg.nl - via welke genealogische gegevens te vinden zijn. Geografische sites in Nederland zijn op internet te vinden via http: / /www.lokatienet.nl. Voor wereldwijd is http: / /maps.expedia.com de plek om te zoeken. Ook de Vereniging Oud Utrecht heeft een website: http://wvyw.oudutrecht.nl Niftarlake ziet uit naar een enthousiaste computeraar die voor ons zoiets op po- ten wil zetten en houden. Lutgers aan de Vecht De tekenaar Lutgers, die in Loenen woonde vanaf 1831 tot zijn dood in 1874, heeft niet alleen de bekende litho's gemaakt, maar ook een groot aantal ge- wassen en gekleurde tekeningen en enige olieverf schilderijen. Veel van zijn te- keningen zijn van buitenplaatsen, maar ook meer algemene Vechtgezichten kwamen uit zijn handen. Jhr. H.W.M, van der Wijck en de heren A.J.A.M. Lisman en E. Munnig Schmidt werken aan een boek waarin de getekende en enige ge- schilderde Vecht gezichten een plaats zullen krijgen. Zij zouden het op hoge prijs stellen indien diegenen die zelf dergelijke tekeningen bezitten of weten waar die zijn te vinden hun daarvan in kennis zouden willen stellen. Telefoon

		23

-ocr page 24-



		0294-231280, fax 0294- 232651 of e-mail emunnigs@worldonline.nl. Bij voor- baat dank voor uw moeite. Monumentenboek Gemeente Loenen De Stichting Plaatsen aan de Vecht, die gelieerd is met ons Genootschap, en die indertijd is opgericht om de uitgave van het boek Plaatsen aan de Vecht en de Angstel financieel te begeleiden, financiert het Monumentenboek van de ge- meente Loenen voor. Dit boek is er een uit een reeks, die nu reeds 19 delen be- slaat. In elk deel worden de monumenten van een gemeente in de provincie Utrecht beschreven steeds met een foto van het beschreven pand of object. Het is een initiatief van de provincie en de Stichting Publicaties Oud Utrecht (SPOU), die ook financieel bijdragen. De opgenomen panden en objecten zijn alle beschreven tijdens het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) waarbij speciaal aandacht is gegeven aan monumenten van na 1850 en tot 1940.Alle Rijksmonumenten worden ook opgenomen. De provinciaal fotograaf, de heer H. Bol, maakt hiervoor nieuwe foto's. De kwa- liteit van zijn werk is, te oordelen naar de eerdere delen, uitstekend. De teksten bij de foto's worden door onze leden L. Wevers en H. Vlaardinger- broek aangeleverd en zijn hun bewerking van de beschrijvingen van het MIP, die in 1986/87 door de dames J. Boers en N. Kullbergzijn opgesteld. Ons bestuurs- lid A.J.A.M. Lisman stelt zijn enorme collectie prentbriefkaarten ter beschikking voor vergelijkend materiaal. Mevrouw drs E. Stades-Vischer verzorgt de eind re- dactie. Een historische inleiding completeert het straks ruim 500 bladzijden tel- lende boek, dat ruim 300 panden en objecten de revue zal laten passeren. De ob- jecten zijn sluizen, bruggen, gedenkstenen en hekken. De oplage wordt 1500 waarvan ca 100 ingebonden tenzij er meer vraag is. Het is de bedoeling om het boek gereed te hebben op Open Monumentendag begin September 2000. Ten einde de uitgave voor een zo groot mogelijk aantal inwoners van Loenen bereikbaar te maken zijn sponsor bedrijven in Loenen benaderd. Hun bijdra- ge maakt het mogelijk bij voorinschrijving een lagere prijs dan in de winkel te hanteren. De winkelprijs komt op �52,50 voor de paperback binding, de voor- inschrijfprijs bedraagt �32,50, bij vooruitbetaling. De ingebonden editie komt op �55,-. Eventuele verzendkosten komen daarbij. Deze prijzen zijn indicatief. Voorinschrijving is mogelijk bij: Stichting Plaatsen aan de Vecht Rijksstraatweg 78 3632 AD Loenen fax: 0294-232651 Betaling op rekening nummer: 65.74.11.698 van Stichting Plaatsen aan de Vecht verzekert u van een exemplaar. Svp vermelden of men voor de gewone of de ingebonden editie inschrijft.

			24

-ocr page 25-



			Concept Staat van baten en lasten 1999

		Baten Contributies � 14.898 Excursies en lezingen 5.006 Rente 1.402 Diversen 18 Verkoop jaarboekjes 100

Totaal �31.422 Lasten Excursies, lezingen & jaarvergadering � 13.950 Secretariaat & ledenadministratie 2.614 Jaarboek 11.433 Donaties 1.880 Bibliotheek 416 Diversen 20 Saldo pos. 1.109

	Totaal �31.422 Tegoeden Postbank � 328 Postbank evenementenkas 2.187 Generale Bank 26.462 Totaal �28.977 Bezit Bibliotheek. Verzekerd bedrag � 100.000

	Nigtevecht, Februari 2000 Penningmeester E.F.L. Stubb�

				25

-ocr page 26-



		Een afgewende ramp voor de Vecht en het Gein

Bij het antiquariaat Van Kralingen te Breukelen vond ondergetekende de kaart, een gedeeltelijk ingekleurde steendruk, die hoort bij een rampzalig plan voor de kanalisatie van een deel van het Gein en de Vecht. Het plan dateert uit 1880 en werd door Waterstaat gemaakt. Het behelsde het afsnijden van de vele bochten en het verbreden van het vaar- water Wat dat voor Vreeland, Loenen, Breukelen en Maarssen zou hebben be- tekend kan men gaan zien langs de Oude Rijn waar o.a. het oude Zwammer- dam is opgeofferd aan een dergelijke kanalisering. Dat het plan op het nippertje is afgeblazen is nog te zien aan de loop van het Amsterdam-Rijnkanaal te Noorden van Nigtevecht. Het loopt vanaf het ooste- lijk havengebied van Amsterdam recht op de reeds gebouwde sluis en brug bij Nigtevecht aan. Vanaf dat punt naar het zuiden zou de Keulsche Vaart, waarvan de Vecht een belangrijk deel uitmaakte, gekanaliseerd worden. Het Gein had men gelukkig al rechts laten liggen. Helaas is het niet mogelijk de kleuren op de kaart te reproduceren. Twee tracees worden op dezelfde kaart aangegeven: in rood de grotere afsnijdingen en in blauw wat verbredingen en meest kleinere ingrepen. Rond Utrecht kwam men er niet erg uit en stelde men vijf oplossingen voor in zowel rood als blauw. Het woord "Jagerspont", dat op vele plaatsen verschijnt, duidt op de wenselijk- heid voor hetjaagpaard een pontverbinding te maken, ofschoon de jaagschuit toen al behoorlijk op zijn retour was. Op die plaatsen moest de jaagman/- vrouw het water over doordat de afsnijdingen niet tevens afdammingen inhiel- den. De kaart herinnert ook aan de vele tollen op bruggen en wegen langs de Vecht. De voor het plan verantwoordelijke hoofdingenieurs van Waterstaat waren J.F.W. Conrad, Mazel, De Bruyn Kops, L.J. Du Celli�e Muller en J. van der Toorn. De kaart is in steendruk gebracht door gebr. J. & H. van Langenhuysen. In het jaarboekje van Niftarlake van 1975 heeft de heer Dukes het hele plan- proces uitvoerig behandeld, maar deze kaart is daarbij niet getoond. De mogelijke aanslagen op Gein en Vecht van heden waarover de meningen nu hoog oplopen zijn kinderspel vergeleken bij de plannen die in 1881 reeds door de Tweede Kamer waren aangenomen.

	26

-ocr page 27-

Dsmsluis

ApjiKion.sciit* hilrioi

P"' HtHrnkvk'iHvaani

Poldoj-

l�pcnikeion Xijrodc ' vkrw/ccA*/?

^''"j ^«' Bi'oukcicn S'Pi(»ttM»s

liiiini-n tien Molctj

Poldni'
Roxencliial.

"Verbetering bestaande KEUI-SCHE VAART schaal 1 a 50,000", behorend bij het rapport van 19 Maart
1880 van de Hoofd-Ingenieurs van den Waterstaat.

-ocr page 28-



		Het is aan Jhr Mr J.W.H. Rutgers van Rozenburg, toenmalig lid van de Tweede Kamer, te danken, dat vanaf Nigtevecht het nieuwe kanaal, toen Merwedeka- naal genoemd (omdat het in de Merwede bij Gorinchem uitmondde), geheel buiten de Vecht om gegraven is. Hij diende daartoe september 1883 een initia- tiefvoorstel in, dat in april 1884 met grote meerderheid is aangenomen. Industri�len langs de Vecht zoals de heer J.N. Bastert, steenfabrikant op Crom- wijck te Maarssen, schreeuwden moord en brand maar verloren het pleit. Was de heer Rutgers een verlichte geest, die de schoonheid van de Vechtstreek reeds toen ter harte ging? Of dacht hij aan zijn voorouders, die op verschillen- de buitens aan de Vecht de zomer hadden doorgebracht en vond hij het jam- mer die buitens teloor te zien gaan? Beide mogelijkheden lijken niet waarschijnlijk. Nederland was overal nog zo mooi, zo stil, en zo ongerept, dat voor dit soort bespiegelingen nog geen reden was. Zijn voorstel was gewoon beter en uiteindelijk goedkoper dan het blijven knoeien met de Vecht met alle dure onteigeningen die daar nodig waren. Maar postuum zouden wij hem eigenlijk nog een Niftarlake-oorkonde moeten toe- kennen. Loenen 1999 E. Munnig Schmidt

Literatuur Jaarb. NiftaHake\975, blz. 6-10: Een eeuw geleden: de redding van de Vechl door M.N.G. Dukes

	28

-ocr page 29-



	Apotheose van het buiten Wallesteyn

Wie langs de Vreelandseweg in Loenen richting Vreeland loopt en zijn ogen van de Vecht laat dwalen treft na enige honderden meters de poort van Walle- steyn. Twee forse fraai geproportioneerde pilaren dragen elk een in steen ge- houwen wapenschild. Zij worden bekroond door uitkragende stenen afdekpla- ten waar bovenop twee machtige stenen rozetten prijken. Op het linker schild is het wapen van IJsbrant Kieft Balde (1716-1770) en op het rechter dat van Nicola Geertruy Smissaert (1724-1795) geschilderd. Van 1763 tot zijn dood in 1770 was hij eigenaar van het buiten en daarna tot 1795 zijn vrouw. Hij was door aankoop uit zijn broers erfenis in 1752 Heer van Loe- nen en Nieuwersluis en door aankoop van Gerbrand graaf van Moens in 1754 ook Heer van Croonenburghs Loenen en na zijn verscheiden mocht zij zich door vererving Vrouwe van beide Heerlijkheden noemen. Een functie overi- gens waarvan zij zich nauwgezet kweet. Zij waren de bouwheer en -vrouw van het buitenhuis Beek en Hoff waarin nu het gemeentehuis van Loenen is gevestigd. In Amsterdam woonden zij op He- rengracht 506. Een van hun drie dochters, Anna Adriana (1764-1826), gehuwd met mr Hendrik Huygens, (1755-1838) secretaris van Amsterdam en later lid van Gedeputeerde Staten van Noord Holland, erfde de buitenplaats in 1795 en behield die nog 16 jaar. Zij woonden op Herengracht 546. Zij was in Loenen geboren en daar ook getrouwd en zij had kennelijk een warm plekje voor dat dorp in haar hart. Toch moet het aanhouden van de plaats haar in die roerige tijd, toen de Fransen aan ons land geleidelijk alle welvaart onttrokken, steeds moeilijker gevallen zijn. In 1811 tenslotte, twee jaar voor de bevrijding van dat juk, liet zij het landgoed met de buitenplaats veilen. Zij ontving daarvoor het toen zeer aanzienlijke be- drag van �33.100,-. Om een idee van de koopkracht te krijgen kan men dat bedrag met 100 ver- menigvuldigen. In Plaatsen aan de Vecht kan men over de geschiedenis van het buiten en de ei- genaren meer te weten komen.' In dit artikel gaat het om de aanleg en inrich- ting van de huizen en tuinen op de buitenplaats zoals die nog bestonden in 1811. Kort nadien moet de plaats afgebroken en het park kaalgeslagen zijn.

		29

-ocr page 30-



		Afb. 1. Vergrote uitsnede van de kaart van Covens en Mortier uit 1726 van Loenen van de buiten- plaats Wallesteyn. Links daarvan (s) het buiten Huis te Loenen. Het Noorden ligt rechts. (CoU. Auteur)

			30

-ocr page 31-



		Onlangs vond de heer Ronald van Immerseel, werkzaam als historicus voor de Stichting tot Behoud van Particuliere Historische Buitenplaatsen (PHB) de akte van veiling.^ Daarin wordt opgesomd wat er toen op de buitenplaats aan- wezig was. Voor allen die wel eens voor de poort van Wallesteyn hebben staan mijmeren over hoe het daarachter vroeger uit moet hebben gezien is die op- somming van interesse. De wandeling over de plaats kan gevolgd worden aan de hand van afbeelding 1, een vergroot detail uit de zeer nauwkeurige kaart,die Jacob Balde, IJsbrant's oom, in 1726 heeft laten maken van zijn toen nieuw verworven Heerlijkheid.^ Ook de drie gravures in De Zegepraalende Vecht'' van Wallesteyn geven een beeld van huis en park dat qua omvang de hele 18*^ eeuw zo gebleven is. Op de Wa- terlinie kaart uit 1770 van Ketelaar staat immers de aanleg, hoewel summier, nog hetzelfde aangegeven. Dat er vooral in de eerste jaren veel bijgebouwd is zou men op kunnen maken uit het gedicht van Claas Bruin uit dat bekende plaatwerk: "Geen minder blydschap kimt ge geven, O Wallenstein! O Vechtpaleis! Door uw bekoorlijke dreeven En vijvers, daar men reis op reis Verdoolt, doorveel'veranderingen, In meenig kimstig kabinet; Het lust my tot uw lof te zingen, Want waar men hier zyn voeten zet, Of d'oogen slaat, o Reisgenoten! 't Is al met wellust overgooten." Jacob Balde was naast bankier ook "Agent van sijn Koninglijke Majesteit van Deenmarken". De bouwhuizen Was men de poort doorgegaan dan zag men links en rechts van een ruim, met linden in strak verband beplant, plein de beide bouwhuizen. Die lindes hadden inmiddels al een flinke hoogte en omvang bereikt. Van een dergelijke situatie is nog een voorbeeld te zien op het Huis te Manpad in Heemstede. Het rechter bouwhuis was het tuinmanshuis met de paardenstal waarin ruimte was voor 9 paarden. In de stal was een putwaterpomp voor het drenken van die paarden. De koetsier had de beschikking over een eigen kamer met bedstee apart van de tuinmanswoning. Die laatste bestond uit een woonkeuken met een schouw en bakoven en een bedstee. Daaronder bevonden zich twee provi- siekelders. Over het hele gebouw was een zolder waar het hooi en het stroo la- gen en in een afgeschoten deel ook de haver, dat als krachtvoer voor de paar-

			31

-ocr page 32-




		*'W�ixt.*
		*'W�ixt.*



Afb. 2. De toegang vanaf de Vecht van Wallesteyn a�t �e Zegepraalende Vechlvat 1719. Links en rechts zijn de bouwhuizen te zien en in het midden de voorgevel van het woonhuis met de hoogopgetrok- ken middenrisaliet met balcon en kroonlijst. Links en rechts van de huisgracht zijn berceaux te zien. (Prent 68 CoU. Auteur) den diende. (Afb. 2) Dat hooi en stroo zal als welkome isolatie gediend hebben voor de tuinman en zijn familie als hij 's winters op de buitenplaats paste. Aan de andere zijde van het voorplein lag het koetshuis met evenals het stalge- bouw een hoge dubbele deur in het midden. Naast de ruimte voor de koetsen vond men daar een strijk- en mangelkamer met een diepe kast en een berg- ruimte, boven was nog een kamertje afgeschoten met een bedstee. Het huis Van het plein liep men via een brug over een brede gracht naar het eiland waar het huis op gebouwd was. Dat wordt beschreven als een kapitale, hechte, sterke en logeabele herenhuizing. Niet sterk genoeg voor de slopers natuurlijk. Achter het huis verbreedde de gracht zich tot een vijver; welke situatie even-

	32

-ocr page 33-



		eens sterk lijkt op die van Het Huis te Manpad. Daar stonden ook twee beelden en mogelijk vier marmeren vazen waarop de zinnebeelden van de jaargetijden waren gebeeldhouwd. Met de later in de tuin nog te beschrijven beelden wer- den deze met hun sokkels op �500,- gewaardeerd. In een tijd dat beelden en vazen uit de mode waren geraakt brachten die niet veel meer op. De vijf travee�n brede voorgevel werd aan weerszijden van de dubbele voor- deur door Ionische pilasters geleed met daarboven doorgaande wellicht korin- tische pilasters die tot een kroonlijst ter hoogte van de nok van het dak door- liepen. Op de kroonlijst, die alleen de middenrisaliet afdekte, stonden links en rechts grote kussenvormige sierrozetten en in het midden stond een sierele- ment. Zie afb. 2. Boven de voordeur was een balcon met een door balusters ge- vormd hek, dat door openslaande glasdeuren te betreden moet zijn geweest. De akte spreekt van beelden, doch die zijn, behalve een siervaas op de geveltop, niet te zien. Het huis van binnen Door de voordeur kwam men over een brede hardstenen stoep in een met mar- meren platen belegde gang, die zich tot aan de koepelkamer in het midden achterin het huis voortzette. Evenals de gang bij Gunterstein, Over Holland en Queekhoven, om ons tot de Vechtstreek te beperken, was deze getoogd - ver- wulfd zegt de akte - en dus gestuct. De rechter voorkamer had waarschijnlijk een stucplafond en was "proper be- hangen" wat mogelijk duidt op een zijden of sitsen bespanning. De kamer kon verwarmd worden waartoe een "engelse schoorsteen" met een "blauw bordiel- li" marmeren mantel (ook Bordiglio en Bardillio genoemd, een echte mar- mersoort uit Carrara in Itali� met een blauwgrijze kleur) was aangebracht. Een Engelse schoorsteen heeft een trapeziumvormige plattegrond met aan de drie achterzijden ijzeren platen evenals op de vloer.^ Aan de zijkant, dat zal wel de linkerkant zijn waar geen ramen zaten, waren drie kasten en een portaal, waarin een provisiekast was gemaakt en van waar een trap naar de keuken afdaalde. Er is elders nog een trap naar de keuken zodat het er veel van heeft dat deze kamer als eetkamer in gebruik was. De linkervoorkamer had eveneens een stucplafond met aan de binnenmuur een alcoof en een sekreet (plee). Mogelijk had in de alcoof een hemelbed ge- staan zodat deze kamer als slaapkamer gebruikt kan zijn. Van een schoorsteen wordt hier niet gerept. In de gang was verder naar achteren links een ingebouwde klerenkast te vinden met daarachter de toegang tot de linkerachterkamer. Daarin wordt wel weer een engelse schoorsteen aangetroffen met boven de marmeren mantel een in- gebouwde spiegel. Ook in die kamer was een sekreet. De kamer rechtsachter

