Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

A M ad cum locum ventum eft, vbî Beiiarminus in fpecicmquldem noT'oraf pro fócis,amp;arjs,vt inquit Plato: xa-3- vTrap cTi , amp;nbsp;vere fcU icipfaprobolis,porcis,amp;haris pugilat, Ncnipe pro Laculina amp;nbsp;proMonachis,quofi nie tanqiiara femideos quofdam, amp;’ ( quemadmo-dum olim Platonici, telle Auguftino liblt;8i Ciui-iatcDei) velutveros Dæmonei inter ccelumamp; terram.inter Deum amp;nbsp;homines hngit,amp; clTe vult. NäMonachos Beiiarminus neque in Epifeopo-rum,amp; catleftium illorum Ducum,quos appellat, numero, ordine amp;nbsp;fede collocat, neque numero laicorûhabet.Hoc.n*tantumamp; gregarios milites facit, amp;nbsp;in terns,terrentfque rcb.amp; fedibus ponit. Verû Munachos inter vtrofquc,in môtib.ntpc

turribus » amp;nbsp;in hoc medio acre, velut Stellitas, amp;nbsp;péelentes in acre homines Uatuit,quafi qui neqidij îint, neque homines: fed media quædam Anima-lia. qui,vt DæmoneSjin acre habitent, licutdocet Paulus, Ephcf.i. V. z.Hic locus eft,hæc fcdes.hoc Monfichorum fcmidcorum domiciüumj de quo Eominum genere tarnen Hormifda Papa totius ihiusBclIarminici exercitus fummus Imperator amp;nbsp;Pontilex itaiampridem ftripfit,21/ö«lt;if/ilt;^o»»-fieidoLii criminafrreretohtretlationum venena com-ponere^tntegrü Ecclefit corpM odijfe^^fèditiones flrne~ rcyinutàtam concuare,ç^pro (gt;bedientia(‘]Uit vn ca^ nobtis ^rtnetpatum obtinet dtfciplinlt;i ) ohjiinationem pertinaeù nmare fuperbi^. Dcniq; hi funt, qiios rc-tinens Mundus innorruit Hi funt locuftx illç,quç vt eft A pocal. cap.9. ex Abyflb obfcuriflima (Ni-miriim exclus fimo ) prodierunt , amp;nbsp;hmilcs funt feorpiis terreftribus.vt omnia ledât, occidât,vio' lent, corrumpant. Hi funt très illi fpiritv.s Ranis limiles (de quibus lohannesin Apocal.i6.v.i3.i4. V3ticinatnseft)quicxorc Dracon'î$,cxorc Beftiac amp;nbsp;ex ore Pfeudoprophetæ prodierunt , Spiritus Dæmoniorum cdêtes figna Satanica , qui'que ab -eût ad Reges tcrra:,amp; totius Mundi(piefcitim au-tem Hefuitæjè quorum focietatc fc effe iaâat mr-•£er, amp;nbsp;filius gehennæ Bcllarminus)vt congregenft cos ad præliurh Magni illius diei Deiomnipotê-tis. Très auté effe dicuntur,quia,q cmadmodurn Hicronym.libro de CuftodiaVirginitatis tradit, tria prifnurn Monachorum genera fucrunt, caque fola retcnta,Nimir’jm,Cûf«frAiflt;e, qui in communi omnes viiiunt,yiz74fZ»creflt;«.quifoIi: amp;nbsp;'Rjjemobothy

Ao V. CoNTROVîRS. 805 qui bini, vel triai tantum congrcg intur, amp;nbsp;viunt, vt in Prioratoribus Pjntificiis.quüs votant. Hoc genusàHieronymo pcflimum vocatur.Atquc il-lud tamcn cft,qaod primû cxÆgypto amp;nbsp;Oiicntc in Occidenté tranfut,telle eodé Hteronymo.Sed de bis alius erit dicédi locus. Hieronymus in Ifuÿ. aithascffe qinnq; EcclefiarDci partes,Epifcopos, Prcsbytcrcis,Diacones Hdeies amp;nbsp;Catechumenos. Mirû ante eft,qiiod Bell.inter piæcipua Eccle^ Ût mébra recenlet Monachos,quos côltat neqnc tepore Apoftolorum, nequeannisplus quâ duce-quot; tis pollca natos;feddemû fub Chriltianislmpcra-tonb.ante Gangrcnfe Concilium,à quo totü hoc vitæ genus improbatû tame eft.ac danatü-itaque M jnachiamp; Monachatusnnllafitint()toNouo,amp; vttere tcllamento mentio. Nâ qund fçribit Paul. 1. Tim.4. v.8. corporalem iia-iiiiaiv iam turn aliqua inter ChriOianos nonnullos fitilTe, (àquâ poliea primi Monachi fua inftituta«.!riti)Ti)Glt;« denorni-narunt)nihil iuuat Monachos.Hx cnim cxcrcita-tior.es fine veto fine extraordinanæ vita- gencrc, ad tempus, amp;nbsp;ab omnibus Chriftianis fitbanr. Id qnod plane currAdvinathinin inftitutionepugnat, Ir.iquc neque Ignatius,ncqitc Egcfîppus,lrenæus, Tertullianus,Cvprianus,amp;alij vel Greci, vcl Latin! Patrcs(qui ctiani paulo poft cc. annos Chrifti vixerûrjMonachorû vilopadomcmincrût. Sent tgitur Monachi Bell.tantum Ecclefx mébra,non autem Chriftianx. Chriftiana enim duos tantum hofeediftinâcs rrdincshabtt,Prçfcclorun'(quo$ Sdciiptura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocit ,Hcbr. 11. ifti clericos

Paulus i.Corint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus i.Pct,5.v,

^.Gregem. Quicquid extra eum numeriim cil gt;nbsp;amp;nbsp;à Malo eft gt;nbsp;amp;nbsp;prorfus fupcracaneum : immo etiam Ecclefiæ oncrofunijtaquequod de nônul-IisSyluipolis,amp; horninibusEremum iam habitâ-r tibusfpribjtex Philone Eufebiusljb. i.Q.ij. Hi-. ftoriæjd nequaquam de omnibus Chriftianis, fed de ludxorûfcélariis EflTcnis intelligendû elfe vir det omnessqui Philonis lib.de vita cptcplatiua lc-‘ gcrunt.Quod vcroMonachus Bcllarm Ecckdiam Aciei multum inftruétæ,amp; iam ad pugnam.paratç côparat ex fuorum,nçpe Thomæ, amp;nbsp;aliorû ScHü-lafticorum,locum Cantici,cap.6.v.3.amp; 9.m le in-terpretâtium, fafeino Sc crrore,nimium le milita-rcm oftenditjamp;rerum fccularium, præfcrtim bcl-lorum terrenorumperitum.Appellat quidé Paul, poteftatem à Deo datam ILccïcüx ^rrna x.Corin. io.v.^.Chriftianû etiâ hominem panoplia armat, Ephef. 6. v.ij irem can,Dift.H’Ecclcfiam cafiravoezt : fedfpiritualiahæcomnia efl'e docct Paulus non carnaliamequc tarn fe diicum,Ti ibu-norum,Militarium, Centurionum, vexilliferorû, Ptitnipilorum amp;nbsp;Militum in campo fignum pu-gnæ ex fpeâantium gnarum oftendit Paulus, qua iftc fefe,Videlicet, quod Paulus homines ad Pace non ad Bella carnalia(quemadmodum ifte facit ex natura* quadam immanitatc,amp; Hefuitici fodalitij Cl udelibus præceptis)Paulus homines ad concor-diam, iftc ad fedes amp;nbsp;ferinas lanienas mutuas ex-hortari folitus erat. Itaque Bellarminus relidq Italix patrio folo cum Caietano Galliæ incedia-rio venit in Galliam,vt bell a Ciu ilia ttleret,amp; in-?

A D V. Con trove rs. 807 cenderct , vt ipfcmct tcftatiir. Qiiai c quum hîc -dcfüæ Ecclciiæ pugnis amp;nbsp;ccrtaininibusaduerfiis Chnftum,Chrifticjuc membra dictums effet,Mo-nachos prætcrmitterc non potvit.qui funt bcllo-mm ifioruin immanium artifices ,amp; excitatores, larnp^k carnificcs.

Fingit nos Laici's affcntaii, clericos deprimere, quia nos fuiim Magilirami ius amp;nbsp;honorem relti-tuimus ex Dei preccpto:clcricis aiitcn Pontificiis qui eiim tyrannicc vfurpabantiCripuimus.A reeda ante eff,fi potes,facta alicui iniuria,inquit, M.Tul lius lib.primo de oriiciis,ni iniuftus effe vclis.Ita-que iftc peccare nos criminatur, ac calumniatUR qiioniâ otiieiû nofti û piû,amp; fanClüfacimusiÄ: co-rû facrilegâ tyrânidé cocrccinus, aut impedimus.

Nos igitiir veras Lcclcfiæ Chriflianæ partes (quales in Dei verbo.Symbolis amp;nbsp;Patrum feriptis habcmusretir.cmusduas,népeClcricos, amp;nbsp;Lai-cosCquia fie vulgo vocant)e3fque non ad pngnan* dum carnalibus armis,vt iftc facitffed ad militan-dum Chriftoconcordi inter fc charitatc,amp; erga alios omnes pio affeetu cxcitamus amp;cohortamur. Vei iim quid Bellarminus in hac quinta contro-uerfia fibi velit,examintmus:amp;: quod impie hic amp;nbsp;falfofcripfit rctundamusamp;’ confutemus. Id quod, Chriffo Puce amp;nbsp;aufpice , nobis facillimum erit.

P Rima inter nos Se Bcll.quæftiocft, Vtrnhxc rotins Ecclef. diuifio in'clcricos,amp; laicos abf-qtpericnloprimu inftitutafucrlt,amp; poOea letc U fit hoc vt explicetifte ,dc Vocabulis ClencKÿ

eoriiiT) origine agit.Primiim fruftra.Ne-que enim de verbis amp;nbsp;nominibus quïrnnus : (cd de horum fignificato, quale illis afKxuni cll, amp;nbsp;dc huius bgnificati incommodis,iifqiic maxii-nis,que funt introduâa. Nam licet voces iftas vfitata, amp;nbsp;commoda jnterpretatione concciïcrimusn-em tarnen amp;nbsp;abfurda, quæ ex bis nominibus Pontificij colligunt,non concederciniis. Quare de verbis cu Pontificiis in hac quælliope non pugnamus, qué-admojum etiam ßellarminus ipfe agnofcit col, I058.L.C.amp; col.loóo.L.A.fcd de rebus,amp; pcricu-lofoprimum ,poftca etiam blafpbemo difcrimi-ne, quod inter eos, qui ciufdcm Chrifti corporis funt membra, au mutuas inimicitiasalendas con-flitutum fuit. Nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxPauli piæccpto

Quæigitur incommoda ex borum Nominum fgnificato.qualc Pontificij, amp;nbsp;male feriati bomi-resfinguntjorta fint videamus; non quidem om-pia illa enumerantes,fed tantùm pauca. Omnino verb ebfpeclat,valet,amp; traducituThæcClericorn à Laicis diftinéiio, vt in eadem Dei ccclcfia, qu$ concordifiima eflc debet ï.Corinth.ij.vcrf.ii.cuius membrahonore alius alium piæuenirc debet Rom.12.verf.10. ia qua nihil per contentionem amp;nbsp;per inanem gloriam gerendum eft, Philipp. 2.V.5, lint, inquam, implacabilesinter eiufdem Chrifti pcclcfiæ membra fimultates,contcntioncs,lires,amp; jmmanes ambitiones, dum Clerici Laicis fe ferunt tyrannicè, cófque velut totos in peccatis natos,amp; Deo execrabiles eflc putant,amp; afpernan-mr:|-aici coptràfe, fuumqiie ius, amp;nbsp;Chrifti erga fefe

Ad V. Con T ROVERS. 809 fcfe beneficium tuentur, amp;nbsp;totam banc inter fc,amp; fibi pjætedosac conduôtoresdifterentiâconten-dunt fülius duntaxat ordinis Politici amp;nbsp;difeiplinç ca'Jli'a conllitutam efle,nonfalutis ætcrnæ diucr-bis aut illis promittendæ gratia, non fidei, non Chnfti bencficifi-ninoris,qiiôd ad donafalutaria. Nam in Chrifto ncque cil Græcus ntquc ludæus, ncque Scytba , neque barbariis , neque Clericus, neque Laicus,CololÏ3.vcrf.ii. P't cuiufque voca-tio eiLifmodi grata ell Deo J, Corintb.y.verf.io. zi.fiantque bi omnesciufdcm Cbrifii. Id quod do cet Te rtullianus in lib.de Monagamia, qui locus ab hoc citaturquidem.fcd non intelligitur.

In (umma,cô rcs iliaque eeelefiæ diuulfio,ac di-iiifio redit, vt in fingt.lisccclefiis Chrillianis fint duo diuulfain perpetuum Régna,duo populi fe-parati, duoiudicum,iudicioiûmqiie generain-eornmunicabilia,duo femper Reges diuerfi,amp; duo capita, niminim vnum,quod Clericis fuis velut Abaddon iîle in Apoc.9, v.ii. fuislocuflispræell, videlicet Romanus Pontifex, amp;nbsp;illius vicarius E-pifeopus cuiufque ecclefiæ. Alterura caput ell ma-gillratus Politicus, qui.cuiufcunque dignitatis fit, etiam Regiæ , tarnen fo|is Laicis iropcrarc amp;nbsp;ius dicerc,amp;in eos folos imperiumobtinereinfuo Rcgno,Rcpublicauc potcll: itaque hæc funt Clc-ricorum Pontificiorum p/Ktq,exccl!entiæ,dignita-tes,amp; priuilegia c multis, imo infinitis pauca, velut quod Clerici Laicis neque iudicibus, neque Magillratibus eiufdem ciuitatis funt fubditi can. St /w/icrirtor.Dill.96.Clerici fuis priaiIegiis,quâ^ cumuls cupiant, renuntiare non polTuntcap. 15,

'Tiiit.gentt. Ext. De ¥ora Co/npetenti, Clerici fiiæ Ciuitatis MagiftratiBus ctiain Rcgibus fidelitatê ac obedientiain iurarc nequc dcbcnt, nctjuc pof-funt,id ciljfe fore il 11s obfequentcs amp;nbsp;fidclcs,caii. Porrófcta . Dilt.ój. can- Ep./copm, xxii, quæft.v. Clericigt;amp; res, bonaque eoium ab omnibus muncribus amp;nbsp;oneribustotius ciuitatiscora-munibuseximuntur,can.Ecc/f^{4r«w.xli.quïft ii. cap.A'ö« mintu. Ext- De Immunitdtt Ecclefu. veto in cadem Ecclefia amp;nbsp;Ciiiitate qui fuut Lai. ci, primùm de rebus Ecclcfialiicis nihil difpone-rcjiudicarc, 8c ordinäre poflunt, quantumuis fint IinpcratorcSjcan.'Bfwf.DiRin. 96. amp;nbsp;fumliai in ca Republ.Magiftratus.Laici contra Clericumtclli-monium fcn c in iudicio , vel extra ludicium non poflunt. Laici non poflïint in ccetu Eccicfiæ cantate in pulpito,amp; cum Clericis, can. hctAt. Dift.çt.Dcnique Clerici Dij appellâtur.can. Sc-tù ««We?îfer.Dift.96.can.S4cer^/cr/^w.xii.quæft.i. Laici ante plebs amp;nbsp;viles animç.Quid igitur Laiciî funt viles pullinati infelicibus nuis Quid contra ClcricusPcft gai 1 inç filius albç.Quid obfecro,ma-iorcs in Ecclefia Dei difcordias,contcntioncs, fi-multates cxcitarc inter Chriflianos potcft, quant eiufdcm corporis Chrifti tamjinæqualis partitio, amp;nbsp;focietas,in qua Clerici omnia priuilegiahabct; Laici nullû.At côtrà Tei tu.lib.de Caftit3tc,2Và'-nty ait, (ÿ Laici Sacerdutes fumiu?

Quamobrcmintclligunt Pij viri, quum iftam Clericorum,amp; Laicorum in vna amp;nbsp;cadem Chrifti Ecclefia fcparationem damnamus, nos,non voces voces ipfas , non quædam verba amp;nbsp;vocabula infe-âari*

Ad V. Co N T R O V F R s. 8it ^èari,amp; dainiureifed ipfa fainmaruni inter Clirifti membra dil'cordiarum leminajquæ prorlus tollc-4afunt,nc more vccerum Italorum in fingulis Ci uitatibus taâiofa Guclphorum,amp; Gibcllinoruiu nominacx iftis Clerici » amp;Laici dittcrentiis nata jn nollrura exitium alamus. Rcftc iginir M, Lu-thcriis,rcclè Iohannes Caluinus, retïè noftri tain periculofani, amp;nbsp;pernitiofam dillinétioncm Chn-ilianorum hominum matrem odij, nutriculam fe. ditionum, parentem ambicionis fublatâ cupiût.

Porro Bellarminuj in Nominibus iftis expii-candis plane feimperitura, Si intantcmoftcmdt, quum tarnen excan.^/eror.Dift.xxi.ex Ift Jori,ljb. V.EtymoJgicSr.cap. De Clericis, ex Henrici Stephani,licet Caliiiniftæ,id cft,pijThefauro, id di-fcerc p'jtuit. (Nam lullium Polluccm, lib.^. amp;nbsp;8. prætermitto, tam bonos enim autores ifte non c-uoluit.)

Vocabulum xA«pe« latè patet. Nam amp;nbsp;fortitio-nem ipfam. Si id, quod non arbitrio noftro , fed ifto euentii, aefortitione obtinemus , figniheat, quodcunqiie rerum genus fit,hue Hærcditas, fiuc bona mobilia, ftiic immobilia. Quia verb fortito ciiiqiic tribui Ifraclix fuain terra fanéta portio contigit,Iof.t4.vcr.i.fattum eft,vt vnaquæque ex iftis portio «Aîîpo« dlccretur:amp; quod cuique à Dco (à quo pendet Mundi partitio. Si immediate for-tium euentus,Proucrb.i6.vcrftc.33.)obtigit illud. Sors , Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generaliter nominetiir, amp;nbsp;Pars, amp;

Hiredittu.{^Ç.iS.Si 6o, HincEcclefia, quâfibi i-pfe Deus elegit. Sors, amp;nbsp;»Awpo; Dei appellatur, i. Pctr.5.vcrfic.tcrtio. Dcutcronom.ji.verf.oClauo;

8ii Responsio Danaei «aquc tota, non pars duntaxat eins, vt ifti putant. Hinccælcftisilla piorum conditio gratis à Deo per Chriltum iis deftinata , Sorjy amp;nbsp;xz5fo{ dicitur, Colofl.i.vcwi.nonquódfortitó illis, autfortui-to obueniat,fed cx ætèino Dei dccrcto, volunta-tc,amp; bencplacito, Ephef.i.v.io.n. ebtingit illis, ncqi tâtùin qiiôd ad lulatn Dei piçdeflinationcm, amp;nbsp;noHrâ vocationc, vt impie Bellarminiis piitat: fed ctiâ quod ad iplam illius fottis, amp;nbsp;ca lelt is vi--tçafïCLUtionem,vt docct Paulus,t.Timoth.i.v.ç. Bencplaciti enim amp;«/»ƒ« nomen omne meritum operum noftrorum excludit.

Ab hacautem voce fuit deriuatavox Cle-ricM'.'it à voce gt;««{ cx Luc.2. vcxü.ïo.Latem: qiiæ nomina primùm abfque fallu,amp; ambitione, péri-culo,vel conteptu funt vfurpata: poftea verb magna tyrannidis,amp; fuperbiæ,ac fimultatis in Eccle-fia fcminafueruntjquum Clerici in Laicos ryran-F nidem arripcrent,Laici à Clericis fe contemni, amp;nbsp;opprimi non paterentur. Ergo melius erat, vt to-tus(qui cft in Ecclefiis fingulispopulus)diuidere-tïirln Presbyterium Gregem^ex i.Timoth.4.vcr. i4.i.Petr.5.v.i.8lt;: 5. Tota enim in vniuerfum Ec-clefia cft Dei «Aîifocnon folùm autc Ecclefiç 1 rç-fcftitmultóque minus Rafi,amp; V nlt;âi.

Verùmquas Bellarminus contra rationes af-ferat,perpendamus.Nititur igitur confirmare fuî fententiam , nempe Clcricorum nomen profolis Ecclefix Præpofitis in Dei verbo feripto legi. Ac primùm profert locum ex Hierenni« capite duodecimo, quemadmodum ipfe vult, vbi ficfcriptû fit,Cleri eorum no»preßetent f».Refpondeo,Impu-dens

Ad V. C o n t R o V e r s. 8i^ denseftBellarminuï , qui mcntiatur tam apcrtè, aihimctqucelTe ftriptu in Dei verbo , quod nuf* quam extat Nam li quis loens cft cap.ii.Hicrcm. clt vcr.ij. qucmBciiarminus profert, vbi lie ha* bet vécus vcifio SeminanernntTriùcmn y çè'jpinM tnrjjMeruur.hAreditatem acceperu}it,lt;^non eù^rode^ nr.Nouavero amp;hdelis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tQ^mJernina-

u'nnttriticurrhlpiniu tnetent: lt;]Mtm i tdo nennt rihlUyKO» proficient.-c^üx plané cum verbis Hcbræis confcntir.Ergo frultra ex Epiphanij,Hieronymi, amp;nbsp;Origenis interpretatione contra Hebraicâ '/c~ htatem puguatBellarminus, quineafpexit quidc locum Hieicmiæ,quem tarnen citât.

Secundo loco profert, ac citât ex libro Nume-rorum cap.x v i.ver 3. vbi vocabulum C/^r«f,auc Clericus nepiclum quidem, nedum feriptum ex-tat.Quid jgitur aduerfus Liitherum,amp; Caluinuna Bellarminus obgannit? fcditiolos quidem homi«-ftes in Icgitimos fuosPaftores elfe eocrcendos, quis noftrum vnquam negauitfSed de co nô qua:-ritur. Qu^xritur de nominibusiftis , Clertcm,^ Latcttii quæ in Sacra Scriptura vfquam ad diferi-men popiili Chriftiani ftatuendum extarc perne* gamus. Qnamuisautem Bellarminus hîc le in o* mnes formas vertat,probarc fuam,nob{fquecon-trariam fententiam tarnen non potefr.

Noftri contraobiiciunt. Iftanomina,iftâque diftinâio, turbas inEcclefias , vti fuprà demon-ftraulm-jSipcperit: Chriftum non æquè omnium Mediatorem, 8c feruatorem Chriftianorum pro-ponitjinfihuat.acrctinct côtra Pauli dodrinam, Calat. J. verfic. vicefimoodauo. Omntî enim in

CIjTifio vnttffitmuc diucllit-, in faéliuncs trahît »neinbra Ecclc(iæ,qu3c debcnt cü'e inter le vnitif-i-Ilma.Philipjfccundt). Ergo tollcnda eft, amp;nbsp;extra vkimas terrarum oras amandands^ Refpondet Bcllarminiis fol3inficiatione,cjuoniam aliud non puteft.Ait cnini iüam ciïc irenibrorum Ecclefiae foliim diltinôtioncm, non diuuiflonem. Refpon-dco BcllarminOjRcsipfaclamat verum efle.quod diciinus.Nam ex iRa dittinótionc faftus, tyran-i nis Clericorum nata eft, amp;nbsp;contemptio ChriRia« norum Laicoriim : vnde poRea rixæ , amp;. bclla inter Pontifices,amp; Inipcratores luctuofa ,con^ flata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1--

- Obiicimus feci!ndó,quod Petrus ipfe in fiia E-piRoIa priore , capitc quinto, verfienertio, fcri-bit totam in vniuerfum Ecclclïam cfle clcruin Dei, non folos Ecclcfiæ PræieRos. Quid Bcllar-minusi

.. Primùm varie refpondet fuo more,amp; fibi contrarius cR. Nam modo refert vocem £erm apud Petrum ad folos quos vocat,Clcricos.Deindc mu tatafententiâ, ad totam Dci Ecclefiam pcrtincre ■fcribit, quoniam tota Chrifti fanguine redempta ell, ne n vna tantum iiliiis pars , Ephef. 5. verfic. vicefimofe’xto. I it.i. vcrfic. decimoquarto. Ré-fpondeo Bellarmino,pedem figar ipfe in ea , quâ præfcrt,fo]utionc:tunc nos.ntfi verum dixerit, cfi CO pugnabimus.Nam iii bis folutionibus mani-fcRè fibi contrarius cR: itémque falfariiis, quiiex Numei orum,capite iS.vcrfic.vicefimo.Deutcro. iS.vcrficdecundo, falfo colligit Lcuitas efiefor-tem Üonuni,quuni contra Dominus dicaturSc/s

AdVILControvers. 815 'clTtLcuttarum.Sicifte Sacras fcripturæ locos , Si îcripta perucrtitjamp; conimaculat.

QVæ in hoccapitc fecundo tradat traditve Bcllarminus, cafuntfuturæpofleaiuftioris inter nos piignæ tantùm præludia, amp;nbsp;apparatus, quem iftc, fuo morc,fæpe fæpiusoftcntabit,vt rc-pctet. ]taque,ne, ficut iftc, aôum iam femel poft ca adhuc agamiis, integram dc ca re difputatio-nem noftram, amp;nbsp;hiiius confutationtm in fuumamp; cornmodiorem locnm diftërcmus.Interim obfcr-uctpiusLedor Bcllarminum non eum ordinem dftputationis dc Inftitutione Miniftroriim cc-clcfiafticorum fcqii j, quem propofuerat: fed pri-mum ordiri ab ca parte , quam vocat ordinatio-ncm.quam tarnen col. 1062 .L.D.fccunJam non pritnam conftituit ipfe. itaque ipfemet Bcllar-minus aftutc fiium%rtp«*’ facit «sjoortpov. Deinde amp;nbsp;à luis, amp;nbsp;à Patrum omnium, imöConciliorum quoque decrctis, amp;. verbis difcedit, ftudio noui-tatis, Bellarminus. Concilia enim,Patrcs,Cano-niftx, amp;nbsp;Sententiarij , Epifcoporum Ecclcfiafti-rum Icgitimam inftitutionem in duobus to-tam ponunt, iftc in tribus: lila duo funt ElecHo légitima, amp;nbsp;poft Eleélioneris, Confirmatio : ifte Eleélioncm, Ordinationem, amp;nbsp;Miftionem no. uis vocibus appellat. Denique Vocationem i-ftc vult poftremam effe in légitima Epifcoporum inftitutione, quæ, (raortalium omnium iu-dicio) primafempcr cflc ac przeedere debet, amp;nbsp;tefte paulo ipfo Romano. 10. ver. 15. Alias vero

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inftitutionis amp;nbsp;elcdionis légitima: cpifcoporum

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter 43. amp;nbsp;Cap. Eccleßa, ad vocem Pra-

cejßtu.Extr^. T)e EleSlione quas omifit iftc pror-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus hoc loco.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Cap. III.

ORdinationem,quam ifte appellat,Nos auterii cum Paulo i.Timoth.4.vcr.i4.5.vcr.22. Imo cum Canonibus ipfis can. Epifiopm. Ma-nuum impofitioncm vocamus, nanc, inquam, ab iis, qui præfedi funt ecclefiæ imponi, amp;nbsp;fieri, Sc. quidem à foils,non negamus, quod ad ccremoniî Sc executioncm ipfamifed quod ad autoritatcm,amp; confenfum, totus ecclcfiæ populus, id eft. Clerus amp;nbsp;laici nrmirum,vt vocât,ordinat,quia vtrorum-quc nomine imponunt Manus iam cleólo Mi-niftropræpofiticcclcfiæ,amp; quidem praefentc toto ecclefiç coetu,id eft,clericis,amp; laicis,amp; eófentien-te.Nam,ex ciuium, amp;nbsp;populi totius tcftimonioSc Confenfu ordinandi funt Clerici ,ex concilio amp;nbsp;Carthaginenfi tertio, vt eft in cin.UJuUtis ordtne-t try atque etiam quarto, can. EpifcopM.E)\^. i2^. Denique totus cAn.Ç^ando Epi/c^tts ibid.eodena fpc(ftat,amp; idem maniteftc docet Eufebius lib.ó.c. ' 8.amp;io.Hiftória:,Cyprianus lib.i.epift.4.Roraan» Gonciliû fub SylueftrojVult amp;fancit, vt ordinan-dus habeat Vota cleri 8c populi. Quarc nequaquam inter nos Sc Bellarminû de eo quæftioeft, Vtrum Manus impofitio elcéto iam Miniftro Ecclcfiafti-co fieri ab Epifeopo vel ecclcfiœ Prçpofito itidena ccclcCaftico debeat. ( Neque enim id negamus;, quod ad factum ipfum executionem amp;nbsp;ccremo-niam)

Ad V. Co N T RO VE RS. 817 ni,iin)fcd tic hoc controucrfu tota eft,Vtrum fuo tantum,vcl folius cicri nomine id Epifeopimanu imponentes agant: an veto totius Ecclchae.id eft, amp;nbsp;Clciieorum,amp; Laicorum.quos vocant iure,nomine, voto approbatiOHe,amp;aucorirate.rotaenim Ecclcliam ab il lis, qui manum cledis iniponunt, rcpi gfentari dicimus,nô vnara duntaxat eiuS partem,vcl ordiné,quemadmodum hic fentit.amp; feri-bit Bellarminiis. Quare fruftra nobis obiicit,L0-uit.8,Ad.6.i.Timo.4.v.i4.vt probet ab Apofto-lis,amp; Presbyteris impofitas fuiife maniis eleclis i^ à tota Ecclcfia Miniftris.Nara exipfnis totius Ec-clcfiæ votoj confcnfu,autoritate.amp; nomine id fa-étiim cft, quemadmoduin apparet,ex Adisô.v.j, amp;nbsp;5.i4.25.Tit.i. v,5.quos locos vel nunquam Itf-git, vel non fatis animaduertitjamp;perpenditBcb larminus.

Eodem modo refpondemus adPatrumomniû autontate$,quas col. 1 oéq.L.D.citacBellarminus. Quanquam omnino elfe ncccflc, vt Inferior a fü-perions gradus Ecclefiaftico Miniftro ordinetuf, nonvideo.Nec enim tam necefte cft,meo quidem iudicio,vtnonpoffitadidagédum dclegari Pre-fbyrer,velut ad imponendas ex Ecclcftx ( quâ rt-prçfétct ) autoritäre Paftori iâ elefto manus,ft rts aliquaobftet, quominusPaftor adefte,amp;id pra-ftarepûflit.Nam amp;nbsp;Laicus ex delegatiohe fibi fa-» ôa poteft in Clcricum,amp; in ipfam Ecclefiam po-teftatem ac iurifdicfionem habere, amp;multis aliis cafib vti docet glolTa in can.Pn»«^*/xxiii .quçft. v.quatenus enim Ecclefiam is,qui imponit,totam refert,inaior eft,quouis eiufdcm inarmis Ecckfi^

818 Re SPONS I o Danae i mêbrozTauicipfe £uaferim,ad maius totius if! ins ordinationis,amp; manuü Jnipofiticnis ciecus,ac có-tnendationc,vt,qiiantüfieri poteÛ,Maioramp;; fupe-riorlit grndu iiie,qufiam clcCtoMinillro tnanus imponiti Minor cnim à niaioii eü bcncdiccndus, eb.y.ver.y.Jlla vci o ratioj Cur à fobs Epiicopis manes imponi debcant elcctis,Ncmpe quia foius Epifcopus Spiiituin fanctum eleäis dare potcft, falfa eft,amp; cllDonatifiarum erroribin(qui vim ec-clcfialhcarum aétionii ex manu MiniJlrorum me-tiuntur)fcatiiric,amp;profectaeft,!icetDamafus Papa Epift.q.fSt Spahcnfe Cóciliü c.5. eâ inepte pro bent. Cætcrùm.vt ingenii fui acumen oftentct in .releui Bell.amp; inMultaccolaureolam captct, ak tripliciteraccipi pofl'e,quod dicimus,Ab Kpifco-pisTotiiisEcckiiæ autoritateeleftosiam Mini-ftros ordinarijNempe vcl ratione Vtilitatis com-inunis,quamtotaEcc!cfiaexcaordinationc i.Pct. .4.v.io.poftea capitiVcl ratione euitandæ coniu-bonis,qux.in Eçclefia Dei vitanda eft i. Corinth. 14.V.40.VCI deniquc ratione potcftatis,quam penes fc habet tota .Ecclefia fuorum Miniftrorum cligcndorumamp; approbandorum. Refpondemus BcllarminOiEtd! efiam vnamquamquc habere po-tcftatem pencs fe amp;nbsp;elcgcndi:amp; approbandi.quos degit.adfacrum Minifteriom inter fc cxcrcendii, id qiicd; facit per «os, quos fîbi P.æfcétos-Eccle-fiafticoîhabet, non autem aamp;'xTar amp;nbsp;feruatis iis in cJetftioneamp; approbationc fuorum Miniftroû, quæ Paulus i.Tim.cap3.amp; Tit.i.feruarc prçcipit, lion autem ifta agit Eccicfia ex præiudicio, vel

Veriiin Bcllamiinusid negat, tjiiia totdm haue Miniilcrijfacri alij committtdi poteftatem amp;nbsp;au-* i.uiit.itctnlatere,iiihærere;fiib'fidcrc putat in olcoj chrifinate ,.cercmoniis, quibuS membra,maniis Ut pcrfuna Pontiticiorum P.iftorü, qui alios ordinüt, vngLiuntur,delibûtur,oriiâtiir,ltaqiic,ait,qui Hras çci cmop.iasS: hoc olcû no àcccpit,potefratê Mini frerij facri exercédi aliis tóicrrenópoteft.R.Bell, cife iallaciam A non caiifl;».Hoc enim fuæ fentcn-tentiæ erroncar fundamtntum falfo prsefupponit, non probat ex vHo S. fcripturat loco Bellarmin. Paulus iiTimot.j.Tit,i.Act.i4.v.x5.vbi tota de-^ öiobis 8i ordinationis ifeius facræ formam,raf io-nem, ordinem copiolç tradjt,nihil talehàbct Imö rebus iftis cxtcrnisamp; carnaübus alligare Spiritui Santti gratiamt aut Paftorum poteftate in bis in-gt;-(dodere, clt dogma pluiè-Magicum, ac cäballifttgt; cum.Quarefalla eftamp;incptaiftius conclufio,apud nos Nullam'eflcEcclcliam, quia nulji fjnt Pafto-Tcs veri.Nullos autcin elle verosPaftores.quia nô dunt rafi amp;nbsp;vnlt;ti à fuis Rafis amp;nbsp;vndis. Habemus cnim amp;nbsp;veros Paftores , amp;nbsp;veram Ecdefiaiii, ad ijuam gnbernandam legitime funt votafi.fi inôdo ,qpQd ex Dti vcfbo'fit, ilcgitimura eft.'Quid eft jgitur tota hæc Minifirorum EcclefiaftiCoruin Qvdinariainftitutio ? Eft prudens totius-Ecdcfiæ indicium, verbbqueDcifcripto confentiens de jquopianijquamad Miniftcrij t cdcfiaftici partem gt;Iiquà tcnend^éamp;.CKerccndâ Ecclefia tWaitloneQ . céfuit,amp; ptpbiwit. Qujirçtotius iftius facraeMini £vt.orû faerprû inftituiiojiis , fundamentû dft 'Doi ƒ!•gt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 3. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff Z ‘ ■

8 JO R B s P. O »SI O Danaei prjEÇçptû amp;nbsp;iiilfus, lt;j,ui taies cligi iubct ad gub’er-ra ntlàlùâEccJcliâ,Epbef4.ver.ii.Forma,amp; quidc ctïentÀalis j eiufdé inîiitutionis ordinariæ ell vox fuftragiû amp;nbsp;indicium Ecclefiç totius ex Dei vci bo Sc pr^cepto formatumiac prolatum,Acto,6.i4.v. zj.z-Çorint.S.v.iq.i.Corint.iô.v.j.q-.Finispiqxit nm^ÆdÜKatio Ecclctiæ ; remotior , Dei gloria. Matcçiaipli Ebgentcs.i.EccIelia toij,dlt; Elettiol ideft,i},lt;icquibus iert fîilfiagium Ecclclia,Ephcfi 4.V.12. Ex quibus appaict ncqoe in Epifeepo rum perfpni^ÿç manu.qaantumuis vn0la,pofitatnefl« haue Mmifteiij facii ahis comrâittcndi, amp;nbsp;confcl rpndipur;eibatem,fediii «otius Eccltfiæ pruderrti fuffragio ,* amp;. ex Dei præccptis reguiato: neque irt cereinoniis cxttrnifquc coEfccrationibus, aiit rex buS;incliidi banc poteilatcm»quæ funt externa tc-ftimoniafQlujnlegi£inlLlt;ôfenfus,amp;iudicii totius Ec JphXjfed ex Dei folo piïccepto'amp; promilfionc pendt;rc,guiiftis adiQnibus'facrisamp;EcclbhafticiS g fc pi æhxiptis 4. magna fua mrfcricôfdia,bcn«diJ çit,4^4gt;jiVgt;î4. Quieniln fie eliguntur à De© ipGs vocâutuAiifquebenedicitDrus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*'ij

Quarc Potuificij elcâionetfiiorutn MinWIro-t rum Eccl.öfiafticorutn faciunt res plan« magicâls', vt pou «piae ex certorum Tcrborum pronficiatii?*-ncjcertarum ceremoniarum exurwafum adminix ftratione,amp; operc qperato prôçfuspendentdifqüfc includuntur : atqueliö ncque.Dco,n«qtje Epifiitja. pis feu Perfonis etîam ipfi bec iiw-Miniftcrij faert coimmittcndi tribuurrt^ fc4ôleôç«lwifitiïti,pedd, chtrothecis ,fandaliis, quibus brnati indutique fucruntEpifcopi, ac dclibuti. Q^æ fententiaeft non modo

Qu.od aLitcm cjuærU licH. A quibiis cleCt),acin-ftitiiti fiierinc ßeri P.iftoics,amp;: Minil’triia'órtrj,intel ligct audictquc ex nobis poftca.Ab iisenim line Snnoitia vllainftitutos difcct.qei ex t)ei ver-bo polhint, acpotuerunttdfaccrc. Quod quitrit itlenijquandoeile cepennt Li,’tlicrai)i,Zvvingijai-ni.amp;v aluinilLæ,qLios vocar,Relpoiidco Abhlicio Äliji)lt;ii,Öi: qtnnn piiiniim cepit eireIi.cclcfia.T\’)h‘l cniin aHud lent In omnes,q;ios tana contiimclio-fc iinpudeiis i(le Mi'jiaçliqs appellat,quàra Eccle-üaveraDei, amp;ejnam vàtipb,amp; fiaîclcS. qui Dei vcrbojreicctishominum AoiSiinis, credidernnt. Tales aiitcm A’ vera DeLRt'cloûaab exordioMû-di extititjHebr. n. amp;nbsp;peneannts totisquinqifies mille ante nztum Papina jSipapiftas,amp; corn Epi-fcopos.Q^iai'c amp;nbsp;Ecc!ctia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftriPaftores

flint niultis fccidis.Metirfliores, quam Papiftx. Imo li ex fola antiqiiitate tes hçc amp;nbsp;controncrlia defiiiienda cll , vicimus.Deniqiie quod iicg.it Dcum alio modo agcrc «ante conftitiitas Eccle-lias,amp; poft conftitutasin^liniftris mittcndis,im-pciitnmfe totiushiftorir fjcrx demonftrat Bcd-larminiisjamp;poftca ofteridetura nobis nl vèrum eftc.

FVtilc eft hoc caput,ad quod nos tunc refpen-dimus, quum de Ecclefiæ autoritatcin tcirw, amp;nbsp;Quartacontroncrlia diximus.Et in fumma, Ad quofcunquc légitima Eledio arque Vocatio Pa-

ftoruiï) pcrtinet ad eofdtm.teftc ctiam hîc BctraK col.ioiJy.L.D.fpcôtat corundem Mifiio, quæ'clt tamfi jllws legitiiTKi; clectioftis efFcctmn.Cui nutens maius amp;nbsp;Principale conccditur gt;nbsp;cidcm quo-que,amp;;niinus amp;nbsp;acceH’orium.Ergo vti ad totâ cc-clefiam pcrtinet c]eéïio,ficamp;: MiHio,id cft,in pof-feJÇoneiTi amp;nbsp;excrcituim -elcciionis iani fadtæ ac CQtifirmatæ introduétio , adminiftratio t. pfa cleélionis. Sed id facit totaccclefia per /nos præpofitos : imprimifquc per côs, qui de Do-ctrina indicant, amp;à quibiis oam audit difcit yt confii/îo euitetur in Eccleiia Dci. Ergo ius amp;nbsp;autoritas mittendi , efl penes ipfam Le-clefiamtcxccutio.verô .3.' cornmunicatioiüiiis iuris in eJeétos fit ab Ecclefiæ pafloribus,totius Ec-clefiæ nomine. Nec ûliud probant exempla à Bellarmino hoc capitc prolata. Namrancidum illud toties ab ifto iam appohtumlt;7quot;r^r clAnes^ic. P nfce ones me as Sic. Si a nôbwmillies rcfutatiim, hîc omittimus,ne Iccloribus piis odiofi fimus.

Hiciam oftendit Bellarminus fe fruftratria fu-periora capita pratmififlc, quia totiushuiùs djfputationis dcMiniftroruminftitutioncdcfini-tio amp;nbsp;cardo pendet ex ho’c vno capitc, amp;nbsp;vna hac quçftione,videlicet,Ad quos corum vocatio per-tincat.Quæquûbrcuiflimè tradi traélarique np-tuerit, ac expediri debuerit ( cft cnim rnagr -breuiratis) Bellarminus eamin fcx capita 1 jngiflîma difFundit,amp; fuo,amp; noftrô otio ' tator ifte abutens, quoniam quàm fit E

ipfius pectus oflentarc cupic, amp;nbsp;exfMufca Elc-phanteni tacit. De clcöfone vero Miniftrqn m Ecclefiallicorum actiirus^BïIlarminus hanc thc-fin primum habet, ac proponit,e/^i//£, Mtniflro-rum eccleÇi^ nonfitàfolo Deo.,^z fi potcftjVcritatctn Huangelicam euertat ex hac fuathefj. '

l-'nmum dubia feu obftura eft,quia diftinguen-diiin à Bellarmino fuit de quo gt;gvncfe 'cleótionis' Miniftrorumfacrorum agCi'Ct, Vtrurn de Ordinaria, an extraordinaria cledione. NÜ deordinaria eledtione hoc concedi pWcft,qi1od ad totuni tie-ctionis aélum. Partim eninafitàDeo, partim ab hominiens. At de clcctionccxtr3ordinaria,falfurn eft. Totacniin ht à folo’Delt;5.t.rgt)fallacia efti i ÆquiuOcaiionc voc'is, E/eUio.ï-iæC quoque thehfi talfa eft.Nâ amp;nbsp;in clectione ordinariaamp;in extraor-dinaria, quod a l autoritatcmamp; fundamentum ilia cft à foin Deo,Hcb.5.v.4.Qnod aut2 ad cxccu-tioncm folaordinaria ele^iof fit quoque :bho.« minibus. Quare quo fcnfii fua feripta intellia gat Bcllarminus,primum exponatincquc nos de-cipiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'7 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r,

Qiiod aut^ifte monftra inlohannis Vviclefui, amp;nbsp;Huftijfcriptisturfuracca-fibi fihgit,qnædcbel-lct,vt Hercules quidamftramificus appaa'eat,inc4 ptumeft. Vviclcfuusamp; Hullins hoc foluin ne-garunt .parendum elfe, cninfuit ad Epifcopatuin licet Romanum elefti hohaiiiiKgt;d'O(ftrinir,amp; man-datis ; neque fatisf elfe, fi qnis fe quociinquc modo ad Cathedram electum efltdôceat.vt ablquc examine vllô ipfius doftrin.1 amp;nbsp;præccpta pröbij 8c

Gnâa cenfeantur.Hoc illi volueriintzreliqua illis affingit iitc, Itaque inane eft.quicqLiid contra ecs hoe loco difputat.Sed nouum non cft,vt inaiidita dogmata nobis Bcllarmintis imputct,tam tft ma-lignus 8i neitioiBnf.Dç Miniftrorinii autem facrorii cleétione,quæ fit perrortcs:amp;: de fortiuni eiiento, vnde fit, vtrum à cafu,ccelo,Diabolo,aut Deo,qiiç hoc loco fcribit Bellarminus, omnia funt prorfus «Vfiiîvvô,, amp;nbsp;ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KirV Sfeu vana

animi oftentatione ab hoc conqiiifita:amp; cóparata. Que quû nihil ad ré taciat,funt à nobis negligéda.

Quam veró Bellarminus imperitum Ié déclarât in loco Aélorum cap.i.verf.ió.explicando, v-bide Mathiæ in Apoftolatu conftituendi ratio-jne,quæ fortibus iaóüs facia eft.agitur?Modó Solé iphim lucere negat, id eft, veras fvifle iftas fortes Degat,fcd lumen aliquod de ccelo dcmifliim: modo veras fortes cótra fuilfc ait,amp; easex particular! Dei reuelatione præccptas,quod tarnen idé poft-ea fa ét urn negat,amp; fefe euertit. Sibi igiturprimü conftet Bellarminus: fed homo ifte tenebrio, vti eft ingenio verfipe!hs:fif nufquam confiftit,pcdé figit, aut ftabilc ftabulum habet, fed fubfultoria leuitatc variat.Hoc veró exemplum Mathiæ plane Bellarmini fententiam confutat,qui fupra cap. j.fcribit Apoftolosfuum munusaPetropcr ma-nuum impofitionem acccpiftc col. 1067. L.B. Ç. Detnde. Aderat enim Petrus, à quo non creatur Mathias Apoftolus:fed à lolo Deo per fortes.

HÆc quatftio, vtrum Chriftiani Paftores car-nali fuccelfione,propagari debucrint, primu nihil

Ad V. C o n t r o V e r s. 8x5 nihil ad iftuni Rhombû de légitima Paftorû no. ftrorum Eleclionc.Neque cnim noftrum quifquâ inde vnquam cjectionein noftrorum Miniltrorû confirmauit. Deinde omnino inepte piobatur à Bellarmino fua ipfius fentcntia. Sola enim caufla, curcarnali fiicceUionePailcrcs fub Euangelio nô propagcntur,eft,qL!Ôd Deus cxquouis populo, St genre,homines ad Euangelij notitiam amp;nbsp;prçdica-tionem voeare voluit, vt eftl(.66, verf.2 non ex vna duntaxat genre, quemadmodum fub lege, üc vetcrc 'I ellaméto feccrat. Quod autem à pofte*-riorcifte argutatuf de filiis Paftorum EuangclL-corum,qiii nulli eife poflunt, quum Paftores finf, amp;nbsp;elfe debeant cœlibes, eft falfum. Habent cnim iftorum Sacerdotes innumeros filios, amp;nbsp;extat a-pud eos ritulus extra lib.primo,lt;/fjÇ/z«-Prej^Xc-rorumordmandis Aecreto. Dcniqiie quæifte metuit ex fucceffiua amp;nbsp;hæreditaria Paltorum pro-pagatione per feminalem rationem incommoda, facilepropulfarentur à nobis. Potuit enim, vti in Regno ludæ, efle ifta Paftorum fucceflio carnalis ex parte,amp; ex. parte eledliua fient in Regibus ex v-na Dauidis familia conftitiiendis. Id quod feqnun tur, amp;nbsp;ficiunt Jmperatores Turcici feu Hotto-manici,inter quos etiam eft filiorum ex eadem fa* milia elcclio ad Imperium, fed cum iudicio Baf-farum.

IAm hic eft totius huiu.s difeeptationis cardo , iâ ftatus, vtrum ad populum ccclcfiæ fuorum Paftorum ac Miniftrorumfacror um elecfio perti-neat. Hoc quærit Bellarminus : fed inuoluendae

R f S'PÖNS I o ü A N At I queOionis gratik adc'it,v{rn hæc eleéiio ad popii-luiT) pcitincat iiirt Diuino.Nâ adcum aliqnando pertiniiin'c, coque iurc popuJum vfumfuiile nc-gsTi c non P jitell, vciùm, qua eft anitni a(tutia,cx-cipic, id contigilft, amp;nbsp;faCtuni effç putira ex con-niuentia,partim et conccdlone Pontfticum. Hoc cil (reçoi,(pcf.p/aot«ci',amp;' cinplafti i'i, quod vuincri ftio ajftiit \ applicat,quiaaiiccapoptilus fuos Paftores hcclcfiatiicos eliPcbat. In lumma ncsat Bellar-nunùsiiis cligcndi fuos Pafrorcs^amp;MiniRros po-pulo Chliftiano compctcrciurc diuino,Noscó' trà,ad populum pci'tinci'e,amp; quidena iuic diuino, inordinariis Elcdcionibus iftib Euangelio, amp;nbsp;in EiiarigclicisBcclcIiis contendimus, •gt; -r Beilainiini rarioncs cxpcndamus,quæ primiim oinnes diipüci vitio laborant,duplicique tallacia. Prima Ab æquiuocationc: Altera Ab ignorarione Elencbi,idqucexco,q!tôd Iromoiftcvel præccpsj vel ignarus nô diftinguit,vtrum de ordinariaPai-ftorum clciftionc ;igat,an de extraordinaria. Nara ftcut fupràcapite v.docuimus, vtrarnquc confun-dit, tV quod Elcchoiiis extraordinariæ proprium cft,ad ordinariam transiert veteratorieud cft,migrât de gencre ad gciîus.Quæ fallacia dic-itur Rc-rum Coiiftdio,amp; Ignoratio Elcncbi. Deinde có-ftindit ifte formas ElcóHonis Paftorum diuerfas. Alia cnim fuitfub lege, vbi Paftores ex bæredita-ria fiicceftioncDGi tuftu ficbant ; alia verb nûceft: Alb Euangclio, quia fub co ceftat propagatio Paftorum ex came,tefteBellarmino, fup.cap.A.tota autem ca,quæiam ordinaria cft,cxfolaElecIione amp;nbsp;prudeti Ecclcfix iudicio fit. Vcrum iftc fufquc

A D V.'Co N T R O V K R $. d(-que habet hxc otnnia,amp; nihil diftinguit,omnia contunditjVt nos fällst,fed fe,5f Inos tallir, amp;nbsp;inter facriim amp;nbsp;faxum hie,fi vfquam alibi,h'çrct.Scd age,BclIarniinc,hancferiamdc Elcciioiie Plt;pil-li inter nos rcciprocemus, amp;nbsp;ttias rationes andia-nans:tii vicilîinaaudi noftrasad tua argumenta re-fponfiones.

Prima ratio Bcllarmini eft, Aaron afolo Deo abfque popiili confcnfiböt cleCtione taduseft Sa-cci dos fummus amp;nbsp;Pontifex. Ergo paftorcs mnes amp;nbsp;Pontiiiccs fic crcari,amp;inftittii debent. Refpó-deo,Multiplex eft in hac rarionc vitium, amp;nbsp;talla-cia A didto fccundiim quid ; nam ex patticulati colligit vniuerfale:Ab ignorationc tlcnchi.Nam ex Aaronisinftitiitione, qiiæ fuit extraordinaria, colligit quid in oi dinariis fit fcqncndnm.

Sccundaratio,Chriltiis volnit, vt Apoftolica-dem in Ecclefia prorfns potcftatcm,qnam ipfe,e-Xcrccrcnt,Ait cnim, lohan.io.v.zi. Sic^ttrfitlttrng Pater,ego tnitto t/o.r.Ergo ficut Chriftus Apofto los fine populi fiifffagio elegic, fic voluit cos Pa-ftores cligere abfque vllius Ecclcfiæ confenfu, Si fi.ffragio. Refpondcco, Et hîe quoque eft tallacia duplex , Prima, A falfa interpretatione didi,amp; vocis,S/c«t.qux non omnimodam fimilitudinem, poteftatis paritatem fignificat , quafi idem o-nanino licuerit Apoftolis in adminiftrationc Ec-elcfiæ,quod Chrifto.Hoc enim falfumeft. Nam neque Sacramenta inftitucrc, ncque Alios Apo-ftolos poft fc crearc Apnftoli potuerunt.

Confundit cnim cxtraordinarnm Apoßolornm flcóiioneiB tuiT) Pallorum cicdione , quædcbct cflc ordinaria.Sedquid vcïbis opus cftf’ Jp/iniet Apoitoli ßcllariTiniim r£fcjh.int,qui quos Eçtlc-fiæ miniftrqs crfctcrunt cos tx fuffiagio totiiis Ltclc/iæ, (ccLitiMagiirri fui Jcfu ChriUi piætc-ptuin,crearunt,Aóior.6.vcr.^.i4.vcr.i^. lt;•(

Tertia ratio Dciiarnnni,.oucs, pecudcs, ar-meiita fu'os Paflorts non ciigupt: ergo neque hor-nrincs rationc vtentes dtbeiit eligerc fuos Paito-res,amp; Præpofîtos facros.E.t‘fpondeo dt Jirarepror fushominem ii’tuni, qui fie argumentetur Non pofic,aut non dcbcic homines agere, quod brut« pecudcs non faciunt. Qunf htrbaipecHàesriù ediit, e/ti homines edurt. Oues luos Paftores noiieligiit, quia flint pecudcs, amp;nbsp;carent rationc. At homines cos cligunt , quia rationc funt prçditi. Piærcrea quuin Ècclcfiaqncinpiain digit, nondumefiouis j]]ius,quemcligit:vtiquii'Stnatus, vcl cxercitns ]mpcratorcm Romæcreab3t,aiitecrtationcm no erat popiilus,amp;; fiibditi i!lius,qucm cligebant: fed ppft cumcrcatuin demùm fiebant,,ac fiunt illius populus, aefubiti. Ergo confundit ific tempora. Nam non ones, fed qua? funt futur« cius oucs,eli-gunt.Deniqtic c:in.^ianto iy4poflo!fCA, canone Plebs Diotïirz^r.Difi.ót.RcIIarminuni oppugnât, qui expopuli amp;nbsp;CJeri fiiffragio Paftorem cligcn-dum cfie docent, acpræfcribuut. Nam quod Bol* larminus ait,diucrfarn Si aliam effe Rcipub.tcrrc-n«,aliam Ecclcfiæ in cligendis fuis Miniftrisra-tioncm,fallitur. Eft enim b cclefiæ regimen A ri-ftocraticum,amp; qualccft veræ Rcipublicç Dcindc à fcipfo

Ad V. C o N T R o V E R s. 819-àfeipfoconfutatur,qni vbiqucEccIcliani fimilcm Rcgno clcCtiuo facit, iii quo popiilus cum Proce-nbusRcgeni priote uiortuo, digit , vtiEcdeiia Paftorein prioredcfiiudio.

Q^ii taiatiOjQitôJ-Apoftoli EpifcoposEcclc-fi'is abl'qiic carum confcniu dcgerint.conucllitur CxAdt14.vcr.2S. Ncquc cnim cuiquarn Eccldiæ iiMÛtædatur Paftor, vt redè fcripfit iVI. Kénitiiis in Examine Trideiitini Conciiij. Confinnatiir ex Zephcrini Papæ decrcto,tcfteDamafo in eius vira. Inflît cnim vt omnes Clerici prçfenrc tota Ec-cltfia, ofdmcntuf ex Clerjqoruni., amp;nbsp;Laicovuin fiiffra^iomon folùm Epifcopi âfbitratii.

QiiinSa Bellarmini ratio dudlacft ab aiitoriw-* te ConciliornmiLaodiceni cap.is.Niceni 2. cap. 3, Conftïtinopolitani.qnod cft H.Gcneralis cap. 22. vbi Laicortim etiam Prmcipum autoritas amp;nbsp;vis vttatiir interponiad'Pàftorum miinus obtincn-dû.Rcfpondco, Nulli canones vêtant confcnfiini populiin F^aftorum elcdionc reqiiiri:fed tantùin viiTijSr aiitoriraté,qua quis Pjftor fiat, ( eft cnim hàrc vis Sirmaniæ criminis fpecics.can. Reperian-

Q^cnnlt;^He, quæfr. i.adhiberi. Id quod amp;nbsp;épigraphe ipforum,quos Bellarmimis citât,cano-ntim oftcndit,'fi modo ad earn ipfc attendiflet ; Sc camSi quts EpifcopHs.wi.tpAxït.NU.'itcm cm.Cufft can. Omnes. Dift.ôj. cap. Cum terra. Ext. IX; EleÜione.

Sexta ratio,flint qnonindam exempla, qni po-pulis variis Epifeopos finepopulorum ipforû cq-fenfu delcgenint , idquodfccit Athanafius eli-gens Frumentium, RufSnus lib.io. cap.9 .hiftor.

Sjo R F s P o N s I o D Ä N AF I Gicgr'hus Auguftjinim, Epißhaiiius P.csbyterfi^ Rcfpon(.!eo,Hi,tiuos Bcll.putat clcdosPalloi ts^ ncquaquain fiicrunt coium popiilornin ,adtpJüamp; nuttcl)an;ur,Paftores,antc(juü ab ipfis illis popu-, lisamp;ebgcrcntur,amp;probaientLir. Vciùm ab A-thanafiu ,,Grcgciio, Epiphario , viri cioéti amp;nbsp;pi) dclecli flint , quos ns populu primùin amp;nbsp;lolùii^ obtulcruntjà quibus ilb qui fucrant ob!ati,pollca! lacrunt in Paltorcs clcôti,amp; comprpbati.

Scptiipa ratio fuinitur ab incoinmodisjfi Plebs A Popiiluseligat,qui Si ignarus, amp;nbsp;malus, vt plu-rimiim eft. Refpondco, Bellanninus aut perut^rT tit,aut malcintelligitnoâramfcutétiam. Quun^ tnim ad legitimam Paltofis Ecclcliafliei. elcctio-nem totlus Ecclcfæ fufti aginm ac confcpfum po-ftulari dicimus.id eft,Çleri Laieprum: in ca c-» Icitionc fuas ciiiepc iytffgias partes rtlinejuinws, amp;nbsp;proprias;quæ funrinçrnp« Clcricorum, amp;nbsp;aliq^ rum PaftoriimjVt examinôj cligendiiin dotlrjna, ÿe moribusiLajcorum autem, vt hune piis Clc-r rids, Paftoribus iam exaininatû,.amp; probatum, ipfifuo fiiffragio , coque Ilbcrb, vel acceptent,jamp; comprcbenf.vel ctiam reiiçiant, aç fc cum noU le dicantjiSc repudiate profuo Pabore polEpu Ncc eniqi inuitæ Eccic/iæ Paftor cft obtru^çjjq dus,can. A^c/êe.Dill.ój.Tcrtul.cap.jc). Apokgety LcoEpift, 89. Ancyran Concil. cap,i8, Nccniç-riiendacfl popularis, qualiseucnit in Damafo.J,-’! pa Romæ feditip, quia tût interuenict MagiRra-tus.qui hos populäres tumiiltus eompefccr. Præq töreabuic malo profpcôtum eft, ac rcmçdiLiT) itcnf-'.m.Ancyrani Conci.cap.iS.Ncqtjc |VCtt)^guii Paftorcscligunt foli, earuit, carétuc tnïtinimiî

A d V. C o n t r o V F R s. 8ji cncntis huiufinodi clcCtipjNam factjoncs, dinii-diiiatiüiies,cófpiratiuncs,i(ifcl-ilin3caindcoriütur lûj^e cxitioliorajCjuâpcipLifaieitiur.ultLis.Ki cniiu Raciin fedâtuisquia popuii cil mobile ingeiiium, illavero IchifmatalCic diuturna,lient inAntipapis-clcctis iâpridc appariiit. Dcntqacquicqiiid rcctè-fieri poteil,habet tamë fëpcr.vt iiupiit Cornelius Tacitus,aliquid incóinodiadiunótu amp;nbsp;admixtum. lirgo-quam fint nihili Belbaiguménta cunctis ap parct ex his rcfponlionibus. Vcrùm nollra amp;nbsp;ipic quoqiie çouuellcre conatur, fed inutili labore, âc crtculut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'. .

Prima ratio noflra eflPr tcfiasfcuius bec eleëlia pars cil data ell) à Chrilto toti Ecclciiæ, non fobs in fingulis Ecclefiis Pailoribus. Ergo ad totam EccleliâportinctMat.iô.amp;iS.v.iS.RcfpÔdctBel. 3;vetercs ac ineptasfuas cantilenas nobis occinitf hoc dicta clfeloliPctro,nô toti Ecclclia’.R. Ifno toti EcclehÇ.vt locus,Mat.iK.totv.sollcndit.Vti-t tur enim diftrtc Chrillus plurali,nô fingulari numéro , vt ad pluresicam potellatcm pertinerc do-ceatroaniicllé,licet ipla Ulius potellatiscxccutio quemadmodum fupra diximus, fpectet hatq-, per fobs Pafioresjfed nomine totius ecdcfiç.ficut an-tea denionltrauimus.

Secunda ratio nqftra, Populus Cbrifli.mus po-tell malos Paftorcs fuos rciiccrc, Galat, i. vcrfti S.Matlaci feptimo verf. 15.ergo amp;nbsp;bonos Paftorcs fibi cli.gcre. Eft enim contrariorum cadc;lt;i ratio: RefpondctBellarminuSjPopulus reiieit lalfos Pi’’ ftorcs tantum attendendo quæ Ijt doucrina Romani Pontificis, amp;nbsp;vtrum Paftoris fui pratdicatio

fit illi üiTiilis. Sic amp;nbsp;Paftores fuos digit tacendo fülùm, ÖC acceptando quemcunque Pontifex Romanus miferit. Reipontleo Bdlarmino, Imo can.

ojje amp;: Q.Plebs. DjiE63.rcquirût di/ertè fiifFragiu populi liberiirn,amp;;^«^eSu'a olim locû habebat in hiselectionib. Aéta^. v.ij. Alioquipopulusma-neret ftipes, lt;\:caudcx in fuorù paliorü cledJonc. . Teitia ratio noftraeftjEpifcopi in ccclcfia fiint conftituri,vt nomine totius ecclefiæ,vdut Publi-ci Syndici,ac procuràtorcs agantiqiia; agunt.Ergo ad eeelefiam autoritas ipfa pertinctrat cxccutio ad pallorcs. i.Cor-3.amp; q.v.i.Refpondet Bdl.fola in-ficiationo. Ncgat paftores ccclcfiæ nomine agerc, qiiæagunt.Rcfpondco Bd'.îmo œconomi in ccclcfia dicuntur paftores folùm 2. Tim.2.7.15.amp; r. Corinth.4.va. Atquiœconomus nô cftDominus Domustfed folnrn procurator domus Domini. ' Qiiarta ratio nôftra eft ex Aôf.i.amp; é.vcrf 3.amp; 5. l4-vci'.t5. vbi tota Ecclcfia côucnit amp;• digit.Re-fpôdct Bcllarminiis id femel faétum cftc;ergopro régula non cfl'e ftatucndiim. Rcfpondeo Bellarmino , Imo banc fuiffe ordinariani Miniftro-nim Eccldiafticorum eligendorum formam ab ipfis Apoftolis præfctiptamac proindc iure Di-uinofundatâ, Aclorum decimoquarto,verficiilo vicefimotcrtio.priore Corinthiorfl decimofexto, verfic.tcrtio,amp; quarto.z.CorinthioruB verfic.19. Tit.i. v.5. Nam quod Apoftoli fecere,fpiritii Dei edocti,amp; impiilfi egerunt : amp;nbsp;ill'ud nobis pro perpétua régula,ac diuinadTeomnino efte debet.

Ad V. C o n t R o V e R fucrtitur, vbi totaeccicfiacollcóla confentit. Rc-fpondet illc illic de Elcótione folùm Diaconorû agi. non autem Epifcoporura. Atqiii ego ifti re-Ipondeo idem de Prcsbytcris,feu Epifeopis affir» hinri amp;nbsp;ftatui Actor-14. verf. aj. quod de Diaco-nis Aéèor. ô.verf.j. feribitur. Idemconfirmatuf Aôtor.ij. verf. i. in milEone Pauli, amp;nbsp;ßarnab«, conucnic enim amp;nbsp;confenfit tota ccclefia,

Scxra ratio noftra ex loco. Actor.14.vcrf.2j.cx-prelEffimo, vbi permanum totius ccclefi« exten-Îîoncm Paftores eleéti fuifle dicuntur. Refpondet varié Bellanninus, verbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primiimfu-

mi pro generaliter confentire: deinde referri vult ad ipfuæ Paulum amp;nbsp;Barnabam , qui ex fuo, non populi fuftragio Paftores elegerint. Refpondco Bellarmino,hoc elfe nugari.Sc verum S.ScripturX fenfuin corrumpere.Apparct enim ex bis ipfis lo-cis Actor.i4.v.xj. i.Corinth.i6.vcrf.j.4. i.Cor.S. verfi9. Manus àpopulo,totaqueecclefia,nonà Paulo, Barnabaquefoliseleuatasin fignumeon-fenfus inter Græcos.M.Cicero pro Flacco,amp; De-mofthenes contra Timocrâtem; amp;nbsp;verbum S»«viIIicpropricaccipitur, non autem tralatitiè vtifte cogitât amp;fingit.

Septima ratio noftra ducitur ab autoritäre Cy-priani li.t. cpiftola 4. qui docet elfe de ordinatio-nc diuina,vt tota ccclefiain eledionc Paftoris fui confentiat,Numer.2o.Alt;âor.6.amp; ca.i.Rcfpon det Bellanninus varie. Primum hæc tria exempla nihil vniuerfalc concludcre. Deinde totam Ecclefiam eatenus confentire in elcótionc Paftoris ) quatenus de cius vita teftimonium ferre

8j4 R £ s p o h s I o Danae I potcft,non autcm calculum. Ergo eft tamùm te-îtis, non Iudex in his elcélionibus populus. Re-fpondeo, Ncque nos ex particular! colligcre vni-uerfalegt; quuni alij Sacræ fcripturæ loci idem do-ceant, amp;nbsp;iubeant: necjue veruin eftc ecclefiam ad-hiberi duntaxat vt teftem elcCtionis, non vt iudi-cem.Suffiagium enim tota habet de ca rc,amp; guide liberumgt;vt earn electionem probet,vel improbet.

Odauanoftra ratio eftexNiceni Concilij pii-mi autoritatc amp;nbsp;cpiftola ad Afros Epifcopos,gua-lis extat apud Theodoritum lib.i.Hiftor.ca.p.vbt lie legitur,indcfiincti cpifeopilocum alium fub-ftituendum, tjut rnereri videhttHr.c^ tjuempopK-Itii elegertt,accedente conßgnaüone Patriarchs Ale-xandrwi.Çiüià ad hoc Bellarminus.Nihil refpon-detiimo fatetur iam turn illud in ccclefia fieri vfi-tatû fuifle. Tantum vt eft calumniator, lllyricum accufac falfi.Rcfpondeo,Ergo, tefte Bellarmino, verum eft quod dicimus de populi iure in eligen-dis fuis Pafto'ribus.Imo impudcs eft Bell.qui id in ris tâtù Paftoribiis tribui ex ea epiftola metiatur, no populo.Verba.n.epiftolæ Cócilij cû cófutant.

Nona ratio noftraeft, ex Concilij generalis ii. cpiftola ad Damafum, Leonis epift.89. Gregorij Magni li.2.epi.69, Ambrofij li.io.epi. 82. Gratia-ni decrcto.Dift.23.24. Refpondet, primum varie Bcllarminus,fuo morejvt effugiat; tandem vi vc-ritatis victus dat mantis,concedi'tque hoc ius tunc populo competiuifle, fed non ex iure diuino, fed ex conceftione Pontificum. Sed quæro. Quorum? Vtrumfoliim Romanorum, an omniu Pótificum omnium ecclefiarum ? Si primum, Ergo concedit Romanus Pontifex quæ fimt damnofa cattcris Pô-

Ad V. C o n t r o V e r s. 835 tificibus,amp; ius corum minuunt.Id quod cft tyian-ni.ncmpc de alieno,non de fuo largiri.Si fccundu, ergo P jntiBccs rcuocare ia nó pofluntiquod eoru piædeceiruies omncs ecclefix cóceflcrüt.Scd iurc diuino id competerc ecclcfiis antea demóftraui-nnis. Itaque Sc nos amp;nbsp;D. Caluinus reótè docemus amp;nbsp;verènioH autcm,vt ifte, cibi, amp;nbsp;culinæ Pontifi-ciæ.illiûfque nidoris gratiâ,mentiraur.

Décima ratio eft, vfus ccclefiæ perpetuus , per que ilia ius full vfque ad Fridcricu 11. Imperatorc retinuit. Apparct ex Krantij Iib.8. Metropolis ca. I. Refpondet BellarminUs conuitiando folùm, tc negando ccclcfiam tandiu hoc fuum ius retinuif-fcjfeJ illi antea a Pontificibus Romanis ereptum fui (fc fcribit,ex ca.A/ey^«/i.Extr.de EleüioneJ^c^ fpodeo Bellarmino, Paulatim quidena hoc ius ec-clefiis Dei à Pótificibus priinum Romanis, deinde aliis creptu fuiftemon autem amp;nbsp;fimul,amp;: femel, vnóque mométo.Nam,vt apparet ex zzn.Kofftyic. Cia.Epifiopoi,Yiïù.6^, Ecclefia inconcufle hoc ius fuu retinuit vfque ad annû Domini dccclxx. ôi ad Nicolai primi tempora.Tctata qui Jc eft ifta in ecclefia Dei tyrannis à Romano Pótifice Sym-macho,vt Laicis ius omne amp;nbsp;cognitione de rebus * ecclefiafticis eriperet, vt eft in can. 'Bene ejmàem. Dift.96,circa annû Domini quingétcfimû,fed ecclefia fuû ius côftâter retinuit, donee Adrianus I, R.Pôt. circa annum Domini dcclxx v.crcfcctc Romani Pótificistyrannide ius iftud ecclefiç tam diuturnum primû côcuflum eft,vt apparet ex tota Dift.ójapudGratianfudeinde paulatim auulfu ec clefiçtdemû prorfus ereptû atq; adéptû pfidè fuit;

amp; Clerici primùm hoe ccclefix fpolium fibi ru' pucrunt:dcindcfoli Epifcopi hanc prædam etiam Clericis ademptam (ibi vfiirparunt ac retiniicrut, hoclatrociniiim,hocfacrilcgium, hoe fccliis hc pcrpctratirtti tandem in ccclefiam à veris non Pa-ÏtoribuSjfed hipis eccicfiæ fuit.

Vndecimam Illyrici rationem ac reliquas prç-tcrmitto,quia tam valide funt, vt nee cas attinge* rcaufusfttaudaxiftchomo amp;nbsp;temcrariusBellar-minus.

SEntentia Bcllarmini,quöd ad Clerum ex parte eicâio Paft o rum fuæ Ecclefiæ non pertineat, iain ex fuperioribus copiofè refutata eft.Nam iiC-dem rationibus probatur ad Clerum ius iftud fpe-élare»amp; eodem iure, quibus confirmatum eft per-tinere ad'populum: prztcrquam quod amp;nbsp;Zephe-rinus Papa, amp;nbsp;Syluefter in Romano Concilio ctiâ Jioc ipfum confirmant.Quas cniin rationes hîcaf-fert ifte,plane funt iam omnes à nobis explofæ, amp;nbsp;cxfufïlat«.

Vir vitiofo.peftilétiofôque fuo ædificio Bcl-lai minus vitiofum colophonem adderet, hanc falfiflimam coronidem amp;nbsp;capitcllum fœdif-Cmum huic fuæ de Paftorum Elcótionc difputa-tioni impofûit,niiTiirum, optime iam eligi Roma nos Pontifices perfolos Cardinales. Quod primû cum dccrctis Celcftini primi,Leonis primi Roma norumPontificum,pugnat, quemadmodum appii rctexcan. C/fn,amp;can. Vota Dift.63.vbi amp;nbsp;CÎeri totiuSjamp;totius populi confenfum, vota, amp;nbsp;fvffra-gium

Ad V. CoNTROVERS. 8j7 gjumin caelcólionc requiii dcclaratiir. Deinde Eæc ipfa Bcllarmini fententia cuertitur ex can.gt;4-drtariM 11. amp;nbsp;can. In S^nodutCm, ^Kia SanUa,c[ui jubent exprclïè, vt Imperatoris Romani Icgatic-iufniodi Elcélioni intcifint, Si illi confentiant. Haec ómnia fanétiflïmèconftituta,amp; verboDei confenticntiaeuertit hoe loco Bcllarminus ,tam cft irapudens. Ergo primiim ton Romana ecclc* fia Roinanum Pontifieem e'igcbat cx Dei verbo, exemplóquc Apoftolorum. SeJ qutnn effrenis effet, amp;c ingens populiSt Clcri Romani turba,Stephanus primus conftituit, vt ex omnibus Ciencis Cardinales quidam dicerctur, qui m Clericorum omnium Romanorum coctu eminebant, vt cx his potiflimum vnum aliquem. Pontifieem amp;nbsp;Epifco pum Romanum Clerici cligcrent in quem pepu-lus quoqnc totus confentirttjCan.O/^crreew.Dift. 79 circa annum Dominum c c lx. Poftea veroSc circa annum Domini ucccL x, Nicolaus primus totam Romani iftius Pontificis cledionem ad folum iftorum Cardinalium cœtum rcuocauit, vt foli cum digèrent,amp; de co fuftragia ferrent. Id quod poftea magnas Romæ turbas amp;nbsp;fcJitioncs excitauit, dum populus ius fuum in cligendp fuo epifeopo Romano repetit : Cardinales autcna'fui illam tyrannidem rctinere, ac tucri ftudent, vi, amp;nbsp;armis. Quam hîc quoque Bcllarminus deffendit: licèt ipfe poftea cap.i6.col.ioo. L B. cam cuertat. Nos autem,ctfi res ea minime iam ad nos (qui amp;nbsp;RomanumPontifieem, 8c Cardinales, velut feras beftias iampridem reliquimus) fpedarç, aut nos attingcrc videtur , examincraus: tarnen Bellar-

Prima ducitur à partinm.id cft,modoriim,qiii-bus elcdiofieri poteft,enuineratione. Refpódco, IUa enümeratio modorum deficit ,amp; manca trt. Nam potiflimum illarum eleöionum moduin re-iicit,ac proinde prætcrmittit,ncmpe Electioncm Paftoris Ecclefiafticbquse fit ex Clcri, id eft Pres-byterii,amp; populi totius confcnfu,quem probat,ac prxcipit Paulus i.Timotb.3.amp; cap.^ vcrf.iq.

Secuda Bellarmini ratio cft ab idoneitate Car-dinalium eligentium , qui foli optimè norunt eu, qui eftidoneus ad Romanam ecclefiam gubcrnan dam.Refpondeo,Quum Cardinales ifti fint ex va-riis mundi partibus, amp;nbsp;eorum plcrique neque Pa-pam, neque Romam quidem vnquam oculisfuis viderint, perperam præfümit, acpræfupponit ifte’ jllos noflc, qui fit maxime capax Romam cccle-fiæ,amp; illius curæ fufeipiendat ac regendæ.

Tertia ratio fumitur ex huius format eleäionis duratione.Iam enim ait ifte per CD.annos durât. Refpondeo. Priorem cligendi rationem ex totius ecclefia» fuffragio diutius durafle,nempe faltem per DCCcLx.annos. Ergo melior ac conuenien-tioriudicandacft.

Quarta ratio,fuit hæc forma tutiflima. Nam pauciflima ex ea fchifmata in ecclefia Pontificia natafunt, tefte Onupbrio Monacho amp;nbsp;Ercmita. Rcfpondeo.Imox X1111. fchifmata ex ea eligendi per folos Cardinales forma natafuntin ecclefia^ quat fingula,amp; fuis temporibus recenfet Iohannes Marius Belga in libro de iis «dito. Ergo cft peri-culofiflima cligendi ratio. Eft cnim feditioforum

Ad V. c o N T R o V F. R s. 839 conuctus iftc Cardinalium cœtus,fa6lionum,am-bitionis,aLiariciæ,amp; idololatria plcniis.

Quinta ratio , Hxc forma eligcndi eft optitna, amp;nbsp;ex aliis bonis formis tcmperata. Refpondeo, I-mo ilia eft optima eligendi Paftorîs ratio, qùam Apoftoli præfcripferunt, amp;nbsp;ipfi fcciiti funt, ex to-tiiis cccleiiæ fulfragio nimirum.

Nihil nos iftius capitis deffinitio prorfus at-tingit.Inter fe ipfi Pontificij rixentur amp;nbsp;liti-gcnt.Ad quos,mortuis omnibus Cardinalibus (id quod nullum terrarum orbi damnum ac detrimc-tum afFert)aut fublatis, ins eligendi Romani Pon tificis pertincrct.Putatifte ad Clerum totum Ro-manum. Cur non amp;nbsp;nunc quoque pertinet? quum Cardinales,ipfo hoc tefte.funt pars duntaxat Clc-ri iftius Romani?

De Miniftroru ecclcfiafticorû numero,Quqt lint in ccclcfia Dei perpetui,ac rctinendi or-dincs , noftri ex Paulo Rom. lî.vcrf.y.S.Ephcf.q. v.ii.i.Tim.J amp;nbsp;y.Tit.cap.i.tam apettèamp;Certó do centjVt de eo nihil aquoquam dubicari poflif.Si'it igitur hi ordincs quattuor, Paftor, Doétor, Pres, bytcr,amp; Diaconus ; quanquam in omnibus cccle-fiis, vbi etiam funt Paftorcs reperiri Doftores no poflunt.Itaque tres prxeipue manet.Quod autem iftefuos ordincs Pontiftcios mCtitur, partim ex-quodam ritu vndlionis amp;nbsp;confccrationis eorum; partim ex officio , ouod impendunt Sacrificio

Miflæjduo declarat:vniim, Pontificios illos ordj-nes qui vocantur,efle Alagicas incâtationes quaf-dam, vcl ludaicas atque fupciTiitiofas inftitutio-ncs, quæ vim fuam ex ceremoniis externis totani fumant,AJterum,cofdem ordines Pontificios efie blafphemos, quum ad facrificij Chi ifti iteration^ ac rcpctiiioncm fint inter eos inftituti,contrà qui eltHebr.y.verf.zy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reliqui verôordi-

Des Pontificij fiint vcl ambitiofè amp;nbsp;citra necefiî-tatem çcclefiæ, fed ad folam Pompam amp;nbsp;phanta-(iam,vt loquitur Lucas in Aclis, retenti,velut Ex-orcifta,Acoluthus,Subdiaconus,quorurn iairpri-demnulluseftin eeelefia vfus: vcl inepte, amp;nbsp;im-propric, quemadmodum hîc fatetur Bellarminii» col.xo82,L.C.Ordines appcllati,velut Cantor,Le ôor, Libitinarius, Cercarius, Si dcniqucOftia-tius. Nos autem quum de ordinibus ecckfiafiicis agimus, de vtilibus non otiofis agimus: de perpe-tiiis,qui in ecclefia durare dcbcnt,non de tempo-ralibus quibiifdam minifteriis,quç iam in ecclefia efle defieruntidenique de iis, qui in ipfo excrcitio nullam blafphemiam adiunôlam habent, ficut ha-bent ordines Majores Pontificij,fed quorun mu-niain ipfo Dei verbo EuangeUco funt deferipta, non ab hominijjus confliâa.

QVum negat Caluinus antiques efle, amp;nbsp;pri-mitiiiæ ecclefiæcognitosordines cos, quos pontificij minores vocant,primurn loquiturde Apoftolicaecclefia, quaminftituerunt Apoftoli, quæque eorum inftituta retinuit : non de ca, quæ aliquot poft fçculis fccuta cft.Nara amp;nbsp;in Clemctis

Ad V. Co n t r o VE R s. 84t Romani libris, amp;nbsp;Ignatij cpiftolis qiiisnon vidcC milita effcfuppofKa,amp; ab hominibus fupcrfiitio-vt fuainucntatucrentur,addita; Deindelo-qiiitiir C^aliiinus de ifiis ordinibus Minoiibus» quales iam cos habent, qualcfqiic certis ritibiis i-nepti$,amp; fuperlHtionibus eos lidem Pontificij in» formarunt, vt cos deificarent. Qiiicquid enim dc corum antiquitate hîc aftert Bellarminus, totum iddenoftris Caluino, Kénitio,amp; Beza fumpfit, Quarc non ignorauit Caluinus, qualis fit corum ordinum antiquitas.

HOc caput BeUarmini partim puerile, partim ineptum,partim blafphemum cft. Puerile eft in co quod de Oftiario amp;nbsp;lediore agil amp;nbsp;tradit,amp; in iis conftituendis amp;nbsp;confccrandis aceligcndis magnam quandam caballam,amp; ceremoniam olim in Concilio Cartbaginenfi quarto, ca.S Sf 9-prç-feripram putatvirifte , fuperftitiofufque Mona-chiis.FallitLir.Canoncs enimipfi Carthaginienfes monftrant hoc folùm Patres illos voluiiTe, vt ne» mo aliquid in cccicfiaadminiftrarct, quantuinuis exiguum (quale eft portas tem pli claudere, verbû Dei recitare ) nifi amp;nbsp;aliquam ad id muneris voca-tionem publicam haberet,amp; ex rotins eeelefiç cô~ fenfi] id faceret.Quærcsamp;ambitiofis.nefein ec-clefiam intrudcrent,obftabat,exHcbr.5 vcrf.4 amp;nbsp;iamBcllarminumfutunim confutabat, qui nega-ret ne fummum quidem Pontifieem fiiæ eeelefia’, redum alios epifeopos ex voto, fuffragio, amp;nbsp;con-fenfu totius ecclefiæ eligendum efle,quod cum ConcUij Carthaginenfis mente plané pugnat»

84i Re SP o N Si o Danaei quod confenfum reqnirit. Idem cx Cypriani epi-Jl:oh5dib.2.epift.t2.]ib.?.cpift.5.1ib.4.colligendu cft.Ergo hæc tiicrunt minilteria tantum ccclefia-ftica,nonordines. Ordoenim ecclcfiafticusinfti-tutionem faólam àChrifto, velipfius Apoftolis cxprclTam in Dei verbo habere,debet, quam minores ordines Pontificij nullam habent, quiequid iflijamp; Durandus præfertirn in volumine RcitionAle dttitnorum oj^cioru7n [e in ea quærenda fatiget li-bro fecundo.

Hoe idem caput Bcllarmini eftincptum,dü dc Exorciftis in Ecclefia,vclut ordine quoda,retiné-dis agit,amp; pro eo contcndit.Sublato enim miracu lorö dono.quod in ccclefia iâpridcceflauitj ceflat amp;nbsp;Exorciftarum munus. Nee obftant canones 24. amp;nbsp;tS.ConcilijLaodicenijCan.y.CÓcilijCarthagi-nenfis. Nâ fiillo feculoadhucdonûmiraculorû vigebat in ecclefia,re(Sè illi.Hoc auté fcculo pror fuspcriit.Sin auté amplius nó durabat miraculoru donü,ineptemunus ac minifteriu in ecclefia retë-tü cft illis canonibus,cuius nullus amplius ex Dei voliitatc vfus erat. Blafphcmü eft hoe idê Bellar-raini caput in cçteris,amp; reliqua fui partc.Et primu in Acoluthis,qualcs fingit iftc,dcfendédis. Eos e-nimineptarum amp;nbsp;fuperftitiofarü duntaxat aâio-num miniftros facit,nempe candelas media die ac ccnfasgeftare,lumé Euangelij fpiritualc in cardinale amp;nbsp;terrenu mutare,amp; vrccolos(calceos epifco porfi diccre quoque debuit, vt mundiores effent) tergerc,flt ciufmodi nugas agcrc,fed in quibus cul tusDei cótra ipfiusverbfi ftatuitur.Ergo quiequid cx Concilie Caithag.i v.c.6. aftërt, ex Durando li.'

Ad V. Contrôler s. 845 i.ca.7.Dift.23.Ifidoro,amp; al iis feu Scntentiariis.ve ritati diuinæpræfcribcre non poteft,fjuin illudo-mne fit blafphcinum amp;nbsp;damnanduni,quod ad Dei cultum, præter ipfius verbum gt;nbsp;homines agunt, amp;nbsp;comir.inifcuntur, Matb.i5.vcrf.9. Coloff.a.vetf. ij.quale cft iftud Acoluthi officium.

..■ De Sub Jiaconis certo certius eft, qualcs quidc iftos fingit, eorum totûmunuscflcblafphemum, quiaMili£amp; Chrifti facrificio peragendoinfcr-iiiiint,ait iftejquodrepeti vetat S.SciipturaHebr.

verf.i^. Quicquid autem rei netanæ infcruit, nefarium eft If. 44. v.io.ii. luda: epiftola verf.rj.

De Diaconisquodfcribit ifte, catenus cvm co confentimus, quatenus ea tribuit Diaconis, quæ; amp;nbsp;Dei verbum: in bis autem, quæ plus iis tribuit,, diftentimus,quale eft Dei verbum publice in cœ-tu ecclefiæ prædicare.S.Cœnamadminiftrarc.ba-ptizare,amp; quç his fi milia funt.pendéntquecx verbi diuini.prædicatione.ltaqueipfcmct Bellarmi-nus ex Concilio Vafenfi cap.4.fc, fuamquc fenten tiam poftea rcuocat col.1088. L.B. tam fuit in his feribendis temerarius , vel ignarus. Necobftat, quod Protomartyr Stephanus in Concilio ludço-rum verbum Dei propofuit,amp; de co fæpe cum re-liquis ludatisdifputauit. Fuitenim iftaconfcffio. fidei, quam ex Dei præcepto i.Pctr.j. vcrfJ5. cui-uis petenti reddidit Stephanus, nó autem munus, publicum in ccclefia concionandi. Non jobftat, quod Philippus Diaconus baptizauit, Aólor. 8. Fuit enim Philippus non folum Diaconus, fed amp;nbsp;Euangelifta Aótor.S.verf.qo.zi.vcrf.y.

Ecclefiæ , ab ciufdem Presbytcro différât quæritBellarminus.Et quod ncfatdéfinit, amp;nbsp;nos accufat quafi contra Del verbum (cntiamus^cuius fententiam,vti neque noftram,intelligit homo i-fte caudcx.Rcprehcdit tarnen', tam eit impudens, amp;nbsp;fe in ea, quæ non nouit, ingcrens,contra Pauli præceptum Coloflù.verf.18. Ergo hæc cftnoftra fententia,vcrbo Dei confenticns. Presbyterum ap pcllamus,non qui ætatc fcntx ell,fcd qui dignita-teeftPrcsbytcr,nimirumad regendam ccclcfiam legitime à tota eeelefia ex Dci præcepto vocatns. Nâ Timotheus ctiam ex eo fuit numero, qui fuit iuucnisi.Tim.4.ver.u.Prcsbytcrorum veto ifto-rtim duplex fuit genus, vnum quod tantum circa difeiplinam amp;nbsp;mores hominum feu gregis mode-randos abfque veiEi Dci prædicationc verfatur, dequoPaulus Rom.12.verf.8. i.Corinth.12.v.28. Alterum, quod etiam in doélrina amp;nbsp;fcrmonc, id eft, verbi diuiniprædica'ionc fuit occupatum,i, Timoth.ç.verf.iy.Hoc poftfemum genus à Pafto-ribus non dift'erre contendimus,nifi quod poft æ-tatem Apoftolorum, vt ait in epift. ad Tit. cap.i. Hieronym.vnus ex iis eleclus eft,qui toti Presby-terorum cœtui præcffct,quem Eptfiopum pcculia-ri nomine appellarunt, can. OHm amp;nbsp;can.fcq. Dift. 95. His expofitis iam Bcllarminum aliud, id eft, contra S.Scripturam feribentem, ac fentientena audiamus.

Primum profert fuum Conciliabulum Triden tinum,quod itidem contra Del vcrbüapertiftimè fentit.

Ad V. CoNTMOVERS. 845 fcntit.Rcfpondco,maIediótus otnnis,qiii à Dei fa-crufancto cloquio diflcntit, vt Concilium iftiid, H.5. Ncque tantum in ca rc, fed pene in omnibus fuis dccretis elt hjereticiflimum hoe Concilium. Secundo profère Antiocheni Concilij cap.io. Aptyrani cap. ij.Epiphanium hatrefi 75. Leonein cpilt.88.amp; alios col.io^p.L.B.Rcfpondeo.Quan-diu ApollolicaconlHtutiodurauit, amp;nbsp;in cccleßa retenta fuit , pollrcmum genus Presbyterorum ncut.ab Epifeopis differebat i.Timoth.jj. Tit.i. vbi Hieronymus diefo can.o/»gt;« Dift.95. Poftquâ autem perambitioncm eorum, qui aliis Presby-teris prjrerant,amp; feEpifcoposappcllabant, Apo-ftolica forma amp;nbsp;difeiplina fublata fuit, tune Epi-Icopi ceperunt à Presbyteris etiam prçdicantibus Dci verbum fcparari:amp; iftisEpifcopi'scôtra Del verbum omnis dignitas attributa cft , nulla penè Presbyteris rcliâa. Quac res amp;nbsp;Epifeoporum am-bitio totam ecclefiam poftea peflundedit, vti res ipfa clamat in Papatu:atquc inde periit Epifeopa-tus Apoftolicus: cepit epifeopatus humanus: ex quo poftea natus eft Epifeopatus Satanicus, qua-lis nunc cft in Papatu.

Id autem efte ex iure diuino conatur etiam, fi poteft probarcBcllarminus.Sedquo argumentoî Ccrtc nullo Primum Damafi, amp;nbsp;Gregorij Ponti-ficum Romanorum teftimoniaamp; fententiam pro-fert Bellarminus. Rcfpondcoverô, nonidcirco quidpiam iure diuino conftitutum efte gt;nbsp;quia Ro-m^norum Pontificum ediétis præfcribitur. Nam aliud eft ius diuinum,aliud ius Pontificium-Ergo ifta diftinótio Epifeopi à Presbytero prjedicante

846 Responsio Danae t eft iuris Pótifici) amp;nbsp;pofitiui poft nimirum iam ia-öa tyrannidis Epifcoporiim fundamenta : non tft autem iuris diuini.ficut iftc cenfcc,amp; putat. Nam QLiod ait ifte Caluinum faten ordinationcs mini-ftrorü Pontificiorumcirefacramenta, aeproinde cfleàDeOjnugæfunt nugerrimæ, amp;impudentif-■fima mcndacia. Quærat igitur alios ifte fuæ fenté-tiæ fuffragatoies,quàm D.Caluinum.

Deinde ait Bellarminus, Nihil in ecclefia abf-que Epifcopo legitime, ac validé or Jinan pofte. Refpondeo falfum id efte, vt apparet ex Paulo A-élor.zo. verf. 17. qui folos Epheft Prcsbyteios ac-cerfit, itc Philipp, i. v. i. vbi ad folos Philippenfis ecclefiæ Presbyteros amp;nbsp;Diaconos fcribit : corü c-nimEpifcopus videlicet Epaphroditus, erat cura Paulo Romæ Philipp.2.v.Z5. Denique,fcde etia m Romana vacante multa tamé à Cardinalibus , amp;nbsp;Clero feu Capitulo cóftitui poftiint ca. ƒƒ» y»lt;.ca. Cil o//gt;».Extrà de Maioritate amp;nbsp;obcdicntia,ca...4^f tibolendaJE.Kt.ic hæreticJn princip.Qynn imo etiâ quû ecclefia habet Lpifcopû : ille tamé folus nihil in ccclcfta ordinäre poteft,fed dûtaxat ex fui Cle-ri feu Presbyterij cômuni decrcto,amp; confilio Acf. ll.V.jo.to.v.iy.rS.cpiftola fecunda Syricij czn.niil luscauJfam,Ky.c^xJ[.vtt, Concilij Carthaginenfis III I.cap.aj.Hæc omnia confutant Bellarminum.

Quodautcin ineptus ifte affert ex Altarium, amp;nbsp;Templorû côfccratione, Côfirmationis collatio-nc,amp;aliis huiufmodinugis , quæ fobs Epifcopis funtex Romanorû Pontificum decretis conceftæ, funt Petitio principij.atq; fallacia ex falfa prçfup-pofitione.Quis enim hoc Epifcopis datû, vel folis côccflufatcbitur,ft modo pius cft,amp; verè Chriftiî

Dcniqnc quod hic idc fcribit, folos Apoftolos habuilTc lus imponédi manus ordinâdis,rcfutatur ex i.Tim-5.v.Z2.Et quod citât c.S.v.iy.ex Aftis no intelligit homohebcs Bcllar. Apoftolos PetrUjamp; lohannc Samaria venifle,nô firnpliciter,vt manus imponcrcnt,fed vt darct Spiritû Sanélum v.15.16.

At fcribit Bcllarminus,Maiorem elfe Epifcopi, quâ Presbyter! prædicantis Iurifdiâ:ioné,qiiia fub veteri lege fummus Pôtifcx fummâ in ecclefia iu-rifdiclioné habuit;fccundâ,Sacerdotcs,cui funt fi-niilesPresbyteri,Epifcopi verb fummo Sacerdoti. Refpôdco ex Hebrçorû epiftola ca.y.v.iz.mutato facerdotio.mutatâquoqi eflc Icgé. Atqui fubChri fti Euangelio rautatû eft ecclcfiæ faccrdotiûjcrgo amp;nbsp;iftæ oinnes inter fummû Pontificcm, amp;nbsp;Sacer-dotcs diftinéliones, quicquid ambitiofus Dama-fus,amp;illius mâcipiû Hieronymus inepte côtrà fcri bît.Hoc cnim eft nos ad veteres amp;nbsp;iâper Chriftû aboliras ludæorum cxremonias impie reuocare.

Secundo ait Bellarminus, Epifcopi fucceflerût Apoftolis ,'quorû autoritas in ecclefia luit maior. At Presbyter! fucceflerunt duntaxat txx.difcipu-lis,quoru fuit in ecclefia minus Imperiû,Refpon-deo,Presbyter! verbûDc! prçdicâtes,amp; Sacramé-ta adminiftrâtes, Apoftolis amp;nbsp;ipfi quoq; fucceffe-rût,nô tantii Epifcopi Aôtor.io.v.zS. Ergo eft fal lacia A petitione principi j feu falfa prçfumptione. Ignatius in epiftola ad Smyrnenfcs,amp; Clemens li. z.ca.p.cóftituit ßellar. C0I.1098.L.B. id teftâtur.

