-ocr page 1-

CONTINENS HERBARVM, ALIORVM Q,V E SimpHeium, quorum ufusinMediciniseft,defcriptiones,8ó Ronas adujuum effigiatas : expræci’puis tarn Gr^cis quam Latmis Authoribus iam recens concinnatum, Additisedam, quae Neotencorum obferuadones amp;nbsp;experiendæ uel comprobarunC denuo, ud nuper inueneruntlt;

A VT,

THEODERICO DOR ftemo Medico*


FRANCOFORTI, Chriftianus Egcnolphu» cxcudebat.

-ocr page 2-

M'ï^'i.V- üfO’jnnr;

-ocr page 3-

CLARISSIMO SIMVL AC DO CTI»*quot;*

SIMO VIRO D» DOCTORI BVRCHARDO Mithobio, Illufthfs. Duel's Erid Brunfuieenfis

Medico excellcndflinio, Domino ac Pa-trono fuo, perpétua fide colendo

Theodericus Dorftenius S, D.

VPERIORE annoclarifTimeD.Doâ:or,Chn‘ ftianus Egenolphus Typographus Franefordia nus, precibus à me contendit, ut uolumen illud Herbarium,quod in Germanica lingua iam olin| fianneis excufum formubs in uulgUs emiferat, Latinitate donarem, ac idem ex optimorum medicorum uiridarrjslocupletarem* Qpodlaboris^

^Cftcgomeo (quodaiunc) mepedemetiens,deprccarinon defio dm,tarnen fie inftitit ac urfit ilk,ut fedulus euicerit,perfuafus impo fitoonerime parem ac idoneum fore, qui iam 5ó temporis 8^ fiudq nonparuminartemedica infumpferim. Obtrufam igiturucriuS tjuamoblatamfcribendi prouintiam accepi, partim Utamantiflï-wummei uirum, pkniorc.fi fieri poflet, obkquio demererer, par-^iniutin Herbaria medicina acfimplici, perfcribendi cxercitatio-”^’’i5ac,quem optimum magiftrum Cicero prédicat,ufum, conk-^Ufreruberiorem cius cognitionem:Partim etiam,ut tali beneficio, wdpotiusiuuandi flndio mco, omnesmedicinæ candidatos mihi ^euincirem,in{pemucnienti,nonparuam ex opère fufeeptopro-wanatutam u tinta tem, Principiô autem opusiphim Germanicum keeifiuis horis promca uirili à meuerfum, ex probatifTimis tam CraïcisquamLatinis medicinæ autoribus in uniuerfum locupk-tiusreddidu Deinde fingulis herbis atqj fimpltcibus annotationes t|uafdam,in quibus ueræ amp;nbsp;gehuinæ ipiarum herbarum amp;nbsp;fimpli-ciumnomencIaturæ,Slt; defcriptiones,ex antiquis Öó recentioribus mediciscrutæ continentur,adica\Poftmodura etiam Barbaras uo-cesArabibus amp;nbsp;myropolis communiores, 06 magisreceptasnon omifi. Poftremo fi qua eft inter medicos controuerfia uel difcepta-tiodeherbauel fimplici aliquo, earn quoquenon mifiTam fecijites quapotuidexteritateconatusdirimcre. Atquinon defuturifunt proeul dubio makferiati quidam medici,qui hofce labores ceu ua-iiosacinfrugiferos,carbonepriufquamlegcrint notabunt, acnafo, ,quod aiunt,fufpendcnt, infimulabuntq; metemeritatis, qui litera-turae mediocris homo,de herbis, hoc eft de rebus dubrjs amp;nbsp;perpk-xisac arduis,propter quas inter fummos medicos, etiam num uehe mens contentio atque controuerfia glifcat, aliquid in lucem æderc

-ocr page 4-

P R AE F A TI Ogt;

fuedm aufiis» Scd talcs uelim rogatos, ut prius quæ funt a me diligenter fcriptapcrlegant,quàm incognita,dente Theonino rodant-Quo fadlo, ckmentiores agnofeent aefatebuntur, me fummorurn ac optimorum medicorum authoritatibus inniti,ipforumq; de her bis ac fimplicibus judicia 06 placita congcffiflè,amp; breuiter nihil ad duxifle,quodex eorumlibrisnon fit depromptum, Cæterumfî quis illos claHicos autores, quos imitor, nonnullis in herbis ko. pum minus attigifTe conuiccrit,is mihi ueniam dabic,cum ipfi opus habeant Patronis, quos parauidefenfores: tametfi multo malim cum illis ipfis crrare,quàm cum rixofis medicis qui Herbarif medicina: rudes ac prorfum ignari funt,ualdc fapere- Optime profedo mihi de medicina: tyronibus mereri uidentur, qui rei Herbarif ha-ôenus tam feede ncgleétæ, olim uerô in magno precio habitæ,au-xiliares manusadmouent, eamq; ab interitu omnis calumnif kcuri, uindicare non grauantur. Atq; utinam in hoc pukherrimum nego cium,omnes medicina: proceres confpirarcnt,eoq, uelis ( ut aiunt) equifij; contenderent, quo Herbaria medicina iamiam renafcens, amp;nbsp;caput iterum exerens, tandem priftino uigoriachonorireftitua tur- QuodipfumefFiceretotisuiribus ohm conati fucrant excellentes uiri,Leoniccnus,Manardus,amp; Ottho Brunsfelfius, Quibus fi fata uitam non inuidiflent,rcm Herbariarn me Herdemultum ad iuuiflent, amp;: maiore cumfrudupromouiflent- Sed iam commune mortalitatis iter nigredi, lampa da tradiderunt illisqui adhucfu-perftites in Herbarum mundanarum uirctis cxerccntur:in quorum numero funt D.Rudlius. Antonius Mufa,Lconardus Fuchfius, atq; alrj cumlinguarum peritia, turn Herbarum cognitionenobili-tati medici, quiutinam à pukherrimisceeptis defiftcrenonuclmc* fed krenue progredi, æternam fibi bene faciendogloriam paratip ri. Non enim fluxum uirtutis premium apud medicina: ftudiofos promerebuntur, qui bonam in herbarum difciplinisilluftrandis, nauaucrunt opcram. V nde dokndum imo deteftandum arbitrer, banc mcdicinæ partem tam multosânnos adeonegkdamêócoti-temptam iaemfle, ut eins a pud Medicos nulla tan^Megarenfium habita fucrit ratio, cum tarnen literarum monumentis proditum fit,fummos olim reges adeo herbarum fuiffe kudiofos, ut ncgledo regiæmaieftatis honore non puducrit neq; ta:ducriteos,pcruafta9 regionum folitudincs, ac fakus inuiosrcptare,cliuofamontium iu-ga peragrare, abdita terræ uifeera fcrutari, latebrofos deniq;fpe-cus penetrate, folo ftudio quærendi commodas,ac utiles humanis ufibus herbas,amp;^ ad pofteritatem tranfmittendi earum inuentarum cognitasuires,uteouelut omnium maximo beneficio,fibigenus hu manum obftringerent- Hoc itaq; uelut kmpiternogloria: autlio-ramento.

-ocr page 5-

fsmfnto,îKiregesCclebratilîimi ui'uunt, ctiamHodicgrata homi-num memoria. Quorum nomma peritura cum ipfis fimul mortem obiuiffent, nifi planus indita lam aeterno durarent æuo: permane-buntautemimmortaliatanrifperdumtellus fidaamp; optima rerum parensgignetGentianam,Eupatorium,Clymenum,PoIemortiam, 8^extera ld genus nomen äregibushabenria. Quid 2' nonne luba ^uiutriqjMauritaniæ primus imperauit, ftudiorum daritatemc-morabilior ctiam quam regno, qui potifîîmum eo eeleberrimam ûniamaflecutuscft æter nam ç laudem, quod herbam Euphorbi-3ninomineab inuentore medico fuo appellatam, mirislaudibus edebrariqpriuatim ei dicato uolumine» Mithridatem quoç Ponti ’‘^§^ni,non perinde regnu alioqui Iocuplctiffimum,non tam unius ®t^ujginti linguarum miraculum, quam unica rei Herbarie pen-ïianobilitauit,uereq; magnum uirum ad fydcra tulit,qui inde com *’'^ntationes8c cxemplaria, efïedtufq;in arcanis reliquit, utautof ^ftPlinius, Gum igiturnonmodo dodiffimi rerum naturalium ’ndagatores, fed ctiam fummi amp;nbsp;potentiffimi reges herbarum co-gnitionedekdati fint, acin eo ftudiorum genere laboribusinde^ f^flisuerfati, quis non uiderit ualdc ridiculum effcamedicis non-nullis falfam fibi feientia* perfuafionê induentibus,rem Herbariam ’^ontemni ac uelut indignaim fcitu Scplafiarijs ac Pharmacopolis to

rclinqui. Quo füpcrcilio turgentes, audent ipfi ft præferre ftnimisillismedicis, Hippocrate èC Galenos qui in iyluisamp; monri-^usoberrarunt ad inueftigandum 8ó quacrendum herbas, qui pro f^^io tantum laboris non cepiiftnt,niiÏ éxploratum habuiiïent,hoC ’P^umplurimum conducere, amp;nbsp;in arte medica fumme neceftarium *‘^’^f.Quibusimportunis utilinimæ reicontemptoribüsilludplæ-*^n(^fokt contingere, ut cum pcregreabierinr,amp;' ad egrotosper unicrim, nihil ualeant,omni ope deftituti,nifi ad manus habuerint ’nyropoliajCum tarnen quibuslibet in fyluisSC hortis cir cumquat^ •n^gna fit herbarum copia,quibusoptimè 00 utiliter poflentmedi-Qri^.modo herbas haberertt cognitas,ac non èmyropolarum prp uriptispenderent. Sedexoticisillisamp;f Arabum pharmacis,quibus offidnæfeculinoftri funt opplctæ,intantum addi(ftifunt,utpræ hisomnesherbas negligant ac contemnant, Cum tarnen nemo l^ocimprobare aufit, noftrates herbas exoticis illis non effe uiribus inferiores, atqueeas corporibus noftris magis falutarem præftare niedicinam. Sed nelongiuseuchar, iftamifTa faciens, medicinæ ftudiofosmonebo atc^ hortabor, ut medicinam Herbariam reie-dis eius contemptoribüs, auide ampleétantur, omnefq; libros de herbis conferiptos diligenter euoluant, fummorumque illorum Kgnum 6^ medicorum exemplis addudi, fyluas, montes, pra-

-ocr page 6-

P R AE F A TI O.q

ta 8^ hortos nonnunquam ucrno amp;nbsp;æftiuo tempore peragrentper luftrcnt^S quo ueramherbarum aliorum^ fimplicium cognitio-nem fibi paubtim parent,cumimpoflîbik fit,ut is in probatumme dicum euadat,qui harum return nullam habuerit cognitfoncra,at-que expcrientiam^Cætcrumiamuela contralt;3urus,clariflr.Dodoi( ad te reuertanNouifti dociisuirisprifeam folennitatcm ac confute tudinern effe, ut fuaslucubrationes magnatibus uiris acMecoena-tibus inferibere confueuerint, partim quôd gratiam aebeneuoJen. tiam eorum fibi conciliate ac pro bénéfices in fe collatis gratiam referre ’queant, partim quôdpræfîdiumaduerfus.jniuriam æ^plo-rum 00 Zoilorum quærant ac parent» Eodem ergo Audio arque exemple uir omatiffîme, in pr^fentia impulfus ego, mcam banc qualemcunque induftriam laborcmep Tusc dignitati nominatim nuncupate conftitui,Es enim tu inter omnesbonosamicosmibini fus dignus,cui hoc opus tanquam Deo tutebri dedicarçtur,idque duabusde caufîs»Principio ob fummam SC ardiffîmain familiarité tem, quæ multis ab hincannis^non folum Erffordiæ,uerum etiam JMarburgi, internosinterceffit, atq; ob tua fummain me mérita, quibus me totum tibi deuinxifti,Deinde quôd tu non folum in arte mcdica,uerum etiam in Mathematis atq- in omni genere difciplina rum fis praeftantififimus ; unde amp;nbsp;iam tuum nomen apud omnesdo éios edebratum eft: per quod non leucpondus,neqjparuam æfti-mationembuic operi acceflufamefle penitus mihiperfoadeo, poftquam tui nominis aufpicio euulgatum eft.Proindeuo-

lumen hoc Herbarium tanquam ^Fw^ólt;r4»vöf/,amp; amorisno-» ftri erga te pignus, hibri fronte excipias precor

Burcharde doôli(Tîme,8^ contramorlusui- . ,.^^ . tiligatorum defende» Benc Vale, Apud

Marpurgum, Kalendis Mar^

tij, Anno à Chri- _

fto nato»

gt;540*

IAt7Xlt;î‘

-ocr page 7-

♦.H?

. fe *

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S8j»5?;ar‘ ^ '®'

, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fof4»J^5f 4 ®*'

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âtiinxiAi-yi ^ ®**

Sodemviq p St ' ■ i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*t**Jvi p 6^ ,

P^t^

Spyi^r) Saie^^'fi^ 3 41« ,

^ojy^^e^

p’i’9t

Sova^y SflJaçfî-vva 9 Àst

Stwli)j jusy

^ia jiSt

? nbsp;nbsp;nbsp;âlt;gt;ynrfo\o3^ ’’ *quot;

'^^^'’'’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5?3ÏJ,5I ’»^*

àejA^yi q û«.-SoitPi^jJiyiy^, p ■►^» ^•

îtiisy

P for

’*; ■ flo'fttsi^nrl ^oflivyi^ ^^*

SovjDet^ôiwy^ p (4t,t.t ''

■gt;• *?*b ^OlAiyjS)^

■5\ .tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3û^Jj5yZ3î^

*^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mli^

^ ^ot

3 rbi

p ‘10*'

, , ^ovijgt;At lion^vyi 4 *** ' ^,. ^tttlyw»^ i1on^vyi V^ quot;nbsp;T V Sof'X^Ü

K/i,i»va pKgt;'’.. ; il0y»igt;3V^OJ^'XJ p*'’' *g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 « »

y »

i o?

’ t ƒ ' iiaifim'rix/ü-yt p T ^e ' ^'’*'\ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^orfv^^x-n pis,

■^xV** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SiSianj^xyl p ip

soAJip-n a u*

’- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.^7 P^quot;*‘

\^^*Hy»^3*} X1^AÛT(X^V p ^**

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î0X»'Jv.»V p ***

So7)xATtSor7 ^ *^*

fioJy üeivi'à/lDSxny^e/É^ ;/• iOîcPYlt;{o4J|^ »«»Jtr/Jy

vit

SHI^IA^'Ü P 0^ ‘'^'■‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âotA^iy- p t*lt;

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S9A»yxi^Sai^ P *

t- -fZ nbsp;nbsp;nbsp;I^CWAA01S7 ’ *

X^vprl viXoy^ÿi^

“’^^ Sô^irfuSI^^XAAVli p 901

5cr!xJ_A.T(l\7 *** 'lt;»

ViXtyts^i^ '-'■ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M«))^y

9 18«

«^AlTi^yx'n p i)$t

SJ^iAtiwtn 9 '^’ti'^.

P ^f

* snuMatS» i0r})jy»-ii f t et

i^tlS.^

P S^r

J? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3)f*A^X'7 nbsp;p ’®*

5u»X» 3oxn»v ’ ®^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il0lJ30S!M^»^ p ^ÎA.t

««y

^ifiicrloiiaii^n^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j^^^iv

P 6*8 5 ^il 9 46e

i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoiimjxan n^^'

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlfty^Tl liai q tft

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âoiAnsarfx^ P^'^x.

£ ScSîvfrt Hvn^J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ -

99*!l^lJ)l|^^^

p tôt

F t p 41

/ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iov^t^l p sa

i ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ 4/‘r

WX^Îl/fAQ ^-t*

ZloiAxin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÎ

?VȾ-Qy

’ i »4t»Y?^JOy,^^^

9 09« '!‘lf

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ȏ^riAQ ? ^**

,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SoS3r}« ^v^iiQ 4,«^**

K4»ri43j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

ÜP^mi^oaSxj J,,.;

* iMiy Siyjj^jf^

9 09«

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt^^p ^»Ifi^Q P ’°*

P ^H'

50*1^0 ■.

' ' A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p 441 .1

jp-i'at

»l'fMQ piz

SflrZiydg pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*“• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^naiivri^

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*i i. F «

XiAonàg g jt x

àonS^ p ÿ,

»OYV

q si*

’^«»Sa ’^8We«.

î'’ff»X»»IYy

p ^8*

,ii.H)iS^^ 50rf£OA/H 3 ^u

SCTlyx^^nog psiiZ^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2”^PIyy

Î '8»

Sorfjtan^n psi

âoènj/ioq g ist ..

P»0^4»fîyy

na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t e tj p^**

ScSivnoq .y 3,1; Ç’

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt^

F foi'

^'/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSî^)^z P °*

üoseny^DQ

So^oxy

‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*»ez ’ -^^’

v;’» nbsp;nbsp;nbsp;*M*?«ea gt;i»,îi;’

S'JttXy

.•.. ; nbsp;nbsp;nbsp;*2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;4^lt;»'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oSXuy^ p ^gj ƒ

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âoSiiiiamp;^2 *^*

5PX»g 3^;^*

9 ^* 9^‘t 9 4|t J» S«* i^i*-^ Sdk

■wtX'x somfioS'^A'S, 4 8®* HoAx^po^Ai^n^ 4^^^ âor/m^Aj P Sov^ïiada i^

Üoxtywxq p64‘$xv;.

HtSwjsnSxQ q^6t , 'f gt;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rfô^5^ pt9*,,4 '’

iJerfxxyv^ , „ ' 4 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HofSAXyx^ piti

- ' ” ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SP4»Y»g nbsp;p g^,

’‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5oJivf(^

fhiw^itvij^^

4 ‘^s«'

^ov:iAiî}i)jîi^ • ' '

\\' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ■ '^ 4t^:.

Sf^nyustf^n

p A** '

sa^A^yszwlj^^ qt '

noi^At^K^ 3 set*.

-•’' ii^xt^^x'^-y 4? 4^;

^antcSa^yf^ y

f- f i^-^

j^y^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;êo'fi^iii^ p i^

soxiavs

;'ïoX«îvi

-ocr page 8-

EABfX02,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Ktf^fö^t/^J , Kis^y

Kjoiis

'Kn/rtti^i^ci

KÏ^it Ki-r^toi)

Kt^^^ieif

KwxöS ^

Knlt;/'wsxoxXP2

Kexxinihict Ki^0KVv6x nbsp;nbsp;t^

K0^0K{AvStS

KoflXVO^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7T

KÓ^icii

KofuvoiacvS ':i^'r :

KÓSOS Kfiiißn

K^iSiM^ .0

K^'^n K^iv^t

^fOMS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï.

K^ÓlittitV^g

KvXßOi

KvJaivtog

KuH^KlMVig nbsp;nbsp;1

Kviuvog g^vvyé^oosog

KvVOKV^ihtOg

KnTfrlt;Cfiigt;7«S

KVTffögOS

KviirgflS

Kvgt;5«/x7rtAfl2

Kfi0V«cv . A»

Aayw'ro^cvs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1)5 c*

/^mvfn jf^tCTTxSog 'A«Xgt;‘^oif

^itÜ/Qoi j^tovlanfo/ieg

fSTat/io^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

f^nfoKafUg f^iUKWOg , /iWKn, ^yë^Of

AiJ^cJftS iiiyvsiKÓg ^Socan^fno^ favoKK^xiai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Atvoy xy^iog /uvi^tosti '’ùv^fviix^ix

(SC Mgxêf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•»«« O(ZW15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v, ^^ nbsp;nbsp;* 4

»4 à fAXhK^^HKvÜtlM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7gt;^ Qc^^muft ■ ; V»gt;^‘

•4 b lAXVdlJ^XyógKi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, *8‘ ^ * nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 3 , nbsp;nbsp;1 Mid MX^xS^Og nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.. •*• ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P» ./ - quot;nbsp;gt;

tt n lAxsiyH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*gt;t ^ nbsp;nbsp;‘\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\, tui

9» 4 MXjfXl^ivUg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«40« PtUOVlX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ j'iSj É

9t d tAihiv^tOg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^- nbsp;nbsp;nbsp;»01 4 P«pf^Wölgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'** nbsp;nbsp;„^ 4

•r d MtAs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;, nbsp;nbsp;*34 ^ Vi^XtfvV^Og nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^, 4

Ut 4 Mthix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Hgt;‘^ Ftjrsy*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,4

,5 d MtAihulcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘- #8; * Pi^lttAvuWi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^i

(ff C MêAwóijvMe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n- 180 b Ptftstiiùf nbsp;nbsp;nbsp;lt;gt;''^''' ; g^ 4

»49 4 MiffmAog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v -^ ioo ^ PigrtMg ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir b

90 d tAtermAos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^* Vt^tKOg (óiMg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^^ 4

ibi» Mn/tKOg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'f 85 ^ PvifdtAxteg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,^ 4

*18 4 lAHKMif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-', nbsp;nbsp;i«9 b PerpafnAtvog nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ g

5*4 K^AlVfg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 8» , 4 JtiVKi/xVOi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f^ i

«04 d MÛÂog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«’* P^yaysji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ' quot;nbsp;jj 4

$3 d MMcx« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®° ^ quot;«VKÏog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^0 ff

• ■ tfi b Wôçta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*94 4 na«w^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^ 4

Mf b Koa-yoKK^Wg .-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tofd pia-ag nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^itc

9^4 lAvoxUTX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ nbsp;nbsp;ï®^ Plt;S«X«C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^4

w ,^ JAV^iKH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*.80 dt *9^ lt;1 PtfvtViTX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^g^ ^

118 b Ku^iOcpv7tKog ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’90 * Portait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ^

9* « Mvgo’/i'« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'974 PoAv^xvtg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^^^

»01 d Kvia-ivHX^^ix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft ® 'aiJ^wiv^ii i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^q^

- ,««o 4 nbsp;nbsp;nbsp;_^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TBShuTTOditOg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^ ^

/•®5»^ , •: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N’ G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VaA^i^Og nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ J

' •» * •^‘lt;‘;k‘*-- ” * ; ’amp;^tó* “ 5 • nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Nxpalosfvd'uut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

”gt;■ f ««««»«111 „ nbsp;nbsp;nbsp;•,. lt;1 •»'f««S nbsp;nbsp;nbsp;,., nbsp;nbsp;..4 1

'« ƒ««.ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;.4. a®T;f« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘' nbsp;nbsp;«.4

^^ K^i^^ix ,i nbsp;nbsp;w»« y“f^f’'

4«8 'd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“0 b, 140 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^7 8

714 Svf»ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»404 Tpcapfani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J*’

8?; '. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fakin'* Z»,t

104 d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poo 0U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

*45 b Qivctfo^os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29t d Pous nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^4

*14 4 Qfftl^Og nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7 4 PMg

»* 4 oKu^x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449 c gt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ,

111 d ontfxKtrtg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;*14 ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2* '’'^^'

' #0* 4 ofxhii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cd

«1 4 O^OS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»♦ 4 xilt^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'”.

111 d Q^vxKXv^x s nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48 b zix^^iifaytg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***

11» d efvAxTTxütg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^» b it^vgug nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*“ ,

147 c o^ve nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 0 Zi^og ay^fiff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’’

«9* b o^vTfi^v^fli* nbsp;* 9 f» ’89 ^ :zéAtvog fviviug nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*8 0

«7* c OéuOloiviKtU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*80 b ^tuU^X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’5®

ibi, Qvo^X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t^ « 2fcy»S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81 d.

ibi. Ogjyavot i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®® ^ StatA* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’*

»*9 c Qofuvog «ypiog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5 b Z^ffXttOg

quot;’gt;»lt; 4 Ofojios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»07 e s.if0/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?’

-ocr page 9-

s

EA?rxos.

■ 0 fiÿAtvSlVH PHtIvH

1ÎÎ d,

Mt t

gt;»Tob Tt^ii^ag , .j, ibidem.

^fiO/jiOg

gt;8* C

44« TivrÄOff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^td.

204 d

^OtVlKK ^oivmóe

10} d

•o* b T«Aj{

1x9 d

108 d

gt;«r « JiüvftaTlety

*50 4

^OV

891 4

*0 b Xfityt'arteyof

80 4

*77 d T^flftfX\,0S ’

177 «

t9S b T^t^vX^ep _r «»o f.

, *88 d

XafiXiittf»

' toS lt;1

*0« d TftJfÓlAKVii ^

ßl C

XXH«l/«(llVM

294 4

»18 4 TƒO‘yytAa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.•

» b

X(ti^e(0°yS ^''

ibi, Tv^oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[,'

3|i b

69 b

X«{ixiKio^oS XaiMiftH^o^

, ' gt;nbsp;‘44 6

*’9 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y. gt;-

Xxfia 'aï{v.s

7« d

*1* d Y^i7rt7rs^ ^^■'-194 t.

ue d

Xa^ttfepvJiKoif ?;,

';’;?gt;-‘87 t

s gt;nbsp;4'’s

«04 C Ytl't^Ÿ

*2 C

XiMt^ÓvtOy i; '■'

1 'I 7# f

*80 4 Ydfrtivx(itf^

«n b

XÓ^oQ Kif^oJ'tffitei

6 4

1*» c YmiftKoii

Uf d

XfvtroKX^iffos

14* d

art d Y-xvoJtKci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^.

*f» b

X^roAxjfXifoif

85 4

104 C YOSUTTOf

*H C

»94 «

•zOlv-^ *

txrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«

Viv/ÓvXf/oe

t«4 4

89 b etgt;«K0f

144 4

Yv^toy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p' ■

i «8 d

*»# c ♦«K«S9fc'wtTrTeA;*«Taj/,

1*4 d

YV^ÖTJOS^OP nbsp;nbsp;nbsp;s

• j# r

^^ixyxviy

140 4

lt;20 d

-i TfcA©',

»ifC ^tJigt;,ilt;lix^is ,,,

ts* b

; u.

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nie

INDEX»

A A

tl

S.

-ocr page 10-

INDEX.

^ntd' I» ®

Apium faduüm’

xg b Bronius

quot; ZV Abrothanum jT V Abfinthium Abfinthium ponticum Acanthis Acatia Acetofa

Apium fylucfire

’7 a Apollinaria

* «^ Aqua

*7 3 Aquamulfà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s,.,

^ a Aquilegia

’° 5 Arborglandis

^ “ Aringa

X9 b Bryonia

... .• Bryonia nigra nbsp;nbsp;gt;

JJ g Brutus

»84 b Bubonion

j Buebeidem 241'3 Buglofla. um. _^jj Buphthalmon

ÎOÎ b 30 4 «0 «

Acetum

’ a Arifiolöchialonga

gt; j Burfapaßoris

Acorus

* *^ u quot;Ärifiolochiarotunda

J £ Butyrura

y\cusR)üfcatii

’47 b Armoraria

X44â fi««“® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Aegilop»

■ ’* “ Amogloßa

xx 7 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.

AfFodillus

Agarkum Agarkus

*î ® Aron

*^^ Artemifia ,/.

’^‘^ Aitcmiliadomeßica

*^ ’^ Caballinum

’ Cæpa »8» d

75 «

Agnus caftus Agreftefedum Agrefris faluia Agrimonia Aizoon Aizoon minus Aibucum Alcanna AfcWmilfa Aigapalußris Alexandria Alifma Alkakengi

’7 t Artbanita ”9« Artincilla

“7 c Afarom

’* ^ Arparagus 4° Aßer Atticus

294 b Aßerion Aßrantia

**’® Athanafia , •lt; ƒ’ “ Atriplex

*^^j Atriplex Hifpanknfc ^9ö d Atriplexum

**^ b Auena »pa

î°î “ Calamentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

^^0 Calamentummon«quot;“ ’^ *^ Calamus aromaticul

^7î d Calamus odoratus

’^7 d Calendula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .,

V7 d Campanella nbsp;quot;

rp d Candela régis

*8* d Candelaria if a Cannabis fatwa ,

»77 a CannabisfylurftriS

35 a Capillusporcinus

** d Capillus Veneus

»37 lt;nbsp;187^ 370 37 d

too 8 Jgid Jgid

39« 39 1 ^1 d 4i d ^3®

Alleluia

p c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4

Caprifolium

131 b

Allium

Allium agreße Aluns

Altcrcum

Aloe fuccotrinum

Akhæa Amantilla Amaracus Amaranthus

Amarum duice

’° Balaußia.um. Ballotc

^9 Balfamita

’^^ “ Balfamum

^^ 5 Barba Aaron

“ Barba birci

^5* Barba louis BatbaßluanÄ Bafilicon

CapnitiS

43 b Caput monacnl ’S» b Cardamomum

44 d Cardamum

4» d Cardiaca

»2 d Cardo f. Marte

80 a Carduus benedict“

40 a Carduus fuJlonu®

4» b Carium

37 b Caros agrtfic

80 c lt;41 197 d ^3 a

47 a ^5 C «7 a 10« d ^4 a

Ambrofia Ambubeia

' Bédeguar

” * Bedegari#

47 a Carpefium

47 a Carpobalfamum

50 15

4« d

Amerinafalix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27 ^ d'k “^

Amygdalaamaraamp;dul. gX™

Amygdalus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4 b ßlecarubea

Anacardus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x, c Bernardi teftkulus

Anagallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 c

A na vallis mai or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

47 d Carcamus

47 d Carios

48 b CartofilagO

43 d Carui

»04 d Caruum

»; a Caryophyllata pj d Caryophyium

55 “ 101 d m c »01 d 101 d «3^c »37b

Anetnum Anicetura Anifum

j Deta

“^ “ Btcaalba

*7 ® Be tonica

43 d Caryopbyllon

4^ d Cafeus

38 c Caßiafißula

157 0 0 b cs a

* *11 AI MAK Antbemis Anthera Anrhne

•Betula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X96 b Caffialignea

' Bifmalua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j d Cafianea

j Bifiorta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87 d. 2S7 b Caßrangula

^3 d 7o b jdjd

Aphrodißa Apiaftrum

“ Bitumen ^„3 f Bitumcniudaicum

49 a Cacoputia 4P a Cauda equina

71 b »49 d

Apiumhemorrhoidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bombax

jic Caudaporcina

•9» b 104 d 7t-a 7» a

ApiUm horculanum Apium regale Apium ritus

Apium rußieü 13 a. jc

P Botbormarien ” ? Botrys

49 c Caulis

303 d Centaurea

18 a Centaurium

^^ ° Branca urfina bï^id Braßica

44 a Centum capita xo4ci Centrum galU

138 b »33 b

-ocr page 11-

SSr« SS

INDEX

« 4-1 b Crefffo *Jsb Creta marina

«^^ d Euphragia 9ï d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■

»16 d

^ . » T

94 b Cretanus

55 d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F.

Sm

74 b Crifpula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 c

* 54 d Fibi

*13 fj

SS’'“™ cS^'luio CS'quot;“’ a^''^litus

^hïïï^°* rp’pithyg

74 b CriftagaHinacea

7? b Crocus

7J b Cubebe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

7^ b Cucumis

7^ b Cucumis citrinut

*96 d Cucurbita

77 e Cuminum

77 c Cunila

J^ c CupreiTina

7^ d CupreiTus

7^ d Cufcuta

5« c Cyclaminus

’’’ b Fabainutrfa

5^a FabafuiHa

. Fagafmon

98 b Fagus

98 Ç Febrifuga

9^ d Fel rerræ

  • *9’ » Ferrariamaior

^^°d Ferula

  • *7^ d Ferulago

99 c Ficus

’90 b. Fdago ïoj d Filicula

*19 c

*51 b 120 b 120 d

221 b

71 a

*0; b 121 d

184 d

*22 C

**J «

gt;10 3

CkSnium cSquot;“™ CicS'“

SS c Ult;ydoniutn

81 a Cymbalar«

9^5 Filipendula ’°ob Filix

1*4 d »14 * ,

78 c Cyrainum

*9* a Fiftica

226 C

78 c Cynogloffa

»0^ b Fiftici

226 c

71 a Cyperus

81 a CyprdTus

505 d Cyiïimbriufli

*®8 a Fiftulapaftori«

99 c Foliafenc

•89 a Foliculifenc

«IJ b »^7 b *67 b

cS

SS«4iIce

81 a

Flammula

218 a

8ïc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DJ

Flos amorfs

*26 b

^ nbsp;«4 b g^««

^5*fe.Hii^ 2 D^phamp;

dS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;??* DaufusGericm

j8ö b ^’®» frumend

,03 d Flos S. Iohannis

j55d Foeniculum

,{,_^ ^ Fccnicidum pordnum

*26 d

*27 C 1:8 b 120 d

„^ . Daucusfylucftris Denskonis

, Diftamnus

,04 e Foenumgraccuna »07 b g«g» , ïoS b quot;ag^^»

115 d

*50 c

*30 C

. Didamus

*31 4

J . Diapenfia

Dipcamu#

,Q^|j Fugadæraonum Kj^ b Fungusabietis

213 d

*6 c

Ss

j DracOntion

g^ j Fumana herba

*32 b

. Dracunculusmaior

g^ d Fumus terrae

*3* b

cJ°’9»ldio» Li '“’’Draconis ei’*»««

Dulcwradix

SS d

G Galanga

«33 C

0 8^ d Ebulum

*oS a Galla

*34 b

S’lubtinj

S cJJWamaïor r ^I^ûlidarcgalà

Soluulug

87 d Ebulus ’

108 a GalUcrus

218 3

ibi. EUcborum nigrum

ato b Galbtricum

gt;33 b

251b EUcborusalbus

108 d Gallitricum fylueftrc

*36 fa

80 a Endiuia

^«i b Gamandræa

77 C

89 b Endiuia fylueftris

,„c Gariophyllata '

116 c

»0$ b Enula Campana

„j 3 Gariopbyllus

*37 b

90 d Epaticum ï°ö b Epithymon

z^ 5 Genifta «4 a Gentiana

*38 »

*38 4

^4 a Epithymus

tt4a Geranfon

*47 b

‘‘’«rum

90 d Equinabsherba

149 d Gingiber

303 C

^* d Equifetum

«49 d Git

201 a

90 d Erice

iQï d GolTipion

ft C

Ca quot;*^Wgt; c’a 'giola minor

^^ton

*3j b Erigcron

’JJ b Eryngion

266 d Gladiolus rtf' a ito P 140 a «8 b Glycirrhiza nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*74 d

9» a Eruca

gt;1^ a Gramen

*4* d

J» c Eruum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

207 c Granaiuniperi

V9 «

Sfatida

■ 9»c Efula

ntfa Grana paconiac

212 Cl

J®c Efula adultcrina t7j

X *43 b Grana lobs

*92 b

'‘“‘'ihminor

ï« c Eupatorium :

gt;94 b Eutrafia

117 c Gracia dci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

*16 d

«47 b H,

-ocr page 12-

INDEXA

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ,

luiubæ

iy9

a

Maiorana

’77 «

Halkacabus Haßularegia ’

«9

a a

luncus angulofus amp;nbsp;odo-ratus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20}

a

Malamatiana Malafylueftria

178 b f ’78 b

278 d igo- b

178 i igo b

180 b

Hcdera

Hedcra terreftn's / Helicropium Hepararia

t4ï ’44 82 »45

d b a b

lun cus odoratus,rotun^ dus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27S

luniperus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159

L.

C C

Malua Maluahortenfis Malua minor

Malua Rhomana Malua Satiuamaior

Hepaeica Hepatorium

«4$ «7

b C

Labrum ueneris 47 a ^7

a

Malua tranfmarina Malum

jgo b 231 a

Hcracliotica

206

b

Laducaagreftis

16'0

C

141 a

Herba AppoUinarfs Herbabenedida 13*’ c

Herba cancrr J4 c

tSi b 391 a 94 d

Laduca domeftica Lagopus Lamium

itfo 23lt;^ 302

C C d

Malum granatura Malum medicum Malum punkurn

Si 3 141 a 303 d

Herba cafta

212

d

Lanari

232

d

Malum terræ

181 b

Herba daueUata

t$^

C

Lanceolata

229

a

Mandragora

igi b

Herba Herculis

t89

d

Lapathium

t6z

b

Mandragoras Manna Manus Chrifti Marathrum , ,

Margarita , Marrubium

Marrubium nigrum Marrubium fylueftre

Maftiche Maftix

Matcrfylua , ’ Matricaria Matrifylua

Medo , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- '

Mel Melicratoii Meltons ' jvi ^1« fnliuin

284 b

Herba paralifis

14^

C

Lappatium maius

zéz

b

203 b

Herba pedicularis

»79

b

Lapacium minus

téz

b

lig b

Herba pulicaris

238

d

Lapathum

t6z

b

146 C

Herba regia Herba Robert! Herba S. Ioannis Herba S. Petri Herba ftellaris

i a *47 b 2«; d 210 b »4? b

Lapathum rotundum ’ Lap fana

Lauacrum ueneris

Lauenduia

Laurea

téj d lt;34 1gt; 67 a

1^4 a léf d

182 b

182 b

182 b

183 d

183 d

Herba trinitatis

ts^

C

Laureola gy d

296 d

63 3

Herba tunici

Herba uenerea

Herbaurinalls 143 b

Herculea Herba

i9f a »5^ a

*7ï a 292 b

Lauri baccae

Laurus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' „

Lens

Lenspaluftris

16'4 1^4 2^6 t^^

1' a d-

121 b ’4y b 184 b 184 b

Hermodadylus -Heroion

’49 •^V

a a

Lenticula Lenticula aquae'

t^S

a d

184 b

284 b

Hippel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

3i

C‘

Leontopodion

22

d

186 b

HippolapathunX'

t^z b

Lepidium

223

d

Mplilotum

183 b

Hippuns . r -Hitundinariaherba

ï54-9 d

Leueópedion

22

d

183 b

78

C.‘

Leuifticum

2^7

C

1’ lHUM tu» Melifla c

186 b

* r

tfo

d

Lien caprae

273

d

Mpfnn

98 d

Holufatrum Hordcum Humulus

^’9

2^2

d b C

Ligufticum ,. Ligufttum Lilrumccelefte

2Ó7 C 168 C 169 b

Melopeptn Meliffophyllon^

9811

is6 b 187 b

Hydromel

284

b

Lilium cceruleum

169 b

Menta alba

187 b

Hydropiper tu d Hypcriton

210'

22 ƒ

d d

Lilium album * Lilium conuallium gt;

169 b

170 d

Mtntaaquatica Menta odorifera

189 3

187 b

Hyofeiamus

»yj

b

Linaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143 b

»7Î

a

Mentanonodorifera

187 c

Hyffopus

*y4 c

Linguaagnl

«27

a

MentaRomana

187 b

Lingua auis

174

C

MétaSarracenica 44 d «87 b

1;

Linguacanis

102

b

Mentaftrum

189 a

lacea ; laceanigra -, larus

tfS C ‘ ^9 f a 12 d

Lingua canina ' Linguaceruina Linozoftis Linum

102 b

264 a

289 d 173'd

Menta fylueftris Mercurialis Mercurij berba Mcfoilus

189 3

189 d

214 a zoo b

Ibifcu»

y

d

Liquiritia

274

d

Meipilum

zqo b

Iccoraria

24y

b

Lu

»num

i7y

d

Inccnfaria Inguinalis

2y7 »y7

b d

Lu Lu

gt;inus lulus

»73 d 2fZ C

Milium Milium Colis

191 c

191 b

190 d

192 a 13z a ’93 3

Intybum

111

b

Lu

JUS falidarius

2y2

C

Millefolium .,

Intybum erraticum Inula

Inuolucrum maius

Iringus

Iris luamofchata

81 Hï

a’ a a

Ly

aifticum

tS7

C

Möra baccae Morarubi Morfusdiaboll

lys

b

Maccr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

176

C

Morfus gallin ac'

3* c

16^9

7lt;ï

b d

Macis

Magiftrantia

176 c

gt;9 d

Morumcclfi Morum

2943

194 3

Motw

-ocr page 13-

“Orui

’94 a

Papaucr paluftre

199 a Premulaueris

234 c

Jns urina ‘‘“‘cusarbons

»34 b

Parthemon

189 d Priapilmus

261 b

*7» d 3oj b

Partbenis Parictaria

i a Prolérpinata

210 b Protentilla

i3S b

236 b

’95 d

PalTulæ

211 b Prunella

2^7 a

J^ywiia

x8o d

Paftinaca domeftica

212 a Prunella immatura

20 C

»90^ b

Pedicularia

279 b Prunum

238 a

^^VfCus

»97 a

Penta dactylus

214 a Prunus

ibi.

”Ï‘^ fylucftriï

ibi.

Pcntaphyllon

ibi. Pfeudolinum «43 b.

173 a

51 c

PepOn

98 d Pfeudonardus

194 a

Perapaftori#

34 c Plylium

318 d

^ïreiffus

^ïfdusagreftis

Pcrdicium

210 b Pyrethrum

241 b

*49 a

Perfoliata

291 a

Perforata

215 d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q*

quot;«ausuinca 1^4 a 276 d

Periftercon

292 b Quercula minor

77 C

J’«auslndica ^äiturtium

i75 d

Perpenfa

ij d Quercus

242 a

’97 d

Perlicaria

216 d Quinquefolium

314 a

^^hurtiumagreftc

^ilturtiüaquaucütp

ibi.

Perficum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si a.

7 dieted

Pcruinca

296 d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*

‘^tpeta

K'““{gt;h«

»87 C

Pescoruinus

218 a Radicula

243 a

’99 a

Pes Iconis

2i d Radix

ibi.

^'Ipuum

ioo b

Pcslcporis tje c,

218 d Radix diuina

38 e

E'‘phus

»br.

Pesurlinus

44 a Ranunculus

218 3

ï“‘^audlana

201 a

Pecrapium

21.9 d Raphanus

843 a

202 a

Petroielinum

219 d Raphanus agrefti»

»44 a

^“^balihu

202 d

Petroleum

219 b Raphanus maior

ibi.

gt;'0^71» Ï^i^lndici K^wg*««

202 a

Peucedanum

220 d Rapa

343 b

204 b

202 d

Peucedanus PiJofelJa

ibi. Rapa fatiua

56 a Rapum

ibi. ibi.

^’“moithata

20 j d

Pimpinella

321 c Rapum terras

303 d

S“«ynamp;c»

ibi.

Pinaftellum

320 d Rapiftrum

346 a

^“’'pontica

202 a

Pineanux

222 c Raponeoli

246 d

►^“^ptmftina ‘^/quot;'phæa

ibi.

’99 a

Piper Piperi

22} a Rapunculus ibi. Ribes

ibi.

gt;48 d

Piperins

323 d Robertiana

»47b

0.

37 b

Piper aquaticum Piperina

153 d Rofa

323 d RofaBenedifta

249 c

212 d

Oliudb

Piper montanum

ij3 d Rofarum nieJ3oIcum,fuccus

Ülus

163 C

Pirola

ztS a

249 C

204 d

Pirum donnefticum

224 a Rofmarinus

231 d

J^^pobaifamum

1 a

Pirum fylueftre

ibi. Roftrum ciconiae

147 b

41 d

Piftacea

226 c Roftrum porcinum

112 C

^T^^gdnus

206 b

Pifum

226 a Rubea fatiua

233 b

^æous

207 C

Pituitaria

279 b Rubea tindorum

ibi.

“«runum ^^hpathum üximci ' ^’^‘phcenicum Oxyacantha

tp d 162 b 184 b 280 b

48 b

Poligonon Polipodium Pomum Populus arbor Porrum

»33 b Rubus

230 a Rumex

231a Rufcus

331 d Rufticanardus

132 b Rutafatiua

192 a

162 b

33 c

13 d

2« d

^2iniuni ,

37 b

Porrumfediuum

ibi. Rutafylueftris

ibi.

P.

Pors

197 a Rhabarbarum r

347 a

Portulaca

233 b Rhaponticum

148 a

P«onu

212 d

Pulegium

239 b Rheon

«47 a

nlatiumleporis ,

203 d

Pulmonaria

»40 d Rbcubarbarum

ibi.

p^almaChnlh ^almula

20S b

105 d

Purgatorium capitis Plantago

279 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

2^7 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

iff d

^aniscuculi

9 c

Plantagoaquatica

41 b Sabina

J'ïnisporcinus

303 d

Plantago minor

229 a Sabucus

239 b

Papaucralbum

20p b

Planta leonis

22 d Sagitalishcrba

120 b

Papaucr nigrum

ibi.

Phu

291 a Salix

2;8 a l

Japaner

ibi.

Praßum

182 b Sambucus

2f9 K

-ocr page 14-

INDEX.

Salfmnsherba

»4» b

Solidago 98 b

234 c

Turfait

apo t

Saltunca

270quot; d

SoHequium

82 a

Saluia

zfff d

Sonchus

208 d

V.

Sampfuchus

»77 a

Sparagus

273 d

Valeriana

apt a

Sanguis Martis

ij d

Spatula feecida

274 d

Veratrum album

log d

Sanguinaria nbsp;nbsp;nbsp;^4

C zffo b

Speita

27; b

Veratrumnigrum

no b

Sana raunda nbsp;nbsp;nbsp;ij^ c xis d

SpicaCeltica *'gt;

27 à d

Verbafeum

282 d

Sanicula

to; b

Spica Indica

273 d

V erbena

252 b

Saturcia

260 d

Spica nardi

ibi.

Verbenaca

ibi.

Sauina

25? d

Spica Romana

276 d

Vemncularis '

294 b

Saxifraga

2^2 b

Spina alba

47 a

Vetonica

2ÿgt; à

Saxifraga alba

192 b

Spinaceum olus

277 a

Velîcaria

19 a

Saxifraga rubea 19 a. 124 d

Spinachia

ibi.

Veronica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]S c

29; a

Saxifragia

2^2 b

Sptenaria

63 a

Vibex

296 b

Saxifragum

ibi.

Sponfalolis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71

b 28 a

V idorialis

210 b

Satyrion

2^t b

SquilJa

277 d

Vinca

296 d

Scabiofa

263 b

Squinantum Stapbis agria

278 c

Viola citrina

81 a

Schognanthos

. ?78 C

279 b

Viola lutea

ibi«

Scolopendria

264 a

Stataria herba

220 d

Violanigrajpurpurtajmu.

Scolopcndhon

ibi.

StclJaria

137 d

rana.

297 c

Scordium

26$ a

Stichas

279 d

Viperina

87 d

Scorodotis

ibi.

Stichados ci trinum

ibi.

V irga paitorîü

67 a J

Schrophularia 124

d. 2^5 d

Strangularia

2lt;î; d

Viicago

124 □

Scylla

277 d

Strychnon faciuum

272 d

Vifeumquercinum

242 a

Sedum maius

40 a

Supercilium ueneris

190 d

Virex

27 c

Sedum minus

»94 b

Symphiton maius

89 b

Viticella

32 a

Scitaragi Indum Semen traxini

223 d t74C

Syluamater

Sylucftris cucurbita

142 d

86 d

Vitisalba Vitis nigra

ibi.

33 b

Semperuiuum

40 a

Vitisuinifcra

29S d I.

Senation nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

dlt; 26^ d

Volubilis

500 0

Senetio

2^6 d

Tamar in dus

280 b

Volubilis magna

»3» C

Septincruia

227 a

Tamarifeus

280 d

Vnguentaria

189 d

Serpentaria

87 d

Tamarix

ibi.

Vrceolaris

210 0

Serpentaria minor

12 d

Tanacccum

281 d

Vrrica

30 X 3 J02 d

Scrpillum

2«ïs b

Tanacetum agreite

2jlt;f b

Vrticainers

ibi. ibi, 303 b

Serratula

JS c

Taraxacon

112 c

Vrticalabeo

Serica

t59 a

Taxusbarbatus

282 d

Vrticamortwa

Sertulacampana

18; b

Terebinthina refina

283 d

Vlnea

Sefama Sefamum

271 b

272 b

Terebinthus Tereniabin

ibi.

284 b

Vulgago Vuacanina

304 c

211 b

SefeJiMafliIknlc

271 a

Terræcorona

»44 b

Vuæpallæ

Sich

204 d

Tefticulusuulpis

16» b

Vualupina 304^

V ua Î aminia Vuauerh

171 d

Siler montanum Silicia

272 a

129 d

Thapfia Tilia

284 d 28; c

304 c

Silicuh

ibi.

Titbymalus,um.

286 b

X.

Sil/go Sihmum

269 C

271 b

Thymbra Thymolæa

zeo d 8f d

Xilobalfamum Xilon

42 d n c

Sinope

270 b

Tormen tilia

287 b

Sinapi

ibi.

Tribulus marinus

290 a

' Zi

Sinapis

ibi.

Trifolium

gt;30 c

Zea

*75 b

Sifymbrium

44 d

Trifolium

288 d

Zedoaria

303 a

Solanum

27z d

Trifolium acutum

289 d

Zingiber

80 C

Solanum furiofum

304 C

Irifoliumcuculi

9 c

Zingiber/

ibi.

Solanus

19 a

Trixago

77 c

Zinziberins

223 d

Solatrym

»7* d

Trixagopaluftrfs

26; a

Zizipba

»59 a

FINIS.

if?«0lt;Per«

-ocr page 15-

^e^tfîce.

^Iôtw»rç 94 c»

^87 b JEinbcee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^'

^zaefen éifîci

»;sb ï£!enb

■ 138 b

. B:«un Betoniert

38 b 5£lcpbAntertlAU0

23 C

KKii^vn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7s ßeennircut

’^3 « Iflffen

»î3 b ænbiuiert quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

2 b 111 b

211«ntwurç

«ticrbauiit dirait -

' ; -ozennwurç

”’ ? Bîomberen

s Bnubwurfî n c»

’S/ 5 Bwnellcn

h B:unnErefl*e »97 b» ’S ^ »æ'nHr«!

»37 b S2ngetling

*53 A «ngclfôg

^»3 b Æn jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;quot;

, 7’’ b, 230 4 8 C

îlrtcEcft

■237 A SfntiArt

138 b

ÿbom

2^lt;î b Sïptfel

231 À

ÿ“ffien

^7d ïïptfïg

18 ^

Çmenertae ip;«

■^ttic^ •^“fienttofî

» b Î?u(^«mpffeif

* *^^ Ï Bûc^b«unt

“ ; Biid^obatiin W « Burgel

9 e S£pp^ew «»0 b S£ppid) ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

33 b ærb^Al

i33 b SÊrb^crt

242 b

*42 b

48 b

2iS À

4-9 c lErbeneppt^bi

I

te’'

Burtfepen

BurçelFrâU^ gt;89 Ä Butter

»80 b ætbenErençlinj

’33 b îErbtÂpffel nbsp;nbsp;nbsp;gt;/'

53-b æ«btba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^quot;'‘-

303 b ' ' 130 '(

®lt;lf«m

•^ b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æ.

ÔfrbtrAU*

*32 b

187 t Cötmud

44 b (famelnßew

JÊrbjwibel ‘^■''

37 b SSclinbAunt

^78 e J^mrofen

277 b, - 79 b '-quot;' 180'0’

^‘“«inug

g»»»el(

37 b (taintlkubluntctt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^ c ^febbaurn

302 b Opperentinb/worfel/- . nbsp;nbsp;^jpg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(zi ; . 7.

330« mbblumert.quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0 e jfvdjbcutrt nbsp;, nbsp;‘ ''

fie tarbamomlin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64b ævdbfaren

30 b (Tarbenbenebict nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65 b {gyAenmifiel nbsp;nbsp;, '

1 » ^bnfîroum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïos b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

' * 131b

^4- b

ƒ 241 A

*24 «

89 b 6ttrtn(i(«pffel

83 A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*’«»*

9

»3lt;f b titruUen

93 c Vetren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’'''* ÏU '4

312 b Claret

*84 lt;* ƒeber f rAUt ’ 73

a» 121 b

13^ b Cypîcffcnbautrt

99 c Je^ebifîd

8^ ^ Je»gen

®'-enFiA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;six b toloqumt

122 C

44 # (Lozianber

90 d Jetgbonen

27^ b

S?