			3S

-ocr page 34-



		beschikte eveneens over een stookplaats met andermaal een engelse schoor- steen en een stucplafond. Deze kamer was zeker een slaapkamer want er waren twee bedsteden en een dubbele kast in aangebracht. Zoals gezegd voerde de gang naar een koepelkamer in het midden van het ach- terhuis. Twee kasten aan weerszijden van de deur vormden twee kanten van de achthoekige ruimte. Een daarvan was voorzien van een marmeren fonteinbak. Gebruikelijk was dat er een watertoevoer vanaf een regenwaterbak op zolder was naar een kraantje boven de marmeren bak. Vanuit de koepelkamer kon men door een deur middenachter afdalen in de tuin. Gezien het feit dat er links in de gang een kast was zal de trap naar boven en die naar de keuken rechts gezeten hebben. De trap naar boven wordt aangeprezen als zeer gemakkelijk. Halverwege was een bordes van waaruit men in een pro- visiekamer kon komen. Op de bovengang wordt van een afgeschoten kapkamer gesproken, die niet goed te duiden valt. Vanuit de gang kwam men in een logeerkamer met een in de muur gemetselde schoorsteen of "oeuil de boeuf', wat doet vermoeden dat een hoekschoorsteen wordt bedoeld met een ovaal ornament, zoals door Da- ni�l Marot afgebeeld in zijn "Livre de Nouvelles Chemin�e".*' In die kamer was een kast waarnaast een toegang was naar een kabinet - kleine kamer - waarin ook weer een diepe kast te vinden was. Aan de andere kant van de gang lag eveneens een logeerkamer met een be- hangsel en dan waren er verder nog twee kennelijk wat kale kamers, waarover weinig te vertellen was. Wel had een daarvan een "uitgetimmert" sekreet, dat in de kamer zal zijn ge- maakt. Boven de koepelkamer lag een gelijkvormig vertrek met behangsels en ingebouwde kast. Voor het personeel was er ook nog een "domestieken" kamer met twee bedsteden en een kast. Het is wel opmerkelijk dat die op de zelfde ver- dieping sliepen als de gasten. De zolderkap was over het hele huis beschoten met hout. Men had daar een paar kamertjes afgeschoten met houten wanden, waarvan er een twee bedste- den telde en de andere als knechtskamer te boek stond, ook met een bedstede. De keuken bereikte men vanuit de benedengang via een trap naar het onder- huis. In de keuken was uiteraard een grote schouw met daaronder een gemet- seld fornuis. Een "tinnekast" diende voor het van oorsprong tinnen eetgerei. De regenwaterpomp verkreeg zijn aanvoer vanuit de waterkelder die werd ge- voed vanaf het dak met regenwater, dat als drinkwater werd gebruikt. Een twee- de pomp haalde het water uit de gracht voor schoonmaakwerk. Een gootsteen.

			34

-ocr page 35-




	U iUJ s TJ:i \. ./ ■ /ic^ Jt^li^ ueCT~ j^�


Afb. 3. Het uitzicht over de tuin vanuit het huis Wallesteyn over de brede achtergracht langs de zicht- as naar de portico met pilaren en beelden, die het sluitstuk van de zichtlaan vormde. Ook hier zijn de berceaux te zien (Prent 69, CoU. auteur)

letterlijk een bak gehouwen uit een stuk hardsteen, en een mogelijk marmeren aanrecht completeerden de aankleding. Over de vloer wordt niet gesproken, maar die zal met plavuizen belegd zijn geweest, dat kunnen gebakken exem- plaren of 01and stenen tegels geweest zijn. Brandstof werd in de turfkelder be- waard, die naast de grote gecementeerde provisiekelder lag, waarnaast de apar- te bier- en wijnkelders te vinden waren. Onder de koepelkamer lag ook een alleen van buiten toegankelijke kelder. De tuinaanleg De op afbeelding 1 getekende geometrische tuinarchitectuur was kennelijk niet zo lang voor 1811 veranderd in "Engels plandsoen", maar zeker met be- houd van veel oude elementen, zoals uit het volgende duidelijk zal worden.

		35

-ocr page 36-



		Speciaal wordt vermeld dat diverse fijne vruchtdragende bomen niet ontbra- ken. Opbrengst van de tuin werd dus belangrijk geacht. Ook exotische planten en gewassen krijgen een aparte vermelding. Die maak- ten immers vast onderdeel uit van een ordentelijke buitenplaats. "Gewone" bo- men en struiken waren niet spannend genoeg. Achter het huis lag een stuk bouwland, dat zowel graanakker als weiland ge- weest kan zijn. Een slingerlaan, behorend bij de landschappelijke aanleg, voer- de naar de grote goudviskom. Daar omheen stonden hoge lindebomen, die na- tuurlijk uit de oude aanleg stamden, zoals op afb. 4 te zien is. Op afb. 1 ligt die recht achter het huis, midden op de zichtas. Twee andere lanen werden gevormd door "ongemeen zware" zilversparren, wellicht dat die op de klei extra hard gegroeid zijn, zij horen, zou men zeggen niet echt bij de oude aanleg. Vervolgens wordt een groot bos genoemd met slin- gerlanen daardoor heen. Dat moeten de twee vakken zijn achter de grote kom op afb. 1, waarin zonder al te veel moeite slingerpaden over de bestaande pa- den konden worden gerooid. In dat bos vielen twee extra zware zilversparren op, die daar dan toch wel vele tientallen jaren gestaan moeten hebben. Verder was in dat bos hakhout te vinden, wat natuurlijk nodig was voor de haarden. Hout was schaars en dus duur in die dagen en ook in de stad kon men het goed gebruiken, andermaal dus een opbrengst van de plaats. Een grote achtkante stenen koepel, waarvan het dak op losstaande zuilen rust- te waartussen fraaie beelden op pi�destallen opgesteld waren bevatte een rui- me kamer met uitzicht op de Vecht en de daarlangs lopende rijweg. Die moet dus gestaan hebben in de grote siertuin ten Noorden van het huis (afb. 1). De kamer had rondom een lambrisering, waarin een buffet en een sekreet waren opgenomen en was voorzien van een [stuc-] plafond. Voor de koepel lag de een- dekom. Dat was de gecontourneerde vijver, die op afb. 1 bij de Vecht ligt, daar- van gescheiden door drie rijen bomen. Bij de koepel lag ook de menagerie en daarvandaan liep een bij de Engelse aanleg horende "vischrijke" (opbrengst!) slingerbeek. Waren er toen geen reigers vraagt men zich af. Om dit alles heen lag een bos met lanen, ook dat is op afb. 1 al te zien. Een volgend element uit de oude aanleg is een "portico" bestaande uit pilaren met een kroonlijst daarop waarop vazen stonden; in nissen waren kolossale "kunstige" loden beelden opgesteld op hun hardstenen sokkels. Op afb. 3 staat een dergelijk kunstwerk helemaal achterin de tuin als afsluiting van de zichtas vanuit het huis. Men moet vrezen dat die beelden bij de afbraak in de smelt- kroes verdwenen zijn. Zoals het een grote buitenplaats betaamt waren er ook twee grote moestuinen, waarvan de ene door een gemetselde stenen muur was omgeven en de andere door een houten schutting. Daarlangs stonden bijzondere leifruitbomen. In

			36

-ocr page 37-





	*iiee Mm�.'^^*
			7'
			7'



Afb. 4. Het zicht vanaf de grote goudviskom naar het huis toe. Om de kom de lindebomen.die in de veilingakte genoemd worden. (Prent 70 Coll. auteur) een kas op gemetselde voet werden perziken tot rijpheid gebracht waarvoor 12 glasramen dienden; dat waren ramen met roeden en vrij kleine ruiten van goedkoop vaak wat groen uitgevallen glas. Ook is sprake van een kas voor bloemen en van koude bakken voor het uitzet- ten van kweekgoed. Bij de moestuinen stond een grote schuur, waarvan een deel als koestal dienst deed, en twee vierroeds hooibergen en een wagen- en ge- reedschapsschuur. Om van de gezonde buitenlucht nog meer te kunnen opsnuiven was een wan- delpad aangelegd rond twee kampen weiland naar nog een stenen koepel, die uitzicht bood over de landerijen naar de Slootdijk. Daarover ging het landver- keer tussen Amsterdam en Utrecht en daar viel dus wat te zien. De koepel deed tevens dienst als duiventoren, waarvan de uitvliegopeningen zich boven het koepelvertrek bevonden. Het laat zich denken dat als men uit de ramen wat wil- de zien er veel schoon gemaakt moest worden.

		3f

-ocr page 38-



		De buitenplaats grensde aan de achterkant aan het land van Huis te Velde, de boerderij, die nog bestaat, aan de Slootdijk en die ook bezit was van mevrouw Huygens-Balde en die eveneens geveild werd. Over de scheisloot lag een draai- bruggetje zodat men over eigen terrein naar de Slootdijk kon komen. De buitenplaats besloeg 21 morgen of 17 ha waaronder vijf morgen weiland. Daaromheen lagen nog 19 morgen hooi- en weiland, dat waarschijnlijk de boerderij Westerklip uitmaakte, die vanouds tot het Balde-bezit behoorde (ge- merkt met V op afb. 1). De eigenaar van het land van Huis te Loenen ten Zuiden van Wallesteyn was ten tijde van de veiling Rudolph Tobias van Kruissen en die ten Noorden J. Will- met. Architect De Vries zal de bomen en al het afkomende materiaal van de afbraak hebben laten veilen, waarna de plaats terugkeerde naar het agrarische gebruik, dat hij ruim een eeuw eerder ook had. Zo verging het een prachtige, je zou kunnen zeggen klassieke, buitenplaats zonder dat er bedreigingen van buitenaf waren anders dan de ongunst der tij- den. Eigenlijk is het een wonder dat er nog zo relatief veel over zijn in de Vecht- streek. Laten wij daarop en op hun omgeving zuinig zijn. E. Munnig Schmidt Loenen, februari 2000

	Literatuur 1. Munnig Schmidt, E. en A.J.A.M. Lisman, Plaatsen aan de Vecht en, de Angstel, biz. 158 en 260, Al- phen a/d Rijn 1997 2. Veilingakte Keizerlijk Notaris Joh. Sanderson te Loenen 3 Augustus 1811 Utr.Ar. 3. Nieuwe Kaart van Loenen uytgegeven door Johannes Covens en Cornelis Mortier te Amsterdam in 1726 voor Jacob Balde, Heer van Loenen en Nieuwersluis. C.C. van Bloemswaerdt droeg de kaart aan hem op met historische gegevens. 4. De Zegepraalende Vecht gegraveerd door Dani�l Stoopendaal en uitgegeven door wed. N. Visscher te Amsterdam in 1719 met een gedicht door Claas Bruin, nrs 68, 69 en 70. 5. Zantkuyl, H.J., Bouwen in Amsterdam. Het woonhuis in de stad 1984 Deel 4, blz. 371. 6. Ottenheym, K. et al, Dani�l Marot, Zutphen 1988 afb. nr 70.

38

-ocr page 39-



	Inven�: de beelden van Boom en Bosch staan in Arnhem^ Dani�l Marot en Ignatius van Logteren

De indrukwekkende rij van acht beelden, opgesteld aan de Vechtzijde voor "Het huys van de Hr Boendermaker", nu Boom en Bosch geheten, te Breuke- len is de belangrijkste groep tuinsculpturen die in het plaatwerk De Zegepraal- ende Vecht^ getoond wordt. Deze aanleg vormde een uniek schouwspel voor de langs varenden op de Vecht en de wandelaars en reizigers per koets op het Zandpad aan de overzij. Hoezeer die aanblik als bijzonder ervaren bleef wor- den bewees ruim een eeuw later P.J. Lutgers, die in zijn "Gezigten aan de rivier de Vecht" uit 1836 de beeldenphalanx opnieuw voor ogen bracht.'' Een ande- re, even grote bijzonderheid lag in het gegeven zelf van de ongewoon uitge- breide groep van acht standbeelden (afgezien van het grote beeld in het mid- den, dat een dubbelbeeld is). Lutgers' litho was echter tevens het laatste zichtbare getuigenis van hun aan- wezigheid op Boom en Bosch. Wanneer zijn zij verdwenen? Blijkens de ver- koopakte van 1846 waren zij er toen nog. De documenten zwijgen echter over wat er met de tuinsieraden gebeurd is bij de verkoop van de plaats hetjaar daar- op, in 1847, aan de vrouwe van Gunterstein, mevrouw Willink van Collen... Wij nemen slechts waar dat zij het centrale dubbelbeeld uit het grote Zuidelij- ke tuingedeelte, de Roof van Proserpina door Pluto (Hades) heeft behouden en dat liet overbrengen naar het deel van het park dat "het engelse werk" heet op Gunterstein. Alleen de twee siervazen, aan weerszijden van het waterhek van Boom en Bosch, bleven ter plaatse. Van de rest, de acht beelden incluis, was men het spoor sindsdien bijster: zij werden tot op heden, gelijk zo veel andere, als verloren beschouwd. Schrijver dezes raakte echter bij toeval op een spoor, dat uiteindelijk zou blijken het juiste spoor te zijn. Hij doet hier in grote trek- ken uit de doeken hoe dat speurwerk zich ontrolde. Op een zonnige herfstdag in 1965 wandelend in de Arnhemse parken Sons- beek en Zypendaal, trof hij op een open plek op Zypendaal een groep van vijf tuinbeelden aan. Tot zijn niet geringe verbazing bleken drie ervan alle trekken te vertonen van werk van Ignatius van Logteren. Signaturen ontbraken, maar de stijl sprak afdoende duidelijke taal. Zij stelden voor: een mansfiguur - mo- gelijk Hercules - die Cerberus wegsleept, Juno en tenslotte een nog moeilijk te identificeren licht dansende jonge vrouw met een vaas vol bloemen en vruch- ten naast zich, mogelijk een bacchante.

		39

-ocr page 40-

^^ir yi4U�

n-cusen.

Afb. 1. "Boom en Bosch" te Breukelen, plaat 31 uit De Zegepraalende Vechtvaw 1719 met voor het huis
de acht beelden in een halve cirkel. De etsgravure is gemaakt door Dani�l Stoopendaal.

Dit laatste beeld was zwaar beschadigd aan beide armen en handen.
Nog meer verbaasd was hij later op de dag toen hij op de Jan's binnen en bui-
tensingel in het plantsoen daar nog eens drie beelden zag staan van duidelijk
de zelfde hand, dus die van Ignatius van Logteren.

Het betrof hier: Neptunus, Amphitrite of Venus en, naar het scheen, Pandora,
een vrouwenfiguur met een sierlijk doosje in haar hand en gebroken kronen
en scepters aan haar voeten. Het was duidelijk: de zes beelden vormden ��n
samenhangende groep, te meer daar alle zes op de oorspronkelijke voetstuk-
ken van gelijke vorm stonden.

