jam. s. theologi/e lector, veneive provincle ex-mhnister, ex-procurator reeormatorum, totius ordinis minorum minister generalis, et humilis in domino servus.

Cum Cceremoniale juxta Ritum Romanum ad usum FF. Minorum Recollectorum Alnice Provinciee Germanise Infcrioris, uti Missalis, et Ritualis Romani, ncc non Breviarii Romano-Seraphici Ruhricis qonsonum, imo valde utile, recognitum fuerit ab Adm. Rev. Patre Carmelo a Neapoli, Definitorc gencrali Ordinis, a Nobis deputato; vigore prsesentis Dccreti, illud approbamus, atquc ut pie ac fidelitcr ab omnibus prsefata; Provinci;c Religiosis servetur, vehementer in Domino hortamur.

Beatissunus ac Seraphicus Pater no ster Franciseus, volens se suosque pedibits sauctcc Romance lïcc te si cc oninino snbditos et subjectos, cap. tertio Regulce sub gravi obligatione statuit, 711 „Clerici faciant Divinum Officium secundum ordinem sauctcc Romance Ec-clesice.quot; ILuic prcecepto Scrap hici Pair is obtemperantes, Superiores et Stibditt a Religionis nostrce primordiis singulari shidio allabo-rarnut, ut Divinum Officium secnndtim Ritus, ab Ecclesia Romania, ommum Ecclesiarum Matre atque Magistra, prcescriptos, religiostssime celebraretur. Eodem concordi shidio iucensi, Patres Capitular es in Comitiis Provincialibus anno 1871. Trajecti ad Mosam celebratis, perpendentes, autijimm Provincice nostrce Ccere-momale, utpotc duobus abhinc sceculis, tempore quo unaqueeque ferme Dicecesis partieulari Rituali utebatur, concinnatum, in ali-quibus a sauctcc Romance Ecclesicc Ritibus deflectere atque imprimis cum posteriorum temporum S. R. C0ngregationis Decretis ac Deci-siombus plus nimio discordare, pree fatum antiquum Ccsremoniale corrigendum et ad normam Ritual is Romani, quod non absque speciali Dei Providentia jam cevo no stro per totum fere orbem ter-rarum receptum est, redigendum, unanimi consensu decreverunt.

Erunt for tas sc, quibus nonnulla in novo Cceremoniali videantur all am [quidni et ver ia rem ?) habere interpretatiouan ant conve-

nientiam. Hi autem advertant, venerabilis Capituli Patribus visum esse expedire, ut ubi diver see sunt sententice sou opiniones probabiles, unica tantum, qnee magis arrideat, allegetur et propter uniformi-tatem sequenda prcescribatur, ablata sic occasione Ritus aliquos pro cujuslibet arbitratn ac genio immutandi. „ Quis autem {ait Serap/ncus Doctor Spec. Discipl. Part. I. cap. XV/.) sine gr audi conscientice scrupulo, proprium Officii ordinem, sibique .Religionis sanctione impositum, pro alienis quibus libel prcetermittat, aut qualibet varie-tate defonnet? Quis nisi vauissimus et imprudens, pro certis dubia, pro authenticis vana, pro necessariis curiosa indue at? Sint igitur sanctorum Officii conditorum devota et stabili ordinatione contenti, nihil eorum vel communi Ordinis institutioniprcepoyant, quantum-libet serium et devotum.\'

Voluerunt insuper iidem Patres Capitular es, ut novum Cceremoniale sit expers novitatum, de quarum necessitate non eer to con-stet, sed retineantur, unifonniter observandce, probatce ac laudabiles hactenus, turn in or dine turn in Provincia nostra, usitatce eon-suetudines.

O nap r op ter admonentur et affectuose rogantur in Domino omnes Superiores, nee non Clericorum et Novitiorum Instructores, ut ad eoruin, quce in hoc Cceremoniali prce scrip ta sunt, unifor mem et sedulam observantiam Fratres sibi respective commissos verbo ac exemplo excitare studeant et procurent. Ita certe cveniet, lit nbt-cuniqtie Fratres habitant in unum, pule lira et jucunda fulgeat unitas; iinitas in celebrando sacrosancto Sacrifiao Mis see; unitas in persolvendo Divino Officio; unitas in administrandis Sacra-mentis; unitas denique in omnibus nostns vmnenbiis, ad statuin Religiosum et rem domestieaui pertinentibus. U\'no verbo, it a. eveniet, ut unum Dewn in Trinitate, et Trinitatem in imitate nno mo do veneremur in ter ris, quem y Inge li atque Archangeh, Cherubim qvoque ac Seraphim, non cessantes elamare quotidie, una voce glon-ficant in ccelis.

Esto tu populo in his, qua; ad Deum pertinent, ut refcras , qu?e dicuntur ad eum; ostendasque populo Qeremonias, et Ritum colendi, viamque per quam ingredi debeant, et opus, quod facere debeant. Exod. XVIII : 20.

Audi Israel Caeremonias atque judicia, quae ego loquor in auribus vestris hodie: discite ea, et opere complete.

Ama itaque Dominum Deum tuum, et observa prsecepta ejus , et C.-eremonias, judicia atque mandata ejus, omni tempore.

Deut. XII ; 32.

DE SACROSANCTO MISSIE SACR1FIC10 , TAM PRIVATO QUAM SOLEMNI, DEQUE BENED1CTIONIBUS, PROCESSIONIBUS ALIISQÜE \'NON FAUCIS, \\D MISSjE SACRIFICIUM ET AD SS. SACRAMENT1 CULTUM PERTINENTIBUS.

_nCum (in(|uit SS. Dominus noster Pius Papa IX.) nihil sit majus, nihil salutarius, nihil sanctius, nihil divinius incrucnto Missse Sacri-ficio, quo idem Corpus, idem Sanguis, idem Deus et Dominus noster Jesus Christus Deo pro omnium salute in Allari per Sacer-dotes offertur, et immolatur, idcirco Sancta Mater Eeclesia, tanto Divini sul Sponsi ditata thesauro, numquam destitit, omnem curam, operam, diligentiamque in id conferre , ut tam tremendum Myste-rium a Sacerdotibus, quanta maxima fieri potest, interiore cordis munditia ac puritate perageretur, debitoque sacrarum Caeremonia-rum, ac Rituum apparatu, cultuque celebraretur, ut ipsius Mysterii magnitudo et majestas, vel externa quoque specie magis eluceat, et Fideles ad rerum divinarum, qua; in tam admirabili ac venerando Sacrificio occulta\' continentur, contemplationem excitentur.quot; Litt. Encycl. Pii IX. Amautissimi Redemptoris. Die 3. Maji 1858.

„Omncs autem Sacerdotes enixe commonemus, ut in Missae ccle-bratione Ritus omnes ac C;cremonias, ab Ecclesia constitutas, adamussim cxpleant; turn scilicet in iis attente ac devote dicendis, qua^ elatiori vel submission voce legenda sunt, turn in iis studiose agendis, quae facienda praecipiuntur, Ne quid autem per incuriani vel ignorantiam admittatur, quod a sacra Liturgiae praescriptis vel minimum abscedat, meminerint Sacerdotes omnes, se obligatione tcneri saepius legendi, diligenterque considerandi, quce, in Synopsim redacta, de Sacrificii celebrandi ratione, Missalis Romani Rubrica complectitur.quot; Syn. Prov. Ultraj. Tit. V. Cap. II.

1. Altarc, in quo sacrosanctwu Misscc Sacrificium celebrandum est, debet esse lapideum, et ab Episcopo, sive Abbate, facultatem a Sede Apostolica habente, consecratimi, vel saltern Ara lapidea, similiter ab Episcopo, vel Abbate, ut supra, consecrata, in eo in-serta, qucc tarn amp I a sit, ut Hostium et major em partem Calicis capiat.

Hlcc Ara lapidea, quae etiam Altare portatile dicitur, in medio mensac, non nimis ab anteriore parte Altaris,ita inseratur, ut Calici non sit offendiculo, et tamen tactu digitorum dignoscatur ubi sit. Attendant diligenter Sacerdotes, in tali Altari portatili celebrantes, ubi sint termini Ara consecrata-, ne contingat super lignum vel Altaris antipendium fieri Consecrationem.

2. Hoc Altare, sive portatile sit, sive fixum, operiatur tribus map pis seu tob alas mundis, ab Episcopo, vel alio habente potes-tatem benedictis, snperiori oblonga, quce hinc indc usque ad terrain

dcpendeat, duahus aliis brcvioribus, vel una duplicata: latitudine vero totam Altaris meusaut contegant.

3. Pallio, quod idem est ac antipendium, quoque ornetur coloris, quoad fieri potest, did Festo vel Officio convenientis. Dum auteni Altaris pars anterior est opus sculptile, aut alitor ornata, ut vulgo nominatur, tumba, poterit in eo, licet pallio sit destitutum, Missa celebrari. Antipendium est mutandum ante Vesperas, quando di-cuntur de scquenti, aut a Capitulo de sequent! Festo, exigente diversum colorem; alias post Completorium. Color antipendii Altaris, in quo SS. Sacramentum exponitur, debet esse albus, etiamsi Officium occurrens alium exigat colorem.

4. Super A It are collocetnr Crux in medio, quee imaginem habeat Crucifixi, et ita alta sit, ut pes Crucis adeequet altitudinem cande-labrorum, et Crux ipsa tota candelabris superemineat, ita ut facile ab ipso Celebrante et a populo conspici valeat. Tilis Crux ita in Altari necessaria est, ut tenuis et exigua Crux, posita super vel ante Tabernaculum, aut super aliquam tabulam vel statuam, in medio Altaris sitam, non sufficiat. Non tamen talis Crux requi-ritur, quando Salvator noster crucifixus in majori tabula Altaris depictus aut caelatus appareat, dummodo tamen primum locum ob-tineat pr;c creteris omnibus, (|Li;e in eadem tabula exprimuntur. Nec etiam talis Crux requiritur super Altare, in quo SS. Sacramentum est expositum, nisi contraria sit consuetudo.

5. Et candelabra saltern duo own candelis accensis hinc et inde in utroque ejus, scilicet Crucis, latere sint posita super Altare; nulla-tenus vero parieti, Altare fere tangenti, sint infixa. Quando plura quam duo candelabra collocantur, non sint omnino inter se squalia, sed

• paulatim quasi per gradus ab utroque Altaris latere surgentia, ita ut altiora ex eis sint immediate hinc et inde a lateribus Crucis posita.

6. Candelse debent esse ex cera; perinde vero est, an sint ex alba cera, an ex communi, seu flava: convenit tamen, ut in Missa et Officio lugubri, v. g. Defunctorum, et de tempore Adventus et Quadragesima: cerei llavi adhibeantur, albi vero in Festis et Solem-nitatibus, uti etiam exposito SS. Sacramento, et celebrante Epis-copo. Convenit insuper ut cerei sint benedicti.

7. Ad Cruets pedem ponatnr tabella Secretarum appel lata. Ad majoreni Celebrantium commoditatem sit altera tabella in cornu Evangelii posita, ex qua legi potent Evangelium S. [oannis, et altera in cornu Epistolse, ex qua legitur Psalmus: Lavabo.

8. In eornit Epistolce sit cussinus, supponendus Missali. Loco cussini adhibetur lectionarium, quod decet ut vclo coloris Missae convenientis tegatur. Et ab eadern parte Epistolce paretur cereus, ad Elevationem Sacramenti accendendus. Cereus hie in omnibus Missis per Ministrum accenditur inchoato Canone, et post ultimam ablutionem manuum Sacerdotis per eumdem extinguitur. Itaque ad quodlibet Altare, ubi commode fieri potest, sit candelabrum, cui dictus cereus imponatur.

9. Parentur quoque ab eadem parte Epistolae parva campamda, ampullce vitrece vini et aqucc, cum pelvicula et manutergio vmndo, in fenestella, seu in parva mensa, ad hoec prceparata. Ampullae etiam possunt esse ex auro vel argento, juxta Decretum S. R. C. 28. April is 1866.

10. Super Altare nihil omnino ponatur, quod ad Misses Sacri-ficiuni, vel ipsms Allan\'s ornatnm non p er tinea t.

11. Inter candelabra alternatim disponi poterunt Reliquire et imagines Sanctorum; et etiam vascula cum flosculis frondibusque odoriferis naturalibus seu artificialibus, serico contcxtis, studiose ornata adhiberi poterunt. Vide Cserem. Episc. Lib. I. Cap. XII. n. 12.

12. In ornatu vero Altaris habenda est ratio temporis, et loci, et personarum. Decet enim, ut pro Festi et Celebrantis qualitate plus minusve ornetur Altare.

13. Altare vero vel locus, ubi est repositum SS. Sacramentum, semper prac cceteris sumptuosius ac nitidius exornandum est.

14. Tempore Adv.entus et Quadragesima\', quando Officium lit de Fcria vel de Dominica, (Dominica tertia Adventus, et quarta Quadragesimse, item Allari, ubi SS. Sacramentum est expositum, exceptis) item in Missis et Officiis Defunctorum, Altare floribus non ornatur; neque Sanctorum Reliquiae seu imagines inter candelabra apponuntur.

1. Calix sit vel aureus, vel argenteus, aut saltern habeat cup-pam argenteam, intus deauratam.

2. Patenci ex eadem, qua calix, conficienda est materia; et saltern quoad partem concavam inaurata sit oportet.

3. Purificatorium, Palla et Corporale debent esse ex lino vel ex cannabe confecta; possunt tamen tcxto denticulato circumduci eorum extremitates. In medio anterioris plica; Corporalis, ad ejus marginem, et in medio Purijicatorii Crux parva acu pingatur. Palla tam a parte superiori quam inferiori ex lino aut ex cannabe esse debet; et nullo ornamento a parte superiori cooperta sit.

4. Velum Calicis debet esse sericum, ejusdem tamen coloris ac Ccetera paramenta: Bursa vero ejusdem materia; et coloris ac para-menta, sitque quadrata, et a fronte Cruce vel alia sacra imagine in medio intexta; a tergo etiam ex eadem materia, ejusdemque coloris; intrinsecus autem subserico aut tela Candida circumvestita.

5. Parvwn cochlear, de quo nihil in Rubricis , permittitur per Decretum. S. R. C. 6. Febr. 185^-

6. Invigilent Sacrist,x, ut singulis diebus eadem adhibeantur Corporalia, Purificatoria et Palla, usque dum lavanda sunt, quod tempestive fiat.

7. Mac lavare peculiare officium\' Subdiaconi est, quod de prima tantum lotione intelligendum est. In Conventibus, ubi Clerici, in sacris Ordinibus constituti, non habentur, juniores Sacerdotes hoc pietatis officium prompte et religiose exequantur.

8. Vasa, in quibus pradicta lavantur, debent esse ad hoc tantum munus destinata. Lotionis aqua in sacrarium, quod et piscina sacra dicitur, projicienda est.

1. De Superpelliceo ct Rochetto prsenotandum, hujusmodi vestes neque pertinere ad immcdiatum Sacri6cii, et Altaris usum, neque supellectilibus Sacerdotalibus ad sacrificandum stricte necessariis adnumerari, sed haberi posse potius ut Choralia indumewta. Vide Gardell, ad Deer. 15. Maji 1819.

Hie vestes difterunt in eo, quod SuperpelliceuDi sit valde ani-plum, ad genua usque longum, et manieas admodum amplas habeat; Rochettuin vero non ita amplum sit, et manieas angustas habeat.

Solis Episcopis ct Praelatis sceeularibus de jure eompetit usus Rocheth; Prselatis vero regularibus, aliisque Saeerdotibus et Clerieis utendum est Superpelliceo.

2. Amictus, qui primum locum inter sacra indumenta pro Missse Sacrilicio tenet, debet esse ex lino, aut ex cannabe, et habere in medio Crucem acu pictam.

4. Cingulum potest quidem esse sericum vel laneum, et colons paramentorum; sed congruentius est lincum et album,

5. Manipidus Crucem habeat in medio, et in partibus extremis. Idem dicendum de Siola.

6. PIaneta grace, latine Casula dicitur, quia tamquam parva casa totum Sacerdotis corpus a collo ad pedes usque olim tegebat.

7- Dalmatica, vestis Diaconalis, ct Tunicella, vestis Subdia-conalis, hodie potius nomine, quam re differunt.

8. Pluviale, a plu via dictum, nuncupatur etiam Cappa. H;ec non est vestis propria Saccrdotis, sicut Planeta.

9- Velum hurnerale j^ro portanda SS. Eucharistia in Processi-onibus, et pro Benedictionibus cum SS. Sacramento dandis, debet esse Aricum, amplum, pulchre ornatum, et in omni casu album.

Velum Subdiaconale, quod viccs veli Calicis subit, debet etiam esse sericum et amplum, sed coloris paramentorum.

10. Paramenia coloris, Officio aut Missjc convenientis, scilicet Manipulus, Stola, Casula, Dalmatica, Tunicella, Pluviale, Anti-pendium et Bursa Corporalis confici debent ex panno non vulgari, sed peculiari, et quidem aureo, argenteo, scrico , aut etiam laneo.

11. Romana Ecclesia qiduque coloribus uti consuevit: Albo, Rubeo, Viridi, Violaceo et Nigro. Quis color die (]Uolibet adhi-bendus sit, pnescribunt Rubricse Generales Missalis. Tit. XVIII.

Prohibentur paramenia a) variorum colorum, v. g. Casula alba cum Cruce rubea; b) coloris flavi et crerulei. Attamen sub colore flavo non comprehenditur verus pannus aureus (vulgo: echt goudmoor); imo toleratur consuetudo adhibendi talia paramenia aurea pro colore albo, rubeo el viridi; non vero pro violaceo el nigro. Deer. S. R. C. 28. Aprilis 18Ó6.

12. Quoad ornatum, sequi licet consuetudinem receptam, cl non reprobatam, juxla quam extremitates Alba; el Superpellicei texlo denliculato circumducuntur. In fimbriis autem el manicis sub vclo transparenti fundum rubrum mittere non licet.

1. Sacerdos celebraturus Missam, proevia Cotifessione Sacra-mentali, quando opus est, et saltern, nisi rationabilis causa excuset, Matutino cum Laudibus ab so hi to, orationi aliquantuluni vacct, et O rationes infernis, id est, in Missali Romano, positas, vel etiam alias, in piis libris conlcntas, aut in Sacrisliis ordinarte affixas, pro temporis opportunitale et sua devotione die at.

2. Deinde acccdit ad locum, in Sacristia vet alibi proeparatum, ubi paramenia, aliaque ad celebrationeni uecessaria habentur. Paramenia non debent sumi de Allari, cum id tantum Episcopis com-petat, nisi deficiat Sacristia vel mensa ad hoc pneparata; quo in casu paramenia collocanda sunt non in medio Altaris, ul pro Epis-

copis, sed ad cornu Evangelii. Numquam vero licct sumere para-menta de Altari, ubi SS. Sacramentum est expositum.

3. Accipit Missale Romano-Seraphicum: in Ecclesiis tamen Regu-larium, qui habent indultum Apostolicum, aut in necessitate v. g. in itinere, dum Missale Romano-Seraphicum non habetur, potest, licet ex sola devotione celebret, Missam legere ex Missali proprio Ecclesiae, in qua celebrat, attamen Ritu Romano. Perquirit Missam, eanidem per legit et signaeula ordinat ad ea, qua; die turns est, ne postea erret, vel ad Altare, perquirendo Missam, cunctari deb eat.

Hajc ordinantur ad omne praecavendum erroris periculum et ad-/ stantium t;edium; ideo non videntur necessario agenda in omni casu.

5. Demde pro:par at Calicem.. . super os ejus ponit Puripicato-rmm tnundtim et super illud parvum cochlcar, ac desuper Pateuani cum Plostia Integra, quam leviter extergit, si opus est, a frag-mentis, et earn teg it parva palla linea, tum veto serico; super velum point bur sam colon\'s paramentoruin, int us habentem Corporale plicatum. Ita ponenda est bursa, ut apertura sit versus celebranten! , dum tenet Calicem. Super bursam non licet deferre manutergium, perspiciila, claveni Tabcrnaculi, vel quid aliud; sed haec omnia a Ministro ad Altare deferenda sunt.

6. Sacerdos, omnibus circa Calicem rite dispositis, accedit ad par amenta, quce non debeut esse lacera aut scissa, sed Integra et dec enter inunda ac pule lira et ab Episcopo itidem, vel alio facul-tatem habente, benedicta: ubi calceatus pedibus, et indutus vestibus sibi convementibus, quarum exterior saltern tahmi pedis attingat, induit se, si sit Prcelatus scecularis, supra Rochettum; si sit Prce-latus regular is, vel alius Sacerdos scecularis, supra Superpelliceuin, si commode haberi possit, aliojuiu sine eo, supra vestes communes, dicens ad singula paramenia sing ulas or alio lies, in initio Missalis positas.

7- Ac primum accipiens Amictum circa extremitates et chor-dulas, osculatur illud (ilium Amictum) in medio, -ubi est Crux, et ponit super caput, et mox, si caput non sit tectum caputio,

dnlas sub brac/dis, et circumducens cas per dorsum ante pectus reducit et ligat.

8. Turn Alba iuduitur, caput submittens, deinde manicaiu clex-tram brae hio dextro, et sinistram sinistra imponens; Albam ipsam corpori adaptat, e lev at ante et a lateribus hinc inde, et cingulo per ministritm a tergo sibi porrecta , se cingit circa lumbos. Minister elevat Albatn super cingulum circumcirca, nt honeste depen-deat et tegat vestes; ac ejus fimbrias diligenter aptat, nt ad lati-tndinem digiti vel circiter, super terrain cequaliter fluat.

9. Sacerdos accipit M\'auipiduni, osadatnr Crnceni in medio positam, et imponit brachio sinistra infra cubitum, non supra, ncc longius a manu.

10. Deinde ambabus manibus accipiens Sto lam, simili mo da, id est, Cruccm in medio positam, deosculatur, et imponit medium ejus collo, et transversando earn ante pectus in modtim Crucis , ducit partem a sinistra humero pendentem ad dextram, et partem a dextro humcra pendentem ad sinistram. Sieqtie utramquepartem Stolce extremitatibus cingtdi hinc inde ipsi cingulo conjungit.

12. Sudariolum, si cingulo appendatur, sit album, et nullatenus extra Casulam appareat.

ANIMADVERSIONES GENERALES DE REVERENTIA , VARIA POSITIONE MANUUM ET DE PRONUNTIATIONE.

1. Reverentia est nomen gencricum, quod inclinationes et genu-Jlexiones comprehendit.

2. Inclinatio est duplex, corporis scilicet et capitis. Inclinatio corporis est profunda et mediocris. Inclinatio capitis est profunda, media seu mediocris, et parva scu minima.

3. Inclinatio corporis profunda est ilia, quae fit per talem corporis incurvationem, ut manus, si per modum Crucis extendantur,

ad genua perveniant. H;ec ut decentcr fiat in Altari, Celebrans sese profunde inclinaturus, debet medio circiter passu pedes ah antipendio removcre, et ita se constituerc, ut frons ejus fere tangat partem superiorem antipendii.

4. Inclinatio corporis mediocris est media inter profundam corporis et capitis inclinationem. Ut hsec inclinatio debite fiat in Altari, pedes paululum ab antipendio sunt removendi.

5. Inclinatio capitis profunda fit magna capitis depressione, quse secum trahit aliquam humerorum inclinationem. H;cc corres-pondet cultui Lair ice.

6. Inclinatio capitis media fit magna solius capitis depressione. Hax correspondet cultui Hyperdulice.

7. Inclinatio capitis parva fit levi tantum capitis depressione. Hsec correspondet cultui Dnlice.

9. Gennjlexio nnins genn fit demittendo genu dextrum usque ad terram juxta talum pedis sinistri, nisi fiat in gradibus Altaris, ct semper fit absque ulla capitis inclinatione.

10. Gennjlexio ntriusqne genu fit demittendo prius genu dextrum juxta talum pedis sinistri, et deinde sinistrum genu juxta dextrum. Haec genuflexio semper conjunctam habet profundam capitis inclinationem, quando fit coram SS. Sacramento.

11. Celebrans genuflectens ad Altarc, sive uno sive utroque genu, manus hinc inde super mensam Altaris disponit; sed intra Corporale, si facta sit Consecratio: et si utrumque genu flectat, manus post genuflexionem jungit ante pectus usque ad surrectionem, quae fit iterum manibus super Altare extensis. Si Sacerdos genuflectat, non stans ad Altare, sed in gradibus aut extra Altare, manus semper tenet junctas ante pectus, nisi forent impeditse.

12. Junctio viannnm ante pectus fit hoc modo : palma et digiti extensi et conjunct! unius manus exacte applicantur palma; et digitis alterius manus; pollex autem dexter super sinistrum ponitur in modum Crucis ante Consecrationem et post Communionem: inter Consecrationem vero et Communionem extremitates indicis et pol-licis utriusque manus sibi invicem unitéc manent. Manus ita junctaquot;

paruni distent a vestibus; et digitorum extremitates neque Altare neque faciem directe respiciant, sed per gestum nataralem sint mediocriter elevate.

13. Manus separatee super Altare ponuntur hoc modo: ante Con-secrationem et post ablutionem digitorum , manus , extensis et unitis omnibus digitis, ex parte palmce usque ad pulsum super Altaris planitiem, extra Corporale, aiqualiter hinc inde ponuntur. Post Consecrationem Hostia; usque ad ablutionem, pollices et indices tenentur conjuncti, et reliquis digitis extensis et unitis, manus ponuntur super Corporale, ita ut pal ma; planitiem mens.e attingant.

14. Quando una manus aliquid agit, altera numquam in acre potest esse suspensa, sed poni debet super Altarë, pectus aut librum, eodem modo, quo dictum est n. 13.

15. Manuum extensio et junclio ante pectus fit hoc modo: manus positse ante pectus, ut n. 12. dictum est, linea recta, eas non ele-vando nec deprimendo, extenduntur ad humeros, ita quidem ut palma unius manus rcspiciat palmam alterius, et manus humerorum lati-tudinem non excedant, neque altitudinem superent. Si manus extensie teneri debeant, in cadem latitudine et altitudine tenentur: et dum jungi debent, eadem linea recta ante pectus rcducuntur.

16. Cum manus extendendse, simulque elevandae et jungendLe sunt, utraque manu describendus est quasi circulus, id est, manus ante pectus junctee non deprimendo, sed elevando expanduntur ad humerorum latitudinem, et elevantur ad supcriorem humerorum partem, ibique, id est, ad eamdem altitudinem, junguntur, et junct;e ad pectus demittuntur. Ad Gloria in excelsis dicit Rubrica: manus extendens elevansque; ad Credo vero elevans et ex tendens manus. Plane autem indifferens est, an prius ponatur extendens et deinde elevans; an vero prius dicatur elevans et deinde extendens; manus enim eodem plane modo sunt extendendo seu divi-dendo elevanda;, et elevando extendendse.

curare debet, ut ea, qua clara voce clicenda sunt, dis tine te et apposite proferat, non admodum festinanter, ut advertere possit quce legit; nec nimis morose, ne audientes tcedio afficiat; neque etiam voce nimis elata, ne perturbet alios, qui fortasse in eadem Ecclesia tunc temporis celebraiit; neque tarn submissa, ut a circumstantibus audiri non possit, scd mediocri etgravi, qua et devotionem moveat, et audientibus ita sit accommodata, ut quce leguntur intelligant. Quce vero secrete dicenda stmt, ita pronuntiet, ut et ipsemet se audiat, et a circumstantibus non audiattir.

1 8. In prsecitata Rubrica fit mentio tantum duplicis vocis, clarce scilicet et secretce: alibi tamcn Rubrica loquitur etiam de voce mediocri seu aliqiiantulum elata. Triplex ergo est vox pro Missa privata. Sccreta, lt;]urc a Sacerdote ita cmittitur, ut et ipsemet se audiat, et a circumstantibus non audiatur. Vox media seu medio-criter clara est, qua; ita alte profertur, ut a Ministris et propio-ribus adstantibus percipi possit, sed tamen est magis v. g. uno tantum tono, depressa, quam vox alta seu simpliciter clara. Vox alta seu elata seu simpliciter clara est, qua; ad circumstantium aures perveniat.

1. Sacerdos omnibus paramentis indutus, accipit manu sinistra Calicem, ut supra prccparatum , quern por tat elevatum ante pectus, sic, ut parvum spatium sit Calicem inter et pectus, bursam manu dextra super Calicem tenens, ne aliquid decidat; et, tecto capitc, facta per capitis inclinationem reverentia Cruci vel imagini illi, quce in Sacristia erit, capite cooper to accedit ad Altar e. Ministro

cuvi Mis salt, et aliis ad Celebrandum necessariis {nisi antea fne-rint prceparaia, quod apud nos fiat. Vide § 7. n. 2.), prcecedente, superpelliceum induto.

2. Procedit ante in Sacerdos oculis demissis, incessu gravi, erecto corpore, quern incedendi modum etiam observet Minister.

3. Si vero contigerif, eum transire ante AI lave majus, in quo SS. Sacramentum non asscrvatur, capite cooperto facial ad illud reverenliam per profundam capitis inclinationcm.

4. Si transeat aide locum Sacramenli, Tabernaculo inclusi, genu-fleclat, dextro scilicet genu, sed capite cooperto. Eamdem exhibeat reverentiam, si transeat a latere loci supradicti.

5. Si transeat ante Altare, quod non sit Altare majus, nullan: per se reverentiam facere debet.

6. Si in Altari, quod transit, quodcumque sit, celebretur Missa, et si sit inter Consecrationem et Communionem, Sacerdos agit ut n. 4. Si autem transeat ante Consecrationem et post Communionem, nullam reverentiam facit, nisi sit Altare majus, aut nisi ibi asservetur SS. Sacramentum.

7. Prseteriens ante Altare, ubi Missce cujuspiam jam immineat Consecratio et Elevatio, flectit utrumque genu, et detecto capite SS. Sacramentum adorat profunda capitis inclinatione, dum elevantur Sacra; Species. Reposito autem Calice super Corporale, tegit caput, turn manu dextra Calici superposita, erigit se, neque aliam, post-quam se erexerit, exhibere debet reverentiam. Vide etiam n. 4.

8. Eodem modo genuflectit, detegit caput, adorat, caput tegit, surgit et abit, transiens ante SS. Sacramentum, licet in Pyxide expositum, ac ante locum, ubi cum SS. Sacramento datur bene-dictio, et ubi ministratur Sacra Communio. Vide etiam n. 4.

9. Idipsum pnrstat, si obviam veniat Sacerdoti, SS. Sacramentum defercnti: non tarnen surgit prius quam ille e conspectu excessprit.

10. Sacerdos transiens ante Altare, in cujus loco principali Reli-quia Sanctie Crucis est exposita, agit ut n. 4. Si vero prafata Reliquia recondita sit in custodia, Sacerdos tantum caput inclinat. Idem dicendum de aliis instrumentis Dominica; Passionis.

reverentia non est facicnda, nisi sit Reliquia insignis, cui convenit caput inclinare, si sit solemniter cxposita. Qusenam sit Reliquia insignis^ Vide Ruhr, pecul. Brev. Rom. Seraph, n. 4. III.

12. Si duo Sacerdotes sibi occurrant parati, alter altcrius transit dextram, nullam autem aliam sibi invicem exhibeant rcverentiam, aut caput detegendo, aut humeros inclinando.

13. Si Sacerdos rationabili ex causa Calicem ad Altare non defe-rat, tum ad Altare accedit junctis manibus, et reverentias facit capite detecto.

14. Cum Celebrans pervenerit ad Altare, stans ante illius infi-muni gradum, caput manu dextra detcgit,... et ilia denuo super bursam posita, Altari, sen imagini Crucifixi, desuper positce, profunde, id est, profunda corporis incurvatione, se inclinat. Si autem in co sit Tabernamlum SS. Sacramenti, vel exposita sit Reliquia S. Crucis, genu/lectens dextro genu in piano, dcbitam facit reverentiam.

15. Tunc ascendit ad medium AI tar is, ubi ad cornu Evangelii sis tit Calicem, et Cruci caput inclinat: quo facto, ambabus manibus, aut deposita dextra super Altare, sinistra accipit bursam, et manu dextra extrahit Corporale de bursa, quod ambabus manibus extendit in medio Allans, et super illud Calicem, velo coopcrtum collocat; bursam antem statim ac ex ea Corporale extraxit, sinistra collocat ad cornu Evangelii, cum apertura versus medium Altaris.

Not. Corporale supponitur totaliter extendi; attamen usus lau-dabilis est, ut pars anterior, ubi deponi solet Hostia, non expli-cetur nisi ad Offertorium, ut hoc modo prsecaveatur periculum, ne particulae, forsan relictse ex praxedenti Sacrificio, adhcereant vclo aut pedi Calicis.

16. Si Saccrdos in Altari paramenia accepit, hoc idem quod jam dictum est, facit, antequam descendat ab Altari, tit Missam inchoet.

17- Collocato Calice in Altari super Corporale, Sacerdos manibus ante pectus junctis, caput Cruci profunde inclinat, accedit ad cornu Epistolce, in incessu prorsus Altari obvertens latus sinistrum, Missale super cussino seu pulpito aperit, reperit Missam, et sig-nacula suis locis accommodat. Cfr. cap. 1. § 4. n. 3.

Deinde, manibus ante pectus iterum junctis, dextruinque latus Allari obvertens , rediens ad medium Altaris, factoLprimum , ut prius, Cnici reverentia, ver tens se, facie scilicet versa ad cornu Epistolcc, retrahendo se aliquantulum a medio Altaris, ne directe vertat terga Cruci vel Tabernaculo, descendit manibus junctis post injimum gradum Altaris, id est, in planum capellae, ut ibi faciat Confessionem.

1. Sacerdos mm primum descender it sicb injimum gradum Altaris, sive in planum capellae, convertit se ad ipsum Altare, iLbi stans in medio, junctis manibus ante pectus, extensis et junctis pariter digitis, et pollice dextro super simstrum posito in mo dun l Crucis, {quod semper servatur, quando juuguutar maims , prceter-quam post Consecrationeni) detecto capite, facta prius Cruci vel Altari profunda reverentia per profundam corporis inclinationem, vel, si in eo sit Tabernacrdum SS. Sacramenti actu inclusi, aut si in Altari exposita sit reliquia S. Crucis, facta genu dextro tantum super infimum Altaris gradum gemflexioue, erectus incipit Missam.

2. Et produceus manu dextra a froute ad pectus, et ab humero sinistro ad dextrum Signum Crucis, dixit intelligibili voce, In nomine Patris etc. Dicens In nomine Patris, tangit pbysice frontem suam tribus mediis digitis dextnt. Cum dicit et Fuji, eodem modo tangit pectus. Cum dicit et Spiritus, tangit humerum sinis-trum. Cum dicit Sancti. Amen , tangit humerum dextrum. Et post-quam id dixerit, junctis iterum manibus ante pcctus, nan debet advertere quemcumque in alio Altari celebrantem, etiamsi Sacra-nientiun elevct, sed continuate prosequi Missam suam risque adfinem.

3. Si, antequam Sacerdos inceperit dicere In nomine Patris etc., in vicino Altari elevctur SS. Sacramentum, debet utrumque genu flectere in loco, in quo est; et deposito in vicino Altari sacrato Calice, surgit et pcragit, quce habet agenda.

4. Si in ipso Altari habeatur Tabernaculum, cx quo SS. Sacra-mentum defercndum, vel ad quod ex alio Altari transferendum foret, Celebrans utrumque genu flectit etiam infra Missam, modo non sit infra Canonem, aut modo aliquam Orationem aut partem non inceperit ct nccdum finierit. Si cnim Canonem inceperit, non potest interrumpere Missam et genuflectere, et si Orationem, Epistolam, Evangelium aut aliam partem inceperit, prsestat etiam non genuflectere, donee finierit; in omni tamen casu, quo est in medio Al-taris, parum a medio recedere potest, si opus sit, etiam infra Canonem, nisi actione impediatur.

5. Cum Sacerdos seipsum signal, semper sint strain ponit infra pectus, super cingulum tamen, et ita ut manus sinistra sit extra terminos Crucis, impressie per dextram; in aliis benedictionibus, cum est ad Altare, id est, facie conversus ad Altare , et benedicit ob/ata, vel aliquid aliud, ponit earn super Altare, nisi aliter notetur.

6. Seipsum benedicens, vertil ad se palmam manus dextrce, et omnibus illius digi lis junctis et extensis, a froute ad pectus, et ab humero sinistro ad dextrum, signum Crucis format ut supra n. 2. Si vero alios, vel rem aliquam benedicit, parvnm digitum vertil ei, cui benedicit, ac benedicendo to tam manum dextram extendit, omnibus illius digitis pariter junctis et extensis, quod in omni be-nedictione observalur, excepto pollice et indice a Consecratione usque ad Communionem.

7. Poslquam Sacerdos dixerit. In nomine Patris etc. at supra, jungens ilerum manus ante pectus, pronuntial clara voce Anti-phonam, Introibo ad Altare Dei. Deinde Sacerdos eodem modo stans incipit, et prosequitur cum Ministro allernatim Psalmum, Judica me Deus, usque ad fmem, mm Gloria Patri, ad quod caput inclinat Cruci. Finito Psalmo, et repelila Antiphona Introibo, dextra mamt producens signum Crucis, dicit ad frontem Adjuto-rium, ad pectus nostrum, ad humerum sinistrum in nomine, ad dextrum Domini. Deinde Altari se, id est, corpus , profunde in-chnans, junctis manibus dicit: Confiteor Deo, ut in Or dine Misses, et prosequitur eodem modo stans inclinatus, donee a Ministro vel Ministris dictum sit: Misereatur. Cum incipitur a Ministris Con-

fiteor, se erigit, adeoque post Miserp:atur respondet Amen adhuc inclinatus. Cum dicit, mea culpa, ter pectus dextra manu per-cutit, sinistra infra pectus posita.

Sacerdos sub Confiteor dum dicit: vobis fratres , nullatenus se debet ad Ministrum convertere. Debet quoque sibi ab inordinate strepitu cavere, dum percutit pectus ad mea culpa.

Facta a circumstantibus, vel a Ministro, eorum vices supplente, Confessione, Celebrans stans erectus, respondet, Misereatur vestri etc. Deinde producens manu dextra a froute ad pectus signum Crucis, dicit ad frontem Indulgentiam , ad pectus absolutionem , ad humerum sinistrum et remissionem , et ad dextrum peccatorum nostrorum. Reliqua pergit Sacerdos dicere junctis manibus. Et stans corpore mediocriter inclinatus, junctis manibus prosequitur , Deus tu conversus , et quce sequuntur in Or dine Misses clara voce usque ad Orationem, Aufer a nobis etc.

9. Et cum dicit Oremus, extendit, et jungit manus tantum, non autem illas elevat, aut faciem in coelum erigit. Dicit autem Oremus adhuc inclinatus, et tunc se erigens dicit submisse: Aufer a nobis. Et junctis manibus ascendit ad medium Altar is, et ibi corpore mediocriter inclinatus, manibusque item junctis super eo posit is, (ut n. seq. explicatur) secreto dicit, Oramus te Domine, etc.

10. Manus autem sic ponantur super Altare, ut digitiparvi dum-taxat frontem, sen medium anterioris partis tabuUc, sett mensce Altaris tangant, et sex digiti majores, simul juncti, absque ulla separatione a parvis digitis, in superior! parte menstc Altaris quies-cant, residuo manuum inter Altare ct se retento, pollice dextro super sinistrum in modum Crucis posito. (Quce omnia semper ob-servantur, cum manus junctce super Altare ponuntur, cum hac tamen differentia, quod a Consecratione usque ad Ablutionem digi-torum pollices ab indicibus non disjungantur)

11. Et cum dicit, quorum Reliqule hic sunt, osculatur Altare in medio, manibus extensis ccqualiter hinc inde super eo positis, ut dictum est cap. 1. § 5. n. 13.

yi siniili casu obscrvanduni) accedit ad covtjt ejus sinistrum, id est Epistolce, ubi stans versies Altare, ct produceus a f route ad pectus siguum Cr?(cis, incipit intelligibili voce Introitum Misscc, et prosequitur junctis mauibus. Cum dicit Gloria Patri , tenens June tas manus, caput inclinat versus Crucem, et inclinatum tenet usque ad Spiritui sancto inclusive. Cum repetit Introitum, non signat se, ut prius, et eo repetito, junctis manibus ante pectus accedit ad medium Altar is, ubi stans versus illud, similiter manibus junctis caput profunde inclinat, ct erecto capite, et non prius, diciteadem intelligibili voce ter Kyrie eleison , ter Christe eleison , et itertim ter Kyrie eleison, alternatim cum ministro.

13. Dido ultimo Kyrie eleison, Sacerdos stans in medio Altar is, et manus extendens, elevansque usque ad Immeros, (vide cap. 1. § 5. n. 16.) voce prcedicta incipit, si dicendum sit, Gloria in ex-celsis. Cum dicit Deo, jungens maims, caput Cruci profunde inclinat: quo erecto, stans junctis manibus ante pectus, prosequitur usque ad finein. Cum dicit-. Adoramus te, Gratias agimus tibi, et Jesu Christe, suscipe deprecationem nostram, et iterum Jesu Christe, caput Cruci profunde inclinat. Cum dicit in jine cum sancto Spiritu , sinistra infra pectus posita, dextra seipsum a fronte ad pectus signat, interim, dum nempe se signat ab humero sinistro ad dextrum, absolvens, in gloria Dei Patris. Amen, quin postea manus jungat.

14. Die to Hymno Gloria in excelsis, vel, si non sit dicendus, eo ornisso, celebrans osculatur A It are in medio, manibus Iline inde super eo, ut supra, ex tens is: tum illis ante pectus junctis, et de-missis ad terrain oculis, vertil se a sinistro latere ad dextrum versus populum, hoc est, per earn partem, quce respicit cornu Epistolce, et ex tendens et jungens manus ante pectus, ut prius, dicit voce prcedicta, Dominus vodiscum. In hac salutatione, et quotiescumque sc vertit, attendat, ut aliquantulum sc elongct ab Altari, ne Planeta complicetur; neque iterum ad Altarc se vertat, donee absolvent salutationem, sive illam cantet, sive legat. Aperit autem manus ad ly Dominus , ct claudit ad ly vobiscum. Caput ctiam non inclinct versus populum, dum ilium salutat.

15. Dicto DoJiiNus vobiscum , et junctis ntprius manibus, rever-titur per eaindem viam ad librum, nbi eas ex tendens et jungens ante pectus, caput que Cruci profundc inclinans, dicit Oremus. Turn extendit manus ante pectus modo praescripto cap. 1. § 5. n. 15. Et stans manibus sic extensis, dicit Orationem imam vel plures pro ratione temporis vel Officii.

d) |uxta tenorem Decreti Apost. 7. Julii 1871. in Oratione A cunctis nominandus est S. Joseph, Sponsus B. V. Mariee, eo ordine, quo infra ad g).

U) Ad litteram N. nominandus est sanctus Titularis, seu Patronus Ecclesiae, in qua celcbratur; non autem Titularis Ecclesiae Cele-brantis, neque Patronus -vel Fundator -Ordiitb. or.,

c) Si fuerint plures alicujus Ecclesiae Patroni acque principales, omnes nominandi sunt; secus solus principalior.

d) Si Patronus jam nominatus sit, ut puta, si de Patrono cele-brata sit Missa, vel si Titularis sit ex ipsis, quorum nomina in dicta Oratione exprimuntur, omittenda est ejus iterata nominatio; et nullus ad litteram N. est nominandus, omittendo verba: atque liEATO N.

e) Si Ecclesia dedicata sit Divinis Personis, vel alicui Mysterio, omittenda pariter sunt verba aïque beato N. et nullus Sanctus nominari debet.

ƒ) Si celebretur in Oratorio, quod non habet sanctum Patronum, nominandus est Patronus civitatis vel loci.

g) In hac Oratione servari debet idem ordo ac in Litaniis Majo-ribus, adeoque nomina SS. Angclorum, S, Joannis Baptistae et S. joseph praeponenda sunt nominibus Apostolorum, et Oratio reci-tanda est hoc modo: intercedente beata .... Maria , cum beatis

Angeus , vel cum beato Michaele , Gabriele etc. cum beato Joanne Baptista, cum beato Joseph, (non Josephd) beatis Apostolis tuis Petro et Paulo, et omnibus Sanctis.

Not. In omnibus Sacristiis loco patenti tabula appendatur, in qua magno characterc nomen Patroni, in pnefata Oratione, uti et nomen Ordinarii, in Canone exprimendum, inscriptum sit.

2. Oratio ad libitum est, qua; certis diebus tertio loco dicenda praïscribitur. Vocatur ad libitum, non quia ad libitum ponenda vel omittenda; sed quia ad libitum eligenda est. Priori tamen sensu ad libitum etiam vocantur Orationes, qusc in quibusdam Missis, ultra Orationes de prsecepto, pro libitu Celebrantis addi vel omitti possunt, et ideo etiam Orationes votivce nuncupantur.

a) Oratio ad libitum, in utroque sensu, eligi potest non tantum ex Orationibus, quae in fine Missalis ad libitum assignantur: sed etiam cx quacumque Missa de Propria vel de Communi, dum-modo luec ut Missa votiva celebrari possit.

b) Si in Oratione electa occurrat vox: annua, hodie, vel quid simile, ea omittitur; vox vero: natalitia, festivitas, vel solemnitas, mutatur in commemoratio , vel memoria.

c) Oratio ad libitum, tertio loco ponenda, semper dicenda est, quando in Directorio notatur; et numquam ipsi substitui potest Oratio imperata, aut de SS. Sacramento expo si to.

d) Cavendum etiam, ne pro bac Oratione ad libitum talis su-matur, in qua iterum fieret mentio ejus, de quo jam in praceden-tibus facta fuit; ideoque, cum Oratio A cunctis semper secundo loco diccnda ponitur, quando tertia est ad libitum, pro bac sum! non potest neque Oratio de Beata, neque de S. Joseph, neque de SS. Apostolis Petro et Paulo, neque de S. Patrono Ecclesia:, quia borum omnium mentio jam occurrit in Oratione A cunctis. Vide Gav. Part. IV. tit. XVII. n. 27.

a) In omni Missa, quae cum vel sine Ministris sacris cantatnr ad Altare expositionis , semper addenda est Orationi Miss^c cantata;

Oratio de SS. Sacramento; in duplicibus quidem 1. et 2. Classis, item in Missis votivis solemnibus, nee non in Vigiliis Nativitatis Domini et Pentecostes, et in Dominica Palmarum, sub unica con-clusione, nisi aliae Commemorationes faciendcc occurrant, quibus tunc Oratio de SS. Sacramento sub altera conclusione adjungenda est. In duplicibus vero non Classicis, sed inferioris Ritus, fi.¹: semper sub altera conclusione, licet etiam tunc nulla alia commemoratio facienda occurreret. o.

b) In Missis cantatis ad aliüd \'Altare, et in privatis ad quodcumque Altare, luce Oratio additur vel omittitur ad arbitrmm Sacerdotis, nisi occurrat Festum duplex 1. vel 2. Classis, quo casu omittenda est; quod etiam extendendum est ad Missam votivam solemnem, ad Dominicam Palmarum, et ad Vigilias Nativitatis Domini et Pentecostes.

c) Exposito SS. Sacramento occasione 40 horarupi, in omnibus Missis, etiam privatis, ad quodcumque Altare celebrentur, adjungi debet luec Oratio; dummodo excipiantur Festa I. et 2. Classis et alia ut ad litteram b), et dummodo preces 40 horarum fiant juxta Instructionem Clementinam. Si vero hoc preces non fiant juxta prselaudatam Instructionem, observanda sunt ea, quae hac de re in .qualibet Diaxesi ab Ordinario prsescripta sunt. Si vero nihil quoad banc Orationem de SS. Sacramento in Dioecesi ordinatum existat, observentur ea, quae ad litteras a) et b) prsescripta sunt.

c/) Oratio haec debet poni /gt;ost 0nines Commemorationes speciales et etiam comniunes, quae aliquando 2° et 3⁰ loco dicendae pne-scribuntur; sed ante O rationes imp er a tas et votivas, licet digniores.

4. Quoad Orationem, dicendam in Anniversario Creatiouis et Coronationis Summi Pontificis, nee non Electionis Consecrationis et Translationis Episcopi, prout ipse ordinavcrit, notandum:

a) Haec Commemoratio facienda est in omnibus Missis tam lectis, quam cantatis; et hoc quidem in Festis duplicibus, etiam majoribus, sub distincta conclusione, et post alias Commemorationes a Rubricis praescriptas, sed ante Orationes imperatas et votivas, vide litteram j).

ü) In Festis 2. Classis etiam facienda est, sed sub unica conclusione, nisi alia Commemoratio occurrat.

c) In Festis 1. Classis, item in Dominica Palmarum, ultimo triduo Majoris Hebdomadse, et in Vigiliis Nativitatis Domini ct Pcn-tecostes, praedicta Oratio est omittenda. ./

d) Pro Commemoratione Creationis et Corouationis summi Pon-tificis sumatur Oratio, Deus omnium fidelium Pastor , quae 4⁰ loco inter Oratioues ad libitum, et multis aliis locis in Missali reperitur. Pro Commemoratione Blectionis, Consecrationis et Translationis Episcopi Oratio est eadem, sed sumatur ex Missa ejusdem Anniver-sarii, quae in fine Missalis reperitur inter Votivas: Deus, omnium fidelium Pastor et Rector , famulum tuum N. (nominetur nomen Episcopi) quem Pastorem Ecclesle N. (nominetur Dioecesis) pr^eesse voluisti etc. Ad nomen Episcopi in hac Oratione et in Canone hoc die caput inclinandum est. -/ J. ^

é) Si Anniversarium Pap;e et Episcopi eodem die occurrant, tunc de Anniversario Episcopi agendum est sequenti die.

f ) Si Oratio de SS. Sacramento exposito, ilia pro Anniversariis prccdictis et Imperata simul occurrunt, dicitur 1° ilia de SS. Sacramento , 2° pro Anniversario, et 3⁰ Imperata.

d) Oratio imperata semper dicitur, exceptis Festis 1. Classis, item Missis, quae unicam tantum Orationem admittunt, nempe in Dominica Palmarum, Vigiliis Nativitatis Domini et Pentecostes, Feria quinta in Cocna Domini, Sabbatho Sancto, atque in Votivis solemnibus, quia celebrantur sub Ritu 1. Classis; nee non in Missis de Requiem.

b) In Festis 2. Classis dicitur vel omittitur ad arbitrium Cele-brantis in Missis privatis; sed in Missis cantatis, item in Missa Conventuali, licet lecta tantum, in Ecclesiis ubi Missa Conventualis cantari non solet, omittitur.

c) Non vero omittitur in Missis, in quibus duae praescribuntur Orationes, etiam cum additamento tantum, cxcepta Dominica quarta Adventus, occurrente in Vigiha Nativitatis Domini.

d) Si Oratio pro re gravi et in determinata Missa, vel etiam pro re gravissima per aliquod tempus quotidie dicenda imperetur, tunc in Festis 1. Classis sub unica conclusione dici debet, nisi alia

Commemoratio occurrat: in Festis vero 2. Classis et inferioris Ritus sub altera conclusionc. Cfr. Deer. 3. Julii 1869.

Quod si in Festis 1. Classis, in quibus nulla Commemoratio 00 currit, etiam dicenda foret Oratio de SS. Sacramento exposito; tunc Oratio SSmi Saeramenti conjungenda est cum Orations Festi; Oratio vero imperata sub distincta conclusione. Deer. 22. Aprilis 1871.

e) Si Imperata eadem sit cum alia Oratiouc a Rubricis prae-scripta, modo sit de diver so objecto, non quidem omittitur, seel in aliam commutari debet, juxta dicenda n. 7.

Si vero a Rubrica praescripta sit Oratio Ecclesle vel pro Papa, et ab Episcopo ordinetur Imperata pro Papa, ambse dicendsc sunt.

/) Si plures Orationes imperentur, (licend;c sunt non ordine temporis, quo prcescriptse sunt; sed ordine dignitatis, id est, eo ordine, quo in fine Missalis ponuntur.

6) Inconsulta Sacra Congregationc, nihil in OrationiB\'us mutandum est. Hinc, cum transfertur Festum sive per accidens, sive in perpetuum , non sunt varianda verba: hunc , hodiernum , pr/Esentem diem, aut similia.

7. Ciun vero dicuntnr plures Orationes, et una Oratio cadeni sit own alia ibidem in eadem Missa prius dicenda, de diverso tamen objecto. Oratio hujusniodi, ilia scilicet quce ordine posterior, et eadem est cum praecedente, non alia, comimitetur cum alia de Communi vel Proprio, qnee sit diversa. Idem servetur in Secretis et Orationibus post Communionein.

Notandum, hoc intelligendum esse tantum de Orationibus, in Missa et in Officio Divino dicendis; non vero dc eis, quae dicuntur extra Officium. Ideo Oratio: Deus, qui salutis , dicenda post An-tiphonam finalem: Alma, non mutatur in die Circumcisionis Domini, quamvis Oratio Officii eadem sit. Antiphona finalis enim est extra Divinum Officium.

1. Cum in conclusione Orationis Saccrdos dicit, Per Dominum nostrum, jungit maims, easque junctas tenet usque adJinem. Si aliter concluditur Oratio, scilicct, qui tecum, vel qui vivis; cum dicit, in unitate, jungit mauus.

2. Cum in Orationibus nominator nomen Jesus, Saccrdos caput versus Crucem profunde inclinat: quod etiam facit cum nominaiur in Epistola, in Sccretis, Canone, aliisque locis, excepto tantum Evangelio, tunc enim caput versus librum inclinat: et similiter ubi-cumque nominatur nomen beatce Ma rle vel Sanctorum, de quibns dicitur Missa, vel Jit comnienioratio, item in Oratione pro Papa; quando in ca et in Canone nominatur, Saccrdos semper caput inclinat , non tarnen versus Crucem, scd versus librum. Vide etiam § 3. n. 4. d). /) ■/. £■:

a) Caput etiam profunde inclinandum est versus Crucem, quoties expresse fit mentio SS. Trinitatis, sive per enumerationem Divi-narum Personarum Patris et Filii et Spiritus sancti , sive per vocem ipsam Trinitas, ut in Missa de SS. Trinitate et alibi; non vcro in ejusdem Pncfatione ad vocem Trinitate.

5) Attamen Saccrdos caput numquam inclinare debet, dum seipsum, vel aliam personam vel objectum benedicit. Hinc caput non est inclinandum, si nomen |esus vel SS. Trinitas ponatur in primis Jntroitus verbis, sub quibus Crux facienda est.

c) Ad nomcn Marine, et cx antique Ordinis nostri more etiam ad nomen S. P. N. Francisci semper et ubique caput inclinandum est, licet de eis nec Missa, nec specialis Commemoratio fiat.

d\') Ad nomcn vero Sanctorum caput inclinandum non est, nisi de ipsis dicatur Missa, vel specialis in Missa fiat Commemoratio.

c) Notandum etiam est, inclinationem faciendam tantum esse ad nomen Jesu , prolatum de secunda Persona SS. Trinitatis; item

tantum ad nomen Mari/e, prolatum de B. Maria Virgine et ad nomina propria Sanctorum, sub quibus illi Sancti ab Ecclesia coluntur, seu in Kalendario describuntur.

ƒ) Semel tantum caput est inclinandum, dum plura Sanctorum nomina simul junguntur, ita tamen ut inclinatio duret a primo usque ad ultimum.

4. Die (is Orationibus, Celebrans, positis super libruni vel super Al tare mauibus, ifa ut palnuc libruvi vel Altare tangant, vel {ut placuerii) libruni hinc inde ad latera tenens, legit Epistolam intel-ligibili voce, quam finit non caput inclinando versus Ministrum, (nisi id aliunde foret necessarium) sed ultima Epistoke verba voce parum mutata, aut demissa pronuntiando, ut advertere possit Minister eamdem esse finitam, et respondere possit Deo gratias.

5. Et post Epistolam similiter stans eodem viodo prosequitur Graduale, Alleluja, et Tractum ac Seqnentiam, si diceuda sint. Quibus dictis, Sacerdos, si privatim celcbret, ipsemet seu minister portat libruni Missalis ad alteram partem Altaris in cornn Evan-gelii, et, si ipse Celebrans transferal iibrum, dum transit ante medium Altaris caput Cruci profunde inclinat, et Missale sic local, ut posterior pars libri respiciat ipsum cornn Altaris, et non ad par ie tem.

6. Locato Missali in Altari, Celebrans, si ipse iibrum detulerit, redit ad medium Altaris, alioquin a cornu Epistolse venit ad medium, ibique stans junctis manibus ante pectus, levatisque ad Deum, id est, ad Crucem, oculis, et statim demissis, tum corpore profunde inclinatus, dicit secreto, Munda cor meum, et Jube Domine benedicere, Dominus sit in corde meo, 7it in Ordinario Missce. Dicit autem Munda cor meum et alia, manibus ante pectus junctis, et non super Altare positis.

7. Quibus dictis, erigit se et absque eo quod Cruci aliam faciat reverentiam, vadit ad Iibrum Missalis, ubi stans oblique versus illum Iibrum oblique in Altari , junctis manibus ante pectus, dicit intelligibili voce, Dominus vobiscum. w. Et cum spiritu tuo Deinde manus disjungens, ponit sinistram super Missale extensam, et polhce, id est pulpa pollicis dextree manus, ijuem dimovel a

reliquis digitis extensis simulque junctis, signo Crucis signal primo librum super principio Evangelii, quod est lecturus; postea seipsmn in frente, ore, et pectore, dicens Sequentia vet Initium sancti Evangelii etc. Dum dicit, Sequentia vel Initium signat librum, et mox sinistra manu a libro amota ct pectori admota, prosequitur sancti Evangelii secundum N. seipsum pollice signans, ut supra. Advertat autem, ne os suum signet, dum verba profert.

8. Turn, scilicet postquam se signavit ct Minister respondit , Gloria tibi, Domine, junctis iterum manibus ante pectus, stans ut supra, prosequitur Evangelium, usque ad Jinem. Quo finito et response a Ministro Laus tibi, Christe, Sacerdos elevans parumper librum, osculatur principium Evangelii, dicens secrcto, Per Evan-gelica dicta etc.

9. Cum autem in Evangelio nominatur Jesus , caput versus librum inclinat, ct eodem modo versus librum genuflectit, cum in Evangelio est genujiectendum, etiam in Passione Domini ad ilia verba: emisit spiritum.

10. Dido Evangelio, et illo exosculato, quando est nccesse, Ce-lebrans aptat librum, ut ea, quae sequuntur, possit commode legere. Tunc vadit ad medium Altaris, ubi stans absque pravia inclinatione, elevans et ex tendens manus, incipit (si dicendum sit) Credo. Cfr. § 2. n. 13. et cap. 1. § 5. n. 16.

Cum dicit in unum Deum, ad ly unum jungit manus, et ad ly Deum , caput Cruci profunde inclinat; quo erecto, stans ibidem junctis ante pectus manibus, ut pruts, prosequitur usque adfinem. Cum dicit Jesum Christum, caput Cruci profunde inclinat. Cum dicit, Et incarnatus est, usque ad Et homo factus est inclusive, genuflectit; ita ut genuflectionem incipiat cum prsedictis verbis, el in ipsa genuflexione, quae tamen sine mora fit, et sine corporis aut capitis incurvatione, absolvat Et homo factus est. Cum dicit, simul adoratur , caput Cruci profunde inclinat. Cum dicit, Et vitam venturi s.eculi. Amen , producit sibi manu dextra , sinistra ad pectus applicata, signum Crucis a f route ad pectus et a latere sinistro ad dextrum, sic distribuendo verba, ut ad ly Et tangat frontem, pectus autem ad ly vitam , latus sinistrum ad ly venturi ,

et dextrum ad ly s.^culi. Amen. Proinde non debenl jungi manus ad verbum Amen , nec inter Amen et osculum Altaris.

11. Die to Symbolo, vel, si non sit dicendum, post Evangelium Celebrans osculatiir Altare in medio, et more solito salut;:to populo, ex tendens et jnngens manus, caputque Cruci profunda inclinans , dicit alta voce , Oremus ; turn junctis , ut prins , manibus , dicit eadem voce Offertorium.

12. Dieto Offertoria, discooperit Calicem, utraque manu velum hinc inde submovendo, illudque decanter plicatum in cornu Epistolse reponit, tunc, sinistra super Altare posita, manu dextra Calicem apprendit ad nodum, et ad cornu Epistolce sistit extra Corporale. Deinde utraque manu anteriorem Corporalis plicaturam extendit.si Corporale ab initio Misssc totaliter extensum non fuerit; et sinistra iterum super Altare reposita, mamt dextra amovet parvampallani desuper Hostiam, reponitque, quantum fieri potestsuper Corporale , cum sit ejusdem cum illo bcnedictionis, quod deinceps semper est observandum: Deinde accipit inter pollicem et digitos dextrae manus Patenam cum Hostia, et eidem dextrse, dum est prope medium Altaris, cum sinistra occurrens, ambabus manibus, id est, utroque pollice, indice et medio digitis utriusque manus extensis circa circumferentiam Patence, reliquis vero quatuor digitis subter Patenam junctis, usque ad pectus earn elevatam tenens, oculis ad Deum, id est, ad Crucem, elevatis, et statim demissis, dicit secreto, Suscipe sancte Pater etc. ita ut ad ly Suscipe oculos elevet, et ad ly 11anc immaculatam eosdem demittat.

13. Si fuer int alice Ho slice 71011 sitper Patenam, sed super Corporale, vel in alio Calice seic vase, pro Communione populi con-secrandce, antequam Patenam accipiat, Calicem seu vas dextra discooperit, et intentionem suam etiam ad illas offerendas et con-secrandas dirigens, dicit iU supra, Suscipe etc. ut in Or dine Missce.

Si vero minores Hostice consecrandae pro Communione populi, vel alia Hostia major pro expositione Sanctissimi ponantur super Patenam, Sacerdos cum Patena illas elevat et offert.

Advertendum hie venit, quod, si alia? Plostiae consecrandse sunt, eae tempestive, id est, saltern ante Oblationem Hostile ad Altare

afferri debeant. Si afferantur post Oblationem, earumdem conse-cratio non nisi justa de causa fieri debet, pracipue, si afferantur post inccptum Canonem. Oblatio autem tunc mentaliter supplen-da est.

14. Oratione Suscipe totaliter completa, Sacerdos Patenam utraquc Diauu tenens, cum ea facit signum Crueis super Corporale hoc modo: Patenam quatuor circiter digitis ab Aitari elevatam ita ani-babus manibus tenens, ut pollices et indices sint contra illius cir-cumferentiam, aliis digitis utrique indici conjunctis et extensis, cum ipsa efformat signum Crucis per duas lineas aequales super locum, ubi Hostia deponenda est.

15. Signo Crucis facto, remotiorem Patense partem, quae respicit Altare, parum deprimens, deponit Hostiam circa medium anterior is partis Corporalis ante se, et, sinistra super Altare posita, manu dextra Patenam ad manum dextram aliquantulum subtus Corporale ponit.

16. Si alise Hostise ponantur super Patenam, facto signo Crucis cum Patena, dextra deponit prius Hostiam majorem Missae in locum consuetum; et tunc deprimens partem posteriorem Patensc, alias Hostias demittit in Corporale inter Hostiam majorem et Calicem, vel ad latus majoris Hostiae versus cornu Evangelii.

Si Hostiae consecrandae non super Patenam, sed super Corporale vel in alio Calice aut Pyxide positae fuerint, non sunt elevandae in Oblatione: Pyxidem tamen aut Calicem, antequam Patenam accipiat, dextra discooperit, et facta Oblatione, iterum cooperit, antequam e medio Altaris discedat.

17. Deinde Celebrans, junctis ante pectus manibus, Cruci caput profunde inclinat, recedit a medio Altaris et in cornu Epistolcf accipit sinistra Calicem, et manu dextra parvo cochleari, si adsit, super Altare deposito, cadem dextra Calicem Purijicatorio extergit, et deinde Calice super Altare posito, sinistra tenens illius nodum, et apponens Purificatorium inter pollicem et Calicem, ad guttas vini vel aquae excipiendas, ne cadant super pedem Calicis, dextra accipit ampullam vini de manu minis tri, et ponit vinum in Calicem in ea quantitate, quae unico baustu facile sumi possit. Deinde am-

pulla Ministro reddita, eodem modo tenens Calicem, absque pran ia manuum junctione, prodiicit signum Crucis super ampullam aqua, et sub productione Crucis dicit Deus, qui human.k substantia; etc. et, acccpto cochleari de Altari, infundens parum aquce in Calice, prosequitur, Da nobis per uujus aqua: et vini mysterium etc. Ad verba Jesus Christus caput Cruci profunde inclinat.

18. Imposita aqua in Calice, Purificatoino extergit cochlear, quod prope Corporale reponit. Deinde, abstersis Purificatono guttis, si calici adhcereant, Purificatorium, in binas axjuales partes plicat.um, collocat super Patensc partem, Corporali non coopertam, ita ut Purificatorii extremitatcs Altare respiciant; et Jinita Oratione pnv-dicta, Celebrans junctis ante pectus manibus redit ad medium AI-taris, et ibidem statim capite Cruci profunde inclinato, sinistram ponit super Altare, et accipit manu dextra Calicem discoopertum, cui ad medium Altaris appropinquanti sinistra manu\' occurrit, qua eumdem accipit ad pedem , ita ut pollex sit supra pedem, et alii digiti infra eumdem. Deinde Sacerdos stans ante medium Altaris, ipsum Calicem ambabus manibus elevatuni tenens, ita ut Calicis cuppa non excedat oculos, neque sit infra os, ad diffcrentiam elc-vationis Calicis consecrati; neque Calix directe sit super Hostiam, sed paululum cxtensis brachiis ultra Hostiam ilium detinct, videlicet cum sinistra pedem, cum dextra au tem nodum infra cuppam, in-tentis ad Deum, id est, ad Crucem, oculis, offert dicens: Offerimus tibi, Domine, etc. neque oculos demittit, nisi finita Oratione.

a9. Qua Oratione dicta, Calicem demittit ad quatuor circiter digitorum distantiam ab Altari, et ibi facit signum Crucis cum Calice super Corporale, Calicem ambabus manibus et eodem modo tenens ac sub Oblatione, et advertens, ne Crux super Hostiam producatur. Dein Calicem in medio Corporalis p-dulopost Hostiam collocat, et palla cooperit, sinistra interim super Calicis pedem po-sita, nc Sacerdos palla Calicem impingens, nolens ipsum invertat: (jiue cautela, etsi non pnescripta, semper tamen observanda consu-litur, sive Calix cooperiatur, sive discooperiatur, prsesertim post Consecrationem.

n. lo.) aliquantulmn, id est, corpore mediocriter, inclinatus, dicit secreto, In spiritu humilitatis etc.

21. Postea. erectus, elevans ad Crucem oculos, et eos statim demittens, manusque eodem tempore expandens et elevans usque ad humeros, statim eas jungens ante pectus {quod semper facit, quando aliquid est benedicttorus) dicit interim Veni sanctificator , etc. Cum dicit, et bknedic, signat mauu dextra communiter super Hostiam et Calicem, sinistra posita super Altare.

22. Nota illud, quod dicitur: quod semper facit, quando aliquid est benedicturus, intelligendum esse de jungendis manibus tantum, non vero de oculis elevandis. Dein hoc etiam intelligi debet, cum utraque manus est libera, nec altera earum ad Hostiam Calicemve tenendum occuj^ata.

23. Pro formando signo Crucis super Hostiam et Calicem regula generalis hax est:

Sacerdos Hostiam ct Calicem simul signaturus, ante Consecrationem manum sinistram ponit super Altare eo modo, quo dictum est cap. i. § 5. interim dextram, extensis et unitis digitis, super Calicem constituit, ita ut extremitas parvi digiti, (qui sit quasi penicillus quo Crux describitur) respondeat medio palla;: hinc manum dextram, linea omnino recta, in sequali altitudine, nihilque eam versus Hostiam deprimendo, super Hostiam retrahit: deinde manum, seu extre-mitatem parvi digiti, linea recta reducit ad medium illius rectae linea:, id est, prope anteriorem partem pallse: tunc manum, eodem modo extensam, transfert ad angulum pallai in cornu Evangelii, et hinc cum cxtremitate parvi digiti describit totam anteriorem partem pallae.

Post Consecrationem eodem modo simul signantur sacrse Species, excepto quod Celebrans debeat indices et pollices utriusque manus tenere unitos, et sinistra sit ponenda in Corporali , ut dictum est cap. i. § 5.

Si autcm separatim signentur oblata, fiat una Crux directe super Hostiam, sed infra cuppam Calicis, alia super Calicem, sic tamen ut Crucis latitudo et longitudo non excedant longitudinem et lati-tudinem palloc. Caveatur etiam in Crucibus faciendis a nimis celeri

manuum aut brachiorum motione aut gyratione, quae niagis comicae actioni, quam sacra functioni convenit.

24. Tunc Sacerdos, postquam benedixit ohiatdi, jimc fis ante pectus manibus caput Cruci profunda inclinat et accedit ad cornu Epis to he, ubi stans, sinistro latere ad Altare verso , et ministro aquam fndente, lavat maims, id est, extremitates digitorum pol-lici s et indie is, dicens Psalmum, Lavabo inter innocentes, ct ablutione facta, extergit digitos facie ad Altare versa; interim prosequitur in cornu Epistolse Psalmum Lavabo. Digitis abstersis manutergium tradit Ministro. Cum dicit, Gloria Patri, faciem sine motu pedum convertit ad Crucem Altaris, et cidem caput profunde inclinat usque ad Spiritui sancto inclusive: tunc erectus stans, facie rcversa ad cornu Altaris, prosequitur Sicut erat etc.

25. Celebrans, lotis manibus et abstersis, et dicto totaliter Sicut erat usque ad finem, manibus ante pee tics jnnctis-revertitur ad medium Altaris, ubi sine capitis inclinationc stans, oculosqne ad Deum, id est, ad Crucem, elevans, et statim demittens, manibus junetis super Altare positis, aliquantulum, id est, corpore medio-criter inclinatus, dicit sccrcto Orationem, Suscipe sancta Prinitas etc. Qua Oratione totaliter dicta, manibus hinc inde exlensis, et super Altare positis, Sacerdos osculatur tllud in medio: turn jnnctis manibus ante pectus, demissisquc oculis ad terrain, sine capitis inclinationc versus Crucem, a sinistra mauu ad dextram, id est, vertendo faciem versus cornu Epistokc, ver tit se ad populum, et versus enm, sine ulla capitis inclinatione, ex tendens et jungens inanus, dicit voce aliquantulum elata, id est, mediocriter clara, duo tantum hacc verba: Orate fratres , et secreto prosequens, ut meum ac vestrum sacrificium etc. peijicit circulnm, r ever tens, statim ac dixit Orate fratres, junetis manibus ante pectus, a manu dextra, id est, vertendo faciem versus cornu Evangelii, ad medium Altaris. Reversus ad Altare, caput Cruci profunda inclinat, et responso a ministro, vel a circumstantibus, Suscipiat Dominus sacrificium de manibus tuis etc. {alioquin per seipsum dicens, sacrificium de manibus meis) ipse Celebraus submissa voce dicit. Amen.

26. Et Sacerdos, manibtts ante pectus extensis, ut Jit ad Ora-tionem ante Epistolara, stans in medio Altaris, capite aliquantulum con verso versus libyum, dicit absolute sine Oremus , et sine alia interpositione Orationem, vel O rationes secretas, prout una vel plures dictae sunt Orationes ante Epistolam. Cum dicit Per Dominum , jungit manus; cum dicit Jesum Christum, caput Cruci profunde inclinat: quod facit in prima Oratione, et in ultima, si plures sint dicendce. Post primam Orationem ipse Celebrans respondet Amen.

27. Sacerdos, stans in medio Altaris, folia vertit sola manu sinistra , dextra interim super Altare posita, ut dictum est cap. 1. § 5. n. 14.

1. Lccta ultima Secreta cum sua conclusione, usque ad ilia verba; Per omnia specula S/ECULORum , exclusive^ Sacerdos stans in medio Altaris, dextra super Altare demissa, sinistra quserit Préefationem: qua inventa, et depositis super eo, id est, super Altari, ambabus manibus, illisque hinc inde extensis, dicit convenientietintelligibili, id est, clara, voce Prcefationem. Cum dicit, Sursum corda , elevat de Altari manus hinc inde extensas usque ad pcctus, id est, usque ad terminos pectoris supremos, seu usque ad altitudinem humerorum, ita ut palma unius vianus respiciat alteram. Cum dicit, Gratias agamus Domino, jungit manus linea recta ante pectus, quin prius eas magis elevet aut extendat. Cum dicit, Deo nostro , oculos tantum, non vero caput, versus Crucem elevat, et statim oculos demittens, Cruci profunde caput inclinat, ita ut h.cc tria, oculorum elevatio, eorum demissio et capitis inclinatio fieri debeant sub verbis, Deo nostro. Responso Dignum et justum est, elevatis et extensis, ut prius, manibus, prosequitur Prcefationem propriam, vel communem, ut tempus requirit,

2. Dum Sacerdos in Prsefatione legit: per Christum Dominum nostrum, non inclinat caput, nec umquam per totam Missam ad

sola ilia verba: per Christum Dominum nostrum, una sola vice cxcepta, scilicet in Canone, post Consecrationem, ante ilia verba; Nobis quoque peccatoribus. Si autem in Pnefatione pronuntiandum sit nomen Jesus, profunde inclinat caput versus Crucem.

3. Finita Prrefatione, jungit Sacerdos manus ante pectus, et cor-pore mediocriter inclinatus, manusque junctas retinens ante pectus, et eas non deponens in Altare, dicit voce incdiocri, id est, mediocriter clara, et consequenter parum depressa, Sanctus etc. Ad Benedictus erigit se, et, sinistra infra pectus posita, signat se, voces ita distribuens, ut ad Benedictus tangat frontem, ad qui venit pectus, ad in nomine Domini humerum sinistrum et ad Hosanna in excelsis dextrum.

4. Quo facto, celebrans, dextra super Altare posita, sinistra aperit folium Canonis, et turn stans ante medium Altar is versus ad illud aliquautulmn, id est, ad altitudinem humeroruln, elevat manus, sine preevia earum junctione, oculisque simul elevatis ad Dcum, id est, ad Cruccm, et sine mora devote demissis, ac manibus junctis et super AI tare posit is, corpore profunde inclinatus, tunc et non prius incipit Canonem, secreto dicens: Te igitur etc. ut in Or dine Mis see.

5. Cum dicit, uti accepta habeas et benedicas , absque corporis erectione, manus, qua; hucusque super Altari junche quic-verunt, separat, ct super Altare extra Corporale hinc inde deponit, atque tunc prius osculatur Altare in medio, deinde erigit se, et stat junctis manibus ante pectus, id advertens, ut manuum sepa-ratio et depositio, osculum Altaris, erectio corporis et junctio manuum fiant in pnedictorum verborum prolatione. Cum dicit, ilec y dona , ilec -j- munera , ilec sancta quot;jquot; sacr1ficia , dextra ViailU, sinistra super Altare posita, signat ter comrnuniter super Hostiam et Calicern. Vide § 4. n. 23.

Deinde extensis manibus ante pectus, absque pnevia earum junctione , prosequitur, in primis, qu/e tibi offerimus etc.

6. Ubi dicit, una cum famulo tuo Papa nostro N. exprimit nomen Papce cum parva capitis inclinatione versus librum. Vide § 4. n. 2. Sede autem vacante, verba prcedicta omittuntur.

7. Ubi dicihir, et Antistite nostro N. absque capitis inclina-tione, nisi in casu de quo agitur § 3. n. 4 rtQ, specificatur nomen Patriavcluc, Archiepiscopi, vel Episcopi Ordinarii in propria Dice-cesi, et non alterhes Superioris, etiamsi Cclebrans sit omnino ex-emptus y vol sub alterius Episcopi jurisdictione; hoc est, nominari debet non Episcopus Celebrantis, sed Episcopus loci, id est, Dioe-ceseos, ubi quis celebrat. Sufficit ad hoc, ut Episcopus sit nomi-natus, seu electus et confirmatus, modo qua talis possessionem et administrationem ceperit, et sedem Episcopalem actualiter occupet, licct forte nondum esset consecratus; et ita ccontra, licet foret Episcopus consecratus et Dicesesim administret, sed non ut Episcopus, sed tamquam Vicarius vel Administrator Apostolicus, in Canone cxprimi nequit.

8. Si vero Episcopus Ordinarius illius loci, in quo Miss a cele-bratur, sit vita functus, aut si sedes aliunde vacet, pradicta verba, omittuntur.

9. Cum Sacerdos eadem voce secrcta non vero altiori dicit, Memento Domine famulorum famularumque tuarum N. et N. elevans et jungens, id est, elevando jungens et jungendo elevans, vianus usque ad faciem vel pectus, id est, usque ad superiorem partem pectoris, vel ad mentum Celebrantis, non autem usque ad oculos. H;ec elevatio et junctio manuum lente fieri debet, ita ut Sacerdos incipiat dicere Memento , dum manus elevare incipit; et absolvere tuarum, dum manus jungit. Sic junctis rnanibus slat paulisper in qtnete, puta, per spatium unius Pater noster , demisso aliqiian-tulum capite, (non ergo oculis versus Crucem elevatis, nec eisdem clausis, nisi forte ad majorem animi compositionem) faciens Com-memorationem vivorum Christi Fidelium ad suam voluntatem, quorum nomina, si vult, secreto commemoret: non tarnen uecesse est ea exprimere, sed meute tantum eorum memoriam habeat. Potest etiam Celebrans, si pro pluribus or are intendit, ne circumstantibus sit morosus, ante Missam in animo proponere sibi 0vines illos tarn vivos, quam defunctos, pro quibus in ipsa Missa or are intendit, et hoc loco generaliter unico contextu ipsorum vivorum Commemo-r alione vi agere, pro quibus ante Missam or are proposuit in Missa.

10. Commemorationc vivorum facta, demissis et extensis, ut prius, manibus, continuat, et omnium circumstantium etc. Similiter stans prosequitur Communicantes. Cum dicit, Jesu Christi, caput Cruci profunde iuclinat. Vide dicta § 4. n. 2. ct 3. In con-clusione primse Orationis Canonis, quando dicit, Per eumdem, jun~ git vianus. Vide n. 2.

11. Cum Saccrdos, incipiens secundam Orationem Canonis, dicit, sen, cum incipit dicerc: Hanc igitur oblationem, ducit manus junctas super Hostiam ct Calicem, et ibi, incipiendo per parvos digitos, aperit et expandit manus simul super oblata, ita ut pahnce sint apertce versus ac supra Calicem et Hostiam; ac digitorum extremitas scse porrigat ad medium circiter pallae; quin earn tangat, juncto utroque indice, et pollice dextro supra sinistrum in modum Crucis posito, ita ut uterque pollex sit supra non infra manus, quas sic tenet usque ad ilia verba, Per Christum Dominum Nostrum : tunc enim jungit seu claudit manus super Oblata, casque junctas ad sc retrahit ante pectus, interim dicens verba pnedicta Per Christum etc.

12. Et sic stans junctis ante pectus nianibus , prosequitur, incipiens tertiam Orationem Canonis, Quam oblationem tu, Deus, in omnibus, qu/Esumus; tunc sinistrum ponit super Altare, et cum dicit, bene ^jf dictam , adscrip \'\\\' tam , ra -jquot; tam , communitcr sigiiat ter super Hostiam ct Calicem simul. Post tertiam Crucem, junctis ante pectus manibus, dicit, rationabilem, acceptabilemque eacere DioNERis. Deinde cum dicit, ut nobis Cor -j- pus, sinistra iterum super Altare posita, separatim signal semel super Hostiam tantum; et cum dicit, et San guis , semel super Calicem tantum; deinde clevans et jungens manus ante pectus, prosequitur: fiat dilectis-simj Fiui tui, Domini nostri Jesu Christi, ad nomcn Jesu Christi cajiut Crusi profunde inclinans.

13. Facta inclinatione, si Calix remanens in medio impediat, quo-minus Celebrans verba Consecrationis , quae ob periculum errandi numquam memoriter profcrri debent, in tabella legere possit, eumdem removet parum versus cornu Evangelii intra Corporale; et tunc, si alioe Hostie consecrandae sint in Pyxide vel Calice cooperto, eumdem discooperit, et cooperculum ponit extra Corporale.

14. Tunc a minimo pulvcre ex ter git, si opus fiter it, pollices et indices super Corporale, non in ejus medio, sed super utramque extremitatem lateralem anterioris plicatura;; et extergens digitos dicit secreto, ut prins, id est, ut omnia prcecedentia, Qui pridie quam pateretur. Deinde indice sinistro premens extremitatem Hostile contra Corporale , et ex parte opposita elevatam accipiens pollice et indice dextrce manns Hostiam, et cam cum illis, ac statim etiam indice et pollice sinistrce maims tenens per partem Hostice inferio-rem , ita ut indices et pollices se attingant, reliqui vero digiti infra Hostiam extensi et juncti sint ab eorum extremitate usque ad pul-sum , stans erect us ante medium Altar is dicit: accepit paneii in sanctas ac VENERABiLEs manus suas. Quae verba Sacerdos in-choat, accipiens.... Hostiam , et finit stans ere dus. Modo praedicto Hostiam erectam, non quasi jacentem, tenens intra Corporale ali-quantulum elevatam, elevausque ad ccelum (ad Crucem) oculos, et statim demittens cos, interea dicit: et elevatis oculis in ccelum ad te, Deum Patrem suum omnipotentem. Tum statim oculos demittit, caputque aliquantulwn inclinans, dicit: tibi gratias agens. Mox dextram amovet, et tenens Hostiam inter pollicem et indicem sinistra; manns codem modo elevatam, dcxtra, quoad oinnes digitos extensa, producit signum Crucis super earn (Hostiam) diceus: bene dixit. Quo facto, itcrum pollicem et indicem dextrce manus admovet Hostia;, uti prius, erecto corpora prosequens: fregit , deditque d1scipulis suis, dicens: accipite et manducate ex hoc 0mnes.

15. Cum au tem fmierit supradicta verba, cubitis super Altar e, (quantum commode fieri potest, extra Corporale) positis, sine ulla manuum disjunctione, stans ca pi te inclinato, distincte, r ever enter, et secreto, ita ut Sacerdos seipsum quidem audiat, auditu etiam exteriori, a circumstantibus vero non audiatur, profert verba Con-secrationis super Hostiam, et simul super omnes, si plures sint consecrandce, et Hostiam suam pollicibus et indicibus tantum tenens, dicit: Hoc est enim Corpus meum.

16. Quibtcs prolatis, Celeb rans caput erigit, cubitos ab Altari removet, manus ponit super extremitatem anteriorcm mediae plica-

tura Corporalis, et sic tenens Hostium inter pollices et indices prcedictos super Altare, reliquis manuum digitis extensis et si mul junctis genuflectit, et geuuflexus corpore erecto, non autem capite infra frontem Altaris profundato, sed oculis in Hostiam intcntis, earn brevi morula adorat.

17. Turn modeste et reverenter se erigens, quantniu commode potest, e leva I, perpendiculariter, seu linea recta, in altuvi Hostiam , et intentis in earn oculis, non capite intra brachia protuso , (//nod et in elevatione Calicis facit) populo reverenter ostendit ado-randam; adeoque ita elevari debet, ut capitis verticem aliquatenus excedat, et a populo videri possit. Et mox, post brevem morulam in ultimo termino elevationis, eam eadem linea recta et utraque manu demittit; et cum sacra Hostia est prope Corporale, sinistram ponit super Corporale, ut dictum est cap. 1. § 5. n. 13. et sola manu dextra ipsam Hostiam reverenter reponit super Corporale in codem loco, tinde eam levavit.

18. Et deinceps pollices et indices non disjungit, nisi quando Hostiam consecratam langere vel tractare debet, usque ad abhe-tionem digitorum post Communionem; neque, quantum fieri potest, extra Corporale tenet aut ponit.

19. Reposita Hostia consecrata super Corporale, et dextra eodem mode ac sinistra super Corporale posita, genuflectit et genujlexus, ut n. 16. ipsam sacram Hostiam veneratur: si adsit vas aliarum Hostiarum, Patena vel palla, vel cooperculo cooperit.

20. Postquam Sacerdos a genuflexione surrexerit, et vas Hostiarum, si adsit, cooperuerit; tres ultimos digitos manus sinistrce ponit super pedem Calicis, (Cfr. § 4. n. 19.) et digitis medio et indice dextne manus accipiens pallam, eamque ponens ut ^ 4. n. 12. discooperit Calicem, in quem, si opus sit, ex ter git digitos, scilicet indices et pollices , eos contra se invicem paululum movendo; quod semper facial, si aliquod fragmeutum digitis adhccreat; et stans erectus (licit interim: Simili modo postquam ccenatum est ; et deinde ambabus manibus, inter indicem et reliquos digitos, accipiens Calicem juxla nodum infra cuppam, dextra scilicet supra et sinistra infra nodum, et aliquantulum, non ultra quatuor digitos a

mensa Altaris, ilium elevans ac slalim deponens, interim dicit: acci-PIENS et HUNC PRiECLARUM CaLICEM in SANCTAS AC venerabiles

manus suas; turn, reposito Calice in medio Corporalis, eumque codcm modo retincns, cum dicit: item tibi gkaïias agens caput profunde inclinat versus Hostiam consecratam, et non versus Cru-cem, ad quod advertendum pro aliis inclinationibus usque ad Com-munionem. Cum dicit: bene -]- dixit, sinistra Calicem infra cuppam tenens, dextra signal super eum; et prosequens: deditque disci-pulis suis etc. iterum dextra apprehendit Calicem, el ambabus ma-nibus tenens Calicem, videlicet sinistra pedem, ita ut pollex et index juncti sint supra, et reliqui digiti infra pedem, dextra vero nodum infra cuppam, ct ita tenens ipsum a Corporali parum ele-vatum, ac interea cubitis super Altare positis, et capite profunde inclinato, profert attente, continuate, et sccreto, ut supra, verba Consecralionis Sanguinis: Hie ést enim Calix etc.

21. Quibus dictis, reponit Calicem super Corporale, et capite erecto, utraquc manu super Corporale posita, et interim dicens secreto, H.ec quotiescumque feceritis etc. genuflexus Sanguinem rever enter adorat, ut n. 16. Turn se crigit, el accipiens Calicem discoopertum cum Sanguine ambabus manibus, id prins, scilicet dextra nodum, sinistra pedem, elevat eum linea recta, et erectum, quantum commode potest, ostendit populo adorandum Cfr. n. 17. Max ipsum per eamdem lineam demittens, reverenter reponit super Corporale in locum pristinum, et manu sinistra super pedem Calicis posita, ut n. 20. manu dextra Calicem palla cooper it, ac, manibus super Corporale positis, genuflexus Sacramentum veneratur.

2 2. Reposito Calice et adorato, Sacerdos erecto corpore stans ante Altare, ex ten sis manibus ante pectus, tunc tantum, et non prius, incipiens quartam Orationem Canonis, dicit secreto: Unde et memores etc. Cum dicit) de tuis donis ac datis, jungit manus ante pectus: et cum dicit, Hostiam -[- puram, Hostiam -J- sanctam, Hostiam ■}- immaculatam, manu sinistra posita super Altare intra Corporale, dextra signal ter communiter super Hostiam et Calicem, et semel super Hostiam tantum et semel super Calicem tantum, dicens: PaNEM quot;jquot; sanctum vit/E /etern/E, et calicem quot;Jquot; salu\'i\'is

PKRPETUyE; deinde stans, nt prins, extensis manibns proseqnilur, Supra, quje propitio etc.

23. Dictis verbis: immaculatam Hostiam, enm, id est, antequam Sacerdos did/, vSupplices ïe rogajius etc. inclinat se, id est, corpus, profunde ante medium A/taris, manibns junctis super illo positis, ut dicitur § 2. n. 10. Non ergo manus ponenda; sunt intra Corporale. S. R. C. 7. Sept, 1816. 35.

24. Cum dicit, ex hac altaris participatione, oscnlatur Altar e in medio ante sacram Hostiam , manibns /line inde super Corporale positis. Statini se erigit et cum dicit, sacrosanctum Filu tui, jungit manus ante pectus; et dextra signans semel super Hostiam tantum, ct semel super Calicem, sinistra super Corporale posita, dicit. Cor -j- pus et San -[- guinem sumpserimus: et enm dicit, omni benedictione ccelesti, scipsum tribas postremis digitis dextra; manus signal a froute ad pectus sigfio Crucis, sinistra posita infra pectus, ita ut pollex ct index juncti Casulam non tangant. Ad verba: omni benedictione tribus posterioribus digitis dextra; manus tangit frontem, ad ccelesti pectus, ad et gratia humerum sinistrum, et ad repleamur humerum dextrum. Cum dicit, Per eumdem , jungit manus ante pectus absque capitis inclinatione.

25. Cnm Celebrans, incipiens quintain Orationem Canonis, dicit. Memento , Domine , famulorum famularumque tuarum etc. extensis manibus, id est, praxlicta verba proferens, incipit hinc inde manus linea recta extendere, et illico eadem linea recta eas ita lente conjungit, ut haec ipsa manuvim conjunctio ante pectus perfi-ciatur, cum dicit, in somno pacis ; et ad ha;c verba, junctis manibus ante pectus, et tunc ita junctis usque ad faciem, id est, ad mentum, elevatis, et intent is oculis ad Sacramentum super Altare, facit Commemorationem Fide Hum Defunctornm, de quibus sibivide-tur, eodem modo ut dictum est de Commemoratione vivorum, n. 9. ubi etiam notandus est diversus modus in extendendis, jungendis et elevandis manibus. Nota etiam, quod in hac Commemoratione Defunctorum pausa fiat post verba : somno pacis, non post litteras N. et N. quee tantum ex Ritu antiquo in Missali apponuntur.

26. Qua Commentoratione facta, Sacerdos, erecto capite, stans, ut prins, exteusis manibus, prosequitur, Ipsis domine etc. et in fine ad Per eumdem , jungit maims ante pectus, et caput versus Sacramentum profunde inclinat.

27. Cum Celebrans, incipiens sextam et ultimam Orationem Canonis, clicit, Nobis quoque peccatorihus , vocem aliquantuhim elevat, ita ut tantum tria h;cc verba voce media proferat, et interim dextra manu, id est, tribus posterioribus digitis, pectus sibi per-cutit, sinistra posit a. super Corporale, et prosequitur sccreto, fa-mulis tuis etc. stans manibus exteusis, tit prius.

28. Cum dicit. Per Christum Dominum nostrum, absque incli-natione capitis, manus ante pectus jungit, et sic manibus junctis prosequitur. Per quem ii.ec omnia, Domine, semper bona creas. Deinde, sinistra super Corporale posita, maim dextra ter signa us commnniter super Hostiam et Calicem, dicit, sancti ficas , vivi

ficas , bene-j-digis et pr.estas nobis. Postea, sinistra manu super pedem Calicis posita, discooperit manu dextra Calicem, ut dictum est n. 20. et tunc utraque manu super Corporale posita, genu-Jlexus Sacramentum adorat.

29. Turn, adorato Sacramento, Sacerdos se crigit, et reverenter accipit Hostiam dc Corporali, ut dictum est n. 14. et eam inter pollicem et indicem dextrce manus tenet non omnino a parte infe-riori, scd aliquantulum intra medium ora ipsius Hostite, et cum ea super Calicem, quem manu sinistra tenet circa nodum infra cuppam, signat ter a labio ad labium, non extra vel trans Calicem Hostiam movendo, scd ;equali ac recto motu super ilium Cruces format, dicens, Per y ipsum , et cum -j- ipso , et in -[- ipso. Et similiter eodem modo sinistra Calicem retinens, et dextra sacram Hostiam, cum Hostia signal bis inter Calicem et pectus, incipiens a labio Calicis exteriori, recto motu et intra Corporale Hostiam ducens versus pectus, et non versus pedem Calicis descendendo; turn reducit Hostiam ad medium hujus lineóe factse, et describit lineam transversam, et, formans has Cruces, dicit, est tibi Deo Pa -j- tri omnipotenti, in unitate Spiritus -J- sancti. Deinde defert Hostiam super Calicem, et tenens manu dextra Hostiam

super Calicem, sinistra Calicem ad nodum, e lev at euvi aliquan-tulmn, non ultra quatuor digitos a Corporal!, simul cum Ilostia, interim secrcto diceus, omnis honor et gloria , et stat ifn utrumque cleponens, sinistra Calicem tenere pergit, et dextra Hostiam collocal super Corporale, et, si opus sit, digitos extergil, lit supra, n. 20. ac pollices et indices ut prins jnngens, Calicem palla cooperit, et genuflexus Sacramenturn adorat. Vide n. 21.

1. Celebrans, cooperto Ca lice, adoratoque Sacramento, erigit se, et adhuc, sicut infra genuflexionem , manibus extensis hinc inde super AI tare intra Corporale positis, dicit intelligibili voce clau-sulam Canonis, scilicet: Per omnia specula s.eculorum: et cum dicit, Oremus, jnngit mamis ante pectus, caput Sacramento in-clinans. Deinde stans erectus, manibus ante pectus junctis, prosequitur, pryeceptis salutaribus etc. Cum incipit pater noster , exiendit maims more solito ante pectus, et stans oculis ad Sacra-nientum intentis, nisi ob aliquam rationcm nccesse sit librum in-spicerc, prosequitur usque ad Jinein.

2. Responso a ministro Sed libera nos a malo , et a Celebrante, manibus adhuc extensis, submissa voce Amen , tunc et non prius, inferioribus digitis sinistra? manus partem Patense sub Corporali positam premit, (cavendo ne Hostia tangatur Manipulo, neve bra-chium sinistrum transferatur super eamdem) et manu dextra Patenam cum purificatorio superjaccnte extra Corporale positam, manu sinistra aliqualitcr ab una parte sustinet, et dextra aliquantulum purificatorio cxtergit.

3. Purificatorio juxta Corporale reposito, et manu dextra Patenam super purificatorium tenens erectam, ita ut pars concava respiciat Hostiam , et manus dextra non tangat Altare, sinistra interim super Corporale posita, dicit secreto, Libera nos, qu/esumus etc.

dextra Pate nam dc A llari, et seipsuin cunt ea signal signo Cruets, dieens: da propitius — pacem — in diebus — nostris. Cunt signal sc, viannm situs trant ponit infra pectus.

4. Deinde Patenam ipsam osculatur in ejus extremitate superior!, et prosequens, ut ope misericordi/e tuvE ctc. submittit Patenam Hostice, tjuani indice sinistro aceomntodat super Patenant. Collocata Patena cum Hostia perpaululum e medio Corporalis versus cornu Evangelii, discooperit Calicent, et genujlextis Sacramenttim adorat. Vide § 5. n. 21.

5. Turn se erigens, Sacerdos indice sinistro Hostiam ducit ad oram Pateme versus medium Corporalis, et accipit Hostiam inter pollicem et indicem dextrce mantis, statimque sola dextra eamdem attollit sujocr Calicem, et ibidem cum illis (poilice et indice dextra;) ac poilice et indice sinistrcs mantis, sacrcc Hostise etiam admotis, cam stiper Calicem tenens, reverenter frangit per medium, dicens: Per eumdeji Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum , caput inclinans ad Jesum Christum, et niediam partem, qnam inter pollicem et indicem dextrce manus tenet, ponit stiper Patenam: de alia media, qnam sinistra maim tenet, frangit cum poilice et indice dextrce mantis particulam ex parte inferiori, prosequens, qui tecum vivit et regnat, et cam particulam inter ipsos dextrce manus pollicem et indicem retinens super Calicem, partem major em, qtiam sinistra tenet, a dj tingit medice, super Patenam positce, ita ut Hostia appareat rotunda, interim dicens, in unitate Spiritus sancti Deus ; et particulam Hostice, qnam iti dextra mann retinuit, tenens super Calicem, quern sinistra per nodum infra cuppam retinet, intelli-gibili voce dicit, Per omnia S/Ecula s.eculorum: r. Amen; et cum ipsa partictda signans ter a I a bio ad labium Calicis, dicit: Pax Domini sit sem per vobis quot;p cum. Responso per ministrum, Et cum spiritutuo, particulam, quant dextra maim tenet, immittit in Calicem, dicens secreto: H.ec commixtio et consecratio Corporis etc. Ad Jesu Christi caput inclinat. Deinde pollices et indices super Calicem aliquantuhim ter git, et jtingit, Calicem palla coopcrit, et gennflexus Sacramentum adorat.

pectus, capite inclinato versus Sacramentum, dicit intelligibili voce, Agnus Dei, qui ïollis peccata mundi, et dextra (§ 5. n. 27.) percutiens sibi pectus, sinistra super Corporale posita, dicit miserere nobis, et deinde non juugit inanus, neque dextram super Altarc quietam relinquit, sed tarde et graviter illam movcns. iterum percntit sibi pectus, cum dicit secundo, miserere nobis , quod et tertio facit, ctnn dicit, dona nobis pacem.

7. Time manibus junctis super AI tare positis, (§ 5. n. 23.) oculisque ad Sacramentum intentis, inclinatus dicit secreto, Domine Jesu Ciiriste etc. Ubi notanda est distinctio, quod Agnus Dei dicatur solum inclinato capite, ha; autcm Orationes etiam inclinato corpore. Dicto itaque dona nobis pacem, corporis situm mutat ad principium Orationis: Domine Jesu Ciiriste.

8. Quibus Orationibus dictis, Celebrans, positis hinc inde super Corporale manibus, genujlectens Sacr amentum adorat,, et se erigens dicit secreto: Panem ccelestem accipiam etc. Quo dicto, dextra manu, id est, indice et pollice dextrce manus, accipit de Patena reverenter antbas partes Hosties, quas ad faciliorem acceptionem indicc sinistro adducit ad extremitatem Patensc; et partes Hostiae sic collocat inter pollicem et indicem sinistrce manus, ut figuram forment rotundam; quibus nempe pollici et indici sinistra; manus, tenentibus partes Hostia;, Celebrans Patenani inter eumdem indicem et medium digitos supponit manu dextra.

9. Celebrans ambas partes Hostia; consecrata manu sinistra sic tenens super Patenam inter pectus et Calicem, parum inclinatus, dextra tribus vicibus, modo supra dicto ad Agnus Dei, percutit pectus suum, interim etiam tribus vicibus dicens voce aliquantulum elevata, Domine, non sum dignus, et secreto prosequitur, ut intres etc.

10. Sacerdos ad ilia verba non levat Hostiam in altum, nec ad latus recedit, ut ilia videatur, neque unum pedem super alterum ponit, neque cubitum sinistrum super Altare collocat, neque corpus, devotionis aut reverentice causa, aliqualiter contorquet, sed solum parum inclinatus dicit, Domine, non sum dignus.

11. Quibus tertio dictis, erigit se, ac pollice et indice, dextra manus unam partem sacra Hostia alteri superimponit; turn ex

sinistra accipit ainbas partes prcedictas Hosticc inter pollicem et indicem ciextrce manus, ct cunt ilia Hostia supra Patcuam, quam non niovet, scd tantum Hostiam, signat seipsum signo Crncis, ita tamcn, nt Hostia nou cgrediatnr limites Patence, dicens secreto, Corpus Domini nostri Jesu Christi custodiat animam meam in vitam a-tern am. Amen. Ad Jesu Christi caput profunde inclinat. Dicto Amen, et se inclinans, cuhitis super A Hare positis, (§ 5. n. 15.) reverenter easdem ainbas partes suntil.

12. Quibus sump lis, Sacerdos deponit Patenam super Corporale a parte Evangelii, super earn digitos cxtergit, el erigens se,junctis indieibus et pollieibus, ambas quoqne manus ante faciem juugil, ita ut digitorum summitas fere nares attingat, manibus equidem ab ipsa facie nonnihil remotis, el aliquantulum quiescit in medilalione sanetissimi Sacrarnenli. Ubi notandum illud aliquantulum, puta, per pausam unius Pater noster , ne ex nimis prolongata Cele-brantis devotione, oriatur in circumstantibus distractie aut turbatio.

13. Deinde, depositis manibus, dicit secreto, Quid retribuam Domino pro omnibus , gu/e retribuit mihi ? et interim, dum nempc prcefata verba dicit, discooperit Calicem; postea gcnujlcetit, sur git, accipit Patenam anibabus manibus et lustrat, si qun; fragmenta in ea remanserint, qu;c prius in Calicem mittantur. Quo facto , Calicem e medio Corporalis paruin versus cornu Evangelii removet, inspicit Corporale et colligit fragmenta, cum Pate na, si quee sint in eo, quod commodius fieri potest, manu sinistra revolvendo Corporale super Patenam suppositam, et dextra idem Corporale retro leviter percutiendo.

14. Quo facto, sinistra accipiens Patenam, dextra Calicem ad medium retrahit; turn Patenam, sinistra super Calicem transfert, et earn quoque diligenter cum pollice et indice dextrce manus super Calicem exlergit, et, deposita sinistra tenente Patenam super Corporale , extergit etiam ipsos digitos dextra manus, ne quid frag-■mentorum in eis remaneat.

15. Si vero adsint PIo slice consecralce super Corporale po si les, pro alio tempore conservandce, Sacerdos, discooperto Cal ice, facta prius genujlexione, reponit eas in vas (Pyx idem) ad hoc ordinatum,

quod suo cooperculo clauclit: et turn fragmenta colligit, ut supra. Cfr. cap. vi. § 2. n. 6.

16. Post extersionem Pateuce Sacerdos , junctis pollicibus et indi-cibus, Calicem dextrci mamt infra nodum cuppce, id est, nodum, qui est infra cuppam, accipit, sinistra super Corporale quiescente retinct Patenam, dicens, Calicem salutaris etc. et signans se signo Crncis cum Calice, dicit, Sanguis DcniiNi nostri etc. Ad Jesii Christi caput profunda inclinat. H;ec signatio major esse potest, quam altera cum Hostia, oculorum tamen altitudinem et humerorum latitudinem non excedat.

17. Facto signo Crucis, Calicem ori applicat; et nianu sinistra snpponens Patenam Calici, illam pene usque ad mentum elcvatam tenens, et stans erectus reverenter suinit totnm Sanguinem cum particula in Calice posita, non retro vertens nimis corpus aut caput, facie ad caelum versa, et Calice super illam inverso,. Sumendo Sanguinem sufficiet unicus, vel duplex vel ad summum triplex haus-tus, quin Calix ab ore removeatur. Si quid enim remanserit, puri-ficatione et ablutione sumetur.

18. Si adsit Pyxis, de qua n. 15. aut § 5. n. K;. dictum est, Celebrans post sumptionem Sanguinis aperit Tabernaculum, genu-flectit, si ibi Sacramentum contineatur, Pyxidem in Tabernaculum ponit, genuflectit, et Tabernaculum claudit.

19. At si in Altari non sit Tabernaculum, alius Sacerdos post sumptionem Sanguinis Pyxidem ad Tabernaculum deferat, obscr-vatis eis, quae dicuntur cap. vi. ^ 2. n. 7.

Si vero alius Sacerdos non adsit, Pyxis in Altari super medium Corporalis relinquenda est, Calix a latere Evangelii ponitur, et Celebrans, prosequens Missam, observet ea, quce dicuntur de Missa coram Sanctissimo exposito. Post Missam Sacerdos, deposito Ma-nipulo, defert Pyxidem ad Tabernaculum. Deinde redit ad Altare Miss;e, reassumit Manipulum, plicat Corporale et in bursam rc-ponit, etc.

20. Pyxide recondita, vel in Altari relicta, vel si non adsit sumpto SS. Sanguine, sinistram, cum qua Patenam retinct, demittit super Corporale, et dicit seer e to, Quod ore sumpsimus etc. et super

sinistra accipit a nib as partes prcedictas Hosticc inter pollicem et indie en i dextrce nianus, et cunt ilia Hostia snpra Patenam, quam non movet, scd tantum Hostiam, signal seipsuni signo Crncis, ita tamen, ut Hostia non egrediatur limites Patcncc, dicens secreto, Corpus Domini nostri Jesu Christi custodiat animam mkam in vitam veternam. Amen. Ad Jesu Christi caput profunde inclinat. Dicto Amen, et se inclinans, cubitis super Altare positis, 5. n. 15-) rever enter easdeni ambas partes sumit.

12. Qnibns sump lis, Sacerdos deponit Patenam super Corporale a parte Evangelii, super earn digitos extergit, et erigens se,junelis indieibus et pollieibus, ambas qnoque nianus ante faciem jungit, ita ut digitorum summitas fere nares attingat, manibus equidem ab ipsa facie nonnihil remotis, et aliquantnlurn qiiieseit in nieditatione sanctissimi Saeramenti. Ubi notandum illud aliquantulnm, puta, per pausam unius Pater noster , ne ex nimis prolongata Cele-brantis devotione, oriatur in circumstantibus distractio aut turbatio.

13. Deinde, depositis manibus, die it secreto. Quid retribuam Domino pro omnibus, qvje retribuit mi hi ? et interim, dum nempe prafata verba dicit, discooperit Calicem; postca geuufleclit, snrgit, accipit Patenam ambabus manibus et lustrat, si qute fragmenta in ea remanserint, qutc prius in Calicem mittantur. Quo facto , Ca-liccm e medio Corporalis parum versus cornu Evangelii removet, inspicit Corporale et colligit fragmenta, cum Pateua, si qiuc sint in eo, quod commodius fieri potest, manu sinistra revolvendo Corporale super Patenam suppositam, et dextra idem Corporale retro leviter percutiendo.

14. Quo facto, sinistra accipiens Patenam, dextra Calicem ad medium retrahit: turn Patenam, sinistra super Caliccm transfert, et earn qnoque diligenter cum polliee et indice dextrce 1 nanus super Calicem extergit, et, deposita sinistra tenentc Patenam super Corporale , extergit etiam ipsos digitos dextrse manus, ne quid frag-inentorum in eis remaneat.

15. Si vero adsint Ho slice conseeratce super Corporale po si tee, pro alio tempore eonservandec, Sacerdos, discooperto Calice, facta prius genujlexione, reponit eas in vas (Pyxidem) ad hoc ordinatum.

(juod suo cooperculo claudit: et turn fragmenta colligit , ut supra. Cfr. cap. vi. § 2. n. 6.

16. Post exfersionem Patence Sacerdos , junctis poUicibns et iiidi-cibus, Calicem dextra maun infra nodimi cuppa, id est, nodum, qui est infra cuppam, accipit, sinistra super Corporale quhscente retinct Patenam, dice/is, Calicem salutaris etc. et signans se signo Crncis cum Calice, die it, Sanguis Domini nostri etc. Ad Jesu Christi caput profunde inclinat. Hccc signatio major esse potest, quam altera cum Hos-ia, oculorum tamen altitudinem et humerorum latitudinem non excedat.

17. Facto signo Crucis, Calicem ori applicat; el vianu sinistra supponens Patenam Caliei, illam pene usque ad mentum elevatam tenens, et stans erectus reverenter sunlit totum Sangninem enm particula in Calice posita , non retro vertens nimis corpus aut caput, facie ad ccelum versa, et Calice super illara inverso... Sumendo Sanguinem sufficiet unicus , vcl duplex vel ad summum triplex haus-tus, quin Calix ab ore rcmoveatur. Si quid enim remanserit, puri-ficatione et ablutione sumetur.

18. Si adsit Pyxis, de qua n. 15. aut § 5. n. 19. dictum est, Celebrans post sumptionem Sanguinis apcrit Tabernaculum, genu-(lectit, si ibi Sacramentum contineatur, Pyxidem in Tabernaculum ponit, genuflectit, et Tabernaculum claudit.

19. At si in Altari non sit Tabernaculum, alius Sacerdos post sumptionem Sanguinis Pyxidem ad Tabernaculum deferat, obser-vatis cis, qiuc dicuntur cap. vi. ^ 2. n. 7.

Si vcro alius Sacerdos non adsit, Pyxis in Altari super medium Corporalis relinquenda est, Calix a latere Evangelii ponitur, et Celebrans, prosequens Missam, observet ea, quae dicuntur de Missa coram Sanctissimo exposito. Post Missam Sacerdos, deposito Ma-nipulo, defert Pyxidem ad Tabernaculum. Deinde redit ad Altare Missie, reassumit Manipulum, plicat Corporale et in bursam re-ponit, etc.

20. Pyxide recondita, vel in Altari relicta, vel si non adsit sumpto SS. Sanguine, sinistram, cum qua Patenam retinet, demittit super Corporale, et dicit seer e to, Quod ore sumpsimus etc. et super

Altare porrigit Calicem Ministro, stanti in cornn Epistoics. Cum eadcm moraliter quantitas vini ac pro Consecratione infusa fuerit, Sacerdos vinum in Calicc ita circumagat, ut debitc spccics omnes Calici adhaerentcs abstergantur. Turn supponens Patenam, ut n. 17. sumat purificationem per eamdem Calicis partem , per quam Sanguis Christi sumptus est.

21. Sumpta purificatione, Celebrans deponit Patenam super Corporale a parte Evangelii, et Calicem in medium Corporalis. Deinde Calicem apprehendit tribus posterioribus digitis utriusque manus ad cuppam, indices autem et pollices super os Calicis conjungit; turn, facta capitis inclinatione Cruci, transit versus cornu Epistoke, ac vino et aqua abluit pollices et indices super Calicem extra men-sam Altaris. Calice, prope Corporale posito, sinistra accipit puri-ficatorium, cavendo ne guttulis, ex digitis decidentibus, Corporale commaculctur; et digitos aöstergit purificatorio, interim dicens : Corpus tuum, Domine, quod sumpsi etc.

22. Digitis abstersis, purificatorium deponit in locum solitumjuxta Corporale, et junctis ante pectus manibus, ad medium Altaris accedit, ubi capite Cruci inclinato, purificatorium accipit et sic accommodat inter pollicem et indicem sinistrum, ut e manu utrimque pendeat,

Tum sinistra super Altare extra Corporale posita, dextra accipit Calicem ad nodum, et ablutionem intra Calicem aliquantulum cir-cumagit: deinde, sinistra cum purificatorio supposita mento, ablutionem sumit. Cfr. n. 17. Calice super Corporale reposito, purificatorio dctergit os suum; postea purificatorium extendit super Calicem, quem sinistra elevatum et inclinatum tenens, dextra purificatorium bis vel ter circumducendo extergit. Caveat Celebrans, ne brachia inconcinne moveat.