Tertium argumentum Bellarmini ex Matth. 24.verf.45.nihil valet. Nam eft fallacia : A diélo fimplicjter ad dictum fecundumquid. Quod c-nim Chriftus in vniuerfum de omnibus plis Sc

«4« Responsio Danae I ecclcfiæ Miniftris ait,irtc ad fuos Epifcopos foloî falforcilringit.

Quaituni argumentum Bellarmini ducitiir ab iutoritatc nonnullorum Patrum, qui Epifeopum Presbytero prætcrunt. Rcfpondco fallaciam eife Ab æqjiuocatione vocis Presbyter. Agunt ciiim illi Paires de Presbytcris, qui nun concionantur, quos Epifcopis prædicantibusfaciunt inferiores: amp;nbsp;quidem rciâc. Nos autcni de Presby ceris prx-dicantibus noftrumfententiam intelligimus.Dc-nique loquuntur Patres iili de Epifcopis , quales iam non abApoftolis, fed ex homiuum decrcto conftituti fucrant, id eft, agunt non de Apoftoli-co (ficuti nos facimtis ) fed tantum de humano E-pifeopatu, qualem homines poft Apoftolos cum formarunt.

Deniquequod tradit Bellarminusiftos,qiiot inducitamp; fingit,Epifcoposin medio Presbytero-rumamp; ccclefiæ coetu imperarc, velut Principes, prodit amp;nbsp;déclarât quo fpedet, nimirum vt vft.r-patam iam ab illis contra Dei verbum Petri pratceptum \Patr 5 verf.j.in ecclefiam tyrannidé tueatunid quodeft faciil g ’m. Namquodaità folis Epifcopis celebrata fuiftc Concilia, id certè falfo falfius eftjtefteEufebioipfo, qui in primo Niceno Concilio Presbyteros quoque affuiffc, etfi non pari, quo Epifeopi, fedili fedentes fcri-bit,lib.3.de vita Conftantini. amp;nbsp;ex eo Socrates li. I.Hiftor.cap.8.Quinamp; Concilium primiim amp;nbsp;A-poftoliciim ab ipfis Presbytcrisccckfiæ.vti ab A-poftolisfuitcclebratum Acfor.15. verf 4, amp;com-mugem cum Epifeopo de rebus omnibus ccclc-fiaflicis

fnfticis delibcrationem habent Ecclefis ciufdeiix piesbytcii.Aclor.ii.v.iS, Cyprianus ad Cornelifi tpif.i2.3e 14.ex recéti Pammelij Canonici æditio ne.Nâ quod Bellarmin. thronos,infulas,mithras, ' annuluin, chirothccas amp;nbsp;pcdü (quibusfolis ipfius Epifcopi velut idola muta ornantur) nobis com-incmorat, fruftra fit. Ad Populû Phaleras.Ifta funt fallus, non lenfiis: ambitionis,non vocationis;ty-ranmdis,non iuris corum teftimonia.

K Oftrorum etiam argumenta fuo errori con-I \ traria conuellere nititur,fi potcûBcllar.fed non poteft.Res ipfa monftrabit.Ergo noftrorum.

Primum argumentum eft ex Pfiil.i. v.i. vbi iidé V. esbyteri Prædicantes 8c Epifcopi dicfitur,Qm(i ad hoc Bellarminus? Hæret in aqua, amp;nbsp;fuo more, varias,incertas,8e fibi cótrarias exAmbrofio,Epi-phaniojTheodorito foIutiones.Seeiufdcm loci S, fcripturæinterpretationes quærit, quasipfemet répudiât, quia vi veritatis etiam inuituscogitur agnofeere Apoftolorum teporibus eofdem luifTc iftosPresbyteros, 8c Epifeopos, Hicronymo tc-fteinTit.c.i-can.o//gt;». 8c fcqu. Dift.95. amp;nbsp;hsccef-fe quoque primaria Miniftrorum Ecclefiafticoru genera,nempc Presbyteros 8cDiaconos. Siciftc col.io93.L.C.'5..,4e/dc fi.

Secundii noftrorum argumentö quoque eft ex ipfi(rimoDeiverbo,acmanifeftiffimo,Ncpe Paull Epiftola ad Tit. c. i.v.5.8e 7.Tertiû itidé argu-æcntû ex i.Timot. 3. vbi iidc efle docctur Pesby-teri, prædicantcs.Sf Epifcopi.Refpondct ingenuè hicBell.hpc veru eflc,quoniam in re tâ aperta.ni-

hil ia cauillari potuic. Quaitum argumcntn ex i. Tini.4.V.14. ide plane dotet, amp;nbsp;probat, videlicet r.oniine Presbyterij Epilcopos contineri, Rcfpô-det Bellar. de obuagulatnr. Sed ne quid de culina ruorûEpilcoporû detrahat,Piesbyteriû incerpre-tatiir cœtuin Epifcoporum.RcfponJeoBellarmino.Quocuiique fe vci tatjfemper tenetur.NüEpi-fcopi ilh,Presbyter! à Paulo difertè vocantur. Si verè id dici àPaulo cócedit Bell.ergo iidem lunt Epifeopi amp;nbsp;Prcsbyteri.Sin ialloid (cribi ab Apo-Itolo CbriRi fe.icit, blafphcmiis ell Bcllarminus, amp;nbsp;fuftuario, non refponlo cget.ac dignus elE

Q]^inta nollra ratio eft, ex Aifl 20.V.17.amp; 28.1. Petr. 5. V.I.amp;; ^.Iohannis Epiftola 2. amp;3.vbi idem dcmonftratur.Bellarminusfatctur hoc veriflimfi cftcjfed ad tempora Apoftolorum rcftringit.Re-fpondco.Ergo quçpoltca diftinCtio fadla eft Epifeopi à Presbytern pratdicante, ilia non ab Apo_ ftolis profedta cft:ac proinde cpifcopatiis ifte poft Apoftolos introductusjcft nouns,teftc ctiam hoc ipfo Bcllar.col.iO95.L.B.§.7)fwlt;/e non Apoftoli-cusjfed Humanus, id eft,ab hominibus repertus: pro quopoftea fubftitutus eft Satanicus Epifeo-patus feu Pontificius à Satana plane cxcogitatus, ambitionisS: tyranidis plcnus,Eft enim iam Animal gloriæ Epifeopus.

Sexta ratio noftra eft ex Hicronymi comenta-riis in Epiftolam Pauli adTitum cap. i.amp;Epift. 85.ad Euagrium, 7\7’o«crp/z,aitillc, Eptfeoptfe con-fuctudine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominica dij'pi'jitionis veri-

tdte preshyteris ejje maiores. Qua autoritäre per-culfus rhomas in feci'idafecunda: quæft.184. A(ft. ó.obmutefcit,amp;co confugit, vt inepte fcribat ab

Ad V. Con' t ft ó v é RSi ^51 1-licionyino dc nomine tantinn , non aiitem dc rfc nomina line fé'ac fignificationc in Slt;fcii pcuiahnt. Itaqiic Tliöir.ac Ibiutionern hantirri-dct iptcinet Bcllarmintts, licet ipluis CleniciisjiSC difcipnltn. p.cx-iem modo Antonini Delphini Óc Michaelis Medina- Hifpanorum Scholalticoriini ICntcniiäm cxplodit, ne nimiuminfid'e Chrillia-na ci cdanms in poftsriim-Wilpa-nis, amp;nbsp;eortkn fen-pcisjpfé in fninnnl nihi'1 rcfpódct. Duntaxat Hic-ronymiim pingit amp;nbsp;fingit nohis hominem incon-ftantem, amp;nbsp;varinm : fic lt;le bonisPatfibiis fentit^ ejnnm libec, iltencbulü, quo» nobis pofteafnpiai coclos extóllir.'

SeptimanoÜrä ratio eft ex Ambrohj cóm'enta-riis an e .p-ad Ephefios,qui cum Hicrepymo coç-tänco nbsp;nbsp;nbsp;atquali fiio plane fentit,facitque cofdem

Presbytcrum, amp;nbsp;Epifeopum. Refpondet Bcllar-hûnus vatic. Primiun negat hos commentario« ciVc Ambrofij.Deinde quia fc putat aliquid repea rille in iifdeni pro fe, gtrmanos fatetur.Altigi-tuvex AmbroGo Epifeopum dilHnguia P.csby-tero.Relpondco non cxdiuina,fed tantum ex hu-mana in{iitutione,id quod illic fcribit AmbtoGuS atqueetiam fentit Hieronymus, amp;nbsp;Bcllarminum! iugulat ■ qui hanc diGinétionem iuris diuini, non humani elfe vult.amp; fcribit col.196 L A.Ergo hoc totum, ab hominibus cG , non à Deo introdu^ ctum.-

Ocliua ratio noGra ex ChryfoGomo cG Elomi. xi.in 1.Timor.cap.J.qui idem conGrmat.Refpondet Bcllarminus , amp;nbsp;concedit hæc vera elle. Vincitur cnitn tandem à vcri'arc. Sed petit/

8j2. Re SP ON s IO Dan Aï I vt hoc præcipuum Epifcopis fuis opus faltcm gt;Sc ad corum coiifolationem conccdainus, vt foli il-li amp;nbsp;facerdotcs amp;nbsp;Altaria amp;nbsp;Tcmpla vngcre , amp;nbsp;tôfecrarc poflmt.Sed amp;nbsp;hæc ipfa il lis denegamus. Sunt enim magica gt;nbsp;Si Satanica commenta amp;nbsp;ine-ptiæ.

Nona ratio exThcodoriti fumitur commenta-xiis in c.i.ad Phil ip. qu i cum Hicronymo,Ambro-fio , Auguftino,Chryfoftomo,amp; Patribus ortho-doxis (tot nimirumpro nobis contra Bellarmin, pugnat), ac nobifeum fcntit.Nihil refpondet hie ciuoqueBellarminus,quia nihil comimfei potuit. Thcodoritus enim ingenue agnofeit poft Apo-ftolos hoc diferimen conftitutû fuiflc,nó ab Apo-ftolis ipfis probatum,rcpertum,amp; inftitutum.

Décima ratio ex Auguftini eft Epift. iÿ, ad Hc'ychium.xi,ex Clementis lib. z.Conftitutionu cap.j2.vbi noftra fententia plane itidem confir-matur,Bellarminicucrtitur.Idem docct Ignatius inp piftola ad Sniyrnenfcs,quiamp; Presbytcros etiî feribit fucceflifle ipfisApoftolisjd quod Bellar-minus tribuit Epifcopis folis, ideoque amp;exhac vna ratione co præfcrt fuis Presbyteris» quæ tame ex Ignatio falfa apparct. Refpondet Bellarminus, Auguftiniim non agcrc dceo tempore, quo iam erat EcclcfiaChriftiana in Mundo natatfed de fu-pcriorc tempore,quo nimirum aitifte, vilia cenfc banturPresbyteri,amp;Epifcopi non »ma. At Refpó-deo Bellarmino id omninopugnare cû ipfis Au-g 'ftini verbis,qui agit de tempore,quo iam vige-bat in his terris EcclcfiaChriftiana. Præterea hl-fumcftr^r/î'c^ijamp;Tm^^rmnomina non bene audiidc

Ad V. C o n t r o V e k s. 855 audiifTc, Si contempt! vocubula apucl Ethnicos, anteChriftum naturn fuiflc.Epifcopns enini apud Athcnienfcs, tcftc lulio Pollute, telle Suida,fuit publici Magillratuï,qui f )ciorii res inuifebat,nome Presbyter! Si Senioris vox femperfuithono-rabilis,ac vcnerâdaUedibusetiâipfis iuriftôfultis.* telle Sûlonc Atheniéfc,teftc Lycurg r,qui quéuis adolefcentc alTurgerc Senior! iubei. De Clcméte amp;I0C0 Clcmcntismihil agit illc,quia non potcll: fed apertus ell locus Clementis, qui Presbyteros Apollolis fucccflîfTe.vtiamp;Epifcop.vuIt manifcllè. Duodccima ratio noflra cll,Chrillus Presbyte-ros exiftorii fentétiain S.Cænaordinauit,nufquS Epifcopos:ergo ex eorundéfentent'a Presbytera-tus à Chriflo inllitutus ell,non auté t pifeopatus, Rcfpôdct ille,lmo B.Pctrus folus à Chriflo crea-tus ell Epifcopus:reliqui àPctro.Refpondeo Bellarmino, Imo nufquam B.Petrus vel Epifeopus à Chriflo ordinatuslcgitur, vel ipfe fevocat Èpi-feopum ,fed Presbytci‘um,5.Pctr.i. v.i. vel Apo-ftolum,i.Pet. I. v.i.2. Pet. i.v.j.Ergo falfa ell Bcl-larmini fcntcntla,amp; cum Dei verbo pugnans ma-nifeftè.Atque ex bis nullius moment! effe apparent Bellarmin! ad noftrorum argumenta lolu-tioncs,ac refponGones,

DECardinalibus Pontificiis,!d ell, Præcipuis pfeudoprophetæ Anticbrilli minillris aclu-rus Bellarminus,magnum fe operç prçtium fa élu-rum putat, fi amp;nbsp;auto res, qui de iis fcripfcrunt,t6-mcmorct,vt habeant fimilcs labra laélucas. (Hi e-nim autorcs fiant obfcur! homines, amp;nbsp;ftriptores

§54 .ReiSPonjsjo Dan Af.I incpti)amp; huiiis vocis (^urdinalis antiqiiitatcm .in-n.otet.At fallit,amp; fallitiir.Nai« (^M-dinahs vocabn liini anc-iquilfimum elle nemo negat (.jiioniam amp;nbsp;Cardinales venti vocantun Sgt;i quattuor Cardines Mundi partes præcipi;£)fed co lîgnific^ito,quo inter Ppntidàpos (iim!tur,oronino letcns cis fcciilisinauditum ante Gregoriuin Magnum, quemadmodum lectcD.Caluinus afürmat.

Nam Pontißeij Romani Cardinales à Car-dinibus. ideft, præcipuispai tibusac regionibus Vrbis Romç,quibus (ingnlis linguli piçcrant, di-cuntur. Erant autem primiim pauci gt;nbsp;poitca v ci ó creuit eorum numerus pro ai bitiatu P.intifiLis,amp; regis eorum Abaddon, Romani.Kam Presbyteri Romæ fcrc ordinarij erant quadraginta fcx ( alij verolegunt in Cûcilto.Sylticftri centum viginti) Dijconi fepté, Subdiaconi fex, Acohitlii quadraginta quinque, leótorcs ocluagmta, Notari) Mar-tyri'i vira fcnbëtcs iq.ExtâigiturcfFreni Clcrico-rum Rom.tandem numéro pauci iunt ex ifto tum Presbytcrorum,tum Diaconorum cœtu, deleéïi, qui Cardinales vocarentur,amp; cÆteros C'ericos in Confiftoriis amp;nbsp;Conciliis Ecclcfiæordirwriis re-, præfentarent, velutfucrunt omninoprimiim no.-r uem in vniuerfum. Inde iftorum Caidinalium Romanorum cft origo,nomen,antiquitas.Hæc primiim funt à Stephano primo circa annum Dq-mini 165. cnnftituta, vt apparct ex C2n,0fortehiit 'vthdUi Dift.ysi.Dcinde à Sylucftro primo confira mata,circaannû Domini jió.in Synodo Romana, can.PrAfuit, 2. quæft. S-Dcniquc à Nicolao amp;nbsp;1 î. anipliata circa annuraDominiioóo. can.I»;.'o-

A D V. Co N T RO V PR's. 8:5 hi Cardinales fnntfeor-piones illbde tpiibus eit in Ap'Ka.c.ÿ.Quæ tiuv.m cxpofita lint,quid contiiBcllatminns fentiat pcr-pcndanius.

Vntnum quærit,cnr,quum alibi quàmRomæ, amp;nbsp;Presbyteri, amp;. Diaconi, Epilcepi quidam di-cc.rcntui C4r(^z-74/^j', queitadmodum appaict ex Gicgonj inagniiEpilt.ii. iib.5.amp; Lpifi. 34. lib.ii. Concilio Meidenli cap.54 hoc nomine illi dona-tentur , amp;: vnde profecla lit ilia Cardin al ir.m appellation Ptimnin lefpondct ipfcjfuo morc.vane. Deinde aperte reprehendit amp;nbsp;Leonern ix.Papam in huius nominisetymologja (nc putcinus Ponti-fieem Romanura habere omnia iura,amp; thefanres feientiæ cuiuliiis rcconditos in fcrinio fui Pcr-dioris, fient Bonifaeius 8. lallo refci-ipfit)amp; taxat Oni'phrinm viruin doc'tiirimum cadem de caufla, neillius fcripto deCaidinalibns nimium tribeia-mus,quum in ipfo limine,tefte Bellarinino.graul-ter impcgcrit Gnnphrms.'randeipfein fua iphus feiitentia totusacq licfeit. Sedverius eft nomen Cardt :alisad Ecclcfix Romanæ amp;nbsp;illius fupcibix inhtationem accommbdatvm efle iis omnibus,qui in Miniiicrio Lcclcfiaftico præfencntur,. amp;: cxtcllcrent aids, hue in eadem 1- ceh fia,fiue in dnicrfis.Sic in cadem Ecclefia fancti Damafi duo Cardinalesrecenfeiit'ur in Rtgiftro Gregori) Hb. ■4.cap.88.

De qlHeio Cardinalinm , prrcipi e Roma-, norum, quale fit, fucritvc, nihil ad nos, qui rb huiulmodi Reis beltii.s iamprit’em ai lugimirs. Jpu Ppntifitij de inter fd, li veliiat , diglar

- nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh 4

^5^ Responsio Danae I diantur.Certc qunin qnçtribuit illis Bellarm inus munia amp;nbsp;muncra ( qiiatcnus funt Romani Cardi-r31es)ca ex Dei vcrbo fcriptonufipiam Bellarmi-niis probet iifdcm compctere, omnia omittimns. Necenim ordinesecclcfiaftiei, aut corum ofiiciu ex hominum fcitis,dccrctis,aut traditionibus fta-tujjvel penderepoteft. Prætcreàmanitcllè fecum pugnat iftc,qui,quiim velit tria CardinaJiiim Ro-manorum officia efle antiquiffima,8,' ab ipfis adco Apoftolorum conftituta temporibus col.uoo.L. D.id tarnen ipfum codem loco ftatim negat. Et certè refutaturà Cypriano lib.a.epilKy li.j.epift. 5.8c 21. qiii anno Domini ccl. inillos adliuc in ecclefia Romana Cardinales norat. Imo ipfemet« Bellarminus col.iioi.L.B.§, Deinde concedit folu anteannos quingentos banc Cardinalium Roma noru autoritäre cepifle.St inualuifle , 81: col.noj. E.B. Altera fatctiir ante annum Domini o-Aingentefimum banc Cardinalium poteftatera minime natam,amp; cxtitifie.Quisigitur mebus Bel larminum confutet, quam Bellarminus, qinim fa-pit?

PorroCaluini veriffimis argnmentis, quibu« hoc nouum in ecclcfia Cardinalium inuentum,amp; monftrum prorfusdciicitur, Srdebcllatur, nibil folide vel ex Dei verbo, yel ex vetuftis Patribus refpondet Bellarminus : fed tantùm vfurpatam ab iistyrannidem in Epifeoposopponit. Fiuftra, Hoc enim ius Cardinalibus competcrc proban-dum erat ex Dei vcrbo; non ex confuetudine c5-tra bonos mores rcccpta, quæ minime fequenda, xetinendaque eft, pratfertira quum bje cum Onu-pbrio

Ä o V. Controvers. 857 phnof3tcaturBellarminus,amp; cxConcilio Car-thaginienfi 4. Hc cx lib. 1. cap. 7. de vita Gregorij Magni appareat Epifcopos Ecclefie Cardinalibus Romanis fitifle prælatoslmo col.iioj.L.B.fic dc-fcribitiftefuos Cardinales, vt Epifcoporum fok'i clTe vicarios Itatuat. En quid de Cardinalibus fen tiat ifle,ijui vult vidcri Cardinalium magnusprç-co. Agens autcm de Cardinalibus D. Iohannes Caluinus minime fibi contrarius cft,vt iftcputat. lt;nbsp;Nam Romanos Cardinales fcribit Caluinus in ccclefia Pontificia ex paruis pullis , amp;Sardinis c-xiguis pifcibus,faélos,aut faltê cualilfe (magno a-ftu,amp; pcrtinaci fuo cum Pontificc Romano bcllo in Impcratores)euafifle,inquam,Rcgum,'?^ Catfa-fum cognatos,amp;: iisæqualcs:præfcrtim cx co tcm-' pore,quo Gregorius xi.rubro galcro dccorauit illos, vt Aucnione in Italiam cosrcduccrct. Ergo talcs amp;nbsp;tanti iam funt ifla monftra,Scorpij, feü Cardinales in ecclcfia Pontificia,qui tarnen,iufto Dci ab lis fpreti iudicio, inter omnes pios , amp;nbsp;vi-ros bonos, amp;nbsp;in vera Dci ecclcfia fafti funt viles, accontemptibilcs. Reddit cnim Deus cos inho-noratos, qui fc, fuumque verbum feriptum negli. guntüd quod iftiflrenuc faciunt,i.Samuel a.verf. 50. Malach.i. verf. 9. Itaquc præclarc fccum concordat Caluinusnurpiter afedifcordatBcllarmi-nus. '

MIror quomodó Bellarminus de Chorepifeo pisagerc fit aufus ,in quorum dignitate 81 autoritatefupprimendavafritics Romani pratfer-timPótificls apparuit. Aeprimum Chorcpifcopi

858 R F. s P o N s I o D A N AF. I dióli flint PaRorcs, amp;nbsp;lipifcopi Icgitimi -, qui Pa-goriim Etclclias rtgcbantuió aiitcm Vrbiiim. Hi primùin pari cum \ 1 banis Lpifcepis dignitatc e-rant:atcp;c ctiani Coinmiri’.ihi)amp; CoiUaccrdotcs Vrbanoruni Lpifccporiiin dictbantiir. iraqucamp; ill Vrbc, amp;nbsp;in Epifcnpali P.cclclia poterant con-fccrare coipus Doinini^ilbid orterrcgt;vt ctiain cips potdlatis extant vel'tigia in cap. 14. Neocæfané-lisConcilij. Jn Conciliis cum Lpilcopis Vrbanis, amp;nbsp;codeni gradii (cdcbant.Apparct.Nam in Neo-ca.’faricnfi Synodo Riidns in Cappadocia Chore-pifeopus inter reliqiios P pifeopos ledit, non po-llrennis: circa annum Domini Ludæmoniii Synodo Nicena prima cum aliis I pifeopis licet foliim Choiepifcopus, interliiit.Verùm quoniani ab Epifeopo Vrbano folo,feu vno,non à pluribus (vt Lpifeopi Vrbani) Epifcopis creabatnr Clior-cpifeopus» cenfebatur minor dignitatc, ejuam E-pifcopiis Vrbani's, \yi colIigiturcxNiccni Con-cilij primi, capitco(^:auojamp;: Sardiocniis cap.6.vbi vetitum nc qui cxiguis locis prçfunt,Epifcopi ap-pellcntur,aut Epilcopis exæqucntur. Retenta tarnen eR quædam in illis dignitas,præfertim in O-rientalibus,amp; Grxcis Ecclefiis.Nam in fuis agtis, amp;’pagis, quibus præerant, poterant fiios Piesby-teros, amp;nbsp;Diaconos primùmordinäre, Si eligcrc. Poflca tarnen,quum fepe indignos cligcrent, vc-titum, ac intcrdictii illis cil, Nc ordinärer Presby teros amp;nbsp;Diaconostfed tâtiim Leélorcs, Hypodii' conos,amp; Expreiftas, Concilij Ancytani ca.15.an-no Domini t-rcccntcfimo,amp; Antiocheni -, cap. 10.. Evgo abnrdinc Epifeoporum rerac*ti fucrüt circa annum Domini yqy.intcr Græcos,amp; Orientales.

Ad V. Co N T R O V F, R s, 859 Nam Se Synodo Laodiccna circa annum Domini 368.cap.56.3ntca conllirutû fucrat,Nc' in l’agis èJf yicis quidqiiam abfquc V rbani ) pifcopi tôlenlu Cerct in Ecclcfi3,aiit quifquam ordinaretur.Sic i-gitur in illis Ecclcfiis Cliorcpifcopi lucruntfub-lati circa annpm Domini 545. imminuti loge an-tca,Sc (iiôtiNcpcæfar.Synodicap.T3.non Ap' fto-Us fuccfffinc',feà foliim Ixx.Cbrifti difcipn!is»Ve-ïùm in OcciJcnrali t cclcfia priùsülifubiati (unt amp;nbsp;cxtinCti. Qaum cnim Pontilcx Romanus feta vilibus Epif^copis cxtquari noilet,aut cos in con-fortio liabcrc reeufaret, in iistollcndisplurimum Iab»5r3uit. l adcm DamafusPapa circa annû Do-mini 37O.cosabolcnit,vt ex ipf1usDpiftola3.Sc 4-apparct.Eos cnim cum mcrctricibus cüparat,quæ fœtus pai'innt, quos alcic poftca reeufant, truftra dicuntur ab codem piimum inftituti. Quid non conuitiorum Hifpanuslllcin totumCborepilco-porum orJiné iaculatur • P. .ftca Léo primus Da-mafi conftltvitum fanxit.Iobanncs Ill.coniàima-uit idem cdiclum cirua annum Domini 370. Sc proifusbûc ordiné in Elcclcfiis occidcntahbusc.t-ftinxit.acfuftulit,magna animi ambitionc , quo J talcs fociosbabere dedignaretur Romanus Póti-fcxiSc in l cclcfiam tyrannidc,quiPagoruni veros Si légitimes Paftorcs verbum Dei prædicantes, faeramenta Chrifti adminiftrantes ncEiit pro veris Paftçribus Se Epifeopis agncfccrc. côtra Pauli ^i.B.arnabæ inftitutum., ac fententiam, A ftoium ' jq.v.vicefimotcrtio.Debis igitur Cborcpilcopu? agit Bellarminus; vbi funmaam infeitiam »Si' «tt/-ç-oefar fuam prodit mifcr,ac tantumnugatuvi

Agnofcit enim cos pares Epifcopis fiiiHcjCxceptis qurbufdam nugis,vclut Templorum,amp; Altarium confecratione.Et quod Chorepifcoporum duogc nera facit, incptum eftrfcd non intelligit ifte eo-rumius, amp;nbsp;autoritatcm paulatim fuifle imminu-t3m,non vno momentornec vbiquc.

HOmo ifte Bellarmin, antiqiiû retinct, ncpc taftum animi immanem. Nam qiiæbrcuiHi-mè,amp; duobus pene verbis dici, amp;nbsp;explicari debet Si poftunt , ingeni j fui oftentandi gratiâ in plura, caque longiftima membra amp;nbsp;capita diducit,amp; di-fpcfcit,qiialis eft hïc qi’æftio,dc Cœlibatu Mini-ftroriim Ecclcfiafticorum, quac facillimcvel vno brcuiftîmocapite tota potuit cxplicari. Hicauté implendarum chartarum, amp;nbsp;maculandarum cauf-fa,in (ex prolongat Sc prorogat, ita Si fuo, Sc no-ftro homo vanus abutitur otio.

Bcnc eft autern,quôd fuorum.nempe Iohannis Maioris in 4.Dift.24.quæft.î.amp; Clichthouei, lib. de Continétia Saccrdotum,cap.4.errorem, vi ve-ritatis coaéfus,agnofcit,fatetùrquc hi'ic Miniftro-rum facrorum cœlibatum nô eflè de iure Diuino; fed mere humano, amp;nbsp;quidem poft Apoftolorum «tat em Si fcculum fancito.ac pofito, quicquid Si SyriciusEpiftolaprim3,amp;Innocétius primus, E-pift.z.cap.9.amp; can. Tropo/ùi/ft.'Din.iz.Sc cano. Tquot;ewrre.Dift.3i.pcrfuadercamp; fibi,amp;aliis fruftra conati fint. Ergo rede Thomas in fecunda tertiae quæft.gS. Artic, xi.hoc votum non à Dco, fed ab horainibus Clericis præfcribit.Sed

Sic BelUvminus dum Maioris errorem y Si Cha-rybdiu fugit,in aliam Scillam incidit, amp;nbsp;hasrefin, ncmpc Coelibatum Miniftrorum Ecclcfiallicorü fub ipfis Apoftolorum temporibus. ld quodeft falfiiiimum,amp; commentitlutn. Porró quas hïc rationes affcrtBellarminus, vtdoceatnon prohi-beri iurc diuino Miniftris Sacris yti fuis vxoribus 11 iain crant i-nariti;amp; ducere vxorcs fi veÜnt, funt illæ incptiflîmç. Qu^od videlicetSacramétutn có-iugi) non piignet cum Sacramento ordinis. Neutrum verb horum eft Sacramentum, Bellarmine, ncc ordo,ncc coniugium. Quod cohabitatio qui-dem cum vxorc amp;nbsp;vfus coniugij, feu avtus obkat diuinis officiis fub Euangclio. (Hoc enim falfum cft,Hebr.i3.ver.4.)non autem contractus.Neque alt;ftiisconiugalis,nequecontralt;âus officit. Nam Petrus fccum vxorcm fuam fecum circunducebat, tefte Paulo, i.Corinth.9.ver.5. Quod prxeeptura Pauli in cligendis Miniftris Sacratis differt à diuino, i.Timoth.3. hoc falfo nihil falfius eft.Eft e-nim mere diuinum. Itaque bonam cauflam non tueturtenebrio ifte,5c Monachus, in reprobum à Deo fenfum traditus. Verum hîc ingenium ofte-tarefuum voluit.

P^Ellarminus contendit, fed falfo, iure Apofto-■EJlico, feu ab Apoftolis tradito cœlibatû anne-xum luiffe Ordinibus facris. Id quod tarnen amp;nbsp;Panormitanus vnus ex primariis iftorum fenten-tiariorum negat,amp;Syluius Æneas Pius fccundus diólus,qui Cœlibatum iftumClericis iure mcliore

S6i Responsio Danae! intt-rdkendö cßvcéfuit, qnàm fucrat iirpcrâtiiî; ScJ Bellaiminû balbutient^, atqiie fcmniautem, vt pote Gœlibatuni facrisMinilcris ab Apoftoiis impolitum, amp;nbsp;fatris ordinibusannexi m kiibit, audianius,!) modo quid ab boinine lumniante, il ægrofaniira prohcifci potcfr.

Prima rati ) Bellarmini c(t,cxEpi^'t.-aJ Titum; cap.i verbë. Op artet Epiicupum elle c-iMfptva, àd cft,Tc/fiper.!nteK-i,ipCc intcrprctÜtur C.t/Ai’» Ergo oportet clic ccalibcm. Refpondco, ex Papliuntq in Concilo Niceno primo Icutentia, caditas cft ctiaiTi Sacerdotis, amp;nbsp;Epifeopi ciim propria vxorc coniugium.Eii cnim , vt ait Auguitinus, cafiitas triplex.C.'üiugalis,Vidualis,Virginaiis4 Ergo bl-laciacn.arcftiictione huius vçcis^iry??«,'ieti Ab seqiiiuocatione quali ad folos cœlibep illa perii-neat.Id quod cH talfura. Deinde taHacia eft A tiQ coiilcq’iicntc. A’iud cnim eft cffclcmpci-ailtcm, aliiid ccclibem. VultEpifcopumPaulus tlfctcni-perantciTi,nGn cœllbcm.lmo r'equirit, vt Epifeo-pus fit Viramp; raarittis vnius.Vxons.i. l'imotb-^.VJ z.Tit.i vcrf.ôj Ncc cnim vxorcin' dnxifle trimcit cft,aitlnnoccntius primus iu can. Dctnde op'por/i-tur, Dift.tô. Eiifcbiiis libro fexto, capite qua îra-gelimo feenndo biftoriæ. Arabrolius Epiftola 8:.

Qiiod autcmidcmBcüarminusaffcrtcx j.T i-moth.2.vcrGc.quarto« non deberc E.pifcnpum fe-fc implicate ncg.otiis fccularibus; ergoneque cô-iiigio. Item coniugcs vt vacent orationibus , de-bcrc abftincre vfu coniugij. i.Corinth, feptimo» verbe.qnintri, ininccft amp;iilcptum. Idcnhno-mnibiis Ghriftianis in vniuerfum præcipitur, noo

Ad VControvf. RS. 865 fobs Epifcopiî. Chiarc ûllaciacft A nulaloci il-lius iiitcrpreiationcjlcu A non caiiU’a.

Secunda Bcllarmini ratio ducitiir ex Vctcre Tcflainento, cuius locos partim proptcrea alle-*-goricc,id eft, inepte amp;nbsp;tallôintcrprctatur, amp;nbsp;tor-quet,vclut,t]uöd Exodi cap.ii.vcr. n. præcipitur, vc Palchacomcfturi habeant lumbos, feu rcncs prççinclosfttem Exod.zS.vcr.-fJ.vt Aaror,amp; Sa-cerdotes Altari-inferuientes habeant fœmoralia, id eftexpofitorc Bellarmino, vt Ccchbatiim vo-ucant, quod eftomniuo talfum : ÿi vt ab vxoribus abftinqant. Quæ interpretatio nihil habet cum iphs Præccpti verbis commune.Partim perperam accommodât cofdcm locos ad lluaiigelicosMi-niftrosjvelut quod cft Exod.dccimonono, verhe. dccimoquinto, vti femel auditurus populus Legem Dei ab vxoribus per triduum tantiun abfti-neret.Quod etiarn 1.Samuel.ii.vcrfic.qiiarto, iu-bct SacerdoSjVtPanesPropofitionis dentur iis, qui hoc die ab vxoribus abltinuificnt.

Denique quod eft Chronic, cap. vicefîmo quarto.de ceremouiisIcgalibusdiifta, feri-ptaquc.funt transfert ifte ad Euangelium , 8i Euangelicos Miniftros. Refpondeo, hæc omnia inepte dici. Nam mutato Sacerdotio lub Euan-gelio , lex quoque mutata eft , omnes iftæ præceptiones, ad Elebræos. capit. 7. vcrfic. ii. Alioqui rcuocamurad ludaifmum nos Cbriftia* ni. Qnare fallacia cft Ab ignorationc Elcnchi, Fit enim migratio de gcncrc ad genus , quic-quid Syricius Epiftola ad Huncricum , Inno-centius Epift. ad Victricium,Gregorius Magnus,

864 Re spoNSio Danaei Homil.2i.Beda lib.j. dcTabernac.cap.ÿ. central amp;nbsp;aliud feribant.

At excipiunt Pontificij,Non minus fandos cf-fcoportet noftrosSacerdotes,qui tjiiotidie Deo ofFerunt, quàm Veteris Tellamcnti Sacerdoces, qui non tam fæpe Deo minillrabant. Refpondeo Primùm inanem elTe cam coram Deo fanctiHca-tionem,quam homines comminifeuntun non au-temPræcipit Deus,qualis hæc eft,quam obtrudit Tiobis Bellarminus. Deinde quædam fuibpropriâ amp;nbsp;pcculiaris Leuiticorum Sacerdotum ratio,Nê-pe quod figuræ cfTent Chrilli.Id quod non funt £-uangelici Miniftri;Ncc enim hi facrificant,vt illi: non Chrifti vetiiri funt typus, vt illi.Ergo eadern hisamp; illis minime conueniunt tam diuerfis,vt' præclarè Dominus Caluinus rcfpondit.

Excipit Bellarminus,Noftri etiam Chriftum i-pfum, velut in S.Cœna, repræfcntât Refpondeo, Rcpræfentant actioncm Chrifti noftri Miniftri: non perfonam,vt illi.

Itaqucvt donorum Chrifti difpcnfatores hoc agunt,amp; in nomine Chrifti,quod Chriftus fieri amp;nbsp;difpenfari voluit in S.Cœna,amp; in Baptifmo difpc fant.i. Corinth.4. ver. i. fed perfonam ipfius palfi Chrifti Mediatoris amp;nbsp;quatenus pafliis eft, Euan-gclici miniftri nô referunt :qucrnadmodum ciuf-dem Chrifti palfuri perfonam rcpræfentabant Lc-uitici Sacerdoces,Heb.ç.ver.y.S.n.ii. Habet igi-tur rcfponfionem Bellarminus ad id,quod quære-bat;amp;: iam diferimen noftrorum, feu Éuangclico-rumamp; Leuiticorum Miniftrorum intelligit, no-ftro bencficio, fi quidpiâ intclligere poteft, quod

'fertia BelUrtoini ratio ducitur cxhominutn, qiiidcm paiicormn autoritate. Videlicet folius Concilij Carthaginenfis fecundi c.z.quodait hâc conftitutionem de tœ’ibatu Saccrdotum,ab Apo ftolis nianali'c.Reliqua cnim Concilia quæ hîc citât ifte, nihil eum iiiuant. Üftcndunt quidem coe libatum efîe præccptnm, tjoniiigium intcrdictum Nliniftris Euangelicis;veriim folûab hominibus, amp;nbsp;quidem etiam longo poft Apoftolorum feciila interuallo.Ancyraniim cnim Conciliû (quod ifte primum pro fe citât) conuenit poft annum domi* hi.295.muftis poft Apoftolosomnes defûétos fe-culis.Trullanavero feu Conftantinopolitana Sy-nodus c.ij.tefte ipfomct Bellarinino(tam eft feri-ptor Icuis amp;nbsp;incônftans)col.iio7. L.B.amp; col.1109. L.C. totam banc coniugij à Papa Romano inter-diiftionem Clericis faétam aperte dänat, amp;nbsp;tollit. Palfumautcm eft quod ait Sy nodus ilia fecunda Carthaginenfis c. 2. Nam i.Tirn4.v.2. Tit.i.v.6. i.Corint. 9. v.^.Luc.q.v.jS.Hcb.ij. v.4.probant Apoftolosipfos poft ordinationem fuâ fuifle cô-iugatosamp;fuisvxoribusvfos, amp;nbsp;taies Epifeopos inftituifle,amp; probaffe. Quid opus erat denique amp;nbsp;SyricuminEpift. adHunericum,amp; Innoccntium primfl poftca,ficut apparet ex unfPlurimi amp;nbsp;can. Propofiujit. Dift. 82. tot rationes afferre, tot argumenta colligere y vt hanc fuam de Matrimonio Clericis interdicedo fententiam probarent, fi hçc prohibitio erat ApoftolicaîErgo à fui fin et Ponti-ficibus rcfcllitur ifte.Nâamp;inCocilioNiccno primo, quum deiftaprohibitione coniugij Clericis

866 R E S P o N s I o 17 A N AP. I facienda agi cepiflet, cam prorfus cxcuffît,amp; fieri prohibiiit Paphuutius Mairyr Chiifti, ciiius tune valuit autoi itas,3: ratio.Sed niagis tcmcïariafuit fcqucns3itas,quæMiniftros Euaiigtlicos côiugcs ■cHc veruit. Deniqueifia Prchibitio nequcfiinui, neque femel rccepta cRabEcclefiafticisMiniHris, fed paulatim.-amp; ex parte,modo bis,modo il]is mt-tu tonitruû R Pontificis câ acceptantib.ltaquciii tota Eecicfia occidcntali,vti verc fcripfit Melanchthon,non eltlcx Ifta receptaante cD.ar.nos.

Quarta Bell.ratio lumpta elf ab autoritäre Pó-tifici'i R.quifiiâillâ Helena ülciilati finit, adama-runt.foiicrunt, itaqne fiiis cdictis fanciiicrunt Si confirmarnnt.Refpódeo, Non quid Pontifices R. fanciuerint, fpcétandum efi: fed quam fccnc.Præ-tcrea extat in Epiftola Clemétis ad lacobuni fra-tic Domini præceptû ipfius,vt iuniorcs Presby-terivxores ducant. Denique nonne eil ifta omnium Clcricovum Romanorum querimonia in Calliftum.qui hoc ediâû feuere voluit obferuare, O bone Caüifte tot-M i.ä ClerM odirte y Ante edtHnr/t Presbyteri.potcritvxortb.'vtt: amp;nbsp;quid fub Gregorio Magno contigcrit,proptcr ifta interdi ftioncm,amp; quidem Romæ, vbi in pifeina Cæfaris Claudij fex millia capitum puerilium ex Clericis procreato-rum reperta funt, vt feribunt Auentinus amp;nbsp;Vdal-ricus Epifcopus, amputata amp;nbsp;in illä pifeinäproie-cla.ne Clerici,qui cos gcnuerant,punirentur,quû illis efl'et miferc interdictum coiugium,amp; exEn-eraritarum hærtfi,quam damnat Paulus,damnatû i.Tim.4-v.5.Leonis veto primiEpiftolaamp;fcriptu ad Impcratorc Anaftafium pro tuédahac cóiugij prohi -

prohibitionc Miniftris facris à fuis præ Jeccflorj-bus,Romanis PôciHc bus faCtagt; nullius eft raoniê ti. quot;Nullus cnini ex Dci vcrborationesaffert Leo; fed tantum rancidam cpiandam crambem de com-paiatione Euangclicorum tamp; Icgaliin Mlniftro-rum apponit à nobis antca confutatam. Dcniquc hxc Leonis fententia plane refellitur »x Epiftola ad Hçbreosc. 15. v-4-vbi coniugiumin quouisho minumCluiftianoruni ordine laudatuFi

Quinta ratio Bellarmini, C cpiam ipfc cjuartam vocat C0I.4.L. A.§.Tre/’4f«r ÿ«lt;!rfo)fundatur, al-ferturqueet quorundam Patrum autoritäre, qui poft tyrannidçm banc in kominum confcientiaS lentatam vixerunt,eamquc ex reccpta tunc.id eft, fuofceulo opinione (eft enim.vtait Auguftinus, eonfuetudo tyrannls) fuperftitlofè,amp; contra Del verbumprobarunt,tam fuerunt vcl miferi.vel ti-luidi præter ofncium.R. kis omnibus teftimcniis PatrûjPrimû ea non prodefle Bell.quoniâ ctfi cq-cedunt intcrdictum tuiffc fuo tcpore Clericis có-iugiû,tarne eâ legé nôa Ckrifto,nô ab Apoftolis, fed multis poftea fccnlis dûtaXat ab kóinib, amp;nbsp;qui dé fuperftitiofisifuiffc impofitâ féfim,amp;: paulatim demôftrant.At ex kis côtendit iftç cxkbatum iure Apoftolicofrcrû ordinib.fuiffe annexum quod nulluiftorûteftimonîorûkétidocetîaut continet. Nâ amp;nbsp;Epipkanius Hærcf.gt;9.amp; Ckryfof. Homil J. de patiëtia lobi,Oecumcniusln i.adTim.î.docét neque féper koc prçccptü fuiffe Miniftris facris,vt côiugio abftincréf.nequectiâ tûc vbiqfillud ebri-nuiffe. Deinde fuerût iftx Patrü fententiç priuata eorûiüdicia.Yideturmiki,inquit Origcn.Hoiuil.

23.in lib.Nuincrum.Eufebius ait lib.i. c. Ç-E^'an-gel. Dcmonihationc z/rcfr.Prætcrca nullo S.lcri-pturælocoadfuam iilam fcntentiam confirman-dam vtuntur, vt appa,ret cx Ambrofij Epiftola 82« li.i.c.vbDc oßiciis,cx Hieronymocótra Vigilia-timnamp;cótra louiniannni in fine Apologiæ, Au-gufiino lib.de Adulterinis Coniiigiis c. zo. Ifido-ro,Gregorio 'furonëfijScdulio, Anfelino, amp;: aliis. Imo vtuntur fomniis, vti Cyprianiisde fingulari' täte Clericorum, quæ Deus credi vietat,Ifi8.De-nique fee um in eo pugnant Patrcs.Nam amp;nbsp;Cyril-Jus Catech.i2.abhoc citatus,amp; Auguftinus,quçft. Vetcrisamp;NouiTeftamentiquæft.vltima fubfi-nem probant, vt Miniftri omnes facri coniugio, fi velintjVtantiif. Et docent Canoniftæ ipfi txt. Tituloxvn.lib. primi. De Filiis Presbyteroruni ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.ex träßnijfa aliis tpifcopos

tic Presbyteros olim honertè cóiuges fiiiffc, Sc tuii vxoribus vfos fuiffe can. OÇim Sc cm.V»decunejut Dift.56. Quid in fumma notius cft,quam Græcos Presbyteros jCtiam non liodic coniuges eflc, Sc vxoribus fuis vti ? Curnon igitur Sc Rornani id polTunt? Quodetiam concedit Toletanum Con-cil.4.c.4Z.Itaque non mentitur Caluinus, qui ait primis Ecclefiæ temporibiis, amp;nbsp;quandiu viguit Apoftolica doéirina, Epifcopos amp;nbsp;Presbyteros vel conhiges fuiffe, vel cirepotuifleEufeb.lib.5quot; Hiftor.cap.24.

Sexta Bellarmini ratio fumptaeft ex variisin- , commodis, quæ homo ifte (agax,amp; acutus melius preuidet,quàm Deus ipfe,fi facri Miniftri fint có~ lugcs. Refpondeo » Primuna miramur, quomodo

An V. Controvers. 869 Monachns de commodis vcl incomniodis coniu-gi),quæ ne ex tiiim quidem vnquara odorari dc-r buit, dcHinire polTit amp;nbsp;agere. Nam quod Paulus qvædam rccenfct,id facit iuturas Ecclcfiœ Dei at-ilictiones fpiritu Prophctico præfagicnSjquo ccr-tc caret Bcllarminus. Deinde vnum Icortationis peccatum omnibus iftisMatrimoiiij incommodis quæ fingit iple, apud Deum grauius äi pcriciilo-lius effe, ac magiscuitanduna.Pi'ætcrca talfum eil iftatot in coniugiovel firapliciter,vcl Epifeopo-rum ineffe incommoda,Imo verb,inquit Sapien-tilTimus Solomo Pronerb. 18. v. al. bonum (jfMoreTH à'Deo nabitu efl tile ejui contiige?n,feu v-* Korem repperitt quiafimt innuracrabilia in coniu-gio commoda,amp; bona.Et quod coitum coniuga-îem fcribit iftc pollutum cllc,amp; ob ft a re facrisfub EuâgcÜo adfionibus faUum eft. Sed hiic putidum errorem ex Pelagianorum lacunis Bcllarminus haufit,tcfteAuguftino contra lullianum Pela-^ gianura lib. 5. cap. 9.amp; lo.Dcnique qunm omnia ilia, quævuk iftc, incommodapræfcicns Dews, Coi iugium fuis Miniftris tarnen nonprohibuc-rit, non debemus ciTe ipfo Deo fapientiores , Si feueriores.Sed liberum cuique rclinquendum eft vcl coniugi c(rc,vclnon,vt docct Paulus i.Corin* 7.v.27.^5.Et hæc qnidem fingula Bcllarmini argil naenta confutant bclliirimè,amp; prorfus. '

VEnimnonfiiafolùmconfirmaré; fed ctiam cuerteTc nofVra conatar Bcllarrhinus. Sed quam inutilitcr,vjdcaimus.Eft cnim irnhiotaveri-■ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïi 5

tas,qua tuemiir.itaque inanes funt hoe loco,Bell, rui laboix’S. Piimuin nollrum argunaentum eR, Deus VoLit liberum file coniugium omni piorii generi Se ordini: amp;nbsp;quialiud docent,Diabohcain Doctrinain docent, vt ait Paulusi.Timot.4.v.5. fed cam futuram tradit in Ecclefia policrionbus tcmporibus.B-cfpondet Bcllarminus,Hoc veium ctlcfed fciSefuos ifto tclo Pauli non iciiri,quia no omninonce omnibus Chrillianis nuptias inter-dicant. Refpondeo Bellarmino, Qui ex parte ali* quid tacit, facit:amp; in numero agentium compie-henditur,damnaturque,fi agentes dânentur. Nee veto dirtinguit Paulus, inter cos, qui ex paite,amp; vni folttm pioriimordini coniugium prohibent, amp;nbsp;cos,qui ChrilUanis omnibus.Vbi vero lex non diftinguif.nos diftingucredebcmus.Deniquc pari modo Manichæi exeufarentur quia non omnibus , fed fuis tantum eledtis, id cfl, Presbytcris,amp; Epifeopisconiugium interdiccbant, tefie Augu-ftino lib.a de MoribusManichçorûc.18. Se Epift. 74. ad Deuterium,quod faciunt Pontifieij. Nam quod diferimen ftatuit Bellarminus inter fuorum Se Manicheorum fcntcntiamamp; errorcm, pofituni eft in eo quod plus eft, amp;nbsp;minus, quiP duo fpccifi-câdiffcrentiam non conftituunt. Ergo non à tota hærcfî.fedà tanta duntaxat hoc diferimen Ponti-ficios cxcufat,tefte Bellarmino.

Sccunda noftra ratio eft ex Paulo 1. Tim.J. v.i. Tit.i.v.ó.VuIt enim ctiam coniuges in Epifeopos cligi,fi modo diias eodem tempore vxorcs pon habucrint.Rcfpondct Bell, id non poni inter-dotes Epifcopi.Refpondco, id dicere nihil diccre

Ad V. Cc \ ■ K o V F R s. 87t efï, amp;nbsp;fuam fcnttntiam proticiccft. Verbacninl ipfa raub dücct apcitè toniv.c.é in Lpifeepum cli ci püÜe.Qj.iod ad i^aith locfi 1 .'11111.5 v.n.dc vxo-iibus Epikopoi uni, in co iftc (t bnitiim liominc oHcndit, qui kiib it locum blom rctevvi amp;nbsp;perti-neiCjVel ad Diaconillasjde quibos tanien agit alibi Paulus ncmpcc.5.vclnt vniucrfas muliçies cô-b'a de bis fup.c.i .egerat Paulus,Deinde qualis tft, obfccio, ilia,Sc quam inepta folutw, Vet dtCt vel i!^.'F.D^iid ci'dm incertius?

1 ertia noftra ratio eil Heb .15- v.4« t::tcr «la' efl ait Spiritus Dei, hettorabüe cuviK^imn ergo cuiui.sChnftiai'.orum 01 aiini lronorabilc,liuc Mi-niftii fjcri fint, line alij. Refpondet Bellaiminus, Verbahxc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'.gnillcm^'fibi cütia-

ria.Id quod fuo more agir, vt lepiarum iv.üar qai'i captiistcnctur , atramentv.m variariim, ftdutio-Dum, fibique contiaiiattun ncbis oftuudat. Ait igitur t« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcclarat vel omivtjx-parte-, \ el.

apud omnes,vcl id legitime coniü'ä'’ä.lit tv'tódcoy cligat ecquaex hi» folutioriü ipfe probet.Xä 1’ccü-datertiam euCitit : Pfima fecv.ndain,

vcic fignil'icat omni ex partennonvotcll fi.i gnificarc apud omnes. Hæc cnim interpretatio perfonas fpeftat ; ilia remdplam t-oniugqt l ertia interpretatio neque rennncqjie perhMrf]gt;,^ttingit aut fpeCtatifed gradus taiitum Coni -rgiijrÇil''^*^-^’^quot; go toturu hoc eil ineptircj nbsp;nutavç.Deinde ver

ba Interejuefitisluce clrrins incridi'ana deinôtlrât b}C agi de perfonisjd eil. de fiugulis otdiuibt’.s pioruin , quibus Coniugium iiitcrdicif non debet. buturam emmde to Ponttheitu am bçitfnv..

Syi Re SP o N SI o Danaei iam tum præiiidcbat Spiritus Sanótus.qaam dam-nauit matiirc.

Quarta ratio noftracft ex i. Corinth.9.verf 5. Apoftoli ipli vxores habucrunt,iis poft Apofto-latuin vfi funt,amp; eas fecum circumciiixcrunt, teile Paulo ipfo.Setl amp;nbsp;czri.ommne, Dili.31.can. C.nm igitur.y^. quæft.i. Quid ad hoc Bcllarminus ? Præ-tercafam fugit. Quærit, qui Apoftoli coniiigcS fucrint.Tandem ex Ignatio comperit emnes ftiif fcconiuges,amp; ex Clemente etiam Paulum ipftim. Sed addit eos poft Apoftolatnm vxorum vfu ab-ftinuifle. Et locum Pauli de Apoftolorum vxori-busncgatpræfradteagere. Refpondeo,Tampie amp;nbsp;verè affirmare potuit Bellar.noctem efte dicra, luccm tencbras,quàm omnia ilia amp;nbsp;inepte, amp;nbsp;fal-fo,amp; contra ipfa textns verba feribere. Curenim Apoftoli fuas vxores fccum circumduccbant, fi iisnon vtebantur. Curiftas vxores forcres Apo-ftolornm Paulus appellaflet, fi non erant vxores? Iftæ funt fabulæ, quas efflat Bellarminus, vti do-cet pratclarè in eo loco P.Martyr,amp; verè. Quam enim turpe fuilTet fingulos Apoftolos gregé mu-licrumfuarum difcipularum,vt vult Bellarminus, fecum circurnducerc,(quod Bacchus primus fe-cit,amp; poftca Montanus)vt ab iis vel alercntur,vel laudarentur Apoftoli’Nam quad de Chrifto feri-bit Lucascap 8 vcrf.i.j.nihiliuuatfalfam Bellar-mini fcntentiom.Nec enim ait Lucas iftas muhe-res folitas fuifle Chriftum fequi quocunque iret: id quod de Apoftolorum vxoribus feribit Paulus: fed tantum de fuis facultatibus Chrifto,quem fx-pe pro oeçafione oblata audicbant,fummiriiftrare vidium

Ad V. ContRovers. 875 vidum folitas.Denique dclirat pvorfusBcllarmi-nus in intcrpretatione horum verborum, Sccte ^erw^w^’iBhilipp.i^.verf.j.quam nullam,amp; varia tarnen,fibiquc omnino contrariam aftert mifcr ho mo.Seipfiiin enim manifefte retiitat duin vocciï^ Secte proprium vin nomen efle ait : ët lignificare ibidem cetucem: vti amp;nbsp;fuam infcitiam prodit,dunt alHrmat prætcr Clcmentcm Alexandrinum hb. 3.; Stromata», neminem feribere Paulum fuifie con iugem.Fallitur.Ante dementem id fcripfit igna» tins epiftola fexta;amp; poft Clementcm Eufebius li. J.hiftoriæ cap.20. vt alios omittam : fed eft komo ifte temerarius fiducia vana ingenij.

Quinta noftra ratio eft fumpta extotius Con-cilij Niceni primi autoritatc:quod PapknutijChri fti Martyris fententiam fcquens deercuit liceic Epifeopis elle maritis, amp;nbsp;vti fuis vxoribus. Eft e-rtim caftitas cum propria vxorcconiugmm.Socra-tes lib.i.hiftor cap.S.Sozomenus lib.i .ca.ii.Quid ad hoc argumentum noftrum refpondet Bellarmi nusîProrfus hæret. Itaque maluit negate veracem efic in Hiftoria fua Socratem, quam verum amp;nbsp;id quod res eft,ingenue affnofcere,amp; fateri. At piaster Socratem alij fcripferunt epuoque viri grauesy vti So2omcnus,amp; Calliftus lib.S.cap iq.Hiftorie: Imo Icxquoque in earn fententiam eft ab ipfo Im peratore Theodofio sedita L. Ez/m etut, Cod.de Epijeopit Sc Clericti.'f^cc vet o fequitur, vtfi Soera tes inquibufdam pcculiaribus ( velut SabbatiiSc Quadragcfimæ iudicio.)Romanæ ccclcfix ritibus errauit, idem quoque ignorarit,crraucri'tvc in co, quod toti tunc ccclcfie nottun crat,quale erat hoc

Contilij Niccni piimi cclcbcrrimnm decrctnnr» dc Coniugibus Epilcopis Itaqiie Socrati grauilß-mo fcriptori Ina Êdcsamp; autoritas ntquaquâpro-ptcica dctrahi debet.Dcniq; qiiodfcribit ex Hic-ronyino Bcllar. in oriente,amp;ÆgyptoSaccrdo-tes fuis vxoribiis vfos tuilfcuion vrgct.lllud enim Niecni Concilij decreturafcqui ex inaiii quadam amp;nbsp;iam laudata fuperfcitionc nolucrunt iili.

SVperbus cftjvanus cil, Surtenus ert procul dubio homo irte Eellarminus, qui fibi cum tot Ileroibus, amp;nbsp;Chriftianæ ftdei columnis lohanne CaluinOjPhilippoMelächthone, Petro Martyre, Martino Luthero,amp; M gdebuigcnlibus Kiftoii-cisetrtamen indixerit. Sed quam infelicitcrcum iis pugnet,videamus. Nec enim eft pai togreffiis Aehilli,aut (vt vulgo dicifolet, ) cum Bitto ßac-chius,par nobile, amp;nbsp;æquale gladiatorum. Sed iilc ert Monachus,Samnis,fpurcus homo, vita ilia di-gnii.s,locpquc.Nihiloininus cum audiamus.

Philippi prima ratio fuit ,Cor.iugiumeftiurc diuinohominiconceflum,cum his verbis.Gencf. 1:vcr.28. Qrefeue ■, 1:^ multipUcarnim.• t tim ex ipfius Coniugij inrtitutione à Deo facta, Gencf-i.vcrf.-18. Ergo hoc Dci beneficium nemo homini , vt potc naturale,cripcrc, aut tollere debet, vel po-tcrt.Refpondct Btllarminus, foKim in cafu ,quo genus humanum periturum eilet , præcipitur coniugium. Relpondeo, Immo cuiuis homini à Deo pta:cipiturin cafu , quoquifpiam vtitur, Ói contincrc non p.ateft, tefte Paulo,i Corinth.7.v. 9.Ergo hoc coceffum homini à Deo beneficium nulla

Ad V. Co N T R O V H R s, gyç BuUa Icx cripcrc potcft.Eft cnim Dco, amp;nbsp;hoinin* iniuria.

Sccunda ratio gt;nbsp;lubet Paulus, vt qui coniincre non potcft, coniunx fiat, i.Corinth.;.vci.i.tk 9, Rffpondct Bellarin. varie, amp;nbsp;contrarié. Primùiu hocpræcipi,(Jeindc non præcipi,fcd permitti tantum.P jfica non de omnibus,fed fidum detouiu-gatis hoc intclligcndurn, deinde de omnibus hoc ipfum clic intclligcdum.Quo tenearn vuîtus mu-tantem Prothea nodo ? Sed tantum air, hoc iis à Paulo diciqui continentiam non voticrunt. Hc-fpondco neminem tam vollere pofic , nifiàPco hanc continédi poteftatem acccpcrit: quod ôù ra-rum cR Dci donum,amp; ab ifiis,qui cam vouent,no cxcfpeclatur.Ergo rem fibi impolLbilem vouent Deo: quod votorû genus Deus nequaquam acceptât,itaque pet fie nullum eft,Numcror.jo.vcrP.).

Tertia Philippi ratio eft,Lex P intifuia de cce^ Ijbatu Sacerdoturn diflentit à veteribus Conciliis, amp;nbsp;piis,vti apparet ex cap.ó.Canonum Apoftolor. Gangrenfis Concilij C3p.4. Trullani cap- 30.amp; c. gt;3.Carthaginenfis v. cap.5. Leonis, can. zA^ter. Dift.3,.can.C«w/^ft«r,quæft.i. Ergo improba lex cftjRcfpondct Bcllarminus, fed ca, qt;æ cum ipfa Synodorum citatarum mente , verbis prorfiis pugnant. Itaque illius ref^onfio ab ipfifinct ca-nonibus, Synodis aperte confutatur. I o de-naiim confugit, vt dicat Conceflhm quidem f.iif-fc Epifeopis , amp;nbsp;Presbyteris vxorcs fuas , quod ad cura viftus, rctincrcifcd no qutad ad vftim ho-ri amp;nbsp;cóiugij.Id quod Gaugrenfe Concilium Trul lanu ca.^iWÂtçzrar. 35. qua ft.prima.cano.û?/z«tA'5. Djft.3i.prorfus euertuntdegantur, amp;nbsp;conferantur

Re s PO N s IO Danaei loci à Pio LcCtore, nifi iJ illi moleftumcft, aut fi nobis non crciiat,ncc fidem habet.

Qrarta Tutio nollra, Contincnria ifta non efl: à Deo data omnibus,conccfla, Matth.ip.vei fi.ii. Nonomnes, inquit Chriflus, capiunthocverbuw. Si PauluS J.Corinth.y.vcr.y.idem docet.Ergo no eft cuiufuiscam vouerc. Rtfpondet BeHarminus. Ncceftcuiufuis ordines facrosfufcipcre.Imo verb quiciinqiiceam virtutem habere volunt, amp;nbsp;de-fiderant, eandem à Deo impétrant. Tertullianus in libro de Monogamia in ft. Naziazenus oratio-ne3r.BafiIius de Virginibus infr. mcdiumiChry-foftomus,Hieronymus,amp; alij.Rcfpondco Bellarmino,Quum Paulus appellct hanc Continentianl donum Dei,i.Corinth. 7. ver.y. docet illam non eftc pofitam in noftra poteftate; fed in folius Dci^ Voluntate. Ergo quum quifpiam fentit fe vri, in-tclligat fe non habere hoc Dei donum, quicquid ieiunct,oret,vigilet,amp; occafiones fugiar,quæ funt remedia Bcllarmini. Obrepunt enira huiufmodi cogitationcs amp;nbsp;affedus, ctiam nihil tale optanti-bus nobis,amp; primùm deflderatibus, quæ non pof-funt extingui,nifi coniugio, id eft remedio, quod Deus dedit,Paulus monflrauit, i.Corinth.

îndc Cynædi, amp;nbsp;Soddmia exorta in Monafteriis etiam Hefuiticis, quod quum illis vxorcs ducere non conccdcretur.maribus contra naturam funt vfi,vi, xftuqtie iftius libidinis venereæ cos vren-tc. Id quod veriffimnm cfTe res ipfadocet, Si da-mat,amp; Monachorfi Sodomitaru proceflits.Neque oratio,neque iciunium, neque occultatio Mona-diorum, (quæ funt tria Bcllarmini Monachorurir medici

Ad V. Controvers. 877 rnedlcl rcmcdia)ignem iftum , amp;nbsp;ardorcm cxtin-giint:fedfülum coniugium,id cltjegitimum, amp;nbsp;à Deo inftitiitum remedium. ld quod etiam ipfi Sé-. tentianjiCjuiim de commodis coniugij agunt, có-ccdunt,fatenrur,amp; fcribunt.

Quinta ratio Philippi, Hæc coniugij prohibi-tiofaólafacerdotibus, Mundum fcortationibiis, tcclefiam aiitcm offcndiculis implet, prodigiofas libidines parit: ergo eftabolcnda. Qind ad bate ille refpondet? Nihil, qnianihil poteft. Duntaxat ait hunc cfle abufiim, non vfum coelibatus. Præ— tcrea ncgit tot inter fuos reperiri concubinarios, quot dicimus ac conquerimiir. Refpódeo Bellar-mino,lmó plures fcortatores Epifcopi,amp; Presby-teri inueniiintur,quam hos diciinus : id quod cx-perientia rerum optima teftis, ac magiftra docet: heque cum vnafcortari habent fatistlïd cum plu-ribus id fcelus perpétrant, liberos ex fuis feortis fiifceptos, vel trucidant, vel omnino negligunt. Quod ad cœlibatû veró nó iure promifluna, ipfe cxfcfe feortationem iftam gerit,amp;libidincs.Non iure autem vouetur,qiium illc,qui vouct,non habet à Deo donum Continentiæ.Eft enim alioqui cuiuis innatus(tefte etiam M.Cicero.lib.i.dc Of-ficiis)fibi fimilc gignedi à natura app etitus.Qua-rerefponfioBellarmini nihil valet , éftque falla-cia A non caulfa. Coelibatus enim ipfe ex fcfchas prodigiofas libidines fuadet, amp;nbsp;parit, quum im-ponitur iis , qui vtuntur. Quod autem idé hic ait, Epifcopum, qui ex vxorc fua filios gignit in Epi-fcopatu cfle adulterü, amp;nbsp;Paphnutio Chrifti martyr! répugnât, qui appellauit caftitateiD talccon-iugium,

878 Responsio Danaéï iugiumjüliü'qiie vfum: amp;nbsp;ipfi Hicronymo, ^iiem citât,Contradicit,qui non agit de filiis legitime ex propria vxore natis in Epifcopatiufed de filiis E-pifcoporiim ab iis ex fcorto,amp;illcgitimc fufeeptisi Suntcnimhecduofiliorurn Presbyteroriim,amp;: E-pifeoporum gênera, fient apparet exOftæcapite primo,amp; probatnr ex capite nbsp;nbsp;nbsp;hiecy amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-

Vod ad Magdtbnrgcnfium Hirtoricorû ar-v~^gumentnni iumptum extiifti iftius Icgisdc cœlibatn Clericis impofitæ euentu, quemadmo-diiin ex Vdalrici Angufiani Epifeopi Epiftolaap paret,fuit tantum quçdam ®)ooir5M')«a,fcii appendix adfuperiores eorum rationes validifiîmasaddi-ta : in qua fnæ fententiæ hindamentum illi minime pofneriint,qnod tarnen ifteputat. Itaquc nullum non lapidtm mouet,vt cam ipfam Epiftolam neget vernm liabere titulnm , iic nomen veriV-dalrici Angnftani,quondam Épifeopi. Veriime-ftoîfit titulus Epifiolæ irtius fuppofitionis: rcs ta-menipfa(empei vera manet, quam non réfutât Rcllarminus.lSJeque vero ram Iccdû facinus Gregorius Magnus à fc profeclum in fuis libris feri-bitjVti neque alia multameque vitæ illius feripto-rcs,qui Gregorio aflentari volucrut. corr memo-rant, vt Romapi ifiius Pontificis’àrToflswou', quam omnibus occinunt , non deturpent, aut m du-bium reuocenr. Sic multi funt in optimis libris falfitiruli , amp;nbsp;falfa fcriptorum autorum nomina , fient expofitio fidei Cypi iano tribui-tur.

Ad V. Controvers. 879 tnr,quaecft Ruftinl : liber dc fide ad Petrum A-gullmo,cyiti etl Fnlgcntij. P.es tarnen ii 1 is libris amp;nbsp;feiiptis comprchenla veiilliroa, fidéque digniiï'i-nia flt.Sed öd Iohannes Ballens, amp;nbsp;Av.entinusidé tjuüd Vdalridus fciiplei unt, nc de re ipfadubi-tenc pij quin fit venifima.

De Bigamia, quid fit apud Paulum, 5.' Je Bi* garnis, quænt hoe amp;kquenti capitcBellar-minus.Res ipla per fc luit, cftqiic lacilis, fed ab i-fto intricata amp;nbsp;obfcurata.Nec enim quçritur,Qué Bigamum eajqua: Paulum fccuta eft,ætas appclla-rit: fed quid apud Paulum fignificent hæc verba, Ktr vKiMVXons Eptfcoptïs Præclaiè verb can. 17. Apcftolorum ait elfe eum, qui pluribus coniugiis fimul eft implicltus;?e Chryfoftomus hoc loco tlocet Paulum ^aeótantcm ad Tudæorum mores, qui fimul plures vxores habebant, id vetuilTc ia epifcopis Chriftianis, vt fimul duas vel plurei xorcs fumerent, vel habcrcnt.Quaminterpreta-tioneraDefiderius Erafmus, Iohannes Caluinus, Theodorus Beza, amp;nbsp;alij viri doctifiimi fequuntur magnis de cauflis. Idem docet luûinus martyr Contra Tryphonem,Si Apolog.fccundo appellari. Nccmultum dilïentit Ambrofius, qui ait Epitcopum quidem fccundo coniugio propter fedis dignitatem abftincrc deberemon ait tarnen eum cogendum abftinçrc, aut indignum propte-?rea epifeopatu eflt. In canon, ß. durmiertt

Ji. quæft. t. tam licitæ amp;nbsp;honefiæ pronuntiantur fecund«, amp;nbsp;tertix nuptix , quam primæ. Bernar-

88o R P. spONSio Danaei dus Serm.óó.ityCantica Canticoriim eodem modo probat, amp;nbsp;quicqiiid contra afferacur ctiami-dem fentit ipfemet Hieronymus in tpdbola ad O-ceanii,amp; apparet ex principio C2..Qwrnod-J ^i.qu.i.

Verùmpoftcjuam Encratitaûhæi efis, quæ cô-tra Pauli præceptum igt; rimoth.4. ver.z. amp;nbsp;j-Nu-prias damnat,in ecclcfiapræfertim Romana inua-luit,Voces iûæ apud Paulum aliter, quàm cxve-ro Pauli fenfu fumptç fucrunt, 8c aliter Digamus amp;nbsp;Digamia fuit explicata, quum oportcbat. Nam c^iyoLpiitt. dicta elt omnis (Tti/Ttpo? ■^-a.p.cç, quùm etiî quis alteram, priore mortua, vxorem legitime amp;nbsp;fuccelliuè ducit.Id quod amp;nbsp;piurn amp;nbsp;honeltum elfe pron’.ntiat Paulus i.Corintli.y.ver.j^.Bigami di-tti confequentcr ij, qui fucceffiuc ad lecundas nu prias conuolarunt. Hû^uya/nei ij, qui pluies fimul vxores duxerunt 8i liabent, vt nuncTurcæ, olim ludæi. Turn autem execrabiles ctiam nnptiæ iftæ fecundæ vifæ funt,vt amp;nbsp;longe finétior amp;nbsp;Deo gra-tior cenfeatur, qui duas Concubinas fucceiriuè ha buerit.quàm qui duas vxores légitimas fnccefliuè duxerit. Hic enim amp;nbsp;Bigamus amp;nbsp;exccrabilis coram Deo cenfctur: fed illc Concubinarius noni-tc,imo presbyter,amp; Epifcopus creari abfq^ difpc-fationcpotcfi,vt fcribit innJîi.in circatr.i «m^jExt.dc Bigamis. Ar contra in epiltola ad Hc bræos ij.v.4.ifta omnis côiunâtio, amp;nbsp;concubitus, qui eft in concubinatu,dicitur polkitus,amp; fcorra-tio,quia fit extra coniugifi.ln can.It lt;^ui 8c a.Chri ftiano Diftinâ. jq. exequatur concubinatus feu feortatio ifta conitigio , tantum fuit Nuptiaruni acpræfertim Bigamûe dedccus,amp; iltorum in earn impurorum

Ad V. c o N T R o V E R s. 88l impurorum hotninutn odium.Nam etiam vetue-runc ne fcf undas nuptias iftas Presbyteri benedi-ccrcnt Neocæfaricnfi Conc.cap.y.Sed iam Bellar-audiainus à nobis diflentientein,amp; falfis Pauli in-tcrprctibus allenticntem in odium veritatis,a quo nihil,nili fpurcitias,hïc difcemus.xaKW yap J'«f«?■-xttÄ«!' nantiAtidiamus tarnen,ac confw-tcmus.

Primiimaftcrt locum cx i.Timotb.5.verf.9. v-bi eodem fcnfu mulier vetatur eligi diaconifla, ft non fucrit contenta vno viro, amp;nbsp;nifi vnius viri v-xor fuerit : quo quis vetatur eligi Epifcopus qift fuerit vir vnius vxoris.id eft, contentus vnica vxo re,non autem aliam etiam fuccelftuè duxcrit.Re-fpondeo Bellarmino, Etiam nonnullos viros pios amp;nbsp;doâos fic explicate locum ilium Pauli,vt vetet cam mulierem ad Diaconatum in Ecclefia eligi, quam quis vna cum aliis in numero vxorum ha^ buerit eodem tempore, vt olim folebant ludaei, nunc Turcx.Id quod, certè quidem verum eft.Ma gis tarnen placet illaintcrpretatio,quç docet corn mendari amp;nbsp;præferri cas fceminas ad Diaconatum, ,quç vno marito fuerint contentæipluribus autem fuccefliue non nupferint. Nec enim aliter dcmü-lieribus exponi potcft, quoniam illæ pluribus ft-mul viris nubere vti viri non folebant, Auguftin, lib-j.cap.ii.Doâi.Chrift.

Secunda ratio Bellarmini ,Non fuiffe folitos homines,flue ludæos fiue Gentiles, fimul amp;nbsp;codé tempore duas vel plurcs vxores habere, quum ilia fcribebat Paulus. Refpondco Bellarmino, iftud elfe falfum.Nam ex Auguftino lib.de bono Con-

.R E s P o JSI s I o D A N A E r iugali cap, 18. ex luftini Martyris rcfponfione ad-uerfus j ryphonem, Si Apolegetico fecundo, lofcphi li.iy.Antiquit. ca.z.cx Acloriim Apolto* liconimcap.i^.v.zo.cx ChvyCoftomo ipfo in i.Ti-rnotli.3. apparet nihil tunc hiiflc inter Judæos, amp;nbsp;Gentes, præfertim GrTCOS,amp; Orientalcs(vbi tue plurimæ erant Chriftianæecclchæ.niillæcnim tue erant in Italia vel Occidente, vbi Polygamia ve-tabatur) frequentius, quam vt vnus qui/piam plu-res fimul vxorcs babctct,amp; eodem tempore cas rc-tineret. Nam quod ait Socrates lib.q.hiftor.ca.zó. Valcnrinianum primum plures limul vxorcs ha-bendas pcrmififle in Impcrio Romano, intclligc-diim eft, Primum ex Impcratoribus Chriftianis id ' conceflifl'c.Nam hnperatores Ethnici Romani fin igula« genres in co fuos mores fcqui finebant.Pro-hibitioncsautem, quas hîc ex Codice de Inccftis L.Neminem.,^ \^.EH?npà, Ad L. luliam r/e teriü citât Bellarminus, funt intcH-gcndæ dûtaxat de iis,qui tontrariam legum fuarum , aut nationis ôcPatriæ côfuctudiné non haberent,amp; Romæ,vel in Italia præfertim viucrcnt : non in Oriente, vel inter ludæos. Quod denique feribit Bellarminus Nouum Tcftamentû fémpcrvti fingulari numero,vbi de Chriftianorum vxoribus agit, quia plures fimul vxores babere iâ non folerent.Rcfpôdeo Verum hoc efic.fed metuendum fuit,neEthnico-rummores in Polygamia imitarentur,amp; répétèrent,quos ipfi ctiam aliquando probauerant.Ergo vêtant GentibusApoftoli, nePolygami fint, vt Gentes rcliquæinfidèles Adtorxv.vcrf.xx. fatetur jd Bellarminus col.iizy.L.C.nobrfcum.

Ab V. CöntRoveRs. SEj T ertia ratio Bcllarmini fumitur ex quorundam Patrum autoritate.RclponJco Paucos iftosiä fu-pcrftitiofo illo crrorcdc comparatione amp;nbsp;fimlU-tudineLcuitici Saccrdotij cü Euangelicofafcinä-tosjilloque abrcptos fic fcripfiffc.Qmbus nos op-ponimus amp;nbsp;tan.iy. ApoftoHcum,Cbryfoftom. ifi 1.1 imoth.j. Ambroftum in ea ipfj,quam iftc citât epiftola 81. luftinum Mavtyrcm,Tbcodorct. in i, Tim.J.v.i. Hieronymum in epiftola ad Oceann Auguftinücan..QMoJ fidurmterit 3i.qu3cft.i.Deni-qne no quid illi, led quam reftc dixerint,eftper -pédcdü.Quû enim homines fucrint,amp; labi,amp; errate fuit illis familiäre,vt aliis.Na amp;nbsp;ipfe Bcllarmf nus Pattis eruditiffimlTheodorlti nobifcü plané fenticti« autoritate reiicit ex mero arbitratu fuo.

Qiiarta ratio Bellarmini eft ex ecctefi« con-fuetudine, quæ banc Bigami interpretationenà àmplcxaeft,ttfte Innocentiocpift.ii.cap.i. Leone cpift.88. GrafianototaDift. i6.amp;Titulo dc Btgiimti. Extra. Refpondeo, TSlon femper fuit ca côfuetudo cccleftæ Chriftiana:,fcd folum poftqua Apoftolica doôrina pura puta in ccclefia retineri ’ defiit ; 5c hærcG Encratitarum feu Tatianorum a-fpcrgi ac maculari cepit.Nec aliud probant autoritäres hic à Bellarmino prolats, quàm cos,qui ia corruptis ccclefiç moribus vixerunt,ac fcripferûtgt; fie ex cömmuni errore fenfiffe. Verùm mala con-fuctudo veritati non præiudicat, inquit Cypria-nus.Dixit cnim Chriftus, f.go fitm 'ùeritoi loh. 14. non autetn dixit,F^ofitm co«/«ef»tr/o,lurlfconfulti aiunt plane idem de regulis iuris, Conjitetudo contra bonos mores recepta^efl abolenda,non fecjuenda,

T Entât etiamBcllarminus,fi poteft, noftrorii argumenta,amp; præfertim D.M. Lutheri con-uelIere.Sed fruftralaborat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Primum argumentum Lutheri,vetat Paulus E-pifeopum eligi, qui non fit inculpatus Tit.t.verf. 6.Et ilia vitiaPaulus idem enumerat, quibusfu-turus E pifeopus carere debctiinter quæ nequaquî cft, quod duas fucceffiuè vxores légitimas habue-rit. Qu^are hoc non cft in Epifeopo cenfendum vitium.Refpondct Bellar.hoc quidem crimen nó elfe, fed ede dignum tarnen repiehenfione, quia Pontifices etiam inter Ethnicos cfl'c non poterât, qui Bigami fuerant.Refpondeo,Vtranque Bellar-mini folutionem,amp; rationem,falfam efle. Neque cnim quicquam dignum cft inter pios reprehen-fionc,quod Dei verbo minime damnetur. Efte* niralex Dei feripta nobis norma rcrum laudan-darum,aut nô.Pf. 19.Deinde falfum eft inter Ethnicos nullos Bigamoseleétüs Pontifices fuiffe N» amp;nbsp;Iulius Cæfar amp;nbsp;Auguftus, Si Tiberius fummt Romæ Pontifices creati funt etiam trigami,amp; po-lygami, vt ex Suetonio apparet in eorum vita, ergo délirât hoc loco Bellarminus.

Sccunda Lutheri ratio,Si debet efle Epifeopus Monogamus, id requiritur in Epifeopo aut propter vitæ fanâ:it3tcm,amp; tune multo minus eligen dus cflet aliquis Côcubinarius in Epifeopum, aut . adulter,quàmBigamus.At ex cap..^wcirea.Ext. de citra difpenfationem Concubinarius fieri poteft Epifeopus : amp;nbsp;ex can. Chrißiano. Dift. 54. Aut requiritur Monogamia in Epifeopo pro

Ad V. Co N T R O V F. R s. 885 pter Myfticam, ac facramcntalem coniugij figni-ticationenrergOjquum fit in omnibus piiseadem vis amp;nbsp;fignificatio coniugij,pij omnes, etiam Lai-ci,debcrent cffe Monogami.Et vt Chriftus, fie o-mnes pij duccre debent virgines non viduas,fem-per cas feruare virgines, fcm'per eas fecum babe-. re,vxorem rcpudiarc,hæc enim omnia fecit Cbri-ftus,cuius cum eeelefia coniunóhionis facramenrû eft piorum coniugium. Hæc funt,Bellarmine,di-uinatonirru3?Rcfpondct iftcfic, vt gedodrinam Lutberi veram efteagnofcat,amp;admirari cruditio-nem tâti veri cogatur: feipfum aperte inuoluit, amp;nbsp;prodit Manichcanum,amp; Catapbryem bæreticû vtpote qui fecundas bîc nuptias manifeftè dânet, quia falfum Cbriftum,ncmpe plurium vxorû mi-ritum repræfcntant, ait ifte; aut illæ nonfunt verum Sacramcntum.Sic fc mendaciûcucrtit. Deinde negat magispugnare adulteriuna cû vera pioru continentia,quam Bigamiamfuam,id cft,fccûdas nuptias légitimas. Has enim vult maioris amp;fœ--diorisfigiaum elfe incontinentiæ ,quàm ipfum A-dultcrium,Spurcus nempebomo,amp; poreus exba-ra Hcfuitarum.non ex ara piorum Quidni verb id diceret MonacbusPontificiuc, quum Alexander Ill.iftorum Deus in cap. Clertci.^. De Adul-de ludiciis. Adulterium inter minora crimiiaarccenfcat;amp; cap. Quta circa. Innocentius 311. alterum iftorum numen Concubinarios, qui plures Concubinas babuerunt, præferat Bigamo, qucmfingitamp; appellat. Væbominibus iftis. Ad reliqua abfurda, quæ ex fua fententia fequuntur, , nibil refpondet ifte, quia tam funt vera, vt nibil

8S5 Responsio Danaei comminifci,vcl mutire contra poffit. Quodcnjip aitifte Chriftum vt hominem,vnam tantum vxo-rem habui(re:qiiâ vero Deii, duas, cft impuriffinia b!afphemia,amp; Neftorianifmus manifcilus ChriÜi perfonam in duas tliue]lens,amp; feparans.

Tertia Lutheri ratio eft ex i.l imoth.5. verf.t« Paulus non deffinit, quota fit ilia vna vxor, cuius Epifeopus vir elTe debeat,fine prima, fine fccun-da, fiue tçrtia, fi modo ilia fit vna tantum, vchit i. Corinth.y.verf.i. amp;nbsp;i.Tim.j. verf.n. Refpondet Bellaiminus non efle parem mente vtriufqueloci Pauli. Refpondeo,In cæteris verum eft : fed quoJ ad hoc videlicet,vt quæ fit cenfenda vna maiitia-licuius fine Epifcopi,fiuc alterius.vxor, intelliga-tur ex mcntePauli,omncshi loci interfcbelle co-fentiunt, eodem fpcâant. Earn enim vnam vocat Paulus,quotacunque fit,vxorem,quæ fola tunc ab co viro feu marito habetur.

Quarta ratio, Paulus oftendit fe ctiam iam A-poftolum potuilfe, fl voluifiTet vxorem ducerc i. Corinth.9.verf.5. Ergo amp;Epifcopi,iam Epifeopi idem poiTunt. Refpondet Bellarminus ineptias, voces has nempe, vxorem fororem, non de vxorc, fed de muliere quauis Apoftolosfequenteintcl-ligi.Nos fupra hancintcrpretationemconfutaui-mus copiofiftîmè amp;nbsp;veriflimè.

Quinta Lutheri ratio efthæc , Scholafticorutn interpretatio fingit Paulum efle feriptorem ine-ptum,qui yerbo vno dicere potuit, oporterc Epi-fcopum efie Monogamura.Cur igitur,fi id voluif-fct,non dixiftet?Refponfio Bellarmini nihil valet, nempePaulum noluilTe vti voce /aewj'ot/a«, quia nondiim

Ad V. ContRoverj. 887 nontliiiTi cflct Giæcisin vfLi,amp; nota. Refpondeo, Niig^ niigcrrimæ, quia Ifidorus, quem Bcllarinnius claflîçumautorerahabccdib.ÿ- Ety-mologic.cap. De coningiis annotat, tarn vfitatum amp;nbsp;notum Græcis fuifle nomen Monogamie quam Bigimi. Ergo eft bæc Bellarminircfponfio, npiiir.

Sexta ratioiAmbvoßus.lib. deSacei dotio, cap-4.ait bæc verba Pauli, -virvnins vxaris referri ad vnam ecclcfiam 5 non ad Bigamiam præcile. Sic Hieronymus ad Occanum quoque. Sic Augufti-nus de bono Coniugali cap. i8. Ergo'vcrba hæc præcifè non agunt de Blgamia.Rcfpgmdct Bellar-minus varie, luo more. Nam locum Pauliamp;dc Ecclefia , amp;nbsp;de Bigamia cenfet intclligi pofle. Refpondeo Bellarmino,Ergo non eft certum,fir-mumque argumentum Sentcntiariorum,quod ex eo Pauli loco fumitur,quafi fit illic prascife dam-nata Bigamia, quum bic locus, tcBe Bellarmino, varias expofitiones admittat. Hieronymum iftc fiiigit, facitque vanumamp; incertum feriptoïê,quo nemo fuit diligentior, tam eil in Hieronymum i-fle maledicus. Verba jVuguftini à nobis citata Clara funt. Auguftinum obtorto collo ifte in fuam fententiam nuitum rapit. Auguftinusferibit E-pifcopi amp;nbsp;fuinmi Sacerdotis diuerlam cfle fub Lege SiEuagelio coditionc, quia latior eft 8i maior Epifcopi licetia^ vt fucccftîuè plures ducerc poflit vxores.quödLegaliPpt.nölicuit exDci prçcepto Leu.ai.v.ij. Elæc fundamétû Bell.fentêtiætollût.

Septima ratio Lutheii, quod ipfi Pontifieij in bac Bigamiæ definitjçne fibi manifçftè contiadi-

S88 Responsio Danae I cuftt,quia Coniugiiim non verum definiunt verfi, vti in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra de Bigamùt vt fuam Bi-

gamiam falLient:amp; fornicarios viros non cxæquât in ipfo fornicationis vitio fœmjnis cap. Nuper. Extra. Eodem, quufn tarnen fir idem vitium,amp; in mafculo etiam maius. Refpöndet Bellarminus, Tria efi'c Bigamiæ genera. Efle enimBigamiam veram, Interptetatiuam , Metaphoricam, Solam autem veram vere damnari : poenam tarnen cius extendi ad alias fpecies,Refpondeo Bellarmino,I-mo ex Juris fui,amp; canonici regulis, cap. Odta. De Regulis Juris in VJ.odia reftringi debent,non am pliari.Ei'go vt fuam Bigamiam ifti tueantur, funt fibi, fuifque regulis Temper contrarij, fcque ipfos eucrtunt:quæeft iuftilfima falfæ feiitentiæ (qualis hæc eft) pœna, Denique co tandem decurrit Bellarminos,vtfuos,velut Dominicum Afotum.im-pcritos efle in hac Jifputatione doceat: fe vet o v-* num dorftum amp;nbsp;peritum: amp;quicquidftatuitur de hac re, ex mero eccltfiæ arbitrio pendere » non ex Dei verbo fcribat,

VEriflimum illud eft Juuenalis poé’tæ, TlorA-tur lacrymis amtjfapecunia veris, præfcrtim à Pontificiis Curionibus,Epifcopis,amp; eorum men-Jæ afleclis Monachis.Bona igitur Eccicfiaftica, Si quæ eorum pars eftoptima, amp;nbsp;potifllma, Décimât nempe, fummo cum dolore animi amittuntur, vt apparct hîcproiftis Decimisamp; bonis, tanquam pro focis amp;nbsp;aris pugnat acerrimè Bellarminus pro ventre, amp;nbsp;pro ciilina nempe. Vt autem conftet quid in quæftione inter nos, amp;nbsp;Bellarminum iam verfetur,

Vcrfctur, fatemiirverns Ecclefiæ Paftorcs cflea luo Grcge, cui fpiritualia communicant, alendos cum tota ipforura tamilia,lioneftè quidcm,non ta men opipare amp;nbsp;liixuriofê.Sic Paulus Rom.15.verf. i7.1.Corinth.9. i-Timoth.j. vcrf.i8.6.v.8. Quid autem, amp;nbsp;quantum fit pro illo verorum Paftorum victu amp;veftituillis conftituendum ac dehnien^ dum,ex prudcnti cliiufque ccclefiæ,amp; Confirtorij illiusjiudicio pendct. Ali) cnim funt magis nume ro liberorum onerati, quam alij. Décimas autem proptcrea fibipofteaviurparuntPartorcs Ponti-ficij,magna,acerbaque contcntione,quum à Chri ftianis Imperatoribus, aut ecclcfiis nullæ primùm effent ad corum viâum conftitutæ; fed certa tantum,quallslimitaneis militibus, pecuniæ fumma, amp;nbsp;penfio,id eft.aliquid aliud,in âtruflmitr amp;vici:um eorum, velut certa in fmgülos annos frumenti, amp;nbsp;vini menfura. Conftantinus Magnus,qui primus, qufi effet Chriftianus, Paftores ecclefiarum aluit, non décimas illis afTignauit; fed ex fuo, publicoq; fifeo cértam pecuniæ fummim , quam Paftoribus ademit lulianus Imperator Apoftata,reftituit,fcd non totam, propter inopiam ærarij, Valentinia-nus primus Imperator,Hermius Sozomenus li.5. cap.5.Imo tempore Auguflini pauci, vel omnino nulli in Africa Décimas foluebant, Homil.q8.iii 5o.Homil.amp; in Pf.146.

Sed malucruntEpifeopi ipfi fuis manibus, quâ alicnis velut quæftorum publicorum, vidtum illfi fuum traclarc,eum penes fc babere, Raque primû fibi décimas ex quouis gregis fui prouentu,8ê ter-ritorio fuæ ecclefiæ fubdito ipfi dcfignarunt, amp;.

gjo R F. s P o N s I o D A N AF I Gregorius Auguftiinim, Epißhanius Prcsbyterfiz Rcfpont!eo,Hi,tjuos Bcll.putat cïcólosPaftortsy nctiLiatjuam fuerunt corum populoruin ,adtjuos, niitteban;ur,Paftores,ai'itcc]ua ab ipfis illis popu-, ]isamp;el!gcrentur,amp;probarencui'. Vciùm ab A-thanafio, Grcgcrio, Epiphar.io , viii cioóti amp;nbsp;pij tklecli flint , quos ns popuiis primùm amp;nbsp;iolùnt obtulcruntjà quibus ilb qui fucrant ob!ati,poftea facrunt in PaUorcs clcc.ti,amp; comprpbati.

Septiipa tatio fuinitur ab incoir)niolt;iis,fi Plebs A Populuseligat,quiamp; ignarus, amp;nbsp;malus, vt plu-rimiim efl. Relpondco, Bcllarininus aut pcriilt;7;-i tit,aut male inrelligîtnoRranifcntêtiam. .Quun-^ cnim ad legitimam Paltoris Ecclelîa{liei.eleciio-nem totius beelelîa; fuft'i agium ac confcpfum pq-ftulari dicimus.id eft,Çlcri {k Laicorum : in ca c-t Icàtioncfuas cuitjuc intpgras partes relinquimns, amp;nbsp;proprias:quæ funtjnemp« Clcricorum, amp;nbsp;aliq^ rum Pafloriim,vt cxatuinrt.cligendûin dcclrjna, rnoribus-.LaicorLim autemvt hune à pi is Clc-ritis, Paftoribus iam cxaminatû,,amp; prob.atura, ipfifuo fiiffragio , eoque liberö, vel acceptent,^^ comprobcnf.vel ctiatn reiieiant,, aç fc ciimnol-^ le 4icant,amp; repudiare profuo Paftorc pofljnt. Nec enint iniiitæ Eccitliæ Pallor eft obtru^ytia dus,can. A^c/ee.Dill.65.Tertiil.cap.39. Apolo get* LcoEpift. 89, Ane'/ran Concil. cap^8. Nec mc-tuendaefl- popularis, quaüseuenit in Damafo.pa pa Romæ feditip, quia tüc interueniet Magillra-tus,qui hos populäres tumultus compefcct. Præ*’ törcabuic inalo profpcftum eil, ac rcmedium ip,! iten tm. An cy 1-3 fI i Conci.ca P. 18. Neque ,vcnb^quû Paftorcscligunt foü, earuit, earétue”''tnïïilïimii

A. D V. C o N T R o V F R s» 8jl cucntis huiufmodi clcchô,Nam f^clioncs, dini'i-dinationes,côQiiratiuncs,;$efchifinacaincicoriiitiic loge cxitiofiorajquâpopiifaiejtumuItus.Hi cniiii llatiin fc(lâcur,quia popuii cil mobile ingenium, illavero ichifmatafüc ùiLiturna,ficiit inAntipapis’ electis iâpridc apparuit. Dcniq-Jc-quicqHid rcctè-fieri poîcft,habet tame fcpcr.vt ùupiit Cornelius Tacitus,aliquid incômedi aditinélû amp;nbsp;admixtum. ï-rgogt;£iuam.fint nihili Bell;agt;‘guménta eunctis ap parct ex his refponfionibits. Vçrjtimnotlra amp;nbsp;ipfc quoqiie çonuellcre conasm', led ir»utili labore, de cffcèhü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

Prima ratio noftra eftPr tcfias(cuii:s bec dédia pars cildataell:) à Chriito toti Ecclcliæ, non fobs jn fingulis Bcclefiis Padoribus. Ergo ad totam EcclefiâpcrtipctMAt.i6.amp;i8.v.i8.ei.efpÔdetBel. Â. vetercs ac ineptasfuas cantilenas nobis occiniti hoc dictû eife fob Petro,nó toti Ecclcba\R. Ifno toti Eeelebç.vt locns,Mat.i8.totv.softcni!it,Vtw tur enim dilertè Chriilus plurali,nô fingulari nïi^ mero, vt ad plureseam poteftatem pertincrc do-lt; ceatroaniicftè,licet ipfa iftius potclîatiscxccut'o quemadmodum fiipra diximiis, fpectet fiatq; per fobspa(lores,fçd nomine totius ecclefiç,fient aii-i tea dçmonliraiiimiis.

Secunda ratio nqftra, Pjpulus Cbriftianus po-teil malos Paftores fuos reiiccrc, Galat, i. vcrfii 8.Matheifcptimo,vcrf. 15.ergo amp;nbsp;bonos Paftores fibi cligere.' Eft enim contrariorum eadem ratio: RcfpondetBellarminus,Populus rebeit rabos Pa-ftorcs tantum attendendo quæ fit dodrina Ro-îRaniPontificis, amp;nbsp;vtrum Paftoris fui prasdicatio

amp; Dei cultiii inferuirct. At noftri Saccrdotes amp;nbsp;EpifcopifubEuangcliopaternisbonis amp;nbsp;poflef-fionibus non priuantur, Numcr. 18.vcrf.20. amp;nbsp;16. Deut.io.v.p. Vbi auté no eft par ratio, ncq; iiis i-dcobtinerc debet.Beüarminus ipfc nobifcû facit, amp;prorfusfétit,col.1139.L.A.B.Deindequæ tefti-monia citât Bellarminus ex Iibris Mofis,ea ollcn-diint Décimas partem fuilTe Cercmoniarum Icgis veteris, quæ omnes iam funt per Chriftum aboli-tæ.Ergo liidic Bellarminus æquiuocationc harum vociim,5z«»rz«rzk Aliud enim eft ius diuinû perpetuum, quod fub Euangclio durât, qualis eft Lex Moralis: Aliud ad tempus tîtùm inftitutum, qualis eft Lex Ceremonialis amp;nbsp;Politica, quod ius fub Euangelio fublatum eft. Decimarum autem exigendarum ius fuit amp;nbsp;Ceremoniale, Politi-cum.Ergo fub Euangclio ceftat, Bellarminus ipfc col.iijp L.A.amp;B.idem probat.