Uit voorgaande studie was schrijver gebleken dat zowel vader als zoon Van
Logteren bij voorkeur tuinbeelden in paren hebben gemaakt. Derhalve be-
gon hij aan de reconstructie van de oorspronkelijke groep. Maar alleen Nep-

-ocr page 41-



Afb. 2. "Boom en Bosch" uit Gezigten aan de rivier de Vecht van 1836; litho door P.J. Lutgers. Van links naar rechts staan de beelden; Neptunus, Venus,Jupiter, Juno, de twee nog aanwezige vazen naast het waterhek, dan Pkito, Proserpina, een Faun (Bacchus) en een Bacchante.

	tunus en Amphitrite of Venus dienden zich aan als paar, Juno miste haar Ju- piter, de bacchante haar Bacchus, terwijl een partnerschap van Hercules en Pandora wel heel uitzonderlijk zou zijn. De vraag drong zich op: vormden deze zes beelden- een ongewoon, niet klassiek aantal - wel een complete groep? Zouden de ontbrekende, gezochte figuren zich mogelijk ergens an- ders ophouden? Het monumentenbureau van de gemeente kon slechts meedelen, dat de beel- den afkomstig waren van een buitenplaats, dat de beschadigingen waren aan- gericht bij de slag om Arnhem in November 1944 en dat de plaatsing op Zij- pendaal een voorlopige was. Meer succes werd bij een bezoek aan het gemeentearchief geboekt. Ofschoon aangaande de beelden niets anders te vin- den was dan een krantenknipsel, was het toch dit weinig offici�le document, een artikel in het Zondagsblad van de Amhemsche Courant van 14 october 1923,

		41

-ocr page 42-



		Afb. 3. Neptunus en Venus, gravures van de hand van Dani�l Marot uit zijn Livre de Statues. mogelijk van de hand van J.G.A. van Hogerlinden, dat bijna alle gewenste op- helderingen bracht. Vooral betrof dat de twee hoofdpunten: de herkomst en de samenstelling van de groep. De herkomst: de beelden vormden het voornaamste onderdeel van een schen- king aan de stad Arnhem, in 1859 gedaan door Frangois Gijsbert Staatskin van den Brakell tot den Brakell, de laatste der baronnen van dat geslacht, toen hij zich na de opheffing van zijn buitenplaats te Eist, zegt de schrijver, zich in Arn- hem vestigde. Hij betrok een van de fraaie toen nieuwe huizen aan de Velper- binnensingel. Zijn voorwaarde bij de schenking was dat hij de beelden vanuit zijn woning moest kunnen blijven zien. Dientengevolge werden die geplaatst in

		42

-ocr page 43-



Afb. 4. Neptunus, beeldhouwwerk van Ignatius van Logteren in het plantsoen van de singels te Arnhem. Foto auteur.		Afb. 5. Venus, beeldhouwwerk van Ignatius van Logteren in het plantsoen van de singels te Arn- hem. Foto auteur.

	de nieuw aangelegde plantsoenen tegenover zijn woning, de meeste rond het toen eveneens nieuwe Musis Sacrum. Over de beelden zelf deelt het overigens pretentieloze artikel net genoeg mee om de vermoedens betreffende de samenstelling van de groep bewaarheid te

			43

-ocr page 44-



		zien. De schenking bestond uit behalve een dubbelbeeld: de roof van Proser- pina en een vaas met het familiewapen, acht beelden! Hiermee kwamen de twee gezochte figuren aan het licht: Jupiter en "een dan- sende faun". Het zijn deze twee beelden, die door oorlogshandelingen blij- ken te zijn verwoest. De beoogde reconstructie van de samenstelling van het ensemble naderde de completering. Er waren blijkbaar vier paren, waarvan er nu drie vast staan: Jupiter en Juno, Neptunus en Amphitrite (of Venus), een faun (Bacchus?) en een bacchante. Het vierde moest dat van Pluto en Proserpina zijn. Dit vraagt een nadere verklaring. Hercules verschijnt in de iconologie nooit met een kroon op en heeft ook geen titel om die te dragen. De godheid, die ook met Cerberus te maken heeft, en wel een kroon draagt, zoals het onderhavige beeld, is Pluto. Zijn attribuut is een tweetand. De knots, die onze figuur heden draagt, moet later, waarschijnlijk na 1944, zijn aange- bracht ten gevolge van een verkeerde interpretatie van de voorgestelde. Be- halve Pandora wordt ook Proserpina, hoewel zeldzamer, met een klein vaat- werk of potje in de hand afgebeeld: het bevatte het schoonheidswater dat Psyche in opdracht van Venus uit de onderwereld moest ophalen. En ook hier geldt, dat de ��n - Pandora - niet en de ander - Proserpina - wel gerechtigd is, zoals bij dit beeld, als koningin van de onderwereld een kroon te dragen. De bloemen, die zij aan het plukken was toen Pluto haar schaakte, hggen aan haar voeten. Wat de vormgeving van de beelden betreft, kon al vroeg worden vast gesteld, dat drie ervan direct terug gaan op ontwerpen van Dani�l Marot in diens "Livre de Statues". Deze werpen ook meer licht op de identificatie. Het pendant van de Neptunus blijkt niet Amphitrite maar wel Venus weer te geven, opgerezen uit de zee. Het beeld moet in de verloren gegane hand een bundel koraaltakjes hebben gedragen. Pluto tenslotte houdt bij Marot inderdaad zijn tweetand in de hand over zijn schouder. Aan een vergelijking met de beelden van Boom en Bosch kwam schrijver om meerdere redenen niet eerder toe onder meer vanwege de schetsmatige, zeer verkleinde weergave in de Zegepraalende Vecht en bij Lutgers. Aan een belangrijke stap in de goede richting hielp een in 1990 verschenen werkje van J.J. Nout, Flitsen uit de historie van Beusichem en Zoelmond,* dat twee jaar geleden door Cascadelid mevrouw P. Lammertse-Tjalma ter schrijvers kennis gebracht werd. Hieruit kwamen twee onthullende gegevens naar voren. Het eerste was dat het kasteel, later de buitenplaats Vredestein, gelegen tussen Zoel- mond en Ravenswaay, eeuwenlang in het bezit is geweest van de baronnen Van den Brakell tot den Brakell, tot dat Vredestein in 1856 werd opgegeven. De af- handeling van de boedel eiste nog enige jaren. Maar helemaal relevant voor

			44

-ocr page 45-



		deze historie was de albeelding van een sculptuur, waarin onze Proserpinawerd herkend - door de schrijver als Minerva betiteld - , waarbij deze meedeelt, dat het een van de beelden was die op Vredestein hadden gestaan. Wanneer waren die beelden daar gekomen? Had Van Logteren voor de Van den Brakells gewerkt? Het sluitstuk van de zoek- tocht presenteerde zich in hetzelfde jaar 1997, even voor de publicatie van de vierde druk van het boek Plaatsen aan de Vecht en deAngstel, toen een der schrij- vers, de heer Munnig Schmidt, aan schrijver meedeelde dat Queekhoven, buurplaats van Gunterstein en Boom en Bosch, van 1847 tot '49 eigendom was en bewoond werd door mevrouw Bartholom�e Hermina Brand tot Cabauw, se- dert 1839 gehuwd met... Frangois Gijsbert Staatskin baron van den Brakell tot den Brakell.-' Juist in 1847 werden de tuinsieraden van Boom en Bosch geveild. Toen ineens drong zich de vergelijking met de Van Brakell-beelden te Arnhem sterk op. De weergave van de beelden bij Lutgers bleek wezenlijk meer karakteriserend dan die in de Zegepraalende Vecht en dat bood daadwerkelijk meer mogelijkheid tot herkenning. Van links naar rechts staan daar Neptunus en Venus (met de opgeheven arm),Jupiter enjuno aan de Zuidzijde. Pluto en Proserpina (met het omhoog geheven potje), de dansende faun en de bacchante aan de Noord- kant. De baron en zijn echtgenote moeten dus de beelden in 1847 hebben aan- gekocht en hen eerst in de tuin van Queekhoven hebben opgesteld en waar- schijnlijk inl849 naar Vredestein hebben laten overbrengen. Waarom heeft niet de baron maar de vrouwe van Gunterstein de groep van de Roof van Proserpina overgenomen? Niet alleen omdat de beide personages in kwestie zich al onder de acht beelden bevonden, maar ook omdat Van Brakell, zoals wij zagen, zelf al een exemplaar van dit onderwerp bezat. Dit staat heden op het Croydonplein te Arnhem en is geen werk van Van Logteren. Met al deze nieuwe gegevens kan men terugkerend naar Boom en Bosch, eni- ge belangwekkende conclusies trekken en preciseringen aanbrengen. Nadat Theodoor Boendermaker in 1711 de plaats gekocht had, heeft hij over zijn plan om de tuin te verfraaien met beeldhouwwerken en andere sieraden geen gras laten groeien. Het Zuidelijke grote tuingedeelte met de grote kom was al in 1712 gereed, getuige het uit dat jaar daterende centrale beeld, dat nu op Gunterstein staat. Zonder hier dieper in te gaan op de problematiek be- treffende de ontstaansgeschiedenis van de tuinsculpturen op Boom en Bosch kan vastgesteld worden dat deze twee fasen gekend heeft. De eerste met werk van het Antwerpse atelier van Jan Pieter van Baurscheit, waartoe het Gunter- steinse beeld behoort, maar ook de restvan de zuidelijke grote tuin, en de twee- de, daarbij aansluitend, en v��r 1714, die de Amsterdamse topkunstenaars van

			#5

-ocr page 46-



		die tijd: Isaac de Moucheron, Dani�l Marot en Ignatius van Logteren op Boom en Bosch bijeen zag komen. De Moucheron's optreden daar wordt in de Zegepraalende Vecht met name vermeld: hij beschilderde de binnen- zijden van de twee monumentale zit- banken in de tuin achter het huis - op plaat 31 van dat boek kan men die goed zien. Ignatius van Logteren's bij- drage, de acht beelden, zijn het on- derwerp van dit artikel. Enige fraaie, aan zijn stijl herinnerende mannelijke faunskoppen in reli�f, voorkomende op de zijden van de noordelijke van de twee bewaard gebleven vazen bij het waterhek suggereren, dat hij in een overgangsfase nog met het Van Baur- scheit atelier samen gewerkt kan heb- ben. Maar heeft ook Dani�l Marot persoon- lijk, met speciale ontwerpen, zijn aan- deel geleverd? Dat hij heeft meege- werkt aan projecten in de Vechtstreek, wordt algemeen op goede gronden en door gezagrijke auteurs als Van Lutter- velt en Staring aanvaard. Wij gaan hier niet in op de merkwaardigheid, dat de Zegepraalende Vecht niet hem maar zijn toen nog in opkomst verkerende Afb. 6. Pluto, god van de onderwereld, gravure zoonjacob noemt. Het zou toch kun- door Dzni�lMzrot uk zijn Livre de Statues. nen zijn, dat Van Logteren in zake de beelden voor Boendermaker niet anders deed dan wat al zijn Amsterdamse kunstbroeders op decoratief gebied - houtsnijders, steenhouwers, beeldhou- wers, edelsmeden, hekkensmeden etc. - deden, namelijk hun vormgevingen ontlenen aan in omloop zijnde ontwerpprenten, vooral van Marot? Echter bij Van Logteren lag dat anders. Hij was met de grote Franse meester in sterk per- soonlijk contact gekomen: Marot beschouwde hem als de enige uitvoerende kunstenaar, die van zijn niveau was. Hij nam hem als medewerker, protegeerde hem en beval hem aan bij voorname opdrachtgevers. Het is dus niet zo, dat drie

			46

-ocr page 47-



	Aib. 8. Proserpina, godin van de onderwereld; beeldhouwwerk van Ignatius van Logteren in het plantsoen van de singels te Arnhem. Foto auteur.
Afb. 7. Pluto, beeldhouwwerk van Ignatius van Logteren in het plantsoen van de singels te Arn- hem. Bij een restauratie heeft de restaurateur niet begrepen dat het om Pluto ging en heeft hij het beeld de knots van Hercules in de hand ge- geven. Foto auteur.


		*47**

-ocr page 48-



		ontwerpen in Marot's "Livre de Statues" zijn directe voorbeelden waren voor drie van de acht sculptures. Het is andersom: Marot moet op verlangen van Boendermaker acht ontwerpen aan de beeldhouwer ter hand gesteld hebben, waarvan hij er kort daarna enige met varianten opnam in zijn Livre. Het feit dat Van Logteren de beelden niet gesigneerd heeft, wat hij later wel zou doen, spreekt ten faveure van deze stelling. Vader en zoon Van Logteren hebben hun tuinbeelden en vazen altijd gesigneerd, maar dat was omdat ook het ontwerp, de inventie zoals dat toen heette, van hun hand was. Nu de ontwerpen en de daarachter levende idee�n niet van hem waren maar "de l'invention de Monsieur Marot", zoals de toenmalige terminologie luidde, veroorloofde hij zich niet de beelden ondanks zijn eigen fijnzinnige interpre- tatie, op zijn naam te stellen. Maar deze beelden van Boom en Bosch zijn ook de laatste ongesigneerde en het laatste teken van afhankelijkheid van Marot, die hem in het vervolg als het ware vrij liet, al bleef de samenwerking hun leven lang bestaan. Ook het conceptvan acht beelden (of andere ornamenten - borstbeelden, va- zen) in twee rijen van vier tegen het decor van groenhagen aan weerszijden van een centraal bouwelement stamt uit de ontwerpwereld van Marot. Men kan dat zien in zijn "Nouveaux [sic] Livre de Parterres". Van Logteren heeft deze bij- zondere aanleg nog meerdere malen op eigen initiatief herhaald, zoals op Vel- serbeek. Maar alleen een meester als Van Logteren was daartoe in staat: iedere keer acht grote eigenhandige standbeelden, het getuigt van een uitzonderlijke potentie. Alleen Van Baurscheit leverde dergelijke veelheden aan sculpturen, maar die waren dan ook lang niet alle eigenhandig, soms zelfs niet ��n. De in de jaren 1712-13 te plaatsen acht beelden van Boom en Bosch zijn de vroegst bekende grote sculpturen van Ignatius van Logteren en tonen hem in zijn volle meesterschap. Dat wettigt het vermoeden dat hij al eerderwerken had geleverd, die verloren gegaan of nog niet teruggevonden zijn. Zij vormen de grootse ouverture van een magistraal oeuvre, een productie van tuinbeelden die de grootste is van de Noordelijke Nederlanden. Zij overtrof die van de lei- dende meesters, de Hagenaar Pieter 't Hooft, de Amsterdammers Bartholo- meus Eggers, Pieter van den Plas en zijn eigen zoon Jan, maar ook die van de belangrijke Vlaamse meesters: vader en zoon Van Baurscheit, Albert Xavery, Jo- hannes Claudius de Cocq, Alexander Papenhoven en bovenal Rombout Ver- hulst. En in kwaliteit bleek Ignatius zich, getuige ook de beelden van Boom en Bosch, gemakkelijk te kunnen meten met de besten onder hen. De eerstvolgende belangrijke opdracht voor Van Logteren was een uitgebreid tuinbeelden ensemble voor de buitenplaats Driemond bij Weesp, waarvan al- leen de prachtige fontein of cascade bewaard bleef. Die werd wel voluit door hem gesigneerd en gedateerd: "I.VLOGTEREN Ao 1714". In 1770 is die zoals

			48

-ocr page 49-



		Aib. 9. De hekpilaren van "Boom en Bosch" met daarv��r de paaltjes met het jaartal "18 47". schrijver destijds heeft aangetoond" naar haar huidige plaats, de buitenplaats Frankendael in de Watergraafsmeer te Amsterdam, overgebracht. Op het moment van schrijven bevinden vijf van de zes overgebleven beelden zich in de plantsoenen van de Jan's-, Velper- en Eusebiussingels. De zwaar be- schadigde bacchante wacht nog op restauratie in een beeldhouwers atelier. De opstelling van de vijf is een willekeurige, omdat men onkundig was van de oor- spronkelijke onderlinge samenhang. Zo staat het paar Pluto - in Arnhem nog steeds voor Hercules gehouden - en Proserpina het verst van elkaar af. Maar al is de groep niet meer compleet, Arnhem bezit het grootste bijeen horende beeldenensemble van Nederland van de hand van de, met zijn zoon, grootste Nederlandse statuarie-beeldhouwer, met als hoogtepunt de Aphrodite anady�- mene, Venus. Door onze gerichtheid op de tuinen aan de Vechtzijde van Boom en Bosch zou- den wij over het hoofd kunnen zien, dat zich op het terrein nog een ornamen- taal steenhouwers werk bevindt, dat ongetwijfeld uit het Van Logterenatelier is voortgekomen: de zandstenen pijlers van het toegangshek aan de Markt. Deze klassiek geblokte en goed geproportioneerde pijlers zijn bekroond door een rand met acanthus bladeren. Zij zijn typerend voor de periode rond 1712 en

			49

-ocr page 50-



	getuigen nog hun afhankelijkheid van de laat 17" eeuwse Amsterdamse archi- tectuur, met name die van Steven Vennecool. Op hun "corpora" dragen de pij- lers tevens twee "littekens" van de latere historie: de zone met de naam van de buitenplaats "Boom en Bosch" zal aangebracht zijn in 1847. Hiervan getuigen ook de twee voor het hek staande hardstenen stootpaaltjes, waarin het - voor het hier gehouden betoog cruciale - jaartal "1847" staat ge- beiteld. Verder zijn destijds in verband met de in gebruikneming van het gebouw als ge- meentehuis op de pijlers de wapens van Breukelen en Nijenrode toegevoegd, dat is waarschijnlijk in 1925 gebeurd. Toen moet het hek tevens vanaf de Rijks- straatweg naar de huidige plek verplaatst zijn. Ten besluite de opmerking, dat, behalve op Boom en Bosch en Driemond de Van Logterens op nog meer plaatsen in het door De Zegepraalende Vecht bestre- ken gebied hebben gewerkt. Zeker op Ouder- en Nieuwerhoek, Hoffwerk en Otterspoor, en op Vechtvliet, waar beelden van Igna�us nog steeds te bewon- deren zijn. Amsterdam, november 1999 P.M. Fischer*

		Noten 1. "Ik heb het gevonden!" Allusie op het Eureka van A.J.A.M. Lisman n.a.v. zijn vondst betr. Vree- den Hof'f, /ft. Niflmiake 199.5 blz. 2.5. 2. Plaat 31 van De Zegepraalende Vecht 1719. 3. Plaat [56]. 4. Zi«M«'c/!CT«, uitgave Rabobank aldaar, 1990. Deel n. 5. Nederlands Adelsboek 1906, blz. 96. 6. Ons Amsterdam, febr. 1985, blz. 42-47. * De heer Fischer werkt reeds enige tijd aan een monografie over vader en zoon Van Logteren, beeldhouwers te Amsterdam in de eerste helft van de 18" eeuw. In de loop van het jaar 2000 hoopt hij deze studie af te kunnen ronden. De uitgave daarvan wordt begeleid door de uitgever en boekhandel Architectura & Natura te Amsterdam en Stichting Plaatsen aan de Vecht helpt mee aan de financiering ervan. Zij wordt daartoe in staat gesteld door een aantal particulieren.

