mmm
-ocr page 3-an αΙΙί
ι \
ι >
mm
\t\t/K
Süetförtitm'öe»; M^tlÖlUtti fi^t^scf^iief /
mmm/ mt wier/
Utti) MMt Ut
ΐ \
if Α
©erBönt^e tmb JSrf?ertKAi)i unb^eimlt(l>Fdt fotl m«n perΓφt^ΓCtίre«/ dberSometPercl
foIliTtimlierrhdb prcifcn unb ojfenbafjrcti/ Ceb.iJ. vf i.
tmb verleg v(>n bem Inventorc (elbfl/ bey bem ee «πφ bercurö Γφοη em0ep»nben
iJcFornme» ifi aaf bem iPeiflenfletti.
ρ
Summis Orbis Univerfi Principibus.Magi-
debitadim. Siibmisßone ^^&rf^j^iJ
Venaie
ά'ό/ze
Ρ —ii. V
--------- propolitum^^'^^
nna Gum ^
variis ejiisdcm ciFedibusper Authentica teftimonia confirmafum
ArcaniimRegis bonum eft occultarcopera aiitemDeirevelaregloriorum, Tob.Xir.
Typis CaiTellaiiis exfcnpiom anno Μ DCC XIX. MeaH Oaobr.
Sumptibus Ipfius Inventoris, apud quem in arce WeiiTenfteiniana compaaum ye.
nale proftat.
-ocr page 5-Γ' ^ If
•i? 'λ*
^ Bibliotii. Rhen.-Tra|. 4·
* j Λ ^
ψ α. α.
I Vir. Cl. G. MoU. ^
f'
r- '
ί
■n:
c
-ocr page 6-i ^ i« ü« Si «ii^ i?^ -^gi
i ||έ ^ #ic^? fe ^^ m Mi «f
( ^ )
( I )
( 4 )
nte()r üa fe addere poiTe piitant 5c al-
3a ce i)ni)cn inoderniMathema- Quin ii, qiii noftro vivunt fecu-
tici liicf^t «Iii: fiel) !)ίίίίβ Qtfiljmmt/ Ιο Mathematici, übi jure fiint vifi
füv ii)U eigene ^eifoillieii/ nmi) fciv erubeseere,ri ipfl vel punäujii tem-
mx nitr !b{e (jeiilirjfie 3eii auf t^ie So- porisMathematicum folvendohiiic
lution i)cfaöten ProbiematisMecha- Problemati Mechanico vexatiflimo
ηίςίν6Χ3η"ίΓιηιίρΜ'ίυ«ίΐ5Π1/ηαφί impenderent^pr^dpueubiProble-
^cnί C^ t5lirc|i mei)V mW imljx autigei ma hoc auöis qnotidie impoffibi-
fltnfldiC Demonflrationes in con- liratisfii®, ut rebantur, demonilra-
trariiim bei) tfjlttU Foro gav explo- tionibusin foro Mathematico deri-
dirct tt)cr0cn; jont^mi @ie i)ai)cn fum eft, acutveluloindignum la-
gai' iJieicmgen/ fo Üiva Davaxif QtfaU bore profcriptum. Ex quo ipfo id
ktt / t»evact)iei / (Sie toor \)a\h tmfilii etiam natum eft, ut Mathematico-
niß / W 9^avtcn / ja Πίφί befler (\U mm Scholas eos, quibus problema-
tn ^illftennfi tappcltDe Alchymifteu tis hujus folvendi amor altius infe«
öe^dltcn; ^avmn lueii eie n3it>er derat, derlderent, Helleboro pur^
Raironjti1t5nogiiCi)Cl'pr«ftandorum gandos pronunciarent, aut cüm
{ίφ W1t?Vfai10Cn IVOilen. coscutientium Alchymiftarumtur-
ba prociil ad Anticyras ablegarenr,
. fanorumeoscommerciohominiim
indignos rati, qni viribus etiam
Herciileis majora temerario aufu
sggredi non eriibescerenr,
Gnriofi ^«i^Cten jWat* ΠΟφ offtf Fuere quidem aliquot novaruni
nia!^ foicle ^ΙΐπίΙίφΐΐφδΓ/ ml)cm rerum curiofi, quibus mohlishujus
^Ufiipponirrcn/ ^afj tibcv teUlPerpetui Scrutatores vifi fuot tole-
ci)f!1 Ferpet.Mobil Dan ml> tt^nu randi, dum in eara abierantfenten-
feliciter errando? ΠΟφ etίυα^ tiam, futurum , ut Scrutatores hi
iidjC^ QCflllltiCn tl^ettcn/ imt) ^aße feliclter errando non nihil hiimanis
fommcn mochte. S^afitngegcn ati^ef ufibus utile reperirent: atalü con-
ve [Οίφ '^iCginncn (oU traria omnia opinabanturi inftitu-
-ocr page 11-c ^ )
<5e extravaganj^ littt) UX mathema- imt){i)ncn ein foicijet^ Conceptbei)^ ©mnium Mathematicorum com^ muni gegolten ρ fei)nf(i)einet. Oh nun mi ηοφ je ml· je imtev fum einet- mit unter iauffenbet' \ώΦ |
fen fevnetie 9^aci)fpittung nuv ηοφ Nullus dubito, quin tot inter cor- nec |
m { 7 ) m
Utefe^ Principii paffiret fei) / necleao nec intelleaoTcriptoreTa-
eÜumimt)afieiWiei)OCi)mÜtiergVöf|i tino omnino ignorarenü, quid in
amtfiiqenPermiflionufceilaffen/^al] Marhematicorum Schölls ratione,
fie UiUet* Faveur m Φϋΐά^ ttOcC) Prinvifn hiijus tmtus prptut a-
taii ttUt) tvaü ein curieuft^ Auto- ftum eiTet, fuo permittebant Ten-
matum> otCt ein Ö^^i^^tci fui,utfub cceco Fortuna duftu eii-
tuum Mobile Phyiico- Mechani- riofum quodpiam automaton, &
cum Ut XVCiJ^C bnUßCtl ΠίΟφίίΠ. Γιο dianm: perpetuura mobilePhy-
, fico - Mechanicum fibi commini-
icerentur.
Steg ftci) 3emani> finden / \X>M)tt Quod fi tamen quispiam id feciitn
iJiefev nuttgang UUgiauMtci) ftatuiiret,utquocunq;demumhbo-
i^cnen @aci)e ci)fct1g na^pngeu/ reartefaßum hoc, aUis incredMe
UnD ie^ etnem Ctwa^ fmgulairen vifum,perfequeretur, & veritatem,
Temperament fo(ct;e\; Mathema- plusquam Delphicam Mathemati-
tifc^ au^gemaci)ii fc{)emenl)en^2Bai)VV eis vifam, fmgulari quopiam natu-
()eit aii^uflt^ unoei'flvtiten mUtn / rm genio & Ingenio oppugnaret, is
t>mm mitffe ed pil* (Soitiofigfeii/ enim vero copiofas Äntagoniftä-
Atheiftetcv/ imt) Ciliev \30rl)aben^cn rum phalanges unns fuscipere, nec
^eirCtgeret) außgeleget; ^οφ xmt) mrotolerare cogebatur,utSummis
ni^er / ofccv Ote gan^c ^eii imisq; haud fecus ac impoftor gra-
fvn; 3i)m gett?atnet nmten. viffimus depingeretur.
' ^dermafen eine foicije endige Credebant nimimm fuo nixi
C[Brti)l'i)di: / quod nihil moveatur praejudicro, monftrifimile, imöin
afeipfo, antaften/ unD eine Ma- . VeritatesomnesMathematicas,iiti-
chine, n^cici)e Principium Mo- nam non 6c Deum Ipfum, fumme
tus perperui in ^nbc/ lint) quoad injurium είΤβ,Γι quis eam veritatem,
durantem materiam laufen / αΐΐφ qnod nihil a fe ipfo moveatur, iret
m^m haften mit l^et^egen m(#/ oppugnatura,nedicam,ri quisglo-
ΓΠαφίη iDOÖen; CUt realiter ηχφ riaretur: efFedam a fe Machinam,
ύ)η\ ^u tbnnmi ίΐφ v(li)men; fe^ αη^ qu^e Motus Perpetul Principium in
ηίφί anpfei;en / αί^ ein Prodi« fe ipfa eontlneat i moti^m fuum >
gium, quoad
-ocr page 13-C 8 )
gium, WiXl· ebCtt aU ob l^at^ltvci) aik qnoad Machin^ materia durarit,
Matheinatifcijc / ja ^Ott perpetiiet, oneraque alia una feciim
m J^viiHfiv jc(t>ft anßcßviffcn wm moveat, & qno libitum fuerit, im-
te, ' ^ pellät.
(Seiten aUt l'ed)tfcf»affene Mora- Nec difllmihs Obtigitfors iisMo-
liftcu ücuvt()cticn McPaiTiones, \νώ ralis Scienüx Doäoribiis, qui te-
C^e eine einmal eini^eitmvfeelte nuD nace nimlum radice animls homi-
jici) im (Bemüi)te gefeite mit num infixam&.irieliKaabiUbnsfir-
nnnkiitiinDiiciKn^um^enantt'^^ei matam rationibiis cpinionem ,
n?eitjti}ümcvn gleic^fam tjeifcftangi quam tanquam Penates fuos tueri
U 5D]et)nun.ß/ kl) ίί)1ϊ1ϊ SieM)abeni firmum erat Sc iixurn, convellere
lino Inrereffirten ern)ecfeu fonne/ fecum forte ftatLiiiTent; iisenim,
ΐυαηη eic geneigt ftni) Dtefeli^e tan- licet optime de Ecclefia meritis,
quam aras & focos, O^tt ali nefcio qua; cruda nimium cogno-
miD Se&en μι defendiren/ fo hdiV mina erant fubeunda,
men eie feinen guten ^Ramen/ unt)
UHUten ei)entiefeiknfei)n/tveic^e
mi#)iiöeMKt-«)en/^erfoipngen
tint) Un#tcf/anci) Denen heften imö
fan tiei^Oitjegen η)θί)ί emiej^ Atque hmc quivis fana mente
fen / tDa^ fCV ein prodigleufe^ Znf pr^ditus facile conjidet, quis ubiq;
^iym t^ aiienti)aiben WeutJecaufirct ftrepitus fuerit, cum Anno iloen-
^aben; Da umDaiS Zwölfte tisSeGuliduodecimoftreperadgin-
bkfCö lawlFenbe« unD laum ange^i vento Moth Perpemi Princqno fa-
fmigenen to/i, abermal eine prW- mapercrebresceret,jamque inven-
tendirte tvwcf(ict)e lErpItblJllg (Κί. tor ipfe, Cüi Divina Bonitas dudum
faxten Principü fnnD «nD vucljtbar profcripti Probiematis hujus rea-
mtm\; ODer Daf] mmDuvci) ®OttCd iem & coram ocuüs fpeöandam Γα-
(Bitte/ mk) fo inel iooo:jdi)Vigem lutionem benigniffime fuggeiTerat,
enbiicl) digitis omnium iinguisque iigna-
ί)αηί retur*
-ocr page 14-ί· C'9.··)
(10 )
«uf fi^sfjeseti) ganij im^pnntßDö; fcnic Oil^Principium motiis perpe- eie c^ iioi)tn?eni>iö fc^cn idttöfi Φ Sed quia pollerius non> ergo nec Dcmnacf) aOer nun ιφ mwiip |
tr^a «ntUnferricbr/ Dtcferfbfcii^ Ubi autem mihi licet indignifli- ri- |
( tii)
pgangett/mtli ttmijicl af^^itftnDeiV ribus, tum ab alüs famsB me^ ob-
ÜJCiU mit fcrupuleusett Smifim%l tre<aatoribiis aäsi tat, non mi-
ti)ci{^ mit eviKftcn imt> itd>iofettg(|i mis
fcmit ettic^« 3a()r mtijero tia^ditö
a«miuti)un ^eeomimu; fc^
• ' ι ϊ:
• ^iticfet bßir Tot Serenisfimis, quam Emäi-
ftgCII άί^ 9eiel)l1eu ϊΡδίί: na<t)l1ci)t«= tilTimis Capitibus quam intime eiTe
Ιίφ tH^faribt iυor^ett/ 0i)nnac6tet perfpeaa» ütut enim ego ipfe de-
ίφ ραΐ· fcibftuut ^feill ΐη'φί^ for- ftinato eonfilio nihil mearum in-
males m\ mdUCU möfaöil ventlonum typo viilgarim , Gom-
publicirct ijahc / αΐ#ϊ DCttt/ tm^ miinis tarnen Spedbtorum fama^
ttn .^emetntc/ auji tdgitcijet* Autop- Sc miük nitro citroq; Privatorum
fie SpeÄatorum eiltflatti «piflolse primam pemofcendo hole
t^ene 9luif / xn\t> turci) DcnfeK^cn ^tP ϊηvento meo facem vife fuot acce»-
aiUaffete privat- Correfpondence diiTe, ^lod ip&m cum publkts;
ntac^m fonnat. SBojw reladonibos, tum extordsacatocri-
Ϊ5αΰ «Οφ Cttva^ ge^DlffcU i>ic Rela- niantium calamo fcriptis apjotoge-
tiones ordinaircv GazettettV W ticis & aiitlientico non üniiis Fide
nige ^ltvφ impertinenteCalumnieil DigniiTimiteftimonio haiid paruoi
Defenfiones UttO par- credi poteft eiTe peryulgatuiii^r
ticiilier - Atteftata gimtbivftltiget* .
UttD cordatevgCUie;
m\4)l tag
^^tcC^tlvemöCt^OlXi'i'i^'^J^^iieit/ Ea nienti mese fedet öplnio,
aB ciirieux-gele^rie ^eutc / metner haudquaquam futurum, utaut Se-
bi^f)evigCU Retraite f)aibet*/ Me gesi reniffima Orbis Capita , aut aiii
rilt^ftc lUfadje ()alKn3()uett JUim- etiam Eruditi ab eo, eiti me ha-
primirc«/ Di^Ct* tUtct) auDece impri- äenus involvi, filentio ineam Ipfi
mirCit ^U iaficn ; ^'S fn) mi^t abeant, aut ab atüs Sc indud fen-
cclat mm fo mi(j(a«t)lKi)en / Oene» tentiam patiantur; atque ea > quas
-ocr page 17-( )
vigonreiiseften MatheEnaii^i)m Äs- fertionibiis n)iDeifi^ciie«i»en ^vfin^ Duttq nm iSinD / imD Die eacje chimeriqiier Conatus getX>cfei15 etntemnien ρ,οΐΛφ ange? ' tnir ηΐφί toermrget mtben / Dalf itol^fDiicffiige 3ett genommen; unD alfo.Da^ #etcf Duid) we( groben IV. |
, tlTeiitie^ö conteftirte^ gute? ja Nemo iniquus adeo judex in me Qui mfejjs agendi modus tanto |
( IS )
( 14 )
C if )
b05ml DiW 5i^SettI:)rtyit/ Vliih fnm in inftanti fold)t p4&i.ijc Ad- misüon, Benif «ttb / θί)ί j?öi)men/ unD mit getiirenDemSiani eoici)cm md) ί)αί t^ Um nnm ftnDnv injar. iit @4φ!ι,Γφ€η£αι|ί Experience 3l)m eingcfiijnict/ «ni> ^rr/ |
Principe Hersfelii^, Comite Cmi^ Plactiie nimirum Sapientiffim« licitudineindagatiPrincipiipnmus |
( )
m Lienen/ feinet bct^^eU foufie^ Ιίφ-αΙ^ Denen ®d^ricit ιm^ ^unfii fmd)tbm^ ®eiiit)e ebet ^eirgnetet tt)cfen / fotvoi jut; ίΐϊμίί c^cviiigeniorum, αί^ uian(i>ev "^Bifi feiif^affi/ jlunft imi» ^if^tdit^eeit i)eiliöettiKeöierunA jngletci; ί>αί)ΐη/ «οφ ci)iwufifpreci)(ic0 m#ai* n>civ ^nm iltt^immi Γφιψ Wgfei)n / uni) ju i>ancfm feobeu foi^ lat |
mina cont€x«ret ,"effeS:üum' prk At placuit etiaiii eidem Divinas^ In aprico apud omnes pofitum |
( 17 )
c
ten^eit gefe^et / aiien «5ί> ftriKSam olim Maehinam hic loci ^
tißeu ρ 2BiCt»CVi)firteli denuo adornarem & motiii fuo re-
iuitß meinet 0i)cf^ci^iten deftruirten ftimerem, NiminirhSereniifimo ·
P0er(f6tni)0i)en(l5tiat)en ofFerirCt, huic artium omnium & fcientia-
@intcmal c^ tiefem Zfymtzn ^OP mm Moscenati haudquaquam fatis
bim I icbitcijej: 9[Bifl'enfci)il|ft imt erat, me copiofis Principalis Cle-
Mnifie/mci)tßcmig fepivionte/meii mentis argumentis tantum non
tlC QÖJcmofeit mit vntier gfufil.iSittl^ obmiiTe: nifi id etiam efficerer, ut
tC beneficirt^l i)rtbeiV oi)ne illglCiC^ inventi mei, qiiod tot mihi in Pa-
tc^jeni^en inventi, um teßivtiien tria adverfitatiimorigo fueratjPo-
ίφ cbcnin meinem X)attcdailbefo tentiiTimus & Gloriofisfimus Re-
melen chagrinanten Bufdüen untere ftanrator Seros interNepotes jure
tvuvjftg nmten mulTe«/md^t^^^^^ pr^dicaretur.
Reftaurator m\(5nüi)t ßeiwoen JU
fei)n.
'2Be6tt?egen ίφ in unteiti)dnt9ftet: Ego tot Gratüs Sc Clementiffi-
Obfervani) / DctO gitifbigfieit misFavoribus tantum non obrutus^
Xierkitgene/ ηηφ fci)UlOi,qft ί)αί)ίη utjuftiirim^TantiPrincipis volun-
beavbeiect/ in moßliφΓίer (B\){/ iW tati, qua par eft demiflione, obfe-
i>erum ein <5;rcmvHav foi()anen Ρίτ- querer, in id totus incubui, ur, qua
pfiWi Mohiiis pure artificialis; \)0n poiTem, celeritate noviim exeni-
ucuem üerfeitigei / unt> UneDei* i^iir^ plar difti mei PerpetuiMobilis pu-
gefteiiet μι traben. 3Φ Cfbnete Φ re Mechanici reftituerem, Omnia
le^ i^ufammen/ ηήφ oenen '53efφαfί ad rationem ruptie a me Machinae
fen()Citen mekije^ 1φ dispofui, nifi ^lod exteriorem
^fVÜCC^en i)aitc; außgencmmen ei^ Tympani aut, fi fic Hceatappeliare,
ncr llcinen ScrdnDenmg tcm dllp rot^ currentis dimeniionem , in ·
ferίiφcnDimenΓlonenί)e^ Tympani quantum ea ad ipfam Machin:^ fub-
Ühcx fo genanten iauffenten 9iaDee/ ftantiam haud perrinebat, paulu-
tn fotveii (ic per fe ^tfdiitge / unD ad lum immutarim. Dixi, Γι fic liceat
formam rei ni4)t get^OtenDe !DingC appellare : rot£e currentis. Hac ^
jtnO» ^(Vü mil man^ntm um feti enim appellatione tum etiam po-'
-ocr page 24-i? Ρ
- «
( ίο )
monftrabilis, disponirte ©ctvic^tc/ ριιΙΓη & gyratione rotam iine ces^
DnflelOe md) cmpfancjcttev einmaiti fatione impellant, motumque per-
gen rotarion, oDer lincf) einmal im- petuum effidant, quoad nimirum
primirtcv Force (Sci)tv>m\(]c^/ ipfa Struanra fitiim fuum ordi-
ff)nauf^oriici) treiben/iml) feine üm^ nemque non amittit; idque fine
n>aii}un9 conrinuiren inufTen/ fo omni ulreriore auxilio absque
(anße neηΐΐίφ bie ^nn^e stmäur addito alio motus prindpio, quod
ciTe bei)dit / eiine einige fVnieVt ^ny renovaripoftulet. Qiiaiia in omni-
i;uiffe «ηϊ> 3uti)nn mifl"etiic|)ev ^'c^ husauromatis,ut horologüsreperi-
ivegung^iliaffte / tvelcije einev Re- untur, lamellae nimirum aut fibulas
ftimtion ηδί)ίί3 i)dtten: DergieicCje« ceiTiles ac refilientes, aut pondera
ant>et11 Automatis, du 11ί)1*ί etiam appenfa , quas devolnta re-
ti)evcfen/ §e^evn xml· angepngte O^ trahi neceiTe eil. H^c mea ma-
ta mtftujie^enoe etttja china, cui nullum motus princi-
^efun^en mrDen. Dan Mefe nieti pium exterius appenfum eft, non
«e tfl ηίφί alfo an^C^ eft confideranda extra futim me-
f)ä\\Qtl ΠΟφ extra Mechanismum, chanismum, ut üla moventia, quse
«Nr nur Jlt coniideriren/ tt)ie dufi vi ponderis tamdiu motum con-
^dicßeMoventia, Die ί>α wmitteifi tinirant,quamdiu funes aut caten«
ß^rer @ct)tt)eere7 Den (Viotum cl·tt admotumeamimpeikint/edipfum
Umtt)a(i)migconrinuiren muffen/fo motus prindpium eft perpetuum
lan^e t^hit @ci)rturen ot>ei* Mtm/ etiam mobile, aut faltem pars es-
tuoran lie f>angen/ permittiren: fcn^ fentlalis & intrinfece conftitutiva
l)em e^ (InD Dtefe (Beivnci)ie felbfi ejosdem, quod ν im & progredien-
VerpetuumΜϋϊίΐ0,ύΐ:)^Χpartesejjen- dinifumamotuuniverfi acceptum
tiales & £onßimiv£ i)e|Telben/ nul· fine termino ( quoad nimirum ex-
i()Ve t>om Motu univerfi beforn« tra centrum gravium remanet)
ntene vim ScDifum progrediendi in in fe ij^fo habet <5c exercet, poft-
ti)nen felbfi ftakn iml· nnenlDίίφex- quam ejusmodi Machin^ inclufum
erdrcn muffen (fo lange fte nem(iφ & muruo ita ordinatum eft ,nt
mtf^'rDemCentro gravium Heiben) nunquam^quilibrium feu pun-
ltαφϊHrm fte in ein <^e()dufe äum quietls attingat, Ted idipfum
Ctet per-
-ocr page 26-( )
^Ut (Βηχφ dttgeftioffen/ ttnb ge»» perpetuo inquirat, fimiilq; admi.
gm einander coordiniret mitml randa rapiditate jiixta proportio-
ite mVi)i mtv VOV liC^ ntmmeVi nem Scfu^öcMachina, Guiindu-
ein Ji:qui]ibrium oiJet Pun- fum eft, Magnitiidinis alia fimul
aum qiiieris (mi^ml fetti>eniDafi pondera,exteriusAxi Vorticis ver-
fdOe 0ί)ΠαπΓί)5ΐ1ίφ fuctcn/ imD m ticalis applicata, fecum rapere &
fcei) in ibrec ^ettJimiJern^mutvDii^en movere debeat.
fcl)neficu giuci)t / ηαφ Proporrioa
feivsoi ei^cttcf al^ iijxc^ <Bcf)mtfc(S
(Brofle/«οφ anDere 1)011 m#n an
iJie'SBcüe ot>er Axin Vortids
Verticalis applicirtC Mafien / mit tCi
(ibci* mci)i'ibera,()tei! ^uttfti
iRat nic^ii nm tcn 91anien t>cd fo
(ang geficl^tcn Perpetui Mobilis,
fon^ern über Oicfeö απφ taliterMo-
negabitj namq; ego ipfe
ventis i)ci'i)icne / eine ^erc^: ht^ tiasMtchanlcas, ut vepfimum pe-
frtntcflcn Potentiarum Mechanica- ritrochium, pertineat, nemo iivnns
rum, nemM) cini^al^vftaffic^
ritrochinm {In); ift οί)ίηνίΙ)€νΊρϊίφ
Ηφ n)αί)ϊ:Θίπίemαlΐφ
I. i£!!temi beifen Axinifebiiii·
bmc 0cl>init: ober Quid tlbcc
eim tmb <iribcre burc^bes
5immcr0 ^^nflei' lyimn^ cieki*
ml tiitb t>ermitielfi fdbiser et
I. Rinem rota? Axi alliga-
vi, eumque aiixilianre uno altero-
que rechamo per conclavis fene-
ftram extra arcis miiros deduxl,
impellenteqiie rota mea ciftam la-
ttm mit iSuimn gcfilileicfi pidibus plenam, centnm Ubras fere
(Ϊ€ί1 am (Bctυiφte pri^ter proprer poriderantem , eo usque in altiim
ein dmntx fltjmcei*) mffetl)a\bl elevavi, quoad ards altirudo per-^
fo weit mltteret.
selimii/miftesoöcti.