23. Calice purificato, Celebrans purifuatorium extendit super Calicem, in medio Corporalis positum, deinde manu dextra ponit coclear super purificatorium, et desuper sinistra Patenam, et super Patenam dextra parvam pallam. Deinde Calicem sistit ad cornu Epistola;, et plicat Corporale hoc modo: 1° ambabus manibus re-volvit partem anteriorem, ubi jacuit S. Hostia: 2° partem poste-riorem; tum 3⁰ manu dextra partem lateralem, quae est juxta cornu

Epistolce; et 4⁰ manu sinistra partem, qux est juxta cornu Evan-gelii. Plicato Corporali, accipit bursam, et sinistra cam apertam tenens, dextra capit Corporale, quod reponit in bursam, ita ut extremitas sen fimbria partis ultimo plicatae versetur circa bursa; aperturam. Remota tantisper bursa versus cornu Evangelii, dextra Calicem in medium Altaris reponit; turn cooperit Culicem veto, et accipiens bursam, eam desuper, id est, super velum, ponit, ut bursae apertura sit versus Altare; et denique velum Caiicis ita collocate seu ordinat ac disponit in medio Altaris, ut in principio Missce dispositum fuit, Cfr. Dccreta S. R. C. 12. Januar. 1669. et 1. Mart. 1698.

Deinde Celebrans, junctis ante pectus manibus, caput Cruci pro-funde inclinat, et accedit ad librum; ubi stans junctis manibus, clara voce legit Antiphonam, quce dicitur Communio ; q2ia lecta , junctis itidem manibus ante pectus, vadit ad medium Altaris , et co osculato, vertit se ad popiclum a manu sinistra ad dextrarn, et dicit Dominus vobiscum , et per eamdem viam redit ad librum, dicit O rationes post Communioneni, eisdem mo do, immer 0 et or dine, ut supra dicta; sunt Collectce.

25. Quibus complete usque ad Amen inclusive Jinitis, claudit librum, et super pulpitum ponit, sic ut apertura libri sit ad dextrarn Celebrantis et prima pagina, seu titulus sursum versus respiciat. Sin vero ultimum Evangelium sit ex libro legendum, tunc illo aperto relicto finita ultima Oratione, signaculo notat Evangelium postea legendum. Quo lecto in cornu Evangelii, claudit librum ut supra.

26. Et jungens nianus ante pectus, revertitur ad medium Altaris , ubi eo osculato, vertit se ad populum, et dicit, tit supra ; Dominus vobiscum : quo dido, stans junctis manibus ante pectus versus populum, dicit, si dicendum est, Ite missa est, et per eamdem viam r ever ti tur ad Altare.

27. Si vero 11011 sit dicendum, die to Dominus vobiscum, illico revertitur eodem inodo per eamdem viam ad medium Altaris, ubi

siaus versus ad illud, junclis ante pectus manibtcs, caput Cruci in-clinat, et dicit Benedicajius Domino.

28. Die to Ite missa est, vel Benedicamus Domino, ut supra, Celebrans ante medium Altaris stans junetis nianibus super eo , et cap ite inclinato, dicit secreto, Placeat tibi sancta Trinitas etc. quo die to, extensis inanibus /due inde super AI tare positis, ipsurn in medio osculatur: tuin erigens se, adhue stans versus illud, elevat ad caelum, id est, ad Crucem, oculos, et simul de Altari elevat maims, quas sine pnovia earum junctione (Cfr. § 5. n. 4.) extendit et jungit, caputque Cruci inclinans, dicit voce intelligibili, Bene-dicat vos omnipotens Deus , et junetis manibus, ac demissis ad terrain oculis, ver tens se ad populum a sinistra latere ad dextrum, extensa maun dextra, junctisque digitis, et manu sinistra infra pectus posita, semel benedicit populo, dicens, Pater et Filius -j- el\' Spiritus sanctus; sic ut lineam rectam Crucis formet ad ilia verba: Pater et Filius; transversam vero, dam dicit et Spiritus sanctus. Cfr. dicta § 4. n. 23.

29. Deinde Sacerdos manus ante pectus conjungit, ct circulum perjiciens, accedit ad eornu Evangelii, ubi stans oblique, ut ad alterum Evangelium, et dicta Dominus vobiscum etc. pollice dextro signans primum signo Crucis Altare, si nec liber nec tabella ad-sint; sen librum, vel tabellam, si libro vel tabella utatur, in prin-cipio Evangelii, sinistra posita super librum, si eum signet, vel super Altarc, si tabellam vel Altare signet; et deinde posita sinistra infra pectus, dextro pollice signans frontem, os et pectus, dicit Initium sancti Evangelii etc. Vide dicta § 4. n. 7.

30. Cum dicit, Et Verbum caro factum est, genujlectit versus cornu Evangelii, et non directe versus Altare, cui tamen manibus sub genuflexione innititur. Et surgens, stansque eodem loco prosequitur ut prins, usque in finem.

31. (Quihus omnibus absolutis, extinguuntur per ministrum can-delcB. Interim Sacerdos junetis manibus ante pectus, accedit ad medium Altaris, ubi caput Cruci inclinat; deinde accipit sinistra Calicein, dextram ponens super bur sain, ne aliqnid cadat. Et Cruci iterato caput inclinans, si aliqua intercessit mora, ac se tan-

tillum retrahcns ad cornu Evangelii (§ 1. n. 17-)\' descendit ante infimum graduvi A liar is, et ibi in medio ver tens sc ad iilnd, caput (non corpus, ut in accessu) profunde inclinat, vel, si in eo est Tabernacnlnm SS. Sacramenti, gemijlectit in piano.

32. Si preces quaedam v. g. Litanue Lauretanse post Missam in infimo gradu Altaris flexis genibus recitandae sint; iu? recitatis, Sa-cerdos surgit, et, licet genuflexio hacc praecesserit, nihilominut: Al-tari reverentiam exhibeat vel per genuflexionem, vel per capitis inclinationem, ut n. prsec.

33. Qua reverentia exhibita, antequam se de loco moveat, caput cooperit, acprcecedente codem ministro, eo modo quo venerat, redit ad Sacristiam, interim dicens Antiphonain, Trium puerorum et Canticnm Benedicite .... cum____ aliis Oratiouibus, ut suo loco ponuntur.

34. Post factam in Sacristia Cruci capitis inclinationem exuit se vestibus sacris ordine retrogrado, scilicet 1° Casula,- 2° Stola, 3° Manipulo, 4⁰ Cingulo, 5⁰ Alba et 6° Amictu: et ilia, quae se induendo est exosculatus, eadem nunc, se exuendo, osculctur, videlicet Stolam, Manipulum et Amictum. Deinde, reposito Calice in loco ad hoc deputato, manus abluit, et pro sua devotione Omnipotenti Deo de percepto tanto Sacramento gratias agit. Vide etiam § 7. seq. n. 32.

1. Omnes Fratres, tam Clerici, quam Laici, aliis obedientice obsequiis non impediti, sese promptos et devotos exhibeant, quando fuerint rcquisiti, tremendi hujus ac sacrosancti Missse Sacrificii ad-ministros, illi assistentes cum omni turn animi, turn corporis, humili, devota ac reverenti dispositione, ut illorum ministerium circumstan-tibus sit devotionis exemplum.

2. Minister itaque, lotis prius manibus, superpelliceo indutus, Missale ^et ampullas vini et aquae cum pelvicula deferat ad Altare; stragulas ab Altari auferat; (cap. 1. § 1. n. 10) duas candelas

accendat, incipicndo a cornu Evangelii, utpotc parte nobiliori, et pulpitum in cornu Epistolse ponat, et alia necessaria praparct. Vide § cit. Ad Sacristiam reversus Celebrantem adjuvet, dum sacris se vestit indumcntis.

3. Dum Sacerdos Alba induitur, manicam dextram aliquantum clevabit, ut brachio dextro facilius imponatur; idem de sinistra facict. Deinde Cingulo, cum extremitatibus a dextro latere, a tergo Sacerdoti porrecto, et debite per ipsum constricto, minister eleval Album, etc. ut dictum est cap. 1. § 4. n. 8. Curet quoque, ut Casula ex humeris non oblique, sed recte honestcque dependeat.

4. Omnibus debite compositis, manus ante pectus jungit, et facta simul cum Celebrante Cruci Sacristice profunda capitis inclinatione, ipsum Celebrantem tribus quatuorve passibus prsecedens, ad Altare progreditur demissis oculis, incessu gravi, et capite semper detecto. Per viam ad Altare observet reverentias faciendas, uti de Celebrante dictum est; sed ante Altare majus semper genuflectat, etiamsi sola adsit Crux; ct si obviam alicui Sacerdoti parato veniat, eum salutet per capitis inclinationem.

5. Cum perventum est ad Altare, in quo celebranda est Missa, stat ad dextram Celebrantis; adeoque, si ita Altare situm est, ut per cornu Epistolte ad illud accedant, Minister aliquantulum retrocedens Celebranti locum transeundi concedet, prsemissa capitis inclinatione; si vero accedant per cornu Evangelii, Minister recto tramite procedit ad cornu Epistolte, quin ullam tunc in medio Altari reverentiam exhibeat. Advertat autem, ut infra Missam semper genuflectat, transiens ante medium Altaris, etsi super illud sola Crux sit posita. Idem pncstet in primo accessu et ultimo recessu ab Altari. Ornnes genuflcxiones faciat in piano, nisi aliter notctur. Per totam Missam semper se sistit a parte, qua: Missali est opposita.

6. Facta itaque Altari paulo post Celebrantem genuflexione, Amictum Celebrantis debite circum caputium componit. Quo facto , genuflectit in medio ante Altare, vadit ad partem Evangelii, ibique genu utrumquc flectit, in piano, uno circiter passu ab Altaris gradibus remotus. Ibidem genuflexus pcrmanet, exspectans Celebrantem.

manu dextra a frontc ad pectus signum Crucis, sinistra interim infra pectus posita et dicta per Sacerdotem Antiphona Introibo ad altare Dei , minister retro post cum ad sinistram gennjlexns prosequitur: Ad Deum, qui l^tificat juventutem meam ; et Psalmum |udica me Deus, usque ad finem cum Gloria Patri etc. quod cum dicitur, Minister profunde caput inclinat; et ad Versum: Ad-jutorium nostrum etc. se cum Sacerdote signat.

8. Sub Confcssione a Sacerdote facienda manet erectus; sed ea finita, parum capite inclinatus, et aliquantulum ad Celcbrantem conversus, dicit Misereatur tui etc. Deinde capite profunde versus Altare inclinatus, repetit Confessionem, vertens se ad Celebranten! ad tibi pater et te pater, et ter percutiens pectus ad mea culpa.

9. Dicto a Celebrante Misereatur ctc. adhuc inclinatus respondet Amen. Turn erectus ad Indulgentiam se signat, et in fine respondet Amen. Dum Celebrans incipit: Deus, tu conversus., se inclinat mediocriter ac respondet alternatim.

10. Cum Celebrans Altare ascendit, ipse surgit, et super infimum Altaris gradum, si sint plures, genuflectit; sin autem tantum sit bradella, seu suppedaneum, tunc remanere debet in piano genu-flexus. Ad Introitum se signat cum Celebrante, caput inclinat ad Gloria Patri, et dicit alternatim cum Celebrante Kyrie eleison. Et si dicatur Flectamus genua, respondebit Levate, non tamen surgit.

11. Caveat, ne umquam legat in libro, vel rosarium recitet, cum non deceat Ministrum manus disjungere, nisi dum actuali aliquo ministerio est occupatus. Si una manu ministret, aut aliquid teneat, alteram supra pectus firmam teneat, sibi soli et ministerio suo in-tentus. Caveat etiam, ne nimis alta voce orando, vel alio modo, v. g. nimio cum strepilu nares sibi emungendo, vcl tabacum sumendo, Sacerdotem perturbet. Quandoque respiciat, an candelae ardcant.

12. Ad verba Hymni Angclici, et Symboli, ad quae Celebrans caput inclinat, item ad Oremus, ad nomen Jesu, SS. Trinitatis, Marle, Francisci, etSancti, de quo Missa celebratur, aut specialis fit Commemoratio, nee non ad nomen Papae viventis etc. cum Celebrante semper se inclinat. Cum in fine Hymni Angelici et Symboli Celebrans se signat, ipse etiam se signat signo Crucis,

13. Response post Epistolam Deo gratias, vel circa finem Sequential, si dicatur, surgit, et facta ante medium Altaris genu-flexione in piano, vadit per planum ad latus Epistolse, et omnibus per Sacerdotem lectis, accipit ambabus manibus Missalc una cum pulpito, et se vertens per suam sinistram, seu facie versa ad Sacerdotem, descendit in planum per gradus anteriores, genuflectit in piano ante medium Altaris , et per gradus anteriores ad\'eornu Evan-gelii ascendens, Missale ibidem sic locat, uti dictum est cap. 11. § 4. n. 5.

14. Locato Missali in Altari, per gradus laterales descendit in planum, advertens, ne terga obvertat Altari; et ibidem stat, facie ad Altare seu Celebrantem conversa, donee respondent, Et cum spiritu tug, et Gloria tibi, Domine. Dum Sacerdos se signat. Minister etiam, sinistra pcctori admota, pollice dextrse manus se signat in fronte, ore et pectore, sicut Sacerdos. Deinde se recipit ad cornu Epistola:, genuflectcndo in piano, dum ante medium Altaris transit: ac sistit se, manibus junctis, ante infimum gradum Altaris, remanetque erectus, quamdiu legitur Evangelium, genu-flectens et se inclinans, quando Celebrans genuflectit vel se inclinat.

15. Responso Laus tibi, Ciiriste, (qnod etiam respondet in fine partis Passionis, qua: loco consueti Evangelii legitur) iterum genuflectit in infimo gradu, etsi non dicatur Credo. Postquam Sacer-doti salutanti responderit, Et cum spiritu tug , surgit, accipit ampullas vini et aquae, et stans ad latus Epistola:, primo ministrat ampullam vini, manu dextra ita illam porrigens, ut Celebrans possit illam apprehendere per manubrium, et dum ampullam Celebranti exhibet, ipsam osculatur, non autem manum Celebrantis; facit tamen ipsi reverentiam per capitis inclinationem.

16. Accepta ampulla aqua: in manu dextra, sinistra recipit a Celebrante ampullam vini, cum osculo ampulla; tantum. Tum ampullam aqua; ita elevatam tenet, ut Celebrans cum cocbleari facilc aquam accipere, et si quid residuum fuerit, in ampullam refundere possit. Curet autem sollicite, ne ministret ampullas ma-didas aut sordidas, ne exinde Calix vel Altaris mappa commaculetur.

17. Imposita aqua in Calice, Minister caput Celebranti inclinat, reportat ampullas ad locum proprium, et ponit manutergium in

cornu Altaris, Deinde accipit pelviculam in sinistra, et ampullam aquce in dextra manu, et stans in piano, si Altare unum tantum gradum habeat, (si plures habeat poterit stare in secundo, numquam vero in suppedaneo) caputque Celebranti inclinans, parum aqua\' fundit super extremitates utriusque pollicis et indicis Celebrantis. Non nimium tamen ampullam elevet, neque nimium super digitos deprimat, sed medio modo illam tenens, aquam modeste et reve-rcnter infundit, donee signum desinendi Celebrans dederit.

18. Minister, manutergio recepto, Celebranti caput inclinat, aquam manibus infusam in vasculum ad hoc ordinatum projicit, et ampullas cum pelvicula in loco proprio debite disponit; plicatoque manutergio, accipit de credentia carnpanulam, se confert ad cornu Epistolec, et ibi iterum super infimum gradum genuflectit, respon-surus Celebranti, ut in Ordine Missa;.

19. Ad Orate fratres Minister respondet Suscipiat etc. quando Celebrans circulum perfecerit, quia tunc Oratio ut meuji ac ves-trum sagrU\'TCIUM etc. absoluta supponitur.

20. Ad Sanctus ter carnpanulam pulsat, non tamen continuate, sod duobus ictibus pro singulis ternis vicibus. Deinde accendit cereum seu intorticium, in latere Epistolse positum, quod nou extinguitur, nisi postquam Sacerdos Sauguiuem sumpserit, vel alios cornmunicavevit, si qui erunt commuuicandi in Missa. Tit. VIIl. 6. Cfr. cap. 1. § 1. n. 8.

21. Campanuke jiulsatio omittenda est a) in Missis, quée cele-brantur tempore, quo fiunt Proccssiones per Ecclesiam, vel Abso-lutiones ad feretrum; b) Tempore quo SS. Sacramcntum publice expositum est, saltern si Missa in alio quam ipso expositionis Altari celebretur; c) in Missis privatis, qua; tempore quo dicitur Officium Divinum in Choro, celebrantur ad Altaria, qua sunt in conspectu Chori, ne Officium per genuflexiones, qua alias fieri debcrent sub Elevatione, interrumpi debeat.

22. Immediate ante Consecrationem, dum Celebrans signal Oblata, campanula etiam pulsari potest, ubi usus sic habet. Deinde facta genuflexione in piano ante medium Altaris, asccndit ct genuflectit in ora suppedanei vel in secundo gradu, paulum versus cornu

Epistolse. Ad Elevationem, turn S. Hostioe turn Calicis, sinistra manu elcvat fimbrias posteriores Planeta;; (Cfr. cap. xu. § 8.11.4.) dextra vero tcr campanulam pulsat prout n. 20. nimirum prima vice quando Saccrdos genuflcctit, altera dum S. Hostiam vel Calicem clevat, tertia cum illam vel istum super Corporale deponit. In utraque Sacramenti Elevatione, dum Sacerdos illud genuflexus adorat, Minister profunde caput inclinat in signum adorationis.

23. Postmodum facta unius genu flexione in piano ante medium Altaris, ad locum pristinum revertitur, et ad Nobis quoque pecca-toribus , sinistra pectori admota, dextra pectus sibi percutit.

24. Ad Agnus Dei, in Missis vivorum, cum Sacerdote (Vide cap. 11. § 6. n. 6.) tcr sibi pectus percutit, sinistra pectori admota. Ad Domine, non sum dignus ter campanulam pulsat, quia usus sic habet.

25. Dum Sacerdos fragmenta colligit, Minister surgit, et facta in loco suo, sed in piano, unius genu flexione, vadit ad credentiam, secum deferens campanulam; qua dcposita, dextra apprehendit am-pullam vini, et sinistra ampullam aqu.x, tencnsque eas ante pectus, accedit ad latus Epistolse, ubi genuflectit in ora suppedanei, quousque Celcbrans divinum Sanguinem sumpserit.

26. Sumpto a Celebrante divino Sanguine, Minister illico surgit, suppedaneum ascendit et vinum infundit in Calicem, porrectum a Celebrante. In infusione caveat a nimia impetuositate, ampullae elevatione, aut Calicis attactu, neque ab infusione cesset, nisi prius habito a Celebrante signo. Ante et post infusionem caput Cele-branti inclinat. Deinde ctiam cum capitis inclinatione ante et post, infundit primo vinum et tum aquam in medio Calicis super pollices et indices ipsius Celebrantis, non secundum proprium, sed Cele-brantis nutum.

2 7- Celebrante purificato, dum Calicem collocat in AI tar i, liber Mis sal is defertur per mini strum ad cormt Epistolce, et eolloeatur, ut in Introitu. Minister itaque, repositis ampullis in loco debito, accedit ante medium Altaris, ibique in piano facta genuflexione, ascendit per gradus laterales ad cornu Evangclii, unde transfert librum ad cornu Epistolac. Cfr. n. 13. Deinde collocato velo Calicis

inter librum ct dextram Celebrantis, cxtinguit cercum, de quo dictum est n. 20. et inccdens per planum, cum genullexione ante medium Altaris, vadit ad cornu Evangelii, ibique manet genuflexus super infimum gradum usque post datam Benedictionem.

28. Dum Sacerdos Bcnedictionem populo impertitur, Minister se signat et subjungit Amen. Deinde surgit, respondet Celebrant!, signat se, vadit ad cornu Epistolse et omnia facit ut n. 14.

29. Si aliud Evangelium ab illo consueto S. Joannis legendum sit, (quod facile dignoscet ex libro relicto super Altare aperto) tunc librum ita tempestive transfert, ut more solito Benedictionem acciperc valeat.

30. Expleto ultimo Evangelio, extinguit candelas, incipiendo a cornu Epistoke; turn sistit se ad illud Sacerdotis latus, quod est Sacristise proximius, ut, facta genuflexione in piano, commodius ad eamdem revertatur, modo quo egressus est.

31. Si vero preces qusedam recitandae sint, extinctis candelis, sistit se ad sinistram Celebrantis in piano. Precibus dictis, surgit, genuflectit et abit ut n. 30.

32. Cum ad Sacristiam pervenerit, sistit se prope ingressum, et exspcctat, donee Sacerdos transient, facta Sacerdoti transeunti profunda capitis inclinatione. Deinde facta in Sacristia una cum Cele-brante Cruci reverentia, superpelliceo se exuit, exspectat, donee Celebrans sese vestibus sacris exuerit, et ipsi pro ablutione digito-rum aquam ministrat. Demum flexis genibus humiliter culpam agnoscens, dicit: Est mea culpa, pater reverence, quod male inserviverim. Sacerdos autem, impertita Benedictione, ipsum in pace dimittit. Omnibus absolutis. Minister reportat ampullas, et etiam Missale, si opus sit, ad Sacristiam.

33. In Missa coram SS. Sacramento exposito, Minister cum Celebrante genuflectit utroque genu et caput profunde inclinat in primo accessu ad Altare, et in ultimo recessu ab codem. Insuper semper genuflectit, dum a credentia ad latus Altaris accedit, vel e converso. Ad Lavabo sistit se in plano, tergum obvertens populo. Ministrat Celebranti ampullam sine osculo, quod ctiam in Missa Defunctorum omittitur.

1. Missa solemnis, quce simnl est conventualis, semper, quantum fieri potest, dici debet immediate post aliquam Horam canonicam, in Choro recitatam, quae sit quasi quaedam ad Missam prseparatio. Dicitur autem sequenti ordine.

2. In Festis Duplicibus, et Sentiduplicibus, in Dominicis, et infra Octavas, dicta in Choro Hora Tertia.

4. In Adventu, Quadragesima, Quakior Temporibus, etiam (juse cadunt infra O c tav am Pentecostes, et Vigiliis, qnee jejunantiir, quamvis sint dies solemnes, Missa dc Tempore debet cantari post Nonarn. Si vero Vigilia Nativitatis Domini venerit in Dominica, Missa cantanda est post Horam Tertiam, quia tunc non jejunafur.

5. Missa antein conventualis Defmctorum dici debet post Print am diei. Idem diccndum videtur de Missa pro defunctis Fratribus, Benefactoribus ct Parentibus, quater in anno dicenda, iis dicbus, quibus Officia gencralia pro Defunctis recitanda sunt.

6. Sed in die Commemorationis omnium Fidelmnt Defunctorum Missa convenhialis dicitur post No nam, quia co die est principalis. Idem diccndum videtur dc Missa, quae cantatur, quando recitandum est Officium gcneralissimum pro Defunctis.

7. In die Depositionis Defnncti, vel Tertio, Septimo, Trigesimo, ant Anniversario solemni, in quo fit concur sus populi, poterit similiter dici ultimo loco post Nonavt.

8. Mis see votivce, quia non correspondent Officio, si solemniter celebrentur pro re gravi, vel publica Ecclcsice causa, cum populi

frequentia, dicantur post Nonam. Missse vero votivae communes dici possunt ad libitum.

9. Verum, quia in Ecclesiis nostris non nisi una solemnis Missa regulariter decantatur, ct cum ilia sscpc, ob solemnitatem diei aut Festi, serius inchoari aut protrahi debeat, eamque etiam ncnnum-quam solemnis Processio subsequatur, cum quibus commode non stat Divini Officii interrupta solemnizatio; hinc secundum praxim, cantatur aliquando solemnis Missa, Horis omnibus in Choro recitatis. Sed, quando talia impedimenta non occurrunt, maxime dccct nos Fratres Minores , ut Missa solemnis et conventualis conformiter ad Rubricas dicatur.

1. In omnibus Ecclesiis nostris sit credentia, id est, mensa brevis, demissa, simplex, in piano a latere Epistoloe collocata, lineoque mantili mundo superstrato et usque ad terrain circumcirca pendenti contecta, in qua neque Crux, neque Sanctorum Reliquiae vel imagines deponantur.

2. In credentiae medio, antequam Sacrum inchoetur, Calix collo-cabitur per Subdiaconum , ut § 3. n. 3. ^

3. In credentia etiam ponatur per secundum Ceroferarium pel-vicula cum ampullis vini et aquae, nlanutergium et tintinnabulum; per Thuriferarium navicula incensi. Haec omnia ponantur in ea cre-dentiac parte, quae est Altari proximior. In altera parte per primum Ceroferarium ponatur liber Epistolarum et Evangeliorum; quae omnia ordine sic erunt in credentia disposita, ut tamen sit relictus locus pro Ceroferariorum candelabris, hinc et inde commode reponendis.

4. Praeterea in latere Epistolae, in piano Presbyterii, paretur scamnum oblongum, in quo assidebit Celebrans cum Diacono et Subdiacono. Scamnum hoc habeat dorsuale, non tamen altum, et sit aliquo panno vel tapete amovibili coopertum.

5. Pro Prcsbytero Assistente ponatur scabellum simplex ct nudum a dextris Diaconi, et alterum pro Cceremoniario a sinistris Subdiaconi.

6. In Sacristia tempestive a Sacrista collocabuntur indumenta; Sacerdotalia in medio, diaconalia a dextris et subdiaconalia a sinistris, nisi adsit Assistens, ut dicitur § 11.

7. Etiam in Sacristia prcesto crunt superpellicea necessaria; duo candelebra cum cereis, et thuribulum, etc. Intorticia, ad Eleva-tionem Sacramenti accendcnda, poni possunt ad latera credentise, vel in alio convenienti loco.

8. Sacrista vel secundus Ceroferarius, supcrpelliceo indutus, accendat candelas Altaris, incipiendo ab ea quae Cruci propior est in cornu Evangelii, deinde eodem modo in cornu Epistolce. S. R. C. 12. Aug. 1854. in Lucionen. ad 77.

1. Epistola Missie a Subdiacono, et Evangelium a. Diacono tempestive quserenda, signanda et perlegenda sunt, ne errent in cantando.

2. Diaconus debet ordinare Missale; Missam, Commemorationes et Precfationem quserere, et quovis loco signacula disponere. Deinde Missale ad Altare defertur, et super pulpitum in cornu Epistolae apertum ponitur per Thuriferarium vel alium.

3. Subdiaconus Calicem prseparet, uti Celebrans ante Missam privatam. Deinde Amictu, Alba et Manipulo indutus, et detecto capite, ilium ad credentiam portat, et ita collocat, ut apertura bursae parietem rcspiciat, et remancat locus pro velo oblongo Subdiaconi , quod ante Calicem ponatur.

4. Celebrans eadem paramenta et eodem modo assumit ac pro Missa privata. Diaconus et Subdiaconus ipsum, dum sacras vestes induit, adjuvare non tenentur.

5. Convenit ut etiam Diaconus et Subdiaconus lavent manus, antequam se sacris vestibus induant.

Cingulum, Manipulum et Dalmaticam vcl Tuniccllam, quibusdam diebus exceptis, juxta dicenda n. 9. et Diaconus ctiam Stolam.

7. Has vestes induunt eodcm modo, ut de Celebrar;te dictum est, cxcepta Stola, quam Diaconus sic assumit: ambabus manibus earn accipit, osculatur in medio, ubi est Crux, immittit caput et brachium dextrum, eamque ita adaptat, ut medium Stoke, ubi est Crux, sit super humerum sinistrum, et extremitates pendeant infra brachium dextrum.

8. Se induendo Ministri recitare possunt Orationes, qu«: Cele-branti dicendse prcescribuntur; ad Dalmaticam vero et Tunicellam eas, quas dicit Episcopus, ut in principio Missalis.

9. Diaconus et Subdiaconus Dalmatica et Tunicella non utuntur in Dominicis Adventus et Quadragesimae, etiamsi Sanctissimum sit expositum, quando Missa dicitur de Dominica, exceptis Dominica Gaudete et Dominica L^etare. Caeteri casus, qui in Rubrica enumerantur, vel apud nos non occurrunt, vel suis locis indicantur.

1. Quoad actiones communes, seu quaj simul exercentur a Ce-lebrante et Ministris, bsec est regula generalis: quando Celebrans et Ministri eamdem simul faciunt actionem, omnium et singulorum /\' motus uniformis sit et simultancus. Itaque:

d) Dum Celebrans et Ministri simul genullectunt, codem tempore omnium genu debet demitti, terram tangere et erigi.

U) Dum simul se inclinant, debent omnes corpus, humeros aut caput eodem tempore demittere et erigere.

d) Dum simul incedunt infra Missam, v. g. a medio Altaris ad cornu Epistolas, uniformi et simultaneo motu debent Ministri cum Celebrante vertere latus sinistrum totaliter ad Altare, eodem passu incedere, et tandem simul convertere faciem ad Altare.

ƒ) Ut autcm hcec omnia debite observentur, inferior semper se conformet superiori; ita ut, si actio sit Celebranti et Ministris communis, actio Celebrantis debeat esse regula, cui se Ministri confor-ment: si vero actio Diacono et Subdiacono sit communis, Subdia-conus se conformet Diacono. Imo, ad difformitatem et confusionem vitandam, errare cum errantibus sa:pc expedit.

2. Quoad inclinationes et Crucis signationes hcec est regula generalis : quando Celebrans secreta voce aliquid profcrt, inclinationem aut signationem Crucis exigens, ad earn non tenentur Ministri; quotiescumque vero Celebrans talc quid vocc non sccrcta profert, Ministri cum Celebrante se inclinare et signare debent, nisi sint

3. Manus jugiter ante pectus junctas habeant, (cap. 1. § 5. n. 12.) nisi actione imped iantur vel scdcant; et dum una manu aliquid operantur, alteram, si libera sit, pcctori admovebunt. Numquam manus super Altare ponant, ncquidem dum gcnuflectunt.

4. Quotics ab uno gradu ad altcrum, licct proximum, descen-derc opus est, id caveant ne retrocedant; sed vertcntes se per suam dextram vcl sinistram juxta divcrsos casus , descendant versus locum, ad quern accedere debent.

5. Quoties Ministri aliquid offerunt Celebranti, prius osculentur rem, quam porrigunt, et deinde manum Celebrantis: cum vero aliquid ab eodem recipiunt , primo manum, deinde rem deosculcn-tur, nisi aliter notctur.

6. In Missa solemni, quando did debent a Celebrante Gloria in excelsis et Credo, intonantur, et cantantur Dominus vobiscum, et Orationes ante Epislolam, Dominus vobiscum. Oremus ante Ora-Hones, et ante Offertorium, Prccfationem, Per omnia specula siegulorum cum Pater noster , Per omnia specula S/Eculorum aim Pax Domini , et Orationes post Communionem.

7. Alia quce in Missa privata dicuntur clara voce, in Missa solemni a Celebrante dicuntur submissa voce, relative ad cantum;

id est, tali voce, ut a Ministris audiantur, et ipsi respondere valeant. Benedictio autem in fine Missie clara voce dari debet.

8. Quidquid in Missa privata profertur secreta voce, eadem voce in Missa solemni proferendum est.

1. Antequam Celebrans cum Ministris de Sacristia exeat, omnes stantes ut prius, scilicet: Celebrans in medio, Diaconus a dextris, Subdiaconus a sinistris, Thuriferarius post Celebrantem, primus Ceroferarius post Diaconum, et secundus Ceroferarius post Subdia-conum, capite detecto faciant revercntiam Cruci Sacristiae.

2. Mox Diaconus et Subdiaconus, capite coopcrto, salutant Celebrantem profunda capitis inclinatione, qui eos, pariter capite tecto , resalutat modica capitis inclinatione.

3. Turn ad Ecclesiam procedunt hoc ordine; proecedit Thuriferarius portans thuribulum; sequuntur Ceroferarii; deinde Subdiaconus, vertens se per suam dextram; turn Diaconus, vertens se per suam sinistram, ne terga vertant Celebranti: et ultimo Celebrans, vertens se per suam dextram.

4. Si adsint Versicularii et Cantores, (qui in Missa, quantumlibet solemnizata, numquam induantur Pluviali) superpelliceis induti. tunc post Ministros sacros (n. 1.) stabunt Cantores, et post bos Versicularii; e Sacristia vero exeunt bini Versicularii post Cero-ferarios; et post illos sequuntur bini Cantores.

5. Per viam ad Altare observentur ea, quae dicta sunt cap, 11. § 1. an. 2. usque ad n. 12. conferendo n. 13. et exceptionem quoad n. 3. faciendo pro Ministris, qui in illo casu genuflectunt.

6. Si ad Altare per cornu Evangelii acccdant, cum pervenerint ad Sanctuarium, ii, qui ad sinistram Celebrantis stare debent, sistunt se in cornu Evangelii, sinuntque Celebrantem et alios ante se transire; contra vero, si per cornu Epistohe accedant, ii, qui ad dextram Celebrantis stare debent, eodem modo sistunt se in

cornu Epistolse. Si vcro rccta linea ad Altare pergant, dum ad illud accedunt, Diaconus , Thuriferarius et primus Ceroferarius rece-dunt a parte Epistolce; Subdiaconus vero et secundus Ceroferarius a parte Evangelii. Cantores et Versicularii in omni casu, recta via vadunt ad gradum Presbyterii.

7. Cum Sacerdos, simul cum Ministris sacris, pervenerit ante infimum gradum Altaris, stans caput dctegit, sicut et Ministri; Thuriferario et Ceroferariis Amictus disponentibus. Ouibus dispo-sitis, omnes simul debitam faciunt reverentiam, nimirum Celebrans profunde se inclinat, ut cap. 11. § 1. n. 14. Ministri vero genu dextrum flectunt in infimo gradu Altaris. Si autem adsit Taberna-culum SS. Sacramenti oranes genuflectunt dextro genu in piano.

8. Facta hac reverentia, statim Celebrans, stans erecto corpora mcdius inter Diaconum a dextris, ct Subdiaconum a smisiris, au-tcquam ascendat ad Altare, submissa voce inchoat Missam, alter-natim cum Ministris sacris recitat Psalmum Judica , et facit cum ipsis Confessionem, modo et ordine in Missa privata prsescriptis. Cum vero dicit, vobis fratres, et vos fratres, manens profunde inclinatus, aliquantulum se convertit primo ad Diaconum, deinde ad Subdiaconum; dum dicit Misereatur vestri , etiam se aliquantulum convertit ad eos, cum parva tantum capitis inclinatione, sine ulla tamen pedum motione.

9. Ministri cum Celebrante se signant ad In nomine Patris , Adjutorium nostrum, et Lndulgentiam; ad Gloria Patri caput profunde inclinant. Dum vero Celebrans facit Confessionem, stant erecti; sed ilia finita, parum ad Celebrantem conversi, et capite profunde inclinati, pedibus manentibus immotis, dicunt Misereatur tui etc. Dicto a Celebrante Amen, se convertunt directe ad Altare, ac profunde corpore inclinati recitant Confiteor , et percutiunt pectus ter ad mea culpa, manu sinistra infra pectus posita: dicentes vero tibi pater et te pater, se ad Celebrantem convertunt, ma-nentes profunde inclinati, donee fuerit a Celebrante dictum Misereatur vestri etc. et ab ipsis responsum Amen; sed ad Indul-gentiam ambo erecti stantes signant se, ct dum Celebrans dicit Deus , tu conversus , mediocriter se inclinant sicut Celebrans; et

10. Sacer dos, facta Confessione, et dicto Oremus, ascendit cum Ministris ad medium A liar is, ubi Ministri, junctis ante pectus manibus, genuflectunt uno genu: Celebrans autem , dicto Oramus te Domine, et osculato Altari, quod Ministri non osculantur, faciem vertit ad cornu Epistokc, ponit incensum in thuribulum, ministrante Diacono naviculam et Thuriferario timribuhun. Subdiaconus in suo loco manens se vertit, ita ut tergum Celebrantis respiciat.

11. Diaconus ad Celebrantem conversus, et naviculam, quam manu dextra a Ceroferario semiapertam accepit, cum apertura ad Celebrantem conversa, sinistra sustinens, statim ex navicula accipit dextra cochlear vacuum circa partem inferiorem manubrii, osculatur illud in manubrii summitate et tradit Celebranti, cujus manum dextram in exteriori parte, non digitos osculatur. Deinde, capite barum iuclinatus versus Celebrantem dicit intelligibili voce Bene-dicite , pater reverende; et naviculam utraque manu tenet juxta thuribulum.

12. Celebrans, sinistra pectori admota, et dextra accepto coch-leari, ter incensum, tribus distinctis vicibus de navicula sumptum, bonit in thtiribrdum tribus distinctis locis, scilicet in medio, a dextris thuribuli, seu a sinistris Celebrantis, et a sinistris thuribuli, seu a dextris Celebrantis, dicens interim Ab illo benedicaris — in cujus honore — CREMABERis. Amen. Deinde, deposito cochleari, producens manu dextra, junctis tamen prius ante pectus manibus, (vide cap. 11. § 4. n. 21. et 22.). signum Crucis super thus in thuribido, illud benedicit nihil dicens, sinistra sub Benedictione iterum super pectus posita.

13. Pos tea Diaconus, dimissa navicula, accipit thuribulum, et dat Celebranti hoc modo: recepto, scilicet ante Benedictionem thuris, e manu Celebrantis cochleari, cum osculo prius manus Celebrantis, deinde cochlearis, illud in navicula reponit ct naviculam ipsam clausam manu dextra reddit Ceroferario. Quo facto et thure interim ut n. 12. benedicto, Celebrans, Diaconus et Subdiaconus statim, absque eo quod faciem versus Altare convertant, uno aut altero passu ab

Altari recedunt, ibique stantes in linea recta faciem ad Altare con-vertunt. Turn Diaconus e manu Thuriferarii, a dextris ejus stantis, thuribulum accipit, dextra apprehcndens annulum superiorem, et sinistra catcnulas juxta thuribuli operculum. Ita thuribulum tenens, illud Celebranti porrigit, osculata prins catenularum summitate, et victim illius dextra.

14. Deinde Diaconus ct Subdiaconus c suppedaneo uno tantum gradu descendunt, se vertendo ad invicem, non vero retrogrediendo, ct faciem vertunt ad Altare.

15. „Celebrans capit de manu Diaconi... thuribulum, videlicet sinistra catenulas , quibus thuribulum sustinetur in earum summitate, dextra vero easdem catenulas simul junctas, prope thuribulum tenet, ac thuribulum sustinet; ita ut illud commode ducere versus Crucem...

thuribulo, teneat dextram, quo fieri potest, proximiorem ipsi thu-ribulo, ita ut parvum catenularum spatium remaneat inter ipsius manum dextram et thuribulum, pnesertim cum thurificantur oblata; nam, si nimis thuribulum pendeat, ncc commode, nec secure, nec decore illam actionem expedire posset...quot; Ita Cser: Episc. L. 1. C. 23. n. 4.

16. „Dum autem .... Celebrans... Altaris thurificationem facit, advertat, ut se in ca graviter et dccore gerat, non personam, aut caput, dum thuribulum ducit reducitque, movens; sinistram, qua; summitatem catenularum retinet, firmam stabilemque ante pectus tenebit; dextram vero manum ac brachium commode ac tractim cum thuribulo movebit; ita ut, cum thuribulum ad se rctrahit, illud sub brachio leviter, et competenti mora reducat; et dum procedit thu-rificando Altare, eundo et redeundo, semper ilium pedem prius moveat, qui proximior est Altari, totque omnino passus faciat, quot thuribuli tractus, ut manus pedesque in motu decentcr con-cordent.quot; Ibid. n. 8.

17. Celebrans, thuribulum modo prsedicto tenens,/«róï Cruci profunda reverentia, per profundam corporis inclinationem, Ministris semper unum genu flectentibus, earn ter recto ct tcquali ductu, post unumquemque ductum tantillum quicscens , incensat nihil dicens, et

facta iterum Cruci reverentia, per profundam capitis inclinationem , Ministris genuflectcntibus, incensat Altare, ter duccns tlmribuhim, non autem illud in altum versus candelabra projicicndo, sed super mensam versus partem ejus posteriorem agitando, linea recta et cequali distantia, pront distribuuntur candelabra in Altari, in cujus utroque cornu hinc inde in sequali distantia tria candelabra ponuntur. Incipit Celebrans thurificationem Altaris a medio ej7is et progreditur usqtie ad cornu Epistolcc, nbi, demissa maim, tkurificat illius postremam partem inferiorem lateralem, mox superiorem, bis due to tknribulo, semel ad inferiorem, et semel ad partem superiorem.

18. Et converses ad Altare, sed parum lateraliter, seu facie pene ad medium Altaris obversa, elevans mannm, incensat ejus planitiem, seu mensam in parte anteriori, ter per debita intervalla, secundum distributionem candelabrorum, circa cram, velut in se-micirculum a dextra sua ad sinistram ducens thnribulujn, usque ad medium Altaris progrediendo; uhi facta Cruci reverentia per profundam capitis inclinationem, Ministris genuflectentibus,

tkurificat aliud latus Altaris, prout fecit ad latus EpistoLx, triplici ductu a medio Altaris nsque ad cornu Evangclii.

19. Et par iter incensata inferiori et superiori parte laterali ipsius cornu Evangclii duplici ductu, ut supra, ad hue stans ibidem, sed ad Altare conversus ut n. 18. elevat thnribulum, et ter in semi-circulum a sua sinistra ad dextram ducendo thuribulum, incensat superiorem tabulce partem , versus medium Altaris, ut fecit in cornu Epistolcc: deinde, parum ab Altaris medio stans, quasi ad cornu Evangclii retrogrediendo paululum ab Altari recedit, et habens pedem sinistrum Altari propiorem, manu aliquantulum demissa, incensat anteriorem ejus, scilicet Altaris, partem seu frontem, ter linea recta ducens thuribulum, dum procedit a cornu Evangclii -usque ad medium Altaris: et facta Cruci reverentia per profundam capitis inclinationem, Ministris genuflectentibus, incensat similiter triplici ductu reliquam partem anteriorem nsque ad cornu Epistolcc.

tolse, in suppedaneo, sinistro latere contra Altare verso, utraque manu thuribulum reddit Diacono, junctisque ante pectus manibus, ter incensatur ab ipso Diacono, cui ne modicum quidem caput in-clinabit, nec ante nec post sui incensationem.

Diaconus autem in secundo gradu lateris Epistolce contra Saccr-dotem consistit, ambasque manus, quoad parvos digitos junctas, supponens Celebrantis dextrae, banc osculatur; tburibulum recipit cum dextra juxta operculum et cum sinistra ad catenularum summitatem, quas pariter osculari debet. Post hsec se vertit per suam dextram (it in planum e latere Epistoke desccndit; ibi triplici ductu Celebrantem incensat, facta ante et post profunda capitis inclinatione; ac tandem tradit thuribulum ambabus manibus Tburiferario a dextris stanti.

Subdiaconus vero post thurificationem Altaris per latus Epistolce descendit in planum, ubi, junctis ante pectus manibus, et facie ad Celebrantem versa, se sistit a sinistris Diaconi, dum iste Celebrantem incensat; non tamen caput inclinat versus Celebrantem.

21. Si vero in Altari, intra candelabra, fuerint Rcliquice, seu, id est, vel Imagines non pictae, sed sculptse, seu statuée Sanctorum, quamvis sine inclusis Reliquiis, Celebrans, inccnsata Cruce, et facta ei reverentia, antequam discedat a medio Altaris, priinuvi incensat eas, quce a dextris sunt, id est, a parte Evangelii prope Crucem , dis dn eens thuribulum, sive plures, sive pauciores Reli-quia; vel statute fuerint, priori ductu incensando eas, quae Cruci Altaris sunt propiores, et posteriori ductu remotiores; caput tamen iisdem nec ante nec post incensationem inclinat; et iterum facta Cruci reverentia, similiter incensat bis alias, qtice sunt a sinistris, hoc est, a parte Epistolce; deinde absque ulla reverentia Cruci fa-cienda, prosequitur incensationem Altaris, (it supra, ter ducens thuribulum in unoquoque latere, etiamsi in eo essent plures Reliquice vel Imagines, sen etiam plura vel pandora candelabra.

22. Si in Altari fuerit Tabernaculum Sanctissimi Sacranienti actu inclusi, Celebrans , accepto thnribulo , antequam incipiat incensationem , genujlectit, ct mox surgens, absque eo, quod caput Cruci inclinat, Crucem incensat; quo facto, iterum genuflectit, ac etiam post incensatas a parte Evangelii Reliquias, si adsint, et quoties-

cuntque transit ante medium Altar is sub ejusdem incensatione, genuflectit, manu sinistra super Altare posita.

23. Si in Altari exposita sit Reliquia S. Crucis, aut altcrius instrumenti Passionis, Sacerdos illam Reliquiam inccnsat simul cum Altaris Cruce, et genuflectit, ut dictum est n. 22.

24. Dum Celebrans infra incensationem transiens ante medium Altaris genuflectit, ponit palmam sinistrce manus, qu;c summitatcm catenularum tenet, super Altare, quo commodius genuflectere et surgere valeat, cavendo, ne thuribulum tangat antipendium.

25. Diacoims ct Subdiaconus hinc inde assistunt Celebranti, dum inccnsat. Sub incensatione Crucis, stantes, ut „dictum est n. 14. Casulam elevant Diaconus cum sinistra. Subdiaconus cum dextra, altera manu super pectus posita. Sub incensatione Altaris, Casulam tenent manu, quae propior est Celebranti, passu uniformi et naturali, non laterali, cum eo incedunt, et cum transeunt ante Crttcem, semper, etsi non foret Tabernaculum Sanctissimi Sacra-menti in Altari, gemijlectunt dextro genu. Peracta incensatione demittunt Casulam Celebrantis et agunt ut dictum est n. 20.

1. Deinde, id est, post absolutam incensationcm, Celebrans con-versus ad librum, Diacono a dextris ejus in secundo Altaris gradu, Subdiacono a dextris Diaconi in piano stantibus in cornu Epis to Ice, in recta linea, legit submissa voce Introitum, a Diacono indicatum, signans se signo Crucis, et ad Gloria Patri caput inclinans, prout in Missa privata; quod utrumque etiam Ministri faciant.

2. Dicto eadem voce et in eodem loco, alternatim cum Ministris Kyrie eleison, persistunt in eodem cornu Epistolse Celebrans et Ministri usque ad ultimum Kyrie ; quo a Choro inccepto, Diaconus incedens per secundum gradum. Subdiaconus per planum, sistunt se in linea recta retro post Celebrantem; et simul cum ipso latus dextrum vertentes ad Altare, pari gressu uque ad medium Altaris

progrediuntur, ubi Celebrans caput Cruci inclinat, Ministri vero gcnuflcctunt uno genu, Diaconus in supremo gradu, Subdiaconus in infimo gradu Altaris.

3. Cum vero Celebrans intouat llynnnuin Gloria in excelsis Deo , Diaconus et Subdiaconus unus post aliuni staut a tergo Ce-lebrantis, Diaconus nempe super secundum gradum, Subdiaconus vero in piano Capellcc, apud ultimum gradum.

4. Postea, id est, istis verbis decantatis, et facta cum Celebrante capitis inclinatione ad ly Deo, Ministri genullectunt ut n. 2. et turn Diaconus aliquantulum recedit versus cornu Epistoke, exspec-taturus paulisper Subdiaconum, qui paulum versus cornu Evangelii ascendit, et sic ambo pari gressu hinc indc ascendunt ad Altare, id est, ad latera Celebrantis; et ibi hinc inde stantes, Diaconus a dextris, Subdiaconus a sinistris, manibus junctis, cum Celebrante Hymmnn subviissa voce, non praeveniendo, sed potius Celebrantem subsequendo, prosequitntur usque ad Jinem, caputque cum eodem inclinant ad verba, ad quae inclinare se debet Sacerdos, et cum eodem signant se in fine; quod etiam servatur, cum dicitur Credo.

5. Recitato Hymno, si sit sedendum, facta a Celebrante capitis inclinatione, vel, manibus super Altare positis, unius genu flexione, si nimirum Sanctissimum sit ibidem in Tabernaculo inclusum; et a Ministris semper, manibus ante pectus junctis, unius genu flexione, descendunt omnes, eo quo e Sacristia veniunt ordine, capite vero detecto, unus post alium, et per breviorcm viam, id est, per gradus laterales, ad scamnum in latere Epistoke prseparatum. Ad-vertant autem, ne se ad scamnum recipiant eo tempore, quo a Choro cantantur verba, sub quibus caput inclinandum est. Adver-tant etiam, ne terga vertant Altari; quare omnes, cum ad scamnum pervenerint, per suam sinistram se vertant, antequam sedeant.

6. Primo sedet Celebrans et caput tegit; deinde Diaconus a dextris et Subdiaconus a sinistris simul profundam capitis reverentiam exhibent Celebranti, assident et mox caput cooperiunt. Sub sessione omnes tenent manus suas hinc inde super genua infra Casulam vel Dalmaticam extensas: pedes vero teneant juxta se positos, non autem extensos vel complicatos, et oculos modeste ad terram de-

missos. Dum in Choro cantantur ea verba, ad quae caput est in-clinandum, Celebrans et Ministri caput detegant et se inclinent; cumque postrema canuntur, nempe cum sancto Spiritu, (ad quce novum Crucis signum nequaquam efficitur) caput detcgunt, assur-gunt et eo ordine. quo discesserunt ab Altari, ad illud redeunt non per viapj breviorem, sed per planum Capellae. Subdiaconus transit ad cornu Evangelii, nulla facta reverentia ante medium Altaris; Diaconus vero stans in cornu Epistokc locum Jtranseundi concedit Celebranti. Stantes ante infimum gradum Altaris, Ministri super eumdem gradum genuflectunt uno genu, Celebrante se tantum inclinante, aut gcnullectente ut n. 5. Erecti, accedunt ad locum quisque suum, ut n. 3.

7. Si non sit sedendum, manent ad Altare, ut n. 4. Caput inclinant, dum cantantur verba, quae inclinationem exigunt; et dum cantatur cum sancto Spiritu , Ministri in suppedaneo unum genu flec-tunt, et erecti, faciem vertentes versus Celebrantem, ad loca sua a tergo Celebrantis descendunt.

8. Celebrans, cantato per Chorum Gloria, vel, (si non sit dicen-dum) ultimo Kyrie eleison finito, osculatur Altare in medio, et dicit cantando Dominus vobiscum. Turn Ministri genuflectunt ut n. 2. et vertentes sinistram ad Altare, pari passu cum Celebrante pergunt ad cornu Epistolse, ubi, dum a Celebrante cantatur Oratio una vel plures, Diaconus et Subdiaconus stant retro post Celebrantem , caput cum ipso sub collectis inclinantes, et manus ante pectus junctas tenentes.

9. Si dicendum sit Flectamus genua, illud dicitur a Diacouo, a Subdiacono vero L/vate , illo, Diacono nempe, primum unum genu Uectente, (uti et omnes alii Ministri et Choristse faciunt) hoc, Subdiacono scilicet, primum surgente; Celebrans vero non genujlectit,

10. Notandum quod, absoluta Orationis conclusione, Diaconus non debet respondere Amen , quia Chorus respondet: quod et in similibus casibus erit observandum. Caveat itaque Celebrans, ne Epistolam etc. legere incipiat, antequam Chorus respondent.

11. Absoluta ultima Oratione cum sua conclusione, Diaconus accedit ad dextram Celebrantis, ibique stat, manibus ante pectus

junctis, in sccundo gradu Altaris et, dum opus est, folia vertit: et, si quocdam sive in Epistola, sivc in Gradual! etc. exigant genu-flexionem vel inclinationern, ipse cum Celcbrante genuflectit, vel se inclinat: in fine autem Epistolse eidem Celebranti respondet Deo gratias.

12. Quamdiu Celebrans legit, nee ipse, nee Diaconus attendunt ad ea, quae cantat Subdiaconus; dum autem Celebrans desiit legere, ipse et Diaconus caput inclinant, et genuflectunt in cornu Epistolae, si Subdiaconus cantat, qusc inclinationern aut genuflexionem exigunt. Diaconus autem perstat in codem loco, donee, cantata Epistola, accedat Subdiaconus, cui cedens locum, aliquantulum recedit, iterum ad priorem locum re versa rus, statim ac Subdiaconus, acccpta Bene-dictionc, discesserit.

13. Subdiaconus itaque circa Jinem iiltimce Orationis, vertens se ad primum Ceroferarium, ab eo, cum mutua capitis inclinatione ante et post, accipit amhabus manibus librum Epistolaruin ad in-feriores angulos, deferens ilium cum apertura ad suam dextram, et parte superiori quiesccnte supra pecttis. Sic tenens librum vertit faciem ad Altare, et manet in loco suo usque dum Celebrans cantat in conclusione Orationis, verba Jesum Christum , ad quce caput profunde versus Crucem inclinat. Post hecc, vel post qui vivis vel quid simile, accedit ad medium Altaris, et facta Altari genu-Jlexione in medio infimi gradus, vadit ad partem Epistola ad locum in quo primum stctit, facie versa, contra Altare, et ipsemet librum sustinens cantat Epistolaru, caput inclinans et in infimo gradu genu-flectens, cum opus fuerit: qicam ctiam Celebrans interim submissa voce legit, assistente sibi Diacono a dcxtris, ut dictum est n. 11. Et item Celebrans eodem mode, quo Epistolam, legit Graduale, Tractum, etc. usque ad Munda cor meum.

14. Epistola cantata, Subdiaconus, librum clausum deferens ut supra, facit iterum genuflexionem Altari in medio, ac cum libro incedens per planum, rcdit ad Celebrantem in cornu Epistolae, et in ora supremi gradus lateralis genujlectens utroque genu, paululum (lectit librum versus Celebrantem, et osculatur ejus manum dextram, a Celcbrante super librum positam, sinistra interim pectori admota,

ci ab eo benedicitur hoc modo: post manus osculum Celebrans jungit manus ante pectus, et sinistra iterato super pectus posita, dextra format signum Crucis, nihil dicendo, super Subdiaconum, qui genuflexus et capite inclinato Benedictioncm recipit.

15. Posiea idem Subdiacomis, vertens se per suam sinistram, dcscendit ante infimum gradum lateralem, ubi, fade ad populum versa, tradit cum mutua capitis inclinatione ante et post, iibrum primo Ceroferario; postea vertens se per suam dextram, ascendit per gradus laterales, a tergo Diaconi, ad Altare, accipit Mis.sale Celebrantis, (qui interim vadit ad medium Altaris, et dicit Munda cor meum etc. ut in Missa privata) et vertens se per suam sinistram, inccdit via breviori, descendit uno gradu, genuflectit in supremo gradu in medio Altaris, ac defert pulpitum cum Missali ad eornn Evcingelii in Allari, et illud ponit ut dictum est cap. 11. § 4. n. 5. Tum descendit uno gradu lateral! et ibi, facie ad Altare versa, ministrat Celebranti, respondens, folia vertens, dum opus fuerit, et ei se conformans in capitis inclinatione, genuflexione et in formando signo Crucis in fronte, ore et pectore.

16. Dum Celebrans incipit legere Evangelium, Diaconus vertens se per suam dextram descendit per gradus laterales in planum, ubi, per suam sinistram se vertens, facie ad populum versa, accipit librum co modo, quo Subdiaconus accepit.

17. Diaconus ambabus manibus librum elevatum ante pectus tenons ad angulos inferiores, cum apertura libri ad suam dextram, pro-cedit per planum usque ante medium Altaris. Facta ibi super infimum gradum genuflexione, ascendit ad Altare, in cujus medio deponit librum cum apertura versus cornu Epistoke, et facta ibidem genuflexione, paululum recedit versus cornu Epistolae, ibidem Ce-lebrantem exspectans.

18. Lecto Evangelio, Celebrans illud non osculatur, nee dicit Per evangelica dicta, sed statim redit ad medium Altaris: Sub-diaconus vero suppedaneum ascendit et collocat Missale prope medium Altaris. Tum Ministris genuflectentibus, Celebrans caput Cruci inclinat, imponit incensum in thuribtclum ut ante Introitum, et omnes se gerunt, ut ibidem dictum est.

19. Postea, imposito scilicct incenso, omncs facicm convcrtunt ad Altarc, et Celebrans ibi junctis manibus persistit: Ministri vcro, facta gcnuflexione, descendunt; Subdiaconus videlicet in planum Capclla; tantillum versus cornu Evangelii; Diaconus vero ad secundum Altaris gradum, ubi genujlexus utroque genu ante Altare in ora suppedanei, in medio retro post Celebrantem, dicit inclinato capite, manibus ante pectus junctis, ac submissa voce Munda cor meum; quo dicto, ascendit ad dextram Celebrantis, genuflectit, et accipiens librinn Evangeliorum de Altari, et ilium tenens ut supra, petit Bcnedictionem a Celebrante similiter genuflexus in superiori gradn Altaris, dicens intelligibili voce Jube domne benedicere. Celebrans vero, facta Cruci capitis inclinatione, manibus junctis, se convertit per suam dextram ad Diaconum, paululum se retrahens versus cornu Evangelii, et dicit Dominus sit in corde tug etc. Cumque dicit In nomine Patris, et Filii , et Spiritus sancti. Amen. sinistra pectori admota, dextra signum Crucis versus Diaconum eflformat, et mox dextram ipsam super librum extendit, ut eam Diaconus osculctur.

20. Diaconus, osculata illius maun, surgit ct vertens se per suam sinistram, in planum tantillum versus cornu Epistolaj descen-dit, ubi simul cum Subdiacono a sua sinistra unum genu flectit in infimo Altaris gradu. Deinde Diaconus, tenens librum ut supra n. 17. vertit se per suam sinistram, etprcscedentibus TImriferario ₎et duobus Acolythis (Ccroferariis) cum candelabris accensis de cre-dentia sumptis , vadit cum Subdiacono a sinistris ad locum Evangelii contra Altare versus populum. Subdiaconus itaquc, facta cum Diacono gcnuflexione, per suam se vertens dextram, uno aut altero passu ab Altaris gradu recedit, ac exspectat Diaconum, ut ad latus ejus sinistrum se adjungat. Turn simul pergunt ad locum supra-dictum; et cum illuc pervenerint, Subdiaconus ita se collocat, ut sinistrum latus habeat Altare versus, et dextrum versus populum. Diaconus autcm, stans latere dextro ad Altare, sinistra ad populum verso, librum ponit apertum in manus Subdiaconi.

Snbdiacono librum ambabus manibus ad partem inferiorem ante oculos elcvatum termite, medio inter duos Acolythos, tenentes can-

delabra accensa, Diaconus dicit Dominus vobiscum , junc\'is mauiöus. Interim Celebrans post datam Diacono Benedictionem, et post factam Cruci debitam reverentiam, retrahens se ad cornu Epistolce, ibidem facic ad Altare versa, exspectat, quousque Diaconus cantat Dominus vobiscum; tunc per suam sinistram vertit se ad ilium, et ibi stat junctis manibus usque ad finem Evangelii.

21. Cum Diaconus dicit Sequentia etc. aut Initium etc. signat Ubnun in principio Evangelii, frontem, os et pechts, ut de Cele-brante dictum est cap. n. § 4. n. 7. Postea a Thuriferario, a dextris ejus stante , accipit thuribulum et illud tenet, ut dictum est § 5. n. 16 et 17. prsemissaque ad librum inclinatione, ter lib mm incensat, hoc est, in medio, a dextris, scilicet libri, quse respectu Diaconi est sinistra, et a sinistris-, deinde inclinatione repetita, thuribulum Thuriferario porrigit, et prosequitur Evange-lium junctis manibus, versus librum caput inclinans, itemque genu-flectens, cum opus fuerit.

22. Et cum Diaconus dicit Sequentia sancti Evangelii, Sacer-dos etiam signat se in fronte, ore et pectore, et cum nominatur Jesus, caput inclinat versus Altare; ad alia vero nomina, ad quse est inclinandum, id facit versus librum: cum genuflectendum est, Sacerdos versus Altare, Diaconus versus librum genuflectit, Sub-diaconus vero immotus remanet.

23. Einito Evangelio, Sacerdos osculatur librum a Sub diacono sibi delatum, dicens Per Evangelica dicta etc. et a Diacono ter incensatur. Cantato itaque Evangelio, Diaconus folium libri vertit, si initium in prsecedente pagina habeatur; et Subdiaconus librum super brachium sinistrum declinat, sinistra manu tenens partem lateralem libri, dextra vero inferiorem. Mox Diaconus, sinistra super pectus posita, dextra indicat Subdiacono initium textus sacri, et parum se retrahens, facie versa ad Celebranten!, accipit thuribulum de manu Thuriferarii stantis a dextris ejus. Subdiaconus cum libro super brachium sinistrum posito ut supra, recta via, et absque ulla reve-rentia, ad Celebrantem accedit, et nihil dicens, dextra manu illi ostendit initium sacri textus cantati. Celebrans librum, a Subdiacono sustentatum, utraque manu sibi appropinquans, initium sacri textus

osculatur, et post osculum dicit Per Evangelica dicta etc. Sub-diaconus statim librum claudit, ac parum retrocedens, Cclebranti caput profunde inclinat; dehinc facta ibidem Altari genuflcxione, in planum descendit per gradus laterales Epistola;, et librum defert ad credentiam. Postquam Celebrans librum osculatus fuerit, Diaconus eum, stantem manibus junctis, triplici ductu incensat, cum profunda capitis inclinatione ante et post; deinde thuribulum reddit Thuriferario.

24. Postea Celebrans redit ad medium Altaris, Ministri sacri vero, facta simul genuflexione, ut ante Evangelium n. prsec. sistunt se ut § 6. n. 3.

25. Si vero Concio habenda sit, Celebrans post sui incensationem facta in medio Altaris Cruci reverentia, descendit in planum; Ministri sacri vero sistunt se in locis suis ante infimum gradum, simul genuflectentes in transitu ante medium Altaris. Deinde facta Altari reverentia ut in discessu, omnes ad Sacristiam vadunt, et post Concionem ad Altare revertuntur ut in accessu.

26. Si ipse Celebrans sit concionaturus in cathedra, deponit Pla-netam et Manipulum in Sacristia, vel in piano ad latus Epistola^, si vero concionaturus sit in Altari, id perficiet omnibus paramentis indutus, et sedens ad cornu Evangelii super scabellum in suppe-daneo collocatum. Hoc in casu Ministri sacri tempore Concionis sedent in scamno.

1. Postea, nimirum post incensationem vel post Concionem Sacerdos, stans in medio Altaris versus ad Crucem, incipit, si dicenduin sit, Credo , stantibus post eum Diacono ct Subdiacono, deinde ad Altare accedentibus, et cum eo prosequentibus, ut dictum est ad Gloria in excelsis. Facta itaque ad ly Deum cum Celebrante profunda capitis inclinatione, Ministri gcnuflectunt, ad Altare ascen-dunt, et agunt ut ad Gloria in excelsis. Attamen dum genuflec-

2. Si, recitato Symbolo, sit seclcndum, omnes agunt ut 1. c. dictum est; similiter tantum caput profunde inclinantes ad verba Et incarnatus est ctc. usque ad crucifixus etia.m exclusive, prce-terquam in die Annuntiationis B. M. V. propria, vel, si transferatur Festum, in die translationis, in Missa Aurea, et in tribus Missis Nativitatis Domini, in quibus, licet sedeant, ad ista verba genu-flectunt ante Altare, in infimo ejus gradu, cum profunda capitis inclinatione; et versiculo cantato, factaque Altari debita reverentia, Celebrans et Subdiaconus ad scamnum redcunt, ubi mox sedet Ce-lebrans, Subdiaconus vero manet stans ante scamnum: interim Diaconus vadit ad credentiam, bursam sumpturus ut infra.

3. Cum vero in Symbolo cantatum fuerit Et incarnatus est etc. surgit Diaconus, surgente etiam Subdiacono, qui aperto capite stat in loco suo usque ad reditum Diaconi, et Diaconus, facta Celebranti profunda capitis inclinatione, vadit ad credentiam, et accept a, bnrsa cum Corporali de credentia, arnbabus manibus, ita ut polliccs et indices sint circa orbem, reliqui vero digiti subter bursam, earn defert usque ad oculos elcvatam et quodammodo supinam cum apertura ad se conversa, atque cum solids reverentiis id est, cum capitis inclinatione versus Celebrantem, si forte ante ipsum transeat, et unius genu flexione in infimo gradu ante medium Altaris. Erectus, ad Altare ascendit, et bursam portat ad medium Altaris, in quo, posita bursa super Altare et repetita junctis manibus genuflcxione, explieat Corporale, collocata bursa, ut in Missa privata. Explicato Corporali, genuflectit, per viam breviorem redit ad scamnum et sedet, facta prius una cum Subdiacono Sacerdoti reverentia consueta; tunc etiam sedet Subdiaconus, et ambo caput tegunt. Choro cantante Et vitam etc. surgunt omnes, et ad Altare redeunt, uti post Hymnum Angelicum.

4. Si non sedetur, Ministri manent ad latera Celebrantis; et paulo ante verba Et incarnatus est, omnes, facta Altari debita reverentia, descendunt ad secundum gradum, et ad prccdicta verba in ora suppedanei genuflexi, caput profunde inclinant. Postea Altare

conscendunt, ct Diaconus, facta ibidem genuflexione, per viam breviorem vadit ad crcdentiam, bursam defert ad Altarc et explicat Corporale. Choro cantante et vitam etc. Ministri descendunt ut ad Gloria in excelsis.

5. Cuvi nori dicitur Credo , Subdiaconus defert bursam simul mm Calice, itt infra dicetur.

6. Dicto per Celebranten! Oreaius , Diaconus et Subdiaconus, facta cum Celebrante capitis inclinatione, genullectunt, et, si Patena non sit tenenda a Subdiacono, ambo accedunt ad Altare in cornu Epistolcc; si vero Patena tenenda sit, Subdiaconus, facta genuflexione, pergit ad credentiam, accipit velum humerale ut infra, et per gradus laterales ascendit, seque sistit ad dextram Diaconi, stantis ad dextram Celebrantis. Dicto Oftertorio, Diaconus aniovet Calicem, si est in Altari, quem manu dextra ad nodum capiens, sinistra super velum posita, ante se collocat. Turn parvum velum, quo tectus est Calix, ambabus manibus aufert, et tradit illud secundo Ceroferario ad credentiam deferendum.

7. Vel, si Calix est in credentia, ut tnagis decet, facta genuflexione, solus Diaconus ad dextram Celebrantis ascendit, Subdiaconus vero ad credentiam pergit, ubi velum sericum oblongum a secundo Ceroferario circa humeros accipit; postea parvum velum a Calice amovet, et tradit illud secundo Ceroferario; deinde accipit Calicem et ad Altare defert ut n. seq.

8. Diaconus ad Subdiaconum Calicem afferentem conversus, velum humerale a Calice amovet, et accipit eum Calicem de maim Sub-diaconi, qui ilium cum Patena et Hostia, cooper turn pal la et velo humerali, a collo sibi pendente, sola scilicet veli extremitate, qua; a latere dextro pendet, coopertum, manu sinistra tenens ad nodum, et alteram inanunt superponens velo, ne aliqind de Calice clecidat, per latus Epistolse ad Diaconum de credentia detulit, comitatus ab Acolytho, id est, primo Ceroferario, ampullasvinietaquceportante.

9. Ipse Diaconus Calicem detegit, et dat Pateuam cum Hostia Celebranti, osculando ejus vianum, hoc modo: Diaconus Calicem de manibus Subdiaconi acceptum ante se super Altarc ponit. Turn, si Subdiaconus, co quod Symbolum dictum non fuit, Calicem cum

bursa, palloe supcrposita, ad Altarc dctulcrit, Diaconus ambabus manibus accipit bursam et facit ut supra. Turn manu dextra accipit pallam ct collocat ut in Missa privata. Deinde Patenam cum Hostia superposita utraque manu accipit, porrigitque Celcbranti, cum osculo prius Patense, dein manus Cclebrantis.

10. Si debeant consecrari Hostiae in Pyxide, Sacrista Pyxidem ad Altarc defert, paulo antequam Subdiaconus attulerit Calicem, et Diaconus cam aperit et collocat super Corporale, priusquam tradat Celcbranti Patenam, et eamdem clevat parumper, dum Celebrans Hostiam ofi\'ert, quo facto, Pyxidem deponit super Corporale et cooperit.

11. Celebrans, posita sinistra super Altarc, dextra, quam prius Diacono osculandam offert, accipit Patenam et prosequitur ut in Missa privata: facta vero oblatione, Patenam, si a Subdiacono te-nenda sit, totaliter extra Corporale ponit, et stat manibus junctis ante pectus.

12. Subdiaconus interim stat junctis manibus, et velo ab humeris pendente. Ubi vero Patena per Diaconum sublata fuerit, ipse, posita dextra super pectus, sinistra Calicem ad nodum accipit; dextra parvum cochlear deponit, et extergit Calicem purijlcatorio. Quo facto, Calicem super Altarc deponit, ct purificatorium juxta ejus nodum tenet, ut simul cum Calico a Diacono capiatur. Diacomis manu sinistra Caliccm et purificatorium tenens, ut Sacerdos in Missa privata, manu dextra accepta ampulla vini dc manic Subdiaconi, imponit vimim in Calicem. Subdiaconus interim ampullam aqua a Ceroferario accipit, et post vinum a Diacono impositum, cam manu sua dextra tenens et ostendens Celcbranti^ sinistra pectori ad-mota, et parum inclinato capite, dicit Benedicite, pater reverende, qui, sinistra super Altarc posita, facto dextra versus earn, id est, versus aquam, signo Crucis, dicit Orationem: Deus, qui human/E etc. quam manibus ante pectus junctis prosequitur. Interim Sub-diaconus ampullam aquoe sinistra capit, dextra congruam aquae quantitatem cum cochlear! sumit et infundit pauhdum aqiuc in Calicem. Deposito cochlcari super Altarc, recipit ampullam vini de manu Diaconi, et utramquc ampullam reddit Ceroferario.

13. Diaconus au tem, detersis guttulis a labiis Calicis , si quae sint, et dimisso purificatorio, quo Subdiaconus cochlear extergat, ilium, id est, Calicem dextra capit ad cuppam, sinistra ad pedem, et Cclcbranti dat, illius pedem hujusque manum deosculans. Cum Cclebrans more solito Calicem accipit et offert, Diaconus sinistram pectori admovet, et dextra pedem Calicis tangens, sen brachium dextrum Celebrantis snstentans, cnm eo dicit Offerimus tibi, Do-mine etc. Qnem, Calicem scilicet, postea positum in Altari, Tit supra in Missa privata dictum est, Diaconus palla cooperit, et Cclebrans interim extrerriitates digitorum utriusque manus super pedem Calicis ponit; quod, dum Calix cooperitur aut discooperitur, semper est observandum.

14. Snbdiacono deinde stand adhuc in cornu Epistolce Diaconus ponit in dextra ejus manu Patenam, ita ut pars Patcn.x concava Subdiaconum respiciat, qnam Diaconus cooperit extremitate veli ah ejus Juunero dextro pendentis. Quo facto. Diaconus collocat puri-ficatorium juxta Corporale, et Subdiaconus Patenam super pectus reclinat, et vertens se per suam sinistram vadit post Celebrantem ante medium Allan\'s, et facta genujlexione in infimo gradu, ibi ante medium prope Altaris gradum stat, sustinens earn el eva tam sed non ultra faciem, sinistra brachium dextrum sustentante, usque ad Jinan Orationis Dominicce, tit dicetur; nec amplius se mo vet, nisi in casibus notificandis suis locis.

15. Dicta veni sANCTiFiCATOR, ut supra, in Missa privata, Cclebrans, ministrante Diacono naviculam et dicente Benedicite , pater revekende, poiit, ut supra in initio Missre, incensum in tlmribu-lum, dice tt s Per intercessionem etc. ut in Or dine Missa; ad verbum benedicere, praevia manuum junctione, incensum benedicit.

16. Deinde, more solito, accepto thuribulo per manum Diaconi, nullam tunc faciens Cruel reverentiam, incensat oblata, ter ducens thuribuhun siper Calicem et Hostiam si mul in modnm Crucis, formando cum thuribulo lineas Crucis eodem modo, quo Oblata cum manu signantur. Et deinde ducit thuribulum ter circum Calicem et Hostiam, tres efformans circulos instar coronae, scilicet bis a dextra sua ad sinistram et semel a sinistra ad dextram {Diacono

interim pedem Calicis tenenle maim dextra, sinistra vero postc-riorem Planetce fimbriam circa dextrum humcrum Celebrantis parum elcvante) clispensaus verba in qualibet incensatione, hoc modo: in prima incensatione, sou ad primam Crucem, dicit In-censum 1stud; in secuiida, A te benedictum ; in tertia, ascendaï ad te, Domine; deinde in quarta inccnsationc, seu ad primum circulum, dicit et descendat super nos ; in quinta et sexta, juseri-

17. Deinde, facta a Celebrante et Diacono debita reverentia, incensat Crucem et Altare, nt dictum est supra, assistente eodem Diacono, interim dicens Dirigatur , Domine , oratio mea etc. Quye verba ita sunt distribuenda, ut simul cum Altaris incensatione finian-tur. Et cum incensatur, seu incensanda est, Crux, Diacomis manu dextra, sinistra pectori apposita, priusquam genuflectit, amo-vet Calicem ad partem Epistolce, non tamen extra Corporale; et incensata Cruce, priusquam iterum genuflectit, reponit in loco suo. Ha:c Calicis amotio potest omitti, dum Celebrans genuflexus SS. Sacramentum expositum incensat.

18. Thurificatione peracta, Celebrans cum reddit tlmribidum Diacono, dicit Accendat in nobis etc. et incensatur ab eo.

a) Post incensationem Celebrantis Diaconus, portans thuribulum, vadit per planum ante infimum gradum Altaris anteriorem in cornu Epistola;, et facta ibidem in dicto gradu genuflexione, vertens se per suam sinistram, per cornu Epistola; procedit ad Chorum,

b) Cum ad medium Chori pervenerit, salutat utrimque Chorales per profundam capitis inclinationem, primo a parte, in qua stat dignior ex pnesentibus, deinde ab altera parte; et Chorales erecti et capite dctecto Diaconum resalutant.

c) Turn, si dignior ex pnesentibus sit aliquis Pradatus, ipsum triplici ductu incensat, facta ipsi profunda capitis inclinatione ante et post incensationem.

d) Si adsint plures Prcelati, uti Minister Generalis in toto Ordine, Visitator Generalis in loco sua; visitationis, Provincialis in sua Pro-vincia, Custos Regiminis in sua Custodia et Guardianus in suo

Conventu, primo digniorem ipsorum incensat ut ad litteram c); deinde reliquos Praelatos et Patres Perpctuos duplici dumtaxat ductu.

e) Dehinc incensat Cantores et Versicularios, si sint induti, item duplici ductu: proinde illi, si stent in stallis, tempestive sese conferant ad planum Chori, ubi in linea recta stantes, et saltern duobus passibus a pulpito remoti, incensantur hoc ordine: 1° primus Cantor, 2° secundus Cantor, 3⁰ primus Versicularius, 4⁰ secundus Versicularius. Sub bac incensatione Diaconus non se movet loco, sed stat ad pulpitum Cantorum, parum a medio remotus versus cam Chori partem, a qua postea incensatio continuanda est.

ƒ) Post illos, vel, si nullus ex supranominatis adsit, statim post salutationcm communem (litt. incensat reliquos in communi, hoc modo: stans in medio ante partem Chori, facta capitis inclina-tione, ter ducit thuribulum, semel scilicet in medio, semel ad suam sinistram, et semel ad suam dextram. Deinde repetita capitis in-clinatione, eodem modo partem non Chori incensat.

jr) Diaconus, se vertens, numquam terga vertat Altari; et quo-tiescumque transit ante medium Altaris, in medio Chori genuflectit.

Ji) Incensatione peracta, fit salutatio, ut ad litteram b). Utraque hsec salutatio omittitur, quando Sanctissimum est expositum.

20. Deinde Diaconus per eamdem viam, qua venerat, id est, per cornu Epistolre, ad Altare redit, et ibi in eodem loco, uti prius, facta genullexione, postremo duplici ductu incensat Snbdia-comim Patemm tenentem. Subdiaconus, Patenam ad pectus recli-nans, cum Diacono super infimum gradum genuflectit, aliquantulum ad cornu Evangelii recedit, et a Diacono incensatur cum mutuis reverentiis ante et post inccnsationem. Turn ad locum suum redit, genuflectit et stat, ut prius.

21. Et, Subdiacono incensato, ipse Diaconus tradit a latere dextro thuribulum Thuriferario, ad secundum gradum ascendit, ante medium Altaris genuflectit, aliquantulum ad cornu Evangelii recedit, et convertens se ad cornu Epistoloe, incensatur a Thuriferario duplici ductu, cum mutuis reverentiis ante et post.

22. Demum Diaconus ante medium Altaris redit, genuflectit, et ibidem perstat usque ad finem Praefationis. Si autem folia sint

vertenda, statim post sui incensationem ascendlt ad sinistram Ccle-brantis. Et Thuriferarms postea incensat Acolythos et populum.

23. Celebrans, pcstquam incensatus fuerit a Diacono, lavat non tantum extremitates pollicis et indicis, scd manns totas; ministran-tibus Acolythis ampvMam aquce cum pelvicula et vtanutergio.

24. Ad Orate fratres Subdiaconus, si Diaconus nondum sit reversus, Patena pectori applicata, Celebranti respondet.

1. Celebrans, dictis Secretis, cum pervenerit ad conclusionem, id est, ad Per omnia specula etc. illam cantando profert; et Diaconus, si stet a sinistris Celebrantis, facta genuflexione, descendit ad secundum gradum; nam, mm dicitur Prafatio, Diaconus ct Sub-diaconus slant retro post Celebrantem; et paulo antcquam dicatur Sanctus, Subdiacono Patenam pectori admovente, gcnuflectunt, et accedunt ad Altare, ut § 6. n. 4. uhi cum Celebrante inclinati hinc inde dicunt, sed bassiori voce, Sanctus etc. Ad Benedictus sc erigunt, et prosequuntur ea, qucc sequuntur risque ad Canonem, et, signante se Sacerdote, se etiam signat Diaconus, et etiam Sub-diaconus, si Patenam non teneat.

2. Deinde, facta ab utroque genuflexione, Subdiaconus descendit ad locum suum, ubi stat, ut prius; Diaconus vero per suppeda-neum accedit ad sinistram Celebrantis, et ibi, reiterata genuflexione, manet, ei assislens, et folia vertens, dum dicitur Canon; nisi alius Sacerdos assistat; quia tunc ipse Diaconus non genuflecteret cum Subdiacono, sed maneret in eodem cornu Epistolae et staret ad dcxtram Celebrantis, aliquantum quidem post Celebrantem, manendo tamen in suppedaneo; Subdiaconus vero tunc, dum dicitur Canon, sive adsit Assistens, sive non, semper stat post Celebrantem ante infimum gradum Altaris.

3. Ad Jinem Prccfationis accenduntur duo saltern intorticia ab Acolythis, quce extinguuntur post elcvationem Calicis, nisi aliqui

sint communicandi, el tunc extinguuntnr post Communionem. In diebns autem jejnniorum, et in Missis pro Defunctis tenentur ac-censa usque ad Communionem. Vide § 14. n. 18. et seqq.

4. Cum autem Cclcbraus dicit Quaim oblationem etc. Diaconus . accedit ad ejus dextram; cum reverentiis ut n. 2. Si adsit Pyxis

Hostiolarum consecrandarum, eamdem aperit et collocat proximius Celebranti; et, ad vocem benedixit, ibi, ad dextram scilicet Cele-brantis, in superiori gradu Altar is genujlexus utroque genu et junctis ante pectus manibus permanet; Celebrante genuflectente, ipse caput inclinat, et cum Sacramentum elcvahir, dextra pectori appli-cata, sinistra fimbrias, id est, infimam posteriorem partem Pta-netce in medio capiens, parumper elevat, eamque dimittit, antequam Celebrans genuflectat. Et quando opus est, id est, quando Celebrans a secunda genuflexione se erigit, ipse se erigens, Pyxidem, si adsit, cooperit et in pristine loco rcponit, Calicem discooperit, et mox iterum genuflexus, ad elevationem Calicis similiter Planetam elevat; ac dum Celebrans Calicem demittit, assurgit, et suo loco depositum palla cooperit, et cum Celebrante genuflectit.

5. Cum Diaconus paulo ante Consecrationem genuflectit, etiam Subdiacomis genuflectit in loco suo, id est, super infimum graduni Altaris, in medio post Celebrantem. Antequam genuflectat, Patcnam ad pectus demittit, eamque sic demissam tenet, donee Celebrans post elevationem Calicis surrexerit: tunc ipse se erigit, ac Patenam uti antea elevatam sustinet. Sub utraque Elevatione caput pro-funde inclinat.

6. TJmrifercirhis genuflexus in cornu Epistolce, ter ineens at Hostiam, cum elevatur, et similiter Calicem, posito incenso in thuribulum absque benedictione.

7. Reposito Calice per Celebrantem, et per Diaconum cooperto, Diaconus redit ad librum cum reverentiis ut n. 2. nisi alius as-sistat: tunc enim manet ad dextram Celcbrantis, ut n. 2. Cceteri sur gunt, et slant in locis suis.

8. Ad Supplices te ROGAMus Diaconus non se inclinat; percutit tamen pectus ad Nobis quoque peccatoribus. Vide § 4. n. 2.

facta Sacramento gcmtflexione, accedit ad dextram Celebrantis, et quando opus est, id est, quando Celebrans manum super pedem Calicis posuit, discooperit Calicem, et cum Cdebraute genuflexus Sacramentum adorat. Cum dicitur; Per ipsum et cum ipso, retinet duobus digitis dextrce manus pedem Calicis; postea similiter Calicem cooperit, et iterum cum Celebrante geniiflectit, et manet ibi, nisi vertendum sit folium libri, tunc enim cum solitis reverentiis vadit ad sinistram Celebrantis. Cum Celebrans incipit cantare haec verba: Pater noster, idem Diaconus vadit ad secundum gradum retro post Celebrantem, facta prius ad latus Celebrantis Sacramento genujlexione, ubi stat, dum dicitur Oratio Dominica.

1. Diaconus itaque stans in secundo gradu retro post Celebrantem, cum in Oratione Dominica dicitur Et dimitte nobis deeita nostra, facta ibidem in primo gradu genujlexione, vadit ad dextram Celebrantis; et Subdiaconus, circa finem Orationis Dominicce, id est, ad verba pnedicta, facta itidem, simul cum Diacono genu-flexione, r ever tit ur cum Patena, quam ante genuflexionem ad pectus reclinavit, ad Alt are, et stans in cornu Epistolcc, a dextris Diaconi, porrigit, Patenam, nondum detectam, Diacono, qui earn discooperit, ab ea removens velum. Et Patenam purijicatorio ab-s ter gens dat Celebranti, illius manum osculando, hoc mode: velo remoto, de manu Subdiaconi Patenam dextra sua accipit; deinde earn sinistra, et purificatorium dextra accipiens, Patenam interius et exterius purificatorio abstergit. Demissa Patena super Altare, purificatorium ambabus manibus juxta Corporale reponit; turn am-babus manibus accipiens Patenam, illius partem exteriorem osculatur; deinde earn utraque manu super purificatorium erectam tenet, ita ut pars concava Hostiam respiciat. Sic Patenam tenens, osculatur manum Celebrantis, cum cam super Patenam ponit.

et quando opus est, discooperit ct cooperit Calicent, et cum Cele-brante ante et post genuflexus Sacramcntum adorcit.

3. Subdiaconus, reddita Paiena, et deposito vela, quod ab hu-mevis ejus pendebat, ad dextram Diaconi genuflectit, et vertens se per suam sinistram, per gradus anteriores descendit in planum retro post Celebrantem, ubi cum Celebrante et Diacono genuflectit in infimo Altaris gradu, quando illi genuflectunt. Et cum dicitur Pax Domini, iter tint ibidem genujlectens, accedit ad sinistram Cele-brantis, ubi iterum cum Celebrante et Diacono post coopertum Calicem genuflectit.

4. Postea Diaconus et Subdiaconus parum inclinati, junctis ante pectus manibus, submissa voce, et simul cum Celebrante dicunt Agnus Dei, qui tollis peccata mundi. Dum autem prima vice dicunt Miserere nobis, sinistra infra pectus posita, extremitate dextra;, extensis et unitis omnibus digitis, ac parum incurvatis, pectus percutiunt ad verba: Miserere nobis. Postea non jungunt manus, neque dextram super Altare ponunt, sed earn ita tarde et graviter movent, ut iterum tangant pectus, dum secundo dicunt miserere nobis, quod et tertio faciunt ad verba: Dona nobis pacem. Deinde Subdiaconus, junctis manibus et facta ibidem Sacramento genujlexione, statim redit post Celebrantem in planum.

5. Diaconus vero simul cum Subdiacono genuflectens, a dextris genuflexus manet, exspectat pacem, et cum Celebrans osculatur Altare, ipse se erigens, manibus ante pectus junctis, simul cum Celebrante osculatur illudextra Corporale, eta Celebrante, dicente Pax tecum, complexus inter bumeros et cubitos (in quo complexu sibi caveat Sacerdos, ne digitis, quibus Sacramentum attigit, vestes Diaconi attingat) accipit pacem, manibus suis Celebrantis cubitis suppositis, et sinistris geuis sibi invicem appropinquantibus et ei rcspondet Ex cum spiritu tuo, ante et post amplexum manibus junctis Celebranti caput profunde inclinans. Postea Diaconus con-versus ad Altare, iterum Sacramento in Altari adorato per genu-flexionem, descendit ante infimum gradum, vertit se adSubdiaconum, stantem retro post Celebrantem, facie vero versa ad Diaconum, et similiter dat ei pacem ut supra.

6. Subdiaconus, acccpüi pace a Diacono, cum ipso locum per-mütat, et facta Altari simul cum Diacono a sua sinistra in infimo gradu genujlexione, comitatus ab Acolytho, id est, Tliurifcrario, vadit ex cornu Epistoke ad Chorum , et dat pacem primo cujusque ordinis, dignioribus prius, deinde minus dignis, non tarnen singulis ; sed tantum, postquam dedit pacem Prtelatis et Cantoribus indutis, dat ab utroque latere digniori, qui dignior eamdem vicino suo, et ille suo, et sic consequenter usque ad ultimum. Cantores et Versicularii observent ca, quae dicta sunt § 7. n. 19. e). Can-tores dent pacem Vcrsiculariis.

7. Qui dat pacem, dicit Pax tecum ; et nemini caput inclinat, nisi post pacem datam; qui recipit, respondet Et cum spiriïu tuo , et tam ante quam post inclinat caput, plus minusve pro respectiva dignitate. De salutatione communi vide ibid. /1).

8. Et Subdiaconus per cornu Evangelii rever sus, ad Altare, facta genujlexione in infimo gradu ante medium Altaris, vertit se facie versus cornu Evangelii, et dat pacem Acolytho, qui ipsum comitaverat, qui et aliis Acolythis circa Altare dat pacem.

9. Deinde Subdiaconus, repetita in eodem loco genuflexionc, vadit ad dextram Celebrantis, et quando opus est, discooperit Ca-licem, cum Celebrante et Diacono gennflectit, accipit ampullam vini de manu Ceroferarii, et infundit, quando Celebrans vult puri-ficare. Deinde sinistra accipit ampullam aquae, et cum debitis reverentiis vinum ct aquam infundit.

10. Diaconus post datam pacem Snbdiacono, et facta cum ipso (n. 6.) genuflexionc, vadit ad librum, cum Celebrante genuflectit, et cum Celebrans solus dicit Domine, non sum dignus, ipse Diaconus , mediocriter inclinatus, pcrcutit pectus, ut ad Agnus Dei , et mox se erigit: quod et Subdiaconus facit, si, data pace, tem-pestive adsit, aut si, in casu quo pax non datur choro, statim post acceptam pacem et genuflexionem (n. 6.) ad dextram Celebrantis ascenderit. Et dum Celebrans sub utraque specie se communicate slant ipse Diaconus a sinistris, ct Sicbdiaconus adextris, profunda inclinati versies Altare, et post sumptionem singula; sacra; speciei se erigunt.

11. Si vero Subdiaconus tempestive non redierit ad ministrandas ampullas, tunc Diaconus cum debitis genuflexionibus accedit ad dextram Celebrantis, et facit ilia, quae forent a Subdiacono pera-genda, postea ad sinistram Celebrantis reversurus.

1. Celebrans, post sumptam ablutionem abstersis labiis, purifica-torium super os Calicis, in medio Corporalis positi, extendit, et Subdiacono operam relinquens extergendi et componendi Calicem, se confert ad cornu Epistolse, lecturus Antiphonam, quae dicitur Communio.

2. Rcdditis a Subdiacono ampullis vini etaquoe, Diacomis ■z.azvp\'xX. pulpiturn cum Missali, et vertens se per suam dextram, incedit per secundum gradum anteriorem, et genuflectens ante medium Altaris in gradu superiori, defert librum Missctlis ad cornu Epistolce. Locato Missali, descendit ad secundum gradum lateralem, ostendit Celebranti Antiphonam legendam, et deinde per eumdem gradum vadit retro post Celebrantem. Lecta Communione, vadit cum Ce-lebrante ad medium Altaris, ut § 6. n. 2. Subdiaconus vero, redditis ampullis, et manibus junctis, vertit se per suam sinistram, et una cum Diacono ab Altari discedens, per gradus anteriores descendit in planum. Ibidem ante medium Altaris in infimo gradu, genuflectente Diacono, ipse genuflectens, vadit per gradus anteriores ad cornu Evangelii, itbi Calicem mundat, aptat cum purificatorio, cochlear superponit, Patena ct palla cooperit, plicat Corporale, reponit in bursam, et illavi ponit super Calicem, coopertum velo, quod a secundo Ceroferario de credentia allatum est; quem Calicem sic instructum collocat in Altari vel super credentia, ut prius, facta genuflexione in infimo gradu ante medium Altaris.

3. Posteaid est, Calice in credentia deposito, Subdiaconus redit ad locum suicm retro post Diaconum, vel Celebrantem, absque genuflexione, si iste adhuc est in cornu Epistolse, et ibi statut ad

Orationes ante Epistolam. Si vero Diaconus jam sit in medio Al-taris, Subdiaconus, rediens a crcdentia, genuflectit in infimo gradu ante medium Altaris.

4. Post Dominus vobiscum, et sub Orationibus Ministri observent ea, quoe dicta sunt § 6. n. 8. Orationibus finitis, Diaconus vadit ad dextram Celebrantis et claudit librum, nisi ex eo legendum sit alterum Evangelium, tunc enim illud requirit, et omnes ad medium Altaris regrediuntur, ut § 6. n. 2.

5. Dicto Dominus vobiscum, Diaconus genuflectit, et per suam dextram se vertit ad populum, ita ut, si Sanctissimum non sit cxpositum, terga*pmat Celebranti; sicque stans, manibus junctis, cantat Ite , ^£/a est. Quo cantato, et non prius, Celebrans se cum Diacono vertit ad Altare. Diaconus vero aliquantulum se retrahit ad cornu Epistolze, et mox etiam Subdiaconus, facta genu-flexione, ad secundum gradum ascendit aliquantulum ad cornu Evangelii, et ambo in supremo gradu utrumque genu flectunt, dum Celebrans osculatur Altare.

6. Si vero cantandum sit Benedicamus Domino vel Requiescant in pace, Diaconus non vertit se ad populum, sed ilia cantat facie versa ad Altare; et cantato Benedicamus Domino , Diaconus cum Subdiacono genuflectit ante medium Altaris et uterque se sistit ut n. 5.

Dum cantatur a Diacono Benedicamus Domino vel Requiescant in pace, Celebrans eadem verba submissa voce dicere debet; nihil vero dicit, dum cantatur Ite, missa est.

7. Et in Quadragesima, id est, a Feria quarta Cinerum, usque ad Feriam quartam majoris Hebdomadee inclusive, in Missis de Feria, dicto per Celebrantem Oremus, pro Oratione super populum, Diacomis stans retro post Celebrantem in cornu Epistoke, et ibidem, sine genuflexione, per suam sinistram vertens se adpopidum, junctis manibus demissisque ad terrain oculis, dicit ut supra, in Missa privata, Humiliate etc. Quo dicto, vertit se iterum per eamdem viam versus Altare a ter go Celebrantis, et Celebrans dicit Orationem super popidmn. Qua finita, faciunt ut n. 4.

Oratione; Placeat tibi, sancta Trinitas, Celebrans eadem voce et mo do, quo in Missis privatis, semel tantum benedicit populo; sub qua Benedictione omnes Ministri ad Altarc, ct omnes praesentes in Choro, in suis locis genuflexi utroque genu, se signant signo Crucis a fronte ad pectus. Vide tamen cap. iv. § 10. n. 23.

9. Benedictione accepta, omnes surgunt, et Subdiaconus per secundum gradum accedit ad sinistram Celebrantis; Diaconus vero suppedaneum ascendit, et manet in cornu Epistolae; ct omnes cum Celebrante se signant, caput inclinant et genuflectunt.

10. Si legendum sit alterum Evangelium ex Missali, tunc can-tato Ite, missa est, Subdiaconus genuflectit, ascendit per gradus anteriores, et per eosdem transfert librum ad cornu Evangelii, gcnuflectens in infimo gradu ante medium Altaris. Collocato Missali ut ad primum Evangelium, descendit ad secundum gradum, ut n. 5.

11. Et dicto Evangclio secundum yoannem, vel alio, ut supra, in Missa privata, ministrante Subdiacono librum, si opus est, et responso a Subtliaccno Deo gratias, Subdiaconus ascendit suppedaneum, et claudit librum, si adsit. Turn Sacerdos, reversus ante medium Altaris, Diaconus a dextris et Subdiaconus a sinistris ejus, Altari debitam faciunt reverentiam. Deinde vertcntes se more con-sucto, descendunt in planum Capellce, et facta Altari reverentia, a Celebrante ut in Missa privata, a Ministris per genuflexionem, ut § 5. n. 7. omnes caput tegunt, et Celebrans ad Sacristiam discedit cum Ministris or dine et mo do quo venerat.

12 Si Cantores et Versicularii induti fuerint, sub ultimo Evangclio vadunt ad gradum Presbyterii, et immediate ante Subdiaco-num ad Sacristiam redeunt.

13. Cum ad Sacristiam pervencrint, Cruci faciunt reverentiam ut in egressu; reverentiam vero erga invicem etiam discooperto capite.

14. Vestes sacras exuunt ut in Missa privata dictum est. Sub-diaconus, deposita Tunicella, aperto capite vadit ad credentiam, Calicem ad Sacristiam cum debitis reverentiis delaturus, quem post depositum Amictum suppellectili suo exuit, et in loco suo reponit. Ministeriis suis absolutis et lotis manibus, omnes in pace recedunt.

1. Assistcns dicitur Sacerdos aliquis, qui Amictu, Alba et Pluviali indutus, Celebranti prccter Ministros ordinarios assistit et ministrat.

2. Non datur talis Assistcns in Missa soleinni, nisi Pradatis majoribus, Generali nempe, Provinciali ct Custodi Regiminis, nee non novis Sacerdotibus, primitias suas solemniter Deo oblaturis.

3. Assistcntis cura praecipua est, Missam totam praevidere, ac signacula suis locis componere. ut accurate et opportune Celebranti demonstrare valeat, quae ex libro legenda vel cantanda sunt.

4. Pro Assistente ponuntur in Sacristia paramenta sacra a dextris Celebrantis, pro Diacono autem et Subdiacono a sinistris. Advertat autem Assistens, ne Pluviale accipiat, antcquam Celebrans sit Casula indutus.

5. Facta ab omnibus reverentia debita, Assistens procedit ad Altare a dextris Diaconi, vel, si spatium non pcrmittat, post ipsum immediate ante Celebrantem.

6. Cum ad Altare pervenerint, sistit se Assistens ad dextram. Diaconus ad sinistram Celebrantis, et Subdiaconus ad sinistram Diaconi. Detecto capite, genuflectit in piano cum Ministris, et usque ad ascensum ad Altare omnia observat, ac si ut Diaconus ministraret.

7. Postea omnes eodem ordine Altare ascendant, ct facta genu-Hcxione, Assistens retrahens se versus librum, locum inter se et Celebrantem cedit Diacono, qui naviculam ministraturus, transit ad dextram Celebrantis, ubi repetita genuflexione, omnia peragit, ut in Missis ordinariis.

8. Dum thus imponitur, Assistcns tantisper faciem vcrtit ad Celebrantem. Imposito thure, cum aliis genuflectit, Missalc cum pulpito apprehendit, et se vertens per suam dextram, cum illo descendit in planum a latere Epistohc; ubi Missale ambabus manibus sustinens ante pectus, stat facie parumper ad Altare versa, donee mensa Altaris in latere EpistolcC incensata fuerit. Dum Celebrans

incipit redire ad medium Altaris, ipse reasccndit, reponit librum, gcnuflectit dum alii faciunt reverentiam debitam, et redit in planum. Dum Celebrans incensatur a Diacono, ipse stat a dextris Diaconi, ante Thuriferarium.

9. Celebrante incensato, ascendit ad secundum gradum inter Celebrantem et Diaconum, stantem tunc in infimo gradu, et manu prsemonstrat Celebranti Introitum, se signans et inclinans cum Celebrante: quod per totam Missam observet, cum Celebrans se signat aut inclinat, aliquid proferens voce non secreta. Postea cum Ministris respondet ad Kyrie eleison; non autem a latere Epistolaj discedit, sed cum Celebrans ad medium Altaris cum aliis regreditur, ipse ascendit suppedaneum, et locum relinquens Diacono postea adventanti, stat ad librum, et cum aliis recitat Hymnum Angelicum, solitis cum inclinationibus et signo Crucis.

10. Si fiat sessio, facta in suppedaneo genuflexione, vertens se per suam dextram, sequensque Diaconum, via breviori pergit ad suum scabcllum, ita positum a dextris Diaconi, ut sedens faciem tantillum habeat versus Celebrantem, et directe Altari minime renes obvertat. Ibi assidet capite cooperto, quod tamen discooperict et inclinabit prout Celebrans.

11. Sub finem Hymni, detecto capite, cum aliis ad Altare revertitur, ubi a dextris Diaconi stans locum transeundi concedit Celebranti, genullectit cum Diacono in infimo gradu, Altare cum Celebrante ascendit et sistit se ante Missalc. Si non fiat sessio, manet ad Missale.

12. Dicto Dojiinus vobiscum, descendens ad secundum gradum lateralem, Celebranti ostendit Orationem vel Orationes dicendas, nee non Epistolam, (post quam respondet Deo gratias) Graduale et alia dicenda, cum Celebrante caput inclinans et genuflcctens. Necesse non est, ut pro foliis vertendis de uno ad aliud latus Celebrantis transeat.

13. Dum cantatur Epistola, Diaconus manct retro post Celebrantem ; eaque finita, Assistens retrocedens locum cedit Subdiacono, manum Celebrantis osculaturo. Turn Assistens accipit Missale, transit ante Diaconum per secundum gradum, gcnuflectit in supremo gradu ante medium Altaris, et illud transfert ad cornu Evangelii.

Subdiaconus statim post librum traditum primo Ceroferario, per planum vadit ad medium Altaris, et ibi in infimo gradu facta ge-nuflexionc, per gradus anteriorcs accedit ad cornu Evangelii, ubi stat in ora suppedanei, quasi medius inter Celebrantem et Assistentem, attamen paulo post eos, Assistens stans in secundo gradu laterali, Cclebranti initium Evangelii ostendit, ei rcspondet et folia vertit. Diaconus interim agit ut § 6. n. 16. et 17.

14. Lccto Evangelic, ascendit suppedaneum, aptat Missale prope medium Altaris, et exspectat, facie ad Altare conversa, et a sinistris Subdiaconi. Sub impositione thuris tantisper faciem vertit ad Celebrantem. Thure imposito, genuflectit, et dcscendit in planum a latere Evangelii.

15. Cum Diaconus incipit cantare Evangelium, per suam dextram se vertit cum Celebrante ad Diaconum, se signans, inclinans et genuflectens sicut Celebrans.

16. Incensato post Evangelium Celebrante, Assistens suppedaneum iterum ascendit, et Credo, si dicendum sit, Celebranti ostendit. Dein parum deflcctens ad cornu Evangelii, locum pnebet Subdiacono, et simul cum aliis Symbolum recitat, quo recitato, sedet ut supra. Dum Diaconus defert bursam, non assurgit, ncc caput detegit. Sub finem Symboli ad Altare rediens, pertransit usque ad cornu Evangelii, Diacono et Subdiacono locum transcundi ei concedentibus, et ibi a sinistris Subdiaconi facta genuflexione, accedit ad librum, indicans suo tempore quidquid Celebrans dicere debebit. Si non fiat sessio manet ad librum, sed ad verba; Ex incarnatus est genuflectit ad sinistram Subdiaconi. .

17. Post inccnsata Oblata genuflectentibus Ministris, Assistens genuflectit, removet librum retrahendo se extra cornu Evangelii, et illo cornu incensato, librum reponit, genuflectit et perstat in suppedanco.

18. Finita per Diaconum in Choro incensatione, ab eodem Assistens stans in suppedanco, paululum ad Diaconum conversus, duplici ductu incensatur ante Subdiaconum.

19. Ad Sanctus locum ceditquot; Subdiacono, accedenti ad sinistram Celebrantis, cum quo se inclinat et signat.

20. Ad verba: Qui pridie genuflectit utroque genu, cum capitis inclinatione ad elevationcm utriusquc spcciei; et sc erigit cum Ce-lebrante, dum hie post Calicis depositionem a genuflexione surgit: et deinceps usque ad Communionem, genuflectente Celebrante, etiam ipse genuflectit.

21. Ad Nobis quoque peccatoribus pectus percutit. Ad Pax Domini locum cedit Subdiacono, et simul cum aliis dicit Agnus Dei. Postmodum facta cum Ministris genuflexione, hi desccndunt ad locum suum retro post Celebrantem; Assistens vero accedit ad dextram Celebrantis, ubi, cum Oratio: Domine Jesu Christe plerumque sit absoluta, genullectit, et erectus manibus junctis ante pectus, cum Celebrante osculatur Altare et accipit pacem more solito. Tum iterum genuflectit; et vertens se per suam sinistram, vadit ad Diaconum in sccundo gradu, et dat ei pacem. Mox Assistens descendit in planum, et facta in infimo gradu genuflexione, more solito in Choro pacem distribuit. Diaconus vero, accepta pace, genuflectit in supremo gradu, vertit se per suam sinistram, descendit in planum et dat pacem Subdiacono. Deinde, facta genuflexione ut in aliis Missis, Diaconus ascendit ad sinistram, Sub-diaconus vero ad dextram Celebrantis.

22. Assistens per cornu Evangclii reversus ad Altare, genuflectit in infimo gradu ante medium Altaris, vertit se facie versus cornu Evangclii, et dat pacem Cteremoniario, si adsit, et Thu-riferario. Mox repetita genuflexione, ascendit ad librum a sinistris Diaconi.

23. Si non adsint Cantores, vel Chorus, ad quos pax feratur, Assistens, data pace Diacono; et facta in supremo gradu cum Dia-cono genuflexione, accedit ad librum, ubi stat, ut numero sequenti dicitur: interim Diaconus dat pacem Subdiacono: Subdiaconus vero Cseremoniario, si adsit, et etiam Thuriferario.

24. Ad Domine, non sum dignus, et ad Communionem se gerit prout Diaconus. Si distribuenda sit Eucharistia, retrahit se ad cornu Evangclii extra saltern supremum gradum et ibi genuflexus manet, donee omnes fuerint commünicati.

locum suum post Celebrantem; Assistens vero, cui Diaconus locum cedit, transfert librutn ad cornu Epistolse.

26. Post Orationes suppedaneum ascendit, ciaudit librum, et ibi manct facie ad Altare versa, donee Ite, mtssa est cantatum est; tunc descendit et genuflectit utroque genu, medius Diaconum inter et Subdiaconum, sub Benedictione se signans sicut alii. Si vero aliud quam S. Joannis Evangelium legendum sit, prius librum transfert.

27. Accepta Benedictione Assistens se gerit ut Subdiaconus in aliis Missis; Subdiaconus vero ut ad primum Evangelium.

28. Evangelio finito et facta genullexione, Assistens vadit ad dextram, Diaconus vero ad sinistram Celebrantis. Tum facta ab omnibus reverentia debita, descendunt in planum, et ibidem repetita reverentia, ad Sacristiam revertuntur, eodem modo et ordine, quo venerunt.

29. Si Missa celebretur coram Sanctissimo exposito, Assistens, quoad capitis detectionem et genuflexiones in primo accessu et ultimo recessu, se gerit prout alii. In Missa genuflectit, quando omnes simul genullectunt, excepto quando tenet librum sub incen-satione Altaris.

1. Cseremoniarius, qui in pnccipuis tantum solemnitatibus adhi-bctur, sit Sacerdos, in ministerio ecclesiastico versatus, sacrarumque actionum et Rituum scientia non leviter instructus.

2. Generaliter notetur: «) detcrminatus locus ei assignari nequit, quia debet omnia ordinarc, omnes et singulos de minima etiam actione peragenda prsemonere, et curare, ut Caeremoniae ab omnibus adamussim observentur. Unde locus, qui in sequentibus ei as\'sig-natur, non ita stricte accipiendus est, sed prout Cceremonario opportunus visus fuerit. b) Ducens vel reducens aliquem vel aliquos, ipsos ab eorum sinistris parum praecedat, et ad locum, ad quem accedunt, ante se transire sinat. c) Ad aliquem accedens, et etiam,

si aliqua mora intcrcedat, v. g. tradens vel recipicns librum, ab co disccdens, huic caput inclinet plus minusve pro personae qualitate. d) Capitis inclinatio non tantum est signum reverentiae, sed etiam actionis exercendae; quandoque tamen pro sua discretione etiam manu dextra aut submissa voce quselibet agenda demonstrare potest, e) Curet omnia peragere cum gravitate et congruenti mora et decoro corporis gestu, adeo ut caeteris devotionem et reveren-tiam inspiret.

3. Lotis manibus, superpelliceum aliis venustius induit, et dili-genter dispicit, an omnia sint suo quaeque loco parata et congrue disposita.

4. Omnibus rite compositis, dat signum e Sacristia egrediendi, et, facta debita reverentia , manibus ante pectus junctis , et detecto capite, immediate ante Subdiaconum progreditur ad Altare.

5. Cum ad Altare pervenerint, ipse sistit se in medio ante Altare, et facta genullexione, ducit Cantores, si adsint, ad loca propria. Reversus ad Altare, genuflectit utroque genu in piano a dextris Diaconi, vel Assistentis, cum Ministris se signans ct caput inclinans.

6. Dicto a Celebrante Oremus, Caeremoniarius surgit, et cum aliis Altare ascendit. Facta genuflexione, sc sistit a sinistris Diaconi, dum thus imponitur; deinde Missale amovet, ut dictum est de Assistente. Si vero adsit Assistens, Caeremoniarius in Altaris thurificatione Celebrantem comitatur a dextris diaconi. Dum incen-satur Celebrans, Caeremoniarius stat a tergo Subdiaconi, ad sinistram Thuriferarii.

7. Postea ascendit ad secundum gradum lateralem, ante Diaco-num, non tamen ei terga vertit; et indicat Introitum Celebranti, cum eo se signans et inclinans. Si vero adsit Assistens, stat post ipsum Assistentem. Cum a Choro ultimum decantatur Kyrie, omnibus dat signum accedendi ad medium Altaris.

8. Tune suppedaneum ascendit, locum relinquens Diacono vel etiam Assistenti, et cum aliis recitat Hymnum Angelicum.

9. Si sit sedendum, facta genuflexione, ducit Celebrantem et Ministros ad scamnum paratum. Dato sedendi signo, sedet et ipse

a sinistris Subdiaconi. super scabellum, ita positum, ut a Celcbrante et Ministris Cseremoniarius videri possit.

10. Dum a Choro cantantur ilia verba, quae inclinationem exi-gunt, dat signum caput dctegendi et inclinandi. Circa finem ultimi versus surgit, singulis dat signum assurgendi, et per planum reducit eos ad Altare, ubi in cornu Epistoke stans, locum transeundi eis concedit.

11. Deinde facta genuflexione in piano, per planum accedit ad secundum gradum in latere Epistolse, et Celebranti Orationes ostendit et folia vertit, si nimirum desit Assistens; illo enim praesente, stat ad ejus dextram in tertio gradu. Diaconus interim stat retro post Celebrantem.

12. Si non sit sedendum, manet ad Altare a dextris Diaconi vel Assistentis, et cantato Hymno, descendit ad secundum, vel tertium gradum ut n. 11.

13. Incepta ultima Oratione, accedit ad credentiam, accipit librum Epistolarum , quem tenens ad latera cum apertura ad suam sinistram, tradit Subdiacono. Mox accedens ad sinistram Subdiaconi, ducit ilium ad medium Altaris, ubi facta cum eo genuflexione, reducit ilium ad cornu Epistolae, et manet a sinistris ejus dum cantat Epistolam. Qua expleta, rursum ducit Subdiaconum ad medium Altaris, et ibi repetita genuflexione, ipsum ducit ad Celebrantem: non tarnen Altare ascendit, sed manet in piano, renibus ad popu-lum versis, et ibi postea librum a Subdiacono debitis cum reve-rentiis recipit.

14. Dum Celebrans incipit legere Evangelium, Cseremoniarius adhuc stans in eodem loco, tradit librum Diacono; non tarnen eum comitatur ad medium Altaris, sed per gradus laterales ascendit ad dextram Diaconi.

15. Ad impositionem thuris assistit, prout ante Introitum. Thure benedicto, descendit in planum ante medium Altaris, et postea Ministros ducit ad locum, ubi Evangelium cantatur. Mox transiens post Subdiaconum et Diaconum, sistit se a sinistris Diaconi, tan-tillum post ipsum, et facie versa ad Subdiaconum, se signans cum Diacono, et inclinans genuflectensque versus Altare.

16. Cantato Evangelio, Cteremoniarius comitatur Subdiaconum usque ad gradus Altaris, genuflectit in medio et transit ad cornu Epistolse, ubi cxspectat Diaconum, ut librum ab eo rccipiat et ad credentiam rcportct.