44 » C-0|tsn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;92 A ^eigbUter eppiA

241b treuçblumbrt i^S c. 20g b VelbtEummel

30 c

171 lt;^

ïSo b Cubeben

9^c SeUri0 ~

»07 b

2^6 b (Cueutnerert

98 b Jeni^el

118 b

Jr'etorbAum

2$^ c

^ffnMsi f^^^ Ä*

38 b

3^8 e Ôactilenâu^3nb«ert

ƒ td;ten nu^ 280 b JcigwArçfrOUÇ

212 e 26f b

221 e ©«nnenfe^wani

’^ c ^ilçCrAue

loo b

3 e ©Atteln

303 b ^lAC^Ô

173 ^ b

ij3 b ©engra^

235 b JlA«^ô FrAut

148 b

189 b ©ennenmAreÉ

49’ « ^1A^6 feiben

100 b

277 A ©ille

7 b ^leyfÂblûnt

:88 b.

2^6 b ©iptAUt

121 b ©olwurç

*0^ « ^Ib^cErAut tf$ b, xts b.xjS b 304 c ^lozAmor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;216 b

224 b ©oft

279 b ©ZAt^enwurÇ

206 b ^rAteXJenuôbAb 1^ A yrevre^etuFrAut

67 À tflï C

19 « ©zeifalttgEettblûiUert

2$lt;^ c Jfrof^ilblfel FrAUt

41 b

80 b ©zû^wurç

1^3 b JfuujfingerFrAut

2’4 b

118 b ©uncfel

273 «

49 c ©unberbAr *

40 A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qï*

65 d ©ute^wae^d

2’3 b (Balgan

2}i b

294 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~*

©AÜamp;pIfel

*34 b

(Bamenberlirt

77 lt;■

140 « ^berwurQ

220 b (Barbe

190 b

•^ H^?4ç

-^77 i â:belb)(îel

6$ b (ßanofilat

23^ b

,2^0 b SSJizenpzet^

293 « (Barten epfjew

28 b

-ocr page 16-

Begine«

Ήrtcn^fop

15 Àv ren tpi

«Ifo b ^^ipocraj3 ibu ^irfen

184 a KleynEIett

291 c Kkynfcpwertel

1X0 ® ; 26» b

Uiatteabe^

»97 b 4f5«tgf(^wain

76 b Knaben Etant 119 Î

Uj4oc^|gt;eyl

(belbchlien (S'a

3» c ^kctnpfeiff 140 a fittenfecfel

123 b Knoblan^

34 b Knollen Etant

to b

26s b »04 b

Igeeler He

»8/ b Äftgwurg

18 a Kbk/r0tEbk

(bcktuben

2« « ^irR5ung

264 a KoUerwurg

199 *

Ibelefc^tccrteln

»40 « i0tfpp

134 c Kbtbel Etant

IP ® 12^ b

lôtelvioln

81 a ^olber

239 a Komblâmen

Ibcnfenc^

25«y b ^olgmangoU

223 a Krametbann»

toen^jonjf

»11 b ßolg^pffel

»78 b Kraneppai^

1^7 b. ij8 b

Üjcc|t

tft b i^olwurg

3 c Krau^bi|Eel

Ibcnoanbt bonen

119 c i0ont0

i84 a Kreffen

197 *

(öeygbUt

^3 a Ü^omgtaw

28 b KrottenbUI

212 b

(ôxÿtivutQ

to6 a i0pptt

132 c Kuniße blâme

(ötnefl

»38 a ^^omungeblâm

149 a KuntgeEetg

281 b

(ötnficren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

«bù :00»wurg

199 a Kuibiß

^0 V

(boUtourg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j *J lt;

1 78 « ÄmtbaEurbflen

32 a Kütten

’h 189 9

(boueegnab

*47 b ^unb6 melbe

33 a Kunourg 87 b

.(branat blüinen

43 b ^unbemikcrt

»89 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ a

102 b

^(beanat bp|fel

i4gt; a ^unbajung.

.lt;öta^ (brenfic^

»41 b ^nerbig

^3^ b ^nerbarm

3» ^ £anß p0l«mf0 Hatncp

b ttaneb

4 'S

160 C

Uófen|in^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j..

*bib. ^ûnertol

2}» b

tßtiet^il^ßew

*^9 b ^ânerfetb 31 c

^*^^ ItAuenbcI

*^ î

(ßrinöthaut

145 b

Cbnnbtnuegel

162 b

lt; amp;c(nEtâU( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

ns »■

lót cp Eien nbsp;nbsp;nbsp;;

tót till bi^wl

•bù Sbifcb

»93 a 3bif(pwurgeI

\® teinfamert Ä-eopEtant h ß-tebftbeEel JtilienwciE'/ï’l^”** m Umbenbanro

. HiptrurR

? totbetbanm/beer.

J* ß-bwencapen

*^ ltnn0«nEtaü|

»73 b 379 b

QiucEati^iaud^

9 c âekngerjcliebec

ilt;’7 a

(bonbeheb

144 b 3nbternug

3ngber

3ngrien

»69 b 283 e; 166 a

ßabem

31 b 30^406 treubkn

100 a

^4uenfo0 6ün|f ^oarnfraut

3(8 b 3fenßart

59 c 3renEfaur

148 b 3ubenEtrf(^en

264 b ^2 b, il»;

gt;^ar|}atcE ßaiftrang

220 b Jnbenkim

»40 b

^att^aw

21 y a

ni

inartti^el 4^afclnug

168 C Xanel

84 b

202 a Kannen Etant

149 b magtblmn

^afelwurg

13 b Kaps Etant

64 b Eîlagfamen

J09 0

45afenfüp

218 b Karten bi)fel

76 a Vllanbelbaum

14 b

^afenfiaug

208 b Kagenleyterltn

376 b manbeUng/bitkr.

»4«

^afenfke

9 c Kagen ming

187 c Vnan001t

4gt; b

^afenftraue^

208 b Kagentreubltn

294 b VUanetrew

^au^wurg

40 a Kagen wurgel

291 a EBanen magbaknbl»

45eberic^

24lt;îa Kagenjapel

»49 b men

37^ b

^er cube wurgel

199 a Kellere paie

83 b Ulaphebe

3J4 ‘.

^etç,ÿe(çan

5lt;ï a Ketteln

73 b VBaffôfjek»

il».

i^Jergftaut ,

186 b KergenEraut

382 b Ellanlbet/baumti

*94 «

ißergwurg

19 b Kefe

69 b VBaurpfetfet

»94 b

ßeyö

19; b Kejien

70 a EBanrrauteo

61 b

ißvybelbccr $3 b

197 a KenfepUmp

37 c EBayblâmen

171 b

^eybnifeb blâmer»

13 a Kir^aum

74 b Vfkerbifkln 93 b

»90 ai

39* b

a^oeybrnfc^wuniiBrawt

29; a Ku ||en

ibi. Ukerpnp

^cyinifepertkç

283 b Kmnu^

322 c VBeetjWibrf

»77 b

^cytcrnelJeli»

301 a Kkb Etant

333 b VBcnecntp/éTIertKp

*44 «

^nnflf4gt;ibflel

146 c Kke

388 b Üïelb

33 «

^Jmfe^hao^

3 c KkiaCreugwnrg

^f b UjkufRn Etant nbsp;nbsp;nbsp;^»*® y.

WΫgt;S0

-ocr page 17-

Hl ‘l

»5» lt;gt;nbsp;??«benfßg 47 « Ï^abbiliet

tig b 133 b

’** ^ Î^eflwurç

2^1 b

$5

’84 * Îsapunçsln

i4lt;r b

“’ o Hdßwur^el

3’ a

3lt;^ lt;* Ïvaten/Hflber»

201 a

’77 lt;» ï^auten/wdbrauten« *9 Ö Hemblfimen

233. b »79 b

*87 n Ï^emfaren

281 b

*89 Ö Hemwetben

*« « Hetudb

.68 £

»45 b

JOJ ^ Kinbeaug

127 £

fe‘r

’79 Ïgt; Kingelblumen js c

*®'8 c Hitterfpo:n

*76 c Koefm

80 £

90 b

269 c

Xw quot;“8 Ïw*^ . -

’oj b ïsonufcbFbl

*8^ b ^^bmifcbFumd

**» b ^ónufeb päppeln

45 b 101 a

180 b

3°ï b HboitfcberfpicE

276 b

»9* b Ï^ofenbomgzbl/fafft«

’49 C

^o^macin

2^1 b

Kofenrot/weig.

»49 C

148 b Ï^oftuf^mljn

21 £

.ilt;ï lt;nbsp;^0^ febwan^ ï7z b Ï^ofyn

*49 b 211 b

amp;»gt;

87 b Ho^wkhn

137 b ï^bte t^s b ^btdeinbte^.

207 c

293 b

124 b

l’i3S‘^*quot;’^‘

»87 c ^otmurQ

2S7 b

200 b ï^ubem

243 b

Sabonep 49 b Satfrön

160 b

»17 c @albep

236 b

4 b öanictel

103 a

ï'PWn P’

tó. 30 j)lt;*”6 blunt

80 C

, s ©.3oblt;»nóautteI

h 0.3o0«nóEraut j,7c usa X 0. peter« Praat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,10 b

te

^ e.P««r»fW«l ' BQ £ ©aturep

gt;46 b 260 b

te

• . ÖautampfFer öaurBke

4 b

E;»«fpies«l

öaw bonen ’*A Öawbi(teln 22 a 0«wf«»lt;^«I

«33 b

1gt;2 C

220 b

M^tBram

^ ? tiaurau4gt;

s nbsp;nbsp;? ©«»WUV0

*‘^ , ©4gt;a|t'milt Sa Ö^baffnpp m ï ÖW»«»«« 251 h ©4gt;«lT5«n0

48 b

v^^etraut 116 Ï’umen

263 b

»7 c 190 b

?quot;«««€« {’P'lnbautti

^hbcnlfaut

27 c 227 b

x ©4)«rl«cb

*49 b »33 C 289 a

’ ©c^o^wurç

*7 a

©cbe#raut ,41 5

189 b

®iiibf(j|

, ©c^n^Ebsner

71 b

Mïi

9’ c ©ebej^melb

33 a

**5* b gi^ellupurg

78 c


@lt;^IanjJenPr«o^

87 Ï|

©£plc{)cn fafft

©^luffelbJumen ©epluwen

146^ c

19 a

©ebwalbenPraut

78 C

©cpwalbeni»ut0

130 b

ÔcpKarç (L^nilitrurç

210 b^

Cebofarç tonanber

201.«

ÔcpwarçEimid)

tbi.

0cbtt*orQnte^nu}0

iio b

ÔtptVârç tînEwurç

, 33 b

©cpwarçtpemteb

ibt«

tó^b’^an^vriir^

89 bi,

Cebweme biot

303 b

CcptrertclbUt»

169 b

Öeeblüm

*99 «

Ömeibletter

267 b

ÖenffEraut

”3 b

©enjf

270 01

Öenenbeum

233 b

Öibengtjetb

”9 b

©ingrun

294 b

©innaw

21 b

Öifambl

271 b

ö«|ainfame»

ibf.

tóonnenEraut

Sonnen tvenbcl

ibi.

Sonnen wtrbel

tbi«

Spaigen

273 Ï».

SpeoE litten

6j 4

SpecE malien

189 Ï^

©pelç

273 4

Spif a narben

273 b

Öpi^ïccrtencb

229 4

öpJ«ncE tbmer 71 b.t; b.»86 n

©pïineEwurQ

i«4 bi

Öiöbwu.Q

»7 4

StenbelEraut

261 b

Qtenbelwurg

2615

^temEraut

137 b

0tepnbie4gt;*

261 b

0ttyn Eke

183 b

Qteynminç

187 C

gt cm pet et tilgen

»8 b

gtepn rauten

61 amp;

gtic^Etaut

*7 tl

gntfaurg

32 4

0to[ç|)einn4gt;

87 b

gtorcEenfc^nabel

»47 b

©ôp^plç

*74 U

2:.

Ïagnnbnai^t

210 b

^amatifebaum

280 b

ïaubenEroptf

132 b

laubenrocE

149 b

ï^aufentblatt

190 bi

Caufent gulben Era ut

7» a

190 b

ïaufentft^Sn

126 b

ïanb ne dein

301 b

fferpenttj}

’^3 .^


-ocr page 18-

l?e0iRer;'

(Teft^cIFr^Uf

/4 b COegbiitt

ajy b Wilber tt4rbn^

jjb i^t/

u 2reo(fdó«bbi^

ijf « Wegenc^

2»7 b Wdb poley

268'b

Cemfc^erSngbcc'

ti b Wegebicyt

227 b wilbe ramen

132 Ö

Sr^ymiblöm

114 « We00rag

23J b t»ilber fe^arla*^

156 b

3Zoamp;tncffelt»

joz b Weg^blbee

t!^ c ncilbfc^wertel

2) a,210 b

to:ment»l

287 b Wc0watt

82 a wtlber faffran

9;^ »8 a »7 lt;

S^nbUt gt;

2S3 b Weg weife

82 a wilbfaibey

Cropffwurç

230 « Weibcnbaum

aj8 a wilberfenff

2^ff 4

5*

Weinrauten

25Î b wilberïmbit

234 b

Weinreb

298 b wmbentrfl^f

30a 'b.

ïgt;Érfi(^)F TfrUlç ■fiolen

48 6 WeinllocB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

^.h^ Weig betoniert

298 b Wintergrün 14'^ e winterrofen

22} # iSo b

47 « wtfcnfömel

#orO

Tibenbouin

300 b wotffmil«^

710 •

TOnrerfrawcnbcttlïr«?

263 b

4« b wolffemd^w»?

273 lt;*

,rnrerfta«)cßac^ei48bx73« wemmemmiei# T?ri(erfr«ïPcnm(intet 2i b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Tnferfrawenminç 187 b S^'f « • r j^ ^Tnjcitige f4)kpctt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïo c ’^^*ff*' ftanbiei^

r^fldhawt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;2. c n)eint»eii»reb

5P0d,w»ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174 c ^jjj-^^ïug -

t^^ b wolgcmfit 103 b wolffwuro “j a wulham

lt;97 b wunbelbaum $2 « wunbEram 2$9 « wimbfc^etling 202 b Wurmfarnen

279 b 281 b

71 b 123 £ 8i£ aSi b

Wermut

2 b wôteriiÿ

83«

WicPeit

207 c wutfe^en

W^Uf^rert

124 « Wilb«mp(fcr v - *

^ b wüRerling

«f

ÏÜaltpoplf

226 « Wilöbappel

5 b

W«ltEöl

22! A Wilbegarbcrt

*24 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3,

ÏÜdlt illicit

»00 a Wtlber^ppic^

29 b

277 «

VTöltmangolt

^22! « Wilbergalgan

toj 4 geer Praut

Waltmeytlec

a Wilbcrfen^et

220 b geitlofen

234 lt;

Waits bart

4‘ b WilbUttu^

260 c Scitlofen

»49«

Walwurç

89 b WdbCctlec

18; b 3ibeln

73 b

Wanbtleu^ Breite

274 b Wilberfnobloi^

2^5 a §imetrinb/roti

84 b

Walter

32 c WilberEutbs

86 e 3itwen

30; «

Wattermini^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

189 « WilbBreg

’97 b gwibeln

73 b

Wajjer pfettee ts$ b

210 b Wilbmmç

»89 « Swibeln^ifop

260 b

WcberBacicrt

67 o. Wilb moten

104 c gwilanb

83 b

C^obe beo Hc0ifïcrtf,

LECTORI

-ocr page 19-










-ocr page 20-

gt; r, t i

lectori CANDIDO REINHAR-dus Lorichius Hadamanus S» D*

T7 C C E tïbi nouushic codex Hèrbarius.amphini

Venu inexhauftic commoditatis opus;

Vnde falutifens florum genus omne uireds,

Dulcis amp;nbsp;omn/genæ germine fpirat odor,

Vnus habet modicis bona multa reclufa maniphs,

Qiîæ multi nimia garrulitate hbn, Turpia Fallacis pofuit tedoria fuci, CÏ.uc muleis alt) continuerelocis,

Virtutesucrasjhicnominauerauidebis, Non Feretambiguam quelibet herba fidem#

Ergo Phæaeis quôdfiuiridarialaudem.

Et meruerc quibus clarus Adonis erat. Si decus Hefperidum tuleratur pomana^Regum

Et que Medorum confira prata manu, His nihil inferior debetur gloria fcriptis,

Gum tibicommoditas non minor inde fluaU Clariusac nomen Dorfteniusipfemerctur,

Accepit Audio lumina cuius opus,

FINIS,

ARTEMISIA*

-ocr page 21-

DE HERB. CAETERISQ.VE SIMPHCIBlt; MED^ ARTEMISIA*

fi^TifiW«.

AVKUTt^lOS»

Artemifia.

Herba regia. Olusregium.

Partbcnis.

Keyfôf.

©.3o^«iisB0rtel.

DESCRIPT! O.

RTEMISIAaGrgcisamp; Latiniseodemnomine appellatur, ab Artemifia uxoreMaufoIi régis,quefibi bane herbaucndicauit,di0;a,uel ab Artemide Diana, quod inftar Dian? parturientes adiuuet. Græc^ut inquit Barbar us, nxa-i^tKOji Atei^voif-i id eft regium olus,etiam appel lauere, ob uiriuincninipr^ftantiam apud Grecos 8c Latinos uaria huius her-tæfmt nomendatura, Matricaria etiam à Latinis dicitur, quod matricisdoloribiismedcatur, * •

Artemifia herba eft, figura Abiynthio amp;nbsp;Abrotano fimilis, fed waiora tantum Sólatiora hæc habet folia, quæ extrinfecus Candida, mtrinfecusuerofunt uirentia,^ odoreacuto,fapore admodu amaro^CauIcm habet oblonçum,flores uerô utChamomilla,pro-dual.

Duo eins genera, Rubens caul e aefloribus eftrubicundis,Albi-cansakera, caulceftalbo, 8ó flore flauo,radiccfruticofa amp;nbsp;Candida. Nafciturferèaduirialtitudinem.

A

-ocr page 22-

DE HERBIS, ÇABTERISQyt

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMPERAMENTVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

Calefacit amp;: ficcat tertio ordine.FoIiorum tantum eft ufushMe didna,amp;: non radicis,óó uiridiapluspro.funt,quam arida,

VIRES AC IVVAMENTA,

Décoda in umoamp;Spota, mulieribus prouocat menfes, prodeft quoq; fi in balneo fæpius ab inferiori parte, Feundum umbilicum fe ea lauerint ac fouerint,

Eadem uinoac ceruifia décoda, 86pon,ad difficilcm partum condlicit, Herba elixa dextro femori mulierisuelilijs applicata, præfens adfert remedinm, Sedca quam primum infans in luccm prodiei it,inde eft amouêda,ne negleda magna adferatpernidem.

Si qua mulier m ortuum in utero fœtum habuerit,bibat ex huius herbæ dccodo,tum leniter libcrabitur.

Contra uenena, amp;rabidorum animaliumorfus ualde prodeft, 86 in primis fuccus li bibatur,

Artemifia rubea uino décoda ac pota, mendrua prouocat. Ex uinopotaurinamcict,

Redada in puluerem 86 cum aqua apq temperata 86 pota, calcule lumborumfupfamodum auxiliatur,

Cum uino coda86bibita,mulicbriumlocorum tumores,amp;o-mnia ibidem mala emendat,

C Eadem cum uino, folqsChamomiiïæ, 86faluia décoda,meffl-bra paralytica 86 ftupidaji ex ea defricata fuerint, rccalfacitamp;i ut res confirmât,

Contufaficubus at^; myrrba admixta fifuerit, ftomachumre-frigcratum calefacit,fi fingulorum drachmam unamuino impofue ris,86 ca potione u Eis fucris,

, Herbæ huius Radix fumpta,tam potenter laxat 86purgat, ut eti am foetum ex utero mulieris uiuum aut mortuum expellat,

Medicinæmagisconueniunt huius herbæ folia, quant radices, j 86 utiliora funt uiridia quam arida,86 mulierculis fterilibuspræcL pueconducunt,!' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cum femme anethi in puluerem redada 86 commifta, ficus aut ii marifcasfanat impofita,Parotidas quo(^ eodem modo curat,fipn i usacuto fcalpcllo locus fucrit feariheatus, 86 tumpuluis infperfu» fucrit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r , •

Cppilationem membrorum, ut fplcnisac iecinoris, ex frigida caufa prouenientem aperit,fi quis tah’ modo ufus fucrit,

Artcmihæ ac Scolopendriæ Manipulum unum, ac parum ah-fynthp,fi quis acCeperit ac fimulinuino coxerit,86 Zaccaro cdulca ucnt,hæc potio prodeft ad Idericiam,fi parum Centaur esc admi-fceatur;Et quicquid à potione herbarum rcliquum fucrit, calidum belli

-ocr page 23-

SIMPLICIB. MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jl

A IknicftimponendumJdemquoqjprodcftfîh'cn cxtnnfecustümö ci remue! inflationem noxiam acceperit,

ArtemifiacumTaxo barbatomuirto coéla, remedium præftaC îdanum procidentem,fi quis huie calido decoéto infederit. ' Artemilîarn fecum habentibus,negahtnocere mala medicamen ô,beftiamue ulIam,amp;S ne folem quidem,

Alligatam qui habet uiator, negatur faflîtüdinem fentire,

AQVA ARTEMISIAE,

Herba tantum diltillatur in fine Maq,

H^ç aqua medeturTuflï,eonciIiatibmftum,penituenenum,cale facicftomachumamp; confortât, decern diespota prodeft regio mor bolaboratibus, Quadraginta uero diespota fingulis uicibus ad iq. '^eliitj.uncias, conducit ad hydropem:facit procrefccrebarbamil-bta. Tineas capitis extent, laffitudinerrt amp;nbsp;defatigata membra réfrigérât inita;partus accélérât, bibita pondéré uinus uncie:fcetum ^ortuumexpellitpondéréunC,iq.pota, Malâquoep accidentia^ C^ tnmores,8c alia reprimit et pcllic qug mulieribus circa pudenda seciderefolent. Vrinam ducit 06 calculos,Renes opilatos aperit* V enenorum quoep unica ailtidotus eft.


BSINTHIVMab «TtS« hoe eff â tangendo ex aduer-P'^r antiphrafin Greci nomen deflexerunt,quód nuL j lum animal ob eximiarn amaritudinem hanc herbam at tirigat. Vilde Scbarypicron ab amaritudineSC odore A ij

-ocr page 24-

DE HERBIS CAETERISQ.VE]

^ Jieitur» GcrmaniXVeimtlU appellant,quafiprohibêsalacmatein, C amp;^ for tê ob guftum ita appdlarunt» Sacris Romanæ gentïs célébra» ; turn quondam abfinthium eft: ßquidem Latinorum ferrjs cert anti-bus in capitolio quadrigis,uilt;ftor abfinthium bibebattfanitatemut par eft præmio dari honorifice tunc exiftimantibus Romanis, cuius feruandae reftituendæ^* non parua merito inter okra bus Ah-, finthio debetur,tam multiplex uis cft,Sc in firmado ftomacho tant effieax,

DESCRIPTIO.

Abfinthium cauks habet ut Artemifia.Flores fuperne Iutcos,iil-ftar hcrbæ,quam impcriti uocant Stichados citrinum,Radiccsin-fernè Candidas amp;nbsp;fruticofas»

Tria autema Piiniodiuerfislocis,amp;item à Diofcor.AbfinthijgC neranumerantur. Primueft Abfinthium'Romanuuel rufticum, quod amp;nbsp;ponticum à rcgione,in qua optimum nafcitur,appellatitf» Aliud Abfinthium marinum,quod amp;nbsp;Seriphium dicitur,nobis qui demignotum. Tertium Abfinthq genus qüod plurimumin Gallia ultra Alpes nafcitur, quodq; incolægcntis fuæuocabuloSanâo nicumà SantOnum gente appellant, unde amp;nbsp;fernen Sandoniculfl, quodinpharmacopolrjs uenditür aduerfus infantiumlumbricôs.

TEMPERAMENTVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

B nbsp;nbsp;Abfinthium calidum primogradueft, ficcum tertio, aftringen-

’ ' ' 'ti,amaraamp; acri iimuH'ónatnm qualitate.

Succusipfius hXï'fewM^Q calidior eft,

VIRES AG IWAMENTA.

Succus decern diebus continuis una uice potus adquätuor drachmas , amp;nbsp;in faccharo temperatus, conducit ad Idericiaïn,amp; aqua intercutem,amp; multos etiarn lienis amp;nbsp;iocinoris noxios humoret pro peil it.

Abfinthium ftomachum 06 epar confortât, Ciborumappeten-tiam cxcitat.morbis ex opilatione prOuenientibus, utputa hydropi, 86 id genus alijs,medetur.

Lumbricosin uentre necat,86 fortitCreosexpcllit,emplaftro inde præparato in hunemodum. Recipe Abfinthij quatuor uncas, cuphorbr) femi unciam,cornu ceruini combufti,unciam unam,hi| addatur un cia una fellis kporini, 86 mei admifceatur,lnde empla* ftrum fadum,uentri imponatur.

Quilongafebre conflidatur, utatur fucco Abfinthij, facchard tcmpcrato,ftatim febre kuabitur.

Si cui caput adeo dokt,ut fomnum capere nequeat, tedpiat Ah finthium 86 herbam minutum contufam in aqua bene decoquat,^ liniheil

-ocr page 25-

SIMPLICIB/MEDIÖ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

^ ïmtHeoimpofitam,capitikniter drcumdetac ci'rcuml/gct, pulfatu C ksdolores remouebit,óó Hiauiter dormi re faciet»

Succus Abfmthrj perficorum nuckispermiftus, 6ó auribusinftil latus, uermes aurium necat»

Auribus fi manat fanics,cum aceto tritum infunditur,

Abfinthium choleram,quæftomacho aut epati cohækrit, cx-pu^at,amp; per urinam eua cuat»

Cum uino elixum, amp;nbsp;per diein unauice ad quatuor unciasa iciu nobibkum, hominem præferuat,nefanguisin corpore putrefcat;

Contra fugillata multum prodeft, fi mei ÓÓ paululum optimi tiini,cumCyminocontufoaddatur, amp;S deinde commifceatur,amp; lt;mplaftrimodo imponatur.

Obum ex Abfinthio, auribus mftillatum auditum reftituit* Abfinihium ons graueokntiam emendataceto permiftum, fi os wdecolluatur, Siuerobiberis,Iienistumoresdifcutit. Idem con tufum8cmellefubalt;fl:um,oculifq;illitum,hebetes oculos darificat»

Adkimbricosinaluonecandos, Accipe Abfinthium,Marru, tium amp;nbsp;Lupinum, codem pondéré, ÔC decoque in aqua mulfa uel kforti uino,amp; aluo hoe impone circa umbilicum,tum abfq; dubio necantur.

g nbsp;nbsp;Cum oliuarum oleo codum, amp;nbsp;uentri illitum, debilitatcm ito-

’’^achi,^ malitiam iecoris tolliu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Adiierfusebrietatemualet Abfinthrjiuccus cumelle permiftus» Menfes mulierum obftructos idem trahit, fi cum fucco Artemifiæ, ttiyrrhaSó melle commiftusjinmodumpefrilocismuiiebribuskib datur»

Succus quoqp Abfinthrj cum fucco Boraginis amp;nbsp;floribusCentau ft? decoctus,in fero caprino,lienofis ac frebricitatibus opiculatur*

Abfinthium cumabrotano inlixiuio elixum, ualet contra ded-dentes capiUos.

Ad cruditatem ftomachi,accipc Abfinthium 8ó rutam æquali pondéré, amp;nbsp;admixcopipere inuicem contunde, amp;nbsp;decoquein uL 110,amp;exeo bibe,hoc ualde confert ftomacho, atq; eum expurgat*

Anginis quoq; fubuenitcum melk 06 nitro. Abfinthiumuefti-businiertum,tineas arcet, Somnos allicit, olfaAum: autinfciofub C3pite pofitum.

Ex Abfinthio conficitur uinum Abfinthite, quod ftomacho ac-tommodatum eft,amp; urinam cit, Ægre concoquentibus utile eft, keinorofis indem, renum cumurinæmaloaliquodoloribus,lu£. lulls felle,cibum auerfantibus ftomachis,ftomacho malcaffetfbs,^ bisquibusex longo tempore præcordia tenduntur» utile itidem iliflationibus,rotundis alui lumbricis,amp; fuppreftis menfibus*

A ill

-ocr page 26-

DE HERBIS, CAETERISQyS

AQVA RBSINTHIL

Abfinthfj aqua circa ßnem Mai) diûillacun

Aduerfus omnesfebres bec aqua falubcm'rna eft» Couduciï quo^^qsqiu'busexfrigidacaufacaputindolefcit, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Tormina inteftinoru curare effîcax eft» Ad deqclcfidam #Iuum, «contrario ad fifteudam aluum ninnuprofluentem, utiliffima eß*

ARISTOLOCHIA R0TVNDA«


nomenclatvraE,


fi


ANNOTATIO IN ARISTOLOCHIAM LONGAM»

5 RISTOLOCHIA ut Diofeondi placet, inde nome fortita eft, quod K^lsH Äo}(iv^aMS-gt; id eft puerpens egre-giê falutarïs nt,ucpote quæremoratosmenfeSjhæren« tes feeundas, Sórdiquias omnes à partu pelïat. Roma nis pariteramp; Græcis Ariftolocbia plerumq; dicitur, Malum ter ræ etiam à Latinis appellatur»

TEMPERAMENTVM»

» AriftoJöchia rotunda herba eftprimo gradu calefaciens/celifl. doautficcans, libenternafciturinlènticetis, antiquis nemoribus, amp;Sfrutetis,E radiez prælongos cauIesinMartioprofèrt, cubitaK quandoque akitudine,in quorum fummo flores funt puniceiaulj candidi, Radicem ad modum iuglandis rotundam habet, inma concauam 00 colore croceam» Folia nero hxderx terreftri amp;oif lia producit»

.hrrgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENERA EIVSlt;

Tth Aridolochix genera apud Diofcorident dcfcrhutifor^ro^

-ocr page 27-

StMPLICIB, MÈDICÎ^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

^un^a, longa S^ Clematis, quæSarmentofadidtur, ob radices in G wodum farmenti complicatas, Plinius nero quatuor ipecies adin-uenitlib,2^»cap«8» Ariftolochialonga masexiftimatur : rotunda autem foemina, Hæc duo genera notiffîma funt,quibus in officL nisutuntur»

Ariftolochig rotundæ in medicinis maior eft ufus,quant longe, radices plus commendantur quàm folia. Radix effbdienda eft, priuf^ flos erumpit, Ea miram efficaciam babet, abfumit enim 06 cxpeUit uenena, poteftq; ad duos annos Integra uirtute durare, ‘ Rotundae Ariftolochiæ radicem, fummopere pilces expetunt, ^taq;ficontufamadmixtacalce, in mare fparferis, aduolant pifecs ^iracupiditate,continuoq; exanimati fluitant, idq; Plinius coram ^^Mumteftaturâpifeatoribus Campaniæ, qui ob id banc rade. ^lt;:ni,uenenum terrg uocabant.

VIRES AC IVVAMEKTX

Afthmatico ualdeprodeft Ariftolocbia,fipaululum Gentianæ ' ^«nifucco Glycyrrbizæ,quam officinæ liquiritiam uocant, adda-^ur,^ melle permifeeatur,^ eo utatur, »

Pulmoni item utilis,pedori,ac tuiTi medetur,

MorboComitialiacparalyfi opitulatur, fiquislumat diias un-^1^5 Ariftolocbiæ, Eupborbp êd Gaftorei ßngulorum draebmam Ö, ^nam, amp;nbsp;cum oleo obuarum decoquat, amp;S fpinam derfi â ceruice ^^9’^^ anumieo inungat,

Ariftolocbia m puluerêredada amp;nbsp;aceto temperata, ualdecon-^udt,(ïinde fcabics lauctur.Puluis Ariftolocbiæ uulneribus putre^ fcentibusinfperfus,ea curat,amp; Gangrænam inrjsconfumit, Fiftu bs quoep fanat infper(a,fi prins lixiuio de betulis faó:o,aut aqua alu ’^inislotæ fuerint, In difficultate partus Ariftolocbiam in uino ^eliuariimoleodecoque, quoparturientisuentremperungc, æ ftatimlcuabitur.

Pluribus modis Ariftolocbia grauidis opimlatur,nam Cum uino potó^yrrba 8ópipereadditis,menfes 00 fecundas cict,amp; emortu-osfœtus extrabit.

Po te ft eadem. Cub dit us ex cadem foeminis peflulus.

Eadem uino bibita medetur morfibus uenenatis, 86 aduerfus po tionesueneno infectas conducit,Febres quoq; codé modo fumpt» pdlit,

Ariftolocbia etiam falubris eft ibis qui apoftemate lateris uel pc dorislaborant,

Eadem cum aloé epatico in puluercm trita, 86 cake at^ melk in uinumfuba6la,tollit polypum uel cancrum,qui nafum onfedit.

A Ü^

-ocr page 28-

DE HERBIS CAETERISQVE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

A Puluis eiufdcm en melk temperatu s ad ons cxukefationcinamp; adgingiuas maxime confert,amp; omnia uulnera expurgat.

Arillolochia contufa ^ cu radice Didamni in puluerem re4a d:a,amp; melk permixta amp;nbsp;cmplaftri modo uulneribus impofita, fa-gittas atq; lentes extrahit»

Eius radix in uino uel aqua coda, facit ad laterum dolorem, Sf ad Iienem,fi quis.inde potet.

In aceto décoda ÔC dêtibus ex co collutis 8^ fricatis,dealbateos,

amp; tollit dolorem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vulneribus eadem impofîta,laniem,fagittas,oira frada, amp;nbsp;fen* tes extrahit»

Radicibus uiolarum, amp;nbsp;melk temperata, in modum emplaftrl, generat carnem,

AQVA ARISTOLOCHIAE ROTVNDAE»

Ad diftillationem in medio Maq cum tota fua lubftantia, minu tim concidenda eft»

Manibus inde friatispellittremorem»

Vulneraexea lota,ftatim curat»

Lateris ÖC lienis dolorem,pota mitigat».

Spafmo lubuenit,membris ex ea mane 8C uefperi friatis»

’ nbsp;nbsp;Omnem perfridionem in homme reprimit,mane £lt;uelpcnJnJ p gulis uicibus ad duas uncias pota»

Sæpius pota amp;nbsp;articulis inde friatis, podagram diminuit

ARISTOLOCHIA LONGA.

NOMENCLATVRAE,


A^t?0A#^t«^dKf«»

Ariftolochia longa*

Oflcrlucei.

S«nnlt;^0lwt«:^

ANNO

-ocr page 29-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

ANNOTATIO IN ARISTOLOCHIAM LONGAM»

RISTOLOCHIA longa^ cft longoamp;C altocauk, fold's HC^uindibus paUore miftis, in agris libenter proueniens,

Cauk amp;nbsp;internodfjs fimilis Azaro, graui odorc, floribus pïfl5nnaucfcentibus,radiccCandida, tenui amp;nbsp;oblonga,

TEMPER AM ENTVM, Ariftolochia longa tertio ordine calefacit.

VIRES AG IWAMENTA,

Inpuluerem trita, amp;nbsp;myrrha, æquali pondéré commifta, ac in uinocalido fumpta,purgarmatrices,fcetü(q; ex utero mortuos ex. pdlit.

Cumradice Hibiki,plant agine ac melk impofita,mitigat podagt; gram,

Inpuluerem redadla Curat pütrida uulnera,

Equislæfis ab epbippio, idê puluisuuïncri utiliter infpergicur, Ariftolochialonga,óó Aloepaticum æqualipondérécum melk rofaceoin modu cmplaftri formetur, utiliflimum eft, aduerfus ue-lcraamp; caua ulcéra crurû,quæ prius oleo tartan, aut decodlo myrrhs debent mu ndari.

Sufpiriofis Opitulatur, 86 peplus expurgat puluis Anftolochiæ ^°nps,fumptus cum aqua mulfa,

Cum Didamno pari pondéré in uino décoda 86 colata,deinde maneSf uefperi pota, fagittas 86 lurculos educit, mahé 86 uclpcri Juinenimpofita,turn kniter curat,

Ariftolochiælongæ partes düæ,Gentianæ cum Acoro inpulue fern contritæ pars dimidia,mifc€antur melle defpumato, hocafthgt; maticisfaluberrimum eft, 86 pedons uikolos humoresdifcutit.

In puluerem redada,86 cum fucco Rutæ illita,morfus uenenato rnnianimalium fanat.PuIueris aütem drachma poia pellit ucnena,

AQ^VA ARISTOLOCHIAE LONGAE,

Hæc cum tota fubftantia diftillanda eft in exitu Maq, Haecaqua falubris eft ad podagram,fpafmum, 86 uitiofa crura» fi cum illa toueantur 86 fricentur.

Torminauentris quoeppellit, triüm unciarumpondérémane amp;ucfperi pota.Sic quoq; conducit ad morbum Comitialem, 86 la ten’s dolores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Itemtumores 86 corporis magnitudinem ex laftitucinc proue-nientcmdifcutit,fi prædido modobibatur. Sic etiam conducit ad deftillatloncs capitis 86 ad fpirandi diffïcultatem,

A mulieribus pota, pellit fecundinam, Ô6 fanat lienofos,febrL bufijmedetur,

X Conuenic

-ocr page 30-

DE HERBIS CAETERISQVE

A Conuenit quoc^ ad membri uirilis 06 genitalis mulierum pullulas, amp;S quæpafeendo ferpuntulecra, fi indelauentur, amp;nbsp;Hntcola in ea madefacta mane ÓÓ uefperi fuper iniponantur.

Spafmum cum podagra peil it, fi membra ff plus eu eafneentur.

V alet item aduerlus malitiam fcabioforum crurum,amp; ad uulne-ra profluentia,cx flia lota, aut lintea in ea madefacta illis appheen-tur: prodeft ad exitum anffi Ipongia in ea aqua immerfa,cali'da’ im ponatimfiftulas curat inde Iotas, fiquoeppanni lineiin ea intindi imponantur.

A L T H AE A.

nomenclatvrae,

iCtffK®',

Althæa, Ibifcus, Bifmalua»

3btf«-Wdb Peppel.

nbifc^wur^et

ANNOTATIO INALTHAEvM.

LTH AE A fiue Ibifcus Romanis pariter amp;nbsp;Grecis utroq; nomine dicitur.Tributû ei nomen ab exceUen tia 8ó multitudine remediorum. Siquidem nihil Al-thæa Græcis aliud eft, quàm fi à medendo medieam fimpliciter dicas,quibus ù^Sos in Medicina pharmacumremedium-qtie,ÓÓKAÖlt;ï/yej/;uerDum meden' eft, Officinis bifmalua appellatur quia fpecies maluæ eft 86 foliu mollius 86 duplo craflius habet qua ipfafimplex malu a, Vuig o maluauifcus appellatur, quódglutinofa fitradice,

DESC-

/

-ocr page 31-

SIMPLICIB. MEDIC; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DESCRIPTION

Afthajapraßno eft colore, caule oblonge 86 aito,quemadmo- ^ 4umRof^, queuulgo uocantur, rôfærefertf, j'nfuperiore parte, florem habet rofeum, femina dictarum rofarum confimilia, folia funtUnugino(a,nionia amp;nbsp;rotunda,qualia azan'. Radixlonga,magna, uifeofaç, intus Candida cû multo humore, facile naleitur ubi-cun(^plantatur,quotannis repullulando fe ipfam reuocat»

TEMPER AMENT VMn

Habet uim natura calefaciendi,difcutiendi, laxandi, inflamma-tionemabigendi*

VIRES AC IWAMENTAn

Radix cum ipfaherba décoda, Ô6 dun's apoftematibus impofi-ta,emolliteaN

Foliacumoleo oliuarum décoda ualent ad quemuis corporis ^xteriorem calorem,emplaftri modo impofita»

Semê mollificat omnia dura 06 calentia apoftemata, 06 fanat ea, Sicetiarn conducitmembris queintumuerunt»

R^dix cum femme fini elixa,emplaftri modo ad anteriorem par

*^w colli applicata,gutturis ulcéra 06 abfcefTusemolIit»

Semen Althææ cumhyffopo Ô6dulci radicein aqua aut uino g decoâ:um,66 hauftum, Tuftîmfedat,excalidaintemperie contra

^3*^5Scfacilem reddit excreation em; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Seinen cum uino co dum, 06 oleo oliuarum admixto,uitiliginem

^^Wpïne^ faciei decolorationem extent atc^emendat,fi cum «olauetur.

Radixelixa86ambuftisimpolita, magnum extrabit calorem» ^drupturaminteriorem,uterc femine AIthgæ,Ô6 ex eo bibe,in occurabitur»

Ad apium idus,accipe radieem 86 cum aceto tempera, 86 illine, hocftatimopitulaturN -'‘^-^

Semen quoq; in pofta aut uino decodum,bibitur contra omnes Uelparum,apium ac fimilium acüleatos idus.

Radix cum uino coda,fi inde bibas,ciet u rinam^

Semen propellïf calculum,qui lumbos obfediU

Semen recens arefadum, deinde contufiim, 86 cü aceto clixiim, ïcadfolem inund5,afperam 86 fcabiofam cutemleproforu curat*

Radixcum uino décoda 86 pota,ad irtteriora membra qug pla-

) gisautcontufioneautcafu fuerintrupta, conducit: Eadem cum Recto décoda, 86 ore inde colluto,medetur dentibus, 86remoueÉ dolorem gingiuarum»

Alth^ain uino aut aquamulfa elixa,86bibita,curât Apoftemata |horacis,tumorem uulneru 86 corporis,rumpit ulcera 86 ftrumas, *cfaci

-ocr page 32-

DE HERBIS, CAETERISQVE ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

ac facit ad abiceflus,fecundui'n aurcs,quosparotidas dicunt,niala* gmacis modo impofita*

Exradiccóóadipeanfenno fifiat emplaftrumamp; duns apoftc* matibus,ulceribus,óó membris ambuftis imponatur,fanat ea,ac ca lorem extrahit» Hippocrates uulneratis,fîtientibus defedu fangui nis, radicis decodlæ fuccum bibendum dedit,amp;eam uulneribus cum melle amp;nbsp;refîna,item côuulfis,luxatis, turnentibusamp;S mufculis, neruis,articulis impofuit» Suipiriofis ac dyfentericis in uino biben dum præbuit» Vide Plin»lib,2ö»cap»2i»

Decotflum radicis potum,prodeft uring difficultati,calctilorum criidicatibus,coxendicum doloribus,tremulis ac inteftinorum tor-minibus»

AQVA ALTHÀEAE,

Tempus diftillandi conueniens eft à menfe lulio ufq; ad SepteiM-brcm,tum radix contufa debet diftillari»

Hæc aqua eu uino pota,medetur dyfcnteriç» Sanguinem min-gentibus auxiliatur,ad tres uncias pota,^ expurgatuefieam, Pot# nel impofita ad omnes prædidos morbos conducit»

A C E T O S A.



Acetofa

-ocr page 33-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

ANNOTATIO IN ACETOSAM,

CETOS A Ladniseaherbaeft, quæ GrædsOxaKs dicitur,a faporis acidi'tate,quód gratum acorem pala-to repræfentet,unde 80 in acetarqs magni eft ufus, amp;nbsp;____fingularem habet gratiam, Eft aut oxalis apud Dio-fcordem ÓC Plinium,genus lapathi,cuius defcriptio omnino often dit,earn efle Acetofam» Sunt qui cam à foliorum figura anaxyrida appcnant,quoniam calceorum folcis, quos Cræci aliquando ea uo ccfignificant^fimilia funt,

DESCRIPTIO,

Acetofgduo funtgenera, Acetofa maior,qup latiora habet folia caulem fefquicubitum, altum ac rubefcentem,Ièmine rubro in mu-cronemacuminato, quodfoliaceoueftiturinuolucro, hæc partim ftntur,partim fponte in incultis 8^ pratis prouenit. Secundum ge ’ius,quod Acetofam minorem uel agreftem appellant,quæ'multo minora amp;numerofiora folia habet,caulem uiridem 86 gracilem,ic mtnparuum 86 album, ea mulierculaeinardorefebrium utuntur, tontufa enim 86 cum falc impofita,mire réfrigérât, Maior autem Acetofa,uirtute 86 bonitate hanc fuperat,

TEMPE RAM ENTVM,

Acetofa réfrigérât 86 ficcat in tertio ordine, , VIRES AG IVVAMENTA,

Acetofa comefta tollit faftidium,86 appetcntiam ciborum excitât. Eadem cum Barba louis contufa,86 aceto temperata, atq; im-pofita,facros ignes atq; inflammationem fanguinisreftinguit,

Omnes fpecies lapathi, ut Diofcorides inquit, molliunt aluum, ^loluscodumedatur.

Folia cruda iUita,meliceridas, rofaceo, aut croco addito, difcu-dunt,

Acetofa contufa,86 oculisapplicataemplaftri modo, tumorem pdlit,S6 fanat uitiligines,leucas, 86 alias cutis maculas prauas,etiä cmplaftri modo impofita.Eodcm modo medetur ambuftis. Seme, ittrba, Ô6 radix ad prædiftos morbos eandem habent facultatcm*

Succus Acetofæ temperatus oleo oliuarum, 86 capitiillitus,re-mouctmagnü capitis dolorem ex calida intempérie proueniente, Cum uino pota uel comcfta, difcutitquofuis morbos ex calore contraétos,utl(fterum, exiecoreuelfplene orturn, Eodem modo pota, auxiliatur mulieribus quibus menfes diu durauerint, 86 ptxcipue fi femine utantur,

Scmenlumbricos pellit,86 aduenena conducit,tuminprimisad uenenatorum animalium morfus atq; iétus.

-ocr page 34-

DE HERBIS CAETERTSQVE

A Succusacctofæocunscirciimlitus,reddîteosclariorcs» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Idem auribus inftillatus,intenorem tumorem difcudt, Acetofa in acetario fumpta,choleræ impetum reftingu/t» In uino aut aqua aduerfus dyfenteriam uel fluxurn hemorrhoy^ dum utilîter bibitur,

. Eadem conducit aduerfus ebrietatem»

Radix in uino coda doloribus aurium dentium^; prodeft, fi coîluanturiUo decodo^

Radicern Acetofæ, quidam contra ftrumasmeonofufpenfam

gerunt»

Semen in uino elixum,omnes alui fludioncs fiftitJicnis tumorcs acdolores aceto difeutit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Radicescodæ cum aceto,uel crudæ, lepras 06 impetiginesim-pofitæ curant,atq; fcabros ungues.ucrum oportet locum antea, ni tró âcetoepin foie confricatum præparare»

' Decodi fucco corporis pruritus remouetur,fi in balnco ex co fo ueatur Sefricetun

Acetofa uirtute amp;nbsp;facilitate conucnit cu Seperuiuo 86 portulaca«.

AQVA ACETOSAE,

Acetofa diftillanda eft cum tota fubftantia in ucre.

Aqua Acetofæ tumThcriacatemperata,ualetaducrfu$ptft2nif

Pota conducit ad quofuis internos calores,fedat fitim,falurans eft iecori et lpleni,bibita 86 linteolis imposa,

Sacris ignibus medetur appfi^2ta,amp; bibita, conducit ambufris,pellitinor, bum Regium, Difeutitfebres,turn quo queparotidas.

Denies conducitad omnesmorbos prædidos,

A N E T H V M.

NOMENCLATVRAE,

fiVhSoy,

Anethum:

Anicetum,

ANNa

-ocr page 35-

SIMPLICIbZ MEDIC.

ANNOTATIO IN ANETHVM.

N E T H V M Romani panter Grecis dicunt. Diofeo. lib.^.cap.óo, Anicetum quo^ uocari tradit,quo no mine Græcc appellantur ea,quæ cibi appetentiam fa ciunt.Paulus Æginetaipiumuocat anemion.

DESCRIPTIO.

Anethum omnibus nota her ba eR^ Seritur non minus coquoru quam medicorum gratia,ut inquit Platina.Nafcitur herbaceo colo readmodumfoeniculi, ucrum caule non ufqj adeo alto, fuperius umbellam habet lut€isfloribusrefertam,Só libenter inter olera hor tenfia prouenit.Radix eft lignofa amp;nbsp;albicans.

TEMPERAMENTVM.

Anethum,utinquit Ægincta,calefac!t infecundo ordine intern fojficcatpaulo remilTius.

VIRES AC IVVAMENTA.

Somnum conciliât, fi quis utatur, 8ó in primis oleo Anetino ca-P’tiillito. AntiquY,ut Galenus fcribit,uiridi Anetho uti folebanc adfomnum conciliàndum,coronisinde fadis, amp;nbsp;capiti applicatis.

Succusueloleum Anethinumualet ad aurm dolorem,calidum inftillatum. 'a . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

^'ihofrequenti oculos hebetat, genituram extinguit; Si nu-tneesud mulieresladantes puerum,utantur ipfa herba,uel iemine, laAscopiamgenerat, SC præcipuefî cum iure exlentibusparato, fumatur.

Anethum cum papauere decodum 8lt;f commiftum ac potum, ^ftituornitiones. Tormina èc inflationesuentrisfedat.

Semenctematumillméntibus condilomata tollit. Jdem fluxu ^i^isUnde manfeæ folentexoriri,fanat,puluere inlpcrfo.

Cihls ei Anetho confert ad omnes ani morbos, amp;nbsp;dolorem pu-dendorum, Tumquoq; humcntibusulceribusutilitcrillinitur, 8ó potiffimum rjs, ut uult Galenus,quç in pudendis confiftunt.

D2codu anethi fi fumatur,ualde prodeft ftrangurialaborantib.

Anethum cum Zaccaro decodum, 8ó oleo umoq; permiftum, wnducit matrici,pellit fecundas,trahit menle's, fi pondéré duarum ^rachmarum bibatur.

Deco(^ Anethibibitu, optime prodeft adfrigiditatê pedoris. Semen feruens arefadum,fingultus cohibet.

Idem fumptum ex aqua,mitigat cruditates.

‘ Semen Anethi atq; urticæ, pari quantitate in ppluerem redadu aqua mulfa permifceatur,ac cataplafmatis modo marifcis impo-^tur,præfens crit remedium.

B ff

-ocr page 36-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

A nbsp;nbsp;nbsp;Epiphon’s radix illinitur ex aqua uel uino»

Anethum quocp cummaftiche deco(flum,uomituiTireprimûlt;

Cerebrum atq; noma chum confortât, fi edatun

' Oleum Anethinum dolori uenaru amp;nbsp;paralyfi fubuenitjUnguciv

to Dial these permixtum,

Semen in aqua decodum, mulicribusinfidentibus, toHitdolO' rem matricis»

AQVA ANETHI,

Anethum in fine Map cum tota fubfiantia diiliUatur»

Aqua ea pota, amp;nbsp;temporibus capitis affricata 0^ iUita, condliat fomnum amp;nbsp;quietem» Mulieribus Iacproritat,Inflationes corpo ris difcutit,concodionem adiuuat.

Tumorem Sf ukera pellit,fi Jinthcolis imponatur» Venerem mi-nuit,fi bibat ur,

A N I S V M.

NOM ENGI ATYRAli


ANNOTATIO IN ANISVM»

NIS V M, Latinisamp; Grae ds, hoc nomine cognitum, quod etiam Anicetumuocatur, quoniam Anethimo do,inquitßarbarus, appetentiam ciborum præfiat» Vulgus medicorum Romanum focnicukm appellat»

DESCRIPTIO»

Anifum omnibus eft notiiïîmû,in pinguiori terra lihenter nafd tur,cubitali altitudinc, folk's cifeinatis, kmine foenicuJolîmili,flo-re luteo,radice infernc candida* Viridc, 8lt; quod magna habetgra. na, optimum cenfetur*

TEMPERAMENTVM»

- Anifum calefac/t atq; ficcat in tertio ordine»

VIRES AC IVVAMENTA,

Conditum cum Zaccaro,uticribit Platina, turgidasaluosexo* nerat,Vapores caput petentes reprimit,oris halitum iucundioreni facit, fœtorcmç- toUit.

Anifum iuftîtu naribus hauftum, confert ad faciem inflatam, 3^ capitis dolores, amp;5 uertigmem fedat.