Quod veiO fiepe diilaRota non
iantiim nomen Perpetui Mobiiis,
fed etiam alia perperuo moventis,
mereatiir, ad notisiimas poten-
( Äi )
C Äf )
C »4 )
iBattiieni)ei'ö Adh^c, cum nonnuUi Machina;
fofcit huic me^ ne motum quidem inte-
gndoißfi ordonnirct t)aktt/ t>af.i μίν gro menfediiraturum concederent,
Legitimation JJC^i 0bbejci)inci)cueu imo, vel^uovis modo arcanumme*
Effeaus , ηαφΐί^η man ti)m ^eine um exploraturi, vel pretium illiiis
duree eilK^ 3Diona()i^ μι ö^ftefxu; quacunq; ratione iminuturi, mille
Ι«ίφ übet mii iltofjei' Bravade tU imperialium fponfione fefe mecum
«ev "^ctte Doil looo. (um certaturos voce & fcriptis promm-
ta^ ArcanummTiteftO kffcrev^Jia^^ ciarenr,ldemSerenisrimiisPrinceps
Uievmiv extorquiren; ODCC & Dominus meus Clementisfimus
ften^ i>cf]eiben<Bcrti) mit» mein Ud)U quam gratiofisfime mandavit, ut
tltilflge^ Meritum, fupprimircu ^t conclave , in quo Machina ereila
fonuen) auffoDem mit) noi)ii(5en eft,Eadempriusmotä,<5cfeneftris
tVOiicntiia^SimmciVmwdc&emDa^ interius araisfime condufis , du-
^erci fiei)et / ηαφ ΐηΐνηΐΜ,Ο 1\)θ()ί pUci janlia occk^deretur, impreiTo
!Devmaci)mi gcnftcvn/ miD in Dm figülo & appofitis vigilüs quam
ijclu'ac^te Machlne, agßtVCtti folHcite cuftodiretur, & hac via ex-
HQ mit Doppelten £i)in;en tjeif^iofi ploraretur, annon ipfa Experientia
fen/ \?et'|ie3cit xmt> bci\?af)VCt iVecDen perpetuo Machin^ me® motui fub-
follei um μι fct^eii / ob Die Experi- fcriberet, Sc dubia 6c Machinatio-
ence ( nad)Dem feine Raifon t>oti nes eorum, qui falfis fuspicionibus
()anDen/cur non,) nic()t Ivette Den imputationibusque innocentis In-
^Ullfi^iag geben/ miDDie ^vecijbeit ventoris famam fraudis ignoran-
foli^ev*3u>eiiiei* (welci)eflci) ^einIBe^ ti^ & iiypocrifis infimulare non e-
DencCen ßemnc()t/ Den innocenten rubuerant, abipraexperientiapro-
^rftnDei-mitmiöebmltcixn^efcijUli fligarentur. Et h^comnia,e6
DlA^Ullßen/ WX bofem ^^etintt]/ Un? quo Serenisfimus Princeps nofter
DevfiiinD miD Jpeucijetci) an^ljit^tvd^ mandaverat, modo efFeaa, & co-
^eu) i^bermeiriemiinD nieDevlegen ram SerenitateSua executioni funt
knincn, OiBekbei? atie^ αΐΐφ mit mandata, elapfis duobus menfibus
|oici)ev Circomfpeäion, in «Sc inconcuilb immutatoque adhuc
^Οφ'5ΐ1ΐ:(ϊ1.0ί|ί:φ1 jeibft eigener permanente Machin« me2& motu,
cun:i
-ocr page 30-m ( tf Ϊ
ordonnirtjUttD cum ego roga'rem Seretiisfittium^
vovgefciivtcbetier Söiiafett exequiret ^ Clementisfimum CAROLUM,
tmiCOeiUnO^vaCimtroptem Suc· utukenus Machinam moveri vel·
ceCs imD emunfcijtem ^ugf^iage/ let & juberet, Ipfc tarnen Prin-
Dafj ηηφ ^eftnDun^ cine^ jmeiji cepsSerenisrimushociprum,quod
mcna^titcOen kfidnDiöCn ^auff^ / Machina fubierat, periciilum ad
«n^ UniJerdttDert^tciiVettto außgfi eonfutandas adverfariorum ca-
biickner uni>lmffi/ t^ lumnias & provocaeiones fufii-
l>δφ(ϊί0€bαφίeι: Cientisfimum eiTe pronunciavit,
(O&llgcac^tel: ίφ fimulque Machinae materiam iit-
wod) iailö^t* iauffcn laficn erDotig tcriori celerrimoque motu fruftra
tvav)pr ^itei*iegun3afia:5emt># atteri prohibuit, Potius, ut o-
Kφen ^ίΓφΐΐίΟίρπ^ητ iniDProvo- mnes, qu£e in me haöenus deße-
cationm/nKi)trtii5ruffifant unt) de- vierant, calumnias & dubia una
ciCiv Cltidvet / mtt> JU tiefem (^nöe eademque opera profligaret, 8z ipS
(tcC) Μίνφ Ιάχψχη gauff ηοφ mc()t veritati Principalem Eumque Ir-
Λ)evöcblίφ abpmulKn/ m refragabilem Calculum adjiceret,
% geartet; tngcgciv aber μι gai^ Id, quod fubjicio, Pritidpale Te-
li^ev Profligation dütt t)i^i)ei1geU ftimonium Literasque Patentes
tViDenmc() mtD mcfc meine (^vpm Serenisfimse Manns Subfcriptione
Öerc§mie&ete ^efcijuiti^mv & Appeüfo Principali Sigillo con-
SCiumO 3tt)e;jfe(/l)et "BaWeit ju firmatas Clementisfmie mihi eft
βtemVttαc{jfoίgeϊt^c^^Oφ^SürftI♦ ekrgitus,
ATTESTAT unD ΓεΓρεβίνέ
mm timUn
biger i)oi)cn Untcrfcjnfft imi> ßw
gel gntll^iöfi mWen lafleit.
r( ^^ )
fennen;9?ac^t>cmUtt^lin^ l\f teftamur, poftquam Fi-
fcvComcrdtntiDial^iUni) delisNoftcröcDilcaus
lieber &<tmm Dr. Jof). €rnfl Dr. Joan. Erneiliis Elias
Oxffyrms tmicv^attipft Oriiyrem.ConfiliariusNo.
ju erfenucn gegeben/fterComcrciorumdemiiTeNo-
^ auf Unfrrm e^loflfe J« bisügnificavit, quodmArcc
SBcj(ie«ftetn/€r feinem l)or Noftra Wciflenftdniananovä
ltItct)en3abren/aiMnnoi7i2. Pcrpetui Mobilis, aliquot ab.
ίΠϊΙΐφ^αΘ^Γα im ^Οφϊωρ hinc annis afe primum^idoue
kmvcntimtt unbV>erferti(|ten/ anö 1712.Ger^,inVoigtkndia
nac^9e{)ent)^ aber 1713.1714. inventi & pcrfe^i, ddndean
unb 1715· Ρ S:>mfd>wi$ iinb m ιγΐζ niA. & 1715. Drafch-
fWerfeburö in ©ac&fen offent^ witzii & Martisbitrgi m Saxo^
Jtd) bargeftellten Perpetuum m'a oφnium oculis expoiiti,
Mobile nunmel>rD eine neue JMachinam abfolverit, camq,
Machinc t)erfert!gei/ unb auf quod Clemcntisiime conces!
Unfere ^ierju eri{)eilie Conces- feramus,in quodam dia:^ Ar-
iion, in einem Simmer eis Noftr« conclavi crcxerit;
- ■■ : ^ fl^' ' '' ad-
Nos Dfi i Gratia
_ CAROLUS Hasfi^
i>#lvSuv)ijU^nffelO/0raf Landgravius, i^rincc|)5 Hers-
JU ffagenelnbogcn/ ÖtC$/ fcWi«,Comcs Cattimdiboci,
/ Dcck,ZiegcnIiayn2r, Nid-
@φαum{>ur3/ κ. d«ac^hauoiiburgi,&c.
Kfim&eii ^termtf Vtnb bc^ J^Otum hiscc facimus &
( )
( }
ft)eIc|eiiUtfa^cit bann/ i?crrf(|icit fonne / ju Slbmcn^ anberii?eit ju obferviren/ unb |
Quibui ^e caufis fupra di- |
ο ):
Öetet S(UfTa(ien mtfetnemSlirfil. Nobis quam~ Glementisiiaic
Attcftatouiirefpeajve@^it(|^ placcret:
Quibus ejus precibiis, veri-
tatis amorc inclinari,Glemen-
tisiime annuimus , Öc ad veri-
tatem tanri tamque gravis ar-
tefadli certisiime repcriendam
nulia in re debitse curse öcfol-
licitudini defuimu5.
Teftamur proinde & Ver^
bo Noftro Principali , utde-
bemus , vcrisfime confinm?
^ ΛΪΛ . ' ( ^ ΐ.4. ^ mus, quod faepe norainatüm
me / urib 2Blt 1?tei9ei?ad)iC0 Terpe^um MoL· Orffyreamm
Orfiyreiici)e Perpetuum Mo^ ita conilitutum invenerimus,
biJe mqtmt bcfunDcn; t)a§ „t illud neque ab externa ali-
t)a§l|i3e rn^ctr t^on ma anf^ qua vi aut ope, minus autem
ferii^m ©en^alt «n& ^uife / ab lntemisquibusdaaiMachi-
ηοφ iHcilDCnt^ev aber im Φ nis, fcu horologiari^ cx di-
ιυαπ etingen innerIi(J)en aufju cantur feu rotari^, aliquo mo-
Jici>enbcn Ot)erdo dependeat5 Repenmus po-
ί>er^^Bercebefφuföί3eeπ SαÖ^ tius, quod Ärtcfa(5lom hoc
dcpendire/ t)ieime^v/ mmogt juxta innumerorum Erudito-
fajt unjci}iifler 9efei)tfct Soiv rum fenium (qua nimiiüm
fdKtfftcn/ (t^ie ncmif^ fin JU ratione fepcriendiim olim
......... ' .Per- MQbHe.Perfetmm COnikmtum
SU . .
^i^NbenSOirau^gicbesut
SBai)rt)eit/ ^nahigft gmiüfa^p
χφ mb um l)inicv bie Μίφίψ
fett tiefet fo n?ici)ti<ien SBerrf^
ju fommcn / e^ an ηίφί^ ev^
mangeln laffm n)ollm.
Itifunbenun&fieseuge«
i)emnact> Siivjii/maö^
mk e^ an bcf
f 30 ) I
pct. tefφαfm fc^n foöe \mt> effe debeat: ea ipfa dadum
müfic) allevbtn^^ tkfc la\\§t qu^iita&deiiderataMachina,
geiud)ic lini) ö^^ünfclte Ma aut k^diauinPerpetmmMobHff
chine, Ot)eV fO genante Peipe- ^ure artificmle quo^d dmmtcm
tuum Mobile, pure artificiale materiam öcc, imo llota talis
quoad durantem materiam, omnino iit, quae ab interna
&c.jaein folcfeecifelbfllauifcri^ fua propria artifidoiaque vi
fet)/ ϊ>ΟΠ (Φ motrice tamdiuniorum iuum
ticr innerlichen eigenen tunfilii continuare poteil, quanuiiu
Cl)en^cmegungi5=^Ärajft fo la\p in diaa interiorc ilrudura 6c
gC lauern fan/ an befcigier Cilcntia nihil deficit, frangi^
Innern Strudur unt) S5e|cl)af' · laccratur aut depcrditur,
fenl)eii nid)id abnimmce/ jer^ «»^^o quae, ii posiibdc torct,
feriimmcrt/ reiffct unb qcbxm ^^^ m^tcm ipfadefeÄui, mu-
mαngel·ot)crfφα^ί}αffngmίri); f^tioni, corruptiom & fimih.
©onbern/ Da c6 miVglicft/ unD busobnoxia foret, dubio pro-
t>ie Materie feinen ©iangei/ ^ul motum fuum finc ccffa-
UnbefianDigfeit/3crbre(^Ii^ tionc effcc conunuatura.
ttxH K. uniermorffen maxc/ öie^
fei5 Söercf ficb foniier S^^fiff^t
unaufl)Drli^ belegen miiti
unb fönte.
5um nαφt>nl(fliφeπ Ad majorem etiam verita-
ft)ei§^S5runt)e 1)αί άηφΜηψ ds confirmationem Machina
ffenö öiefe^ 3Bercf (aB ein ob haec , ccfi Majoris Operis mo^
jmar αηηοφ bIof[c6 Modell) dulus tantum iit, ad Noftram
beiino^ JU IInferm ηίφί gerinn tarnen non cxiguam approba-
-ocr page 36-(Μ)
gen ssei'öttöö^n bte langft fioncm diu deiideratum rt^n-
langte ®ίρΐΐαί)(!ίφ€ "^^robe iisintegnexperimentum,idq5
nunmei)rO fφoπ / «llb Jlt^av duplicato temporis ipatio,
^iw^faltigabgelcgct/inbem/t'a Nobis exliibuit, cum enim
f!BiV fold)W IKab ( naci)v)cmC^ Nos rotam hanc (poilquam
t)Orl)eVi> Wt) 9)ional}t im§ trium meniium fpatio multis
\)0n Wien ιm^ inrilaiibi^ Pcrcgrinis & Noftradbus,
fc^en/ ^oljm unb ntebern φφ Summis öc imis quam fepi^fi-
fo^neit ml lint) offi / m Sailjf rnc öc frequentisfime curfus
unt) Operation befei)en tDOVi fui & motus fpecimcn prie-
sen) enbltφ Un ia.Novcmb. buiiTct) tandem die I2» No-
miQtn 1717.3al)V^ \)crfφίίef= vcmbris Anni proxime dapfi
feil unb tjerftegein/ imb c^ fofort 1717· obferan, obferatara ap-
mm \)a\bm 9)Ϊ0ΠαΙ;ί befian^ prciTo Sigillo munm & dimi·
i>t^lailffcnlap; J^abenSBiV du meniis fpatio cpnilanter
Un^ bann in etoenev |)CVfDl)n/ moven jusrisfemus; die 26.
bei) ©eglcttun^ einiger ΌΟη Un^ Novemb. rurfus eo Nos con-
fevnMiniftris,t)en26.Novcmb. tulimus, non paucis Miniftris
abermals ba^in erf)Oben / W Nos comitantibus, illaefa Si-
imt)evfe()itaefunt)ene@ie9deri' giUaNoftmcognovimus, re-
Ojfnet / aüeö unD jebcö ηοφ^ cogmta eiftegimus, omnia&
mal^ öcnaii obfcrviref/imbDic curansiime ob-
in eben fo ftarcfem £auif ange^ fervavimusAMachmammo^
tr Offene Μ achine mif unfevnei^ tu aequerapidoagitatamcom-
9eneni:)ant)eiiauf^e()alien/fol^ penmus. Tum propnis Nos
e^e αιιφ ol)ne fiavcfen @to§/ Ipfi Mambus curfum Machi.
linö fonOev Ciniäe Concurreng nae ftmmus, nec mlto poil
absq;
-ocr page 37-C )
htß 9BcifieV^< Urtb Srfinbev^ absqj notabili impulfu a«: In^
lt)ie&eviim im ©an^ gebraut/ ventoris Auarorisque ulla opc
lirib hierauf 511 me^rer morumMadilnse reddidimus.
Fraeeaution,t)ieScnftet Unt> al· ^uo omnis adiriis vei ipii
Übrige/fpr0fdlitöftV>emal)^ fuspidoni pr^cluderetur, fe-
reti/ αυφ i>k im Sin^ange beö ncftras omnes coeteraque o-
bcitnbii^e Zi)mm tu mnia quam foUkith obturaii
praefenz Uliferer Uilb t>CV UnfCi januas Oiiines, Nobis, No-
rigcn t>erfφ!{CjTe!T/folglich Ctlti ftrisque omnibus coram in-
φα Oxtljtn tDieber ίυοΙ)ί m^^ fpeaanubus, obferari, cun-
mi)xm unt) t^crficgelti la^m. ti^c^m quam optime cufto-
diri&appresiis Sigiiiis munia
jusiimus»
nun ηαφ Dcffen €tfolg eis m peraais & dapiis fe^
fctneriwt fehler fe^i? SBocl)en re fex feptimanis f cum ne-
t^cvfloffcn öctt>efen/ (of)ne mo hoc tempore ad didam
jemant» binnen Der geti ju t^er Machinam poiTet acccdere)
Machinefommenfontien/) UnD Nos die 4.. fanuarii Anni hu-
SBiV Dann am 4. Januar, jus, PropitioNumine inchoa-
tiefe^ mit amüntw ti 1718. Arcem Noilram Weif-
nen ιγι^^^Φ^ΙΙΙ^'^^ micberum fcnfteiniam pedvimusimpres-
ηαφ llnfcrm SBetffciV fa ubique Sigilla non tantum
ficin begeben/ iDOfefbfi Ipfiiuitravimus&omninoin-
Ιΐίφί nur t>iC aufgebrucffen tad:a reperimus, Ted apertis
©ίe9efrccogί^ofciret/«nt)noφ etiam januis fcneilrisque Λίο-
öan^ unüerieli angetroffen/ hile Perpettmm Orffyremnm non
fonDcrn αηφ ηαφ ί>efφef)enet interrupto motu agitatum, ut
•Oejf^ * nuper
-ocr page 38-( « )
öeffnunö fcet Zlynm imt) m^ nuper, ita hoc etiam tetiipo·
fidmiat SenftcriSabcn/ ba^ re invenimus , iuftratoque
Oräyreifd)e Perpetuum Mo- quam curatisiime toto con-
bile irt feinem 0l)l1euπίeι:bv0φe^ ciavi nc tenuisiimum adlionis
ncm gaujfe einen SBcegtt^teben iiIliu5,imofuspicionis,veftigi-·
anbevn angeiroffm / αιιφ Γοη^ί um Nobis Jicuk reperke.
(ien fO wmig in ^em Simmei^ / Cumque Γηvcntor longiorem
auffev[}afi) t^cffelden / ba$ Machinaefu^motumoiferrei,
getinijftesierrfmalcinigcr^c^ fpedmen magis diuturnum
ί>en(fliφeeit t^crfpiitci; @0 (pr^cipuecumaparte adverfa
i)aben SBir/ Oi)nm^Ut nm dcfidcrat^quatuorfcptimanx
l)er Inventor fernem duplicato tempons ipatio es-
li^ft oiFeriret / eint Immt O- ^nt adimplet^ ) ad purgan-
peration uni) fXOU (jwmat ^^m omni fuspicione Machi^
felMge/ tok Τφοη txmW/ öte ^ abfolvcndum a piu-
t>on fdncv Contxapait mit t)eri ^^^^^ Invcntorem haudqua-
fαnöίct>ίer^oφcn/|ιφ bereit neceüanum judi-
an bie αφί δΒοφεπ crftvcrfet) cavimus,
ju feiner Legitimation
unn0l}tij9 erαφίet. .
SiBa^ nun ηοφ bm i)tei ge^ Deliderata Machma: hujus
fuφten anbetriffi/ fO cmolumenta quod concemir,
1)αί αηφ folc|ev Ρφ anl^croimi ^^ ^'evata dfta lapidi.
tevfφiίt)Iiφ / t^eifö ϊ)υνφ i>ett tum m pihs h ΓοΙν
auf^ejogenen Äaflen mit ©fcta ^^ confeais ligno, maximc
mn/btcrndφΓίαnbenen@ίαm^ vero m fatis gmndi tympa-
pm aup aanßem^olge/ infon^^ aq«« hauftono fupra
( Η ) ;
ImUn 5ί^ΐ)1ίφ ö^Offen SBaffev^
©d)nccfc / toim 5Scrl)offen
x>evn)uni)evlicl) gi'i^iö^t; SBir
pciffeln αηφ πιφί/ baß ιυαηη
Mnffiig 1)ίη angeregte^ Perpe-
tuum Mobile παφ Dev Sei'i'
ncgociinmg ati Ort^en unb
Den/ m mt\)xtx 9iaum aU in
i)en3tmmern\)cv^anben/ αηφ
fb bann mit mtW
vev ©ei)ülffcn/ unb mit n?cni^
öcret ?6cfovanii7 srop unb
fldtrfer ev{)auet njit'b / folφe^
fo bann αιιφ eine meiijvoffere
Force, <ύβ bie jcgt^e ίίί / eviam
gen/ unb^iernd^ft (jumal
bco Combiniruni) me^W fol^
φev Machinen,)
SSBaffer^ ©evg^ unb anbetn
SBevrfen/ fel)V ήΐι^ίίφ fep
tvevbe.
gu bcffcn atten ttiel^tevev Ut vero haee omnia tanto
^efvapgung nun / laben certius confirmentur , Nos
SBti: auf bCÖ ii^ventoris uni fufnmisiis Inventoris preci-
, ..xf, 7 j^yj inclinati, non modo Pii-
mt - blico
Noftram Expedationem feie
prodideruüt. Nee dubita-
mus , quin vendito hoc ar-
cano s ubi Machina cjusmo-
di Perpetui Mebilis in locis ma-
gis fpaciofis, additis aliis rotis
auxi iaribus, robuftiorextrue-
tur, Mobile hoc Perpetnumlon-
ge majorem vim motricem
iit obtenturum,adcoque prae-
cipue , conjunftis compluri-
bus ejusmodi Machinis , ho-
rologiis, Molendinis, fonti-.
bus, Metalli-fodinis aliisque
operibus fumme proficuum
fitfuturum»
( If)
mx bi^fc^ Atteftat imfet: UnfCi blico Huic Noftro Principali
Verctgenl)dnDtgen Unieif^riffi Teffimonio Manu Propria
iinb an^efügien groffem Snii^ fubfcnpfimas^&Scicntespra^.
ftcgcl/ ίυίίΡηϋίφ mit teiffem miffa matum deliberatione
©orbe&ad)t Müenaogen/ foni appenfo majori Sigillo No-
i)Cl1l eifuc&en αΐΐφ Sitte imt) 3c? Λιό roboravimus, ied Omnes
bc/ me6@fantteg/ €f)veniint) ctiam&Singulos , eujustim^
SBürben bie fei)n / Denen Un^ que Status fucnnt Djgmtati^
feiigcn aber ciiiftlid) btf^lüv &Conditionis,rogamus,Sub-
be/ Da^ @te ongereaten/ in v^ro Noftns Clementis.
Unfctm @d)li8 unb ©ienfien ϊ«^ mandamus, ut fepe no-
fie^enben Commercicn-fKa^i minatum Noilrum Clicotcm
OriFyreum, btefeö feinet fonr ^ Coniihanum Commercio-
berbarcn/ inber ^ϊφ ηοφ f^m Orfijreuni ob illud fu-
nie befanbt getwbencn in- um» crwione nunquam de-
vcnti i)ali)et: / mkm^üäm tctlum^mcntumMohikPep^e^
Imputationibus πίφί Mtm imputationibus
Mm / öenfeilnocn P^^i^s ^^^^
αΙΙαΜ-cfpeaiye ©nabe/ Pro- tia Protciftione aut bencvo-
tcaion unb f6rbetIίφen gu^ ia Voluntate, ubidebita ra-
ten murnß / <iuf fein geste^ ^^^^^ ^^
menbe^ 2lnfuφen unb ©e. quam optime frui & gaudcrc
burffen / ίνηφί^α^ιφ öentep J^^beant Tebm.
fen latTcit it^oüem
SBeIφe^ SBtr gegen 3cbm Quod ipfum Nos Omni^
ίΐαφ ©ianbeö^sölirben JU et^« bus & Singulis pro Dignita-
Ε 2 tis
-ocr page 41-( )
tt)iebCVtt (tU^ refpc<5livcjut)Cri tis & Status conditlone reci- |
Datum £aP/am 27.Maji Dabamus in Metropoli No- |
S C )
Ji^tiveberiietnCutftiiiei^crcc tan ρ x hoc Tanti Principis Authen-
5 i^emtwd^felbfi urti)eiicn/o!)ic() ^ tico Teftimonio qiiisque non
tei) fO gefwitcuβαφηΐ taiS bc^anD^ iniquus judex quam facillime pro-
te folve mihi hnnc fyllogismum, nunciäbit, analiqnid ab ^qiiitate a-
gcgen meme feintfeeiicje Henum commiiTurus fim, fi Zoilos,
orte «bn^c Stveifier/ JU gebmucixu/ Momos & rellquos Scepticos invi-
lucljt gmctt gue9i)abe ? (Bcftalt ίφ tem , ut quod trito diverbio dici
«Ιφί [)0tfen Oarff/ Daß jemant) fo im- folet, fyllogismum, an potiiis No-
pertinent imO Oi)nbcfci)eti)en fci)U dumGordium, nunc disfolvant;
tvoiie/ mit ^OCi>§infii, ^αηϊ) Ut enim libere, quod fentio, dicam,
UUl) ©iCßCi atteftirte Speciem Faäi neminem tarn vefanum aut amen-
jtt dubitirm Otep gat ^U negircn, tem fore judico > qiii hanc Princi-
pali Teftimonio confirmatam fa<fti
fpeciem in dubium vocare, ne di-
cam, negare aufit.
^egwegcn H) e^ne ftmm ΙΙηΐ^ Ideoque etiam omisfis ulterlori-
f({)ti)eiff in meinem fcßteite/ bus ambagibus ad pr^fixum mihi
welcijcr Dannne befielet: ä)aS ίφ fcopum me confero,<Sc ea,qua par
I. jweceeitnengcbe/ C6l)«beflid)(: eft/fubmisfionejobfervantia&hu-
iin tniv B€k§cnl bap fdiet: 171^. manitate fignifico i. mihi omnino
tiUb biö^^t^ 5iefe fOitöecbÄreifep vitio vertendum non eiTe, quod
pttbttttg bCl^ rPdt ΜΟφ Mtieit abannoi7i2. adhoc usquetempus
Hu^ett gegebeit/ linb baf fie inventaame,Omniumpnmö,hsec
ηοφ Ιΐΐφί αΙδ dm Cu- Machina nullam publico attulerit
riofitrtt geac^tCt Vl^erbeti lit^ol^ utilitatem, Ted hucusque ccetera
I2» ; ^foitberit an inter rara Sccuriofa locnm öbtinue-
^ufälktt, CBeflilli: im rit:totumenimquicquididfuent·,
t\)iüi ίΦ biCfelbs lim il> in cafus fortuitos & non prsevifos
res WllS^ftS refundi debet. Mea fiquidem om-
Wülcrt mit ol^tiermifbetem JIdp nia defideria & indefesfi conatus
fC wnb fByf^J^ gefw^ in id unum incubuerunt, ut Ma-
/ ww VOP chinam hancHüman« Reipublic«
Pii- Ε 3 uti-
-ocr page 43-( JS ) m:
Pubiicnm ίίίίφ IJet^bietit 5« «ΙΦ ( utilisfimam reperirem., Sc töt'üm
C^eri. iiiuTianum genus hac mihi ratione
deme^rer.