17. Si sedeatur sub Symbolo, cantato Et incarnatus est, surgens dat signum Diacono accedendi ad credentiam, ubi eidem bursam porrigit, et statim revertitur ad scabellum suum. Rcverso Diacono, et facta cum Ministris Celebranti reverentia, sedet ut prius. Circa finem Symboli surgit, et pertransiens usque ad cornu Evangelii, facta a sinistris Subdiaconi genuflexione, accedit ad librum. Si vero adsit Assistens, stat in cornu Epistoloe, (ut n. 10.) et per idem ascendit Altare.

18. Si non sedeatur, post genuflexionem ad Et incarnatus est, ascendit suppedaneum, et repetita genuflexione, ducit via breviori Diaconum ad credentiam, et ei bursam porrigit. Mox per eamdeni viam ad cornu Epistolse rcdit, et sub finem Symboli recedentibus Ministris, ipse transions post Subdiaconum, vadit ad librum. Si vero adsit Assistens, manet in cornu Epistolae.

19. Post incensationem Altaris stat ad librum, et ibi manet usque ad Sanctus ; si vero adsit Assistens, Cseremoniarius se sistit in cornu Epistolce et ibi manet usque post Agnus Dei.

20. Thurificato Diacono, Cseremoniarius a Thuriferario duplici ductu incensatur in loco, ubi reperitur.

21. Post dictum cum Celebrante Sanctus, si est ad librum, (Cfr. n. 19) se confert ad cornu Epistolse, locum mutando cum Diacono , et ad Quam oblationem iterum redit ad librum. Tempore Conse-crationis genuflectit donee Celebrans Calicem super Corporale de-ponat; tunc sc erigit, et peracta cum Celebrante et Diacono genuflexione, accedit iterum ad cornu Epistolse, reversurus ad librum, cum Celebrans dicit Per quem ieec omnia. Si vero adsit Assistens , semper manet in cornu Epistolse, ut dictum est; et tempore Consecrationis genuflectit ut Assistens.

22. Post Agnus Dei descendit in planum, et comitatur Assistenten!, si adsit, ad Chorum. Regressus ad Altare, pacem ab Assistente accipit, ct ascendit ad cornu Epistolse. Si vero non adsit

Assistens, Coeremoniarius non comitatur Subdiaconum ad Chorum , sed ab eo, ad Altare reverso, pacem accipit ct Altare ascendit.

23. Accipit, ut cyetcri Bcnedictionem, genuflexus a dextris Diaconi, ad cujus dextram etiam stat, dum legitur ultimum Evangelium.

1. Thuriferarius tempestive praparat thuribulum, et naviculam incensi ad credcntiam portat. Vide § 2. n. 3. et § 3. n. 2. Lotis manibus, et amictus superpeliiceo, Celebrantcm se induöntcm adjuvat.

2. Paratis omnibus nccessariis, stans a tergo Celebrantis, cum aliis facit reverentiam, (§ 5. n. 1.) et portans thuribulum, ante omnes egreditur ad Altare. Si vero non portat thuribulum, egre-ditur post Ceroferarios.

3. Cum ad Altare pervenerit, sistit se in medio, retro post Ce-lebrantem, quem, deposito prius thuribulo, adjuvat in Amictu dis-ponendo. Mox cum Ceroferariis genuflectit, accipit thuribulum, et genullectit utroque genu in medio Ceroferariorum, sed parum versus cornu Epistolae.

4. Peracta Confcssione, quando Celebrans Altare conscendit, Thuriferarius surgit, accedit cum thuribulo ante infimum gradum Altaris, et facta ibidem in piano genuflexione simul cum primo Ceroferario, naviculam portante, pari passu cum eodem ascendit ad gradum secundum; ubi stans, capite parum inclinato, thuribulum offert Celebrant! hoc: modo: tenens manu sinistra majorem thuribuli annulum, manu dextra alterum annulum capit, et operculum sursum trahit, hujusque catenulam etiam manu sinistra sustinct. Turn cate-nulas circa medium earum inter operculum et thuribulum manu dextra complcctens, offert thuribulum aequaliter elevatum ad navi-culaj altitudinem. Si vero SS. Sacramentum est cxpositum, genu utroque llexus thuribulum offert: quod etiam semper observandum in expositione et repositionc SS. Sacramcnti.

incedcns, accedit ad dextram Diaconi, ipsi thuribulum traditurus hoc modo: catenularum summitatem manu sinistra tenet, ut cam ponat in dextra Diaconi; earum vcro extremitatem dcxtra manu apprehendit, ut eamdem in Diaconi sinistra collocet. Notari hie juvat, quod, si Thuriferarius cuidam incensaturo thuribulum debeat procbere, contrario modo tunc illud porrigat; videlicet manu sua dextra catenularum summitatem ponit in sinistra recipientis; sinistra vero sua in recipientis dextra earum extremitatem collocat.

6. Tradito thuribulo Diacono, Thuriferarius, aliis genuflectentibus, genuflectit, Missale cum pulpito accipit, et per suam dextram se vertens, per gradus laterales in planum descendit, ibique amba-bus manibus Missale ante pectus sustinens, stat, facie parum ad Altare versa. Dum Celebrans incipit redire ad medium Altaris, ipse reascendit, reponit Missale, genudcctit cum aliis, et redit in planum a latere Epistolae. Si vero adsit Presbyter assistens aut Cseremoniarius, tunc Thuriferarius, tradito thuribulo et facta genu-flexione ut supra, statim se vertens per suam dextram , in planum descendit ad idem latus Epistolse, exspectans incensationis oxitum.

7. Dum Celebrans incensatur, stat Thuriferarius ad dextram Diaconi , sed aliquantulum post ipsum; incensato autem Celebrante, ab eodem dextro latere Diaconi accipit thuribulum, et redit ad sinis-tram primi Ceroferarii, thuribulo in loco congruo ad latus Epis-toke reposito.

(S Si fiat sessio sub Hymno Angelico, facta genuflexione ante medium Altaris, sequitur primum Ceroferarium, vadit retro post scamnum et advertit, ne Celebrans super Casulam sedeat. Finito Hymno, Celebrantis Amictum disponit, et facta genuflexione ante medium Altaris, ad locum suum revertitur, ibique stat ut prius. Ad Orationes stat vel genuflectit prout Chorus.

9 Dum canitur Epistola, prseparat thuribulum, et lecto a Celebrante Evangelio, illud offert ut supra.

10. Imposito et benedicto incenso, Thuriferarius, vertens se per suam dextram, descendit in planum ante medium Altaris, tribus circiter passibus ab Altaris gradibus remotus, et facta ibidem genu-ilexione, erectus exspectat Ceroferarios. Postea genuflectentibus

Diacono et Subdiacono, ipse iterum gcnuflcctit, medius inter Cero-ferarios, quos mox pracedit ad locum, ubi Evangelium cantari solet. Quo cum accesserit, sistit se a tergo Diaconi, cui post verba Sequentia etc. a latere ejus dextro thuribulum porrigit. Deinde recepto thuribulo, collocat se post Diaconum, facie ad librum versa, ubi thuribulum lente agitat, caput inclinans et genuflectens versus Altare, cum opus fuerit.

11. Cantato Evangelio , thuribulum tradit Diacono, illudque post incensationem Celebrantis ab eo recipit, a latere ejus dextro. Postea facta genuflexione ante medium Altaris, redit ad locum suum.

12. Si ad Symbolum fiat sessio, observat ea, quae dicta sunt n. 8. Ad verba Et incarnatus est etc. semper utrumque genu Hectit, sive Celebrans sedeat, sive non.

13. Cum Celebrans ofiert Hostiam, Thuriferarius praparat thuribulum, et dicto Veni sanctificator , illud offert ut s.upra. Tradito thuribulo, statim vertens se per suam sinistram, per gradus ante-riores dcscendit in planum, et facta ibidem ante medium Altaris genuflexione, per planum vadit ad latus Evangelii, amovetque Mis-sale simili modo ac n. 6.

14. Postquam per gradus laterales iterum descendent in planum, vertit se per suam dextram, ne terga vertat Altari, incedit per planum, genuflectit ante medium Altaris, et vadit ad latus Epistolre, ubi se sistit ut n. 7. Si vero adsit Presbyter assistens, aut Caere-moniarius, tunc Thuriferarius, tradito thuribulo, facit uti dictum est n. 6.

15. Postea, facta Altari genuflexione retro post Diaconum, ante eumdem per cornu Epistokc pergit ad chorum, et ibi se sistit post Diaconum, cum eo utrimque Chorales salutans, ante ct post incensationem Chori. Vide ^ 7. n. 19. b) et h). Dum Diaconus in-censat, Thuriferarius manet in suo loco, sed, genuflectente Diacono, ipse etiam genuflectit.

16. Incensationc Chori peracta, iterum pracedens Diaconum, per eamdem viam ad Altare redit, et ibi facta genuflexione, stat ad dextram Diaconi, sed paulo post ipsum, dum incensatur Subdiaco-nus. Recepto postmodum thuribulo , Diaconum duplici ductu incen-

sat, ante et post caput illi inclinans. Mox inccnsat Csercmoniarium pariter duplici ductu. Turn conversus ad Ceroferarios, unumquem-que eorum unico ductu thurificat. Deinde facta genuflexione ante medium Altaris, vertit se, et stans prope aditum Presbyterii aut Chori, populum triplici ductu incensat; nimirum in medio, aparte Epistolac et a parte Evangelii, ante et post caput mediocriter inclinans. Si vero SS. Sacramentum sit expositum, populum incen-sans, non stat in medio, sed a latere Epistolae, ne omnino terga vertat Sacramento. Post populi incensationem iterum genuflectit Altari, et vadit ad locum consuctum, vel ad Sacristiam, ignem prseparaturus.

17. Dicto Sanctus, Thuriferarius cum thuribulo et navicula in-censi, antecedens eos, qui intorticia gerunt, vadit ante Altare, ibique tribus circiter passibus ab Altaris gradibus facta cum aliis genuilexione, surgit et genuflectit utroque genu in piano projae infi-mum gradum ante cornu Epistolse.

18. Ad verba Hanc igitur Thuriferarius ponit incensum in thu-ribulum absque Benedictione. Ad Elevationem ter incensat Hostiam et Calicem, scilicet dum Celebrans genuflectit, dum Sacramentum elevat, et dum iterum genuflcctit. Ante et post utramque incensationem caput profunde inclinat. Deinde surgit, et peracta genuflexione, thuribulum ad Sacristiam vel locum ordinarium reportat, statim ad locum suum rediturus. Si vero post Missam Benedictio danda sit cum SS. Sacramento, ignem prseparatum teneat.

19. Pro pace in Choro danda, facta Altari genuilexione, comi-tatur Subdiaconum vel Assistentem, et sistit se ut supra n. 15. Si vero simul cum Assistente adsit Cceremoniarius, tunc Thuriferarius Assistentem non comitatur. Vide § 12. n. 22.

20. Deinde Subdiaconum vel Assistentem per cornu Evangelii ad Altare reducit; ubi facta a sinistris ejus, sed in piano genuilexione, pacem ab eo accipit. Mox repetita genuilexione, pacem dat Cero-ferariis; (nisi sint impediti) prius dat pacem secundo, deinde primo Ceroferario, genullcctens dum transit ante medium Altaris.

21. Ad Orationes stat vel genuflectit prout Chorus. Ad Benedictio-nem utrumque genu flectit in loco suo, ac se signat. Cfr. § 10. n, 8.

22. Lecto Evangelic, ad quod se signat, inclinat et gcnuflectit sicut Celebrans, se confert ante medium Altaris, ubi facta cum aliis genuflexionc, ad Sacristiam redit. Vide n. 2. Sub precibus, si quae recitanda; sint, sistit se in loco suo consueto.

23. In Sacristia reverentiam facit ut n. 2. et deposito superpel-liceo, culpam agnoscit et benedicitur, uti de Ministro Missse privatce dictum est.

24. Demum notandum, quod, si Ceroferarii aliquo ministerio sint impediti, (§ seq. 14. n. 19.) eorum vices supplere debeat Thuri-ferarius, v. g. capiendo velum humerale Subdiaconi sub finem Ora-tionis Dominica;; ampullas vini et aquae ministrando pro purifica-catione et ablutione etc.

1. Duo Ceroferarii sint, quantum fieri potest, statura pares; et, si Fratres laici hoc munere fungantur, insuper sint ejusdem Regulae, nimirum i³³ vel 3^.

2. Lotis manibus, superpelliceum induunt, et pneparant credentiam et Altare, ut praescribitur § 2. n. 3. et 8.

3. Primus Ceroferarius accendit in Sacristia candclas, qu;c sunt in candelabris Ceroferariorum. Idem adjuvat Diaconum, secundus vero Subdiaconum, dum hi sacris yestibus se induunt.

4. Omnibus paratis, sua candelabra sumunt, quae semper ita deferunt, ut primus, qui a dextris secundi incedere debet, manum sinistram ponat ad pedem candelabri, dextram vero ad medium candelabri globum; secundus vero e converso collocet dextram ad pedem, sinistram ad globum. Turn facta cum aliis revereiitia, (§ 5. n. 1.) procedunt aut sequuntur Thuriferarium; (§ prsec. 13. n. 2.) et cum pervenerint ad Sanctuarium, observant ea, qute dicta sunt § 5. n. 6.

secundus ad cornu Evangelii, statim candelabra sua super infimum Altaris gradum deponunt, et primus Diaconum, secundus Subdia-conum adjuvat in Amictibus disponendis. Quo facto, ad candelabra redeunt, et cum aliis faciunt reverentiam Altari, sed semper per genuflexionem in piano, et junctis ante pectus manibus.

6. Facta reverentia, candelabra reassumunt, quae cum candelis accensis deponunt in credentise angulis posterioribus. Advertat autem secundus Ceroferarius, (et etiam primus in casu simili) ne, dum solus cum candelabra transit ante medium Altaris, ibidem aliquam reverentiam faciat, sed recto tramite pergat. Dum pervenit ad locum alterius in cornu Epistoke stantis, ambo simul procedunt ad credentiam, ubi primus candelabrum suum ponit ad latus Altari proximius, secundus vcro ad latus ab Altari remotius.

7. Depositis in credentia candelabris, vadunt ante medium Altaris; ibique facta genuflexione, primus tendit ad cornu Epistolx, secundus ad cornu Evangelii, et facie ad Altare conversa, genuflectunt utroque genu, tribus circiter passibus ab Altaris gradihus remoti. Hie est locus eorum ordinarius, in quo manibus junctis ante pectus, regu-lariter stant erecti, et semper immoti, sivc Celebrans sit in medio, sive in cornu Altaris.

8. Peracta Confessione, quando Celebrans Altare conscendit, Ceroferarii surgunt; secundus in loco suo statcrcctus; primus vero cum navicula de credentia sumpta, accedit ante infimum gradum Altaris, et facta ibidem in piano a dextris Thuriferarii genuflexione, pari passu cum ipso ascendit ad secundum gradum, ubi stans na-viculam semiapertam tradit Diacono. Si SS. Sacramentum sit expo-situm, genu utrumque flectit. Vide § prsec. 13. n. 4.

9. Recepta navicula, Ceroferarius vertens se per suam sinistram, descendit in planum, ibique ante infimum gradum facta genuflexione, naviculam ad credentiam reportat, et statim ad locum suum ordi-narium redit.

10. Si fiat sessio sub Hymno Angelico, Ceroferarii vadunt ad medium Altaris, et facta ibidem genuflexione cum Thuriferario in medio eorum, procedunt ad scamnum. Pracedit primus, qui sistit

se post Diaconum; sequitur Thuriferarius, post quern venit secundus, qui se collocat post Subdiaconum, et posteriorem partem Dalmaticae et Tunicellae post scamni tergum deponunt. Pinito Hymno , Minis-trorum Amictus disponunt, et facta ut prius genuflexione ante medium Altaris, ad sua loca ordinaria redeunt, ihique ad Orationes stant vel genuflectunt prout Chorus.

11. Dum Celebrans incipit ultimam Orationem, deficiente C:cre-moniario, primus Ceroferarius accedit ad credentiam et accipit librum Epistolarum, quem tenens ad latera cum apertura ad suara sinistram, tradit Subdiacono, facicns eidem profundam capitis inclinationem, ante et post libri traditionem. Deinde ad locum suum redit. Cum Subdiaconus, cantata Epistola, accipit Benedictionem, idem Ceroferarius sistit se a latere Epistolce in piano, et ibidem cum reverentiis ut supra, librum a Subdiacono recipit; manetque in eo loco, ut librum Evangeliorum eodem modo tradat Diacono. Quo facto, accipit naviculam, quam, lecto a Celebrante Evangelio, ministrat ut supra.

12. Recepta navicula, primus Ceroferarius descendit cum Thuri-ferario, ad cujus sinistram accedit secundus Ceroferarius; et simul facta genuflexione, Ceroferarii ad credentiam vadunt, candelabra sua capiunt et collocant se hinc inde a latere Thuriferarii.

13. Facta ibidem una cum aliis genuflexione, Ceroferarii conjuncti Thuriferarium sequuntur ad locum, ubi Evangelium cantari solet; ibique facie ad Diaconum conversa, primus a dextris, secundus a sinistris Subdiaconi consistunt, candelabra sua sustinentes, usque ad finem Evangelii, quin se signent, inclinent aut genuflectant.

14. Cantato Evangelio, Ceroferarii accedunt ante medium Altaris, et facta ibidem genuflexione, candelabra ad credentiam reportant. Turn ante medium Altaris revertuntur, genuflectunt et ad loca sua redeunt.

15. Si ad Symbolum fiat sessio, observant ea, qute dicta sunt n. 10. Ad verba Ex incarnatus est etc. semper utrumque genu flcctunt, sive Celebrans sedeat, sive non.

16. Cantato Oremus ante Offertorium, Ceroferarii, facta genuflexione ante medium Altaris, antecedunt Subdiaconum ad creden-

tiam. Secundus Ceroferarius velum humerale imponit Subdiacono, a quo acceptum velum Calicis plicat et super credentiam collocat. Idem faciendum, si Calix foret in Altari. Quo facto, ad credentiam persistit, facie versa ad Altare. Subdiaconum cum Calice ad Altare redeuntem sequitur primus Ceroferarius, portans ampullas vini et aqiue, quas suo tempore eidem tradit sine osculis. Ampullis ad credentiam reportatis, acceptam naviculam more solito ministrat; et ad credentiam reversus, ibidem cum socio suo perstat, dum incensatur Altare. Ampullas portans, in accessu et recessu unum genu flectit in plano, si SS. Sacramentum sit expositum.

17. Celebrante incensato, Ceroferarius primus cum ampulla aquse super pelviculam, et secundus, a sinistris ejus, cum manutergio ad secundum Altaris gradum ascendunt, (aut in plano manent, si SS. Sacramentum sit expositum) ihique stantes Celebrant! ministrant, aquam super manus fundendo et manutergium praebendo, cum inclinatione capitis ante et post. Recepto manutergio, si stent in secundo gradu, faciem ad invicem vertentes, descendant, et rebus suis super credentiam depositis, factaque genuflexionc ante medium Altaris, ad loca sua ordinaria revertuntur, ubi deinceps a Thuri-ferario incensantur, cui ante et post caput inclinant. Primus Ceroferarius secum portat campanellam.

18. Dicto Sanctus, faciunt genuflexionem ante medium Altaris, et vadunt ad locum, ubi posita sunt intorticia; (§ 2. n. 7.) eademque accensa capiunt, et sequentcs Thuriferarium, se conferunt ante Altare, intorticia manu extima portantes. Facta ibidem a lateribus Thuriferarii et simul cum eo unius genu flexione, mox, Thuriferario propius ad Altare accedcnte, ipsi in eodem loco flectunt utrumque genu. Curet quoque primus Ceroferarius, ut campanulam secum habeat. Sic porro genuflexi manent usque post Calicis elevationem; tunc quippe assurgunt, et repetita genu unius flexione, intorticia reportant et extinguunt. Deinde ante medium Altaris revertuntur, ct facta genuflexionc, ad loca ordinaria redeunt, ubi stant crecti.

19. In Missis vero, in quibus sacra Communio est ministranda, nee non in Missis Feriarum Adventus, Quadragesiimc, Ouatuor Temporum, et Vigiliarum cum jejunio, tametsi ex dispensatione

non jejunetur; (excepta Vigilia Paschatis, et Pcntecostes, ac Nati-vitatis Domini, et Quatuor Temporibus Pcntecostcs) item in Missis Defunctorum, manent genuflexi, intorticia accensa tenentcs, usque ad sumptionem SS. Sanguinis inclusive, vel usque dum distributa sit Communio. Vide § praec. 13. n. 24.

20. In Fcstis prsecipuis, maxime si adsint Vcrsicularii supcrpelli-ccis induti, adhiberi possunt quatuor vel sex Religiosi intorticia gerentes. Si ex postlca Altaris parte in Presbyterium veniant, egrcdiuntur cum intorticio in manu extima per utrurnque Altaris latus, divisi in eequali numero unus post alium, dignioribus prsece-dentibus. Sin autem aliunde illuc veniendum sit, tunc incedunt bini et bini, minus dignis pnccuntibus. Cum ad medium Presby-terii devenerint, facta simul unius genu flexione in recta linea, ibidem genuflectunt, sic tamen ut digniores sint medio Altaris viciniores. Qui sunt in cornu Evangelii, intorticia tcncnt manu sinistra; qui vero in cornu Epistoke manu dextra ilia sustinent. Facta autem Elevatione, vcl distributa Communione, surgunt, ct facta unius genu flexione, abeunt conjuncti vel divisi prout venerunt, minus dignis prsecedentibus.

21. Sub finem Orationis Dominicae, primus Ceroferarius accedit ad latus Epistolre, et facta ibidem in piano genu unius flexione, ascendit ad secundum gradum lateralem, et capit utraque manu velum humerale Subdiaconi, illudque portans descendit, iterum genuflcctit, et velo super credentiam deposito, ad locum suum redit. Vide § praec. 13. n. 24.

22. Discooperto Calice et facta a Celebrante gcnuflexione ante sumptionem SS. Sanguinis, primus Ceroferarius vadit ad credentiam, accipit pclviculam cum ampullis vini et aquae, et facta genu flexione in piano, ascendit ad secundum gradum, ibidemque stans, suo tempore ampullas Subdiacono (vcl Diacono § 9. n. 10.) porrigit. Quibus postea receptis, vertens se per suam dextram, descendit, eas sine gcnuflexione (nisi SS. Sacramentum sit expositum) ad credentiam reportat, et deinde ad locum ordinarium redit.

23. Interim secundus Ceroferarius, facta ante medium Altaris genuflexione, vadit ad credentiam, ct accipit velum Calicis plicatum.

Turn vertens sc per suam sinistram, facta simul cum Diacono et Subdiacono ante medium Altaris genuflexione, incedit per planum, et per latus Evangelii ad secundum gradum ascendit, velumque Calicis plicatum super mensam Altaris deponit. Quo facto, des-cendit et absque genuflexione (nisi SS. Sacramentum sit expositum) vertens se per suam dextram, ad locum suum revertitur.

25. Sub finem Evangelii, vel precum, si quee recitandse sint, facta genuflexione ante medium Altaris, ad credentiam vadunt, candelabra sumunt, et cum iis sistunt se ad latera Thuriferarii; ubi facta cum aliis reverentia Altari per genu unius flexionem, eodem ordine ut n. 4. ad Sacristiam revertuntur. Ibidem a tergo Minis-trorum sacrorum stantes, debitam faciunt reverentiam, et candelabra collocant in locum pristinum.

26. Postea secundus Ceroferarius ad Altare redit, et candelas extinguit incipiendo in parte Epistolce ab ilia, quic est a Cruce remotior, et deinde eodem modo in parte Evangelii. Tandem omnibus ministeriis absolutis et depositis superpelliceis, culpam agnos-cunt, et accepta a Celebrante Benedictionc in pace reccdunt.

1. Missa votiva stricte dicta, de qua sola hie agitur, est ilia, quae celebratur extra ordinem Oflicii diei, quin a Rubricis pnescribatur.

2. Solemnis est ilia, quee pro re gravi vel publica Ecclesiae causa, ex indictione aut licentia Ordinarii solemniter dccantatur. Obser-vandus est sensus peculiaris, qui hie tribuitur voei solemnis. Non enim h?cc Missa dicitur solemnis, prsecise quia in ea servantur omnes Ritus Missce solemnis, sed a circumstantia, in qua eelebratur.

3. Requiritur ergo; d) causa gravis et publica, qua: saltern no-tabilem communitatis partem concernit; b) licentia vel indictio Ordinarii; c) solemnitas, id est, ut in cantu celebretur, cum Ministris sacris, vel sine eis, si habcri nequeant.

4. Capitula Generalia ct Provincialia pro electione Superiorum Ordinis vel Provincise censcri queunt gravis causa et sufficiens canendi Missam votivam de Spiritu saneto; ea quippe ad plurium familiarum Religiosarum bonum maxime eonducunt.

5. Missa htec cantari potest singulis diebus; exceptis Festis Du-plicibus 1. Classis, Dominicis item 1. Classis, Feria quarta Cinerum, tota Majori Hebdomada, ct Vigiliis Nativitatis Domini et Pentecos-tes. Si bisce diebus Missa hujusmodi celebranda foret, dicenda erit de Officio currenti, ejusque Orationi principali adjungenda est Ora-tia Missse votivee impeditee sub una conclusione, licet alue adbuc Orationes dicendrc sint sub altera conclusione.

6. Missa votiva privata est ilia, qu;e eelebratur ex particulari privatorum voluntate, vel ex prascripto quidem Ordinarii, sed non pro causa gravi et publica, sive solemniter cantetur, sive privatim legatur.

7. Ut liceat celebrare Missam hujusmodi, requiritur causa ratio-nabilis; dicit enim Rubrica Generalis Tit. IV. n. 3. Id vera passim non Jit, nisi rationabili de causa. Et quoad fieri potest: Missa cum Officio conveniat.

8. Missa hsec celebrari nequit diebus Dominicis, Festis Duplicibus, infra Octavas Nativitatis Domini, EpiphanicX, Paschatis, Pcntecostes et Corporis Christi, item in Vigiliis Nativitatis Domini, Epiphanise et Pentecostes, Feria quarta Cinerum et tota Majori Hebdomada.

9. Apud Nos vero, ex special! Apostolico indulto (5. April. 1856.) singuli Sacerdotes, nostro Ministro Generali subjecti, possunt celebrare Missam votivam de Immaculata Conceptione B. M. V. in

Ecclcsiis proprii Ordinis, quolibet die Sabbatho, exceptis tamcn Sabbathis solemnioribus, primse scilicet ac secundi Classis,, et pri-

nisi id expresse concedatur. Neque dici potest de Tempore, nec de Mysteriis vel Festivitatibus Domini aut B. M. V. prceter ilia, quorum Votivac in fine Missalis assignantur, vel specialiter indultae sunt, uti quandoque in Missali insinuatur.

11. Celebrari vero potest de omnibus Sanctis, de quorum Cano-nizatione constat vel ex Martyrologio, vel aliunde, vel quorum nomina occurrunt in Litaniis Omnium Sanctorum.

12. Quando ergo diccnda est hrcc Missa de Sancto, cui votiva non assignatur, sumitur Missa de Festo, si etiam extra diem Festi scrvatur Veritas in verbis, aut servari potest, pauca omittendo vel mutando. Cfr. dicta cap. n. § 3. n. 2. 5). Si vel Tractus, vel Graduale etc. non habcantur in Proprio, sumuntur de Communi, prout tempori congruit. Ea vero, in quibus Veritas commode obtineri non potest, de Communi sumuntur.

13. Si tempore Paschali celebranda sit Votiva SS. Martyrum, quorum Festum extra tempus Paschale colitur, sumitur ex Communi pro tempore Paschali, et econtra, semper tamen retentis iis, qiue sunt propria ipsorum Missa;.

14. Si diccnda sit Votiva B. M. V. vel alterius Sancti in die, in qua de eis fit Officium ratione Festi vel Octavee, celebranda est Missa dc Festo vel de Octava tamquam non votiva, nempe cum Commemorationibus, Gloria, Credo et Evangelio proprio in fine, prout ipsa Missa dici exigit. Si vero de eis non fiat Officium, uti evenit, quando infra Octavam dc alio Sancto fit Officium, Missa quidem erit de Octava, sed more votivo, id est, sine Credo et semper cum consueto Evangelio S. Joannis in fine; sed tamen cum Gloria propter Festivitatem.

15. Quoad Hymnum Anoelicum. In Votivis solemnibus (vide supra n. 2.) semper dicitur Gloria; nisi celebrentur in paramcntis violaceis.

quam dicitur Gloria , nisi ^ in Votivis B. M. V. si celebrentur in Sabbatho, quamvis non fiat Officium de B. M. V. b) in Votivis de Angclis, uno vel pluribus, quocumque die celebrcntur; c) in Votivis Sanctorum, qui in Officio dici solam habent Commemora-tionem, ut S. Lucius in Officio S. Casimiri, 4. Martii; et d) in Votivis, dc quibus dictum est n. 14.

16. Quoad Orationes. /u Missis votivis, qiiaiulo solemniter dicuntur pro re gravi, vel pro publico, Ecclesice causa, regularitcr dicitur una tantum Oratio, absque ulla Commemoratione Officii occurrentis, dum nenfpe, prtcter Missam votivam, alia Missa Con-ventualis cantetur vel saltern legatur. Vide etiam cap. 11. § 3. n. 3.

In Missa vero solemni pro gratiariuu actione, dicenda de SS. Trinitate, vel dc Spiritu sancto, vel de B. M. V. Orationi Missa; votivtc adjungitur Oratio: Deus , cujus misericordle etc. sub una conclusione; uti habetur in Missali post Missam yotivam de SS. Trinitate. Cfr. L. c. n. 5. d).

17. In Votivis privatis, quamvis etiam solemniter celebrentur, vel ex privilegio in Duplicibus dicantur, quemadmodum apud Nos Votiva de Immaculata Conccptione, (n. 9.) saltem tres Orationes recitanda; sunt: prima scilicct dc ipsa Missa votiva; sccunda dc Officio diei; tcrtia, quie in Missa de die foret secundo loco adjunquot; genda. Si vero in Officio diei plures facta; sint Commemorationcs specialcs, illse omnes eodem ordine dicendae sunt in Missa votiva; post quas alise Orationes addi possunt ad libitum Celebrantis, dum-modo tamen simul juncta: septenarium numerum non excedant. Quod si Sacerdos Oratknibus pncscriptis alias Orationes superaddere velit, curet ut Orationes simul junctse sint numero impares. Si vero Orationes prccscriptae numerum parem officiant, Saccrdos non tenctur aliquam Orationem addere, ut numerus impar fiat. Vide etiam cap. 11. § 3. n. 2.

18. Excipitur: a) Missa votiva B. M. V. in qua 3^a Oratio semper dicitur dc Spiritu sancto, si nempe nulla in Officio facta fuerit Commemoratio; U) Votiva S. Petri Apostoli tantum, vel S. Pauli, in qua 2^a Oratio dicitur de altcrutro, et 3^a de Officio diei; r) Votiva utrique Apostolo communis, in qua, eo tempore, quo po-

nenda est Oratio A cunctis , in istius loco dicitur Oratio B. M. V. Concede nos , ut in ejus Votivis, nc bis fiat mentio SS. Petri et Pauli; d) Votiva pro gratiarum actione, in qua 2^a oratio est de Officio diei, 3^a seu ultima post alias Commemorationes speciales, sed ante Orationes imperatas, Oratio: Deus, cüjus misericordle.

19. Quoad Sequential. In Votivis, tarn solemnibus, quam privatis, numquam dicitur Sequentia, sine speciali indulto.

20. Quoad Symbolum. In Votivis solemnibus semper dicitur Credo , nisi adhibendus sit color violaceus; in Dominica vero semper dicitur, etiamsi adhibendus sit color vicHaceus.

21. Quoad Pr/EFATionem. In omnibus Votivis, tam solemnibus quam privatis, quocurnque tempore celebrentur, dicitur Prafatio propria, si adsit, etiam infra Octavam Nativitatis. Si vero Votiva propriam Prsefationem non habeat, dicitur de Octava, propriam habente, si Votiva infra hujusmodi Octavam celebretur. Si nulla Octava occurrat, diccnda est Prcefatio de tempore, propriam habente. Extra bos casus semper dicitur Prsefatio communis.

Notandum bic venit, quod in Votivis B. M. V. (extra Octavas ejusdem) in Prafatione semper dicitur: Et ïe in veneratione. Nihil vero obstare videtur, quin in Votiva privilegiata Immaculatse Conceptionis (n. 9.) dicatur: Et te in Conceptione Immaculata.

22. Quoad Communicantes et Hang igitur. Hie Orationes, Oc-tavis aliquorum Mysteriorum propria;, leguntur in omni Missa votiva, qua; infra easdem Octavas celebratur; etiamsi adhibeatur Prsefatio propria Missas votiva;.

23. Ite, missa est dicitur in quibuscumque Votivis, in quibus dictum est Gloria in excelsis; alias semper dicitur Benedicamus Domino , in quocumque colore celebretur.

24. In fine cujuscumquc Votiva; semper legitur Evangelium S. Jo-annis: In principio

25. Quoad cantum et colorem. In Missis votivis solemnibus Prafatio et omnia alia solemnitcr sunt peragenda; Votiva; vero privatae, si cantentur, in tono feriali cantandoe sunt. Excipi tamen

potest casus, quo magna cum solemnitate extrinseca cclebratur, v. g. in Primitiis Neomyste.

In Missis votivis, quocumque tempore cclebrentur, talcs adhi-bendi sunt colores, quales adhiberi oportct in ipso Festo, de quo Votiva cclebratur. Vide etiam Rubr. Gen. Missalis Tit XVIII. n. 5.

26. Quoad Missas votivas, cantandas durante tempore Precum Quadraginta Horarum, (cap. vi. § 8. n. 11.) obscrvanda sunt ca, quce in qualibet Dicccesi prsescripta sunt.

27. Missa, vulgo Aurea dicta, cx immemorabili consuctudine in aliquibus locis solcmniter cantatur Feria quarta Quatuor Temporum Adventus. Pro bac Missa sumitur Votiva de B. M. V. tempore Advcntus: Rorate. cum Gloria et Credo, absque ulla Comme-morationc. Vide n. 16. Cfr. etiam n. 14.

1. Quatuor Missa;: pro Defunctis in Missali assignantur. Prima dicitur: a) in Commemoratione Omnium Fidelium Defunctorum, tam in Missa solemni quam in privatis; excepta Missa Conventuali de officio currcnti, et Excquiali, corpore prsesente, qu;,c est ut in die Obitus; b) item in Commemoratione Omnium Fratrum etc. quando dicitur Officium gcneralissimum, cum Orationc Deus, venle; c) in Excquiis, die Tertio, Septimo, Trigesimo et Anniversario Summi Pontificis, Cardinalium, Episcoporum et Saccrdotum, cum Oratione ut infra; pro Sacerdotibus vtro etiam dici potest Missa, quce secundo loco ponitur. Sccunda dicitur in Excquiis, die 3. 7. et 30. Clericorum aliorum, et Laicorum. Tertia dicitur in die An-niversaria Clericorum et Laicorum. In die Annivcrsaria Saccrdotum potest dici hcec vel prima, Quarta, quae quotidiana vocatur, dicitur extra dies enumeratos pro quocumque Defuncto , vcl quibuscumque Defunctis, cum una vel pluribus Orationibus ut infra.

2. Privilegia Missarum dc Requiem sunt diversi gradus, de quibus vide Auctorcs et Statuta dioccesana.

1 1 1

lt;gt;//:/^Tttr 3. Cum primum accipitur nuntium de obitu alicujus Fratris, qui in loco dissito dccessit, pro eodem cantari potest Missa ut in die Obitus seu Dcpositionis, in omnibus Ecclesiis Ordinis vol Provincise, prima die non impedita post nuntium acceptum. Dies impeditce sunt: Fcsta Dupl. 1. et 2. Classis, omnes dies Dominicre et Festivse de praecepto, Octavsc privilegiatse, Fcria quarta Cinerum, tota Hebdomada sancta, Vigilie Nativitatis Domini et Pentecostes, ct dies illae, quibus Sanctissimum est expositum occasione Orationis 40 Horarum et Adorationis perpetuee, vel similis expositionis so-lemnioris.

4. Missse quotidians Defunctorum prohibentur omnibus diebus, quibus prohibentur Miss® votivce private, nisi adsit indultum Apostolicum.

5- Sacerdos, habens Officium Duplex, aut rcquivalens, licet 1. vol 2. Classis, et celebrans in alicna Ecclesia, ubi celebratur Festum permittens Missas votivas et de Requiem, potest ibidem legere Missam de Requiem, quando nempe ad illam Ecclesiam veiierit, ibidem Missam privatam celebraturus occasione solemnium Exequiarum pro aliquo Dcfuncto, prsesente corpore, vel Anniversarii. Id vero non licet, si in aliena Ecclesia occurrit Festum Duplex.

6. Si Sanctissimum est expositum ut supra n. 3. Missae qiue-\'/ cumque de Requiem prohibentur in omnibus Eccleshe Altaribus.

\' Dum autem agitur de expositione, publica quidem, sed minus solemni, prohibentur tantum in Altari expositionis.

7- Numerus Orationum. d) Una tantum dicitur Oratio in die /cstjx. Commemorationis Omnium Fidelium Defunctorum, in die Comme-morationis Omnium Fratrum etc. in die Dcpositionis, 3. 7. 30. et Anniversario Defuncti. Idque locum habet in omnibus Missis de Requiem, sive cantcntur, sive simpliciter legantur, non tantum in die Commemorationis Omnium Fidelium Defunctorum ct Omnium Fratrum etc. sed etiam, dummodo Missse privatse Defunctorum permittantur, in die Obitus seu Dcpositionis, et toto tempore intermcdio, quo corpus manet insepultum, item in die 3. 7. 30. ct Anniversario, quando dicitur prima, sccunda aut tertia Missa, cum Oratione conveniente.

6) Item una tantum Oratio dicitur, quandocumquepro Defunctis solemniter celebratur: ad quod non requiritur concursus populi vel pompa exterior, sed sufficit, ut Missa de Requiem cum, vel sine Ministris sacris, in cantu celebretur, sive id fiat pro uno aut plu-ribus Defunctis in particulari, sive generatim pro omnibus Fidelibus Defunctis.

semper tres dici debent; possunt tamen semper plures dici usque ad quinque vel septem; dummodo ultimo loco dicatur Oratio Fide-lium, et curctur, ut sint numero impares.

b) Item pro Episcopo Cardinali, Presbytero Cardinali vel Diacono Cardinali, dicitur Oratio, prout post Orationem secundam ibidem assignatur.

c) Pro Episcopo et Sacerdote, in die ipsorum Obitus vel Depo-sitionis, item die 3. 7. 30. et Anniversario, dicitur Oratio secunda,

mutatis mutandis, ut ibidem indicatur. Verum extra enumeratos dies , pro Episcopo dici potest tertia, et pro Sacerdote quarta Oratio.

d) Pro aliis Defunctis, sive Clericis sive Laicis, in die ipsorum Obitus vel Depositionis vel die 3. 7. 30. et Anniversario, non assignantur Orationes proprice, inter diversas, et ideo dicendse sunt illae, qua; in respectiva Missa habentur; nam

e) Orationes 5. 6. 7. etc. inter Orationes diversas, non sunt dicendae in praefatis diebus, sed in aliis Missis, puta, quando per annum, extra hos dies, pro illis Missa cantatur, (n. 7. ö.) vel quando in Missis quotidianis privatis secunda Oratio mutatur, vel aliqua Oratio additur, ut dicitur n. seq.

9. Quando plures dicuntur Orationes, prima et ultima leguntur /c. prout ibidem, in Missa quotidiana, jacent; secunda vero est ad ^ libitum Sacerdotis, ita ut pro ea aliam vel alias assumere, vel illi alias adjungere possit. Vide n. 7. c).

10. In solis Orationibus, in quibus ponitur littera N. exprimi potest nomen Baptismi vel Religionis, numquam vero cognomen, dignitas aut titulus Defuncti. In Orationibus vero pro Sacerdote, Clerico aut Laico, et Moniali Ordinis, post verba: famulum tuum N. famuli tui N. vel fa.mul.e tlve N. additur: fratrem nostrum, fratris mostri, Vel sororem nostram, soror1s nostr/e. Pro Sacer-dote etiam dici potest alia Oratio. Vide Ruhr. Pecul. Brev. n. 217.

11. Alia quaedam, ad Missam Defunctorum, tam privatam quam solemnem, pertinentia:

a) Si pro temporis opportunitate Sacerdos ad praparationcm recitet quinque Psalmos, etiam dicit Gloria Patri in fine; itemque Alleluja tempore Paschali post Antiphonam.

I/) Dum Sacerdos se induit, recitat preces consuetas, et osculatur paramenta more solito.

c) Ante Confessionem non dicitur Psalmus: Judica me Deus , sed pronuntiala Antiphona: Introibo ad Altare Dei, ct responso a ministro Ad Deum, qui l.ltificat etc. dicitur ii. Adjutorium nostrum, et Confessio, cum reliquis, ul supra in aliis Missis.

d) Cum Celeb rans ad Altare incipit Introitum, non signal se, sed, sinistra super Altare posita, manu dextra extensa facit signum Crucis super libruni, habens parvum digitum versus librum, quasi aliquem benedicens. Non dicitur Gloria Patri , sed post Psalnmm repetitur Requiem /Eternam.

é) Nec dicitur Gloria in excelsis, nee Alleluja, nee Jube Domine benedicere, nec Dominus sit in corde meo , nec oscidatur liber in fine Evangelii, nec dicitur Per Evangelica dicta.

g) Non dicitur Credo: nou benedicitur aqua in Calicem fnu-denda; dicitur tarnen Oratio: Deus, qui human/E substantia etc.

Ii) Cum lavat manus, in fine Psalmi: Lavabo inter innocentes 7io7i dicitur Gloria Patri: nec ei substituitur Requiem yeternam.

t) Prcefatio et Orationes Communicantes et Hanc igitur semper dicuntur dc Communi.

j) Ad Agnus Dei non dicitur miserere nobis, cujus loco, ma-nibus junctis ante pectus, et non super Altare positis, dicitur dona eis requiem; nee tertio dona nobis pacem, cujus loco dicitur dona eis requiem sempiternam, nequc percutitier pectus.

k) Non dicitur prima Oratio ante Communionem, scilicet, Do-mine Jesu Christe, qui dixisti apostolis tuis etc. nec datur pax.

I) In fine non dicitur Ite, missa est, nec Benedicamus Domino, scd facie ad Altare versa, dicitur semper in plurali Requiescant in pace.

m) Et nou datur Benedictio, sed die to Placeat, et osculato Altari, vadit Celebrans ad cornu Evangeiii, et dicitur, ut supra, In principio erat Verbum etc. Alia omnia ut in aliis Missis.

12. Quando in Canone aut alibi nominatur Sanctus, cujus ilia die fit Officium vel Comrnemoratio, facienda non est a Celebrante capitis inclinatio: ad nomina vero Jesu, B. M. V. et Papa; reg-nantis semper caput inclinandum est.

13. In discessu ab Altari, recitatur more solito Antiphona: Trium puerorum, et Canticum: Benedicite.

1. Quandocumque pro Defunctis erit Missa de Requiem solem-niter celebranda, Altare pallio nigri coloris et simpliciter absque ullis imaginibus, Reliquiis, floribus, aliisque ad ornatum pertinen-tibus, paretur. Sint super illud sola Crux et sex candelabra cum totidem candelis ex cera communi. Cfr. cap. 1. § l- n. 4. 5 et 6.

2. Omnia paramenta Altaris , Celebrantis, Ministrorum et librorum sint nigra, et in his nullse imagines mortuorum , vel Cruces albae ponantur. Cfr. cap. 1. § 3. n. 11.

3. Omnibus praeparatis, ut dictum est cap. 111. § 2. prcecedentibus Ceroferariis cum candelabris, et Thuriferario sine thuribulo, aliisque Ministris subsequentibus, Celebrans more solito procedit ad Altare, et facit ut in Ordine Missce.

4. ISfon incenscitur Altare ad Introitum, sed Ministri, facta Confessione, ascendunt cum Celebrante ad Altare, ubi facta reve-rcntia, statim per viam breviorem accedunt ad dextram Celebrantis, ibique se collocant ad Introitum et Kyrie eleison , ut in aliis Missis. Celebrante autem librum signante, ipsi se non signant.

5. Sub diaconus, fiuitci Epistola, uoit osculatur maiium Celebrantis, nec benedicitur; sed, facta genuflexione, librum illi reddit, a quo accepit, ct more solito transfert Missale ad cornu Evangelii.

6. Lccto Evangclio, Celcbrans cum Ministris vadit ad scamnum ad sedendum. Circa finem Prosie dum cantatur a Choro Pie Jesu Domine, ad nomen Jesu caput inclinant detectum, et mox surgentes ad Altare redeunt.

7. Diaconus illico in ora suppedanei genuflexus, dicit Munda cor meum ; turn libro, quern prius, ut in aliis Missis, ad Altare detu-lerat, reassumpto, non petit Benedictionem, nec osculatur Celebrantis manum, sed descendit in planum, et proccdit ad cantandum Evan-gelium.

8. Nan tenentur htminaria ad Evangelium, nec portatur iti-censutn, sed duo tantum AcolytJu sine candclabris stant, unus ci dextris, et alter a sinistris Subdiaconi tenentis librum Evangelio-rum. Non ineens at ur liber, nec in fine Celcbrans, nec defertur liber Evangeliorum osculandus, sed per Ceroferarium in credentia reponitur.

9. Dicto a Celebrante Oremus, Diaconus accedit ad dextram Celebrantis; Subdiaconus vero vadit ad credentiam, et sine velo humerali Calicem, omni suo suppellectili coopertum, ad Altare defert. Mox ipse Subdiaconus aufert velum Calicis, illudque tradit secundo Ceroferario, ad credentiam deferendum. Non dicit Benedicite etc.

10. Aqua in Calicem infusa. Subdiaconus, quia non tenet Patenam post Celebrantem, descendit in planum ante medium Altaris, ibique facta genuflexione super infimum gradum, statim se recipit ad si-nistram Celebrantis. Patena vero ct purificatorium collocantur ut in Missa privata.

11. Oblata et Altare incensantur ut supra, id est, ut in alia Missa solemni; et finita Altaris incensatione, incensatur solus Celcbrans,

et 11011 incensantur alii. Sub incensatione Oblatorum Subdiaconus stat ad sinistram Celebrantis, et sub inccnsatione Altaris et Ccle-brantis se gerit ut ante Introitum in aliis Missis.

12. Ad ablutionem manuum Diaconus et Subdiaconus stant unus post alium in loco suo in coniu Epistoke.

13. Paulo ante Elevationem SS. Sacramenti Subdiaconus, facta genuflexione, accedit ad cornu Epistolce, et, accepto thuribulo a Thuriferario, qui prius thus imposuit, tempore Elevaiionis Sacramenti in infimo gradu Altaris genujlexus iu cornu Epistoke ill nil incensat, ut de Thuriferario dictum est.

14. Finita Elevatione, Subdiaconus reddito thuribulo, redit ad locum suum, et ibi, facta genuflexione, stat usque ad Pax Domini.

15. Dicto Agnus Dei absque tunsione pectoris. Diaconus accedit ad sinistram. Subdiaconus ad dextram Celebrantis.

16. Cantato a Diacono, facie ad Altare versa, Requiescant in pace, manent ipse et Subdiaconus in loco suo, usque dum Cele-brans vadit ad cornu Evangelii.

17- Mi nis tri, tam sacri quam inferiores, cum aliquid porrigunt Celebranti, in hac Miss a nou osculantur ejus inanuiu, neque rem quamcumque, quce porrigitur; idem in Absolutione observandum.

1. Absolutio ilia est, qua; ad tumulum peragitur, absente De-functi corpore. Exequiae ilia; dicuntur, quit circa feretrum fiunt, prsesente Defuncti cadavere.

2. Tumulus, qui et lectica mortuorum, castrum doloris etc. vocatur, erigitur in medio Eccleske, vel in Choro, vel in alio loco congruo, juxta consuetudinem et situs dispositionem; numquam v\'ero in Presbyterio. Ponitur autem semper ita, ut pedes imaginarii Defuncti versus Altare dirigantur, sive Absolutio fiat pro Sacerdote, sive pro Clerico vel Laico.

tuorum imagines aut flamniDe efformari possunt. In Absolutione pro Clcricis, supra tumulum apponi etiam possunt insignia Ordinis, quo insigniti sunt, v. g. Stola nigri vel violacei colons, non ad ornandum tumulum, sed ad distinguendam personae dignitatem et characterem.

4. In quatuor tumuli angulis regulariter quatuor tantum ponuntur candelabra cum totidem candelis, congruentius ex cera communi. Poterunt tamcn aliquando plura poni candelabra, juxta Superiorum dispositionem; dum nempe Missa solemnis dc Requiem cum Absolutione ad tumulum cantatur pro persona, quoe in dignitate consti-tuta fuit, vel pro insigni benefactore etc.

5. Finita Missa, si facienda est Absolntio, Celeb vans cum Mi-nistris, facta Altari reverentia, ut cap. m. § 6. n. 5. retrahit se per gradus laterales in planum ad eoruu Epistoke, tibi exmtur Casula, et, deposito Manipulo, quem etiam Ministri deponunt, aceipit Pluviale nigrum, adjutus a primo Ceroferario. Si desit Pluviale, Celebrans manet cum Alba et Stola, in modum Crucis ante pectus disposita; quo casu Ministri, ultra Manipulos, etiam Dalmaticam ct Tunicellam deponunt.

6. Deinde Celebrans cum Diacono a sinistris ad medium Altaris accedit. Subdiaconus vero, post depositum Manipulum, accipit Crucem processionalem, ei allatam ab Acolytho, qui ferre debet vas aquce benedictae, et medius inter duos Ceroferarios cum cande-labris accensis, accedit ante medium Altaris, parum ab Altari remo-tus. Tenet autem Crucem ita, ut imago Crucifixi ipsi portanti terga vertat. Thuriferarius cum thuribulo et navicula sistit se retro post Subdiaconum, sed parum versus cornu Evangelii; alter vero Acolytbus cum aqua benedicta sistit se a dextris Thuriferarii.

7. Facta ab omnibus, exceptis Subdiacono et Ceroferariis, debita Altari reverentia, procedunt ad tumulum. Subdiaconus medius inter duos Aeolythos, seu Ceroferarios, cum candelabris accensis, defert Crucem sicut in Processionibus, ut supra, ipsos prcecedenti-bus duobus aliis Aeolyt/ds, una, nempe, Thuriferario, cum thuribulo, et navicula inccnsi, alio a sinistris ejus cum vase aquce benedictee et aspersorio; sequitur Celebrans...... et Diaconus a sinistris ejus.

8. Cum pervcncrint ad tumulum, Thuriferarius et socius ejus i^g nC. mancnt ante tumulum a parte Epistoloe; Subdiaconus vero cum Ceroferariis ex parte Evangelii progrediendo, cum Cruce sistit se

ad pedes tumuli, seu lecticcs -mortuorum contra Altare, ita ut sit inter portam Ecclesiae et tumulum, facie ad Altare convcrsa, et ita stat mcdius inter dictos Acolythos, seu Ceroferarios, tenentes lumi-naria. Advertat autem Subdiaconus, ut congruum relinquat spa-tium Celebranti et Diacono transituris.

9. Celeb raus vero sistit se ex alia parte, in capite loci, inter rt\'T l^u Altare et tumulum, aliquantulum versus cornu Epi stake, ita ut * /-Crucem Subdiaconi respiciat, Altari tamen tergum directe non ob-vertat. A sinistris ejus stat Diaconus, et prope eum, a sinistris,

sed parum a retro, alii duo Acolythi, defer elites thuribulum, et vas aquce benedictce. -

10. Interim cantatur it. Libera me Domine, et cirfa illius Jlnem Diaconus, genuflectens versus Altare, accedit ad dextram Cclebran-tis. Diaconum mox sequuntur Thuriferarius ct alius Acolythus,

qui ctiam versus Altare genuflectentes, se sistunt ad dextram Dia-coni, eodem ordine ac modo, ut prius ad ejus sinistram steterunt.

11. Mox Celebrans ponit incensuni in thuribulum, benedicens illud more solito, ministrante Diacono navieulani, ac diccnte Bene-dicite pater re verende. Thuriferarius vero, tradita Diacono na-vicula, ministrat thuribulum more solito; postea mutat locum cum socio suo, qui, tempore congruo, Diacono tradit aspersorium ma-defactum. Deinde Thuriferarius et socius ad pristinum redeunt locum.

12. Absolute Responsorio, Cantor canit Kyrie eleison, Chorus respondet Christe eleison, et deinde omnes simul cantant Kyrie eleison ; et Jinito hoc ultimo Kyrie eleison , Celebrans incipit intelligibili voce Pater noster , et secreto prosequeudo reliqua, ac-cipit aspersorium de maim Diaconi. Quo accepto, Celebrans Cruci Subdiaconi profunde corpus inclinat, Diacono genuflectente; turn vertens se per suam dextram, cum eodem Diacono a dextris, ante medium Altaris se recipit, ct facta Altari reverentia per profundam corporis inclinationem, vel, si SS. Sacramentum in Tabernaculo sit

comitante eodem Diacono a dextris, et tenente fintbriam anterior em Pluvialis, Celeb rans circniens tumulmn, aspergit ilium aqua benedict a , fer « parte dextra respectu sui ipsius, stantis versus tumu-lum, ita ut jugiter progrediendo aspergat initium, medium et finem ejusdem lateris tumuli; et deinde aspergit ter eodem modo a sinistra : eum transit ante Crucem, quam tenet Subdiaconus, corpus profunde inclinat, Diaconus vera genufleetit. Pos tea redux ad locum, unde discesserat, reddit aspersorium Diacono, qui illud tradit Acolytho, et statim de manu ejusdem Diaconi accipit thuribtdum, et facta Altari, non Cruci Subdiaconi, reverentia ut supra, eodem modo, quo asperserat tumulum, etiam eumdem incensat, non pratermissa in transitu debita Cruci Subdiaconi reverentia.

13. Et rediens Celebrans ad pristinum locum, reddit thuribulum Diacono, qui illud tradit Thuriferario. Deinde facta Cruci Subdiaconi reverentia, et Diacono stante a sinistris, ac tenente librum, stans ut n. 9. junctis manibus, dicit:

Absolve, qnasunms Domine, animam famuli tui N. ab omni vinculo delictorum; ut in resurrectionis gloria, inter Sane tos et Electos tuos resuscitatus respiret. Per Christum Dominum nostrum. a Amen.

14. Deinde Celebram, sinistra pectori admota, faciens Crucem manu dexira super hcniulum, dicit:

15. Et dicto per Cantores in singulari numero: Requiescat in pace, et ijr. Amen, Celebrans gravi et demissiori voce profert:

Anima ejus, et animce omnium Fidelium Defitnctorum per mi-sericordiam Dei requiescant in pace. ri-. Amen.

16. Si Officii tin fit pro pluribus Defnnctis, omnia dicantur in numero plurali; si pro fcemina, in genere fa^minino. Si Defunctus fuerit Sacerdos vel Episcopus, in Oratione exprimitur nomen dignitatis, V. g. FAMULI TUI N. SaCERDOTIS.

17. Vel dicatur Oratio, qucs dicta est in Miss a, vel alia conveniens, ait Rit. Rom.

18. In nostro Officio generalissimo et in tribus generalibus pro defunctis Fratribus etc. dicitur Oratio: Deus, venite. Verum in Officio generali pro defunctis Patribus et Matribus omnium Fratrum dicitur Oratio: Deus , qui nos patrem.

19. Si Absolutio facta fuerit in refrigerium Omnium Fidelium Dcfunctorum universalis Ecclesiae, non additur in fine: Animce egrum ET ANIMiE etc.

subdit: Si iniquitates observaveris, Domine, et deinde Ps. De PROFUNDis, quem alternatim cum Ministris recitat, dum ad Sacris-tiam revertuntur. Finito Psalmo cum versu: Requiem ^eternam dona eis , Domine etc. repctitur a Cclebrante Antiphona: Si iniquitates observaveris, Domine: Domine, quis sustinebitïc/s/ls0^-0.2%

21. Ante discessum a tumulo, omnes, exceptis Subdiacono et Ceroferariis, in loco suo debitam Altari faciunt reverentiam, et ordine ut n. 7. per viam breviorem ad Sacristiam revertuntur. Ante egressum ex Ecclesia Subdiaconus tradit Crucem Acolytho, a quo acceperat.

22. Finaliter notandum, dictam Absolutionem pro Defunctis peragi tantummodo posse post Missam dc Requiem:

1. St quando Celebrans cantat Missam sine Diacono et Sub-diacono, Epistolam cantat in loco consnefo aliquis Lector, Clericus nempe, qui apud Nos vocatur Acolythus, superpelliceo indutus, qui in Jine noil osculatur manum Celebrantis. Deficiente vero Acolytho, cantat ipse Celebrans, loco suo remanens, Epistolam. Evangelmm autem semper cantat ipse Celebrans ad cornu Evangelu, stans ut in Missa privata; qui et in fine Missce cantat Ite, missa est, vel Benedicamus Domino, ant Requiescant in pace, pro temporis diver si tale.

2. Celebrans ipse, juxta consuetudinem, Calicem portet, ut in Missa privata. In cornu Epistokc dicit Kyrie eleison, item Humiliate capita vestra Deo , sed versus ad Altare. Lecta Epistola, sibi respondet Deo gratias, nisi alius adsit, qui respondeat.

3. Ad Gloria in excelsis et Credo sedere quidem posset , quemadmodum in Missa solemni; pro uniformitate tamen servanda, servetur consuetudo non sedendi. Ad verba autem: Et incarnatus est genuflectit, ut in Missa solemni.

4. In Festis 2. Classis omittendse sunt Commemoratio simplicis per se, et Oratio imperata.

5. Non incensatur Altare, neque Evangelium, neque Oblata , neque SS. Sacramentum ad Elevationem. Neque deferuntur lumi-naria ad Evangelium, nec datur pax.

6. Si unus tantum Acolythus seu Minister adsit, eadem omnia peragit ut Minister Missse privata?, itaque genuflexus manet super infimum gradum Altaris, respondet Celebranti ad ea, ad qua; Chorus non respondet, transfert Missale, et per totam Missam sistit se a parte Missali opposita; sed ante Missam superpelliceo indutus, in Altari saltern quatuor candelas accendit; et, si sit Clericus, librum Epistolarum prseparat super credentiam, (n. 1.) ex quo Epistolam decantabit ut infra n. 11.

sunt de Ceroferariis cap. in. § 14. n. 1. et 2. Primus Minister praeparat Missale in Altari, et librum Epistolarum in credentia ut n. proec. ac deinde Celebrantem adjuvat, dum sacris se vestit in-dumentis; secundus interim accendit cereos in Altari.

8. Antequam e Sacristia egrediantur, Ministri se sistunt hinc inde ad latera Celebrantis, sed paulo post ipsum, et cum eo Cruci reverentiam exhibent. Qua facta, bini et manibus junctls, Celebrantem praecedunt ad Altare, nisi ob angustiam loci unus post alterum incedére debeat. De incessu ad Altare cfr. dicta in Missa solemni.

9. Cum ad gradus Altaris pervenerint, faciunt reverentiam per genu unius flexionem in piano, primus ad latus dextrum, secundus ad latus sinistrum Celebrantis. Deinde primus Amictum Celebrantis disponit, et sistit se in cornu Epistolae, sicuti secundus in cornu Evangelii. Cum Celebrans in planum descendit, Ministri utrumque

Altaris, et vadunt ad credentiam, ubi primus Minister accipit am-pullas, quas ministrat ut in Missa privata; secundus vero interea stat ad credentiam, facie ad Altare versa. Cfr. cap. in. § 14. n. 16.

14. Rebus suis super credentiam depositis, primus accipit cam-panellam; quam suo tempore pulsabit, et ambo redeunt ad medium Altaris; factaque ibidem in piano genuflexione, ad loca sua rever-tuntur, et genuflectunt.

15. Ante Consecrationem ambo, facta solita genuflexione ante medium Altaris, in ora suppedanei, aut, si locus id non permittat,

in secundo gradu genuflectunt, et ad Elevationem Planetam Celebrantis elevant, primus sinistra, secundus vero dextra manu. Postea cum solita genuflexione redeunt ad loca sua, ibique genuflexi ma-nent usque ad Communionem.

16. Dum Celebrans fragmcnta colligit, Ministri surgunt et faciunt unius genu flexionem in piano ante medium Altaris. Qua facta, primus vadit ad credentiam, et reliqua peragit, quae prce scribuntur cap. 11. § 7. n. 25. et 26. Depositis ampullis super

Secundus vero Minister, facta dicta genuflexione, vadit per planum ad latus Evangelii, ibique super infimum gradum genuflectit, dum Celebrans SS. Sanguinem sumit, et suo tempore transfert Missale ad cornu Epistolce. Deinde collocato velo Calicis ut 1. c. n. 27. descendit per gradus laterales in planum, ubi se adjungit socio suo. Turn ambo vadunt ad medium Altaris, et ibidem facta solita genuflexione, ad loca sua revertuntur, ibique gcnuflectunt usque post Benedictionem. Si liber sit transferendus, id facit secundus, ut 1. c. n. 29.

gcnuflexi, ut 1. c. n. 9. Postea eo modo quo venerunt, ad Sacristiam revertuntur, et facta reverentia Cruci, secundus extinguit candelas Altaris. Tandem depositis superpelliceis, culpam agnoscant.

1 Saccrdos, tres Missas successive celebrare volens, tres deferat Hostias; unam videlicet de more super Patenam, duas alias vero in bursa Corporalium positas, quas duas, cum ad Altare peive-nerit. subtus Corporale ponere potest.

Celebrans Calicem super Corporale positum Patena et palla coo-perit; deinde, manibus junctis ante pectus, dicit Quod ore etc. Hac Oratione finita, in aliquo vase mundo, vino et aqua digitos abluit)(abstergitque purificatorio, interim dicens Corpus tuum etc. Advertat Celebrans, ne os suum, neque Calicem abstergat: sed abstersis digitis, purificatorium collocat juxta Corporale; vas vero.

quod alia palla cooperit, ponit in posteriori parte Altaris prope Corporale, versus cornu Epistolce.

3. Deinde una manu Calicem parum elevans, altera plicat ante-riorem partem Corporalis, (Cfr. tarnen cap. 11. § 1. n. 15.) et Calicem super mediam plicaturam deponit. Turn pallam a Patena removet, Hostiam pro Missa sequenti Patena; imponit, et palla veloque cooperit; bursa vero purificatorium et cochlear suo loco relinquuntur.

4. Quamvis verosimiliter aliquid de SS. Sanguine in Calice reman-serit, Sacerdos tarnen postea non debet genuflectere in transitu, accessu aut recessu; et vertens se ad populum, renes ad Altare vertere debet, ut alias.

5. In 2. et 3. Missa ad Offertorium, nequaquam extergendus est Calix purificatorio : et cum vinum infunditur, Calix relinquitur super Corporale, vel in cornu Epistola? ponitur super pallam, aut parum elevatus sustinetur, minime super Altaris mappam ponendus. Yinuni et aqua caute infundenda sunt, ne gutte ad labia Calicis resiliant, nullatenus enim abstcrgi possunt.

6. In ultima Missa, sumpta purificatione, et ablutis super Calicem abstersisque, ut alias, digitis, ablutionem e vasculo immittit in Calicem, et illam sumit simul cum ablutione ultimas Missse: qua sumpta, os purificatorio extergit, deinde Calicem et vasculum.

7. Ast, si tres illse Missse non successive, sed diversis horis di-cantur, Calix post 1. et 2. Missam in Tabernaculo vel alio decenti ac tuto loco reponitur, Patena et palla coopertus, et supposito Corporali.

8. Tres illce Missie in omnibus Conventibus solemniter celebren-tur: prima scilicet post mediam noctem, dicto Matutino; secunda in aurora, dicta Prima; et tertia Missa, omnium solemnisissima , celebratur, in die, dicta Tertia.

9. In his Missis Diaconus et Subdiaconus respective observant ea, qua; de Missis aliis dicta sunt. Subdiaconus etiam in 2. et 3. Missa de more sustiaet Patenam, quamvis superposita fuerit Calici nondum purificato.

ex indulto Apostolico, licet aliam Missam, sive sdiemnem sive pri-vatam celebrare ante tempus consuetum.

11. Pariter sine indulto non licet in prima Missa neque post illam, sacram Communionem distribuere. Liceret tamen, si Missa tardius v. g. hora tertia vel quarta celebretur. Cfr. Synod. Prov. Ultrajecten. Tit. IV. Cap. IV. in fine.

1. Si Sacerdos Missam privatam celebraturus sit. . . . coram Prse-lato, videlicet, Cardinali, Legato Sedis Apostolicce, ant Patriar-cha, Archiepiscopo, et Episcopo, in eorum residentiis, vel loco jurisdictionis, nirnirum coram Cardinali, ubique terrarum; coram Legato seu Nuntio Sedis Apostoliae, in locis suse Legationis; coram Patriarcha, in suo Patriarchatu; coram Archiepiscopo, in sua Provincia; et coram Episcopo, in sua Dicecesi, comprehensis Ec-clesiis nostris et aliorum Regularium quoquo modo exemptis, curabit ut ante adventum Pradati stet ad Missam inchoandam paratus.

2. Aptato itaque Calice in Altari, apertoque Missali, Celebrans descendit, et stans ante infiimim Altaris gradum a cornu Evau-gelii, capite detecto, junctisque manibus, Prselato adventanti pro-fundam facit reverentiani per corporis inclinationem; mox erectus ex spec tat signum incipiendi. Dato signo, iterum, ut supra, facit profundam reverentiain Prcelato, et versus ad Altare in eodem Evangelii cornu, debitam Altari facit reverentiam, et more solito incipit Missam. Minister genuflectit in piano, in cornu Epistola;, dummodo ibi non adsit Pralatus, quo casu collocat se, ut alias ^ ad partem Evangelii. Minister, ab una parte ad aliam pcrrecturus, advertere debet, ne transeat ante Preelatum, sed post ipsum.

3. Si vero Praelatus Celebrantem praeveniat ad Altare, turn Celebrans ad Altare pergit cum Calice, ut alias, ac transiens ante Pradatum, eidem caput coopertum profunde inclinat; Minister vero

eidem genuflectit. Turn Celebrans accedens ante infimum Altaris gradum, tantillum ad cornu Evangelii, ne Prselato terga vcrtat, caput detigit, et exhibita more solito una cum Ministro Altari rc-verentia, ad illud ascendit, Calicem accommodat , ac Missale aperit; postmodum descendit ante infimum gradum, et caetera perficit ut supra.

4. In confessione, Celebrans, ttbi alias dicit vobis fratres , dicat tibi Pater. Similiter in fine, ubi dicit vos fratres, dicat

se ad illos. More autem solito dicit Misereatur et Indulgentiam. Minister vero dicens tibi Pater, et te Pater, convcrtit se ad Celebrantem, non autem ad Praelatum.

5. Facta Confessione, aliisque absolutis ut in Ordine Missae, ct dicto Oremus, vcrtit se Celebrans ad Praelatum; et facta, ut supra n. 2. profunda reverentia, accedit ad medium Altaris ante infumim gradum, et ibi incipit secreto Aufer a nobis, ascendens interim ad Altare, et alia peragens, ut in Ordine Misses. Minister interim accedit ad cornu Evangelii.

6. Post Evangeliurn defertur per Ministrum Pralato osculandus liber, et Celebrans tunc nan osculatur ilium, nee dicit Per Evan-gelica dicta. Minister autem defert librum apcrtum absque ulla reverentia, et Praclato indicat principium Evangelii; post cujus osculum librum claudit, genuflectit Praelato, atque ad Altare redit; ubi in piano facta gcnuflcxione, librum super pulpitum reponit, et pergit ad cornu Epistoke.

7. Quum Celebrans dicit Agnus Dei, Minister (in Missis Vivo-rum) facta prius Altari deinde Praelato reverentia, sumit de creden-tia instrumentum pacis, cum velo colons Missse congruentis, ejus manubrio appenso, ac in suppedaneo ad cornu EpistoUc genu-flexus exspectat. Post primam Orationem ante Communionem Celebrans, ut in Missa solemni, osculatur Altare, deinde instrumentum pacis, a Ministro adhuc genuflexo porrectum, et dicit Pax tecum. Minister respondet Et cum spiritu tuo , illico surgit, genuflectit Sacramento, instrumentum velo abstergit, illudque absque ulla reverentia Prselato defert deosculandum, dicens Pax tecum.

Dehinc idem instrumentum velo cooperit, et, facta prius Prselato deinde Altari genuflexione, ad credentiam reportat.

8. Ad Benedictionem Cclebrans, dicto Placeat tibi, sancta Trinitas etc. dicit Benedicat vos omnipotens Deus, more solito faciens reverentiam Cruci; ast conversus ad Prselatum, caput ei profunde inclinat, quasi licentiam benedicendi petens: turn erectus prosequitur Pater, et Filius, -{- et Spiritus sanctus, benedicens ads tantes a parte, ubi non adest Prcelatus; scilicet a parte Evan-gelii, si Preelatus sit in medio vel in parte Epistolae.

9. Finito Evangelic, Celebrans ibidem consistens, Pnelato pro-fundam facit inclinationem ut n. 2. nec prius discedit quam Prse-latus abierit. Quod si Prselatus moram fecerit ad Officium reci-tandum vel alia de causa, Celebrans apprehenso Calice descendit ante infimum gradum, aliquantulum ad cornu Evangelii , ubi exhibita Altari reverentia, caput cooperit, et ad Sacristiam redit, Prse-lato in transitu caput coopertum inclinando.

10. Minister candelas Altaris non extinguit, nisi Pnelato disce-dente, cui genuflectit, quum eidem Celebrans caput inclinat.

11. Advertendum est, supradicta peragenda esse erga Pnelatos illos dumtaxat, quando intersunt in habitu saltern Praelatitio.

12. Si Celebrans Sacrum faciat, coram Pradatis extraneis, sive extra locum eorum jurisdictionis, ita coram istis se gerit, ac si non adessent; si excipias, quod illis osculandum defertur instrumentum pacis, et in accessu et recessu ab Altari reverentia exhi-betur per capitis inclinationem. Minister etiam illis non genuflectit, sed dumtaxat se profunde inclinat.

1. Quum Minister Generalis Missam privatam est celebraturus, paramenia in Sacristia induet. Quatuor candeloe super Altare ar-debunt; et duo intorticia ad Elevationem deferentur. Aderit unus

Saccrdos, superpelliceo absque Stola indutus, cum duobus Ministris (Clericis, si adsint) similiter amictis.

2. Ad Altare praecedunt duo Ministri, tum Sacerdos assistcns, et ultimo Celebrans.

3. Assistens genuflectit, dum Celebrans facit Confessionem cum suo Psalmo, et iterum ad Elevationem, (ad quam sublevabit poste-riorem partem Planetse) et ad Benedictionem in fine Missse, nec non quoties Celebrans genuflectit. Adstat cum Palmatoria, dum Celebrans legit, indicat legenda, et folia vertit. Ad Offertorium detegit Calicem, porrigit Patenam cum osculis, infundit vinum et aquam in Calicem, ampullam aquae Celebrant! ostendendo ac pro-ferendo Benedicite, Pater reverendissime ; itemque porrigit Calicem, cumque cooperit, detegitque, cum ojuis erit. Preebet linteum ad manus abstergendas post Lavabo; atquc facta digitorum abluti-one, extergit Calicem, eumque componit, ut initio Missae.

4. Ministri manent semper bine inde ante infimum Altaris gra-dum, prseterquam dum transferendum est Missale, ac dum minis-trandae sunt ampullae, nec non aqua cum Bacili ad Lavabo. Genuflectunt saltem ad Confessionem, Elevationem, (ad quam duo intorticia deferent) Communionem ac Benedictionem in fine Missae.

1. Quum Minister Generalis Missam solemnem est celebraturus , splendidior erit Altaris apparatus; super credcntiam collocabitur Bacile cum Bucali pro Lavabo; et in Choro sex vel saltem qua-tuor intorticia pro Elevatione. Pretiosiora erunt indumenta, ac Diaconus et Subdiaconus digniores. Insuper Presbyter assistens dabitur illi aliquis ex insignioribus Patribus.

2. Clericus quoque cum Palmatoria aderit, superpelliceo indutus, qui earn acccnsam dextra manu .deferens, (nisi jam super Altare) ad Altare a dextris Thuriferarii procedit; quo cum accesserit, facta simul cum aliis genuflexione, Palmatoriam super Altare a sinistris

Missalis dcponit; dchinc ad cornu Epistolse in piano utrumque genu flectit. Absoluta Confcssione cum suo Psalmo, assurgit, et imposito a Celebrante inccnso in thuribulum, acccdit ad latus Epistolaj, Palmatoriam prehendit, et in planum descendens, ad dextram Pres-byteri assistentis consistit, donee iste super Altare Missale reponat; tunc enim et ipse Palmatoriam ibidem statuit, et postea ad pristi-tinum locum ad cornu Epistolse redit. Thurificato subinde Celebrante, denuo ad latus Epistolae pergit, et manu, quee Missali est propior, Palmatoriam sustinens, a dextris se sistit Assistentis. Cum Celebrans ad Gloria sedet, Palmatoriam super Altare ponit, et sistit se a dextris primi Ceroferarii; si non scdetur, sistit se in loco suo ut supra. Post Gloria ad latus pergit Epistolse Palmatoriam sustenturus ut ad Introitum. Cantata Epistola, se per planum confert, cum genullexione in medio Altaris, ad latus Evangelii, ubi a sinistris Assistentis adstabit cum Palmatoria, dum Celebrans legit Evangelium. Ad hujus vero cantum, deposita juxta Missale Palmatoria, ad dextram stabit Assistentis, facie ad Diaconum versa. Ad Credo perficiet, quse supra de Gloria dicta sunt. Post Sym-bolum redit cum genullexione in medio Altaris, ad cornu Evangelii, ibique cum Palmatoria assistit, dum Celebrans legit Offertorium. Sub incensatione Altaris slat in piano ut ante Introitum, dein assistit uti prius. Ad SS. Sacramenti elevationem, deposita supcr Altare Palmatoria, genuflectit utroque genu in latere ejusdem cornu Evangelii; se postmodum erigit, ct Celebranti cum Palmatoria assistit usque ad ablutionem; ast quando genuflectit cum Celebrante, Palmatoriam interim super Altare ponet. Peracta ablutione, se cum Palmatoria post Assistentem recipit ad latus Epistola;, genuflectens in transitu ante medium Altaris, et illic ad Orationes assistit ut ad Introitum. Quibus expletis, sequens rursum Assistentem, se trans-fert cum Palmatoria et genullexione ut supra, ad latus Evangelii, genuflectit ad Benedictionem, et ad ultimum Evangelium adstat ut alias; post quod in planum descendit, et facta a dextris secundi Ceroferarii genullexione, ad Sacristiam eo quo venit ordine rever-titur.

1. In Missa privata Sacerdos gemiflectit, quando legit Evange-lium S. Joannis In principio, ad ilia verba: Et Verbum caro factum est; et in Evangelio Epiphania, Cum natus esset Jesus, ad ilia verba: et procidentes adoraverunt eum. Item in Evangelio Fer \'uc iv. post Dominicam quartam Quadragesimce, ad ilia verba in fine: Et procidens adoravit eum.

Item gemiflectit in Dominica Palm arum, ct in Missis de Cruce, ad ilia verba in Epistola: in nomine Jesu omne genu flectatur etc. et quando legitur Passio, ad ilia verba: expiravit, vel emisit spiritum , lit suis locis notatur.

Item, quando in Quadragesima dicit in Tractn ii. Adjuva nos, Deus etc. et in omnibus Missis de Spiritu sancto, cum dicit if. Vent sancte Spiritus, reple. etc.

Item, quando Sacramentum in Altari discoopertum apparet, ge-nuflectit, quo ties ante illud transit in medio Altar is.

Et quandocumque in Or dine Misses, et in ritu servanda in ce-lebratione Misses notatur, quod debeat genufleetere.

2. Circa hanc Rubricam generalem, Tit. XVII. notandum: d) Om-nes istse genuOexiones facicntke sunt uno genu, excepta ea, qurc fit ad verba: expiravit, vel emisit spiritum, quia facienda est cum pausa, ut suis locis notatur in Missali. Ad verba; Adjuva nos etc. et Veni sancte Spiritus, etc. in Missis privatis Cele-brans genudectit tantum ad prima verba et statim surgit, ut com-modius lectionem prosequi possit. c) Ad alia autem verba genudexio incipitur ad prima verba, et terminatur cum ultimis. Cfr. etiamquot; cap. v. § i. n. 6.

3. Circumstantes autem in Missis privatis semper genua flechmt etiam tempore Paschali, preeterquam dum legitur Evangelium.

verba, turn quando ilia privatim legit, nisi aliter notctur, ut in Passione Domini; (cap v. § 1. n. 8./) turn iterum, quando publico vel a Ministris sacris, vcl a Choro cantantur, modo Celeb rans tunc non sit occupatus legcndo; prceterquam ad Flectamus genua, et tunc ipse solus stat, nec verba ilia pronuntiat; Diaconus vero, qui ilia cantat, et Subdiaconus, qui cantat Lev ate, et omnes alii tam ad Altare, quam in Choro existcntcs, unum genu flectunt, vultibus ad Altare conversis.

5. Ad Ver sum vero: Adjuva nos Deus, et ad Ver sum: Veni sancte Spiritus etc. quando hi Versus cantantur a Choro , Cele-brans, si non sit occupatus legendo, utrumque flee tit in medio Altaris nsquc ad Jinem Versus.

6. Item genujlectit Celebrans in die Anmintiationis B. Maries propria, vel, si transferatur Festum, in die translationis; insuper in Missa, vulgo Aurea dicta, et in tribus Missis JSTativitatis Domini, quando cantatur in Choro Et incarnatus est etc. Aliis diebus , si sedeat, cum cantantur ea verba, non genujlectit, sed caput tantum profunde inclinat apertum, et, si non sedet, genujlectit. Vide cap. in. § 7. n. 2.

Pariter ad omnia supradicta genuflcctere debet Celebrans, qui Missam cantat sine Ministris sacris.

7. Minis tri Altaris omnes, etiamsi suis non se moveant locis, semper genujleetunt cum Cclebrante, prccterquam Subdiaconus, tenens librum ad Evangelmm, et idem Subdiaconus, tenens Patcnam; (cap. in. § 7. n. 14.) et Acolythi, id est, Cerofcrarii, tenentes candelabra, qui tunc non genujleetunt. Et cum Diaconus cantat ilia verba, ad quce est gennjlectendiim, ipse versus librum, Celebrans et omnes alii versus Altare genujleetunt. Msec Rubrica: Minis tri semper genujleetunt cum Cclebrante extenditur etiam ad Missam coram SS. Sacramento exposito, ita ut Ministri cum Celebrante genuflectcre debeant tam ante quam post Dominus vobiscum. Orate

8. In Choro genu utroque Jleetitur.... ad Coufessionem cum suo Psalmo, id est, a principio Missa; quoadusque Celebrans Altare ascendat. Genuflexio ha;c a Fratribus laicis tantum fiat, non vero

a Choristis, qui, juxta Provincice consuctudinem, omnes cantant, vel cantare supponuntur.

9. Fratrcs laici, dum soli gcnuflectunt, semper faciem ad Altare vcrtunt, dum vero genuflectunt vel crecti stant una cum Choristis, semper eodem modo ac illi se vertunt.

10. Choristse, dum cantatur Introitus, stant erecti, facie ad in-vicem vel ad librum versa; sed cantato ultimo Kyrie , ad Altare se convertunt, facta Altari debita reverentia per profundam capitis inclinationcm. (Quod semper observandum, quando se ad Altare convertunt, vel se ab eo avertunt) Sic omnes stant erecto corpore, usque dum Celebrans intonaverit Gloria in excelsis Deo, ad verbum Deo cum Celcbrante capita inclinantes. Post inclinationcm statim se ad librum convertunt, Hymnum Angelicum cantaturi.

11. Sub Hymno, dum cantantur verba, qua; inclinationcm re-quirunt, caput ad invicem conversi profunde inclinant; et cantato Hymno, ad Altare se convertunt, ut supra. Responso Ex cum spiritu tug, ct. facta cum Celcbrante ad Oremus capitis inclina-tione, convertunt sc ad invicem, et ex prisco nostra Rcligionis more ad Orationem primam, corpus profunde inclinant. Vide Part. 11. cap. i. § 4. n. 3. c) Finita prima Oratione, (ctiamsi secunda Oratio sub una conclusione forct adjungenda) se erigunt et itcrum ad Altare convcrtunt, curantes, ut simul cum Celcbrante caput versus Altare inclincnt, si Oratio concludatur: Per Dominum nostrum Jesum Christum etc. Deinde manent erecti, stantes versus Altare, usque dum responderint Amen post ultimam Orationem, semper cum Celcbrante caput inclinantes.

12. Li Missis tmtcvi Feriarum Adventus, Quadragesimce, Qna-tiior Temporum, et Vigiliarum, quce jejunantur, id est, qua; de jure communi jejunari deberent, tametsi ex dispensatione non jeju-netur, ac in Missis Defunctorum genu utrumque flectunt omnes Ministri Altaris inferiores, et etiam omnes in Choro ad Oraiioues, facie ad Altare convcrsa. Quod tamen intelligendum est de illis solis Orationibus, quae cantantur post Dominus vobiscum. Verum in Vigilia Paschce, et Pentecostcs, ac Nativitatis Domini, et Qua-

tuor Temporibus Pentecostes, ac Feria quinta in Coma Domini omnia fiunt ut in Fcstis-

13. Celeb rans medius inter Diaconum et Stibdiacomim sedere potest a cornn Epistolce juxta AI tare, cum cantatur Kyrie eleison, Gloria in excelsis et Credo; nee non cum cantatur Graduale, Tractus et Sequentia.

14. Totus Chorus sedct, dum cantantur Epistola et Profetiae, exceptis illis, qui actu Prophetias cantant. Quando nominatur nomen Jesus , caput profunde inclinant; quando vcro cantantur verba; in nomine Jesu omne genu flectatur , omnes utrumque genu flectunt versus medium Chori, usque ad infernorum inclusive. Item dum cantatur Tractus, eodem modo ab omnibus genuflectitur ad Versum: Adjuva nos usque ad finem Versus; item ad Versum: Veni sancte Spiritus , repee etc.

15. Post Tractum vel ultimum Alleluja omnes vertunt se ad Altare, se signantes, inclinantes et genuflectentes, cum opus fucrit.

16. Finito Evangelio, postquam Celebrans intonaverit Credo, ad verbum Deum caput inclinantes, omnes se convertunt ut n. 10. et Symbolum alternatim et integre dccantant. Ad verba: Et in-carnatus est usque ad Et homo factus est inclusive, omnes utrumque genu flectunt, conversis ad invicem vultibus. Ad verba: simul adoratur caput profunde inclinant. Dicto Amen, sese ad Altare convertunt ut supra.

17. Dicto a Celebrante Oremus, omnes, facta cum ipso capitis inclinatione , sedent; vel, si organum non pulsetur, ad librum se convertunt. Offertorium cantaturi; quo cantato, sedent.

18. Sedent autem usque ad incensationem Chori, et si Chorus 11011 inceusatur usque ad Prcefationem. Accedente ad Chorum Diacono pro cjusdem incensatione, surgunt omnes, et se gerunt ut dictum est cap. in. § 7- ⁿ- 19- Dum Diaconus ad Altare redit, vel, si Chorus non incensatur, dum Celebrans incipit Prsefationem, se convertunt omnes ad Altare, cum Celebrante caput inclinantes versus Altare, ad verba Deo nostro , et ad alia, quae capitis in-clinationem exigunt.

sus Altarc; Choristce vero scse ad librum convertunt. Quando Diaconus ad verba: Quam oblationem accessit ad dextram Cele-brantis, et ibidem genuflectit, Choristce etiam genuflectunt versus Altare: quapropter attendendura est, ut cantüs non nimium protra-hatur, quatenus ornncs tempore debito genuflectere possin!:. /7, £

profunde inclinant, et mox denuo erecti Sacramentum adorant, ma-nibus ante pectus junctis; et Sacerdote pro secunda vice Sacramentum adorante, ipsi denuo caput profunde inclinant, et statim iterum se erigunt. Idem in elevatione et adoratione Calicis facient.

21. Deposito et adorato a Cclebrante Calice, Choristce surgunt et ad librum conversi cantant Benedictüs, qui venit etc. Quo facto,

iterum genuflectunt versus Altare, usque ad Pater noster. Turn omnes etiam Laici surgunt, manentque stantes versus Altare, usque ad Agnus Dei. In Missis autem, de quibus agitur n. 12. non surgunt ad Pater noster , sed omnes genuflexi mancnt usque ad Agnus Dei,

22. Data pace et cantato Agnus Dei, omnes iterum versus Altare genuflectunt, usque dum dicatur a Cclebrante vel cantetur a Choro Antiphona, qua: dicitur Communio.

23. Ad Orationes stant vel genuflectunt prout ante Epistolam. Ad Benedictionem genuflectunt, prater Pralatos majores, nimirum Ministrum Generalem, Provincialen! et Custodem Rcgiminis, qui Benedictionem accipiunt, capite profunde inclinati.

24. Omnibus absolutis, conversi ad invicem, stantes vel genuflexi pro ratione temporis, cantant vel legunt Antiphonam; PLec est pr/ECLArum vas; qua absoluta, subjungitur Hora canonica, si qua sit dicenda.

1. Ante primas Vesperas DominiccE Passionis, etiamsi sint de Sancto, cooperiuntiir non modo Cruces et Imagines Salvatoris nostri, sed etiarn Imagines B. M. V. ct Sanctorum per totam Ecclcsiam, velis violaceis, in quibus nulla Crux aut Imago appareat.

2. Sic coopertae remanent, Cruces quidem usque ad illius detec-tionem, quje fit Feria sexta, in Parasceve; Imagines vero usque ad Gloria in excelsis Missae Sabbathi sancti, si tunc commodo detegi possint, alias usque post Officium illius diei. Usus tamen invaluit, etiam Romae, ut non cooperiantur Cruces et Imagines Stationum Viae Crucis.

3. Ab hue die Dominica Passionis inclusive, itsqne ad Sabbathum sanctum exclusive, tam in Missa solemni quam privata de Tempore, nou dicitur Psalmus: Judica me ante Confessionem, neque Gloria Patri ad Introitum, nee ad Lavabo. Idipsum etiam hac et sequent! Dominica omittitur ad Asperges me post Ps. Miserere. In Missis autem de Fcsto et Votivis, etiamsi sit Votiva de Passione vel de Cruce, Ps. Judica me et Gloria Patri dicitur ut alias,

4. In Dominica Palmarum, completa Tertia, et facta aspersioue aqnee more solito, Sacerdos .... procedit ad benedicendum ramos palmarum, ut explicatur cap. vm. § 3.

5. Deinde, terminata scilicet Processione, celebratur Missa., et rami teneutur in manibus, dunt cantatur Passio et Evangelium tantum, ut infra dicetur. •

6. Cum Subdiaconus in Epistola cantat: ut in nomine Jesu omne genu flectatur, ipse ct omnes alii, etiam Choristae, utrumque genu

flcctunt in locis suis, et permanent genuflexi usque ad infer-norum inclusive. Celebrans, dum ilia verba legit, unura flectit genu cum Ministris Altaris, excepto Subdiacono. Vide cap. m. § 6. n. 12. et 13. et cap. iv. § 10. n. 2.

7. Passio cantari potest vel a tribus Diaconis pcculiaribus, vel ob penuriam a Celebrante, Diacono et Subdiacono Misscc. Subdiaconus autem in hoc casu in Ordine saltern Diaconatus constitutus esse debet.

а) Induunt in Sacristia Amictum, Albatn, Cingulum, Manipulum et Stolam transversam violacei colons, et circa finem Tractus ad Altare, detecto capite, procedunt hoc ordine: antecedit qui personam agit Evangelists;, tum qui Turbarum, et ultimo qui Christi.

б) Cum ante infimum gradum Altaris pervenerint, unum genu flectunt in plano, ita ut qui personam agit Christi, sit in medio , qui Evangelista; a dextris, et qui Turbarum a sinistris. Facta genuflexione, vadunt ad locum, ubi Evangelium cantari solet, et ibi stant in linea rccta, manibus junctis, sine palmis, et facie versa, uti Diaconus, dum cantat Evangelium. Qui Christi personam refert in medio se ponit, qui Evangelistze a dextris, qui Turbarum a sinistris, si nimirum tribus utantur Missalibus; sin autem unum dumtaxat adhibent, qui Evangelistse personam agit se in medio statuit, et qui Christi a dextris.

c) Passio Domini incipitur absolute: non did tar Munda cor meum , non petitur Benedictio, nan deferuntur luminaria, nee in-censum; adstant tamen Ceroferarii et in eorum medio Thuriferarius, facie ad Diaconos conversa. A^ron dicitnr Dominus vobiscum , ncc respondetnr Gi-Oria tibi , Domine , et Celebrans sen Diaconus, dnm pronnntiat Passio Domini nostri , non signal librum, ncquc seip-sum. Quod cl in aliis dicbus servatur, qnando legilur Passio.

d) Cum Passio inchoatur a Diacono, personam Evangelistic agente, Celebrans sinistra tenet palmam, dextra libro more solito apposita, et submissa voce legit Passionem in cornu Epistolae. Ministri sacri interim stant ut ad Introitum Missie, manu sinistra palmam tenentes, dextra pectori admota.

e) Similiter univcrsi dc Choro, toto tempore, quo cantatur Passio et Evangelium, stant detecto capite, et facie ad Altare conversa, palmas in manibus tenentes.

ƒ) Dum Celebrans legit verba: emisit spiritum , non genuflcctit, sed pergit legendo: absoluta vero altera parte Passionis usque ad illam, quie a Diacono Missse in tono Evangelii cantanda est, ipse cum Ministris se vertit ad Diaconos cantores; Diaconus stat ad ejus sinistram, in secundo gradu, et Subdiaconus ad sinistram Diaconi, in plano. Omnes palmam tenent manu sinistra, dextra pectori applicata.

£■) Dum cantantur verba: emisit spiritum, Celebrans, Ministri et omnes de Choro genu utrumque flectunt, in loco ubi sunt, facie ad Altarc conversa: Diaconi vero cantores Passionis, post cantata ilia verba, genu utrumque flectunt versus librum.

/i) Post pausam unius Pater noster, Diacono, qui Evangelista; personam refert, surgente, surgunt et alii, et stant ut prius.

t) Finito Passionis cantu, Diaconi, facta genudexione uti ad lit. d), eo quo venerunt ordine, ad Sacristiam revertuntur. Celebrans et Ministri tradunt palmas primo Ceroferario, in loco congruo de-ponendas. Mox Celebrans ad medium Altaris accedit, ibique more solito dicit Munda cor meum et Jube Domine etc. Subdiaconus interim defert librum ad cornu Evangelii, ibique Celebranti ex more assistit, et in fine Evangelii respondet Laus tibi, Ciiriste. Diaconus more solito defert librum ad Altare; et posito, ut alias, incenso in thiribulum, a Diacono dicitur Munda cor meum , petitur Benedictio, defer tier incensum sine luminaribns, adstant tamen Ceroferarii, manibus junctis; Thuriferarius statim tradit thuribulum Diacono, et incensatur liber: non dicitur Dominus vobiscum, et Celebrans aut Diaconus non signal librum neqne seipsuni: et quod sequitur, cantatur in tono Evangelii, in cujus fine Celebrans os-culatur librum, diccns Per evangelica dicta etc. et incensatur more ordinario.

planum ante Altare tantillum versus cornu Evangelii, accipit Stolam a primo Ceroferario allatam, et facta ab ipso ct Diacono a dextris ejus genuflexione in infimo gradu, accedunt ambo ad locum, ut supra.

b) Cclebrans vero, quin Planetam exuat, stans in cornu Evangelii, agit personam Christi, et quae ab aliis cantantur, ipse sub-missa voce legit.

c) Finita Passione, Diaconus et Subdiaconus vadunt ad Altare ut ad lit. a), ubi Subdiaconus Stolam tradit secundo Ceroferario; Diaconus vero librum, a primo Ceroferario acceptum, defert ad Altare.

d) Celebrans loco solito dicit Munda cor meum, et legit Evan-gelium, stantibus Ministris in loco, ut alias.

10. Quando Passio non cantatur, tota legitur a Celebrante in cornu Evangelii, stante Diacono a sinistris ejus in secundo gradu, et Subdiacono a sinistris Diaconi in piano.

11. In Missa cantata sine Ministris sacris, etiam in cornu Evangelii Passio legitur et Evangelium cantatur a Celebrante. Item in Missis privatis tota Passio legitur in cornu Evangelii, manibus ante pectus junctis.

1. Altare majus pro hac die paretur solemniter cum florum vasculis et paramentis albis, non tamen Reliquiis vel Imaginibus Sanctorum. Antipendio albo superimponetur aliud violaceum, post Nonam amo-venduni. Crux in eodem Altari cooperietur velo albo, tametsi Altaria minora cum eorum Cruce suis paramentis violaceis parata remaneant.

nam collocabunt.ur duse Hostise majores, aderit alius Calix amplior et pulchrior, cum Patena, palla ct parvo vclo serico albo: item Pyxis cum sufficiente numero Hostiarum, si opus fuerit, ac linteum mundissimum, ante communicandos extendendum.

3. Prope credentiam ponetur crotalum, Crux processionalis, velo violacco tccta, et umbella seu baldachinum parvum albi colons.

4. Pareinr etiam tempestive locus aptus in aliqua Capella Ecclesia:, vel in aliquo Altari, distincto ab illo, in quo Missa ccle-bratur, et dec enter, quoad fieri potest, ornetur cum veils (non tamen nigri vcl obscuri colons) ct luminibus, 2tbi Calix cum Hostia reservata reponatur. In co Altari sex saltern adcrunt candelabra cum cereis albis, inter quos in eminenti loco collocabitur capsula, non ineleganter elaborata, in cujus ima parte Corporale stratum erit. Apponenda autem non sunt Crux, nec Reliquiae aut Imagines Sanctorum, nec qua?vis alice figurse, licet Ccenam, Passio-ncm aut Sepulchrum Christi reprresentantes; si modo excipias Ange-lorum simulacra, cereos pra; manibus gerentia.

5. Finita Nona, Cclebrans indutus paramentis pretiosis albi colons, cum Diacono et Subdiacono Dalmatica et Tunicella indutis, cumque aliis Ministris procedit more solito ad Altare, ad Missam celebrandam, in qua omittitur Ps. Judica me, ct Gloria Patri ad Introitum et ad Lavaiso.

6. Dicitur Gloria in excelsis, et timepulsautur campance intra Ecclcsiam, et etiam in turri campanaria, si ab Ecclesia Matrice nondum indictum sit silentium. Continuatur pulsus campanarum intra Ecclesiam, tempore quo Celebrans Hymnum Angelicum legit; in turri vero, durante cantu hujus Hymni: et deinceps nou amplius campanae nec organa pulsantur usque ad Sabbathum Sanctum, dum iterum Gloria in excelsis decantabitur; ideoque ad Sanctus etc. dabitur signum crotalo, quod etiam serviet pro pulsu ad Saluta-tionem Angelicam, Horas canonicas et alia Officia.

7. Hodie Sacerdos consecrat duas Hostias, quaruin unam sumit, alteram rescrvat pro die sequenti, in quo non conficitur Saeramen-tum.... Sanguinem vero totum sumit. Hostia ilia magna reservanda, sub Offertorio cum alia super Patenam posita ofiertur, sed facta Obla-

tione, demittitur et relinquitur super Corporale tantillum versus cornu Evangelii, usque ad sumptionem Calicis. Advertat itaque Celebrans, ne cam tangat cum Manipulo.

8. Agnus Dei, dicitur de more; scd pax non datur: dicuntur tarnen tres consuetce Orationes ante Couuunnioneni. Dicto itaque Agnus Dei, Ministri mutant loca, Diacono accedente ad librum, et Subdiacono ad dextram Celebrantis.

9. Dum Sacerdos dicit tres consuetas Orationes, Subdiaconus vadit ad credentiam, allaturus Calicem supradictum vacuum , cum sua supellectili, quem super Altare in cornu Epistola; deponit. Ha

10. Postquam Celebrans diligentius pretiosum Sanguinem sump-serit, Subdiaconus Calicem palla cooperit, quem Diaconus aliquan-tulum retrahit ad cornu Evangelii, intra tamen Corporale. Turn Ministri itcrum permutant loca, et Diaconus Calicem, in quo sa-cratissima Hostia reservanda est, discooperit: quo facto, omncs genuflectunt et Diaconus, sinistra pectori admota, dcxtra prsedictum Calicem paululum elevatum tenet ante Celebrantcm.

11. Celebrans, sinistra super Corporale posita, dextra Hostiam reverenter ponit in Calicem, a Diacono detentum, qua imposita. Diaconus Calicem in medio Corporalis collocat, et, iterata ab omnibus genuflexione, Celebrans parum se retrahit versus cornu Evangelii. Mox Diaconus accedens ad medium genuflectit, et prsedictum Calicem prius palla, et deinde Paiena inversa cooperit, et desuper velnm more solito expandit, cavens , ne velum attingat locum Corporalis, ubi sacra Hostiae posits fuerunt; et postea Calicem, ita tectum, in medio Allan\'s, prope Secretarum tabellam, collocat, ita ut Pyxidem, pro facienda Communione, ante Calicem possit collocare.

12. Deinde Jit Communio generalis eo ritu et ordine, ut expli-catur cap. vi. § 7.

14. Sacerdos aiUem genuflectit, quandocunique accedit, vel recedit a medio Altar is, vel transit ante Sacramentum, in Calice reser-vatum; et cum dicere debet Dominus vobiscum , non vertil se ad populum in medio Altaris, ne terga ver tat Sacramento, scd a

latere Evangelii, et in fine ibidem dat Benedictionem, et non per-ficit circnlum, sed omnia peragit uti SS. Sacramento exposito.

15. Dicitnr Ite , missa est , et datur Benedictio et legitur Evan-geliinn S. Joannis, in cujtis initio Sacerdos non signal AI tare, sed seipsum tantum, nisi adsit tabella, ex qua legitur Evangelium, qurc signanda est. Ad verba: Et Verbum caro factum est Ce-lebrans aliquantulum versus Sanctissimum Sacramentum genuflectit sicut et Ministri.

16. Finila aiitem Missa, accendnntnr intorticia, seu candchc pro numero Fratrum, el fit Processio more solilo, alio tamen Snb-diaeono cum Amictu, Alba, Cingulo et Tunicella alba parato, Crncem processionalem ferente. Lecto itaque ultimo Evangelio, Celebrans cum Ministris, facta in medio Altaris genuflexione, more solito cum eis per gradus laterales descendit ad scamnum vel prope credentiam, ubi, adjuvante primo Ceroferario, deponit Planetam et Manipulum, quem etiam Ministri deponunt; tum Celebrans, codem Ceroferario adjuvante, accipit Pluviale album. Interim Sacrista accendit candelas in Altari, in quo Sacramentum rcponi debet, ibique explicat Coporale in medio Altaris. Mox e Sacristia procedunt Tsediferi, superpelliceis induti, et Uedas accensas gerentes; sequuntur duo Tburiferarii, item superpelliceis induti, qui ante medium Altaris accedunt, genu utrumque flectentes, ita ut Tsediferi sint retro post Thuriferarios; bos sequitur Subdiaconus paratus, qui transiens ante medium Altaris, etiam utrumque genu flectit, et accepta Cruce pro-cessionali, se sistit post Tsediferos, quin genuflectat.

17. Celebrans indnhis Pluviali albo, prsecedentibus Ceroferariis cum candelabris de crcdentia assumptis, incedens per planum, junctis manibus, medtus inter Ministros sacros, ad medium Altaris accedit. Mox candelabris a Ceroferariis in infimo gradu Altaris depositis, omnes genuflectunt utroque genu in piano cum profunda capitis incli-natione. Qua facta, Celebrans et Ministri sacri surgunt, et genuflexi in infimo gradu Altaris, parumper orant. Interim accedunt ad Ce-

lebrantcm duo Thuriferarii cum thuribulis, et primus Ceroferarius cum navicula pro impositione thuris; primus Thuriferarius, qui sit proximior Diacono, prius suum thuribulum offert, deinde secundus; quod in simili casu semper est observandum.

18. Finita oratione, Celebrans cum Ministris sacris surgit, et stans ante AI tare, paululum ad cornu Evangelii, imponit incensum in duo bus thuribulis, absque Denedictione, Subdiacono interim dex-trum Pluvialis iimbum sublevante. Deinde Celebrans super infimum gradum in mediogenuflexus, own altera tburibulo, primi nempe Thuriferarii , incensat ter Sacramentnm, facta, more solito, ante et post profunda capitis inclinatione, et elevantibus interim sacris Ministris Pluvialis fimbrias.

19. Post incensationem Ceroferarii cum candelabris suis accedunt ad Subdiaconum cruciferum, et sese bine inde ad latera ejus con-stituunt; et Subdiaconus Missae velum bumerale, prius a secundo Ceroferario acceptum, Celebrant! imponit. Deinde Celebrans cum Ministris sacris ad secundum Altaris gradum asceiidit, ibique genu-flectit cum Subdiacono in ora suppedanei: Diaconus vero progreditur ad suppedaneum, genuflectit paululum ad cornu Epistolsc, accipit utraque manu Calicem, et per sinistram suam conversus, stans tradit ilium Celebranti adhuc genuflexo, qui ilium accipit facta prius capitis inclinatione.

20. Celebrans, accepto Calice cum Sacramento de maim Diacont stantis, et cooper to per Diaconum extremitatibus veli, quo ejus humeri tegimtur, surgit. Mox Diaconus genuflectit, et, dum Celebrans suppedaneum ascendit, locum cum Subdiacono permutat. Deinde omnes, stantes in suppedaneo, se vertunt ad populum. Vide. cap. vin. § 5. de Processione in Festo SS. Corporis Christi. n. 7.

21. Tunc, et non prius, Cantores adhuc genuflexi intonant Hym-num Pange lingua; quo intonato, omnes surgunt, Flymnum prose-quuntur, et, facta genuflexione SS. Sacramento, inchoatur Processio ad locum pneparatum, per viam longiorem, non autem extra Ecclesiam. Praecedit Subdiaconus cum Cruce medius inter Cerofe-rarios cum candelabris suis; sequuntur Religiosi cum candelis ac-censis; et dein iacdiferi. Interea Sacerdos, medius inter Ministros

sacros, descendit ab Altari, et procedit medius inter eumdem Dtaco uum a dextris, et Subdiaconum a sinistris, sub baldachino, sen umbella, quae portatur a Fratribus laicis, supcrpelliceo indutis, duobns Acolythis, Thuriferariis ncmpc, Sacramentum continue, et altcrnatim ductis thuribulis, incenscintibus usque ad locum prcepa-ratum; ubi pro crastino servandum est.

22. Cum autcm ventum fucrit ad locnm paratum, Subdiaconus cum Cruce sistit se a latere Evangelii prope Altare, cui assistit unus Ceroferarius, altero a parte altera existente. Reliqui bine inde se collocant in duas lineas, ita ut seniores sint Sacello proximiores, relicto inter lineas spatio sufficienti, ut Celebrans cum Ministris commode transire possit per medium illorum. Omnes stant facie ad invicem conversa, usque ad adventum SS. Sacramenti; et tunc omnes genuflectunt utroque genu, et sic genuflexi manent versus Sacellum, donee sit rccedendum, exccptis Subdiacono cum Cruce et Ceroferariis cum candelabris, qui non genuflectunt.

23. Cum Celebrans ad Sacellum pervenerit, amoto prius baldachino sen umbella, ipse medius inter Ministros ascendit ad secundum gradum Altaris, ubi Subdiaconus mox genuflectit in ora suppedanei; Diaconus vero suppedaneum ascendens, genuflexus, facta capitis profunda inclinatione, a Sacerdote stante accipit Cahcem cum Sacramento; deinde surgit et paulisper exspectat, donee Celebrans genuflexione Sacramentum adoraverit. Subdiaconus cum Celebrante surgit, cum ipso descendit et in infimo gradu utrumque genu flectit; statimque velum humerale ab humeris Celebrantis amovet. Diaconus interim ponit ilium, id est, Calicem, primo super Altare, deinde, facta genuflexione, descendit et genuflectit ad dextram Celebrantis. Mox imponitur incensum in thuribulum primi 1 buriferarii, et tunc cantantur Tantum ergo, et Genitori. Incenso imposito, a Sacerdote genujlexo incensatur Sacramentum, ut supra; et deinde Diaconus ascendit, genuflectit, Sacramentum reponit in capsida, iterum genuflectit, ostiolum claudit et obserat clave, quam tradit Sacristie. Turn repetita genuflexione, redit ad Celebrantem.

24. Expleto totaliter Hymno, et facta brevi oratione, Celebrante surgente, omnes reliqui quoque consurgunt. Tum repetita ab om-

nibus utriusque genu flexionc in plano, Celebrans et Ministri per viam brcviorem ad Sacristiam redeunt; prcccedunt autem nunc Thu-riferarii, turn Tcxdiferi, post quos sequitur Subdiaconus deferens Crucem, medius inter duos Ceroferarios cum candclis accensis, deinde Celebrans medius inter Ministros sacros; Subdiaconus prope portam Ecclesije tradit Crucem Sacristce. Reliqui vero oranes, post genuflcxionem, extinguunt candelas et ordinatim ad Chorum rever-tuntur. Junior Frater laicus candelas extinctas colligit et in loco congruo deponit.

25. Postea in Choro dicuntur Vesper cc sine cant a, manentque sub illis candekc Altaris Chori accensae. Interim ab alio Sacerdote vel Diacono Pyxis cum Hostiis sacris asportatur e Tabcrnaculo ad aliam Capellam ab Ecclesia segregatam, vel ad Tabernaculuni in Sacristia prseparatum.

26. Vesperis finitis, Sacerdos cum Ministris denudet Alt aria, ad quod peragendum procedunt Ceroferarii sine candelabris, sequitur Thuriferarius sine thuribulo, et postea Subdiaconus, Amictu ct Alba indutus, Diaconus insuper Stola violacea transversa, et Celebrans Stola violacea ante pectus instar Crucis plicata, unus post alium, et omnes sine Manipulo.

27. Cum ad Altare majus, a quo semper est incipiendum, per-venerint, dctegunt caput et debitam faciunt reverentiam; (Cfr. cap. in. § 5. n. 7.) deinde Altare, ascendunt, et Celebrans incipit denudationem legen,do Antiphonam: Diviserunt sibi vestimenta mea: et super vest em me am miserunt sortem, eiLlU toto PsCllmo: DeUS, deus meus, respice in me. Quo lecto, repetitur Antiphona, sed non est repetendus Psalmus, licet multa sint Altaria. Psalmus ergo ita lente celeriusve alternatim cum Ministris est recitandus, ut in pos-tremi Altaris denudatione absolvatur.

28. Ab Altari amoventur mappae, pallium, et alia ornamenta, excepta Cruce et candelabris.

30. Denudatis omnibus Altaribus, per viam breviorem redeunt ad Sacristiam, et extinguuntur candelac in Altari majori.

31. Hoc sancto Triduo omnes transeuntes ante Crucem, quoe est in summo Altari, debent reverentiam facere per genuflexionem, excepto Celebrante parato, qui tantum profunde se inclinat, nisi aliter notetur.

32. Nisi Ecclesia tam ampla sit, nt in quodam Sacello lotio pedum exequi possit absque nllo irreverenticc periculo crga sane-tissimum Sacramentum expositnm, Mandatniu faciendum in Sa-crario, aut in alio cubiculo prope Ecclesiam. S. R. C. 22. Mart. 1862. ad 19. (n. 5318).

33. In loco, ubi lotio pedum facienda est, Altare, si non adsit, erigatur, et ornetur antipendio violacco, et Cruce item violaceo velo contecta, et sex candelabris cum cereis albis acccnsis.

34. Ad latus Epistola; adsit credcntia, mappa munda cooperta, super quam ponuntur liber Evangeliorum aut Missale; linteum lineum et amplum, quo Sacerdos prsecingi debet; pelvis cum vase aqua; et manutergium pro ablutione manuum Sacerdotis post abso-lutam pedum lotionem; et insuper alii panni ad pedes extergendos necessarii.

35. Ad latus Evangelii prrcparatur scamnum oblongum, panno viridi vel alterius coloris coopertum, in quo sedere debent tredecim Religiosi, quibus lavandi sunt pedes. Ante scamnum sternitur tapes tam amplus, ut Sacerdos et Ministri sacri super ilium genuflectere possint. Ad caput scamni, id est, ad earn partem, quae est vicinior Altari, ubi sedere debet dignior eorum, quibus pedes lavandi sunt, ponitur vas, aqua tepida et herbis odoriferis repletum; nee non cussinus, super quem Sacerdos genuflcctit.

36. Itaque post denudationem Altarium, hora competenti, unde-cima scilicet antemeridiana, facto signo cum tabula lignea seu crotalo.

couveniiint Clerici et Laici, non impediti, ad locum designatum ad faciendum Mandatum.

37. Prcclatns, sen Superior in Sacristia super Amictu et Alba induitur Stola ct Pluviali violaceis, sed absque Manipulo; Diaconus et Subdiaconus paramentis albis induuntur cum Manipuüs. Deinde, factis solitis revercntiis, proeccdente Thuriferario cum thuribulo, quern sequuntur duo Ceroferarii cum candclabris accensis , procedit Pr^elatus ad Altare, sen locum designatum, medius inter sacros Ministros.

38. Cum ad Altare pervenerint, Ceroferarii deponunt candelabra in credentia. Deinde dispositis Amictibus ut in Missa solemni, fac-taque reverentia debita, Praelatus et Subdiaconus Altare ascen-dunt, quod Pnelatus osculatur more solito; Diaconus vero librum Evangeliorum, a primo Ceroferario acceptum, ad Altare defert ut alias.

39. Turn ministrante Diacono cum solitis osculis naviculam, Pnelatus imponit ac benedicit incensum in thuribnlo more solito, et Subdiaconus interim dextram Pluvialis fimbriam clevat.

40. Deinde descendit Subdiaconus ab Altari; Diaconus vero ad secundum gradum, et dicit Munda cor meum etc. ut in Missa. Quo dicto, librum Evangeliorum de Altari accipit, illumque ante pectus tenens, genu flex us ante Super iorem, more solito petit Be-nedictionem; qua acccpia, cseterisque peractis ut alias, adstantibus duobus Acolythis cum candelabns accensis, et Subdiacono librum tenente, signal librum et incensat, et cantat, ut maris est, Evan-gelium: Ante diem festum pascile , ut in Missa.