Conrufumamp;S oleoroiarum admixtum, amp;nbsp;auribus inftillatum, auditum emendat*

Oleum ex Amfo, ac feenieuJi lemen, mulieribus Jadis copiam procréât» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aniluni

-ocr page 37-

SIMPLIGIB, MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

Anffum'ßtim arcet, obftrudo epati fuccumt, 8Ó urmam det, ^ Wanducatum,

Malos hurnores difijcit,8ó tormina uentris cohibet,8ó inflation nes difcut it.

Purgat foeminis m a tri ccm 8ó malashumiditatcs.

Ven er cm ftimulat tam uiris quam mulkribusmiris in cibo corne ftuni,genituram auget,Veficam amp;nbsp;renes obftrudos apcrit.

Cumfoeniculodecoétumjconfertdiuturnafcbre laborantibus, pdlituenenum.

Affidue comedentibus,auget naturalem calorcm,

Qyoeunq; modo quis utatur Anifo, inflationesreprimit, quæ mteftina indurant,óó ftomachum grauant.

Calefacitcpar,^ concodtionem adiimat,

Anifum in uino clixum,amp; cynamomo atcp maftiebe comiftum, ‘’fitterfumitur aduerfus grauem eructuationem, ex frigido èC cru-^oftomacho contradam.

Cum lingua ceruina, quam officinæ uocant Scolopcndriam, commiftum, ualet ad oppilationem epatis atq; fplcnis.

ßibitur utiliter fubeuntibus cutem aquis,dilcutit tumorem.

Conducit ad omnia genera Hydropis,amp;2 albas fludiones foemi-narumfiftit.

Pubis ex Anifo facculo inditus, 86 in uino calefadus, mulicrum ^ pudendis fi applicetur,attrahit,expurgat easab ommimmundicia^

Concifumauribus fradis infunditur cumrofaceo. Ad affè-Clonesoculorum conducit, fi qua oculis inciderunt detrahir, uel fi pbgisuel contufîonelæfifuerint,fimodo contufum in aqua coqua-^ur,Sccaïidumimponatur. Eodemmodoillitum, nariumulcera lt;:oufumit. Gontritum in puluerem 86 temperatum mene,Hyib-poamp;aceto,ac codum, fiatgargarifmus ad Squinantiam. Sic quo-9ueparatumcumuino,86 comefl:um,ualet ad thoracis apoftema-ta,8ó ad tu Him. Cum caftoreo fumptum, confert ad tumorem ftomachi 86 mtefiinorum.

Sfrangulationes uuluæ,fi manducetur uelbibatur cum aceto 86 Welle, fedat.

Infomnia leuat,ut inquit Plinius, fuipenfum in puluino, ut dor-Clientes olfaciant. nbsp;nbsp;Parturientibus propinatur cum Anetho;

Pythagoras corripi comitiali morbo negat in manu tenentes, ideo quam plurimum domi ferendum.

Cum uino fumptum fudorem leniter præftat;

Veftes quoq; à tineis défendit.

Thoracis pituitas purgattofixim,86 cumeUe fumptum melius.

Dyfentenam cohibet 86 Tenefmum, Anifum toftum, non enini

B iq

-ocr page 38-

DE HERBIS, CAETERISQ.VÏ

A ah'ucî utilms uentri amp;nbsp;intefti'nis putant, Cakfadt membra,dolores lumborum S^ matrids mit/gat« AQVA ANISE

Herba fam maturefcens cum femme dj’ßjllatur, Et ad omnes morbos priedidos ea aqua falutans eft,

ALLELVIA.

NOMENCLATVRAE^

O^vriitfüJtOf, Alleluia.

Panis cucult Trifolium cuculf.

lt;0»cBgÄ«cl^n«;

0a«rfkc.

6lt;^pttHee.

S»c^2(mpfFcf*

ANNOTATIO IN ALLELVIA.

L L E L VIA herba eft,quam offieinx edam TnML urn acidumLatme appellant, Vulgus ueropanemcu cultOxys Plinio nominatur,ab acid o fapore,ut Ruel bus teftatur, Earn Hieronymus Tragus primi nomL nis Medicus, putatefk Oxytnphyllon, quod engenus Trifoli/, Septem enim genera Trifoliorum idem recenfet, quemadmodum Só Ruellius6ó BrunsfelHusin primo Tomo iimpIiciumPharmaco rum,quos quibbet herbarum amp;nbsp;medicina: ftudiofus de hac rekge repoteft.Marccllusduoponitgcnera,cuminquit:nobis exhisqug diult;obferuauimus,in earn partem inclinât animus, ut duo fint Tri-folq genera,commune amp;nbsp;pratenfe,hoc omnibus notum,amp;^ acutio* risfoli);alterum,quod Græci Oxytnphyllon dixerunt.

DESCRIPTib.

Alleluia ku panisCuculi, herbula eftacido Gporeprædita,uC Acetofa,TrifoIio fimilis cifjongis tantum pediculis, tria tantum in fummitatefolia proferentibus. Flore candido, rufoin lunatisfili. quis fcctu,radice in transuerfum longa 8c (ruticofa^in truncisarbo rum dekdarum 8C locispetroiïslibcnterproueniens,InhortiïquO queplantaripotekjn acetarijs ea. utuntur,iucundofapore.

TEM PER AM ENTVM.

Herba ek frigida 8C dcca^óC in primis fcmen,foÏia humiditatem quandamin fecontinent, Eademnempe, qua Acetok polietfa. QultaKt VIRES

-ocr page 39-

Herba auxiliatur dolonbus capitis 8^ tboracis,8ó ualet ad oppL ‘^tionemepatisamp;Sipkni§, præterca ad ucntris tormina ex frigida Wteniperie contrada»

Conducitad ons Aphth'as,quæpuerisueletiamadultjspericir

Succus omnes malas pullulas oris emendat.

Idem cum aqua aluminofa temperatus, fiftulas oris fanat.

Herba cum uino décolla, ÔC myrrha permifta, fi os inde coüua-'^^ oris dolorem 06 gangrænam gingiuarum curât,

Prodcftcalidacompkxionepræditis, Sitimfedat, Réfrigérât Wjôc cor confortât,

AQVA PANIS CVGVLI,

^4uapota falutaris eft ad peftem, Sc ad omnes fupra feriptos • *®orboi.

A L L I V M.

NOMENCt ATVRAE,

^KC^cJ^O^t

Allium,

amp;n0bllt;^«cl^.

ANNOTATIO IN ALLIvM.

L LIV M, Latini uocant à Græco uerbo «;ä£Äw, id eft, quódcxilicndocrcfcat, Græcis autemScorodon dick tur, ut Ariftophanis enarrator in Pluto tradit, quaß vKxloii^óc^oii^d eft, rudis amp;nbsp;iniuria rofa, quod afperc fu-praniodumredoltat,amp; olfacientium nares offendat.

DESCRIPTION

AlJium eft alba cepa,pluribus coagmentata bulbis,Só nuckis,irt alba 8C bene ftcrcorata terra optime proueniens. Si maturum fiib terramanferit,regcrminat. Secundo anno femineprouenit, Non fernen ferftebet, quod tandem fit uenenum, fifæpiusferatur,Sed

-ocr page 40-

DE HERBIS, CAETERISQVE*

i’^ IpkaucInuclei,quiliratim difponentur,digitorumquatuorfpacio C lt;ïiftantes,fpicæ uero fint diuifæ, ut in puluinispofitæ, minus in Fe-ßentur aquis hyemis, maturefcentis caulis depreflusin terram ob-f aitur,quo capita fiantuaftiora^ Columella inter hortorum deli-tiasnumerat allium, non contemnendum fane in ruris honore 8C hortorum difciplina locum inuenit, honeftum enim aegratumru-fticæ plebi obfonium eft ac medicina» Quare 06 Marfilius Ficinus Allium theriacam rufticorum appellat.

Diofcorides duo allq genera ponit, fatiuum fiue hortend, aliud filueftrG,quod ophiofcorödon,quafi anguinum Allium nommant. Repenuntur St plura Alliorügcnera,apud Plinium 8C Theopbra-ftum,quæ bic enumerate nimis prolixum eflèt.

Allium quo plures habet nuclcos,eo alperius eft.

Halitumedentibusredditinluauiorem.

V crum ad amoliendam odoris tetri foeditatem ,betæradicem io pilinis toftam,fuperediftè conuenit. Edentibus halitus tædium ferturaboleri,ficrudam fabam fuper manducarint. VeIfi rutam fupered erint. Aiunt,allium fi luna lub terris pofita feratur,amp; item fub terris luna latente,ucllatur,odoris Foeditate cariturum.

TEMP ER AM ENT VM.

Allium calefacit ficcatq; in quarto gradu, ut inquit Ægmeta, 5j Cepa,allium,porrum,ut idem teftatur,primolibro,acriuirtutedo p nata funt,corpus calefaciüt, extenuant, amp;nbsp;craftbs in eo humores in cidunt. Cholerici cauebunt nc utantur allio, 06 maxime tempo., ribus calidis,quia totu corpus inflammat amp;nbsp;deficcat, amp;nbsp;Choleram rubeam ac aduftam auget.

VIRES AC IVVAMENTA.

Allium, intcriorem corporis tumorem dilcutit. Apoftemata emollit amp;nbsp;aperit,faniemq; educit,clixum amp;nbsp;impofitum.

Cum fucco Allq, fi caput ungatur, necat pediculos 86 lendes.

Bibatur etiam Allium magna utilitate cum origani decodo,ut Diofc oridesferibit,contra pediculos amp;nbsp;lendes.

Capillorumdefluuiis,quas alopetias dieunt,medetur alliofum cinis cum melle fubaftus amp;nbsp;inunctus.

Eodem modo illitum,uitia cutis emendat.

Cinis fanat mala ulcera quæ aperta funt,fi infpergatur.

Idem cü melle 8ó butiro uernali fubacT;us,leuigatciitê,fcabieamp; lepra infeftam,fi à balnco inungatur. Alliu officit oculorü claritati.

Decodum amp;nbsp;fumptu claram reddit ttoccm,amp; antique medetur tunï,ac thoracê expurgat infrigidatu.Stomachi humiditatêexiccat

Allium cum ipfa herbacodum in uino, 86potum, urinampro-mouet, mulieribusmenfesmouet, extrahitfecundas, fiuentereo inungatur*

-ocr page 41-

SIMPLIGIB? MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

mungatur. Quinedamfuffituhoc præftarepoteft Allium, fimu, lier in fella excauata fedcns,ab infcriori parte fit obtetfra.

Alliôufus,â nulle uenenatoanimalilæditur, Gontufumeum folijsficuum amp;nbsp;flonbus Chamomillæ, parimenfura, amp;emplaftri niodoimpofitum,morfus rabidorura animalium fanat.

Odor allij fugat quofuis uermes ucnenatos. Si quis Allio prç, fumpto feriatur à ferpente,nullam inde trahet n©xam, neq; fi uene, num hau fer it,ei nocebit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V,

Cum aceto deçodurnamp;S cum aqua mulfa polum, latoslumbn, cos,86 noxia quaeurs interaneorum animalia pellit. Idem cS oleo oliuarum elixum,fanar animalium uenenatorum morfus, in pedi, busamp;alqs quibufuis corporis mëmbris. Hoc wguento remo, uentur ueficæ incomoda 06 tumores, fi extrinlecus illinatur.

Cum lade decodum pulmonis uleera fanat.

Allium cum centaurea in uino decodum,amp; furaptum,pellit hy, ^ropem,ex frigida caufa contradum,

Contufumamp; Conandro permixtum, atq; fie cu uino fumptum lumborum doloribus,amp; difïîcultadurinæopitulatur.

Cumfabis codum 8C contulum, amp;nbsp;temperatum oleo oliuarum '’^^papaueris,ungucntumindefadumualde conducit ad dolorem '^pnis,temporibusillitum. Affiducedentibus inducit dolorem 8 ^^pifis,5: impurum reddit fanguinem.

NOCVMENHA EIVS, EX PLINIO.

Vitia dus funt,ut inquit Plinius, quod oculos hebetat,inflatioes hdt, ftomachum lædit, copiofius fumptum, fitim gignitjn totum intern codum utilius eft crudo,elixum^; tofto.

Allium decodum §6 toftum cum maftiche 8(2 pyretro,amp; contri, Ruthin puluerem,eo decode fi os colluatur, dentiu doloribusmuL turn auxiliatur.

■ Pentium d ol ores etiam leuac,ut autor eft Diofcorides,fi ctun tc uä 02thure coquatur,8lt;2 illud decodum ore contineatur.

^3gnæutilitati Allium eft ijs qui concodionis munia obire no poflunt.Vndc8lt;2 operarfjs 06 rufticis conducit, quiplerumc^ aqua i’ihunt,8ó cibofrigido,duræq; concodionis utuntur.

Nee minor efficacia contra aquaru, 8C quorumcuni^ locorum ’nutationes,quando uefcentes co,ncc aquarum uitio,nec coclimu-tationetentari,neq; infcftari conditioneregioms patitur,

AQVA ALLII.

Hæc aqua diftillanda erit in diebus Canicularibus.

Conducitad anginam,5lt; gutturis tumores, filinteola incarna, tidada,applicentur,8(2 duab. uneqs bibatur,uelgargarizetur,ufc^ ^urn mdiufculc fiat. Ad omnes prædidos morbos, pota quoqi blutariseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A G RL

-ocr page 42-

N0MEliCLATVRAIlt;


GRIMONIAM pharmacopolæpaHimcormptouo-cabuló di cunt pro Argem one, que fie à ueteribus appel lata eft,ut inquitVergihusMarcellus, quodoculorum .Ü amp;nbsp;lucis u/ùo, quod Græci argema uocant, dlita medea-tur,* Quæautemßtuera Argemoneud Agrimon/a,adhucniedi-cisnon làtisconstat, eiusenim ulùsamp;S cognitio hodic omnisinta^ cidit. Nam iuxta iudicium ÔC fententiam Hermolai Barbari,Leo-mceni, Antonq Mufæ,amp;r alïorum docîblïimorumed]corum,Agri-moniailia, cuiusj'noHîcim'sufuseft, uerum Eupatorium eft Dio-feond/s, Ethoc quilibet per feiudicarepoteü,G modopiânramSC deCcriptioncm Eupatorq DioCcoridis contulerit cum bac herba, quam uulgo uocant Agrimoniam. Quare quilquise/lmedicoruni quipodhac Eupatorio uti uelit^ Agrimonia Eupatorijîoeoutatut conEdenter^ cumtotEnt prxilantesmedici autejrcs^ qui hoc con-ducere exiüimant: neq;eH: quod aliquis credat,Eupatoriumefrc quodagrefiem Saluiamuuîgôappellant^ quumhoeàDioCcoridit deCeription s uald c aUenum Et^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DESCRI

-ocr page 43-

SIMPLIGIB, MEDTCgt; 1

DESCRIPTION

A^in'onia feu potius Eupatorium,furculofa eft hcrba,ßmplfci$ icapVenui's,h'gnofi,fubreéli,nigricantis,hirfuri, cubitalis, aliquan j nbsp;nbsp;ïJoÓ^ ampïioris,folio per intemaUa mdfo,Só magna ex parte quin-

q'^ipartito, aut ampbus diuifo, quinq^folq aut canabis ßmüitudi, ®c,i«gro Óóipfo,extfcmitatibuslerratiSN. -

seinen cmcdio caule cum lutefsflonbus circa, pro filitpilofum Sf ^iifutura, incHnatum in terrain, ut cuminaruentinambulantium ^^o^’^’ft^us adhærefcit»

TEMPERAMENTVMgt; ’

Hæcherba call’d a amp;nbsp;ficca eft in fecundo ordi’nc« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''^’' ‘

Viridis contufa, Sófuccusbibatur, pdlit peftemin homineex^ ö'^tam.Eodem modo quoep omnia intenora ulcéra difeutit»

Succus bibitus,i(ftis à uenenatis animalibus conducit, A cane ra tgt;îdomorfus,locolæfo herbameontufam cumfucco imponat.

Succuspotus tormina uentris leuat^Viridis èC recens contufa,Si •^^Jignisulccribus jmpofita,unde lupus morbus prouenit,fanat ea, Cuaato têperata,uerrucasremouet.cmplan:ri modo impofita* ^ienofusfi'agrimoniaamp; Ambrofiain ciboutatur, præfentane-.

^ïi^rentiet remedium*

loiiitomncmimmunditiamcapitisuel alterius partis in corpore, ß îndehueturN Succus malignam feabiem quæferpendo crefeit R^at Contufis articulis impofitus medetur. Idem illicus,membra pbgîsuelHagriscæfa curât» Fatigatuslongoitincre, lauetpedes ô'^codo Agrimoniæ,laflitudinem leuabit»

Rotu fumpta omnes interiores corporis dolores fed ab it» qui cal f^Q laborant, ex caloreuelficcitateprouenientc,infudatoriofccu Ubuabunt» Succus cum aqua Acctofæ tcmpcratus,confert ad calidosabfcc{rus,qui quandam peftis fpeciem præ fe ferunt»

Pü/uis ex Agrimonia profundis uulnenbus aut fiftulis iniperius, ftirefanat»

Agrimonia fmul cumradice Inulæ Campanx in abeno deco. da,i'ïquis inaneamp; uefperi articulos infrigidatos S^ cauatos in cd decodolauerit,intraolt;diduumeosfanat»

Folia contufa cum bona axungia, ualent ad malefica ulcer a, Ca coctbc Græci uocant,quæ uix cicatriccm recipiunt»

Si quis bibat ex uino in quo radix,herba amp;S femina macerata fint, conducitad dyfcntenamamp; iocinoris uitia, amp;ferpentium iâabus medetur,

AQVA

-ocr page 44-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

AQ.VA AGRIMONIAE SEV EVPATORIL Herba colligituramp; diftillaturinMaio,

'A qua medetur T uHï,amp; necat omnes corporis lumbricos, à quL bus fi pueri infeftantur, ualde prodeft fi ad q, uncias biberint» .Conducic ad aquam intercutê, ardculis fæpius ex ea perfricatis, Medetur quoq; Id:eritiæ,mane Só uefperi duabus uncijspota, Secrecum experimentum eft ad difcutiendam febrem quartan nam,fi quis mane amp;nbsp;uefperi fingulisuicibus nq» unciasin potu fumât»

Confert etiam ad uermes arccndos Sc necandos, qui in putridis ulceribusprocreantur,fi inde lota fuerint,purgat amp;nbsp;fanat ca» Gargarizata curat exulceracionem oris u el gut tuns,

»jen'

NOMENCLATVRAE,

Aron,

Barba Aaron, Serpentaria minor« larus,

2(r0tt« Pfiffen pittt lt;rewtfc^ev Jn^ber*

ARVM«

RON Græcis 8C Latinis eodem nomine dicitur. Varia eft huius herbæapud recentiores nomendatuva. Qindam,quód dracunculum æmulatur, fola magni-___tudine difcrepans, Serpentariam mmorem appella-runt, Aiq quod folium effigie bubuli ueftigq prodeat, pedem uitu-li nominarunt. Vulgus quód piftillum promit exerti ferè genitalis effigie, Sacerdotis mentulam uocat, officinæ corrupto uocabu-Io,Iaruni appellant,uel Barbam Aaron,quod Barbçfedæfigurani repræfentet,

DESCRY

-ocr page 45-

SIMPLICIB, MEDIC, i^ DESCRIPTIO,

Aron planta eft tenera, duorum aut trium foKorum, Dracuncu lofimilium,fed minorum,amp; paucioribusrefperforum maculis, fca pum Habens dodrantem,in purpuram Icnitcr ten den tem, 06 piftiL Hformafaftigiatum,fuperquemfrudus raccmatim aggeftusmfi-’^2t,adnisprimumuirentibus,deindecum ematuruerunt, croceo colore rutüantibus» Radix illi candida ÔC fruticoia, Duæ autem radices cohærent,quarum una cum increfcit,altera marcoreperit, Nafdturltbenter in antiquis nemoribus,lènticetis, amp;nbsp;umbrofis lo-Os, Numerabatur quondam ferebaturq; inter olera hortenfia Aron,ut Diofcor^ PIinius,amp; Theophraftus tcftantur, quare etiam ï'onnuUi dubitant, num noftri orbis Ar on, cum antiquorum Aro conueniat, Poftea^ radix quæ apud iUos in ciborum uiu erat,nüc temporistantam acrimoniam habet,utquafi damnata fit, 8^ in ci-^b nullam habeatgratiarn,

TEMPER AM ENTVM,

Aron ut Ægineta inquit,calore amp;nbsp;ficcitatc primi eft ordinis, ue-fnm alij propter magnam acrimoniam quam habet, uolunt, quod ’n tertio ordine calefacientium amp;nbsp;ficcantium fit,quod etiam uerifi-mikeft.

Dittus eins confiftit non folum in herba, uerumetiam in feminu ^’’sSCradicibus»

VIRES AC IVVAMENTA,

Radix cum fimo bubulo emplaftri modo impofita, podagris Ptodeft.Eadem extrahit multos malos humores Sc hominem mæ. dlentum reddit in cibo fumpta,

Aron cum radice contufa,amp; fucco inde potopeftem tolh'u

În cibo fumpta ualde confcrt ad opilationem thoracis 00 ad pul roonemmale afFcdum,8c humoresuifcofosinthorace 86 pulmone detentosper iputum rcrjcit,amp; cor hominis refocillat.

Si cui nigræ amp;nbsp;malignæ puftulæ erumpunt,ut Carbunculi, quç letales funt,hanc herbam uel radicem edat,ea noxios calores fedat, 26 tollitucnenum puftularum,ac fanat cas. Qui adeo ueneno in-fedus fuerit,aut pefte correptus,ut præ debilitate loqui non queat, folia Ari cum fak temperata, edat, aut folia in mei decodlum con-cidat,amp;l ficin cibo fumptum,difcutituencnu, 86 præcipuc peftem,

Cuius ftomachus craflis glutinofifq; humoribus fuerit infarctus, 5c malas febres in eo latentes fuerint, radicê in uino decoquat, quo refrigcrato, chalybem ignitum in eo intingat,ut iterum calefiat,S6 itacalidum ut ferre polTit, bibat, hoe craffos illos humores diffipat A^expellit amp;nbsp;malas illas febres remouet,

Idempotus difcutit Melancholiam 86 trißieiam animi, 86 bo-pumgeherat fanguinem, quot;nbsp;‘ G '

-ocr page 46-

DE HERBIS, CAETERISQVE

A Puluis ex ra dice cum Zaccaro temperatus,fi in iufculo pyforum C fumatur,aluum derjciu

Exmyrrhaamp; laudano peffarium faólum, fucco^; Aripermi» ftumjocis muliebribus iniiciatur,menfesprouocat,

Cataplafma fi fiat ex radicc,óó cum cymino 06 olco temperctur, ficus curat»

Aron condudc ad am' exi'tum,fi in uino decoquatur, 86 huk ca

ll do decodofiqui'sinfideat»

Radicem in puluerem contritam accipias,86 o Ha Sepia? cum ce-ruiTa addas, finguloriïunci'am unam» deinde aquarofaccapermifi ce^purificat faciem,06 tubera in ea extent,fi inde laueris,

Succuscum theriaca potus,medeturpefi:i,

Herba 06 radix cum fak contufa,ctiam ad peftem conducit»

' Scrophulas refoluit,cu iquina,06 axungia urfina,emplaftri modo impofita. Alq in uino 86 oleo eam decoquunt,86 confert ad caC dem,eodem modo impofita,

Hyppocrates ad quaslibet colledliones cum melkimpoiuit

Vlceraomniü generum, fiuephagedenæfînt, fine carcinomata, fine ferpant, fiue polypi in naribus, mire fanat:

Partus omnium animalium extrahit, naturæ circumKtum, ud herba cum radice efuidata, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

ß nbsp;nbsp;Ad menfes trahendos feminis uel radicis drachma: duæin uini

cyathis duobus fufficiunt^eadempotio, fi à partunonpurgantur, 86 fecundas trahit, TuiTim decodi ius cum melle finit,

in foirjs Ari cafeus optimè kruari traditur, AQVA ARI,

Aron circa finem Maq colJigitur 86 cum tota fubfiantiaconcifa diftillatur.

Aqua ruptis falutaris eft, fi quottidie mane 86 uciperifingulisui» cibus très uncias bibant,

Aieiunispota, incidit86abiumit crairos86 glutinofos ftomgt;» chi 86 thoracis humores,excitat appetentiam ciborum,

Putrida uulnera fanat, fi inde lauentur,

A S A R V M.

NOM ENCL ATVRAEe

Ao-afov,, NxeJ'os xyfiX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Alarum» Perpenfalt; Ruftica nardus»

V“^g^§°’

Sanguis Martis^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^AplwurB»

)^tltgt;anAVamp;#9« AN- i

-ocr page 47-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4

ANNOTATIO IN ASARVM,

S A R V M, ut mquit Plmius, ideo fic uodtatum fe in-ü€niffè,quoniam in coronas non addatur,Ô6 ornatus ^^^^^” careant homines. Si quidem Græcis aa-affl» fignificat idem quod «lt;râgto7«p,id eft, quod in ornatum honuehiat,amp; quo ornari ncqueamus, Qyamuis Diofcorides co-fonoriam effe herbam teftatur,inud tarnen no aduerfatur,poflunt WmijUt Vergilius Marcellus ait,plantæ carumque partes,ob pr^ci puameiusufus caufam,coronariæ effe, amp;nbsp;nihilominus, quia ah'-quid aliud impediat,in coronas non addi, fatis enim erat odOr,quf quoniamin Afaro multus eft, efFccit ut coronarium eflet, amp;C ob ea caufamàDiolcoride,A(àrumetiamcoronarijsadnumeraretur» Silueftris etiam uel ruftica nardus didtur, ob odorisfimilitudi-^^U],quianardi odorem 86 uim habet,

Latini etiam Perpenfam appellant, hue Vulgagincm,ut Macer ^^ibit,niagi ucro Sanguinem Martis,

GalliBaccharem appellant,cum tarnen duæ herbæ fint, Baccha ’^IsSc Afarum fi quis Plinium 06 Diofcoridem rede confidcrabit,^ fortehinc error manauit,ut inquit Antonius Mufa, quod Afarum IJ Baccharis dicitur,quia multæ Baccharis notæ in Afaro polity funt,

DESCRIPTIO.

Afarum folia hederæ repræfentat, rotundioria tantum 06 moL Bora,quæ cum nigrore uirentia funt, 06 à tergo multis diuifa fibris. Radices multæ fparguntur,partim albicantes, partim fubfufcæ,gc uiculatæ,tenues,obliquæ,fimilcs gramini,86 fupra modum odora tæiHcdcrç terreftri non incomodè comparin' poteft, quia eodem ïPodo in fenticetis 06 opaeîs filuis, fe ipfum humi paflim propagat, Floremiuxtaradicem 86 inter folia habet purpureum, beneo-l^teni,uâfculis Apollinaris herbæ, ( quam Hyofeyamum uocant) fmilem,fernen in floribus acinofum refid et,ut in uuis,Nafcitur urn-trofis montibus,macris 86 fitientibuslocis,

Radix tantum in Medicina commendatur, 86 meliorcft,quæ craffiordenfiorçextiterit, cuius odor ftibtilis, fapor acutus cunt modicaftipticitate.

TEMPERAMENTVM,

Calefaciendiacficcandiuim habet in tertio gradu,utuulc Ægi* Ktta, Sunt qui calidum 86 ficcum in fecundo ordinc conftituant« Extenuat,aperit,rcfoluit 86 impcUit,

-ocr page 48-

DE HERBIS, CAETÈRtSQ/E

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VÏRES AC IWAMENTA/^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Afarum omnes dolores corporis interior es pcllit,amp; calefadt membra interiora,quæ refrigerata lunt,fî quis ex eo bibat,

Accipe Afariunciam unam, ÔCinmenfura boniamp; recentisin-uftimaceratumzfîmulad trimeftrefpaciu repone, pofteapercohj amp;nbsp;manc Si uefperi ex eo bibas, hochydropicis Ôlt;^ ictericis magnu cft remedium, Ea potio quartanam quoq^ toKit, ÔC diutinas febres, quod experimento probatum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/..u,;.

Afarum urinam ciet,confortât ueficam amp;r lumbos,purgatucræ-trialbi modo, fed non adeo fortiter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Gorroboratum amp;nbsp;permiftum cum aqua cafei, cufpica, Sf a^ua mellis,adlaxandam aluum optime confert,

EducitfuperfluosSófrigidos b timorés, fi quis modo fuprapræ' feriptoutatur.

Ex oîeo Afari, fi quis fpinam dorfi inungat, prouocat iiidorcrti,

amp; aperit membra obftruâ;a.

Mixtum collyrfjs cum Tutia atténuât tuniculam cam,quæuoca tur cornea,amp; darificat uifum,

Afarum mulieribus ducit meriffruà 06 eis urinam prouocat, fi eXeobibant. Eademuirtutepollet,qua Acorus,

Conferteiusdecodiüm omnibus opilationibus hepatiSj fields^ £ S^interaneorum omnium,

EducitperinferioraChoIeram amp;nbsp;Phlegma ex omnibus mem-bris,Mouetuomitiones, Sicaputlotumfueritexiixiuiofadoex Afaro,cerebrum confortât.

Aqua Afari uel ucegetum cius potum, fœtum pcIÜt S^ uiuem um 06 mortuum,qiia-^ prægnantibus propinanda noneft,

Dofis radicis crit ad quatuor drachmas, fi quis in potuutiucIiG Pulueris autem Dofis crit una drachma,uel ad fummum duæ, Afarum, lingua ceruina, ^foliafene, in uino décodafubuenu untfebriquartanæ.

AQ.VA ASARt

Optimum tempus eft diftiUandi, uel alioquificcandi, uclrepöz nendiherbam una cum radice,âdecimo quinto die mênfis Augü* fti,ufq; ad odauum diem Septembris, *

Lintéolüm hac aqua imbutum amp;nbsp;iecóri ardenti âpplicatum,ud alioquialfjs membris, cxtinguit calorem non naturalem, 00 hoc ex fingulari qtiadam facultate.

Adqualefcunq; diuturnas febres8óadquartanam mirecondu-cit,ad iq, uel üip uncias pota.

Grauidis mulieribus hæcaqua omnino eft prohibita, fottum enitn tam «iuum quam mortuum potenter expeUit.

f ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ASPHa

-ocr page 49-

SIMPLICIB. MEDIC^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ÿ

ASPHODEL VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

NOMECLATVRAE;

AfflfOttiKoSt

Hcroion. Affodülus.

Haftula regia* Albucum, Bernardi Tefticulus*

(ßoIbtwurQ* XPilb ©c^wertct

^eybnifc^^lwmett.

ANNOtATIO IN ASPHODELVM, SPHODELVS,àLatinis Haftularegiadicitur, acprOgt; pterea id nomen fortitus eft, ut putat Antonius Mufa, q?

inter bulbofas herbas maximus fit* Romani etiam Albu ^^nidicunt» Plinius tarnen eiuscaulem Albucu, ipfum uero totum haftulam regiam dici mauult. Idem inquit Afphodelum de clariC ^isherbarum.aliqui Heroion appellaucrunt, Vulgaria herbaria ■^^odiUum barbare uocant, amp;autorem fequuntur Auicennant, ^^iCanone z,cap,77,etiam ita uocat»

DESCRIPTIO.

^fphodelushcrbaeft, folqsporro fimilibus, caule mediocriter Q’^go,flores gerente cacuminibus, radices Iongæ,rotundæ, rubi-^ndoudaureo colore,coaceruatæ quafi multis bulbis compacte.

9*^^ plures prodcunt,quarum quælibet Peoniæradicem imi ïari ufdetur,amp; inquitquod quandoque uiderit digitales radiculas 'idbulbos, qui ex craffiore radice prodeunt, fexagenarium numc-’^üm excedere.Sic 06 Plinius li.2i .cap37.fatetur,quód ab eius radi oftuaginta adnati bulbuli in aceruum uifi funt. An uera Hafta *^^^2iaucl Afphodelusfit, quamherbam proeaiam officinæôC

-ocr page 50-

DE HERBIS, CAETERISQVE

A Herbanjoftendunt, inter Medicos nondumconuenit Hicrony^ C mus Tragus uultquod noftra terra non gignat Afphodelum,ideo que radices tantum aliunde ad nos aliquando fine hetba adferri.

In Italia uerô,utteftatur Antonius MufaJampaHimccepit haberi quot;nbsp;in hortis^adeo ut nuUus fit,qui ibi Afphodelum ignorct«

TEMPERAMENTVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^

Radix maiorem efficaciam in le habet, Calefadt SC ficacinter« tio ordine,

VIRES AC IVVAMENTA,

Radix inuirto pota,adfertla;ticiam, diflipat humorcs, cieturi* nam,menftrua obftruda duciu

Afphodelus, alumenuftumS^ inpuluercm redadum, accuM melle permiftum/cabiei 06 lepræ medetur,fi ex co in ungas.

Idem contufus fi cum fcce uini malignis ukeribus emplaftri modo imponatur,ualde fanat.

Emplaftrum ex radice amp;nbsp;farina ordei faâum in æquali quanth tate,amp; inflammatis apoftematibusimpofitum, ingentem calorem eXtinguit,^ apent ac emollit,

Eodem modo impofitum membris contufis auxiliatur,

Succus ex radice expreflus 06 uulneri calidus infufus, omnepu-rulcntum educit. Idem cum Tucia temperatus, conduct ad lip* ^ £ pientes oculos,fi à foris iIlinatur,

Succus quoqj cum uino amp;nbsp;Zaccaro commixtus,ac pows,graut ter tuffientibus opitulatur.

Radicesdccoclæ cum feceuini,8ó emplaftrimodo mammarum ac teftium inflainmationibusfiimponantur,ualdeprodeft,

In uino deco(fla,fuffiifis felle 8d nydropicis medetur.

Flores cum uino temperati 06 poci,purgantftomachum, .^Radix in aqua elixajaxat aluum,

^Nicandcr,utinquit Plinius, contra Serpentes S^ Scorpioncs, caulem uel fernen uel bulbosdedit in uino tribus drachmis, Suh-ftrauitq; fomno,contra hos metus. Illo die quolt;J ab omni uene* no quifq; tutus eft,in quo biberiteam potionem,

Puluis ex radice cum alumine ufto permiftus, 6^ purulentisuub neribusinfpcrlus,eroditgangrgnam, PurulentauuIneraGIaucn tur ex radice in uino décoda,faluberrimum eft,

Succus Afphodeli amp;nbsp;hederæ terreftris permixtus, SC in contra* na aurc tepens infufus,ad dentium dolorem prodeft.

Radix cum Abrotanoinlixiuio elixa,conducttaddefiuuiumca pillorum, fi caput inde lauetur, Odorem iucundum affedantb bus cum iri arida amp;C exiguo fale præbet, Hefiodus magnis laudi-bus cxtulit, cum inquit paucos nolle quot in maluis amp;nbsp;Afphoddo bonareperiantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ACORV^

-ocr page 51-

JÏMPUCIB, MEOIC,'




Aeorus»

Herba uenenat

Gladiolus»

(Cklbdtltem ^wd^çnwwrQ*


ANNOTATIO NI ACORvM»

C 0 R v M pharmacopolæ 8ó herbarq uulgo appeUaftti ^^^herbam illam, quæ iridis fpecies eft, 2^ Gladiolus etiam ab acuminato gladij,quem refcrc,mucrone, appellatur» Cacterum Manardus,Campegius,8ó Brunsfclfius, mul^ tquealij,acriexaftoquc iudicio medici, conftanter affirmant, ue-tum Acorum Diofcoridis,eflè radiccm illam, quam paffirn in oftL dnisperperam appellant calamum aromaticum, camque praten-lt;luntrationem,quód Acorus Diolcoridis,calore 6C ficcitateuiget, hdicemquc habet odoratam : nofter autem uocatus Acorus frigt. ditatcô^fîccitate infignitur, Óóinfipidum quendamfaporemha-^2t,radicemqueiniucundi odoris.Quare etiam fuadent, calamum «ocatum Aromaticum fumendum effe, quoties in Medicina opus tft Acoro. Porro uerus odoratus calamus,de quo Diofc o.fenbit, ^dhucignotuseft,

C iq

-ocr page 52-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DES GRIP TIO,

A cors Iridis folia habet, radicef^ no diffimilcs, muldplicatas» nee in reóbü nee akii adas,fed eefpit^ummo i^ pbliquü tendentes, intern odijs diftindlas,albicantes, gwR acres, odore non ingraias* TEMPERAMErÏWM.

Acorus,ut quidam uolunt, calefacit atepdefitcat in fecundogra du» Sed iuxta Galenum amp;nbsp;Paulum Æginetam^B tertio or dine eft cakfacientium amp;nbsp;deficcantium» * ’ i

Huius utimur radice,ut inquit Galenus,qwguftu acrieft,SórtiO dice amaro, odoreq; non miucundo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Herba autem quæ iam ab Herbarrjs Acon^ djeitur. Folia habet fimilia Iridi, fed anguftiora 6^ latiora, præterwalbicantiâ acinftar gladq acuminata, Horem habet luteum, fimiîpm croco, radicesob-tortas amp;nbsp;genicul|tas, atque rubicundasmaftitunn paluftribusSC aquofislocis»

V^RES AG IVVAMENTA»

Radicis tantu eft ufus. Cuius fucco oculoru ealiginem difcutiut»

Radix in aqua décoda 06 pota,ftiUicidio urinæ lubuenit. Simili modo quoep adabfeeffus pedloris atep lateris coducit» Serpenturn idtibusauxiliacur,inpotuftimpta*

locineris atq; lienis affectibus opitulatur, liquisaccipf(t libranl B radicis AcOri contufæ, Sd femi menfuram optimi aceti, amp;nbsp;radicem ineomacerettresdies, Ôddecoquat poftea radicem cum aceto ad medietatem,8d linteolo percolct, atq; fex uncias mellis admifeeat, amp;nbsp;denuo acriter fernere finat. hæc potio mane, quamdiu durat,ic-iunisbibenda. nbsp;nbsp;Si quisradicem penes fegeftauent, immunisent

à difentena 00 fpafmo»

Acorusfacultatcm incidendi habet, Sdaperiendi opflationem iocineris atq; lienis ex frigorc contradam»

RadixX in uino décoda uel macerata,illiiduinum conducitdologt; ribus pedoris,iocineris atep lienis»

Aduerfuslderum accipies radicem Acori,linguam ceruinam, endiuiam,dulcem radicem,0^ cucurbitæ femina,hf c cum aqua degt; coques,amp; percolacaedulcabis,amp; fie uteris»

Radix uino clixaualetad dolorem matricis,fi decodo huicinlp deant. Conducit torminibus,ruptis,uulfis 06 difenteriæ»

Antidotis radix magno ufu commifeetur»

Radix in uino trita 00 illita teftium tumores mire difeutit.

AQ.VA ACORI»

Cum herba florcre incipit radix uel flores debent diftdlarh

Aquainpotufumpta, menftruammiumfluentiafiftit» Ad o-mnes quoq; fupra enumcratos morbos falutariseft»

AERO-

-ocr page 53-

NOMENCLATVftAE


■i' A^^irovif.

Abrotänum«. /gt;^'gt;^y^f

Abßnthium pontkum^

ÖMhwUVQ.

| B R O T A N V M, ut in quit Platina, iucundi ac graufs odor fs her ba eft, nomen autem ab AbrotoniofoemL £ nainherbam conuerlafumpfit,uel ut Nicandri enar-^1 i^atot teftatur,inde fibi nome ufurpauit,quód confpe ’^’’ijtenerufn molle,uel delieatum babeatur, autquod diffïcilem halitumprofpiret. Abfinthium ponticum etiarn Romanis dicitur^ wi^quitDiofco^abamaritudine quam fimilem Abfinthio habet, autore Plinio,

' ’ nbsp;nbsp;■ DESGRIPTIO*

' Al^totanumduorumeflègenerum traditur, utDioGo, 8óPIi/ UiusteftantunCampeftrefcilicet aemontanum, hocfoeminam,ilgt; lüdraaremintclhgunt. feemina Diofcoridi quadam arboris fpecie fruticat,candie antibus cir eu ramulos folijs, minutatim marini Ab-fifithfjmodoincifis,copiofo flore^in faftigio comatibus aurifulgo-Kcorymbis. Altcrum quo mas comprehenditwr, farmentofum, gracilifemine,marathri folio,breuiori,canefcente, lutheolo flore, copiofo, uelut corymbis in cacumine congeftim dependentibus, turn grauitate quadam fuauiter olentibus, fimplici radice in ah turn defcendente;

TEMPE RAMENTVM,

Calidumeftin primo gradu, ficcuminftcundo« Abrotanum, ilÜEginetatradit,amp; calefacit amp;nbsp;ficcat in tertio abfceflu,digercndi weidendiq; facilitate præditum,modice uero aftringit»

VIRES

C

-ocr page 54-

DE HERBIS,! CAETERISQVE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

VIRES AÇ JW AMENTA^

Abrotanum combuftum amp;nbsp;In pulucrcm tritum, 8ó tempera-turn cum olco raphani,^ capiti caluó ilhtura,facit renafcipilos, Succus cius cum oleo anethino permiftüs,idem præftat, barbae uel ali) loco inundusglabro,ubi qüis crincs hafci defidcrat,

Refoluit apoftemata, Só PhIegrnaticos humores,decoduin olla cum cotoneorum nucleis,^ ita ufurpatum,

Succus cxpreflus ex Abrotano Sd cum ümobibitus,défendit he minem ab Apoplexia,

Prodeft contra paraly firn membrorum,fuccus impofitus,

Abrotanum cum oleo oliuarum decodum, amp;nbsp;capitiinundum, frigidam intemperiem capitis remouet,

Cum uino amp;nbsp;faccharo elixum,calefacit ftomaebum, prfgnanti-bus fcctum mundificat,n cum uino codum bibant,

Cum appio 00 faccharo decodu,amp; inpom fumptum, calculum renumamp;ueficæcommirtuitatq;expellit, \

Conducit ad dranguriam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Oleum Abrotani infra umbilicum initurn^cietunnam,

Contra uenena potum in uino,antidotum èft,

Suffitu ferpentes fugantur, Cum uino potum contra uenena-tomm morfus utile eft.

Ex radice fiquis fæpiusbibat,lumbricos necat, uelfifuecusCum cxiguoladepermifceatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Suppreffismenfibus medetur,contufum Sc paululum myrrhaî admixtum fifuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-.iO3j -

Aduerfusinflammationesoculorum, Accipe Abrotanidrach-mam ûnâ,amp; micas tritice panis,^ decoque in aqua, qua oculosfo-ueb!s,0i omnemcaloremextinguet,

Abrotano fi quis utatur,iuperfluos inteftinorum humores dige-n't,unde tormina folentgenerari.

Ad frigidos affedus pulmonum amp;nbsp;Thoracis utiliter datur,de-codum cu hyflbpo inuino amp;nbsp;aqua, amp;nbsp;dulciradice acfaccharofie-dulcetur.

Cum oko amp;nbsp;falc fimul contufiim, amp;nbsp;pulfibus manuumimpofi-tum,utile remedium contra febres eft.

Ramo cius,ut inquit Plinius, fi fubpeiatur puluino,uenerem Hi-mulari aiunc,efficaciffi'mamq; efle herbam contra omnia ueneficia quibus coitus inhibeatun

AMBRO-

-ocr page 55-

SÏMPLICIBlt; MEDIC? lt;a

AMBROSIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

NOMENCLATVRAE,

Ambrofiat Botrys* Apium rufticum«

^icçtvueç. WilOcÓAlbcy,

ANNOTATIO ÏN AMÊROSIAM^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

I ON inter herbas aliquas fluftuans, amp;uagum nomen i tantum quondam Ambrofîæfuit,fed quodcunqj odogt; ris amp;nbsp;cibi fuauitate placeret, in poétis, fcriptoribufque alijshoc nomine ab antiquis dicebatur,amp;quafiimmortalita teuten tibusfaceret,fic appellataillis fuit»

DESCRIPTIO AMBROSIAE EX DIOSCORIDE»

Ambrofia frutex eft pufillus, trium palmorum altitudine, ragt; niofus,folijs rutæ, paruis circa imum caulemdn ramulis fernen eft, uuisd€pendentibus,Odoreuinoio,quade caufaBotrysâ quibuß dam dicitur, ab alrjs Arthemifia,

Frequens amp;nbsp;notum ubiq nomen.ignota tarnen res eft,ut inquit Marcellus,amp; inter herbas non facilis inuentu, alqs aliter earn often dentibus,amp; cum Artemifia mifcentibusfere cundlis»

DESCRIPTIO VVLGARIS AMBROSIAE» Ambrofiaaût,quæab officinisamp; itemherbarijshodie demon* ftratur, eftplanta ramisexihbus,patulis, folio ncpetæ, multoru* Uautfanguinarialongiofcacmaiore,inquorum cacuminibusco* rymbi dependent,nigro femine, radice cubitaÏi,fubalbida. Inucni* turinmontofisS^ macrislocis,amp; hæcpolemoniaputaturefre,Ea* dem naturam habet cakfaciendi ac deficcandi»

VIRES

-ocr page 56-

DE HERBIS, CAETERISQVE

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIRES AG IW AMENTA.

Ad amiffïonem auditus, Accipe Ambrofiam Sc contunde earn, Af fuccum exprefTum permifee cum Iade mulieris ladantis mafciL lum, amp;nbsp;guttas duas uel tres auribus indilla, hoe emendabit audt turn.

Si quis uulneratus fuerit,cafu,uel contufione, uel alioquocun^* modo, Vulnus primum lauare debet uino,poftea lineum p annum lmponet,Ô£herbam aqua decoquet,2lt; aquam ex herba bene expri met,^ ita calidam panno imponet, Sgt;C leniter fuper uulnus ligabit, hoc fuppurationem uulncris tollit, amp;nbsp;ipfum perlânat, Ati:^ quam primum incipit cicatricem reciperc,pannus amouendus eft, 0^ her ba uulneri applicanda,tum co citius curatur.

Ad interiorem uulnerationem corporis, quoennq? modo ca contigerit, Accipe puluerem Ambrofiæ, amp;nbsp;prius cum aquacalida bibe,pofi:ea cum meliufculc fit,in uino calido bibe. Conducither* ba und cum radice ad recentia uulnera,amp; ad antiqua ulcéra.

AduerlusParalyfim, Accipe Ambrofiæ,herbæparaIyfîs,Tithy malli, fingulorum undam unam, Cubebæ feminumdrachmam unam,amp;: in uino decoque, amp;nbsp;cum Zaccaro edulca atq utere. Ad amiffionem loqùelæ optime ualet fi huius decodo os Iæp2 coUua-® tur, Aduerfusapoplexiamutiliterfumitur,

Ad aquam intercutem Só Ideritiam, bonu eft remediurnfi quis cum AppioSc femine petrofelinipermifceatamp;inuino decoquat.

Hæc herba permifta cumlappatio maiorc,raundificatftabian, conducitad defluuium cappiUorum.

Mulcos afFedus iocineris emendat.

AQ_VA AMBROSIAE,

Herba eu tota fubftantia minutim conddi debet, 8ó diftiBari Ä medio Mafj,

Aqua falutaris eft ad punduramS^ dolorem cordis ex impurö fanguine prouenientem,interdiu ter pota fingulisuidbusadquatu oruneias,

Eodem modopota,cx cafulæfisuel uulneratis Stillis quifangui*

nem concretum intus habcnt,fubuenit, Prgferuat eti'am ab Apoplexia in potu fumpta.

ALKA.

-ocr page 57-

SIMPLICIB, MEDÎClt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gp

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ALKAKENGI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö

N O'M E N C L A T V R AE,

STft7(Vlt;B*« «Awaxof^f»

Saxifraga rubca, Solanus.

Vcficaria» Habc a ca bus, Alkakengi«

3«bcttK«:(lt;l^ett^ Bobevelkti»

0lt;^lwttc», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

ANNOTATIO IN ALKAKENGI,

LKAKENGI LatinisdiciturHabcacabus,Arabes Alchachcngi qua,.

fiHah'cacabum uocant, Et eft fee unda fpccicsSola,

ni Diofcoridis,quam Pliniusueficana appellat,quo,^ nbmVeOeæôô calculi's prodeft, Diofcoridi autem magis placet, . ’Quoniam folliculus ille, in quo cius granum continetur,cum uefica runibtudinem habeat,Veficariam didamefle,

DESCRIPTIO,

Alkakengi,fiue Halicacabus, Strychnos,folfjs Solano fatiuo eft Cniilibus,tantum latioribus,caubculis poftquam adoleuerunt,bu^ ^iproftratis, FoUiculis inter folia punie eis ac turbinatis, fingulari Jntusacino,quale eerabum rubens,flore hæderaceo,radice cum fie ^tfeit albicante, nafeitur in uinetis SC alqshortisac circa fæpes,ut Ariftolocbia longa,

TEMPER AMENTVM,

Alkakengi herba frigida amp;nbsp;ficca eft in fecundo ordinc,

-ocr page 58-

DE HERBIS, CAETERISQVE

Tria nel quatuor Rmma Alkakengj,uefpcri comefta,quando itur cubitum, podagra: medentur, 06 educunt ex homme per ungt; nam multos uitiofos humores»

Eodem modofiquisutatur, mirum mmodumcicturinam, amp;5 fmgularem facultatem habet a du er lus calculum. Fructum multi's remedqsutuntur, Quicumradice PetrofehniScSaxifragapermt fhjs,amp; inuino decodus,affÈdibus iodheris, ueficæ, amp;nbsp;lumborum auxi'Iiatur,8lt;C dolorem eorum omnino remouet*

Herbæ ipfîus ufus exit ad emplaftra,quæ conducunt adhumem tiaûulnera,

Succus Alkakcngi ulceribus illitus fanat ea, Succus ucro potus fubuenit interioribus abfcclîibus, amp;dillîpatin corpore fanguiné concretum, Succusetiamexprimenduseft amp;lmfolcfîccandusad ciendamurinam.Alkakeng],fiquisutatur,frangit calculum inudk ca 00renibus^Morburegium difeutit» Semme potourinampellk» AQVA ALKAKENGI.

Ex acinis in fecundo menfe Autumni colle(ftis,aqua diftillari débet in balneo Mariæ»

Hec aqua quotidie,mane,à prâdio,êô uefperi tribus uel quatuor unerjspota(infantibusucrounauncia potuidabitur) opitulatur lithiafi 8C calculo renum,amp; ueficæ^

Eodem modo inpOtu fumpta, ftillicidio urinæ fubuenit, citô purpat renés 06 ueficam*

Conducit etiam ad exulcerationem renumamp;uefica:, Scfaluta-risfanguinem mingentibus,

ASTRANTIA ET ANGELICA.


NOMENCLATVRAE,


worç»



i ANK«


-ocr page 59-

SIMPLieiB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

'_^ANNOTATIO IN ASTRANTIAM;

STRANTIA apud Djofcondem amp;nbsp;alios uctcrcs autores nomenclaturam non habet. Herbarum perL tiflimi fcribunt Aftrantiam fpeciem efle Angelicas, 9uodinutrifcß fît calefadendifacultas, nifîquod AftrantiaSóguftuamp;faporecalidiorcft Angelica,atq;,utteftatur Hieronymus Tragus,differt Aftrantia ab Angelica,quantum piper àGingibere, Non dubitandum eftutramq; ueteribus fuifleno-liirimam,ucrum alrjs nominibus.Ita enim fieri fokt, ut durantibus rebus, nomenclaturæ rcrum fæpe mutentur. Quidam herbarq fiatuerunt Aftranciam effe Meu Diofcoridis, quod Brunsfelfius omninofalfumeflefcribit. Meu enim effe Anctum agrefte, Scfc magisaffentiri excellentiffmo medico D. HieronimoBock, qui credit Aftranciam ÔC Angelicam effe eagenera panaccs,quç à Dio kor.ÔCPlinio ponuntur, probatq, hoc ex defcriptione panaces, èC «odoreS^fuccoharumradicum, quæomniacum panace omni-^Oeonueniunt,

DESGRIPTIÓ.