Lijst van werken, die in de Vechtstreek nog te vinden zijn of waren van de hand van vader en zoon Van Logteren: Twee beelden, van Meleager en Atalante, op Vechtvliet te Breukelen De nog bestaande hekpijlers van de verdwenen plaats Otterspoor te Maarssen Het stucwerk in de gang en het plafond van een kamer op Nieuwerhoek te Loenen Ontwerp voor de achtergevel van en lofwerk aan de verdwenen plaats Ouderhoek te Nieuwersluis 16 beelden in twee kabinetten op het verdwenen buiten Hoffwerk te Breukelen

	50

-ocr page 51-



	De Zegepraalende Vecht voor buitenlanders

In 1999 zijn nog een flink aantal buitenlandse versies van de prenten uit de Ze- gepraalende Vecht opgedoken zodat het meer complete artikel nog eens geplaatst wordt in de hoop er n�g meer te vinden. Bij verschillende antiquaren zijn de laatste jaren prenten aangetroffen, die ge- maakt zijn naar voorbeeld van de etsgraxoires van de hand van Dani�l Stoopen- daal (1672-1726) uit de Zegepraalende Vecht, dat in 1719 verscheen. Schrijver dezes zou het op prijs stellen indien lezers, die dit soort prenten heb- ben of tegenkomen, hem van het onderwerp, de uitgever en het nummer van de prent op de hoogte zouden kunnen stellen. Tot nu zijn de volgende prenten gevonden: � I. Uitgave Martinus Engelbrecht te Augsburg (Duitsland) (A.V.= Augusta Vindelicirum) vaak met de letters CPSCMaj. = Cum Privilege Seine C�nigli- che Majestat ca 1740, maten 20 x 29,5 cm : Nr. 2. "Vue du village de Loenen "en id. Duitse teksl in gothiserende letters. Nr. 6. "Maison dejiislice de Maar.sseveen" =Zwarte Varken, het toenmalige Rechthuis. Nr. 7. "La maison de Campagne Nieuwerhoek regardant par (1) Croonenburg, vers (2) Loe- nen en id. in Duitse tekst. Nr. 9. "La Maison de Campagne a Loenen" en id. in Duitse tekst in gothiserende letters, (ook als nr. 91 genummerd) Nr. IL "Partie de Maarssen" met kasteel Bolestein en Vechtleven en id. in Duitse tekst in got- hiserende letters. Nr. ? "Vue du village de Vreeland" (uit het Noorden) en id. in Duitse tekst in gothiserende let- ters. Martin Engelbrecht (1684-1756) werd in 1711 door zijn broer Christiaan (1690-1735) in diens prentuitgeverij in Augsburg opgenomen doch vanaf 1719 werkte hij zelfstandig. De beide broers waren leerlingen van de beken- de graveur J. von Sandrart. Na het overlijden van Christiaan lijkt Martin ac- tiever geworden te zijn. Uit deze gegevens kan de conclusie getrokken wor- den dat de serie Vechtgezichten van na 1735 en voor 1756 dateert. Zijn firma werd daarna voortgezet door de zoon van zijn zwager Christiaan Wilhelm. Lit.: Thieme, U., Allgemeines Lexikon der bildenden K�nstler, Seemann Verlag Leipzig; Nagler, K.G., K�nstler-Lexikon 3. Auflage vom 1. Auflage 1835-1852

		51

-ocr page 52-



			II. Uitgave "a Paris chez Beauvais (ook als "Basset") rue St Jacques a St Nico- las" Nr. 99. "Veu (sic) dii village de Maaissen en Hollande". De afbeelding" is gespiegeld weergege- ven, zgn Optica prent. Op een exemplaar stond handgeschreven "5 Juni 1814" III. Uitgave "Printed forjohn Bowles nr.13 in Cornhill" en "Printed for In.o Bowles 8c son at the Black Horse in Cornhil", afmetingen 15 x 24 cm; tekst in schrijfletters behalve de naam van de Plaats. Onderin rechts naast de tekst staan de nummers. Er is een serie met de cijfers tussen haakjes en een zonder haakjes. Nr. 2. "The garden of Petersburg, a place often visited by the late emperor Peter while he res- idedin Holland". Ook als (12) "The garden of Petensburgbelonging toye resident of Russia on ye side of the River Vecht" en verder de tekst als bij Nr 2 en "C. Bruin del" en "F. Laniy .sculp". Nr (5) "Hoogevecht the Seat of mr Francis SweerLs on the side of the river Vecht C Bruin del F. Lamy sculp" Nr 6. "Vechtvliet the Country House of Mr Willem van den Broek looking toward.s Hofwerk" In inkt staat "58" bovenaan rechts. Nr 7. "The garden of Otterspoor belonging to mr. Jacob van Lennep". (7) id met "...on ye side of ye river Vecht" erbij en "C. Bruin del F, Lamy Sculp" Nr. 9. "The village of Loenen & Croonenburg as seen from Nieuwerhoek" "C. Bruin del" "F. Lamy sculp" Nr. IL "The garden of Sybaalen", (11) The garden of Sybalen on the side of the river Vecht be- longing to Mr D. van Mollem" "C. Bruin del" en "F. Lamy sculp." Nr. ... "Oostervecht the Country House of mr. Isaac Simkinson looking towards Loenen." "(L Bruin del P. Lamy sculp" Nr. ... "The Fortress of Nieuwersluis looking towards Ouderhoek. Bruin del." Nr. ... "Middelbeek The Seat of Mr Anthony Bierens on the side of the River Vecht" "P. Lamy sculp. C. Bruin del" Bowles dacht dat Claas Bruin de prenten in De Zegepralende Vecht had gemaakt en zette dus diens naam onder zijn gravures.
	�


		IV. De volgende uitgave meldt "London printed for & sold by Henry Overton, map & printseller at the White Horse without Newgate" onder gravure nr. 1. Onder gravure nr. 2 staat "Merchants, Sea Captains & Wholesale dealers may be supplied with great variety at ye lowest prices". De cijfers staan rechts bo- ven de gravure. De afmetingen zijn 16.5 x 26 cm. In het papier van nr. 5 is een watermerk te zien met de letters "LVG" waarboven een gekroond wapen- schild met Franse lelie. Bij enkele gravures is voor wat betreft de figuren af- geweken van het origineel. Deze zijn anders geplaatst en hebben modernere kleding aan, die rond 1770 gedateerd lijkt te kunnen worden. (Nr. 2) Nr. 1. "Vechtvliet the Seat of the Heer Counsellor Van den Broek" ook Franse tekst Nr 2. "Wailestein from the dweiling house to the upper summer house"

52

-ocr page 53-



		Nr. 3. "Ouderhoek the Seat of the Heer Anthony van Hoek " Nr. 4. "The pavilHon of Ouderhoek with a view towards Nieuwersluis" Nr 5. "The Seat of the Heer Theodore Boendermaker" Nr 6. "A View of the villages of Loenen and Croonenburg" Nr 7. "A Viewof Ureedenoord (sic)" Nr 8. "Oudaen, the house of the Lord of Bonenge" Nr 9. ontbreekt nog Nr. 10. "A view of Maarsseveen and the adjacent countiy" Nr 12. "A View of Ouderhoek from the Fish Pond to the little Hill" III en IV. De Bowles en Overton families kunnen in ��n adem genoemd wor- den daar zij in de 18'" eeuw in Londen de meest vooraanstaande prentdruk- kers zijn geweest. Veelal begonnen zij in de 17^ eeuw met het importeren van prenten uit Frankrijk, Holland en Itali�. In de IS" eeuw werd dat ook wel ge- daan doch langzamerhand werd steeds meer in eigen atelier gemaakt. De kopi�n die zij van de Zegepraalende V�c/if-gravures maakten, waarbij naar hartelust werd geplagiariseerd, hebben bij beide firma's ongeveer dezelfde afmetingen, doch zijn grotendeels van verschillende objecten. Beide firma's gaven de prenten uit met enigszins verschillende teksten waarbij Overton mede gemikt lijkt te hebben op export daar hij ook de Franse tekst overnam in tegenstelling tot Bowles. Thomas Bowles (the elder) (v��r 1670-1721),de eerste Bowles, die als prent- handelaar te boek staat, had twee zoons: Thomas (the younger) (tl762) en John (tl779). Hij gaf reeds in 1691 een catalogus uit met zijn prentaanbod. Zijn zoon Thomas nam hij in de zaak op, die in St Paul's Churchyard was ge- vestigd en dat steeds is gebleven. John vestigde zich in 1731 zelfstandig in Mercer's Hall in Cheapside en ver- huisde in 1734 naar het huis Black Horse op Cornhill, dat zowel nr 58 als nr. 13 gehad lijkt te hebben. Diens zoon Carington Bowles (1724-1792) werd in 1753 als partner in de firma opgenomen, die toen "John Bowles & son" ging heten. Later ging hij een partnerschap aan met Robert Sayer, die zijn zaak "near Serjeants Inn, Fleet Street" had. Carington was toen verhuisd naar "next the Chapter House in St. Pauls Church Yard". Hij gaf de prenten ook met Franse en Engelse tekst uit. Diens zoon Henry Carington Bowles (1763- 1830) nam de zaak over na Carington's overlijden in 1792. De hierboven genoemde prenten, die door Bowles zijn uitgegeven, moeten door John eerst zijn gedrukt tussen 1734 en 1753 en na dat laatste jaar nog eens van dezelfde of iets gemodificeerde platen. John Overton (1640-1713) begon zijn prentwinkel in "The White Horse" in Newgate, Londen. Zijn zoon Henry (1675/6-1751) zette de zaak voort, na zijn vaders verscheiden, met zijn broer Philip. In 1717 brachten zij een cata-

			5S

-ocr page 54-



			logus uit onder de naam "John & Henry Overton". In 1724 adverteert hij met "French, Dutch, English Landskips" in prentvorm. In 1718 blijkt Philip Overton zelfstandig te werken op Fleet Street, hij over- lijdt in 1745. De firma van Heniy Overton werd na diens dood door zijn neef Henry Overton in 1751 voortgezet in het zelfde pand in Newgate. Mede ge- zien de modernere kledij op de prenten van Overton is het waarschijnlijk dat die van na 1751 zijn. Literatuur: Timothy Clayton, The English Print 1688-1802. New Haven, Yale Univ. Press 1997, ISBN 0300- 06650-3. De gegevens staan door het hele boek verspreid. � V. "View of Maarssen in Holland" 10 x 11.5 cm plus 1 cm brede rand waarin onderin de tekst staat. Dit plaatje, (litho?), komt uit Barlows General History of Europe waarvoor het ook een keer als gravure is gemaakt, maar dan zon- der de rand. Voorbeeld is de gravure uit De Zegepraalende Vecht nr. 10. Intrigerend is hoeveel platen elke uitgave telde en of er meer tekst bij was. Bij serie IV is het verleidelijk te denken dat de serie 12 gravures kende. Komen zij uit boeken of werden de platen los of in bundels verkocht? De geraadpleegde antiquaren menen dat zij in omslagen verkocht werden. Literatuur 'De Zegepraalende Vecht', yj. Niftarlake \986, blz. 71-97 Loenen 2000 E. Munnig Schmidt

		54

-ocr page 55-



	Het Gemeenlandshuis te Nieuwersluis bouwhistorisch onderzocht

Inleiding Het pand Rijksstraatweg 66 te Nieuwersluis is in de periode 1689-1830 bekend geworden als Gemeenlandshuis, het gebouw waar de raadsleden van Amster- dam en de Staten van Utrecht bijeenkwamen om te spreken over het onder- houd van de jaagpaden van de Vecht. In 1999 werd het pand in opdracht van de huidige eigenaar, de heer L. Vonk, gerenoveerd. Daarbij deed zich de unieke gelegenheid voor het pand aan een bouwhistorisch onderzoek te onderwerpen. Het onderzoek, dat door de Rijks- dienst voor de Monumentenzorg gesubsidieerd is, werd uitgevoerd door het bureau Vlaardingerbroek & Wevers uit Utrecht. De gegevens uit het onderzoek werden slechts in rapportvorm op beperkte schaal gepubliceerd.' De gegevens uit het bouwhistorisch onderzoek bleken naadloos aan te sluiten bij het in 1963 door de heer Van den Hoek Ostende gepubliceerde artikel in het jaarboekje van Niftarlake.^ Hierdoor is thans een vrij compleet beeld van de bouwgeschiedenis van het Gemeenlandshuis ontstaan. Het hiernavolgende ar- tikel is grotendeels gebaseerd op het hiervoorgenoemde bouwhistorisch on- derzoek, waarbij enkele punten zijn aangevuld met gegevens uit het artikel van Van den Hoek Ostende, met name de door hem aangedragen archiefgegevens van onder andere de verbouwing uit 1704. Voor een goed begrip van het gebouw is de plattegrond als afbeelding opgenomen (afb.l). De in de tekst genoemde bouwsporen zijn hierop tevens aangegeven. Het kerkje uit 1672 De oorsprong van het gemeenlandshuis gaat terug tot 1672. Het werd toen als kerk op de oostelijke hoek van de Nieuwe Wetering en de Vecht gebouwd. De kerk had een rieten dak, vermoedelijk met een wolfseind of dakschild aan de oostzijde en een topgevel met toren aan de westzijde. In het huidige gebouw zijn vermoedelijk in de noord- en zuidgevels nog muurwerk van dit kerkgebouw behouden. Vele bouwsporen zijn tengevolge van de latere in- grijpende verbouwingen echter verloren gegaan, met name in 1830 toen het ge- bouw aan de zijde van de Rijksstraatweg van ca. 13 tot 6,5 meter werd ingekort. Behalve de genoemde gevels zijn weinig bouwsporen aan deze bouwfase te re- lateren. Mogelijk behoren de onder de keukenvloer aangetroffen funderings- resten van de bouwsporen 6 en 8 tot deze of de hiernavolgende bouwfase. Ge-

		-5S

-ocr page 56-



			Afbeelding 1. Plattegrond begane grond met de nummers van de bouwsporen.

		56

-ocr page 57-



		zien de zwaarte van het metselwerk van bouwspoor 6 zou het echter ook een restant van een bij een oudere Vechtbrug behorende keermuur kunnen be- treffen. Verder is eveneens de scheeflopende fundering van bouwspoor 8 niet logisch binnen de opzet van het rechthoekige zeventiende-eeuwse zaalkerkje en zou dus ook een bouwspoor van v��r 1672 kunnen zijn. De aanbouw van een washok Na het overlijden van de eerste en enige predikant, ds. Coenen, in 1689 kwam aan het bestaan der kerkelijke gemeente Nieuwersluis een einde. Van den Hoek Ostende vermeldt dat het kerkje sindsdien door [Abraham] Van Dors- sen, waard en kastelein van de Pleisterplaats tevens pachter van de tol en be- heerder van de sluis, als bergruimte werd gebruikt. Het kende eveneens een be- woner, die er een washok tegenaan bouwde. Hieruit blijkt dat het kerkje omstreeks 1689 enigszins moet zijn aangepast en dat het met een washok moet zijn uitgebreid. Over de grootte en plaats ervan is echter niets bekend. Mogelijk betrof het een gedeelte van het houten, boven de Vecht uitgebouwde, gebouwtje, dat op de achttiende-eeuwse gravures veel- vuldig is weergegeven. In het hierna genoemde bestek uit 1704 wordt namelijk gesproken over het washuisje tussen keuken en het brugmans-huisje. De verbouwing tot gemeenlandshuis in 1704 De verbouwing van het kerkgebouw tot Gemeenlandshuis in 1704 is uit bouwhis- torisch oogpunt de meest interessante fase van het gebouw. De gegevens uit het door Van den Hoek Ostende besproken bestek sluiten namelijk zeer goed aan op de gevonden bouwsporen.^ Hij vermeldt over het bestek het navolgende: Het werk werd voor fl 750 aangenomen door Tobias Coldy te Maarssen. Hij moest het rietdak van de kerk weg- nemen en de toren ajbreken, daarna het houtwerk van de kap repareren en aan de kant waar de toren gestaan had, eenzelfde wolfeind maken als aan de andere zijde en ten slotte het gebouwtje beleggen met blauwe pannen. Versterking van het dakgebint was ook nodig, omdat de pilaar midden in de kerk moest worden weggebroken. Om het dak kwam een kroonlijst. Aan beide einden van de kamer werden vier kruisramen met luiken geplaatst, hoog 10 voet, wijd 6,5 voet, met grote ruiten van goed Frans glas in brede loden strippen. De deur werd 9 voet hoog en 5 voet wijd. De schoorsteen moest buiten de muur uitspringen en de pijp 2 a 3 voet boven het dak uitsteken, be- vestigd zijn met vier ankers en de vuurstee moest van een liggende en drie staande platen worden voorzien. Voor de haardstede kwam een lijst van acht duim breed van ruwe steen. In de kamer werd een houten vloer gelegd en er werd een lambrizering aangebracht ter hoogte van de borstweer, gemaakt van droog glad gewreven grenen of vu- renhout. Boven tegen de zolder kwam een lijst van grenenhout ter hoogte van de moerbalk. Van het voorhuis of portaal moest de deur vernieuwd worden. Van de keuken, door de sluiswachter gebruikt, diende de gevel aan de Vechtzijde te worden afgebroken, ten einde op de oever tegen het brugmanshuisje te herrijzen, "het fondament van 't selve welvoorsien met eyke palen van acht a tien duym van 15 voeten lang onderhijden, ider 3 voet een paar palen, deselve met gespen en bondeerplanken vom-- zien voor 't uytkrabbelen en voor 't sacken ". Ook hier werd een schoorsteen gemaakt "op te werken boven 't dack dat voor 't rooken bevrijt is". De verdieping boven de keuken moest worden gebracht op de hoogte van het kamertje bo~

			57

-ocr page 58-



		ven het voorhuis en de zoldering erboven op de hoogte van de kleerzolder boven het kamertje. Het zichtbare deel van het dak van de keuken moest mede met blauwe pannen gedekt worden, het gedeelte dat uil het zicht xoas kon met rode pannen worden afgeiverkt. Twee kruisramen met luiken moesten in de keukengeoel worden gemaakt en een deur naar het water. De keukenvloer zou bestaan uit mappemondsteen op de kant in cement gelegd. Drie stoofovens oj fornuizen en een aanrechtbank onder de ramen, gedekt met een eiken plank en met kastjes eronder met planken om potten, ketels en pannen op te zetten, werden in de keuken aangebracht, evenals een blauxve gootsteen en een dub- bele pomp met twee loden buizen om het water zoioel uit de Vecht als uit een te graven en te bemet.selen put te betrek- ken. De aannemer moest ook nog een sekreet maken, met een deur uit de kamer daarheen. Alle gaten in de muren moest hij stoppen en deze daarna pleisteren en afzetten met blokken blauw gecarleleerde steen van onder af tot boven, onder de lijst. Het houtwerk kreeg van buiten Bentemer steenkleur en van binnen "light perelkleur". Door deze gegevens te relateren aan het topografisch materiaal en het bouw- historisch onderzoek zijn thans de genoemde ruimten duidelijk te localiseren. De kamer van de commissarissen moet zich aan de westzijde van het huidige ge- bouw bevonden hebben. Dit gedeelte werd tijdens de verbouwing van 1830 ge- sloopt. De keuken bevond zich ter plaatse van de huidige woonkamer, terwijl het portaal of voorhuis de zuidelijke aanbouw moet betreffen. Het in het bestek genoemde sekreet zal de op de topografische tekeningen afgebeelde kleine uitbouw onder een lessenaarsdak zijn aan de Vechtzijde van het voorhuis, ter- wijl de brugwachterswoning de grotere houten, op palen in de Vecht uitge- bouwde, aanbouw tegen de keuken onder een zadeldak betreft. Aangezien het voorhuis tijdens de verbouwing van 18.30 op de oude funderin- gen nieuw werd opgetrokken (bouwspoor 16) en de Commissarissenkamer aan de westzijde werd gesloopt, kunnen de bouwhistorische gegevens slechts meer licht op de indeling en toegepaste materialen van de voormalige keukenruimte werpen. Hier is inderdaad een restant van de bakstenen vloer teruggevonden (bouwspoor 3). Wel is het aannemelijk dat deze spoedig door een plavuizen vloer zal zijn vervangen (bouwspoor 2). Dit, omdat deze plavuizen vloer goed aansluit op de restanten van het aanrecht (bouwspoor 7), de grote schouwfun- dering (bouwspoor 1, afb. 2) en het fornuis (bouwspoor 5, afb. 3). Ter hoogte van de plint en op het fornuis zijn wandtegels van 13x13 teruggevonden (bouw- spoor 4), die vermoedelijk ook bij een latere achttiende-eeuwse bouwfase horen. Voorts vormen de teruggevonden waterput (bouwspoor 13, afb. 4) met bijbe- horende loden leiding (bouwspoor 12) een prachtige bevestiging van het be- stek uit 1704. Uit het onderzoek naar de balklagen van het huidige gebouw is gebleken dat slechts de balklaag van de keuken, de huidige woonkamer, uit 1704 dateert en op zijn oorspronkelijke plaats is gebleven. De balken meten 13,5 x 25 cm en hebben een hart-op-hart afstand van 93 cm. De ouderdom wordt eveneens door het lagenpakket met 15 gronderings- en afwerkingslagen bevestigd (bouwspoor 42).