41. Quo Jinito, Subdiacouus portat librum apertum osculandunt Superiori, et Diaconus emu de more incensat; Ceroferarii vero candelabra sua, et Subdiaconus librum ad credentiam deferunt, apud quam Thuriferarius ctiam thuribulum deponit.

42. Postea, id est, postquam incensatus est a Diacono, Superior, vertens se per suam dextram, e latere Epistolae descendit in planum, ibique exuitur Pluviali, et per Diaconum et Stibdiacomt-m, qui prius ibidem Manipulos deponunt, prcecingitur linteo, ct sic prcecinctus, assistentibus sibi hinc inde eisdem Diacono et Subdia-

cono, accedit ad lotionem pedum, faciendam in latere Evangelii, facta cum omnibus Ministris in transitu reverentia Altari.

43. Et Superior, per ordinem disposiiis, et in scamno scdcntibus us, qui lavcindi sunt, Clericis seu Ceroferariis, pelvim ct aquavi ministrcintibus, Subdiacono singulorum pedent dextrum tenente, gcnnflectens singulis illormn pedcm lav at, extcrgit et osculatur, Diacono prcebente linteum ad abstergendum. Cum itaque Superior ad ipsos, qui lavandi sunt, accesscrit, gcnuflectit utroque genu super cussinum, ante primum in ordine, Altari scilicet propinquiorem; Diaconus genuflectit ad dextram, et suo tempore linteum praebet ad pedes abstergendos; Subdiaconus vcro genuflectit ad sinistrarn, et singulorum pedem dextrum nudum ac aliquantulum super pelvim elevatum tenet. Thuriferarius stat retro post Superiorem, portans quaedam lintea, quaï, cum opus fuerit, Diacono porrigit ad pedes abstergendos. Ceroferarii stant hinc inde ad latera Thuriferarii, et dum Superior cum sacris Ministris surgit a lotione pedis primi Religiosi, primus Ceroferarius accipit pelvim, secundus vero cussinum , et ilia ante subsequcntem Religiosum deponunt, et dcinceps ante alios, quorum pedes lavandi sunt.

44. Dum Prselatus incipit lotionem, a primo Cantore intonatur Antiphona: Mandatum novum, cum reliquis, ut in Missali seu Processionali.

45- Post lotionem Superior, vel qui aliis abluit pedes, lavat maims, primo Ceroferario aquam infundente, ct abstergit alio lintco, seu manutergio mundo, quod secundus Ceroferarius offert. Ministri sacri etiam, si indigeant, codem modo manus suas lavant.

46. Deinde accedunt omnes ante medium Altaris, et facta reverentia , pergunt ad latus Epistolre, ubi Preelatus, deposito linteo , quo prcccingebatur, Pluviale, et Ministri sacri Manipulos resumunt. Turn omnes redeunt ante Altare, prsecedentibus Ceroferariis cum candelabris suis, de credentia resumptis, quLc elevata sustinent usque in finem.

47. Facta ab omnibus Altari debita reverentia, Superior stans ante infimum gradum Altaris, manibus ante pectus junctis, cantat Pater noster, quod secreto complet usque ad Versum; Et ne nos

etc. quem cantat cum aliis Versibus et Oratione, ut in Missali, quod Diaconus et Subdiaconus, hinc inde stantes, ante Superiorem apertum sustinent.

48. Quibus finitis, Diaconus librum clausum tradit Thuriferario, et facta ab omnibus reverentia dcbita, ad Sacristiam revertuntur.

1. Finita Nona, Sacerdos et Ministri iiiduli par amen tis nigi-i coloris, excepta Dalmatica et Tunicella, pnccedentibus Ceroferariis ct Thuriferario, sine luniinaribus et incenso procedunt ad AI tare, quod erit omnino nudum, nihilque super illud positum sit pryetei Crucem, vclo violaceo tectam, ct sex candelabra communia cum candelis ex ccra communi.

2. Credcntia erit cooj^erta Jinteo in superiori tantummodo parte; ponentur super earn Missale cum pulpito pro Celebrante ct alterum Missale pro Ministris, mappa pro Altari, bursa nigri coloris cum Corporal; intus, ac desuper purificatorium, velum nigrum Calicis, duo candelabra Ceroferariorum cum candelis extinctis, pelvicula cum ampullis vini et aquse, manutergium et navicula incensi.

3. Sacerdos ct Ministri sacri, cum ad Altare pervenerint, mox detectis capitibus, et Amictibus dispositis, (lexis in piano genibus, se prosternunt, et sic ante illud Altare, brachiis super cussi-nos obscuri coloris, super secundum a terra gradum positos, rcclinatis, prostrati, aliquamdiu, per spatium scilicet unius Miserere, or ant.

4. Eodem tempore, quo Celebrans, se prosternit, omnes de Choro genudectunt versus Altare, et caput inclinant. Interim duo Acolythi, Ceroferarii nempe, breviori facta oratione, unius circiter Ave Maria, assurgunt, et ituam tantum tobaleain, ex credcntia assumptam, ita extendunt super Altare, ut parum hinc inde pendeat; tum Ihuri-

, 5. Sacerdos cum Ministris, facta oratione, surgit, uti et omnes alii de Choro, et ascendit ad Altare et ipse solus osculatur ilhui in medio: Ministri vero, facta gcnuflcxione in suppedaneo, per viam breviorem accedunt ad latus Epistolae, et assistunt Celebranti ut ad Introitum Missje.

6. Deinde Lector, Thuriferarius nempe, accepto Missali de cre-dentia, accedit ante medium Altaris, et facta solita reverentia, vadit ad legendum, id est, cantandum, Prophetiam tono Lectionis, in loco, ubi legitur Epistola, et incipit earn sine titnlo, quam etiam Sacerdos legit stibmissa voce apud Alt are in cornu Epistolce; qua finita , non respondetur Deo gratias. Lector in fine non osculatur manum Celebrantis, neque ab illo accipit Benedictionem, sed facta genuflectione ut prius, refert librum ad credentiam. Interim omnes in Choro sedent.

7. Cantata lectione, omnes in Choro surgunt, et cantatur Tractus, in cujus fine Ministri sacri se sistunt a tergo Celebrantis unus post alium. Finite Tractu, Sacerdos in cor 1121 Epistolce (licit cantando Oremus, extendens et jungens manus, caputque Cruci inclinans: Diaconus cantat FlectaHus genua et Subdiaconus Levate. Vide cap. ui. ^ 6. n. 9. Deinde Celebrans cantat Orationem, manibus extensis, ut alias.

8. Absoluta a Celebrante Oratione, Diaconus redit ad ejus dcx-tram; Subdiaconus vcro, accepto Missali more solito, in tono Epistolce similiter sine tit ulo cantat sequentem Lectionem: In diebus illis etc. cum genuflexione in medio Altaris ante et post. Celebrans interim Lectionem illam, in cujus fine non respondetur Deo gratias, una cum Tractu submissa voce legit. Subdiaconus, cantata Lectione, tradit librum Ceroferario, non osculatur manum Celebrantis , nee ab eo bencdicitur, sed collocat se a dextris Diaconi, ut ad Introitum Missce.

9. Finito Tractu, dicitur Passio super nudum pnlpitum. Si Passio cantetur a tribus Diaconis peculiaribus, Celebrans illam totam, manibus ante pectus junctis, submissa voce et continuatim

legit in cor mo Epistolce; in eodem cornu, profunde indinatus dicit Munda cor meum sine Jube Domine ctc. Deinde erectus, ibidem legit reliquam Passionis partem, quae locum tenet Evangelii. Quod si Passio ab ipso Celebrante, Diacono et Subdiacono decantari oporteat, Celebrans suam partem cantat in cornu Epistolac, et, facta cum aliis genuflexione ad tradidit spiritum, camera legit ut supra.

10. Cantatis verbis: videbunt, in quem transfixerunt a Diacono more solito, liber ad Altare defertur, et quod sequitur, legitur ab ipso in tono Evangelii, et in loco consueto dicitur Munda cor meum, scd 11011 peiilur Benedictio, et non deferuütur luminaria, neqne inccnsuin, et Celebrans in fine non osculatur Iibrum.

11. Evangclio cantato, Subdiaconus tradit librum primo Cero-ferario, qui cum socio suo et Thuriferario , facta genuflexione in medio, ad locum consuetum recedit. Diaconus vero et Subdiaconus, facta genuflexione in infimo gradu, ad loca sua accedunt retro post Celebrantem.

12. Deinde Sa eer dos stans in cornu Epistolce, incipit absolute junctis inanibus primam Monitionem: Oremus dilectissimi etc. qua absoluta, expandens jungensque ante pectus manus, et caput Cruci inclinans, subjungit Oremus; Diaconus cantat Flectamus genua: Subdiaconus Levate. Oratio cantatur in tono feriali Orationis Missce, extensis inanibus. Et hic modus servatur in subsequentibus.

13. Ad nomen Papyc caput inclinatur; at si Sedes Apostolica vacet, Monitio omittitur una cum Oratione pro Papa. Monitio cum Oratione pro Imperatore Romano, ob sublatum Romanum imperium, non amplius est recitanda. Ad pracscriptas Orationes adjungenda non est alia particularis pro Episcopo, nee pro Rege vel Principe, nisi expressim a S. Sede fuerit concessa.

14. Circa finem Orationum Ceroferarii extendunt tapetem viola-ceum ante gradus Altaris ad cornu Evangelii, ita ut superior pars tapetis primum vel alterum gradum Altaris attingat; in infimo Altaris gradu super tapetem ponunt pulvinar violaceum, cui pulvinari imponunt velum sericum longum et album, super quod Crux ado-randa reclinari debet, cum pedibus ad populum versis.

15. Complctis Oratioiiibus, Sacerdos cum Ministris statim, absque ulla reverentia Altari facicnda, per gradus laterales descendit in planum prope scamnum, et ibi deposito, Casula, accedit ad cormc Epistolce, id est, ad angulum posteriorem illius cornu, ita ut sit pene collateralis candclabris Altaris, ibique stat in piano, facie ad populum versa. Subdiaconus sistit se ad sinistram Celebrantis, Thuriferarius et Ceroferarii post eos. Diaconus vero per planum se confert ante medium Altaris, genuflectit in infimo gradu, Altare ascendit, et, iterata genuilexione, Crucem reverenter accipit, quam usque ad oculos elevatam, conversa Crucifixi effigie ad se ipsum, per viam breviorem defert ad Celebrantem, cui illam sine osculis tradit, et statim se collocat ad dextram Celebrantis.

16. Sacerdos ibi, in posteriori parte anguli Altaris, stans, accipit a Diacono Crucem . . ., quam, versa facie ad populum, a summitate parum discooperit, ita tamen ut Crucifixi caput minime appareat. Mox Crucem utraque manu elevans ad altitudinem ocu-oculorum, voce gravi cantat, incipiens solus, Antiphonam: Ecce lignum Crucis, ac dcinceps in rcliquis juvatur in cantu a Ministris usque ad Venite, adoremus. Interim omnes, etiam in Choro, stant detecto capite, et facie ad Crucem conversa. Choro autem cantante Venite, adoremus, omnes se prosternunt, non tamen usque ad terram, scd genibus flexis, et capitequot; valde demisso, ex-cepto Celebraute, qui solus manet stans.

17. Deinde assurgunt omnes, et Celebrans cum Ministrisprocedit ad anteriorem partem anguli ejusdem cornu Epistolce, in eo scilicet loco, ubi legitur Introitus Missse, ibique stans medius inter Ministros ut supra, Thuriferario et Ceroferariis stantibus in piano, et discooperiens brachinm dextrum Crucis et caput Crucifixi, ele-vansque earn paulisper altius, quam primo incipit ac cantat solus Ecce lignum Crucis, aliis cantantibus et adorantibus, ut supra.

18. Deinde surgunt, et Sacerdos cum Ministris, ut supra, procedit ad medium Altaris, et discooperiens Crucem totaliter, velum tradit Subdiacono et hie Thuriferario, qui illud ad creden-

tiam defert. Tum Sacerdos Crucem, ut supra, ambabus manibus tenens, ac altius e lev (ins earn, tertio al tins incipit Ecce lignum Crucis, aliis cantautibus et adorautibus, ut supra.

19. Postea, Ministris tarn sacris quam inferioribus, et omnibus in Choro manentibus genuflexis, Sacerdos solus, sine u!la inclina-tione facta Altari, per gradus anteriores dcscendens, portal Crucem ambabus manibus, imagine Crucifixi ad populum conversa, ad locum ante Altarc prccparatnm, et genufiexus utroque genu, ibidem earn local super pulvinar (n. 14.) Deinde surgit, et omnes alii cum illo , genuflectit uno genu versus Crucem, Ministris omnibus etiam genuflectentibus in locis suis versus Crucem, et vadit ad latus Epistolce, ad scatnnum, ad quod etiam Ministri per viam breviorem accedunt. Interim Sacrista denudat Crucem processiona-lem, et omnes alias Cruces, non vero Imagines, quae sunt per totam Ecclesiam.

20. Tum Sacerdos et Ministri deponunt Manipulo\'S; et Sacerdos max etiam deposilis calceamentis, seu sandaliis, solus accedit, manibus junctis, ante pectus, ad adorandam Crucem, ter genua Jlec-leus, anlequam earn deosculetiir, hoc modo : procedens per planum versus gradum Presbyterii, sistit se ante Crucem, in sufficient\'! dis-tantia, ut inter unam et aliam genuflcxionem trium circiter passuum intervallum intercedat; et ibi genufiexus utroque genu, facit primam adorationem capite parum inclinato, interim dicens, si velit, Ado-ramus te, ClIRISTE, ET benedicimus tibi; quia PER sanctam CrU-cem tuam redemisti mundum. Deinde surgit, et tribus procedens passibus, iterum eodem modo genuflectit et adorat; quod cum tertio fecerit ante pedes Crucis, quin prius surgat, solos Crucifixi pedes deosculatur. Hoc facto, surgit, et facta unius genu flexionc ante Crucem, ad scamnum reverlilur, et accipit calceamenta , Manipulum et Casularn, et assidet capite tecto.

21. Postmodum, postquam scilicet Celebrans ab adoratione Crucis reversus fuerit, depositis calceamentis, Ministri Allan\'s, deinde alii Clerici et Laid, bini et bini, ter genibus Jlexis, ut dictum est., Crucem adoranl. Quod ut ordinate fiat, notanda sunt sequentia: d) Diaconus et Subdiaconus a sinistris ejus, facta Celebranti incli-

natione capitis, simul pergunt Cruccm adoraturi, codem modo, ut de Celebrante dictum est; simul genuflectunt et surgunt; Crucifixi pedes primo Diaconus, deinde Subdiaconus osculatur. Postea simul surgunt, unum genu flcctunt, et ad locum suum , manibus ante pectus junctis , redeunt; ubi facta Celebranti revercntia, sandalia et Mani-pulum reassumunt. Tum sedent, caput tegunt, et alternatim cum Celebrante recitant Improperia, ante ipsum sustinentes librum usque dum adveniat Thuriferarius.

6) Si adsit Minister Generalis, Provincialis, aut Custos Regiminis, Crucem adorant immediate post Celebrantem, qui co tempore ad scamnum stabit aperto capite.

c) Post Diaccnum et Subdiaconum sequuntur Ceroferarii et Thuriferarius in medio eorum, genudectentes ut infra: Crucifixi pedes primo osculatur Thuriferarius, tunc Ceroferarius, qui a dextris, et deinde qui a sinistris. Thuriferarius ad Celebrantem reversus, sustinet librum ante ipsum.

d) Post illos sequuntur omnes de Choro ordinatim bini et bini₎depositis sandaliis et manibus ante pectus junctis. Ut autem adoratio non interrumpatur et debito modo fiat, advertant omnes, ut, dum duo primi secundo genuflectunt, duo sequentes genuflectant primo; et quando üli tertio, hi secundo; et quando illi, osculata et per genuflexionem venerata Cruce, lateraliter hinc et inde recedunt, duo sequentes genuflectant tertio; atque alii successive. Crucifixi pedes primo osculatur ille, qui est a dextris; si vero numerus sit impar, tres postremi simul procedunt, et Crucem osculantur, ut dictum est ad lit. f).

2 2. Interim , dum fit adoratio Crucis, cantanhir Improperia, et alia, quee sequuntur, vel omnia. vel pars eorum, prout multi-tudo adorantium , vel paucitas requirit.

23. Circa Jinem adorationis Crucis, a secundo Ceroferario ac-cenduntur caudelce super Al tare et credentiam; et transfertur ab ipso Missale cum pulpito ad cornu Evangelii; et Diaconus accipiens bursam Corporalium cum purificatorio desuper, ad Altare defert, genuflectens versus Crucem, extendit Corporale more so li to, et juxta illud ponit purificatorium. Quo facto, redit ad Celebrantem.

24. Eodem tempore in Sacristia praeparantur duo thuribula; et Subdiaconus, qui Crucem in Processione gcstare debet, induit Amictum, Albam et Cingulum.

25. Finita adoratione, Diaconus accedit ad locum, ubi Crux reponitur, facta unius genu flexione, Crucem rever enter accipit, et, Crucis dorso ad se converso, utraque manu illam elevatam tenens usque ad oculos, reportat ad Altare. Cum Diaconus, antequam Crucem accipiat, genuflectit, omnes, tam Celebrans quam iMinistri et omnes de Choro, detecto capite, genu utrumque flectunt, quisque in loco suo.

26. Cruce loco suo reposita, omnes surgunt, et Diaconus, facta genullexione, redit ad Celebrantem. Interim Ceroferarii tapetem cum velo et pulvinari in Sacristia vel in alio loco congruo repo-nunt; et junior de choro omnibus Fratribus in choro existentibus intorticia extincta distribuit.

27. Eodem tempore Tsediferi, superpelliceis induti, cum ta;dis extinctis adveniunt; hos sequuntur duo Thuriferarii cum thuribulis et navicula: et ipsos sequitur Subdiaconus. Vide n. 24. Sistunt se in medio Presbj\'terii, ita ut Tsediferi stent ante Subdiaconum, Thuriferarii vero post ipsum. P\'acta ab omnibus unius genu flexione. Subdiaconus ibi accipit Crucem processionalem, allatam per primum Ceroferarium, qui mox ad credentiam redit, et ibi una cum socio acceptis candelabris, se hinc inde ad latera Subdiaconi cruciferi collocant. Celebrans vero et Ministri accedunt ante medium Altaris.

\' 11

il 11

^: irl

lt; l

28. Posteci ordinatur Processio per viam breviorem ad locum, ubi pridie Sacramentum reposition fuerat. Prcecedit immediate post Thuriferarios Subdiaconus (n. 27.) cum Cruce inter duos Acolythos, seu Ceroferarios, deferentes candelabra cum cereis accensis, et Clems per ordinem; deinde veniunt Tsediferi, ultimus vero Sacer-dos cum Ministris sacris, qui non a latere Sacerdotis, sed unus post alium incedunt. Omnes, exccptis Crucifero et Ceroferariis, antequam a loco disccdant, per genu unius flexion em Cruci Altaris

29. Cum pcrvenluvi Juerit ad locum Sacrameuti, Thuriferarii manent apud Sacellum, Crucifer vcro, Cerofcrarii et Clerus progre-diuntur, ita ut seniores sint Sacello proximiores. Turn genuflectunt, exceptis ut supra, et acceuduntur intorticia, quee nou extinguuntur, nisi post sumplionem Sacrameuti.

30. Sacerdos, facta cum Ministris sacris genu utriusque flexione in piano, surgit cum ipsis, et cum eis genujlcctit in infimo gradu ante Sacraineniunt, et or at aUquantnluni.

31. Diaconus interim, post brevem nempe orationem, puta unius Pater et Ave, Altare ascendit, gcnuflectit, aperit capsulam, in qua reconditmn est Corpus Domini, iterum genuflectit, et redit ad Celebrantem.

32. Postca Sacerdos surgens una cum Ministris sacris, absque Benedictione imponit inceusum in duobus thuribulis, Diacono na-vicidam mini sir ante, et genuflexus incensat Sacrainentum. Turn Subdiaconus Celcbranti imponit velum humerale album, Diaconus vero extrahens Calicem cum Sacramento de capsnla, ilium dat ad maims Sacerdotis, et tegit extremitatibus veli, quod humeros illius circumdat, et procedunt ordinc quo heri ab Altari ad Sacellum venerunt, sed per viam longiorem: et defertur baldachirmm super Sacramenttim: et duo Acolythi cum thuribulis continue Sacrainentum ineens ant. Vide dicta § prac. 2. n. 2. 18. 19. ct 20.

33. Interim, id est, dum Sacerdos se vertit ad populum, can-tatur Hymmis: Vexilla regis. Vide 1. c. n. 21.

34. Subdiaconus deferens Crucem, cum pervenerit in Presbyterium , mox deponit Crucem in aliquo loco congruo a latere Epistolse, et ibidem genuflectit, donee Celebrans Altare ascendent: turn redit ad Sacristiam, vestes depositurus. Ceroferarii vero candelabra sua ad credentiam deferunt, et similiter ibidem genuflectunt.

35. Reliqui Religiosi Chorum ingressi, statim in stallis suis genuflectunt, intorticia accensa in manibus tenentes. Vide n. 29. Ubi Chorus non est ante Altare, genuflectunt in Presbyterio. Tsediferi vero superpelliceis induti, genuflectunt ante Altare in linea recta gt;

duobus vel tribus passibus ab Altaris gradibus remoti. Interim a Sacrista extinguuntur candelse Sacelii, ubi Sacramentum reposi-tum fuit.

36. Cum venerit Sacerdos ad Altare, mcdius inter Ministros ascendit, ct Calicem tradit Diacono, ut § prsec. 2. n. 23. Deinde genuflectit in ora suppedanei, et Subdiaconus amovet velum hu-merale: Diaconus vero Calicem velatum super Corporale ponit, genuflcctit, ct accedit ad dextram Celebrantis, qui mox surgit, et in secundo gradu, parum ad cornu Evangelii, consistens, incensum ponit in thuribulum, ct iterum gcuujlcxus in ora suppedanei, Sacramentum ter rurstim inceusat. Interim secundus Thuriferarius thuribulum suum ad Sacristiam reportat.

37- Sacramento inccnsato, Sacerdos cum Ministris surgit, et ac-ccdens ad Altare, cum eis genuflectit. Deinde Diaconus velum a Calice amovet, quod tradit primo Ceroferario, qui illud ad cre-dentiam portat: turn idem Diaconus Patenam extra Corporale, et pallam loco solito reponit. Postea Sacerdos apprehendit Calicem, et ilium invertendo deponit Mostiam e Calice super Patenam, qtiant Diaconus ambabus manibus tenet elevatam super Corporale coram Celebrante.

38. Hostia super Patenam collocata, Sacerdos reponit Calicem in loco solito, et accipicns ambabus manibus Patenam dc maim Dia-coni, Hostiam sacrain ponit super Corporale, nihil dicens, nec ullum signum Crucis efformans cum Patena, quam statim collocat non subtus sed super Corporale. Advertant autem Sacerdos et Diaconus, ne Hostiam digitis tangant; quod si quis tetigerit Sacramentum , digitos abluat in aliquo vase, ad hoc prr,cparato. Diaconus nec Patenam, nec manum Celebrantis osculatur.

39. Interim Subdiaconus solitis cunr reverentiis accedit ad dextram Diaconi, vinum et aquam ministraturus: Diaconus imponit vinum in Calicem, quem prius dextra acceptum, deinde sinistra aliquantulum elevatum tenet extra Corporale, absque Calicis abster-sionc ante ct post infusionem; et Subdiaconus imponit aquam in Calicem, quam Sacerdos non benedicit, nec dicit super earn Ora-tionevi consuetam; sed accipiens Calicem a Diacono, sine osculis,

ut supra, statim ponit super Altare loco consueto, nihil dicens, nee faciens signum Crucis cum Calice; el Diaconus ilium cooper it palla; et Subdiaconus redit ad sinistram Celebrantis.

40. Deinde Sacerdos imponit incensum in thuribnlo absque Be-nedictione et absque Oratione: Per intercessionem etc. et ineens at Oblata et Altare more soli to, genuflectens ante et post, et quando-cumqne transit ante Saeramenhtm, hoc modo; facta genuflexione, se paulum retrahit ad cornu Evangelii; imposito incenso, ad medium redit cum genuflexione; accipit thuribulum, et, prsetermissa Sacramcnti incensatione, Oblata ex more incensat, dicens: Incensum istud. Mox iterata genuflexione, stans incensat Crucem Altaris₎dicens: Dirigatur, Domine. Tum iterum genuflectit, et Altare thurificat. Quando reddit thuribzdum Diacono, dicit; Accendat. Et ipse non incensatur; sed Diaconus acceptum sine osculis thuribulum statim tradit Thuriferario, qui illud in Sacristia vel alio loco congruo reponit.

41. Postea Sacerdos aliqnantuluin extra Altare in cornu Epistolce lavat maims, nihil dicens. Interim stant Diaconus a dextris et Sub-diaconus a sinistris.

42. Deinde, abstersis manutergio manibus, Sacerdos ad medium Altaris cum Ministris revertitur; Diacono incedente per gradum secundum, Subdiacono per planum. Facta ab omnibus genuflexione in medio Altaris, Sacerdos corpore mediocriter inclinatus, junctis manibus super Altare positis, dicit submissa, sed intelligibili voce Orationem: In spiritu humilitatis. Diaconus statim post factam genuflexionem ad Missale accedit.

43. Deinde, osculato Altari, et facta genuflexione, versus ad populum in cornu Evangelii, dicit more solito Orate, fratres, et proferens reliqua secreto, per camdern viam revertitur, non perficiens circulum: et non respondetur Suscipiat; sed statim et consequenter, omissis aliis, dicit, manibus junctis ante pectus, Oremus, Pr.eceptis etc. deinde manibus extensis Pater noster, et tunc Diaconus vadit retro post Celebrantem, et ibi manet, uti et Subdiaconus, usque ad finem Orationis: Libera nos , qu.esumus.

libera Nos a malo; et Sacerdos, sub silentio dicto Amen, eadeni-voce, qua dixit Pater noster, absolute, sine Oremus, in tono Ora-tionis Mis see fcrialis dicit cxtensis adhuc manibus, Libera nos, qxJjEsumus , ctc. Dicens Da propitius pacem, non signat se cum Patena, sed Chorus respondet Amen, et interim Diaconus et Subdiaconus genuilectunt in ora suppedanei, ob sacrac Hostkc Elcvationem, ad quam Planetae fimbriam nequaquam extollunt.

45. Tunc, responso nempe a Choro Amen, Celebrans, facta reverentia unum genu demittendo tisqtie ad terrain, supponil Pate nam Sacramento, qnod in dextra, inter polliccm ct indicem, accipiens, sinistra, qua tenet Patenam, super Coporale posita, sic elevat, nt videri possit a populo. Ad hanc Elcvationem non fit in-censatio, datur tamen a primo Cerofcrario signum crotalo, ut populus Sacramcntum debite adoret.

46. Cum Celebrans incipit sacram Hostiam declinare, Diaconus ad dextram, Subdiaconus ad sinistram Celebrantis absque genu-flexione accedunt. Diaconus confestim Calicem discooperit, et Celebrans sacram Hostiam statim, sine prsevia genuflexione, supra Calicem demittens dividit in tres partes, guar urn duas majores super Patenam collocat, idtimavi vcro seu minimam mittil in Calicem, more soli to, sed sine signo Crucis, et nihil dicens. Postea Diaconus Calicem palia cooperit, statimque omnes genuilectunt, et Ministri loca permutant.

47. Pax Domini nan dicitur, nee Agnus Dei, neque pacis oscu-lum datur; sed postniodum, facta scilicet genuflexione, (n. 46.) Celebrans, prcctermissis duabus primis Orationibus, dicit tantum sequentem: Perceptio Corporis tui etc. more soli to, id est, secreto, corpore mcdiocriter inclinatus et manibus junctis, super Altare positis.

48. Turn Sacerdos cum Ministris genujlectit, et accipit Patenam cum Corpore Christi, ut in Missa privata, ct maxima humilitate ac reverentia dicit: Panem co-lestem accipiam etc. percutit pectus simm ter dicens: Domine, non sum dignus etc. Postea signat se Sacramento dicens Corpus Domini nostri etc. et suniit Corpus rever enter. Omnia, ut alias, Celebrans et Ministri observent.

Calicem detegit ct tunc omnes genuflectunt. Celcbrans, omissis omnibus, quce did solent ante sumptionem Sanguinis, collectis tamcn fragmentis ac in Calicem missis, nihil dicens, ncque se ipsum cum Calice signans, Patenam mcnto supponendo, immediate parti-culam Hostice own vino rever cuter sumit dc Calice, Ministris interim de more profunde se inclinantibus.

50. Postquam Sacerdos particulam Hostise cum vino sumpserit, omnes a genuflexione surgunt, (n. 45.) et secundus Ceroferarius extinguit candelas in candelabris Ceroferariorum positas; Tzediferi tsedas suas cxtinctas tradunt Thuriferario asportandas; et junior Frater laicus intorticia extincta aliorum Religiosorum colligit et in loco congruo deponit.

51. Sacerdos, pnetermissa consueta Calicis purificatione, pollices et indices super Calicem, Subdiacono vinum et aquam fundente, prout alias, abluit, nihil tamen dicens; et turn more solito facta abhUione et abstersione digitorum, et sumpta hac sola purificatione, ac deposito Calice, in medio Altar is corpore mediocriter inclina-tus, manibns ante pectus June lis, dicit secreto Quod ore sump-simus etc.

52. Interim Subdiaconus, permanens in cornu Epistobe, extergit Calicem more solito, Patena, palla, et velo nigro, per secundum Ceroferarium allato, ac bursa Corporalium cooperit, per viam breviorem ad credentiam defert, ct mox redit ad sinistram Cele-brantis. Diaconus vero, post Orationem: Quod ore sumpsimus, claudit librum, et ad dextram Celebrantis accedit.

53. Nou dicitur Corpus tuum, Domine , nee Postcommunio ucc Placeat tibi , ucc datur Bcnedictio, sed Celcbrans ibi exspectat, donee Subdiaconus redeat; turn quippe, factis debitis rcvercntiis, cum Ministris in planum descendit, et ibi facta etiam a Sacerdote reverentia Altari per genu unius flexionem in piano, Sacerdos cum Ministris discedit. Prsecedunt Ceroferarii sine candelabris, sequitur Thuriferarius sine thuribulo, post quem veniunt illi, qui t;cdas dc-tulerunt, et tandem Ministri et Celcbrans.

54. Et statim in Choro dicuntur Vesperce sine cantu, cum candelis Altaris accensis; et interim deundatur Altare ab Acolythis,

superpelliceo indutis, Completis Vesperis, candelae Altaris extin-guuntur per secundum Ceroferarium.

1. Hora competenti cooperiuntnv et ornantur Altaria etiam minora ornamentis albi colons. Pallio vero albo Altaris majoris super-imponetur aliud violaceum, post Litanias amovendum; quo tempore etiam gradus Altaris, qui erant: nudi, teguntur tapetibus, si fieri possit, antequam Missa inchoetur.

2. Pro novi ignis bcnedictione, extra portam principalem Eccle-sise, vel in atrio aut aditu ipsius, aliquantulum ad latus, lateri Epistolee Altaris respondens, paratur mensa, linteo mundo cooperta. Ante banc mensam ponitur pulpitum cum Missali; super mensam collocantur a parte dextra Dalmatica, Stola et Manipulus albi coloris pro Diacono, ac Manipulus violaceus pro Subdiacono; a parte vero sinistra ponuntur una saltern candela, instrumenta ad ignem e silice excutiendum, vas cum carbonibus et materia facile combustibili, ligna quoque sulphurata ac forcipes. Prope mensam, a latere dextro, ponitur arundo, eleganter circum ornata, in cujus cuspide affixae sunt tres candeke cerse alba?, éequaliter inter se distantes, et qua; in ima sua parte desinunt in unam candelam. Arundo in aliqua basi, vel alio modo tuto firmatur.

3. Dicuntur Horcc, candelis Altaris ex tine lis usque ad priuci-pium Missa. Interim, id est, antequam Celebrans novum ignem benedicturus advenerit, a Sacrista exctUitur ignis dc lapide foris Ecclesiam (n. 2.) et ex eo accendunhir car bones, ut Celebrans ad-veniens novum ignem accensum reperiat.

per viam breviorem procedunt hoc ordine: prsecedit Thuriferarius, dextra thuribulum absque igne, sinistra naviculam cum inccnso sustincns; scquuntur bini Ccroferarii, quorum primus, qui a dextris incedit, portat vas aquse benedictce, et secundus quinque grana incensi in pelvi. Hos sequitur Subdiaconus Misssc cum Crucc, quam ad ingressum Ecclesia? accipit; turn Religiosi per ordinem, et ultimo Celebrans cum Diacono a sinistris.

5. Cum ad locum designatum pervenerit Subdiaconus, sistit se prope mensam, versis renibus ad Ecclesiam; Religiosi stant hinc inde, ita ut seniores sint Celebranti viciniores: Celebrans vero , facie ad Ecclesiam et Crucem Subdiaconi versa, stat ante mensam, inter ipsum et Crucem collocatam; Diaconus stat a dextris Sacer-dotis; a dextris Diaconi secundus Ceroferarius cum granis incensi; ad hujus dextram Thuriferarius, et ad hujus dextram primus Ceroferarius.

6. Celebrans, sic astantibus sibi Ministris cum Cruce aqua, bc-nedicta, et incenso, ante portam Ecclesia:, si commode potest, vel in ipso aditu Ecclesia, (n. 3.) benedicit novum ignem, manibus junctis ante pectus, dicens in tono feriali Dominus vobiscum, et tres sequentes Orationes,

7. Deinde accedit secundus Ceroferarius, tenens quinque grana incensi in pelvi elevata usque ad pectus, ante Celebrantem, qui benedicit quinque grana incensi, ponenda in Cereo, dicens in codcm tono, et absolute, sine Dominus vobiscum et sine Oremus , hanc Orationem: Veniat, qu/esumus etc. Dam Sacerdos benedicit grana incensi, Acolythns, id est, Thuriferarius, forcipibus assumens de carbonibus benedictis, ponit in tJmribulo.

8. Finita Oratione supradicta. Diaconus cum solitis osculis, et dicens Benediciïe, pater reverende, ministrat naviculam, et Sacerdos de navicula ponit incensum in thuribulo, benedicens illud more solito. Deinde, accepto aspersorio, per Diaconum cum solitis osculis ministrato, prcedicta grana incensi ter, et deinde ignem ter, in medio scilicet, a dextris, et a sinistris eorum, aspergit aqua benedicta, dicens Asperges me , Domine , sine cantu et sine Psalmo, et deinde reddito aspersorio Diacono, et ab eodem rccepto thuri-

bulo cum solitis osculis, grana incensi et ignem ter adolet incenso, eodem modo quo aspersit, nihil tamen dicens.

9. Diaconus, reddito thuribulo Thuriferario, deponit Stolam violaceam, et assumit Manipulum, Stolam et Dalmaticam albi coloris. Interim primus Cerofcrarius accendit candelam cum ligno sulphu-rato, camque, si opus fuerit, in laterna includit; omnia vero In-minaria Ecclesia a Sacrista extingimntnr, ut de igne benedicto postmodum accendantur. Subdiaconus interim accipit Manipulum violaceum.

10. Turn Diaconus, indutus Dalmatica, Stola et Manipulo albi coloris, iterum naviculam ministrat more solito Cclebranti, qui imponit et bencdicit thus pro facienda Processione et Pneconio. Turn Diaconus dextra accipit ariuidinem cum tribus candelis in sutti ■ mitate illius, triangulo dis tine lis; et fit Processio hoc ordine: prcecedit Thuriferarius thuribulum leviter agitans, cum. Acolytho , id est, secundo Ceroferario a dextris, deferents in vase quiuque grana incensi, sequitur Subdiaconus cum Cru.ce, et post eum Clems per or dine m; deinde Diaconus cum arundine, et a dextris ejus primus Ceroferarius portans candelam accensam de novo igne; et post eum, id est, Diaconum, incedit Celeb rans, manibus junctis, et capite tecto, quod detegit ad Lumen Christi, subsistens et genu-flectcns cum aliis.

11. Cum Diaconus, et etiam Celebrans ingressns est Ecclesiam, subsistunt omnes, et Diaconus inclinat arundinem, et Acolythus, deferens candelam accensam de novo igne, accendit unam ex illis tribus candelis desuper positis: et Diaconus elevans arundinem, unum gem/, flectit, similiter et omnes alii cum eo, prater Subdiaconum Crtuem ferentem, et cantat solus Lumen Christi. Quo cantato, omnes surgunt, et respondent Deo gratias. Et \'DidiCoxwis, procedens ad medium Ecclesice, sistit sc secundo, et ibi accenditur alia can-dcla , et itencm genuflcxus, ut supra, altius cantat Lumen Christi. 1^. Deo gratias. Tertio procedit ante AI tare, ubi ipse et alia con-sistunt hoc ordine: Subdiaconus stat medius inter Ceroferarium, ferentem grana incensi, a dextris, et Thuriferarium a sinistris; Religiosi _sistunt se hinc inde ad ingressum Presbyterii; Diaconus cum Ccro-

ferario, ipsum comitante, per medium eorum transiens, stabit retro post Subdiaconum; et post Diaconum Celebrans: et ibi acceuditur tertia candela; et rursus genujlexus, ut prius, adhuc altius dicit Lumen Christi. Deo gratias.

12. Deinde, facta Altari genuflexione, Religiosi ad Chorum rcce-dunt; Ceroferarii vadunt ad credentiam, ubi primus candelam suam extinctam deponit, postca arundinem a Diacono accepturus; secundus vero, deposito vase cum granis incensi, accipit librum, tradendum Diacono, et, libro tradito, resumit vas cum granis. Subdiaconus cum Thuriferario retrabit se parum versus cornu Evangelii, Diaconus vero versus cornu Epistohe. Turn Celebrans ante infimum gradum Altaris accedit, facta debita reverentia, aseendit ad Altare, illud osculatur in medio, et sistit se in cornu Epistolcc, facie ad Altare conversa.

13. Dum Celebrans Altare aseendit, Diaconus dat arundinem uni Acolytho, primo scilicet Ceroferario, et accipiens librum a secundo Ceroferario, aseendit ad secundum gradum Altaris, et genu-flexus in ora suppedanei parum versus cornu Epistolie, non prae-mittens Munda cor meum , petit a Celebrante Benedictionem, lit Jit ad Evangelmm, dicens Juhe Dojine benedicere, Sacerdote, facie ad ipsum versa, dicente Dominus sit in corde tug etc. ut in Missali. Celebrans manum deosculandam nequaquam porrigit; sed, data Benedictione, statim ad Altare, ut prius, se convertit.

14. Diaconus, facta solita reverentia Celebranti, descendit in planum, ibique cum Thuriferario et secundo Ceroferario genuflectit; ipse quidem in infimo gradu, alii in piano.

15. Postea vadit ad pulpiturn velo albo contectum, et collocatum in loco, ubi cantari solet Evangelium, et ponit super eo librum.... A dextris Diaconi stent Subdiaconus cum Cruce, et Thuriferarius cum thuribulo a dextris Subdiaconi; a sinistris Diaconi duo Aco-lythi, ille qui tenet arundinem, et alius, tenens in vase quinque grana incensi bencdicti Jigenda in Cereo Paschali, posito super

candelabrum magnum a latere Evangelii in piano. Omnes faciem vertunt, prout Diaconus, versus librum et Altarc, formantcsque lineam rectam cum co.

16. His ita dispositis, Thuriferarius, incedens post tergum Sub-diaconi, tradit thuribulum Diacono, ut librum inccnset. Postea Thuriferarius redit ad locum suum. (n. 13.) Tunc surgeniibus omnibus de Choro, si interea sedere voluerint, et stantibus, ut fit ad Evangelmm, Diaconus, prcetermisso signo Crucis super librum et super se ipsum, alta, sonora et devota voce, et manibus junctis, cantat Pracconium; Exultet. Celebrans vero mox se convertit ad Diaconum, et stat ut ad Evangelium.

17. Post verba: curvat imperia, Diaconus retrahit se a pulpito per latus suum sinistrum, et comitante Ceroferario cum gran is incensi, aliis in locis suis remanentibus , vadit ad Cereum, et iufigit qninque grana incensi benedicti in Cereo in inodum Crucis, ponendo primum in parte superiori Cerei, secundum in media, tertium in infima, quartum in dextra, quintum in sinistra.

18. Quo facto, Diaconus redit ad librum, et prosequitur Prse-conium; Ceroferarius vero, deposita super credentiam pelvicula vacua, accipit candelam extinctam, (n. 12.) suo tempore cum ea lampades accensurus , (n. 20.) ct redit ad sinistram Ceroferarii te-nentis arundinem.

19. Post verba: rutilans ignis accendit. Diaconus, comitante Ceroferario cum arundine, accendit Cereum emu una ex tribus candelis in arundine positis; quo facto, ad pristina loca redeunt, et Diaconus prosequitur Praeconium.

20. Post verba: apis mater eduxit. Diaconus aliquantulum cessat a cantu, donee a Ceroferario, sumpto cum sua candela (n. 18.) lumine de candelis arundinis, accenduntur lampades Sanctuarii. Deinde Diaconus cantum prosequitur: Sacrista interim alias 1am-pades Ecclesiae accendit, sumpto lumine ex eisdeni candelis vel- ex Cereo Paschali.

21. Si sedes Apostolica vel Episcopalis vacet, omittuntur verba: una cum beatissimo Papa nostro ; vel et Antistite nostro. Quum Romanorum Imperium sit sublatum, nunc prorsus omitti necesse

22. Completci Benedictione Cerei, diaconus, depositis albis, sumit violacea paramenta, et vadit ad Celebrantem, qui exuitur Pluviali, et sumit Manipulum et Cast dam violacei coloris. Finite itaque Prseconio, Diaconus claudit librum, et in pulpito relinquit, et non incensat Celebrantem. Subdiaconus Crucem mox tradit secundo Ce-roferario, qui illam in latere Epistolae deponit. Primus vero Cero-ferarius arundinem firmat super basem suam ligneam vel marmorcam, a latere Evangelii prope infimum gradum Altaris collocatam. Tum Diaconus et Subdiaconus, facta genuflexione in infimo gradu ante medium Altaris, cum Ministris inferioribus, genuflectentibus in piano, vadunt ad scamnum, ad quod etiam Celebrans absque ulla reverentia Altari facta, per gradus laterales descendit. Ibidem Celebrans, deposito Pluviali, accipit Manipulum et Casulam; Diaconus Manipulum et Stolam, ut supra. Subdiaconus jam indutus est Manipulo. (n. 9.)

23. Deinde Celebrans per gradus laterales ad cornu Epistolse regreditur, ubi Ministri sacri ei, dum legit Prophetias, assistunt ut ad Introitum Missse; finita vero a Celebrante Prophetia, recedunt retro post ipsum, prout ad Orationes in aliis Missis, et suo tempore cantant Flectamus genua, et Lev ate. Vide § praec. 3. n. 7. Ministri inferiores interim manent in locis suis consuetis, stantes et genuflectentes cum aliis.

24. Postea, id est, statim ac Celebrans cum Ministris ad Altare accedit, ad lectorile, in medio Chori positum, legtmtur intelligibili, sed expedita voce, in tono Lectionis, Prophetia sine titulo, nec in carum fine respondetur Deo gratias. Leguntur autem a Clericis per ordinem, incipiendo a junioribus, qui interim tenent manus bine inde ad legile vel librum, facta ante et post genuflexione in medio. Cantata tamen Prophetia usque ad finem, Lector a suo loco non recedit, neque genuflcctit nisi cantato Flectamus genua et Lev ate, quando nempe immediate Lectioni subjunguntur.

25. Interim Celeb rans legit eas Prophetias submissci voce ad Al-tare in cornio Epistolce. Quod si, Prophetia Iccta, scdcre voluerit, scdeat in loco consueto; absque ulla reverentia per viam breviorem recedcns et revertens. Ad Prophetias Chorus sedet, ac sub fincm se erigit, genuflectens ad Flectamus genua , et erectus ad Lev ate , perstat ad Orationem subsequentem, facie ad Altare versa. Dum cantatur Tractus, stat facie ad invicem conversa.

26. Ubi 11011 est Foils Baptismalis , finita ultima Prophetia cum sua Oratione, Celebrans cum Diacono ct Subdiacono per gradus laterales descendit in planum , et ibi Casulam depouit et Manipulum, quern etiam Ministri deponunt, quse Thuriferarius ad Sacristiam defert, statim reversurus. Et Celebrans cmn Ministris per planum ad Altare accedcns, ante Altare procumbit, ut heri. Ceroferarii non se prosternunt, sed genu utrumque flectunt in piano retro post Mi-nistros sacros: Thuriferarius vero reversus, retro post Celcbrantcm genuflectit.

27. Et aliis omnibus, qui sunt de Choro, genuflexis, et ad invicem convcrsis, cantaiitur Litanice in medio Chori a daobus Cantoribus, in scabellis genuflectentibus, utroque Choro idem simul respondente, ut in Missali. Sede autem Apostolica vacante, omit-tuntur verba; Domnum apostolicum, et tantum dicitur: Ut om-nes ecclesiasticos ordines etc. Vide etiam cap. vm. § 4. n. 5.

28. Cum autem perventum fuerit ad if. Peccatüres, Te roga-mus etc. Sacerdos et Ministri sur gunt, et, facta reverentia debita , accedentes ad Sacristiam, induuntur paramentis albi coloris pro Missa solemniter celebranda, et interim a secundo Ceroferario aceenduntur tantum sex htminaria in Altari, et ab eo removetur pallium violaceum; et ornatur credentia suis necessariis, si antea non fuerit factum.

Christe, exaudi nos, Cautores solemniter incipmnt Kvrie elei-son ; Christe ELEisoN; Kyrie eleison ; et ter singula repetuntur

30. Interim Sacerdos cum Ministris in paramentis albis prsccc-dentibus Thuriferario et Ceroferariis more solito , accedit ad Altare, et dicto Psal/no: Judica me , Deus cum Gloria Patri , facit Con-fessionem, ut mor is est, in loco consueto: deinde ascendens osculatur Altare, incensat more solito; et finitis a Choro Kyrie eleison, quEe et ipse cum Ministris legit in cornu Epistolae, stans in medio Altaris, incipit solemniter Gloria in excelsis Deo, et pidsantur campance, ut Feria quinta, in Ecclesia, et etiam in turri, si ab Ecclesia Matrice signum jam datum fuerit.

31. Postea, absoluto scilicet Hymno, Sacerdos dicit Dominus vobiscum etc. cum Oratione; deinde legit Epistolam submisse, ut alias.

32. Finita Epistola per Subdiaconum, Celebrans, postquam Sub-diaconum benedixerit, in cornu Epistolce incipit Alleluja , et latum decantat ter, elevando vocem gradatim; et Chorus post quamlibet vicem in eodem tono repetit illud idem. Postea Chorus prosequitur f. confitemini etc. deinde dicitur Tractns; Laudate Domlmum.

33. Ad Evangelium non portantur luminaria, sed tantum in-censum, prius benedictum; petitur a Diacono Benedictio, et alia Jiunt de more, assistentibus Ceroferariis manibus junctis.

34. Non dicitur Credo, sed, Jlnito Evangelio, Sacerdos post-quam osculatus est librum, et est incensatus, dicit Dominus vobiscum, postea Oremus: sed non dicitur Offertorium. Subdiaconus defert ad Altare una cum Calice bursam Corporalium. Ad Lavabo dicitur Gloria Patri.

35. Dicitur Pax Domini sit semper vobiscum ; sed pacis osculum 11011 datur. Dicto Pax Domini , Diaconus transit ad sinistram Ce-lebrantis; et Subdiaconus de loco suo ad dextram Celebrantis as-cendit.

36. Agnus Dei nan dicitur, nee Postconnnunio: dicuntur tamen tres coiisuetce Orationes ante Cominunionem, quibus dictis, Sacerdos genuilcctit, surgit et dicit Panem ccelestem etc. ut in Ordine Misscc.

tatur Anliphona: Alleluja, Allei.uja, Alleluja, et Psahnus: Laudate Dominum omnes gentes , cum Gloria Patri in fine, et post repetitur eadem Antiphona. Interim Ministri Altaris omnia sua absolvant, qu;c solent in Missis aliis observari.

38. Sumpta digitorum ablutione, et libro translate, Celebrans accedit ad cornu Epistolac, ubi, Diacono et Subdiacono, a credentia reverse, stantibus ut ad Introitum Missce, recitafc submissa voce pnedictam Antiphonam, et deinde Psalmum alternatim cum Ministris; post Psalmum Antiphonam repetunt.

39. Capitulum, Hymuus et Versus non dicinitur , sed staiim, finito cantu in Chore, Celebrans in can tit, incipit Antiphonam ad Magnijicat: Vespere autem sabbatiii, et proseqidtnr Chorus qu/k lucescit etc. Celebrans vero illam submissa voce cum Ministris recitat. Deinde cantatur Magnificat, cum Gloria Patri in fine; et fit incensatio, ut alias in Vesperis.

40. Ad principium Cantici Celebrans, stans adhuc ih cornu Epis-tolse, cum Ministris se signat a fronte ad pectus, quod et omnes alii, etiam in Choro, similiter faciunt. Mox ad Altaris medium accedit cum Diacono, suppedaneum in cornu Epistokc ascendente, et Subdiacono incedente per planum; et ibidem incensum imponitur et benedicitur, ut in principle Missoe.

41. Deinde more solito incensatur Altare, Celebrans ct Chorus. Diaconus reyersus ad Altare, stans a latere Epistokc, incensat Subdiaconum, ibidem stantem in piano, et faciem vertentem ad Diaconum, ita tamen ut tergum non vertat Celebranti. Postea Diaconus incensatur, stans in secunde gradu a dextris Celebrantis; deinde incensantur Ceroferarii et populus.

42. Celebrans, incensatus a Diacono, se convertit ad librurn , recitat Canticum: Magnificat alternatim cum Subdiacono, stante nt ad Introitum, nisi illud intra Altaris incensationem recitaverit.

43. Repetita Antiphona a Chore, Celebrans redit ad medium Altaris, illud mere solito osculatur, et dicit Dominus vobiscum, cum Oratione; servanturque omnia, quae alias in fine Missse pr;.c-scripta sunt. Et Diaconns ver tens se ad populum, cantat: Ite , missa est , Alleluja , Alleluja , et dicitur usque ad Sabbathum in Albis

inclusive. Et Sacerdos, dido Place at tibi, sancta Trinitas, dat Benedictionem more solito, legiturque Evangelium S. Joannis. Quo finite, ad Sacristiam procedunt more solito, ubi, facta solita reve-rentia Cruci, mutua sibi gaudia Paschalia annuntiant, cum mutuis ad invicem revcrcntiis.

44. Post Missam Sacerdos, superpelliceo, Stola et vclo humerali indutus, prcccedentibus Ceroferariis cum intorticiis, reportat Pyxidem cum particulis consecratis ad Tabernaculum, ubi asservari solet.

45. Turn extinguuntur cerei Altaris, et tres candelae arundinis, quae omnino cum arundine amoventur. Extinguitur quoque Cereus Paschalis, qui tamen remanet in candelabro suo, et accenditur, ut dicitur Part. n. cap. v. § 9. n. 12.

1. Altare majus triplici ornatur pallio, rubeo scilicet pro Missa solemni, violacco pro Prophetiis, et albo pro Officio. Altaria vero minora toto mane palliis albis vestita manent; quamvis paramenta Celebrantis sint rubea.

2. Dicta Nona, Sacerdos, indutus Amictu, Alba, Cingulo, Stola et Planeta violacci coloris, et Minis tri, similiter indnti paramentis violacei coloris; Manipulis scilicet, et Stola transversa quoad Dia-conum, more solito acccdtmt ad Altare, praeeuntibus Ceroferariis ac Thuriferario, manibus ante pectus junctis.

3. Cum ante infimum gradum Altaris pervenerint, facta ab omnibus revereniia debita, Sacerdos cum Ministris ascendit ad Altare, illnd oscnlatur in medio, et vadit ad cornu Epistoke: Ministri vero, facta genullexione in suppedaneo, per viam breviorem incedunt, et Celebrant! assistunt ut ad Introitum Missac, dum legit Prophetias; ad Orationes autem, sistunt se retro post Celebrantem. Ceroferarii et Thuriferarius, facta genuflexione, se conferunt ad loca sua consueta.

iLsque ad principium Missce, et universi sacram functioncm prose-quuntur, sicut in Sabbatho sane to.

1. Tabernaculum, in quo sanctissimum Eucharistut Sacramcntum asservatur, in medio Altaris positum sit. yb f .

2. Intus omni ex parte panno aureo, vel argenteo, vei ad minus serico albi coloris contegendum est. In planitie vero collocetur palla ampla seu Corporale benedictum. et sacpe (alternis mensibus, ait Syn. Prov. Ultraj. Tit. IV. Cap. IV.) mutandum, cui SS. Sacra-mentum imponitur.

„Nihil in ipso Tabernaculo, quantumvis sanctum et sacrum, pmeter divinum Sacramentum, reponatur.quot; Syn. Ultraj. 1. c.

3. Exterius totum Tabernaculum coopertum sit conopeo, id est, velo adinstar tentorii, quod conficiatur ex panno aureo, argenteo, serico vel laneo; convenit, ut sit ejusdem coloris, cujus est pallium Altaris; potest autem semper esse coloris albi, numquam vero nigri. Vide tamen S. R. C. Deer. 21. Julii. 1855. ad 12.

4. „Tabernaculi ostiolum clavi diligentissime obseretur, qult;^rc fideliter custodienda est... Duplicem illam esse consultum erit,ut, una forte amissa, altera ad manus habeatur.quot; Syn. Prov. Ultraj. 1. c.

5. In Tabernaculi summitate collocanda est parva Crux, ,qiue conopeo non cooperiatur. Nec ante nec supra Tabernaculum oppon; fas est imagines Sanctorum, aut Reliquias etiam S. Crucis, alteriusve Passionis instrumenti.

hujusmodi lampas nutritur, ex olivis esse debet, neque licet, incon-sulto Ordinario, alia olea ex materiis prcesertim non vegetabilibus confecta, in banc usum adhibere.quot; Syn. cit.

7. SS. Eucharistia continuo in uno tantum loco cujuscumque Ecclesiae asservari potest. Unde si aliqua de causa SS. Eucharistia ad aliud Altare deferatur, causa cessante, ad Altare, in quo ordi-narie asservatur, referri debet.

9. Si Tabernaculum non contineat SS. Sacramentum, relinquen-dum est ostiolum apertum, et lampas extinguenda est.

9. Pyxis, juxta Rituale Romanum, sit ex sol/da decentique materia ; nec plus requirit Synodus Ultraj. Convenit autem , ut tota Pyxis, vel saltern ejus cuppa sit aurea vel argentea intus deaurata.

10. Pyxis cooperienda est conopeolo, id est, velo albo, quod ad minus debet esse sericum, et quantum fieri potest, auro vel argento contextum, cum suis fimbriis circumquaque eleganter dis-positis, non vero usque ad Pyxidis pedem descendentibus.

11. „Quoad Ostensorium, optandum ut ea pars, in qua exponi-tur S, Hostia, sit ex argento deaurato. Lunula ex argento prorsus sit, et undequaque deaurata.quot; Syn. cit. In summitate Ostensorii Crux visibilis apponi debet.

12. „Adsit et argenteum vasculum, in quo major Plostia asser-vetur, cum pro SS. Sacramenti expositione adhibenda est.quot; Ibid.

1. „Particulse consecratie toties. renoventur, quoties pro locorum conditione necessarium sit, ut omne corruptionis periculum sollicite avertatur. Earumdem renovatio alternis saltern fiat hebdomadibus, nullibi tamen ultra mensem differatur.quot; Syn. Prov. Ultraj.

3. Particulae noviter consecrata; numquam veteribus misceantur; scd ha; prius distribuantur vel consumantur.

4. Si consumcndcc sint veteres Hostisc, majores vel minorcs, aut ctiam recentcs, qua; ex Communione illius Missee supersunt, su-mantur ante purificationem.

5. Pyxis purificanda est, quoties sacra Hostia: reno/antur. Po-terit autem purificari hoc modo: Celebrans, sumpto SS. Sanguine, Patenam et Calicem deponit super Corporale versus cornu Evangelii, Caliccmque palla cooperit. Turn Tabernaculum aperit, et, si sacne Hostisc in Pyxide aut in Tabernaculo contineantur, genuflectit. Deinde Pyxidem accipit, super Corporale deponit, discooperit ut § 5. n. 3. iterum genuflectit., si sacrtc Hostise adsint ut supra, et Tabernaculum claudit. Sumptis particulis integris, si quae su-persint, Pyxidem sinistra ad nodum tenens super Calicem, quern dextra in medio Corporalis posuit et discooperuit, indice dextro colligit fragmenta in Pyxide dispersa, ct in Calic\'em mittit. Quo facto, accipit in Pyxide vinum, quod intra Pyxidem tantisper cir-cumagitat, et in Calicem infundit per eamdem partem Pyxidis, per quam deducta sunt fragmenta; ac purificationem e Calice sumit. Digitorum ablutionem etiam cum Pyxide accipit. (nisi statim in earn poncndac forent Plostkc, ut n. seq. dicetur) Abstersis digitis, ablutionem in Pyxide circumagitat et in Calicem mittit. Sumpta ablu-tione, extergit prius Calicem et deinde Pyxidem, quam postea cooperculo tantum, non vero conopeolo coopertam, extra Corporale, ad cornu Evangelii collocat, Purificatorium, pro Pyxidis purifica-tione adhibitum, non amplius adhibeatur, antcquam lotum fuerit.

6. Si Hostile consecratie, super Corporale posite, statim in Pyxide purificata ponendee sint. Pyxis tantum semel purificatur hoc modo: Celebrans, collectis fragmcntis in Pyxide dispersis, ct in Calicem missis, vinum in Pyxide accipit et in Calicem infundit ut supra. Quo facto , statim, antequam purificationem sumat, Pyxidem purificatorio bene exsiccat, et, facta genuflexione, sacras Plostias in earn imponit ope Patense vel pollicis et indicis dextra manus , sinistra Pyxidem inclinatam tenens. Deinde Pyxidem more solito cooperit et in Tabernaculum reponit, Postea colligit fragmenta

super Corporale, quae collectio in hoc casu omittitur ante sumptio-ncm SS. Sanguinis. Collecta fragmenta in Calicem mittit, et simul cum purificatione sumit.

7. Si ex alio Altari SS. Sacramentum, ut renovctur, accipiendum sit, tempestive accendantur duse candeloe etiam in Altari, a quo amovetur. Quando Celebrans SS. Sanguinem sumpsit, pracsto erit alius Sacerdos, supcrpelliceo, Stola et velo hutnerali albi coloris indutus, qui, prsecedentibus duobus Clericis vel Laicis cum intor-ticiis, deferat Pyxidem cum SS. Sacramento ad Altare, in quo Missa celebratur. Pyxide in medio Corporalis posita, genuflectit, accipit aliam Pyxidem cum particulis noviter consecratis et eodeni ritu ad Tabernaculum portat. Celebrans autem manebit genuflcxus in suppedaneo paulum ad cornu Evangelii, donee Sacerdos Sacramentum transferens ab Altari discesserit

8. Quoties S. Hostia in Ostensorio renovatur, toties lunula indice dextro purificari debet, quapropter lunula sit ita confecta ut ape-riri queat.

9. Pyxis, quae nullas integras particulas consecratas continet, et nondum est purificata, semper super Corporale est ponenda, et intra Tabernaculum recondenda; non tamen cooperiatur conopeolo, nec ante earn est genuflectendum, nec deferenda est cum lumine.

1. Communio populi, ait Rituale Romanum, infra Missam statim post Comumnionem Sacerdotis celebrantls fieri debet, {nisi quandoque ex rationabili causa post Missam sit facienda) enm O rationes^ qiicc in Missa post Communionem dicuntnr, non solum ad Sacerdotem, sed etiam ad alios communicantes spec tent.

2. Si qui sunt communicandi in Missa, ait Rubrica Missalis, Sacerdos post sumptionem Sanguinis, antequam se purificet, Calicem Missae, super Corporale versus cornu Evangelii positum, palla coopcriat, et facta genuflexione ponat particulas consecratas in

Pyxide, vel si pauci sunt communieandi, ponat cas super Paienani, nisi a prineipio positce fuerint in Pyxide, sett alio Calice. Hoc in casu Saccrdos genuflectit, postquam, Calice Missae cooperto, Pjod-dem ante se positam dctexcrit.

3. Si vcro Pyxis e Tabcrnaculo sit extrahenda, Sacerdos, remoto Calice Missse ut supra, ostiolum Tabernaculi aperit, genuflectit, Pyxidem extrahit, super Corporale ponit, et cooperculo ejus amoto ac etiam super Corporale posito, iterum genuflectit. Vide etiam infra § 5. n. 3.

4. Interim Minister ante eos, qui sunt communicandi, extendit linteurn sen velum album, et genuflexus ad latus Epistoke super infimum gradum Altaris, pro eis facit Confessioneiu, voce parum elata dicens: Confiteor Deo etc.

5. Turn Sacerdos iterum genuflectit et manibns ante pectus jimctis, sod pollicibus et indicibus non disjunctis, per suam dextram verlens se oblique ad populmn in cornn Evangetii, ita ut, facie simul ad populum et ad cornu Epistolse versa, terga non vcrtat Sacramento, dicit clara voce Misereatur vestri, et Indulgentiam,

absolutionem et remissionem peccatorum vestrorum etc. Semper in plurali, licet una persona tantum sit communicanda. Et dum dicit Indulgentiam etc. sinistra infra pectus posita, manu dextra facit signum Crucis super eos, qui sunt communicandi.

6. Postea Sacerdos, per eamdem viam ad Altaris medium con-versus, genujlectens, accipit manu- sinistra Pyxidem seu Pate nam cum Sacramento, dextra vero sumit unam particulam, quaui inter pollicem et indicem tenet aliquantulum elevatam super Pyxidem seu Patenam, et conversus ad communicandos in medio Altaris dicit clara voce et oculis ad Sacramentum intentis: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Deinde dicit eadem voce; Domine ,

verbo, et sanabitur anima mea; quae verba sine ulla prosus va-riatione semper dicenda sunt, etiamsi pluribus aut non nisi foeminis Communio distribuatur.

7. Quibus verbis tertio repctitis, descendens per gradus anterio-res, (ct numquam per laterales, licet Communio distribuenda sit juxta cornu Evangelii vel Epistokc) accedit ad corum, qui com-municandi sunt, dextrcim , hoc est, ad latus Hpi stoics, ct ti ibus inferioribus dcxtrse digitis inflexis, nnicuique porrigit Sacramentum, faciens cum eo signum Crucis super Pyxidem vel Patenam, et siviul dicens: Corpus Domini nostri Jesu Christi cusiodiai ani-mam tuam in viTAJi yeternam, Amen ; ita tarnen ut haec formula finiatur cum impositione Hostiai super linguam suscipientis.

8. Si Sacerdos purificatorium adhibeat, sumit illud inter indicem ct medium digitum sinistra manus, ita ut super tres ultimos digitos ab utraque parte pendeat. Verum purificatorio non utatur, quod adhibet pro Misss celebratione, quia non decet abstergere digitos, saliva humefactos cum eodem purificatorio, quo abstergitur Calix.

9. Omnibus commuuicatis, pariter per gradus anteriores rever-titur ad Altare, nihil dicens, et retinens pollicem et indicem dextra manus unitos super Pyxidem aut Patenam; qua super Corporale posita, genuflectit, si aliqua particula superfuerit: Pyxidem, si ea usus fuerit, cooperit, in Tabernaculo recondit, et nova facta gc-nufiexione, Tabernaculum claudit, Et non dat eis Benedictionem, quia illam datums est in Juie Missce.

10. Si particulx sacrse digitis adhacreant, easdem non in Pyxidem, sed in Calicem mittit, ut cum purificatione sumantur.

u. Si sacra species, quce remanent, conservandlt;x sint, et in Altari non habeatur Tabernaculum, observantur ca, quce dicta sunt cap. n. § 6. n. 19. Si vero conservandéc non sint, easdem reve-

12. Si particulcc positce erant super Corporale, ex tergit illud cum Patena, et si qua ftier int fragmenta, in Calicem immittit. Deinde dicit secreto: Quod ore sumpsimus, Domine, etc. et se pu-rijicat 1 dicens, Corpus tuum, Domine, quod sumpsi etc.

1. Quod si contingat, ait Ritualc Romanum, absoluta Missa, (idem diccndum de Communione danda immediate ante Missam) statim aliquos interdum comnmnicare, tunc Sacerdos adhuc Planet a et aliis vestibus ad Missam inservientibus indutus, sacram Communi-onem.... ministrabit hoc modo:

2. Collocato Calice ad cornu Evangelii, extensoque Corporali, Tabernaculum aperit, et reliqua peragit, ut pncscribitur ^ 5. a n. 3. usque ad n. 17.

3. Data Benedictione, ut 1. c. prrescribitur, Sacerdos per eamdem viam ad Altare se convertit, et, si Missam incipere debeat, Cali-cem in medio collocat etc. sin autem Missam expleyerit, conversus ad Altare, Corporale plicat et in bursam recondit, ac, recitatis precibus ex prcescripto Episcopi recitandis, more solito ad Sacris-tiam revertitur. .

4. Non nisi in casu necessitatis ministrari potest sacra Communio a Sacerdote, vestibus ad Missam inservientibus induto, qui in alio Altari Missam celebravit, vel est celebraturus. Idem dicendum de illo Sacerdote, qui, Planeta et Manipulo in Sacristia depositis, vel ante Missam nondum assumptis, ad Altare incederet, Alba et Stola indutus.

5. Per Decretum generale, datum die 27. Junii 1868. a Summo Pontifice approbatum ct confirmatum die 23. Julii ejusdem anni, decernitur: posse in Missis Defunctorum, cum paramentis nigris, sacram Communionem lidelibus ministrari, etiam ex particulis pra-consecratis, extrahendo Pyxidem a Tabernaculo. Posse item in paramentis nigris ministrari Communionem immediate post Missam Defunctorum; data autem rationabili causa, immediate quoque ante eamdem Missam; in utroquc tamcn casu omittendam esse Bcne-

uibus, et snperpelliceo indutus, ac desuper Stola coloris Officio ill ins diei convenientis, prcecedente Cleric a sen alio Ministro, pro-ccdit ad AI tare, mauibus junctis, nisi, ut convenit, praecipue si Minister non sit Clericus, ipsemet bursam cum Corporali deferat, quam ante pectus elevatam tunc tenebit. l⁷acta unius genu flexione in plano, ascendit ad Altare, et Corporale explicat, collocata bursa ut in Missa. f ^

2. Interim Minister 4luos accendit cereos, facto initio a parte Evangelii, et iinteum album ante communicandos extendit, nisi ha;c jam facta fuerint.

3. Accensis cereis, facta prins et pos tea genujlexione, extrahit Pyxidem, et illam super Corporale depositam, discooperit. Cereis itaque per Ministrum accensis, Sacerdos aperit Tabernaculum, ge-nuflectit, et sinistra super Altare posita, dextra Pyxidem extrahit ac super Corporale ponit. Turn prins amovet conopeolum, quod extra Corporale collocat, et deinde amovet cooperculum, quod ponit super Corporale; quo facto, iterum genuflectit. Si in Ta-bernaculo remaneat SS. Sacramcntum, alio in vase inclusum, Sacerdos, educta Pyxide, Tabernaculi ostioium claudit, secus apertum relinquit.

4. Dum Sacerdos Pyxidem e Tabernaculo extraxit, Minister genibns Jlexis, nomine popidi ad cornn Epistohc facit Confessionem generalem, voce parum elata dicens: Confiteor Deo etc.

5. Tmn, absoluta scilicet Confessione, Sacerdos iterum genuflectit, ct manibus junctis ante pectus, per suam dextram oblique ver tit se ad popuhun, adv er tens, ne terga ver tat Sacramento. Facie itaque simul ad populum et ad cornu Epistolae versa, stans in cornn Evangelii, dicit clara voce: Misereatur vestri omnipotens Deus,

RicoRs Dominus. 9-. Amen. Hce formulse dicuntur semper in numero plurali, licet una dumtaxat persona sit communicanda. Dicens Indulgentiam etc. sinistra infra pectus posita, manu dcxtra in for-mam Crncis sioiiat communicandos.

6. Deinde Sacerdos per eamdem viam ad Altare se convertit, gcmtfleciit,, manu. sinistra Pyxidcm prehcndit; ct dnobus digitis, pollice scilicet et indice dextrre manus Sacr amentum, id est, unam sacram Hostiam, accipit, et aliquantulum, ad unum vel alterum digitum super Pyxidem elevate tres ultimos digitos extensos retinens.

7. Ita sacram Hostiam tenens, vertit se per suam dcxtram, conversusqnc ad popnluni in medio Altar is, humeris Altari oh-versis, ctiamsi communicandi sint ad cornu Evangelii aut Epistolre, et oculis ad Sacramentum intends, dicit clara voce: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Et Hostiam semper codem modo tenens, eadem voce mox sub dit: Dom ine , non sum dignus,

ut intres sub tectum meum, sed tantum dic verbo, et sanabitur anima mea ; quod iter i tin ac tertio re petit: qua formula etiani uten-dunt est, cum fcsmince Communio ministratur.

8. Postea descendens per gracilis anteriores, (et numquam per lateralcs, licet Communio distribuenda sit juxta cornu Evangelii aut Epistolac, prout non raro contingit apud Monialcs) ad com-municandum accedit, incipiens ab Us, qui sunt ad partem Epistolce, prosequcndo usque ad partem Evangelii. Omnibus in mcnsa com-municatis, ad partem Epistoke regreditur, et ita porro. Sed primo, si Sacerdotilus, vel al Us ex Clero danda sit Communio , Us ad gradtts Altar is gemijlexis prcebeatur, vel, si commode fieri potest, infra sepimentum Altar is sint a Laicis dis tine ti. Saeer-dotes vero cum Stola communicent. Vide § 7. n. 2.

9. Sacerdos unicuique porrigens Sacramentum, et facieu\'s cum eo signum Crucis super Pyxidem, simul dicit: Corpus Domini nostri Jesu Christi custodiat animam tuam in vitam /eternam. Amen; ita tamen, ut luec formula finiatur cum impositione Hostkc super linguam suscipientis.

10. Cum Sacerdos sacram Hostiam accepit, eamdem exigua ct decenti motionc diligenter excutit, ut qvuc forte adhecrcant parti-cula; in Pyxidem relabantur. Deinde cum Hostia personam commu-nicandam signal hoc modo: primo clevat Hostiam ad tres vel quatuor digitos; tum primam Crucis lineam format, demittendo Hostiam versus Pyxidem; deinde eamdem clevat ad medium linecc factae, ct facit lincam transversam sccando primam in medio, bene cavens, ne Hostia limitcs Pyxidis excedat.

11. Si purificatorium adhibeat, illud tenet inter Pyxidem et pol-licem sinistrse manus. Curet autcm, no digitos humectet; quod si vero humefacti fuerint, eosdem bene inspiciat super Pyxidem, et si aliquod fragmentum adhcercat, illud in Pyxidem demittat, et deinde digitos purificatorio abstergat, sed cum prsecautione, et junctis prius indice et pollice, ne aliquod fragmentum, quod modo visum fugit, cum purificatorio tollatur.

12. Curet etiam Sacerdos, ne digitis inferioribus tangat faciem communicandorum; quapropter sub porrectione Flostiic indectantur et in palma replicentur.

13. Si in aüquo Altari SS. Sacramentum elevetur, non genu-flectit, sed vcrtit se ad Altare distributionis et erectus cum Pyxide in manibus subsistit, donee Elevatio peracta sit.

14. Ubi vero 0nines commnnicaverint, Sacerdos, retinens pollicem ct indicem dextne manus unitos super Pyxidem, et per gradus an-teriores rever sus ad Altare, Pyxidem super Corporale deponit, et manibus super Corporale positis, statim genuflcctit. Erectus diligenter advertat, nt, si aliquod fragmentum digitis adhceserit, illud in Pyxidem deponat; ei eosdem digitos, qui bus tetigit Sacramentum, ablnat et abstergat purificatorio. Quo facto, Pyxidem cooperculo et conopeolo cooperit.

15. Interim dum digitos extergit, abluit etc. Sacerdos alta voce dicere poter it: O sacrum convivium etc. cum f. Panem de ccelo priestitisti eis. Minister respondet: Omne delectamentum jn se habentem , tempore Pasckali additur Alleluja, (vide Ruhr, pecul. Brev. n. 240.) Mox Sacerdos didt: f. Domine, exaudi orationem meam. fy. Et clamor meus ad te ven1at. f. dominus vobiscum.

Et cum sPiRiïu tuo. Oremus. Dkus , qui nobis sub Sacramento mirabili etc. cum conclusione longiori.

Tempore Paschali loco pracedentis dicitur Oratio-. Spiritum nobis , DoMINE , tu/e charitatis 1nfunde: ut quos sacramentis

16. His prccibus dictis, Sacerdos, ₁ posita, dextra Pyxidem in \'Jabernaculo rcponit, genuflcctit, ct Tabcrna-culum claudit.

17. Postmodum pronuntians Benedictio Dei omnipotentis , cculos ad Crucem tollit, manus expandit ct sublcvat, statimque jungit, ncc non caput profunde inclinat. Exinde manibus ante pectus junctis, demissisque oculis, se per suam dextram ad populum convertit,. mox sinistram infra pectus ponit, et dextra benedicit iis, qui com-municarunt, dicens: Patris, -j- et Filii, et Spiritus sanctt ; turn manus conjungens, ut antea, absolvit: descendat super vos et maneat semper. Et Minister genuflexus respondet: Amen, qui etiam tunc cereos extinguit, facto initio a parte Epistolce.

18. Response Amen, Sacerdos per eamdem viam se convertit ad Altare, plicat Corporale et in bursam immittit. Deinde desccndit, et facta genuflcxione in piano, discedit, secum ad Sacristiam bursam deferens. Cfr. n. 1,

19. Tandem notandum est, quod ait Synodus Provincialis Ultra-jectensis Tit. IV. Cap. IV. „Sacra.¹ Liturgisc sanctitati ac dignitati non convenit, ut Presbyter Eucharistiam dispensaturus ad Altare accedat, dum alius Sacerdos sacrosanctum Missac Sacrificium in eo peragit. P^t quoniam iste abusus, intuitu inserviendi fidelium com-moditati, in nonnullis hujus Provincise ecclesiis introduci coepit, htcc Synodus prsecipit, ut ubi invaluit sine mora tollatur. Ne autem fideles longius exspectare cogantur, cum pracsertim INIissa solemnis celcbratur in altari, in quo Christi Corpus asservatur, poteril pro eo tempore SSmum Sacramentum alio in altari collocari.quot;

1. Cum sanctissimum Eucharistise Sacramentum sit totius gratise et sanctitatis largissimi Datoris contentivum, Superiores omnes quam diligentissime curent, ut ad religiosnm tanti Sacramenti cul-tum, ac frequentem devotumque illius usum Subditi sibi commissi excitcntur: ipsi vero Fratres, „Corpus Dominicum recepturi, (secundum S. Bonaventuram Spec. Discipl. Part. II. Cap. I.) ante, ut decet, ampliori Confessionis, orationis, et tam a cibis quam verbis temperantice studio, acceptum Deo satagant hospitium pnepararequot;, et ad divinum hoc Epulum, in quo omnis spiritualis dulcedo quasi in suo fonte gustatur, omni pietatis affectu, humilique ac devota corporis dispositione accedere allaborent.

2. Dum Sacerdos, sacram Communionem administraturus, ad Al-tare accedit, Fratres communicaturi, solutis sandaliis, iisdemque inter stalla debite compositis, nudis pedibus, manibusque ante pectus junctis ad medium Presbyterii vadunt, ibique genuflectunt, alter a latere alterius, quantum latitudo loci permittat, ita ut seniores cujusque line;e sint in medio, juniores vero in extremitatibus.

3. Acolythus tempestive linteum album pneparet, clavem Ta-bernaculi super Altare collocet, et duos cereos accendat.

4. Dum Acolythus solus nomine omnium dicit Confiteor, ut § 5. n. 4. omnes Fratres communicaturi in tcrram se prosternunt, et sccreto recitare possunt Confiteor. Responso per Acolythum Amen ad Indulgentiam etc. omnes se erigunt, et genuflexi ma-nent, manibus ante pectus junctis, usque dum Sacerdos dicit Ecce Agnus Dei etc. tunc enim iterum in tcrram se prosternunt, donee tertio repetitum fuerit Domine , non sum dignus etc,

5. Quibus verbis tertio repetitis, omnes se erigunt, et duo seniores, quorum alter linteum album, ab Acolytho sibi traditum, tenet, vadunt ante infimum gradum Altaris, et facta in piano genu ulriusque (lexione cum profunda capitis inclinatione, ascendunt ad gradum secundum, et in ora sLip[)edanei genuflexi, linteum ante

se tenent extensum, et elevatum usque sub mento. Accepta Com-munionc, per secundum gradum incedentes, retrahunt se hinc inde ad latera Altaris; et ibidem in ora suppcdanei genuflexi, facie sibi invicem versa, prccdictum linteum ante communicandos ad quatuor angulos sustinent. Tum csetcri Fratres accedunt uti prsescribitur § seq. 7. n. 11.

Si adsint Ceroferarii et Acolythus superpeliiceo induti, (ut Feria tertia, quando post administrationem Communionis SS. Sacramen-tum exponitur) tunc Ceroferarii linteum sustinent, ct Acolythus cum eis Communionem accipit.

6. Post datam Benedictionem Acolythus respondet Aaien , cereos cxtinguit, et linteum in loco decenti reponit.

7. Quamvis aliquis solus sive infra sive extra Missam ad A1 tare communicet, tamcn semper adhiberc debet linteum.

1. Si infra Missam solemnem fiat Communio, Religiosi commu-nicaturi, paululum ante sumptionem pretiosi Sanguinis, nudis pe-dibus, (Ministri parati et ii, qui superpeliiceo sunt induti, communicant calceati) manibusque ante pectus junctis, bini ct bini a senioribus, vel Cantoribus aut Versiculariis indutis incipiendo, ac-cedunt ad Altare; ibiquc post eos, qui intorticia tenent, genuflexi duas vel quatuor lineas efformant, ita ut duo vel quatuor seniores, aut alii ut supra, sint Altari proximiores.

2. Sacerdotes habeaht Stolam e collo, Diaconi vero ab humero sinistro more solito pendentcm, coloris Missse vel Officio diei con-convenientis. Qui vero sacris vestibus sunt induti, ut v. g. Presbyter assistens, vel Subdiaconus, (licet sit Sacerdos) Stolam mi\'nime superinduunt.

3. Postquam Celebrans diligentius pretiosum Sanguinem sumpserit, Subd iaconus Calicem Palla cooperit, quem Diaconus aliquantulum retrahit ad cornu Evangclii, intra tamen Corporale. Tum Ministri

genuflectunt et loca permutant; Diaconus scilicct ad dextram, Sub-diaconus vero ad sinistram Celcbrantis accedit. Repetita ab utroque genuflexione, Diaconus Pyxidem in medio Corporalis collocat eam-que aperit. Quo facto, omnes genuflectunt et sistunt se, ut di-citur n. 5.

4. Si Pyxis e Tabernaculo educenda foret, Celebrans, facta Cruci, aut SS. Sacramento debita reverentia, quando Ministri genuflectunt, postquam locum permutaverint, (n. 3.) paululum se retrahit versus cornu Evangelii, et ibidem in suppedaneo, utrumque genu flectit simul cum Subdiacono, qui etiam allquantulum recessit. Turn Diaconus accedit ad medium Altaris, genuflectit, aperit Ta-bernaculum, iterum genuflectit, extrahit Pyxidem, super Corporale ponit, eamdcrn aperit et tertio genuflectit. Mox surgente Diacono, simul surgunt Celebrans et Subdiaconus. Feria quinta in Coena Domini observentur ea, qu;c dicuntur ibid. n. 10. et 11.

5. Turn Celebrans inter medium Altaris et cornu Evangelii stat manibus junctis et [acie conversa ad cornu Epistoke: similiter sistit se Subdiaconus retro post Celebrantem. Diaconus vero per gradus laterales descendit in planum ad latus Epistolac, ubi versa facie ad Celebrantem, stans manibus junctis et profunde inclinatus, solus cantat Confiteor. Interim Patres et Fratres communicaturi caput profunde inclinant et secreto recitare possunt Confiteor.

6. Finita Confessione, Celebrans, eodem modo cum Subdiacono stans, dicit Misereatur vestri , et Diaconus adhuc profunde inclinatus respondet Amen : deinde se erigit, et dicto per Celebrantem Induloentiam etc. erectus respondet Amen. Interim primus Cero-ferarius accipit linteum sen velum album, et cum socio suo vadit ante medium Altaris: ubi facta in piano utriusque genu flexione, primus ascendit ad latus Epistola:, alter ad latus Evangelii, et ibidem in ora suppedanei genuflexi, facie sibi invicem versa, prse-dictum velum ante communicandos ad quatuor angulos sustinent.

7. Response per Diaconum ultimo Amen, Celebrans reversus ad medium Altaris, genuflectit, et Pyxidem accipit, sacram Communi-onem distributurus.

latcrales descendit et vadit ante medium Altaris, ad quod etiam Diaconus, incedens per planum, accessit. Facta in infimo gradu genu unius flexione, ascendunt ad gradurn secundum, et in ora suppedanei ante prsefatum linteum utrumque genu flectunt.

9. Celcbrans more solito dicit Ecce agnus Det etc. et Domine, non sum dignus etc. quod omnes capite inclinati et pectus per-cutientes secreto dicere possunt.

10. Sumpta Communione, sacri Ministri desccndunt in planum; et facta genuflexione ut supra, Diaconus transiens ante Subdiaconum, per latus Evangelii accedit ad dextram Celebrantis: Subdiaconus vero incedens per latus Epistolse, ad Celebrantis sinistram accedit, ibique facie ad populum versa, manibus junctis, Celebranti assiscunt usque ad finem Communionis.

11. Post Diaconum et Subdiaconum accedunt Presbyter assistens, et Caeremoniarius, si solus sit Presbyter assistens, ipse accedere potest medius inter sacros Ministros. Deinde acceduflt duo Cantores, si superpelliceo sint induti; post quos veniunt Versicularii similiter induti; postea Tburiferarius medius inter duos Ceroferarios, velum tenentes; et tandem cacteri Patres et Fratres, servato ordine dignitatis. Accedunt autem bini et bini, summa cum modestia, gravi et icquali incessu, et manibus ante pectus junctis. Facta ante infimum gradurn Altaris in piano genu utriusque flexione cum profunda capitis inclinatione, duo priores ascendunt ad secundum gradurn et in ora suppedanei genufiexi sacram Communionem percipiunt. Qua sumpta, faciem ad invicem vertentes, bine inde oblique, unus scilicet versus cornu Epistolaj, alter versus cornu Evangelii, in planum desccndunt . ad latus aliorunf*duorum, qui immediate communicaturi sunt; ibique facta simul genuflexione et inclinatione ut supra, duo priores manibus junctis ad Chorum redeunt; duo subsequentes vero ascendunt sacram Communionem accepturi: ac ita porro de aliis. Si numerus Fratrum est impar, tres postremi simul accedunt. ■

12. Distributa Communione, si nullse sacrcc species supersint, Celebrans cum Ministris, in cornu Altaris, ubi sunt, remanentibus, convertit se ad Altare, et nonPgenuflectit nisi Feria quinta in Coma Domini, et nisi SS. Sacramentum sit expositum. Si vero aliquse

species supersint, quae non sunt conservandee, eodem modo se con-vertunt ad Altare, sed, deposita Pyxide, omnes genuflectunt, et Celebrans, sumptis sacris speciebus, Pyxidem purificat, ut § 2.

13- Quod si Pyxis in Tabcrnaculo sit reponenda, Diaconus et Subdiaconus, priusquam se ad Altare convertant, loca permutant, et tunc simul cum Celebrante genuflectunt. Turn Celebrans et Subdiaconus paululum versus cornu Evangelii se retrahentes, ibi in suppedanco genuflectunt utroque genu; Diaconus vero acccdit ad medium Altaris, genuflectit, Pyxidem cooperit, in Tabernaculum re-ponit, iterum genuflectit et Tabernaculum claudit.

14. Deinde Celebrans et Subdiaconus surgunt; Diaconus vero, reposito Calice Missce in medio Corporalis, et facta genuflexione vadit ad cornu Evangelii, Subdiacono ad cornu Epistolsc accedente, Celebrans interim redit ad medium Altaris.

15. Tum Subdiaconus discooperit Calicem, super quem Celebrans digitos excutit, ut § 3. n. 10.

16. Quando Ceroferarii, et alii intorticia gerentes, velum album sustinent, aut Communionem sumunt, intorticia sua aliis tenenda tradunt, vel hinc inde ad latera in basibus deponunt.

1. In Sacristia appendatur tabella, in qua notenturlt;»dies et modus , quibus juxta Statuta dioecesana et specialem S. Sedis aut Epis-copi licentiam SS. Sacramentum public# exponerc liceat.

2. Decet, ut pro expositione SS. Sacramcnti eligatur Altare majus, de cujus ornatu vide cap. 1. § 1.

3. Super Altare nihil ponendum est, quo SS. Sacramenti aspectus impediatur; et extra Missam omnino amovendae sunt tres tabellse, de quibus agitur 1. c. n. 7. Neque apponi fas est imagines Sanctorum aut Reliquias etiam S. Crucis alteriusve instrumenti Passionis. Excipiuntur tarnen Angelorum simulacra sub figura adorantium, ceroferariorum, thuriferariorum, vel cum symbolis SS. Sacramenti.

Collocari etiam possunt vasa cum floribus inter candelabra, et etiam super mensam Altaris, dummodo sint in humiliori loco, nee SS. Sacramcnti aspectum impediant.

4. In omni expositione saltern sex cerei ardere debent super candelabris loco ordinario positis. (1. c. n. 5. et 6.) Tempore autem vespcrtino insuper duo vel quatuor ad throni latera prope Osten-sorium ardeant.

5. In solemniori expositione, puta, in majoribus anni Solemnita-tibus, major numerus candelarum apponatur.

6. In Altari, in quo SS. Sacramentum exponitur, nequaquam sacra Communie distribuenda est. Attamen si ob alterius Altaris defectum distribui ibidem necesse sit, tunc Sacerdos cavebit; in quantum fieri potest, ne terga vertat SS. Sacramento in Altari exposito.

8. Omnes in conspectu SS. Sacramenti caput habeant detectum; et ante Altare vel etiam a latere transcuntes, ad illud accedentes, aut ab co rccedcntes genuflectere debent utroque genu, et genuflexi caput profunde inclinare; Exceptis excipiendis, qui unum tantum genu flcctunt, ut propriis locis notatur.

9. Quod si SS. Sacramentum extra Divinum Officium aut Missae Sacrificium maneat expositum, duo ex Religiosis, per Superiorem designati, ante illud genuflexi orabunt, superpelliceis induti; et Sacerdotes ac Diaconi insuper habebunt Stolam albam.

10. Qui curam habet de Altari et luminibus, sive Sacerdos sit, sive Clericus, vel Frater laicus, durante expositione, ad Altare non accedat, nisi superpelliceo indutus, et ob servet bene, quae dicta sunt n. 1.

11. Quoad expositionem in diebus Precum Quadraginta Horarum haec habet Syn. Prov. Ultraj. „Magnis laudibus extollitur, atque Indulgentiarum copia cumulatur a Romanis Pontificibus exercitium Quadraginta Horarum, quo scilicet in memoriam horarum quadraginta, quibus Salvator post mortem in sepulchro requievit, per totidem horas expositus solemnitcr manet in Sacramento, et assi-duis precibus adoratur...... In nostris regionibus plura obstant,

quominus hsec Deo gratissima praxis continuis quadraginta horis deduci possit. Quoniam tamen Apostolicse Scdis benignitas Indul-gentias, Precibus Quadraginta Horarum concessas, etiam tunc im-pertitur, cum stantibus gravibus causis SSmum Sacramentum continuis quadraginta horis non proponitur adorandum, dummodo cxpositio horis diurnis non interrupta, quadraginta horarum spatium assequa-tur; pnecipimus, ut iis in ecclesiis, in quibus hoc exercitiuni Episcopo approbante locum habet, Hostia sacratissima horis diurnis continuis in Ostcnsorio exposita maneat, usque ad horarum quadraginta consummationem, quin ulla quavis de causa fiat interrup-tio. Missa in Altari expositionis unica, eaque solemnis, singulis expositionis diebus celebrabitur, omniaquc juxta p:rascriptos _ritus peragcntur.quot;

12. Ad Altare expositionis ncquit fieri Benedictio cinerum, can-delarum aut palmarum; neque, exposito SS. Sacramento, agenda est Processio. Unde si expositio non est continua et interrumpi potest, SS. Sacramentum in Tabernaculo reponitur, et omnes Cce-rcmoniae Benedictionis et Processionis fmnt juxta prsescriptum Ru-bricarum; completa autem functione, SS. Sacramentum rursus exponi potest. Si vero expositio non possit interrumpi, fiat hu-jusmodi Benedictio in aliqua ex lateralibus Aris, quo magis potest, ab Altari expositionis distante; expediret etiam ut fieret sine cantu. Verumtamen, vel cum, vel sine cantu fiat, omittenda omnino est Processio. Vide Gardellini ad Deer. S. R. C. 17. Sept. 1822.

1. Sanctissimi Sacramenti expositio in nostris Ecclesiis triplici Mi-nistrorum varietate perfici potest : nimirum a) ab uno dumtaxat Sacerdote cum aliis ut n. 4. b); a Sacerdote cum Assistente et aliis. c); a Sacerdote cum sacris Ministris et aliis.

2. In primo casu Sacerdos induitur superpelliceo et Stola; in secundo casu Sacerdos induitur Amictu, Alba, Cingulo, Stola et

Pluviali; Assistens vero superpelliccum tantum induit, et Stolam super brachium suum sinistrum plicatam portat, sive Presbyter iste sit sive Diaconus; in tertio casu Sacerdos indatus est ut in secundo, Ministri sacri vero induunt paramenta Missie, excepto Manipulo. Si vero expositio fiat immediate ante Missam, tarn Sacerdos, quam Ministri induunt omnia paramenta Missae.

3. In omni expositione et repositione omnia paramenta debent esse albi coloris; si vero expositio aut repositio immediate prsecedat vel sequatur Missam vel Divinum Officium, vel aliam sacrara func-tionem, ita ut Sacerdos paratus non discedat ab Altari, adhibentur paramenta coloris Missae vel Officio, vel sacrse functioni conve-nientis, modo non sint coloris nigri. Velum autem humcrale semper debet esse album.

4. In omni expositione et repositione adesse debent Thuriferarius, et saltern duo Religiosi cum intorticiis accensis, et convenit quidem quam maxime, ut in expositione solemniori quatuor aut plures adsint intorticia gerentes. Hoc munus regulariter spcctat ad Versicularios et dum plures adhibentur, Versiculariis se adjungunt Cantores et alii. In casu necessitatis hoc munere fungi possunt ctiam Laici.

5. Ad Altarc procedunt hoc ordine: facta ab omnibus Cruci in Sacristia capitis inclinatione, pra:cedit Thuriferarius cum thuribulo; ipsum sequuntur duo Ceroferarii cum candelabris accensis, si nempe expositio fiat immediate ante Missam vel aliam functionem, in qua Ceroferarii adhibentur; succedunt bini et bini Religiosi intorticia accensa ferentes. Deinde veniunt Versicularii et Cantores, si supcr-pelliceis induti sint, et ipsi intorticia non fcrant, qui, cum Presbyterium sunt ingrcssi, se ab aliis separant et consistunt ante gradum Presbytcrii, et postea cum aliis genuflectunt. Post Cantores sequitur Caeremoniarius; tandem venit Assistens et ultimo Sacerdos medius inter sacros Ministros, si Pluviali sit indutus; si vero Casula, Ministri sacri procedunt, ut ad Missam solcmnem.

6. Si ob Rcligiosorum penuriam prseter Thuriferarium non nisi duo Ceroferarii, in casu quo adhibentur, (n. 5.) praesto esse queant, isti non candclabra, sed intorticia gestabunt, et candelabra ante functionem ad crcdentiam portant.

7. Cum ad Altare pervenerint, Saccrdos et Ministri sacri caput detegunt, et mox omnes gcnuflectunt in plano. Sacerdos, Assistentes et Cseremoniarius statim surgunt, et genu utroque in infimo gradu Aitaris genuflexi, tantisper orant. Thuriferarius vero et alii post illos genuflexi manent.

8. Dicta n. 5. et 7. respective observantur, si aliquis vel aliqui ex enumcratis desint. Nunc dicendum, quid ulterius pro triplici Mi-nistrorum varietatc sit observandum.

9. Si itaque Sacerdos nullum Assistentem habeat, ipsemet, facta brevi oratione, Aitaris gradus conscendit, Tabernaculum aperit, gcnuflectit, Sacramentum accipit, illudque in eminent! throno con-festim collocat. Turn repetita genuflexione, per cornu Evangelii descendit in planum, ibiquc in infimo gradu genu utrumque flectit, et caput profunde inclinat. Mox surgit, et tantillum ad cornu Evangelii deflectcns, thus imponit in thuribulum absque Benedictione. Turn iterum llexis genibus, thuribulum accipit, caput profunde inclinat , triplici ductu Sacramentum adolet, et repetita capitis incli-natione, thuribulum reddit Thuriferario. Postea, si ad Sacristiam rcdeundum sit, brevi facta oratione, surgit, genu utrumque llectit in piano ac caput profunde inclinat. Deinde surgens, ordine quo venit in Sacristiam revertitur, caput tegens extra conspectum Sa-cramenti.

10. Si sacra Hostia in Ostensorio sit collocanda, Sacerdos ex-plicat Corporale, aperit Tabernaculum, genuflectit, Capsulam, qu® sacram Hostiam continet, (§ l. n. 12.) extrahit, earn super Corporale ponit et discooperit; turn iterum gcnuflcctit et Hostiam in Ostensorio collocat. Si digitis Hostiam tetigerit, eosdem abluit et abstergit. Deinde Capsulam et Ostensorium claudit, et Capsulam in Tabernaculum reponit: tum si sacra species in Tabernaculo adsint, genuflectit et Tabernaculum claudit; si vero sacra species non adsint, prius Tabernaculum claudit et tunc genuflectit. Postea Ostensorium in throno collocat, vel in medio Aitaris relinquit, si expositio facienda sit in alio Altari. Sacerdos vel Assistens vel Diaconus, si adsint, non deferunt Ostensorium, procedentes ad Altare, sed ante functionem ibidem ad cornu Evangelii collocatur

a Sacrista et etiam ab eodem, finita functione, ut infra n. 30. ad Sacristiam reportatur.

11. Si vero Saccrdos Assistentcm habcat, tunc hie, dum ille paulisper orat, imponit sibi Stolam, ascendit ad Altare Tabernacu-lum aperit, genuflectit aliquantulum ad cornu Epistoke ne terga Sacerdoti obvertat, et Sacramentum exponit, ut n. 9. et 10. dictum est. Deinde iterum genuflectit, per cornu Epistolae descendit et genuflexus ad dextram Saccrdotis, sibi Stolam detrahit. Turn Sacerdos, facta cum Assistente profunda capitis inclinatione, cum eo surgit, et tantillum ad cornu Evangelii deflectens, thus imponit in thuri-bulum sine Benedictione, Assistente naviculam ministrante sine osculis. Exindc Sacerdos et Assistens iterum in infimo gradu ge-nuflectunt; Thurifcrarius vero genuflectit in piano prope dextram Assistentis, qui ab eo thuribulum accipit et Sacerdoti tradit. Dum Saccrdos Sacramentum de more adolet, Assistens fimbriam Pluvialis elevat, faciens cum Sacerdote capitis inclinationem ante et post thu-rificationem, qua expleta recipit thuribulum et reddit Thuriferario. Postea agunt ut n. 9. Assistens vero caput non tegit. Notandum, quod Assistens, si sit Sacerdos, habeat Stolam de collo pendentem. • 12. Demum, si expositio SS. Sacramenti fiat cum sacris Minis-tris, Sacerdos se gerit ut n. prsec. Diaeonus, semper Stolam retinens, ea agit qute sunt Assistentis; Subdiaconus vero cum Sacerdote genuflectit, caput inclinat, et sub thuris impositione dextram, sub incensatione sinistram Pluvialis fimbriam elevat. Ad Sacristiam revertcntes, Sacerdos et Ministri sacri caput tegunt extra conspectum Sacramenti,

13. Si SS. Sacramentum in alio Altari sit exponendum, Sacramentum in aperte Tabernaculo relictum, vel super Altare positum , (n. lü.) prius congruenter incensatur more solito. Turn Sacerdos, si nullum Assistentem habeat, cum velo humerali, per secundum Ceroferarium, si adsit, vel per alium imposito, caput inclinat, Altare conscendit, genuflectit, et Sacramentum accipit manibus sub velo positis. Procedunt ad Altare expositionis primo Ceroferarii, si adsint; deinde ferentes intorticia, quorum aliquis tintinnabulum dulciter pulsat; turn sequitur Thuriferarius Sacramentum continuo

incensans, et postremo Sacerdos deferens SS. Sacramentum. Cum pervenerint ad Altare expositionis, Thuriferarius genuflectit in medio , alii hinc inde in piano Presbyterii, Sacerdos vero ad Altare ascendit et SS. Sacramentum in loco parato deponit. Deinde genuflectit, descendit ct reliqua pcragit, quae dicta sunt n. 9. etiam thus imponendo, si opus sit.

14. Si adsit Assistens, Sacramento incensato, ut n. 11. et velo humerali imposito, ut n. 13. Sacerdos ascendit ad secundum gra-dum, et genu utrumque flectit in ora suppedanei ante medium Al-taris; Assistens vero, qui simul cum Sacerdote ascendit, j^rogreditur usque ad Altare, ct facta unius genu flexione aliquantulum versus cornu Epistolae, accipit Sacramentum, illudque tradit Sacerdoti, qui, prius facta profunda capitis inclinatione, manibus sub velo positis, adhuc genuflexus Sacramentum reverenter accipit. Deinde Sacerdos surgens, suppedaneum ascendit et vertit se ad Assisten-tem, qui mox velum humerale accommodat, unius genu flexione Sacramento reverentiam exhibet, surgit et manet in cornu Epistolae. Tum Sacerdos vertit se ad populum, et procedit ad Altare expositionis : Assistens incedit a sinistris Sacerdotis. Dum perveniunt ad Altare, Assistens accedit ad Sacerdotis dextram, et cum eo Altaris gradus ascendit. Sacerdos consistit in gradu secundo; Assistens vero suppedaneum ascendit, ibique parum versus cornu Epistola;, facie ad Sacerdotem conversa, genu utrumque flectit, ct caput profunde inclinat. Facta hac reverentia, Sacerdos stans tradit Sacramentum Assistenti genuflcxo, qui, accepto Sacramento, surgit, ct stans versus Sacerdotem exspectat, donee hie SS. Sacramentum unius genu flexione adoraverit. Quo facto, Sacerdos descendit, utrumque genu flectit in infimo gradu , et deponit velum humerale. Interim Assistens Sacramentum in throno collocat, ct reliqua hunt ut n. 11. etiam thus imponendo, si opus sit.

15. Si adsint sacri Ministri, Sacerdos se gerit ut n. prsec. Diaconus ea agit, quae sunt Assistentis, sed incedit a dextris Saccr-dotis; Subdiaconus vero observat ea, qua; de Subdiaconi munere dicuntur in § Dc Cccna Domini, a n. 18. usque ad n. 23. et in § Dc Processione in Festo SS. Corporis Christi.

16. Ad reponendum SS. Sacramentum quod spectat, ad Altare cuncti procedunt quemadmodum dc cxpositionc dictum est.

17. Saccrdos et Ministri simul atque in conspectum venerint SS. Sacramenti, caput dctcgunt ct progressi usque ante gradus Altaris, ibi in piano genu utrumque flectunt et genuflexi caput profunde in-clinant. Deinde, si statim SS. Sacramentum reponendum sit, Sa-cerdos, Assistentes et Cseremoniarius erecti, genu utrumque flectunt in infimo gradu Altaris. Thuriferarius vero et alii post illos genuflexi manent.

18. Deinde intonatur stropha Tantum ergo Sacramentum, et omnes, etiam Choristae, caput profunde inclinant usque ad vocem cernui inclusive. Hac stropha cantata, intonatur Genitori Geni-toque, ct Celebrans cum aliis facta capitis inclinatione, surgit, incensum imponit, et SS. Sacramentum adolet, prout juxta diversos casus n. 9. 11. et 12. dictum est.

19. Postea Cantores genuflexi cantant Versum PaNem de oelo , et Chorus Responsorium Omne delectamentum etc. addendo Alleluja tempore Paschali et infra Octavam Corporis Christi. Tum Saccrdos, facta capitis inclinatione, solus surgit, et can tat Oremus , ad quod caput inclinat SS. Sacramento, et deinde Orationem: Deus, qui nobis sub Sacramento mirabili etc. cum conclusione brevi, quce debet esse: qui vivis et regnas in specula siECULORUM. Chorus respondet Amen.

20. Hisce completis, Sacerdos, si nullum Assistentem habeat, genuflcxus in infimo gradu, accipit velum humerale ut n. 13. Deinde facta capitis profunda inclinatione, Altaris gradus conscendit, et in suppedaneo genuflectit uno genu. Ercctus Ostensorium nuda manu dextra accipit et super Corporale in medio Altaris collocat.

21. Deinde posticam Ostensorii partem ad se volvens, illud dextra velo cooperta capit ad nodum, sinistra vero ad pedem, ct velum ita adaptat, ut pars pendens a latere dextro ponatur super partem pendentem a latere sinistro. Mox sustinens Ostensorium a parte S. Hostue ad summum pectoris, per suam dextram, seu per cornu Epistoke, vertit se ad populum; erga quem conversus , Ostensorium decenti mora et recta linea elevat, sic ut Hostia non

transcendat oculos, et codcm modo, sine morula in medio, illud demittit infra pectus; mox iterum recta linea illud attollit usque ad superiorem pectoris partem, et exinde ad sinistrum suum hu-merum ducit, ac continuo tractu, lineaque recta, non curva adin-star arcus, rcducit ad dextrum. Quo facto, perficiens circulum, per cornu Evangelii convertit se ad Altare, et Ostensorium ibi reponit super Corporale. ■ p. o.

22. Post hacc, velo humerali dimisso, aperit Tabernaculum, ge-nuflectit, si ibi SS. Sacramentum contineatur, Ostensorium in Ta-bernaculo recondit, gcnufiectit, ct ostiolum Tabernaculi claudit.

23. Turn facta capitis inclinatione, descendit ante infimum Altaris gradum, unum genu flectit in piano cum aliis, et ad Sacristiam more solito redit.

a) Sacerdos corpore, capite ct pedibus semper immotus manet, sed brachia sola movere potest, et oculos in S. Hostiam constanter defixos tenerc debet, nihil tamen interim dicit.

b) Cantorcs ct musici nihil quoque interim canere debent. Organa tamen, ubi consuetudo viget, pulsari possunt graviori ac dulciori sono, qui aptus sit ad devotionem et venerationem crga SS. Sacramentum conciliandam.

c) Ad dubium propositum: In expositione SS. Eucharistiae Sacra-mcnti, dum a Sacerdotc Benedictio Fidelibus impertitur, licet nec ne Thuriferario incensare Sanctissimum ? S. R. C. respondit: non prsescribi, et servandam consuetudinem locorum. 7. Sept. 1861. ad 7.

ê) Omnes, etiam Choristse, genuflexi, facie ad Altare versa, manibus ante pectus junctis, et capitc inclinati, Benedictionem ac-cipiunt.

25. Si vero in SS. Sacramcnti repositione Assistcns preesto sit, thus imponitur et SS. Sacramentum incensatur ut n. 11. Cantata Ora-tione, velum humcralc Saccrdoti imponitur ut n. 13. et Assistens, imposita sibi Stola, Altare conscendit, genuflectit ut n. 11. Ostensorium super Corporale in medio Altaris collocat, ct repetita genu-llexionc, ad dextrum Sacerdotis latus redit, sibique Stolam aufert.

Turn Sacerdos Altare conscendit, gcnuflectit, ct data Bencdictione, Ostensorium super Altare collocat uti prius, factaquc genuflexione, descendit ante infimum Altaris gradum, super quern genu utrumque flectit, et velum humorale dimittit. Turn Assistens reposita sibi Stola ad Altare ascendit, et facta genuflexione, SS. Sacramcntum in Tabernaculo recondit ut n. 22. Clause ostiolo Tabernacali, iterum genuflectit, et redlt ad dextram Sacerdotis, qui interim a genuflexione surrexit cum aliis. Mox peracta ab omnibus genu unius flexione in piano, ad Sacristiam revertuntur.

26. Denique, si repositio SS. Sacramenti perficiatur cum Diacono et Subdiacono, Sacerdos se gerit ut n. prcec. Diaconus semper Stolam retinens, ea agit quse sunt Assistentis. Subdiaconus vero usque ad Orationem facit ut n. 12. Cantata Oratione, Subdiaconus velum humerale Sacerdoti genuflexo imponit et post Bene-dictionem aufert. Sub Benedictione genuflectit in infimo gradu Altaris.

27. Si SS. Sacramentum ad aliud Altare transferri debeat, data Benedictione, procedunt eodem modo et ordine ut dictum est n. 13. 14. et 15.

28. Cum Sacerdos, nullum habens Assistentem, pervenerit ad Altare, reliquis genuftectentibus ut n. 13. Ostensorium deponit super Corporale in medio Altaris. Deinde gcnuflectit, descendit, et SS. Sacramentum more solito incensat. Quo facto, SS. Sacramcntum in Tabernaculo recondit ut n. 13.

29. Si adsit Assistens, aut Diaconus et Subdiaconus, respective observantur ea, quoe prsescribuntur n. praec. et § De Ccena Do-mini n. 23.

30. Si post expositionem SS. Sacramenti S. Hostia ex Ostensorio extrahenda sit, id fiat hoc modo; aperto Tabernaculo ut n. 22. Sacerdos, vel Assistens, vel Diaconus accipit parvam Capsulam, (§ 1. n. 12.) et in cam S. Hostiam una cum et in lunula dej^onit. Turn Ostensorium collocat ad cornu Evangelii extra Corporale, et Capsulam in Tabernaculo recondit, genuflectit etc. Vide etiam n. 10.

1. Missa privata in Altan, in quo SS. Sacramentum est exposi-tum, non celebretur, nisi alia desint Altaria, et celebrandi urgeat necessitas, vcl saltern rationabilis adsit causa.

2. Cum itaque hujusmodi causa occurrerit, (quae in nostris Con-ventibus vix aut ne vix quidcm locum habet) in primis observandse sunt hce regulse generales:

б) Prima gcnuflexio, quce fit in accessu ad Altare, et ultima, quce fit post Missam ante discessum, locum habent in piano, et utroque fiunt genu, cum profunda capitis inclinatione; reliqiue vero liunt in vel ad Altare, unico dumtaxat genu et sine capitis inclinatione, nisi aliter ordinetur. Cfr. cap. i. § 5. n. 9, 10. et 11.

c) Hkc unius genu flexio fit, quoties Celebrans accedit ad medium, quoties recedit a medio, et quoties transit per medium Altaris.

d) Prima Sacerdotis actio in accessu ad medium Altaris, et ultima in recessu a medio, debet esse genuflexio; bine regula sequens: quando Celebrans jam est in medio Altaris, prius iilud osculari debet, et postea gcnuflectere; quando vero non est in medio, sed venit ab aliquo Altaris latere, prius genullectit et postea osculatur Altare.

c) Quando inter accessum ad medium Altaris, et recessum ab eodem habetur mora, Sacerdos bis genuflectere debet.

ƒ) Omnes oculorum clevationes, et capitis inclinationes, qua: alias ad Crucem diriguntur, ad SS. Sacramentum, tamquam ad objectum dignius, dirigendse sunt. Idem observatur, quando in Evangelio ad nomen Jesu caput inclinatur. Item in Evangelio S. Joannis ad verba Et Verbum caro factum est Sacerdos genufiectit versus SS. Sacramentum; ct pariter quotiescumque sive in cornu Evangelii sive in cornu Epistolae genuflectendum est. Vide etiam cap. 1. § 4. n. 2.

3. Sacerdos ad prsefatum Altare Missam celebraturus, ubi in conspectum SS. Sacramenti advenerit, caput detegit, et facta ante gradum Altaris genuflexione, (n. 2. ad lit. d) Altare conscendit, sistit Caliccm ad cornu Evangelii, unum genu flectit, Calicemque super Corporale collocat more solito. Quo facto, iterum genuflectit et vadit ad Missale aperiendum.

4. Deinde redit ad medium Altaris, genuflectit, et se retrahens versus cornu Evangelii, descendit in planum; ubi facta super in-fimum gradum genu unius flexione, Missam inchoat, ut alias.

5. Facta Confessione cum annexis, sine praevia genuflexione ad Altare ascendit, genuflectit, more solito dicit Oramus te, Domine, post osculum Altaris iterum genuflectit, et pergit ad legendum In-troitum. Quo lecto, revertitur ad medium, genuflectit, et dicit Kyrie eleison.

6. Dicturus Dominus vobiscum , prius osculatur Altare, dehinc genuflectit et postea se vertit ad populum; contra, quot;si ad dicendum tantum Dominus vobiscum , non vero Kyrie aut Gloria , ad medium venerit, prius genuflectit, dehinc osculatur Altare et postea se vertit ad populum. Porro ad populum se convertit extra Altaris medium, nimirum abducendo se paululum ad cornu Evangelii, faciemque vertendo ad cornu Epistokc. Dicto Dominus vobiscum , obvertit se ad medium Altaris, genuflectit et pergit ad Missale.