Aftranti? herba cft magna amp;nbsp;incifuris diuifa,dura ^ tennis,pro ducenscaulemaltum,infummitatehabentemherbam,00 fernen fi-mik Aneto.Radices hint albicantes, quæ in terra ie paffim propa-gant,digitali craffitudinc 8^ odore iucundo.

TEMP E RAM ENTVM, Aftranciacalefacitamp; deficcatinfecundo ordine.

VIRES AG IVVAMENTA.

Radixinaqua décoda amp;nbsp;pota,omnes phiegmaticcs humores ex corpore ediicit,8ótoUitlumbaginem. Cumuinofumpt? ftoma eboinflato conducit,óó mulieribus matricem purgat, fi Mdiffa SC Artemifia addantur. Morbo regio laborans bibat fuccu ex hac berbacum aqua Centauresc permixtum, ^ curabitur.

Radix cum farina ordeacea décoda, amp;emplaftri modoimpo-lïta,eniollit nigricantes puftulas, ac fanat eas.

Contra febrem, Accipe duos ucl tres manipuloshuius herbe ac contunde, deinde ièmi menfuram optimi uini fuper infunde,in quo ßnitoper nodem macerari, amp;nbsp;poftea illo uino percolato,aliud ite-mm fuper addas,quod eodem m odo per node ftabit,amp; percolabi C'i^exquobonuhauftum quinq; uel fex nodes fubfequentes fumi-*o,amp; præfeniiffimum eritremedium.

Radix in ore mafticata educit humores ex capite amp;S purgat cere brumffadem mafticata amp;nbsp;comefta maxime concoquit,fi quod fto machus concodu durum acceperit. Radix pedoris anguftias a-£crit, amp;nbsp;ad ueterem tuffirn ex frigida intemperie contradam falu-»^iseft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D fi

-ocr page 60-

DE HERBIS, CAETERISQ.VS

A C A T I A* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

IN

NOMENCEATVRAJt

^KCOllx.

Acatiagt;

Prunella immatura;

0d)Jc^Crtf«fff. Dnsatigeö^Ie^ettt

1CATIAM4

C ATI AM Roman!panter Gra?cisdciunt,NoftramaO uocatam Acatiam, illam nonelTe Dfofcorid!s,mani.

feite pacctji quidem Diofcoridis Acatia Ipmacftaibore-fcens,frut!cofa, necredainalturacrefcens, flore aJbo, femme ecu lupinorum candido, in filiquis claufo ex quo fuccus ille ctiam Acacia appeUatur. Pharmacopolæ autem palPmcx arbufcula, quæ prunusfilueftrisdicitur, Acatiam parant, fructumante matunta-tcmcolliguntac exprimunt, deindefimul cumcarne mifeentesin pläcentarum 01 bes conformant, S^xiccantespro Acatia ututur, Neq^ullum dubium elf, quinofficu^um Acatia fere candem ha-beat facultatem aftringendi 00 refrigerandi, quam ueraiUa Acatia Diofcoridis,quæex Ægypto adfertur,

DESCRIPTION

A catiæ uulgaris arbor in fpinetis nafcitur, Flores producens at bos,acfru(ffus nigroscum nucleisamp; auftero fapore, radices habet canefeentes amp;nbsp;fe propagantes altius in terram, turn ctiam plxrum-quefuntrubentes»

DESCRIPTION

Acatia frigida amp;nbsp;ficca in tertiogradu eft,86 uirtute habet aftra» gendi amp;nbsp;repercutiendf

VIRES AC IVVAMENTA»

Inteftinum extremum quibus prominct, illinanthoc Acatia,fic introrfum repel)itur. Simili modo ad procidentcm matricemulic-ribus adhibetur,

Acatia fanguinem,difcnteriam, Só mulierum meuftruanimiura fluentiafiftit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Oculorum Medicing accomodatus eft Acatic fuccus, uilum con fortat,rcmouetfluxum oculorum,

Calidam

-ocr page 61-

f^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It

Calidam int cm pen cm corporis maxime réfrigérât, 06 colores C

*’onnatiuosdircutit,aluumfluentem fupprimit,

Acau'ae fuccus facris ignibus medetur, li inmatur 8f inflammatis *^^nibris.

^piphoris oculorum illitus ualde réfrigérât,

Vonducitoptime ad locum aliquem corporis,quemglabrum

• y^pikm udder e uelis,fi inungatur,

Atatia cum fucco plantaginis permifta,conducit ad fluxum fan S^'nisuarium,

^um dragaganto amp;nbsp;mumia in albo oui fi permifceatur, 8C fto-’^^cho imponatur,nimium uomitum cohibet.

AQ.VA ACATIAE.

^runaimmatura contundi debet Sc diftitfari in fine Septembris, Aquainterdiuter èC fingulisuicibus trium uel quatuor uncia-Ï’®H pondéré pota ualde conducit dyfenteriæcalidæ^ èC ad omnes ’^prædidos morbos falubris eft,pota uel impofita, . ^iniiliter aqua ex floribus Acatiæ in Balneo Mariæ diftinata,ua* ^*^ apoftemata pedoris uel lateris,priuf^ oriantur, turn quoqj ^^ïbiintJajyjj'jin, fanguinis.

A N T H E R A.

NOMENCLATVRAE,

Anthera.

^49 gdb fAtnlininttbctt

ANNOTATIO IN ANTHERAM,

N T H E R A M medici iam uulgo appellant flores in medqsrofis, id eilluteos apices, quiiêparanturin ca pillamenta amp;nbsp;in fernen, quodfub hislanugine qua. ___-—___dam opertum cortice concinetur. Quod autem flo-'f^srolarum Antheræ nomine recentioresmedici fignificaucrint, *^^ocmaxime apparet, ut inquitManarduslibro 4.èp .5, quod morbis utuntur,qui ad ftridoriarn uim ualde defiderant, qua ^5'^^^®’^^®’^®^^“”’P®^^*^^^^^”^ t^friAiomo demonilratur

-ocr page 62-

_ DE HERBIS, CAETERISQVE

Quod èc nomen i'pfum manifeftat,quum ab eo quod cß «vStf^U^i jd eft, flos rofædedudumuideatur.Apud antiquosuero aurores^ Anrhera compofido eß, que ad ons ulcéra amp;nbsp;egntudines profitua ‘ elt, S^ ex rofis tarnen conftat.

VIRES AC IVVAMENÏA,

Antheraudliseßadaluumfluentem,amp; ad uomitum,flïnpuluc-rem redada cum iuregaUinaceo fumatur» Puluis idem confer!flux lü herriorrhoidurn,

Puluis cum Acetotemperatus Ratim reßringit fangumem cx uulnere fluentem,flimponatur»

Aqua ex hoe femme cum aqua plantagmis dißillata Af Bifaitó, muheribus fißit menßrua,00 dylcnteriam fanat» Seinen hoc eßfit. gidum Só flecum in fecundo ordine.

Adfluxumfanguinis nanum, Accipe unciamunam Antheræ, fangumis draconis,terræ ßgillacse,boß armem, fingulorum drachma m unam,amp;S cum albumine oui âf pili's leporinis in pulueremre# dadis comifce,6^ naribus immi fte,hocfluxum flflit.

AVENA#

NOME^^l^TVRAf;

Aucna, Bromus^ Ægilops;

iamp;obmi«

ÄNNCU

-ocr page 63-

SIMPLICIB. MEDIG, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Z

ANNOTATIO IN AVENAM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

BV E N A apud Diofco. amp;S Plinium BromusSó Ægiîops didtur,Verum inter Bromum Sc Ægilopa hgc d nieren tiaeft,ut clariffimus Medicus!anus Cornarius indicat in quinto libro Commentariorum in libres Galenidc compofitione medicamentorum, Quód Bromus auenam frumengt; ticiam,fatiuam, puram, amp;nbsp;quam hodie albâ appellamus fignifieat» Ægilopsuerô ea Auenaâ Theopbrafto^ t)iöico.amp; Plinio dicitur* ^uaéfua fpónte prouenit, atq; ex hordeÖ in earn dégénérante fit, atqjobidfrumentiuitiumaPliniodidlacft, quarn hodie Aueriam' fylueftretn ac erratieam uocainüs,ÆgiIopa quoep Vergilius inteL ligitcum inquit:lnfclixlolium amp;nbsp;fterilcs dominantur Auenæv , £odenimododeBromoóC ÆgilopefeiititÇoninutiusin defenfio *^2Plinij aduerfus Leo nicenum»

TEMPERAMENTVM4

Auenafiue Bromus ut Galenusautor eft, iumentorurii pabulö podusquâm hominum cibo nafcitur,nec nifi cum extrema premit f^’^fSjinpanes cogitur.Galefacitegregic,minus quoq; corpus enu tbt.Æginctaitem calcfaciendi uim ei alïïgnauit,Diofconetiam at, S tribuit ei naturam ficcandi,facultatem quoqp habet difcutiédi ma, 0

los humores amp;nbsp;abfumendi dura apoftcmata,fi Auenæ farina empla ftrimodo imponatur,amp; præcipue conducit fiftulis oculorum*

VIRES AG IWAMENTA,

Puis Auenacea Diofcoridi efficax eft aluo cohibendæ, Auenæ farina in Aceto ,tollit næuos.

£xAuenacataplafmafadum,cuiadmixtafit farinadulas, ma-hmfcabiem,quacrepre(cntatkpram,fanat,fiimponatun v

Auena decora in aqüa,amp; dein de ccntufa,Slt; cum melle temper tata,bonum mducit calorcm,fi iufculi more edatun

Puis Auenacea coda cum Aceto,ingentem calorem tempérât. Farina Auenæ cmollit 06 maturat dura apoftemata, fi cataplaC tuatismoreimponatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i

Coda quoep omnem tumorem ex calida caufa proueni^jntem re primit.

Emplaftrufi fiat ex Auenaceafarina 80 permifceatur oico Lau, lino,hoc medetur feabiei amp;nbsp;difcurit tumorem durorum apoftema turn, Conducit etiam fiftulis ani,

Farina eadem cum ceruiTa temperata, puram 8C claram reddit fadem, fi fæpius inde inungatur,

-ocr page 64-

DE HERBIS, CAETERISQVE APOLLINARIA.

NOMENCLATVRAE,

Apollinaria, ©c^irlm^e j^POLLINARIApropternocumentum, quodinferl,raro habetur in ufu, deftruit enim SC corrumpit fanguinem, amp;omncs humores,6cgenerat malos uapores in corpore,

VIRES AC IWAMENTA,

Si quis pereuffus fuerit aut Cecideric, Apollinariam in aqua bene decjquat,amp;campotionem bibat,amp; herbam ita calidamlocolæfo imponat,^ lintcolum füper Iiget,tum fanguis concretus dilHpatur habet enim naturam incidendi amp;nbsp;difcudendi.

Si uero quis ex cotufioneuel pcrcuffione inter cutemS^camem intumuerit,coquat Apollinariam amp;nbsp;Solanum pari menfura, atque inde tumorem inungat, turn euaneick. Ad interiorem corporis tumorem ex morbo prouenientê non conducit,nam humorem qui erumpcre dcbcret,repercunt,amp; magnum incommodum adferret, Siaraneamquis incibo comede-rit,hanc herbam uiridem cum lak in bon o uino decoquat, uenenum absque damno rcdditur inefficax» lótus à uenenato animali, ex cafa-ciat emplaftrum, Ö^imponat.

NOMENCLATVRAE»


Alchimilla ArtineiHa,


Planta Leonis,

Pes Leonis, Leontopodion,

ïgt;o(cr^raMWlt;nin«m«I,

31 d wen Open, ANNO.

-ocr page 65-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xj

ANNOTATIO IN ALCHIMlLLÀM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

z^LCHIMILL A herba uulneraria eft, atc^cia Hieronymo BrunfuicenGHerbario nomêinditum Leontopodion uel Pes Leonis,uerum Diolcoridis defcriptioni non quadrat,quamuis n omen üludbenèei conuemat, ob figuram pedis Leonis, quem referre uu detur,

DESCRIPTION

Aldiimilla habetfolium crifpum amp;: iêrratum, nafcieür in uctu-ftisuijs,acinpratis,palmæaltitudine,cumlutcisflofculis, radicera liïbetparuamamp;albicantem, quidam tarnen fcribun team efferu^ ^licundam.Salubris herba eft ad uulnera fananda amp;nbsp;ad fanguinem fift^ndum,ut Sanieufa,

TEMPERAMENTVMi

Calida 8ó Gccaeftinfecundogradu. Durât totuni annum inte^ g’^iuirtute,Recens tarnen ad ufum mehor eic quam Gcca.

VIRES AC IWAMENTA.

Aedpe Alchiminam,SanicuIam amp;nbsp;herbam il’am uulnerariarn 9'^amuocantherbamfortis, ex Gngulismanipulumunum, atepin ^^'lapluuiali decoque, Deindelongoslumbricos accipe, Sdeon-^ndeilIosSé exprime humorem per linteolum,permifccq, cum de

15 codoillo,HæcpotiofifumaturGftitomnemfanguinem ex uulne- D ïibusfluentem,8C herbam uulneriimpone extrinlccus, tucuratur, Suceus Alchimillæ tribus diebusmaned iciunispota, connuali ^orbobborantibus lubuenit, G poftea eephalica ucnafiniftrc ma-’^usincidetur^abfqp dubio auxiliatur.

^i quisin ftomacho aut pectore uulneratus fuerit,bibat ex Alchi i^^bSc Sanicula,tum fanatur*

Alchimilla contufa'amp; fuccus exprimetur perlinteolum,cuihy. P^rieonuel Gallitricum in puluerem contritum admilccatur, hóe inpotufumptum, diieutit torminainteftinorum, amp;nbsp;quiequidin corpore Gruierit.

Accipe Alchimillæ, Fœniculi, Saluiæ, PctroGIini,GnguIorlim Wânipulum, amp;nbsp;admifee Aniß, feminis fœniculi, hyHopi, Inu'æ Campanæ,Gngulorum uncias duas,atq; in duabuslibris aquæ ufq) ädtertiampaftem decoque,eapotio fibibatur,omnem fanguinem conerctum refoluit 86 expellit per urinam Sc per excrementa.

AQ_VA ALCHIMILLAE,

Ad conuenientem dcftillationem. Radix ac herba cum tota fubltantia concidi debet, êC diftdlari in fine Maq, uel à menfe lulrj ufe^ad Septembrem»

Aqua Alchimillæ omnibus uuîneribus conducit 80 malum ipfb-nun calorem extinguit,fi cum ea foueantur,ôô panni linci in ca tin-élfiUisimponantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ladern

-ocr page 66-

DE HERBIS, CAETERISQVE

Kadern ad uj.ud nq^undagpota marte 06 uefperi, omnibus int^

Honbus uulneMbu5^S6ruptiirismedctutgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ANACARDVS.


ANMOTATIO ÏN ANACARDVM,

NAGARDVS apud Diofco. æ alios Grecos autögt; res nort muertitun Officing perperani appellant Pedi-euhun Elephantis, cu A nacardus,üt inquit Serapion, eftfrudlusarboris, fimilis cordi aws, cuius color eft pa rum rubens,^ inter ipfura eft res fimilis iànguini,ô6 eft id quod adminiftratur in co,

B nbsp;nbsp;RueUius Anacardium appellat, Hoc modo deeofcribens: Ana-cardium recentiori Græciæ, nam uetua non neminit huius, arbos cftindisfamiliaris, piouenitquoc^ inSidhæ montibus, quiflam-mas ignis erudcant, frudu auiculæ corculo non diflimilb unde nomen putat.ur inditnm, rubentc intus cruore, quo ueluti fanguinc featet-

TEMPERAMENTVM.

Anacardi frudus calefacit atq; deficcatirt quarto ordine, Rueß liusinquit quod quidam tertiam excalfacientium amp;S reficcantium daflèm huie alTignant. Durât triginta annos, nihil de fua uirtute perdens,fi tantum in lods ualdehumidis aut ficcis non feructur.

Si quis folo Anacardo ufus fuerit ablq? additamento, quod mail tiam eins corrigat,illum mori oportet, aut euadetlcprofus»

VIRES AC IWAMENTA»

Si quisdcbilimemoria 06 hebetiingenio præditusfuent, AccL piacq.unciasPimpinelIæamp;Sdccoquat m xqgt; uncijsacidiaceti, fru-dufq; huius decorticatiiq. unciasaddat, acfimul mifceatdumac-quirat conuenientem fpiß]tudincm,amp;‘ inde ie in occipitio maneSC uelperi inungat,tum bonam 06 tenacem parabit memorian^

Accipe

-ocr page 67-

SIMPLIGIB. MEDIô* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24

g«A^^’P^ ^uccum huius fructus 2lt; commifcé cum aüfipigmcntó 8ó 0 ^inasco inalam fcabicm, ut impetigmem, confumit ca, led ut hoc ’ ^^301 primum calida aqua abluas»

. kontraimpuram eurem lepræ, Accipc Salüiam,Abßnthi’um, anteriorem partem eolocynthidos æquali pondéré, amp;nbsp;inpuluerenl ’'^dada, conf ice cum tribus uneqs fucci ex Anacardo,uel cum ace-^0)amp;decoqueadmodum emplaftri, amp;nbsp;cuti immundæ fuperim-P®nas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Omnibus morbis cerebri quos frigida aut huœida caufa atrule-?n,opitulatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Pfoptereaetiamfruélus anacardi dôloribus neworum mede-^b^^i ut podagra cruciant,fi cum mcllc mifeeatur» 0unîmenepermiftus,amp; uerrucis impofitus,easremouet Anacardus temperari débet cum CaRorco,quod corrigit malu ÿnieius,

AMYGDALVS^

NOMENCLATVRAE. ^

Ai^vy/aT^tit

Amygdala amara amp;nbsp;dulcia»

UÎAttbdbaum.

0iîg/ ^hui: mAhbet

ANNOTATIO IN AMYGDALVM»

MYGDALVS aborcirca CalcndasFebruatias f^b debet,quia prima gemmafeit, Ea iamin Germania eift notiflima,ubipafl’iminhortis feritur» Nucesquæferi debent,ut doc et Rucllius,pridie liquidé fimo maceran-tur,alij aqua mulfa madefaciunt, in eaç nodem folam effe patiun-^'^^J’^gcrmenextinguatmcHis mordacitas^Cacumina interram reâ:èfiguntur,fîc utlignofiorparsfurfum ipedet»

•^ïi^yg^^^w®

-ocr page 68-

DÊ HERBIS, CAETERISQVE

« nbsp;nbsp;Amygdalum pro fruiflu genus uanat, nam etiam *’^P^^^*^^?

Amygdala,æ,infQemmo genere* Suntuero dupbees Amyg a *» Am ar æ amp;nbsp;dulces, Amaræ falubriores font amp;nbsp;Medidnæ magis» quam efm accomodatæ,DuIcesuerô fuauioresSó Germamæianu* Hariores, quibus Zaccaro confers in fecundaS^ terda mmiauf* feuntur, minus hæ iraient in remedrjs,ut inquit Plinius, fedtamen purgant 0lt; urinani ciunt,

TEMPERAMENTVM,

Dulces non tantum efFicaciam habentquamamar£,Inciaenai^ tenuandiçuiribuspollent, utinquitÆgineta, idcoqueuifeeraOt thoracem cxpurgant, idq; efficacius amaræ»

Dulces Amygdalae calc fa ciuntamp;humeflantin primograau» Amaræ calefaciunt 06 deficcant in fecundo gradu«

VIRES AC IVVAMENTA»

Arcent ebrietatem, utferibit Diofcori.quinque autlèxamar» Amygdalæ in cibo prffumpte.

Hoc idem teftatus eft Plutarcbus Cbçroneusqui apud Druium Tiberrj Cæfarisfîlium, quendam medicum comelTari folimmretu lit,qui omnes bibendi certamine prouocabat,neminiq, cedebatin uinipotu, is tandem deprehenfus eft, antequam biberet, quina fenaucamara comedifle Amygdala. Plutarcbusbaneuimama-B ritudini retulit, quæ perficcet amp;nbsp;bumorcs depafcat,

Vulpesquoc^, ut PIiniusrefert,fi comederintcas,moriuntur,li non coucingac c uicino aquam lambere.

Amygdalæ,fi edantur cum Zaccaro,citô concoquuntur, quart amp;nbsp;aluum laxant.

Dulces comeftæ augentuirorum Sf mulierum gcnituram.

Dolorem gingiuarum tollunt Amygdala, fi comedantur,U€lifl ore retineancur,

Amaræ craftbs bumores educunt,Licnis apoftemata auferunt.

Radix amaræ Amygdalæ decora afperam amp;Sdifcoloremfack cmemendat,fiinde Iauetur,præftantidem Só nucesillitæ.

Amaræ Amygdalæ cum aceto ucl rofacco decoftæ, frond tern-poribusuein modum catbaplafmatisimpofitæ,aut etiam illitæ,capitis doloribus luccurrunt.

Contra exedentia ulcera 8c herpetas Contunduntur,8^ cuni md Ie permifcentur acimponuntur»

Eodem modo morfibus canis rabidi imponuntur.

Dulces Amygdalæ ut leniter aluum laxent aut fiftant, commifee cas cum uuis paftîs aut Zaccaro. Hç comeftæ fomnum conciliant. Cum menta amp;L Amylo fumuntur contra fanguinisexcreationes. Linguntur uel ex aqua bibuntur,in renum doloribus, ucl in pul

monum

-ocr page 69-

SIMPLICTB, MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;^

WOnUfflimflammatione, quamperipneumomam dkunt,unclcplu thyfisprouenirefolet. Ineckgmatc audlanænucis magnitudmc additis melk amp;nbsp;ladciocinorofis,tuflïen tibus, amp;nbsp;maioris inteftini, ^uodColon dicunt,inflationibus opitulantur.

GummicxAmygdalo,muinoutiIiter bibitur contra fanguims ^tf^ationes.

Idem fummae cutis impctigines illitum ex Aceto rapit. Oleum de Amygdalis amans fuffocationi 06 præcipitationi ma

^CB fubuenit, fi circa umbilicum inungatur.

JdemtemporibusiUitu, capitis doloribusfuccurrit, S6 quietem

Galidum auribus idem inftiUatum, fonitum 86 tinnitum aurium P^Un,aüditum reftituit.

I^tm mixtum cum melk,duld radice,okorofacco,86 cera,indc '’'’guentumfifiat, 86illinatur circum oculos, cxpurgat06 claro» ^os reddit»

. Gonducitquoqj aduerlus cakulum,dolor es renum,ac ftrangu-^^®'’iifilumbi8 06umbilico illinatur» Amygdalæ amare comeftç ad j.^^niconducunt, Quæ etiam Lumbricos ne cant Ô6 pellunt, fi quis ®pMs eisutatur.Emplaftrum inde fadum fi umbilico imponatur

NOMENCLATVRAE.

AÄö».

Aloe Succotrinum, Epaticum. Gaballinum.

^m bitter (äfft m ber äpotect

ANNOTATIO IN ALOEN.

L O E 86 herba eft 86 eiufdem herbæ fiiccus,quf,ut in quit Gaknus,eft fimilisfcille,folijspinguibus,cra{Iïs, inlatitudinemie modicum fundentibus, rotundis86 retrouerfum répandis , Cuius defcriptionem etiam uide.Nakitur plurima in India, unde 86 liquor ad ^osalFertunNafcitur 86 in Arabia, Afia^,86 maritimis quibufdam °^*s,glutinandisuulncribus accomodata,fed ad exprimendum ex '»‘gt;quoreminutiIis,DupIex gcnus,utidem Diofco.fcribit,liquoris ^selt,alterum Arenofum,86 uefuti puriffîmæ Aloes fedimentu, «r^iocinerismodocoadum.Eligitopinguem Aloem, lynce-»06 line cakulis 86 arenis,fpkndentem,ruffo colore, friabikm^

-ocr page 70-

DE HERBIS, CAETERÏSQ.VE

A iocîncris modo concretam,facile nquefcentem,ô(fqu^egregia ama ^ ntudinefic. Reprobanda èdiuerfô qu^nigro coloredf, necfacile liquefcit, Mefue amp;nbsp;alq Neoterici tria ponuntgenera Aloes,utpiita Succotrinum, à regione Succutri,nobilius reliquis,Secundum Epa ticum appellatum, quia in colore fuo affîmilatur epati,atq; ex Perils de datum,Iccundum bonitatis locum habet» TertiumCabalhnum did:um,óó eft Rex aliorum,in Medicina uix quicquamuakns,aiq; ex Armenia amp;S Arabia adfertur*

Recentiores Medici err ore quodam. Aloe hepatico aiit cabalh'gt; no pro uero Aloe utuntur, cu femper Aloen fuccotrinum ad ufum Medicinæ potius debeant recipere,ut Campegius probat ex Dio-fcor,Galcni Só aliorum medicorum Grecorum autoritate, qui alia genera uidentur neglexiffe»

Magna pr^terea eft controuerfia inter medicos de ui 00 faculta-te Aloes, Arabes medici, ut Mefue amp;nbsp;Serapion teftätur, Aloen ora uenarum aperire at^p fanguinem ciere,Econtuarió Neoterici qui-dam,uc Manar dus,Fuchfius,6c alp nonnulli,hoc omnino réfutant, atq; optimis Sc firmifTimis teftimonijs ex Galeno,Diofcoride ac PK nio,dcmonftrant, Aloen potius orauenarum occludcre, atq; fanguinem undecunq; fluentera fiftere» De hac re uide Fuchfum hbro primo paradoxorum cap,i»Sed Antonius Mufa in examine fimpli g cium medicamentorum horum fententiam improbat, Vbificin- D quit: Gum MefueacSerapione Aloenaperireor*uenarumcen-feo,ex quadaminfita uirtutc,cuius caufam ignoramus, forte exca-demqualitatequa extremaamaritudine prodijt» Porróinquit,ex perientia ducor ut id fentiam,nam qui Hemorrhoidas pari confue-uere,AIoemagnopereofFenduntur, ut in hoc ftatim incurrant ea uorata»Deniq;Manardushanccontrouerfiamlib4»Epiftolapri-ina hifce uerbis dirimere uidetur,cü inquit:Tametfi Aloe aliquan-do fèdis uenas aperire uidetur,ex accidenti hoc fit, quoniam uiddi-eet excrementaid agentiaad ealocamouet, que uenas recludunt, ficuti ex alqs quoq; fieri medicinis fcribit Galenus Aphorifmo 47*

TEMPER AMENTVM»

Aloc iuxta Aginetam,calefacit in primo, ficcat in tertio ordine, ftomacho etiam arnica eft,abftergit diftipatej;, aluum fubducit»

VIRES AC IVVAMENTA»

Difcutitmalum Phlegma,Gholcram èC Melancholiam,frigido ÓC uiciato iocineri conducens, nbsp;nbsp;,

Aloe cum maftiche permifta,fanguinem excreantibusmedetur» Aleo uim miram in fiftendo fanguine habet, ut Gale, lib» ^.ther» mcth.cap»4.ijs uerbis indicat» Optimum omnium quæ nouime-dicamento-

♦ *

-ocr page 71-

SIMPLICIB. MEDIC.


2.6


dicamentorum,quo enamad cerebri menbranarumfanguiniseru pnonestutiffîmèuti licet, eft quad nunc dicetur:Thuris parsuna, Aloes parti dimidiatæ milceatur, amp;nbsp;deinceps cumutendi tempus inftat,tantum huius cum oui candidojfubigatur,utmenis crailitu-dtnemreddat, dehinc^;leporismoîliffîmispilis cxcipiatur,^ tum u»fiipfi,turn ton ulceri imponatur.Quodmedicamentu ipfe quoq; Auicenna Fon. lyv Can. ^. cap, 9, in fiftendis Hemorrhoidibus probat.

Aloe caput ^ ftomachum purgat ex malis bumoribus.

Cum forti uino temperata ac oleo rofacco, dolores capitis finit, frontitemporibufq; inuncta.

Oculorum fcabies,amp; in oculisangulorum prurigincs lenit.

Aloe contufa 80 cum uino melleq; permifta, hoe fi in ore retinea tur,ul«ribus ImguæSC gingiuarum iuccurrit,

Cummafticheacfucco Glycirryzæ,quam dulcem radicem ap,. pellamus,permifta,fufpiriofis opituUtur,fi quis ita utaiur.

Eademinpulucremredada,uulncribus fiinfpergatur, eaquam P’^itnumfanat^purulentis oculis medetur, Inueterata ulcéra ad cica ^‘■icemreducit, exulceratis tam uirorum quam mulierum genitalL ^’us medetur ,fi puluis ciufdem mfpergatur.

Idem puluis quando ponitur cum uino fuper hemorrhoidasS^ fi’T’asani,tunc fanguinem ex eis manantem fidit. Sanat quoque uF ^^raaniSc uirgç cum uino fi illinatur,

Alocin puluerem redaó;a amp;nbsp;cum aqua temperata emplaftri mo douulneribus impofita,glutinatea,

Aloecum myrrha ac (anguine Draconis permiftafimulq; in pul-*^^rfm contrita,86 in putreicentia uulnera uel puftulas infperfa,ero ^itcarnem mortuam abfqj dolore,

Eadem lotacum aqua rofacea uelfucco fœniculi,fi inungatur nrcaoculos,tollitfluxum oculorum,amp; acuituifum.

Aloë fumpta in fero ladfis caprini, dilcutit morbum regium, Maftix aufert Aloe maliciam.

Si dim maftice in aqua linguæ ceruinæ permifceatur,aperit opL htionem iocincris 06 fplcnis.

Aloe fumpta à mulieribus in aqua Artemifiæ, trahit mendrua, Aduerfus aquam intercutem, Accipe drachmam unam Aloes,

A^drachmam lemis Maffcicis,amp; cum fucco Abfynthfi commifee, t]ri0dintrahebdomadam bis fumptum, bonum eritremedium,

Puluis Aloes cum melle permiftus, aduerdis lumbricos con-ducir.

-ocr page 72-

PE HERBIS, CAETERISQVE A G A R I C V M.

NOMENCLATVRAE.

Aj^ifgixcji^

Agaricunr# Agaricus» Fungus Abietis«.

2?Annen0d;ïvm

ANNOTATIO IN AGARICVM«

^ G A RIC V M Græd atq; Latini codem nomineap. pellant,nomen uero à loco fumpfit^Ptolomps enim Agarum amp;nbsp;urbem amp;nbsp;amnem in Sarmatia uocarifcn

^ bit,ubi Agaricus optimus naicitur, D E S G R I P T I O,

Agaricum ut fungus nafciturin arboribus GalHarum, Ô^præ* lêrtim in arboribus glandiferis: Circa B olphorum quoÇ proucnit colore candido. Eli autem fungus albus,odoratus, antidotis dß-cax, in fummis arboribus naicens, node rcluccns, ideoq;intcne-brisdecerpitur, ut aucor eft Plinius hbu 6, cap. $. pro tali fungo omnes ferè medici Agaricum accipiunt.Diofcorides uero inquitdc runt quidam plantin radicem Agaricum elTe, quidam in truncisar-borum ex corruptione fungorum modo fieri. Idem fentit Ægine-ta inquiens: Agaricum radix eft exarborum truncisprognata,cor pore fungofo, quæ ex aéria terreftrique fubftantia coaluerit. Gak nus in Ebro ad Paternianum ita fcribit: Agaricum ab arboribus ex-crefcit pront tubera ucl boleti. Diuerfitatem autem hanc fecerunt, ut fcribit Marcellus, nonfatisnoti quondam Agarici natales, ad lerentibus alps radicem efPe, alqs fungorum modo arboribus ad nafci, Appcllatur à multis fungus abictis,u tin quit Mefue, propte-

-ocr page 73-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SÏMPLICIB. MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27 Ka quod ad moduin fungo-umnafciturin magnisarboribus,quü busacciditcorrofioSc putrefadlio.

Generc,utinquir Diofebr.difFert Agaricumxftq; ineo akeri m mas;alterum tociTiina,bonitace antecedn fccmina,rectas mius pc dia nummodouenasöd diuiGones Habens,Mafcuhim in feipfum con-^■olutum, rotund unique Sdundiqueconcretumeib Pharmaco-polæ unum bonitatis indicium eflè^friabilecenfent.

TEMPERAMEN TV M.

Agaricum eft calidum in primo ordinc, aridum in fecundo,Vis ^'useft,inquit Ægineca, digercre 8d incidere crafTos humores.

VIRES AG IWAMENTA.

Aduerfus febrem quotidianam, Accipe fucci de fumo terre duas '”idas,amp; admifce Agariciunciam unam, aepræbehoefebricitan-ti,niultiseuimfuit præièntiHimum remedium. Aiunt drachmam ''’acjuæinulfæcyathis tribus ante aceeHiouem febhbus liberare, ^uæ cum horrore ueniunt.

Ad tormina inteftinorum, Accipe Agaricip.uncias amp;nbsp;commit

• ^KaquaJnqua malua,uiola,parietaria acportulacafint décoda, ^'^inde mifce cu oleo oliuarum,ód in aluu per clyftcreminfunde.

' Accipe Gaftorci, Schccnanthi,Senæ, Agarici fingulorum femi „ ®’'datn,amp; m uino decoque,contraq; maximos capitis dolores ma-’’^Siuefpcri fnde bibito,

Velfacitopilulas exeo cum Ruteac focniculi fucco, quæidem Rftant.

AduerfusdifRcultatemurinæ, decoque Saxifragamin uino,ac ^gt;ntcolopercola,dein fcmiunciam Agariciadmifce, Sdutcre.

Contra fidulas, Accipe Sal uftum, tartarum, amp;nbsp;Agaricum in puiuercmconcritum ac melkpcrmiftum cum linamento infiftu-Hm inféras, Hoceam curabit.

Admarifcas, Accipe Agaricuminpulucrcmrcdadium,actempera cum fucco herba’ quam Ciclamen uel malum terræ appellant, amp;nbsp;cum oleo,arq; imponc.

Vuluç n:rangulatum,mcnfiumq; difficuïtatem tribus obulis tri-turn in uini uctcris cyatho potum emendat.

' Ad ferpentium plagasamp; morfus obulis tribus potum in uino dficaciter fuccurrit.

Febres frigidasleuiores facit in aqua calida potum.

Siftit Agaricum fanguinis excreationes, trium obulorumpondéré cum aqua fumptum.

Omnibus in uniuerfum interioribus uitqs accomodatu eft, pro tunbusSó ptate fumentium da tb alps cum aqua, al ijs cum uino,alq8 cum Aceto mulfo,alrjs cum mulfa aqua.

E iq

-ocr page 74-

DE HERBIS, CAETERISOVE

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A GN VS C ASTVS.

NOMENCLATVRAÇ^

Ayio^ »Avyamp;*t

Agnus Caftus,

Vitex»

Amerina falix*

3^c«)c^Ump, öc^affmüt @d)Aff WUHCa ÂbîÂ^amôbawm»

ANNOTATIO IN AGNVM CASTVM«

G N O S Grèce Latine Vitex dicitur,Herbarij Agnu» CaftumappeIIant,utraœuoGeidem fignifîcante, diet tur autem Agnos,id eft Caftus,quôd autore Galeno, caftitati conlêruande faccre creditur, non modo com manducatus potui^\ uerum cti'am in cubitum Ribftratiis,Diofco« aliam rationem nominis adducic^inquiens; Agnos autcm,id eft ca-ftus bic frutcx à G reel's didus €ft,quoniam in Thefmophori}s,quæ crant facra Ccreris,caftitat€m euftodientes müderes, fo^js dus cubitus fibi ftemebant^ Lygos nero dicitur,quafi inmen, fmiliter 8C Vitex ob earn quam babent uirgæ eins in uinciendo Icndtiain amp;nbsp;fît mitatem,Romani quoq; falie cm amerinamuocant*

DESCRIPTION

Agnos feu V itex arborefcens frutcx eft, nafcitur afperis amp;nbsp;ineuf tislocispropè aquas S^flumina, Ramulosbabet longos, uitilium' modolentorefuo infragiles, Folia oleæ,tcncnora tantum*

Duo eins genera funt,maior in arborem, modo faiicis adfurgit, -flore cum purpura candido. Minor ramofa folqs albioribusja-nuginofispurpureoflore*

Agnos fernen producit ad formam granorum pipcris. ld quod adminiftratur ex bac arbore in medicina, funtfolia,femé8c flores, quæomnia debent colligi inucreamp; autumno* Arbor bare perpe-tuô uiret,8c utilior eft lundis quâm arida,

TEMPER AMENTVM* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;*

Agnoçiuxta Æginctam, in tertio ordine tu calcfacittum ficcat VIRES

-ocr page 75-

SIMPLICIB, MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIRES AC IVVAMENTA.

Contra kthargum,Accipe fernen Agni,fernen Apfj/olfaq; Sah ùiæ,atq; in aqua (alfa decoque, quo polteriorem partem capitis îL b'ne,ftatim curat morbum.

Semen eius potum,uenenatorum inorfibus (uccurrit. Idem lie-noßsamp;cutem fubeuntibus aquis mcdetur.

Ladisabundantiamfacmtrahitq; menks, m umo pctum, dra-chmæ pondéré. Idem genicuramextmguit.

Semen arcere ueneris ItimuIosamp;S Gaknus credit, amp;nbsp;ob id per qulm idoneum ijs qui caftitatem cuftodire ftatuerunt,

Seminis decoótS uehementiorem capitis dolorem diffoluit fotm bichenasSC lentigincs cum aphronitro 00 aceto fernen fanat,0i 0risulceraamp; eruptioncs cum melle.

Duritiem teftium cum butyro amp;nbsp;uitium folk's dilcutit, k’mas fedis fernen ex aquaillitum mitigat.

^irgamciusuiator quigeftat,negatur intertrigine ten tari.

NOMENCLATVRAE,


StAiräj^ KK7r«M0|lt;gt;

Apium Gtiuum* Apium hortulanum^

^PfPö* (Karten/Êp^cw.

6t«» p#cp|nn^

£ lüj


-ocr page 76-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

ANNOTATIO IN APIVM.

E LIN O N Grfci,Latini Apium uocant,diâum autan dl Apium, ut Platina fchbit, quódapex, hoceftcaput in Achaia uiAorum facn certaminis eo coronarctur, __autquód eius flores Apes Jibenter palcuntur. Quinn au tem abfolutè Apium dicitur ut inquit Antonius Mufa,Jiortcnfe in-tcJligi oportet,quod Selinon fatiuum à Diofcor.dicitur, eflq üliid quod Petrofdinum Macedomcum uuJgó appellatur, quiainpr»-ruptis montibus jMacedoniæ crefcit.

DIVISIO EIVS.

App uanafuntgenera apud Medicos, quæDiofeoridesponit, ' funt EieoJelinon,Orcorelinon,Petrofelinon,OluJatrum,8ó Smyr^ nion,qua?quid rcipfafint,quilibetapud Diolcor.uiderepoteft.

Eftautemliiftoria generu Appualdè difficilis, undeamp;Sinpsde fcribendis ac difcemendis medici ualde diflentiunt.

Pliniusex Chry flppo,fexu diftinguit,focmina utfitcrifpionbus folps atq; duris^crafTo caule, fapore acri amp;nbsp;feruido. Masfolpsni-grioribus,brcuioris radicis,uermiculofq; gignens, Neutrum ad cE bos admittebant,nephafl:um exiftimantes, quoiua^ defundorum fit epulis feralibus dicatum: amp;nbsp;ui Plutat chus inquit, coronentur ApiofepuIchra:undeuetusiIIudprouerbium,IndigereApio,deps quipericulofè ægrotant,Slt; profligata utuntur ualetudine,^

DESCRIPTIO. •

Apium liorte nfe ut Clierefolium caulem habet,qui fæpc cubita-lemæquataltitudinem, ^ intrinfecuseftconcauus, tenuiter ftria-tus,rotundus,multi(q; ramulis brachiatus,folia habet difledaamp;k niter crifpa,flofculum ucrö candidum,amp; quo minutiorem haud te mererepcrias.lèmen SC radicem ad modum Petrofelini habet,Na-fciturq; libenterin humidisacbencitercoratislocis.

TEMPER AM ENT VM.

Apium calidnm eft in primo, ficcum ucro in fecund o ordinc.

, Galenusinquit,quód ufq; adco caJidumfit, ut amp;nbsp;urin am amp;nbsp;menfes cie at.

Semen in medicina maiorem habet ufum quam herbauelradix,

VIRES AC IWAMENTA,

Succus App ualde conducit recentibus amp;nbsp;inueteratis uulncri-bus,fiqui$indat,

Scnici»

-ocr page 77-

Succus ß Rh modo

SIMPLICIB, MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xp

Semcniiipulucrcm redactum, Só cumaquarapham’fumptum, maxime urinani promou et, 06 calculum cumin uefica turn in Ium. bisfrangit.

Apiumcum polenta permiftumamp;S cpiphoris impofitum,mirc ftuxiliatur.fic quoq; ftomachi ardores mitigat.

Mammarum concreto in grumos lade durities defijcit.

Cumuino mixtum 06 cum mellicratoedulcatum,urinambcnè mouet86 mulierum menftrua,potui datum. Eodem modo funv ptum concodionem adiuuat.

Radix Apfj in uino elixa ac bibita, expellit calculum ueficæ atq; lumborum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Aduerfatur uenenis potum foliorum radicumq; eius decodum, ^omkiones ciens, ftomachiq; tumorem difcutit.

Si fernen ab qseftur, quibus anima foctet,grauis balitus tædium ^niendat,nihil emm^què fuauitatem oris commendareprodidelt;. runt,

Apium colorem reducit ex diuturna ualetudine ajniilum,ii quis '■^cibo quotidie utatur.

^^erncumradiccPetrofelini inuino decodum,aduerfusaquam / ’’’bereutem utilitcr fumitur»

Apq cum albo oui temperatus, uulnera mundat, empla-impofitus, Puerperæ 06 nutrices ab Apioabdinebunt, , ^0 ^nim cibo Plinius fcribit infates qui ubera haufcrint,comitia-Rs fieri,

. ^pium 86 Abrotanu in lixiuio décoda, fi inde caput lotumfue^ '’^^addefluuium capillorum profunt.

AQVA APII.

Apium diftillari debet cum tóta fubftantia circa finem Maq.

Aqua Apfjtemporibusillita conci Iiatfomnum,86ad omneslupràpræ-didos morbos falutaris cft.

APIVM SYLVESTRE.

NOM EN CL ATVRAE.

^ihivov xy^toy.

Apium fylucdre, Apium rifus.

'WlfóCViHpptC^.

ANNQ.

-ocr page 78-

de HERBIS, CAETERISQ.VE

ANNOTATIO IN APIVM

Sylucftre»

13

PIVM fylucftrcapudDiofccneftalterumgenusra' nunculi herby, quod noftræætatisHerbari),ut Ver-gilius Marcellus inquic, Apium nlus appellant, ge-nusS^ noxameius fimul indicantes, In ApiorumgC' nerecmin ob ßmilicudinem ab omnibus numerata eft,atquearc-giöne,in quacopiofius prouenit,Sardoam,lïueSardoniamdicunt, quæ pota fiue comefa, mentis aIienationem,amp;S cum labrorum con tracHione eas conuulfiones facit, utrjfus fpecicm uidentibus prebeat, Indeenim Apium hfus appcllatur,uelut Apuleius Madau-renfisfenbit, fi quishominumeamguftauerit,ridendo cxanin:at. Ab eoque trifti afFedlu quondam inter hominesprouerbiuni,Sar-doniusrifusiadabatur. Et abfque dubio hoc prouerbium origi-nem fuam fumpfit exhac herba, quæ ut iam didumeft, Sardoa fiue Sardonia à regione appellatur» In cam lententiam èC Erafmus in codem prouerbio hifee uerbis fenbit: Sunt qui dicant in Sar. dorum infula, herbam nafci quandam, cui Sardoæ cognomen fit, Apiaftro firnilem. Earn fapore quidemeße dulcem,uerum gu-ftatam,ora hominum inridlusdolorecontrahere,utuelutiridcn tesemoriantur. Hocfcnfiße inquit,uidetur Solinus, cumqhoc Seruius grammaticus enarrans hunc ex Vcrgiliana Thyrfioe locum.

Imo ego Sardolsuideartibiamarior herbis.

Memmit huiusherbæ Só Plinius lib.z^. circa finem.

Apuleius cam federatam herbam quoq; uocauit, quoniamni-mis malo euentu conftetrifus ab ea fadlus.

DE.SCRIPTIO.

Hæc herba iuxta defcriptionem Diofcoridis, eft lanuginofa, altiorecaule, 0lt;pluribus foliorum incifuris, plurimumq; nafcens in Sardinia,efïîcacilïîmæ acrimomg.

Nafcitur autem in locis incultis amp;nbsp;aquofis, ubi ranæ funt frequentes, amp;Seftfacilisinuentu,utfcribit Marcellus,amp;:ubiqueocu lis occurens, quamuis à congencribus alqs fuis ob fimilitudinem dif ficillimc difcernatur.

TEMPERAMENTVM.

Calefacit atq,- deficcatin tertio ordinc.

EftilliuisS^natura acrisamp; in cxulcerando efficacifljma,iitamp; alqsgene-

-ocr page 79-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

generibus ranunculi,

Herba eft fan's nota Empiricis, fol ent earn applicare apoftemati buspropcmaturis,loco cauftici uel phlebotomy

VIRES AC IWAMENTA,

Apiumfylueftre curat amp;tollitclauos acuerrucasin pedumdi-gitis,fi contufum ipfts imponatur,

Succus hums herbe muhe ribus tumorem mamillarum repeUit, cum radice Ibifciimpofitus,

Semen eadem prçftat,necp adeo perjculoium eft ut her ba ucl fo ^^an cibo fumptum,

Exhacherbainuinomaceratafi quis biberit, conducitaduer-fusfebrem quartanam,urinam quoqueciet,Tolht etiam oppilatio ^^m fplenis atqp io cineris, =

A P I V M R V S T I C V M.

NOM ENCL ATVR AE,

Apium rufticum, Apium Regale,

ÖauvcttJSppic^^.

ANNOTATIO IN APIVM RVSTICVM, ^^ IV M rufticum uetercs pro Apio fylueftri uel Apio ritus ac-dpiebant, uerum Herbarn recentiores aliud genus Apq effe ’’olunt.

TEMPERAMENTVM, .

Eftautem calidum 86 ficcum in quarto ordine, ,. ƒ VIRES AC IVVAMENTA, * Herba hæc contufa æ uino temperataaß inde frigid« cutis fouea *^»*nducit naturalem calorena.

Succus

-ocr page 80-

D'E HERBIS, GAETERISQVE

SuccuscWn Acetopermi'ftus,8ó emplaftri modoimpofifusno* C uem diebus continuis,cancrum fanat.

Idem fcabiofis conuemt,ß cuti iiïinaturf

Ventris quoq;tumorem cito difcutic»

APIVM HAEMORRHOIDVM.

NOMENCL ATVRAE,

Apium hæmorrhoidum» '

ƒlt;t0bI4Um

ANNOTATIO IN APIVM HAEMORRHOIDVM,

t?S T etiarn Apium quoddam Hgmorrhoidum,quodideo ßc di-'‘^citur,ut Vitalis defurnoinquit, quiapuluisautriniseiushæ-morrhoidibusinfperfusautimpofitiis, earumfluxum reftringuat, TEMPERAMENT

Cakfacitquo^- amp;nbsp;deficcatin quarto

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIRES AC IVVAMBfJT/A»

Conducit ad fluxum Hacmorrhoidum^‘c'óm^ni5i^^nïp^3^^’ modoimpofitum,

Valet etiarn ad flqxum fanguinis uul ^ nerum,cumaccto6Caqua rofaceaim-pofitum.

Hæc herba cum Aceto æ umo dcco éla, impuram {cabiemexpurgat,amp; extirpât ex profundo, cutemq; nitidam reddit, Hinde lauetur» Radix ficcata, deinde in puluercm contufa,ac putridis uulncribus amp;nbsp;gan* grænæ inlperfa, eroditabfq; uUo dolore,

A CIVILE GIA^

NOMENCLATVRAE,

Aqudegia, agUyen.

ANNO.

-ocr page 81-

siM^tröM iviiDtö» ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t

.. i d a / : - A ;lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vgt;

ANNOTATIO IN AQVILEGIAM^

QVIL E ÓI A hérbaJnum Græos ueteribufq;medi-cisfucritcognita, baud facile aliquisaffirmauerit,c2 medicis adhuc nullus exiftat, qui certo oftenderc potucrit, quænam herba Aquikgiafit^ud Diofco-h'dcm,Nonparumuéró aberfant^utetiam EuritiusCordusinfuó Boünologicö teftatur, noft folum uülgares herbarfj, uerum etiarn imagmfimilitcr medici quidarti, qui Aquikgiam herbam Gracco-. rumÆgilôpacredunt,omnel^ué ciusfacultates eidcm tribuunt,ni-hilenimin eaquod Ægilopishiftôriam référât confpicitur.Ægû lops,ut in Auena ex Diofcor?€lt; Plihio demonftratum eft, eft fpe-cits Auenæ quæ fponte fua prouenit, amp;nbsp;auena fylueftris ac errati-cauocatur, Hæcita’eum Aquilegia tonueme, ut rofacum Anegt;

DESCRIPTIÓ,

Aquilegia berba cft folia Cbelidoniæ fimiliababens,rotundiö-ta tarnen ac moHiora, caulemaltum,cceruleosaut candidos flores cum taudis gereutem^ ex quibus Hunt capitula, in quibusnigruni fem£rt,ut Chelidoniæ fernen dauditur«

Radix eins den fa èft intra terra amp;nbsp;profunda,nafcitur in pingUi. ^UspratisacbortiS»

VIRES AC ÏVVAMENTA,

Odor eius cft acris, uirtutem babct penctrandiac confumendi ^uraapoftemata,

Herba hæc corttufa fiftubs medetur,fi fuccus inftiUctun

Malam feabiem corporis cito curat,fi triticea farina oleoq; tar-t^riillinatur.

AQVA AQ.VILEGIAEgt;

Optimum tempus diftillandi cft, tit herba cum caulibus concL daturquando flores gerit,

Hæc aqua tribus aut quatuor uneqs fingubs uicibuspota com fert aduerfus uenena, amp;nbsp;Chokram ftomaebi, turn etiam interiors torporis apoftemata difcutit,

Lipothymia laborantes ad ft redeunt,fi ex bac biberint.

-ocr page 82-

DE HERBIS, CAETERISQ.VÏ

A N À G A L L I S.

NOMENCLATVRAE* lt;

Ay^yK^Jî» ^j-'^ ''^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Anagallis, aui • f»orù;r.}j/# Morfusgallinæ* ; ,j, ^jù■-Hippia^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- MUIU^H;

^^rtcrbî^,

Degel UWr . , fólter ppb.

ANNOTATIO jH ANAGALLIDEM; BNAGALLIS tam Græcis quam Latinis ea hetba di-citur,quam ofRcinæMorfùm Gallina: uocant, nihil^ larfi defpeXtins Anagallide eft, cu tarnen i'n antiqua me-dicina,mpltus fucric eins ufus, numeraui’tq; earn Paulus Ægineta inter ea,quibus caput purgatur,iuHîtque fuccurneius na-ribusin eum ufum infundt Qui magicis fuperftinonibus funt irabuti,utrefcrt Plinius, præcipiunt effofluris, ante foils ortum, priufquam quiequam aliudloquantur, ter falutare eani,tum fubla tam exprimere,ita præcipuas effè uires.

DESCRIPTION

Anagallidis iuxta Diofcor» duo genera funt, diuerfo floris Colo re,Habet enim altera coeruleos,quæ feemina eft,altera quæ mafcu-la,puniceosflores.Breues funt Anagallidisfrutices, in terra iacen-tes:folrjs in quadrangulo caule paruis 6ó modicc rotundis,helxincs figura,fernen habet circinatum.Hieronymus Brunfuicenfispertiffl mus Herbarius,fcribit adhuc aliud genus efle Anagallidis,quod 4 bos flores gerat»

TEMPER AMENTVM,

AnagalIisfrigidaS^humida efl: in tertio ordine, Singularisa-’ bus eft auium amp;nbsp;gaUmarum, nafciturlocis opacis ÔC uliginofis, cultisóCincultis,Leniendiuis utriq; eft,

yiM5

-ocr page 83-

- SIMPLICIB. MEDIÖ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3X

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIRES AC IVVAMENTA; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C AnagaUisinflammationes membrorum arcct SC ëxtinguit, fi inl ponatur, .