		58

-ocr page 59-



		Afbeelding 2. De schouwfunderingen in de oude keuken. De kleine binuenslc fundering behoort bij de schouw, die aangebracht werd tijdens de verbouwing van 1964. Foto L. Vonk, februari 1999. Ten aanzien van het metselwerk kan vermeld worden dat de gevel aan de Vecht- zijde is opgetrokken uit bakstenen van 23 x 11 x 4,5 cm met een tienlagenmaat van 55 cm. Op de verdieping is de aftekening van de in 1704 opgetrokken top- gevel aangetroffen, waarbij hetzelfde metselwerk is toegepast (bouwspoor 53, afb. 5). Voorts zijn hier nog het laat zeventiende-eeuwse metselwerk van de borstweringen van de noord- en zuidgevel behouden. In de huidige kap zijn di- verse onderdelen van de vroegere kapconstructie in 1830 hergebruikt. Onderhoudswerkzaamheden (1746-1764) Van den Hoek Ostende noemt een paar vernieuwings- en onderhoudswerk- zaamheden die in deze periode plaatsvonden. Zo werd bij vergadering van 28 oktober 1746 besloten de ramen te vernieuwen en volgde in 1751 het besluit tot verbreding van de schoorsteen. In 1764 volgde onderhoud aan de deur, terwijl tegelijkertijd het houten hek om de voorplaats door een ijzeren exemplaar ver- vangen werd.

			59

-ocr page 60-



		Afbeelding 3. Bouwspoor 5. Fundering, vermoedelijk van voormalig fornuis. Gezien de latere ingrijpende vernieuwingen, ontbreken de bijbehorende bouwsporen in het gebouw. Wel geven deze gegevens een goede indicatie voor de datering van de teruggevonden plavuizen vloer (bouwspoor 2) met de bij- behorende wand- en plinttegels (bouwspoor 4). Verbouwing tot brugwachterswoning in 1830 Nadat het gebouw ernstig vervallen was geraakt, werd in 1830 overgegaan tot openbare verkoop van afbraak van een gedeelte van het Gemeenlandshuis, met behoud van het erf en onder verplichting een gedeelte van het gebouw in te richten tot woning voor de pachter van de brug. Het werk werd uitgevoerd door meester timmerman C. Verloop uit Utrecht voor �550,-. De werkzaamhe- den bestonden uit het afbreken van de buitenmuren van de vergaderzaal, het vervangen van de twee deuren in de binnenmuur door twee ramen, het maken van drie nissen in deze muur ter hoogte van de verdieping en het maken van een nieuw voorhuis naast de keuken. Voorts moest van het dak het wolfseind aan de noordzijde zover worden weggebroken, dat het gelijk zou komen met het nieuw aan te brengen zuidschild.

			60

-ocr page 61-



		Afbeelding 4. Bouwspoor 12/13. De waterput met loden leiding. De bouwsporen bevestigen grotendeels de genoemde gegevens. Het metsel- werk van het voorhuis bestaat uit hergebruikte bakstenen van 18x9x4 cm met een tienlagenmaat van 46 cm en staat koud tegen de zuidmuur van het hoofd- gebouw aan (bouwspoor 34 en 55). De westwand is blijkbaar toch geheel ver- nieuwd, omdat ook in deze wand hergebruikt materiaal verwerkt is en een tien- lagenmaat van 59 a 60 cm is toegepast (bouwspoor 30, 31, 56, 57 en 58). Bij de nieuwbouw van het voorhuis werden ook de balklagen vernieuwd. Deze be- staan uit twee enkelvoudige balklagen van 15 x 22,5 cm met een hart-op-hart- afstand van 90 cm. Hierin was het trappenhuis gesitueerd, hetgeen uit de twee ravelingen is af te leiden. Wederom bevestigt het relatief geringe aantal afwer- kingslagen op de balklagen de datering (bouwspoor 44). Ook de indeling van het hoofdgebouw werd ingrijpend gewijzigd. Op de begane grond werd een scheidingswand in de voormalige keuken aangebracht, waardoor een nieuwe hal ontstond (bouwspoor 11). De in het pand teruggevonden twee keldertjes zijn waarschijnlijk ook tijdens deze bouwfase tot stand gekomen (bouwsporen 10 en 17). Op de bovenverdieping werd eveneens een nieuwe indeling door middel van houten scheidingswanden gerealiseerd (bouwsporen 64 t/m 69).

			m

-ocr page 62-


		■	^^^^^^^H^K
1	m amff^»"^ "	■			*^^^j�M*
i
�			4-		'j^^^H
1			�t.	^^	^^H
1 f		*'""'"'M*			T^i^d
		■ ^	%	*	*4^m*

f

Afbeelding 5. Bouwspoor 53. Het vlechtwerk van de topgevel is duidelijk herkenbaar.

-ocr page 63-



		Rechts liet Gemeenlandshuis ca. 18.^3 in Lutgers' Gezigten aan derivierde Vecht (Coll. MunnigSchmidt). De aanpassingen van de dakschilden is echter rigoureuzer gebeurd dan in de bovengenoemde omschrijving werd aangegeven. Uiteindelijk werden de borst- weringen en topgevel tot een volwaardige verdieping opgehoogd. Vervolgens werd - met gebruikmaking van het hout van de zeventiende-eeuwse kap - een nieuwe L-vormige schildkap gemaakt. Om de ontsierende bouwsporen van de ingrijpende aanpassingen in de gevels aan het zicht te onttrekken werd het pand aan de buitenzijde gepleisterd. Op de tekening door Lutgers uit 1836 is de nieuwe situatie goed zichtbaar (afb. 6). Opvallend is dat de nieuwe zuidelijke aanbouw voorzien was van roeden- vensters met een tijne roedenverdeling. Vermoedelijk zijn de in 1746 aange- brachte ramen hergebruikt bij de verbouwing in 1830. De gevels aan de straat- zijde werden wel van een eigentijdse minder fijne roedenverdeling voorzien. Voorts is tevens de gehandhaafde houten brugwachterswoning afgebeeld. Ook de oudste prentbriefkaart van omstreeks 1900 geeft deze situatie goed weer.

			63

-ocr page 64-



		Verkoop en modernisering in 1916 In 1915 kwam een einde aan het gezamenlijk beheer van het Zandpad door de Gemeente Amsterdam en de Staten van Utrecht. Dit resulteerde in de op- heffing van de tol te Nieuwersluis. Hiermee kwam een einde aan ruim twee- honderdjaar waterschapsgeschiedenis van hetgemeenlandshuis. Het pand werd in 1916 verkocht en werd aansluitend door de nieuwe eigenaar gemoderniseerd. De plaatsing van de huidige trap in de hal van het hoofdge- bouw, het aanbrengen van de raamomlijstingen met cannelures en de aan- bouw van de keuken in de oksel van de L-vormige plattegrond vormen de be- langrijkste ingrepen van deze verbouwing. De tekeningen van de bestaande toestand uit 1964 geven deze situatie goed weer (afb. 1). Een kleine verbouwing in 1964 In 1964 volgde wederom een verbouwing van het pand. De belangrijkste wijzi- gingen betroffen de plaatsing van twee extra vensters in de Vechtgevel van de woonkamer, diverse wijzigingen van de doorgangen naar de aanbouw uit 1916, het wijzigen van de keukendeur, de inbouw van de wc in de hal, de totale ver- nieuwing van de aanbouw uit 1916, het aanbrengen van de badkamer in een kast op de eerste verdieping, het verwijderen van de vaste trap naar de zolder, alsmede het aanbrengen van een kastenwand tussen de slaapkamers aan de oostzijde op de eerste verdieping. Besluit De laatste bouwfase, de verbouwing in 1999, vormt het sluitstuk van de bouw- geschiedenis van dit bijzondere gebouw aan de Vecht. Tijdens de verbouwing werd de binnenindeling uit 1830 grotendeels verwijderd en vervangen door een nieuwe, meer practische ruimte-indeling. De verbouwing geschiedde naar plannen van architect RL. van Gent. Aan het uiterlijk van het pand werd weinig veranderd, met uitzondering van de keuken-aanbouw uit 1964, die plaats maakte voor een nieuwe serre. Hierdoor werd voor de derde maal in ��n eeuw een kleine nieuwbouw op dezelfde plaats gerealiseerd. Utrecht, 1 februari 2000 ir L.B. Wevers

			Noten 1. A.J. Vlaardingerbroek & L.B. Wevers, Het gemeenlandshuis te Nieuwersluis, bouwhistorische opname, Utrecht 1999. 2. J.H. van den Hoek Ostende, Het Gemenelandshuis te Nieuwersluis, Jaarboekje Genootschap Niftarlake 1963, 1-19. 3. Bouwsporen, hoger genummerd dan nr. 39 betreffen de bovenverdieping. ■

		64

-ocr page 65-



	Johannes Gousset (1667-1733) Schout van Abcoude

Johannes Gousset luerd op 26 Januari 1667 in de Nieuwe Kerk te Den Haag gedoopt als zoon van Pieter Gousset, winkelier, ajkomstig uit Heusden, en Elisabeth Systrop, een telg uit een Haags geslacht; getrouwd 1660 te Den Haag. Johannes trouwde Aug. 1690 te Ouderkerk met Maria de la Mine. Twee zonen en twee dochters bereikten de leeftijd der handelingsbekwamen. Maria de la Mine overleed 14 Augustus 1720. Johannes werd, onderwerp van een mislukte poging tot chantage in 1729. Hij overleed 5 Januari 1733. Nog geen 20jaar jong zwaaide Johannes Gousset reeds als schout de scepter in Abcoude-Staten Gerecht, tezamen met de Schepenen belast met het dagelijks bestuur van het gerecht en met de 'kleine' rechtspraak. Hij was tevens belas- tinggaarder en waarsman. Dat laatste houdt in, dat hij de jaarlijkse schouw voor de polderbesturen verrichtte. We schrijven dan 1686. Zijn oom, Dani�l Gousset, was hem als schout in Abcoude-Staten Gerecht voor- gegaan. Deze was ook schout in Abcoude-Sint-Pietersgerecht. De data van diens benoemingen verliezen zich in de duistere tijden na het rampjaar 1672, maar over 1674 heeft Dani�l zijn volledige tractement genoten. In Juli 1686 ging het mis met Dani�l; hij werd vanwege de Staten van Utrecht gegijzeld wegens het feit, dat hij 'ten agteren was'mei de afdracht van doorhem ge�nde belastinggelden. Zijn woning werd verzegeld en er werden twee bewa- kers aangesteld om er op toe te zien, dat de zegels niet verbroken zouden wor- den. Eenjaar eerder had diens broer, Pieter Gousset, de vader van Johannes, zich met al zijn goederen borg gesteld voor Dani�l. Het ging om grote bedra- gen, en 10 dagen na het besluit tot gijzeling (12Juli 1686) gaven de Staten aan exploiteur (deurwaarder) Van Wyck opdracht om er voor te zorgen dat op alle goederen van de borg 'arrest werd gedaan'. Reeds 6 dagen later werd een door Pieter bij de Staten van Utrecht ingediend request behandeld. Pieter deed daarin een voorstel voor een regeling. Hij stelde als borg slechts gedeeltelijk aansprakelijk te zijn, doch verklaarde ge- negen te zijn alles ten genoegen van de Ed. Mog. te voldoen 'in gevalle deselve de goetheid gelieve te hebben van sijn soon Johannes, dewelke daartoe seer bequaem is', te be- noemen als opvolger van Dani�l zulks opdat hij, Pieter, minder schade zou lijden.

		65

-ocr page 66-



		Hij stelde zich bereid binnen 14 dagen �5.000 in klinkende munt (is ruim 'A min. nu)' te betalen in mindering van 'het agterwesen, en de reste binnen een maand na dato deses'. Hij verwachtte dan wel dat 'deEd. Mog. sijn soon met het voorschreven schoutambt gratieuselick gelieven te beneficieren, ende dat sijn broeder aanstonts op bet- alinge van de eersten termijn uyt degyselinge'zou worden ontslagen. Hij verklaarde zich nogmaals bereid het restant binnen 14 dagen daarna te be- talen, en sloot zijn request afmet 'sijn soon tot het voorschreven schoutampt infavo- rabele recommandatie'. Drie keer in een request; nadrukkelijker kan het haast niet! In December 1686 was alles geregeld: de goederen van Pieter werden tot een bedrag van �12.000,- verbonden, (zou nu 1,2 min geweest zijn); Johannes werd benoemd, gezien zijn onmondigheid (hij was nog pas 19jaar) onder supervisie van zijn vader. De Staten constateerden daarbij dat Dani�l vrijwillig afstand had gedaan van het schoutambt en Johannes moest zich met zijn familie metter- woon in het gerecht vestigen. De vader van Johannes legde in Januari 1687 de eed van getrouwigheid af, maar kwam op 11 September daaraanvolgend in Abcoude te overlijden. Zijn vrouw, Elisabeth Systrop, verzocht als momberse (voogdes) over haar zoon Jo- hannes, de Staten reeds op 22 September om goed te vinden dat de supervisie over haar onmondige zoon nu door advocaat Laurens Vervoorn zou worden uitgeoefend, die haar tevens de behulpzame hand zou bieden in de affaires van het schoutambt. Daarin werd bewilligd. Johannes liet zich de onmondigheid echter niet lang aanleunen. Het zal zijn ge- zag niet ten goede zijn gekomen. Reeds in het voorjaar van 1688 richtte hij zich met een request tot de Staten met het verzoek, 'nu hij was gekomen tot den ouder- dom van 20 a 21 jaaren, en de Ed. Mog. hadden geoordeeld, dat hij tot de administratie en bediening van het schoutampt beqwaem was', om hem tot schout te benoemen. De Staten bewilligden andermaal in dit verzoek en hij legde op 31 Juli 1688 de eed van getrouwigheid af en was daarmee zelfstandig Schout van Abcoude. In Abcoude-St. Pietersgerecht, hierna Abcoude-Proosdij genoemd, kwam het schoutschap van oom Dani�l meer geleidelijk in de handen van Johannes; Da- ni�l was in dit gerecht geen belastinggaarder, waardoor het gevaar van schul- den minder omvangrijk was. Niettemin werd Dani�l reeds Januari 1690 als'ge- weseneschout''m de diverse acten aangeduid. Johannes werd in diezelfde maand 23 jaar. Aan Johannes Goussetwerd op 27 Augustus 1690 met Maria de la Mine door de Gereformeerde (=Hervormde Kerk), attestatie gegeven, (beiden nog niet eer-

			66

-ocr page 67-





	M«Ssfe«9'^fclSC.^S>^
	M«Ssfe«9'^fclSC.^S>^

Een gravure van Binnenrust, die ongeveer 1727 kan worden gedateerd. der gehuwd geweest), om te trouwen in Ouderkerk.^ De vader van de bruid was Jacob de la Mine, advocaat te Amsterdam. In 1706 wist Johannes de buitenplaats Binnenrust te verwerven, die toen reeds zijn grootste omvang had bereikt. Het lag buiten dicht tegen het oude dorp Ab- coude en werd verder begrensd door de Angstel, in die jaren het "Geyn "of de "Treckvaert" genoemd, en de Heerenweg, thans Hoogstraat. Johannes heeft op Binnenrust een 'grote staat' gevoerd; ook het gezin van de tuinman en een echtpaar, dat als huispersoneel in dienst was, vonden er hun woning. De omschrijving in de kooppapieren luidt: 'seeckere hoffstede met de annexe Heer- schapshuysinge, thuynen, stallingen, voorkamers, wagenhuys, Speelhuys, thuynmans- woningh'enz. enz. ;�

		6^

-ocr page 68-



		De kinderen Gousset - het waren er vier - zullen zich op deze buitenplaats niet verveeld hebben. Elisabeth was l�jaar oud en de beide jongens 14 en 12 jaar, toen zij er kwamen wonen. Petronella van 9 sloot de rij; haar naam brengt tot uitdrukking dat de naam Pieter in het nageslacht van Johannes niet zou wor- den voortgedragen. Tot twee maal toe was er een Pieter in de wieg gestorven. Johannes werd in de loop der jaren door erfenissen van zijn ouders en groot- ouders, alsmede door o.a. een kinderloos overleden tante, steeds kapitaal- krachtiger Ook zijn echtgenote bracht, in de vorm van onroerend goed, het e.e.a. in. Deze, Maria de la Mine, is in 1720 overleden. Ook daarvan plukte Jo- hannes de financi�le vruchten. Na het overlijden van zijn echtgenote, waarmede Johannes dus 30 jaar ge- trouwd is geweest, was hij niet 'ingoeien doen'en hij maakte op 2 October 1721 zijn testament op: 'siekelijk van lighaem sijnde, edog over huys gaende en staende, sijn verstand, oordeel en uytspraek niagtig en gebruykende'. In het testament probeerde hij zijn nalatenschap zo eerlijk mogelijk over zijn vier kinderen te verdelen. We lezen dat zijn zoon Hendrik in 'Gambon (Oost Indien)' resideert, aan wie Johan- nes bij de aanvaarding van de reis �1.000 had meegegeven, welke echter niet in mindering van zijn erfdeel zouden mogen worden gebracht. De kleren en 'alle de ringen en juwelen'van. zijn echtgenote moesten eerlijk tus- sen de beide dochters worden verdeeld, en zoon Jacob werden de onroerende goederen in Abcoude, totaal ruim 31 morgen land, toegedacht. Jacob had in 1719 bij zijn huwelijk met Adriana Roos reeds �3.000 ontvangen, welk bedrag ook aan zijn zuster Elisabeth bij haar huwelijk in 1724 werd uitgekeerd. De bei- de andere kinderen zouden dit bedrag bij hun vaders overlijden ontvangen, buiten bezwaar van de erfenis: hij prelegateerde deze bedragen aan Hendrik en Petronella. Inmiddels telde de familie twee notarissen: ten eerste Jacob, reeds eerder be- noemd tot secretaris van de beide gerechten, en met name in de twintiger ja- ren, tevens optredend als notaris en voorts Antipas Tredee, die trouwde met Pe- tronella. Antipas was afkomstig uit Renswoude, met attestatie uit die plaats ingeschreven als lidmaat van de Gereformeerde kerk van Abcoude in 1714. Hij was toen schoolmeester en voorlezer in de kerk. Uit later testamentair vastgelegde correcties op het testament van Johannes uit 1721 blijkt, dat hij zijn inzinking na het overlijden van zijn echtgenote weer vrij snel te boven was gekomen. Uit de archivalia komt door vernoeming en aanwezigheid bij doop, alsmede bij financi�le transacties het beeld naar voren van een hechte familieband.