Tertio loco vult Bellarminus efte décimas iuris pofitiui.amp;quidem mere, nimirum ecclefiafti-ci : quemadmodum ctiam Canoniftæfentiunt in can. primo XVI. quæft.7. ex Gregorij feptimi fen-tentia.Nam quiequid hïc habet in tota hac difpu-tationc Bellarminus, fumpfit, amp;nbsp;tranferipfit ex Rhapfodia,amp;Margarita decretorum apud Gra-tianum. Refpondeo,Si ius decimarum eft mere in ris polîtiui à Synodis amp;nbsp;Pontificibus ftatuti, Au-relianenfi cap.i%Matifconenfi II.ca.5 Mo'gunti-no cap.jS.Rhemenfi cap.jS.Grcgorio VIII. In-nocentio 111. ergoneque Iuris diuini eft, ncque Naturalis, id quod hodic de Decimis in Papatu locum habet,amp; vfurpatur.Eft enim aliud ius diui-

Ad V. CONTROVERS. 89^ nuingt; aliud ius eccleliafticum amp;nbsp;pofitiuumteftc Bellaniiino col. 11^9, L. A. §. Probatur. col. 1140. L.A.

Quod autcm fenfit VViclcfus clecmofynam pcccatori, vt in peccato perftet, fatlamjcfle dam-nandain,rcclè amp;nbsp;piè fenfit.Ergo peccant, c|ui fpon tê amp;nbsp;lubenter Sacerdotibus Pontificiis dant Décimas,vt illi Saccrdotes Pontificij Gnt,amp; mancat, id eft,mancipia Antichrill:i,amp; Chrifti mortem fui Mifla abolere perfeucrcnt.Ncc vcrura eft. Sic Dc cimas ctiam Lupis Paftoribus efle à grege perfol-uendasgt;vti TributainfidclibusRcgibusafubditis dcbentur. Diuerfumenim eft amp;nbsp;difparPaftorum Luporum, amp;nbsp;Principum Infidelium ius, amp;nbsp;ratio. Principes enim etiam Infidèles iubet Deus hono-rari à nobis piis,amp; ali,Math.2i.Ae«/zijze Cdfari amp;c. Rom.iJ.verf.i.i.Timoth.6. verf.i. Luposautem Paftores idem Deus iubet à nobis expel li, abigi, niiniméciue ali amp;nbsp;retincri.Iohan.io.vcrf.ii.Quarc male funt collata ifta inter fe à Bellarmino, com-parataque.Nam rationem ex Innocenti) lil. Dc-cretali.Tua, nos. Extra de Decimis,non moramur, quoniam ille pro fua culina pronûtiat, éftquc pars nmul,amp; iudex in hac ipfa cauffa,

De Fratricollis iftorum Monachorum frater-culis, nihil ad nos pertinct, quod iftc fcribit. Ifti inter fc pugnent,amp; digladientur,ft vclint.

Reliqua,quæ iftc contra fuos,præfertim Cano-niftas de taxationeDeciraarumÇvtrum iam minores efle poffint,quam fub Lege vetcre) differitjO-mitto.Eft enim inutilis tota difputatio, ambitio-fè à Bellarmino (uIccpta,Yt Cornicum,id eft, Ca-

8p4 REsPoksio Danaeï noniftaruhi oculos confoderet. Quanquam errat ipfe manitelliffimc,qni jlios tam audaótcr erroris arguitjdum negat etiam ad ius Ceremoniale Décimas pcrtinuilfc gt;nbsp;fed folum ad ius Politicum i'c-fert. ld falfutn cftlt; Pertinuerunt enim Leuitæ ad Dei cultum,vtamp; Templum ipfum,amp; Hofiiat. Ad primam quæihoncm, vtrum Decimarum folutió abrogari poflit.RcfpondeOjModó alio aliquo ho* neflo modo veri Pallores ccclefiecum totafami-lia,quantum fatis elRalantur, iifque profpiciatur, cas omnino tolli,amp; abrogari vel lege,vel confuc-tudinc pofle.ltaque Auguft.eas non exegit,vt ap-paret Cx eins commentariis in Pf.i46.amp; eiusHo-mil.q-S.in 5o.Homiliis.

Sceunda quarflio,Vtrum pauperior Laicus de-beat ditto ri Ie Clcrico decimâ loluere,Rcfpódeo, de Decimis nó tenctur vllo padto Laicus Clerico ftue Curionijliue Epifcopo Décimas fokicre, nifi id fieri iubeat lex Principis.Scd pauperiorouisde bet conferre ad fuü Pafiorem alendum, licèt di-tior cx priuato patrimonio fit Pafto» ille, quàm i-pfahæcouis. Rationeenim rnuncris ccclcfiafticï dcbeturàGregcPaftori ftio alimentum, amp;nbsp;victus i.Corintli.9.vcrf.5.amp; f!. Ex hac autem noftra rc-fponfione apparet quid ad tertiâ Bellarmini quæ-ftionem quoque refpondendum cenfeamus, non peccarequiprxcifè Décimas non foluit ;pcccarc, qui in fouendo ex fuis pccuniolis vel rcciilis N^i-nificrio facro atiarus eft, quod vel omnino nihd cum cætcris in earn rem conlert : vel non lubenter.

Ad V. Co K TR o VER Si 895 poflint iuÜè Chriftiani ad folucndam Clericis plenam fuorum prouentuum deciinam parteni, c^uLim Clerici non lint pars décima otbis Clan— Itrani'! Rerp,gt;ndco5Fruftrahoc quafri.Nam prinrü fupertiuus Clcricornm numerus amp;nbsp;cftreniSjVti nunc eftjcoercendus eft.Deinde inertes Clericiamp; otiofiiqui nihil ecclefiæ veie prolunt ad laboran-dum fuis manibus,amp; vióium t|uerendum funt co-gendl.Deniquc qui Clerici fupercrunt vtilcs Ec-clefiæjilli ftmt à luis ecclcfiis litre exdecinris,fiue alio modo alendi. Nam nimiæ Clericorum opes tucrunt veriffima ccclcfiç labcs,vencnumiamp; cor-«. ruptcla,eritquc femper.

VViclefifcntentia exiplius mente cft intcN ligenda,nofr circumfcribcnda, id quod hoc loco facit malitiofè Bcllarnrinus. V V iclefus ani-maduertens quantas ecclefiæ ruinas nimiæ Clcri-corum opes intuliflent ex tot Decimis,Agris,pof felhonibus colleftæ, hunc luxurn Clericorum, amp;nbsp;illiusvcrhrimicauffam, nempe nimias iftas Cle-ricatusopesdanauit.Ergo exhypothcfi difputauit V Viclefus’. Bellarminus illius fententia ad thefin impcritè,ycl malitiofè dctorquet.Ncc verb folus VViclefus,fed amp;nbsp;Bernardus idéfenfrt ante VVi-clefumin libris decófideratione ad Eugenifi Pa»-pam amp;nbsp;in declamatione : 8c poft VViclcfum Iohannes de Clemégis Canonicus Bayonéfis, vt ex ipfius libris apparet.Porro errat Bcllar.qui fcribit Sacerdotcsamp; Leuitas prætcr fuburbanasillas pof feflioncs illisalofua prinrü aftignat as habuilfc vel ex êpto,vel ex donato Agros alios in terra^miffi

R E s P o N s 1 o D A N AE I fiioS)amp; proprios. Nullos alios liabuerunt Lcuitæj quàin illos,qui in vrbibus crant fuburbani.in qui-bus habitabant.Sic i.Kcg a.verf.iy.dicicur Abia-thar habuilfe Agrum.Sic Hiercinias. Quod Vero Leuit.îy.verf.ii.dicitur donates Deo, non re-demptos à Dominis agros fuifle in poffeffione fuminifaccrdotisjlicintelligcndum ell, vt coruin agrorum reditus pcrcipçrenturquidcm à fummo facerdoteded in olei, in frumenti, in Hofliarumj (quæ Templo facrificabantur) emptioncm, aut Templi refeCiionemnion vt cos prouentus Pontifex Maximus in fuum,aut familiæ vfurn aut victû, ficutfaciuntEpifcopiPontitîcij conucrterct. In quo manifcRè fallitiir Bellarminus : velut quod feribit Barnabam Leuitam in terra promiflaha-buifle agrum prçtcr fuburbanum.Fallitur.Habuit jllum in Cypro infula,nonin terra promifla.Erat cnim Cyprius gcncrc Aétor.q v.36. Quod deni-quead totam banc quxftioncrn, dubium non cft Agros amp;nbsp;fundos ecclefiæ Dci dari pofle ad alimo-niam Paftorum, poftca Pauperum, præc' ptoruin Scholæ Si emprionem earum rerum, quibuscgeC Templum adreparationcm, in quod conuenitur: vcl ccctus ipfc ad participanda facramenta. Ergo etiam fundos huiufmodi reftitui ccclefiis iuflît Conllantinus Magnus illis à Licinio adeirptos, Eufebius lib.io. biftor, cap 5. Caueanrqr tantum nimiæ Clericorumopes hocprætextu amp;nbsp;ne Pafto res hæc bona ipG per fc admmiflrcnt.nc à f 10 mu ncrcau^entur.Mirum deniqueeft Bellarminum voluifle ricri Hefuitam, qui feribat eos cfTc apud Deum raeliorcs, qui funt pauperiorcs. Ordinem autero

aiitcm óitifiïmorum Monachorumi ae proincle ptlVimoriim amp;nbsp;imprGbiß'jmormn, clcgit, ac pro-tcllbs ell.ltatpie Ie ipfuin flagellât.

QVod ad hane q’;xltioneni,vtrum ij, qui fiunt 'ijcri Miniflri poflint iua, propriaque bona rct. ere, ceito ccnnis eft cos pofl'c. Nam amp;nbsp;Bar-f nabbas coap.jflülus Pauli habebat agrum, quem rctiiierc flbi potcrat, fl voluiflet, quemadmodum docct Petrus Actor.5.v.4 etflcum vendidfl,Philippus Euangel.fla domum, Aét.ai.v.'SjMauahcm Presbyter Antioch.Sc Prophetadocés inEcclefia crat ditilflrausjVna nempe cum Herodc tctrarcha cducatus Aöl.xv.v.ii.Eufeb. lib.j.Hifto.c.iÿ.can. Apoflol.qi.Ambrolius Epift.35.idem conhrmat. Prætcrea ex fuperiorib. omnino fequitur, vbi do-cuïmus m co diucrfam fuiflc tribus Lcuiticæ ab Epifeopis Chriftianis conditioncm;qlt;ódhibona paterna letmcant, amp;nbsp;haberepoifunt ; illanullam in terra promifta portloncm,ficut cætcræ tribus babuit.Deniqucquia votü paupertatis eft miferi-maamp; inutiliflima y Deóque exofa afflictio , Sc promiftio.

Vtrum autem ille, qui ad fuam fuæquc familiæ honcftâexhibitionê,ac fuftetationé fatishabet ex fuo patrimonio,debcat ac polflt clcélus Minifterj ab Ecclefla acciperc ftipendia ordinaria,amp; tpialia extera collegae fui paupcrcsMiniftrifacri.Kefpô-dco,Poffe quidem (quoniam illi ab l'cclefla de-bentur)cxigere,câquc accipcrc.Diues enim creditor à paupere debitorc debitam flbi pecunipm cxigerc iurepoteft, Yideattamen ,amp; diligenter

S^S R F. s P o N s I o D A N AE I perpendat tain dînes iftc Paftor, quid Eccicfiææ' d hcatio fuadeat hcii,amp;.' patiatui,ne fit vel auariis vel tcnax : 5»: vt qux, quafi fupcrflua gt;nbsp;ab Ecclcfia occipit, paupcribus diligenter crcgct,non autein ex I uangelioditcfeat. Eilet enini cenlendiis riinc Mcrccnarius. Scd hoc totum iplius confcicntix cfc rclinquendum.

VEtinia qnæftio elt, quam quæftionarius ifrCt id eft, feniper qtiærens nioi!et:amp; inipièdelÜ-ni:gt; V tiu.n ClericiRomanæ Ecclefiæiure fubii-ci-ntui AlagiftratibiiSfuis Politicis,amp; in tributis fol endisA’ in caullis difccptâdis,cxceptis diinta-xar iis,quæ mere funt EccIefiaüicæ.Nâdcnoftris M niltiisfacris quæflioifta fieri non potcftqunni manileflè ex Pauli præccpto Rom.i^ parcant Ma-giliratibiis. Eigoadfolos Romanos Clcricoshçc pcrtinct,qui facri Minifiri ccnferi debcnt aiit volunt. Homo iftc dilatât hoc aigumcntiiin» tjuod 8i brcuitcr, amp;nbsp;commode potuit explicari, morefuo,vt ingenium fuiim ofientet, amp;nbsp;ex regu-Jis Rodolphi Agricolæ Gcrmani feriptoris ex Mufea Elephantem gignat. Ergo confentimusJn cauflis,quæftionibm'quc mercEcclcfiafticisMi-niftros,Paftorcfvc Euangelitos neque Magiftra-tus Poli tici legibus fubiici,ncq;cx corum arbitrio definiendas cas cfle:fcd exfolo Dci verbo,Actor. 4»v.i9. amp;nbsp;cap.i5.Appello cnim has controuerfias Ecclcfiafticas quarum dccifio ex folo Dci verbo pêdct.Latiusautem easporrigit amp;' cxrcndirBcl-larmini s,vt maiorcm fuis Clericis immunitatem à Ciuilipotcftate tribiiat.Itaqj omnia perturbât

Ergo bis cauffis, quæ mere funtEcclefiafticæ, ficut expofuimusjcxccptis,Clerici ctiana Romani, amp;nbsp;quidem omnes, ctiam Papa ipfc, Magiftrati-bus eins vrbis,in qua degunt,Politicis funt fabdi-tl,qulafunt Ciucs amp;nbsp;corura lurifdidtioni fublccd funt.

Hoe verum effe concedit ipferact Bellarminos in legibus Ciuilibus omnibus, quæ non repugnant facrls Çanonibus. Atquc ex ChryfolVomo Roman.i^.Tbeodorlto llb.4.cap.7.Hift.Epiftola Nicolai primi ad Imperatorcm Micbaclcm Con-ftantinopolitanum Gelafij Epiftola id manifeftè probater.

Sedaddlt cxceptionem Bcllar. Clcricum ctiam violantemlegesillas ciuilcs non pugnantes cura Çanonibus , non poffe tarnen à Magiftratu,

Politico puniri.Rcfpondco hâc Bcllarmini cxcc~ ptionem die falfilîimara.Nam qiiumClericus ilte violans leges ciiiiiesjit Ciiiis,telle, Stconfentiete Bcilarm; eigo ell à Magillratii,qui omnibus ciui-bus Impcrati punibilis, ac puniendus:Deimie lii-lliniaiius id fanxit,Noiicl!a conflitutione Authe-tica 79.amp; 85. amp;nbsp;nj. qiiæ difettè caufl'as Clcricoru eoriimCriminales iiibet à Magiliratibus Politicis iudicati amp;nbsp;decidi Gregorius iib. i.L[4)1.54.

Obiicit Bellarndniis cap.9.Concili)Cba]ccdo-nenliS, cap.5\g3thcnfis,c.9.Caithaginenlis iii-Matifconenfis cap.S.Refpondeo Obieélioilta nihil valet. Partiin enim lail'j allcgjt velut Agathe' fc,Carthagincnlc,Matifconcnle line primuni, Hue Secundum Concilia,in quibus nepicta quide ex-tat littcra vna de illo priuilegio Clcriccrii, quod hie tuetur Bellarminus. Partim fallo interpreta-tur Conciliu Chalccdonéfe,vbi agitur de priuatis amp;nbsp;Ciuilibus Clericorum interfe tantum litibus, non de Criminalibus cauffis amp;; publicis de quibus nunc loquimur.

SccundaBcllarmini ratio, eft falfa amp;nbsp;fuppolita Icx.Ergo proptcrca Criminis læfe Maieftatis reus iftctcnctur, quiafalfun; PJneipis Juflinianiedi-thim fupponit amp;:fingit:amp;: leipfum ctiam hie réfutât amp;nbsp;flagellar.

Tertia ratio eft nullius mométi,facit enim Pó-tifices amp;nbsp;tpifeopos in fua ipforum caulfa indices: quod eft nclas. Deinde quis dedit iftis Pontifici-bus hancpotcftatem,vtClcricos Romanos à ciui-lis magiftracusiurifdidionc eximcrcnt,amp; abfolue rent? Eft igitur inutile illis prç.iilcglum, q lodab co datiina eft,qui dare non potuit.

Quarta ratio Bclhrmini cft Ab abfiii'3o. Nam ineptum cfr,vt Pgt;.itor feu Epifeopus à Mugifiratu qui cft fuaouis, 1 udicetur. Id quoG etiam rcfpon-dit Conftaiitinus M'gnus, Rilhnus iib.to.cap-i- , Hiftoriæ. Refpondeo, Diftinéta cfie ilia duo tri-bunalianempc PaRorum amp;nbsp;Magill rat uû. Neque vniiniab altcro tollitur, telle Gclafio primo in Epillolis, Nicolac,jarimo in ca,quç eft ad Miehac lern,( hriftü ipfo,Matr.az.v.ai.Eigocil lallacia, Ab ignoratione Elcnchi, quæ duos diuetfôfquej refpeclus confundit. Ncc enim abluMum eft, vt Pallor, velut Ciuis à Magiftratu iiidicetur : amp;nbsp;vt Magilliatus, tanquam ouis à Paftore examinctur. Neque enim vbique Magillratus eft, ouismeque quouisrcfpeclu, amp;nbsp;vbiq; Pallor,Ciuis.Ifta igitur flint Jiftinguenda » non ficut facit liîc Bellarmi-' nus, confundenda. Quod ad Conftantini Magni dictum fuit pia tantiiin admomtio, quæ fui om-cij amp;nbsp;pacis inter fe mutuo colendæ Epifeopos riionuitmon autem Icx,qua Clcricos à fua,Püliti-corumque Magiftratuum fuorum iurifdiôtionc exemit. Nam amp;nbsp;ipfepofteade caufla Cxciliani, CarthaginenfisEpifcopi cognouit,amp; in ea indices dédit, licet eflet mere Eccleliaftica,Sc inter Clcricos Donatilîas amp;nbsp;Oitbodoxos orta;item decauf-fa etiam Arrij baMctici cgit, etiam poft Conci-liumNiccnum, telle Sozomeno lib.a. c.z-j. amp;. 30, itemque de Arrianis Epifeopis/rheodorirus lib. T.c. îo.Hift. Itaquc in co non nientiturlob.Calu. fed impudenter cura mentiri calumniatur , amp;nbsp;mentitur ipfe Robertas Bellarminus.Loci conlc-erantur.

Qnodautcmait P. Martyr eflc tie in.-c tïn'ioo, Vtomncsßnt magillratibus fiibditi,Martyri,Dci vcrbojSt Paulo coiifenticntcr fcripfit, imo ctiaur Petro. I. Pct.z.v.ij.Rornan.jj.Rcfpontlcf Bellar-minus, Huinano iurc, amp;nbsp;conccffionc Printipum. - fuilFeilli iuri clcrogatiiin.Rcfpondco,hiri naturaquot; Ji, amp;nbsp;diuino cicrcgari per boniiniim loges nul-lo modo debet, aut potcll, tellibus iurileonfultiS' Ergo fruftra ifta dcrog.itio profcrtur, amp;nbsp;præte,i-' ditur.Ncc limilc cll:,tjuodalfcrtille,Regnum,aut Regni partem amitti pofl'e,vcl donari à Regc ali-ciii, Matt, 14. v.?.Marc.6.v. lus fiibicCtionis à Rcgc Clericis rcmitti poffc. Nam boe puflrc-mum implicat contradiélionem, ncmpe tjucmpii fubditiim cfTe,^quot; Ciuem, amp;nbsp;tarnen non fubiici Sumo Maïïiftratui illius loei: illud autcm prins non itcm.Nec enim implicat contradiólionem.Sed vt cx ipfins iuris Canonici rcgulis hoc ins à Regibus non potcll clcricis conccdi, quia quæ iure diuino funt public! ordinis caulTa conflituta, ca rcfcindi, amp;nbsp;remitti non po(funt;cap.extrade Fon compete:.tt F.iurügetitium ^.Sipactfcar nbsp;nbsp;L.

P.jrro quod col.nqç.L.A.fcribit iftc Clerico-corum,amp;.’ Ecclefiaftica bcna,amp; fecularia à penfio-nibus amp;nbsp;tribi tis Principi pendcndis cflc libcra.amp; immuniajalfum eft.Primnm f-diiit Chriftusipfe, CIcricorû fuon'pvt ipfi volût,Princcps,Mar.i7.v. 26.fubct in vniucrfum ab omnibus ca folui Pau-lies Rom.rj.vcr.y.Ambrofius id fatctur,amp;f-'luiamp; pcndi debcre, Epiftolai.ad Valcntianum.Vrba-nus quoque Papa can. Trihunem t-F quæft. 8. Sc iftarn

A n V. Co ntrover s. çrj iftam cxcinfioncm cfl'e .'c folo iurc liumano t:-tetnripfccûl.n49.L.C.At contra diflcrit Hcll. r-nainus.Vcruni eins l'atioiics funt nuUiiis mométi. Prima fiiinpta ex conftitutionibus Romano-rnm Pontificiiin, Alexandiitertijilnnoccntij in. cap. Ecclesia S. M.!rih‘£. Ext. nbsp;nbsp;cunjhtutioiitb.a’^.

QiicimjUAm [)c Cenfibùsin vi. amp;nbsp;aliis fnnihb. lo-cis RefpondcojfruHra nobis obiiciuntnr iiui, qnæ Romani Pontifices pro fc,fiiaquc ctilina amp;nbsp;tyr.an-nidc pronuntiarnnt ; A.’ ab iis, qui iiisnnllnm de_ cernendi habncrut.Lofiitutafiint,quaLCsfjntE[ i-fcopiSc Romani Pontifices.Hxc cnim tributa rc-mitttcrc eft M.rgifiratns , non Epifeopi vlli' Qapd lex i6. ?c ^6. Codicc Thebdofiano; bb. t. quot;rit.i6,f.,Sa--chn’-u Cod.Dc facrofanetis Ecckfiis allcgatur, fruftrafit.Eafcinati ent'm Impcratorcs ' fnbd ilis Epifci^porvm , S: falfis inaportmifque piecibusk rationibus cam illis nónnnUi Impera-torcs,nonomr.es,ii'/.pv.nltatcm amp;;'immunitatem concelTcrc. Ergo a Principe male- ihloifmatoad Principembene informatnm p:o‘aocatio,appclla-tioquefiat.Exemplum Pnaraonis qei teri 'iSaccr-dotnmaddici fibinoluit,nibil vrget. Ncc cnim hre P 'cnliarisPharaonis in fui tcmp' iis Saccr-dotes, f )rfan bonos munificentia alios Reges or-bis terraI'um obligat.iaut vllam is legem imponit, ■Namamp; C.larifiiani- Jrnperatores apimdats Ecclc-fiaPicis aogariasyêc alia trib .ta.boni'ronfcicntia, cxegcrunt, Tit. de Sacro/Anliis Ecdejiis in Cod.L.

D’'niq'’efatcturfandcm Bellarmin. Cxcptioné Cicricorunaquixi ad bona, atrlbunx cauflis, El 4

904 Res FO N SI o D a n af. i eiïc de iurc tantum humano,non ctiam diuino.Td quodcft vcriirimii,amp; ipfum.St Canoniftasomncs jugulat, qui ici ncgant.Coniiitâtur qucjquc à Tho ma Aquinatcjin tcrtia fecûJæ.quæit.io.q. Art.t'.à Thcoaoritoli.4. Hiltor.c.y àPaulcJ Rom.i^.v.?. à Petro i.Petr.2.verf. 17.Nam amp;nbsp;Petrus ipfc vnâcû Chrillo tributum Csefari föhnt. Matth. 17. .26.

Porrö quas hïc Bellarminus aftert f'liitioucs Caiioniharum argumenta-magna e-x. parte fuut £æ lcucs,ineptæ,amp; falfæ. Leues amp;nbsp;ialfæ.velut, nos )ló eße Dei hli jsacioptiuosfecundum corpus,fed tantîim fecundiim aniinam. Contra, Tota pij eu-jiifquc perfana à Dto per Chriftum adoptatur, Rom.S.v.iy. Iraque amp;nbsp;animo,amp; corp n ebeati e-rimus.ficut Chriltus, Incpta folutio eft amp;nbsp;falfa, CliriftuiT) in bis terris non fuifle feruum.Imo fer-uiis fuit,amp; ferui formara accepit Philipp.2.vcif.7. fed tenebrio amp;nbsp;Monachus Bellarmines , quid di-Cat,non intclligit.lncpta quoque fohitio ch,Nos, quoniam in hoc mundo fumus obnoxij periculis,-deberc pendere principi tribiira.Ergo amp;Chriftus. Nam amp;nbsp;periculis,vti nos,crat i bnoxius, It.han.8. verf.59.Hcbr.4.vcrf.i5.Itaquc bonam cauflam nô benc tuetur Bellarminus.

In reliquahuius capitis parte contra fuos pu-gnat, oftentandi ingenij gi atiâ Bellarminus : amp;nbsp;Bonifacium VIIT. Papam Romanumvelignarü, vel mendaeem facit,amp; fciibit, qui fcrjpfit iurc di-uino ehe Clericos immunes à Trib^tis Principi foluendis, amp;nbsp;corundem Tribunalibu'i agnofeen-dis. Si cnim id fenßt Bonifacius nefeius rerum, i-gnorantiæ : fin veruni aliud efle feiens, ita tarnen perfua-

Ao V. Controvf. RS. 905 pcrfuaJcrc voluit,incdacij reus eft. Denique quod tradir pro iftiust.'tiuslibii pul.h a coronide lUc, principes non p.ofte reuocarc pri hlegium àfe Cie ricis. datum,hlftiin ^miiino eft.Eiufdem enini ell legem abr gare, cidus amp;nbsp;condere. Condidcrunt cam iegem Principes,erg.) eandem abrogare pof-funt,amp; tol'cre.ld quod eft vcrin'imum.Nam quod ait, non folos Principes hoc priuilegium Clericis conccffiire: fed amp;: Concilia, amp;nbsp;Pontifices Roiiia^ nos fallitur.Concilia cnim amp;nbsp;Pontifices Romani retinendum docuerant duntaxat,quod libi^ Clericis fiicrat antea à Politicis Magiftratibus iifque foils conccftliin. itaque Innocenti us Hi. cap. Nomtt^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Judiciis allegat. 1 heo-

dofi) amp;nbsp;Karoli cunftitutioncs,amp; alibi citant Mar-ciani Imperatoris legem,quæ incipit feb Tit.Co-dicis de Epifcopali audientia dreernimw {etfi im-pcrite Marcus pro Martianiis fcribitur ) vnde hoc totum ftiLim priuilegium Clerici iuinunt, amp;nbsp;deri-uant.Quare neque ex Conciliis,nequc cn Pontifi-cum dccretis, fed ex foils principum edieiis amp;nbsp;legibus hoc ius hauritur , amp;nbsp;conceffum eft Clericis Romanis. Qtiarc foil principes iifdem hoc ius, ac priuilegium adimcre pofl'uiit. Et hæc quidem ha-denus.

K )| Vltafunt, lino pene infinita, quæ in hoc 11-1’Jbro reprchcndcrim : fed imprimis hæc tria furnma inScriptorcThcologo vitia.Primû locorii S. Scripturæ manifefta deprauationcm , quæ ex i-pfomet corum textu confutatur, cuius fcclcris amp;nbsp;crim inis hæc crunt pauca c multis exempla.

Cap.i.cok roóo.L.B.verba hec-f/erz eornmncn proßcienrextât .îpi’d HicrciT'ialn,c.i2. Jtcm codem capjrc,col.ic6o.L.D.vox Clerus,, aut C7erzf,-«r ncpicia qiiidcm extaf, Numer cap.i6.

Eockm capitccol.io6:,L.B. Ni.ii'.cror.iS.^'cr. 26.Dciitcr.i8.vcr.2. ƒ.«/«gt;.£ «o,v dtc;i.-tur firs Do-frmtficJ contra Daminnsfirs 1 euttarinK.

vult Sorte» lt;juæ cccidit fuper Aîarhiam ACtor.i.vcr.;6, fuifle niimcn aliqvnod cælcfte, qiiod fuper Mathiain cc-cidcrit:non aiitcin fiiiffe veras fortes, côrra ipfius textus verba cxprcfliflnna.

Cap.vi.col.1070.L. A, feribit Aaronicui-n Sa-ccreiotiuni fuifi’emcrè Carnalc. Falfiim hoc , amp;nbsp;verè Seructicum. Nam rcfutatiir toto cap. 7.3; 9. EpiftoJæ ad Hcbræos,

Fptfiiopos-, ii 'Dt ic'jvus^^ii quosfciihit PacluS, Philip.i.vcr.i.fuiH'c Minores ordines'P^ntificios» qualcs Acolutbi,Obiarij Lectorcs.

Cap.xx. verba Pauli l. rivnot.4.vt'r.=î. Poflerio-rihusfiemporihns-, rcHringit col.1114.L.C. ad tempora , amp;nbsp;ætatem 'l'atianorum bærcricorum ; non vltrà autem cxtcndit.Et locus ipfe Panli,amp; rcrum cuentusbunebominern planercfcllvnt.

Col.iiJ5.L.B.Ç.^r inejuit. Locun! Pauli r.Tira. 5.vcr.ii.pcrpcram cxpIicat,Primùm de folis Dia-”quot; conifîis, de quibus non agit eo capitc Paulus, fed cap.v.ciufdcmEpiflolæ. Deinde, mutatâ fenten- ■ tiâiCUDdcrn locum accipit gcncralircr de omni-'' bus mulicribus, de quibus non bîc, fed cap.2. dif-' ferait Paulus.

Col. 1116, L. B. locum Pauli, priorcCüîn-tliiorum9.verlic. quinto, iinpudentiilimê nc-gatde 4poftolorura veris vxoribus intelligi o-porterc.

Col.iii y.L.B, Locum Pauli, Philipp. 4. vcrfic. tertio,5,: hæc verba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tnplici inter-’

prctationc incerta reddit. Accipi enim ca feribit, vcl de aliquo inarito Euodiæ : vcl de proprio aii-cuius nom!ne,qui Soew vocabatur.H« funtpræ-ftigiæquibus inielix irte ncbulo nobis illudere polie putatjfakem conatur.

Secundum in hoc libro iftius fcriptoris vi-tium , eft Confulio : eft enira hîc fcriptoi contti— fus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'

Piimiim ncque cap.v.ncquc cap. vii.diftinguir, vtrum de Paftorum ordinaria vocatione, an cx-gt; traordinaria loquatur illis in locis. Vnde innu-' mcrabilcsParalogifmi partim Abxquiuocationc, partim Ab ignoratione Elenchi nafciitur ,dû iitt transfert ad ordinariam Paftorum Eleéfionem' ea,q !æin extraordinaria Aaronis eleólione Icmel ‘ cxtiterunt.

Deinde non cxplicat , Vtrum de forma Elc-gt; (ftionis Paftorum agat , qux fub lege iuit: an' de ca quæ fub Euangelio loQum habere debet. Eft enira vtraque lon^è diffimilis , ëc diuerfa cum aliis in rebus , turn vero ma .i-mc quod Icgalis ex ftminis ratione pendebat. At Euangelica ex folo Eccleiix Dei vcibo in-formatæ iudicio. Hæc tam diuerfa tarnen con-fiindit ifte.

Cap.x.coI.iGSi.L.A.J.Pr/wff.dum ait, Ab omnibus vicinis Epifcamp;pis,amp; Clericis Komanis trif-latum tflcius elisendi Romani Pontificis ad fo-los Cardinales Romanæ vrbis,amp;Ecclc(iæ, neque explicat, ncque döcet, Cur, A quibus, Quando, Qiiomodo. Nam hæc fingula ipbus fcntentiani pcrfpicuè refutarent. Nam ttfi Nicolaus priiflus circa annum Domini 86a. ( non Eeelefia Ron a-na)tranftulit hoc ii s ad Romanos Cardinalesrta-mcn proptercanon excliifit confenfum totiuspo-puli Romani,vt ex ipfamet elus Epiftola apparet. Jtaque ius illud (ibi oblatum poftca frpe populus Romanus à Cardinalibus ctiam armis rt^ctiuit, mcrito.

Cap.a4.col.1133. L.C.ait ifte, Præccptiim Pauli dcBigaiViia, nonelHndifpcnfabile: Si tame affirmât elKeadultcriu, fi quis Bigamus fiat Sacerdos, aut Epifeopus.Nam de adidterio difpéfar: nó po-teft.ltaque hxc cófufc, amp;nbsp;fine iudicio fcribuntur.

Cap.i.col.io58.L.B.$.^ccc^zÀcondcmnat eos, qui mcritum opcruin negant. At ibidem ait ipfc, Nos prætieniri à Dei gratia,caque fola.

Toti Dift.63.in Dccretoiftc répugnât,cap.vti. 8i vin.dum negatpopuli totius cófenfum in Pa-ftorurr, Ecclefiafticorum clccftionc rcquiri.Côtrà cm.EpifiopoSyC3.n.T^ojfe-^c^n Gumfi.Dift. 6^.Si C2.^(lrianrü,}ï, Si fcqq. quos ipfc huius libri cap.ix.col.io79.L.D.CFlt;«4/z,probat,amp; laudat.

Cap. X V. col. [■ 9^. L.C.§. ^^do. fatetur tem-poribiis Apoftolorüfuiftèhæcduo primaria Mi-niftroruni

Ad V. Controvers. 909 niftrorum Ecclcfiafticorum genera, nimirum E-pik )pos,amp; P.csbytcros.At col.io95.L.B.S.7)f/«“ z/f.lcnbit Epifcüpatuin, qiialisnuiic ell, efle no-tiuni, Vuit hic idem Prscmineutiani tumen Epi-fcoporum, quani qune liabent, cfie àiurc diumo, col.1096.L.A. qiiam nequaquam à JJeo infiituta luiflc tradit Hieronymus, hocipfo teile, Si pluri-nium vbique Hieronymum laudantc. Hæc fuut fcriptoris inconllantilfimi , Si Icuillimi grauiffi* ma,amp;conftantinima argumenta.

Cap.XVI cüi.looi.L. C. Cardinalium autorita-tem euerit, eamque Epifcopis omnino fubiicit,amp; col,iiot.L.B.§. ,^o«rc4.idcm repetit : Cardinalium iura, amp;nbsp;inllitutionem vult cfl'e antiquiflîmâ: cam tarnen cepifie vult dûtaxat ante annos qtiin-gentos:amp; col.1105.L.B.§-lt;4/rer.î. vt altiilimc repe-tatur,poft annum Cbrifti 800. ccpifle. Sic eft in-conftans.

incertum rclinquit:tamcn ex eo ccrtâdcBigamis ab Eccleiiaftico Minifterio re-moLiendis rcgulâm elicit iftc,amp; fancit.Eam ipfain Icgcmait effeex iurc Apoftolico receptam , col. I155.L.D. tarnen aftirmattotam cam pœnam , Si fanâionem ex Ecclefia; decreto, amp;nbsp;arbitratu in-ftitutam,cxtenfam, reftridam fuifle. Quisfecuin magis pugnare poteft?

Cap. XXV. col.1156.L.D. aflerit iusDecimarura efle cxiurc diuino, tarnen col.1139. L.A. vult cfle exiurc Mofis Politico; taxationcm carum de iurc Ecclefiafticomerè pofitiuo.col.iiqo.L.A.

jjio Respons 10 D a n ae 1 pios tutioreni fcntentiam cam, quæ minus vcra eft: venorem autem,minus tutam. Quo quid tur-pius,ia;dius,ac magis blafphcmum fingi inter homines Chriftiarros poteft ƒ Sed hxc haCtenus, nC hominem iftuiii j licèt impudentiffimum , dmius trachtre videamur.

IN tota hac fccundi libri, qui eft de Monachis, (verilîima Eccleliæ Chriitianæ pelle ) præfa-tionc , nihil aliud animaduertet plus Leâon qaàm qued eft in vulgari Prouerbio, Mutuo midi feabunt. Afïi icat enim Robeitus Bellarminus , amp;nbsp;ipfcMonachusaliqiialaudis voluptate, amp;nbsp;titilla* lionc alios Monachos, vthis fint gratiora hæcftia feripta: Sc refides illos animos cxcitct ad aliqueni horum feriptorum fuorum guftum. Nemo enim eft,qui,quà homo eft, fuarum laudum præconio aliquo modo non tangitur,amp; aflîciatur.Et quan* uis fera ilia ,amp; bruta Monachori m natio, amp;eo-rum corda longe ab cxcelfo illo Themilloclis in-genio différant, qui refpondit illud effe fibi iucu-.diibjnum Aspo'a/za , quod fuas laudes contincret: tarnen homines quantumuis etiam Ruftici , amp;nbsp;barbari, amp;nbsp;fæui, iflofcnfu Se voluptate fuæ lau-dis, aepruritumouentur,amp; dcicctantur. Vndc jfta Monachorum pertentant gaudia pectus. Hic cftigitur feopus totius iOiuslaudis , amp;nbsp;piælatio-nis. Vcrû orâ folucs, amp;nbsp;in ipfo portu naufragium facit mifer Bellarminus,amp; in ipfo ftatim huius libri, amp;■ laudisliminc impingit,acoffeni:if.Ptimu quod cjuum ifta mfinuatioue tam Jonga in hue præ-

Ad V' CONTROVERS. 9II prœfcrtim arguracnto traótando, vtatur t.uii ac-CLiratè , amp;nbsp;neccffario ( ncqiic enini, nil! id ncccf-farium CKiûimaitt, hanc Moiiachoruni laudem vndiquc conqiiircret dc ea præfarctur) certè illudinlinuat amp;. indicat. Sc dc rc pcrfe turpi, amp;nbsp;inhonclta hoe loco dióturum. til enim Rhetor rum præceptuHi, quæ præcepta hic fcquitur Bcl-larminus, vt de rebus icedis, inhoncRis, vitiofis dicruri, infinuatione,ac ifta y.uSet'/ amp;nbsp;a.7rà.Tf^ vtan-tur,vt tenebras oculis auditorumSe lectorum of-fundant.Et certê fcEtor,fordes, pedor, putor iflc, in quibas iMonachi in fuis illis clauftris, luflris,Slt; fpcluncis Conclufi viuunt, fuadec, vt bonus a-liquis bdor , amp;c fuauis lauduni fuflîtus ( fi quii tarnen ex his cxhalarc potcR) adolcatur amp;: fpar-gatur, priufquam ad ipfum ilium Monachorum pedorem traétandum quis accedat. Quando-quidem in eorum clauftris eft etiam locus vnus, • qui career appellatur: Alter, quod pcduncula-rium,inqucm pcdunculos quotidieiingulifuos excutiunt exutis veftimentis: vterque locus fœ-diflimus. Ergo vt quifquam tam fpurcos homines, vita ilia dignes Iccóquc, iftos Samnites, po-lypofes, amp;nbsp;fordibus iftisobrutos amp;nbsp;pcdorcifto feetidos amp;nbsp;alios fine quadam prsefatione, amp;nbsp;fua-ui fumo amp;nbsp;laudis fumtu prius odorato traclct, olfaciat,attingat?Næ,Bellarmine, catus homo cs, amp;nbsp;cautus, qui ne ,tui quidem generis homines i-ftos , (quorum etiam Satanam ipfumpudet »licet eorum parentem ) Nempe Monachos abfque aliquo odore fuaui prius præmiffo adiré, attin-' gere, traiftare volueris, Tota verb Monacho-

911 Re spoNSio Danaei rum vita , amp;nbsp;doclrina longe ctiam feeJior eft, qiùm eoram claullra. Sunt-emm iili lociiltæ illx, quæ ex Icetidiibmo Infernalis Abylb fumo ad ro' tins amp;nbsp;ecclefiæ, amp;. temnim oibi p 'cem tiiiban-dam exieruntjVt eft Apocal.p. verf.2. Hominesi-gnari, auari, ambitioli, g..llt; Ji, feditiofi,crLideles, rnclementes, de quibus iam olim dillichon hoc Vetos extat vevillimum.

O Alonachif veftrij'orr.achi/kntamphoraBacchù f cj}tj-,De};s efl te^'is^teterrimapejris.

Deinde in ipfo limine Bellarminos in pii-.git.Ni” miasenim illislaodesvel (pôtcmenticiis,vel hor-ribiliterallentans iis adulanlqoe tribu.t ,qi;as nc” naopitis agnofcit,ac tortad'e ne illi quidemipft Klonachi quamuis homines laudis 3oidifl]mi,vt laudati meliùs p.J'iea ventrem farciant, amp;nbsp;fabiir-rentura p 'puIo,Q.ii nimiomatitem laudat, vitu-perat;amp; ridiciilum facit com quern præteræqiuini extoIlir.Ergo impia,fa!fa, amp;nbsp;immanis eft ilia Mo-nachorum laus,Bellarmine,iua,J/ö7/lt;rcZ,oj-277lt;j mentis fe^jiu altiorn r^fublimtcris^iiiiam ant lex daarth ant hum an a pr,flcrib at Amo lex Dei præfcribit vitx genus pertcctilumom, amp;: omn bos nomens abfo-lutiflimum,vr teflatur pf.iç.A’ pf. 119.quam etiam (tarn eft perfeita) nemo puros homo iir plerepo-teft,nedum phira pra;ftare,îeh.7.veif.iç. Boman. 3.pfal.i4.

Jmpia falfa,^'nimiæ adulationis plena eft altera ilia Monachorum quoquel.iusamp; adnmatio, Monachos efl'e columeti ecclefla Chn taax^c.Mbas flnblatis tota flt continua ruitnra tfl- perttura. d er at

Au V. C o N T R o V E R s. $(tj erat igitiir columcn ( hriftianæ Ecclefiæ antè Monachos in orbe terrarum ortos,amp; à Satanapro ereatobî Fuit eniiïi floruitque diu Ecclefiaamp; plus quàraduccntis annis ante koc genus monftrina-tum. Q^jid crunt Aportolixii. qui dieunturxii« fundanienta Ecclcfiæ, Apocal.l1.ver.14.f1 Mona-^ chi fuut columen amp;nbsp;column» Ecclefix Chrifti? Ergo ille egregiè blafpkeinat, Sc mentitur t duni Vultfuosillosnimium vénales extollerc Mona-clios,amp; Merces.Nec eorum melior laus in glofla* an.Q^ntnmhbe t. D i tt. 57. appa ret.

Imo potius iis quadrat,quod deCretibus feribit Paulus JemperfitntmendMesyfer£ heflix^-vëtres otioflt ab omni denique huraanitace femoti, præfertim veroHefuitç récentes ex Hifpania Plittaci,8£ noua brutoriMu iftorum raonftra.

Quod ad Auguftiniamp;Hieronyrrii teftimonia, quæcitât Bcllarnûnus pro Monathis, nihileum iuuât.Lcgat irte quæ contra feribit in eos idé A.U-gullinus libro de opère Monachorû C.15.amp; xxviiu qu3E Hieronymus, qua» Bernardus,quæque poftea ex nobis audict. Nam quod Lucium Epifeopum Arianû tradir RufEnus lib.iHiiEc.j.perfecutum fuific Monachos,id ille fecit,quoniam erant fedi-tiofi, vt eadem hiftoria oftendit.Netjue tune tantum , fed amp;nbsp;quiim Theophilus F pifeopus Antio-chiæ homo taétiofus lohannem Chryfoftomuin expulit ,vt eftapud Sozomenum lib. b.c. lo.vrbe Conftârinopoli, qui tarnen,ipfo Bellarmino tefte eos trib is libris prius cômendarat, amp;nbsp;quû Alexâ-driæin^gypto fubTheophilo Epifeopo feditio coiumota fuit,amp; alibi f«pe. Denique ficut docct

Theodoritiis lib.i.HifEc. 9. Samaritanoru amp;Iu-tiæoiü ritusMonachi rctincbat,ac retinuerut, vt eostuc oinnib.inortalib.cxofostuiire no (icmirii. lobanis autcni Vviclefi,Martini Liithcri,loliânis Caluini,PliilippiMelâchthonis,Magdeburgenliü quoque teftinionia cotra Monachos iltos.verilli-nia ciFc res ipfa clamat ; luntquc tcftcs ifliinccs vcriHi ni grauillimi,amp; omni exccptione maiorcs.

Porro quod Chryfoftonii,amp; Augultini fola pro Monachis tucndis tcftimonia protert Bell, Priniu jlli funt fuerut VC ab hoc Monachorii gencrc,quos habet totu; Occides,habuitvc seper, diffimillimi, vti oftedcmus amp;nbsp;res ipfa docet. Deinde hierût hæ Jaudes incpræ,quû nullû vitæ Monafticæ funda-métu ex Dei vetbo feripto promût Chryfoftomus amp;nbsp;Auguftinus.Deniquc duobus dûtaxat iftisBel. teftibus oppono nubé aliû tcftiû, qui omnia fuco-ni iftoruamp; Monachorû cxarrdna vna, cômunique fentcntiaperfpicuc dânant,Totu ConciliûGan-gi êfcjConciliü Chalcedonenrc,qucmadmodû ip-parct Self. vi. Bafilium interrogat, tertia qui Vita Monafticam feram, agreftem, amp;nbsp;ab ipfa hominis humanitate alienam feribit. Hormifdam Papam, Hicronymü in lib.de Cuftodia Virginitatis, tota HiftoriâEcclcfiafticû Sozomeni, amp;nbsp;Theodoriti. Aut hoc teftium fàtis cft,aut nefcio,quid fit fatis.

Quod autem Bcllarminus Math.19 vcr.a1.Marc. 10. amp;c. vbi iubemur omnia pro Chrifti nomine rclinqucread Monachos accómodat, blafphemiis eft,amp;ineptus Bla^phcmus, qui idololatrici'i vitz genus,amp; in Dci côtumcliâ repertü (quale eft Mo-nafticû omnino)dicat Chrifto placerc.amp;t grat« ef-

Cöfentit.n.Chriftus cü Pâtre. Ineptus,qiii nô videt hoc prSEccptLini ad omnes amp;nbsp;fingiilos Chri-ftianos pertinerc.De Miraculis dcniq; fuorüMo-» nachori quod allcgat, nihil enin iiiuat. Facit etiï Sata miracula i.Thcf.z.Sc Antichriftus(cuius Mo nachi funt piimarijfatclhtesjpcrfuosiftos emifla-rios figna,cdit, Apoc.16.vcr.13.Scd bene eft,quod inter Mirabiliarios iftos Monachorum parentes ordinis fuiHclLiitici,Patrein,Patronii, amp;nbsp;inftitu-torem Jgnatluni Layolam ilhimlatroncm,Hifpa--nü non potiiit reGcnfercgt; quonia ille nulla edidit.

Eli igitur immanis infaniæjamp; proiccH pudoris tam horrendum Satanç inuétum tucri, cornmen-dare, fulcirc in Chriftiana Ecclefia veile, quod DeusdânauitjChrilhis reprobauit.Apoft.rciecc-i’unt,Matt.i5.v^9.Colof.ï.v.2i.22.23.i.Tirn.4.v.i. 2.5.8.Concilia deteftantur,Patres cxccrantur,cx-perientia ipfa toti Terrïfum orbi exitiofum elle teftatur. In hoe tame Satanæ infclici partu amp;nbsp;cre-piru tuendo totus eft in hoe crafib amp;nbsp;lógioriCq .a proB.ipfaamp; fanétatrinitatedefcndenda)trachi!U Bcllarm. ita vanus homo cft,amp; fuo,amp; noftro otio abutitur. Eft enim Monachatus vti Satanæ foetus amp;nbsp;partus fic veriftima falfç Ecclefiç nota. Qitern qui fcquuntur,amp; rctincnt.in hoe Mundo blarphe--ini:in altero feculo cum Diabolis perpetuo damnat! amp;nbsp;funt amp;nbsp;cernentur.

Quod denique varia huiiis difputationis capita confticiiit iftc: amp;nbsp;remhanc, qnçbreuitcramp; facile potuit expiieari, dilatat,amp; difcerpit cüm ingenij oftentandi gratia id facit, more fuoitumhuius qugftionis inuolcdg cauffa, vt glauconiam le Lio-

rû oculisobiiciat. Tota cnirti hæcdifputatio vna hac qiiæftionc clcitiniri potuit, li doccict Btllar-minus Monachan'i cx Dei veibo ftriptogt;aiit ipfius analogia fuiflc intcrChrifiianosinitjtutuiTi,acre' ceptum.Vcrùni de Grammatica Monachi défini* tionc 1 de tonciliis,quæ vocat,dc votis fuperfluis de Agicili amp;nbsp;fero vitæ generc, eccjuod pocius fit fcquendiim,dcTonfuraamp; Rafiira capitis,qiiære-]igicfiffima,de veftitu amp;nbsp;vcftimctoiü colore qnis mclior, de Agricolarum aut Hortulanoriim vita qiiæ præterenda fit, an potius iners amp;otiofa deli* genda, ifiemagnas quæftioncs rnouet,Momar Siculus , dignus cuius os quiuis fculponeis battuet, qui nobis Chrillianis pro bonis feriptis iftasns-nias.ac ponenta Ä gyptiaca ingérât, ac proponat. Hæc cft fumma futuræ de Monachatu difputatio-nisjVt oftendit iHe.

HÆc cft Chriftiana de Monachatu difputatio Bellarm.vtproeo quod cx Dei verbo kri* pto monftrarc,amp; probate debuit vel Rem,vcl nomen Monachi,eflc à Deo,amp; extare in S.Scriptui a: nos reuocet ad fcriptaPhilonis ludæi.Grammati-cas difputationes amp;nbsp;ctymologias, cætcraque ina-niaphilofophaméta.vtfcfuumque ingeniu ofte-tct.ïn fumma vult pluribusnominibushoegenus hominû amp;nbsp;môftri appellari, ac primum, Jfpawtu-’Tcli; Si iMTaif quia Philo de Eflenis Iudæcrum,fc-élariis amp;nbsp;Monachis ludaicis ( plane iam corrupta vera ludæorum rcligione amp;nbsp;doôrina exortis) lo-quens amp;nbsp;agens,Eftenos vocat SeparrwTÂç Fallitur ycro amp;nbsp;ifle, Si Dionyfius,qucm citât lib.d.Ecclc-fiar,

fix,Hierarch.amp; li.z.c.iy.Eufcbius in Hiftoria,qiii putant, Philoncm in libris dcVita cofttcmplacnia agcre de Chrillianoruin Monichis. Agit cnim de tfl'enisjVti dixi,Ijdxorum feótariis.qui fefe in fo- , litudines vaftas amp;. liiftra fcrarum abdidcrant ad conciliandam fibi popv.llrumadrnirationem, vti docet Plinius li.v.c.iy.Hift.Naturalisjquam vitx fcritatcmqnum poftcafecnti,amp; exillis imitatief-fcntMonichi Chriftiani,proptercaSynodo Gan-grenfi pcvfpicuc dainnati funt, 6«p«'iB-ei»Ta? dixe* ns Cnltores T^uminis Depneatores , 8c fa-lutis fax proram amp;nbsp;puppim in prccum demurrnu-ratione cullocanrcs. Id quod fecerunt Andiani hxrctici proptcrca damnati. Ergo Monachi amp;nbsp;fuperbo nomine fc S-tpaTrwTiif vocant, fibi folis tribuentes quod eft commune Chriftianorinn omnium ; amp;nbsp;fuperftitiofo , lt;xé3.; quod peftife-ram hxrefin Audianorum rctineant ac tuean-tur.

ÄffKHTäq vocantur à Bafilio,amp; llbri de corum vi-tafub Euftathio quodamhercticoficripti(qui fal-fb tribuuntur Bafilio Magno,quemadmodum ap-paret exftyloiUorum libvorumlanguidiore, amp;cx Epiftolayq.ciufdcm Bafilijdtcmqne ex Concilio Gangrcr.fi , vbi damnatus eft iftc Euftatbius Sc-baftix in ArmeniaEpifeopus) libri, inquam’ da primaMonachorum vita, amp;nbsp;inftitutione ab co fci ipti infcribfitur Às-KUTHxet, Monafteria À«: T ip«x quodvolucrlt autor MonachatuS alludcrcadlo' cum Paulin.Tim.q.v.S.vbicoporalcm iftam 4«--KHinv feu cxcrcitationcm Paulus pronuntiat aperte inutilcm. Itaqoc vclipfohoc Xs-xht» nomine

Monachi damnantiir.7’zzlt;rt7ó’.r Mxht«? dixcris,fnm* pta ctiam amp;nbsp;traducha à Paulo vocc àccrtaminibus Gra.’corum Gymnicis, vt ex Pollucc lib.5, Ono-martici facile colligipotelf. ôcad ilias corporis ycxationcs tranllata,

Philofophi quoqitc vocati funt,Qupd ficut inter Etbnicos Philofophi crant homines feólarij, viclujveftitiijamp;doóirina àcçrcrishominib.diuer-fi,amp; magni §uftcni amp;nbsp;Hvpocritæ fallentcs amp;nbsp;(c Si alios fpecie Profellionis fuæ amp;nbsp;rccfi gt;nbsp;telle Satyra fccunda iocuplctißimo pocta luuenali : fic Monachi inter Chriftianos, infer TurcosfNam Si Turci quoque habent fuos Monachos, amp;nbsp;varia eoruffi gcnera)funt homines fcótarii,dyfcoli,Hy-pocritEEjfallentcs fpecie rcligicnis.

Monachi denique hoc idem Monftri genusdi-cuntur.V'ndc autem deduclumhoc nomen ht,du-bitat iflc Græculus. Quod ignorât, hunc iam do-ceo.DicifurMotlt;a;:^ôç,à vi)cc-,p.civiy,c^}ixfilnm fgni-ficat,amp; /^yoçi\x}x peßemiirpernttienf. quafi foli Monachi funt foli Mundi Si Ecclcfiæ totius pe-ftisamp; pcrnitics.Qui maxime Monachis gratihea-ri volucrunt, vti Hieronymus ft Auguflmus, ille in Epillola ad Hcliodorum , hie in Pf.i^i. volunt Mora-^èc vocem figrlificarefilttartum'. vel vna cum aliis ciufdem prof'eflionis Si vitæ concordilhmè T'»Kwfe7w.Ifteamp;Hicronymum,amp;Auguflinum flagellar Si reprehendit, vt lis doclior vidcatur: At-que ipfcMonachon vocem feparatum aconiugio declate contendit. Incptc.Omncs cnim cœhbcs eflent Monachi ,quantumuisMilites, Si Aulici.

Ad V. C o N T R o V F. RS. 9iÿ Deindercpiignat ißactymoJogiaveibo Giæco, Dtniijnc conlirmatiir Hierenymi fen-tcntiaautüritatc Concilij apud Giatianuni can. /^/rffZMîxvi.quælt.i.lfidori lib.y.Etyinob giariim, Cap. de Mor.achis, Giatiaiii can.5/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lô.cjiiælt.

l.Deniqiic Bcil.nminiii de Monach^Jinm numero ex Thonîæincpta fententia in (ccv.nda fecundæ quæfi. ibô. Artic, i. cxpuugit Domtnicanos

, vt omnium fceleratifiimos. Sed ex bac amp;nbsp;Bcllarmini, Thomæ diftinóHone, amp;. fententia apparct non cn'eomncsMonacbosrel'gio-füs; deque omnesrcügiofos CbrilIianoselTe Aîo-nachos. Qiiarc ncque religio tdiiiltiana cfl Mo-nacbatusmequeMonacbatus religio.

■•cligio, ciefinire hoc capitc conaturBcllar. Fnmum frultra. Q_iiJ enim ad nos Chriltianos, ifta religio Monacbica, fi non cft Cbrlftiana^ Lr-goàvciç , Cbriftunéquc religionis dehnitione i'uit illi ordiendum. vt b,æc Monaftica illius pars, aut fpccies elfe doceretur. Deindeinepie.Prçter-mittitenimin ea dehnitione præcipuam diheié-tieparté,que cft in charitatc.vt ipfe vulchoc loco, cuius tarnen in bac defmitionc ne gt;nbsp;fù c[uid.é men-tio fit.Eft etiara hçc defmitio incptajiina regerit nobis vetera,rancida,mucida,rnillicfqoci.im.i eïu tataThome Aquinatis in leeûda (ecdilctqueftionc 184. amp;nbsp;fcqq. repotia. Poftca 1 bornas, qui banc ftatus vel Rcbgionis dcfmitioncm primus cu-dit , earn ex Ubertate amp;. feruitutc maroie \cl

pinore mctitiir,non ex ifla Beihrinini pcrfcélio-ne. Dcniijuc falfa efl ifta dehnitio, amp;nbsp;omnino fltaAe^of ac noua, feu inaudita. palfa, quoniam ex nullo S. Scripturæ loco conflrmatur : qiioniamo-mnibus locisjvbi dereJigionevera amp;. Chrifliaiia in Dei verbo agitur,repugnat,ve!ut Aéior.ió.v.i, Colofr.2.vcrf.i3.(.TiiTioth.4.verf8.Iac.i.vciflx7. J.verf.ió.quoniam falfiim cfflficut hoc ipfocapite demonftrabitur, illius fundamentiim,q lod hi'e ex' Charitate fiimit Bcllarminus.fl.fl inaudita. Nam AuguftinusIib.x.dcciuitatcDcicap.i.Laétantiuî lib.4.InftirutionuiTi Chriftianar. cap.x'.amp;' xn.fli-doruslib S.ctymologic.cap.z. M.Ciecro lib.i. de natura Dcorum. MercuriusTrifmcgift.Rcligio-pem definiiinttfle vcriDci cognitioncmamp; cul-tutnveriim. Quænotio nihil habet cnmhacBcU larminica communc.ImohæcBcIlarmini defini«-tio Rcligionis eft plane eiufmodi,qualis à Lada-tio reprchcnditi!r,amp; ab Auguflino confutatur. A Laftantiolib.2.cap.6. Inftitutionum. Äe/»p«ff,in-ejuit. ejHum nihtlaltud efi, quam qttod cuptdttas Ktanamiratur,cßreltgio Ethnica. Ab Auguflino li. de vtilitatc credendi c.q.j4nirn£.,Kon corporis cauf-fareli^io.fiqua eß^M^conflitHta efl, Atqui religio, quam ifte nobis defcribit,tota pofita eft in exerci-tatione corporis amp;nbsp;iis rebus, quas fola cupiditas humana miratur. Quod etiam eflendit Socrates j!b.4.cap.25. Hiftoriæ. Ergo Ethnica efl , amp;falfa religio. Addam pro colophone Bellarminum à feipfohîc refutari. Nam quum capite fupcriorc Monachos à Religiofis late feparaucrit,vt de Mo achatu agerct,quod vult,nihil erat necefle agcre

Jam tundamentum iftarum Monafticariim rc-ligionum examinemusjquódponiint ac voliint ef fe Charitatem,quia per eam raagis, quam per alia vllam virtutcm perhciinur, ainnt ifii, amp;'1 h mias imprimis in 2.ix,qiiæfl. 18^.184. Nara per chai i-tatem homo fini fiio vltimo,ncmpc Deo, coniun-gitur,aiimt,amp; vnitnr adlilfimc.Hec eft in fumma, iftoriim ratio multis verbis,longifqiie difputatio-nibiis ab iftis pertnrbatè cxplicata.

Hoc fun Jamentum duplici nomine falfum cft. Primum, quia pugnat manifeftilfime cum Dei verbo fcripto, quo doccraur nos Deo per fi 1cm, Donper charitatem arôtilfimc, Sz ftriclillimè vnt-riiac coniungi, lohan iy. vcrf.22. Qjv in Chriflum Cfuduiity^jHia creduat fiunti/num cum Dee-inon fohim interfe, Fides nos facit iryirirMu«? amp;nbsp;concorporcs Ghrifto,acproindc nosarôtiflîir.è coniûgit Deo, non autem charitas Ephcf.3. verf.6. Communio noftracumPatre amp;Filiofit perfidem,ait Iohannes in prima cpiftola cap.i.vcrf.5. Deinde pugnat hoc idem fundamentura cum immotis veritatis regulis duahus,vna, quæ eftbæc, Fer ejitod vnurn-^uodque tale, (j;- ndmagi-t. Nam fidc^ nos vnit, Deo, charitas propter fidem ; ergo magis fides nos illi coniungit.Hoc tàmçn axioma naturç tol-lit bæcfententia,quævult nos Deo magis vniri percharitatem, quàm per fidem ipfam. Alterum eft, Caujpi caufa efi cauffa caujfati, Si charitas nos redditperfeclos,multo magisfides, quia iftam perfectionem gignit in nobis charitas, quatenus cft fidei frudfus Si opus Galat.5.verf.6. Hcbr.10.

pil Responsio Danaei verf.ï4. Hoe quoqiic axioma conucllunt Mona-chijdfi aiiint nos charitatc potius, quàm fide per-fici,vt fuas iiTcligiofas rcligioncs fundent, ac Ita-biliant.

Nccobftant loei ex i.Iohan.4.ver. 16. i.Corin. J3.ver.4.i.Theflal.5.vcr. zj.Nain duo poftcriores nihil ad hoe argumentum pertinent, ae ne longa qaidem manu.Primus acitemj qui efl ex Johanne, vti amp;nbsp;loeus ex Epiflola Pauli ad Coloir.cap.5.v.4* QharuM eß vtnculmiiperfeFlionü, nihil Monachos illos iuuant. Nam eattnus eharitas cil perfeélio-nis vineulum, Sf fignum Dei in nobis habitantis, quatenus cft opus, amp;nbsp;efFcélû verx nollræ in Chri-ftuin fidci:ergo amp;nbsp;minus quàm fides ifla ellicit in nobis eharitas:amp; quod hoe facit,à fide mutuatur, accipit,amp; habet.

Huie falfo fundamento quatuor appendicesi-tidem falfæfupcrftruuntur, nempe Qmituorgra-dus Chriftianæperfcdionis videlicet. Nam ter-tius,amp; fecüdus gradus, quum fint grauifiima pee.-cata coram Deo,falfo perfeélio nominâtur. Hoe enim paclo docenturhomines Chriftiani txifti-marc, amp;nbsp;cenfere fna fœdifiima peccata elfe perfe-clioncsïatquc fic nunqua pœnitcre,aut fuos defc-ctusagnofcerepoterunt. Tertius enim » amp;nbsp;quar-tus perfeéiionis gradus is eft.vt vult ifte, quo homines in hoe Mundo , Deumdiligunt pro poffe fuo,non pro officio amp;nbsp;quantum Deus ipfe cxigit. Hi duo gradus funt peccata mortjlinlma,vt fic di ca nedfi vlla perfeftio, quia Deus nó acceptât hu iufmodi obedientiam pro poflenoftro ; fed earn demùna , quam ipfe deffiniuit i Nempe ex toto corde,

Ad V. Co n t r o V ï r s. jaj corde,cx totaAnima,cx totis viribus noftris,Dcu. 6.ver.5.Mattli,22. verl.57. àtjua qui vel tantilluna dcheit, tum mortis æternæ reus cft, Roman.ó.v. z^.tum totius Legis Dei violatæ accufatur,lacob. a.ver.io. Qiiis igitur hocpeifcólioncm appellet? r Cl tia Bcllarmini PiJciiippofitio ert itidé talia, amp;nbsp;cx fcetidis, ac put id is Mouachorum feriptis, 8c lacunishaulla.ncrapc Votum Abftincndi in pcr-pctuuin à Icgitimo Cöiugio.Ni'nil proprifi poili-dcndi,amp; Alteri Monaclio pro ipfms aibitratu paren diefTetutiffimas , Si cxpcditiflimas vias fefe vcro Deo confccrandi, amp;nbsp;parcndi. Hæc tria vota facrilcga funt,amp; falfa. Nam votum iftius obedic-tiæ Monafticæ crt 5 vt Monacbus fuo Abbati, 8c Piæfefto,id clTjoltcri bomini in omnibus pareat, idcoquc d-ip7rtvT}K,8i eins feruus vocatur,ac mâ-eipium fit,ncquc ampüus cft fui iuris,non vouctc poteft,non teftari,nonquiequam abfqiic Abbatis concciîionc poiîidcrc.non migrare,non digrcdi à Monafterio,amp; carccre illofiio, c^.Ahbates. xvin, quæft.t i,can.^ilt;/. xix.quæfr.^.can. Monacho. xx. quæft.q. Erg^ioc obcdientiæbomini pro ipfius libidine, præftandæ votum obftat vcræobedien-tiæiquæ Deodebctur cx folo ipfius verbo, non cx hominuin arbitrio, Matth.15.vcr.9. qui efc feruus hoîTiinum,feruus Dci effc ( Nemo enim ducbus, Matt.^ver.iq.) non potcft.vetat Paulusqucnquâ hominem Cbriftianum f c fieri feruum,quia Cbri fti fanguine.redempti fiimus: i.Corintb.y.ver.îj. Colofiiz.ver.iS.

Scciidum votû.NcmpcPaupcrtatis Monafticæ fufcipicndæ obftat , vcl maxime , ne quis vetè

9Z4 Responsio Danae I vtro Deo,amp; alacri animo fcruiat, omncm chan-tatem cxcludit,amp; extinguit, quiimis nihil crogJ' re cgenri pollit, qui mini habet, cruciatus aninn$ aftcrtiSi: folicitiidincs gignit,qiium infita nobis fit à natura ciira amp;nbsp;viehis, amp;nbsp;vcititus , qua maxiuic prerauntur ij,qui nihil proprium ac fuum habent-Deniquc hoc votüm rcfellitur Dei verbo , Pri-miim ex lib.Proucrb. jo.vcr.S. Deinde Matth/-ver.i i.vbi Panem nollrum peterc à Deo iubemiT, ergo non rcpiidiarc,quum ofFertur,3cqiium eft ad manum.Diuitiæ dicuntur vtiles piis, Prouerb.io-vcr.i5.corona iuftorurn,i4.ver.24 Qui veto ex a' lieno viuit, feruus, amp;nbsp;mancipium tandem euadit» Prouerb.zz.v.y.deniquc funt Dei bcnediélio ho' ncftæ,amp; legitime partaî Diuitiæ ; quare nequaqi'î à viris piis lunt abiicicndæ,aut rcpudiandæ.

Primum Votum, videlicet Abftinendi fcinpef à legitimo coniugio,pugnat quoquc vt fuperiora, cum Dei verbo,amp; Deum colenti obftat maxime» nift donum Continétiæà Deo quishabcat, i,Co-rinth.7.amp; fuprain traftatu de Ccelibatu demon-ftrauimiis. Pritiat enim nos optiino remedio a Deo inftituto contra carnis cEftrum,æftum, ac li-bidinem,qu3 vrimur.Ergö triahçc monachoruffl Vota fummas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccata pariunt, Votum

obcdientiç,ldôlolatriam,feu Scruitutcmgt;qu3 có^ fcientiæ monachorum hominum præceptis fub-iiciuntunVotum Paupertatis.AuaritiamjSd ft'Hi' citudinem de rebus ad hac vitam ncceflariis: Votum Contincntiæ, fœdiffimam Scörtationem,amp; Sodomicara in eorum clauftris.

Ad V. Controvers. 925 afFert Bcllarminus. Nee eoim faftiini vitæ exflin-guit votum de obediendo fuo Abbati , fed Dei Spiritus,qui nos Chrifto, non Monacho fubiicir, Roraan.8.Philipp.2. Garnis cupiditatem non ex-ftinguit, Votum de reiiciendo Coniugio, fed fo-lum Dei donum peculiare de Continentia. De-niquelibidinem oculorum non extinguit Votqm p3upertatis:fed fola fidcs, amp;nbsp;Animus (ua forte co-tentus,i.Timoth.6.ver.6.Quare mentitiir Bellar-niinus , quumhæc vota piis vtiliaeifcfcribit, aç fufeipienda.

QVodad variosMonaeborum ordincs, pri-mùm ifte à fuis diffentit,vclut Ifidoro, Ber-gomate,feu Siipplcmento Chronicoriim,Bonifacio viii.âc Baptifta Mantuano, qui quatuor præ-cipuosxMonachorum ordines conftituunt ,quia quatuor flumina oriebantur ex Paradifo , vt eft Genef.a. life verb duo folùm genera agnofeitnn-ter quæ (e, fuofque Hefuitas agnofeere no poteft, nifiMonafticae vitæ corruptclam pro veramona-fticc fumat, quiafunt ifti raonachi, vti veteres o-lim qui Kemoboth dicebantur,vagi,auari,omnia acquirentcs.fcditiofi.

Deinde fuam cauflam prodit ipfemet Bellar-minus,quuin enimfint certaamp; Virtutum, amp;nbsp;Vi-tiorum quoque genera ; eft tarnen incerta mona-chorum turba,tam eft infinita,ipfo tcfte,quæ ncq; modunijneque numerum capit vllum : fed in dies augeri poteft. Quæ res amp;nbsp;nota probat hoc totum effe Satanæomnisincertitudinis, amp;confufioni» parentis inuentum : non autem Dei Spiritus, qui certos termino$,mctas,amp; fines rebus humains, 3c

^gt;16 Responsio Danae I oncribus iinpofuit: in infinitum autcm ca non ex« tendit. Et ne quid ifii numero Monachoi û detfi fet, etiam ab his ipfisinftitutum, amp;nbsp;(iifccptum eft vitç genus,quod Armevtoruyn dicerctiir,quia tales Monachi à befliis,amp; brutis Aniniantibus nihil in viâu, veftituque difterunt ; Ali) vocantur fiatics Jmorifites , quod nihil omninofeire purent efle fummum hominis bonum. Euagriuslib.i Hiftor. cap.H. Qiiod deniqueputat ifiefic homines exci-tari ad veram pictatem, fallitiir. Ad fold cni n fu-peiftitioncm homines per Monachatum accen-« duntur,qua in fuis operibus faluttm quçrant,non in vno Chrifto.

COnfirmatio religionis Monafticç ex co dc-mum tempore peti cœpit, quo fub Innoceii-tiolll.in Concilio Latcrancnfi fuit conftitutuiu propteringentem iftorum hominum , amp;nbsp;indies crefcctem turbam, ncquisinTicclefianoiium or-dincm abfque Romani Pontificis approbatione condcrct,cap.fina.Ext,/)f re!iciofis Do7nib’ss: cap* vnico eodeminó, Atquiex I)ci vcrbofcriptouio cxpcrgamcno,A: Paperefcripto illud, qin'd inEc clefi.a inftituitur,cft approbandum,ac confirman-dum.In Grecia omnes Monachi hint vnius generis,amp;ordinis , amp;nbsp;in monte Atho colledli viuunf* Inter Turcas funt fex corum genera , fed quatuor primaria.Hi Suiræ quum à Papa Leone x.primuin fui ordinisconfirmationem confcqui.acimpctra-renon poflcnr,profciri funt fc omnes iuratiiros in verba Papæ,amp;' pro vero, fuoque Deo eße fc ilium habituros.Hac via funt comprobari, qui ab fgna-tioLayola latronc Hifpanopriusfiicrâtinftitiiti. '

PKimo Indus capitis pars in co vcrfatur, vt doccat llt;cligiones,quas ilic appellat,Monacho-rumefle antiqulilimas. Itaquc renaiftam ab ipfo pene Mundi ortu, id eft , àgemino quo conatur repeterc, fed falfó,Sc ftuftra.Rationes Rellarmini perpendamus.

Pvimaeft, Enos inftituit aliquem cu'tum Dei libi peculiaiem, ergo inftituit Monachatum, quia dicitur Gene.4.v.i6. fub Enos coepturnefitnubcart nomen Det Refpondeo eft Fallaci a duplex, A falfa intevpretatione loci Gcncfcos vna; Altera A non confequente. Locus Genefeos tap.q.v.26. eft, ce~ pa tuncblaflgt;hemari (nonautena,vt vult iftc, inue-cari) nomen'Det. Ergo ex ilia blafpbemia nominis Del,quæ tuncccpit, male colligit iftc cultuni no-uum inftitutum Dco.Deinde non dicitur id facFu effe ab Enosifed quum Enos ex Setbo nafccretur. Ncc ennn potuit Enos adhuc infans,amp; recens na-tus vel iuuocave,vcl blafpbemare nomen Dei.

Sccuniia ratio Bellarmlni, Erant Nazaræi ex legis V eteris inftituto,'Num.cap.6.ergo erit tunc Monachi.R.efpodcofallaclaeft A non confequé-tc.'Ncqueenim'Nazarçi crant monacbi,aut quic-quam monaebis ftsnile babebant. Nazaræie-rant comati, monaebi funt raft. Nazaræi ex voto vino abftinebant ; Monaebi ex voto vino non abftinent. Nazareatus votum certo tempore ft-niebatur, monacbatus votum eft perpetuum. quot;Nazarxi coniugio non abftinebant, excmplo in Sampfone ludic. capite 15. amp;nbsp;14. bona fua non abiiciebantjid eft,neque Continentiæ, neqt pau-

918 Responsio PanaEI pci tatis votum Deo vouebant,vtri;mquc voiienÉ Alonatni.Eigo multisparafarigis, imototo genere diiterui t Nazarçi veteiei,de’ monachi Chriltiiquot; r.idicti. Q^ate lic argumentaii gt;nbsp;iliaque tam ói-teiia iGJ uir, genera cunluntierc elt laiicrc, ùk lalli ignoratione h'enchi.

1 ertia Bellarmini ratio,Elias, Elizxus, filij Prophetarum liicrunt E.b Vcteic reftamentoxr' go lub Vetere Tcllamcnto iam lucrant quidam inot'achi. Refpoiidco,fallacia ell A non confequé te.Nequceiiim line vxoribus vixernt hi ipfi Elias, amp;nbsp;Elizçus,amp; filij Prophetarummeque Paupertatis votum fulccpcrunt. Alaleigitur eos mgt;-.nachiscó fert amp;nbsp;irtc,amp; Hieronymus in cpift.ad Rufticum amp;nbsp;ad Paulinum ij.

Qiiarta ratio eft, Filij Rechab fub Veteri Te-ftamento neque domos ædificarunt, nequeagros fcminarunt,vitam,more Paftorum.diirilliniam c-geruntrergo fucrunt ifti monachi. Refpófio.lalli'' cia elt A non confcqnentc. Nam neque coniugio abliinneruntjnerpie bona propria abiecerunr,ncq) m maftcria per defert3,3ut in vrbibus habuerunt, amp;nbsp;\ino abllinucrut ; quæ omnia cû Bellarminico momchatu plane pugnat. Fucrunt autem ifti Rf' chabirç poftcri Icthronis,qui fuit ft.cer M dis,qui Dei populum ex Zigypto egtefTum fccuti vita pa-ftoritiam coluerunt. taqiic, vt Nomades alij vagi vixerunt, pafcua pinguia fequebâtunac proprer cà vitam duriilimâ fub diodcgeri'it^- um.io. v.r?' ji.Tudic.q.v.i i.Rcg.io.v.i8. Ex.q.v.iS.iy.v.i, Qtiinta ratio Bellarmini , Iohannes Baptiftî ' vixit in dclcrto, ergo fuit monachus Refpon-dco i vt fupra , fallacia eft A non confequen-

Ad V. Controverse 929 te. Nam amp;nbsp;tciæ beftiæ 8c latroncs viuiint in dc-fcitis amp;nbsp;luftris.Â: Nabiigadnczet , per ftpttm annoSjCi'g.) illi fiierunt fûntve ±\lonachi. Deinde fuit omnino dillimilis Iohannis Baptiftæ amp;Mo-nacliüi'um.qiiantumuis Ercinitarum, vita.Iohan-nes iiiichiit, id eft, in defertis ex pcculiari Dei piæcepro Luc.i.verf.8o.Monachi Ercmitçabfquo yllo Dei iufl'u in dtferta feceduntè lohâncs vinum amp;nbsp;hceram non bibebat Luc r.vcrf.15. Monaclii o-mnes,quantumuis abftincntcs,viniim, 3c qui dem cgrcgic.bibunc.Iühannes abfqiie vllo voto in dc-ferris ad tempus aliquod foliim vixit: Monachi amp;nbsp;ex voto id’agimt,amp; in perpetuiim.Iohanncs bonis paternis renuntiafte non legitur; Monachi iis re-nuntiant.Ergo ineptiftime quidam cxMonachis, aut Monachorum fautoribusjohannem Baptifti fingunt Ercmitice Monaftices autorcm amp;nbsp;princi-pcmgt; fuius primus autor fuit, tefte Hierony™® epiftola ad Euftochium,Paulus quidam homo fu-perftitiofus 3c Ægyptius , circa annum Domini ccc.

De tota illavctcris xtatisamp;Tcftamcntipoflef fionc deieétus Bellarminus,ad Nouum T eftamé-tum rccurrit,fi quod inde piæfidiumhabcat. Ve-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fùm ex iplis diuinis totius.N oui Teftamenti fevi-

' ne litterulam quidem pro fc, fuôque Monachatu f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proferre ifte potuit.Ergo toto ccc.annorumfe-

* ( que incertiflima Athanafq cuiufdam epiftola fuæ ‘ Monaftices initia reperit, amp;nbsp;ex ea legitimum hoc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftitutum elle vult,quoniani vitam cam ille,qui-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nu

cunqiic fitjAthanahus probat, dcfcrihgt;it»niiracuîii couhrniatarTi tuillc clotut.zVdiiat alia,quantum vo lefjiuitum amp;nbsp;Iniic Athanafio, amp;: nolrro Bellarmino fuæ fenttntiæ confrrinandœ fiindamcntû deeft tamen, nempe Dei verbum feriptum : ex quo vnû niß nobis probet ac demonJbrt t cfl'c vitam Mona-lliccn Dec grata, opera amp;nbsp;oleû perdideritjPatres fruRrà obieccrit,indicia vtilgi pro fc prætenderit. Nos cnim t hriftiani exfolo Dei veibo fapcre.cx Chrifti mâdato

didicimus,ac volumus.Adpcpuliiphalcras.Pjtrcs enim,qui hâc viiâ côprobaiuut,tx fui feculi erro-rc fafeinati lie fcnfcrtivcl nô cade erat in illiiis té* poris Monaebis blafphcmia Si fupcrftitio,qvæ eft jn noftiiSjDcllarminicifquemonachis.Eligat vtrû inalit Bcllarminus, Porto quocûque tandétépore ceperit Monachatus iflc,quia citra Dei verbüfuit inftitntns vcliit Rcligionis pars qi!a’dâ,eft dânan-dus. Quicquid cnimin corertini gencre.quæad Dei cLiltum pertinent,fit A’ rceipitur abfqucfidc» peccatum ill,inquit Paulus Rom.14 verfix^.Ergo quo tempere pcltis ilia eeelefiæ exifiere ceperit, amp;nbsp;à Satana fc in Angelum lucis transformanteæ-dita fit,nihil nobis m.^gnoperc curâdum eft.Quo-cunque cnim tempore id nióftri natum fit,ftatiin hittabolcndum amp;: exftinguendum.

Porto Tcrtulliam Si C}’priani(qui poft annum Chrifti,cc.vixit)téporc nullæ fiicrant, vtputat iftcjvirgines Chriftianæ Monachæ S: Moniales.11 îç enim,dc quibus agfitT ci tnllianus amp;nbsp;Cyptiantis, fi crût virgincs, quæ demi fuxfc quæquccôtine-bât,nô ante crât in Monafteriis côclufæ: quttline

Ad V. C ó N T k ó V E R s. pj/ Voto perpctuo, feJ tjuidiu folùin voletant, cœtii hominû abftintbâc,tôuiuianô frcquétabât,inûdi dclitiasaipernabantur.veftitæ finapliciUnnè.Hos ipi'uin apparcc exiplis corûIitns.Dionyfiusautc^ Al eopagita ab hoc diétus,vixit circa annûDomini ccc.tiô antca. Nâ citât Cleniétéftromatçü in lia de Uiainis noininitus,ibidc fe excLifat,amp; ignorât vtrumà verorcccirerit. DeniqueàBafdioMagno epiftülaiiÿô, ad Maximum Philofophum nô pro-baturautor ifte.Ergorecens eft feriptor ifte Dio-nyfius;quem falfoputat veterem Bellarminiis:câ-tra quam amp;nbsp;Valla,amp; Erafinus,amp; quidem rcilç leii tiunt, imo ctiam Nilus in Afccticis.

De Piiilone ludæo quod fcribit iftc, cum Mo-nachos thriftianosA’ vidilïe , amp;nbsp;laudaßc in libro de vita contemplatiua, falfum eft. De Èflenis lo-quitnr, qiiemadmodiim amp;nbsp;liber ipfc, amp;nbsp;Hieronymus de cihtodia Virginitatis oftendit, amp;nbsp;Piinius Philoniæqualis lib.v.ca.xvii.NaturalisHiftoriæ* amp;nbsp;lofephus hb.i.ca.Vidc bel'o ludaico li.iS.cap.i. de Antiquitatib. ludaicis.Ergo omncs iftos falfoS teftesprofeprodiieit Bellarmi* Nam quod Eufe-bium lib.z.HiÛoriæ, Epiphanium hærcfi*z9. Hie-ronymum de viris Illuftribus, fuæfcntentiæ te-ftes amp;nbsp;fuffragatores citât Beilafminus , amp;nbsp;So-zomenum quoqiic lib. i.cap. u- Hiftoriæ, nihil promouct.Omnes cnim illi talfum vnius illius Ea febij indicium fccuti fenferunt non loqui Pniloné de Eflcnisjfed Monachis Chrillianis^Nam quam-libct noui huius vitæ generis cômédâJi occafioné quefluît amp;nbsp;captauit Eufcblus,nô rcétè tamê petpe fa Philonis méteîfed ad iftâ cômêdationê quo iurt

R ESPON s ro Danaei qaaveiniuria cam tiifcbius dctorfitrficut in mul-tis aiiis eiufdem Hiftoriæ fiiæpartibiis vanus ïcri-ptor apparct Eufcbiiis, vtiin iJlaepiftula Agabi xcgis lib. i.birtor.cap.15.

Infulfasautcmplancedhomo ifte Bellarmin« (jui amp;nbsp;Pailoncm,amp; lofcphum de Monachis Cbri-ftianis loqui putet,quosilli fic laudent, vt nemi-né plLispoffint.Vcerqueantem Chriftianosne femel quidcin nominauit in totis fuis libris, tam eos oJerant,veIut infeftos fuæ geneis ludaicæ ho-ftes, Pixterca quum illi, de quibus vterque agit, ante »'tnufque tempora ta célébrés elfe cepilfcnt, certè lam tempore Chrifticeperint cxiitcrcnccef fc eft.Qao tempore non cft,opinor,tam impudés, licèt Monacbus,Be!larminus,vt MonaebosChri-ftianos luilfe aflirmare audeat: aut ft aflïrmet, nemo pius tam elt liebes, vt iili hdcra liæc fcribenti habeat.

Sexta ratio Bcllarrnini,cx voto fiia Apoftoli 0-mniareliqiicrunt.vt Cbnltum fequerentur. Mar. io.vcrf.28. Quidam foliim ex primis Chriftianis fuas polfcflioncs diftrahebant, vt cgentibiis fra-tribus Chriftianis fubuenirent Actor q.verf.^q. Ergo amp;nbsp;Apoftoli ipfi,amp; illi, qui tam feruentes a-nimocrant, erant Monachi. Refpondco, Multis modis pcccat,f31Iit,amp; lalliturhomo iftc.Primiim locum Afarci perperam interpretatur. Reliquifle omnia fua diciintur Apoftoli aft'cétu, non adu amp;nbsp;abieótionc fnarum rcrfi quantnlæcunquc illæ fue-runt,vt Chrirtum fequerentur. Nam prætulerunt potius comitari Chriftum, quociinqnc iret.qiiàni donii fuæ hærcrc priuatis mis commodis ftudcres.

Ad V. C o N T R o V F. R s. 5]} Retinncumt tamcn cadcin iIIa fua bona gt;nbsp;amp;nbsp;naui-ciilas füas, amp;nbsp;rctia, domos feu ædes, amp;nbsp;vxorcs, cjtias antca h.tbcbant, quemadmodum apparet ex lohan.ii.vcrf.}. i.Corintb.9 vcrf.s.ldcm (enbt lo bannes îj,Papa Romanus. Qnæ omnia Monacha-tui funt contraria,nee Monacbi faciimt. Deinde ex niillo præccdcnte folcmni voto concepto id fe cerunt Apoftoli,ncut faciiint Monaelmlocû cniin Augnflini ex li.iy.ca.q. de ciuitatc Dci falfb pro-fcit Bellarminns,//ocflt;ir/«w,ait AnguRinus^fl/e» tifjimis veufrât. Lxplicat fe idcm,népc quod Dens / feu Cbriilus,qui Api ftolos ipfc adfcmanikftc vccarat, animum illisiifdcm dédit inca vocatio-Dc pcifincdi:u/w^«/w,ait Aiigurtinus, exUlis ejjent potoitih ^f fgt;uoru7a eß inf^rmatia arnx, id tlt, qni vouent, fed votum non feruant, vt Demas,i.7 i-moth 4.vt ludas Ifcariotes Math 17. Votum igi-tur anpcllat Augnfiinus ilium affeâ;um,quê Deus Apotb lis fuisdedinnon temcririam,qualcm Mo nachi facivnt.promifHonem Deofo'cnnitcr fa-«am.rcrum fibi impoHib lium præftandarum.

Deinde fallitur Bcllarminus , qui quodfcribit Lucas Aétorca.lt;^. de iis Chtillianis qui bona fua vendebant ad eos refert,qui ex voto id facerent,vt faciunt M machi: falfum iftud cft. Imo neque o-mnia bona vendebant ; fed qnædam duntaxat, quantum volebant.In quo diffcrunt toto gcncrc à Monaclns, qii! omnia abiiccrc coguntur. Neque ilii ca dabant Monaflcriis ditibus,vt faciunt Mo-nacbi: fed hominibusamp; egenis. Ambrofius Scrm. hono. Denique illiid ipfum flatim dcfiit elfe in eeelefia, tefte Clemente ftromatco. Et go ftatjra

JJ4 R E s P o N s I o D A N ae t pcriit totuin genus Monachorum iii ccclefia. Et Chryfürtomus Honi’liazj. in cpiftolain aii Hebroos aperte negat vel vclliginnr quidem Muna-cliatiis cxtitiffc inecclcf’a teraporibiis ApoUolo-riiin, Ait auteni idem alibi Monadiceii à Chnlb inftitutam communi hominum fui tcpiporis et-rore,vclut tyrannico cdicïo, deceptus ac coaétus, Sicoinnia amp;nbsp;Chryfoltomi amp;nbsp;aiiorurn Patrumdi-tla de Monachis finit amp;nbsp;audienda,amp;’ interpretanda. At.qui errat,inquit lex,non confentit.nc magnum , imo ne vllum fuæ fentcntiæ copHrmanda; fundamentum in huiufmodi locisamp;diól s Patiû errantiuniamp; deccptorum ponat iflc Bellarminus.

Negat Bellarminus primam Monachatus, amp;nbsp;illiusfolitariæ vita:-amp; habitus,amp;,• vicius occafioné ex pcrfccutionibus in Chriftianos ab Jmperatori-bus Romanis Ethnicis faétis amp;nbsp;fufceptis ortatn /c.Fdllitur.ne dicam mcntiîur. Nam amp;nbsp;Paulus i-

Antonius,quos vitæ Monafticæ autorcsfacit ifte ipfe, vixerunt, Antonius fub Diocletiaiio fummoChrifti hofte Imperatore Ethnico amp;nbsp;Ro-manojPaulus fub Decio, A; Valcriano, qui ad fu-giendas illas perfecutiones fefcin defertis,telle Hieronymo in vita iftius Pauli,abdidcrant,fouillas velles, feu Melotas ad exemplum eorum,de quibus cilHcbr.ij.verf.57.induerât,ac duriflimc» vtpotc in Ægvpti locis amp;nbsp;A rabiæ, ficcis amp;nbsp;dcfer-tis,viuebant,Sozomcnus lib.j.hillor.cap.iq.lib.f cap. 28, amp;nbsp;35. Apparct autem exEufebij Hiftoiia Jib.8.cap.7.8.9.io. Ruffini lib.2.cap. 8- Socratcli-4.cap.23.in dcfcrtisÆgypti f Arabia? profundif-lîmis exortos clîe primùm Monachos f Chriflia- 1 nos iftos folit^riê viucntes, quod in iis locis tnti

Ad V. C o n t r o V F, r s. 93$ pcrfv'cutionû tempore Lruin'ent, ac vixiflenf. Ad hornmauté imitationem amp;nbsp;in Syria, amp;nbsp;in Perfia, Sc in Cappadocia poftca cxtirerc alij, Sozomeinis h.ó.Hiii.c.^ï.j^.Dcmnmin Occi.lente,paulöante state Hieronymi. Ergo qiiæ tucrit iftius intlitiiti vite generis origo,amp; vt àpcrfcciitionibnsorta, lucemeridiana clarins appirct. VndcaDamafo in Pontiticali dicitnr,Telc(phorns ex Anaclaorcta ta «tEis Papa, quia in deferta tcccGcrat perfeentionu tepore. Vixit cnim fub Imperatorc Adrianopcr-fecittore- Qlt;ianta verb eft iitaBcllarmini iir.pudc tia,audcrc id,quod omnes pij vident,negate,ninii rum obfcuratani fuiffe veram de noldva corâ D,o per viaius CHrifti Canguinem iiiftificat ione, Rom, 3.vcif.ii.a^.d jódrinarnvSc ab iis, qui laiiius Mona-fticæ virs prætextn amp;nbsp;fanôtitatc opinatafuam fa-lutena in fuis operibus qu$(icrunt; amp;nbsp;ab iis,qui vt homineseaiaain M maftico v.itç gcre 'C quærerêt, Eiafevunt aut fuis fcript.is,aut fuis exemplis?

Veteres autem fen Antiq-’os M machos tam à noftvis dilfimiles effe ac fuifle, quàm cft cœhim à terra,rcsipfa Jocei.imo clanaat. Erg gt;nbsp;fr, ftra C0s hoc loco inter fe côparat Bell irnainus : errat alite in hac colVarionc grauhEmc. Prinan qiiod veterts illimonachi i'noiibus,inflitntis,vicfii vcflitu, to-tôque gencrc vitæ inter fe diiïcrebant, ad tr’verb ilia contincntia;,paupcrtatis,'k obed entis vota fuas,vt noftri,régulas non reflringebant. Imo, tefte Vîierony mo in vita Malei, ctfi monebât cos, qui profiter! naonachatn volebâr,vt onania paupc ribusfaadarct; f»mc eosneqnaquâ id taccrc clt;.gc bâtifcdea,fi vellet,fingulictiâmopachi retinebât.

fibi priuatim.Deinde certo cei tins cfl fiiiBc aliain vicæRcgiilain, etiam quod ad eßentiam Mona-cbifmi, Monaclii Bafiliani, Auguüiniani, Hieru-nymi3ni,amp;Ægyptii,vt ex AiiguUino, Hierony.in cpift.de Ciiftodia virginitatis, amp;nbsp;de JnlHtiitioiic Mùn3chi,Bafilij(fi Bafilij poties eft, quàm Eufta-thij)Afcericisdeinonftratiir.Præterca vetercs Mj nachi qiiæ fufeipiebant, abfquc voco perpetuoca totâ vitâfcriiandi ftiftipiebant. Itaque quuni vo-Icbant, vitam illam Manafticam rclinqiicbant,ne-que inanerc in catota vicætcmpoiecogebantur. Inde tot Patrum epiftola-qier quas cos,caftic, qiiæ Alonachatum poftea dcfcrucrant, reuocarc conan tunfcd redire non cogunt. Ergo vetercs Monachi a noftris amp;nbsp;Bellarminicis etiam inipfafuæ rclir-gionis eftentia amp;nbsp;fundamento difcrcpant,amp; diffe-runt.Q^arc fruftra amp;nbsp;perperam ab illisad noftros vlla fitconfccutio,qucmadmodum rcélcfcnfcrût, fcripferûntque Caluinus amp;nbsp;Magdeburgenfes.

IAm veto fummum Monachi amp;nbsp;Frat. iftiusim' pudentiam audiamiis.primum in Lutheri verif-ftmis rationibus non refutandis,fcd dütaxat, quo-niam cas conucllcrc non potcft,elcu3ndis.

Dixit Lutherus mulicrcs in hoc mundo ad rtx-toyoria.11 à Dco conditas efl'c EIoc ex Paulo didicc-rat Lutherus i.Timoth.a.vcrf.i5.Negat Bcllarmi-niis id verum cfle.quoniam in coelo mulicrcs non nubent. Rcfponfio, fallacia eft amp;nbsp;deprauatio ma-nifefta loci Pauli,amp; fententiæ Lutheri,qui loquû-tur de fine, propter quem in hoe mundo, non in cœlo,funt,exiftûntquc mulicrcs*

Ait Lutherus, T am naturale elfe amp;nbsp;conceflTum homini vxorciTi,fi velit,digt;cerc, quàm comeJere. Negat itiefle verum Bellarm. Refponcleo,Paulus 1, Corinth.7.Bellarminum réfutât vcrf.36.37.Snnt enim hæc omnia ex icrum it/iaipopSv numcro,quæ prohiber!, nifi à Satananon polfunt, vti Paulus i. Timoth.^.vei 1.1.2.3. docet.

Alt Lutherus ex Rabinorum fententia vetitum fiiiffc ludæis elfe cœlibibus,amp; fine coniugio,(i co pofTent vri.SicR.Solomocap ç.GcnefeoSjR.Da-uiuKimht in If. 56. Sic Romani veteres legibus cœlibcs eines multarunt,qui liberos non fufcipcu. rent L.vnica C.T)ecaducs ta!lt;egt;jdis.Hôc verum ef fc negat Bellarmiilus. Refpondeo, Agat cumGe-miniano, amp;nbsp;cum Rabbinis, lt;jui hæc feripferunt de fua gente.non cum Luthero,

Ait Lutherus Paulum potuifTe fccum circuma duccre vxorem, ergo amp;nbsp;habere, fi voluifiet. Sont hæc ipCa verba Pauli i.Corinth.9.vcrf.5 Bellarmi-nusnefeioquid de differentia verbi vrsezsT- w lie yctaêïy obgannit.Refpondeo,fruftra. Nam illicde vxorc , quæ propria cfl: mariti cam circfiduccntis agit Paulus; non de feorto, amp;nbsp;concubina, aut Cy-nædo, qualesfccum circumducunt Sodomiiæ, Conenbitores Monachi.