Accipefucci Anagallidi's cumfucco Aizoipermift^fingulorurn lemi libram,olei oliuarum unam libram,hæ c fimul decoquantur ad confumptfOnem medictatis, deinde admifeeantur iirj.unciæ buty^ ïb?ruginisfemi uncia^amp;S inde fiat unguentum,quod admultosex^ twiores corporis afFedus ex calorc contràdos conducit, èC præcL putaduerfusfiftulas,fiindatur, uelemplaftrimodo imponatur*

Hæc herba cum uino décoda ^ amp;nbsp;thoraci impofita , afthma lollit

Mucous caput purgat,naribus inftillatus*

Idem gargarizatus, capitis pituitas per os purgat» Dcntium do-loremquoq; finit, à contraria nare inftillatus»

Anagallis uirtutem habet abftergendi amp;nbsp;ficcandi, quare amp;nbsp;uuL ncra fanat,6ó ulcenbus ferpentibus 06 putridis, utiliter imponitur.

Ad recentiaquoq;uulnera tanta tradituruis, ut faniemoflibus octrahat.

Valerius utranq;Anaganidemtraditquendam attradorium ca ^^^hipoflidere, quoipiculaacipinas, uel impados corpori refigt; j b'^aculeos.

Oculoruiu albugines purgat AnagaÏIis cum melle Attico* ® Prodeft hebetibus itidém oeufis.

Idem præftat fernen cum optimô melle temperatum amp;nbsp;oculis it litum»

Contra uipcrarum morlus,iócinerïs Só renum uitia, exuino bi-bereprodeft»

Ftrunt Anagallidem, ntinquit Diofcor» cui cccrulcns floseft^ pi‘6cidentem fedem compefcere, cui uero punicens,proritare.

AQVA VTRlVSQVE ANAGALLIDIS»

Tempus diftiUandi conueniens èft circa finem Maq, uelquart-do flores gerit, tumherba cum cauhbüs,floribus,ÓC totalubftantia diftillari debet»

Aqua Arlt;agallidis fex uneqs potamedetur pefti, fi quis ftatim Ie (Juieti tradidcrit, amp;nbsp;inde fudauerit. Ex malcula AnagaUide pro-pinatur uiris,cx fœmina mulieribus»

Aqua hæc quotidie nq.uneqs fingulis lucibus pota, recentia uuL ftwafanat,fi inde lauentur»

v CalentiiocinoricummoUicannabe Utiliter imponitur, condugt; dtitidem ad calidum tumorem cum linteis fsepius impofita»

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F ij

-ocr page 84-

DE HERBIS, CAETE’RÏS'O^V'E

Infantibws potu data adq. uncias,confèruat neparalyfi corripL antuf,atlt;^ ab eo morbo illos plane liberate

Pota ab illis qui iyncopc præmuntur SC omnibus uiribus deftitu ti funt,cos confortât amp;nbsp;aliquamdiu conferuat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

A Q. V A.


Y D 0 R Romani Aquam dicunt, 8ó eftclcmcntuquod ab æqualitate dicunt,nihil enim illa dum quiefcit æqua lius. Themiftius inquit aquam inde didam effe, quiaid p fit,à qua uiu imus. Quum autem multus 06 quotidianus Aque,amp;' homini,amp;f pecori uibs fit,nihil accuratius homini curandum.quam ut Aquam qualem efle oporteat inueftiget«

. Aquas enim ubi uitio inficiantur aliquo, uarios fubinde parère morbos,quotidiana docet expenentia.

Socrates igitur non fine caufapraeceperat, Ut in bis locis minime degatur, ubi neq; ùifticiæ locus, neq;profluens Aqua perennis fît: quafî bis duobus ablatis, nihil reliqui manere quod humanitateni iuftinere pofTic*

* A q nar um preterea uirtutes ^ uitia, ut Ægineta docet, cognita habereexpedit,utquæin omnem ferè ufum,magifq; adquamlibet uictusrationem requirantur»

AQVARVM POTABILIVM V, DIFFERENTIAE? Hic ucro minime ignorandum efl Vallam ex Ruffo, quinq dif-ferentias Aquarum potabiliu citare :pluuiam nanqj, ut ciftemam, fontanam,putealem,fluuialem,ó^ paluftrem,

Ea autem Aqua optima cenfenda eft, autore Ægineta 8^ DioJ fcoride,quæ nullam aurguftu,aut odorc qualitatem repræfentat: fed protinus bibenti fuauis cft,amp; uifu pura limpidalt;j,\ Aqua pura iudicatur guftu,uifu 6c odoratu, Autore Galcno hUt^defimptme dica,facilita, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

-ocr page 85-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIMPLICIB* MÈDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31

STAGNANTES AQVAE^ FLVVIAL ES*

80 Pluuiales»

De qualitatc aquarum irt falubtitatc ud comoditatc Plinius Kb» Itcap.^.ficinquit»

Quæritur inter tnedicos cuius generis Aqueutiliflîmæ.Stagnan tespigrafq; meritó damnant,utiliorcs qu£ profluunt cxiftimantes^ curfu enirn proCurfuq; ipfo extenuari atq; proficcre, coq; hiiror cj^ fternam ab aIiquibusprobari,Sed hi rationem adferunt, quonia^j leuiffima fît imbriû aquâ^üt qu^ fubire potueric ac pendere in âcre» Ethæc,ut Aegirteta inquit^ omnium prómptiflÏmc computrefcit* ctudiuerfisex qualitatibus confiât a, nemo tarnen ob id deterrL mam cam effe exiftimet,nam mutatiolits facultas uirtuti potius,qua uitiotribuitur» Pr^terea inter imbrium aquas, æftina quæ tónitru decidit,præftantior eft qUàm quæ nimbis demifta eft«.

AQyAE GLACIALES*

Ex glacie amp;nbsp;niuibus aquâ,infalüberrima eft, ham eâ congelât fcente,totapars tenuior exprimitur. H adle nus Aegirteta*

AQ.VAE FONTANAÉ*

^orrô aquæ fontanæ feptentrionales,ut V italis tcftatur,ad pOgt; tumfùntutiliflîmæ,eô qüôdexpofîtæ fîht uentis feptentrionalû fi Eus,Slt; ex motu illorum uentorüm fubtiliores reddantur,

Aquæ item forttium,quæ oriuntur Si erumpunt, atqüe per nias 0 2rtnofas8i petrofas profluunt,fubtiliores quoq; iunt, ac no minus ^dbibendum falubres. Qi«a fabulum,arena Si lapilli Si petræ rc-bnentuifeofitatem, Si cràHîtiem terreftrem aquæ tranfeuntis, atq; itaeam clarificant,emundant Si exténuant*

AQ_VAE PVTÉALES*

Aquæuerô puteales non tam falubres funtad bibendum quàm foiitium aquæ,quia Conftantino tefte,Aquæ puteales grofliores Einqamp; malæ digcftionis,cum propter terr^ falfugmem Si limum, mm propter ipfîus aquæ quietem Si propter elongationem ab aère ^ foie. Quo circa necefte eft ut puteorum aqupfrequenter mouean mr,haurianturq;,fiquidemextalimotuaqüa depuratur, Siacor» ïuptione præferuâtur*

DE AQVARVM VSV ET FACVLTATL tibus,ac earum nocumentis*

Aquæ omnes natura funt frigidæ Si bumidæ* MELICRATON PRO VOMITV*

Commifee aquam Si md,atc^ falem addc,cola per linten* quod fibbenteruomcreuolueris,calefacito ac bibito» hocuomititmleui-terprouocat*

Qiücunq;turbidam Si grauem aqua biberit,dus corpus intume

-ocr page 86-

DE HERBIS, CAETERISQyE

^ (cit/pîencorrumpitur, mallei humorcs in corpore congr^antur« ^ Aqua frigidis natura multos morbos adducit»

^^Grauidæmuliercs, qu^ multum aque bibunt, cummagnadifiS-cultate amp;nbsp;laborc pariunt foetus.

Ex nimio quocp potu aquæ mulieribus menftrua ualde mopetb tur,undc illis lipothymia ac ucrtigo exoritur, cerebrum etiam indç nimium refngeratur,

Aquam licet potui darcaduerlùsfcbrem contraó:am ex cholera, earn enim reprimit ac confumit,uCrum in acceffione febriegan-ti nulla aqua eft propinanda,nam febrisinde proJongaretur.

Itidem nulla aqua ægrotanti eft potui danda, quam diu humo-res in Corpore adhuc crudi amp;nbsp;inconcofti funt.

Cibus hominum non poteftparariabfqj aqua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ex aquis falientibus meliores funt, quæ nondum opertæ funt»

Et quo longius aqiia abfuerit â lua origine,eo magisprobatur, Probatur item quæ eftate frigidior,hycme calidior eft, Aquaelixaminus inflat quamnon elixa, amp;nbsp;citiusa præcordijs defcendit,

Calida Aqua facit ad inteftinorum tormina, 86 ad fplenisinfla-tiónem.Eadem concoftióncmdeftruit, 86 non citofitim fedat,

Stagno fi quis ufusfuerit, hocnocumentum infertftomacho, ^ JB nbsp;nbsp;nbsp;Aqua paluftris qug omnium eft deterrima, lienis ulcera generat,

86 hydropemproducit.

Aquapluuialis,86 prçcipuequç colligitureftate, quandotont truàtâcfulgurat,numcraturinter optimasaquas, quaruminmedi cinis ufus elf,

Qu£ autem alijs temporibus colligitur 86 non fitate,uoci obeft, 86 peftoris oblfruftionem inducit.

Tepida Aqua infertfaftidiumacnaufeam. Frigidaaquapota, OrnnibuS interioribus uitrjs nociua eft, quare fgrotiabftinebunta potu iHius aquæ,

Multi homines ex laua cro frigid^ aquæ mortem obierunt, Qua rè uideant, qui aquam frigidam ingredientur, utdocct Aegineta, né uénere, neq; alio quodam modo lafti, neq; cruditatem fentiant, nGC(5uomitu,aut aluo inaniti, neep uigilqs defangati fint,pericülo* fum enim eft fi quisita alFe(ftus,frigidælauacro utatur.

Aqua elixa cum hordeo hominibus conduat,acinterdumopti-

' ma eft Medicina,86 in primis ad morbos ex calida intemperie pro-iienientes, quare 86 tertiana febre laborantibuseabiberc conducit, £x aquis falientibus meliores funt, quæ circa orientem 86 meridiem fcaturiunt,Alif quæ ab occidenteprofiliunt, infalubresfunt, Ô6 morbos pariunt,

ACETVM,

-ocr page 87-

STMPLICIB, MEDIC* ' nbsp;nbsp;^4

A C E T V M.

NOMENGLATVRAE*

ö|«^

Aceturii;

iSlFg.

• ANNOTATIO'IN ACETVM,

BXON Romani Acetum dicunt, quod acre uinum clti quia ud acutum fit, uclquafi aquatum uinum, Vinum enim Aqua mixtum cito in hune fap o re in uertitur, ud dicitur â uerbo aceo.PIinius inquit, A cetum uilii uitiunl dTequodadluxUnam ceffît hominibus, tof ad ufiis expctitum, fi-neqiiibusuitamitiorexigi nohpoflet. Acetumut Plätihafcribit, exuino fit,fiuas fuerit uacutim amp;nbsp;non claufum, A er enim ex uacuo elicit potentiarn eius,nam cum uinum femina potentip in fe habeac, acuapidum fiat,tranfitin uitium,quod Acetum dicitur, adeo frigi dum,ut ante omnes bumores flammäm extinguat* Acetum fubitö HcGræcifieri promittunt,fi tufam betæ radicem in uinum coniece fis,poft horas tres in Acetum degenerabit. Mirum acorem concE t petetraditSotioni, fiaridiuinacciaut pauci Uuæ acerbæ acini de-^ittantur, Pyretrum quoq? infufum acorem fupra modum accen-dMcum una parte feruefadum reliquæ mifeueris. Si lapides igni tlinuino extinguantur,iftüd uinum ftatim fit Acetum.Quidam fi-J^cuinoita Acetum confingunt:fici ueteres,amp; torridum hordeum^ ^ citriorum malorum interna caro crebrius fubada coturbataq;, wlisexprimuntur, ut in aceti uicem fuccus cédât» Alq marinam 2quam8Cgypfumconcoquunt, admiftaq; aquafluuialipercolant acctiufu»

TEMPERATVRA aCÉTÉ

' Varia; funt autorum fentenCiæ de Aceti qualitate.Ægirtetafendit Acetum mixtæ naturæ cne,fcd utriufq; tennis, frigidam tâmen calidam excenere,cætcrum in tertio ordine ficcare»

Similiter quoqtGalenus in primo librode fimpliciüm medica-’’icntorum facultatibus difputat,frigidum quidem efle aeetum', fed Si^ciidam etiam obtincre calorem,qui acrimoniæ rationc per acci-«Icnsfpacio temporis mediocriter corpus cxcalfaciat.præterea ad-dit, omnium quæaerimoniamhebetare, autcalorem refngerare Crecluntur,corum omnium acetum compertû efteffîcaciffimum»

DE FACVLTATIBVS ET IWAMEN-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis Aceti»

Acètùm réfrigérât 80 aftringit,ut tdtatur Dioico.cum fpongia F üq

-ocr page 88-

DE HERBIS, CAETERÏSQ.VE

^ maïignis puftulis iivpoßtum^inflanitnadones atcet« Compefdt Acetum próddentes focminarum locos, 8^ inutro^ (êxu fedcs,fi éö illinantur,

Stoniachö frigido obeft, nimiunï enim ipfum refdger^t, ncpöz ftea bene conCoquetè póffit,

Prodeft mail's ulCeribus quæ ferpunt, ignibufq facris»

Eodem pterygia, lichenes 5lt; lepræ curantur, additoüti^ifenv per aliqüo ex ijs,que priuadm aduerfus ca uitia polkan t^ Acetum cum melk decoclum,purideritis oculis fnedetur,fieoirt ungantur.

Contra Capitis ar dores addito rolaceO in Ipongia aut fuccida «■

na imponitur»

Dendum dolonbus medetur, fi eo calido Colluantur, Prodeft anginis,amp;f deiedlæ oris columellc,fi calidum gargarise tun Acetum cum lak temperatum,facit ad letbargum Si phrendîm fi interiores partes manuum amp;nbsp;planta: pedum, eofricentur Siinuii gantur«

Si Acetum Ifomachurainuenerit plenum,laxat,fïueröujcuuirt

inucnerit,tum fiftit»

Panemin craciculä toftuminaCeto contunde, Si excO^fgrotl p. os,labia,nares, atq; pulfum illine, boe maxime confortât. Si unes D r eftituie Aduerfus alui fludiortes,Sume Acetum 8i in co Arifto-lochiam rotundam, uel Garyophylla decoque, Si in eo fpongiani macera,quam ad uomitum ftomacho fuper imponcs.Ad aluiHudi ones ücró uentri fub umbilicum impones^

Accipe Acetum forte,6i permifce Cum argilla in fornace ufta, atq; inde parum in nares illine,hoc ftatim fluxum fanguinisreftrin git.Fluentem exuulneribus fanguinem quoq; fiftit,

V aporântur calente aceto cutem fubeuntesaquf, auriumgraut tates,fibilaq; Si fonitus earum* Necatinftillatum auriumuermes.

Facit pr^terea ad omnia uenena letalia,calidum pótum,moxuo midonibusredditurntpellit quoq, hauftas hirundmespoium acegt; tum,Reprimit gargarizatum in fauces deftiUadones,

Peftilentiannohocudin obfonr)S,ac odoratorumuiccidpullL bus ac naribus admouere,domiciliaq; burned a re iubemur,

Liberatum acerrimo podagra: dolorc M. Agrippamfupremis fuisannisferunt,dcmerlisin Acetum calidumpedibus,

Acetum defiderium edendiinftaurat, hinefitutincibis primas men ff eo plurimum utantur,

A triplex.

-ocr page 89-

SIMPLICIB, MEDie;

A T R I P L E X.

NOMENCLATVRAE^


A^K^lfi* X^a-o^K^K^Diit

A triplex, Atripkxum,

©c^cifmelbe, nidbc, lt;Ï)wnb0mdbe,

ANNOTATIÓ ÏN ATRIPLICEM,

TRIPLEX Latinis,Græcis Atraphaxi's dicitur,ab afirocolore,ut quidam putant, tanquamfaceret hy-dropicosmörbofq; regios ac paUorem, ideoq; à Py-____thagoradamnatur^ Addidere,ut Plinius inquit,Dio nylnjsöd L)iocks,plurimos gigni ex eo morbos,quibus facies maxi mcdecoloratunQLiidam ucro imitatione Grçcç uocis «7jo«ef«fis,digt; lt;^ain putant. Olim Atriplcxum,ut Pompeius refert, appellabatur, Anonnullis etiamnumChryfolachanum dicitur, quod olushoc autcumcolorcmoculisreferat, Aberrant multi, qui Atriplicem id oIuselTcputarunt, quoduulgô Spinacbia dicitur, quoniam Atri-pkxantiquum eft amp;nbsp;notum,Spinachia nouum olus eft, uulgariter uocatur Öt1tct|lt;^, Dequouctercsnihilin literarum monumentis tradiderunt,forfi'tan ob id, quod cibo potius, quam medicinç na-turn effet,magis enim Atriplice alit, aluum kuigat, laudabiliulq; nu ^rimentum poft fe relinquit.

DESCRIPTIO,

Atripkxnotum oluseft, Duo eiwsgeneralunttSatiuumSólyL oeftre.Sylucftris nullus eft ufus.

Quidam tria eins oleris genera ponunt, quoddam enim albums lt;ïuoddametiam rubrum, aliud ucrouiride, Scd omnium eandem dfeinpurgando uentrcfacultatcm certum eft,funtq; omnesfemi-ntfoliaceo,habentq; in uertice caulis flores uirides, radicem candi-damSdignofam.nafcunterlibenterapudBletam. Sationem Atri-

-ocr page 90-

* - DE HERBIS, CAETERISQVE

Ä plids Jocet Columella lib, 1^4 his uerbis:CherephiIumi'temq;oIuS Atnplicisquod GræciuocantaTfâ^app, circaCalendas Odobres obrui oportet,nori frigidiffîmo löco,nam firegio famas habet bye mes,poft Idus Februarias femina ferenda funt,fuaq; lede partiéda»

TEMPERAMENTVM*

Atriplex,ut Ægineta teftatur^humedatinfecundo, acrefrigd rat in primo ordinc, qua de eau fa üehtrerrt quoque emollicfemen ipfiusui pollet abfterforia, unde idericis ex lOcftierisobftrudione accomodatum eft»

VIRES AC IWAMENTA,

Atriplex contufa amp;nbsp;permifta cum melle,podagram tonit,ficnl-lt; plaftrimodo imponatur, Itidemamp; Macer feribit:

Atriplicem tritam cum nitro,melk,SC aceto

Dicunt appofitam calidam kdare podag;ram*

Semen Atriplicis cum aqua mul fa potum,{anat felle fuffufos,

Sa cros ignes aC inflammationcs fedat fuccus ex folijs contufis ex-pre(rus,amp; impofitus.

Sanguinem eXCreantibuscomodumeftuti Atriplice.

5 nbsp;nbsp;Ad uitia uuluarum mulieribus uentri imponitur, turn dolor ma tricis ftatim fedatUn

Ad cmolliendamaluum eftur Codlumutolus,8óuariostumores difcutit*

Atriplex contufa 86 cmplaftri modo membro alicuicx Ipma uel clauo læfo, impofita,abfq; omni nocumento ea extrahit, èC fanat*

Cum melk fi Atriplex dccoquatur,86 feabrisunguibusimpona tur,fine iniuria cos detrahit.

Semen conducit fufpiriofis,fi fypius eo utantur. Idem quo^;ex pcllit Iumbricos,86 uomitioncs prouocat,

Pythagoras,ütfupra quoep indicatum eft,Atriplicem damna-bat,ütquæ morbum regium ac paUorem induccret,uerum Diolco rides longe aliter fentit, feribit enim Atriplicis fernen ideficispro-defte»

Atriplex quoque epar calidum habentibus conducit.

Mercurlalis fi una cum Atriplice decoquatur in olcre, 86 eo iure fi quis utatur,foluituentrem,86 tollit etiam dolorem uèficæ.

Si quisulus fucrit Atriplice décoda cum Beta ac Mercuriali^ turn febrem extinguit.

AVRICV

-ocr page 91-

SUVIPLICIB, MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

AVRICVLAMVRIS*


NOMENGLATVRAE,


ANNOTaTIO


IN AVRICVLAM MVRIS.


YOSOTA fiue Myofotis à Romanis Auricula muris dicitur. A muribus autern ideo nomen inuenit, ut Diogt; fcorides inquit,quod eoru auhbus fimilia habet folia»

„ nbsp;nbsp;Alfine ite dicta cft,quód lucos,quos Greci «htn uocant, wofaq; gf nemorofa amet loea. Hallucinantur qui hâc Anagalli ^^^g^nenbus affîgnant, cum latiflimo difcrimine inter fefe difere-. J’^'^^quemadmodum declarat Leonardus Fuchfius in libello de er ’^^^sniedicorum,item Ruellius, alijq; complures,qui de herbis fcri P^runt.

B ^iofcorides inquit,quod duo fint genera Auriculae muris,Pri-quod in memoribus loeifq; arenofis nafeitur, 06 Alfine uoca-^M^od hodie non eft cognitum Hcrbarqs,ut Vergilius Marcel-^Iterum genus eft, quodpluresabuna radice caules mittit, alu ^'’it?nus ab imo rubentes amp;nbsp;concauos, folia habet oblonga 04 an-6'^lb,dorfoelato amp;nbsp;eminente, nigrefeentia, per interuafiadein-. j^psgeminata,8ó in acutum definentia, radix eft digicali craftitu-®^'’^multiscapillamentisfibrata»hoc modo defcributur à Diofco.

Qyam autern nos appellamus Auriculam mûrisuel Pilofellam, ^tOtto Brunsfelfius oftendit,ea eft minuta herba, folios pilots,hu ’^•ptoferpens, caulc item paruo 06 pilofo, floribus luteis ac odora-*ß» Cuius etiam duplex genus eft, Vnum magnis folijs eft, Alte-•^niuero paruis,utricp flores funt lutei.

DESGRIPTIO.

Auriculae muris duo genera funt, Primum flores rubentes ha-Alterum uero coeruleos habet flores, amp;nbsp;hurni ferpit, caules at ‘Olia Habens pilo fa, nafcens in frigidis montibus amp;nbsp;nemoribus,ra-dicem habet candidam,paruam,amp; multis Abris capillatam»

TEMPER AM ENT VM»

Hfc duo genera uulgaribus Herbarijs magis funt in ufu,6ó in his ^tgionibus frequentiora»

Habet

-ocr page 92-

DE HERBIS, CAETERISivÉ

^ nbsp;nbsp;Habet utrum^ genus naturamficcandi cumexïguocaIore,Sed

Auricula mûris quæ â Diofeoride Alfinc appeUatur, mm habet hd xmæ fimflem,ut Ægincta fcribit,quæ fefrigerat humedatq;, qua-propter ad feruentes inflammatiohes conuenit»

VIRES AG IVVAMENTA^

Auricula murij conuenit ad exteriora corporis uulncra, non finit ea Gippurare, fi imponatur, Succus in ore retentus tollitparuli-das. Idem cum aqua Chelidoniæ ac melk permiftus-conducit h^ betibus oculis fi imponatur*

Auricula mûris qufcoeruleos habet florcs,cumTaxo barbato inuinoelixa^öóemplaftrimodoimporta, procidentem fedemre-ducitmfuumlocunl» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;,

Succus auribus inftillatus, fonitum earum difcutit, 86 expeUit uermes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'—

Idem naribus inftillatus, prouocat fternutationê,86 caputpuri gat ex malis humoribus»

Auricula mûris quæ rubentcs habet flores, uim habet attrahen^ dûSi fpina uel telum membro alicui fuerit infixû, hoclenitercxtra-hitur,Sume fuccum Auriculæ mûris,fuccumq Didanini,86puluc rem magnetis cum axungia porcina permifte, amp;nbsp;gdmodumun-p guentiimpone»

Cum hedera terreftri contufaSC fuccusille auribuS inftillatus, medetürdoloribus dentium*

Conducit aduerfum morfusuenenatOrum animaliuni,

SuCCus cum uino clixus aC potus auxiliatur morbo comitialu

Auricula mûris, Ti thy mallus, ac Cyminum in uino décoda,8^ cum modico melleuel Zaccaropermifta,torminaiuteftinorumdï fcutiunt,n quis utatur,

Gertum experimentum adueriusHerniam : Radicem cumber-ba in Maio effodito amp;nbsp;ficcato, puluerem ilium cum malua, pueris ruptis efui dabis in pulte, Adulti ucro in cibo fument, hoc iuuabit»

AducrfusmOrbuinregium dccoqué auriculam muris86 fraga-riam in umo,06 ex co potu bibe mane 06 uefperf

AQ_VA AVRICVLAE MVRIS.

Herba 86 radix cum tota fubftantia circa finem Maq eolligenda 86 diftillanda crit*

Aqua Auriculæ mûris mane 86 uefperi fngulis uicibusduabiis aut tribus uncijspota,ialubris eft aduerius Tab cm»

Eadem pota confert ad capitis uertiginem, turn quo^; bene cort feruntlintea ea aquaimbuta,86 capiti circumdataacadmota,

Conducit etiam pota contra fputum cruentum*

Saluberrima eft aduerius præfocationem uteri, fimulierioter-diy ter

-ocr page 93-

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIMPLICIB. MEDIC^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

‘uterud quater inde biberit,fingulis uicibus quatuor undas^ ^luem conducit uomentibus amp;nbsp;tormina uentris habentibus» Eadem pota falutaris eft ad malos èC ealidosficcof^ affedus coï Potis,aluum enim knitjumbricos necat, difcutit tumorem« ^edetur membrorum paralyfi cum linteis impofita« yculorum ægilopis etiam medetur*

Finis Literae A*

Sequuntur defcriptiones Herbarum Literae B,

BASILICON.

NOMENCLATVRAE,'

0KtH9^»

Bafilicon* Ocimum» Ozimum*

Gariopbyllatum.

^A|nkttlt;

ANNOTATIO IN BASILICON;

CIM V M, uel ut alrj fcribunt Ozimum, â La tin is BafilL uocatum, regia herba cft,flagrantiflîmi amp;S uehemen tiflimiodoris, unde nomen aceepiflè credimus, nempe à Graco uerboolt;«, quod fignificat redoleo, Quidam ^dmum ab «xvs didum putant,boc eft à eeleritate nafcendi, omni enim in horto iatorum eelerrimè prouenire fokt, Quodq;uix ^^^dataliquis, feruenti aqua coniperfum, eelerius prouenire did-^Vjüniq; Öcimo meridiana datur aqua,cum cæteris olenbus borae ’^^gandimatutina atqj uefpera, ne inferuefcat aqua fok, Mirum ^*^olt;$ quod Theopbraftus prodidit, nempè lætius prouenire fi cu Medidisac probris kratur, Columella libro Duodecimo prgci-P^bOcimum circa Idus Maias ferendum dfe^ê^ quando fernen ter

-ocr page 94-

DE HERBIS, CAETERISCXVE ra obmtum cft,ipfum diligenterpauicula uel cylindro mculcaride berc,Nam fi terramlufpenfamrdiquerit olitor, facillimètotu cor-rumpitur 06 périt. Gargilius Martialis rem notatu digna affirmât, quod modo purpureos, modo albos, modo rofeos flores pariatjß ex eo fernine frequenter üratur.

Ocimum Chryfippus olim grauiter increpuit,ut Plinius feribit,' mutile effe dicensftomacho,urinæ,oculorum quoq; cîaritati:praf-tcréamfaniamfacere,Ô6 Iethargos,amp; iocinerisuitiandcoq; captas id afpernari, hominibus quoqj fugiendum cenfuit. Recendoreg Grgci,qai de re ruftica fcripferunt,BafiIicon amp;nbsp;Mifodulon appeU lantOciinum,tantamq; cum eofoeminædifeordiam inefle prædi-cant,ucfi pukario fubicôû fît, ncc mulier id feiat, futurum,utnun^ quamcibomanusadmoliatur, priufquamfubdudûfuerit. Apud antiques erat pabuli genus,quod Cato quot^ Ocimum no cat.quo fiftebant aluum bubus.Porro ingens controuerfîain Plinio 06 Dio fcoride eft,utalterum ipforum errareopusfit,Diofcoridescnimin.. quit,fîà Scorpione uulneretur qui Ozimum comedere,incolumes euadere: econtrario Pliniusli,uigefîmo,capite duodecimo, Siquis ea die quaOzimum comederit à Scorpione pungatur,nonpoflei3 nari.e^idam per uarias Ozimi ipecies hanc controuerfiam tollere conantur,quæ diuerfam habeant naturam.

DESCRIPTIO.

Ccimi duo funt genera, Crifpum fcilicet, Sclongum.Crifpum cft quod babet ftridiora 56 minora folia amp;nbsp;GariophyHatum appel latur,abodore Gariophyllorum, incacumine habet ramuloscrt. fpos amp;nbsp;flores albos,hoc ab autoribus ccnlctur optimum effie amp;nbsp;me dicinæ conuenire. Longum autem, caulem habet ferme cubital! altitudine, floribus rofeis, femine nigroamp;odorato, inpmguiore terra libenter nafcens.

TE MP ER AM E NT VM.

De temperamentoamp; natura Oeimiautoresnon concordant. Nam Auicenna ponit in primo ordine calidum 56 fîccum eflè,GaIlt; nus uero amp;nbsp;Ægineta fecundo calefacientiu ordini afrcrib5t,quod-que habeat humiditatem quandamexcrementitia, propter quam neqp utile fît intus afTumpturn : extrinfecus autem illitum, difcutiat 06 concoquat.

VIRES AC IVVAMENTA.quot;

Bafilicon feu Ocimum odorefuo cerebrum confortât, qui uero infirmum cerebrum habuerit,huic non admodum co nuenit.

Semen in lulio colligi debet,tum enim optimum cft:folia in aqu# clixa 06 exea potionefi quis bibat, tollit uertiginem capitis. Con* ducit fîmiliter fi herba per nodem in uino macerata bibatur.

■ quot;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pirgiduni

-ocr page 95-

’ 'St M P L Ï C l BZ M È ÖTCi Ï i 3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ S Fr^MumftomachumHabens bah« fkrli«'^ mmiiftoucluinö decoquat,tak uinum fit odoratum,Slt; ftomachum calcfecit,amp; con coftionem adiuuat.

Adniteriorcm rupturam corporis conducit, fi herba in puluc-rem trita,cu Acatia odo diebus continuis matutinis horis bibatur* Matricem mundificat,ut PIatéariusfcribit,8c menftruaprouo «tdecodioipfius herbæin aqua, amp;nbsp;fi fiat ex eafomentnm circa pu denda.

^^ SuccusBafiliciaparturientibusmulicribusfumptus, partupro-■®ouer,8ó poft partum cas expurgat.

Ad crebram defidendi cüpiditatem,quém morbum Tenafmon ^Ppellant,hcrba debet in uino 0^ oko decoqui, hoc decorum opet ’’^èiuuat,fi adhibeatür»

Contra fluxuni uentris ex frigid irate faótiim uakt, cum modico puluerc Acatia*,amp;1 decodtum in aqua pluuiali,amp;2 potum.

Semcnnaribüshauftiim, fubindemouet fternutamenta, Ideni rum Atramento futorio miftüm,uerrucas töllit.06 radicem earum fundi tus extrahit»

Semenfumptum ueritrem emollit,8d flatus diftbluit» Idem in ^oiofumptummulieribuslaftantibuslac prouocat. Eodem mo-B dofutnptüm,quibufcunq; oculorum doloribus medetur»

Potum Ocimi fernen mceróres quos atra bib's attukrit,mukct, 3niminubna difcuti^ttiftes exhilarat,atq; timidos animat» Conducit ftomacho Ocimum,duros enim cibos concoquic, Iogt; ênlóriquoq; falubre eft amp;nbsp;cordi.Cum farineç polenta rofaceoep Sc Aceto émplaftri modo impofitum, pulmonum inflammationibus u'edetur»

' Oculorum caligines abftergit Odmi luccus,corum^ dcftillatio ®e8 exiccat, herba ipfa comefta idem præftat»

' Ocimum Gariophyllatu refocillat fpirifns,confortat cerebrum huniidum,recreat quos cor defecerit, fternutamenta mouet,narL Ijusinditum, calefacit uenas frigidas fi fucco ininantur,uel cmaqua exeodiftiHata»

AQ_VA OCIMI»

Aquahaecpotauelcördi applicata,confortât atq; recréât illud; * Eadem iir)»uel vi.unCqspOta conducit ad üermesqüi in homb' hem repferint uel nati fuerint,eos enim expeUit»

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

-ocr page 96-

DE HERBIS, CAETERISC^VE BETONICA'

NOMENCIATVRA«

Ktsfty.

^t^X^^‘Ïgt;fh

Betonka,

Veronica,

5erratuJa, Radix diuina^

^ct^menhaitt ^tautt^ctemen»

AÏ^NOTAjïÖ ÎN I^ETO^^ICAM. , ETONICAM GrxdCeRronuocant,uelPfychotrflu phon,quoniam frigidittimisgaudctlods, Latmiabin* uentorihusBctonicamfeu Vetonieam appcUaucrunt, Suntem Vctoncs, autoribus Gcograpbis cundis^nRi-fpania primi Vetonicæ huiusinuentores^ii Plinio credimus 2^. uo luminc cap, S,diccnti:Vctones in Hifpania inuencrunt eam.qufBe tonica dicitur in Gallia, in kalia autem Sertatula, idcoq; Serratuïa didack, quia habet folia in morcmferræ per ambitum inc^uriSi diuifa^

DESCRIPTJO.

1 Betonica herba ek, tenucm caulem, dé qnadrangulum,altitude necubitali, 8c aliquando paulo maiorem habens, folialorigaSC rnollia, perambitumincifuris diuiCa, quernis fimilia,8lt;^ cdorata, inter que maiora funt,quç ad radicem uiuutJn fummo caulivm fe^ men ekjfatureixmodo fpicatum. Radices fubßkunt exiles, Porta , : ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veró

-ocr page 97-

SIMPLICIA MEDlC^n 52

f^ nero habet purpureos, Betonica duorum gencrum cft, Mas amp;nbsp;.^ fœmina» Qug ab ofRcinis rubea ud fufca B etonica appellatur,mas «ft, Albaucro Betonica quæ alba habet folia, foemina cft,utraq; cekbrisamp;nota,, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

TEMPER AMEWVM»

Betonica ut inquit Platearius,eft calida ÔC ficea in tertio ordine» Habetnaturam incidendi,quod ex fapore conftat, qui acris Slt; ali-quantum amaruseft* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i quot;nbsp;., ,•

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIRES AC IVVAMENTA,

quot; Folia cius carpuntur ficcanturq;, utinquit Diofcor, quorum hequentior ufus eft, Seruanda trita Betonica? folia hccata^n BdiU

Dantur folia drachmae pondère bibenda in duici aqua aut firn-pliciaqua, conuulfis,ruptis, contramuliebriumlocorum aifedio-nes,amp;ftrangulatuuuluæprocidentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Aduerfusetiamuenena, drachma ex uinopota, conuenitprae-fumpta ea,ß uenenum hauriatur, nihil nocebit* Medetur comp ciahbus, 8C infanis, pota ex aqua,amp; iocineris, lienifq; uicqs drach-wæpondéré in aceto mulfo, Concodionem adiuuat, fi quis ea fa-h^magnitudine fecundum ccenam, cum melle codo deuorarit: •nodoconfimili acide rudantibus propinatur: per nodem inuino

B gt;nacerata8ópota, fiftit uomitum. Datur febricitantibusinuino ,5^1xa,amp;medetur» Ad aquam intercutem datur binis drachmis cxIiydromeUee,80TnuItQsh«moreseduciu

Regio morbo laborantes emendate Monies ducit drachmæ pondéré cum uinopota» ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Betonica in uino décoda SC colata, fi cum tribus drachmis lucre picra Galcnipermifceatur, leniteraluumpurgat»

* Facit cum melle ad Tabem,quamGræciphthifihdicunt, 3c pu-

, fulentamexcreationem» \ • ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- lt;r*o-''^

Datur fanguine excreantibus tribus obolis co uinimifti cyatho»

HerbaBetonicacontufaamp;fuper capitis idum pofitay uttefta-tur Apuleius,uulnus mira celeritate conglutinat amp;nbsp;lanat, tantamq;

lt;, habet facultatem, ut offafrada confolidet, 5lt; uilua extrahat,fan-guinemq;conglobatumdifloluat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, c

Adoculoscontufosuel cxidu læfos conducit, fi folia contufa 5 cmplaftri modo oculis imponantur»

AddoloremoculorumBetonicæ radices ex aqua adtertiasco-

, quito,0C ex ea aqua oculos foueto.

, Succus eius cum olco rofaceo auribus inftillatus omnem dolo-

^ rem tollit, Idem afthmati medetur, fi pedori illinatur,

Betonicamanducata aciem oculorum clariorem facit»

G if) - . ,

-ocr page 98-

DE HERBIS, CAETERISQVE

r Herbam Betonicam ex uino ueteri amp;nbsp;aceto ad tertias decoamp;l4 gargariza,dolorem denuum difcutiet.

- Eadem in uino pota uitiofum corporis colorcm emendat, ^ ■ * Ex uino decodam Si potui datam, lienofis prodefle expertiafi firmant,

' Ad Tuffim, Accipe Betonieg unciasduas ex mdle per dies odo^z î A TypumQuotidiang, Accipe Betonice drachmas duas, Arnolt; gloffæ unam ex aqua calida cyathis quatuor bibendum fub accefll oneminiftra,

Ad Typos Tertianæ atc^ Quartanæ, Accipe Betonicæ dracE. mas tres,mellis attici unciam,aque calidç cyathos très in unum mu fcebis, amp;nbsp;ante acceffionem potui dabis, miré fahabitur, . ” ' Ad Vefic£ dolorem, Accipe Be tonicæ drachmas quatuor, Apfj radicisfcrupulostrès decoquito, radicesuero Aprjin aquæfextâ* rio ad medium quum decodæfuerint,turn demum Betonica admi fcenda,potuiq; cxhibenda: dolorem ita exterminant, utpoftlimi--nio redeat nunquam,

quot; Vefi'e^ malis,contraqj calcules grauilTimis cruciatibus auxilio eft, Eadem ad ftranguriasefficaciffima. Ad calcules quidam Beto-nicamamp; Verbenacam Sc Millefolium æquis portionibus ex aqua pro fingulan remedio bibere fuadent. Contra horrores, Betonieg drachmae duæ ex uino auftero, cyathis duobushtem ex aquæ caU-dæ pari menfura fub acceffione bibere dato.

Ad fiftulas, Ex Betonica contufa,amp; contrita tumndulas facito, 8C pufillum falis inferito,fiftulum obligato,expurgat,

Paralyfin fanare dicitur,Eadem torpentibus membrisprodeft,

Bctonicae radices cum folijs codas ad tertias, Sein aqua pot as, ip fam quoep per fe tritam amp;nbsp;applicatam,mirèdolorempodagrælc nire experti affirmant,

Betonica, ut inquit loannes Vigonius, inter hei bas quæcapiti confer Lint, ob tinct principatum. Et folia eins impofita fronti,me-dentur dolori oculorum,^ deftillationes retinent,

Tantum glorise habet Betonica, ut Plinius fcribit, ut domus in qua fata fit, tuta exiftimetur abpiaculisomnibus/

Tantaq; uis ineffe Betonica? putatûr, ut inclufæ circulo dusfer*. pentes,ip{æ ftfe interimant flageUando, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’»

AQ.VA BETONICAE,

Tempus coUigendiSC diftiUandi Betonicam cum totafubftan# tia,eft circa finem Map.

Aqua Betonicæ,ut teftatur Hieronymus Brunfuicenfis Herbas rius expertiffïmus,in potu fumpta mane,meridie,amp; uefperi fingu-fis uicibus ad quatuor uncias,difcutit hydropem, Iderum,amp; quas-eunt^febres, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Condudf

-ocr page 99-

SIMPLICIB, MEDIC. 4Ö

Conducit quoq; ad rcnum,ncm's,puImoniTq; mala,amp; ad omnes worbosfupraenumeratos, potauel pannis lineis applicata, fima-luncxtriniccus apparuent»

NOMEN,CLATVR AE

■ ! ZeJw3j/, i Aizoongt; Barba loutó, Sedummaius^ Semperuiuum».

6lt;^W^tVUtrQ, ^UntXTtAU

ANNOTATIO IN


BARBAM 1OVISgt;


IZ O O N Grgcis ea herba eft,quam uulgus L atinoruni Barbamlouis appellat, nomen Habens ab æternitate ui tæ,uclut Diofeor. inquit ab æterna foliorum uiredine, undeSC Semperuiuum à Latinis dicitur: Nullo enim ^^^^bquod mirandum eft,nulloq; frigore, aut ulla cceli iniuria pent '’^l’ïioritur,tam hyeme quam æftate uitere uidetur,Ob quam eau-^’n’intantonominumambituùeteribus fuit, non'folum Græcis, 'J^nimetiam Latinis,Non contenti fuerunt_Grçci,quôd ab æterni täte A120on 8^ eonion appellauerfnt, fed alias'quoep multis appella tionibusidexomare uoluerunt: quare etiam dicitur ab cis Aithalcs t^ftfemper uirens: Ambrofia ab immortalirate:Chryfofpcrmon, sbaurco feminis colorc:Zoophtbalmon ab ocutoru in animalibus finiilitudine:Stcrgetron ab amore quern creditur conciliate. Et id g^nus multis alrjs nominibus,quçà Diofcor.amp; Plinio tecenfentur, ^3tiniquoc^uarf)S nominibus appellauerunt, nempe Semperui-tJuni,Sedum,Barbam louis amp;c.folum ob çternitatem amp;nbsp;preftanti^ ^iusdnuetuftotumpatietum fummitatibus crefccrcfoletuelinfi* ôilibusuafeulis. A quibufdam auteminte(ftisdomorumferitur,in faftq; iam ptidem uulgi animos uana opinio, non percuti fulmine domumin cuius tegulis uireat fcdum,frig oreç fuo plantam coelefti busillisignibus aduerfari,Sed ignaui,nihilq; timendi ignes illi crût, fitamexigug plants frigore mortalisfictflammatüillarnm fiilgor.

DESCRIPTIO,

Aizoon ièu Semperuiuum duas Ipecies habet,Maius folia latio-hhabet, fpilTa 8C pinguia, poUicari magnitudine, atq; in formara

G nq

-ocr page 100-

DE HERBIS, CAETERISOyE

C gladioli acumiuata,alia in terram conuexa,alia in capite ftantjjiül utprædenfo cindu effigiem imkentur oculi* -i^aulemh^etaUiW dille cubitaIj',Slt; pinguem,rubentes flores feregtem, Radiçein^Q paruam ÔC fibratam» Eft etia minus Aizoon, quam uermicularenl uocant,dequainferiusdiccmus, , i gt;{ / K

TEMPE RAM ENTVM,

Aizoon réfrigérât in tertio ordine,humedat quoep 8^ aftringif,^ Pollet cademuirtute qua Acetofa»

VIRES AC IWAME^ITA,

Aizoon réfrigérât homines calidR^rfii^n^^Sipttrinfecus cum lin teo, thoraci imponatur, amp;nbsp;quarui^t^'ejçfetàtuiÂtfuerit,tum iK-rum madefiet»

Si quis flirdafter fuerit, Accipd|^rtmlieri8fa4lantis mafculum, quan do decern uel duodecim hebdon^dæ âpartu prætericrunt, Sc admifceathuiusherbæ fuccum, ac très uel quatuorguttasauri-bus inftillet.quod fl fæpiusfecerit,auditus redibit»

Si cui ftruma nafeitur, Accipiat Aizoon amp;nbsp;feuiim ouinum 80 fa-Ïem,hæc flmul contufa amp;nbsp;ftrumæ impofita,eam difeutiunt»

Si cui oculi matutino tepore ex ulccribus,uel lippitudine its op^-riunf ,ut egre pofTint apcriri,ille fucco huius herbe oculosinunget,

Aizoon habet naturam amp;nbsp;uim refrigerandi calidaapoftemata, amp;nbsp;facit ad facros ignes,ulcéra quæ à ferpendo herpetas dicunt,qug itidem pafcendo ferpunt,oculorum inflammationes,ambufta,po-dagrafq;:in quemufum,perfeamp;r cum polentaemplaftrimodofo-liaimponuntur^

Succus cum oleo rofaceo fronti uel temporibus HUtuSf capitis do loribusmcdetur» ,

Herba aluum fiftit,8^ dyfenteriam,amp; mulierum menftrua*

Eadem in uino décoda amp;nbsp;pota,teretes tineas pellit» Sangumemfiftk in nares mditum,flindefluat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ;

Mammarum uitrjs Aizoon unice medetur»

Succus in ueUere fubditus,foeminarum abundantiam fifl:it,0cu lis lippientibus fanguinis uitio perungitur»

Vigiliarumremedio monftratur Aizoon, fi inuolutumpanno ï'fe’^P ignorantis puluin 0 lubqciatur»

Aizoi fuccus cum fucco Abflnthq decodus,^ foraminibusfor micarum infperfus,eas necat»

AQVA AIZOL

Aizoon in Maio uel lunio diftillari debet in RaInco Maria?,uel in aliafomaceuel metadiftillatoria»

Aqua extinguit omnes nocuos calorcs tam intus quam foris,fcd in corpus modicc fumetur, nifl admixta fuerit alijs remedijs;

Adpeftem

-ocr page 101-

SIMPLICIBPMEDIC; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

'’^■Ad pcftcm ualde falubris eft. Galido locinon Cum móUi eàhn?^ b^fimpofita,ipfum réfrigérât,oculos exlippitudine claufospterum iperit» Dolorem oculorum mitigat cum linco pannoimpofita, Fonduen ad phrenefim ex calida intempérie contra et am, apL til'Hpofita» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:it-r.d-{£C,

''' Cumoleo oliuarumdécoda amp;auribusinftil(au,re(licuit audf» turn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j •• b

'f' Sanatambuftacum oleorofarumpermiftaSc impofïtagt; t-li Cum uino mixta 06 pota fiftit aluum Slt; dyfenteriarn» “ ^^ * T^

;-ï K'^ï -'nh : t ■nnlt;4j!‘gt; ’«ï;dc\gt;

N0MENCLATVRAË4


Barba filuana» Centumneruia aqua, tica.

Plantagó aquatica,

XValtebr^rt» ^r^fc^Ioffd Braut

IN BARBAM SILVANAMkPiq


I ARB A filuana eft fpeeiesPIantaginis,ut Hieronymus *iSSrw ^^^^^’wsindicatiamp;uocaturPlantagóaquaticawilpa luftris,cuiran^frequenterinfident,unde nbsp;à Germanis’

JrOlc^Uffel Bv^Wt dicitur,Cen tumneruia etiam appel.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^— vgt;*'V|w/4vm;lt;pçHW¥aicitur,V/eniumneruiaeudni appelé

«tur,amultis fibris tanquam neruisper totum folium exténfis, Eu^

1 titiusCordus in ea eft opinionequôîdBarba filuana apud Diofcö?


-ocr page 102-

DE HERBIS, CAETERISQVE

C ^fit AIifma,ideft Damafonium,8óredtè quidemfcnntJMamhi^^ti* am dus Barba filuanà omriino exprimit* Rüdlius quoq^aff^nwl Alifina effe Plantaginem aquaticam.

DESCRIPTION nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

Barba filuana feu Alifmaeftherba folia Habens Pl an tagt ni finir |ia,anguftiora tantu 86 in terrarefleXa^CauIisilIi çftgracâis,ate'tB* dîne cubitum excedente:tbyrfb fimilis, capitula in fummo habend flores habet tenues,candidos amp;nbsp;quadamtenus paBidôs,Radiccsni gro ueratro fimiles, graciles,odoratas, acres, modicèpingucs, A--quoià arnat loca,Réfrigérât in tertio gradu.

Vtilis contra rubetæ ranæ morfus : potum opium, 8ó inteftino-rum torraina,in quem üfùm per ie amp;nbsp;cum pari fy lu eft ris Paftinaeg femine bibitur, Conuulfis itidem,müliebrium locorum amp;nbsp;pradbgt; cationibus accomodafa eft* Siftit prætereaaluüm herba, Menfes trahit, ÔC tumores Icnit empîaftn modo impoGta,

BALSAMVM*

NOMENCLATVR^É'


ANNOTATIO IN BALSAMVM* .

AL S A M O N Romanipariter Græcis Balfamumdb cunt* Arbufcula eft Balfamu,ut Diofeoridesferibit, quç Viole aut Lycrj ( quod pyxacanthä, ideft buxea fpina etiam diCitur ) magnitudinè Crefeit, Rutæfolia habet,multo tarnen Candidiora,perpetUalt;J;frohde magis uirentia» In Iudça,eiufq; conuallc quadam tantum, amp;^ in Ægypto nafeitun Plmius feribit BaHamum uni terræ Îudgàî ConcelîûmfPaufanias quo^irt Arabia gigni feribit, Autores in eius figura diffcntiunt, Diofeor.folia Rütæ habere Cenfet,Plinius uei O Iib.i2» cap* 2^, uiti fimiliorem efle dicit quàm JMyrto,Strabo Terebintho fîmikm efle dixit,-

Omnibus odoribus Balfamu prgfertur,Repcndit;ut Diofco.ingt; quit-quo loco nafeit, duplo ad podus dus argento. lußinus Trogi.

Pompei)

-ocr page 103-

SIMPLICIB. MEDIO» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42

Pompei)Uftimoniofretusmcred)bilctradit,quantumopes Syria: gcntiexuedigalibusopobaîfamicreucre, quod bis tantum regio-’''^'^®§*gi^^^^r» Eftinibi conuallis, quæcontinuis montibus tan-quammuro cinâ:a,inftar caftrorum clauditur,fpacium Ioci,duccn tamilialugcra, nomme Haerkhuntauel Hierico, ( quæ ohm Vrbs ing£nsludeæ,nuncoâ:omagalr)sreferta,)dicitur. In eafyluacft, igt;bcrtateamp; amœnitate infignis: fi quidem palmeto amp;nbsp;opobaHamo diftinguitur,ôôarboresopobalfami formampiceisarboribusfimï km habent,ni'fi quôd humiliores funt,ôô uincarû modo coluntur» Hxcerto tempore anni Balfamum fudant: fed non minor loci opa dtasquàmubertatis acfmi'ratio. Sub cane,ut autorcs tradunt, hugt; mslociincoJæ plenû corticcm incidunt,hoc eft ca parte qua turge-’■fuideturjd antiquitus ferreô cultrofiebat, uclunguibusferreis^ ^nftrumenta enim erant,unguibus fimiJia,Scd quia uifum eh ferro plaiitamlædi, propterea aduitrum,lapides ofleofue cultros con-“2rfîfunt.Sudor è plaga manat æftate tota.Sarmcnra quoq; eius amp;S kicculiodorepreftantes amputantur,amp; ueneunt magnö,ahoquin g^andcfceret arbufcula nifi fucciderctur.