			68

-ocr page 69-



		Hettractementvan de schout in hetStatengerechtwasin 1679 bepaald op �130 per jaar, waarbij de schout van de boetes, die hij zou opleggen de helft zelf mocht houden. Verantwoording daarvan hebben de archieven nog geheim ge- houden, maar bij dit tractement behoort ook zijn salaris in het Gerecht Abcou- de-Proosdij te worden gevoegd. Wat hiervan zij, Johannes bedacht zijn kinderen goed: zo zonderde hij bij het trouwen van dochter Elisabeth metjacob de Jongh in 1724, een deel van zijn landgoed af, waarop het jonge echtpaar zich kon vestigen. Het was het deel dat zich aan de zuidzijde van Binnenrust bevond, tussen 'de treckvaert en de Heeren- wegh'. Hij vestigde daar een erfdienstbaarheid op, namelijk dat er aan de noord- en westzijde van het te bouwen huis en de schuur geen licht of uitzicht boven de 'gemeene schutting van zijn erf en de buitenplaats zal mogen gemaakt en gesteld worden'. Ook zijn kleinkinderen genoten een warm plekje in zijn hart; Maria Elisabeth, dochtertje van zoon Jacob ontving bij wijze van pillegift een zilveren schenk- bord dat bij de vader zou blijven tot ze meerderjarig zou zijn geworden. In 1728 pakten zich donkere wolken samen boven deze gelukkige familie. Een bekende schrijver: Jacob Campo Weyerman, ongeveer even oud als Johannes en beschikkend over een zeer welversneden pen, was aan een voor die tijd luxu- eus leven gewend geraakt. Hij had blijkbaar moeite om met schrijven en schil- deren (wat hij ook deed), voldoende pecuniae te vergaren om het luxe leven vol te kunnen blijven houden. Hij begon daarom in de twintiger jaren over minder plezierige feiten en eigenschappen van personen te schrijven, doch ging daarbij niet direct tot publicatie over. Eerst stelde hij de betreffende per- soon in de gelegenheid publicatie te voorkomen door middel van een aange- paste donatie aan het fonds 'Campo Weyerman', d.w.z. zijn eigen portemon- nee. Kortom, hij greep naar het ontoelaatbare middel van chantage om zich van een inkomen te verzekeren. De periodieken die hij liet verschijnen, droegen nog al eens verschillende na- men: De Heremyt, De Naakte Waarheyt, de Vrolyke Tugtheer e.d. Als voorbeeld van zijn kwalijke practijken moge het lot van mevrouw de weduwe Pestalozzi die- nen, die een van de 'cli�nten' van Weyerman is geweest. Zij woonde op de door haar gehuurde buitenplaats Meer en Hoef op de weg van Abcoude naar de Voetangel, waar zij bezoek van de dan nog in Breukelen wonende Weyerman kreeg. Niet lang daarna liet zij twee zilveren kandelaars bij Weyerman bezorgen en verdween zij uit Abcoude. Meer en Hoef stond vanaf Februari 1727 te huur en Campo Weyerman heeft daarop deze buitenplaats gehuurd, eigendom van Johannes de la Croix. Hij zal al snel gedacht hebben, dat onze schout, w�l bij kas - en als gaarder van belastingen mogelijk niet overal even geliefd - een welkome "cli�nt" zou kun-

			69

-ocr page 70-



		nen zijn. Toen hem bleek dat de dienstmaagd van Johannes, Wijntje van Spyk- horst, dank zij de 'vleselyke conversatie'A\e zij genoten hadden, een kind van hem verwachtte, was het plan de campagne snel gemaakt. Uit het feit, dat in het tus- sen 4Juli 1729 en 26Juni 1730 wekelijks verschijnende blad, getiteld: De Vrolyke Tugtheer, het in de inleiding reeds aangekondigde smaadschrift verscheen, mo- gen we echter afleiden, dat de schout niet voor chantage gezwicht is. De eigenaar van de door Weyerman gehuurde buitenplaats Meer en Hoef, Jo- hannes de la Croix, had zich in 1728 tot Jacob Gousset, secretaris van het ge- recht, gewend met het verzoek een huurachterstand van Weyerman in te vor- deren. Daarvoor moest onze schout tegen Weyerman in het geweer komen. Dit was voor laatstgenoemde aanleiding om Johannes Gousset en Johannes de la Croix gezamenlijk in het smaadschrift te behandelen, onder andere in een tweegesprek dat zou zijn afgeluisterd door zijn correspondent. In de Tugtheer viordt de schout afgeschilderd als een hebzuchtig en amoreel persoon. Hij heet daarin "Binnenbeurs", een verwijzing naar Binnenrust en te- vens naar zijn naam - immers, 'gousset' is de franse benaming voor een vest- zakje waar geld in bewaard kon worden. Johannes de Ia Croix wordt "Negra Croce" genoemd. Een strofe uit de samen- spraak: Binnenbeurs tot Negra Croce: "Mijn domestieke dienstmeyd, die zo getaand was als de vuurstookster van een diepwatersclie bokkingkeet, heeft myn gryzen kruyn bestooken met een kermiskind, alhoewel mijn gesteltenis zo koel is als den inboel van een yskelder." Even verder is de 'correspondent' aan het woord: "Den Schout Binnenbeurs leeft op het bederf eens boers, gelijk een herfstslak aast op een afge- droopen kannetjes appel..." Onze schout heeft kennelijk, hoewel in woede ontstoken, dit smaadschrift over zich heen laten komen. Weliswaar werd hij in de geschriften van Campo Wey- erman afgeschilderd als iemand, die de arme boeren uitperste,maar zijn posi- tie in de beide gerechten was kennelijk sterk genoeg. Als we ook in aanmerking nemen, dat hetgeen hij van familie heeft ge�rfd vele malen meer was dan het- geen hij zelf aan zijn kinderen heeft nagelaten, dan blijft niet het beeld over van iemand, die zich tijdens zijn ambtsuitoefening ten koste van anderen heeft verrijkt. De staat, die de belastinggaarder - wat hij ook was - voerde, zal bij de hardwerkende boeren en arbeiders best wel eens scheve gezichten hebben ver- oorzaakt. Het 'kermiskind' (=buitenechtelijk kind) heeft hij tot diens 16e jaar van een maandgeld voorzien. De moeder, zelf reeds bedacht met �220,- voor de deflo-

			70

-ocr page 71-



		ratie (de kraamkosten waren al betaald), werd verplicht voor de toelage - 37 guldens en 10 stuyvers alle drie maanden - zolang het kind in leven zou mogen blijven, dat tot het 16e jaar 'te versorgen van kost, drank, kleeden en alle andere nood- druftigheden geen uitgezondert, mitsgaders ook laten leeren leesen en schrijven, alsmede een ambagt, om te kannen bestaen en door de weerelt te geraken'. Johannes heeft dit in een notari�le acte op 17 Februari 1729 laten vastleggen. Hij had de notaris immers bij de hand. Alles beter dan een storting in het 'Cam- po Weyerman fonds'. Intussen ontving hij op 3 April 1729 ook nog een berisping van de predikant, die daarvoor bij hem aan huis kwam. 'Johannes betuijgde hertgrondig berouw en leed- wesen te hebben en het voornemen om sig in het toekomende voor dergelijke sonden te wag- ten', waarop door de predikant hem 'het naderen tot het aanstaande Avondmaal des Heeren ontsijd en verboden is'. Na dit alles kon in het kleine dorp Abcoude publicatie van het smaadschrift later dat jaar niet zoveel verrassends meer brengen. Enkele jaren later, op 5 Januari 1733, is Johannes overleden, na twee maanden daarvoor nog een ver- gadering van Schout en Schepenen te hebben bijgewoond. Op 18 December 1732 ondertekende hij voor de laatste maal het resolutieboek van Abcoude, De Leeuws gerecht. De kinderen verkochten Binnenrust reeds op 11 April 1733. Johannes is in de Gereformeerde (=Hervormde) kerk van Abcoude begraven, waarvan een fraai gebeeldhouwde grafsteen in het koor ook nu nog getuigenis aflegt. Van de heraldische kleuren van het in dit beeldhouwwerk opgenomen familiewapen zijn we op de hoogte door Hendrik, de oudere broer van Johan- nes, die lid was van de Vroedschap van Den Haag: 'in zwart met een goud gekroon- de zilveren leeuw'. Campo Weyerman tenslotte is, na in 1731 in staat van faillissement te zijn ge- raakt, steeds driester gaan optreden, zodat hij tenslotte in 1738 werd aange- klaagd en veroordeeld tot levenslange gevangenschap. Zijn straf moest hij tot zijn dood in 1747 in de Gevangen Poort te Den Haag uitzitten. Abcoude 2000 Ir. D.L.H. Slebos. Archivalia ARU. Resolutieboeken Staten van Utrecht (1672-1692) Gerechtelijke Archieven van Abcoude Statengerecht; De Leeuwsgerecht en Gerecht Abcoude Proosdij (1674-1734) Notari�le archieven Abcoude (1687-1734) Kerkelijkarchief Gereformeerde Kerk van Abcoude (1690-1709) ■

			n

-ocr page 72-



			Streekarchief Mijdrecht Archief van de Gerechten van Abcoude-Statengerecht; De Leeuwsgerecht en het Gerecht Ab- coude-Proosdij (1674-1690) Gemeente archief Den Haag Notarieel archief (1686-1715) Kerkelijk archief Doopgegevens Nieuwe Kerk (1661-1679) Literatuur Dr A.J. Hanou, 'De Vrolijke Tuglheer' 1729. Amsterdamse Smaldelen no 7. Dr A.J. Hanou en DrK. Bostoen: 'Het proces Jacoh Campo Weyerman' 1739. Duivelshoekreeks 7. Noten 1. Bedacht moet worden, dat vermenigvuldiging met minstens een factor 100 noodzakelijk is, ten- einde tot enigszins met nu vergelijkbare bedragen te geraken. 2. Attestatie=getuigschrift van een kerk, dat men lidmaat is.

		72

-ocr page 73-



	De tekenaar J. Lutgens (1836-1919), onbekend talent uit Loenen

In het blad De Woonstede^, dat in Belgi� wordt uitgegeven, doch dat ook artike- len bevat over Nederlandse buitenplaatsen stond bij een artikel over het buiten Calorama te Noordwijk een intrigerende afbeelding daarvan. Intrigerend daar de tekening zo te zien door PJ. Lutgers was gemaakt. Zoals bekend was hij de tekenaar, die in de 19"^ eeuw de buitens aan de Vecht en die in de omstreken van Haarlem, Leiden, Den Haag en Utrecht heeft vereeuwigd als gewassen teke- ningen en daarvan litho's maakte. De ondertekening was echter "J. Lutgens fee 1884". P.J. Lutgers, die eigenlijk Lutgens heette, is in 1874 overleden zodat het een ander moest zijn die geheel in zijn stijl tekende. Navraag bij de auteur, drs R. van Immerseel, en vervolgens bij de bewoner van Calorama, H. baron Taets van Amerongen, wees uit dat de tekening op het Gemeentehuis van Noordwijk hangt. Een bezoek aan dat Gemeentehuis was zeer verrassend, omdat bleek dat men daar 22 voortreffelijke gewassen tekeningen van de hand van J. Lutgens bezit. Alle tekeningen zijn van huizen of landschappen rond Noordwijk (afb. 1 en 2). Nader onderzoek^ bracht aan het licht, dat de oudste zoon. Jan, van P.J. Lutgers in 1865 naar Noordwijk kwam als onderwijzer aan het Instituut Schreuders. Hij werd in 1836 in Loenen^ geboren en was kennelijk een intelligente jongeman, die zich bekwaamde in Wis- en Natuurkunde, bovendien een aantekening had op zijn MO-akte voor Frans, Engels en Duits en die daarnaast van zijn vader de aanleg tot tekenaar ge�rfd had. Ondanks de hoge kwaliteitvan zijn tekeningen komt hij niet voor in Scheen. Het Instituut Schreuders was in 1861 opgericht door Otto Johannes Schreu- ders (1828-1886) als kostschool voor "Jongeheeren". In het pand aan de Voor- straat (nu) 52a in Noordwijk-Binnen was eerder, van 1732 tot 1812, een "Jon- gejuffer"-school gevestigd geweest. Schreuders had zijn opleiding gekregen bij dr P. de Raadt, oprichter en lang directeur van de toen toonaangevende kost- school "Noortheij" te Voorschoten. De lijst van leerlingen^ laat zien dat het In- stituut Schreuders van de bovenste plank was (zie bijlage). Schreuders begeleidde eerst als 30^arige onderwijzer eenjonge baron Van Tuyll van Serooskerken op een tweejaar durende Grand Tourdoor Europa voor hij sol- liciteerde in Noordwijk. Graaf van Limburg Stirum Heer van Noordwijk bezat

		73

-ocr page 74-



		Afb. 1. Kantongerecht en dorpsponip Noordwijk-Binnen, ca 20x30 cm gesigneerd "J. Lulgens fee 1884" in grijs. het pand aan de Voorstraat waar de school in gevestigd was. Hij was het die Schreuders aannam voor de positie als hoofd van het sinds 1822 bestaande Jon- geheren Instituut dat in 1873 diens naam ging dragen. In dat jaar kocht hij het gebouw van de douari�re Van Limburg Stirum-Gevers voor �11.000,-. In 1864 was hij getrouwd metjacobajohanna Deyselman uit Den Haag, die hem zes kin- deren schonk. Zijn broer Anne Elisa hielp hem in den beginne bij de lessen. Schreuders' vader had ook een jongens kostschool in Voorburg geleid en der- halve hadden zijn broer en hij het opvoedkundige werk met de paplepel inge- goten gekregen. Het Instituut leidde op voor "de universiteit, resp. de hoogste klassen van een gymnasium; de vierde klasse eener hoogere burgerschool, de militaire acade- mie of het Koninklijk Instituut der Marine te Willemsoord; den aanzienlijken handelsstand of eene administratieve betrekking", ook de polytechnische hoge school in Delft wordt genoemd. In het begin waren er 17 leerlingen per jaar, maar na 1875 liep dat op naar 30. Daarvoor waren 9 onderwijzers beschikbaar. Voor de "letteren" was er een "doctor of kandidaat" en voor de drie moderne

			74

-ocr page 75-



		Afb. 2. Schiestraat Noordwijk-Binnen in kleur ges. "J. Lutgens 1888" 20x30 cm. talen iemand uit het land zelf. Cricket was de meest beoefende sport op de school. In Sept. 1865 werd "P.J. Lutgens jr" aangenomen als onderwijzer voor Neder- lands, geschiedenis en aardrijkskunde. Dit deed hij tot Feb. 1867 en vanaf Sept. 1867 staat hij, nu "J. Lutgens" genoemd, voor de klas als onderwijzer voor "wis- en natuurkunde, Hoog Duitsch en [later] teekenen."* Wellicht heeft het feit dat hij op 11 Juli van dat jaar trouwde met de zuster van Schreuders, Maria Ger- ardina (1843-1914) iets met de opwaardering van zijn functie te maken. In 1875 staat hij in de stukken als hoofd-onderwijzer en in het rapport van de directeur aan de gemeenteraad van 1885 blijkt hij �2.000 's jaars te verdienen, hetgeen twee en een half maal zo veel is als de anderen ontvangen. Hij maakte wel de meeste lesuren, namelijk 30 uur per week. Het echtpaar Lutgens kreeg vier dochters en twee zoons.^ Vanaf 1888 woonde het in Haarlem eerst op Wilhel- minastraat 15, daarna op Leidsevaart 70 en tenslotte op Brouwerskade 25 (rood) waar zij ook overleden zijn, Lutgens in 1919, 83 jaar oud, en zijn vrouw in 1914.5