Ait Lutherusconiugatam mulicrem plus in cc-flcfiamconferrc,quàm quæ fimplicitcr virgo, amp;nbsp;innupta manct. Hoc vero veriuseft. life foliim, more fi’o, negat cfle verum. Sed plura poteff nc-garc Afir.us, quam probarc Philofophus ; confort cnlin naulicr coningata liberos in ecclefiam: qiios non fufeipit ca,quæ virgo manct femper.

Ait Lutherus in primitiua ccdcGa Chriftiana nnlltJiTJ extare huinunodi publici,amp; lolcmnis vo-ti cxépiû.Excipit Bcllar» Contra,B.Mariâ vouilfc virginitatcpeq’vtii3.Re(pôdeo,Nugæfuntiilæ lSc rgn fomnia,amp; inillo S.Scripnirç loco côlirniâtiir.

Lutherusin II.III.amp; llil.amp; V.arguinétooltc-dit vota mouachorum cfie contra cxpïtirum Del verbum 1.Corinth. 7.v.9.10. qutim nullum de iis præccptû cxtct.Bcll.irniinus contcntus luit nega.» re h cc omnia : lcd ex loco Pauli iam citato contra apparent vcrilTim.a elle omnia.Certe iudicium M, l.uthcri dclibrisHicronymi contra louinianû.eft venflîmû.Nâ fi conuitia Hicronymi,amp; digreflio-rcs plcnas oRcntationis ex his.dclcas, rcliquum funt meræ incptiæ,amp; nihil foluit Hieronymus.

Philippus Melanchthon, quem poftca aggredi-tur Bcllarminus, quum ne Hercules quidem contra duos,Philippus inqi’ä, aitmonaftena primiiin fuific libera collegia abfque voto perpetuo.Contra Bèllar.cx Augultino Pr.75 amp;99. Refpondeo, Etfi quidi iä voucbät,fi vellet; tarne nö omnes id faciebét, ncq; voucre cogebätur ctia ij,qui fe mo-nachos pmfitcbätur Hier.in Malco amp;nbsp;Hilarione.

Philippus aitjQ-T Mon.a{beria,præfertim in Oceidente , primiim fuin inftituta , tuiflcfcholas bonarü littcrarü,coque nomine inualuilTe com mendata populis fuiirc.BclIarminus hoc veru cfle negat, quonia yfgvptij Monachi toti P.almodia’, leiuniis,terra; colé(læ addiéti crât. Refpondeo,de Monafteriis Occidentahbus præfcrtim loquitiif Philippus amp;nbsp;Monaftcriorü fundationcsa Carolo Magno faâçpcnc vbiqiic,manifenc doect ca fuif-fe in hunc fine conftituta ,vt effent bonarü artium

Ad V. CoNTRovE R s. 939 Scholæ.Etiam in Ægyptiacismonallcriis fîngnlis diebiis inonathi ccrtis Boris ad audicndö aln^nij de Dei vcibo ex fuo Abbate in vnûconiteniebât, teftc Hieronymo in lib. De cullodia virginitatist Augulhno li.i.c 3j.de morib. ecclefie amp;nbsp;CalTiano ipfo,Socrate li,4 c.2,.Hiftorie.Ccrtê lâ nionaftc-rianó funt.vt ait amp;nbsp;vcrè Bellarmin.bonaniin lit-terariini fchola,fcd feditiofornm porcorum lurç» amp;nbsp;Monacho ifiduElioy, verns eft amp;nbsp;iampridem no-tum lippis amp;nbsp;tonforibns proiicrbium.

Philippus ait,Eos,vti Bcrnarduin,Francifcü, amp;nbsp;alios, qui monafticæ vitæ genus amplexi funt, ho-nefrashuiiis vitæ curas f gille, vt in otio liberius viuercnt, vti oliin Philofophi rcrû piiblicaruni eu ramamp; adminiftrationem fugiebanr.vt omnes ani mi moleftias euitarent Refpondct Bcllar.lmo illi plurimû fe fuûmq; corpus vexarûr. Rcfpôdco,Bi$ ftulti fucrût, qui (ibi ipfis nulla de cauifa hoc tain graue iugum inipofucriint, abE]uc quo veri Chri-ftiani viucreamp; elTe poterant. P æterea manifefîc crudclcs fdcrunt .qui contra Pauli præceptum E-plicr.5.v.î9.fe fuamquccarne. amp;nbsp;naturâ vexarunt.

Philippus ait monachatû cfTc recens inuentum. Bell.antè mille ann is ait fuilîc rcceptÿ, quoniâ à Bernardo Clareualléfi fuit inftitutû genus qaod-dâ monachorû ex fuo nom\nc.T\ a ante tntUf annos ait ifte,^9r«ir Bernardin crA 1171.L. C.?. Quarto, Refpondco,Hoc omnino falfum clTc- Cepit eniin innotefeere, amp;nbsp;viuebat poft annum Domini m.t. XVI.Bernardus quemadmodü apparctev ciu.s vita, Trircmio,Chronicis omnibus,ne lôgushm.Vixit fubHcricoVI. ImpcratorcGermano, amp;. Côrado Ill. Sed recens vocat Philippus quod plus quàin

tn i Jie annisCqualis noftcr Monachatus) poft Chri-ftiim natiim cxiltcrc in ccclcfia Cliriftiana ccpit.

Philippus ait Monachatuni elfcmeram in Dcu blaiphcmiai-n» quia credunt, amp;nbsp;docentur homines pct hçc opera fc vitam çtcrnam mcreri apud Dcfi) h,Tc opera non ipfis tantum Monachis,fcd amp;nbsp;aliis, quibus ca Monachi volunt applicare, prodefte ad demcrendam falutcm. Prgo tolicndum eft tâ bla-fphemum vitæ genus* Bcllarminus etfi Qjtiito col.iiyi.dicit haneeifecalumnianvtamcn

verum efte fatetur ingenue,amp; aperte.Fate-turenimea opera efle mcritoria vitæ æternæ Sc Monachis, Sc aliis- Deniqnc profeftioncm Beli-gioniscxpia,vti loquitur amp;nbsp;pi obahili cred'ditate cxæqiiat Baptifmo.i.fanguini Chrifti in poena pec cati amp;omni, omnino tollcnda quæomnia funt fa'fiflima.Scd hascindicaftc eft conftitaflc. Hiero-nymiautem amp;nbsp;Bernardi fententiam nihil mora-mur,qui amp;nbsp;ipfi pro fe vindicias pronuntiar, qiium fint Monachi : Sc iftius erroris autores amp;nbsp;fautoies fuerunt. Sed neque Thomam in tertia fccundx quxft. vit. Art. 5. qui fupenori errori manifefto ^confentit.

Philippus conqueritur, Quod Monachi præfe-rantfiuas rcgulasdnftituta,amp; Concilia Dei verbo, amp;: Iegi,quam ncquaqiiam tarn præclaris riti lis ornant,atque fua,quæ vocant, commenta, S Confilia,amp; vitæ à fc inuentæ genus. Piimum id negare veile videtur Bellarminus ifte ex Thomæ T^’T^in tertia fecundæ quæft 148.Artic, ^.quia per feébo Chriftiana formaliter eft in cbfcruatione præceptorum Dci, inqnit: tarnen confeientîæ fuæ poftea

Ad V. C o N T R o V f. R s. ' 941 poftcatelbinoniu viótus,ac ccclenstatcturida fc, l'uifquc fcribi, amp;nbsp;tribus de vaulns prætcrri lua in-■fticüta diuinae Icgi, ellequc præierçnda, Priniùiu, Qja lunt ilia perie^tioi a legis diuina: piiceptis, contra quàmcR Pf. lÿ. vbiiexDei pertcctillinia vocatur. Secundum, quii pcrfcétiiis viuunt qui Confilia,quam qui prxceptaferuant, côtrà Deut. 6. Ergo amp;nbsp;Chrillus ipfe K'Iath. iç.vcrf a7.amp; Pro-phctæ nos ad Icgts diuinæ,amp; quidem folius,cufio« diam amp;nbsp;obfcruationem rcuocant,non ad ifta Mo-nachorum confilia, Of.6. verf. 6. Mich. 6. verf.8. Maiach.q.vcrfq.Tcrtium, Quiaperfedicrchari-tas amp;nbsp;anior Dei in cofiliis præcipitur, ncmpe in-finita; in legis autem præceptis charitas duntaxat finita dcfcribitur,amp;continetur. Contra ex Pf.19. ex Math.^.verf.iS. If. 54. verf. 16. docctur nc iota quidem vnnm deefle Icgi Dei ad plcnam perfc-Ctamque Dei obedientiam anobis præftandam.

Philippus ait, Confilia amp;nbsp;inftituta Monaftica legi Dei præferuntur à Monachis.quonidm illi nô putât Icgem earn damnare omnes motus, cogita-tiones,amp; impetus animi nofiri Dci voluntati cô-trarios.Atqui damnat cos.Itaqucpcrfcôiiffimacft Rcfpondet Bellar. Hos vitiolos animi noftri impetus non effe peccata. Refpondeo, Errat Bellar-minus. Nam vult Deus à nobis coli toto corde vt alibi nufquamoccupctur animus nofter, Math. 19, verf.19. amp;nbsp;concLipifcentiam ipfam ( qnæ elt animi motus amp;nbsp;impetus obrcpens nobis ctiam frpein-cogitantibus ) damnat aperte lex Dei Exod. ao v. l7.Rom.7.verf.7. Qnamobrem huiufmodi motiis fiint peccata à lege Dci damnata, vitra quos Con-

Responsio Ùanaèi iilia progrcdi nonpoirunt.Eigo falló pcrfcCtiora/ quàin Dei Jcx.elfe niiguntur.

Dennin) Caluiniim aggrcditur iftc quoqiic,qi:e nc æqiiiiliiniiin qiiidem ikius monakici iiiftituti intcrpictem fci i c potcft, tam eft hie (lli iniquusi amp;nbsp;in cjin odio plus quam Vatiniano tcrtiir.

Caluiniis ait, Dixit Syricius Papa coniugiii cfTe Carnispollutionemdn quo qui viuunt,Deo placc-fenon poflunr,abutenslcco Pauli Ronlanor.^.vi 8.Bcllarmiuusdicit elle Caluini mcndacium-Rc-fpondeo, QAx\i Propofutfti. Dift.82.amp; ipliiis cpiftüla prima,amp; ï.Èx his conftabit vera fcriphlfc Cakiinum: mentiri autem Bellarminiim , qui hoc /ieferiptumneget.Non enim concupifcentiani in cnitiiöe actione coniugij intcnienientem propri« fpcäat aut damnat Syricius; fed ipfum vinculum coniugij, quod iftc, toto cœlo cum fuis fociiser-ransjvocat magnum Sacramentum.

Caluinus laudans ftudiutn corum qui in defer-tis viucbant,vt mundo renuntiarct, ait ees hac via fefead ccclefîæ gubcrnacula præparaflc. Id quod docct Auguftmus epift.S'.ad monathos epift 4!gt;’« ad Vincentium Donatift.can..^lt;tz/r«wz/z^fr DUb 47. Bcllarminus rapit in conuitium amp;nbsp;pciorem partem id quod Caluinus in laudem amp;nbsp;præconiâ rnonafticcs cripfir,dixi'tvc,tarn eftinCahnnunt acti'bus^Sf homo præccps Bcllarminus.idcrn dici-turcan.A/oÄiteAorcan leatEpi!lolafn,\6.(.\vç(t.Y'^''^' ma. Cur non igitur cos canonas ifte, ficut Calui-num flagellar,mfi quiaquicquid dixerit Caluinus, Vult ille cucrterc.

Ad V. ContRovers. ’943 Monaftcriis rerum «obfcruationcs ; non autcm tuiilcjVti nunc,coaCtas. Ntgat hoc veriim effe Bellarminus.At nos (upra ex Aiiguftino,Hie ronymo, Cypriano, id vcrum elle oftendimus : i-ino poterat quis defercre amp;nbsp;eremiim, amp;nbsp;vitx Mo-naflicx genus, fi volebat. Qi^idigiturtergiuerfa-tur Bcllarminus.

Caluinus ait, Nouam quandam pietatem longe ab ca,quæ Dei verbo præfcribitur,amp; ad Dei ac proximi chariratem pcrtinet,dnicrfam elTea Mo-nachis inftitutam.Efgo delenda eR.Bellarminus, more fuo,hoc ncgat,amp; nouam illam pietatem pu-tat cUcperfediorcmea, quam Chriftus ipfepræ-fcripfit.Rcfpondeo, Mirus homo ell iftc,minime-que Chrillianus, qui aliquçm putet Chrifto ipfo, qui eft ipfa Dei fapientia,t3mcn fapientiorê.Hæc fententia jam exp lofa elKSc vnam elle fcculai ium, ac Monachorum vitæ regulam oftepdit Paulus 1. Corinth. I. Vnus cnim eft omnium Chriftia-norum Chriftus eiufdem vitæ omnibus exemplar.

Caluinus ait, Monaftice nufquam eft à Chrifto in ipfius Euangclio probata.Bcllarminus profert locum Auguftini ex cpiftola 89.80 Chryfoftorai Homil.17. ad populum Antiochenum. Refpon-deo, Dicium Auguftiniamp; Chryfoftorai noneft diélura Domini Chrifti lefii, cuius folam autoritärem quærimus.

Caluinus ait, Nullum eft à Chrifto diferimen conftitutum inter confilium amp;nbsp;præccptum. Hoc verum elfe negat Bcllarminus , ex Auguft. e-piftola 89. Refpondeo locus Auguftini epiftolx

à Bellarmino citotus non conflitiiit difcnmcn inter Concilia amp;nbsp;præccpta : led docct ex pix’ct peis Chrilti alia pcrlectioris iidtitix nobis rcgulain tradcrc,noftri (oluin rationc: non aiitcm alia Dei Conidia facit,alia præccpta D.ci Auguftinus.

Caluinus ait,Non iniplent Monachi fua de ma iori pertcefione promilia, velut de non iurandoj de diligendis kus inimicis. Itaqiic Patres Mona-chos lent cxccratbqui id promittcrcnt, neque tarnen prællarét. Ergo Monachatus clt blalphemia» amp;nbsp;hypocrifis. Sient amp;nbsp;illud clt falkiir., quod Mo-nathatiis profcHionera vocant fecundtim Baprif-mam, licutantea dictum ell, amp;nbsp;coneellit Bellarmin.col.iiyi.L B.Rcfpondct Bellarmin, fuo mo-re,innc:andoillud iplum,qiiod antca fafliis eft elfe verum.Rcfpondeo Bellarmino,triiftracum gt;.ó~ tra ftimulos calcitrare, amp;nbsp;veritatem tppiignarc, quum resipfa teftetur monachos neque fclcmu-tuo, licet in codem clauftro amp;nbsp;caul a habitantes, diligcre.nedum luos inimicos; neque Dei, neque proximi charitatem retinercmeque àblafphemiis, multóquc minus àiurando abftincrc.

Caluinus ait Monachatus eft veriffimum fchif-ma inccclcfta, primum quia Monachi priuatim, non cum tota ccclelia Sacramentis communicant, fuas ftbi priuatas Millas habent, propria Tcmpla, amp;nbsp;proprias ecclelias.Deinde quoniam alius dicit, £ƒ» fun. Cephx^ego fumPauhye^ofum/c/7lt;.-quod genus Ichifmatis damnat Paulus aperte i. Corinth.i. vcrf.12. Refpondet Bellarminus conuitiando. V-trunqueenim , quod eft verilfimum, vecar men-dacium-Aiccnimprimutn, Veteres monachos ha-buifl«

Au V. C o N T R o V E R s. 945 hibuifTc priuatas Ecclcfias, amp;nbsp;priuata altariarnon cüin leliqua Ecclelia communia.Refpondeo Bellarmino , Hoc talfum cfle quod fcribit,quéadnao-dam appai et ex Gangrenfts côciîij c.6. ao. can.

Dirt.XXX. Priinum autem ill Chaicedoncnli Synodo rogati funt Epilcopi, vt rt:a oratoria priuata Mônachis concédèrent c. 4. amp;nbsp;24.quçantea Monachi nulla habebant ex Gan-grcnfis Synodi dccretis,

IraoMirtx Priuatæindç in Ecclefia natæjqus omncscrantantcaPublicx tota Ecclefia conue-nientc.Scd qiiicquid ex Augiirtino lib.i.deMori-bus ECCI.C.15.amp; 55, amp;nbsp;aliis in contrarium affert allé probat etiain hoc ipfnm Veteres Monachos fuifie iâ tum lchifmaticos,amp; à Del Ecclefia iainpridé fc-cefiioncm fccifle, quia inter fc priuatim: non auté cumtotailliusloci, iirquo verfabantur, Ecclefia commuiiicabant Sacranaenti.s,amp;conuentus habe-bant.ldquod Caluini confirmât lententiam.

Ncgat quoque Bellarminus,etfi Monachi ali) d i CLint» P go fum 'Daminici CalagttriMni'.M^ï} egofim Francifct Alftjienfis'.i\'\] ego f,im jittguflini tame eo^ inter fc diuifos amp;nbsp;fchifmaticos:quoniam ordinis tantum fui ab alio dirtinguendicaulfaid. ficiunt Monachi,inquit irte,Refpondeo,Inao tot Deos Jiuerfjs, tot Chriftos,tot Aduocatos difii-milcshabcnt Monachi, idque iaiäant, quot funt iftarum fcélarum Monarticarum diuerfi patroni autorcs amp;nbsp;parentes, '\liurn enim habent Dominican , aliuin Francifcanhaliurnalij.Dcindeipfimee Monachorfiordines fchifmata manifeftaafefcin fuis ipforuni regulis côtiuent,Nâ Frâcifci régula

946 Re$POK$1O Ij ANAE I verat fiios qiiicqiiâ poihtlcrc, (cd ir.bct medicare: Benediéti régula Mcndicitatcin ilbm damnat,S: àifTiiu,oaùvgt;iv imprebat .i. ndiil poiïidcre,Nidli taquot; men Monacbi vfquam conimuniter ciini tota ce-défia Chrilh Sacramentis communicant, qiiod cft verifiimum in Ecclelia üei fchifma,amp; diiiortiuin, tcltePauloi.Corint.il.

Caluinus ait, Vetat Paulus Mulicrem antcb'gt; statis ar.num deiigi ad IJiaconatum, vcl Conti-nentiam voucrc i.'f’imot.5.v.9.Ncgat hoc \criini elle Bellarmines . quia Hieronymus amp;nbsp;al ij volunt luniorcs elig'.Rcfpôdeo, Peffimè vero illi à Pauli prxcepto cüceficrûntjVt fuas Nonnas amp;nbsp;Mona-dias ad hoc votum adigerent. Fuit cnim Dei ver-bo, amp;nbsp;Pauli prxcepto liandum: non auteminani iftaambitione nouum vitæ genus in Eccleiia in-llituëdû illud violandum. Q-iod Pitres nonnulli tcmcrc, pacecorum diétuni iit,fcccrunt,Nâamicus quidem Plato, magis tair.é arnica veritas.Ita-que rcs ipfa malccclfir,atquc iftaMulieriim «7û-iari( illis luit promiflio , quain præftare non po-tucrunt.Scatcnt igituriflaMulicrum Monafteria ifefcortationibus amp;nbsp;ftupris tœJilîimis.

IN fpcciem quidem magnum quiddam pollice-tur Bcllarminusircipfa verb fiimos amp;nbsp;vcrba.Na quid magnificentius amp;nbsp;maius promitti poteft,quâ confiliû aliquod promerc, per quod pius quifpii ad pcrleclioncm peruenire, câque attingcrc præ-ertiminhoc tara corrupto Mundi ftatu, amp;tani fmbecilla Humana natura,poiïitfNcmo ccrtc cft, qui talc Côfilium audirc reeufet. Sed tandc quid cuenit’

e'.icnit? Parturiunt Montejynafcetnmdtculns Aim* 'l otuscnimiüiusppllicitatorishiatus Sc fcriptc-ris co redit ,vt nobis mucida qnædam amp;c rancida Thome Aquinatis Monachi portentofe fuperfti-tioli exfetuda lecûdæ qnælhi44.Artlc.5.amp; quçft. iqó.Aitic.i.ad taltidinnr vlque repotiareponat,amp; ingérât,millies ianadnoftris cótutata,ab iphfmet ctiam fententiariis contróuevfa, amp;: rcieêtntqncm* admodum cxcornm dchisvotisamp; Confihis.di-fputationihus apparct,velivrifa, vt ex Duradi lib* V. Enchiridij c. 3. Ti .35.34.3536.facilc colligitur. Vult autem vthæc omniaivelut Dei ipfmselogia iufcipiamus.Sed in fumma quid iftaBellarmini S: Sentcntiariornm doclrina eontinet , vt perfeéti fiamus , Si ad tam altum fanftitatis falligiura etiaminhocraortali corpore vcrfantes Sc gra-dum confcendamus.'Nimiruna hoe tradit ifta do-clrina, Conrdla,qo^Monachi vocantjefl'e fcqucn-' da, vt pcricâi fiamus, ac implendamon'folum tm-tem Icgis diuinæ præcepta omnia. Itaque An fmt quædam Confilia, quçrunt.Deinde quid fmt;De-mum, vrilla à præceptis differant,amp; quamlatèjn quibus ounnibus explicandis homo ifte totis fex fequentibus longiflimis capitibus duntaxat nu-gatur,amp;blatterattantura,amp; verba non rem fun-dit, Schabet. Eft tarnen à laobis refcllendus. Ac priroum in hoc capite, in quo præfupponit Effe quædam in Dei verbo fcripto Dei Confdia â præceptis Dei diftinCta , amp;nbsp;ipfis præceptis Dei pcrfcctiora. Deinde quid fmt , defftnirc co-

94^ Responsio Danae I iitio eflc quædatn CôlIiiaPræceptis Dei, amp;IcgiJ iplius iliuirjæ purteCtiora: Neque hæc probat Bel-Unniniis,fed prglupp'jnit.ld quod cltv't oirllina« I ài Pctitio Pruuipij, fummaque tailaeia i.oaijna-tur, per quam ilte bbi adicuni ad totani futurani difputationcni parat ,idclt irrurnpit in cam per hanc riniain Si fallaciam. Efl'e autem qiiædam in Dei verbo fcripto Confilia, vt vocat iltc,amp; di' ftingiutàpræccptis,doceoclfe falfiffimum hif-'C racionibus.

Prima, vox ipfa Confilij, quo fenfu Setentianj fumunt, nufquamin toto Nouo Tcllamentore-pcritur.Nam à Græcis jScuAm dicitur,quod hie vo-cant Confdturny Aót.j.v.jS.cftqucnon pixccptutn præcifum,nifi aliud addatur,velut 28. Lphcf.I.v.u. fed tantum honefta quædam fua-fio,amp; expofitio mcdij,quod quis melius amp;nbsp;cónio-dills cxiltimat. At loci ab his citati,cx quibus Có-filia eliciunt , non habentßowxZu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: fed

ccprum,vt apparet,i.Corint.7.vcr.25,amp;: 40. qiios maxime locos ifti citant pro Conhliis fuis ftabi-licndis.Sic vox j't’a/x» fumitur apud Paul.i.Corin. S.v.io.Itaque quod vocauit Paulus, ibidem i.Corin.7. v.i7. appellat S'ta.7sf.yLuj id cft,prç-ciftim præceptum,quale eft Dei præceptuin,codc capite vtr.25.ln iisipfisConliliis , vt iftivolunt, ait Paulus fe habere fpiritum Dei aiitorem, ver. 40. Ergo qui hanc fententiam amp;nbsp;yvehf^Luj Pauh reiicit bpiritum SaniSti afpernatur amp;nbsp;rciicit,qu3re hæc fententi.! Pauli eft non fimpliciter, fed (T/aSi^îi i. non eft Confilium , fed præceptum.

Chriftiis amp;nbsp;Paulus per verba prçccptiva Impc-ratiua cfferunt.proponont, amp;nbsp;pronuntiant. Ergo non funtalia Confiüa, alia prçccpta. Exemplum» Mat.19.V. II. Chriftus ait J^'ende, m ifto Confilio» quo ,; h:fingunt,qucmadmodum v.i'/. dixit, Paulus ait 1. Corint. 7.V. 12.ij.in eo,quod illi votant Conlîlium, diKtttito earn per imperatiua verba.

Tertia ratio,Q^æ Sententiarij volimt cflc C 5-fdiapaiieis data,C!rrifiUs ipfeoftédit efl'c prçccpta piis omnibus amp;nbsp;fmgulis àfcdata amp;iufla,'Ni-mirum de fuo honore rebus omnibusprcfercncio, fine opibus noRris, fine parcntibus,fnie coniugi-bus,vt cft Matth. i6.v.:4.Luc.i2.v.jt. 14.V.26.27. Si vtilt mcM difibnlîü cjje^ahnegct fetpfutnyode rttPatrew-fnatrem vxurem,amp;Lc. Edc vc-ro hçc Confilia perfeftiora Icgis diainç prçccptis falhihmum cft, idque his rationibns dcmonl.rct, rrim;, Lcxhæù diaina dicitur,cflc præccptio 8c. normaperfeéHflimaPf.i9-V.8.9.10. Pf.ii9.v..fO5. iSo.diciturveriftimapcdû noftrorûlampas!amp;; qui in ca,illiiifqtie prçceptis ambulant, non autem in iftis Monachorum Confi'iiis, dicûtur perfetfti, PE 12. v.7.Pf.i8.v.2j.24.j I .Prou. 6.v.2j,Ergo ex Icgis diuinç prçccptis, non ex Conliliis, pendet noftra coram Deo periedio.

Sccüda ratio,Ferfcdi dicûtur ij,qui lege feruât, qui fidc in Chriftû habct,Mat.5.v. 48. Philip.j.v. 15.Ergo perfcé'iio Chriftiana pofitaeft in fidc, amp;nbsp;obferuationeprçccptorûIcgis, nôaiitcCôfilioiû t que ab illis preceptis diffcrût:aut (abfit vcrbobla-iphemia) mtiitur nofque decipit Spiritus Dei,qui

efl fpiritus vcritatis,lth.i,i4.v.i7.Sic DaiiiJ pcf' feóhis dicitiii-pf.iB.v.a^.i.Rtgum 15.v 5.

Tcrtia ipfimcc Scholaftici ie rcfutât.dunî Con-filia volfit elle pcrlcctiora, quam legis diuineprÇ' cepta l bornas enini Aquinas in fecitnda fecund^ quçfl.144. Art. s.fcribir Perfcciionem nofliâcort Deo elfentialiter politani elle in dniinorum pri-ceptorumobferuationc; inflrunientaÜterautcia cnilodiaiftoruniConliliortim. Ateflentiacflir^-gis aliquid amp;res ipfa,qiiàin eflentiæinflriinacntii: amp;hæcipfa Concilia feu inftrunientaidcircopcr-fccla dicütur,qiiia funt media ad cllentialem per-feclioné feu ad præccptorum obferuationé.Eig'’ jpfa eorum obferuatio ell perfeclior,amp; præccpti ipfadiuina perfecliora,quam Confilia, perrcgi'' lam notiffimamjPer ^uod vnHmquodqtie talCfO/tl-/tfd

Qiiarta ratio noftra,Vetat Deus qulcqnam di fiiæ legi, Dcutcr.4. v.2.5. V.31, El go neque hxc confilia illi fupra ipfius legis præccpta addenda flint.

Quinta ratio, Pcrfedlo nihil addi, Si adiici po-tcfl.Ncqiiccnim pcrfcóluiTicfl,cuiin fuogcnc' realiquid dccfl. Atquilex Dci efl pevfedta, imo perfciäiflima.Qamobrcm illi ncqiie Confilia, nC' que aliapofl’unt adiungi autdebent.

Sexta, Deus,qui eftperfeélus quique nos,ad fm exemplar,perfeiäos cfTe vultÄ: iubet Leuitici c.n« v.44.-Mat. 5.v.48,i.Pet.t.v.i5.amp; id.lcgis fuæ cepta non illa MonachorumCólilia dédit, fciu't-que,amp; fanciuit ad earn pcrfcótionem confcqnéda:

, gt;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo

I Scptima,lt; hi iltus ipfc, Proplictæ,Apoftoli,Pa-' tics IIOS ad (ola legis diuinæ præccpta rcuucanr, ' vt Sancl:i,amp; fjiiod idem cil,pcrlerti coram Deo fi-f niusicrgo nihil litis prçccptis pcrtediiis tradi po-s teft nohis; ac proindc ilia Monachorum Confilia - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non flint diuinispræicptis pertcctiGra,ac fanctio-

i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apolioli Rom.ij.v.S.o.Phili.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß'.vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o!i meîitiri-,nolipe

- omnia ex legis præccptis , non ex Monachorum Cofiliisfumptafunt, Mjrc.to.v.i9.trgo falfa eft Bcllarmini fcntentia,vti dixi.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oct uaratiojfalfacft illafentcntia,qv.x ex ial-

c îo fi'.ndamcnto colligitnr. At hcc de Confiliis pcricclionis falfum fundamentum præhipponit, T^lmirum homincsinhoc Mundi,pcccateftatiim

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nabaptifliciim hcrcticum, amp;nbsp;ex Pel igianorum la-

' De Perteérionc 11 ftitiæ coplofè confutatnm. Ergo falfa eft ilia fententia gt;nbsp;efl'e quædarn Confilia gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfeftionis,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His autemlie cxplicatis iam quiuis plus facile

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;int'.'lligct, Quomodo quaiboc capite tradit Bel-

' lawninus , fint olmnino falfa •, amp;nbsp;vana aui-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O o 4

mi çgrî fomniaamp; comi-ncnta.Sed qucmadmodtim Thomas Maurus Angliis, qui Vtopiani (quæ niif-quam cft.aut cfle potcü)iil cft,Rempiiblicarn ira» ginariam ßnxit, in eadem amp;nbsp;Icgcs, amp;nbsp;Magiftratus imaginatus tft:qui Chimærâ (quod cil inane H»' mcrici animi figmentum) cfl'c credunt illi amp;nbsp;mtm bra,amp; totius corporis ifti beluæ conforniationem reperiunt: ûc Bcljarminus vt amp;: ipfius focij, ilb a-flirai fui de PerftClionis Confiliis Chima;ræamp; Vtopia:attribuir,amp; inuenit fubieéhtm,übieôtuiTi, finem, fi'rmam cadem vanitatc animi, qua illam rife fingir,amp; præfuppnnit-Scd rcfcllitur hoc caput exiUanotiffîmarcgula, Nonen:ts nullafunt p^r-çfU-ïlitates.VTim-jm igitur probet ifte ex Dci verbo feripto ( quod in toto hoc capite totius fe-.quentis difputaticnis fundamcntali nullum citât) elfe Conhlia, efle à Dei-præceptis diftincfa, tum matcriam,fincm,formam.fubie(3urn eorum nohis rccitet:alioquin omnia hate, quæ hîc præfupponit, negamu$,amp;: quia funt falfæ præfuppolîtiones,pror fus rciieimus.

A it, materia Cóflij eft amp;nbsp;difficilior, amp;nbsp;mdior, quàm præcepti diuini. Refpondco. Falfum hoc. Nam excciitio præceptorum non eft ex initiis , vt illcputat,naturae, fed ex fola Dci gratia nos rcgc-nerante.Rom.j Philipp.a.verf.i^. Pf.5i.verf.i2.'J. Ergo non elf facilior nobis materia prçccptoruin, quàm Confiliorum,vt ifte vult. Sed neque eft eadem materia melior: alioquin cnim effet aliquid Dei voluntatcmelius,qiiat in legisJiuinæ præce-ptiscontinctur, non autem in Con/iliis, qua? non præcipit Deus nobis,tefte hocipfo.

Expirte fubieôtijConfilianondifferunt àPræ-ccptis.Nam vtraquc omnibus amp;nbsp;finguüs piis çquè præcipiuntur.Vtiturenim etiam in Confiliis quæ ifii vocant,vcrboimpcrâdiChrrftus,/'^f?/4/(? oinnix, Marh. 19. vcrLi9- Luc.14. verf.26.27. LUC.12.V.33. Paulus Philipp.).verf.8.

Ex parte forma:, nihil quoque ConGlia a præ-eeptis diftant. Nam vtraquc nos pios æ ]uè obii-gant,quum à Chrifto eodem gcnere loqucdi prac-cipi3ntur,amp; à Paulo i. Corinth.7.verf.13. Sclint lt;f7aSgt;»i,id eft.præceptum verf. 17.

Ex parte finis non diffêrunt quoque. Nam amp;nbsp;hæc,quæ vocant ifti Confilia, non obfcruata pce-nam habent, velut, fi quis Chrifto bona vel vxoré præfcrat, in officio faciendo fit timidus Luc.i q.v. 26.Apocal.2i.verf.8. quemadmodümamp; præccpta negleâa. Nam,vti docuimus,Confilia funtpræ-ceptaquoque.

PVtat Bellarminus eos errare, quanquam Patres vetuftiftimos, qui Confilia docent efle præcepta. Fallitur,fi veram corum mentemper-pendit. Nam Chriftus, vti docui, iubet omnes amp;nbsp;fingulos pios fua venderc,vt dctpaupcrib''s Luc. 12. v.53. omniadeferere, vt ipfi obfequamur Luc. 14.verf.26.amp;Paulus.Philipp.3.vçrf,8. Cur igitur damnati funt,ac pro hæreticis habiti,qci dixcrunt neminem feruari poffe, qui non in ccelibatu, vel paupertate viucretî fient docent Epiphanius Hæ-refi 6i. Auguftinus epift.89 .amp; toô.lrenæus lib.î.q, 30. Refpondeo.Q^oniam illi diélum amp;nbsp;fentétiam Chrifti,quæ »a'Sri intclligenda cfl;,purc,(t7rx£{jamp;

554 R F s P O K s I O DanaPi limplicitcr fumpfcrunt. Inbct igirur Chriftus, vt bonis, Coniiigio, Parcntibiis rcnunticnnis, non limplicitcr : lcd qunni hæ tes funt nobis impedi-méco,quo minus IJco liberrime oblcquamur. A.-lioquincas ncgügcre, aut iisrcniintiarc noniu-bec Chiiflus.Vcrùm Monachi Bcllarminici,quc-admodiim x’ttcrcsiili Hærctici Apocatadict,amp; Tatiani diâ'i,limplicitcr amp;nbsp;omnino bona, coniu-gcsjcœtuni rcliquoiu bominum rclinqucnda docent,quafi lit in ipfo cœlibatii Se paiipcrtatc quæ' dam pictas lira ; quod cil. fallillirnum, telle Paulo l.Corintli.y.vcr.ay 28.^5.0. telle Petro , z.Epill. l.vcr.4.2.vcr.2i.Hæc cnim externa lunt abiicicn-da,lî ciim Dei gloria pngnent: non limplicitcr.

Cxtcrnm de Liithcri,l-hilippi, amp;IohânisCaI-11 ini fententia antca diximus, canaque veriliimam clTeoftcndimus, amp;nbsp;côtratiis Bcllarmini arguinc-ris fupr.cap.vT.refpondimus. Rornanillanimaiitc feu Sententiariorum dogma de tribus Monaclia-tiis votis impium elfe iam dcmonllrauimus.Itâqj crambe bis appofica morseft.

IAmvcróBellarminiis omnes fnas copias con-uocat,vt errorem fuum de Confiliis,quæàpræ-ceptis dinina; Legis fcparat , tucantur. Vcrùm omnes illc funt infirma;,imo prorfus nullæ. Nam primum prolcrt locum ex If. 56.vcr.4.vbi Dominus fuain legem,illiulquc prâicepta, non cenlilia, nempe præceptum de Sabbato , Exodi cap. 20.v. S.fcruantibus, ctiam Eunuebis , amp;nbsp;locum infiia Ecdclia, vitam æterna pollicetiir.’ ergo, inquit iflcjContincntiam vouentibus. Sic cnim Patres nonniilli

Ad V. Controvers. 955 uonnuîlieuni locum interpretantur.Refpondeo, P. iinum'jQu^od ad Patrtuiu interprccatioiicm,irta eit ó£ tropica, ailcgonca, quam acceptare, vel l eiiccre omnino liberum clE Deinde non agit I-ßiasde Eunuchis exvoto, id eft, continentiam perpetuam vouetibus,quod votum^ impollibilc cit,.amp; toto Veteris Tcftamcnti tempore tuit omnino Ecclefiæjpiifque ignotum , ctiam in Naza-ræis,telle Samplone,ludic.c3p.iz}.Deniquccft fal lacia à talfo fenfu Sacrç Scripturæ aftlxo.Loquitiir enim Ifaias de inbgm Dei bcneficio per Chriltit futuro , per quod omne genus hominum in fuam Eccicfiam collecturus crat, Acftor. io.vcr.j^.ctia cos,qui fub Vctcri Lege à Muncribus Ecclefiafti-cis cxcludcbantiir,quaics Eunuchi,Dcutcr.i5 v.i. 2. Congruit hie llâiæ locus cum eius cap. óó.vürf. 20.21.

Qtiod autem ex hoc loco Ifaiæ colligit Bcllar-minus continentiam erg.o apud Deum mcritos ii elle,quia dicitur.vcrf.5- Daho iUis nomen itternuntt ineptu-s eft,vel cecus. Imo vel ex co folo loco ne-^quaquam meritoriam cacftcapparer. Dicit cnim Dominus Dabo.Çi^à autem datur, gratis, feu ex gratia, non ex merito,vcl operibus confertur. Sunt enim ifta duo contraria,ex Gratia,Si exrneri-faaliqui'd alicui tribucre,Roman.vndecimo,verf. fc .to. Ergo non ex merito , fc J ex foLa Dei grati-a nomen illudçterniim habent Eunuchi vcrû Deû ex fite legis prçceptis , noncxConfiliisMonafti-cis colentes.

Porro P. Martyris fententia vcrifl'iraa cft. O-ftedit enim forc,vt il lu d opprobi iû,quod fub Ee-

55^ Responsio Danaei ce ccfebatur olitn,nempc Eiinuchum cflc,vt Pro-«ï caicre,adimatur per Chriftum Eunuchis piis,amp; in Ecclcfia inter primorcs etiam Ecclefie liabcan-tur, qualisille Eunuchus Rcginæ Candacis fuit, Acfor.8.ver.54.

TcRimonium ex libro Sapientiæ, cap.j.vcr.ij. amp;nbsp;«4. nihil ad nos, qui Canonica tantùin feripta ad fidei dogmata probanda admittimus,interquç non cft liber Sapientiæ. Qnanquam illic ne 7-f« qiiidca» de Continentiam vouentibus agi tu r, fed oc fcortatoribusjôc adultei is, quorum filij.con Ji-tiôquc fterilibus callis poflponenda dicitur.

Teftimonium cxMatth.15.verf. 8. de varie vc-roriim Euangclij auditorrtm fruélii,nihil pertinct ad hancquællioncm: aiit Bellarmini fententiain, nifî cxallcgorica, aut detorta eius loci interpre-tationciuuat. Teftimonium ex Mattb.19.ver.1z. detriplicigencrc Eunuchorum , nempe qui vel natLvel inuiti facfi, vel fponte Eunuchi euaferût, nihil con fert, aut valet ad Continentiæ perpetnæ votum conftrmandum.Primùm, quia non de Eunuchis perpetuis agit Chriftus, loquens de tertio Eunuchorum gcnerc : fed iis, qui ad tempus tantum,amp; quandiu poflunt, abftinent à coniugto, vt libcrius Dco inferuiant. Sic Paulus interpretatur I.'Corint.7.vcr.5.amp; 55.Nam poftca,fi vrantur, ma-trimonium contrahunt. Deinde nô agitur de iis, qui ex voto Dcofaéfo, amp;promiflb continentifed abfqucvoto, quum . Si quandiu non vruntur, r. Corinth. /.vcr.iy.Tcmporibus cnim Chrifti, vel Apoftolorum, nullum talis voti vfquam extat c-xenaplum. Denique non hoc conftlium folùm cft: fed

Ad V. Controvers, 257 fed præceptum exprelfum iis, qui pofTunt capere, Quipotefi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Chriftusjwy? M6ver.12.pcr

Quod ad autoritates Patrum hîc à Bellarmino citatas,nihil vrget. Nara fui feculi ialcino,amp; vul-gari errore dtccpci illi fic fenferuntj fcripfei untq; neque Ircnçi,neque Clemctis,nequc lultini Mur-tyris veftigiis inliftetes, neque Apolîolorû Cliri-fti fuoriini prædeceflbrum doc'trinam fcquutijqui neque Monachos, neque Monachatum, neque vota ilia vnquam agnoucrunt : imo aperte damna-runt.,Colofr.2.ver.8.2Ç.2i.22.23.

Teftitnonium ex Matth.19.ver.21. Stvitperfe-fechts ejfe^vende umnia huhes-,ó‘c.xi^:o^z Votû, neque Confilium de paupcrtateftabilii. Non votum Nam de Voto ne quidem illic agitur : ac ne per infomnium quidem.Non confilium. Nam eft præceptum Chriftiidicit enim Chrifeus rquot;ends impcrans id fieri.Deinde, vt eft Marc.10.ver.17. Luc.iS.vcr.xx.aitChriftuSjf/ocn^rdeey/. At iube-mur ea fupplere,quæ nobis défunt, Sc eo contendere,eaque quærcrc,PhiIipp.3.ver.i5.iq.. Ergo iu-bet Chriftus id fieri, non folùm confulit, vt vult Bcllarminus.Denique idé valent ifta verba Chri-fti, Stvkperfeclmejfe (. quæalij Euangcliftæ præ-termiferunt)atquc hæc,Sf w tn vitam tngredi-y te-fte hoc ipfo col.1184 L.D. §.j4d hac. Matth.19,v. 17.amp;21. At verb Chriftus vt feruemur , veuocat nos ad præccpta Legis diuinæ, non ad ifta Mona-ftica præcepta. Ergo il le locus Matthæi continet prçceptum,non Confilium. Nam omnifius piis i-dem prçcipit Chriftus, Luc.ra. v.33. Tenditc hona dat( tleemofynd, Prçtetmittoquod, tefte

Sgt;5S R P. SPONSIO D A N AÈ I hîe Bellarmino, illi ipfii qui locum Imnc deCo-iîlio inrcrprctanriir, inter (c plane diHentiunc,aC tiifcürdantjvclut 1 licronymus,Bcda,Aiigiirtinits, Ghryfoltormis,Bcllarmimis ipfe.

lt;^odalitera iBctoto ccèlo, totaqncterraab-eirâs,col.ii8:.L.B.4'. A eyz/eeA/Zzf, duplicé pcrtc-ftioné noBrâ corâ Dco fingit, eâmqnc diiicrfam, omnino infaniis fibi tôtradicit.Niliil enim perfeéto perfeótiiis efl'epotelt, in codem gcncrc, prçk’ttim qimm iii(titiam,amp; perfectionem nolliâ partiariam non admittat Deus,telle lacobo, ca.:. Ergo elt contradictio manifeila, quâ tamêpoltea repetlr,cGl.ii8j.L.D.

Calcini 5.’ Marryris fententiam fniflra bîe op-pugnat,qiium apertè doeeat Marcus,cap.lo.Chri-îibfn voluifle prcmcrc viens vanæ fiduciæ, qua a-dolcfccns turgebat apiid Deum ex fuis openbus. Nibil autem illi præcipit Cbiillus, quod ex vera cbariratis,amp; Legis diuinæ mente fmgulipij præ-ftarc non dcbcamus,vf ex Adfor. 4. ver. 54.amp; feq.-apparct,amp;colligitiir. Quod ifteexAuguftiniE-pift.8’9,q.4.colligit verba bæc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornnt.-’y ()»amp;

habes,ncgt;n efi'cpræccptû,fallitur.Er Plirafîs ( kri-fti efi confutat,amp; quod eft Luc.iî.ver ^^.Denique quod feribir PaulPhilip.3.v 8.vbi piis omnib. præcipitur,quod illic Chiiftus ifti adolcfccri,qu5 do fiatru egeftas id poftulat, ficut fccêrcpij in pri mitiua Ecclefia,Act,4.Extrancccn'.taté autéift'i» nôcft piæceptû.Siciit qui Patré,amp; M itre omnino ftô habet,ad cos nô pertinet prrccptû,/-/»??«»'^ fre(^’ Al/it c.V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim afiîrmantia qnemad-

TTj.i!; , amp;nbsp;fine exccptionc. Sic igitiir funt ?i nobis iinguli proximi Jiligcndi, vt, ii (îc eoriim iiiopia poltulet, omviia noltra boiia vendamus, quo ilUs l'uccuiranws. .

Apyftolüs vcio omnia fua zcliqnifle , quo paéto lit intelligendum, pi iiis expoJuimus.Nô e-inm aéhijfcd voluntateid fcceredd cil,nshil quic-quam Dei gloiiæ,aut fuæ vocationi pr^tulcic.Pau peiratem autcm,quam vouent ftultc mor.achi Ck'S vouillc talfifllmum cft.Qiiâquam quid ad nos fpe- . âat.qaid G.de SanCtoAmorcsquid üiiâdei-, quid Pelagiani de locô Matt.iÿ.v.?.fcnferint,quum vc-ram cius mentem amp;nbsp;cxipfiufmtt Cludlli verbis,amp; ex Paulo, amp;nbsp;legis diuinæ leopo teneamus. Scopus charitatis nobis à lege Dei pia;fciiptæ co vfq; nos dcducit,vt pro fratribus egenis omnia vendamus. MensCkrilli bæc fuit, vtbac rationcipfiadolc-fcentidcmonftrarct,eumtoto cœlo dccipi,dumfc totam Del legem implcuiflc pntat.Ollendil enim quæ,quâtaq-, cbaritas lege Dei prefejdbatur. i.Co-rinth.B.ver.j.S.ver.ij. if.sS.vcr.y. Hæc eftvcrlf-fimamens amp;nbsp;fententia illius loci.

Teftimonlum tx Mattb. cap. 19. vcrGc. ai. amp;nbsp;ex bis verbis Cbrifti, me y rd eft, Homini Abbatem tuum fe profitenti obfcqucrc, cft extra propcfitum, ex quo votum übedientiæ monafti-cætamen colligit Bellarminus. lulret cninr Cbri^. ftus,vt fe vnum,non alios fcquamur,fc vnum Do-ttorcm non alios babeamus Mattb. cap. vigefi-motertio,verf.dccimo. ferul Dci, noir bominum fiamus Mattb.cap. fexto, vcrfic. vigebmoquarto. ï5.ver.9. i. Corintb. cap. 7. verne. 14. Vndeigi-tur,aut qua fronte , modo Bellarminus ex boelo-

Responsio Danabi co votum de fchomini cuiufqium voliintati fiib-iicicudi colligere potelh Nam argumétum à M.i-iori ad minus,contraque ( quo ex loco videtur ar-gumentari hie Bcllaiminus ) in rebus ciufdem (quod ad hoc) generis amp;nbsp;rationis folùm habet locum. At obcdii e amp;nbsp;fe fummittcrc Dei,amp;Hominis Voluntati, iunt dillentanca, ac prorfus dhrimiiia, quorum hoc Chriftianisprohibctur:illudpræci-pitur,vti docuimus.

Tcllimonium cxi.Cor.7.v.i.5s««z«ey?,aitiftc) homini mnlieremnon atttngere,\Qt\\m Continentie non confirmât, fed infirmât,vt rcctc fentiu'nt Lu-therus amp;nbsp;Caluinus. Addit cnim Itutim Paulus, rttm propterfornicaiionem vm:fijU7f!:ftie •vxorem A^^Mr.Refpondet Bellarminus, primum elTeex-prefle in textu Bonti eß.Vioc falfum eftiHabet tex-tnsxatAor fimpli irermec verbu addit Paulus, quia de quocunquetempore fiue pratfenti, fiuc futuro locum interpreteris, perinde eft. Deinde fallitur cumfuo Hieronymo Bellarminus. Vox enim^tf-w?lt;7w,commodum fignificat duntaxat,de bono aii-tem moris nequaquam intclligitur, vtapparctex •^,6, î6.j5. Hoctitco veflro coinmodo. Ergo non na-ditillic Paulus quid ad 131utcm,amp; vitatn atternain feu perfeélionem nobis conférât: fed quid cómo-diim,vel incommodum,pro illius fcculi circunftâ-tia,indicet.Ait enim v..a6. Exi''h7no hocbonuineffe propter inflantew necefsttatem. Qu^odad Ambrofiu lib.de Ktduif.St Auguft.lib.de Virginitate (Nam Hieronymus vere fuit hærcticus Tatianus, lib. i. contra lQuinianum,amp; matrimoni) à Deo inftitu-ti hoftis apertus)Chryfoftomfi, amp;nbsp;alios iis pofte* «ores, refpondeo eos iâ recepto errori cedentes,

amp;cûfiietutfine,(quç,vt ait Auguftinus,tyränus eft, amp;nbsp;noscogit iiiuitûs) victoshçc fcripfdfe.non Dei verbum (etjueutcs,feJ corrumpentes, amp;nbsp;ftipulaiu ac tœnum iam in Ecclefia fupra bonum tunda-iTicntum(qiiod fore prçdixerat Paulus i. Corinth. j.)ædificantcs.

Quàm impie veró ifte verba Pauli utenitetpericiilumfor/itcattonti, vxoremfuam ha~ ^Mfjt.Corin.y.v.z.ad folos fornicarios,tk eos.qui iam vxorem duxerunt, amp;nbsp;falfb reftringit. Imo ad eos pertinent,qui nec fornicarij funt,ncc efle vo-lunt:amp; qui nondû vxorem duxerunt,alioqui duas vxores, cxBcllarmini fententia haberent, amp;nbsp;ita Bigamiam Paulus fuaderct,quam ab co i.Timo.j. dânari antca fcripfit. Quàm infulfè,inepte,amp; a

ifte coLiiS6,L.C.§.lt;rrt'?n«^Ke fenbit Ada-miimhabuilfe donum continentiç in Paradifo. Cur igitur ei dédit vxorem Dcus'Cur dixit: Syo;» efl bonumHomt/iiefi yi/»,Genef.z.v.i8,ltem quant fallü hic idem feribit. Donum Continentiæ efle innoftrapoteftatc: amp;nbsp;tarnen idemaflerità Dco petendum cflc.Poftea, efle omnibus commune. At contra Paulus i.Corint.y.v.iy.docet efle Dei Donum peculiarc,amp; rarum,amp; paucorum.

SolutioBcllarmini col. 1187. L. A.prorfus ine-pta eft, Quû ait Deû loqui de bono fpecici.Paukî debonoIndiuiduizDeum de tempore, quoadhuc Mundus vacuus:Paulû,quo Mûdus iâ erat plcuus. Rcfpondco,eadé eft amp;nbsp;Dei, amp;nbsp;Pauli, qui per Dei fpiritû locutus eft, més.Commendat vterque ho-minib.cpniugium^Ncceflariurn docet vterque ef-fe iis,qui continentie donum non haben:.Neutec

appellat bonü Morisamp; cffcûtûfidci,qva grati fiintiS Deo: fed cömodü amp;nbsp;vtile amp;nbsp;expédies dûta-xat quod clhJtaque Deus apcllat vxoiefn,qiiâ dat AdaniOfAuxiliû Adami,Gcnefz.v.iS.P aulusipfc cómoduin interprctaturj.Corint.

7.V.J5. amp;nbsp;zó.xMirus autem interpres eft Bcllarmi' ni!S,qui verba hæc Pauli i. Corint. y.26.propter inflantemneceffttatemM iîgnificare propter vitæ brcLiitatern,Q_^iisMonacbo ifto vnquam velindo-étior.vel in errorc tuedo pertinacior fuit,qui ipsû S.fcripturæ textiim tam impudcntcr corrumpat amp;nbsp;manifeftè? In col.1187.L.D.J.//,Wz?;;Zfz?2.idcm bic manifeliè eft Plæreticus Tatianiis cum fuo Hicronymo, qui nuptias amp;nbsp;quod ad fpiritualia,amp; quod ad eorporalia boiy damnat,amp; relicit.

'reftimonitim ex l.Çorint.toto capite ix.vt ifte citât,ne vmbram quidem Confilij iftius Monafti-ci voti habet, aut rcpræfentat.Nam quod licita Si honefta ftipendia ab iis Ecclehis Paulus non accepit, in quibus tune prædicabat,ncquc ex voto fecit, neque ex opinione apud Deum merendi,vt ifte mentitur , quum vbiqiiç meritum refcllat Pauîusetiam in eaipfa pnore ad Corinthios Epb-ftolac.i.v.;o.’.v,t.i5.v.io.Dc voto verb non ac-cipiendi, neîittera quidem feripta vcl pida extat. Nam vOtum iftud fuum violaftet Paulus,quum ab iifdcm Ecclcfiis ea, quæ ad fe poftca mhtebant, acceperit, fient feribit amp;nbsp;teftatur ipfe in epiftola ad Philippenfes cap. 4, V.i5.x6.i7. Denique totiim hoc opus Pauli fpcélabat Ecclcfiæ ædificationem in rebus rnediisamp;adiaphoris (quale eft ftipedium ab Ecelefia accipere, aut nô acciperetvxorc circû-

^iiccrcaut notijfcÜeipfomet Paulo eodcm c.ÿïV« 4.5.6. 7. ) non antein crar aliquod opus Conlilij i ])co vcl Ciu'iRô dati. Jmodixit contià Chriftuf ip'c, digfiiti efi operanMj'ua ^»erce^ie,MitT/l^)JV Ao» üllendii igitur Paukis j quid feceiit prædicansj qiiatcnus ccclcfiççdihcatioEcin fummam fpedla-uit,n6 quid vouent,aui ijuod aliquoJChritti Cô~ filiumfccutusfitj vt ifte putac.Nequc cnim quic-quâ ex voto pioptcrea emifl'o cgitjneqnefibi iftud nicritorium coram Dei judicauit, qui in eadem Epi.c.q.v.q.fic feribat.?/«//»«^ tptudemrsifitm ini^ ht canfeitu, própterea tartKn nonJùm utflifictntns corä ‘Dfo.-Ncque deeo Chrifti Gonliliû.vt ini.Gonnlt; y.vcr.qo.habuit.Ecquod igituroperis genus boç fuit ? Non votiuum. Non mpprcrogationisfNon Meritorium, quemadmodum amp;nbsp;falîo amp;nbsp;blafphc-mê feribit Bellarminus: fed Medium ad ædifica-tioncra Etclcfiæ illo^ùm teraporum « amp;nbsp;îoeorum accommodatû.Extraeas autem circunftantias,ri5 fequenduimex iifdem autegt;m circunftantiis Pafto* rlbusomnib. verc Hdis amp;Chrifti gloriam amâtib« imitandû.Ex quo tame opère nemo corâ Deo,fed tantii corarabominibtis gloriari pottft, exemplo AbrahamijVt docetPaul. ipfe Rom.q.v.a.i.Cori. i5.vcr.J0.Ex quibus apparet verilEmaP.Martyris fententia : Roberti verb Bcjlarmini falfilfimai Neque aliudfentiunt Patres, quam nos, quos ta-men temere pro fe cjtat Bellarminus. Docent enim Paulum propter ædificationem Ecclefix licitis abftinuifle , fed abfquc Voto concepto, quod tarnen iftc putat, abfque Mcrendi opinio-ne, abfque eo, vt aliis rcgulam vel Confilium,

9^4 Re s P ON sio Danae I prætcrqiiam ob eafdcm plane circnnllantias, iW' pofucrit;aut dcdcrit. Itaqne nihil cx hoc Pauli loco, pmleconcludit, aut cHicit Bcilarnnnus, iiil* plane Cæcutiat.

Qub'd autem ad opera SnpererogationisiquæÇ* hoc eodcin Pauli loco i. Corint. 9. falfo collig*’’ Bcllarminiis bis cæcus in ifta collcôtionc, amp;nbsp;ii'Çquot; p.tus eft, Priinum quoniam ab ipfoniet Paulo reW tatur hac cade Epiftola

hl c»:'fimt-,propterea no iujiificor coram Deo,ii Chfi-fto,Luc.i7.v. I fccerttü vmnM,lt;jK£ -vohii,dtcttefertti inutilesfntnKs K PauloitcrunP' torin.4.v.7..^z7/ habes,quod non acccperis?Qilt;’gt;“ fiettamsiccepifliiquidgloriitris? Deinde excuse^ Bellarminus quoque, qui non intelligat e3,qo«* nobis cx charitate fiunt in proximoruin xdilif’' tionem deberi à nobis ex Dei prxeepto, diferf*^’ non folùm,vt ifte vult,cx Confilio, Romrij.vC' 8.i.Corint.8,vcr.ij.9.v.i9. lo.Ergo tale opus nO' ftriim eft opus dcbitum,nóauteinopus fupcrer«' gationis,quod omnmo Deo nullum à nobi$ præftari poteft.

Quod autem inepta amp;nbsp;folfa eftBclIarmini com-mentitia interpretatio huius loci Pauli 1. Coring' 9.V.18. qui hæc verba abuti iure contra mentent Pauli fumit,progt;fcZic»«e«zcrM«.-amp;noméfl/cÂlt;^«^* v.iî.pro interruptione.ïmOtVt cx v. lî.apparctp*^ tuit Paulus ftipendia honefta iure fuo peteret exigcrc abEccIcfiisamp; v. lo.ii.i^.nequcduriorJO' vehcmcntior,proptcrca videri potuit, debuit^f Paulus:fed ne cuiquam oneri cfter,aut oftendic*^ lo, eo iure fuo abftinuit,vt ipfemet ineerpret»ti'f

v.t8.t.Tbcf.a.v.6. proptcrcaquc aduerfus doâri-næ iuæ, lA cft, Euangehep iroftes gloriarctur. Hæc plana,Sc vera eft ilbus loci fententia, quam vt ifte cuettat, quantum poteft ( tammifero Scinfclici odio fertur in nos, S: Petrum Märtyrern ) mauult nouas3c inauditas verborum 8{ nonrinum fignifi-cationescomminifc'i quamacquiefeere in verita-tc manifefta.

'ï cftiraonium cx Aplt;xai4«v.3.nilül huic pro-deft, 'Nam iftic fatcor,cant'icum nouum i'j foU cancre pofle dicunt«r,c(ui cum mulieribas non funt inqainari;Ergo,inquft BcUar. funt quçAam apud Deum opera noftrafv.percrocationis-.8c eft Votä de perpétue» cçlibatu à Den commendaturn. Rc-fpôdeo, Deus tibi, Bellarmine meliorcm det me -tcm,vttuç Imins argumentarionis viAcre pollis.Eft eniim fallacia A non confequen-tc. 'Nam vt hoc ctiam tibibenigne Iatgiar,aliqua in re plus ctiamin cœlis (.de quibus tu locum buc prçcifc intclligis-.fcdpcrpcram ) confequ'i iftos Virgines, id tarnen ex mcra Dei gratia,nOit ex vl-lo opercfuoa(fequuntui\quianempe nomenPa-tris in eorum frontibus fcriptnna eft,v.t.ac multo , minus ex vllo précédente voto.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X.

/quot;^Vi in primitiua Eccleftabona fua vendidc-re A ftor 4. vt frattibas egenis îubuenirent, id ex Cbriftipr^cepto,Euc.n.v.53. non autcm.fi-cutifte vult,concilio tantum Çcccre.Ad enim fieri præcipit Cbriftiana feu lege diuina pveftripta cbiritas, Galat. ó.Dcutcr.t^. v’.^.TÇ' on eritpattpef, inter vol Ttionâtetts»

Quj'vxovibus, Iiiltini Martyns, in Apolog.n-^ TcrtuHiam Apologet c.ÿ.tempore abllinueriin-’ nccjiiç ex voto id leetrunt, neque in pcrpctuun’' fed propter inllantcm dpntaxat neeeflitatem gt;nbsp;tkiriflimas, qiias tunc Eçcicîia ab linperatorib^iS Romanis Ethnicis paticbatiir, afflióHones, quan-dfii iljæ pxtitcrûr,qiiemadmodum iampridem k-eiendum monnerat Paulus i.Corint.y.v.xó.Naiö ctfiquidam cclibes perpetuo malere etiam tiiiiC) abfqu.c voto tarnen de ca re concepto, amp;nuncn-pato Deo cœlibes perflitcrunt. Jd quod nihil juiiat Bcllarminum, qui ex bisamp; Votum perpe-tuurn)amp; opera fupcrerogationis falfo colligit.

De bliabus Philippi quod Icribit illc,rclellitur ab codeo) Eufebio lib.J. Elift.c.3O.qui ex Clcmé-lislib. 'f. Strommaton tradir cas virgincs poftti ill matrimonium fuilTc à Plulippo collocatas.Nc-que tamlaudantura LuCa Ach ir. v.9.quod Virgincs , quam quod prophctilTx, vt intelligerctur illud tunc inipleri,quod Tub puagclio Çhrilli futurum prædixerant Prophetæ Ezcch. i^.v.iyjoc!. î.v.îS.Aft.z.v.iy.SednequePolycratcs iftc,qucni allcgatexEufcbij li.^.c.Ji. Bellarminus, ait,cas ex Voto,fed,quia fie probarunt,Virgincs pcrmanlif-fc.Dc Philonc quod citât ifte ex libro eins de vita contcmplatiuaiam Bella. aV/ç-cp/arin eo oftendi-mus ,c«mq; confutauimus, Ncque cniin dcCIiigt; fHanis,fed de Eflenis ludæorum fcélariis loquitur Philo,fi eut dcmonftrauimus.

QVas ex Patrlbus autoritäres prolert Bcllar. illæ minime nos vrgent, autlædunt, idque tribus

tribus de eauflis.Primum non cxDei vcibo,feJ ex (jLiadain vuîgari noue buius vitçMonaftieÇ adini-rationcfic fciubunt, amp;nbsp;fcnriunt.itaquc populi in-dicio,fuperftitionifi]iic cxoticç cxortæ nonitatc abrepti amp;nbsp;pcrculfi lit Patres iiti loquuntur.Deinde à veteribus tcriT\inis Îfî doôtrina,quâ Apoftoib Si proxiinijiidtlillimiquc coruni fucceirores fecu-ti finir J Patres ifti difetfiernnt, contra qiiam eil» Prouerb.2Î.V. 28. Apoftoli enim,amp; coriiin prinii fucccflorcs ncque Monaebos vidcrnr,ncque pro-barunt : neque rota iequens tilaspliis qnàni cc.a Chrillonato annis.1 ertio,Dnm Patres ifti quof-dam. S. feripturç locos ad noui iftius vitç generis confirmationcni fumunt, eos plane à vero fenfu, amp;mente detorquent,fient fnp' a demonftraiiinins Itaqnefupcibonoftindainentoft.Dci verbo, non*^ Surum,aiit argcnttirntfedfa'nuni,ftipnlaniamp; lapides,id eft, fupcrftitioncs ædificant,qnod fieri vc-tat Paulus i.Corint.^.v.n.

Cçtcrum quod ad Origcnc,cft ifte feriptorom-niûpene hærefcon fons amp;nbsp;fcatiirigo : dcindcbla-fpbemusquibieferibat aüquid à nobis Deo plus quàm illi dcberaus.offerri pofte,qiicni ex toto cor de,anima, facultatibus omnibus diligeic debc-nius,Mat.22.v.57.

Eufebius in Abclonitarnm bçrcticoruiTi erro-rcin hic prolabitur.qni cenfebant \ tram Ecclcfiâ Dci abfquc coniugio propagari debete. Oiios confinât A11guftin.cap.87.Dc herefibus ad Q^od vult Deuro.

Atbanafius huncrefiitat. Nam vocat prçce-ptum Chrifti » quod ifte Confilium cfTe vult» tgt;p

Bafilius lib. de Virginitatc,Epiphaniiis bærclî 48. Chryfoftomiis Homil. 8. de poeniteiitia, nuptias manileftè probant,amp; comineiidât. Et fjuod de virginitate ltribiint,deii$ intclligunt dtiraxat, qnijVt ait Chrillus,donum continciitiçà Deoac-ceperLint,Math.i9.vcrf ii.n.qiu'que cam nonvo-uent ; fed quandiu hoc Dci donum in fc durare fentiunt, eamferiiant, vt Deo melius inferuiant ac liberius, non vt falutem in fuis illis operibus quærant.Eodem fpcctat diclum Nazianzeni ora-tione prima in liilianum,quum ait banc continc-tiæ obferuationcra totam pofitam efle in Ele-lt;âione,amp; voluntate. Nam qui continet,quandiil vuftiamp;poteftjCÔtinct. Alioquinhi omnes Patres Gangrenfi Concilio damnantur,vbi amp;nbsp;continen-tiæ iitius, Monachatus inllitutio inter Cliri-ilianos reprobatur.

De Cypriano iam dixlmus. Fallitur iftc,Iibcr2 erât Cypriani tcinporc hæ obferuatlones priuatç, Si extra Votum, amp;nbsp;Monafterium, Monachatû. de quibus agit Cypnanus in libro de virginum habitu.

Ambrofius,Hieronymus, Auguftinus,Gregorius nullum meritum ebram Deo in ifta vita Mo-nafticaconftituerunt; quam criam irridcnt,.Hie-ronymus in li.de Cuftodia vi'ginitatis: Augufti-nus in libro, de opéré Monachorum : Bernardus in declamatione. Ergo re'^èfcripfit Calitinusli. 4.Inftitution. cap.iChriftum neque confi-lia,quæ dicunt Scntcntiarij,dedifrc: neque Patres ^litcßquam nos » fenfifle, eos nempe qui ad repus coniu-

Ao V. CONTROVERS. 969 coniugio abftinent propter regni'i Dei, id abfque voto,amp; opinionc meriti tacere dcbcrc.

RAtio, qua affcrt Beilarminus ex duplici per-tcâione rerum in his terris,amp; ciuili admini-ftrationc, quæ maiora præmia mclioribus propo-nit, nihil valet. Nam eft fallacia Ab ignorationc Elcnchi,dum diucifi ftatusconfundûtur,præfens in his terris, amp;nbsp;futurus in ccelis, quafi finr pares. Falfum igitur eft, cftc dupliccm in ccelis hominû piorum felicitate,vna per qua funt; altera per qua bene funt.Quicunque enim funt in ccelis,no modo bcati funt, quia funt; fed quia bene funt. Alia ■verb eft hominum conditio in his terris propter pcccatum.Itaque hie aliud eft^eGe; aliud eft, bene ciTe. Prætercaconftituere fclicitatem vnam ob-feruatoribuslegis diuinx.camque minorcm.Alr teram autem fclicitatem Monaftica vota feruan-tibus,camque maiorem.cft Pclagianicum,amp; Hæ-reticum.N am hi,tcftc Auguftino in libris contra lulianumPelagianum, aliud efl'e diccbant Para-difum,aliud,vitam xternam.Deinde bæc fentétia à Chrifto confutatur, qui ait, eos demum faluos fore,amp; beatos,qui præccpta icgis,non autem con filia,feruarint Matb.19.verf.i7. Denique fcrlptu eft in lege. Qui feccrit Icgis mandata, viuct; non autem,^i fccerit Monaftica Confilia. Leuit.18. v.5.Ga'1.5.v.Ti.Ergo nulla félicitas promifla eft vo ta Monaftica,fed fola Icgis præccpta feruantibus.

IAm ad contraria argumenta nititur rcfpondcre Beilarminus. Primum autem eft, Null! addict!

cordc,amp;: animo,diuitiis, intrant in Regnum Dci» Matth.ip.vcr.ij.ergo quicuntjuein DciRcgnum ingredi cupiunt, animo, amp;nbsp;voluntate abicccrint Tuas diuitias neccfle cft,vt Deo fcruiantji.Tim.ó. vcr.iy.acproindc hoe prçccptum eft generale piis omnibus. Refpondet nihil Bcllarminus ; fed tantum extra cafam fugitqiirrit,quomodo Came-Jus poftit intrare per foramen acus,nimli um fi re-digatiir ad fubtilitatcm pili aiitfetæ.Quid hoc ad rem ,amp; obiccium contra Bellarmini iententiam locumïCei tè nihil,Non diffoluit nodum ifte.Na quod i'lic dicitur de Canielo, ex Prouerbiali, vt Caninius docuit, apud Hebraros loqucndi gcncrc fiimptuni eft,vein gcncrc doceatur Deum efficc-re po/1'c,qui'homines non poft'unt.ltaqucinutilis cft ifta quæftio, quoraodo Camclus per foramen acusintrare poftit: in quo fc proptcrea fruftra Scholaftici,amp; iftc torquent.

Secundo loco,obiicitur Luc.i4.vcr.i6.Tcrtio, Matth.5.vcrf,48. vnde apparet,quæ Monachi, amp;nbsp;Sentcntiaiij dicunt eftctâtùm hominibiis paucis data Confilla,cfl'c generalia Chrifti piis omnibus prxfcripta mandata.Quid Bcllarmlnus’Nihil.Ait agi de Prrparationc Animi, dc Perfeófione Vti-lijA: non ncceflar/a. Denique noua rcrum, Ói no-minum monftrafingit, nempe Perfciftioncra a* Jjam viilcm,amp; non neceftariam : aliam nccef-fariam ,amp; non vtilcm. Quis vnqua m, vel fando lijcc audiuit ? Refpondeo , Q^ocunque fenfu accipidtitur ifta , fuut Chrifti piarccpta , non Conftlia. ,

Ad V. Co N T R O V t R s. 971 poftuîat à nobis, vt Deû toto corde, tota Anima, totis viribus diligaraus , à nobis bîc impicri non potcft,AuguRiniis lib.i.ca.ii. de Dochina Cbri-Itianadcd neque hoc præceptun'.,on concupiftesy Aiiguft.lib.de Litera,amp; Spiritu , cap.lina.Bcrnai. Scrm.50.in Canticum,Thonus in (cennda feenn-dæ quæft.44.Artic.6.amp; 183. Arti.j. Ergo nulla o-pcraSupercrogationis elle polTunt. Bcllarminus primum apertum S.Scripturæ locum Mihges Deü /ofocflrlt;!/f,xMatth.2t. vcr.}7. variaintcrpretationc (quoniam ab eo manilcftiffimc oppugnatur ) in-uoluit more fuo.Sic Sæpia pifeis atramentura fuû iam iam capienda pifeatoribus obiieit, vt claba-tur,amp; vifum fui auferat. Deinde peiorem ipfe in-tcrpretationcm,taincft cæcus, amp;nbsp;mifev, fequitur, vtbæc tôt vcrb.a, Corde-, jihiwa, A4 ente,trthm, nihil difterre velit.Tcrtio Sacram Scripiuram inter fc committcrc conatur, vcl fibi contrariam o-ftendcrc,minimcque llbi conftarc.Quid T urea in Dcurn,8e Euangelium pcius comminifei poteftj Tandem refpondct,!)?«?» ex toto corde, rf.cfte duntacat ftncerè , non bypocriticc eum di-ligcrcinonquidcmcxtptis viribus , amp;nbsp;omnibus noftvi partibus; fed tantum pro viribus, amp;nbsp;quan' tuin polfumus in hac conupta noftra natura. Nam elle hoc præccptum albrmans , quod non obligat ad femper. Itaquc præuaricatorem Legis nondle, qui neque Deum diligit ex omnibus viribus, neque implct hoc præccptum f Non Con-cupifccs. Neque enim bçc à Dco prçcepta ,vt bec iinplcrcmus, fed vt noftrura tantum officium pro

Responsio Danae 1 viribus, quas in bac natura corrupta habcmus, fa-ccreinus. Hæ lune Bellarmini horrendæ blafphe-tniæjVC operafuæ Supercrogationis, amp;nbsp;Mona-chatus ftabiliat. Media cniin,non fincm in præce-ptis vulc contineri. Rcfpondco Bellarmino, Pri-mvim piignat illius folutio cum verbis Chrifti.Nä aliud eft diccre, ex omt tbtu, feu totu vtribM , amp;nbsp;Pro z'/nz?«# tantum. Ait Phriftus, ex totù virtbMt nonautem provtnbui. Deinde blafphcmum eft, ftribercPræuaricatoreni non efle , qui hæc non implet.Refutaturenim Dc^itcr.ó.ver.i. Ait cnim ygt;\o(cs.,llti:cpr£ceptt'DeM^vtfaciai. Lcuit.i8. fecerttca.,V)e:wcr.z7.vcT.z6.èi(3a.\2X.^ vcr.ic. E~ xecrabitis ^)ii non pritflitertt omnta zierba httitts Ic-Ergo pieuaricatoramp;: malcdióluscft, qui ilia non implet.Deniquc falfum eft,Præceptuni,amp; legem dari,non vt implcatur: fcdtâtùm vtmoueat nos.Hoc enim Iiirifconfulti rcfcllunt toto titiilo, ?./)lt;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/«re.Nam quod Augiiftinus quaf-

dam naturæhumanæinfirmitatesnon vocat pec-cata.de irrcmiftibili pcccato, aut quodpocniten-tiam publicam in ccetu Ecclcftæ mereatur intel-ligitrnon quod non fint ttw/btioj, amp;nbsp;pcccata huiuf-modi infirmitatcs noftræ.

lam verb quæ corollaria fex ex fua interpréta-tionc colligit ifte,tot funt veriftimæ blafphcmiæ, velut Q.ædam efle pcccata non mortalia, contra Róman.ó.vcr.i^. Sttpendmmpeccatt Mors, z. A~ morem Parentum non efic referendum in Dcuin, Sf ad Dei gloriam, Contra, i.Corintb.io.verf.jr« Qutcejutdfcceritü, factie ad^Det glormm. nbsp;nbsp;Qiiæ-

Ad V. C o n t r o V e r s. 97J pugnarccum Lcgc.Cótrai. Iohan.3.vcr.4. omnc pcccatum eft Lcgis tranfgreflio. 4. Motus cordis obvcpentcs etiam adulterij,furti,blafphemie,(qui Coucupifcentia dicuntur) non pugnare cuni Lege Dci, contra Exod.ao. vcr.17. Roman. 7.VC1.7. Concupijcentia efl ƒ;^c'^•lt;^^«?«.5.Lcgcra Dei bic à nobis implcritotampofl’e, Contra. Rornan.S.ver.j. amp;nbsp;Galat, t.ver.21. Lex in h^c carne mpleri non teji: alioijuifrufira G hr iß m ejfet mortuac. 6, Poflc Deiim ex toto corde magis , amp;nbsp;minus diligi. ld quodmanifeftam contradiétionem implicat. Ni fi quid cx toto corde amatur gt;nbsp;quid illi amori addi poteft?

Quoddenique vozzmTotum in hoe præcepto pmmfignificare contendit Bcllarminus,bis cçt-cus eft. Primiim quia pugnathæc interpretatio cû Vera fignificatione vocis Deinde quia Deus Vuk fe coli omnibus iis partibus,quas in ho minecrcauit. Non autera partem tantum cordis Deus creauif.fed totum Cor, amp;nbsp;totum corpus, 3c totamAnimam hominis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;,

Implcrl autem pofte amp;nbsp;fub V et ere, amp;nbsp;fub No^ uoTeftanaento hoc prçceptum , T^iliges Deurn tK toto corde tuo^ç^c. idque Deum promififte, Dcut. \ io.vcr.i2.?o.vcr.6. Hicrem.2,4. yer.j. eft faUift\-mum. Oftendit cnimfolùra Deus à fe dari, amp;nbsp;efte hanc diligendiDei voluntatcm,nó à nobis; dejuf dc maiora fore Spiritus Dei in homines donafpir ritualia fub Euangclio,quam fub Lege. j

Denique nihil à Deo nobis lt;iJ\yroS3r prxeeptu efle, verutn eft , ft quales prlmum à Deo conditi fumus, fpciftemur: non quales iam poft pcccatunx

cftctit fumus. Noftra cnim culpa iam folucnJo eifc dcfiinius. Sic intclligcnda funtdiéia Patcain, lt;]ueciiatiftc.

P.Martyris argumcntfi fccnnduhi cft ex Mattlb 7,vcr.ï4,ViafalLitis cft angufta: crgodiificile ini* plcre Legis præccpta:quod eftctanitn facile Sen-tcntiarij volunt,, vt fuæ Supcrcrogationis opera fiindcnt,actueantur:quæ idco nulla funt,quia fal-fum fundamcntûpræfupponunt. Refpondet Bel-larnainus, facile efte iinplcrc Legem ci, qui habet charitjtem. Rc^pondco, I mo ctiam ci ipii, ctiain impofllbilc. Nam ait Chriilus, Matth.19. vcr.26. impoifthile cft (ecun Juin homines quenquâ fer-uari,amp;.’ Roman.y.vcn iq.Paulus oftédit ctiarn homines renatos taccre malumlerco Dei Legcin nô •1'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

111. Martyris argumentum cft. Noftra coram Deo opera funt im{x-rlcâaomnia , Pf.i43.vcrf.2. Iob.9.ver.2.i5.2i.l(.64.vcrf.6. Ndm hîc viuentes in muftis labimiir omncs,lac.3.. amp;: feruimusLegi pcccati,quantumuis ctiam renati, Rom.y.ver.u-Si'iy F.rgo nulla eft Supcrcrcgatjo. Refpondet Reliai minus, fillum efle Antecedens, Nos non pofte implcre Legem Dei; neque verum elle,Deß nobis impoftibilia prçccpifte.Alioquincflcr quo-uis tyranno crudelior. Rcfpondeo Bellarmino, I-mó non fpeftat Deus, quum prateepit Lege, quid præftarcpoftimus iam, quia iioftra culpa non fol-iicndo faôti fumus: fed quia ipfi debeamus. Dilfi-cultas aiitem folutionis non libérât debitorem. Ergo falfum eft Bellarmini confequens, amp;nbsp;verum eft noftrum Antecedens.

AdV. Controvebs. 975 Nee iniqmis eH aut c rudclis crcditor.qui à fuo dc-bitoredcbituin exigit fuuHi. Namfolutioncslo-coriun à nobis cjcatoi û,quas aRcrt iHe, funt pror-fiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ineptSE , amp;nbsp;cum verbis ipfispu-

gnantes. ld qiiod pij ieétoies omnes facile dcpic» hendent. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

lIll.Martyris argumentum ex Luc.ij.vcrli.io. QuHmf'Centn omma cjut. pntceptafiint uebii ■, dtcite firm inutilesfumw, trgo nulla polfunt efle fupcr-crogationis opera. Imo ctiain Durandus ex bis verbis Iib.4.Scntcnt.Dift.xv.quæfl.i.N.7.amp; Scotus quæft. 1. §.Z)efecundo tollunt Meritum de Có-digno. Relpondct Bellarminus non de omnibus præceptisimpletis hoc à Cbrifto dici : fed fol um de iis,quæ tunc dcdit.Refpondeo falfum hoc clfc. NamChrifti verba funt gencralia.Ait enim Trar... S omnia:3c totam difputationem ab hypothefi ad thefin reuocat Chriftus : atque illic oftendit Nos fola fide I non autem vllis opcribus noftris Deo gratOS efl'e.

V.Argumentum,lubct Chriftus, qui eft verax, vt linguli pij dicant quocidic Dintitte nohtspeccaia, peccatafunt in hngulis piis.Refpondet ifte Propter pcccata Venialia hoc dici.Refpondeoifti, Nulla eflehuiufmodi pecca-ta yeniaJia,Roman, cap.6. vcrfi.23.fcd omnia efie mortalia.

y I. Matth. I9.v.26.1mpoffibije eft fccundfi bo mines fcriiariiergo nulla homines Supcrcrogatio-'■ nis opera præftarepoflunt. Refpondet Bel.Opera fupcrcrogationis faccrc poffibile eft apud Deum, Vt Si. feruari. Rcfpondco Bcllar.Si quod minus eft

præftare non poiîumiis criam Deo agente in no-bisnnulto minus illud pMflumus,quod ex iltoruin fententiacH maius (qualiafunt ftpererogatioiiu opera)ctiani Dei fpintu nos regente,

Vn.in omnibus hominibuo incllaliqnanegligentia,ergo flint homines omnes malcdicti Hicrlt; ^S.vcrfi. IO. Rclpondet ille, Negligentia tantum graiiis amp;nbsp;lata coram Deo damnatur, non quæiiis. Kefpondco ifti,Imo ne iota qiiidc vnum legis Dei eft omittendum,tcftc C'hrifto,Mat.5.v.iS.l(.34.v. i6.ac proinde nulla flint Supcren gationis opera.

VII I.argumcntum.Non poteft efle maiorcha ritas,quam quæ nobis omnibus piæcipitiir,Ncni-pe vt animam pro {ratribiisponamiis.Ioh.ij.v. ,4. i5.ver.ij.i.Iohan3.v.i6.Ergo nulla funt fuperero-gationis opera. Refpondet iftc. Qi^ando id laci-mus.quum non eft necefl'ariiun , eft opus Snpere-rogationis.Rcfpondco,QLii!m animas proiecimus ; pro fratribus, ncq; eft neceftaiiii, eft opus impiui amp;nbsp;meræ temeritatis: non aute Chriftiane charita-tis, quæ nihil agit perperâ i.Cor.B.v.4.amp; tcmcrc.

1X. Vetat Deus quicquam addi hiis præceptis Dcutcr.4,v.4. ergo male Siiperercgationis opera addiintiir. Refpondet Beilarminus, Nihil addendum præceptis quod ea corrumpat. Refpondeo, At confilia corrumpunt præcepta. Nam maiorc per-feétioné pollicctiir,quàm fit in preceprisiErgoea imminiiûr, ac corriipunt nc fanélilfima iudicétnr.

X.Tam funnis Deo obligati, vt quâtum illi de-bemuSjpreftare non poftimus,pf.i 6.ergo nulla pof flint effc noftræ Supcrerogationis opera.Refpon-det Bell.ctfi non polTumus redderc Deo quantiiffl 1

Ad V. Co N te o VE R s. 977 üli debemus, fi fpectentiir ipfius in nos beneficia: tarnen poliuinus prxftarcplura, qiiàm quæ à no-bis exigit Dcus in lege fua. Refpondeo,Hoc fal-futr. elt. Exigit enim lex, vt Dcum toto corde di-ligainusiproximuiTif fient nos ipfos. Id quod nemo inortalis amp;nbsp;merus homo prælHtent,prælUtic-ve Pf.iqj.vcrf.t.Pfuÿ.verf.jj.

XI. Argumctum, prxcipit Paulus Philipp,4.v. 8. vt quæcunque iufta funt, fancta, honelta faeia-mus : ergo nulla funt noftræ fupererogationis o-pcra,amp; piætcr ea,quac Deo debcmus piçfiare.Re-* fpondctßellar.ineptifiimc.Dicit enim hæe Pauli verba, Hicfacite, elle negatiua , quæ manifefie funt affirmantia, Itaque hoc loco caligat Bellar-minus,imo cæcus eft.

XI l.Lex requirit à nobis,vt totis viribus Deo feruiamusicrgo nulla funt fupcrcrogatoria opera, quia fl ea taccrc poftumusjilla ip fa Deo debemus. Refpondet impudentiflime BellariTiinus,mcntiri enim,fuo more, mauult, quàm nihil contra veri--tatem obiiccre. Ergo nulla fronte negat totas vires noftras requiri in lege Deitfed folùm,vt quod prxeeptum eft, implcamus. Refpondeo, At illud ipfum,quod nobis praecipitur.cx legis mente im-plcri non poteft, nifi ex totis viribus noftris im-p!earur,tcfteChriftoMarc.l2.verf.3O. Ergo nihil Deo fupercrogamus.

XIII. Superbum eft, id fentire, amp;nbsp;iadare tc plus,quam illi dcbcas,Deo prxftare polfe. Negat Bcllarmi iJ efle fuperbum arrogans , idque vt confirmer, profert rhetoricationcs nonnullorum Patrum, qui hypeijaolicis amp;nbsp;imraanibus locutio-

97^ Rn'sPONSio D a n aê r nibus Virginitatem laiiJarimt. Refpoin’eOjNoïi cit nobis Cbriliianis,Bellarmine,Cl,randuir,quill nonnulli Patres^ ex piiaata qiiaclam animi fui dc-notioncmoiïcx vera amp;nbsp;in Dei vcibo fundata pie-tatc dixGrint,aut fcriplerint: (ed quid S.Scriptura doccat:qwænegat illud ipfumjquod ilfi Pjtnsat-firmantjVt elf Roni.,i.verf,j5.,^'ïprior deditDo mtno'i Ifnöin vniiicrfum quis vnquamillialiquid dedit ? lob.qT.veif.t.Pf.ió.v.z. Denique tibi funt dirtingiicndæ,mi homo, rbetoricationcs Patrum à leriis eoriim fcntcntiis,quas hïc vel per impcri-tiain, vel per malitiam pcriculofilfimc confuu-dis.

XIII I.Martyris argumentum cftjmpium cft non plus amare Deum,quam ames, li pofiis: ergo nulla funt noffra erga Deum fupererogationis opera.Refpondet Bcllarminus ex dillinctionefal fa,quoniamiJlius altera pars eflenon potclf,qiia-Icm conftituit ifte, nee omnino quideni. Ait igi-tur, Si cxcontemptu, aut negligentia Deus non plus di!igitur,quum poHiijclt peccatum. Sinau-tem idatc,amp; finecontéptu,amp; ncgligêtia fiat,non cftpeccatum. Refpódco,!ftafoliitio,S:diftinöio nihil valet,neepoteft alterailliusparsvnquam ■ vera elTc, ac locum habere. Nam fine confemptn amp;nbsp;negligentia tua fieri non potcft.vt quum id fa-cere debcas,amp; pofiis,Dcum plus non diligas,qua diligis. Quamobrem tota ifta dilf incfio eft inane ■ Bellarminîeftugium,amp;Iatcbravana,amp; inutilis, quot;quum id ponat verum efte, quod nunquam elfe, Vcl fingi ammo poteft. Cumulât verb errorem error! y dum ait, Legem Dei pofte fie à nobis im-plcri,

p'ici'i,vt tarnen plura piçftQnius.Qaomodô tnicn, qunm, CTt legis illius mente, fie Deus à nobiStoto TOvde, tota Anima, totis virlbus diligçndus, Vcl boclmplerc polïumus t aut ctiam plura efficcrc? Siint igitur mçfje non modo nuge,iedSê blafpbc-miæ, ifta fupeverogationis oper i ; ac proinde tal-fùm totum Monaenatua bellatminici fundamen-

■| ^m veto nouutn difputationum de boceodefTt IMonacbatus arguméto pclagus ingreditur Bcl-larminus, quafi antes noUras obtundendo vi im-petraturus lit à nobis,aut importunitatc extovtü-’ rus,qnod obtinerc ratione non potcli. Sed falli-tur. Nam amp;nbsp;in fct|ucnti difputationc plurapenè peccat,quàm in fupcriorctSi quarttumuis fui Mo-nacbatus fundamentum qus rat,nullum inueniet. Supra coliocauit noftrx ftipcrerogationis opera pro légitima Monacbatus fui ac hrma bafi s iam mutatafententiâ, Se ex co Monacbatus præfidio à noftris dcpulfu s,aliud quærlt,amp; ftatuitmêpc V o. ta,vbifcfirrniusconfifterc putat polfe. bruftra. quot;Nam ex Dei verbo inde quoque dcpcllctuf. ac proinde totus ifte tandem Monacbatus corruet euevtetur.

P orrb longiffima, amp;nbsp;à gemlno ouo repetita cO; bæc de voto difputatio,quam tot bomineslt;totli-bri,tot fetiptorCs amp;nbsp;v etercs,amp; récentes Itkulctec traâaïût, vt bis Rcllarmini feriptis omn’mo non i fuetit opüs.Nâ veteies tâtû fui Sétetiarq^Tbomç

Aquinatis in féconda fecundæ qnæfl. SS. næniaî récitât, amp;nbsp;recinit. Tota vero liæc difputatio vno hoc folocapitc definiri potuit, coque brcuiflînio (gaiident enim brcuitate raoderno^vtrum perpétua continentia ac paupertas voueri Dco polfit, ac dcbcat.

Quod autem de veto Thcologus ifte didurus à Grammatica votifignificationeorditur,oncrä-di Icótores ratlâ id tacit,Sr ingenij otlentandi,vt omnes intelligcrent Bcllarminici ingenij rnagnü efle acumen, atque cum in fenili ætate (licet Mo-nachum) tarnen iam habere quædam linguætuni Græcatjtum Hcbraicæ initia.Quanquam nec vn-dc voxHebræa T^eder deducta (it explicatznec vnde voxGræca Melius Thomas in opere cit3to,quæft.fc8.Artic.i. votum à voluntate diôhi docet,non àprecibus. Non enim votum à prcci-bus,'vthic putat, didum eft, aut deriuatur: fed i feria,conceptaque animo rcialicuius agendç voluntate, Lombard.lib.4.Dift-38.

In definitione verb, caque noua voti cudenda, bis peccat.Primum quoniam à receptis,«tu()(«j;, amp;nbsp;communibus fuæ fcholæ fententiis ifte rccedit, Lombardo,Thoma,Durâdo,Scoto,Viginerio Sc aliis. Deinde quia falfam cudit definitionem : td-que variismodis. Priraum in gencrc dehnitionis fuæ fumédo. Nec enim votum-cft promitTiOjqua-; lein ifte vult: fed poliieitatio. Promiflio huic ctl vitro, citroque inter Deum amp;nbsp;nos contrada obli gatîo. ItaqucBellarminus appellat votum con-tradum inteaDenm amp;homincs,col.no3. L B4. Potefl, Cont à, eft merapoliieitatio. Nec enim

Ad V. C o n r r o V F. n s. 98t Deus quicqiiam nobis in votis pollicctunfed nos folùm illi J præfcrtim quum ifte vclit votum fieri deconfilio duntaxat à Deo datomec fiio ifti con-filioDeuspromiffioncm vllarnalligau.crit,vti câ præccptis fuis adiunxit Exod.io.ver(.5.6.ii. Eph. 6. verf. 2.

Deinde pcccat BcIIarminus in differentia de-finitionis voti afiignanda. Ncc cnim eft promif-fio boni excellcntioris V0tum,quale ifte explicat, ideft,folius(vt cap.i9.explicat)confilii;fcdcciam, amp;'in gencic de iis omnibus, quæ finit Dei, id eft, fiue de præccptcjfiuc de 1 thus medns, fine de có-filio,Thomas in fecunda fevundæ qnarft.8igt;, Arti. i.Lombardus lib.4. Dift.38, ca.i. Eigototahæc definitio votieft vitiofiifima. Qiiidtpiod can./« qnæft.tiij. Ifidorus fcribit etiam mala voiicri poffcjvt à Icpbte,ludic.cap.xiii.

Tertio peccat,quód votum Deo fine verbis,amp; foil animi conceptione fieri pofte negat. Refuta-turautem Bellarm ex Dei verbot.Samuel ca.primo ver.ij.amp;r jS.vbi votum Annç folo animo Deo cónccptum fuiffe traditur. Deinde apud Dcü cor dis noftrifcrutatorem perindc cft fiuc quis lingua ctiarn,fiucfolo corde aliquid nuncupauerit.

Dcniqucquod negat iftc de rebus mcdiis,amp; indiftcrentibusvota piaDcoconcipi pofte,cum tota fiia fchola toto coelo fallitur, amp;nbsp;errat. Rcfel-liturenim à Paulo,qui votum conceperat dealen da coma ad tempus,quam Cenebreis poftca totó-dit Aftor.i8.vcrf.i3.amp; de abftincndo in perpetun acarnibus,fi proximi aedificatio popofcift'ct i. Co rintli.S.vcrf 13. Idem amp;nbsp;nobifcum fentit Auguft.

Serm.î.dc Tcmporc.Que res ex iîlt;f'ialt;fôf,uv numf-^•ofunt,amp; iftcle réfutât cap.i8.col.i2io.amp; izn.

Poffremo confutat hanç -fiiam tJciinitionen) Bcllarnnniis ipfc.Nâ amp;nbsp;Sandfis quoque vota nun-fiipari pofFe fcnbit gt;nbsp;quuifi tanien yotum definier rit efîe promiilionem 'Dec faôtam. Ergo aiit Sa)ir cii funt E))j,aut eft faffa-definitio ifta,quæ non f o-ucrtituj;ciim fno definito. S cd amp;nbsp;Prælatis quoque fenbit Tlionias in fecunda feïûd.ï qnært.88, Art.5,

QVod ex Lutlicii amp;nbsp;Caluini libris affert Bcl-larminns, eum ingniat, nos iiiuat. ülicndit çnim fuinmam cfTc inter nbftros in doétrina con-cordiaiTiiquos tamen ilic diffidentes fingit. t Capnt XVI. Côtinct mantfefliflîmuni cri-orcm Bellarminiùnio potiiisfumniani blafphcmiam.dd ira amp;nbsp;odio in veram Caluini amp;nbsp;Lutbei i dodtrinain præCcps èc abreptus feribit,hominnm voti ejfe Del cnltum. Hoc dogréa clt falfum,crroncum* hæreticiira,amp; piarum auriiitn, vt ipfi loquunturof fcnfiuuni, Prifnùm, quia Dci cultes ppn eft qnici quid,homines fingnnt),vo]uht,aiit pfferunt: fed id lülum,quod Deus fibi fieri, amp;nbsp;offtrri difcrtè iulfit Dcut,u.v.8.If.29, v.i5.M4th.j5.v.9 Colofl'a,v. 25,

Deinde, quia Deus ipfe quædam fibi vöueri; Si offerri difcrtè vetuit vehit cas, qn^e funt da; dæ* cæcæ,amp;mutiIæpeciidesLeuit.22.vcrf.i2.25. Pretium nieretricisjautcanis Deuter.23.vcrf.18.f rgo. fi hsEc Deo vouentur, quantacunquc bona inten-, tione,Dciis non colitur.

Tertio Jpfimetfcholaftjci, cum fis Canonir. ftæ agnofeunt efle quædam vota mala, quæ etfi de fado

fïclo voucntur, de iurc tanicn non valent, vclut votunl Icphte ex Hicronymi fententia. N urn 'aonendoji4itflult:{iIcf)hte:inredde/jd3t'/nptM-) I ho-nias in lecunda-fecundæ qaæft. 88. Artic. 2. ad fc-cundum can./?/ wî^/zj'Xxui.quæll.ii i i.Ergo fi con-cipiantur ciufinodi vota, perça, quia funtimpia,. Deus non coliturniequc ilia funt Dei cultus.