7. Genuflectit ante et post Munda cor meum, nee non ante Credo; quo recitato, osculatur Altare, genuflectit, (si non sit dicendum Credo, prius genuflcctit, dehinc osculatur Altare) ct con-versus ad populum dicit Dominus vobiscum. Turn convertit se ad Altare, genuflcctit et dicit Oremus. Rursum genuflcctit, priusquam se conferat ad cornu Epistokc, ut vinum in Caliccm infundat, ac denuo reversus ad medium Altaris,

8. Dicto Veni sanctificator , benedictisque Oblatis, gcnuflectit; et acccdens ad cornu Epistokc, descendit in planum, ubi per suam sinistram ad populum se vertens, (n. 2. lit. a) lavat digitos et manutergio abstergit. Deinde ascendit, Psalmum absolvit in loco consueto , ct reversus ad medium Altaris, genuflectit.

gcnuflcctit, et vertcns sc ad populum ut n. 7. dicit Orate fra-tres ; et non perficit circulum, scd statim per eamdcm viam re-diens ad medium Altaris genuflectit. Deinceps omnia fiunt more consueto usque ad Antiphonam, quae dicitur Commnnio.

10. Antequam pergat ad cornu Epistolae ad legendam Commu-nionem, Sacerdos gcnuflcctit; ac rursum post reditum ad medium dicturus Dominus vobiscum; (n. 7-) q^uo dicto, reversus ad medium, itcrum genuflectit, ac tendit ad cornu Epistolae, lecturus Postcom-munionem.

11. Finitis Orationibus, graditur ad Altaris medium, genuflectit, osculatur Aitare, et versus populum dicit Dominus vobiscum et Ite, missa est; (n 7.) seque vertens ad Aitare, iterum genuflectit. Si dicendum sit Benedicamus Domino , tunc, dicto Dominus vobiscum, revertitur ad medium, genuflectit, surgit, et deinde stans dicit Benedicamus Domino.

12. Dicta Oratione: Placeat etc. osculatur Aitare, et pronun-tiato Benedicat vos omnipotens Deus , caput non inclinat, seel genuflectit. Mox con versus ad populum, (n. 7.) ilium benedicit more solito, et non perficit circulum, nec ad medium Altaris redit, sed in cornu Evangelii vertens se ad Aitare, continuo subdit Dominus vobiscum, ac legit Evangelium, non signans Aitare, sed se ipsum tantum. Signat tamen tabellam vel librum, si Celebrans ex ipsis legit Evangelium. Vide n. 2. lit. /).

13. Expleto Evangelio, accedens ad medium Altaris, genuflectit; dehinc Calicem prehendit, et ut n. 4. descendit in planum, ubi facta

. genuflexionc (n. 2. lit. b) ad Sacristiam revertitur, caput cooperiens extra conspectum SS. Sacramenti.

14. Si vero preces quidam, v. g. Litaniae, sint recitandac, Sacerdos , postquam descenderit in planum, genu utrumque (lectit in infimo gradu. Precibus recitatis , surgit et genuflectit ut n. pnec.

De expositione SS. Sacramenti immediate ante Missam et de re-positione immediate post eamdem vide § 11. seq. n. 21. et 22.

1. Quae dicta sunt § prac. ct cap. iv. § lo. de ordine gcnu-flectcndi etc. in hac Missa respective servanda sunt.

2. Celebrans ct Ministri, amicti indumentis coloris Missae con-grucntis, ad Altare procedunt more solito.

3. Ubi in conspectum SS. Sacramcnti advenerint, vel potius in Sacristia, (quia commodius et dccentius) caput detcgunt; et pro-gressi usque ante gradus Allans, ibi in plano genuflectunt, ut 4^ praec. 10. n. 2. lit. d). Mox surgunt, et absque alia reverentia Missa inchoatur ut alias.

4. Absoluta Confessione cum annexis, Celebrans ct Ministri sacri, sine prsevia genuflexione, Altaris gradus consccndunt, statimque in suppedaneo genu unum flectunt. Dicto a Celebrante more solito Oramus te, Domine, etc. iterum genuflectunt.

5. Tum Celebrans aliquantulum se retrahens versus cornu Evau-gelii, facie conversa ad cornu Epistolse, imponit et benedicit incensum de more, Diacono naviculam ministrante sine osculis.

6. Tbure benedicto, Celebrans cum Ministris statim, non pragt; missa genuflexione neque conversione ad Altare, desccndit ad secundum gradum, et in ora suppedanei genu utrumque flectit, medius inter sacros Ministros, ibi pariter genuflexos. Dein accipit thuri-bulum, a Diacono sine osculis traditum, et SS. Sacramentum tri-plici ductu adolct, interposita inter quemlibet ductum brevi morula, et cum profunda capitis inclinatione ante primum ct post tertium ductum.

7. Deinde omnes surgunt, et Celebrans solus suppedaneum as-cendit; factaque ab omnibus genu unius flexionc, Altare more solito incensat, genuflcctens cum Ministris dum transit ante medium Altaris. Crux, etiamsi adsit, non incensatur.

8. Thurificato Altari, redditoque thuribulo Diacono, Celebrans e latere Epistoke descendit in planum, ubi per suam sinistram ad populum conversus, trij^lici ductu a Diacono, ex adverse stante,

incensatur. Diaconus ante ct post incensationem caput Celebranti inclinat, ut alias.

10. Reversi ante medium Altaris, omnes genuflectunt, et intona-tur Hymnus Angelicus, sub quo, uti et sub Symbolo, sedere non convenit. Reliqua usque ad lectum a Celcbrante Evangelium fiunt more solito, observatis tamen iis, quae prsescribuntur §§ citatis supra n. l.

11. Lecto Evangclio, Celebrans non redit ad medium Altaris, sed in cornu Evangelii ut n. 5. ponit incensum in thuribulum et benedicit, ut ibidem. Si vero cantus in Choro nondum sit finitus, v. g. si cantetur Sequentia, Celebrans redit ad medium, et facta genuflexione, stat manibus junctis. Sub finem cantus genuflectit et imponit incensum ut supra.

12. Incenso benedicto, omnes genuflectunt; et Subdiaconus des-cendit in planum. Diaconus vero genuflectit, non in medio Altaris, sed aliquantulum versus cornu Epistolae, ubi etiam petit Benedictio-nem, quam Celebrans more solito impertitur, se retrahens tamen paululum versus cornu Evangelii, et genuflectens ante et post.

13. Cantato Evangelio, Subdiaconus recta via, nullam faciens SS. Sacramento reverentiam, librutn Celebranti deosculandum defert, et Diaconus Celebranten! de more incensat.

14. Postea ante medium Altaris reversi, omnes genuflectunt, et intonatur Credo, si dicendum sit. Reliqua fiunt ut cap. m. § 7. a n. 4. usque ad n. 14.

15. Post Veni sanctificator Celebrans cum Diacono genuflectit, et imposito incenso ut n. 5. ac illo bcnedicto ut alias, revertitur ad medium Altaris cum genuflexione, accipit e manibus Diaconi thuribulum, ct incensat de more Oblata. Postmodum sine genuflexione , deflectens tantillum ad cornu Evangelii, cum Diacono descendlt ad secundum gradum, ubi in ora suppedanei ante medium Altaris cum Diacono a dextris genuflexus, Subdiacono ante Altare cum Patena minime genuflectente, SS. Sacramentum incensat, dein Altare ut -supra, consueta proferens verba.

descendit, et incensatur ut n. 8. ibique lavat manus; ct reliqua pcrficiuntur, ut § praec. 10. n. 9. ct scqq. et ut in aliis Missis solcm-nibus; omissis Chori salutationibus.

17. Cantato a Celebrante Dominus vobiscum post ultimas Orati-ones, Diaconus genuflcctit, sistit se codcm mode ac Celebrans, et cantat Ite, missa est. Quo finite, Celebrans et Diaconus simul se convertunt ad Altare, et facta ab omnibus genuflexione, Diaconus et Subdiaconus sistunt se ut alias.

18. Si cantandum sit Benedicamus Domino, Diaconus illud cantat more solito; facta tamen prius cum Celebrante genuflexione.

19. Expleto ultimo Evangelio, Celebrans acccdit ad medium Al-taris, et facta cum Ministris genuflexione, cum iis descendit in planum obliquo latere, nempe Celebrans cum Subdiacono se pauxil-lum retrabendo ad cornu Evangelii, faciemque vertendo ad cornu Epistola;, Diaconus vero se aliquantulum abducendo ad cornu Epi-stolse, faciem autem ad cornu Evangelii convertendo.

20. Turn peracta ab omnibus in piano genuflexione, ut in accessu, ad Sacristiam revertuntur ordine quo vencrunt, caput cooperiendo extra conspectum SS. Sacramenti.

21. Si immediate ante Missam SS. Sacramentum exponendum sit, omnes procedunt ad Altare et omnia fiunt ut dictum est § 9. Post incensationem SS. Sacramenti reddito thuribulo, Missa inchoatur, absque alia reverentia facienda. Mox discedunt Tcediferi, et in-torticia extincta in loco congruo deponunt, postea opportune cum eisdem accensis reversuri pro Bcnedictione.

22. Si immediate post Missam SS. Sacramentum sit reponendum , dicto ultimo Evangelio, et recitatis precibus, si dicendcE sint, into-natur Tantum ergo et omnia fiunt more solito.

1. Laudes vespertince regulariter cantantur post Completorium ₎et cum paramentis albi coloris. Vide § 9. n. 3.

2. Si SS. Sacramentum jam expositum sit, omnes procedunt ad Altare, ut § 9. dictum est, exceptis Tsediferis; et facta genu utri-usque flexionc in piano cum profunda capitis inclinatione, ad loca sua se recipiunt ut n. seq.

3. Si vero SS. Sacramentum exponendum sit, omnes procedunt ut § 9. dictum est: et SS. Sacramento sine Benedictione exposito, illoque de more incensato, et post redditum thuribulum repetita ab omnibus, adhuc genuflexis in locis suis, capitis inclinatione, Sa-cerdos, Assistente vel Assistentibus, si adsint, comitantibus, vadit ad genuflexorium, non in medio Presbyterii, sed parum versus cornu Epistoke paratum, super quod Sacerdos genuflectit dum can-tantur, Antiphonse etc. nisi standum sit ut dicetur. Manet autem apud genuflexorium, usque ad Tantum ergo exclusive, sen, quod idem est, usque ad tintinnationem pro Salutatione Angelica inclusive.

4. Assistens, Pluviali Sacerdotis super genuflexorium adaptato, caput Sacerdoti inclinat, redit ad Altare et genuflectit super infimum gradum in cornu Epistolee. Subdiaconus vero, si^adsit, genuflectit super cumdem gradum in cornu Evangelii.

5. Ceroferarii genuflectunt in loco consueto; Thuriferarius vero retro post Sacerdotem; scd cum Sacerdote assurgunt, iterumque genuflectunt. Tsediferi, incensato SS. Sacramento, discedunt, et intorticia extincta in loco congruo deponunt, postea opportune cum iisdem accensis reyersuri pro Benedictione.

6. Omnes semper genuflexi manent, prseterquam ad Orationes cantandas, et ad ilia, ad quae sub Officio Divino standum est; v. g. in diebus Sabbathinis et Dominicis ad Antiphonam finalcm B. M. V. ad Te Deum laudamus. Magnificat, etc.

7. Dum cantantur Versus, Assistens vel Assistentes, facta, si genuflectant, capitis inclinatione, vel, si stent, genu unius (lexione super infimum gradum, ad Sacerdotem accedunt, caput eidem in-clinant, et bine inde ad latera ejus assistentes, libellam sustinent, ex quo Sacerdos, manibus junctis, cantat Orationes. Si unus tantum Assistens adsit, ipse ad dextram Sacerdotis constitutus, libellum sustinet.

Antiphona, sen Hymnus, erit de SS. Sacramcnto ; cui statim, post parvum Organi interludium, adjungitur Antiphona final is B. M. V. cum Versu et Oratione, cui interdum substitui possunt Litaniae Lauretanse, vel Canticum: Magnificat vel alia Antiphona vel Hymnus in honorem B. M. V. modo sint ex approbatis; deinde can-tatur Antiphona de S. P. N. Francisco, cum Versu et Oratione; et ultimo cantatur Hymnus, vel Antiphona, vel Responsorium de Mysterio vel dc Sancto, cujus memoria aut Festum celebratur, etiam cum Versu, et Oratione propriis.

9. Tempore Paschali Antiphonse, Hymni, Responsoria et aliae preces qusecumque cantantur ut per annum; non vero secundum leges, quas in Divino Officio vel sequuntur vel sequerentur, si in eo locum haberent. Excipitur Versus: Panem de ccelo etc. cum Responsorio: Omne delectamentum etc. ut dictum est supra § 9. n. 19. Excipitur etiam Hymnus: Veni Creator. Vide Ruhr, pecul. Brev. n. 240. et 241.

10. Omnes Orationes dicuntur cum conclusione brcvi. Preces vero imperatse concludendae sunt prout jacent. Vide etiam cap. 11. § 3. n. 7. lit. g).

11. In Laudibus vespertinis solemnioribus, si Versicularii induti sint superpelliceo, ambo simul cantant Versiculos, vel in medio Chori, vel ante gradum Presbyterii, facta in accessu et reccssu genu unius flexione: si vero non sint induti, solus primus Versicularius eos cantat in loco suo. Cfr. Part. 11. cap. in. § 3. n. 9.

12. Pro Salutatione Angelica tintinnatur immediate ante Tantum ergo. Cfr. n. 3. De Salutatione Angelica Vide Part. 11. cap. 11. § 3. n. 10.

13. Qua recitata, Sacerdos, sine prccvia reverentia, vadit ad Altare, et genuflectit super infimum gradum. Reliqua fiunt ut dictum est de repositione SS. Sacramenti.

14. In Choro servetur consuetudo standi vel genuflectendi\'ad ea, ad qiue sub Divino Officio standum vel genullectendum est.

1. Bcncdictiones, in fine Missalis, et in Rituaii Romano Tit. VIII. positac, duplicis generis sunt, ratione Ministri. Primo loco successive ponuntur ece , qiuu fieri possunt a quocumque Sacerdote, qua-rum tamen duce, nempe : Bcnediciio dontoruui in Sabbatho Sane to Paschce, et Benediciio communis super fruges et viueas, saltem si solemniter fiat, pertinent ad jura Parochialia. Secundo loco ponuntur ea;, qu^c reservantur Episcopis et facultatem habentibus cx dele-gatione Episcopi, vel ex concessioae seu privilegio S. Sedis.

2. Ex tali prmlegio Lconis X. omnes Prselati Ordinis, etiam Guardiani aliique Superiores locales, quocumque nomine nuncu-pentur, facultatem habent benedicendi paramenta et Ecclesiastica ornamenta, et vasa, in quibus sacra unctio seu Chrisma non ad-hibetur; qualia sunt paramenta Celebrantis et Ministrorum, Corpo-ralia, Palkc , Pyxides , Ostensoria, Lunula;, Cruces , Stature etc. cum hac tamen limitatione, ut ea non possint benedicere, nisi pro usu tantummodo Ecclesiarum sibi subditarum, ac consequenter etiam Tertiariorum et Monialium, sub regimine eorum existentium.

3. Ex eodem privilegio iidem Pradati facultatcm habent benedicendi et reconciliandi Ecclesias, Oratoria et Coemeteria, cum limitatione ut supra. Vide Luc. Ferrar. v. Benedietio. Art. V. n. 7.

4. hi on mi Benedictione extra Missam, ait Rituale Romanum, Sacerdos saltem snperpelliceo et Stola pro ratione temporis, id est, coloris Officio diei convenientis, utatur, nisi alitor in Missali notetur. In Benedictionibus, qiue fiunt in Altari, Sacerdos ordinarie utitur Pluviali; et ubi Pluviale haberi non potest, stat sine Planeta

cum Alba et Stola, et semper sine Manipulo. Benedictiones non-nullsc, quae in Sacristia, vel alio decenti loco sine solemnitate pera-guntur, cum piivatoe censeantur, a Sacerdotc, sola induto Stola, fieri posse videntur, nisi aliter notetur.

In prtneipio mjusque Benedictionis, qua benedicitur res aliqua, non habens cum altera, antecedenter benedicta, connexionem, dicat: if. Adjutorium nostrum etc. se signando; Dominus vobiscum etc.

Detude dicatur Oratio propria una, vel p lures, pront suo loco notaturn ftier it.

6. Tenet Sacerdos manus junctas, eas numquam disjungendo ad Dominus vobiscum, et Oremus, sed caput Cruci inclinat ad Oremus, et ad nomen Jesu.

7. Infra Orationes, ubi Crux ponitur, formandum est Crucis signum versus rem benedicendam, sinistra manu interim infra pectus , vel super Altare posita, prout res benedicenda vel extra vel super Altare reperiatur. Vide etiam cap. 11. § 2. n. 6.

8. P os tea Sacerdos rem aspergat aqua benedicta; et ubi nota tuin fuerit, pariter incenset^ nihil dicendo.

9- Cum Sacerdos aliquid bencdicturus est, habeat Ministrum cum vase aqiue benedictce et aspergillo, et cum hoc Ritnali aut Cac-remoniali hbro, sen Missali. Si tamen Minister commode haberi non possit, Sacerdos sibi respondens Benedictionem absolvat.

to. Caveat Sacerdos, ne Benedictionis causa ponat aliquid inde-eens super Altare, veluh esculenta; sed quod ejusmodi est, ponatur super mensam, commodo loco paratam, et regulariter quidem in latere Epistolae.

11. In Benedictionibus, üs dumtaxat formulis uti licet, quae in Missali, in Rituali Romano, vel in Pontificali leguntur, aut alias a S. Rituum Congregatione aut a Sede Apostolica approbatie fuerunt. Vide Syn. Prov. Ultraj. Tit. V. Cap. IX.

12. Quoad Benedictiones, pro quibus specialis formula non ha-betur, adhiberi potest Benedictio ad omnia, infra posita; imo S. R. C. declaravit sufficere, ut producatur signum Crucis super re benedicenda cum formula: In nomine Patris, et Filii -f, et Spi-

ritus sANCTi. Amen. Et deinde rem ipsarn, absque cereo accenso, cum aqua bencdicta aspergendo, 12. Aug. 1854. ad 68. in Lucion.

13. Sequuntur hie qusedam Benedictiones, qute sunt usus fre-quentioris. Bcnedictio candelarum in die Purificationis B. M. V. et Benedietio palmarum in Dominica Palmarum ponuntur capite sc-quenti: De Processionibus. Benedietio Agni Pasehalis etc. invenitur sub Titulo: De Bencdictione menses.

1. Dicbus quibuscumque Dominicis (etiam ipso die Paschatis ct Pentecostes, ubi non est Fons Baptismalis) in Sacristia, ante Missam Conventualeni vel principalem, sive cantatam sive lectam, fit aquce Benedietio ab ipso Sacerdote Missam celebraturo, vel ab alio ad id deputato,

2. In die Fes to Pascha: ct Pentecostes, nbi est Pons Baptismalis, non fit aquae Benedietio, sed Jit aspersio, cum aqua pridie bene-dicta in Fonte Baptismi, et ante infusionem O lei et Chrismatis accepta. Ita Missale.

3. Licet alius Sacerdos possit aquam in Sacristia bcnediccre, aspersio tamen semper fieri debet a celebraturo Missam subsequen-tem, etiamsi sit Praelatus.

4. Celebrans ipse bencdicens aquam ante Missam, debet esse indutus Amictu, Alba, Cingulo et Stola coloris Missse convenientis, ct in modum Crucis ante pectus aptata; si vero ab alio Benedietio fiat ante Missam aut alio tempore, benedicens inducre debet super-pel! iceum et Stoiam violaceam.

5. Quoties fit aquae Benedietio, toties non est necessario sal exorcizandus; sed sal, in alia Benedictionc jam exorcizatus , ct in hunc finem servatus, adbiberi potest.

6. Ad eommixtionem salis cum aqua tria Crucis signa formanda sunt, ad verba, ut in Missali notatur. Formantur autem hae Cruces non manu extensa, sed pugillo tenente salem, qui ad singulam

7. Sacerdoti, aquam bcnedicenti, a dextris adstat Thuriferarius, superpellicco indutus, qui Saccrdoti respondeat. Interim candelce Altaris accenduntur.

8. Finita Benedictione, ait Missale, Sacerdos celebraturus, indutus Pluviali coloris Officio, scu Missae, si forte ab Officio dis-cordet, convenientis, accedit ad Altare. Facta itaque de more in Sacristia ab omnibus consueta rcverentia Cruci, procedunt hoc ordine; pracedit Thuriferarius, vas aqure benedictse sinistra, asper-sorium vero dextra portans; dehinc duo Ceroferarii cum candelabris accensis; post quos sequitur Celebrans medius inter Diaconum et Subdiaconum, indutos ut in Missa, excepto Manipulo. Hi tres incedunt capite cooperto.

9. Sacerdos cum ad Altare pervencrit, dispositis amictibus, et facta ab omnibus debita Altari reverentia, ut ante Missam, ibi ad gradns, id est, in infimo gradu Altaris, mm Ministrisgenuflexus, etiam tempore Paschali, accipit a Diacono aspersorium madefactum, qui illud a Thuriferario acceptum cum solitis osculis porrigit Cele-branti. Mox Celebrans primo ter aspergit Altare, in medio scilicet, deinde versus cornu Evangelii, turn Epistolee; qure aspersio Altaris omittitur exposito SS. Sacramento, uti et omittuntur oscula a Diacono. Deinde Celebrans, admovendo fronti suae verticem aspersorii, se ipsum aspergit adhuc genuflexus; el mox erectus aspergit Ministros, Diaconum et Subdiaconum adhuc genuflexos, incipiens, dum Altaris gradus aspergit, Aniiphonam Asperges me. Et Chorus prosequitur Domine hyssopo etc. Postea Celebrans aspersorium reddit Diacono, et hie Thuriferario, qui interim a dextris Diaconi in piano genuflexus pcrmansit. Ceroferarii vero, facta in accessu genuflexione, ut dictum est, candelabra super cre-dentiam deponunt, et in loco consueto genuflectunt.

10. Aspersione facta Ministrorum sacrorum, omnes surgunt; et exhibita Altari reverentia, ut infra Missam in reditu a scamno, Ceroferariis manentibus ercctis in locis suis, Celebrans ad Chorum progreditur per latus Epistoke, medius inter Diaconum et Subdia-

conum, fimbrias Pluvialis elevantes. Prcecedit Thuriferarius cum vase aquae bcncdictse ct aspersorio, a dextris Diaconi, sed parum ante ipsum.

11. In medio Chori, consalutatis utrimque Religiosis, nisi SS. Sacramentum sit cxpositum, Celebraus rursus de manu Diaconi, ut supra, accipit aspersorium, et aspergit Chrum hoc modo: primo cum inclinatione ante et post, aspersorium offert tangendum. Ministro Generali, si adsit; secus Ministro Provinciali sen Custodi Regiminis; quo etiam absente, Superiori Conventus: turn aspergit partem Chori digniorem, non quidem singulos singulatim, sed plures simul. Idem preestabit in aspersione alterius partis Chori, facta in transitu ab omnibus Altari reverentia debita.

Quid agendum sit, quando aliquis S. R. E. Cardinalis, vel Epis-copus dioecesanus adfuerit, vide Qer. Episcoporum Lib. 2. Cap. 31.

12. Choro asperso, repetitur inclinatio ut ab initio; stans ad scamnum Communionis, in medio, vel, si SS. Sacramentum sit expositum, in parte Evangelii, Celebrans ter aspergit populum, scilicet in medio , ad propriam sinistram et ad dextram, nulla populo nequc ante , neque post, facta reverentia.

13. Sub aspersione Celebrans solus totam Antiphonam recitat, etiamsi Oflicium non sit Duplex; deinde prosequitur, dicens sub-missa voce alternatim cum Ministris Psalmum: Miserere mei, cum Gloria Patri , in fine, exceptis Dominicis Passionis et Palma-rum. Tempore Paschali dicitur Antiphona: Vidi aquam, et Psal-mus: Confitemini. Post Psalmum semper tota Antiphona repetitur.

14. Populo asperso, Celebrans cum Ministris per latus Evangelii reversus ad Altare, facit illi reverentiam ut n. 10. Deinde aspergit Ceroferarios et Thurifcrarium, redditque aspersorium Diacono, ct hie Thuriferario.

15. Antiphona Integra a Choro repetita, Celebrans stans ante gradns Altar is junctis manibtts, dicat cum cantu if. Ostende nobis etc. ut in Missali. Ministri sacri, stantes hinc inde, librum vol ta-bellam ante Cclebrantem sustinent.

16. Dicta Oratione, et facta reverentia Altari, ad Sacristiam re-vertuntur , ubi Sacerdos, deposito Pluviali, et accepto Manipulo,

17. Ubi ex Cleri vel paramcntorum defectu, loco Missae solemnis celebratur Missa Convcntualis sen principalis sine Diacono et Sub-diacono, vel etiam sine cantu, ante ipsam nequaquan? pratermit-tenda est aquae benedictio et aspersio; in qua si Pluviale desit, Celebrans vestietur dumtaxat Amictu, Alba, Cingulo et Stola ante pectus in modum Crucis aptata, et Thuriferarius supplebit vicem Diaconi.

18. Notandum, quod post Missam, Vesperas, aut Laudes ves-pertinas numquam fieri potest Chori vel populi aspersio.

1. Feria quarta Dominica; Quinquagesima-, ante Missam bencdi-cuntur cineres, facti de ramis palmarum, olivarum, sivc aliavum arborum, prcecedenii anno benedict is, hoc mode:

2. Finita Nona, et sex cereis Altaris accensis, Sacerdos, indutus Amictu , Alba, Cingulo, Stola et Pluviali violaceo, vel sine Casula^ cum Ministris similiter, id est, Amictu, Alba et Cingulo, et quoad Diaconum, etiam Stola violacea, indutis, e Sacristia more solito ■proeedit ad bcnedicendum cineres, in vase aliquo supra Altari po-silos, in cornu Epistoloc, sic ut vas sit inter Missale et ipsum cornu. Cineres sint mundi, et aridi in modum pulveris, nullatenus vero in modum luti madefacti. Missale sit apertum.

3. Prsccedit Thuriferarius cum thuribulo et navicula incensi; ipsum sequuntur Ceroferarii cum candelabris accensis, et tandem Celebrans, medius inter Diaconum et Subdiaconum.

4. Cum ad Altare pervenerint, dispositis Amictibus ac facta ab omnibus solita revercntia, Ceroferarii cum Thuriferario ad creden-tiam pergunt, ibique candelabris depositis , sistunt. Celebrans vero cum sacris Ministris ad Altare ascendit, illudque in medio oscu-latur, Ministris genuflectentibus. Dein ad cornu Epistolae se recipit,

ubi stat manibus junctis, mcdius inter sacros Ministros; et tunc primo cantatur a Choro Autiphoiia: Exaudi nos 13omine , quam Cclcbrans stans, uti dictum est, submissa voce, et absque signo Crucis legit.

5. Deinde Sacerdos in cornu Epistolce perstans, ct non verlens se ad populnm, manibus junctis, [quod servatnr etiam in Oratio-nidus omnium Benedictionum, quoad manus junctas) dicit cantando. in tono feriali Dominus vobiscum ; et Chorus, stans per totam cine rum Benedictionem, quando ex libro cantare non debet, facie ad Altare conversus, respondet Celebranti, cum opus fuerit.

6. Ad Oremus et nomen Jesu Cclcbrans caput Cruci inclinat, non disjungens manus; et quando benedicit cineres, sinistram super Altare ponit, Diacono Pluvialis fimbriam elevante.

7. Dum dicitur quarta Oratio, accedunt Thuriferarius cum thu-ribulo, primus Ccroferarius cum navicula, et secundus cum vase aqurc bcnedictse et aspersorio.

8. Completis Orationibus, Cclcbrans de more imponit et benedicit incensum, Diacono naviculam ministrante cum solitis osculis; et Subdiacono dextram fimbriam Pluvialis elevante.

9. Postea Cclebrans, imposilo et bcnedicto incenso in thuribulo, accipit a Diacono aspersorium madefactum, ct ter aspergit cineres aqua benedicta, in medio scilicet, a dextris et a sinistris coram, dicendo AntipJionam: Asperges me, sine cantu et sine Psalmo. Tum reddito aspersorio Diacono, et ab codem accepto thuribulo, cineres eodem modo ter ado let incenso, nihil dicens. Diaconus prse-bens et reaccipiens aspersorium et thuribulum, solita oscula non omittat. Thuriferarius et Ceroferarii, aspersis et thurificatis cine-ribus, thuribulum, naviculam ct vas aqua; benedictae cum aspersorio suis in locis reponunt.

10. Finita Benedictione, Saccrdos cum Ministris redit ad medium Altaris, ibique facta debita revercntia, se vertit ad populum et stat manibus junctis, mcdius inter Diaconum a dextris, vas cinerum sustinentem, et Subdiaconum a sinistris, fimbriam Pluvialis ele-vantem.

habitu silo ordinario ct sine Stola, unum genu flectit in piano, ct facta revercntia Celebranti, ad secundum gradum ascendit. lllic stans, pollice ct indice dextro ex vase sumptum iniponit cinerem Celebranli non gcnujlcxo, sed caput parum inclinanti, spargit autcin cinerem in modum Crucis super caput Cclebrantis , interim dicens Memento homo etc,

12. Si vero non adsit alius Sacerdos, ipsemet Celebrans, ct nullo modo Diaconus Missce, licet sit Sacerdos, in suppedanco genibits flexis coram Altari, versa ad illud facie, sibi ipsi cincres iniponit in capite, nihil dicens.

13. Et cantatur siatim a Choro Antiphona: Immutemur etc. Sacerdos vero, dum cantaniur Antiphonce et Responsorinm, dxtecto capite, primo imponit cincres digniori Sacerdoti genuilcxo in ora suppedanci, a quo ipse accepit; quo facto, dignior ille Sacerdos, vertens se per suam dextram, descendit in planum, et repetita genu-llexione et reverentia, redit ad Chorum.

14. At si dignior ille Sacerdos fuerit Minister Generalis, Provin-cialis aut Custos Regiminis, Altari profunde se dumtaxat inclinat , (nisi in Tabernaculo SS. Sacramentum custodiatur) et stans cincres

15. Deinde Celebrans cineres imponit Ministris paratis, genu-Jlexis coram Altari, dicens: Memento etc. Diaconus itaque accep-turus cineres, vas tradit Thuriferario, ct simul cum Subdiacono ct a dextris illius , in ora suppedanci genuflectit. Cincribus acceptis. Diaconus vas resumit, et statim redit ad dextram, Subdiaconus vero ad sinistram Cclebrantis. Turn accedit Thuriferarius, medius inter Ceroferarios, cum debitis genuflexionibus et revcrentiis, ct deinde omnes tres ad credcntiam redeunt.

16. Postea veniunt alii, bini et bini, ante et post, Altari per genu unius Hexionem in piano, et Celebranti per capitis inclinatio-nem reverentiam exhibentes, ita ut duo pnccedentes, acceptis cincribus, faciem ad invicem vcrtcntes, oblique, unus scilicet versus cornu Episteln: et alter versus cornu Evangelii descendant, et simul cum duobus sequentibus et ad latera eorumdem genuflectant. Primo accedit Clerus per ordinem, deinde populus, et genibits Jlexis ante

17. Completa cinerum irnpositioue, Diaconus tradit vas secundo Ccrofcrario, qui illud super credentiam deponit; Sacerdos vero cum Ministris reversus ad cornu Epistoloe ibidem manus prius mica panis abstcrsas lavat aqua, primo Ceroferario aquam fundente, altcro vero linteum prcebente. Deinde Sacerdos stans ut dictum est n. 4. et 5. dicit Dominus vobiscum , Oremus et Orationem eodcm modo ut supra.

18. Postea ad Sacristiam revertuntur, ubi Sacerdos accipit Ma-nipulum et Planetam, Ministri sacri vero Manipulos tantum assu-munt. Deinde dicitur Mis set, qu;c semper ab eodcm Sacerdote, qui cineres benedicit, est celebranda, quod etiam in Festo Purificationis B. M, V. et in Dominica Palmarum observetur.

1. Ex pracepto bcncdici debent Corporale, Palla, mappee Altaris, Amictus, Alba, Manipulus, Stola et Casula.

2. Quoad Cingulum, Pluviale, Dalmatica, Tunicella, superpelli-ceum et rochettum, non est una omnium sententia. Convenit tamen, ut etiam prcedictce vestes benedicantur, adhibita Benedicti-one prima infra posita, absque ulla mutatione.

3. Purificatorium . velum Calicis, velum humerale, bursa et an-tipendium non sunt benedicenda seorsim; sed decet ut benedicantur, conjunctim cum aliis: purificatorium scilicet et antipendium una cum mappis Altaris; velum Calicis vero, velum humerale et bursa una cum aliis paramentis sacerdotalibus.

4. Pyxis, vasculum, de quo cap. vi. § 1. n. 12. Ostensorium ejusque lunula benedicantur adhibita Benedictione quarta infra posita.

Omnipotens senipiterne Dens, qui per Moysen favinlum fuuni Pontificalia et Sacerdotalia sen Levi tic a vestimenta, ad explendum in conspectu tuo ministerinm eornm, ad honor em et decorem no-minis tui fieri decrevisti: adesto propitius invocationibus nostris, et kcec indumenta Sacerdotalia, dcsuper ir rig ante gratia tua, ingenti benedictione per nostra; hnmilitatis servitium puri -|- ficare, bene dicere, et conse -[- crave digneris: nt divinis cultilus et sacris mys-teriis apta et benedicta existant: his qnoque sacris vestibus Ponti-tices, et Sacerdotes, sen Levitce tui induti, ab omnibus impulsio-nibus, sen tentationibus malignorum spirituum muniti et defensi esse mereantur: tnisque my ster Us apte et condigue servire, ct in-hcerere, atqne in his tibi placite et devote perseverare tribue. Per Christum Dominum nostrum, r. Amen.

Deus, invictce virtutis trinmphator, ei omnium rerunt creator ac sanctificator: tntendc propitius preces nostras; et Juec indumenta Leviticce, Sacer do talis et Pontificalis glorice , Minis tris fruenda, tuo ore propria bene quot;jquot; dicere, sancti \\ ficare, et conse -j- crare digneris: omnesque eis ulentes, tuis mysteriis aptos, et tibi in eis devote ac laudabiliter servientes, gratos ejficere digneris. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Eilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sa ncti Deus, per omnia steen la see-culoruni. R.-, Amen.

Donline, Dens omnipotens, qui vestimenta Pontificibus, Sacer-doiibus, Levitis in mum tabernaculi foederis necessaria, Moysen faninlwn tuum agere jussisti, eumqite spiritu sapientice ad id per-agendum replevisti; hccc vestimenta in usum et cultum my ster ii tui bene dicere, sancti Jicare, et conse *[* crare dig nor is: atque Minis tros Altar is tui, qui ea induerint, sept if or mis Spiritus gratia dignanter rcplcri, atque cashtatis stola, beata facias cum bonorum fructu operum ministerii congruentis immortalitate vestiri. Per Christum Dominum nostrum. ]gt;. Amen.

Ex audi, D online, preces nostras; et hcec linteamina, sacri Altar is nsui prceparata, bene -[- dicere, et sancti ficare digneris. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

D online, Dens omnipotens, qui Moysen famulum tuum or nament a et linteamina facere per quadraginta dies docuisti, quce etiam Maria texuit, et fecit in usum mini ster ii et tabernaculi foederis: bene dicere, sancti \\ ficare, ct conse -f crare digneris hccc linteamina, ad tegendum involvendumque Altare gloriosissimi Filii tui, Domini nostri Jesu Christi: Qui tecum vivit et r eg nat

Clementissime Deus, enjus inenarrabilis est virtus, cujus myste-ria arcanis mirabilibus celebrantur: tribuc, qucssuimis, ut hoc linteamen tucc propitiationis bene -Jquot; clictione sanctificetur, ad con-secrandum super illud Corptis et Sanguinem Dei et Domini nostri Jesu Christi Filii tui: Qui tecum vivit et regnat in imitate Spiritus Sancti Deus, per omnia scecula sceculorum. 1^. Amen.

Omnipotens, sempiterne Dens , bene -j- dicere, sancti -j- Jicare, et conse y crare digneris linteamen istud, ad tegendum, involven-dumquc Corpus et Sanguinem Domini nostri Jcsu Christi Filii tui: qui tecum vivit et regnat in imitate Spiritus Sancti Deus, per omnia scecula sceculorum. R-. Amen,

Omnipotens Deus, manibus nostris opern tucc benedictiouis in-funde: ut per no sir am bene ^Jp dictioncni hoc linteamen sanctificetur, et Corporis ac Sanguinis Redemptoris nostri noviiui sudarmm Spiritus Sancti gratia cfficiatur. Per eumdem Dominum nostrum jfe sum Christum F ilium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate

Omnipotcns, sempiterne Deus, majestatern tuam supplices dc-precamur; id vasculum hoc pro Cor pore Filii tui Domini no s tri \'Jesu Christi in eo condendo fabricatum, bene dictionis tuce gratia dicare digneris. Per eumdem Dominum nostrum Jesum Christum F ilium tuum, qui tecum vivit et r eg nat in unitate Spiritus Sancti Dens, per omnia scscula sceculorum. 1^. Amen.

V. BENEDICTIO NOVyE CRUCIS, ET IMAGINUM JESU CHRISTI DOMINI NOSTRI, B. MARI/E V1RGINIS, ET ALIORUM SANCTORUM.

d) Cruces Altarium, et Processionum non sunt benedicendae do prsecepto; et tam istse, si benedicantur, quam aliae Cruces et Imagines benedici possunt a simplici Sacerdote, sed private dum-taxat, et non solemnitcr. Benedictio autem solemnis ea censetur, quae fit cum concursu populi, assistentibus Ministris, etc. prout benedici solent Cruces Cocmeteriorum, aliceque Cruces et Imagines, publice exponendae.

b) Benedictio novee Crucis adhibenda est in Benedictione solius Crucis, cui Imago Crucifixi non est adjuncta; si vero Cruci Imago

Rogamus te, Domine sancte, Pater omnipotens, ceterne Deus; ut digneris bene quot;jquot; dicere hoc signum Crucis tuce ,-iit sit remedium sahctaregeneri humano; sit soliditas Fidei, profectus bonorum opernm, redemptio animarum; sit solamen, et protectio, ac hitela contra scsva jacnla inimicorum. Per Christum Dominnm nostrum. 1^. Amen.

Bene -\'p die, Domine Jesu Christe, hanc Crucem tuam, per quant eripuisti muudum a potestate dccmonum, et super as ti Pas si one tua suggestorem peccati, qid gaudebat in prcevarieatione prinii ho-minis per ligni vetiti sumptionem. (Hie aspergat aqua benedicta) Sanctijieetur hoc signum Crucis in nomine Patris quot;jquot;, et Filii -[-, et Spiritus *}- Sancti: ut or antes, inclinantesque se propter Do mi-mi. m ante istam Crucem, inveniant corporis et animce salutem. Per Christum Dominnm nostrum. R. Amen.

Postea Saeerdos genuflexus ante Crucem devote adorat, ct oseu-latur; ct idem faciunt quicumque voluerint.

BENEDICTIO IMAGINUM JESU CHRISTI DOMINI N0STR1 , B. MARDE VIRGINIS, ET ALIORUM SANCTORUM.

Omnipotens, sempiterne Dais, qui Sanctorum tuorum Imagines (sive Effigies) sculpi, ant pingi non reprobas, ut quoties illas oculis corporis intuemur, toties corum actus et sanctitatem ad imitandum memorice oculis meditonur: hanc, quccsumus, Imaginem (scu sculp-tiiram) in honorem et memoriam unigeniti Filii tui Domini nostri quot;Jesu Christi (vel beatissimce Virginis Maria;, Matris Domini nostri yesu Christi, vel beati ISF. Apostoli tui, vel Marty ris, vel Con-fessoris, aut Pontificis, aut Virginis) adaptatam , bene -j- dicere, et sancti Jicare digneris: et prcesta, ut quimmqne coram ilia uuigenitum Filium tuum (vel beatissimam Virginem, vel gloriosum Apostolum, sive Marty rem, sive Confessorem, aut Virginem) sup-pliciter colere et honor are studuerit, illius meritis et obtentu a te gratiam in prcesenti, et cc ter nam gloriam obtineat in futurum. Per (eumdem) Christum Dominum nostrum. ]gt;. Amen.

H;cc Benedictionis formula adhiberi potest a quovis Sacerdote pro omnibus rebus, de quibus specialis Benedictio non habetur in Rituali Romano.

cffimde super Creaturam islam; (vel Creaturas is tas) et prcesta, nt qnisquis ea , (vel eis) secundtim legem et voluntatem tuam cum gratiarum actione nsits f nerit, per invocationem sanctissimi Nomi-itis tui, corporis sanitatem, ct animce tutelam, te auctore, percipiat. Per Christum Dominum nostrum, Amen.

1. Publicse sacrexque Processiones scu Supplicationes, quibus ex antiquissimo SS. Patrum institute Catholica Ecclesia ob varies fines hactenus uti consuevit, omni, qua par est, religione ac devotione a Fratribus nostris celebrentur. In iisdeni omnes incedant in ha-bitu compositi, graviter , modeste et devote, ac ab invicem, turn quando standum est, turn quando incedendum, sic remoti, ut inter prsecedentem et subsequentem duorum circiter passuum spatium relinquatur; atque combinati ita ab invicem distinguantur, ut quasi latera teneant platearum, nisi ob populi concursum aliter fieri oporteat.

2. Omnes suis sociis lateralibus ita attendant, ut debitus et uniformis incedentium ordo minime turbetur, sintque sacris preci-bus et functionibus sic intend, ut remoto risu mutuoque alloquio, et vago oculorum aspectu, populus assistens ad pie devoteque precandum exemplo nostro invitetur.

3. In omni Processione adhibenda est Crux hastata, quai Crux processionalis dixitur, cum imagine Crucifix], quae ita deferenda est, ut imago Crucifixi terga vertat Religiosis subsequentibus, quasi Christus prscire videatur; ad differentiam Crucis Papalis vel Archie-

piscopalis, in qua imago Crucifixi respicit Papain vel Archiepisco-pum, quasi ex illius aspectu in summa animarum cara ii recreentur. Infra Crucifixum dependeat parvum velum oblongum, exprimens imaginem alicujus Sancti, maxime Beatce Virginis Marine, S. P. N. Francisci, aut Patroni vel Titularis Ecclesia;, in qua facienda est Processio , ad differentiam Crucis Cleri saecularis.

4. Crucifer sit superpelliceo indutus, et medius incedat inter duos Ceroferarios cum candelabris accensis. Quando Crux deferenda sit a Subdiacono parato, et ubi Thuriferarius incedere debeat, suis locis notatur.

5. Cruccm processionalem immediate sequuntur Religiosi, et si candelam vel quid aliud prce manibus teneant, ii, qui a dextris in-cedunt, illam vel illud gestabunt manu dextra, qui vero a sinistris, sinistra portabunt; alteram manum pectori admovebunt. Si vero Fratres concomitentur Processioncm, in quae ctcteri Clerici vel Laid alio modo candelam portant, iis se conforment.

6. Post Religiosos sequuntur Cantores, si supcrpclliceis sint indut!; et omnium postremus incedit Sacerdos, Pluviali indutus, medius inter sacros Ministros. Si vero Subdiaconus Crucem processionalem portat, tunc Diaconus incedit a sinistris Celebrantis.

7. Capellanus scu Director Confraternitatum ordinat et dirigit Processionem, superpelliceo et, juxta consuetudinem, Stola indutus. Istce Laicorum Confraternitates ante Religiosos incedere debent sub proprio suo vexillo.

8. In Processionibus, qua; in nostris Ecclesiis vel Claustris fiunt, Religiosi incedant, habitu religioso ordinario induti: nihil tamen obstat, quominus in Processionibus generalibus, in quibus SS. Sa-cramentum defertur, superpellicea induant, sicut Clerus saecularis.

9. Si Processio intra Ecclesia; parietes fiat, an inchoanda sit a latere Evangelii, vel e converso, aut alio modo, locorum consue-tudini standum erit.

10. In Processionibus, qiue fiunt sine SS. Sacramento, transeuntes ante Altare, in quo asservatur, aut ministratur SS. Eucharistia, vel solemniter Reliquia aliqua insignis est exposita, ei debitam ex-hibent reverentiam, excepto Crucifero et Ceroferariis, nee non illis,

qui Reliquiam ant Statuam gestant. Transeuntes autcm ante Altare, in quo elevatur SS. Sacramentum, genuflectunt, si a Ministro campanula incautc pulsetur; (vide cap. n. § 7. n. 21.) sed tantummodo sub Elevatione genunectunt; unde, deposita S. Hostia, surgunt, et iter prosequuntur; similiter et alii subsequentes genuflectunt sub Elevatione Calicis. Ast quando SS. Sacramentum in Processione defertur, qusecumque omittitur genuflexio et inclinatio; in occursu tamen ac in transitu ante idem SS. Sacramentum, quod circum-fertur, genuflectitur, si illud videatur.

11. In Processione pro gratiarum actione, quando cantatur Hym-nu Te Deüm laudamus, omnes Versus et Orationes, qiue habcntur in Rituali Romano, post Processionem pro gratiarum actione, sub-jungi debent. Si vero Hymnus Te Deum laudamus cantetur absque Processione, sufficiunt Versus: Benedicamus Patrem — Benedictcis es — Domine, exaudi — Dominus vobiscum, cum unica Oratione: Deus, cujus misericordi/E etc.

a) Prseter Ceroferarios et unum saltcm, Thuriferarium, et in solemnioribus Processionibus duos Thuriferarios, superpelliceis in-dutos, duo adsint Cantores, et in preecipuis Solemnitatibus etiam duo Versicularii item superpelliceis vel etiam Pluvialibus induti.

b) Ad minus duo Sacerdotes vel Clerici, si commode fieri potest, superpelliceis induti, cum intorticiis, proxime incedant ante SS. Sacramentum.

c) Quando SS. Sacramentum extra Ecclesiam circumfertur, quatuor saltem laternse cum hastis, et intus candelis accensis: hinc inde circa Celebrantem, qui Sacramentum gestat, deferantur.

d) SS. Sacramentum semper sub baldachino vel umbella albi coloris est deferendum, non tantum extra, sed etiam intra Ecclesiam.

e) Duo Thuriferarii, si adsint, hinc inde immediate ante, balda-chinum incedunt, facie ad ipsum Sacramentum lateraliter conversa, et continue Sacramentum incensant.

13. Cum a Processionibus, quas comitari debemus, domum rever-titur Communitas, et jam est ingressa Ecclesiam, cantatur Anti-

phona: Da pacem, Domine, vel alia tempori conveniens, eundo ad chorum; si nondum sit finita, quando Chorum sunt ingressi, illam genuilexi perficient.

1. Hac die paranda est per Sacristam candelarum ex cera alba ea copia, qua; sufficiens videbitur numero Fratrum ad Processionem comparentium. Omnes candelae collocantur super aliquam mensam , mantili albo coopertam, ct in piano ad cornu Epistolse positam,

2. Altare hab\'eal; duo pallia, violaccum nempe , facile amovibile, ct supcrirnpositum. alteri albo , si Missa erit de ipso Festo. Super Altare in cornu Epistoke erit Missale apertum.

3. Si hoc Festnm Purificationis B. M. V. vefierit in Dominicis Septuagesima, Sexagesima:, vel Quinquagesimce, fit tantum Bene-dictio et distributio candelarum, et Processio, quic numquam trans-feruntur; et Missa dicitur de Dominica, sub qua tunc non tencntur candela; acccnsse, nec ad Evangelium, nec ad Elevationem.

4. Si Festum Purificationis incident in Dominicam quamcumque, ante Bencdictionem candelarum fit aspersio aqua; bcnedicta more solito, scd in paramentis violaceis. Cfr. cap. De Bene dictio /1 ib us. § 2. n. 4.

5. Finita Tertia, et accensis sex ccreis in Altari, Sacerdos in-dtit us Pluviali violaceo, vel sine Casula, cum Minis tris similiter indutis, ut 1. c. § 3. n. 2. dictum est, procedit, ad (encdicendtun candelas, in medio ante Altare, vel, ut dictum est, ad cornu Epistoke positas. Lege I. c. n. 3, et 4.

6. Et ipse ibidem stans versus ad Altare, ut 1. c. n. 5. dicit, manibus junctis, in to no Orationis Mis see ferialis: Dominus vo-Bisemi, cum quinque Orationibus, prout in Missali; sub quibus ipse ac Ministri se gerunt uti sub Benedictione cinerum. Sacerdos vero candelas benedicens, sinistram pectori admovct.

7. Cum Sacerdos incipit quintain Orationein, accedunt Thurife-rarius et Ceroferarii, ut ]. c. n. 7.

8. Finitis O ratio nidus, Celebrans ponit incensicm in thuvibulum; deinde ter aspergit candelas aqua benedict a, dicendo Autiphoiiam: Asperges me etc. sine cautu et sine Psalmo, et ter adolet ineens0. ut 1. c. n. 8. et 9,

9. Post hsec se gcrunt, ut ibid. n. 10. scd Subdiaconus stat ad dextram Celebrantis , et jugiter fimbriam Pluvialis elevabit; Diaconus vcro stat ad sinistram, et candclas accensas et a primo Coroferario acccptas, singulas cum ipsarum osculo tantum, Celebranti porrigit distribuendas.

10. Tuin dignior Sacerdos ex Clero accedit ad A/tare, ut ibid, n. 11. et stans in secundo gradu accipit e manu Diaconi unam candelam bcnedictam accensam, quam dumtaxat osculatus porrigit Celebranti; et ab eo Celebrans accipit candelam, non genuflectens, nec 0 sen lans mannin illius, scd candelam tantum\'; quam statim dat üiacono, qui illam tradit Ceroferario servandqfrn.

11. Pos tea Celebrans stans, ut prius, in medio ante Altai-c, versus ad populum, distribuit candelas, ministerio Diaconi et Cero-ferariorum, de mensa acccptas, et prhnum quidem digniori, a quo ipse acceperat, qui utrumque genu (lectit in ora suppedanci, et prius candelam, deinde manum Celebrantis osculatur.

12. Deinde Celebrans candelas distribuit Diacono et Snbdiacono par alls, qui ideo simul genu utrumque flectunt in ora suppedanei, et candelas suas accipiunt ut n. 11. Turn surgentes pristinum pc-tunt locum, candclas suas alicui Acolytho tradunt, et Celebranti inserviunt ut prius. /quot; /6- ƒ■• Ak

/JEt post Ministros sócros Celebrans distribuit candelas aliis Cle-ricis singnlatim per ordinem; et ultimo Lai cis, omnibus gennjlcc-tentibus, candelam et manum Celebrantis osculantibus, ut dictum est, exceptis Prcclatis, si adsint, qui non genuflexi, scd■ stantcs candelam accipiunt, et dumtaxat candelam, non vcro manum Celebrantis osculantur. Vide etiam cap. prtec. vn. § 3. n. 14.

14. Quod si inter Clerum, in Choro prccsentem, non adsit, qui in Presbytcrali Ordine sit constitutus, Diaconus, incensatis candelis,

imam pro Celebrante, sibi a Ceroferario traditam, non vero acccn-sam, super medium Altaris collocat; et Celebrans acccdens ad medium, genu/lectit utroque genu in suppedaneo, bine inde adstan-tibus Ministris sacris; et sic gcnuflexus accipit pro se ipso ex Altari candelam, tjuam osculatur et statim Uiacono tiadit.

15. Et cum Celebrans inceperit distribuere candelas, a Choro cantatnr Antiphona: Lumen ad revelationem etc. Deinde primus Cantor cantat primum et subsequentes Versus Cantici: Nunc di-mittis, Choro post singulos Versus repetente Lumen ad revelationem etc. Si plu res fuerint pro accipiendis candelis, Versus Cantici cum Antiphona repeti possunt, si excipias Gloria Iairi etc. qui Versus semel dumtaxat dicitur ad finem Cantici et distributionis.

16. His expldis, finita nempe distributione, Celebrans in cornu Epistolse lavat manus, primo Ceroferario aquam, altero manutergi-um ministrantibus, et interim cantatur Antiphona: Exurge Do-mine, etc.

17. Deinde Sacerdos, stans versus Altare, medius inter Diaco-num et Subdiaconum, die it cum cantu Oremus; et, si fuerit post Scplucig\'esiuKiDi, et non in die Uomiuieci, Dieieonus, in loco suo genuflectens, dixit cantando Flectamus genua, et omnes prseter Celebrantem genuflectunt; Subdiaconus vero dicit: Levate, et omnes surgunt. ium Celebrans cantat Orationem Exaudi etc. ut in Missali.

18. Deinde Jit Processio per Claustrum, vel intra Ecclesiam, prout fert consuetudo, et loci situs permittit, Et primo Celebrans, cum Ministris ad medium Altaris rcgressus, ponit incensnm in thuribulum, illudque more solito benedicit.

19. Tum Subdiaconus, facta Altari genuilexione, per viam breviorem descendit ad latus Epistolae, et ibidem sumpta Ciuce processionali, prseeunte Ihuriferario cum thuiibulo, ad medium Presbyterii se confert, medius inter Ceroferarios, candelabra cum candelis noviter benedictis et accensis, deferentes. Ibi sine ulla rcvercntia Altari exhibenda vel a se vel a Ccrofcrariis, sistit se contra Altare , medius inter Ceroferarios, 1 huriferarius vero post eum.

ab altero Ceroferario acceptam, Celebranfj solitis cum osculis tra-dit; et postea, sua quoque recepta candcla, idem Diaconus stans adhuc in suppedaneo, sod vertens se adpopulum dicii: Procedamus in pace, et Chorus respoudet: In nomine Christe Amen.

21. Quo response, Celcbrans cum Diacono ante infirnum gradum Altaris descendit, ubi facta reverentia ut in reditu a scamno, caput tegit, et convertit se ad Processionem, sequenti ordine incedentcm.

22. Prcecedit Thuriferarius cum thuribulo fumigante; deinde Subdiaconus paratus deferens Crncem, medius inter duos Acolythos cum candelabris accensis; sequitur Clerus per ordinem, ultimo Celebrans cum Diacono a smistris; 0nines cum candelis accensis in manibus ut § 1. n. 5.

23. Tempore Processionis cantantur Antiphones: Adorna tha-lamum , et Responsum accepit etc. Et ingrediendo Ecclesiam, vel Chorum seu Presbyterium, si Processio intra Ecclesiam pcracta sit, cantatur, primo Cantorc intonante, 1^. Obtulerunt, etsi prse-cedens Antiphona nondum fuerit completa.

24. Finita Processione, Religiosi, Chorum ingressi, per genu unius flexionem Altari reverentiam exhibent, et loca sua adeunt. Absoluto totaliter Responsorio candelas suas extinguunt, quae con-servantur accendendae ut infra n. 26.

25. Thuriferarius, facta genuflexione in medio Presbyterii, ibi sistit; Ceroferarii vero sine genuflexione se collocant ante eum. Subdiaconus collocata Cruce in loco congruo, vadit ante infimum gradum a cornu Evangelii. Celebrans et Diaconus procedunt usque ad Altare, et facta Altari, capite detecto, debita reverentia, stanl ibidem usque ad finem Responsorii

26. Quo finito, Celebrans et Minis tri, iterata reverentia, ad Sacristiam redeunt, ubi depositis violaceis ,\'^w accipiunt paramenia alba pro Missa, si nimirum Missa fiat de 13. M. V. in qua a Ce-lebrante et ab iis qui sunt in Choro candelcs tenentur in manibus accensce, dum legitur, id est, cantatur a Diacono Evangelium; et tterum ab iis qui sunt in Choro ad elevationem Sacramenti, usque ad Commicnionem finitam.

1. Completa Tertia, ct facta aspersione aqiuc more solito, Sa-cerdos induius Pluviali violaceo, vel sine Casula, cum Mini sir is similiter indutis, procedit ad bencdicendnm ramos palmarttm et oli-varum, sive aliarum arborum, ui medio ante Alt arc, vel ad cor nu Epistohc positos, super mensam, uti dictum est § prsec. n. 1.

2. Celebrans itaquc more solito indutus, procedit cum Ministris ad Altare, aqure benedictae aspersionem facturus. Hac functionc finita, Diaconus et Subdiaconus Manipulos assumunt, a primo Ccro-ferario traditos.

3. Deinde Sacerdos cum sacris Ministris ad Altare ascendit , illudque in medio osculatus, Ministris genuflectentibus, ad cornu Epistolae se recipit. Et tunc primo cantatur a Choro Antiphona : Hosanna , quam Celebrans, stans manibus junctis, medius inter sacros Ministros, legit submissa voce ct absque signo Crucis. Mi-nistri inferiores stant ad credentiam.

4. Deinde, cantata a Choro Antiphona, Sacerdos stans in eodein cornu Epistolce, ut n. 3., non verlens se ad populum, dicit in tono O ratio nis Missce ferialis Dominus vobiscum, et Orationem.

5. Postea Subdiaconus, qui in initio Orationis descendit in planum retro post Celebrantem, in loco ct more consueto accipit librum, et facta, ut in Missa solemni, Altari reverentia, cantat seqnentem Lectionem in tono Epistolce: In diebus ill is etc. et in fine, iterata Altari reverentia, osculatur manum Celebrantis et ab eo benedi-citur, ut in Missa softmni. Celebrans Lectionem legere potest, si velit. Idem dicendum de Responsorie et Evangelio.

6. Subdiaconus, tradito libro Ceroferario, redit ad sinistram Celebrantis, qui, si velit, in eodem cornu Epistoke legit Evangelium, prsemittens ibidem, profunde inclinatus, Munda gok meum.

7. Interim, dum a Choro cantatur Responsorium\'. Collegerunt, vel alterum: In monte oliveti , Diaconus more solito poidt librum

Evangeliorum super A/tare, et facta A)tan reverentia, per viam breviorem redit ad dextram Cclebrantis. Et Sacerdos , stans in cod em cornu Epistohc, ministrante Diacouo naviculain cum solitis osculis, ponit incensnvi in thiiribnlo ct benedicit, ut ad Evangclium Missae. Subdiaconus interim Pluvialis fimbriam clevat.

8. Deinde Subdiaconus, facta genuflexione, dcscendit in planum, tantillum ad cornu Evangelii, Diacomis vero per viam breviorem redit ad medium Altaris, et in ora suppedanei genufloxus, dicit Munda cor meum. Quo dicto, surgit, accipit librum de Altari, ct iterum in ora suppedanei genuflexus, petit Benedictionem a Sa-cerdote, stante in cornu Epistolae. Bencdictione accepta, manum Celebrantis osculatur, et more solito procedit ad cantandum Evangclium.

9. Postea, Subdiacono librum tenente, medins inter duos Aco-lythos tencntes candelabra accensa, Diaconus signal librum, incensat, et cantat Evangclium, more consueto, Saccrdote ad ipsum converso, ut in Missa. Quo fmito, Subdiaconus defert librum osculandum Sacerdoti, qui ct incensatur a Diacono. Deinde Diaconus ad dextram, Subdiaconus ad sinistram Celebrantis redeunt.

10. Post hcec benedicuntur rami. Ac primo Sacerdos stans versus Altarc, in eodem cornu Epistohc, dicit i/i to no Or alio nis ferialis Dominus vobiscum; Oremus, etc. Oratione finita, manibus jugitcr junctis, ct Ministris bine inde assistentibus, cantat Prcefationem, in cujus fine cum Ministris mediocriter inclinatus, dicit Sanctus ut in Missa. Vide ^ pncc. 2. n. 6.

11. Cantato a Choro Sanctus etc. Sacerdos manibus junctis cantat in tono feriali Dominus vobiscum et quinque subsequentes Oratio-nes, in quibus nihil est immutandum, etiamsi non palmarum vcl olivarum sint rami, sed aliarum arborum, v. g. buxi, qui his in locis communiter adhibentur.

12. His Orationibus absolutis , Celcbransponit incensum in thuri-b uliim, deinde ter aspergit ramos aqua bene dicta, dicendo Anti-phonam: Asperges me sine cantic et sine Psalmo, et ter adolct incenso. Lege § De Bencdictione cincrnm n. 7- 8. et 9.

dicit Dominus vobiscum cum Oratione. Completa Benedictione se gerunt ut § prrec. 2. n. 9. et dignior ex Clero accedit ad Altare, et dat ramum benedictum Celebranti, qui non gennflectit, nee os-cidalur manum dantis, seel tantum ramum. Postea Celebrans stans ante Altare versus ad populuin , distribuit ramos, primum dignior i , a quo ipse acccpit, deinde Diacono, et Subdiacono paratis, et aliis Clericis singulatim per ordinem, ultimo Lai eis; omnibus genuflectentibus et ramum ac manum Celebrautis osculantibus, ex-ceptis Prcclatis, si adsint. Msec omnia fiunt, ut dictum est § prscc. 2. n. 10. 11. 12. 13. et 14.

14. Et cum Cclebrans incepcrit distribuere, a Chora cantantur sequentes Antiphonce: Pueri hebr.eorum portantes etc. et Pueri hebr/eorum vestimenta etc. quce si non sufficiant, repetantur, quo us que ramorum distributio Jiniatur.

15. Deinde, lotis manibus ut 1. c. n. ló, Sacerdos codem modo ct tono ut supra dicit Dominus vobiscum, Oremus etc. Interim primus Ceroferarius apponit, et vitta violacea firmat unam ex pal-mis in summitate Crucis processionalis.

16. Postea fit Processio. Et primo Celebrans imponit incensum in thuribulum, illudque benedicit ut I. c. n. 18. Deinde Subdiaconus descendit ut ibid. n. 19. Manipulum deponit, ct, accepta Cruce, ipse et Ministri inferiores se gerunt ut ibidem. Et Diaconus, deposito Manipulo, respective obscrvat dicta ibid. n. 20. et vertens se ad populum dicit. Procedamus in pace, Et Chortis respondet In nomine Christi. Amen. Deinde observantur dicta ibid. n. 2 1.

17. In Processione prcecedit Thuriferarius cum thuribulo fumi-gante , deinde Subdiaconus paralus, deferens Crucem, medius inter duos Acolythos cum candelabris accensis; sequitur CIer us per ordinem, ultimo Celebrans cum Diacono a sinistris; omnes cum ra-mis in manibus. Et cantantur sequentes AntipJioncB, vet omnes, vel aliquce quousque durat Processio, nempe: Cum appropin-quaret etc.

18. In reversione Processionis, duo vel quatuor Cantores, in tabula scripti, in habitu suo ordinario praecedunt Processionem, et

intrant in Ecc\'esiam, et clauso ostio, staut.es versa facie ad Proces-sionem, incipiunt Ver sum: Gloria, laus , et decantant duos primo s Versus. Sacerdos vero cum aliis extra Ecclesiam repetit eosdem. Deinde, qui sunt intus, cantant alios Versus sequentes vel omnes vel partem, prout videbitur Celebranti; et qui sunt extra, ad quoslibet duos Versus respondent Gloria , laus , sicut a principio.

19. Interea temporis Chorus stat extra Ecclesiam, in duas lineas divisus, medium habens Celebrantem, ad cujus sinistram stat Diaconus. Subdiaconus stat propc portam Ecclesise in medio, et irnaginem Crucifixi tune vertit ad Religiosos. Thuriferarius sistit se ad dextram primi Ceroferarii. Omnes faciem vertimt ad Cruccm Subdiaconi.

20. Postea, cantatis praedictis Versibus, vel illorum parte, ad nutum Celebrantis, Subdiacouus hastili Crucis percutit portam in ima ejus parte, seme! tantum, ita tarnen ut fragor audiri possit a Cantoribus, qui sunt intra Ecclesiam: qica porta per Cantores statim aperta, Processio, ordine quo supra n. 1 7. intrat Ecclesiam, cantando Responsorium: Ingrediente Domino; et post Versum nan dicitur Gloria Patri.

21. Si Processio fieri non possit extra Ecclesiam, fiat intra eam-dem; et quod ante portam prsestandum erat, fiat ad ostium Chori vel ante ingressum Sanctuarii.

22. Finita Processione, respective observant ca, quae dicta sunt § prsec. 2. n. 24. 25. et 26.

l. Post Nonam, Sacerdos cum Ministris procedit ad Altare, hoc ordine: prsecedunt Ceroferarii cum candelabris accensis; sequitur Thuriferarius sine thuribulo; deinde Cantores, superpelliceis induti; et ultimo Celebrans, indutus Amictu, Alba, Stola et Pluviali vio-laceis, medius inter Diaconum et Subdiaconum, similiter paramen-tis violaceis, nempe Dalmatica et Tunicella respective indutos.

2. Cantores acccdunt ad gradum Presbyterii, Celebrans vero cum Ministris ad Altare, ubi, dispositis Amictibus, ct facta ab omnibus revercntia ut ante Missam, in infimo gradu cum Ministris sacris genuflexus, aliquantulum orat, omnibus similiter in Cboro Fratribus contrito ct humili corde Deum flcxis gcnibus paulisper orantibus. Interea Thuriferarius accipit Crucem processionalem, et sistit se in medio Presbyterii, inter duos Ceroferarios, ibidem stantes cum candelabris accensis.

3. Tum crigit se Sacerdos cum omnibus aliis, et Cantores, stantes ante gradum Presbyterii, intonant Antiphonam: Exurge Do-mine , quam Choristse, stantes ad Altare conversi, prosequuntur, absque Alleluja in fine. Mediam partem Psalmi, ct Versus: Gloria Patri , sub quo omnes se inclinant more solito, cantant Cantores, alteram partem Chorus.

4. Repetita Antiphona, Sacerdos cum omnibus aliis, exceptis Crucifero et Ccroferariis, denuo genuflectit, ct Cantores genuflexi Litanias Sanctorum Ordinis nostri, a S. Sedc pro Nostratibus ap-probatas, et diebus S. Marei et Rogationum de prsecepto recitan-das, devote cantare incipiunt. Singuli Litaniarum Versus integre a Cantoribus dici et a Choro repeti debent. S. R. C. 16. Sept. 1865. Extra tamen Proccssionis casum, praefate Sanctorum Litanisc, quam-vis in Choro rccitentur, non sunt cum repetitione dicendae. S. R. C. 7. Maji 1853.

5. Si Sedes Apostolica vacet, omittantur Domnum apostolicum, et Versus: Oremus pro pontifice, atque Oratio correspondens; dicitur nihilominus Ut omnes ecclesiasticos ordines etc. Vide etiam Ruhr, pecul. Brev. n. 237. et 238. ct S. R. C. Deer. 8. April.

6. Cum aiUeni cantatum erit: Sancta Maria, ora pro nobis, ait Rituale Romanum, sur gunt omnes, et ordinatim proccdunt, egredientes Litanias que prosequentes, prcecedenie Cruce, inter Ceroferarios cum candelabris accensis, et seqimite Clero: tdtimo loco Sacerdos paratus, ut supra dictum est, cum Ministris, prout res, vel locus postulat, sacris vestibus indutis.

absolutis, usque ad Preces exclusive, dicantur aliqui Psalmi ex Poenitcntialibus, sen Gradualibus. Hyinni vera, vel Canti ca lceti-tice iti Us, scilicet in Fcsto S. Marei, vel in Rogationibus, ant aliis pcenitentice causa institutis Processionibus , no 11 dicantur.

8. Cum in regressu ad Chorum pervenerint, Ceroferarii, dcposi-tis super credcntiam candelabris, ibidem genuflectunt cum Crucifero, qui prius Crucem in locum suum reposuit; Religiosi, facta genu-llcxione in piano Chori, ad stalla sua redeunt, ibique genuflectunt, facie ad Altare conversa. Ubi vero Chorus non est ante Altare, manent genuflexi. in Presbyterio. Celebrans cum Ministris sacris genudectit in infimo gradu Altaris; Cantores vero in gradu Pres-byterii, ut prius, genuflexi, cum Choro Litanias ad finem perducunt.

9. Cantato ultimo Kyrie eleison, Celebrans genuflexus perma-nens, in tono feriali cantat Pater noster, et reliquum dicit sc-creto, usque ad Versum: Et ne nos etc. Response a Choro Sed libera nos a malo, Cantores inchoant Psalmum: \'Deus in adjuto-rium meum etc. quern alternatim cum Choro decantant in tono feriali.

10. Post Psalmum Sacerdos adhuc genuflexus, ex libro, a Ministris sustentato, cantat Versus, Choro respondente, ut in Breviario. Ad Dominus vobiscum Sacerdos surgit cum Ministris sacris tantum, et cantat Orationes, Ministris librum sustinentibus.

11. Ad Versum: Fideuum anim.e vocem parum deprimit, et ilium paulo lentius pronuntiat. Dicto Amen, et exhibita Altari reverentia debita , ordine quo venerunt, ad Sacristiam revertuntur; ubi Celebrans, deposito Pluviali, accipit Manipulum (quem etiam Ministri sacri accipiunt) et Casulam. Deinde ad Altare redeunt more solito, pro celebranda Missa.

d) Hsec Missa celebretur cum cantu; Missa vero Conventualis hisce diebus legatur.

b) Celebranda est, ut praescribitur in Missali post Dominicani quintam post Pascha, in colore violaceo, sine Gloria et Credo, etiamsi dies 25. Aprilis occurrat in Dominica et infra Octavam Pa-schatis, nee non cum tribus Orationibus ibidem praescriptis.

c) Dicitur Prsefatio Paschalis, ct Benedicamus Domino in fine, cum Evangelio S. Joannis.

d) Si sit infra Octavam Paschatis, dicenda sunt Communicantes et Hanc igitur propria; ad Benedicamus Domino autem non addi-

de ritu servando in exponendis , deferendis et fidelium vene-rationi exhibendis keliquiis s. crucis vel sanctorum.

1. Si Reliquia S. Crucis in Processione deferatur, vel in Missa exponatur, immediate ante Processionem vel Missam, Diaconus pa-ratus illam ad Altare defcrt, et quin ullam in accessu faciat Altari reverentiam, illam exponit in loco quidem principali, non vero sub throno. Quo facto, genuflectit, descendit, ct facta unius genu flexione in piano, ad Sacristiam redit.

2. Deinde Celebrans accedit ad Altare, et facta unius genu flexione in piano, surgit etc. ut dictum est § prsec. 3. n. 2. 3. et 4.

3. Dum cantatur Sancta Trinitas etc. Subdiaconus velum hume-rale rubrum imponit Celebranti; ct Celebrans solus ascendit, genuflectit , et Reliquiam de Altari captam, ct manibus velo humerali ob-ductis ante pectus tenens, de Altari procedit ut dictum est, 1. c. n. 6.

4. Processione finita, Celebrans Reliquiam super Altare reponit, sacris Ministris et aliis omnibus genuflectentibus; et facta genullexione, dcs-cendit ante infimum gradum. Turn Subdiaconus amovet velum humerale.

5. In recessu ab Altari, et in accessu ad Missam inchoandam, item per totam Missam Celebrans se gerit, ac si cclebraret in Altari, ubi SS. Sacramentum in Tabernaculo custoditur.

6. Coram Reliquia S. Crucis, exposita in loco principali Altaris, omnes transeuntes unum genu flectere debcnt, in Choro tamen potest caput cooperiri.

7. Postquam Reliquia S. Crucis processionaliter delata, vel publicce venerationi Fidelium exposita fuit, semper populus cum ea bencdi-cendus est, antequam in custodia reponatur. Sacerdos itaque, facta

in infimo gradu gcnullexione, thus imponit absque Bencdictione, Diacono naviculam ministrante cum osculis consuetis. Deinde, accepto thuribulo, Celebrans iterum gcnuflectit, et statim crectus, stans Reliquiam tcr inccnsat. Postea induitur vclo humcrali, ad Altare ascendit, genuflectit, cum velo humerali accipit Reliquiam, et cum ea signat populum eo modo, quo cum SS. Sacramento cum bene-diceret. Interea nihil dicit; nec Chorus aliquid cantat. Ministri semper genuflectunt cum Celcbrante; sed sub Benedictione genuflexi manent, ut omnes alii.

8. Data Benedictione, Celebrans Reliquiam super Altare reponit, genuflectit, descendit, deponit velum humerale, et facta genu unius (lexionc in piano, ad Sacristiam vadit cum Ministris. Deinde Diaconus paratus ad Altare redit, et facta genuflexione in piano et in suppedaneo, Reliquiam accipit, et sine alia reverentia Altari fa-cienda, ad Sacristiam reportat.

9. Quando exponuntur Reliquiae S. Crucis vel Sanctorum, continuo super Altare ardere debent saltern duo lumina; Reliquiis tamen non est supponenda Palla aut Corporale. Idem observandum, etiamsi Reliquiaj Sanctorum, ornatus causa, inter candelabra collocentur, et dum Fidelibus deosculandcc exhibentur.

10. Beatorum, de quibus Nobis concessum est Officium et Missa, etiam Reliquias exponere possumus.

11. Servetur mos laudabilis SS. Reliquias Fidelibus deosculandas exhibendi. Hoc regulariter fiat a Sacerdote, induto superpelliceo et Stola albi vel rubei vel violacci coloris, prout Reliquiae diversac exposcunt. Vide Stat, dicec. Ruraem. Cap. XXII. Idipsum tamen fieri potest a Celebrantc, indumentis sacris adhuc induto, expleta Missa. Quoad formulam adhibendam, vide Statuta dicecesana. Quoad alia notanda, vide Syn. Prov. Ultraj. Tit. V. Cap. V.

secundum dcbitas Caeremonias in honorem tanti Sacramenti fiat, curabunt Sacrista et Cseremoniarius, ut omnia decenter et diligenter praeparentur et prsevidcantur, ne ex quorumdam incuria in aliquo dcrogetur reverentiae, tanto Sacramcnto debitac.

2. Hora congrua Missa dici solemniter decantatur, cum expositi-one SS. Sacramenti, juxta tabellam, de qua agitur cap. vi. § 8. n. 1.

3. Ultimo Evangclio expleto, Celebrans ad medium Altaris redit, simulque cum Ministris unum genu llcctit; et omnes per gradus laterales e cornu Epistolse descendunt in planum. Cfr. cap. in. § 6. n. 5. Si vero, rationabili suadente causa, ad Sacristiam rede-undum sit, tunc descendunt et abeunt ut dicitur cap. vi. ^ 11. n. 19. et 20.

4. Celebrans se exuit Planeta et Manipulo, ac Pluviale album assumit; Diaconus autem et Subdiaconus Manipulos dumtaxat depo-nunt. Turn Celebrans, medius inter sacros Ministros, ad medium Altaris se ccnfert, ante cujus infimum gradum utrumque cum illis flectit genu, ac profunde caput inclinat. Mox ercctus una cum eisdem Ministris in infimo Altaris gradu genudectit, et parumper orat. Interim ad Celebrantem cum thuribulis accedunt duo Thuri-ferarii, superpelliceis induti, ct primus Ceroferarius cum navicula.

5. Finita brevissima oratione, Celebrans cum Ministris sacris surgit, parum deflectit ad cornu Evangelii, et stans facie veluti conversa ad cornu Epistolfe, thus injicit in tburibula absque Bene-dictione, naviculam ministrante Diacono sine osculis; et Subdiacono dextrum Pluvialis limbum sublevante. Deinde cum thunbulo primi Thuriferarii ter incensat SS. Sacramentum more solito. Vide etiam dicta de Processione in Coena Domini n. 16. 17. et 18.

6. SS. Sacramento incensato, Cerofcrarii cum candelabris suis accedunt ad Fratrem cruciferum, stantem post\'1 huriferarios, et sese hinc inde ad latera ejus constituunt; et Subdiaconus velum bume-rale, prius a secundo Ceroferario acceptum, Celebranti genuflexo imponit. Deinde Celebrans cum Ministris sacris ad secundum Altaris gradum ascendit, ibique cum Subdiacono genudectit in ora suppedanei; Diaconus vero progrcditur usque ad Altare, unum genu flectit paululum ad cornu Epistolse, accipit Ostensorium, illudque

ambabus manibus tenens, tradit Celcbranti, qui prius facta capitis inclinationc , manibus velo contectis gcnuflcxus illud reverenter accipit.

7. Celebrans, accepto Ostensorio, surgit; turn Diaconus velum super manus Celebrantis accommodat, ct illico unius genu flexione SS. Sacramento reverentiam exhibet. Mox omnes se vertunt ad populum hoc inodo: Celebrans ascendit suppedaneum, et manens in medio Altaris, per suam dextram se vertit; Diaconus incedens per gradum secundum, vadit ad cornu Evangelii; Subdiaconus vero, manens ad sinisfcram Celebrantis, cum eodem Altare conscendit, et incedens per suppedaneum, vadit ad cornu Epistolse.

8. Quum Celebrans conversus fuerit ad populum, Cantores adhuc genudcxi intonant Hymnum: Pange lingua; (juo intonate, surgunt omnes, ct Hymnum prosequuntur. Interim Celebrans, de Altari descendit sub umbellam seu baldachinum, Ministris lateraliter assis-tentibus, cum quibus voce submissa alternatim Psalmos et Hymnos congruentes recitabit.

9. Si longior sit Processio, et Hymnus: Pange lingua sit decan-tatus, adduntur alii Hymni, juxta Rituale Romanum; nimirum Sacris solemniis ; Verbum supernum ; Salutis humante sator ; /Eterne rex altissime; Te Deum laudamus, sine Vcrsibus et Orationibus; item Can-ticum: Benedictus Dominus Deus Israel; et Canticum: Magnificat.

10. Finita Processione, cum ad Altare pervenerint, Crucifer loco congruo Crucem deponit, ibique genuflectit; et Ceroferarii candelabra sua ad credentiam deferunt, et similiter ibidem genuflectunt.

11. Rcliqui Religiosi Chorum ingressi, statim in stallis suis ge-nuflectunt. Ubi Chorus non est ante Altare, genuflectunt in Pres-bytcrio. Tsediferi vero genuflectunt ante Altare in linea recta, duobus vel tribus passibus ab Altaris gradibus remoti.

12. Celebrans cum ad Altare pervenerit, amoto prius baldachino seu umbella, medius inter Ministros sacros ascendit ad secundum gradum Altaris, ubi Subdiaconus mox utrumque genu ilectit in ora suppedanei. Diaconus vero suppedaneum ascendit, et genuflectit utroque genu tantillum ad cornu Epistolse, facie ad Celebrantem con-versa, Celebrans autem stans in gradu secundo, Diacono Ostensorium tradit genuflexo.

13. Diaconus, accepto Ostensorio, illico surgit, et, postquam Celebrans unius genu flexione SS. Sacramentum adoraverit, Ostcn-sorium super Corporale in medio menscc Altaris deponit, cavens, ne tergum omnino vertat Celebranti. Interim Celebrans una cum Sub-diacono descendit in planum, et flexis genibus in infimo gradu Altaris, velum humerale deponit. Diaconus vero, posito SS. Sacramento super Corporale, et facta genu unius flexione in suppedaneo, aliquantulum ad cornu Epistoke, pariter descendit, et genuflectit in infimo gradu Altaris ad dextram Celebrantis.

14. Post Diaconi reditum ad dextram Celebrantis, SS. Sacramentum non incensatur, scd statim Cantores genuflexi intonant Tantum ergo Sacramentum. Ad Genitori Celebrans imponit incensum in thuribulum primi Thuriferarii, et reliqua fiunt, quic praescri-buntur cap. vi. § 9. n. 18. et 19. et locis ibidem citatis,

15. Ad Orationem solus Celebrans surgit, quam junctis manibus cantat ex libro, a sacris Ministris, genuflexis bine inde, ante eum sustentato.

16. Cantata Oratione, Celebrans, gcnullexus in infimo gradu, rur-sum induitur velo bumerali per Subdiaconum. Deinde facta capitis profunda inclinatione, solus Altare conscendit, et unius genu ilexione in suppedaneo SS. Sacramento reverentiam exhibet. Deinde obser-vantur ea, qua; prsescribuntur 1. c. n. 21. 24. et seqq.

1. Eadem fere, qua; praec. § 5. dicta sunt, conveniunt aliis Pro-cessionibus, in quibus defertur SS. Sacramentum, uti in Festis B. Maria; Virginis, Portiuncuke, S. P. N. Francisci, S. Antonii et in Dominica de Chorda; babita ratione majoris vel minoris solemnitatis.

2. In quacumque Processione cum SS. Sacramento numquam ante Processionem danda est Benedictio, et in egressu ab Altari semper cantandus est Hymnus: Pange lingua. Postea additur, juxta

consuetudinem, Hymnus illius Festi vel Sancti, cuius occasione fit Processio; in Festis vero 13. M. V. cantantur Litanise Lauretanse post Pange lingua. Si longitude viarum plus postuict, addi poterunt alia convenientia pro discretionc Cantorum.

3. Finita Processione, ct deposito SS. Sacramento super Corporale, Cantores stantes cantant Versum ex secundis Vesperis, ad quern Chorus genuflexus respondet. Deinde Celebrans, deposito prius velo humerali, stans ante infimum gradurn Altaris, medius inter sacros Ministros, similiter crectos et librum sustentantes. can-tat Orationem de Festo cum conclusione brevi.

a) Processio ha;c servatur singulis mensibus in aliqua Dominica, juxta computum civilem determinanda.

b) Fit autem peracto Missae Sacrificio, et in paramentis albi colons juxta consuetudinem.

d) Finita Processione, et SS. Sacramento super Corporale deposito , Cantores stantes cantant Versum: Oka pro nobis beate pater noster francisce , ad quem Chorus genuflexus respondet.

c) Sacerdos stans et Ministri, ut n. 3. cantat Orationem; Deus, qui ecclesiam tuam etc. ut in Festo S. P. N. Francisci.

1. Ut juxta Monita necessaria ad bene ordinanduin dèvotum exercitmm Vice Crucis, jussu SS. Domini dementis XII. edita 3. Aprilis 1731. hoc tarn sanctum et proficuum exercitium sit uniforme in omnibus locis, sequentes regulce observentur.

3. Post Laudes Vespertinas accedunt ad Altare SS. Sacramenti vel B. M. V. et lecta oratione praeparatoria, ut moris est, Processio instituitur hoc modo: prsccdit Thuriferarius, superpellicco indutus, et portans Crucem Stationum, medius inter duos Rcligiosos, absque candelabris, similiter indutos; sequuntur ordinatim Religiosi bini et bini; et ultimo Sacerdos superpelliceo tantum indutus, medius inter duos Cantorcs, similiter indutos, et intorticia accensa portantes.

4. Ad singulam Stationem Sacerdos alta et intelligibili voce legit considerationem Mysterio seu Stationi correspondentem.

r Ad Versum: Adoramus te, Christe etc. considerationibus prEemitti solitum, omnes caput inclinant; et ad Orationem, quae regular iter considerationem sequitur, et ad I aier nosier ct Ave Maria, genuflectunt; quibus recitatis, factoque actu coutritionis, (saltem per piam banc invocationem: Miserere nostri, Domine; miserere nostri. Deus propitius esto muii peccatori) surgunt omncs, et procedunt ulterius, cantando inter unam et alteram Stationem stropbam Prosae: Stabat mater.

6. Attendant autem omnes, ut se gerant summa cum modestia, silentio et recollectione; cum cxperientia demonstret, sanctum hoc excrcitium, cum pietate et devotione practicatum, paulatim intro-ducerc apud Fideles cujuscumque conditionis usum meditandi et

8. Peracto exercitio, recitentur dc more, ante Altare SS. Sacramenti, vel B. M. V. brachiis extensis, sexties Pater, et Ave. ac to ties Gloria Patri. Notandum autem, banc recitationem esse tantum pium usum, laudabilemque consuetudinem, minime vero necessarium ad lucrifaciendas hujus Viae Ciucis indulgentias.

9. Ante hoc exercitium non est exponenda Reliquia S. Crucis; sed exercitio peracto, juxta consuetudinem populo deosculanda prse-beatur a Sacerdote, induto superpelliceo et Stola violacea

1. Hac die, finita Missa, regulariter unica tantum fit Absolutio ad tumulum. Cantatur Responsorium: Libera me, cam Versibus et Oratione: Fidelium Deus ut infra n. 7. et 8.

2. In Conventibus tamen, intra quorum ambitum et Ecclcsiam olim cadavcra Religiosorum et benefactorum religiosse sepulturae tradita fuerunt, hodie, ex antiqua Ordinis consuetudine, instituitur Processio, servatis tribus Stationibus distinctis, quarum prima est in Choro, secunda in Domo Capitulari, tertia in navi Ecclesiae. In Domo Capitulari, loco tumuli, ponitur super pavimentum pannus colons nigri, et ad latus ejus duae candclse accenscc; sed pro tertia Absolutione in navi Ecclcsitc, collocatur ibidem per Sacristam tumulus , antea in Choro pro prima Absolutione positus.

3. Finita itaque Missa, observentur ea, quae in ^5 De Absolutione ■tgt;ro Dcfunctis usque ad n. 1. inclusive dicta sunt; et cantatur in Choro Responsorium: Subveniïe , ut in Processionali; aliaque fiunt, qucu prsescribuntur 1. c. n. 10. 11. 12. et 13.

et famtilabus htis omnibus, hie et ubuquc in Chins to quiescentibns , da pr opt this veniain peccatorum, id a cnnctis reatibus absoluti, tecum sine Jine lectcntuv. Per eumdem Christum Domtnum nostrum. Amen.

5. Deinde Cclebrans, sinistra pectori admota, faciens signum Crucis dextra super tumulum dicit.

6. Quo dicto, praecedit Subdiaconus cum Cruce, comitantibus Ceroferariis cum candelis accensis; subsequitur Communitas legendo Psalmum: Miserere et De profundis, usque dum ad Domum Ca-pitularem pervenerit cum Officiante, Diacono et aliis duobus Aco-lythis; et fit ibidem, ut in Choro, Absolutio, cantando Responsorium: Ne recorderis peccata mea, Domine. Post ultimum Kyrie eleison dicit Sacerdos\' Pater noster, et alios Versus, ut supra, cum hac Oratione.

Deus, venice largitor ct humance salutis aviator, quccsumus dementi litu tuam , ut 110stree Congregationis Eratres, pi opinquos ct benefactor es, qui ex hoc sic c 11!0 traiisierunt, 13eata J\\fct na semper Viro\'ine intercedente cum omnibus Sanctis tuis, ad perpetuce beati-tudifiis consortium pervenire concedas. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

7. Postea procedunt omnes ad Ecclesiam, legendo Psalmos: Ad te levavi etc. Ni si quia Dominus etc. ex Fcria tertia, ad Ves-peras, usque dum ventum fucrit ad navim Ecclesiae, in cujus medio erectus est tumulus, ut antea in Choro; et ibidem fit tertia Absolutio cum Responsorio Libera me, Domine. Post ultimum Kyrie dicit Sacerdos Pater noster, et alios Versus, ut supra, cum hac Oratione.

Fidelnim Dens ovmmm Conditor et Redemptor, aniinabus fa-mulorum famulcirtimjue tuarmu remissionem cunctomm tribue peccatorum; ut indulgentiam, quam semper optaverunt, piis sup-plicationibus consequantur. Qui vivis etregnas iu scscida samp;culoriim. i^. Amen.

8. Non dicitur Anim.e eorum etc. scd post Requiescant in pace responso a Choro Amen, Sacerdos cum Ministris aliisque, prsecedente Cruce, vadit a Sacristiam; neque dicitur Antiphona: Si iniquitates nee Psalmus: De profundis.

Tempore prsevio Capituli Generalis nostri Seraphici Ordinis, in Pervigilio Pentecostes celebrandi, prater Missam votivam de Spiritu Sancto, singulis in Conventibus canendam, ac Collectam de eodem Spiritu Sancto aliis in Missis addendani, quavis Feria quinta non impedita Festo Duplici primae Classis a Dominica Resurrectionis ad diem usque Electionis; quolibet die Festivo ab Ascensione Do-mini usque ad Pentccosten instituenda quoque crit Processio, (cum indumentis violaceis) in qua recitabuntur Litanise Sanctorum Ordinis, et post Psalmum Deus in adjutorium a Celebrante subdetur: f. Adjutorium nostrum in nomine Domini.

Deus, qui cor da fidelium Sancti Spiritus illustratione doemsti: da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper conso-latione gaudere.

Deus, qui per Immaculatam Virgims Conceptionem dignum Filio tuo habitaculum prceparasti: quessumus; ut qui ex mor te ejusdem Filii tui prcevisa, cam ab omni la be p rccscrvasti; nos quoque mun-dos, ejus inter cessione, ad te per venire concedas.

Deus, qui Ecclesiam tuam beati Patns nostri Francisci mentis, fcetu novce prolis amplijicas: iribue nobis ex ejus imztatione terrena despicere, et ccelestium donorurn semper participatione gaudere.

Deus, refugium nostrum et virtusadesto pus Ecclesice tuce pre-cibus auctor Ipse pietatis, et pree sta ; ut quod Jideliter petimus, effi-caciter consequamur. Per Dominum nostrum Jesum Christum, F ilium tuum, qui tecum vivit et r eg nat tn unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia seecula scecnlorurn. fy. Amen.

In Vi^ilia porro Pcntecostcs summo mane cantabitur Missa so-lemnis diei currentis, prout in Missali preescribitur. Postmodum per Ecclesiam et Claustra fit Supplicatio ut supra.

COMl\'LECTENS C/EREMONIAS IN OFFICIO DIVINO , PUBLICO ET PRIVATO, ALIISQUE NON NULLIS , AD ILLUD PERT1NEN-TIBUS, OBSERVANDAS.

vero in divinis laudibus id omne continetur, quod nobis faciendum est erga Deum, easque statis horis persolventes debitum servitutis obsequium supremse Majestati impendimus, ideo. . . Dei laudibus

tempus et boras, quibus preedictum Officium persolvendum est, ecclesiasticis canonibus definierunt; ideo canonicas Horas appellamus , constitutis lioris regulariter celebrandas,quot; Card. Bona. Dc divina Psalmodia. Cap. II. § I.

„In publice persolvendis Divinis Officiis omnes ecclesiastical Cce-remoniae ad amussim servari debent. . . . Licet enim ipsa: Cycremo-niie nullam secundum se perfectionem, nullam contineant sanctitatem: sunt tamen actus extern! Religionis, quibus quasi signis excitatur animus ad rerum sacrarum venerationem, mens ad superna eleva-tur, nutritur pietas, fovetur cbaritas; crescit fides, devotio roboratur,

instruuntur simpliciores, Dei cultus ornatur, conservatur Religio; et veri ]^rideles a pseudochristianis et heterodoxis discernuntur.quot; L. c. Cap. XIX. § III.

Cum vero, ut laudatus auctor 1. c. ait, in ipsis extcrioribus obscrvantiis sita non sit pictas et Religio; ideo Fratres Officium Divinum recitantes „in id intendant toti, (sunt verba Syn. Prov. Ultraj. Tit. VIII. Cap. III.) ut non modo externa corporis compo sitio ac modestia cum actionis sanctitate collineet, sed et mens ad Deum attollatur, ac digne, attente ac devote in Psalmis, Hymnis et Canticis laudes divimc Majestati persolvantur. Monita vero Augustini sollicite sequantur:quot; „Si orat Psalmus, orate; et si ge-mit, gemite ; et si gratulatur, gaudete; et si sperat, sperate; et si timet, timete.quot;quot;

1. Religiosi ad Chorum accedentes, antequam ingrediantur. dicent; DOMINE , IN MULTITUDINE MISERICORDL\'E ÏU.E, INTROIBO IN DOMUM TUAM, ADORABO AD TEMPLUM SANCTUM TUUM, ET CONF1TEBOR NOMINI TUO.

2. In ingressu Ecclesiae, capite detecto, aqua benedicta se asper-gent, dicentes Antiphonam: Asperges me etc. Deinde in medio vel prope medium ante Altare in genua provoluti, manibus in terram honestc demissis, illam exosculentur; et statim sc erigentes, sed adhuc genufTexi, adorent sanctissimum Corporis Dominici Sacramcn-tum, devotissima hac Seraphici Patris nostri oratiuncula: Adora-

MUS TE , SANCTISSIME DoMINE JESU ChRISTE , HIC ET AD OMNES ECCLESIAS TUAS, QU/E SUNT IN TOTO MUNDO , ET BENEDICIMUS T1I3I , QUIA PER SANCTAM CRUCEM TUAM REDEMISTI MUNDUM. Qua finita,

surgunt, ad stalla sua se recipiunt, in eisdem, facie ad subsellia con-versa , genuflexi permansuri, donee signum detur Officium inchoandi.

3. Si quis, inchoato jam Officio vel Missa, Chorum introierit, SS. Sacramentum, ut supra, adorabit; mox surgens genuflectet; deinde consistens in capite Chori versus medium, caput inclinabit Prselato superiori, si adsit, turn Superiori locali. Deinde ad locum suum perget, ubi per omnia se conformabit c:eteris, qua; omiserit postea opportune rccitaturus. At si forte tunc dicatur Gloriv Patri _fvel quid simile, ad quod Chorus se inclinat vel genuflectit, ipse in ingressu Chori subsistens, inclinabit se vel genuflectet; codem modo, quo alii: mox una cum illis se eriget, et factis adoratione et reve-rcntiis ut supra, ad stallum suum se recipiet.

4. Summopere curandum est, ut omnes distractionis causae quam diligentissimc prsecaveantur; quapropter a) tempestive et diligenter ab omnibus, maxime ab iis, quibus specialiter incumbit aliquid legere vel cantare. Officium prcevideatur tam in littera quam in nota, prcecipue in majoribus Solemnitatibus, et aliis diebus, quando occurrunt Officia difficiliora; (gt;) observentur ea, qua: prsescribunt Statuta Provincialia Cap. 11. ^ I. et c) uniformitas servetur in iis, quae infra de inclinationibus. genuflexionibus, etc. dicuntur, ut in iis, quae in Choro extrinsecus aguntur, nullus appareat singularis. Vide quae dicit Doctor Seraphicus, in Spccido Disciplines Part. I. Cap. XV. De Disciplina Officii in Choro.

5- Si quis tempore Divini Officii vel Missa: e Choro egredi de-beat , a Pneside petat licentiam, manum dextram extensam pectori admovendo, et interim Prasidi caput inclinando. Licentia obtenta, terrain osculatur, ut n. 2. et Altari genuflectit.

6. Officio persoluto, et dato a Prseside signo discedendi, omnes surgunt et post terroe osculum cum modestia ct silentio discedunt.

7- Attendant omnes diligentissimc, nc Chorum ingredientcs vel egredientes, aut incedentes per ipsum, umquam terga omnino vertant Altari, quasi circulum perficiendo; quapropter, quando in termino, a quo recedunt, se vertcrunt per suam dextram, tunc in termino, ad quern accedunt, se vertant per suam sinistram, et econtra.

1. Ut Omnia, Apostolo suadente, honeste ct secundum ordinem fiant in nobis, omnisque confusio ct perturbatio excludatur, quo quisque loco, quo etiam ordine standum sit in Choro, spccialius

2. Patris Guardiani locus est in medio stallo transverso secundi Chori, qui tamen pro commoditate legendi vel cantandi, se trans-

3. Patris Vicarii locus est a parte Epistoke, in primo stallo versus Altare, nisi aliqui ipso digniores locum habeant in ilia parte.

4. l\'atrc Guardiano absente, Pater Vicarius, vel hoc etiam absente, dignior seu senior ex prasentibus Patribus locum Guardiani occupabit.

5. Sub omni recollectione, ac in Orationibus in Cruce post pran-dium ct ccenam, Guardiano absente, Vicarius, vel dignior sistit se a parte Chori in ultimo stallo, versus ostium Chori.

6. Reliqui Sacerdotes et Clerici occupabunt stalla superiora, sic ut digniores sint versus Altare primi. Novitii vero manent in stallis inferioribus secundum dispositionem Instructoris.

7. In quo autem quisque Chori latere stare debeat, inspicienda est particularis tabula, a Rectore Chori, vel a Guardiano ad hoc conscripta. In hac tabula scribuntur quoque Fratres laici, qui occupant stalla inferiora, ita ut seniores sint Altari propinquiores. Fratres laici, sub Divino Officio ac Missa, se cum ceteris in Cceremoniis omnibus conformabunt, nisi aliter notetur.

8. Locus Hebdomadarii seu Officiatoris, per tabellam cum hac inscriptione: chorus, designandus, erit semper in stallo transverso secundo, sive parvo pulpito seu legili opposito.

y. Rectorum Chori locus designatur per aliam tabellam, cui inscribitur; rector chori; estquc in stallo superiori, quod corres-pondet stallo Versiculariorum. Primus Rector Chori stabit a parte Evangelii, secundus vero a parte Epistohc, nisi ob officium unius vel utriusque locus quandoquc mutandus sit.

10. Juxta Rectores Chori stant Can tores in stallo proximo versus Altare; habentque tabellam supra scdile appensam, cum hoc titulo: cantor.

11. Versiculariorum locus est ante pulpita majora, in stallo in-feriori, ab Altari remotiori.

a) Dum inchoantur Versus: Domine, labia; Converte nos; Deus in adjutorium, usque ad Gloria Patri exclusive.

d) Item ad Capitula, ad clausulam primse Orationis, et ad Ora-tiones Commemorationum usque ad Versum: Benedicamus Domino exclusive. Ad Orationem: Dirigere et sanctificare, in Prima; et ad Orationem post Antiphonam finalem B. AT. V. (nisi sit genuflectendum) atque ad Orationes S. P. N. Francisci et Sanctorum Ordinis nostri in fine Completorii. Vertunt autem se ad Altare in dictis Ora-tionibus, quando Officiator dicit Oremus, caput profunde inclinantes.

c) Idem observatur in Laudibus vespertinis, nisi celebrentur in aliquo Altari laterali; tunc enim omnes in Choro manent stantes, facie ad invicem conversi.

3. Hebdomadarius seu Officiator stat apud pulpitum suum ad omnes Collectas sou Orationes in qualicumque Officio, etiam De-functorum, Psalmorum Gradualium etc. licet alii, qui sunt de Choro, genuilectant, nisi alicubi aliter annotetur, prout annotatum est in ultimo triduo Majoris Hebdomadae ad Orationem: Resitce, qu.esumus Vide etiam cap. 11. § 1. n. 28.

4. Lectionarius stans versus Altare legit Lectiones; uti ct Ver-sicularius Invitatorium, Psalmum: Venite, Versiculos, Lectiones breves, Responsoria brevia et Martyrologium. Et hoc modo statur ab iis semper, qui in medio Chori aliquid cantant aut legunt, nisi aliter notetur.

a) Sub Versa; sicut erat etc. in initio Horarum; item sub In-vitatorio, Hymnis, Antiphonis, et Versiculis, atque in Officio quo-tidiano non cantato etiam sub Psalmis.

b) Simili modo standum est ab omnibus in Matutino ad Bene-dictionem primam, quartam et septimam, nee non ad nonam, si in Responsorio octavo dictum sit Gloria Patri : eadem ratione standum est ad Benedictionem sccundam, si in Responsorio primo occurrerit Gloria Patri , uti Dominica prima Adventus etc. Heb-domadarius vero ad singulas Benedictiones cujuslibet Nocturni stare debet. Item stant omnes ad nonam Lectionem, si legatur Evan-gelium, donee dictum sit Ex reliqua. Vide cap. 11. § i. n. 17.

c) Similiter statur ad Hymnum: Te Deum, quocumque tempore legatur vel cantetur; (excipe tamen dicta 1. c. n. 18.) ad Cantica: Magnificat, Benedictus et Nunc dimittis; ad Symbolum S. Atha-nasii; post Martyrologium ad Pretiosa etc. ad Responsoria brevia; ad Lectiones breves; ct ad Antiphonas ac Versiculos Commemo-rationum et Suffragiorum: nee non ad Preces, nisi aliter indicctur; item ad Dominus vobiscum ante Orationes, et ad Benedicami s Domino; Fidelium anim.e etc.

d) Pari modo statur, tempore Paschali et diebus Dominicis (cap. 11. § 1. n. 30.) ad Antiphonam et Versiculum Antiphonce finalis B. M. V. uti et ad Antiphonam: H.ec est pr^eclarum vas ; et ad Salutationem Angelicam. (cap. 11. § 3. n. 10.) Ad Officium par-vum B. M. V. statur eodem modo, ac de Officio diei dictum est.

6. In Officio quotidiano, non cantato, secundum laudabilem con-suetudinem sedetur tantum :

a) Sub Lcctionibus carumque Rcsponsoriis, prater eos, qui Lcc-tiones et Responsoria recitant. Attamcn ad Glorïa Patri omnes surgunt. Vide n. 5. lit. ó).

ó) Item ad secundam et tertiam Bcnedictionem Lectionum cujusque Nocturni, si in Responsorio anteccdenti non occurrerit Gloria Patri.

c) Item ad Martyrologium, excepto ipso Cantore. De Martyro. logio in Vigilia Nativitatis Domini, et in ipsa die Paschatis vide cap. in. § 5. et cap. 11. § 2. n. 10. lit. ó).

7. In Officio solemni vel cantato omnes ab utraque parte Chori sedent sub Lectionibus Nocturnorum, Martyrologio, et etiam sub Psalmis usque ad Gloria Patri exclusive; nisi SS. Sacramentum sit expositum, tunc enim sub Psalmis non sedcatur.

8. In Officio Defunctorum non cantato sedetur etiam sub Psalmis, Antiphonis etc. ut loco suo dicitur, quia sessio in ejusmodi Officio est mysteriosa.

1. Communi nomine reverenlüe frequenter in Rubricis exprimun-tur, tam genuflexiones quam inclinationes, de quibus vide Part. 1. cap. 1. § 5.

2. Fiunt genuflexiones et inclinationes in Choro graviter et modeste ac semper detecto capite. Omnis reverentia sit tempestiva; videlicet, nullus ante tempus earn incipiat, neque post tempus in-debite prolonget, sed sit omnium et simultanea inclinatio et simul-tanea erectio.

a) Ad Pater noster, Ave Maria et Credo, quotiescumque dicenda sunt, nisi sit gcnudectendum.

b) Ad Gloria Patri, usque ad sicut erat exclusive; et quotics in fine Hymnorum, vel alibi, (ut in prima stropha Hymni ad Tertiam; et in Festo SS. Trinitatis, in Antiphonis etc.) conceptis verbis nominentur tres Divina: Personae, vel expresse dicatur sancta

Trinitas , nisi jam sint genuflexi. Notandum tarnen, non esse in-clinandum, cum tres Personae nominantur sine earum glorificatione, invocatione aut supplicatione, sed mere enuntiative, ut in Symbolo S. Athanasii; idem dicendum de verbo Trinitas, quod in dicto Symbolo sexies occurrit. Cfr. Part. 1. cap. 11. § 4. n. 3. In-super notandum, in fine Hymnorum ab inclinatione esse cessandum, quando occurrit Versiculus, qui respondet Versui: sicut erat; v. g. Nunc et per omne speculum; Regnans per omne speculum, etc. In ultima stropha Hymnorum; Sanctorum meritis; et Iste confessor non est facienda inclinatio. Et ita de aliis Hymnis.

c) Item ex prisco nostrae Rcligionis more, omnes, excepto Of-ficiatore, manent profunde inclinati ad Orationes, (nisi flexis genibus dicantur) quibus immediate prsemittitur Dominus vobiscum, exceptis illis, quae proprio loco notantur, uti ad Aspersionem, Benedicti-ones etc.

d) Hebdomadarius profunde se inclinat, recitans Confiteor , quousque responderit Amen ad Misereatur tui: similiter et Chorus se inclinat, dum repetit Confiteor , donee responderit Amen ad Misereatur vestri.

e) Cantor vel Lector profunde se inclinat Hebdomadario, (ita tarnen ut terga non vertat Altari) diccns Jube, domne, benedi-cere, donee iste totam Benedictionem absolvent; similiter inclinat se Altari, dicens Tu autem, Domine, etc.

a) Choristae, dum Cantor vel Lector profunde inclinatus, dicit Tube, domne , quousque Hebdomadarius totam Benedictionem pro-nuntiaverit.

ó) Item ad Sanctus, in Hymno; Te Deum, se inclinant alter-natim, scilicet unus Chorus inclinatur dum alter canit.

а) Ad nomen Jesu; et ex laudabili consuetudine, in Ordine nostro recepta, ad verba: Sanctum et terribile nomen ejus: Sit nomen Domini benedictum ; aliaque hujusmodi.

б) Item, quando principium Hymni continet invocationem Dei vel Jesu Christi, ut Jesu, redemptor omnium; Jesu, corona vir-

d) Item, quoties se ad Altare convertunt, et ab eamp; se avertunt. Si haec inclinatio coincidat cum prcecedenti, tunc non bis sed semel caput inclinatur.

6. Mediocriter caput inclinatur ad nomen Marle, prolatum de sanctissima Dei Genitrice.

7. Minima capitis inclinatio fit ad nomen Sancti vel Beati, cujus Officium celebratur, vel specialis fit Commemoratio; ad nomen S. P. N. Francisci ; et ad nomen Papte viventis. Vide 1. c.

a) Ad nomina Sanctorum sub Officio semper caput est inclinan-dum, etiam dum pronuntiantur in Antiphonis, Versiculis etc. exceptis tantum Suftragiis communibus; ad nomen tamen Marle et S. P. N. Francisci etiam in his Suftragiis caput inclinandum est.

ó) Inclinationes fiunt vel versus Altare, vel versus medium Chori, prout Religiosi stant vel ad Altare vel ad invicem conversi, dum inclinandum est.

1. Genuflexio est duplex, unius nempe et utriusque genu. Vide Part. i. cap. 1. § 5.

a) Omnes transeuntcs ante Altare majus, quamvis ibi non adsit SS. Sacramentum, sed sola Crux: excipiuntur Superiores Generalis, Provincialis et Custos Regiminis, nee non Hebdomadarius paratus, qui (extra Feriam sextam in Parasceve) Cruci tantum caput pro-funde inclinant. Attamen, si SS. Sacramentum sit in Tabernaculo inclusum, etiam hi in transitu ante Tabernaculum; uti etiam Feria sexta in Parasceve, ab adoratione Crucis usque ad Nonam Sabbathi

sancti inclusive, in transitu ante Cruccm Altaris majoris, genuflec-tere debent.

b) Item genuflectitur versus Altare, quotiescumque quis accedit ad legile sen pulpitum in medio Chori positum, vel ad gradum Presbytcrii, aliquid lecturus vel cantaturus; et quoties illinc recedit.

c) Eodem modo omnes genuflectunt ad verba: Venite, adoremus et PROCiDAMUs ante Deum , in quocumque Officio non cantato. Si vero Invitatorium cantetur, ad prsedicta verba genuflectendum est utroque genu, ratione pausse.

c) Antequam Divinum Officium inchoatur, omnes genuflectunt in stallis, facie ad subsellia versa, donee Prseses dederit signum in-choandi Orationem: Aperi, Domine, quam facie ad medium Chori conversi et genuflexi recitant. Idem dicendum de Oratione: Sacro-sancive , cum Pater et Ave sequentibus.

d) Item ad totam stropham: Tantum ergo et O salutaris hos-tia , dummodo SS. Sacramentum sit vel expositum vel saltern in Tabernaculo Altaris, coram quo Officium celebratur, inclusum; secus profunde tantum se quisque inclinat.

e) Item ad totam stropham: O crux , ave spes unica , etiam tempore Paschali; ad primam stropham Hymnorum: Veni , creator, Spiritus, et Ave maris stella.

g) Pari modo ad Antiphonas finales B. M. V. et ad Pater noster, Ave Maria et Credo in fine Completorii, exceptis tempore Paschali et diebus Dominicis. Vide cap. 11. § 1. n. 30.

//) Simili modo genuflectunt omnes ad Preces ferialcs tempore Quadragesimae etc. Hebdomadarius genuflexus manet usque ad Do-minus VGBiscuM exclusive, ante primam Orationem; alii omnes usque ad Benedicamus Domino exclusive post ultimam Orationem, nisi statim flexis genibus subjungenda sit Antiphona finalis B. M. V.

Itaque Commemorationcs, sive speciales sive communes, si diccndce sint, recitantur more solito, sed (lexis genibus.

z) Pncterea genudectitur ad Prcces in Officio Defunctorum; item ad Preces in Psalmis Gradualibus, et ad Psalmos Poenitcntiales cum Litaniis, solo Hebdomadario ad Orationes surgente. Hebdomadarius autem semper perstat usque ad finem Orationis vel Orationum; et generaliter numquam debet manere genuflexus, dum dicit Orationes, nisi expresse sit praescriptum. (§ 3. n. 3.)

4. Cum quis in Choro aliquid intonat, quod flexis genibus ca-nendum est, ut Ave maris stella , id stando intonat, et deinde genuflectit; nisi aliter notetur, ut ante Benedictionem cum SS. Sacramento Tantum ergo intonatur a Cantore genuflexo.

1. Signum Crucis consuetum formatur elevando ad frontem mannin dextram erectam et extensam, junctis simul digitis , ita ut, palma ad signantem conversa, supremi tantum digiti frontem attin-gant, quin uila ratione caput inclinetur; et sic a fronte ad pectus manus ducitur, et ab humero sinistro ad dextrum, sinistra interim extensa et junctis digitis infra pectus ita posita, ut sit extra limites Crucis, a dextra formandse, sed tamen exstet supra Cingulum. Con-fecto signo Crucis, dextra nec ori ncc pectori admoveatur, sed statim cum sinistra jungatur, ante pectus, si ea, qute sequuntur, junctis manibus sint dicenda.

a) Ad Deus, in adjutorium meum intends, cum dicitur initio Horarum; non autem cum dicitur in Psalmis, et in Precibus, et ter ad Primam post Versum: Pretiosa. Ita porro se signant, ut ad unumquodque ex pnefatis verbis manu tangant primo frontem, deinde pectus, mox humerum sinistrum, ultimo dextrum.

cum dicitur ante Confiteor ; non autem in Psalmis, nec ad Primam post Lectionem brevem.

c) Item ad Indulgentiam post Confiteor ; in fine Primae ad verba: Dominus nos benedicat ; et in fine Completorii, post Bene-dicat etc. ad verba Pater, et Filius, et Spiritus sanctus.

c) Similiter se signant in Matutino Festi Epiphanise Domini, (non vero per Octavam) dum inchoatur prima Antiphona: Afferte Domino; ac pariter in ultimo triduo Majoris Plebdomada: ad Matu--tinum, Laudes et Vesperas, dum prima Antiphona inchoatur; ad reliquas vero Horas, dum inchoatur primus Psalmus.

3. Pollice dextrae manus extensae, palma ad signantem conversa, omneg se signant:

a) In ore ad Domine, labia mea aperies initio Matutini; item, ut usus habet, initio Orationis prseparatoriae: Aperi , Domine.

c) In fronte, ore et pectore ad Inittum vel Sequentia sancti evangelii etc. in Missa.