			75

-ocr page 76-



			In 1883 nam Schreuders afscheid als directeur; zijn functie werd overgenomen door GJ. Dozy. De school heeft bestaan tot 1908. Noten 1. De Woonsteden^, 2' kw. 1998, blz. 16 en 25 2. Instituut Schreuders te Noordwijk-Binnen door G.J. Dozy, Leiden 1887, bij E.J. Brill; De Latijnse school te Noordwijk-Binnen en het Instituut Schreuders 1586-1861-1886, door G.J. Dozy, Leiden 1886, bij E.J. Brill. Beide boekjes in het Gemeentearchief te Noordwijk. 3. Archief Gemeente Loenen Bev Reg. 1850-1860 en 1860-1880 4. Archief Gemeente Noordwijk nr. 2500. 5. De kinderen waren: dochter * 16-04-1868 - f 15-05 1890 ongehuwd, verm. S.L. Lutgens. Eva * 04-04-1870 - f 04-08-1945, pianolerares, bewogen leven, huwde 28-08-1890 Sybrand van Dissel en na scheiding 16-04-1925 Johannes van den Heuvel, had twee kinderen uit eerste hu- welijk: Sybrand en Annie, waarvan Sybrand bij zijn vrouw E.F. Otto drie kinderen kreeg, en An- nie eveneens Maria Gerardina * 05-11-1878 - f 08-10-1962, ongeh., juffrouw van gezelschap zoon * 26-XX-1873 -1 08-10-187.3 Petrus Johannes * 04-12 1874 - f 29-05-1904, boterbereider. dochter * f 06-06-1877 Gegevens met dank ontvangen van A.J.A.M. Lisman

		In het bezit van de Gemeente Noordwijk bevinden zich tenminste de volgende in grijs en/of sepia gewassen tekeningen van de hand vanj. Lutgens. Deze werden in 1984 aangekocht voor �8.000 van mevrouw C. Schreuders-Sinclair Proctor, schoon-kleindochter van O.J. Schreuder, toenmaals te Oegstgeest. Huis Caloraraa Noordwijk-Binnen ges. r.o. 'J. Lutgens fee 1884" 25x30 cm Schiestraat Noordwijk-Binnen, in kleur, ges. "]. Lutgens 1888" 20x30 cm (afb. 2) Kerkstraat met toren Noordwijk-Binnen ges. "J. Lutgens 76 fee" 30x20 em Lindenplein te Noordwijk-Binnen ges. 'J. Lutgens 1873 fee" 25x30 cm Huis ter Duin Noordwijk a.z. ges." J. Lutgens fee 1885" 31x47 cm Een school, liggend ovaal, 16x28 cm Theekoepel op duintop met Huis ter Duin in het verschiet vanuit het Zuiden, ges. 'J. Lutgens fee 1884", ca 30x45 cm Kantongerecht en dorpspomp Noordwijk-Binnen (afb. 1), ca 20x30 cm gesigneerd 'J. Lutgens fee 1884" in grijs Het buiten Offem te Noordwijk-Binnen, gesign. 'J. Lutgens r.o. 1884" in grijs 22,5x29 cm Bewaarschool 23,5x32,5 em in grijs Laiterie van Huis ter Duin, Noordwijk aan Zee, 22x33 cm in grijs gesign. "J. Lutgens fee. 1884" l.o. Noord Boulevard en strand Noordwijk aan Zee in grijds gesign. "J. Lutgens fee. 1878" 22x35,5 cm Instituut Schreuders met woonhuis van Lutgens r. in grijs gesign. 'J. Lutens fee. 1876" 15x19,5 cm Huis ter Duin te Noordwijk aan Zee met stoomtram 15x23 cm gesign. "J. Lutgens fee. 1884" in grijs Dijk en Burg te Noordwijk-Binnen 21x32 cm gesign. "J. Lutgens 1885" in grijs Dorpsgezicht Schoolstraat Noordwijk aan Zee gesign. 'J. Lutgens fee. 1885" in grijs 18x26 cm School Noordwijk-Binnen (?) 16x21 cm met ronde hoeken in sepia en grijs

		76

-ocr page 77-



Bijlage

		NAAMLIJST DER LEBRLINGEN TAN HET IMTITUIIT-SCHUE��DERS.

			Jaar van komst en vertrek. 1. W. K. M. de Kat......... 1861�62. 2. E. D. Pijsel........... 61�63. 3. H. VerHuell........... 61�68. 4. G. van den Berch van Heemstede .... 61�68. 5. J. van den Berch van Heemstede .... 61�69, 6. O. Kepelaer........... 62�68. 7. S. Euyssenaers.......... 62�65. 8. L. Euyssenaers.......... 62�68. 9. J. van den Bosch......... 62�65. 10. L. Boreel............ 62-69. 11. J. Boreel van Hogelanden...... 62�70. 12. E. van Tuyll van Serooskerken..... 62-66. 13. P. van Tuyll van Serooskerken..... 62�68. 14. G. VerHuell........... 62�70. 15. A. van Schuylenburch........ 62�64. 16. J. Eepelaer............ 62�64. 17. B. van Herzeele.......... 62�67. 18. J. Scheltema........... 62-65. 19. F. Clarke............ 62�63. 20. A. Boreel............ 62-67. 21. E. Boreel............ 62�67. 22. A. de Constant Rebecque....... 62�64. 23. A. Sloet van Oldruitenborgh...... 63�67. 24 J. D. van Wassenaer van Rosande. . . . 63�66. 25. J. A. de Vos van Steenwijk...... 63�65. 26. W. Lot�y............ 63�67. 27. W. Hoeufft............ 63-66. 28. D. de Blocq van Haersma de With . . . 64�68. 29. J. Twiss............ 64�67. 30. F. Browne............ 65�68. 31. A. Browne............ 65�68. 32. J. H. van Haersma de With...... 65�69.
	/�


				77

-ocr page 78-



			Jaar van komst en vertrek. 33. J. van der Vliet.......... 18�5�68. 34. L. C�zard............ 65�67. 35. G. J. van der Vliet......... 65�70. 30. O. van der Stael van Piershil..... 65�70. 37. A. van der Stael van Piershil..... 65�69. 38. W. G. van de Poll......... 65�72. 39. P. van de Wall Eepelaer....... 05�72. 40. D. Gevers............ 66�74. 44. J. van Zuylen van Nyevelt...... 60�71. 42. W. van Hoorn.......... 07�72. 43. Yf. Gerken............ 07�71. 44. V. M. van Tuyl.......... 68�75. 45. L. A. 6. Gevers.......... 68�76. 46. J. van Wassenaer......... 68�72. 47. W. van Bylandt.......... 08�71. 48. D. van Bylandt.......... 08-72. 49. L. Preeman........... 68-73. 50. W. Preeman........... 68�73. 51. C. van Tuyll........... 08-70. 52. H. Gevers............ 09�7(). 53. A. C. Labouoh�re......... 09�73. 54. E. Labouoh�re........... 69�74. 55. K. Snouckaert van Schauburgh..... 09� 74. 50. Ch. Snouckaert van Schauburgh .... 69�74. 57. T. Schuurman........... 70-72. 58. A. Birch Eeynardson........ 70-72. 59. H. Labouch�re.......... 70-71, 60. E. Preeman........... 70-73. 01. P. Muiier............ 70�73. 62. Abel Labouch�re.......... 70-76. 63. P. van Beusekom......... 70�72. 64. J. Teding van Berkhout....... 70�74. 65. E. van Hardenbroek van Bergambacht . . 71�77. 66. G. van Hardenbroek van Lookhorst . . . 71�75. 67. J. van Hardenbroek van Lookhorst . . . 71�74. 68. H. Beels............ 71�/5. 69. Paul Eepelaer........... 71�77. 70. M. Pauw van Wieldrecht....... 72�78. 71. C C. Vis............ 72�74. 72. W. Donald............ 72�74. 73. G. van Heeckeren van Wassenaer .... 72�75. 74. E. van Heeckeren van Wassenaer .... 72�76. 75. H. Seelig............ 73�75. 70. Ch. Eoosmale Nepveu........ 73�70. 77. A. H. Coles........... 73�74. 78. J. M. Clarke........... 73� ?. 79. L. de Lettre Biccard........ 73�77. 80. 0. J. Sehreuders.......... 73�82.

		78

-ocr page 79-



		Jaar ran komst en vertrek. 81. W. van Beresteyn......... 1874�75. 82. J. van Beresteyn......... 74�74, 83. F. Pahud de Mortanges....... 74�75. 84. G. van Wieringhen Borski...... 74�76. 85. M. van Sytzama......... 74�80. 86. H. Six van Vromade........ 74�77. / ij^Macut 87. A. Beels............ 74-76. ' J<f77- 88. H. Ram............ 74�77. 89. J. Waller. ........... 74-77. 90. A. Boddaert........... 74�77. 91. J. Melvill van Carnbee....... 74�80. 9-2. H. Ameshoff........... 74�79. 93. J. van Bylandt van Benthorn..... 74�81. 94. H. Sandenbergh Matthiessen..... 74�77. 95. J. E. Boddaert.......... 75�79. 96. B. Goudswaard.......... 75�78. 97. Alex. Mc Lachlan......... 75�75. 98. M. van Vollenhovon........ 75�75. 99. Th. van Pallandt......... 75�82. 100. A. Brondgeest.......... 75�79. 101. W. Mc Lachlan.......... 75-79. 102. P. Mc Lachlan.......... 75�80. 103. E. J. Ameshoff.......... 75�80. 104. M. van Randwijck......... 75-77. 105. A. van Lavyiek van Pabst...... 76�78. 106. W. E. Eynbende......... 76�78. 107. A. van Lennep.......... 76�82. 108. H. van Lennep.......... 76-82. 109. H. Pauw............ 76-81. 110. L. de Casembroot......... 76�79. 111. Ch. Labouoh�re.......... 76�81. 112 E. van Wassenaer......... 77-81. 113. C. Schimmelpenninck........ 77-80. 114. J. den Tex Bondt......... 77�78. 115. E. van Wassenaer......... 77�83. 116. H. van Leeuwen......... 77�79. 117. W. G. T. van der Schalk...... 77�83. 118. J. Suringar........... 77�79. 119. Fr. Perch............ 77�79. 120. Ch. Perch............ 77-78. 121. H. van Wassenaer......... 78�81. 122. L. Schimmelpenninck........ 78-80. 123. G. van Limburg Stirum....... 78�83. 124. E. van der Oudermeulen...... 78�83. 125. W. H. van Pallandt Neerijnen..... 78�83. 126. A. van Sminia.......... 78�82. 127. L. Labouch�re.......... 78�83. 128. Jack Perch........... 78�SO.

			79

-ocr page 80-



			Jaar van Icomst en vertrek. 129. J. Sehreuders.......... 1878�83. 130. M. van Lennep.......... 79�83. 131. J. E. B. van Hardenbroek van Bergambacht 79�82. 132. M. Vas Visser.......... 79�83. 133. W. J. Brantsen.......... 79�83. 134 G. de Bruyn........... 79-82. 135. J. W. J. �aets van Amerongen .... 79�83. 136. H. M. van Gelder de Neufville .... 79�82. 137. H. M. Ferch........... 79-80. 138. A. J. Liibouoh�re......... 79-83. 139. B. Sehreuders.......... 80-83. 140. H, Hoffmann van Hove....... 80�83. 141. B. J. D. Zubli.......... 80�82. 142. J. A. van Pallandt........ 80�85. 143. J. J. A. A. van Pallandt...... 80�83. 144. M. J. van Pallandt........ 80�82. 145. P. M. J. Fauchey......... 80�82. 146. J. W. Sminia.......... 80-82. 147. F. J. van Pallandt van Hagen .... 80�84. 148. U. H. van Notten......... 80�83. 149. D. J. van der Vliet........ 81�83. 150. J. E. van der Vliet........ 81�83. 151. E. de Pesters.......... 81�84. 152. W. Eoosmale Nepveu........ 81�83. 153. P. H. Spechtgrijp......... 81�83. 154. P. D. A. van Boetzelaer....... 81�84. 155. T. A. L, van Harpen Kuyper..... 81�83. 156. P. H. Bicker........... 81�85. 157. J. van der Oudermeulen....... 82�86. 158. Th. W. M. van Oudheusden..... 82�83. 159. B. Euys............ 82� 160. A. S. Franssen van de Putte..... 82�85. 161. A. D. Franssen van de Putte..... 82�86. 162. E. L. E. Taets van Amerongen .... 82�84. 163. A. M. van Citters......... 82� 164. J. L. van den Berch van Heemstede . . 82�83. 165. Th. L. Brantsen......... 82�86. 166. G. Sehreuders.......... 82�83. 167. H. Steengracht van Mooyland..... 83� 168. J. C. A. Everwijn......... 83� 1C9. A. B. Erantz.......... 83�84. 170. W. L. Hengeveld......... 83� 171. F. Dozy............ 83� 172. E, B. Dozy........... 83� 173. E. Dozy............ 83� 174. W. Dozy............ 83� 175. A. E. Hoeufft.......... 83� 176. G. D. M. Boissevain........ 83�86.

		80

-ocr page 81-



	Jaar van komst en vertrek. J. E. Boissevain........ 1883�86. L. Boissevain......... 83�86. S. Vorstman.......... 84� J. Tutein Nolthenius....... 84� G. van Taack Tra Kranen..... 84� A den Bandt......... 85� P. van den Ham van Heyst .... 85� T. Ruys........... 85- L. van den Berch van Heemstede . . 85� H. M. Verweert........ 86� M. Balen........... 86� H. T. D. de Favauge....... 86 � C. Andr� de la Porte....... 86� W. Andr� de la Porte...... 86- A. van Citters......... 86� G. Smit........... 86� H. Frieswijk.......... 86�
177. H. 178. G. 479. A. 180. J. 181. N. 182. J. 183. H. 184. D. 185. J. 186. K. 187. P. 188. K. 189. P. 190. C. 191. C. 192. E. 193. J.


		Jan Lutgens op ca 60jarige leeftijd. (Archief Gem. Noordwij k)

			81

-ocr page 82-



Dr R. van Luttervelt Restauratie Stichting Jaarverslag 1999

		BrandspuithuisJ e Zoals iedereen, die langs de Hervormde Kerk in Breukelen komt kan constate- ren prijkt het Brandspuithuisje daarnaast in volle glorie. De firma Den Hartog uit Nieuwer ter Aa heeft als aannemer goed werk verricht. Me t zorg zij n de oude deu- ren gecopieerd en de nieuw gegoten bel in de oude klokkestoel op dak bekroont het nieuwe zinken roeven dak. Het randschrift van de door de stichting Gunter- stein geschonken bel luidt: "iNVOCO NOVUM aevum 1869-1999" of "Ik luid een nieu- we tijd in". Hij werd door de Fa Petit en Fritsen uit Aarle Rixtel gegoten. Op de nok van het dak merken kenners op dat daar een verhoging langs is ge- komen. Die was nodig voor ventilatie. In het oude huisje werd, anders dan nu, niet gestookt. Tegen het zink ontstaat nu condens en zonder ventilatie zou het houten dakbeschot snel verrotten.

Afb. 1. Het herbouwde brandspuithuisje te Breukelen ingericht als kunstgalerie door de heer C.J.M. Thijssen, die het wekelijks enige dagen open stelt. Foto Van Lutt.St.

	82

-ocr page 83-



	De bv Artbox uit Amsterdam heeft het pandje gehuurd en op hun kosten inge- richt als kunstgalerie. Eenmaal per jaar kan het huisje door de bevolking van Breukelen een week lang voor een evenement gratis gebruikt worden. De Stichting Behoud Brandspuithuisje, gevestigd Clarenburg 9 te Breukelen, ziet voorstellen daartoe gaarne tegemoet. Zie afbeelding. In die stichting zijn vertegenwoordigd de Historische Kring Breukelen, de Vechtplassen commissie, onze stichting en een aantal ge�ngageerde burgers inwoners van Breukelen. De donaties aan dit project waardoor de verplaatsing mogelijk is geworden overtroffen alle schattingen. Van de ca � 175.000,-die het project vergde, kwam �120.000,- uit Breukelen. Het VSB fonds, de Provincie Utrecht en de Provin- ciale Brandweer gaven elk �15.000,-, hetK.F. Heinfonds �3000,-en onze stich- ting �3500,-. Dankzij het feit, dat de stichting BTW heft op de huur, kan de BTW op de bouwkosten teruggevorderd worden. Alles bijeen genomen een project waar Breukelen trots op kan zijn. Uithangbord Op de dag dat het brandspuithuisje geopend werd, 29 October 1999, onthulde burgemeester W.F.E. baron van der Feltz het gerestaureerde uithangbord van de oude bakkerij in de Brugstraat. Het hangt boven de deur van het monu- mentale pand van familie Van Dam. Onder de landelijke schildering met een molen en graanvelden staat de tekst: "De tanue 't edelst graan dal op den akker groeit Door s 'bouwmans vlijt gekweekt door 's hemels dauw besproeid Bak ik lot smakelijk brood, beschuit en krakelingen Voor burgers, boer en heer en ook voor i

Restaurateur Bertjonker uit Zwolle heeft veel moeite gedaan om het bord te red- den, daar het hout al danig aangetast was. Het SNS-Reaal fonds heeft de gelden beschikbaar gesteld zodat dit in de streek unieke bord behouden kon blijven. Viod-Welkoop terrein Dit in Maarssen aan de Vecht gelegen terrein met oude fabrieksloodsen erop dreigde met twee moderne flatgebouwen bebouwd te worden. De na de vele protesten tegen deze plannen door de gemeente Maarssen ingestelde commis- sie, die tot een aanbeveling moet komen wat daar acceptabel zou zijn, heeft na eenjaar van intensieve beraadslagingen een rapport aan de wethouder, de heer Garrietsen, overhandigd. De voorstellen, die architect Verborg van bureau Van Hoogevest uit Amersfoort samen met landschaps-architect J. Copijn namens de projectontwikkelaar heeft voorgesteld zijn wat de vormgeving betreft accepta-