Tria autem funt,qu£ ad ufum medicineex Balfamo coUiguntur, tt^mpèOpobalfamum, Xylobalfamum, èC Carpobalfamum»

Opobalfamum ch fuccusuel liquor collectus ex arbore, Proba-^'^'Tecens Balfami liquor,ut Diofcor. inquit, qui firmo amp;nbsp;lyncero °^orefii,nccacidofaporefentiatur,qui itidem citiflïmè pénétrer, kuorenihabeat,amp;^ linguamlcniter adhringat 06 erodat» Non eft iJ£runi0pobalfamum,quod Seplafiarqpairim uenditant,fed aduJ tfratum,neq; magni prcci),Quare quibus notis deprehendatur ue-^sBalfamiliquor,quirariflimèuelnunquamad nosadfertur, 0-ft^nderenecefifarium duximus. Primo fi Janeæ uefti inftilletur ue-’TJmOpobalfamum,macuIam aut macule uehigium no relinquit, îdulteratum inhæretÔ6 maculam facit. Synccrusfuccus filaôti in-ft'lletur, coagulât,quod non facit adulteratus. Synceruspra?terea bdi aquæue infufus, difijcitur quàm primum, amp;nbsp;lathis modo albe kit, Adulteratus olei modo in fummo fluitat, denfaturq amp;nbsp;ftcllæ modoradiatur, Syncerus uetuftate craffefeit, 06 bonitatem fuam amittit Hidecipiuntur qui putantuerum Balfami liquorcm efle, fiproiehus in aquam defcendit,mox fparfus emergit:hic autem ad ülteratus eft, Quando inuftum eft, colorem candidum habet,SC okocraffiori fimilis eft, deinde rubefcit,poftea durefeit,86 translu-ddusfit: Optimus lachrimæ coloreftmodicèrufFus, Secundusirt bonitate candidus,prior uiridis,peflîmus niger.

Xylobalfamum uerô Balfami lignum dicunt, hocprobaturre-cens, quod gracili farmento, rubens 06 odoratum eft, exiguoq: Iigt; quoris

-ocr page 104-

DE HERBIS, CAETERISQVE

C quonsBalfamiodorefpirctdeniq^

Carpobalfamum eft fernen ud frudus Balfami, quodruffün^ plenum, grande, ponderofum erit, feruidae fn guftu mordadtatis» medioeri B alfami liquoris odore» Adultératur Balfami fernenfemi ne hyperico Gmili, quöd ex Petra Paleftinæ oppido affertur,depre hendifurq; quod grandius, inane,inefficax, amp;nbsp;in'guftü fapore pt pen’s eft,

TEMPERAMENTVM.

Balfami lignum,ut Ægineta fcribit,fîtcat amp;S calefacitinfccundo ordine, fubtilem^ habet fubftarttiam, liquor autê multo tenuior eft,frudus proximè huncuirtute accedit,ied minus tenuis eft»

Vires intota Balfami natura cfEcaciflimos habet liquor, teile Diofcoride,egregia ad calefaciendum poteftate»

VIRES AC IWAMENTA,

Balfami liquor tantas habet uires, utfi quisin manu habuerit, tum ftatim pénétrât» Opobalfami fcrupulumunum fi quis in men furamuiniindat,óó perrtodem reportât, Hoc ui num omnia interior a membra calefacit,amp; præcipuè conducit mulieribus,nam illis matricem eXpurgaC,amp;S feetusmortuos cxpellit, menfefq trahit

Balfamiliquor cum oleo oliuarum permiftus,indeq; fifiatpefla j rium,amp;S mulicrum gcnitalibus adhibeatur,hoc menfesproritat»

Idem circa umbilicum inundus,tollit ftranguriam»

Morbis ex frigidaintemperic proucnientibusquoq; medetut Qui frigidum ftomachu habuerit, accipiat très uel quatuorgut-tas Opobalfami, 86 cum hauftu uinibibat,auxiliumpræftabit»

Noneuadetleprofus, quicunep corpus fuumforis Balfamoin-unxerit.

Medetur Balfami liquor omnibus doloribus capitis exfrigida caufa prone nient ibus,iifrontiininatur.

Ad cicatricem ex uulnerercIidam,Accipe Balfami liquorcm,amp; exeoinunge, 3C tantum ceræ impone,utpoffîtlatitudinemcicatri cisoperire, hoc fi decern diebus continuis feceris, cutis reddetur æquabilis,

Aduerfusfebrem Quartanam, Bibe quatuor uel quin^guttas Opobalfami cum uino tribus diebus continuis matutino tempore, ea lege ut corpus prius fit purgatum, hoc præfentaneum eritreme dium» Soluit inundhis Balfami liquor in acceiTionibus febrium cum tremore algores.

Contra tinnitus aurium, Inftilla guttam unam atq; alteram Bal-fami,^ inde cefiabit.

Conferuat Balfami liquor corpora mortuorumneputrefcant, fiindeinungantur»

Subucnit

-ocr page 105-

ilMPLïCiB» MEDIC 4^ -

^ ’ ' Subuemt cum héle his qui àconitum bibennt, nee minus etiarn uenenatomm morfibus.

Prodeft Balfami liquor Comitialibus,amp; qs qui non nifi reda eer uicefpiritum trahunt, orthopnoici Græcis dicuntur, fi peiftori iUi*

natur»

Suffitus ex Balfami ligno incenfo conducit mulieribus, ut medici tradunt,matri cis 'enimmaladifcütit,amp; eamexpurgatï ƒ/ƒ•,ƒ

Bibitur Balfami fernen utiliter‘in latcrali'dolorc, Cumuinóéa-dcmutilitatebibitur pylmonarrjs 06 tuffientiBus»-

Ad partes corporis quæ fpafmo contrahuntur, prodeft Opo-balfamum,fî eo illinantur»

Siiunduris 06 articulis iUinatur, tollitparalyfim 86 articularios ’’’orbos,fanguinem calefacit, 86 neruos confortât. ’ •

Facit ad abfceflum pulmonis, fi extrinfecus illinatur, 86 cum ui-*'oinpotufumatur. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • -»r •* ui-cp:; f

^ccentibus uulneribus illitum, plus fanat uno die quam alia un-E^^nta intra quatuordecim'dics, / ■ ^^ • • d .'11

^alfamum conferuat hominem à malo odore, fi femel intra men J’^fumatur po ndere fcrupult 86 à multis morbis, qui hômini acci-^^^^po{runt,adeo ut intus putrefcere non poflit.^ n i r j - b c r » - « yraeferuat qud^ hominem à lepra, quafe 86 in illis regionibus ^J^afcitur Balfamuin,non repepuntur leprofi». ; nbsp;nbsp;. ?'orr-o'

^^oiporc peftis Balfamo non eft utendum, maxime calefacit,Slt;4 P^^^tpeftisindcaccendi» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^^^

NOMENCL ATVRAE

(granatoblumcn.

ANNOTATIO IN BALAVSTIVM.

ALAVSTIVM malipunicgfylueftris floseft,Galli 06 HifpanifloremmaliGranati appellant, Inhocflo-

-ocr page 106-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

C • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mail punicæ duobus nominibus appellant. Balauftium amp;quot;CytL ,^ num, Cytinus eft flos domdlicæ amp;nbsp;iatiuæ maii, Balauftiumiyluc-ftris.Plinius autem inter Latinos prxcipuus cap. 17. lib.i^. Baiau-ftium mali pun icx florem fimplici ter nom:nat,nec inter fatiuam èC fylueftrem diftindionem facit,quem omnes recentiores medici imi tantur, per Balauftiumcuiufuis mali punicæ florem intelligentes.

Flores colliguntureo tempore, quando arbor frudum produ-cit,tum enim humefcuntS^ decidunt arboribus, quiIkcati durant duos annos Integra uirtute.

TEMPERAMENTVM,

Balauftium réfrigérât amp;nbsp;ficcat in ftclmdogradu. Æginetain quitBalauftiumfylueftris punicæ flos eft, ualidcaftringcns, ficca frigidafacultatepræditum, itaquelummæ cutis ulcéra ad cica.

tricemperducit,6ó deftillationcs coh bet.

VIRES AC IWAMENTA.

Balauftium habet uim fiftendi aluum.

Aduerfus uomitum cholericum, Accipe corticesBalaul^, 5óin aceto decoque, amp;nbsp;emplaftri modo ft omacho impone, hoc poten-D tcriuüat?

Corticesmalipuniciuel Granati, eafd:m quas florespræftant ' utilitatesi

Ad multa profuntflores,Quicunq; nimiummoleftatur ftoma-chi erudatione, A ccipiat flores amp;nbsp;cortices mali punicbcontundat, Só inacetodecoquat,fpong{amcpineo tindampedori fuperim-ponaf,hoc præienti ent remedio.

Conducunt BaJauftia ad Tenefmum,fl quis in cibo utatur.In ore mafticatæconfcruntdentibus amp;medentur gingiuisfangumoien-tis.

Ita quoç mobiles dentes firmant amp;nbsp;confortant.

Corticepunici exuino dccodi Só impofiti, perniones fanantur, Succus exmalis punicis acidisexpreflus coquitur cummcllead oris,uirilitatisó^ fedisuitia,nomas, reduuias, amp;nbsp;quæ in ulccnbus excrefcunt,8C aurium dolores.

Balauftium in puluerem redadum, poteft accipi loco Boliar-meni.

Branca

-ocr page 107-

S I M P n C I B? M E D ICÏ “ “ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44

DE BRANCA V R S IN A.

NOMENCLATVRAE,:

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Akxv6os~

? Branca Vrfina, -i Acanthus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G\,ir,;0

Pesyrfinus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

x^^Vt • ; ^erentap. . -

. ANNOTATIO IN BRAN,CAM VRSINAM» ^RANG A Vrfinakerba eftquæ inter émollientes herbas ho* - d’eufurpatur,amp; à medicis inter quatuor remollitiua, quæ ap* P‘^Jhnt,annumeratur:quibusutunturin decodione clyfterum, ^tefteaherba quam Diofeor, amp;nbsp;Plinius Achanton appellant,ut Antonius Mufa S^altj Autores Herbarum pertifïîmi tradunt,Ex fi'iiilitudine,quam eius folium curn anterioribus Vrforum pedibus J’äbtf,u^lg^sßraAcam Vrfina.m appcllauit» In omnibus autem Diofeondis Acanthi defcriptioBrancæ VrOnæ conuenit, Etnemi nemmouebi^quod Acanthafpinamfignificet, quoniam hæcher-bafpinola'-quidefn^f^,Tedmorflbus Opinis, ideo à Vergilio mollis Acanthus dicitur.Topiaria 00 pulcherrima herba eft,quam archi-udi in columnarum bafibus ofnàndis aut epiftylrjs pofuere,

Branca Vrfinaüel Acanthusiuxta Diofeor. folia multô quàm ^Iftuca laciora Ipngfgçaç habet,/rucæ modo incifurisdiuifa,ni* grefeentia, Sócummólli'leuore pinguia. Idcmamp; in caule leuor, qucmaltitudineduorum cubitorum erigit: craHitudine digitali, perinteruallafubip(u.inufcp lier tic cm foliolis quibufdam oblon-gisuelutinucamen^saçule^tis uçftitum:c*quibus candiduspro* ditflos:femcn illi eft' ôblongum, amp;nbsp;luteum, capitulum thyrfi figura, va dices Îcncore molles,muccofæ,Iongæ,rubentefq;Jnhortisôf humentibus locis nafeitur.

-ocr page 108-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

TEMPER AMENTVM. , nbsp;* '

Branca Vrfina herba eft calida amp;nbsp;humida in fecundo ordinc^uir tutem habet molliendi,maturandi amp;nbsp;kniendi,

VIRES AC IWAMENTA,

Folia contufa cum axungia porcina,conducuntad Apoftemata cxfrigidaSC humida caufaprouenientia, fi cmplaftrimodoimpo-nantur» Eodemmodoimpofitaetiam conferuntulceribus,quaï lub axillis ÔC circa genitalia nafcuntur, leniunt cm amp;nbsp;bencemoliiut.

Lienofus accipiat Brancam Vrfinam,Só oleo immergat, in quo finat earn quinq; dies macerari,deinde oleum lintco pereolet,^lie nem in finiftro latere extrinkcus eoinungat, hoe potenter iuuat»

Quando folia adhucrecentia Öó uirentia funt, pofluntufurpari ad emplaftra 8C Unguenta» Aduerfus membra indurata amp;nbsp;paralytica, 8^ ad lienem inflatum,lequens parabitur Unguentum: Accise Brancæ Vrfînæ contufæ viq»uncias,fabinæ,laluie,maluæ,maio ranæ,rofmarini,pulegi),Artcmifiæ, Abfinthrj, Abrotani,fingulo-rum manipules duos, gariophillorum vi» uncias,cynamomi femû unciam, cyminirj. uncias,galangæirj» drachmas, thuris, maftieis, hngulorum üq,drachmas,ceræ albæ viq»uncias, uini boni amp;^ fords très libras, Hæc omnia c5mifceto,amp; lento igne inuieem liquefa-cito, ut tantifpcrbulliant dum uinum in qs confumatur, poftea remouebisex igne, cæram^ admifeebis, ut inde fiat unguentum, quod ad morbos prædi-(Ttos conducit»

Balfamita, Menta Sarracenia; Sifymbrwm,

;ÖAlpmh«ut :balfamtnittglt;

DESCRL


-ocr page 109-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

DESCRIPTIO.

ALSAMITA mentæ genus eft, quodapud Dio-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^°’^* Sifymbrium appellatur, Dug autem eins funt

fpccies, Vnaqug folqs eft intcgrisamp; crifpis, caule I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadrato0óuindi,odoreiucundo,óó eft (atiua. AL

teraedam caulem habet quadratum amp;nbsp;rubentem, folijsacuminatisihaec fyÏueftris,interdumctiam fatiua appellatur, Eft amp;nbsp;alia Balfamitæ fpccies, quam mentam nunc uocant aqua-ticam,quæ circa pifcinas,fluuios, amp;nbsp;ftagnalætiifima prouenit,Slt; corollisintorquetur. Alie duæ fpccies nafcuntur amp;plantanturin hortis,

TE MP E RAM EN TVM,

Balfamita calefacitSc deficcat in tertio gradu,

Huiusherbæuirtus maxima eft,80 admultaconducens, incidit tnimSCconfumit maloshumoresin homine,\ ,

VIRES AC IWAMEN'T'A,

Hæc Herba in puluerem redada amp;nbsp;cum aqua Raphani tempe-Wti,fiquis ieiunus manebonum hauftum inde fumat,uimlumbo-nim dolores 00 inteftinorum tormina pellit,

Eademin puluerem contrita, amp;nbsp;cum farina hordei Sómodica Äquapermifta, fi inde fiat puls, uentriq; imponatur inter pudenda ß amp;umbilicû, multos malos humores in ueficaamp;inteftinis cofumit.

Siquiscatharrolaborauerit exfrigidaintempérie, Accipiat Bal famitsfolia 8^ facculo indat,ac per nodem capiti imponat ,hoc ca-tharrum toUit,d^ caput leuius reddit,

Cumuinoelixa amp;nbsp;pota,frigido ftomacho ualde confert.

Eodemmodo facit ad ftillicidium urine, Eniplaftrumexhacherba,uentri impofitum inter genitalia SC unibilicum,auxiliatur ijs quiurinam continere nequeunt.

Simulier ex hac herbabiberit, tum menfesprouocat, partumq; ptomouet,ac ma trie cm refrigeratam expurgat,

Décoda cum furfure ÔC facies inde lauetur amp;nbsp;iUinatur, tollit len tiginesS^ alias maculas,

Cumuino décodai cum lingua ceruinapermifta, confertad obftrudionem iocineris atq; lienis,

Contufa cum polenta mammarum uitrjs medetur,

SuccusBalfamitæ cum accto temperatus fiftitfluxem fanguinis narium, Succuscum accto bibitus, enecatrotundoslumbricos,

Vomitiones,fingultus,faftidia, ftomachi diffblutiones cohibet, fiueincibofumatur, fiuefuccobibatur,

Impofitafronti,capitis dolores mulcet.

Mammas fi tendantur,aut Iade turgeant, compefcit, fi ex fucco «inantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H iq

-ocr page 110-

DE HERBIS, CAETERISQVE

Cum fale canum morfibus fllinitun

Linguæ fcabridem confrida kuigat,ucl cum aqua mulfa tempé rata,amp; osinde colluatun

E odem modo fumpta conducit aduerfus ons uitiaJinguse tubo ra,exulcerationem oris,ólt;S ad doloremgingiuarum,

Curathæcherba omnesrupturasmtenores»

Vlcera amp;S fcabiem in capite infantium mire fanat, fi cum lixm/ö indelauentur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

AQVA BALSAMITAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ßalfami'ta cum tota fubftantia in medio Ma^diftiUatun AquaBalfamicæpota, amp;nbsp;extrinfecus linteis importa,omnibu« morbis iam ante didis medetur,

Conducit pota ad ftomachum, ad oppilationcm iocincrisatq» Iplenis: amp;nbsp;ad ciendam urinam,

Cum uino mixta att^ po ta, confortât frigidum ftomachum^;

Nanbus inftiUata caput purgat» nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

DE EET A*

NOMENCLATVRA^

TevrAö|gt;, ß^ta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j Bkta*

X^m/p^Kob tn«ns0lt

ANNOTATIO IN BETAM#

ETA olus uulgó noti(ïïmum,didum a Emilitudinc, quam Ba# *^bet cum B litera Græca, figuram enimiUius literæ cum depri-mitur ab olitoribus,refert,ut tekatur Columella in carmine de hor torum

-ocr page 111-

SIMPLICIB, MEDJC;- 4^

torum cultUtGræci Betam motloT£vTAfi;j,moclo«t/7Aö;;nominant. CapeflîtBetaeukuræquadam rationeincrcmcntumarbon's, neq^ ulliHortcnfium, ut Plinius fcnbit,latitudo folioruin maior,in bi. iiospedes aliquando fe pandunt, foli natura eis confentiente: qui-Wdamlocis amplilTimæ Betæ proueniunt,

DESCRIPTION

Duplex Betæ fpecies eft,ut inquit Diolcon Nigra altera,quæ ‘^iimlente codaaluucffîcaciffîmècompefcit, multoq; magisradix, Candida altera eft, quæ bonam facit aluum* Ambæ ob nitro fam 4uainhabcntuim,mali fuccifunt,ideoq; caput purgatnaribusea-’^^mfuccus cum melle inftillatusN Nonnulli amp;nbsp;tertium genus po-’'un^nempe Betam rubram» Alba in omnibus effîcacior eft,præ-^'^î'quaminaftringendo,quo effectua nigra bipcratnr« ’

TEMPERAMENTVMn

^ttæ omnes frigidam amp;nbsp;humidam naturam babent» VIRES AC IWAMENTAn

SuccusBetæaluumciet, fi abaliquo fumatur jierum ftomacho ’^otet,quemmordicat, Ôôpræcipue iUisqui fenfilem ftomachum ^3bent,herba autem elixa magis probatur,quam fuccus\ Cum fina pidecoda, ualet ad uitiofum lienem» Gondueit fuccus ad facros b ignes*

Radix Betæ décoda, Hinde tres del quatuor calidæ guttæ auri-^^sinftillentur,tollit dolorem earum,

Succusex cruda Beta contufus,figlabro capitislocoinungatur, facituterines nafcantur,8ô necat pédicules» Quinetiamradicum foliorumq; decode,furfures amp;nbsp;len des capitis abiterguntuf»'

Fouentureodemetiamperniones, „ _ nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Crudis folds uitiligines,capini defluuia, quas alopetias djeunt,^ 9ii»pafcendo ferpunt ulccra, utiliter emplaftri modo illinuntur» ' Inuitiliginibus tarnen nitro locum antea confricaffe oporteff in fllopecijs autem unguibusfcarificaffcN nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 J'

Beta elixa papularum eruptiones,amp; ambufta fanat» , '

Succus Bete cum Guminouel femine Anetbi fomptus, tormina ventris difcutit.

Radices in aqua codæ,prurigines tollunt«

AQVA BETAE»

Diftillatur hæc herba amp;nbsp;radix cum tota fubftantia concifa, circa hnem Maid

Aqua Betæ mane S^ uefperi fingulis uicibus duabus uel tribus uncijs pota, amp;nbsp;lintcum in ea intindum, fronti applicetur ,

H üq

-ocr page 112-

DE HERBIS, CAETERISQVE

C doloribus capitis ex calidacaufacontradis,mcdctur»

Eodem modo pota,rauccdinem gutturis tollit.

Aqua hæc matutino tempore à ieiuno fæpius naribus attrada, phiegma ÔC diftiJlationes capitis per nares cxtrahiU

DE BETA AL B Agt;

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beta alba«

Waf K4t nbsp;nbsp;^aps haut,

VIRES AC IWAMENTA«

T5eTA alba facultatem habetpurgandiÔCabdcrgcndiomnes •^malos humores«

Aqua in qua Beta alba décoda fuerit, furfures capitis tollit,!! ex ea caput lotum fuerit«

Beta Candida coda 06 cum allio crudo himpta, uentris tineas abigit.

Succus frohti illitus,cpiphoras fedat« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Eadem Beta contra uleera quæ ierpunt, amp;nbsp;in capite manant,ü-Jinitun

Hæcherbacrebriuscomc/la, nonconducit hominibus, äuget enim maloshumores tam in !anis quam in ægrotis,

AQ_VA BETAE ALRAE,

Tempus didiUandi cd in exitn Junq,tum folia ex caulibus dcar„ penttir èc diftiUabuntur»

AquaBetæ albæ recens pota mane ÔCuefperi üngulis uidbut quatuor uncrjs^ualetaduerfus calculutn^nam ilium conCumit, Confert

-ocr page 113-

SIMPLICIB, MEDICO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

contra lithiafimlumberum, renes cnimScIum-

Morbis articularibus cum pan nis lineisimpofita. Dolorem amp;nbsp;^uciacumeorumfedat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

DE BEDEGARI SIVE SPINA ALBA.

NOMENCLATVRAl,

Amv^Awk»,

Bedeguar, Bedegaris»

Spina alba» Cardo fandie Marif» Labrum VeneriSt

tPeif ^ifîch tnergett^tfîcL ^c^cDi(îcL

6(1(1^ hmgt;tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

3^DEGV AR Arabes, Romani nero Albam fpinam dicunt, Pharmacopolac ac iuniores medici, pro alba Spina, quæillis ’?'otaeft, utuntur fpongiola,quam rofa canina ucl fylueftris pro-'^'’^lt,nafciturq; in fpinis.Nam ctfi hæc plurimum in medicina; ufu ’^‘fffrataSpina alba, non tarnen eft hæc permutatie exitialis,utte-^^^urCarnpegiusin libelio de fimplicibus medicamentis» Spina aL ha,ut Leonardas Fuchfiusopinatur,eft Carduus Mariæ, queher-ha in omnibus conuenit cum defcriptione Spinæ albæ, apud Dio-^œridem»

DESCRIPTIO.

Bedeguar folia habet albis Carduis fimilia amp;nbsp;Ipinofa, Spinæ an-t^niferunt flores purpureos. Semen fimile eft carthamo.

DiofcoridesBedeguar uelSpinam albam hoc modo deferibit, Nafeitur montibus Ôd fyluofîslocis, folfjs nigro chamæleoni fimi-hbus, anguftioribus tantum candidioribufq;, afperis 86 fpinofîs, Caulem altitudine fupra duos cubitos habct,humani pollicis craffî-tndine,craffioremq; aliquando, albefeentem, intufey concauum Jn cuinsfummo acnisatum capitulum eft,marinoechino fimile,oblon giustamen amp;nbsp;minu3:flores purpureos,in quibus fernen cnici figura eft/ed rotundius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^T E1^

-ocr page 114-

DERER BIS, G AE TER I S QV E

TEMP.ERAMENTVM, • i-‘ln'Z\

Spinalongiorin Bedeganfrigidacitinprimo ordme cumme, diecrihumiditateacficcitate.d r’-rlt;' ■

Radicem ficcantem Óó modicè aftringentem obt]net,üt teßatür ' Ægineta, Semen calidumertac tenue.

* nbsp;’ VIRES AC IwU-MENTA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^'

Bedeguar habet uirtutem rcfoluendi ac aperiendi oppilationem Iplenis amp;nbsp;iocinens.

‘Pota Spinæ albg radix, fanguinem expuentibusprodeft. Semen potu fuccurrit conuulfis infantibus, Succurrit 00 ferpentiu morfib.

Semen potum etiam auxiliatur fpafmo.

Conducit Spina alba c5trarubras puftulas quçpuerisoboriun tur. Valet item ad fanguinem congJobatum,ad dolorem punctie lem.loca cordiuicina reJaxat,expurgat,amp; aperitiecuramp; fplenem, fitimfedat.

Radix quoq; pota,prodeft amp;nbsp;cibum in ftomacho non continen tibus,cœliacifq;. Vrinamcit,amp;S contra turn ores emplaftrimodo imponitur,

Colluuntur eiufdem decodio, in dolore dentes. Ferunt etiam faélocx Spina alba amuleto, Óc ex collo fufpenfo, fugari uenenata omni». Corona ex ea impofita, capitis dolorem minuÈ,

AQVA BEDEGARIS.

Tempus dlftillandieft circa finemMaij, tumfoliadecerpentur excaülibus,amp;f diftillabuntur.

'’’Aqua pota mane amp;nbsp;uefperi ac meridie duosuel tres dies,iingulis uidbus üq. uel v.unci'js,confert contra punebonem in corpore in-fahtü præcipuè: amp;nbsp;contra eryfipelaca, amp;nbsp;calorcm minus naturale.

Aquahæc potautfuprà dictum eft, faluberrima eft, quabdoin-flammatio ipfum iecur occupauerit. 06 ad alios calores conducit,fi lintea in ea intinda, fuperimponantur. Sitim quoq; potafedat.

DE BEH E M ET BEN.

NOMENGL ATVR AE.

Behem.

ANNO-

-ocr page 115-

SIMPLICIB. MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48

ANNOTATIO IN BEHEM.

I E H E M eft ex illis fîmplidbus, quæ ex Arabibus me-diei'scelebrantur^Extatautem inoffîcinis duplex Be-hem, AlbufdHcetóóRubrum» Deportanturradices ex Armenia,fuaui odore,glutinofo fcatentes humore

lt;iuajgenituramadaugerc crèduntur»

TE MP ER AM ENTVM»

Behem eft calidum Só humidum in ftcundo gradu»

Herbg in medicina nullus eft ufus»Radix conducit aduerlus Me hncholiam,excitâtlætitiam» Eauero radix optima cenfetur quæ ^2nfa fucrit amp;nbsp;non forammofa» .

VIRES AC IWAMENTA»

Behem cor confortat,ac tremorem tollit. Duos annos durât in-tegrauirtute;

henautemuelBeen apud Arabes eftgranum anguloftim, magnum ut auellana, Diofcorides quarto libro; Balanu myrepficem, hatiniucróglandemunguentariam appellat» Plinius uno nomine ’’’yrobalanum uocat, Hoc Ben calidum in tertio ordine,ficcum ue-Joeftinfecundo» Ex hoc femme exprimitur oleum, quod concert ad faciemimmunda lepra decolor a tam»

^iquisex femme crebro bibat,tum facit ad lienem induratum.

DE BERBERL

NOMENCL ATVRAE»

O^VXKXV^,

Berberis»

Oxyacantha«

Dcrfic^» 0Aumwcb,

Äbfal»

ANNOTATIO IN BERBERIM»

E R B E RIS apud Arabes eft arbor,quæ Græco nomme Oxyacantha, ideft acuta fpina à Diofeoride di citur» Berberim ucrô eu Oxyacantha idem effe, ma-nifefte aliquis deprehendet, qui Serapionem cumi Diofeoride

-ocr page 116-

DE HERBIS, CAETERISQ.VE

C Diofasridccontuicrit^ficiUs cognim 8cinuentu Oxy^csmhêihçCf tam cert^ dus not^ funt,^ tam mukislocis nafdtur^iyïuis/epihust frutetis, campeftribus montamfq;; ÓCBeds 8C aquoRs locis. Grx^ cia/pmarum acumihat/s cufpidibus,Oxyacantfiandjxerunt, mcx minitq;pluribuslods dus Theophrakus, quiS^genere maiedino Oxyacantbumfèmpeream appdlat»

DESCRIPTION

Oxyacantha ut DioCcordnquit arbor dl RmiUs agrdiipiro,ml nor tantum,magiCq; fpinofa^ frudumlcrt myrti baedsxqudem^ conferdum,rubcntem, fragilem^ nuckos intus habentau, multiR^ damradicem^ôCaltiusdcfcenâentcmN

TEMPERAMENTYMn Rdrigcrat atq; ddiccatin kcundo ordinc.

VIRES AC IVV AMENT An

Succuspotusantiquasfludiones feeminarum toUitSCexpurgat easN Sikit fluorésalui, quos diarrhœam uocant, potus 8C incibo fumptus kudus dusN

Radix trita 8c illita extrahit inflxa corpori^uduti fagittas/pien-ia^haRuïas, furculos^fpinas, idem prxüatóc kudus dus, tritus 8C HlitusN

Berberis fudorem prouacat, Gquis uentrem exea inunxeritdec^

U turn mortuumexpeïïit,uentrepr3egnantisindeinundoN

Sitim fedat Berberis G quis utatur, domachum 8^ iecurGrmat

atq; confortatN

Facit etiam adcalidos abfeeGhs, tam intusquant foris exidem tes,remouet enim caloremN

‘ Aufertomnesmorbos exnimia fludionefanguidsprouenien^ tes,maximas uires cordi probet,amp;: appetentiam prxGatN

Ex frudu Berberis facito Syrupum,quicum aqua decodus,de^ inde percolatus8ccum Zaccaro edulcatus, ualeccontraFebremS^ calidam intemperiem iocin er is,

Frudus cum Solanopermidas, SCiocineriimpoGtus, ipfumre. frigeratN

Succus cum aqua expredusmedetur dolori capitis, Gquismatte co uCus fueritN

AQVA BERBERISn

FrudusBerberis didillaridebent, quando bencGjntrttaturi,ut in OdobriN

AquahpcredinguitmaÏumcalpreminhomine,maneamp;uerperi j tribus uncqspota,Salubrisquoq; edaquahxcpotaaduerfuntcalb

damiecur, uelGquisIintea uelmöllern lanamin eamadefadamia

dextro latere HijsimponatN

Siting

-ocr page 117-

hsjmpuçib^jmedïCh a x 49

Si'ti'mquoJ^fedat,'6CuaIetacIuö:(us tumoréraSó erudationem t ) ïtq; ciborum faftidium^appetcntiainq; reducit.

Aqua confert aducrfus fludiones nimiasfceminarum, cümru^ ®rtt coralhi permifta amp;nbsp;pota,

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE BIT VM INE.

NOMENCL ATVRAE,


ANNOTATIO IN BITVMEN.

BSPHALTON Romani Bitumen dicunt: Bitumen ogt; mne,inquitDiofcorides,anteceditIudaicum,probatur quod purpuræ modo {piendet,ponderofumq; amp;nbsp;firmo odoreeft,damnaturq;cotraquodnigro colore fordet, G ^(lulteratur enim admifta pi ce? ’Nafcitur ih Phocmcc,Sidone SC ^abüonejudaicumqjioc Bitumen,ideo omnibus alqs à DiofcorL 5^^præfertur,quôdcmcaciiïîma omniumaliorum ui 06 naturaßt, ’^qdndicio ede poteft,quód ut Strabo in defcriptione lud^æ tefta-^^^cxinteruaHo ui fua folidiffimis mctallis, amp;nbsp;auro,rubiginemæ ^pentatem inducat: Neep credendum eft, Ut Campegius indi-^2t,uerum Bitumen ludaicum ad nos adferri, uel fi adfertur, tanti pretij exiftit,ut totius Antidoti pretium peruertat. Galenusamp; Dio fcondes narijs id a duller ari modis queruntur.

TEMPERAMENTVM,

Bitumen ludaicum eft calidum in fine tertij ordinis,Só ficCum in .quarto.

VIRES AC IVVAMENTA.

Tumoremtollit cum aceto mixtum amp;nbsp;illitum. Cum caftorco perniixtum,atq; fuffitus indefiat,mulieribus menfes trahit,

Furnusinde naribus attradus,pcllit catharrum, L “ Bitumen ludaicum in ore retentum,mcdetur abfq; dubio dolo-ribusdentium.

-ocr page 118-

®O R A ö 0 lier ba eft,cuius floribus cæruleisutiniuf irt acetarijs delicationbus, habentç flores etiam m coiu dituraamp;f medicina pccüliatem quandamgranam, Quæ autem hodie Borago ob Empii ici's,2lt; totaneo-thericorum fchola uocatuf, ucrum eft Buglofliim antiquorum. Nam amp;nbsp;foliorum habitus,Só flos,Só tota uirtus Btiglofli cum Bora gine omnino conuenit. Econtrario que ab Empiricis 8c Herbarijs iam BugloATum appellatur,Borago eft,^ apud Diofcoridem Cit^ - flon uocatur,adco duarum Herbarum appellationes inuieem com mutatçÔC confufgfunt.In hacopinionefuntomnesrecentioresme dici, utputa Nicolaus Leonicenus Martardus, Marcellus Vergi-lius,Fuchfius,Brunsfelfius,amp; alq multi,quorum indicia de his dur* bus herbis quilibet legere poterit«prudenter igiturfacientmedia, itemamp;pharmacopolç, nili omnino uelintobftinatèinhioerrore perfiftere,fi quandö BugloiTum inmedicumufum adhibereuclint, iJt;proillpBoraginemnoftrampotius, quam illamqu? uulgoBiu glofla appellatur, accipiant quod fi fecerint, fentient amp;iecutura^ quas flli adferibunt antiqui facultates»

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DESCRI-

-ocr page 119-

SIMPLICIB. MEDIC

.DESCRIPTIO VVLGARIS BORAGINISgt;

Borago uulgaris hafcitur fefqui cubitab’ altitudine,uin'di colore noribus c£rulcis,in quibus capitulum cft purpureum,in alba ftellä uddrculo. Radix eft albicans, herbauero hirfuta, cum craRo ÔC pngui caule,ramulis fc propagat,ubi femel plantatur,deinceps fua ‘i^te crefcit,Semen nigrum Krt,quod qüum maturum eft,€rum-piló^cxilitjperhyemem in terra perit:folia hirfuta funt, quorum ^^usinmedicinis eft, quum adhuc recentia amp;nbsp;üiridia funt* amp;nbsp;non ^ata,

TEMP ÉR AM ENTVM,

^r’go quæ à Galeno amp;nbsp;Diofcoride BuglofTum appellatur*ca^ ' amp;nbsp;humida eft in primo ordine, Quod amp;nbsp;Galcnus teftatur in ^uiens:Öuglo(rum humidæ calidæq; tempcriei eft, itacp uinis inie^ ’^fnJetitjæ hilaritatifq» caufa eße creditum eft, Hinc ÔC Ivifioa-wu«^ ^’’æddixerunt,quafilætifîcantenl,

VIRES AC IVVAMENTA,

Borago décoda cum uino 8ó bibita,bonum generat fanguinem, Qy^hborant uertigine capitis, accipiant fuccum huiusherbæôC ‘^ommixtum cum Zaccaro bibant,tum optime iuuat.

Aducrfus tremorem amp;nbsp;palpitationem cordis, Accipe Syrupüm ß ^xfucco Boraginis, amp;nbsp;admifte Zaccarü, pulucrcmq; ex offibus de ‘:ordeccrui,rcmedium præftat, du taris,

Succus cum fena ß Syrupo de B oragine admixtus fuerit,8^ ma-”2ac uefperi potus,auget fenfus,amp; dilcutit Melancholiam*

Flores crudi comefti,bonum réddunt fanguihem, cohibent cor ^is tremorem,idem quocff præftant, fiquis in uino ex eis bibat,

5yrupusBoraginis uftirpatur aducrfus morburn regium,flores Necati8lt; per annum feruati, conferunt omnibus, quibus ipfa herba tonfert.

Flores ole o oliuarum impofiti, amp;nbsp;cordi ftomacho^- ilb'ti, maxi-’^t confortant.

Syrupi de B oragine 8i Bugloftb ufuseftin medicina ad omma quæconfonant.

AQVA BORAGINIS.

Tempus diftillandi Boraginem eft circa finem Mafj,quandoflo fesfert,tum radix ac herba cum tota fubftantia concifaaccontufa in Balneo Mariæ diftillari debet.

Aqua hæc mane amp;nbsp;uefperi pota fingulis uicibus duabus ucl tru busuncris,pellit tormina amp;nbsp;tumores uentris, medetur dyfenteriæ* ötqjdifficultati fpirandi.

, Eadem potacor amp;nbsp;cerebrum confortât, uircs præbet memoria* amp;nbsp;ingenio,malum fanguinem purgat,ÔC arcet phreneßm.

-ocr page 120-

DE HERBIS, CAÉTÊRÎSQVE'

.^ nbsp;nbsp;Cumlintcolisimpofitaloco alicui, ubi Aranea ud ApisBot^

nem pupugit,tonit dolorem^

Eademcumrubrolèrkopanno ocubsimpofîta, dolorem eoni pellïc,claritatê mducit,auribus 0^ collo jmpofita,tinnitus amp;nbsp;dolo* resauriumdifcutit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

AquaflorumBoraginispota,in omnibus eodemmodoinpot# fumenda eft,quo ipfius herbæ aqua,nifi quod ca preciofior eft,pur gat fanguinem,pdlit Mclancholiam,amp; mirc cor confortât,

Conducitadomnem deftilJationem capitis,fingulis uefpertinic horis duabus uncqs pota,

Aduerfum febres ardentes, amp;nbsp;iderum prodeft, iecur refngWi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

pota ud linteis impofita.

DE BVGLOSSO*


VGLÓSS VM Romani bouis Jinguam aut bvb£, Ü lam lingua app dlant, folia habet in terrarn decidua^ Sc hirfuta^bubulx lingux hmiUa^Qu^muis inter me-dicos eóntrouerha eft de nominibus, tarnen cadens uirtute cffèpr^ditasBoraginêóC Bugloffum teHan^

TEM-

-ocr page 121-

s'siMPLïCïBpMKörc.': n a ^t

TEMPER AM ENTVM, Vtra^'Calida amp;nbsp;humidaeft in primo,

VIRES AC IVyAMÉNTA, ßuglofluminuino fumptum cönfertpülmonarijs, amp;nbsp;ficcatufli

«Wndbüs?'

Coâum in mulfalt;ut Galcnus iiiquic,congruitob gutturis afpa tltatemtufïïentibus.

Ïnuinomaccratumamp;tcmpcratumcummellicrito, 8c potum, «cithilaritatem/

Inuino frequenter fumptum purgat Cholcram rubeam cxnü ’’’ioferuoreproüenientem« Modernmodô medetur cardiaeæ, Etiam noeuosbumorespul.

’’’onisica fumptumdetrahit. '

Succus Cum calida aqua bibitus,tumorCm pedum tollic.

^inum quo BugloHum fuerit maceratum4ïOCum,Rruat bonam *’’^nioriam.

c ,fc cum uino fumptum tor ualde COnfortat^ Só bonum gene#

W^guinem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • :

• îX AQVa ByGLÖSSt' ■ ' . i:;-?§tflum3iftiflaturinprinlt;ÏpipJumf,,

■ Jy^caquapropirtabitur omnibusquidyfentem, aftbmate,^ ^^i— ^rfet^one laborant, præterca tnftibus Stf perturbatis, lUifq; .^MiH funt cerebro, pondsreduarum ueltnum unciarum,amp; ??^7^f^^^^p2ricÜm Zaccarö fumetUr, . . j

^önÈért quo^i aduérfüs ornrtes'caÈdbsmorbos,ad febrcs,puj-^M^tiiti^ad iecur amp;nbsp;licncm,purgat fanguincm,pundtioncnn cir ^s^f amp;nbsp;thofacert diTcutiC. ‘ qV

- ^^^ä ßuglofli diïfipatidériâanî, mundificat lepra 8ó feabienj^

Wapitis dolorém ^ feniorcrnbculonlm {cdat,Iineïs pannis capi tl ud oculis applicat^ tod cm mq^tinnitus aurium tollit.

Flores Buglofb ihBalp^o Majp^^ d^^ pr^bent ptecio^fb-^^^gt;?QV3tn ad conforundum cóy ^ ççrcbrtiîp,çum co^tyfisrinar gatuisucl cum confcdionc^mantis'Cbr^^ margaritïs^^róp:^

-ocr page 122-

DE HERBIS,‘CA3ETERISQ,VÂ

NOMENCLATYRAli

GoHipion*

Xylon.

Bombax, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}

Coton»

Cotum»

^aumwolt


ANNOTATIO ÏN BOMBACEM.

O M B A X SC Cotum Barbarafunt nomma, Laun/au» tem Goflipion ud Xyl on dicunt,ut RueHius Autor eß» Goflîpionfrutex eft exiguus lanïger, palmæfoBo, fî-mik m barbatæ nudgignens frudum, cuius in exteriori D Bombyce lanugo netuf inlinum candidiffimum moniffimum^.de hoc Plinius lib, 19, cap.i, in Bunc modum fenbit: Superior pars •^gyP^* *” Arabiam uergensgingnitfruticem,* quern aliqui Golft. pion uocant,plures Xylon,amp; ideo lina inde fada Xylina;paruulus eft,fimilcmq; barbate nucis defertfrudum,cuiusëxinceri9TcBoni by ce lanugo netur,nec ullumïini genus eft, quod huic candorcÔC moUitia præferatur.

In floribusbuiusfrutiefs fernen continetur cuiusufus eftinmó dicinis.In Sicilia quo^ nafci hunc fruticem Quidam fcribunt,amp; ft inilemèfteperfico, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pgt;S

Folia 8^ femina multa pollent uirtute,8c funt humid æ natural |fJ£j2Fnn'gt; t' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 •fuc'. U'ic r - lOU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on..:7'JW

. VIRES ‘XC ivvAMENTA/'''

■ FoIiorumfuccusniedeturinTantium torminibusi y '^ Semen potunl cum aqua ^Ätuculi'medetur tufti ÔC uitijs peyotl«? OleociusemacUlanturlcritiginés/^

D,E BRYONIA.


NOMEN.


-ocr page 123-

SÏMPLÏGIB» MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

NOMENCLATVRAE. '

A^uTriAfjc Afvxüu

B^t/wvix.

Bryonia.

Vins alba.

Viticdla.

QttcBwurç. Xd^wuvçd. ^unbôhwbpfi. Wcif iwinrcb.

ANNOTATIO IN BRYÔNIAM.

RYONIAM Grædamp;S ampdokucemditunc, Latini uerô albam uitcm appdlant, quôd folia amp;nbsp;corymbos ac capreolos Vins habeatxademq; folia alba gerat,prg fertim dumgrandiora funt, A Latinis etiam plylotrum i'oceft quafi depilatorium dicitur, quia ex ipiîUs acinis pelles con-^Qpoflint^Ôd depilarijud etiam quia depilatoria unguenta ingre-ditur,imô ipfa per fc foIa^amp;S fapone ( ægre autem ) dcpilat. V itied-betiam dicitur ob Gmilitudinem quam cum Vitc habet, Duæ au-^^mfunthuius Vitisfpecies,albafcilicct amp;nbsp;nigra.

DESCRIPTIO,

Bryonia ud Vitis alba eft radix cum herba nafcens pkrunqi inter fepes,caulem oblongum amp;nbsp;herbaceum acquirit,fepibus,frutici Bus qui lunt in proximo,paffîm fe innedit, fuifq; complecticuf cla-WCQlis,albos flores producitjcius corymbi primum uirides,deinde uerorubentes fîunt,qui intus acinos ut uua habent. Radix eft candidat longa,in profunda terra hærens,

TEMPERAMENTVM, VIRES AG IVVAMENTA; . Bryoniægermina,ut Ægineta inquit,ceuftomacho grata edun tur,urinæ^- ciendæfunt:radix abftergit,tenuis natura t mediocri tercalida, .

Radixabign ferpentes amp;nbsp;bufones,fi in igne toftæ minutim con-cidatur,tum cnimuaporemacodorem emittit, quem filer pen tes uelqua:cunq;aliaanimalia uencnata olfecerint, ftatimlæduntur, amp;moriuntur. , gt;

I üq

-ocr page 124-

; DE HÆRBÏS, CAÊtERIStlVË

C nbsp;nbsp;Idem odor ÔC fumus lædit hominem, ftifî prius ni ram comeJenC

Habent folia,frudus amp;nbsp;radix acrimonlam, quapropter Cbiro nijs 00 in gangra?nâphagedænamq; tranfeuntibits, amp;nbsp;ptitrefcenti-bus tibiarumul.ceribus,eû fàle utiliter cmplaüri modo imporiurtc, Herba in aqua décoda etiàni tibqs cxulceratis calida imponitun Bry 01114 cura Carduopanis,quem ^*J^^° ^SbctiVWfÇdiciniüs, pari pondéré iri puluerem redada, amp;nbsp;cura aqua pluuiah permiiia, mulicribus diffoluir iêcundas,fi irt potu fumant.

FoeminarUm lods etiam äppoGta, foetus amp;nbsp;Iccundas trahit.Degt; coquitureadem,decôdôq, illdirtfidentium focrainarum Joc(purgt; gantur,ÔÔ eiedionc exinarauntur.

Aducriuspeilcmin corpore exOrtam, AccipeBryoniædrachgt; mam imam, diagridq granum ünum, ^cum fucco Chelidoniæ commifee^âf bibeex eo lêlquidrachmam, amp;nbsp;pedem pdiec.'poïfiy autem ægrotus iudauerit, corpus infUs purgabit hoc modo* Accv, pc UiuRniconis H^, drachmas, eleduàri) de lùcco roiarum, èC Dia^ turbithngulorum drachmam unam,6c Gmül permifeccüm modi caaqua Acctoiæ,Uelcum rarepyiôftimnôrtïaîitôJpdiî^ hoc fum pièris, très boras manebisieiunus, ôCtôHet omriem in^ôïüthhii^ morum ilIuuiSÂ ex eo potu irt corpore coUedam*

Radix ê collo iufpeniâ fanat laboranteS ipafmO autepifepriJk nbsp;nbsp;nbsp;,

^ nbsp;nbsp;Si quis fumatin potu borium ha uit um ex fucco foliorum, turn ' ’

medetur dyiênteriæ, Similiter amp;S iànguinêcxcréàntïbüsconducif.

Folia decOda àf Cum md/epermdèa,acpora gargarizata^Aeort ferunt ad omne^olorcsguttUris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

. Accipe iuccdm.âfi tantum uini admiiee, ac feptern diesad potart dura præbe illis qui contritaac frada oflaucl membra habuerinÊ, ÔC fanabuntur. AcCipe fuccum ex frudu, dó cum radiée mon de coque,indeç parägargariimum,qüö maneæ uefperi os eollué, là dt ad omnesdoloresdentium^confortatq; eos, neq;finit dcadetC Radix uitia cutis in fade, uarofq; ÔClentigincs; Sc fugiUatâ emcJigt; dat,8Ccicctrices^G in modum rapæ toil a amp;nbsp;tontuia fuerit,ac fadd impoßtaddempteflat décoda in oîeo^ up nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;'

_.Radix cum aCeto décoda^ 00 empladri modo Gnidroîauri mi-pofira,tol/itpundionem acdolorem ipfuslateris, Idemmembris tumidis impoGtam,utgenitalibus uiroruttJ,tollit tumorcm^Radiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

décoda eu aqua mulfaSC modicoacetiadmixtOi Ci hoc pettotuitt annum quisbiberit,medeturmotbo comitiale îdempradiatpuL uis eu OximeUe fumptUs, Pit ex ea etiam addito melie eclcgma,fpL 1 ritus prçfocationibus,CuCpirio fis 8c tuificmibus utile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Radix trita 8^ emplafirimodo importa frada extrahit offa. - » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Quinetiam ex uino emplafirimodo importa, inflammations dk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

-ocr page 125-

SUWPLICIB. MEDtC: : nbsp;nbsp;' , JJ

K«tit,amp;abfcc{rusrümpft, Semins ad fcabiem 8^ lepram utiîftèt ill iinguntur .Idem emplaftri modo impönitur.Facft latfli's abundant iJamfucCüseius cum trftici decocto potusr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

‘ AQVA RADICIS* BRYONIAE. gt;nbsp;■ RadixBryonfæ concifa diftillatur in fine Maq.

Hæc aqua quatuor uncqs pota admuat condoctfonem, tollit pL multam cxgutture fi inde tarn à foris quam intus fr fee tu r. bipèdes ex ca friccntur,confert ad podagram. Quatuor uncijs â ’2'unopota, conducit malo ftomacho, odo uefo unerjs pota laxat aluum. Reftinguit facros ignés, peUit maks tpacuks, neuos amp;nbsp;kn-^^ines,acrubentem kprofam'^; faciem,fï fæpius ex ea lauetur. ^aletadcurrentepiparalyfirn, ÓCad tumoremamp; morbum re-S^wlinteis impofita». '

DE NIGRA VITE, VEL BRYONIA*

NOMENCLATVRAE^

^/«TreZoS iujA«(y(^.

Bryonia nigra.

V itis nigra.

VuaTaminia.

7 \ €?d)wrtrt3Ötkhrur?. r

RYONIA nigra folia bcderîç,fimiliahabét, utinquit Diofcor.ad fmikcistarnen hederg folia magis accederu tia,cui amp;nbsp;caules habet etiam finliks, maiora tarnen dus folia quam illius funt. Claufeulis Só hæc nititur, appre^ ^^nditq; propinquas arbores.frudus illi racemofus eft,a principio Hindis,cum maturuit deinde niger. Radix foris nigra,buxei colo., fisintus,

VIRES AC IVVÀMENTA.

Huius etiam caules in prima germinatione okrum modoinulu funt,menfes Surinam trahentes, Minuuntijdemliencs. Co mit ia ^bus' uertiginofis, amp;nbsp;refolutis accomodati funt. Habet nigræ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huius

-ocr page 126-

DE HERBIS, CAETERISQVE

C huhïs Bryom'æ radix albæ fimiks uires, amp;nbsp;fjfdem a ccomodatas,minus tarnen efficaces.faciunt ad iumèntorum ceruices cum exuiecra tæfucn'nt,nigre Bryonia: foliaan quem ufum cmplaftri modoim* ponuntur^Quinetiarn luxatis eodem modoimponuntur»

DE BRVSCOgt;

NOMENCLATVRAT.

S

Rufcus,

Brufcus, Sylueftris Myt^f*

^cybelber»

ANNOTATIO ÏN BRVSCVM»

TIrVSC VS offi'cinarum,ut Antonius Mufa amp;nbsp;RueUiusindt •^cant, eft apud antiquos amp;nbsp;Diofcoridem, Rufcus Só 0xymyrgt; fine,ideft fylueftris myrtus.Barbari uocabulum corrupere,óó Bru fcum pro Rufeo dicunt. Ex hoe frutice acuminato amp;nbsp;fpinofo alt quibuslocisfcop^adpurgandapauimcnta hunt. Pueri etiamnu bentesbaccascxfolfjseius decerpentes, eeu corall^sper Ïudumfe iUis ornaht,Rufticapoftremó plebs in carnario {ufpendit,tuetur(Ç co à murium iniurqs pernas:^ cafei lui filccllas, neq; enim acumina ta in eufpidem foliorum dus cacumina penetrâre animalia illaaugt; dent,quam ob cauiàm myacantham,ideft murinamfpinamaDio^ feoride didam effè credendum eft»

DÉSCRIPTIO.

Brufaimhodieoffîcinæuocant humilem herbam, fruticofam, folijs

-ocr page 127-

^ -lt;ïwP€icïölt;ïgt;MKótej« 2 a 54 fdijs acutis, 8ómucronerigentibus,dcpcndentibusa medio bac-®»qugper maturitatem rubefcunt,olïeQ.]ntusnuclco, ranmlis cugt; oitalibus,uitilium modo lentis,foliofisdrad:u eontumacibus,radi-^^graminis acerba, fubamara»

TEMP ER AMENTVM.