4. Pectoris percussio fit hoc modo: sinistra infra pectus posita, pectus cum extremitate dextrae, extensis et unitis omnibus digitis, eos parum incurvando, modeste et non violenter, nec nimis leviter percutitur. Tunditur autem pectus ter ad Confiteor, ab iis nempe, qui illud recitant, dum ter dicitur mea culpa. Reliqua vide locis propriis.

5. Manus junguntur, et junctoe tenentur in Officio, eodem modo, quo dictum est Part. 1. cap. 1. § 5. n. 12.

a) Ab omnibus, qui sacris paramentis sunt induti, dum ab uno loco ad alium incedunt, modo manus non habeant impeditas.

b) In quocumque Officio, sive quotidiano sive solemni, Hebdo-madarius vel Officiator , manibus ante pectus junctis, recitat Capitula, Dominus vobiscum, Collectas omnes, Benedicamus Domino, Abso-lutiones et Benedictiones, Lectionibus Nocturnorum et Lectionibus brevibus praemittendas.

c) Item, dum recitat Confiteor, donee post Misereatur Chorus responderit Amen ; quod eodem modo a Choro est faciendum, sive Confiteor stando, sive (lexis genibus recitetur.

7. Lectionarii, dum ante Lectiones Nocturnorum; et Versicularius dum ante Lectiones breves ab Hebdomadario Benedictionem petunt, manus junctas tenent.

1. Omnis ingressus in Chorum, incessus per ipsum, et egressuo fit a singulis detecto capite, nisi aliter notetur.

2. Item omnes genuflexiones, et cujuscumque generis inclinatio-nes, etiam dum sedetur, fiunt semper detecto capite; et toto tempore quo genuflexio vel inclinatio durat, caput dctectum manere debet.

3. Dum singuli vel bini intonant, legunt vcl canunt aliquid, hoc faciunt semper detecto capite.

4. Omnes sint detecto capite, ab initio cujuscumque Horae usque ad inceptum primum Psalmum; et a Capitulo usque ad finem ejus-dem Hone. Item ad Absolutiones et Benedictiones ante Lectiones; ad textum Evangelii; et ad Symbolum S. Athanasii. Item ad totum Officium parvum B. M. V.

5. In Missa omnes manent aperto capite, ab ejus initio usque ad finem, excepto tempore, quo in Missa solemni, seu simpliciter cantata, sedetur.

6. Dum SS. Sacramentum est expositum, caput jugiter manet detectum, etiam dum sedetur.

7. Cooperitio capitis ad Psalmos, Antiphonas Lectiones, Responsoria, Martyrologium, Prophetias, et quando sedetur, noh est strictim de prsecepto, respectu eorum, qui sacris paramentis non sunt induti. Vide Decretum S. R. C. 16. Mart. 1861. ad 11. Quapropter pro uniformitate servanda omnes, qui sacris paramentis non sunt induti, tempore Divini Officii et Missse semper sint detecto capite.

8. Advertendum autem, quando sub sessione caput cooperitur, prius scdendum esse, et deinccps caput cooperiendum; et ccontra prius caput esse detegendum, et postea surgendum.

9. Item advcrtatur cum detegendum vel cooperiendum est caput , id semper fieri oportere non capitis excussionc, sed decenti manuum applicatione.

10. Quum mantellum a nobis non ut forma habitus Regularis, sed ut tuitio a tempestatum injuriis adhibeatur; ideo quotiescumque aliquid agendum sit, quod in propria habitus forma prsestari debeat, mantellum deponi opus est.

б) In diebus Purificationis, Cinerum et Palmarum, ad candelas, cineres et palmas rccipiendas.

d) Item ad SS. Eucharistice sumptionem, et in Processione, in qua defertur SS. Sacramentum.

c) Deponitur etiam ab illis, qui accendunt cereos Altaris, vel ante Statuam B. M. V. etc. vel qui pulsant campanam, aut cum ilia tintinnant. Reliqua in locis propriis annotata sunt.

I. Matutinum Officium in omnibus Conventibus media nocte dicatur; exceptis illis diebus, quibus ratione indulgentiarum pridic recitatur, nirnirum in Octavis Corporis Christi, et Immaculatse Con-

ceptionis B. M. V. et in Festis SS. Nominis Jesu, Transfigurationis D. N. J. C. et Visitationis B. M. V. Excipitur etiam Matutinum Tenebrarum, et qusedam alia, ubi talis est consuetudo.

2. Ut Officium nocturnum bora ordinaria incboetur, excitator pro Matutinali Officio primum campanse pulsum dabit, quando auditur medium bora duodecirruc noctis. Postea Fratres ordinate et religiose excitat, ut tempore opportuno omnes in stallis suis devote compo-siti, corda sua Domino praparare possint. Audito quadrantc, dabitur secundus campanaj pulsus.

3. Audita duodecima, pro tertia vice campana pulsatur, et omnes ad medium Cbori conversi et genuflexi, Hebdomadario incboante, clara voce recitant simul Orationem: Aperi, Domine; qua; etiam ante alias Horas recitatur.

4. Hac Oratione finita, omnes assurgunt, et ad invicem conversi ac corpore profunde inclinati, recitant Pater noster, Ave Maria, Credo , omnia secreto: deinde, dato signo, stans in loco suo , facie ad Altare conversa, aliis omnibus similiter stantibus, clara voce Hebdomadarms dicit: Domine, labia mea etc. pollice signando sibi as signo Crucis: Deus, in adjutorium etc, vtauu extensa signando se signo Crucis a f rente ad pectus, et a sinistra hurnero usque ad dextrnvi. ((Qjtod servatur in principio omnium Hor arum, cum di-citur Deus, in adjutorium) Signante sc Hebdomadario, omnes, qui sunt de Cboro, eodem modo se signant.

5. Cum dicitur Gloria Patri etc. facta prius Altari reverentia, omnes ad Chorum conversi, corpore profunde se inclinant, erigentes se ad verba: sicut erat etc.

6. Deinde dicitur Invitaiormm conveniens Officio de Tempore, vel de Sane to, quod dicitur cum Psalmo Ventte, exultemus, eo modo, quo in principio Psalterii describitur. Invitatorium dicit primus Versicularius, stans in loco suo, et facie ad Altare con-versus: Chorus vero illud repctit, ut in Psalterio. Ad verba :■ Ventte, adoremus et PROCiDAMUs ante Deum, omnes unum genu flectunt. versus medium Cbori; Versicularius vero versus Altare. Dictis his verbis, illico surgunt omnes; et Versicularius prosequitur ploremus etc. In fine ad Gloria Patri etc. omnes corpus profunde inclinant

versus medium Chori; Versicularius vero versus Altare. Postea Versicularius repetit primam partem Invitatorii, et dum Chorus illud complet, se ad Chorum convertit, facta prius Altari revercntia.

7. Dicto Psalmo , et repetito Invitatorio, dicihir Hymnus, quem intonat primus Cantor, ct uterque Chorus alternatim prosequitur. ^

8. Postea in Duplicibus et Semidnplicibus dicunhir novem Psalmi [sed in Dominicis plures, ut in Psalteria) cum suis Antiphonis et Versibus. Primum Psalmum intonat primus Cantor, secundus secundum , et sic per ordincm successive. (Vide exceptionem infra n. 10.) Antiphonas similiter ante et post Psalmos legunt Cantores, si sit Duplex: in Semiduplicibus vero Versicularii alternatim Antiphonae partem ante Psalmum inchoant, quam totam, finite Psalmo, Cantores legunt. Advertant autem Versicularii, ut Antiphonarum initium ita pronunticnt, ut hoc nequc una syllaba contineatur, nequc sensum absurde preecidat. Vide etiam infra n. 29,

9. Tempore Pasehali, id est, a Dominica in Albis usque ad Penteeosten, {prceterquam in Officio Ascensionis Domini) tres Psalmi cujusque Noclnnii dicuntur sub una Antiphona, quam in primo Nocturno vel primus Cantor totam legit, vcl primus Versicularius tantum inchoat, prout Officium est Duplex vel Semidu-plex. in secundo Nocturno idem praïstat secundus Cantor vel Versicularius. In tertio Nocturno faciendum est ut in primo.

10. Advertendum tamen pro intonatione Psalmorum sub una Antiphona, quod secundus et tcrtius Psalmus intonetur ab ilia parte Chori, a qua dictus fuit Versus: Gloria Patri, in fine Psalmi prsecedentis. Idipsum observari debet in Psalmis Dominicalibus et Ferialibus, quando non interponuntur Antiphona.

11. Post ultimam Antiphonarn cuj usque Nocturia dicitur Versus a Versiculariis, in locis suis remanentibus, sed facie ad Altare conversa. Primus Versus dicitur a primo Versiculario, secundus a secundo, et tertius iterum a primo.

12. Postea ab Hebdomadario, stante in loco suo, dicitur Pater noster, quod secreto et corpore profunde inclinato cum aliis pro-sequitur: turn alta voce elicit Et ne nos inducas etc. ad quod omnes se erigunt, et respondent sed libera nos a malo. Deinde

Hebdomadarius, manibus ante pectus junctis, dicit Absolutionem, ad quam Chorus respondet Amen.

13. Lcctiones legunter in pulpito, in medio Chori versus extre-mam illius partem posito, ad quod Lectionarius accedit, dum dicitur Versus, faciens genuflexioncm Altari, et Chorum utrimque salutans, incipiendo a parte Chori. Lectiones primi Nocturni leguntur ab Acolytho; secundi Nocturni a Subdiacono ; tertii vero a Diacono.

14. Dicta Absolutione, Lectionarius, stans apud puipitum, et corpus profunde inclinans versus Hcbdomadarium, ita tamen ut terga non vertat Altari, manibusque ante pectus junctis, petit Be-nedictionem, dicens Jube , domne benedicere. Turn Hebdomadarius, stans ut supra, Benedictioncm recitat, ad quam Chorus respondet Amen. Quo responso, et non prius, Lectionarius se erigit; non tamen legere incipiat, priusquam tumultus sedilium cessaverit, et omnes suis sederint locis: legit autem tam clara et distincta voce, ut ab omnibus commode possit intelligi. Dum legit, manus hinc inde ad latera libri super legile ponit, vel iis librum sustinet, vel si opus fuerit, alterutra lumen sustentat, altera posita ut supra.

15. Eodem modo ante secundam et tertiam Lectionem pctitur et datur Benedictio. Dum Lectionarius in fine cujuslibet Lectionis dicit Tu autem, Domine etc. corpus profunde inclinat versus Al-tare; post tertiam Lectionem , facta genuflexione et salutatione Chori ut supra, ad locum suum revertitur. Hsec omnia simili modo praestant Subdiaconus et Diaconus, ante et post lectas a se Lectiones.

16. Prima Lectione finita, legitur primum Responsorium a primo Cantore, stante versus librum; sed illius Versus a primo Versicu-lario, stante versus Altare dicitur. Post Versum primus Cantor repetit partem Responsorii, ut in Breviario est annotatum. Idem praestant ad secundum et tertium Responsorium. Ad Gloria Patri, quod dicit Versicularius, omnes surgunt, et corpus profunde incli-nant. In secundo Nocturno idem observabunt secundus Cantor et secundus Versicularius: in tertio Nocturno omnia fiunt ut in primo.

17. Lectiones omnium Nocturnorum eodem modo et ordine leguntur, exccpto quod, quando Diaconus textum Evangelii legit,

omnes stent, nudo capitc, ct conversi ad invicem, donee dicatur Et reliqua. Deinde omnes sedent. Diaconus non signat librum nec seipsum; nec manus junctas tenet, sed extensas ad latera libri, ut in aliis Lectionibus.

18. Hymnus: Te Deum (quando dicendus est) semper cantatur; cum primus Cantor, in loco suo remanens, intonat. Ad verba: Sanctus , Sanctus , Sanctus corpus mediocriter Fratres inclinant alternatim, scilicet unus Chorus inclinatur, dum alter canit. Et cum perventum est ad verba: Te ergo quesumus , tam Officiator, quam alii omnes genu utrumque flectunt usque ad finem Versus.

19- Ad Hymnum: Te Deum campana pulsatur usque ad Versum _;Pleni sunt cceli et terra exclusive. Si Hymnus iste non dicatur, inchoatur pulsus campanae ad Responsorium ultimum.

20. Ad L etudes, die to Hymno: Te Deum, vel ultimo Responsoria, Hebelomadeirius absolute dieit: Deus, in adjutorium etc. ut supra n. 4. et 5. Deinde dieuntur Psalmi.... cum Antiphonis Officio eonvenientibus ab eisdem et eodem modo, ut supra. Circa finem ultimi Psalmi primus Versicularius oflcrt lumen Hebdomadario, quod semper facit, etiam in aliis Horis, quando est necessarium.

21. Post Psalmos dicitur Capitulmn ab Hebdomadario junctis manibus. Hymnus a primo Cantore inchoatur, Versus a primo Versiculario in loco ordinario dicitur.

22. Antiphona ad Canticum: Benedictus dicitur, ut dictum est supra n. 8. Canticum ad cujus initium omnes se signant, inchoatur a primo Cantore; et Oratio, una vel plures, legitur ab Hebdomadario , manibus junctis. Si faciendse sint Commemorationes speciales, Antiphona legitur a primo Cantore; Versus a primo Versiculario, et Oratio ut supra. Vide ^ De Inclinationibus.

23. P reces, quando dicendce sunt, dieuntur ante pr imam O rati onem , eo modo , quo pncscribitur § seq. n. 7.

24. Commemorationes vero de Cruee, de S. Maria, de S. Joseph, dc A pos tolls, de S. P. N. Francisco, de Patrono, de Sanctis Or-dinis, et dc Pace, similiter, quando dicendce sunt, dieuntur post Orationem, Choro legente Antiphonas, primo Versiculario Versus, Hebdomadario vero Orationes.

25. Ante primam Orationem dicitur Dominus vobiscum et Oremus; ante Orationcs sequentes dicitur tantum Oremus;post ultimam Orationem repetitur Dominus vobiscum ; deinde Benedicamus Domino ; et postea dicitur Versus: Fidelium anim^e, qui ab Hebdomadario pronuntiatur voce submission, quam antecedentia.

26. Pater noster totum dicitur secreto, omnibus corpus pro-funde inclinantibus, nisi sint genuflexi. Deinde Hebdomadarius dicit mediocri voce Dominus det nobis suam pacem; et deinde, primo Cantore inchoante, recitatur a Choro, stante vel genuflectente pro ralione temporis, Antiphona B. Mar ice, nt habctur in fine Coni-pletom, si time discedendum sit a Choro, vel saltern Officium finiendum, ut dicitur infra n. 30. Post Orationem Antiphonce finalis responso a Choro Amen , Hebdomadarius voce mcdiocri dicit Divinum auxilium maneat semper nobiscum. Chorus respondet Amen.

27. Deinde primus Cantor genuflexus, uti et cseteri omnes genu-flectunt, facie ad medium Chori conversa, inchoat Responsorium: Si quieris miracula, quod Chorus prosequitur usque ad verbum: cani inclusive. Turn primus Versicularius genuflexus permanens, recitat Pereunt pericula etc. Chorus repetit cedunt etc. deinde Versicularius solus recitat Gloria Patri etc. Choro repetente cedunt etc. Postea Versicularius dicit Versum: Ora pro nobis beate an-toni; et Hebdomadarius subjungit Orationem, etiam genuflexus; quod similiter ad alias preces, qua; in Choro ex devotione aut praescripto recitantur, observandum est, nisi aliter notetur. Hujus-modi preces minime omittendse sunt, quando de eodem Sancto Officium rccitatum, aut Commemoratio facta fuit, Insuper his pre-cibus, tempore paschali recitandis, applicanda sunt ea, quae dicuntur Part. 1, cap. vi. 12. n. 9,

28. Demum omnes, genuflexi ut n. prsec. alta voce simul reci-tant Orationem: Sacrosanct.k etc. Hebdomadarius dicit Versum: Beata viscera , et Chorus respondet Et beata ubera etc. Postea subjungitur ab omnibus secreto Pater noster et Ave Maria.

29. Quoad Antiphonas in Officio generaliter notanda est regula, quam tradunt Rubricce Breviarii Tit. XXI. n. 7. scilicct: quando

Antiphona sumitur cx principio Psalmi vel Cantia, ct mcipit sicut Psalmus vel Caniictim, post Antiphonam non rcpetitur principnmi psalmi vel Cantici, sed continuatnr quod sequitur in Psalmo vel Cantico, cib co loco, ubi secundum ntum diet desinit Antiphona,

Psalmi constant eisdem prorsus verbis, et Antiphome non est addendum Alleluja , tunc Cantor debet inchoare Psalmum a secundo ejus Versu, tamquam si foret primus; uti contingit in Officio Dedi-cationis Ecclesiae, in tertio Nocturno ad Psalmum: Qui habitat; et in Officio SS. Nominis Jesu, in primo Nocturno ad Psalmum: Do-

d) Semper dicuntur, quandocumque terminata ahqua Hora, dts-cedendum est a Chora, vel Officium terminandum est.

b\\ Numqnam vera dicuntur post aliquant Hor am, quando sub-sequitur cum Officio dici Officium Defunctorum, vel septem Psalmi Pcenitentiales, ant Litanice Sanctorum, juxta preEScriptum Rubri-carum, licet paulula nioia inteicedat.

A JSfcque etiam dicuntur, quando post aliquam Horam immediate subseqidtur Missa Conventualis , quamvis lecta; vel alia Missa solemnis, tarn pro vivis, quam pro defunctis, ad cujus assistentiam

e) Post Completorium vero numquam omittuntur, etiamsi prcefata addititia, vcl Matutinum pro crastina die sequantur.

a) Dicuntur stando, toto tempore Paschali, id est, a Completorio Sabbathi sancti usque ad Nonam Sabbathi post Pentecosten inclusive.

b) In omnibus Dominicis, a primis Vesperis in Sabbatho (ctiam in Quadragesima, licet ante meridiem Vesperae tunc recitentur) usque ad occasum solis ipsius Dominicce, comprebenso crepusculo, semper standum est, etiamsi intra pnefatum tempus recitetur Officium Sabbathi, vel Matutinum cum Laudibus Ferice secundoe. Si post crepusculum vespertinum Dominicae Officium ipsius Domii.iccu recitetur, attamen ad Antipbonam finalem standum est.

1. Mane facta excitatione ad medium sextre, omnes Fratres sint in Choro quadrante ante sextam pro recollectione matutina, cujus materia legitur per primum Cantorem. Durante Icctione, Fratres genuflectunt, ad medium Chori conversi; lectione vero finita, ge-nuflectunt in stallis, facie conversa ad subsellia. Diebus sacra; Communionis Hebdomadarius earn distribuit hora sexta.

2. Ante Primam Oratio: Aperi, Do.mine, Pater noster, Ave Maria, Credo, Deus, in adjutorium etc. dicuntur ut in Matutino dictum est.

3. Hymnum et primum Psalmum intonat primus Cantor, incho-ante Antipbonam primo Versiculario. Secundus Psalmus semper intonatur a secundo Cantore. Vide dicta § 1. n. 10.

4. Posl Antiphonam, dictam a primo Cantore, dicitur Capitnliiui ab Hebdomadario, manibus junctis; et dum dicitur Capitulum, omnes stant ad Altare conversi.

5. Dicitur deinde Responsorium breve, quod legit primus Ver-sicularius, stans in loco suo, ct ad Altarc convcrsus, Choro repe-tente, ut in Breviario notatur.

6. Post Responsorium breve in Officio Diiplici, et infra Octavas, slatim dicitur Oratio: Domine, Deus omnipoïens, ad quam omncs se gerunt, ut dicitur § De Inclinationibns.

7. In alio Officio dicitur Kyrie eleison , cum reliqtiis Prectbus, circa quas notandum:

d) Si diccnd^e sint ilexis genibus, omncs gcnuflectunt, vultibus ad medium Chori conversis; solus Hebdomadarius surgit ad Vcrsum : Dominus vobiscum ; cajtcri vero genuflexi manent usque adBENEDi-camus Domino. Vide cap. 1. § 5. n. 3. lit. h).

b) Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison recitantur ab utroque Choro simul. Versus omncs dicuntur ab Hebdomadario, respondente utroque Choro.

c) Ad Ver sum autem: Adjutorium Hebdomadarius signat so signo Crucis a froute ad pectus, quod ct omnes alii faciunt.

d) Hebdomadarius dicit Confiteor, manibus junctis, et corporc profunde inclinato, si vero sit genuflexus, tunc caput tantum incli-nat. Ad verba: mea culpa etc. ter manu dextra pectus percutit, sinistra infra pectus posita. Confessione linita, Chorus subjungit Misereatur tui etc. ad (juod Hebdomadarius respondet Amen, et deinde se erigit. Postea cseteri eodem modo inclinati, (corpore vel capite) repetunt Confessionem. Hebdomadarius subjungit Misereatur vestri etc. et ca^teri adhuc inclinati respondent Amen ; turn se erigunt, ct ad Indulgentiam omnes se signant.

8. Post Orationem Primce: Domine Deus, vel, si dicatur Officium Beatce Marice, post illius Orationem, die to Benedicamus, in Choro legitur in cantu Martyrologium Ordinis, a S. Scde appro-batum. Cantatur a primo Versiculario in loco, ubi leguntur Lec-tiones Nocturnorum. Vide § 1. n. 13.

9. Sub Lectione Martyrologii omnes sedent, praeter legentem, qui prius non incipiat, quam omnes sederint. Caveat etiam, ne sub Officio Martyrologium legendum pravideat.

a) Lcctio Martyrologii recitatur quotidie in Choro, excepto triduo ante Pascha, quibus dicbus omittitur.

/?) Legitur autem semper prcscedenti die Lectio ilia, qua mevw-rias Sanctorum sequentis diei continet, prceponendo Kalendas, Nonas vel Idus, et quantitatem Ltmce ejusdem sequentis diei, excepta ipsa die Paschatis, in qua ante Kalendas dicitur Hac die etc. sub quibus verbis omnes de Choro stare debcnt, detecto capite. Postea pronuntiantur Kalendse, Luna ctc. sequentis diei.

c) Festa, de quibus eo die Jit Officium, semper primo loco po-nuntur, qtiod etiam servandum erit in Fes lis mobilibus. Sancti, de quibus facienda est Commemoratio, ponuntur secundo loco.

d} Vigilia tamen, etiam quando de ea non fit Officium, annun-tiatur primo loco ante Festa: et quamvis Vigilia anticipetur in Sab-batho, non ideo anticipatur ejus Lectio in Martyrologio, sed an-nuntiatur eadem die Sabbathi pro die Dominica.

e) Festa toties pronuntiantur, quoties describu\'ntur in Martyrologio. Si Festum alicujus Sancti vel Beati transferatur, attamen Martyrologium legendum est prout jacet; et iterum annuntiatur pridie quam celebratur, etiamsi jam bis annuntiatum fuerit, ita ut Festum S. Henrici Confessoris ter annuntiandum sit in Conventu Werthensi. Si tranferatur Festum in perpetuum, annuntiatur hoc vel sirnili modo: Festum Sancti vel Beati N. de quo agitur v. g. Idibus Maji. Si vero transferatur per accidens, dicitur; Officium Sancti etc. Ad litteram N. exprimitur nomen ct qualitas, quibus Sanctus vel Beatus in Martyrologio designatur.

ƒ) In fine cnjuslibet diei semper additur: Et alibi aliorum plu-rimorum sanctorum Martyrum et confessorum , atoue sanctarum virginum; ct rcspondetur a Choro: Deo gratias. Attendat Lector ad punctuationem, et vocem non inflectat post sanctorum.

11. Absoluta Lcctione Martyrologii, Lector, factis Altari ct Choro debitis rcverentiis, rcdit ad locum suum; et Hebdomadarius, omnibus stantibus et ad inviccm conversis, dicit Pretiosa etc. ad quod Chorus respondet Mors Sanctorum ejus. Deinde Hebdomadarius, sine Oremus , subdit Sancta Maria ctc. et Chorus respondet Amen.

sine signo Crucis, etiam tcr Chorus subjungit Domine, ad adju-vandum etc. Turn etiam ab omnibus simul dicitur Gloria Patri etc. sicut erat etc. Kyrie eleison; Christe eleison; Kyrie ELEisoN. Postea solus Hebdomadarius addit Pater noster : reliqua dicuntur secreto; in fine alta voce dicit Et ne nos etc. et Chorus respondet Sed libera etc. Mox omnes a parte Chori dicunt Versum: Respice, et omnes ab altera parte Responsorium: Et sit splendor. Eodem modo dicitur Gloria Patri etc. Statim Hebdomadarius subjungit Oremus et Orationem, sub qua omnes stant conversi ad Altare.

12. Responso Amen, omnes ad invicem convertuntur; sed primus Versicularius, stans parum conversus ad Hebdomadarium, cantat Jube, domne, benedicere, et corpore profunde inclinatus, accipit Bcnedictionem, quam Hebdomadarius cantat manibus junctis. Deinde Versicularius erectus, et ad Altare conversus, cantat Lectionem brevem ad Absolutionem Capituli; et dicens Tu autem, Domine, Altari profunde se inclinat; Choro respondente Deo gratias, Versicularius se convertifc ad alios

13. Postea Hebdomadarius, absque signo Crucis, subjungit Ad-jutorium etc. ut in Breviario. Ad verba: Dominus nos benedicat omnes caput profunde inclinant, et statim erecti se signant a fronte ad pectus. Verba; Fidelium etc. ab Hebdomadario pronuntiantur vocc submission; et Chorus codcm tono respondet Amen.

14. Si post primam Officium terminetur, obscrventur ea, quae dicta sunt § 1. n. 26. et 27.

15. Ad Tertiam, Sextam et Nonam omnia respective observantur ut ad Primam. Omnes Psalmi intonantur a primo Cantore.

1. In Vespcris, quoad\'Orationem: Aperi, Domine; Deus , in ad-jutorium etc. et quoad Antiphonas, Psalmos, Capitulum, Hymnum, etc. observantur ea, quae supra ad Matutinum et Laudes dicta

sunt. Ad Magnificat omncs se signant. Quoad Preces, si recitandoe sint, vide § pra;c. 2. n. 7- (juoad Commemorationes § 2. n. 22. ct 24. Si post Vesperas terminandum sit Officium, observantur dicta § 1. n. 26. et 27.

2. Si immediate post Vesperas dicendum sit Complctorium, tunc dicto Fidelium anule, et responso Amen, primus Versicularius , parum conversus ad Hebdomadarium, manibus junctis et corpore profunda inclinatus, dicit Jube, domne , benedicere; ct Hcbdoma-darius, manibus junctis, recitat Noctem quietam etc. Response a Choro Amen, Versicularius erigit se, ct ad Altare conversus, legit Lectioncm brevem: Fratres etc. ad quam Chorus respondet Deo gratias. Cfr. § praec. 2. n. 12.

3. Ad Adjutorium etc. omnes se signant a fronte ad pectus. Deinde dicitur Pater noster totum secreto; Confiteor, Miserea-tur et Indulgentiam dicuntur ut in Prima.

4. Postca omnibus ad Altare conversis, Plebdomadarius dicit Con-verte nos etc. formans sibi signum Crucis in pectore, uti et omnes reliqui. (cap. 1. § 6. n. 3.) Turn dicitur Deus, in adjutorium etc. co modo et situut in aliis Horis.

5. Primus Versicularius inchoat Antiphonam: Miserere vel Alleluja ; primus Cantor intonat omnes Psalmos, post quos totus Chorus simul recitat Antiphonam. Hymnus intonatur a primo Cantore.

6. Plebdomadarius legit Capitulum, et primus Versicularius Responsorium breve, ut § precc. 2. n. 4. ct 5. Idem Versicularius inchoat Antiphonam : Salva nos ; et primus Cantor intonat Canticum; Nunc dimittis , ad quod omnes se signant, ct post quod omnes simul recitant Antiphonam. Preces, si dicendse sint, dicuntur ut § praec. 2. n. 7.

7. Ad verba: Benedicat — Dominus omnes corpus mediocriter inclinant; et deinde erccti signant se signo Crucis, dum Hcbdoma-darius pronuntiat verba; Pater et Filius etc. Post Benedictionem responso Amen, statim legitur aut cantatur (cap. vi. § 1. n. 5.) Antiphona finalis B. M. V. stando vel genuflectendo pro ratione temporis. Vide § 1. n. 30.

auxilium ctc. ut § i. n. 27. Deinde ab omnibus secreto subjun-gitur Pater noster , Ave Maria et Credo, stando vel gcnuflec-tendo, pro modo, quo Antiphona finalis dicta fuit.

9. Deinde dato ab Hebdomadario signo, omnibus stantibus, primus Cantor cantando vel legendo (cap. vi. §1. n. 5.) incboat Antiphonam: Ccelorum candor, quam Chorus stans juxta consue-tudinem, prosequitur. Primus Versicularius dicit Versum, et Heb-domadarius Orationem; Orationem; post quam eodem modo sub-jungiter Antiphona: Vos, Sancti , cum Versu et Oratione; et in fine dicitur Fidelium anim/E etc. ut § 1. n. 25. Postea recitatur Oratio: Sacrosanct.® etc. ut § 1. n. 28.

10. Demum, diebus quibus non celebrantur Laudes vespertina;, recitatur Salutatio Angelica hoc modo: Laicus junior pro prima vice ter tintinnat, et secreto ab omnibus, stantibus vel genuflexis, pro ratione temporis, speciali erga divam Virginem devotione dicitur: Angelus Domini nuntiavit Marle, et concepit de Spi-ritu sancto; et additur Ave Maria. Pro secunda vice iterum ter tintinnat, et dicitur: Ecce ancilla Domini , fiat mihi secundum verbum tuum, et Ave Maria. Pro tertia denique vice ter tintinnat, et dicitur: Verbum card factum est, et habitavit in nobis; et additur Ave Maria. Deinde ex consuetudine subjungi potest Versus: Ora pro nobis , etc. cum Oratione: Gratiam tuam qoe-sumus, etc.

Circa modum recitandi Salutationem Angelicam notandum est: a) Recitanda est stando in Sabbatho de sero, et per totam diem Dominicam, etiam jaost solis occasum.

ó) Aliis diebus semper genullectendum est, .etiam Sabbathir. Qtra--dragesimiu in memlic, licet Vespeni! ante moridtem rccitontur.

c) Toto tempore Paschali, id est, aquot; Sabbatho sancto in meridie, usque ad meridiem Sabbathi post Pentecosten inclusive, loco Angelus Domini dicitur semper stando Antiphona: Regina cceli , cum Versu et Oratione.

1. Matutinum .solemnc, ex privilegie, cum eisdem para ment is canitur, quee in Vesperis solemnibus prsescripta sunt. Omnes se induunt, ad Altare procedunt, et reliqua observant eodem prcrsus modo, ac prsescribitur infra § 3. a n. 1. usque ad n. 6. vel a n. 26. usque ad n. 28. Assistens vero saltern Diaconus sit.

2. Cum omnes ad loca sua in Choro pervenerint, dicitur more consueto Pater noster , Ave Maria et Credo. Quibus finitis, omnes se ad Altare convertunt, et Celebrans, pollicó dextro signans sibi labia parvo Crucis signo, omnibus aliis eodem modo labia sibi signantibus, cantat Domine, labia mea aperies. Responso a Choro Et os meum etc. cantat Deus, in adjutorium etc. ut 1 c. n. 7.

3. Deinde Cantores, cum reverentiis ut 1. c. n. 8. descendunt in medium Chori, ibique ex libro, super legile nudum posito, cantant Invitatorium, quod a Choro repetitur, ac deinceps Psalmum: Venite, exultemus, Dum canitur Venite , adoremus et procidamus ante Deum , omnes utrumque flectunt genu in locis suis; sed Can-tores unicum genu sub finem dumtaxat verborum; tum assurgunt, et prosequuntur ploremus coram Domino etc.

4. Hymnus cantatur ut 1. c. n. 13. sed Cantores manent in medio Chori usque ad finem Hymni. Quo finito, Cantores ad Celebranten! cum debitis reverentiis accedunt; et deinceps preeintonatio Antiphonarum, intonatio Psalmorum, et caetera eodem modo fiunt ut 1. c. n. 8. 9. et 10.

5. Repetita a Cantoribus tertia seu ultima Antiphona in quoiibet Nocturno, Versicularii cantant Versiculum ut I. c. n. 14.

6. Quoad Pater noster , Absolutiones, Benedictiones, et Lec-tiones cantandas eadem respective observantur, quee de eis legendis

in Officio quotidiano dicta sunt. Responsoria, ad quae omnes stant, cantantur ut cap. iv. § 2. n. 12.

7. Lectioncs primi Nocturni vel cantantur ab uno solo, sicuti in Officio quotidiano leguntur; vel singulse a singulis, ad hoc specialiter deputatis canuntur. Idem dicendum de Lectionibus secundi Nocturni. Lectio septima et octava vel sola octava cantatur ab Assistente; nona vero seu ultima a Celebrante, qui itaque circa finem ultimi Responsorii, cum Assistente ad legile accedit.

8. Cerofcrarii tempestive candelabra sua accendunt, si fuerint extincta, ct cum eis sistunt se unus ad latus sinistrum Celebrantis, alter ad latus dextrum Assistentis , ibique stant, candelabra susti-nentes, donee Celebrans Lectionem absolvent, Hymnumque: Te Deum intonaverit.

9. Celebrans, ad digniorem de Choro capite inclinatus, petit ab illo Benedictionem, dicens: Jube, domne, benedicere, cui dig-nior, in loco suo remanens respondet Ad societatem vel Per evan-gelica dicta etc. Post Lectionem vero Celebrans Altari profunde se inclinat, dicens: Tu axjïem, Domine, etc.

10. Si tamen Celebrans sit Minister Generalis, vel Provincialis in sua Provincia, (absente Generali) aut Custos Regiminis in sua Custodia, Benedictionem immediate petit a Deo, dicens: Jube ₍Domine , benedicere , et Chorus statim respondet Amen ; et dum hie Superior cantat Lectionem, stant omnes in ejus obsequium detecto capite.

11. Responso a Choro Deo gratias, Celebrans in eodem loco intonat Hymnum Te Deum; quo intonato, ad locum suum cum Assistente redit, et Ceroferarii candelabra sua reportant.

12. Expleto Hymno, Celebrans continuo incipit Laudes, cantans Deus , in adjutorium etc. Turn vero, quia Laudes omnimodam cum Vesperis similitudinem habent, omnia servantur, qua? de Vesperis solemnibus dicuntur; et incensatio fit ad Benedictus, ad cujus into-nationem omnes se signant.

13. Si Matutinum simpliciter cantetur sine apparatu, primus Cantor in loco suo cantat Invitatorium cum suo Psalmo, Choro respondente. Responsoria cantantur eodem modo ut in Matutino

solemni. Cetera vero omnia ab eisdem ct codem in loco intonantur vel cantantur, et repetuntur, ut de corum recitatione in Officio quotidiano dictum est.

1. Horae minores, Prima, Tcrtia, Sexta et Nona numquam cum apparatu cclebrantur.

, 2. Si quandoque cantentur, Celeb rans in loco suo cantat Deus, in adjutorium etc. Capitulum, Orationcm, et Dominus vobiscuai ante et post Orationem, ac voce mediocri Fidelium anble etc.

3. Primus Cantor intonat Hymnum et Psalmos, (exceptis sccundo et tertio Primre, quos secundus cantor intonat) repetit secundam stropham Hymni, Antiphonas, et cantat Benedicamus Domino.

4. Primus Versicularius inchoat Antiphonas, et cantat Responsoria brevia, Choro respondente.

1. Hora prsestituta ad Sacristiam conveniunt celebrans et omnes Ministri, nempe: Assistens, qui simplex Clericus esse potest, nisi SS. Sacramentum sit exponendum; Cantores, Ceroferarii et Tburi-ferarius, qui omnes semper adsint, quando Vesperae cclebrantur cum apparatu; Versicularii vero tantum in Festis solemniqribus aderunt.

2. Celebrans induitur Amictu, Alba, Cingulo et Pluviali colons Officio convenientis; (ex Indulto Apostolico 31. Aug. 1867.) omnes alii superpelliceis tantum induuntur.

De candelis Altaris accendendis vide cap. v. § 9. n. 5. et Part. i. cap. m. § 2. n. 8.

3. Sic induti respective se sistunt ut 1. c. § 5. n. 1. Assistens stat a sinistris Celebrantis. Turn factis debitis reverentiis ad Altare procedunt hoc ordine: ante omnes praccedunt Ceroferarii cum can-delabris accensis; hos sequitur Thuriferarius sine thuribulo, nisi SS. Sacramentum sit exponendum, quo casu praecedit Ceroferarios; turn Versicularii; deinde Cantores; post eos sequitur Assistens ct postremo Celebrans.

4. Cum ad Altare pervenerint, Celebrans stans ante medium Altaris, caput inclinat, aut genuflectit, ut ante Missam; Assistens a dextris Celebrantis unum genu llcctit in infinio gradu aut in piano. (1. c. n. 7.) Ceroferarii genuflectunt in plano hinc inde a lateribus eorum; Thuriferarius item genuflectit retro post Celebrantem; Can-tores vero ct Versicularii in gradu Presbyterii.

5. Facta hac reverentia, Ceroferarii statim discedunt ad latera Altaris, ibique candelabra sua cum ccreis extinctis super gradu vol piano inferiori deponunt, (nisi SS. Sacramentum sit expositum , tunc enim ea cum cereis accensis super credentiam collocant) Celebrans vero cum Assistente super infimum gradum Altaris genuflexus, pa-rumper orat, dicens interim sccreto Orationem: Aperi , Domine. Similiter Thuriferarius, Cantores ct Versicularii, nee non omnes de Choro genuflectunt, facie ad Altare conversa, eamdem Orationem secreto recitantcs. De Organo vide cap. vi. § 3. n. 11.

6. Finita hac Oratione, omnes surgunt; omnes de Choro, facta Altari capitis inclinatione, faciem convertunt ad invicem; Celebrans vero cum aliis iterum Altari eamdem reverentiam cxhibet, ut supra n. 4. Deinde Ceroferarii vadunt ad prima stalla inferiora; Thuriferarius, Versicularii, et Cantores ad loca sua; (cap. 1. § 2.) non tamen ascendunt, sed manent in piano, facie ad invicem conversa, usque dum Celebrans transient. Celebrans vero, vertens se per suam dextram, cum Assistente a sinistris, per cornu Epistola), vadit ad extremam partem Chori, ubi, vertens se per suam sinis-tram, et facta cum omnibus superpelliceatis debita Altari reverentia,

cum Assistente a dcxtris, utrimque per capitis inclinationem salutat Chorales, qui ipsum eodem modo resalutant. Turn omnes se sistunt suis locis, et Celebrans asccndit ad locum Hebdomadarii, ubi As-sistens ad dextram ejus se collocat, qui ideo ante Celebrantem asccndit, si Chorus sit a parte Epistolse; si vero Chorus sit a parte Evangelii, Assistens Celebrantem sequitur. Lege etiam cap. 1. § 1. n. 7-

7. Deinde omnes corpore profunde inclinati, dicunt secreto Pater noster et Ave Maria. Quibus finitis omnes ad Altare sc convertunt, et Celebrans cum cantu pronuntiat, signans se, Deus , in adjutor1um meum intende, sinistra infra pectus posita, ac simul verba complet ct signum Crucis. Eodcm modo omnes alii se sig-nant; Assistens vero interim Celebranti aliquantulum elevat dextrum Pluvialis limbum. Ad Gloria Patri Celebrans caput profunde inclinat; cseteri vero omnes inclinant sc, ut in Officio quotidiano.

8. Cantato Alleluja, vel Laus tibi, Domine, Cantores e stallis dcscendunt ad pulpitum, in medio Chori positum, ct facta Altari genuflexione, accedentes ad Celebrantem, caput illi inclinant; et primus Cantor submissa quidem, sed intelligibili, voce prseintonat illi primam Antiphonam; qua per Celebrantem rcpetita, iterum ei caput inclinant, ct ad pulpitum in medio Chori rcdeunt. Iterata ibidem genuflexione, et Antiphona finita, primum intonant Psalmum. Notandum hie generaliter: Cantores, priusquam ad intonandum vel cantandum aliquid in medio Chori, e stallis superioribus descendant, si non sit expositum SS. Sacramentum, capitis inclinationem prse-mittunt ad invicem, quam et renovant. dum postea ad stalla supe-riora redierunt, caventes, ne terga vertant Altari. In medio autem Chori, in accessu ad pulpitum et in recessu, semper unum flectunt genu, sive SS. Sacramentum sit expositum, sive non.

9. Intonato primo Versu Psalmi, et Cantoribus ad loca sua re-versis, omnes sedent. Vide cap. 1. § 3. n. 7. Ad Gloria Patri, juxta laudabilem Provincise consuetudinem, omnes surgunt, et sc inclinant, ut n. 7. Deinde stant, usque dum secundus Psalmus fuerit intonatus. Idem ad reliquos Psalmos observetur; excepto Psalmo: Laudate Dominum omnes gentes, ad quem non sedeatur.

Ad verba: Sanctum et terribile nomen ejus; Sit nomen Domini benedictum , et similia, seclcntes caput profundc inclinant, juxta usum laudabilem, in Ordine nostro receptum,

10. Ad Versum; sicut erat post primum Psalraum, Canto res denuo ad pulpitum in medio Chori descendunt, cum reverentiis, ut supra; ibique repetunt clara voce Antiphonam (dum interim pulsatur Organum, cap. vx. § 3. n. 3.) Antiphona repetita, genuflectunt Altari, et accedunt cum capitis inclinatione ad digniorem Chori ; cui primus Cantor prscintonat secundam Antiphonam; qua a dig-niore repetita, Cantores ei iterant inclinationem, et ad medium Chori cum genuflexione revertuntur. Post finem Antiphonse secundum Psalmum intonant, et facta genuflexione, ad stalla sua rece-dunt, cum reverentiis ut supra. Ita porro Cantores pergunt, Antiphonas repetendo; istas ordinatim dignioribus, non vero As-sistenti, ab utraque parte Chori prceintonando; et Psalmos in medio Chori intonando.

11. Circa finem ultimi Psalmi Thuriferarius prceparat ignem in thuribulo extra Chorum.

12. Postrema Antiphona post Psalmum repetita, ut n. 10. Cantores manent apud pulpitum, in medio Chori; et, cessante Organo, Celebrans manibus ante pectus junctis, cantat Capitulum.

13. Responso per Chorum Deo gratias, canitur Hymnus. Cantores in medio Chori stantes, cantant primum Versum prinue strophae tantum, quam Chorus prosequitur. Secunda stropha reci-tatur a Cantoribus, ut supra; tertia stropha sine intonatione cantatur, et sic alternatim, obscrvatis tamen eis, qucc dicta sunt cap. iv. § 3. n. IO. Si vero ad principium Hymni sit genuflectendum, uti ad Veni creator Spiritus , et ad Ave maris stella , omnibus ge-nuflexis, Cantores stantes cantant hunc primum Versum, et deinde genuflectunt ante pulpitum usque ad finem primae strophse. Cfr. cap. i. § 5. n. 4. Ad alias strophas, ad quas est genuflectendum, ut ad O crux, ave spes unica, statim cum aliis genuflectunt, quia prima tantum stropha intonatur. Circa finem Hymni, postquam stropham, quce ultimo loco ab ipsis recitanda est, recitaverint, cum debitis reverentiis Cantores ad stalla sua rcdeunt; si nempe adsint

Versicularii, superpelliceis induti; si vcro Versicularii superpelliceis induti non sint, Cantores ad pulpitum manent usque ad Antiphonam ad Magnificat, (n. 15.)

14. Dum Cantores circa finem Hymni recedunt, Versicularii, si superpelliceis sint induti, se sistunt in stallo viciniori, ab Altari remotiori, et facta capitis inclinatione ad invicem, si nempe SS. Sacramentum non sit expositum, descendunt, ad pulpitum, in medio Chori positum, acccdunt, ibique unum genu flectunt, sive SS. Sacramentum sit expositum sive non. Dum a Choro cantatur ultima Hymni stropha, glorificativa SS. Trinitatis; (cap. 1. § 4. n. 3. lit. b) profunde se inclinant versus Altare. Cantato Versicuio, et facta genuflexione ut supra, faciem ad invicem vertentes ad loca sua rcdeunt, facta reverentia ad invicem ut supra. Vide etiam cap. i. § 1. n. 7. Si vcro Versicularii non sint induti superpelliceis, primus Versicularius in loco suo Versiculum cantat.

15. Deinde Cantores, vel e stallis suis, vel e medio Chori secundum supra dicta, cum debitis reverentiis in utrocumque casu, vadunt ad Celebrantem, et primus Cantor illi pneintonat Antiphonam ad Magnificat. Qua repetita, cum eisdem reverentiis ad medium Chori rcdeunt, ibique Canticum: Magnificat intonant, ct Versus, qui per Organum supplentur, nee non postea Antiphonam clara voce rccitant. Qua Antiphona repetita, solitis cum reverentiis ad stalla sua revertuntur.

ló. Dum Cantores intonant Canticum: Magnificat, omnes se signant signo Crucis; (cap. 1. § 6. n. 2. lit. d) et Celebrans descendit in planum cum Assistente, qui ipsum pnecedit, vel sequitur, prout Chorus est a parte Evangelii vel Epistolse. Facta in piano Chori, ut supra n. 6. Altari et Choro reverentia, Celebrans cum Assistente a sinistris, per cornu Evangelii procedit ad Altarc.

17. Descendente Celebrante in planum Chori, (n. 16.) descendunt etiam Ceroferarii e stallis suis, et adcrit quoque Thuriferarius cum thuribulo, ad latus alterutrius Ceroferariorum, ut cum Celebrante debitam exhibeant reverentiam, et eum ad Altare prsecedant.

18. Cum ad Altare pervenerint, omnes eidem reverentiam faci-unt, ut in primo accessu. Qua facta, Celebrans cum Assistente

ad Altare ascendit, ascendentibus etiam post ipsos Thurilerario cum thuribulo, et primo Ceroferario cum navicula incensi. Ccle-brans osculatus Altare in medio, et facta genuflexione ab Assistente, imponit et benedicit incensum in thuribulo, atque incensat Altare sicut initio Missce, dicendo interim Magnificat, juxta laudabilem consuetudinem. Assistens in omnibus se gerit uti Diaconus, minis-trando naviculam, tradendo thuribulum, et dextrum Pluvialis limbum elevando. Thuriferarius infra incensationem vices gerit Subdiaconi, elevando Pluvialis limbum sinistrum. Ceroferarii vero manibus junctis stant immobiles hinc inde ante infimum gradum Altaris.

19. Peracta incensatione, Celebrans, stans in cornu Epistola;, thuribulum tradit Assistenti, et hie Thuriferario. Mox Celebrans cum Assistente redit ad medium Altaris, caput Cruci inclinat, Assistente a dextris ejus genulkctcnte, ac in planum descendit, ubi iterata ab omnibus reverentia ut in accessu, ad Chorum redeunt ut n. 6. Thuriferarius vero progreditur usque ad extremam partem Chori, ubi se sistit ad dextram Assistentis, sed paulo post ipsum. Assistens cum Celebrante non ascendit, sed, accepto thuribulo, stans in piano Chori, triplici ductu incensat Celebrantem, stantem in loco suo. Deinde thuribulo reddito, et facta genuflexione Altari, ad locum suum ascendit. Postea Thuriferarius incensat Chorum , ut Part. 1. cap. in. § 13. n. 19. nempe 1° Pnelatum vel Praela-tos; 2° Assistentem; 3⁰ Cantores; 4⁰ Versicularios, si superpelliceis sint induti, qui idcirco se cum debitis reverentiis ad latera Canto-rum conferunt, dum Celebrans Altare incensat; 5⁰ omnes Religiosos ut dictum est I. c. ad lit. ƒ) comprehensis Ceroferariis; et 6° po-pulum. Postea Thuriferarius thuribulum reportat in locum extra Chorum. Si ad Versum Gloria Patri incensatio nondum fuerit absoluta, ab ilia cessatur, et Thuriferarius se inclinat ut alii; deinde Cceteris in Choro omissis, incensat populum.

20. Antiphona repetita, (n. 15.) Celebrans manibus junctis cantat Dominus vobiscum; Oremus, etc.

21. Si facieiuhc sint Commemorationes speciales, primus Cantor, in loco suo remanens, intonat Antiphonas, eodem modo primus Versicularius cantat Versiculos, et Celebrans Orationes.

22. Cantato Dominus vobiscum post Orationem, Cantores et Vcr-sicularii, si sint induti, dcbitis cum reverentiis, vadunt ad pulpitum in medio Chori, et ibi solemniter cantant Benedicamus Domino. Suppleto per Organum Deo gratias, (cap. vi. § 3. n. 12.) Cele-brans voce raediocri subdit Fidelium animtE etc.

23. Commemorationes communes, sen Suffragia Sanctorum num-quam cantantur, sed in tono Psalmodiae recitantur, codem prorsus Ritu, ut in Officio quotidiano. (cap. 11. § 1. n. 24.)

24. Si Completorium, in tono Psalmodiae recitandum, immediate subsequatur, Celebrans, dicto Fidelium animtE etc. cum Assistente, Cantoribus, Versiculariis indutis, et Thuriferario, si jam sit rever-sus, et Ceroferariis, qui interim candelabra sua accenderunt, facit Altari et Choro reverentiam, atque accedit ante infimum gradum Altaris, ibique exhibita reverentia ut in primo acccssu, cum omnibus supradictis ad Sacristiam revertitur modo quo venit,

25. Si vero Completorium a Vesperis disjungatur, Celebrans codem loco, ubi cantavit Orationes, dicto secreto Pater noster , ac in fine mediocri voce Dominus det nobis suam pacem, incipit sine cantu Antiphonam finalem B. M. V. genuflexus vel stans pro ratione temporis, et in fine dicit eadem voce Versiculum, quo dicto, surgit et stans dicit Orationem, et Divinum auxilium etc. Postea dicta Oratione: Sacrosancive , accedit ad Altare ut supra.

26. Si Vesperse, solemnes cantentur coram SS. Sacramento exposito, Celebrans preeter indumenta supra n. 1. enumerata, insuper induit Stolam ante pectus plicatam, sive Sanctissimum ante Vesperas sit cxponendum, sive jam expositum sit. Assistens vero, qui saltern Diaconus sit, tantum in primo casu Stolam adhibet.

27. Si SS. Sacramentum sit exponendum, omnia respective ob-serventur, qnce dicta sunt Part. 1. cap. vi. § 9. Stolam Assistentis primus Ceroferarius super credentiam deponit. Post incensationem SS. Sacramenti, dicta secreto Oratione: Aperi, Domine, (n. 5.) omnes surgunt, et facta genu utriusque llexione in piano, vadunt

ad loca sua, ut supra n. 6. attamen sine Chori salutatione, quae, exposito SS. Sacramcnto, semper omittitur. Sub Psalmis minime sedeatur.

28. Si vero SS. Sacramentum jam expositum sit, in accessu ad Altare omnes utrumque genu flectunt in plano, et dicta super infi-mum gradum Oratione: Aperi, Domine, repetunt utriusque genu flexionem in piano, et vadunt ad loca sua, ut supra.

29. Ad Magnificat ad Altare procedunt ut alias; et facta ibi in piano ab omnibus utriusque genu flexionc, Celebrans cum Assistente ad Altare ascendit, ut supra n. 18. Celebrans osculatus Altare, cum Assistente genuflectit, ac deinde thus imponit et Altare incen-sat, uti dictum est Part. 1. cap. vi. § ll. n. 5. 6. et 7. et supra n. 18.

30. Altari thurificato, Celebrans non descendit, sed reddito in cornu Epistola; thuribulo Assistenti, deinde Thuriferario, cum Assistente redit ad medium Altaris, ibi genuflectunt, et obliquo latere, ut 1. c. n. 19. descendunt in planum. Turn peracta ab omnibus genu utriusque flexione in piano, ad Chorum revertuntur; et fit incensatio Celebrantis et aliorum more solito, omittendo tamen salutationes.

31. Vesperis absolutis, vadunt ad Altare, genu utrumque flectunt in piano, et ad Sacristiam revertuntur, nisi SS. Sacramentum sit reponendum.

32. In Vesperis simpliciter cantatis seu sine apparatu recitatur Oratio: Aperi, Domine, ut ante Officium quotidianum.

33. Hebdomadarius in loco suo, ante pulpitum suum, cantat ea, qua; in Officio quotidiano ibidem legit, excipitur tantum Benedica-mus Domino, juxta consuetudinem.

34. Cantores, in locis suis remanentes, alternatim intonant Anti-phonas (si Officium sit Semiduplex, Versicularii eas inchoant) et Psalmos. Ibidem primus Cantor intonat Hymnum, (ut n. 13.) Can-ticum: Magnificat , et cantat Benedicamus Domino ; item repetit

primam, tertiam et quintam Antiphonam post Psalmos, (ctiam in Scmiduplici) strophas Hymni, Versus Cantici: Magnificat, et Antiphonam post iliud. Secundus Cantor repetit secundam et quartam Antiphonam post Psalmos. Primus Vcrsicularius in loco suo cantat Versiculum. De Commemorationibus specialibus et communibus vide supra n. 21. et 23.

35. Sub Psalmis omnes sedent ut n. 9. Si vero SS. Sacramen-tum sit expositum, non sedeatur.

36. Ubi Vcsperse non decantantur, Completorium solemne, ex privilegio, cum eisdem paramentis canitur, qu.e in Vesperis solem-nibus praescripta sunt. Cfr. § 1. n. 1.

37- Omnibus in proprio loco stantibus, et signo dato a Cele-brante, primus Cantor absolute incipit in tonoquot; Lectionum Jube , domme , benedicere , cui Celebrans respondet Noctem quietam etc. Dicto a Choro Amen , idem Cantor prosequitur Fratres , sobru estote etc. Tum responso per Chorum Deo gratias , Celebrans gravi voce subdit Adjutorium nostrum. Deinde ab omnibus dici-tur Pater noster totum secreto; et Confessio fit more solito, et in tono Psalmodiae.

38. Confessione absoluta, Celebrans cantat Converte nos , et deinde Deus, in adjutorium, omnibus se signantibus more solito.

39. Antiphona: Miserere vel Alleluja Celebrant! prseintonatur ut supra n. 8. Primus Psalmus intonatur a Cantoribus in medio Chori, reliqui vero Psalmi a solo primo Cantore in loco suo stante. Sub Psalmis omnes sedent, ad Gloria Patri surgentes, ut supra n. 9.

40. Ad Versum: sicut erat post ultimum Psalmum Cantores descendunt in medium Chori, ibique repetunt Antiphonam, ut supra n. 10. Deinde cantant primum Versum Hymni; et secundam stro-pham repetunt. Cantato per Celebrantem Capitulo, Cantores, adhuc in medio Chori stantes, cantant Responsorium breve. Quo finito, Celebranti praiintonant Antiphonam : Salva nos , intonant Canticum: Nunc dimittis, ac hujus Versus ct Antiphonam in fine repetunt.

Dum hoc Canticum intonatur, omnes se signant, ut ad Magnificat; nulla tamen fit inccnsatio.

41. Dicta Antiphona, itemquc Prccibus, (si dicendce sint) Cele-brans cantat Dominus vobiscum, Orationcni, ct iterum Doiiinus vobiscum. Deinde Cantores, qui post repetitam Antiphonam ad stalla sua redierant, descendunt in medium Chori, et cantant Be-nedicamus Domino. Quo facto, et repetito Deo gratias , ad stalla sua redeunt, ct Cclebrans mcdiocri voce subdit Benedicat etc.

42. Denique cantatur vel legitur Antiphona finalis B. M. V. etc. prout jdictum est cap. 11. § 3- ⁿ- 7- 8. ct 9- ^ locis ibidem citatis.

43. Si Completorium simpliciter, sen sine apparatu cantetur, primus Versicularius in loco suo cantat Jube, domne benedicere , et Lectionem brevem: Fratres, sobrii estote etc. inchoat Antiphonam : Miserere vel Alleluja et Salva nos , atque cantat Responsorium breve.

44. Primus Cantor in loco suo intonat omnes Psalmos, Hymnum et Canticum; Nunc dimittis; ibidem repetitit ea, quae in Completorio solemni repetenda sunt, et etiam in loco suo cantat Benedi-camus Domino. Reliqua fiunt ut supra.

1. In Vigilia Nativitatis Dominica;, dum in Choro dicitur Prima, aliquis Sacerdos, ad hoc in tabula scriptus, in Sacristia super Amictum et superpelliceum (absque Stola) induitur Pluviali viola-ceo, et dum dicitur Capitulum, preeeuntibus Thuriferario cum thu-

ribulo et navicula, atque Ceroferariis cum candelabris accensis , e Sacristia, manibus ante pectus junctis, recta via procedet ad legile seu pulpitum in medio Chori, ubi Martyrologium cantari solet, prseparatum, et panno violaceo contectum.

Ibidem facie versa ad Altare, se constituunt Ceroferarii, te-nentes candelabra, hinc inde ad latus Sacerdotis; Thuriferarius vero a tergo ejus, sed parum a dextris. Mox facta ab omnibus Altari per genuftexionem et deinde Choro per capitis inclinationen;, consueta rcverentia, Sacerdos ipscmet imponit et benedicit more solito in-censum in thuribulo, naviculam ministrante Thuriferario et dicente: Bknedicite , pater reverende. Ceroferarii vero post factam reve-rentiam, ut supra, candelabra tencntes elevata, stant facie versa ad Altare.

3. Deinde Sacerdos accepto thuribulo, ter sine capitis inclinati-one incensat Martyrologium; Thuriferarius vero interim dextram Pluvialis fimbriam elevat, et postea recepto thuribulo, redit ad locum pristinum.

4. Dicto a Choro Deo gratias, omnibusque stantibus capite detecto, Sacerdos, quin se ipsum aut librum signet, absolute can tat Martyrologium, manibus ante pectus junctis, eo modulamine vocis, quod in capite Martyrologii, ante diem primam Januarii, notatur , incipiens: Octavo kalendas januarii , luna N.

5. Ad verba: In Bethlehem Jud.e vocem elevat, statimque om-nes, prseter ipsum Cantorem et Ceroferarios, genu utrumque flectunt, facie ad medium Chori, conversa: postea altiori et solemniori tone, qui dicitur Passionis, subdit: Nativitas D. N. |. C. secundum car-nem, ad quae verba omnes genuflexi caput profunde inclinant. His autem verbis cantatis, etiam ipse Cantor et Ceroferarii, depositis candelabris, genuflectunt, et caput inclinant; sicque omnes genuflexi et inclinati permanent per spatium circiter unius Pater nos ier.

6. Quo peracto, Sacerdos simul cum aliis facta prius Altari et deinde Choro reverentia ut supra, eo ordine, quo venit, ad Sa-cristiam revertitur. In Choro autem ad reliquam Martyrologii lectionem, quae, ut mods est, canitur a primo Versiculario, omnes sedent.

7. Ob defectum Saccrdotis, apti ad Martyrologium hodie soleni-niter cantandum, ad hoc munus obeundum deputari potest Diaconus , vel etiam simplex Clericus; qui, ut supra indutus, omnia supra dicta peragit, excepta tantummodo thuris Benedictionc.

8. Missa Conventualis hujus Vigilice cantari debet post Nonam, in paramentis violaceis, et Ministri sacri induunt Dalmaticam et Tuniccllam. Si Vigilia hrec occurrat in Dominica, Missa dicitur port Tertiam, et Ministri etiam induuntur ut supra. Vide Part. 1. cap. in. § 1. n. 4. Ibid. § 14. n. 18. et ibid. cap. iv. § 11. n. 12.

9. In nocte Nativitatis Domini, excitatis tempestive Fratribus, et datis tribus campance pulsibus consuetis, ita inchoandum est Mata-tinum atque protrahcndum, ut, audita bora duodccima, Missa pos-sit inchoari.

10. Si Matutinum solcmniter cclebretur, duo adsint Assistentes, quos Diaconatu saltern insignitos et Amictu, Alba ac Pluviali indu-tos esse oportet. Horum secundus decantat septimam Lectionem in loco consueto; et (cx immemorabili Ordinis nostri consuetudine, a sancta Sede approbata 19. Sept. 1867.) ad latus ejus bine inde adstabunt cum intorticiis duo Clerici, superpclliceis iuduti. Primus Assistens cantat octavam Lectionem, ci(|uc adstabunt quatuor Clerici cum intorticiis. Celebrans cantat nonam Lectionem, eique bine inde adstabunt duo Assistentes, sex Clerici cum intorticiis, et duo Ceroferarii cum candelabris accensis.

11. Post nonam Lectionem Clerici intorticia in locum congruum deponunt; et Celebrans intonat Hymnum: Te Drum, ut alias in Matutino solcmni.

12. Hymno absolute, Celebrans cantat Dominus vobiscum, Ora-tionem, et iterum Dominus vobiscum. Deinde duo Cantores in medio Cbori cantant Bf.nedicamus Domino. Response autem per Chorum Deo gratias, Celebrans non subdit Fidelium etc. sed cum Assistentibus et Ceroferariis, factis revercntiis, ad Sacristiam redit, ibique sacra paramenia assumuntur pro Missa. Chorus interim sedet, et Organa festive pulsantur.

1. In Altari sex tantum statuuntur candelabra cum cereis flavi coloris. Si ibi adsit SS. Sacramentum, alio est deferendum et postea reponendum, prima scilicet tantum die. Cfr. dicta De Ccena Domini n. 25. et De Sabbatho Sancto n. 44.

2. A latere Epistolae, ubi solet illam cantare Subdiaconus, col-locandum est candelabrum triangulare cum quindecim cereis flavi pariter coloris, qui sicut et cerei Altaris ante Officium accenduntur a Fratre laico, ad hoc deputato.

3. Dato a Prseside signo, ab omnibus dicitur secreto Pater noster, Ave Maria et Credo. Deinde ab Officiatore repetito signo, incipitur Officium ab Antiphona primi Psalmi, sub qua, uti et in initio omnium Horarum hujus tridui, omnes se signant signo Crucis. (cap. 1. § 6. n. 2. lit. è)

4. Sub hoc Officio nullus indutus sit superpelliceo, aut aliquo vestimento sacro.

5. Antiphona; et Psalmi a Cantoribus, in locis suis remanentibus, inchoantur codcm ordinc, quo dictum est in Officio quotidiano. Versicularii etiam eodem modo cantant Vcrsiculos.

6. Sub Psalmis omnes sedent, divinamque Psalmodiam altcrne prosequuntur cantu Gregoriano, quin fas sit Organum, aliudve in-strumentum musicum in hisce luctuosis Officiis admitti.

7. In fine cujusque Psalmi tam Nocturnorum quam Laudum aliquantulum vox inllectitur; et per eumdem Fratrem laicum (n. 2.) extinguitur una candela candelabri triangularis, incipiendo ab ca, qiue in latere Evangelii infima est; deinde alia a latere Epistolse , et sic successive alternatim, prsetcr illam, quae est in vertice.

8. Dum post Versiculum ab omnibus secreto dicitur Pater noster , Lectiones cantaturi, solitis cum revcrentiis Altari et Choro (vide tamen n. 15.) ad legile nudum accedunt. In principio non petitur Benedictio, nec in fine additur Tu autem Domine , sed ad ultima verba parum vox inllectitur. Postea iteratis reverentiis Lec-tionarii ad loca sua recedunt.

■

^: -

i;é ,;A ?■

Canticum: Benedictus , quod tractius ct solcmnius cantatur quani Psalmi, extinguuntur paulatim sex candelcc posticc a prmcipw supra Altare, incipiendo ab ea, quae est remotior a Cruce ad cornu Evangclii. turn ad latus Epistolse, et sic successive, ita ut post quoslibet binos Versus Cantici una, in ultimo vero Versu, ex tin gncitnr ultima eandela; similiter extinguuntur lampades et lunii-naria, si quae sint, per Eeclesiam, prseterquam in Altari, ubi re-positum est SS. Sacramentum.

10. Cum repetitur Antiphona post Benedictus, Frater laicus (n. 2.) removet ex vertice candelabri triangularis cereum, eumque ardentem manu dextra sustinet super mensam Altaris in cornu Epistolse; et cum inchoatur Christus factus est, ilium accensum adhuc abscondit retro sub Altari, ita ut lumen nullo modo appareat; et omnes genuflectunt.

11. Finito Christus factus est, dicitur ab- omnibus secreto Pater noster; quo dicto et dato ab Officiatore signo, primus Cantor, flebili ac demissa voce, absolute incipit Psalmum: Miserere, qucm Chorus eodem tono alternatim prosequitur usque in finem.

12. Finito Psalmo, Officiator, genuflexus permanens, capite pau-lum inclinato, eodem tono pronuntiat Orationem, omissis Do-minus voBiscuM et Oremus; cum dicit tormentum, vocem parum deprimit; et conclusio: qui tecum etc. ab omnibus dicitur secreto.

13. Oratione finita, Officiator manu scabellum vel librum percu-tiens nonnihil fragoris excitat, qui a creteris quoque modeste augetur per spatium unius Pater noster , donee scilicet Laicus cereum accensum, qui fuerat absconditus, in medium proferat. Quo per-lato, continuo cessandum est a strepitu; et statim dato a Prseside signo, surgunt omnes, ac in silcntio discedunt. Statim ac omnes discesserunt, extinguitur ccreus.

14. Si ob aliquam causam totum Matutinum cantari nequeat, tunc cantetur saltern primum Nocturnum et Canticum: Benedictus. Verum si neque id prsestari possit, sacra Psalmodia solito tractius et majori cum pausa persolvetur, nee non cum modica vocis in-flexione in fine Antiphonarum, Psalmorum etc. Ritus vero cereos Altaris et trianguli extinguendi, ac abscondendi ultimam candelam

15. Hie animadverti opus est, Feria sexta in Parasccvc ab Ado-ratione Cruets usque ad Nonam Sabbathi saneti non esse exhibendas Choro solitas inelinationes.

2. Curent Fratres, Divinum Officium privatim recitantes, religiose observare Crucis signa, genullexiones et inelinationes ad Gloria Patri, nomina Jesu, Mari/E et Saneti, cujus fit Officium aut specialis Commemoratio. Vide etiam, qiue dicit S. Bonaven-tura. Spec. Disc. Part. I. Cap. XVI. et Part. II. Cap. I.

3. In privata recitatione nihil est omittendum vel immutandum , practerquam quod pneceptum est. Eapropter, etiamsi solus Officium recitet, dicgre debet Dominus vobiscum, et sibimetipsi respondere Et cum spiritu tug. Clericus tamen non Diaconus, imo vero et Diaconus, pnesente Sacerdote, (nisi hie aliter permiserit) prcedicta salutatione uti non potest, sed ejus loco dicit Domine, exaudi oratione-M meam et Et clamor meus ad te veniat. Quando autem occurrunt preces, quarum ultimus Versus est; Domine, exaudi etc. tunc iste Versus non debet bis dici, sed sufficit dictus in pre-cibus. Lectionibus quoque prcemittendum est Jube domne , non Domine , benedicere.

4. Solus recitans Officium semel tantum dicit Confiteor et Mi-sereatur; ac omittere debet verba; tibi pater, te pater; vobis fratres et vos fratres; et dicet; Misereatur nostri.

5. In privata Divini Officii recitatione cum uno vel pluribus sociis, unusquisque secreto dicit, quce in Officio publico secreto dicuntur. Conitteor et Misereatur alternatim reeitari possunt, ut in Choro, nihil mutando, licet duo Clerici, non Sacerdotes,

simul recitent; sed potest etiam quilibct separatim secreto ea recitare, omissis ct mutatis verbis, ut dictum est n. 4. Alternatim quoque, ut in Choro , debcnt persolvi Hymni, Antiphonee, Psalmi, Cantica, Invitatorium, Responsoria, Preces, Antiphona B. M. V. etc. ita ut perfectum Chorum efficiant; neque enim fas est, ut, si v. g. fuerint tres, qui simul recitant, unus pronunciet primum Versum Psalmi, alter secundum, tertius autcm tertium; neque ut unus integrum legat Psalmum et alter alium. Lectiones debito ordine dicendae sunt a singulis; et unus ex ipsis munus Hebdoma-darii exerceat. Advertendum denique est, oportere ut simul reci-tantes se mutuo ac distincte audiant, caveantque ne quis umquam recitare incipiat, antequam alter integre absolvent.

6. In omni privata recitatione Olficii, Antiphona finalis B. M. V. addenda est ex prsecepto, dumtaxat in fine Laudum, si tunc inter-mittatur Officium; secus in fine ultimse Hor2e. In fine vero Com-pletorii semper est addenda, etiamsi Matutinum sequentis diei subsequatur.

7. Quoad Officium, recitandum ab iter agcntibus et hospitibus vide Ruhr, pecul. Brev. nostri n. 152. et seqq.

1. Officium parviim Beatcc Maries non dicitur, qnando fit Officium novem Lectionum etc. Multiplicatis itaque hujusmodi Officiis unica tantum remansit dies Ferialis, videlicet b eria quarta Cincrum in qua apud Nos Officium parvum B. M. V. ex prsescripto Rubri carum in Choro est recitandum; nempe Matutinum cum Laudibus

Prima, Tertia, Sexta ct Nona tantummodo; nam Vesperis ct Com-pletorio locus non datur. .

2. Dum hoc Officium in Choro recitatur, Matutinum cum Lau-dibus prseponitur Officio diei, hoc modo: dictis Pater noster , Ave Maria et Credo, rccitatur Matutinum (id est, unum Noctur-num, scilicct tertium, Feria iv.) cum Laudibus B. M. V. usque ad Benedicamus Domino ; quo dicto, absolute (hoc est, praetermissis Pater, Ave et Credo) inchoatur Matutinum Officii diei, a Vcrsu : Domine labia mea etc. Horse vero minorcs Officio diei postponun-tur, hoc modo: Prima Officii parvi dicitur post Benedicamus Do-mino Officii diei, antequam cantatur Martyrologium; non prsemittitur Ave Maria; nec in fine additur Fidelium anim^e; sed statim post Benedicamus Domino cantatur Martyrologium.

3. Tertia, Sexta et Nona B. M. V. inchoantur etiam absolute (nempe absque Ave Maria) post Benedicamus Domino cujuslibet Horac Officii diei.

4. Officium parvum B. M. V. eodem modo ac Ritu recitatur ac Officium diei. Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison, post quamlibet Ploram, recitatur ab utroque Choro simul. Post Orationcm additur Dominus vobiscum; Benedicamus Domino; et etiam Versus: Fidelium anim/e, qui tantum omittitur post Laudes et Primam. Etiam omittitur post Vesperas; sed, ut dictum est, apud Nos locum non habent.

5. Extra Chorum recitandi Officium parvum B. M. V. nulla datur obligatio, juxta Bullam S. Pii V. Breviario prsefixam, quce

1. Pro Officio Defunctorum, prima cujusque mensis die, aut Feria secunda cujuslibet hebdomads, juxta Rubricam, huic Officio in Breviario prsefixam, recitando, ob multiplicata Officia novcm Lectionum, nulla dies libera remansit.

2. Prater Officium Defunctorum, in die Commemorationis Omnium Fidelium Defunctorum, etiam privatim de praecepto persol-vendum, quinque a Nostratibus Officia pro Defunctis debent quot-annis persolvi: scilicet quatuor, quae dicuntur generalia, et unum quod generalissimum vocatur. Pro quibus Defunctis, et quanam die haic quinque Officia persolvenda sint, dicunt Ruhr, pecul. Brev. n. 214. et seqq.

3. Quinque hsec Officia extra Chorum non obligant; valde tamen convenit, ut ab iis etiam, qui Choro forte non intersunt, recitentur. Ibid. n. 216.

4. De Officio, persolvendo pro Fratre defuncto vide ibid. n. 217. et Stat. Prov. Cap. IX.

5. Officium Defunctorum in Choro dicitur post Offiatim diet, id est, Vespercc post Vesper as, et Matutinum post Laudes diei, nisi alia sit consuehtdo Ecelesiartwn. Sex itaque Officia, supra n. 2. enumerata, in Choro cantentur vel legantur hoc ordine: Vesperac post Vesperas diei; Matutinum vcro cum Laudibus post coenam vel collationem vespertinam, prsemisso brevi examine conscientiae et rccitatis Litaniis Lauretanis. Vide infra n. 12.

6. Expletis secundis Vesperis Festi, quod pracedit diem Com memorationis Omnium Fidelium Defunctorum, usque ad Benedicamus Domino inclusive, Officiator cum Ministris, si sint induti, ad Sacris-tiam recedit, sacras vestes depositurus. Interim Chorus scdet,atque confcstim ornamenta laetitise amoventur; et Altare tumulusque ])r;e-parantur, ut in Missa et Absolutione pro Defunctis dictum est. Hoc Officium et alia supra n. 2. enumerata celebrentur absque vestibus

7. Omnibus dispositis, absolute inchoantur Vespera Defunctorum, ab Antiphona; Placebo Domino; Cantores, in locis suis remanentes, intonant Antiphonas et Psalmos alternatim.

8. Primus Versicularius in loco suo cantat Versum. Deinde primus Cantor intonat Antiphonam ad Magnificat; quam Chorus more solito complet; et ilia finita, idem Cantor intonat Magnificat, sub

ciatore, qui stans, manibus junctis, in tono feriali cantat Pater noster, quod cum aliis secreto prosequitur genuflexus. Postea eodcm tono dicitur Et ne nos etc. cum aliis Versiculis, ut in Breviario, respondente Clioro. Rcsponso Et clamor meus etc. solus Officiator surgit, et dicit eodem tono Dominus vobiscum, et Orationem cum longiori conclusione. Response a Choro Amen, subdit Requiem .iETERNAM etc. et deinde primus Cantor, stans in loco suo, cantat Requiescant in pace. i^. Amen. Mox absolute dicitur Completo-rium diei.

10. Matutinum Defunctorum etiam absque vestibus sacris cele-bretur, accensis tamen candelis Altaris et circum tumulum. Vide supra n. 6. et loc. ibid. cit.

11. Absolute incipitur ab Invitatorio cum suo Psalmo, quod primus Cantor, stans in loco suo, cantat, Choro respondente. Cantores, in locis suis remanentes intonant Antiphonas et Psalmos alternatim.

12. Post tertiam Antiphonam Versicularius cantat Versum, et omnes profunde inclinati recitant secreto Pater noster. Deinde dato ab Officiatore signo, omnes sedent, et Lectionarius, (jui solitis cum reverentiis ad legile accessit, incipit Lectionem absque Absolutione, Benedictione et Titulo, neque in fine addit Tu autem , Domine, sed vocem aliquantulum inflectit. Responsoria, sub quibus omnes stant, intonantur, in primo et tertio Nocturno, a primo Cantore, et pars Chori cum ipso prosequitur usque ad Versum, qui cantatur ab altera parte Chori; deinde pars Chori resumit partem Respon-sorii. In secundo Nocturno intonantur a secundo Cantore et pars Chori cantat Versum.

13. Ultimo Responsorio finito, Laudes absolute inchoantur ab Antiphona: Exultabunt Domino, et eodem Ritu persolvuntur ac Vesperae. Quando vero Matutinum a Laudibus separatur, (si v. g. Matutinum vespere, et Laudes mane ante Missam solemnem per-solverentur) tunc post ultimum Responsorium dicitur Pater noster, cum Precibus et Oratione, quae in fine Laudum dicendoe sunt; addito etiam laudabilius Psalmo: De profundis, dum nempe iste Psalmus in fine Laudum dicendus est.

14. Si Officium Defunctorum dicitur sine cantu, Antiphonas omncs alternatim legunt Cantorcs stantes, ut in Officio quotidiano. Idem respective dicendum de Versiculis, et Responsoriis post Lec-tiones. Totus Chorus sodet, in Vcsperis, ab inccpto primo Psalmo usque ad Magnificat; in Matutino ct Laudibus scdent omncs ab ipso primo Psalmo Matutini usque ad Canticum: Benedicius; et surgunt tantummodo ad Versum post quodlibet Nocturnum, ut profunde inclinati recitent secreto Pater noster.

15. juxta supra dicta cantantur vel leguntur etiam quinque Officia, de quibus dictum est n. 2.

a) Quando pro uno Defuncto fit Officium, tunc Versus cum suis Responsoriis, qui immediate ante Orationem recitantur, dicendi sunt in numero singular!, nempe: i^-. Erue, Domine, animam ejus , et sequens if. Requiescat in pace. Idem dicendum do eis, qui immediate sequuntur Orationem, nempe; f. Requiem /eternam bona ei Domine. ij:. Et lux perpetua luceat ei. ir. Reqi iescai in pace. Reliqua vero omnia dicuntur prout jacent, sive pro uno sivc pro pluiibus recitentur.

ó) Oratio semper terminatur sub longiori conclusione, nisi statim subsequatur Missa de Requiem, vel Absolutio ad tumulum; nam tunc adhibctur conclusio brevis, et etiam omittuntur Versus cum Responsoriis post Orationem.

c) Juxta Rubricas nostras peculiares, post ultimum Requiescat vel Requiescant in pace, adjungitur Versiculus; Anima ejus vel

ANIM/E EORUM ET ANIM/E OMNIUM FIDEL1UM DEFUNCTORUM PER MISERI-coRDiAM Dei requiescant in pace. i^. Amen. Hie Versiculus tantum omittitur, quotiescumque Officium recitatur in suffragium omnium Defunctorum universalis Ecclesiaj. Vide Ruhr, pecul. n. 235.

ante Matutinum diei ct Officii parvi B. M. V. Recitantur voce dc-pressa et quidem licite Feria tcrtia post Completorium. Vide S. R. C. Decretum. 7. Sept. 1850. ad 1.

2. Omnes Psalmi Graduales recitentur stando, juxta consuetudi-ncm. Primus Cantor absolute incipit Psalmum: Ad Dominum, cum tridularer , et rcliqui quatuor vicissim inchoantur ab ea parte Chori, in qua prseccdens Psalmus non desierit. (Cfr. cap. n. § 1. n. 10.) Isti quinque primi Psalmi dicuntur sine Gloria Patri, sed in fine ultimi dicitur Requiem ^eïernam. Deinde dicuntur flexis genibus Pater noster, ct Preces, solo Hebdomadario surgente ad Dominus vobiscum, et Orationcm.

3. Post Orationem responso Amen, primus Psalmus ex quinque sequentibus inchoatur a secundo Cantorc et vicissim ut supra. Hi quinque Psalmi singulatim concluduntur cum Gloria Patri, ad (juod omncs de more corpus profunde inclinant. Kyrie eleison etc. flexis genibus recitatur ab utroque Choro simul. Preces ut supra.

4. Idem dicendum est de quinque ultimis Psalmis, excepto quod horum primus iterum a primo Cantore inchoatur et vicissim.

6. Ob eamdem rationem, de qua § l. n. 1. numquam Nobis datur obligatio ex prsescripto Rubricarum, recitandi in Choro sep-tem Psalmi Poenitentiales. De Litaniis vide Part 1. cap. vm. § 4.

a) Omnibus diei^us, excepto tantum ultimo triduo hebdomadae Sanctae, post Laudes recitatur Responsorium: Si qu^eris miracula , cum versu et Oratione. Vide etiam cap. 11. § 1. n. 27.

b) Item post summum Sacrum legitur vel cantatur (cap.\'vi. § I. n. 6.) Antiphona: H.ec est pr/eclarum vas. Post quam dicitur:

Concede quccsumus, Oninipotens Deus, ut qui protectionis tuce gratiam qucerimus, intercedente beata et glonosa semper Virgine Dei Genitrice Maria; a peste inguinaria et epidemia, a subitanea et ifuprovisa morte, et ab omnibus tribulationibus pencuhsque hbe-rati, secura tibi meute serviamus. Per eumdem Christum Domi-

c) Quoad Antiphonas: Ccelorum candor, et Vos Sancti, post Completorium; nee non quoad Litanias Lauretanas, post recollecti-onem vespcrtinam recitandas, vide suis locis.

Deus, qui corda Fidelium Sancti, Spiritus il/ustratione docuisti; da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper conso-latione gaudere.

Deus, qui per hnmaculatam Virginis Conceptionem dignnm Filio tuo habitaculum prceparasti: quccsumus; ut qui ex morte

ejusdem Filii tui prccvisa earn ab omul lade prcBcervasti; nos quo-que tnundos, ejus intercessione, ad te pervenire coucedas.

Deus, qui Ecclesiam tuam beati Pat ris nos tri Jrancisci meritis , fcetu novce prohs amplijicas; tribue nobis ex ejus imifatione terrena despicere, et coelestium donorum semper participatione gaudere. Per Christum Dominum nostrum, ijc. Amen.

1. Qualibet hebdomada scribi debet tabula officiorum, per Fratres toto illo tempore tam in Choro quam alibi exercendorum, secundum formulam mox subjiciendam.

2. Cantatur hscc tabula ordinarie Feria sexta, vesperi post sump-tam collationcm, monito ad hoc per Proesidem Lectore mensa;, qui illam cantat, stans erectus.

3- lenentur omnes sese exactissime illi tabulse, utpote obedien-tiali, conformare, et, si legitime fuerint impediti, suum officium alteri recommendare, vel Superiori impedimentum notificare, ut alius, eorum vices suppleturus, ad evitandum confusionis periculum, tempestive substituatur.

4. formula communes tabulas scribendi, eadem ab omnibus servanda, sit hujus tenoris:

Dominica N. Prater N. Hebdomadarius. Frater N. Diaconus. I\'rater N. Subdiaconus. Frater N. secundus Hebdomadarius. Frater N. et 1\'rater N. Cantores Frater N. et Frater N. Versicularii. I\'rater N. Acolythus. Frater N. et Frater N. legent ad mensam. Prater N. et Trater N. servient in Conventu. Frater N. ministrabit in Organis. Prater N. et Prater N. lavabunt scutellas. Cretera sint in dispositione Praesidentis.

5. Si sit Dominica de Chorda, subjungitur: In Processione de Chorda Frater N. deferct Crucem.

1. In quibusdam Festivitatibus, pro majori Divini Officii so-lemnizatione, scribi solct tabula corum, qui Ulo die in Officio sunt

Praemisso Festivitatis titulo aliquo ex infra ponendis, subjungitur v. g. A. V. Pater Guardianus divinum celebrabit Officium; Frater N. Diaconus. Frater N. Subdiaconus. Frater N. et Prater N. Can-tores. Frater N. et Frater N. Versicularii. Frater N. thunficabit. Ccetera ut per hebdomadam. — Eritque dies sacratissimae Com-

2. Si adhibeatur Presbyter assistens , tunc ante Diaconum additur ; Frater N. Assistens. Si adsit Can-emoniarius, tunc post Subdiaco-

3 Si sit habenda solemnis Processio, in fine tabulai subjungitui . In humili ac devota ejusdem diei Processione: Frater N. deferct Crucem. Frater N. et Frater N (vel plures. Vide Part. 1. cap. vin. ^ 1. n. 12. lit. ó) coram Venerabili ardentes portabunt faces. Frater N. et Frater N. thurificabunt. Frater N. diriget Processionem. 4. In scribendis novis tabulis, ad uniformitatcm servandam, tituli

Ian 1. In Circumcisione Domini pro titulo tabulae praemittitui , ut sequitur: In celeberrima ac sacratissima dolorosa; ac sanguinolentae Circumcisionis dulcissimi Pueri Jesu Bethlehemitici Solemnitate.

6. In Epiphania Domini. In celeberrima ac splendidis-sima, nee non desideratissima Festivitate Apparitionis amabilissimi Pueri Jesu, seu Epiphaniae Solemnitate. 14. In Festo SS. Nominis Jesu. In honorabili splendidaque melliflui ac salvifiei Nominis Jesu Festivitate.

Jan. 16. In Festo SS. Berardi etc. In triumphali constantissi-morum ac invictissimorum Christi Martyrum, quorum glorioso certaminc primordia Ordinis Minorum sunt consecrata, SS. Berardi, Petri, Accursii, Adjuti atque Othonis Celebritate.

„ 30. In Festo S. Hyacinthse do Mariscottis. In devota ac splendida S. Hyacinths de Mariscottis, Virginis tertii Ordinis S. P. N. Francisci Festivitate.

„ 31. In I* esto B. Ludovicce de Albertonibus. In praclara B. Ludovicce de Albertonibus . Vidua: tertii Ordinis S. P. N, Francisci Celebritate.

Febr. 2. In Festo Purificationis. In splcndidissima, ama-nissi-maque Oblationis Pueri Jesu in Templo, ac purissimce et incontaminatae Virginis Maria Purificationis Soleni-nitate.

„ 5. In Festo SS. Petri-Baptistse etc. In triumphali con-stantissimorum Christi Martyrum Japonensium SS. Pe-tri-Baptista et Sociorum, primi et tertii Ordinis S. P. N. Francisci Solemnitate.

22. In Festo S. Margarita de Cortona. In mirifica atque devota celeberrima tertii Ordinis S. P. N. Francisci Poenitentis, S. Margarita de Cortona Festivitate.

Mart. 5. In Festo S. joannis-Josephi a Cruce. In gaudiosa fer-ventissimi salutifera Crucis amatoris, Ordinis Minorum Confessoris inclyti S. Joannis-Josephi a Cruce Solemnitate.

„ 6. In Festo S. Coleta. In praclara ac devota Virginis secundi Ordinis S. P. N. Francisci, et Monialium S. Clara reformatricis, S. Coleta Celebritate.

„ 9. In Festo S. Catharina Bononiensis. In mirifica dul-cissima Christi sponsa, Virginis secundi Ordinis S. P. N. Francisci, S. Catharina Bononiensis Festivitate.

„ 19. In Festo S. Joseph. In honorifica omnique cultu per universum orbem celebranda castissimi ac fidelissimi

dulcissimce Dei Genitricis Maruc Sponsi, et Ecclesue Catholics Patroni, S. Joseph Solemnitate.

Mart. 25. In Festo Annuntiationis. In magnifica atque Isetissima mellifluEC nee non salutiferae Incarnationis Dominiccc Annuntiationis Solemnitate.

Dominica Palmarum. A V. Pater Guardianus divinum celebrabit Officium; Frater N. Diaconus. Frater N. Subdiaconus. Idem in Processione deferet Crucem. In reversione Processionis I\' rater N. Frater N. Frater N. et Frater N. cantabunt Gloria, laus. Frater N. Frater N. et Frater N. Dominican! Passionem secundum Matthaeum solemnitcr decantabunt. Caetera, ut per hebdomadam.

Feria quinta, in qua augustissimae Ccenee Domini recolitur me-moria, etc. ut supra in Officio Guardiani, et in fine additui: In hujus diei Sacro omncs Patres et Fratres summa cum devotione communicabunt. Dcin subjungitur: In Processione et veneiabilis Sacramenti deportatione: Frater N. Subdiaconus deferet Ciucem. Frater N. et Frater N. (vel plures. Vide supra n. 3.) deferent faces. Frater N. et Frater N. sanctissimum Sacramentum usque ad locum prceparatum continuo incensabunt. Fratres laici tempestive preepa-rabunt aquam et qusevis alia lotioni pedum necessaria. Cum veto hora statuta Fratres omnes advenerint, Frater N. Diaconus solem-niter cantabit Evangelium; Frater N. Subdiaconus. Frater N. et Frater N. Ceroferarii. Frater N. thurificabit.

In die sancto Parasceves. A. V. Pater Lector N. divinum celebrabit Officium etc. In fine additur: Acolythus in Missa cantabit Prophetiam. Frater N. Frater N. et Frater N. Dominican! Passionem secundum Joannem decantabunt. In reportatione venerabilis Sacia-menti: Frater N. Subdiaconus deferet Crucem. frater N. et Frater N. (vel plures. Vide supra n. 3.) deferent faces. Frater N. et frater N. sanctissimum Sacramentum continuo incensabunt.

Sabbatho Sancto. V. Pater Vicarius divinum celebrabit Officium; Frater N. Diaconus, qui et benedicet cereum paschalem, etc. In fine additur: Clerici per ordinem cantabunt Prophetias.

solemnitatum maxima victoriosissimse Resurrcctionis Domini nostri Jesu Christi Solemnitatc.

April. 3. In Festo S. Benedicti a S. Philadelpho. In pr^eclara ac gaudiosaS. Bencdicti a S. Philadelpho, Confessoris Or-dinis Minorum Fcstivitate.

„ 16. In Festo S. Raphaelis Archangeli. In tatissima et unanimi devotione colenda S. Raphaelis Archangeli Fcstivitate. A. V. P. Guardianus etc. Et in fine addi-tur: Hac die, 16. Aprilis, in qua S.P.N. Franciscus anno 1209. per Professionem suae Regulse, cum sociis suis, in nianibus Innocentii Tertii, initium dedit Or-dini Fratrum Minorum, omnes Patres et Fratres special i cum devotione Professionem suam solemniter renovabunt.

Maji 13. In Festo S. Petri Regalati. In prseclara et devota ferventissimi regularis observantie sectatoris S. Petri Regalati Fcstivitate.

„ 17. In Festo S. Paschalis Baylon. In loeta et prsecellenti sacroc Eucharistise adoratoris ardentissimi, ac Seraphicse perfectionis exemplaris absolutissimi, S. Paschalis Baylon Fcstivitate.

„ 20. In Festo S, Bernardini Scnensis. In prseclara atque eximia celeberrimi Pneconis verbi Dei, S. Bernardini Senensis, Ordinis Seraphici Confessoris inclyti Fcstivitate.

In 1\'esto Ascensionis Domini. In sacratissima gloriosissimaquc admirandce Redcmptoris Domini nostri Jesu Christi in coelum Ascensionis Solemnitatc.

In Festo Pentecostes. In gloriosissima ncc non celeberrima om-niquc spirituali gaudio cumulatissima, sacratissima Pentecostes Solemnitatc,

In Festo SS. Trinitatis. In prseclarissima colendissimaque super-benedictre ac individuae SS. Trinitatis Solemnitatc.

In Festo Corporis Christi. In altissima terque maxima, ac omni devotione dignissima augustissimi divinissimique Corporis et Sanguinis Domini nostri Jesu Christi Solemnitate.

In Festo SS. Cordis Jcsu. In splendidissima melliflui ac salvilici Cordis Jesu solemnitate.

lunii 13. In Festo S. Antonii de Padua. In mirifica atque prae-clara Divini verbi celcberrimi Prseconis, S. Antonii de Padua Ordinis Minorum Thaumaturgi Solemnitate.

19. In Festo B. Michelinee. In gaudiosa terrenarum rerum contcmptricis B. Michelinse, Viduse tertii Ordinis S. P. N. Francisci Festivitate.

24. In Festo S. Joannis Baptists. In inclyta atque glo-riosa, omniquc gaudio plenissima sanctissima Prsecur-soris Christi S, Joannis Baptists; Nativitatis Solemnitate.

„ 29. In Festo SS, Apostolorum Petri et Pauli. In magnifica ac gloriosissima beatissimorum Principum Apostolorum, SS. Petri et Pauli Solemnitate.

Julii 4. In Dedicatione Omnium Ecclesiarum. In celeberrima et sacratissima Omnium Ecclesiarum trium Ordinum S. P. N. Francisci Dedicationis Solemnitate.

9. In Festo SS. Martyrum Gorcomiensium. In triumphali, inclyta atque singulari gaudio colenda constantissimo-rum Christi Martyrum, pro defensione realis Christi in Eucharistia prsesentiae, et ejusdem in terris Vicarii Primatus, ab H;ureticis crudeliter interfectorum, SS. Nicolai et Sociorum, potissimum Ordinis Minorum, ac hujus almee Provinciee nostra; Filiorum Patronorumque Solemnitate.

14. In Festo S. Bonavcnturce. In solemni ac eximia Sera-phici Doctoris S. Bonaventurae, Ordinis Minorum, sancta; Romance Ecclesiae Cardinalis et Episcopi Al-banensis Solemnitate.

24. In Festo S. Francisci Solani. In praeclara et gloriosa prodigiosi apud Indiarum gentes Apostoli, S. i\'rancisci Solani, Confessoris Ordinis Minorum Solemnitate.

In Festo Portiunculse. In sacratissima, et singular! aniiru\'e preeparatione celebranda Dcdicationis Eccleske S. Marise de Angelis, sen Portiunculae Solemnitate. In fine additur: In solenmi ejusdem dici humili ac devota Processione.

In Festo S. P. Dominici. In praeclara ac laetissima S. Patris Dominici, Ordinis Fratrum Pncdicatorum Fun-datoris inclyti, divina Providentia Seraphico Patri nostro sancto Francisco, ad Catholic;,e Ecclesi.c fulcimentum, perpetUcE germanitatis vinculo sociati Solemnitate. In Festo Transfigurationis. In magnifica atque pnc-clara Transfigurationis Domini nostri Jesu Christi in monte Thabor Solemnitate.

In Festo S. Clarcc. In mirifica devotissimaque dilec-tissimse Christi sponsae S. Clarke, prima; plantula; pauperum Dominarum Ordinis Minorum Solemnitate. In Festo Assumptionis B. Marise, In sublimissima altissimaquc gloriosissimcE Deiparae, Virginis Marise ad acthereum thalamum assumptse Solemnitate.

In Festo S. Ludovici. In prsecellenti atque gloriosa castissimi Pnesulis, ct preestantis Confessoris ex Ordine Seraphico S. Ludovici Celebritate.

In Festo S. Ludovici Regis. In magnifica et gaudiosa S. Ludovici Noni, Francorum Regis mirifici ac tertii Ordinis S. P. N. Francisci Confessoris illustris Solemnitate. In F esto Translation is S. Rosse. In devota ac dulcis-sirna S. Rosa; Viterbiensis, Virginis tertii Ordinis S. P. N. Francisci Solemnitate.

In Festo Nativitatis B. Mariae. In laetissima ncc non jucundissima gloriosissimae Deiparae Virginis Marise Nativitatis Solemnitate.

In Festo Stigmatum. In gratiosa et admirabili sacro-rum Stigmatum in corpore beatissimi ac Seraphici P. N, Francisci in monte Alvernae digito Dei vivi des-criptorum Solemnitate.

In Fes to S. Pacifici a S. Severino. In eximia atque pneclara solitudinis amatoris S. Pacifici a S. Severino, Ordinis Minorum Confessoris Festivitate.

In Festo S. Michaelis Archangeli. In magnifica mul-tumque colenda coclestis militiee Principis, fortissimique rebellium Angelorum debellatoris S. Michaelis Archan-gcli, oraniumque coelestium Spirituum Solemnitate. In Festo S. P. N. Francisci. In augustissima terque celebranda, ac intimo pietatis cultu veneranda beatis-simi Confessoris, Seraphici P. N. Francisci, Ordinis Minorum Fundatoris atque Ducis mirifici Solemnitate. In Festo S. Marise Franciscae. In Iseta atque suavi S. Marke Franciscee a Vulneribus D. N. |. C. Virginis tertii Ordinis S. P. N. Francisci Festivitate.

In Festo SS. Danielis et Sociorum. In triumphali et gloriosa constantissimorum et invictissimorum Christi Martyrum SS. Danielis et Commilitonum ejus, de Or-dinc Minorum, a Saracenis occisorum Celebritate. In Festo S. Petri de Alcantara. In inclyta et gloriosa extatici ac illuminatissimi Christi Confessoris S. Petri de Alcantara, Seraphici P. N. Francisci ferventissimi scctatoris Solemnitate.

In Festo S. Joannis a Capistrano. In praccellenti et gloriosa fortissimi I hcreticorum debellatoris praestan-tisque Confessoris Ordinis Minorum S. Joannis a Capistrano Festivitate.

In Festo Omnium Sanctorum. In gaudiosissima ac splendidissima, omnique cultu et pietatis affectu ccle-branda sanctissimse Dei Genitricis Virginis Mariee, Sanctorumque omnium cum Christo in coclis feliciter regnantium Solemnitate.

In Festo S. Didaci. In humili ac devota ferventissimi salutiferse Crucis amatoris, ac fallacis saeculi contemp-

Nov. 19. In Festo S. Elisabeth Hungarke. In prseclara atque devota eximise pauperum benefactricis, S. Elisabeth Hungarise, Vidua; tertii Ordinis S. P. N. Francisci Solemnitate.

„ 26. In Festo S. Leonardi a Porta Mauritio. In gaudiosa celeberrimi ac zelosissimi Missionarii Apostolici et Se-raphici S. P. N. Francisci imitatoris ferventissimi, S. Leonardi a Portu Mauritio Festivitate,

„ 28. In F esto S. Jacobi de Marchia. In gloriosa ac mirifica eximii Pnedicatoris, pluribus pro re Christiana lega-tionibus praclari, S. Jacobi de Marchia, Ordinis Mi-norum Confessoris Festivitate.

„ 29. In 1\'esto Omnium Sanctorum trium Ordinum. In gaudiosissima ac splendidissima, omnique cultu et pie-tatis aflectu celebranda Omnium Sanctorum trium Ordinum S. P. N. Francisci, cum Christo in coelis feli-citer regnantium Solemnitate.

In Vigiliis et Missa pro Defunctis Fratribus et Soro-ribus trium Ordinum S. P. N. Francisci; pro eorum earumquc ac viventium Fratrum et Sororum Patribus, Matribus et Benefactoribus, ac pro iis omnibus, qui in Coemeteriis eorumdem Ordinum sunt sepulti. Omnia ut supra

Dec. 8. In Festo Immaculata; Conceptionis B. M. V. In singu-larissima Isetissimaque incontaminatse et illibat;e Conceptionis gloriosissimse Virginis Ma rise, per merita dilectissimi Filii sui, Domini nostri Jesu Christi, ab originali macula perpetuo praeservatse, atque suo hoc Mysterio Ordinis nostri Seraphici Patrome et Advo-catlt;x\' Solemnitate.

24. In Vigilia Nativitatis Domini. In dulcissima ac sua-vissima Pueri Bethlehemitici Nativitatis Vigilia: Frater

N. solemniter cantabit Martyrologium. Frater N. et Frater N. Cerofcrarii. Frater N. Thuriferarius.

Dec. 25. In Nativitate Domini. In desideratissima ac sacratis-sima, omnique turn gaudio, turn pietate colendissima Domini nostri [esu Christi secundum carnem Nativi-tatis Solcmnitate.

In aurora cjusdem desideratissima; diei V. P. Vicarius cantabit Sacrum, etc. In hac Missa omnes Fratres, non Sacerdotes, summa cum rev.erentia et animi pu-ritate communicabunt.

„ 26. In Festo S. Stephani. In gloriosa et triumphali fer-ventissimi Levitse et Protomartyris S. Stephani Solcmnitate.

„ 27. In Fcsto S. Joannis. In suavissima dilectissimi Christi discipuli S. joannis Apostoli et Evangelistre Solcm-nitatc.

In Festo Patroni vel I\'atronse Ecclesiae aptatur titulus, conveniens illi, qui Patronus est vel Patrona.

In Primitiis Neo-Sacerdotum. Dominica N. vcl si Festum sit, illud nominatur. Frater N. Omnipotenti Deo incruenti sui Sacri-ficii Primitias oblaturus, Divinum celcbrabit Officium. I\' rater N. Assistens, ctc.

In lubilseis Fratrum. Dominica N. vel alia die hie nominanda, Frater N. divinee bonitati pro donis ac beneficiis tempore quinqua-ginta annorum transact® vit® religiosse sibi collatis, gratias solemniter acturus, Divinum celcbrabit Officium.

Si vero ipse Jubilarius Missam non cclebret, titulus scribatur hoc modo: Dominica N. (vel alia die) qua Frater N. divinse bonitati pro donis — gratias solemniter est acturus, I\'rater N. Divinum celcbrabit Officium.

1. Hebdomadarius qualibet Hebdornada incipit suurn officium re-gulariter Sabbatho ad Vesperas. Ejus munus est;

d) Horas Canonicas omnes, dato manu signo super formam Chori, singulariter incipere per Versus Domine labia ; Deus , in a.ojutorium etc. et alia, ad Divinum Officium spectantia, peragere, ut suis locis est annotatum.

b) Per totam Hebdomadam cantare summum Sacrum, nisi aliter in tabula extraordinaria notetur.

c) Sacram Communionem, diebus et hora statutis, Fratribus dis-tribuere; atquc exponere et reponere SS. Sacramentum.

d) In refectorio benedicere mensam, gratias „dicere, refectione finita; ct recitare preccs vcspertinas. In domo capitulari legere nomina Defunctorum, qu® occurrunt; et recitare Versus et Oratio-nes consuetas: etiamsi eo die, quo Capitulum servatur, alius Offi-ciator in tabula extraordinaria scriptus sit.

2. Hebdomadarius, ctsi ob causam aliquam summum Sacrum, a se cantandum, non cantaverit, in aliis omnibus debet faccre, quce sunt sui muneris.

3. Si Hebdomadarius absit, vices ejus supplet secundus Hebdomadarius; et in defectu utriusque supplet junior Sacerdotum.

1. Ille, qui in tabula extraordinaria ad faciendum Divinum Officium scriptus est, Officiator dicitur. Illius munus est ilia die facere ea, quae Hebdomadarius facit in Hebdornada, exceptis peragendis in domo capitulari (§ 3. n. 1. lit. d~)

2. Pro varietate Festorum, variandus etiam est Officiator. Unde Pater Guardianus est Officiator in solemnioribus Festivitatibus anni,

nimirum: In Nativitate ct Epiphania Domini; in Feria quarta ci-nerum; in Dominica Palmarum; in Feria quinta Ca-nre Domini; in Dominicis Resurrectionis et Pcntecostes; in Festis Corporis Christi, Purificationis, Assumptionis et Immaculatae Conceptionis B. M. V. S. Joseph, S. Raphaelis Archangeli, SS. Martyrum Gorcomiensium, Portiunculse, Seraphici P. N. Francisei et Omnium Sanctorum universalis Ecclesiae. Item in Fcsto Patroni seu Titularis Eccleske Conventus. Cantat etiam Missam in Adventu, vulgo Auream dic-tam. Item in Commemoratione Omnium Fidclium Defunctorum tri-um Ordinum, et in die Depositionis defuncti alicujus Fratris in Conventu, cantat Missam solemnem exequialem, et facit Officium Defunctorum et: Sepulturam.

3. Si in Conventu adfuerit Reverendissimus Pater Minister Generalis, vel A. R. Pater Minister Provincialis, vel alius Guardiano major, rogetur, an in principalioribus Solemnitatibus Officium fa-ccre desideret.

4. Pater Vicarius est Officiator in Circumcisione Domini, Sab-batho sancto, Feria secunda Paschec, Ascensione Domini, Feria secunda Pentecostcs; in Festis SS. Triniiatis, Annuntiationis et Nativitatis B. Marine Virginis; ac in Festis S. P. Dominici, SS. Stigmatum et Omnium Sanctorum trium Ordinum. Cantat quoque Missam Aurora in Nativitate Domini; totumque Officium facit in Fcsto S. Stephani Protomartyris.

5. Patres Lectores S. Theologiie Officiatores sunt in Missa de die in Nativitate Domini; Feria sexta Parasceves; in Festis S. Antonii de Padua, S. Bonaventurae et S. Joannis Evangelistic.

6. Patres ex-Definitores, ex-Guardiani, Lectorcs Philosophiae et Instructores sunt Officiatores in Festis SS. Cordis D. N. J. C. SS. Apostolorum Petri et Pauli, S. Joannis Baptists et Dedicationis Omnium Ecclesiarum.

7. Alii Patres secundum ordinem Officium faciunt in ceteris Fcstivitatibus, in quibus solet conscribi nova tabula.

3^Ü4

1. In singulis Convcntibus ordinarie duo sint Rectores Chori, Religiosi graves, et sint ambo, quantum possibile est, in Presby-terali Ordine constituti.

2. Primo Rectori Chori convenicntissimc adaptantur ea, qua; Magistro Cceremoniarum convcnire describit Ccerem. Episc. Lib. I. Cap. 5.

3. Ejus officium praecipuum est Chorum universum regere; quapropter cantum Gregorianum apprime calleat, valide sit peetere, nee non voce plena, gravi et consona instructus, ut cantum et pSfihnodiam moderare et sustentare possit. Prseterea in Rubricis sacrisque Ritibus eum decet non mediocriter esse versatum.

4. Ipsius est, errata, si quae contingant, in ipso aetu Officii modeste ac leniter corrigere, nisi tunc magis expedire putet, ut ea dissimulet, eo quod leviora sint, et admonitio post Officium facienda opportunior videatur.

5. Undc alii erratis corrigendis se intromittere nullatenus praesu-mant, sciantque sibi parendum esse Rectori Chori in omnibus, quae ad ejus munus spectant; oportet quippe, ut omnes maxime in as-censu ac dcscensu vocis, in accelcrando aut remorando cantu ac modulamine Psalmorum, in pausis atquc intonationibus cseterisque hujusmodi se illi prorsus conforment.

6. Secundus Rector Chori tenetur in iis, quae spectant ad Chorum, primo subesse. Absente vcro primo, hujus auctoritatem habet secundus , cique omnes alii in rebus ad Divinum Officium pertinen-tibus obedire pro tunc tenebuntur. Quae omnia, ut sine contra-dictione quietius perficiantur, Supcriorum cura erit omnes praemo-nere, ut ipsis Rectoribus Chori in his, quae ad officium ipsorum spectant, sine contradictione obsequantur; ut ita cum majori decore ac reverentia Divinum ab omnibus peragatur Officium.

1. Hebdomadatim duo in tabula scribuntur Cantores, quorum unus sit primus, et stet a parte Chori; alter sit secundus, et stet a parte altera. Alternis autem septimanis solet Chorus variari de parte Australi in Aquilonarcm et econtra, et cum illo quoque va-riatur locus Hebdomadarii.

2. Cantorum officium est intonare Hymnos, Psalmos, Cantica, etc. quae suis locis annotata sunt. Primus Cantor legit punctum pium ante recollectionem in medio Chori.

3. Cantores tantum superpelliceis induuntur a) in Missa in Festis solemnioribus; b) in Vesperis, Completorio et Matutino, quando fiunt cum apparatu; c) in Laudibus vespertinis, celebratis cum expositione SS. Sacramenti, per totum annum; d) in Missa et Absolutione exequiali Fratrum; in Missa solemni et Absolutione in die Commemorationis Omnium Fidelium Defunctorum; item in Missa solemni de Requiem, et in Absolutione ad tumulum in Officio nostro generalissimo, et in quatuor aliis Officiis generalibus.

4. Cantores, si superpelliceis induti sint, in medio Chori intonant Introitum, quem Chorus complet; decantant quoque Versum, et Gloria Patri , Choro respondente. Deinde Introitum repetunt. Vide cap. vi. § 3. n. 3. Etiam in medio Chori cantant Alleluja, intonant Sequentiam, Graduale et Tractum. Ibidem alternatim cum Choro decantant Credo , incipiendo ad Patrem omnipotentem ; verba: Et incarnatus est cantant stantes, sed his cantatis, faciunt unius genu flexionem. In Laudibus vespertinis ibidem intonant omnes Antiphonas, Responsoria aut Hymnos. Intonant quoque Tantum ergo etc. sed flexis genibus.

1. In tabula hebdomadali duo scribuntur Fratres, qai sint Versi-cularii, quorum officium est, omnia tempestive prsevidere, diligcn-terque signaculis notare; libros pulpitis imponerc; sub Officio folia vertere; et curam gcrere de luminc. Caveant autem no umquam unum librum alteri aperto in pulpito superimponant. Vide etiam 4^ prsec. 6. n. 1.

3. Quando Versicularii, supcrpelliccis induti, ad pulpitum Canto-rum, vel, hoc deficiente, ad gradum Presbyterii conferre se dcbcnt, prius revcrentiam faciunt ad invicem per profundam capitis inclina-tionem; quam revcrentiam omittunt, si SS. Sacramentum sit expo-situm. Mox gravi ct pari passu incedentes, vadunt ad pulpitum vel ad gradum Presbyterii, ibique faciunt Altari vel SS. Sacramento revcrentiam per genu unius flexionem. Postquam cantaverint, qua; cantare debent, iterum genuflectunt, et vertentes se ad inviccm ad stalla sua revertuntur; ibique se vertentes, ita ut terga non vcrtant Altari, repetunt salutationem mutuam ut supra.

4. Si induti sint superpelliceis, simul cum Cantoribus intonant in medio Chori Introitum, Alleluja , Tractum, Sequcntiam, etc. ut § praec. 6. dictum est. Item cum iisdem ibidem incensantur et pacem accipiunt.

5. Primus Versicularius, dum opus est, administrat lumen Offi-ciatori, et legentibus Lcctiones Nocturnorum.

6. Secundus Versicularius, dum aliquid in medio Chori cantan-dum est, apponat tempestive libros, ct notet cantanda, ut promp-tissime possint a Cantoribus inveniri.

1. Acolythus, per hebdomadam in tabula scribendus, sit Clericus, Ordine Sacerdotali nondum insignitus; ob defectum tamen vel penuriam Clericorum, assumi poterunt Fratres laici, qui omnia Acolythi munera peragant, quee a Laicis praestari licet.

2. Acolythi officium est singulis diebus extergere pulveres ex stallis seu sedilibus Chori: die Sabbatho ante Vesperas transmutare tabellam Chori, cum pulpito Hebdomadarii et libris transportandis; diebus Dominicis , post summum Sacrum seu Nonam , vascula Chori et dormitorii aqua benedicta replere, illamque ad Fratrum cellas deferre.

3. Ipsius quoque est, cercos Altaris pro Divino Officio, cereum Paschalem et 13. M. V. suis temporibus accendere et extinguere; atque, si Fratres laici non adsint, tempore Divini Officii campa-nas pulsare.

4. Acolythus quoque debet quserere Lectiones Matutini et ad eas aptare signacula, pulpitum pro eis et aliis quibuscumque in eo legendis aut cantandis ponere, et postea illud in locum, ubi asser-vatur, reportare.

1. In omni Officio cavendus est superstitiosus, ambitiosus et su-perfluus cereorum usus; numerus tamen, juxta Rubricas et S. R. C. Decreta requisitus, omnino accendendus est.

2. In Missa privata regulariter duo cerei accenduntur. Dictum est regulariter, nam rationc solemnitatis exterioris, vel ex privile-gio licet plures quam duos cereos accendere. Itaque quatuor cerei acccndi possunt d) in Missa Conventuali seu principali, cui Com-munitas assistit, quando cantari non potest; U) in Primitiis Neo-Sacerdotum, et in Missa Ministri Generalis; itemque in Missa Mi-

nistri Provincialis ac Custodis Regiminis tempore Visitationis illorum in sua Provincia vel Custodia, juxta Indult. Apost. Die 28. Julii 1864.