		83

-ocr page 84-



		bel. De burgerieden van de commissie vinden de architectuur met het beoog- de materiaalgebruik passend in de streek. De massaliteit van de beide gebou- wen, waarin resp. 6 en 7 appartementen zouden komen met de garages onder de gebouwen, blijft hen echter zwaar op de maag liggen vooral dat van het grootste Noordelijke pand. De mogelijke realisatie zal met grote aandacht ge- volgd worden. Hek Grigia Het hek voor de laan van Grigia is nog niet geplaatst vanwege de plannen voor de, inmiddels gerealiseerde, rotonde daar vlak bij. De verwachting is dat het project in 2000 zijn beslag krijgt. Sluishuis Loenderveen De stichting bezat het juridisch eigendom van het oude sluishuis van de Loen- derveense sluis in Oud Over 88-90. Dat is nu onder voorwaarden overgedaan aan de nieuwe eigenaren. Bestuur De heerJ.H. Stefels, penningmeester, heeft na 9jaar bestuurslidmaatschap, het beheer over de penningen aan de heer M. Schimmelpenninck overgedragen. Het bestuur is de heer Stefels zeer erkentelijk voor de voortreffelijke wijze waar- op hij de financi�le kant van het werk van de stichting begeleid heeft. Het be- stuur bestaat nu uit de dames N. Ledeboer, secretaris, en H. Pijzel en de heren A.J.A.M. Lisman, M. Schimmelpenninck, penningmeester, en E. Munnig Schmidt, voorzitter. Ondanks het genoemde goede beheer is het stichtingsvermogen klein. Met meer middelen is meer te bewaren van al die zaken, die de streek zo bijzonder maken. Haalt U de 5, 6, 7, 8 of meer kruisjes en heeft U alles al dan is een inza- meling ten bate van "Luttervelt" een bate voor de streek. Ons banknummer is 65.74.10.616 te Loenen. Al vast onze dank. E. Munnig Schmidt Februari 2000

		84

-ocr page 85-



		De bibliotheek in 1999

	Ook het voorlaatste jaar van het tweede millennium onzer jaartelling heeft de bibliotheek goed doorstaan. Teneinde het bezoek van leden te stimuleren werden er in de maanden sep- tember t/m december rondleidingen door Huis Bijdorp en deszelfs tuin geor- ganiseerd. Ruim 30 leden hebben van deze gelegenheid gebruik gemaakt. Dat moge slechts ongeveer 5% van het ledenbestand omvatten, de rondleidingen alle vier begunstigd door goed weer, verliepen zeer geanimeerd. De contacten naar buiten vergen minder inventiviteit. Mede door de website op internet over de Vechtstreek: www.vechtstreek.nl blijven er spontaan telefo- nische verzoeken om informatie binnenkomen, in onderwerp vari�rend van ANWB fietstochten langs de Vecht tot verkoopadressen van prenten van bui- tenplaatsen. Voor leden en nietleden geldt nog steeds dat de donderdag gereserveerd blijft voor bezoek aan de bibliotheek (overigens w�l na telefonische afspraak: tel. 0294-2.S46 53). De Catalogus van de Bibliotheek, bijgewerkt tot en met januari 1999, is nog steeds verkrijgbaar voor �7,50 en het Register op de Jaarboekjes (bijgewerkt tot en met 1997) voor �5,00. Wellicht ten overvloede: er is nog steeds vraag naar oude jaarboekjes, met name van nieuwe leden van het genootschap. Laat het ons alstublieft weten als u uw oude jaarboekjes wilt opruimen. Ook in 1999 werd er weer een aantal boeken aan het bibliotheekbestand toe- gevoegd. Enkele titels treft u hieronder aan met een korte beschrijving.

ALGEMEEN Tuinelementen Aardse Paradijzen 2 - De tuin in de Nederlandse kunst, 1770 tot 2000. Uitg. Frans Halsmuseum & Rijksmuseum Twenthe, Haarlem & Enschede, 1999, door Dr. Erik de Jong, Drs Marleen Dominicus-van Soest.... et al. Dit boek diende als catalogus bij de in 1999 in Haarlem en Enschede gehouden gelijknamige tentoonstelling. Het is een vervolg op de catalogus Aardse Paradij- zen-De tuin in de Nederlandse kunst, 15de tot 18de eeuw uit 1996.

			85

-ocr page 86-



			De tentoonstelling 'Aardse Paradijzen 2' kreeg in 1999 in de media de beoor- deling "rommelig maar onderhoudend". Hetzelfde kan van de bijbehorende catalogus gezegd worden. De vaak schitterende reproducties zijn geordend als een zelfstandig beeldverhaal met de thema's: (1) Priv� en openbaar, (2) Tuin en sei- zoenen, (3) Leven in de tuin, (4) Tuinontwerpen en (5) Kleuren droom. Dit is dezelfde indeling als op de tentoonstelling, dus hier steunen gelukkig de beelden de herinnering. 1. Priv� en openbaar De laatste 200 jaar is er sprake van 'democratisering' van de tuin. De indeling van deze eerste afdeling spreekt dan ook voor zich: de buitenplaats, villapark en villatuin, tuin in stad en dorp, openbaar groen, tuinen voor het volk. 2. Tuin en seizoenen Van oudsher werden de seizoenen in verband gebracht met de leeftijd van de mens. Onder het hoofd Mens en natuurtreifen we hier fraaie en vaak ook ont- roerende afbeeldingen aan. Vertederend is de subafdeling Kind en tuin met de platen van Rie Cramer uit 1949. 3. Leven in de tuin Blikvanger is hier het meer dan twee meter brede impressionistische schilde- rij van Kees Maks Zomernamiddag (1910). 4. Tuinontwerpen In deze betrekkelijk kleine afdeling wordt een aantal tuinontwerpen ge- toond, o.a. van bekende tuinarchitecten als Leonard A. Springer (1855- 1940), Hugo A.C. Poortman (1858-1953) en de onlangs overleden Mien Ruys. Vaak heel mooie ontwerpen, maar of hier sprake is van 'De tuin in de Ne- derlandse kunst'�s de vraag. 5. Kleur en droom Hier geldt het omgekeerde. Bij de hier getoonde aardse paradijzen komt zelfs de kunst nog v��r de tuin: ze treffen allereerst als kunstwerk. Geen wonder dat we hier de tuinschilderijen van Van Gogh aantreffen (o.a. De tuin van Daubig- n)iuit 1890) en het favoriete schilderij van De Jong en Dominicus: De tuin, 1893 van Jacobus van Looy, dat ook de omslag van de catalogus siert. Onvoorstel- baar dat deze overweldigende zee van Oostindische kers Van Looys kleine tuin in de Amsterdamse Pijp weergeeft. Het schilderij suggereert een ruimte als van de klaprozenvelden van de Franse impressionist Monet.

		86

-ocr page 87-



	Tot zover de afdeling catalogus. Maar net zoals de catalogus Aardse Paradijzen 1 heeft ook dit boekwerk meer te bieden, even moeilijk toegankelijk overigens als in Aardse Paradijzen 1, omdat de informatie ook hier verstopt is tussen de re- producties van kunstwerken, maar daar op de betreffende bladzijde geen di- rect verband mee houdt. (Zou het in zulke gevallen geen aanbeveling verdie- nen tekst en beeld helemaal te scheiden?) � In een uitvoerige toelichting. Dromen van Tuinen, geven De Jong en Domini- cus commentaar op de getoonde afbeeldingen. Niet voor niets begint Aardse Paradijzen in 1770: einde van de formele tuinstijl en begin van de land- schapsstijl. Vanaf de 19'' eeuw wordt de tuin dan vervolgens minder elitair en voor een steeds groter publiek bereikbaar. En nu, aan het einde van de 20'^ eeuw, zijn tuinen en tuinieren inmiddels uitermate populair geworden (ge- tuige de vele tuinmagazines en tuincentra in ons land, en de vele georgani- seerde tuinactiviteiten, zoals tuindagen, 'garden fairs' en tuinreizen). Tenslotte bevat de catalogus nog 3 artikelen van andere auteurs dan de samen- stellers: � Evert van Uitert: 'De voorzienigheid die een tuin waarlijk is ...', Tuinen en parken door de ogen van Vincent van Gogh. Het thema van de tuin loopt als een rode draad door Van Goghs oeuvre. � Ad Zuiderent: Een zwerftocht door een wilde tuin, Tuinen in de twintigste-eeuwse Ne- derlandse literatuur � Rob Leopold: Een plek van afzondering en overgave. Een tuin geeft ons de mo- gelijkheid ons even los te maken van de soms bedreigende werkelijkheid en ons over te geven aan de bekoring van een aards paradijs.

REGIO Vecht en Plassengebied Langs de Vecht. Uitg. Scriptum, Schiedam, 1999, fotografie Herman H. van Doorn, tekst Loekie Schwartz. Ook in 1999 is er weer een boek over de Vecht verschenen, ditmaal een foto- boek. Fotograaf Herman H. van Doorn heeft met zijn camera de Vecht gevolgd "van Utrecht tot Muiden" en prachtige opnamen gemaakt in verschillende sei- zoenen en op allerlei tijden van de dag, tot in de avond toe. Onder de echt Hol- landse wolkenluchten weerspiegelen zich de oude huizen in het water van de rivier. Van de groene rivierlandschappen gaat een weldadige rust uit. De bij- schriften bij de foto's zijn van de hand van mevrouw Loekie Schwartz uit Maars- sen, die zich excuseert dat zij hierbij veelvuldig geput heeft uit Plaatsen aan de VfecA^ ew & Awg-ite^van E. Munnig Schmidt en A.J.A.M. Lisman.

		87

-ocr page 88-



			De vlot geschreven inleiding is eveneens van de hand van mevrouw Schwartz. Dit verklaart waarom in deze geschiedenisinvogelvlucht de schijnwerper nogal eens op Maarssen gericht is. Helaas zijn er in de tekst nogal wat foutjes en on- volkomenheden geslopen, die aanleiding geven tot het plaatsen van enkele kanttekeningen, zoals bijvoorbeeld op: � blz. 8: graaf Floris V werd niet vermoord in het Muiderslot in 1296, maar in de buurt van Muiden � eveneens blz. 8: hoe kan vervolgens de graaf (die immers net vermoord was) oprukken naar kasteel Cronenburg? � blz. 10: wie had "aan het eind van de IG^ eeuw" de bevoegdheid Filips II af te zetten? In 1581 erkenden de Staten-Generaal hem niet langer als hun Heer, maar dat is iets anders! � blz. 12: wie zijn "de calvinistische bemoeiallen uit Utrecht" door wie Joan Huydecoper en Constantijn Huygens op Goudestein niet op de vingers wens- ten gekeken te worden? � blz. 14: 'De Zegepraalende Vecht, ... etc.'is* uitgegeven door Andries de Leth in 1719, de gravures zijn echter van de hand van Dani�l Stoopendaal � blz. 15: die arme inwoners van Abcoude die zo hun best doen de oprukken- de stad op een afstand te houden: het Gein is een plek geworden "voor nieuwbouwwijken en torenflats" Achter in het boek zijn Engelse vertalingen opgenomen van zowel de inleiding als de bijschriften bij de foto's, wat het boek heel geschikt maakt als geschenk aan buitenlandse vrienden en relaties.

		PLAATSEN Abcoude Zo'n andere tijd! Een beeld van Abcoude/Baambrugge 19001925. Uitg. Uniepers, Ab- coude, 1999, door Stijnie Boerdam et al. Dit boek met fraaie omslag dankt zijn ontstaan aan vraaggesprekken die door leden van de Werkgroep Interviews van de Historische Kring Abcoude-Baam- brugge zijn gehouden met oudere dorpsbewoners. In de periode 1900-1925 waren er nog twee gemeenten Abcoude: Abcoude/ Baambrugge en de noordelijk daarvan gelegen buurgemeente Abcoude/ Proostdij. Pas in 1941 zijn beide gemeenten, onder invloed van de Duitse be- zetting, samengevoegd tot AbcoudeBaambrugge. Dit boek tracht door middel van de uit interviews verkregen informatie een beeld te geven van het dagelijks leven in Abcoude/Baambrugge in het eerste

			88

-ocr page 89-



		kwart van de twintigste eeuw. Wat deed men voor de kost, hoe waren de woon- omstandigheden, hoe belangrijk was het geloof, en het verenigingsleven? Hoe was de verhouding tussen de plattelandsgemeente Baambrugge en het deftige 'wandelstokkendorp' Abcoude? Interessant voor Niftarlake-leden zijn met name de passages over de heer J.G.Th. Grevenstuk, mede-oprichter en oud-bestuurslid der vereniging, voor (oud-)bewoners van Baambrugge en Abcoude is het geheel aanbevolen lec- tuur. Nieuwersluis De buitenplaats VreedenHoff aan de Vecht. Uitg. Verloren, Hilversum, 1999, door AJ.A.M. Lisman. Deze betrekkelijk eenvoudig ogende uitgave (23 x 23,5 cm in oblongformaat) bevat niet alleen een schat aan gegevens betreffende de buitenplaats Vreeden- Hoff, maar is ook met veel liefde voor het huis geschreven. In 1999 was het 250 jaar geleden dat de eerste steen voor het landhuis werd ge- legd door de vrouw van de bouwheer Pieter Trip en tevens precies 25 jaar gele- den dat de familie A.J.-A.M. Lisman van Raay VreedenHoff verwierf. Ook v��r de tijd van de familie Trip stond er op het landgoed overigens al een indruk- wekkend huis, iets dichter bij de Vecht dan het huidige huis, n.1. De Buitenplaats van den Hr. AndriesPels' (zie Dani�l Stoopendaal: De Zegepraalende Vecht, ...etc.', 1719). In een helder-zakelijke stijl laat de schrijver de eeuwen de revue passeren: de verschillende families die het huis bewoond hebben, de bouwkundige veran- deringen, de aanleg van tuin en park met de wijzigingen in de loop der jaren, het personeel in huis en tuin, etc. En telkens wanneer het de lezer even duizelt bij de overvloed aan gegevens stuit hij op een aardige anekdote, zoals die over het geschil tussen bouwheer Pieter Trip en zijn smid over de afrekening van het grote smeedijzeren inrijhek, of het verhaal van de twee Duitse dienstboden van mr. G�bel van Aalst (eige- naar van 1905-1927) die hun werkgever trouw bleven, doch elk, geheel tegen diens bedoeling in, een man wisten te verschalken. Aan het eind van het boek is het de lezer duidelijk dat, zoals de schrijver al in zijn inleiding vermeldde, het aan de inzet van verschillende eigenaren te dan- ken is geweest dat VreedenHoff in zijn totaliteit bewaard is gebleven. Inmiddels zijn huis, gronden en bijgebouwen als Rijksmonument ook voor de toekomst tegen aantasting beschermd. Loenen aan de Vecht, maart 2000 G. Recter

			89

-ocr page 90-



		Inhoud

Ereleden en bestuur............................................. 2 Ledenlijst 1999 ................................................. 3 Jaaroverzicht 1999 .............................................. 19 Mededelingen .................................................. 23 Staat van baten en lasten 1999 .................................... 25 Een afgewende ramp voor de Vecht en het Gein..................... 26 Apotheose van het buiten Wallesteyn ............................. 29 Inven�: de beelden van Boom en Bosch staan in Arnhem............. 39 De Zegepraalende Vecht voor buitenlanders ........................... 51 Het Gemeenlandshuis te Nieuwersluis bouwhistorisch onderzocht..... 55 Johannes Gousset (1667-1733), schout van Abcoude ................. 65 De tekenaar J. Lutgens (1836-1919), onbekend talent uit Loenen ...... 73 Jaarverslag van de Dr R. van Luttervelt Restauratie Stichting .......... 82 De bibliotheek in 1999............................................ 85

	90

MwJ.M.E. Blickman-Lette van Oostvoorne

Mr F.A. Doude van Troostwijk

Mw K.J. Hartman-Pesman

Mr R.R. Hazewinkel

MwA.E. Koch-van de Stadt

M. Langelaar

Mw P.A.C.E. Ooiman-van Aubel

DeBUt

Mw P.A.L.M. de Wit-van der Grinten

Diemen

W. Groen

R.V. Groll�

Doorn

Mw. M.A.H. Beks

MwW.E.E. Bernt-Scheffer

Ir H.J. Doude van Troostwijk

H. v.d. Stoop

Eindhoven

IrJ.V. Bruza

Ermelo

Drs R.Th. Schoenmaker

Gouda

Hist. Vereniging 'Die Goude'

's-Graveland

Bibliotheek Natuurmonumenten

P. Honig

Stichting Curtevenne

's-Gravenhage

Centraal Bureau Genealogie

Mw L.J. Doude van Troostwijk

Genootschap Belle de Zuylen, Secr.

Rijksbureau Kunsth.& Doe.

IrJ.J. Siepman van den Berg

DrsJ.D. Sparrow

F. Vintges

'tGoy

S.S. Hesselink

Groenekan

J.O.J. Copijn

Haarlem

Archief Rijks Prov. N.Holland

J.T. Burggraaf

J.W. Hageman

Haarzuilens

L.J. Huisinga

Heemstede

Mw C. Lugt

Koningslaan 51a, 1406 KG

Waldecklaan 10, 1405 CR

Graaf Wichmanlaan 22a, 1405 HA

Nw 's-Gravelandseweg 67, 1406 NC

Koedijklaan 21, 1406 KX

Mecklenburg 52, 1404 BJ

Groot Hertoginnelaan 29, 1405 EB

Zorgvliet 29, 3732 EP

Agaatvlinder 14, 1113 KP
Zeezicht 50, 1111 TL

Berkenweg 2a, 3941JB

Park Boswijk 598, 3941 AN

Parklaan 40, 3941 RE

Van Galenlaan 12, 3941 VD .

Orpheuslaan 53, 5631 BR

Anna van Burenlaan 1, 3851 RV

Vlietenburg 32, 2804 WT

Noordereinde 60, 1243 JJ
Spanderswoud 5, 1243 HZ
Postbus 71, 1243 ZH

Prins Willem Alexanderhof 22, 2502 AT
Ther�se Schwartzestraat 30, 2597 XJ
Van Slingelandtstraat 62, 2582 XS
Postbus 90418, 2509 LK
Wassenaarseweg 76, Flat 514, 2596 CK
Lange Vijverberg 9, 2513 AC
Hendrinaland 49, 2591 TB

Tuurdijk 16, 3997 MS

Groenekanseweg 90, 3737 AH

Kleine Houtweg 18, 2012 CH
Laan v. Osnabruck 32, 2034 TD
Nieuwe Gracht 20, 2011 NG

Ockhuizerweg 20, 3455 RN

Provincielaan 5/33, 2101 SP