2 2. Inventa & ad perfedionem,
ίφ[θΙφ€ edatlgi/ Utib st? mdgli^ quam adeo paiicos intra annos de
dyet Perfeöion 0ebrαφt (fo met tot inter impedimenta operis de
liciliftci) in f0 a^cmi53ai)cen bc^ θί)ηί riiffiaminationes impetrare potui,
J^tlliscmii «nD Untcttrßi perdiie:a Machina mea non fum
ämig gefci)fi)cn fon«cn) Ι:)0φ1ίφ doiori meo explicando par, quem
bebaiire/ bap folφ laug defide- ex eo haufi, quod opus tanto jam
rirtea WCV^ ϋφ ΙΙΟφ «ίφί Ιΐαφ tempore defideratum pro voto
VOmfd) ^Ufbmtm I mtbburc^ meo nondum t>rbi commumcare
l^eiifame Application in be^ rvcU Sc quamplurimis vita humanse u-
tcnWdi multiplicirCfimiip fibus potuerim applicare.
3» ^te Uffitclcn foiefjev gufaöe Cafimm iftorumcaufasls novit,
(tnD @Oit befanbi! ltni> fciien toon Qui novit omnia, ideoque ifs hic
mir an Ηφη Olt|e πίφί tvdtlailff^ loci fufius enarrandis libens fiiper-
ttgec i)efci)nektt tvntcn : ftlttemai fedeo, idque eo lubenrius, quod
t^X iJÖcit Unerfewtltci^^eitI IBofl^eit mundi hujus in Deiim 6i Homines,
imD llnt>attcf/ gegen ®Ott tini» ΐυθί)ίί qiü de Rep. bene mereri fatagunt,
Derticnte Ute Of)ne i)em nu^ aiftll^ ingradtudo & maütia nota fit uni-
Mmu ift. tfi bcv ^eit ^etne verfls. Eft fane, quod erubesca-
^f)re/ taf mei)r aufi)ie^V'{int)ung mus, cum confideramus plures
einei? Perpetui Mobiiis, tai? ift/ (U fumptus eife impenfos inventioni
tiev Mächine, t>ie ftet^iauffc ΐηΐέ nit^ MohiUs Perpetuh hoc eft Machin^,
malen fHli fie(K/ oiv|Ie fc{)On mci)t^ quse femper moveaturac nunquam
arbeite/gemmM 1t)0ii)en/ai^ mm fiftat, etfi nulli alteri commodo
anf Dat^ erfundene/ mit) i»et; ^an^en fubferviat; atque de ΒΆο im pen-
delt |um ^auff exponirtc Perpe- datur Pr/V/a^iö Motus Perpetui, ii-
tuum Moven·;, fo eine Machi- ve Machinac, qii^ «Sc ipfa perpetuo
ne, fo ηίφί mit feii^ft uuauftoi:? moveatur & alia ümul oxiera fecum
ίίφ mo-
-ocr page 44-ρ ( ?? )
Κφ Um^tnf foni^ern παφ ^eiiam moveat, ^c, qnocunque Iiibitnm
geiv απφ arbeiten Xinh S)ienfte ti)lin fuerit, impellat, utut ea venalis to-
taw/ fpendiret imDen Ιυίΐ. to orbi exponatiir.
, (S^Oftrfften gVofTe J^emn auftte Si Serenisjjmis Fotentlsßmisque
(grf)rtnl>iun,9 i)tefei> Inventi iUir etiuni OrbisprmcifnhusQ\m\enn%iivrit vi-
0eπnßeπ^^eΐί^CίΓmαlίtt5Cn^eΠ/lυαίl deretur, poiTent Machinam haue
fonfi wol Offt auf linrdi)tM)C ntilisiimam fuam facere' inlpenfa
?Ba!Tecnml>^Ui)ieni^auem'n)e«i exigua tantum parte eornrarum-
i)enmüfici.t UnD tvantm feiten αίί pmum, quos fepe numero nullo
(e Jt5mgreίφ/ §licficnii)nme unt) aut perexiguo impetrato fmftu
^^τΓφαίΤί^η (^uropvv conjimiiim, dificandis hvdraulicis aiit molko-
i^ne 3fKC i^mpftnOnnß/ t)em Inven- riis machinis coguntur infnmere.
tori eine^ n?ai)t:i)affi% 0()ηΓφαί^1)αί Imo cur Regna Omnia, Ducatus &
W Principii Mechanici fein Meri- Respublici® Eu^-opasie coliatis opi-
tum ηίφί equitablement DevgcUcn bus absque israrii fui incommodo
fonnenoDertvolien? Uaja iiberpp verisfimi hujus & pretiofisfimi
itg betolDt/ n^iC i)te unO Oa Cfftmai^ Ρήηάρϋ mthferpem Mechmki
geringe un^ meti imtDltrlJi^^P^ primo Inventori i^quum laboris
ge mei)i* tvcfl nehmen / αί^ i»ie(e pr meriti pra^minmrefunderenollent
Sf)re ®0ite^/ ter^Berme^rung am non poiTen? cumapiid omnes
m fünfte / nno m nbevfcf^wen^tti in confeiTo fit, quanto Majori Ma-
φem gevet4)ent>e θαφe ftv gnificentia praemiorum minora ^
ften fan: n^ann t^S nut* tn gnugfame longe minus utiUa inventa haud
Confideration ßcjogen l^cr^en tt)Oii raro compenfentur, atque inven-
te. Liberalite miD Refoludon ftU^ tum, quod Divin^ Gloriie, Bonis
i)et (ίφ bei) grofl^lt ^crrc« bai^ nnb Αrtibus & Communi UtiUtati fer-
^nug/tt)αnnβίcnur\^on^em/ίυα^ yire natum eft, depofcat,dum mo-
^iymn Etat profitable fep tan do machiniE hujus emolumenta^'
9[δϋ1^ηΓφαΡ ml· qua lance ponderarentur. Me qui-
bcfdmen. ift m dem judiceSummisOrbisEurop^i
X^mbHTlmigä! t^afl Patroni oDei' Capmhusnec Liberalitas deeft, nec
iJlifi^l^^Perjo&IK« fc ivcnia ^Ψ voluntas, dummodo ejus,quod fub-
fev ' ieda-
-ocr page 45-( )
fet um t>ie ^cfBlt^tUttß ttü^iicjev jeiEtarum Tibi ditionum commoda
S)tn3e fpureu iafieu / iuOem (Sic Die promovere valet, neceflariam ha-
tu offeutiict^eu Gazetten J^egcbcne beant, cognitionem. in hocfoloto-
^aä)nc6teu tventg ODcr pv ηίφί tius rei hujus cardo verfatur, qiiod
regardirCU UUO Souvffram ii, qui Patronoriirn & Mediarorum
aupvtifen» partibns fungi poiTiint, exiguiitn
adeo Zelum & inventorum Rei-
public^ iitilium promovendorum
ardorem praifeferant, nec hauftam
ex nunciis publicis notitiam aiit
perfunöorie nimis aiit niillatenns
Principibus Suis infmuent Sc com·
mendent.
iBoic^eU neiitraleu Patronis i)at Indifferentibus iftius modi Pa-
Itvac Publicum tveutj] μι tan« tronis quidem Respublica ipfa pa-
eden! 1>θφ (iu^ fte te^ tveitem fo rum eft obftnda, haudquaquam ii
fc^itm ntc|t/rtBi>te/ mtci)cmt0<iui tarnen adeo nocentes funt, atque
9emartev^iUg^eitA>ici3)in^e/Datan liu, qui Mldic de Apollinis cantu
(Sie t>ai geringfie cfftmaiö ηίφί judicium imitati, confi(3:a fua nixi
flri>eu / , μι beutit)eileu lint> ytl taxl- fapientia, res quavis, etfi ßepe nul-
un getrauen/ befjer/ ali lo iibi ufu cognitas, dijudicare &
tpie Midas Die Muiic te^ Apollo, JC. seftimare non erubescunt. Hi ad
Danu Sie planen ^errtUfi/ uul) ηφ ferendam Tententiam prompti id
neu etU>aö/l)a^ ί^^ furprenant ipilim, quod viribus humanis ma-
fci)eiuet / fofort UUter Ne 9^arreupofi jus ipfis apparet, in numerum 5c
fen 0DerÖetru9erei)eU. IluD l>(UUtt cenfum ftolidarum aut fraudulen-
tettueu @ie W i)ei)ifämffeu ja gDtti» tarum etiam machinationum refe-
liiijfieu f)in9e UUt> ^orfcftUlge dis- runtA hac ratione Inventa Divina
ftiadiren UU^ fLipprimireu. (έήΧΧ^ύ^ resqueutilisfimasdiiTuadentacfup-
Ui i)tlfft οαμί/ tvauugeute n>elci)ei^i primunt. Ad qu» ipfa non parum
rer Erudition Unt> ^UUft ()aiber tu ü conferunt, qui publicam erudi-
Credit, t^bcij rtber fP uu^ tionis artisque fu« fidem Farnam-
^ ΧΗψ que
-ocr page 46-( 41 )
ΙΚΐ)ΐ)ίΓφ fttt^/ Mi? fi^ afie^/ tvaiS mtß que nafti eo fimtii neqiiitiie invi-
i^ccn <Be()im Πΐφί mifpceifen/ fcijeci di^qu^ afcenderunti; «t om nia,
tticjt B^i^t^^gii^cn/ qua; ex ipforum non funt . nata
dubleux un^ gf^ cerebro, liventi ociilo afpIcianD*
tlUö αφΗΐΜ joic^ct^qeffait aBcC jene äc, Γι ηοη plane inficientwr, ea ta«
UUtcrfiUiK» / i« dubium vocare nuUiusqu^
mit J^aniJ «ttt)9)tunD nut^iicje ^m pretü habere ηοπ vereantur, qua
gC VCUtiC^iCU l^cljfejl, ideffidunt, utZoilosillosMomos-
que iliiFuIdant, & ore opereque res
utiliffimas ad nihilum redigant.
iSilCitt Tnventum Invenmm a me arcanum quocf;
φ οίΓίηίίίφ VOXta l^alTeibigC unk^ atdnet, & fuos illud novit inimi-
in ixm i^ag ilimin gCli^riC' cos, qni omni conrukatione omif-
hail ώΐί) e^ «ίφί nnt ^U fa pubiicis illud fcriptis invadere ,'
tttrtφen/ fcuDem gav eine neque fufpedummodorecider^red
^etntgcm) ^U blämircn sefucijt^ frandis etiam dolique graviflimi
αΐΐβ tHliU Fundamml IKii cs> ηη^ arguerenonre-forniidaronr, hocu^
ΐηδ^ίίφ unD per canfas naturales p.ico nixi fundamenco, qiiod ipfis
Primipum mmusperpetm ad adr-
ige/ ti?ck(>em() ^cc Dlicinidnfci* nata cailijs nariiralibiis repu^
(ίφαΐΐΓϊ^ίί Pr^fumtion ii^m* ibii·^ gnantiareferendum videbatur: pae-
den Erudition UUd Ciiaraaers Mm furn eil & aiios adverfarios, qiii
iafieni)/ per liceras ΙΧΐύ) per tertium qiiießtis involuti tenebris, & Coli-
prof^er panem, Dafl'clte (xU da ßia, iitipfi quidem arbitrantur,
ί)θφίΙ abfiirdes Ulli) ungcgtüni^ete^ eruditione & cara^äere nixi cum
JU disrecommendircn ^ίηφί literis, tum famelicis internunciis
fcen je. Itn^ Mefe«^ tft tic f{)dui)ii4e nfi,Uiud, ut qnidineptum & male
Maxim ^0Öi)a|ften illiberaienja fundatum traducere laborarunr.
inhnmanCti ^cii/ tafi fk pie S^in^ Eil fane eatorpiifima mundi in ma-
öc(tieηίφί t)onflei^erflammcu) ügno pofiti cOnfuetudo, ut res H-
Ιίφ en chimere, uni) (iU ridicule^ cet optimas, dnmmodo domi fuse
^^νηαφ aOev an^nn jte οηνφ Ut Ex- non natas, aut impoilibiles aut ri-
pcri- F dicu-
-ocr page 47-( )
perience convincirCt ίνΟΪΪ^Π/ en diciiias ^ilimerit, ubi vero ^q^^
bagatelle traftirc» Dt>ev dUxf tvailtt teile major experientia veritatem
fte lang genug gciafteit/ xmt> t^en^ eamm demönftrarit, nihili easpen^
XiOd) cntiici) l>tet'C^.Orf- dänt, aut demum, poftquam afFa-
fyreifci)cn OBercf^VJOtt bet'^afjr^ett tim funtconvitiati,& nihilominusi
in atien Senfiem (>incm pffenttlcC) φ meridiana ipfa veritas Inventi Orf-
nißmct ιm^,Dcίυ^nDett anvD ; ,@te/ fyreani lucem fuam iibique rpargif,
tie @(fjllitct ai^i)muri).ait) auf φ omnesundique rpeaatoires in ad»
ne awtu (Seite Λt^en^en/ uniJ W mirationem rapit, hiZoili alia ob-
ct^fumaflli) fol!Cf)evJiVit«i)Utt() (tuet) errentrhorda,^ feque ipfos arcani
mtmaffen unt) Vlti)men / um mtiju^ iiujiis inventores pfoclament, quo
lUtcC) Me m Cgnfufion id unnm efficiant, ut riepotes nöj
UnD @treit fci)cnjumögen/tvertoci; ftri de primo mvenrore Prmdpii
figentiici)tei*eifteDDerrec()te^rfini)C} hujus celebradiTimi dubü reddan-
wii?i5)ieifteinnu|TeöCtt>efenrefi^^ tür& incerti. .
.. Vepres & fpin« hialedidtionis
Bus ®0itiici)eu Sfuft)^! V)Onl)tei divin^ efFeaus funt, a ^ibns, Tic
fen ifi «acf)5ri#W unfer^ ^gep» diiTerente ipfo Servätore Noftro,
m feine itc{)lt^egruci)t μι nehmen/ optatos fruöus fruftra qnasfieris ,
uni) δοφ fi^nnett fte/ mo ße efto ii ipfi, ubi femel fuccreverint,
andere gute®CW>4#reunfetri»t;ucfen) herbas. falutares opprimere, fufFo-
etfttcfen UnD ^eraujbung nof)^ care, «Sc fucco vitali ad fe pelleao
ttgeu i)eti?evben. ,eas foleant enecare: haiid alirer
Uno eben aijb ^UD t>tefe cpnftituri mihi videnmrü, de qui-
ieute αηφ t)ef(t)affcu ! βίϊ gcDeUi bus modo!oqnebar,homines. Di-
Cfen an fein quod tibi non vis fie- viiuim illud & ab ipfa nobis natu-
ri, 5cc. fontern fte. eifttcfeu imp mV ra infitnm axioma: ^odtihi mh
tetDVÜCfen / ηαφ -t^vet angebui^nten vis ßeri, id alt er i, m feceris, altä
Unl? m ftcf) # obUvione fepeliunt, fnffocant po.
raubtet , 3(nfci)cn/ fcucijibare '^Bip tms & pro innata iibi malitia fa-
fenjl^alften/ uni) werben ein giuci) luberrimas artes & fcientias pccu-
tov aui>ei;e gute unO tu^tige Subje- pata quadam aiiforitate Tuiilarni-
da, nant.
-ocr page 48-C 4Γ )
(aa,tVCiciie.iieiitc()tattffommenimD mm, perrpicada aiiomm ingi;-.
Ite He tcfmt nia rupprimunt, neque ea ad
inventa mtl? ^Orfd)iagC Μ'ηίφίί« maturitatem aliquam aut per-
iml· mit pffcu tvettm Darum feaionem afpirare permittunt,
tte mitenv mc{)t Jtim (Scgctt/ dum optima etiam inventa &
WnD^illtFcrfonOeVrt Jlim propofitipnes* laudatiffimas con·
Sinei) uut) Jjtnttctniß fjabeit tVtrDC^ vellunt ^ pedibus procülcant.
n>Clieu/ lonm-i>fieini^ tet Picl Ex quo ipfo fane metuenduoi
ntfen/ Daß fie üwa^ eil, ut ii,qm alios probns omnl-
SHÜί}mίίφc^ Ulli) (EvfplicflÜciK^ cri bus malediaisque vexare cupie-
fundcn OUt {)CltUV βάναφί m in^ runt, ipfi etiam malediais figan.
hax / nie f(li)tg tv>eti)cn / ÜlDefien atei* tur, nec quidquam, reipublic^ fa^
l^en Charadier ii)l'ei· gtoffen Erudi- lutare, ipfisgloriorum.a fe inven-
tion un^ Profeifion ηίφί ί>κί kfict: tum eiTe, gloriari valeant, Ted ce-
aB Die eait eitt ^αίβΟάηΐ) lebratum eruditionis ^ profeiTio-
gcira(5en. 3mnatTen Ci^ Ιαίυα^αη^ nis fuse nomen non alio cum de^
Detil iftj eitv»a^ mmßl ja gan^ U«? core circumferant, atque, «t dici
öe^iailbMuii) adiv 9M)nUUg ηαφ folet, porcus drculum atireum.
1)ά«ιη«ΰ9ίίφ gci)a(tCJLtc^(£r|iul5Clt / Non vulgaris enim eil diverfitas
(iU etn?a^ auf? i^unuert antuen Auto- quidpiam omnino novum, rrüa-
ribus pjtuumcn |c^uucmt unt) JU quam haeenuscreditum,imo per-
^Diavcftebnußcn» antrete Na- yulgata eruditorum fententia im-
tionett ΙΙΦ me Glorie tarauf? ma« poffibile prommciatum orbi fiftere,
4)cn/ tυαnn^urφ einen oDcr t^enan? & quidpiam ex ico. SGriptoribus
etit»a^ gol)ίiφe07 confardnatum mundo publicare,
fo man t?0l-i)in noci) ηίφί geivuft/ Nationes reliquse fummo Tibi ho-
aufgefonneu uni) enDedfet worden/ nori ducunt, fi gentilium ruorum
e^ αηφ t)enen <5ittnt)eint grollen quispiam laudablle quidpiam re-
ίΣ)αηά tt?iifen/jaequitablement\)cri cens orbi communicef, conatus
gelten; wirt^ Der teutfc^eu Na- hofce gloriofos .non cekbrant mo-
tion (U)f(φe ίίφ te^ gtoffer do, fed inventori etiam gratias de-
(ir|tnt>nngen mx langen StiUn itt ferunt&prsemia; quid verolaudis
x>0t F 2 alla-
-ocr page 49-( 44 )
^er απΜίΤ^ίί rftf^men DC¥ allaturum fit Germanis, q«os tot
t\>cntö4()vc unt> Sc!? britv praeclaris inventis pra? Populis alus
gcit/ Daß man Dm ^C^ \mi)Xf Dens multo jam tempore beavit,
fafftClV Perpetni Mobilis Mecha- quod primo veriffimi Aiohilis per-
Jiici, an fmtt ptef ^eio^nnng/ petmMechanicilmmtoil^^vxrnio·,
^φΐΐί^ unt) nnt @c|maci) unD rum loco contumelias, honorum
^tnDcvinß ηηαΜάβΙίφ fcciegen vice perfecntiones reddi paiH fmt,
snuflav id ego hic quidem non definiam.
§i(icine/U^i> ((φ ii)V mmlily^ Ad vos me converto Antago-
denl Die t^l* 1>«νφ mve i}Ocfgei nift^ Mei, prodite nunc, ü quid
lehrte Demonilrationes DCil Orify- adhiic frontisvobisfupereftjinpu-
rei Principium Motus perpetui blicum, qni eruditiffimis illis ve-
Mechanici μΐ ηίφί? JU mac^at QC^ ftris demonftrationibus Orffyrea-
tacktet? n?ivt> cuci) α«φ Die Ex- num motus perpetui MechanUiprin-
perience ftkrmeiftent fomten? O^ fubvertere volebatis, Edi^
ttt Da ti)t ja ηοφ recfjt ^U ^aten Clte, utrum ipfi tandem experien-
^)eDencfet/fo tveitet l)erw/ imD ti^herbamporrigere,aut veftram
bfnDei aöe ^raffte tlive^ un? adhucmalitis tueri opinionem ; Γι
giankn^ m/ tkft<$ ^ocbijjlll'fil poftrema vobis ftät fententia, agi-
Atteßat mu^urtoflens 3c()mn)nc/ te, vires veftras omnes colligite,
i()C ivet^etφίφ f^p Denen Gigan- & Principale hoc Authenticnmqiie
tlbos, fo |t(i) Den Jp)immel JU ftllf^ evertlte Teftimonium. IHud ta-
rnen/ aha mit einem gan^ iami= men fimul foliiciri cavete , ne iila
nret'liiijen Succefs , muevfangen. Gigantum, quibus ftolida ea jo-
£)antl eine Inconteftable vem ccela pellendi federat opiriio,
()dt umfiolfen twiien/ ifi ja in Der celebrata ftrages vos communi-
^()at x>id täpd)Utl al^ ce bi^i^cv bus.involyat ruinis. Gerte multo
ernte iiJiepnng ηαφ ίοί)Πφί ge^ eft ftoüdius veritarem. omnibus
fci)ienen/ Da^ Perpetuum, Mobile perfpicuam velle inficiari, atque
machen ^U tpolietl^ vobis vifum eil ftcüdum, Pi-r-
, petmm Mobile reipfa orbi velle
, fiitere.
Tandem
-ocr page 50-Λ )
f 46 )
^mm wolkwl t)tefeΛ^ön^enclί WCί· ms Tui S. gratiam, hanc a tot
fefleii £ciJi€il Dotimtgft (O |Ι1)Πίκί> SapientiiTirnis tarn ftuciiöfeinYefti-
^cf«c|tiVcnt'lic& aberexplodirtc/UUD gatam, demnm derelidlam, fupra
jemcui unaitflfprcci)ii(i)cn ?fltli;cn hominumfidemtameniitiliiTimam
MC^ imgiaubltc^e perpetiiiriici)e^i5Ci wm rperpmiQ wowwm agnofce-
i^c9imgirifvaffi,^iei'fcmicininr)m^ rem , & in opus redigerem, quo
'^mt μι hingen: i>amtf Deine SapientiaTuafempermagismagis-
9ö5ci6i)dtimmer nici)r linDnif()r ^er* que celebraretur& Tua quoridie
()erriu^ei/ mtD i>cine tdgiicf) nen4υcr^ ihnovata Boniras nova fem per GIo-
ί»en^e ®Üte gcprdfct n>erOe / nn Φ ria in me abjeftiffimo Tuo inftru-
nemgeringeniper<fseiise/n)cic(jcäl mento afficeretur, quod ipfumta-
tieÜeriliymtenÄluSenWeferSeit^U men celebrati illi feculi hujus fapi-
foeina: ungemeinen preftation, nie entes ad rem adeo incredibilem
toor Mi nngffei)en. fit^er beim pr^ftandgm ineptum efTe judica-
Mmffi ΐυαί e^/ tie mic& i« fO ίαη^ bant, Tug fuit Omnipofens Cle-
gen unermflDeten unt> mentia> qMx me ad diuturnam ad-
(ciien antrieb ; Ceine Sarttt(;er{pigi eo inveftigationemimpuUt, Mife-
feit gab ©etuit; teine gute Jg^anD ricordia Tua parienciam mihicon-
gab Me931itiei; teine liimad)tgab ceffit, Clemens Manus rua faeulta-
tnir ^erflanD/mxl· ietne aiietntvcife tes impertüt, Potentia Tua ingenü
xmt) ®ilfe fiefl ηΐίφ ^nDen. vim indullltj ^SapientiinmaTua
C/i^bini^ieiuigering/ ^iHMx ! Providentia & Boniras,ut inveili-
öfier t»einer featmber^.igfeii nnö gata reperirem, effecir. Magne
^rene/lsie Mi an mir Deinem armeti Deus, quis fum ego , ut tantam
i^neci)tegeti)ani)afi. ®epviefen fei) Tuam erga me Mifericordiam &
Deini)eiiiger^eeg/anftDei(6cn Du Clementiam, quam mihi fervo-
meinetraffi geDemubtigCt/unDmiC^ rum Tuorum infimo concemfti,
t^ieiJ^inbefinDen (äffen/n)elci)efni(i) depr^dicem. Benedia^ finr iWm
tniD Deine mir an\?eriraute (Babe^U viw tuse, in quibus vires meashu-
(Sc^anDen lix macijcn nici)t£i gefpa^ müiafti, & tot hoftes contra me
ut etcgeDr4)icnci büfe ^U ma4)en! excitari voluifti, qui me commif-
^u aber/ ο l^rborgner ΦΟίί ! ge^ fumquenuhiaTedanamdeftriiers
οαφ^ . ' fara-
-ocr page 52-(47 )
5ίϊφίefl#pt jttmα#ftt ί ηηηίίφ Γο/ fatagebant. ' eogitationes eomm
tvit e^ nun am ^HßC tfi2)αηπ in malnm tendebant, Tu yero, 0
(Jen einen ^etnt) 5afi Mi mit: litd Deusinrcrutabilisl exraalo boniim
gltunDcfjegefien 5 ja tte (cibfi eruere voluifti: Arcanum fuit Sa-
Ija^en tVlDer ii)t:e Intention φ pienti^Tnie confilium, ita ut nuriic
ie^^og^eit mein ^efie^ befiltcrn funt, omnia ordinäre. Tu exigUQ
ntilfe ^armn Mite ίφ 1>0V fte / adverikiorum meorum manipulQ
^dligerPoltet:!tag Deine^anni quam plurimos^oppofuifti amicos,
tvaitcn nwgc Imo, ipiä inimicorum meorurr^
JUit)m^eiei)rung/unD^lV^ffanti confiliai ut mihi utilia Operaren-
ntß tftfe^ kganiienen Unrechts? unD tur, SapientilHme voluifti, San-,
gretoel5^/t)amititemici)/teitc&i()Hert fte Pater, rogo te pro .inin:iicis
®cci|nitlva^^lgei)i)egeti)an/ ange* meis: Tuam fuper. cos effunde
gnff^n 5 ^eine®αbei)evmφtet; ijen Miiericordiam, ut can^ertaiituri
^e^en / t>tn t)ie ^eii aö^eiCit^ W & commiiiam in meagnoCcant au-.
m\ wtc Jiei)en fonnm / aufgefeak daciam &injuftitiani,; quaimpulii
t^n; meine in Den ©taub geiei me, tiullius iiniftr^ in eos voiunta^
get/ nnt) mein effiergirentel UMCtcE tis r€um,aggref!i runtjDonumTUf
^n ^oDen gcfioHen ()aben» @le «m peiTundederünt, eam, quam
gen eine^ iir^eii^ geei)fei't ^aben nm h©c Tuo Munere Mundus capere
ne *^ai)t'i)cit/ aber mit lUnjevftani»/ potuiiTet utiiitatem > interverte-
ia mti^ai/^tlVBeii) «no li«;» runt, honorem famamque meana
bejäjeiDen&eit! (Sie Itelfcii Ö^i» & nafcentem fortunam meam fub-
ίααοίιρία1ίέιηΐ/!>α|ίθηίφίί0οηΐ1)η# verterunt jQuaHtum fibi perfua-
fien ! S)anim lag ii)nen fambt unb feranti veritatemptopugnaverunt^
jlnibet^ ben (Segen eines? |ιφ fed nonfineimprudentia^^
nieiiben nnb gepStvagenben ipeilKni que odio^ invidia, ambitione 5c in-
iu gute fomtnen/ aufDafl ,ti)nen humanitate. Qiiod nefciebant *
Reblet* vergeben Itnb ηίφί besaiten c0ntemprerunt,.ideo omnlbus δζ
^l)Umogen. 93ΛΐηΙίφ abet/ © fingtJlis cor' verecundia Sc dolore
^eiltget:! l^'t'^ unb pteife ίφ plennm imperti, üt errata illorum
bag bu gllßi^is^ ipfis condoneniur, nee in diem Ir^
^ V , Tu«
-ocr page 53-( 4ί )
beiit^ ©efrtlbte«/ bee^urcl> /^uijfe UHDci· a(ie QBt^crmrtrti^cn/ iOT^e/ Negotfation uuO utter^ |
tem oSanfte Dens! Te laudo & ce- ^ Ad* |
C 49 )
fc^ÄfftCft ©tant^en Det: ^eii Adh^cMagne5c OmfiipotensDeus
ta^ )i)ct>]et)ac|)tei? ^o^e iii^emi juxta Arcana Potentiie Tu^ Gonfi-
öndbiBfiei' Proteaion unl> Mii- filia reliquorum omnium Regiim >
nificirung fotf^aucn mir i3crlic()enm Prindpum, Rerumpublicarum &
Inventi, l^ncn (αΐίΐΜίφ fle^ Statuum mentes eo inciina, ut
faücnplajictt/unD^a^OeBctcffclW omnibuspiaceat,tamIlliiftrePr/??-
mcljx «αφ ^astoeil i>eÜKC äpaUs Gratia & murnßcenm Ex-
«en ©Ute / aU i^et: Importance (cU emplum imitari'Jnventummeum
m^ a«fpnei)mctt / «no IWt non tam ob inefFabilem ejus utili-
i)C^lfamm Application toOV t()re 2ά\ν tatem, quam ob Te Maximum Ejus
unt» liebe Uutevtianen fommen AmhoreminfinitamqueTuam Bor
luiaffen,/ miter biliigev ^elofemmg Iiitatem^ftiment,illudqi?e, adjeda
nmm flimmcrltci> ui)etftant>encn asqua exantlati laboris mei, pencut
Wirbelt / Periculs «UD aufäen^ente? lorum & ilimptuum impenforum
teiUtoftett. £)ua>ciiefiaiiC&ai^Me compenfatione, fuiyeaarum Sibj
«nevfφδpffίίφeίi«ellc tooiifoittniei Terrarum & Nationum utilitari βς
«er autet <B4bcn nwl· ge^ «mdumentis fuumfaQiant Qrani_>
lehrte» Mathenmtms |tt evleinien bus etiam Sapientibus öc Eruditis
geben/ Dat] Η Mu "Berrf ttnl» Mathematicl^, Tu ο Inexhaufte
fφeucfe fct)/ imi) Ιΐίφί Ι^ΟΙ* ei^ Omnium Perfed:qrum, .Donorum
tien Ö^l^iW" eegm ju i)aiteil/ Dag Fons, pandere dignare, qiiod opu?