3. In Missa cantata in diebus solemnioribus, in quibus nimirum tabula extraordinaria scribitur, sex cerei accenduntur. Item in Missis votivis solemnibus, aliisque similibus, quae cum apparatu exteriori celebrantur. Diebus vero Dominicis per annum, et in l\'cstis minus solemnibus, sive cum sive sine Ministris sacris Missa cantetur, quatuor cerei ardent.

5. In Officio solemni tot cerei accenduntur, quot accendi debent in Missa, tali Officio correspondente. Si vero Officium cantetur sine apparatu , duo cerei accenduntur , licet Officium sit Semiduplex.

6. Attamen in Officio Defunctorum, si cum cantu, quamvis sine apparatu, fiat, sex cerei in Altari accenduntur. Si vero Officium sine cantu persolvatur, duo tantum cerei accenduntur in Altari, dummodo recitetur Ritu duplici.

7. In Officio diei quotidiano, si sit Duplex, duo accenduntur cerei in Vcsperis, Matutino et Laudibus, juxta consuetudinem. Idem est in Vigilia Nativitatis Domini in Laudibus, in quibus Officium (it Duplex.

8. Accenduntur quoque ab Acolytho cerei Altaris in Dominica et Feria secunda Pentecostes ad Hymnum Veni creator, in Ter-tia: tune enim dictus Hymnus cantari debet, et Chorus aperiri; finito Hymno, cerei extinguuntur.

9. Ccreus B. Maria: Virginis, qui semper sit albi coloris, est ante ejus Imaginem sive sculptam, sive pictam, in medio aut a latere Chori positam, collocandus. Accendi autem debet:

a) In Laudibus vespertinis per totum annum, sive cum sive absque expositione SS. Sacramenti cantentur.

b) Similiter accenditur ad Officium parvum B. M. V. ad omnes Horas. Item in omnibus B. Marie® Festivitatibus, et illarum Oc-tavis, quando de ipsa fit Officium.

c) Accenditur quoque in solemnitate Dominica; Nativitatis, ad omnes Horas, et infra Octavam, quando de Nativitate vel de Dominica infra ejusdem Octavam Officium fit. Item in Circumcisione

Domini; in Epiphania et per Octavam ad onmes Horas. Item in die Pentecostes ad omnes Horas; et quando cantatur Hymnus Veni creator, post quern cum aliis candelis (n. 8.) extinguitur. Item in Festo Corporis Christi, ct per Octavam ad omnes Horas, side SS. Sacramento fiat Officium. Item in Festis SS. Nominis et SS. Cordis Jesu, et Omnium Sanctorum ad omnes Horas.

rf) Quando autcm ad Horas dicitur accendendus, id etiam de Missa Conventuali, sive quoc fit de Festo, dicto Officio conformi, intelligi debet.

10. Accenditur et extinguitur hie cereus ab Acolytho, per heb-domadam scripto; vel a juniore Laico in Choro praesentc, si Aco-lythus sit impeditus.

11. Si in Choro aliae adhuc statiue Sanctorum habeantur cum speciali candela, h;cc quoquc ab Acolytho accendi debet, in ipso-rum Festis primariis et secundariis, quando de eisdem fit Officium.

12. Cereus Paschalis regular!ter accendi debet ad Missas et Ves-peras solemnes in triduo Paschatis, Sabbatho in Albis, et in Domi-nicis usque ad Asccnsionem. In aliis servanda est consuetudo locorum. Ita S. R. C. 19. Maji 1607. ad 13. Proinde pro uniformitate servanda cereus hie, prater dies memoratos, accenditur:

a) Ad omnes Missas solemnes usque ad Dominican! in Albis inclusive , sed post Dominican! in Albis accenditur in Dominicis tantum, idque in Missa cantata.

b) In Ascensione Domini ardebit ad omnes Horas usque ad finem Evangelii Missce solemnis; quo cantato, extinguitur per secundum Ceroferarium.

1. Campana Ecclesiae major ante Horas canonicas tam nocturnas, quam diurnas, et Missas solemnes pulsari debet, tum ut Fratres

tempestive ad Chorum corda sua Domino praeparaturi conveniant, turn ut populus opportuno tempore accedat.

2. Quomodo pulsanda ad Matutinum, vide cap. 11. § 1. n. 2. 3 et 19. Pro Salutatione Angelica pulsatur mane hora quinta, el in meridie hora duodecima, ter tribus ictibus tintinnando, et postea per spatium circiter unius Miserere pulsus protrahendo. Vespere autem tantummodo tintinnatur, omisso pulsu, vcl post Completo-rium, vel in Laudibus vespertinis, ut dictum est suo loco.

3. Eadem campana pulsatur, quando inchoatur Prima. Pro Missa solemni pulsatur bis, pro prima scilicet vice, media bora, et pro secunda vice, quadrante ante Missam; paulum vero antequam Missa incipiat, tintinnatur. In Missa tintinnatur per novem ictus, ad ut.ram-que tam Hostiai sacrse, quam Calicis elevationem.

4. Pro Vespcris (in Quadragesima pro Completorio) pulsatur ter, ut pro Matutino. Item pulsatur ad Magnificat, et ad Confiteor in Completorio. Vide etiam infra n. 8.

5. In omnibus Proccssionibus pulsatur ab cgressu Celebrantis a Choro, usque ad illius regressum ad Chorum. Si Processio ali-qua solemnis Conventum transeat, tam diu pulsatur, donee per-transierit.

6. Post Missas Defunctorum, ad Absolutionem, corpore prsesente, tintinnatur usque ad finem Responsorii; Libera ; quo finito, et in-cepto Kyrie eleison , pulsatur usque ad finem sepulturse.

7. Campana minor pulsatur mane quadrante ante sextam. In Missa coram SS. Sacramento exposito, post Elevationem usque ad Pater noster ; in Completorio, ad Psalmum: Ecce nunc; et in Laudibus verpertinis, post expositum SS. Sacramentum, usque ad finem Antiphonae vel Hymni vel Responsorii ejusdem SS. Sacra-menti.

1. Exactissima cantus Gregoriani ratio, secundum antiquissimam Seraphicse Rcligionis nostrae laudabilem consuetudinem, omnibus omnino debet esse commendatissima, maxime junioribus Fratribus, quos in cantu specialius oportet exerceri, juxta Statuta Prov.

2. Summa Missa semper cum notis decantetur, cum vel sine Or-gano, prout dicetur infra § 3.

3. Hymnus: \'Pe Deum, tempore nocturno, (cap 11. § 1. n. 18.) Martyrologium, Lectio brevis cum Absolutione praccdente, et or-dinaria conclusione; Tu autem, Domine, etc. nee non 1^. Deo gra-tias semper cantantur. Sed Versus: Adjutorium nostrum, cum reliquis usque ad finem Primét, solum legitur. Idem est de Versu: Pretiosa, et Oratione: Sancta Maria etc. cum reliquis usque ad Versum: Jube, domne, benedicere exclusive, quse omnia leguntur, etiamsi Prima fuerit cantata.

4. Vesperai cantantur diebus Dominicis et Festivis per annum; diebus vero Festivis, tempore Quadragesimee, leguntur Vesperec ante meridiem, et hora consueta Completorium cantatur.

5. Antipbona finalis B. M. V. post Completorium , cum Versu ct Oratione semper cantatur, nisi sequantur Laudes vespertinae, de quibus agitur Part. 1. cap. vi. § 12. In hoc enim casu tantum legitur. Idem dicendum de Antiphonis: Ccelorum candor, et Vos Sancti, cum Versiculis et Orationibus.

6. Antiphona: ILec est pr/eclarum vas canitur post Missam solemnem, in diebus Dominicis et Festivis; exceptis diebus quibus fit Processio, tunc enim tantum legitur.

expedire visum fuerit, ut qusedam alia, in particularibus pracscrtim Festivitatibus cantentur , R. A. Patris Ministri crit, de hoc disponerc.

1. Psalmodiae dcbitc dcvoteque peractse effectus descripsit S. Isidorus his verbes: Psallendi utilitas tristia cor da consolatur, gratiores meutes facit, fastidiosos 01) tec tat, inertes exsuscttat, pec-catores ad tarnenta invitat. Nam qtuunvis dura sint carnalmm cor da., statim ut P salmi dulcedo insonuerit, ad effectum pie tat is animuvi eorum injlectit. Sent. Lib. III. Cap, VII. n. 31. Edit. Mignc.

2. Quapropter in psallöndo omnes debitum modum omnino ob-servent. Debitus autem modus, Seraphico Doctore attestante, [Spec. Disc. Part. I. Cap. XV.) est, ut nee nimiuni festinetur, nee nimia hat, ant incequalis protractio, sed cum pausantibus statim pause-tur, ut vox unius vix inter alios discerni pos sit. Ideoque com-munem quisque psalientium vocem imitetur ac referat, singula verba clare et distincte pronuntiet, atque in medio Versuum, ubi asteriscus ponitur, pausam intcrponat.

3. Attendatur etiam, ne una pars Chori Versum inchoet, prius-quam altera pars Versum prsecedentem totaliter compleverit.

4. Caveatur omnino protractio deformis ultimarum syllabarum ad pausam et ad finem Versus; sed protracta paululum prima et pe-nultima vel antepenultima juxta vocis accentum, ultima syllaba ab-brevietur. Prima syllaba Versus ct prima post quamlibet pausam paululum protrahenda est, ut Chorus totus eo melius simul et sequaliter Versum incipere et prosequi possit; quod fieri non poterit, si in prima syllaba non omnes conveniant, antequam ad secundam procedatur.

5. Quod dictum est de pausa ad asteriscum in medio Versus Psalmorum, idem observandum est in Responsoriis brevibus, ubi asteriscus resumptionem denotat. In aliis autem Versibus et Responsoriis nulla pausa facienda est.

6. Qui intonat, sive Hebdomadarius, sive Cantor, advertat, ut moderatum tonum servet; si autem, ob longitudinem Psalmi, vel alia ex causa, a primo tono fuerit deviatum, poterit a Rectoribus Chori, vel a Cantoribus tonus resumi, prout fuerit inchoatus; id tarnen non fiat ab aliis.

1. Ad promovendum in Officiis Divinis Dei cultum, et ad exci-tandum in assistentibus pietatis aftectum, plurimum conducens est Organorum lusus, dumniodo is lascivus, profanus aut ludici us non sit; et caveatur, ne Divina Officia Organorum sono indebite pro-trahantur, aut econtra nimis celeriter finiantur; non enim Officium Organo, sed debet Organum Officio veluti famulari.

3. Item pulsatur ad repetitionem Introitus; cantato itaque a Choro Sioux erat etc. Organum rcsumit Introitum, qui ab uno vel a duobus Cantoribus, clara voce, legendo repetitur; quod semper est faciendum, quoties sive in Missa, sive in Divino Officio, per Organum aliquid suppletur, quod revera non canitur.

4. Kyrie eleison et Gloria in excelsis alternatim a Choro cantantur et per Organum supplentur, hoc modo: Chorus cantat bis Kyrie; semel Christe; et iterum bis Kyrie eleison. Hymni Angelici Versus sequentes a Choro cantandi sunt: Laudamus ie; Adoramus te; Gratias agimus tibi propter magnam gloriam ru-am; Domine, Fili unigenite, Jesu Christe; Qui tollis peccata

nobis; Tu solus Dominus ; Cum sancto Spiritu in gloria Dei Patris. Amen. Csetera supplentur, ut n. 3.

5. Post Epistolam cantatur Graduale, Alleluja , vel 1 ractus, vel saltern horum pars, postea pulsatur Organum; Sequentia veto alternatim cantatur cum interlusu Organi, ita tamen, ut prima et ultima stropha semper a Choro decantentur.

6. Symbolum semper integre a Choro alternatim cantandum est. Vide etiam cap. v. § 6. n. 4.

7. Ad Offertorium pulsatur Organum usque ad Praefationem. Sanc-tus vero alternatur a Choro et Organo, hoc modo: Chorus primum cantat Sanctus; secundum suppletur per Organum; deinde cantatur a Choro: Sanctus Dominus Deus Sabaoth. Reliqua supplentur per Organum usque ad Benedictus. Sub elevatione SS. Sacramenti Organum (ubi fert usus) cum omni melodia et gravitate pulsandum est. Post Calicis elevationern cantatur: Benedictus qui venit etc. Et nihil aliud etiam in Missis de Requiem.

8. Agnus Dei ita alternatur, ut primum et ultimum a. Choro cantentur: secundum vero per Organum suppleatur. Deinde pulsatur Organum usque ad Dominus vobiscum; prseterquara dum ca-nitur Communio.

9. Cantato Ite, missa est, vel Benedicamus Domino, Organum respondet Deo gratias; duratque lusus usque ad Celebrantis redi-tum ad Sacristiam; nisi sit interrumpendus ob preces dicendas vel aliam ob causam.

10. Regulare est, sive in Missa, sive in Officio, ut primus Versus Canticorum, prima et ultima stropha Hymnorum, Versus Gloria Patri etc. et pariter strophse Hymnorum, sub quibus est genu-flectendum, (cap. 1. § 5. n. 3.) cantentur a Choro, non vero sup-pleantur per Organum, etiamsi stropha vel Versus immediate p race dens a Choro pariter decantatus fuerit; quo casu non est necessaria Organi interlusio inter Versum vel stropham pnecedcn-tem et subsequentem.

11. In Vesperis solemnibus Organum festive pulsatur in accessu Celebrantis ad Altare, usque ad Deus, in adjutorium. (Oratio: Aperi Domine in hoc casu ab omnibus dicitur secreto) Item in fine cujuslibet Psalmi et Cantici Organum resumit Antiphonam ut n. 3. In Hymno et Cantico: Magnificat alternat cum Chdro. Idem dicendum de Canticis: Benedictus et Nunc dimittis.

14. Antiphonse finales B. M. V. integrae alternatim a Choro cantentur. Idem dicendum de Antiphonis; Ccelorum candor, et Vos Sancti Dei. Quando Chorus post Antiphonam finalem sccreto legit Pater noster, Ave Maria et Credo, pulsatur Organum.

15. Organum silere debet^in Missis et Ofliciis de Tempore Ad-^\'^\'ventus et Quadragesimae, si modo excipias Missam Dominicae tertise

Adventus et quartse Quadragesima;, nee non Vigiliac Nativitatis Domini. Item silet in Missis et Officiis Defunctorum. Vide Car em. Episc. Lib. I. Cap. XXVIII.

d) In Missis Defunctorum Organi pulsatio tono lugubri permitti potest, saltern si accedat consuetudo, et dummodo nihil per Organum suppleatur.

b) Item juxta plures Auctores Organi usus licitus est in omnibus Missis et Officiis, n. 15. exceptis, modo in Dioecesi talis vigeat consuetudo ab Ordinario tolerata, et Organum solummodo adhibe-atur ad cantum dirigendum et sustentandum; et ea insuper lege, ut nihil per Organum suppleatur, sed omnia a Choro decantentur. Graves tamen Auctores sufficere censent, ut cantata parte Gradu-alis, rcliqua voce alta recitentur. Idem dicendum de Tractu.

SIONIBUS, JUBIL/EIS, CONFRATERNITATE CIIORD/E, DEQUE DIVERSIS OPERIBUS AC EXERCIT1IS, TAM AD PIETATEM QUAM AD ORD1NE1I DOMESTICUM SPECTANT1BUS.

Cum non omnium Sacramentorum usus vel administratio ad Nos pertineat, hoe Cceremoniali Ritus et Ocremonke prscscribuntur tan-tummodo eorum, ([use a Nobis vel suscipi vel administrari (|uan-doque contingit.

Vide fjuee habet ixituale Romanum de us quee tn, admiuistrati one Sacramentorum generaliter servanda sunt.

nistrandum est, quo frequentior est ejus usus, et quo plura requi-vuntuv (id illud vectc, digncque tv(xctcinditm cic suscipieudinii.....

2. In pviinis meiuinevit Conf issctvius, se judicis pcivitev et medici persoiictui sustmeve, cic dtvmcc justiticB sttnul et misevicovdice miuistrum a Deo constitutum esse, ut tamquam arbiter inter Deum et homines, honori divmo et cinimcirum sciluti consulcit....

3. Quapropter Sctcerdos ad audiendam Confesswnem vocatus, promptum facilemque se prcebeat; ac priusquam ad audiendicm accedat, si tempus suppetat, ad hoc mini ster mm rede sancteque obeundum, divinum auxihum pus precibus implorabit.

4. Superpclliceo et Stola violacei colons utatur, prout tempus , vel locorum feret consuetudo. Hinc servari potest consuetudo Sa-cramcntum Pauiitentite ministrandi in habitu Religionis (etiam cum mantello) absque superpelliceo et Stola. Cetera vide in Rituali Romano, et in Synodo Provinciali Ultraject. lit. IV. Cap. VIII.

5. De confiteri volentibus inter alia Rituale Romanum subjungit: Poenitens, si opus f uerit, admoneatur, ut, qua dccet, humihtate mentis et habitus accedat, et Jlexis genibus, signo Crucis se muniat.

6. Ouocirca Fratres nostri confiteri volentes, accedant Confessa-rium humili pariter ac devota corporis animique compositione; dein genua flectunt et dicunt Benedic pater reverends.

7. Confessarius ex laudabili consuetudine mox benedicit poenitcn-tem, formans manu dextra signum Crucis supei cum, et die ens. Dominus sit in corde tug et in labiis tuis, ad digne cgnfiien-

DUM PECCATA TUA; IN NOJIINE PATRIS , ET tlLII, ET SPIRITUS SANCTI. Interim poenitens signo Crucis se muniat.

8. Turn poenitens Confessionem generalem latina vel vulgar 1 lingua dicat; scilicet Confiteor etc. usque ad ideo precor exclusive; vel saltern utatur his verbis: Confiteor Deo omnipotenit, ei tibi, pater, quod etc. exprimendo humiliter, qucc habet confitenda.

doleo ex amore Dei, et peto salutarem pcenitentiam ei abso-lutionem. Tum subjungit ideo precor etc. Quo iinito, audit, quid Confessarius sit dicturus.

10. Cum Confessarius poenitentem absolvere voluerit, injnncta ei prius, et ab co acceplata salutari poeuiteutia, primo dicit Misere-atur tui etc. aliaque in Kituali Romano praescript?;.

11. Poenitens, accepta Absolutionc, surgit, et manibus dcbite compositis, recedit.

12. Fratres omnes, admonente Seraphico Doctore S. Bonavcntura, „ cor suum per puram Confessionem mundatum, dignum Deo ha-bitaculum prseparent; illud excolant, illud exornent; nihil ibi sor-didum, vel obscurum, nihil ibi vel ad horam residere, quod Dilecti sui oculos offendere valeat, patiantur.quot; Spec. Disc. Part. II. Cap. I. De modo administrandi sacram Communionem vide Part, i. cap. vi.

1. Viaticum sacraiissimi Corporis Domini nostri Jesu Christi sum mo studio ac diligentia Fratribus nostris csgrotantibus opportuno tempore procurandum est, ne forte contingat illos tanto bono. . . . privatos decedere.

2. Statute per Superiorem Sacramenti administrandi tempore, infirmaria vel zegroti cubiculum mundabitur, et, quoad fieri potest, ornabitur. In conspectu infirmi parabitur mensa, lintco mundo cooperta, in qua ponatur Crux cum imagine Crucifixi, inter duos saltern cereos ardentes. In ipsa quoque mensa ponatur vasculum cum aqua munda, pro digitorum ablutione. Praesto quoque erit linteum mundum, a Sacrista mento communicandi supponendum, si ipse infirmus id prsestare non valeat. Adsit insuper Stola alba , si infirmus sit Sacerdos, qua indutus communicet more Sacerdotum.

3. Dato per campanellam refectorii signo, Superior, seu alius Sacerdos ab co designatus, et illi, qui superpellicea induere debent, ad Sacristiam se conferunt; alii vero Religiosi vadunt ad Altare SS. Sacramenti, ubi in duas lineas divisi genuflectunt.

cum later nis accensis; quos scquuntur Sacrista et Acolythus, quorum prior dcfert velum humerale album, et bursam albi coloris cum Corporali et purificatorio, nee non hoe Cseremoniale; alter vero portat vas cum aqua benedicta et aspersorium; hos sequuntur Fratres, (vel Frater) qui umbellam, et deinde illi, (saltem duo) qui intorticia deferunt. Omnes preedicti superpelliceis sint induti. Tandem sequitur Superior, indutus Amictu, superpelliceo, Stola et

llexionem in plano, Superior mox surgit, assumit velum humerale, Altare ascendit, genullectit, et accepta Pyxide, Tabernaculum clau-dit, si SS. Sacramentum ibidem adhuc contineatur. Mox Pyxidem, conopeolo suo tectam, velo humerali cooperit, ita ut velum ma-nus et Pyxidem tegat. Quo facto, desccndit, et subit umbellam, interim ante Altare delatam. Casten omnes interea genuflexi manent.

6. Statim procedunt omnes; prsecedunt Ceroferarii cum lateini^, sequunter Sacrista et Acolythus; succedunt caeteri Religiosi, quorum junior campanulam, de credentia acceptam, per intervalla leviter pulsat; deinde veniunt intorticia gerentes; et tandem Superior sub

mum: Miserere, quem Religiosi alternatim prosequuntur, quousque ad locum, ubi decumbit infirmus, perventum fuerit. Qui deferunt laternas et umbellam ad portam infirmariee sistunt, si commode

düat Pax huic domui. Chorus autem respondet Et omnibus ha-bitantibus in ea. Mox Sacrista super mensam prseparatam explicat Corporale, super quo Saccrdos deponit Pyxidem cum Sacramento, illudque genujlcxns adorat, omnibus in genua procumbentibus: Re-ligiosis nempe in loco magis congruo, Teediferis vero hinc inde

9. Et mox Superior erectus, velum humerale deponit, et accepta aqua benedicta, aspergit infirmum et cubiculum, dicens (etiam tem-

pore Paschali) Antiphonani: Asperges me, Domine, hyisopo, ^ viundabor; iavabis me, et super nivem dealbabor.

10. Deinde reddito aspersorio, et reiterata SS. Sacramenti ado-ratione per unius genu flexionem, stans facie ad Sacramentum versa, subjungit et primum ver sum P salmi:

Ex audi nos, Domme sancte, Pater omnipotens, ceterne Deus: et mittere digneris sanctum Angelum tuum de ccelis, qui custodiat, fovcat, protegat, visite t, atque defendat 0 nines habit antes in hoc habitaculo. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

12. His dictis, et facta gcnuflexione, accedat ad injirmum, quern brevi et suavi alloquio excitat ad devotam hujus Sacramenti susceptionem. Absoluta exhortatiuncula, infirmus coram Commu-nitate de defectibus culpam agnoscit, cui Superior nomine omnium ignoscit, vicissimque petit ignosci, casu quo foret quidpiam contra infirmum commissum.

13- Postea facta de more Confessione geuerali, id est , dicto Confiteor, sive ab infirmo, si commode potest, sive ejus nomine, ab alio, nempe Sacrista, Sacerdos, nempe Superior, aperit Pyxidem, genuflectit, surgit, et stans conversus ad infirmum, dicit:

Misereatur tui omnipotens Deus, et dimissis peccatis tins, per-ducat te ad vitam ce ter nam. Amen.

Indulgentiam, absohUionem et remissionem peccatorum tuorum tribuat tibi omnipotens, et misericors Domimis. Amen.

14. Deinde facta gemijlexione, accipit Sacramentum de vasculo, seu Pyxide, atque illud elevans ostendit tnfirmo, dicens: Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi, et more solito ter dicat: Domine non sum dignus, ctc. Et iujirmus simul cum Sa-cerdote dicat eadem verba, saltern seme I, snbimssa voce. Turn Sacerdos dans injirmo Eucharistiam dicat:

Accipe, Frater, Viaticum Corporis Domini nostri Jesu Chnsti, qui te custodial ab haste maligno, et per ducat in vitam ce ter nam. Amen.

15. Quod si mors immineat, et periculurn sit in mora, tunc dido Misereatur etc. prcsdictis precibus omnibus vel ex parte 0missis, ei statim Viaticum prccbeatur.

16. Communicato infirmo, Superior Pyxidcm super Corporale reponit, genuflectit, surgens digitos inspicit, et fragmenta, si quae adhseserint, in Pyxidcm mittit. Turn digitos in vase abluit, nihil dicens, et purificatorio abstergit; ac deinde Pyxidem claudit. Infir-marius dat infirmo ablutionem, quam si sumere nequcat infirmus, Infirmarius eam ad Ecclesiam portat, in sacrarium projiciendam.

Domine sancte, Pater omnipotens, ceterne Deus, te jidehter de-precamur, ut accipienti Fratri no stro sacro sanctum Cor pics Domini nostri Jesn Christi Filii tui, tam cor por i, quam aninue prosit ad remedium sempiternum: qui tecum vivit et regnat in imitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia scccula sceculornm. 1^-. Amen.

18. His expletis, Superior velum humerale reassumit, genuflectit , surgit, et accipiens vas cum Sacramento, facit cum eo signum

Crucis super in fir mi mi, nihil dicens; omnes, capite profunde in-clinato, banc Benedictionem quoque accipiunt: et deinde Superior reverenter ilhid id est, Sacramentum, deferens ut prius, or dine quo venerat, revertitur ad Ecclesiam, dicendo interim in egressu de infirmaria Psalmum: Laudate Dominum de cielis etc. quam Chorus alternatim recitat, et, hoc expleto, addunt alios Psalmos et Hymnos, proiU tenipits feret.

19. Statim ac Superior cum Sacramento infirmum bencdixerit, Sacrista plicat Corporale, et in bursam reponit, quam secum defert.

20. Cnm Superior pervenerit ad Ecclesiam, ponit Sacramentum super Altare, supposito Corporali a Sacrista, adorat per genu unius flexionem; deinde descendit, retento velo humerali, et repetita in infimo gradu Altaris genu unius (lexione, clara voce dicit etiam tempore Paschali:

Dens, qui nobis sub Sacramento mirabili Passionis tucc memo-nam reliquisti: tribue, qucesumus, ita nos Corporis et Sanguinis tin sacra mysteria venerari, lit Redemptionis tucc fructum in nobis jugiter sentiamus. Qui vivis et r eg nas cum Deo Patre , in unitate Spiritus Sancti Dens, per omnia scscula scecnlorum. il-. Amen.

21. Deinde, facta genuflexione ut supra, retrahit se tantillum ad cornu Evangelii, et ad Religiosos conversus, annuntiat Indulgen-tias, a summis Pontifuibus concessas sanctissimum Sacramentum comitantibus.

22. Postea ad medium Altaris conversus, genuflectit, Altare ascendit, genuflectit, et accepta Pyxide, cum Sacramento in Pyxide, velo humerali cooperta, faciat signum Crucis super populum , seu Religiosos, nihil dicens. Postremo ill ltd in loco suo reponat, hoc

modo: Pyxidcm prius super Corporale reponit, ac dimisso velo humerali, in Tabernaculum recondit, et prEemissa genuflexione la-bernaculum claudit: turn in planum descendit, et facta ibi genuflexione, ad Sacristiam revertitur.

23. Interim Religiosi pro infirmi incolumitate legunt orationes in Cruce. De iteranda administratione SS. Sacramenti per modum Viatici vide Syn. Prov. Ultraj. Tit. IV. Cap. VII.

a) Si Communio infirmo prsebeatur non per modum Viatici, tunc etiam omnes preces ac Ritus supra descripti, tam ante quam post Communionem, servandi sunt, excepta sola formula: Accipe , frater , viaticum etc. pro qua tunc more ordinario dicitur Corpus Domini etc.

ó) In ejusmodi autem SS. Sacramenti delatione minus solemni Sacerdos indutus sit tantum superpelliceo et Stola alba, nee non velo humerali albo. Adsint Religiosi saltern duo, qui superpelliceis induti, intorticia deferant, vel laternas, si subsit periculum, ne intorticia vento extinguantur; et quorum alter tintinnabulum jugiter pulset, alter vero bursam cum Corporali et purificatorio ac Caere-moniale deferat. In infirmaria praeparctur mensa ut supra dictum est; ac ibidem adsit vas cum aqua benedicta et aspersorio. Adhi-beatur etiam umbella.

c) In triduo sacro Majoris Hebdomada;, a Missa nempe Ferise quintee usque ad Missam Sabbathi sancti, SS. Sacramentum tantum per modum Viatici ad infirmos deferri potest; quo in casu in ac-cessu et reditu Psalmi privatim et submissa voce sunt recitandi cum Gloria Patri etc. Non est danda Benedictio in reditu ad Al-tare; in cubiculo vero infirmi non est omittenda Benedictio, neque alise Cseremonise mutandse, quae supra prsescriptac sunt. Cfr. S. R. C. Decretum 15. Maji 1745. in Lucana.

tutum, tamquam ccelestis medicina, non animce solum, sed etiam corpori sahitaris, omni studio ac diligentia, periculose csgrotantibus adhibendum est; et eo qtiidem tempore, si fieri possit, cum illis adhuc integra mens et ratio viget, itt ad uberiorem Sacramenti gratiam percipiendam ipsi etiam suam fidem, ac piam animi vo-luntatem confer re possint, dum sacro liniuntur Oleo. Ad quod non tantum Superior, sed etiam Frater curam infirmorum habcns quam diligentissime invigilabunt. Plura vide in Rituali Romano.

2. Antequam hoc Sacramentum ad segrotum deferatur, Infirmarius prceparet ap7id injirrmun mensam, mappa Candida cooper tarn; itern-que vas, in quo sit bombacium , seu quid simile, in septem globules distinctum, ad abstergendas partes inunctas; mednllam panis , ad detergendos digitos; et aquam, ad ablucndas Sacerdotis manns; et manutergium; ceream item candelam, quee deinde accensa ipsi Sacerdoti ungenti lumen prcsbeat. Adsint etiam in infirmaria super-pelliceum et Stola violacea.

3. His omnibus in infirmaria prseparatis, cum tempus erit, datur signum per campanellam refectorii, ct mox Communitas ad Chorum seu Ecclesiam convenit, ct flexis genibus exspectat, donee tempus est procedcndi ad infirmariam. Superior interim, segrotum unc-turus, lotis manibus, in habitu ordinario accedit ad locum, ubi sacrum Oleum infirmorum asservatur, decenter accipit vas sacri Olei infirmorum, sacculo serico violacei colon\'s inchisum, illudqice caute defer at ne effundi possit.

4. Mox surgunt omnes, et ordinatim proccdunt ad infirmariam. Prsecedit Acolythus, deferens parvam Crncem sine hasta, sed cum imagine Crucifixi, quam segroto pic deosculandam porrigere debet Sacerdos suo tempore; hinc inde incedunt duo Religiosi, quorum alter vas cum aqua benedicta ct aspersorium defert; alter vero hoc Cseremoniale. Sequitur Communitas; et tandem Superior, deferens sacrum Oleum, ut supra. Non adhibetur lumen, nec campanula. Dum Choro egrediuntur, recitare possunt Psalmum: Miserere.

5. Cum perventum fuerit ad locum, ubi jacet infirmus, Sacerdos intrans cubicidum, clara voce dicit: Pax iiuic domui. Communitas rcspondet et omnibus habitantibus in ea.

6. Deinde deposito Oleo super mensam, superpelliceo, Stolaque violacea indutns, Crucem pie deosculandam porngit; max in modum Crucis cum aqua benedicta, et deinde cubiculum et cir-cumstantes per circuitum aspergit dicens Antiphonam: Asperges me, Domine, etc. ut § 2. prase.

7. Deinde pits verbis ilium (infirmum) consoletur, et de hujus Sacramenti vi atque efficacia, si tempus ferat, et ita expedire judicaverit, breviter admoneat/ et quantum opus sit, ejus aui mum confirmet, et in spent erigat vitce ce ter nee.

Introeat, Domine Jesu Ckriste, domum hanc sub nostra humi-litatis ingressu, ceterna felicitas, divina pro sper Has, serena Icetitm, charitas fructuosa, sanitas sempiterna; ejfugiat ex hoc loco accesses dcc mo mini: ad sint Angeli pacts, domumque hanc deserat ontnis maligna discordia. Magnified, Domine , super nos nomen sanctum tuunt; et benedic nos tree conversationi: sanctijica nos tree kunttlt-tatis ingressum, qui sanctus et qui ptus es, et per manes cunt Pa-tre et Spiritu Sancto in scecula sceculorum. Amen.

Oremus, et deprecemur Dominum nostrum Jesum Christum, ut benedicendo benedicat quot;f* hoc tabernaculum, et omnes habitautcs in eo, et det eis Angelum bonum custodem, et facial eos sibi servtre ad considerandum mirabilia de lege sua: aver tat ab ets omnes con-trarias potestates: eripiat eos ab omnt formtdtne, et ab omnt per-turbatione, ac sanos in hoc tabernaculo custodire dignetur. Qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et r eg nat Deus in scecula sceculorum. Amen.

Ex audi 110s, D omine sancte, Pater omnipotens, ce terne Deus: et mittere digneris sanctum Angelum tuum de c02lis, qui custodial, foveat, protegat, visilet, clique defcndat ovines habitantes in hoc habitaculo. Per Christum Dominum nostrum. Amen.

9. Quce Orationes, si tempus nonpalialur, ex parte, vel in tolum poterunt omitti. Turn, prsemissa inter infirmum et Communitatem mutua reconciliatione, ut § 2. praec, n. 12. (quae ornittitur, si immediate post Viaticum detur sacra Unctio) et de more facta Confessione generah, id est, dicto Confiteor, Sacerdos ad infirmum conversus dicat: Misereatur etc. Indulgentiam etc. ut § 2. prcec. n. 13.

10. Antequam Sacerdos incipiat ungere in fir mum, moneal ad-s tantes, ut pro illo or ent; ct ubi commodum fuerit, pro loco et tempore, et adstantium numero vel qualilate, recitent septem Psalmos Pcenitentiales cum Litaniis, vel alias preces, dum ipse U\'ncti-onis Sacramentum admmistrat. Hlt;-o preces a Keligiosis alternatim cum uno ex senioribus Patribus, clara, moderata tarnen voce, re-citentur. Si vero ex ejusmodi recitatione infirmus gravaretur, pri-vatim et submissa voce dicantur.

11. Dum Religiosi preces incipiunt, Sacerdos accipit vasculum Olei sacri, illud aperit, et manu sinistra tenet. Tunc conversus ad infirmum, dicit sequentem Orationem, ter benedicens infirmum manu dextra, manu vero sinistra vasculum Olei sacri ante pectus elevatum tenens. Frater, qui detulit Ceremoniale, illud interea ante Sacerdotem apertum sustinet.

In nomine Pair is -f, et Filii -j-, et Spiritus -J- Sancti, extinguatur in te omnis virtus diaboli per impositionem vianuum nostrarum, et per invocationem omnium sanctorum Angelorum, Archangelo-rum , Patriarcharum , Prophetarum , Aposlolorum , Marty rum , Confessorum, Virginum, atque omnium simul Sanctorum. A men.

12. Dicta hac Oratione, Sacerdos accedit ad infirmum, cum Fratre, qui Cseremoniale apertum sustineat, a sinistris; et cum altero a dextris, qui dextra cereum accensum, sinistra vero vas seu pclviculam cum globulis bombacii teneat.

13. Deinde Sacerdos, intincto pollice manus dextree in Oleo sane to, in modum Crucis ungit infirmnm in partibus hie subscrip-tis, aptando propria loco verba forma in Jmne modum:

Per islam sanclam Unelionem f, el suam piissimam misericor-diam, indulgeat tibi Dominus quidquidper visum deliquisli. Amen.

14. Minisler vero, vel alius, si esl in Sacris, vel ipsemet Sacerdos, posl quamlibel unelionem, lergat loca inuncla novo globulo bombaeii, vel rei similis, eaque in vase mundo reponal, el ad Ecclesiamposlea deferal, eombural, eineresqueprojictal in sacrarmm.

15 „Duin oculos, aures, el alia corporis membra, quee paria siml, quot;Sacerdos nngil, caveal, ne allerum ipscrum inungendo, Sa-cramenli for mam prius absolval, quam ambo hujusmodi pana membra perunxeril. Rituale Rom. Instrncl. prcevia.

Incipitur autem forma cum unctione membri dextri, et finitur cum unctione membri sinistri. Loca inuncta tantum post unctiones utriusquc et eodem globulo terguntur.

Per islam sanclam Unelionem ^Jf, el suam pussimam misericor-diam, indulgeal tibi Dominus quidquid per audi turn deliquisli. Amen.

Per islam sanclam Unelionem f, el suam piissimam miseri-cordiam, indulgeal tibi Dominus quidquid per odor alum deliquisli.

diai)i, indulgeat tibi Dominus qtiidquid per gtistum et locutionem deliquisti. Amen.

Notandum, quod quando infirmus est in agone positus, ore hi-ante, Sacerdos non debet curare, ut labia comprimantur, ne clauso ore respiratio intercludatur; sed sufficit, ut labium sive superius sive inferius ungatur.

Per istam sanctam Unctionem -\\-, el suam piissimam miser icor-diam, indulgeat tibi Domhms qtddqtddper laelum deliqidsli. Amen.

Ha;c unctio in media palma utriusque manus adhibetur. Et adverte, quod Sacerdotibus. . . maims non inunguntur interius, sed ex terms.

Per islam sanctam Unctionem -p, el suain piissimam misericor-diam, indulgeat tibi Domiims qnidquidper gressurn deliquisti. Amen.

Pedes unguntur in parte superiori aut inferiori, seu in planta, pro consuetudine, aut majori infirmi commoditate.

Per islam sanctam Unctionem , et suam piissimam misericor-diam, indulgeat tibi Domiims, quidquid per lumboruin delectationem deliquisti. Amen.

Hcec autem unctio ad lumbos. . . omittitur semper in foeminis, et etiarn in viris, qui ob infirmitatem vix, aut sine periculo moveri noil possnnt. Quo in casu alia corporis pars pro renibus uiigi non debet, adjungit Rit. Rom, Instruct, prcevia.

„Unctio renum ex Pontificio indulto Neerlandise Dinecesibus con-cesso, etiam in viris omittitur. Ejus autem loco pariter ex Apos-tolica venia, in aliquibus Dinecesibus adhibetur in viris unctio ad pectus post unctionem ad os sub forma: Per islam sanctam Uncti-

onem -j-, et per suam piissimam misericordiam, indulgeat tibi Do-minus quidquid per cogitationes et affechts cordis deliquisti. Amen. Append, ad Rit. Rom.

16. Si quis autem laborat in extremis, et periculum immineat, ne decedat antequam finiantur unctiones, cito nngatur, mcipiendo ab eo loco: Per istam sanctam unctionem, etc. Deinde, si adhuc supervivat, dicantur O rationes prcctermissce, sno loco positce.

17. Si vero, dum inungitur, inürmus decedat, Presbyter ultra, non procedat, et prcedic tas O rationes omittat. Quod si dubitet, an vivat adhuc, unctionem prosequatur, sub conditwne pronuntiando for mam, dicens: Si vivis, per istam sanctam unctionem, etc.

18. Si quis autem sit aliquo membro mutilatus, pars loco tilt proxima inungatur, eadem verborum forma.

19. Sed si injirnius, dum phrenèsi, ant amentia laborat, veri-similiter posset quidquam face re contra reverentiam Sacr amenti, 11011 inungatur, nisi periculum tollatur oinnino.

20. Unctionibus omnibus peractis, Sacerdos vasculum cum Oleo sacro reponit super mensam, et accepta mica scu buccella panis, detergit pollicem et digitos, quibus sacrum Oleum tétigit; quo facto, manus abluit, aliquo Fratre aquam fundente, et altero prse-bente manutergium.

Domine Deus, qui per Apostolum tuum Jacobum locutus es_:lufirmatur quis in vobis ? inducat Presbyteros Ecclesia, et or ent super cum, ungentes eum O lea in nomine Domini: et oratio fidei salvabit in fir mum, et allcviabit eum Dominus: et si in peccatis sit, remittentur ei; cur a, qucesumus, Rede mp tor no ster, gratia Sancti Spiritus languor es is tins infirmi, ejusque sana vulnera, et dimitte peccata, atque dolores cunctos mentis et corporis ab eo expelle, plenamque interius et exterius sauitatem misericorditer redde, ut ope misericordice tuce restitutus, ad pristina reparetur officia. Qui cum Patre et Spiritu Sane to vivis et regnas Deus in scecula see-culorum. Amen.

Respice, qucesumus, Domine, famulum tuum N. in infirmi late sui corporis fatiscentem, et animam refove, quam creasti: ut casti-gationibus emendaties, se tua senüat medicina salvatum. Per Christum Dominum nostrum. Amen.

Domine sancte, Pater omnipotens, ceterne Deus, qui bencdictio-nis tuce gratiam cvgris infundendo corporibus, facturam tuam mul-tiplici pietate custodis: ad invocationem tui nominis benignus assiste; ut famulum tuum , ab cegritudine liberatum, et sanitate donatum , dexter a tua erigas, virtute conjirmcs, poles late tnear is, atque Eccle-sice tuce sane tee, cum omni desiderata prosperitate, restituas. Per C/iristurn Dominum nostrum. Amen.

22. Ad extremnin Sacerdos, pro pers once quahtate, salutana monita breviter prcebere potent, qnidus itijirmus ad monenduni m Domino conünnetur, et ad fugandas dcemonum tentationes roboretur.

23. Si Sacerdos expcdirc judicaverit, ut infirmo statim impertia-tur Absolutio generalis, illam tribuat sicut habetur infra cap. m. § 5-

24. Postmodum Sacerdos exuit Stolam et superpelliccum; accipit vasculum cum Oleo sacro, illud sacculo includit, et discedit cum Communitate eo modo, quo venerat. Per viam recitare possunt Psalmum: Ad Dominmm cum tribularer, clamavi, et alios ex Gradualibus, pro longitudine itineris.

25. Cum omnes ad Chorum seu Ecclesiam fuerint reversi, defert Sacerdos Oleum sacrum ad locum, ubi asservatur; et tota Commu-nitas pro infirmo Fratre, ejusque spirituali et corporali prosperitate legit orationes in Cruce.

26. Si sacrum Viaticum ct sacrum Oleum simul deferantur, ob-servanda sunt sequential

d) Alius Sacerdos vel Diaconus, superpelliceo indutus, cum Oleo sacro, occulte delate, sequitur Sacerdotem Viaticum portantem.

b) Sacerdos, administrate Viatico, Stolam albam deponit, et violaceam assumit; vel si deferat Stolam bicolorem, videlicet ex una parte albam et ex altera parte violaceam, illam invertit.

c) Pro administratione Extremsc Unctionis, verba: Pax huic domui, (n, 5.) aspersio aquae benedictse (n. 6.) et mutua reconci-Hatio (n. 9.) omittuntur; quia ante administrationem Viatici jam

visitatione et cur a iiijinnornm. Modus juvandt monentes. Or do commendationis animce. In expiratione.

1. Fratre aliquo agonizante, totus Conventus (vel saltern major aut magna ejus pars) per campanellam refectorii ad infirmariam convocabitur, morituri exitum Domino Deo humiliter recommen-daturus. Interim Sacerdos aliquis infirmo Fratri assistit, et ordina-riam animse Commendationem prccleget, ut in Rituali Romano, sen Breviario.

2. Egressci am ma dc cor pore, statim dicatur Responsorium: Subvenite Sancti Dei , ut 1. c. et mox per magnam campanam Ecclesia: signum detur, primo tintinnando, deinde pulsando, sic ut talis tintinnatio cum pulsu tribus alternis vicibus repetatur, et spatio quadrantis horse absolvatur. Sin autem eo noctis tempore quis defungatur, quo non convenit campanas pulsari, tunc ordina-rium signum dabitur post Salutationem Angelicam matutinam.

3. Corpus de more honeste componi debet: nimirum oculi et os clauduntur; caput, manus et pedes abluuntur, et habitu veteri sed decenti induitur. Si Defunctus fuerit Sacerdos, collo ejus Stola violacea imponatur; si Diaconus, habeat Stolam transversam more Diaconorum; si Subdiaconus, Manipulume brachio sinistra pendentem.

4. Corpus, ita indutum, et llosculis aliisque herbis odoriferis adornatum, super nudo feretro, in infirmaria, vel alio convenicnti loco, collocabitur. Caput caputio sit coopertum; rosarium manibus appendatur; et Crux cum Christi crucifixi imagine super pectus inter manus ponatur.

5. Prope cadaver paretur mensa, cooperta mappa munda, cum duobus saltem cereis continuo ardentibus, et vasculo aqu;c benedictie cum aspersorio, quo corpus interdum aspergatur. Bini Fra-tres in Choro pro Defuncti solatio preces fundant, tempore tantum diurno, nempe a finita Nona usque ad Vespcras.

6. Constituto per Superiorem tempore corpus ad Ecclesiam de-portandi, Fratres per trinam magnae campanae tintinnationem ad Chorum seu Ecclesiam convocabuntur; et omnibus debite prsepara-

7. Prcccedit Acolythus cum vase aquie bencdictte et aspersorio ; ipsum sequitur Clericus Crucem processionalcm portans; Cruci-ferum scquuntur Religiosi bini et bini; deinde quatuor Clerici faces extinctas ferentes, et tandem Superior. Acolythus, Crucifer et Tsediferi induti sint superpelliceis; Superior vero superpelliceo, ac Stola et Pluviali nigris. Procedunt sub silentio, et capite detecto, excepto Superiore.

8. Cum omnes Religiosi, vel saltem Superior cum omnibus, qui superpelliceis induti sunt, infirmariam, seu locum, ubi jacet Defuncti cadaver, intraverint, Superior sistit se ad pedes Defuncti, habens a tergo Acolythum cum aqua benedicta; Crucifer stat ad caput Defuncti; ct bine inde Religiosi portantes faces, quae statim accen-duntur. Reliqui circumstant feretrum, si per spatium liceat.

9. Turn Superior accipit ab Acolytho aspersorium, et corpus Defuncti aspergit aqua benedicta ter: in medio, a dextris, et a sinistris Defuncti, interim nihil dicens. Post aspersionem inchoat Antiphonam, Si iniquitates observaveris ; mox adjungit Psalmum: De profundis , quem alternatim cum Choro prosequitur; et in fine: Requiem /eternam dona ei , Domine ; et lux perpetua luceat ei. Deinde repetit Antiphonam totam: Si iniquitates observaveris, Domine: Domine quis sustinebit?

10. Deinde cadaver effertnr per quatuor vcl plures Rcligiosos ejusdem gradus et conditionis, ita videlicet, ut Sacerdos a Sacerdoti-bus, Clericus a Clericis ejusdem Ordinis, et Laicus a Laicis deferatur.

11. Ad Ecclesiam procedunt ut n 7- Acolythus, Crucifer et Religiosi; hos sequitur Superior prsecedens feretrum, circa cujus quatuor angulos incedunt quatuor Clerici cum taedis ardentibus. Vide etiam infra n. 31.

12. Mox ac feretrum levatur, Superior de infirmaria, seu loco, proccdcns, gravi voce into net t sine cantu Antiphonam: Exultabunt Domino; qua inccpta, statim primus Cantor inchoat Psalmum: Miserere, Choro alternatim prosequente; ac si longitudo it mens postnlaverit, dicantur Psalmi Graduates: Ad Dominum, cum tri-

bularer , ctc. vel alii Psalmi ex Officio Mortuorum; et in fine cujusque Psalmi dicitur Requiem ^eternam dona ei Domine, etc. qui Psalmi devote, distincle, gravique voce recitari debent, usque ad Ecclesiam.

13. Ad ingressum Ecclesice, licet noncium sit finitus Psalmus, repetitur Antiphona. Exultabunt Domino ossa humiliata. Superior inchoat Exultabunt Domino, et Chorus prosequitur reliquum.

14. Deinde Ecclesiam Ingres si, cantant cum notis Responsorium: Subvenite Sancti Dei , Cantore incipiente et Clero alternatim res-pondente. Responsorium hoc dicendum est, uti habetur in Rituali Romano, Tit. In expiratione. Prima nimirum repetitio, post Versum: Suscipiat, fit usque ad verbum Altissimi inclusive.

15. Deposito feretro in medio Ecclesice seu Chori, Superior, si Responsorium nondum sit finitum, se sistit ad pedes , et Crucihr ad caput Defuncti; reliqui vero Religiosi hinc, inde stant, ita ut juniores Cruci, et seniores Superiori sint viciniores; et omnes faciem

r wM

\'I .1

vertant ad feretrum, quod sit in medio comm. Si vero feretrum deponatur in medio Chori, Religiosi ad stalla sua se recipiunt.

16. Feretrum autem deponitur, ita ut Defuncti pedes, si fue-rit Laicus, vel Clericus inferior Sacerdote, sint versus Altare majus; si vero fuerit Sacerdos. . . . caput sit versus ipsum Altare.

17. Feretrum cooperiatur panno nigro etc. ut dictum est ^ De Absolutione pro Defunctis, n. 3.

20. Ad finem Officii post Antiphonam Cantici: Benedictus etc. Eoo sum resurrectio etc. dicitur Pater noster, et absolvitur secreto usque ad:

Absolve qiuesmnus Dentine, animam famuli tui ab omni vinculo delictorum; ut in resurrectionis gloria inter Sane tos et Electos tuos resuscitatus respiret. Per Christum Dominnm nostrum, Amen.

21. Versus: Requiem /eternam, et Requiescant in pace non ad-duntur, sive statim Missa sequatur, sive mox ad Absolutioncm procedatur.

22. Finita Missa, observantur ea, quee dicta sunt § De Absolutione pro Defnnctis, n. 5. 6. et 7.

23. Cum ad feretrum pervenerint, Celebrans semper se sistit ad pedes Defuncti; adco ut, si Defunctus fuerit Sacerdos, se consti-tuat feretrum inter et portam Ecclesiae; sin autem Defunctus Sacerdos non fuerit, stat inter feretrum et Altare, aliquantulum versus cornu Epistolse, ut 1. c. n. 9. E converso Subdiaconus Crucem deferens, cum Ceroferariis semper se collocat ad caput Defuncti; quamobrem, si Defunctus fuerit Sacerdos, statuit se inter feretrum et Altare; si vero Sacerdos non fuerit, consistit feretrum inter et Eccleske januam. Diaconus et duo Acolythi stant ut 1. c. n. 9.

24. O nines alii de Clero veniunt ordinatim in gradn sua cum candelis accensis, et stant in circuitu feretri, si feretrum sit in medio EcclesiEe; si vero sit in Choro, Religiosi manent in stallis suis.

25. Omnibus ita constitutis, Celebrans stans junctis manibus, Diacono ante ipsum librum sustinente, in tono feriali absolute chat sequentem Orationem:

Non iulres in judicium cum servo tuo, Damine, quia nullus apicd te justijicabilur homo, nisi per te omnium peccatorum ei tri-btuitur remissio. Non ergo cum, quccsunms, tua judicialis sen-teutia premat, quern libi vera supplicatio Jidei christiance commen-dat; sed gratia tua illi succurrenlc, mereatur evade re judicium ultionis, qui dum viveret, insignitus est signaculo sane fee Trinitalis: qui vivis et regnas in scecula sceculortcm. 1^. Amen.

26. Deinde Cautore incipienle, Clerus circumslans cantal sequens Responsorium: Libera me, Domine, etc. Versus autcm a binis dicuntur Cantoribus: prima vero repetitie post Versum: Tremens, lit a primo asterisco usque ad secundum; ac verba a secundo asterisco usque ad prafatum Versum cantantur pro altera repetitione.

27. Circa finetn Responsorii Diaconus et duo Acolythi accedunt ad dextram Celebrantis, ut § cit. n. 10. Deinde imponitur et be-nedicitur incensum in thuribulo ut ibid. n. 11.

28. Post ultimum Kyrie eleison Sacerdos dicit alia voce, Pater noster etc. et secreto dicilur ab omnibus; ac interim corpus Dc-functi, qui non fuit Sacerdos, aspergitur et thurificatur eodem modo, ut dictum est 1. c. n. 12. Si vero Defunctus fuerit Sacerdos, Celebrans incipit aspersionem et incensationem corporis ad latus Epistolae, non pratermissis in transitu Cruci vel SS. Sacramento debitis reverentiis.

Deus, mi proprium est misereri semper, et par cere; te supph-ces exoramus pro anima famuli tui N. quam hodie de hoc sccculo migrare jussisti, ut non tradas earn in maims inimici _y neque obli-viscan\'s in Jinem, sed jubeas earn a sanctis Angelis suscipi, et ad patriam Paradisi perduci: ut quia in te speravit, et credidit, non pas nas inferni sustineat, sed gaudia cc tenia possideat. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

Si Defunctus fuerit Sacerdos, in Oratione dicatur: pro antma famuli tui Sacerdotis, quam, etc.

30. Finita Oratione, corpus defertur ad sepulchrwn, si tunc deferendum sit: et dum porta hor, Clerici sen Religiosi cantant, primo Cantore intonante, Antiphonam: In paradisum. Qua finita, si longior sit via, cantari possunt Psalmi Graduales, Poenitentiales, vel alii ex Officio Defunctorum.

31. Corpus tarn in delatione ad Ecclesiam, quam ad sepulchrum, semper eodem modo, sive Dcfunctus fuerit Sacerdos sive Laicus, defertur, scilicet pedibus vcrsis ad praecedentes; et ordinarie defertur manibus, sed, cogente necessitate, deferri potest super humeros.

32. Procedunt ad sepulchrum hoc ordine: Preecedunt duo Aco-lythi, quorum alter portat thuribulum et naviculam incensi; alter vero a sinistris ejus, defert vas aquae benedictse , aspersorium et hoc Cseremoniale. Hos sequitur Subdiaconus Crucem deferens, medius inter Ceroferarios cum candelabris accensis. Turn veniunt Religiosi ordinatim cum candelis suis; demum Celebrans cum Diacono a sinistris; et ultimo defertur feretrum.

33. Deponitur feretrum prope sepulchrum; et omnes illic se sistunt, prout in Ecclesia infra Absolutionem.

34. Cum autem pervenerit ad sepulchrum, si nou est benedic-tum, Sacerdos illud benedicit, dicens hanc Orationem:

muluui benedicere dignare, eique Angehim tmcm sanction deputa custodem; et quorum qnarumque corpora hie sepelmntur, animas eorum ab omnibus absolve vinculis dclictorum, ut in te semper cum Sanctis tuis sine /ine Uetentur. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

35- Dicta Oratione, Sacerdos more solito ponit et benedicit in-censum in thuribulo, turn aqua benedicta aspergat prius corpus Dcfuncti tribus vicibus, scilicet in medio, ad dextram et sinistram Defuncti; postea eodem modo aspergat tumulum; et deinde incenset similiter corpus Dcfuncti et tumulum.

At si sepulchrum jam fuerit benedictum, prsetermittitur ejus Benedictio, nee non aspersio et thurificatio turn sepulchri turn corporis.

36. Postmodum Sacerdos intonat Antiphonam: Ego sum. Qua intonata, Cantor incipit Canticum: Benedictus , quod Chorus alter-natim prosequitur usque in finem. Interim corpus in tumulum demittitur.

37- Cantico finito, Cantor repetit Antiphonam, quam Chorus complet, et ilia completa, Sacerdos alternatim cam Choro cantat :

Fac, qucesumus Domine, hanc cum servo tuo deJune to miser i-cordiam , ut fac tor um si to nun in poenis nan recipiat vicem, qui hi am in votis tenuil voluntatem: ut sicict hie eum vera fides jnuxit fidelium turmis; ita illic emu tua miser atio societ Angelic is cho-ris. Per Christum Dominum nostrum, i^-. Amen.

f. Anima ejus, et animcc omnium fidelium def unctorum per misericordiam Dei requiescant in pace. K-. Amen.

38. Omnibus istis completis, Fratres laici, ad hoc deputati, tumulum statim terra adimplent, et adimpletum debite componunt. Reliqui vero omnes revertuntur ad Ecclesiam, ordine quo venerunt.

39. In ingressu Ecclesiae Sacerdos sine cantu dicit Si iniquitates observaveris , Domine. Deinde primus Cantor incipit Psalmum: De profundis, quern Religiosi alternatim prosequuntur, et in line dicitur Requiem ^eternam dona eis, Domine etc. Postea a Sacer-dote repetitur tota Antiphona: Si iniquitates observaveris, Domine: Domine, quis sustinebit?

40. Deinde nihil additur, et Sacerdos cum omnibus Ministris recto tramite ad Sacristiam revertitur.

divtna res sit tarn sancti Sacerdotii ministerium, consentaneum fuit, quo dignius et majori cum veneratione exerceri posset, ut in Ecclesia ordinatissima dispositione p lures et diver si essent Minis-trorum or dines, qui Sacerdotio ex officio deservirent; ita distribnti.

ut, qui jam Clericali Tonsura insignili essenl, per minores ad majores ascendereut.

2. Pratres itaque ad h;uc Ministeria assumendi, omnino invigi-lent, ut dignitati Clericali mores, vitaque respondeant; et quo proxi-mius Sacerdotio accedunt, in Ordinc suo, ita quoque pietatc, morum gravitate, et devota Sacramentorum frequentia cseteros antecedant.

3. Ad sacros Ordines assumendi, spiritualia exercitia per octo dies continuos devote servabunt, toto ilio tempore orationibus in-stanter vacantes, et conscientiam a cnlpis omnibus emundantes, divinum implorent auxilium, quatenus debite Ordinem sacrum suscipiant, et in suscepto postea pie ac fideliter administrent.

4. Frater sacrum Ordinem suscepturus, pridie quam e Conventu recedit, ante ccenam sen collationem vespertinam, in refectorio coram Communitate, in terrain humiliter prostratus remanet, donee Prases dicat quid petis, frater? Tunc Ordjinandus se erigens, manibus junctis et genuflexus preces Fratrum humiliter postulat in hunc modum:

Admodum venerande Pater, ct in CArista Jesu dilectissimi Patres, ac Fratres, rogo vos ob amorem Domini nostri Jesu L/insti, ac beatissimcc Virgnus Marice, nee non beatissimi Pa-tris nostri Francisci, et omnium Sanctorum, ac Sanctarum Dei, quatenus me ad sacrum Subdiaconatus (Diaconatus, Presbyteratus) Ordinem admit tere dignemini, et or are pro me, ut il/e Or do a me suscipi, et exerceri pos sit ad major em Dei gloria m, animce niece salntem, ac Or dims nostri et to tins Ecclesice utilitatem.

5. Si plures ad sacros Ordines sint promovendi, tunc senior eorum facit petitionem pro omnibus, omnia dicendo in plurali, et Ordines, ad quos promovendi sunt, exprimendo.

6. Hac petitione facta, iterum se in terram prosternit, et Prases, pramissa aliqua exhortatiuncula, pollicetur preces nomine totius Communitatis. Quo facto, Ordinandus surgit, ct genuflexus ante locum Prasidis, ubi liber Evangeliorum super mensam positus sit, publicam Orthodox^ Fidei Professionem emittit, juxta formam, a Summis Pontificibus Pio IV. et Pio IX. prascriptam, (piani vide in line hujus Gcremonialis. Qua Professione facta, iterum in medio refer-

torii genuflectit; et deinde jussus surgere, terram osculatus ad locum suum recedit. Duni plures sunt Ordinandi, tunc senior illam Professionem legit, et reliqui successive manum ad Evangelium apponentes, dicunt Ego frater N. idem spondeo etc.

7. Dum quis est Sacerdotio initiatus, et domum redierit, alii Fratres ipsi congratulantur, et genuflexi manum ejus dcxtram exos-culantes, petunt ab illo benedici, qui formando signum Crucis Benedictionem illis humiliter impertitur, dicendo: Benedictio Dei omnipotentis etc.

8. In prima Missa novi Sacerdotis, solemniter celebranda, locum obtinent omnia, quae de Sacro solemni dicta sunt; illique datur Presbyter assistens, Amictu, Alba et Pluviali indutus.

9. Cum ventuni est ad Altare, novo Sacerdote cum sacris Mi-nistris in infimo gradu genuflexo, caeteris autem in locis suis , juxta laudabilem consuetudinem, Cantores intonant Veni creator Spiritus. Prima Hymni stropha finita, omnes surgunt. Hymno vero finito, Cantores cantant:

Deus, qui cor da Jideliuni scincti Spiritus illustratione docuisti, da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper cousola-tione gandere Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

10. Si novus Sacerdos primam Missam privatim celebret, Altare parabitur solito festivius, et super eo sex candeke accendi poterunt. Alius Sacerdos, superpellicco indutus, eidem semper assistet.

Plura vide apud Janssens. Append, final. Instruct, pro Ordinandi s; et De prima JSTeo-Mystce Missa.

DE MODO ET ORDINE RECIPIENDI AD VESTITIONEM ET PROFESSIONEM PRIM^E ET TERTLE REGUL^E, JUBILEUM ET CONFRATERNITATEM CHORD/E S. P.

i. Observatis omnibus, pro recipiendis ad Ordinis nostri habi-tum requisitis conditionibus , Candidatus, triduo antequam vestiatar , vespere ante coenam vel collationem, coram Communitate, ad men-sain sedente, in medio refectorii, terram prius exosculatus, humi prostratus permanet usque dum Prases dicat: Quid petis , charis-sime ? Quo dicto, se erigit, sed permanens genuflexus, manibus ante pectus junctis, respondet: (in plurali, si sint plures)

Admodum vencrancle Pater, ct in Chrislo Jesu dilectissiini Patres ac Fr aires, rogo vos ob amor em Domini nostri jfesn. Christi, ac beatissimcs Virginis Mar ice, nee non beatissinii Pair is nostri Francisci, et omnium Sanctorum ac Sane tar um Dei, qua-lenus me admitlere dignemini ad habilum probalionis sacratissimce Religionis veslrce, ad faciendani pcenitentiarn, et vitam meam emendandam.

Zeer Eerwaarde Pater, en in Jesus Christus zeer beminde Vaders en Broeders, om de liefde van onzen Heer Jesus \'Christus, van de Allerheiligste Maagd Maria, en van onzen Heiligen Vader Franciscus, en van alle Heiligen Gods, smeek ik U\', mij het proef kleed uwer heilige Orde te ivillen geven , opdat ik boetvaardigheid doe en mijn leven betere.

2. Petitione facta, Candidatus iterum in terram se prosternit, et Pncses ei inculcans rei gravitatem, commendat, ut per preces et alia spiritualia exercitia gratiam S. Spiritus imploret, ut illa adju-tus, petitionis suee effectum melius consequatur. Deinde Candidatus jussus surgere, terram iterum exosculatur, surgit et vadit ad locum suum. Pridie Investitionis ipsi caput radatur; adhi-beat vcro, donee sit indutus habitu, capitegium. vuigo dictum Soli Deo.

3. Ipsa die Investitionis, tempestive in Presbyterio a Sacrista parabitur genuflexorium, tapete tantum coopertum, cui imponitui Crucifixus. Apud genuflexorium aptabitur candelabrum, cui imponi possit candela post Vestitionem. In plano, a latere Epistolee, pigt;e-paratur mensa, mappa alba cooperta, super quam deponuntur vesti-menta religiosa benedicenda. Praesto quoque erit vas aquae benedictie cum aspersorio.

4. Vestitio et Professio lïant mane, post summum Sacrum, l\'it autem per Superiorem, vel alium Sacerdotem id facultatis haben-

5. Mane hora competenti summum Sacrum paulo solemnius, quam alias factum fuisset, decantetur secundum prsescriptum Ru-bricarum de Festivitate occurrentc.

6. Ab initio Missse Candidatus, praeeunte Patre Instructore, vadit ad genuflexorium praeparatum, super quod genuflectit: Instructor vcro genuflectit super genuflexorio distincto, in cornu EpistoLf ])osito. Post Communionem Sacerdotis Candidatus summa cum de-votione communicabit, super gradus Altaris, et mox ad genullcxo-rium redit.

7. Finita Missa. Celebrans cum Ministris ad Sacristiam redk, ubi deposita Casula et Manipulo, quem et Ministri deponunt, assu-mit Pluviale coloris Missae congruentis. Si alius Sacerdos Candi-datum investiturus sit, etiam ipse induct Amictum, Albam, Stolam et Pluviale dicli coloris, et aderunt Ministri ut supra; si vero Missa cel eb rata fuerit sine Ministris sacris, duo Assistentes superpelliceo

sistcntes; praecedentibus Acolythis sine caudelabris ct thuribulo. Facta Altari reverentia, ut ante Missam, Sacerdos cum duobus Assistentibus ad Altarc ascendit, ct illud osculatur in medio. Mox ad cornu Evangelii accedens, scdct super scabellum, ibidem pi-e-paratum, stantibus hinc inde Assistentibus, facie versa ad Candida-tum. Tum Sacerdos requirit a Candidate, lingua Latina si sit Clericus, vernacula si sit Laicus, quid petat? Tunc iste, manibus junctis, facit petitionem ut supra n. l.

y. Facta petitione, Sacerdos piam ac brevem habeat exhortationem, Latina vel vernacula lingua, prout magis expedire visum fuerit.

10. Exhortatione finita, requirit Sacerdos, an Candidatus in sua petitione et intentione, prius significata perscveret; quo respondente, quod sic, dicit Sacerdos: ergo orabimus Dominium DeuaI, ut dei

yue in finem fideliter persever are. Mox „surgens , vadit ad medium Altaris, ibique stans medius inter Assistentes, facie ad Altare conversa, profert in tono feriali:

Deus, qui a sceculi vanitate conversos, ad br avium supertu? vocationis accendis ; et qui renuntiantibus steculo , mansiones paras in ccelis: dilata cor hujns famuli tui cosies tib us donis , ut fraterna nobiscum teneatur compagine charitatis : unanimis, co/istans, so-brius, simplex et quietus, regularia sanctorum Patrum instituta custodial; et ad eum, quern, te inspirante, perfectionis spiritum coucepit, te adjuvante, perveniat. Per Chris trim Dominum nostrum. r-, Amen.

Do mine Jesu Ckriste, dux, sal us et fortitudo nostra, humiliter petimus, ut famulum tuum, quem sane tee eompunctionis ardore ab

hujiis sceculi vaniiaie scparcisti, etiani a converscthone tervenct dis-cernas, et gratiam, qua in te per sever et, infundas; 7it protections tuce prccsidio mumtits, quod, te donante, ajfectat, te adjutore, compleat: ut suce conversionis executor e(pectus, «rtf ea, quce per-severautibus ni te proiuittere digncitus es, fehcitev pertiiigamp;t. Qui vivis et regnas tu scecula sccculoruiu. i^-. Amen.

11. Notet autem Saccrdos, quod, si plures sint Candidati ad Vestitionem (idem est de Professione) admittendi, ilia, quae illos respiciunt, dici debeant in numero plurali; (quod et in scquentibus erit observandum) ideoque, ut omne erroris periculum evitctur, antequam ad Altare accedat, sedulo et attente legenda faciendaque praevideat.

12. Dictis supra positis Orationibus, et facta Altari reverentia, accedit ad cornu Epistola;, et ibi stans medius inter Assistentes , benedicit vestimenta, mediocri voce dicens:

Damine Jesu Ckriste, qui tegumen nostra mortalitatis induere dignatus es, absecramus immensam tuce largitcitis abuudantiain; ut hoc genus vestimenti, quad sancti Patres ad innocentice el huinih-latis indicium, abrenuntianlibus huic seeculo ferre sanxerunl: ita bene *jquot; dicere digneris, ut hie famulus tuns, qui sane tee Religionis habitum, pice devotionis affectu, ass inner e zntendit, te intus vera-citer induere mereatur. Qui vivis et regnas cum Deo Paire, in imitate Spiritus Sancti Deus, per omnia scscula seecularum Amen.

Dens, qui ut servtim redinteres, Filinm tuuvi per ma/ins im-piornm ligari voluisti, bene die, qucesnmns, cingiUuiu istud, et prcesta, ut famulus tuns, qui eo velnt ligaminc pcenitentiali stci corporis eingetur, vinculorum ejnsdem Domini nostri Jesu Chrisli perpetuo nmnor existai, et in Or dine, quem assutnit, constanter per sever et: tuisque cum affeetu semper obseqtnis se alligatuni esse cognoscat. Per enntdem Christum Dominuni nostrnm. Amen.

13. Quibus Orationibus completis, Sacerdos aspersorium madidum accipit de manu primi Assistentis, qui illud a Thuriferario acc\'?pe-rat; et ter Candidatum aspcrgit, et deinde ter vestiraenta, nempe in medio, a dextris et a sinistris, proferens sine Psalmo Antipho-nam: Aspergks me, Domine, etc.

14. Deinde Sacerdos ad medium Altaris redit, et stat ibidem medius inter Assistentes, facie versa ad Candidatum, qui interim, comitante Patre Instructore, cum debitis reverentiis acccdit ad secundum Altaris gradum , et utrumque genu llectit in ora suppedanei ante Sacerdotem. Mox Sacerdos, adjutus a suis Assistentibus, Candidatum genufiexum exuit vestimento aliquo sfeculari exteriori, dicens voce intelligibili:

15. Quo peracto, Sacerdos, adjutus ut supra, reiigionis habitu induit eum. pronuntians ad vestimenta singula singulas Orationes, ut sequitur :

fnduat te Dominus novum hominem, qui secundum Deum crea-tus est, in justitia et sanctitate veritatis. a-. Amen.

Pone, Domifie, caputiuvi salnlis in capUe ejus, ad expugnandas dicibolicas fraudes. Per Christum Doiuinum nostrum, iv-. Amen.

Prcecingat te Dominus cinguto pun talis , et exhnguat in lumbis tuis Jiumorem libidinis, lit maneat in te virtus continentue et casti-tatis. Per Christum Dominum nostrum. TV. Amen.

16. Interim Thurifcrarius acceptam candelam accensam tradit primo Assistenti, hie vero Sacerdoti, qui eamdem Novitio porri-git, dieens;

Accipe, Frater charissime, lumen Christi in signum iminorta-litatis luce; ut mortuus mundo, Deo vivas. Exurge a mor luis, et illuminabil te Christus. 9-. Amen.

17. Novitius, dum eandelam aeeipit, prius illam et deinde manum Sacerdotis osculatur. Quo facto, Novitius surgit, et tradit candelam Thuriferario, qui illam supra candelabrum deponit; deinde Sacerdos Novitium complexus, dicit: I\'ax ïibt , frater, et ille respondet Amen. Tum Novitius, facta Sacerdoti reverentia per capitis inclinationem, eodem modo accipit pacem a primo et deinde a secundo Assistente. Postea descendit de Altari, et tacta genu-flexione in plano, ad genuflexorium. comitante Patre Instructore, redit, ibique genuflectit.

Majestatem tuarn, Donune. suppliciter exoramus. ut favmlum tuum, cut, cie tua gratia prcesumentes, nostrce Religionis habitum jMpostumus, digneris inter discipulos tuos virtute ex alto induere, justitice lorica munire, et salutis protegere vestimento; ut, intercedente beato Francisco, Confessore tuo, sub humilitatis veste tibi perseveranter deserviens, ad stolam immorlalitatis et elorue herve-mre mereatur. Per Christum Dominum nostrum, i^. Amen.

Domme j\'esu Christe, qui beato Petro Apostolo tuo, siguijicans qua morte clarijicaturus esset Deum, prcedixisti per alium in se-nectute ipsum fore cingendum; famulum tuum Fratrem nostrum, quem cingulo nostra; Fraternitatis prrecinximus , tua , quccsumus, charitate prcecino-e, tui no mi nis metu salutari constriuge, et chorda cor ejus alliga disciplince; ut, tua ei opitulante gratia, solutus et hberatus a mundo, tuoquc vinctus servitio, in Ordinis, quem as-siimit, obscrvantza usque in Jinein jugitcr perseveret. Qui vivis et regnas in scccula sceculorum, Amen.

Deus, qui intra Crucis mysteria in beato Francisco, Confessore tuo, mult if or miter demonstrasti; da huic famnio tuo ejus .pice dc-votionis exempt a sec tan, et assidua ejusdem Crucis meditatione munin. Per Christum Dominum nostrum, i^-. Amen.

19. Dicta postrema Oratione, omnes in Choro genuflectunt; Sa-cerdos vero cum Assistentibus ad secundum gradum descendit, ubi Assistentes statim genuflectunt in ora suppedanei; et Sacerdos solus

stans intonat Hymnum: Veni creator Spiritus; quo intonate, ipse quoque genullectit. De ultima Hymni stropha vide Ruhr.

20. Post primam stropham assurgunt omnes; et Sacerdos cum Assistentibus suppedaneum iterum ascendit. Deinde Novitius, pr ,v-eunte Patre Instructore, accedit ad Religiosos, incipiendo a digni-oribus, et accipit osculum pacis a singulis eorum, dicentibus; Pax tibi , frater ; ipse vero respondet Amen.

21. Pace ab omnibus accepta, redit ad genuflexorium, et ibidem a Patre Instructore eodem modo pace accepta, stat vel genullectit, ut aeteri.

Dens, qui eorda Jidclium saneti Spiritus illustratione doeuisti; da nobis in eodem Spiritu reeta sapere, et de ejus semper eouso-latione gandere.

Coneede nos famnios tuos, qucesumus Damine Dens, perpetua mentis et corporis sanitate gaudere, et glonosa beatce Maria semper Virginis inter eessione, a prcesenti liber an tnstitia, et ce tenia

Deus, qui Eeelesiam tuam, bead Patris nostri Franeisei mentis, fcetu novce prolis aniplifieas; tribue nobis ex ejus tmi tali one terrena despieere, et ecelestium donornm semper participatione gaudere. Per Dominum nostrum Jesum Christum. Ft hum tuum, qui teeum vivit et regnat in unit ate Spiritus Saneti Dens, per omnia sceeula sceeulorum. 1^. Amen.

23. Quo cantato, omncs gcnuflectunt, et Sacerdos Benedictionem impertitur, prout sub finem Missse, dicens sine cantu;

Benedicat vos omnipotens Dens, Pater, et Films -j-, et Spiritus Sanctus. 1^. Amen.

24. Notandum superest: si Frater tcrtiarius, sive adhuc sit No-vitius, sive jam Professus, ad habitum Priitise Regular admittatur, servanda sunt sequential

b) Tantum caputium et chorda benedicuntur- eadem formula ut n. 12. et aqua benedicta asperguntur ut n. 13.

c) Deinde Sacerdos Candidatum exuit tantum collari, dicens Exuat te etc. ut n. 14.

d) Caputium ei imponit, dicens Pone, Domine , etc. et cingulo eum prsecingit, dicens Pr/ecingat te etc, ut n. 15.

1. 1 riduo ante Professionem, eodem modo quo Vestiendus ad-mitti petiit ad Vestitionem, (§ prsec. l. n. 1.) Novitius petit admitti ad Professionem his verbis:

Adm. venerande Pater, etc. qnatenus vie admiitere dignemini ad Professionem votorum simplicium {so/emnmm) sacratissimce Re-ligionis vestrce ad faciendam poenitentiarn, et vit am meant emen-dandam.

Zeer Eerwaarde Pater, enz. smeek ik n, mij te willen aanue-men lot de Professie der eenvoudige {plechtige\') beloften van 2iwc heilige Orde, opdat ik boetvaardigheid doe en mijn leven betere.

2. Professionem Orthodoxae Fidei, (cap. i. ^ 5. n. 6.) a Novitio ante Professionem emittendam, vide in fine Cseremonialis.

3. Ipsa die Professionis tempestive in Presbyteno a Sacrista pa-rabitur genuflexorium, tapete tantum coopertum, cui imponitur Crucifixus. Deinde respective serventur ea, quae dicta sunt ^ prac. 1. n. 4. ,5. 6. 7. 8. et 9.

4. Exhortatione lïnita, et intellecto ab ipso Novitio perseverandi proposito, (ut 1. c. n. 10.) Sacerdos cum Assistentibus ad secundum gradum descendit, ubi Assistentes statim genuflectunt in ora sup-pedanei; c;eteris omnibus genuflectentibus in suis locis, Sacerdos solus stans intonat Hymnum; Veni creator Spiritus; quo intonato, i|)se quoque genuflectit. Post primam stropham assurgunt omnes, et Sacerdos cum Assistentibus suppcdaneum iterum ascendit. (1. c. n. 19. et 20.)

Actio nes nostras, qiuesumus Domino, aspirando prceveni, ^ ad-juvando prosequere; ut cuncta nostra oratio et operatio a te semper incipiat, et per le ccepta Jiniatur. Per Christum Dominum nostrum. r. Amen.

6. Post Orationcm liane Sacerdos iterum sedet, stantibus hinc inde Assistentibus. Mox Novitius, comitante Patre Instructore, ad Sacerdotem accedit . et ante eum in gradu commodiori genuflexus , manibus suis junctis positis inter manus illius, (quibus Stola super-imponitur in modum Crucis per primum Assistentem) humili et clara voce emittit Professionem, prout sequitur:

Ego, Frater N. voveo et promitto Deo omnipotenti, beatce Mar ice semper Virgini, beato Patri Francisco, omnibus Sanctis, et tibi, Pater, toto tempore vitce mece scrvare Regulam Fratrum Minornni, per Dominum Papain Honorinm confirmatam, vivendo in obedien-tia , sine proprio, et in castitate, juxta Deere turn Planum, quod incipit: Neminem latet, emanatum die decima nona Martii millc-simi octingentcsimi quinquagesimi scptimi, ct analogas instructiones Mmi stro Gencrali exhibitas, ac cditas mediante alio Decrcto , dato die decima quinta Jnuii millesimi octingentesimi quinquagesimi octavi, quod incipit: Sanctissimus Do.minus noster Pius Papa Nonus, attentis precibus, etc.

Ego, Frater N. voveo et promitto Deo omnipotenti, beatce Ma-ricc semper Virgini, beato Patri Francisco, omnibus Sanctis, et tibi, Pater, toto tempore vitce mece servare Regulam Fratrum Minoruin, per Dominum Papain Tlonoriuin confirmatam , vivendo in obedientia. sine proprio, et in castitate.

Et ego ex parte Dei omuipotentis, si hcec observaveris, promitto tibi vitam ce ter nam.

Ik, Broeder N. beloof aan God almachtig, aan de heilige Maagd Maria, aan den heiligen Vader Franciscns, aan alle Heiligen, en aan U. Vader, geheel den tijd mijns levens den Regel der Minderbroeders, door Zijne Heiligheid den Paus Ho-no rins bevestigd, te onderhouden, levende in gehoorzaamheid, zonder eigendom. en in zuiverheid, volgens het Dekreet van Pins den Negenden, dat begint met de woorden: Neminem latet , uitgegeven

den i Mam-1 1857. en volgcnr. de overeenstemmende onderrichtingen , aan den Minister Generaal medegedeeld, en afgekondigd bij middel van een ander Dekreet, gegeven den 15^quot; Juni 1858. hetwelk begint met de woorden: Sanctissimus Dominus noster Pius Papa Nonus , attentis precieus , enz.

Ik, Broeder N. beloof aan Godalmachtig, aan de heilige Maagd Maria, aan den heiligen Vader Franciscus, aan alle Heiligen, en aan Cf, Vader, geheel den tijd mijns levens den Regel der Minderbroeders, door Zijne Heiligheid, den Paus Honor ins bevestigd, te onderhouden, levende in gehoorzaamheid, zonder eigendom en in zuiverheid.

7. Quo facto, statim Cantores intonant in sexto tono Psalmum : Ecce quam bonum , et quam jucundum; qui altcrnantibus Choris usque in finem cum Versa Gloria Patri etc. decantatur. Interim, post Professionem votorum simplicium Sacerdos amovet a Novitii caputio probationis signum, et dans illi osculum pacis, dicit Pax tibi, frater; et ille respondet Amen. Turn Neo-Profcssus surgit, et facta Sacerdoti reverentia per capitis inclinationem, eodem modo pacem accipit a primo et deinde a secundo Assistente. Postea descendit de Altari, et facta genuflexione in plano, duce Patre Instructore, redit ad genuflexorium , ut dictum est § praec. 1. n. 11.

8. Post datam Neo-Professo pacem, Sacerdos cum Assistcntibus ad medium Altaris accedit, ibique stans versus Crucem, finito Psalmo, cantat:

Deus, qui cor da jidelium sancti Spiritus illustratione docuisti; da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper conso-latione gander e.

Dens, qui per coceternum Filmm tuum cuncta creasti; quiquc mundtcm peccatis invetcratum, per my ster mm Incarnationis ejus, renovare dignatus es: te suppliees ex or an ms, ut super huue fantn-lum htuni, Fr air em nostrum N. qui hodie in hoe sane to templo tuo vanitatem mundi, et pompeis diaboli, per uostree servitutis ministeriicm, voto solemni {vel simpliei) abremmtiare deerevit, ita respicere digneris, ?// spiritu mentis siuc renovaties, veterem homi-nem eum actibus suis exuere; et novum, qui seeundum Deum ereatus est, induere niereatur. Per eumdem Christtun Dominum nostrum, r,-. Amen.

Donline Jesu C/iriste, qui es via, sine qua nemo vctdit ad Pa-treni. qucesumus elementiam tuani, ut iiune fymulum tuum a ear-nalibus desideriis abstraetum, per arctam ae tutam regular is disei-plince viani dedueas: et qui peeeatores voeare dignatus es, dicens : Venite ad me om nes, qui laboratis et onerati estis, et ego rejieiani vos ; pree sta, ut luce vox voeationis tuec ita in eo eonvaleseat, quale nus oner a peecatoruni deponens, et quam dnleis es degustans , tua refeetionc sustentari niereatur. Qui vivis et regnas in see en I a seeeulorum. Amen.

Sanele Spiritus, qui te Deum ae Dominum mortalibus revelare dignatus es, immensam tuec pietatis abundantiam supplieiter exo-ramus; ut si cut, ubi vis, spiras, sic et hide famnio tuo, Fratri nostra N. affectum pice devolionis inspires: et qui tua sapientia est conditus, tua quoque providentia gubernetur: quem etiam unctio tua de omnibus doe eat: ct per intereessionem beatee Virginis Ma-rice, sanctorum Apostolonun Petri et Pauli, bead Pair is no sir i Franeisei, ae beati N. (Patronus Ecclesite) et omnium Sanctorum, fac eum a seeculi vauitate ita ver ae iter c onver ti, ut, quod hodie, te inspirante, inchoat. sic juste, pie ae sanele per ver am humili-

tatevi ac obedientiam, in fraicrna charitate fundatus, tc adjuvante, perjiciat; ut in sane to Religionis proposito jugiter per sever ans, ad vitam perveniat sempiternam. Qui cum Deo Palre et Filio ejus. Domino nostro Jesu Chris to, vivis et r eg nas Deus, per omnia scecula sceculorum. i^. Amen.

9. Postmodum Saccrdos cum Assistentibus ante infimum Altaris gradum desccndit, ibique stans intonat Hymnum: Te Deum lau-damus ; quern Religiosi dc more prosequuntur. Interim NeoPro-fessus a singulis accipit pacem, ut dictum est § prsec. l.n. 20. et 21.

Ads it nobis, qucesurnus Do mine, virtus Spiritus sancti; qucc et cor da nostra clenienter expurget, et ab omnibus tueatur adversis.

Concede uos fanmlos tuos, qucesurnus Domine Deus, perpetua mentis et corporis sanitate gandere: et gloriosa beatcc Mar ice semper Virginis intercessione, a prcesenti liberari tristitia el cetenia perfrui Icetitia.

Deus, qui Ecclesiam luam, beati Patris nostri Francisci me-rilis, fcetu novce prolis amplificas; tribue nobis, ex ejus imitatione, lerrena despicere, et ceelestium donorum semper participalione gander e. Per Dominum nostrum Jesum Christum F ilium tuum, qui tecum vivit et regnal in imitate Spiritus Sancti Deus, per omnia scecula sceculorum. iy. Amen.

11. Quo cantato, omnes genuflcctunt; Sacerdcs vero solus ad Altare ascendit, et dat Benedictionem, ut § pncc. 1. n. 23.

12. Si duo simul, unus ad Vcstitionem, alter ad Professionem, admittcndi sint, tunc Caeremonise fiunt hoc modo; primo observat Saccrdos ea, qua; dicta sunt § 1. n. 10. ct 11. Deinde cantatur Hymnus: Veni creator Spiritus , ut supra n. 4. et 5. Oratione cantata, benedicit vestimenta et procedit ad Vcstitionem, ut § i. a n. 12. usque ad 18. inclusive. Postmodum Sacerdos se convertit ad ilium, qui profited vult; et intelligens, quod in proposito per-scveret, excipit illius Professionem, ut supra a n. 6. usque ad n. U. pnescriptum est, ita ut tam Novitius quam Nco-Professus pacis osculum a Religiosis accipiat sub Hymno: Te Deum laudamus.

DE RENOVATIONE PROFESSIONIS, QUOTANNIS 1\'ACIENDA Mi OMNIBUS FRATRIBUS ORDINIS NOSTRI SERAPHICI, DIE l6. APRIUS, CUM INDULGENTIIS PLENARIIS.

1. Sacrum solemne prsefata die decantabitur per Superiorem loci, vel, illo absente aut impedito, per Digniorem Conventus.

2. Finita Missa, observantur ea, quae dicta sunt ^ 1. n. 7. Cum ad Altare pcrvenerint, ut ibid. n. 8. Sacerdos solus illud ascendit, et Altare osculatus, sedet super scabellum, ut ibid. Assistentes vero per planum accedunt ad latus Evangelii, ibiqne in piano stant ante gradum Altaris lateralem; Ceroferarii et Acolythus eodem modo se sistunt ad latus Epistolse.

3. Turn Sacerdos brevem habebit exhortationem de hujusmodi renovationis utilitate, aut alia pia materia.

4. Exhortatione finita, Sacerdos surgit, et stans in secundo gradu ante medium Altaris, facie ad illud conversa, omnibus aliis genuflcctentibus, intonat Hymnum: Veni creator Spiritus; quo

intonato, ipse etiam genuflectit. Post primam stropham omnes surgunt, et Sacerdos iterum suppcdaneum ascendit, ac finito Hymno, ibidem stans cantat:

■ Ac Hones nostras, qiucsumns D amine. aspirando prccveni, et adjnvcindo prosequerc: ul cunctcv nostra oratio et opcrat 10 a te semper iucipiat, et per te eoeptct jiniatnr. Per Christum Doviiuuin nostrum, i^-. Amen.

5. Finita Oratione, Sacerdos iterum sedet, et omnibus aliis , etiam Assistentibus et aliis Ministris, genuflectentibus, ad ipsum accedit Dignior de Chore, (qui tamen non sit dignior ipso Sacer-dote) et genuflexus ante eum, manibus junctis, ut ^ 2. n. 6. hu-mili et elara voce renovat Professionem, dieendo:

Keverende Pater, ego, meo et omnium Fratrum meorum hie prccsentium nomine, gralias ago lufmitcc Alajestati divines, pro siugulari iHo bencju io, quo me vihssimum peceatorem de hoc scccnlo nequam, per suam pientissimam misericordiam, eduxit, et ad Professionem admisit. Doleo ex toto corde, quod gratue huic no 11 satis responderim, tantoque benejicio fuerirn ingratus. Detestor omnes transgressiones et nephgentias meas, in hoc statu commissas;

et ad obtinendum veree renovatioms spintum, ego, Erater N. iterate voveo et promitto Deo omnipotenti, beatce Alarice semper Virgim, beato Patri nostro Francisco, ac omnibus Sanctis, et tibi, Pater, toto tempore vitce mece servare Regnlam Eratrum Minorum, vi-vendo in obedientia, sine propria, et in castitate: cupiens hnnc actum renovationis votorum meorum coram sanctissima Tnmtatc gr alum ac ratum haberi; semper durare, et collocatum ui aspira-tione et respiraliouc an he hl us mei, ut eumdem, quoad vixero , re-novem, et sanctce divinceque opis prcesidio, quod humilhme imploro, perfecte adimpleam usque in jinem.

Ei ego ex parte Dei omnipotentis, si hcec ohservaveritis, promitto vobis vit am ce ter nam.

6. Quo facto, omnes assurgunt, et Sacerdos descendit ante infi-mum gradum Altaris, ubi Assistentes se illi adjungunt, ac statim Cantores intonant in sexto tono Psalmum: Ecce quam bonum , et

Dens, qui cor da Jidelmm sancti Spiritus illnstrationc docuisti; da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper conso-latione gandere.

Deus, qui per core ter num F ilium tuu/n euncta creasti; quique inituduni peecatis 1 nvetcratuui. per mystenuin Incarnationis ejus, ■re nova re dignatus es: te supplices ex or am us, ut super hos famnios tuos, qui ho die in hoe sane to tempio tno vanitatem nmndi et pompas diaboli, per votorum suorum renovationem alrenuntiare decreverunt, ita respieere dignens, ut spiritu mentis renovati, ve-ttitm hointnem turn aetibiis suts exuerej et novitm, qui secinidnm Detim ereatus est, indue re mereantur. Per euvidem Christum Dominum nostrum, i^-. Amen.

Domino Jesn Ckriste, qui es via, sine qua nemo vadit ad Pair em , qucesumus clementiam tuam, ut hos /amnios tuos a carnal i bus desideriis abstractos, per arc tarn ac tut am regular is disci-phnce viam deducas: et qui peccatores vocare dignatus es, dicens: Ventte ad me omnes, qui laboratis et onerati estis, et ego rejiciam

vos; prccsta, ut hccc vox vocationis hue it a in eis convalescai, qüa-tenus oner a peccalormn deponentcs, ct qnavi dulcis es degustantes, tua rcfectione sustentari mereantur. Qui vivis et regnas in sceada sceculorum. iv. Anten.

Sauclc Spiritus, qui te Denm ac Dominum mor tali bus revelare dignaius cs, immeusam hue pietatis abundantiam snppliciter cxoramus; ut si cut, ubi vis, spiras, sic et his famulis tuis affectum pice devotiouis inspires: et qui tua sapientia sunt conditi, tua quo que provide ntia gubernentur; quos etiam unctio tua de omnibus doceat: el per intercessionem beatce Virginis Marice, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, beati Pair is nostri Francisci, ac beati N. (Patronus Eccleskc) et omnium Sanctorum, fac eos a scecuii vanitate ita veraciter c onver ti, ut, quod ho die, te inspirante. iuchoant, sic juste, pie ac sancte per ver am humilitatem ac obe-dientiarn, in fraterna charitate fundati, tc adjuvante, perficiant; id in sane to Religionis proposito jugitcr perseverantes, ad vitam perveniant semp iter nam. Qui cum Deo Patre et Filio ejus, Domino nostro Jesu Chris to, vivis et regnas Deus, per omnia sceada sec-culorum. i^-. Amen.

8. His dictis, Saccrdos cum Assistentibus et Ministris, facta Altari debita reverentia, ad Sacristiam rcvertitur.

1. Secundum Statuta Provincialia nullus Pater, aut Frater jubi-Iffium celebrare poterit, absque consensu Capituli Provincialis, vel A. R. Patris Ministri. Habito dicto consensu, ct die celebrandi jubikeuni constituto, si ipse Jubilarius Missam non cantet, immediate ante summum Sacrum, vel aspersionem aquas, si sit dies Dominica, Religiosi processionaliter pergunt ad domum capitularem, in qua

tunc erit Jubilaturus, superpcllicco indutus, exspectans cum aliis [ubilariis, si adsint, Communitatem. Prcecedit Acolythus, superpcllicco indutus, portans Cruccm processionalem, mcdius inter duos Cerofcrarios cum candclabris acccnsis, similiter indutos. Sequuntur Rcligiosi bini et bini in habitu ordinario; turn Cantores superpelli-ceis induti; post quos veniunt trcs Paranymphi, quorum unus portat sertum (loridum, Sponso imponendum, alii duo dtferunt corbulas, flosculis herbisque odoriferis repletas, ct tandem sequitur Superior, indutus Pluviali coloris Officio congruentis, medius inter Diaconum et Subdiaconum. Dalmatica et Tunicclla, vei duos Assistentes, superpelliccis indutos, quorum alter portat candelam, alter vero baculuni jubilario tradcnda.

2. Cum ad domum capitularem pervenerint, Celebrans cum Dia-cono et Subdiacono illam intrat, ct accedens ad Jubilarium, tradit illi candelam ardentcm, lloribus adornatam, dtcens:

Accipc lumen in metnibus tuis, ut hoc signo discus opera tene-brariun fugcre , ct In cis exempla see tar i.

Jubilaturus manum Superioris et candelam exosculans, banc reverenter accipit manu dextra, scd statim in sinistram ponit. Turn Superior ipsi tradit baculum, etiam lloribus ornatum, dicens:

Accipe sustentaculum seuectutis_s hue, ut in via mandatorum Dei, et Regulce hue indefessus ambulans, sec urns ad patriam coe-lestem pcrvenire valeas.

3. Deinde procedunt ad Ecclesiam hoc ordine: Acolythus, Cero-ferarii, Religiosi et Cantores ut supr^i; tum Paranymphi, quorum duo llosculos et herbas spargunt per viam: hos sequitur jubilaturus, duobus dignioribus Patribus ipsum ad latera comitantibus, ct aliis Jubilariis, si adsint, ipsum immediate pnccedentibus. Tandem sequitur Superior, medius inter Diaconum et Subdiaconum, vel Assistentes, ut supra. Interim decantatur in sexto tono Psalmus : Laudate Dominu.m de ccelis , ut ad Laudes Dominicae; Cantoribus ilium in egressu domus capitularis intonantibus, et aliis alternatim respondentibus.

4. Cum ad Presbyterium pervenerint, genuflectit Jubilaturus super genullcxorium, ibidem a parte Evangclii pr® parat um ; ct candelam

suam collocat in candelabro, ante genuflexorium posito. A tergo Jubilaturi adsit quoque sedes, in qua, dum placuerit, sedcre valeat. Religiosi vadunt ad Chorum; Superior vcro cum Ministris ad Sacri-stiam, indumenta sacra pro Missa assumpturus.

5. Ante Missam Superior stans ante infimum gradum Altaris, c.xteris omnibus genuflectentibus, intonat Hymnum: Veni creator Spiritüs. Quo finito, cantat versum et Orationem ut § prsec. 3. n. 4. Deinde dicitur Missa.

6. Post Missam respective observentur ea, quae dicta sunt § 1. n. 7. et 8. Superior sedens a Jubilario genuflexo requirit: quid petit venerandus pater? vel frater? Respondet;

A dm. Vcu. Pater, peto humilliine a vesira Reverentia et a sa-cratissinio Or dine noslro gratiam Jubilcei, ut possim me quietms prceparare ad mortem , et dein pervenire ad Jubilceum sempiternum.

7. Facta petitione, Superior jubet eum sedere, brevemque habet de beneficio jubilsei, aut alia materia congrua sermonem, hortatur-que ad constantem usque in fincm vitae in exercitio virtutum per-severantiam, et agens illi gratias pro laboribus, in Ordine babitis, concludit exhortationem.

8. Postea Superior stans ante medium Altaris, medius inter Assistentes, et facie ad Altare conversa, cantat;

Omnipotens sempiterne Dens, qui per legislatorem tuum, annum quinquagesimum, ynbihcum my slice nominari voluisti, eodemque anno cnnctis longe amplissirno, onera ac debita relaxare, jrcv-vituie oppresses liber fate do nari jus sis li; Iribue, qucesnmus, Imie famnio luo, Fralri nostro N. gratiam anni Jubilm, remissionem omnium peccalornm, ac culparum relaxalionem toto cor de poscenti, picc petitionis effectum, « peccalis omnibus exutus , ac primcevce liber tali et innocentice restitutus, posthac in mandato-rnm tuorum ac RegnUe snce observatione indefessus per sever et; gratice luce munere de virtute in virtuteni, de fortitndine in forti-tudinem ambulet; tandernque, emenso hujus vitce curriculo, ccelestis glorice jubilationem , t¹/ 2\'« domo ilia, non mann facta, perennem consequatur mansionem. Per ilium, qui quondam dixit: In domo Pair is mei mansiones mul tee sunt, Dominum nostrum jfesum Christum Filium tuum. Amen.

g. Hac Oratione finita, Superior vadit ad cornu Evangelii, et sedens dicit Jubilario, quod, si placeat accipere gratiam jubilcei, accedat; et mox duo Seniores deducunt ilium ad Altare, portantem secum candelam, (n. 2.) quam Diaconus accipiens, super Aitare collocat in candelabro, ad hoc ibidem disposito. Tunc genullexus ante Superiorem, jubilarius incipit Antiphonam: Portio mea , Do-mine, sit in terra vivENTiuM; deinde Cantores stantes intonant in tono quinto Psalmum 65. Jubilate Deo omnis terra : psalmum dicite etc. quem Chorus, etiam stans, absolvit, cum Gloria Patri in fine. Deinde resumitur Antiphona: Portio mea, a Cantoribus.

Deus qui nas famnios tuos , a sccculi vanitate conversos, ad supernce vocationis accendis amor on, pec tori bus no sir is purijicandis i Habere, et gratiam nobis, qua in te per sever emus, infunde; ut

proteciionis hue muniti prcesidiis, quod le donante promisiimts, impleamus, et nostrce Professionis executores effecti, cv?., qnce credentials in te promittere dignatus es, pertingamus. Per Christum Doininum nostrum, i^-. Amen.

Coronet te Dominus post decursum prcesentis stadii, non cor-rtiptibHi, sed incorruptct corona bravii ccelestis. Amen.

Donline Jesu Ckriste, qui olim per Apostolum tnum intonuisti: Nemo coronabitur nisi qui legitime certaverit; quique ad perseve. rantem in hi a voluntate famulatum mirijica ilia promissione 110s excitare dignaris, qua dicis: Esto fidelis usque ad mortem, et dabo tibi coronam vitce; propitiare omnibus iuiqnitatibus hujus famuli tui N. qui annum quinquagesimmn tuo munere in hoc statu ex-pletum transegit: sana omnes infirmitates ejus; redime de interitu vitarn ejus; corona euni in misericordia et miseralionibtis; et reple in bonis desiderium ejus; et velut aquilce renova juventutem ejus; quatenus bouum certamen certando, repositam sibi coronam ju-stitice mereatur accipere a te, qui redditurus es tmicuique secundum opera ejus. Qui vivis et regnas cum Deo Patre, in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia scecula scecnlorurn. 15--. Amen.

12. Post Orationem Jubilarius, comitantibus duobus Senioribus, redit ad genuflexorium. Interim Cantores in sexto tono incipiunt Psalmum: Ecce quam bonum , et quam jucundum , qucm Chorus prosequitur cum Gloria Patri in fine. Sub hoc Psalmo poterit Jubilarius pro sua commoditate stare vel sedcre;sed illo finito, gc-nuflectit; et Superior stans et con versus ad ilium, dicit:

Da nobis, quccsumus Domine, perseverantem in tua volu 1 if ale famnlalnm, ut in dieóns nostris et meriio et numero populus tibi serviens augeahir. Per Christum Dominum nostrum, r. Amen.

iS- Qua Oratione finita, Superior dat Benedictionem Jubilario genullexo, ct humiliter caput inclinanti, diccns:

Bene j dicat tibi Deus Pater, qui te creavit; et ab omni malo culpcc et pccncz corporis animceqtce immunem te pramp;servet in scecula sceculorum. h-. Amen.

Bene f dicat te Dens Films, Dominus nosier Jesus Christus, qui te pretioso suo Sanguine redemit; detque paccm cordis in prce-senti, et in futuro pacem ceternitatis. 1^. Amen.

Bene -j- dicat te Deus Spiritus Sanctus, qui te sanctijicavit; et gratiam suam copiosam tibi infundat, ut saeri yubitcei privi/cno omnique benedictionc spirituali repletus, tandem inveniaris in consortia it tor urn, de qui bus dictum est: Beati, qui habitant in domo . tua, Domine, in scecula sceculorum laudabunt te. r.. Amen.

Beneduat et custodial vos omnipotens et misericors Dominu t Pater, et Filius et Spiritus Sanctus. 1^. Amen.

15. Bcncdictionibus finitis, Superior, stans cum Assistentibus ante infimum gradum Altaris, intonat Hymnum: Te Ok cm laudamus quem Religiosi de more prosequuntur. Quo finito, Superior cantat in tono solemni:

Dens, cujus misericordice nou est numerus, el bonitatis infinitus est thesaurus: piissimce Mcijesteiti tuce pro collatis don is greitias etgimus, tuain semper elementiam ex or antes; ut qui petentibus postulata eoncedis, eosdem non deserens, ad prcemia futura dispo-nas. Per Doniinuni nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in imitate Spiritus Sancti Deus, per omnia scecula sceculorum. 1^. Amen.

16. Oratione hac finita, Superior cum suis Assistentibus ad Sa-cristiam revertitur , subsequente Jubilario cum suis ductoribus seni-oribus, retinente coronam seu scrtum in capite, ct baculum in ma-nibus. Postea Fratres illi de celebrato Jubilseo congratulantur.

17. Si Jubilaturus ipse cantct Missam, ad Altare procedit more solito; sed ante Missam cantatur Hymnus: Veni creator Spiritus, ut n. 5. Post Missam depositis in Sacristia vestibus sacris, jubi-larius induitur superpellicco; traditur illi candela et baculus, (n. 2.) et e Sacristia ad Presbyterium ducitur, ut n. 3. et reliqua omnia Hunt, ut dictum est a n. 6. usque ad n. 16.

i, Dum aliquis, conformiter ad Statuta Provincialia, ad habitum Tertii Ordinis est admissus, triduo ante Vestitionem, ut § 1. n. 1. Pr?esidi interroganti, quid petat, respondet; (in plurali, si sint plures)

Ecnvaarde Vader, ik vraag om de liefde Gods het kleed der Derde Orde van Penitentie van onzen Heiligen Vader Franciscus, ten einde God beter te dienen door eene oprechte onderhouding van zijne geboden, en van den regel dezer Orde.

2. Petitione facta, Prccses brevem habebit exhortationem de exccl-lentia Terti.x Regulse etc.

3. Tertiariorum Vestitio, uti et Profcssio, hat in Sacristia. Ibidem parabitur genuflexorium, tapete tantum coopertum, cui im-ponitur Crucifixus. Apud genuflexorium aptabitur candelabrum cum candela. Ante genuflexorium collocatur secies pro Superiore, ad cujus dextram praparatur parva mensa, mappa allja cooperta, super quam deponuntur habitus, collare et chorda. Prccsto quoque erit vas aqua; benedictse cum aspersorio.

4. Tempore magis congruo, Superior, vel alius Sacerdos, 1. n. 4.) indutus superpelliceo et Stola coloris Oflicio diei convenien-tis, et sedens, interrogat Candidatum, in genuflexorio genullcxum, quid petat; qui respondet, ut n. 1.

5. Post brevem exhortationem Sacerdos legit Hymnum: Vrni creator. Quo finito, dicit;

Actioues nostras, qucssumus Domine, aspirando prceveni, et ad-juvaudo proseqticre; ut en acta nostra oratio et operatio a tc semper incipiat, et per te capta fmiatur. Per Christum Domimm nostruiu. it. Amen.

6. Dicta oratione, Sacerdos benedicit indumenta, id est, habitum et chordam, dicens :

Omnipotem sempiierne Dens, qui propter tuam solitam bonita-tem, ct per mortem unigeniti Filii tui Domini nostri Jesu Ckristi, miLndnm fractum restaurare misencorditer dignatus es, ut a morte perpetua nos liber es, et ad gandici Paradisi perdncas; respice, hu-militer qucesumus , pietatis tuce oculo prcesentem et devotam fami-liciin tuam, hie ho die in tuo nomine congregatam, enjus faviuhis tuns beatus Franciscus, ut tibi angeatnr credentium numerus, exstitit Ius titutor, ut earn supra Jinuam petram, qiuc Christus est. tali ter semper eonfirmes, quod ab omnibus turbationibus mundi, carnis et diaboli sit seeura, et ineedens per tuornm semi tarn mandator um , post ergastulum prcesentis vitce, meritis acerbissimce Pas-sionis Filii tui, et immaculatcc ejus Matris semper Virgims Mar ice, ae beati Pat ris nostri Francisei, tuor unique omnium Sauctorurn, gaudia vera possidcat. Qui vivis et r eg nas til scecuta sceeulorum. y-. Amen.

Domino Jesu Ckriste, qui tegumen nos tree mortalitatis induere dignatus cs, quique glonosum (- 0npessoreoi tuum, 1 at/ cm nostrum, beatwn Franeiseum, Ires Or dines instituerc salubnter inspiras ti, ac per 0peris tui Vicarios, Summos Eeelesice hue Pontijices, ipsos approbare feeisti; innnensam tuce clementice largitatem suppliciter exorctmus, ut hcec indumenta , qiuc idem beatus Franciscus ad in-nocenticB, mortijicationis et hones talis indicium, ac pro valida contrx scsculum, earnem et dan nones armatura, commilitones snos, h i aires do Pcenitentia in Per ho Or dine por tare dec rev it, ita bene dicer e et scinch ficcire dignens, ut hie famulus tuns, ea devote susci-piens , te intra se la liter induat; quod quohbet viho, te juvante, subacto, veraciler corde, ore et opere vivere mereatur, ut a te

mdlis ttmquani tentationibus valeat scpnrari. Qui vivis et regnas in scecnla sceculorum, Amen.

Dens, qui lit servum rcdimeres, Fiiimn tniim per maims im-piorum ligari vohiisti, bene -\\- die, qucesnmus, cinguhint is hid, et prcesta, nt famulus tuns, qui eo velut ligamine pcenitentiali sui corporis cingetur, vincnlornm ejnsdem Domini nostri Jesu Christi pcrpetuo mentor ex islat, et in Or dine, quem assumit, perenniter per sever et, tuisq tie cum ajfectu semper obsequiis se alligatum esse cognoscat. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Amen.

6. His lectis, Sacerdos Habitum ct Chordanl aspergit aqua bene-dicta. (Cfr. 4^ i. n. 14.) Deinde iterum sedet, et Candidatum, ante se genuflexum, exuit vestimento aliquo exteriori dicens:

Exiiat te Dominus veterem hommem aim actibus suis, et eripiat de corde tuo sceculi pampas, qui bus abrenuntiasti, dum Baptismum suscepisti. R-. Amen.

Induat te Dominus novum hominem, qui secundum Deum cre-atus est, in justitia et sanctitate veritalis, fy. Amen,

Preecingat te Dominus cingulo puritalis, et ex lingual in lunibis tuis hmnorem libidinis, ul riianeat in te virtus eonlinentice et casti-tatis. 1^. Amen.

Tandem Sacrista accipit candelam, camque accensam dat Sacer-doti, qui illam Sponso tradit, dicens:

Accipe, Frater charissime, lumen Christi, in signum. immorta-litatis luce, ul mortuus mundo, Deo vivas. Exurge a mor tuis et illuminabit te Christus, Amen.

7. Novitius, accepta candela, et salutatus a Sacerdote ut § 1. n. 17. redit ad genuflexorium, ibique genuflectit, et candelam ponit super candelabrum.

8. Mox Sacerdos stans legit Psalmum: Laudate Dominum omnes gentes. Quo finito , dicit:

Deus, qui cor da Eidehum Saneti Spiritus illustr atione docuisti: da nobis in eodem Spiritn recta sapere, et de ejus semper consola-tione gander e. Jlcns, qui per immaculatam Virginis Conceptionem dignum F ilia tuo habitaculum prceparasti; qucesunius, ut qui ex mor te ejusdem Filii tui p reevisa, earn ab omni labe prceservasti, /los quoqne rnuudos ejus inter cessione ad te per venire co nee das.

Deus, qui Ecclesiam tnam beati Patns nostri Francisci mentis, fcetu 110 vee prolis amp li picas, tribue nobis ex ejus imitatione terrena despicere, et coelestinm donor um semper participatwne gander e.

Deus, qui beatnm Ludovicum, Confessorem tuum, de terreno regno ad ccelestis regni gloriam transtnlisti; ejus, quccsumus, me-ritis et inter cessione, Regis Regum yes n Chrisli Filu tui facias nos esse c ons or te s.

Tuornm corda Fidelium, Deus miserator, illustr a; et beatce Elisabeth precibns gloriosis fac nos prosper a mundi despicere, et ccelesti semper consolatione gaudere. Per Christum Dominum nostrum, Amen.

Benedictio Dei omnipolenlis Pair is, ct Filii, -j- el Spiritus sancti, descendal super vos et mancat semper. r-. Amen.

1. Triduo ante finitum Probationis tempus Tertiarius petit ad-mitti ad Professionem, his verbis:

Eerwaarde Vader, ik smeek 11 ter liefde Gods, toegelaten le worden lot de Professie van den Derden Rege,l van onzen heiligen Vider Franciseus ; ten einde beier mijne ziel zalig le kunnen maken.

2. Ipsa autem die Professionis per Sacristam in Sacristia parabi-tur genuflexorium coopertum tapete, cui imponitur Crucifixus. Apud genuflexorium aptabitur candelabrum cum candela, et ante genuflexorium sedes pro Superiore.

3. Superior, vel Sacerdos, indutus superpelliceo et Stola coloris Ollicio diei convcnientis, et sedens interrogat Novitium genuflexum, quid petat, (jui respondet ut n. 1.

4. Deinde facta brevi exhortatione, dicitur Hymnus; Veni creator, cum Versu et Oratione ut ^ pr;cc. 5. n. 5.

5. Post Orationem Novitius surgit, et ante Sacerdotem sedentem genuflexus, manibusque suis positis inter manus Sacerdotis, emittit Professionem , ut sequitur:

Ik Broeder JV. neem vaslelijk voor, gedurende geheel mijn leven de geboden van God le onderhonden; en ik beloof aan God Almachtig , aan de heilige Maagd Maria, aan onzen heiligen Vader Franciseus, aan alle Heiligen, en aan U, Vader, naar behooren te voldoen voor de overtredingen, die ik mocht begaan tegen den Regel en de levenswijze der Derde Orde van Penitentie, ingesteld door onzen heiligen Vader Franciseus, en bevestigd door Paus

Micolaus den Vierden. Bovendien beloof ik. in gehoorzaamheid en zuiverheid te leven, zoolang ik in de Orde volharden zal.

En ik beloof n van Gods wege, indien gij dit onderhoudt, het eeuwige leven. 1^. Amen.

6. Mox Sacrista offert Sacerdoti candelam accensam, quam Sa-cerdos tradit Professo, nihil dicens. Reliqua fiunt ut in Vcstitione ^ prsec. 5. a n. 7. usque ad finem.

DE ORD1NE RECIPIEND1 S/ECULARES AD HAB1TUM ET PROFESSIONEM TERTI.\'E REGUL/E S. P. N. FRANCISC1.