• Ncc obllatiquod excipict ifte,fe de Icgitiinis Sc conccllisrebus, amp;nbsp;votisloqui, non dc illegitiniis, Refpundeo cnim, ça vota tunc Dei cultuinefle» noil qui,i votalunt(id quod vult Bclbrminus)/ fed,quia faut res à Deo fini offerri præceptæ , vêlai votum Nazarcatus olim. Lcuit.j 7. amp;nbsp;Nuincr. ó.Deutcr.ii.

.■ Vcrùm BcIIarmini argumenta perpendamust quibusfuiimcrrorem tuen conatur. Primumelt ex Jfaiæ cap xv. verf.21. vota vouebunt Ægyptij’, ergo qiiæiiis vot.a funt Dei cultus. Refpondeo ex Deutcr.i:.vcrf.6.8t 8. Ait Dominus,non voticbis quicquid tibi in mentem vencrit, fed quod Do-minus iulfci it diintaxat, exemplum Deuteron.23, verf.iS.

Secundum, omne votum eft promiftio Deo fa^ éitaiatqni oninis promiffto Deo facfa eft ipfiuscul tus,Refpondco,f.ilfum eft Bellarmini aftiimptum, amnt-spromifjia Deo fai^iM efl eij-u ettitiü, tefte Mofe Dcuter.i2.verf.8.lobo cap.22.Verf.22.Recipe ex ort D:t legem Math. 15.^9. Eft item falJaci.i A diftofecundum.quid ad dibtum fimplicitcr.

Tcrtium,Omne iur.imcntura eft cultusDeit ergo amp;nbsp;votum. Refpondeo,Eft duplex f.illacia, v-na à diclo fccüdû quid.Ncc enim omnia iurameta

flint Dei cultus,quum qusedam aptrtc damnet Chriftus ipfe, Math. 5.veif. 34. dainntt Dei Pro-pheta Amofus cap.8.vtrf.i4./iertiMbi S'lt;îz«lt;ïrlt;Æ.-damnent legts,NoiieIla A^lthent. Vtne luxurtentwr contra nataram /,ow««e/.'daninciit cano ncsc2n.Conßdera,8c can. Si per captHum crea-tpris xxii.qiiæft.i. Altera fallacia eft A non confe-quentc. Nec cnim tain difertè Dens præfcriplit fibi vota fieri quàm iubet per fc,fiiumquc nomen iurari Dcutcr.1o.verf.xo.1f.45.verf.23.Dcuter.i3. verf,22.

Qnjrtinn,.^ Quintum argumentum Bcllarmi-ni nihil valet. Ait enim. Di is falfis votiere etiain licita clt pcccatuin : item non reddens vota licita Dco.peccai.trgo quoduis votum eft Dei cultus. Refpondeo, Eft tallacia A non confequente: amp;nbsp;A ditto (ecundnm quid addiâum fimplicitcr.Vota licita,fed non omnia,non reddere Dco,cft pccca* turn.Ergo quod delicitis duntaxat dicitur Bclkir minus extendit ad omnia vota. Vbiqne in hoc ca-pjteficpcccat.

Sextum, Quæiiis aflio propter Dcum faófa, amp;nbsp;fnfccpta.eft Dei cultusiergo amp;nbsp;votum quoduis eft Dei cultus. Refpondeo, Hocaftiimptum cfl bla-fphemum, à Mofe confutatum Dcuter.n.v.8 à Chrifto Math.15.verf 9- à Paulo Coloff. z.verh^. Ergo fruftra Patres hîc nobis allcgantur, amp;nbsp;obii-ciuntur.

Septimum Oefaunm argumentum funt ni-hili. Nam falfum eft idco votum eftc Deo gratu, quia fit de re non præcepta : amp;nbsp;vouerc Deo, non efle præceptum Dei. Refpondeo, Votum t)eo gratum

' Ad V. ContRovi R J. 9S5 gntwm eft idcirco, quoniam ab iis ( qui fie ipfius fpiritu iinpéllcrentur) hoc fieri præeepiti ïü de il-lis rébus,amp; eonio(lo,qiias,amp; quo jpfefuo verbo prælcripfit ac manilauit: non autem aliter, Deut. n.t'erf.ó.y.S.a^.verf.i^.Niimcr.ó. Hrgo prebatur catenus duntaxat à Deo votum, quateniis amp;nbsp;de rc ab eopræceptaniinciipatur :-*e hanc nunciipatio-Dcm.fi fiatfcicnteramp; prudenter, fibi gratam lore '’C! bo fuo declarauit. ld quod nouum hiiius argumentum qiioque ccnfiitat.

Nonum igitiir argumentum eft , patruni vota DOnnulIafunr,fiicrûntque Deo grata, vcliit laco-bi Gciief.tS.DauidisPi.iJi. Ergo quoduis votum eft Dei cuftns. Refponde ), Eoüem Paralogifmo peccat, amp;nbsp;ßdi im-s ßcllarminus, quo fiqarà nimi-rum A dicto fecudum qiiid,fif,quædam vota pro- ' bat Deus, ergo omnia. Qids Bellarminnm impo-ftorem effe non fatebitur, 8i ineptum feriptorem? Nam indignus eft auxilio Neptuni, qui bis ad eundem fcopukim naufragium facit.

Ad noftra vero argumenta nihil Bellarminiis refpondct,cx Coloff.z.vcrf.tJ. Roman i4.vcrf.2j. Omnis cultM à T)eo non pr^ceptM eß tüt ingratKt. Aitfoliim agi à Paulo de rebus inanibus ,amp; plane ludaicis, vt lotionibus, quas Deus neque probat, neque commendat. Ergo perte,Bellarmine, amp;nbsp;ex bac tua refponfionc apparct ca demum Deo grata c(rc,amp; in Deicultu ponenda, quæDeus ipfc amp;nbsp;probat,amp; nobis commendat.Hoc proba de ÀIo nachatns rui voto,amp; viccris,amp; te,ficut mine facis, non refutaueris. Alioqui te manifefte rcfcllis, Sc teipfum euertis, nifi probes Monachatum nobis à

Oto hoc capite vir ilUsfcilicct bonus, BçIIar . A aonus Pen inn M.irtyrcin oi thodoxfii(ii qv.is alius)icnptortm fuggillat,amp; caliiniacur,maligne, amp;• ex «ätK5')!)t7£t((]nemadmodri de Hevodotuleribit Plutarchus)vcrâ Martyris fentenria interpretans. Scriplit P.Mai-tyraducrfusSmithæum,lniic Bcllar minoperhmiléjfiipcrflitioiiesPontificias, 8i Mo-naehjtnm tuentem , ac Monachorum vota; vota fub Eiiangclio d flrrre à votis fiib lege in multis: fed imprimis,quod fub Lege vereri fi eqnctia fue-nintrfub Eiiangelio,raia. Quod fub legefuciiint pars cercmoniarum.fub Euangclio non hint pars rcri'i ii Chrifto præceptarum.Qupd fub lege omni no, vtcranta Deo prxfcripta, erant feruanda,amp; cadem forma quam lex dchnitbat; fe.b Euan^'clio nullam tormam difertc præferiptam vel in modo, vel in tempore, vel in vi(5tu habent. Ergo libcrri-ma iam res eft votii.m fub Eiiangelio.Hatc amp;nbsp;vcrc, amp;nbsp;commode,amp; ex emnparatione à P.Martyie fcri pra amp;nbsp;.tradita, BcJJaiminnx pcriie'i feinterpolat,'amp; detorqiiet, quah dixerit.Martyr, nulla ftib Euangclio pia vota efle podet Jd quodamp; talfum eh , amp;nbsp;c-omroentitium, legatin' locus communis dé veto ex P.Martyris fcri pt is collcdtus, facile to turn hoc Bellarmini caput rciutabitur,amp; efle calumniadc-prehcndcuir.

FRuffra fc amp;■ aliçsfarigafrBellarminusinargu-mentis,quæP.Martyrisefle fingit, diffoluen-dis. Eft enim hæc mcra in Martyrepi Bellarmini caluinnkj

A P V. CONTSOVEi'. 987 calumnia.qui in ü’is commcotariis in Gcncfis ca. 2lsj1ulic.ii.1n i.Reç.ici.amp;vbicjucalibidücct Chvi fiianis bominibiis ras eÜc v.oucre, quT cnm Dei voliintatc confentiunt* Sed vt ilte Bcdlarminiis Hercules quidam fiólitius amp;nbsp;ftramineus vidcatur, fiimit monlira quædam furhiracea, contra qnæ pu gnct,amp; quæ debcUctjVt Magnus quoqiie Ppn-tificix, Papalifquc dodrinæ patronus amp;nbsp;inuictus bpparcat. y crùm amp;nbsp;luo, amp;nbsp;noftro otio miferè fic feiens prudéidqucabutitur. Icaquc hoc totuna caput prætcrmittojn quo neque noblsvlla en feho-lafticis controucrfia cft-.ncque vlla pro P.Martyre dcfenfio ch fufcipicnda, neccÜari?.; vtpote qui aliter.quàm hic tiadit,amp; fcnfit,^ fcripfit.Sed tantum Müiiaftica vota oppugnanit Petrus Martyr contraSmithæum, qui eadelcndit : arque ex 'cn-teutiariorûdifciplinacontcndit gratiora cffeDco ea vitæ genera 5 in quibus homines ChriPjani fe certx cuidam vitæ regulæ ab hominibus inPàmte, amp;nbsp;præfcriptæ, voto concepto, obligant ; quàm'û abfc]ue voto ex régula à ChriCio pils omnibus tra-dlcàCquæquc communis €{!■) vitam fuam mftituât, Jd quodetïam fequenti capitc conatur^fcd Iruftra cflifcreBellarminus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j 'n

COntinet totum hoc’Bcllai mini caput dütaxat Zo7^o;aa^j;tv,id cft,de foils vocabulis côtrouev-fiam, quam 'l'heologis cane pclus amp;nbsp;argue odiPc, præcipit Paulus (. Timoth ó.vcrf.q. Eft cnim res, inanis, amp;nbsp;modçratls omnibus Ingcnils odiofa, b-cut appavet ex Adis cap.18.vc1f.15.Pro bac tarnen Xo7ztjz!t;:^(V, tanquam pro foci' amp;nbsp;avis hie dcccrtat, BcUarminus, nempc,vtrum ca pvomi'nio j q saç

fîtà nobis Deo,inBaptifmovel etiam extra,amp; poft ßaptifmum de Sanêtè, picquc viuendo, amp;nbsp;mundo,carni,amp; Diabolo rcnuntiando,fit votum, an folùin promiflîo fimplex minor voto,id nùs nos apiid Deum obligans, quàm votum, pr2-fertim Monafticû.Finis amp;nbsp;fcopus huius quçftionis cft hic, vt homines præterant vota Monaftica Ba-ptifmoîÂ; fanftior, veriorque vitæ laiiciæ inftitu-tio in Monachatu cfTe ci edatur, quàm in Chrifti pr«ceptis : denique vt Monaftica vita facilior amp;nbsp;cftmpcndiofior ad vitam æternam via cenfeatur, quàm via à Chrifto præccpta, licet fit ipfa Dei fa-pientia Chriftus.Ergo vcra,meràqucin Deum,amp; cius Chriftiim Dominum noftrum blafphemia, eft finis amp;. fcopus huius quæftionis amp;nbsp;controucr-fiæ.

Eiiifdem verb definitio amp;nbsp;dccifio,quam ifte fc-quitiir, amp;. fingit, eft amp;nbsp;falfa , amp;nbsp;itidem blafphcma. Vult enim earn noftram, quxfit Deo ctiam in publico Baptifmo, promiftioné, minus nos obftrin-gcre,quàm fuum,id eft,Monafticum votum.Ergo cam amp;nbsp;votum efie negat i amp;nbsp;ea, quæ in Baptifmo promittimus,Deovoucripoffeetiam itenim ano bis pernegat quoque, Qusc falfa eft fententia v-traque.

Primiim,Quæcunque funt pia, amp;nbsp;fantfta, amp;nbsp;ho-nefta.Deo voueri ac promitti à nobis poflunt,imo debentjtefte Paulo Philipp.4.verf.8. At ca quæ fi-gnificanturamp;promitttintur in Baptifmo funt fan-(ftiflimatergo vouenda. Auguftinus inPf.75. idem , fentit amp;Scrm.7gt;de tempore.

Ad V. Controvers. 989 poffunt, amp;nbsp;ea proroillio propriè votum dicitur,ex P.Lombardi ücfinitione lib.4.Scntent. Dift.jS.c. i.quam dcjinitionem vcriflimam efl'e tradit Thomas in eum locum Artica, in Refponfionc. Ergo falia cd Bellarmini fententia,qui hoe negat.

Tertio Thomas ipfein fccunda fccundæ quseft. 88.Artic.2. (quera hic pro fe allegat Bellarminus) fcribit in refponftone, hanc promiffionem rerum ad falutem ncceflariarum, 3c in Baptifmocompte hcnfartim factam Deo,efl'e proprié votum,etfi nó propriiflimc,amp; ftridiffima voti fignificatione.Idé tradit Durandus ibid.quçft.i.N.ô.ldein Dominicus Alotus lib.y.quseft.i. Artic.3. de luflitia Si Al-phonfus à Caftro lib.i.capao.de lege Pœnali.

Quarto,Magis obligat nos quæ maiore autoritäre iubentefit à nobis promiffio, velutRcge iu-bcnteiquàni qux fit minore poteftate (velut indice tantum pedaneo) pra;cipiente,quiaviolata ea promiflione maior autoritas ofFcnditur. At quæ in Baptifmo promittuntur,ca,Chrifto iubente,pro^ mittuntur : quæ veto in Monafticis votis vouen-tur,foJis hominibus autoribus, promittûtur Deo. Ergo vota Monaftica minus obligant, quàmpro-mjplfio in Baptifmo,Chrifto autore,facta.

Sed contrarias Bellarmini rationes audiamus. Primum illius amp;nbsp;fecundumargumentum eodem fpcétant.Promiflio in Baptifmo neceflaria cfi, ait, non fpontanea'.ergo non efl: votum,quod cft fpon tança teftificatio. Fitprætcrca in Baptifmo pro-milfio à pueris,qui nullum adhuc veile habent. Rcfponfio,Quæfitab adultisin Baptifmo promif fio,eaproculdubio fpôtanea eft,amp; teftificatio quæ

590 Responsio D a n aé I hr Dco,amp; dc his,q^ii£E funt Dci:ergo cft votum ai lib.^.Scntcnr.Dilt Thoma Artic.i. Quæ lit pro jßtantibus à patrimis amp;nbsp;fufccptoribus, ciunt baprizantuntnra dcihum rata eft,tjuuin illi pucii ad anrios difcrctioiiis pcriicncrint : quo tcmpoi'C 'iam ilJi fpoiitancr fuæ voluntatis tcftiwoniuiii manikhum reddunt,Bernard, cpift.i. adRober-tumrk' fic quoque illa promiffio votü cR, amp;nbsp;Deo quot;fit (Ra promilîîo,amp; de bis qua; funt Dei.îtaq; Hec pramiRro poRcrior rctrotrahitur ad illud , quo prnnnm.ilti baptizati focrunt, tempus : amp;nbsp;fie eft ■fponraneapromiRio;

Tcrtiuiïi 8: quartum Bcllarmini ar^uraentum funt laruæ. Non cR, ait, hre promiflio implicite votum, nee explicite; alioqui peccata hominum omnium Baptizatonim elfcnt duplicia,ncmpe rati ne BaptifmiA'voti, Refpondeo,Et implicite^ amp;nbsp;explicitê promiRio faRa Deo, in Baptifmo ell votum ex definitione Petri Lombardi,quam probat Thomas.ER explicité.Nam manifcRé baptf-ptizati in annis diferetionis tcRificanturfponta-•ncc Dco,fcrenuntiarc Diabolo,rnûdo,carni: qui infànrci baptizantnr,poRc.a id déclarât. Qiiæ déclaratif) feu ratihabitîo ad priils tempus retrotra-i bituhquo primt: ifli b.Tptizati funt,vti dix-i,eR vo turn implicite eadêhi promiflio,Nini Chrifiianté religion! cR atinexum voturn tenuntiandi Diabolo, omnibus nperibus ciuS,iüxra illud JaCi4«' y.y. R -ßflite'Di^zDulo. Ergb fflütnr Béllarntinus, qui id negat. Neque nouo voto GhriRi’anis opus eR,vt fc dé iis obligent Deo,qué in fuO Bifptifuid promiferunt,nifi ad recordatib'r^i db firmjo'rcmf

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfe-'

Ad V. Controvers, 99^ pcrfeiicrantiam libi imponcinlain. Obicéliones autcmjtjiias ilte contra iuam fentétiani afrcrc,ne-que füliiit,vt omucs vRicntniccjiic funt prçcipuaî, quibus vrgctur. Veruin piçcipuas prçtcrmiiît,bas Iciicsjvictoriæ cauira.cotnmcinoraiiit. Præciptias autcm initio hnius capitis protiilimtis, quibiui nô reîpcndct Bcllarminus, ncqucctiam vcicpotcft.

PAupertatcmperpctuam àpio, Cbriftianoque viro vtJiveri l5co pic paÜecontcndit toto hoc capitc Bcllarminus. Eius rationes pci pcndamiis. iln quibus omnibus illud in genere oblcruandum I eft, nullum S. Scripturæ locum pro Ina fententia manileftiimprofcrrc Bellarminunnfed vel dubig dutaxatjipCamet intcrpretcivel allegoricumiqiKE duoargumentorum gCncra nihil probant. Elglt;a præcipuum huius voti dc bonis fuis abiicieridis amp;■ perpétua Paupevtatc fufcipicnda fundamtn-tum.ncmpe Dei verbum,deficit,qucmaduiüduip

-apparct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Primum autcm argumentum eft çx Math. 5« - verf.j «Dicit Chriftus. Beati panperes

’perpétua paupertas eft DeO vouenda,lt;^bona lua à piis viris funt Monaftcrio, aut furs cognatis, ©r tiam fæpelocuplctiirimis, relinqucnda. Refpon-deo.Ex ipfo primum Bellarmino,incertum Sidii’-bill effehocfunJamétù, quum fit huius loci,tefte ipfomet ifto, quintuplcx interpretatio. Ergo eft petitio principij.Surait.n.fuâ fold interpretatioBe pro vera, cotra Chryfuftomi.Auguftini,Bernardi fctétiâ,quâipfemet citac^Dcindc voces

991 Responsio Danae I wHy'jixiïT«pugnantcum hacBcllannini»feu Nicolai de LyraCvnde totam tranlcnplit) cxplicatioiiû Nam 7rTû);^;àç mcndicum cgentiilimum fignihcat» qualis fuit Lazarus illc,de tjuo clt Luc.ió.verl.ro. qui et lain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem appe]latur,tuitque polt*

ea in Sinn Abrahæ, feu in regno coeloi um veil ’!• Vox Trnvijcet non magis 'uotMa hoc loco, aut in to^-ta S.Scriptura dcclarat,tjuam rheda»i,a.üt leütcam: fed animi aftedfum Deo , Dciquc voluntati fura-jnifTum. Ergo qui miferiam amp;nbsp;inopiaiii fuininaiu àDeofibi impohtam , non autem vutoamp; gratis fufceptam,patienter fcrunt,il!i dicuntur a(.lirilto Beatt^amp;c in futurofecnlo ditandi. Nec alia mens eft Ltic.ó.verl.zo.vbi hocChrifti dictum expiicat, de voto autem nc litteram quidem pidtam habet. Tertio pugnat hæc expofitio cum Chrifti mente, qui quam fummam felicitatem putat mundus elie in hac vita ( nempe cev^'p;^;«a^, 6c rertini oninium terrenariim affluentiam) rclutat, 8c vanam felicitatem efte docet.Ll qirad interpretatus eft PatluS l.Timoth.6.verf.i7. Alluht cnim Chriftus an has libriProucrbiorum fententias cap.iç.vcrf.i iS.v. 6. Sc II. vbi paupertas cum patienria amp;nbsp;mentis in-tegritate praefertur diuitiis 8c opibus. Qiiare ex hoc Matthæi loco pro voto Paupertatis argumen-tantis eft duplex fallacia.vna A faha illius loci cx-pofitioneialtcra Apctitione dubij pro vcro,id eft» Principij.

Secundum Bellarmini argumcntfi eft ex Math. i9.verf.21. f^ëde omna hahfi dapAupcnhui, ait Chriftus : ergo perpétua A’ Mcnaftica'paupertas Deo voueri dcbet.Hoc nihil valet. Nam 8c

Ab V. Co N T K o V F. R JÿJ Jjrùà nobis confutatum cft , 6c ne gt;pi5quidem de Votoagit Chriftus. Deinde quihæc fuabonacx Voto Monaftico abiieinnt, non dant ea pauperi-buSjfed Monafteriis, aut A^atisditiflimis. Lrgo non fequunrur mentem ChrilU,qui Htam pauper-tatem vouent.

Tertium argumentum ex Adl.cap.-f. amp;nbsp;Quartô cxc.5.funtnihili,amp; fallaciæ A petitionePrincipij. Sumit enim Hæc,quæ îllic commcmorantur,ex vû to præcedcnte facta fuifle.Id quod amp;nbsp;falfum eft,amp; ex ipfis textusverbis plane rcfutatur.Quamobteni fcâc locum eum interpretatur P.Martyr, non de Voto præcedcnte iftam venditiqnem, fed dé mc-daciojamp;facrilegio poftquam Deo pretiumiftud fe totum afferre eeelefiæ teftatus eflet hypocrita î-fte.ficut eft in textu jpfo cap.5.verfi.J.c«r »»gt;ƒgt;/ƒ«»£ Satanas cor tnnrnyVt mèntireris in Sfiritum SanUnmi interuerteresexpretto ifinisigitur aliafuæ fententiæ fundamenta, amp;nbsp;erroris præfi-dia, quam iftos Scripturæ locos, Bcllarrainus. î^amquod ad Patrum teftirnonia hîccitatani-hil vrgent, aiit probant. Primum quod nihil de Voto vendendi agri præmifcrat Ananias, imo nullum Votum præccflerat. Ait eninx Petrus (qui Deo Vota perfoluenda efle optime norat ex Leuit. 2i. Deuter. 12, ) Ananiat, linnet ftferuaffes, maneb at tibi; c^venundatum erattfituà poteflat€?'Lr^Q non antea voucrat Deo illud prai-dium Ananias. Deinde vox Vouendt in teftimo-niis Patrum citatis fumitur tropicè amp;nbsp;figuratè, pro deftinaffe a»ud populym illic collectum,fi

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Ananiæ verba fpcótarentur, hoe totûprctiû pauperibus aicinJisrnon autem fïgnihcatjDcorcP p(a,amp; ex animo vouifTc Ananiam. DeniquenÜ'** habent commune Vota Monartica de Paupertate CÛ illisexepli sprimiciua: Ecclefiæ,in quibusqul bona fua vendcbant,pios 8c. hdclcs ex eorumpr«' tro alebant.At Monachi paupertatem fufeipiétes» (fi qui prins crât diuites: Nam contra multj,prius pauperrimi fiât per Monachatîi ditiiïimi, 8c rebus omnibus abundantes) Monachi,inquam, ifti noti pauperibus , fed ditibus Monafteriis fuacrogant, contra Vercris Ecclefiæ exempla.

Quintum argumentum fumptum extraditione Patrum nihil valet.Dei enim cultus, amp;nbsp;Vota Dco grata,ac légitima non ex hominum placitis 8c do-drrinaifed ex folû Dei verbo feripto æftimaii de-bent, quemadmodum fuprà luculériHimcdemó-ftratum elbncc earepctam,r.e aétum agam.

Iohannis autem Brentij Sorites, aut trilemma verum cft.Nam fi qui vouct,pauper eft, nihil vo-net,dum paupertatem vouet.Sin eft diucs,amp; ideo vouet,vt in comune eöferens fua.tutius viuat, amp;nbsp;fecurius,nó vouct paupertate,fedcoparat fibi roa-iore abudanriä amp;nbsp;copia victus. Sin vouct,vt VitS sterna mereatur eftinChriftu ipfü blafphcmus. Quid Bellar. ad hæcPRefpondet mérita Chrifti amp;nbsp;noftra rcétè inter lecnncordarc.falfum hoc.Nara ftmcremur,fruftraChriftus eft mortuus,teftcPaii Io, Galat. 2.V.Î1. ncc Dci gratia feruamur cui repugnant noftra mérita 8c opera Rom. ii. v,6. Item ait Bellarminus , pauper eft, qui nihil habet pro-prium,falfum amp;nbsp;hoc quoque. Nam idcirco bona in com-

Äd V. Controversé 99^ in cômune cófcruntur.vt nemo fit Pauper,quead“ modû docct Plato in libris df Repub.qui Bonorii cómunioncm, ad tollcndam paupertatem inter clues induxit. Deinde pauper cR cui multa amp;nbsp;nc-ccflaiia défunt : non autem qui nihil habet proprium , fi nihil il li defit amp;nbsp;dcêft : quod tarnen, fed hlfo,putatBellarminus,Horatius , Pauper entm non efitcut rerumfitppeütvßts.

Ca?terum aliis noftrorum contra Votum iftud perpetuæ Paupertatis obieólionibus, pene Infinitis,‘non lefpondct Bellarminus, præfertim auteni contra Monafticam Mendicitatem,quæ apudlo-hannem Vviclefuum extant Dialógorum lib. 4« c.î9,è quibus hf funt pâucæ,2V^on ertt mendtcus tn-tervos, Deuter.q5 4.Paupertatem à fe demoueri precanturpij homines ,Prouerb, 30. y.8.

laborat^itt. Paulus.«®« «jiïdxcer.ï.Thcfii.v.io.Iob, i?!’ optât fibi diiiitias, non paupcrtatera.'Hoc vitîc genus contrarium eft difto Dei c.3.Genefis,»«y«-liirre vultiu tui edei panem tuuwÄtem pugnant cum lege naturç,quaî iubet honeftè fouere corpus,non aftligere , Ephef. 5. verf. 29. Denique Monachi rnendici eriplût veris Dei pauperibus fuam clee-mofynam; nec iis ipfisvllam conferunt, quodeft crudeleSc inhumanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

OBedientiæ Monafticç Votum hoc capite cô-firmare eonatur Bellarminus, per quod homines Chriftiani fcfe fui Praepofiti id eft alterius vçlut Domini arbltrio plane, tanquam mancipia fubiiciunt. Ergoifti Abhatesç^x Prapofitt vocan-tur Doirnni ab Hierony mo in Epiftola ad Kufticû.

Votum Deo probari contendit iltc. Vcrum in, in vniucrfuin docco, cam omnem per quam nos Chriltiani lerui hominum in religiofis fimus fub-icctioncm cffe Dciverbo damuata. Nampretio fanguinis Chiitti redcmptiDeo fumusjVt manea-mus in his rebus illius vnius lerui, non hominum. Sic Paulusi.Corint.7.vcr.25.Nil)ilominus tarnen Bellarmini rationes audiamus.

Prima cll ex Hicr.35.filij lonadab parucrunt in rebusindifferentibus fuo Patri. Ergo cbcdicntix Monaliicx votum deparendae in omnibus etiam rcligiofis fuo Abbati eft Deogratum.R. Eft fal-lacia A dicio fccundum quid. Qiiod cnim in rebus mcdiis(in quibus fobs Rethabitæ ilti parenti fuo parucrunt)conccdi poteft,transfert BeUarmi-nus ad quamuis obcdientiam.ld quod ellvitiofif* fimum. Deinde eft fallacia Ab IgnorationeEle* Jcnchi. Nam non eft par latio rcriim à Deo prar-fcriptarum, amp;nbsp;religiofarum, in quibus non eft vilain nos extra hoc Dei præfcriptum voluqtasSe poteftashominum:amp; rerum mediarum,in quibus eft aliquod ius amp;nbsp;imperium hominum: Ifta omnia hie confundit tarnen Bellarrainus : dum fuum cr-rorcin tuetur, amp;nbsp;P. Martyris vCram folutioncm eucrtcrc conatur.Potucrunt cnim filij lonadab in rebus mediis pie parère fuis Maioribus,amp; parenti fuo Cololf.^.v.io.in aliis pie non potuerunt.

Sccunda ratio Bel.non cft,ipfo tefte,firma. Nec cnim earn ipfe ex Nouo Teftameto ducit, ne ine* pta ipfiusargutnentatiojficut eft5apparcat:fed duel pofTc tantum fcribit. Ait igitur,iubet Chriftus, vtnos

Ad V. C o n t r o V F. r s. 997 vtnosipfos abncgcmus, amp;nbsp;(eramus cruccm no-ftram Mat. 16. v. 14. At pcil'ccla fui abiregatio cft in obcdiciîtiæ iftius MonalticæCpcr quaniMona-cbus fcfc pciiitus alterius atbitratui fubiicit)voto: Ergo hoe votum Deo placet. Refpondco. Falfam efle adurnptioncm.Nam qui fe fic aberi fubiicir, eft prorfus illius hominis , non autem amplius Dci,feruus,2.Pct.2.v.i9.Roman.6.v.i6. At iioflri abnegatio nó debet nos adimcre, amp;nbsp;eripere Deo, vt hominum mancipia fimus.Ei go hæc obedien-tia ncquaquara eft il la noftri abnegatio,quam dc-lidcrat à nobis Chriftus , neque proptcrca Deo probatur, aut placct.Prxtcrca hçc obedientia iain effet Dei prectptum,non vti volunt,Cófilium,ftc ftbi repugnant.

Tertia ratio,in quouis hominum cœtu vnus ali-q’iispræcffc debet:ergo obedientia præfedto illi exVoto promittenda quoqueeft : Refpondeo, Præpofitis iuftis amp;nbsp;Icgitiinis eft obfequendurn, Hebr.ij.v.S.nóquibufuis: non in omnibus rebus, vtifte vult,amp;Monacbi fentiuntamp; faciunt,amp; vult Hieronymus in Epiftola ad Rofticum : fed in iis duntaxat,quæ neque cum Dei verbo pugnanf.ne-que ipforumpoteftatis fines,egeediuntur,Actor.

V. 19. At I bedientia Monaftica Monachum in omnibus fubiicit altcrius arbitrio , quæ cum fui ordinis régula non pugnant, neque quidquam ^lonachus in prçceptofibi fafto difcutcre debet, teftc hocipfo Quarta eol.iaio L.D.

Qiiarta ratio ex Patrum iam ifto Monacbitus-errovefafeinatorum, amp;nbsp;tantiim tarnen nonnullo-

rum fcriptis amp;nbsp;autoritate duéta ell, qui eiufinodf obedicntiamamp;obcdicntiæ Votum probant.Rc-fpondco , Non quid Patres feripferint, fed quid icripfere debucirnt, nobis fpcétandiim eld. Ncc quseVota Deo funt grata,exhominum feitisS.' placitisifcd ex folo Dei ipbus vcibo dcfinien-dum eft. At ifta obcdientia Monaftica facit Chri-fdianoîhomines brutos,pecudcs, faxeos, qui ne diiudicare quidem debcant.aut poftint. quid iilis iiræcipiatur à fuis præiectis de Pra?pohtis, V trum lonelium.an turpe fit,pcccatum,an Dco obcdic-tia, vtcxHicrony. Epiftola ad Rufticum,Caflîa-nolib. 2j. Collationum cap. 33. Gregorio Homil, 2o.in tzcchielem contendit Bellarminus. Ergo feipfum hic iugulat, dumeiufmodi obedientiain probat,quçpioscripit Dco,Hominiautcm fiibii-cit,amp; feruos addicitildem probatur tota caulTa 18. quçft’.x. Monachi enim ferui fuorum abbatum amp;nbsp;funt,amp; dicuntur.

Quinta ratio fumiturex Miraeuh’s à Monachis obfequentibus æditis, quemadmodum Sulpitius lib.i.de Sanéto Martino , Caffianus lib.4. cap.zj. Gregorius lib. 2. Dialogor.c.y.rcfcrunt.Refpon-dçOjHçcmiracnla 8c incpta,amp; fuppofita plané cf-fc, 8i qui ca fcripfcrunt,ex auditu tantùm habuc-mnt,non ex vifu, refte ipfomet Sulpitio. Deinde hoc præciperc,quod Abbates ifti præccpcrût,crat Deû impie tétarc,quod vetat fieri Chriftus, Mat. 4.V.6. nempe fc in furnum ardentem fruftrà con-iicere,emortuamV irgam viuificare vclle,amp; fiini-Jia alia operari.Ergo non Dei.fcd Satanç miracu-|a fuerunt, Denique nihil miracula probant, nift præcclfe-

Luthcrus contra illam obedientiam , amp;nbsp;jllius Votumobiecit, lubet Dei vox, vt omnibusbo-neftaSe fanóta prçcipicntibus obediamus, Quid igiturifto Voto peculiari opus eft, Fbilip.a.v.ii. Nihil rcfpondetBellarm.negat tantum id à Paulo præcipi. Verum res ipfa per ie patpt, ac manilefta eft.

Luthcrus obiicit.Præpofitus ipfc Monaftcrij ab iftaobedientia liber eft, cur non amp;nbsp;aiij Refpo«-detiftcjlmo manct etiaPrepofitus illi votoebli-gatus ex Thoma in feciida lecûde qi çft.lgt;7.Art.ii.

amp; quæft.i86.Re(pondco, fit inter eos pvgna de ea re amp;nbsp;contentio.Ncc enim id ipfc.tiui quiuis obm fill Papifta,nunquam tamenMonachus fui,aut cf-feconcupuii,idfcio,aut euro.

P.Martyr illud Paull i.Corint.y.v.ij.A^o/w^u-rifirut hominum obiicit.Refpondct Bell, id dici a Pjulodcferuis.Rcfpódeo ,id fallu eßeagit cnira illic Paulus de iis Cbriftiams, qui fesvt Monaebi. hominuminftitutis in rebus religiofis Sttraditio-nibus,amp; arbitratuifubiiciunt, quos negat B.Pau-lus effe iam Dei {eruos,quia ferui bominum cuafc runt,amp; effecti ftmfQuid igiturTi id ftatV oto quo que interpoftto, vtlfte vult.

VOtu contincntlæ Monafticæ,vt vocat ji.im-puriflimæfcortationis Monacbotum,amp; fTpc etiâfpurcifiimæ inter cosSodomiæ fundamétû in buius libri poftrema parte cófirmatuvus Bellar. amp;nbsp;ipfe Mon^ebus, non vno copiarum fuarii gencre, Hr 4

icoo Responsio Danae I adiierfus nos fc pugnaturum cfïe comtninatur, Si pfténtat:fedomnes fuas copias amp;fuas, Scauxilia-rcs ediictiirü proHtctur.Sed nihil nos tanto excr-citus numero rcrret,nihil nos tam numcrofa acics tiirbat,quam amp;nbsp;facile gladio Dei verbi in eamftri fto,lïcut fieri iiibct Paulus Ep'hef.ó.vcrf.iy.dcbcl Jabipius, Deo bene iuuante : amp;nbsp;totap in fugam conuertcmus: jmo vcro ca in noftra caftra amp;nbsp;partes aduerfus ipfummct Bcllarminüpcrtrahcmus, non'yi, fed rationc manifeftifiima perfuafam. ld quod res ipfa poftea declarabit.Triumphabit igi-tur in hac quoqucpugna, qucmadraodum iufu-perioribus, de Satana » amp;nbsp;dc mendacio veritas feu jChriftiis. '

Cætcrùm illud obferuet piusleélor , locos S. Scripturæ,quos pro fuo crrore tuendo profert homo ifte,omnes à vera eorum mente efie dctortos» amp;nbsp;exconicélura,tarnen falfiiïima, duntaxat, nó cx jpfis eorum verbis totam probationem Bellarmi-pi duci, in eaquefundari. Res ipfapateat, vel ex primo S.Scripturæ loco ab hocprolato.Eftautem ex Luc.i.vcrf. 34. fic dixit B. virgo Maria Angelo virum non cognofco : Ergo votum perpctuæ conti-ncntiæ virgo Maria vóuerat Deo. Hanc fui argu-mcnti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;conlecutioncm quianullam

eflcjnon modo infirmam, videt Bellarminus, pri-inum circiimfcribit 8c intorquet verba ipfa B. Ma riæ,quæfuit puellaamp;virgofimpliciflima, quam tarnen non plane,non candide,non perfpiciic,fed tortuofè, vafrèjobl^rè Angelo refpondilTcfin-cit Qinim cnim vcrbo vno 8c perfpicuè dicere il-Ja potnerit,votum virginitatis voui Deorvult iftc

B. Mariam virgincm candidilUmani amp;nbsp;fimplicif. fimam ambages verborum quæGiiiflre,amp; protulif-(c.Deindead patres nonnu]los,non ad ipfatextus verba confugit Bellar. qui fenferuntB. virgincm votum continentiæ Deo ernififre,amp; vouiffc. Demum noftris interpretationibus rcfpondcre, id eft,cas verifTimas cuertere conatur. Hæc elt funj-matotius Imius longifTimi capitis amp;pfolixiHimi, fed vaniflimi, ac falliffimi, cui refpondeo amp;nbsp;vcrc, amp;nbsp;brcuitcr,necuiufquam abutar,vt iftefacir,otio.

Ad verba B.Marix ilia nullum omnino votum declarant amp;nbsp;habcnt;aut habere pofTunt.Sed quum denuntiaflet Angelus Marie fore,vt ipfa iam iam» amp;nbsp;ipfo inomento cociperet, quo loquebatur cum ea,intcrrogat B. Virgo, quomodo id fieri poifit, quum virum nondum cognouifTct eratquidc Io-fcpho iam 'ponfa,fcd ci nondum nupta. Ergo rc-Öè Maria Virgo vidit hoc fibi indicari ab Angelo, fore, vt quum primum, amp;nbsp;ante fuum coniugium confummatum conciperet filium,imo in iplo hoç temporis articulo,antcquam cum lofcpho fponfo conucniret Math.i.verf.iS. Refpondet igitur ilia, ^omodofiet ifittd^non quia votum virginitatis vo ui,Qieque enim hoc dicit)fcd cjma fponfum,t/tr«’» meum, 3utalium«07zcci^z70Ki4d’5«c. Ergo nullum virginitatis votum continent,habent,aut pingunt hæc B.Mariæ verba contra Bcllarminum.

Quod ad nonnullos iftos Patres,qui Virgincm votum conccpifTefenfcrunt, primum fibi aduer-fantur ipfi.Nam alij cótra,B.Vlrginem àlofcpho marito poft æditum Chriftum fullfe cognitâ fcri-bunt, quia ifaias duntaxat ait, Ecce virgn cancipiet,

üquot; rirgopiirief.-dc rcliquo antem vitæ cius tcpore nihil fcribit Ifaias.Deinde h hoe virginitatis per-petuæ votum Maria Deo vouiflet, cur poftca nu-pfit lofepho; clc cuius continentia fiituraminimè certa fuiffc fcribitur eadc Maria. Nam fefe in magnum violamli voti lui pcriculum Maria prudes, amp;nbsp;feiens conicciflct. Hæc non coha’rcnt,amp; Maria Icuiratis Patres hac lua intcrprctationc procul dubio accufantjquicquid pofteaBclIarminusfom niet hoc Mariæ fuific rcuclatura. Denique telle Augudino DeSanCta Virginitate, cap.4.Mores ludæorum votum iftud perpetuæ Virginitatis no ferebant. Itaquc toléraii non poteft ilia de Voto perpetuæ virginitatis interpretatio : quicquid Thomas in tertia parte, Quæft.aS. Artic.q.dicat.

Quod ad Caluiniintcrpretationem , illacom-modiHima cft: fed, fuomoro, Caluinû calûniatur Bellarminns, qiiafi dicat B. Mariam maligne du-bitallede Angeli promiffionc. Iraô caipfa dixit Caluinus,quæ hîc habet Bcllarminus,nimirû eain tantin i quæfiuilTejntm, vt Zachariam patrem Iohannis, dubitafle: amp;quam probat cxplicationem, vt iuflam, iftius loci Bellarminns, totam eam ex Caluini cômentariis defcripfit.Conferant pij ^e-Ûtorcs.ni molcftum cft, vtriufquc feripta inter fe-

QOod deniqne fingit Bellarminns,amp; præfuppo nit rcuelatum fuiire B.virgini, fore, vt poftcpiani coninginmeonfummaflet, nunqnamiofcphus i-pfius maritus cam attingerct, hoc Bellarmini,vt alia multa,commcntû eft,amp; fomniû, Rabinorum rhalmudillarfi more , qui qnfi fefe ex pedicis, amp;nbsp;obicôHonibns fibi propofitis non pofliint expedi-rc,

A d V. Co N T R O V E RS. looî rc,malût foinnia fua aflirmare, quàm veritati Dci aflcntiri, autmuti videri. Atcjui Bdlartnitie,iQ Tlicologicis nihil præfupponêduin cftjaiithngc-du:fecl ipfis S.Scripturæ vetbisprorfusinhærédû, amp;nbsp;acquiefcendü.Proba igitur nobis ex Dei verbo tufiillud dcillareuelationeperpctnæ lofephi cô-tinentiæ futuræ fcmnium,amp;viccris.D.Caluinus Patrû fentétiâ, quod neque poft partû dcfierit elfe virgo B.Maria,amplexus,vti D.Beza,docent coniectura,caque probabili,hanc Patrû fenteniii nitijctiâ ex ipfius Mariæ verbis. Itaque ilia fie ex-plicant,vt non tantum de téporc præfenti,quem-admodü fonant,accipiant;fed etiâ de tutLiro,quaft dicatMaria,nKncvtrHCognotù.,necjuepoßea cognofiantyantca^nitnrafum, Hæt Caluini, amp;nbsp;Bezr concors fententia Bcllarminû o{Fendit.Itaque in-dignatur,amp; ftomachatur,quôd citra votû à B.Ma ria id faâû elfe fcripferût doôtiftîmi illi interprètes Caluinus,amp; Bcza.Vult ifte vt ex voto fie Maria refpondiffe,difertc dicatur.R. Imperiofus ho-moeft Bcllarm.quiomnes in fua verba iurare ve^ lit,amp; iubcat,nihftque cuiqua aliud, quàm quod i-pfe velit.fentire concedat.Probet ifte Caluinû,amp; Bezi aliquidab analogia fidei alienum fcripfifle.fl poteft.priufquam cos reprehendat.

P.Martyrc flagellât ifte quoque, quia nos om-nes fuis erroribus fubfcribere iubet.Fallitur. Rc-ôè fenfit,amp; fcripfit Martyr, dum amp;nbsp;votum perpe» tuævirginltatiscummatrimonij, quçfecuta cft, côfummationepugnare ait,8e ex aliisfimilibus S. Scripturæ locutionibus Votum illud confutat. Necenimde vllo fuo Voto faflo, vcl facicndogt;

1004 RïSfONSio Danae T loquitnr Maria: fed qiiaiiam ratione tarn veloJi amp;nbsp;maturatacoiicrptio in fc heri poHit gt;nbsp;quæritrt Angelo, quum modum illius duntaxat ordinaiiib amp;nbsp;humainim fore cogitaret, teltc quoqiie Bcllat-mino, col. iiiô.L.B. Jtaqiic iefpondct AngcliiS) Spiritus funSltis fispernenirt tnte inumbrabit ttgt; modum illius conceptionis plane diuinum, amp;ex-traordinarium fore indicans,amp; affirmans. Dcniq! falliturquoquc Bcllarminus,qui conceptumiaiil iam futurum , aut potins prxlentem ab Angelo proinitti Mariæ ncgat.Imo iam iam inllâs,amp; prüfens ab Angelo promittebatur:atquc Angeli verba lie ipfa quoque Maria,amp; reite amp;nbsp;ex illiusmetc intelJexit.Ét hæc de hoc capite diita funto.

SEcundiis S.Scripturæ locus, quem pro fe, fuoqi crrorc de Voto perpetuæ Continentiæ citai Bcllarminus.cft Matthæi cap.19.ver.12.Sunt quidam qui fe propter Dei Regnum caftrarunt : ergo Deogratum eft perpetuæ virginitatis Votû, Rc-fpondeo, fallaciacft A non Confequente. Nam ncque Chriftusloquitur de iis, qui ex Voto id fe-ccrunt,quod conceperint: aut qui perpetuo fecó-tinentes fope cogitant: fed qui continent amp;nbsp;fine Voto,amp; quandiu illis cStinere licebit ex Dei do-no,quod non eft fempcr perpetuum,Præftat cnim duccrc vxorern,quàm vri i.Cor./.ver.ç.Qiiodad Patnim tcftimonia,rcfpondco ex quattuor ab hoc citatis, duo foliim illi faucre, nempe Epiphanij amp;nbsp;Hieronymi, reliquaduo nobis faucnt.noftræq; interpretation!, quum nullum ex his Chrifti verbis Votum colligunt.Dcinde no quid Patres fcri-pferinf,

Ad V. Controvers. »005 pferint, fpcdandima cft : fed quid ex Dei verbo confirmaucrint.

Petrus auteni Martyr optime docet ex eo Mat-thæi loco nullum perpetuæ virginitatis Votû col ligi pofle,veldebere,quoniamliuicinterpretatio-niamp; verba,3c mens Chrifti répugnant.Verba,quç ne piiâuram quidem vcl obfcurillimam iftius \ o-ti continet,fed libcram eorum,qui le pro Dei regno caftrant, voluntatem elfe docent, quandiu id iacere velint: multoque minùs de fe proptcrea o-tiose intra monafterij clauftra concludcndis cade Chrifti verba agunt, vt vult ifte.Mcns Cltrifti répugnât, qui duntaxat omnia Dei gloriæpoftpo-nenda docet,etiam coniugium ipfum,quum eft o-pus Luc.14. v.a6. de quo illic agit Chriftus, cuius vel omiflioné, vel dilationé,vel poftpofitionc pro pter Dei gloria vocat Chriftus caftratione fui : 8c qui tales lunt,metaphorice Eunuchos.Alioqui in phrenefin Origenis inciderent homines, qui fefe propterca adu caft rafle fcribitur. Eufeb.lib.6. hi-ftoriæ,cap.8.Nam amp;nbsp;Bellar.fatcturcol,ut8.L.C. Apoftolos no interrogafle de Voto, Chriftus au-tem ad interrogata refpondit: 8c quam perfedio-« né illic à Chnlto tradi fcribit ifte,ea omniii Chri-ftianorum officium cfr,amp; Chrifti præceptum,qui caperepoflimt. Nempevt fefe fic pro Dei Regno» caitrentmon autem eft dötaxat Confilium, vt hid fentit. Additenim Chriftus, Matth.19.ver.12. per verbum Imperâdi..^«« poteft capere,capiat. Cur i-gitur generale illud Chrifti praeceptû mutatur in Cófilium,amp; ad paucos pios, amp;nbsp;ad Votum reftrin-gitur? Quod ad Parabolam de Villico exLuc.ió.

loo6 R E s P o N s I o D ANAEI vcrf.S.rcßc cam explicat idem vir dodiflimusP' , Martyr,amp; ex mente Hieronymi, qui docet ex Pa-rabolis nthil, præter præcipinim rllarum fcopuffli eriîcicndiim, amp;nbsp;colhgendum cfFc , alioquincxca parabola client laudandi feriii feues, contra quain docet Paulus, Tit.z.v. lo. amp;nbsp;qui rcs Dominorui» fuorum interucrtunt.Itaquc Auguftinus lib.i.ca-jq.EuangelicaruHi Quæltion. negat omnia in d parabola efle imitada, amp;nbsp;Hieronymus in Epiltob ad Algafiam.quæft.6.totum hûc locum propterca allegoricè interpretatur. Denique Bellarminus i' pfe hûc feruum furcm agnoltit Seruum tnnjUMi à Ghrifto vocari,col.1227. L.A. Quid ignur contr» amp;nbsp;Chriftum,amp; Patres, amp;nbsp;fcipfum obgânit Bellar-minuSjVt vera P.Martyrisfentétiam cuertat; AU' guftini autem autoritati ex lib.de Virginitatc,cagt; z^.oppono Pauli, amp;nbsp;quidrm melioris Chriftifen-tentiæ interpretis verba,i.Corint.7. verf.26.£.v»' fiimo tgitur hoc bonum ejfe prepter inflantem necejfi' tafem-. vb'i de ifta àconi igio abfiincntia3gitur,vti apiid Matthæum,cap.i9.ver.i2. Ergo nihil habet Bellarminus in toto illo Matthçi loco,vndc finin’, errorem confirmer , quæ tarnen præcipua efti'U-pes,amp; fundamétum totius iftiusdc perpétua Vir-ginitate voti Monaftici.

Scripturæ locus elf ex i,Timoth,cap,5,vcr.it' vbi Viduæluniores ad Minilterium Ecclcfiaftie” procurâdorum pauperum ( hrifti caufia afcitæj^ reccptæjfi nvbant, Sc illud Minifieriun'. àfc pt”' iniffum, opcram déférant, à Paulo damnantuf: ergo vütûdeperpctuaCôtinentia, amp;oliminB®’

prorfus elfe ett^oa-chôyuc-oi'fSi ineptûjamp; ckimbc.Eft ' euim tallacù Ab æquiuocatione gt;nbsp;amp;nbsp;falfa vocum, .pr^vre^nß(lemimfa^nfeeerunf,intcrprctât^one,J^cc cnim ilia de V oto, aut promiffionc de non nubé-do loquuntui'jVt ilbc hoc loco fcribit : fed de pro-miflione operam fuam, amp;. Minitlcnum paiiperi-bus præbendi,iifque fuccurrcndi, ab illis iuniori-bus fœminis exhibita, intclliguntiir. Ergo prioré fidem de Miuiftcrio fuo, amp;i opera Chrilti paupc-ribus præftandadefcrunt iliæ juniores viduæ, du nubtint.Maritis cniro fuis adhærcre coguntur , Si Chrifti pauperum curaiTi,amp; Miniftcriuin àfc pro-milfum dcfererc compclluntur. Adhærere cniin debet vxor fuo Marito, rebus omnibus relictis, Genef.2.ver.24.Matth.i5?.ver.5. i.Corinth.y.vcrj ?.amp; J4. Nemoautéduobus Dominisferuire po-teft.Matth.ô.vcr.x^.Quare de voto non nubendi concGpto,amp; Deo nuncupato ne xa/ orap quidem amp;nbsp;per infomnium agit illic Paulus. Iraö fi votum de continendo in perpetuû ab iftis viduis iuniori-bus emiffuin fuiflet, amp;nbsp;illud Paulus probalfct, vt lcgitirnu,amp; obligatoriü, vetuiflet omnino Paulus cas viduas juniores nubere, quia votaiufta Deo reddeda effe nouerat Paulus. Coti à verb pe^init-tit Paulus, vt ex juniores viduæ nubant, ncc earii fccundü hoc côiugiû damnat, aut irritât (q^od temerc,amp; fallb,amp; côtrahûc Pauli locü,8«: concilia qu£Eda,amp; PatreSjamp;Pötifices, Sc a.'De nduisy t duos,Sc ccin.DiacontJfama7,lt;]ux{igt;i.(^atüCTvnz}{ed. ratü effe vult. Temeritaté târû rcliäi ab iftis fœminis Dei pauperibuspromilft muneris accufat Paulus. Ergo omnino perperä ad Votuperpetux

ioo8 Responsio Danabi conjinentias transfcrtur amp;nbsp;applicatur ilJc Pauli locus.

Patrum tcftimonia nos non vrgent, quia Pauli verba extra ipfiiis mcntem amp;c fcopum plane amp;nbsp;manifefte detorquent. Sedneque ex confequen-tia Votum iftud pcrpctuçContinentiæ (qiiafi il-luil Paulus probarit, aut tunc fucrit ) ex eo PauH loco colligipotcft. Pugnatenim ifta colledio amp;nbsp;confequentiacumaliisicriptis Pauli i. Corinth* y.vcr. 1. vbi vnumquemque pium tantum.amp; tan-diu contincre vult , quantum amp;nbsp;quandiu po-teft ex Dei dono. At Votum perpetuæ con-tinentiæ banc Chriftianam libertatcin oppugnat amp;euertit.

Voxƒz/d’r apud Paulum promiffioncm nudani Eeelefiç fadam de fuccurrendo pauperibus figni-ficat, omnem autem eiufmodi fidem Votum efle amp;nbsp;complc äijfalfum eft.vcl ipfo Bellarmino telle» qui fiipra negat promiflioncm à nobisDeo Baptifmofaólam efle Votum ,vti ex cap. xix. ap-paret.

M.Luthcri. fententiam quum nihil ab analogia fidei alienurn habcat,imo verbis Pauli non repu-gnet,fequ3tur,qui volctmcque de ca nobis difpii-tandum cft.Plures cnim pollunt de eodem S.fcri-pturælocotolerari interpretationcs amp;nbsp;fententix» quemadmodnm vbique varias refertBellarminuJ ipfemet.Idem de Iohannis Caluini,amp; Petri Mar-tyrisfententiain hnnc locum fentiedum eft. Ncc verb vlli dofti inret prêtes verba Pauli de pcipe-tuæ continentiæ Voto fumpferunt : quod tarnen Bcll.facit,contra mentcmPaulitln fumma prima fides

Aß V. ControvÉrs; 1009 • fides iftarum luniovum vidiiarum eft promifljo Ecclefiæ facta non cjnidcin dc nunquam poftcd nubendo:fcJ de opera amp;nbsp;Miniftcrioiuo Dei pa-J-pcribuspræbcdo,qiiâ per fccundas nuptias violât;

Porro amp;nbsp;rectè Sc verè Petrus Martyr appellat hune locum ambiguum, qui varias interpretatie-nes, eafque omnes tame en fidci analogia eófen-tiétcs,admittere poteftmó auté eä, quâilli C3i.vi~ ditos iy.quçft.i.Sc hïcBellarminus afhngit dc per» petuç Continently voto, quod ncfando qtiidé vti-quam audiucrat Paulus, ncdum vt illud probarit, aut commemoraiit.QuareMartyris diélum nihil vel Nearianis noftri temporis fauet, vel aliis htfe-reticis, qui locos S.fcripturæ exponentes à fidei anologia ipfi difccdunt: quod ij non faciunt, qui hunc Pauli locum varié ex fidci analogia inter-pretantur,cxP.Martyris mente amp;nbsp;fcntCntia,quarrt peruertit Bcllarminus.

Deniquede fignificatione vocis Græcæ krÓ/jm quod diflertat hoc loco Bellarminus,fruftra in eo fe fatigat.Nam amp;M.Buccri,amp; P.Maityris fenten-tia vera cft,quum in hoc Pauli loco pro damnatio ne, quae fit abhomnibusde viduis iftis lunioribus itcriim nubentibus vocem accipiunt.

Quod ad Concilia quæd3m,quæ nobis hic op-ponit Bcllarminus,duo quaedam obferuct plus leétor. Primum ilia poft natum iam de Mo-ixachatus voto legitimo errorcm extitifle, quutn pura Apoftolorfidoólrina iâ rctincrl defiiflet ; 8c SanCtiflimi Gangrenfis Cócilij autoritas (qua to-tum hoc vitae genus damnatur) in Ecclcfia valuta

dcCifiet quoque. Ancyranum cnini Concilitit^ quod primuni hoc Continentiæ perpétua? votum probafFe•’7zz/e’//rr , demum port annum Domini cccviit. conuenit corrupta iam vera Ecclcft? doctrina.

Secundo loco notet pius Icclor liæc,quç profert iftcjCócilia nuHü S. feripturç locû pro fui decreti fundamento citarc. Nâqui locus ex l.Ti.j.v.n.in Concilio Cartliagincfi 4. c.to4. allcgatur prorfus obtorto collo in câ fententiâ adducitur aut potins pertrahitur.Dcniq; hoc quoq; pins Icéior aiiimad ticrtatjftam voti de perpétua continentia viola-tionemprimum pro nullo, vel pro leuißimo pcc-cato habita, amp;nbsp;idcirco pœna Icuiffima fuilFc puni-tam,velut Ancyrani Concilij c ip.vbi tantû inter Bigamos qui hoc votû defcrucrant, cenfentur: amp;nbsp;Concilij Chalccdoncnlis c. 15.vbi cffi excómuni^ cantur pro forma,quia ilia promiffio Dto grata Si fairta ccfcbatur,cuiusconteptusno eratimpunitus rclinquendusrtaméEpifcopicûiisftatim difpcn-re,amp; cos.abfolucre iubentur.can.S» y«lt;£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

qnçrt.i.Verùm crefccntc portcahominumfuper- i rtitionc, amp;nbsp;voti iftius violatio tetrior, amp;nbsp;grauius pcccatuhabita cft, amp;nbsp;pœnamaiorepunita,3bfqiie tarnen Dei verbo.Et hçc quidemin gcncreadifta Concilia rtfpondeo fine in Vniucrlali.

In particulari vcrô,Ad Concilij Ancyrani fap'. 19. ibipocnalcuifiimadcnuntiatur, ergoleuifli-naum pcceatum ccnfcbaturtunciftiusVoti trmf-grefiio. Ad Concilium Chalccdonenfe cap.15.eo-dem modo refpondeo, iuberi Epifeopos ftatim sbfolucre ciufinodi cxcommunîcatos, neque ifta coniu

An V. Controvert* îo» conin^iadifiblui iiibctiir.Ad Concilium Gartha-* gincnfc j.c.3j.illud tantum agitdc cullodia eatum V irginum quæ in Monafteriis viucre volunt,tjui-diu volunt : non vt inuitæamp; illic dititius , quam vclint retineantur, Ad Concilium Carthagincn-fe 4. cap. 104. vcrbo Dei manifefte abutitur gt;nbsp;ifta Sy nodus, vti fupra docuimus.Ad Concilium To-letanum 4.cap.55.fupcrioris quarti Concilij Car-thaginenfis cnorem ( quod ptæceflerat ) fecutum çftamp;Turonenfts 11. quod conuenit circa annum Domini D Lx.Toletanum iv.circa annum D cxxxi AdTuronenfe concilium ii.c.xi.fuit illud depra-uatio Concilij Chalccdoncnfis generalis. Moiût cnim terminos aCbalcedoncnfi politosSc difibl-uit coniugium Monachorum, quod Chaltcdonc-feratum effe iubebat : Concilium Moguntinum* amp;fub Syliieftro Romanum fui temporis errores fcquuntursNcque vllius momentifunt, aut Dei vcrbo fcripto nituntur.

POntificum Romanorum décréta nulla buius trroris côfirmationé afFetût,aut habct.Sût.n* dûtaxat priuataEpifcop.Rom.indicia,velut fi quis LutetiæEpifcoporiuautLôdini côttitutiones ob-trudat pro generalib. totiusEcclefiæ décrétas. Id quod falfum ac fuppofititiü eft; ncque lecipiendû. Quod ad leges Côftantinbqui pcenas à Romanis legib.in celibesSc fterilcs coniuges pofitas femel abrogauit, idcirco faftü eft, quod quâ eifet orbis Romanus Chr iftlanus effelt;3:us,nec vxorcm duce-re quis cogendus videbatur, nec puniendus fi li-berisjCaqucDeibencdiétionc pviuaretur,nulla fuA

lou Rf'SPON SI o Dan AF. i culpa,in coniugio legitinio àfc covitraélo. Itaqiie hçc tclliinonia iunt nullius pro Monaftici de pcr-pcrua Contmecia Voti conlirinationc inonrcnti, ilt;i etpj^a prorlus feu inepta argumenta.

PAtrum rc(limonia,quæpro fc hoc capitc pro-fert ßclljriTiiniis,funt duplicis gcncri.s,Vnuiii eit coruin , quorum ab ipfo Bellarmino fententia fuit dcprauata.velut lgnatij,vtriufquc Clementis Cypi'iani fcrtulliani,quorum nemo deperpetux Virginitatis Votomentionem facit : fed tantiini d|»ccrftgt;fuo.iam fcculo extitifle fœminasChriftia-nas,quæ propteringruentes illis teporibus Eccic-fix artlictioncs,amp; infaniam luxus(qui in toto Mû* do tunc Ethnico regnabat ) dctcftatx.fponte, (cd nullo perpetuç Continentiæ voto cmifl’ojc vela-bant, caflx elle amp;nbsp;viucre cvpicbant, veriim donii vnaquæquefuæ, non in vllo Monaftcrio amp;nbsp;loco Emul collcclæ, aut conclufçmec in perpetuum fe Virg’ines fore promittcbant/cd tantiim diintaxat amp;nbsp;tandiu quandiu dono illo continentiæ à Deo donarentur Manebat cnim hæc in animoillisin-f xa Pauli fententia duplex, i.Corint.y.v.y. meliM

Nam quod de quada Iphigenia à B.Mathxo ad vxwendam Deo. pcrpctiiam Virginitatem pcr-fuafi perdudlaiitcm dcTccIa quapia à B.Paulo, vt Monachaficrctpertraéia Ä ad du fia fcribit ex Abdia Bcll.tntum illud eft commentitifi amp;nbsp;vanû, queraadmodum Hi autor ipfe Abdias homo van us omnino,

A u V. C o N T R o V F. U S. 10I5 oinnino, incptus,amp; uicndax cil:,lient cxpcrpetijo cius feripto appaict.Qupd ipfum qiioque Vir do-CtiiTimns Iohannes liicllus SalisburienfisEpilco-pi!S in difputationc de Sacra Domini Crena contra Hardingum de ifto ^Xbdia iimpridc pcrfpicuè vcrc,amp; luciilentcr dcmonftrauit.

Altcrum feriptorum , qiiibus hic Bellarnainiis vtiturgenus,cli corum,qiii perpétua; V trgini'-.itis vcl continentiæ votum,iâ amp;nbsp;nGrant,lt;'V probabâr; vcruin priuata quidâanimi dtuotione potins,qua ex publico totius eccicliæ iudicio.aut vHo S.icri-pturætellimonio, amp;nbsp;loco; lcrpht. n.paulatmj hic error in Chrifiianorum hominn animos,amp; prirafi priuatitnapudnonnnllos duntaxat rcceptnscrat; non erat autem pnblicaEcclcfiæ vox,vcl dodi inc Pi'imutn Synodo Ancyrana(qu.ï luit tantû J’rottin demûportannû D. DCi.xxx.in Concilio Côftantinopolitano in Trullo feu generali lexto, probata ac reccpta,qiicadmodûaparct,exillius vr„ Concilij capite 2. ) primum igitui in ilia Synodo ProuinciaÜ Ancyrana, cuius autoritas dubia erat, probatum cfthocPcrpctuæ Continentiæ votum, non quidcmab omnibus Eccleliis ctiam Gvæcii, vel Oricntalibus,lcJ tantum à Phn’^iis,circa an-numDomim cccvni. quo tempore Ancyrana Synodusillaconuenit. Verhm huic dccrcto fcfe in Phrygia ctiam ipfa oppofuit Gangrcniis Syno-dus circa annum Domini cccxxxiii. id cllxxv. annis polica,quæ totum hocMonallicurn vite genus damnauit, amp;fcifmaticum partim, partim im-pium efle dcclarauit. Sed quum Monachi Ægv-ptij,cx magna totius GcntisÆgyptiæfupcrflitio-

ïOi4 Re s PO NSI o Dan AFI ne gt;nbsp;nihilominus in pretio cflcnt , cxtitit Eu-ftathius quidam in Cappadocia, Scbaftiæ Epi-* rcopus,qui in Cappadociaamp; Armenia hoc vitç genus rcnouauit.Et hçc quidem in Ægvpto ÿ{ Orie-ie foliim fichât,amp; probabantur: in Occidente au-tem aut Occidentalibus Ecclclîis, multo , longo-que poftca fcculo Monaehatus cxiftcrc cepit,eiic3 (ctate Hieronymi,8c annum Domini c c ctxxxvi.

lam verb hoc eirorc(quód votum Monaehatus amp;nbsp;perpetu?E Gontinentiæ erat lcgitimum,amp;Deo gratmTi)femcl rcccpto,fucrfit cotafeinati omnes, amp;nbsp;Grcges,amp; Paftorcs ipfi Chrifiiani, amp;nbsp;pafEm in cius vite laiidcm multi Patres fcriberc,3d comcn-dationem eiufdem S. fcripture locos detorquere, amp;nbsp;omnia facerc,quó ciufmodi vitægenusfancturn piumquecciTferetur: partim quod luxum,qui ctia tunc inter Chriftianos ipfos vigebatodifTcntjii-cutexChryfoftomi,amp;Bafilii Homiliis apparct: partim quod tarn nouum vitæ inftitutum ( placet enim fere rcrum nouitas omnium ) mirabantur, necdum fcortationes, fodomiæ, fcditiones,cædc$ inter iftos Monachos crant, aut corum clamori-bus exortæ, amp;nbsp;cxcitatæ fuerant Hæc igitiiramp; ori-go, progreffio eftiftius Voti amp;nbsp;Monaehatus, amp;nbsp;perpetuæ Continentiæ: hæ funt canfiæ,propter quas Patres nonnulli hoc Votum fuo fuffragio comprobaruntjuon ad Dei verbum,quod pro fua fententia nullum proferunt,attendenrcs,fed dun-taxat viilgari, amp;• iam recepto errori tcmcrc adhg-rentes. Eft cnim cónfuetudo, vt ait Auguftinus, tyrannus, quæ nos etiam inuitos in fuam fenten-tiani

'Ad V. C o N T R o V E R s. 1015 tiara rapit, Qiiare nonomncs huic ctiamcrrori fuut aflenlidmo Si hos ipfos, quos pro (c citât hic BclIarminusjpoHea apparcbir hoe votum amp;nbsp;vitæ genus improbaire, omninoqnc damnalTc, capite

Ego icfponi!co,qnod antcaP.Martyiscitatqne hoe loco iplcmct Belhirminus , Patrum fenten-tiam in rebus rcligiolis defmicndis, idcft,quaî Deo gratæ fint , amp;nbsp;qua? ingratæ eatenus cilefe-quendam , quatenus cum Dei veibo fcripto cófentit.Fidcs cnim nohra,cultufvc Dei non ho-ininuni placitis , fed folius Dei dccretis inniti pvorfus debet. Probetur igitur primum ex Dei verbo , Eiufmodi votum Deo gratum eflc,amp; ab «o precipi ; tum poftea Patres idem fentientes adiuittemus ; alioqui minime , quicquid longas ptoptcrca paginas contexat Bellarminus. Ncc cnim dubitamiis , quin hæc illi feripferint : fed quam bene , amp;nbsp;verè, quærimus. E?t quod Patres nonuulli quædam amp;nbsp;pauca ex S. fcriptura provoto ifto teftimonia proferre videntur, ea, vti docuimus, corrurnpunt : atque id, quod fore Paulus i.Corinth.j.feripferat committur.t,Nimi-fum vt fuper Dei verbum , fœnum, amp;nbsp;paleas. Sc üipulamædifieent: non autem aurum,argentum, aut lapidesprettolos, vti oportuit. Eft igitur tOr tahçcBellarminiprobatio fallacia duplex, Vni A Pctitionc Principij. Vult cnim iile vernm efle , amp;nbsp;concedi , id quod minime verum eft. Altera A non caufta , quoniam Patrum au-toritas in negotio de fide , amp;nbsp;cuitu Dei, abfquc Dei verbo , prorftjs nullius eft pon-»

RbspoNsio Danabi deris aut moinenti. Quarcßc nos ad totuni hoc Bellarmini caput cum Bctro Martyre refponde-mus, Omnes enim Bellarmiiii refponfiones ad Martyris argumenta luculcntjllimc anobistue-runt fupra çonfutatæ.

IAmveronc fineratione infanire videaturBcl-_ lar,rationc ctiam,vtipfe loquitur,vtitur, vtfuu çrrorcm confirmct.Ra duplex ell) vna à laude có-tinentiæ: Altera ab vtilitate illius voti. V tramque rationem inanem elle oliënd,imus.

Laus continçntiæ.quam ille prajdicat.ell ehif-rnodijvirginitas eil melior cóiugio ex i.Corinth. 7. verf. 38. Ergo virginitas Deo vouendacll, quidem perpctua.Refpondeoitotû hoc argumen-tum(id eft,Materia,amp; forma eins) efl falfuni. Materia,quoniä non fimpliciter,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter Chri-

flianos præfert Paulus virginitatem coniugioifed tantum propter inflantem illius temporis necef-fitatem, teile ipfomet Paulo, podem capitc v.i8. Ergo eil paralogifmus A didlo fecundum quid ad clidum limpliciter. In forma amp;nbsp;colledlione pcc-çat hoc idem argumentum fallacia A non confe-quentc, teile codem Paulo verf. 35. qui, quod de præfcrendatunc virginitate fcripfit, docet fenon ea mente, vt cuiquaro pio laqueum iniieeret, vo-tûmque feruandæ vel ad tempus vel in perpetuu virginitatis præciperct, hôcvciugum imponcret: fed duntaxat vt quid tunc eommodius illis exilli-maret,cxponcrct,vt, prout quifque donumàDco fortitus erat,fic virgo maneret, autnuberet, vxo-témvç duceret i.Corinth.y.vcrf.ij. Quamobrcin a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Pau-

Laus altera voti iftius contincntiæ pcrpetusç, eft, quod eiufmodi vita amp;nbsp;perfella amp;nbsp;Angelica, \ quibufdam Patribus vocatur, quos Me omncs citât iftc,vt tot tcftibus productis,in hac fua caufta, fl potçft,vincat.Rcfpondeo,Eft fallacia hoc argumentum ab xquiuocatione, amp;nbsp;figura diólionis, Sunt cnim hæ voces Patium duntaxat rhctorica-tiones corummon vcra de ifto genere vita?, amp;nbsp;fe-riatcftimonia. Quumcnim de eo ipfo feriolo-quuntur iidem,noft:ram perfectionê in vno Chri-fti bcncficio,non in opcribus iftis quærcndam cf-fe docent; amp;nbsp;vitam nofiram Angelis fimilem non in his terris, fed folum in ccelisfuturam docent exMath.ia.v.jo. Ergo quid hyperbolice, amp;nbsp;quid vere à Patribus dicatur,nequc videt, neque diftin guit,errorefuo fafcinatusBellarminus. Prætcrea næ Patrum laudes, non votum contincntiæ , fed continentiam ipfam(fi exDei donofcruari aquo-piam poteft'Icommendant.Eft enim egregium, fi poflis ex Dei dono, vt te melius totum Deo con-ïaeres, vxore abftincre i.Corinth.y.verf.S.ÿ.pro-ptcrca tarnen de eaperpetuo retinenda votum vl lumDeo nequaquam concipiendum eft,quühQC minime fit in nofttra poteftatc fitum Leuitic. la. Sic ieiunij laudes funt cxtantquc paffim apudPatres imméfæ,amp;hypcrbolicæ,de Ieiunij tame perpetui voto concipiendo he littera quidem pi£ta apud cofdem extat. Ergo votumarelaudata etiâ ex mente Patrum difeernendum eft: neque ft rem quampiam laudant, proptcrca votum quoque de

ca probant,aiit cmitti voliinf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Nccpievcró porei proptei cafumus, Btllarnn- j ne,qnócl tuiini de perpétua Virginitate , iddb fcortationc,votum impium iniprobamus. Ncqii« lixrcfeon tiiarum plauftra funt margaritæ,ied fce-dißima monftra, quæ quum reiicimus amp;nbsp;eontul-camus,margaritas non abiicimus, fed fpurciflimis erroribus fanCtam Dei Ecclebâ repurgamus. Velum tu Monache,impudens conuitiator,audéf-ne facroianclos viros P. Märtyrern , M. Luthcrum» lohannem Caluinum Ecclefiæ kiniina Porcos appellate , quorum vcl partes, quæ honcflc nomi-nari non poOunt , funt tuo illo porcino orc tarnen honcEiores? Sed nolo fiulto refpondere fecundum fiiani fbiltitiam , quemadmodum Sa- I picns vctat,Prouerb.26.vcr.4. Sed ncc conuitiari ! eft meuni.Verùm qui fie, vttu, viuit: aliter quam î tu.Ioqui non poteft.

Ponö quod amp;nbsp;iflc, amp;nbsp;Hieronymus feribunt, Eliam,E!ifeum, amp;nbsp;fi!ios Prophetarum, id eft, di-fcipulos,fuiffc, amp;nbsp;manfilfc Virgines fcucœlibcs, merr funt diiunationes, Quis cnim hoc illisre-nelauit’Sunt autem hæ meræ fabulæ. Primùm, quia tefteetiam Auguftino, tune ludæorum mores iftud perpetuæ Continentiæ votum non fi-nebant,non fercbant,quum pofteritas inter fun-nias Dei bcncdiélioncs numerarctur, Pf.127.vcr, 5.4» Dchidc quiaMofes , ifaias, amp;l Ofeas, fiimrai Prophetæ, fucrunt coniuges, non cœlibes. Nam quod vxorum, quas illi duxerunt, in S. Scriptura nulla facla eft mentio, non euincit Elirfm,amp; Eli-fxum nonfuifle coniugatos.Nec cnim cadé Seri-

Ad V. Co n t r o V e RS. \ iogt;9 pturaincminit galeri, amp;calccorfi,qucs illi gcfta-tüt;crgo ncqigalcrü ,neqi calceos induehnt illi cxcadem conlccutionc. Idquod eftincptilTinMi.

I ö.v.J.cum ccelibem fuifle , vanum eft. Fuit cniin iftaDeiprohibitio Hicrcmiæ tacta typus foluni futurs ludæorum calamiMtisjiion præccptuin.ne vxorcm vnquam ducerct Hicrcmias; ncc omnino vctat in loco citato Deus, ne Hicrcmias vxorem vnquam ducat:fcd tantum nc ex eo loco , propter inftantcm,vt ait Paulus,calamitatcm. Sed amp;nbsp;cxc-plo ifto Hicrcmiæ refutaturBclIarminus. Docct enim eatenus Deo gratam eflc Continentiam , amp;nbsp;illius votum, quatenus difertè , amp;nbsp;præcifè 1 Deo prçcipitur.De Apoftolis quod affirmât Bcllarmi-rius,eli itidem mera fomnintio, vt fuum errorem tueatur.Quis enim ignorât eos fuifle coiugcs, nô ca:libes?Matth.8.vcr.iq.i.Corint.9.vcr.5. Addit Bellar. melius eft aliquid ex Vlt; (to faccre , quant abfque voto. Nam illud Deo gratiusert. R. Hic vêtus eftiftorugt;r Monachorum, amp;nbsp;Scntcniiario-rum error,vt ex Thoma in fecunda fccundç appa-ret,qiieft.88,Artic.6. Koc enim eft falfiflimû.Na Deo CO gratins eft quoduis noftrum obfequii’ m, quo libcrius,feu magis voluntarium eft.Sunt auté magis fpontanca ea, quç abfque voto, vllavc peculiar! obftriétione.Sc coaóioncfiunt,amp; donan-tur, quàm que ex voto, id eft,cx aliqua, quç à no-bis,etiâ inuitis exigi poteft, obligationc. Verum Ifti nature ipfius indicium etiam peruertunt , vt lua monftra,fuârnqueHclenam Mortnftictm no-bisffi pofl'unt, obtrudant, amp;nbsp;commendent, quafl pçcudcs fimus,autpccoracampi , qui , ecquod

niaius amp;nbsp;gratins fit Dci obfcquium , amp;nbsp;qiioH minus ignoremusiquali ne natuialis quidcnxiudicij» (quod ifti cxtingunt)guttain, Dci benelicio rçti-neaniiis. Ergo ad populum iibis pbalerasi!«: rationes déférât lile, non ad nos, amp;nbsp;viros naturali pcr-fpicacitatcpiæditos. Quin antein vcra btnoftra lentcntia,dubitan nô potcfi.Nain Deus ipfc, qui gratiflimum fibi obfcquium nobis præcipit, nul-quam tarnen nos libi quicqiiam votiere iuber, aut præfcripfit, quemadmodum apparct Dcuter.iJ-V. aa.Ncqucin toto nouo Teftamento vllius Voti a Clu'ifto nobis Chriftianis præccpti faétavfquum nicntio eft. Ergo gratins eft Dco, vt illi abfquc Vüto potins,quàm ex Voto, quiepiam oiferaraus, acprærtcmiis,contra Sententiarios.

Vcrùra rationes Bellarmini in contrarium aii-diamus. Nam Ecllaiminus incoftatuit magnum fuæ caiiflæ firmamentiini, amp;nbsp;inagnam ipfius Voti vtilitatcm,qucinadraodü ipfc vocat, ncpe, Qiiod fit illud Dco gratins,quod fit ex voto. Ex bis ante rationibus Bellarmini, Prima eft cxPf.76.vcr. u, l''ouete^2iït S.Scriptura,(ÿ- reddtte'^^Deo votavefint. Ergo quod ex Voto fir,amp; præftatur, Deo gratins eft,quàm illud, quod abfque Voto eidéoftertur. Rcfpondeo,eftrallaciaduplex, Vnaà falfa loti intcrprctationc.Ncc cnim iubet Deus, vt vonca-musnifica , quæ ipfi ex Verbo ipfiiis grata fnnt, qualis,amp;cuiiifmodi iiequaquam eft hæc Votiiia, amp;nbsp;pcipctua Virginitas, quemadmodum ex Icph-tes Voto,amp;facto ab omnibus damnato apparct, Judic. xt.verlL^S. Ergo deboc voto perperam in-tclligitur ille Pfalrai feptuagefimi fcxti locus.

Altera fallacia eft A non Confequcnte.Ncc cniin fcquitur, vt fi t)tus fjbi qiiædam voueri velit, ca gratiora habcat ex voto præbita fibi^quàm abfquc voto.Sed tantum monct ldcus,vt quæ Ueo voui-nius,prællcmus. J^e minus auté, aut magis grat6 Deo üpcre noitro,nihil prorfus agit, amp;nbsp;définit iU lie Dei Spiritus , cuius lollus mens fpeftanda eft» Imo veto ex his Pauli verbis, Ad Philcmoncnï, vcr.i4.amp; i.Corinib.q-.verf.feptirao. extrt-(liîM tjuij'quàm aUifuiâiiton ex necejfitate agat. nm hilarem datorern dthgitDetu, aliud manifcftè coU ligitur. quot;Nam quum in voto iam fado infit quidam præftandi ncccilitas,ccrtè quod ex voto pre-betur, id non tam ex volùntatc, neque tam hilari animo darividetur , quàra quod abfque voto fit vllo.Itaque Auguftinus Epilt.45.F'oturn neccfftta-gt; tem appellat. Et Profpcr Aquitan. libro fecundo» de Vita Contcmplatiua, capitc vltimo, ab inuitis cxîgi ait,quod ex voto exigitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^1

SccundaRellarminiratiociufmodi eft, Quod ex voto fit, ex maiori viriute præftatur, nimirum Religionc, amp;, Pictatc; ergo Dco gratius eft. Re-fpondeo, Quicquid Scabfquc voto,amp; ex voté fit Dci^cxipfiusvcrbo, eolendi gtatia, idtotumek cadem Animi, amp;nbsp;virtutc, Si pietatc in Dcumfif: ergo neutrum aliud alio magis Deo gratum eft; fed vtrunque æquè , acpariier, vtpotc ex cadem virtute profectum.

Tertia Bellarmini ratio eft, Pit exmaiore cha-ritateillud, quod fit exvoto. Refpondco,Palfum ertc affumptum. Nam contra, fit maiori ex chari-tate id,ad quod prçftandum minus, patcioribufq’,

Jazz Rësponsio DanaEJ vin cul is obftringimur;qnoniam id totiim prorfn* fpontc,vltróque ofFerimiis,daiTnis,amp; cfficinius, amp;nbsp;exnullacoaótionc , nullótjuepaétoid extortuin vidctundocet Paulus 2.Corinth.9.ver.5.amp; y.do-éet Mofcs j Exod.ï5. ver.i. ^cciptteproutcutuf^ti^ liberavoluntoit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus, obtnlerit.

pietn ab fijhomine,cititu ammuslpente ( ergo non voto, amp;nbsp;præcedcnti obligationc ) mouertteum. I-deni Paulus vcrf.14.ir) Epiftola ad Philcmoneiw

Idem rcfpondeo ad quartam Bcllarmini ratio-nem, feu voti vtilitatetn, quam obtendit, camo-mnino ex ftipcrioribus Sacræ Scripturæ teftimo-niis falfam,ac præfuppofitam elfc,amp; apparcrc:atq; adeo cum ipfis rationis vcr«,folidæ,amp; rcâè iudi-cantis principiis, amp;nbsp;notitiis naturalibus pugnaro quiarnagisvoluntarium opus noftrum eft illud, ' ad quod nullis, vel paiicioribus vjnculis, amp;: obll-gationibus præcedcntibus præftandum obftrin-gimurjamp;cogimur. itaqucnullo Sacræ Scripturx Joco fuam h;nic rationcm , amp;nbsp;vtilitarcm confirmât Bcllarminus : amp;c AngulHn.Epift.45.Votum Neceftitatem appellat.

Quinta ratio feu voti,fient ifte vult,vtiiitas eft, Quod poft votum à nobis conceptum munimur aducrfusornnestentationcs, ne àpropofitofan-«So noftro rcccdamus:fed vt in eo perftemus. Re-fpondeOjPrimùm id intelligendum'eflc de voto, Cuius præftatiopofita fit in noftra poteftate, non extra nos , quale eft votum de perpétua Continc- ' tia:crgo bæe ratio nihil pcrtinct ad propofitum.' Deinde nó c^l voto ipfo,fed ck Dci Spiritu manat ifta perfeuerâtia noftra in bono,quum rcs ipfa, Si experientia |

Ad V. CONTROVF. RS. tcij cxpclictia clamct etia vota poHibiiia quotiJic ab ilïis fpcrni, amp;nbsp;ncgltgi. Q^are hæc Voti intcrpoG-tio nihil cos per Ie luagis munit : fed tantùin po-ftea pciorcs, öc inuerecundiorcs e.^Scit gt;nbsp;ac impu-dentiores monachos, magis impios,amp; ad qiioduis fceliis audendum impudentes,amp; audaces,iuxta il-lud Pij fccundi Papæ Romani.

'^onaudet Stygtns Pluto tef3tare,^ttod aitdevt. Alonachus,plenäjnefiamiis anus.

NOftrorum argumentis refpondere iam co-», naturßel!arminus,fcd adco prolixe, vt non tarn aliquid pcrfpicue diccrc veile vidcatur,cjuam rem multiloquio totam inuoluere. Sed in multi-loquio vanitas amp;nbsp;mendacium incft,vt ait Salomo Prou.io.v.i9.amp; hic ficcucnit.

Primunbfeu Vnum noftrorum argumentü cftgt; Deo gratiora opera noftra, ac laudabiliora ctiani inter pios, funt ca,qux magis libera, ac fpontanc»; voluntate fiunt,Exod.55.v.it.i.Cor.7.v. 35.2. Cor. ^.v.y.S.adPhilemon.ver.14. At quæfiunt ex voto illatanquam ex ncceflitatc,nonautc ex libera voluntate fiunt, Hieronymus contra louiniannm, ?£ Profperlib.i.c.vlt.de VitaContcmpIatiua.Quaré quæ ex Voto à nobis prç(lâtur,funt Sc minus Deo grata,?c inter pios laudabilia minus. In refpon-lione fua Bellarminus nodum in fcirpo quærit, rémque totam obfcurat , non foluit obicÄio-nem. Ergo ait triplicemeflcamp; libertatem,amp; ne-ceiriiatcra. Haue vçl ex promiflb noftro , vri-

ioi4 Re S P ONS IO Danäei deneceffitasilcbitidicitur; vel ex facilitate non ! liberaaltcrutrum, bonum, vel malum cligciiJii I quam vult clTe contra liberum arbitrium : vel cs coaólione abfoluta,aiit Kfrart. Refpondeoego filfum cfl'c fecundum huius diuifionis mcmbruni-Ncinpe in quo ponitur in nobis Libcruni Arbitrium amp;nbsp;Mentum. Deinde fit quadruplegt;f) vel quintuplex Ncceffitas , quid ad rem,amp; alt;J Rhombum, vt probet Paulum falfo fcripfifleea, qu«exnecelfitatc quauis fiunt,minùs cflcDco grata Bcllarminus,vti hoc loco contendit.

Secundo refpondet, Id quod fit ex Voto, fie» à nobis libcntius. Refpondeo falfum elle illnd quoque. Fit enim ex quadam priftandi ctiam ne-ceffitate : ergo minus lubenter, amp;nbsp;voluntaric fit) amp;cfficitur,fcu ofFeitur. Nec obftat locus exlib. l.Chronicor. cap.29. verfi.9. Illa enim populila:-titianonex Voto, fed ex cordis fpontanco, quo tunc ille populus tangebatur , motu promana* bat, ficut verba ipfa textus probant ; quæ Spon-taneitas amp;nbsp;libera voluntas iam in Voto nulla eft, tefte hoc ipfo co!.n45.L. A.$.T ertio.

Tertio refpondet exThomatripliciterimplc-ri pofle Votum, libenter, inuite, amp;nbsp;coacle. Re-fpondcOjErgofeipfum exThoma refutat ifte.qu* antea fcripfit lubcntiiis præftari ea, quæ ex voto debentur. Contra Thomas docet ilia ip'a à plnri-bus inuite Si co2 3.è reddi. Q^are Votum illam Animi lubentiam minimè gignit, quam fing’t Bellarmin.fed potius illam.quam dixi, necefsita-tc,qua: id liberæ Voluntati répugnât. Id quod de-tnôftrarc nosoportuit. Itaque infolutionibusad locos ,

Ad V. CoNTRÖVÉRS. 1025 loeosàhobis citatos ex S.Scriptura diuinätB^lU qui contcndit expieflc illic dc voto agi : amp;nbsp;fcfc ei illülaqiicojqucm iniici vetatciiiquam Paulus,cxi-mcre mifer non poteft, cx. tot fuis illis diftinétio-nibus ineptis.

SeJ amp;nbsp;in ipfa voce Græca (quæ propriè /4^«e«z«quoquisftrangulatur, lignificat,) expli-canda incptit.dum ad grainmaticam amp;nbsp;étymolo-giamHcbræam Moc/a/ch ifte rccufrit* Ncc èninl inde deriuatur vox Græca ^po;);««.Sed ncc in i.Co-rinth.y.verf.j^.cft voxttset-k, quemadraodumhic piitat.qui ne locum quidem Pauli confifus temcrè fuæ mcmoriæ afpexit;fed cft Differunt au-tem apud Græcos proprjæ harum vocum «■«gt;'}« amp;nbsp;fignificationes, quemadmoduin apparct est Paulo i.Corinth.y.verl. 35* amp;nbsp;i.Timoth.ö.verßpi ex lulio Püllucc li.5.Onomaftici ca.4. Vide The-faurumGræcum Henrici Stephani. Quare qu'ürri folutioncm ex pcrucrfa Vocis interpreta-tione comminifcitur Bellarminus ad locum Pâuli i.Corinth.7.ver.55iEa nulla eft;amp; vox illa/4-7«e«r apud Paulum votum,vt reétè fenfcrunt amp;nbsp;P.Martyr,amp; D.Th.Be2a,perpctuæ virginitatis excludit^ ne animæ noftrc apud Dcum ftrangulentur,quum homines nos ad eiufmodi vota obligant,irtcitaUt, amp;nbsp;impellunt abfque manifefto amp;nbsp;pcrpetuo conti-nentiæ dono : quod non homines, fed folus Deus nobis præftare poteftzquo dono in nobis ccffante, Ceffat quoque Sc defnjit nos obligate continents« Votum.Nam remedium aduerfus incontînentiâtïï à'Deo ipfo paratura , vcl ipfifmct Scholafticistc-lVibus,cftmatriraoni«ra, Lombardus lib.^.Scnl*

Dift. 2 3 i.vbi Scholaftici.In fumma non fc cï-* pedit Bdlariniiius, qiiicquid æftuct 8lt; laborct, amp;nbsp;quantiiqucncccirnatcmhngat,qinn illiid vcrum lic,pxMt votiim conccptuminefl’cpræftandi ncccf-li:attin,amp; minus iam cflc voluntariam eain voue-tinni liomimim pi-ærtationem.

Hicrçnymi verba, quibus premitur, deprauat prorfus,-du.iji ca tantum ad opera Impcrata à Dco reltringit: imotbidem, id eft, contra louinianuiu di/cr£è de veto virginitatis( quod iam turn Presbyter iile Romanus louinianus ex Dci vcrboiiri-' piobabat)agit Hieronymus. Tefhs fit ipfemctli-b.çr,,5gt;,gt;Ç' iilius locus. Sed amp;nbsp;feipfum hic réfutât, Si Hitieiiym«. Naajpertc feribit col.n44.L.D.lt;S.fi^ Viefius ( acproindcDeo gratius ) efle opus à Dco impcratû,quàm votum,amp; opus nó imperacum. Jd quôd fcntcütiam totius hiiius loci amp;nbsp;argumenti r.çfellit: 3d poftcatarnen ac ftatimcol.iZ45.L.A.(l- .

Aiaior^it'ïtyfroifiptitudo recjuiriturtn opm no cfdàm t rntperato : quæ cum Hicronymo conlvntiunt,amp; ipfura cueirtuntBcllarminum. Ni voti'pi'æltario ell imperata.

;'l'l-ps autem rationes,quibus cffeélum vultlaii-tlabiliora elfe opera nô præcepta.quàm à Deo pre • Ç,;ptâ,fuiit,omi.i»no blafphemæ, impiæ. ac proindc iiÿjæ4’lt;Finia eflif^nod præceptæ res à Deo funt mi p,ù..tn3bjliîs,amp; p»quifitæ. Refpôdeo.cütrà ipfemet /iip a fciibttofHraà l?eo imperata eficmeliora, «prâ n ?nympçrat.r,ergoamp; nobiIiora»Dx'indcrefu-ijtitr-ex Pf.iQ.A Pf.iiJ v.z.3. vbiomniaprÆçcpta, ba,3d,dpçra Dci dicûtur exquifita.'Secûda ratio

Bei^rç-fiui facit opera non mâdata à Dco, ‘ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facit ,

Ad V, C o N T R o 7 E R S. tó?7 frfcit st illa,quç funt ab co impcfata.RtTpódcojfal fuinjPriinü.quiä nemo tacit opera ilia a Deo pr^-ccpta,alioquin effet permette iuftiis.Id quod dé ne mine verc dici poteft Pr.i4.i45,v.2.i.Iohan.i.v.9i Pia.'terca,q'iû homines iff is tonllliis funt addiót.ï^ mandata Dei ncgligunt,tefte Chriffo ipfo,Math# 15.V.5. Tertia ijius ratio eff, promptitudo maior reqniriturin prxffando opcre non mandato. Re-fpondcojïmu nulla requiiitur,quia Deus odit illa opera onania à fe non mandata.

SEcunda noftrorü ratio eff duóla ex S.Scriptural locis,vbi iis,qnl contincre non poffunt.qiioniâ vruntur,matrimonivi prccipitur.vtlut Math.iç.v.

11. I^comnes capittnthucverbfim de contincnti3.(çt uanda,i.Cor.7.v.9.i.Timoth.5.v.i 4.Elcbr.i3.vcrf.

14. RefpondetBellarminus, Primùm varie, fuo more ; imo ctiatb fibi ipfi repugnanter. Nam pri-mum negat locos iftos prçcipcre incontinentibus coniugiutn. Deinde concçdit præcipere, fed non its,qui votum continent læ fufeeperurit. Denique aitremediumduntaxat,amp; portum incontinentibus oftendi,in quern tarnen fe rccipcrc neque de-beant, oequeteneantur. Refpondco,Piimumfe-cum cofentiat Bcllarminus, vt cum intclligamus. Nara fccum pugnat.Deinde verba ipfa Pauli fatis oftendunt, difertè præcipi incontinentibus, vt v-xorcm ducant. Ait cnim Paulus per verbum Im-perandi, Qmd fi non continent,

td eji, ?w(itrtwowiuwcö«n-4bm.'r. Vndc Auguftinus lib.de Virginitate cap. 74. ait oportere eos^tjui turn continent, contugart, fijmjmait Augulb.oporfet,

kgem illis impofitam cfle oftendit. Scd amp;nbsp;qiiod aüiiitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem: AîeltMeflinatnmonitim

ipfum remcdiiini prçcipi incontinentibiis non fo-lùm vt rem per fe,amp; nioralitcr bonam: fed etiain» vt piæfei cndam. Bonum enim illic de bono mûris intclligitor: amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non opponiin-

turma!o,qucir.admodum voluit Hieronymus co-tralouinianumifed comparationem continent,vt hoc rctr.edium à Deo inüitutum præferatur cui-uisaJlj rcmedio , telte Auguft.lib.p.de GenefiaJ hteram ca.7.8.9. Lombardus lib.^.Sentcnt.Dift.

cap. 4, A Dift.26. cap. 2. Vndc Durandus in Dift.25.quçft.2.apcrtc docct matrimonium etiam nunc cadere fub præceptum, prærcrtim inconti-rentibus, contra quàm in tettia fecundæ quæft. 4i.Art.2.in additionibus fcriptum extat. Et codé capitc feptimo i.Corintli.vcrf.2.amp; j.codem gene-re fcribendi vtens Paulus nubM.,Zi.vx(,rem ducat dat manifefta præccpta. Ergo habet Bcllarminus ad fuam refponhonem inanem iuftuin !gt;c veruni noftrum rcfponfumjcfTepræceptum.

Quod veto Bellarminiis in Iohannis CaluinJ veriffima amp;nbsp;facillima fententia de variis vftionis noflræ à libidine generibus inuoJuenda, amp;nbsp;circun Icribcnda veteratorem fe monürat, amp;nbsp;malus eft, amp;' incptus.Mahis.qui veteratoriè .igir.Incptus,qui Ca lui ni horriinis in feribendo facund3flimi,amp; iu-diciofîHimi feripta amp;nbsp;ft ggil!ct,it' corrigcre velit, quah non fatis fuam fententiam per/picuèexpli-carit Caluinus,quo deät re nemo fuit difertior.

Ad V. Co N TR o VE R s. 10x9 viamiamp;ad ca, qiiæ hîc traéht, fefcrccipit Bcllar-niinus,aitqnc Paulum non omnibus,qui vruntur, præcipcre coniugium: fed lis duntaxat, qui foini-cari omninoapud fe decrcuerinc, noniisetiam, qui iftius libidinis grauibus amp;c diuturnis iaculis vulncrcntur. Rcfpondco Bcüarmmum à feipfj confutan,Piimum quia ait ex Paulo cos omnes v-ri » 8c conioges fieri oportere, qui non continent. Ergo ctiâ qui nódii decrcucrût omnino fornicai i, ■a Paulo iubétur coniuges fieri,quia nô continent, quutnifta libidinis iacula diufenferint. Sed amp;nbsp;cô~ itigium contrahcrc pi) à Paulo iubentur, qui con-tinere non polTunt, ne fornicari velint, cogitent, aut apud feconftitutum habcant.ltaqucincpta eft totaiftaßellacmini fiibtilitas Sc cauiliatio.Necc--nim incontinentia folura eft voluntas firma tor-nicandi animo formata,A'concepta, vcl iam afta ipfo,amp; opere implcta, quod vult amp;nbsp;vrget ifte ; fed cil quiuis libidinis carnalis asllus amp;nbsp;ftimulus nos pungens, amp;nbsp;malas concupifeentias in nobis exci-tans,tcfie Chrillo Math.^.vcrf.xS.