Μ iWn iin^ern X^ergonttet fit & munus Bonlratis tuie, nec vili
beft^ie^if n^mtt)^ett>eifUttÖtvai)r=i aftimandum , quod ipfis, negleilis
iiafn^er ^efφαffcnί)eίten / t^einer tot aliiSjClementiflimeconceiTeris
flroflen imD ί)etcUφeιr ®e|ii)OPffe / inventionem & demonftratiOnem
md) tem UtttelfφetOe ttX 3αί)ί/ fubftantialiumeiTentiarum,Magna-
SDiaaß ml· (BmidMI infontevtett mm & nobiliffimarum creatura-
terccέt9enfφαffiteπimi)^efφαffenί rum, idque juxta numerum, ponr
Reiten / teilte \)et^imt)ißent>er dus & menCuram, prjrcipue quod
iimίtfφetSiφte^:5 £)etue UlUUlfi)öri ilsdem Impertieris cognitionera
liφe ηώ ftet^ gegenwärtige ίϋΐαφί natura <Sc proprletatum magno-
l)avfieiient)er ^en^eaung^^JlrafFie; mm iftorum Luminarium^qu^e tot
G lin-
-ocr page 55-( fo )
S)CtneProvident2-todf<iil)etr3Ui linguis, qiiot radiis, Tuam Grbi
fammcnfftgung Univer- Gloriam manifeftant; qiiod illis
fam aid DefTcn (Btitcfe ailStttac^eUi dederis fdentiam principiorura
iev Körper; Steiner iSBailV^eti an* moventium, qu^ infinitam 5c in
jeigen^ci: ?(Ufiofj?®nint!C / unt» «η^ omnibus omnia operantem Po-
Jci)ltcC) nnt^rer treffli4)cr ^in^e/ tentiam Tuam teftantur; quod
ivontücr Du ftc μι J^autlijaitcrn QC^ iargitus üs ftieris cognitionem
fc§ct i)aft ftC eitei guft an i>eti corporum, Providentiam Tuam
%m QiBiml^cni pDen/ ηίφί in eit? ipfa parrialium fubftantiarum &
Icredbftßifdfiigfeit/Der (iegictcö univerfi totius conjunöione lo-
<liicr (Sreatitr pigcii^an (tnD/ (m qiientium,ScientiamanalyfeosTuse
tm jum ^l'dfe tcinei: Veritatirefpondentis, aliarumque
feit 2)attltt nne Ht W^rc Reli- Innumerarum remm , quarum il-
gion tu Der 9^αφαί)ίίίί mio ^aU^ los adminiilros & interpretes eiTe
inngUiii^ Deinem beftei^et; voluifti. Complaceant fibi non
ülfo aud) ii^XCl tfi Mathemati- in principiis humans Sapientia?,
fcije '2Bei(Ii)Cit tn i^er Imitation tftU cui cum costeris creaturis addifti
net tincvmdßlic^cn ^rf^opffcr^^ funt, fed in mirandis Potentias Tuas
Ärafft befielen möge. 5iufDag Uc operibus ad Glorie Tua; propaga-
ttxmt i^cfantnilj/ «nt Der tionem,ut, quemadmodum Vera
IReic^ti^tim Dcmer in Denen Religio in imitatione & perfeaa
^rdtften Der Sfiatur/ mit finMi^ei: Voluntatis Tuae s^nammx exe-
J^oφαφtunggefltφet/ mit erleuφί' cutione fita eft, ita & Mathemati-
tetem ^et^en gefunden/ nnl· mit caeorundem fapientia in imitatio-
freuDi^^et: ^ancfbarfeit angetuenDei ne infinit® Tuaj Potentin fit col-
«no genutet xmhm möge, ®ie|j locata, Thefauri Cognitionis
ti)nen nnD aüen OOBercf^geUten ^Φ Tua? de Divitia? Bonitatls Xua?, in
fimtD/ (ηαφ Der VJteüei^t bafDigen ipfis natura viribus, filiali cum re-
^erf)anDl«ng) Diefe^ Dein mir am verentia & seftimatione; reqiiiran-
toertraitieö Prindpium unettDίίφer tur, corde a Spiritu S. Tuo ilkimi-
Mechanifφer ^elυepng/ auf un^ natoinveniantur, Sc promptiffima
jeijiiße η)θί)ί UnD ^eiίfαmίiφ gratitudine impendanturac huma-
iVi nis
-ocr page 56-( fl )
J^tt appliciren/Uttb fe^ im^aiiett nis ufibus infumantur. Da ilik
^cmiMtci)/ OJ^^Xt unfb (^O'^x ! omnibusq; opificibus intelledum,
©ici) gri^^e uni) iHu^C/ ml· f^rDe^ utfubfecnta arcani venditione hoc
tt δα^ "SBerci tinfcrei* J&4nt»C c^e^ mihi adhuc creditum Prmäpium
m^l jrt W ^eri unferec ^anDC Mom Mechankipcrpetui innume-
tvoßeft i)u fortJem ρ Deinem etnii ris viisoptime& faiubriterimpeti-
§«tt geb/ ^retß mt> ^i^ren/ uni) JU danta:applicent Sis Omnibus no-
tmrer^ ^xxi^m ; bep I^it bis Dens & Pater Nofter, Pacem
biji <ükli £)«Ι0€ ZnfmQ liiib Xuamnobiselargire, opera ma^
^H^^ nimm noftrarumdirige&promo-
vead folam Tuam Landern , Ho-
norem 6cGIonam, & Proximorum.
Noftrorum Emoliiraentum, 6
Dens! Qui reriim omnium Prin-
cipium es & Finis.
3e mm meine getvefm r^Uemadmodum officü mei par-
!<öOtt5U(iebentt?ai§\Soite^ifi/ ><^tesame poftularunt, ut Deo
fD gciuü^retftct;i§α«φ UemM^fec ρ tribuerem, quseDei funt, ira vicif»
tcben/ voa^ Oe^ ^apfer^tfi. ift: fim meum eft, ut C^fari reddam,
DCfien ^npttml'^tsmtm quie funt C^faris. Meum, inquam,
bei: Welt eft, uc Augußisßmis Serenisfimis,
gc ansupmfcit/ xva^ t^t ^Of^eö Potemi^misMmShujus Capsihs
Interejfe concermnt QOItbeP« id ipfum o0eram, quod Ipforum.
Ιίφ in commiiTarumque Ipfis Kerum
jeigeß/ϊ^ίΐ^ i^ncn DiefeilPerpe- publicarum commoda natum eil
tuum Mobile einbringen linD nni^« promovere. Pr^cipue onus id meis
fönne. 3et)0C^ fep ferne tJon mir fentio humeris impofitum, ut in
i)ierinnen aemepnei jn ()aben/ eb hac publica Arcani mei Propofirio-
ten Potentaten je» auf Dergletcl^en ne demonftrem, quid commodi
Machi- G 2 Meum
-ocr page 57-m ( s^ )
Wachinm impoftctt ClJCt Onera ie^ MeumHoc Perpetuum Mobile ad-
gen/ tcrgefialt/ t>a6 niemand t^rer ferre pofllt & valeat. Quo ipfo
muenUntm^anenWcmetfcl#cn tamen id innuere nolo, atque Γι
Invention beNcuett turffc/ JU ttjaf« Supremi Orbis Magiftratus hafce
ferii^ e^ αΐΐφ fep möge / e^ Machinas vedigalibus tribiitisque
fe^ Hm\ pro conceflione ein ^etvtf? debeant fubjicere, ita ut fubdito-
fe^ABciDCtlegei/mibt^iefdtngegieid)^ rum nemo hac inventione üti 5c
fam Damit erlaufet: eonoern mei:' frui poflit, niii certa pecuiiiie fum-
m 9Dlet)ttun9 ^djtt X\\\t ta^in/ Daß ma, ve^igalis loco perföliita,nfum
mnn jemanD fblcC)C emploircnivol· ejus redimat. id folum dicere
Ul ^U nm^ WOm\ Der Ohigfeit volo, quod, fi quis machinam hanc
a l' ordinair ti)t'e (Bcfdik«te ()eifien iis rebus adhibere veliet, quae or-
t\5iet1etVOiicn3gei>Üi)lttt. gumiEi:^ dinariisrubjacentveftigalibus,pura
empd: 9[ΒαηΠ jcmailD Dad Perpe- molendinis, conficiend« Papyro,
tuum Mobile JU iimt φαγϋΧ^ Panno, oleoaliisque rebus deftina-
ia3a(cfiDeli©t:it^iUnD tis,nihil «quiusfururum eiTet,quam
ODcr Derg(et4en fonft/ ge&rau(i>en ut ab alüs pr^eftari folita onera
n>clte/ fo wäre ηίφί^ tita^er^/ ipfeetlam fubeat&diiTolvat, Ubi
Dafi eraUil) Diege(m()renDe Pra^ftan- vero quis privatls tantum emolu-
da oDer Canones, iDcmit anteve mentis, ut deducend« in domum,
syiü^lett ^eie^ei ftnD/ectVÖge. iBan^ hortum, pafcua & agros aqu^,
etnauDer^alieWUrDC cdfcp/tvaitu aut eidem abducendae eam vellet
jemanb t)eritliiicift Diefcr Machine, impendere, eum oneribushifceli-
^um^TO^Cl/Gaffer W fem Jpauß/ berandum eiTe cenfeo. Quibus
ijof/^arten UnD geiDer bringentwii' pri^miflls, ut veritatem longe ve-
ie/oDervice verra>jumei)ttrCultur riffimam, hifce fequentia propono,
«nD Seben^i'^eiiuemiicijfeit UnO
Demitaci) fo gebe αί^ eine inconte-
ftable^GBaWeitan/Daß
10 I.) Eaomnia, qux huc usque
Durc^ ^tnD/ ©en?ici)te unD motum fuum ab aqua vento, pon-
animaiijci;e ^raffte ^eUHItieifi ^γ^ deribus aut viventibus mutuata
-ocr page 58-m ( u y m
i^tflctMachinett/fie^eiflett^affeiv fimt, five fint hydromyl^, mola?
mn^ ίί om J^anD ^9)mWen ; älata;, machinad^ aut truratiles,aut
^ran^iHaOer/ J^afpcl/ ^oci/ θίαπ^ alia peainibus, rotis, fncciilis, er-
mxßHtl oDCt ttJie (1e WOÜen/ aetnCi gatis alüsque inventisagitafa; etiarn
ßu m \)errtci)teitt)ivO; auci)m'c§ ope hujus m^perpemMobiks^zi·
t>itfe^ mein Perpetuum Mobile m^- tari poiTe, idque magno fepe cum
i:iCÖtCia>evt»ettTOne/mit> patvoft emolumento. Nam rot® mex
mit atoffern ^ortfteil/ gcfiali Ut (quam deFaao protorypi mentu-
^rafft meinet dlatc^ (tlHidjC^m ram & vim nonexcederepronun-
nocö mtim ^erct)affen^eit i^bija cio) vis motrix in infinitum mul·
nicöt aU ein Modell augi^ebc) in in- tiplicari, una cum ordinariis po-
^finitum multipliciret/rniiteUCnor- teiitiis mechanicis conjupgi &
dinairen PotentiisMechanicis com- omni etiam graviflimae moli esc
biniret/ UnD aiier αηφ m ÖVOfTeften violentiae fua vi & efficacia, ubi ar-
gaft cDer (Bewait in feinet Geäfft canum meum divenditum, ita-
ttnl>^ftfcfnn9/nacÖt)er^et:i)ant)^ que publicatum fuent, oppom
iuna/entqcqenaefieüettvettenean. poteft.
2) 2)a6aro|Tcn6emnmc()tmv 2.) Magiftra-
bemuft fenn WerDC/ m€ eö fofle/ tlbus haudquaquam eiTe Ignotum,
SDluljlenmitt^unfii^eCife an ent^ quanti fumtus&quam magn^im-
tt)et>er fe()C arofle ec{)itfbare fict) off^ penfe requirantur, ut mol^ ali^-
m^ ÜkC aile ^DtatT^n erQictlenOC qu^ machin^ artificiofe am ad
etromc: an Torrents, um ^nn^ majora, navium capacia npasque
fd)en iSebittÖCn i)eföci)en^e fieine fepenumero fuasegredientia, flu-
18act)e/bn)OCil an;,uteöen uni) im mlna, aut ad torre^tes & mtra
etanDe^tect)attcn. DannOie ^O^» mondum anguftias rapido cudu
ftcn unt>i>ev @φα^e/ mlc|>eni>a^ evolutos amnes cum extruan-
offtmaliqe ΙΒαφί^Π unt» gaüen DCÖ tur, tum in fuo ufu conferventur.
^aiier^' ut caufiren pflegt/ ift Vix enim quis par erit dercnoen-
fclWctlid) Ρ bcfl^ttiben. ^aii) ifi dis damnis & fumptibus enume-
XU \>iü I taß Ut randis, quae frequens aquarum elu-
eifanffeu/ o^)eϊ;^U^;φαnäCίeöί^ vio autearundem defeausfbletac-
^cr? . G 3 ceriere,
-ocr page 59-( Η )
^er^^etcfe aufgewogen tvet'l>enmilp cerfere. Jam nimia eil aquamm
fen. ^a(t) abtx ifii? JU mcntg / ΐ>αϋ abundantia, quas rotas ipfas aquis
1)te ®dfiC ηίφί geprtertwetDeil fon^ fubmergit, niß e® lorids hamatis
licn. ^alD reiffei^ ^amme ΐηφ Tupra aquas educantur. Jam tan-
(Braken / \?Οΐ:ηοηΐίίφ aha tft^ ta eil aquarum penuria, ut confiu-
Dec QiBintev^dlte fo imterivorffen/ entiumad molasadvenarum votis
Dag gav offte auf vne( Söfteiien feine obfecundari non poffit, jam agge-
931ui)leim®anöeMeti)et/imi)5Silen« resSc foiT« dirumpuntur, pr^ci-
j^en unO "^Jte^e in iRo^i gevai^ten pue veroiftiusmodi machin^hye-
milfieu. UuD Mefcn Bwfi^Ü I^ali frigori adeo funt Cubje^kse, ut
f0ni>ei1ic& Die ec^tjf frequenter complurium millia-
2)a nun rium fpatio ne unam liceat reperi-
re molam, qii^ hominum pecu-
dumque neceffitatibus poilxt in-
fervire. Quibiisincommodis pr^e-
cipue fubjefe funt mol^navibus
impofit^.
3.) 2>iefemeaen/unt> an Orfen 5.) Cumjamhifcedecaufisiiti
t\>0 gav* feine ^iutTe Itn^/ man auf & üsin lods, qux liuminibus funt
ju geOendfen öemöf deftimta, hominum folertia alatas
|tgetn)OtDen; fO ftul) Jtv>ar Uiefelkn & vento agitandas molas excogi-
tenen Jufdiien ^tm Wigen ηΐφί tarefitcoaaaje^equidemruprame-
«nteinvocffen ; i)aben aber Dagegen moratlsincommodis obnoxiae non
l·tn ^langeleinei^ egalen ^Vieb^/unO funt, at non uno alio vltio laborant,
fonnen Offt ^ an^aiteniJet COBintö utenimmotuminsequalemtaceam,
@ti(ie eiii(i)eiage/ja'ίΣΒΟίίχηηΐφί eae defidente vento fepe complu-
arkiten; ^abenauc^in graufiimen ribus diebus imo feptimanis nulii
^tüvmen ηίφί Ujenigec &efa^r aU funt ufui, furente vero ventoriim
W l^origen bei) grefTen^iu^ten. Uber turbine haud minorl funt expofits
t)iefc^ Tonnen fie ρ folgen ^ebuff/ pericuto atque hydraullc« aquis
tVOentmDer eineai%eitgiei(^eFor- intumefcentibus. Adh^c ad ea
ce, ODer imtoevdnS>eite VitefTe beö opera, qux «quaiem femper im-
Mou- petum
-ocr page 60-( ff )
Mouvemcnts etfötDettiVttti/f^wet:^ petum & conftantem rotarum agi-
Ιίώ appliciret Von^m I UOCt) Φ litatem depofcunr, ob ventorum
t\)üafct>teS)ienfieii)im/tt)e3enUilbei= tanquam caufe moventis incon-
ftanDi^feit Oerer 9iBml»e/ tanquam ftanriam ^gre poiTunt adhibe-
eaufe moventis; Sie etforDcm ri: infuper tumulos elatiores &U-
ααφ einen frei)en ert^otjmi mxl· Qe^ beriorem agn vicini prorpeäum
rattnKnq3ia^/imt)f5nneitVOl'@taDi' reqiiirunt,adeoque in civitatibus
tenunb^efmitö^nhall·miniret mx^- & arclbns ab hefte quam facillime
ien» anDereV Incommoditditn ηίφί poiTunt evertl, ut alias diiiicultates
lu qetenrfe«. ^atttieni)Ctß jam non enarrem. Unde
4 ) ferner auf J^anl»? 4.) ipiU incommoda homi-
«KoßiUnD Dci>feni5CilÜ()ien ρ fommeu num folertiam denuo excitatunt,uc
»eranlafiet^at/ ηηϊ) βί^ί^^ί ^^ ^^^ ^^^^^ trufatiles, afmarias aliasque
fa()runa/ tttefbi^emtt fφttJeren^Oί excogitaret, ipfaque nos docetex-
ften genutet WerDen müflen/ αηβ perientia,qiiot ejusmodi machin»
^Wgei eine^ beflern Expedientis, compluribus in locis reperiantur,
3a t>ieinenf^en()akn nic^t untere' qulbus tamen non fme magno
iaflfen 5Diu()li<2Bercfe Durc^ (Bmi^ fumptu uti fruique licet. Quid
te m Vjerfu^en/ mhn) jtC aim ηοφ quod homines id experiundum fu-
tventger aU bet) iHognnii) fceperint, an appenfis ponderibus
^anD^SiHu^ien jtnl^en fonnen» molas etiam comminifci liceret,
qua in re tamen minora quam in
prioribus invenerunt emolumenta.
5·.) Uber nßefoi(eeUn3eiegeni)ei^ 5·) Omnes hafce fuperiorum
ten M^()er im (Bebrauc^ ö^brac[)ter Molarum difficultates & impedi-
SSflU^^^erctennn/triumphiretDa^ menta meum 'Perpetuum Mohile
tt>ai)r6rtffti9t?eri)ani)enePerpetuum ptrl· Mechanmm fuperat & devin ·
Mobile pure Mechanicum; 2)anu cit. Nulia enim moles, millum
fcemifileine bemegcnDe gaft 0^er pondus tantum eft, quin a meo
^iterfiani» ingro§/ έαβ e^ Casteris invento coeteris paribus tollatur,
paribus Die(cll)e Hi^t ^ert^ditigeu cum ejusdem vires, uti reiiqu^
foite/tveii feine krajfte/ VOU aiie axh omnes potentis? mechanic^, in in-
-ocr page 61-C f^ )
tttC PotentisB Mechanic^ in infini- |
"bili- Seretiilßmi orhis Principes ad |
( s7 } m
bilifdt Mt^et m admolas furnme utile fit jadrae-
^Mjfi profitable, |)ei)m(ill)'^ecg^ talli fodinas vero acfalinas iitiiita·
^Smt at^er imti tem confcrat non ^ftimandam.
trttfcija^bav fCi)tnmW» <Smiemai I« molas enim pretium augeri
Denen tlften Dai^ Pretium leeret: poieft; fic quod molie extruendae
^Itrcfnitgen et()eifc&enl)^a gc^ impenditur, id cujusvis molentis
ftetgert \wi>en (απ/1 t>a impeniis addl pot^ft. Qjiodipfent
μι ίοΓώαΐ*/fanauf^te in metalH fodinis haudquaquam
fHa(>llofiengcfiiviagClUKl'Deni O^ νώι venit, cum ejus, quod ex
l^uigegeii fcet} Öerömercfcn foic^e^ montium at>yiroeruitur ,&τispre-
nΐd)t^ctefφίί)mfαϊvmt>cmί>ieαιt#^e^^ tium fervata impenfarum ratione
^krTc B« naci) haudquaquam poffit aiTurgere.