,,// Terz Or dine secolare dl S. Francesco d\'Assisi, secondo le recenti Disposizioni del Sommo Pontejice Lcoue XIIf. est ti-tulus Opusculi, quod Romae cum approbatione S. Congregationis de Prop. Fide 1883. in lucem prodiit, codem anno pro Nostratibus e lingua Italica traductum ac typis longe lateque divulgatum. Cum-que idem Opusculum inter alia exactuni et omnibus suis numeris absolutum Ceremoniale Vestitionis ac Professionis tam latine quam vernacule contineat, nullusque sit in Ordine nostro hujus ministerii Sacerdos, qui commodioris usus libellam voluminoso codici non pneferat, ideo baud necesse visum est actum agcre in hoe Opere illudque foliis permultis inutiliter exaggerare.

1. Confraternitatis Chordae diligens habenda est ratio, populusque tum per Concionatores tum per Confessarios ad eamdem specialiter est incitandus.

et Stola colons Officio diei congrucntis indutus, stans ad cornu Epistolse absolute incipit:

Omnipolens et misericors Dens, oramns immensam clemenliam hiam, nt hanc c/iordam {vel has ckor das) benedicere et sancliji-care digneris. nt quicicmque sub invocalione S. Francisci ea cinclns ftier it, vel cincti fnerinl,) et misericordiam hi am implora-verit, {vel imploraverint,) veniam et indnlgentiam hue sane Ice mise-ricordice cousequahir. {vel consequanlur.)

Dens, qui ul servum redimeres, Filium lunni per inanus impio-rurn ligari volui sii, benedic , qucesumus, cingnlum islud: et prcesta, nt famulus tuns, qui {vel famula tua, qucs) hoc posnilen-tice ligamine prcecingilur, vinculorum ejusdem Domini nostri fesu Christi perpeluo memor exislat, tuisque semper obsequiis alligatum {vel alligatani) se esse cognoscat. Per Dominum nostrum etc.

3. Deinde aspergit Chordam aqua benedicta eaque pnecingens confratrem, ante se genuflexum , dicit:

Accipe chordam 13. P. N. Francisci, ut sint lumbi tniprcecincli in signum conlinentice, et castitalis. In nomine Patris, el Fllii quot;1quot;, et Spiritus sane li. li-, Amen.

Deus. qui beato Petro Apostolo hio, signifleans, qua mor te cla-rificahirus esset Deum, prcedixisti ipsum in senectute ab alio fore

ciugendum; famulum Imini, {pel fanmlam tuam,) quern (vcl quam) cingiilo iiostrce Fraternitatis prcecingimus, tua, qucesumus, cari-tate prcecinge, tui no minis salutari metu constringe, 6\'/ for ejus a/liga tuorum liga)nine mandalortmi, ut auxilio gratice luce libera lus {vel liberatd) a inundo, luoque vinctus {vel vinctd) servitio, in devotione, quam assumit, usque in finem jugiler per sever et. Qui vivis et regnas in scectda sceculoruin. Amen.

Ego aiictoritate qua jtcngor, et mild concessa est, vecipio te {vel vos) et suscipio ad participaiionem omnium bonorum spiritualhtm, qua in toto Ordine Scraphici Pain\'s nostri Francisci ex gratia Dei habentur. In nomine Pair is, et Filii et Spiritus sancti. Amen.

Benedictio Dei omnipotentis Pair is, et Filii , et Spiritus sancti deseendat super te {vel vos) et maneat semper. 1^. Amen.

5. Si plures adsint, qui Confraternitati adscribi postulant, Chordae omnes unica Benedictione ut supra bcncdicuntur, singuli vero prac-cinguntur, repetendo semper Accife ctc. Cseterum pro numero singulari substituatur pluralis, etiam quoad pronomen relativum, (ubi occurrit) et quidem in genere masculino, si postulantes diversi sint sexus.

6. Ad scrvandam honestatcm Sacerdos lion cingat mulieres, seel porrecta ipsis Chorda ipsa; se cingant; quo facto, Sacerdos, tenens Chorda; extremitatem, dicit ut supra, Accipe ctc.

7. Illi, qui prima vice Chordam suscipiunt, libro Confraternita-lis inscribuntur. Convenit tamen, ut non detur Chorda nisi illis, (jui jam ad primam Communioncm fuerunt admissi: et si alii pueri accesserint, arceantur.

8. Si aliquis, qui jam est Confraternitati adscriptus, Chorda inciguerit, neccssc non est ut aliam benedictam accipiat, ncque ut ilia denuo per Superiorem vcl alium ad hoc deputatum Sacerdotem cingatur, sed se ipsum cingere potest.

1. Cam Minister Generalis pro prima vice Conventum aliqueni est ingressurus, debito cum honorc ct reverentia a Fratribus re-cipiendus er t.

2. Qaapropter Altare et genuflexorium parabitur ud ^ 10. n. 2. sed insuper ad cornu Evangelii Altaris majoris aderit sedes, super suppedaneum contra Altare posita. Ad januam vero Ecclesiiv, sed intra Ecclesiam, extendatur tapetum et desuper ponantar duo pulvinaria, in quorum uno, versus Altare posito, collocetur Crux, et in altero Minister Generalis genuflectet.

3. In Sacristia Superior localis assumat Amic\'tum, superpelliceum et Pluviale album; Cantores vero duo, item duo Ceroferarii. duo Acolytlii, et Crucifer, qui sit Clericus, vel hoc deficiente, Laicus, superpelliceis se induant.

4. E Sacristia exeunt, et ad januam Ecclesiaj sistunt se eodem ordine ut dicitur § to. n. 4. et 5 Primus Acolythus semper de-ferat thuribulum cum navicula, sive Visitatie sequatur, sive non.

5. Adveniente Ministro Generali, pulsantur campanae, quoadus-que Ecclesiam ingressus fuerit. Tum debitam illi reverentiam exhibent omnes per profundam capitis inclinationem; eique super pulvinuni genullexo Crucem, super alterum pulvinum collocatam, deosculandam offert Superior localis stans, qui postea illam, tradit Fratri, qui curam habet auferendi tapetum cum pulvinis.

6. Mox Ministro stanti Superior cum solitis osculis porrigit as-persorium, quod Minister apprehendens aspergit primo se ipsum, dehinc caeteros stantes. Quo facto, Superior cum solitis osculis Ministro prsebet naviculam dicens Benedicite, Pater reverendis-sjme; et imposito cum Benedictione incenso in thuribulum, ab Aco-lytho sustentatum, idem Superior stans triplici ductu Ministrum stantem thurificat, facta ante et post profunda capitis inclinatione.

37\',

turn ct Ministrum Provincüc, vel, eo absente, digniorem Patrem Conventus inccdens deducitur ad Altare ut § 10. n. 7-

8. In Processione, scilicet statim postquam Minister Generalis thurificatus fuerit, (n. 6.) cantatur Antiphona: Ecce fidelis servus

adduntur alii Hymni aut Cantica v. g. Benedictus, Magnificat, si necesse fuerit.

9. Ubi ad Altare majus ventum est, Acotythi res suas ad cre-dentiam deponunt; Ceroferarii candelabra accensa super credentiam collocant; Crucifer Crucem processionalem ad latus Evangelii extra Altare constituit, imagine Crncifixi ad Ministrum Generalem con-versa. Minister Generalis, facta Cruci Altaris, vel SS. Sacramento, si adsit, debita reverentia, super genuflexorium paratum paulisper orabit, et omnes Religiosi cum eo, bine inde in piano genuflexi.

to. Interim Superior localis, ut supra paratus, exbibitis Ministro General! ac Altari debitis reverentiis, per latus Epistolse suppeda-nenm conscendit, et stans ubi legitur Introitus Missae, aliquantulum ad orantem Ministrum conversus, ex libro, super Altare posito, can-tat in tone solemni Versus et Orationem sequentes:

Onmipotens sempiterne Deus, qui facis mirabilia magnet solus, prcetende super hunc fanmlum tuum, et cnnctas co ng regalia nes illi commissas, spiritum gratice salutaris; et ut in veritale tibi compla-

ceai, perpetuum ei rorem luce benedictionis inflinde. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

11. Postmodum Minister Generalis surgit a genu flexor io, et facta Altari debita reverentia, se confcrt ad sedcm paratam, (n. 2.) in qua sedens recipict omnes (prater Superiorem iocalem Pluviali indutum) ad obedientiam per manus osculum, Provincialem primo inclinatum, cseteros subinde suo ordtHc genuflexos; et interim festivo sonitu pulsabuntur Organa.

12. Quo facto, Generalis ab Altari descendit, ct in genuflexorio iterum procumbit. Turn cantatur a Choro Antiphona S. P. N. Francisci: Salve sancte Pater etc. ir. Ora pro nobis , beate Pater noster Francisce. jj.-. Ut digni etc. deinde Superior localis, stans ut n. 10. sed facie ad Altare conversa, cantat;

Deus, qui Ecclesiarn tuavi beati Patris nostri Francisci meritis, fcetu novce prolis aiuplificas; tribue nobis ex ejus imitatione terrena despicere, et ccelestiuni donorum semper participatione gandere. Per Christum Dominum nostrum. R-. Amen.

13. Postmodum Minister Generalis se erigit, ct facta Altari debita reverentia, cum Religiosis Conventum ingreditur.

14. Prima et solemnis receptio S. R. E. Cardinalis, Legati, Patriarchs , Archiepiscopi et Episcopi in Ecclesia Conventus, siti in loco ipsorum jurisdictionis, lit eodem solemni ritu, his solummodo mutatis: «) ad fores Ecclesiae praparatur baldachinum, sub quo Pralatus in Proccssione incedit; U) loco Antiphonse: Ecce eidelis servüs, cantatur Antiphona: Sacerdos, et Pontifex, vel alia juxta Pontificale Romanum; c) immediate ante Versum Salvum fac, ad-ditur juxta idem Pontificale :

d) Orationem S. P. N. Francisci cantat ipse Praelatus, aliquo Clerico superpelliceo induto palmatoriam ministrante; è) post Ora-

tionem Prcelatus dat solemnem Bcnedictionem; ƒ) omittuntur ax, quce praescribuntur supra n. 11.

15. Cum aliquis ex Pralatis, numero prsecedenti recensitis , nec ]gt;rima vice, nec in publica forma ad Ecclesias, sitas in locis eorum jurisdictionis vcnerit, pari quidem reverentia, ut supra, excipietur, sed absimili ritu. Altare SS. Sacramenti decenter ornatur , et super illud sex accenduntur cerei. Pneparatur item coram eo genuflexorium cum suo tapete et pulvinis. Superior localis, superpelliceo amic-tus, una cum Religiosis in habitu quotidiano, it obviam ei ad fores Ecclesice, absque Cruce, ct porrigit ei aspersorium, aqua benedicta madidum. ut seipsum aspergat. Tum ilium ad Altare deducit, subsequentibus Religiosis; et postquam Prselatus in genullexorio aliquantulum oraverit, ad Conventum, vel ad Ecclesia; limcn, de-bitis cum reverentiis reducitur. Organa festive pulsantur ab ingressu ad exitum ejusdem.

16. Si vero aliquis ex dictis Pradatis devotionis gratia ad Eccle-siam vencrit privatim, tunc Superior localis, assumptis sibi duobus saltem ex dignioribus Patribus, Prselato ingredienti aquam benedic-tam exhibet, ut supra, ad Ecclesia; januam. Deinceps comitatur illum ad genuflexorium, ac denuo ad Ecclesia; portam, prsetermisso Organorum sono.

i, Quum Minister Generalis Visitationis causa accesserit, eodem plane ritu recipietur, ac prac. 9; dictum est; sed loco Orationis: Omnipotens sempiterne Deus, (n. io.) dicitur hsec:

Dens, huinilhtm visitator, qtii eos paterna dilectione consolaris ; prcetende Societati gt;10stree graiiam tuam , ut per eos, in quibus

kabitas, timm in nobis sentiamus adventuvi. Per Christum Do-minum nostrum. R-. Amen.

2. Si immediate post receptionem soleinnem instituatur Visitatio, tunc omnibus absolutis, (|u;e praescribuntur § pnsc. 9. usque ad n. 12. inclusive, Minister Generalis, facta Altari rcverentia, ad scam-num secedit, ubi supra Amictum et superpclliceum induitur Stola et Pluviali nigri coloris; Secretarius autem Ordinis et alius Pater superpelliceum dumtaxat assumunt. Insuper adcrit Clericus, super-pelliceo indutus, qui palmatoriam deferat. Interea Superior localis indumenta sua ad credcntiam deponit; ac scdes amovetur ab Altari, cujus frons antipendio nigro obtegitur , et Rcligiosi ad Chorum se conferunt. Deinde omnes se sistunt ut infra n. 5.

3. Si vero Visitatio ad aliud tempus diffcratur, tunc hora statutu . dato signo per campanellam rcfcctorii. omnes Religiosi ad Chorum vel ad Presbyterium (§ 11. n. 2.) conveniunf; Minister Generalis, Secretarius Ordinis et alius Pater in Sacristia se induunt ut n. prsec. Duo Cantores, duo Acolythi, duo Ceroferarii, Crucifer et Clericus de palmatoria superpellicea induunt.

4. Ad Ecclesiam procedunt ut ^ u. n. 3. prccscribitur. Clericus vero, manu dextra palmatoriam accensam deferens, incedit a dextris Thuriferarii.

5. Facta Altari reverentia, omnes se sistunt ut § 11. n. 5. Clericus de palmatoria stat a latere dextro primi Assistentis, et semper. dum Generalis cantat, palmatoriam sustinet manu, qua; libro propior est.

6. Omnibus locis suis stantibus, Minister Generalis inchoat et perficit Absolutioncm Defunctorum ut pncscribitur 11. a n. 5. usque ad n. 11.

7. Precibus pro Defunctis expletis, vel, si transferantur, cantata a Superiore locali Oratione S. P. N. Francisci, ut § praec. 9. n. 12. dictum est. Minister Generalis, facta Altari reverentia, ad scamnum rccedit, ibique paramcntis induitur, et deinde Visitatio SS. Sacra-menti et cscterorum peragitur, ut § 11. a n. 12. usque ad n. 18.

8. Quoad Sermonem, Absolutionem generalem et discessum vid. etiam ^ 11. a n. 19. usque ad linem paragraphi.

1. Visitator Generalis, vel Minister Provincialis sen Custos Re-giminis, eximium Visitationis munus completurus, etiam debito cum honore, et revcrentia a Fratribus recipiendus erit.

2. Ouapropter Altare turn majus sen Chori, turn SS. Sacramenti (si ab illo distinctum fuerit) paramentis colons Officio congruentis decenter ornabitur, cum sex candelabris et cereis accensis. Ante hajc Altaria in medio Presbyterii parabitur genuflexorium, tapete coopertum, cum pulvinis superius et inferius.

3. In Sacristia Superior localis assumit superpelliceum tantum; item duo Cantores, duo Ceroferarii, duo Acolythi, et Crucifer, qui sit Clericus, vel, hoc deficiente, Laicus, superpelliceis se induunt.

4. Dum tempus est egrediendi, pergunt hoc ordine: antecedunt duo Acolythi , alter cum thuribulo et navicula, alter a sinistris ejus cum vase a(|iue benedictce et aspersorio: (si vero statim post receptionem Visitatio non instituatur, primus Acolythus non habeat thuribulum cum navicula, sed tunc deferat aspersorium) sequitur Crucifer Crucem processionalem deferens, medius inter Ceroferarios , candelabra accensa portantes; turn veniunt Religiosi in Ordinis habitu quotidiano pro ratione temporis, ac tandem Cantores et Superior localis.

5. Cum ad Ecclesia; januam (intra Ecclesiam) pervenerint, Crucifer medius inter Ceroferarios sistit se ad sinistram ingredientium Ecclesiam, sen versus cornu Evangelii; Superior vero localis a parte opposita, aliquantulum post se habens duos Acolythos. Cce-teri autem Religiosi, in duas alas divisi, hinc inde consistunt, sic ut digniores et duo Cantores sint Superiori viciniores.

6. Advenienti Visitatori debitam reverentiam exhibent omnes per ])rofundam capitis inclinationem, et mox Superior localis aspersorium madidum ipsi tangendum praebet.

ventus incedens, processionali ritu et ordine ut n. 4. deducitur prius ad Altare SS. Sacramenti. (n. 2.) ll)i facta genuflexionc usque ad terram ante ipsum SS. Sacramentum, Visitator genuflectet in genuflexorio parato, et paulisper orabit; quod caeteri quoque in j)lano genuflexi prsestabunt, prater Crucilerum et Ceroferarios ad latus Evangelii sistentes. Deinde, surgente Visitatorc, omnes similiter surgunt, et facta iterum genuflexione ante SS. Sacramentum, eodem ordine progrediuntur ad Altare majus. Nihil iiUerea canta-tur, sed Organa festive pulsantur.

8. Cum in Chorum pervenerint Religiosi et Cantores stalla sua occupant; caeteri vero usque ad Altare progrediuntur; ubi Acolythi sistunt ad latus Epistolse, Crucifer vero cum Ceroferariis ad latus Evangelii. Si vero Chorus non sit ante Altare, Religiosi hinc inde in piano Presbyterii genuflectunt in duas alas divisi. Dum Visitator, facta Cruci Altaris, vel SS. Sacramento si adsit, debita reve-rentia, super genuflexorium paulisper orat, omnes alii etiam genuflectunt , exceptis Crucifero et Ceroferariis.

9. Deinde immediate post receptionem solemnem, aut alio tempore determinato instituitur Visitatio, incipiendo per Absolutionem Defunctorum, prout 4^ 12. seq. pnescribitur.

10. Visitator a Provinciali electus, vel subdelegatus a Visitatorc Generali, quum ad Conventum Visitationis causa accesserit, prseter-misso campanarum et Organorum sonitu, ad Ecclesi;e januam, non tamen processionali ritu, excipietur a Religiosis, eorum digniore aspersorium per contactum eidem porrigentc. Ad Altare inde pro-cedet, ceteris subsequentibus\', ubi brevi facta orationc super pulvi-num in infimo Altaris gradu appositum , Visitationis munus sibi concrc-

Visitatie, tunc Visitator, post brevem orationcm assurgit, et facta Altari debita rcverentia, ad scamnuni secedit, ubi supra Amictum ct superpelliceum induitur Stola et Pluviali nigri coloris; duo Assistentes, Patres scilicet digniores Conventus, superpelliceis tantum induuntur. Interea frons Altaris antipendio nigro obtegitur; ct Crucifcr cum Ceroferariis et alii omnes sistunt se ut infra n. 4.

2. Si vero Visitatie ad aliud tempus diflferatur, Visitator post brevem orationcm assurgit, et facta Altari debita reverentia, Con-ventum ingreditur, sequentibus Religiosis: alii vero depositis rebus suis in loco congruo, in Sacristia superpelliceis se exuunt. Hora pro Visitatione statuta, dato signo per campanellam refectorii, omnes Religiosi ad Chorum vel ad Presbyterium ante Altare, ubi asserva-tur SS. Sacramentum, conveniunt. Visitator ct duo digniores Patres Assistentes in Sacristia sc induunt, ut n. pnec. Duo Can-tores, duo Acolythi, duo Ceroferarii ct Crucifcr superpellicea induunt.

3. Ad Ecclesiam procedunt hoc ordine: antecedunt duo Acolythi, alter cum thuribulo et navicula, alter a sinistris ejus cum vase aquie benedictse et aspersorio; sequitur Crucifer, medius inter duos Ceroferarios, candelabra accensa deferentes; turn veniunt Cantores, et ultimo Visitator medius inter duos Assistentes.

4. Facta Altari debita reverentia. Visitator vadit ad latus Epis-tolre, ibique in piano juxta Altare sistit medius inter duos Assistentes, et conversus ad populum. Duo Acolythi stant a latere dextro primi Assistentis, scd paulo post ipsum. Crucifcr et Ceroferarii stant etiam a latere Epistolae, scd ad Visitatorem conversi; Cantores vero ad loca sua inter caeteros Religiosos se conferunt.

5. Omnibus sic stantibus. Visitator in cantu incipit Antiphonam: Si iniquitates: Chorus vero dccantat Psalmum: De profundis, cum Requiem /ETERnam etc. in fine. Dum, primo Cantore intonante, Antiphona repetitur. Visitator thus cum Benedictione in thuribulum injicit, naviculam ministrante sine osculis primo Assistente; dein subdit Kyrie eleison; Chorus Curiste eleison ; ipse denuo Kyrie eleison. Pater noster , quod secreto completur. Interim accepto a primo Assistente aspersorio, ter aspergit ante se, ac

dein codem modo incensat. Quo facto, ex libro ab Assistentibus sustentato pronuntiat:

Deus, Venice largitor, et liumance salutis amator. qucesumus clementiam (nam, nl nos tree Congregationis Fr aires, propinquos , et benefadores, qui ex hoc sceculo Iransierunt, beata Maria sem-her Virgine intercedente cum omnibus Sanctis luis, ad perpehue beahludinis consortium pervenire concedas. Per Christum Domi-num nostrum, r-. Amen.

6. Deinde vadunt ad coemeterium: praced 11 nt duo Acolythi, et Crucifer cum Ceroferariis ut n. 3. Sequuntur Rcligiosi, cantantes Responsorium: Qn lazarum resuscitasti etc. tandem venit Visitator cum Assistentibus recitans Antiphonam: Si iniquitatks , et I\'salmum; De profundis, et in fine Requiem .eternam ; postea tola Antiphona repetitur

7. Quum fuerint in medio coemeterii, subsistunt ordine suo, et Chorus cantat Responsorium Libera me, Domine, etc. Dum Responsorium repetitur. Visitator thus ponit in thuribulnm ut supra, et cantatis a Choro Kyrie etc. subjungit Pater noster, et aspergit ac incensat, uti fecit in Ecclesia. Postmodum cantat Versiculos, ut supra n. 5. quibus finitis, subdit :

Dens, qui inter Apostolicos Sacerdotes /amnios tuos Poutificcili sen Saccrdotali fecisti dignitate vigerc; prccsta qucesnmus, nt eornm qnoqne perpetuo aggregentnr consorho.

Dens, cnjns miseratione animce Fidelium reqniescnnt, famnhs ac famnlabns tin\'s omnibns, hie et ubiqne in Chris to quiescentibns, da propitius veniarn peccatortun; ut a cnnctis reatibns a bso in ti, tecum sine fine hctentur. Per cumdem Christum Dominum nostrum. Amen.

8. Mox producto a Visitatore signo Crucis versus omnem partem super cocmeterium, rcditus fit ad Ecclesiam, recitando sine cantu Psalmum: Miserere, cum Requiem /eternam etc. in fine.

9. Tandem Visitator stans ante Altare majus, dicit Kyrie elei-son. CiiRisTE ELEISON. Kyrie ELEisoN. Pater noster , reliquum sub silentio; deinde;

Absolve, qucesnmus Domine, animas jaimdornm famularumqne tuarum ab omni vinculo delictornvi; ut in resurrectionis gloria

inter Sanctos et Elcclos luos resuscitati respirent. Per Christum Domimtm nostrum, i^-. Amen.

10. Verum ubi coemeterium non habeatur intra septa Conventus, preces pro Defunctis Hunt hoc modo: omnibus stantibus ut supra n. 4. canitur Responsorium: Libera me, Domine, sub cujus llncm thus imponitur in thuribulum ut n. 5. Cuifi a Choro ultimum Kyrie cantatum fuerit, (n. 7.) Visitator subjungit Pater noster , et aspergit ac incensat ut n. 5. Quo facto, cantat Versiculos, et Orationem Deus, veni/e etc. ut ibidem. Cantata Oratione, statim subdit Requiem /eternam etc. dextra signum Crucis producens ante se; tum duo Cantores cantant Requiescant in pace , et Chorus respondet Amen.

11. Ast si dies foret, qua juxta Rubricas Missa soiemnis de Requiem, etiam pnusente corpore, prohibeatur, hasce Defunctorum preces transferri opus esset ad insequentem diem, vel, si id fieri nequeat, sub vesperam recitari.

12. Precibus pro Defunctis expletis , vel omissis juxta dicta n. prscc. Visitator, facta cum aliis Altari reverentia, ad scamnum recedit, ibique, adjuvantibus Assistentibus, Piuviali ac Stola nigri colons (si ca deferat) depositis, supra Amictum et superpelliceum Stola et Piuviali albi coloris induitur. Interim ab Altaris fronte antipendium nigrum amovetur; ac duo, vel quatuor Acolythi cum intorticiis accensis Thuriferarium sequentes ante Altare accedunt, et bine inde ad latus Thurifcrarii in piano genuflectunt.

13. Mox Visitator cum suis Assistentibus ad medium Altaris se confert, ubi facta in piano genuflexione, in infimo gradu super pul-vinum genuflectit. Tum primus Assistens, aut alius Sacerdos, im-posita sibi Stola alba supra superpelliceum, ascendit ad Altare, genuflectit, Tabernaculum aperit, iterum genuflectit, Pyxidem extrahit, illamque in medio Altaris super Corporale collocat; et mox repe-tita genuflexione, descendit in planum, sibique Stolam detrahit.

14. Postmodum Visitator, facta cum Assistentibus capitis inclina-tione, surgit cum ipsis, et tantillum deflectens ad cornu Evangelii, thus injicit in thuribulum absque Benedictione, naviculam minis-

sublevante. Flexis cxindc genibus SS. Sacramentum triplici ductu adolet, facta cum Assistentibus, qui ei hinc inde Pkivialis fimbrias sublevant, profunda capitis inclinationc ante et post.

15. Interim Cantores intonant Tantum ergo , quod Chorus prosequitur , omnibus de more caput inclinantibus. Post verba venere-mur cernui Visitator ad Altare ascendit, et postquam SS. Sacramentum genuflexione adoraverit, Pyxidem aperit , et inspicit, an ipsa, sacrse particula;, ac Tabernaculum sint prout ordinatur Part. i. cap. iv. 1. et 2. Ouibus peractis, Pyxidem cooperit , et facta genuflexione, se aliquantulum retrahens ad cornu Evangelii, des-cendit in planum, et absque nova thuris impositionc, SS. Sacramentum denuo genuflexus thurificat, Choro interea canente Geni-tori Genitoque etc.

16. Quo iinito, Cantores genuflexi cantant Versum: Panem de ccelo ; et Visitator surgens cantat Orationem; Deus, qui nobis etc. sub brcvi conclusione. Post quam genuflexus velum humerale ac-cipit, moxque se erigens ad Altare ascendit, genuflectit, Pyxidem apprehendit, et more solito dat Benedictionem. Deposita exinde Pyxide super Altare uti prius, gcnuflectit, in planum descendit, et velum humerale exuit. Tum Assistens aut alius Sacerdos (n. 13.) more consueto Pyxidem in Tabernaculum reponit.

17- Postmodum assurgunt omnes, et pnevia genuflexione, Thuri-ferarius et alii ministri inferiores ad Sacristiam revertuntur; Visitator vcro cum suis Assistentibus visitat Baptisterium, si adsit, deinde sacra Olea, Rcliquias, Imagines, Altaria, Sacristiam cum supellectilibus etc.

18. Si rationabili de causa Visitator existimaverit Ecclesia¹ Visitati-onem prosequendam bora magis sibi commoda, vcl rebus locisque magis opportuna, tum post Benedictionem sacris depositis indumen-tis, in quotidiano Ordinis habitu id peragere poterit, quemadmo-dum efficict visitando Convcntum.

19. Ad finem Visitationis dato signo per campancllam refectorii, Keligiosi ad domum capitularem conveniunt, ubi Visitator de regu-lari disciplina hortatorium ad eos habet sermonem. Quo finito, imponit sibi Stolam violaceam, et impertitur ipsis Absolutionem generalem, adhibita formula ut cap. in. § 3. n. 3.

20. Quum Visitator, confccta Visitatione, discedere voluerit, ad Ecdcsiam prius accedit; ubi omnibus Rcligiosis in locis suis stantibus , ad Altarc conversis, ipse Visitator in babitu ordinario stans ante Altare ad cornu Epistolce versus ülud, recitat Psalmum; De profundis cum Requiem /eternam , ct Antiphom;: Si iniquitates ctc. Deinde subdit Pater noster , reliquum secrcto, turn:

Dens, cnjns miseralione aninice Eidelinvi regniescnnl, faninlis et faiwitlabus tuis omnibus, hie el ubique in Chris to quiesccntibus, da propitius veniam peccalorum; ut a cunclis realibus absoluti, tecum sine Jine he lent nr. Per eumdern Christum Dominum nostrum, R-. Amen.

21. l^ost Ikcc ad portam usque Eccleske a Religiosis comitatus, in nomine Domini discedit; et incipiens iter agere Itinerarium Cle-ricorum inchoabit, prout in fine Breviarii vel Diurni.

1. De precibus , ante diem Capituli per aliquod tempus in Choro dicendis, vide Part. 11. cap. iv. ^ 3. n. 8.

ad implorandum divinum auxilium pro felici successu Electionis. Hora vero competenti solemniter cantatur Missa votiva (salvis tarnen Rubricis) dc Spiritu Sancto, juxta ordinationem Prasidis Capituli.

3. Missa coinpleta, statim cantatur Hymnus: Veni creator Sim-ritus , pracintonante Officiatore, et Choro prosequente, ut moris est. Hymno absoluto, Cantores cantant:

Deus, qui cor da Fidelittm Sancti Spiritus illustraiione docuisti; da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper consola-tione gandere. Per Christum Dominum nostrum, r-. Amen.

4. Hora a Prcesidc Capituli statuta, Vocales ad locum determi-natum conveniunt, ubi pramisso Hymno: Veni creator, cum Versibus et Oratione ut n. prac. Electio facienda est juxta Statuta General ia.

5. Peracta Electione Ministri Provincialis, Custodis et Definito-rum, datur signum per campanellam refectorii, et omnes Religiosi ad locum Capituli vel ad domum capitularem conveniunt.

6. Electione Ministri, Custodis ct Dcfinitorum publicata, statim Prases Capituli intonat Hymnum: Te Deum laudamus ; et omnes alternatim canentes, in forma Processionis ad Ecclesiam pergunt.

7. In Choro Patres Vocales juxta ordinem suum superiora stalla occupant, ita ut Minister officio functus a latere Evangelii primus sistat; a latere Epistoke dignior Pater Provincise, et sic consequenter alii consistant, relictis stallis vacuis pro Custode et Dcfinitori-bus electis, ad qiue, accepta confirmatione, et osculata Ministri manu, accedant.

8. Prases Capituli, pnccedcntibus Dehnitoribus, Custode et Ministro Provinciali noviter electis, accedit ad Altare, ubi facta re-

vcrcntia debita, stat ante infimum ejus gradum, medius inter Ministrum Provincialem a dextris, et Custoden; a sinistris, et sic per ordinem.

9. Absoluto Hymno Ambrosiano, Praises CapituH cantat Versicu-los et Orationem sequentes;

Dens, cujus misericordice non est numerus, et boni tat is injinitus est thesaurus; piissimce Majestati tnce, pro collatis donis, gratia s agimus, tuam semper clementiam exorantes: ut qui petentibits pos-tulata co nee dis, eosdem non deserens, ad preemia futura disponas. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen.

10. Cantata Oratione, l^rases Capituli ad Altare ascendit, et sedem occupat, in suppedaneo Altaris ad cornu Evangelii prsepara-tam, ibidemque sedens Ministrum Provincialem, Custodem et De-finitores, super infimum gradum Altaris genuflexos confirmat.

11. Quo facto, Minister Prbvincialis etiam ad Altare ascendit, et sedem occupat, in suppedaneo Altaris ad cornu Epistolac prajpara-tam. Mox omnes Patres et Fratres juxta ordinem , reverentiam et obedientiam prcestaturi, accedunt, et genuflexi manum ejus deos-culantur.

12. Absoluto hoc reverentiae et obedientiae actu, Prases Capituli et Minister Provincialis descendunt in planum, et iis pnecedentibus, post exhibitam Altari reverentiam, ordinatim Choro egrediuntur.

1. Die quarta Octobris, circa occasum solis, qua hora S. P. N. Franciscus cvolavit in caelum, vel immediate post Laudes vesper-tinas, conveniunt Fratres ad Altare ipsius sancti Patris, vol 13. Maria: Virginis, ut transitum Seraphici Patris celcbrent.

2. Accensis itaque in supra dicto Altari candelis , procedunt hoc ordine: antecedunt supcrpelliceis induti, Thurifcrarius cum thuri-bulo, et duo Ccrofcrarii, sine candelabris. Post eos veniunt Fratres in habitu Religionis ordinario. cum candelis acccnsis; deinde duo Cantores supcrpelliceis induti; et tandem Saccrdos, indutus ut in Laudibus vespertinis solemnibus, et portans Rcliquiam S. P. N. 1\'rancisci, medius inter Diaconum et Subdiaconum, similiter indutos.

3. Cum ad Altare pervenerint, Diaconus ante inflmum gradum, cum capitis inclinatione, Rcliquiam de manu Sacerdotis accipit, ct super Altare, vcl in loco cmincntiori, non tamen sub throno, ex-ponit. Deinde, facta ab omnibus capitis inclinationc, Saccrdos imponit incensum in thuribulo absque Benedictionc, et stans Rcliquiam inccnsat duplici ductu, cum capitis inclinatione ante primum et post ultimum ductum.

4. Postmodum, Sacerdote cum Ministris stante ante infimum gradum Altaris, duo Canlorcs, stantes post Sacerdotem, intonant, et cum Rcligiosis, quasi in gyrum circumstantibus, prosequuntur Antiphonam:

O sanctissima anima, in citjus transitu cadi civcs occurrunt, Angeloruni chorus cxultat, el gloriosa Trim tas invitat, diccns: Mane nobiscum in cc ter num.

5. Absoluta Antiphona, canitur in quinto tone Psalmus 141. Voce mea ad Dominum clamavi etc. ut in Vesperis Ferkc sexta;. Psalmus hie lotus cantatur, vel si fiat Organi interludium, tamen semper cantandus est postremus Versus: Eouc de custodia etc. quippe quod Seraphicus Pater, verbis hisce prolatis, exspiravit.

oribus Laicis; turn genuflectitur ab omnibus, et brachiis extensis, secreto dicuntur quinque Pater noster ct Ave Maria, cum toti-dem Gloria Patri. Cessante Sacerdote, omnes surgunt, et Can-toribus intonantibus , cantatur Antiphona:

Salve, sancle Paler, palricc lux, forma Minormn, virlulis speculum, recli via, regit la moncm, car nis ab exiiio due nos ad-re gna polorum.

Deus, qui hodierna die anirnce beali Pair is noslri Francisci cclernce bealiludinis prcemia coutulisli: concede propitius, ul qui ejus migralionis memoriam piis affec/ibus celeb ramus, ad ejusdem bealiludinis prcemia feliciler pervenire mereamur. Per Dominum noslrum yesum Chrislum, Filium luum, qui tecum vivil et regnal in unit ale Spiritus Sancli Deus, per omnia scecula scecu-lorum, r-. Amen.

8. Deinde, omnibus stantibus, Cantores solemniter cantant Be-nedicamus Domino, i^. Deo gratias. Interim Diaconus, si Reli-quia posita fuerit in loco emincntiori, earn super mensam Altaris collocat.

9. Response Deo gratias, Sacerdos, omnibus aliis genuflecten-tibus, solus Altare asccndit, caput inclinat, Reliquiam accipit, et cum ea signat populum, eo modo, quo cum SS. Sacramènto cum benediceret. Interim Sacerdos nihil dicit, nec Chorus aliquid can-tat , scd Organa pulsantur et campanre.

10. Data Benedictione, Sacerdos Reliquiam super Altare depo-nit; ct aliquis alius Sacerdos, superpelliceo et Stola alba indutus, cam deosculandam praebet, primo omnibus paratis, deinde aliis Re-

1. Ad meliorem carnis mortificationem convenientcr institutum est, ut Disciplina ab omnibus adhibeatur ter in qualibet hcbdomada , juxta Statuta Provincialia.

2. Postquam omnes ad cellas suas recesserint, Pr^sidens in dormito-rio ante aliquod Altarc aut aliquam Crucifixi imaginem genuflexus alta vocc intonat Antiphonam: Ne reminiscaris , et statim inchoat Psal-mum: Miserere mei, Deus, legitque primum Versum; alii Fra-tres legunt secundum, et sic alternatim prosequuntur usque ad finem, cum Gloria Patri , etc.

Christus factus est pro nobis obediens usque ad mortem, mortem at item Crucis; propter quod et Deus exaltavit ilium, et donavit illi nomen, quod est super omne nomen, ut in nomine yesu ouine genu dectatur ccelestimn, terrestrium et infernorum, et omnis lingua con fUeatur, quia Dominus noster Jesus Christus in gloria est Dei Patris.

Respice, qucesumus Doinine, super hauc fa miliam (nam, pro qua Dominus nosier Jesus Christus nou dubitavit manibus tradi {ii

durantibus nempe Psalmis: Miserere ct De profundis , cum An-tiphona: Ne reminiscaris , et reliquis ut supra.

6. In die Commemorationis Omnium Fidelium Dcfunctorum, in-cipitur a Psalmo: Miserere mei, Deus; et illo finito, dicitur Re-quiem /eternam etc. postea subjungitur Psalmus: De profundis, °t

Fidelium Dens omnium Conditor et Redemptor, animabus fa-mulorum, famularunique tuarnm remissionem cunctorum tribue peccatorum; ut indulgent iam, quam semper optaverunt, pi is sup-plicatwmhus consequantur. Qui vivis ct regnas in scccula sceculorum. R-. Amen.

tibus Psalmis: Miserere et De profundis, cum Versibus, ut supra n. 6. Recitantur autem in numero singulari; et Collecta variatur, prout dcfunctus fuerit Sacerdos, Clericus vel Laicus; sic ut pro Sacerdote dicatur Oratio; Deus, qui inter apostolicos sacerdo-tes, pro Clerico vcl Laico autem Oratio sit: Tncuna, Domine, aurem tuam.

1. Capitulum culparum communiter servatur a Patrc Guardiano vcl Vicario (nisi alii illis superiores illud servare desiderent) ter in qualibet hebdomada, nempe Feria tertia, quinta, et Sabbatho. Si vcro hi dies ob Fcsta occurrentia impediantur, tunc Feria secunda, quarta aut sexta Capitulum servetur.

2. Post prandium dictis in refectorio gratiis, omncs bini etbini, a junioribus incipicndo, vadunt ad domum capitularem, ibidem-que facta Cruci revercntia, stant in locis suis usque dum Pncsidcns sederit, qui statim incipit commendationes Fidelium tam vivorum, quam defunctorum; et quidem duobus primis Capituli diebus, hoc mo do:

Venerandi Patres, ac in Chrislo Jem dilectissimi Fraires, com-inendo precibus ac Sacrijiciis nostris statum tarn vivorum, nnam defunctorum. Quoad vivos; specialiter commendo statum Sane tee Romance Ecclesitf, Pontijicem Summum N. omnes Sanctce Ro. mance Ecclesice Cardiuales, Archiepiscopos , Episcopos, Dicecesanum nostrum, Clerum, tarn oppidi quam termini, omnes Or dines Re-ligiosos ab Ecclesia Dei approbatos, Reges et Principes cum urn-verso populo Christiana, omnes henef adores nostros ac benefactrices , no smet ipsos nobis , ut in mutua pace et char it ate Domino Deo serviamus.

Quoad statum defunctorum, commendo animas Summorum Pon-tijicum, animas Cardinalium Protectorum Ordinis, animas bene-factorum ac benefactricum, Confratrum, maxime recenter dcfunc-

lorum, animas omnium Christi Fidelitmi misericordiam Dei in Purgatorio prcestolanthmi; pro quibtis commendatis et aliis meriio co mmendandis dicamus or a tiones et stiffragia consueta.

3. Tunc surgens Prsesidens, aliis ctiam surgcntibus, intonat sine cantu Psalmum: Ad te levavi oculos meos; et Fratres, qui stant a latere dextro Prssidentis, eodem tono legunt: Qui habitas in ccelis , aliis ab altero latere secundum Versum dicentibus ; et sic alternatim usque ad finem prosequentibus, cum Gloria Patri etc. Deinde, nullo mtonante, incipitur a latere sinistro Prsesidentis, quia ibi dictum fuit Gloria Patri, (Part. 11. cap. n. § 1. n. 10.) Psal-mus: De profundis , cum Requiem .lternam 4n fine.

4. Postea Hebdomadarius, vel secundus Hcbdomadarius, vel junior Sacerdotum, juxta dicta Part. 11. cap. v. § 3. stans a latere dextro Prasidentis, dicit Pater noster, quod omnes corpore pro-funde inclinati secreto recitant, sese erigentesdum dicitur:

Pratende, Domine, Fidelibus tuis dextram eoelestis auxilii; ut te toto cor de perquirant, et qtuc digne postulant, consequi mereantur.

Fidelium Deus omnium Conditor et Redentptor, animabus fa-mulortim, fantularumque tuartim remissionem et me lorum Iribtie peccalorutn; til indtilgenliam, quam semper opt aver tint, pit\'s sup-

plicationibns consequantur. Qui vivis et r eg nas in sczcula sceculo-rum. ij.-. Amen.

Dictoquc secreto, ct cum profunda corporis inclinatione, Patek koster, Prrcsidens dicit Deus det nobis suam pacem. Amen.

Vener audi Patres, et in Chris to Jesu dilectissimi Fr aires, commeudo precibus et Sacrifieiis nostris statum tarn vivorum, quam defunetorum.

Quoad vivos, commeudo in primis statum Sane tee Romance Ec-clesice, Poutificem nostrum N. omnes Cardinates, Ordinis nostn Protectorem, omnes Archiepiscopos, Episcopos, et nominatim Dice-cesanum nostrum cum Clero illis subjecto; omnes Or dines tam mendicantes quam non mendicantes, specialiter Ordinem nostrum Seraphicum, tam quoad Superiores quam Subditos; Reverendissimum Pair em nostrum Minis tn^n Generalem, omnes Prcelatos et Provinciates, prcccipue Adniodum Reverendum Pair em Mini strum hiijus almce Provincicc nostrcc, omnes Dejinitores, Guardianos, Lectores, Vicar ios, omnesque Patres et Fr aires, no smet ipsos nobis, ut in mutua pace et charitate Domino Deo serviamus; Ordinem Clarissa-rtim , Tertiarioruin; omnes denique religiosas personas, snb qua-cumque Rcgula Domino Deo famulantes.

Quoad statum politicum, commeudo Regem nostrum cum domo sua regia , Magistratum hujus civitatis, Syndicum enm sua familia, Medicos , omnes parentes, amicos, benefadores et benefactrices, omnes off lidos, omnes denique personas, quce suas necessitates precibus nostris commendarunt.

Quoad statum defunetorum, commeudo animas Summorum Pon-tifuitm, prcesertim ear inn. qui suis privilegiis ac favoribns Ordinem nostrum munierunt, animas Cardinalium Protedorum Ordinis, animas Parenlum, Confratrum nostrorum maxime recenter defunetorum , animas benefadorum ac benefadricum, prcesertim illorum ,

qui luinc locum fundarunt, vcl aliud beneficium prees titer tint, vi cujus merucrunt inscribi libra recommendationis, quorum nomina, si qucc occurrant, recitcntur.

6. Tunc surgens Hebdomadarius legit nomina, quae intra illam hebdomadam in libro recommendationis sunt annotata; et postquam omnia legit, dicit Non occurrunt plura. Hebdomada autem in-telligitur subsequens, ita ut recitari debeant nomina Defunctorum, ilia ipsa die, qua Capitulum celebratur, et aliis diebus usque ad proximum Capitulum sabbathinum sequentibus occurrentium. Si vero nulla nomina recitanda occurrant, Hebdomadarius statim Prae-sidi respondet Nulla occurrunt.

Pro quibus commendatis, et aliis merito commendandis, dicamus preces et sujfragia consueta.

Quo dicto, surgit et intonat ut supra Psalqium: An te levavi oculos meos, cum Gloria Patri in fine; dein dicitur Psalmus: De profundis, cum Requiem /eternam et Pater noster, ut n. 3, et 4.

Ecclesice hue, qucesumus Domine, preces placatus adinitte; ut destructis adversitatibus et erroribus universis, secura tibi serviat liber tate.

Omnipotens sempiterne Deus, qui faeis mirabiliei magna solus ; pree lende super famulos luos, Minis tros nostras, et super cunctas Congregationes illis commissas, spiritum graticc sahitans; et ut in veritate tibi eoniplaceant, perpetuum eis rorem luce benedictionis e lei neuter infunde.

Excita, qucesunms Domine, in nobis spiritum, cid beatus Pater no ster Franeiseus, Confessor lutes, servivit; ut eodem nos repleti, studeamus amare quod amavit, et opere excrcere quod docuit.

Pratende, Domine, Fidelibus tins dextram ccetestis auxilii; ut te toto cor de perquirant, et quce digue postulant, consequi mereantur.

Adesto, Domine, supplicationibiis nostris, et viam famulorum tnonun in salutis tucc prosperitate dispone; ut inter omnes vice et vitcc hujus varietates tuo semper protegantnr auxilio.

Omnipotens sempi terne Deus, salus cctcrna crcdentium, ex audi nos pro famulis ac Jamulabus tuis in/irniis, pro quibus miseri-cordice luce imploramus auxilium; nt, reddita sibi sanitate, gratia-rttin tibi in Ecclesia tua refer ant actiones.

Fide Hum Deus omnium Cauditor et Redemptor, animabus famulorum famularumque tuaruin remissionem cnncloruin tribue peccatorum; ut indulgentiarn, quam semper optaverunt, piis supplicationibiis consequantur. Qui vivis et regnas in scecula sccculo-rum. iv. Amen.

Deinde dicitur Pater noster totum secrcto; et postea Prasidens voce demissa dicit Deus det nobis suam pacem. i^- Amen.

8. Ad primam Orationem: Ecclesiae tlve omnes profunde se in-clinant; ad alias vero slant erecti, vultibus ad invicem conversis.

9. Si Guardianus vel Vicarius prresideat in Capitulo, postquam dixit Deus deï nobis suam pacem, et responsum fuit Amen, Novitii et Tertiarii qui sub ultima Collecta venerant ad medium Capituli, ibidem flexis genibus, et osculata prius terra, se erigunt, et junctis ante pectus manibus, oculisque in terrain demissis, simul agnoscunt suas culpas, dicendo: Est mea culpa, keverende pater , de omnibus defectibus meis ; et statim se in terram proster-nunt, facie manibus simul junctis apposita. Superior imponit illis pro generalibus defectibus poenitentiam postea persol vendam.

10. Imposita poenitentia, et, si Superior expedirc judicaverit, admonitione quadam peracta, jubet illos surgere, dicens Surgite et orate pro nobis; et statim illi terram exosculantes se erigunt, et simul, reverentia prius facta Cruci, domo capitulari egrediuntur.

11. Deinde Professi, in genua provoluti, terram exosculantur, et erecti culpas simul agnoscunt. Quo facto, se in terram prosternunt et Superior primum Saccrdotibus , deinde Clericis, postea Laicis, pro defectibus generalibus poenitentiam imponit, et eos per ordi-nem surgere jubet.

12. Finitis omnibus, Superior solvit Capitulum, dicendo: Am-bulemus in pace et ciiaritate: AdJUTORIUM nostrum in nomine Domini. Interim omnes se signant signo Crucis, et respondent Qui fecit ccf.lum et terram. Deinde facta Cruci reverentia, bini et bini, a junioribus incipiendo, ad Chorum vadunt, lecturi orati-ones in Cruce, et poenitentiam in Capitulo impositam.

13. Si nequc Guardianus, neque Vicarius in Capitulo adesset, commendationes tarnen et preces dicendse numquam omittuntur; sed dicto Deus det nobis etc. omnes discedunt, (piin tunc culpa; agnoscantur.

servato dc more Capitulo ut ^ 2^)r3ec- ²- atque si celebratum fuerit Capitulum sabbathinum, Novitiis et Tertiariis domum capitularem denuo ingressis, Superior brevem et cfficacem pro qualitate Solcm-nitatis, ad Fratrcs, suis locis scdentes, habcbit cxhortationem.

2. Hac absoluta, Superior suam agnoscens culpam coram Com-munltate genuflexus, petit a Digniore qui est in Capitulo, pro defectibus sibi imponi poenitentiam. Dum autem Superior culpam agnoscit, omnes alii, excepto Digniore, ob reverentiam erga Superi-orem, etiam genuflectunt versus Crucem; Dignior autem stans agit Superior! gratias pro curis et laboribus, petitque nomine Commu-nitatis, sibi aliisque impendi Absolutionis Generalis beneficium.

3. Quo dicto, Superior surgit et accepta Stola violacca, (quam Sacrista tempestive ad Capitulum detulit) stans conversus ad Fra-tres genuflexos, Absolutionem Generalem impertitur sequenti formula, a SS. Leone XIII. die 7. julii anni 1882. prascripta:

Ant. Afe reminiscaris, Domine, delicto, nostra, vel parentum nostrorum; ncquc vindictam sumas de peccatis nostris.

Dens, cui proprium est misereri semper ct par cere: suscipe dc-precationem no sir am; ut nos ct o/uncs /amnios I nos, qnos delicto-nun catena constringil, miser alio luce pietatis clementer absolvat.

Exaudi, qncesumus Domine, supplicnm preces, et confitenhum tibi parce peccatis: ut pariter nobis indiUgenham tnbuas bemgnus ct paeon.

Ineffabiiem nobis, D01 nine, misericordiam tuam clementer ostende: ut simul nos et a peccalis omnibus ex nas, ct a pcenis, qnas pro Ids meremur, eripicis.

Dens, ijni culpa offenderis, pocnitcntia plaearis. preces populi tui supplicanlis propitms re spice; et fiagella tuce iracundice, qucc pro peceatis nostris meremur, averte. Per Ckrishcm Dominum nostrum. 9.-. Amen.

Completis precibus, ab uno ex adstantibus dicitur Confiteor. Deinde Saccrdos dicit:

Do minus ISfoster Jesus Christus per \'merita sure sacratissimce Passionis vos absolvat et gratiam suam vobis infundat. Et ego auctoritate ipsius, et beatorum Apostolorum Petri ct Pauli ct Summorum Pontijicum Ordini nostra ac vobis- concessa , et mild in hac parte commissa, absolvo vos ab omui vinculo excomniumcatio -nis majoris vel minor is, suspensionis et inter die ti, si quod forte incurristis , et restituo vos unioni et participationi fidelium , nee non sacrosanctis Ecclesice Sacramentis. Item eadem auctoritate absolvo vos ab omui transgressione votorum et regnlce, constitntionnm, ordinal ionnm et admonitionum Majorum nostrorum ab omnibus pceni-tentiis oblitis, sen etiam neglectis, concedens vobis remissionem omnium peccatorum, quibns contra Deum et proximum fragilitate huniana, ignorantia, vel malitia deliquistis, ac de quibus jam confessi cstis. In nomine Patris, quot;f ct Filii, ct Spiritus Saudi. Amen.

4. Deinde Superior significat, quod quiiibet Frater eligere possit Confessarium, juxta Statuta Prov. Cap. Vil. ^ 1. n. 2.

declaratione, data die 12. Martii 1855. omnes personae trium Ordi-num S. P. N. Francisci consequi possunt plenariam Absolutioneni cl Indulgcntiam in omnibus Solemnitatibus sen Festis Domini ncmpe: Nativitatis, Circumcisionis, Epiphani.\'c, Paschatis, Ascensi-onis, Pentecostes, SS. Trinitatis, et Corporis Christi. Item in Festis B. Mariae Virginis , ncmpe: in Festo Purificationis, Annuntia-tionis, Assumptionis, Nativitatis, Praesentationis, et Immaculatcc Conceptionis. Item in Festis Omnium Sanctorum, SS. Apostolorum Petri et Pauli, S. P. N. Francisci, S. Clara, S. Catharinse V. M. (25. Nov.) et per totam Hebdomadam Majorem.

2. Preedictis itaque diebus, lectis orationibus in Cruce post pran-dium, Fratres omnes in locis suis genuflectunt, vultibus ad medium Chori conversis.

3. Superior, accepta Stola coloris Officio diei convenientis, (quam Sacrista una cum Cseremoniali ad Chorum detulit) stans in loco suo, (cap. i. § 2. n. 5.) Absolutioneni Generalem impertitur ut ^ prax. 3.

4. Deinde injuncta aliqua pcenitentia, Superior subjungit: Ite in pace et gratia dei , et orate pro me.

5. Si quis adesse non potuerit, dum Absolutio Generalis Commu-nitati datur, poterit illam privatim petcre et accipere.

6. Insuper ex concessione Leonis X. possunt Religiosi quater in anno, diebus quibus maluerint, consequi eamdem plenariam Absolutioneni et Indulgentiam, nee non Papalem Benedictionem. Fkuc autem Benedictio Papalis detur cum formula, approbata in Constitu-tione Benedicti Papce XIV. Exemplis Prccdecessormn, et a Leone Papa XIII. in brevi: Quo universi preescripta; scilicet:

7. Superior, superpelliceo et Stola albi coloris indutus, sed sine ministris , vadit ad Altare, et ibi genuflexus dicit:

Omnipotens et misericors Dens, da nobis auxilium dc sancio, et vota populi hujus in humilitaie cordis veniam peccatorum pos-centis, iucwupLc benedictionem postulantis et gratiain, clementer exaudi: dexter am tuam sicper emu benignus extende; ac plenitn-dincvi divines benedictionis ejf tuide; qua bonis omnibus cuum/atns, felicitatem et vitam consequatur cctcrnavi. Per Christum Domi-nuni nostrum. Amen.

His dictis, vadit ad cornu Epistolse, et. ibidem stans unico signo Crucis dat bencdictionem, alta voce pronuntiando hsec verba:

Benedicat vos omnipotens Deus, Pater, ^Jf et Films, et Spiritus Sanctus. R-. Amen. Reliqua ut supra.

DE ABSOLUTIONE GENERALI FRATRIBUS NOSTRIS IN ARTICULO MORTIS CONSTITUTIS IMPERTIENDA.

1. Curent Superiores, ut Fratribus nostris infirmis tempestive impertiatur Absolutio Plenaria, Nostratibus, in articulo mortis con-stitutis, concessa.

2. Pro hac Absolutioue adhibenda est formula, in Constitutione Bcnedicti Papje XIV. Pia Mater, ct noviter in Brevi Leonis Papac XII!. Quo universi pr;.cscripta.

Mox infirmum, cubiculum ejus et adstantes aspergat aqua be-nedicta, dicens sequentem Antiphonam:

Asperges me, Donline, hyssopo et rnundabor: lavabis me, et super nivem dcalbabor: et primum Versum Psalmi: Miserere cum Gloria Patri, etc. Si cut erat etc.

Ant. Ne reminiscaris, Donline, delicta faimdi tui, neqne vindic-tam sumas de peccatis ejus.

Clementissime Dens, Pater miser icordiart mi, et Dens to tins con-solationis, qui neminem vis perire in te credeniem atque sperantem, secundum multitudincm miserationum tuarum respice propitius fa-nudum tuum N. quem tibi vera fides et spes Christiana commen-dant. Visit a eurn in sahdari tuo, et per Unigeniti tui passionem et mortem, omnium ei delictorum suorum remissionem et veniam clementer indulge: id ejus anima in hora exitus sui te judicem propitiatum inveniat, et in Sanguine ejus dent Filii tui ab ornni macida abluta, transire ad vitam mereatur perpetuum. Per eum-dent Christum Dominum nostrum. Amen.

Dominus nos ter j\'esus Christus, Films Dei vivi, qui beato Petro Apostolo dedit potestatem tig audi aiqite solvendi, per suam piissimam misericordiam recipiat confessionem luant, et restituat tibi slolant printam, quant in Baptismate recepisti; et ego facidtate mi/d ab Apostolica Sede tribida, indulgentiam plenariam et remissionem omnium peccatorum tibi concedo. In nomine Pair is, quot;1quot; el Filii, et Spiritus Sancti.

Per sacrosancto humance reparationis my sier ia, remittal tibi omnipotens Deus onmes prcesentis et fuhcrce vitcc poenas, Paradisi portas aperiat, et ad gaudia sempiterna perdncat. Amen.

1. Hora statuta pro sumenclo jentaculo, Fratres acccdunt ad refectorium ; ubi, pnemissa Cruci capitis inclinatione, onines suis locis se sistunt ut ante prandium. § seq. 2. n. 6.

2. Dictis prccibus, quas prsescribunt Statuta Provincialia, ad suum quisque locum accedit.

3. Jentaculo (inito, Praises dat signum per unum ictum campa-nelku, et mox omnes surgunt, ac se sistunt suis locis ut prius.

4. Dicta gratiarum actione, ut in Statutis Provincialibus, omnes caput Cruci inclinant, et in silentio discedunt.

5. Communitate e refectorio exeunte, si qui forte jentaculum non absolverint, ad gratiarum actionem cum aliis surgunt, et manent stantes donee Communitas transient, exceptis Praelatis , et Delini-torii Patribus, qui ad gratiarum actionem etiam surgunt, sed in transitu Communitatis sedere poterunt. Idem observandum est in prandio et in ccx\'na.

refectorii, a^it alio modo, omnes Fratres ad Capitulum conveniunt, ibidemque suis locis sedentcs, exspectant in silentio adventum Prsesidis. Advenientc autem Patrc Guardiano omncs assurgunt, donee ipse suo sederit loco.

2. Audita hora duodecima, tintinnatur pro Salutationc Angelica, quae recitatur alta voce in communi, stando vel genuflectendo uti dictum est Part. n. cap. n. ^ 3. n. 10.

3. Finita Oratione, omnes sedent, et Prases incipit legere Psal-mum; De profundis pro Fidelibus defunctis, Fratres, (jui sedent a latere dextro Preesidis, (vel si Prases non in medio sederit, tune illi, qui ab eodem latere sedent) Psalmi Versum perficiunt; alii vero ab altero latere alterum Versum prosequuntur, et sic alterna-tim usque in finem, cui additur Requiem /ETErnam dona eis, etc.

Absolve, qneesumus Domme, animas famulornrn famularumqite tuarum, et omnium Fidelium defnuctornm, ab omni vinculo delic-torwn; ut in resurrectiouis gloria inter Sane tos et E le dos tuos resuscitati respirent. Per Christum Dominum nostrum. r-. Amen.

5. Quibus dictis, surgunt universi, factaque Cruci reverentia, de loco capituli egrediuntur, a junioribus incipiendo, ac bini et bini ad refectorium vadunt cum gravitate et silentio. Qui non interfuerint

Psalmo: Dr profundis , legent ilium in refectorio, (lexis genibus, et facie ad Crucem versa.

6. Cum Fratres incipiunt refectorium intrare, pulsatur a juniore ministro mensae uno alterove ictu campanella, dependens ad primam mensam in Praesidis loco. Interim Fratres, facta prius Cruci reve-rentia, sistunt se hinc inde ad refectorii latera, in linea recta, sic ut juniores stent inferius. Fratribus propemodum ingressis, pulsa-bitur ab eodem ministro aliquanto prolixius, donee unusquisque suo loco constiterit. Interim Superiori transeunti omnes se incli-nant, sed profundius Fratres juniores.

7. Quod si Superior tempore mensa: intrct refectorium vel de eo exeat, omnes surgunt, donee Superior sederit, vel exiverit; excipiuatur Patres Definitorii, (|ui Guardiano non assurgunt, Item assurgunt Novitii primi novitiatus in egressu vel ingressu sui Instructoris.

8. Hnita pulsatione, ct Fralribus omnibusfacie ad invicem versa, stantibus, datur a Preside signum per unum ictum campa-nellse, et Hebdomadarius, manibus junctis, incipit, ut in Breviario, Benedicite, et ab aliis, manibus intra manicas compositis, repetito Benedicite, dicit Ocuu omnium, vel aliquid aliud pro temporis diversitate, ut infra 4- Ad Gloria Patri, et ad Pater noster omnes profunde se inclinant.

9. Cum Hebdomadarius dicit: Oremus , manibus ante pectus junctis, caput Cruci inclinat; et ad verba: Benedic, Domine, nos, ipse ct omnes alii se signant signo Crucis; dum autem dicit: Et h.ec tua dona, format Crucem versus panem in prima mensa positum,

10. Interea primus lector \'menséc, deposito mantello, ma-nibusque ante pectus junctis, procedit ad medium circiter refectorii, ibidemque facta Cruci reverentia, erectus dicit Jube, Domne, be-nedicere. Quo dicto, se profunde versus Crucem inclinat, donee Hebdomadarius, manibus ante pectus junctis, Benedictioncm absolvent.

11. Responso Amen, omnes modeste assideant mensa,-, uti pragt; scribunt Statuta Provincialia Cap. IV. ^ 5. n. 5. et 12. Omnibus sedentibus, leguntur orationes in Cruce, vel culpa: agnoscuntur, ante et post terrain exosculando; nisi adsint extranei vcl etiam Religiosi ad Provinciam nostram non pertinentes.

12. Qui orationes in Cruce legere debet, vcl qui tarn ad pran-dium, quam ad coenam aut collationem tardius acccdit, locum occupet ultimum in eadem mensa.

13. In initio mensae juniores Laici, qui actu non inserviunt mensse, infundunt pro Communitate cerevisiam, a Prseside inci-piendo.

14. Ministri mensae sollicite curent, ne quid alicui desit; atten-dantque diligenter, si quid a Praeside , vel a dispensatore requiratur; invigilent quoque, ut omnia sua sine tumultu et cum religiosa honestate peragant.

15. Si ministri mensse, vcl ctiam Fratres mensae assidentes, errorem notabilcm commiserint, (v. g. si frangendo aliquid, vel tumultum excitando majorem Communitatis partem perturbaverint) statim culpam suam more solito agnoscant. Cfr. tamen supra n. 11.

16. Pracses, dato per ictum campancllse signo pro fine ultimae lectionis (vide ^ 5. n. 1) modica interposita mora, iterum tangit campanellam. Quo facto, Clerici ct Laici omnia auferunt, et ministri mensae mensam abstergunt,

17. In ultima septimanae refectione, mensa abstersa, ministri et lectores mensae prodcunt ad medium circiter refectorii, ubi genu-llexi terrain exosculantur, et deinde culpas suas agnoscant de crro-ribus, sive in ministrando sive in legendo commissis. Cfr. tamen n. 11. et ^ 6. n. 1.

18. Omnibus absolutis, Praeses campanellam unico ictu tangens, surgit, et omnes cum ipso e mensa descendunt, et (acta Cruci re-verentia, se sistunt ut n. 6.

19. Quando concessum fuit colloquium ad mensam, Praeses, mensa abstersa, dat signum per ictum campanellae, et mox omnibus silentibus, legitur punctum ex Imitatione Christi in lingua vernacula, donee Praeses altero campanellae ictu dederit signum cessandi. Quo dato, Praeses surgit, ct omnes cum ipso e mensa descendunt, ut n. 18.

20. Dum omnes in suis locis consistunt, dato signo a Praeside per ictum campanellae, primus lector mensae manibus junctis ct facie ad Crucem convcrsa, cantat Tu autem, Domine, miserere

nobis. Response Deo gratias, Hebdomadarius inchoat gratiarum actionem, (vide § 4.) Dum dicit Agimus tibi gratias etc. ipse stat erectus, sed alii caput profunde inclinant.

21. Dicto Deus det nobis suam pacem; et response Amen, om-ncs, facta Cruci revercntia, bini et bini in silentio vadunt ad Chorum, vel ad domum capitularem.

22. Fratres utensilia mensse abluturi, sub initium htionis, inci-piente digniore, recitabunt Psalmum: Miserere cum De profundis ct in fine Requiem /eternam ctc. f. A porta inferi , etc. Re-quiescant etc. f. DOMINE, exaudi etc. f. dominus VOBISvquot;um. etc. Oremus, Fidelium Deus omnium conditor etc. Amen. Postea dicitur Laboremus in pace, i^ In nomine Domini. Amen. Et lotione linita, dicitur a digniore Sit nomen Domini benedictum. i^. Ex hoc,

23. Concionatores, qui post prandium concio\'nari debent, sive in Ecclesia Conventus, sivc alibi, antequam assideant mensce, depositis mantellis, genuflexi petunt Benedictionem, uno nomine omnium, si sint plu res, dicente Jube , Domnf. , benedicere. Rcspondet Pr?esi-dens: Dominus sit in corde tuo et in labiis tuis, ut digne et competenter annunties Evangelium suum. In nomine Patris , -|-et I\'ilii, et Spiritus sancti. Amen. Si sint plures, dicatur in plurali. Plane Bencdictionem concionaturi excipiunt cum capitis in-clinatione, illacjue accepta, statim surgunt. Concionaturi mane idem facient vesperi, ante ccenam vel collationcm.

14. T cria sexta Parasceves nullus in prandio assidebit mensae in refec-torio, sed omnes humi comcdent in memoriam Dominicse Passionis.

1. In cocna sunt omnia fere, sicut in prandio peragenda, quoad Psalmum; De profundis, Benedictionem, gratiarum actionem etc. Ad ilia verba: Benedictus Deus etc. Hebdomadarius, manibus ante pectus junctis, stat erectus, alii vero caput profunde inclinant.

2. Post gratiarum actionem pnec. 2. n. 21.) Hebdomadarius in-choat Canticum: Magnificat, quod alii inter cundum ad Chorum prosequuntur, laudantes ac bcncdicentes Deum. Cantico hoc absolute, legitur Hymnus: O gloriosa Domina, et Antiphona: Sub tuum pr/esidium; et dein Hebdomadarius, stans in loco suo, mani-bus junctis dicit Versum: Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix. i^-. Ut digni etc. Deinde adjungitur Oratio: Concede, ut ad Antipho-nam finalem B. M. V. post Purificationem.

3. Post Orationem leguntur orationes in Cruce et servatur re-collectio etc. ut in Stat, Prov. Cap. 11. § 4. n. 3.

4. In diebus jejuniorum, ad collationem vespertinam, praetermisso Psalmo: De profundis, omnes ad refectorium conveniunt, et facta Cruci reverentia, sistunt se in locis suis, ut ^ praec. 2. 11. 6.

5. Cum autem ad suum in mensa locum accedit Prseses, et alii omnes ad suum accedunt et sedent. Lector mensae veniens ad medium circiter refectorii ante lectorile, dato a Prceside signo per ictum campanella:, cantat Benedicite: quo cantato . vadit ad lectorile; et Hebdomadarius stans, format signum Crucis super potum , in medio refectorii, ante primam mensam positum, canens Potum servorum suorum benedicat rex angelorum. CommunitaS res-

6. In fine collationis, mensa abstersa, 1\'racses per ictum campa-nellae, dat surgendi signum, et intonat Psalmum: Miserere, (juem bini et bini ad Chorum euntes, alternatim continuant, cum Gloria Patri in fine.

i. Modus benedicendi mensam, et gratias agendi, tam in pran-dio quam in cocna, servandus est, ut habetur in Breviario. pro

unifonnitate aulem servanda, dicatur in gratiarum actione semper Psalmus: Laudate Dominum omnes gentes.

2. Quando seme! tantum comeditur, licet habeatur collatio vés-pertina, in meridic omnia dicuntur, ut alias in coena; non tamen mutantur Versus, si mutandi forent in caena ob Festum sequens; v. g, si Vigilia Epiphanise occurrat in Feria sexta vel Sabbatho.

3. Mutatie Vcrsuum pro varietate Festorum regulariter lit a prirais Vesperis Festi, si vespere coenatur. In dicbus vero, quibus jejunatur, quamvis comestio ilia in meridie vocetur ccena, non tamen in ea dicendi sunt Versus proprii sequentis Fcsti. Undo;

a) Verbum caro etc. dicitur tantum in ipso Festo Nativitatis Domini, usque ad coenam in Vigilia Epiphanise exclusive. Quando vero Vigilia Nativitatis Domini incidit in diem Dominican!, tunc in coena ipsius Dominicse adhibenda est formula Nativitatis.

ó) Reges tharsis etc. dicitur a cocna inquot; Vigilia Epiphankc inclusive, usque ad comestionem in meridie diei Octavse inclusive.

d) FLec dies, etc. dicitur a Dominica Resurrectionis, usque ad meridiem sequentis Sabbathi inclusive.

e) Ascendit Deus ctc. dicitur a coena in Vigilia Ascensionis Domini inclusive, usque ad Vigiliam Pentecostes exclusive.

ƒ) Spiritus Domini etc. dicitur a meridie in Vigilia Pentecostes inclusive, usque ad meridiem Feriae sextse sequentis inclusive.

4. In Nativitate Domini etc. ad Versum: Verbum caro factum est , omnes unum genu flectunt versus Crucem.

5. In Cocna Domini, dum dicitur Christus factus est pro nobis obediens , cui Communitas respondct usque ad mortem, omnes genu utrumque flectunt. Item genuflectunt Feria sexta Pa-rasceves, dum Ikcc verba dicuntur et dum additur mortem autem crucis. Deinde surgunt, et profunde versus invicem inclinati, subjungunt Pater noster, totum secreto. Quo facto, omnes se erigunt, ct Hebdomadarius signat mensam signo Crucis, nihil di-cendo. Post mensam eodem modo dicitur Christus factus est etc. et legentes Psalmum: Miserere, ad Chorum procedunt,. Cum

in Choro ad loca sua pervenerint, mox genuflectunt omnes, facie ad invicem convcrsa, et Psalmo absoluto, dicitur secreto Pater nöster , post quod Hcbdomadarius absolute dicit Orationem: Hes-pice, qu/Esumus, etc. Et non pronuntiatur Qui tecum, nec Fide-lium animte, sed secrcto dicitur Pater noster; nec additur Deus det nobis suam pacem.

6. In die sancto Paschae fiat in omnibus Conventibus Agni Pa-schalis etc. Benedictio, hoc modo: Absoluta Benedictione mensa:, Fratribusque ante mcnsam in locis suis stantibus, intrat Acolytbus cum vase aquae benedictae et aspersorio; et Sacrista portans Sto-lam albam manu dextra, et hoc Caeremoniale manu sinistra. Hos sequitur coquus portans assatum Agnum Paschalem integrum, flo-ribus ornatum, quern super mensara ante locum Praesidis deponit, inter ova, panem et butyrum, antca jam in mensa posita.

7. Turn Praeses, accepta Stola, benedicit Agnum, ova, panem et butyrum, in tono feriali cantando; ad quae Communitas stans, et facie ad Crucem conversa, respondet ut sequitur:

Dens, qui per famulum tunm May sen, in liberationc populi tui de yRoypto, Agnum occidi jussisti, in similitudinem Domini nostri Jesu Christi, et utrosque postes domorum de sanguine ejusdem Agni perungi prceccpisti: ho bene -jquot; dicere, et sancti ^Jp Jicare digneris hanc creaturam carnis, quam nos jamuli tui ad landau tnarn sumere desideramus, per Rcsurreclionem ejusdem Domini nos tri Jesu Christi; qui tecum vivit et regnat in scecula sccculo-rum. i^. Amen.

Subveniat, qticesumns Dot nine, tuce bene -[- diciiouis gratia, huic ovorum creaturce: ut cibus sahibris Jiat fidelibus tuis, in tnarum gratiarum actione sumentibus, ob Rcsurrectionem Domini nostri J\'esu Christi; qui tecum vivit, et regnat in scccula sceculorum. 1^-. Amen.

Domine Jesu Ckriste, panis A ngclormn , panis vivus ce ter nee vitce, bene dicere dignare panem istum , sicut benedixisti quinque panes in deserto: lit omnes ex eo g us tantes, inde corporis et animee pcrcipiant sanitatem. Qui vivis, et regnas in scccula sceculorum.

Bene \'Y die, Domine, creatnrom is tarn butyri, ut sit remedium salutare generi humano: et prcesta per invocationem sancti nomi-nis lui, lit qidcumque ex ea sumpserint, corporis sanitatem, et anitnee lute lam pcrcipiant. Per Christum Dominum nostrum. R-. Amen.

8. Deinde, ministrante Sacrista aspersorium, omnia supra nomi-nata Prases aspergit aqua benedicta: quo facto, Sacrista accipit aspersorium, illudquc reddit Acolytho; Prases exuit Stolam, quam tradit Sacristee; et turn Religiosi modeste ad loca sua se recipiunt, et assident mensce.

1. In tabula hebdomadaria duo scribantur lectores mensa;, quo-rum primus legit a principio mensse, (post lectas oration\\s in Cruce, si legendae sint) usque dum Prseses per ictum campanellse signum dcderit; post quod legit secundus, donee alterum signum datum fuerit. Attendant lectores, ut tractim et sonora voce legant; et ut ante mensam suas leetiones prievideant, ne balbutiendo, aut contra quantitatem et accentum peccando risum moveant, vel ex-tranei, si qui adsint, male aedificent.

2. In omnibus Communitatis refeetionibus iegantur illi libri, qui in Statutis Prov, Cap. IV. § 5. assignantur, nee non Constitutiones et Dccreta Apostolica, suo tempore in publica mensa legenda.

3. Sermones sancti Bernardi leguntur in Nativitate, Circumcisionc et Epiphania Domini; Dominica Palmarum, Feria quinta in Ca\'na Domini, Dominica Resurrectionis, in Festo Ascensionis Domini, et Dominica Pentecostcs. Item in Festis Purificationis, Annuntiationis , Assumptionis ct Nativitatis 13. V. Maria;.

4. Tempore Quadragesima; hoc Cseremoniale totum legendum est, juxta Statuta Prov. Insuper ante quasdam Festivitates et sacras functiones, qua; in Cceremoniali hoc describuntur, respective C;je-remonia; prselegantur.

5. Dum Regula Fratrum Minorum lingua Latina vel vernacula cantatur vel legitur, omnes, etiani (jui cantat vel legit, manent stantes, uti sub mensa; Benedictione, donee dicta sint verba: vi-VENDO IN OBEDIENT1A, SINE PROPRIO ET IN CAST1TATE: et dum lector stans pronuntiat Regula; confirmationem, et verba exhortatoria S. P. N. Franeisci, omnes a comestione cessant.

6. Singulis Feriis sextis, ad collationem vespertinam, cantatur tabula hebdomadaria et extraordinaria.

7. Feria sexta Parasceves, in meridic, legitur Passio D. N. j. C. secundum Joannem.

1. Quandocumque Patentes aliquce littcraj, qui bus mandatum Pra-latorum Generalium aut Provincialium continetur, alicui a Superiore in Communitate traduntur legenda;, tunc accipiuntur ct redduntur. uno genu llexo, cum osculo manus Superioris. Et si lectio con-tigerit in rcfectorio, loctor, finita lectione, llexis genibus agnoscit culpam, dicendo Est mea culpa, i-evekende pATER, quod male legerim.

2. Frater, cujus littene obedientiales\'a Superiore prseieguntur, luimi se prosternit, et postea has litteras accipit et, uno genu llexo, osculatur manum Superioris et dictas litteras.

3. Meminerint Pratres, de Conventu exeuntes, ut in domo locu-toria ante Imaginem Divae Virginis in scabello, ad hoc disposito , gcnuflexi, introitum et exitum suum devote recommendent hac brevi precandi formula.

Iter, actus ct voluntates nostras, queesnmus Dondue, in salutis tuce prospentate dispone, ut inter 0nines vice et vitce /lujiis varie-tates, tuo semper protegamur auxilio. Per Christum Dominum nostrum, i^-. Amen.

4. Cum vero per alicjuot dies a Conventu abesse debejit, Fratres Sacerdotes et Clerici, in ipso itineris ingressu, Itinerarium Cleri-corum recitare non omittant, ut in fine Breviarii.

5. Fratres cum domum aliquam ingrediuntur, prsemittant saluta-tionem beatissimi Patris nostri Francisci: Pax iiuic domui, et respondeat socius Et omnibus habitantibus in ea.

6. Et quandoquidem ssepissime Fratres ad acgrotos cvocentur, ea, qua Saccrdotcs Domini decc\'c, honestate et gravitate se habe-ant; ut non segris solum, sed sibi et domesticis verbo et exemplo prosint ad salutem, proponendo breves aliquas orationes et pias mentis ad Deum excitationes, quibus et infirmus sublevetur et assistentes ad pietatis affectum excitentur.

7. Exhibito erga infirmum obsequio necessario, antequam disce-dant, infirmum et lectum ejus, et cubiculum aspergant aqua bene-dicta, dicentes Antiphonam: Asperges me, Domine, etc. Aspersione linita, manu super infirmum signum Crucis efforment, dicendo Be-nedictio Dei omnipotentis , Patris, -j- et Filii, et Spiritus

8. Quoad alia, a Fratribus nostris observanda , et tamen in hoc Cceremoniali non prsescripta, quisque se conformabit S. Romance Ecclesiae et Superiorum legibus, decretis, mandatis et ordinationi-bus; magisque attendant, quid sit communiter receptum, quam quod cuilibet videatur placitum.

9. Finaliter omnes (exhortante sic Apostolo, ad Coloss. Cap. 1.) ita ambulent, dignc Deo per omnia placentas: in omni opcre bono fructijicantes, et crescentes in scientia Dei; in omni virtutc confor-tati secundum potentiam claritatis ejus, in omni patientia ct longa-nimitate, cum gaudio, gralias agentes Deo Patri, qui dignos 110s fecil in partem sorlis Sanctorum in lumine: qui eripuil nos de-pole stale tencbrarnin, el trans tiUit in regnum Jllii dilcclionis slice, at hie in vera ac sincera dilectione per ipsum radicati et fundati, post banc vitam Deum unum in essentia, trinumque in Pcrsonis aeternaliter videamus et diligamus in ca-lis. Amen.

Ego A^r. firma fide credo, et profiteer omnia et singula, quee continentur in Symbolo Fidei, quo sancta Romana Ecclesia utitur, videlicet: Credo in tinum Dmm, Pat rem omnipotentem, factorem cosli et ter ree, visibilmm omnium, et invisibilium. Et in unum Dominum Je sum Christum, Filium Dei unigenitum. Et ex Patre natum ante omnia scecula. Deuvi de Deo, lurnen de lumine, Deum verum de Deo vero. Genitum, non factum, consubstantia-lem Patri: per quem omnia facta simt. Qui propter nos homines , et propter no stram salutem desccndit de c cells. Et incarnatus est de Spiritu sane to ex Maria virgine: Et homo factus est. Cru-cifixus etiam pro nobis, sub Pontio Pil ato passus, et sepultus est. Et resurrexit tertia die, secundum .Scripturns. Et ascendit in caelum: sedet ad dexter am Pat ris. Et iterum venturus est cum gloria, judicare vivos et mortuos; cujns regni nou erit finis. Et in Spiritum sanctum, Dominum et vivificantem , qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre et Filio simul adoratur, et conglorificahir: qui locutus est per prophetas. Et unam sanctum Cathohcam et Apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et cxspecto resurrectionem mortuornm. Et vitam veniuri seeculi. Amen. Apostolicas et ecclesiasticas tra-ditiones, reliquasque ejusdem Ecclesice observationes, et constituti-ones firmissime ad mil to et amplector.

Item sacram Scripturam juxta eum sensurn, quem tenuit et tenet sancta Mater Ecclesia, cujus est judicare de vero sensu et in terp relatione sacrarnm Scripturarum, admitto: nec earn umquam nisi juxta unanimem consensum Pat rum accipiam et interpretabor.

Profideor quoque septem esse vere et proprie Sacramenta novce legis, a Jesu Chris to Domino nostra instituta, atque ad salutem humani generis, licet non omnia singulis necessaria, scilicet: Bap. tismum, Conjirmationem, Eucharistiam , Pcenitentiam, Extremam Unctionem, Ordinem et Matrimonium ; illaque gratiam confer re,

et ex /lis Baptismum, Conjirmalionem, et Ordinem, sine sacri legio, reiterari nou posse. Receptos quoque et approöatos Ecclesice Catholic es ritus, in supradictonuu omnium Sacramentorum solemni administratione recipio et admitto: omnia et singula quce de peecato originali, et de justijicatione, in sacrosancta Tridentina Synodo dcjinita, et declarata f uertuit, amplector et recipio.

Profiteer pariter in Mis sa offerri Deo verwn, proprium, et propitiatorium sacri/leium, pro vivis et defunctis; atque in sanctis-simo Eucharistie Sacramento esse vere, realiter et substantialiter Corpus, et Sanguinem, una cum anima et Divinitate Domini nostri Jesu C/iristi, Jierique conversionem totius subs tan tice panis in Corpus, et totius substanties vini in Sanguinem , quani conversionem Cat/iolica Ecclesia Trans sub stantiationem appellat.

Fateor etiam sub altera tantum specie, totum atque integrum Christum, verumque Sacramentum sumi. Constanter teneo Purgatorium esse, animasque ibi detentas Fide Hum suffragiis juvari. Similiter et Sanctos, una cum Christo regnantes, venerandos, atque invocandos esse; eosque orationes Deo pro nobis off err e; atque eoriuu reliquias esse venerandcis. Firmissime assero, imagines Christi, as Deiparce semper virginis, nee non al lorum Sanctorum habendas et retinendas esse, atque eis debitum honorem ac venera-tionem impertiendam. Indulgentiarum etiam potestatem a Christo in Ecclesia relic tam fuis se; illarumque usum Chris tiano populo maxime salutarem esse affirmo. Sanctam, Catholicam, et Apos-tolicam Romanam Ecclesiam, omnium Ecclesiarum matrem et magi stram agnosco; Romanoque Pontijici, beati Petri Apostolorum Principis sziccessori, ac Jesu Christi Vicario, ver am obedientiam spondeo ac juro. Ces ter a item omnia a sacris Canonibus, et Oecu-menicis Conciliis , ac prcscipue a sacrosancta Tridentina Synodo et ab Oecumenico Coneilio Vaticano tradita, de/inita, ac declarata, prcesertim de Romani Pontificis Primatu et Infallibili Magisterio, indubitanter recipio atque profiteor; simulque contraria omnia, atque heer e se s quascumque ab Ecclesia damnat as, et rejeetas, et anathematizatas, ego pariter damno, rejicio, et anathematizo. liane veravi Catholicam fidem, extra quam nemo salvus esse potest, quain

in prcesenti spoule profiteor, et veraciter teneo ecvmdem iutegram ct inviolatam, ascque ad cxtremum vitce spiritum constantissime [Deo adjnvanté) retiuerc et confiteri, at que a meis subditis, vel illis, quorum cura ad me in immere meo spectabit, teneri, doceri, et prcedicari, quanümi in me erit, curaturum, e%o idem N. spondeo, ac juro. Sic me Deus adjuvet, el hcee sancta Dei Evangelia.

Ik N. geloof niet een vast geloof en belijd alles, zoo in het algemeen als in het bijzonder, wat vervat is in de Geloofsbelijdenis, welke de heilige Roomsche Kerk gebruikt, te weten: Ik geloof in écnen God. den Almachtigen Vader, Schepper van hemel en aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen. En in eénen Heer ]esus Christus, Gods eeniggeboren Zoon. En uit den Vader geboren voor alle eeuwen. God van God, licht van licht, waren God van den waren God. Geboren, niet gemaakt, een van wezen met den Vader, door wien alles gemaakt is. Die om ons menschen en om onze zaligheid is nedergedaald uit den Hemel. En het vleesch heeft aangenomen door den Heiligen Geest uit de Maagd Maria; en is mcnsch geworden. Die voor ons ook gekruist is, onder Pontius Pilatus geleden heeft en begraven is. En verrezen is ten derden dage, volgens de Schriften. En is opgeklommen ten Hemel, zit aan de rechterhand des Vaders. En zal wederkomen met heerlijkheid, om te oordeelen de levenden en de dooden; aan wiens rijk geen einde zal zijn. En in den Heiligen Geest, den Heer en levendmakende, die van den Vader en den Zoon-voortkomt. Die met den Vader en den Zoon te zamen aangebeden en mede verheerlijkt wordt: die gesproken heeft door de Profeten. En ec\'ne, heilige. Katholieke en Apostolische Kerk. Ik belijd een Doopsel tot vergeving der zonden. En ik verwacht de verrijzenis der dooden. En het toekomstig eeuwig leven. Amen.

Ik neem zeer vastclijk aan en omhels de Apostolische en kerkelijke overleveringen, en de overige gebruiken en Constituties van dezelfde Kerk.

Insgelijks neem ik de Heilige Schriftuur aan volgens dien zin, welken gehouden heeft en nog houdt de heilige Moeder de Kerk, aan wie het toekomt te oordcelen over den waren zin en de uitlegging der heilige Schriften; en ik zal die nooit anders verstaan en uitleggen dan volgens de eenparige overeenstemming der Vaderen.

Ik belijd ook, dat er zeven ware en eigenlijke Sacramenten dei-nieuwe Wet zijn, door Jesus Christus onzen Heer ingesteld, en tot zaligheid van het menschelijk geslacht noodzakelijk, schoon niet. allen voor een ieder; namelijk: het Doopsel , het Vormsel, het Heilig Sacrament des Altaars, dc Biecht, het Laatste Oliesel, het Priesterschap en het Huwelijk; en dat zij genade mededeelen, en dat van dezen het Doopsel, het Vormsel en het Priesterschap, zonder heiligschennis, niet weer herhaald kunnen worden. Ook neem ik aan en erken ik de aangenomen en goedgekeurde gebruiken der katholieke Kerk, bij dc plechtige toediening van al de voornoemde Sacramenten. Alles, zoo in bet algemeen als in het bijzonder, wat over de erfzonde en dc rechtvaardigmaking in de heilige Kerkvergadering van Trente is vastgesteld en uitgesproken, omhels ik en neem ik aan.

Ik belijd insgelijks, dat in de Mis aan God wordt opgedragen eene ware, eigenlijke en verzoenende offerande, voor levenden en dooden; en dat in het Allerheiligste Sacrament des Altaars waarlijk, wezenlijk en zelfstandig tegenwoordig is het Lichaam en Bloed, te zamen met de ziel en de Godheid van onzen Heer Jesus Christus, en dat: er eene verandering geschiedt van de gehecle zelfstandigheid van het brood in het Lichaam, en van de geheele zelfstandigheid van den wijn in het Bloed, welke verandering de Katholieke Kerk Transsubstantiatie noemt.

Ik belijd, dat ook onder slechts eene gedaante Christus geheel en volkomen, en het ware Sakrament ontvangen wordt. Onwankelbaar houd ik vast, dat er een Vagevuur is, en dat de zielen, aldaar opgehouden, door de voorbeden der Geloovigen geholpen

worden. Insgelijks ook, dat de Heiligen, die te zamen met Christus heerschen, behooren vereerd en aangeroepen te worden; dat zij gebeden aan God voor ons opdragen; en dat hunne overblijfselen behooren vereerd te worden. Zonder eenigen twijfel betuig ik, dat men de beelden van Christus, en van de Moeder Gods, altijd Maagd, alsmede van de andere Heiligen behoort te hebben en te behouden, en daaraan de verschuldigde eer en vereering te bewijzen.

Ik belijd, dat ook de macht om aflaten te verlecnen door Christus in de Kerk is achtergelaten; en dat derzelver gebruik voor het Christenvolk hoogst heilzaam is. De heilige. Katholieke, Apostolische Roomsche Kerk erken ik voor de moeder en leermeesteres van alle kerken; en aan den Roomschen Paus, die de opvolger van den gelukzaligen Petrus den Prins der Apostelen en de Plaats-bekleeder van Jesus Christus is, beloof en zweer ik ware gehoorzaamheid. Eveneens neem ik zonder eenigen twijfel aan en belijd ik al het overige dat door de heilige Kerkregels en door de Al-gemeene Kerkvergaderingen, en bijzonder door de heilige Kerkvergadering van Trente en door het Algemeen Concilie van het Vaticaan geleerd, vastgesteld, en uitgesproken is, vooral over het Primaatschap van den Roomschen Paus en zijn Onfeilbaar Leeraarsambt ; en tevens veroordeel, verwerp, en doem ik al wat daarmede in strijd is, en de ketterijen, welke ook, op dezelfde wijze als ze door de Kerk veroordeeld, en verworpen, en gedoemd zijn. Dit waar katholiek Geloof, buiten hetwelk niemand zalig kan worden, hetwelk ik op dit oogenblik vrijwillig belijd, en in waarheid houd, datzelfde geloof verzeker, beloof, en zweer ik dezelfde N. met Gods hulp, tot den laatsten adem mijns levens geheel en ongeschonden standvastig te behouden en te belijden, alsook naar vermogen te zullen zorgen, dat het door mijne onderhoorigen, of door hen. voor wie ik in mijne betrekking zal te zorgen hebben, gehouden, geleerd, en verkondigd worde. Zoo helpe mij God en deze heilige Evangeliën Gods. (-[-)

(f) Overgedrukt uit het aanhangsel van het Rituale Rom, — Uitgave Püstet 18S2.

IV. De prceparatione Sacerdotis celebraturi. ... 7 r V. Anhnadversioues generales de reverentia, varia

IBID.

15 19

24 32

V. De Prcefatione usque ad Orationem Domiuicam VI. De O rati one Dominica et aliis usque ad finem

Parag. I. De Missa in Dominica Passionis et Palmarum. ibid. n II- De Missa et aliis sacris Functionibus Feria

Parag. I. Dc rabernaculo, Pyxide, Ostensorio, etc. .ibid. „ II. De SS. Sacramento renovando et de purifica-

„ VI. De Communione ordinaria Fratrum no sir or um. 182 „ VII. De Communione Fratrum infra Missam so-

Pag. 204

Pag. 219

Parag.

. ibid.

Pag. 244

Parag.

ibid.

246

247

249

251 253

III

= 0;)

De tngressu ad Chornvi cl de viansione in ipso. De loco et or dine Patrum et Fratrnm in C/ioro.

VII. De capitis aperitione ct operitione, ac de 11 tante Ui depositione...........

256

ibid.

263 266

Parag.

Pag. 269

ak ag.

„ HI. De Sacramento Extremes Unctionis. . . .324 ,, IV. De Obitu et Sepultura Fratrum nostrorum

De modo et ordine recipiendi ad Vestitionem et Professionem Primie et Tertise Regulae, Jubilceum et Confraternitatem Chorda S. P. N.

ab omnibus Fr a tribus Ordinis nostri Ser aphid, die 16. Apri/is, cum indtdgentiis plenariis. . 357

Parag. VII. Dc or dine recipieudi Scecnlares ad habitum el Professionem ter dee Regulce S. P. N. Fran-

„ XIII. De or dine servanda in die Capituli Provincialis. 387 „ XIV. Memoria Transitus S. P. TVquot;. Franeisci. . . 39°

Parag.

ii3id. ibid.

409

II.

III.

Geloofsbelijdenis der H. Kalho/ieke Kerk volgens het forrnn-mnlier, door de Pausen Pins IV. en Pms IX. voorgeschreven. 419

1° Missn semper sit confonnis officio ecclesiae vel oratorii publici, in quo celebratur, exclusis taiuen peculiaribus ritibus Orclinum propriis. Deer. Urbis et Orbis ⁽,) Jul. 1895. n. 3862.

2° Excipe, si officium illud sit ritus tluplici inferioris: quo casu libenuu sit Missam do requie peragere, vel votivam, vel etiam de occurreuti feria, demptis diebus a llubricis aut Decretis proliibitis, vel, more tarnen feslivo , conformein officio ecclesiae aut celebrautis. Festivo pariter modo diceuda est Missa, si eligatur, de die infra octavaiu vel de Saucto simplici, cujus facta est illa die commemoratio in officio. Deer. cit. n. 3862; 14 Mart. 1896 ad V, n. 3892; 24 April. 1899, n. 4020.

3° Instar Oratorii publici ad efl\'ectuiu Decreti 9 Jul. 1895, habendae sunt pr/nci/xiti\'s cappellae episcoporum, seminariorum, collegiorum, piarum communitatum, hospitalium et carcerum, in quibus proin servandum est calendarium loei vel diocesis. Deer. 22 Maji 1896, n. 3910. Clï. Deer. 27 Jun. 1896 ad XVII, n. 3919.

5° Celebrans quisque tenetur ad orationem im))oratam ab episcopo loei» ubi celebrat. Deer. 5 Mart. 1898, n. 3985.

(1) Citantur numcri cditionis novissimao: /icrrrUi aiillicnlica C(ingve;/ulioiiis SaCfoi\'uni lilHicm . . . sub auspiciis SS. I). \\. I.eonis I\'apur XIII. Romac ox tvpogvapliia polvglotta S. U. Do Propaganda Kide,

ADDITIONES ET MUTATÏONES

P. I. C. II. § 3. N. 1. B. — Regnlares possunt nomiuare proprium Fundtitorem., duiuiuodo Tituliivis non ouiittcitur servetur ortlo dignitatis ex Rubricis. Deer. 2 Dec. 1891, u. 3 lt;58.

P. 1. C. II. § 3. N. 3. A. — Omittenda est in Pestis Pas-sionis, Crucis, SS. Cordis Jesu et Pretios. Sanguinis. Deer. 3 Jul. 1890, n. 3924 ad IV.

P. I. C. II. § 3. N. 4. C. — Omittenda pariter commemo-ratio Episcopi, quando accidentaliter impeditur Festo moöi/i v. d. primae classis: Ininsferenda vcro, si tali festo diet af/i.vo impeditur perpetuo. Deer. 12 Dec. 1891, n. 37\')2.

IBIDEM IN FINE. — Dies electionis est illa provisionis pontificiae in consistorio. Deer. 16 Apr. 1886, n. 36()1 ad III. Si vcro agatur de Coadjutore sumenda est dies epia datum fnit Breve pro Coadjutoria cuin futura successione. Deer. 30 Jan. 1778, n. 3440.

P. I. C. II. § 4. N. 2 IN FINE. — Inclinatio capitis fit tantum in Festis, non in Vigiliis; intra Missam , non tarnen ad initia Epistolae et Evaugelii; versus librum, nisi in loco princi-pali altaris adsit Sancti aut Sanetae statua vel imago, versus (juam tune fiat. Deer. 13 Febr. 1892, n. .iïö\'t ad XXV.

P. 1. C. III. § 1. N. 9 IN FINE. — Missa conventualis etsi non cantetur, eonsiderari potest ut solemnis quoad numerum eereorum et Colleetas et preces in line juxta S. P. Leonem XIII dicendas; atque in festo elassico omittatur commemoratio de sim-plici aut die infra octavam. Deer. 1 Dec. 1888, n. 369 lt; ad VII: 2 Dec. 1891. n. 3757.

P. 1. C. III. § 2. N. 2. — Initiatus tonsura elerieali valet Subdiaconi nmnere fungi, dummodo manipulum non ferat urge-atque vera necessitas. Deer. 17 Juli 1894, n. 3832 ad VII.

P. T. C. III. § 4. N. 1. — Muilstri saci\'i geuuQeuLuut; a) •ixtante Sacramento super altari,

2) in loco undo recedunt, si secus. Subdiaconus vero in Missa de Requie reversus ah incensatione Sanctissiini ad Eleva-tionem genuflectit tantum in medio.

2) nullibi, si secus. Ast Subdiaconus genuflectit in medio , quando ad Offertorium cum patena hue aceedit. Deer. 9 Jun. 1899, n. 4027.

ad Nobis qaoqn: peccatoribu.i noque ad Do mine non sum dignas. Deer, 30 Dec. 1SS1 , n. 3535 ad III.

P. I. C. IV. § I. n. 9. — Missa (sive cantata sive lecta) votiva SS. Cordis Jesu cum Gloria et Credo et unica oratione permittitur qualibet prima feria VI cujusvis mensis in ecclesiis et oratoriis , in quibus 1) peculiaria exercitia in honorem Divini Cordis mane peraguntur approbante Ordinario loci, et 2) non occurrit Festuin Domini ant prim ie classis vel Feria, Vigilia aut Octava ex privilegiatis. Deer. 28 Jun. 18S9, n. 3712; 20 Maj. 1890, n. 3731 ad I; 20 Maj. 1892, n. 3773; 10 Maj. 1895, n. 3855 ad II.

I. Impediunt earn 1) Duplicia primae et secundae classis, 2) Dominicae Festaquede praecepto, 3) integrae Octavae Epiphaniae, Pentecostes et (apud nos) Corporis Christi, 4) Vigilia Pentecostes, 5) dies excludentes Festa secundae classis. (Cfr. Gardellini n. 4587 sq. et 4544.)

Hisce (liebus diceuda est Missa de die cum benedietione nuptiali et cominemoratione Missae pro sponsis, semper , sab altera conclusioue et primo loco post commemoratioues de pvae-cepto, si adsint.

U. Ritus Missae votivae pro sponsis, quia privata, semper est, etiainsi cantetur: sine (Jlorii, sine Credo, cum Benedicamus Domino, Evangelio S. Joanuis in line et cum tribus . orationibus sc. 1quot; ipsius Missae votivae, 2^a et 3^a diei occurrentis juxta Rubr. Miss. Tit. VII, n. 3 de Cotnmemordlionifnis.

111. Temporibus probibitis nuptiae quidem celebrari de li-centia Episcopi possunt, sed omissis Jilissa et benedietione et cominemoratione pro sponsis.

Extra vero tempus feriatum benedictie nuptialis ne flat extra Missam, neque Missa votiva bujusve commemoratio dicatur, nisi intra banc Missam impertiatnr quoque benedictie nuptialis.

Haec benedictie concedenda est omnibus nupturientibns pe-tentibus qui earn quacuinque de causa nondum obtinuernnt: ad eam autem non adigendi sed bertandi sunt. — Omittenda vero est tarn benedictio quam Missa propria pro sponsis, si mulier est vidua aliasque jam benedicta luit. Deer. 30 Jun. 1S9G, n. 3922 ad VI.

I. EX.EQU1ALEM 1). praesente corpore impediunt a) Festa omnia solemniora universalis Ecclesiae i. e. Dominicae 1 aschatis et Pentecostes, Nativitas, Epipbania et Corpus Cbristi, Immacu-lata Conceptie, Annuntiatio et Assumptie Deiparae, Nativitas S. Joannis Bapt., Festum S. Joseph, SS. Petri et Pauli, Omnium Sanctorum; — b) ultimum triduuin Majoris Hebdomadae; — c) festa localia solemniora i. e. Patroni principalis loci, Dedicationis et Tituli ecclesiae propriae; — d) tempus solemnis expositionis SS. Eucbaristiae; — e) dies dominica in quam translertur so-

lemuitas Festi infra hebdonaadam occurrentis, modo hanc soleni-nitatem recolat populus.

Insuper pro ecclesiis parochialibus, quibus unus tantum sa-cerdos est addictus, — f) omnes dies festi, suppressis non ex-ceptis, quibus parochus debet applicare pro populo; — g) dies S. Marei et Rogationum, si Hat processio; — li) vigilia Pente-eostes, si fieri debeat Fontis benedictio.

2. Cadaver absens ob gravein causam, sed nondum vel saltern non ultra biduum humatmn eenseri potest physice praesens, ideoque pennittitur Missa exequialis ac si pliysice vere praesens esset. Deer. 13 Febr. 1892, n. 3767 ad XXVI.

3. Exequialis praedictis diebus impedita (vide 1.) cantari potest et debet prima die non impedita festo duplici primae vel secundae classis, vel de praeeepto vel die domiuica.

4. Aecepto nuntio de alicujus obitu in loco dissito Missa exequialis pennittitur prima die non impedita ut dictum est sub 3. Deer. 2 Dee. 1801, n. 3755.

1. stride sumpta (vide infra 5) i. e. fundata a testatoribus pro die obitus vel depositionis aut alia determinata die, sive petita a viventibus dummodo pro die obitus aut depositionis, prohibentur in duplicibus primae aut secundae classis, in Dominicis et Festis de praeeepto, infra Octavas Nativitatis Dni, Epiphaniae, Paschatis, Pentecoste:- et Corporis Christi, necnon in feria IV Cinerum, Majori Hebdomada, Vigiliis Nativitatis et Pentecostes, sicut et tempore solemnis expositionis SS. Eucharistiae.

2. Eadem Anuiversaria ab his diebus impeditis possunt vel transferri in proximam diem liberam vèl anticipari in die libera proxime antecedent!. — Dies vero lil)eri sunt omnes praeter re-censitos sub 11, 1.

3. Mox dicta sub 1 et 2 de Anniversariis valent etiam de DIEBUS III, VII et XXX ab obitu.

I. Dies Annivorsarius, III, VJI et XXX computavi possnnt lam ab ol)itu quam it depositioue.

Pennittuntur in (lnpUc,il)us nüuoribns Auniversavia lah\' snmpta (i c. nou a die obitus aut depositionis), quae a Religiosis Communitatibus, CoutVaternitatilms aut piis Sodalitiis pro Con-iVatvibm (lefuuctis semel in anno fieri solent, uecnon ilia quae pro fidelium pietate iinnt infra Oetavani Omnium Fidelium De-functorum: exeeptis tanien diebus snb 1 memoratH. Deer. 2 Dec. 1891, u. 375:b

Missae Dtl\'unctorum lectae non licent in Festis ritus dupli-cis; quae tanien regnla generalis patitnr sequentes exeeptioues.

1. Exequialis led a pro paupere defuncto permittitur eodem modo ac cantata, quam illins tamilia impar est solvendo, modo in Dominicis et Festis de praecepto non omittatur Missa de die. Deer. 9 Maj. islt;)9, n. 024.

2. In sepulcreti sacello (sive sit ecclesia sive oratorium publicum ac principale) permissae Missae possunt esse de Requie, exeeptis Festis primae vel secundae classis, Dominicis aliisque Festis de praecepto, Feriis et Vigil lis ac Octavis privilegiatis.

B. Corpore pbysice vel moraliter praesente (cf\'r. supra A. T, 2) permittuntur Missae privatae de Requie seqneutibus sub condition i bus :

a) in ecclesiis vel oratoriis publicis, in quibus tit funus cum Missa exequiali in cantu — in sacellis ad seminaria, collegia et religiosas vel pias utriusque sexus communitates spectantibus — in oratoriis privatis, pro numero tantum Missarum permissarum,

b) dununodo Missae applicentur defuncto, cujus cadaver est vel censetur praesens,

c) et excipiautur dies probibentes Missam solemnem sive can-tatam exequialem (cfr. supra A. I, 1), necnon Festa primae classis vel de praecepto et Dominicae atquo officia l\'estnm primae clas-

sis exclaclentia soil, feria IV Cinerum, ferine Majoris Hebdomadae, Vigiliae Nativitatis Domini et Peutecostes, ac Octavae integrae Paschae et Pentecostes. Deer. 19 Maj. 1896, n. 3908; 12 Jan. 1897, n. 8944.

I. Una tantum dicitur oratio 1) in die Commemorationis omnium Fidelinm Defunetorum in omnibus Missis; — 2) in Missa exequiali tam lecta quam cantata, etiamsi sit translata: cfr. panllo supra A. I. 1-4 et B. 1 ; —- 8) in omnibus Missis prwileiil-atis de quibus supra B. 2 et 8: item in alüs eeclesiis et oratoriis, quando ritus est duplici inferior et corpus physice vel moraliter praesens, in omnibus Missis a die obitus ad diem sepulturae inclusive : — 4) in Missa cantuta in die tertia, quot;septima, trinesima, vel anniversark: etiamsi sit translata vel anticipata: cfr. supra A. II. 1-5; item in Missis led is iiisce diebus, si permittantur sen ritus dnplici sit inferior; — .quot;gt;) quando [)ro defunctis celebratur Missa sokmniter i. e. cantata quae correspondet officio Defunetorum sub ritu duplici v. g. in Anniversariis late sumptis et post primum acceptum nuntium: cfr. A. I. 4 et II, 5; quibus casibus, si ritus permittat Missas lectas, in his panter una tantum dicitur oratio.

II. Tres dicendae sunt orationes in omni Missa quotidiana extra casus sub I ennmeratos, etiamsi celebretur cum cantu; in lectis insuper addi possunt plures orationes, dummodo numerus totalis maneat impar et oratio Fidelium semper ultimum obtineat locum.

1. Quando plures dicendae sunt orationes, et pro Defunctis m geilere celebratur, Orationes eaedem eodemque ordine snmendae sunt ac jacent in Missa quotidiana (4° loco).

2. Quando pro una pluvibusve personis determinate offertui\' Sacrificium, prinvi oratio e.sto pro eo vel ea vel lis, pro quo etc. Missa celebratur, atque sumenda est haec oratio ex iis quae in Missali post Missas Defunctorum prostant; secundd vero est ex iisdern ad libitum, ter Ik i „Fidelium

3. Si neseitur utruin pro defuncto an defuncta an defunctis celebrandum sit, sunvendae sunt orationes ut jacent in Missa quo-tidiana Detunetorum.

P. I. C. IV. § 2. N. 9. F. — Sequentia Dies irae dicenda est 1° in onini Missa cantata et 2° quandocumque dicitur una oratio. Secus relinquitur arbitrio Celebrantis.

P. I. C. IV. £ 4. N. 8 et 9. — Corpore mora/iter praesente idem observetur ritus qui praeseribitur pro physice praesenti; cfr. Caereiu. p. Ill, c. I, § 4. u. 23. Deer. 20 Jun. 1899, n. 4034.

P. I. C. IV. § 5. N. 10. — Dum Celebrans conscendit al-tare, ministri surgunt et genutlectunt super infimum gradum, qui est locus et situs eorum ordinarius.

11. Cantata sen melius lecta Epistola a Celebrante, si ministri sint laid, secundus eorum surgit et facta genufiexione in piano ante medium altare, sistit se in piano ad cornu Epistolae, suoque tempore trausfert missale ut in Missa privata, quo tacto redit ad locum suum ihique genuflectit. — Si vero ministri sint clerici, quorum primus sit ordine Lectoratus insignitus, post in-ceptam ultimam orationem ambo surgunt, genutlectunt in piano ante medium altare atque vadunt ad latus Epistolae, ubi secundus agit ut supra; primus vero de credentia accipit librum Epis-tolarum atque Subdiaconum agit (p. I, c. HI, § G, n. 13) nisi quod in piano genuflectit. Cantata Epistola genuflectit ante medium altare, librum ad credentiam reportat, reditque ad locum suum ubi genuflectit.

12. Ad Evaugelium surgunt et stant erecti, post responsum Lam lihi Chris te iteruin genuÜexuri.

P. L C. IV. § (\'). N. 2. — Diijitos abluit vel potius digitos abluit in vasculo cum aqua jam prius parato. Deer. n. \'.5764: ad XV.

P. I. C. IV. § 10. N. li). — Ad Sandus mediocriter corpus inclinat chorus, dum cantor, vel una pars chori, dum altera illud respective recitat aut cantat.

P. I. C. VI. § 1. N\\ 1. — Tabernaculum est beuedicendum priusquam SS. Eucharistia in illo recondatur. Deer. 20 Jan. 1899, n. 4035 ad IV.

P. I. C. VI. § 4. N. 5. Tempore paschali administrata S. Communione ante vel post Missam de Requie dicenda sunt oratio et versiculi de tempore absque Alleluia, Deer. 26 Nov. 1S7S, n. 3465.

P. 1. C. VI. § 5. N. 1.— Stola pro administranda SS. Eucharistia extra Missam semper potest esse color is albi. Deer. 11 Mart. 1S36, n. 2740 ad XII.

P. I. C. VI. t? 5. N. 1quot;). — Administrata SS. Eucharistia de praecepto suut versiculi et oratio, sed ipsa Antiphona O Sacrum Convivium ad libitum; si vero dicatur, addendum est Alleluia tempore paschali. Deer. 30 Aug. 1892, n. 3792 ad X et 15 Jim. 1SS3, n. 3576 ad XL

P. I. 0. VI. § 9. N. 21. — Ad benedictionem cum Sanc-tissimo in ostensorio Sacerdos debet esse indutus pluviali veloque humerali. Deer. Dec. 18S8, n, 3697 ad XII.

P. I. C. VIII. $ 2. N. 12. — In processionibus cum Sanc-tissimo non licet deferre imagines 13, M. V. aliorumve Sanctorum. Deer. 1 Jul. 1898, n. 3997.

P. I. G. VIII. § 4. N. 12. ~ In Missa S. Marei et Roga-tiouuiu geuuflectatur ad orationes propter usum et uniformitatem.

P. II. 0. II. § 1. N. 1. — Si quod Festum tres habeat hymuo.s proprios historicos, hymims in primis Vesper is impeditus dicatur ad Matutiiuun, hajus ad Laudes. harmn in secundis Ves-peris; quae si forte non dicantur, hymnus ex primis Vesperis juugatur cum illo Matutini sub hujus tantum conclusione.

P. II. C. H. § 3. N. 10. A ET Ü. — In sabbathis Quadra-gesimae Anyelus Domini in meridic recitanda est stando. S. C. I. \'20 Map 1896.

P. TI. C. IV. § 1. N. 1. — Si in Quadragesima occurrat officium de feria, recitandum in choro pariter est Officium parvam B. M. V.

P. II. C. VI. i? 3. — Durante Missa solemni vel cantata numquam permittitur cantio vernacula.

Canenda de praecepto sunt vel integre cantanda vel paitim sub organis clare recitanda. — Symbolum vero sempei integie est canendum.

Post Cantatum Benedictus ad Orationem Dominicam usque illiquid (idiomate liturgico) modulari licet, dummodo nihil ex praescripto canendum omittatur, Celebrans a continuanda Missa non impediatur, et cantus ad SS. Sacramentum pertineat. Deer. 22 Maj. 1S94, n. 3827.

Cantus Introïtus, Offertorii, Commumonis et Sequentiae prae-termitti nequit. Sub organo vero Offertorium et Communie et ubi mos est Di\'o (jratins post Itc Mism est (Hei possunt intelli-gibili voce ah uno e choro. Deer. 11 Sept. 184:7, n. 2059 ad 11; 10 Jan. 1852, n. 291)4 ad II; 11 Sept. 184:7, n. 2951 ad V.

In Missis Defunctorum omitti nequit cantus Dies irae nee Offertorii, nee alicujus partis Absolutionis post illas. Deer. 11 Sept. 1847, u. 2959 a II.

Cantanda a Celebrante cum relativis Chori responsionibus sumenda sunt ut jacent ia Missali. Deer. 1 4 Mart. 1890, n. 3891. —

quoties praescribitur Praefatio de Nativitate Domini. Deer. 25 Maj, 1877, n. 3421.

l\'. II. C. VI. 3. N. 15. — Organum silere debet semper durante Praefatione et Oratione Dominica, et in Missis etc.

1. Ad lucrandas indulgentias plenarias et solis animabus purgatorii applicabiles impleri debent opera injuncta: confessie communio et preces.

2. Dari potest in vigilia solemnitatis, cui annexa est, et tam intra quam extra Sacramentum Poenitentiae; cfr. Acta Ord. Min. XIV, pag. 172.

IBIDEM, aj 3. N. •). pag. 400. Verba „Ite in pace, nolite etc.\' supprimantur in Caeremoniali; desunt enim in Decretis Authenticis.

[

r ¹

■

dk. „ ,

I ?