Porto prætcr cafam fugit iflc, dum ad locum de iis,qui vruntur iftavitiofa libidine, cxplrcandû aTrpüf/tófvQv plane, amp;nbsp;illud ctiam dubium diclum Pauli ex X Corinth.ix.verf.7.profcrt,pcrperam.,'^ falfo.Perperam,quonlam eft petitio principi)-ob-feurum perobfcuriusprobai'c vellc.Falfoquoquc. Nam AngelusSatanæ in Paulo nunquam fuiti-ftius libidinis æftus,quum in i.Corinth.7.verf. 7. profiteatur fe ad ilium vfquc diem donum conti-nentiar h ibuilTe,quo iam vexatus fucrat ab ifto Sa tanae Angelo, Quaraobrem illa de pru riglnc con-

ïop Re sponsio I) a n a e i iiigij^quam paujus fenfciit)intcrprctatio plant S: Paul) ipfjus dc fc tcllimonio rcpugnat amp;nbsp;talfa db qiiiuquid ca tcnicrc Seilulius, Anlclmiis, rhonias fequantnr. Qnæ vero tcftimonia cx Hicronymo, Angi-dHno,Clcincntc, amp;nbsp;aliis profcrt iilc, vt do-ccat vn apiid Paulü non ßgniEcara tentAvi, fed in fcclus lornicationis iani lapfiiin elle,ant lubi, non inagis ad re faciunt,aiit id probat,quam fi ex Vir-gilij Æneido5 li. 4.vcrfns hos, ArdetamansT)ido) ^c.citarct:fcd ingenij tantii oftentandi gratia ilia defcripfit.Qnx quit hoc loco nullius (int inonicti) ac ne lüga quidémanu noftrâ quællionc attingât, noscaomittimus. Imo Augiiftini teftimoniü lib. de Virginitate c.74.(qui fola s cocupifeentias etii ad iilâ vftioné rcfcrt)hunciugulat,amp; refutat.Dc-nique nihil aliud oftédunt Patres, tjiiàm t-napud Paulti nóde prima ftatim tétationc,ncqucdcqua-pis leui : fed de graui amp;; diuturna cólliétatione ac-çipi tjebere.ld quod amp;nbsp;in coiûmcntariis dixit Cal-vinus,amp; nos eum fecuti latemur.Vcrùm ifti quan tacunque ht ilia grauis tentatio, qua fui Monaclii port votû fuû vcxâtur,amp; licet animo amp;omninoc-tiâ fornicari decreuerint; tamé iis non concediint proptcrca,vt vxorcs ducat. Id quod tarnen exifti Bellar.fcntctia illis côcedi oportet,amp; ex Pauli prç cepto,amp; mente.Cæterû folutiohé ißäBellarmini qua prxccptû in his Pauli verbis cotincri nçgat, ia copiofè côfutauimus nec, vt ifte, aclü agere volu-jTius,ne Icdloribus odiofi,nô tantûmolefti fimus.

Verùm à maiori ad minus argutatur Bellarmi-nus,fl verba Pauli,vbi maxime coniugiuimpcrare vidctur,vclut i.Tim.5.v.42.non imperant ; multo

A o V. C o N T R o V P R s. rojj minus îiïC) ^nt/è non continent, inatriincniii cv»tra~ vero illa nô iubtni: ergo ne-que liçc.Aliuniptioiié probat tluobus argi.nitiitis, primo,quia übi Paulus repugmretjli quenquâ ton iugéeireiuberct,ait cniin i.Cor.7.v.7.^'o/o c?//z;er ejfe connûtes. Secundo, Quia Patres Pauli locum i, 'l’im.j.v.U.ncgant nuptias prçciptre.Refpondeo, biKacll vtriulque iftiusargumeti colleàrioôi tô-fecutio. Actpiidê priini,Quia non libt conti adiccc baulus iubés in iilo loco lunioits viduas i.tibcic. bibet cniin cas, li flint incontinentes »'tiS: i.Ccr. 7'V.9.nubcre'.non aiitcin li doni'i coiitinent}ç ba-bcant.trgo quâciinquede inlei uiédo Dcipaupe-ribusproinillionéillç teccinit,li côtincic nu pof-fmv,vult Paulus cas nubcre.Quç fai ultas amp;nbsp;libcr-tas erat,clique omnibus Monaciiis,et iâ polt volii decontincntia,conccdéda. Quod auté idc Paulus vult oinncs elle continentes, intciiigit, fi pofiint, ci fi donuin illud a Dco acetperint. Ad dit enim, Scii Viiußjittjijiicproprtian icn'Mn hi-tbci a Tycvy^hns ^utdem ita^alttu Mit cm ita. Ergo lecuin r.,ô pnignat ■ Paulus,qui vtrobique vult incontiiieptes contia-hcrc coniugimat côtinentes ciTc clt; ntinctcs,quâ-diii hibcnt hoc Dci donû, quo-1 nô eft petpctini.

Cætcrùm excipit Bellai in. fihæc verba Pauli i, Tiinoth.5.vcrf.i2.nupiias iubCf.ergo amp;: bæc qtio-ejue verba ,fi!tosprocre.ire^ m^tresj.wnaa^ cj'fc,amp;c. præccptii côtinct.Quod fi ficrilts crfitillç iunio-rcsviduænuptæ in Apollùlicâlegépcccabüt Rc-fponJco,Dcus tibi,Bellarmine.inclioïc det nien-tc,amp; acLiinéingcni) lucidins.Vidciis.n.nô bîc nio db,fcd pene in omnibus iftis opufeulis tuis à Deo

lojî Resfonsio Danae I in reprobnm fcnfum traditus, quia veritatcm op-i pugiiare inftituHH. Ergo Paulus non imponit legem iftam coniugibus, vt nifiliberos cxfuocon-jugio fufeeperint, lint à Deo puniendi : fed qiiiinj Rdatrimonium iunioribus viduis imperarct, Hi fi-ncm matiimonij, amp;nbsp;bona ex eo propianantia déclarât,yt etiam ex tuo Lombardo difccs jd.nc in alium finem coniugiurp contrahant ills, Et hoc .quidem ello noftrum ad primum Bellar-mini argurnentum refponfum.

Secundum continet tres Patrum autoritatts, qu« noftram fententiam confirmant, Bcllannini fubriiunt, Nam Augullinus,quemliiclaudatiftc, rnanifeftéhæc Pauli verba legem appellat, amp;nbsp;re-t inedium à Deo prsefcriptum, quod nemo no pins fequi tenctur. Ergo Chryfoftomus, Ambrofius, Hieronymus vokint non omnibus viduisitinio-nbus indiferiminatim, amp;nbsp;â.7r\Zf præccptum hoc tradiifed iis tantum, quæ contincre non poflunt, ficutnos diximus,licet promiferint fe fuum obfe-quium Dei paupcribus perpetuopræftituras, amp;nbsp;exhibituras. Hæc enim promiffio habebat habet-que tacitam conditionem iftam, fi poflint, id eft, nifi, proptcreaquod vrerentur, admatrimonium fecundum conuolare cogcrentur. Id quod idem fuit.eftque Monachis poft votum continentia: çodem raodo,amp; iure concedendum.

Tertia Bellarmini folutio ad locum Pauli, ƒ continere »onpo/funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contrahant i. Cor.

7.verf.9.eft plané falfa,fcelerata, amp;nbsp;impia. Ait e-nim hoc Pauli præceptum non pertinere ad Mo-nachos poft continentiæ votum, non quoduis Si fimplex: ,

Ad V. Controvers. lojj {implex: fed fol en ne eniiflum, quoniam omnino, flue vranturMonachi jfti,fiucnon vrantur, illud fuû votum fcruaic tenétur. His aiitem,qui tanaen vninturjfornicari concedit homoiftcfpurcus: no autem vxorcm duccrc, quia, inquit, qui verum ma trimonium poft talc votum contraint, raagis coram Deopeccat,quàrn is, qui fimpliciterpoft votum foruicatur. Sic poreus ifte in Heluitarum ara faburratus dîfertè feribit C0I.U50. L. D.

W7(r.Quoquid fceleratius,fœdius,amp; magis itnpium dicipotcft, imo etiam cogitariîNcmpe iuftum matrimonium teedius ccnfere,quàm fpur-cam fornicationemî I îanc illi præfcrrc? Si GnCtu illud incontinentiæ remedium àDcoipfoinfti-tutum,nempc coniugium damnare,ac rciiccre,vc fornicari fas fit, amp;nbsp;concedarur. Refpondeo igitur Abfurdutn,qiiod ex ifta tertia Bcllarmini folutio-ne,ncceflariô fequitur,fatis camconfutarc. Nam cxabfurdis abfurdafequuntur. Deinde dico vbi quis vritur,apparct tune votum de perpétua con-tinentiafadumefte ab eo,qui hoc vouit,de re fibi impoflibili: ergo minime illud cft obligatorium Numer.cap.jo.

V erùm excipit Bellarminus,Si coniux à coniu-ge propter morbum exi gère débit um non poteft, continens cfle debet,non autem ad altéras,prio-re coniuge viuente,nuptias cóuolarc. Si fi vritur, quiaconiugi fidem dédit: cur non igiturillc, qui Dcofidem continentiæpcrpetuæ dédit,continc-re debet, licet vratur, quum plus fit Deo, quàm homini fidem fuam obftrinxifieî Rcfpôdeo,Quia nullumpræter continentiam, remedium cxDci

I0J4 R E sîoN s I o Dana F. I præccpto rdiquura cft ci,qui coniuxcft,amp; à con-lugc ùcbitum cxigeie non potcll,l]ccc vratur. At cœlibi, qui viitur, Dcus ipfe Matrinionium fto reniedio dédit,quoti qui fpcrnit, amp;,cx Beljarmint confilio,fornicjtur,à Dco ipfo manifcftc damna' tiir i-lcï}r.i^.\'crf.i]..Sccrtatares,ç^ aduiterosconiein nahttDenj., item lacobi epHt. cap.q.verf.q. Ergo quum ilii remedio aÜo deitituantur, ccntinci'O etli vruntur,debet; hi veto, quuip, paratum à Dco remedium habcât,ncirpc, illud fequi, amp;nbsp;ampicâi debent,non autem fcortari,vt iftefuadet.

Qi[od ad patriimtcftimonia lue à Bellarmino citata non vrgent.Patres enim illi iam idiuscrro-ris de legitimo perpetuæ continétiç voto,nebula, amp;nbsp;fafeino excætati lie fenlere. Sed amicus Plato, magis tarnen arnica veritas,amp; præceptumDci.cui obniti veile eft contra flimulos calcitrarc. haqnc audiantur patres,vbi confentanea Dci verbo feri-buntrfi contra foiatiant, qucmadmoduminhocar gumcnto,Dci verbum prælçratuf.

Tl'rtia noftrorum obicétio cfl; hæc, nemo id Dco vollere potcft,aut debet, quod non habet in potcftate Numcror.jo. At perpétua conti» nentia minime cf): in nobis fita : fed ex Dci dono, eôque mero pcndcttquod ctiam non eftfempet perpetuum Math.19.verf.n. amp;nbsp;verf. la. 1.Corinth. 7 vcrf.7.amp; i7„fcd imprimis vei'f.^7.(lt;^cm autem irte locum profert ex Sap-8. vcrf.11. neque fie habet, neque à nobis quoque affertur,) Ergo perpe-fua contincntia voucri non poteft , neque ctiam debet.

Ad V. CpNTROVERS. IOJ5 «Jcbet. Quid ad Itoc tam firnium argumentum Bel larniinus?

Rcfpondctjfuo more,non facile, non rotundc, non brcuiter:fed jongis verbofum ambagibus, remàgemino repetcnsouo, amp;nbsp;variisprius dono-rum Dei diftinótionibus adhibit is, vt hoç Tuo a-tramento obieifto nobis ifta fæpia clabatur, ef-fugiat. Quintu igitur,Bcllarminc,dic vno vcrbo quiclvelis. Vis contincntiam perpetuam infum-mafic elle Dei donurn , vt fit tarnen in noRra po-tcftatc,amp; electionc. Refpondco Bellarmino,hoe axioma amp;nbsp;alTumptum efic falfam. Itaque hxc re-fponfioeft fallacia A Petitionc Piinc!pii,amp; fallæ cauffæ pro vera. Namhæc perpetuaeontinentia auttotaeftinnoftrapotéftare,autcx parte. Non tota.Namnullo paólo eflet Dei dunum,fi tota amp;nbsp;omninoànobispcndcrct. Non ex parte. Nam fi talis effet,non effet extraordinarium Dei donuin, quale cft i.Corinth.7.verf.7.amp; 17, amp;nbsp;Math. 19.V. U.No» omnes cafgt;iunt,M Clu-iftuSj/jMwcyèrwoz.'e?».-fed ejwhns datum eß, oîi; , ait Scriptura. Quo verbo vtitur, quum cxtraordinariaDci dona erga homines declarautur. vt apparct i.Cor. n.verf.7.8.Düna enim Dh extraordinaria ncque funt vllo paclo in noftra poteftate, neque noftro labore,induftria,aut opera coraparantur.Ergo fal fum eft. Contincntiam perpetuam effie in noftra poteftate, ^vel voluntatc, fiuc ex parte,ftucex toto.

, Prætcrca alt er um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0* Qfff

lOJÄ R E SP 6 N s J o DaN AF. I omnibus dari auxilium Dei fiiffic'icns amp;nbsp;at! fidew» amp;nbsp;ad contincntiam habcndam,fi vclint,id eft quo poftiint cam habere : fed non dari omnibus auxilium Dei cfficicns,quo acru amp;nbsp;fidem, amp;nbsp;continc-tiam habeant. Rcfpondco, Etfi hæc diftinâio inter fn^icienter amp;nbsp;^identer in aliis rebus vftim amp;nbsp;locum habere poteft: in hoc ramen argumento nullum habet,quia non fic,vti fides,in Chriftumi fimpliciter eft Dei donum continentia, fed eft o-mnino extraordinarium donum. Deinde amp;nbsp;fide* in Chriftum , amp;nbsp;continentia à nobis nullo pafto eft, fed omnino eft Dei donum Ephef. z. vcrf.8. Iohan.6.verf.29. Auguftin.in lib.Dc Gratia amp;nbsp;libero arbitrio cap.7.de Ecdeftaft. Dogmat.ea 42-Ergo amp;nbsp;quod ad ft fficientiam,amp; quod ad cHicic-tiam vtrunqueeft Dei donum,fidcs, amp;nbsp;continentia: atque ctiam continentia rarius donum Dtii amp;nbsp;in paucioribus, quam fides, itaque mere à Deo pcndctjplurcs cnimcredunt in Chriftumqiiàm continent. Quamobrem vana amp;nbsp;inutiliseft hæc Bcllarmini noua diftindio. Scdamp; falfaeft. Facit cnim contra Pauli diftum a.Thcft'al.j.verf.ix. Fidem efte omnium:contra Chrifti quoque fenten-tiam Iohan.6.vcrf.44. Qiiem errorcm pofteare-pctit.col.i254.L.A.tam eft blafphemus,velhebes.

Cxtcrum argumenta, quibus ifte conaturcifi-ccfc,contincntiam,eamque pcrpetuarn,cfrc in no ft ra potcftatc.funt in fpeciem multameipfa vnicfi, illudque falfum, nempc fallacia A figura diéfto-nis-fit, qua? locutioncs amp;nbsp;S. Scripturar phrafestri-buunt nobis aliquid boni, aut nos ad bona opera cohortantur, docent ea bona opera efl'e in noftra poteftatc:

Ad V. Controvers* lo^ potcftatexrgo amp;nbsp;continétia eft in nobis fita, quia nosadeamChriftiis amp;nbsp;Paulus exhortantur. Re-fpondco,falli Bellarmmum. Eiufmodi eniin lo-curioncs oinnes oftendunt tantiim quid Deo dé-beamus : non quid efliccre polîiinus. Quare funt noftridebitiduntaxat interpcllationesnió autein nortræ voluntatis virium, aut facultatum indica-tiones, amp;c commcmorationes. Et fie ad primum, fecundum , amp;tertiuna Bcllarmi^ argumentum rcfponfura efto.

Ad quartum autcm,amp; quintum (quæ fie habet» laudat S.Seriptura eontinentes, amp;nbsp;præmia iis fïa-tuit: ergooftendit eontinerepofitum effein no-ftrapoteûate.) Refpondeo, Quura Deus eoronat eoiitinentiam,amp; alia bona opera noftra, fua dona eoronat non noftra mérita, aut propric opera, vt ait Augufti.Scrm.49.de Tempore.Sed donis illis fiiiserga nos Deus hæe præmia proponit gratui-ta,vt nos ad ea à fc petenda magis magifque incR tet,acecndat,amp; inflammet.

Quod verb iftc eol. 1254. L. A. B. feribit pios voucrc, '/el promittere {idem Deo in fuo Baptif-mo, quum adulti baptizantur, (nam vti antcado-cuiinus, parui^lorum alia eft ratio) verum eft. Na animi fui votum amp;nbsp;affeélum in eo declarant; non autem, quid poflint, aut quod hoc à fe poflint, ia-dant,amp; pracdicant.Sed teftantur duntaxat coram, amp;nbsp;oftendunt quid à Deo petant, videlicet amp;nbsp;in eum credcrc,amp; in fide perfcuerarc.

Sexto iftius argumeto(nihil enim in totis hifee capitibus, quam vanæ amp;nbsp;moleftx repetitiones continentur)iam refpondimus-.quum diximus có-

îiigcs fornicari,aut mœchari non dcberc, fi Jilfiil ( procul à coniugibus vrantur: fed Dcû ardctifiinit ; prccari dcberc, quia nullû aliud iis fupercft.qii-m oratio,aduerfus cam tentarionem remedium.Ve-rùm crambe repetita mors eft.

M.Buccri, loh.Caluini, P.Martyrisfumnu* inter fe.vel hoctefte, in tuenda fana doctrina coii fenfus apparetjdum vnanimiter fcribiint.Hoc donum continentiæ perpetuæ abfquc côditionc ilb à Dco non pctendû,ncmpc fi fie Dei gloriæ espe-diat:alioi}ui fi fi'mpliciter'ilhid petimus, quoni.im abfque fide, amp;nbsp;Dei promifiionc petimus, neqiicà Deo exaudiemur, neque Deo grati fiimus,qui3 fcccamus. Nam quicquid fit fine fide, cftpccca-tum Rom.i4.veïf.25.Qiiid Bcllarminusî

Hoc folidiffimum ôc firmiflimum ex Dei verbo feripto fumptum afgumentum, quod foluere non poteft,appellat ridiculus homo Bellarminus ratüî culâîad quâ tarnen vcl folùm cludendam, non rc-fellendâ,omnium,quos potuitjPatrum fententias Si cohortes amp;nbsp;machinas adhibet, quanuis inutiles ipfi,nobi'fcum autéconfentientes Se vtilcs. Deinde rcfponcfet,fuHicit generalis promhfio hxc, Pf-tite i^acciPietts Mattli.7.vcrf.7.cui innititur,amp; in quaj ait, hindatifrpctitio pcculiaris deperpetun contincnti3.Refpôdeo,Illa geftcralis Chrifii pro^ miflî'o non légitimât, vtitaloquar, aut ratas Facit coram Dco petitionesomnes nofh as, amp;nbsp;vota o-mniatfed ca duntaxat, quæ fccundum Dei expref-fam, amp;nbsp;patefaétam voluntatema nobis petuntur: non a'utém alia. HanC enim generalem Chriftio' ration?,aür petius indefinita fie explicat lohânfs»

Ad V. C o N T R o V E R s. 1039 qui Chrifti^vcana noucrat, amp;nbsp;in S. Cœnapectori tins caput inclinarat,fient apparct in prima lohar» niscpttt.cap.5.v.i4. H£Ceß.,i\t,fiducia-,qua7napud '£)eu.m habemMiJî ‘^tnd pencrmiis Jecundü voluntati etw^nosdudire. Alioqui prcces noftræ,amp;votano-ftra nobis in pcccatû,amp;; exitiû cedunt, amp;nbsp;côuertun turPf.109 v.7. Probet igiturBcllarminviS cfle fe-cundûDeivoluntatc,vt pi] perpétuavirginitatê voucant.At hoc ncgat,manifcftè cnim C0I.U55.L. C.fcribithoc non cife præccptum Chrifti,fcJ dun taxat confilit,m,fi quis fcqui illud vclit.

Cateruam Patrnm, quâ producit Bellarminus, vt probet celibatû efïe in nolha poteftate, totâ il U cripimus,innoftravcrô caftra,vclutfupplcmcn tum,traducinaus. Patres enim rlli omnes hoc fo-ium docent amp;nbsp;contendunt r non ab tnuitis, fed à volentibuspromittcndam banc continentiæ eu-ftodiam. Volentcs autem appellant non quolnis^ qui ctiam cam polliccntun fed folos cos, qui Dci Spiritus inftinftu amp;: impuKn conamoti amp;nbsp;ferro af* fcétifentiunt fefe amp;nbsp;àDco impelli, vt hoc agant amp;nbsp;petanf.S: ipRs teftante eodem Spiritu Dci, fpe -rant hocDci donum fore Gbi perpetuum, Sed vt hæ fententiæ leniunt, mitigant ac cohibent temc-ritaté corum.qui ftatim,neque fefcpriùs exeufliis» Virginitatê perpétua vouent; fie nuUu ex Dci VCï bo locum aut fundamentum ponùt, vnde iftivor uentes fmt certilTOcDcldonumforefibiperpp-tufi.ltaqueiftæ funt P.vrn diuinationesmon veræ rationes,quas fcqui pcncuiofnm etf, quemadmo-dum Monachorura fcorta\iones quoiiistenapor» probant,ac probaruntjôcSodomiat fcedilTimÀ',

Rcfpondérc conatur ifte ad locos fibi obiccloü Primum ait ad Sap.S.vcJ.xi.l Ilic agi de contincn tia coniugali. Rclpódeo ne librum quidcm ipCum afpexit, quum hxc chaicis illinerct BellarminiiSi vel non habuit oculös,vt ipfe loquitur,amp; D.Eral-mo cxprobrat.Illic cnini non plus de contincntii coniugij, aut in coniugioagitur, quam de cflcdis Britannicis, aut carrucis Germanicis. Sed quain vocem coutinens ifte ex crrOre veteris vcrhonis Vcrtit, ilia eft compos reddenda. Oftenditur enim folos fapientiçdiuinæ fieri compotes eos,qui hoc donum àDeohabent. Sed, vti monui,locûhunC exSapicntia non protulimus, turn quia liber eft Apocryphusjtum quia locus illc prn fus eft ad hoc argumentum cxoticus,amp; extraneus.

Ad locum Math.19.vcrf.11. Negat verbum [Sv fignificarc capacem capabtlem ejfe, quod ad naturam amp;nbsp;voluntatem, fed tantum quod ad eftc' âum amp;: præftationem. Ergo omncs ait funt capaces quod ad voluntatem iftius Chrifti dicta,«0^ expedit fmbere.,zvt vxorem c/wcere.Refpondeo,Ne-que à nobis,nequc à Chrifto,natura humana dici-turperfcfeincapax huiusdoni Dei cflc, (namnó-nullis datum eft) fed contcndimus cos folos elft illius capaccs amp;nbsp;quod ad vellc, amp;nbsp;quod ad præfta-re,quibus id Deus peculiari dono amp;nbsp;gratia contu-lit, amp;nbsp;confert, vt fint continentes, i.Corinth.y.V« 7.amp; 9.Ergo vera eft noftra interpretatio, Bellar-mini falfa.qui fingulos, fi velint, fieri poffc continentes afSrmat, facrüegus in Deum , illfquc eri-picns, dum vult in homines elfe munificus, quod Dei donum eft,amp; libero arbitrio tribiieus.

• AJMatthæic. 19. v.n.^^ipoteß capere capiat hugatur tantum amp;nbsp;rem inuoluit, dum tenebras ßc fuinumclarx Clirittifentcnti« offundit,Pnmuhi ex varia amp;nbsp;incerta, vtvultiftc, interpretatione liuius loci ; deinde ex vana amp;nbsp;inutili diftinétionc lioc loco inter Ti^motam proximam potentiam. Ell cnim hæc plana amp;nbsp;vera mens Chrilli^os,tjui-bushocdonumDeusdederit Continentiæ,vt có-iuges fieri non habeant nccefle, debcre fefe Deo vouerctotos,amp; co Dcidono vti,quamuis fortaf-fisaliæ cogitationes illis obrepat,velut de opibus futiiris hoc paclo minoribus, nulla fua prole fic te linquenda, de affumendis affinibus,amp; aliis lluiuf-inod’i rebus ac tentationibus.

Ad locum i.Corintb.y.v.y.St 57.nihil fefpödet Bcll.quia nihil potell. Tâtfi variis intCrprctatio-nib. fuo more pcrfplcuum S. CciipturSt teftimo-niiiinuoluit amp;nbsp;obfci’.rat,ne quam indc certamdo-örinara haiiriimus,tarn eft malignus.

• Strailituuo P.Mart)'ris fuit optiflima. Na fient qui proprer ir, .,bû ïgrotat,cxcufatüt àpromiffo Pauperibus ib'.equio : fic qui coning^j appetitd amp;nbsp;iaculis pethut amp;nbsp;vülncratur,à Voto promilTæ cô-tinentiæ hbernur.Nâvtmorbus.fic illé ccniugij veheniens amp;nbsp;diurv-rnus pruritus tft iuftû impedi-mentû'.nô eft vtiûquein noftrapoteftate vincereî 110 eft amp;nbsp;vorü de cbfequio pauperibus préfildoîSc VOtu de Conitigio vitâdo neccffiti û ad.falutc.Sed vt pcccat qui ægrotans nô qva?rit Mcdicum,amp; fui tnorb! emediû; fie peccat qui côtinerc nô valens nô q^srit remedium fibi à Dco fummo Animorû Mcd.cü paratum Ôc cernuitutum , nempe Matri-

iO4i Res poksio DaäAbi monjufn, Habet igitur iam Bclhrminus aJ öifl' nia5lt; fingulaargumenta (ua rcfponfiini, ne fc nc' gleiäum à nobis, amp;nbsp;cótcmptuu aut obiter tra U' tum conqiieratur.

IAra verb noftri ex variis iftius celibatus incom* ijaodis, qiiæ fentit genus humanum.eum répudiant apmcrito reiiciuut,nifi fi cui Detis peculia-riter(quod rarum eft) donum Continentie largi-tus hierit, exinficquejpræter ceterospiosifibiin-feiuiret,regnumfuumamplificarct,non autem vt debtcfeens in clauftro ad delitiandum Sc cantil* landum,(quæ duo iolum faciût Monachi)mifer Si tencbrio concluderetur.

Primum incommodum SeaS-^oi' iftius Mona-fttci celibatus eft.Qugd ilia fapicntiflima Diftin-ôïio fexus.in généré humano à Deo fada, præcc-ptû de crcfcêdo amp;nbsp;fibi fimile gignedo traditûho-minibus àDco,Gencf.i.amp; i.vel tollitur omnino» vel inerticax inutile euadir, acredditur. Rc-fpondet Bellarminus, fatis efle , quod homines nonnulli aliosgenerent. Refpondeojetfinulluin preceptum fingulis hominibus de contrahendo coniugio traditum eft à Deo:tamcn nulla quoque Icx fçu laquçus hominiim confeientiis eft inii-ciendiis,vtccniiigioabftineant,i.Corinth.7.v.35gt; Q^icm laqueumMonachi tamen,amp; eorum dogma inned.it.

Secundum incommodum, fi fie ftatuant apud fc omnes periturum eft breui genus hurnanum« Refpondet ifte ex Hieronymo nequaquam hoc metuen-

Ao V. CoÿjTROVERSo 1043 fnetucndum cfTc.Pauci enim iSi: rari omnino hoc vitæ genus (emper funt amplCxuri. Rclpondeoa At iplc contra.Nain ex ipfius fcntétia.fi hoc peri-culum iuftc tiineatur amp;nbsp;piæuideatur,tunc concc-dendum eft Monachis,amp; Monialibus,vt contra-hant coniiigium,amp; votum fuum dcferant.Dcindfi curinre, quani Deus nobis bberam cfl'c voluitj legem amp;nbsp;necellitatcm nobis homines ex fuis tra-ditiombus imponunt?Mit.l5.v.9.Colof.2.v.ij.

Tertium incommodum eft,Chri(tianorû pau-titas,propter tot Monachori'i collegiaiadeo vt vix iain Turcis rcfiftamus Refpôdet.Fucrût examina Monachoruin fub Carolo Magno varia,amp; tarnen Chriftiani niimcrofiorcs crât,quâ infidèles.iifquc refiftcbant.Rcfp'ondco,Imo Si Valens Imperator amp;nbsp;Refpublicæ bene mbratæ genus îftud otiofo-rum,amp;luGifugarumhominumfemper cohibue-runt, retraxeruntaut fuftulcrunt. Sunt enim iftî Monachi fuci inertes ,qui in otio,vmbra, hortis delitefcentesamp;delitiantcs Apumamp; honcftarum fai'niliarumopes,amp; labores confumût. yaç-amp;tp.ctf~ 7-olt; de quibus reetc illud vfurpatur, Çretes femper menAricesi ventri dediti }fer£ befltd. çpquot; muls,, Tit.f. v.n.prçtextu pictatis domos amp;nbsp;mulierculas deuo rantesamp;cxedentes,Mat,2j.v.42.Tim.3.v.6.2.Pe. 2.V.30. propterea Fratres (p- mendicantts mtindti-cantes dt^H.

Quartumincômodum , Multi funt morbi non alio, quàmconiugij vfu, mcdicabiles,Nemo verb in fefæuus efle debet, Ephef.5 ver.i^.Refpon-dctBellarminus varié,ficut folet,quum fe expedi-re non poteft.Priniu negat taies morbos inciderç

qci amp;Flauifla d.'citdr,amp; infimtipciie alijcxïcmi-nisrctcntioncgignunturpcricuÏofillimi, amp;nbsp;foio vfu coniugij fanabiles. Deinde refpondct^ctß taks morbi oriantiir, non cflc tarnen Votum Con-tincntiæ violandiim exl’.onauêturainlib.q.DilK 38.411x11. vk. Arti.2.RefpondcOsquum non bt tüc legitimiim illud Votum,amp; polkbilexk reftindé-dum. Nam Sabbatum propter hominem non homo propter Sabbatum conditus eft. Mare. 2.V.27. itaamp; Votum,amp; Continentia. Denique quüquis vritur coniugaridebet i.Corint.7.

Quintum incommodu eft,Celibatus iftiusVotii répugnât honeftæ amp;nbsp;naturali propenfroni de gi-gnenda prole à Deo homini etiam adhuc puro infitx: Quamobrem hoe Votum amp;naturx,amp;legt Dei répugnât, eftque contrarium. Refpondet Ik Bellarminus, vt plane fcjfuofque hoe argtimento premi, amp;nbsp;obteri demonftret. Nam amp;nbsp;varias folu- . tionesaffert aliorum,quastamcipfe improbat(vt , omnibus illis dodiorcenfeatur ) amp;nbsp;in lutohæret jpfemet. Agnofcit enim nefas clîejVti feipfum oc cidere,Thoma telle in fecund.a fecundç quçll.64. I Artic.5. fie propenfionem illam honellam de II- I beris amp;nbsp;proie procreanda in feipfo cxfiingucrc. Tandem poftqnam fe diu,’KmuIti;m in vtramque verfault pai tem,ait .Celib.itus Votum efle contra naturalem inclinatior.cm quod ad rcsànobisna-turaliterappetitas: non autem effe côtra naturale jnclinationé,qi'atenushc.mo cclellia potins, qua terrena expet erc debet, amp;nbsp;hxc illis prxfert.R.fru-llracfttota hxc diitindio, amp;nbsp;cil effegium. Nam

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quuin ■

An V. Con trover s. 1045 quutpamp;qui vxorcm c!Licunt, nonpccccnt:amp;qui non ducunt,itidem non pcrcentji.Corin.y.v. 28. temcreVotii hoccclibatus fuit inftitiitii. Primu tanqnâ diuini cultus pars,quû illud no exigatDo-minus, fed rantfi propter inftanté ncccflitatc hoc illi prætulcrit Paulus i.Corin.7.v.25.St 26. Deinde iis, qui contincre non poffunt,ncque,hoc Dei donum habent, cxi. Corin.y.v.7.Mat. v. ii. io pielcgem Voti illius fcruandi dicoimpcni, 8c laqueutnifti’m eorum confcientiis, contra Pauli piæccptum,iniici i.Corint.7.v.^5.qt!un'' hamp;ncflus fitiljeconiugij Icgitiniiappetiiis Hebr.ij.v.4.

Scxta ratio noUra, Vi'‘ginitas non ch Virtus; fed resiudiffcrensjT.Coiir.t. v. 56.37.c1 go Votum de Cl prx’c'fc feri’anda n an eft nercifaiium,nequc Deo gi atum,vtpotc non præccptvm.

Refpódct Bel.Virginirit’éjVt eft fila a cöiugio abftinentiiuion cflc V ii tv.té:vt ht ad raaioiem li-bidinis rchenationc ex V óto cmiftojcfic Virtutë. Rcfpondeo votü ipfamperpetue Virgioitatis có-ccptum nequaquam hominis Voucntis libidinem coercet:aut rcfrænat:fcd foluir.Dei donum.Qnod quum nonfit in noftra potcftate , voueri neque debet, ncquc poteft,Numcr.jo.Ergo nc ftc quidé Virginitas perpétua voucri potcft à nobis: nee ad earn trän dercndum eft illud , quod eft Spiritus Sancii opus proprium: neque Vittus dici propte-rea potcft.

Quod ad Erafmi in colloquîo‘7’ro«(ÿ' fenrentiim, ea docct fruélum ctiam diftindfionis iftius fexus in humano generc efte hunc,vt focmi-na fuum, quum potcft fœtura amp;nbsp;ipfa pariat ,amp;

Seilat, quanflü ad æfatc amp;nbsp;nubiles annos pcriicnit^ aitque cum cfic vbçnimum,ad queniDcus krmi-jus ptpcrcauitjfruCtum.N ciupc turn Paulo i. Ti-mot.cap.z. V.15. bed leliiuc Lrafunis h,FC,vt rcli' qua orniiiainColliiquiis fuis,(cratquc illc feftiuo amp;Jçto vir ingcnio)fcripfit.D!(pIicct illiMonacho hardo Bellarmino amp;nbsp;batauæ auiis lioniini. Dtfi-dcrij Erafini cloquentia,lepos,amp;foltiuitas feu fcr-monisfuaiijras. Iraqueeum Cancm , amp;nbsp;Poicum contumeliofç yocat. At vero vbi Canes amp;Por-fi ifti, nifi in putidis Heiiiitanim claufhris, in quiquot; bus omnia ipfair Sodomiam redolent. Imo quis nefeit ex Abelonitaru hærcticoruiTi, quos in libro de H-crclibus damnat AugulUnus, lacunisortaip clFc tantam iftam Virgmitatis Continent)? laudem amp;nbsp;commendationem? quot;Nihil autem , nil! conuiti i nugasrefpondet Btllaimintis. Itaque ptætermittendus eft.-

C'Onfilionim hdem, quæ nos proipfa veritate -/proferimus 5 cleuat non réfutât Bellarm.hoc toto eapite.fi poteft ille quideniifed non poteft.

Ancyranum Concilium c.ip.ncque cxcoinmu-nicat cos,qui poft quot;Votum cmilfum, coniugiu co-traxcrunr ; ncc eorum matrimonium foluit. Re-fpondcr Bell.quia nullum eft; Dejndcquiamulta facienda damnantur, quæ fatfta tolcrantutjcx rc-gtilis iuris Ciuilis amp;nbsp;Canonici.

Refpondeo, into coniugium verum amp;nbsp;Icgiti-rnum ab bisjficut à Bigamis Ç quibus à Concilia cSparantur) contrahi ex verbis Concilij apparet. Nam diferte dicitur Profellioncm amp;nbsp;quot;Votum a^» lus con-

A D V. Con t r o v e Rs. io47 liiscontcmni,ficut amp;nbsp;in'can.^wr^feo/iy.qoxft.i. mininie debuit tolérai e CoHtiliii piû,quod.di-recte aducrfusüei præceptum fieret. Non font cuira (quicquid rcgulailla iuris allegata ftatiiat)-vnqiiamàpiisfacienclajaut tolerâda ivaJajVt bona euenianc, ait Paulus Ro4n.S,v.b.Ergo,quu-ro-' lerat{licct temeritatem Sc IçuicatciTi danmctlnon cciifcr,aut putat Concilium Coniugium illud eô-traDei præceptum coi.tralu: vti neque Paulus in viduisiuiiioribus cen(uitgt;i. ’rim.5.ver.it»cx quo fit, .vtejui contra fçribunt, amp;.fciitiunt,qu8lis hic, fiut merito daipnandi.

Secundum Concilium eft Gangrcnfc, C.9.amp; c. lo.vbi damnantvir,,c|ui idcirco Continentiæ Votum pruhan.tj cpiia nuptias amp;nbsp;Coniugium damnant, qu9damp; SyriciusPapailocuit, amp;çx8yricio ifti onmcs'.ltcmdamnat idem Concilié tos,qui le quiaViigincs font^prçfcrunt piisconiugatts,fient clamofc Monachi illi taeiv.rtt. Refpondet Bcllar-minus. Nos elle impudentes, dum hqscanoMCs proferimus, quia nihil tale habent, amp;nbsp;continent, Refpondco, kgantur ipfi illi caiiones, vti etiam» m û’an.Sr tjuu fgt;reptet'De«w,Si can.lcq.DlRßO-eÄn tant,quod hîc dicimus,vetidîmum çîfoapplrcbit. ^cd iinpudcns cR ifie MonâchuiS,qut qyic-lcgis, non intclligcns alios calumniatur eaiiemminitne capcrc (îc intclligevc. Potius illi amp;nbsp;fua,amp;fiK'j û Icn tentia Corrigendaerat,amp; rcuocanda quàm in nos, amp;nbsp;in Concilium tam fanétum debacchandumAilc

Ifidquefogillandum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; . .i.

l'ertiû Concili.iicftChalccdonêfie c.jV^.q^tod.no q-, côiugya ifta etianxinc'er Monachû amp;gt;îtfagt;nilt;dcm

1048 RßspqNsio Danae T contraâa foluitmcque cflc gratie pcccatum iuJi-cat, quum vclit cos proptcrca çxcommunicatos ftatirn abfoIui,can.Sz c^Mtnrgo ay.tjuatU.i.Rcïpó-det Bcllar. Dcmiim in articulo mortis iuberi cos abfolui,amp; fi à contraólOcóiugio diftcifciint. Rc-/popdco, Hoc forum eft diuinare, non folucre: oculosjvc ipfc Bcllar. loqiiitur, non habere, legere nempe qiise nequaquam ibi fcripta font, amp;nbsp;qua? ibi funt, prætermittcrc : quæ niifqiiam fenpra extant, aft(ngc’'e, quasique ibi extarent, proferre, Scaffirmare. Deus ribi.Bcllarrainc, Sc mcnteni,amp; ociilos det fanos amp;nbsp;perfpicaces,non hebetes, qua-Ics babes,

PAtrum teftimonia fcquutur omnium,qui ante corruptîftîmam veram ccclcftæ dodrinam.Sic autempro nobis militant,vtca nefumoquidem-vlloobfcurare,amp;obducerc BcHarminus potcerit,' quantùmvis omnem in eo lapidem niouciit.amp; ncbiilas,quafcijqucpotiiit,obitcerit. Ac primera Prophets, amp;nbsp;Apoltoli producuriturà nobis,q;.i funr Patres Patrum, q li coniuges feenint in ipfo fuo Minifteriofacra. Ergo neque ctrlibatiis po-ftulandus elt abeo,qui Mimftcrio ccclcbaftic 0 fungi velit : neque à Deo, Chriftove requiritnr. ProphetJE omnes fucrunt coniiigesAIofcsExod. î.verfay. Ifaias,Ofcas,amp; cæteri. Apoftoli itidcra omnes. Nam quod nonnulli Pauliim•amp; lohâncm excipinnt Clemens Alexandrinus refellit. Docct enim li.J. ftrommaton Paulum vxorcm, vti amp;nbsp;Pe trum,duxiflc.lohannem Virgincm tuifte quis ere dat, quum amp;nbsp;farailiam amp;nbsp;domum feorfim habuc-

Ad V. Controvers. 1049 rit fuam,amp; in cam Virginem Mariam abduxcric poft Chrilli mortem. Id quod no fuiflcthoncRû, ncquefincfiifpitione,fi Iohannes vxore caruilfet loh./9.v.a7. Quarc fucrunt coniuges Apoftoli o-innes. telle ctiam Paulo, quicosvidcrat t.Cor.p. v.5.8: fratrcsChrilfiqiioqiie. Ignatiu.sin cpillol. ad Pailippenfes. Quid refpondet Bellarminus? Ncgat iiiiEc , quæ à Beato Paulo , à Clement^ ftromateo , amp;nbsp;ab Ignatio ( qui vicinus fuit A-poftolorum temporibus ) fcripta funt, vera efle, quoniain ait vultque Hieronymus contra lojii-nianum probabilitcr credi eos vel ccebbcs fuifle, vel vxores repudiaflefuaSiqtiu Apoftoli efte cepc runt,ex mutuo,id cft,fuo,amp;: fuanim vxorum con-fenfu. Rcfpondco,Hoc eft plane diuinarc,amp;qui-dem abfurda, contra S Scripturæ verba expreß fa.Nain amp;nbsp;Ccpham,id eft,Petrum,amp; rcliquos A-poftolos coniuges fuifle ctiam poft Chrifti mortem, amp;■ vxores fuas fccum circunduxifle tradit di' Icrtèjdoce'tquc Paulus i.Corinth.p.verf. 5.

Sed ncquc,quum coniuges eflent, fuas vxores, citra cauflam adultcrij,repudiate eos potuifle do-cet Chriftus ipfe Math.ip.v.g. Ergo rora folutio, diuinatioque Hieronymi amp;nbsp;Bcllarmi.falfa amp;nbsp;co-mentitia prorfus apparet. Nee locum Math.19.v. aydntelligitjEcrewoj'reA'^ÄOT;« ozn;7//i,ncmpc af-fectu,non rcipfa. Nam amp;nbsp;domos,amp; rctia,amp;' naui-giafua refinebant lohan. 19.vcrf.17. ii.vcrf.5. amp;nbsp;vxores 1.Corinth.9.vcrf.5.fuas Apoftoli, cria poft mortem Chrifti, amp;nbsp;facrum illud fuura Minifte-num excrcentcs.

1050 Responsio Danae I luAini Martyris inApokgia fccunda, Dionyfij Coriiirhij apud Eufcbiiim Iib. 4.cap. z^.liiftoriæ, Irenxiiibj.cap.9.amp;. 51. qui omncs fanótiffimiP»- ( trcs,amp; Apoflolosconiugcsfuiffc docenc,amp; Legé cocbbatus .Minillris Ecclcfiailicisncc oiiin inEc-clcdia Cbrilliana hiiile impo/itam , nec iniponen-dam tiaduntihxc inquam , tcftniwnia omnia vc-ranima vcl irridct tan tùm , vcl tludit Bcllarroi-ints, qnoniam his rcfpondcrc nullo paclo potcft. Scd apcrtaiunt ilia tcftimonia gt;nbsp;amp;nbsp;çum oppii- * in lint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Clemens Alcxandrinus lib 3. Strommaton, amp;nbsp;' lib I. Paidagogi cap. 10. totus nijllcr eft, amp;nbsp;iftura । iii'Minißris Lcclefiafticis cœlibatum , illiu.fqiic ; votum omninorepndiat. Bellarminus verö diui-nat hic quoq:ic,rcpudiatas nempe fuifte poft Mi-nifteiiumlufccptum ciufmodi vxores citra tame aduhcriuin.Qnis fie elabi diuinando non poteflf Cci te nemo non. Sed hoc prubandfi eft tibi Bellarmine,non diuinandum.

'rei tullianum vti iupranoftris adiicrfariis cii-puinius: fie nunc in noftras partes traducimiis. E-, j_ipuimiis,diim ex ipfiiis libvo de Vclandis Virgi- , nibns oftendimus, cum non de Monialibus fquae- 1 nee il'o fecirfo, nee iliu poftca, in orbe tcrraruin j cxtitamp;rimt).igerc;fcd denoimullis duntaxat,Chri-ftianis Virginibus, qua; Mundi fcufeculi luxuni exoEe, in fuis, aut patcrnisædibusfingulæ folita-litaiiæ viuebant , vt hic ipfc fatetur, amp;nbsp;fcribit Bellarminus, columna 1173. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ie//gt;ugt;3de(‘-

nullifdum Monaftcriis conclu/à: : fed viuebant | finevoto continentixpcrpetiia-jlibcrx, amp;luiiu- 1 ris

Ad V. Controvers. 1051 jB.Cyprianus ip Epiftola ad PomponiuiTishoc fo, lo feciili odium prokflir, quód dum domo cgre-dgt;iîbannir,velatæ cranr,amp; fic incedcbant.'fradu-citcosin noftra cailra iam P.M.irtyr, amp;nbsp;quanuis cum fujs, fibique ftudioferetinerc vclit, iü conc-tiiiquot; Bcllarminus, non potcft. Aperte enim docet in lib.de MonogamiajVidiias iuniores etiam poft votum ex Pauli præcepto.i.Tim.^.ver.ii.eo tempore niibercpotiiifle ,amp; hoc ipfum quoqiie verum clîe fatetur ipfemet Bellarminus,columna J267.L A.

ürigcncs in Commentariis in tpiftolam ad Roman.cap.12.in Matth. 19.amp; 25. totus noller cft, amp;nbsp;nuptias mirificè inter Chriftianosextollit.Re-fpondet Bellarminus,amp; fuos quoque id faccre,dû cas falföfacramentum effe contendunt. Refpon-deoJncidunt inScyllam.óum cupiütvitareCha-rybdin:^^!!! nuptias vt aólum, amp;nbsp;opus carnis dallantes vn^ ex partç, ÿi infra tartarum dciicientcs, exaltera in cœlum vfque fublimant, amp;. cuehunt; ccquæ obfecro, amp;nbsp;quanta iftain Tlieologis leui-tas cft. ^ed fi illisNuptiæ funt facramentum, cur eas fuis Clericis, amp;nbsp;Miniftris fanélis intcrdicuntï

CyprianusinEpiftola ad Pomponium , amp;nbsp;li-bro de Singularitatc Clcricorum. V irgincs etiam poft votum nuberc poffe tertatur ex eo Pauli loco i.Corinth.y.ver.q. meliuscft nuberc, quam vri. Bcllarminusait Cyprianum intelligendum de iis Virg'mibus, quæ nondum continentiam voue-runt.R.Imó Cypriani verba mamteftè contraviü docét.Scd Si tempore Cypriani, ficut neque Ter-tulliani, nccvotaifta,necMoniales , nccMona-

io5i Re sponsto Danaei fteria vlla erant : nccmultis poftcafccuJis no», conditavc ilbi fucrc.

Eiifcbiiis lib.-f.Je Vita Conftantini MagniHo-cct ift.-im Vii giinim confccrationcm fub Conftï-tino Magno cœpific; quai c prins non erat.

Atbanafius in Epillola ad Dracontiuin ait po-tnifle Monachos, Si Presbyteros, fi vcllent, hbe-ros gignerc. Ergocoeübatus nondum iiscratin^ dictns.velnt pngr.ans ciim Miniltciio Ecclcfialti-co,aut cum Vita perfcóta.

Bafilius Magnus lib.de Virginitatc fuadet vir ginibus etiam poR votum porius fanétè cum Mantis quibus nubant, viucrc: quam pcrlafciuiant in Virginitatcilla quenquain ofFcnderei itemex quæft.xv.idcm colligitur.

Ad ha?c omnia nihil refpondet ifte, nifi hæc nó dici,amp; feribi dciis,qui, quæve iam vouerant. Re-fpondeojcxtanr libri, extant kripta, extant tabu-Jæ.apcriantur, Icgantur,confulâtur, quodnosdi-cimus id verum cHe apparebit. Exhortantur qui-dem illi Patres eos,qui Continentiam voueriint, fi poflint,maxime vt Itiideant fuum votum ferua-re.in cosinuchuntur,cos increpant,citant ad Dei tribunal,vt id conentur, amp;nbsp;velint, præmia vifæe-tiam æterna: iifdem proponunt.Qiiod fi rebus o-mnibus tentatis coritinerenon poflunt.malunf vt coniuges fiant,quam vt vrantur.Gclafius l.EpiR' prima. cap.aa.Scd non eft tarn prudcnsiftc,vt hxc patienter Icgat , pratceps, amp;abrcptus eft fiio de votoperpetuæ Contwicntiæ omnino feruando» graniffimo crrore.Ä: fafeino.

Ad V. ContRövers. 1053 tioni'öus, vti fuit orator, ac veheniens, encomüs plusfatis tribuit,tarnen noftcr elf, vbi nuptias tâ-topcrelaudatipfe, amp;nbsp;adcasfuadet. Qaiuamp;ipfc cxPatrciam Epifcopo natus erat. Ex tjuo facile probatur, nee cœlibatuni tune à *Miniliris Eccle-iiafticis fuifle poftulatum, nee vxores fuiflé ab iis fuas repudiatas,fed retentas.

Hilarius noftercll tum in Matthæum, cap.i^. tum in Pfal.ó^. vbi laudat vota duntaxat ea, qua: religiofa funt,a vetcri Ecclelia probata-funt, non autem quæuis, id ell, fola Dei verbo feripto præ-cepta,quale iltud certe quidem minime eil.

Epiphanius Hærefiq^. negathuius voti Con-tinentiæ perpetuæ vilain necclfitatem hominum confeientiis imponendam Item hærcfi 61 .ait melius etiam Virgines, amp;nbsp;cœlibes poft votum con-iiigari,quàm vri.

Refpoudct fabulas Bellarminus, nempe pofle omnes.fi velint, continere, fi in precibus laborét; ßefpondeo,Illa cfleægri hominis fomnia,amp; Paulo repugnantia, qui donum Continentiæ à folo Deo cll’e,non ànobis emanare fcribit,amp; teflatur, l.Corinth.y.ver.y. Deinde fatetur Bellarminus, col.i27o.L.D.3i.Âe^o»zleo. exEpiphanio melius elfe etiam poll votum cóceptum contrahere ma-trimonium,quàm fcortari.Atqjhç. ipfa in Mona-lleriis feortatio poil crroi em iftum, decegendis hominibus etiam inuitis feruarc continentiam, receptum contingir illis, amp;nbsp;vt potius feortentur, amp;nbsp;Sodomitentur, quàm coniuges efie concedan-tur.Itaquc Epiphanio contradicunt, qui ilia con-iugia non foluit. Sed amp;nbsp;in Epiphanij lentétia nia-nifeililii-

iö54 ResPonsio Danaéi nifelHHImaexplicâda Bellar. diuinat, amp;nbsp;fuasprf-fiippofitiones, amp;conrecturas, niiTiiruni in itbuS Thcologicis, nobis afftrt, amp;nbsp;obtrndit pro veris fcntentiis.lncptè.Chiyfoitomus, ctii in iftis Vir-ginitatis lautlibusmuitus, tarnen amp;nbsp;in pnasipfs quotjue cotnmendat, Si in Honidia De Celiabi* tationc Rcgnlariiira (uadet ctiam poft votum potins ni)bcrc,quàm vri, vel lafcinirc,amp; fcortari. Itié Jibj.Adiierfus Vituperatores Vjrg Mcnaftuç, i-ftarn in Monaftcriis ex Voto piorum conclufioné damnat,amp;; cuftodianijtanquam inuitorum liomi-num incarccrationcm odiofiinmam.Q^arcfasef-fcfcribit ctiam poft iftinsconclulioins Votum ei, qui volet, exca exire ac cgicdi. At veto Bcllaf-ininus hi'c prxfuppofitionuni, qnas ipfe crcdibilcs vocat ,(ne illis lidem detrabamns ) plaüllra fingit, amp;nbsp;iniichit, tune temporis in clanftnsduohominü genera fuifre,amp;’ vi ,inc,Vnum eornm.qui fine voto illicerant.'Altcrum corLim,qui ex voto.RcfpÓ-deo, Atqui de iis agit Ciiryfoftomirs, qui ex voto illis in claullrismancbanr.amp;crant. Nam qnod cx Epillola einfdem VI.ad Thcodonim affèi t, continet duntaxat exhortationcm ad redeundum in Monaflerium,non autem coaclionc, vti inmcfit. Idem rcfpondet ad dictum ThcophyIacfi,Matt.8.

Ambrofnis varius ell in hoc argnmento, amp;nbsp;fadem in errorem Syricij P ipæ, eut xqualis fuit, de cceübatu Minillrorü Ecclefiillicorû incidit, ful-gore Romanas fedis perflriciis mentis ipGrs ocu-lis,amp; delufis,Hicronymiis,quani'is fuent ille primus autorMonialiû in Otcidcrc,5r •.T!'’gnns iff'us erroris fautor,amp;- aut.vf.ramcn in Epiflola ad. Dc-mttriadé permittit etianj poft votum Virginiba«'

A D V' CoNT R o V F R s. 1055 nubcre potius,quàm vrijicct nctn fcmper fibi ipfi coiiftct hic idem Hieronymus, leidem in Eptito-la 47.eandcm fententiam fuam amp;nbsp;rctinet amp;nbsp;con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

firmat.Bcllar.vero vult agi de Ancillis virginum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

quæ voucrant : non de ipiis virginibus.R.Suntla-biilat iÜæ,5t fomnia, quac habet, amp;nbsp;fcribit Bellar-miniiSjVt aliqua rima clabatur,fi potelEVcriim (o rex illefe fuo prodit indicio,amp; vanam efle fuam i-ftamfolutioncm ipfemet oftendit, quia ex verbis Hicronymi,quæ protert,apparct feorfira dari prç-cepta virginibus ipfis Vouctibus,amp; carum ancillis fcorfim.Fatctur quoque ipfc,ctfi malum eft nu bete poft Voti'i,minus tarnen maft'icfte,quam fcor tari,quam lafciuire,quam offediculo eftc C0I.127J. L-B. Minus autem malum eligendum eftc concc-dit ids ; ergo nubere potius, quam fcortari virgi-nespoft Votum oportet,fi vratunex ipfamet Hie-ronymi amp;nbsp;Bellarnaini fententia.

Porro quam ineptus amp;nbsp;abfurdus eft, imo fpur-cus homo ifte, dum hunc fuum errorem tueri vult amp;nbsp;conatur.Primum in eo,quod 001,1275. L.D.fcri bit, Peius efle poft votum contrahere coniugium ac nubere, quam fcortari. Primum fibi contrarius eft, amp;nbsp;veram illam fuam fuperiorem fententiam euertit. Prxftat,aiebat, minus malum eligere , id cft,ipfo interprète,nubere poft votum,quam for-nicari.Deindc in eo,quod addit,E.um,eamuc,quæ poft votum virginitatis perpetuæ fcortatur, votu illud tarnen feruafe poflc.falfiflimum enim eft i-ftud,amp; ftbi contradicens manifefte.Nec enim vo-tu virginitatis feruat ampllus, aut feruare poteft, qux fcortatur.Eft enim v irgo ea, qux amp;nbsp;corpore, I 1

amp; A nimo cafta eft i. Corin th. 7.7.34. Augufti.litj» I.Ciuitate Dei cap. 16.17. jS.BafiliiiS jn p.inu a-rationc Alcctica. Tertio duin ait licere nubcic polt Votum fimplcx, non autenrpidt Ya-tuin foicinnc.Rcfpondeo.Quuin Votum noftrini apud Dcuin obligationcin (pertet : fit autem Dd rationeidem Votum fimplcx amp;nbsp;folcmncA pedn-de obJigatorium, fruftra ilia diftinctio affertur. Nam fi poft Votum fimplex Deo conceptunft^tii cor veJ loliim,vcl maxime fpectat amp;nbsp;intuetur.non , Verba,non res externas Mat.5.v.36.)nuberelasclt virgin!, ergo amp;nbsp;poft Votum folernne quoq; lied. Solcmnitas enim ifta non Dei,fed hominum ran-tiim rationc interponitur.Cófirmaturnoftralcn- , tenriaHieror.ymiamp; Auguftini autoritatc lu caDgt; .

Avguftinusmultisin locis hoc votum virgi-nitatii perpetuæ exagitat l-bro de virgiidtate, ca. 40.amp; 4i.vbi non cfic omnium docet; cap.34-liusnubcrent, quæ propter votum non p'flunt, ■ quam vrcrcnturiEpif.ya.ad Bonifacium. Nupt«’ ctiam poft votum ratas efie, amp;nbsp;légitimas proniin-tiatîDc Bono Coniugali cap.ti. fatetur fe nolle præfcrrc Virginitarë B. Iohannis coniugio A bra-hami. Refpodet Bellar. falfum ilium coccyfinH'f fiium, pofle omnes, fi volunt, contintre. Id quod negat Auguftinus;amp; Paulus Philip.a.vcr. ij. Main à Deo eft, Sc vclle,amp; perficere bonum. Rcfpódeo igitiir iftam Bellarmini dcpulfioncm efle nugJ’’ In cæteris diâis, fcriptis Augufrini non videG neediftinguitifte, quod iamdiximiis, videlicet Auguftinum, amp;nbsp;reliquos Patres exhortari quid«

kn V. CONtRÓVER^» Joj^ eos,qui vouerüt, vt Votum,fi poflint/etuentzün autem nonpoffintjquoniani vruiltur,veile Patres yt potiiis. quam forniccntur Virgines iitæ nubât: ficctiainPanornûtanus: in z’à.Riirftu Cle rtci,vel vouentesSïç. lnnocétiiis,Ep.2.T'olctaua Sy Çodus i.c.iÊ.amp;Patresreliqui iutelligédi,vbi inter Votîi Simplex amp;nbsp;Solemnc.nulla adhuc dÜtinébio reperta fucrat, quain Scholaftici otiofi poftea cu-derunt, Dominicus à Soto quæft.2. Ai t.5. de Ju-ftitiaamp;iure.

I-eo primus Epiftola 85. Papa Komanus ctiam iamEpifcopumcligCre,açduccre vxorem polTe tribit. Bellarminus mutata vna vocula nerrt-pc mulierttfacerdoti.) eligenda in vocem Éligen-dbtotum locum malitiofècorrumpit. Sed aperta cftfcntcntù,amp; nihil Bcllarminum fraudes iftx iuuarc apud pios poflunt. Eft cnim prope facrilé-gium.bona SeapertaPatrum feripta oblcurare,vel corrnmpere. Id quod vbique Bellarminus facit» Sed tam leui inclinatione tantum idum declina-fenonpoteft. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Gregorius Magnus amp;nbsp;ipfe quoque Romanüs Papa lib.i.Epift.42. feribit fibi durum amp;nbsp;ineópe-tés,videri,vt Subdiaconi à fuis vxoribus arceâtur, Nam in peius,inquit ille, cadet,dû à licjtis prohi-betur. Hoc quû negare nô poflit Bel.tâfunt mani fçfta Gregorij verba ; ad alia dilabitur.amp; ipfe non modo fomniat (quodP.Martyriobiicit)fedetiatn çüuitiatur,amp;malcdicit viro pio,Chriftiano,amp;fra-tri fuo. De quo apud Deû rationé eft redditurus,

Gelafiusprimus Epif.c.ij. vetat ne viduis etiâ poftvotû fl côtinereViô poffût,laqucus iniieiatur.

Nam nondum, ne Romæ qiiidemjftc rigor3lt;ty^ rannis in confcientiasiniialncrat.Ncgat Bell, agi de vidais quæ vouerant cótra ipfius textus vcrbalt; Ad Cap. XXX V.

DIcimus ex Paulo i.TiiTi.5.v.9.rlon minor anil's LX. V idua vcl cœlebs focmina allcgctur,3: coiugio interdi'eatur. Id cóHrmatuf Cocilio Romano c.zo.fub Sylueftro primo,amp;Gregorij primi lib.^.Epirt.n.Cotra BcII.bis omnibus repiignans ait in quacunqueætate licerevirisamp; fœminis vo-Here Continentia, Paupertate,amp; obedientiâMo-nafticam, modo vfum rationis habtant. RationcS has afFert, Bonum eft viro iugum ab adolcfcentia portaftc, Threno.j.v.ay.Sinitcparuulos venire ad me Matt.iÿ.v.i 4.Rcfpondeo, Hoc eft S.fcripturî illudcrc, locos iftos ad Monacharum traducere. Nam agitur dcafflidionibus à Deo immi(Iis,non fponte,vcxandænatiiræ noftræ gratia, ftifeeptis Threnor. c. 5. Atapud Matlirum c.i^.ofteriditur etiain fideJium filios quantiimuis infantes adhuc, tarnen iam ad Dei foedus amp;nbsp;Ecclefiam pertinerc.

Iohannis Baptifte exemplum nihil probat,quo* niam eft hngularc:amp; fic à Deo difertè de Johanne Baptiftapreceprum,ac prçdiéium fucrat, Malach. 4.v,5.If.4o.v.?.Marc.i.v.j.Luc.i.v.i7.amp; 80.

Mariam Virginem votum perpetuum vel om-nino vouiftc, vel ab ipia adolefcetiajcft commen-tirium.amp; tralatitium,amp; fomnium.

Quod de Antonio,Paulo,HiIarionc,Eencdi(fto, Francifeo maribus affert BelJ.ite de Tecla.Agne-te Cæcilia,Agatha,faminis,nihil eum iuuat, quod adoJefcentulisljceat vouerc.Naizi amp;nbsp;illi omnes ii xtite

Ad V. CoNTROVERj. Ic.59 statc-gr2n3es,amp; matura ætate voiicrüc amp;nó quid ill i ,111JF vc fccenntjtâ nobis curandü eft, quâ quid Paulus feu pntius Dei fpiritus prrcipiat 1.1 i.5.v. 9.cui potiiis eft pircndû.Parrû diófa no vrgét.Ni quû habcamus inanifcftuni Dei vcrbu pro nobis, quid illi fcnfcrint,minime nobis eft fpcélâdû,prçgt;-fcrtim qui'i Dei vcrbo cótraria fcribât, errore fa-fcinati.Sed amp;nbsp;in co fibi ipfis quoquerepugnat,ve-lut Côciliû Cæfarauguftanû cap. vit. Agathéfe c. B-requirûtxL.annos in fceminis, Garthagincfej^ cq-Milcuitanü c.aó.folfi annos i5.Grcgoiius li.r. Epi. 43. ampliat vfq; ad annû 18. Canoniftæ vfq; ad xiiii.in noflra Extra de Rcgularibus.lmo eo tadé vctu eft,vt vel foloanno xir.ætatis Vnuê-tcs admitterctur,que fuit manifcftiirima voti pro fanatio,amp; tencrrima: ilHus xtatis( quæ facile inc-fcari allici promiflis folet) miferrima dcceptio, vt eft in d.c.^d »0yZr4.Ext.de regularibusiprçfcr-tim quum tradät canoniftæ in d. c.ad voccm h-dutim y otum CötinentisE femel emifftim fic Mo-nacbi oftibus inhærere.vt de eo difpéfare nc fum-«-mus quidem Pontifex poflit cap.ww ad Adona/ie~ rtnm.i.\i.dcfiatu Adanachomm.

Locum Pauli i.Tira 5.V.?. dctorquere avero fenlu nititur,fed no poteft Bcll.lllic agi de iis ta-tû viduis vult quç abEcclcöa alebâtur.Refpôdéo, falfûhoc. Agitur difcrtè de iis, quæ diaconiftæ in Ecclefia crant,amp; pauperibus Dci miniftrabant vclut Phoebe Ccnchrcis Roman.iô.v.i Hoc probant verba amp;nbsp;loci amp;nbsp;Pauli,ver.9.;;^Hplt;*

K idua allegeturScc.'vzr, 10. Ad harû autem viduarû. locmn fupplédum ifti fuas Virgincs fubftituerût.

Quare quum Viduæ illæ(quarLii-n imagineni Virgines iftç gcrunt)nó minores annis Lx.allegi po*' lintmec ipfaearum cftigifsminorisætatis elle debet, vt vere fuum prototypon referat,amp; reprçfe**' ' tct. Sed meiitiri, quam obmutefccrc preffus à ve-ritate ipfa mauult vbiqueBellirminus.

Qiias ad Concilij Romani Iocumamp; c.io.amp; Grc' , goi ij Epiflola xi.lib.S.profert ifte folutioncs,nullius funtmomenti illar.Ncgat enim,fuomorc,il-liiid efle fcriptum, quod exprefle fcriptum extat amp;nbsp;apparet in Conciliojamp;’ apud Gregorium.

QVemadmodum fuperius caput: fie hoc quo-que, amp;nbsp;duo confequentia plena funt abfur-ditatum, 8c falfitatum. Itaque in iftis non nugis, fed fententiis verbo Dei prorfus contrariistuen-dis fe 8c impiumïamp; feditiofum oftendit Bellarnii-nus.Impium,qui foluat quod Deus coniunxiqné-pe matrimonio inter fc legitimo coniunâos, inf. c. ^'J.8i jS.qui fuam parentibus in filios poteftate cripiatjhoc capite 56.Scditiofum,qui filios annetj prætextu iftius voti Monaftici,in parentes,vxores in maritoSjferuos in Dominos fuos,eofque ad pi-Iciim contra Dei præceptum vocet, Mat.iÿ.ve/. Num.^o.v.ó.i.Tim.ó.v.i. Ergo putatliccrelibe-ris in Patrum fuorum poteftate exiftétibus voue-re Monaftica omnia vota,inuitis parentib.Quod perfpicuè rcfi!taturNumero.3o.vcr.6.Gangrenri ' Cócil.c.I6.ca.S»^z«ƒ/^/.dif.3o.ca.7^/4«z/^7?jlt;53.q•5•

Rationes Bellarmini, fi quæ funt, age iam au-diamus : fed amp;nbsp;Thomæ,in fccundafecund« qiielb 8. Arti c. 8. ad z. Homincs ifti,quia vident male funda-

Ad V. Controvers. io6i funi^atüfiTu dogma, primu conditionalcfaciunt, Ncmpc fi filius, qui vouir,amp; ad annos pubcrtatis pcruenerit,amp; non lit omnino Patri ad vidiim nc-ccfiarius.Deinde fatcntur aperte fc nullum S.feri-pturæ textum pro fua fententia proferre poffc.Ac iftæconditioncs funt aftutæ fententiæ fuæ reuo-cationesjQ^omodo enim fciri poteft,li talis filius ( cftomnino Patriluo ncccfiarius, nifi Pater prins ' interrogctur.ïErgo crit femperin poteftatePatris liocfilij fui votum,quâtumuis foltmne, reuocare.

' Prætcrea ficut inciuilc eft lurifconfultum fine lege loqui, amp;nbsp;quiequam dcffinlrc : fie ineptum eft, VirumTheologû dcBchgione abfquc Dei ver-' bo quiequam ftatuere andere, vel veile. Sed ifti ' Monachi amp;nbsp;fratres non fiint tam acuti, vt tanta I fiiæ fententiæ incommoda vidcant.

' Porro loci, quos ex S.fcriptura citât ifte, vcbit ' Gcncf.12. v.i.Fgredere de terra, Deuter ^^.v.p. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuidtxttPatn/ko nonnom te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■\i.obliutfiere

; Patri:tui,WiZ.\o.x.l'J.e[ui diltgit Patre7n fiitim pltts ’ ^UMn meynon efl me dt^mt:, plane funt àrj^turdiôvu-' G/;amp;in iis manifeftè abntitur ifte Dei veibo.Itaq; ’ nomen Dei fiimit in vanum : locus Genefeos, amp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;Deuteronomij, amp;nbsp;Matth. lo.monftrant Dei glo-

riæamp;ipfms verbo acpræccptotradito poftponc-' da elfe à nobis omnia. Verum votum monaeba-■ tus, hoc ipfo tefte, non eft Dei præccptnm,Locus ' exPf.45.fancit vinculum coniugijiquoddocet elfe ' I ardiflimum ,illndquefumme landat, amp;nbsp;commc-dat. ht votum Monachatus illnd idem coniu-gium abrogat , tollit , deprimit , foluit an-

. Q^odadConciliumToletanutnx.cap.vit.Tri-buHvnfe c.24,can.Si tn t^uahhet, amp;nbsp;cjn.Pue.'.a 20. qiiæR.î.illa funt proifus cum Dei vcrbo pLgt;gnan-lia,Niuncr.jo,VK6.Imo ctiarn cum ipfo lurenafir ræ.P.otcftatem enim fuam parcntibus in liberos e^tra cafus à Deo præccptos, cripiiinr, quam tarnen ïanxit Dciis accuratiffime, Exod, 20. ver. lî-Ephcf.6, ver.i. amp;nbsp;omnium gcntùim Jeges confirmant.

, Rcfpondco ad Patrum aiitoritatcs, Easomnes pro nobis faccrcgt;Bcl]jrtiiinuRi oppiignarc. OÜc-duntCE'ini co folurncafu contemncuduni Parcii-Uim in4gt;crium, qiiû piignat cû Dci verbo amp;nbsp;prÆ-ccpto.At nullû cil,bis omnibus tcllibus,Dci piç-ceprum de Monachatu,ciiifque voto fufeipiendo. Quare tune parentum autoritas cxl’pcélandacrit, Uon,yt hic viilt,contcmncndajamp; fpernenda.

lt; Quæ à^erôtccifat ex Hieronymo ad Hcliodorü, Ambrofiolib.5. de Virgin. Auguftino EpifijS.ad Letum,amp;BcrnardoEpill:ola ni.fnnt mcra’,rheto-ricationesÂ; hyperbolæmon feriæ Patrum fenten-tiæ,neque ctiarn veræ.

• Deniqueratioà fimili /rnnpta,bbcri inuitisp»-rentibusconiugium inire poÂunt, falfaeft.vtdo-cet AinbrofJib.r.c.iS.de Abrahamontem coniux coniuge inuita, ad reJigionem tranfirc potefhhæc quoque ratio falfa r. Corint.7.v.5.Augii/linus (ertè in Epid.t^p.ad Ediciam id pofTe ßeri negaf. Itaque quod ex iflo fundamento fumitur, illiqae fi»pcrliruitur,falfiim eR,amp; omnino caducum.

I '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lam

Aï) y. Co N T ROVERS. ICÓj quam bic affen, ilia nulla eft. Non cniin præcipit Deus cuiqiiam pio,vt Monachus^cucullatus-ftat, iilqucvoiicat.

Secundum argumetum noftrum valet, Si qui in aheiiuspoteftatc cft,fineilliuscofcnfu vouercno dcbct,Numcr.3O.v.6.can. Adarafeßwn Ergoneqjfiliiisfami;i.is line Patris côléfu.quomâ oft in eins, vçlut fupcrioris, poteftatc.Rcfpondec Bcllar.excipi tilios ab bac generali régula: R. Imo ’n ca maxime contincri,quia null.in eft præcifum Çlirifti pi-æceptum de Monathatu vouedo: amp;ina-xitne à Deofancita eft Patris in liberos poteftas, i:xod.:o.v.n.Deuter. 21.Prou.6.v.zo.zi.i2. P aretes [^lerncs à coruis CDmedetarVïOM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï-j.Hono

ra P atretntuum,ej matrotituam e fl f 'i'ttmm prisc^-ft!m'l)ct ç'iigt;romifltone,'E.^}ac(.6.'v .z.Qo[q{,\.v .i,Q.

I ertin argumentû ex GangrenfiConcilio c.i 6. nonfoliiit, Rcftringit enim illud ad,cos folos h -lios , qui omnino funt parentibus fuis ad vicluni illis quærendiim ncceffari),Refpondeo. ImoCon-cilium nullam diftinótioncrn adhibetffupcrftitio-nc iftâ in genere dânat,quà fcquûtur bodie Mopa chi,amp;bîctueturBell. vt prçtcxtu religier.isamp; vo-tifui fcparent le à fuis pai étibus liberi. Quartü ex Bifilij queft.l5.argumétfbqui prohiber liberos abf que confenfu parcntinn ad votum Monachatus; rccipi, non foluit Bellarminus. fed tant;um nuga-tur.tur. Ait Bafilium loqui de filiis.qui funt in Pa tris poteftate, At omnes liberi funt iaParentum fuorüpotcftatc, qnacunquc finta;tatc, nifi ab üs fuerint Mancipati, non tantunrilli, qui, namorcs fint XXV. annis. Ergo nifi fuçrint çmancipati,

XO'^4 Responsio Danaei nóp püflunt liberi Votum hoe vouerc fineparen-tümconfenfiijVti neque minóribus de rebuspof-Aint pollicei'i, amp;nbsp;contrahere, toto Tit. |in, De Patria poteftate,amp; in Inftitutionibus.

ERrorem errori accumulât Bellarminus, Supe-riori cbpitc PatriæPotefiatis à Dcoconftitu-tàquot; fines remouit, amp;nbsp;tcrm'inos mouir,amp; fuftuliti p^ocj amp;nbsp;fequenti capite vinculum coniugijàDço tamfcucrefancitum Gcne.a.v.iq..Mat.i9.v.5.to-iies repetiturn Roman'. y.vcr.a.i.CorintjT.v.j.A. Éphef.5.v.ji. irritum facit, amp;nbsp;foluir,neqüidinta-êfém , ncquid integrum in Dei verbo relinqüatj qiiqdjfi potefi.non corrumpat.óL' conuellativt fuo Komano Pótifici,ipliiifqiic Monachis, loeuftisex fumö Abyfli egrtfflis gratificctur.qua mentiendo, qua blafphemando ; qua Dei verbum cuertendo, qua poteft,oppr.gnando.Nc quid inexpertû, Bel-Jarniincjfrnfira moriture rclinquas.

VuJt igitur,amp; contendit licere iamConiugatis ex mutuo confenfu fufcipcrc votum perperuçcq-tincntiæ.ContraPaulus,qui ad tempus dûtaxat id fas efle fieri docct,r.Corint.7.v.5,RcfpondctBcl-larmiPus, Imo quod ait P lulus Coniugatos rcuer tifimul dcbcre, id à fe fcribi tcllaturPaulus ipfe cxindulgentia,non ex impefio v.6.nc propterin-tontinentiamfornicentur, fi din fic, altercoriiux ab altero, feparati vixehnt. Refpondeo vel telle, ipfoLombardolib.q. Sentent.Difl, ji.c.y.Indul-gentia,ac conceflîo e3,de qua iJlic agit Paulus, no adreuerfionem coniugum pertincr , neque deca intclJigidebet: fed de toto fupcriore præccpto,

Ad V. ÇoNTROVERS. 1067 efraudetts ahm ahum^^z^c.x\nm res ipfa, amp;nbsp;mens Pauli aperta cft,amp; probat,amp; vcr.fcquens, nempe feptimiis, déclarât, verba hæc Pauli, Hoc àico ex concefft^ne, non ex tmperto referri ad rotuni illud, quod de habenda ab vnoquoquc vxore fua feripferat, nitntrum, nequis cxiltimet, a.ut exifti-maret præcifc Matrimoniû à Paulo præcipi, quad a««; ncccflarium, fingulis piis, amp;nbsp;Cbrillianjs. Expliçatigitur mcntemiuam Paulus,fe videlicet Ici clixifle ex conceUione , quôd vnicuique concédât animaduerterc,amp; obleruare, quid fit è rc fua, vtrum illi melius eft contrahere matrimonium, an non:prout eft donum,quod à Deo vnufquifque habet, aut non habet. Hæc mens eft Pauli. Non eximperio præcifo igitur coniugium Paulus præ-cipit.

Secundo loco profert Patres nonnullos fuæ fcntentiçfuffragatores.Sed quOs.?Nempequi poft errorem illum de Monachatus fanétimonia {quo nihiliam tarnen eft impurius)rccens natum,amp; re-ceptum vixerunt, qnibus hoc potäus vt à Deo cö-donctur,precandum eft, quöd iftius erroris patro nifuerintjlaudädi.aut probädi, quöd tale quidpiä fenfêrint,amp; feripferint. Sed in Ecclefia Dei lapides, fœnum,ftipulam illi ædificarunt, non aurum, amp;nbsp;argentum. Verum labi, amp;nbsp;errarc proprium eft hominis.Indc tot quæftiones ineptæ, amp;nbsp;pcrplcxæ natæ,amp; decifiones fibi ipfis contrariæ, vt apparet in capite primo,amp; tertio,amp; aliis capitibu's de Cô-uerfione Coniugatorum , Sc Totaa7. quæftio.7.

Tertio loco Patrû, feu virori'i bonorû quædam cxcpla in medium adducit, quæ perpedendafiint.

Primaniaffcrt Mariæ Virginis , amp;nbsp;lofephiC' xcirtpluiTi,qimsßngit ex miituo confcnfu,amp; Veto Continentiain pevpetuain vouilTe:alioquin,3itiin i HeluiJij liærcfin incidcmiis.RcfponJco,Et(îcû- | ccditiir,qnotl irtc petit,B.Mariam fcinper Virg'quot; ; iiem manfiflc, ex voto tarnen id fecilTc pcrncp* anus; fed quia donum con tinentiæ lofepn, amp;nbsp;M-i' ria tandiu fe habcrc ex dono Dci (enferunt, amp;nbsp;çx' perti funt; quod üci donum itidem nonhabent , lii omnes : qui coniuges fuennt prius, G poftca cx ! inutuo confenfu votum perpetuæ Çontinentiæ femandæ emittunt. Quare ab hoc cxcmplo(qiioJ amp;nbsp;Gngularcfuit , amp;abfqucvoto) nequaquaniaJ vota ellargumétandû, ncc quidpiâgeneraliter cr CO colligcdû cft.Neq-,proptcrca crimusHeluidia j,i,vcl fumus hçretici, vt irtc,nos calûniofe vocat.

Secundum,amp; Tertiumexcmplum, amp;i miracula, quæ ab Aramone, amp;nbsp;Laico quodam ædita retert ifte ex obfcuris , amp;inccrtisautoribus, credatlu-dæus apella:pij non credent, nih fi forte tune Sa,-tanas Satanam ciccerit,v.ti amp;pe amp;nbsp;fecit,S.’ facit.Sc n.transformat in Angeld bicis, tcftePaulo,2.Cf'. Ii.x.iq.ldêad reliquamiracula,quæ ex vanis,amp; perftitiofis feriptoribus profert, refpondcndû cft.

Reliqua exempla concedunturquidem , fed ex vana animi fupcrllitionc fufeepta fuiffe ifta vota apparet: quoniam Sc contra Chriili, Pauli prç-ceptum,i.Corintb.7.v.5.Matth.i9.v.9.amp; ex hçrc-G ilia ia fuo feciilo recepta miferi id votiere, népe Quod talia vota clTtnt Dco,citra iplius tame ver-bû grata credétesnmo rneritoria-Q^od etia ipfuna fuit blafplicmum, amp;nbsp;Cbi ifti gratiam abolcns.

quum falc votum fit ex mutuo confcnfu, ncmini fitiniuria. Nam vterque coniuxeam potcllatem (quain alter in alterum habct)cedit volens. R. Lâ potellatem neuter coniuxcedere potcft, quia Incontinentia (propter quam alter coniugum in al-tcriim habet iftam potcftatcmldc caiifla ifiius po-tellatis rctinendefemper durât nihilominus. Ergo mancntecauira,rnanct amp;nbsp;obligatio ilia mutu.a debit! reddend!, cxigendique, effeétum, id eft, iftaaltcriusin altcrum poteftas.Necenim ifta po tcftascft.fimilis potcftati Domini in feruum,Pa-tris in filium,quç cedi amp;nbsp;à Domino,amp; à Patrc po-teftdmoamp; vendi.Scd hçc mutua debit! reddend!, amp;nbsp;cxigcndi obligatio, amp;nbsp;poteftas à neutro coniu-gura.nec ah vtroquc cedi,vedi, alicnan'vc ex mn-tuoconfenfu poteft,quia fit contra Inconiinentiç malum amp;nbsp;pcccatum,aduerfus quam ifta poteftas, amp;nbsp;obligatio,eft fola remedium. Ergo afolo Deo, vti contraftum eft coniugium, amp;nbsp;inftitutum : fic ab eodem diftolui poteft, folaquç iftius poteftatis cedendç à coniugibus ratio bee eftet, fi haberent certo hoc fibi à Deo reuelatum,amp; coelitus.Sc iam habere,amp; habituros porro a Deo efle donum pcr-petiiç Continentiç fcruâdç. Alioqui ÿi tcrncrc,amp; contra Chriftiprçccptû fit à coivgibus iftius ob-ligationis amp;nbsp;poteftatis mutuo debiti, amp;nbsp;reddendi exigedi relaxatio, rcmiftio,amp; celfio, etia ex mu tuo cóféfu.Quod ignorauit antea,lcd nûc à nobis difeit. Ad Cap. x x x v u r.

SEd necdum fuperiores tres illi,amp; tarn craft! cr-rorcs Bellarmino fufticiunt , addit amp;nbsp;quar-tum,Nimirû,Etlam per vota folennia folui, amp;nbsp;ir-ritum fieri matrimonium quidc etiâ pea verba de

ïoyo Responsio Danaei præffinti contralt;âum,îed nondum coitu confum-inatiim. Cur id vçrô? Quia Alexander tertius gt;nbsp;in cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;lnnocentius itidem tertius in

cap.fxparre, E'Xtra De Connerfione contt^atorutfii üc icfcripferunt etiani iibiipfis Verbum Uci,amp;c-xempla maiorum obiieientes , fuæqiie fententix contraria 3gnofccntes:fed errorem iam receptum rctincntcs,eûmtjuc veritati præfercntes impie.

Primùin igitur fatetur Bellarminus diuerfain efle docioriini virorum in ca re fententiaiTi,etiain Catholicoruni(c]uos vocat) fiiorum, velut Spéfei. Deinde inepte ipfc ad locum,Matth. 19.ver.9. ^ms Deu^ comunxit homo nonfeparet, dcpellcndû diihnctioncm comminifei ce'gitur,Nimirum, Vt diftingiiat Matrimonium ratum, ab eo quod fit per verba de præfenti.Quæ diftincEo eft falfa.Na qui per verba de præfenti promittit, matrimoniu contrahit,L.i .§.De Sponfalibw. cap.i.amp; cap. TM fraternttatf.^^iy^. De SponfaUbtt!,ç^ MatrtmoX2.n-Detnde opponttur‘DtJl.z6,ÇiüoA itidem ratum eft, quia per verba de præfenti conceptum eft. Ergo idem eft coniiigium, quod amp;nbsp;ratum eft, amp;nbsp;fit per verba de præfenti,

Præterca contra omnium lurifconfultorû fen-tentiam, contra ipfummet Petrum Lombardum totiusfcholæ fuæ Magiftrum ,libro quarto, Dift. 27.capitcquarto,amp;S.fcribitifte non folo con-fenfii, fed coitu coniugium contrahi. Atqui L. Qon/enfMi^.DeTt^gulu turt^ , ^itConfenßu, non coitM rnatrimonium/ic/z-.Dcniqiic Lex Dci. Deut. 22. verfic. vicefimoquarto oftendit, Sponfamfic SponfojVt coniugem coniugi,obftringi,quæ pre-fertim

Ad V. ContRovers. 1071 fotim per verba de præfenti promifit. In hasigi. tur tot anguftiasgt;amp; abfiirditates coniicit Icfe Bèl-larminus, dum fuorum Pontificum Roinanoruin crrorcm(qui vinculum coniugij à Deo ipfo infti-tutum,Gcncf.z..ver.24.Prouerb. 2. vcr.17. foluit, amp;abiiimpit) grauiffimum tuetur.

Nam quod glofla in cap.£xpublico. Extra de Conuerfione comugatorumy ait confenfum cfle con-fiimmationcm coniugij quodad clfentiam : fed. coitum elfe ciufdcm confummationem, quod ad Sacramentum, falfum eft. Nee enim coniugium eft facramentum: nee turn demum cepit Adamus cHcmaritusEux, poftquam illamcognouit: fed poftquam Deus cam illi tradidit, Gencf.x.ver.zx. amp;nbsp;25. Atque hæc funt duntaxat præludia, amp;nbsp;initia abfurdiratum,quas fecum habet, 3flertque,amp; qui-dem ncccfrariô,hæc Bcllarmini fententia, nempe matrimonia per verba de præfenti faöa, ideóque rata, ante coitum folui poffe per V otum folemne de Continentiü.

Primùm pag.t285.L.C.§.Tro^lt;?r«r.3it,ex Con-cilij Tridentini felf. vicefimaquarta, can,6. id li-cercconftitutum, ac confirmatum eft : item cap. £xpublico. Extrade Conuerßone Contugatorum. Sc Cin.DefponfatMti.t1.c{Vi3:[{. fccunda. Ergo licet, idquc bonâ confcientiâ. Refpondeo, Quum ex Deuter.22. verfic. vicefimoquarto aliud ftatuen-dum,amp;ftatutumfit,amp;habeantur rata fponfalia pro confumroato coniiigio ( itaque quæ fponfa mœchatur eâdem, quâ iam coniux mulier, pœna puniatur) deoique quurahçc Concilij,amp;reliquo-

«oyo R E s P o N s 1 o D A N AE I rumfcntcntii natiirx ipfius voccm hanc ciiertai^ Çenfenfits, non mtns rnatrimonmmfacit, nullius cil moraenti. Eft igiturhæc prima Bellarmini ratio fallacia A non can Ila pro caulTa.

Scciinda ratio diicitiir à paucorum fuperftiiio' forum hominum cxemplis magnam partem ctiani fairis,amp; confictisjVti Teclæ,Alcxij,Lcobardi,Eii-phrafiæ,qMX fponf» à viris fuis,amp; fponfis diucrtc-riint,amp; Votum,vt ait ifte, Virginitatis perpetuæ voiwrunt.Refpondco, Non cxcmplis, fed legibus amp;præccptis Clirifti eft nobis Cliriftianis viuen-diim.Erg'oad populum iftasphalcras : amp;hancva-riæ fuæ Icclionis oftcntationcm déférât bru tus,amp; vannsifte Afonachus. Nam amp;nbsp;Simeon Metaphrar ftcs,amp;; Gregorius, Turonebs, amp;nbsp;Romanus fuerût homines portentofrin ca re fuperftitionis-itaque corum iudicium nihili faciendum eft.

.Tertia Bellarmini ratio eft duplex , Vnahæc, Quod à ftatu impcrfeótiori ad perfedfiorem viro pioconfcenderclicet, modo fiat finccuiufquani detrimento. Eftautem Monachatus ftatusperfe-' clior,qi’im coniiigium;amp; quum nondum eft illud confummatum, nulli fit iniuria. Sponfa enim re-lidfa,alij nubere poteft, Ergo,amp;c. RefponJco, Multipliciterinhac ratione Bcliarminus peccat.

Primùm falfa præfuppofitione ( qua: eft fallacia Anon caufta ) dum fcribit Monacbatum effe fta» turn vitæ pertedtiorcm, quam Coniugium. Fal-fum hoc,I. Corinthior. feptimo, verfu, vicefinio feptitno , yliltgatM es vxori -, inquit Paulus, ne Infiltré diffolntionetn. At idem Paulus tarnen capitc duodecimo, verfu tricefimoprimo, iubet nos amr hire

Aö V. CoNT R ov H HS, IC7I b’rc liona potiora. Iiiberet igitur nos coniugatos rcïinqucrc noltras vxore.s, G hoc eßet perkdiiis coraro Deo. Deinde pcccat Bcllanninus fallacia A diftofccudiim c|uid,amp;:c. Quinn cnim in eadetn Epill. amp;nbsp;cap. V.28. 8( 38.videciirpræferrecœliba-turt coniiigio Paulus, ad4it id fe fcribcrc folùm propterinltantcsEeelelîæ affli Ltiones, verfu vi-cclimofcxto, qiiod nos velit efle ablque foUicitu-dine,amp; incoinmodis,vcrfn triccfimolccundoinon qtiodhoc vitæ genus per fc fit pcrlcêtius,aut Dco gratins, qucmadnioduni falfô interprctatur Bcl-larminus.Prçterca Gbi contradicit.Nain col.1291. L.D,^.Secu}idoMt i([ç,Eremuf non adfertperfçüio-'ficj'edprsfapponit. Denique idé hic pcccat, Quod nullam iniuriamGcriputat ci, qui deferitur, fiue fponfus fit, Guc fponfa, propter iGud fuperueniés Contineiitiæ votum. Fit enim amp;nbsp;Deo,amp; parti in-ifiria,Dco, cuius vinculum foluitur, amp;nbsp;inftitutio violatHr.Nec enim co modo rata, amp;nbsp;per vciba de pfxfëfiti contrada coniugia folui vult Deus : fed pcrfolam feortationem , Matthæi 19. verfu lt;). Parti Gt quoqiic iniuria defertç, quia coniugium Gtfolocorifcnfu, qiiiiam interuenerat, cap. Tait fraternitati.V.'i.tÂyc SponftilihM. Ergo parti defer-tæ fuus iam coniux cripitur,amp; fua rcs.Itaque 1.vit, C.Sponfahbtu. pœna ciuGnodi fponfarum fuarum defeitoribus eft conftituta , contra can. Décréta Le^alid.z-j.quæft.2. Itaque nihil valet hxc prima Bellarmini ratio.

Sed nec fecunda, quæ eft hæc, Per Monafticain vitamhomo fpiritualitcr inoritur : ergo per earn foluitur multô magis Coniugium , quàm per

corporalen! mortem,per quam tarnen ilJud pcrit, Roman.7.ver.2.amp; elle definit. Id quod idem nfcn contingitperordinem facrum, velut Epifcopatiij fufceptuniin Extrai.agant.lohan. 2..capite An-oto, RcfpondeOjP.iniùininterhosi* pfos Sententiarios huius conclulionis coniiexio ftegatur, vti apparet ex diuerfis fcntentiis corani) velut Dominici à Soto in lib.4. Lombardi, Difl. î7.quæft.i.Artic.4. amp;nbsp;Caietani inter fe plane có-trariisjTomo i.opufculor.Tradatu 29.ÈX eadein enim connexione, amp;nbsp;rationefcqueretur , etiam coniugia iam confummata folui pofle, quia etiani ilia morte naturali, ac proinde morte fpirituali, feu perMonachatum pcrcunt,ceflant ac folui de-bent.Ergo abfurda eft ifta Bellarraini ratio,cuids connexumab ipfis iftius fchol.r magiftris ntga., tur,autcontroiicrtitur, amp;nbsp;(iefeipfam réfutât ifta ratiocinatio Bellarmini.

Deinde confutaturifte difcipulus difertc àfuQ fi4agiftro,quamcitnquc Eze diftinâionem fruftra afferat de di/criroine rati, Sc confummati cchiii-gij.Nam Lombardus libro quarto, Dift.iy.cap.?-Kribit in Sponfalibus per verba de præfenti con-traâisineftepropriè coniugium, neCea dilToIui, line vtriufque coniugis exprelTo conlenfu , poffe, quantumuis Votum folemne de perpétua Con-tinentia feruanda fuerit intcrpofttuin. f raqiic iftc Si Papam fuum Nicolaum in canon. Serz/yir. 27* quæft. fecunda, didfatoria feu Heftiirica autoritäre,(licet verafcribentem. videlicet à folo Deo coniugia folui)temere repreliendit : TV de Con-jugio amp;c ratio , amp;i Confummato , quod hæc fint Sacra-

Ad V. CoNTKOVaRS, 107^ Sactatncnta ^falfó, amp;nbsp;impie præter amp;nbsp;contra Dei Verbum ineptit, amp;nbsp;balbutit. Sed mentiri vbique mauult Bellar. quàm veritati cedere, aut fc vidtu fatcrijvcl obmutcfccrc,tam eft cftrons. Ergo ne-que quiequam valet hæc Iccunda eius ratio, ficut Vident omocs pij,amp; cordati lclt;9:orcsacvkri,nullo præiudicio occupati.

V Earn Ercmiticam,amp; hoc folitarium, he dicam agiefte\ferum,amp; inhumanum vitæ ge* nus probare, imo commendarc nititur hoc capite Bcllarminua.cjuod pugnatprimum cum ipliftirao Dei verbo Gen.a.V on efl honunii ait DeuS ipfcjboratnew, ctiam tunc purum,cffc folum. Ec-cVe(iaft..z^.ver(,io. Va homint foli, qùiafl ceiiäerit, non efl i^ni relenet enm : pugnat cum ipfa hominis definitione amp;nbsp;natura.Eft enimhomo Çî« vtMi-iiov Animal ad fotietatem natum Pf.ioj.vcrf.jó,

îiPf.til. Ariftoteles lib.i.Politicor. M.Tullius in extremo primo libro de Ofheiis-. pughat cum hominis oSitio,quod eft vt alij alios iuuemus,na \t nobis {oli\iuamnsGalat.6.ver(,9.10,1 .Petr.4-verhu.Ortt« no^rl,inlt;pait, Giccro,p«ne?w patria^ partem pitrentes,partemiimn:iflbt'vendicant. Hortio fumyM ille apvtd T erentium, hmnani à me nihil a-lienum p«to. Pugnat denirpie cum Vera, Chtifti*-’ namjcR.eligione,lt;pux in co eft,non vt abdïti mote Icrarum,in lufttis,ac f^luis délit eftamnsr fed vt Iratrihus feccutramus,viduas confolevhur-,àc vift-temus, orphanis auxilio ftmus, t efte lacobo th e-piftola cap.t.verl.17 .ïtacpieT ertullian.in A^oio-get» cap. 4.i.ncgat Chtiftianos-efft {yluicolasSt

I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niin tlltaui talfa,t;lmqucintptakntcntia,cuius

f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ie patronum non prohceatur : illius rationes, fi

tjuæ fint auüiamus.Nam hoe totii vitæ genusBa-fihuslicctMonachatus fautor,tarnen aperte tan-quam verbo Dei contrariunr damnauit in defini • trombus latioribus Refp.y.