Proportion Öet Darauf fletvniDeten Qirad ipfum efficit, iit tot Metalli
Soften im greife Πίφί i)5i)ei* ^Cftti' fbdin^ incultai permaneant, fiea-
gcrt werben Ernten, 'Bannen{)cr0 mm fruairs fumptibiis in fubflru-
mi |ülct)cr^a'cfc ungetauet Itcgen dfones, aquae duaus coocarae-
bkiben müftnt / wann fic hk feilen rationes faciendts tion correfpon-
l>nn ;^ttfui)VCllDen @toiieit/ fünfte/ deant. imo fiaqu^ gyrand is ro -
^^aiTci:lettam]en xmh tU#t tis neceiTari^ deticiam', tcs eriara
ateerfen, 3a ΐυαηη pi* feilte pretioilffimum, nativainterterr^
iTage^ODCt' ?iufflt{a9t;=QiBaifer ÖOIV vifceracogiturdeütefcere. Omnes
!)antH:n/ mi#tt aitci) mi Die reici)ei autem hx impenfe fuperfiu^ funt,
ficn^§citt^?t-^iefef^e<fcnMctbeti ^romverim.ameexpoßtum.prpe^
^^faiien abtt aiiett>ici)ef ofient^eg/ taum mobile variarationefoerit ap-
«αφ Der tneifaitigen ^JIntegtmg/ pHcatü^hoceniraneccanalibusnec
mic m €V^ani»ein fiei)CtlDeit aqnis, illapfu fuo iliud rotaturis, in-
llprnPtni Mnhilic. hnntt Ainraii· Γ^Α ηι-,η,τι^^ ------■ ·___x-^/i
-ocr page 63-C )
( f r )
diumeft quam eerdiTimum molas
t^eici)eil1i)C«mgV0flcn2Bdii)a'nl)iC ferrarias majore cum lucro exci-
tma mn ^lUDe umgcdffene/ t>Ut tandi; taii enim iWx ratione ροΓ-
ami) jti getυίflctt ΦίΗ'ηαφ nbgei funtadornari,ut in fylvisvaftiort-
ί)αuettcβίdmme^n'^^ϊeίtei:«/^oί)^ bus adarbores, a vento disjeaas.
unj Palifaden/ gaitett tt t>, ((X)xm aut certos in ufus excifas, fecandas
tml Uni) (U t)Ott Ott ^U Ott trans- Sc quibusvis ufibus aptandas eri-
portiren pi fomteil gantur & de loco in locum transfe-
tte ^ctlfcijafften xml· ^oi^ == J^dnti rantur, quod qu^ & quanta con-
kx ^wr beitern J^oii) %int> aBalö^Me- fervandisfylvis, imo Summis Prm-
fiage fdn ijewtise^ importirmn)ti:^ cipibus, iisque qiii lignisiftiusmo-
απφ di qwasftum faciimt, emolumenta
adferat, nemo non vider. Cum
«tiam
9.) βίφ Dtd fltm^fftöte 9[Biefctt 9O Multa reperiantur prata &
iin^5dtti^ccci)ctt1iimn/aitft>e«eni)t« yg^j paludofi, in quibus colleai
hUmi fa JiWcitt pt ηίφί mn hyemen. hum<.res multo tem-
pore confiftunt, aut tota etiam
«ngcfmi^c^ Ruttel· Dmuff ajftate ftagnant, adeo ut vel nul-
m4)fctt/ΛΙΗΐ) SCilcrvnfi^ate fdtt , , . · η u ^
mchmmf rnmbm ivmmfanl ^^^ velommno mfalubre pabu-
fo mtl· Demiirieifi ttnt^ct: lum ibi faccrefcat, nec ulla peco-
«en@mOen/tiefe Machine dlie er? j-a eo agi poffint: mverna a me
perduaas huncin finem
ηιαηφίΐι fmnpfigten Temtono ^^ ^
V)iet 100. fa 1000. puffen €αn^e^ foiTas humorem omnem tollet, Sc
mt mei)i* ttUKpe« complura jugerum millia ficcabit,
fomten; Μ (te im ©egen^cil ^m* / Ζ , . ,
223d|Tentng tuvrer unD fantt.qier ^ ferendis frugibus aut pabülo
SBiefen/ ηίφΐ njemBer reddet idonea -, in üs vero loci4
tcn Η 2 qua:
-ocr page 65-( )
tili neceffariis ^cwtiiibiisapplicatio- gcft'cn/ ivcici)c ßoffm ^mm ίυΐνϊ); font'cm auci) iin guft / m i)DerpUutet()aititnö ctiTiger gifiße, Commoditc Ct^et Plaiiance t»erfai tcttil mancher kmittelter Privatos l)at 2)iere Commodite abei-/dn |
10.) Pr^ter bafce neceiTarias· & mun· |
( )
m χ ) ^
^iffenf^affte« tttlD fünfte/ ηιφί tiamm cultura non deiiciant, Μ
cilva de-font)Cm encouragirct mVi proficiant.
tm founni
j^^iC^fFcilb fcrtier nnit «e^ (^Uod concemit Celeberrimos
^^ Ui)tttMßthejmticos yMecha- ^^Mathemaricos, Mechanicos,
nkosy ArchiteäosyMetaUurgosyFß- ArchiteSos, Metaliurgos, Opifi-
hriqueurs &c. itUD aiic/ Χΰήφί CUt ces, aliosque, qui fpeciale emolu-
i)efottt>ei'^ Interefle ii)rci* Profeffion mentiim fuis in operibus & offici-
linl> metiers feei) i)iefctn Invento, nls ah hoc mo invmto funt prjE-
lini» fowDer 3tt)Ciffd mci)t o^ne Utli ftolati, & haud dubie ardenciflime
aeMlit jettijero t)eciangct {)abm/ ρ defideraruntcognoCcere, quisitaci-
etfai)reit; tvte e^ l^OCinmtDeilt Sur- dem exitus fueritfamafi illins pep-
prenantett/ fameiirrH imt) m\ dWU vulgatique 8c ab aliis ωοπ crediti,
geuttic^t.^^iaubicu/ jatool gav xm^ imo fub fpecie juris & rationiwa
,term @c[)etn DC^ ODCf certi^tnarum fpreti, derifi
m 'Betnntnffi/ pugnatl MobJlh perpem; qux feta
m\t> öe|ä)Oitcncit Perpetuo MobiU Ejusdem Invenrorem manferint:
Xlbgclauffctt/ltni» tcffeit Inventorii inqnam Omnes & Singuli ex hac
lommeulll)? tveitcn Mefeiben fafti fpecie & Authentico Seret
fatnbi mt) auß tiefer Spe- miftmi tmti frmcipis Teftimoniö»
de fafti Dem J^C^fÜtfiltcCKtt eam haurient notitiam,qnod fama
Atteftato tu fotvett SatisfaÄion h^c tanti arcani nuncia nonomni-
tml ttmb erlernte« ^n thmtnl Η fei) no vana fuerit, potius fecum fta-
fem(em^eiro()gemrett ; UtU) i>ag tuerit, quod Orbi Univerfo nihil
i^tten mmmei)ro ηίφί^ Ulci^rMl^ eine ultra defit, atque accurata Machi-
ilugWrli^e »f^mbuil^/«elftt^^ n^ Hujus defcriptio & incifum
^ItpfferbeflnMicbeuDelineation^ ieri eilyponautl oculis ipfis po-
glaiibetvuft feibftiia^maclenpfou^ tius haufta demonftratio quam ve-
iien) jobet* melmei)r etne ocuiare De- risfima.
monÄr^tion, 4U«0Ci; alW^e tiltb «ü^
mangele. ^ Unö Q^my
-ocr page 68-( )
Unb feibftΐυίΐ·ϊ) Qinn, ut verum fatear, mihiipfi
tte gctttmr aiijltiaitg i meinen Φ longa nimium eil mora, qua
gcntitcpen<BOtt'kfanteU ^^^ intentus a meSolique Deo cognitus
mit erfeic^ei^U ^abcn / Xinl· Dicfcs? an finis ac fcopus meus fufpenditur,
|ϊφ felbft fi> dnfai%ai^ ti^m^ ipfumque multo rimpliciflimum
jiccft gctvcfcne Principium imtUCti tantoqiie jam tempore ignoratum
iVa()ltnDer^emgung/l?oncinct\(5ei motus perpetui principium ea fe-
Iei)rtmni> gefcjtcftkeril gcüciv αί^ite Heirate privatur, ut a manu magis
5Dkineifi/t^etmimnefli erudita magisque polita, atque
liefen ^eifjijeit ©oUesS in Mathe- mea eft, ad OmnipotentisSapien-
mati(U;ei'2auterfCtt/ vocienfommcn tiiBmiqueDei Gloriam, juxra ge-
tm^αu§fΐlf)vίίφ/^α^ifί/Definitive-- miina Mathefeos elemeata quam
ment kjcftnekn/«nl^ tet ganzen accuratiflime defcribatur, & ad
^eit ixinx^icnfi V)Or aiiei* ^uacu p communem omnium ufum orbis
^en μι fonnctl. univerß oculis fubjiciatur,
©απη n?ie CÖ t»em Jßocfjflen gefal· Quemadmodum enim Divinae
len/Dafl meine ^entgfeit ein (ElfUi Majeftati placuit, ut ego Erudito-
i5CCl)iefier geheimen @aci)en fei)n fol^ rum minimus arcani hujusinven-
len: aifo 9Cf\l[ietmirilmeimei)r/^aff tor exifterem, Ita mihi multo ma-
aniJCVe ί5ηι*φ eben ^ΐe ®fiie ^ottei^ gis placet, quod alii concedente
ein grofier^ Talent Deftlen/ oie^ Summi Ejusdem Dei Bonitate ma-
fey nunme^V bait) JU eniiJectoeit jorlbus inftruai fint donis, & de
m\l· realiilrten βαφο/ ektt ivte mx hac mea, quantum in me fuerit,
anDeini miief)!ic[) obfervirten natuv^^ quamprimum Orbi publicanda
ίiφen nnD ή^νηαίΐΊΐΙίφοη iDingen/ Machina , ut de comphiribus aliis
^mtfίmα|Tίgeι*αί^tφ/phίIofophireπ obfervatis rebus, qua naturaiibus
«no fφveiben Jtt mögen. ()ά1ί ja qua rupernaturalibus velut ex Tri-
l^ie βΟίϋίφ^ ®eifli)cit mti) Provl- pode pronunciare 6c fcribere va-
deni)cine ^eOmmng afieni()a^ leant. Eft is Divins? Sapientiae
fcen/ba^lieeinmi aiiein mφtαίίeg? & ProvidentiiE ordo, ut nemini
gtebt/ na^Dem (te ηίφί ^on einem omnia concedantur, fed quemad-
atlcinsepvlefenmio eviantfeptvil/ modum Summus Ille Deu^ ab
fon^ omni-
-ocr page 69-C )
fonl)eml)a6 (tC ii)ve (^aUn ΙίΐαηφίΙ^ omnibus, vnlt landari, ita dona eti-
kl) ^Iöei)fc au6tt)ciict/ &ei*0Cffait imD am fua multiplici rarione tribuit
aijb/iJafi einer mit edner^i0lüi)eiint» univerfis, Quod hic nullo, erfi
gieif] etiaßeu Um nsa!? ein ammt graviffimo, Labore öc induftria pot-
Offt (]ieici)fam fpiete Otec fc(ilareul) eft indipifci, id aÜiis fepe numero
limfonfi/ fmt>n aaet:<Sefdi)l1ict;eeit longe alia agens, fine omni ftudia
^evmogCUi^/ ja par & fumptu velut fortuito folet ob-
Siircroit ht^pct tinere.
@ei}en ίυίΐ* mci)t ctetviffe 2mttl Videmus non paucos, qui abdi-
mf ^kemt ^nrnm auf] m tos in terr^ vifceribus thefaurosex
Steife imt) Sinftcriuß i^erauß i)oie« . r u /r c
lillD ^U ^age bnngcti ? Μ ηαφί^α 'P^^ ^ tenebns eruunt, e
l5iefeit>en Mirci;^ Jeuet* reinii contra alü his jam Iab©ribus 5c p€-
gen/ oi)nci^ou0cwetfmtif)recübai riculls immuneseos igne piir^ant
|U perfendren; 9Χΰφ mitcre abec amborum cole-
l^iefdbeu (ιυαηιι (te aifo ^eveiinget moleftias, vanaeosviaufibus
imi) JU ®ltte tvortea) my humanls aptant. Id tarnen non
nehmen/ auf imkfci)mHtc6e m "i^ces, Fabn^rariiautFerrarü,
^Itm (Bcütauci) iuenfc6(ici;en Meralli foiTores aliosqiie metaliur-
m^t^l Umrn^ vjcvavbeiten. ©a^ gos ob follidtam veftigationem, la-
M) fei)en wit aber ηχφ/ t^ag Jube- T^-^r.^ ^^ ^ %
lircV/iέo(D.@tl&e^5lupfferαm^ bonofam effoffionem öc matena?
feiV©ci)unei)CiC»i>ic15er,94mD J^uii officmis fuis neceiTarias purgatio-
teivgeutc/überiier ηοί)ίίά getDCfcnen nem vituperent aut calumnüs af-
ÄÄÄSI; quemadmodum id^pO..
ftcrit I auft)ie n)tc e^ bi0i)cr mir & φΗ5 wjervitun frm-
i)ev* eifieu '»^cavi^d^uut) ana-cfi Moms ^erptui inyentionem
li^c» publi-
-ocr page 70-( ^f y
( ^^ )
foic()e ®eüui)rt ivef)( forl^etn/ plaiifum itUÖ UitlDC äbllC^met^ inibeinni bictbcn fonnen/ m^ Ga- «cuieniDecften Prindpii, gemeiDet S^ugntß gίαutn^nιr^ίget: geure/ |
iniO refpeaive CommiiTariorum, Aut nemini ant oppido paucis Litera· |
( )
(ame 3, Atteftata loflm unl> tvoiien Literatorum fubfellio aut ex arti€-
αηφ hittt^ ^U <5tlt)e Dicjct* eum numero juftisfimam fuam,
mtßefllgerjtl icfcn jei)m ^et* ()at obfatamihi inventoque meo sdm
obcc ex ordine Eruditorum & iriiqua, indignation^m declaravit ?
Arfiftarum fcnM1^φ quodego quidem fciam pauciiTimi
moviret/ mX) dnctt gettcpteu <iifei: iifuere ant omnino niilli, tantu ab-
t^iUt ein fo indignes, mitununuU ell,utHomines afuisinrempubli-
tlCi Invention cam meritis aiit ingenio defa-cati-
ment, i)it(feU lafTcn? 3Φ facje: orecelebresluöanteminipfopartLi
tHeiilce PPiffens TS^ettigC/ ober fuo MachinamMeam pro virili fua
Srtr lltemanb tc ί>αβ commendarent, aut media ei pro-
^eute i)0n QtOtTcn Stttfcf)CttUnt)Cre- movend^aut etiam confervandae
dit t()rel 'Betfianisf^ / fcic&e in i>eti neGefTaria aut utilia propofuiiTent»
®fbui)rt tDet)ttent>C (^rfinMUIg/ f)Cf Haud iniquum igitur fuerit, Do-
i)en Ort^ pro viriIi i)dticn aitgeptiCi mini Mei seftumatiflirai, fi, qiiem-
fctVUnD Jll noi)tiger Promotion oOCt admodu mihiauxilio fuiftis, com-
mtr Confervation,i^eptragMjeSOliti mune bonum promoviftis, meque
fd \)or0erc()lagett i>ni)en|Iviten. ©αν^ latam a vobis opem deplorare po-
tmmic3t>t; iicbett ^crrcn i)Ölff' tius quam depra^dicare coegiftis,'
|tci)e ^eboii)en/ Mi ^uk bt^ ita triftes non impletorum voto-
forDert/ ηΐίφ über nm J^uiD rum veftrorum frudlus hucusque
ivemgei'|αlίφ^elVαl^fCllff5Cn ίαJTcu/ reportaveritls. Qiiod Γι vero in
tUfo gciviunet ltn^ genieffet ji^c eam abiiftis fententiam, quod tota
bitiiß eures η^φ h^c Machina non fit ejus pre-
sef4ttißten IDcrlaitgefta 5Dlet)i tü, ut tantum oper^ tanrumque
nct ifcv aki* cttva/ es fcy bic fermonis, aut in communem or-
cb^ fdbfi Ιίίφί yv^Hyl bap man bis univerfi ufum fumptus eidem
fo viel unb Gebens impendatnr, Amabo vos, edid-
brrtwf UΠ^ pro utilltate te,red omni animi rancore<5c Ce-
communi Drauf fpendirCU/ leberrimorum olim Virorum con-
cict: ttxvi C^ md) fci)n Uioge/hazar^ temptu procul remoto, quare Ma-
dircn foUe: JC. βο jilgei tocf) mit china Ha;c tot jam feculis noa
I 2 minori
-ocr page 73-( α )
C )
©Üiaettacö «ηΜίη^ jlIoSjquirdentiasrTistiiraieSjMqui-
n^erfo ρ taxircn / ποφ αΐΐφ hUf tatem, Gloriam & Honorem Sui
Scienfiam Naturalem; am Creatoris diligunr, Eiqiie fe tantis
tvemgfi^^^ akl' \>U / UKlci;e i^ic ©C^' tamqueinfinitis ejusdem beneficiis
rcci)tiqfett neüfi i5i)t*e unt» Sob t()# cenfent obitriaiffimos.
m @c§opffer^ lieb ijahml unt» (ΐφ
li)tne m feine uttermcfillc^e (Sitte
iu hmcfen v>evOuni>en aci;tcn.
(Soiteabcrmemci:@ac()e (Dagtte Ar num in mea hac machina
i^tCt importance gcmdfi ΠΟφ Πίφί quidqnam adhnc defideratur, ut
ttttt auföCti)anett Jg^anim ί}αί cm^ ambabus, quod ajunt, manibüS
^finigen tverOen ivolien) Ιΐοφ etu>a pro merito fuo nondum fit exce-
tva^ fe()len? 3Φ glaube/ \\id)t^ an# pta ? nil ego quidem aliud inve-
ter^/ aU tag jte ηΐφί an jemand De^ nlo, atque quod me & nomine &
m SBelt^Jen^mtefien Seitie/ali>ei# loco cbfcurum & fua tantum in
Iteu Carteflum, Galil^um a Gali- GOnfcientlajOOninfplendida aliqua
lasiSjHugenium,WeigeIium,Stur- dignitate collocatum hominem,
mium,Leibnizium, ßί)et^etel;noφ non vero Celeberrlmum aiiquem
iebettKn; foni)eniaiveittenme[)Vtni Cartefium, GalüEEum a Galila^is,
lU^;lίφett aU άηΟ«:ι1ίφ ijregjit^euieui Hugenium, Weigelium, Sturmi-
i)Cn 5D]antt/ tvelcf)ev* nomine & loco um, Leibnizium "aliumve viven-
obfcur n)ar/ ί)αί fommen mÖfTcn. tem adhuc Clarlflim^ FamiE Ma-
5i(icm tt?ann i^at (Ιφ t)if (]Ottltφe tkemati^nm naäa fit inventorem.
®eiit)eit mit ti)ttn t>er^letφen (öa^ Verum quando Divina Providen-
|)cn Uttt» (οπδείΐίφ^ΐ ^iuflarbeitlini tia fua ifta dona excellentia & in-
gClt/tVOi an f)oi)e ^eifoncn/ftol^e ventorum optatiffimorum inven-
ingenia unD ^VOffe ^aiiafte gebmi^ tionem folis tantum addixit Viris
l>en? wroe ηΐφί fclbft tiufcr ^ei)^ aut ftatu aut ingenio aut opibus
Ιαηϊ) mto im etalle toon Summis? Nonne Servator ipfe
einer bei) 931cnjii)en fc()c unangefei)ei Nofter vili in ftabulo a Virgine, in
«en^unqfvau j3Cbo()ren? "^Bectva; oculis mundi contempta, in lu-
m l>ic5tvofiel? Un0tvevi)?o(terä^ cemefteditus? quierantApoftoIi?
^ conti- , I 3 inio
-ocr page 75-( 70 )
ψ
contireit (iik ©tlttpel t>tm l^Dti ^Mftct Dcmnaif J£)etten imt^en/unD imt ^tr elυtgen βφαη^ erquick en/ hnite nnD Durfte niemanD UnD nun biet()e ίφ αηηοφ/ mit φ ncuerter Courage, feDerman^rui)/ nid iu ki^aubte«: unonndi^ebieri mit |
imp quis recenfere polTet admi- Velim igiriir fciatis, qnotquot Undeetiam recenti adhuc vivi- plus- |
( 71 )
tnit tttterfcC)t:öcfet1 eine aüemiaiige plusquam locoo. rmperalium δί
Q[Bctte mei)r αί^ loooo. publicand« fme omni gratiarum
ttcfcij P«nilsi)rtl(?cr/aäione Machinae me£e erga mu-
Infi meinet ArcaiiiunOctlia\qieic()en tuam tant^ fiimm^ fponfionem
@umma<Bc(i)ei?. 3Γί ΙΗΐη κηΐαΐ1ί) cuicunqne nulUtatem diäi motns
llbcrfdnerpr^romtivm (Jr^dtttniß demonftraturo intrepidus offero,
in feiner Thefi fo firm ? fo tvito ii)m Quod fi jam quispiam de pr^fum-
ία Die Acquifition dnev fo anfe^nlti pta apodixeos Cuie veritate eft per-
φηφοΓί (Belt>eil/ fambt tev raren fuafus, ei haudquaquam acquiren-
uno il)enem ^ηη|ϊ Der i)JIlti)e n^ertf) da tanta? pecunlas fumma & rarag
jei)rt / ftct) mit mit emjnlaflen / »OC pretiofeque Machin^ mese cogni-
DemUtti)eti Der jlunfMinO tio optatiffima difplicebit, fed
tigfeiMiebenDen , cognofcente & fententiam ferente
» arrium & fcientiarum amante
Mundo fuam adverfum me caiifam
perorabit.
©amtt aÜetttiemmiDfolcger J^eii Sed ne hujusmodiheroum quis-
Den Ctne^nfjfliltCÖt ODer Diftindion piamaut effugia aut diftindiones
fint?en möge/ ob tvdre mein Inven- aliquas comminifcatur, atque fi/>/-
tumalsl cttvai^ extraordinaire^/unD ventum hoc meum ^ utpote aliqnid
ni^ eine curienfc Machine, indul- extra ordinem ramm, ex indulto
to nnD ampliffimi Machiniftarum & fingulari Ampliflimi Machini-
ordinis gratia, n>Oi mitDem i)0()en ftarurn Ordinis gratia fplendido
S)'lrti)men eine^ Perpetui Mobiiis Mobiiis perpetui nomine poiTet
^ΐτην ^ut>eci)ren/reveraakv Da^jei compellari, re tamen vera illud,
tiige/ (tvelcijc^ Die ii)enetfien SDfldn^ ut quod Viri AmplilTimi jam du-
net/ unm5glic{)/ per apodlxin dum per Mathematicas Apodixe.«;
Mathematicarn ί)ίη unMvtei>et an<= impoffibile demonftrarunt, eiTe
gegeben) fonne iit gav nid)t (l^n;. nequeat, imo ego ipfe non intelli-
j« ίφ mitfle felbfi nictjt tjeifte? gam, quid vexati problematis ha-
()en/ m^ man nntev tiefen i)^ai)men öenus fub hac appellatione pro-
jemaien m ein Problema vexatum prie venerit: Cauf« hnjus cogno-
fi^enti fcend^
-ocr page 77-( η )
d0eiti(t(5öemWCti)a^eK. eofc§e fcendas & definiend^ fundamen-
tcfTcniUißivÖcflicJereal-Definition, tum hanc pono expreiTam fub-
pro fundamento cognitionis caiife, ftantialemqiie mobilisperpetuide-
iml) fage: finitionem, &dico;
iEih Perpetuum Mohilepure Me- Qi}od mobileperpetuumpure me-
thanicumy rck ÖIC h^tuiytnW cbamcmn, quäle a Viris Celeberri-
jie» £cwie jemrtls t>€rl«ltget/ liy mis haöenus eft defideratum, nil
i^nbeiTÖ tlicl)t6/ eine Machiney fit alind, quam Machina Materiar
t>cn materialifd)ml f<>\B\id)<iUdy libus & gravibus entihus & com-
jfVbweiiCii Entibus tittb refpeäive parate partibus hac ratiojte coii^
Tartibus bepßcjialt JWfammcit fiansy ut mUum femel ab extrinfec»
geftl^ttl bap (le eitteil eiltmal VOtt aceeptum, nunquam pofit amittere^
(tn'^mttnpf^n^tn^wMotum nim* euniem perpetuo ^ idque fme novif
mermel7t:TV?iebecvci:lie{)rm/tOiti extemo impulß, Meat comi^
berit infiniment, Witt) fans reprife nuare,
continuirm möfT« K..
' ^ie ai)Ct; dtlC alto Quemadmodum autem hsec ita
Mahine mit ί)θφ(ϊοη D^ecpt tiW per definita Machina quam ^quiffime
fe δί fuam forraam mobile perpe- per fe & fuam formam Perpetuum
tuum? OOCV in motu per- aut potius: in motu perpe-
petuum permanens ^eiflet «ttD ift: tuo Permanens 6c dicitur & eft ;
i\tfü tf( e^/ mm Ci^folC^e feine qua- ita etiam , quando hxc machina
litatem impreiTdm & permanen- hanc fibi impreiTam <Sc ab intrin-
tem, ani)em t()me cntgeiieugefieii^i feca vi fua permanentem qualita-
teil/Ot>cnt!tt ti)m connedirtcu/jCi tem aliis fibi oppofitis aut fecum
t)öc(} feiner ^l'afft niciji dispropor- conjundtis, fivjs tarnen fticultati pro*
tionirten mobilibus externis Otet portionatis mobilibus externis aut
peregrinis mtci) imprimiren imD peregrinis poteft impertiri, i^/irx-
füldjC mit ficf) fClt iXiU quam perpetmm mobile, perpetuum
ben fitn / ein piusquam perpetuum pilicet ttwvens^ eil appellanda , id-
mobile, ΐκιηίίφ ein perpetuum que tanto graviori cum ratione,
Movens junennen/ UnO l^iefCi?mit fo quod interna ipfius conftitucio mo-
Viit tum
-ocr page 78-C 7f )
t)iei gi'ofifrm^tecfji/ö^ feilte interna tum hunc ciens ita eil difpofita, ut
difpofitiotaiitermovensaufloicjen vis ejus motrix , quemadmoduin
§ufTe fte^et/ Dag fu gieicf; ailm mv^ in alüs potentüs mechanicis, ud-
i^enr potentiis mechanicis, adden- dendo, fubfrahendo, muicipiicando
do, fubtrahendo, multiplicando & Sc dlvidendo etiam infinite aiigeri
diYidendo, αΐϊφ in infinitum poffit vei imminui,
«Ut) uemintert i^erisen
Unum adhuc fuccurrit, quod
tag jet>m!ian/ivdci;et:DieSernunfi kic monendum videtur,quod unus
«tc[)t etwa incarceriret öi^Ci: ^ar quisque, cui noß omnino ftolidum
pci;relegireti)af/i)iefcflkcaile93i# cft fmdput, datamame definitio-
feDeitilicije Definition ίϊΙφίίΐφ felfeft 'nem quam faciilime reftringere &
limitiren «nl) (tegitiffcn lonne/ Mg intelügere poiBt, quod quemadmo-
tVice^unmogM; fci)/ nne neue Ma- dum impoiTibile eilmachlnamali-
chme Jinnaci>en / φζ aug dnei* ge^ quam absque omni materia magis
i\)t||en Materia velmagis vel minus vel minus duraturaconficere (nulla
dur^ili ijnmaflen fetne Materia fiquidem hoc in mundo materia
^fpm iverDen/gefφlvet(ieirt m concipi poteil, qu^ ^terna fit, §c
mMt|eJ)n to/ Die Ιίφ in (JmiQfeii nuilimutationicorruptioniqueob-
ιιίφί abmi^e «ηδ dnmai h^thu^m noxia) ita ufurpata a me indefini-
tm Dergangltci) \mX)m jmtffe) aifO done vox prpetUQ, nullam ißter-
t)Ct;fte^e ΙίφΙυοη feibfien/Dagiia^ in nitatem, EiTenti« Wmnm fimilem,
tct Definition ^ebraucijte infini- autin fecuia infinitaextendendam,
ment, Obel- Dtefe perpetuitas feine Ted perpetuitatem comparatam, 6c
:eternitatem Diyinse eflenti^, Mt qu^ ad ipfam materiadurationem
SeculaSecuIorum involvire, foniä reilringi debeat, fignificet. Si-
i>evn pro materia rubilrata,adeoque quidem duas hafce voces inter :
pro durabilitate refpe^iva, non ab- perpetuum δί ®ternum, quam cii-
^uta genommen miten muffe» rate difcemi debet. Quod in de-
etntemai inter perpetuum&^ter- finitione diaumeil: ße nmoex-
num ηοφ, je um je ein nmäU^tt tmw imp^/mtdliziAebet. qiiod
Untere κ machi-
-ocr page 79-m ( 74 ) m
Itnteifc&df ^tt tttac|m"f^l)tt UnrD. machina h^c mea omninö disp^r
^ai Sans reprife φα exprimirc^ fit horologio cuidam, qiiod vi ela-
fijincl/ ϊ^αβ e^ fein Wi)vmvcf fev)/ terum aut ponderum identidem
tvcl^c^ turcC) aiißusiei)cntc getiecn attrahendorum impelli debet.