Prunus 8c folia,temperato calorcfiintpraxlita,

*llt;ïr*

VIRES AG IWAMENTA,

^ibuntut in uinofolia frudiif^ ad dendas urinas: ducendos •^tnfes,êc frangeridos in uefica calculos:profunt cadem fellis RiHu-^onibus,urinæ ftilliddio,Slt; capitis doloribus, Nafcitur afperis lo ^isamp;præruptis rupibus,

Succusexfolijsinofe rctentus, tollit putredmem amp;nbsp;ftatimfa, ’lat.Idernfuccuscumladc temperatus, amp;nbsp;circa aurcsinundus, o-’^niamala ex eis tollit,06 darum reddit uifüm’. Idem cum Zaccaro l’ibitusjcxcreationem fanguinis aufert,amp; frangitcalculum lumbo rum,

Succus dccodtus8ó potiis, uuluas mulierum purgat, amp;nbsp;mouet ^enftrua,

Ê Puluisexradiccuulneribusinfperfus,eroditgangrïenam,amp; fta timfanat,

Adtumidauiriliafacitoemplaftrum cxfolfjscumoleo rofaceo p^rmiftis, amp;nbsp;fuperimpone, tumor pellitur abfq; incommodo,

Aduirilia quoqj cauliculis dusinuino amp;nbsp;aceto tritis, nihil utilL Wputant. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ' . quot;nbsp;X

• Acciperadicem Brufci, Anifumamp;fbeniculum çquaii pondère, acinpuluerem contunde, amp;Zaccarum admifce, huius pulucris nnum cochlear iciunus fume, amp;nbsp;flâtus in corpore Só tormina inte-ftmorum difcutiet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* « 'di' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-‘

nomeU

-ocr page 128-

DI HERBIS, CAETER IIQVI


' NOMENCLATVRAl


^efc^dFraUt èluthaut


ANNOTATIO IN BVRSAM PASTORIE.

VR S A Paftoris muleis nominibus à recentionbus medici# donata eft ; num autem apud Græcos amp;S antiques hæcherba tognita fuerit,ncmo adhuc certo demonftrare potuit,Burfam pa-ftonsuulgus appellat, afolliculisin cxiguæ uulgæ fimilitudincm compreflis, turbinata cordis effigie. Proinde amp;nbsp;Germani Cicfd^d trAUt, id eft herbam marfupq appellant. Sanguinaria edam died tur,quia miram in fiftendo fanguine poteftatem habet. Sunt au-tem plures Sangüinariæ,icd hæc uirtute præpollet.

DESGRIPTIO.

Burfæpaftoris duo inueniuntur genera. Maiorfcilicetamp;S Minor, Maior cenfetur melior, V tracp habet folliculos dependences marfupq figuram repr^lèntantes,in quibus continetur fernen minu turn »Flores uero albos^amp;S radicem candida amp;numerofam habet.

TEMPERAMENTVM.

Vis illis tribuitur aftringendi amp;nbsp;refrigerandi.

VIRES

-ocr page 129-

SIMPLICIB, MEDIC, • nbsp;nbsp;nbsp;^^

VIRES AC IWAMENTA,

Burfapaftoris confert illis quibus Romachus æftuat, fi cxtrinfo tusimponatur,

Trita ex acetó colledionum inflammadoncs refrigerate actp de.

Puentes humores cohibet. . '7., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- '

, Medetur dyfenten'cis,fanguinem cxcreantibus,nc(ç nonjpufc

1 Mriprofluuiojfuccusinpotulumptus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^V’ '’ ’^ ?

Adnimiam fluxionem fanguinis nanum, uelalterius menlbri;^ ^ctipefyccum huius herbæ, 06 cum eo nares uel membrum muft? S^tumfanguinem fiftet,8óuenas æftuantesrefrigcrabit, nbsp;nbsp;^' quot;^'^‘ quot;

Berbain rnanibusfi contmeatur, ualde adftringit fanouinem,e *^3nbusflucntenK/^7, 'j ~

Auribus purulentis fuccum calidum inRiHa, pus ipfum âeflux? HmearumtoUit. '

Burfapaftoris décoda cura uinqSc mclle,amp; recentibus udlHerL Busimpofita,ci tófanat/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^y

Cruentaquoi^uulnera facile fanât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Succus Cura Semperuiuo in aceto .permiRus, iraponitur utditcf berisignibus. ’ ,

Herbacuuino décoda, confert aduerfus morfum tienenatoru.

g y tramep BurfarapaRoris fanguinem uebementius adRfingçfe^ ^^amullam herbam,medici affirmant,^ . ƒ quot;

AQVA BVRSAE P ASTORISi P'oq/da Addiftinatioheraberba cum tota fubRanda conigenda eR,^ ^inutimconcidendacirca finem Mai),uel circa principium lunq.

AquaBurfæ paRoris,mane amp;nbsp;uciperi fingulis uidbus tribushin-cippota, falubcrrima eR contraómnem fluxum uentris. Ebdem modo pota mulicribus fiRit menRrua. Item omnia uulnera mitigat S^curat,fiindelaue^tur. quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;{

Eadem fiRit fluxu fanguinis ex naribtis,fi pcflulus fadus ex GoC fipio,ineaaqua raaceratus,naribusimmittatur.Idcmpr£Ratfi cum linteoló frond imponamr.

Eadem vi.aut vij.unefjs pota fiRit fanguinem uulnerum.


NOMENCtATVRAt.


Buxus, ^uc^öbAum; /^^


-ocr page 130-

DE HERBIJî/Ô'aETÊRÎSC^VÈ ANNOTATIO IN^BVXVM/VZ

i VXvS fiueBuxuin^ütrunq;cnimdftfpöf^ttJeftitftÄ larum arborum,quætopiario open accölüödätilFinaf fùnt,ôô tonfiles acflexiles, perpetuöq^uiróir^ ^qhiWtón-^, dabiles;qualeslunt Cupreflus,^‘IunipCTÏis» ÈuxuVk^? tem arbor eft fatis nota,ligni pal lore èc dunf/a cObimendabtlA!,!]! inquit PIinius,immortali coma uiret,nec ei décidunt folikj^pifliini' ac grauiffima ex omni materie,ideoq- in aquis'n^dilftuitat,nc’q- ca, riem ncq;uctuftatem fentit. Pyrenæis amp;nbsp;Cytorp^ontibüs pion) ma^a^B ere cynthip tractu. Huius autem tna èehera ftch: Plinius-Iib.iö/cap.i6* Gallicum,quod procerumcft.’öleraftrinymi inO' mniuiji damnatum obgrauem odorem: amp;nbsp;noftfate fiue fylueftreV omnium minimum,fed diffufius,amp;l denfltate pafietum uirensfem-peractonfik, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ninr^mu

' T EM'PÈR AMENTVM? . ' ' ' - 'f i

Buxi lignum ualde bonum eft, fingulari pollet uirtute,86 iri q^a-tupr quaUtatjbustemperaturn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%

‘ —-VIRES AG'iWAMÈNTa:quot; ' ^^ ,^ejrpentçs quandouulneratifunt,eduntradicemBuxii^ftahni • reualercuut,

* ‘Folia Buxiïïccata 5ó in pufucrem trita/ cumq; aqua Lagert Julæ D inpotu fumpta,phrencfim tpllunt* Sub Buxo dormire aütquiti fcqf^rpiiiuitaclæditmentem^nâmodorillius naturæaduccHiur, rnt^nurnayjfertlib.idinem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

r ^?8P* i^à^fa, fubtibs (cum fitfrigida èó ficca,ut Vitalis tefta^rj in aqua pura decodta at q; bibita,fluxüiTi uentris rcftringit. • ‘ Buxus fi in Kxiuip ucl aqua decoquatur, amp;^extalidecó^o cagt; put fæpius lauctur, crines facit rufFos atqj flauos

’ifiinj ^

nni lt;nbsp;I» gt;

KOMENCLATVRAE.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Butymme ,

tutter» 3ncfert«

ANNOTATIO IN BVTYRVM, Xï VT YR VM Jlo'manipariter Græcisdicunt,EIaclefit8cRuty •^rum, ut Plinius inquit, Bathararß gentillaudatiffîmus abus, Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;: qui

-ocr page 131-

- SIMP LICIB, MEDIC, , - q ^6

^ plebe difcernat,quoniam autem plurimum ê bnbu^ *pnt,aboue nomen inuenit,alioqui ex omni laftè fieri pofle 06 Dio w, amp;nbsp;Plinius teftati funt, quodantiquiores aliqui negauerunt, lijmen magis quarn rei naturam contemplati,

TEMPER AM ENT VM,

Butyrum calcfacit atqj humectât in primo ordine. Habet natu-Ï5ni maturandi purgandiSódigerendi mediocriter intencriscor-poribus,quod etiam Ægineta teftatur;

Okofum natura Butyrum cft,8claÄis naturam fequitur,

VIRES AC WVAMENTA^

Butyrum maturat parotidas, fieo inungantur: infantiu dentitio ^Madiuuat,admixtomelleButyrü : ih quemufum gingiuf eofunt Confricand^^prodeft amp;nbsp;ante dentition cm gingiuarum pruritibus, *rodeftÓCoris ulceribusin eadem ytate,quas aphtas dicunt,

Conducit etiamut membraSólumbi eo inungantur,dolorem ^•^iminijsmitigat,

butyrum eummenepermiftomamp;ita in cibo fumptum condu-^Had Apoftema pedons.

Eodem modo difcutit abfcefius pulmonis, unde fokt prouenu *’f tabes. Præterea etiam knit amp;purgatomnia ulcéra in genita-libus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Butyrum in cibo fumptum knit omnia interiora membra,pro., pterea etiam in iHis regionibus ubi homines quotidie Butyro uidi-t3nt,perraró calculoobnoxq lunt, nam c-rafli uifcofiq; humores ex quibuscalculus crearifokt, ex Butyro digeruntur amp;purgantur ptrurinam amp;nbsp;fedes.

Butyro fiquis ulusfuerit tamforis quamintus facit hominem' perfputum eqcere uifcofos humOres pedoris.

Præterea,ut Ægineta inquit,humores ex inflammatione pedo.. hinfardos, Butyrum lindum concoquit.

Ïilfünditur clyftcre contra inteftinorum tormina Butyrum,8C Ctaflioris inteftini, quod colan dicunt, exukerattonem.

Finis literæ B,

Sequuntur Herbarum deferiptione« quf â litera G. incipiunt.

K fj

-ocr page 132-

DE HEtlBIS, CAETER ISQVE

NOMENCLATV-RAE»

x«tuunih»lf»

Anthemis» Chamæmclort: ChamomÜIa» Cotula fœtida,

ComtHcft hlumcw» tnÄgbhl«m. ^OtUhtjU.

AMNOTATÎÔ IM CKAM0MlLtAMgt;

HAMOMILLA uulgo ab ofßdnisö^ Herbari|t uocatur, quæâ Diofcoride Anthemis amp;nbsp;Chamœ-melon dicitur» Eranthemonaliqui appellant, quo-niam uerc floreat,Chamf melon uerô,quia odorml mali habeat,iîc nonnulli Leucahthemon à coloreal ho, aut Chryfanthemon Chryfocomenueafiauó

àuri colore,eam indicauerurit»

DESCRIPTIO CHAMOMILLAE, ET dus Genera,

ChamomiUæ tria inueniunturgenera. Primum, ipfa ueraChagt; momiila,que ubiq; in iegetibus nalcitur,S^ locis cultis, duoriimpïl morum altitudine,folqs fccniculo, floribus uero Matricarias fimv libus,odore iucundo, capiteUo intus lüteo, quod per ambitum cirquot; cumdaturflore candido,in modüm coronæ. Alterumgenusuogt; catur Cotula, quæadeo flmilis eftChamomillæ, ut frequenter ed* am Herbanos decipiat : cum folqs 06 floribus nihil penitus difFerrö uidet»pdore tarnen eft tetriore,amp; uoeâtur iylueftris ChamomiHa* Tertium

-ocr page 133-

SIMPLICIB, MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

Tcftium ucrô genus eft Cotula foerida,Germani'eam Caninam,fi-ucflorem caninum appellant, hec ultra modumpeffîmèolet: utra-* «jucCotula amatloca inculta,óó femitas.

Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMPERAMENTVM.

ChamomiUant Galenusinquit,calefacitficcat^inprimo ordi-flc,pr«terea uirtute tenui difcuftoria,laxanti,amp; odorata confiât,

VIRES AC IVVAMENTA,

FlorSmagnusufus eft in medicinis, amp;nbsp;colligendi funt circa finem Maij,uelinprincipio lunq.Habentuirtutemolliendiamp;lenicndb ChamomiUa in aqua décocha,amp; duris apoftematibus impofita, Qiiollit ac dolorem lenit,cxpellit purulentiam.

Vinumin quo per nocftem Acres ChamomiUæ fuerint macéra-ti,bibitum,neruos conHrmat,amp; paralyGm aufert, Acres contuA amp;S cum melle permixti ac fumpti,aluum laxant,multofq; uifcofos hu-mores per inferiora cxpellunt,ac inteftina hominis expurgant.Flo J’^sChamomillf cerebru confortant,amp; educunt malos humores in 50 ex Irigiditate colIelt;ftos,A caput lixiuio ex illis parato lotu fuerit.

Chamomillain aquaelixa curat ulcéra oris, A os inde collutum Pueril, Ad ftiilicidium urinæ conducit, A quis ex ea bibat. In mno clixatollittumorem ftomachi, amp;nbsp;adiuuat concodionem,

Modern modo medetur afthmati amp;nbsp;euacuat pedus. Confert ctiamiocinori affcdlo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fœtus mortuos educit, Amulicrinde

^’^^2rit,ueI decodto eius infederit,

Siquis calcule obnoxiusfucrit,ille lauctter uel quater cum Cha ’Uomilla,amp;: leniter liberabitur.

^nteromnes herbas quibus in Baincis aducrfus calculu utimur, ^l^amomiHa maiorem habet efficaciam.

Si quis pedes lauerit in decode ChamomiUæ, multas ægritudi-uts corporis repellet,

AquainquaChamomilIacIixa fuerit, emollit lumbos amp;nbsp;ueA-f3m,expellitq; materiam ex qua calculus generatur. Eadem uab ^^confortât membra,amp; ex eis repelIitparalyAm,qua uirtute præ-dpue pollet oleum ChamomiUæ.

Chamomilla lenem 06 möllern reddit cutem, A quis ex eajlauetj multos malos humores cxpellit,A quis inde biberit.

Emplaftrum indetadumamp; fcabici impeAtum,ueI maculis’iii corpore, hoc quam primum medetur. Flores ChamomiUæin 2quaelixiamp; capiti impoAti, ualde ciconferunt, dolores quoep capitis tollunt, A inde lauetur. Ad intcriorem tumorem corporis£lt; sd iecur afFedum profunt, A quis ind e bibat.

Ad calculum Iumborum,Aoribus ChamomiUæ te in calido loco inunges circa lumbos amp;nbsp;fubumbilico, amp;nbsp;præcipuc à Balneo, hoc 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KA)

-ocr page 134-

DE HERBIS, CAETERÎSQVE

C remedium adfcret,fcIli'sfufFufionescmendant. Sanant queq^vm» plaftri modo impofitiflores,omnesoculorum fiftulas, quas ægibgt; pasuocant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '

Chamomilla præ alqs herbis proprietatem habet mitigandi do lorem uentris^ ut inquit Auerrois» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Oleum eiusuocatur oleum benedidu, ut in quit Vigcnius,duia rcfoluic fine attraftione,amp; in kniendis doloribus non habet fui fi-mile»

AQVA GHAMOMILLAE.

Chamomilla coUigetur in fine Maq uel in principio Iunrj,amp;dv ftillabitur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Aqua ChamomilIæpotamaneSC uefperi (ingulis uidbusdua* busaut tribus uneqs, mitigat dolorem uentrisamp;S tormina intefti* norum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ladern pota felle fuiFufis medecur,cict urinam,frangit cakukun renumamp;Sueficee»

Mulieribusmouet menftrua, mortuumfoctum in utero, fi ha-buerit mulier, cum expeUit, 06 præterea omnem uifcolum humo-remmatricis»

Aqua hæc pota,ut fupra dilt;ftum eü, minuit febrem, apcritkene obftrult;flum,difcutit tumorem ftomachi,quem etiam confortatac O cakfacit,fiftit aluifluxum,quemlienteriam nominant»

Eodemmodo facit ad abfceflus pulmonis, emendat kpram» Cum linteis exukeratispudendis impofita, cal or cm cxnnguit,amp; minuit dolorê.Sanat morius ferpcntïi,pota amp;nbsp;cum linteis impofita» Gonfertquoq,admedullam uel oira,firefrigcratafucrint,fifæ. pius indelauentur 06fricentur» Cerebrum confortât,fedatdo* lorem capitis exfrigida caufa ortiim,£lt; frigidos fluxus aurium,fi ca put cum ea friatum fuerit»

DE CALAMO AROMATICOgt;

NOMENCLATVRAËi

K«A«(U0f àfw/^ftTiK®'.

Calamus aromaticus. Calamus odoratus,

Calmwe»

ANNOTATIO IN CALAMVM AROMATICVM»

A L A M VS aromaticus ut Diofcorides inquit, in India nafci-^^tur,eftq; in eo probatiflimus,qui colore ruÏFo,amp; crebrisgeni-euhseft

-ocr page 135-

SIMPtrCIB, MEDIC ' nbsp;nbsp;nbsp;^3

cull's eft, qui confradtus in multas aflulas diHîIit, fiftubs aranearum ; j pleinsalbefccns, 06 in comanducandoglutinofi kntoris aftnóto fa pore,necadeo acn* DchocCalamo inter medicos magna eft lt;liirenfio,Manardus enim hoc tempore Calamum aromaticum pu t^tignotumrquod enim ( inquit ) uulgus eo nomine uocat Galamu Womaticum : radix eft non Calamus, nee ut arbitror ( inquit ) Ca-hmiillius radix, feducl Acoruseft, utetiamlufpicariHerinoIaus lt;}uodamloco uifuseftruelaliaquædamresnobisincôgnira.Porrô bMæotide odoratum nafci Calamum produnt, ut IcribitRueU ^’us,radicefubalbida,finefiftulis,intus plena 06 amära,fpccie Aco-J^fdequo amp;nbsp;faifi quidam funt,acorum ipfam putantes: quanto au-temamarior tanto amp;nbsp;calidior Indico. Vtrunq? tarnen genus Aco turnodorefuperat, Quanquam autem uulgaris Calamus cum dc-fffprioneDiofcor id is non quadrat, credendum tarnen eftauiri-^usueriCalami non multum difcrcpare. Recentiores mcdici,utfu pi'àetiamin Acoro didtumeft,ferme omnesindicant, noftrum uul garem Calamum, efferadicem ueri Acoriapud Diofcoridem»

TEMPERAMENTVM, Calamus aromaticus,ut Ægineta inquic,in fccundo ordine cale ^antatqj ficcat,ineft ei quippiam 06 fubtile 86 aftringens^

VIRES AG IWAMENTA.

Calamus aromaticus mirumin modum confortât, præcipuc ftoniachuin,concolt;ftionem quoq; adiuuat»

Adfrigidum ftomachum, accipe tres drachmas Calami,56 cum ^ucco Abfinthq commi(ce,ac cum calido uino bibe.

Siftomachuscibumconcoquerenonualucrit, Accipe Calami ’ripuiueremredacfi drachmamunam, Ô6 cynamorniin pu lue rem fontriti drachmas duas,86 comifce, ex hoematutino temporebo-numhauftum cumuino fume, 86 proderit.

Adtremorem cordis, Accipe integrum Calamum aromaticum, S^inaquarofacea decoque,uefpenq; bibe,

Calamum aromaticu macérant aqua,86 poftea condiuntut Zin 2iÏ3cr,qui confert ad ftomachi frigiditatem,86 concoctionem adiu ‘rat,Iiominemq; à febribus præferuat.

Calamus in pulucrê redactus,86 cum fucco Taxi bat bati permis ftus,adanum prominentem conducit,ß quisimponat.

Eft illi uis 86 natura urinä eiere,ut Diole ondes inquit,camep ob taufam cûgramine aut Aprj femine decoftus, contra cutê fubeun-tcs aquas,renum eu urinç malo aliquo dolórcs, ueficæ ftillicidiu 86 rupta,utiliterbibït,Ducitidem menfes,potus86appöGtus, Tufli perfeamp; eu terebinthina refina luffitu medetur,fumo in os per fiftu lam attrado, Decoquitur præterca foeminis ad inbdcndum.Quiix {tiamdyftcreinfunditur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K üq

-ocr page 136-

NOMENCLATVRAE^


^^ ANNOTATIO IN CALENDVLAM,

ALENDVLAuuïgódïda eft,quod quibusKbetCi^ k^t^^Ïwi ^^^^^ Sóquolibet menie iponterenafcatur, Scfiorerc deprehendatur tam byeme quam x{ia.tc,i(ieoq;Itälißo rem omnium mentum appellant, quidam folarem aut: iohfequi. urn autbeliotropion appellant. An tamenreuera itaappellaride--bcat,nondum fatis conitat;nam ut bæc quidem herba cum fole lê-. fecircumagereuidetur, itapermultos habet dus proprictatisBo' rcstibi {imilcs^ Hdiotropion Diofcoridisapaucismedidscogno^ fcitur, habet enim in fummo candidum Rorem^ purpurafcentem, fcorpionum caudæ modoindcxum: Bores ucro Calendula croed funt^8c in patentem amplitudinem dehifcunt,

Singularcgcnusherbx Calendula di^ fenturinbortisproor^ nanaento,ó^adcoronamenta 8^ ferta puellarum, Adhucincertum ell,quo nomine apud Grxcos medicos 8^ antiques Latinos^ appel lata Bd^atthpus Syluaticus uocat earn Charamos, nonnulU etiam Caput monachi appellant.

DESCRIPTIO,

Calendula eUBos duorum palmórum altitudinejuteo colore^ SCgrauiodore, fermeBmilisBori, quem appellantBorem 3, lo^ annis^

VÎRE3

-ocr page 137-

SIMPLlClBv MEDIC.! .C 59 VIRES AC IVVAMENTA.

Flores Calendula aceto amp;nbsp;(ale macerandi funt,Só reponendi/ßc duos annos uires fuas retinent*

Stomachum confortant,appetehtiam cibomm excitant, Humo ^ftomachi confumunt,calefaciuntq; ftomachumfrigidum.

' Cortex Calendulæ pénétrât amp;nbsp;digerit malos humores, Qui in Uino codas amp;nbsp;potus,medetur iocincrofis.

Puluis ex Cortice permiftus cum fucco foeniculi,amp; uino,modL lt;o^oleo,8c decdéhisufqjad craflïtudin€m,parLimq; ceræfiadmû xtumfuerit,fiet unguentum,qüod lieni uelfrigido Itomacho foris dlitum, maxime prodeft»

Succus ex folrjs cxprellus,auribus inftilla£us,nccat uermes.

Cortices in puluerem redadii, malignilq; puftulis impofiti, cas fanant.

Succusherbæ amp;nbsp;radicis clyRere infufus,auxiliatur membris pa talyticig.

Mulieribus quibus mamillæ fuerint inflatæ, ob menftniorum fuppre(rionem,dentur flores Çalendulæcumfpicaamp;uino: quia tu WemfedantSf menftrua prouocant, utteftatur Mattheus SyL i^aticus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

B AdfanguinismiAum,Acdpeflorc8CaIenduIaï8ó dccoque,iïitt dtbiberis fluxum fiftit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sinjularcexperimentumadexpenendumfccundas apartumu bfris.Flores 86 folia exiccata in ufum repone, fi uero inuliére libera tafecundæfequinoluerint, hancherbamamp; flores exiccatoscerco accende, 86fuffïtuminfcrnêfacito,hoc experimentum eftcertum Wferihit Brunsfellius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' •

AQVA CaLENDVLAE.

Hieronymus expertiflimus Herbarius inquit,aquam ex floribus Calendulæ diftillatam,mederi omnibusuieqs oculorum,fiue ex cl lore, Gue ex frigorecorttraduis, oculofq; darcis reddere, præterea ttiarn omnes capitis dolores difcutere.

DE CANNABI SATIVA ET SYL

VESTRE ’

-ocr page 138-

OB HERWIS, CAETKRISQ^E

f^OMENCLATVRAE'

KeevyaSis g/nif®^.

KeewitSis «y^ix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Canmbisfatini^ .^j

CinnubisfylücünSf

ÓMff.

ANNOTATIO IN CANNABIM,

«ANNABIS, utinquit DioCcorides^mukæ utilitatis uL tx hominui^itcxendis ualidlffimisexeafunibus plànu ed, unde ÔCa Grpcis fchcenodrophon dicta cd. Varros ^^dHis,amp;PalladiusGannabum non Camtabimappd lant, Duasfpecieshabe[.Syluedrem amp;: raduam^cxambabusfiL minapharmacopolxhabcbunc, exryluednaucem fpcdatim radL ce^Syluedris Cannabisnafciturin fyluis, uirgulasAltbcefundens P^gt-iores,arpenoreiq;,acminores, cubitaliakitudinc, Polia habet iatiuxßmiba, afperiora tantum amp;: nigriora, ff ores uerd rubentes^ bemenst radices Ahhxp/ nbsp;nbsp;' *

DESCRIPTION

. ^^^tiabisiatma ivlia malo ffmilia habet, Séingratiodoris, Cau Icslongosinanerq;,Semen rotundum, Ea fertdaceigencriseii,gra iiiodore,ffmplïci,adoJeicit ca uk in tantam plerunq; proceritataVf utarborum xquetfaffigia. Cannabislatiua iohimpingueilerco.^ r’atumq;,3é riguum nelplanum,atq; humidum amp;nbsp;altefubaclunidc po feit. Semen dus cum ed rnaturum,ab xquinodio autumnali defrjngitur,SéIble Séuento autfumoffccaturjpk Cannabisuellb P^^P^^d vindemiamN In quadratumpedem krunturgranafexcius kminisaréluroexonente, quodedultimo menie Februario, circa Ïèxtum aut quintu Calendas AFardasN Silitpluulus ccclidatus,im probe fcritttTN

TEM,

-ocr page 139-

ÂWM?Bilt;îï3?.MpbJ«?n a J ^o T Ö M P E R'Ä m fi MX viliJ

Canabiscaîefacn amp;exiccat in fecundo ordinc, Quarc 06 fla-*^inucntre diiïoluit ÓC difcutit.

♦^'^ V(rtÊ^S2 AöSl/^Ï^WMENTA.

Exeauiridi expreflus fuccus contra aurium dolores utiliterftt^» ‘Wlatur.Idem præftat ÜMCU^^fc feminc expreflus,

Siquishabueritauresfluidas, oleumcxfeminc Cannabis aurions calidum ïnftillct,bbcopcn}pra''ftat,Hcrba)pla auget dolorem ^ïpitisalTidue utentibamp;s^mdp^tq; phrenefim;

HuiusfernertjarAutoreliGalenus, magno negotio concoqub ^ur,ftomachoamp;capitiaduerfatur,prauos créâthumores, Siintta-’’i^nqui hoe quoq; tódiurti tu^mep cü beHarqSjquæ fecundismcngt; ^spræbcntuVsuftiVôéftCr'Aidt^dumexcalefacit, amp;nbsp;caput æftuolo Eälitu^Vhimfrilßo tónCat, Sm^n Cannabis extinguere gemturam '*Eorum dicitur. Sd^Çus^x èo ucrmiculos aurium necat, amp;nbsp;quod-^“nq;intrauerit,ciicit,fcd cum dolore Wapitis»

Antonius r^uU^^r^^, ^ll^^^s b^eJeny^ç^aOsts pertotam •ÎK5’Aenouaparère,quôd amp;nbsp;urtiêæfehkhfadcfc certum eft.

■^üçcÿtjmaâiÿèÔV'ùta’qüâîînfôfiis,cdaguïaée^èalhdicatur, SC ’^‘'oiumcnroruMalifb fuccurritînàqua pôtüs?^ -'- ’

E-adix Contrat os articuloÿ cmollit in àquaeôefta: itempoda-S^^SjSf dmiles impetus. * A mbuftîs cruda iHinit ur, fed fæpius m u^ ^^turpriUfquartiàiarefcat. ' ' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ 'jcn. ..

Acd'pÿfirçô' exçbrtice iuglanJ/g Wneiam utiam^ucci cx Eupato WfhItjh'ciârn,füécrexhica'{i^;dracbmas,fuçdï hyfTopi iq, uncias, i^CdCahhâbiiïi iït^^tft*itias.H-oFfîmùl permifee, in deep accipefemf '”^ciam,amp;: mifee cum femidrachma Mumiæ, amp;nbsp;femiuheiafaccha^ «candi, drachmaq; unafaechaH tofàcei, ex hoc potionempara, ^uamùcfpen qhàl^dôrituruÇVs^ cuBitum, bibes, amp;nbsp;ftragulïsbenc 0pertuscubabis,ttrm ea pot 10 omneS humores inborn me, un de pc ftisCréari foIet,cxpeIlit.Éadem potio hydropiauxiliatur,eodcmq; *^odôfumpta,homirtem ab huiuhnodi mótbfs præferuat.

RadixfylucftrisCannabis,ut inquit Dîôfcôf.elixà lenit inflame ftiationes,tumor es difeutitdapidofàs duritieSj quas Greci poros du cunt,difqcit,ernplaftrimodôirtipofita* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AQVa CANNABIS.' \

Tehipus diftülandi conuenienseft, ut cacumihaex Cahnabé ad îiucten€raamp;uiridiconcifa,diftillentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

. Aqua Cannabis magnopere conGrt dolôribos capitis cx calidû täteercatis,ficapurlt;fronsSlt; tempora fæpius ex ta illinancür» *

Gonducitetiâa'ducrlus omnern calorem in quacunq; parte cOf* porisfuerit, filinteola in ea intincta, imponant, amp;nbsp;hoc p hy emeni ^Binidi€,per gftatem uerô ter fiet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P P À-

-ocr page 140-

CI HERBIS, CAKTERrslt;3.VC g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECAPPA RI. r

KOMENCtATVKAK,

i ^ til nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; oLvmßlhll

Cappans». ■ Cynosbatos^. M Perficum Sinapi, - - 7

Capp(t:enbtumtn, Wappnen Ktnbni vtib

aKNOTATIO IM CapPaRiM

AP PA RIS uulgaris quotióianiq; uCu^ cum fvo fru^ cA^8ctïiCdicinx tarnen magis familians,quàm dbo,vc ^^^^^^^ (jalcnüs.Cappanm autem à euftdis reirudicx

D Iwr^w fcriptorihus appelen tiotvtn ed i unde nero PerGcum .

Sinapià Romanis uocari DioCcondes dix^it^negat Marcellusra^ tionempoffeinuenith A nonnulUs Cynosbatos dida eü Cappa^ ris,hoc eRfentis caninus^ oh barnat os quoshabet ruboHH fimilés aculeos^quemadmodum ÔC phyUoRaphyloti^quod inter folia Ru^ üumquaGuuamfertfdidtar^

DESCRIPTION nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

Capp ans, ut DioRorN inquit,l$pïnorus£rutex eR^ bigynämptf terram Rratus,Hamatas habet rubi modofpinas/olia rotunda,co toneitnaÏifolffsGmiïia^frudutn Obuebgura ; quidebifcenscandu dumpfere Roremteoq; deboreCcente rupcreRudiitioblongaghnsi quæ dehifcens,grana punice modo intra Ce oRendit exigua ruben-tiaep^Habet Capparis radices tnultasJignofasS^grandes,nafdtur aCperispkruncplodstêccenuiPolo domorumq;areis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

TEMPERAMENTVM.

Capparis calcfadtatq; ddicCat in tertio ordine, ïuxtaAuicen.

nam ueró in Cecundo ordine Calida cR 8t^ Geca, habe tip naturam ac

vim extenuandiSdpurgandi Romachum d fuperGuis humoribuSf 8daperiendiohRrudionem iodneris attj; fplenis, In Cypro, ut Ga

lenusinquitUbN 2^^ de aliment, faculta. Capparisplurimumproue^

nit,parum alimoniæ veCcentibus prxbet,quodpartium tenuitate

poUeat^

-ocr page 141-

SIMPLICIB. MEDIC.


6t


polluât, frudhis fak cqnfperfus aducrfatur, alioquf cito corruptio-, ''^mfentiu Recensfakm non expertus plus alitquam eodeminue« tjratus,aluum tarnen magis mouct. Elutus amp;nbsp;tantifpermaccratus, omnem laks naturam deponat, minime quidem enutrit,fed

^^'^guefcentem appetentiam mutat, faftidia ciborum difcutiepE ^’fam quæ in uentre coicratdeijcit, lienis ac iocineris obftruentes '’’f^rdusexpedit: uerum ad hos ufus præRandos, ex aceto mulfo, *utoleo3^acctocæterisdapibuspræponi debet, EademdeCap Piriidem Autor fcribitjib. 7, de fimplic, medicamen, faculta, amp;nbsp;Paulus Æginetalib.primo,

Capparis radix telie Ægineta extergit,probc purgat, incidit,di ’^t^»tum amaritudine, turn acrimonia:atacerbitate contrahit, ‘™git amp;nbsp;dcnfat,quapropter lienes indurates 8c pota 86 extrink-^®inipo(ïta,iuuat,Folia autem 86 frudusfimikm quidem, fed inv kcilliorem uim polfidcnt,

Polia, flores, cortices atq; radices in medicina ufurpantur, fed tonica radice maior ufus e(t,qui in principio ucris colligendi funt, ^inumbrofo loco deficcandi. Hicautem cortex magis laudatur, fl^flradus non præbetpuluerem, Idem quinq; annisfuis uiribui ^onferuatur,

VIRES AC IVVAMENTA,

Capparis cum fak 86 oko faporis eft optimi: 86 acetarq uice per ^y^iicn in plerifq; locis editur.

Semen Capparis minuit lienem, quadraginta diebus pondère ^I'achmarum duarum cum uino potum.

Succurrit idem fernen potum coxendicis doloribus,refoluti(^', ’'^emmusruptis conuuhifq;.

Menfes idem trahit,86 capitis pituitas per os purgat, CoquE ti’rfemen eius, colluunturq; decodo illo utilitcr in dolore dentes» Siccatusradicis cortex contra praediéla omnia itidem ualct,rcpur-gatqjuctuftaomniafordida, 86 in callumdurata ulcéra,

Mordetur radix eadem,fuccurritq; dentium dolori, V itiligk nesalbastritaexaceto exterit, Dikutiunt concifafolia 86radices, duritics 86 ftrum as, Nc^paralyfipericlitaricosferunt,ut Platina inquit, quiCappari quoridie utuntur, non lienis dolorE bus,non epate,cum fibras uitalium 86 precordiorum aperiat, hu-rnorefq;glutinofos ac Mclancholicos inprimis à fplene abigat,uri namciet,Iumbricosinterficiat,uenerem excitet,ac contra uenenum tlkriatae uim obtineat.

Verminofas aures inftillatusradicis fuccus, enedis uermibus, fanaó *

Aduerfusuerrucas 86 duras glandulas in corporc,quas fcrophu

-ocr page 142-

DE HERBIS, CAETERÏSQ.VE

C las rid ftrumas appdlant,quæ plening in collo^ttui'c,amp; fubaîiâ nafcuntur,8ó cuti funt conformes,crcanturœ ex mail's humoribus, utpina ex Phlegmate crafTo amp;nbsp;uifcofo, amp;nbsp;cxMelancholia» Deco-que corticem amp;nbsp;radicem Capparis,atcp co decode quatuordecim dies uerrucas atej ftrumas laua, turn diflipantur abfç uUo periciu lo^Dcinde para hoc unguentum,quo cas inunges, Accipc anguem mortuum,eiufq,- caput amp;nbsp;caudam amputa,reliquam partem in oL lam foraminofam conq cito,amp; hanc ollam in aliam ponito/upeno rem^- ollam gypfo uel argilia bene obturato,fimiliter quoq aliam, inferiorem^- ollam feruenti aqu? imponito,iri qua tantifper habit, dum oleum ex fuperiore olla dcftillaffe tibi uideatur, anguisuero confumitur uapore inferioris ollæ, Exhac pinguedine anguis, amp;nbsp;ex puluere radicis Capparis,Ginuiccm permiftafuefint,ftrumas curare potes intra odiduum,fi inde unxeris. ,.; ƒ /ƒ '

DE CAPILLO VENERISgt;

NOMENCLATVRAE4

A/icerrtf»

POÂV^lJfâÿt

T^^^ólitifit'

CapiUus Venenk^ Coriandrum putei, Capillusporcinus,

UTAurrautett, öreynvnteti-

ANNOTATIO IN CAPILLVM VENERIS,

- r^ APILLVSVeneris herba eft, quæ à Diolcoride Adianton ^^appellatnr,boceft non madcfcens, quodlcmperficcum inue-. niatur, etiamftipfam herbamaquaimmerfcris, quodfimadefcat, ftatim quidem ficcatur. Quod amp;nbsp;Theophraftus teftaturlib.y «ca-pite 1^, cum inquit:Adianti, ideft Capilli Veneris folium in aqua • nunquam madcfcit,nec quiequam adhæfiffe humoris conftat; unde ÔC nomen herba accepit. Omnium Græcorum 06 Latinorum eadem in nominis origine ratio amp;nbsp;fententia eft, Vox ipfa etiamindi cat,ncq^ enim Adianton aliud eft, quain quod ou / j«i('aT«i,ideft non ' madefcit, A narijs effedibus diuerfa nomina ei funt impofita, quod ÓCPlt

-ocr page 143-

f^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6z

I ^ Plinius tcftatur, Poly trichon enim appenatur,quîa capilli deflu-J®«pkt, CaUitrichon autem,quia cos tingit, amp;nbsp;fpeciofiores red-^‘^•Apud quofdam dicitur Capilliis fontium,ab alqs nerd Gorian-^’^mputei, GermaniCapilIum Veneris,murariam rutamappeL ^’^t,quum tamen ea potius fit Saxifragiæ lpecics,ut Otto Brunsfel j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieroymus Hcrbariusindicant, Videmus eriam ueterum de

‘^^iptionem non conuenire cum ea Murariaruta,quam hodie ap-P^lhntofficmæ Capilium Veneris: utendum tamen ea eft,quum ^'’■'buspar fit,dum ueram difeamus agnofeere, Nam 8^ Plinius te-“î^r Adiantum faxifragum dici, non tam quia nafeitur in Saxis, J'*®ni quod cakulos mirc frangit. Eft amp;nbsp;alia Saxifragæ fpecies,ut J^nsfclHusfcnbit, quametiam Capillum Veneris appellant Her-^uliculos uelpediculos Habens, ad modum capilli ruffî uel ’^’^^1 coloris, 8i Germanice J^CVgulbCtt IPibcvt^Ohjab illisdicL ^^putant^- elle amuletum contra fafeinationes.

DESCRIPTIO,

J, ^^piHus Veneris leu A dianton, duo habet genera, candidufei-nigrum, CandidumproprièAdianton dicitur, quod folia !’’®§gt;salba,8ó Coriandrofimilia habet,exigua amp;nbsp;in extremitatibus * ’'’^ifurisdiuifa, Coliculosquibusexea cxeuntnigros,extremegra-^'“tatisjdodrantales, nitentefq;. Non caulem,n5 florem,nô fernen ^^^^® *^^’ inutilis eft,

, *'’§rum alterum Trichomanes appellatura Diofcoride, folia ?bctfilici fimilia, tenuia, nigriora primo amp;nbsp;breuiora, Hoc pro-Pf’^CaUitricon dicitur,ex tricarum pulchritudine quam facit, Ro ’’^®gt;^i capillarem herbam, fiue filiculam uocant, à quibufdam Ger-^^'^^MVrtUWCtt ^AC dicitur,ac fi dixcris Fceminc crinis, Greditur ”0«nte dido eadem omnia pofte,

. ^’^onymus Herbarius inquit,quatuor efte genera Capilli Vene ’'‘Vcilicet Adianthon,Poly trichon,Capillum Veneris,Só Callitri-^*’on,qucm multi Pharmacopolæ fecuti, etiam iuxta diuerfa nomf-^^^quatuor diucrfas herbas falfo oftcndunt,quum dup tantum fint ^^bæ,quæ antedidis nominibus appellantur,amp; eafdem uires harent. NafciturCapillus Veneris umbro fis,paluftribulq,-locis,hu-*’icntibus muris,amp; propè fontes,

TE MP ER AM ENTVM,

Capillus V eneris,ut loannes V iconius inquit, eft frigidæ amp;nbsp;fieep ^mperatænaturæ,Habet uirtutem diureticam, confertq; fplcneti-^’s,amp; hepaticis, Paulus Ægineta autem inquit: Adiantum ficcat,ex ^nuat,amp; modicè difcutit,calore aefrigiditate medium eft. Alope-tqsigitur medetur,tumores digerit, calculos potu cofringit,reiedf ®nü pulmonis dcficcat,alui profluuiumfiftit.

-ocr page 144-

DE HERBIS, GAETERISQVE

VIRES AC REMEDIA,

Capîllus Veneris,ut Mefue teftatur,educit ex homme Chokram 80 Phlegma,crafTofq; humores, fangumem mundifîcat, amp;nbsp;bonum inducit hommi colorem, bonumq;redd]t anhelitum: ftomachum cxpurgat,8ô uentrem amp;nbsp;hepar ac nenem,86 confère dolori eorum, fi quis ex ea herba bibat,

Eodem modo fumpta difeutit calculum uePeæ Sf lumborum. In aqua uelh'xiuio coda, fi Inde caput lotum fuerît: facit cnnes nafci,Capini defluuia, quas Alopecias uocant,explet,

CumLadano,ut inquit Diofeorides, myrteoue, amp;lilinooleo,. uel hyATopo etiam,addito amp;nbsp;uino, capillû fluentem compefeit, furfures 06 manantia capitis ulcéra, cum lixiuio extent.facit etiam ad omnes capitis 06 reliqui corporis furfures, decodum dus cum lixiuio 06 uino,in quem ufum eo abiferguntur,

Cinis Capilli V eneris,ut Serapion fcribit, fanat fiftulas, fi inlpcr gatur. Idem uitia in pudendis mulierum purgat,

Decodum herbg potum,prodeft fpirandi difficultati,fuipirio-fis,lieni 86 felle fufFufis,urinæanguftrjs,Calculosfrangit, aluumfi-ftit, Serpentium morfibus auxilio eft. Contraferpentium mor-fus etiam crudum illinitur. Quinetiam menfes, 86 quæ à puerpe rio purgantur,decodum trahit,

Herba ipfa gallos pugnaciores reddit, cibarijs corum admixta.

Succus dus,ut Viconius inquit,cum fucco Abrotani,86 Akhç^, 86 mudlagine nafturtp permiftus fchrophulas refoluit.

Corona ex Capillo Veneris fcdat capitis doIores,Horus Apollo fcribit upupam auem,uusE morbo tentatam. Adiantum ori indi turn obuerfare, quapropter Ægyptq hominem fefe fanantemhoc figurarum inuolucro defignant,upupam Ô6 Adiantum herbam ap pingentes,

AQVA CAPILLI VENERIS,

Herba ipfa cu tota fua fubftantia didillari debet in medio Maif uel à lulio ufep ad Septembrem,

Aqua Capilli Veneris conducit ad iccur affedum, ipfum enim refrigerat^fi quis mane 86 ueiperi tribus uneps bibat,

Eodem modo bibita prodeftiocinori putrdcenti, Confert qu oep omnibus morbis fupra didis,

DE CAPRIFOLIOt r '

NOMIN.

-ocr page 145-

SlMPLlCIP.MEDia

NOM ENCL ATVRAE.

Pifothv^wat»

Caprifolium. -Materfylua. •, gt;nbsp;■ Spknaria?

Inuolucriini mams*

(^cy^bUt '' tPaUmeyfhr* ' ©pecFOtcn*

ANNOTATIO IN CA^RIFOHVM

APRIFOLIVM herbaeftqug apud Diofcoridem Pendymenon dicitur, uc herbarum pcrtidimi tra-dunt. Vulgo Materfylua, uel Maberlyluia appella-tur, Romani Inuolucrum mams appellant* Splenu °*^uclSplenaj.fj etiam dicitur,ut Pandedtarius inquit.

DESCRIPTIO. ;

Caprifolium feu Periclymenon, breuis8d fimplex frutex eft, ut inqiiitDioQ.Qj.{(^g^g^ folia per intcrualla habet eh ucfticntia, albido ^lottihederf figura. Habet ÔC fecus folia germinanonesquafdam, Wquihus fernen hederæ fimile:flores candidos, faba rum floribus squales, modicc rotundos, folrjs ueluti fuperpofitos. Semen diu runi,amp; quod difficile ùellatur.Radicem craffam rotundamq^Na-fcitirr in aruis ac fepibus,propinquis fruticibus fe aduoluens*

Pandeftanus in hunc modum defcribitiCaprifoli urn inquit her baeftcuiusfoliafuntexalterolaterum fubalbida,amp; ex alterouiri-dia,adherens,amp; aduolens fe fepibus. Cuius frudus funt magnitu-dineCubebarum,in principiouiridcs,amp; quum maturuerunt citri-ni coloris,tendentes ad rubcdinem,pofitiiuxtaordinem,§ó co»clu fiinduobusfolrjsfimuf coniuudis, exiftentibus in capitibus ftipL tumiuxtaeum*

.!: L iq

-ocr page 146-

DE HERBIS, GAETERISQ,VE TEMPERAMENTVM.

Pen'clymeni folia amp;nbsp;fernen, ut Ægineta fer-ibit, incidendi fmul Sd caJefaciendi uires obtinent, quapropter urinam cruentam cxgt; cernunt, ad quatuor dies pota. Competenspotionismenfuraeft, drachmæunius cum uino, • Eorro deficcat quoqj fernen. Et quidam aiunt,fîcopio fins Kibatur, fterilitatem bibentibusafferre,

VIRES AG, IWAM ENTA,

Herbæ huius folia, femina, amp;nbsp;radices, contunduntur 06 deco-quunturin aqua dulcisradicisufcpad crafliciem mellis.

Hoc décorum omnia corporis manantia ulcéra exiccat,ualdc^ conuenit malignis puR ulis,ut cancro 06 phagedæn^,fî illinatur.

Exfucco Caprifolt) etiam paratur medicamentum quod lycium appellant,quod cum Myrrha 06 mclic permiftum, medetur pu tridisuulneribus,

Hæcherbaut quidam uolunc,extra corpus tantum adhibetur, propterea quod contraria facultate,nempecalida Scfrigida præ-ditafit, Semenmumo bibitum,prodeft ad dolorem amp;nbsp;obftru-^ionem lienis.

Semen quoq;,ut Diofcor.inquit,cufn maturuit ledum amp;nbsp;in umbra ficcatum,adminuendosb'cncs draebmæpondere quadragm-ta diebus in uino bibitur, Prodeft in ipiritus difticultate non nin reda ceruicefpirantibus.prodcft6ó finguIticntibus,Paitumquoq^ Û adiuuat,8ó ducit menftrua, Cruentam à fexto dieurinam trahit,

Habent eafdem uires amp;C folia, quæin circularibusfebribusex olco inunda,earum horroribus opem ferunt, DE AQVA CAPRIFOLII,

Tempus diftillationi conutniens eft,ut primum flores in princL pio lunq diftillentur.

Aqua Caprifolq odo uel decern dies mane 86 uefperi potalub-uenit Cardiaeæ 86 orthopnpæ,

Eodem modo pota medetur hydropi; opitulatur fufpiriofis,re-fpirationemq; reddit longam,86 thoracem expurgat. Itidcmquo-que confert ad calculum lumborum,86 purgat renes,

Salubris quoep illis eft,qui fibi à lepra metuunt,fanguinem enim emundat ; facit etiam ad rubentes in facie puftulas,næuospdlit,Ô6 faciem puram reddit, fi ex ea lauctur,

Elïïcax eft ad membra paralytica qug exaruerunt 86 extabuerut, ficumeaquotidie fricentur,

Prod eft ueteribus 86 re centibusuulneribusmane 86 uefperi inde lotis,

Prodeft etiam ut uetera ulcéra crurum inde lauentur, Medetur quibufuis tumoribusiUita, uclmane ac uefperi fingulis uicibus tribus urn

-ocr page 147-

SIMPLICIB, MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64

busiancrjs pota.Eadem attonitis quo^ remedie eft,pota, uel mem brisexcafriatis,

Arnbufta igni uel aqua fanat,G ex ea lota fuerint,uel linteolis im. ponatur,

Cancrum ons fanat,Gfsepius inde lauetur, S^gingiuam cxulce-utionem^- oris.

Cancer maneacuefperi ex ea lotus curatur, uelfilinei panniin Wniadefadi/uperimponantur» Oculis indita eos daros reddit« Kadern fiftulas fa nat,pellit papula s amp;nbsp;pruritum ac mentagram, ßeumeahuentur« '

DE CAR DAM 0 MO.

NOMENCLATVRAE.

Kitf/in»ii0f.

Cardamomum, Cordumeni. Caros agrefte, CarbAm^mlm«

^ ANNOTATIO tN CARDAMÓMVM.

( ARD A M 0 M V M à Diofcoride appellatur,quodà Serapio* neSC Arabibus Cardumeni uel Cordumeni dicitur: hoeda-^umeft^Diofcoridi Scrapionem comparand, inquit enim Serapio, ’^dius eft ex eo,quod difficile frangitur,plenum,coniun(ffum,du-ï'Uniamp;graue,^ extenfæfuperfidei, cuius fapor eft acutus parum: ^uodautemexeononeft tak, eftmalum.Diofcorideseodemferè modofcribiczEIigitoquod frangenti contumaxrepugnet, quod plenum, præclufumq; fit;quod enim tak non erit, uetuftate exole-^lt;t,56bonitatem amifit. Quod in officinis habetur non eftuerum Cardamomum,ut à Diofcoride defcribitur.quiaamarum noneft, nccfrangenti contumax,ut etiam indicat dodiffimus Medicus I0-annesManarduslib.^,epiftoIaquarta. Officinæduo feminapro Cardamomo oftendunt,quorumalterumeftparuum,rugoium,amp; oblongum,8c appelIaturCardamomum maius, Alterummagis txiguum eft,8ó triangular e,utruncp tarnen acri fapore cft,8c apud rccentiores medicos in magno ufu eü,magna^ui præditum effe propteracrimoniamcenlèndum eft, inquit Brunsfelfius: amp;quia longoufu iam probatum eft,non refjeiendum eft, donee ueriCar-damomi copia nobis fada fuerit,quod ex Armenia, Bofphoro,In* dia,uel Arabia afferri debet« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D iiq

-ocr page 148-

DE HERBIS, CAETER1SQ.VE

DESCRIPTIO VVLGARIS CARDAMOME

Q Cardamomum eft fruélus cuiuidam arboris,cuiïjs grana luntfi-milia feminibus rutç,tenue« paruofq; cortices nd folliculos Habens, in quibus fernenuel frinflus conclufuscil, Duoq;eiusgcnerafunt, Alterum Cardamomum fatiuumi alcerû uerô agrefte : uel altcrura Maius,alterum uerô Minus,quorum fatiuum uel maïus cil melius 80 magis odoratum,colorcm Habens fubruftum,acrcmq; faporem dulcedine tempcratum» Agrefteminus cdor^tumeft,neq;Habet tantasuircs ut fatiuum, Vtendum eft in medicina fatiuo tantum: quando autem quis uti uoluent,tum prius lapillos ex eo colIigçt,S£ puluerem abqciet.

TEMPERAMENTVM.

Cardamomum eft calidum 56 ficcum in fee undo ordine. Durât decern annos nihil de fuabonitate a mittens.

Cardamomum iUis falubre eft, qui ob raagnam imbecillitatcm cordis,fyncope premuntur,

Vertiginofispracterca maxime conducit, Gexeobibant, uel ex puluere eius iure aliquo temperato,

Bodem modo fumptum, ftomachum roborat, Sóadiuuaicon-codioném,

In puluerem redadnm amp;nbsp;lignum aloes admixtum pari pondère U fi fuerit,amp; hoc cum bono uino potum,difcutitftomachi erudatio-nem Ôôuomitum.

Aducrfus Cardiacam, Accipe pulucris ilHusdracHmam unam, ÔC in uino uel iurc aliquo bibe,hocabfq; dubio opHulatur.

Cardamomum cum Anilbpermiftum, amp;nbsp;euuinobibitum,excitât ciborum appetentiam. In omnibus morbis mterioribusex frigida intempérie prouenientibus,Cardamomo uti Iiccbit,quibu« maxime conducit,ac præcipuc mulieribus.