Prima vero Bellarmini ratio eft, ErcmiticS vitæ primi autores fucrunt viii pij amp;nbsp;fanfti, i Eliasi.Reg.i9.amp; Iohannes Baptifta, Luc.l.v. 8o. i ergo amp;nbsp;ipla lanóla eft, amp;nbsp;Deo grata. Refpondeo faHunicftPræfuppufitiim fen alfijmptum Si Antecedens. Nam de Elia locus ipfc amp;nbsp;c. ip.Reguin libri primi oftendit, eum non ex Votojiion ex in-ftituto:fed ex nccclTitatCjVt famcm,ac perfecutio-nc impiæ mulicris Icfabclis vitaret, ad tempus in deferta , amp;nbsp;quidem expreflb Dei iufiii fc rcce-piflpjficut alij pleriquc. Hcbr.11.vcr.37.38.Dc Johanne Baptifta, itidem locus ipfe citatus pften-dit non in perpetuum ,fed ad tempus tantiiin in defertis eum fuiirc.doncc manifeftarct fefelfraC' li,Luc. I. ver.8o.vt hoc nouo, amp;nbsp;infolito vitægénéré homines ad fuam ,id eft, Dei dodrinam au-ditndam pellicerct,amp; Ecclefix vaftitatem de-monftrajct.Scd neque fic ad tempus vixit Iohannes, vt alÜs idem vitæ genus præfcribcietjfedvt quod de fefueratprxdidumjimpleretjCqo.lVla-Jach.4.Marco tcftccap.i. ver.ï.3. Deniqueadto-tum hoe argumentum refpondeo, fi grafiorelTct Deo Yita Eremitica, quàm Cómunis amp;nbsp;Politica, lohqnçs genus duxit Deo gratius, quä Chri-

amp; fingulare, ex quo nulla generalis régula duci, Sut Engi,aut cudi debet,aut poteft.

Secundo loco citât Bcllarminus Patrum non-nullorum dicta pro vita Ercraetica.R.efpondcoi NonquidPatres dixerint, fedquambene,fpecfü.-dum eftànobispüs.Probentautem ipft ex Dei vetboverumeffe,quodhîc fctibuntiamp; palmam obtinebunt. Alioqui fileant,amp; conticefcant,cum pro nobis verbum Deihabcanvus.

Cæterum à Dei verbo depulfus, id eft, de fuoi iuftóqueTbcologorum præftdio Bcllarminus,ad probabilcs duntaxat quafdam, amp;nbsp;eas etiamcxbu-manaratione deprumptas rationes reeurrit.QuaS omnesvel vnoboeftatu deiieere licet, Quod in definiendis rebus (acris, ScDco gratis,non quid liùmana ratio probet,fed quid ipfüm Dei verbum feriptum ftatuat,{olùm eft nobis piis,amp; Cbtiftia-nis attédédû.Hoc docetPaul.Colo.x. v.a^.quibo minû (uperftitioncs,8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;variis fpecio-

ftfquebumanæ rationis coloribus fucari, 8c pingt îolerc (cribit, 8c docet, népe fapiétiæ Sc côtépla-tionisDei,obedietix Animi,HumilitatisNlorti-îicationis Garnisfquos eofdem coloresifteVitat tremetic« ,vtillamnobis eommendet, inducitj

• amp;affingir.)Vcrùin nihilominiisomncs 6pgt;ia-KeiAj funt Deo cxecrabilcs.amp;jtcße eodcm Pan Jo exoCx. Rationes tarnen iftas BelJannini au-diainus.

Prima eft ex Miraculis ab Ercmitisxditis,pre-fcrtim poft eorum interitum. Refpondco, Ndi rcs ea,ad quam ronfirmandam miracuJa proferii-tur, vel fiunt, prius probetur pia, fanóta, amp;nbsp;Deo gi ; a(i ) quod de Ercmiticx vita: generenemo vnquam effeccrit,amp; probarit)nii]lius funt momé-ti miraculamcqueilla funtDei,fed Satanæ opera. Nam amp;Saranas ad fuas fuperftitiones etiam com-mendandas Miraculis, ex iufto Dei in hominei fuperftitiofos iudlcio,vtitur, z.Theffaloni.ï.v.?. 10.Apocal.i6,v.i4 Ergo eft liæc Bcllarmini ratio fallacia A non cauffa.

Sccunda ratio,Ercmitica Vita eft culmen vite rcligiofæ. Refpondco,fcipfum lue euertit BclJar-tninus. Nam addit,£rez/.«r non ajfertperfe^ionentt fedpraßtpponir. Cur igiturqui iam funtpcrfeóH ad tremum confugiunt, fl funt perfeéti. Deindê præfupponit banc vitam efte faniâam, quod fal-fum cft.

T ertia Bcllarmini ratio cft hæc, Aufteritas vi-tæ amp;nbsp;folitudo funt optima ad Dcuin conttinplaii dum media. Vtrumquevcrôfummumcftin vita Ercmiticaicrgo ilia amp;nbsp;laudabiliscftamp;' probanda. Nam amp;■ Chriftus oraturus feceflît in defertuni Luc.5. verf.i6. amp;nbsp;Mofes cum Deoin deferto col-Jocutus eft Exod.24. Denique cft vita Fremitica tranquillitatis quidam portus : éftque Anima cl optima, quæ ficca, ficut Monachi ipfi refponde-runt,

Ad V. C o n t r o V F. r s. 1079 Fint,iel eft, iciuna. Aduit Bcllarminus etiam per iciiinium Deo pro pcccjtis fatisticri à nobis, quæ eftliorribilis in Deum,amp;: in Chriftiim eius bla ' fphemia.Nam PLtonis, iudxi Philonis,amp; philo-fophorum Etbnicoriim dicta, vel exempla nihil moror, qinim ab bis nee exemplar vitæ, nee cre-dendi régula I t petenda nobis Chriftianis.qiian-quam ea allegat hoe loeo Eellarminus, velut fuic Icntcntiæ ftindaracnta luftilftma.

Rcfponde3,Primiim in vnhierfali amp;nbsp;in généré, neque vita? auftcritatem neqiie folitudinem, ncque aliud qiiidquam à Deo non præceptum, Deo gratiim efte,aiit efte verum medium Dei có-tcmplandi, qnum Deus odcrit, amp;nbsp;proeul abfit ab his rebus omnibus, quas non præeepit, Math. .5, vcrf.p.ColoÜ’. z.vcrf.t^.If i.vcrf.ii.12.13.Hicrem, ó.verf. VK In particular! verô refpondeo, vitæ E-remiticæaufteritaté ( qualis abHieronymo in e-piftolisadPaulinmn , amp;i adNepotianüamp; ad Eu-ftochium, amp;C. à Sozomeno lib. 6. cap. 34. amp;nbsp;lib. i. Hiftor.eap.u.defcribitur) eflcincram crudclita-r tem, ac fæuitiam in ipfammet naturam humanain ac vitam fuam, quæ eft pulchervimum Déi donu. Itaquc qucnqquot;3m in feipfum amp;nbsp;fuam ipfius car-nem fæuum efte vetat difert.è Deus Prouerb. II« verf.iy.vetat Paulus Ephcf.5.verf.9. vêtant primi Chriftiani Martyribus Chiifti, Ei’febius lib.S.ca. i.Hiftor Eft enim hæc ipfi vitæ tanta anfteriras magnum aJ Dcum contemplandum impcdimcnlt; tum.non adiumentum, dc qua etiam in Homiliis in Hexameron conqueritur Bafiliusipfe. Itaquc Hieronymus Tomo i. epiftola a l Ncpotianiim

io8o Responsio Danaei eiufmodivitæ aiiftcritatein vocat incptias amp;nbsp;fü-perftitiones.

Solitudincm autem Ercmiticam, ac pcrpetui rcfpódco ciTc matrem «Jfla/fïot;, vt inquit Plato, amp;nbsp;pcruicaciæ immanis animi, ac vitæpotius fcri* tatem amp;nbsp;labem,quàm laudcm.

Quodad locos S.ScrIpturæ,nempeLx’c.5.verf. I6.amp; Exo.24.nihil vitam iftam iuuant. Etfi cnira nonniinqua ad prccandumardctius feceflït Chri-ftiis: neque proptcrca tame vitam Ercmiticaipfe fecutus clh aut fuis Apoftolis, amp;nbsp;aliis Chriflianis vfquam præccpit. Præterca ad brcuißimum tempus,non in perpetuum,quemadmodum Ercmita: faciunt amp;: ifte quoque vult, feceflit Dominus no-fter Icfus Chriltus,f^iC ve ro homimfulhNtx eft Eccl. 4.V.10. Quod fccit femel in vita Mofes amp;nbsp;ex Dei præcepto,amp;ad 4c.tâtum dies,nihil vrget nos,aut mouet. Nam hoe quum fit exemplum lingulate, nulla ex co generalis régula ftatuenda eft. De-nique vera Dei in his terris contemplandi ac pene contreófandi media funt longe ab ifta folitudi ne diuerfa.Sunt autem Illa duo,nimirum Auditio verbi Diuini feu prædicatio affidua vtcft Pf.27. Verf.4.5.Luc.io.verf.39 Vnuin hoc à Domtnopeflit' /4«i,inqiMt Dauid,^'f inhabttem tn domo T)omini e-mntbm dtebw vitA me a , -vt contempler amamtatem Iehou£,item Ma,ria, et/jidens ad pedex le fit audtebat tpfiMferrnonem-,non crat in Eremo.Hoc eft primii Dei in hac vita amp;nbsp;côgnofcendi,amp; vidcndi,amp; contemplandi medium. Alterurn,Vera fides in Chri-ftum.Namin vno Chriftolquem fola fide per ver bi Dei prædicationem apprehendimus ) Dcum verê,

Ad V. CŒjN t r o ver s. io8i vcrcjamp;jVt agnofccndus eft à nobis ad faliité,con-teniplamur.^wme Wiif/,inquit Chriftus,/’/;«/«/’' pe-iVideti^ Pàtfem.lob3.n.i^.vcd.9, Quo vtroque medio caret,ac pfiuatur Ercmitica amp;. folitaria Vi ta^öe quidein proifusyNcmpc primiim verbi Dei prædicationc, qiiæ vni in folitudine nulla fit, amp;nbsp;qua caruilTc Antoniuni Ercmitam per 40. armos fcribit,amp; miratur Auguftinus,acproindcpriiia-turnde.Nam hdes eftexauditu. Quomodo vero audient abfijuc prædicantcî Roman.loivtrf. 14.5c Sic Iohannes Apoftolus contra Bellafminnm ill prima epiftola cap.i.pcr totLira:5i Euan^elio c. 5.verf,IJ. ly. vcrf. p cx fola verbi diuiniprasdica-tioneamp; fidcmgt;amp; noftram cum Deo vnioileni, amp;: illiiis contcmplationem nafci,acproficifoi'docet. Ex quo fit, vc Ercmitica vita illiiafque auftcritas amp;nbsp;folitudo fit airceta voïi Dci contemplandi ra^-tione, ac mediis alienillima, contra quàm fcribit hicBellarminus. quot;nbsp;ïquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.i? ’Ti

Porró ad noftnarum argumenta refpondere co-natiir etiam Bellarminus, fed leitiora d'jntaxat, quæfclegivipfe: nonautem ad grauiflînhîiiquæ prætermi fit,vt facilem de nobis victoriam repor-tarct.Sed fallitur. Nam nee leuiora jfta foldit,3Ut confutatiftc. ' nbsp;nbsp;nbsp;. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ liioaih aab

Piimum igitur.obiicimus vlftoiiEremttasMoH nachós efle .g/’«tthç , amp;nbsp;ofores gblieris bumaf» ni, contra quàm dccet pios amp;nbsp;Chriftidnoi viro» Matth. 24. Hebr.’ip..verf. 25. Refpondet Bcl-larminus iftos non^diogenctis. hilmani'hosfe-ccflusqBaïXerr^if^fi Deiamote. Rc/pimidcoi Atqui

idem Deus qui fcfe fupra oihnia diligi præcipih Viilt quoque à nobis proximum diligi, inuari, in* ftruijilJiqucànobis fuccurri,amp;; fub^ueniri lac.i-yerf.Z7..i.Iohan. 5.verf.i7.4.vei£iO. Quod niillQ pafto Ercmitr viri amp;nbsp;foli in defertis viucntes pfi’ftantjtcfte hoc ipfo Bellarmino col.iiÿ^.L.C, Ù)icej. Ergo humanæ, imo ChtiHianæ vitæ amp;nbsp;charitatis ofiicia deferune amp;. negligunt, quod tft propriu^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;Timonum hominum,

Non vider autembardushomo Bcllam)iniis,quu Math.24.verf.26. T^olttc exire tn Aefirtmn contra vjtam' Ercmiticam aIleg3Wrgt;diintaxatin argumentum, proterri, ne aliud vitæ genus, aut falutis viatî) aliam quærant Chiiiliani, quàin à ChriÜo inftitutam.Quumautcm Ercmitica vita:amp; viaiiô fucrit à Cluillo præccpta, née iuffa, cft à piis fu-gienda.Habct igrtur Beliar.mcntem Magdebur-genfium, quo« vocat,Ccnturiatorum. Ad locmn autem cpiftolæadHebræos lo.vcrC. z'), Non déférentes écclefàm cattum^ nihil refpondet ifte, fed idiinnat,more fuo.

Ad'fccundum quoque noftrum argumentum, officia charitatis ab Eremitis iftis deferi,nihil re-ondet Bcllarminus.Imo illud totum verum cf-fe concedit col.1295.L.C.Tantùm cxcipît,priua-tos homincs àd chaiitafis officia erga alios nc-quaquam obligari,fed folos Ecclefiæ prælatos, velut Epifeopos. Hi debent alios iuuare,inftruc-re,confolari.Refpondeo,Ineptus eft ifte Theolo-gus.qui non Icgerit officia ilia charitatis.quatipfe ad folos Prælatos reftringit, à Paulo amp;nbsp;Petro 0-mnibus amp;nbsp;lîngulis Chriftianis quoque totics prç-cipi

Ad tertium argumentum noltrura, Vhomtni foli^^uiaficecidit, nemo efl eum relenet fiaft.^.vcrf.iü.nihil quoque rcfpondet.Ait folum foJos pcrfcétos iam Eremitas clTc deberc. At con-trafit.Fiuntcnim Ereinitac homines rufticant fo-lura iaiTijidiotæ, imperiti, impoliti, fcri, amp;nbsp;agre-ftes; modö fint barbati, vt de illis verc iftud dici, amp;nbsp;'n prömptu haberi poflit.

^Arbatuni efl menttimtpantcr tibt barbura mens efl: Ritrbaries barbs cotmenit ißa tus.

Qyiituin argumentum noftrum,funt ifti Ere-iTiitæ tam auftcrè viuentes in feipfos,amp;in carnem fuam fæui, contra Pauli præccptiim Ephef 5-verf. 29.amp; Proiicrb.u. vcrf.t7.idcm dicicur. Refpon-det inficiando duntaxit ßcllarminus, Refpon. dco, Imo immanitas.inhumanitafquc iftorum i n l^ipfos appiret ex Sozomeni lib.6.cap.34.amp;: Hic-ronymi cpiftolaad Ncpotianiim,qui manifefte cam etiam damnat. Locum ex CololT.z. verf.a?. ne longa quidem manu attingit,aut fuis quâtum-uis emiflititiisoculis vidit Bellarminus.

Ad Quintum quoque noftrum argumentum deftillitisiftis,quos damnamus, amp;quiincolum-nis habitabant, nihil refpondet ipfe. Nam quod ad exempla Prophetarum recurrit.qui aliquidfç-pe cxtraordinaric egerunt, velut If.20. Hicr.28. toto cœlo fallitur. Nihil enim Prophctætunc c~ gêre.nifi ex madatoDciexprellâflimo: iftiEremi tæ nihil ex Dei præcepto, fed omnia ex fupcrfti-tiofa quadam animifuisStZoSps-xe/^ olim fufeepe-re,amp;: nunc agunt.

Qnædc Simeone fiiUitc, amp;nbsp;columnario tran-fcriplit ex Thcodorcti HiHoria religiofa cap.26. BclIarininuSjilla funt potii's ex Rhctorum rhcto-rjcatio .ibus amp;nbsp;flofcnlisad voliiptatem cotifiäa) vclut Tlicaçencs amp;: Chariclca Heliodoh 1 hefla-loniccfisEpifcopirqnàm ex hinoricoriim legibus ad Veritatem fcripta amp;nbsp;cxpi cfFa : fed his tabiilo-fis narratioiiibus obleétarc fe voluit ifte Palæ-phatus.

MOnftramonftris.addit BcIIarminus amp;: fu-pciftitioncs fiipeiflitionibiisacciimulat,ne nó vidcatur cuiiifuis crroris.quantfiuis craflï,pa-tronus. Ac primü de Monachoru vcftitu, quaicffl iaiTihabet, cü vctullinîm'û cflc profi':ctur,amp;’fcri-bit hîcjà temporibus Dionyfij,amp; Athanafijhilb-riam rcpctcns.Vcriur. Bcllarminum,quod nondû didicit doceamiis.Poft annum Domini ccc. cx-titit Enftathius Cappadox Scbaftia’cpifcopiis,ho mo portentofe fuperftitionis, qui in veftitu Mo-nachorum,ficuthic BcIIarminus,fanólitatcm col locauit.Socrates lib.x.Hiftoriæ ca.4j.Itaqucpaf-fim inualcfcebat error life in Oriente,amp;Phrygia, vicinifque locis præfertim,donee circa anni'i Domini 535. Synodus Gangrenfis banc hærefin dam-nauit rotiidc ca.n. Nam in proœmioblafphcmia quoque Monachorum reccnfctur,oTlt;ÔKT«T«««i'-

S'itnjfiâofy aiunt de illis Patres, quoniam exhi(-iufmodi habttu Aionachi put antfe efe fanfiioreStff coramT)eo tuft tores. Iraquc non funt aufi poftca Monachi ctiam ciufdem rcgulx, vnius generis aut

Ad V.Controvers. 10S5 aut coloris vcftem geftarc. Verum etiam qui crût in codein ccenobio,varij coloris,amp; generis vefti-bus vtebantUGalij atris, al i j a!bis,alij viridibus, a-lij puniceis, alij togis, alij pailiis lorigioribus,atij Verb etiam brcuiirimis,amp; vix nates tegcntibus,amp; gillicis bardocucullisjdc quibiis ait i 11c. GiilliaXantorJico veflitte bardocncullo, natesgiiliicapalla tega,

Qüpd dicimus, fcribit Bafilius cpiftola prima ad Gregorium Thcologum.Hieronymus igitur.qmi bunc eundem blafpbcmum errorem de fanctitatc vcllitus Monacbalis rcpullulare cerneret, in epi. ad Sakiinam de Viduitate fic fcribit, pro-defl vile pailiolum ■tfulua tuntca, corporis ilbtuiesy amp;nbsp;fimulata paupertaSfde Monachis loquens; amp;nbsp;inli-bro de Cuftodia Virglnitatis, S««z,inquit,9«z ci-liCM vefliuntur,^ cucnilts fttbrefailtsad tnfantia redeuntpmuantur iVoiduas^ó' Bitbones attesy qualis proculdiibio eft veftitus noftrorum Monacborii. Vcriim ceperunt Monaebi homines obftinatlffi-mi,amp; natioDeo,amp; hominibus immorigera, Gan grenfc Conciliumfanftiflîmum violantes (quod ^évov ttfzlt;pia(r(XttTo;,id eft, peregrinum habitum in Monachis anathematizaucrat ) iterum fibivefti-tum peregrinum ,amp; àcæteris Chriftianis diucr-film affumere. Itaquc fcfc,quemadmodum fcribit Socrates lib. ^.Hiftor. cap. 14. veftierunt pelli-bus, tiaris laneis capita tcxcrunt, tunicis lincis ScZonisvtebantur. Hilarion autem,tcftc Hicro-nymo in eius vlta,etia palliolo amp;nbsp;cucullo vfus eft. Sed in Oriente tantumhaec opinio Increbrefce-bat, amp;hæc fiebant. In Occidentc verb nihil tale

erat, nee fuit, nifi cxtrcniis ecclefiæ temporibus. Nam Gregorius Turonenfis lib.9.cap.6.Hiltorie fcribit,anno Domini dlxxi i.inGallia amp;nbsp;Colo-bium amp;nbsp;veftitiim oinncm Monachalcm fuiflein-uftatum. Sed amp;nbsp;Catenas,amp; Sordes,amp; Comasa-lebant amp;nbsp;geftabant pro libitu Monachi pister peregriniini habitum Uieionymiis in epiltüla A'Iareell.amp; Geland.Tomo 2.cpillolarum. Etifta habitus in Monacliis varieras, diucrfitas, S: liber-tas pro corum libitu in colore,gcncrc,materia ve Uis duratiir vfque ad Vicimcnlc Concilium fub Clcmctc Y.Papa circa annfi Domini m.ccc.x v. Imo coqueritur Bernardus in Apologia ad V Vil Iclmum Abbatcm Monachorum habitum fuofc-culo fuiflefnmptuofiffimiim, amp;nbsp;varij coloris,non vnius,vt iftefcribit tarnen.

Sed quid Bcllarminus contra hanc certiflîmatn hiftoriam blätteret, ôc quidem impudentidîmè, homo vbique offrons amp;nbsp;impiidcns,age vidcamiis.

Antiquifhmum elfe Ininc, quo nunc vtiintur, Pontificijjfeu Romani Monachi,veftitum proba-renititunfed nihil probat: mouct, fed nihil pro-mouetifudat amp;nbsp;æffuat,fed nihil confirmât. Ait i-gitur, Dionyfius lib-dc Ecclcf. Hicrarchia cap/-parte 2.fcribit cos, qui Mundo renuntiarent, fais prioribus veftibus exutos ,aliisinduto3:crgo habitum Monachalcm amp;nbsp;cumperpetuogefiabat, amp;nbsp;talcm,qualem noftri Monachi.Refpondco,Fal : Jacia eft A non confequcntc. A liis quidem indu- ) mentis ornabantur in fignum abicóte prioris vi-tar,vti amp;nbsp;Adulti, dum baptizabantur, candida vc- 1 ftc induebantur: fed quam tarnen minimè per to-tiiffl

Ao V. Controvert. 1087 tum vitæ tempus Je ifiiduc gcftarent, fed tantum tempore fui bapcifmi, ad odio confcqucntes dies. Præterea non cxprimitur,qualisfueritille habitus,quern tunc illi affumebant:feddiuinat Bellar.tdifle qualcm nunc Monachi geftant. Re-fpondcojimo lûe vcftitus, quo nunc illi vtuntur, dcmum in Concilio Viennenfi, anno Domini 1315, fuit dcfinitus.

Idem refpondeo ad exemplum Iacobi,cx Eufe-bijIib.2,Hiftor,cap.24. Nec enim Syndon illali-nea lacobi quicquam habuit commune cum habita Monachilijvt res dcclarat.

Idem dico,rcfpondeóque ad omnes locos à Bel larmino citatos ex Patribus. Eft fallacia A non confcqucntc: oftcndunt quidem illi Monacho« fuas quafdatn veftes à vulgo diffimiles habuilfc; fed qua formaillse fuerint,non addunt. Imo pal-liolis,nontogis:amp; iis variegatis, non vnius coloris tunc vfos elfe Monachos, amp;nbsp;pro arbitratu amp;nbsp;libéré apparet ex omnibus Patrum fcriptis. Qui habitus à veftitu noftrorum omnium Monacho-rumeft diffimillimus.

Itaque habitus Pontificiorum Monachorum tarn à communi diuerfus,vt illi non homines, fed noâuç.ficut fcribit Hieronymus,amp; locuftæ,vt eft Apocal,cap.9.verf.5.vidcantur,cft omnino reces, non antiqmis.

Ratio verb huius veftitus inducendi amp;nbsp;induen di fuit Mera hominum fuperftitio hoc vite genus admirantium, amp;nbsp;in his rebus externis noftras corä Deo iuftificationis,amp; peccatorum noftrorum re-miffionis caulTam ,partémque collocantium, in

Chrifti dedecus,^ concumcliam,qui hæc bcncfi.-cia nobis foJofuofanguinccompaiauit Rora.j v-24.Colüfl'.2.vcrf.2i.22.23.'Nam eo v/quefupciili-tionis lani pridem vcntum elLvt in ipfa illa habitus Monachalis forma, materia, colore vis quædâ dclcns peccata noftra inefle , amp;nbsp;latere credatiir. Rrgo quiMonachi totovitæ tempore nunquain vixerunt, fepeliri tarnen Monacbali habitu eoque ornarivolunt mortui, quod faciunt pleriquc, amp;nbsp;iubent,quafi Deo propterea gratiores futtiii.Mc-ritumenim bomimim coraniDeoin hacipfac-iufmodi veftitusgeffatione ponitur, amp;inhærerc creditur, quæ fumma ell in Dei gratiam blafphe-mia. Denique qtias huius infolentis Sc infoliti veftitus Monachalis rationes, vt cum comroedet» rimatur vndccunque Bcllarrninus,amp; afFert,eç nul liusfunt momenti. Nam amp;nbsp;nullo Dei verbo nb tuntur amp;nbsp;in rebus mediis amp;nbsp;adiaphoris laqueum confeientiis hominum iniiciunt contra Pauli prx ceptum i.Corinth.7.vcrf.35.amp;nulla iftisvcftibiisi Si ifti Monachorum fronti habenda fides eft,telle Auguftino lib.2.de Sermone Domini ca.19. Pro* feflio enim vera amp;nbsp;vita facit Monachum,non veftitus cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra De

RegularibM Glofla in cap. Tquot;uarnm ad vocem, S«-gnatos. Extra De Priuilegiis Sc (xce/Jibm priKi-legititorum. Et hæc de veftitu Mopachali.

De Tonfura corundem nobis eft agendum : qua,pcrindc atqucin veftita,defendcnda, amp;coiu mendanda nobis ineptit Bellarminu$,tam cft vc* hcbcs,vel ambitiofiis. Hcbcs,quinon vidcatreffl han Cz

Ad V. ContRovërs. 1089 hanc,amp; tonfuram primuni fuifl'c aJ'lt;ai?o(!or,poftca ycto fuperftitiofé pro rc (ancliori habita, amp;. Deo gratiore.Ambitiüïusjqui gloriolam amp;nbsp;laurcolani quærat in muftaceo ifto,amp; in ilHs quifquiliis ine-ptis ingcnium fuum mifere,amp; fiiiftra oRentct ctfi in carum incunabulis à £iio cxorJio vt ipfc pntat, id eft,ab ipfo orco rcpctendis laborat.

Res verb fic fc habet, Quum homines etiam Chrlftianhad Ethnicoruna exemplar, comamad delitias, luxum, amp;nbsp;lafeiuiam alerent, ceperunt pij viri,amp; Chriftiani præfertim Clerici (qui maioré, quàmcæterijvitæ reformationem præ fe ferebât) comas tondere, Sc deponere. Id quod docct Au* guftinus lib. De opéré Münachor.cap.31. amp;nbsp;vlti-mo„ Hoc exemplum imitatifunt Monachi. Inde TonfuraMonachorumnata: amp;nbsp;comas alere Clericis primum feuere fuit interdiétum ab Aniccto Papa, ne illi lafciui viderentur, circa annum Domini cl v.vtapparet can. Prohibete Dift.23. Hoc idem Concilio Carthaginenfi quarto, circa annû Domini cccc.xxxvi.fuitrepetitum,vetitique Clerici Comam alere,Sc barbam radcrc,vt elf ca. qq.Concilipfed verbum de barba detractû •eft in cap.C/mc/«.i.Ext. De honefiate Cle-nror.perfidè à Gregorio ix. Ergo Auguftinus Cle ricos amp;nbsp;Monachos vult tonderi, non autem ma-nerecrinitos. Intçrfuit enimiUi Concilio Car-ihaginenfi. Sic lib. De opere Monachoruuj cap. 31. 32. amp;nbsp;feq. Tarnen neque hoc erat tarn præcifum, quàm nunc eft ; neque tantimomen-li elfe cenfebatur. Nam Hilarion, freut in e-ius Vita feribit Hieronymus , femel folùm

in anrto capillum tondere foiebat, magis ne con-tcmptor confuctudinis huius vidcrctur, cjuara vt quicquam in ea tonfuramagni momenti(qucin-admodum ramen hîc fcribit Bellarminus) inciie iudicaret.Prxterea folis viris illa’Tonfura præci-piebatur,nonctiam Alonialibus amp;Nonnis,idtft) fœminis Monachis,fiue Virginibus, fine Vidais-Vigebat cnim adhuc Pauli præccptum in cede-; fia,ne tondcantur inulicies(quôd id turpe fit) fed Vtin cœtuecclcfiæ ve!enturi.Corinth.ii.verf.6. Itaque anno Domini c c c x x x 11 i.Concilio Gâ-grenfi ca.i 7. mulicr,quæ etiam prætextu religio-nis comamtondet.damnatur. id quod confirmât quoque Zonaras ibidem. Denique in Goncilio Viennenfi, arque adeo poll annum Domini M-ccc.x v.vt efl in Clementina i.lüçflatuMonii-chorum,ï\Qn eft improbata Coma in NonnisSc Monialibus,modo capillos cornutos,calamiftra-tos,cccinn3tos,aut comptos illæ non gcftcnt.Nil tales reprehendit in foeminis omnibus Chriflia-nis Hieronymus in epiftola ad Lærâ; amp;nbsp;ante eum Paulus i.Timoth.z.verf.p amp;nbsp;Petrus i.Petr.j.ver. 3-Poft Concilium igitur Gangréfc,amp; Hieronym. fed iam corruptilfimis feculis ccclcfiæ doârina collapfa,in Synodo Francica fub Rcgc Carolom^-no circa annum Domini o.ccc.Lxxx.conftitu-tum eft,tarnen,vt Moniales amp;nbsp;Nonnae raderentur bhininoin capiterquod poftca correxit Conciliu, Vti dixi,Vicnnenfe Et hæc eftbrcuistotiiis iftius Tonfuræ,amp; rafuræ CIcricorum,amp; Monachorunigt; veraque hiftoria, contra quam quid hifccre Bcl-Jarminus audeat,pcrpcndamus.

Quod ex Dionyfi) lib. Hierarch.I^cclcfiaft.c.d. parte fccûda,Tonfuræ Clcricalis,acproinde Mo-nachalisantiquitatemrepetit,fallitur Bellarmi-nut.Non eft enira autor il le vêtus, quum poft ail— num Domini 300.demûextiterit.Potius ex Ani-ccti Papæ (qui vixit circa annum Domini 155. de-erctis earn antiquitatcm,vti docui, eftque in can. Pnhibete Dift. zj. répétât. Itaque in can. Domino XU. quæft.i.Hieronymus fatetur cam coronam, Sc tonfuram,qaam ferunt Clerici , amp;nbsp;confuetudine Romana ( vndc fuperftitioncs quoque omnes na-tçfunt)profc(âam. Quare Bcllarminum,vt vident omnes,ipfum moncmus,Vnde fit illaClericorum fuorum Tonfura, Corona, amp;nbsp;Rafura, nempc Ab Aniceto,vt quam longe poteft , memoriameius répétât. Sedin foils viris feu Clericis feu Mona-chis locum habebat, non ctiam in fœminis. Nam nec Auguftinus Epift. 109. eastondcri iubet.Er-go reliqui,quos ifte citât,autorcs funt Aniceto loge poftcriores.Itaque minus huius ceremonie ve-tuftatem probant: fed Ingenium oftentarc voluit Bellarminus.

Cauffas veroiftiusTonfuræClericalis 8c Mo-nafticæ quxrit Bellarminus amp;nbsp;eas tandem reppe-rit Varias, adeo, vt ex huius fententia,fit magnum quoddam Myfteriu amp;nbsp;facramentumpietatis Mo-nafticæ Tonfura capillorum. Verum nequccum fuis confentit in huius fui Arcani fignificatione explicanda Bellarminus,vt apparet ex hoc loco, ft cumDurandi c. i.N.x6.amp; 31.lib.z. Rationale diui-norum offtcioram conferatur, neque, huantumuis

1 lborarit in cóquiicndisvndiqnehuius ccreiEO’’ niçarcanis omncseiiiscaiißas aircciituscft.Itaqi't alias quoqueciiifdcm fignificationcs Beflariniii» docco.Primfi quodin clericoru tonfura,amp;xMon3-cborunijrcmancnt quidam in capitc capilli,cft ^3-cramentum. Nam hi capilli dcfignant, quod Mo* nachi quædam dcbent rcferuare ad propriam fu-ftcntationemmon autcm proiit promiferät, amp;nbsp;cft in can. Abbates iS.quæft.z. omnia fuain commune conferee. Sic gloffiincan. Duofkntgenera,12' quTlf.i. Deindc;Q£Ód corona,qua gcltât Clerici amp;nbsp;Monachi in capite,cft rotunda, eft facramentû quod ficut circulusjitancquciftiîprincipiurajne' qucfincm habent, vbi confiftant, aut vnde cepe-rint : ac proindc perpetuo funt volubilcs ,vt rota. Sic Durandus lib.i. Rationale Diuinorû officier. c.i.N.ip.Quod autem iidem funt imberbes,cft fa-cramcnturn,quod fempenvt Angeli funt iuuencs, amp;nbsp;apti ad floridas aéfiones, ait Durandusibidem N.ja.Ethæfunt ineptiæ.quibus homines iftifuos libres farciunt amp;: rcplcnt,amp; nos pro fana,falutari-riquealiquadodrina his mifcrc pafeunt, amp;fuos dccipiunt. Apageverô,Bellarmine, omnesiftas tuas nugas , Ccrtc dum nobis tuos libres multf-plicas,vanitatcm addis vanitati,amp; inutilem labo-rem labori.

Sed dum his ineptiis immoratur ifte,locos{ibi lt;x Dei verbo obieftos non foluit, Nimirû ex Le-uit.19. v.27.2i.v.5.Hicrcm, 9.v.25,Ezcchicl 44.V. 20. Vno tantum verbo cicuat omnes. Qjiod bar tuncerant Cæiemoni« legales , quz ceffiintho-

krt V. ConTroters. Ï093 4ie.Rcrpondco.Etfi cclfantjquæ funt ccremom«: tinicn uÜcndunt , quodrafuraamp; tonfura iUdin bei Miniftris tune minime fuerit àDeo probata. Keque tam hæ res fuerant inter Judæos ccrcmo-ciales,quain politicæ,vtifimbrjïE veftium.quibus externe Dei populus à reliquis fccernebatur, ali— quidque externe dccorunrçontinebant.Quod decorum quum iftiafpernentur, amp;nbsp;tarnen reliquas Veteres ccrcmonias omneS inter fein vfum.mu-tatisfolùm verbis,reuocarint,apparet eos illa,quç boneftafunt amp;dccora,omnino repudiate,quç veto iamomninodcléda amp;nbsp;oblitcranda funt inEc-clefia Chriftiana, ftndiofè contra Chrifti prtcce-ptum retinere.

Quo quid incptiuSjSc irreligiofiusîNam exBa-ruchi Epiftola cap. vlt.apparet Idolotum Sacerdo-tesfic, vt Clcricosamp; Monachos Papales , fuifle abfq; barba,amp; rafo capitc, atque adco etiä à Clericis Græcis,capta à Latinis Balduino duce Côftâ-ftinopoli,propterca fucrunt publice irrifi Clerici ifti Papales amp;nbsp;monachi.

N Vila nobis de quælHonc, quæ bîc tradatur, cûBell.côtrouerfiacft.Nâ Auguftino afféti-mur.qui libro de opere Monachorû c.5.4.5.vfq',ad ï6.crrorcmiftum.Quod non debeâtMonaebirei-pfalabotare eopiofe confutat.

DEbcre auté Monachos ex pritnis fui ôtnniîi inftituti regulisamp;vcris legib.corporaliter laborarc, certo ecrtius eft, fi Epiphanio Hærcfi 78. Bafilio intcrrogat^-i. amp;nbsp;in Epiftob ad Clctum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zx a

Ncocæfaricnfem,Agath.Côcilio c.56. AnguflinO libro.i.dc Moribus Ecclelîæ capitc.31. libio. De operc Monachor.c. ij. Hieronymo in Epifto!a4' ad Riülicum:Caflïano lib. ï. c.3.deinfticiitisMo-nachoriim clafi'icis amp;grauifiimis in hoc argumcto fcriptoribus credit Bcllarminus.Vcrumad otiura ^incrtiam fibi Monacho,amp; aüis fratribus,Mona-chis omnibus commendandam, maiiult Thoms Aquinatisin fecunda fccundr quæft. i87;^rtic.3. Sc Bonauentiirç in lib.de P.ii,pcrtatcChrifti,fcn-tcntiam feqiii ,Monachoriim videlicet ineptifli-morum,amp; liiæ fuorumque inertiæ ( cui præfidiiim q[uæhucriint)faiicntiun-i;Jei.iqucduosirtosfrater-culos totpiis cordatifque Patribus mifer Belbr-minus præfert, ac anteponit. Infulfè.Patres cniffl illiprimamMonachorum inftitutionem viderat, noiicrantque. Hi verb duo corruptiflima iam Ec-defiæ doftrina, amp;nbsp;ipfamet vcra Monachorum in-ftitutione collapfa,amp; nati funt, amp;nbsp;Monachatiim laudarunt,acprofcffi funt, ex fui feculi corruptif-Emis iam moribus,quos tarnen probarunt.

Sed amp;nbsp;aftutia Bellarmini hïc cft obferuanda, vt leui corporis declinatione iólus noftros à fuis de-pclleret,amp; ipfecuitaret. Necenimnegat Mona-chos manibus amp;nbsp;corporaliter laboraredebcre:fed addit, Eos non magis ad id tcneri, quam quofuis alios pios,quos per contumeliam appellat fecula-rcs.Jmo rcfpondeo tribus de cauflis potius Mona-chos,quam reliquos Chriliianos corporaliter la-borareoportere: quæ funt ipfis peculiares, non autern cum reliquis piis communes. P.ima cft» Quod cx legibus amp;nbsp;primis regulis inftitutionis

Ad V. Co N T R OV E RS. 1095 fuæ, amp;Monacliatusadid præcifc tencntur.Lcgcs cnim omnium Monachorum , qui primi hot vita: genus inftitucrunt amp;nbsp;elcgcrut.hoc fieri ah his iu-bent, hoc i 11 is præcipiunt, hoc ferunt,^’ habent, Baßlius (qui ctfifalfo, crcditurautor, fautórque Monachi(mi)fic in I piltola ad Clcruin Neocçfa-rienfem, Hicronymus.Epiii.q.ad Rufiicum,itciTi lib. de ciiftodia Virginitatis. Auguftinus lib. De operc Monachorum pent per totum»Bcll. rminus iplc col.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argnme)itit7n,Q^i vero fe

ie peculiaiiter oblig.it ad rem quampiam, magis tenetuream præftarc,quàm qui ad candem minime fefc obftrinxit. Ei go Monachi magis tencn-tur corporaliter laboiarc , quam rcliqui Chri-fiiani.

Secunda ratio,Qtii paupcrcs funtjomnibùfque mundanisopibusac faciiltatibus deftituti magis tenentur corporaliter laborarc, vt viuant:qu3,qui opibus abundant, habenttjuc viélum iam fibi có-paratum,amp; conditum,Ephef. 4. v. rS.z.Thcf.j.v, lo. At Monachi ex ipfo vitæ fuæinftituto Pauper-tatem vouent,feque bonis omnibus fins abdicant amp;nbsp;priuat Sup.c.îo.Ca{fian.Collat.9.c.5.crgo Monachi magis tenentur manibus laborarc , quaiu quiuis alij Chrifiiani.

Tertia ratio eft, Quibusomnis rerum priuata-rumamp; publicarum politica vcl Ecclefiaftica ad-ramiftratio ex vitae fiiæ genere interdiciaeft, illi magis ad corporaliter laborandum (nifi prorfus inertes amp;nbsp;otiofi efte volunt) tenentur, quam qui negotiis publicis vcl priuatis,politicis vcl Eccle-fiafticis immifccre fc , acoccuparcpoft’unt,amp; dc-

I096 Re spo N s I o Danae I bent.Eft enim contra hominis ofticium, prorfu* ntpyov cfte : amp;CU1 omnis ingenij excrcitatiocri' pitiir, fola corporalis reliiftaeft.Ati^ui Monacbis» ex iplins eorum inftitutionis finibus acrcguIiS) omnis ingcnij excrcitatio,omnis publica vel pr*' uata politiJe vel Ecclcliæadminiftratio intcrdicli eft:crgo Monachis folum manuale opusiamp;corpo-ralis labor fuper cft,ac rcliniiu}tur,nifi fi omnino inutiles, inertes, amp;nbsp;otiofi efle ac viucrc velint. U quod eft amp;nbsp;curpinimû,amp; hominc Chriftiano prof fus indignum.Probatur autem aftiimptum.Priniu nullum Ecclefiafticum munus fufcipcre pofluiitlt; Nam Monachus folum lugentis non autem docc' tis habet officium,ait Hieronymus ad RipariuWid Deßderium eftque in can. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xv j.queft-i-S^

Chalcedonenfis Optimi Cócilijdccreto fic quo* queftatutum eft 5 vt eft in can./z/.vr4ibidem.Noii p jiT nt prædicarc Dei verbum , non facramenti cxtrafuiim Monafteriuni (amp; quideni etiamineo quoque fuum folisfuis cœnobitis) adminiftraro non pœnitentias publicas iniungere, non vifitare infirmosmo miflas publlcas(id eft, adqnas admit-tantur alij, quam ex eodem Coenobio Monaclii) cantare, no« vnâiioncs facerc cun.Ivferdtcimxi can. diiamitf,T)eniquc non polfunt in popular! frequentia verfari, can. Si cupit. Nemo in funima poteft Eccleftafticis officiis inferuire,amp; Monachus cfTe C3n. Nemo potefl, Nam,inquit Hieronymus, Clerici pafeunt cues, Monachi pafcuntiir, vtreliqua plebs,canon. Aha cauj/a eft xvj, qus-flione I.

Ad V. C o n 1 ro V e r s. I097 Hxccftigitiir Icx Monachatus amp;nbsp;prima, amp;nbsp;gene raIiirimi.Ergo Monachi per fc,amp; ex (110 inftitiito nee Clericiclïc, nee vliem oflicium aet Menus Ecclcfiafticem admlniftrare pofTunt.

Non pürfent itidem vliem menés Politicem leundanem gcrerc , non indices ciTe , non forenfia negotia , non mercatoria exercerc 8c trietircjcan.t/r/ow'ïe^* Adona^lerio xvi.qeæft.i. Ergofunt inutiles omnino, nifi manibus Ui corpore laboreet.

Nee übftat quod primus Papa Syricius fin-giiliri priailcgio , amp;nbsp;in Monacbosftudio,Mona-chisprobis Si doclis concefl)r,0e indeli'it, vt Clerici fieri poflent ex Abbatlsfei confenfu, amp;nbsp;populo aliqeo id poftulantc , circa annum Domini cfcCxc.Cui fententiæ Ambrofies idles vitx adinirator ( quia nondum vlla idles Cliridia-noremfeâæ mala viderat ) feftragatus ed canon, rjnoefiie, amp;nbsp;canon. ‘Ducios aut probes ibidem. Sed Me Canonidæ didinguent. Aient cnira in didio ca. sgt;Tfo?;4ctou/,dum Clericatus or-do Monacnis dater, ofliclj potedatcmfolamillis dari: non ctiam oHici) idles executioncm pcr-mitti. Deinde Illa Syriclj concelTio amp;nbsp;inddlgen-tia Monachis facba, (eit podca à Leone prinao Papareuocala, vt ed in can. zy^dticifnM ibidem caque rcuocatio ctiam renouatafeit anno Don i-. ni 1549' in Concilio Coloniend , amp;nbsp;Concillo Moguntlno cap. 55. fed amp;nbsp;antei quoque in Concilio Toletano vi.cap.5. circa annum Domini Dcxxxv. Habet Igitur Bellarmines qeas qu«-

lops R E s P o N s 1 o D A N AE I rebat caufTas,curMonachi magis teneanttirla-borare,quàm alij pij;amp; vidétomnes quàmfit hoc hominum genus inutile ccclcfiæ,amp; per fe vile,fu-pcruac3ncum,amp; iners. Contrarias veto ipfius rationes iam perpendamus.Aliud cnim fentit.

Prima cjl, laborarc manibus elt piæceptum, nos fatemunergoomnes obligat.Relpondco,0-mnes quidem obligat j fed non tarnen æqualitcr. Eft cnim hæcpræçeptorum affirmantiuni feu iu-bentium natura, vt nequeæqualiter, nequefem-per obligent. Exemplum eft in præcepto, proxtmum: Alij enim plus,alij minus alios dilige-repoflunt ac tenentur.Nam Dauid pluslonatha-num dilexir,CbriftusipfcIohannern,quàm cæte-ros i.SamucIio.Ioha.3. Sic licet omneslaborare teneantur, tarnen alij plus, vt pauperes, amp;nbsp;qui nullum aliud opus admitti poflunt.qualcs Mona-chi : alij minus, vt Magiftratus, Paftores, amp;nbsp;viri doâi.

Secunda ratio contraria eft h£ec,præceptum de laborando corporaliter,neque eft naturale,ncque pofitiuuimergo non obligat. Refpondeo,Falfuni eft aflumptupa.Ergo eft fallacia A non caiilTa. Eft amp;nbsp;naturale, quoniam àDço cuiuis hominipoft peccatuiji datum amp;nbsp;indiefum eft, Infudorcvultm tui comedfspanem ^«»«t.Gcncf.^. vcrf.17. a.Theft. j.verf.io.Eftamp;poGtiuum.Nam in quauis Repub. bene morata Mendici yabdi, amp;nbsp;non laborantes puniuntur ,amp;ciiciunturcx ciuitatibus. Extatin Codice Titulus xxv. lib.xi. Codiçis De Validi? mendicantibus cxpellendis.

Tertia ratio eft,Piæcepta de laborando in Dci verbo danturamp; dir'giintiir fccularibus,nonMo-nachis;crgo Monachos non magisobligaat, vcl etiam non obligant. Refpondco, faéta funt ilia prçccptaamp; iniunguntur pits omnibus,amp;bopls viris. Quarc quum ca minime ad Monachos per-tincrcdoceat Bcllarminus, illi neque pi), neque virl boni fuit neteife eft. Id quod vcriiriraum eft, amp;nbsp;facile ex Bellarmini ratiocinationc colligi-mus.

Additiftc Monachos, quia concionantur,amp; prccantur pro populo,vcrc manibus,id cft,llngua laborare. Rcfpondeo,Ncquc concionari,neque docere illis fas eft amp;nbsp;licet,nifi bruti amp;nbsp;canes muti fintRomanæ ecclcfiæPaftorcs,amp; Lpifeopi, qiros Ifaias exccratur cap.56.verf.11. Nam quod iaclant fe afliduc prcCari.duplicitcr in co pcccât.Primùna quod MclTalianorum feu Euchetarum hærcha reuocant, qui falutis humanæ proram amp;nbsp;puppim in iftisprecibuspoucbant. Deinde quod velut fi-bi fobs dictum volunt amp;nbsp;rapiunt id,quod amp;nbsp;Chi i ftus,amp; Paulus omnibus piis preceptum amp;nbsp;diftum fuiffe docent. Luc.iS.vcrf.i. i.Theflal.^.verf.iy. Denique ineptus eft interpres ifte, qui manu laborare effe fcribit amp;nbsp;interpretatur lingua prccan, docere, concionari. Quod nemo vnquam antca fando audiucrat.Q^arc loctt Auguftini lib.de O-peteMonachorum cap. 17. plane corrumpitBel-

1100 B. F. s P O N s 1 O Ùanaei fcntcntiani eucrtic. Idem tlocetHicronym. iuli-bio de Cuftodia Virginitatis.

In fummacol.ijoj.L. D. fatetur Bcllairainus, Primam amp;nbsp;optimam illani Inftitntionis xMona-cliorum rcgulara, 1 manibiis laborarent omnes, cfTe à recenticribus Monachis , qui fccuti funt, fublatam,motôfquc vctcrcs terminas,vtotioli,amp; ignaui homines in fuis luftris dclitefcentes otio-inntiliter alercntnr.

POfle pios ex collatitiis à fe opibus,amp; peciiniis aliifque rébus fimnl viuerc , certo certius cft, ccnflatquc exaclis capite fccundo , verf 46. Luc. 24.verf.35.modo id fiat citra votum vllum.ncqiu Lcx,aut laqueus confeientiis hominum innetSa-tur.dcindeabfquepræcifa ncccflîtatc, amp;i. Lcgc.ld quod fie non fit in Monachatu.Qiiarepiorum vc-terum exemplum nihil Monafieria, ôc cœnobii Monachorum iuuat, quum nihil cum eo commune, prætcrlaruam quandam , habcant. Præterca hoc malum ex iftis collatitiis Monachorum bonis manifeficnafcitur,quod fie ampliflimarmnfami-liarum opes exhauriuntur , quibusonera Reipu-blicæ fubleuantur, vt cœnobia ilia, amp;nbsp;paucaiin-menfè ditefeant, vbi homines otiofi pafeuntur, amp;nbsp;Muficè,id efl,cx folo cantu fuauiter viuunt, velut in Monafterio Ciflcricnfi , Ilcfuitico, Matremo-nallcrienfi,amp; aliis:cx quibus nulla populi, vcl Rci pub. fubleuatio promanat,qu'ttüuis immanes fint illorû cocijobiorû opeszquaÿ augent ctiaquotidic

€ongerünt,amp; accuumulant. Suntcnim ifta ditilli-macccnobia, vclut hirudincs inexhaHllæ , quæ il-ludßaalis Sacerdotiurajquod cft apud Ofcanb ca. 4.ver.i8.occiiuint,feixiper,amp; conclainant, toii,^ertötet ininquam autem ilkid Mods, ExoJ. j6.ver. 6,Satii eft,Nei^io ampluu itffsr.tt.

DVæ font rauHepropter qiias Monachi viucrc ex rebus fponteoblatisncque polïunt, bonâ confcientiâ,nequc dcbeant, eæque grauüHmæ, ac verilîimæ. Prima, Q^ôd hoc pa-to Monacbi, homines validi,amp; robulti,q'gt;î )ue fuo laborc viclum fibi pararepoflunt,veris ChriHi paupcribus elee-inofynascripiunt,amp; furaiitur.Ncc eninà amp;nbsp;bis, amp;nbsp;ilîisfpræfertim quum rot fuit Monafteria) fuper-effe cuiqnani quantumuis diiiiti potcft pecunia firaul alcndis. Ergo quantum ab iiUs MonaLbis capitur,tantum veris Dei paupcribus, qui manci, qui debiles,qui ca:ci,qui muti, qui furdi,qui paralytic!,qui fenes, qui infantes, qui ægroti Junt, dc-trahitur.quod furti genus ab iftis cantillatoribus, amp;nbsp;validis Monachis perpetrati, non folnm furtû eft,fed amp;nbsp;facrilcgium. Eft enim, inquit Hieronymus, vercfaciilcgiwm rem paupcrû non da! c pa j-pcribus.

Secunda caufla, curexfpontefibi oblatis viue-le iam pridemMonachi ncqnc polEnt, bona co-fcientia,nequc dcbeant, eft, Quod folius idolola-triæ exercendæfouendæ.augcndæ, Dcîquc often-dcndi gratia in huiufmodi Monaftcriis , amp;nbsp;luftris aluntur.ld quod tueri, amp;nbsp;fouere ncfas cft. Nain fi qui vnquam fucrunt Sacerdotes Baalis, miferi.

ncfandi gt;nbsp;exccrabilcs, falfi proplietæ, idololatriz patroni,ac propagatoics,funt ij Monachi,quosab annis DC.Mundiis fcii orbis terrarum nouit,amp;vi-dit.Quid enim aliud agunt iam ab annis fcxcctis, obfecro,Monachi,quam qi.ód loli pene funt omnium qui grafTanturin Papatu crroi um, vel aurores, vel patroni:’ omnis idololatriæ feminatores! omnis Paparum tyrannidis curtodes, ac fatellitcsï amp;nbsp;vt quifquam pius hos Satanæ Mmiftros alcre debeat,aut bona confcientiâ polTit.^ Aut vt ab vl-lis Chriftianisacceptari poflit,quod in tam nefa-riam cauflam, amp;nbsp;impiam ctiam fponte à quoquam datur,amp; ofïcrtur?certc non poteih

Prætermitto iftorum hominuin fummamaua-ritiam, qui amp;nbsp;omnia,amp; ab omnibus, amp;nbsp;paflim ac-cipiunt, iraïSt.j'vai'TÂç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vct.viùgt;y. Quod à

quoquam hominum gcncrc,,St ordine fieri vêtant amp;nbsp;Leges honcftç,amp; ratio ipfa. Hæ funt igitur cauf fæ, propter quas non licet Monachis etiam ex iis viucrc,quæ fibi fpontc ab aliis offeruntur.

Neque verb juuatur Bcllarminus fentetia Au-guflini.qui à diuitibus feribit danda elfe quædam ad victum fratribus pauperibus. Nâ addit Augii-ftinus, hæc danda elTc rcligiofis, id eft verè piis,amp; '^DetfeYuis:nQn autem Diab.di, ÿi AnrichrifiiMi-i)iftris,qualcs funt iarapiidcm Monachi.

QVàm fit non modo infame, amp;nbsp;turpe, verum tiam mifcrum,impium, amp;nbsp;facrilcgum Mo-nachorum ex mendicitate viuétium genus, amp;nbsp;an-tea diximus,amp; ex hoc, amp;nbsp;fequenti capire,luce me-fidiana clarius, apparebit. Ergo extra ftatû falutis funt,

Ad V. Controvers. 1105 funt,c[ui ciufmodi vitam fequütur, quum laborarc manibus, alióquc paóio victii fibi quærcrc pof_ fint.Contra vcrö contendit Bellarminus,fcd nulla fiótc,nullóque iiidicio.Namprimùmagnofcit ipfe,amp; fatctur, amp;nbsp;quauis ætatc, cuiufuis ordinis piishominibus difplicuiflc hoe vitæ Chriftianx gcnus.Nam inter tthnicos,exceptis Cybeles matris facerdotibus,nullum hominum genusvnquS fuit ciufmodi, vel conccfl'um,vcl tolcratura.Ergo G.de San«äo Amorc anno Domini ix5o.amp; De-* fidenusLongobardusannouyo, amp;nbsp;Giraldusde Abbatifuilla anno n8o,amp; Iohannes Vviclefuus anno 1550. Monachorum iftorum ex mendicitatc viiientium,nationem totam meritö execrati funt, amp;nbsp;iuftis de cauflis viri, amp;nbsp;pij,amp; doth, ficut ex eo-rum fcriptis apparet, illud iure condemnarunt in Dei Ecclefia.At opponit aliquot Romanos Pontifices Bcllarminus, qui fuis fuffragiis illud com-probarunt,vt apparet ex cap.Ex«?. De Regulis iu ris in vi.De yerbarti Significattone. cap. Quia ^uo-ï'awz/zïzw.inExtrauag. Iohannis ii. De Verb or. Si-“ gntficatto»e,Si Conftanticnfi Concilio.SelT.S. Ni-mirum vbi res non ex Dei verbo, vt ex Iohannis Huflij códemnatione apparet,acta eft, fed ex prç-iudiciis.Romani Pontifices nonnulli iftos Mona-chos probarunt, quoniam corum opera ad fc contra Germanos Imperatoresfid eft fuam tyrannidé contra iuftum Magiftratum) tuendos, amp;nbsp;ftabilie-dosegebant. Fuit enim iftorum frat. Mcndican-tium lingua femper venalis, amp;nbsp;mercenaria. Alij veroitidem Romani Pontifices totum hoc ho-tninum genus ex Ecekfia Dei fublatum efle iam-

»*©4 Resvonsio Danaéi pridein concupiucrunt.velut Pius II. Lcox, nifiacius viii.amp; a!ij,quod femper font cxecrati.Er go nulla cx Romanoruni Pontificiim iudicio tam tliuerfo iflius generis,amp; fectæ Monachoruni con-firmatio duci potelh

Prima eRjChriftus ex mendicitate cum fuis A-poftolis vixitjLuc.g.ver.j. 4. ergo hoe vitæ genus inter Chriftianos probandum , amp;nbsp;admittendum cft. Refpondco,non quod Armacanus, (cuius iftc i-neminit,amp; quem ad dcbellaJum potilTirnum de' kgit , vt facilem fibi vicloriam facçrct ) fed aliud longe amp;nbsp;vcrius,amp; tutius,ac facilius. Solutio enim Arraacani tota amp;nbsp;obfcufa,amp; intricata eft, quonrâ cxSchoIafticorura fomniis haufta eft, Qiiarc no-ftra,amp; verier eft hæc. Minime medicus fuit Chri-ftustfed fuit pauper,a.Corinth.S. v.^, Matth.S.v. ao.Mendicns non fuir,quia antequam munusfuû» 2c prædicationem Euâgelij aggrederetur, cratfa-ber ligtiarius,amp; ex ea arte, quam propriis mani-bus excrcuit , viefum fibi Chriftuscornparauit, Marc.ô.vcr. j.Theodorirus libro quarto hiftorix, cap.ij, Prætcrea nulli ludæi medici inter ludæos oftiatim petaccs tolerabantur, Deiiteron.i5.verfu quarto, cth inter eoserant tarnen alij paupercs, amp;nbsp;cgentes.Matth.zô.vcrfu vndccimo. itaque fal-litur grauifTimè Beliarminus, qui ex Pfalmo qua-dragefimo, v.i8.Pfa.io9.ver.i6iColligit Chriftuoi oftiatinïviétii fuû mcdicafle.lmô infudorc vultus iui amp;fc, Scinatrcm fuam fuftentauit. Ratio cft quoniam oportuit Chriftum hominé in lus terris pmnes

AdV- Co n t r cv e r s. ncj öffincs pcccatorum noftron'i pœius,cxccpto pcc-cato.perfcrrexjuarum vna qiiçdam,eaque maxima cft paupertas ac indigcntia. Ergo harfc guoque pro nobis tolerauit Chrifti’s, ccftc Paulo Z.Coriii. cap.S.vcr.p.

Poftquam autem munerc fuo fungi cepit idem Chriftus, quia manibus iam laborare propter in-dcfelTam prædicandi continuationem ampliiis non poterat, Deus pias quafdam amp;nbsp;diuites fœmi-nasludæas fufcitauit,quæ curn,eiûfquc duodccim Apoftolos collatis eleemofynisalcreritLuc.S.v.a. S.Mcdicafleautemtunc Cbriftum, auteius Apoftolos falfo falfius cft amp;nbsp;mendaciû mcudaciiis. Quatnobrem hæc prima Bcllarmini ratio ab cxé-plo Chrifti,cft fallacia A non cauftajfalfaquepra!-fuppofitionc.

Scciinda Bcllarmini ratio cft fumpta ab exem-plo Apoftolorum,(quos ifte mendicafle, ficut fra. Mendicantes vocant ) faciunt,amp; arbitratur,amp; affirmât. RcfpondeOjHoc quoque commentitium cfl'etfalfiflimum enimeft Apoftolos vnquam cum bifacco amp;. pera oftiatim viiftum, amp;nbsp;particulas ac frufta panis, aut rerura aliarum emcndicafle. Honefta quidem ab iis, qnibus verbum Dei an-nuntiabant, alimenta Apoftolirccipicbant. (Di-gnus enim eft operarius mercede fuaMat.io. v.to. quæ imprimis eft viftusamp; veftitus i.Tim.6. v.8.) Et meritôjteftc Paulo i.Corinth.9.vcr. 4. amp;nbsp;6.14. OmniaautéiidéApoftoli fua proChrifto dimife-râteffettu amp;nbsp;animo videlicet vt omnia fua,etiam vitam ipfam quoqs fuam Chrifti gloriæ poftponc-rct:domosautc,amp;prç^dia amp;nauigia,fi quçhabcbxt

iio6 Responsio Danaej rcipfa pro contcmpto eos habuifle.amp; omnino ab-iecilfe, vti fæpius iam docuiimis, falfum cll. StJ quidotiofi Monachi ciim Apoltolisprædicand-bus Eiiangelium, fimilc habent?Ccrtè nihiI.Pri-mùmiilisprædicare ex fui inftiruti rcgulisnon licet. Deinde vt hoe faciant nonnulli, qiiàm pauci iIJi funt,amp; hi foJi eflent alendi,non ctiam ahj non prædicantes.

TertiaBellarmini ratio continet Miracula^b autonbus iftius vitæ ædita,Francifco,amp; Domini-co;amp;efFccta,bonaquc vitæ huinanæ faluberrim» CK hoc codera vitæ gcncre proraanantia quæ il- gt;nbsp;lara confirmant. Rcfpondeo Q^od ad miratu-la , Satan qiioque ilia ædit , neque proptcrca Satan, amp;nbsp;Satanæ Miniftri , quales proculdubio fnnt raonachi, funt à nobis piis probandi, aclau-dandi. Quod ad cffècla à Monachis præfertini ‘ Mendicantibus profefta, funt,fuerûntve,qua-uis ætate certc quidem triftiiîîraa Si mifcrrima, Nempe veræ dodrinæ Chrillianæ deprauatio, Idololatriæ in Ecclefia Chriftiana defenfio . Si confirraatio,Noui amp;nbsp;inauditi Euangclij (quod Cy rilli Euangeliura vocabant)introduôtio,hercfcon pullulatio.quas ifti pcpcrcrunt, V eræ Theologie t in falfas,amp; peruerfas exercitationcs detorfio, qua Monachi Scholafticcn norainant. Denique t'j-rannidis Roraani Pontificis defenfio, amp;nbsp;propaga-tio, ex qua inter Imperatores, amp;.Pontifices lu-(Suofiifima bella funt orta,natæ fcditioncs,pc« ftiferæ cædcs, amp;nbsp;totius orbis Chriftiani coneuf-fio. Hi funt nirairum iftius hominum generis amp;nbsp;vitæ vberrimi, vcriftîraïque fruélus, quos ciiam

Ad V. C o N T R o V È R s. iio$ faumhodietütus orbis Chriflianus cxperitur, amp;nbsp;videt.

Primum eoruin cit, Mcndicitas ifta iurc djui-no,Dcu.i5.v,4.amp; humano L. vnica C.de Mendi-cMttbui Vdlidis eft prohibita: Bellarminus negat hoeverum cfl'e quia pauperes multi ,amp;quideni P^blicèincndicantes, extitcruntpoftca inter lu-dæos,Luc.i8.Iohan,9. Acl.J.peindc Deuterono-RiijiVoxeÆAio«cft communis paupcribusamp; mé-dicantibus. Refpódco, etfi vüx Æbion amp;nbsp;Sc ‘ttivni; verti poteft , locus tarnen oftendit quo fenfu lit fumenda ,amp; Mendicitatem (quiareseft turpiffinia , Sc plane defeftum omnis chari-tatis arguit)ibi à Deo damnari manifeftè apparet. Quod veró tempore Chriftimulti inter ludæos erant publice mcndicantes,id eueniebat ex côte-ptu legis Moralis amp;nbsp;Politics à Deo datæ.Nâ medici lege Dei Politica efle vetabantur.Quod verà legem illam vnicam loqui fingit Bellarminus de aliis,quam de Monachis,fallitur.Hoc enim genus hominum oderat amp;nbsp;Vaies Imperator, amp;nbsp;tune orbis Chriftianus tanquam inutile ecclcfiæ,ac pror-fus iuers.

Sccundii noftrum argumentum eft, mendicitas ifta amp;nbsp;extrema paupertas eftmultorum malorum caufta, Prouer. jo.v.8*Sc pro Dei raalediftione recenfetur Pf.io^.v.io.Pf.jy.v.ij.Nugatut Bcl.itl in hac obicâ:ionediluéda,amp; fuo more,variât. Ait modo agidecoaéUamp;non voluntaria mcdicitate

iroiS Rn sponsio Danaei modo tic periculofa, in qua media prorfus vitlus h.ibciidi dchciiint:in qnam,ini]uit iïtc,frat.Men-dicantes inciderc non pofliint.Parant pnim mature victum libi necellariumj ne deficiat, è: ne fmt f lliciti decraltino.Eigoquiim nihil habeât,omnia pQllidcr,amp; quidélocuplctülïrnè ac largiflînic-btc idc fuofq; Mo/iachos mcndicâtcs ifte irridet.

Tcrtnini ai gumentum el},amp; Diuitiæ paflîm m Dei vcibü laudantur,Proucib.io.ver.a2.i4.v.24’ 22.y. -J. amp;nbsp;flint ad inultarum virtutum operapræ-flandançccfl3riæamp; vtilcs, velut ad elecmofynaS) Ador. 5,amp; 2o.v.35.EccIef.7.v.u.RcfpondctBcl- I larminus, ctfi in opibiis infunt comraoda incô-nioda, tarnen omnibus fiibductis plus inclTc corn' modi in mendicitatc Votiua jquàm incommodi* Kcfpondco, falfum iflud eft. Sed quiaMoiiachi« quitquid de lua Votiua mendicitatc iaôtcnqfcni-per wmen rebus omnibus abundant,idcirco nulla mcndicitatisfcntiunt omninoincommodaraeve-rum cfl mcndacium totum corum dePaupertate ôtincndicitate votnm.Rcliqiiç rcfponfioncs Bel-larmini ad hune locum funt ineptæ, amp;nbsp;cumiplius textus verbis prorfus pugnanr.

Quartum argumentum eft, extrema paupertas, quam fcquiturmendicitas, eft extremum virtutis alterü ac proinde vitium.Nam vt bencfacercmé-dicus alicui velit, tarnen non poteft 2. Corinth. B.v.tz.Aéf.^.v.ó.RcfpondetBcllarminiisiftapau-pertatem , quæ fit ex Vüto Deo fe dcdicandi,elle , x’irriitem non dcfcétum aut vitiû.Rcfpôdco vcrû j id effet,fl ifta paupertas amp;nbsp;mendicitas efl’et à Deo 1 præccpta. ScdncquaquamcfbErgonequcVirtus |

An V. C ON T R o V E R s. lioy elTepoteft Ellcniinfola Dci voluntas patcfaéta amp;nbsp;prx-ccpta nlt;|bis Vircutis onanis n-gula.

Quiiitum argumentum noftrum clt,Nemo fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

pcriculum famis, aut ex fame pcrcundi accerferé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

lùcns prudcnfvc debet.Nam qui amat periculnna inilludincidct, 'Ecclef.j.Vi petûtàDco pij: vtfimem à fe aucrtat,amp; depellat,z.Samuel. 12.At qui omnia fua bona abiiciunt ,huiufmodipericu-lt; bimfibi créant,amp; accerfunt.Nam mc^iciamp; otiofi qualesfuntMonachi,finit ibulti illi,qui complicâc nnnusfuas amp;nbsp;tandem in famemincldunt » vt eft Ecclcfiaft.4.v.5.ergo iftud vitæ genus elf temera-nunijftultum, acpcriculofum; tcntatqucDcum ipfumjd quod eftfcclus nefarium.

Rtfpondet Bcllarminus eiufmodi ex fame mo-tiendi pcriculum cucnire iis,qui fibi non profpe-xerunt, dum bonis fuis renuntiant. V crùm Mo-nachi,dum abiiciunt bona fua,fi quæ babcnt,fciût femper fibi pavatum eile viftum vcl à Deo, velà petacibusfvattibus illi ccenobio amp;nbsp;Monaftcrio, cuifefe addicunt. Quamobrem in eiufmodi peri-

I culum nunquam incidunt. Rcfpondco hoc padfo 1 totum hoc Monafticum de paupertate pro Chri-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fto fufeipienda votü cffc.illuforium fallax. Inn-

\ latempoftquam certi funt de perpetuo fibi -viclu 1 nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;veftitu in illo fuo Monafterio futuvo,Slt; prçbc-

\ autem ait iftc Monacbos feire fe à Deo aien-\ dos etfe. Rcfpondco , Hoc ipfum eft plane

ïio8 Re SP ON s IO D a n ae i dii!inarc,amp; tentarc Deiuin,qui media vitæ fuæ ^ii' ftentanda; àDco datareiiciiint. Pr^^crca, vti rcs docctjMonachiDeo vcro non lcruiüt:!ed idolis. Jtaquc iiln ccrum fpcs vana efta nifi id fpcrct,qii-i crcaturæ fuut, vt porei, amp;nbsp;Aucs, amp;nbsp;fera bcltiæab eodem a'untur Pf.io4.Math.5.amp; lo.

Sexttim argumentum noftrum eft,Fra. Mencli-cantes faciGne iniuriam veris Chrifti pauperibus» vriTiipra docui,amp; cftLuc.i4.v.ipRefpondec Bel-larminusjNon præcipi à Dec, vt magis egeni, Se 8c infirmi magisamp; potius alâtiir, vclut claudijea:-ci,R)rdi:alioqiii PaftoresEcclefiæ non eflent auC alendi, ant magis ac potins fuftentandi,quia non funt cæci,amp; fnrdi,amp; claudi.Refpondco,Bellarrai-noPaftoribns alimenta præbcntur, non quia pau-peres funt:fcd quiaPaftorcs.’dignus cnim eft ope-rarius fine diucs,liuc pauper mercede fua,Mat.io. v.lo.Sed quum aliquid pluribus,vclut pauperibus .datur,cgentiori magis fuccurrédum amp;nbsp;potins cfi. Clirifri didum, Lnc.14, v.15. ofrcndit,qnuiTi fra-tribus bencfacimusjnullam compcnfationisfpcm Tpeéfandam , aut exfpecbandam anobispiiscfle« Alioquineftmcrcenaria noftraliberalitas , non gratuita, ficut efle débet. Ergo locum hunc Lucæ nó percipit,aut intclligit Bcllarminus. Quod alitera iftc iVlonachos fuos amp;homines otiofos exfux fcho]æ,amp; haræ inllitntis(qucs rcligiofos falfo vo-cat) præfcrt rcliquis pauperibus Cliriftianis pnsgt; tripliciterpeccat Primum quiapræfupponit,ldo-lolatras, qualcs funt oir.ncs Monachi.cfle mclio-aes,amp; Deo gratiores, quam viros pios contra Pl« 16. amp;Pf. iiiiSccundnmjquia przfupponit fallum,

Am V. C o n t r oVe b s. no9 Qiiod ctiamfj ex toto 200. Monachorum cœtu amp;: collegio, duo, aut dutaxat, tres cocioncntur,eos Slt;r vcrecôcionarijamp;cçteros Monacli )soinncs(côtra illiid Pauli z.Thcfl.j.v.io.Qm non !jborat;,nó e-dat) ventrespigi'os,pingues,amp; otiofosproptc-rca elfe alcndos. Nam ifti rcliqui fitnt fuci,quam-uis iili duo aut tics eflent apes mcllifics vtiles. ■ 'reitium,quia præfupponit,quûqnis fuà dona dat Monaftcrio.cû dare paupcrib. Quod falfä eft. Na cidat vel diuitib. fuis cognatis-.vcl monaftcriis la locuplctidimisjid cft.Aqua Oceano,amp; Noiftuain Athenasdefert. Id quod eft ftultiflimum , atque {»mnis auaritiæ incrementum. Tresigituv ratio-ncsBellarminii propter quas Monacbos præfcrt cætcris paupcribns piis,funt amp;nbsp;talfæ, 8c viropio, præfertim autem Cliriftiano Theologo, (qualcm hiefeprofitetur) indignilbmæ. Sed huic homini fait pro fna fuorumque cnlina, id eft,pro ipforum foris amp;nbsp;haris quauis manu pugnandinSt decertan-du, ne infuo capituloflageUari aMifercrc vfq; ad Vitulos mlfcr a fociis fuis vellet.Quod eft feuitli-mumjac duriffimum,

VEtns eft illud 8i verum,quod cftfapicntifli-mc aSolomonc dictum, Prouc1b.17.vcr.21.

F.tiamßßnltum contan/iiU in mbrtano-, Q' cum rnoLt pifiillo, non receAet ab tn flHltitia.\fi.lt;^ic non cqui-dem fpcro bac mca admonitionc ßeUarminum fapientiorcm futurum , qui iam Se malitix, amp;nbsp;errons callum prorfus obduxerit ; tarnen quia, qué-adnaodum habet prudens Grxeorum fentcutiaj

çriiAsç dfj.» cti' (/[«ffljXfps^tioç «’ yivnillJutitm f.’ifi f/ftè contundMur,fiofit fivult bona materia.,K3. tit iltc pro dignitatc tractandus. Quidam cnini it'afuiit na turacomparatijimprimisautcm MoiiachiCqua-lisçft Bcllarminus) vtnifialtc, amp;nbsp;duritcr puH-gantur ) amp;nbsp;todiantur , ad fanam mcptein rc-uocari non pofljnt. Itaqiic Monachum ilium fiagellis, vclut Letargiciim,afpcr!S, cxcitabo,amp; fomno fuo, vetornoquc, fi porcft,rcuocabo,vt amp;nbsp;ipfc,amp;ip(ius farinæ focijrclipi(cant, fi pofluiit. Tædct qiiidcm mcipfum, amp;nbsp;pios, vt credo, viios omncs incptiarum amp;nbsp;falntatunmjuç in hoc fecun-do Bellarmini libro contincnttir (totus cnim illis picnnsert, fc^tct ) fed quonian)onincs ingenij fui vires,amp; odorcs in hoc , fcilicct Myrothecioji-in xMonachatnsnionRro commendandocor.fuin-pfitjquain parum fe flrcnuuin ill i us fuæ caufl'æ pa-troniim tarnen inonftict, amp;nbsp;præflct age petpen-damus.

Peccat cnim tripheiter in hoc fuo Monacha-tu fundando ,ædificando, ornando, Nempe quod ineptit, falfa fundamenta iacit, amp;nbsp;fibi inanifellê contradicittAc ineptias hominis non omncs,cifet cnim infinitum,fed quafdam folùm rccitcmiis,qiiç tarnen magni funt momenti, amp;nbsp;totani hanc ipfnis difputationem cuertunt,

Primum capite i.col. 1159. L. A. aperte Mona-chum à religiofojtanquam res diuerfasfeparatrer-go Monachi, vcl no omnes fût religioli,vcl nulli.

Cap.t.Religionis Mona(licæ,qnamhictiietiir) dcfinitio eftineptilfima. Namnullo S.fcripturï loco probatur, noua eft amp;nbsp;nufquam apud vctcics vIloS

A D V. Co N T R o V F. R s. lui vllns Patres eo flgnificato cxtatidcniquc fiia fpcci Hea differentia caret,quæ cil,hoc ipfo telle,chantas,qux in definitionehiit ornifla.

Cap,4.col.ii65.infulfè amp;nbsp;« Jêszd;/«; Monafli« c amp;rc!igioncm,tjiiaiTi vocat,Dcogratam,amp; àp'is probindam cfTc contcndit.non ex vllo Dei verbo icripto;fcd ex hominuin,amp;aliqnotdnntaxat Pon-tificuni Romanoruna dccrctis amp;nbsp;iydicio. ’

Cap.ô.y.S.p.ro.ii. impiam oninino hanefen-tentiain tiiettir,Nempc cire «.ju.r iana ( hi jlli con-fihi de Monachatii, câqiic diuinis rpliiis prçccp' is perfectiora, fanétiora,amp; Dcogratiora.Idqiiod ex iiullo S. feripturæ loco cfticiticftqjcprorfus bia-fphemum inDciim.

Cap.9. toto cœlo errat, toto mari,totaque terra, duni S.fcriptnrr locosfquoriiin interpi etatio-nemetiatn inter fuos incertam amp;nbsp;contronerfam ede ipfe latctur ) nefarie dctqrquct ad tria ilia Monailicx vitæ Vota confirmanda , de Paii-pertate, Coniinentia, obcdicntia.columna 1181. L.B.C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f -

Imprimis antem errat col. ii86.L.C.dnm feri-l'itAdarniim in Paradifo donum Continentiæ à Deo habuifle. Dicere debuit caflitatis. ' C.ur cnim illi Deus vxorcm dedidet , crealTet ad humanum, 1i donum Cor-tinentiæ illi iam dediilet,amp;'tribuinet? Sed Sepo-lleaquoquc idem conriiiemiam coniugalcm pro caftitateimperitc noniinar. Continens cnim in hac difputationc illc falfi dicitur, qui prorfus vxo rcmnonduxit : non qui cunca callè viuit, aut

Cap.u.col.nÇj.L B.?. Videmm-, impie fentifj Si fcnpfit, vt fuum Monaehatum commcndct) prætcrvitam æternam legis diuinæ obferiiatori-busprominam, clTe aliam qiioquc in ccelo felici-tatcm vitæ Monallicæ ciiltoribus à Dcopropofi-tam. Quàm bocfacrilcgum cft, amp;nbsp;ncfariiitn, ob-fccro vospijomnes,amp; vcrè Pciagianuniî

Cap.f3-col.r194. .Sc 1195. locos Matth. 19. verf. 26 2’.verf.37. impiidcntiirimc , amp;nbsp;cnanifcftilfimè corrumpit amp;nbsp;in verbis, amp;nbsp;in fcnfn : Si verba hi’C Pauli Philipp.4,verf.8. Hcffc negantia, colizof.L.B.

Cap.i4.col,iiOî. Voti dcfinitionem à fecxcu-fam cLierfit ipfc.Nam quum in ca pofiicritjvotum fill Deo fieri;addit ftatim,amp; Sagt;.iiis qiioquecon-cjpi,amp;rcôtc Idquod eli quoqnc falfum.

Cap.i$.ineptit prorfus,vtiturquc pcrpetuo Pa-ralogifmo, À diilo ficttndnm/jtitd, Ncfcitenim quæ fit vcra cauÏÏa, cur vota pionim lint Dco grata.

Cap.29.col.1244.in locc Pnili 1.Corinth.7.y. 35 amp;nbsp;voce /rf^wcïÂfcxplicanda plane cæcntit.

Cap. Locum ex Sapientiæ libro cap. 8. verf. ii.non magis afleqiiiturjquàm nubcs manu attin-gft:imo ctiam vocem impcritiflimcin vo cem Co»h»f«jvcrtit; vcl malignilfimè. Verùra per fingula ire vellc efletomnino infinitum. Ita-que hæc paucaguftumaliquem inepriarum amp;nbsp;fal* fitatura Bellarm.piisamp;doctis virisfatis præbe-bunt.

Ad V. Controvers, inj citjcaqucplurima.Primuin cap.iper rotum po-nit opera fupererogationis pro fui.Monachatus fundatnento. Atquiillanullafunt: ergonulluju cftMonachatus fundamentum^

Cup,J4.col.i2O2.altcriim collocat eiufdcm rei fundamentum , nempe vota, ca, quæ, vt ait iftc, prçter promiflionem à nobis in Baptifmo factam r)eo eoncipimus.

Cap.iÿ.col.un.contendit votaMonaftica cf-fe mdiorem, amp;nbsp;certiorein viam ad vitam æterna confequendam qiiam ea fït,qiiam Chrifius in Baptifmo monftrat,ac pol 1 icctiir fuis elettis.

Cap.i!4.col.iï7 .L.D Maius malum cft.ait i-ftc,poft votum perpetuæ virginitatis nubcie, vel vxorem ducerc,quam fcortari. Quia quæ nubit, votum feruarc non poteft: at qua? fornicatur, ftr-uare ükid poteft. Quali verö illa iam fit Viigo, quæcorp nefcortataeft , vel quafi poftfornica-tionem votumfcruet.f^tr^» e//,inqiiit Paulus,5-0 corpore,!;^animofanüa. efl i.Cor.y.v.^q.

Denique fcipfum réfutât apettiffime Bellar-minus,amp; quidem in multis huius libri locis amp;nbsp;ea-pitibus: fed plané totum Inf.lib. lt;.cap.s.col vbi folitariuni vitæ genus omnino damnat illci, Sed bïc cap. 6. Manifeffa 8i recepta à fuis fuæ fcbolæ dogmata negat, quæ poftea idem tarnen concedit.vclut col.1171.L.ü. De meritisoperum vitæ Monafticæ, amp;quod ad Monachos, A quoi ad alios,quibus ea Monachi volunt applicarc.

Cap.9.Donum contincntiæamp; in noftrapote-ftatcelfe ait,amp; efTe omnibus piis commune,quod tarnen alibi amp;nbsp;à folo Dco dari,amp; rarû Dei donum

Cap.i4.col.iio3.L.C.Impoflibilianobis voue-ri lgt;clt;? polie negat. brgo probet tria Vota Mona-llica, de perpétua Coutincnti3iPaupertate,amp; 0-* bedientia à nobis prællari polTc.

C3p.j6.col. 1207.L. A,res cas,cjuæ neque à Deo præcept.x flint, neque probat«, elfe concedit inanes, amp;nbsp;daninatas èéeXcOpoî-ü^ct;, CololT.z, vcrf.tj-Probet igitiir fuum Monachatum , amp;nbsp;iilius tria vota elfe à Deo præcepta. Hoc negat. Vult enim elfe tantum nuda Ccnfilia.

Vonendi aôtus,ait hicc3p.i7.col.!2o8.fojamc-tcpcrl1cij10tcft.Atcap.t4. col.1023. L.B. feribit, Voti obligatio cx folo anirai propofito nafeinon potcft.Hæc funt *i'TjÀégt;5i'Tot,amp; fcfe cuertunt.

Cap.i8.col.i2ii.L.A.amp; col. 1219. L.D ait,Vota noftracfre,amp;: fieri Deo debent de rebus nicdiis,amp; iiidiffcrciitibus. Hoc ipfum c3p.14.col, laoj.L.C. prorlus negat,amp; eiicrir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Cap.i9.col.i244-L.D.C j4dtefiimonittm. Melius cft,ait,opits à Deo prçccptum,amp; imperatum, quam Votum. Atqui hoc ipfum toto hoc libro confiitat Quare nemo vnquam vcl vanior,vcl in-conftantior Bellarmino fuit, amp;nbsp;nihil hoc ipfo fcri pro incertius,amp;- pucrilius cfTc poteft , quicquid iu co poliendo laborarit.

QVameunque voluerit Methodum, fibi dclh g3t,camque fcquaturBcIlarminus; nihil no-ftra

Ad V. Co N T R O V E RS. 111$ lira rcfert. Nos cum, qiiocunqiic h'gcric, vrgctes jplîus veftjgiailium fcqiicmur,3c Dec bcne luuâ-tc,aficquemur:amp; crrores eius dcmöftrabimus.V-numtantùm in ipfalibri buiusf7bgt;pa?M, amp;nbsp;niira-inur,amp; indignamur,Q£Ôd in hoc iibro de Maiort EccIcfiæMilitantis (qiiara vocat ) parte dictums Bellarminus,nempe de coro Grcge, qui veris Pa-ftoiibus fubeft ôn quo ctiam Magiitratus, amp;qni-demfummus, continetur, quiquouis honoredi-g'wscft,Roman. 13.Jtaiïicn curaA' totum Grcge ‘•■ontumeliofe ftatim ab ipfo exordio,amp;■, (]iiodpetuscft,ctiarnSfc;/Aîrf7K, appellat, contra Uei præccptum,Exod.22.vcr.î8. quod vetar, Ne quifquam Principi fuo malcdicat. Qrds cnim i-gnoratöc Laici nomen ab iftis Monachis in con-tcniptum de rcliquis Eccicfiæ membris ( qui non funt RaG,amp; Vndti,dici:prxlcrtim verb voeem Se-

Si Seculum, quod cR ex feculo, in S.Scripturaopponitur Deo, amp;nbsp;rébus iis, quæ Dei funt,cælcftcs,amp; fanclæ: ficut apparet ex Roman'o, J2)Ver.’. Ne confarmertuni-hutcfecitlo. i.Coriirtn.z. verfu fexto. N0« lo^utfiiur fapientiam httitufeeuft-, t.Corinthior. 4.vcrfu quarto. QKibiMDefttficttli exMcauitmentes, id efl, tnfidelibus. Vnde SecuUmt hoCiMalum^'^mVy vocatur, Galat.t. veiTu quar-to:?f Eplicfeor. 2. vcrfufccundo,xVö/zó incederc featndumfeculttm.'ÏLr^o quum Ecllarminus rcli-qua Chrifti membra numero pluria , quant Gnt Clerici , amp;nbsp;Monachi ; imo ipfum ad co fumnium Magiftratum , vocat Sccularia , Secularem ; procul dubio iis conuitiatur , qua-(1 illi pij vera membra Chrifti minime but,

fed Diabolo iä dcftinati hoiTiines;ncqi dc Chrifti clcro,poircffione, amp;nbsp;populo : vcl per dericulüi üc cos omnes arrogäs homo iftcgt; velut viles animas, nulliufquc coram Deo pretij, appellat; quafi fit b pfc,amp; fücij, gallinæ filins albx. Atrcliquus Chri-ïlianus populus fint viles piilli nati infœlicibus otiis. Qu’5 tantain, nblccro, contiimeliani vnius Müiiaclii Suita: in totam lacrofanélani Dci Ec-tlçfiam ferat ? Qms tantum eontiitiiim in Magi-llratum (uminuhi iniiltum clic velit?Qnum ctiam olim Legibus Romanis.amp; Etbnicis, vcl l ribuni plebis corpus,amp; petfona, amp;nbsp;nongt;ë in populo Romano,amp; Romç,(vbi ifte liæc fcripfit)fiicrit Sacro-lanélum, vt ne attingi quidem fine pcrducllionis pœna potuerit, qnæ fuit deictfiio de Riipc Capitolina: amp;nbsp;extent hod ie Leges luliæ Maiellatisco-tra iftos Principum couuitiatorc: grauiffimæîScd nihil Monachis eft impndétius iftis,qni ciim vbi-que, tuin Romæ fibi omnia liccre putant -, modo fuo idolojfeu Pötifici Romano aficntétiir.Et Hqc quidem eft futurç de Magifiratu etiam fumniodi' Iputationis initium ab ifto Beïlarmino faclfi. Sed talcs fuut Monafiieæ eloqucntiæflofculi , atque vcnuftatcs,amp; leporcs.

CApita fcx fequentia nihil nos feriunt ; imó Î-pfofinct Pontificis Romani fcruos,inancipia, amp;nbsp;fatellitcspotins euertunt : qui quamuis verbis Magiftratum, amp;nbsp;Magiftratus autoritatem conce-dant:rc tarnen ipfa cum ncgant,5c tollunt: amp;nbsp;tan-tam dnntaxat,aut turn foliim dcmiim cam efic. a-liquid poflciSt vigcre voluut, quantani ipfi exfuo gt;nbsp;commodo

Ad V. C o N T R o V E R s. 1117 commotio cam mctiuntui:amp; tjiiaiidiii,amp; qiiando, cam die cupiunt. Publice cnimeciam dilputant, imo afl'eruntjtjumn ipfis lubec, non efle à lubJitis parcntkim fumino fuo Magillracui.Id quod Lute-tiæinHenrici tcrtij,amp; qnarti Galliæ regum cauf-fa irapiiffimè faétum, êc comprobatum imper eft ab omnibus iftis Clericis, amp;nbsp;MonachisPôtiriciis: amp;nbsp;a Romano Pontificc laudatum, qui omniû hæ-rclconfons eft,amp; caput.Præfertim verb iftiusau-tor,ncmpc Principi inhdcli non efle à fubditis pa-tendum, ficut docet Hemoldus Monachus in hi-: floria Saxonica,contra expi efliim tarnen Dei ver-l’um,Hiercm.29.ver.7.Roman.i5.vcr.5.t.Petr.z. Ver.1j.14.Quis autem mclioribiis,5c validioribus argumentis iflum contra Magiftratum errorcm Anabaptiftariim,amp;aliorum,imó ipforum Ponti-ficiorum confutat ,'quàiTi omnes noftri turn fcri-. ptis eriiditiflimisjtum pœnis,amp; cxemplis fcucrif-flm^s^tcfte ctiam Bellarmino hoc capite, col.1516. L.A.ÇÎ.A/uneh^reß». Etfi verb quædamin his ca-pitibus habet Bcllarminus nota digniflima; tamé quiabonam cauflTam tuetur,licet fæpemalc, nos homini iftiintâ multis difputationibus occiipa-to facile veniam iftorum errorum dabimiis,velut qiiod ait tertio capitCjCol.ijiy.L.B.Ç, Sed. refpon-^ dr»ï«î.Magiftratum Politicum exprefle in S.Scri-ptura non probat i. Quorfum igitur fpeôiant tot' loci ab hocipfo fuprà ex Dei verbo hoc ipfo capite tertio,col.ïjió.L.C.Sr D.citati?

Item quod ait cap 4 col.t J19.L.C. Inter hære-ticos nullus poteft elfe bonus Magiftratus. Nam dum aliquosifte pcrftringere vult, feipfum iugu-

latjamp;cxcecat. Nam contra hune quoque illitdl' pfum rctorqueiepoterie inter Pôtificios, qui pc-loresfunt hærcticis (quum inter Pontißeios An-tichriftus plane regnet,ex s.Thcflal.z. Apocal.iy, nullus ergo eft bonus Magiftratus. Itaque ne fc, vcl alios iHe dccipiat, fie loqui debuit, amp;nbsp;fcntirc. Inter hærcticos,Ethnicos, Sc PontificioSjtationc rcligionis, nullus elt bonus : amp;nbsp;imitandus xMagi-ftratus: non auteni in reliquis Magiftratus parti-bus,in quibus aliquis,vti Auguftus Cæfar,M. Aii-toninusjTraianus, etiain telle Gregorio ipfo gno,bonus fuit, fed non plus Magiftratus. Augu-llinus lib.î9.cap.ii.Ciuicate Dci,amp; lib.v.cap. un . in lulianum,Iob.54.vcr.5o.

Cap.5. eol.i^o.L. A.dum ait,Donui'n loqucn-diamp; audiendi, quorfumbomini collatumcll,!' debcat folitarius viuere.^ Hoc ctfi veriilimc dictù eftjtarnéipfii plane,amp;totâiftiùs dcErcmitisMu na£hisdilputationclib.fuperiûrc,c..xxxix.eucrtit.

Cap.ô.col.ijti.L.C. Poteftatem Politicaracf-feimmediatè in tota populi multitudine, tanqui infubiccto; à ejua transferturpoftea in vnum, SC plurcs. Hocprimiim ab iis omnibus oppugnatur, qui Reges à Ueo immediate, non à popiilocrcari contcndunt,ex Daniel.4.vcr.2a.Iob.ii4 ver.i8.Pf gt;nbsp;75.vcr.7.Proucrb.8.ver.i6.quem locum hîc citât, parum quiddicat, attendens Bcllarminus.Itaqiie Paulus ait, Poteftatem Politicam elfe immediate à Deo, Roman,IJ. Deinde fequeretur Adamuiu ante multiplicatum in magnani multitudine genus humanum.Rcgcm Mundi non fuiflcift à mul-titudinc ad regem ifta poteftas, Si autoritas deri-uatui?

A n V- C o N T R o V K R s. 1112 Uatur.Spcctauic Si in animo, qiiiim liæc fcriberct, habuit Bcllarininnsjicl quod tradiint lurifconful-ti,Rege Regiapopulum Romanuni träftulifl'c in fuum Principciij, S: Impcratorcni omne fiiuin, amp;nbsp;Hl fc imperium.Sed quod in vno populo Rom:^no (qui antea Oemocracicè rcgc'oacur) tactum eft,de Cïteris populis non eft allii mandum,velut iis,qui cxvniiunt huniiia propagati, (ieut Ifraelitx, Æ~ gypdjjamp;primi populi ( qui poft diluuiuin tcrranl colucriiiit, Genei.IO. ) vel qui fempcr fub Regio dominatu vixerunt. Inter hos enim Politica Po-U'ftas non primùm, Si immediate in tota multi-tuduie fuit,amp;: ab ca ad Vnuin vel plures tranftata: ied ilia primùm in ipfo Rege, vcl primo totius po puliparcntc,amp;ftirpc fuit,amp; conltitir.Sed falhtur BeUarminus. Nam dum hæcrcgna, qualia nunc funt in toto terrarum orbe non diftisguitab iis, quæftatimàconditu Mundi, velut Nembrothi rcgnum,extiterHnt,fcribit amp;nbsp;male, amp;nbsp;generaliter, amp;nbsp;cöfufè Politica Potcftatc,primû, Si immediatè in ipfa populi multitudinc cftc. Id quod ipfc réfutât cap, 7.C0I.1313. vbi de Principatu Adami in , alios homines ctiain in ftatu Innocentiæagit.No his adftipulatur Thomas in l.parte,qnæft.90. Art. 4. Vcriim homini occupato Bellarmino, Si hoc quoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multa. Si varia alia in hac di

fputationc condonetur.ltcm code cap.d.coI.T^ai. L.D.quod ait, Ecclefiafticâ poteftatem difterre à Politica, quod fit immediate à Deo côftituta Ec-clefiaftica poteftas in vno præcifè, nepe Petro, amp;nbsp;per cum in Pontifice Romano : Politica non inagis determinate , amp;nbsp;præcilè in vno , quant in pluribus, toto cœlo fallitur. Potius Ecclefu-

ftica. Potcltas iniinediatè toti Ecclcfiæ cuinftjK® loci multicudini data cil : qiiàm Politica. ItaqiiC vtitur Chriftiis veibo pliuali in dcinandanda po' tcftateEcclcfiaftica,lohan.2o.ver.23.Paulusquo-quecollcctiuo,i-Coiintii.5.vcr.4.r' ob a y Spin-tu meoy colle lits. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ct.j .Si lo. Cuivc-

ro condonatiSyçSxego. At in llabilicnda Politica po-teftatcjverbn (îngularijRoraan.i3.ver.l. SicàDci Vcrbo rciutatur Bcllarrainus.