(elateres)e0ei'®en)ic()ic/ C^ fci)e fo Qiiemadmodum hoe ipfiim jam
ian.^e e^ tt)0(ic / getrieben tt)eri)cn fuprainniiimus. EEeenimmachi-
nniffe/ t\)ie oben aübcreii^ pugfam n^? qu^ vi ventoruni, aquarum,
ntidret iWten; έ^αηη fl>ici)e Ma- ponderum aut elaterum moventur,
chineit/welche i)Urci)2BinD/^afer/ Utut id longiiTimo tempore acci-
<inftU3te()enDC ^etvic^te unD?5eDern dat, motusfuiprincipiumnoncon-
(fblte C^ anci) \)iei an etnantet tinent intra fe, fed illud ab externo
gefcie^cn fonnen) getvieben uferten; accidente mutuantur, non funtper
^aben PnncipiUT0MotusntCi;i fe? fed per accidens mobilesaut
in 5 fcnDetn extra fe, (tnO αηφ ηίφί moventes: ita5 ut motus non ipfis
per fe mobiles cUt moventes, futtii mar .inis, fed alicui extra illas mo-
ttm per accidens : tergefidt unD torl proprius fit, eoque quiefcente
clfoj taf Motus ηίφί tenenMa- motus Ipfe Machinarum conquie-
chinis felbft/ fonterni()Vtn acddenti fcat, ne dicam, ut velputvisculum
ctgen iit I «nii bei) (grmanginng l·^ agitet moveatque. Qiiibus de cau-.
fn\ Mi Machinas felbft ftitie ftef)en/ fis nonnifi minus pro'^rieperpetuo
gefci)tt)eigr/ ί)α0 fte einen @iaub be^ mobiles appellari poiTunt,quia fci-
tv>egen foiicn, CiBegmegen ^e απφ licet principium illas movens üs-
iinl^eril ηίφί rtBnnt abufiveperpe- dem accidit, non feciis ac, conne-
tuo mobiles genennft n)evi»en fom xis cum machina mea , Trochieac
nen/tt>Cil nut t^t movens aeciden- hydraulic^, ciß^ lapidibus re-
tale ein fclcije^ ift / eben wie icC; bei) pletae & pilis ilUs ligneis perpetuus
nteinenäBercfei>iemtße()encfte'2Bap eornm motus fortuito obtingit,
fcrί@φneefe/@ίαnlptfen«n^θίein^ quia ea acaufa alia, ut fupra dixi-
^aften ein Perpetuum Mobile neni mus, motum fuum mucuo acci-
»en feite; tt)fίlfίiίiί'^Λΐ>eVί>bbefφπeί piunt. Ε contrario in hoc meo
l)cncn Gaufa befagteVMnaffen getliei invento ipfa vis movendi & alia
len Wev^en quoad durantem ma- agitandi ipfam machinas fubftan-
teri^m natn
-ocr page 80-teriam. tn foicijem tiam co.nftitiiit,5c absqiielpfa taiE
metlKU ^ercfe Der Motus oUt Me vi tota moiesnil eft nifi niida ma-
kmifti |ίφ ijcnjegen ttei^ teria, totamque crafin iliam ami-
hm I^U fciuicn formam Machina? fit. Ipfa vero machin^ qnies, ab
auimaci)et/ fotiDet: weiset'externa eaque propondennte fa-
riifte mei)r lltcijt^ αί^ ein muut ciiItatecaurata,accidenseamorak,
J^auffe Materie ift/ ti)tt gan|e qilod ea de caufa producitur, ne
Crafiti V»erio()m! int S)ie ?inp Üne eaufa ipfa machin^ materia
i)alimig ύΜ J^emmmtg aUt m prämature nimis deftruatur, qu^
Machine, Wtid)C ΟΐΙΙ'φ ft&ermilfilBe ipfa tarnen deftru(aio, five ea vel
αU|fci1iφeΘen>αίί 9efc|iei)et/ifieitt partium afFriau vel laceratiooe
Accidensmorale5tt)attli mat1«enii Perficiattir, nudum eft accidens
Ιίφ Die Machine Ü)m langem ipfiiis materi^. Nam quemadmo-
Conrervation, oi)ttf ΐηφέ tt>ii dum ferrei aut plumbei globi for-
iauffm iaffeiL iliimgegen Die^ ma in Sph^rica %ura confiftit,
Jettti^c fo ϊηινφ ^l^nnfe-iint) Seirbtt^ eik) h<ec prse illa ignis violentia
ttxa ge(^ei)e« hml maturius colliquefcat: ita major
ein accidens materise aut minor globorüm horum li^ia-
inat Wie cimt eijirnen tmi) l>iei)et:i bilitas no« a Sph^rica eorundera.
t\n\ luget ii)ve Forma in rect>tma# figura, tanquam canfa formalij Ted
qej; Sphsricitrtt 6efi^f)Ct/ xuiD abei* a fola & iinica accidentali matericC
Uc eine tvtt $cuet* ci)ei: jetgei^et ai^ natura dependet. Quibus decau-
Die mx>m; φ tfi Die mei)tttt OUt fis defcripta a me mm-bim per β
t^etti3eve©ci)mel|i)aiteiifol#etSu? mobiUiyQtCi ex materia maxime
i^eln ηίφί m\ if)Vtr fphi^rifclenFi- fragili compofita lit Sc conftruda,
gnr Der caufa formali, fc«Dem asquiffimo jure ferpetmm mobile
ieDigii^ phyficalifc^ev pure me^hankum, quäle pr^clarif-
feniieit materiie accidentalis ρ φ fimi Mathematici & Artiiices dii-
iennen. 'SBttrD Deromegen eine dum cupierunt, appellari potent,
0ben4^i(^)l1ekne Machina per fe idque haiidaliter acpiumbeus,imo
mobilis, mit l^cTOOttinienett iHec^te/ cereus globus, globi nomen seque,
ein Perpetuum Mobile pure Me- ut ferreus, promeretiir, licet hie
chani- Κ 2 igaern
-ocr page 81-ί C 76 )
chanieum, tt)ie ti ^ic fvefflicfjflett i)alt ftcOfcm^aavatti)ev^/ ai^eme Nam forma dat eiTe rei. (j^ jbi aUt i)ierl?ei) jeUerman CDiefltngjc, fabriciret xmmi t>U ϊ>0φ nid;iOi)nei?ie favorable Condi' SBeiiebt nnn nocf) jemani) jti jtvei^ |
ignem aUosqiie graviffimos va- dat φ rek Ubi tarnen id ipfum unicuique Si cui adhue dubitare placeat, adeo |
C )
gkubttJtoiACtt ttmfimibm xml· adeo peöore fuerit drcumftan-
l}5cf>jl4U1ci)^Miici)euAirertionibus;, tiis fidem rheritis, aiTertionibiis
^crmmfftmafltgett unÖ^sanDgreifi fundatiiTimis, & veritatibus iuce
li^en am {tegenDeit meridiana clarioribus fidem abnii-
ten tcimn ^ei)fau gegeben/ otev erit, Inventori imo potius ipfj.
ieminventori, jai)iame^l'i)er lobi rei laudatifliin^, quo focietatis
iM)eU@aci)e/ ^laKgememer Avan- humane emolumenta promove-
tage, fetneetpege^ favoririrct^ii)^ rentur, nulla ratione confuluerit,
hm. @intemaien fo IventgMe έαφίί Siquidem tantum contemptus in-
girtubigfeit (^i)Ve/ii? tfiel \?evt5tenet tm decora ejusmodi dubitaüio δί judi-
(BegeiU^eti fo proprü pertinacia promerere-
fei m\\> opiniarrete Serac()tun^ tiir, quantum dedecoris nimia ni-
3ft abev jemanD Üt feinet 931ei)ivung misque prona qu^evis credendi fa-
dfo gefeW ^^ nulUtatem eineö alms Tibi ipfi confcifcit. Quod fi
fblct)en / je^t beutlieO definirten autem aliquis pertinaciter adeo
^evcf^ tVtDec mein öbevflüfltge^ pr^coBceptae Cux opinioni sdhas-
^ejal^en mt> ailgfui)ritcf)e Spedem ret, ut nullitatem hujus clariiTime
faöi ρ be{)aubten (ίφ Dennoch m jam definiti operis contra iteratam
trauet / ber t()ue ftci) nut* ItJit bev bei meam affirmationem & quam da-
fritÄtenSumma(Belbesi balO i)eniOt:/ riflimeenarratamfaitifpedem de-
mac^e @ic6ei*f}eit/ miD ftipuüre bte monftrare nihilominus confidat,
ibUt nteincrno()tige Conditio- is propofitara a me iponfionem in-
nes ebenrndflig/ fo balb ftn^ eat, cautionem & feGuritatem pras-
ten/ ttjie imprennables feine linb ftetj &in conditionesmeaex parte
meilie ©i&nbe fei}n. neceiTarias pariter ftipuletur. Nec
diu erit, quod OrbisUniverfuspoi^
fit definire,quam robuftas fmt ipfius
quam prsEgnantesfintese, qua; pro
me pugnant, demonftrationes,
Da αικί) fevntet it)tev ηίφί menig Cum pr^terea non pauci futuri
fe^n tV)etben/ mki)tl fo gerne fte biei fint, qui, quantumcunque hoc me-
fe·^ jnein bi^benae^ Arcanum batt> um arcanum publicari cupiant, Tua
V" juris 3
-ocr page 83-( 7-8 )
joris communis |lt fei)lt tvflttfcfjm Promotion pro virili imtetftlV i}ml όί?α* Oencnjenigcu fo aüOeitit^ (ίφ mit Ut ignorantia fa^i 5c rei, uDev tf)i reeiiement no()ti3ei' maficrt patrocinircn tbimci tvelct)€i er termau/ ΐ)θΐ^ϋηίίίφ Denen ex ordi- 6οΦ |
tarnen ex parteeorum, qwse mtrzi litia |
( 79 )
«ni» ^utti^l ja t)ie (jefamte Ütia pertinaces non aliter, quam a
honete iPdt gcbul)rcuD imploriret mejamjam funt declarati, habeant
^ai>ett Uni/ Mc U1 foicOer I()lt5: me- «Sc ieftiment, quoad ob illatas mihi
chancete i)C^iHatttt)C Πίφί^ aw injnrias Deo, Magiftratui, Proxi-
tct^laU ίφ(tcevciave/ ^it a^ten/ mis & mihi, m ^qauin eft, fatis-
ftet5e^mirunDmeinevea4)ebc5= fadant.
mefmmTorts t)ali?et7 TO^e Satis-
faktion get^mi.
^nOern abay tveMje aiie mit ^U^ AHis vero, qui eas, qu« mihi
gCfiofTenC / in tiefet Specie fa^li gCi öbtigerimt & in hac fa<äi fpecie a
flagte Adverfitateu/meiner eigenen me funt expofita?, res adverfas
Caprice t>e^meflen / mit judiciren mesB ipfius pertinaci^ attribuunt,
IVOÜen/1$ fe^ defiance, disre- judicantqne, quod exigua illa fi-
commendation , meconnoifance des, inventi mei eofitemptns, te«
mit) Disgrace&:c. mirBe^ gefamtei; nuis illi gratitudo & gratia mihi a
^inifliXtnt) Profit- ifei)eni>en "SBeii/ toto artium commodornm a-
mit unt> nM)t O^ne legitime mante Mundo non fme iegitimis
UlfrtciXtt begegnet / tnmaOen ίφ ja rationibus obtigerit, & cum inte-
meine @ac|)e/ Capricieufemenr, in^ riorem Machin^ meae ftruÄuram
iiien^iö nod) niemant^en/ αηφ i>enen obfirmato ad hoc animo, nulli et-
honeteftengeiUen nicf^t/ 0i)ne^ovi)eii iam honeftiffimo mortalium abs-
t:iaenai)nti)il(fleSnfnma©ette^/miO que praevia certa? pecuni« pollici-
c^Diict) Pflejcigtcr Set:f(|megeni)eit tatione δε juratö promiiTa fecreti fi-
i>i$ ^nr 4>ei1)mtt)fnng/ \mx fel)en/ deusqne ad pubücam divenditio-
gefcInDdge miv abnMjtigen laffen nem5monftrarevoIuetim,nullum
boiien : (So ijak man ja De- aHud ad arcani hujusjtoti Mundo
couvrirnng fM)Ct .ßan^en QiBeit admirandi, notltiam indagandara
furprenanten Curioftte mtc() beffev fuperfuerit medium, quam fi, ad in-
ηίφί ^U obiigiren/ ηοφ meine Ca- fringendam animl mei pervicaci
price μι unieittect)en geivnft/ am? inventum ipfumfufpeitum &
έ^φ eine/mit mφt^ anl»et^ al^ contemptnm redd4retur,nec ulla
I^^ÖVCfli^ev Decouverte JU redref- debit^ aeilimationis ipes mihi re-
fireWi linque-
-ocr page 85-( to )
( 8x ) m
/ Μ Scrttttet foite ii)m t^te temnendum mercätor ipfepati co-
'^aavc umfoitfl/ oi^et: Οοφ mit geremr; repugnanti vero Mer-
i^ani'glTiffii^^'t'Meventeübcilafiett/ catori comminareturj qiiöd eun-
unreal tvotic er ίί)Π aiient^alkn dem apud omnes ut raerdnm cor-
tilamiitli/ αί^ CiUCU^ClfdifcCjCC tiCt riiptorem & hominum lionorata-
©iuße uu6 e^riicper Seute ukvijpi:? rum deceptorem eiTet traduihirus.
' 3Φ Wmre mm akt ntic/imD Certe eft, quod hic omnes &
fetten infoitlJeri^eii / feiner quemcunqne obfecrem & obteiler,
unt) guten JU fagen / Iit haud gravate edicanr aut mini-
tlUV in ktencfen/ et er tuol fetnei! mum fecum ipfi ex ^quo & bono
ΐυαηη η an meinem @te(ie deliberent, utrum Ipfi, ß in eadem
mX) in eben Den UmfidnDen njave/ mecum conditione & circumfl:aii-
tinXOztdl VPOtmf all fd» msforent, opus aliquod, cui for^
(BiiJif / itiyu I (BefUllb.-i5 rums fiias omnes, honores, fani-
I^Cit/ ®elb üttb Pecmogeit/ licb(l tatem facultatesque, ornnem labö-
«nberct)Ceiblicbet:2(cbeit/OTllt>C/ rem, induftriam, vigilias, curarn
Öoröeit / Spe€uUm\ liltb& vircs, eventus adhuc minus cer-
ttm0 teitiei: fübfiltc. hazardiret ti, irapeFidilTentjad hasc piiusqiiam
Uni> in i>ec έί)αί i)ran ßiU)enDet/ ja illüd inveniiTent, paupertad, debi-
Öbec nOiC) gar |ίφ iu^imtui^t/ toribus variisque incommödis fefe
<Bci)Ult)en / unt) Ungemaci) ge^ reddidüTent obnoxios, Iitrum, in-
feiKt / ei)e evii erlangen Tonnen; ^nn quam, mventum & tantis impen-
«ac()DeiU er^ erlanget nno fo t()euer fis impetratum hocarcamim, quod
workn/Dag ersi mit 9iec(;t fein vel id^o unicum fuum terreilre
irrDtfc{)e^ '£leinoD nennen Cymmeüonnominare poflentj ciii-
fan; αίόΟαηη einigen fceVKin Pro- vis temere provocanti illico eiTent
vocanten ^U gefaüen proftituir'en/ proilimturi, exiguo prerio vendi-
ODcr UieUtgft meveodiren ; unD balD turi, & pro hoftium voto publica-
ttacb fsilK turi, quo cuivis innotefceret, qua?-
brtrtljate: ϊΡαδ eöDumt VOtCP nam ars, rhefaurus aut arcanumin
inyento fuo abfcondira laterent, δς
L fub-
-ocr page 87-( 8Ä ) .
tiif watel «tt^ tt>6ritttt€ii ΐηίφί abenneimci)V θαί)ίη Ui t)a6 et Dabei) fein itc^tmaillge^ Conto nftftnDmmoßc ? 3φϋίαΐί^ fcetencfen. fa/9voffettDatJc£! Pr^mium. ^aufeut» ^i-tltt^Cl foi' mt |
fubftantialia' eilent Machin.^ ipfius Artes |
-C )
" Artes omnes, qu^ vellevi vef
gav «mp'itri i)at / tt)Ct:l)ett αηφ «ίφί nullo predo haben poiTimt, umt
iveiti) geOi^item J^aivetc&utcijtmif utiliffim^, hoc ipfo evilefcunt.
altJimei)meni)e Vifiten iint> Quantum onus fex a quod excur-
gufi^ruci/ um ^efantmac^imgtPlii rit > annorum fpatio humeris meis
Uli m realite, duflctlic^eil fenfiimpofitum ? quot vißtariones
Uni) EiFeas tlieinev Modell-Machi- ^aUoquia, m8c ipfamachin^me®
nen/ «bet 6.3al)t; faft aUt \mU «xiftentia forma & efFeÄus
tte 3eit fpendiren/ ml· «ttjei>iici) quam plurimis innotefceret, tem-
toerfaumeumüHen/teraertalt/ pus & optatiffimam compiura mi-
Dag ίφ faum Jia agendi occafianem mihi furri
Damit »eifc^onet fidben thmm x puenint? VixiprisSabbafhiDomi.
m^^akic&abertamit nwrbeiiy nici diebus Jicuit eiTe Chnftiane
la^ mtc^ unti ^te^ötcüitgcn Dcrguöi otioftön. At quam ex his Omnibus
f^Clt xml· φάΜ) ηΐαφηΐ tmu? accepi utilitarem , qu^ me meos-
^ttttvort: rem unllius pretii! 3φ que ieliciS pöflet reddere 3c bea-
ntepe wi ICOO, ^Κφξχφΐ ίΟ* tos ? nll ultra verimodum dixero,
^otum ei)Ve mtr ®Dtt Den xmm' fi nullius preeü rem mihi fere red-
fiöfjlici)en i£tlt atrbeitei: ditam affirmaro,nifi forte iitilibus
iP femeö S^OlynQ v^mt) y «UD ^ pretiofis accenfend^ fint pro-
qui viilt finem jdebet etiam media fundie pedum j capitis totiusvecorr
velle, ad finem ducentia. ^mifi ... poris indinaltones, Sed utut h^c
imö ivairtafftig l ίυαηη jemant) fuantj Divinum üIudEfFatum mi-
ntir lAori)evo tti^t^ aufote Commu- hl facrum efto : Dignus efl ψΓίΐ-
nication mciltciArcana accordireil r'iusmercedefia. Neccontemnen-
imt> gel)en ίυίνϊ» ; θο ίυίϊΙ> tU dum etiam duro illud Philofopho-
ηαφ (ivaunt>u eac^e/ tie lf)m rum phcitum : qui VMltfinem, et-
llicfct mctcx genommen tvcvtjcn UW iam media ad finem ducentia velit
n>cg ()at}^tdiv>emiiecti)mi; S>ann neceffe efi, Medius Fidius! nifi
i^ie' fci)l\)inimei glei^(\Utt in aliquis, priusquam mea ipfi arca- ·
Hypocrifie mit) fierte. i)ie Ca- na communicem, certo qiiidpiam
reilanre hypocrifie WÜ^ dnem etne^ mihi addixerit aut reipfa pr^ftite-
La rit
-ocr page 89-( ί ^ )
^uttji t^jegm tu'cit Jgod)^ Miracuia attgefei^ett / bot* fo me- l)aätx noct) Keffer i)atte maci)eii «en |
ritj is, iibi eam, qiias ipfi deinde exer. |
( )
nen «m f0ic|c^ ti^ tlp exercido fuum jam diu reddidit:
lieber'Bcröeitu«9 fub Sigillo Silen- nec difpari ratione, quisquis arca-
tii iW behalten/eitii»ecfen wnl> com- ms artes akeri fiirripit, easdem
municiren mÖffe«, impedit , aut fuo eas fpoliat pr^ii-
dio, Ulis ipfis melius de repubhca
mereri cogitat, atque is, qui pri-
mus easdem adinvenit. Unde non
raro ipfi rerum utiliffimarum in-
ventores incomodorum Horum ti-
more du(ili res nobiliffimas (Sepram-
mium haud vulgare promeritas re-
condunt, 6c 5 fi res aliter non feraf,
ftoeta fua fecum mmuio inferri
malunt, aut, quod unicum fuper-
eft remedium, easdem in emor-
tuali le(fto fuis, ad tempora magis
faventia fub fecreti figillo aiTervan-
das, concredere & communicare
coguntur·
S)avitm fo tje^eu^e taö xMi<i)t Ego coram omnlbus, quihono-
^CVtt'ilUClt X>tt gani^cn koneteil rem & juftitiam diHgunü, candide
un^.έcltφttöfc!tί'ltet>en^en ^eit; profiteor, quanta mihihis excau-
ball tiC tn Confideration Dcflcn \va$ fis itet fiducia, quod & diöa a me
Ιφίί^ΰ (Kpigt/ um mcinev Tuit accuratius perpenfurl, «Sc me
gcbEmtcl^tcn'^ecreteiTe UUt) Conte- ob Pyhagoranim meum filentium
piance Wificn / ΐηίφ θ()ΙΚ ^mtgfame ^Sanälifime obfervatum fecretum
(JltmUm^ l^CV mxd) ί^α^μΐ Jn)tnßen^ett absque pr^miiTa abimdanticircum-
llmfidnlicnici)ii?cvi?encfen/n0"c{; inel· itantlarum, me ad idipfum impel-
n^augcv fci)eitei! ipet^e. UnD Üe* Ientium,cognitione non fint judi-
iijatve i)tmilitauf^-^Wic/^ai ίφ camri, multo minus damnaam.
nicijtö i)0i)ev^ ίυίmfφe/ αί^emefoic^e Adhxc UmverriS quam fanaiffime
Situation imiWiX in mu affirmo, quod iiihii ampiius optem
φ L3 -atque
-ocr page 91-ί )
«αφ tt\m0t itcijtm^flisei: öuüöcn fhwui mit Ijet ί^ανφ tm Hiftoria inventionis, toebj! |
m\ mtt* tt^o ta feine iiioi\iici)rte^oß^ tum |
C δ7 )
gefuk-^t/ ηηϊ) se^titfei f)at) tum primum arcanum hoc mundo
mict) aUecerft mit tec adeption, DC^ deilinarara, & mihi ob fidem meam
tcpOGBeit ;iUöel>ae|tcn/ mtr ab^in & non interrupmm fervorem
metttClt (Blaubeu mί^ beftanDigetl quodammodo promiilum obtine-
eifer 9iet§famüer^eiflenettArcani, rem. Ubiperrpeftotamadmiran-
jucrom Dac^oannijonfci mm^ do Sapienti^ Divin^ duftu cogni-
ii^l'i>arergu{)run3 ali iduifigtlt be^ tis infuper tarn variis meis errori-
äangcneit ^djuxw m\ feeiffm bu« Virgiliaaumiltud : Ohm memi"
«αφ Oem Virgilio: oUm meminif- niffe juvßht^ non paucis occurret.
fe juvabit E>em αηφ Et absque eo etiam optandum fo-
|U tVKnrci)ett/ tafi man m\ aHen rer, ut copiofam omnium curiofa^
@imvvcic[)eu (JrfinDunpVteCCr W rum, quae aMajoribus Noftris de-
tüM eine Hiftoriam Ija« te<a« funt, inventionum hiftonam
kn mH)ttl tvotinnen Uc Oceafio- habere, Sc occafiones, & motiv^
nes xxnl· Motiven ^ajU / ttCbft aticr^ earundem, una cum obfervationi-
i)anO Obfervationibus, looo. l?us quamplurimorum errorum &·
aonaenen 3nt{)limein nwl· ΙΙΠΙί deviationum legere liceret. ^de·
Meegen bc^inlcbm fiimtien ; ^e^ pol ! cum in Oeconomids, tum m
nnc n>UVDeit in Oeconomicis Mechanicis , quoad e« rudiumma-.
ttn^Mechanicis, fo tt)eitftei)m ru- nibus fubjea^funt, ideoque inge-
den ^obct anf^eim ö^faöcn/ DetgCA nioforum hominum rollicitudine&
ftait/ t5a(jfiuuvcic{)e^eute Itctuveiug cyraindigne babentur, longe ma-
mm mei)r iavum geben / jorem, arque nunc licet» cernere-
fcve Boiieommtnii)eitfet)en/ai^ nn^^ perfeaionem; quid, quod
«mi xM)t ti)un ! öef^lt?eige haud injuria id ipforn de Phyiicis,
Jiatctriici)cn Mathematif(i)en / Me- etiam ac Mathematicis & Medico-
dicinif^cn^ijTen|iOafftmnni>^Ün^^ rum fcientiis pronunciabo. Qu^
fte. 2)avum topfte ^Ott / i)te etun^ ipfa me quam intime commoyent,
Dc'l^ave fct)On \)er{)ant>cn/ alle obbc? uc Deum rogem, eam mihi horam
lebte (Bemüi)tei: Ö^l^acijtet: maffen/ quam Clementiffimelndulgeat, qua
ilbet meinereacix^evßiutöet \\nt> OmnesOmniumGuriorormnAm-
iufv1el>eu m fföc«. ooev Paß bi^ mos manifeilato arcano meo re-
t)Uf crea-
-ocr page 93-C 81
l)iei)er mallveillante 9^ei)Det: nid)t tvare pvftrte öe()alte««nDi?eri atei/ mnit alk fol^c lim Die 5Sflenjc6en als? (Bliebet* imD mune (iebenOe Mathematicos , Me- fuf)ro/ttict)tmei;r m gefcfte^ ^en/ |
creare licebic. Pr^primis, cum id - Poftremö auüem, utdmnia, quse ' I ' ; - pr^- |
( )
^en/ bettt aiig^^mrtnen Canoni i^mmi iidei ^U derogir^n / ItOCt) |U gei)eni provociritt fbmu mt Diirflt. S)croit)c0en/ Μ ftc ain kfien ap- iie^ OBevcf^/ fxnuiml Der mn il)m «cnJbii^gei: bteani gciKfiitftt Mecha- ivefe« / (ob ec mi Dcucnfelkii iiicot flCtt ml· afcendani bi^ δίΠΠΙ fφIαgen/unί) bcfimogiicf) coopcri- derabie ^crctynni aüenanijmi aug Con« |
pmibmptionem fidemque, quam |
( 9® )
Gondition mit Ittl^ avantageu- neu (mht fbn£>ei:$? foic^e ibhlv φη fie iftlm<^ jel^ei: De^ (ϊφ feit)ft i)en foiie: Daaec^en nber^te^e fte di- l^eitnni) refpe^ive Submiffion i)cii 2ώη\Βΐαη^Μ)άαΐ mit ^αχχΦ Vm |
cum reliquis ex eo iluentibiis efFe- |
C )
3cl)eilbIid)fclbfibCir€fF^llb! % TEipfum tandem quod attlnef,
fc i)ai)e DiW ΐυα^ aiibe^ prseter ea, quse in ipfa fadi
reits? intet: Speciefääiuno iJOtigcn fpede & tribiis fuperioribus pun-
Dce^en^unciett/ meiner Umftdniie Bis ratione perfonas me^ & ucri
«nö IntereiTes ^albec / eHPe^nct iftf dida funt, pauca hxc prascipiie me-
fonl)erlίφ tmo ηοφ ttlit meni^cn ρ moranda veniunc.