PeUitidem,ut Diofeorides inquit,latos uentris Iunibricos,Slt; cü uino potum, renum cûuringmalo aliquo doloribus, quosnephri-tim Græce dicunt. Vrinæ anguftr)s,fcorpionum morllbus,cundis que alqs quæ idu aur morfu uenenum rehnquunt,opitulatiir. Cal-culos præterea dilrjcit cum lauri radicis cortice potum drachma; pondere.Foetus in utero fuffitu necat. ScabiespeUit ex acètomuh. «ftum.

DECARDIAC A*

NOMEN.

-ocr page 149-

SIMPLICIB; MEDIC4

NOMENCLATVRAE,

Cardi'aca,

6cr^nefpAn.

ANNOTATIO IM CARDIACAMi

ICARDI AC A berba eft areccntioribusMedidsamp;Herbarijsin iienta,ac in ufum medicinæ rccepta,an ueteribus fuent cogm-U,nondum confiât,Euntius,Cordus Medicus dodifTimus, Her-, barumq; pertiflïmus,putat fpcciem effe Marrubfj ucl Meliffophyl li,quïanon aliter quam melifTopbyllon apibus gratiflimafit,fcri-bitqfeproptercaipfam adaluearia plancafTcp ne que credi polïè, quanto examine, quàmfonoro murmure circumhanc florentem denfæapesfufurrarent.Cardiaca autem inde appcllatur quód cordis tremonbus amp;nbsp;doloribus uehementer opitulatur»

DESGRIPTIO,

Gardiaca berba eft incifuris diuifa,altis caulibus,floribus ruben tibus,graui odore, radiceinferiusfubflaua, nafciturfere circa Sej P2s,aliquando etiam in hortis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

TEMPERAMENTVM,

Gardiaca caléfacitac debccat infecundogradué Habetqjuirtu-tem corpus intrinfecus purgandi ac emollicndi» Herbæ tantum in medicina ufus eft.

VIRES AC IWAMENTA.

Hæc berba elixa cum Beta,accomefta,]enitftomacbum,amp; con toftionem roborat.

Succus

-ocr page 150-

DE HERBIS, CAETERISQVE

C Succus ex herba contufa expreffus ac fumptus» pellit dolorem cordis,bonumq; fangumcm cordi general

Succus confedus cum faccharo,facit ad tremorem cordiSjfîàie. iunofumatur»

Herba cum radice contufa, amp;S pedoriimpofita toflit cardfacen# Eodem modo fumpta expurgat pedus. Qui fpafmo obnoxius en,utatur bac herba cum aqua mulfa* Contufa Simembroalicui impofita, quodfpafmus occupauk, ipfum tollit abfq; dubio: facit quoq; ad membra paralytica, fiinde buentUr,^ fuccus illinatur.

DECARDVO BENEDICTO.

NOMENCLATVRA,

Car duus benedidus,

(Eaebo^ettetût Sornwur^. ^bd^Olet amp;leyn CrewçwwB.

ANNOTATÏO IN CARDVVM BENEDICIVM,

A R D V V S Benedidus berba cd uulgaris,6^ notiffima, magniç ufus in medicina,fummamq; efficarlam Habens contra uenena,peftem,amp; cordis affedus. Nomen atq; ipfa figura berbæ indicant fpeciemeiTeCardui: uerum

quia uaria funt genera Carduorum, magni nominis medici,bic gra uiterlapfifunt,quoru quidam hanc berbam per Scholymon,ideft Carduum apud Diofcoridemfignificari uoluerunt,quidam Sene-. tionem 8óErygeroneflèftatuerunt,aI{) uero Craffulam mediam, nonnuIliChamæleontis fpeciem fecerunt, a quibus herbismuk» partibus difcrepatiRueUius cenfuit Carduum benedidum eflè fpeciem Attradylidis, cuius duæ funt fpecies,ut Tbeopbraftus feribit; Vnamitior 06 cneco fatiuo fimilior, caulerediore,atrigido, exili: naq; pro colu antique mulieresutebantur,fèminc candido, grandi» amaro^

-ocr page 151-

«IMPtICIB. MEÖIC. ’ ’ = éd

«rnaro, Hanc ofFidnæ fylueftrcmCartamum diamt. Altera Hir-futior^torofiore cauk, foliorumq; mollina, hiimi pene ferpens, ra* dicefulua,tenui,ruperuacua, tubere acanaceo, in quo lutea ftami-na prominent,molli intus lanugine fernen operiente, Hanebene didum Carduüm offîcinæ appellant* Ruellius uidetur exadius amp;nbsp;mebus de hac herba iudicalïe, amp;nbsp;ucritatem magis attigifle, quare tiusiudiciopotiusfubfcribendumeiTecenleo* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;-■

DESCRIPTIO*

Carduus benedidus caulem habet craffum amp;S fpinolum ad mo-dumendiuig,cumalperisS(S crifpisfolns,Iuteifq,floribus, pingues «mat hortos* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

VIRES AC IWAMENTA*

NaturamSó facultatem habet aperiendi obftrudionem mem* b’‘orum,penetrandi,Sócicndiurinam* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hæc herba efumedetur omnibus doloribus capitis, amp;nbsp;puimo* ^'^bonumep reddit auditum*

Acuit ingenium SC memoriam, uertiginemq; difcutit* Cere* ^mmatqjuifum confortât, non modo fi edatur, uerum etiamß oeuhindeinungantur* Quumuero fuccus haben non poteft,turn puhiis, uel herba ipfa ficcata in aqua macerantnr, quia oculila* Uantur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

SuccusoculisinftiIIatus,fanguinemindctonit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’

Sunguinem quoq; narium uel ons reftringit, fi adhibeatur loco ^’idefluit^

Wempuluis purgatuuulam, fauces, 8ó guttur

,facitq ut quisfa*

Medetur ftomacho debilitato^excitatq; ciborum appetentiam,

*4’ coremollit*MaIumfanguincmconfumit,-bonumq; generat*

Vinum cum hac herba elixum,amp; bibitum,prouocatfudorem*

Cum aqua ucro fi herba décoda fuerit amp;nbsp;pota, malos humor es fonfumit,bonofq-feruat*

Eadem comefa,roborat paralytica membra, pulmonemq; exul f^atumianat* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Calculumfrangit, décoda uel cruda cum uino pota*

Cum lotio fani alicuius infantis mafculi décoda ac pota,Gnat hy ^ropicos,ac peftem,omnia^ apoftemata rumpit,cancrum ac mor oum comitialem pellit*

Puluisexhacherbaanteduodecimhoraspondéréunius drach* *næpotus,fanat amp;nbsp;pellit peftem.

Lanugo ex floribus proucuiens,uulneribus impofita, curat fine üUo dolore.

Herb«

-ocr page 152-

DE HERBIS, C AETERÎSQ.VE

G nbsp;nbsp;nbsp;Herba in ore mafticata,curat fœtorcm anhelitus.

Carbunculosfanatcontufa 00 impofita.

Locorum mulkbrium uitia ianat.

Omnem uftionem curat ac pullulas inde ortas, herba ficcata at cum fucco iuo permifta amp;nbsp;impofita,

Eadem cum uino albo pota,colicam fanat,fcabiemq,- peUit.

Puluis cum farina permiftus, indeq, ex aceto calido emplaftrum fadum,puftulas peftis ianat,G imponatur*

Herba mulierum menftrua mouct.

Cum fucco uel aquadcco a, uenenatorum animalium moriJ-' bus medetur.

Cum uino décoda ac calida in potu fumpta, circa quartam partem hor» ante febhs acccifionem, deinde ægrotus uedibusbenc operiatur,omnesfebres turnfrigidasturn cahdasfanau Vel acci-pe puluerem cum calido uino, uel aquam inde diftiUatam, uel tres bol os ex uiridi herba omni mane:60 homo brcuireualefcet»

Aduerfus omne uenenum per os fumptum prodeft,quandocun que hoc accidit,puluerem ac herbam, aut fuccum aut aquam in po tu fume:ac ueftibus te open, ut bene fudes ad fpacium tnu horaru.

Puluis comeftus aut bibitus,fadt aduerius morbum lateralem.

Vinu ex Carduo benedido in autumno confedum : amp;nbsp;fuo tem-D pore bibicum,contra omnes morbos iam enumerates optime con-ducic.

AQVA CARDVI BENEDICT!.

Tempus diftillationis eius eft, ut herba fola circa finem Mafj di-ftilletur.

AquaCarduibenedidi, maneSóuefperi rj.ueliq*uncijs pota, diieutit dolorem capitis,confortatmcmoriam,pellituertiginem ca pitis, conducit^ maxime ad omnes affedus oculorum, etiamq; fi exealauentur.

Eodem modo prodeft ad tabem in corpore.

Aqua hæc pota calculnm frangit, curat omnem aduftionem,Iin teolis in ea maccratis,Só impoßta.

Confert quoq; pota contra febrem quartanam, 8ó uenena/anat cancrum amp;nbsp;carbunculum,8c omnia inueterata ulcéra. In fumma, non fat is poteftlaudibusciïèrri, propter exim’iasamp; uariasfuasuir tutes.

DE CARDVO FVLLONVM.

NOMEN-

-ocr page 153-

flMPLlCIB, MEDIC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

NOMENCLATVRAE4

Carduus fuUonum« Virga paftoris, Labrum V^ncris.

L auacrum V enens«

Xiarten lOtßet

IPebct: Karten» JöttbenflreL ^rawDenno bab,

ANNOTATIO IN CARDWM FVLLÖNVM» ‘ Qard V VS fullonum apud Diofcoridcm,8ó antiques Grecos

Dipfacos eft.Romani Labrum Veneris aut Lauacrum Vene-’’‘^PpcllanuHerbarij uero Virgam paftoris nuncupant, Qiiancp sutemCarduus fullonum amp;nbsp;Virga paftoris cadem omnino herba ^ft, tarnen ita diffcrunt,quôd Carduus fullonum ftritur, Virga pa-ftorisfylueftris eft, amp;nbsp;fponte prouenit, Hæc planta Carduus fuL lonius ideo dicitur, quod ca rudes pannes uelut echino qu odam ex poliunt,detradisfloccisfimbrr)fq;,quas uocant crocidas, concin-ttant.Vulgo quoc^pedoriuscardo dicitur, quód lanificiauncina tis uerticibus aculeorum pectantur, Græcià(]tilt;/’i4«xop cam dixc. ttint:quoniam humorem contra cam paratumfemper habet, uel ^uæ ex natura magis caufa uidctur,quód fecus fontes,aquarum fea ttbras,aquofos limites,amp;foftasnafcitur, ^ alpslocisraro ihuenL tur,‘Virga paftoris fortafte inde difta eft,quódpaftorcs forte una txilIislongisuirgisquibusCardui adpoliendospannos infident, fumeatesjamp;aculeis nudantes, eapartequa poffitmanucapi,reli-

-ocr page 154-

T . DE HEKBIS; ;CAETERrS;Ç^E

^ qua aculeata parte gregeniducant« Curautem LabrumudLaoa crum Veneris fpinahæc quondam diélafit, caufa adhuc lacet,ut V ergilius Marcellus indicat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

DESCRIPTIO. *^

Carduus fullonum,{èu,ut GræCi dicunt,A'4lt;»tflj, planta cft,inge nerc aculeatarum exiftens,ut Diofeor.inquit, caulem habet excel funii,ïpiiloïUm,fôîialââ:ücæ prælonga,aculeis arma ta,in dorfi medio tubercula ceu bullas intus amp;r extra fpinofas, genicula dus binis folijs ampleô:entibus,concauo alarum finu, in quo tos,autpluuius humorfubfiftit« Incacuminefingulisiurculis capitulafuntechina-tafpinwJongiufctila, quæcum aruerunt, candido colore hunt, Habent amp;S capitula ilia per longitudinem diuilà,uermiculos in medulla quofdam« gt;

Duoi quibufdam huiusherbggenera ponuntur, quorum Mas alterum appellatur,alterunj uero roemfna,Mas ipfe Carduus fullo numeft, Foeminaautem SanguinariaueICaudauuIpis,uclGentu nodia dicitur, èC habet caulem cubitali altitudine S^ rotundumcu

TEMPER AM ENT VMgt;

Carduus fullonumlèu Virga paftoris refrigerat in tertio ordt ne» Radix, ut Æginetainquit,in fecundo ordine dcficcat,nonnul lam quoq; abftergendi uim fimul obtinet. ‘

VIRES AC iWAME^NTA»

Herba in puluerem redada,óó in iure piforum lùmpta, ß/bt uio Icntam fludionem,0lt;f præcipuc mulierum,

EademdecodlaSó capitiimpofita,tollitphrcncnm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Succus auribus inftillatüs, Uermes in eis neca^tollicq; fluXU eSru» FoÏia in aceto amp;nbsp;oui albumine elixa, SC uentn impofita, fiftunt dyfenteriam» Stomachi quoeptumorem emplaftri modoimpofita tollunt, Sic etiam menftrua mulierum reftringunt.

Radix rimis fiftulifq; fedis medetur,ut Diofcorides inquit,in ui-no decod;a,tum tufa, amp;nbsp;ulcp dum fit ceræ craffitudo fubada, amp;nbsp;de inde impofita: oportetq; in pnea pyxide feruari medicamentuhoC. ferunt præterea uerrucis amp;C quas formicas uocant,mederi,feruntur itidem ucrmiculi in capitulolabri Veneris inuenti, in aluta claufi, turn collo brachioue hominis adalligati, quartanas finitefebres, Marcellus feribit le multum obferualïè illosuermiculos inechinis nafcentes,fedinuentrenonpotuiflfè, Verum Antonius Mufa in* quit,quód nullus errare poflit,quin Autumno inueniat,quum exie cari incipit,fi per medium echinis aperiatur, ucrmiculus albut efi, qui per cauitatem echini dimouetur, amp;S in caudieem tranfit, hyeme etiam uidere licebit,antcquam præ frigore moriatur.

Aqua

-ocr page 155-

SIMPtîClB» MEDIC* I 6^ , Aquaquæinfolijs hums herbseinucnitur,prsccipucconfm ad thritatem oculorum,emundat quoq;faciem,ß ex ealaueturtpueb læamp;pulchræ mulierculæ plurimum ea utuntur.

Eadem flauas maculas ex ægritudine obortaspellit,fiquisa bal-Wfo fepius fe ea lauerit.

Aquaexhacherba diftillata Confert ad exulcerationem oris*

DE CASSIA F IS TV LAgt;


NOMENCLATVRA


‘ ANNOTATIO IN CASSIAM FISTVLAM*

QassI A ÊftuIanouaS^ peculiaris medicinaeft, quarecentiöJ resmedici utuntur adaluum leniendam, hanc Arabibusacce-ptamreferimus, antiquis penitus incognita fuit, uel fi cognitafuit, ^wtc earn in medicinæ ufu non probauerunt» Cæterum fcire opor ß ^^t^GquandoCaffi'amfyringa^hoCeftfiftulam, in antiquis autorf* ^uslegerecontigerit,nonpröea capiendamefle quæ mine Caffîa fiftula dicatur ^ed pro lignca fine aromatica, cuius una quoq? fpecL ^sabipfo DiofcorideTTAaT«« tn/p^'^^id eftlata fiftula nuncupari cer-W.Acluarius noftram Gaffiam fiftulampngram Caffiam appel ^^t:abaliquibus Calamos, ideftarundo, feupotiusindica canna ^ominatur*

DESCRIPTIO,

Caffia fiftula,magnas cannas habet, quæ intus humores Sf gragt; naadmodum Pæoniæ habent,laminis intus aeparietibus, quibus grana funtfeparata.Gannæponderofæfunt meliores,Ô6 colore ni-§ricantes,Ltues autem amp;nbsp;quæ fonitum reddunt quando concuti-Untur, nondum bong funt,quia humor in eis exaruit»

Hcrmolaus Barbarushocmododefcribit: Gaflia fiftula arbor (cfi,qug partim in India, partim in Ægypto nafcitur, folio iuglan-dis.Siliquas habet prælongas ac ter etes,utrincçfaftigiatas, duos fe ièpedesproceras,carne intus nigra, guftu prædulci,fed plane me-dicato,ligneis diftinguentibus menbranis,^ offibus filiquarum in tercurfantibus*DeIigere oportet ponderofam,collucentem,perple nam,quam fi eoneufleris, in ein fa intus grana non obftrepanc*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M q

-ocr page 156-

DE HERBIS, C AETERISQ.VE

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEMPERAMENTVM,

Hanc, ut idem HerrrioJaus inquit,recentiores Grcd,caIiJamó^ humidam abfcefTu primo perhibent» Dnos annosinfuaboniiatc durarc poteft,Humor cannarum 06 grana in ufu medicine habent» VIRES AC IVVAMENTA,

Dari audacflcr amp;nbsp;intrépide poteft ijs,ut Aquarius inquit,qui ob teneram ætatem, autaliam quamuis caufam dcrjcicntia aluum me-dicamcntarej(puunt,præbctur pueris,^ feeminis uentrem ferentt bus, comoditatc quadam 06neceffitate urgente, quibuspotentius aliud medicamentum fumi denegatum eft, item quibus rcliquolt; rum medicaminumufusincandefeens febris aipernatur.

Cum aqua rofaceaduabusunerjsfumpta, Icniter fubdicit aluu, in omnibus morbis bene operatur, Sanguinem purgat, fitim,fto-machu quoq; erpurgat,expenit Choleram aduftam,malofq; Phlegma ticos humores*

Anginis medetur, pedorifq; uitijs fubuem’t,cakulumq;lumbo-rumamp; uefic£repcIIit,Hoctotumintenigendum elf,deCaffiafiftigt; la extrada,quemadmodum in officinis habetur,

Conducit contra acutas febres,Icniter enim iubducit aluum,

DE CASSIA LIGNE A.

CafTia h'gnea,

ÄmbettOber^olBW«

A S SIA lignca odorem rofarum rcpr£fcnfat,duo eiusfuntge« ^^ncra. Alterum colore Cinnamano eft fimile, Alterum nero rugt; bicundiuseft, qugduobonitate probantur. InueniunturSópIura genera:quoddamenimnigrumeft, quoddam ruffum,aliud uero albicans,queomniareprobantur. Dec cm annos Caflia lignca fuam bonitatem retinet, Diofcorides ucram Caffiam hgncamferibit amabili colon’s bonitatcefte rubicundam, corallio lapidi fimilem, item anguftiflïmam,longam craffamq;,amp; fiftulis plenis,qugingu-ftu crodat,amp; cum feruOre aliquo adftringat,quc aromatummodo odorata fit,iïmulq; uini odorem referat,

H^c defcriptio fatis de cl ar at, Caffiam illam qua officine nunc paffimutuntur, Iigneamc};uocant, cumuera Caffia penitus nihil commune habere;eft enim tetra,nullumq; Habens odorem,amp; prot fus afpernabibs. imo nihil Habens quare Caffia putari debeat,ué

Diofco-

-ocr page 157-

SIMPLICIB« MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69

. Diofcoridem Sf Plim'um kgenti,rcmq; ipfam m manu Habenti,fa^ cileconftabit,Dehacrclegito libellum Leonardi Fuchßj de errori,, basmedicorum,prgterca Leonicenum Só Manardum, Deniq; cr^ rorquoriindamrecenuum medicorum bic fikntiononeft prete-Kundus, quiin fuisreceptulis ad prouocanda menftrua, in quibus Scriptum eft Caflîa,ipfî corticem GafTi^ noftre uulgaris amp;S arabicg fomunt, quum Cafftamligncam Grçcorû potius ad eundem ufum* reciperedebuiflentjCxDiofcoridis aliorumq,-Gr^corum medico-rumautoritate,

TE MP ER AM EN TVM,

CaiPalignea calida amp;nbsp;ficcaeft in fecundo ordine, Ægineta fn-^wn, quod calefacit 00 ficcat in tertio ferè abfcefïu, tenuis abunde, äcbSjöC modice aftringens, inciditigituramp; difcutit, roburep in* ftfumentis adqcit,poftremo 06 menfes euocat.

VIRES AC IVVAMENTA,

CafTialignea facit ad catharrum exfrigida intemperieortum, pölucrcm ex ea carbonibus ignitis inpee, ac fumum inde naribus at trabe,

Auxiliatur contra morbumcomitialem,fi exhocpuluerepillu-j l?formentur,8^ permifceantur cum Laudano atep fucco Abfinthq ttant acquirant pondus unius drachma*,

Adimbecillitatem ftomachi exfrigiditate contradam, Accipe ptilucrisCaflîæ Iigneæ,mafbcis, feminis feenieuh, æquales partes, ^ cum fucco Abfinthp iciunusbibc,hoc opem præftabit,

Oculorum medicina, utinquit Diofcor, ad claritatem uifus,ac-^omodataeft,Lentiginestollit ex melle inunda,Menfes commo-“^t:renum doloribus, contradionibufq; uuluæfuffîtumfeflTuquc fubuenit,Ciet urlnam, uiperarum idibus pota refiftit, In fumma 'fseadem ferè, quæ cynamomo cum quo iubinde nafdtur quod: ß ^efueritjuicaria pro co fucccdit,duplicate pondéré.

DE CASE0gt;

nomenclatyrae,

TvfOt,

Cafeus,

Befe,

-ocr page 158-

DE HERBIS, CAETERISQVE

ANNOTATIO IN CASEVM,

ASEVM Romani, GræciautemTyrondicunt, dicituruerè, ^^Cafeus,ut Varro inquit,a ladle coadto,nam fit lade coagulate, Rccdino inprimis uitulorumue coagula. Gafcus infumatuslauda batur aueteribus,nechodie contemnitur, Omnis porro Cafeusfe-neAute fit fallus,fed in muRcum redit faporem aceto c thy mo mace ratus, SalitusCafeus in locum fumo aliquantulum obnoxium repo natur,ubifalem conceperit, amp;nbsp;setatis aliquid adeptuscrit,cfuinon incongrue dabitur, Cafeus Oxygalacticus commendatur à Galclt; no,didturq; quafi acetofum lac.

NOCVMENTA CASEI VETERIS.

Cafeus concodudiffi'cilis eft,inducit^ ingcnsmalum,quibujhc parócSpleninduratuseft, cuius nlmiusamp;frequensufus calculum generat,hoc tarnen de omni Cafeo non eft intclligendum, eft enim difcrimen habendum inter Cafeos, fed tantû de ueceri Cafeo, nam uetus,ut inquit Platin a,difficile concoquitur,parum nutrit,ftoma-cho acuentri aducrfatur,bilem facit, podagram, dolorem laterum, harenulasóC calculos generat.

VIRES AC IVVAMENTA CASEI RECENTIS.

Nutrit in cibo Galeus fine laie recens,ut Diofcor. aitoffomadio utiliseft, facillimeq; digeritur, corpus auget, aluum lenitermollit, Ïpfe â fe ipfo ex ladis quo confedus eft, natura differt. Minus malus eft Galeus ladi uicinus.

Paulus Ægineta in fanitatis ufu probauit tantum recentem Ca^ lcum,fungolum,mollem,dulcem amp;nbsp;mcdiocriterfalfnm»

Cafeo dignitas à locis 8ó pecoribus acceffît, à lade animalis unde conficitur,propêuimfuamacnaturamretinet. i

Qualitas Cafei ex et a te deprehenditur. Recens algidus eft amp;nbsp;ho medus:falitus 8ó durus, calidus 8^ ficcus, Cafeus reces amp;nbsp;mollis,ut Ægineta inquit,repellendi uim obtinet, leuiter refrigerans, quare Sóuulneraimpofitus conglutihat, at qui Oxygaladinus dicitur, praeter hanc facultatem etiam difeufforiam modicam polïÏdet,nia-gifc^uulnera conglutinat, uetuftusifep pinguisdifcutiendi uirtu-tempræfefert,quaartiCulariorUm quoq; tophis accomodatus eft, præfertim cum fuillæ carnis amp;nbsp;falfæ amp;nbsp;pinguis decode.

Elixus Cafeus amp;nbsp;ab clixatione ftatim fepofitus, mox maflatus, aluum compefcit.Prodeft oculorum inflammationibus,fugillatifq; illitus Cafeus.

Recens Galeus lupcr m otium rabidi canisimpofitus, uenenum extrahit, facit idem contra Anthraccm 06 alia apoftemata ueneno fa,impofitus uel manducatus.

Sigillare ftomachum Galei prxduri 8d veteris modicum puta-

-ocr page 159-

SIMPLICIB, MEDIC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(S

fuî, S^proîiibcre quo minus exhalationes cibi ante flimpii,ex fto^ niacho caput Ô6 cerebrum pétant: undeamp;ufusinualuit, utCafeuS ■ poftremô poft omnia alia fereula apponatur,amp; edatur»

Cafcus nimium falitus facit ut homini narij accidant morbi: prL niocakulum generat, ÔCftiHicidinmurinæ, deinde faftidiumfto-’’lacho inducit,deftillationcs capitis parit,quare ab efu talium Ca-üorumabftinendum eft. SerumCafeiægrotisualdc conuenit^ gt;iam laxat amp;nbsp;cmollit aluum,atq; confortât.

Hoeferum ex optimis Cafeis ouillis,qui haberi poflunt,conficic ^ïf» Eftquo(^Cafciferum,nutriendisc»nibusaccomodatum.

DE CASTANEA*

p, ANNOTATIO IN CASTANEAM^

( ASTANE A GrecisAiO-^xAKj^jj, hoceft louis glansuocattir,’ cum tarnen iuglandis appcllatio nucibustuntum regijs dicata ^tinoftris, ut Hermolaus Barbarus teftatur. Nucesuocamus8ó Ciftaneas, quan^ propioresglandium generi Vcrgilius inter nu-cesnumeratin carmine,quum inquit, Caftaneæq; nuces mea quas Amaryllis amabat. Photion Caftaneas primo diAasferibit, quod gt;boppido Magnefig quod Caftanon dicatur,adue(ftæfint. Cafta-tïw tam fnidum,quam ipfam arborem fignificat.

DESCRIPTIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Caftanea arbor eftuulgó nota, iuglandihaud quac^ abümilis, folio tantum uenoGore Só fimbriato, nucc intus folidaamp;Splurimu plana, triplici tegminis ambitu fep ta, membrana primum amara, mox lento cortice,dcmum echinato calice.

Hæè arbor miram habet naturam, uiribus enim luis deftituitur, ncq; fmetum producit ubicunep fol a nafcitur,deleóatur montibus perraro in locis planis proueniens, Frudus eius includitur echina-tocalici,utfagifrudus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M inj

-ocr page 160-

DE HERBIS, CAETERISQVE

^ CaftaneaincuntcA^eregerminatjfenufque Vtrgiliarum obitw fcudificat»

TEMPERAMENTVM.

Caftanea eft fngidaSc ficca in primo gradib

Exterior cortex ex fruÂu in pulucrem redalt;fhis,6^ eodem pom derccumReuponrica permiftus, faftidiumôô erudationem Ito-machipelliu

VIRES AC IVVAMENTA,

Caftaneæfîccatæô^in pulucrem contrita’, ac cum puluerdex oculiscancroriimamp; aqua Apqfumptæ’cicnturinam»

Pulmonarqs nocumentum inferunt Caftaneæ, amp;nbsp;pariunt dolo? res capitis, co quodtardius Concoquuntun Si comedanturtoftae uel clixæ,thoracemobftruunt, afthma générant, amp;^ indu cunt létales morbos,fi quis plurimum qs utatur. Caftaneæ crudæ mandu catæfaciliorisfunt concodionis quâm glandes, quamuis ciufdem fere fint naturæ. Quîcunq; crudis Caftaneis plurimum uefeun-tur,moltum pcdiculorum in corpore amp;nbsp;ueftibus acquirunt, quos fi iterum expellere uolueris, comede contuibsAores lauendulæ,6^ ueftibus eos iniere.

Caftaneçuehementer fiftuntucntrisamp;ftomacbiHuxioncs, fam I^ guinem excreantibus profunt,carnes alunt,Sed capitis dolores cre a nt,infiationespariunt,concodu difficiles, toftæ tarnen crudis in-nocentiorcsfunt. Arefadæmultumnoxæ remittuntttritæcum melle amp;nbsp;fale,rabioforum canum morfibus imponuntur. Mamma-rum duritias difeutiunt, cum hordeaceo polline 00 aceto impofit£, rjfq; uino maceratis, 00 cum farina fubadis peffî uiccutuntur, ad fiipprimendos menfes. Item earum cortices folia çufta ,amp; input uerem trita atq; cum uino tcmperata,amp; emplaftrimodo capitiim-pofita, capillos augent, Corum q; defliiuia prohibent»

' Caftaneæ ut Platina fcribit,ex omnibus quæeftidantur,robur 5lt;^uim in membrisgénérant,led diffîcillime concoquuntur,maxime nero à Phlegmaticis, nifi cû faccharo amp;nbsp;melle fuerint incibum fumptæ» Elixeueró Sôadhuccalidæ, mane ante cibum cum melle datgtuflîentibusprofiint, Torrenturitemad flammam in patella perforata,neecius fuauitatis funt, nee nutrimenti, cuiushabentur lub carbonibus lento igne decodæ» Has fuauius edemus cum ca-feo in tertia menfa» Melioresatem,ut idem inquit,habentur,inter prunas 8lt;S cineres codæ,quàm quæ elixæ;nimia enim cius turgidi-tas amp;nbsp;ftiptica uis decoquitur»

Interior Caftaneæ membranaquæ corticem frudumq; differ-minât ad tertias in aqua décoda ac potui o b Ia ta, miré aluum fluem tem fiftit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Membrana

-ocr page 161-

SIMPLICIB, MEDIC 7#

Membrana ilia proxima corpori 8^ in ijs S£ in nudbus^faporem, ni detrahatur,infcftat,

Molitura,ut ait Plinius^Caftanese prcftantjciunio ferminarurp quandam imaginem panis,ÓC ubicunej^ aliæ fruges deficiunt, ut in ^ergomatis agri montanis,

Caftancæ priufquam cincribus credantur, ferro uulncrari de-lj^nt,utplagæhiatu fpiritus igne citatuseuadat, alioquiflagrantes flamma magno cum crepituprofiliunt, aflidentium periculo, fla^ tusitaq^ijs anguftijs elifus, à noxauindicabit, impetu in fibiluin abcunte»

Caftaneæ feruantur uel in cratibus difpofitg, uel intra fabuium, ntinuicem tangantur,imn«erfæ,uel inuafculis fidilibus nouis con-^itaeSc loco ficciorcdefoiræ,uel hordei paleis immundiffimis ob-’^W^.Suntqui filo transfixas cumulatim,óó igni detoftas adRrüenh

DE CATAPVTIAgt;

ANNOTATIO IN CATAPVTIAM;

f^ATAP VTIA herbaeftquæâDiofcoride amp;nbsp;Ph'nio Lathy^ ^ris appeUatur, alq Tithymakim appellant, camep Tithymalo-mm numero adferibunt, funt enim uariæ fpecies Tithymalorumlt; quasDiofcor,lib,4,Plinius Iib.17. dcfcribunt, Cataputiam inde didam uolunt, quod eiusgranis foluendæ aluopro Catapotijs, ideftpiUulisutantur, Vulgus ÔC mendici pkrunq; aluumpu^arc pwaputi^granis folenu DES CRL

-ocr page 162-

ÖE HERBIS, CAETERISQVE

DESCRIPTIO.

Cttaputiæ duæ funt (pedes, eft eni'm Maior amp;nbsp;Minor, Maior habet folia ad raodum oîeæ, fed maiora tantum, Caulem ueroba-be t concauum,in tul us fummO pendent uuæ,ex quibus exprimitur oleum quod offidnæuocanteicinum, Minor Caulem emittitcubf ti altitudine,folqsgracilibus,digiti longitudine, in cacumine trian-gularibus» Semen foris nigrum eftjintus ucro album,quod quuiù maturuerit,c dus folliculis exilit,

TEMPERAMENTVM.

Cataputia calefacit tertio ordine, humedat autem in primo» ; Virtutem habet purgandi Phlegma,Choleram Slt; Melancholiam.

Si quis uomitum prouocare uoluerit, aedpiat oleum ex huius frudu paratum, hoe enim multum malorum humorum ex ftoma» chopellit,

VIRES AÖ IWAMÈNTA»

Contra quamuis febrem quotidianam, Accipe bonam partent huius frudus, 8C cd Beta inuoluc, amp;1 fimul in olla bene decoquito, poftea oleu inde exprimito, quod tarn fanisqua ægrotisconuenit»

Oleum Cataputiæaduerfuspâralyfirn conducit» Semina eins, ut Diofcor,inquit, numero feptem aut odo deuorâta, purgant al-uura, aut in cibo fumpta, pota ue cum caricis aut palmulis, frigida D fuper pota aqua ducunt quocunq; modofumpta, pituitam, bikm èC aquas» Coquuntur præterea cumgallinaccO oleribusucin curt dem ufum folia eins»

Cataputiægranauicena in aquapura, aut mulfa pota, hydropi-cos fanant,Qui uehementius purgari uolunt,cum folliculis ipfis fu-munt ea, nam ftoma churn lædunt, itaq; inuentum eft, ut cum pifce auciuregallinacci furnerentur»

AQVA CATAPVTÏAE»

Tempus diftillationi conueniens eft, ut caules amp;nbsp;folia dum per-fede excreuerunc,diftillentur»

Aqua Cataputiæhabetuim purgandi 8C ioluendi,purgatbilenl SC fuperfluos humores Phlegmaticos üj» uneps una uice fumpta»

Prouocat uomitum, iq» une ijs pota, expeUit lumbricos, prodeft ad fcabiem humidam amp;nbsp;ulcera capitis,fi ex ea lauentur»

Puftulas immundas tollit, Curat exanthemata,ferpiginem S^fca biemficcam,fifxpius in de lauentur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

AquaCataputiæamp;S omniu Tithymaloru, intra corpus fumpta, pocumentuminfertpulmoni, ftomacho, Ssiocinori, undeuar^ morbi prouenire poffunt»De hac aqua infrà uide plura incapituld deTithymalo»

DE CENT A VRIO.

NOMEN.

-ocr page 163-

SIMPLICIB» MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gt;

NOMENGLATVRAE^

K(VTlt;tVƒlt;^|gt;gt;

Centaunum;

Centaurca*

Chironia,

Fd terræ,

Caufertt gulbctt Krant ^eber^rant.

ANNOTATIO IN CENtAVRIVM,

E N T A V RIV M, ut Pliniusindicat nomen, fortitu eft à Chirone Centauro,quia ea herba Chiron cura-, tus fit, cum Herculis exceptihofpicio pertraeftanti arma,fagitta excidiflet in pedem,unde Só Chironio 2pyeüatur. 2gt;ed mirabilius nomen à Germanis ei enbuimr, hi enim arbitrantes Gentaurium nona Chirone Centauro, fed à centuni aureisdiftum,uocantipfum,nominea mille aureisdicto, (Taulent SubenFraut. Magnum dubium magnaç controuerfia eft de bac herba, quidam uolunt earn penitus hodie efle ignotam,amp;S præ-^ipuemaioremtquidamputant matricariam efletalquero Reupon ticum, Dehacrelegito Leonicenumamp;^ LeonardumFuchfium de trroribus medicorum.

DESCRIPTIO MAIORIS CENtAVRIt

Centaury duo genera funt,Malus fcilicet amp;nbsp;Minus, Maius lu-grandis nucis folia habet,oblonga,colore ut in braflica uiridi,ferrC modo per ambitum incifuris feaa,Gaulem profert duorum trium^ y« aliquando cubitorUm altitudine, muftis a radice adnatis,in quL buspapauerum modo capitafunt,in rotundo oblonga, Radix illi ^ftuafta,ponderofa,dura,longitudine ad bina cubita,fticco plena, faporc acri cum adftriftionedulcedineq; aliquarubelcens, luccum fjuoepfanguincum mittit, Hæc eft quæ nunc à uulgo SC officinis Î^haponticum falfo nominatur, utRuelliusteftatur, Idem fentit Campegius inquiens: omnia que a Diofcoride in Centaurea de ft ri buntur,ita herbe 06 radici uulgo uocatg Rhaponticum, quadrant, uthanceffe ueramCentauream nemo nifiab ortu naturæ coccus

non

-ocr page 164-

DE HERBIS/CAETERISOVE

G non agnofcat, Herbarfj noftri nulla ueterum autoritär nixi’, ah«cl Centaurm maioris co^nomine demonftrarit, flore lutco, folijs per IntcruaUa bims,auer(a parte candicantibus^intcrnauirentibus,la-lice maioribus amp;nbsp;connexis»

DESCRIPTIO CENTAVRII MINORIS, Centaurium minus hérba eft origano fimilis, 8^ aquofa amat lo ca, Caulem habet altitudinc fupra dodrantê, florem purpureum, Radicem paruam,nuUius ufus,guftu arnaram, Latini ob fummâm amaritudinem minus Centaurium fel terr æ appellarunc, TEMPERAMENTVM,

Vtrumlt;^ Centaurium Calefacitacdelïccatinfecundo ordinc.

VIRES AG IVVAMENTA,

Centaurea menfes mulierum promouet fubdita, Sanguinem refjeientibus auxilio eft.

Contra omnes febres, Accipe lèmiunciam Centaure» in pulue-rem redaóIg,Sc in luno ewm faccharo temperato: tribus diebus ma ne ieiunus bibe, hoe auxilium prseftat, A cCipe manipülum ununi Centaureæ ÓÓ eam in aqua elixam bibe, turn aflhmäti medetur, Eodem modo fumpta,antiquam tuflïm remouct. , .

Succus ex radice aflumptus, purgat ftomachum» aluumq; lub-. ducit,

Centaurea coUigenda eft, quando incipit florere,8ó poftcafu-fpendcndain Iocoobfcuroneq;lolicxpolïto,acita ficcanda, poft annum etiam conducit ea uci,^ in primis maiori.

Inuino elixaSc cüm faccharo permifta,ualde prodeftad oppila* tionem iocinorisjumborum, fplenis atq; ueficæ, C^*” uino deco-lt;fta amp;nbsp;oleo oliuarum permifta,óó ucniri Rib umbilRo impofita,tïia gnum dolorem lumborum tollit,aperitq; lienem obftrudum, V nguentum confectum cx fuccö cum oleo 8^ öera,benè pr odeft lié ni,lï inde illinatur â foris,

Ad iecur 8^ lienem induratum conbeies Syrupum hoc modo, Accipe fuccum Centaureæ, radicem Apij, radicem feniculi, pan pondéré, 8ó in fucco bullire finas, deinde percola, amp;nbsp;humorem bene exprime,8^ faccharum admifce,quantum Iubet,iuxta quantita-tcm Syrupi, Hæc potio etiam felle fuffußs opitulatur, manc amp;nbsp;ue-Iperifumpta,

Succus exradice Centaureæ exprefTus, êCad lèmiunciam cuni oleo oliuarum lumptus, multos malos humores cx homine pcllit, lt;

Centaurea permifta cum fanguinc upupæ, 86modico mcUis,S6 nodu intra latemainqua candela ardet, pofita, facit ut aftantibui uideatur quafi multæ in ca currant ftellæ, Eadem in aqua décoda 86 pota curat antiqua ulcéra, Choleram 86 cralTos humoresper in-

• fema

-ocr page 165-

j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIMPLICIB, MEDIC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7|

. ’''iï trahit ac exigit» Infufo eiufdcm decodo coxendicum dolores ^^^ntur,trahit enim fanguinem»

Queens oculorum medicamentis perquam utilis.

feut ^^^^^ caliginem oculorum, 06 ca quæ obftant claritati,dt

Succusbibitus ucl fubditus feeminis,menfes trahit amp;nbsp;foetus* p '«emadomniauulneratum recentia, turn an tiqua efficaxeft, ’'Wquæ omni parte lèrpunt, auxilioeft unguentumexfucco, Me confeftum, neruos confortât,amp; cos iiulneratos curat» ^jquiuenenum fump(crit,Ccntaurcumminorem ex aceto tri-^ïMato:bibat,mox difcutit uenenum,

^uccusCentaurc£ quomodo excipiendus amp;nbsp;conficicndusfit,Ga ^^uspduatim in quodam libello docet, eft enim aurca Ô^præ-^änsmcdicinaadinnumcrabiles morbos, quos G alen us ibidem 'numerat*

AQVA CENTAVREAE*

^'TempuseremandióódiftillandiCentaurea eft circa exitu Itinq, cauks,folia, amp;nbsp;flores minutiminuicê concidiS^ diftillari debet, AquaCentaurcæmancô^ uefpcrifingulisuicibusupucl iirj.un-[Üspota,illis falutaris eft,qui crudum Só frigidum ftomachum ha-“^nt,nam omne quod malum amp;nbsp;noxium in co cft,confumit.

Apuero duabus uneqs, ab boîc uerô adulto quatuor uncijs ma-’*-2àieiunispota,Iumbirlt;os uentris cxpellit, Eadê potafebrê pellit, Emuliere blbita,foctum mortuum ex utero eijeit, Saluberrima ^'Jocpeftadnaulèam amp;nbsp;fingultum ftomachi, appetentiam cibo-•■um excitât, purgat amp;nbsp;expellit craffoshumores, unde cbiragra,po ^2gra,icteros,coxcndicum dolores, amp;nbsp;id genus alia,oriri folent, fadem pota facit ad iccur 8ó lienem,atq; ad eorum duritiam, Prodeftad colicam paflionem 06 tormina inteftinorum. Curat re-«iitia uulnera,fi ex ca lauentur, uel linteolis imponatur, cicatrices Scmaculas ueterum uulncrumremouet; Ad crus fradhim conduit,fi linteolis calida imponatur uel fuperligetur, creantibusmedetur.

Sanguinem ex-

DE C AE P A^


-ocr page 166-

DE HERBIS; CAETERISQ.VE

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNOTATIO IN CAEPAM.

Ç^ AE P A Cæpe,fîue C^pe indeclinabik in neutre genere,à capi^ ^^tis magnitudine didiim uolunt,lachry mofum olus eft,amp; ocu-los mordet, undeâGræcis nomen impofitum Kfw^h 9’^‘^d oculi pupiUa comprimi cogat,ut Ariftoteles in problcmatis tradit, nam oculos uellicando expreflis fubinde lachrymis contrabi pupiUas oculorum certum cft. Cæparum plura funtgenera, que Plmiusli-bro ip.omnitrecenfet. Nobiliffima Afcalonia,aboppidoludee, Nam ut refert Strabo lib. 16. Afcalonenfium regio præcipuèferc Cæpas,RufFa Cgpa acrior eft quam candida, fieca quam uiridis,8i cruda quam coda* C^pgfrigida,humida,ac fabulofa amantloca, Seruantur bene ad fumumfulpenfæ, optime paleis, Incorruptæ ctiam durabunt,fi in calidam aquam d emerfæ, mox infolatf donee penitus ficcefcant,paleis hordeaceis recondantur,ita compoOtæ ut nuUa ex parte feiè contingant.Seruntur in Martio ac April; Jd mu randum in Cæpis eft,quöd adolefcente Luna marcefcuntSó minu untur, contra autê decedente luna reuirefcunt amp;nbsp;augentur,ut Plu# tarchusteftatur,

DESCRIPTIO,

Cæpe duplices funt,RufFæ fcilicet amp;nbsp;candidf,Qy^’^^° florenf, caulem concauuminmedioacquirunt,m cacumineueroalbosflo# rescum capircllo uelnodo, in quo fernen continetur nigricans, fî caulisdefccatur,abinferioriparte regerminat, Cumherbainter ram deprimitur,Ca’pafitmaior,

TEMPER AMENTVM,

Cæpa ex quarto ordine calefacientium habetuf,fubftantic craC fioris, ut Gaknus teftatur.

VIRES AG IVVAMENTA,

Cæpc crudæ comeftæ afperum reddunt guttur, Sc ftomachum mflant. Gum melle permiftæ, tollunt dolorem mali ftomacht

Membrisnocentfi edantur, nimiumenim exiccant humiditatem corporis.Hemorrhoidas aperiunt c5 aceto temperatæ amp;nbsp;impolite,

Fricantur cum fucco eius capiUorum defluuia,quas alopetias uo cant,80 in locoglabro citó capiiïum prouocat, Cæpgmolliuntal uum,8^ moucntfitim,Inungitur ad claritatem oculorum cummet leCæpammfuccus,prodeftalbuginibus, oculorumnubeculis,8C incipientibus eorum fuffufionibus.

Ad dolores peeftoris,’ Accipe Cæpas in carbonibus ignitisIcni# tertoftas, indeq; mane amp;nbsp;uefperi comede, hocfacilemhumorum craflbrura excreationem reddit,pedufq; laxat, Eodem modo pel# littumorem,^ ftomachum purgat, Cæpçcumfàle 06 melle per# iniftîc,Ô6 uerrucis impofîtg,eas fundituscurant» Cum aceto con#

-ocr page 167-

SIMPLICIR. MEDIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 tur«,n inde fcabiofa cutis Iauetur,cam puram rcddunt, Stomacho non conducun^faftidium enim faciunt« Orisfoctorem manducatæ tollunt» Succusnaribusinftillatuspurgat caput» Contra rabidorum ^^nummorfus,fuccus additus ruta,fale, Sgt;C mclk,acinuicem contu ^^jinungiturgt; Idem auribus purukntis inftillatum prodeft, Cho-J^ricisplunmumnocetCæparuinufus,inde enim calidioresÓC fic, ''ores redduntur« Phlcgmaticis autem femper conuenfunt, inci-^*ïnteaimacconfumuntin eis Puperfluoshumores. Ïnungunturutiliter cum fbcco atq; gallinaceo adipc à caiccis fa. Attritus pedum.

DE Àlt;^VA CAÈPARVM, . îtmpuseiedilrimumaddiftillaudumCæpaseftin primo men Autumnijtum radix concidetur amp;nbsp;diftillabitur.

Aquahæc quateruel quinquies fingulisuicibus duabus unerjs P®ta,fubucnit ex animalis morfu obmutcicentibus.

Paribus inftilla ta,pellitgrauedincm capitis.

Auxiliatur doloribus dentium,fî inde fricentur uel oolluantur, Facitcapillos nafei in caluo capite, fica fricetur, Lumbricos ?'llit,in potu fumpta.

NOMENCLATVRÀË,

Ktf «lt;r«f. KfÇÂCwp«

Ceraiùsi Cerafum. Ccrafium,

Kir^bAwm. S^tr^cn.

ANNOTATIO IN CERASVM, ^ERaSVS arbor nota, à CerafuntePonti ciuitàtefîc dida, ut Athenæusinquit, quam LucuUus dcbcllato Mithridate, pri-*^usinltaliam intulit, amp;nbsp;à ciuitate ilia Cerafum appellauit, Hæc arbor iam ubiep in omnibus regionibus frequenseftS^ uulgaris. Scritur Cerafus malorum amp;nbsp;pyrorum more. Infîtionc præfertim ktatur,ncc unquam bonum dulccmcj dabit frudum, nifi prius in..

-ocr page 168-

DE HERBIS, CAETERISQVE

C fita.Cerafos précoces Facit, cogitque matiircfccrc calx admöta» Poma fincoffibusenaici Martialisrei rufticæprudens promittit, 0 tencram arborem ad binos pedes refeiHam ufque ad radicemHn-das,abrafaq; ferro partis utriufq, medulla,ftatimq, iêiundasparteii Uinculoperftringas,SC fummam partem,amp; diuifuraslaterumobU nas fimo.'poft annum duet a cicatrice diuortia coakfeunt. Hancar« borem furculis, qui frudumadhuc non tulerunt, inferis, 8ófinlt; oflibus Poma (ut afferit) nafcentunDemocritus eft Autor, fiquis tenellum ceraß eau dice m radiée tenus fcindat,non uulnerata parte ima,medullam^ aurifcalpio eruat,deinde lachrymam cyrenaitam aquadilutam, ufq, dum fapæcraflitudinem référât, infundacS^ humente charta diligenter obligatum adminiculo fulciat,nelachry ma effluat, odauo die eadem lachryma perfundi præcipit, ut ger-mina eitet, fie exos SC enucleatus frudus exibit. Si Ccrafus eonec« pto humorc putrefeie, in trunco foramen excauetur quo poffitfa-nies educi.Siformicaspatitur,fuccum portulacæ debebisinfunde, rc cum aceto media parte permiftum. Inter Cerala principatum obtinent duracina, ut inquit Plinius* Aproniana maxime rubent, A(ftia nigerrima funt,Iuliana tenerrima, Cerafum,ucidemicribtt, (ïccaturlole,cünditurq;utoliua, cadis. Ratio hec à Florentino rei rufticæ autore fic tradita eft» Cerafia ante fob's exortum arbore fua D decerpta,in uas fubftrata in fundo fatureia coniïciuntur,dein Cem fia fupcrponuntur,iterum^ alternis fatureia,adncitur nonnihilaci dimellis aliquantum dulcefcentis. Scruantur itidem interiedis a-, rundinum folqs, amp;^ in eundem modum alternatim difpofitisin ca-do* In candenti fok ufq; ad rugasficcata,diu lcruantur,itenimoL liufculo ignis fcruore paffa.

Cerafiorum quædam funt acida, quidam auftcra, amp;nbsp;quidam dulcia, Auffera uentrem conftringunt, ftomachum exafperant, Acida pituitam incidunt,flauam bikmreprimunt,fitimcxtinguut, amp;nbsp;defiderium edcndi inducunt.DuIeia ftomacho aduerfa,lumbri-cos amp;nbsp;putridos humores in uentre générant» Deuöratamane dual rccentia funt, cum fuis nuckis,urinam 0lt; uentrem mouent,

VIRES AG IVVAMENTA,

Nuclei ceraiorum calculo obnoxqs fubueniunt» BonamFaciunt aluum,ut Diofcor,inquit,reccntia Cerafia : ficcata fiftunt.

Gummi Ceraforum in diluta uini potione hauftum,utile eft con tra diutinam tuftim. Cutis eolorem commcndat;facit ad claritatem oculorum:ólt; appetentiam cibi excitât: prodeft amp;nbsp;cakulofisinuino potum.

Ex Cerafis etiam paratur conditum quo per annum utilicet; Ac cipc Auftcra Cerafia,quæ in melle amp;nbsp;fàccharo inuieem commixta, finite

-ocr page 169-

SIMPLICIB. MEDIC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^

i ^’’itoquatuordcam diebus macerari.Deinde cerafrjsiterum cxcm P^®,coquito potionem ex hy ffopo, Rofis, uiolis,6ó dulciradicc,in-P^gito quantum uoluens de Cynamomo, Cariophilis, Sómacc. *ï^occum optimo uino commifceto,amp; iterum quatuordecim diebus ^^rafaincofinito. Poftea apud folem Cerafaficcandafunt. Licet ^ïiamficca uel humida menfæ apponere.

AQVA CERASORVM.

Cwafamagna, rubentia, atq; auftera cumbreuibus pediculis, ^'lummaturafuerintdecerpuntur, amp;nbsp;duos dies fparguntur fuper pannunï,8ó poftea in balnco Mariæ diftillantur,

Hæc aqua bis aut ter fingulis uicibus üq. uncijs pota, menftnja, ^yfenteriam amp;nbsp;alios alui fluxus reftringit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Modern modo falubris eft ad calorcm iocinoris 06 ftomachi,atq; ^or Confortât.

A^uaexfloribus Ceraforumoculis inftiUata uefperi, quando ^^^ituniitur,penit albugines amp;nbsp;nubeculas oculorum. Similiter ÔC P^WniScIachrymasocuIorumdiicutit, fi bis aut terita fumpta wit.

^igra Ccraiïa eodem modo diftillantur.

Aqua ex nigris Cerafijs quotidic bis fingulis uicibus tribus uneqs Pota,jnedctur hydropi. Oportetq; ægrotum interim ab alio potu B ^l^ftinere. Eodem modo in potu fumpta, Apoplexiam amp;nbsp;paraly ‘''’uuembrorum remouet, quæetiam exea lauanamp;fricari debent ^deinde per fe ficcari,Qui illis morbis obnoxius eft,quotidie cam ^^üani duabus unens iciunus bibat.facit quoq; ad tumorem,0ó ciet «ttinain.

DE CEREFOLIO.

NO