Quod code capitt fcxto Bcllarminus, col. ipi-L.A.fcribit Dcum tiibuifle mcrcedcm bonis Ro manorum ttlinicorum cpeiibus, nimirum, Hoc tain latumjquàm habucrunt,imperium, reôte in-telligat,amp; ex mdntc Auguftini Bellarminiis,lib.5‘ CiuitateDei,cap.xv. Bona enim opera illic appellat Auguftinusrationetantum hominum.co-rumque iudicio, Bona: non autem Dei. Nam amp;nbsp;abfquc fide ea fuüre feribit eod. cap. Augulliniist ac proindc corain Deo pcccatum, Roman.i4.vcr.

abfque pietatc in Deum verum. Sed vt Dominus Deus oftendat, quam fibi fint gratæ virtu-tcs,amp; verum aduerfus fe obfequium ,iftis etiara earum rerum folùm laruis, amp;nbsp;fimulachris Bonos, profperofquc rerum in hoc Mundo fuccefliis pro-mifit merâ benignitatc. Deinde hoc pacto Deus pacemaliquamin genere hiimano efle voluit. I-taquequofdam etiam ex Gentibus Monarchas in orbe terrarum conftituit, qui alios Reges ,amp; populos compefccrcnt,amp; in p.ace confinèrent : prx-fertimaute DciEcclcfiâcôfcruarcnt,amp; tuerétur, Ciupd fccit Cyrus,Darius,AlexâdcrM. C.Cæfar,

amp; Auguftus. In fumma, fic amplificatum eft, amp;nbsp;j?vrfarum,amp; G:æcoruiquot;njamp; Ronianorum amp;nbsp;Chal-deorum feu Medorum imperium,quoniam id fore prædixerat Deus, Daniel? iamp; XI. Leonis vero» ratio Serm.primo de Sanctis Petro amp;Paulo verif-fima clt,vt fic fub vno Principe, pararetuf via fult; tuiç p totu mûdû Eiiâgelij pdicationi, faétü eft la tiiîimû Ronaanû Imperium.Origenes li.z.contra Cclfum. Ad Cap. v 11.

BEne monuit olira Pythagoras, Ignem gladio ne foderisibene Socrates. Qiiæ fupranoSj nihil ad nos; melius Paulus Roman.12. Noli altum fapere. Infelix enim eft fapientia,inquit luftinus Martyr contra Tryphonem, fapere, Theologo præfcrtim,extra Dei vcrbumtin quo noftrç de rebus cæleftibusfapientiæ metæ funt pofttæ. Intra bas autem fi fefe liîc côtinuiflet Bellanninüs, ne-One quid in primo ftatu manente Adarao futurü fuilTct , qui dominatus hominis in hominem, quçdifparitashominum,çtatum,corporum,quod imperium Angelorum in CGelo,qujefiulffet,nequc definiuiffet. NequeThomse Aquinatis in prima parte quæft. 96. inancm curiofitatemfequi rna-

I Sed quomodo hune mundi ftatum,qui neque vh-Î[uam fuit,neque qualis futurus erat in Dei verbo cripto explicatur, homo ifte poftea, amp;nbsp;à condita

1 tnundipoftannos V.M.amp; D.natus,nobis definite 1 poteft? Sed fomniat,ac diulnat,fuo more,BcIlar-I tninus in ea, qux non nouit, temerè fe ingerens, 1 contraPaulipræccptum Coloff.i.v.18. Nos verb I Vere pij fobrij in his quæftionibus omnes fumu$lt;

HTcmihiexcIamareliceat. Impudentjamfpc* ■ ctatore Bcllarmini,qui crimen,cuius ipfc; nitcfte cum omnibus fociis reus cU,imponcrevi- । ris piis VVitlefiio amp;nbsp;Huflio aufus eft, à quo eo’ prorfus immunes eftc feiunt omnes qui ipforuW libros legerunt.lpfi Pontificij Monachi nullo pu' dore minime à fubditis parendum cfl'c Principi' bus fuis Infidelibus vel Hæreticis docent, clamant, amp;nbsp;in fuis tribunitiis fcholis ac concionibçs vociferantur. Hac ratione imperium Henricis IIII.V.VI. Othombus lI.amp;lIl.LudouicoIin-amp; , aliislmperatoribus Germanicis, fummisMagi-flratibus totius orbis, à Gregoriis , Pafchalibus, Vicloribus, Adrianis Papis Romanis fuit abrogi-tumtde quo conquerunturctiam viri graiiesS pij, qui vel in ilia tempora inciderunt, vel coru» hiftoriam nobis reliquerunt. At verb tingit iftc hunc fuiftc errorcm V Viclefui, amp;nbsp;Huffij fanäil-fimorum hominum.qui de eo ne fomniarunt vn-lt;juam. Sic ifti Monachi tmpij piosillosaccufant, ' vt fefe à iuftain feinuidia exonerent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Quod verb VViclefuus amp;nbsp;Huflius fcnfere,ph- ' ne cum Dei verbo in eo confentiunt,amp; Reges e-tiam agnofeendos cos efte fatentur,qui funt infidèles. Verùm eorum legibus,quibus Dei verbum , 8c veram Chrifti rcligionem oppugnant piis viris parendum elfe negant, ficut eft Alt;ftis 4* । verf.19. 5.verf2.9. Id quodamp;nos.amp;pijomnes retftc, orthodoxeque tradunt. QiieraadmoJum | fua Cæfarijfic amp;nbsp;fua Deo, funt reddêda Matth.rt- . verf.2i.can. Nolt-,8c can. Sr 2gt;ewra«r,xi.qu«ft-’”’

Ad V. Gon t rove r s» iiîj Veiùm quoniatn noftrorum libri plcni funt iis srguraentis, quibus etiam Infidèles eflc Reges poflc demôftramusjne aôlum agam ( quod omni-ho moleftum eft) amp;nbsp;eandem cramben, iftius mo-re,(quæ mors eft)apponamjillis hue transferendis amp;: deferibendis fuperfedeo.

QVod feribit ifte de Caluino falfiim eft,vt vcl locus ipfe Caluini lib.4- Infiitution.cap.io.

lacilè doccbit.Ait igitur,etfi tenentür pij propter confeientiam agnolccre Magiftratus autoritateni aDeo conftitutam in legibus condendis, amp;nbsp;exer-çcndisjficut ait Paulus Rom.ij.v.5.tanu;ri non o-^bligantur iidem pij fingulis Alagiftratuum quo-ruinuis legibus in confeiétia, nempe impiis amp;nbsp;irt-iuftis, Aâor.4.verf39. Deinde vel ipfæ rationes, quas ifte comemorat pro Caluini fententia tuen-da;amp; diftinclio inter peccatumveniale,amp; mortale in hoc argumento prolato, luce Meridiana cla-fius,demonftrant hs^ fallb fuilfe lohanni Caluino adfcripta ab ifto impoftore Bellarmino* Séd de eo poftca cap.xi.huius libri t erti j latiùs.

Mire Fuit ambitiofus homo Bellarminus,qui vt ingeniura hîc oftcntaretfuum,remab omnibus piis côceflam, velut anxiè inter rtoS cô-trouerfam agitât, traélat,amp; teftimonia, 8c tatio-nes ad cam confirmandam, vbi non eft ncceffe^ congerit. Fruftra igitur hîc fe torquet ifte, 8c la-borat, vbi nihil cjx opus. Qmsenim vel fanus^

1124 Responsio D a N AE I vel plus negat Magiftratibus fummis Chriftianis» imo quibuiuis funiinis legitimis fas efl'c leges con derc,amp; conditas in iudiciis excrcere, acpraâica-re. Nam hæc nccedario cohærent, nempe Magi-ftratus fummiis,amp; Nomothefiajid eft,legum coil dendarum ins, amp;nbsp;autorita.s gt;nbsp;iuxta regnlam luris concejfa IttnJ'dtEltone, nbsp;nbsp;eafine e^uibm exemripo-

lefi, conceduntnr. §.D.De lurifdicl'.omnium ludi-cum. V erùm Chartas perdere,amp; commaculaie voluit Bellarminiis, vt cralTum nobis volurnë fuuDi fcriberet,amp; faceret. In fumma,Qui redamlegem ।, imperare vult,illc Deumrqui hominem,amp; homi- i nis arbitrium amp;nbsp;niitum vult imperare, ille beln?» inqiiit lib.i.Politicorum Ariftotelcs. Sed quid in ■ re tam manifefta tot,obfecro,verbis opus eft?Hoc eft operam perderc.

Porroquod de libero hominis poft peccatum arbitrio:amp; detripliciChriftianæ libertatis gradti bïc admifcet Bellarminus, eft dyrporJ'iotuSi'’ Nee enim erat huic ciipreflo locus. Præterea, quod de ifto peccatorum hominum libero iam vt vocat arbitrio fcribit,eft omnino f31fum:vti quod addit leges Diuinasamp; Humanas efle æquales. Fruftus autem Chriftianç libertatis.Qui fint,amp; vnde fint, melius Deo bene fauente,amp; luculentius, quam i- , fte, explicabimus: fed fuo loco, non vt Bellarminus,dcferto,amp; importuno feu intempeftiuo. Verum jfte modo garriat, amp;nbsp;fcriptitet, nihil habet péfi,ne fi quidem cœlum terræ mifccat, quod hic omnino facit. Ad Cap. xi.

B Ene eft quod ineptum amp;nbsp;falfum dogma pro-baturus, ft poteft, Bellarminus, ineptis quo-que 1

Ad V. Controvert. 1125 que amp;nbsp;falfis rationibus vtitur, idque manifcftilli-mè.Prætermitto autci-n,quod ee J cm amp;nbsp;obfcurif-fimæ funt, amp;nbsp;intricatiflîmæ. Omncs inilliiis ino-tncnti, Sed malæ æditicatioui fus maliim funda-mentiiiniftefubftcrnit, vt habcant bmilcs labra Iictucas,amp; totiim hoc caput fccum confcntiat. Dogma Bcllarmini cft, Icgcm ciuilcm fca huma • nam non minùs obligate in confcientia,quàni di-uinam. Hoc multiplicitcr falfiim cft. Primiim, Quod quum foltis Deus ins in hominuin confeie-tiashabeatjVtpotc federn ac domicilium.proprifi. Roman, i.verf.p. 2.vcrf.i5. i.Corinth.7.vcrf.30. 3$.i.Pctr.q,vcrf. 19.ergo nnlla lex, nifi diuina, nos in confeientia obligate poteft.

Secundum peccat. Nam fi vera eftet hæc fen-tentia, atque humanæ atque diuinæ legi cfl'ct ob-fequendum. Vbicnim cft par ratio, ibi ius idem qnoqueobtincre dcbet.A-quihoc falfum cft con fcqiitnsjcrgo amp;nbsp;antecedens. Diuina cnim lex humanæ omninopræfcrri debet, teftc Petro Adtor. q.verfi?. 5.vcrf.a9.

Tertium pcccat.Nam legi humanx fxpe ctiain propterconfeientiam omnino parendum non cft, velut quum Nabiigadnezcr cdicto inbet idoluin, feu imaginera fuam aurcam adorari Daniel.J.vcr. 4-amp; 1(5. At legi diuinæ femper propter confeientiam cft obfequendumtnunquam ab ca dcflcClen-dum»

Quartum argumentum eft.Quç funt confeien-tiæleges mutari non poftunt, vti neque ipfa confeientia, neque Deus (qui foins confeientix Rex cft)mutari poteft. Roman.x.vcrf.i5. At leges hu-

in6 Respónsio Danaïi manx ctiam de rebus iifdem funt variæ.ac diucr-fx. Ergo toto gencre leges humanæ amp;. confeien-tiæ leges interfe differunt.Infinita alia polTuntin eandein fententiam ac rem afi-érrijquXjbreuitatis gratiâ,prætcrrnitto. Veriim adBellarmini rationes acccdo,e3fqueexamino,acconfiito.

Prima eft bæc brcuilfimè qiiidem tota à nobis: abillo autem longifTimis amp;nbsp;plurimis verbis conv prehenfa. Qupd eftamp; eflentiale, amp;nbsp;naturale proprium legis non poteft adimi legi human«. Eft enim lex. Verum hoc eft cuiuls legi eflentiale,ac . proprium, vt obligct fubditi fibi confeientiam: ergo amp;nbsp;lex humana adftringit confeientiam, Re-fpondeo, Vera eft maiorhuius fyllogifmi propo-fitio. itaque conceditur à nobis. Sed minor falfi cft:ac propterea negatur. Ratio eft, Quoniamvt lex quæpiaip noftras confci entias adftringat pen-det partim ex autoritäre legiflatoris,partime:: rerum ipfarum mtura, de quibuslex aliquafcr* çur. Ergo cui legi hæc duo defuntdHa confcictias

* noftras nequaquam obligat. Ac primiimquidcin j legiflatoris autoritas defideratur, qui poteftateffl amp;nbsp;ius in noftras confeientias habcat.Nam quem-admodum nemo iudex extra fuum territorium iurifdiftionem habet, L. Extra, territormm. De lurirdi^ione omnium ludicum:(ic neque extra fuï potcftatis.ac iurifdiâionis terminos ius habet ac imperium. At verb foFus Deus ius in hominum confeientias habetj i.Corinth.7.verf4o.35' prçter cum nemo eas obftringere poteft.Nec ob-ftaf quod cftRom.i3.v.5. tencri nos proptercon- । fcietiam parère Magiftratui Politico. Deus cnim 1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpfe

Ad V. C ontr o VE r s. ,1117 ipfe hoe ilifGt, non homo: nempe vt Magiftratus autoritatem agnofcerc, Exod.io.vcrf.ix- xx-v.xS. Deutcr.17. Ergo parère Magiftratui in gcncrccft de confeientia: fedhuic vel illi Magiftratus legi obfequi oronino, amp;nbsp;in omnibus , non obligamur propter confcientiam.vt iftc vult falfo. Ergo lex ah homine faCta, qua ab homine tft, minimè no-ftram confeientiam attingit, obftringit,amp; vincit^ Altera conditio eft,vt res ca,de qua lex fertur, ad confeientiam pertincat. Nee enini res onincs ad cam referuntur : fed eæ duntaxat, quæ in lege l^ei Moral! continentur. Ergo de aliis rebns leges feriptæ minime noftras confeientias obligat. Ncqiic enim qilæuis leges de rebus confcientiali-biis agunt. Sed, de diuerfa rcrum materia,illæ fe-? runtur. Nee enim lex de panno, fynthcfi vcl cir-culotcxtili Si rubeo in galcro geftando, de Pane fiib dio vendendo, de enfe vaginæ alligando , eft lexconfeientalis , licet fuerit afummo loci illius M.îgiftratuædita. Qiiamobrem Bcllarmini ratio ellfallacia duplex,vna A pctitione Principij,quæ eft vitiofiftima. Afl'umlt enim pro conceflb id, quod in qnæftionc eft. Altera fallaeia eft Ab I-gnoratione Elenchi. Confondit enim Bellarmi-nu$ imperite duo plane diuerfa rcrum genera, nempe res confcicntialcs , amp;nbsp;non conlcientia-Ics.

Secunda Bellarmin! ratio, Si lex fola diiiina obligaretconfcientias noftras: ergo leges diui-næ omnes æquè eas obftringerenr. At hoc fal-fum eft, ait ifte. Nam prarceptum , Non »c-od^^,mag!sobligat,quam hoc, Nonfuraberis.

Rcfpondco, In hoc argumentotriplexcfifaîh-cia.Prima A non confeqiiétc. Nee cniinfcquitur, Vtfi leges diuinæ confeientias vincianc,inn e? paritcrikacqualicereas obftringant.Nam rations materiæ» vna poteft plus obligarc nos^quam altc-ratvcluc qiiç de Dci cuitu agit,magis nos adftrin-git quàm quçaliquiel de bonis fratrum conferuâ-dis lancit, Ergo primæ tabulæpra;ccptum dicitur à Chrifto primiim Si maximum Matth. aa.y.jS, Secunda fallacia cft Ab Ignoratione EIcnchi.Tti trait cnim cauflam æqualisobligationislegumi-pfj finétioni Icgi, quæ potins cft tribiicnJa mate-riiï , de qua leges feribuntur, ex caque metienda çft.Tertia fallaciacft,quod fumit,more fuo,prin-cipium. Putat enim præceptum de furto nos ma-gisobligate,quoniam in fecunda tabula fitu prias pft.quàm præccptum de Mendacio.Ergo hoc po-fterius vult nos minus adftriiigerc. Falfiim eft. In .colh candis cnimfccundæ tabula; legis fuæprs-f pptis Deus rationem habuit originis reriim, non ûoris rcrum æftimatiûnis,amp; offenfæ. Nam vt cil p/ouerb îî.vcrf. 1. Pluris eßptis -virts bonaß-ma, magnavis auri-, fumma: ergo îifdcm pftgrauiorfamæhoneftædetractio, quàm bonorum ereprio, contra quàm hîc indicat Bellarmin-

Tertia Bellarmini ratio, Eox humanafpeâat ti'Ctur charitatem inter hondncs,vti amp;nbsp;diuina: ergoetiam confeientias hominum obügat. Nam finis cniufuis pra;ccpti eft charitas t. Timoth.i.v, 5. Rcfpondeo charitas eft finis legis duobus mo-, dis, nempe mediate, vcl immediate. Immediate, yelnt in Icgc Morali Dci. Mediatè, velut in legi-

Ad V. Controvers. 1119 bushotninum, quarum finis rcmotus etfi cft, vt Humana focietas confcruetur: tamc proximus ca-rum finis cfi, vt tale illius conferuantia; medium Humana ratione cxcogitatum (. etfi fæpe impium, 8l contra, ipfiufmec veræ charitatis geniinn, velut vt vfutï in quouis mutuo locum habcant,lupana-' riafint in cerra parte vibis, Turcæamp; ludæi fuas fupcrftitioncs in certis vrbis ædibus cxerccant) talefinquam, medni vigeat,ac retincatur. In quo medto quærcndo fæpe prudens, fæpe imprudens aberrat Humana ratio: idcircoquc lex Humana, vt Humana, minime noftras confeientias obligat, amp;nbsp;attingit.Atquefui huius argumcnti airuXÂo^/ç-ictr 3c vanitatem animaduertit ipfemet hoc loco amp;nbsp;pag'i 31.L.B.amp; C.Bellarminus.

Q^arta ratio, lex Humana, ficut amp;nbsp;diuina con-ftituit aâum virtutis,poftquam lata fuit» Nam quod priuserat indiffcrens,cx lege fit aôtus virtu* tis.Ergo pares funt lex humana,amp; diuina. Refpô-deo,Caret Homo ifte communi iudicio amp;nbsp;mente, qui Hæc tam abfurda conclu dar. Eadcm enim ratione efiieiam ego iuffaamp;præceptaPatrumfami-liariim in familia,Magiftrornm infchola, Artifi-cum in fua officina efle paria amp;nbsp;ediétis regum, amp;nbsp;præceptis ac legibus etiam diuinis.quoniam omnia ifta.nempe Artificum pucris fuis tt adita in fua officina regenda præccpta, Magiftrorum iufla in difcipulos,Patrum in fuana familiam faciunt actus vittutis,qui prius erant indifferentes.Ecquæ tandem erit vel diuinæ,vel Impefialislcgis autoritas jgitur ex bac Bcllarmini fententia î Certè nulla. Verum age fallaciam huius argamenti oftenda-»

mus. Eft vcró facile. Nam hæc fallaciaprimùm eft petitioPrincipijthuicpcrquamiamiliaris.Su-niitcnim controuerfum pro confelTo, amp;nbsp;cóceflb. Deinde cft fallacia Ab Ignorantia veri. Ncfcit e-nim doófor ifte Romanus quid prppriè confeien-tiam obliger. lam ipfe igitur hunc doCtorem do-ceo.Qiaid igitur,Bellarmine,tu cs doet rinifrael, amp;nbsp;hæcignorasîAudi,attende.Nibi! aliud obligat bominum confeientiam 8c lt;»MJU«cf«ini',quàm quod cft in SuoTof»«*, amp;nbsp;rcliquishumanæ lucisnoftris mentibiis à Deo impreflæ fcintillis, in iiTquee-Jucet. Ergo quas res Syntercfis 8c lux illa mentis humanar rcliqua non dainnat perfe, immediate, amp;nbsp;cx tributa fibi à Deo notitia : vcl quaseadem Syntercfis non probat, cae nequaquam confeien-tias bominum obligant, ctfi ex confequenti,amp; eX difeurfu rationis il 1 æ res, amp;nbsp;de illis præcepta col-ligi pofte vidétur. Quare fallitur Bcllarminvsalû aliis præccptis, quàm illis, quæ communis homi-num Syntercfis tradit,noftras confciêtiasobftrin gi putat.Quæ præcepta omnia in lege Dci Morali îunt comprehenfa. Eftamp; tertia Bcllarminifalla-cia Ab æquiuocatione vocis virtm. Hæc autem vcl propric aétum Dco gratnm.cx notitia menti-bus bominum generaliter infcnlpta,fignificat:vcl quemnis aétum externe folùm fpeciofum, Sc pro-babilcm. Sic virtusequi,virtuscanis diciturifto-rum animalium actioncs fpcciofæ , amp;nbsp;décentes. Ergo quoduisprçccpturnbumanu'm amp;nbsp;Icxaétuin aliquem externe folùm fpeciofum habere amp;nbsp;præ-cipere potcft:fcd non aétum virtutis,prout virtus cft actio ex Synterefis diétarainc amp;nbsp;notitiis ilWns ædita,

Ad V. Co ntr o v,er Sv 1151 æclita,amp; præccpta. Quæ omnia impcritc cófundit iftc homo.

Quinta ratio,Eft eiuftlem autoritatis lex à Rege amp;nbsp;Prorege fcripta.At lex diuina eft lex a Rege: lex humana à Prorege promulgata ; ergo vtraquç eft paris potcrtatisamp; autoritatis. Refpondeo,tft prorfiis falfaifta ratio. Id quod vel pueri ipfivi—. dent. Nam contra rerum naturam lUgis Pro-« rcgiSjDci amp;hnminum, Domini amp;nbsp;ferui códitio-11cm, ftitum, amp;pcrfonamexæquat. Neque veio qiiicquam faciunt pro ilto loci ab co ex Augufti-noamp;Bernardocitati. illienim tantiimdoccnt, quum eadem præcipiunt homines,que Deus,illis, vtiDeo, efle tunc obfequendum , quia fe veros DciMiniftros ac fideles præftant : nonautemin omnibus,can.‘Z'{ü/»(qui eft Auguftini)xi.quçft.ni.

Sexta ratio,leges humanç obligant ad poenam, ergo amp;nbsp;adpeccatum feu culpam, Auguftinusin Retraótat. cap. 9. At peccatum confeientiam o-bligat; ergo amp;nbsp;lex humana. Refpondeo, Ethic quoque fallacia eft Ab æquiuocatione vocis Culpa , Peccatum. \traque enim fumitur vel pto-prie, vel improprie. Proprie pro offen fa, quæ in Dei præceptum aliquod fertiir amp;c dirigitur. Hoc peccatum, St genus pcccati folum confeientiam ferit amp;nbsp;obligat.Improprie.quum aCtio quæ -libet contra quoduis præcipientis iuffum ac præceptum peccatum vocatur. Sic pcccat qui filn rubrum in galero non geftauerit fub nocre,vel ciuis finon habet tcffcram. Hoc fignificato pcccatiino vincit aut ferit cófcientia,nifi cû lege Dei lex hu-tnanaincocdiftofuo plane cófctiat.Etfi.n.omne

ïTjx Responsio Dan ab I peccatumeft etvop.la. amp;nbsp;tranfgreflïo alicuius legis: tarnen non omnes leges,vti lupra docuimus, vini habent obftringendi noftras confeientias.

Septima ratio Bellarmini habet multos locos ex vno capitexiii. Pauli ad Romanos ,c]uihîcâ Bellarmino difeerpti , in vnum tarnen coeiint. Mens enim Pauli in omnibus illis vcrficulis 1.2.4* 5.fed amp;nbsp;Petri i.Petr.2. verf, i^.eft hæc,vt cos damnent, qui Magiftratus in vniuerfum autoritatem vcl abolendam, vel afpernendam cfle àpiis docent. Qiiod fjciunt Monachi Pontificisferuimon autem docent quafuis leges humanas, qua funt humanæ,noftras confeientias obligate, quæ gra-uiflima eft hxrefis Bellarmini contra Petri fen-tentiam Actor.4.verf.i9.

Porro ad folutionem noftrorum argumento-rum tandem accedit iftc. Verum in folutionc,Pri mi,Secundi,amp;Tcrtij argumenti noftri falliturin Æquiuocatione vocispeccare, vti iam docuimus. Peccant quidem omnes qui in aliquam legem fi* bi præfcriptam aliquid committunt: fed quoduis peccatum ciufmodi non eft contra confcientiain, ftcut tenebrio ifte fentit hîc,amp; fcribit.Peccat Da« nicl orans Dcum apertis feneftris, idolum régis cülcrc nolens contra Regis Chaldæi edi(fturn:ied non contra fuam confcientiain , quæ illis edidis obligari nonpotuit, Daniel cap.^.amp;ö.

Quam verb infulfus eft homo ifte amp;nbsp;qiiifcribat col.i^^z. L. A.lcgcsdcfînibusagrorû regundis, de ftillicidiis auertendis, de Plateis vr-lt;bi$ mundandiscftcfpiritualcs, amp;agcrc de rebus Ipiritualibùs. Fidcm amp;nbsp;indicium piorumomniu bîc

A o V. Controvert. nß hîc imploro, vt tuam incptiain,mi hoino.vidcât. Deinde quàm falfum amp;nbsp;hoc quoque eft, iigare coti fctentiam non effe alu^uid agere in rem spiritualem, Q^æ te intemperantiæ agunt, Bellarmine,vt con fcientiam hominiim,amp; peccatum,res elle fpiritua les neges ! Miluium elle te oportet,neque homi* num, qui hæc amp;nbsp;fcribas, amp;nbsp;«das, amp;nbsp;monumentis confignes tuis.

Quartum amp;quintum noftrorumargumétum verum clTe agnofcit. Itaque amp;nbsp;illa concedit, amp;nbsp;in fûlutione plane,more fuo,variat.Qua vcro fronte amp;quomodo illud aftirmat iftc, Leges huma-nas,quæ fieri contra ipfa Dci præcepta aliquid intent,obligate tarnen confcicntiam ; amp;nbsp;in iis Ma-giftratus earum autorcs clic vcros Miniftros Deie SomniaSjSc delirasBcllarmine,quiahærcticuses.

Solutio Bellarmini ad fextum noftrumargu-Kientuinnihil valet. Fallitur enim, quum putat plures pœnas elfe vnius ctiminis, quum propter idem crimen alicui manus, amp;nbsp;caput diucrfis in lotis abfcinditur. Vnicum ell:fupplicium,amp; vnail-liuscriminispœna, tota hæc laceratio corporis; fedquæ diuerfis in locis amp;nbsp;in diuerfis corporis partibus amp;nbsp;membris fcelcrato applicatur. Scd amp;nbsp;ineptiffimus eftifte,qui putet pœnas à Magiftra-tu impofitas non finir! in hocfeculo totas; fed dif ferri in futurum,amp; in eo quoque durare. Id quod eft proprium pœnæ confeientiis impofitæ.

Non rçfpondetBellarminusad feptimum no-fttum argumentum, quod eft eiufmodi. Princeps non poteft imperarc confcientiæ,quia ius in earn niillumhabet. Hoctelumnec à fcdepellere po-

Oótauiifn argumentum noltrum ne attingit quidcm Bcllanninus , nempe propter confcicn-tiamfepelegibus humanis(velut linos idoloh-tras efleiubcant) nonell parendum : ergo lexhii-mana omnis non obligat nos in confcicntiisjhoc nosdocuit Petrus Aótor.q.verf.ip. Ifteeuitantii iólus iftius gratia, nos ad Hifpanos, amp;nbsp;Polonos remittit, nimirum ad Garamantas amp;nbsp;Indos, quh quod afterrctjiio habuit. Sed ex Dci verbo,quam ex iftorum,quos profdl tj hæreticorum hominuin fcriptis, quid de toto hoc argumento fcntiendum fit,amp; didicimusjfie iam docuimus,Dei gratiä.

QVorfum, obfecro,hçc tanquam controuerfa proponit Bellarminus,de quibus oranes im ter nos confcntimus ? Nam qui Magiftratvm elle aliqiictn concedit, idem fateatur ncceflc cft,eiun ipfum pofTe indicia excrcerc,amp; rcliqua,de quibus iftc aliquot fequentibuscapitibus anxiè difputatj agerc.Sed Chartas implere amp;nbsp;fe oblcäarc fuis fcii ptionibusiftis voluit Bcllarmini s, qunficutine-pti pictoresnnanum de tabula tollere non poteft* At doâi pidlorcs polTanti Solutio porroad locö Pauli, prima cpift.ad Corinth,6. verf. 7. quam af-fert iftc, cum perplexa, varia, amp;nbsp;anceps eft : tum inepta, quum feribit fignificarehic non peccatum,fed impertcdionc folurn. Imo pccca-tü eft, quo fenfu hîc fumit Paulus, quia defecium fummumcharitatis inter eosfuifte declarat. Sed hîc quoque fuum ingenium oftentare voluit Suf-fenus iftc in turbando hoc Pauli loco.

ETfi vera cft doclrinajquam hïc tuetur Bcllar-minus) licereMagilhatui Chriftiano fontes pumrc: non autcm,vt hïc ifte fcribit,folïim Reip. perduelliones amp;nbsp;perturbatorcs,idquc gladionna-lè tarnen refpondet Anabaptiftarum argumento cxMitth.5.ver.j8.Oc«/^/’f»ec’«/o, Exod.ïi.v.24» itaque amp;nbsp;variai in folutione, eam implicatin-uoluitque Bellarmin. Fruftrà. Facilis eft folutioj Sfinens Clarifti. Rcpreliédit enim Pharifeos,qui ex lege illa Dei Politica legem Moralem docebât vindiftam iniuriæ nobis à proximo faâæ præci-pi,ac concedi,amp; quidem priuatarn,amp; animo,qnan taminiiiriam accepimus, tantundem retaliandi proximo nos offendenti. Falfaeftiftainterpreta-tio,amp; legem Moralem ac Spiritiiajem in mere Politicam transformat, contra Dei mentei)a,Ro-man.n.verf.iÿ.Proucrb.x^.verf.zz.

VErum quidem dogma tueri voluit Bellar-minus : fed, qua eft animi petulentiâ in o-mnes ac maledicentia, à calumniis abftinere non potuit. Primùm pios noftri temporis omnes, à quibus amp;nbsp;ifte,amp; reliqui mortales acceperût quic-quid iam habent Euangelicæ lucis,nempe Calui-num, Melancbthonem, Lutherum contumeliofè appellat hæreticos ipfe hærefeon omnium patro-nus. Deinde mordet lohâncm Oecolampadium, cuius fententiam ex quodam nebulonc Hifpa-no, (quem Alphonfumà Caftro vocat ) difeere maluit, quàm ex ipfius Oecolampadij luculentif-fimis ac difertiflîmis fçriptis , amp;nbsp;epiftolis , ex

113S Re!(Tgt;onsio Dan Afi t quibusiufta Chriftianoruin Bella nequaquamab Occolampadio damnah intcllcxillet hoinoifle-7 ertio calumniaturD. Eralmum viruni egregie doäum,qui in commentariis in Liic.ca.jdicfcri-bit, Pro publica Chriflianorumpace tuenda, Ctfuri, Cafar 'tfijuepr^fcHis conceditargt;na Chrijias, Sed ide addit, A’uncbelligerantur Epifcopi, ecahudferiy tjuam belligerantur. Sed quuni Erafinus præpofic-rumPapalium Epifcoponim Bella vBiq' emouen tiumftudiuiD duntaxat improBet,vti óèLuc. 72* verfic.36. Bellarminus illius fententiam depra-uans amp;nbsp;intorquens fcriBit , eum omnino Bella omnia inter Chriftianos damnare. Q- æ mani-fcftiflima eft Bellarmini in quietos ErafmicinC-rcs fententia,amp; calumniajtam eft malignus,amp; ci-nina in olTibus cadauerum arrodedis raB;e- amp;' furore aBreptus. Itaqucinanis eft tota Bellannini aduerfus cum pofteavclitatio.

Sed quid ifte Occolaitipadium, Sc Erafinuin hacreticos clamat : fuos, qui in Manichæoruin er-rorem aperte amp;nbsp;plane inciJerüt, ne nominat qui-dem ? Q_iid cnim magis Manichæanum cft,qi’àgt;n quodferiBiturin can. Stcjuis. Di{[.so.Stau;^po^ baptißnitm fecularis miltÜA cingulum hahuerit^ ad clericatim ommm admittinondebet.Car verö?Nill quia militiam,amp; 3rma,qu2ntumuis iufta,cx Brrc-ft Montaniftarum.Chriftianis omnino interdira putantîltem in glofla in can.S» y««-.Dift.5i. Idcin in can .Contrariwn Sc in cznfalfa^. Depaidiertiat Dift.v. Ergo Bellarminus pnirslpcctct, xdtbustn prpprin praiia, rebiageranfur,cjuàm E-rafmii immerito flagellct,amp;(uospriùscafttget.

Prxtcrea cur in re ab omnibus piis concefla, noncontroucrfa tot rationes colligit ifte , nifi vt oftcntet fe, amp;nbsp;nottro abutatur otiojqui etiam nobis fomniaac fabellas de Angelis fpecic equituin vna inexercitu pro Macchabcis pugnantibus narrat ; deloh. amp;nbsp;Philip. Apoftolis 1 heodofio Mainte Angelis pro Theodofio lunionc vifibilitcr dinaicâtibusicum Clodoueo pugnaffe contra Go-thos Martinum iam mortuum rccitat.Prætermit-tit autcm pro vera fententia, amp;nbsp;pro fc præcipuum S.Scripturæ locum,ex Epiftola adHæbreosca.iî. v.54.piorperfidem caflrd hofltnmfuorum fttdtJfe.Sed. dura ifte fupcrfluis immoraturjnccelfaria præter-mittit.

Cæterùm folutlonesBcllarmini ad locum îfaiçi c«îgt;v.4,amp;Matt.5. v.Jp.funt non modb varise,qua-Icsquidemoffert, êc perplexæ omninoifed etiam. falfæ. Ait enimifta efle confilia,non prçcepta.Sût præcepta,eâquc vera, amp;nbsp;ChriftiifedquæbcllaSc publica 8c légitima non tollunt,aut damnant ; fed priuatamtantùmanlmorum vindidam 8c vltio-ncminviris Chriftianis prohibent. Verùmifte i nodum in fcirpo quærit,amp; nutat, vbi paulb acriùs , ab Anabaptiftis vrgetur, vti in bis locis ex Del

DeTertuliano q^uod fcribit Bellarminus tutti fempet fenfiffc licerc Chriftianis arma gerere.fal-fum cft. Nam in libro de Idololatria iam inMô-taniftarum crrorem prolapfus fcribit fine circui-\ tione Tertullianus Chriftum in Petro exarman-do, iohan. iS.v.ii. cxarmaffe Chriftianos omnes^ i adeb vt ricget iis licerc arma gladiûmue ceftare \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GC

ÜJxi iain quain nianifeftam calumniam faciat Erafino mortuo Bellarminus, duin cum fcribit onmiaChrilhanorinn Principum bella amp;nbsp;arma fuo fiiftragio damnalTc, ói improbalVc. Impoftura illa e 11. Sic entm Dcfideriiis Erafmus in Luc. 22. V.jó.poitquam illa omnia.qux hïc cx co refertiftc clcgantiflïrac potulit.addit T^et^tie verti^numhiC dico.,iM adtmo PrtnctpibnsgerendtheliitmodoChrt-jtta.ne geratHr.l^audantur Ambrofio Cafares^ pro tuende Chrtfltana trantjntUuate aduerfus Bar-baro/,ceu murumiOppofitèreS^à eodem in loco vc-tatEpifcopos Papales, quos vniucrliis terrarunx oibis vider ad bella vbique excitanda inflamma-tos,bella gercre. Itaque air. Quidtgitur intereßinter Caretn mtlttemconduPldium, amp;nbsp;vmim ^pofioli-c/it». Hoc idem ante D. Erafmum fcnfit amp;. fcripfit Hieronymus eltque in ca. Si •z/«/r.Dift. xxxvi. Denique bella Chriftianorum Principum interfc Erafmiis tantiim execratur,que vtaccenderct,venir in Galliam noftram cum fuo Caietano Cardi-nali amp;nbsp;Papæ nuntio iplemet Bellarminus, tri te-ftatur.Vcri'im fumma Dei benignitate aliter euc-nit.Itaquc fic Bellarmino refpondco.

K ener at vt Gallos Bellarmine perderet auro, I^on GalloitSDominum perdtdtttllefuum.

Ne no iftc in cellar Monallicç pedote nutrius, amp;nbsp;tenebrio homo omnia dcturparct,amp; con-quinaret fuis fcriptis ctia de bello,ecquod iuftum, ecquod imuftum fit fcribere aufus clEdcfinireque id voluit,non verirus illud vetiis, amp;nbsp;prudens ma-iormü diótü^Nefittor ultracrepidam. Quidenim

Ad V.CORtROVERS. 115$ Moiiacho cuni bcllo, etiamhoe jpfo tefte, fiiprà col.i34i.L.B.§.Refpondco. '

Vcnïm hominem aiidiamur.Naln tjuicquidhïc habet, noh faurn.fed tralatitium habet,amp; à fc dc-fcriptiim CK Canoniftis in xxui. quæfbpriràa, c^ Viguicro,amp; aliis Séntcntiaris.Â quibus tarnen in ipfoftatim initio dilTentit, Kempe Difcipulusà fuisMagiftris, Illicnitn quinque iuftibelli con-ditiones elfe volunt : ifte verb quattuor duntaxat. Prætermittit èrtim vnam,que valdc neccflaria eft, Nempe qiiæfpettarîdaell ex parte, amp;nbsp;rcfpèclu eins, contra quem gèîitur, vcl fufeipitur bellmn gerentiim, vt cil in 6an,vlt.xxni.quæft.il.amp;can. De octideniÜs ibib. qiiïtft. 5. Alij addiint fcxtàm qüoqiie conditioncm, quà; tempus Committtridi prælij fpeélat; tam fc Clerici ifti doélos amp;: peritos hellorum iaélare voJuerunt ac ollcntarô01 w Ni-rhirum «ayjorAupar Afini-ad Lyrani ■, Ÿt cil in vete-re parœmia,Sed amp;: caput de perfonis,qu£C militare debént,prætermittit,adeb piæccpsfuit i'fte. Nam præcipua huius difputatïonis capita omifit.

Quod feribit idem ifte, col. 1341. L, A. licerè Principi fummo quum ab alio fummô ofFenfus èft illam iniuriam publicam bello propulfarc, quo-niam vterque communem iudicem non habet, toram quo dé iure difeeptet, crudum eft j amp;nbsp;nimis afperum. Nec enimadarma ftatim pro-rumpendum, ac procurrendum eft: fed fftitten-; di féciales qui res repérant , amp;nbsp;quantum fieri poteft , priùs inter eos Principes funimos, eo-rumve , confiliarios agendum vitro , citrb-que, vtendumque ratione , vt rcs componatur,

1:40 Re SPON s I o D A N AEI excinplo Icphtcs ludicis nracli,liidic.c.ii.amp; ex Deuter, cap.io. Auguft. lipilk præceptç« Omnia enim fapientem prius, quàm ariTiis,cxpc-riri dccct. Idquc ratio 5 amp;nbsp;humauitas ipfa docct,amp; didat.

IJ In fecund a belli conditione,vt iuftiim fit,qiia:‘ que ex illius caufla amp;nbsp;graui j amp;nbsp;manitelta fiiinitur« addêdumillud tuit à Bellarmino,Ipftam cam dc-mum cflc-bclli gcrend-ijcautl^jnon tantùmqu^ quæ necetfaria cit(quemadmodum tarnen nonulh cx hoe 1'iti Liuij loco volunt, XyfiaJuut arma ‘jui' igt;Mnecejjarta}^^^^^ qne,amp; propter quam piignarc Dei vcfbo fcripto conccdityr, ék propter qua® arma corripi polfint.'Nam propter verbum D® fimpliciter tuendum , aut hæ.reiin ptopagandatn, ex Dei verbo belliiln gCri ïieque debet,ncque po. teft. ïn quo peccant grauifliinè Pontifices Romani , amp;nbsp;Pontiûcij omnes-,contra can.'Dt/^ar. 2}. quæft.8.

In tertîa belli infti conditionc pcccat roortali-ter Bellarminiis, col.1345.L.C.§.Sc^ me/fert,dnin ait,Principé fummû de luftitia nô tencri vcJaote, vclpoft bellum inchoatUm acceptare tàtisfaâioa nem iniuriï fibi ab alio fummo Principe faâç,fed folùm ex charitate,

Falfum hoc. Natn quum oft'endcns, ôc offenfus Princep? in ca rc fint duæ partbs, velut litigantc? duo ,(nôn autem.fint duo indices, fiqut iftcfaltb putat hocloco)tenctur pars læfa,amp; quidem cx iu^ ftitiærigore, nontantùm ex charitans æquitatCj acquiefçere, amp;à liteintetata velintétadadifce-dcre,!! pars quæ altéra ofFendit,totâilliplcnâque fatif-

A 1) V. C o N T R o V P. R s. H41 fatisfjâioncm ofFcrat, præfttt. Nain litcs fine priuatæ,(nic'publicæ fiifcipiiiti,r,vc iiicercile par -tiiim foluacur: quod quû (olnitur, ccllac lis oinnis cxiurtitiærigorc. Antebcllanl fufccptinn appa-retbclkim ccflare fi prællettir plena fatisfactio, quia per fccialcs rôs rcqictnntnncur,vc li is qui cf-fenJitjfatisfeceiitjbclluin nô,geratur,Deutcr.zo, V. II. Pûft bellmn item inchoat'um, quiali tôtain fatisfaólioneni ofterat amp;: prx’bcat qui aîtcfqin oü fendit, tollitiir caulîabelli. Excmpluiiiin lôabrz perfequenre Sebam , amp;nbsp;oppugnantc pVôpterea oppidum Bcthinaacban, 2. Samuel. 20. vcriiciilo 21.13.

Denique quicquid contra bic fentiat Bellar-minus, ell amp;nbsp;Princeps , .Miles nieras latro, qui malaintcntionebclluin fufcipit,gerit,amp; fcquitur, vt rcfpondct AiiguRinüs in can./l'/iAMre'.xj.qiiæf. i.Latro autein fubrept'a rcddcrc débet in foro cô-feientiæ, amp;nbsp;coram Dco. Sed ifte hoininuni con-fcicntias ad Hagitia accendit amp;nbsp;tarinat, quemad-moduin apparet.

K’’jOn cflbæc quæftio Luthcri,Vtram Princi-1 Npibus Cbriltianis liccat edntra 'l’urCÔs ad-iicrfiis fe bclla mouentes, aut regiones ipforû in.. uadentes pugnarc, JVbellum gercre.ld cnim ccr-to certius elf, Ik .apparet ex Lutlieri libro,Oc ßtatione S.txoïfica. Sed Vtrum Cbriilianos l^rin-cipesoporttatTurcis, nibil m nicncibus,fed le qdictè intra reguifui lines amp;nbsp;terminos continen-tibusbelluminferre. Id qnotl lullianus Cardina-lis, amp;nbsp;Capillr.ar.tis M.onacbus impuTfu Eugenij q, CC 3

V4î Responsjo Dan AP. I P. Romani.quiim LatÜflao Hungariæ Rcgi pcigt; fiiafirtent, illc contra Amurathcm ii.T'urcaïuin linpcratorem armajfed intcliciflima mouK.Viidc Varienfis Clades toti Chriftiano orui funcftiflî-^naaccidit, triftiffiiniquc alij Chriftianis cxitu? çucnerunt:amp;Ladillaus iple cuin Klo lulliano cir-dinali in illo prxlio pcriit.

Scd veram eße Luthei i fçntcntiarn Idfce ratio-nibus probo,Nempe non Ijcerc Çhrillianis Prin-cipibus vitro bclla fiilciperc çontra Turcas paci* |icèfefe nobifeum gereutes, amp;nbsp;pacemcolentcs. Î^Jani iis bellum indicendum e/Pet : vtl quia funt Vicini: vel quia infidèles: vel quia Chriftianoriirn pegn^ occupant. Non quia Vicini.Nam on'nibus Vicinis pobis populis armainfcrçnda eflent,S: ÇhrilUanos folos in hoc terrarum orbeviucre amp;nbsp;abfquc vicinis oporteret. Quodeft «J'uvaÇvamp;ty-^•a^nidis'atqj| fummæ iniylHtiæ facinus, telle Ifiia If. j.y.S.Non quiainfidclcs.Nam alioquin ernni-bus Inhdclibus populis,quia non funt Chrilliani, bclla moueri à Principibus Chrilli.inis, bonâcô-fcientiâpolfcnt.Id quod cft falfum.Deus enim illis terrain fuam Si quam illi poflîdcnt amp;nbsp;régna fua ad habitandum dédit période, àtque nobis Chriftianis noftrâtcrram,quana occupamus, ludic. ii. v.î^.Pf.ioy.v.jô.Pax nobis cum omni genere ho-minum quantum in nobis, colenda cft Roman.' 12.V. i8. Etiam bcneficiis nobis cum illis certan-dum eft, pro eorum lain te præcandum,Math.$.v. 47. Si nollcmuscum vllo Idololatra, amp;nbsp;Infideli Iiominc, vel populo vcrfin? 3c mifccri, nobis ex-çundutn

Ad V. Cc N T E o V F RS. I145 eundumcifet èMundo, inquit Paulus, quod eft ftuJtum vcllc, amp;nbsp;àdiwVa'Syprænarc. t .Coiinr.^.v. 10. lubet Paidus fi ab infiJclibus ad conuiuium inuitamiir,ad cos accedcrc, cum iis vcici ( niodo ne cxldolothytis, propter corum confeientiam) amp;nbsp;cum illis amice amp;nbsp;pacificc verfari : ergo non iubet Chrillianosob id folum , quod illi funt Infidèles, cum iis pugnare Bella moucrc i.Corint. lo.v. 27. Dicit Chriftusbeatos cfl'c homines paci-ficos amp;nbsp;non pugnaces, Matth.5.vcr.9.Ait lacobus Sapientia ccleftis eft pacifica, lacob. c-’p. J. v.17. Scribit Chryfoftomus. Nos Chriftianos Inhde-lium coiumunioncm vitarc non dcbcrc, can. Ad menfansii.ç^üX^. iii. Tradie Alexander Primus Papaamp; Sarraecnos, ludaeos Iudai2antes,dii no-bifeuragcrunt fe quiete amp;nbsp;amice , efle tolcrandos CM.Dtfparxx Ji.quæft.viii.E jgo infidèles cófolum,quod funt infideleSjUon funt in i tan— di,amp; bcllo prouocandi.

Non item quia regna Chriftianorum occupant, Nam long! temporis prajfcriptionctutifunt, amp;nbsp;corum locorum doraini iam effedfi fmt ifti infi-deftsj quemadmodn docet S.ftt iptura ex refpólo lepbtesludicislfraelij, Iudic.c3p.,xi.v.26.Confir-matur noftra fententia can.Tye ma 1 ô.quæft.j .N cc obftat decretum Concili) quod extat incap. nii:tmi.\tr3i.T)cPrâJctrtptio?iibni vbibona fides re-quiri dicitur in prxfcriptionc rci alienæ,quabona fide infidèles caruilTe videntur. Refpondeo enfin, Quû Domini fit tcrra,amp;plcnitudo eins Pfal.iq-.ôc propter bominû incolarû pcccatavclit cos.inco-las exfuaterra çilci,vt cft iT.io7.vei;.j4.certe mi-

1144 Responsio Danae I grationcs Gctium, amp;nbsp;noiiæ terraru hüt ex Dei voJuntatc:ac proindc InfidcleSiftosm iis locis coJlocauit Deus propter Chriftianoruin, ^ui prius ca incoJebant loca, peccata.

Vcriim Bellarinini reiponfum ad M. Lutheri rationes audianniS'Nollrascnim ne fenfit quidé, pedum praeuidit.Itaquc ad cas non refpondit.

Lutlierus dixit, Tiircre non eft à Principibus Cliriftiants inferendum bellum ex co fol«m,quia Turci flint. Dominus cnim Dens cos efle, amp;nbsp;re-gnarc vult,ÇcIut fuse ecclelîæ flagclla,amp;’ fuæiiifti-tiæ cxecutorcs,quos,quum vult, adhibct, amp;nbsp;excitât. Rcfpondet Bcllarminus, Non feejui. Nam amp;nbsp;fames, amp;nbsp;pcüis funtflagella Dci, aduerfiisquac nemotam ftultus eft , qui non quærat remédia. Refpondeo ego, Remédia quidem honefta amp;nbsp;Ic' gitima parari aduerfus Turcorum arma fi qua mö ueant,à Principibus Chriftianis Si pofle, 8: debe-rc. ^cd illis quiefeentibus, amp;nbsp;nihil mouentibus nego arma in ferenda efle. Munitioncs vrbium. tela,bombardæ, cxercitiis mature funtferibendi, fi vis ab illis ingruat : fed fi pacem nobifeum co-Junt, non cfl bellum ficquaquam ncccflarium a pobis in eos mouendum.Bella enim non nccclTa-ria femper trilHflimos fuis aiitonbus exitusha-bent. Nec inter honefta auertendæ Turcorum procellæ remedia eft vel frâgcrc fidem iis dataro, vt fuafit lulianus Cardinalisivel vt eos.crabroiics peflimos, primi irritemws, præfertim nihil hofti-îiter in nos,amp; fratres molientes noftros.Honefta enim coram omnibus funt à nobis piis procuran-da,amp; pax cun^ omnibus coicnda, ex Pauli præcc-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptogt;

Qiiod autem ifte calumniatur ex loh. Cochlæi Monachi impudentiffimi, mendaciflimi,amp;Lu-thcro inimicifl'iinifcnptis, Luthcrum obftitilTe, qiiominiis Hnngaris fuccurrerctnr contra Turcos, eftfummum amp;: robuftiflimum mcndacium. Imó Papæteclinis,amp; Monachi illius, qui Ludoui-cum Hungariæ regem tunc regebar,amp; totuin pof fidcbat, imptidentia ea clades orbi Chriftiano e~ uenit. Monachus enira illeamp; aciem inftruere, amp;nbsp;bellum ipfe adminiftrarc voluit, in quo Ludoui-ciis vltimus Hungariæ Rex pcnit.Scd quam fcriö refiftcndiim Turcis fcripferit Luthcrus, apparct exciuslibro De vifuattone Saxomc^.Seà rnirû eft, non pudere Bellarminum(tarn eft perfriélç fron-tis)huiiisliiftoriæ,amp; promulg'atæ tunc inter Cliri ftianos contra Turcos Cruciadis, amp;nbsp;belli ; quum hoctotum,fpecieiftiusTurcici belli,amp; pollicita-tione indulgentiarum , (quas vbiquc Terrarum Monachi dinundinabantur ac vendebant pretio appretiato)hoc totum inquam belli Turcici præ-coniû,amp; velu fuerit à Leone X.compofitû ad vim auriimmenfam fibi, fuifqucfautoribus colligen-dam, vti fecit hoc pip prætextp facrile^us, ac ne-fandus latro.Hanc hiftoriam omncs fciunt.Eft e-nim adhucrecens, amp;nbsp;hominumrnentibus hæret, inde prima lucis Euangelij patefaciendæ occa-ho M.Lurhcro,ornnibLifque piispræbita fuir.

Secunda Lutheri ratio eft, Non adeo exitiofum nobis eft Turcos fuperefte. Hoc cnim ftagclloin officio côtinentur Chriftiani, amp;nbsp;plus ad hoc pof-funt affli(ftiones,vel earii rnetus,quam paxTitnus

JI46 Responsio Dat^aei cnim omncsliccntiânimiâ détériores. Refpódc* I BcJlarminusjPropterea nó ccflanduni, quoniinils Tureçà Chriftianiscuertantur, amp;nbsp;quidempror- j fus.R.Hoc verû eil, fi quid ilii primi inoue.ît. Sed / illis quiefcctibus, amp;nbsp;ceflantibus, nos quoque cef-fâte oportet, amp;nbsp;ex Chrifti prçcepto eflé pacificos. ' Quant tertiain Lutheri rationem afFertBclIâr-minus, eam ipfemet confiitat ex alio ciufdeni b«- , theri fcripio,nenipc de Vifitatione Saxonica, Vn I de apparet Bellarminum , fuo ipfius teftimonio) I merum Luthcri,pij viri,amp; impudcntcin caluirinia torem efi'e. Cuius fux amp;nbsp;petulantiæ, amp;nbsp;calumnia:, I ficut blafphcmæ in omnespios, imo in Deum, amp;nbsp;. Cbriftuin, linguæ rationem aliquandoDeo red- j det Bellarminus. .

Ad Cap. XVII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

QVod hîc feribit Bellarminus de Mçlanetbo- 1 nc,amp; Brentio,eft vtriufque fententie depra- i uatio inanifefta. Ollendunt enim illi folum Âla-giftratus fiimmi iraperio, amp;nbsp;colligi Synodum, Si j regiidecifioneiT) verb Ecclefiafticarum côtroucr-fiaruin Epifeopis, amp;aliisab Ecclcfia virisdoélis in S.Scriptura exercitatis, ab Ecclefia delcgatis, relinquunt. Ergo, quemadmodum aiitea docui-inus.doclrinæ dccifio pertinet ad Paftores,amp; Ec* cicfiæ delcgatos ex Dei verbo.Huius autcin dcci-fionis robur, amp;xupeç ad Magiftratum illius loci fummum , in quo obtînere definitionem illam volumus. Et quemadmodum ifte ad fuperiorem Controuerfiam,quceeft deJJei Verbo, nempeli-bro ^,c.6.7.amp; 8. fua argumenta remittitific nos ad \ ea in ilia côtrouerfia, amp;nbsp;in illis capitibusrefp^ódi-mus, ad q leclores bencuolos,amp; pios remittimus.

MAgiflratiim fuminum Chriftianum minime debeve tolcrarc in fuo imperio quafuis fectas,amp; hærcticoriun conuentus , certo ceipus eft. Verùm eatn religioncm folam ab codem effe îdmittendain , tjuæ Romano Pontificl, ciûfqiie •^ancipiis Epifeopis Pontifiais placuit,e{l qnouis inendacio, amp;nbsp;falio mcndaciiis, falfius. Id quod tarnen hoc loco Bçllarminus aficrit, velut ex tripode Delphicoæditum oraculum. Nccvciövlla ''atio, aut S. Scripture locus, aut Patrum dictum J’icaßellarmino prolatum.id probat: fed dunta-?atoporterc hærefes à pio Magiftratu coéïceri,amp; cohibcri: quarum maximas, amp;nbsp;plurimas cuentur RonianusPontifex, ipfius Lpifeopi, quemad-modumcxtotacorum düétrina appaiet. In fum-populusA^.Nemb.Q.Vic Summa Trc Ambrofius in orationc funebri de morte Va'cntiniani 11.feu Iunioris:Auguftinus Epiflola 50.amp; i66.Lco Epiftola 75. Gregorius libro nono, ïpiftola 60. idem cmnino, quod hoc dicimus, docent.

Qiiid igltur,fi plurcs iam hçrcfes vlgcnt , aget Chrilhanus Magiftratus Summus Rcfpondco, EasexDci verbo contutariab Eeelefiç Pallori-buscurabit,qiiodfccit Theodofius Maior. Dein-dcconfutatas damnabit. Quod fi fie, amp;nbsp;tam altas in animishominum radices iam egcrint , vtfta-tiraeiielli propterca nequeant. Nee cnim fem-pcr ablque periculo regni pofliint herefes tolli, telle Auguftino, libro tertio, cap. 2. contra Par-men!anurn,amp; Bellarmino qdo,col.!56^,L.A.tunc

tolerabit quidcin cas, qiiæ propins ad veramreli-gioneni accediint: fed ad tempus rantùra. Eas tarnen ipfas qiiàm poterit maxime cocrccbit, amp;nbsp;re- j priinet. Sic maior Thcodofiiis,Socrates lib^.H' 1 ftoria:,cap.to.SicIouinianus.Impcrator,idemSo-crates lib. 3. cap. ai. Sic ante bos omnes loas Rex luda.a. Chronico.x4.vcr.i7.Sié Zeno Imperator, Luagrius lib.3.biil;oriæ,cap.i4.amp;50.

Quod autem feribit ifteproximèante Chrifti adiicntum, amp;nbsp;fub Heroic Magno Idumæo dénia amp;nbsp;primùin fuifle natas,ac tolcratasludæorum hç-rcfcs,vcJiit Sadducæornrn,Pharifeorum,amp;Eirc- , norum, falfum cfE Illx enim amp;fiibHyrcanoIu- j tlæoriim Rege,feu Ducc,SiiTionis filio, iamexor-tæ fiicranr, amp;nbsp;paulo ante: amp;nbsp;fub Arillobulo huius Uiicani'filio confirmatæ: fub Alexandra huius Ariliübiili Vidua in fummum honorem, præfcr-tini Phaiifçorum fcdla fuit cuccta,annis ad minus So.antc aduentum Chrifti, lofephns lib.13.de An tiquitatibus Iudaici$,cap.2 2. Qu^od ell iufigne«-

Bcllarinini vel memoriæ, vcl raalitiæ, vt nobis irtas tenebras offiindcrct, ad fiiiim crrorcni «leRomaniPontificis autoritäre fiilcicnda,con-hrmandum. Sed ex falfo nihil, nifi falfum colligi potefi.

QVia præfraâ-c tuctur hoc loco Belîarminus nofiram, id eft, veram , amp;nbsp;Euangelicam do-cirinam Romanorum Pontificum doctrinæ plane , repugnarc: nulla verb prorfus inter Chriftianos j dotlrina toJerari debet Chrifti Euangclio contrariai

tiatiaxcrtc Pontificis Romani doiärinaaPrinci-pibus Cliriftiaiiis minime igitur, cx hac Bcllat-niini fcntcntia,tolcKari,aut permitti debet.

Quodautem vera Ecclcil^ membra'vcroEc-cletiæ capiti liibiici debere fciibit ifte,verum eih Scdhæc ratio Pontifiçios omnes ex vera Çhrifti bcclefiaelicit,quoniam iUi non Clirifto, amp;nbsp;vero, amp;nbsp;foli Ecclcfiæ capitifobiiciuntur, Eplict i.ver. U.fcd Pontifici fuo Romano.ltaquclicllarminus fc fuo tugulat mifer gladio,amp;fnos çranes occidit, Si exvera DeiEcclcfia eiicit.

Nihilde Dci verbi amp;nbsp;feripti fententia immu-tandum effe cóncedimus; ac ne iota qvidem, ficut Cbriftus.Matth.^.vcr.iS.vnum, aut apex, vel minimus., Omöis enim buiufmodi additio, detra* aióqueiamp;darananda, amp;tollenda,amp; reiicienda eft. Ergoquumtammulta Deiverboferipto ad-iccerintjdetraxcvintqucPontificij,corum doüvi-i na procul dubio SetoUenda, Scabiiclendacfta 1 Principibus Cbtiftiani»» abolcnda, non autem 1 noftra,quæprorfuscuraCbrifti Euangelio con-1 cordât, acconfentit. Hoc colligo cx illa Bafilij \ Magni conftantiafTbeodoritus lib.q. biftor.cap. 1 '17.item px Euftatbi], amp;nbsp;Syluani prudenti refpon-fo,Tripartitæ lib.^.cap.a^.item ex Gelafijptimi Epiftolaad Eupbemianum.

Crederc Cbriftianos Sy mbolum, quod vocatut Apoftolicum,effe Apoftolicum, tpuoniam id tra-ditEcclcfia,falfum cft. Id enim cvedimt pq, quia illius do£trmacüHei verbo, amp;nbsp;Apoftolicisfcri-ptis plane confentit. Hec fequitur propterea, Q^dfi ab Ecclefiæ Koman« iudicio mvno do-

1105 ResPonsio Danàéi gmatc difcedasjfit ab eiufdem doéirinatota rècc-dendû.Eft enim fallacia A. diélo fecüdii quid, See-Näquo'indoginatc Romana Ecclefia ipfa à Del verbo difeeditjin eo minime fcquenda cft.In qud confentit cum Dei vcrbo,in eo eft fequenda.No-ta Dei Verbi, qux fit, ante dixithus. Nec cnira eft iudicium Romanæ Ecclefiæ.

Reliqua, qu£fc cum Caflandro agitat, ac difpü' tatBcHarminus, non eft noftri ihftituti velexa-minare, vel curare. Nos cnim Iohannis Caluini veriftimam doctrinam 8: fcqnimur, 8i ampledi'-mur Dei verbo confentientem : quæ plane Caf fandrum oppugnat.

De libris hçreticorum,qui verc funthæretid, óedodrini S.Scripture contraria continent) abolendis,quid erat necefte,Bellarmine,tanimiil-tis verbis agere, nifi quod amp;nbsp;ingenium oftentarb amp;fruftra Chartas implere, amp;nbsp;noftrootio, fuoquc prorfus abiiti voluit? Hoc enim docet Nicepho' i ras lib.8.cap. 19. A: i5.hiftôriæ, Socrates lib.i.ciiP' j 6.amp;24.Conftitutio luftini primi, Toriioa. CoH' ' ciliorum.Conciliurn OccumciÎHcurii v.can. Apo-» ftolorum lx.L.i,4w«4ro.C.De HæréfibtUi Nonet Authent.conftittitio luftiniani,4z.Denique phi' ra teftimonia,fi liberet, adiiccrem, velut ex Cor- , nelioTacitolib.4.Annalium, delibrisSibyllinis exuftis,dc Crettiutij Cordi libris iuflii Senatiis crematis.Verùm paupcriseft numerarepecusiitc exilis domus eft, ciii non multa fuperfiint,Nec j iftas phaleras, aut oftentationem ego capto gt;nbsp;vel | quaeroïtefte confeientiâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

De hominuni autcm hæreticorû libris, in quitus nulla hærefis continetur, velut qui ab his de Grammatica,Rhetorica, Dialectica,-aliifqiielibc-ralibus artibiis fcripti funt, alia ratio cft. llli cnim intcrChriftianos amp;nbsp;tolerari, Si legi polTunt, quil nullum ab ik imniineat pcriculuni.lmóetiam Ec clefiaharmoniarti Euangclioruin à Tatiano hæ-retico magno artißcio compofitamtolcrauit , Sc habuit ; quoniam extra pcriculum erat hoc fcri-ptum.Scd fcripta,dequibus verè dicituri CorrHm~ fittionojmores colloijMo,('Mcr quç eil illa quoqufc coramunicatio,qu$ fit per libros)^’r4«4, funt om-ninocxoculis, Sc manibus Chrillianorum cxcn» ticnda,amp; tbllcndaii. Corint.iç. vcr.53. Nccvero cxigua quædam vtilitas, quæ ex hæreticis bæreti-corum libris capi potcft,täti apud nos elfe debet, vtmaxima,quç in iifdem libris fparfa funt,venena propterea retineamns. NSvcl paululum fcrmenti totam malSim fermentât, i.Corinth.3. ver.6. A-liunde enim eadem bona habere pofluraus, amp;nbsp;na-cifci ; Sc illa bona cx eorum libris eflent decerpe-da;amp; reliqualibrorum hærcticorum abolenda, freut auruin exftercoribus Enni) colligebat Publ. Virgilius MarotJSc populus Ifracl Ægyptiorû the-fauros abftulit fecum. Denique fi täti eft vitrum, amp;exiguaillavtilitas, quanti apud nos Margarita elfe dcbetîid eft puritas veræ fidei, quæ ab iltis libris corrumpitur.Marc.i.ver.i5.Chriftus ipfe iu-betDiabolosdefe veraprasdicates obmutefeere.

Qui vero fparfi funt à Patribus in ipforum libris errores, funt quidem deplorandi, amp;nbsp;notahdi veru,vclvirgula,vclftella,quüfugiantur : tot tarnen eorum libri minime propterea funt abolêdi.

Jn fiimmleclio librorum j qui funt retici, amp;c. çyi. Dei verbo talcs agniti, damnatiqi’^ caufla cognitâjdiciturinterdicta Chriftianis,præ' fertim defimplicioribusamp; rudioribus virisiiitd-ligitunquoriim ncc tanta eft feientia,vt faeilè rum à falfo difcernerc poilint: nee tanta viuacito^ ingenij amp;nbsp;prudentia, vt foliim ca,quæ verè fcripts funt,à veneno iis adiunélo queant dcligcrc.Cæte- , ris igitur non pennde cft intcrdicla hçc leiäio.

Ad Cap, XX I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

QVid fibi velit in hoc capitp Bcllarminus.na lt;nbsp;vidco^ Nam ncque res jpfa, d.e qua diflerit tot verbis, eft controuerfa, nifi fi vctercs otniic® .hærefes fcliciilimç- iara fopit.as ex Oreo excitai^ velit,qualis bxc, Heretieos non elFca Chiiftian“’ Magiftratu puniendos: ncqs hereticteflepolTunti ex quorum /criptip ifte (qui fc Catholicum iaftaO omniahæc fua dcpromit,amp; detcribit, NempcCal i uinusjBeza, Aretius, quos tarnen iftcHærcticoS I amp;nbsp;f31só,amp; contumelisè vocat. Denique quiim ö' tent noftri libri de ea re fcripti,hoc tpfitefleSi nos Auguttino plane alFcntiamiir,cuius etiam fenten- ( tiam ipfi Pontificij Canoniftæ dcfcripferunt in cwi.QMpeccat,c?in.l^ofjtnuemritr,C2.n.Ôutdmàf ‘ Zf.Item Gregorio Magno in can. Stent excelleMiit '!jeflram,x x 11 i.quaeft.mi, puniendos tlFc à Magt-ftratii hærcticos etiam Fæpc gladio , non folu® mulóta: inanis eft iftius labor,lt;jui hos librescon-troucrfiaruin inter nos amp;nbsp;Pontificiosagitataruni

Au V; C o B T R oÿP. s s; ïî55 (ilifleric cnini de concdîls 8c confeflis ) infcri-plit , fortaffe ifti dolet, quod crudelitatem non probamus,qiiam in eos exerceri vult In-noccntius ni.cap. ergentu 8c cap. Excommunia ciimvu $. Durnnatt, Extra de H ire licit nempe VC eoruni bofia fiue liberos habeant , fiue non habeant,proniilcuc,amp; oi-nnia,amp; ftatim confifcen-tur, illifque diripiantur.

Mirum autcmcfti Bellarminum fic eflfe ftu-pidum, vt quuni irta, amp;nbsp;vercquideuhdepunicn-dishæreticii fcribit, non intclligat fe -, fuófque focios omnes à Magiftratibus cfl'e punicndos Chriftianis ,quHm ipfi funt hærcticilfii-ni » lupl rapaces onium pelle teéhi^ falfi, imo amp;nbsp;Mercena-iij amp;nbsp;lupi Paftorcs ; 8c cos omnes crrorcR reuo-cent, qnos olim Impcratorcsin L. 2l-/lt;w7JcAlt;«or, L.ylt;mlt;t«».C.dc Hireticii puniendos fanxcrunt. Neftorianis confcntiuut i qui Humanam na-turam Ghrifti, diuînæ cxçquant in tranfliibftan-tatione fua. Eutjrchianis, Nam Naturam Chri-fti vcrè humanam ^bqlcnt : Arrianis,qui Ghri-ftum vcrè Deum tfl’c negent , quum alios illi Mediatorcs adiungant:Manichçis,quum cflc San-étiora etiam fua Confilia velint,quàm Chriftî exprefla prxtepta. Et quid non 3 Efle cnim cof-dem,amp;fuos Papas manifeftos in TcmploDei il-los damnatos mercatores ne ipfe quidem Gregorius Magnus negauit , amp;nbsp;Bernardus , quos Chriftus ètemplo eiecit, Iohannis fecundo.NoS verb pœnasin hærcticos Ccatutas nequaquara mê-.

-1154 Responsio Danae I tiiinius, quorum doóirina prorlus cum Dei verbo fcripto confeiitit.

Ratio autem ilia Bcllamiini columna roil-kfimatrecentefima quinquagelîma nona,L.B. ^.Probatur gt;nbsp;idcirco pclie hxrcticos oceidi gU-dio à Magiftratu , quoniam à Palbore poflunt excommunicari maxima cxcommunicatione,vt cllTitulo tertio, verf. dccimo, cflfalfa,amp;falh-tia Ab ignorationc Elenchi. Confundit cnini duorerwrn plane difparatariim genera. Nenipe lurifdiclionem Ecc!cfiaftieâ,amp; Pjliticarn. Deinde Non fequitur , vt quicunque magna ex-communicatione feriri poffint , amp;nbsp;gladio quo-que fcciilari. Nam amp;nbsp;ex diuerfis cauflis, amp;nbsp;ad diuerfos fines hæ duæ pœnæ infli-guntiir.

Reliquat vero rationes , quas ifte in ea-dem columna millefima trecentefiraa quinqua-gefima nona, L.C. D. affert, funt £tlt;ruAA0gt;-/S’« Sunt enim amp;nbsp;nimis diluta: , amp;nbsp;frigidæ , amp;nbsp;ni-mirum generales , ex quibus quoduis flagi-tium , imo pcccatum quoduis quantumuis le-ue , morte afficiendum , ac puniendum efle, clEccrctur. Sed dum ingenij fui aciem mon-ftrare nobis vult Bcllarminus , amp;nbsp;Aiacistra-goediam hîc nobis fcribcrc , amp;nbsp;pingere ftu-det , incumbit in fpongiam , amp;nbsp;fc caverc iu-dicio probat mifer.

Sed tandem quorfum collimct , fub finera Iiuius capitis indicat, Nimiaum, vt inquifitioncin illam Hifpanicam crudeliffimam Principibus

Chriftianisobtrudatm.onachus fæuiffimus. Itaq; fe fuo tandem ludicio foi ex iftc prodit.

QVod folum Lutheriis de nimïa PontificfS Roraani , ac Pontiticiorum Epifcoporum in eos, quos pro fuoarbitratu Hæreticos appel-labant, crudelitate conqucritur, Se fcripfit,Bel-larminus in peiorèm partcm , amp;nbsp;extra Lutlieri tnentem malitiosè rapit , quafi neget Lutheriis omnino vllos hæreticos à pio Magiftratu efle punicndos , quuiïf Philippus iMelanchthon Cpi-holaetiamædita, gratulecur GencucnGbus Ma-giftratibus,quódMichaclcm Seruetuim trucida-rent. At nouerat Philippus omnes etiam inti-mosLutheri fcnfus,amp;in eo cum Lutherocon-cordabat, amp;nbsp;cum eo Lutherus. Sed nihil lt;ai^ pie amp;nbsp;bené diótum eft , quod impoftor amp;nbsp;calumniator nebulo deprauare non poflit. Vtiamp; impudens iftius calumnia cft,fcribere Hufliuai St Albigcnfcs fuilTe verè Hæreticos.

Quas autcm habet contrariorum àrgumèn-torum folutiones firmas, eas ex Caluini, amp;nbsp;Bezat libris ad verbum defcripfit Bellarminus ,tacito nomine tarnen, more plagiariorum, qui compilant aliéna feripta, câquclibi vcndicaait. Inmul-tis autem hæret ipfe, ficut app;iret in folutionc argumenti 8.9.10.amp; ii. quia noftrorum comtnen-tarios non fatis accurate, amp;nbsp;diligenter adhuc le-gcrat iftc. Sicut ncc in cap. tertio, verf, decimo Titul.primo.

Fidcmin ChrilFum eile liberi noftri arbitrij» fomnium eft. Eandem cx Dei dono elTejamp;cx libero fitnul arbitrio noftro , vt hic fcribit,eft i-nanifeftacontradictio col. 1363. L.ß.Et hxc qui* dcm haólenus.Nam fcfuafquedotes oftcntaf^’^ raercesextrudere hoc toto libroimpriwb hoc capitc voluit Bellar. Laus Deo per Chriftum Dominum

fruŒra timos iUi ;inimi cniciaius fufccpcrunt, qucmadmodum ôr l^oc loxo naifcr ifte M'S“ nachus. 'Nam/idena facit agenti* amp;nbsp;curiofè de colovibusj, pilis ., pedibus , ftatura amp;nbsp;loco, Chiraær« -'Cilicix difpu^anti , qux nufquana vnquam fuit •, aut de Mauri Vtopia amp;nbsp;Rcpu-blica , ( puf^juain cxticit ') xiuibus , ûti’*

jijS' Res poijsro DanAei rcgione, Rcgc,oppidisquxrenti.Vcrum Belhr-minus ful/a in huiu's tracfarionis initio przfuppo-ncns hos qnoqiie dePurgatorio Jibrosæderc voluit, vt luæilultitiæplenum cumulum vberrimè complcrct amp;nbsp;omnibus locis, Nempe Supcris,In-fci is,amp; Mcciiis,id cfl,ln ccelo,in terra,amp; fiibterri clTc homo vccors, amp;nbsp;in C hi ilium blafpheraus in-riotcfceret,{Vapparerct.rnfiniti autemnoftijicontra hunc erroreni fcripfcriint.

TRiaPiirgatorij lîgnificatadunfaxat i/lecxS. fcriptura commémorât, Chriftum,Crucc(ii feu A IDictioncm , amp;nbsp;locum fuiim Subterrancuni» feu Cryptam Animarum à le, fuifquc conhâam. Falhrur homo acutus.Nam alia pene infinita pir-' gant amp;nbsp;purgantia in Dci verbo vocantur, velut Spiritus Sanârus Roman, capit. 8, verf, vflut Fides AÄ. 15.V.8. Verbi Dei prædicatioi.Corin. | v.i^. Ignis Matt. 3.V.11. deniquclotioncsomn« ।

Veteres à Deo olim inlUtut^, Hcbr.p.v.io. Ergo hïc ad fornacein fuam obdormiuit Bellarminus . non fuit autcm.vt in epteris diligens.Vcruniopc- ! re in longo, inquit Flacus Horapus fas eft obre- j pere fomhum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

PRimtim hallucinaturille homo, qui fe tarnen Polyhiftorem credi vult du Apoftolicos Hæ- ■ rcticos circa Beati Bernardi tépora exortos fuif fe /cribit col.i^ijp, LC.quos ante feculum Sr æta-tem Auguftiniiam ßorui/Tc amp;nbsp;vi^uiffe confiât ei ïpfius libro De Hçrefibus. Cap.quadragcf mo.Eft autem magnus ifte temporis hiatus, amp;fcreplus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm

fi.Tgt; V 1. C ON T K O V F. K S. 1159 quàm fcptingentonun annornm. Nam vixit Au-guftinus anno Domini cccc. vixit Bernardus annoDoinini MC. qnæ tempora tanquam horas vniaspafuum moinentam confundit Beilarmi-nus.

Deinde vel cxbiftoria ab çodem cotitexta hoc capite apparet,quauis ïtate cxnthfc,qm hoc Pnr-gatori) Ignis coramentum retelleicn.t,,negarent, iiliqnecontradiccrent. u, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Denique ineptus efï, feriptör ift€,ciui Lutheri, 'VValdenfiüm.ZaingUanorutnfcntçntiamtquam vult tarnen d4innaic)non ex ipfis corum hbns qui nunequoque extant,coUlgit 3t tradif.fcd ex Lco-nisx.Cochlæi infulfi MonachbGuidonis Cairac-liiæfabulisSc mendaeüs cam riinatur amp;nbsp;propo-nit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Mirus artifex, imo feriptor eft ImpudetilTimus ßcllarminus,qvi vbi nC Utternhquidem vna Ignis Purgatorlj feripta vel picta apparct, Purga-.tovium tarnen ibi Ignem inueniat.ln toto.V ctere Teftamento Pnrgatotinm Ignem commemorari, quis vnquam fcvipfiü Certc Ncvno.Nam quod ex llb.n. Maccabæorum c.ii. citant, illud non eft ex Vetere Tcldaméto tcftimonium,quùm Ubri Mac cabçorum fmt extra canotacm V cteris TeftamÜ-t'.hft enimlibct ifte fccuiadns apoçt^'phiflimus, ’ ?t omnino reieetAis ab omnibu^Ilî|çindc in Code«!

ilio capite nnlla fit Ignis Iftlus Pnegatorii mentfo. Tertio,nnlla efi ctmfccutio vt hludas voluit ora-' ri pro iam dcumdlis'. ergo fit Igo's aiiqtfis v.bi detunStorum anlmæ poft exceftunaVcorpore ct\^-

Ii6o Re SP ON s I o Danae r cientur.Poterunt cnim^ potncrunt poft mortem elft; illsE Animæ finccruciatualicubi, amp;nbsp;pœnani Damnijiió autem pœnam fcnftis ferre,vt de Ani-pris Abortiiiorii, amp;nbsp;infantium, qui line Baptifnio moriuntur iiilcni ifti feiKiunt. Denique glofTemi eft locus ab iftis, exlib.2. Maccabeonnncitatiis, non ipfe libri textus. Eftigitur hoc totum argumentum Bellarmini tallaciaduplex,Prima,Anon caulfta pro caulTajquuni liber Apocryphus proca-nonicó citatur.

Sccunda APetitionc Principij , quuinobfcu-rum, amp;nbsp;controucrftim quidpiam per aliud o.bfcu-rius , amp;nbsp;magis controyerfum probare quisniti-tur.

Porrorefponfio Bellarmini, amp;nbsp;Innocenti) pii-mijcft incpta.Libcr iftc,3iiit,inter ludæos non eft Canonicus; fed eft canonicusinter Cliriftianos. Nam non poflunt Chriftiani eificerc vllum ex Veteris Teftamenti libris Canonicum , qui lit, fueritve à luilxis ex Canone expiinftus, quoniam Canonem Veteris Teftamenti acccpcrunt Chri-ftianiàludæis. Scdamp; ilia altera eiufdem Bcllar-mini refponfio,quàm eft fcriaIis,Nempediberifte Canonicus, cft,quialcgitur inMifla.Ergoamp; bre-uiaria,amp; legenda Sansftorumjamp;manifeftc alij ple-rique impij libri funt Canonici libri, quia eoruni particular, ficut amp;nbsp;libri iftius fecundi Maccabço-rum, Icgunturin mifla. Apagc fis,mi homo,Deus tibi mcliorcm det mentem,

Q^àm verb impudenteramp; maligne diduin Au-guftini lib.i. cap.23. contra Gaudentium contor-rjuet Bcllarrainus,dum verba bona Auguftini, fibril

irielegcnduin eflc hunc librum interprctatur, vt dicitur fobrie Jegcndus cft liber (jcnc('eos,amp; fcri-ptaPauli fobriè legenda,pro C9,tjuod cft djligcn -ter,penficulatèjfallitiir homo iftc. Sobriè legédu^ fh liber II. Maccabxorum, qiioniaiU errores varies amp;nbsp;in doftrina , amp;nbsp;in hiftoria continet. In do-ftrina excmplnm Raziæ cap. 7. amp;nbsp;Itidç Maccabæi cap.az.'In hiftoria gt;nbsp;quia ciim libro pri.mô Macca-bæorumamp;alüsin muftis non confentit. T'alceft eapft, amp;nbsp;J. huius libri lecundi, fi cum hiftori.a Ju-dæoruni conferatur. Sed nec lecum cjnçotdat, confer, cap.9. cnm cap.i.vcr. 15. Sed quid de iftius Iihri autoritäre agi copiofius hic ncccfle cft,quum in prima controuerfia de ea re Ecllarminus ad naufeam vfque egerit? cui nos refpondjnius Ergo hîc aefum asit iftc, amp;nbsp;craifibe repetita mors cft. Namamp;Ecllarminus ipfeagnofeitcol. 1574. L.A. veraefie noftrorum contrahunc librum argume-ta,nifi milita prxfupponantur,qiietalfafunt:,vehit idem efte corporum refurreétionem, amp;nbsp;Animx jinmortalitatcm.

Item col. 1574. L. C.pœnituiiîe Milites ludæ ante mortem, quia fc donariis idolorum pOllue-rant.Imo eos impoenitentes in illo certaminc pe-riinedocet exprcfl'e textns li.a.Maccab.u.Ver.qo.

l'alfa verb cft BclI.confccùtio.Nifi hæc prçfnp-ponâtur, mancacfic Dni noftri Icfu Chrifti,itêq; Pauli ipliusApoftoli iatiocinationc,Matt.za.v.îa. amp;nbsp;i.Cor.15. V. 32. ficut maca cft li.x.Macc.tî.v.qft, coclufio. Na visargumenti Chrifti Mat.az.pofita cft in 'iQC'à'!.Abrahamt,IfÏMci-,lacobi,lt;\\.\c totfi vlt;j/.

ji^z Responsio Danaei ficant:non vnam ciuntaxat iftius pcrfonæpartcm, qualis eft anima,vel corpus: ergo quum Deus di-citur ‘^Dem Abritharntfèc toto Abrahamo, ld eft) eius corpore amp;nbsp;Animo eft illud intelligendum. Argunienti Pauli i.Coïinth.15, verf 52. rnonientu Ä (edespofitaeft in rcpiignâtw,amp; abfiirdo,quod fcquitur cx eorum , qtii negant rcfiirreütionem, fententia, fi cum Dei præccptis ccnfcratiir. 1 iæc enim Del præccpta iubent Sanftos piè viuerc. lila verb refurreeiinnem negantiumfententia ha-benas ad quoduis turpitudinis genus laxat, amp;: ab bis fcelcribus impunitatcm.fccleratis pollicetur.

Cætcriim quid venit huic in mentem, vt col. Tj74« L- A. $. zAdfemndum.à'ictrct Animam rationalem cflc veram formam corporis. Nam hoe plane eft,amp;: dSiÓAoycv, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aphilofophó)

quia quùm forma rem denominct : corpus ab A-nima (me rationale, ftUc irrationali nequaquam denominatur.Eft enim alia propria corporis,qui corpus cft,form3,nempc corporeitas. Nec aliter fenlit lib.a.de Anima Àriftoteles capite primo,v-bi Animam définit. Nec enim cam vocat/wofFiv tormâ corporis : fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.vim mouentem

corpus.Eft idem aôe»Xogt;ov. Nam fequerctur corpora vel omnia, vel humana defmcie elfe corpora, quum Anima rational! carcrent, fi illa Anima vera corporis forma effet. .

Quod deniqnc putat Bcllarminus potuiftefa-crificari proiis militibus , quifedonariis idolori» polluerant, toto cœlo fallitur. Erant enim faCii Anathema, pro Anathcmatc autem facrificarc vetat

Ad VI. Controvers. 1165 yetatDeiLcxcxprefle lof 7. Dciit.7. vcrf.zó. verf.17. Ergoautfoaiirludam Maccabçum facit manifelfè Deo in illo facrificio repi gnantem.

Solutio adfextiim noftnim argumentum cfto-mnino nihili,qui3 eft fallacia non caiifla,amp;' tal-fapræfuppofitione, caque du pl ici, Priruâ, Qi^ód fententii cap.n.lib.2. Maccab. vcrf.46. lit Sacra Scriptura. Elf enirn priuata tantiim opinio illius fcriptoriiinon totius Ecclefiæctiara illius tempo tisdogma: fedRabbinicum tantum de!irium:vi-ticlicet Vtilcm eflc viuorum orationein pro de-fuiictis. Altefa præfuppofino falfa eft.fcriptorcin nimirum iftum,.aut illius temporis homines iani credidiflc eife aliquem Animarum ignem Piir-' gatorjUra poftearum cxcclTum à fuis corporibus. Imo cogitauit tantèni fcriptor illc dc Refurre-. Öioncj amp;nbsp;Animæ humanæ Immortalitate contra Sadducæos,quorum error iam inter Iiulæos notus amp;nbsp;pullulans eflc cçpcrar. Sed refcllitur ab ifto ftri ptore,qui procul dubio fuit ex feefaPlwifçorum, ex conicqiientia facli pratcepti lud« Mac. abei, Ador.x;.verf S.Quem huius loci vcriffimum fco-pum ncque animaducrterunt, neque obfcruarunt Sententiarij,amp; Docfores Papiftici. Atque cadem hæc noftra refponfio ad folutiónem fcptimi no-ftrorumargumcnti (quamaffcrt Bcllarminuscol. ip5. L. B.) valet, vt intel 1 igat omnibus fuis folu-tionibus refponfum cfle, quanquam propter inc-ptiani rcfponfum nullum mcrcbantur.

Nulla verb Confcientia, nnllóque piidoreBel-larminus reliquos ex vcteri Teftamêto locos pro fuo igne Purgatorio tucndo citat, quum ipfc di-

11^4 R t. S P O N s I O D À N AE I fcrrcpag. i375;L.C.$;!Vlt;r9«f valet, dciislocisfic fcnhat,7^ra:Zfr hnnclocttm ex lib. z. cap.iZ, Z’X6r«.w( qui vnicus eft, amp;nbsp;Apocryphiis ) aliaßM lt;^lutiam' ejKtz folum probabthter fiiadent efß; Par^a-toriutn. ErgOjVcI hocipfo iam tefte, illi Scriptors loci prcbabilitcr ad hiiins rc‘i, amp;nbsp;ignis confirma-' tioncm inducimtunnon aiittm vcrè,non firm« non ncccflariü. Nec enira quicquam cx hiscffici'’ tiir pro BüHarrnino.

Locus'vobiæ cap.q.verf.jS.Nihil de Purgato-rio igne agit : fed de conuiuio pro liberis Iiifto-riim delunctorum exhilarandis çxlaibendo , Si llrncdorqucd idem in funcribus,amp; fepulturaiin-proborum Thobias fieri vçtat. Défient enim Ifi fieri mortuoriim pioruinaliquem paternæpicta-tis friióluin'ab aliis piis reportare.

Locusex I.Samuel.51.ver. 15. 2.Samuel, i. verß ii.i2.cap.3.vcrfiG.g5.amp; fimiles nihil de Anim.aruifl pofthanevitam affliciione , amp;nbsp;Ignc Putgatorio tr.adnnt:acné per infomninm quidenr.fed tantùtn ofiendunt quantoanimi dolore Iabenfcsgt; Daiiidj amp;'rcliqunspopulus in morte Saulis , 8c Abneris tuerjnt afFcéli,afili(Siqiie. Atquc htihis corumta-tætrittitiæ teftiinonium fuit eoriim ieiimiurn ,vt in fummis aliis calamitatifiiis fieri folet, Pfal.69. ver.ii.55.vcr.13^ Id quod ipfum aperte Nicolaus «le Lyra ibidem tradir. Quod Patriarchæ interrâ lanclam corpora fua deferri volucrunt, veliit Jacobus amp;nbsp;lofephiis , Gcnef.49. verficulo vjeefirnq nono, 50. vcrficulo vicefimoquinto , idcirco fa-efium eft , vt fnam in Dei promilfioncm fidetn de poflidenda olim à fiia pofteritate Cbananæorum terra

Ad V I. Go N T R O V E Its. 1165 terra teftarentur, Si rem, cuius ea terra luit illis Symbolum , Nempe vitamætcrnamfe ex eadeni ' Dei promilfione (pectalTe * ae fpcralFe proderenr, licctalibi,quàm in ea Chaiianæorumteira,mo-rerentur,Hebr.it.vcr'i4.i5-:a.veif.zi.

Locus ex Pf.}8.ver.J. Pf.66. v.12. non magis a J Purgatorium Ignem coilfirniat, quàm ædilicatiô tiirrisBabylonicæjdcquaertjGenef.xi Itaqucalij Pfaimi pene infiniti horum locorum mentem ex-planantjVclut Pf.6-amp; 44.vcrf.23.Lft autem ca, vt piorum viuorum affticiioncs ab impiis in bac vita,non autem poft banc vitam commcinorcntur, «Jterpretc Paulo,Roman.8.vcr.56.

Locus ex If.4.vcr.4. amp;i ^.ver. 18. non magis ad banc difputationem pertinct,quàm Magnificat ad Matutinas. vt ProuerbiisMonachori'i inipfisre-fellcndis vtar.De Viuorum cnini vcrc piorum af-flicfione dilTeritjad quos,hoc ipfo poftea tefte,infra lib.i.cap.i. Purgatorium nullo paôto pertinct, quæ illis in bis terris eucniuntmon autem deftatu Animafum pofthoiTiinumobitiim,amp; mortem,a-git Ifaias.

Locus ex Mich.7.ver.8. ne longa quidem manu ad hune locum, amp;nbsp;argumentum collimare po-teft. Agiturenimde Ecclefiæ totius iç his terris verfantis affliélionibus propter fua pcccata : de ftatu Animarum pofthancvitam negt;pùquidem. Sed Bcllarminum infignitcr UTipudcntctp efte o-portet, qui hos pro fe , fuoque Igne Purgatorio locos proférât. Vcriim femel pudorislincas tsan-filiunt/

Locus cx Zachar. 9. verf.n. agit dc ludçis rel!-tliris adhuc in captiuitate Babylonica verfanti* bus jquosefTe quoqncex tam miltra conditione libcrandos pollicetur Domiiius propter feedus cum illis fuum. De poena aniinarumhumanaruin pofthanc mortem nihil omnino traditur. Itaque ipfifcholaftici in huius loci cxplicatione variant. Nameumalij dcinferno accipiunt.ficutThonias intertia fccundæ,queft. 5e.Ait.6. Alij dcLi ubo Patrum,vt teftatur hie Bellarminiis. Alij dePuf' gatorio Monaftico , quoniam vbi illudfundenb non habent.

Locus cx Malach.j .verf.j. nihil ad hanc difpu-tationemde Igne purgatorio poll mortem fpf-ctar, telle Bellarmino, hoc loco, qui fatetur illic agi de poena viuentes , non autem Mortuos homines purgante.Itaquc omnes illç Bcllarmini rationes hint diintaxat phaleræ, amp;nbsp;tenebræ, quas feiens, amp;nbsp;prudens hominum oculis offundcretd^ obiiccre conatur; vt eos cxcçcet, fi potcll. Nam flint fallaciç omnes : A non caiilTa, amp;nbsp;falfaintcr-prctationc,quemadmodum omnes vident,amp;ipl'^ antea probabilia tantùmbçc tlTc, non vera, vel firma argumenta profeflus ell.

IN locis omnibus , quos ex Nouo Tehamento, profert Bellarminiis, hoc in vniucrhim obhr* iiandum , Nimirum inefle infingulis illis duph' cem fallaciam, A non caulfa Vnam, qui.i falfim manifelle pro vera,interpretationem fubhitf'^’ ficut in his locis. quos iam cx vetcrc Tcftamentogt;

Ad VI. Con trover s. 1167 eoscorrunipens, citauit : qucinadmodura often-dimus. Altera totius huius capitis tallacia generalis ell A pctitione Principij. Fingit enim, Sc piæfupponit, Ignem fuum Aniniarum Purgatorium Chrilto,amp; Apôllülis nctiim hiifl'e.qiiem ex ipforummet Senteutiavioruiu feriptis confiât de-iTittin poll annum Domini 640. rcccptum, pro-liatum,adiTiilium in Ecclcfia ex cuiufdam Bruno-nisSiculi Abbatisfomniis, Sc vifionibus. Atquc bic locus primGin lornacibus, Sc crateribus Æth-næmontis fuit collocatusmunc aiitem vbiqiic cf-fcdicitur,etiam in culina Papæ Romani.

Jllud efl fccundo loco obferuaiidum generaliter in hoccapitc. Nullum ex Nouo Tcllamento tellinioniurn à. Bellarmino alFcrri, quod, ipfo te-ftc, varias controuerfias non producat: varias, amp;nbsp;contrarias fuæ fcntcntiæ intc.rpretationes non habeat:denique non fit anceps,ainbiguum, incertum,amp; ad Bellarmini fentcntiac confirmationem contortum,amp; deprauatum.

Tertio cft animaduertendum , Qupd fi estera Pontificiæ doélrinæ ddgmata fie piobentur, om-nino incertum per incertius, obfcurum per obf-curiiis confirmatur. Id quodamp; ineptilfimum genus eft probandi, amp;nbsp;totam Pontificiam doétrinâ ridiculâ efticit, amp;nbsp;omnibus propinat fiiblanandâ.

Vcrùm fingulos, quosprofert Bcllarminus,locos perpendamus.Primus cft ex Matthxi 12. verfu 32. Ait Chriftus de peccato in Spiritum Sapclum, quod cft omnino irrcmilfibilc, Af in hoC’, ne-lt;jue in futurs feculo remittetur.ct^n quædam pecea-ta infuturo feculo remittûtur. Rcfpôdeo, Primû

ii68 Respons IO Danae i iicgat Auguftinus lib.6. contra Iulian.cap.5‘ (4quot;' ifte lalfo citac)ex hoe Matthæi dicto cftici, igitur peccata poft hanc vitam à Deo remttti, purgaru Deinde hæecollcclio Chiliaftarunihs-reticoruin crrorem confirmât,qui docent amp;nbsp;Uii-bolorum, amp;nbsp;Daranatorumhominuni pcccatain futiiro illo feculo remitti. Denique hæc locutiOj et^ue in hoe, ne^ue tn future feculo, habet tantum

F, amp;nbsp;maiorem aflcucrationein dcncgautlï venixin æternuiu.Sic Marcus 3. vcr.2 9. nihil aU' tem affirmât, velut fi Pater filio fuo dixcric,NiH refte ftuducris, nequeviuo, neque mortiio, tibi cibum vllurn præbcbo. Quisindecolligat,mor-Tuis cibospræbcndos/ Ccrtèrcclènemo. Bclhr. ipfcjCol.i^yd.L.D.Eft igiturhæc colleótio, falU-ciaA Figura Dictionis , vbi affirmatio tribuitui' ncgatiuæprorfuslccutioni.Id quod ipfemctBcl-lar.fatctur, col. 1378. L.'R.j.Re.fondco,

Quod autem hic vbique fumit, Pcccata ctiam futuro feculo remitti, incoplanèChiliaftakï-reticus,amp; contra Patrum omnium fententiamh-pit,amp; fcribit,qui hanc vitam folam cfl'c Pceniteri-tiæ domicilium ,amp; locum affirmant. Fiilgcntius» lib.de Fide ad Petrum, ca.2.Bernardus Serm./Î-in Cantica. t^onrelinijuttur,2\t,rtbt hoftiu projuc catii mortuoin ƒ7ec^4^M■•Auguftin.lib. Merhispec-cator.cap.28. Ex opcribu.s cnim fuishinc cxccdc-tes homines fine pij,fiuc impijiftatim à Deo iudi-cantur,amp; ipfo mortis momento, Apocal.14.vcrfgt; 13. Ergo hmdamentum Bcllarminicæ fententic eftfalfum.amp;petitio Principijjque eft fummafraus amp;nbsp;manifeftiffima fallacia.Hçc Se vera,.amp; breuia,ft , faciliquot;

A o VI. C o N T R o V F. R sé Il(?9 ficilianoftra foluciones omncs Bcllarmini ad no ftroium argumcca corifùtant,licct longas. NcquC vero inepte loquitur Dominus, quum æternitatc defcribit à temporis cuiufuis remotionc, declà-râtq;,vt ineptus idc nugitor inepte vult.Itaq; plâ Me nugatur homoMonachus.prefertim dû Marcû Eiungeliftam interprétera Matthæi Euangeliftæ eflenegat. Confcranturlocâ Matth.u.vcrLja. Marc.