IvS)a6 ίφ erbot^ig f^Vf I· Qüod quidem fim quam pa-
/ Magifiratmf ratiifinius,utomnibusMonarchis,
SocietAum RepuhUqmnl Qiifff Magiftratibus, Rebuspubiicis, Col-
tem/ Clofiem/ StbUc^ ^hn* kgüs, Monafterüs, Arcibus lüii-
fitnl (B^Wttdtf^afftml ^m^ ftribus, Operis Communibtis,
ieit / ja nücn l)emiticlten Particu- Tribubns, imo quibiiscunque, qui
lier - ^erjbncn / ηαφ Verlangen privatos inter folvendo fiierint, er-
mcin <2i5evcf/ um contente ^cja^i ga paratam pretii niimerationem
i«U(|illÜkdaften : t>a6et)aktau^ arcanum meum utiiiffimum ex-
gar ίυοί t>oran^ fef;c unl>-J)egrctffe/ tradam ; fimul tarnen provideam
taiJ m JeDer Der igt fupponirtett & mihi ipfl facile perfuadeain,
^ftimatorum «nD Äduffa'/feinet quod iinusquisque fupra memora-
Ori^ (tci) imifle mtO Diel kDencien torum Emptomm & iEftimato-
ivevlse/(αηφ mtö^jt^eifeltefier rum multum diuque fecum ipfo
realite ml· utilite ^er@αφe) Üijet; fit deliberaturus, an folus ipfe ju-
i»erRt;iblution eine convenante/bili ilum & xquum rei tarn proficuae
ÜgiUnbmlitttiRfltßC Summe Cgdtei?/ & extra omne dubium defado po-
|ΛΙΐν(ΐφ allein Drauf JU fpendiren» fitse pretium perfolvere velit,
Dann tvie Die?)'taiUlVUnD ^efφαfί quemadmodum enim ipfa rei na-
fenf)Ctt Der βαφe fetbfi e^ Invoivi- tura loquitur, quod fimuI quam
ret/ Daß viele difFerente Oer^ plurimi diverfis in Locis <Sc Regi-
ter unD gmiDer / ja Die gani^e ^elt onlbus imo Mundus Univerfus
W SBctci ()eiίfαmtίφ JU(iίeίφ ge^ Machina Mea absque uUo tertii eu.
iu-aui , Μ 2 ^ jus.
-ocr page 97-( )
Imntcöen fbmtnj C^neta^ jusdam damno nti fruiqne poiTinr,
mtt in ΓφηΤ»Π1/ fo fc^cuicid α«φ ita etiam νίχ pofllbile viderur, ut
ttkfji tPöl ntogitct) ^UΤφΙ/tag ein unicus diaae Machin^ poileflbr
cimgct ^cfti)er aticm fbtftmic^ eam ipfam ad tarn diverfos fines
OBevcf/ JU cbm nscitidufftia fped- adeo occulte poflit applicare, ut
ficirren (Bc&rauci) jb \3cv&cact tinft arcanum hoc exiguo tempore ei
i)emtii^ fomieapplicirm jafKIt/trag daneulo non eripiatur, 5c hacra-
C^ i^UI in gcit ΪΜφί aiigCi cione ipfe fperato expenfe a fe pe-
fioi)ien imö er \m\ fein darauf gm")cn# cunia? emo umento quam folerris-
ÖVi^flc^ defraudirctfei)U/ fime fpolietur, alius vero utilita-
ein tinM'Cr akinimfonftim^cntvet^^ tem omrvino gratuitam ex eo per-
ttj t()maileittfO\)icltofmt»cr^ clpiat, quod tanto fumptu empto-
Itrlacijct ^anttfllfeero C^ ^α«ttmίt ri ftetit: Quibus de caufis ipfa ar-
tct ^icfe^ mcitte«? Ar- cani mei venditio talibus veftita
cani, bct) fotcCKll Umridtti>cn / «Οφ circumftantiis diu adhuc differenda
fe&v lanöfatn ()evöct)en tütrfte/ ti videtur,mriCompluresrimuljun-
fei) Dann Dafj mk refpeaive Mtf? äi Emptores in id conveniant, ut
jtC/ conjunÖim fie @aci)c auß^^u^ collatis viciiTim pecuniis venditio-
nia0ert hüitUmi mtl> jeter ^ο^ ίίφ nem & aVcani publieationem ae-
. dnötvtcf ©elDCiS nm tic Commu. celerent, fuamq;mihi ipßmentem
ni catron p^len JUlaflCH n>ίίίί(5te/mtφ per publicos ordinariosque curfo-
Die ^oft feine Intention reöa res quam clariffime & citiflime fi-
m\ ηιίφ je ei^cv je Uebcv (gelangen gnificent. Quod ubi vifum üs
iieffe ; tn tt)elφem gafie Dann ίφ fuerit, officio ego meo nondeero,
ηιίφ an ei«en üluftren Ort / aUm fed ad Urbem aliquam Celebrio-
Oi^neDemgrofletPotentateniBefanDi^ rem, ubi Summofum Europ«
tm nnD Miniftri (Ιφ kfianDi^ auf^ Principum Legati δί Miniftri con-
i)a!ien/ tfire Correfpondencen ί)αί ftanter morantur, & cuiquenecef-
I)cn/ unD not^tge @ίφcv()eίt unD faria fecuritas & libertas pra^ftari
gret)i)eii l^erfiatiet n>ivD/ mit ®Ott folet, illico me, Deo Duce, confe-
fjeßei^en u>o!ie / Da Dann Durφ Daju ram, ibi cum Eorundem Procura-
^enennte Agenten mit mir ΡιΑίίφ toribus agam, &, ubi poftulatum
ame
-ocr page 98-( )
traöiiref·/ ml· tasSsccordirrcHono- ^a{)ictivert)ett fönte/ tafi tc() ^«girt^ bffimi nuD ptv ttUt^tom Applica- n?elcl)em (Ent^e tmm tvol fein l^eflei 2. SSetreffen^e aber l>en ^reifj Senfu communi mir jemand negi- Vpn^ |
ame aut tum conventum pfetiutn 2. (^oad pretium jpfum fpera- |
( 94 ) ^^
ipftütiimg tttei}t ^eijcn/ fbnbcm mtd) edam emolumenta inveniant, at-
Sabci) mci)l· profitircu fonneit/ αύ que imiis folus. Undeetiam mu-
einii*.: 9[BciJi\>Cgen Honora- nus illud, & , iit vocamus , hono-
rium tveiifiesl ii)rer meie/um dm^ rarium, quod a pluribus fimul
genteittfcijafiiicfxn emolumenti LV communis emolumenti dc iitilita-
hn acqnifition mitien praefentiretl/ tis caufa oiFerriir, majus eft & o-
aiieni()a(Oen mifci)ititct)ci:fa(ki:/ai^ pulentius, quam id, quod ab uno
Da^/ fo cmec bcfouDcre toor jtc^ folo poteft ofFerri. Experiuntur
etlegcn moct)te. ^kn lt)ie Profef- idquotidie ii, quibuS in Acade-
fores auf Univerfitaieu / Vcr miis publice docendi munus obti-
Collegia mei)V bekommen/ ÜCl) nom- git, ProfeiTores, ipia enim audito-
breufei'FrequencetsecAuditorcu/ai^ rum copia largius etiam reddit di-
(i^<fiaucl)uic[)tn0()i daarum illud, quod ob collegia
tig/ Da^ hn ^auffiV juft fODici JU ns tribui folet; ubi veroeil tenuis
Dfm Honorario conferireu mufi^al^ Λ uditonim numerus, tenue etiam
tei*aui)ei'e; tauu XvU jlm)fei7 ^oui^ prasmium accipi ab iisdem afolet.
ge/ §tufteu/ (Bcafcn/ ^UX)t)mml Pr^terea haudqnaquam eft necei:«
Republiquen/ Societdten UUO farium,iitemptorumquisquefum-
niittettc Privatl md)t nuv tvett \?Ott mam parem conferat; Quemad-
eiuanl)ei' untctfcijtctcn xml· rangiret modum enim Imperatores, Reges,
Mjmiawd) Die μι ^t()anDeiuDe fünft/ Principes, Comites, Barones, Res-
auf diiFerenre ^eiife W |ίφ UU^eU publica?, Societates<Sc Privati Opu-
fonncu/ fo tfi rtU^ ηίφί^ btütcjcr^ / entiores invicem permultum dif-
aB n?au)t srogttiaci^tige laujr^l' eilt ferunt, ipfaque machina mea varia
Giorie, [)0§CU @tattt»e/ (^voflen ratione uti fruique poiTunt: ita
^CicÖti)Um/tvettiauffti^CU(Be6i'auc& ^quiffimum etiam fuerit, ut Γι Po-
unD t)a()CC JU 9ett)attmi»en gvoflen tentiffimi Emptores pr^mium öc
SRU^CU/ ^cmdjTc^ Praemium Wv Üy pretium mihi addicant, quod Ipfo-
U Portionen aecordircn iafien/ tit^ rum Magnific^ LiberaÜtati, Sum-
)cni(}ett fo ηαφ gCivnfTen Gradii gCiJ mx & Sufpiciend^ Conditioni,
llugev ftttt)/ αηφ n)Cm,4]ev ; Privati Lautiffimai Opulend^, Copiofifll-
αί)α: i\m aiiewemöfi^i^^^^^^^l^i^^^^ mis appUcationibus δί Speratie ex
iis
-ocr page 100-m ( 9f ) SS
tifttfftcn. ©oi^crgrfjalt »iti> ein üs ntiHtati refpondeat, Ii qui di-
Pramium toOU mciir αΐέ looooo. gnit^" inferiores, fuerint, minus
DWr. WW juflnumm^ ^S^iu^"^ J^^^niS iS
oi)ne mfj ϋφ lemauD Mhn) ηί)φ impendant. Et hac ratione pr^-
maflig «ngtetffen Kivffe/ tvetl Me mium plnsquam iooooo. Imperi-
'S^tdijeit DCt: Portionen Den 9}iangei alium facile colligetnr, tantum ab-
Ü)Xn Quantität compenfirett fan. eft, utEmptonim aliquis ^rarium
& tft aUt (Brnip xml· emmt '^Pf^ exhaurire coptur,
^anff;®elDei; hmtrnmmt mBan- ^^ «^quatura. Ubihoc fecu-
co ot)er fonficn m\ pbCriafTigen riratis me^ canfa quam diftinae
Capitalifien i1Ußge^ai)ici ftnt/tcftiei^ & clare fignificandum mihivideo»
ne (ivoifniing ti)un fonnc ; quod Machin« meae arcana prius
oeaentcl) micß aha reverfiret f)ay revelare nequeam, quam, diaa
kntt?tl/Daß IDannmein Inventiim fumma looooo. loiperiahum ve
vmivHi vvqj ivMm» im^» Banco, iit vocant, depofita, vel
Ux) unt) ηαφ ^eff)anNnng ηιφί ^^ aiüs fide dignis mihi fit exfohi-
m\ m defiderirtcn ^efφαtfcnί)cίί Viciflim vero interpofita fide
tei? Motus perpetui pureMechanicl rnea Univeriis & Singulis, ea, qua
iUfci)nbefunt)CntDtoc/ίφηίφίηΐη; decet, fubmiiTione & certitudine
m mot accordirte mt> bereite fignifico, quod non folum poilu-
autlöejaWteeclWflmtcrnaMjioaav i^tama me pecuniam, fed^itam
^^aJ i i. ^ ipfam meam fim redhibitiirus, η
ifi^entiim hocmeumfaaaejiisdem
mia ConditionfanHeganee-^Belt pubiicatione, nonfit taleinvenlen-
f^:ecnncn/ ΐ5αίliφeίncöcreφMmt)ae^ dum , quaie iiiud hifce defcnpfi,
n>}flc ncbfi ^ί)ίΐφί gemimm {Q-^iz^tmotusprpetiüpi·
i)«ben mitlTe » n)eί{tφfonft bei) etni^ ^^ mechankipimlpum. Ex quo
^ -jr ipfo meo agendi modo OrbisUni-
^evm^ϊbemιftmUn9elPt!lί)m/mtφ verfus quam liquidiffime compe-
in riet,
-ocr page 101-C )
Wt foίφe töiieunl>«mi0i)tiö^<Bifa^i: riet, quod &certimdini & juftiti»
m(i)t cmlafi^U tpuite. caufemeiecoiifidam,&finesnon-
nifi juiliiiimos mihi prisfixos ha-
beam, cum omnino inßinüs ha-
bendus forem , fi Machin» me«
incertiis taii me periculo & difcri-
mini graviflimo audaciflime ex-
ponerem.
^ααuφί^terttίφί1penίgfeptt Quod fi qulfuturi eiTentjqui
tuecOen / Denen ein Recompens i?Ott defideratum a me looooo. Imperi-
loooooiHt&iC. eOerinei^r/aii^ttörolJ alium pretium & pr^cmium nlmi-
linD eine folc^e Summa fi^dnen um eife pronunciarent, cenferecit-
/ ein Wiam \)0n meinec que, fummam ejusmodi a me (qui
Condition unU 5(nfei)en (aM i>et: ία paucis contentus eiTe pofTiim)
Ιυοί mit tpem^cn anßfomtnen ml· baudquaquam eiTe poftulandä
toecgnöget fei)n fönte) ηίφί lieget^ iis Ipfis ea, qua par eft, obfervan-
ren forte κ. Svenen Menet ρ t^ren tia & humanitatererpondeo;quod
tttti)iöett ^efcljeiDe / laß tvie jeDet> is quldem ufus invaluenr, ut quis-
man / nuv Dencfen fan/ (ϊφ que, qui judicare fe poiTe credit,
^tvar ttntet;ftei)et vict)ten unö |U dealiisjudicium fcrre ^ pro libitu
urtijeiicn ; ΚΟοφ fei) tn oet^i^at decernereconcupifcar ; Nihüomi«
\^ernünffίt3nrίί)eiίen/^tnί)reφίnφ nus ubi recundum fan® rationis
ten tt«mant)en al^ nuv fingen UnD regulas pronunciare volumus, iis
weifen geUten Derijonnet ^iefe tantum de alüs fententiam ferre-,
aber ftnl) ηοφ nie in gewe^ conceiTum eft, quibus 5cSapientia
fen/ 1»α6 ®etD nnt> jeitiivt iu adeft & animus ab omni pracon-
^aben memanDen befier anftei)e/al^ cepta opinione parriumqueStudio
Denen/ tl>elφe eö wof)!/ oa^ift/ ϊϊφιίΐί Uber 5c immunis. His autem ex-
tra omne dubium iemper eft yi-
^u gebranc^en miDanjmioenOentw^ fum, quod eos folum ampia divi-
fett; nuc» Daf ίφ triefe (ίία^ηίφαΐή: tiarum opumq; poiTeflio addeceat,
-^abe/ ivivooeiEiFea^eiiebt^iBOtt
quibws iäna mens, ut opes ilm
J« . ' <juam
( 97 )
^u ctfettiten geien/ nac^Dem ίφ önücfien/imt» ftcf) Depi ju erfteucn c^e^ tentiret i)a6m/ tijann f)tt j Μ it&ec tax iiakteit außgCi ftmictctt eaamm/ mtiittciimle |
lumniC« miD DifFamationes, ηίφί |
c 9 t :)m
^m il&rett ttefftt^en eimireic^m qtiem in paiicis fidelem repererlt,
ferttgfcit l>CVlttaie!llf( JU lagen frequentes in hoc orbe etiam liceat
ten / Ol>CV ^iebe ^a^m e^ enl^ifci) tn «"^nt, üsque iplls nil efficiant, quod
t^Π^ im ®egmti^di l?iel S^ieuei: fteritads memoriam, illuftrem in-
tcn/eiaai ittiet teneimit)fCir)ret1/ ventorum famam, aut laboris fui
^ ^ , ^ J- ^ induitn® cornmendationem
füfikr ίίφ namv m\> fxtm promereantur. Aväritiä, riibigö,
frtUffc«/ banqiierircn/aßeiraöe^ctti f ^
perferunt confumpreruntque-^'.
Itc6imttn^it«l>ettgdekt/i)enllt>er=' Quodämpiius eß, & hifcecontra,
flug feinet (Bn^t^ »'ium , famulorura turbam alere
Badinerie« „ntofftm^ Κ^η^^ίίο^
nl^ futt>ifci)c«/ ία (mag fis veftibus indui,epuIari,perpota^
«ic^t fcßen Offrtmffiifc^m) Sei).
feine Motiven Tltoli, tDarttm tio, voluptatibus, delküs & &p8
.(« Sir diSiiZiaSp^d^
iTmfoitfr^Wtttaitvnfmeifilfffni'^^^^ inqnam, ea non funr
, ^^ . ^ ^^ motiva i^t titiili, cur hominiim
fon m\§ l m t^n fingen cph^^m pecimia bonlsque afilu.
igoltC'J otev tvjcifer tetTer ^^. pmcjpue m mu^·
• ' ΙΪΙΛΪΠΟ novit auc didicit,& in Di-
αΐί vinrs
-ocr page 104-C η )
αί^ eine ^cftte fa @φ(αcÖtίSteί)e/ vinis fafMenmmqueOeuHs haudt^
mfut SDlafi öH;aiiCtt tft liter^ftimatur, atqj brutum quod«
piam,aut beftia ad Yidimam fa-
ginata,
^Befn/ rtUf ttteitt PrsEmium ItJie^ Sed ut ad defideratum a me la-
tec JU ^omme«! ί)α fteöe ίφ jum Ex- boris pr^mium & MachinsE mea^
«mpel m einen ^rtUjftnmtn/ tvann pretium redeam, magnum aliquem
tx ein i)evc(ic6e^ ^lefnot) Hm um mercatorem exempli loco propo-
^Uttliett taufent) 91ίί)1ν. feil bietet/ fO no: mercatori, fi hic gemrnam
i)ait C^ niemant) V>or eine Imperti- pretioiam aut rarum aliud quod^
Tienz, man raiforiiretatt^niclt/ O^ piam cymmelion pretio looooo.
et fo \ήύ (Βίίϊί n6i)tiö i)abe/ ml· ρ Imperialium venale offerat, nemo
feinetSubfiftence ηίφί mitV^iel tve^ iniquus fuerit adeo, ut poiliila-
«igern (inßfommen unD JU fvieDen tum Ulms iniquum judicet; nemo
fei)nfonne? fonDetn i>ic ift ftcum edam dijudicabit, an mer^
|(^ίeφter^ίnö^: Ob l>ai^feiigebotene cator ejusmodi tantaindigeatfumr
ttn jube^()ienDe ÄietnoO αηφ fO ma,an vero minoripecunia alere
tjielivevti) fei)? ftnDet Ιίφ Mefei^/ fo fe fuosque honefte valept. Id fo-
(janDeite Derjenige V)OV |ΐφ feibft cdi lum in difceptationem venit, an
ein 9lαt;ϊe/tt)elφet ^anff» Gymmelium hgc venaie tanti va-
mann^ Condition Ot»ei: Di^tbe^iimf ieat ? de quo Ii liquido cönftet,
mecn unl> critifiren tvoite/ ivie t>iei emptor ipfe quam ftolidiflime agee,
x\nt> \xia4 if)me t)en ^auffmanne an ß de venditoris condidone autne*
^eitlίφen eί^]ent(iφ flcblti^ve ceiTario ad yitam fumptu judicare
Οί^νηίφ^«, ' velitjScpronundare, quantum ac
quid bonorum temporalium ven-
iJitori competat,quidfuperabun*
det. See,
3φ Orffyreus ^girt ««« jeigO Jam vero ego OrfFyreus in hifce
tticl>t6^ i«tbCi;S / CIKCli circumftantiis, nil aliud Tum, at^
fioe celebris quispiain mercator,
-ocr page 105-( 100 )
mmnl Ut xvzvt^m XVdt em^oPbiitrcs Älemobfctl rerum natura ρ fep im- ηιδβίίφ i^e^aiien t\)otDen) aii au# öetvtfl tt)etß/ ob α«φ bk |
wÄbe y fo iver^ett Μέ bi univerib parientadmirarionem, |
( ΙΟΙ )
^crfduffet 5 Uttt> t(i ml)l ρ nxm inter compages Upideas pangitur
^iXM oa^ Det* ^auffer mm fielet/ Φ ckvus, er inter vendimnm mque
ΐυα anjlitcuteu/tat! jeinc Jtl^emui)« empionem peccatum ukro eitro'
tete Mevente i)eU i^CVfduffct Ui^U ψ^ terituryid hic qnam curatiffime
(ίφ Ηί ^tttcc Ul)evieuvimgret§en/ ODCl* obfervandum, c|Uod venditor prae-
ivte e^ αΐίφ me()miti)eto gefiltciji / ponatur, quo fignificetur i quod
^rnngfcfed^mig intentaab ipfopretiofanimiumrei
i>t)ei· l^auf t]efeoteiteö Spott f®elt)i fuae venditio emptorem facile pof-
tteOBaatC imi^tttl beticgen mtp fit ilUcere, nt pretio nimis grandi
tubfl ^crfduffertt fettten (Segen ODet eam redimat, mt, quod viciffirti
® iCtcf e Itietet gcfct)iaßen tt)et:t>ei1 fblV quam ßepiffi me fieri airoiet,emptor
ne/ S>anim|ei)ttttiefem ^affenuv* niraio rei propofita? contemptu,
laufet'auf aut oblato pretio quam viliffimo
»tt!>iiltße^ mir^U i)e^ei)ren/ ηοφ merces ipfas de merito fuo detru-
tttivmfinite^imdfiiije^ merituni ^t dat, eas iitu obducat, & una cum
fcC)md^(ei:n ODec gat μι iH5aflrer iu venditore de ftatu & conditio-
«ΐαφ?Π/ fb IVtl ίφ mit t)ei; ®«at)e ne illas dejiciat. Quam obcau-
©otte^ fφonμlfeί)ett/^α§ίCί) tnφt p fam id hac in re emptorum quivis
inei ΜΟϊ meine Inventa fbtteve / tJieii in animum fuum inducat, ut inx-
IDenißetncimte. Sintemal ici)i»Oc| qui nihil a me velit poftulare, ju-
m\ natitviic^er ^e^fe Det' nd^fie ftiiTimum meum prasmiura & rei
fei)n/ unt) i)akn mex prerium imminuere aut o-
mu|/ öieSa^'e pt taxiren/iiaci)bem mnino nolit peifpndare. Ego re-
icf)nur Mtxim aiidn üie befte.dproce, favente DeoT.O. M. id
fenfcC)affi ijabe/ auci) nicmatil) befaßt cnrabo, ne quid nimis pro meise«
ifi / mit ein ©ificf ®Oit geben go inventispottulem autaccipiam»
jt?ä)flen/ tniiigoanen/ umfo V^ieltv^ei Spe<^ato namque naturali rerum
mga·/ αΜϊΦ niit ί5α))ηϊίί) eriangi ordine egorei me^ proximus ero,
ten <Blli}tC meiunn Etat hmmtj mtti jusque fummum habebo, nt rerum
l)m tiev <2Beii ηοφ antrete erfpncßiicije meariim pretia ego ipfe clefiniam ,
iml· gemCmfcljte ©tcnfte ^U ίί)πη. cum non folum egoiprariim quam
5ißmnafeu Otefe^ Inventum mcijt maxime conieius fim, ied nemmi
^ ■ aiieg ; Ν 3 etiam
-ocr page 107-( iOi )
rtfie^ ift/ mi tttit Utmtt htWÜjHUtI fouDevn ed dependircit mac^tiem ααφ ^ie Jpetl.ecfdfft nnr αιιφ tua^fpate« / ftbng i)at)e« fien alfo anUfoi)Un i Daß ivtc ixu fln^ |
etiam concenTum iit, datam mihi a Cum infuper Sacra Scriptura non extra |
( lOJ )
i(«Öen £0ic«fc6en teil eegen im^ extra omne dubium pofimm eiTe
(BeDCt)Cn cntjtc^ct/ ODCV DOVentplt/ reor, quod Deusilleincomprehen-
dagegen abev it)n mit mciet* Adverfi- fibilis ex infcrutabilibus fuis judi-
tai «UD t)em 3oc&e iei* ^eitltc()c« dis non uni integerrimo eique la-
XfiufttX^Uitl i?i|il\)etiett üeieget/ im boriofo panter ac Sapienti benedi-
^fufung Derer/ \χ>ύφηer tur^ ßionem fuam & temporalia fubfi-
ltei)nc^ itkrmdiiigeii ^iM Uim dia mbtrabatj & e contrariomul-
fHciφίί)«m Die ^emaitunö miD Di- tis fepe numero a^verfitadbusob-
fpenfation feiner trrt>tfc§en (Suf)ierin ruat, & duriffimo temporaüs indi-
tiefer 3eit anvertrouet/ ja anbefo^i gentia^ Jugo eundem fubjidat, ne-
len i)at/ ώ |te auci) treu fei)n/ttnt) i[)r que alio id fine, quam ut probet
o^ne allen ^SerDienfi empfangene^/ cosί^qtiibus & ampiiifiraas opes
ttnl> ^ur ^unffttgen f)ieci)enf4)a(ft htf <Sc divirias copiofiifime indulfir, &
pfeenDei? <Bui)t/ 1)αί)ΐη / η)θί)ίη ifjnen eamndem admmiftrationem ός di-
©)0tii)erJ5^rrl?ei) tttt^e()lict)S)tiri|p fpenfationem eommifit iSc quam
ti^en DteS(ntt)etfui^ t^ut/ .^ertv>eni graviifime commendavit;; Sq hac
ten 5 ODer oi? jie e^ ηΐφί ai^ungere^ ratiaae expeariatur, an fideles ipft
te Adminiftratores iiei)Cr in ii)reiT ünt, acceptasque absque omnifup
525oüüften V?er^ei)ren \n\x> ijerfitjwem merito poireffiones & divitias, qua-
ten tvoKen/ mit f^refl^n/ i^awffen/ rum rationem olim reddere tene-
^pteknU.D.Ö^K. buntur, in eos fines irapendant,
. ; . in qiios Deus ipfe, dum pauperi-
bös l>eD€facere imperavit j opes
ipfas impendi voluit, an vero ut
miniftrUi^fideles eas volaputibus
. fjiis-coiileGrare, & conViviis >
ebdiSßite, aiiisqiTe illas msfe^
pidare. >
^^^ -O^tt ferne un Atque ideo peus O.M» procul a.
ttlir fei)n/ Diefen ^nnct in Den OBint) m^ ayertatut Verirafei« hanc o-,
Ρ fii)lrt9ien/ Oi>er tci) W ^^ ®Ott blivionitridamj:aiit coiicefllimmi^j
()abmt>eu ^ef^encfe nni .i^ü^i« auf hi bsiiigmSme d^mm imm
«Ιίφ nim
-ocr page 109-( 104 )
mtci)^ttettcfen/tinD inußegcn mct^ fe«. 3umal ict) um aHiitfcfev mfx^ fatlm/ οαδ οηνφ M6 mit: gefc^encetc ^atitm tDirl) nun tit xmti^t oDev^eja^(miömefe^mitt»ie( 1000, |
Snu(;e/ Sofien/ e^weig uni> ^leig Quibus de caufis nemo, qui ar- pra?- |
( loy )
mM) ^unjege BeBmcC^fett Inventi, Det-maffen biicfen (äffen mo^e/ (Beteilttöfeitifi ία ηίφί tie kiite ^ugeni)! ja fie refpiciret aße θφίie(5ίίφ ίφ ηοφ/ m fo genereux begegnen möge/ ίφ |
pr^grandibiis parti & aequifiti·' GerteJuftitia Virtntum reüqua- Tandem, ut hanc Machin^ mex |
( lO^ )
( 107 )
SS^ man Duv^^ottii^c mt tJie feett ju t)eme^mnt! ξΟίαη (φ ein m btiiij^eu^ot^ucj uud mci)t (φφ öci ^ergnögcnbe^ inel 100. curieu- ien 3ufci;auentr hU fofoit mfmu SBorinnen man ηοφ einige Inquoea,qu^,otadiicerentur, Acteftata, Machines UttO Siguceutt ^iik fimt neceiTaria, cum Teftimo- ^niufuae« ^or ttmfam nia, tum Machin« acFigur^Sceno- jTjjj^^^^ graphicse, Leitorum oculis |
Subjiciuntur. ^Ofteaquam Divina Favente |
( io8 )
©rdfftcjett ^rrtit ^ittwm (aU tU |
oporüebat, primr eiTent quam de- |
loon Anno 1712t ;i||Si^5)em bai fb lan^e ge^ Perpetuum Mobile DUtd) 10Φ m |
Anni 1712. POftquam diu vcftigatum fuir, |
mfitU^tt mofbm/ nm timft^ fuit, Artificiofa nimiruiii ea-
lii^e unb mißä)t Ma- que uti!isiin)a machina, qu^
Gbinc, melifee o^ne aDe άη^Φ absque ommbus exterins ap-
Mn ©mn^ie/ SBinW SBaficr plkatis pondenbus, vento, a-
qua, aut lamellis iibulisqu€
aariß fo^öerbaten ί»Γι€ΓΐίφίΠ eesfilibus ae refilientibus
MotumFerpetuiim,f{)r.ejpe6 fed Sibi propna ßcintrinreca,
Corpofelb|nncontini:iir|iitem vi movente motu perpetuo.
Sauff ilid)t nur aüeiiie erj^dlt / Suum ipfa corpus non foluni;
biÜ)eöet«ilDumiretbcf/fonbern continuo urget & impelht,
öbet t)ief€0 i)asii «οφ mbm fedad hxc etiam alias Machi-
Machinm/ foar.ofle force nas , ψχ non exigua vi mo-
n6l)feniabcn/ (al^Sßaf^ri^ ventemdigent (putaMolen-
^tinfie/5ERli^Ien/ ju dina/ontes&c.)propnafibivi
treiben Jetcbt capable ί|ϊ; unD mptricc impellerepoteft&: fr
aber nun mtber 33ermul;tenm necciTadone agitare. Cum au-
öllen benαφbαtren ©egenben tem praeter omnem exrpeaa-
fi)On fel)r rucl)ίbαr/αuφ?iαφί tionem noftram in vicinis rc-
ϊίφί eingelauffcn / tvte einige gionibus pervuIgatumiit,imo
Srpnber^ fo genanten certis nuncns fit iignificatum,
greunben/ burφ öerfiila^ene quaratione aliquijiicasftima-
occailon ΡΦ öchiffen lajien / ti,inventoris amici clandGili-
^ie Invention gcbαφίer Ma- nis machinationibus öc occa-
chine fO JU faaen abjufle()len/ iionibus in animum id fuum
önbfelbf3egαrnαφ^U maclen/ induxerint, ut inventionem
öu^aufanbere Sirri)unb ^ei^ hujtis machinae invcntori ipfi
fe i^r Intercffe aOeine babeo dam eripiam, eam effiÄo ä
03 fe
-ocr page 115-( U0 )
StI Γΐΐφ^ίί ΓφΟΠ aS&Ci« feedypo imitentui; aliisque
ieit angeianacmK. mcdiis & viis füiim ipfi lu-
crum vcftigare quam folertis-
fime 6c occuldsiime adnitan-
tur. &c.
birb t)inae9cn hUmit Publids hlscc Ikeris 6c te-
unD Ärafft η?0&ίΙ)€ί)άφ5ί nore earundem, perpenfis ab^
t{§ atteftirer: t)a§ Dr. Jo- unde omnibus öc fingulis, te-
hann Ernft Elias Orffjreus, ftaaiur & quavisrationc affir-
Med.Prad:.uni>Mathematiciis, mamus: quodDom, Dr. Jo-
Ober^Sau^nig geburftg annesEmcftus Elias Orffyreus
C fo eine Mcdicin. Prad:. öc Mathemat.
nct / @ίφ jetetidt honnet, ex Luiatia fuperiore oriundus
ilhxxftmiiiiünnl· alfo aufteWrct/ ( qwi diu hic nobiscum vixit, vi-
önöOutCi nac^JUiligcn) t»er 6urc& approbavit, «t hac in re nil nifi ho-
®6ίί1ίφ(©ηα&{IBOiKbofftige netla & laudedigna de eopradica-
Urljcbct I Srpnöcr «nt> SSer« repoflimus)
is, inquam, folus
ferttaet: biefe^ fo ^aten SBcrcfi faventeDeo t.o.m. vems
atl^ Machinse hujus perpetuo mo-
i>crcr mel^r / t)ec (ίφ eiman bilis audor, inventor & fa-
mittUx Seit/ fold)er €r(inbunä bricator exiftat, nullus vero
aucb onmaftcn ober rühmen alius, qui deinceps inventlo-
ηΐοφί^Ι ©ertali!3annmel)rer^ nem hanc iibi attribuere, fe-
ntelbie Machine, (φοη t>om que invcntorem Ejus machi-
fed^ften Junij απ / biefeöjelt nse orbioftentarepraefumeret,
lällff^i^t^^niJi^'Siii^i'^/i^lW^i^ ab iillo inventor aut zuüot
auf ha-
-ocr page 116-( in )
mf Nm ^kknß ^ ^tm in haberi posiit ac debeat Pr^-
Jp)erm ϋϋφΗχΰ J^aufe (-^) wn cipne cum fxpe didta MaGhi-
obgel)a(^ien ^tm Oritjreo najamadiefextalunulaben-
Da^erfiemalimperfedtcngauff tis anni 1712. hic loa, m
curieus JU f^aiicn mUxtmt fic dido Monte St. Nicolai,
gemefert. SBte bann fclbtgeö inDomoDominiRichtcri(^)
ηίφί öödne wn 3i)ro ^οφ^ ab iupra nommato Domino
©rdffaaen OrfFyreofabrcfaaa, & motui
©rap. grau faBtimen alf)ier/ fuo conilantisiimo pcrmiila
unt) ©naben confpicienda fuent. Quem-
ΧΧΙΙΓ (item XXIV. &c.) admodum Eam ipfam machH
4>tmn Staffen JU eίl(φen ma^ nam non folum Alte - didra
Icn in d^enei: ^Jerfotl Excelkntisfima&llluftnsiima
01£)(ϊ gefcl)en/ fonbern αιιφ mit Dna Comes Vidua, & Excel-
i>eretl pabtjjcn Confens mt> lentisfimus öc Illuftrisfimus
©αϋαφίοι uti^ benams Dnus Comes, XXIL (it.xxip
fen fdmbilW) gejeigei un& ge^ Dm noftn Gratiofisümi Cic-
ft)iefcn fDOrben» iS&Cßm^m mentisfimis ßepius oculis per-
nun JU i)ffiD me^rer ©Cgiaubi^ luftrarunt, fed & copfentienti-
gung / btefc^ Teftimonium, busiisdemDominisGmtJoiis-
&€>tt ρ £ob/3illl)itl fimis öc volentibus nos infra
Uf bem Srftnber ahtx ρ Γοπ^ί fcriptieandemvidimus&exa-.
6er()arem@^ü|/ Re- minavimus. Quibus de cauiis
commcndation «nb görbe^ ad majorem verkatis hujus
'^URg/ fiir ÖÖCn refpeiilive JP)Oi confirmationcm hos, ad Ma-
jorem Dei Gloriam, Laudem
(*) auf tteicfjei? eteffe Hm ' ^
^iVC^C Q^hmü ift nO e) quo inioco Ecckn» μϊΏ cfi extruäa
-ocr page 117-χ m )
urti)1)iiebem/ ^un^unt) ("L.SODr/^iS. (SJiörg ^irifd)/ΡαΠ. & Sapib.Mpi. (L.s.) £>pt\)ail) Seupoli)/ Poligraph. Ger. (L.S.) 3füad)im €t)tiraö 3:>δϊίιια/ Math.CuIt, |
6c Honorem, ad !|iiius Invcn- (L,SODr.Joao.Georg,Pcrtfch.Paft.&Supet,ib.Mpf, Comimm Archiater & Phyfifcus urbis. Mpr. |
U»l) «οφ ^kl «KlJfi'e Wi^f»
.cömplurcs ^Uü
Id
-ocr page 118-C Ui )
iget'ci; n)te Um iir^ gemein ah ¥D, qpod communiter omnibus
j (e neue unD nitftii^elnven- | 5ciingiilis novis invenfis acci-
ta manchem iafieritcfjenUri. ·*■ derefolet,utnonuniusvitupe-
ti)Hi untem^öl'ffen fe^n! ben alfo rantis judicio fubjeaa eiTe debeant:
crgieng e^ αΐΐφ anfangiicj tem Orf- idipfum & fub ipfuin fui exordium
fyreif^en Perpetuo Mobiii ; be^ experiri debuit Perpetuum Mobile
mmi e^ na(i)gef}ent)^ ^U OrfTyreanum , priusquam iliud
m\x> 5S)retfe0urg ^jergtoffcit unt» Drafchwitzü & Martisburgi auai-
ßtrNfievt (tt&e. üs ac emendatius reftitueretur.
f einte fanden ftc6 öenug! ja t^^ Non exigua adverfariorum ma-
guten OriFyrei eigene ^anO^^SeUte nus illud invadebat. Imo ii ipfi,
ml· (Bfauben^ # genoflen / ttjaten qui eandem cum OrfFyreo patriam
mit tf)fem tt)teterl)Oiien Crucifige acfidem colcbant, idipfumquovis
(im aüereifien fjarat! unter ft)eiiijett modo laceiTebant & dppugnabant»
tefontei^ ang et^eumdllger wwl· un^ Quos Inter tres priecipue fuerunt,
teMlttjifcfeen M\0itl (td) t>m pi^i- qui attri'buta fibi, nefciö qua, Sapi-
Va^φίlfonen/mitun|cittgem3tt)eίί entia nixi dubiis aiis praematuris,
fei^fHt^tcnrniDl'ievMmmenK. ex- pra?cipitatis fenientiis Sc conde-
tra-ordtnair fignalifirei/unDf^ewr mnatione inaudita fefe prar aiiis
get()(ltt. illuftres reddidere & celebratos.
: S5er 5inf4ttger m% fet)tt ^m Auftor horum & primas fit D,
in i)t:egt?en i Andreas GMMerOre&deui\s,zrcn'
fonft ein guter (Sc^reinei: C^n larius alias infignis 6c celeber.
Ut K. Ιζ,
©er foigeni>eniai? Job (Beow Alter emt^oames GeorgmsBor-
I ®drtner^ 2(ni)dnger/ f^t^ hch Superioris Socius. Profesfione,
«ev Profesfion (WU einige (Ilgen) ut nonnulli dicunt, molitor. ^cc.
®er Ρ Ter-
-ocr page 119-( m )
Mtu t'fi CbriRkfl Tertiiis erat D, Chrißlanm Wa-
j-if/^r Studiofus Lipfienfis.
Dti erpm h^t (M^em httj % Priores dm (poftquam non tanl
nm ηίφί foxwl Die 2UU debitaChriftianoCharitasquamca-
i^U ^ricum^ttng x\m Hnf^eDac^ti lumm'a & animi pr^cipitantia a-
famfeit βίαη ftinDen) ei» nimos eorum occnparat) anfi fue-
runt magno numeroorbi commu-
2mmiOe^g^ um (Cijai'ffe ΙΗα^φ nicareiconem infamem & invento-
Mandata f^tmtftvacf^ iauffcnDt^) ri contumelioiam, (um ejusmodi
Pasquill, bf kudatisfimis Saxonia Legibus Sc
fmtii^ til gvoffcr ^en^e Ut pcenalibus, ut voeant, mandatis
WÜU mit Ptege« kffml totmiftä» profalbita üt Sc vetita.) Vi cujus
telfl tveic^er ßWid)tn Wciultii^ Perpetuum Mobile OrlFyreanum
mW^l Orffyreifcge Mobile fairoinfimubbamr, atque fi id i-
Pei-petuum^.olsa^ f «rtfi ί ^aD/ ^ΙΙΧφ pfum ab homine quopiam, alio in
/ mit Sophiilif^eil conclavilatentejftmibus cfandefti-
ein'ef^ö^m i>attr f^öe« Um^tt nis moveremr & impeileretur,
tvnrtett/Jf.tVt'eetmiTmiPet^foigm^ quemadmodum id ipfum ex ea.
Der fm^tm Figur (DOtt qua& iequirar, figura,· cui ipfe Bor-
tm ^ΟΓίαφ ttnteifc6«'et>e« ) mit Iachiusfubfcriprir,pluribusiiitelligi
me^mm i^ele^fei^it mr> & a^Äimari poieft.
-ocr page 120- -ocr page 121-( II^ )
rtCet nun bie ließen Quamverolaudemlco-
nishuiusinfamis Auftores fibi
iracWcten unDergicicijiMxn mm "^^^^»JusinramisÄuctoresiibi
für lei^tlic^c«So()tt mit» condliarint, id uberrime eloquun^
Soi> Ägct ! (^(fe^ tur ea mi^ ieammmr
tur ea, qii^ lequuntur ,
3)m) Atteftara, Τφ Teftimonia.
fbtwlIVie tie anl>em jef Qä^r ^ iuperiora, verbotenu^
l^o tiotiOSDort ^U ^ovt nacf) tein cum ipfo Originali concordan-
Original QCtVl^CftJC» tia typis fubjiciuntur.
gievun^ä« SKerfebuvg/K. mum regiminis G^msdr
me indulfit.
ÜOileaguam Serenisiimo
^ teit Adminiitratorisljiitii JL Ρπηςίρί & dioeceiis hujus
ft^en (Sfifft^/ ^tm PoiluIatoAdminiftratoriMau-
50iori05BtIbdm/ ρ ritio^WilhelmoSajconia^Ducv
SutfiL Suv^l Dr. So^ann Prindpi ac Domino noilro -
€rnfi ®Ιίαέ OrfFjreus· unteti Glemcntislimo Dr. Joannes
ίΙ)αΐΐί3(ϊemfommcn / unbme^ Erneftus Elias OrfFjreus hü.
V^On S^Wlinventirteil millime iüpplicavit, & ratio-
Perpetui vel per fe Mobiiis, nelnventi abipfoicrpetiii vcl
t^Clc^e^ bt^i>er feinem ^nfuf>i= per fe Mobjlis, quod hucus-
ieiinac^/mtiaiicr(;ant) blämen quemadmodum demis-
. bp icr
-ocr page 122-( 117 )
Nfi$mf&ef/ «ηί) mUt an&ern/ ©ittcfe ö^^^ogcn imb baöunt Odlob. a.cangeftcllteit unDin principii motiis ge^e^en fom te/ ίΐανίίφ jei^en/miil)in Die perpetui Ober per ie mobilis, |
unb ba§ fein betrug ba^lnier |
C IIS )
tini^tt Gommiffarien / Utti) ^tmntm l^icViUCommisfion mfqüxmm/ unt) Dipfalli^be^ |
atteftirett SBtV l)iaitui trans- |
( liy )
( 120 )
5luß geö^^i^^i ^^Mtftl |
Quod Ejusdem Sereniflimi Princi- |
( nt )
C )
Un mifietiä/ in fol^e MtW gebαφίer ^err Invcntor fiy cr|i |
rum laberetür, tarn celeriagi- tur, |
C IM )
erfi Hiinbc/ nebfi betten 3apffen mr. una cm« ipfis cheion^s
ber ^eae »Ott bettelt
bicrpüetotiJtieieti^entiCom- misfanis ad hoc ^'^"«ιι-
misfarien/ SJOtt tttti: m\) medeputatis, ^mamc &a-
CcnetlSIttlhtÖ^UttÖ 2atti5.®<i lus Judicu noftn membns
tictifö^erfoneti turdaanatö ^»f" w Tf
vifitiretl / unt) btmt rnmn π & introft.a ogJ^^^Qii^
tiefe bafeliili tütcöcir äuretfetae^ bus peraftis (poitquamjp
waite Machine (mmm 6ct) hoc accyrato examine ne mir
ießtöeraeltter §5cft(&fi9un9 Ρ/'"'
«fcS t>ie Aenttöfie Cavit^t piam defeftus invenir. potu-
ηοφ ein «tibScfeagcfutt. L· jcd potius ex omπ.busab-
ί!en/fonbertι»tclIt^el)rαug QU undc cognofcebatur, guod
lemfaftfatnerfatitittDUtöe/baß ipfius Machmx motus ab m^
Der Motus öer Machine burcÖ terms pnncipus nafci deberet)
»erbccfieinnm^üljfebefötbeit machinamibidem debite or-
t^)erbCttmιί|Tt)αuf9Iciφ9ertttί <iinatam pari exi^uoquc im-
<te*S£Weaut)ö/t»tiobcnäetttcli pulm , ut lupra dictum eit,
bet/tnabertnaltecnaefcftwtn' uerato cclernmoque motui
bmimh alfounbberse|ii)lf/ rcftituebat, .ta, uthocipfirm
baß folAeÖ»Ott betten Otttwefetli omncs prcefemes uom Ma-
ben ξ,αηη Mathematicis uni» tbematici aluque curioii fom-
önbern Curiofis fe^u admiriref, me adaairarentur, limu que
SUrtletCb btefeö göneeSBejcf t^ÖJ« totum opus quam plenislimc
Iteapprobirit/Unb mti[)tn»Oti laudafGntv& ead«a opeiaab
öttcm foif^beleatfiltomni falib. impadba iMspiao-
Uttbgmeif^elgatlßlie&liberiret ne & dubio omnieo hbera.
-ocr page 129-C t»4 )
matt auf rem. Qu^omnia, dcbitcre-
Sίr1fuφen/JU@te^er£^€r25Jα|)rί= qdiiti, ad veritatis coniirma^
ütUer SSertrurfun^ bc$ tionem.appreifojudidinoitri
SÖrriL ©acfef. Vlmbte^^ Stlfie? Prindpalis Sigillo proprio
imb meine SimMmafiÖ manus me^ fubfcriptione his-
ciöenpnt)igcnunfcrf($riffr ce teftari öc confirmare voJui-
mri attdlirft unb l)curfun?)m mus. Aa:um Martisburgi
iDoHen. dk^iOäob.i^iSr
barß^m^if Of^obiisi^i^,
:^a^t)tliiCAtteftat, TertiumTeftimon·
QuodCongregatiomnesDo-
Affemblee. mini Curioiiconfeceiunt.
mt)erm03eitxΙΐηϊφψ #^Um,juxtadatamperLip-
- / öergeiiung^^Extraa Oer V-^fienfiura rdatJonum 42^
42^««®Od)Ct?0i1 üem iuWlct^ feptimanae extradum ä Do-
feblir^befinblicfecnMathemati- mino Matheniatico — Orf-
coJ^erm — Orffjaeo ttti)ÜU fyreo Martisburgi habitante
tm Τίίαφίίφί Der Oüohv. notitiam, dies 3LOaobr. exa-
ίU Unterfuctung fetneö ^erfer^ mini & Perpetui vel per fe mo«
tigten un im mmm i)Ofe X>OXm bil is ab Ipfo perfecfli, & in pra^^
Sixtiilor |iei>ent)ePerpet. oUt dio, fic dido, viridi ante por-
Per fe Mobiiis uniscffen Trans- tam Sixtinamere^iinfpedio-
locirun3i)0nber@iellen)0rauf niejusdemquedeloGoJn quo
CÖ Süt l)€r a\v haaenus conftitaar, in alium
i)revquoadformam externam translationi, aliisque qiioad
lint) ratione feinet fiarcfcn ega- formam ejusdem externam de
leti gauffö αΐΐφ anbrer Ope- vehementem ^qualemq;mo-
rationum mebi anbetaumct tum capiendis experimentis,
ivovben; @0 ifl^on fcencn t>On pluribusquc alüs operationi-
©einer ^mn J^ergog SßorifJ bus deftmata effet. Ab deputa-
^ii^ritn5U@a^ffrrpoilulirte tis a Serenisiimo Principe ac
Adminiftrat. bc6 ©tiffii^ SKeri Domino Mauritio Wilhelmo,
feburg ^^ΟΦ^δύί^ΓίΙ^ ©urφ(♦ SaxoniaeDuce&poftuIatoAd-
^Οφαπίφπΐίφ WöJbnei miniftratoreMartisburgenii&
ciemcntisiime nominatis, <x
-ocr page 131-m ( )
Commisiion αιιφ öit&crri ba^ MathematicisjMechanicis unt) l)cr) genommenem genauen 2iUi 5?em(tφ eö ^αί ber^h Inven^ |
miiTarii unb J^)errn spedato- cir- |
C tiB )
t)ic©reefer fomol obenunt) un^ glddcn DieeifcrnenSapffenan iwö,Perp.Mob. tn anbere55refi m |
exernic, tum,utaircfesipficüm ftror- |
C 12.? )
( MO )
( I ii ) m
wm bie faifcijen itnt» γ τΒί jam Mfk Scconmx duo-
untvai)ttn?inf^u(i)iglingen/ § riimPriorumadverrariorum
t^eiti: im^ eiften^ioevfacjei ^^ infimulationes, hac ratione,
im fc^arffl#tigem Uv^ fecundiim cujusvis non omninQ
ti)eü/ gletcCjfam aU Ctll Unffa^tmUev prayudicatam fententiam lutiinftar
pfleni)er©eit#tiß^eit;^utltten/ ab ipiUis veritatispedibus, fic loqiii
haxx foic^e Sii)aten bett^ wami üceat, proculcat^ erant,& quemad-
©0 fant^e (ΐφ mm i)ei: i)l1tte@egne5 modum ejusmodi faÄa mereban-
'fyxt <2Βαρίΐ; 15)CH®nmt> fliue^j ge^ tur, protritis: ad